ALLERHEILIGEN 2020 Afscheid nemen | Editie Vlaams-Brabant
Gerealiseerd door Mediahuis Brand Studio, onderdeel van de commerciĂŤle afdeling van Mediahuis
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Een creatie uit het hart Uitvaarten Kerkelijk of burgerlijk. Plechtigheid in eigen Aula. Betrouwbaar en Zorgzaam
Ieder mens een apart verhaal
Verschillende mogelijkheden.
Wij geven u graag meer info of vraag uw uitvaartondernemer met ons contact op te nemen.
Huis Arijs
Rouwcentrum en funerarium Assesteenweg 415 - 1741 WAMBEEK 02 582 12 91 Overal en altijd tot uw dienst info@huis-arijs.be www.huis-arijs.be
2 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Herinneringen koesteren, waardevolle souvenirs opbergen & een sereen herdenkingshoekje creëren.
uitvaartverzorging - grafmonumenten Handelsstraat 85 Leerlooierslaan 1 Londerzeel Puurs Sint-Amands
052 34 26 00 www.uitvaartenannaert.be
Gilles Wynant info@memorialboxx.com� www.memorialboxx.com
VOORWOORD
INHOUD
EEN JAAR ALS GEEN ANDER We kunnen er in deze editie van de Allerheiligenbijlage niet omheen. COVID-19 bepaalt niet alleen ons leven maar ook de dood en hoe we daar nu noodgedwongen mee moeten omgaan. Afscheid nemen, is een moeilijk en emotioneel moment en al de beperkingen die vandaag gelden maken het zeker niet gemakkelijker. De manier waarop we afscheid nemen, is nochtans bepalend voor de rouwverwerking dus de uitvaartondernemers staan voor een grote uitdaging. Toch creëren zij met het grootste respect voor de overledene en nabestaanden mooie afscheidsmomenten. Er zijn uitvaarten in intieme kring of een mooi afscheid op het kerkhof, er zijn zelfs uitvaarten die je thuis achter je scherm kan meevolgen. Condoleren gebeurt nu vooral online en koffietafels verdwijnen even op de achtergrond… Een welgemeend applaus voor alle inspanningen die gebeuren in deze sector. Hoe ervaren wij dit alles? Al is er niet veel keuze, een uitvaart in besloten kring kan heel intens en persoonlijk zijn. Een beperkte begroeting zonder welgemeende knuffel of bemoedigende handdruk is ook belangrijk voor de familie en het doet deugd om mensen te zien die een laatste groet komen brengen en op die manier hun steun betuigen. Ons hart gaat uit naar alle mensen die in dit jaar iemand hebben verloren. Maar wat betekent dit nu voor de toekomst? Gaan we ooit terug naar de volle kerken en aula’s? Of zal de manier van afscheid nemen vanaf nu anders verlopen? Ik hoop alvast van niet. Persoonlijk hoop ik dat we snel terug de vrijheid krijgen om zelf te kiezen voor een uitvaart in besloten kring of net niet. De manier waarop we dit jaar het kerkhof bezoeken, zal anders zijn. Maar ook met mondmasker, zonder het gebruikelijke familiebezoekje en op 1,5 meter afstand zullen we onze overledenen herdenken tijdens deze bizarre Allerheiligenperiode. Een Allerheiligen als geen andere.
Ouders van coronaslachtoffer Isaura (30): “Voor ons is het altijd Allerheiligen” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-5 Van thuis uit begrafenis bijwonen dankzij livestreaming . . . . . 7 Erehagen als nieuwe vorm van condoleren . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Rouwtips van rouwtherapeute: “Blijf geloven in kleine gelukjes” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Reveil brengt muziek en verhalen naar het kerkhof . . . . . . . . . 12 Een testament is niet voor eeuwig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Rouwplatform inmemoriam.be als laatste virtuele rustplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Evy Nulens Product owner inmemoriam.be
COLOFON MH Brand Studio is de branded content afdeling van Mediahuis, die samen met commerciële partners verantwoordelijk is voor de inhoud van deze publicatie. V.U.: Hans De Loore, Katwilgweg 2, 2050 Antwerpen – Productmanagement: Evy Nulens – Accountmanager: Christel Raps – Productie: MH Brand Studio / Ann Schoofs – Teksten: Kurt Meers, Chris Nelis, Ann Schoofs, Kizzy van Horne – Layout: Grafische cel Mediahuis / Ellen Jamar – Beelden: Eigendom van de respectieve merken, tenzij anders vermeld. Fotografie: Karel Hemerijckx
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 3
LIMBURGSE VERPLEEGKUNDIGE ISAURA CASTERMANS ÉÉN VAN DE JONGSTE CORONASLACHTOFFERS VAN HET LAND
Isaura’s ouders Johan Castermans en Sheila Asunis: “We praten nog altijd met haar. Thuis of op haar begraafplaats.” Foto Luc Daelemans
“Voor ons is het alle dagen Allerheiligen” Praten, veel praten. En wandelen. Daarmee verwerken Sheila Asunis en Johan Castermans uit Zutendaal (Limburg) hun verdriet bij het verlies van hun dochter Isaura, die zeven maanden geleden op 30-jarige leeftijd bezweek aan corona. Isaura woonde pas samen met haar vriend in Genk, en werkte in die stad ook als verpleegkundige in een woonzorgcentrum. Anderhalve dag. Meer was er niet tussen de diagnose en het overlijden. Ze was kerngezond en sportief, maar kreeg dan last van een verkoudheid en ademhalingsproblemen. Zo leek het. Twee dagen later sloeg het coronavirus over op haar hart en overleed ze in het ziekenhuis van Genk. 4 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Voor Sheila Asunis en Johan Castermans stort de wereld in. Isaura, hun enig kind, is er niet meer. Op de uitvaart waren, in functie van de maatregelen tegen de verspreiding van corona, niet meer dan twintig mensen toegelaten. “Het was allemaal heel surrealistisch”, zegt Sheila. “Het was alsof we daar waren voor
Al meer dan 10.000 doden door corona in België Isaura Castermans was amper 30 toen ze op 26 maart overleed aan corona.
