Cooltura Issue 708

Żyjemy w strefie skażonej | 10 GOSPODARKA Brexit powoduje ubożenie Brytyjczyków | 14 PORADNIK Co zrobić, gdy odwołają lot | 15 TRANSPORT Coraz mniej Brytyjczyków kupuje samochody na ropę | 25 MIEKSCE NA WEEKEND Ławeczki z widokiem na Londyn | 44 PREZENTUJEMY POLSKIE SZKOŁY Szkoła Sobotnia im. Fryderyka Chopina w South Croydon | 46 LONDYN

P O L I S H W E E K LY o_ (

N 41 708 ) 12 października 2017

12 KONSULTACJE BRYTYJSKIEGO RZĄDU Z POLAKAMI W LONDYNIE

20

A I S I M P KU ZAMIAST U T E L O T S I P czy taj od str ony

708-MAKIETA 1 01-27.indd 1

4.

WYBIERAMY NAJŁADNIEJSZĄ POLKĘ NA WYSPACH

38 BAL CHARYTATYWNY LONDON SPARK

09/10/2017 17:43:43

708-MAKIETA 1 01-27.indd 2

09/10/2017 17:44:02

708-MAKIETA 1 01-27.indd 3

09/10/2017 17:44:11

temat numeru Radosław Zapałowski Zdjęcia Ethan Miller/Drew Angerer/ Getty Images

Chłopcy z zapałkami Masowe strzelaniny w Stanach Zjednoczonych nieco spowszedniały, ale wciąż wywołują emocje i rozpalają debatę.

Zarówno o sensowności dostępu do broni, jak i o narastającej agresji oraz frustracji mężczyzn i kulturze przemocy. Nie tylko w USA.

>

64-letni Stephen Paddock przyjechał do Las Vegas, wynajął pokój w hotelu na 32. piętrze, z dobrym widokiem na miejsce, w którym miał się odbyć koncert country, wniósł tam zapas legalnie i nielegalnie kupionych karabinów i otworzył ogień do odległego

04

o kilkaset metrów 20 tys. tłumu. Strzelał z karabinów maszynowych, półautomatycznych lub automatycznych (nielegalnych, ale łatwo dostępnych na bazarach i w Internecie). Zabił 59 osób i ranił co najmniej 527. Kolejna tragiczna masakra. I wciąż te same apele oraz wezwania.

Wyrazy ubolewania, żałoba narodowa, zdumienie świata. Bo takie, wstrząsające obrazki, zdarzają się jedynie w Stanach Zjednoczonych. Od 1968, roku, kiedy to prowadzone są tego typu statystyki, śmierć od kul poniosło w USA 1,516,863 osób. Żeby uświadomić sobie jak duży jest to problem, warto porównać go do śmierci Amerykanów w wojnach. Od powstania Stanów Zjednoczonych na polach bitew zginęło 1,396,733 osób. Na wojnie o niepodległość, wojnie meksykańskiej, domowej między Północą a Południem, pierwszej i drugiej wojnie światowej, inwazji na Koreę i Wietnam, wojnie w Zatoce, wojnie w Afganistanie i w Iraku. Oraz w konfliktach w Libanie, Grenadzie, Panamie, Somalii i na Haiti śmierć poniosło 100 tys. mniej Amerykanów niż od broni palnej w ostatnich 49

latach. Każdego roku w Ameryce dochodzi do 33 tys. zgonów i 70 tys. urazów spowodowanych przez broń palną. To wstrząsające dane. Podobnie jak statystyka, która mówi, że Paddock był jednym z 7.7 milionów Amerykanów zwanych „superownerami”, którzy posiadają od ośmiu do stu czterdziestu rodzajów broni. Domowy arsenał. I teraz też nic się nie zmieni. Bo prawidłowość jest taka, że po każdej masakrze Amerykanie na gwałt się zbroją. Najchętniej w te właśnie karabiny, których używał zabójca – wychodząc z założenia, że politycy mogą chcieć ich zakazać. A broń ma tam każdy.

Na 100 osób przypada 112 tych śmiercionośnych narzędzi. Magazyn „Mother Jones” próbował wyliczyć, ile kosztują amerykańską gospodarkę konsekwencje używania broni palnej. Wyszło, że przemoc z nią związana kosztuje Amerykę 229 mld dolarów rocznie. 700 dol. na każdego mężczyznę, kobietę i dziecko. Więcej od leczenia otyłości. Z europejskiego punktu widzenia trudno to wszystko zrozumieć i pojąć. Ale warto spróbować, bo jak w swojej najnowszej

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 4

09/10/2017 17:44:19

książce „Cywilizacja. Jak staliśmy się Amerykanami” stwierdza francuski filozof Regis Debray – świat się amerykanizuje. Z wszelkimi tego konsekwencjami.

Czy na Starym Kontynencie możemy się w związku z tym spodziewać w niedalekiej przyszłości strzelanin w szkołach, na koncertach i ulicach? Czy narastający poziom agresji i frustracji mężczyzn jest problemem globalnym? Czy czynnikami kluczowymi są kwestie wychowania i doboru zabawek? Czy fakt, że wciąż wychowujemy chłopców jakby mieli być przyszłymi żołnierzami wpływa na ich przemocową kulturę bycia? Czy winna jest popkultura i gry komputerowe pełne agresji?

Ameryka jest jakaś inna Za każdym razem, kiedy w Stanach Zjednoczonych dochodzi do masowego horroru z użyciem broni pojawia się stwierdzenie, że Amerykanie są specyficzni. Jakby mieli coś w swoim DNA, co powoduje, że chętnie i szybko pociągają za spust. I dotyczy to zarówno zwykłych obywateli jak i policji czy żołnierzy. Amerykanie strzelają do siebie w kraju i do ludzi w innych państwach, gdzie stacjonują ich wojska znacznie częściej niż europejscy policjanci i wojskowi. W świetnym dokumencie „Shadow company” Nicka Bicanica i Jasona Bourque’a o najemnikach walczących w Iraku i Afganistanie pada stwierdzenie, że Amerykanie byli w tych miejscach znacznie bardziej agresywni niż np. Brytyjczycy. Również amerykańskie służby nie mają najmniejszych oporów przed użyciem broni palnej. W roku 2016 amerykańska policja zastrzeliła 1091 osób. Dla porównania Brytyjska 55 w ostatnich 24 latach, a islandzka jedną osobę w całej swojej 71-letniej historii. Nawet w Australii, która jest bardziej amerykańska niż inne kraje między rokiem 1992, a 2011 policja zabiła 94 osoby. Amerykańskie służby zastrzeliły 97 w jednym tylko miesiącu marcu. Co takiego jest z tymi obywatelami USA, że są jacyś inni? Trudno mówić o krwawej historii i akcie założycielskim Stanów Zjednoczonych, które powstały na holokauście Indian. Przecież każdy kraj ma w swojej historii ciemne karty i masowe mordy. Niemcy, Kanada, Australia, Wielka Brytania, kraje skandy-

nawskie, wszystkie dokonywały strasznych rzezi. Wszyscy też oglądamy brutalne filmy i gramy w przemocowe gry.

Nawet łatwy dostęp do broni nie wyjaśnia amerykańskiej specyfiki. W końcu w Kanadzie broń równie łatwo kupić, a do masowych strzelanin tam nie dochodzi. Broń mają również Szwedzi (31 na 100 mieszkańców) Niemcy (30) Francuzi (31.2) Cypryjczycy (36.4), Finlandczycy (34.2), Norwegowie (31.3), Islandczycy (30.3) czy Austriacy (30). A jednak to USA z 5 proc. populacją świata odpowiada za 31 proc. masowych strzelanin na całym globie. Według analiz Harvarda, ich częstotliwość występowania między rokiem 2011 a 2014 się potroiła.

Michael Moore i jego głośny dokument „Bowling for Columbine”

Statystycznie masowej strzelaniny ze śmiertelnymi ofiarami w USA można się spodziewać średnio co 64 dni, strzelaniny z mniejszą liczbą zamordowanych (definicja masowej strzelaniny mówi o co najmniej czterech osobach zabitych) częściej niż codziennie. Dokładnie 355 razy w ciągu roku. Dlaczego?

Kultura strachu Odpowiedzi starał się szukać Michael Moore – lewicowy dokumentalista i satyryk – w swoim głośnym filmie dokumentalnym „Bowling for Columbine” („Zabawy z bronią” w polskiej wersji językowej) .Według Moore’a, głównym czynnikiem leżącym u podstawy amerykańskiej kultury przemocy jest kultura lęku. Obywatele USA żyją po prostu

w ciągłym irracjonalnym strachu. Przed innym, sąsiadem, czarnym, emigrantem. „Strach i konsumpcjonizm – to napędza Amerykę” stwierdza w jednej ze scen artysta Marilyn Manson. Jeśli dodać do tego skrajny indywidualizm, nieufność wobec rządu, silne poczucie niezależności, kulturę medialną, która jest silnie nacechowana emocjami, brak bezpieczeństwa socjalnego, patologicznie służby więzienne, niskie standardy służby zdrowia (brak ubezpieczenia zdrowotnego sporej części Amerykanów) i owszem popkulturę, która od co najmniej lat 70. zdominowana jest przez konserwatywną narrację, to mamy pełen obraz kraju, w którym broń palna staje się prostym rozwiązaniem skomplikowanych problemów.

Ameryka w przeciwieństwie do Europy za rządów Ronalda Reagana odrzuciła ideę państwa dobrobytu na rzecz indywidualistycznej gospodarki oraz kultury.

Z wszelkimi tego – dobrymi i złymi – konsekwencjami. Ameryka jest od Europy bardziej innowacyjna, szybciej się rozwija i dominuje kulturalnie. „Amerykanie uprzemysłowili naszą wyobraźnię i świat symboli. Ameryka stworzyła cywilizację przez film, a potem telewizję” – pisze Regis Debray. Homo economicus, głównie Amerykanin, zepchnął w tył homo politicusa. Big Data wyparła wielkie myślenie. Menadżerowie filozofów.

Technokraci wizjonerów. Informatycy myślicieli. Dolina Krzemowa Oxford.

Ale wielu w USA utraciło poczucie bezpieczeństwa. Nowy ład wyzwolił energię gospodarczą i jednocześnie zepchnął masy ludzi na margines. Urynkowienie niemal wszystkiego, co się dało, zwiększyło być może produktywność, ale jednocześnie zmniejszyło poczucie komfortu i stabilizacji. Do strachu przed obcym, czarnym sąsiadem, dołączył strach przed ekonomicznym upadkiem. Niepowodzeniem finansowym i katastrofą związaną z utratą pracy, a tym samym chociażby ubezpieczenia zdrowotnego. A to napędza frustrację i w konsekwencji przemoc. Bo jeśli na to wszystko nałożyć jeszcze kulturę hollywoodzką, która oferuje, głównie mężczyznom, idiotyczną wersję supermana, gdzie bohater, poprzez stereotypowo męskie cechy – odwagę, siłę fizyczną, sprawność, bezkompromisowość – przywraca równowagę w świe-

Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 5

| Cooltura | 05

09/10/2017 17:44:27

cie, to zderzenie ze światem realnym jest brutalne. Mężczyźni wychowani w takiej wizji oczekują, że rzeczywistość spełni ich oczekiwania. A okazuje się, że nie ma dla nich pracy. Branże typowo „męskie”, wymagające siły, odwagi czy wytrzymałości, raczej się zwijają albo mężczyzn zastępują w nich maszyny – dokładniejsze i tańsze. Do tego jeszcze dochodzi amerykański indywidualizm, który mówi, że każdy walczy o siebie, a miarą wartości człowieka jest sukces. Przede wszystkim finansowy. Życie to wojna wszystkich ze wszystkimi, a ci, którzy przegrywają, sami są sobie winni.

Chronić Europę przed Ameryką Nie da się nie zauważyć, że najbardziej „amerykańskie” z europejskich krajów mają całkiem podobne problemy. Głównie w Europie Wschodniej. Od Polski po Węgry, gdzie przyjął się zarówno patologiczny indywidualizm, neoliberalizm i niechęć do socjalnych rozwiązań, rosną w siłę ruchy nacjonalistyczne i nastawione przemocowo. Agresywna młodzież dominuje na podwórkach, ulicach i w głównym nurcie. Kibolskie ustawki, marsze z pochodniami udawanie żołnierzy wyklętych, to są karykaturalne spektakle męskości. Dzisiejsi młodzi polscy mężczyźni wychowywali się na przecięciu trzech patriar-

06

chalnych kultur, które zdominowały krajobraz po transformacji i połączyły się, tworząc folwarczny model nacjonalisty – kowboja – biznesmena. Amerykanie w Europie Wschodniej. Ale problem staje się powoli globalny. W Wielkiej Brytanii młodzi chłopcy również przeżywają kryzys tożsamościowy. Choć może nie aż tak jaskrawy. W swoim drugim dokumentalnym filmie „The mask you live in” Jennifer Siebel Newsom przyjrzała się, jak to ujęła, „chłopięcemu kryzysowi”. W filmie eksperci, akademicy, psychologowie i socjologowie są zgodni: „kultura męskości” prowadzi do depresji, lęku i przemocy. Do podobnych wnio-

sków doszli również autorzy książki „Masculinities in a global era”. Młodzi mężczyźni są skonfundowani. System nie przekazał im odpowiednich wartości, wizji męskości otwartej i dopasowanej do naszych czasów. Dał im za to dziwaczne etosy, kompletnie niedopasowane do rzeczywistości. Utopijny powrót do przeszłości. I sprzeczne wzorce. Amerykański indywidualizm, maskulinizm z Hollywood, a jednocześnie polityczną poprawność, nakaz empatii i współpracy.

