Gynaecologie & Seksuele Gezondheid by Cornelis Dubbelman

Gynaecologie & Seksuele Gezondheid

Nieuwe behandeling van vleesbomen 8 antwoorden over schimmelinfecties Chronische pijn en vermoeidheid: vooral bij vrouwen Proctologische oplossingen voor de bekkenbodem Schimmelnagels zijn niet sexy Prostaatkanker? Een robot opereert preciezer Vervelende aandoeningen aan de vulva

Onvervulde kinderwens? Ouder worden en vitaal blijven Bekkenbodemklachten: De nieuwste conceptietechnieken en beste centra op een rijtje

Vergrote prostaat leidt tot klachten van seksuele aard en klachten bij het plassen. Wat nu?

Wat kun je eraan doen?

De juiste anticonceptie? Van sterilisatie van de vrouw, koperspiraal tot de juiste maat condoom, lees het in deze uitgave.

voorwoord

van de redactie

Goede dingen doen en de dingen goed doen “Gynaecologie en obstetrie of verloskunde is een gewel-

tere studie met zekerder uitkomsten. Plus het gevoel van

dig specialisme. Dat zeg ik omdat ik zelf gynaecoloog

‘ik doe iets voor jou, doe jij iets voor mij’. Gebleken is dat

ben, maar vooral omdat het specialisme zich concen-

deze netwerkgedachte enorm effectief kan zijn, het vormt

treert op een belangrijk deel van het menselijk lichaam.

daarmee een voorbeeld voor specialistisch Nederland.

Een deel dat letterlijk van wezenlijk belang is voor ons als

In de verloskunde zijn de afgelopen tien jaar studies ge-

mensen. Het gaat namelijk over onze voortplanting en

daan die voor patiënten een bewezen gezondheidswinst

daarmee over ons bestaan. Deze bijlage laat zien dat we

hebben opgeleverd door betere (evidence based) zorg.

grote stappen maken en dat er zich veel afspeelt binnen

Daarnaast is gebleken dat je dingen kunt verbeteren met

het specialisme. En dat we er alles aan doen om onze zorg

positieve financiële resultaten door gebruik te maken van

voortdurend te verbeteren. We willen goede dingen doen.

eenduidige therapieën en minder dure diagnostische pro-

En wat we doen willen we goed doen.

cedures.

Door onze zorg te evalueren kunnen we zin en onzin schei-

De combinatie gezondheidswinst en financiële winst: dat

den en ontdekken welke ‘gaten’ er in onze zorg zitten, om

zijn we gewoon verschuldigd aan de maatschappij en de

ze vervolgens met innovaties te dichten. Er is wel ruimte

individuele patiënt. Ik voel een enorme verbondenheid

voor evaluatie van de zorg, maar bij innovatie wordt al snel

tussen artsen en patiënten. Dokters gaan voor bewezen

gedacht aan termen als ‘meer’ en ‘duurder’. In de zorg is

effectieve zorg met de geringst mogelijke risico’s. Ander-

steeds meer mogelijk: technieken worden ontwikkeld en

zijds is er ook de druk vanuit de economische situatie van

de zorg an sich wordt verbeterd. De toepassing daarvan

de BV Nederland. Als we het niveau en de bereikbaarheid

zijn we aan onze patiënten verplicht, maar tegelijkertijd

van de gezondheidszorg in stand willen houden, moeten

moeten we als specialisten blijven evalueren. Voortdu-

we goed kijken hoe we elke euro besteden. Ik ben ervan

rend de vraag stellen: doen we wel de goede dingen en

overtuigd dat het belangrijk is om als beroepsgroep geza-

doen we die dingen wel goed? Binnen de obstetrie en gy-

menlijk op te treden en een netwerk te vormen.

”Een kinderwens is heel existentieel” Wat als zwanger worden op de normale manier niet lukt? Het verlangen naar een kind kan enorm groot zijn.

naecologie hebben we daarin een aantoonbare traditie.

Kwaliteit is lastig te meten en je kunt je daarnaast afvra-

Historisch zijn het vaak individuele artsen die zichzelf die

gen wat de urgentie is om kwaliteit zichtbaar te maken. Ik

Dr. Sjaak Wijma is voorzitter van de NVOG, de Nederlandse

vraag hebben gesteld. Met de maatschappelijke ontwik-

was recent te gast bij de luchtmacht. Daar zijn ze voort-

Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie

kelingen en de toenemende statistische inzichten zie je

durend bezig om de kwaliteit transparant te maken en te

dat de eisen aan de studies en evaluaties steeds hoger

meten, om veiligheid van werken te vergroten en daarmee

Deze bijlage maakt duidelijk dat we op veel verschillende

zijn geworden. De fase van het onderzoek door de indivi-

hun positie te versterken. We kunnen daar wat van leren:

manieren onze kwaliteit verbeteren en daarbij –want daar

duele dokter is zo’n jaar of twintig geleden afgesloten. We

we moeten kwaliteit meetbaar maken en wat mij betreft

zijn we tenslotte artsen voor- de vinger aan de pols blijven

gaan sindsdien steeds meer toe naar netwerken en ook

mag kwaliteit zwaar meewegen in de wijze waarop je als

houden. De ontwikkelingen op het gebied van fertiliteit

binnen de NVOG is een netwerk-consortium ontstaan.

zorgverlener gefinancierd wordt. Dan levert investeren in

gaan snel. Maar ook inzichten als het belang van een ge-

Dat heeft ertoe geleid dat men studies samen ging doen

kwaliteit daadwerkelijk voordeel op voor de aanbieder.

zonde bekkenbodem en nieuwe visies in de aanpak van

door gebruik te maken van een netwerk van ziekenhuizen

Het zou uitdagend zijn om de uitgaven in de zorg niet

aandoeningen in dit ‘wezenlijke’ lichaamsdeel komen aan

waar de collegae werkzaam zijn. Op die manier genereer

slechts te beheersen op basis van geproduceerde volu-

de orde. Ik wens u veel leesplezier.”

je gegevens van veel meer patiënten en daarmee een be-

mina, maar kwaliteit meer sturing te geven.