een kennis, niet voor onze dochter. Het drong allemaal niet door. Je kon elkaar ook niet eens goed vastpakken, eens knuffelen. Menselijke warmte was uitgesloten. Dat maakte het allemaal zwaar om dragen. Gelukkig lag Isaura in een open kist opgebaard, zodat we haar konden zien. Toen we thuiskwamen, was de stoep voor ons huis helemaal gekleurd met hartjes, sterretjes en bloemen. Dat hadden de buren gedaan. Ja, dan schiet je helemaal vol.”
“
Toen we thuiskwamen van de begrafenis was de stoep voor ons huis helemaal gekleurd met hartjes, sterretjes en bloemen. Dat hadden de buren gedaan. Ja, dan schiet je helemaal vol.”
Het leven gaat voort, maar het gemis van hun dochter neemt niet af bij het echtpaar. “Het is nu zo’n zeven maanden geleden dat ze overleed, en we missen haar niet minder dan op die eerste dag dat we het verschrikkelijke nieuws vernamen”, gaat Johan verder. “Om het wat trachten te verwerken, praten we over haar.
Veel. En wandelen. We hebben er nood aan.” Dagelijks gaat het echtpaar naar de begraafplaats waar Isaura ligt. “We praten ook met haar als we er zijn”, gaat Sheila verder. “Alsof ze bij ons is. Het doet ons veel deugd dat ook mensen uit haar omgeving haar bezoeken. Recent nog zagen we een schoolvriendin bij haar graf staan. We hebben ook al heel wat bloemen zien liggen, van wie weten we niet. Maar het geeft ons wel een goed gevoel. Ook thuis praat ik met haar foto’s. Recent nog was Johan verjaard en dan klinken we op haar. Dat doen we geregeld. In het Vondelpark in Zutendaal, dat werd geselecteerd als één van de Vlaamse troostplekken, hebben we lintjes en een hartje gehangen voor Isaura.”
Ritueel
Elke dag opnieuw gaan Sheila en Johan naar haar begraafplaats in Zutendaal. “Het is maar vijf minuten van hier”, zegt Sheila. “Het is ons ritueel. We hebben er nood aan. Voor ons is het alle dagen Allerheiligen. Isaura was alles voor ons. Daarom hebben we ook zo’n nood aan praten. Met elkaar, de buren, vrienden, familie. We gaan ook ontzettend veel wandelen. Het is onze manier om ons verdriet te verwerken. Iedereen gaat daar op zijn eigen manier mee om. Wat ons ook goed doet, is het medeleven dat we krijgen uit de buurt. Het is in moeilijke tijden dat je mensen leert kennen. Onze buren hebben zich van hun beste kant laten zien. En daar zullen we hen altijd dankbaar voor blijven.”
Eind september werd de miljoenste coronadode geteld, wereldwijd gezien. En België overschreed toen ook de kaap van de 10.000 doden. En dat cijfer blijft maar stijgen. “Elk van deze overlijdens betekent een verlies en diep verdriet voor anderen, voor vrienden en voor familie”, zei viroloog Steven Van Gucht daarover op de persconferentie van het Nationaal Crisiscentrum in die periode. “Dit verdriet kan niet in cijfers gevat worden.” Opvallende vaststelling: meer dan 9 op 10 van de corona-overledenen zijn ouder dan 65, de helft zelfs ouder dan 85 jaar (en daardoor ook vaker bewoners van een woonzorgcentrum). “Maar ook hier geldt: het was altijd iemands ouder, grootouder, vriend, kennis, buur, tante, ….” Voor alle duidelijkheid: niet alleen leeftijd speelt een rol. Ook patiënten met een onderliggende aandoening lopen meer risico. Dus mensen met diabetes, hart- en vaatziekten, overgewicht, enz. En er was ook de vaststelling dat het virus vaker fataal afliep voor oudere mannen.
