Cooltura Issue 960 by Cooltura

Pozytywne strony emigracji

The Polish Weekly | No 32 (960) | 11.08.2022

Kto zostanie nowym premierem?

Susza stulecia

Wielka Brytania zaczyna racjonować wodę. Str. 2

Liz Truss, czy Rishi Sunak? Zobacz co mówią przedwyborcze sondaże. Str. 2

Rośnie liczba kradzieży samochodów

Podajemy dzielnice Londynu, w których najłatwiej stracić auto. Str. 5

FALA ZMIAN W RADIU PRL W lipcu stanowisko dyrektora adia o j Artur Zalewski, znany z prowadzenia porannych audycji. W rozmowie z ariett rzy y ek zapowiada du e zmiany. Czytaj

Sukces przychodzi wraz z ciężką pracą

Karoliną Micor i Gosią Janek, znanymi z duetu Wild Whispers - o jazzie, ich najnowszym singlu, organizowanym przez nich w listopadzie festiwalu jazzowym oraz... kilku innych smaczkach ich działalności nie tylko muzycznej, rozmawiał Dariusz A. Zeller.

Wi a arolino ałkiem nieda no sp lnie z Gosią Janek ako d e Wild Whispers ydałyś ie no y sin iel o iedz o nim i e

Karolina: „Sny świtem przerywane” to kolejny singiel po „Pod Tym Samym Niebem”, który jako duet kompozytorski stworzyłśmy i wydałyśmy w lipcu. Piosenka powstała jeszcze w czasach „postoju” i jest fuzją stylów muzycznych. Można ją umiejscowić gdzieś w okolicy jazz folku połączonego z gitarowym soulem i afrobeatem.

Czytaj więcej na stronach 12-15

Zamiast kupować – wypożycz Biblioteka Polska POSK w Londynie kupuje najnowsze publikacje. Tu zawsze znajdziesz interesującą książkę.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

Biblioteka Polska POSK w Londynie 238-246 King Street, London W6 0RF Tel. 020 8741 0474 www.polishlibrarylondon.co.uk lending@polishlibrary.co.uk

2 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| O TYM SIĘ MÓWI

Takiej suszy nie pamiętają najstarsi Brytyjczycy

egoroczne lato jest w Anglii najbardziej suche od 1935 roku - podało biuro prognoz Met Office. W południowo - wschodniej Anglii opady deszczu są na najniższym poziomie od 1836 roku, czyli od początku badań. W ciągu miesiąca spadło tam zaledwie 5 mm wody. W całej Anglii średnia opadów w lipcu wyniosła 23 mm. Wysycha źródło Tamizy - alarmuje portal Metro. Rzeka skróciła się przez to o 2 mile i zaczyna obecnie koło Cirencester w hrabstwie Gloucestershire. W Hampshire i na wyspie Isle of Wight z powodu suszy i deficytu wody od 5 sierpnia obowiązuje zakaz używania węży ogrodowych. 12 sierpnia podobny zakaz zacznie obowiązywać w Kent i Sussex. Jego wprowadzenie rozważa też spółka wodociągowa Thames Water dostarczająca wodę do ponad 15 mln odbiorców w Londynie i Thames Valley.

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA MEDIA IN & OUT ISSN 1743-8489 DYREKTOR GENERALNY KLAUDIA SENYK REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego MARIETTA PRZYBYŁEK KAROLINA WIATROWSKA JACEK KORNAK ADRIAN GRAD SABINA DYLA-GRAD DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA ART-SERWIS

Za złamanie zakazu używania węży ogrodowych we wszelkich celach związanych z laniem wody grozi 1 tys. funtów mandatu. S i e ć s u p e r m a r ke t ó w Marks & Spencer zrezygno-

wała ze sprzedaży jednorazowych grilli. Jak wyjaśniły jej władze, chcą w ten sposób chronić środowisko i ograniczyć zagrożenie pożarowe. O wycofanie jednorazowych grilli ze

sprzedaży od lat apelują ekolodzy, a ostatnio dołączyli do nich strażacy. Były one przyczyną kilku poważnych pożarów łąk i trawników, od których zapaliły się domy.

MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 07932 55 66 22 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY

Związkowcy potwierdzili kolejny strajk w metrze

racownicy londyńskiego metra i kolei London Overground będą strajkować 19 sierpnia - potwierdził związek zawodowy RMT. Przez 24 godziny połączenia będą poważnie zakłócone. Związkowcy domagają się między innymi ujawnienia szczegółów długoterminowej pomocy państwa dla londyńskiej komunikacji miejskiej, obawiając się, że jednym z warunków może być redukcja zatrudnienia. Minister transportu wyjaśnił, że oferta nie może być ujawniona, bo zawiera poufne informacje. Władze TfL zarzuciły związkowcom utrudnianie negocjacji, które mają zapewnić długoterminowe wsparcie państwa dla londyńskiej komunikacji miejskiej.

Liz Truss faworytką w wyborach nowego premiera

rzedwyborcze sondaże wskazują, że Wielka Brytania znowu będzie mieć premierkę. Liz Truss powiększa przewagę nad swoim rywalem Rishim Sunakiem. Po tym jak poparł ją Sajid Javid, jej przewaga w badaniu ośrodka YouGov wzrosła do 34 proc., a w badaniu ConservativeHome do 32 procent. Rishi Sunak wygrał na razie jedną bitwę - debatę przedwyborczą z Liz Truss przeprowadzoną przez telewizję

Sky News. Dyskusja koncentrowała się na problemach ekonomicznych i pomysłach obu kandydatów na walkę ze zbliżającą się recesją. Publiczność, która składała się wyłącznie z członków Partii Konserwatywnej, w większości poparła byłego ministra finansów. O wyborze nowego premiera zdecydują w powszechnym głosowaniu członkowie Partii Konserwatywnej. Głosowanie potrwa do 2 września, a jego wynik poznamy 5 września.

Podwyżki cen energii będą ogłaszane częściej

imity podwyżek cen energii będą ustalane co trzy miesiące – ogłosił nadzorujący rynek Ofgem. Obecnie urząd ogłasza je co pół roku. Z analizy firmy konsultingowej Cornwall Insight wynika, że w październiku nasz rachunek za energię może wzrosnąć do 3,300 funtów rocznie,

a w styczniu do ponad 3,600 funtów. O s o b y w y n a j muj ą c e mieszkania, które mają wliczone rachunki za energię w czynsz mogą nie skorzystać z 400 funtów rabatu przyznanego przez rząd. Wszystko zależy bowiem od dobrej woli właścicieli mieszkań i tego czy

zmniejszą odpowiednio opłaty – ostrzega organizacja Shelter, pomagająca w sprawach mieszkaniowych. Problem dotyczy blisko 600 tys. najemców, którzy mają wliczone opłaty w czynsz, szacuje Shelter. O d października tego roku do marca przyszłego do

dostawcy energii mają w ratach zmniejszyć nasze rachunki w sumie o 400 funtów. Tymczasem z wysokich cen ropy i gazu korzystają koncerny wydobywcze. Zatrudniający ponad 80 tys. osób Shell przyznał swoim pracownikom 8 proc. premii za osiągniecie rekordowych zysków.

EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk 079 3260 6133 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, marlena@cooltura.co.uk

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

SZYBKI KONTAKT redakcja@cooltura.co.uk Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas.

REKLAMA:

020 8846 3615

4 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| O TYM SIĘ MÓWI

NHS w coraz większym stopniu polega na zagranicznych pracownikach

Tesco zmniejsza produkty

ngielska służba zdrowia w coraz większym stopniu polega na lekarkach i pielęgniarkach rekrutowanych za granicą. W ubiegłym roku zagraniczni lekarze stanowili 34 proc. nowozatrudnionych medyków. To wzrost z 18 proc. w 2014 roku. Rząd twierdzi, że rekrutacja obcokrajowców zawsze była częścią strategii NHS. Związki zawodowe ostrzegają jednak, że jest to niezrównoważony sposób rekrutacji na dłuższą metę. Jak podaje BBC, w ubiegłym roku angielska służba zdrowia zatrudniła 39,558 lekarzy i pielęgniarzy wykształconych w kraju. To o 3,2 tys. więcej niż w latach 2014-15. Brytyjscy medycy stanowią jednak malejący odsetek 1,35 mln pracowników NHS.

esco zmniejszyło gramaturę swoich produktów gotowych do jedzenia, zachowując lub nawet nieznacznie podnosząc ceny – zauważył dziennik Metro. Sieć próbuje w ten sposób uniknąć podwyżek, a jednocześnie zmniejszyć koszty. Przykładowo Cottage Pie zostało zmniejszone z 800g do 750g, a curry z ryżem z 450g do 400g. Jak podaje Metro, wcześniej podobny zabieg przeprowadziła sieć Morrisons.

Stacje paliw sztucznie zawyżają ceny

Rosjanie objęci Rekordowa liczba Skargi na sankcjami taksówkarzy rewizje osobiste wykorzystują lukę w brytyjskim nieletnich olejny skandal w londyńskiej prawie policji. Urząd nadzorujący jej

osyjscy oligarchowie znaleźli lukę w prawie, która pozwala im obejść sankcje nałożone przez brytyjski rząd. Wspólne dochodzenie BBC i organizacji Finance Uncovered wykazało, że Arkady i Boris Rotenberg, bliscy znajomi Władimira Putina założyli firmy typu English Limited Partnerships, które nie są objęte obowiązkiem ujawniania właścicieli. Jak podaje BBC, od 2017 roku założono 4,5 tys. takich firm. Są one wykorzystywane przez oszustów, terrorystów i osoby zajmujące się praniem brudnych pieniędzy.

pracę bada już kilkanaście skarg na rewizje osobiste osób nieletnich, przy których mogły zostać złamane procedury. Medialna burza zaczęła się w grudniu 2020 roku po przeszukaniu 15-letniego dziecka – oznaczonego jako Child Q. Najnowsze skargi dotyczą rewizji dwóch 16-letnich chłopców na komisariatach w Ilford i Bethnal Green. Londyńska policja sama zgłosiła do sprawdzenia 14 przypadków takich rewizji. Dziewięć z nich zostało przeprowadzonych bez nadzoru odpowiedniej osoby dorosłej, jednak na skutek odmowy osób zatrzymanych.

Tykająca bomba kredytowa

onad pół miliona londyńczyków spłacających kredyty mieszkaniowe siedzi na tykającej bombie finansowej. Gdy skończy się okres zamrożenia oprocentowania, miesięczna rata może wzrosnąć nawet o kilkaset funtów. Po ostatnich podwyżkach stopy procentowej przez Bank Anglii raty kredytów wzrosły średnio o ponad 100 funtów miesięczne. Podniesienie stopy o pół procenta przekłada się na wzrost raty przeciętnie o ponad 50 funtów. W ubiegłym tygodniu Bank Anglii podniósł referencyjną stopę procentową o 0,5 proc. do 1,75 proc. To najwyższy jej poziom od kryzysu finansowego w 2008 roku.

iczba kierowców sieci Uber osiągnęła rekordowy poziom. Prowadzeniem taksówek lub dowożeniem jedzenia zajmuje się 5 mln osób. To ponad 30 proc. więcej niż rok temu. Wynik jest o tyle zaskakujący, że wysokie ceny paliwa obniżyły atrakcyjność zawodów taksówkarza i kuriera. Cytowany przez BBC szef Ubera uważa, że rosnące koszty życia skłoniły wiele osób do podjęcia dodatkowej, elastycznej pracy.

