Cooltura Issue 769 by Cooltura

The Polish Weekly | No 50 (769) | 13.12.2018

TOP 10 książek Polecamy najciekawsze książki, które umilą nam świąteczny wypoczynek i długie zimowe wieczory. Str. 27

Co kupić na prezent?

To pytanie wielu z nas spędza sen z powiek. Podpowiadamy, co kupić bliskim w prezencie pod choinkę. Str. 30

ŚMIECH PRZEZ ŁZY

Modne bombki Zobacz najładniejsze choinkowe ozdoby, jakie oferują w tym roku angielskie sklepy. Str. 31

Małgorzata Szumowska:

atyra na swój kraj jest strasznie trudna i zwykle sprawia, że twórca jest niezrozumiały. Ale myślę, że właśnie dlatego warto ją robić. Satyra zawsze coś ważnego obnaża. W Polsce niestety dużo ludzi się obraziło na ten film, ale daje mi to poczucie, że jest on ważny. Może dotknął czułego punktu? Rozmowa z Małgorzatą Szumowską i Mateuszem Kościukiewiczem na str. 26

Inspiracje na potrawy wigilijne na stronach 20-21 *Składniki użyte w przedstawionych przepisach dostępne w wybranych sklepach sieci Sainsbury’s i zależnie od dostępności

KOMENTARZ TYGODNIA

Cooltura+ | Nº 769 |

Socjalny plan dla Europy Unia potrzebuje reform i nowego projektu żeby walczyć z pogłębiającymi się nierównościami. Thomas Piketty proponuje słuszne rozwiązania, które nie nie mają szans na realizację. Radosław Zapałowski

uż przed europejskim szczytem, podczas którego politycy dyskutowali o powiększających się nierównościach w Europie i niewydolności systemów politycznych wobec współczesnych wyzwań, Thomas Piketty – francuski ekonomista, autor głośnej kilka lat temu książki „Kapitał w XXI w.” – zaproponował w swoim manifeście plan ratunkowy. Sugestie francuskiego intelektualisty: więcej solidarności, jednolity system podatkowy, harmonizacja warunków pracy, więcej demokracji – są sensowne i konieczne, ale w obecnym klimacie politycznym niemożliwe do wprowadzenia w życie.

SIŁA I SŁABOŚĆ EUROPY

Zasadniczo wszyscy się zgadzają, że Unia, aby uporać się z globalnymi i wewnętrznymi problemami musi się zreformować. Kłopot w tym, że nie ma jasnej, klarownej wizji, jak te reformy mają wyglądać w praktyce. Ani powszechnej zgody, w którym kierunku należy podążać. Paradoks w tym, że UE jest jednocześnie potężna i słaba. Nie ulega wątpliwości – co zresztą teraz odczuwają na własnej skórze Brytyjczycy – że Unia to silny, ważny i często bezwzględny gracz na globalnej szachownicy. Olbrzymi rynek, bogate społeczeństwa, niemiecko - francuski motor napędowy umożliwiają Europie stawianie warunków innym zachodnim partnerom. Od USA, po Kanadę, Japonię, a na Wielkiej Brytanii kończąc. Dostęp do europejskiego rynku jest warunkowy. Inne rządy, a także potężne korporacje, muszą się zgodzić na przestrzeganie europejskich standardów i wytycznych.

Z drugiej jednak strony wewnętrzne konflikty i kłopoty paraliżują Unię w jej politycznym rozwoju. Niepewność ekonomiczna, gospodarcza stagnacja otwierają drogę dla populizmu. Jasne jest, że obecna struktura europejskich ośrodków decyzyjnych nie jest zbyt demokratyczna. Ludzie nie mają poczucia reprezentacji. Stąd powszechne przekonanie o „technokratach w Brukseli”. To kłopot, bo władza pozbawiona poparcia zawsze w końcu upada. Rosnące nierówności zarówno między krajami Wspólnoty jak i w samych państwach grożą populistyczną rewoltą. Projekt euro pozwolił zbudować niemiecką

potęgę eksportową, ale z roku na rok pogłębia deficyty na rachunkach obrotów bieżących państw południa Europy. Do tego dochodzą napięcia w kwestii uchodźców i migracji wewnątrz Unii.

INTEGRACJA PRZEZ PODZIAŁ

Piketty trafnie diagnozuje główną przyczynę dzisiejszych problemów. Drastyczne zaciskanie pasa, polityka oszczędności po kryzysie finansowym 2008 r. stworzyła społeczne napięcia, poczucie zagrożenia i ekonomicznej destabilizacji. Ludzie odczuli skutki kryzysu i zagłosowali na populi-

stów pogłębiając jedynie problemy zamiast je rozwiązywać. Co gorsza elity polityczne się pogubiły i zamiast uczciwej debaty o błędach neoliberalnego modelu dały upust radykalnym nastrojom społecznym. W efekcie Wielka Brytania, a w zasadzie część opinii publicznej uznała, że najlepszym wyjściem będzie porzucenie Unii Europejskiej i powrót na szlak dawnego imperium. Kraje Europy Środkowej z kolei chcą powrotu do państw narodowych i polityki tożsamości. Na południu do władzy doszły partie lewicowe, a w Niemczech i Francji rządzą liberałowie starej daty. Politycznie i mentalnie Unia się podzieliła. Jak w takich warunkach wprowadzać w życie spójny plan naprawczy? A do tego lewicowy? Demokratyzacja Unii, której chce Piketty spowoduje, że plany głębszej integracji, ujednolicenie systemów podatkowych i zmuszenie biznesu oraz najbogatszych do płacenia wyższych podatków nigdy nie wejdą w życie. Socjaldemokratyczne wartości są w odwrocie, a lewicowe partie pogrążone w głębokim kryzysie, bo ich rolę przejęli populiści. Cała nadzieja w liberalnych Niemczech oraz Francji, które zgodzą się z Pikettym i narzucá pozostałym członkom Wspólnoty socjalne rozwiązania. Do tego jednak trzeba politycznej determinacji, a także pozbycia się balastu – ultrakonserwatywnej Europy środkowowschodniej i hamulcowej Wielkiej Brytanii. Więcej solidaryzmu w mniejszej Europie. Silniejszej integracji poprzez podział. Piketty ma dobre intencje, ale ignoruje polityczny pejzaż starego kontynentu, który jego wizji nie sprzyja.

Sadiq Khan: Wycofajcie się z brexitu

er Londynu wezwał rząd do całkowitego wycofania się z brexitu. Zdaniem Sadiqa Khana to najlepszy sposób na ochronę Londynu i Wielkiej Brytanii przed katastrofą, jaką byłoby wyjście z Unii Europejskiej bez porozumienia. Khan uważa, że twardy brexit byłby najgorszym rozwiązaniem dla Londynu. Zdaniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości odwołanie artykułu 50. jest prawnie możliwe. O wyjaśnienie tej kwestii zwrócili się posłowie szkockiej SNP. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wysłało tym-

czasem komunikat do imigrantów z Unii Europejskiej, w którym ostrzega o możliwych następstwach brexitu bez porozumienia. W takim wypadku nadawanie statusu osoby osiedlowej – settled status, będzie kontynuowane, ale okres rejestracji może zostać skrócony do końca grudnia 2020 roku. Powszechna rejestracja rozpocznie się 30 marca przyszłego roku. Home Office uspokaja. Aplikacje nie będą odrzucane ze względu na przykład na brak pracy czy ubezpieczenia zdrowotnego. Jak informuje Home Office bliższe infor-

ADRES Unit 8, Odeon Parade 480 London Road, Isleworth, TW7 4RL Tel: 020 8846 3615 www.cooltura24.co.uk, info@cooltura.co.uk WYDAWCA POLISH MEDIA LONDON ISSN 1743-8489 DYREKTOR ZARZADZAJACY ARTUR KIERUZAL a.kieruzal@polishmedialondon.co.uk REDAKCJA MARCIN URBAN Redaktor naczelny DARIUSZ A. ZELLER Zastępca redaktora naczelnego JOANNA KARWECKA ZUZANNA MUSZYŃSKA KAROLINA WIATROWSKA RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI KOREKTA I REDAGOWANIE TEKSTÓW BEATA TOMCZYK DZIAŁ GRAFICZNY AGATA OLEWIŃSKA PRZEMYSŁAW GAJDA ART-SERWIS MARKETING I REKLAMA marketing@cooltura.co.uk DYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY KRZYSZTOF CHOWANIEC kc@cooltura.co.uk, wew. 244 WICEDYREKTOR MARKETINGU I REKLAMY JOANNA ROŻEK joanna@cooltura.co.uk, wew. 246 DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA ewa@cooltura.co.uk wew. 245 EWA MROCZEK e.mroczek@cooltura.co.uk, wew. 250 MAŁGORZATA SAS m.sas@cooltura.co.uk, wew. 263 AGNIESZKA GĄSIEWSKA a.gasiewska@cooltura.co.uk, wew. 229 MAGDALENA RUF m.ruf@cooltura.co.uk, wew. 250 KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI KLAUDIA SENYK DYSTRYBUCJA MARLENA SIEJKA VEL DOMAŃSKA 020 88 46 3612, distribution@cooltura.co.uk Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i przeredagowania tekstów. Publikowanie zamieszczonych tekstów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne z prawem.

macje zostaną podane w kolejnych komunikatach. Cooltura is regulated by IMPRESS: The Independent Monitor for the press CIC For complaints scheme see:

SZYBKI KONTAKT Chcesz się podzielić ciekawym tematem, pochwalić swoim sukcesem, zaprosić na wydarzenie w Wielkiej Brytanii lub podzielić ciekawym zdjęciem? Napisz do nas:

redakcja@cooltura.co.uk

IMPRESS, 16-18 New Bridge Street, London, EC4V 6AG T 020 3325 4288 W cooltura.co.uk Sprostowania prosimy kierować na adres: complaints@cooltura.co.uk Please make any complaints to: complaints@cooltura.co.uk

cooltura24uk @cooltura24uk

lub zadzwoń:

@cooltura24uk

020 8846 3615

cooltura

..............................................................

radosnych spotkań przy ŚwiĄtecznym stole

..............................................................

KOMENTARZ TYGODNIA

Cooltura+ | Nº 769 |

Wszystko, co niezbędne na Wigilię. £2 1L

£2

£1.50

20g

400g

£4.50 1kg

£1 20g

Prices valid until 01/01/19. Selected stores only, subject to availability. Krakus Red Borscht Soup 1L £2, £0.20/100ml. Oplatek Wafer 20g £1, £5/100g. Wild mushrooms Boletus 20g £2, £10/100g. Piatnica Curds Cheese Mix 1kg £4.50, £0.45/100g. Virtu Dumplings With Sauerkraut 400g £1.50, £0.33/100g.

TYM ŻYJĄ WYSPY

| Cooltura+ | Nº 769

Znamy przyczynę katastrofy śmigłowca w Leicester

echaniczna usterka była przyczyną katastrofy śmigłowca w Leicester, w której zginęła polska pilotka Izabela Róża Lechowicz. Polka była jedną z pasażerek. Maszynę prowadził jej partner Eric Swaffer. Tuż po starcie z płyty boiska Leicester City w maszynie doszło do rozłączenia pedałów pilota z tylnym rotorem, którym sterują. Mający zaledwie 2 lata helikopter Agusta Westland wpadł w rotację i runął na przylegający do stadionu plac. Do katastrofy doszło 27 października. Na pokładzie śmigłowca było 5 osób, w tym właściciel klubu piłkarskiego z Leicester Vichai Srivaddhanaprabha. Wszyscy zginęli na miejscu.

Kolejki rosną – lekarzy ubywa

mln pacjentów w każdym miesiącu czeka ponad 3 tygodnie na wizytę u lekarza rodzinnego. Mimo przeznaczenia przez rząd dodatkowych pieniędzy na wydłużenie pracy przychodni – dane NHS wskazują, że sytuacja pogarsza się. Od 2015 roku liczba lekarzy GP w Wielkiej Brytanii zmalała o 1 tys. Rząd obiecywał tymczasem, że wzrośnie o 5 tys. Młodzi

lekarze wyjeżdżają do lepiej płatnej pracy za granicą, a starsi szybciej przechodzą na emeryturę z uwagi na zbyt duże obciążenie pracą. Jak zauważa The Times, Brytyjczycy chorzy na nowotwory umierają wcześniej niż chorzy w innych krajach Europy. Jednym z głównych powodów takiej sytuacji jest ograniczony dostęp do lekarzy pierwszego kontaktu.

Złodzieje plądrują bankomaty Książę William, który jest przewodniczącym Football Association i księżna Kathrin złożyli kwiaty na miejscu katastrofy. Fot. Getty Images

Spóźniony jak brytyjski pociąg o już staje się niemal synonimem i przeciwieństwem uznawanych za wzór punktualności szwajcarskich kolei.

Brytyjskie koleje mają największe opóźnienia od 20 lat. Już co piąty pociąg przyjeżdża do celu spóźniony lub nie dojeżdża do

POLSKIEGAZETY .COM

niego w ogóle, bo zostaje odwołany. Komplikuje to życie milionów Brytyjczyków dojeżdżających do pracy. Z danych Office of Rail and Road wynika, że standardy punktualności spełnia 86 proc. pociągów. To o 2,5 proc. mniej niż rok temu. Cytowany przez „The Times” Robert Nisbet z branżowej organizacji Rail Delivery Group powiedział wprost: „Mamy jedne z najgorszych kolei w Europie”. Ministerstwo transportu zleciło przygotowanie raportu o sytuacji na kolei. Tymczasem od stycznia ceny biletów wzrosną o ponad 3 proc.

ciągu ostatnich 4 lat niemal podwoiła się liczba włamań do bankomatów. W ubiegłym roku odnotowano 723 takie incydenty – podał operator sieci ATM. Z bankomatów zrabowano w sumie 47 mln funtów. To prawdziwa plaga na Wyspach. Co piąte włamanie w Europie ma miejsce właśnie

Policja rozbiła spisek na życie księcia Harry’ego

olicja zatrzymała trzech neofaszystów podejrzanych o terroryzm i podżeganie do zamachu na życie księcia Harry’ego. Do aresztu trafił 17-latek z Londynu, 18-latek z Portsmouth i 21-letni mężczyzna z Bath. Aresztowania mają związek z publikacją wyników dziennikarskiego śledztwa BBC, które ujawniło

Zdrowych, spokojnych i rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia Życzy wszystkim klientom ﬁrma Polskiegazety.com Ltd

Dystrybucja i prenumerata polskiej prasy w UK

www.polskiegazety.com

w Wielkiej Brytanii. Na pocieszenie, skuteczność złodziei pozostawia wiele do życzenia. Do pieniędzy dostaje się tylko 40 proc. sprawców. Bandyci wyrządzają jednak znaczne szkody. Najczęściej detonują bankomaty lub wyrywają je ze ścian samochodami. Uszkadzają przy tym także budynki.

spisek prawicowych ekstremistów na życie księcia Harry’ego. Członkowie neofaszystowskiej grupy uznali go za zdrajcę białej rasy i podżegali do morderstwa. Wśród osób, wskazanych przez dziennikarzy jako główni podejrzani, był 17-letni Polak mieszkający w zachodnim Londynie. Policja nie potwierdza, czy jest on jednym z zatrzymanych.

ZDJĘCIE TYGODNIA

10.12, Londyn

May’s Brexit Fudge

zień przed planowanym głosowaniem w sprawie brexitu. Karykatura Theresy May na Parliament Square rozdaje przechodniom „May's Brexit Fudge”. W tym czasie premier May prowadzi ostatnie, kluczowe rozmowy z posłami Partii Konserwatywnej. Kilka godzin później postanawia o przeprowadzeniu głosowania w późniejszym terminie.