“
Elk van deze overlijdens betekent een verlies en diep verdriet voor anderen, voor vrienden en voor familie.” En toch blijven ook jongeren en volwassenen die op het eerste gezicht perfect gezond leken, niet altijd gespaard. Ongeveer 1 op 10 van de Belgische doden was jonger dan 65, maar een handvol jonger dan 25 zelfs. Als jonge mensen (onder de 30) besmet raken, is de kans ook klein dat ze in het ziekenhuis moeten worden opgenomen. Wat wel vaststaat, aldus de deskundigen en pandemie-experts, is dat de eerste lockdown heel veel levens heeft gered. “In Europa zou dat - aldus een internationale studie - gaan om drie miljoen doden. In België over 50.000 extra overlijdens, als er geen lockdown en andere maatregelen waren genomen.” ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 5
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
6 VRAGEN AAN BEGRAFENISSEN PUES
1
Jullie zitten in een sector van verdriet. Wat is het mooie aan jullie beroep? “We kunnen het verdriet van nabestaanden niet wegnemen maar wel verzachten, door er een mooi moment van te maken waar ze met een warm gevoel op kunnen terugblikken. We horen zoveel verschillende levensverhalen en staan zo zelf ook meer stil bij de zin van het leven. Het geluk zit vaak in kleine dingen.”
soms de kans om intenser te rouwen. Anderen vinden het juist wel belangrijk dat iedereen kan deel uitmaken van het afscheidsmoment. Livestreaming is een fantastische manier om iedereen vanop afstand te betrekken. Familieleden die in het buitenland wonen, konden in deze tijd niet naar België afreizen. We lieten hen een videoboodschap inspreken die we toonden tijdens de plechtigheid. Ook daar zien we toekomst in.”
2 “Begrafenissen Pues bezit de sterkte 5 aangrijpende uit die tijd? Wat is jullie grootste troef?
van een groot bedrijf, met de persoonlijke benadering van een familiebedrijf. We zijn omringd door een sterk team waar de spirit goed zit. We vullen elkaar goed aan om families het gewenste afscheid te bieden.”
3 hebben jullie de COVID-periode
2020 was een speciaal jaar. Hoe
beleefd? “We doen er altijd alles aan om nabestaanden de kans te geven om een persoonlijk afscheid te hebben en alle wensen te vervullen. In deze periode moesten we vaak dingen verbieden, wat totaal niet in onze stijl ligt. Families reageerden gelukkig zeer begripvol.”
4 hebben op de uitvaartdiensten?
Zal corona een blijvende invloed
“Een kleine dienst geeft nabestaanden
6 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Wat vond je het meest
“Nabestaanden moesten constant keuzes maken wie wel en wie niet op de afscheidsviering aanwezig kon zijn. Ook troosten met een knuffel was uit den boze. Iedereen werd zeer beperkt in hun doen en laten, terwijl je maar één keer in je leven je vader, moeder, broer, zus of in het ergste geval je kind verliest. Het was nu of nooit. Verdriet kan je immers niet uitstellen. Wanneer iemand overleed aan COVID-19 hadden familieleden hem of haar vaak al weken niet meer gezien. We hebben ervoor gezorgd dat de familie hen toch nog een laatste keer kon groeten voor het afscheid. Met de nodige afstand. Ook al kostte ons dat meer werk en energie. Pues heeft een topteam waar we nu nog meer dan anders op konden rekenen.”
6 “Begrafenissen Pues blijft niet stilWat brengt 2021?
staan. We zijn dromers en hebben altijd uitbreidings- en andere plannen. Info volgt als de tijd rijp is.”
“Begrafenissen Pues startte in 1900 als klein familiebedrijf. Ondertussen staat met Tom Pues, zijn echtgenote Lieve Vanwyngaerden en schoonbroer Kristof Lorent, de vierde generatie aan het roer. Ook ouders Gilbert en Lea staan hen nog discreet bij. Pues werkt met een 35-tal vaste medewerkers. Het bedrijf groeide doorheen de jaren en heeft ondertussen vier vestigingen met twee eigen aula’s. Pues biedt de persoonlijke dienstverlening van een familiebedrijf. De tevredenheid van de klanten is dan ook veel sterker dan alle grote slogans.”
Begrafenissen Pues. Eikestraat 2 in Winksele-Delle 016 60 15 06, www.pues.be
STEEDS MEER BEGRAFENISPLECHTIGHEDEN TE VOLGEN VIA LIVESTREAMING
Vanuit je zetel thuis een uitvaartdienst bijwonen Vanuit je eigen zetel live een begrafenis volgen. Het kan én gebeurt steeds vaker. Meer en meer uitvaartondernemers bieden die mogelijkheid aan vanuit hun aula. En er zijn ook meer en meer bedrijfjes die zich in sneltempo gespecialiseerd hebben in het livestreamen van uitvaartdiensten in kerken.
