Cooltura Issuu 701

cooltura.co.uk

25 sierpnia 2017

34 (701)

SPRAWIEDLIWOŚĆ

PO LATACH KIEDY WRACASZ do Polski?

701-COVER.indd 1

MORDY POLITYCZNE w PRL

21/08/2017 16:39:21

701-MAKIETA 1 01-15.indd 2

21/08/2017 16:33:01

701-MAKIETA 1 01-15.indd 3

21/08/2017 16:33:02

W NUMERZE 701.

POLISH WEEKLY

MAGAZINE

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00 TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490 www.cooltura.co.uk, info@cooltura.co.uk P.O. REDAKTORA NACZELNEGO

KORDIAN KLACZYŃSKI kordian@cooltura.co.uk, wew. 256 Z-CA REDAKTORA NACZELNEGO

PIOTR DOBRONIAK dobroniak@cooltura.co.uk, wew. 261 DZIENNIKARZE

SYLWIA MILAN sylwia@cooltura.co.uk MARCIN URBAN, wew. 248 m.urban@cooltura.co.uk DARIUSZ A. ZELLER darek@cooltura.co.uk, wew. 255 DZIAŁ GRAFICZNY wew. 260 AGATA OLEWIŃSKA agata@cooltura.co.uk TOMEK WOŹNICZKA sergei@cooltura.co.uk TOMEK WALĘCIUK tomasz.waleciuk@cooltura.co.uk WSPÓŁPRACOWNICY

006

TOMASZ BOREJZA / MAŁGORZATA DEMETRIOU MAGDALENA GIGNAL / PIOTR GULBICKI / SERGIUSZ HIERONIMCZAK / DR JACEK KORNAK / JAREK SĘPEK MARCIN SZCZEPAŃSKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ KAROLINA ZAGRODNA / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA I REDAKCJA TEKSTÓW

BEATA TOMCZYK beata@cooltura.co.uk MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 SPECJALIŚCI ds. MARKETINGU I REKLAMY

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk , wew. 229 DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk 0208 846 3614 KSIĘGOWOŚĆ

RADOSŁAW STASZEWSKI radek@cooltura.co.uk KLAUDIA SENYK k.senyk@saraint.co.uk

010 006 W OBIEKTYWIE 008 NA WYSPACH

012 036 FILM Better call Saul!

014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ

038 KSIĄŻKA

016 TEMAT NUMERU

040 TECHNOLOGIE

Sprawiedliwość po latach

022 OPINIE Pamięć, czy pamiętliwość

024 FELIETON Kiedy wracasz do Polski?

026 SYGNAŁY Z listów do redakcji

T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

042 KUCHNIA

Okładka: TOMEK WOŹNICZKA

Mamo, tato nie jem mięsa!

044 FITNESS Fitness medyczny zmniejsza ryzyko urazów podczas uprawiania sportu

048 KRZYŻÓWKA

701-MAKIETA 1 01-15.indd 4

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG

komputery

030 CAFÉ COOLTURA

Zapowiedzi płytowe

Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

Smartfony zastępują tradycyjne

046 SPORT

034 MUZYKA

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

Zabić. Mordy polityczne w PRL

028 TRANSPORT Nadchodzące wydarzenia

DYSTRYBUCJA distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489

049 HOROSKOP 063 OGŁOSZENIA DROBNE

coolturamagazine

#coolturaUK

issuu.com/cooltura

tablet / smartfon

21/08/2017 16:33:07

money

NOWOSC

£

Wyślij pieniądze do Polski z Asda

0 % PQàBUZ* przy pierwszej transakcji.

Uzyj kodu promocyjnego

UKASDAPOL17

Wejdź na stronę

ASDA.com/moneytransfer ASDA is an agent of Euronet Payment Services Limited (“EPS”), trading as Ria. EPS is registered in England (6975932) with its registered office at 6th Floor Watson House, 54 Baker Street, London W1U 7BU. EPS is authorised by the Financial Conduct Authority under the Payment Services Regulations 2009 (FRN: 504630). See ASDA.com/moneytransfer for further details. *This promotion is redeemable by UK residents against one online transaction sent through riamoneytransfer.asda.com. Valid until 31 1#1/0 2017.

See ASDA.com/moneytransfer for further details.

701-MAKIETA 1 01-15.indd 5

21/08/2017 16:33:08

006

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Gigant przybył do domu

»

Nowy brytyjski lotniskowiec HMS Queen Elizabeth zawinął po raz pierwszy do swej stałej bazy w Portsmouth na południowym wybrzeżu Anglii, kończąc w ten sposób wstępny etap prób morskich.

Przystosowanie portu wojennego w Portsmouth do stacjonowania lotniskowca o wyporności 65 tys. ton oraz jego znajdującego się jeszcze w budowie bliźniaka HMS Prince of Wales wymagało

pogłębienia kanału wejściowego i basenu portowego, z których wydobyto 3,2 mln metrów sześciennych urobku. Wraz z rozbudową niezbędnej infrastruktury nadbrzeżnej kosztowało to 100 mln funtów.

Miejscem końcowego montażu modułów obu lotniskowców jest stocznia w Rosyth koło Edynburga na wschodnim wybrzeżu Szkocji. W przyszłym miesiącu odbędzie się tam ceremonia chrztu HMS Prince of Wales.

W USA trwa obecnie szkolenie pilotów i obsługi technicznej 11 pokładowych samolotów bojowych Lockheed Martin F-35 Ligtning II, zakupionych już przez Wielką Brytanię dla nowych lotniskowców. Ich liczba ma się do końca roku zwiększyć do 14, a próbne loty z pokładu HMS Queen Elizabeth rozpoczną się w przyszłym roku . Jak podaje BBC, okręt osiągnie pełną gotowość bojową dopiero w 2023 roku. «

Fot. PAP/EPA/Dan Rosenbaum/Royal Navy/MOD

Lotniskowiec HMS Queen Elizabeth wpływa do portu wojennego w Portsmouth

Zapłata za pokój z własnej kieszeni?

»

Wielka Brytania rozważy zastąpienie po Brexicie środkami z własnej kasy dotychczasowego unijnego finansowania projektów promujących pokój w Irlandii Północnej – poinformowała brytyjska premier Theresa May w artykule na łamach dziennika „Irish News”.

Od połowy lat 90. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego przekazał 701-MAKIETA 1 01-15.indd 6

ponad 1,5 mld euro na program PEACE, czyli projekty promujące pokój w Irlandii Płn. i w przygranicznych hrabstwach Irlandii.

May zapewniła w artykule w „Irish News”, że chce, by unijne finansowanie na rzecz wspierania ofiar konfliktu północnoirlandzkiego i grup ogólnowspólnotowych zostało utrzymane na obecnym poziomie co najmniej do końca

obecnego programu w 2020 roku. Rok wcześniej, z końcem marca 2019 roku, mija ostateczny termin zakończenia procesu Brexitu. „Potem będziemy chcieli pójść dalej i zbadać możliwy program finansowania projektów pokojowych po naszym wyjściu z UE” – dodała May. Jak podkreśliła, szczegóły zostaną uzgodnione między UE a rządami Wielkiej Brytanii i Irlandii.

21/08/2017 16:33:11

„Jednak zawsze mówiłam, że w ramach głębokiego i specjalnego partnerstwa, jakie chcę wynegocjować między Wielką Brytanią a UE, mogą istnieć konkretne i cenne programy unijne, którym chcemy zapewnić dalsze finansowanie” – zaznaczyła May, dodając, że „finansowanie projektów pokojowych w Irlandii Północnej to jeden z takich programów”.

Wcześniej rząd brytyjski zapowiedział, że zapewni finansowanie dla obecnej edycji programu PEACE do jego planowanego końca w 2020 roku.

Konflikt między irlandzkimi nacjonalistami a brytyjskimi unionistami w Irlandii Północnej w latach 1968-1998 spowodował śmierć około 3,6 tys. osób. Kres przemocy położyło tzw. porozumienie wielkopiątkowe z 1998 roku.

Zgodnie z wynikami zeszłorocznego referendum, w którym większość Brytyjczyków opowiedziała się za opuszczeniem Unii Europejskiej, Wielka Brytania rozpoczęła ten proces w marcu 2017 r. i powinna opuścić Wspólnotę do końca marca 2019 roku. «

Trudny czas dla banków

»

Planowane wyjście z Unii Europejskiej może kosztować Wielką Brytanię nawet do 40 tys. miejsc pracy w sektorze bankowości korporacyjnej i instytucjonalnej – wynika z analizy firmy doradczej Oliver Wyman.

Jak oceniają eksperci, ewentualne „twarde” wyjście Wielkiej Brytanii z UE mogłoby dalej podzielić rynek bankowości korporacyjnej i instytucjonalnej, sprawiając, że stałby się on „znacząco mniej dochodowy”. Między innymi ze względu na to, że wymagałoby to sięgającej nawet 50 mld dolarów inwestycji w nowe spółki na kontynencie, a także zduplikowania niektórych biur, które obecnie są scentralizowane w Londynie.

Konsultanci Oliver Wyman zaznaczyli również, że dotychczas szefowie banków podejmowali głównie decyzje o „działaniach, które zwiększają liczbę dostępnych opcji, ale kosztują stosunkowo niewiele, jak aplikowanie o licencję w ramach jurysdykcji Unii Europejskiej”.

Autorzy analizy zwrócili również uwagę na to, że „Wielka Brytania ma swój interes” w tym, aby uniknąć między innymi strat miejsc pracy i zysków z podatków, ale brak potwierdzonego porozumienia w sprawie ewentualnego przyszłego okresu przejściowego po wyjściu z UE sprawia, że banki nie mogą polegać na politycznych zapowiedziach.

Analitycy wskazali także miasta, które potencjalnie po Brexicie mogłyby stać się nowymi centrami finansowymi Unii Europejskiej: Frankfurt nad Menem, Dublin, Amsterdam i Paryż. Jak jednak podkreślono, obecnie żadne z nich nie wydaje się być gotowe do przejęcia w pełni roli Londynu. « 701-MAKIETA 1 01-15.indd 7

21/08/2017 16:33:14

008

WIADOMOŚCI NA WYSPACH Fot. PAP/EPA/Tolga Akmen

Niech unijne flagi wciąż tu powiewają!

Członkowie The No 10 Vigil przepłynęli w sobotę 19 sierpnia po Tamizie statkiem udekorowanym we flagi Unii Europejskiej. Organizacja walczy o pozostanie Wielkiej Brytanii we Wspólnocie Europejskiej.

Nikt nie chce powrotu granicy

»

Irlandzki minister spraw zagranicznych i handlu Simon Coveney z zadowoleniem wypowiedział się o przedstawionej przez Wielką Brytanię propozycji uregulowania po Brexicie granicy między Irlandią a Irlandią Północną, tak, by ruch przez nią był nadal swobodny.

Coveney oświadczył, że wita z zadowoleniem zasady brytyjskiego podejścia do kwestii granicy i rozwiązań celnych.

– Myślę, że ogromna większość tych zasad odzwierciedla język, którym my się posługujemy, dlatego witamy je z zadowoleniem – powiedział Coveney. – Oczywiście nie mamy wciąż szczegółów, jak to ma funkcjonować.

701-MAKIETA 1 01-15.indd 8

W opublikowanym w stanowisku brytyjski rząd wyraził oczekiwanie uniknięcia powrotu fizycznej granicy pomiędzy Irlandią Północną a Irlandią przy zachowaniu maksymalnie swobodnego przepływ towarów i osób pomiędzy krajami. Po Brexicie granica ta stanie się lądową zewnętrzną granicą Unii Europejskiej.

Dokument, który stanowi formalne wytyczne dla brytyjskich negocjatorów podczas kolejnych rund rozmów z Unią Europejską, zawiera między innymi plan zachowania wspólnej strefy podróżowania (Common Travel Area, CTA), a także szczególnych praw

obywateli Wielkiej Brytanii i Irlandii w obu krajach, chroniąc postanowienia porozumienia wielkopiątkowego z 1998 roku, które zakończyło trwający 30 lat krwawy konflikt między katolikami a protestantami w brytyjskim Ulsterze.

Według planów Londynu, umowa o wyjściu Wielkiej Brytanii z UE powinna podkreślać zobowiązanie wszystkich stron do kontynuacji procesu pokojowego.

Wielka Brytania opowiedziała się także za zachowaniem wspólnego rynku energii elektrycznej na terenie całej Wyspy. «

21/08/2017 16:33:17

009

701-MAKIETA 1 01-15.indd 9

21/08/2017 16:33:19

Fot. Chris J Ratcliffe/Getty Images

010

WIADOMOŚCI NA WYSPACH

Chodzący po skrzydłach Akrobata prezentuje swoje umiejętności na skrzydłach starego dwupłatowca podczas pokazów Biggin Hill Festival of Flight.

Lotnisko Biggin Hill, znajdujące się na południowych przedmieściach Londynu, w tym roku obchodzi swoje setne urodziny.

Od 1959 obsługuje ono wyłącznie loty biznesowe i czarterowe. Wcześniej korzystały z niego Królewskie Siły Powietrzne.

Dlaczego spłonął Grenfell Tower

»

Komisja, mająca na celu zbadanie przyczyn pożaru w apartamentowcu Grenfell Tower w Londynie w czerwcu, w którym zginęło co najmniej 80 osób, rozpoczęła swoje działanie – poinformowała kancelaria brytyjskiej premier Theresy May. Zbudowany w 1974 roku 24-piętrowy wieżowiec stanął w płomieniach w nocy 14 czerwca. Policja potwierdziła: badania wykazały, że izolacje i materiały użyte na elewacji bloku nie odpowiadały normom i pomogły w rozprzestrzenie-

701-MAKIETA 1 01-15.indd 10

niu się ognia. To najpoważniejszy pożar w budynku mieszkalnym we współczesnej historii Wielkiej Brytanii.

W pierwszych tygodniach po pożarze lokalna społeczność ostro krytykowała władze dzielnicy Kensington & Chelsea – jednej z najbogatszych jednostek samorządu terytorialnego w kraju – oraz przedstawicieli rządu centralnego, w tym premier May, oskarżając ich o opieszałość i niewystarczające wsparcie dla poszkodowanych.

Na czele śledztwa stanął 70-letni były sędzia sądu apelacyjnego Martin

Moore-Bick, ogłaszając jednocześnie zakres tematyczny, który będzie badany w toku prac.