Cooltura+ | Nº 769 |

| Cooltura+ | Nº 769

TYM ŻYJE LONDYN

TYM ŻYJĄ WYSPY

Cooltura+ | Nº 769 |

| Cooltura+ | Nº 767 | Cooltura+ | Nº 769

Bal Polski: Poloneza czas zaczynać!

olonez – najbardziej dostojny z polZanim jednak goście oficjalnie rozskich tańców narodowych swoją drogę poczną taneczne pląsy, będą mogli zobaczyć na salony rozpoczynał jako... taniec różne nasze narodowe tańce wykonywane ludowy. przez zespół Mazury, który w czasie dłuPierwotna nazwa tego wspa- giej swojej historii tańczył między innymi niałego tańca brzmiała: chmielowy! Począt- przed królową Elżbietą II, a także księciem kowo tańczony był w domach chłopskich, by i księżną Walii. Możliwość podziwiania tanz czasem przeniknąć do szlacheckich dworów cerzy mieli także mieszkańcy Francji, Hiszi królewskich pałaców. Co ciekawe, na dworach panii, Węgier, no i oczywiście Polski, gdzie panujących polonez stał się elementem cere- zespół jest zawsze bardzo ciepło przyjmomoniału dworskiego. Tańcząca go szlachta pre- wany. Warto nadmienić, że grupa bardzo zentowała się w ten sposób przed panującymi. często angażuje się w akcje charytatywne Swoją nazwę polonez zawdzięcza języ- i pomaga osobom potrzebującym. kowi francuskiemu. W Paryżu ten nietypowy, Podczas lutowego 47. Balu Polskiego jak dla Francuzów, taniec nazywano polona- będzie można tańczyć także w rytm muzyki graise – czyli polski. Ta nazwa rozpowszechniła nej przez znakomitą The London Swing Orchesię na świecie, głównie za przyczyną Fry- stra, założoną przez Grahama Dalby’ego. Słyderyka Chopina, którego utworzy sprawiły, sząc nazwę orkiestry dwóch rzeczy można być że polonezy stały się rozpoznawalne i koja- pewnym: znakomitego wykonania oraz tego, rzone z Polską. że na parkiet wrócą szalone lata dwudzieste Od czasów dworskich polonez był wyra- i trzydzieste. zem naszej dumy i godności. Dzisiaj, kiedy już Nieco inną muzykę na Balu Polskim w Polsce nie ma królów, polonez ciągle jest postanowił zaprezentować gościom DJ Waltańcem majestatycznym, od którego zaczyna demar Rudnik. „Będzie mi niezmiernie miło się każdy wielki bal. zabrać państwa w muzyczną podróż w klaNie inaczej jest więc też w przypadku Balu syczne przeboje lat 60., 70. oraz przeboje lat Polskiego. W tym roku kilkuset gości zatań- współczesnych” – zachęca Rudnik. czy poloneza w Hurlingham Club w LondyPrzychodząc więc na Bal Polski jednego nie. Zaszczyt poprowadzenia gości w tanecz- można być pewnym: będzie się można wybanym korowodzie przypadł w tym roku zespo- wić w rytmie najpopularniejszych przebojów łowi Mazury, który będzie obchodził wkrótce ubiegłego stulecia. 70-lecie swojego istnienia. Ci z państwa, którzy chcieliby uczestniJeśliby się dobrze zastanowić, to Bal Polski czyć w Balu Polskim i bawić się wyśmienicie jest chyba jedyną polską imprezą na Wyspach, podczas jego trwania, mogą to zrobić kupuktóra nieodmiennie od wielu dziesięcioleci jąc bilet na stronie: www.balpolski.org.uk/ zaczyna się właśnie polonezem. bilety-tickets. Wojciech Nowak tysiące Polaków, wyprowadzając ich ze Związku Radzieckiego. Z tego powodu jego autorytet był imo że nazwa Bal Polski na pierw- wśród naszych rodaków niepodważalny. szy rzut oka kojarzy się z zabawą, Zorganizowanie balu, oprócz wspierania to w rzeczywistości jest to najstar- finansowego rządu polskiego na uchodźstwie, sza polska fundacja pomagająca miało też za zadanie wsparcie moralne byłych zarówno Polakom w Wielkiej Bry- polskich żołnierzy, pozostających w Wielkiej Brytanii i powoli tracących nadzieję na powrót tanii, jak i w Polsce. Bal Polski od samego początku swego do Ojczyzny. Otaczająca rzeczywistość nie była istnienia koncentrował się na pomocy. Począt- wszak dla Polaków kolorowa. Stosunkowo kiepkowo uzbierane podczas jego trwania kwoty nie sko mówiący po angielsku, słabo wykształceni były zbyt imponujące, ale też i Polacy, którzy nie mieli łatwo. Nic więc dziwnego, że podejmopozostali w Wielkiej Brytanii po II wojnie świa- wali się najgorszych prac za bardzo niewielkie towej nie byli jakoś strasznie bogaci. Wszystko wynagrodzenia. W takich warunkach nietrudno co mieli zostawili wszak w Polsce. Mimo to jed- o zwątpienie. Bal Polski nawiązując do tradynak postanowili zorganizować bal, aby pomóc cji Wielkiej Emigracji podnosił ich na duchu. tym rodakom, którzy mieli jeszcze mniej od Dzisiaj, kiedy sytuacja się zmieniła, nich i potrzebowali pomocy. kiedy mamy wolną Polskę, a Polakom żyjącym Dzisiaj, kiedy tyle wokół nas swarów i nie- w Wielkiej Brytanii żyje się znacznie lepiej niż porozumień, fenomenem wydaje się powołanie poprzednikom, Bal Polski wciąż troszczy się balu, który miał pomagać innym. Pomysł zor- o potrzebujących. ganizowania wydarzenia podsunął pułkownik – To jest nasze zadanie by pomagać. Antoni Szugajew. Początkowo pieniądze zasi- Nie organizujemy Balu Polskiego, by się zabalały fundusze polskiego Rządu na Uchodźstwie, wić, ale by pomagać. Zorganizowanie takiego ale stopniowo przeznaczano je także na pomoc eventu to nie lada wyzwanie, szczególnie, że potrzebującym. robimy to na zasadzie wolontariatu. Nad tym, Pierwszy bal odbył się 24 stycznia 1970 aby wszystko by jak należy, czuwa cały sztab roku w Londynie w Royal Lancaster Hotel. Jego ludzi: Marzena Konarzewska, Jolanta Rzegocka, patronem został generał Anders. Wybór Andersa Ewa Cross, Dorota Sztorc, Janusz Marszewski, na patrona balu miał olbrzymie znaczenie – Jolanta Piesakowska Jackson, Stuart Ryland i ja. wszyscy jeszcze mieli w pamięci fakt, że ocalił Wszyscy mamy jedną wspólną misję: pomagać

Bal Polski: Naszą misją jest pomoc!

TEKST SPONSOROWANY TEKST SPONSOROWANY

27 9

– powiedziała Marlena Anderson, jedna z osób, które go współorganizują. Idea pomocy sprawiła zapewne, że gośćmi honorowymi Balu Polskiego stali się między innymi Anna Dymna – aktorka i założycielka fundacji „Mimo wszystko”, pomagającej osobom niepełnosprawnym i Zofia Czernicka – prezenterka telewizyjna, która za pomaganie dzieciom z domów dziecka otrzymała Order Uśmiechu. Jan Tomaszewski, Małgorzata Potocka czy ostatnio Joanna Moro – odtwórczyni głównej roli w filmie o Annie German, także przyjęli zaproszenia, by stać się prowadzącymi bal. W tym roku, po raz pierwszy w historii, gospodarzami balu będzie małżeństwo: Rafał Królikowski – znakomity polski aktor oraz jego żona Dorota Mirska-Królikowska, która jest redak-

Komitet Organizacyjny ma zaszczyt zaprosić na

47. Bal Polski - doroczną galę zbiórki funduszy Pod patronatem Jego Królewskiej Wysokości księcia Kentu, oraz Ambasadora Polski, dr Arkadego Rzegockiego Na rzecz Domu Dziecka w Przybysławicach, Projektu dla Polonii – Family and Childcare Trust, oraz Klubu Przyjaciół Misia Wojtka w Londynie Dla uczczenia dwusetnej rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki

SOBOTA 2 LUTEGO 2019 THE HURLINGHAM CLUB RANELAGH GARDENS, FULHAM, LONDON, SW6 3PR Obowiązują stroje wieczorowe i suknie balowe Godz. 19:00 powitalna lampka szampana, kolacja, aukcja Zabawa przy muzyce London Swing Orchestra & Tempo Entertainment Aria Stanisława Moniuszki w wykonaniu Katarzyny Medley i Łukasza Karaudy Zakończenie balu o godz. 2:00 Bilety w cenie 1900 funtów za stolik 10-osobowy lub 190 funtów od osoby do nabycia u pani Ewy Cross Email: info@balpolski.org.uk

www.balpolski.org.uk

OBLICZA EMIGRACJI

Cooltura+ | Nº 769 |

Z ziemi polskiej na Zachód Co dziesiąty aktywny zawodowo Polak przebywa za granicą. Z 2,5 milionowej rzeszy emigrantów, 788 tys. osiedliło się w Wielkiej Brytanii według danych GUS z 2016 roku. Porównywalne z exodusem Polaków po 2004 roku były lata 80., epoka „Solidarności” i stanu wojennego, kiedy Polskę opuściło ponad 1 mln obywateli. O doświadczeniach z tamtego okresu Zuzanna Muszyńska rozmawia z Katarzyną Bzowską-Budd, socjologiem, dziennikarką, redaktor naczelną „Dziennika Polskiego” w latach 1991-2002. Zuzanna Muszyńska

śnie oddawano do użytku. Długi czas myślałam, że to przerobiony piętrowy garaż, bo stropy były tak niskie. Z czasem dowiedziałam się, że to dzieło polskich architektów. Po Oxford Street chodzili ubrani w pomarańczowe szaty wyznawcy Hare Kriszna i częstowali swoimi przysmakami, a Carnaby Street była prawdziwą mekką dla hippisów.

migrując zarówno z przyczyn politycznych, jak i zarobkowych, opuszczamy ojczyznę, bo jest nam w niej źle. Z jakiej Polski ty emigrowałaś?

To nie była decyzja o emigracji, a o wyjeździe. Miałam dość. Pracowałam w Ośrodku Badania Opinii Publicznej, który mieścił się w Komitecie Radia i Telewizji. Robiliśmy co tydzień ankietę, ale wyników nie wolno było publikować. Pisało się z tego komunikaty na cztery strony maszynopisu. Odbijane były w trzech egzemplarzach – jeden szedł do prezesa Radiokomitetu („Krwawego Maćka” Szczepańskiego, bliskiego współpracownika Gierka z Katowic), jeden do KC PZPR i jeden do kasy pancernej u dyrektora OBOP-u (Albina Kani, zięcia Bieruta). Gdy po kilku miesiącach autor chciał powtórzyć ankietę i sięgnąć do napisanego przez siebie raportu, musiał pisać podanie do dyrektora. Istna paranoja. W samym OBOP-ie panowały bardzo dobre stosunki. Z naszą pracownią Badań Społecznych zaprzyjaźniona była siostra Haliny Mikołajskiej (aktorki, znanej działaczki Komitetu Obrony Robotników – Z.M.), więc wszystkie komunikaty KOR-u trafiały do nas jeszcze ciepłe, prosto z maszyny do pisania (przepisywane na bibułkowych papierach w zielonym kolorze). Co miesiąc dawałam zaufanej osobie pieniądze na pomoc robotnikom prześladowanym po czerwcu 1976. Obracałam się w środowisku opozycyjnym, choć nie byłam w nie mocno zaangażowana; kilka razy przyklejałam po nocy ulotki na przystankach autobusowych (z duszą na ramieniu), raz poszłam na spotkanie tzw. Uniwersytetu Latającego, miałam dostęp do wydawnictw podziemnych. I tyle. Miałam jednak tak dość, że postanowiłam wyjechać. Z paszportem i wizą nie było problemów. Wystarczyło pokwitowanie o urlopie i drobna suma dolarów w kieszeni. Mam wrażenie, że upadający system gierkowski chciał się pozbyć „niepewnych elementów”. Nie odbyłam żadnej rozmowy z panami z UB.

Dlaczego wybrałaś Anglię?

Wybrałam Londyn, bo po dwóch wypadach studenckich do Wielkiej Brytanii wie-

Kiedy więc znalazłaś się w Londynie po raz trzeci?

działam (trochę), jak się tu poruszać, i znałam (kiepsko) angielski. Przedtem pracowałam na farmie w Norfolk przy zbieraniu owoców. Było to moje pierwsze zetknięcie się ze studentami z różnych krajów. Wielka Brytania jawiła mi się jako kolorowy świat, jakże inny od szarej PRL-owskiej rzeczywistości. Londyn mnie oszołomił. Koleżanki i koledzy z farmy latali po sklepach i bazarach, by kupić tanie rzeczy, lub nic nie kupowali, by mieć w Polsce pieniądze, a ja biegałam po muzeach i galeriach i kradłam (przyznaję!) pocztówki z reprodukcjami obra-

zów. Mam je do dziś. W Londynie mieszkałam w hostelu, a raczej sali gimnastycznej, w której wieczorami rozkładano materace. Rano trzeba było opuścić budynek, ale zostawiało się plecaki, była też kuchnia, na której można było coś ugotować. Płaciłam za ten „luksus” 50 pensów za noc. Polaków było łatwo rozpoznać – stali przed sklepami z mięsem i gapili się na wystawy. Konduktorzy autobusów przejeżdżających przez Cromwell Road krzyczeli na ich widok „Polish Corridor!”. Wtedy też po raz pierwszy zobaczyłam POSK, który wła-

Przyjechałam do Londynu 9 sierpnia 1980 roku. Gdybym wytrzymała jeszcze tydzień, to „wpadłabym” zapewne w „Solidarność” i została. Londyn przeżywał wtedy kryzys – na wielu domach były wywieszki „For Sale”. Jako że pamiętałam POSK, tam skierowałam swoje kroki. Znalazłam ogłoszenie o pokoju, który dzieliłam z dwiema dziewczynami, i wkrótce udało mi się złapać pracę jako tzw. chambermaid w hotelu. Z czasem awansowałam do roli recepcjonistki. W tydzień po przyjeździe poznałam swojego przyszłego męża. Pobraliśmy się na początku 1981 roku. Od pierwszej chwili moja teściowa nie lubiła mnie – uważała, że jej ukochany synek zasłużył na kogoś lepszego niż Polka, która chce korzystać z takich dobrodziejstw jak NHS. Nie tłumaczyłam, że w „telewizorze”, jak mówiliśmy na Radiokomitet, mieliśmy świetną, wewnętrzną służbę zdrowia, zresztą to jest ostatnia sprawa, o jakiej się myśli, mając dwadzieścia kilka lat. Wkrótce zaangażowałam się – za sprawą Gilesa Harta (był znajomym moich przyjaciół z Polski, zginął w zamachu terrorystycznym w Londynie w 2005 roku) – w działalność Polish Solidarity Campaign. Z natury jestem „niezorganizowana” – w Polsce do niczego nigdy nie należałam. Patrzyłam i słuchałam, jak prowadzi się zebrania, organizuje zbiórki pieniędzy, rozpowszechnia informacje. Żyłam tym, co działo się w Polsce, i coraz bardziej tęskniłam. Wprowadzenie stanu wojennego sprawiło, że zaangażowaliśmy się z mężem w pomoc przy wydawaniu biuletynu przedstawicielstwa „Solidarności” w Londynie, przeznaczonego dla brytyjskich związków zawodowych; składaliśmy go na elektronicznej maszynie Olivetti – wtedy nowość.

Jak wyglądały kontakty z Polską?

Na pewno były utrudnione. Telefony dużo kosztowały, a mnie trudno przycho-

OBLICZA EMIGRACJI

| Cooltura+ | Nº 769

dziło pisanie listów. Zresztą wielu adresów polskich przyjaciół nie miałam – wyjechałam przecież na chwilę. Po wprowadzeniu stanu wojennego dodatkową „rozrywką” stały się pieczątki na kopertach: „Ocenzurowano”. Zachowała mi się pocztówka z widokiem Tatr, ze zdawkowymi pozdrowieniami od mojej mamy na odwrocie. Zasłania je ogromna pieczątka: „Nie ocenzurowano”. Listy były sprawdzane – gdy wysłałam do koleżanki przemówienie Czesława Miłosza wygłoszone w Sztokholmie na uroczystości odebrania Nagrody Nobla, odpisała, że jestem strasznie roztargniona, bo nie włożyłam egzemplarza „Tygodnia Polskiego” z tym tekstem. Nie jestem aż tak roztargniona.