Brutalność oraz cynizm i tolerancję oraz otwartość na odmienność. Plastikowe karabiny, zabawy w wojnę, a z drugiej strony pacyfizm i liberalne wartości.

Agresywnych, faszyzujących superbohaterów i hipsterów.

Amerykańska globalna, kulturalna, gospodarcza i militarna dominacja nie oznacza, że jutro brytyjscy, polscy czy niemieccy nastolatkowie zaczną do siebie strzelać, a holenderscy bądź hiszpańscy seniorzy otworzą ogień do uczestników koncertów, ale może dobrze przemyśleć czy nie powinniśmy mocniej dbać o nasze europejskie wartości. Nie przyjmować bezrefleksyjnie wszystkiego z USA. I być niezwykle ostrożnymi w kwestiach deregulacji i demontażu państw dobrobytu. Być może powinniśmy przedkładać więzi wspólnotowe nad niezależność jednostki, jakość życia nad gromadzenie bogactw. A chłopcom dawać do zabawy lalki zamiast karabinów, ucząc ich empatii, poczucia odpowiedzialności za innego i wrażliwości.

Tak na wszelki wypadek. —

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 6

09/10/2017 17:44:37

SONDA Komentarze z cooltura24.co.uk

Czy kupiłabyś/kupiłbyś broń-zabawkę swojemu dziecku?

Dziecko musi wiedzieć, że zastrzelony człowiek nie ożyje, rana boli i nie goi się szybko, że wojna wiąże się z cierpieniem, bólem i ma destrukcyjny wpływ na późniejsze lata życia.

Dziecko, które dostało od rodzica militarną zabawkę, czuje przyzwolenie dorosłego na wszystko co z nią związane, a więc również na używanie przemocy nie tylko w zabawie, ale i w życiu.

Aneta

Posiadanie broni jest dyskusyjne. Trzeba by było odpowiedzieć sobie na pytanie czy to, że jej nie ma na rynku, spowoduje, że będzie bardziej bezpiecznie? Myślę, że jak ktoś będzie jej chciał użyć w zły sposób to zawsze znajdzie do niej dojście. Kupowanie dzieciom pistoletów to taki poroniony pomysł. Tylko zwiększa agresję. Dzieci po tym nie śpią spokojnie. Ale to nie tylko wina plastikowych pistolecików. To też wina gier komputerowych, filmów i całej tej kultury macho.

Edyta

Szczerze jak czytam część komentarzy to mi ręce opadają... Jestem z pokolenia pistoletów na korki i zwykłych na kulki. Czy to, że mając dostęp do takich zabawek sprawi, że będę mordercą?!

Otrząśnijcie się ludzie i przestańcie histeryzować...

Konrad

708-MAKIETA 1 01-27.indd 7

Nº 708

| Cooltura | 07

09/10/2017 17:44:46

opinie Rozmawiał Dariusz A. Zeller

Czy kupować dziecku pistolet?

Agnieszka M. Dixon, psycholog, psychoterapeuta, executive coach.

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego i londyńskiego Tavistock.

>

Rozwój cywilizacji przyspiesza zgodnie z efektem kuli śnieżnej, a po rewolucji przemysłowej w XIX i obyczajowej w XX wieku przyszedł czas na rewolucję technologiczną. Zmiany w stylu życia dotyczą również sposobu,

w jaki wychowujemy dzieci oraz zabawek, którymi dysponują.

Rodzicom wydaje się, że mają decydujący wpływ na wychowanie dziecka, ale nie jest to do końca prawda. Dzieci są zglobalizowane, wychowują je media, aktualne trendy, sytuacja materialna kraju. w którym żyją, religia, klimat. Dzieci urodzone przed upowszechnieniem edukacji, przed erą radia i telewizji były dobrze odizolowane od świata i łatwe do modelowania na sposób obowiązujący w danym społeczeństwie; w dzisiejszych czasach jest to trudne, dzieci, nawet te najmłodsze, mają porównanie, widzą niekonsekwencje w zachowaniu rodziców i kwestionują ich metody wychowawcze.

Zabawki militarne były znane już w starożytności i pełniły ważną funkcję, ich zadaniem było przygotowanie chłopca do roli mężczyzny. Miały podsycać agresję, oswajać chłopców z koniecznością walki o przetrwanie, tak aby w przyszłości mogli zdobywać pożywienie dla swojej rodziny i bronić plemię przed atakami obcych. Faktem jest, iż niebywale wysoki

>

Z Małgorzatą PaliszewskA psycholog i terapeuta, rekomendowana specjalistka Polish Psychologists Association w UK, na co dzień pracuje jako psycholog z dziećmi i rodzinami w NHS, a także prowadzi praktykę prywatną.

08

Żyjemy w świecie, w którym rodzice atakowani są medialnie nowikami mającymi im – przynajmniej w teorii – pomóc w wychowaniu dzieci. Z drugiej każdy z nas rodziców pamięta swoją, opartą na tradycji, młodość. Jak to wyśrodkować by maksymalnie trafić do swoich dzieci?

Nie jestem pewna co ma pan na myśli mówiąc ,,nowinki”, czy chodzi o modne zabawki? Jeśli tak to dlaczego miałyby one pomóc w wychowywaniu dzieci?

Zabawki zawsze były i będą czymś zastępczym, aby rodzic miał spokój i nie musiał się zajmować dzieckiem, bo tak naprawdę dziecku niepotrzebne są zabawki, ale codzienny kontakt z rodzicem, rozmowy, autentyczne zainteresowanie rodzica światem dziecka.

Czy to, że zamiast plastikowago karabinu lub gry elektronicznej kupimy dziecku, np. piłkę lub lalkę ma w ich późniejszym życiu znaczenie? Czym powinien kierować się w tym względzie przeciętny rodzic?

poziom agresji pozwolił gatunkowi homo sapiens nie tylko przetrwać, ale i tak stworzyć cywilizację. Jest to główny argument obrońców zabawek militarnych, którzy twierdzą, że agresja jest elementem natury ludzkiej, a chłopcy chcą i będą ze sobą walczyć, nawet jeśli nie dostaną plastikowego pistoletu do ręki. Są badania, które potwierdzają, że gry wojenne nie wzmacniają zachowań agresywnych.

Inne badania mówią o tym, że niezależnie od metod wychowawczych, chłopcy wykazują większe tendencje do zabaw militarnych niż dziewczynki. —

Według mnie nie ma znaczenia. Zawsze dzieci bawiły się róznymi zabawkami i tu nie chodzi o zabawki, ale o to jak dużo czasu dziecko spędza samo bawiąc się nimi. Bo nic w tym złego jak poświęca trochę czasu na samotne zabawy, ale jeśli całe dnie czy wieczory spędza bawiąc się samo czy grając w gry zastanowiłabym się co się dzieje w tej rodzinie, dlaczego dziecko jest pozostawione samo sobie.

Odwieczne pytanie rodzica – Jak powiedzieć dziecku „nie”, aby go nie urazić?

Powiedzieć szczerze, tak jak to rodzic w danym momencie czuje używając języka „Ja” np. „Ja nie chcę, abyś oglądał TV”.

Wszystkim rodzicom polecam książkę na ten temat napisaną przez duńskiego terapeutę rodzinnego Jespera Juul pt. ,,Nie z miłości”. —

Pełne wers je wywi adów na coolt ura24 .co.uk

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 8

09/10/2017 17:44:54

Nยบ 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 9

| Cooltura | 09

09/10/2017 17:45:03

londyn

Żyjemy w strefie skażonej

>

Niemal każdy londyńczyk żyje w strefie z przekroczonym dopuszczalnym stężeniem pyłów PM 2,5 – alarmują autorzy raportu o stanie powietrza w stolicy.

Prawie 8 mln osób mieszka w strefie, w której stężenie pyłów jest o 50 proc. wyższe, niż przewiduje norma Światowej Organizacji Zdrowia. W centrum Londynu norma jest przekroczona o 100 proc.

Toksyczne pyły mają negatywny wpływ na zdrowie. Powodują choroby

układu oddechowego i krążenia. U dzieci mogą prowadzić do astmy i obniżenia wydolności płuc. Z powodu zanieczyszczenia powietrza, co roku przedwcześnie umiera 29 tys. Brytyjczyków.

Raport na ten temat przedstawił mer Londynu Sadiq Khan. W ramach środków zaradczych 23 października w obrębie strefy Congestion Charge wejdzie dodatkowo opłata T-Charge. Za wjazd do niej autem, które nie spełnia normy emisji spalin co najmniej Euro4 trzeba będzie zapłacić 10 funtów. Poza tym Transport for London opracował plan wprowadzenia wyłącznie elektrycznych autobusów w strefach największego skażenia oraz w centrum stolicy. Mer Londynu chce też wprowadzenia całkowitego zakazu palenia w domowych kominkach i piecach.

Mapę średniego stężenia pyłów w poszczególnych miejscach w Londynie można zobaczyć na stronie data.london. gov.uk —

Fot. Marcin Urban

POSK rozpoczyna budowę

»

Zarząd Polskiego Ośrodka Społeczno Kulturalnego

Trwa Londyński Festiwal Filmowy

rozstrzygnął przetarg na budowę

»

Avenue.

główni aktorzy: Claire Foy i Andrew Garfield. „Breath” to wzruszająca historia o tym jak

Pierwotnie przewidywano bowiem,

miłość pomaga przełamać słabości związane z niepełnosprawnością.

że gmach ośrodka będzie sięgać aż do

Pokazem filmu „Breath” – debiutem reżyserskim aktora Andy’ego Serkisa, rozpoczął się 61. Londyński festiwal Filmowy.

Na gali otwarcia w kinie Odeon przy Leicester Square oprócz reżysera pojawili się

O nagrodę główną festiwalu rywalizuje 12 filmów. Nie ma wśród nich żadnej polskiej produkcji. W ramach pokazów specjalnych został wyświetlony „Pokot” Agnieszki Holland i brytyjsko – polska koprodukcja „Loving Vincent” – pierwsza filmowa biografia Vincenta

kamienicy przy 3 Ravenscourt Budynek mieszkalny stał już w tym miejscu do lat 60., ale zburzono go w trakcie budowy POSK-u.

ulicy. Zabrakło jednak pieniędzy na realizację tego ambitnego zamierzenia.

Pomysł odtworzenia kamienicy

Van Gogha. Odbyła się także dyskusja z Joanną Kos-Krause po projekcji dramatu „Ptaki

po zachodniej stronie POSK-u pojawił

śpiewają w Kigali”, który zrealizowała wspólnie z nieżyjącym już Krzysztofem Krause.

się ok. 6 lat temu. Władze ośrodka chcą zarabiać na wynajmie, by pozyskać środki na działalność społeczną i kulturalną. Projekt zakłada budowę czterech mieszkań, które przyniosą około 70 tys. funtów dochodu rocznie, a także stworzenie dwupiętrowego wielofunkcyjnego atrium na tarasie na trzecim piętrze z możliwością wynajmu na rozmaite wydarzenia kulturalne.

Rozbudowana zostanie też kuchnia przy restauracji Łowiczanka.

Budowie zajmie około 12 miesięcy.

Zostanie w większości sfinansowana z własnych środków ośrodka.

Kamienicę zbuduje Drayton Builders Ltd. – firma, która rozbudowała

Aktorka Claire Foy, BFI Head of Festivals Clare Stewart,

wschodnie skrzydło POSK-u.

reżyser Andy Serkis i aktor Andrew Garfield wzięli udział

10

w pokazie filmu „Breathe” otwierającym 61. Londyński

| Cooltura | Nº 708

Festiwal Filmowy. © 2017 Getty Images

708-MAKIETA 1 01-27.indd 10

09/10/2017 17:45:13

Nยบ 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 11

| Cooltura | 11

09/10/2017 17:45:22

Wydarzenia Tekst i zdjęcia Piotr Dobroniak cooltura24.co.uk

Konsultacje brytyjskiego rządu z Polakami w Londynie

12

>

Alan Duncan - wiceminister w brytyjskim MSZ ds. europejskich - w odtworzonym na ekranie przemówieniu, mówił między innymi o oczywistych obawach Polaków mieszkających w UK w związku z Brexitem. Podkreślił, że premier Theresa May zapewniła, że prawa Polaków mieszkających na terenie Zjednoczonego Królestwa będa zabezpieczone.

W swojej wypowiedzi użył standardowych zapewnień o ważnym polskim wkładzie w wiele sfer życia w Wielkiej Brytanii oraz podkreślił, że ponad milion Polaków w UK to znaczący wkład w brytyjską gospodarkę.

Spotkanie organizowała ambasada Wielkiej Brytanii w Warszawie,

a konsultacje rozpoczął wiceambasador David Reed. Polskę reprezentowął Piotr Kobza - nowy wiceambasador w Londynie oraz konsul Renata Wasilewska-Mazur.