IVF en ICSI

IUI

Bij IVF (In Vitro Fertilisatie) wordt een aantal eicellen via een punctie uit de eierstok-

Als zwanger worden op de natuurlijke manier niet lukt, staan tegenwoordig verschillende methoden ter beschikking om de natuur een handje te helpen. “De gebruikte methode hangt af van het probleem”, start José met een overzicht. “Allereerst heb je ovulatie-inductie: met gebruik van hormonen wordt een ovulatie op gang gebracht, meestal met tabletten. Dat is vrij laagdrempelig.” Een tweede stap is Intra Uterine Inseminatie (IUI), met of zonder hormoonstimulatie. Dat wil zeggen dat bewerkt sperma in de vagina wordt gebracht. “Dit gebeurt vaak als er sprake is van een minder goede kwaliteit zaad”, licht José toe. FSH is Follikel Stimulerend Hormoon, een hormoon dat de groei van eicellen stimuleert. Deze hormonen worden op verschillende manieren verworven: urinaire

Colofon

Pulse Media Group

De mogelijkheden om zwanger te worden

Gynaecologie als breed vak

Senior Media Advisor Cornelis Dubbelman cornelis.dubbelman@pulsemedia-group.com

De inhoud van de commerciële bijdragen zoals bedrijfsprofielen, expertinterviews, expertbijdrage en advertorials beschrijven de meningen en standpunten van de geïnterviewden. De redactie van PMG tracht alle fouten te voorkomen, echter kan de redactie niet in staan voor eventuele fouten of onvolkomenheden in deze bijdragen. PMG aanvaardt hierdoor geen aansprakelijkheid.

In behandeling bij een fertiliteitskliniek

De impact van fertiliteitsbehandelingen

De rol van de prostaat

Syndroom van Asher: verklevingen

Proctologie: belangrijk vak

Bekkenbodem vraagt om steun

Hoe vleesbomen te behandelen

Productie/Lay-Out Bert Potse, Jelle Heijman, Studio Razend Redactie Cor Dol (hoofdredacteur), Irma van der Lubbe, Annemiek de Waard Foto‘s Bigstockphoto.com Drukker Janssen/Pers Rotatiedruk, Gennep

Pulse Media Group B.V. Keizersgracht 127 1015 CJ Amsterdam T 020 70 70 590 www.pulsemedia-group.com

ken gehaald en in het laboratorium samengevoegd met zaadcellen. Na bevruchting worden één of maximaal twee bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder. “IVF wordt toegepast als de eileiders zijn afgesloten en/of als het zaad een slechte kwaliteit heeft. Of als andere behandelingen hebben gefaald.” ICSI is weer een stap verder. Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie is een volledige IVF-behandeling met een toevoeging. “Eén zaadcel wordt geselecteerd en in de eicel geïnjecteerd. Dit gebeurt als de man erg slecht zaad heeft en bij paren waarbij bij IVF geen bevruchting is opgetreden.” Als er zelfs geen zaadcellen in het ejaculaat worden aangetroffen, zijn er nog twee manieren om zaadcellen te verkrijgen: via punctie in de zaadleider (PESA) of in de bijbal (TESE).

Verwerking en rouw Als ondanks alle mogelijkheden, met hormoonbehandelingen, puncties en bijbehorende emotionele achtbaan de zo gewenste zwangerschap uitblijft, dan moeten mensen dit ‘onzichtbaar’ verdriet verwerken. “Dit hele traject is voor veel paren heel zwaar, fysiek en emotioneel. Als teleurstellingen zich opvolgen, moet je relationeel ook sterk in je schoenen staan”, aldus José. “Buitenstaanders denken: wat

er nooit was, kun je ook niet missen. Of: je hebt toch een leuk leven? Maar er volgt een echt rouwproces., waarin je elkaar makkelijk kunt kwijtraken. Wat het zegt over de maakbaarheid van het leven? Er is geen garantie; het leven is dus niet maakbaar. Ik snap de discussie wel, want waar is de grens. Maar een strikte grens is er niet. De grens wordt bepaald door hoever mensen zelf willen gaan, hoe ver de fysieke en emotionele rek gaat. En die gaat soms verder dan medici zinvol achten.”

Auteur: Cor Dol

expertinterview

Verbeteringen IVF-techiek: kwestie van details IVF-behandelingen in Nederland staan op een hoog niveau. Kennis wordt gedeeld, technieken verbeterd.