„„Emigracja to rodzaj pogrzebu, po którym życie trwa dalej” – zgadzasz się z profesorem Kotarbińskim?

Nigdy nie przypuszczałam, że można tęsknić za krajem. Bo ja tęskniłam nie za przyjaciółmi, ale za Polską. Na jesieni 1982 roku podjęłam decyzję, że muszę tam pojechać na urlop.

Nie bałaś się? Na początku stanu wojennego Polska cofnęła się do czasów Bieruta, paszporty wydawano nielicznym. Wielu Polaków przebywających za granicą zdecydowało się tam pozostać. Kilkaset osób opuściło posady w placówkach dyplomatycznych, między innymi ambasadorzy

z Waszyngtonu i Tokio. Marynarze porzucali pracę na statkach, porywano samoloty, byle dostać się na Zachód. Nawet w późniejszym okresie, kiedy działaczy „Solidarności”, internowanych i ich rodziny, zaczęto zachęcać do wyjazdów tzw. „czasowych”, czyli do emigracji, inni uciekali, na przykład Władysław Kozakiewicz. 31 grudnia 1982 roku zawieszono stan wojenny, zniesiono dopiero 22 lipca 1983 roku. Spędziłam w kraju sześć miesięcy. Tyle zajęło mi ponowne uzyskanie paszportu w jedną stronę. Wyjechałam jako żona Brytyjczyka, ale według przepisów tutejsza dyplomacja zapewniała mi ochronę wszę-

Nowo otwarty sklep

zaprasza Państwa na świąteczne zakupy W ofercie: świeże mięso, ciasta, karp, domowa garmażerka w atrakcyjnych cenach, promocje świąteczne

Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku! Na hasło PRL rabat 5%!

dzie poza krajem pochodzenia. Zaraz po przyjeździe do Warszawy musiałam zdać polski paszport, w jego miejsce otrzymałam dowód osobisty. Zgłosiłam zawarcie związku małżeńskiego poza Polską, co spotkało się z komentarzem urzędniczki: „Czemu tak późno?”. Musiałam zrzec się wszystkiego, co posiadam. Nawet mieszkania, którego nie posiadałam – kazano mi napisać oświadczenie, że rezygnuję z możliwości ubiegania się o jego przydział. Przy czym nie wolno było wywieźć żadnej, polskiej ani obcej, waluty. Gdy wróciłam do Londynu, znajomy z emigracji solidarnościowej powiedział mi, że w „Dzienniku Polskim” poszukują kogoś do pomocy przy pisaniu depesz w czasie wakacji. Nigdy tego nie robiłam, ale posta-

nowiłam spróbować. W redakcji od razu poczułam się u siebie. Zupełnie niespodziewanie zostałam dziennikarzem. Oczywiście dla niektórych osób byłam „tą z PRL-u”, ale spotkałam się też z życzliwością starszych kolegów, byłych żołnierzy AK czy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od nich uczyłam się dziennikarstwa i dowiadywałam o emigracyjnych losach. Przepracowałam w „Dzienniku” 18 lat, z czego 10 jako redaktor naczelny pisma. Byłam nie tylko pierwszą osobą z PRL-u, która otrzymała to stanowisko, ale też pierwszą kobietą. W 1991 roku, kiedy powierzono mi obowiązki naczelnej, dostałam trochę listów w nieprzyjemnym tonie: „Lepiej idź do domu gotować zupę swemu angielskiemu mężowi, a nasz ‘Dziennik’ zostaw w spokoju”. Wytrwałam. Do dziś mam stały felieton „Prasowite zdziwienia”, który jest drukowany w „Tygodniu Polskim”. Pojechałam do Polski w 1985 roku z urodzoną kilka miesięcy wcześniej córką. Ale to już nie było moje miejsce. Kontakty z przyjaciółmi rozluźniły się, prawie zanikły. Mój dom był w Londynie. Nawet po przemianach 1989 roku nie miałam ochoty wracać do Polski. Ani przez chwilę nie żałowałam swojej decyzji o wyjeździe. Może miałam trochę szczęścia, bo udało mi się – i nadal udaje – robić to, co lubię. Od socjologii do dziennikarstwa nie jest tak daleko, a zainteresowanie społeczeństwem bardzo pomaga przy wykonywaniu tego zawodu. Tylko mama do końca życia nie mogła mi darować, że wyjechałam.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 769 |

Podtrzymujemy tradycje świąteczne Urodziłam się we Włoszech w 1946 roku w wojsku Andersa. Przyjechałam do Anglii z rodzicami i wojskiem mając 3 miesiące. To był początek grudnia 1946. Więc moje pierwsze święta Bożego Narodzenia spędziłam w barakach w polskim obozie wojskowym w Rivenhall Essex. Zima była śnieżna i długa. Dochodziło do -20ºC. Mamusia opowiadała mi o tych pierwszych świętach. Te pierwsze święta obchodziło się wspólnie z kolegami w obozie. A ponieważ Tatuś był porucznikiem, Wigilię spędziło się w świetlicy dla oficerów i żon. Jak zwykle Tatuś był proszony ażeby ozdobić świetlicę i choinkę, bo miał do tego wyjątkowe zdolności. Basia Klimas

igilia przy wspólnym stole była trochę smutna, bo przecież nie w Polsce pomimo „skończonej wojny”. Była pełna nostalgii. Śpiewało się kolędy. Kilka osób zaczęło grać na „jakoś zdobytych” instrumentach. Nawet tańczono. Później wszyscy na pasterkę, którą odprawił wojskowy ksiądz. Spędziliśmy jeszcze jedne święta w tym obozie, już po demobilizacji. Urodziła się moja młodsza siostra. 1948-49 rok spędziliśmy święta razem z rodziną siostry mojego Tatusia. Ona z mężem kupili mały dom w północnym Londynie. Zamieszkaliśmy u nich parę lat. Urodziła się moja najmłodsza siostra. Jedzenie było na kartkach, ograniczone, więc święta były skromne, ale rodzinne i na wesoło, bo czworo kuzynów ze mną i dwoma siostrami.

Tatuś i wujek pracowali jako malarze i dekoratorzy. Mamusia i ciocia szyły zarobkowo. 1951 rok. Rodzice kupili dom z lokatorami, ale był nasz własny! Mieliśmy pierwszą Wigilię rodzinną we własnym domu. Co roku przed świętami rodzice wysyłali paczki do rodziny w Polsce – jedzenie i ubrania. A to pomimo, że było u nas też krucho. Trwało to około 20-30 lat. Obchodziliśmy świętego Mikołaja, który był ubrany w przedwojennym stylu jako biskup. W domu pod poduszką znalazło się orzeszki, mandarynkę i czekoladkę. Polska szkoła sobotnia organizowała małe jasełka, kolędy i spotkanie z św. Mikołajem. Pamiętam podróż autobusem na rynek na Harrow Road z Tatusiem, żeby kupić choinkę, a potem powrót z choinką pieszo do domu, około 1 godziny. Pierwszy raz miałam chyba 6 lat. Rokrocznie Tatuś upiększał kształt choinki, obcinając niektóre gałęzie i ewentualnie

OBLICZA EMIGRACJI

| Cooltura+ | Nº 769

sztukując je gdzie indziej. Zbędne gałązki dekorowały nasze ściany. Choinkę się zawsze ubierało w samą Wigilię lub dzień wcześniej. Tydzień wcześniej Tatuś zaczął tworzyć dekoracje świąteczne. Nauczył swoje trzy córeczki robić łańcuszki z bibuły i słomek, podobnie jak robiono pająki łowickie. Robił bombki z dmuchanych jajek, gwiazdy z fałdowanego papieru jak wachlarze. Do dziś dnia każda córka zawiesza te gwiazdy na swoich choinkach i nawet każda podzieliła się nimi ze swoimi dziećmi. Na choince były prawdziwe świeczki i czasami anielskie włosy, a na szczycie zawsze była piękna gwiazda. Pod choinką stała szopka ze świętą rodziną, góralami i zwierzętami wyrzeźbionymi przez miłego kolegę Tatusia, który przez kilka lat mieszkał u nas jako lokator. Ja jeszcze stawiam tę szopkę na półce przy choince co roku, chociaż już bardzo zmizerniała. Pamiętam ryby w wannie przed świętami. Tatuś się zajmował czyszczeniem ryb, a Mamusia przetwarzaniem ryb, gotowaniem i pieczeniem. Mamusia zaczynała gotować kilka dni przed świętami. Pamiętam zapachy, przede wszystkim drożdżowego ciasta. Kiedy się zdążyła Mamusia nauczyć tak pysznie piec i gotować?! Przecież wywieziono ją do Kazachstanu, gdy miała 15 lat, a potem w wojsku nie gotowała... W Wigilię głodowaliśmy aż do wieczerza. Pozwolono nam tylko zjeść kromkę czy dwie chleba z masłem. Jak się pojawiła pierwsza gwiazdka usiedliśmy do stołu, nieraz z gośćmi jak rodzice chrzestni czy dobrzy, samotni przyjaciele rodziców. Stół pięknie nakryty, pod obrusem siano.

Potem pacierz, opłatek, śledzie z chlebem, grzybki marynowane, ryba w galarecie (dla Tatusia), barszcz z uszkami, grzybowa zupa na głowie ryby (też dla Tatusia), karp panierowany z ziemniakami, grzybami i kapustą, gołąbki bezmięsne, pierogi ruskie, pierogi z kapustą i grzybami, suszone owoce w kompocie, makowiec, orzechowiec, sernik i herbatka. Raz nawet była kutia. Trzeba było prawie wszystko przynajmniej skosztować. Jedzenia wystarczało chyba na cały tydzień i dla gości. Najbardziej nam smakowały pierogi i ciasta. Prezenty pod choinką zjawiały się po kolacji. Prezenty były praktyczne, skromne jak np. rękawiczki, kolorowanki, kredki czy farby, skakanka, układanka. Ale wszystkie 3 siostry też otrzymały lalki, ale już nie pamiętam kiedy. Długo nie mieliśmy telewizji. Nie bombardowano nas reklamami o najnowszych zabawkach. Po prezentach kolędowaliśmy. Później wyszliśmy na polską pasterkę. Czas robi swoje... Przeprowadziliśmy się do południowego Londynu i większego domu. Rodzice kupili auto. Choinkę można było już przewieźć samochodem. Była już dodatkowo przystrojona pięknymi, szklanymi bombkami z Polski. Nasza rodzina przy wigilijnym stole urosła i się rozmnożyła. Teraz rodzice nasi już nie żyją. Ale my podtrzymujemy tradycje świąteczne. Mamy własne dzieci i wnuki – już trzecie pokolenie. Nie wszyscy mówią po polsku, ale lubią typową polską wigilię i kolędować po polsku. Nawet małżonkowie – Anglicy - znają kilka ważnych wyrazów. Wszyscy obchodzimy Wigilię po polsku, ale już (przepraszam Tatusiu) bez ryby w galarecie i grzybowo-rybnej zupy.

PRODUCENT I INSTALATOR Plastik Szkło Drewno Aluminium

OKNA DRZWI ŚWIETLIKI DRZWI PRZESUWNE I HARMONIJKOWE Fabryka i showroom: 1 Cumberland Avenue Park Royal London NW10 7RX 0208 963 9701

info@perfectcrystal.co.uk www.pwindows.co.uk

TEKST SPONSOROWANY

Cooltura+ | Nยบ 769 |

PSYCHOLOGIA

| Cooltura+ | Nº 769

Samotność w Boże Narodzenie Święta powinno się spędzać z rodziną – to idealny scenariusz, prawda wpajana nam od zawsze. Coraz częściej jednak, z przymusu lub z wyboru, ludzie decydują się na spędzenie Gwiazdki w samotności. Jak sobie z nią poradzić? Z psycholożką i terapeutką Renatą Górską rozmawiała Joanna Karwecka.

laczego samotność w święta boli bardziej niż w innych okresach?

Myślę, że związane jest to z tradycjá obchodzenia świąt oraz z naszymi wyobrażeniami z dzieciństwa jak święta powinny wyglądać. To powoduje, że uczucie osamotnienia przeżywamy dogłębniej.

Nie wszyscy mogą spędzić święta z najbliższymi. Czy można się do tego jakoś psychicznie przygotować?

Warto zaplanować coś zastępczego, np. czy mogę być w kontakcie z bliskimi przez Skype’a? Czy mogę ich zobaczyć, porozmawiać, nawet czy mogę tak spędzić wieczór – oni tam, a ja tu, ale widzimy się i rozmawiamy. To oczywiście nie to samo co bezpośredni kontakt, ale dla niektórych osób jest pomocny. Inną opcją jest spędzenie tego wieczoru z osobami, które mamy blisko – przyjaciele, znajomi nawet sąsiad, który jest samotny i też chętnie spędzi wieczór z kimś innym.

Przychodzi dzień Wigilii. Lepiej udawać, że świąt nie ma, czy samemu odprawić wszystkie świąteczne rytuały?

Oczywiście każdy człowiek musi ocenić to indywidualnie. Nie ma jednego scenariusza dla wszystkich. Ja osobiście lubię rytuały, nawet jeśli muszę przeprowadzić je sama. Rytuały pomagają w tworzeniu więzi międzyludzkich, poczucia wspólnoty, przynależności do grupy społecznej. Umacniają mnie w tym, kim jestem – to ważny element życia społecznego, nawet jeśli czasami nie ma przy nas drugiego człowieka.

Czy jest jakiś typ osób, które szczególnie powinny unikać samotności w tym czasie?

Większość osób, które lubią towarzystwo będą znosić samotność ciężej. Jednak takie osoby najczęściej organizują sobie święta w jakimś gronie – spotykają się ze znajomymi, przyjaciółmi albo nawet wybierają pracę w święta. To daje im poczucie, że nie są sami.

Czy samotność w święta może być fajna? Bo na przykład to jedyny czas odpoczynku od pracy czy czas, który możemy poświęcić tylko sobie?

Dla niektórych osób na pewno, jeśli mają to przemyślane oraz zaplanowane. Nie ma jednego dobrego przepisu na spędzenie świąt – dla jednych jest to w dużym gronie, dla innych kameralnie, a jeszcze inni wybiorą spanie do południa, telewizję i pyszne jedzenie w pojedynkę. Którykolwiek sposób daje nam zadowolenie, powinien zostać wzięty pod rozwagę.

Pamiętam rok, kiedy ja spędzałam święta sama. Czułam się dobrze dopóki nie zaczęłam odbierać telefonów od rodziny i przyjaciół, którzy bardziej to przeżywali niż ja. W końcu zrobiło mi się smutno i przestałam odbierać telefony. Zastanawiam się, jak w takim razie zachować się, kiedy wiem, że bliska nam osoba jest gdzieś sama w czasie Wigilii? Ja też się z tym spotkałam w ludzkich

opowieściach – wszystko jest dobrze dopóki ktoś nie zadzwoni z życzeniami. Spotkałam się jednak także z tym, co opisałam powyżej: osoba w Anglii przy laptopie, rodzina po drugiej stronie linii lub wizji i tak przez 2 godziny Wigilii. Prezenty wysłali sobie wcześniej i otwierali w tym samym czasie. Nawet film oglądali ten sam – w Polsce leciał w telewizji, osoba w Anglii odtworzyła go sobie na komputerze. Można i tak spędzić Wigilię. Wracając jednak do pytania – ja osobiście zawsze się zastanawiam i pytam znajomych czy spędzają Wigilię sami i czy są z tym szczęśliwi. Jeśli nie, umawiamy się na spotkanie. Myślę, że jeśli mieszkałabym w Polsce i wiedziała o takiej osobie w innym kraju to zaproponowałabym jej poszukanie w najbliższym gronie osób, które także będą same w święta. Czasem to nie będą rodacy, zatem połączy nas potrzeba bycia razem, a nie narodowość. Nie ma w tym nic złego. Może w święta chodzi o to, kim jestem ja, z kim jestem w tym momencie, a nie tylko czy jem bigos czy potrawę wigilijną z innego kraju?