Brakuje domów dla uchodźców

B Bank podniósł również prognozę inflacji do 13 proc. i przewiduje, że w ostatnim kwartale tego roku Wielka Brytania znajdzie się w recesji.

rytyjski rząd zwrócił się do samorządów o pomoc w znalezieniu domów dla ponad 10 tysięcy uchodźców z Afganistanu. Jak podaje BBC, dla ponad 7 tys. już znaleziono stałe zakwaterowanie, ale potrzebnych jest jeszcze około 2 tys. nieruchomości. Samorządy bezradnie rozkładają ręce, bo lokali socjalnych brakuje, a w kolejce do nich czekają nie tylko Afgańczycy, ale także uchodźcy z Ukrainy, imigranci z innych krajów i brytyjskie rodziny potrzebujące pomocy. Afgańczycy są tymczasowo kwaterowani w hotelach, za co rząd płaci 1 mln funtów dziennie z pieniędzy podatników.

tacje paliw prowadzone przez cztery sieci supermarketów, a także kilku innych dystrybutorów paliwa nie obniżyły cen proporcjonalnie do spadku cen ropy - ustaliła organizacja RAC. Z jej badania wynika, że cena benzyny powinna być od początku czerwca niższa o 20 pensów. Tymczasem na stacjach staniała tylko o 9 pensów. Tankując zbiornik do pełna kierowcy przepłacają 9 funtów. Litr benzyny kosztuje średnio 1,83 funta.

Państwo straciło pół miliarda funtów na covidowych pożyczkach

onad 16 tys. firm, które wzięły rządowe pożyczki na przetrwanie pandemii zbankrutowało i nie oddało pieniędzy - ustaliła telewizja BBC. Straty państwa z tego tytułu mogą przekroczyć pół miliarda funtów. Dane zebrano na podstawie dostępu do informacji publicznej. Zdaniem cytowanego przez BBC prokuratora Davida Greena, byłego szefa Serious Fraud Office, banki przyznające pożyczki w imieniu rządu nie sprawdzały w odpowiedni sposób aplikujących o pomoc.

Ceny domów nadal rosną

eny domów wzrosły w ciągu ostatnich 12 miesięcy o 11 proc. - podał bank Nationwide. Przeciętna nieruchomość w Wielkiej Brytanii kosztuje 271 tys. funtów. W ostatnim miesiącu ceny wzrosły tylko o 0,1 proc., co zdaniem analityków Nationwide może wskazywać na początek spowolnienia na rynku nieruchomości.

O TYM SIĘ MÓWI |

| Nº 960 | 11 sierpnia 2022

Rośnie liczba kradzieży samochodów w Londynie

iczba kradzieży samochodów w Londynie wzrosła w ciągu roku o 16 proc. - podaje Evening Standard. W ciągu 12 miesięcy do czerwca z ulic zniknęło 32,294 tys. aut. W tym samym okresie rok wcześniej odnotowano 27,859 kradzieży. Najgorszy był pod tym względem czerwiec 2022, w którym w stolicy skradziono 2,743 samochodów, najwięcej w ciągu miesiąca od października 2019 roku. W rozbiciu na poszczególne dzielnice, od czerwca 2021 do czerwca 2022, najwięcej aut skradziono w Enfield (1,862),

Newham (1,761) i Barnet (1,501). Ponad 1,300 kradzieży było w Croydon, Redbridge, Barking i Dagenham. Najmniej tego typu przestępstw zgłosili mieszkańcy Kingston (367), Richmond (455), Islington (553) i Sutton (600).

Policjanci nadużyli siły wobec niepełnosprawnego 93-latka

iezależny urząd nadzorujący pracę policji bada, dlaczego policjanci użyli paralizatora i gazu łzawiącego wobec 93-letniego mężczyzny, który cierpiał na demencję i poruszał się na wózku, bo nie miał jednej nogi. Mężczyzna trafił do szpitala i zmarł trzy tygodnie po incydencie. Doszło do niego w czerwcu w domu spokojnej starości w St Leonards-onSea, w Hrabstwe Sussex. Policja została wezwana, bo 93-letni Donald Burgess groził personelowi nożem. Oddział policji w Sussex sam zgłosił sprawę do niezależnej oceny.

| 5

Policja chce mieć wgląd w nasze karty płatnicze

zefowa British Transport Police zaapelowała o przyznanie policji możliwości sprawdzania historii podróży komunikacją miejską na kartach Oyster i kartach płatniczych. Śledczy chcą wziąć na celownik osoby, które spędzają w metrze po kilka godzin dziennie. Pozwoliłoby to wytypować potencjalnych kieszonkowców i przestępców seksualnych. Tymczasem, jak informuje Evening Standard, obrońcy praw człowieka chcą podać do sądu mera Londynu za udostępnienie policji zdjęć z kamer miejskiego monitoringu w strefie ULEZ.

Ich zdaniem to inwigilacja londyńczyków, która szczególnie dotyka mniejszości etniczne.

Wakacje sprzyjają Rekin zaatakował koło radykalizacji młodzieży Kornwalii

cotland Yard apeluje do rodziców, aby w czasie wakacji zwracali szczególną uwagę na objawy radykalizacji u nastolatków. To czas, gdy dzieci spędzają większą ilość czasu w internecie. Policja notuje rosnącą liczbę nieletnich, wobec których są prowadzone dochodzenia w sprawie terroryzmu. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie actearly.uk lub dzwoniąc anonimowo na infolinię 0800 011 3764.

e k i n z a at a ko w a ł t u r y s t kę u wybrzeży Kornwalii. W wyniku ugryzienia kobieta uprawiająca nurkowanie odniosła obrażenia nogi. Jej życiu nie zagraża niebezpieczeństwo. Jak podaje BBC do incydentu doszło 28 lipca w okolicach miejscowości Penzance. Pomocy poszkodowanej osobie udzieliła Maritime and Coastguard Agency. Rekiny regularnie pojawiają się u wybrzeży Kornwalii, ale tego typu incydenty z ich udziałem zdarzają się bardzo rzadko.

6 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| O TYM SIĘ MÓWI

BBC pokaże mecze ligowe piłki nożnej kobiet

Buty angielskiej Boris Johnson piłkarki wśród zignorował sukces skarbów narodowych angielskich piłkarek

sukcesie angielskich piłkarek na Euro i wzroście zainteresowania meczami piłki nożnej kobiet telewizja BBC zdecydowała się na transmisję ich spotkań ligowych. Publiczny nadawca pokaże na żywo 22 mecze. Wybrane spotkania ligowe będzie też transmitować Sky Sports, a pozostałe mecze, których nie pokażą stacje telewizyjne będzie można obejrzeć w internecie na FA Player. Sezon Barclay’s Women's Super League zaczyna się 10 września i potrwa do 28 maja. Rywalizuje w niej 12 zespołów. Tymczasem meczem Crystal Palace z Arsenalem 5 sierpnia rozpoczął się nowy sezon rozgrywek piłkarskiej Premier League. Od tego sezonu na stałe wprowadzono pięć zmian w każdym zespole. By skrócić przerwy w grze w każdym meczu jest wykorzystywanych rotacyjnie 10 piłek. Ich oficjalnym dostawcą jest Nike. Po 23 latach nieobecności w Premier League wrócił do niej zespół Nottingham Forest. Mistrzowskiego tytułu broni Manchester City.

B ot. Twitter Tower

ondon

ngielska piłkarka Alessia Russo przekazała swoje buty, w których grała w finale Euro, do Tower of London. Będą tam eksponowane na wystawie narodowych skarbów, obok przedmiotów pochodzących nawet z XV wieku. 23-letnia Russo stała się ulubienicą angielskich kibiców po swoich popisach na boisku i poza nim. Podczas finału kamera uchwyciła ją jak podgląda wytyczne dla niemieckich piłkarek zapisane przez trenerkę na papierze.

ederico uerra oran

hutterstock.com

Angielscy piłkarze ograniczają klękanie

iłkarze Premier League nie będą już klękać przed każdym meczem by w ten sposób wyrazić swój sprzeciw wobec rasizmu. Kapitanowie 20 klubów uzgodnili, że klękanie będzie odbywać się tylko okazjonalnie, np. czasie kampanii antyrasistowskiej w październiku, podczas meczów rozgrywanych w Boxing Day czy podczas finałów pucharów.

rytyjskie media skrytykowały nieobecność premiera Borisa Johnsona na historycznym wydarzeniu, jakim był finał mistrzostw Europy kobiet w piłce nożnej. Mecz Angielek z Niemkami na Wembley oglądało 87 tys. widzów, a wśród nich był m.in. kanclerz Niemiec Olaf Scholz i książę William. Rzecznik premiera, cytowany przez Evening Standard, tłumaczy, że Johnson śledził mecz w telewizji, w swojej wiejskiej posiadłości w Chequers. Kolejnym zaskoczeniem jest brak zaproszenia dla mistrzyń Europy do złożenia wizyty w kancelarii Downing Street, co było standardem po wcześniejszych dużych sukcesach sportowych. Tu z kolei rzecznik wyjaśnia, że premier pojechał na pogrzeb do Irlandii Północnej, a po nim wyjechał na wakacje.

Oszuści wykorzystują entuzjazm kibiców

loyds Bank ostrzega fanów futbolu przed kupowaniem biletów na mecze po okazyjnej cenie. Liczba oszust wzrosła w tym roku o dwie trzecie. Podejrzenia powinny wzbudzić przede wszystkim oferty, w których nie można płacić kartą kredytową lub debetową, a jedynie przelewem na konto sprzedającego. W razie oszustwa bank nie może cofnąć takiej transakcji. Oszuści wykorzystują ludzi, którzy po dwóch latach restrykcji desperacko chcą uczestniczyć w wydarzeniach na żywo.

Bezpłatne zajęcia dla Mężczyźni zdominowali dzieci na Trafalgar Square muzykę taneczną

niej niż 1 proc. muzyki tanecznej granej przez brytyjskie stacje radiowe jest tworzona przez kobiety - wynika z badania, które opublikował portal BBC. Kobiety są autorkami tylko 5 proc. utworów dyskotekowych, które trafiają na listy przebojów. Piosenki z kobiecym wokalem stanowią 44 proc. utworów granych przez stacje radiowe i 37 proc. przebojów na listach. Badanie przeprowadzone przez Jaguar Foundation dotyczy lat 2020-21.

hyte

hutterstock.com

ational Gallery i władze Westminster zapraszają na bezpłatne atrakcje dla dzieci, jakie przygotowano w ramach festiwalu “Summer on the Square”. Do 29-go sierpnia na Trafalgar Square i w Galerii Narodowej można wziąć udział w zajęciach plastycznych. Przygotowano też bezpłatną wystawę inspirowaną obrazami Van Gogha. Szczegóły można zaleźć na stronie National Gallery: www.nationalgallery. org.uk/events/summer-on-the-square

FELIETON |

| Nº 960 | 11 sierpnia 2022

| 7

kolici bre itu walczą o władzę Wiktor Moszczyński

września Zjednoczone Królestwo będzie miało nowego premiera. Nie uzyska go w wyniku wyborów powszechnych, ale na wniosek ustępującego premiera. Dla królowej będzie to piętnasta z kolei osoba pełniąca tę funkcję, poczynając od Winstona Churchilla. Natomiast dla Wielkiej Brytanii będzie to osoba narzucona przez ciasny elektorat składający się z zaledwie 180 tys. osób (wg danych z 2019 roku ze strony commonslibrary.parliament.uk), posiadających członkostwo rządzącej konserwatywnej partii politycznej. Ten osobliwy elektorat konserwatywny tworzy zaledwie 0,3 proc. obecnego elektoratu brytyjskiego. Ponadto wcale nie odzwierciedla ani stanu majątkowego, ani aspiracji pozostałej części społeczeństwa. Na przykład, 58 proc. ma powyżej 50 lat, 80 proc. członków pochodzi z klasy średniej, niemal 70 proc. posiada białą skórę, 64 proc. mieszka w południowej Anglii, 76 proc. głosowało za wyjściem z Wielkiej Brytanii. Tradycyjnie Partia Konserwatywna tworzyła szeroką, pragmatyczną, wielko brytyjską koalicją prawicową, ale obecnie przemieniła się w narodową partię wyłącznie angielską. W normalnym państwie taki elektorat byłby zbyt wąski, aby mieć prawo wyznaczenia nowego premiera i tworzenia nowego rządu. Niestety, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii nie jest obecnie normalnym państwem. Istnieje co prawda „Królestwo” pod berłem 95-letniej staruszki, ale słowo „Zjednoczone” jest jak najbardziej pod znakiem zapytania. Zagrożone jest nie tylko zjednoczenie Wielkiej Brytanii z Północną Irlandią, ale również między głównymi składnikami samej rzekomo „Wielkiej” Brytanii, czyli Anglii, Szkocji, a nawet Walii. Te rosnące podziały stały się co raz bardziej realne w wyniku brexitu, czyli decyzji społeczeństwa w referendum w roku 2016 o opuszczeniu Unii Europejskiej. W czasie referendum, kraj był podzielony niemal równo między tymi którzy chcieli pozostać („Remainers”), a tymi którzy chcieli odejść („Leavers”). Ci ostatni wygrali referendum minimalną przewagą głosów, ale przez przeszło trzy lata trwała walka polityczna o kształt brexitu i ułożenie przyszłych stosunków z Unią Europejską. Ostatecznie, po wykruszeniu innych opcji bardziej umiarkowanych, zwyciężyło rozwiązanie oparte na jak najbardziej jaskrawej interpretacji narodowej suwerenności, kosztem stabilności gospodarczej, politycznej i dyplomatycznej. Partia Konserwatywna, pod nowym kierownictwem tryskającego energią Boris Johnsona, pozbyła się pozostałych sympatyków Unii, przejęła hasło brexitu już jako „dzieło dokonane”, i zwieńczyła to zwycięstwem wyborczym nad słabym przeciwnikiem. Niby konfliktu na ten temat teraz nie ma. Szef opozycji, Keir Starmer, uważa że