“In Nederland zitten we niet in een concurrentiepositie: iedereen mag bij elkaar in de keuken kijken. In andere landen wordt meer commercieel gewerkt en is er weinig onderlinge hulp en uitwisseling van kennis. We doen hier niet aan geheimhouding. Als een patiënt in een ander ziekenhuis kan profiteren van onze kennis, dan doen we daar niet moeilijk over. Alles voor de patiënt.”

Inhoud

FSH-preparaten worden verkregen uit de urine van vrouwen in de overgang en recombinant FSH-preparaten worden via een celcultuur in laboratoria vervaardigd. Er wordt druk gediscussieerd welk preparaat de voorkeur heeft. Het een lijkt iets goedkoper, het andere gebruiksvriendelijker.

“De kinderwens kan soms heel ver gaan. Het is een heel existentiële wens waar je hele toekomst aan hangt. Dat ga je merken naarmate het niet lukt om zwanger te worden”, vertelt José Knijnenburg. José is algemeen directeur van Freya, de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. “We noemen het geen patiëntenvereniging, want niet iedereen voelt zich een patiënt.”

Hoe komt het dat IVF-behandelingen in Nederlandse ziekenhuizen op zo’n hoog niveau staan?

Partners

Managing Director Maarten Le Fevre maarten.le.fevre@pulsemedia-group.com

Wat is de gebruikelijke gang van zaken rondom het invriezen van embryo’s? “Bij een follikelpunctie proberen we acht tot tien eicellen te verkrijgen. Ongeveer 70 procent van de eicellen zal bevrucht worden, dus er ontstaan zes à zeven embryo’s. Om het aantal meerlingen terug te dringen, plaatsen we tegenwoordig één embryo in de baarmoeder. Als er mooie embryo’s over zijn, kun je die bewaren door ze in te vriezen in vloeibare stikstof. Daarmee zet je alle biologische processen stil. Als de behandeling niet slaagt, kun je een embryo ontdooien. Of zelfs na enkele jaren, na een doorgemaakte geslaagde

zwangerschap. Zo kun je met één punctie en één simulatie met tussenpozen bijvoorbeeld twee of zelfs drie kinderen krijgen, telkens als eenling. Dan ben je effectief en kostenbesparend bezig. Embryo’s worden maximaal vijf jaar bewaard. Rondom die tijd moet er een beslissing worden genomen, want we zijn geen embryo-spaarbank.”

Waar zitten verbeteringen in de techniek met name in? “Dat zit in details en de verschillen lijken marginaal, maar kennelijk doet het er toch heel veel toe. Die details zitten bijvoorbeeld in de snelheid van ontdooien, er is een heel recept dat nauwkeurig gevolgd moet worden. Het invriezen en ontdooien zijn kritische processen. Het is essentieel dat er geen ijskristallen in de cellen ontstaan. Belangrijk is ook een goed kwaliteitssysteem, dat afwijkingen direct opmerkt zodat je er goed op kunt anticiperen. Alles is traceerbaar en dat is ook nodig, want het gaat om precaire zaken. Er mag nooit iets verkeerd gaan.”

Welke ontwikkelingen verwacht u de komende jaren? “Het wordt steeds belangrijker om het em-

bryo te selecteren dat de hoogste kans op innesteling geeft. Zoals gezegd plaatsen we er tegenwoordig maar één tegelijk terug, dus die selectie is belangrijk om de ‘time to pregnancy’ zo kort mogelijk te houden. Daarvoor moet je allereerst zorgen voor mooie embryo’s en om daar dan de beste uit te kiezen, worden allerlei technieken ontwikkeld om dat verder te verfijnen. We doen onderzoek op dit moment aan het EEVA-systeem [Early Embryo Viability Assessment], waarbij embryo’s in een bakje in een stoof zitten. Om de paar minuten wordt een fotootje gemaakt met heel weinig licht. Als je die foto’s na enkele dagen aan elkaar plakt, krijg je een filmpje met de ontwikkeling van het embryo. Zo kun je bepalen hoe snel en wanneer de cellen van het embryo zich delen: dat zijn kritische momenten die bepalen of een embryo een goede kans op innesteling in de baarmoeder heeft. We zijn bezig om dit systeem in de praktijk te testen om te zien of het ons betere hulpmiddelen geeft om de kans op een zwangerschap te vergroten.”

Zit IVF in de basisverzekering? “Daar is helaas een wat minder vrolijke ontwikkeling gaande. Momenteel worden

Dr. Roel Schats is gynaecoloog en hoofd IVFcentrum in het VUmc te Amsterdam.

drie behandelingen vergoed, maar er waren plannen om dat terug te brengen naar één. Dat hebben we dat als beroepsgroep in samenwerking met de patiëntenvereniging Freya vooralsnog kunnen afwenden, maar met nieuwe bezuinigingen in het vooruitzicht zou dat wel realiteit kunnen worden.”

van de redactie

Gynaecologie en seksuele gezondheid

Zolang de kinderwens sterker is

Gynaecologische ongemakken kunnen gevolgen hebben voor het seksleven, maar het is niet makkelijk om erover te praten.

Het verlangen naar een kind, zelfs als het een tweede is, kan groot zijn. Lisanne vertelt over haar belevenissen.