Na zamkniętej dla mediów sesji rozmawiano między innymi o tzw. settled status, czyli statusie osiedleńczym, który według projektu brytyjskiego rządu musiałby posiadać każdy Polak pracujący i mieszkający w UK. Do spotkania dołaczyła również wiceminister ds. wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, baronessa Anelay of St John. —

Więce j na coolt ura24 .co.uk

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 12

09/10/2017 17:45:31

Tekst i zdjęcia Allan Cybulski

Przypomnieli osiągnięcia polskich pilotów

>

O udziale polskich pilotów w bitwie o Anglię rozmawiano podczas konferencji „The Battle of Britain - The Polish Story” zorganizowanej w Ambasadzie RP w Londynie.

Było to kolejne spotkanie z cyklu przybliżającego historię polskich sił zbrojnych organizowanego przez Polish Heritage Society przy współpracy z polską placówką dyplomatyczną.

Konferencja zbiegła się z 77. rocznicą utworzenia najsłynniejszego dywizjony w historii polskiego lotnictwa. Dywizjon 303 był najskuteczniejszą jednostką myśliwską biorącą udział w II wojnie światowej. Powołany w sierpniu 1940 roku w czasie bitwy o Anglię zestrzelił 110 niemieckich samolotów.

W czasie spotkania głos zabrali między innymi dr Paul Latawski, który podkreślał wysokie umiejętności polskich pilotów.

– Polscy piloci mieli barierę językową, której szybko się pozbyli. Udowodnili przede wszystkim, że szybko się uczą oraz że są wspaniałymi mechanikami oraz pilotami jak również wspaniałymi przyjaciółmi – powiedział Latawski.

Omówił też aspekty operacyjne i organizacyjne związane z działaniami polskich sił powietrznych na przestrzeni lat 1940-1945.

W dalszej części programu omówiono problemy związane z życiem w powojennej Polsce i Wielkiej Brytanii.

Była to już piąta konferencja opowiadająca historię polskiego wojska zorganizowana przez Polish Heritage Society.

- Zorganizowaliśmy w ostatnich latach szereg ważnych wydarzeń w Londynie, jednak temat taki jak osiągnięcia polskich pilotów w czasie II wojny światowej, zawsze będzie godny opowiedzenia. Jest to niesamowita historia zasługująca na to, by przekazywać ją dalszym pokoleniom - powiedział dr Marek Stella-Sawicki, przewodniczący organizacji. —

Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 13

| Cooltura | 13

09/10/2017 17:45:40

gospoda rka

Brexit powoduje ubożenie Brytyjczyków

>

Brytyjskie rodziny systematycznie ubożeją od ubiegłorocznego głosowania w referendum za wyjściem z Unii Europejskiej – podał urząd statystyczny ONS. W ciągu roku liczonego do czerwca dochód na osobę spadł o 1,1 proc. Negatywny trend trwa już czwarty kwartał z rzędu. Jak wyjaśnia ONS, powodem ubożenia Brytyjczyków jest wzrost cen, cięcia zasiłków i spadek wartości funta. Pogarszają się także nastroje

konsumentów, co prowadzi do zmniejszenia wydatków.

Na listopad szef Banku Anglii zapowiedział możliwość wzrostu stóp procentowych. Może to jeszcze bardziej pogorszyć sytuację rodzin, które spłacają kredyty mieszkaniowe. —

lotniczych Ryanair wzrosła o 1 mln –

przez „The Times” – 98 proc. pasażerów

informuje „The Times”. We wrześniu

odwołanych lotów we wrześniu

irlandzki tani przewoźnik zabrał na

i październiku dostało refundację lub

pokład swoich samolotów prawie 12

bilety na inne połączenia.

mln osób. To o 10 proc. więcej niż przed rokiem.

Kryzys związany z brakiem

Pasażerów nie odstraszają odwołane loty

»

14

Tymczasem jak dowiedziała się gazeta „Irish Independent”, szef linii Michael O’Leary zaoferował pilotom

pilotów ma bardziej wizerunkowy niż

podwyżki i lepsze warunki pracy.

ekonomiczny wpływ na działalność

W liście, do którego dotarł irlandzki

linii. Ryanair sprzedaje średnio 97

dziennik, O’Leary przeprosił pilotów za

proc. biletów na swoje połączenia. O 2

błąd administracyjny w przyznawaniu

proc. więcej niż rok temu. Do września

urlopów i poprosił, by nie odchodzili do

przewiózł ponad 127 mln pasażerów,

konkurencji, obiecując jasną przyszłość

co czyni go najbardziej obleganą linią

w liniach Ryanair.

lotniczą w Europie.

Mimo zapowiedzi odwołania 20

Jak informuje Kenny Jacobs,

tys. lotów liczba pasażerów linii

szef marketingu Ryainaira, cytowany

Przeprosiny były o tyle zaskakujące, że jeszcze kilka dni temu O’Leary oskarżał pilotów o egoizm.

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 14

09/10/2017 17:45:50

>

Czego może domagać się jako pasażer lotu, który został odwołany z winy linii lotniczych?

Według orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości pasażerowie, których lot został odwołany z winy przewoźnika mają prawo do ubiegania się o odszkodowanie, zwrot poniesionych kosztów, opiekę oraz zmianę planu lotu.

Kiedy należy się odszkodowanie za odwołany lot?

Odszkodowanie z tego tytułu przysługuje wtedy, kiedy linia lotnicza jest odpowiedzialna za odwołanie lotu. Jeśli przyczyna nie była zależna od pracowników linii lotniczej, to niestety nie mamy szans na odszkodowanie. Wśród przyczyn, za które przewoźnik nie jest odpowiedzialny są np. problemy pogodowe, wstrzymanie lotu przez wieżę kontrolną czy strajki, bądź zamieszki.

Czy w ramach odszkodowania możemy domagać się także pokrycia utraconych korzyści, np. części wynagrodzenia utraconego z powodu niestawienia się w pracy czy kosztów zarezerwowanego hotelu, do którego się nie stawiliśmy?

Jeśli opóźniony lot nastąpi dzień po terminie, mamy prawo do bezpłatnego zakwaterowania oraz, w zależności od okoliczności, do odszkodowania pieniężnego wraz z zwrotem innych kosztów, które ponieśliśmy.

Czy linie lotnicze powinny zwrócić pieniądze także za dodatkowe usługi kupione z biletem lotniczym tj. wynajem samochodu, opłata za parking przy lotnisku, połączenie transferowe z lotniska do hotelu?

Jeśli lot został odwołany lub opóźniony, i wiesz, że nie dotrzesz do wypożyczalni na umówioną godzinę, trzeba jak najszybciej skontaktować się z biurem. W sytuacji, kiedy opóźniony lot nastąpi dzień po terminie, możemy również ubiegać się o zwrot kosztów związanych z wynajęciem

samochodu, parkingiem czy transferem na lotnisko.

poradnik

Co zrobić, gdy odwołają lot Monika Bubernak z firmy DNS wyjaśnia, jakie prawa przysługują pasażerom w przypadku odwołania lub poważnego opóźnienia lotu.

Gdzie i jak aplikować o odszkodowanie?

Linie lotnicze mają różne procedury. Czasami wystarczy wypełnić formularz online, a niekiedy konieczne jest napisanie zażalenia. W pierwszej kolejności należy skontaktować się z linią lotniczą i zapytać o procedurę ubiegania się o odszkodowanie. Jeśli spotkamy się z odmową i nie zgadzamy się z decyzją lub po wystąpieniu o odszkodowanie linia lotnicza nie odpowiada i gra na zwłokę, to kolejnym krokiem, który trzeba wykonać jest kontakt z instytucją nadzorująca, np. Civil Aviation Authority. Swoich praw możemy również dochodzić w sądzie, tzw. small claims court.

Jakie prawa przysługują pasażerom w przypadku opóźnienia lotu?

Jeśli lot jest opóźniony o ponad trzy godziny, może przysługiwać prawo do odszkodowania pieniężnego, jeżeli przewoźnik lotniczy nie będzie w stanie dowieść, że opóźnienie było spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności.

Przysługuje także prawo do posiłków i napojów w ilości proporcjonalnej do czasu oczekiwania. Ponadto mamy prawo do wykonania dwóch rozmów telefonicznych, wysłania dwóch SMS-ów lub e-maili. Jeśli opóźniony odlot nastąpi dzień po terminie, mamy prawo do bezpłatnego zakwaterowania oraz, w zależności od okoliczności, do odszkodowania pieniężnego.

Czy są ustalone terminy, w jakich można wnioskować o rekompensatę w przypadku opóźnienia lub odwołania lotu?

O odszkodowanie za opóźnione lub odwołane loty można ubiegać się maksymalnie do 6 lat wstecz. Jeśli nie pamiętamy ile dokładnie spóźnił się nasz samolot, w Internecie jest przydatne narzędzie, dzięki któremu można poszukać detali swojego lotu.

To strona FlightStats.co.uk —

Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 15

| Cooltura | 15

09/10/2017 17:46:01

GOSPODARKA

Rozbrojenie w brytyjskiej armii

> Dom w dobrej lokalizacji

»

Wszystko za jedyne 220 funtów miesięcznie. W cenie jest opłacone

Sytuacja na rynku

miejsce parkingowe przy głównej

mieszkaniowym na Wyspach

ulicy w dzielnicy Easton. Ogłoszenie

przekroczyła kolejną granicę absurdu.

Trudno było przypuszczać, że coś może przebić zamienione na mieszkania garaże wynajmowane w Londynie za ponad 1 tys. funtów. A jednak.

Mieszkaniec Bristolu oferuje do wynajęcia mieszkanie w swoim żółtym vanie. W środku lokator ma do dyspozycji podwójne łóżko, stolik, kuchenkę,

16

grzejnik, a nawet zlew z bieżącą wodą.

znaleźliśmy w serwisie Gumtree.

Wielka Brytania może stracić możliwość desantowania swoich wojsk – alarmuje BBC. W ramach oszczędności ministerstwo obrony rozważa wycofanie ze służby dwóch okrętów desantowych.

Zredukowane o 1 tys. żołnierzy mają być też szeregi Royal Marines.

W odpowiedzi na informację BBC, ministerstwo obrony powiedziało, że są to czyste spekulacje i żadne decyzje nie zostały jeszcze podjęte.

Wcześniej „The Times” donosił o planach ograniczenia liczby helikopterów, między innymi w jednostce, w której podczas wojny w Afganistanie służył książę Harry. Z powodu spadku wartości funta opóźniony może zostać zakup samolotów wielozadaniowych F-35, które mają stacjonować na dwóch nowych lotniskowcach. —

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 16

09/10/2017 17:46:12

Nยบ 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 17

| Cooltura | 17

09/10/2017 17:46:20

Rząd przykręci kurek koncernom energetycznym

»

Jeszcze tej zimy może zostać nałożony limit na wzrost cen

energii elektrycznej i gazu.

W rozmowie z BBC, Greg Clark, minister do spraw energii, zasugerował, że nadzorujący rynek Ofgem dostanie od parlamentu uprawnienia do zahamowania podwyżek. Byłoby to spełnienie obietnicy, jaką przed wyborami złożyła Partia Konserwatywna.

Cytowany przez BBC szef koncernu Centrica ostrzegł jednak, że wprowadzenie limitu podwyżek doprowadzi do likwidacji promocji i tańszych taryf.

Wielka szóstka, czyli sześć największych koncernów energetycznych w Wielkiej Brytanii,

prawo

Uważaj na co patrzysz w Internecie!

>

Brytyjski rząd zapowiedział zaostrzenie prawa antyterrorystycznego. 15 lat więzienia będzie grozić za notoryczne oglądanie treści promujących terroryzm w Internecie.

Dotyczy to zarówno zdjęć, filmów, tekstów, jaki i przekazów na żywo.

18

Obecnie maksymalna kara wynosi 10 lat więzienia, ale skazane mogą być tylko osoby, które pobiorą zakazane treści na swój komputer.

Zaostrzenie nie obejmie dziennikarzy, naukowców i innych osób, które przeglądają treści publikowane przez terrorystów w celach zawodowych.

Dłużej posiedzą za kratami także osoby, które w celach terrorystycznych publikują w sieci dane pracowników służb bezpieczeństwa.

– Przepisy antyterrorystyczne muszą nadążać za zmianami w Internecie, by zapobiegać radykalizacji online – uzasadniła minister spraw wewnętrznych Amber Rudd. —

ogłosiła na wiosnę podwyżkę cen sięgającą nawet kilkunastu procent.

Rząd namawia do porównywania ofert i zmiany dostawców na tańszego.

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 18

09/10/2017 17:46:32

Nยบ 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 19

| Cooltura | 19

09/10/2017 17:46:40

wydarzenia

Wybieramy najładniejszą Polkę na Wyspach Ruszyły eliminacje do Miss Polski 2018 na terenie Wielkiej Brytanii i Irlandii.

>

Konkurs Miss Polski to wydarzenie organizowane od 25 lat.