decyzja brexitu jest nieodwracalna przy obecnym pokoleniu, a wszelkie instytucje naukowe, czy przedsiębiorstwa, które oponowały brexitowi, nie zwalczają tej decyzji, a po prostu starają się do niej dopasować, licząc na to że stosunki z Europą w końcu poprawią się. Mimo tego, konserwatywna hierarchia rządowa, z Johnsonem na czele, robi wszystko, aby konflikt o brexit trwał, aby rana wewnętrzna wynikająca z brexitu nie zagoiła się. Uważają, że jeśli dotychczasowy brexit nie jest wystarczająco doceniony to trzeba będzie go jeszcze bardziej eksploatować i pogłębić. Brexit widziany jest przez nich nie jako status quo, ale jako ideologiczna podstawa do utrzymania się przy władzy, i tym się kierują aby pokonać obecny kryzys w państwie. A Wielka Brytania rzeczywiście brnie w wielkim kryzysie gospodarczym. Zmaga się z galopującą inflacją, zahamowanym wzrostem w gospodarce, rosnącą rzeszą osób żyjących na granicy ubóstwa, groźbą rosnącej liczby strajków, rozkładem służby zdrowia i opieki społecznej, blokadą ruchu na granicach, szalejącym wciąż koronawirusem i niezałatwioną kwestią uregulowania problemu nielegalnych uchodźców przeprawiających się przez kanał La Manche. Infrastruktura państwa kruszy się z dnia na dzień. Istnieje też rosnąca obawa, że postępują katastrofalne zaburzenia klimatyczne. Do tego dochodzi głębokie zaangażowanie w konflikt gospodarczy i militarny z Rosją, rosnące parcie Szkotów do niepodległości i walka z Unią Europejską o przyszłość tzw. Protokołu Północo-Irlandzkiego. Natomiast sama sprawa brexitu jest obecnie dla społeczeństwa zupełnie obojętna. Konserwatyści zaczęli tracić kontrolę a zarazem poparcie w lokalnych wyborach i sondażach. Po osobistej kompromitacji moralnej Johnsona, posłowie konserwatywni wymusili jego rezygnację i otworzyli drogę do wyboru jego następcy, który efektywniej ma odpowiedzieć na te wyzwania. Z początku, z szerokiej puli 10 kandydatów, w której wszyscy byli wyznawcami dogłębnego dokończenia dzieła brexitu, posłowie konserwatywni wyznaczyli dwóch ostatecznych kandydatów, z których pozostali członkowie partii mają ostatecznie wybrać premiera. Były minister finansów Rishi Sunak uzyskał 137 głosów wśród posłów, a minister spraw zagranicznych Liz Truss 113 głosów. Lecz wobec wyżej wymienionych problemów ciasny elektorat członków partii konserwatywnej wymagał od tych kandydatów bardziej radykalnych, a nawet konfliktowych rozwiązań, niż wymagali posłowie. Na czoło wysuwa się Liz Truss. Posiada obecnie 62 proc. poparcia w sondażach prowadzonych wśród członków partii, wobec 38 proc. Rishi Sunaka. Truss wzmacnia poparcie wśród członków Partii Konserwatywnej przez utrwalanie mitycznych „zdobyczy brexitu” i przez ideologiczny powrót do wcześniejszej, legendarnej przywódczyni

partii. Naśladuje we wszystkim Margaret Thatcher, czyli jej ubiór, jej aforyzmy, jej postawę i sposób chodzenia. Pozuje, jak jej poprzedniczka, w czołgu, czy w futrzanej czapce na Kremlu. Dziennikarze pokpiwali z jej stałego hołdu dla pani Thatcher („Margaret Thatcher tribute act”), przeciwnicy przezywają ją „ludzkim granatem ręcznym” i pytają kiedy wreszcie wystąpi z tego kamuflażu, jako niezależna osobowość. „Jestem taka jaką widzicie,” odpowiada. Oczywiście każdy widzi co innego. Zależy czy patrzy realnie, czy przez pryzmat brexitu. Bo nad wszystkim rozpościera się, jak ponury cień, mit brexitu. Niby jest już dokonany i utrwalony przez Borisa Johnsona, ale faktycznie wciąż wymaga pogłębienia, przez, jak mówi Truss, „spalenie wszelkich niepotrzebnych ustaw europejskich”, przez dalszą deregulację, przez likwidację umowy opartej o Protokół Północno-Irlandzki, i przez zerwanie z Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, co z kolei ma umożliwić zreformowanie obecnych praw człowieka, aby bardziej reprezentowały, nie prawa obywateli, ale interesy rządu. Ani Liz Truss, ani Rishi Sunak, nie przyjmują do wiadomości, że trudności z ruchem granicznym są wynikiem brexitu. Jest to przykład zwycięstwa pobożnego życzenia nad prawdą empiryczną. A ostateczną kropką nad „i” pozostaje, zgodnie z umową wyjściową, brak rozumnego rozwiązania najbardziej palącego problemu, jakim jest przyszłości Irlandii Północnej, która pozostaje zarazem w Zjednoczonym Królestwie, jak i w Unii Europejskiej. Tu premier Johnson podpisał umowę, której albo nie zrozumiał, albo liczył się z tym, że później wyprze się jej, nie przyjmując warunków kontroli ruchu towarów między Wielką Brytanią a Irlandią Północną. Oszustwo brytyjskie, czy ignorancja? Nie ważne. Ważne tylko, że pod żadnym pozorem obecni kandydaci nie mogą przyznać się, że decyzja ta była niesłuszna, czy szkodliwa dla brytyjskich interesów. Kandydaci, Liz Truss i Rishi Sunak, są spadkobiercami tej mitomanii brexitowej. Muszą liczyć się też z prasą konserwatywną jak Daily Mail czy Daily Telegraph, która podgrzewa temperaturę w rozwinięciu efektów brexitu. Kandydaci nie widzą ujemnych skutków brexitu, nie boją się wywołać wojny celnej z Unią, chwalą się wciąż wyjątkowością swoich rzekomych sukcesów w zwalczaniu pandemii. Przekraczają normy przyzwoitości wobec uchodźców, grożąc wysłaniem ich bezpowrotnie do Rwandy, ignorując zarazem wszelkie międzynarodowe normy zachowania, których Wielka Brytania dotychczas była wzorem. W imieniu obrony brexitu, rozgrzewają konflikty na tle obyczajowym z imigrantami, ze związkami zawodowymi, ze szkockimi narodowcami, z liberalnymi prawnikami i sędziami, z naukowcami, a przede wszystkim z Unią Europejską, która, w obecnym kryzysie agresji rosyjskiej i chińskiej,

powinna być najbliższym sprzymierzeńcem Wielkiej Brytanii. Liz Truss wygrywa ten wyścig, bo najbardziej bezwzględnie trzyma się programu nieomylności i kontynuuje politykę mitomanii Boris Johnsona. Gotowa jest już od września zadłużyć budżet państwa o dalsze 34 mld funtów przez natychmiastowe obniżenie podatków i zwiększenie budżetu ministerstwa obrony. Zupełnie destrukcyjny był jej projekt oszczędzania 9mld funtów przez obniżenie płac pracowników państwowych poza Londynem, i jej oświadczenie, że będzie ignorowała Nicolę Sturgeon, która jest demokratycznie wybranym pierwszym ministrem Szkocji. W okresie niemal 10 proc. inflacji i kurczącej się gospodarki, te propozycje są wyjątkowo szkodliwe, ale konserwatystom ofiarują optymizm i nadzieję. Mankamentem jej przeciwnika, Rishi Sunaka, jest to, że mimo jego wiary w te same mity co Truss, stoi jeszcze jedną nogą w świecie realnym i tłumacz,y że jej projekty pozbawione są wszelkiej logiki gospodarczej, zwiększają dług na następne pokolenia i podwyższą koszty kredytów hipotecznych. Torysi nie chcą tego słyszeć. Sunak jest określany przez prasę konserwatywną jako „zdrajca”, który „wbił nóż w plecy” uwielbionego przez nich premiera Johnsona. Bo mimo powszechnego potępienia społecznego, w oczach znacznej części konserwatystów Johnson pozostaje nieskazitelnym bohaterem, który przyniósł im zwycięstwo, a teraz został zdradzony, jak kiedyś Margaret Thatcher, zdradzieckim puczem konserwatywnych ministrów i posłów. To jeszcze jeden mit. Jak szerszy elektorat brytyjski oceni zwycięstwo pani Truss i jej przyszłego gabinetu potencjalnych mitomanów? W tej chwili bardziej martwi się kosztem życia codziennego, postępującym rozkładem służby zdrowia i groźnymi zmianami klimatycznymi, a nie brexitem. Debata o obniżeniu podatków, czy panika z powodu rosnącej liczby nielegalnych uchodźców, nie jest jeszcze dla niego priorytetem. Walka kandydatów toczy się, więc w pewnej próżni. Według obecnych sondaży żaden z kandydatów nie wygra następnych wyborów w 2024 roku, ale to zależyć będzie też od laburzystowskiego przeciwnika, a Keir Starmer, choć szanowany, nie daje żadnej wizji, która mogłaby ponieść zmęczone społeczeństwo. Nadchodzi burzliwy okres strajków i dalsze przykłady rozkładającego się ładu społecznego, którym pani Truss, po swoim prawdopodobnym zwycięstwie, będzie musiała jako premier stawić czoło. Prawdopodobnie pogłębi okres napięć społecznych i politycznych, nadbudowując te konflikty wewnętrzne z nieustającym konfliktem wojennym w Ukrainie. Nie wróży to dobrze najbliższej przyszłości Wielkiej Brytanii. Tekst ukazał się 5 sierpnia 2022 w Tygodniu Polskim

8 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| COOLTIME

Marietta rzy y m.przybylek@cooltura.co.uk

W lipcu stanowisko dyrektora adia o j Artur Zalewski, znany z prowadzenia porannych audycji. W rozmowie z ariett rzy y ek zapowiada du e zmiany.

a zni my może od e o ak za z ła si o a przy oda z adiem i ak ona y lądała do y h zas?

Odkąd usłyszałem o Radiu PRL, praca w nim stała się moim celem, do którego zacząłem dążyć od 2015 roku rozpoczynając pracę prezentera w internetowym radiu. Natomiast przygoda z radiem PRL miała swój początek w 2017 roku, kiedy zacząłem prowadzić popołudniowe, sobotnie audycje. Do tego szybko doszły dwie wieczorne autorskie audycje pt: „On i ona, nie mąż, nie żona” współprowadzone z moją koleżanką redakcyjną Joanną Figlak-Włoką oraz audycja „Po godzinach”. Pomogło mi to w poznaniu funkcjonowania radia od strony technicznej i nabyciu doświadczenia jako prezenter w profesjonalnym radiu. W październiku 2020 roku spełniło się moje marzenie i zacząłem prowadzić poranne audycje. Do tego doszła organizacja imprez dla radia, m.in. imprez na statku oraz dużych imprez plenerowych.

e m esz eraz s ery Jakie o z ie?

adi

Fala zmian nadciąga w Radiu PRL

będą mogli sami ocenić. Bardzo chciałbym, aby słuchacze radia PRL byli dobrze poinformowani o tym co się dzieje w środowisku polonijnym na Wyspach Brytyjskich. Na pewno będzie więcej gości na antenie, nowe audycje, nowi prowadzący oraz więcej wydarzeń organizowanych przez radio.

o eśli hodzi o m zyk ? ze o możemy si spodzie ać?