“En er zit zeker toekomst in,” zo luidt het eensgezind. Livestreamen gebeurde vroeger ook al wel eens uitzonderlijk, maar corona heeft alles versneld omdat er oplossingen moesten gezocht worden voor het zeer beperkte aantal mensen dat nog maar een dienst mocht bijwonen. Op die manier konden dan toch bijvoorbeeld alle kleinkinderen de uitvaart van oma of opa live meevolgen. Voor alle duidelijkheid: het is niet zo dat de ‘uitzending’ door Jan en alleman kan worden bekeken. Meestal wordt er gewerkt met bijvoorbeeld een wachtwoord dat de familie kan doorgeven aan mensen van wie ze het goed vinden dat ze alles volgen via een You Tube-kanaal of internet. De opnames gebeuren soms met één vaste camera, die focust op één vaste plaats. Maar het kan ook veel uitgebreider, met bijvoorbeeld een team van rondlopende cameramensen en een regisseur. Het kostenplaatje varieert: van gratis en inbegrepen, over 100 euro tot 800 euro of meer. De familie kan - indien gewenst - ook een USBstick of downloadlink krijgen met de opnames, om het nadien ook zelf nog eens terug te zien. Belangrijk om weten is zeker dat van een beveiligde livestream uitzending niets achter blijft op internet.
Wuiven Uitvaartondernemers zijn alvast positief. Zegt Patrick Parmentier van Funerarium Parmentier in Roeselare: “Het afscheid kan via livestreaming vanaf het even waar gevolgd worden via computer, of smartphone.” “Dat is niet alleen handig in tijden van corona maar ook voor mensen die er niet kunnen zijn omdat ze in het buitenland verblijven, ziek zijn of voor senioren die in een woonzorgcentrum verblijven.” Ook Pues Begrafenissen biedt livestream aan. “In onze aula in Herent werken we met drie vaste camera’s, in Heverlee hebben we één camera. We werken met vaste camera’s die vanuit
om een gesproken boodschap, maar soms doen ze een dansje of lezen ze een gedicht voor op een plek die iets betekent voor de overledene. De mogelijkheden zijn eindeloos (tot TikTokfilmpjes toe), en de reacties enorm positief.” Uitvaartondernemers stellen vast ook dat niet iedereen livestream wil. “Niet iedereen vraagt het omdat sommigen achteraf – als de situatie weer normaal is - toch nog een grote afscheidsdienst willen houden mét veel aanwezigen, een grote koffietafel en alles erop en eraan. Mensen die het toch willen, ervaren het zeker als een meerwaarde dat vrienden de uitvaart kunnen meebeleven met de familie.”
Beelden als herinnering
een technische ruimte bediend worden. Zo zit er iemand klaar om op bepaalde momenten in en uit te zoomen. Vaste camera’s werken minder storend dan met een cameraman die in de aula rond loopt”, zegt uitvaartondernemer Tom Pues. “De familie beslist zelf of ze voor livestreaming kiest. Livestreaming geeft de familie ook de mogelijkheid tot interactie. Soms zie je mensen na de plechtigheid naar de camera wandelen en wuiven of kort nog iets zeggen tegen de familie die meekijkt. We nemen het afscheid ook op en kunnen de beelden achteraf aan de familie bezorgen als ze dit wenst.”
“Ik krijg ook veel positieve reacties,” zegt een cameraman die zich – door gebrek aan andere opdrachten – snel omschoolde tot dit werk: “Ik merk dat nu families deze mogelijkheid leren kennen, ze het ook fijn vinden om achteraf nog beelden te hebben van de begrafenis, als herinnering. Ik denk dat de vraag naar een livestream van een begrafenis dus na corona nog zal blijven. Al mogen we niet vergeten dat zo’n livestream voor extra druk zorgt bij mensen die het moeten doen. Er mag niets verkeerd gaan, de techniek moet perfect werken. De registratie moet in één keer goed gaan en omdat dit gaat over verdriet, gemis, gedenken en afscheid nemen, zijn snelheid en zorgvuldigheid belangrijk. Maar dat we met technologie iets kunnen doen om het leed van nabestaanden te verzachten, is zeker een warme gedachte.”
Videoboodschappen Diensten worden alsmaar persoonlijker en Pues verwerkt dan ook regelmatig individuele videoboodschappen in de afscheidsdienst. “Familieleden in het buitenland die er niet bij kunnen zijn, kunnen een videoboodschap opnemen die we tijdens de plechtigheid tonen. Dat kan gaan ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 7
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Willems Uitvaartzorg
Begrafenissen – Crematies – Grafzerken Met stijl en respect De Villegasstraat 1 1853 Strombeek-Bever Tel: 02 267 17 97
Steenweg op Brussel 76 1780 Wemmel Tel: 02 460 51 52
info@begrafenissen-willems.be www.begrafenissen-willems.be
Omdat elk afscheid anders is...
Hottat Begrafenissen - Crematies Lange Molensstraat 19-21 1800 Vilvoorde
www.hottat.eu
Voor uitvaartzorg op uw maat. De Hertogh Grimbergen nv Wolvertemsesteenweg 11 - 1850 Grimbergen tel. 02 270 81 00 Meer informatie vindt u op www.de-hertogh.com
Uitvaartcentrum Van Hemelrijck Wij helpen u op weg in deze moeilijke periode... Edingsesteenweg 69, 1730 Asse 02 452 89 32 Vanhemelrijck@skynet.be - www.begr-vanhemelrijck.be
8 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
MEER MOGELIJK DAN EEN ROUWKAARTJE STUREN
Condoleren in tijden van corona maar ook daarbuiten Een rouwkaartje gaan kopen. En daarop schrijven: ‘‘Gecondoleerd, namens de familie Peeters.” Uitvaartondernemers zien het honderden keren per dag passeren. Beter dat dan niets natuurlijk, maar het kan veel beter, zeggen rouwexperten.