W 2017 roku, po 6-letniej przerwie, reaktywowano konkurs w Wielkiej Brytanii i Irlandii. W tegorocznej edycji oprócz Miss Polski UK & Ireland, wybrana zostanie także Miss Nastolatek

20

oraz Mister Polski UK & Ireland. Kandydatki i kandydaci mogą zgłosić się wypełniając formularz na stronie www. misspolski.uk. Kandydatki do Miss Nastolatek zgłaszane są przez rodziców lub opiekunów prawnych także przez formularz na tej samej stronie.

Kto może się zgłaszać?

Każdy, kto jest:  stanu wolnego (ani nie był żonaty/ zamężna)  nie posiada widocznych tatuaży (dopuszczalne są niewielkie tatuaże, które da się ukryć)  nie posiada dzieci  mieszka lub mieszkał/-a na terenie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii  jest Polakiem/Polką lub ma pochodzenie polskie.

Ograniczenia wiekowe: kategoria Miss – 18 – 27 lat, kategoria Miss Nastolatek – 15 – 17 lat, kategoria Mister – 18 – 30 lat.

Konkurs odbywać się będzie w pięciu etapach: I etap: Zgłoszenia kandydatek przez stronę internetową www.misspolski.uk. Zgłoszenia trwają do północy 31.12.2017.

II etap: Ćwierćfinały – castingi. Do castingów zostają zaproszone osoby, które organizatorzy wybiorą spośród zgłoszeń on-line. Termin: Styczeń/ Luty 2018 III etap: Półfinały dwu-etapowe on-line oraz w Londynie z udziałem kandydatek/kandydatów wybranych podczas ćwierćfinałów. Termin: Marzec 2018 IV etap: Prezentacja oficjalnej listy finalistek. Termin: 01.04.2018 V etap: Finał Miss i Miss Nastolatek.

Termin: Maj 2018 Organizatorem i jedynym posiadaczem licencji na organizację wyborów Miss Polski UK & Ireland jest Polish Faces – Polska Agencja Modelek i Modeli w Wielkiej Brytanii. —

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 20

09/10/2017 17:46:53

Nยบ 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 21

| Cooltura | 21

09/10/2017 17:47:01

Krystyna Olliffe, prezeska Polskiej Macierzy Szkolnej

wydarzenia Tekst i zdjęcia Marcin Urban

Lekcja historii dla maturzystów

>

„Raport Witolda” – dramatyczną historię Witolda Pileckiego, przedstawiła uczniom klas maturalnych Małgorzata Kupiszewska, prezeska Fundacji Zwycięska Misja z Otwocka. Jej prelekcja była wstępem do projekcji filmu „Pilecki – Volunteer for Auschwitz”.

Jak wyznała uczniom autorka publikacji, pisząc książkę wielokrotnie płakała. Pilecki zgłosił się na ochotnika do obozu zagłady Auschwitz, by relacjonować światu popełniane tam zbrodnie. Napisał raport, którego maszynopis z 1945 roku znajduje się w Londynie w Studium Polski Podziemnej. Podczas pobytu w Auschwitz Pilecki zorganizował wewnętrzny ruch oporu, a następnie uciekł z grupą więźniów. Po zakończeniu wojny został skazany na karę śmierci przez władze Polski Ludowej za zdradę kraju z powodu przynależności do Armii Krajowej. Wyrok wykonano w 1948 roku.

W spotkaniu w Polskim Ośrodku Społeczno Kulturalnym w Londynie wzięło udział blisko 200 uczniów polskich szkół sobotnich, przygotowujących się do matury z języka polskiego.

Zorganizowały je Instytut Kultury Polskiej w Londynie i Polska Macierz Szkolna. —

22

Małgorzata Kupiszewska, Fundacja Zwycięska Misja

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 22

09/10/2017 17:47:11

Nยบ 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 23

| Cooltura | 23

09/10/2017 17:47:21

TRANSPORT Przygotował Marcin Urban

Czerwony postrach szos

>

Niepokojąco wzrosła w ostatnich latach liczba zdarzeń drogowych z udziałem miejskich autobusów – alarmuje „London Evening Standard”.

W ubiegłym roku doszło do 28 tys. wypadków i kolizji z ich udziałem. To o 5 tys. więcej niż w 2013 roku. W pierwszej połowie tego roku było już 14 tys. zdarzeń. Od stycznia 2015 roku do czerwca tego roku w wypadkach z udziałem autobusów zginęło 27 osób.

Najpoważniejszy wypadek z ostatnich miesięcy miał miejsce w pobliżu Clapham Junction, gdzie autobus wjechał w witrynę sklepu.

9 osób zostało rannych. W tym miesiącu, dwa razy w ciągu zaledwie ośmiu dni, autobusy wjechały w budynek Central Saint Giles w centrum Londynu.

24

W ubiegłym roku doszło do 28 tys. wypadków i kolizji z udziałem miejskich autobusów

Najczęściej dochodzi jednak do drobnych kolizji z innymi uczestnikami ruchu oraz urazów odniesionych przed pasażerów w efekcie gwałtownego hamowania.

Statystyki ujawnił Keith Prince z Greater London Authority. Podkreślił, że szczególnie niepokojąca jest liczba 1,231 osób, które zostały ranne tylko w ubiegłym roku. Prince zaapelował do Transport for London o przyspieszenie 12-letniej strategii, która ma obniżyć liczbę ofiar śmiertelnych w komunikacji miejskiej do zera.

Swoje stanowisko w tej sprawie TfL przedstawi jeszcze w tym roku londyńskim radnym.

Już od jakiegoś czasu komunikacja miejska testuje i wprowadza nowe technologie, mające poprawić bezpieczeństwo. To np. ograniczniki prędkości w autobusach miejskich, czujniki wykrywające obecność rowerzystów i pieszych w „martwych punktach” wokół pojazdu, których nie widać w lusterkach. Prowadzone są także szkolenia dla kierowców z bezpiecznej jazdy. —

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 24

09/10/2017 17:47:30

Coraz mniej Brytyjczyków kupuje samochody na ropę

>

Wrzesień był szóstym miesiącem z rzędu, w którym brytyjskie fabryki odnotowały spadek produkcji nowych samochodów.

W minionym miesiącu zarejestrowano 426 tys. nowych aut – o 9,3 proc. mniej niż rok temu. Wyraźnie spada popyt na auta z silnikami Diesla.

We wrześniu sprzedano ich o 21 proc. mniej niż rok temu. Nabywców odstraszają zapowiedzi wprowadzenia dodatkowych opłat oraz kampania uświadamiająca o toksyczności spalin wychodzących z silników na ropę.

Zdaniem Society of Motor Manufacturers and Traders (SMMT) powodem spadku sprzedaży jest też niepewność związana z sytuacją polityczną.

Część marek próbuje zwiększyć sprzedaż oferując rabaty na nowe auta w zamian za oddanie na złom starego. —

Najlepiej sprzedające się samochody we wrześniu 2017 • Nissan Qashqai (13,499) • Volkswagen Golf (12,800 ) • Ford Fiesta (10,826) • Ford Focus (10,235) • Vauxhall Corsa (8,562)

Chodzenie wychodzi na zdrowie

Źródło: SMMT

w pobliżu stacji metra, przystanków autobusowych i w najbardziej zatłoczonych punktach. Są na nich

»

podane praktyczne informacje tj.

ulicach pierwszych słupków

także poruszanie się osobom na

z mapami, ułatwiających orientację

wózkach, podając informacje

w danym rejonie. System nazywa się

o miejscach dostępnych, szerokości

Legible London (Czytelny Londyn).

chodników i przejściach dla pieszych.

Liczy obecnie 1,7 tys. słupków

Transport for London liczy na to, że

orientacyjnych i systematycznie

słupki orientacyjne zachęcą nas do

jest rozwijany. Mapy można znaleźć

chodzenia, bo to może nam wyjść na

niemal w każdej dzielnicy, najczęściej

zdrowie.

W tym roku mija 10 lat od

lokalizacja popularnych instytucji

pojawienia się na londyńskich

i czasy dojścia do nich. Ułatwiają

Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 25

| Cooltura | 25

09/10/2017 17:47:43

FILM Dariusz A. Zeller

„Dywizjon 303” – premiera na 100-lecie odzyskania niepodległości, 100-lecie polskiego lotnictwa i 100-lecie brytyjskiego RAFU! – Setna rocznica powstania polskiego lotnictwa, setna rocznica istnienia RAF-u i setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości – to będą dobre okazje, aby ten film wszedł na ekrany – mówi producent „Dywizjonu 303” Jacek Samojłowicz.

>

Podczas pobytu w Londynie aktorzy i producenci filmu „Dywizjon 303”, który już w następnym roku pokaże historię polskich pilotów walczących w bitwie o Anglię, spotkali się z księciem Kentu Michaelem i pokazali krótki zwiastun filmu. Z kolei podczas spotkania z mediami w Instytucie Polskim i Muzeum im. generała Władysława Sikorskiego w Londynie, zebrani mieli okazję zobaczyć pierwsze sekwencje filmu przedstawiające m.in. starcia powietrzne, a także wizytę brytyjskiego króla Jerzego VI w bazie polskich pilotów.

Jak poinformował producent i scenarzysta Jacek Samojłowicz („Wojna polsko-ruska”, „Tajemnica Westerplatte”, „Kac Wawa”), prace nad filmem trwały od ponad pięciu lat.

W rolach głównych wystąpią m.in. Maciej Zakościelny („Czas honoru”, „Tylko mnie kochaj”, „Kryminalni”), Piotr Adamczyk („Sztuka kochania”, „Listy do M.”, „Och,Karol”) i Antoni Królikowski („Bodo”, „Miasto 44”), którzy wcielą się w najsłynniejszych polskich asów przestworzy – Jana Zum-

26

bacha, Witolda Urbanowicza i Witolda Łokuciewskiego.

– Nasz film będzie pierwszym, który opowie o tej sytuacji: był polski dywizjon, który walczył w bitwie o Anglię. Będzie wiele dyskusji o tym, jak został potraktowany każdy z pilotów i dlaczego jego historia nie była potraktowana pełniej, ale nie sposób zrobić filmu, który jest w stanie opowiedzieć o każdym z tych bohaterów z osobna. Każdy z tych pilotów to niesamowita historia życia, wojny – powiedział Królikowski.

– Każdy mógłby mieć swój film – wtórował mu Zakościelny, który podkreślał, że „to będzie film o relacjach między Polakami a Brytyjczykami, na początku trudnych relacjach”.

– To jest tak, jak tak teraz: jedni Anglicy nas lubią, inni nie i mają różne problemy. Tam samo było wtedy, a historia się trochę powtarza, ale zachowaniem i umiejętnościami polscy piloci zdobyli ich zaufanie i uznanie. Tak samo trzeba teraz im pokazać z kim mają do czynienia – przekonywał. „Dywizjon 303” ma wejść na ekrany kin w pierwszym kwartale 2018

roku, w stulecie brytyjskiego lotnictwa i niepodległości Polski.

Film o polskich lotnikach będzie o tyle wyjątkowy, że w brytyjskich kinach będzie prezentowany po angielsku. Jacek Samojłowicz: „Tak naprawdę to my robimy jednocześnie dwa filmy, bo robimy to wszystko w dwóch wersjach językowych. Każde ujęcie musimy zrobić po polsku i po angielsku. Uważamy, że taka jest potrzeba. Gdybyśmy zrobili film wyłącznie z napisami po angielsku lub z angielskim dubbingiem, to nie byłoby to samo. W filmie są pewne ograniczenia językowe i to jest jasne. My chcemy temu sprostać, aby >>Dywizjon 303<< dotarł do jak największej liczby widzów. Nie tylko w Polsce, ale i za granicą”.

Zespół „Dywizjonu 303” promuje szereg projektów na stulecie polskiego lotnictwa, począwszy od towarzyszących projektów kulturalnych i artystycznych, skończywszy na wydarzeniach lotniczych i współpracy z polskimi pilotami akrobacyjnymi i wojskowymi. Współpracuje także ściśle z Muzeum Dywizjonu 303. —

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 26

09/10/2017 17:47:52

Maciej Zakościelny, Antoni Królikowski, Maciej Marczewski, Janek Wieczorkowski, Stephen Billington, John Kay Steel, Marcin Kwaśny, Robert Żołędziewski, Jamie Hinde, Sławomir Mandes, Krzysztof Kwiatkowski, Piotr Adam

Wesprzyj produkcję filmu o polskich bohaterach z Dywizjonu 303 walczących w Bitwie o Anglię!

»

Polacy rwali się do walki, niestety dowództwo RAF nie godziło się na ich udział

w bitwie. Tylko nieliczni z polskich pilotów mówili po angielsku. Obawiano się też ich umiejętności. Brytyjscy dowódcy długo nie zdawali sobie sprawy, że mieli pod sobą wielu doskonałych pilotów. Ich bojowe doświadczenia były o wiele większe niż brytyjskich towarzyszy.