Muzyką w Radiu PRL od czerwca tego roku. zajmuje się dyrektor muzyczny Daniel Żugaj i mam do niego pełne zaufanie. Jak już zapewne słuchacze mogli usłyszeć, muzyka uległa zmianie. jest dużo więcej polskich utworów, pojawili się nowi wykonawcy i nowe tytuły, będzie również więcej muzyki rockowej, a także tanecznej, w odpowiednich proporcjach, dlatego jestem przekonany, że każdy znajdzie coś dla siebie.

y sł ha ze adia i nasi zy elni y mo li lepie i poznać mam kilka py a

Objęcie stanowiska dyrektora nawet nie było w sferze moich marzeń. Było to dla mnie bardzo dużym wyróżnieniem i docenieniem mojej ciężkiej pracy. Uczucie? Z jednej strony jest to radość i duma, z drugiej bardzo duża odpowiedzialność. Kierowanie największym polskim radiem na Wyspach jest bardzo dużym wyzwaniem, ponieważ zależy mi na tym, żeby Polacy w Wielkiej Brytanii mieli tak doskonałe radio na jakie zasługują, żeby radio mogło się rozwijać i być jeszcze lepsze.

o plan esz dla sł ha zy adia ? zy dą d że zmiany?

Dokładnych szczegółów nie mogę jeszcze zdradzać. Mogę jedynie powiedzieć, że zmiany będą na pewno. Czy duże? To już wkrótce słuchacze

Artur Zalewski

nie ypo y h Wyo ra so ie że ylądo ałeś na ezl dne yspie i edyne o masz ze so ą o alkman po kasz zło ą ry k a ona m i że może y zaro ać i eden al m akie o ar ys yś y rał?

Mam dwa takie typy i nie wiem, który wybrać. Pierwszym jest zespół

The Prodigy, na którego muzyce się wychowałem oraz zespół Rage Against The Machine, którego słuchałem w okresie dorastania. Myślę, że słuchając tych zespołów, bądź nawet tylko jednego z nich, do końca moich dni, byłbym szczęśliwy, oczywiście o ile niedostępne byłoby Radio PRL.

Jaka piosenka na lepie opis e o e pode ś ie do ży ia? Lubię każdy utwór, który mnie motywuje do działania, ale jest jedna piosenka, której lubię słuchać w trudnych momentach i jest to WWO “Damy radę”.

Jak pos rze asz rol medi e sp ł zesny ś ie ie?

Uważam, że media odgrywają bardzo dużą rolę w życiu każdego człowieka, kształtują jego światopogląd, ale są również źródłem rozrywki i relaksu, dlatego będę robił wszystko, żeby Radio PRL spełniło oczekiwania wszystkich słuchaczy. Do usłyszenia!

Dzień dobry Londyn

| Nº 960 | 11 sierpnia 2022

6:30-10:30 Prowadzi: Artur Zalewski

Jak wstawać to tylko z Radiem PRL. Duża dawka humoru, świetna muzyka. Jednym słowem najlepszy radiowy poranek na Wyspach Brytyjskich

COOLTIME |

| 9

10 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| ZDROWIE

Dr Jacek Kornak j.kornak@cooltura.co.uk

etnie perły operowe N iewątpliwie ważną produkcją podczas tegorocznych letnich festiwali jest wystawiona w Glyndebourne „Alcina” Handla. Ta perła baroku znów lśni pełnym blaskiem dzięki wspaniałej produkcji Francesco Micheliego. „Alcina” oparta jest na renesansowym poemacie autorstwa Ludovico Ariosto. Tutaj przyroda, ludzkie emocje mieszają się z magią. Dziś historia czarodziejki Alciny, która uwodzi kolejnych mężczyzn, a następnie przemienia ich w zwierzęta nie wydaje się specjalnie dobrym tematem od strony współczesnej dramaturgii oraz oczekiwań widowni. Handel napisał do nieco groteskowej historii wspaniałą, pełną emocji muzykę. Francesco Micheli wierzy w muzykę Handla i jej autentyzm. Przenosi on Alcinę do Mediolanu z końca lat sześćdziesiątych. Alcina jest tutaj właścicielką, a zarazem gwiazdą w lokalnym teatrze rewiowym. W dobie, gdy wokół powstają nowe bloki mieszkaniowe dla rodzin, teatr Alciny jest jedynym miejscem alternatywnym. Jej teatr jest pełen magii, gdyż tutaj ludzie mogą być sobą. Tutaj na jaw wychodzą głęboko skrywane pragnienia i fantazje. Owa wyspa fantazji jest solą w oku deweloperów. Na koniec udaje im się zniszczyć to miejsce i nic już nie stoi na przeszkodzie kolejnym blokom. Micheli tworzy wyrafinowaną, ironiczną i często zabawną, ale zarazem nostalgiczną wizję świata, który odchodzi i kapitalizmu, jako maszyny, która niszczy wszystko na swojej drodze. Alcina w reżyserii Micheliego jest barwnym, niezwykle dynamicznym i wielopoziomowym przedstawieniem. To przedstawienie posiada wszystko: energię, muzyczność, humor i refleksję. Jest to jedno z najlepszych przedstawień, jakie widziałem w Glyndebourne. Muzycznie Alcinę przygotował Jonathan Cohen. Pod jego batutą The Orchestra of the Age of Enlightenment posiadała czyste i piękne brzmienie. Cohen dyryguje uważnie zwracając uwagę na klarowność i spójność dzieła Handla. W roli tytułowej wystąpiła Jane Archibald. Była ona kompetentną śpiewaczką, choć jej głos brzmiał chwilami ostro. Dla mnie w tym wykonaniu zabrakło lekkości i charyzmy. Wspaniale spisała się Beth Taylor, która posiadała wyrazisty i pełny głos. Jej Bradamante przyciągała uwagę, gdyż Taylor była świetna wokalnie i aktorsko. Naturalnie i z techniczną perfekcją rolę Mograny wykonała Soraya Mafi. Brawa należą się również Svetlina Stoyanova za wirtuozerskie wykonanie roli Ruggiera. Myślę, że

„Alcina” Handla

„Elektra” Chereau

przedstawienie Alciny z tegorocznego festiwalu w Glyndebourne będzie pamiętana i wspominane przez długi czas. Czasem warto wrócić do starych dobrych produkcji operowych. Patrice Chéreau był niewątpliwie jednym z najwybitniejszych reżyserów filmowych, teatralnych i operowych naszych czasów. Jednym z jego najlepiej znanych filmów jest „Królowa Margot”, natomiast jedną z najciekawszych produkcji operowych pozostaje „Elektra”. Przedstawienie to wciąż można zobaczyć na deskach Berlin Staatsoper. „Elektra” była

ostatnią produkcją Chéreau wystawioną przed jego śmiercią w 2013 roku. Myślę, że jest to przedstawienie mistrzowskie, które nie tylko jest spuścizną po wielkim reżyserze, ale także jest drogowskazem dla kolejnych pokoleń reżyserów i dla publiczności. „Elektra” Chéreau jest przede wszystkim spektaklem wiernym muzyce i librettu. Tutaj wszystko jest dobrze przemyślane i spójne. Z pozoru wydaje się, że w tej produkcji nie ma nic nowego, jakby reżyserowi zabrakło inwencji. Produkcja jest prosta i minimalistyczna. Nie zawsze jednak potrzeba

rewolucji w teatrze. Czasem dobrze zobaczyć świetnie przygotowane, piękne klasyczne przedstawienie. Chéreau jest subtelnym reżyserem i skupia się na szczegółach, nie daje nam prostego klucza interpretacyjnego, ani łatwych odpowiedzi. Opera ta jest zaprezentowana bez kontekstu określonego czasu. Reżyser unika odniesień historycznych, a raczej buduje on dość intymny klimat, na kanwie którego rozgrywa się dramat dysfunkcjonalnej, toksycznej rodziny. Chéreau nie ucieka się do prezentacji głównej bohaterki jako szalonej czy też histerycznej kobiety. Elektra jest po traumatycznych przeżyciach, które ją wewnętrznie paraliżują. Taka prezentacja postaci sprawia, że łatwiej się z nią utożsamić. Posiada ona autentyzm. Thomas Guggeis mocno i z pasją poprowadził Staatskapelle Berlin. Ricarda Merbeth wcieliła się tytułową postać. Jej głos był dramatyczny, a samo wykonanie było bardzo teatralne. Silnym, mięsistym głosem wykazała się Waltraud Meier w roli Klitajmestry. W roli Orestesa świetny interpretacyjnie był René Pape, ale jego głos wydawał się nieco ciężki i zmęczony. Berlińska Staatsoper posiada „Elektrę” w swoim stałym repertuarze.

ZDROWIE |

| Nº 960 | 11 sierpnia 2022

| 11

Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

iesław ulesza

urodzenia mieszkaniec Gminy Gródek, lat 59, żonaty, dwoje dorosłych dzieci, 42 lata stażu pracy, w tym 24 lat w samorządzie Gminy Gródek, Przewodniczący Rady Gminy Gródek w kadencji 1998 – 2002. Wójt Gminy Gródek od 2002 r. „Podlaski Samorządowiec 25-lecia”, w 2015 r. finalista ogólnopolskiego konkursu na „Wójta Roku”. Aktywnie i efek-

Aut. Adam Siemiańczyk asiemienczyk@yahoo.co.uk oGródek PoEzji organizowany ył ż kilk kro nie Goś iliśmy ar ys z olski i z za rani y d iedzali nas poe i m zy y ak orzy ilmo y pisarze kompozy orzy zy aka impreza ma s o e mie s e społe znoś i? l

Niesformalizowane poetyckie zamiłowania i pasje od dawna gościły w naszych stronach. Pierworodne, zrzeszające się grono poetów Konstantego Kozłowskiego i Jana Karpowicza pod szyldem „Grupa Literacka Kłosy” operatywnie działało przy Gminnym Centrum Kultury w Gródku. Natomiast obecnie funkcjonujące „Koło Literackie” posiada w swym składzie stałych członków, mieszkańców naszej gminy, prężnie twórczo działających. W Bibliotece Publicznej w Gródku, wydzielony został specjalnie przeznaczony regał „oGródek Poezji”, gdzie tworzone jest Poetyckie Archiwum. Do Biblioteki z Polski i świata przysyłane są dary w postaci książek i płyt z wierszami.

tywnie bierze udział w poszukiwaniu środków zewnętrznych celem realizacji różnorodnych zadań dla swoich mieszkańców. Angażuje się w sprawy mieszkańców Gminy Gródek. Chętnie udziela wsparcia potrzebującym. Pełen wachlarz doświadczeń nabytych podczas piastowania urzędu Wójta pozytywnie wpływa na inicjowane przez niego działania na rzecz społeczności lokalnej. l ała zyzna o sym oli zne naz anie naszy h s ron la niek ry h es mie s em do ży ia na s ałe dla inny h es sym oli zną krainą do k re si skni zy l dzie k rzy emi ro ali mo ą znale ć s o e mie s e?

To prawda, Mała Ojczyzna, często przewija się w określaniu naszej gródeckiej społeczności. Znam wielu ludzi, którzy się tu urodzili, wychowali swoje dzieci, a teraz pomagają przy opiece nad wnukami i są dumni z tego że tu są. Dla przykładu rodziny, które przeniosły się z Białegostoku lub z innych miejscowości, wybudowały lub kupiły dom w naszej gminie nie wyobrażają sobie innego miejsca na ziemi. Odpowiadając na pytanie – tak, ludzie, którzy emigrowali mogą znaleźć swoje miejsce w malowniczej gminie Gródek.

l rzez os a nie la a nasza mie s o ość zmieniła si ardzo Widać yra ny roz zy zmianom in ras r k ry o arzyszy r nież s orzenie pods a do roz o k l ry?