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 769 |

Subtelne zaproszenie Ich pierwszy dotyk, pierwsze spojrzenie w oczy. Czy wiedziała, jak przystawić Małego do piersi? Czy jak już się pojawił, to płakała ze wzruszenia, czy może ogarnął Ją lęk, że została Matką tak wyjątkowego Syna? Czy po rozwiązaniu wąchała mu delikatnie włoski, całowała stópki, słuchała, jak oddycha? Czy spała z Nim? Czy ciągle leżał w tym żłóbku? Płakał, czy może delikatnie mruczał, jakby świadomie chciał umniejszyć Matce trosk i pozwolić odpocząć? Skąd miała pieluszki?

MIAŁEŚ

WYPADEK LUB DROBNĄ

STŁUCZKĘ? ZADZWOŃ

Pomożemy Ci uzyskać

ODSZKODOWANIE za: uszkodzony samochód obrażenia ciała kierowcy obrażenia ciała pasażerów wypadek w pracy wypadek w miejscu publicznym

za Najleps a ofert ku na ryn

Kontakt całą dobę:

0208 741 7762 www.dnsclaims.co.uk www.dnsclaims.co.uk

BIURO PRAWNE B I U R O P R AW N E

Ks. Bartosz Rajewski, proboszcz polskiej parafii pod wezwaniem św. Wojciecha w South Kensington w Londynie

e pytania rodziły się w mojej głowie, gdy równo rok temu, po raz pierwszy w życiu (poza moimi własnymi narodzinami) znalazłem się na oddziale położniczym, gdzie odwiedzałem dopiero co narodzonego Juliusza. Patrząc na młode, zmęczone porodem matki, myślałem o Maryi, pytając w duchu, jak Ona sobie z tym wszystkim poradziła? „Powiła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki

i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie” (Łk 2,7). Warunki spartańskie, betlejemska stajenka albo ciasna grota. Wokół siano i gałęzie, które przyniósł Józef. Pewnie nic więcej nie mieli. Może okrył Ją płaszczem, by było Jej cieplej? Nie wystarczyło, że zwierzęta chuchały ciepłymi oddechami, powoli przeżuwając siano. Mało szczegółów, jak na najważniejsze w historii ludzkości narodziny. Maryja rodzi Jezusa w sposób tak prosty, że aż niezrozumiały i w pewnym sensie wywrotowy dla współczesnych kobiet. Pokazuje, że poród to normalna sprawa. Powiedzielibyśmy: normalni ludzie, żyjący zwyczajnie, jak my. Może jednak nie do końca, jak my? Większości z nas

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 769

nie śniły się bowiem problemy i dramatyczne sytuacje, którym czoła stawić musieli Maryja i Józef. W tę cichą i świętą noc, szukam odpowiedzi także na inne pytanie: „Dlaczego Bóg chciał być dzieckiem? ”. Czy tylko dlatego, że po prostu nie mógł urodzić się dorosłym? Myślę, że urodził się dzieckiem, by każdego roku, a może i częściej, kierować nasze myśli do cza-

sów dzieciństwa. Niezależnie od tego, w jakim środowisku przyszło nam żyć i z jakimi trudnościami musieliśmy się zmagać, Boże Narodzenie każdego roku pozwala nam wracać do naszego dzieciństwa: do postaw, wartości, zachowań, wrażliwości, które w dzieciństwie były dla nas oczywiste, a wraz z upływem lat zostały gdzieś przez nas – dorastających i dorosłych – zagubione. Powrót do tego wszystkiego – szczerego, niezafałszowanego, nieskazitelnego, spontanicznego – wymaga

od nas przemiany. Do takiej przemiany co roku zaprasza nas Bóg w tajemnicy Swojego narodzenia. To wszystko uświadamia nam, że historia Bożego Narodzenia nie jest sentymentalną opowieścią rodem z twórczości Disneya. To wstrząsająca opowieść o życiu. Więcej nawet, to historia, która nie tylko pomaga nam zrozumieć nasze trudności, ale wymusza na nas, byśmy wreszcie dostrzegli tych, którzy znajdują się w położeniu trudniejszym niż nasze. Byśmy dostrzegli, że prawdziwa wiara

tała ntura s Rezyde

nigdy nie jest oderwana od życia; że nie jest zespołem wyuczonych religijnych zachowań, ale codziennością złożoną z tego wszystkiego, z czego składa się nasze życie. Byśmy może dostrzegli, że z wiekiem coraz mniej w nas dziecięcej ufności i wrażliwości. Historia Bożego Narodzenia, każdego roku na nowo przez nas przeżywana, to najpiękniejsze i najbardziej subtelne zaproszenie do przemiany życia. Zaproszenie, którego autorem jest sam Bóg. Odpowiesz na nie?

0 0 . 0 2 1 £ 00 . 5 6 £ + płata urzędowa o

rezydentura stała

obywatelstwo brytyjskie rezydentura tymczasowa

profesjonalna pomoc w uzyskaniu BRYTYJSKIEJ REZYDENTURY STAŁEJ

0208 846 3610 w w w. s a r a i n t . c o. u k

jeśli pracujesz legalnie ostatnie 5 lat, już teraz możesz się starać o REZYDENTURĘ STAŁĄ

Firma Sara-Int Ltd. zarejestrowana jest w OISC. Posiadamy akredytacje Home Office.

Unit 8, Odeon Parade 480 London Road Isleworth TW7 4RL

RELACJA

Cooltura+ | Nยบ 769 |

| Cooltura+ | Nº 769 Limited

Tipper 3,5t Hookloader 10t Skip Lorry 8 yard & 12 yard

Wywóz śmieci Londyn i okolice TANIO I SZYBKO Zabieramy śmieci:

budowlane

ogrodowe

garażowe biurowe

Flota pojazdów do dyspozycji klienta w serwisie Wait & Load. Wynajmujemy skipy oraz załatwiamy licencje na postawienie skipa w councilach. W naszej ofercie mamy skipy 8/12 yard.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

JEDYNA POLSKA BETONIARNIA • Renomowany dostawca betonu • Kopanie fundamentów • Palowanie

London UB6 0AL, Greenford Station Approach

TEL. 079 1612 2268

w w w. r u b b i s h - m a s t e r. c o. u k email: info@rubbish-mas t e r. c o. u k

• Kierowca pomaga przy załadunku • Nie pobieramy opłat za Congestion Charge • Oferujem y atrakcyjne ceny za wywóz: krzaków, gruzu, ziemi • Posiadam y certyﬁkat Environment Agency • Wystawiamy faktury VAT

NOWOŚĆ! Wynajem grabów oraz wywrotek

Jedyna polska ﬁrma, która oferuje kompleksową usługę od wykopania poprzez wywiezienie ziemi, aż po zalanie

0 7775 590 599 0 7795 075 073

ecomix@jgsk.co.uk www.polskabetoniarnia.co.uk

SAINSBURY’S POLECA

Cooltura+ | Nº 769 |

Sainsbury’s poleca potrawy świąteczne część Zupa grzybowa SKŁADNIKI: pół kg grzybów (najlepiej prawdziwków)  2 cebule  włoszczyzna  po łyżce mąki i masła  szklanka śmietany 18 proc.  sól, pieprz, przyprawa typu vegeta. 

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA: Umytą włoszczyznę zalać wrzącą i osoloną wodą, ugotować wywar. Grzyby

poszatkować. Cebulę obrać, opłukać, posiekać i wymieszać z poszatkowanymi grzybami. Dodać masło, posolić do smaku i dusić pod przykryciem, mieszając od czasu do czasu. Gdy będzie gotowa, połączyć ją z wywarem. Do wrzącej zupy wlać przesianą mąkę rozprowadzoną kilkoma łyżkami wody. Zagotować, odstawić, a następnie dodać śmietanę. Doprawić solą, pieprzem, dodać szczyptę vegety. Podawać z cienkim makaronem lub łazankami.

Świąteczny makowiec SKŁADNIKI: 0,5 kg maku 0,85 l mleka  200 g cukru + 3 łyżeczki  250 g masła  100 g drożdży  10 jajek  300 g bakalii wg uznania  łyżeczka aromatu migdałowego  1 kg mąki  16 g cukru waniliowego  

| Cooltura | Nº 716

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA: Mak sparz we wrzątku, a później gotuj w mleku (do gotowania potrzeba 0,5 litra, resztę odlej), aż będzie miękki. Następnie mak pozostaw w mleku (najlepiej na kilka godzin lub całą noc). Przemiel mak dwukrotnie, np. maszynką do mielenia mięsa. Utrzyj masło z cukrem i 5 żółtkami. Masę dodaj do maku. Bakalie pokrój na małe kawałki. Do masy makowomaślanej dodaj pokrojone bakalie i olejek migdałowy. Z 10 białek ubij sztywną pianę. Dodaj pianę do masy makowej. Drożdże posyp cukrem (3 łyżeczkami) i odstaw w ciepłe miejsce. Mąkę wymieszaj z cukrem waniliowym. Gdy drożdże zaczną się „spieniać”, dodaj je do mąki, dodaj również 5 żółtek i mleko. Wyrób ciasto na gładką masę. Podziel ciasto na 6 porcji, rozwałkuj. Na rozwałkowane fragmenty ciasta nakładaj masę makową, zostawiając brzegi wolne. Zwijaj makowce w rolady. Każdą roladę owiń papierem do pieczenia. Ułóż zawinięte papierem makowce w blaszce. Piecz przez ok. 35-40 minut w temperaturze 200 stopni C.

SAINSBURY’S POLECA

| Cooltura+ | Nº 769

Bigos Czas przygotowania: 30 minut Czas gotowania: 1h 45 min SKŁADNIKI:

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:

15 g suszonych podgrzybków lub borowików  2 łyżki oleju roślinnego lub oliwy z oliwek  2 cebule, posiekane  100 g boczku, pokrojony w paseczki  1 mała główka białej lub zielonej kapusty (ok. 500 g), poszatkowana  225 g wieprzowiny, najlepiej mięso z łopatki wieprzowej, pokrojone na kawałki  200 g kiełbasy Sokołów, pokrojonej w plasterki  200 g polędwicy sopockiej, pokrojonej na kawałki  520 g kapusty kiszonej, opłukanej i odcedzonej  2 puszki (2x 400 g) krojonych pomidorów  4-5 liście laurowe  300g grzybów (różnych), pokrojonych wg. uznania  450 – 600 ml wody  Sól i pieprz  Posiekana natka świeżej pietruszki do posypania (według uznania)  Chleb żytni

Suszone grzyby umieść w miseczce i zalej wrzątkiem, pozostaw na 30 minut lub aż zmiękną. Odcedź grzyby i posiekaj. Wodę, w której się moczyły grzyby, odstaw. Podgrzej oliwę w dużym naczyniu żaroodpornym lub rondlu. Dodaj cebulę i duś przez 5-7 minut, aż zmięknie. Dodaj boczek i smaż przez kolejne 5 minut, aż nabierze lekko brązowego koloru. Następnie dodaj świeżą kapustę, wieprzowinę, kiełbasę śląską, polędwicę sopocką, kapustę kiszoną, pomidory, oraz odcedzone grzyby suszone i świeże. Dodaj sól i świeżo zmielony pieprz do smaku. Wlej 450 ml wody oraz wodę odstawioną z suszonych grzybów i wszystko zagotuj. Gotuj na małym ogniu pod przykryciem przez 1,5 h, aż zmięknie wieprzowina, dolewając co jakiś czas wody. Przez ostatnie pół godziny gotuj bez przykrycia.



Bigos nabiera lepszego smaku, gdy jest odgrzany i serwowany następnego dnia.

Tradycyjna sałatka jarzynowa SKŁADNIKI:

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:

 5 marchewek

Warzywa ugotować w mundurkach. Ostudzić, obrać. Jajka ugotować na twardo, ostudzić, obrać. Obrać jabłka i ogórki kiszone. Wszystko pokroić w kostkę i wrzucić do miski. Dodać odsączone z zalewy groszek i fasolkę oraz drobniutko posiekanego świeżego pora. Dodać majonez, szczyptę pieprzu i soli. Wymieszać.

 2 korzenie pietruszki  1 ziemniak  mały seler

 1/3 małego pora

 puszka groszku konserwowego  puszka fasolki czerwonej  4 jajka

 4 ogórki kiszone  2 jabłka

 majonez

22 Lewisham - Polish Delicatessen - wkrótce otwarcie Unit 5; 32-64 Lee High Road; Lewisham; SE13 5FH

...a po chleb do Krakowa???

Cooltura+ | Nº 769 |

Koncert kolęd Zdjęcia: Marcin Urban

spektakularne świąteczne widowisko muzyczne „Carol of the Bells” zaprosił do kościoła RAF St Clement Danes w Londynie Zakon Rycerzy Maltańskich. Dochód z koncertu przekazano na szpital w Barczewie i pomoc osobom bezdomnym w Londynie. Polskie i angielskie kolędy oraz utwory sakralne zaśpiewały chóry Schola Cantorum z Ealing, John Paul II Choir z Balham oraz Ave Verum z Croydon. Śpiewakom towarzyszyli młodzi muzycy z Can-

tabile Music School Ensemble w Balham. Specjalnie na ten występ z Włoch przyjechali trębacze Roberto Antinolfi, Gabriele Tamiri i Gabriele Annibali. Partie solowe wykonali sopranistka Carmen Lasok, skrzypaczki Justyna Gołowacz i Małgorzata Jagoda. Na fortepianie akompaniował Ryszard Bielicki, a na organach i fortepianie Przemysław Salamoński. Całością dyrygowali Katarzyna Fuksa, Jurek Pockert i Stephen Ellery. W trakcie koncertu złożono pamiątkowy wieniec przy tablicy upamiętniającej polskich lotników poległych podczas obrony Wielkiej Brytanii.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 769

Sopranistka Carmen Lasok

Skrzypaczka Małgorzata Jagoda

Schola Cantorum z Ealing

Chór Ave Verum z Croydon

NASZA KANCELARIA SPECJALIZUJE SIĘ W NASTĘPUJĄCYCH DZIEDZINACH:  Pomoc w uzyskaniu Rezydentury i Brytyjskiego

Obywatelstwa  Odszkodowania z tytułu wypadków drogowych i wypadków przy pracy  Prawo pracy – polubowne rozwiązanie umowy o pracę, niesłuszne zwolnienia, redukcje etatów, pomoc w postępowaniach dyscyplinarnych  Prawo rodzinne – rozwody  Nieruchomości – sprzedaż i kupno  PPI – odzyskiwanie bezprawnie pobranego ubezpieczenia

POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ OD SPECJALISTY? ZADZWOŃ DO NAS OFERUJEMY BEZPŁATNĄ KONSULTACJĘ W JĘZYKU POLSKIM

polska linia: 0208 347 2305

Kosciol St Clement Danes

Leicester SquareCooltura+

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Tutaj można spotkać świętego Mikołaja

| Nº 769 |

do 5.01, Leicester Square, Londyn WC2H 7DE. Stacja: Piccadilly Circus. Bilety: £11.50 www.christmasinleicestersquare.com Dzieci będą miały okazję spotkać Mikołaja i przekazać mu swoje świąteczne życzenia w małych, 20-osobowych grupach. Każdy wyjdzie z drobnym prezentem. Miejsce w domu Mikołaja trzeba zarezerwować z wyprzedzeniem.

ez czego nie ma świąt? Karpia, choinki, opłatka? Dzieci na pewno mają swoją teorię, dlatego jeszcze przed świętami warto je zabrać w odwiedziny do świętego Mikołaja.

Londyn

Winter Wonderland

Ham House

do 6.01, Hyde Park, Londyn W2 4RU. Stacja: Marble Arch. Wstęp wolny hydeparkwinterwonderland.com

15.12 – 23.12, Ham St, Surrey TW10 7RS. Stacja: Richmond. Bilety: £6.50 i dodatkowa opłata za wejście do groty – £5. www.nationaltrust.org.uk/ham-houseand-garden Święta w eleganckiej rezydencji. Będzie można zobaczyć jak Boże Narodzenie obchodzili jej dawni mieszkańcy, państwo Lauderdales. A dla dzieci – spotkanie z Mikołajem i upominki.