“Veel vrouwen zijn geneigd de oorzaken van problemen tijdens het vrijen bij zichzelf te zoeken, ook als er bijvoorbeeld erectieproblemen van de man zijn”, zegt dr. Marieke Paarlberg, gynaecoloog en woordvoerder van de NVOG (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie). Elk gynaecologisch probleem heeft impact op het seksueel welbevinden. Bijvoorbeeld geen kinderen kunnen krijgen, kwaadaardige aandoeningen aan de geslachtsorganen, endometriose (‘verdwaald’ baarmoederslijmvlies), urineverlies, verzakkingen en vagina-aandoeningen. De zin in vrijen vermindert dan. Dat kan veroorzaakt worden door de klacht, ongerustheid, schaamte, of bijwerkingen van bepaalde hormonen of medicijnen.

recht van pijn bij het vrijen. Opwinding is belangrijk en pijn is niet opwindend.” Ook kunnen vrouwen na de overgang extra moeite hebben om vochtig te worden. Ongeveer een kwart van de vrouwen ervaart pijn bij het vrijen. “Maak het bespreekbaar! Ik ken een vrouw van 76 jaar en haar man met prostaatkanker die goede seks hebben, ondanks dat niet alles meer kan.”

Maar er zijn ook schrijnende voorbeelden van vrouwen die seksueel mishandeld zijn en dit niet melden. Veertig procent van alle vrouwen heeft tijdens haar leven te maken gehad met fysiek seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Taboe Volgens Paarlberg zijn de uitvinders van

Goede seks Gynaecologische problemen kunnen op elke leeftijd voorkomen. “Bijvoorbeeld een achttienjarig meisje dat pijn heeft tijdens de seks. Ze heeft pijn aan haar vagina, spant daardoor ongemerkt de spieren van de bekkenbodem aan en penetreren lukt dan niet. Ze krijgt plaatselijke huidafwijkinkjes en komt in de vicieuze cirkel te-

de seksuele revolutie in de jaren zestig, nu senioren, waarschijnlijk seksueel actiever dan drukke dertigers. “Bij weinig ouderen rust een taboe op het bespreken van seksuele problemen, eerder bij jongere artsen.” Paarlberg vindt het ook typisch dat de onderdelen van de man gewoon bij naam worden genoemd: penis, teelballen, enzovoort. “Bij vrouwen niet, bij meisjes wordt de vulva bijvoorbeeld alleen vagina of spleetje genoemd. Bij een echo heeft men het over ‘een jongetje, want ik zie z’n geslachtsorgaan’. Bij vrouwen zie je ‘niets’, die hebben alleen een gaatje bij wijze van spreken.” Toen het hip werd te ontharen, werden de schaamlippen zichtbaar. “Ik zag dat voor het eerst bij Turkse en Marokkaanse vrouwen. De (porno)industrie en klinieken speelden hierop in: de schaamlippen moeten klein zijn. Terwijl bij negentig procent van de vrouwen de binnenste schaamlippen groter zijn dan de buitenste. De vraag naar een schaamlipverkleining neemt toe, maar gelukkig ziet de helft van de vrouwen met zo’n wens na goede voorlichting af van een operatie.”

Lisanne Roos-Ekkel (31) had al een kind,

op de natuurlijke manier zwanger te wor-

tig: haar voorgeschiedenis en probleem is

maar daarmee was haar gezin voor haar

den. Niets aan de hand, dacht ik. Toen

bekend. “En het personeel in de kliniek is

gevoel nog niet compleet: de wens voor

onze zoon anderhalf jaar was, wilden we

heel begaan. Ik word niet als een zielen-

een tweede kind was zeker aanwezig. Om-

graag nog een kindje. Na een jaar was ik

poot behandelend. En bij een succesje is

dat Lisanne al een kind had, verwachtte ze

nog niet zwanger en besprak het met mijn

er gemeend enthousiasme. Heel leuk.”

niet al te veel problemen met het opnieuw

huisarts, die ons verwees naar een ferti-

zwanger worden. “Het duurde de eerste

liteitskliniek.” Daar bleek dat de eerste

keer wel iets langer dan gemiddeld voor ik

zwangerschap eigenlijk een groot wonder

zwanger was, maar in ieder geval minder

was, want uit onderzoek bleek dat de kans

dan een jaar. Toch lukte het om gewoon,

op een spontane zwangerschap bijzonder

Inseminatie Inmiddels is Lisanne nog in behandeling voor een tweede zwangerschap. “Ik start met vaginale tabletten vlak na een inseminatie om de baarmoederslijmvlies wat dik-

klein was.

ker te laten worden, zodat een eitje meer kans heeft om zich goed te nestelen. Ja, ik

Fertiloscopie

heb er veel voor over. Het vreemde is dat

“Ik heb heel veel eitjes, maar ze doen niets.

we nooit van tevoren hebben besproken

Ze groeien niet, ze springen niet. Ze moe-

Auteur: Annemiek de Waard

ten dus gestimuleerd worden om te groei-

scopie, waarbij met een heel klein came-

en en om te zorgen dat ze, als ze groot

raatje op een katheter, via de vagina de

genoeg zijn, een eisprong maken. Dit kan

baarmoeder en eierleiders kunnen worden

voorkomen bij vrouwen met overgewicht

beoordeeld. Zo kan een arts onder meer

of in de overgang, maar in die categorieën

bekijken of de eileiders doorgankelijk zijn.

val ik niet. Ik had het dus ook, maar een

“Zo’n onderzoek is natuurlijk geen feestje,

medische verklaring ken ik verder niet. Ik

maar dit was niet zo erg om te ondergaan.

heb waarschijnlijk één of hooguit twee

En binnen een kwartiertje is het klaar. Je

spontane eisprongen per jaar, dus die eer-

moet wel even blijven in verband met een

ste zwangerschap was puur geluk”, vertelt

eventuele nabloeding.” Lisanne heeft één

Lisanne. Lisanne onderging een fertilo-

behandelend arts en vindt dat erg pret-

hoe ver we zouden gaan, maar als je eenmaal dat pad bewandelt, is het makkelijker om weer een volgende stap te zetten, bijvoorbeeld naar IVF of ICSI. Ik denk wel dat we het nog wel even zullen blijven proberen, tenzij ik het lichamelijk en geestelijk niet meer trek. Maar zolang de kinderwens sterker is, gaan we er voor.”