Planując realizację poszczególnych inwestycji staramy się, aby w każdym roku budżetowym zrobić coś dla rozwoju kultury. Wyremontowaliśmy budynek w którym mieści się Gminne Centrum Kultury oraz Biblioteka. Złożyliśmy wniosek o dofinansowanie zadania pn.: „Zagospodarowanie terenów rekreacyjnych przy zbiorniku wodnym w Zarzeczanach w Gminie Gródek” obejmującego utwardzone alejki wzdłuż zbiornika wodnego, ogrodzone pole biwakowe, wiatę z toaletami i prysznicami do obsługi pola biwakowego, nowe boisko do siatkówki plażowej, boisko ze sztuczną, bezpieczną nawierzchnią do tenisa ziemnego, siłownię zewnętrzną typu STREET WORKOUT, zewnętrzny stół do tenisa stołowego, opłukiwacz przy istniejącej plaży, małą architekturę (ławki, kosze na śmieci, leżaki, ławostoły), oświetlenie terenu. Dodatkowo rozpoczęliśmy czynności w kierunku nabycia na własność działki w Boryku na której umiejscowiona jest scena. Następnie planujemy pozyskać środki zewnętrzne i teren ten odpowiednio zagospodarować i przystosować do bezpiecznej organizacji wydarzeń kulturalnych. Co roku finansujemy i współorganizujemy różnego rodzaju działania miękkie dla każdej grupy wiekowej.

Jakie pro ek y realiz e eraz nasza mina?

Obecnie jesteśmy w trakcie realizacji zadania pn. „Budowa z przebudową ciągu pieszo- jezdnego ul. Zamkowej w Gródku”, kolejnym etapem z pozyskanych środków jest kompleksowe wykonanie zagospodarowania terenu wokół Góry Zamkowej tj. Wybudowana zostanie wieża widokowa, postawione zostaną m.in. tablice informacyjne, wiata oraz ławeczki. Zadanie jest finansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Podpisane zostały umowy z wykonawcami na realizację zadania pn. „Poprawa efektywności energetycznej remizy OSP Gródek poprzez wykonanie kompleksowej termomodernizacji” polegającego na wymianie okien i pokrycia dachowego, budowy nowej kotłowni, montażu instalacji PV z magazynem energii oraz ocieplenia budynku. Dodatkowo realizowana będzie budowa 12 instalacji fotowoltaicznych z magazynami energii do zainstalowania na wszystkich budynkach użyteczności publicznej w gminie Gródek. Zadanie jest współfinansowane ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. W trakcie robót jest także „Remont sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w Gródku – etap II” obejmujący

docieplenie dachu oraz remont łazienek na bloku sportowym. Ponadto planujemy w tym roku wykonać remont wraz z rozbudową budynku, w którym mieści się Gminne Centrum Kultury w Gródku wraz z Biblioteką. Zadanie obejmować będzie remont schodów zewnętrznych i balkonu oraz przebudowę tarasu. Mamy też zielone światło do dofinansowań obejmujących budowę 3 wiat w miejscowościach Kołodno, Radunin i Zubry, co stanowi projekt pod nazwą „Stworzenie infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej na szlaku gródeckich drewnali”. Długoletnie starania i działania przyniosły nam efekty w postaci pozyskania środków zewnętrznych w wysokości ponad 6 mln zł celem realizacji zadania polegającego na przebudowie i rozbudowie budynku Urzędu Gminy Gródek. l

edal oGr dka o z i ma yć r zony inis ro i l ry zy może pan po iedzieć i e na en ema ?

Tytułowy medal przyznawany jest osobom, które przyczyniły się do rozwoju kultury, więc jest sprawą raczej jasną, że Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego, którego zadania opierają się w głównej mierze na dbaniu o upowszechnianie tradycji państwowej i narodowej, ochronie zabytków, a także podtrzymywanie kultury ludowej czy rękodzieła artystycznego, wspieranie wydawnictw, bibliotek i czytelni, przyznanie medalu jest słuszne i zasadne. Medal oGródka PoEzji daje możliwość podziękowania za pracę na rzecz rozwoju twórczości poetyckiej, można powiedzieć bez granic terytorialnych. Pozytywne jest również to, że w tytule medalu widnieje nazwa naszej gminy, co stanowi promocję dla naszej małej społeczności. l zy oGr dek o z i może na s ałe za oś ić kalendarz imprez?

Można śmiało rzec, że poezja w Gródku już jest stałym punktem w naszym kalendarzu. Cyklicznie organizowane konkursy poetyckie, w których biorą udział zdolni mieszkańcy naszej gminy w różnym wieku, stanowi tego potwierdzenie.

l emi ran es dzieś za sze podś iadome py anie zy k oś am na mnie zeka?

Gmina Gródek zawsze była i jest otwarta oraz gościnna. Za zasługą tej renomy stoją oczywiście jej mieszkańcy. l

Jakie es pana przesłanie?

Moim przesłaniem, którym kieruję się w codziennym życiu jest: „Nie liczy się to ile posiadasz, ale ile dajesz innym i jak się z nimi dzielisz”.

12 |

| TYM ŻYJĄ WYSPY

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

Sukces przychodzi wraz z ciężką pracą

Z arolin icor i osi Janek, znanymi z duetu Wild Whispers - o jazzie, ich najnowszym singlu, organizowanym przez nich w listopadzie festiwalu jazzowym oraz… kilku innych smaczkach ich dzia alno ci nie tylko muzycznej, rozmawia ariusz . Zeller.

LETNIA PASJA |

| Nº 960 | 11 sierpnia 2022

i a arolino ałkiem nieda no sp lnie z Gosią Janek ako d e Wild Whispers ydałyś ie no y sin iel o iedz o nim i e

Karolina: “Sny świtem przerywane” to kolejny singiel po “Pod Tym Samym Niebem”, który jako duet kompozytorski stworzyłśmy i wydałyśmy w lipcu. Piosenka powstała jeszcze w czasach “postoju” i jest fuzją stylów muzycznych. Można ją umiejscowić gdzieś w okolicy jazz folku połączonego z gitarowym soulem i afrobeatem. Wyprodukował go z nami Tomasz Baczkiewicz, który produkuje i wspiera nas od samego początku. Do nagrania zaprosiłyśmy prze zdolnych muzyków sceny europejskiej Giuliano Osella - perkusistę o niebywałym talencie, który gra w wielu świetnych zespołach m.in. London Afrobeat Collective, hostuje jam sessions i aktywnie uczestniczy w wielu muzycznych przedsięwzięciach. Basile Petite to nasz francuski kontrabasista, który czaruje dźwiękiem i sam jest kompozytorem, ma wielu fanów w UK i na całym świecie. Anita Łazińska to najlepsza polska pianistka jazzowa w UK. Nie tylko gra, ale i śpiewa. Występowała w największych salach koncertowych w Londynie i na wielu festiwalach w Polsce. Artur King na naszym singlu wykonał przepiękne i szalone solo. Jest to świetny gitarzysta o bluesowych korzeniach, oprócz tego produkuje nie tylko muzykę, ale i koncerty. Okładkę stworzyła świetna malarka i ilustratorka Monika Trumpiskyte. Jej prace zawsze są obecne w naszej pracowni.

Jes eś ie znanym ż d e em Jak r dno es zais nieć na londy skie s enie azzo e ?

Gosia: Jeszcze nie wiemy, ale jak już się tam dostaniemy to damy znać. (śmiech) Karolina: Londyn to miejsce wielu możliwości. Przyjeżdżają tu najlepsi muzycy z całego świata, a my mamy przywilej uczestniczyć w tej zabawie, spotykać się i współpracować z nimi. Sam ten proces jest dla nas wielkim wyróżnieniem. Wiadomo, że sukces przychodzi wraz z ciężką pracą. Wiele jeszcze przed nami do odkrycia, do zagrania i do przeżycia.

o iedz ie o ym ak po s ało Wild Whispers?

“Opowieść o rozpędzonej karecie napędzanej chmurą absurdu “ Gosia: Poznałyśmy się w 2014 roku przy okazji pracy w projekcie Alle Choir London, ale to dopiero na początku 2019 roku Karolina zadzwoniła do mnie z propozycją cotygodniowych muzycznych spotkań. Nie czułyśmy żadnej presji, nie goniły nas żadne terminy, wszystko mogło się naturalnie rozwijać, dzięki czemu niespełna rok później zagrałyśmy premierowy koncert już jako WW. Od tamtej pory minęły dwa lata, zagrałyśmy piękne koncerty w Londynie, była też mała

| 13

trasa w Polsce. Do projektu WW dołączyli wspaniali artyści dzięki czemu projekt z powodzeniem rozwija się, zmienia formy. Nikt nie stoi nad nami z batem, wszystko możemy, a nic nie musimy, energia jest czysta, a WW może pozostać beztroskie.

Jaki es

asz doro ek m zy zny?

Gosia: Jako WW wydaliśmy właśnie trzeci singiel “Sny świtem przerywane” zapowiadający długogrający krążek, który - jak nic beztrosko się nie przedłuży (śmiech) ukaże się do końca roku. Wzięłysmy udział w kilku konkursach. Odbiór naszej twórczości przeszedł nasze oczekiwania, dzięki otrzymanym nagrodom sfinansowałyśmy dużą część nagrań, które już niedługo będą wszystkie dostępne do odsłuchu. Bardzo jesteśmy tym faktem podekscytowane. Muzykujemy również na albumach innych artystów. Wraz z fenomenalnym funkowo- soulowym zespołem Lit FM nagraliśmy mashup “What’s the use/Say yes”. Ponadto Franky, nasz serdeczny przyjaciel, zaprosił nas do piosenki “Peszt”miałyśmy okazję wykonać ją na jego koncertach promujących płytę- istna petarda- zapraszam do sprawdzenia tego na własnej skórze. Wszystkie te kompozycje dostępne są w serwisach streamingowych.

orzyłyś ie akże nda Jaki es el e po s ania?

Festiwal Jazzowy Voicingers on Tour to festiwal, który usuwa bariery międzykulturowe i tworzy przestrzeń do tworzenia i kreowania muzyki na wielu płaszczyznach. Zapraszamy świetnych muzyków, w tym oczywiście organizatora i głównego masterminda tej ceremonii muzycznej Grzegorza Karnasa.