Polski dywizjon 303 był najskuteczniejszym, niszcząc 126 wrogich samolotów! „Dywizjon 303 - Wspieramy film” – link do zbiórki pod tym hasłem jest tutaj: www.gofundme.com/303squadron

Nº 708

708-MAKIETA 1 01-27.indd 27

| Cooltura | 27

09/10/2017 17:48:01

cool Time Przygotował Marcin Urban

Premiera w Nowym Teatrze Od 18.10. – 31.12. The Bridge Theatre, One Tower Bridge, Londyn SE1 2SD. Stacja: Tower Hill. Spektakle, patrz strona internetowa. Bilety: od £15 bridgetheatre.co.uk

>

Przy Tamizie, w pobliżu londyńskiego ratusza został zbudowany pierwszy od 80 lat nowy teatr z modyfikowaną widownią nawet na 900 miejsc. Pierwszym wystawianym tam spektaklem jest „Young Marx” – komedia oparta na biografii Karla Marxa. Akcja rozgrywa się w Londynie w połowie XIX wieku. W głównej roli występuje Rory Kinnear, a w pozostałych Nancy Carroll, Laura Elphinstone, Eben Figueiredo i Nicholas Burns.

Kolejne planowane sztuki to „Julius Caesar” i „Nightfall”. —

28

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 28

10/10/2017 11:10:09

Laura Elphinstone

Alana Ramsey Nancy Carroll

Nicholas Burns

Miltos Yerolemou

William Troughton Eben Figueiredo

Duncan Wisbey

Kasia © ArturZdral.

Nagroda za najlepszy portret w Magnum and Lens Culture Photography Awards 2017

» wystawy > Magnum And Lensculture Photography Awards 2017 09-18.10. The Photographers’ Gallery, 16 – 18 Ramillies St, Londyn W1F 7LW. Stacja: Oxford Circus. Otwarte: pon. – sob. 10:00 – 18:00, czw.

10:00 – 20:00, niedz. 11:00 – 18:00. Wstęp wolny thephotographersgallery.org.uk Pokonkursowa wystawa zdjęć nagrodzonych w konkursie agencji fotograficznej Magnum i magazynu „LensCulture”, który promuje nowe talenty w dziedzinie fotografii. Nagrody przyznawano za serie i pojedyncze zdjęcia w 6 kategoriach: fotografia uliczna, portret, fotoreportaż, sztuka, dokument i w kategorii otwartej. Wśród 12 laureatów jest Polak Artur Zdral, którego nagrodzono za czarno-biały portret niepełnosprawnej modelki.

Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 29

| Cooltura | 29

09/10/2017 18:11:36

> Willem De Kooning: Late Paintings 04.10. – 25.11. Skarstedt, 8 Bennet St, St James’s, Londyn SW1A 1RP. Stacja: Green Park. Otwarte: patrz strona internetowa.

Wstęp wolny www.skarstedt.com Galeria Skarstedt prezentuje późną twórczość zmarłego w 1997 roku holenderskiego abstrakcyjnego ekspresjonisty Willema de Kooninga.

Na wystawie zebrano jego najciekawsze prace z lat 80. To pierwsza prezentacja prac de Kooninga w Londynie od jego indywidualnej wystawy w Tate Gallery w 1994 roku.

> The Lorax 15.10. – 05.11. Old Vic, The Cut, Londyn SE1 8NB. Stacja: Waterloo.

Spektakle: pon. - sob. 19:30, dodatkowo śr. i sob. 14:30. Bilety: od £12 www.oldvictheatre.com

Willem de Kooning, Untitled XXIX, 1986. © The Willem de Kooning Foundation / Artists Rights Society (ARS), New York and DACS, London 2017

Old Vic wznawia musicalową wersję bajki dla dzieci amerykańskiego autora Theodora Seussa Geisela, opublikowanej po raz pierwszy w 1971 roku.

Brytyjska prasa określiła przedstawienie mianem „najlepszej rodzinnej rozrywki od czasów Matyldy”. Produkcja wyróżnia się barwną scenografią, oryginalnymi lalkami i znakomitą muzyką.

» teatr > Zemsta 14.10 i 21.10. godz. 16:00 i 19.00, Teatr POSK. Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: od £12 www.scenapolska.uk Przezabawna i zaskakująco aktualna komedia hrabiego Fredry o murze granicznym, żrących się Sarmatach, miłości i… krokodylu. Błyskotliwy i rubaszny dowcip Fredry, satyra i humor wydobyte doskonałą grą aktorów pod wytrawnym okiem reżyserów, Heleny Kaut Howson i Wojtka Piekarskiego.

Widzowie mogą liczyć na inteligentną rozrywkę, błyskotliwe dowcipy i znakomite aktorstwo.

30

Fot. Ryszard Szydlo

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 30

10/10/2017 11:10:26

> Saint George And The Dragon 04.10. – 02.12. National Theatre, Upper Ground, Londyn SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Spektakle: patrz strona teatru.

Bilety: od £15 www.nationaltheatre.org.uk To okazja, by poznać jedną z najpopularniejszych angielskich legend – przekazywaną z pokolenia na pokolenie ludową opowieść o świętym George’u i smoku. Jest też piękna panna, która czeka w swoim zamku na wybawiciela. W tytułowej roli John Heffernan.

John Heffernan Fot. Johan Persson

> Witness For The Prosecution Amaka Okafor Fot. Johan Persson

06.10.2017 – 11.03.2018. London County Hall, The Chamber, County Hall, Belvedere Road, London, SE1 7PB. Spektakle: patrz strona internetowa. Bilety: od £10 www.witnesscountyhall.com Teatralna wersja amerykańskiego przeboju filmowego „Świadek oskarżenia” z 1957 roku. Adwokat Wilfred Robarts podejmuje się obrony Leonarda Vole, oskarżonego o zamordowanie Emily French, bogatej, starszej kobiety, która miała go uczynić

głównym spadkobiercą jej majątku. Wszystkie dowody wskazują na Leonarda jako sprawcę zbrodni, lecz jego żona Christine dostarcza alibi.

W dniu rozprawy kobieta niespodziewanie zmienia zeznania. W rolach głównych: Catherine Steadman, Jack McMullen, Philip Franks, Patrick Godfrey, Roger Ringrose i David Yelland.

Spektakl jest wystawiany w prawdziwej sali sądowej London County Hall. Widzowie znajdą się dzięki temu w samym centrum akcji.

» kino > The Meyerowitz Stories Od 13.10. Komediodramat, USA. Reż.

Noah Baumbach, wyst. Dustin Hoffman, Adam Sandler, Ben Stiller, Emma Thompson, Elizabeth Marvel Komediodramat rodzinny o dorosłym rodzeństwie, które próbuje uwolnić się spod wpływu starzejącego się ojca. Film pokazywany był w konkursie głównym tegorocznego festiwalu w Cannes, gdzie został ciepło przyjęty, a także podczas 55.

Nowojorskiego Festiwalu Filmowego.

Film będzie dostępny w serwisie Netflix.

Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 31

| Cooltura | 31

09/10/2017 18:12:04

> Loving Vincent (Twój Vincent) Od 09.10. Dramat, Polska/UK. Reż. Dorota Kobiela, Hugh Welchman, wyst. Douglas Booth, Saoirse Ronan, Aidan Turner, Helen McCrory, Eleanor Tomlinson, Chris O'Dowd, Jerome Flynn, John Sessions

27 lipca 1890 r. szczupła postać idzie po zmierzchu chwiejnym krokiem senną ulicą francuskiego miasteczka Auvers. Mężczyzna nie ma nic przy sobie; dłonie przyciska do świeżej rany postrzałowej, z której sączy się krew. To Vincent van Gogh –wówczas mało jeszcze znany artysta, dziś uznawany za jednego z największych malarzy na świecie.

O jego tragicznej śmierci wiadomo od dawna, jednak nadal nie jest jasne, jak i dlaczego doszło do śmiertelnego postrzału. „Twój Vincent” to pierwsza pełnometrażowa animacja malarska, która zachwyca widzów na całym świecie. Każda z 65 000 klatek filmu została ręcznie namalowana, w projekcie wzięło udział 125 zawodowych malarzy z całego świata, którzy świat znany z obrazów van Gogha ożywili na ekranie.

> The Lego Ninjago Movie (3d) Od 13.10. Animacja, USA.Reż.

Charlie Bean, Paul Fisher, Bob Logan W pełnometrażowym filmie „Ninjago” do walki o Ninjago City staną: młody Lloyd, zwany również Zielonym Ninją, oraz jego przyjaciele – tajni wojownicy i Master Builderzy LEGO. Grupie przewodzi mistrz kung fu, Wu, równie mądry, co dowcipny.

Bohaterowie filmu muszą pokonać złego lorda Garmadona.

32

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 32

09/10/2017 18:12:15

Nยบ 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 33

| Cooltura | 33

09/10/2017 18:12:24

» koncerty

> Klub Orła Białego

> Gang Olsena

14.10. i 21.10. Disco na Balham

14.10. Godz. 20:30. Jazz Cafe POSK, Polski Ośrodek Społeczno – Kulturalny, 238-246 King St, Londyn W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Bilety: £12

Zagraja DJ Lukas i DJ Marcin. Godz.

21:00 – 02:00. Wstęp: od £5

Tego zespołu przedstawiać nie trzeba, na rynku muzycznym utrzymują się już od ponad 30 lat w bluesowej czołówce. Wzięli udział we wszystkich najważniejszych europejskich festiwalach. W Jazz Cafe/POSK wystąpią w wersji akustycznej i zaprezentują własne utwory bluesowe standardy.

> TLC

> Jennifer Pike

13.11. Godz. 19:00.

Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £41.25

14.10. Godz. 11:30, 15:00, 19:30.

Wigmore Hall, 36 Wigmore St, Londyn W1U 2BP. Stacja: Oxford Circus.

Wstęp wolny Brytyjska skrzypaczka polskiego pochodzenia zaprezentuje podczas trzech koncertów jednego dnia przekrój dorobku polskich kompozytorów muzyki klasycznej. W programie są kompozycje m.in. Pendereckiego, Chopina, Lutosławskiego, Karłowicza i Szymanowskiego.

> Metallica

> J Cole 15-16.10. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £63.75

> Emeli Sandé 18.10. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich,

34

Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £39.50

22-24.10. Godz.

19:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £58.75

> London Grammar

> Harry Styles

21.10. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: tylko ze zwrotów

29-30.10. Godz. 19:00.

Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: tylko ze zwrotów

| Cooltura | Nº 706 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 34

10/10/2017 11:10:44

SUPPORT

D I A

708-MAKIETA 2 28-53.indd 35

09/10/2017 18:12:43

> Jamiroquai

03-06.12. Godz.

18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £39.50

> PRL Live Music 2017 - Wilki, Mrozu, Sound’n’Grace 18.11. Godz. 18:00. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd's Bush Green, Londyn W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25

> Bananarama

> Alison Moyet 14-15.11. Godz. 19:30.

London Palladium, 8 Argyll St, Soho, Londyn W1F 7TE. Stacja: Oxford Circus.

Bilety: od £29

19-20.11. i 09.12. Godz.

19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £46

> Chris Rea

> James Blunt

> Queen + Adam Lambert

23.11. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £43.60

> Deep Purple 23.11. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £49.50

36

26.11. Godz. 19:00. Eventim Apollo, 45 Queen Caroline St, Hammersmith, Londyn W6 9QH. Stacja: Hammersmith. Bilety: £52

12.12. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn.

Stacja: North Greenwich.

Bilety: od £49.50

> Depeche Mode

22.11. Godz. 18:30. O2 Arena, Millennium Way, North Greenwich, Londyn. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £58.75

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 36

09/10/2017 18:12:54

Nยบ 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 37

| Cooltura | 37

09/10/2017 18:49:59

Prezenterka BBC Kasia Madera

fotoreportaż

i komik Grzegorz Halama

Zdjęcia Marcin Urban

Bal charytatywny London Spark

>

Kasia Madera, prezenterka BBC i komik Grzegorz Halama poprowadzili aukcję podczas balu charytatywnego organizacji London Spark.

Jedną z atrakcji był koncert jazzowy w wykonaniu formacji Goove Razors.

Impreza odbyła się w Klubie Orła Białego. Wzięło w niej udział ponad sto osób, głównie polscy przedsiębiorcy, prowadzący działalność w Londynie.

Dochód z balu zostanie przeznaczony na działalność Biura Porad Obywatelskich dla Polaków w Londynie. Będzie ono pomagać w rozwiązaniu problemów związanych między innymi z pracą, mieszkaniami i sprawami w urzędach.

London Spark jest organizacją społeczną, założoną w tym roku przez Polaków. Stowarzyszenie zorganizowało już festyn z okazji Dnia Polskiego Dziedzictwa w Ravenscourt Park oraz cykl warsztatów integracyjnych „Poznaj swoich polskich sąsiadów” w dzielnicach Hammersmith i Hounslow. —

Władysław Mleczko odbiera podziękowania dla sponsora

Kasia Madera, Włodzimierz Witkowski – przewodniczący zarządu London Spark oraz Anna Magryta – koordynatorka projeku

38

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 38

09/10/2017 18:13:17

Zlicytowano m.in. koszulkę z autografami polskich lekkoatletów

Głównym sponsorem wydarzenia były Morliny

Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 39

| Cooltura | 39

09/10/2017 18:13:30

polak emigrant Laura Karska Fot. Radek Koleśnik

Anna Magryta: Wszyscy chcą nam pomagać

>

Anna Magryta, absolwentka stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2006 roku działała w rodzinnym Koszalinie w powołanym przez siebie Stowarzyszeniu APERTO. W 2009 roku dzięki środkom unijnym uruchomiła Biuro Porad Obywatelskich. Podobnie jak inne biura w Polsce funkcjonowało ono w oparciu o sprawdzone wzorce wypracowane w Wielkiej Brytanii. Bezpłatne poradnictwo prowadzone jest do dziś, ale w ograniczonym zakresie i w oparciu o ustawę o poradnictwie prawnym. Z kolei pani Magryta na bazie brytyjsko-polskich doświadczeń uruchomiła punkt poradniczy w Londynie przy wsparciu środków otrzymanym z MSZ w latach 2014-2015.