Ally Pally Christmas Carnival

Sutton House

do 16.12, Alexandra Palace, Alexandra Palace Way, Londyn N22 7AY. Stacja: Alexandra Palace, Wood Green. Bilety: £12 www.christmas.alexandrapalace.com

do 16.12, Sutton House, 2-4 Homerton High Street, Londyn E9 6JQ. Stacja: Hackney Downs www.nationaltrust.org.uk/sutton-houseand-breakers-yard

Podczas kolorowego, weekendowego karnawału szukajcie Mikołaja w East Court. Każde dziecko może liczyć na oprawione zdjęcie z bohaterem programu. Przy okazji można odwiedzić nowo otwartą salę teatralną, zobaczyć świąteczne filmowe klasyki i odwiedzić wesołe miasteczko.

Mikołaj będzie przyjmował gości w przytulnej sali kominkowej, przy bogato przystrojonym drzewku, z workiem wypchanym prezentami. Po spotkaniu z nim dzieci będą mogły wziąć udział w świątecznych warsztatach plastycznych, a rodzice skosztować grzanego wina.

Museum of London do 23.12, Museum of London, 150 London Wall, Londyn EC2Y 5HN. Stacja: St Paul's, Barbican. Bilety: �10 www.museumoflondon.org.uk Museum of London zabiera nas w świąteczną podróż w czasie, do Londynu z XIX wieku. Zobaczymy dekoracje z epoki, usłyszymy dawne kolędy oraz będziemy mogli się wybrać na spacer wiktoriańskim uliczkami. Będzie też na nas czekał święty Mikołaj z upominkami.

Święty Mikołaj czeka tu na najmłodszych codziennie. Nie trzeba kupować biletów, żeby się z nim spotkać, ani rezerwować miejsc. Grzeczne dzieci dostaną też upominki. Warto zarezerwować sobie sporo czasu na te odwiedziny, bo kolejki mogą być bardzo długie – ostrzegają organizatorzy.

| Cooltura+ | Nº 769

COOLTIME / ZAPOWIEDZI

Hamleys

Birmingham

do 24.12, Hamleys Toy Shop, 188-196 Regent St, Londyn W1B 5BT. Stacja: Oxford Circus. Bilety: £39.95 www.hamleys.com

Museum & Art Gallery

W tym sklepie z zabawkami dzieci będą mogły nie tylko spotkać świętego Mikołaja, ale też wziąć udział w grach i warsztatach zorganizowanych przez elfy. Będzie magia, teatr i mnóstwo zabawy.

do 24.12, Chamberlain Square, Birmingham, B3 3DH. Bilety: £5 www.birminghammuseums.org.uk W weekendy w centrum muzeum, będzie można spotkać świętego Mikołaj, podobno spadnie tam nawet śnieg. Dzieci otrzymają drobne prezenty i fotografię ze spotkania.

Newcastle Fenwick do 24.12, Eldon Square Shopping Centre, 39 Northumberland St, Newcastle upon Tyne NE1 7AS. Bilety: £11.50 www.fenwick.co.uk Magiczna chata Mikołaja stanie w tym roku na dachu centrum Fenwick. Goście zostaną powitani przez elfów i zaprowadzeni na najwyższe piętro, gdzie przez magiczne drzwi, znane tylko współpracownikom, wejdą do jego warsztatu. Tam zajmą się dekorowaniem pierników i produkcją śniegu.

Manchester Chill Factore do 24.12, Chill Factore, Beyond, 7 Trafford Way, Trafford City, Manchester, M41 7JA. Bilety: od £9.5 www.chillfactore.com Mikołaj zawitał w tym roku do krainy śniegu w Manchesterze. Oprócz spotkanie z nim dzieciaki będą mogły pojeździć na sankach lub spróbować swoich sił na nartach i snowboardzie. Pamiętajcie, żeby ubrać się ciepło.

Christmas at the Cathedral do 22.12, Colmore Row, Birmingham B3 2QB, Bilety: £10 www.birminghamcathedral.com Jednym z gości świątecznego jarmarku będzie oczywiście Mikołaj. Będzie można się z nim spotkać codziennie, tylko trzeba najpierw zarezerwować bilet. Jeżeli będziecie się wybierać, nie zapomnijcie zabrać płaszczy i kurtek, których już nie używacie, a które można zostawić tam dla potrzebujących.

COOLTIME / ROZMOWA

Cooltura+ | Nº 769 |

Absurd a agresja

Film „Twarz” (ang. „Mug”), zdobywca nagrody Grand Prix na festiwalu w Berlinie, wszedł do brytyjskich kin. Jest to historia chłopaka z podkarpackiej wsi, który podczas budowy statuy Jezusa „wyższej od tej w Rio de Janeiro”, ulega tragicznemu wypadkowi. Życie Jacka ratuje nowatorska operacja przeszczepu twarzy. Z twórcami filmu, reżyserką MAŁGORZATĄ SZUMOWSKĄ i aktorem MATEUSZEM KOŚCIUKIEWICZEM, o międzynarodowych różnicach w odbiorze filmu oraz problemach z satyrą w kinie, rozmawiała Joanna Karwecka.

ak to się stało, że w Polsce wasz film jest „obrazoburczy”, a za granicą jest „komedią” i „satyrą”?

Małgorzata Szumowska: W Polsce ten film został potraktowany jako obśmiewanie Polaków, polskich przywar, a do tego z poczuciem wyższości, z zadartym nosem przez osobę, której filmy są rozpoznawalne za granicą. Gdy tymczasem za granicą „Twarz” została odebrana jako ciepła, pełna czułości i miłości opowieść o Polakach. Absurdalna, ale na pewno nie agresywna i złośliwa. Panuje więc faktycznie jakiś rozdźwięk, ale być może nie dotyczy on tylko Polski, ale też innych krajów? Luca Guandalini, który jest przecież gwiazdą włoskiego kina, też wielokrotnie jest odbierany źle w swoim kraju. Widzów jego filmy albo nie bawią, albo uważają je za uproszczenie. To samo kiedyś dotyczyło Almodovara. Więc być może jest to narodowa cecha różnych narodów? Na Berlinale ludzie bardzo się śmiali na naszym filmie, co było oczywiście wielkim sukcesem. „The Guardian” dał mu 4 gwiazdki, Peter Bradshaw napisał o filmie „brillant comedy”. Użyliśmy tego sloganu na polskim plakacie, i potem na każdym wywiadzie musiałam się z tego tłumaczyć. Dziennikarze mówili mi, że nie widzą w tym filmie nic śmiesznego i chcieli wiedzieć czemu jest promowany jako „niezwykła komedia” . Odpowiadałam im: „Przepraszam bardzo, ale tak napisał taki pan w Guardianie”. Oni nie mogli w to uwierzyć!

Myślałaś o tym rozdźwięku, kiedy robiłaś film?

M.Sz. W ogóle o tym nie myślałam! Ale moje filmy docelowo nigdy nie są robione tylko i wyłącznie na polski rynek. Za każdym razem kiedy kręcę film, to muszę się zastanowić, czy będzie on zrozumiały w innych krajach. Najprawdopodobniej wielu polskich reżyserów tego nie robi, bo skupiają się na polskim rynku, który jest przecież bardzo duży, dzięki czemu odnoszą wielkie sukcesy. Ja jestem w zupełnie innej sytuacji. Zależało mi na odbiorze na rynku europejskim. Między innymi dlatego chciałam nagromadzenia absurdalnych faktów, takich jak egzorcyzmy. W Polsce zarzucono mi, że to jest nieprawda. A przecież nieważne, czy to jest prawda czy nieprawda – taki był koncept fantazyjny!

Przez to, że film był inspirowany prawdziwym wydarzeniem, ludzie oczekiwali czegoś w rodzaju dokumentu.

Pokromski, nasz wspaniały make up artist, w stosunkowo krótkim czasie, jakieś półtorej godziny, przytwierdził mi ją do twarzy. Przed tą zmianą normalnie rozmawialiśmy z Małgosią, Michałem Englertem, operatorem, scenarzystą. Po założeniu maski nagle wszyscy zaczęli mnie traktować jako kogoś kompletnie innego! Musiałem im powiedzieć – Hej, zaraz! Nie jestem jeszcze w roli, to jestem ja, ty po prostu widzisz mnie! Wszyscy zdaliśmy sobie sprawę wtedy w jaki genialny sposób działa ta maska. To już nie jesteś ty! I to nagle uruchamia jakiś ogromny proces…

Co wtedy czułeś?

M.Sz To jest kolejne nieporozumienie, które zaszło w kraju. Wykorzystaliśmy fakt, który się wydarzył. I to wydarzył się w wielu różnych krajach, bo przecież podobne operacje odbyły się w innych miejscach świata. Problem wynikł z tego, że widzowie uznali, że film pokazuje Polaków w złym świetle. Dlatego skupili się na tym, że prawdziwa historia potoczyła się inaczej. Podkreślali, że ludzie zaangażowani w losy tego chłopaka pomagali mu i go wspierali. Dlatego podkreślam – my skorzystaliśmy z prawdziwego wydarzenia, którym była nowatorska operacja i na jego podstawie stworzyliśmy fantazję. To, że jest to fantazja podkreśliliśmy między innymi deformacją obrazu. No, ale niestety nie zostało to odczytane… Mateusz Kościukiewicz: Mimo tego, że cała forma wręcz narzuca tego rodzaju interpretacje – że jest to baśń, że ta historia jest wymyślona i przerysowana. M.Sz: Ale nie mam żalu do tego, że Polacy tak odebrali ten film. Większość naszej widowni to ludzie, którzy żyją w Polsce i dobrze się tam czują. Nie podróżują dużo, nie oglądają swojego kraju z różnych punktów widzenia. Jeżeli się dużo jeździ po świecie czy mieszka za granicą, zaczyna się inaczej patrzeć na swój własny kraj. Ja mam tę możliwość, że od 19. roku życia cały czas jeżdżę, poznaję nowych ludzi, patrzę na Polaków na emigracji. Dzięki temu oglądam Polskę z innej perspektywy, dystansuję się do niej. I mam wrażenie, że właśnie to dystansowanie jest odbierane jako wywyższanie się. Zupełnie niesłusznie. Oczywiście to, że zostałam niezrozumiana, sprawiło, że zaczęłam myśleć – A może zrobię film po angielsku, może kombinować gdzieś indziej... No i pewnie będę je robiła. Ale mimo wszystko moim ukochanym filmem jest mój kolejny polski film, który

będę kręcić za niecały rok i który będzie czarną komedią o klasie średniej.

W recenzji o której wspominałaś Bradshaw napisał, że komentarzem o niechęci Anglików do Polaków Szumowska pchnęła czas do przodu, do czasów brexitu. Chyba też nie zauważył satyry na swój kraj?

M.Sz . Satyra na swój kraj jest strasznie trudna i zwykle sprawia, że twórca jest niezrozumiały. Ale myślę, że właśnie dlatego warto je robić. Satyra zawsze coś ważnego obnaża. W Polsce niestety dużo ludzi się obraziło na ten film, ale daje mi to poczucie, że jest on ważny. Może dotknął czułego punktu?

Chciałam zapytać o maskę, w której grał Mateusz. Trafiła na plan z Londynu?

M.Sz. Pierwszy odlew odbył się w Londynie, potem maska była dopracowywana w Berlinie. Ale to była tylko matryca, bo na każdy dzień robiono inną, nową „twarz”.

I podobno aktorzy wytrzymują w takich konstrukcjach kilka godzin dziennie, ty wytrzymywałeś 15...

M.K. Nie miałem wyboru. Wszyscy w ramach naszej filmowej rodziny zgodziliśmy się, że pierwszorzędną sprawą jest zrobienie tego obrazu. Wiązało się to z naginaniem wszelkich reguł i zasad, także związanych z tą maską. Ale okazało się, że fizycznie znosiłem to nie najgorzej, a im lepiej to znosiłem, tym bardziej naginaliśmy zasady. Nie skończyło się to w żadnym wypadku dramatycznie. Praca w masce to od samego początku było ciekawe przeżycie. Pamiętam pierwszą próbę, jeszcze dość surową. Waldemar

Niezwykłą samotność. W naturze aktora jest akceptacja tego, że jest cały czas oceniany. Twoja twarz jest oceniana, jesteś fizycznie oceniany, twoje emocje są wyrażone przez twoją fizyczność. W poprzednim filmie „W imię...” zostałem pozbawiony wszelkich kwestii i przez to – głosu. W tym filmie natomiast zostałem pozbawiony twarzy, czyli głównego środka, którego używa się w tej pracy. To wymaga uruchamiania całego zaplecza, które jest bardzo archaiczne. Gra w masce jest przecież dziś stosowana już tylko w teatrze dla dzieci, albo w eksperymentalnych teatrach, à la Teatr Pieśń i Kozła. Trzeba więc było sięgnąć do podstaw, do teatru antycznego, do teatru awangardowego w Polsce w latach 60., 70. I to wszystko musiałem sobie przypomnieć i spróbować zastosować. Ale oczywiście, jak to na planie i w życiu bywa, ostatecznie wszystko trzeba sprowadzić do bardzo prostych rzeczy. Żeby uruchomić tę maskę, żeby nią zawładnąć, trzeba było wykazać się ekstremizmem emocjonalnym.

Bardzo podobało mi się, jak w filmie pokazaliście przesuwanie granicy tolerancji. Jak „inny, ale swój” stał się obcym.

M.Sz Film z założenia był tak skonstruowany. Oczywiście mogliśmy zrobić tak, że Jacek na początku jest zupełnie normalny, jest wręcz super konserwatywnym chłopakiem i nagle przytrafia mu się ta tragedia. Ale uznaliśmy, że od początku chcemy opowiedzieć historię o odmieńcu. Czyli o tym na ile my, jako społeczeństwo, jesteśmy w stanie tolerować inność. Co się okazuje? Jesteśmy w stanie ją tolerować, jeżeli jest ona w obrębie naszego podwórka, jeżeli dotyczy „swojaka”. Ale jeżeli tylko pojawia się jakikolwiek obcy element, jakieś pęknięcie, to staje się to pretekstem do wyrzucenia takiej osoby poza nawias. Bo nie pasuje do schematu. Chcieliśmy, żeby o tym był ten film.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 769

Atlas szczęścia

Freddie Mercury. Biografia legendy

Helen Russel

Lesley-Ann Jones

„Kiedy czytamy, doświadczamy w umyśle opisanych w historii czynności, obrazów i dźwięków, co stymuluje połączenia nerwowe”.

„Freddie wierzył, że kiedy ludzie których kochasz odchodzą, musisz wrócić do świata żywych jak najszybciej. Nie wolno ci odchodzić razem z nimi, to nie twoja kolej”.

Książki na święta

Baśnie Barda Beedle’a J.K Rowling „Podatność na zranienie jest tak związana z życiem ludzkim jak oddychanie”.

Milkman Anna Burns „I used to puzzle over the extent of this anger, of all of ma’s blaming and haranguing and complaining. It was only much later that I came to realise that this was a case of her not forgiving him for many things – maybe for all things – and not just for not cheering up”.

Becoming. Moja historia Michelle Obama

Rzeczy, których nie wyrzuciłem

„Stajesz się Pierwszą Damą i wtedy ludzie myślą sobie ‚Cóż, ona jest zbyt zajęta, nie ma ochoty ze mną rozmawiać’. Wszystkim moim bliskim mówię: ‚Opowiedz mi o swoim synu’, ale wtedy spotykam się z reakcją: ‚Nie masz ochoty o tym słuchać’. Oczywiście, że mam”.

Marcin Wiecha „Biblioteki są zapisami naszych czytelniczych porażek. Jak mało w nich książek, które naprawdę nam się podobały. Jeszcze mniej takich, które podobają się nam przy kolejnej lekturze. Większość to pamiątki po ludziach, którymi chcieliśmy być. Których udawaliśmy”.