Gosia: Fundację założyłyśmy wraz z przepięknym duchem Justyny Rafalik. Wild Musos Art powstało, aby za pomocą muzyki budować mosty międzykulturowe wszędzie, gdzie ludzie mają otwarte na sztukę serca. Jesteśmy aktywnymi muzykami i takimi ludźmi na co dzień jesteśmy otoczone. Regularnie zmieniamy lokalizację swojego studia muzycznego, zamieszkujemy różne dzielnice Londynu i każdą z nich staramy się “udomowić”- poznać lokalnych artystów, miejsca, które zrzeszają wrażliwych czy jam session. Dzięki temu mamy szeroki pogląd na to, gdzie uwagi brakuje. Chcemy rozwijać sztukę i kulturę dla naszego wspólnego dobra. Będziemy organizować festiwale, koncerty, warsztaty dla wszystkich, również mając na uwadze ludzi, którzy dostęp do takich atrakcji mają utrudniony. Jesteśmy szczęśliwe, że mimo tego, że fundacja jest na początku swojej działalności to czujemy silne poparcie Ambasady Polskiej w Londynie jak i całej polskiej społeczności.

a konie zos a iłem isienk na or ie J ż lis opadzie zos anie zor anizo any przez Was es i al azzo y drad ie nam e o sz ze ły

Karolina: Festiwal Jazzowy Voicingers on Tour to festiwal, który usuwa bariery międzykulturowe i tworzy przestrzeń do tworzenia

14 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| LETNIA PASJA

i otworzyć się na nowe jazzowe doznania i wejście w inne wymiary to to miejsce jest dla Was. Proponujemy codzienne warsztaty ze świetnymi muzykami, grupowe śpiewanie i improwizowanie, odkrywanie własnej ekspresji. Zapraszamy szkoły do kolaboracji. Proponujemy warsztaty w ramach codziennych zajęć w szkole. Zapraszamy wszystkich, którzy czują, że w naszych czasach potrzeba zrobić coś więcej dla społeczności i poczuć głębsza więź z muzyka. Festiwal odbędzie się w dniach 3-6.11 w wielu londyńskich klubach m.in. Temple of Art and Music i POSK Theatre. Więcej szczegółów będziemy zdradzać po polskiej edycji matce, która już w sierpniu odbędzie się w Żorach na Śląsku w dniach 16-23.08. Na niej między innymi showcasy i wiele koncertów światowych muzyków jazzowych, w tym najlepszych muzyków z Czech , z Łotwy, z Polski, Francji i z wielu innych krajów. Festiwal w tym roku już odbył się w Czechach, a kolejne destynacje to m.in. Francja, Dania, Bangladesz, Wietnam. Prosimy wszystkich chętnych o śledzenie naszych poczynań w internecie. www.voicingers.com. i kreowania muzyki na wielu płaszczyznach. Zapraszamy świetnych muzyków, w tym oczywiście organizatora i głównego masterminda

tej ceremonii muzycznej Grzegorza Karnasa. Oprócz codziennych koncertów, prowadzone są tam warsztaty otwarte dla wszystkich,

STAWKI OD

£11.00 ZA GODZINĘ

PR Z E PROWA DZ SI Ę DO

YORKSHIRE & THE HUM B ER

ZATRUDNIAMY OPERATORÓW PRODUKCJI I MASZYN CNC OPERATORÓW LINII MONTAŻOWYCH LAKIERNIKÓW ADMINISTRATORÓW KONTROLERÓW JAKOŚCI KIEROWCÓW WÓZKÓW WIDŁOWYCH STANOWISKA KIEROWNICZE ○

£580 PAKIET

RELOKACYJNY

Dodatkowo wsparcie przy przeprowadzce i pomoc w zakwaterowaniu (zwrot w dwóch ratach po 6 i 12 tygodniach)

Bezpłatny transport do pracy przez pierwsze dwa tygodnie zapewniony przez stagecoach

Więcej informacji na stronie...

wrencareers.com

manufacturingrecruitment@wrenkitchens.com

07970595381

Jeśli kiedykolwiek, ktokolwiek z Was poczuje, że chciałby spróbować tworzyć muzykę, poznać co to jest rytm, ale tak naprawde od środka

zy e można do as z łaszać si rama h działalnoś i nda i z pomo ą?

Gosia: W tym momencie pracy nad projektem “Voicingers on Tour ‘22

LETNIA PASJA |

| Nº 960 | 11 sierpnia 2022

UK EDITION” chętnie zaangażujemy łączników/wolontariuszy. Jako organizacja poszukujemy partnerów finansowych, mecenasów sztuki, ludzi którzy chcieliby wesprzeć nasza misję na wielu różnych płaszczyznach. Niech wszyscy ludzie, którym wysoka sztuka nie jest obojętna dzielą się nowina - to zawsze nieoceniona pomoc. Chętnie podejmiemy współpracę z kreatywnymi ludźmi z najróżniejszych profesji fotograficy/ pisarze/dziennikarze/muzycy/ śpiewacy i tak by można było jeszcze długo. Zapraszamy do kontaktu wildmusosart@gmail.com i jedno możemy zagwarantować - nudy z nami nie ma. (śmiech)

Jakie są Wasze inne plany na przyszłość?

Karolina: Nasze plany na przyszłość to dokończenie płyty nad którą pracujemy. Następna piosenka będzie po angielsku i to już wkrótce. A tak naprawde to w planach już mamy kolejną płytę, którą chcemy zacząć nagrywać na początku przyszłego roku. Nie możemy się doczekać, a tymczasem Lit FM - kolejny zespół w którym śpiewam - wydał EP, “Tales From The Undergroove”, która jest dostępna na wszystkich portalach streamingowych i do usłyszenia już 25.08 w klubie Jago we wschodnim Londynie. Zapraszamy serdecznie, bilety jeszcze są dostępne. Na pewno będzie to energetyczny funk/disco wieczór. w koncercie oprócz

wydanych piosenek pojawią się również nowości. Nie moge sie doczekac! Później wraz z Lit FM zagramy na Festiwalu Maui Waui 28 sierpnia. 23 sierpnia kto będzie w Polsce i na Śląsku to zaprasszam na mój eksperyment improwizacyjno muzyczny, który odbedzie się w kopalni Guido w ramach festiwalu Voicingers. Dołączą do mnie świetni muzycy Mateusz Szczypka na gitarze, Alan Wykpisz na kontrabasie i Grzegorz Masłowski na perkusji. Będzie to na pewno emocjonujące przeżycie i wspaniały koncert. Zapraszam oczywiście na cały festiwal i do Polski i do Londynu. A oprócz tego organizacja festiwalu, poszukiwanie partnerów i nawiązywanie współpracy międzynarodowych.

Gdzie można śledzić działalność Waszą oraz Wild Whispers?

Karolina: Wszystkie muzyczne ciekawostki na wszystkich portalach streamingowych. Na stronie internetowej www.wildwhispersmusic. com oraz na instagramie wild_ whispers_music oraz facebooku. Polecamy śledzić profil Voicingers, na którym wszystkie aktualne informacje oraz stronę internetową festiwalu. Jeśli ktokolwiek ma jakieś pytania/ chciałby nawiązać współpracę, ma jakieś pomysły, jest miłośnikiem jazzu - proszę pisać na connected@ wildwhispersmusic.com. Nie możemy doczekać się zasypu skrzynki!

| 15

16 |

28 lipca 2022 | Nº 958 |

| MIEJSCE NA WEEKEND

Dariusz A. Zeller darek@cooltura.co.uk

Bankomat. Brytyjskie zwycięstwo w wyścigu potrzeb o ecnym wiecie unkcjonuje wiele rozwi za technologicznych, o których poprzednie pokolenia jedynie snu y antastyczne wizje. omys y, których realizacja u atwia ycie nam wspó czesnym, a ez których nie wyo ra amy so ie normalnego unkcjonowania. ednym z nich jest z pewno ci ... ankomat. rytyjski wynalazek, który rozpowszechni się ju ez ma a pod ka d szeroko ci geogra iczn .

samym wynalezieniu tego urządzenia nie ma żadnego przypadku, jednak – jak to zwykle w historii wynalazków bywa – jego początki zależały od... decyzji lub widzimiesię jednego człowieka. Ale po kolei.

72 sekundy, które zmieniły bankowość

Był rok 1965. Szkot, John Shepherd-Barron, pracujący już od pewnego czasu nad urządzeniem pozwalającym na bezpośrednią wypłatą gotówki z konta, będąc z dala od swojego macierzystego banku, poprosił o rozmowę z dyrektorem generalnym Barclay’s Bank, by przekonać go do pomysłu stworzenia bankomatu. Ten, spiesząc się na jedno z zebrań dał mu... 90 sekund. Wystarczyły 72 (czas mierzył przyjaciel Shepherd-Barrona), po czym ów dyrektor rzucił na odchodne: “Jeśli potrafi pan zrobić urządzenie, o jakim pan mówi, kupię je natychmiast” – miał powiedzieć po tej krótkiej rozmowie. Dla Johna Shepherd -Barrona było to sygnał to działania, dzięki któremu znalazł się na kartach – nie tylko brytyjskiej – historii. A wracając do ów dyrektora – zainteresowała go wówczas idea bankomatu, a już dwa lata później gotowe były potrzebne kody i środki bezpieczeństwa. Test bezpieczeństwa przeprowadzały brytyjskie służby specjalne MI6. Udało

im się wprawdzie złamać system bezpieczeństwa, ale jednocześnie potwierdziły one, że bez znajomości tajnych informacji takie złamanie jest po prostu niemożliwe. Natomiast co do samego pomysłu Johna Shepherd-Barrona podobno wymyślił to urządzenie podczas kąpieli, zainspirowany automatami z... czekoladą.

skromne początki

Pierwszy w historii bankomat uruchomiono 27 czerwca 1967 roku, oczywiście z inicjatywy Banku Barcley i umieszczono je w Enfield Town w północnym Londynie, a wyprodukowała go firma De la Rue – nazwano go automatycznym kasjerem (ATM – Automated Teller Machine). Pierwszej, historycznej wypłaty dokonał natomiast brytyjski aktor komediowy Reg Varney. John Adrian Shepherd-Barron (23 czerwca 1925 – 15 maja 2010) – szkocki wynalazca. Urodził się w Shillong w prowincji Assam (obecnie stan Meghalaya) w Indiach Brytyjskich. Studiował na Uniwersytecie Edynburskim i Uniwersytecie w Cambridge, w latach 60. pracował dla De La Rue Instruments, gdzie wpadł na pomysł samoobsługowej maszyny, nazwanej bankomatem, mogącej wypłacać ludziom pieniądze przez okrągłą dobę, niezależnie od godzin pracy banku. Za swój wynalazek otrzymał w 2005 roku Order Imperium Brytyjskiego. Urządzenie nie działało wówczas na karty magnetyczne, lecz na specjalnie perforowane papierowe talony o ustalonych nominałach. Talony były radioaktywne, każdy zawierał niewielką ilość promieniującego węgla C14, ale była to naprawdę niewielka ilość, sam pomysłodawca twierdził, że aby człowiek odniósł jakieś obrażenia w wyniku promieniotwórczości czeków, musiałby wcześniej zjeść około 136 tysięcy tych dokumentów. Do potwierdzenia tożsamości klienta miał służyć sześciocyfrowy kod, ale kiedy pomysłodawca przedstawił swój projekt

Reg Varney po pierwszej wypłacie gotówki w historii żonie, ta stwierdziła, że nie zapamięta więcej niż cztery cyfry. Tak powstał PIN – co ciekawe, skrót pochodzi od przezwiska żony wynalazcy, dopiero później dopasowano do niego angielski opis: Personal Identyfication Number. Początkowo można było wypłacić tylko 10 funtów, co jednak wówczas wystarczało na dość udany weekend.

STOPNIOWY ROZKWIT pomysłu na bankomaty

Ponieważ jednak Shepherd-Barron nie opatentował swojego wynalazku (wiązałoby się to bowiem z ujawnieniem systemu kodów), podobne urządzenia zaczęły pojawiać się także w innych bankach i krajach. Pod koniec lat 60. XX w. na świecie było już 781 bankomatów, z czego 595 w Wielkiej Brytanii. Dopiero w grudniu 1972 roku pojawił się pierwszy bankomat podłączony do sieci, który przesyłał informację o transakcji, dzięki czemu natychmiast odejmowano stosowną sumę pieniędzy z rachunku. Dzięki połączeniu z systemem bankowym klient mógł wypłacać jednak kwoty nie wyższe niż miał na rachunku bankowym. Urządzenie należało do Banku Lloyds i nazywało się Cashpoint. Pierwszy bankomat, który pozwalał na wypłacanie gotówki z różnych banków uruchomiono z kolei 3 lutego 1979 roku w Denver w stanie Colorado. Warto tu jednocześnie odnotować, że w Polsce pierwszy bankomat pojawił się w Warszawie w roku 1987 w III Oddziale Banku Polska Kasa Opieki SA przy ulicy Tadeusza Czackiego.

współczesność

Na świecie działa obecnie ponad 4 mln bankomatów, a do największych ich producentów zalicza się NCR, Wincor Nixdorf, Diebold. Np. w Polsce usługi bankomatowe zwykle są zlecane specjalizowanym przedsiębiorstwom na za-adzie outsourcingu

(takim jak ITCARD), tylko większe banki posiadają własne sieci bankomatów. Często także wewnętrzne umowy międzybankowe pozwalają na bezpłatne korzystanie z bankomatów należących do innego banku. Koszt bankomatu to średnio 11–12 tysięcy euro. Bankomat (ang. automated teller machine, ATM) – samoobsługowe urządzenie służące przede wszystkim do wypłaty gotówki. Obecnie bankomaty służą także do drukowania potwierdzeń, dostarczania informacji o stanie konta, przyjmowania wpłat na konto itp. operacji. Wśród używanych bankomatów można wyróżnić kilka ich rodzajów: CD (Cash Dispenser) – urządzenia monofunkcyjne służące tylko do wypłaty gotówki. ATM (Automated Teller Machine) – urządzenia wielofunkcyjne, za pomocą których można, oprócz wypłacania gotówki, wpłacić gotówkę, złożyć w bankomacie polecenie przelewu, wypłacić monety, dokonać wydruku stanu konta lub historii dokonanych operacji itp. Cash Recycler – bankomaty posiadające moduł gotówki umożliwiający wypłaty i wpłaty banknotów w zamkniętym cyklu (banknoty wpłacane przez jednego klienta są wypłacane kolejnemu). CDM (Cash Deposit Machine) – urządzenia pozwalające na pobieranie i rozpoznanie gotówki, a następnie jej zdeponowanie wewnątrz urządzenia. Bankomaty bezgotówkowe – urządzenia pozwalające na pobieranie kuponu z kodem kreskowym lub kodem QR. Jest to kupon o równowartości określonej kwoty, który można zrealizować w wybranych sklepach.

| 17

| Nº 958 | 28 lipca 2022 Katarzyna Goliszek nauczycielka i tłumaczka języka angielskiego, lingutransla.org

Zapraszamy na lekcję angielskiego, z której nauczycie się idiomów przydatnych w codziennych sytuacjach.