Komisja zbada między innymi przyczyny i przebieg pożaru, a także przyjrzy się temu, jak apartamentowiec był zaprojektowany, zbudowany i utrzymywany na przestrzeni lat. Objęte postępowaniem będą także istniejące przepisy przeciwpożarowe dotyczące wysokich budynków, a także działania podejmowane przez władze dzielnicy przed i po tragedii. «

21/08/2017 16:33:24

011

701-MAKIETA 1 01-15.indd 11

21/08/2017 16:33:26

012

WIADOMOŚCI NA wyspach

Fot. PAP/Christopher Furlong/Getty Images

Ludzie wśród kwiatów

Miłośnicy kwiatów rozkoszują się ładną pogodą podczas pierwszego dnia Southport Flower Show.

Tę największą w Wielkiej Brytanii wystawę roślin można było oglądać przez cztery dni, począwszy od zeszłego czwartku w Southport w północno-zachodniej Anglii. Każdego roku przyciąga ona około 80 tys. odwiedzających.

Brexit jednak miękki?

»

Zawarcie w planach brytyjskiego rządu okresu przejściowego, w którym zachowane byłyby obecne przepisy dotyczące ceł, wskazuje na sukces zwolenników tzw. miękkiego Brexitu – ocenia John Springford z think tanku Centre for European Reform (CER).

Springford, który jest szefem zespołu badaczy w CER, podkreślił, że przedstawione propozycje wskazują na złagodzenie podejścia rządzącej Partii Konserwatywnej do trwających negocjacji ws. wyjścia z Unii Europejskiej.

701-MAKIETA 1 01-15.indd 12

– Zwolennicy Brexitu zawsze snuli teorie o wyjściu ze wspólnego rynku UE i globalnej ekspansji (Wielkiej Brytanii), ale (ministrowi finansów Philipowi) Hammondowi udało się wstrzyknąć tam nieco gospodarczego sensu, mówiąc, że nie można tego zrobić kosztem relacji ze wspólnotą, która jest naszym największym rynkiem handlowym, i to musi być zrobione wcześniej – tłumaczy ekspert.

Jak ocenia, poparcie brytyjskiego rządu dla maksymalnie trzyletniego okresu przejściowego, w którym obowiązywałyby dotychczasowe zasady

unii celnej, jest „poważnym zwycięstwem” uważanego za proeuropejskiego Hammonda.

Na mocy tego porozumienia dotychczasowe zasady i przepisy miałyby zostać zachowane na określony czas po wyjściu ze Wspólnoty w marcu 2019 roku, co zapewniłoby stabilność regulacyjną dla firm funkcjonujących zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i Unii Europejskiej. Dzięki temu będą one musiały przystosować się do nowych przepisów tylko raz – na koniec negocjacji dotyczących przyszłych długoterminowych relacji handlowych pomiędzy obiema stronami. «

21/08/2017 16:33:28

013

701-MAKIETA 1 01-15.indd 13

21/08/2017 16:33:31

014

WIADOMOŚCI gospodarka Fot. PAP/EPA/Andy Rain

Brytyjski handel ma się dobrze Najsłynniejsza ulica handlowa w Londynie Oxford Street nie będzie raczej w najbliższym czasie świecić pustkami. Sprzedaż detaliczna w Wielkiej Brytanii nie maleje. Jak ogłosiło Narodowe Biuro Statystyczne, jest nawet lepiej niż prognozowano, bo wzrosła ona o 0,3 proc.

Pamiętaj, musisz zgłosić przewóz gotówki Marcin Musiał, PAP

»

Przewóz przez granicę gotówki odpowiadającej 10 tys. euro lub więcej trzeba zgłosić – przypomina Izba Administracji Skarbowej w Warszawie. Od początku wakacji ujawniono w bagażach przewóz 1 mln 424 tys. 650 euro nie zgłoszonej gotówki.

– W walizce, mieści się np. nieco ponad 400 tys. euro i takich ujawnień dokonujemy. Jednak za przewóz ponad 10 tys. euro w gotówce bez zgłoszenia naszym służbom, grozi kara grzywny – mówi, cytowany w komunikacie, dyrektor IAS w Warszawie Robert Antoszkiewicz. Według niego mazowieckie służby celno-skarbowe na lotniskach skutecznie zatrzymują próby przewożenia gotówki w bagażach podróżnych.

Zgodnie z danymi Izby od początku wakacji ujawniono przewóz niezgłoszonej gotówki w bagażach na 1 mln 424 tys. 650 euro.

701-MAKIETA 1 01-15.indd 14

Zgodnie z informacją IAS, jeżeli przywozimy do Polski lub wywozimy między innymi dewizy lub złote w kwocie równej lub przekraczającej 10 tys. euro (lub równowartość w innej walucie) w gotówce, to fakt ten mamy trzeba zgłosić przy przekraczaniu granicy organom celnym lub organom Straży Granicznej.

W tym celu, należy wypełnić w dwóch egzemplarzach formularz zgłoszenia środków pieniężnych, który powinien być opieczętowany oraz podpisany przez funkcjonariusza celno-skarbowego lub Straży Granicznej.

Wyjaśniono, że w deklaracji należy zgłosić: polskie i zagraniczne środki płatnicze, czyli znaki pieniężne (banknoty i monety) będące w danym kraju prawnym środkiem płatniczym (również te wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie); papiery wartościowe, pełniące funkcję instrumentów płatniczych i zbywalnych, takie jak: czeki, czeki podróżne, weksle i przekazy pieniężne; złoto dewizowe i platynę dewi-

zową, tj. złoto i platyna w stanie nieprzerobionym oraz w postaci sztab, monet bitych po 1850 r., a także półfabrykatów, z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej oraz przedmiotów ze złota i platyny zazwyczaj niewytwarzanych z tych kruszców. „W Polsce obowiązek zgłoszenia <<środków pieniężnych>> dotyczy także podróżnych mających status rezydentów i nierezydentów przekraczających granicę między RP a innymi państwami członkowskimi UE (granice wewnętrzne – w obrębie Wspólnoty), z wyjątkiem podróżnych przekraczających granice wewnętrzne z innymi państwami członkowskimi UE, które jednocześnie należą do obszaru Schengen” – napisano.

W komunikacie poinformowano, że na żądanie funkcjonariuszy celno-skarbowych lub Straży Granicznej podróżny przekraczający granicę państwową musi przedstawić do kontroli przywożone środki płatnicze. „Organy te uprawnione 21/08/2017 16:33:33

015 są także do przeprowadzenia kontroli bagażu oraz kontroli osobistej w celu sprawdzenia, czy obowiązek zgłoszenia został wykonany w odniesieniu do wszystkich środków płatniczych. Kontroli mogą być poddani również podróżni, którzy nie deklarują przewożenia środków płatniczych” – zaznaczono. „Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia przywozu do Polski środków płatniczych lub podanie w deklaracji nieprawdziwych danych, a także jeśli nie przedstawienie ich do kontroli organom celnym lub organom Straży Granicznej podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe” – dodano. «

Wolny polski internet

»

Polska ma jedno z najwolniejszych połączeń internetowych wśród państw UE – wynika z raportu brytyjskiej firmy Cable.co.uk. Pod względem szybkości połączenia Polska jest 21. w Unii i przedostatnia w Europie Środkowo-Wschodniej.

Raport został przygotowany w oparciu o dane grupy M-Lab, w której skład wchodzą ośrodki badawcze Open Technology Institute, Google Open Source Research oraz PlanetLab z Uniwersytetu Princeton, zebrane z ponad 63 mln testów w 158 krajach świata.

W zestawieniu Polska znalazła się na 36. miejscu na świecie pod względem szybkości połączeń internetowych i na 21. miejscu spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej, z przeciętną szybkością połączenia na poziomie 14,88 Mb/s (megabitów na sekundę).

Jak wynika z analizy, najszybszym internetem na świecie dysponują mieszkańcy Singapuru (55,13 Mb/s), następnie mieszkańcy Szwecji (40,16 Mb/s - najszybciej w UE) i Tajwanu (34,4 Mb/s).

W Europie Środkowo-Wschodniej Polska wyprzedziła jedynie Chorwację (12,57 Mb/s, 24. w UE), dysponując ponad dwukrotnie wolniejszym internetem niż na najszybszej w regionie Łotwie (30,36 Mb/s, 4. miejsce w UE).

Na kolejnych miejscach znalazły się: Litwa (25,12 Mb/s, 6. miejsce w UE), Estończycy (24,11 Mb/s, 7. miejsce) i Węgrzy (23,16 Mb/s, 8. miejsce). Polskę wyprzedziły również: Słowacja (18,85 Mb/s, 13. miejsce), Słowenia (18,37 Mb/s, 15. miejsce) i Czechy (17,31 Mb/s, 17. miejsce).

Wśród państw UE internet wolniejszy niż w Polsce mają Irlandczycy, Francuzi, Chorwaci, Włosi, Maltańczycy, Cypryjczycy i zamykający stawkę Grecy (7,56 Mb/s).

Według brytyjskiego regulatora rynku telekomunikacyjnego Ofcom typowa rodzina potrzebuje internetu o szybkości co najmniej 10 Mb/s w celu sprostania wymaganiom związanym z normalnym korzystaniem z sieci. « 701-MAKIETA 1 01-15.indd 15

21/08/2017 16:33:34

016

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie

Sprawiedliwość po latach Napadł i z zimną krwią zadał śmiertelne ciosy nożem 14-letniej dziewczynce. Niedawno został aresztowany – ponad pół wieku po tamtej zbrodni!

Peter Pickering nie jest jedynym, którego po latach dosięgła sprawiedliwość.

Centralny sąd kryminalny Old Bailey w Londynie

701-MAKIETA 2 16-31.indd 16

21/08/2017 16:34:49

017 Piotr Gulbicki

»

Był 9 października 1965 roku, Elsie Frost wracała do domu z zajęć w szkolnym klubie żeglarskim.

Kiedy przechodziła tunelem pod przejazdem kolejowym w swoim rodzinnym Wakefield, w hrabstwie West Yorkshire, została napadnięta przez napastnika.

Mężczyzna nie miał litości – zadawał ciosy nożem w plecy i głowę, w wyniku których 14-letnia dziewczynka wykrwawiła się na śmierć. Po znalezieniu jej zwłok przez przypadkowego przechodnia wszczęto zakrojone na szeroką skalę poszukiwania zwyrodnialca. Przesłuchano setki osób, przeczesano okolicę, użyto psów tropiących. W efekcie tej akcji zatrzymano Iana Bernarda Spencera (33), jednak sąd oczyścił go z zarzutów.

Wydawało się, że zagdaka śmierci 14-latki nigdy nie zostanie rozwiązana, tymczasem w marcu bieżącego roku, 52 lata po tamtych tragicznych wydarzeniach, w pobliżu Newbury, w hrabstwie Berkshire, policja aresztowała mężczyznę, któremu postawiła zarzut zabójstwa Elsie. 79-letni Peter Pickering był na celowniku funkcjonariuszy już wcześniej, po raz pierwszy zatrzymano go we wrześniu 2016 roku, ale po przesłuchaniu został zwolniony za kaucją.

– Od tego czasu zgromadziliśmy dowody, rzucające nowe światło na tą sprawę – czytamy w komunikacie policji. Przy okazji okazało się, że Pickering może mieć również związek z innym przestępstwem – gwałtem i porwaniem do jakiego doszło w 1972 roku.

Aresztowanie mężczyzny było ukoronowaniem wytrwałości w dążeniu do wyjaśnienia prawdy sprzed lat ze strony siostry i brata zamordowanej

701-MAKIETA 2 16-31.indd 17

Elsie. Annie i Colin wielokrotnie apelowali o wznowienie śledztwa, do czego w końcu doszło w 2015 roku, po serii audycji w tej sprawie, emitowanych na antenie BBC Radio 4. Colin Frost w jednej z nich mówił o bólu rodziny i wielkim poczuciu winy, w jakim zmarli rodzice dziewczynki – Edith i Arthur. Informacje, jakie napłynęły po tych programach oraz wznowienie policyjnego dochodzenia pozwoliło zatrzymać podejrzanego o popełnienie zbrodni, który obecnie czeka na proces sądowy.

Przez bramy piekła

W owym czasie, na początku lat 80. ubiegłego stulecia, chciał uchodzić za amanta.

Nosił starannie stylizowaną fryzurę, a la John Travolta, którego uważał za swojego idola, a jego ulubionym filmem był ówczesny hit kinowy „Gorączka sobotniej nocy”.

Ale to był tylko zewnętrzny image; w istocie James Warnock okazał się brutalnym gwałcicielem i mordercą, który z zimną krwią zamordował 17-letnią Yiannoullę Yianni. Sprawa odbiła się szerokim echem nie tylko na Wyspach – apele dotyczące poszukiwań zabójcy ukazywały się nawet w Australii, jednak pomimo dużej akcji medialnej, w tym telewizyjnej rekonstrukcji zdarzeń, nie udało się znaleźć przestępcy. Warnock wpadł dopiero 34 lata później, kiedy został aresztowany za posiadanie i rozpowszechnianie dziecięcej pornografii, a badania wykazały, że jego DNA jest zbieżne z próbkami pobranymi z ciała zamordowanej dziewczyny.

Mężczyzna tłumaczył przed sądem, że miał sekretny romans z nastolatką i regularnie uprawiał z nią seks.

21/08/2017 16:34:52

Zdjęcia: Metropolitan Police/PA

018

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie

Ofiara Yiannoulla Yianni

Dom ofiary, miejsce zbrodni

James Warnock został skazany na 25 lat więzienia

701-MAKIETA 2 16-31.indd 18

– Yiannoulla była wychowywana w tradycyjnej grecko-cypryjskiej rodzinie i nigdy nie miała chłopaka. Ten bezduszny człowiek nawet teraz próbuje ją oczerniać – mówili członkowie rodziny ofiary, którzy słysząc opowieści Warnocka płakali.

Do tragedii doszło 13 sierpnia 1982 roku. 17-latka, nazywana przez bliskich Lucy albo Noodles, była ze swoimi rodzicami u szewca, w pobliżu ich domu w londyńskiej dzielnicy Hampstead. W pewnym momencie matka powiedziała dziewczynie, żeby wróciła wcześniej i zaczęła przygotowywać obiad. Warnock już na nią czekał. Zapukał do drzwi o godzinie 14, a 20 minut później sąsiad usłyszał krzyk.

Rodzice, którzy niebawem pojawili się w domu, zobaczyli przerażający widok – częściowo nagie ciało córki leżało na ich własnym łóżku, a dochodzenie wykazało, że została zgwałcona i uduszona.

Jej ojciec George zmarł na raka mózgu w 1988 roku, nie doczekawszy wykrycia zabójcy.

– Myślę, że był to bezpośredni rezultat śmierci Yiannoulli. Tato od tamtego feralnego dnia był złamanym człowiekiem i nie

potrafił już normalnie żyć – mówił brat nastolatki Rick. – Nie mam wątpliwości, że morderca mojej siostry pewnego dnia przejdzie przez bramy piekła.