Boskie zwierzęta Szymon Hołownia „Kto był uprzejmy dać magisterium z teologii (że o etacie w Lasach Państwowych nie wspomnę) kapłanowi, który z fetyszyzowanego i niezrozumianego do bólu zdania o „czynieniu sobie ziemi poddaną” wysnuł błogosławieństwo dla rżnięcia tysiącletniej puszczy?”.

Kora, Kora. A planety szaleją Kamil Sipowicz „Zło jest jak łańcuch. Raz zaczęte ciągnie się w nieskończoność. Należy zatem się zastanowić, zanim kopnie się psa lub własnego syna”.

Brakująca połowa dziejów. Krótka historia kobiet na ziemiach polskich Anna Kowalczyk „I na koniec (a może lepiej na początek?) jeszcze jedna scena: młoda Ola jedzie pociągiem z walizką pełną broni i amunicji, które posłużą do napadu na bank w Kijowie. Jest w doskonałym nastroju i serdecznie zaśmiewa się z koleżanką. Pogodny nastrój burzy towarzysząca im starszawa dama, Rosjanka: „Jestem prawie pewna, że pani jeszcze się w nikim nie kochała…”.

Ślepnąc od świateł Jakub Żulczyk „Ale, wiesz, że każdy normalny człowiek potrzebuje kogoś. Potrzebujemy być blisko. Skóra potrzebuje skóry”.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 769 |

Suszone śliwki w boczku 2 opakowania surowego boczku w plasterkach  300 g suszonych śliwek  1 mała czerwona cebula  tymianek i czerwony pieprz 

Piekarnik rozgrzej do temperatury 180°C. Śliwki owiń w plasterki boczku, zepnij wykałaczką i układaj na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Wstaw do piekarnika i piecz około 15 -20 minut, aż boczek będzie rumiany. Podawaj ciepłe posypane drobniutko.

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 769

H&M £14,99

ark Prim 7 UK £

Primark UK £8

on Burt25 £

Legenda świątecznego sweterka

NEXT £34

Next £15

Tu £ 20

Chociaż w Polsce nie mamy tradycji spędzania Gwiazdki w szalonym, świątecznym pulowerze, wiele osób urzekł ten brytyjski zwyczaj. Zapraszamy do przewodnika po najmodniejszych gwiazdkowych wzorach. ns Brow5 e o J 17,9 £

H&M 99 £14,

Co £ 14

ark Prim£14 UK ark Prim£14 UK

Matalan £8

Tu £22

ŚWIĘTA NA WYSPACH

Cooltura+ | Nº 769 |

Pomysły na prezenty Coś dla niej

£1,340 £1,340

Woda perfumowana Calvin Klein 50ml www.theperfumeshop.com

Złoty naszyjnik z diamentem Harrods

£95

Torebka damska Geo Brampton Rose Cath Kidston

£57

Coś dla dzieci

£110

Podświetlany dron Hamleys

Jedwabne kimono Intimissimi Sony Playstation4 Pro z grą Fortnite Games

Księga Rekordów Guinnessa 2019 WHSmith

£55

Coś dla niego £10

£412.85 £412.85

Chronograf „Mozafarian” z elementami z białego złota Harvey Nichols

£73

Koszulka sportowa Lillywhites 10 gier w 1 TK Maxx

£695 Woda toaletowa w sprayu Dior Fahrenheit 100ml Boots Portfel oraz wizytownik Hugo Boss

£19.99

£41

£139

ŚWIĘTA NA WYSPACH

| Cooltura+ | Nº 769

Szafirowa kropla John Lewis

Świąteczny żółw Tiger Stores

£2

Szklana kula British Heart Foundation

Flaming Primark UK

£ 9.99

£ 1.50

£8

Modne bombki

Rubinowe zroszone piórka John Lewis

Bombka „Muchomorek” ze spinaczem Home Sense

£ 4.99

Zobacz jakie ozdoby choinkowe proponują w tym roku najpopularniejsze brytyjskie sklepy.

£8

Świąteczny jamnik w przezroczystej kuli Wilkinson

Szmaragdowy ślimaczek John Lewis

Szmaragdowa drewniana ara John Lewis

£7

£2 £8 Świąteczny pulower Tiger Stores

Turkusowy paw River Island

£3

£6

£3 0

Bombka zdobiona perłowymi koralikami Harrods

£4

Szklana sowa obsypana złotym brokatem M&Co

ZDJĘCIE TYGODNIA

Cooltura+ | Nº 769 |

Z okazji Świąt Bożego Narodzenia oraz zbliżającego się Nowego Roku ATD Structures Ltd www.atdscaffolding.co.uk 02036334013

pragniemy serdecznie podziękować za dotychczasową współpracę oraz złożyć Naszym Klientom, Przyjaciołom i Sympatykom moc gorących życzeń, zdrowia, szczęścia i wszelkiej pomyślności

ZAMÓW DO 12 STAL GOTOWA NA JUTRO SPRAWDŹ CENĘ STALI PROSTO I SZYBKO!

SPRAWDŹ: WWW.STALLONDYN.CO.UK

STAL NA JUTRO!

MOJA ŚWIĄTECZNA WYSPA

| Cooltura+ | Nº 769

Milena Skupiński Laureatka plebiscytu #Polka100, czyli jedna z 18 wyjątkowych kobiet, które inspirują polską społeczność w UK; na co dzień księgowa w National Health Service.

+ Na zakupy świąteczne polecam:

+ Moje pierwsze święta Bożego

+ Gościom w okresie świątecznym

Spędziłam je w Blackpool z przyjaciółmi.

Winter Gardens Blackpool gdzie organizowane są spektakle, pantomimy i inne świąteczne okazje, podczas których można spędzić czas z rodziną.

Narodzenia na Wyspach:

+ Na Wyspach zajmuję się zawodowo:

Pracuję w szpitalu Victoria w Blackpool, gdzie zajmuję się księgowością zarządzającą.

+ Miejsca, które w okresie

świątecznym lubię odwiedzać:

To kościół oraz market świąteczny.

+ Przemieszczam się tu: Prowadzę samochód.

+ Najlepsze miasto/dzielnica do życia:

Obecnie mieszkam w Blackpool, ale uwielbiam spędzać wolny czas w pobliskim miasteczku Lytham.

Market świąteczny w Manchesterze, można tam świetnie spędzić wolny czas oraz zakupić unikalne prezenty dla rodziny i przyjaciół.

+ Punkt gastronomiczny, który polecam: Restaurację Coctail Bar Bem Brasil na Deansgate w Manchesterze można się tam zrelaksować i dobrze zjeść.

polecam:

+ Wyspy Brytyjskie lubię za: Pozytywny nastrój świąteczny.

+ Największą bolączką w WB w tym okresie są:

Korki, a szczególnie autostrada M6.

+ Na Wyspach brakuje mi:

Pierogarni: -) Dobre pierogi są tutaj trudno dostępne.

+ Jeśli nie Wyspy Brytyjskie to:

Święta to czas dla rodziny, więc w Polsce z rodziną, jeśli jest to możliwe.

Szukasz Inwestora? www.szukaminwestora.co.uk Wracasz do Polski lub chcesz sprzedać swoją firmę? ...a może po prostu szukasz inwestora... POMAGAMY WŁAŚCICIELOM FIRM

Tel. 0796 0696 572

PODRÓŻE

Cooltura+ | Nº 769 |

posiadamy certyfikat bezpieczeństwa

PAS 24

Da Vinci C1 Asia wymagany w nowym budownictwie

020 8810 7788 07932 606 180 sales@greenmarkjo inery.co.uk www.greenmarkjoin ery.co.uk GREENMARK Joinery

Unit W, 272 Abbeyd ale

Ltd.

Road, HA0 1TW Lon don

| Cooltura+ | Nº 769

TEKST SPONSOROWANY

Głoska „R”

olska głoska r jest zupełnie inna od jej angielskiego odpowiednika. Jest jednocześnie najtrudniejszą głoską w języku polskim. Nic więc dziwnego, że bardzo dużo dzieci ma z nią problem. Jeżeli nasze dziecko ma 6-7 lat i nie doczekaliśmy się pięknego „RoweRu”, powinniśmy odwiedzić logopedę. To nieprawda, że dzieci dwujęzyczne nie nauczą się polskiej głoski r. Bardzo często przychodzą do mnie rodzice zaniepokojeni faktem, że ich dziecko nie mówi r, a nie zauważyli, że w słowniku brakuje również głosek sz, rz, cz, dż. Głoski te powinny być opanowane zanim rozpocznie się terapię głoski r, ponieważ do ich realizacji potrzebna jest prawidłowa praca mięśni języka, która staje się później niezbędna przy r. Przy głosce r czubek języka wibruje przy wałku dziąsłowym. Istnieje wiele nieprawidłowych realizacji głoski r, jak np. r języczkowe (tzw. francuskie) czy r jednouderzeniowe, dlatego tak ważne jest, aby w procesie wywoływania tej głoski uczestniczył logopeda. 0790 812 09 55 info@mychildtherapycentre.co.uk mychildtherapycentre.co.uk

Filmowanie i fotografia

śluby, chrzciny, imprezy rodzinne konferencje, spoty i filmy promocyjne dla firm

0759 28 79 122 www.urbanrec.eu

Największa wytwórnia oraz hurtownia sztukaterii gipsowej w Londynie Nasza firma oferuje szeroką game produktów:  Listwy sufitowe (cornices & covings)  Rozety ozdobne (Ceiling roses)  Panele ścienne (Panels & Dado rails)  Łuki drzwiowe (Corbels)  oraz inne gipsowe ozdoby do domu Ponad to, oferujemy:  Dorabianie oraz odwzorowanie wszystkich gipsowych elementów  Montaż wszystkich naszych produktów  Dostawa do domu lub budowy  Darmowa wycena oraz pomiary z placu budowy  Darmowa wycena online oraz przez telefon  Darmowa wysyłka katalogu

Zapraszamy do naszej hurtowni Unit J, Field Way Greenford UB6 8UN 0208 578 1644 / 0208 578 8978 info@cornicescentre.co.uk

pnmskiphire@gmail.com Więcej informacji na stronie: www.pnmskiphireltd.co.uk

Nie czekaj - zadzwoń 07746167171

Zabezpieczenie podjazdu w razie potrzeby GRATIS

Załatwiamy permity. Przykrycie skipa i światła GRATIS

PODRÓŻE

Skip Hire 8 yard oraz 12 yard Grab Hire wywóz śmieci/gruzu Załadunek na miejscu

NAJTAŃSZY SKIP W LONDYNIE

NAJLEPSZY SERWIS W NAJNIŻSZEJ CENIE

36 Cooltura+ | Nº 769 |

MIEJSCE NA WEEKEND

| Cooltura+ | Nº 769

Birmingham

Co warto zobaczyć? St Philip’s Cathedral

Katedra świętego Filipa z XVIII w. położona w samym centrum biznesowym miasta, znajduje się na angielskiej liście najważniejszych zabytków (klasa 1). Katedra zaprojektowana została w stylu angielskiego baroku przez Thomasa Archera.

Birmingham Museum & Art Gallery

Muzeum ze znanymi kolekcjami malarstwa – największa na świecie kolekcja Edwarda Burne-Jonesa.

Jewellery Quarter

Dzielnica jubilerów, największa w Europie, której historię można poznać w znajdującym się tam Museum of the Jewellery Quarter. Czynne cały rok od wtorku do soboty w godzinach 11.30-16.00

University of Birmingham

Drugie co do liczby mieszkańców miasto Wielkiej Brytanii, leżące niedaleko na zachód od geograficznego środka Anglii, może zauroczyć nawet najwybredniejszych turystów. Dariusz A. Zeller

ascynująca historia miejsca w połączeniu z ogromem tutejszych atrakcji sprawia, iż żyjąc na Wyspach Brytyjskich przynajmniej raz powinniśmy odwiedzić stolicę regionu West Midlands. Miasto, które zamieszkuje obecnie ponad 1,1 mln mieszkańców, jest dystryktem metropolitalnym i wraz m.in. z Coventry, Wolverhampton, Solihull, Dudley, Walsall, Tamworth teren ten zamieszkuje prawie 6 mln osób, co tworzy drugi pod tym względem ośrodek miejski w Wielkiej Brytanii. Początki Birmingham związane są z czasami rzymskimi. Tu, już około roku 600 n.e. znajdował się obóz wojskowy i skrzyżowanie szlaków. Jednak pierwsza znacząca wzmianka pochodzi z roku 1086 z Domesday Book, czyli Księgi Sądu Ostatecznego, w której małą, biedną miejscowość opisano staroangielskim słowem Beormingahām, oznaczającym „osadę”. W 1166 roku Lord of the Manor Peter de Bermingham uzyskał przywilej działalności jarmarku, co znacząco wpłynęło na rozwój miasta. Odkrycie w okolicy rud żelaza i węgla kamiennego spowodowało natomiast od XVI wieku rozwój przemysłu metalowego i metalurgicznego, a od XVIII wieku jest to centrum przemysłowe. To właśnie w Birmingham w roku 1776 James Watt i Matthew Boulton wybudowali pierwszy, przemysłowy silnik parowy. Z kolei za panowania królowej Wiktorii miasto miało już pół miliona mieszkańców, będąc drugim co do wielkości ośrodkiem w Wielkiej Brytanii, zaraz po Londynie. Status „City” ta sama królowa Wiktoria nadała w roku 1889. Pierwsza uczelnia wyższa (a samych uniwersytetów jest tu aż sześć!), czyli University of Birmingham powstał natomiast w roku 1900. Miasto, będące ważnym ośrodkiem przemysłu zbrojeniowego znacznie ucierpiało w wyniku niemieckich nalotów w czasie

II wojny światowej. Jego odbudowa trwała aż do lat 50. i 60. ubiegłego wieku. Samo centrum miasta, z drapaczami chmur i licznymi biurowcami sprawiało jednak niekorzystne wrażenie, w związku z czym po koniec ubiegłego wieku wprowadzono program rewitalizacji miasta, a w szczególności jego centralnej części, pod nazwą „Big City Plan”. W jego wyniku przebudowa i odnowienie części budynków i ulic spowodowała, iż obecnie Birmingham prezentuje się jako nowoczesny ośrodek miejski, jakim niewątpliwie jest. Warto odnotować, iż rozwijająca się od połowy XVIII wieku sieć kanałów jest teraz znacznie dłuższa od np. sieci kanałów weneckich, z czego licznie i chętnie korzystają nie tylko brummies, jak nazywani są mieszkańcy miasta od skróconej nazwy miasta – Brum. Birmingham jest ważnym na mapie Wielkiej Brytanii ośrodkiem przemysłowym, akademickim i oczywiście kulturalnym. I właśnie wydarzenia kulturalna, jak i sportowe sprawiają, iż turystyka jest również niezwykle istotną częścią tutejszej gospodarki. Fani sportu, a w szczególności piłki nożnej powinni wiedzieć, iż właśnie w tym mieście William McGregor opracował zasady funkcjonowania Football League – pierwszej na świecie regularnej ligi piłki nożnej, co miało miejsce w roku 1888. W jej skład weszły m.in. dwa znane kibicom futbolu drużyny – Aston Villa (założona w roku 1974) oraz Birmingham FC (1875). Co zaś się tyczy aspektu kulturalnego, a ściślej muzycznego miasta, należy odnotować, że miasto to wniosło swój duży wkład w rozwój światowej muzyki. To tu powstały lub stąd przynajmniej częściowo personalnie pochodzili tacy wykonawcy jak Black Sabbath z Ozzym Osbournem, Led Zeppelin, Judas Priest, Electric Light Orchestra, Duran Duran, Napalm Death czy wciąż koncertująca City of Birmingham Symphony Orchestra, której dyrygentem był przez trzy lata Polak Andrzej Panufnik. Miłośniczki i miłośnicy tzw. shoppingów ucieszą się zapewne z faktu, iż Birmingham znajduje się na trzecim miejscu, po Londynie i Glasgow, najlepszych miejscem w Wielkiej Brytanii do robienia zakupów. I to właśnie tam znajduje się największa galeria handlowa poza brytyjską stolicą – House of Fraser przy Corporation Street.