Punkt wsparł ok. 800 osób. Obecnie chce kontynuować działalność poradniczą w Londynie. W tym celu została powołana organizacja London Spark zarejestrowana w Charity Commission.

Kiedy przyjechała Pani do Londynu i jak wyglądały początki Pani działalności społecznej w Wielkiej Brytanii?

W Londynie jestem od 2013 roku. Swoje pierwsze kroki skierowałam do znanego mi z Polski Citizens Advice, w którym pracuję z przerwami do dziś w charakterze rights guide. Jak większość osób w Citizens Advice pracuję woluntarystycznie, gdyż chcę być częścią lokalnej społeczności oraz wspierać osoby, które z różnych względów znalazły się na marginesie tej społeczności. To także mój sposób na integrację, rozwój, kontakt z ludźmi, którzy podzielają podobne wartości oraz na spełnienie zawodowe.

40

Rok temu założyła Pani organizację London Spark. Czym ona się zajmuje?

London Spark ma wspierać polską społeczność w Londynie. Chcemy otwierać inne kultury na naszą obecność, ale także chcemy zachęcać Polaków do integracji ze społeczeństwem brytyjskim. Zrealizowaliśmy w tym celu sześć warsztatów „Meet your Polish neighbours” w dzielnicy Hammersmith and Fulham oraz Hounslow.

Odpowiedzieliśmy także na inicjatywę ambasady i włączyliśmy się w organizację Polish Heritage Day, organizując festyn z polowaniem na skarby polskiej kultury w Ravenscourt Park.

Trudno jest w Wielkiej Brytanii organizacji prowadzonej przez Polaków pozyskać fundusze na działalność?

Myślę, że działalność społeczna w Wielkiej Brytanii jest nieco inna niż w Polsce. Społeczeństwo brytyjskie ma długie tradycje społecznej aktywności i chętniej ją wspiera. Takiej aktywności uczone są już małe dzieci, która przez samoorganizację i wsparcie rodziców realizują różne inicjatywy. Nasza organizacja też próbuje w ten sposób działać. Nie opieramy się tylko na funduszach publicznych, jak miało to miejsce w Polsce, ale zwracamy się bezpośrednio do osób prywatnych, przedsiębiorców, firm o wsparcie. Nie tylko o wsparcie finansowe, ale również rzeczowe.

Proszę porównać swoje doświadczenia z prowadzenia organizacji pozarządowych w Polsce i Wielkiej Brytanii?

Dopiero zaczynamy działalność w Wielkiej Brytanii, więc trudno o takie porównania. Na pewno w Polsce łatwiej nam było z pewnymi działaniami dotrzeć do lokalnej społeczności. Byliśmy tam mocno osadzeni, znaliśmy naszych odbiorców, a oni nas. Tutaj musimy poznawać inne organizacje, powoli budować relacje. Uczymy się także funkcjonować w nowym środowisku i realiach. Ponadto dużo łatwiej nam było w pozyskiwać środki z funduszy publicznych w Polsce, czy to samorządowych czy ministerialnych, jak również z różnych funduszy, czy to np. norweskich czy amerykańskich.

Jakie są Pani doświadczenia ze współpracy z urzędami w Londynie?

Bardzo pozytywne! A nawet zaskakująco pozytywne – wszyscy chcą nam pomagać. Otrzymaliśmy już wsparcie w przygotowaniu oferty projektowej, od innego urzędnika pomoc w wynajmie sali i dotarciu do potencjalnych odbiorców. Na nasze warsztaty dotarł zastępca burmistrza Hounslow, odwiedził nas już policjant, który chce z nami współpracować.

Pomoc zaoferowała też posłanka polskiego pochodzenia.

W minioną sobotę odbył się bal charytatywny London Spark. Na jaki cel zostanie przeznaczony dochód z niego?

Bal odbył się pod hasłem „Dałeś radę? Pomóż innym!”. Jego celem było zebranie środków na działalność Biura Porad Obywatelskich dla Polaków w Londynie.

Kiedy biuro porad rozpocznie działalność i jaki będzie zakres świadczonej pomocy?

Pierwszy dyżur odbędzie się w piątek, 13 października. Pragniemy świadczyć poradnictwo obywatelskie dotyczące spraw: rodzinnych, mieszkaniowych, zatrudnienia, świadczeń społecznych, zadłużenia. — Bliższe informacje można znaleźć na stronie www.londonspark.org.uk

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 40

09/10/2017 18:13:39

708-MAKIETA 2 28-53.indd 41

09/10/2017 18:13:48

Znasz ciekawe miejsce na weekend w swojej okolicy?

»

Poleć je innym! Zrób zdjęcie i opisz krótko na profilu

Cooltury na Facebooku lub wyślij mailem na adres: redakcja@cooltura.co.uk

MiejscA na weekend Kordian Klaczyński

Ławeczki z widokiem na Londyn

>

Parliament Hill znajduje się w południowo wschodniej części parku Hampstead Heath w północno-zachodnim Londynie. Z tego wzgórza, które ma 98 metrów wysokości, można podziwiać jedną z najwspanialszych panoram Londynu. Ujrzymy stąd między innymi wieżowce Canary Wharf i City czy katedrę św. Pawła.

Z drugiego zbocza zaś jest bardzo swojski widok na parkowe wzgórze.

To popularne miejsce spacerowiczów, biegaczy i miłośników latawców.

Warto się tu wybrać zwłaszcza w słoneczną pogodę. —

42

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 42

09/10/2017 18:21:17

Dla miłośników ostryg i nie tylko

>

Whitstable to miasto w południowej Anglii w hrabstwie Kent nad Morzem Północnym, 8 km na północ od Canterbury. Z Londynu można dojechać tu pociągiem w nieco ponad godzinę ze stacji St. Pancras.

Miasto słynie przede wszystkim z ostryg. Można je tu nabyć w wielu lokalnych sklepikach i restauracjach. Co

roku odbywa się tutaj Whitstable Oyster Festival, na który przybywają smakosze tych owoców morza z całego kraju. Okolica przyciąga też swoim spokojem spragnionych nadmorskich klimatów, ale nieprzepadających za tłumami turystów, których, w porównaniu z wieloma innymi podobnymi miasteczkami, nie przyjeżdża zbyt wielu. —

Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 43

| Cooltura | 43

09/10/2017 18:16:12

opera Dr Jacek Kornak

Wielkie otwarcie

>

Od wielu lat ikoniczna Staatsoper Unter den Linden była w przebudowie. Wreszcie na swoje 275. urodziny berlińska opera wróciła na swoje właściwe miejsce przy Unter den Linden. Otwarcie gmachu było znaczącym wydarzeniem w świecie opery europejskiej. Berlin z pompą świętował tę okazję.

Na gali otwierającej była obecna śmietanka polityczna oraz kulturalna Niemiec. Takie otwarcie udowadnia rolę opery w społeczeństwie niemieckim. Jest to wciąż ważna część narodowej tożsamości tego kraju.

Na tę szczególną okazję przygotowano nową produkcję „Scen z Fausta Goethego” Roberta Schumanna. To niezwykle rzadko wykonywane dzieło, które jest czymś pomiędzy oratorium a operą.

Nad utworem tym Schumann pracował prawie dziesięć lat. Efektem było gigantycznych rozmiarów dzieło na dwa chóry, dużych rozmiarów orkiestrę oraz ośmioro solistów. Idealny utwór na taką okazję jak otwarcie opery.

Jurgen Flimm przedstawienie to wyreżyserował. Jest on dość znanym niemieckim twórcą i jako, że jest zarazem dyrektorem generalnym, to jemu przypadło w udziale reżyserowanie spektaklu otwierającego Unter den Linden. Chyba

44

nie był to najlepszy pomysł. Flimm stworzył dzieło autoteliczne. Jest to jakby autorefleksja nad Faustem jako dziełem. Dla Flimma akcja jest wtórna. Ważne tutaj są pytania o granice teatralności, a może nawet bardziej o możliwość samego Fausta jako figury w kulturze niemieckiej.

Sama idea może być dla jednych przekonująca, dla innych mniej. Mnie raził w tym przedstawieniu najbardziej brak wyczucia muzyki. Flimm ciął dzieło Schumanna tam, gdzie było mu wygodniej ze względu na własne idee, a muzyka Schumanna stawała się mało znaczącym tłem.

Bardzo interesującą scenografię przygotował Markus Lupertz. Kusi on widownię pewną naiwnością figur Goethego i Schumanna oraz lekkością kolorowych płacht, które tworzą teatr w teatrze. Zarazem to właśnie scenografia kwestionuje status figur takich jak Faust, którym nadajemy szczególne znaczenie kulturowe.

Daniel Barenboim oddał w muzyce Schumanna młodzieńczą naiwność.

Barenboim jest znany z dramatycznego dyrygowania, jednak w tym przypadku orkiestra Staatsoper miała bogate, często

liryczne brzmienie, które momentami prawdziwie uwodziło. Roman Trekel wykonał tytułową rolę. Ma on lekki głos i momentami potrafił nim oczarować, ale miejscami brak mu było mocy i brzmiał nieco miałko. Czasem frazy wydawały się niedośpiewane do końca. Rewelacyjny był natomiast Rene Pape jako Mefistofeles.

Pape jest nie tylko świetny technicznie, on ma w sobie wyrazistość, wokalną charyzmę, która sprawią, że jego rolę się zapamiętuje na długo. Bardzo dobra była również Elsa Dreisig, która wcieliła się w rolę Małgorzaty. Posiada piękny głos sopranowy, którym wykreowała delikatną, ale zarazem niejednoznaczną postać.

Jej frazy były pełne, dźwięki perfekcyjnie podtrzymane i krągłe, ale co ważne, była ona też dobra aktorsko. W pozostałych rolach wystapili Katharina Kammerloher, Evelin Novak, Adriane Queiroz, Natalia Skrycka, Stephan Rügamer oraz Gyula Orendt.

W tym sezonie na deskach Unter den Linden będzie można również zobaczyć nową produkcję „Tristana i Izoldy”. —

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 44

09/10/2017 18:22:07

Nยบ 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 45

| Cooltura | 45

09/10/2017 18:16:31

Dzień Rodziny w klasie F. Integracja dzieci i rodziców podczas wykonywania historycznych zadań, wspólnego posiłku i zabaw

EDUKACJA Stronę redaguje Dariusz A. Zeller Irena Kukuła, dyrektor szkoły Zdjęcia Sebastian Buczek

Polska Szkoła Sobotnia im. Fryderyka Chopina w South Croydon Nasza szkoła jest wspaniała! I nie piszę tego dlatego, że mam zaszczyt być jej dyrektorem.

Szkoła ma fantastyczne grono rodziców, którzy wspierają działalność placówki wolontaryjnie i z pełnym poświęceniem.

Począwszy od Księgowych Szkoły, poprzez Komitet Rodzicielski, panie pracujące w bibliotece, koordynatorów dyżurów, asystentów nauczycieli, skończywszy na rodzicach, którzy chcą dzielić się z polską społecznością swoimi zawodowymi umiejętnościami.

46

>

Pan Sebastian wyszukuje i kupuje tysiące potrzebnych nam rzeczy, robi zdjęcia i prowadzi szkolną stronę internetową, Pan Jacek wstaje o 3.00 w nocy, aby odebrać pączki i przywieźć je rano do szkoły, a Pan Radek jest zawsze tam, gdzie potrzebujemy nagłośnienia i sprzętu do zadań specjalnych.

Wolontaryjne badania postawy ciała, konsultacje psychologiczne dla dorosłych – to inicjatywy rodziców, z których również korzystamy.

Pomoc rodziców jest ogromna i jest bazą pod pracę edukacyjną, ale gdyby nie nauczyciele, nie byłoby szkoły. To oni nadają kierunek nauczaniu i to oni dzielą się z dziećmi swoją wiedzą i pasją. Przygotowują ciekawe zajęcia lekcyjne, projekty. Prowadzimy zajęcia z języka polskiego, historii, geografii i religii. Pielęgnujemy tradycje i kulturę.

Budynek naszej szkoły. Siedziba szkoły znajduje się w Purley Oaks Primary School w South Croydon

Dwa tygodnie temu gościliśmy młodzież z Zespołu Szkół Mechanicznych, Liceum Ogólnokształcącego i Publicznego Gimnazjum z okolic Nałęczowa. Spotkanie odbyło się w ramach projektu partnerskiego. Dzień rozpoczął się wspólnym, angielskim śniadaniem z najstarszymi uczniami naszej szkoły. Młodzież rozmawiała ze sobą zarówno w języku angielskim jak i polskim o podobieństwach i różnicach życia w Polsce i Wielkiej Brytanii. Nasi goście dowiedzieli się, na czym polega nauka i praca w szkole polonijnej a na zakończenie wzięli udział w lekcji historii i nauczania początkowego.