Po dokonaniu zbrodni Warnock, obecnie rozwiedziony ojciec dwójki dzieci, dalej mieszkał w okolicy, zaledwie pół kilometra od domu swojej ofiary.

Ostatnio pracował jako dekarz.

– Przez tyle lat, codziennie, musieliśmy zmagać się z myślami, co przytrafiło się naszej kochanej córce i siostrze. Dziękujemy policji za znalezienie sprawcy i modlimy się, żebyśmy mogli iść przez resztę życia ze spokojną duszą wiedząc, że jej zabójcę spotkała sprawiedliwość i ten bardzo niebezpieczny człowiek nikogo już nie skrzywdzi – napisała rodzina w oświadczeniu.

56-letni Warnock został skazany na dożywocie, z możliwością wyjścia na wolność po ćwierć wieku.

Umrzesz w więzieniu

– Kiedy po raz pierwszy zobaczyłam go w sądzie pomyślałam, że to potwór.

Wtedy zdałam sobie sprawę, że jego żona i córka siedzą za mną – obie blon21/08/2017 16:34:53

Fot. Dan Kitwood/Getty Images

019

dynki, podobnie jak Melanie. Jak można zrobić coś takiego, a potem żyć normalnie, jak gdyby nigdy nic – nie kryła emocji Jean Road, na widok zabójcy swojej córki Christophera Hamptona.

Mężczyzna napadł na 17-letnią Melanie 9 czerwca 1984 roku, kiedy dziewczyna wracała do domu z nocnego klubu „Kingston Parade” w Bath, gdzie bawiła się z przyjaciółmi.

Napastnik rzucił się na swoją ofiarę, zgwałcił ją, a kiedy próbowała uciekać gonił 30 metrów, zadał kilkadziesiąt ciosów nożem i zostawił konającą w zaułku ulicy, gdzie zmarła. Zmasakrowane ciało, leżące w kałuży krwi, nad ranem znalazł mleczarz.

Sprawca długo unikał sprawiedliwości i pewnie byłoby tak dalej, gdyby nie przypadek. W 2014 roku jego córka została zatrzymana za drobne przewinienie, a profil DNA kobiety doprowadził policję na trop jej ojca. Okazało się, że jest on zbieżny ze śladami nasienia, jakie zabezpieczono na ubraniu i ciele zabitej 30 lat wcześniej Melanie. Przyciśnięty do ściany Hampton podczas procesu w 2016 roku przyznał się do winy.

701-MAKIETA 2 16-31.indd 19

– Twój atak był długi i brutalny, a jedynym motywem, jakim się kierowałeś, było zaspokojenie seksualne. Ofierze zadano 26 śmiertelnych pchnięć ostrym nożem, co spowodowało czterocentymetrowe rany. 8 z nich było na klatce piersiowej – mówił sędzia Justice Popplewell, skazując 64-letniego Hamptona na dożywcie. O powrót na wolność będzie mógł się starać po 22 latach.

– Cieszyłeś się własnym życiem mając świadomość, jak ogromne nieszczęście musiałeś sprawić rodzinie swojej ofiary.

Ale byłeś na tyle nieczuły i tchórzliwy, że nie miałeś odwagi wyznać prawdy. Bardzo prawdopodobne, że umrzesz w więzieniu – dodał sędzia Popplewell.

Po dokonaniu zabójstwa Hampton poślubił swoją drugą żonę i wychowywał z nią córkę oraz pasierba.

– Kiedy dowiedziałem się, że wreszcie go złapali, wybuchnąłem płaczem.

Kiedy moja 6-letnia córeczka zapytała, co się stało, powiedziałem jej, że człowiek, który dawno temu zabił ciocię Melanie, moją małą siostrzyczkę, został wreszcie schwytany i teraz wszyscy jesteśmy bezpieczni – mówił brat ofiary Adrian Road.

Sędzia Justice Popplewell, skazując 64-letniego Hamptona na dożywcie, dodał, że bardzo prawdopodobnie, umrze w więzieniu

21/08/2017 16:34:56

020

TEMAT NUMERU prawo i bezprawie

Przestępcy nie mogą czuć się pewni i bezpieczni, bez względu na to, ile lat minęło od czynów, jakie popełnili – podsumował oficer dochodzeniowy Gary Farrelly

701-MAKIETA 2 16-31.indd 20

Nie bądź bezpieczny W przypadku sprawy Melanie Road sprawiedliwość zatriumfowała po 32 latach. Ponad trzy dekady trwało również rozwikłanie innej mrocznej tajemnicy z przeszłości. 7 grudnia 1984 roku 19-letnia imigrantka (jej nazwiska i kraju pochodzenia nie podano) umówiła się z koleżanką do kina. Na seans jednak nie dotarła, gdyż została napadnięta i zgwałcona.

Napastnik zastraszył dziewczynę nożem, wykorzystał seksualnie, po czym uciekł. Do zdarzenia doszło w dzielnicy Hendon, policja nie była w stanie ustalić sprawcy, a ofiara, która od sześciu tygodni pracowała

w Londynie jako opiekunka do dzieci, wkrótce potem wróciła do swojego rodzinnego kraju.

W 1998 roku próbki pobrane z ubrania kobiety przebadano ponownie z użyciem nowych technologii. Profil DNA napastnika wprowadzono do policyjnej bazy danych, ale żadnych rezultatów nie znaleziono i dopiero 15 lat później tą samą drogą udało się ustalić, że poszukiwanym jest Billy Roy Day (50). Mężczyzna, mieszkający w londyńskiej dzielnicy Uxbridge, stanął przed sądem, który skazał go na 11 lat pobytu za kratkami.

Policjanci z Met’s Sexual Offences, Exploitation and Child Abuse Com21/08/2017 16:34:58

021 mand’s Complex Case Team przy pomocy Europolu odnaleźli ofiarę i polecieli do jej kraju, żeby poinformować ją o rezultatach dochodzenia.

– To duża satysfakcja, że zdołaliśmy zlokalizować obecne miejsce pobytu kobiety i mogliśmy jej osobiście powiedzieć, że po tylu latach człowiek, który tak brutalnie ją potraktował, został zidentyfikowany i aresztowany. Mam nadzieję, że ten przypadek da innym ofiarom gwałtów i przestępstw seksualnych pewność oraz wiarę w działania policji, a także w to, że warto zgłaszać nam takie rzeczy. Przestępcy nie mogą czuć się pewni i bezpieczni, bez względu na to, ile lat minęło od czynów, jakie popełnili – podsumował oficer dochodzeniowy Gary Farrelly.

Perwersyjny drapieżnik

To nie było dla niego szczęśliwe święto. W dniu swoich 72. urodzin, w 2016 roku, Arnold Baxter najpierw został zatrzymany przez policję za jazdę po pijanemu, a potem badanie odcisków palców i DNA wykazało, że brał udział w porwaniu i wykorzystaniu seksualnym dziewczynki 15 lat wcześniej. Próbka okazała się zbieżna ze śliną zabezpieczoną na ubraniu ofiary.

Baxter, szanowany menedżer biurowy, 12 marca 2001 roku wyjechał z domu w Rugby z zamiarem zaspokojenia swoich perwersyjnych żądz. Kiedy po pokonaniu 50 mil we wsi Barton-under-Needwood, w hrabstwie Staffordshire, zobaczył bawiącą się przed domem dziewczynkę, długo się nie zastanawiał – zwabił dziecko do auta, wykorzystał seksualnie, po czym porzucił w pobliskiej wiosce Walton-on-Trent. Tam pół godziny później 6-latka została znaleziona przez przejeżdżającego motocyklistę.

Główną linią dochodzenia było szukanie czarnego Forda Mondeo, którego widziano w okolicy na chwilę przed porwaniem. Detektywi ustalili, że samochód miał fałszywe numery rejestracyjne, ukradzione z auta w Peterborough 6 tygodni wcześniej. Jednak pomimo ogólnokrajowych apeli i publikacji domniemanego portretu podejrzanego śledztwo utknęło w martwym punkcie. Na całe 15 lat.

Ostatecznie, w obliczu przedstawionych dowodów, w lutym 2017 roku Baxter przyznał się do swoich czynów, za co został skazany na 9 lat więzienia.

– Udało nam się wykazać jego prawdziwy charakter i niezdrowe uzależnienie od seksu. Był perwersyjnym drapieżnikiem, który włożył wiele wysiłku i czasu w zaplanowanie oraz porwanie swojej bezbronnej ofiary – mówił Glyn Pattison, który prowadził śledztwo w tej sprawie.

Po ogłoszeniu wyroku matka ofiary nie kryła wzruszenia. – Moja córka wyrosła na piękną i mądrą kobietę.

Osiąga sukcesy zawodowe, a jednocześnie jest czuła na los innych. Każdego dnia poświęca przynajmniej kilka minut, żeby wspomóc ludzi, których wcześniej nawet nie znała. Rozmawia z bezdomnymi, pomaga osobom starszym przejść przez ulicę albo znaleźć właściwy przystanek. W pełni zasłużyła na to, żeby mężczyzna, który tak ciężko ją skrzywdził, został osądzony i ukarany za swoje czyny… « 701-MAKIETA 2 16-31.indd 21

21/08/2017 16:34:59

022

opinie Wiktor Moszczyński

Pamięć, czy pamiętliwość Po przeszło 70 latach od zakończenia II wojny światowej i 64 latach od zrzeczenia się praw do odszkodowań niemieckich przez marionetkowy rząd PRL: Czy ma Państwo Polskie prawo do ponownego domagania się reparacji za wojenne zniszczenia w Polsce?

701-MAKIETA 2 16-31.indd 22

»

Kolejne władze polskie, komunistyczne i posolidarnościowe, nie poruszały ponownie kwestii odszkodowań, traktując sprawę jako zamkniętą, prawnie – jeżeli nie moralnie. Niemiecka strona też uważa sprawę odszkodowań jako zamkniętą, co potwierdziła ostatnio rzecznik kanclerza, pani Ulrike Demmer.

Czy jest pretekst, aby po tylu latach ciszy z naszej strony podjąć się ponownie żądania reparacji wojennych?

Otόż jest. Pretekst dały nam same Niemcy. Wśrόd warunkόw narzuconych Francuzom przez cesarstwo niemieckie w traktacie frankfurckim (1871) po zakończeniu zwycięskiej wojny francusko-pruskiej, wymagano od Francji spłacenia kompensaty wojennej 5 miliardόw frankόw.

Skąd się wzięła taka suma? Była odpowiednikiem kompensaty, ktόrą Napoleon wymusił na Krόlestwie Pruskim w roku 1807, a więc 64 lata wcześniej, mimo że o zwrocie tej kompensacji nie było żadnej mowy ze strony pruskiej przez te całe 64 lata. Jest to tyle samo lat, co nastąpiło od deklaracji PRL w roku 1953 o zrzeczeniu się z odszkodowań do obecnej chwili, kiedy prezes Kaczyński i jego zwolennicy ponownie podjęli tę sprawę.

Ale teraz na poważnie. Straty materialne wynikające z inwazji i okupacji niemieckiej były astronomiczne. W roku 2004 komisja sejmowa obliczyła, że wynosiłyby 640 miliardόw dolarόw. Polska straciła 62% produkcji przemysłowej i 84% infrastruktury, pomijając już horrendalne straty ludności. Nie podlega żadnej kwestii, że w jakiejś formie odszkodowanie Polsce się należało, moralnie i prawnie.

Ale te cyfry nie były jeszcze w pełni znane zaraz po wojnie, a pozatem Polska nie była wtedy suwerennym państwem.

Tymczasem, trzy zwycięskie mocarstwa na konferencji w Poczdamie ustaliły, że Związek Sowiecki otrzyma 10 miliardόw dolarόw odszkodowania od Niemiec, z czego przekaże Polsce zaledwie 15%. Od Niemiec Polska nie miała dostać żadnych odszkodowań bezpośrednio. W dwustronnej umowie polsko-sowieckiej kompensacja składała się głόwnie z przekazanych niemieckich majątkόw państwowych i prywatnych, głόwnie leżących na terenach ziem odzyskanych od Niemcόw. W roku 1953, na żądanie

sowietόw, reżim komunistyczny w Polsce zrzekł się dalszych reparacji „w uznaniu, iż Niemcy w znacznym stopniu uregulowały swoje zobowiązania z tytułu odszkodowań wojennych”. Oczywiście te „Niemcy”, o ktόrych tu mowa, to było rόwnie niesuwerenne NRD, bo Zachodnie Niemcy (NRF) nie były uznane przez blok sowiecki, i nie były partnerem w tych rozmowach. Na skutek tej decyzji, dzięki ktόrej w zamian NRD „uznała” granicę na Odrze i Nysie, państwo polskie i indywidualni Polacy pozbawieni zostali wszelkiej rekompensaty za swoje straty od Niemiec. Wyjątkiem byli Polacy żyjący na Zachodzie, ktόrzy przeżyli obozy niemieckie i dostawali specjalne emerytury wypłacane przez NRF. Za Polakami w Polsce nie ujął się nawet rząd Gierka w roku 1970, kiedy uzgodniono na jakich zasadach Polska nawiąże stosunki dyplomatyczne z NRF. Zachodnie Niemcy traktowały deklarację PRL z roku 1953 jako obowiązującą nie tylko NRD, ale rόwnież NRF. Jedyne, co się Gierkowi udało, była umowa o wypłacie 1.3 miliardόw DM Polakom, ktόrzy stracili prawo do emerytur po wpłatach w czasie wojny do okupacyjnego systemu ubezpieczeń społecznych.

Po odzyskaniu niepodległości rząd Mazowieckiego, dopuszczony razem z prezydentem Havlem na konferencję czterech mocarstw i dwóch jednoczących się Niemiec, też nie domagał się odszkodowań, bo liczył, że dobre stosunki ze zjednoczonymi Niemcami zapewnią Polsce niemieckie inwestycje i dobre układy handlowe, a nawet potencjalną ofertę wstępną na partnerskie stosunki ze Zjednoczoną Europą, i ewentualne członkostwo. Tak też się stało i dzięki niemieckiemu (i brytyjskiemu) poparciu Polska wyrobiła sobie świetną pozycję dyplomatyczną, a szczegόlnie gospodarczą w Unii Europejskiej, do ktόrej zgłosiła akces w roku 2004. Zasadą Unii było planowanie na przyszłość, rozwόj gospodarczy i zbliżenie się państw europejskich, aby uniknąć urazόw powojennych, a nie patrzenie wstecz. Świetnie pasowało tu powiedzonko brytyjskie „Don’t mention the war”.