Auteur: Cor Dol

interview met

Sterilisatie van de vrouw: snel en goed

Kinderwens vraagt om individuele benadering

De ‘nieuwe’ hysteroscopische sterilisatie van de vrouw is snel, veilig en betrouwbaar.

De stap naar een fertiliteitskliniek wordt niet makkelijk gezet. Als je er eenmaal bent, wil je ook de best mogelijke zorg.

Als het gaat om sterilisatie bij de vrouw, welke technieken kunt u dan onderscheiden? “De conventionele manier is met de kijkbuisoperatie, de laparoscopische sterilisatie. De nieuwe methode, die ik tien jaar geleden in Nederland en Europa introduceerde, is de hysteroscopische methode. Dat gaat met een kijkbuis via de vagina en baarmoederholte. Deze laatste manier staat ook bekend als ESSURE.”

Toch lijkt sterilisatie van de man de weg die het meest bewandeld wordt voor paren die een definitieve anticonceptie willen. “Dat is alleen in Nederland en Engeland zo. Daarbuiten gebeurt het bijna niet. Zo’n vijf jaar geleden waren in Frankrijk circa 1.600 sterilisaties van mannen tegen 36.000 in Nederland. In andere landen waaronder Italië of Spanje vinden er nog minder sterilisaties plaats bij mannen. Het is dus sterk cultureel gebonden of de man of de vrouw de beslissing neemt. In vergelijking met de oude methode van sterilisatie van de vrouw, was de sterilisatie van de man een stuk eenvoudiger. Bij een man: poliklinisch onder plaatselijke verdoving. Bij een vrouw: opname op de dagbehandeling en onder narcose. De mogelijke complicaties bij de vrouw waren bovendien ernstiger.

Dus het is logisch dat veel Nederlandse mannen zich lieten steriliseren in plaats van de vrouw. Overigens was de betrouwbaarheid van beide methodes vergelijkbaar.”

Hoe ziet de vergelijking eruit met de ESSURE? “Dit is een poliklinische ingreep zonder verdoving. De ingreep duurt altijd korter dan 10 minuten, gemiddeld 3 tot 5 minuten. Het is de meest betrouwbare vorm van anticonceptie die bestaat. Bovendien treden er veel minder complicaties op. De behandelde vrouwen hebben achteraf soms enkele uren een menstruatiegevoel, dat is eigenlijk alles. Bij CASA Klinieken zijn nagenoeg alle vrouwen bij één bezoek geholpen. We noemen dat de ‘see and treat’-filosofie. Je vult vooraf een vragenlijst in en komt op het juiste moment in je cyclus naar de kliniek. Informatie wordt van tevoren via de telefoon verstrekt, opgestuurd en er wordt verwezen naar de website voor aanvullende informatie. De vrouw in kwestie wordt geadviseerd over hun keuze, een routine onderzoek met echoscopie en direct geholpen. Economisch gezien is dit een groot voordeel: met de laparoscopische methode is men 3 tot 5 dagen uit de roulatie.”

Wat gebeurt er precies met de ESSURE-methode?

“We plaatsen een stent in de eileider, eenzelfde stent als wordt gebruikt om bloedvaten open te houden. Geen eendenbek, geen verdoving, geen jodium. Wat lauwwarm water en een klein kijkertje. Dat is alles. Door het plaatsen van de stent groeit de eileider dicht. Na drie maanden wordt met een echoscopie gecontroleerd of de stent goed zit en dat is bijna altijd het geval. Op dit moment wordt in een aantal ziekenhuizen in Nederland de opvolger al gebruikt, bij wijze van proef. Daarbij hoeft geen controle na drie maanden plaats te vinden. De vrouw blijft normaal menstrueren.”

Waarom heeft u ervoor gekozen om een zelfstandige fertiliteitskliniek op te zetten, vanuit de ziekenhuizen in Twente?

Dr. Michel Vleugels is als gynaecoloog

Zijn er ook contra-indicaties voor de ESSURE?

verbonden aan CASA Klinieken.

“Ja, als iemand alleen al twijfelt over het uitvoeren. De methode is namelijk zodanig betrouwbaar, dat een weg terug er niet is. Een zwangerschap kan dan alleen nog via IVF.”

prijs te leveren. Anticonceptie en sterilisatie valt voor de Nederlandse vrouwen in het aanvullend pakket van de verzekering. In de CASA klinieken hoeft de vrouw vervolgens niet bij te betalen, anders dan behandeling in de ziekenhuizen.”