Z kolei w ubiegłym tygodniu odbyły się w szkole warsztaty histo-

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 46

09/10/2017 18:16:39

Integracyjne spotkanie młodzieży z Nałęczowa z uczniami naszej szkoły

Warsztaty historyczne przeprowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej z Gdańska.

Na zdjęciu (po lewej) dzieci z grupy młodszej, obok grupa starsza podczas gry „Dywizjon 303”

ryczne zorganizowane przez IPN w Gdańsku. Dzieci pracowały w dwóch grupach wiekowych, uzupełniły swoje wiadomości dotyczące Dywizjonu 303 oraz historii Wojtka Niedźwiedzia.

O Wojtku Niedźwiedziu nasi uczniowie wiedzą już sporo. Utrzymujemy kontakt z panią Elżbietą „Lulą” Piekarską, która była pielęgniarką Czerwonego Krzyża w armii generała Andersa.

Nasi uczniowie uczestniczyli w żywej lekcji historii, z zapartym tchem słuchali opowieści pani Luli. Podkreślali, jak ważne są takie spotkania i jak wiele dla nich znaczą.

Szkoła to też zajęcia pozalekcyjne.

Oferujemy szereg kółek zainteresowań, począwszy od treningów samoobrony Krav Maga, poprzez naukę języka francuskiego, na kółku artystycznym kończąc. Do stałych wydarzeń szkoły należą:  pasowanie na ucznia (październik),  włączenie się w brytyjską akcję Children In Need (listopad),  przedstawienia bożonarodzeniowe w trzech grupach wiekowych (grudzień),

Irena Kukuła Dyrektor szkoły: Dla nas najważniejsze jest Wasze dziecko” - oto motto naszej szkoły. Jako dyrektor robię wszystko, aby to zdanie żyło a nie tylko pięknie wyglądało na papierze. Nasi uczniowie zdobywają umiejętności językowe, obcują z polską kulturą, zawierają przyjaźnie, które trwają wiele lat..

Zachęcamy nasze dzieci, aby stawiały sobie cele i osiągały je. Mam nadzieję, że za kilka lat z dumą powiedzą: byłem uczniem Polskiej Szkoły Sobotniej im.

Fryderyka Chopina w South Croydon.

708-MAKIETA 2 28-53.indd 47

 zabawa karnawałowa (styczeń),  przedstawienie teatralne w wykonaniu teatru z Polski (luty),  Dzień Patrona (marzec),  Dni Rodziny w klasach (kwiecień – czerwiec),  wyjazd integracyjny nauczycieli, dzieci i rodziców (czerwiec),  akcja „Pierwszy dzień lata” (czerwiec)  zakończenie roku szkolnego ze szkolnym BBQ dla dzieci i rodziców (lipiec) Szkoła powstała w 2011 roku, liczyła wtedy 73 uczniów. I chociaż 6 lat to niewiele, czasy i dzieci się zmieniają ale idea pozostaje ta sama – wierność polskim korzeniom i bycie cząstką Polski na obczyźnie.

Obecnie szkoła liczy 350 uczniów, 20 nauczycieli, 17 asystentów, 20 członków Komitetu Rodzicielskiego. Jest też pani administrator i Komisja Rewizyjna, żeby wszystko dobrze działało. — Polska Szkola Croydon www.polskaszkolacroydon.co.uk info@polskaszkolacroydon.co.uk

Nº 708

| Cooltura | 47

09/10/2017 18:16:48

zdrowie

Uniwersalna szczepionka na grypę

>

Pół tysiąca pacjentów brytyjskiej służby zdrowia NHS na ochotnika przetestuje uniwersalną szczepionkę przeciwko grypie. Opracowali ją naukowcy z uniwersytetu w Oxfordzie.

Nowość polega na tym, że eksperymentalna szczepionka atakuje część wirusa, która nie ulega co roku muta-

cji. Obecne szczepionki są zmieniane co roku na podstawie, nie zawsze skutecznego przewidywania, modyfikacji wirusa.

Jak przekonują o dkrywcy z Oxfordu, cytowani przez BBC, ich szczepionka będzie skuteczniejsza na grypę ludzką, a także ptasią i świńską. —

Dwujęzyczni żyją dłużej

»

Brytyjscy naukowcy zachęcają swoich rodaków do nauki języków obcych.

Jak przekonują wyjdzie im to na zdrowie.

Cytowany przez The Times Thomas Bak z uniwersytetu w Edynburgu wyjaśnia, że u osób dwujęzycznych demencja rozwija się statystycznie 5 lat później niż u osób używających tylko jednego języka.

Naukowcy zachęcają, w szczególności osoby starsze, by zmuszały swoje mózgi do jak największej aktywności. Należy je ćwiczyć tak samo jak ćwiczymy mięśnie.

Jednym z najskuteczniejszych treningów jest przełączanie się między dwoma językami.

Uruchamia to więcej obszarów w mózgu niż na przykład rozwiązywanie krzyżówek i sudoku.

48

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 48

09/10/2017 18:17:04

Nยบ 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 49

| Cooltura | 49

09/10/2017 18:17:15

SPORT

Awans IBB Polonii Londyn do kolejnej rundy Pucharu Anglii

>

W sobotę, 7 października siatkarze IBB Polonii Londyn rozegrali pierwszy mecz w rozgrywkach o Puchar Anglii. Na wyjeździe zmierzyli się z drużyną Sussex United. Brighton okazało się dla nich szczęśliwe. Podopieczni Piotra Grabana pewnie pokonali gospodarzy 0:3 (15:25; 18:25; 18:25) i awansowali do kolejnej rundy. Londyńczycy dobrze czuli na terenie przeciwnika, któremu pomimo zaciętej walki, nie udało się wygrać seta.

– Momentami gra była bardzo zacięta, gdyż gospodarze nie przestraszyli się mistrza Anglii i próbowali nas ograć.

Walczyli o każdą piłkę, za co należą im się ogromne brawa. W tym meczu skupiliśmy się na sobie i na poprawie swojej gry, aby procentowało to na przyszłość. Założone zadania wykonaliśmy w 80% więc ciągle mamy coś do poprawy. Zrobiliśmy duży krok w przód, ale do szczytu formy pozostało nam takich kroków jeszcze

kilka. Realizujemy je zgodnie z planem.

Nie możemy się z tym śpieszyć z uwagi na bardzo młody team i znaczną ilość nowych zawodników - powiedział Piotr Graban, trener IBB Polonii Londyn.

Kolejna runda Pucharu Anglii odbędzie się w sobotę, 11 listopada. Do Brentford Fountain Leisure Centre (domowej hali stołecznego klubu) przyjadą zawodnicy New Forest. Stawką spotkania będzie awans do ćwierćfinału rozgrywek. Tymczasem londyńską drużynę czekają przygotowania do kolejnego ligowego spotkania.

- Po bardzo krótkiej przerwie, od poniedziałku znów bierzemy się do roboty. Przed nami mecz z Sheffield.

Chcemy zagrać dobre spotkanie i dopisać punkty do ligowej tabeli. Zapraszamy wszystkich kibiców. Doping i wasze wsparcie będzie nam, podczas tego meczu, dużo bardziej potrzebne. dodał Graban.

Najbliższa sobota, 14 października, będzie siatkarskim świętem we wschodnim Londynie, przygotowanym w szczególności dla kibiców. W hali Brentford Fountain Leisure Centre (TW8 0HJ IBB) odbędą się aż dwa mecze Super 8. IBB Polonia, po długiej przerwie, rozegra pierwszy domowy mecz, określany ligowym hitem, ponieważ po drugiej stronie siatki stanie wicemistrz Anglii - Sheffield Hallam. Mecz rozpocznie się o 15:00 (GMT). Jako przedsmak tego widowiska, na parkiecie powalczą dwie drużyny kobiet. Polonia SideOut Londyn, o godzinie 13:00, zagra z Team Durham. Darmowe bilety można znaleźć tutaj. Sobotnie wydarzenie ma być także zapowiedzią zmian, które czekają stołeczny klub i angielską siatkówkę. Wdrożenie udogodnień i pomysłów jakie panują w profesjonalnych klubach sportowych zwiastuje kolejny krok w kierunku rozwoju tej dyscypliny na wyspach. —

Fot. sandsphotos.co.uk

50

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 50

09/10/2017 18:17:30

Awans Polski, kibice w Londynie nie zawiedli Piłkarska reprezentacja Polski pokonała Czarnogórę 4:2 i awansowała do mistrzostw świata w Rosji.

Udane zakończenie eliminacji oklaskiwali także polscy kibice w Londynie, m.in.w Klubie Orła Białego w dzielnicy Balham.

>

W Warszawie gospodarze byli faworytami, tym bardziej że w ekipie rywali zabrakło kilku kluczowych piłkarzy, m.in. Stevana Jovetica (kontuzja) i Stefana Savica (zawieszenie).

Polacy potwierdzili te przewidywania w pierwszej połowie – na przerwę schodzili prowadząc 2:0 po golach Krzysztofa Mączyńskiego w szóstej i Kamila Grosickiego w 16. minucie.

Być może poczuli się zbyt pewnie, ponieważ w 78. minucie kontaktowego gola efektowną przewrotką zdobył Stefan Mugosa, a chwilę później do wyrównania doprowadził Zarko Tomasevic. W tym czasie Duńczycy prowadzili w Kopenhadze z Rumunią 1:0 i liczyli na to, że goście zdobędą w Warszawie jeszcze jedną bramkę - porażka biało-czerwonych i zwycięstwo Danii dawało bezpośredni awans do Rosji tej drugiej drużynie.

Podopieczni selekcjonera Adama Nawałki szybko otrząsnęli się jednak

Kibice dopingują polską reprezentację w Klubie Orła Białego w Balham

i wbili Czarnogórze jeszcze dwie bramki.

Pierwszą z nich, w 85. minucie, uzyskał Robert Lewandowski. Było to jego 16. trafienie w eliminacjach – został pierwszym w historii piłkarzem, który uzyskał tyle goli w kwalifikacjach strefy europejskiej.

Ostatni gol w Warszawie był samobójczy. Własnego bramkarza pokonał w 87. minucie Filip Stojkovic. Niemal równocześnie w Kopenhadze Rumuni doprowadzili do wyrównania (1:1), ale to nie miało dla Duńczyków żadnego znaczenia – i tak zagrają w listopadzie w barażach.

– Nie miałem żadnych chwil zwątpienia. Wiadomo, że w wielu meczach są trudne momenty, każde spotkanie ma swój scenariusz. Co się stało, że doszło do stanu 2:2? W pierwszej połowie mieliśmy mecz pod kontrolą, natomiast w drugiej części w pewnym momencie ją straciliśmy – powiedział na konferencji prasowej Nawałka.

W meczu najsłabszych zespołów tej grupy Kazachstan zremisował w Astanie z Armenią 1:1.

W grupie F już przed tą kolejką pewna awansu była Anglia, która rywalizowała na zakończenie eliminacji w Wilnie z Litwą. Wygrała 1:0 po bramce Harry'ego Kane'a w 27. minucie.

Kane nieustannie zachwyca skutecznością. Był to jego 37. mecz w 2017 roku, licząc występy w reprezentacji i Tottenhamie Hotspur, a uzyskał w tym czasie 43 gole. W ostatnich 10 strzelił aż 15.

Na drugim miejscu w tabeli rywalizację zakończyła Słowacja, która w Trna-

wie pokonała Maltę 3:0, ale wciąż nie może być pewna miejsca w barażach.

Zagra w nich bowiem osiem najlepszych zespołów z drugich pozycji, a dziewiąty odpada z rywalizacji i uczestnicy Euro 2016 muszą poczekać na końcowe rozstrzygnięcia w innych grupach.

W lepszej sytuacji od Słowaków była Szkocja, ale zespół prowadzony przez Gordona Strachana tylko zremisował w Lublanie ze Słowenią 2:2 i spadł na trzecie miejsce. Na ławce trenerskiej gospodarzy po raz ostatni zasiadł Srecko Katanec, który już po porażce z Anglią na Wembley 0:1 zapowiedział swoją dymisję.

W grupie C broniący tytułu Niemcy grali już tylko o komplet zwycięstw.

W dziewięciu dotychczasowych spotkaniach eliminacji zdobyli 27 punktów (takim bilansem mogą pochwalić się jeszcze tylko Szwajcarzy) i byli pewni awansu na mundial w Rosji niezależnie od wyniku meczu z Azerbejdżanem.

Gospodarze zagrali w większości rezerwowym składem, ale i tak wygrali przed własną publicznością 5:1.

Tylko Hiszpania przed MŚ 2010 mogła pochwalić się 10 wygranymi w kwalifikacjach.

Oprócz Polski, w ubiegłą niedzielę awans zapewnił sobie także Egipt, który wygrał przed własną publicznością z Kongo 2:1. Obie bramki dla gospodarzy, w tym jedną w doliczonym czasie drugiej połowy z rzutu karnego, zdobył pomocnik Liverpoolu Mohamed Salah.