Mówię po angielsku

Po ptakach...

The goose is cooked = It’s over = To już koniec = Już po ptakach

Do you think that the pupils’ bad behaviour will only get worse if their teacher doesn’t do anything right now to nip it in the bud? If bullying at school or at work is not nipped in the bud, it can be really hard to get rid of it later. I realise how important it is to nip such outrageous behaviour in the bud. I’ve noticed that you’re getting into the bad habit of smacking your mouth while eating. You should nip it in the bud!

Czy uważasz, że złe zachowanie uczniów pogorszy się, jeśli nauczycielka nie zrobi nic teraz, żeby zdusić to w zarodku?

Jeśli zastraszanie w szkole lub w pracy nie jest zduszone w zarodku, pozbycie się go może być naprawdę trudne później.

Zdaję sobie sprawę, jak ważne jest zduszenie w zarodku tak skandalicznego zachowania.

Zauważyłem, że nabierasz złego nawyku mlaskania podczas jedzenia. Powinieneś zdusić go w zarodku!

Your team has done their best, but why do you say that the goose is cooked? You don’t believe in them!

Twój zespół zrobił wszystko, co w jego mocy, ale dlaczego mówisz, że to już koniec? Nie wierzysz w nich!

Będzie koniec, jeśli oni dowiedzą się jak oszukiwaliście w sprzedaży.

Just tell him I can’t help him this time – that’ll cook his goose.

Po prostu mu powiedz, że nie pomogę mu tym razem – to już będzie dla niego koniec.

She cooked her goose by constantly criticising me.

To był dla niej koniec przez ciągłe krytykowanie mnie.

Your goose will be cooked if they get to know how you cheated in the sale.

Nip something in the bud = To stop (something) immediately so that it does not become a worse problem = Zdusić coś w zarodku (np. konflikt)

18 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

JAZZ CAFE |

| Nº 960 | 11 sierpnia 2022 Króliś doświadczalny

| 19

kroolinaria.pl Tik Tok: tiktok.com/@kroolinaria.pl YT: Kroolinaria email: krolik@kroolinaria.pl

Kurczak po grecku z Kroolinaria (YouTube)

Ja jestem Króliś doświadczalny… Znany jako ja jestem macho, niech kobiety mi wybaczo, niech płaczo. Tu znajdziesz lekcje gotowania na żarcie z efektem WOW.

kroolinaria.pl Nauczę cię jak gotować, by osobie, która skradła twoje zimne serce, urwało cztery litery z wrażenia. Sekretarka Królisia: Konefka (Ewa Dzieciątkowska) 07759874338

rzmi światowo, ale czy to ma coś wspólnego ze smakami greckimi to Bóg jeden raczy wiedzieć. Są oliwki i jest feta, więc jakieś tam smaki są, ale czy Grecy tak gotują, to na dwoje babka wróżyła. Najważniejsze, że jest smaczne i szybkie w przygotowaniu. Pierś z kurczaka marynowana w oliwie z dodatkiem miodu, ziół, cytryny, musztardy i octu z czerwonego wina. Potem duszona w sosiku i podana z oliwkami, fetą i pomidorkami koktajlowymi podsmażonymi na maśle. Fajne smaki i aromaty i 30 minut gotowania. Same plusy. Króliś wyjątkowo w pozytywnym nastroju nawet zdobył się na komplement... Komplement brzmiał „da się zjeść...”. Dzięki łaskawco, pozwól mi twoje stopy całować za te pochwały!

składniki na marynat l l

½ szklanki oliwy z oliwek ¼ szklanki octu z czerwonego wina

2 łyżki soku z cytryny 2 łyżeczki miodu l 1 ½ łyżeczki suszonego oregano l 1 ½ łyżeczki mielonego czosnku l 1 łyżeczka musztardy Dijon l 1 łyżeczka suszonej bazylii l ½ łyżeczki soli l ¼ łyżeczki pieprzu

1/3 szklanki sera Feta pokruszonego 1 szklanka pomidorków koktajlowych l ½ szklanki oliwek czarnych, zielonych, kalamata lub mix

składniki na kurczaka 2 duże piersi z kurczaka bez kości bez skóry l sól l pieprz l ½ szklanki marynaty l 2 łyżki oliwy z oliwek l 1/3 szklanki wytrawnego białego wina l 3 ząbki czosnku mielone l 2 łyżki masła l 1/3 szklanki sosu do sałatek greckich l 1/3 szklanki bulionu z kurczaka l 2 łyżki miodu l ½ łyżeczki musztardy l ½ łyżeczki sosu Worcestershire l

marynata W szklanym dzbanku umieścić wszystkie składniki (poza oliwą) i wymieszać. Wolnym strumieniem dodawać oliwę, powoli mieszając. Odstawić na bok.

kurczak Pokroić każdą pierś na dwa, trzy mniejsze kawałki i w razie konieczności lekko rozbić. Umieścić w marynacie i odstawić na około 30 minut. Rozgrzać oliwę z oliwek na dużej patelni na średnim ogniu. Smażyć kurczaka przez 3-4 minuty z każdej strony, aż do uzyskania złotej skórki. Odłożyć na bok. Dodać wino na patelnię na średnim ogniu i za pomocą silikonowej szpatułki „oczyśćcić” spód i boki patelni. Niech zmniejszy się o połowę, 3-4 minuty.

Dodać czosnek i masło. Gotować przez 2 minuty. Dodać 1/3 szklanki marynaty, bulion z kurczaka, miód, musztardę w proszku i sos Worcestershire. Wymieszać do połączenia i delikatnie zagotować. Gotować na wolnym ogniu ok 10 min. Dodać oliwki i gotować kolejne 5 minut. Na koniec dodać podduszone na maśle pomidorki. Posypać fetą.

20 |

28 lipca 2022 | Nº 958 | Agnieszka Sałek Kreatorka Silnej Osobowości Agnieszka-Salek-Kreatorka-Silnej-Osobowości agggggie28

Wielu rodziców marzy o tym, a y ich dzieci mia y wysokie poczucie w asnej warto ci. hc , e y y y pewne sie ie, otwarte, wiadome swoich mocnych stron, e y wierzy y w sie ie.

motywacja

Poczucie wartości u dziecka, czyli jak sprawić, aby nasze dziecko miało więcej pewności siebie

rawda jest taka, że przede wszystkim rodzice wpływają na fakt, czy dziecko częściej mówi: „Na pewno mi się nie uda” czy raczej „To ciekawe! Spróbuję, sprawdzę, czy mi się powiedzie”. Przekonania na swój temat kształtują się głównie w okresie wczesnego dzieciństwa i wynikają ze sposobu traktowania małego jeszcze dziecka oraz komunikatów na temat dziecka, jakie wypowiadali przede wszystkim rodzice. Dziecko widzi siebie tak, jak widzieli go jego opiekunowie oraz myśli o sobie tak, jak myśleli i myślą o nim jego opiekunowie.

czy i ak rozwi ać pewność siebie u własne o WYCHOWANKA?

Wysokie poczucie własnej wartości wynika też z życiowych doświadczeń dziecka. Istotne znaczenie ma fakt, czy rodzice zachęcali dziecko od małego do poznawania świata i pozwalali mu zaspokajać dziecięcą ciekawość poznawczą, czy raczej modelowali zachowania asekuranckie i lękliwe, powtarzając bezustannie: „Uważaj! ”. Warto zachęcać dzieci do eksplorowania świata, a komunikaty typu: „Uważaj! ” zachować na sytuacje wymagające rodzicielskiej interwencji. Zazwyczaj rodzice są przewrażliwieni i zbyt często włączają opiekuńcze radary. Zamiast ciągle strofować, krzyczeć, straszyć, upominać, lepiej tłumaczyć dziecku, na co trzeba uważać. Nie wszystkie koty czy psy muszą być wredne, złe, zapchlone i gryźć. Trzeba nauczyć dziecko odróżniać „niebezpiecznego zwierzaka” od tego przyjaznego, a nie hołdować tezie, że w świecie czai się mnóstwo niebezpieczeństw. Nie utwierdzajmy zatem dzieci dodatkowo w przekonaniu, że bez dorosłych sobie nie poradzą. Dla dziecka świat i tak jest wystarczająco złowrogi, chociażby z racji tego, że dziecko jest małe i bezbronne. Takie zachowania na pewno nie sprzyjają wzmacnianiu pewności siebie i zaufania do swoich kompetencji. Oczywiście fundamentalnym czynnikiem jest bezwarunkowa miłość za to, że dziecko jest a nie za to że jest grzeczne, że ma dobre stopnie w szkole, czy że osiąga jakieś sukcesy w zajęciach pozalekcyjnych. Miłość rodziców stanowi paliwo napędowe, dziecko wierzy, że bez względu na jego sukcesy czy porażki zawsze może

Złe słowa ciążą, ciągną nas do tyłu i utrudniają chodzenie. Dobre słowa pomagają nam iść naprzód, czasem dodają skrzydeł.

Syn autorki Max Patron przy swojej pracy w muzeum w Maidstone

liczyć na mamę i tatę, którzy go wesprą. Bezwarunkowa miłość to nie tylko słowa „Kocham cię”, ale gesty i zachowania – przytulenie, zainteresowanie sprawami dziecka, jego problemami, kolegami i koleżankami ze szkoły, ilość poświęcanego czasu i uwagi, gotowość do dyskusji, szczerej rozmowy. O czym warto pamiętać, by wzmacniać pewność siebie u dzieci i kształtować u nich wysokie poczucie własnej wartości? Okazywać zainteresowanie dziecku – słuchać go, poznawać jego potrzeby, postrzegać dziecko jako indywidualną osobę, a nie tylko jako syna/córkę czy wykonawcę roli ucznia. Nie stosować deprecjonujących etykiet słownych, typu: leniuch, patałach, łobuz, marzycielka itp. Unikać myślenia zgodnego ze stereotypami, np. „Dziewczynki zawsze…”, „Chłopcy nigdy…”.

Zaspokajać potrzeby psychiczne – dawać poczucie bezpieczeństwa, nie krzyczeć, nie grozić, nie straszyć, wprowadzać w domu klimat życzliwości i spokoju. Stawiać jasne i zrozumiałe wymagania, na miarę możliwości naszego dziecka. Zabezpieczać potrzebę akceptacji – nie wyśmiewać się z dziecka, nie ośmieszać go, nie krytykować, dawać szansę poprawy, zachęcać do samodzielnego pokonywania trudności i rozwiązywania problemów. Podmiotowo traktować dziecko – szanować jego autonomię, prawo dokonywania wyborów i podejmowania decyzji, zachęcać do wygłaszania własnego zdania. Unikać stosowania agresji słownej – używać języka akceptacji, aktywnie słuchać i wykorzystywać komunikaty typu „Ja”.