Wordt de ESSURE overal in Nederland aangeboden? “Ik schat in 80 procent van de ziekenhuizen, waarbij de ervaring binnen de ziekenhuizen wel kan verschillen. De behandeling wordt uiteraard ook in de CASA Klinieken aangeboden. Wij zijn door twee van de vier grote zorgverzekeraars aangewezen als ‘preferred center’. Dat betekent dat we de verplichting hebben de behandeling voor de kost-

Dr. Tim van der Heijden: “We denken dat mensen met een kinderwens een heel individuele benadering nodig hebben. De oorzaak van het uitblijven van een zwangerschap kan zo divers zijn, dat daar eigenlijk de nadruk op moet liggen. Daarnaast is het mooi dat ziekenhuizen die voorheen concurrerend waren, nu op kleine onderdelen intensief met elkaar samenwerken en in deze kliniek hun expertise bundelen.”

Meer informatie? CASA Klinieken heeft vestigingen in Leiden, Den Haag, Rotterdam, Goes, Maastricht, Amsterdam en binnenkort in de regio Utrecht. Meer informatie is te vinden op www.casa.nl

Voorzijde van Fertiliteitkliniek Twente

Is voor een individuele benadering per se een zelfstandige kliniek nodig? “Je kunt de opvang van patiënten zo organiseren dat je ze op de beste manier kunt helpen, buiten de ziekenhuiscultuur om. Je kunt een specialisatie creëren en in een groot ziekenhuis is dat wat moeizamer, daar moet je je meer houden aan de cultuur en organisatie binnen het ziekenhuis. In de Fertiliteitskliniek Twente kunnen we een eigen cultuur kweken.”

Kunt u daar een praktijkvoorbeeld van geven? “De meeste paren worden via de huisarts doorverwezen. Hier voeren we een uitgebreid intakegesprek met het paar en daarin proberen we uit te zoeken wat het nodig heeft. Soms is er sprake van een eisprongstoornis, die misschien met medicatie verholpen kan worden. Maar het komt ook voor dat een heel andere benadering nodig is, met meer aandacht voor de emotionaliteit. Als een zwangerschap uitblijft, kan faalangst ontstaan en het niet meer vertrouwen in de prestaties van het eigen lichaam. Er zijn mensen in ons team die in die problematiek gespecialiseerd zijn. We werken in de kliniek samen met

verschillende disciplines, zodat je mensen de juiste begeleiding kunt geven. Daar horen maatschappelijk werk en psychologie ook bij.” Dr. Marieke Verberg: “Onze centrale ambitie is: patiëntvriendelijkheid en topzorg leveren. Onze enige zorg is goede zorg voor fertiliteitspatiënten en dat biedt mogelijkheden in een aparte kliniek. Als de beslissing om naar een fertiliteitskliniek te stappen eenmaal genomen is, willen mensen snel geholpen worden. En als onderzoek gedaan is, willen ze ook zo snel mogelijk weten waarom het niet lukt om zwanger te worden.”

Welke ambities leven verder in de kliniek? “Omdat behandelingen minder vergoed worden door de zorgverzekeraars, werken we sterk aan preventie. Dus letten op de levensstijl: we hebben verbinding met een adipositaspoli en een antirookpoli. Daarnaast zijn we bezig met het opzetten van een eigen donorbank en een apotheek voor de specifieke medicatie voor onze behandelingen, die soms elders lastig te krijgen is. Verder wordt in de kliniek wetenschappelijk onderzoek verricht zodat we in de toekomst onze patiënten nog beter en effectiever kunnen helpen.”

Welke rol speelt fertiloscopie in de behandeling? “Met een fertiloscopie kan de doorgankelijkheid van de eileiders worden beoordeeld, maar ook de buitenkant en de beweeglijkheid van de eileiders, zo nodig zelfs in combinatie met het onderzoek van de binnenzijde van de baarmoeder. Hierdoor hoeven patiënten geen kijkoperatie te ondergaan, waardoor er geen opname en narcose nodig is. Onze ervaringen én die van patienten hiermee zijn goed.”

Meer informatie? De Fertiliteitskliniek Twente is voortgekomen uit de ziekenhuizen in Enschede, Hengelo en Almelo. De kliniek is gevestigd aan de Demmersweg 66 te Hengelo. Meer informatie is te vinden op: www.fertiliteitskliniektwente.nl

advertorial

van de redactie

Vruchtbare periode nauwkeurig voorspellen

Met lege handen en toch gelukkig

Als je precies weet wanneer je vruchtbare periode is, weet je ook wanneer de kans om zwanger te worden het grootst is. Een vrouw is, zelfs in normale omstandigheden, maar voor een vrij korte tijd per cyclus vruchtbaar. Voor vrouwen met bijvoorbeeld een onregelmatige cyclus is het erg lastig te voorspellen wanneer het moment daar is. Dankzij een modern en eenvoudig hulpmiddel valt nu snel vast te stellen wanneer de vruchtbare periode is, en krijg je zelfs een voorspelling voor de komende cyclus.