Należało to dobrego tonu nie przypominać bezpośrednio Niemcom na co dzień o ich zbrodniach w czasie wojny. Jednak 21/08/2017 16:34:59

023 nie było to zapomnienie. Nie, pamięć istniała. Widać to było w corocznym marszu przed Cenotafem w Londynie. Ale to była pamięć, a nie pamiętliwość. Natomiast obchody bitew, jak D-Day czy Westerplatte, odbywały się co raz częściej ze wspόlnym udziałem wielu państw, nawet byłych wrogόw.

Tę harmonię unijną łamały od czasu do czasu grupy niezadowolonych, jak na przykład rząd grecki, kiedy unijne restrykcje gospodarcze wywołały poczucie, że ta wspόlna gospodarka europejskia już im nie odpowiada. Szczegόlnie też Związek Wypędzonych w Niemczech odstępował od ducha pojednania, szukając odszkodowań od Polski za straty majątkόw na Ziemiach Odzyskanych. Właśnie wtedy w roku 2004 Sejm polski jednogłośnie przypomniał o niespłaconym długu Niemiec wobec Polski, ale dalsze awantury w tej sprawie stanowczo powstrzymał rząd niemiecki, na zasadzie, że wszelka mowa o odszkodowaniach wojennych ze strony niemieckiej czy polskiej jest już przedawniona.

Co nie znaczy, że Niemcy zupełne zamknęli furtkę do pewnej formy rekompensaty. Tylko że nazywali to pomocą humanitarną. W roku 1992 powstała Fundacja Polsko-Niemiecka Pojednanie, ktόra rozprowadzała świadczenia dla byłych polskich więźniόw obozόw koncentracyjnych czy robotnikόw przymusowych na terenie Niemiec. W Wielkiej Brytanii np. rozpowszechnieniem wiedzy o tych odszkodowaniach dla tutejszych Polakόw skutecznie zajął się były prezes Zjednoczenia Polskiego, Jan Mokrzycki. W ramach akcji Fundacji wypłacono dotychczas jednorazowo poszczegόlnym polskim ofiarom hitleryzmu na świecie około 4,7 miliardόw złotych. Jest to, zdaje się, zaledwie 3% tego, co wypłacono więźniom i przymusowym robotnikom wszystkich narodowości. Rzeczywiście jest to kropla w morzu, ale jest to wynik nie tylko powściągliwości finansowej ze strony Niemiec (ktόre w końcu uznają swoją winę moralnie jako narόd), ale rόwnież niechęci ze strony polskiej do otwierania ran przeszłości. Rozkwit gospodarki polskiej w ostatnich dwóch dekadach i długoterminowy okres pokoju i stabilizacji w Europie były jakby uzasadnieniem tej wstrzemięźliwości w sprawie szukania odszkodowań dla państwa polskiego.

701-MAKIETA 2 16-31.indd 23

Lecz płyty tektoniczne, podtrzymujące dotychczasowy harmonijny ład polityczny i gospodarczy w Europie łamią się już. Krach gospodarczy sprzed dziesięciu lat i kryzys uchodźcόw podważają wiarę wielu Europejczykόw w stałość obecnych struktur unijnych i dają upust nowym hasłom nacjonalistycznym. W Polsce obecny rząd już mniej ceni dobre stosunki z Unią, a szczegόlnie z Niemcami niż jego poprzednicy. Pozatem, zarόwno Jarosław, jak i jego brat, Lech Kaczyński, już dawno żywili osobiste urazy wobec Nemcόw, ktόre utrudniały im trwanie w dobrych stosunkach z tym państwem.

Te uczucia tkwiły głęboko w wielu Polakach, nawet tych urodzonych długo po wojnie, mimo że sukcesy gospodarcze

towania oprawy prawnej dla wprowadzenia kwestii reparacji ponownie na forum międzynarodowe. Szefowie opozycji, jak Grzegorz Schetyna, określają te wypowiedzi jako grę polityczną wobec krytycznych unijnych wypowiedzi o sytuacji wewnętrznej Polski i ostrzegają przed potencjalnie szkodliwymi skutkami, jakie mogą wpłynąć na wizerunek Polski i dla jej przyszłych interesόw gospodarczych i politycznych.

Jest oczywiste, że mimo słuszności prawa do odszkodowań dla państwa polskiego, obecnie rząd Polski rozgrywa to po amatorsku, groźbami moralnymi i przeciekami medialnymi, jakby dążył do przegrania sprawy. Przemienia charakter Polski w kraj roszczeniowy, co automatycznie

i dyplomatyczne Polski w okresie III Rzeczypospolitej nie dawały powodu do tego rodzaju odczuć.

Na początku sierpnia, na rocznicę Powstania Warszawskiego, symboliczna oprawa fanόw Legii Warszawa, przedstawiająca wizerunek niemieckiego żołnierza trzymającego broń przy skroni polskiego chłopca z datą „1944”, była szokująca dla większości mediόw zachodnich i świadczyła o tym, że era wstrzemięźliwości społecznej wobec poruszania tematu zbrodni wojennych już kończy się. Kolejno: prezes Kaczyński, minister Macierewicz i wicepremier Morawiecki, dali wyraz potencjalnym przyszłym upomnieniom wobec Niemców o potrzebie odszkodowań, nie licząc się z tym, jak może to wpłynąć na opinię publiczną i politykę zagraniczną Niemiec, ktόre są w końcu naszym największym partnerem gospodarczym i długoletnim sojusznikiem. Poseł Arkadiusz Mularczyk zobowiązywał się do przygo-

podważa jej status międzynarodowy. Poza Węgrami i prezydentem Trumpem Polska jest obecnie dyplomatycznie osamotniona i nie ma wielu przyjaciόł, ktόrzy widzieliby interes w poparciu Polski w tej sprawie. A rosnące oczekiwania dużej części polskiego społeczeństwa, co do uzyskania odszkodowań od Niemcόw, uniemożliwiają łatwe wycofanie się z tych roszczeń.

Według mnie, byłoby lepiej, gdyby rząd obniżył obecnie swόj ton w tej sprawie i przygotował, koniecznie razem z opozycją w Sejmie, odpowiednią ekspertyzę, aby ocenić podstawy prawne i możliwości finansowe do wszczęcia zakulisowych negocjacji z Niemcami, Nie wiem jednak, czy zarόwno partia rządowa jak i partie opozycyjne dorosły do tego, aby mogły wspόłdziałać w sprawie tak ważnej dla interesόw naszego kraju. «

Jest oczywiste, że mimo słuszności prawa do odszkodowań dla państwa polskiego, obecnie rząd Polski rozgrywa to po amatorsku, groźbami moralnymi i przeciekami medialnymi, jakby dążył do przegrania sprawy

Londyn, „Tydzień Polski” 18 sierpień 2017

21/08/2017 16:34:59

024

FELIETON ZNOWU DOBRONIAK

Kiedy wracasz do Polski?

Takie pytanie zadają dziennikarze zawsze po wydarzeniach podobnych do tych, co w Barcelonie, jak w Londynie na mostach Westminsterskim oraz Londyńskim, czy w Manchesterze.

»

To samo pytanie pada w momencie, kiedy po raz kolejny Theresa May lub któryś z członków jej rządu wspomina coś na temat Brexitu. Takie pytanie pada wtedy, gdy po raz kolejny nagłaśnia się fakt, że gdzieś ktoś na murze napisał „Poles go home”.

Nie wierzę, żeby większość dziennikarzy była tak infantylna, żeby być przekonanym co do zasadności tego pytania. Kiedy ktoś okrada ci dom, dostajesz w gębę jak wracasz w nocy przez warszawską Pragę, ktoś zakazuje ci manifestowania „swojego czegoś”, albo wycina ci Puszczę Białowieską w biały dzień w obliczu wysublimowanego „widzi-

701-MAKIETA 2 16-31.indd 24

misię” pana ministra – to czy od razu pakujesz się i wyjeżdżasz?

No chyba nie…

Mierzi mnie hipokryzja społeczna.

Mierzi mnie zaściankowość. Mierzi mnie to, że ludzie tak szybko nakładają sobie na oczy klapki albo okulary, które każą patrzeć na świat przez jeden, określony pryzmat.

Z jednej strony – my, Polacy – potrafimy pouczać cały świat, co należy robić i jak żyć. Z drugiej strony sami się do tego nie stosujemy. Jeśli ktoś w Polsce chodziłby w ukraińskim mundurze i wieszał na swoim domu ukraińskie flagi, to naraziłby się na święte potępienie, co bardziej „bystrych” tzw. patriotów. Jednak biadolimy nad tym, że w Wielkiej Brytanii, ktoś pod domem gościa, który chodzi w polskim mundurze i obwiesza się polskimi emblematami, pisze rasistowskie hasła.

Sami nie dzierżymy tego u siebie, ale chcemy, żeby znosili takie zachowanie Brytyjczycy.

JESTEM PRZECIWNY TAKIEMU ZACHOWANIU! Każdej ze stron. Ale rozumiem też, że istnieje coś takiego na świecie jak różnice kulturowe i one powodują, że komuś może się nie spodobać nasze, wyniesione z domu zachowanie.

Takie jest życie.

Nie będziemy się przecież spierać, kto na tym świecie niesie kaganek oświaty. Obawiam się, że co kraj, to przekonanie o wyższości swojego

kaganka. Nie jesteśmy w tym osamotnieni.

Ja widzę wyjścia z tej sytuacji. Można przekonać do siebie wszystkich, ale nic na siłę. Podam przykład. Dawno, dawno temu – już po roku 1990, czyli po przemianach – polskie instytuty kultury na świecie na siłę zarzucały inne narody pasiakami łowickimi, martyrologią polską albo kinem w stylu „wajdowskiego żelaznego człowieka”. Nosz ile można było! Ludzi to nie porywało. Dopiero ktoś wpadł na pomysł – wydaje mi się, że Paweł Potoroczyn – żeby zaprosić takich np. Brytyjczyków i zapytać się ich, co by chcieli zobaczyć, obejrzeć, dotknąć, posłuchać z polskiej kultury i historii.

I nagle okazało się, że jest wiele takich rzeczy, a londyński Instytut Kultury Polskiej zaczął organizować wydarzenia, na które nie przychodziła w końcu tylko Polonia, ale i obcokrajowcy.

Podobnie było na innych wydarzeniach organizowanych przez osoby prywatne – wernisaże pod łukami mostu kolejowego na Southwark czy „nowoczesne” arterie. Czyli można było. Tak? Ale nic na siłę. Jest takie powiedzenie, że z niewolnika nie ma pracownika. Tak samo rzecz ma się z lubieniem kogoś na siłę.

Ku rozwadze. «

21/08/2017 16:35:00

025

701-MAKIETA 2 16-31.indd 25

21/08/2017 16:35:02

026

SYGNAŁY PORADY

O RG A N I ZACJ E POMOCOWE Ealing council

   

Zapewniamy różne usługi i pomoc.

Informacje na nasz temat można znaleźć na stronie internetowej: www.ealing.gov. uk lub pod telefonem 0208 825 5000.

W sprawie pomocy mieszkaniowej dzwońcie pod numer 0208825 8888 lub wyślijcie email na housadv@ealing.gov.uk.

Jeśli martwisz się o czyjeś dziecko lub osobę dorosłą, która uważasz, że jest podatna na zranienie przez innych zadzwoń do naszej Opieki Społecznej: 0208 825 8000.

Refuge.

Wschodnioeuropejski program pomocy

07725 245777 (Poniedziałek - Piątek od 9.00 do 17.00) lub wyślij maila na: ee.idva@refuge.cjsm.net lub EasternEuropeanIDVA@refuge.org.uk.

Victim support

 



Women & girls network 





 



Jesteśmy największą organizacją w Wielkiej Brytanii, która zapewnia opiekę nad kobietami i dziećmi, dotkniętymi przemocą w rodzinie. Jeśli potrzebujesz pomocy my zapewnimy anonimową i profesjonalną pomoc. Możemy pomóc odbudować Twoje życie od nowa.

Pomagamy kobietom w wieku od 16 lat wzwyż, mieszkających na terenie Brent, Ealing i Hounslow, pochodzących z różnych krajów Europy Wschodniej, w tym z Polski.

Mamy pracowników z Polski i Rumunii.

Możemy także zapewnić tłumaczy.

Jak możemy Wam pomoc? Jeśli żyjesz w związku opartym na przemocy, pomożemy Tobie i Twoim dzieciom w odzyskaniu bezpieczeństwa. Udzieramy porady i zapewniamy pomoc w różnych sferach.

Nasze usługi są darmowe i dyskretne.

Skontaktuj się z nami pod numerem:

701-MAKIETA 2 16-31.indd 26

Pomoc poszkodowanym.

Jesteśmy organizacją charytatywną pomagającą ofiarom różnych przestępstw. Jeśli potrzebujesz porady lub informacji skontaktuj się z nami pod numerem: 08081689111 Jeśli zgłosiliście jakieś przestępstwo na policję, to funkcjonariusz policji może Was automatycznie skierować do nas.

To zgłoszenie nie jest obowiązkowe.

Zawsze możesz skorzystać z naszej pomocy później dzwoniąc sam pod nasz numer telefonu.

 

Czy doświadczasz przemocy w rodzinie lub jesteś wykorzystywana seksualnie?

Zadzwoń na naszą darmową linię: 0808 801 0660 lub wyślij email na advice@ wgn.org.uk.

Mamy również numer telefonu przeznaczony do pomocy kobietom wykorzystanym seksualnie: 0808 801 0770.

Re-Place  

Catalyst housing  

 

General Needs Housing - zapewnia pomoc mieszkaniową dla samotnych kobiet w Londynie Domestic Violence Services - Jeśli jesteś ofiarą przemocy w rodzinie możemy pomóc Tobie z awaryjnym zakwaterowaniem.

Spółdzielnia mieszkaniowa pomagająca w zakwaterowaniu.

Odwiedź nas na: www.chg.org.

Southall black sisters  

Organizacja zapewniająca pomoc dla kobiet pochodzenia Hinduskiego i Afrykańskiego. t. 0208 571 0800.

Hestia  



INNE ORGANIZACJE

Zapewniamy pomoc mieszkaniową dla kobiet, które znalazły się w Wielkiej Brytanii jako rezultat handlu ludźmi. info@h4w.co.uk, 0207 501 6120, Housing for Women, 6th Floor, Blue Star house, 234-244 Stockwell Road, London SW9 9SP



   

Organizacja charytatywna oferująca pomoc ofiarom przemocy w rodzinie.

Zarówno kobietom jak i mężczyznom.

Nasza drużyna składa się z wysoko wyszkolonych członków, którzy zapewniają zarówno emocjonalną jak i praktyczną pomoc dla osób, które doświadczają przemocy w związku.

Ta pomoc dobrana jest w zależności od indywidualnych potrzeb klienta.

Nasi pracownicy mają specjalistyczną wiedzę w zakresie prawa kryminalnego i cywilnego jak również w zakresie różnych innych usług dostępnych lokalnie.