Prawidłowo oceniać dziecko – dawać informacje zwrotne, wskazywać na konkretne błędy i możliwość ich poprawy, podkreślać pozytywne aspekty wykonania zadań, udzielać wskazówek, krytykować niekonstruktywne zachowanie, a nie osobę dziecka, np. „Zachowałeś się nierozsądnie”, ale nie „Jesteś nierozsądny”. Chwalić dziecko – unikać poniżania, bezpodstawnej i niekonstruktywnej krytyki, doceniać wysiłki dziecka i jego małe sukcesy. Nie porównywać dziecka z innymi – uczyć zdrowej rywalizacji, nie mówić: „Byłeś lepszy/gorszy od…”, zachęcać do pokonywania własnych słabości, a nie walczenia z innymi, porównywać dziecko do niego samego. Pozwalać dziecku uczyć się na błędach – uczyć od małego akceptować porażki oraz wyciągać wnioski z niepowodzeń, zapobiegać nieśmiałości, lękom i obawom dziecka przed wyzwaniami, walczyć z jego nadmiernym perfekcjonizmem. Czy to jest w ogóle człowiekowi potrzebne? Tak, bo bez tego trudno się dziecku (i dorosłemu) rozwijać. Bez poczucia, że jest ważne, kochane, chciane i akceptowane i to od pierwszych chwil swojego życia. Bo żeby dziecko czuło się wartościowe najpierw musi być wartością dla swoich najbliższych. Żeby było pewne siebie najpierw musi zyskać pewność, że najważniejsze dla niego osoby są godne zaufania i otwarte na jego potrzeby. Jest taka metafora, że ludzie są jak walizki. Chowają do środka wszystkie informacje, jakie słyszą od ważnych innych na swój temat. Dobre i złe. Noszą je potem ze sobą przez całe życie. Złe słowa ciążą, ciągną nas do tyłu i utrudniają chodzenie. Dobre słowa pomagają nam iść naprzód, czasem dodają skrzydeł. Pamiętajmy też, że informację o tym, że dziecko jest dla nas ważne przekazujemy mu nie tylko przez słowa, ale też przez dotyk, uśmiech. Poprzez to ile czasu z nim spędzamy i jak to robimy. Aby nasze dziecko miało wysokie poczucie własnej wartości, warto pamiętać również o roli dobrego przykładu. Czyli najlepiej budują w dzieciach poczucie, że są wartościowe, te osoby, które same mają pozytywny stosunek do siebie, które potrafią zachować równowagę między potrzebami dziecka a swoimi.

IKONY WIELKIEJ BRYTANII |

| Nº 958 | 28 lipca 2022 Marcin Swat

| 21

Trener personalny Marcin Swat marcin_swat 07538 722 383

Przysiad i jego rodzaje

iezliczona ilość korzyści jakie przynosi nam wykonywanie przysiadu czyni go „treningowym klasykiem”. Choć przysiad wydaje się najprostszym z możliwych do wykonania ćwiczeniem, jego technika nie jest wcale bardzo łatwa do opanowania. Ponadto wybór rodzaju wykonywanego przysiadu też nie zawsze jest oczywisty. Przysiad to złożone ćwiczenie wielostawowe, które angażuje bardzo dużą liczbę mięśni. Doskonale buduje siłę dolnych partii mięśniowych a ponadto angażuje mięśnie stabilizujące, pośladki, prostowniki grzbietu, czy mięśnie proste brzucha. Możemy

używać go do kształtowania takich komponentów sprawności fizycznej jak siła, wytrzymałość, moc i wiele innych. Jeśli jesteś osobą początkująca polecam konsultacje z trenerem, który będzie w stanie ocenić czy twoje ciało jest wystarczająco mobilne, żeby wykonać przysiad oraz nauczy cię techniki jego wykonania. Rodzajów przysiadu jest wiele i każdy będzie angażował twoje ciało w nieco inny sposób. Proponuję dziś trzy rodzaje tego ćwiczenia, mając nadzieję, że któryś z nich będzie dobrym wyborem dla ciebie. Jeśli opanowałeś technikę wykonania przysiadu z własnym ciężarem ciała i jesteś gotowy, żeby użyć

dodatkowego obciążenia polecam zacząć od Boblet squat. Jest to przysiad z trzymanym przed sobą obciążeniem np. hantlem. To dobra opcja dla początkujących, gdyż łatwiej jest nauczyć się prawidłowo cofać biodra, jeśli trzymamy przeciwwagę z przodu ciała. Kiedy z czasem używane obciążenie będzie dla ciebie mało wymagające możesz przejść do wykonania przysiadu klasycznego ze sztangą na plecach. Jeśli zaś chcesz pracować nad stabilizacją ciała polecam wykonanie przysiadu bułgarskiego. Opis techniki tych trzech ćwiczeń znajdziesz poniżej:

przysiad buł arski

ob et s uat

Ciężar trzymaj oburącz przed klatką piersiową, plecy zostają w neutralnym położeniu, stopy rozstaw na szerokość barków i kieruj je do przodu i delikatnie do wewnątrz. Napnij mocno mięśnie brzucha, wypchnij klatkę do przodu. Ruch w dół zainicjowany jest z bioder, następnie uginają się kolana. Obniżaj pozycję, aż uda będą równolegle do podłoża (lub niżej, jeśli pozwala ci na to mobilność). Nie pozwól, aby ciężar ciała przechylił cię do przodu. Schodząc w dół staraj się wdychać powietrze a następnie robiąc wydech, dynamicznym ruchem wróć do pozycji początkowej.

To ćwiczenie będzie wymagało od ciebie utrzymania równowagi, przez co oprócz podstawowych mięśni nóg zaangażujemy również mięśnie głębokie odpowiadające za stabilizację. W pozycji stojąc umieść jedną nogę na boxie lub innym przyrządzie pozwalającym na uniesienie nogi z tyłu. Noga postawna wyprostowana, ręce ułożone swobodnie wzdłuż tułowia lub oparte na biodrach, klatka piersiowa uniesiona. Postaraj się ustabilizować całe ciało poprzez napięcie brzucha i pośladków. 80 proc. twojego ciężaru powinno znajdować się na nodze postawnej. Z tej pozycji wykonaj przysiad tak, aby kolano nogi z przodu nie było nadmiernie wysunięte w przód. W pełni ustabilizowany wróć do pozycji wyjściowej.

przysiad ze sztan ą na p ecac

Sztangę ustaw na takiej wysokości, by prostując się z nią na barkach móc ją delikatnie unieść zdejmując ze stojaka. Wejdź pod sztangę tak, aby oparła się o górę pleców. W tej pozycji kolana powinny być lekko ugięte. Ściągnij łopatki i wykonaj ich tzw. retrakcję i depresję (czyli ściągnięcie ich do siebie i w dół). Plecy powinny zostać w neutralnym położeniu. W najbardziej klasycznej wersji przysiadu stopy rozstawiamy na szerokość barków i kierujemy je do przodu. Możesz również delikatnie skierować je na zewnątrz. Opieraj je na trzech punktach podparcia: pięcie, małym i dużym paluchu. Złap sztangę nachwytem, symetrycznie i nieco szerszej niż szerokość barków. Napnij mocno mięśnie coru, wypchnij klatkę do przodu. Jak w wersji powyżej ruch w dół zainicjuj z bioder, następnie zacznij uginać kolana. Sztanga powinna poruszać się w płaszczyźnie pionowej, góra-dół, więc staraj nie pochylać się zbytnio w przód ani w tył. Obniżaj pozycję, aż twoje uda będą równolegle do podłoża (lub niżej) i wróć do pozycji wyjściowej wypychając powietrze.

22 |

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| ROZRYWKA

ZNAJDŹ 10 RÓŻNIC

Stronę redaguje Dariusz A. Zeller

Miejsca na wakacje ksy ania o z ść

a. Francji b. Kanady c. Belgii d. Rumunii

Gdzie leży

ra ni rza ski zna d e si a. na Wegrzech b. na Słowacji c. w Rumunii d. w Czechach

a. w Belgii b. we Francji c. w Niemczech d. w Holandii

3. Nowy Brunszwik zna dziemy a. Austrii b. Niemczech c. Szwajcarii d. Kanadzie

yka es

c. Finlandii d. Niemiec

z ś ią

a. Turcji b. Bośni i Hercegowiny c. Grecji d. Włoch

ra ł a ski o kraina położona na erenie

ormandia?

r ia o z ść

a. Belgii b. Holandii c. Francji d. Luksemburga

9. Wysoczyna to jedna z z ernas z ś i edne o z sąsiad olski re o? a. Ukrainy b. Czech c. Słowacji d. Białorusi

aryn ia zna d e sie

a. Hiszpanii b. Włoszech c. Austrii d. Szwajcarii

a. Rosji b. Gruzji c. Armenii d. Kazachstanu

Prawidłowe odpowiedzi: 1a, 2b, 3d, 4c, 5a, 6d, 7b, 8a, 9b, 10c.

aara o z ść

a. Danii b. Austrii

SUDOKU

••• Oburzony klient do sprzedawcy: - Sprzedał mi pan sweter, mówiąc, że jest on z wełny, tymczasem na metce jest napisane, że to poliester. - Ciii, to informacja dla moli. ••• Zimowe popołudnie. Piękna dama wychodzi na spacer w futrze i spotyka na ulicy członków ekologicznej organizacji Greenpeace.

- Jak pani nie wstyd nosić futro zdarte z żywych norek? - To nie norki, to poliestry. - A czy pani wie, ile poliestrów musiało oddać życie, żeby pani miała futro? ••• Magazynier do kolegi: - Wiesz, u nas w magazynie są same skarby! - Jak to? - Trzeba nieźle się nakopać, aby coś znaleźć. ••• - Kupiłeś mieszkanie? - Nie. Na razie wynajmuję. - A ożeniłeś się? - Nie. Też wynajmuję... •••

Jedzie w taksówce Japończyk. Nagle wyprzedziła ich Yamacha, pasażer na to: - Yamaha made in Japan, bardzo szybka maszyna. Jadą dalej, a tu wyprzedza ich Suzuki. - Suzuki made in Japan, bardzo szybka maszyna! - mówi Japończyk. Taksówkarz dojechał do celu, na taksometrze wyświetla się astronomiczna suma. - Dlaczego tak drogo? - pyta Japończyk. - Taksometr made in Japan, bardzo szybka maszyna - odpowiada taksówkarz. •••

SKUPUJEMY KAŻDY METAL I WYWOZIMY www.mattmetal.co.uk ŚMIECI!

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

l transport zmarłych do Polski l kremacje w Anglii i Polsce l pochówki tradycyjne

07845086222

l załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

020 8810 7788 07932 606 180

3 The Pavement Pope’s Lane, London W5 4NG

sales@greenmarkjoinery.co.uk www.greenmarkjoinery.co.uk

Artur Galla Polski Dom Pogrzebowy

GREENMARK Joinery Ltd. Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW London

Działamy prawie w całym Londynie u jednorazowe sprzątania u regularne sprzątania u sprzątania na koniec najmu

u doświadczeni pracownicy u świetna jakość serwisu u sprzątania komercyjne i biurowe

Telefon całodobowy:

Wyślij zapytanie na: cleaning@saraint.co.uk lub zadzwoń

02088405188

0208 8463 612 *W cenę nie jest wliczony podatek VAT

Sara-Int Cleaning Services.indd 2

07/04/2016 12:34:47

polskidompogrzebowy.co.uk

24 |

Sprawd czy należy i się

11 sierpnia 2022 | Nº 960 |

| COOLTIME

ODSZKODOWANIE

Jeśli uczestniczyłeś w wypadku będąc: rowerzystą, kierowcą lub pasażerem samochodu, motocykla, autobusu, Taxi

ZADZWOŃ Kontakt po polsku

24/7

07500 300 600 www.dnsclaims.co.uk