Vruchtbaarheidsmonitor De OvuSense vruchtbaarheidsmonitor biedt een nauwkeurig inzicht in vruchtbaarheidsperiodes en menstruatiecycli. Door aan te geven wanneer ze vruchtbaar zullen zijn helpt de OvuSense Reader vrouwen die zwanger willen worden door het geven van een nauwkeurige voorspelling van de volgende vruchtbaarheidsperiode. De OvuSense is het enige instrument met dit doel

dat zeer kleine temperatuurverschillen (0,0457 graden Celsius) kan registreren en vastleggen. De kerntemperatuur (inwendige temperatuur) wordt gemeten, dat is veel betrouwbaarder dan het meten op andere plekken van het lichaam. Aangezien de lichaamstemperatuur tijdens een eisprong met 0,3 tot 0,4 graden stijgt, kan zo worden vastgesteld of een eisprong heeft plaatsgevonden. De geringe temperatuurdalig voor de eisprong wordt ook geregistreerd. Bij andere meet- en voorspelmethodes is de kans aanzienlijk dat deze temperatuursveranderingen niet, of niet nauwkeurig worden waargenomen. De software van de OvuSense filtert bovendien niet-relevante gegevens, zoals koorts en afwijkende en onzekere metingen, uit het resultaat.

Sensor en Reader De OvuSense bestaat uit twee delen: de Sensor en de Reader. De Sensor heeft de grootte van een kleine tampon en kan door de gebruikster ‘s nachts eenvoudig zelf in de vagina worden ingebracht. De Sensor kan drie menstruatiecycli gebruikt worden. In die periode zijn voldoende gegevens verzameld om duidelijkheid te geven of er wellicht een medische reden is waarom een zwangerschap uitblijft. ‘s Nachts registreert de Sensor om de vijf minuten de kerntemperatuur. Na ontwaken wordt de Sensor in de Reader geplaatst om de gegevens uit te lezen en op te slaan. De verzamelde informatie vormt meerdere grafieken en is eenvoudig op een display af te lezen. Ook worden eventuele afwijkingen van informatie voorzien, bijvoorbeeld het advies om een arts te raadplegen.

Vergelijking Vergelijkbare producten Detecteert de ovulatie Voorspelt de vruchtbare periode een maand van te voren

OvuSense

Basale lichaamstemperatuur

Hormoon testen

Elektrolyten testen

nee

ja (AlDetecteert de afwezigheid van ovulatie

leen LH, ja

nee

wanneer

nee

dagelijks gebruikt)

Constateert andere afwijkingen in de cyclus Verzamelt alle relevante gegevens en geeft advies

nee

In het ziekenhuis wordt een eisprong bepaald via een folliculaire echoscopie. Daarvoor moet een vrouw een aantal dagen achter elkaar naar het ziekenhuis komen: een tijdrovende en dure methode, die echter bijna 100 procent zekerheid geeft. De OvuSense is zeer patiëntvriendelijk en eenvoudig in het gebruik. De betrouwbaarheid van de methode is maar liefst 95% ten opzichte van de folliculaire echoscopie. Andere methodes voor thuisgebruik, zoals ovulatietesten, komen niet verder dan 50 tot 60%. De gebruikers staan er ook thuis niet alleen voor: via een e-consult met een gynaecoloog kunnen ze antwoord krijgen op specifieke vragen. Een goede begeleiding in aanschaf of gebruik van de OvuSense is op

deze manier gegarandeerd, ook als de eigen arts niet of niet volledig bekend is met de OvuSense.

Huren Het spreekt voor zich dat de OvuSense te koop is, maar huren is een nog beter idee omdat het gebruik vaak maar relatief kort hoeft te duren. Verhuur is voor periodes van drie menstruatiecycli. De Sensor is gezien de hygiëne voor strikt persoonlijk gebruik. Hij gaat maximaal drie menstruatiecycli mee en kan daarna worden teruggestuurd om vernietigd te worden. De Reader is opnieuw te gebruiken en kan na afloop van de huurperiode worden teruggestuurd naar ‘Van Wens Tot Wieg’ voor reiniging en desinfectie.

Vóór haar dertigste wilde ze moeder worden. Voor Anita Sajet (33) liep het helaas allemaal anders. Respectievelijk 28 en 29 waren Anita en haar partner, toen ze besloten de pil te laten voor wat hij was. Toen zich na 2,5 jaar echter nog steeds geen kleintje aandiende, besloot Anita naar de huisarts te gaan. “Ik dacht dat het aan mij zou liggen, ik had vroeger een hele onregelmatige cyclus”, vertelt ze. “Maar de huisarts meldde dat hij eerst mijn mans zaad wilde testen. En dat bleek 100% onbeweeglijk te zijn. We dachten: ‘Dat is vast een foutje’. Maar een tweede test gaf het zelfde resultaat.”

delijk goed nieuws. “Maar na tien weken kreeg ik een miskraam”, vertelt ze. “Daar waren we alle twee enorm verdrietig om. We besloten door te gaan, maar ik kreeg daarna nog twee keer een miskraam.”

Uit elkaar Het hele IVF/ICSI-traject viel Anita zwaar. “Het was killing”, blikt ze terug. “Je leeft constant in angst.” Tot overmaat van ramp overleefde ook de relatie het niet. “Na onze

Bestellen kan via www.ovusense.nl, www.vanwenstotwieg.nl

“Ik hoef mijn aandacht niet meer te verdelen tussen de OK, een verloskundespreek-

en dat ik daardoor geen goede vrouw was geweest.” Anita was zo dankbaar voor deze hulp, dat ze zelfs vrijwilliger bij Freya is geworden, naast haar reguliere werk. “Ik vind het fijn om iets terug te doen voor ze”, motiveert ze die keuze.