Współpracujemy razem z gminą Ealing, opieką społeczną i policją.

Pomagamy wszystkim kobietom, które obecnie mieszkają na terenie gminy Ealing.

Kontakt: 07805792132.

Email: EalingIDVA@hestia.org.csjm.net.

21/08/2017 16:35:03

027

HATE CRIME HATE CR IME HATE CRIME z Gminą Hounslow Polska organizacja London Spark współpracuje awiści (tzw. hate crime). Zapewniane w zakresie przeciwdziałania przestępstwom nien osobiste oraz mediacja. Sprawy przekierowywane jest wsparcie emocjonalne, świadczone są porady tor , takich jak policja bądź urząd gminy. Koordyna są także do innych specjalistycznych instytucji mentację dowodową związaną z popełnionym z Gminy Hounslow pomaga także zgromadzić doku w podjęciu decyzji o kolejnych działaniach. przestępstwem na tle nienawiści i pomaga

Jeśli masz jakieś pytania lub chciałbyś zgłosić przestępstwo prosimy o kontakt

Hate Crime Advocate w Gminie Hounslow numer telefonu 0208 583 2464 bądź email community.safety@hounslow.gov.uk lub skontaktuj się z London Spark anna@londonspark.org.uk

701-MAKIETA 2 16-31.indd 27

21/08/2017 16:35:20

Zdjęcia: Transport for London

028

Transport Londyn

Overground dojedzie do nowego osiedla Przygotował marcin urban

»

Brytyjski rząd dał zielone światło dla przedłużenia linii Overground z Barking do osiedla Barking Riverside.

Transport for London może zaczynać inwestycję polegającą na budowie 4,5 km odcinka oraz całkiem nowej stacji. Prace budowlane rozpoczną się w przyszłym roku i potrwają do 2021 roku. Osiedle Barking Riverside będzie jednym z największych we wschodnim Londynie. Powstaje tam ponad 10 tys. mieszkań. Dzięki wydłużeniu linii Overground mieszkańcy będą mogli przesiąść się w Barking do pociągów metra linii District lub Hammersmith and City, by dojechać do centrum, a także na pociągi C2C jadące do London Fenchurch Street i w kierunku Essex. Wstępnie ustalono, że pociągi Overground do Barking Riverside mają kursować co 15 minut.

Inwestycja jest warta ponad 260 mln funtów. 170 mln wykładają deweloperzy, pozostałą kwotę Transport for London. « 701-MAKIETA 2 16-31.indd 28

21/08/2017 16:35:26

029 Niebezpieczne autobusy

»

Prąd do aut z latarni 4,5 mln funtów dostaną do podziału londyńskie dzielnice na montaż punktów ładowania elektrycznych samochodów.

W 25 dzielnicach ma powstać 1,5 tys. gniazdek. Większość pojawi się na latarniach w pobliżu miejsc parkingowych. To obecnie najtańsze i najprostsze rozwiązanie.

Gniazdka będą uzupełnieniem bardziej skomplikowanych technicznie punktów szybkiego ładowania samochodów, które montuje Transport for London.

Mer Londynu postawił przed komunikacją miejską cel, by do 2033 roku wszyscy taksówkarze i prywatni przewoźnicy jeździli samochodami elektrycznymi. W 2040 roku silniki na prąd mają mieć wszystkie nowe auta w Londynie.

A wszystko po to, by obniżyć zanieczyszczenie powietrza. Z powodu skażenia przedwcześnie umiera 40 tys.

Brytyjczyków, w tym 9 tys. mieszkańców Londynu.

701-MAKIETA 2 16-31.indd 29

Transport for London rozpoczął testy nowych rozwiązań, które mają zmniejszyć liczbę wypadków z udziałem autobusów.

W pojazdach będzie testowany system automatycznego hamowania w sytuacjach zagrożenia oraz system komunikatów głosowych ostrzegających pieszych. TfL zlecił też zaprojektowanie nowych lusterek, które wyeliminują martwe punkty oraz przeprojektowanie wnętrza autobusów, tak by wygładzić ostre krawędzie i zwiększyć szorstkość podłogi niwelując ryzyko urazu w efekcie upadku.

W ciągu ostatnich dwóch lat w wypadkach z udziałem autobusów zginęło 25 osób. Dwie trzecie z nich to piesi. Rannych zostaje co roku prawie 1,5 tysiąca osób. Powodem znacznej części zdarzeń jest przemęczenie kierowców i rozpraszanie ich uwagi przez pasaże-

rów, a także dyspozytorów podających informacje przez radio.

Mer Londynu chce do 2030 roku ograniczyć do zera liczbę ofiar śmiertelnych wypadków z udziałem autobusów. «

Stacja bez barier

»

Wiosną 2019 roku po stacji White Hart Lane będą swobodnie poruszać się osoby niepełnosprawne i rodzice z dziećmi w wózkach.

Transport for London wybrał firmę, która przebuduje obiekt.

Modernizacja obejmie budowę nowego holu biletowego, dobudowę wejścia od strony Penshurst Road oraz montaż wind, umożliwia-

jących swobodny przejazd z poziomu ulicy na perony. Przebudowany zostanie plac przed stacją. Powstanie tam nowy parking dla rowerów. Prace rozpoczną się jesienią i będą kosztować prawie 18 mln funtów.

W trakcie modernizacji stacja będzie zamykana tylko czasowo.

White Hart Lane obsługuje pociągi kolei Overground. Korzysta z niej ponad 1 mln pasażerów rocznie, w tym kibice powiększanego obecnie stadionu Tottenham Hotspur. «

21/08/2017 16:35:29

Fot. Marcin Urban

030

CAFÉ COOLTURA LONDYN

COOLTUR POLECA A

NOTTING HILL CARNIVAL 2017 PRZYGOTOWAŁ MARCIN URBAN 26-28.08. Notting Hill, Londyn. Wstęp wolny www.thenottinghillcarnival.com Karnawał w Notting Hill, odbywający się nieprzerwanie od 1966 roku w sierpniowy długi weekend, jest największym tego typu wydarzeniem w Europie. Za każdym razem ożywia ulice zachodniego Londynu barwną paradą przy dźwiękach rytmicznej muzyki i unoszącym się nad miastem zapachem orientalnych potraw.

Zabawa rozpocznie się już w sobotę. O godz. 18:00 w Emslie Horniman Pleasance Park rozpoczną się muzyczne konfrontacje bębniarzy. Niedziela będzie tradycyjnie dniem rodzinnej rozrywki, a w poniedziałek ulicami Notting Hill przejdzie parada złożona z 60 zespołów muzycznych i tancerzy. Barwny korowód wyruszy o godz.

9:00 i będzie krążyć do godz. 20:30. W różnych częściach dzielnicy zostanie rozstawionych 38 scen, na których DJ’e będą prezentowali różne rodzaje muzyki: od reggae i R&B, przez funk i fusion jazz, po house i dub.

701-MAKIETA 3 32-51.indd 30

21/08/2017 16:36:37

© Museum of London

031 » HUSARIA 27-28.08. The Royal Armouries Museum, Armouries Dr, Leeds LS10 1LT. Spektakle: 12:00 i 15:00. Bilety: £6 www.royalarmouries.org Ambasada RP w Londynie i Royal Armouries Museum w Leeds zapraszają na spektakularne widowisko historyczne, pokazujące siłę polskiej husarii. W spektaklu wezmą udział członkowie grupy Banner Hussars, która jest najliczniejszą i najbardziej doświadczoną w Polsce grupą odtwarzającą polską kawalerię z XVII wieku. Jeźdźcy z grupy Banner Hussars pokażą kunszt husarski, autentyczne stroje i charakterystyczne uzbrojenie.

Pokazom towarzyszyć będzie wystawa fotograficzna „Husaria – chluba oręża polskiego”.

Fot. M. Lipiński

imprezy plenerowe » THE GLADIATOR GAMES 25-28.08. Guildhall Yard, City of London, EC2V 7HH. Stacja: Bank, Moorgate. Spektakle: patrz strona internetowa. Bilety: £13-22 www.museumoflondon.org.uk

teatr » FIVE GUYS NAMED MOE 29.08-25.11. Marble Arch Theatre, Marble Arch, Londyn W1C 1CX. Stacja: Marble Arch.

Spektakle: pon. – sob. 19:45, dodatkowo czw. i sob. 14:30. Bilety: od £10 fiveguysmusical.com Nowy musical, prezentowany w znakomicie pasującym do jego atmosfery teatrze Marble Arch, przenosi nas w lata 40. do klubu jazzowego w Nowym Orleanie. Załamany niespełnioną miłością Nomax, topi smutek w butelce. Wokół niego pojawia się pięciu facetów, którzy odkryją przed nim świat muzyki i pomogą wyjść na prostą.

W musicalu usłyszymy wiele jazzowych hitów tj. „Is you is or is you ain't my baby”, “Early in the morning”, czy „Saturday night fish fry”. Reżyserem spektaklu jest Clarke Peters, a autorem choreografii Andrew Wright, dwukrotnie nominowany do nagrody Oliviera.

701-MAKIETA 3 32-51.indd 31

Fot. Graham Michael

Museum of London przygotowało wyjątkowo dynamiczny pokaz historii – widowisko pozwalające doświadczyć rozrywek, jakimi raczyli się mieszkańcy Londynu w czasach, gdy Londinium był częścią Cesarstwa Rzymskiego. Trwający godzinę spektakl to efektowna inscenizacja walk gladiatorów, przygotowana we współpracy z twórcami filmu „Gladiator” Ridleya Scotta. Z uwagi na sceny walki i przemocy – jest to atrakcja przeznaczona tylko dla dorosłych widzów.

» HAMLET 01-23.09. Jerwood Vanbrugh Theatre, Malet Street, Londyn WC1E 7JN. Stacja: Warren Street, Euston Square. Spektakle: pon. – sob.

19:30, dodatkowo sob. 14:30. Bilety: od £15 www.radahamlet.com The Royal Academy of Dramatic Art i Kenneth Branagh Theatre Company wspólnie wystawiają dzieło Szekspira, by zebrać pieniądze na rozbudowę akademików i biblioteki dla studentów szkoły aktorskiej. W roli głównej występuje Tom Hiddleston, absowent RADA.

21/08/2017 16:38:19

Fot. Marc Brenner Jamie Hendry Productions

032

CAFÉ COOLTURA LONDYN

» THE WIND IN THE WILLOWS 16.06.-09.09. London Palladium, Argyll Street, Londyn W1F 7TF. Stacja: Oxford Circus. Spektakle: pon. 19:00, wt. – sob.

19:30, dodatkowo wt. i sob. 14:30. Bilety: od £15 www.windinthewillowsthemusical.com Szalona komedia przygodowa, próbująca nadążyć za impulsywnym Panem Toadem, który opętany manią dużej prędkości wpada w poważne tarapaty. Musi stoczyć boje o odzyskanie swojego domu z rąk groźnego Chiefa Weasela i gangu Wild Wooders. Spektakl wyróżnia się bogatą scenografią, brawurową choreografią i dużą dawką angielskiego humoru.

W rolach głównych: Rufus Hound, Neil McDermott, Denise Welch, Gary Wilmot, Craig Mather, Simon Lipkin.

» ROUGH NIGHT Od 25.08. Komedia, USA. Reż. Lucia Aniello, wyst. Scarlett Johansson, Kate McKinnon, Jillian Bell, Llana Glazer, Zoe Kravitz, Paul W.Downs Hardkorowa komedia dla dorosłych. Pięć przyjaciółek z college’u spotyka się po 10 latach na panieńskim weekendzie w Miami. Podczas szaleńczej imprezy przypadkowo zabijają striptizera. Jak ukryć nagą prawdę?

kino » LOGAN LUCKY Od 25.08. Komedia, USA. Reż. Steven Soderbergh, wyst. Katherine Waterston, Sebastian Stan, Adam Driver, Daniel Craig, Channing Tatum

Nowa komedia sensacyjna twórcy przeboju kinowego „Ocean's eleven”. Dwaj bracia organizują skok podczas wyścigów samochodowych NASCAR w Karolinie Północnej.

» AMERICAN MADE Od 25.08. Sensacyjny, USA. Reż.

Doug Liman, wyst. Tom Cruise, Domhnall Gleeson, Sarah Wright, E.Roger Mitchell Tom Cruise wciela się w postać Barry’ego Seala, który po wojnie w Wietnamie pracował jednocześnie dla kolumbijskiego kartelu narkotykowego Medellín oraz dla… CIA. Za jego głowę baron narkotykowy Pablo Escobar wyznaczył nagrodę w wysokości pół miliona dolarów. Tłem akcji jest wielka polityka, w której przewijają się najważniejsze nazwiska Ameryki.

701-MAKIETA 3 32-51.indd 32

koncerty » JOHN LEGEND 12.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £50

» FOO FIGHTERS 19.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North

21/08/2017 16:36:43

033 » MARILLION

Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: tylko ze zwrotów

13.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: tylko ze zwrotów

» SUZANNE VEGA 28.09. Godz. 19:30. London Palladium, 8 Argyll St, Soho, Londyn W1F 7TE. Stacja: Oxford Circus. Bilety: £55.95

» BELINDA CARLISLE 13.10. Godz. 19:30. O2 Indigo, The O2, Peninsula Square, London SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £38.50

»

NICK CAVE & THE BAD SEEDS

30.09. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £35

» J COLE 15-16.10. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £63.75

» TORI AMOS 04.10. Godz. 19:30. Royal Albert Hall, Kensington Gore, Londyn SW7 2AP. Stacja: South Kensington. Bilety: £48.40

»

MORLINY PRL LIVE MUSIC 2017 - WILKI, MROZU, SOUND’N’GRACE

18.11. Godz. 18:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25 www.prllivemusic.co.uk

» LADY GAGA

Fot. Mauricio Santana/Getty Images

09.10. Godz. 19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40

Podczas kolejnego festiwalu Polskiego Radia Londyn będzie można bawić się przy największych przebojach Wilków: „Baśce”, „Son of the blue sky” czy „Urke”. Zespół przy okazji będzie świętował w Londynie 25-lecie istnienia.

Koncert Mroza zacheci do zabawy zwłaszcza tych, którzy lubią pop. Artysta nominowany do nagrody MTV Europe Music Awards w kategorii najlepszy polski wykonawca zaprezentuje również materiał z nowej płyty – tu niespodzianka: eksperymentował na niej z bluesem. Na scenie zaśpiewa też największy i najpopularniejszy w Polsce chór – Sound’n’Grace!

» METALLICA 22-24.10. Godz. 19:30.