Egipcjanie wystąpią w mundialu po raz pierwszy od 1990 roku. —

Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 51

| Cooltura | 51

09/10/2017 18:17:39

ROZRY WKA Przychodzi facet do dyrektora cyrku z

- Ale jak to? Za co? Ja tylko dałem mu

psem na smyczy i niedużym pudełkiem

cukierka. Proszę zobaczyć.

w ręku. Twierdzi, że jest w stanie pokazać

Mówiąc to dżokej wyjął cukierka z kieszeni

niesamowity numer, potrzebne jest mu tylko

i zjadł. Inspektor patrzy z niedowierzaniem,

pianino. Przechodzą do pomieszczenia z

a dżokej wyciąga jeszcze jednego cukierka i

pianinem. Facet sadza psa przy instrumencie,

go częstuje.

a na nim stawia jeża, którego przed chwilą

- Proszę, niech pan zje, przecież to tylko

wyjął z pudełka. Pies zaczyna grać, a jeż

cukierek.

pogwizduje do rytmu.

Inspektor zjadł i odszedł, a dżokej poklepał

Dyrektor cyrku jest zachwycony.

konia i mówi:

- Zatrudniam pana od razu, ale muszę

- Nie martw się, maleńka. Dzisiaj będziesz

wiedzieć na czym polega trick.

znowu pierwsza, bo dogonić ciebie mogę

- Tak naprawdę to pies gra i gwiżdże, jeż tylko

tylko ja i pan inspektor.

udaje.

Adres

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk REDAKCJA

MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego KORDIAN KLACZYŃSKI Korekta i redagowanie tekstów

BEATA TOMCZYK

 

Komisja wojskowa:

Mama pyta Jasia:

- Zawód ojca?

- Brałeś prysznic?

- Ojciec nie żyje.

- Jak coś zginie to zawsze na mnie.

- Ale kim był?



PIOTR DOBRONIAK Redaktor naczelny MARKETING I REKLAMA

marketing@cooltura.co.uk

- Gruźlikiem.

DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY

Dzwonek do drzwi. Za drzwiami dziecko:

- Ale co robił?

– Dzień dobry, pani.

- Kaszlał.

– A, to ty, Piotrusiu. Co się stało?

Zdenerwowana już komisja:

– Tata mnie przysłał, bo dłubie przy motorze i

- Panie, przecież z tego nie da się żyć!

nie może sobie dać rady sam.

- No przecież mówię, że nie żyje.

– Stary, rusz się i idź pomóż sąsiadowi.

Daj człowiekowi rybę, a naje się na cały

taki specjalny klucz, bo tata nie ma w garażu.

dzień.

– A jaki?

Daj człowiekowi wędkę, a cały dzień będzie żłopał piwo na łódce.





Idzie trzech budowlańców po budowie,

Kiedy czujesz się nikomu niepotrzebny to

dwóch niesie po jednej desce, tylko Roman

pomyśl, że w Sosnowcu jest Biuro Informacji

dwie. Majster pyta:

Turystycznej.

- Czemu wy dwaj nosicie po jednej desce, a Roman dwie?

 Rozmowa o pracę:

- Bo to leń i nie chce mu się dwa razy chodzić. 

JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246

- Na początku dajemy dziesięć złotych za godzinę, ale po pół roku dostanie pan podwyżkę i będzie piętnaście. Kiedy może

zsunęły mu się majtki. Na szczęście znalazł

pan zacząć?

na dnie garnek, przykrył nim swoją męskość

- Za sześć miesięcy.

i ostrożnie wychodzi na brzeg. Zauważa to

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 Magdalena RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 260 KSIĘGOWOŚĆ

Na plaży chłopak tak skoczył do wody, aż



opalająca się obok dziewczyna, uśmiecha się i

Jak w najgrzeczniejszy sposób dać do

mówi do niego:

zrozumienia pracownikowi, że właśnie został

- Wiem, co myślisz.

zwolniony?

- No, co myślę? - dopytuje się chłopak.

- Panie Kowalski, naprawdę nie wiemy, jak

- Myślisz, że w tym garnku jest dno!

poradzimy sobie bez pana, ale od przyszłego



WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY



– Tata jeszcze mówił, żeby pan sąsiad wziął

– Szklaną pięćdziesiątkę…

KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244

RADOSŁAW STASZEWSKI , KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA

MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA Tel: 020 88 46 3612 distribution@cooltura.co.uk WYDAWCA

Sara-Int Ltd. ISSN 1743-8489 OKŁADKA

Zdjęcie MACIEJ URBAN Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

poniedziałku będziemy próbować.

Cooltura is regulated by Impress: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

Przed wyścigami dżokej gładzi konia,

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG

dyskretnie wkłada rękę do kieszeni, po czym daje mu coś do zjedzenia. Przychodzi inspektor z kontroli dopingowej i mówi: - Wszystko widziałem. Dyskwalifikuję tego konia.

52

ymi Jeśli chcesz podzielić się z nasz m iony ulub im swo i Czytelnikam s żartem – napisz do nas na adre .uk! redakcja@cooltura.co

T 020 3325 4288 E complaints@cooltura.co.uk W cooltura.co.uk

cooltura24uk

@cooltura24uk

@cooltura24uk

cooltura

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 52

09/10/2017 18:17:47

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  londyn  wielka brytania  świat

Nº 708

708-MAKIETA 2 28-53.indd 53

| Cooltura | 53

10/10/2017 00:44:41

54

| Cooltura | Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 54

09/10/2017 18:23:16

Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 55

| Cooltura | 55

09/10/2017 18:23:34

56

| Cooltura | Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 56

09/10/2017 18:23:55

Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 57

| Cooltura | 57

09/10/2017 18:24:04

58

| Cooltura | Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 58

09/10/2017 18:24:12

Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 59

| Cooltura | 59

09/10/2017 18:24:21

60

| Cooltura | Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 60

09/10/2017 18:24:29

Ű ½Øő͗°Ģþ Gþ

ʘʘʘ̵ɤǀȪƸǾ̵Ʊȵ̵ʀȓ w5͗́͵˖˖͂͗˓˔˕͗˘˙˕͗˘˘͗˓˓

ú²͗́͵˖˚͂͗˓˔˕͗˒˘͗˙˒͗˛˒

5+=Ų͗5² Ć°× ½ ½×͗×=²Gw¼×ć6 ̱ úþŰGĆŜ¼°

Ģ°͇ú² Á őGĔ͗=×

ˡ˜°w ȵƸưǾȶɜ͗ȵɜźʶ͗ƸȵɤɰźɜƱʶǀȪǾǀ͗əźƱʶȓǾ ȵƸ͗əȵȪ̵͗Ƹȵ͗əɰ̵͗ɤəȵƸ͗ĔʘȵǾƱǹ͗ƸɜʶʘǾ əɜȵɤɰǀ͗Ǿ͗ưǀʶəǾǀƱʶȪǀ͗ǰȵɜȨʣ͗əȦźɰȪȵɥƱǾ̮͗ úźʣúźȖ͗ȵɜźʶ͗ȓźɜɰʣ͗əȦźɰȪǾƱʶǀ ɥȖǀƸʶǀȪǾǀ͗əźƱʶȓǾ͗ȵȪȖǾȪǀ

5ǀʶəǾǀƱʶȪź͗əȦźɰȪȵɥƲ DzʘźɜźȪɰȵʘźȪź͗ƸʶǾǪȓǾ

Nº 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 61

| Cooltura | 61

09/10/2017 18:24:38

62

| Cooltura | Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 62

09/10/2017 18:24:47

Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 63

| Cooltura | 63

09/10/2017 18:24:56

JEDYNKA DO WYNAJECIA dla czystej spokojnej pracujacej osoby.

W pokoju podwojne lóżko, szafa, biurko, komoda.

Super lokalizacja !!! 2 tyg dep Media wliczone w cene niedaleko do kolejki Overgrande Stacja Hackney Central, Homerton, Po wiecej informacji prosze o kontakt 07737542552 Poszukujemy partnerów do współpracy z Polska firma kosmetyczna Souvre, sprzedająca ekskluzywne produktu kolagenowe na rynku angielskim. Zapewniamy skuteczny system pracy, Oferujemy pełne szkolenia z zakresu marketingu i znajomosci produktów, certyfikowany kurs pielęgnacji twarzy i ciała na bazie kolagenu oraz zabieg ze złotą maską 07494814030 PRACA DLA FRYZJERA Zatrudnię fryzjera / kę damsko-męskiego w polskim salonie na Mitcham , wymagana znajomość języka angielskiego w stopniu komunikatywnym ,wszelkie informacje pod numerem 07950179176 Ewa pokoj w mieszkaniu po remoncie Super lokalizacja blisko Victoria Park Pokoj w domu (pojedyncze lóżko) £120 tygodniowo lub £520 miesiecznie przy ulicy Cassland Road, 2 tygo. depozytu rach wlicz , pare minut do kolejki Overgrand Stacja Hackney Central lub Homerton 07737542552 Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat. 9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki.

07523486296, mariuszcyfra@wp.pl TECHNIK MOT POTRZEBNY Potrzebujemy technika Mot Tester Cum Motor z dużym doświadczeniem, od zaraz, napisz do nas na adres enquiries@hollandparkautos.co.uk.

64

Wynajmę mały pokoj jednoosobowy w czystym i zadbanym domu , 5 min do stacji Central line i autobusów . Szukamy spokojnej , pracującej osoby . Jeśli jesteś osobą imprezującà , bądź z przeszłością kryminalną , nie dzwon proszę.

07703744044 Praca dodatkowa.

Poszukujemy osób chętnych do pracy przy sprzątaniu.

Nieregularne godziny, w zależności od zleceń.

Kontakt: cleaning@saraint. co.uk 02088463612 Praca dla sprzedawcy branża budowlana (okna drzwi meble). Kontakt: 07958722342 Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk Architekt z uprawnieniami, wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, kontakt: 07903034463; szymon. dylewski@gmail.com Poszukuję malarza/ dekoratora I pomocnika malarza.

Interesuje mnie współpraca tylko z osobami poszukujacymi stałego dochodu, aspirujacych do rozwoju zawodowego.

Wymagane NIN, UTR oraz konto bankowe.

Zainteresowanych proszę o kontakt telefoniczny 07834365128.

Firma budowlana Sara-Int Ltd zatrudni pracowników ogólnobudowlanych oraz stolarza budowlanego.

Wymagane doświadczenie w uk. Zainteresowane osoby proszę o kontakt pod numerem 07972022515 (Darek).

| Cooltura | Nº 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 64

09/10/2017 18:25:04

Polska Telewizja Londyn NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja.co.uk

holland park autos szuka lakiernika samochodowego. praca od poniedzialku do piatku od 9 do 18. wymagane doswiadczenie w zawodzie. rozmawiamy po polsku.

07877012034 / 02077277111

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem do produkcji okien i drzwi na Wembley HA0 Kontakt 07932606160 Andrzej.

Przeprowadzki , wywóz śmieci Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa.

Przewóz na lotniska, 1 – 8 osób Piotr, 07749174695

Parapsychology, Jasnowidz I Duchowy Uzdrowiciel pomoże w problemach w związkach, podczas rozprawy sadowej, pozbyć się pecha i usunąć negatywna energie oraz powstrzyma twojego partnera przed zdrada i inne Malik: 07932931946

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Thermomix Thermomix taniej niz w Polsce! mozna brac na raty już od £1 dziennie Thermomix to inwestycja we własne zdrowie.

Zadzwon i umow sie na prezentacje. 07757443671

H-Tech Serwis Komputerowy.

Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci.

Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk www.halskytech.co.uk

Serwis komputerowy Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/ klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy dojazd do klienta tel. 07411123340

Najtańsze przeprowadzki i przewozy lokalne (Londyn), międzymiastowe (cale UK) oraz Polska - AngliaPolska także przewozy wszelkich przesyłek (paczek, mebli, gabarytów, itp) Cotygodniowe wyjazdy do Polski. Sprawdź opinie fb: MarioRemTrans 07722560744 mario. remtrans@gmail.com Zapraszamy 24/7

Fotograf Profesjonalne sesje fotograficzne: fotografia noworodkowa, dziecięca, rodzinna i okolicznościowa. Zapraszam na moja stronę www. fairyworldphotography. co.uk Super niskie ceny.

Zapraszam 07736217120

Jak zamieścić ogłoszenie?

Ogłoszenie przez internet www.cooltura24.co.uk

PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogloszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk.

Twoje ogloszenie pojawi sie na portalu cooltura24.co.uk, oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £10 + vat 2 tygodnie ogłoszenia £15 + vat 4 tygodnie ogłoszenia £25 + vat

* w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie

Ogłoszenie zamieszczone telefonicznie 020 8846 3614

£ 25

Ramka do 25 słów + vat za tydzień

do 25 słów danego ogłoszenia

Nº 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 65

| Cooltura | 65

09/10/2017 18:25:12

66

| Cooltura | Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 66

09/10/2017 18:25:21

Nยบ 708

708-MAKIETA 3 54-68.indd 67

| Cooltura | 67

09/10/2017 18:25:30

708-MAKIETA 3 54-68.indd 68

09/10/2017 18:25:39