5
Laat
online van je horen
Onlineplatformen als inmemoriam.be zijn gemaakt om je steun te betuigen. Je kan er bijvoorbeeld een symbolisch bloemetje plaatsen, een kaars branden en een persoonlijk bericht neertypen.
6
Zeker ook in deze tijden van corona - waarbij afstand houden dé regel is - komen er nieuwe manieren om je medeleven te betuigen, om de familie te laten weten ‘we denken aan jullie’. Ook al kan het niet met een knuffel of warme handdruk bij de laatste begroeting. Hoe kan het dan wel?
“
“Ga samen met je buren of collega’s buiten - maar wel coronaproof applaudiseren als de lijkwagen vertrekt of passeert.”
3
Facetimen
of bellen
Grote literatuur moet het niet worden, maar omschrijf in de brief bijvoorbeeld hoe jij je de overledene zal herinneren. Of wat jullie samen beleefd hebben. Kende je hem of haar niet persoonlijk, zoek dan een gedicht en wend je zo rechtstreeks tot de familie.
Praten met een mondmasker op is niet makkelijk, zeker niet bij een groot verlies. Maar een telefoontje plegen, kan wel. Of beter nog nu we het dagelijks doen: gewoon even facetimen/ videobellen zodat je mekaar ziet, en samen herinneringen kan ophalen of gewoon luisteren. Het voordeel is dat je dat ook met meerdere mensen tegelijk kan doen, wat het gesprek soms makkelijker maakt. Het moet ook niet meteen, maar is zeker ook zinvol na enkele weken.
2
4
1
Een kaart of brief mét persoonlijke tekst
Buigen
of je hand op het hart leggen
Een hand geven mag niet, tijdens de laatste begroeting in het funerarium. Zo kan het dan wel: een lichte respectvolle buiging maken, of je hand op het hart leggen.
Laat
een attentie bezorgen
Een bos bloemen, de lievelingschocolade van de overledene, een zelfgemaakte cake. Laat het bezorgen, of breng het zelf tot aan de voordeur.
De
erehaag
Omdat veel meer diensten nu plaatsvinden in aula’s van funeraria, moet het aantal genodigden vaak beperkter blijven. Omwille van het coronavirus zal de afscheidsplechtigheid en de begrafenis/crematie in beperkte familiekring worden gehouden, lees je vaak op overlijdensbrieven. Maar niets belet je om samen met bijvoorbeeld je buren of collega’s of dorpsgenoten buiten in openlucht een erehaag te vormen, als de lijkwagen passeert of de kist/urne wordt binnengedragen. Hou je natuurlijk wel aan de regels van social distancing en doe het coronaproof. Erehagen vormen, bestaat al langer (denk maar aan de beelden van een lange rij brandweerlieden of motorrijders), maar zijn nu door corona meer verspreid geraakt.
7
Zoek
en deel foto’s
Misschien heb je nog foto’s van de overledene in je album of digitaal. Foto’s uit jullie jeugdjaren, of van op het werk. Het is een goed moment, om die als teken van medeleven te delen met de familie bij een overlijden.
8
Een
bloemetje op het kerkhof
Als je weet dat een familie vaak troost gaat zoeken op het kerkhof of op het urneveld, kan je altijd spontaan een bloemetje gaan leggen daar. Of een andere attentie, die erop duidt dat je nog aan de overledene denkt.
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 9
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
Intercommunaal Crematorium van Brussel
Op 1 november 2020, zal het Intercommunaal Crematorium van Brussel zijn deuren openen van 10 tot 17 uur. Bij deze gelegenheid zal, om 10 uur, een burgerlijke herinneringsplechtigheid georganiseerd worden, in de zaal Georges Tosquinet, dat toegankelijk is voor allen. Inlichtingen: ceremonie@cremabru.be Stillelaan 61 – 1180 Brussel 02 370.13.56
Condoleer met een kaars, of een bloem. Inmemoriam.be, waar mensen kunnen rouwen en uiting geven aan hun verdriet. De overledenen blijven online staan en zullen altijd terug te vinden zijn, ook voor de volgende generaties.
‘Maak mooie herinneringen en sta nu al stil bij later.’ Zo zorg je voor elkaar.
www.dela.be DELA Natura- en levensverzekeringen N.V. – Belgisch bijkantoor (ondernemingsnr. 0665.931.229) gelegen te Noorderplaats 5 bus 2 te 2000 Antwerpen, bijkantoor van DELA Natura- en levensverzekeringen N.V., vennootschap naar NL recht (KvK-nummer 17078393), gelegen te Oude Stadsgracht 1, 5611DD Eindhoven, NL, toegelaten voor Tak 21 levensverzekeringen onder codenr. 2864.
10 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
ROUWTIPS VAN ROUWTHERAPEUTE KATHLEEN WEUTS
“Blijf geloven in kleine gelukjes” Kathleen en haar man verloren in 2015 hun zoontje in een tragisch verkeersongeval. Ze schoolde zich om tot uitvaartplanner en rouwtherapeut. “Iedereen beleeft het rouwproces anders. We zouden vooral naar onszelf moeten luisteren, en niet naar wat anderen zeggen”, aldus Kathleen.