Sarehole Mill

Jeden z kanałów w Birmingham

XVIII-wieczny młyn wodny. 300 metrów od tego miejsca mieszkał przez pewien okres swojego dzieciństwa słynny pisarz J.R.R. Tolkien (widział nawet młyn z okna swojego domu). Miejsce to jest często odwiedzane przez jego miłośników.

Barber Institute of Fine Arts

Galeria sztuki oraz sala koncertowa. Można zobaczyć znane prace Vincenta van Gogha oraz Pabla Picassa, a także jeden z największych i najlepszych zbiorów monet na świecie. Biblioteka miejska

Stadiony Villa Park i St. Andrews

Z Birmingham pochodzą dwie bardzo znane drużyny piłkarskie: Aston Villa oraz Birmingham City ze swoimi stadionami Villa Park oraz St. Andrews. Ten pierwszy to jeden z największych stadionów w Anglii.

Sutton Park i inne National Sealife Centre

Birmingham posiada parki o łącznej wielkości 8000 akrów. Największy z nich (i jednocześnie w Europie) to Sutton Park o powierzchni 2400 akrów. Inny duży i znany park to Cannon Hill Park.

National Sealife Centre

St Philip’s Cathedral

www.birminghamboxoffice.co. Akwarium z ponad 60 różnymi wystawami. Jedna z nich to legendarne, zatopione miasto Atlantyda. Wielką atrakcją jest także 360-stopniowy akrylowy tunel, całkowicie przezroczysty z fantastycznym widokiem na rekiny, żółwie i różnego rodzaju stwory morskie.

Muzeum historii czekolady oraz firmy Cadbury www.cadburyworld.co.uk Zwiedzający mają okazję dowiedzieć się, jakie są poszczególne etapy produkcji czekolady. Muzeum znajduje się dzielnicy Bournville. Jest to jedna z popularniejszych atrakcji w Anglii. Victoria Square

AKTYWNY WEEKEND

Cooltura+ | Nº 769 |

Karolina Sobala – instruktorka fitness Karolina Sobala Fitness Trainer Karolina Sobala Fitness Trainer

Body workout with Sobala W minioną niedzielę przeprowadziłam pierwszy event fitness z cyklu „Body workout with Sobala”. Z grupą blisko stu uczestniczek i uczestników trenowaliśmy w Lampton School w Hounslow.

atronat medialny nad wydarzeniem objął tygodnik „Cooltura+” i radio PRL. Trening kładł nacisk na motywację, dobrą zabawę i spalenie kalorii. Uczestnicy mieli niepowtarzalną okazję, aby wymieniać się doświadczeniami, wzajemnie się motywować oraz znaleźć inspirację do działania w nowym roku. Nie ma lepszej nagrody dla mnie, jako trenerki, od zadowolonego uczestnika, który chwali i mówi, że chce więcej. Mam nadzieję, że udało mi się zarazić

ludzi pozytywną energia i motywacją, bo właśnie na tym mi najbardziej zależy. Każdy powinien zrozumieć, że warto walczyć o siebie i swoje marzenia. Tego typu spotkania służą integracji, ale również pokazaniu, że w grupie siła. Kocham patrzeć na to, jak uczestnicy dają z siebie 100 procent, walczą o każde powtórzenie i zapominają o bólu. Ćwiczenia w grupie, wzajemna motywacja, litry wylanego potu, tysiące uwolnionych endorfin, nieustanne pokonywanie własnych sła-

FIRMA Z 12-LETNIM DOŚWIADCZENIEM

Oferujemy profesjonalne usługi w zakresie montażu wszelkich rusztowań budowlanych.

NIE RYZYKUJ!!! WSZYSTKO ZROBIMY ZA CIEBIE!! - Najwyższa jakość wszystkich produktów w bardzo konkurencyjnej cenie - Okna Pvc REHAU oraz KOMMERLING Z OKUCIAMI ANTYWLAMANIOWYMI - ALUMINIOWE DRZWI PRZESUWNE ORAZ HARMONIJKOWE Z 25 LETNIA GWARANCJA PRODUCENTA!!!

Doradztwo, pomiary, DOWÓZ oraz wyceny bezpłatne Windows & Glass Solutions Ltd. 622 Greenford Road, Greenford UB6 8QT

Tel: 02085782281 Office, Mob: 077 0360 1325 Office, Mob: 079 1636 9230 Robert E-mail: sales@wgsltd.co.uk, windowsglasssolutions@gmail.com

• • • •

Bezpiecznie i solidnie Darmowa wycena na terenie Londynu Konkurencyjne ceny Wykwalifikowani pracownicy

SZYBKO TANIO IE SOLIDN



0759 333 1770 0208 438 0410 jpscaffoldingltd@yahoo.com

bości sprawiły, że był to niezwykły i niezapomniany trening. Postanowiłam sobie, że stanę przed grupą, poprowadzę ćwiczenia i sprawię, że wszyscy, którzy przyjdą, pokochają aktywny tryb życia i będą czerpać frajdę ze wspólnego treningu. Myślę, że to się udało. Pasję, którą sama w sobie odnalazłam, staram się przekazywać wszystkim, którzy ze mną ćwiczą. Radzę, żeby czerpali maksymalnie z życia i nie bali się przekraczać kolejnych granic swoich możliwości. Z trenin-

giem jest jak z każdą zmianą – na początku się boisz, ale robisz pierwszy krok i kiedy widzisz, że nie było to trudne, robisz kolejny, aż w pewnym momencie przyspieszasz i wiesz, że było warto! Do tego was gorąco zachęcam – podejmujcie odważne decyzje i szukajcie w życiu tego, co sprawia, że każdego dnia będziecie wstawać z uśmiechem na twarzy. SobalaTeam – to kobiety i mężczyźni. Co nas łączy? Więzi i relacje oparte na wspólnej pasji – a tą pasją są treningi i dbanie o siebie.

Stolarnia wykonuje na wymiar wszelkiego rodzaju meble: zabudowy wnęk, każdego rodzaju szafy, garderoby, meble kuchenne i łazienkowe, okna, drzwi oraz inne zamówienia według pomysłu klienta. Posiadamy własną lakiernie i maszynę CNC. Przy każdym zamówieniu oferujemy poradę lub wizualizację/rysunek techniczny naszego projektanta, oczywiście na życzenie klienta.

Jackdaw Joinery and Furniture Makers Ltd Unit 37B, Grace Business Centre, 23 Willow Lane, Mitcham CR4 4TU Tel. 02086481711 Mob. 07913676249 Mob. 07864192432 email: info@jackdawjoinery.co.uk www.jackdawjoinery.co.uk Serdecznie zapraszamy do skorzystania z naszych usług

Zdjęcia Marcin Urban

AKTYWNY WEEKEND

| Cooltura+ | Nº 769

Cooltura+ | Nยบ 769 |

Skip Hire Wywรณz ล mieci Londyn i okolice

0844 800 8861 078 1308 7129

Civic Way HA4 0YP Ruislip www.bkltd.co.uk info@bkltd.co.uk

ZDROWIE

| Cooltura+ | Nº 769

Pielęgnacja skóry twarzy w okresie zimowym Beata Wdowczyk Dip ION, terapeutka żywieniowa, www.nutriheaven.co.uk ODŻYWIANIE SKÓRY OD WEWNĄTRZ

Bardzo ważny jest kolagen – stanowi prawie 30 proc. całkowitej masy białka ludzkiego. Kolagen jest jednym z podstawowych elementów budujących skórę, ścięgna i stawy. Kolagen obok elastyny i kwasu hialuronowego dba o odpowiednie nawilżenie skóry, odpowiada za gęstość, jędrność i elastyczność skóry, dzięki kolagenowi odnawiane są komórki skóry.

WITAMINY

Niezbędne witaminy to A, C i E, dzięki nim skóra na dłużej zachowa gładkość, sprężystość i elastyczność, wspomagają one odnowę włókien kolagenowych. Witamina A redukuje proces rogowacenia naskórka oraz stymuluje komórki do odnowy. Źródła witaminy A (w postaci retinolu i karotenoidów): ryby morskie, tran, wątroba, żółtko jaj, masło, oleje roślinne, szpinak, morele, sałata, jarmuż, dynia, groszek zielony, botwina, szczaw, marchew. Witamina C działa wzmacniająco na ścianki naczyń krwionośnych i usprawnia mikrokrążenie działając złuszczająco. Brak witaminy C całkowicie blokuje syntezę kolagenu. Źródła witaminy C to: świeże owoce cytrusowe, czarna porzeczka, papryka, brukselka, kiwi, aronia, kalafior, kapusta. Witamina E skutecznie pobudza metabolizm tkanki łącznej oraz posiada silne właściwości antyutleniające. Skutecznie chroni war-

Pielęgnacja skóry nie opiera się tylko na stosowaniu odpowiednich kosmetyków. Tak naprawdę dla zapewnienia zdrowia skóry równie ważna jest odpowiednia dieta i nawadnianie, szczególnie zimą. stwę lipidową naskórka. Jej głównym źródłem są migdały, tłuste ryby, orzechy, oleje tłoczone na zimno, żółtko jaj, masło i pełnoziarniste produkty zbożowe. Witaminy z grupy B – biotyna, PP (B3), B5 i B2 odgrywają jedną z kluczowych ról w utrzymaniu zdrowej skóry. Dużą rolę odgrywa biotyna (witamina H), której niedobór sprzyja powstawaniu łupieżu, łojotoku oraz łuszczeniu się skóry. Witamina PP wpływa na przemiany wodne w skórze oraz rozszerza naczynia krwionośne. Niedobór witaminy B6 objawia się stanami zapalnymi skóry i błon śluzowych. Z kolei niedobór witaminy B5 (pantenolu) przyczynia się do nadmiernego rogowacenia naskórka. Niedobór witaminy B2 powoduje pękanie w okolicach kącików ust oraz łojotok. Dobre źródła witamin z grupy B to: żółtko jaja, warzywa strączkowe, takie jak: soja, migdały, pomidory, kalafior, podroby, ryż naturalny, mięso, drożdże, mleko, jaja, produkty pełnoziarniste, zielone warzywa, ziemniaki czy też banany. Rutyna, flawonoidy i witamina K odpowiadają za wzmocnienie naczynek krwionośnych. Niedobór wymienionych składników w połączeniu z awitaminozą wspomnianej wyżej witaminy C przyczynia się do powstawania tak zwanych pajączków. Źródła rutyny w żywności to: aronia, bez czarny, dziurawiec, mięta. Flawonoidy

to: czerwone wino, czarny bez, czarna porzeczka, zielona herbata, miłorząb, pietruszka (korzeń i naciowy), seler naciowy, jabłka, wiśnie, winogrona, cytryny, pomarańcze, grejpfruty. Źródła witaminy K to: brokuły, rzepa, natka pietruszki, botwinka, brukselka, jarmuż, szpinak, sałata, kapusta, awokado, jajka.

WODA I KWASY TŁUSZCZOWE OMEGA

Kiedy w organizmie zaczyna brakować wody w pierwszej kolejności wykorzystuje się zapasy zgromadzone w naskórku i w skórze właściwej. W konsekwencji skóra staje się sucha i szorstka oraz stopniowo traci elastyczność. Do funkcjonowania płaszcza hydrolipidowego skóry potrzebne są kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6. Kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6 znajdują się przede wszystkim w tłustych rybach morskich, tranie, pestkach dyni, orzechach, olejach tłoczonych na zimno – lnianym i rzepakowym. Propor-

cja kwasów omega 3 do omega 6 nie powinna być wyższa niż 1:5.

PIELĘGNACJA SKÓRY

Zapytałam dermatologa dr Ewę Berlińską o jej porady dotyczące pielęgnacji cery w okresie zimowym. Doktor Berlińska mówi, że najczęstszym błędem, który popełniamy zimą jest wysuszenie skóry. Skoki temperatur – zimno na zewnątrz, ciepło i sucho w pomieszczeniach powodują, że skóra szybko się łuszczy, naczynka rozszerzają się. Skóra naczynkowa i z trądzikiem różowatym cierpi zimą najbardziej, dlatego należy o nią dbać szczególnie i używać produktów z rutyną. Skóry nie należy poddawać silnym tarciom – ostrym, gruboziarnistym peelingom. W mroźne dni powinniśmy sięgnąć po produkty natłuszczające z zawartością witaminy A, biolipidów i aminokwasów. Nie powinniśmy oczyszczać skóry preparatami z alkoholem, a raczej na tel, komórkowy w Po produktami micelarnymi.

2p za min

PROMOCJA!

T-talk

10% EXTRA!

Zała SMS

816

a do

Super sposób

min.

Super sposób na

na telefony 1.Wyślij SMS-a na numer stacjonarne

Twoje konto telefonu komórkoweg konto T-Talk, które będzie doładow „Dziękujemy T-Talk. Opłata 5GBP. Ab Więcej info o serwisach 020849746

rozmowy z Polską 7p

2. Wybierz numer 03700 min.

z Twojej komórki

1. Wyślij SMS-a na numer 81616 o treści QPDN

telefony z numerem 03700 *Kosztna połączenia komórkowe Jeśli posiadasz darmowe min. opłata

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń

Service provided by

2. Wybierz numer 03700 41 0041, a następnie 0048xx i numer docelowy do Polski

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń na polską infolinię 020 8497 4622 pn-pt 9.30-17.30

*T&Cs: A charge is calls are as a part the lates

TEKST SPONSOROWANY

Cooltura+ | Nº 769 |

Waste & Metal Recycling

Największy Polski Recycling w Londynie

Skup złOmu i metaLi kOLOrOwych oraz wywóz śmieci w jednym miejscu sKuP złoMu  najwyższe ceny  skupujemy każdy metal  bezpłatny dojazd  ważymy na dużych wagach elektronicznych max do 300kg  cena nie ulega zmianie po negocjacji

07845086222 tiPPeR

3,5 t

12 t Hook loader

WyWÓz śMieci  budowlanych  ogrodowych  biurowych  garażowych  innych  kierowca pomaga przy załadunku Operujemy Londyn i Okolice

Worki budowlane

GRATIS!

tiPPeR 12 yards

£240 £140 £80 WynajeM sKiPÓW

8yr i 12yr

SKUP ZŁOMU I METALI KOLOROWYCH Dojazd do klienta. Najlepszy w Londynie!

| Cooltura+ | Nº 769

NASZE CENY Miedź (Copper) ..................... £3.70 - £4.40 Mosiądz (Brass) .................... £2.00 - £2.70 Kable (Cable) ........................ £0.70 - £2.50 Ołów (Lead) .......................... £0.90 - £1.30 Aluminium (Aluminum)............ £0.50 - £1.20 Kwasówka (Stainless Steel) .... £0.50 - £1.00 Złom stalowy (Scrap Metal) .... £80 - £120/tona

PRZEPIS NA WEEKEND

Kupujemy każdą ilość. Cena nie ulega zmianie po negocjacji. Pracujemy 7 dni w tygodniu. Ważymy na wagach elektronicznych do 300 kg.

ZAWSZE DAMY NAJLEPSZĄ CENĘ, DZWOŃCIE DO NAS

Tel. 07500522545

ROZRYWKA ROZRYWKA

Cooltura+ || Nº Nº 769 763 || Cooltura+

Stronę redaguje: redaguje Dariusz Strony Dariusz A. A. Zeller Zeller

Quiz: EKOLOGICZNY Muzyka polska QUIZ

nazwisko Czesława Niemena? 2. Symbolem ochrony a. Nowak przyrody w Polsce jest: b. Łoś Wydrzycki a. c. Burzyński b. Żubr d. Bóbr Sempoliński c. d. Kozica górska

3. „Nie dokazuj, miła nie dokazuj 3. Efekt cieplarniany Przecież nie jest spowodowany jestz Ciebie przez: znowu taki cud a. Tlenek ołowiu Nie b.odTlen razu, miła nie od razuc. Dwutlenek siarki ………………………………..” d. Dwutlenek węgla

a. Nie od razu się przebijesz przez Sprzątanie mój chłód! Świata 4. Akcja b. Nie od razu zniknie rejestrz: „przywędrowała” do Polski Twoich szkód! a. Australii c. Nie od razu stopisz serca b. Ameryki Południowej mego lód! c. Azji d. Afryki Nie od razu się opłaci ten d. Twój trud!