O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £63.75

701-MAKIETA 3 32-51.indd 33

21/08/2017 16:36:50

034

CAFÉ COOLTURA Zapowiedzi płytowe

Depeche Mode Opracował Piotr Dobroniak Źródło Sony Music Polska

»

Fot. Dave Kotinsky/Getty Images

Kultowy zespół doczekał się niejednego zbioru najlepszych utworów. Najnowsze wydanie pt. „The best of Depeche Mode. Volume one” to wydanie winylowe trzypłytowej edycji albumu pt. „The best of – Volume 1” z 1996 roku, wzbogacone o nowe utwory.

Na kompilacji znajdziecie najpopularniejsze single z lat 1981 – 2006.

Premiera 25 sierpnia.

P!nk

duetów muzyki pop XXI wieku. Ich kolejne hity „Stay”, „Better then love”, „Some kind of heaven” czy „Lights” podbiły listy przebojów w większości krajów Europy, w Polsce przynosząc im platynowe i złote płyty.

Premiera 29 września.

Jedna z najpopularniejszych wokalistek świata – P!nk – powraca z nową płytą. „Beautiful trauma” to następca platynowego krążka „The truth about love” z 2012 roku, który przyniósł aż 6 (!) singlowych przebojów, w tym „Blow

Super Cat Busbee, a także muzykiem Bleachers i Fun. – Jackiem Antonoffem.

Premiera 13 października.

Hurts me (One last kiss)”, „Try” czy „Just give me a reason”. Nad nowym materiałem wokalistka pracowała ze starą (i stałą) ekipą kompozytorko-producencką – m.in. Stevem Macem, Maxem Martinem Shellbackiem, Gregiem Kurstinem czy

701-MAKIETA 3 32-51.indd 34

„Don Dada” to kolejna winylowa propozycja tygodnika „Cooltura”. Tym razem to reedycja opublikowanego w 1992 roku albumu jamajskiego didżeja, ukrywającego się pod pseudonimem Super Cat. Premiera 1 września.

„Desire” to czwarty w karierze zespołu krążek. Album promuje singiel „Beautiful ones”, któremu towarzyszy przejmujący i prowokujący video klip.

W tym roku mija już 7 lat,od kiedy Europę opanował hit „Wonderful life” z ich debiutanckiej płyty „Happiness”.

Od tego czasu Hurts stali się jednym z najpopularniejszych europejskich

21/08/2017 16:36:53

035

701-MAKIETA 3 32-51.indd 35

21/08/2017 16:36:54

036

CAFÉ COOLTURA FILM

Better call Saul!

Dla fanów „Breaking bad” to niezła gratka. Zanim Walter White spotkał prawnika Saula, ten ostatni musiał przejść bardzo długa drogę, żeby stać się obrońcą przestępców.

Piotr Dobroniak

»

Spin off jednego z najbardziej popularnych seriali ostatnich lat jest istnym majstersztykiem. Pod względem prowadzonych ujęć, kadrów, kolorystyki ten serial bije na głowę 99 proc. produkcji filmowej na świecie. Ale większość widzów i tak będzie zwracała uwagę na coś innego.

Główny bohater, Jimmy McGill (później znany jako Saul Goodman), grany przez Boba Odenkirka to wczesne, prawnicze wcielenie znanego z „Breaking Bad”… Saula Goodmana, który wyciąga na wolność największe szumowiny miasteczka Albuquerque w stanie Nowy Meksyk.

Oprócz Saula spotykamy też innych bohaterów, między innymi Mike’a Ehrmantrauta, który z kolei jak zwykle jest oazą spokoju i cierpliwości.

701-MAKIETA 3 32-51.indd 36

Podobno kiedy skończył się ostatni sezon „Breaking Bad” na twarzach wielu fanów malowała się rozpacz. Teraz czekamy już na czwarty sezon „Better call Saul!”.

W pierwszym sezonie ani razu nie pojawia się nawet wspomnienie o „starszym bracie” jednak podobieństwo widoczne jest od pierwszego spojrzenia.

Pierwsze trzy sezony są do obejrzenia na Netflix – żadna polska telewizja nie pokazywała jeszcze tego serialu, a szkoda. Serial ogląda się bardziej niż lepiej. Z resztą, osobiście długo ociągałem się z obejrzeniem pierwszego odcinka.

Z jednej strony pociągała mnie rekomendacja jednego z kolegów, z drugiej wisiała nade mną obawa przed zawalonymi dniami i nocami. Wolałem poświęcić czas jakiejś lekturze. Teraz muszę dzielić ten czas pomiędzy serialem a książką, nie mówiąc o tym, że ze względu na „Saula”

musiałem zawiesić oglądanie dalszych odcinków „Designated Survivor”.

Generalnie „Better call Saul!” (polski tytuł to „Zadzwoń do Saula”) to „przygody pechowego prawnika próbującego zaistnieć na sądowej scenie”. W rzeczywistości to bardzo dobrze i nietuzinkowo podany obraz. Dosłownie i w przenośni. O dosłowności pisałem wcześniej.

W przenośni to obraz przemiany człowieka i rezygnacja z własnych ideałów.

Obraz niekończącej się (czasem syzyfowej) pogoni za ideałami. Okazuje się nagle, że ideały nie dają jeść. Jeść daje skuteczność, pragmatyzm i pewnego rodzaju cynizm. Z tymi problemami natury – a jakże – moralnej musi zmierzyć się nasz bohater.

Co widzowi nie przeszkadza w przebyciu pasjonującej podróży stylistyczno-werbalnej.

Polecam. « 21/08/2017 16:36:58

037

701-MAKIETA 3 32-51.indd 37

21/08/2017 16:37:00

038

CAFÉ COOLTURA KSIĘGARNIA + OPERA

Zabić.

Mordy polityczne w PRL W tym roku mija czterdzieści lat od śmierci Stanisława Pyjasa, która do tej pory nie została wyjaśniona. Pyjas nie był jedyną ofiarą mordów politycznych w Polsce Ludowej. Ofiar było więcej: Grzegorz Przemyk, Piotr Bartoszcze, ks. Lucjan Niedzielak, ks. Jerzy Popiełuszko czy ks. Stanisław Suchowolec…

PIOTR DOBRONIAK

»

Patryk Pleskot (autor książki, doktor habilitowany, profesor nadzwyczajny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Oświęcimiu oraz główny specjalista Instytutu Pamięci Narodowej) podchodzi do tematu mordów politycznych z zupełnie innej strony niż większość autorów podobnych książek.

Przede wszystkim zagłębią się w tło polityczne oraz genezę morderstw tylko na tyle, na ile ważne jest, żeby czytelnik zrozumiał kontekst wydarzeń.

Pleskot skupia się przede wszystkim na analizie dostępnych badań, wyników śledztw, pominiętych świadków czy opinii biegłych. Pokazuje możliwy i prawdopodobny przebieg zdarzeń, często odmienny od ówczesnego stanowiska władz, czy nawet ustaleń tzw. komisji Rokity po przemianach w 1989 roku.

Nie oznacza jednak, że je podważa czy ignoruje. Po prostu zwraca uwagę na pominięte wątki i fakty. „Mordy polityczne w PRL” to obowiązkowa lektura dla tych wszystkich, którzy interesują się historią PRL-u, nie 701-MAKIETA 3 32-51.indd 38

tą w którą każą nam wierzyć kolejne rządy, ale tą, która wypływa z trzewi polskiego narodu i z jego pokręconej historii. Trochę zakradł się w tym ostatnim zdaniu patos jednak po lekturze jakichkolwiek książek Patryka Pleskota (a tych popełnił na temat PRL-u i samego komunizmu sporo) każdy zrozumie, że ten patos jest nawet uzasadniony.

Opisywana książka pojawiła się na rynku księgarskim w zeszłym roku, ale stale jest aktualna. Pozwala zrozumieć, że w Polsce za czasów komuny nie żyli tylko opozycjoniści, ale też ludzie, którzy władzy sprzyjali i szczerze wierzyli w ideologię komunistyczną i zmutowaną w komunizm ideologię socjalistyczną (o tej ostatniej wspomnę przy okazji opisu innej książki z tamtego okresu w kolejnych numerach „Cooltury” pt. „Cyrankiewicz. Wieczny premier”).

Nie byli to tylko „żołnierze systemu” w postaci służb bezpieczeństwa czy części Ludowego Wojska Polskiego, ale też „zwykli obywatele”, dla których działalność KOR czy Solidarności była niepotrzebna czy wręcz szkodliwa.

Można zwrócić uwagę również na to, że ludzie, którzy ginęli za poglądy

w PRL-u, nie ginęli dlatego, że byli w opozycji do ideologii ruchów robotniczych, ale w opozycji do władzy, która „raz zdobyta nie zostanie oddana nigdy”.

Pleskot – wracając do treści książki – obnaża kulisy działania władzy w zacieraniu śladów, zastraszania świadków, czy działalności specjalnego wydziału Służby Bezpieczeństwa do dezintegracji opozycji i Kościoła katolickiego w Polsce, który był odpowiedzialny za większość mordów politycznych. Wskazuje również, że jest możliwość, że część morderstw była „nieszczęśliwym wypadkiem przy pracy” funkcjonariuszy MSW. Patryk Pleskot skupia się na czasach w końcówce istnienia PRL-u. Nie był to okres jakoś szczególnie „krwawy”, bo były bardziej krwawe. Jednak autor pokazuje jak wspomniana wcześniej partia, usilnie próbowała utrzymać się u władzy i jakie miała metody.

Jak się skończyło wiemy od prawie trzydziestu lat. Jakie rzeczy wydarzyły się tuż przed „ugadaniem się z opozycją” dowiadujemy się z „Zabić. Mordy polityczne w PRL”.

Polecam. « 21/08/2017 16:37:03

039 Opera na DVD W lecie wprawdzie większość teatrów operowych ma przerwę, za to firmy fonograficzne postanowiły nam to zrekompensować i wypuściły ostatnio na rynek kilka interesujących produkcji na DVD. Dr Jacek Kornak

»

Pierwszą z nich jest „Faust” Charlesa Gounoda nagrany podczas ubiegłorocznego festiwalu w Salzburgu.

Produkcja ta jest wyreżyserowana przez Reinharda von der Thannena. Jego wizja opery Gounoda sprowadza „Fausta” to świata podświadomości, lęku przed umieraniem, samotnością. Thannen w sposób spójny i przekonujący operuje psychoanalitycznymi symbolami, przedstawia dziecięce fantazje o rodzinie, stabilności.

Zapewne niektórzy odczytają tę produkcję jako przykład prowokacyjnego „regietheater”, inni jako poruszającą analizę naszych wypartych fantazji i lęków.

Orkiestrę Wiedeńskich Filharmoników poprowadził Alejo Perez. W tytułowej roli wystąpił Piotr Beczała. Beczała uwodzi na tym nagraniu pięknem głosu, naturalnością śpiewu oraz eleganckim frazowaniem. Ildar Abdrazakov był mocnym Mefistofelesem, natomiast Maria Agresta stworzyła poruszającą postać Małgorzaty. „Beatrice et Benedic” to rzadko wykonywana opera Hectora Berlioza. Ostatnio Opus Arte wydało nagranie tej opery pochodzące z festiwalu w Glyndebourne. Opera ta jest uroczą komedią miłosną w stylu „Napoju miłosnego” Laurent Pelly, który przedstawienie to wyreżyserował. Zdaje się nawią701-MAKIETA 3 32-51.indd 39

zywać do formy commedia dell'arte, a zarazem są tutaj odniesienia do czarno-białych filmów komediowych. Całość jest też dobrze przygotowana od strony aktorskiej. Jako Beatrycze wystąpiła Stephanie d’Oustrac.

Była ona wyrazista wokalnie oraz scenicznie. Jej głos był czysty i brzmiał naturanie.

Niestety nie można tego samego powiedzieć o Paulu Applebym, który wykonuje rolę Benedykta. Jego głosowi momentami brakowało mocy i zbyt często wysokie dzwięki miały matowe brzmienie. London Philharmonic Orchestrę dość dynamicznie poprowadził Antonello Manacorda.

Zapewne większość melomanów zna „Opowieści Hoffmanna” Offenbacha.

Zeszłoroczną produkcję tej opery wydało ostatnio Sony. „Les Contes D’Hofmann” z Royal Opera House w Londynie, to tra-

dycyjna produkcja w XIX-wiecznym stylu, która z pewnością zadowoli wszystkich, którzy oczekują od opery, aby zatrzymała się w miejscu i świeciła dawnym blaskiem.

John Schlesinger stworzył świat na pograniczu nostalgii i kiczu. Jego produkcja jest spójna i ma sporo uroku. W tytułowej roli wystąpił Vittorio Grigolo. Jego głos uwodził swoim blaskiem, jasną barwą i swoistym dramatyzmem. Kate Lindsey była rewelacyjną Muzą. Thomas Hampson był bardzo wyrazisty interpretacyjnie, choć momentami jego głosowi brakło nieco dawnego blasku. Natomiast rewelacyjnie spisała się Sofia Fomina jako Olimpia. Również Christine Rice wykreowała wokalnie niemal idealną postać Julii. Jako Antonia Sonya Yoncheva była bardzo poruszająca. Całość muzycznie przygotował oraz poprowadził orkiestrę ROH Evelino Pido.

Deutsche Grammophon wypuściło ostatnio na rynek nagranie „La Favorite” Donizettiego z Bayerische Staatsoper. Ta z wielu pereł bel canta z pewnością stanie się jednym z najważniejszych tytułów tego roku, szczególnie, że Operze Bawarskiej udało się znaleźć do tego przedstawienia wprost idealny skład. W tytułowej roli występuje Elina Garanca. Jej głos jest niezwykle ekspresyjny.

Ma on w sobie pewną bezpośredniość, która momentami przeszywa słuchacza i głęboko porusza. Rolę Alfonsa XI wykonał Mariusz Kwiecień. Jego głos imponował czystością, naturalnością frazowania, ale też wyrazistością ekspresyjną. Jako Ferdynanda usłyszymy Matthew Polenzaniego. Śpiewa on lekkim tenorem o lirycznej barwie. Amelie Niermeyer zaprezentowała feministyczną interpretację „La Favorite”. W brutalnym świecie mężczyzn kobieta musi się nauczyć manewrować, aby przetrwać. Jest to poruszająca, wizualnie piękna produkcja, która, myślę, że ma szansę dołączyć do ikonowych przedstawień operowych. « 21/08/2017 16:37:05

040

CAFÉ COOLTURA technologie

Smartfony zastępują tradycyjne komputery Opracował Piotr Dobroniak Źródło Samsung/Newseria

»

Samsung DeX to kompaktowe urządzenie, które radykalnie rozszerza możliwości smartfona. Zmienia telefon w komputer osobisty, choć nadal z pewnymi ograniczeniami. Mimo to może się okazać wartościową alternatywą zarówno dla laptopów, jak i komputerów stacjonarnych, a przede wszystkim zwiastunem nowego trendu na rynku urządzeń mobilnych.