“
Het allerbelangrijkste is dat je de focus volledig op jezelf legt. Er plakt geen tijd op rouwen. Het proces is voor iedereen anders.”
Een zeer zwaar verkeersongeval in juli 2015 maakte abrupt een einde aan het prille gezinsgeluk van Kathleen Weuts (39) en haar man Koen Thijs (39) uit Olen. Ze raakte betrokken in een ongeval met een vrachtwagen. Hun zoontje Lou van 11 maanden overleefde de klap niet. Het verdriet was immens. Ze kozen voor een heel persoonlijke uitvaart, met ijskar, want dat was wat Lou het liefste at. Kathleen merkte dat er nog weinig ruimte is in onze maatschappij voor een ander en zeer persoonlijk afscheid. Sowieso hangt rond rouwen en verlies nog een groot taboe. Kathleen besloot zich om te scholen tot rouwtherapeut om vanuit haar eigen ervaring anderen te helpen. “Het rouwproces start bij het afscheid. Het is enorm belangrijk om dit op een persoonlijke manier te doen, om afscheid te nemen op een manier die bij de persoon past. Ik verloor op mijn 18de mijn vader die toen pas 41 jaar was. Er zat toen al iets rebels in me. Mijn vader had een jongerencafé en hij speelde elke avond ‘Purple Rain’ van Prince als laatste nummer. Dat lied van 9 minuten lang moest op het einde van de afscheidsviering door de boxen schallen”, zegt Kathleen. “Ik vind het belangrijk dat tijdens een afscheid het leven gevierd wordt, dat we echt stilstaan bij hoe die persoon echt was.”
jezelf legt. Er plakt geen tijd op rouwen. Het proces is voor iedereen anders. Nog te vaak legt de maatschappij ons op wanneer we moeten stoppen. Hoe vaak hoor je wel niet: ‘Veel sterkte’. Er is helemaal geen reden om sterk te zijn. Je mag gerust met twee voeten in de emotie staan en voelen wat je voelt. Na enige tijd krijg je reacties als ‘Nu is het toch tijd om verder te gaan met je leven’. De wereld draait door, maar het is ok als je besluit om toch op de rem te gaan staan, je emoties te tonen en tijd voor jezelf te nemen”, zegt Kathleen.
Zonnestralen Volgens de rouwtherapeute is er nog veel training en verandering nodig in de maatschappij. “Burn-out geraakt stilaan ingeburgerd op het werk. Maar ook rond rouwen zouden bedrijven meer opleiding moeten krijgen. Een open communicatie vanuit emotie met respect voor ieders eigenheid en proces is noodzakelijk. De rouwenden zelf geef ik mee: praat erover. Communicatie is enorm belangrijk. Het is absoluut niet gemakkelijk, maar blijf geloven in kleine gelukjes en probeer de zonnestralen te zien, ondanks de traumatische ervaring. Er is altijd een reden om verder te gaan met je leven. “
Lou’k up
Na het overlijden van zoontje Lou startte Kathleen het project Lou’k up. Een veelzijdig project waarmee ze het taboe rond rouwen en verlies wil doorprikken. In een eerste actie ontwierp ze positieve rouwkaarten met een enveloppe in een felgele kleur. Er kwam een boekje met het verhaal van Lou en zusje Dot, alsook een werkboek met opdrachten voor kinderen. “We openden eind januari in Herentals een Lou’k up huis, waar we therapie, work-shops en opleidingen organiseren, waar je terecht kan voor een babbel en onze positieve rouwkaarten en koesteren troostkadootjes vindt. Ook afscheidsdiensten passen binnen ons huis. Een totaalverhaal rond rouw en verlies voor jong en oud.” www.loukup.be
Emoties tonen Het rouwproces is vooral een uniek proces. “Het allerbelangrijkste is dat je de focus volledig op ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 11
EEN BEGRAAFPLAATS ALS PODIUM
Reveil brengt muziek en verhalen op het kerkhof Vlaanderen krijgt dit jaar voor het eerst een meerdaags Troostfestival, en dat in de stad Kortrijk. Het gaat om een organisatie van Reveil. Maar net als de voorbije jaren zullen er op Allerheiligendag zelf ook troostconcerten worden georganiseerd op ruim 100 begraafplaatsen in heel Vlaanderen, en dat (meestal) tussen 17 en 18 uur. Reveil wil vooral de rouwcultuur warmer maken. Ook in Vlaams-Brabant kan u (coronaproof en soms via voorafgaandelijke reservatie) deelnemen aan deze ingetogen herdenkingsmomenten met muziek, poĂŤzie, beeld, dans en lokale levensverhalen. Dit jaar is dat o.a. ook het geval
12 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
in Diest, Leuven, Nederokkerzeel, Bierbeek, Baal, Keerbergen, enz. En dat allemaal om ons zeker ook
in deze coronatijden te doen beseffen dat afscheid nemen en herdenken ook warm kan zijn.