5. Detergenty są to: 4. Kto był pierwszym a. Promienie świetlne wykonawcą utworu b. Inna nazwa ścieków „Kolorowe jarmarki”? c. Substancje syntetyczne

a. Januszdo Laskowski używane prania i zmyb. Irena Santor wania c. Maryla Rodowicz d. Opakowania jednorazod. Jerzy Połomski wego użytku

5. Kwaśne Którego deszcze zespołu działają jest 6. to cytat: „Kocham cię negatywnie na: kochanie moje, kocham a. Częstotliwość opadów cię a kochanie moje…”? deszczu a. Hey b. Maanam c. ONA d. Renata Przemyk

SUDOKU

a. Ludzką Breakout d. skórę b. Andrzej Zaucha c. Chłopcy z Placu Broni 7. Pod pojęciem „Zielone d. Tilt płuca Ziemi” rozumiemy: a. Lasy 7. Kombi b. Łąki – Słodkiego, …….. życia. c. Pola a. Oceany Błogiego d. b. Długiego c. Miłego to: 8. Elektrofiltr d. Element Dobrego oczyszczalni ściea. ków 8. „A kiedy przyjdzie także b. Urządzenie pomiarowe syspo mnie temu klimatyzacji Zegarmistrz c. Przyrząd światła do pomiaru purpurowy zanieczyszczenia gleby By mi zabełtać wychwytujące błękit d. Urządzenie w głowie zanieczyszczenia pyłowe oraz …………………………………….” aerozole a. To go zapytam, czy jest zdrowy 9. Greenpeace to: b. Przyjaciel Zawieje wreszcie a. Ziemi wiatr odnowy b. Międzynarodowa organizac. Stanę się nagle fioletowy cja ekologiczna d. To będę jasnydoi gotowy c. Agenda ONZ spraw ekologii 9. „Wehikuł czasu” to d. Organizacja propagująca przebój którego zespołu? pokój na świecie a. Dżem Coma na świecie 10. b. Pierwszy c. Perfect park narodowy powstał w: d. Ameryce Lao Che Północnej a. b. Azji 10. c.„Niech Europieżyje bal!” śpiewa… d. Ameryce Południowej a. Małgorzata Ostrowska b. Halina Kunicka c. Justyna Steczkowska d. Maryla Rodowicz

dodaj ogłoszenie na

cooltura24.co.uk

24 informacje  wiadomości porady  brexit  sport  film książka  Londyn  Wielka Brytania  świat

Odpowiedzi: 1d, 2b, 3c, 4a, 5b, 6c, 7c, 8d, 9a, 10d.

a. Piec zwierząt b. Krajobraz Komunistanaturalny bez b. c. Krew działań antropogenicznych d. Cenny Cegła twór przyrody, prawc. nie chroniony 2. Jakie byłoparkowy prawdziwe d. Zespół

6. Kto to śpiewał: „Wolność b. Zabytkowe obiekty kocham i rozumiem, kamienne wolności oddaćwahań nie tempec. Amplitudę umiem”? ratury

Odpowiedzi: 1c, 2b, 3d, 4a, 5c, 6b, 7a, 8d, 9b, 10a.

1. Pomnik Dżem – Czerwony jak 1. przyrody to: …….. a. Egzotyczny okaz ze świata

O l  l  l 

Profesor do studenta na egzaminie: Jedzie chłopak z dziewczyną autem. -Chłopak Proszękieruje, pana, czy pan w ogóle a dziewczyna siechcez tyłu. skończyć studia? dzi - Tak panie profesorze. Chłopak się odwraca: -Ona: No to właśnie pan skończył... - Patrz na drogę! l l l - Patrz przed siebie! Do banku w Szwajcarii - Na miłość boską, patrzwchodzi gdzie klient z walizką i ściszonym głosem jedziesz! mówi dowytrzymuje: bankiera: On - nie -Cicho Chciałbym bądź - wpłacić cofam! pieniądze, w tej walizce jest cztery euro.  miliony  Na to bankier uśmiechnięty: Żona dzwoni do męża:

- Marian, kochanie, w naszym samo- Proszęlusterko nie ściszać głosu, bieda to chodzie odpadło... żaden wstyd. - Jak to się stało? - Policjant w protokole napisał, że dachowałam... l l l Zapytali Grzegorza czy repre  Latę,  zentacja z 1974 pokonałaby Rozmawiają dwie przyjaciółki: dzi-siejszą Wiesz,kadrę. mój Romek prawie mi się -wczoraj Tak, wygralibyśmy oświadczył 1:0. Tylkototyle? -- Jak prawie? -- No No tak tak,na proszę 50% pamiętać że większość z nas jest%? już po 70. - Czemu na 50 - Zapytał: Wyjdziesz? l  l  l 

przychodzi ze szkoły chwali -Jasiu Kochanie, pójdziesz ze mnąi na się ojcu: siłownię? Tato, dzisiaj na kartkówce -- Uważasz, że jestem gruba? nie popełniłem żadnego błędu orto- No dobra, jak nie chcesz... graficznego! - I do tego leniwa?

- Uspokój się. Wspaniale synu, a jaki był temat? -- Masz mnie za histeryczkę? -- Wiesz, Tabliczka mnożenia. że nie o to chodzi. - Twierdzisz, że przeinaczam prawdę? l - Nie, po prostulniel musisz ze mną -nigdzie Tatusiu, czy Ocean Spokojny iść! jest spokojny? -zawsze A dlaczego ci tak zależy, żeby iść -samemu? Co za dziwne pytanie? Czy nie możesz pytać się ocoś mądrzejszego? - Mogę.przygotowują Kiedy umarłowMorze MarFaceta szpitalu twe? do operacji. Już leży na stole operacyjnym, podchodzi do niego l l za l chwilę ma go anestezjolog, który Student pyta studenta: uśpić i pyta: egzami-- APowtarzałeś pan to u nascoś jestprzed prywatnie, za nem? swoje pieniążki czy z kasy chorych? -- ZTak. kasy chorych. A co? -- To w takim razie „A, a, a, kotki - Będzie dobrze, będzie dobrze... dwa...”.

ZNAJDŹ 7 RÓŻNIC

SUDOKU DLA DZIECI LABIRYNT

SKOMPLETUJ OBRAZEK

| Cooltura+ | Nº 769

PLAC ZABAW

wytnij i przyklej 45

OGŁOSZENIA DROBNE

Cooltura+ | Nº 769 |

Uwaga !!!

w okresie zmiana w przyjowaniu ogłoszeń enia, świątecznym!!! Wszystkie ogłosz Cooltury które mają się ukazać w wydaniu z dnia 27/12/2018, przyjmowane będą do czwartku 20/12/2018 do godziny 16.00 SERWIS KOMPUTEROWY H-TECH

Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria. Telewizja na kartę, NC+, Polsat. 11 lat doświadczenia Niskie ceny. 07523486296

Serwis i Naprawa Sprzętu Komputerowego. Systemy, Zabezpieczenia, Odzyskiwanie Danych, Wymiana Ekranów i innych Podzespołów, CCTV, Dojazd do Klienta.Tel.: 07723012148, email: halskyt@yahoo.co.uk., www.halskytech.co.uk

PRZEPROWADZKI I PRZEWOZY TAKŻE DO POLSKI

SZUKAM OSOBY DO PRACY Z DZIEĆMI W WIEKU 1,5-5

ANTENY SATELITARNE

Przeprowadzki i przewozy lokalne, międzymiastowe oraz do Polski 7 dni w tyg. 24/h. Konkurencyjne ceny !!! Najtańsze w Londynie i okolicach. Przyjmujemy wszystkie zlecenia małe i duże. 07722560744 mario.remtrans@gmail.com

jako asystent childmindera. Niewymagane wykształcenie, mile widziane doświadczenie. Wymagany język angielski.CV ze zdjęciem i datą urodzenia proszę wysyłać na: colourfulchildcare@gmail.com, 07854072054

ARCHITEKT W LONDYNIE

Wieloletnia praktyka w UK, extensions, loft conversions, listed buildings consent, Kontakt: 07903034463, szymon.dylewski@gmail. com

DO WYNAJĘCIA DUŻY POKÓJ-WEST EALING

Jedynka dl jednej osoby w dużym domu z ogrodem. W domu tylko 2 osoby. Tylko dla osoby pracującej, uczciwej, bez nałogów dbającej o czystość. Cena £ 140+2 tyg.dep. Zapraszm do oglądania, Ania: 07704632628

DWOREK W STANIE DEWELOPERSKIM

Nowo wybudowany dom, 45 min jazdy samochodem od Warszawy miedzy Mszczonowem a Grojcem. 150m2, działka 1360m2 ogrodzona, prywatna droga. 07726231724

DUŻY POKÓJ W SUTTON

Duży pokój do wynajęcia dla jednej osoby(niepalącej) w czystym, wyremontowanym, spokojnym domu, Sutton, SM3. Cena £135/ tydzień, trzy tyg. depozytu. tel 07851254794

Oferujemy pomoc prawną za wypadki w UK. Od początku do końca w języku polskim. Odszkodowania bez stresu 0208 998 3076

IT CONSULTANCY FOR POLISH BUSINESSES IN UK

www.YaskoT.Net IT Cloud Solutions Consultancy www.YaskoT. Net Call: 07533030024

Pomoże w rozliczeniu self assesment, prowadzeniu książek przychodu i rozchodu. 07928595589

 transport zmarłych do Polski  kremacje w Anglii i Polsce  pochówki tradycyjne

 załatwiamy wszystkie formalności

Tel: 07801766959, e-mail: jmnfuneral@gmail.com

Musisz zmienić miejsce zamieszkania i masz niewiele rzeczy do przewiezienia. Zadzwoń do nas!. AJM London - małe przeprowadzki na każdą kieszeń. !! TEL:07848015890

WYWÓZ ŚMIECI CAŁY LONDYN I OKOLICE NAJTANIEJ

Jesteśmy w pełni licencjonowaną firmą. Wywóz śmieci cały Londyn i okolice najtaniej 14yardowe wywrotki, zabieramy każdą ilość. Dzwoń już dziś 07463227169

WYWÓZ ŚMIECI –KONKURENCYJNE CENY POLSKIE CENTRUM ODSZKODOWAŃ

KSIĘGOWA W RICHMOND I OKOLICY.

POLSKI ZAKŁAD POGRZEBOWY W ANGLII

DROBNE PRZEPROWADZKI CAŁY LONDYN I UK DZWOŃ JUZ DZIS NAJTANIEJ

VILLA W BUŁGARII

Nowa VILLA w Bułgarii z widokiem na morze. 30km od Warny 2km od Albeny. Do całorocznego zamieszkania na emeryturze lub na wakacje. Council Taxi TYLKO £30 rocznie.tel 07793 497577

ogrodowych, budowlanych, biurowych i innych .Pomagamy przy załadunku. Pracujemy na terenie całego Londynu. Usługa tego samego dnia. Dostępne samochody 16 yardowe Van 16 yardów. Atrakcyjne ceny. Zapraszamy do współpracy 07886253972 SERWIS KOMPUTEROWY

Naprawa: laptop, tablet, konsola, telefon, zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu, klawiatury, strony www, kamery CCTV, rok gwarancji. Laptop zastępczy. Dojazd do klienta tel. 07411123340, 02088865030

OGŁOSZENIA DROBNE

| Cooltura+ | Nº 769

POMOCNIK INSTALATORA OKIEN I DRZWI

Wymagane doświadczenie i podstawowy angielski. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy, transport(Van), narzędzia zapewnione, możliwość nadgodzin. Kontakt: Andrzej :office@greenmarkjoinery.co.uk,tel:02088107788

PRZEWOZY OSÓB I PACZEK

ANGLIA-POLSKA POLSKA-ANGLIA

Jak zamieścić ogłoszenie?

STOLARZ OKIEN I DRZWI-DAM PRACĘ

Poszukujemy stolarza z doświadczeniem w pracy w UK i PL do produkcji. Oferujemy atrakcyjne warunki pracy i możliwość nadgodzin Marek Tel:07810808838, office@ greenmarkjoinery.co.uk

www.ja-eurobus.pl

+44 777 882 67 09 +44 777 882 56 80

przez internet

PROJEKTANT MEBLI -DAM PRACĘ

www.cooltura24.co.uk

Wymagane doświadczenie w projektowaniu, dokonywaniu pomiarów i tworzeniu dokumentacji technicznej, bardzo dobrej znajomości programu Sketchup. Dodatkowym atutem będzie praca w programie AutoCad. Kontakt: wojtek@greenmarkjoinery.co.uk

ARCHITEKT-PROJEKTY DOMÓW

Rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 stasch@stasch.co.uk

SPRZEDAM OŚRODEK WCZASOWOWYPOCZYNKOWYM W BIESZCZADACH

Działka (3 hektary). Zabudowania ,w pełni wyposażona, piękna lokalizacja, atrakcyjna cena. Więcej informacji pod nr. tel. +44 7966717945 , +48 516379532

ute

za min

POLSKA TELEWIZJA SATELITARNA-PRZEMYSŁĄW ZAJĄC

NC+ Zestawy na umowę i kartę Montaż anten Zapraszamy do punktu 49 Oldfields Circus UB54RR Northolt Sklep Northolt: 02082033162 Instalacje: 07779631401 www.polskatelewizja. co.uk

z tele stacjo fonu n na st arnego acjo do 13 narny krajó 24 go w dz 7 dni iny na dob w tyg ę odniu

DEKODERY NC+-SERVICE ANTEN INSTALACJA

Dekodery NC+ Polsat cyfra+ na umowę lub bez, instalacja, naprawa telewizorów oraz kamer, cctv, alarmy, wszystkie akcesoria: anteny, piloty, uchwyty 07714308939

POLSKA TELEWIZJA NC+

tanie rozmowy międzynarodowe

Sprzedaż, montaż, serwis, rozbudowa, modernizacja. Profesjonalne dostrajanie sygnału SatTV. Montaż anten naziemnych FreeviewHD. Drabina 10m oraz drabina dachowa7m Dariusz Rabski 07894100683

0 844 862 4141 Belgia ................... Francja ................. Hiszpania ............. Holandia ............... Irlandia ................. Kanada .................

1p 1p 1p 1p 1p 1p

Niemcy .................. 1p Włochy.................. 1p Polska ................... 1p Rumunia ................ 1p Słowacja ............... 1p USA ....................... 1p Węgry .................... 1p

Terms & Conditions: Ask the bill payer’s permission before using the service. Calls are charged per minute & include VAT. Charges apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are engaged or unanswered. BT call setup fee applies. Cost of calls from non BT operators & mobiles may vary. Check with your operator. Service provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

PROMOCJA INTERNETOWA Zamieść ogłoszenie Premium online na www.cooltura24.co.uk. Twoje ogłoszenie pojawi się na portalu cooltura24.co.uk oraz zostanie wydrukowane w najbliższym wydaniu Cooltury*

1 tydzień ogłoszenia £14 2 tygodnie ogłoszenia £22 4 tygodnie ogłoszenia £36 * w tygodniku Cooltura zostanie wydrukowane maksymalnie do 25 słów danego ogłoszenia

SKIP HIRE PROMO!

RUBBISH CLEARANCE 8Y

SKIP

£210 + VAT

12Y

SKIP

£260 + VAT

F O R P O S T C O D E S : W1 · W2 · W3 · W4 · W5 · W6 · W7 W8 · W9 · W10 · W11 · W12 · W13 · W14 · NW1 · NW2 · NW3 NW4 · NW5 · NW6 · NW8 · NW9 · NW10 · NW11 · SW1 · SW3 SW5 · SW6 · SW7 · SW10 · TW8 · HA0 · HA9 · UB5 · UB6

07985 109 173

020 8961 6325

space.rubbish @ hotmail.co.uk www.spacerubbishltd.co.uk

Cooltura+ | Nº 769 |

Delikatesy

Mleczko zapraszają na

y n i z d o r u .

-u 15.03.2019

Manchester O2 Ritz Bilety bawimysiew.uk Mleczko

16.03.2019

O2 Shepherd’s Bush Empire Bilety festiwalcooltury.co.uk 24