Samsung DeX to urządzenie przenośne, które po podłączeniu do jakiegokolwiek monitora, telewizora czy innego wyświetlacza, umożliwia pracę w taki sposób, jak na komputerze – mówi Mateusz Rzempała z Samsung Electronics Polska.

– Jest to bardzo ciekawe rozwiązanie, gdyż przenosi na duży ekran wszelkie opcje i aplikacje telefonu. Korzystanie z gadżetu jest bardzo płynne, a co ważniejsze: w pełni intuicyjne – podkreśla.

Samsung DeX jest niewielki, ale to pełnoprawna stacja dokująca z kilkoma znaczącymi funkcjami. Wystarczy wpiąć do niej telefon, aby rozpocząć pracę. Sprzęt jest kompatybilny z dwoma smartfonami: Galaxy S8 i Galaxy S8+. Przedstawiciel kore701-MAKIETA 3 32-51.indd 40

ańskiego producenta przewiduje, że w niedalekiej przyszłości również inne topowe smartfony będzie dało się zsynchronizować z tą przystawką.

Na razie najnowsze urządzenie koreańskiego producenta jest kompatybilne jedynie z osiemnastoma dedykowanymi aplikacjami i jedną grą. Jak twierdzi specjalista z Samsung Electronics Polska, w przyszłości mają jednak powstawać kolejne aplikacje, które jeszcze bardziej rozwiną funkcjonalność tej przystawki. Oprócz aplikacji dedykowanych za pośrednictwem Samsung DeX można jednak uruchomić na dużym ekranie dowolną aplikację zainstalowaną na smartfonie.

Wszystkie aplikacje, które mamy na telefonie, możemy uruchomić za pośrednictwem DeX-a i działa to bardzo płynnie i szybko. Podobnie jak w przypadku innych aplikacji, Samsung DeX przeniesie również do świata gier.

Samsung DeX to urządzenie nie tylko dla entuzjastów gadżetów, lecz także dla osób, które cenią mobilność, komfort oraz

funkcjonalność. Sprzęt doskonale sprawdzi się nie tylko podczas wyjazdu służbowego, lecz także w czasie firmowej prezentacji czy wypadu na urlop.

– Jeżeli kończę pracę, to zostawiam swojego laptopa na biurku. Nie chcę go zabierać do domu, nie chcę mieć tego ciężaru w torbie – mówi przedstawiciel producenta. – Dlatego właśnie mam w domu Samsung DeX. Podpinam telefon pod urządzenie, następnie podłączam je do monitora i mogę pracować tak, jak na swoim laptopie służbowym. Nie ma z tym najmniejszego problemu, ponieważ mamy również rozwiązanie dla korporacji. To rozwiązanie nazywa się VDI, i dzięki niemu będąc np. w podróży służbowej, mogę się podpiąć do wirtualnego dysku firmy i do mojego komputera – wyjaśnia Mateusz Rzempała.

DeX jest dostępny na rynku od końca marca, a jego cena to około 100 funtów, chociaż w niektórych sklepach internetowych można znaleźć DeX-a nawet za 65 funtów. « 21/08/2017 16:37:06

041

701-MAKIETA 3 32-51.indd 41

21/08/2017 16:37:08

042

zdrowie i uroda KUCHNIA wia i dobrego samopoczucia jest także codzienna aktywność fizyczna oraz spożywanie w odpowiednich ilościach i proporcjach wszystkich zalecanych w piramidzie grup produktów spożywczych – w tym mięsa i ryb. Czy zatem całkowita rezygnacja z produktów mięsnych jest dobrym pomysłem?

Wege znaczy zdrowy

Mamo, tato nie jem mięsa!

O tym, jak mądrze zostać wegetarianinem.

»

Wegetarianizm budzi skrajne emocje, zwłaszcza wśród zatwardziałych „mięsożerców”. Co jednak zrobić, gdy nasze nastoletnie dziecko uprze się, by zostać wegetarianinem? Przede wszystkim nie wpadajmy w panikę! Dieta bezmięsna jest całkowicie bezpieczną formą żywienia, jeśli oczywiście młody człowiek przejdzie na nią świadomie oraz pod czujnym okiem rodziców.

Ach, zielono mi!

W obowiązującej Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, przygotowanej przez ekspertów Instytutu Żyw701-MAKIETA 3 32-51.indd 42

ności i Żywienia (IŻŻ), warzywa i owoce zajmują najważniejsze, pierwsze miejsce wśród grup produktów zalecanych do codziennego spożycia. Z kolei mięso znajduje się na przedostatniej pozycji. Skąd taka wysoka lokata warzyw? Jak wynika z badań naukowych przeprowadzonych przez IŻŻ, to właśnie warzywa i owoce dostarczają organizmowi wielu bezcennych składników mineralnych, witamin oraz polifenoli! Ponadto, jedzenie tzw. zieleniny w ogromnym stopniu zmniejsza zachorowalność oraz umieralność na choroby układu krążenia, cukrzycę czy nowotwory. Eksperci z IŻŻ podkreślają jednak, że kluczem do zachowania zdro-

Już w 2013 roku Ministerstwo Zdrowia (za Instytutem Żywności i Żywienia) ogłosiło, że „wegetarianizm praktykowany w prawidłowy sposób jest zdrowy na wszystkich etapach życia”!

Jak zatem „praktykować w prawidłowy sposób” wegetarianizm? Przede wszystkim rezygnacja z mięsa i ryb to konieczność dostarczenia sobie białka, żelaza, witaminy B12 i nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny Omega-3 z innych źródeł. – „Doskonałym źródłem białka są produkty mleczne, jaja i nasiona roślin strączkowych. W żółtku jajka znajdziemy też witaminę B12 i żelazo. Żelaza szukajmy także w zielonych warzywach, nasionach roślin strączkowych czy pełnoziarnistym pieczywie. Wegetarianie nie powinni zapominać o olejach, szczególnie rzepakowym i lnianym, a także orzechach, ponieważ są one alternatywnym źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny Omega 3. Pozostałych składników natomiast powinny dostarczać różnorodne warzywa, owoce, czy pestki, których znaczenie w diecie wegetariańskiej jest jeszcze większe. ” – podkreśla Katarzyna Zadka, dietetyk programu edukacyjnego „Żyj smacznie i zdrowo”.

Eliminacja mięsa czy też wszystkich produktów odzwierzęcych bez odpowiednio zmodyfikowanego jadłospisu przynosi niestety więcej szkody niż pożytku. Przede wszystkim młodzież, która postanowi przejść na wegetarianizm, nie powinna robić tego pochopnie. Niezwykle ważne jest, aby dorośli zadbali o prawidłową edukację swoich pociech w tym zakresie. Rezygnacja ze spożywania konkretnej grupy produktów musi zawsze iść w parze z wprowadzeniem lub zwiększeniem spożywania innej grupy produktów, która jest alternatywnym źródłem tych samych składników odżywczych. Najlepiej, aby była skonsultowana z dietetykiem, który pomoże zbudować nowe menu i rozwieje wszelkie wątpliwości. « Portal-prasowy.pl

21/08/2017 16:37:10

043

701-MAKIETA 3 32-51.indd 43

21/08/2017 16:37:11

044

zdrowie i uroda FITNESS

Fitness medyczny zmniejsza ryzyko urazów podczas uprawiania sportu

»

Fitness medyczny to nowość przeznaczona dla osób aktywnie uprawiających sport. Pomaga przygotować ciało do startu w maratonie lub wyścigu triathlonowym, odzyskać kondycję oraz unikać urazów i kontuzji. Osoba korzystająca z medycznego fitnessu pozostaje pod kompleksową opieką specjalistów z wielu dziedzin, m.in. rehabilitantów, lekarzy i dietetyków.

Polacy pokochali aktywność fizyczną.

Według Centrum Badania Opinii Publicznej co najmniej raz w tygodniu ćwiczy 40 proc. społeczeństwa. Najpopularniejszą aktywnością fizyczną jest jazda na rowerze – zamiłowanie do tego sportu zadeklarowało 51 proc. badanych. 28 proc. preferuje natomiast pływanie, a 18 proc. bieganie. Polacy coraz chętniej biorą też udział w sportowych wyzwaniach takich jak maratony lub triathlony. Uczestnictwo w tego typu imprezach bez odpowiedniego przygotowania może się jednak skończyć poważną kontuzją lub urazem. Osoby przygotowujące się do zawo701-MAKIETA 3 32-51.indd 44

dów mogą jednak skorzystać z oferty fitnessu medycznego, który zapewnia wszechstronną opiekę nad zawodnikiem.

– Fitness medyczny to nie tylko ćwiczenia na siłowni i w przestrzeni fitness, lecz także ciągłe monitorowanie stanu zdrowia osoby, która ćwiczy. To sprawdzanie, w jaki sposób ćwiczy i w jaki sposób obciąża swoje ciało ciężarami, które dźwiga. Trener medycyny fitness prowadzący taką osobę zwraca szczególną uwagę na to, czy osoba poprawnie wykonuje ćwiczenia – mówi Łukasz Kaleńczuk, trener medycyny fitness.

Kompleksową opiekę nad klientem sprawują specjaliści z różnych dziedzin, tacy jak dietetycy, lekarze, trenerzy personalni, rehabilitanci. Pozwala to na opracowanie optymalnego, indywidualnego planu działania. Jego celem może być przygotowanie do uprawiania sportu, startu w zawodach, powrotu do aktywności fizycznej po przerwie lub kontuzji, wyeliminowanie problemów zdrowotnych lub poprawienie

kondycji. W przypadku osób uprawiających sport fitness medyczny zapewnia przede wszystkim prewencję urazową.

– Jesteśmy w stanie uniknąć np. u biegaczy przygotowujących się do maratonu zespołu napięcia pasma biodrowo-piszczelowego, który jest jednym z najczęstszych problemów w okresie przygotowawczym do tego typu zadań. Możemy także wyeliminować uporczywe bóle kręgosłupa, które nad wyraz często pojawiają się po źle wykonywanych ćwiczeniach, szczególnie siłowych z dużymi obciążeniami – mówi Łukasz Kaleńczuk.

Z koncepcji fitnessu medycznego coraz chętniej korzystają też osoby pragnące zrzucić zbędne kilogramy. Dzięki kompleksowej opiece specjalistów ich plan treningowy jest skorelowany z dietą, co daje znacznie lepsze efekty. Dla takich osób dodatkową korzyścią jest ochrona stawów, które często bolą na skutek przeciążenia po pierwszych treningach wykonywanych bez fachowej opieki. « 21/08/2017 16:37:14

045

701-MAKIETA 3 32-51.indd 45

21/08/2017 16:37:16

046

zdrowie i uroda czy wiesz że...

Żywienie na przeziębienie

»

Właściwa dieta jest warunkiem prawidłowego wzrostu i rozwoju każdego maluszka. Korzyści z uważnego komponowania małych jadłospisów jest jednak zdecydowanie więcej – to, co dziecko je może wpływać m.in. na jego odporność! Może być to wiedza szczególnie przydatna dla rodziców teraz, gdy na każdym kroku spotykamy mniej lub bardziej przeziębionych ludzi.

Walka z bakteriami i wirusami, które wciąż krążą wokół maluszka, to dla jego nie w pełni jeszcze dojrzałego organizmu bardzo duży wysiłek. Aby dziecko mogło tę batalię wygrać, potrzebuje odpowiedniej dawki energii i składników odżywczych, które umożliwią optymalne funkcjonowanie jego układu odpornościowego.

Mleko mamy zawiera wszystkie potrzebne niemowlęciu do wzrostu składniki. Obecny jest w nim także szereg substancji stymulujących pracę układu odpornościowego – lizozym, lak701-MAKIETA 3 32-51.indd 46

toperoksydaza, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, nukleotydy, immunoglobuliny, cytokiny czy glikany, a nawet gotowe komórki odpornościowe – limfocyty. Maluszki karmione naturalnie otrzymują więc z pokarmem nie tylko energię czy białko, ale także solidną porcję czynników chroniących je przed infekcjami.

Mleko mamy wyposaża malucha w najlepszy oręż przeciwko nieproszonym drobnoustrojom, jeśli jednak dziecko nie jest karmione piersią, także możliwe jest modulowanie pracy jego układu odpornościowego. W mlekach modyfikowanych również obecne są bowiem składniki, które mogą korzystnie wpływać na jego odporność. U dzieci, w których diecie obecne są już pokarmy stałe, kluczowe znaczenie ma zaś słowo „urozmaicenie”. Tylko uwzględniając w jadłospisie maluszka przedstawicieli wszystkich grup produktów spożywczych, można dostarczyć mu składniki odżyw-

cze w odpowiednich ilościach i proporcjach. W zależności od etapu rozszerzania diety, warto na talerzu dziecka uwzględniać nie tylko produkty mleczne, ale także warzywa, owoce, mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych, produkty zbożowe i zdrowe tłuszcze. Im bardziej kolorowo będzie, tym lepiej. Na tym etapie rozwoju nie istnieje już bowiem produkt, który byłby w stanie samodzielnie zaspokoić wszystkie potrzeby maluszka.

Nie warto ograniczać się do warzyw czy owoców, które dziecko już zna i lubi – każdego dnia wspaniałym doświadczeniem będzie wspólne odkrywanie nowych smaków, a wraz z nimi – korzystnych dla zdrowia składników. Szczególnie pożądane będą w tym przypadku związki określane wspólnie mianem immunoskładników – cynk, żelazo, witaminy C i A, które pomagają wspierać funkcjonowanie układu odpornościowego malucha. Pierwsze dwa w sporych ilościach zawarte są w mięsie, a witaminę C i betakaroten, będący prekursorem witaminy A, znaleźć można głównie w warzywach i owocach. Nie należy także zapominać o błonniku pokarmowym, zawartym m.in. w warzywach i owocach, oraz produktach zbożowych z pełnego przemiału.

Niezwykle istotna dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, także układu odpornościowego, jest również odpowiednia porcja wody. Nawet 80% masy ciała dziecka może stanowić właśnie woda, a każdego dnia spore jej ilości, szczególnie u maluszków wyjątkowo aktywnych, są tracone. Biegunka, katar lub gorączka dodatkowo zwiększają te straty, a w konsekwencji także zapotrzebowanie na wodę.

Ilość płynów, jaką powinno otrzymać dziecko w ciągu dnia zależy od jego masy ciała i każdy rodzic może ją wyliczyć w prosty sposób. Zapotrzebowanie na wodę wynosi: – W przypadku dzieci o masie ciała < 10kg: masa ciała dziecka w kilogramach x 100 ml; – W przypadku dzieci o masie ciała 11-20 kg: 1000 ml + 50 ml na każdy kilogram powyżej 10 kg; – W przypadku dzieci o masie ciała >20kg: 1500 ml + 20 ml na każdy kilogram powyżej 20 kg.