Een overzicht van alle
Reveilmomenten op meer dan 100 begraafplaatsen, is te vinden op www.reveil.org
Een testament is niet voor eeuwig Zo’n 620.000 Belgen hebben in een testament bepaald hoe ze na hun overlijden hun erfenis willen verdelen. Een testament is geen vast gegeven, maar kan doorheen de jaren aangepast worden. Een kwart van de Belgen met een testament deed dat al eens. Met een testament regel je op een wettelijke manier hoe je je bezittingen wil verdelen als je er straks niet meer bent. In België is er geen wettelijke verplichting om een testament op te stellen. Heb je geen testament dan gaat je nalatenschap automatisch naar de wettelijke erfgenamen, zoals kinderen, ouders, broers en zussen. Met een testament kan je hen meer of minder geven, of een deel van je erfenis aan anderen schenken. Opgelet: in ons land kan je je kinderen niet onterven. Minstens de helft van al je bezittingen en vermogen gaat naar de kinderen, of je dat nu wil of niet. Heb je geen kinderen, is het zeker verstandig om bij de notaris een testament op te stellen met wensen over de verdeling van het nalatenschap. De documenten worden opgenomen in het Centraal Register voor Testamenten. Ongeveer 620.000 levende Belgen hebben minstens
één testament geregistreerd. Sinds het nieuwe erfrecht dat eind 2018 van kracht ging, en dat de Belg een grotere marge geeft om een
Tijdelijke
mondmaskerplicht op het kerkhof Tijdens de Allerheilgenperiode is het verplicht om een mondmasker te dragen op de Vlaams-Brabantse begraafplaatsen. Met deze maatregel wil de provinciegouverneur een veiliger bezoek garanderen.
deel van zijn vermogen na te laten aan wie hij wil, werd een recordaantal testamenten geregistreerd. Je kan uiteraard ook zelf een tes-
Allerheiligen is het moment waarop veel mensen naar het kerkhof trekken om hun overleden dierbaren te herdenken en een bloemetje achter te laten. Vaak start de drukte al een week op voorhand met de graven die massaal gepoetst en opgeblonken worden. Deze periode is het traditioneel dan ook zeer druk op de begraafplaatsen. Vaak kom je er oude bekenden tegen waarmee je een babbeltje slaat. Een bezoek aan het kerkhof zal dit jaar
tament schrijven en thuis bewaren. Deze zijn niet opgenomen in het Centraal Register. Ze zijn ook minder bindend en kunnen gemakkelijker door wettelijke erfgenamen aangevochten worden. Een testament is trouwens niet voor het leven, het is geen document dat voor eeuwig onveranderlijk is. Je koopt een nieuw huis, er verandert iets op relationeel of familiaal vlak, een nieuwe levensfase dient zich aan... Maar ook wanneer er nieuwe wetten of fiscale regels in voege gaan, is het goed om het testament onder de loep te nemen en te checken of een aanpassing noodzakelijk is. Een testament is immers altijd maatwerk. Volgens een analyse van notaris.be past een kwart van de Belgen met een testament het document minstens één keer aan.
net iets anders verlopen. Om de veiligheid van alle bezoekers te garanderen, verplicht provinciegouverneur Jan Spooren dan ook het dragen van een mondmasker op alle begraafplaatsen in Vlaams-Brabant. Zo wil hij verwarring vermijden en is er meteen duidelijkheid voor alle gemeenten in de gehele provincie. Burgers weten zo precies aan welke regels ze zich moeten houden. De maatregel geldt voor iedereen vanaf 12 jaar, tot en met 8 november.
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 13
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
‘Zo blijf je dicht bij mij...’
De partners van DELA in uw buurt:
‘Mijn herinnering aan jou’, help kinderen rouwen
Uitvaartzorg Appeltants www.uitvaartzorg-appeltants.be Machelen 02 251 44 15
Uitvaartspecialist DELA ontwikkelde een webapplicatie ‘Mijn herinnering aan jou’ om kinderen te helpen rouwen, want kinderen rouwen ook. DELA wil mensen helpen voor, tijdens en na de uitvaart. In het licht van deze missie ontwikkelde uitvaartspecialist DELA in samenwerking met haar rouwspecialisten en rouwtherapeute Lies Scaut ‘Mijn herinnering aan jou’, een online tool om kinderen te helpen rouwen, want kinderen rouwen ook… en dat wordt al wel eens vergeten. De applicatie focust zich op kinderen uit het basisonderwijs en wil kinderen een steun bieden in hun rouwproces om de herinneringen aan de overledene levendig te houden.
Toen papa overleed, hebben we een herinneringsboom geplant ...
De virtuele herinneringswereld kan op elk moment geopend worden en er kunnen volgens hun eigen behoeftes eindeloos herinneringen aan toegevoegd worden. Zo krijgen kinderen de boodschap dat de overledene mag verder leven in hun hart en in de herinneringswereld! Maar er is meer. Kinderen hebben vaak een fout beeld van alles wat met de uitvaart, de overledene of de opbaring te maken heeft. Daarom werd er ook een educatief luik ontwikkeld waarin kinderen informatieve filmpjes kunnen bekijken over afscheid nemen. Zo kunnen ze voorbereid en met de juiste verwachtingen aan het rouwproces starten.
... waar we nu herinneringen kunnen bewaren ...
Uitvaartzorg Forrier www.uitvaartzorg-forrier.be Vilvoorde 02 251 03 06 Uitvaartzorg Harry www.uitvaartzorg-harry.be Glabbeek-Zuurbemde 016 77 70 97 Uitvaartzorg Permentier www.uitvaartzorg-permentier.be Tienen 016 81 16 28 Uitvaartzorg Vangrunderbeek www.uitvaartzorg-vangrunderbeek.be Zaventem 02 725 40 00
... en altijd terug kunnen bekijken.
Leon en Marie nemen kinderen mee op pad doorheen het labyrint van rouw en helpen hen bij het creëren van een mooie herinneringswereld. www.mijnherinneringaanjou.be
‘Mijn kind heeft een dierbare verloren.’ Via www.mijnherinneringaanjou.be kan u de applicatie raadplegen. Of wenst u gewoon meer informatie? www.dela.be/nl/mijnherinneringaanjou of ga langs bij een begrafenisondernemer in uw buurt die partner is van DELA. DELA Funerals Assistance 1, Noorderplaats 5 bus 2, 2000 Antwerpen | RPR 412.937.710
14 | ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020
INMEMORIAM.BE ALS LAATSTE VIRTUELE RUSTPLAATS
Corona blaast nieuw leven in online rouwplatform Sinds ze vorig jaar in december het levenslicht zag, is het nieuwe rouwplatform inmemoriam.be uitgegroeid tot de grootste website in ons land voor de consultatie van overlijdensberichten en het condoleren van nabestaanden. Het verbod op grote uitvaartplechtigheden wegens corona is daar uiteraard niet vreemd aan.
In Memoriam is gegroeid uit een professioneel platform dat begrafenisondernemers gebruiken om overlijdensberichten op te maken en te verspreiden. “De aankondigingen die in kranten en op andere media verschijnen, worden vervolgens automatisch op een overzichtelijke manier gepresenteerd op In Memoriam”, legt accountmanager Christel Raps uit. “De bezoekers vinden er niet alleen alle actuele berichten maar ook nog de berichten terug die enkele jaren geleden werden geplaatst. Het is zelfs mogelijk om een selectie te maken en dan dagelijks, per e-mail, een lijstje te ontvangen met de berichten die aan je criteria voldoen. Zo kan je bijvoorbeeld op de hoogte blijven van alle overlijdens in jouw gemeente.”
Virtueel kaarsje Wie klikt op de basisgegevens van de overledene die hij zoekt, krijgt - indien beschikbaar - meteen het volledige overlijdensbericht te zien. “Er zijn diverse mogelijkheden om een blijk van medeleven naar de nabestaanden te verzenden”, zegt Evy Nulens. “Zo kan je een digitaal bloemetje plaatsen met enkele woorden van troost, de familie condoleren met een tekstbericht, of - coronaproof - een virtueel kaarsje laten branden. Al deze reacties worden
ter wereld, een bezoek kan worden gebracht”, zegt Christel Raps. “We merken bijvoorbeeld dat een jaar na het overlijden de berichten nog eens worden gedeeld en er nieuwe reacties ter nagedachtenis verschijnen. Zo wordt de herinnering aan de dierbaren levend gehouden.”
na een maand verzameld in een mooi overzicht voor de nabestaanden.”
Facebook De overlijdensberichten op inmemoriam.be kunnen door alle bezoekers eenvoudig worden gedeeld. “Het is mogelijk om de berichten via e-mail naar iemand anders te versturen of het bericht op je eigen sociale mediakanalen te verspreiden”, aldus Christel Raps. “Zo kan het nieuws op een professionele en serene manier kenbaar worden gemaakt.” In Memoriam
heeft sinds kort ook een eigen Facebookpagina. “Hier zetten we geen overlijdensberichten op, maar wel nieuws en informatie rond overlijden en rouwen”, vult Evy Nulens aan.
Herdenking Tenzij de nabestaanden er anders over beslissen, blijft de vermelding op In Memoriam voor altijd op de website staan. “Op die manier vormen het overlijdensbericht en de reacties een soort laatste, virtuele rustplaats, waar op elk moment van de dag en vanuit elke uithoek
“
Accountmanager Christel Raps van inmemoriam.be
In de aanloop naar Allerheiligen is het eenvoudig om iemand te herdenken op inmemoriam.be Plaats een bloemetje of brand een kaarsje bij iemand die niet mag vergeten worden.”
ALLERHEILIGENBIJLAGE 2020 | 15
Š Wouter Elsen / VSF
Dierenartsen Zonder Grenzen
Gezonde dieren, gezonde mensen
Bedankt!
Uw nalatenschap, het begin van een betere en duurzame toekomst voor Afrikaanse veehouders en hun families
Vraag vrijblijvend onze brochure of een persoonlijk onderhoud aan: Alexandra Goemans T: 02 240 49 54 a.goemans@vsf-belgium.org www.dierenartsenzondergrenzen.be Dierenartsen ZonDer GrenZen - belGiĂŤ lid VAn VSF inTernATionAl