Zdrowo najedzone dzieci wystarczy już tylko odpowiednio ubrać i zabrać na spacer, by mogły radośnie odkrywać świat bez obaw przed kolejną infekcją! « Newseria.pl

21/08/2017 16:37:17

047

701-MAKIETA 3 32-51.indd 47

21/08/2017 16:37:21

Fot. http://www.sandsphotos.co.uk

048

SPORT Piłka nożna

Wprowadzić IBB Polonię Londyn na europejskie parkiety

»

Piotr Graban, postanowił pozostać na stanowisku trenera IBB Polonii Londyn na kolejny rok i dalej, w oparciu o swoją wiedzę i doświadczenie, budować siatkówkę w Wielkiej Brytanii. O tym jak przez wakacje przygotowywał się na nadchodzące kilka miesięcy i co skłoniło go do decyzji o pozostaniu w Londynie opowiada poniżej.

701-MAKIETA 3 32-51.indd 48

Udało się odpocząć w przerwie pomiędzy sezonami?

Piotr Graban: Oczywiście. Spędziłem dużo czasu z przyjaciółmi odbijając piłkę na plaży czy po prostu rozmawiając.

W mediach społecznościowych pojawiały się informacje na temat Twoich wakacyjnych, zawodo-

wych aktywności. Czy prowadzenie obozów sportowych i spotkania z innymi szkoleniowcami były Twoją inicjatywą? Jaką rolę odgrywałeś podczas tych wyjazdów?

W wakacje brałem udział m.in. w obozach z pomorskimi trenerami, które wyniknęły z mojej inicjatywy.

Na każdym z nich odgrywałem inną

21/08/2017 16:37:22

049 rolę. We Włoszech trenowałem grupę chłopców w wieku 14-16 lat, która była odwzorowaniem naszej Szkoły Mistrzostwa Sportowego. W ciągu dwóch tygodni musiałem ich nauczyć siatkówki. Było to fajne doświadczenie, ponieważ nie mieli zielonego pojęcia o systemach gry czy rotacji, a na zakończenie obozu, nie tylko zagrali mecz z włoska drużyną U’15, ale nawet wygrali. To mnie bardzo cieszy i jestem z tego dumny. Z kolei podczas obozu w Polsce, byłem swego rodzaju asystentem i pomagałem w treningach, czasami tylko prowadząc grupę.

Czy dzięki temu nauczyłeś się czegoś nowego?

Oczywiście! Każde nowe doświadczenie, inna grupa wiekowa czy asystowanie innemu trenerowi powoduje poszerzanie zasobu ćwiczeń, reakcji na pewne sytuacje. Zmiana perspektywy jest czasami wskazana.

W wakacje przedłużyłeś również kontrakt na kolejny sezon z IBB Polonią Londyn. Dlaczego postanowiłeś przyjąć ofertę i pozostać w Wielkiej Brytanii na najbliższy rok?

Pomimo kilku propozycji z Polski, postanowiłem przyjąć ofertę z IBB Polonii Londyn, gdyż jest to długoterminowy projekt, który chcę dokończyć.

Zmierzam do stworzenia silnej drużyny, która będzie mogła grać na boiskach Europy. Nie mówię tutaj tylko o IBB Polonii, ale o całej siatkówce w Wielkiej Brytanii. Dlatego teraz ,po powrocie z wakacji, mam wielką motywację do pracy i budowy zespołu.

Jakie masz plany na najbliższy sezon? Co trzeba poprawić w porównaniu z poprzednim rokiem?

Zawsze jest co robić, poprawić w drużynie. Kilku doświadczonych siatkarzy odeszło od nas ze względów na pracę lub propozycje z profesjonalnych klubów. Cieszy mnie, że większość zawodników została. Oznacza to, że podoba im się droga, którą przeszliśmy do tej pory i spodziewam się jej kontynuacji. Przed nami jeszcze sporo pracy, jeśli chcemy zyskać miano profesjonalnego klubu.

Jakie cele postawiłeś sobie na ten sezon, skoro mistrzostwo i Puchar Anglii już udało się zdobyć?

701-MAKIETA 3 32-51.indd 49

Jeśli chodzi o cele, będę to powtarzał... Stawiamy na młodych, perspektywicznych zawodników, którzy pójdą za nami jak w ogień i, mam nadzieję, dużo się z nami nauczą. Co z tego wyniknie i czy przyniesie to kolejne tytuły, okaże się na końcu. Mam nadzieję, że znów zapiszemy się na kartach historii brytyjskiej siatkówki.

Czego najbardziej życzyłbyś sobie w nadchodzącym sezonie?

Chciałbym, aby Angielska Federacja Siatkarska ruszyła z miejsca. Zaczęła wspierać mocniej nasz sport i jego rozwój.

Czy są jakieś przesłanki, że poziom ligowy już w tym roku będzie wyższy?

Jakieś przesłanki są, ale ja nie lubię wróżyć z fusów. Wszystkie zespoły z angielskiej ligi trzymają zakryte karty.

Dopiero gdy zagramy przedsezonowe mecze będziemy wiedzieć trochę więcej i to pozwoli nam dokonać wstępnej analizy. Jednak musimy skupiać się na sobie.

Na końcu okaże się, kto będzie najlepszy.

W poprzednim sezonie rozpocząłeś projekt mający na celu dzielenie się wiedzą trenerską z zakresu siatkówki i podnoszenie poziomu tej dyscypliny. Czy będzie on kontynuowany? Masz jakieś nowe pomysły, które chciałbyś zrealizować w Anglii?

Tak, mam kilka swoich projektów, dlatego też podjąłem decyzję, aby tu zostać. W tym roku mam już zaplanowanych kilka szkoleń dla trenerów i zawodników w Anglii, a w przyszłym roku także w Polsce. Rozpocząłem również dwa inne projekty, które dotyczą ściśle siatkówki, co nie powinno być zaskoczeniem. Mają na celu wzrost poziomu sportowego trenerów, zawodników oraz zawodniczek w UK oraz w Polsce. Więcej szczegółów jeszcze nie chcę zdradzać. «

Piotr Graban urodził się w Gdańsku, ma 30 lat. Pierwszy trener IBB Polonii Londyn od 2016 roku, z którą zdobył mistrzostwo Anglii, Puchar Anglii oraz osiągnął historyczny rezultat w Pucharze CEV Challenge Cup. Poprzednie 4 lata spędził, jako asystent trenera w PGE Atom Trefl Sopot (gdzie zdobył złoty, brązowy i 2 srebrne medale mistrzostw Polski; jego podopieczne zwyciężyły także w Pucharze Polski oraz były finalistkami pucharu CEV).

Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku, studia magisterskie o profilu siatkówka. Uczestniczył w zajęciach wybitnych trenerów, m.in Lorenzo Micelli, Andre Anastasi czy Giovani Guidetti

21/08/2017 16:37:23

050

ROZRYWKA Krzyżówka + Horoskop

701-MAKIETA 3 32-51.indd 50

21/08/2017 16:37:24

051 PANNA

KOZIOROŻEC

BYK

Najwyższy czas, żebyś zadbał o swoją kondycję i zdrowie fizyczne. Powinieneś zdecydowanie więcej się ruszać. Powinieneś zmobilizować się do regularnych ćwiczeń.

Postanów raz a dobrze zakończyć wakacyjne lenistwo! Przygotuj swoje ciało na wrzesień!

W najbliższym czasie powinieneś liczyć się ze zmiennym szczęściem. Może Ci się wydawać, że coś układa się idealnie, gdy nagle napotkasz problemy. Nie będą to jednak przeszkody nie do pokonania.

Podejdź do całej sytuacji z dystansem, a sprawy zakończą się pozytywnie.

Przygotuj się na emocje związane z Twoim związkiem. Jeśli masz w nim problemy, najbliższy czas raczej nie przyniesie ostatecznych rozwiązań. Rozmowa byłaby wskazana, ale mimo wszystko nie zmuszaj drugiej strony do uczestniczenia w niej, przynajmniej nie na razie. Na wszystko przyjdzie czas.

WAGA

WODNIK

BLIŹNIĘTA

Staniesz się duszą towarzystwa. Na wszystkich imprezach będziesz zwracał na siebie uwagę płci przeciwnej, a partnerzy do tańca będą się o Ciebie kłócić.

Wykorzystaj ten czas na dobrą zabawę i relaks, bo już niedługo czeka Cię okres wytężonej pracy.

Możesz liczyć na pomyślność w sprawach osobistych. Jeśli jesteś w stałym związku, spodziewaj się romantycznego i miłego nastroju. Nie wstydź się adorować i oczarowywać partnera. Czułe słówka i namiętne gesty sprawią, że atmosfera między Wami będzie bardzo gorąca.

Powinieneś skupić się bardziej na sprawach rodzinnych. Bliscy oczekują, że bardziej zaangażujesz się w sprawy rodziny.

Postaraj się spokojnie ich wysłuchać. Mają Ci do powiedzenia kilka ważnych spraw.

Dzięki rozmowie unikniecie dalszych nieporozumień.

SKORPION

RYBY

RAK

Zapowiada się czas towarzyskich spotkań przy muzyce i grillu. Jeżeli jesteś samotny, przed Tobą niepowtarzalna okazja spotkania kogoś naprawdę wyjątkowego. Nie szukaj go, sam wpadniesz w sidła miłości.

Korzystaj z życia i baw się dobrze, w końcu nie często nadarza się taka okazja.

Układ planet będzie sprzyjać rozwiązywaniu skomplikowanych sytuacji. Najbliższe dni mogą być niespokojne i nerwowe. Aby wywiązać się ze wszystkich zobowiązań, poproś bliskie osoby o wyrozumiałość i pomoc. Twoje starania już niebawem zostaną docenione.

Będziesz zaskoczony, gdy dowiesz się, jak korzystnie zakończy się dla Ciebie coś, z czego o mało nie zrezygnowałeś. Prawdopodobnie wpłynął dla Ciebie pieniądze, które umożliwą spełnienie od dawna skrywanego pragnienia. Pamiętaj jednak, aby nie wydawać więcej, niż otrzymałeś!

STRZELEC

BARAN

LEW

Możesz czuć się zmęczony, bardziej roztargniony niż zwykle, a także możesz mieć problemy z koncentracją. Wbrew pozorom będziesz miał dużo szczęscia w sprawach zawodowych. Możesz liczyć na udane negocjacje lub podpisywanie korzystnych umów.

Powinieneś bardziej skoncentrować się na sobie. Ostatnio wszyscy czegoś od Ciebie chcieli. Pomyśl, co lubisz robić, a na co od dawna nie miałeś czasu i działaj! Jeżeli nie zaczniesz myśleć o sobie, będzie w Tobie narastać frustracja, co źle wpłynie na Twoje relacje z innymi.

Poczujesz się kochany i przypomnisz sobie, za co kochasz swoich bliskich. Jeśli ktoś do tej pory istniał tylko w Twoich myślach, to w tych dniach pojawi się w rzeczywistości.

Okaże się, że ukochaną osobę naprawdę można sobie wymarzyć i że rzeczywistość realizuje te marzenia.

(23.08–22.09)

(23.09–22.10)

(23.10–21.11)

(22.11–21.12)

701-MAKIETA 3 32-51.indd 51

(22.12–19.01)

(20.01–18.02)

(19.02–20.03)

(21.03–20.04)

(21.04–20.05)

(21.05–21.06)

(22.06–22.07)

(23.07–22.08)

21/08/2017 16:37:24

052

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

701-MAKIETA 4 52-68.indd 52

21/08/2017 16:39:58

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

701-MAKIETA 4 52-68.indd 53

053

21/08/2017 16:40:00

054

701-MAKIETA 4 52-68.indd 54

21/08/2017 16:40:02

055

701-MAKIETA 4 52-68.indd 55

21/08/2017 16:40:05

056

701-MAKIETA 4 52-68.indd 56

21/08/2017 16:40:06

057

701-MAKIETA 4 52-68.indd 57

21/08/2017 16:40:09

058

OGŁOSZENIA usługi

701-MAKIETA 4 52-68.indd 58

21/08/2017 16:40:10

059

701-MAKIETA 4 52-68.indd 59

21/08/2017 16:40:11

060

OGŁOSZENIA usługi

701-MAKIETA 4 52-68.indd 60

21/08/2017 16:40:13

061

701-MAKIETA 4 52-68.indd 61

21/08/2017 16:40:15

062

OGŁOSZENIA usługi

701-MAKIETA 4 52-68.indd 62

21/08/2017 16:40:17

063

701-MAKIETA 4 52-68.indd 63

21/08/2017 16:40:19

064

OGŁOSZENIA usługi

701-MAKIETA 4 52-68.indd 64

21/08/2017 16:40:20

065

jak

zamieścić

ogłoszenie internet

cooltura.co.uk

telefonicznie

Anteny satelitarne.

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki.

07523486296, mariusz-cyfra@wp.pl

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów.

Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

020 8846 3614

25

£ Ramka do 25 słów + vat

Firma Greenmark poszukuje lakiernika do stolarni na Wembley HA0 Kontakt 07810808838 Marek

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Praca dla sprzedawcy – branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342

Zadzwoń i zapytaj

O OGŁOSZENIE

RAMKOWE

020 8846 3614

701-MAKIETA 4 52-68.indd 65

Parapsychology, Jasnowidz I Duchowy Uzdrowiciel pomoże w problemach w związkach, podczas rozprawy sadowej, pozbyć się pecha i usunąć negatywna energie oraz powstrzyma twojego partnera przed zdrada i inne Malik: 07932931946

Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa.

Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography. co.uk Super niskie ceny.

Zapraszam 07736217120

Polska Telewizja Londyn NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Ealing:02088101577 Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www. polskatelewizja.co.uk

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

Lotniska Van 9 osobowy i Przeprowadzki – największy van Licencja PCO i ubezpieczenie. Odpowiedzialny kierowca. Taniej kontakt 07985600960

Najtańsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe (cale UK) oraz Polska - AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, mebli, gabarytów, itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski. Sprawdź opinie fb: MarioRemTrans 07722560744 mario. remtrans@gmail.com Zapraszamy 24/7

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, 1 – 8 osób Piotr, 07749174695

H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci.

Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

21/08/2017 16:40:21

066

OGŁOSZENIA ROZWINIĘCIE

701-MAKIETA 4 52-68.indd 66

21/08/2017 16:40:23

067

701-MAKIETA 4 52-68.indd 67

21/08/2017 16:40:25

701-MAKIETA 4 52-68.indd 68

21/08/2017 16:40:27