Kinderwens Ondertussen heeft Anita nog steeds een kinderwens, maar momenteel geen partner. “Natuurlijk hoop ik dat ik iemand tegenkom met wie het klikt en die ook een kinderwens heeft. Want ik vind dat ik momenteel niet in een positie verkeer waarin ik alleen een kind zou kunnen opvoeden. Dat zorgt wel voor druk bij nieuwe contacten; ik merk dat ik niet veel energie wil verspillen aan mannen die geen kinderen willen. Aan de andere kant voel ik dat mijn levensgeluk niet afhangt van het feit of ik wel of niet een kind heb. Het zou alleen wel mooi zijn om mijn geluk straks met een kind te kunnen delen.”

Tóch IVF Een monster dat naar het ziekenhuis werd opgestuurd, wees uit dat er toch iets van beweging was. Dat maakte dat het stel in aanmerking kwam voor IVF/ICSI, een behandeling waarbij één zaadcel in één eicel wordt geïnjecteerd. “Voordat we aan kinderen begonnen, hadden we afgesproken dat we niet aan dit soort behandelingen zouden beginnen”, herinnert Anita zich. “Maar als je dan daadwerkelijk in zo’n situatie zit, rek je toch je grenzen op.” Anita en haar man besloten ervoor te gaan. Na een aantal mislukte pogingen kwam er uitein-

Auteur: Irma van der Lubbe

advertentie

LEZERSACTIE

TOTAL BODY SCAN

De Total Body Scan van Prescan® is inclusief uitgebreid hartonderzoek en geeft direct inzicht in uw gezondheid. Herken levensbedreigende ziekten vroegtijdig, want een tijdige behandeling kan erger voorkomen!

U heeft ook in reguliere ziekenhuizen gewerkt. Wat maakt het werk in een ZBC als Nij Barrahûs anders?

gevoel voor eigenwaarde weer terug kreeg”, vertelt ze. “Ik had namelijk het idee dat die miskramen mijn schuld waren

Dé APK voor uw lichaam!

”Er is meer dan alleen een goede score”

Dr. Rob Bernardus: “We staan op de meest vriendelijke manier open om mensen met een kinderwens te helpen. Opvallend is dat we hier mensen ontvangen die zich op gynaecologische afdelingen van ziekenhuizen vaak onbegrepen hebben gevoeld. Natuurlijk streeft iedereen naar een zo hoog mogelijk succespercentage, maar wat heerlijk zou het zijn om vanaf het begin, als team, te proberen iemand op een gelijk niveau te begeleiden met je kennis en ervaring. En dat is wat we hier doen. Met de nadruk op patiëntgerichtheid en met concentratie op tijd, aandacht en passie.”

eerste miskraam hadden we ieder onze eigen manier om het verdriet te verwerken”, legt Anita uit. “Mijn man gaf aan dat hij ruimte nodig had om leuke dingen te doen. Maar uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat we uit elkaar groeiden.” Anita’s wereld stortte in. Gelukkig had ze via patiëntenvereniging Freya een aantal lotgenoten leren kennen die goede vrienden waren geworden. “Zij hebben me ontzettend goed opgevangen en ervoor gezorgd dat ik mijn

Meer informatie?

interview met

U staat aan het hoofd van een zelfstandige fertiliteitkliniek. Hoe zou u de sfeer in de kliniek willen omschrijven?

uur en allerlei andere zaken. Hier werk ik aan één ding: fertiliteit. We focussen ons op één onderwerp, waardoor de kennis en expertise verder kan groeien. Ik vind het ook onze plicht om onszelf op de hoogte te houden van wat wel en wat niet mogelijk is. We vinden patient centeredness belangrijk. Dat is meer dan alleen de patiënt volgen. Het is in discussie gaan, zoeken naar een platform waarop je elkaar begrijpt en gelijkwaardig kunt communiceren. Dit betekent ook dat de dokter tijd inruimt om te luisteren en spreekuren goed voorbereid worden”

Wat kunt u zeggen over de resultaten in uw kliniek? “Onze IVF-getallen van vorig jaar zijn erg goed, een score van 25 tot 28 procent waar 20 tot 25 procent normaal is. Ook onze IUI en KID succespercentages zijn boven gemiddeld. Getallen zeggen echter niet alles over de kwaliteit van de kliniek, maar het is waar dat ze er op beoordeeld mogen wor-

* De Total Body Scan incl. hartonderzoek van

INCLUSIEF HARTONDERZOEK! van € 1590,nu

€ 890,-

Partners op urologisch gebied:

GELDIG TOT 31 OKTOBER 2013

€ 890,- is excl. € 49,- administratiekosten.

Uw dag bij Prescan® Cardiologisch onderzoek

Welkom

De Total Body Scan van Prescan® is inclusief uitgebreid onderzoek.

Op de dag van onderzoek wordt u in het (academisch) ziekenhuis

Na een voorgesprek met de cardioloog wordt een fietstest gedaan,

ontvangen door onze Nederlandse gastvrouw. Zij begeleidt u tijdens

waarbij gekeken wordt of uw hart en longen goed functioneren.

de onderzoeken. Voordat de onderzoeken van start gaan, heeft u een

den. Er is helaas geen standaard om mensen tevreden en gelukkig te krijgen, hoewel ik ervan overtuigd ben dat aandacht en tijd absoluut bijdraagt aan succes Maar nogmaals: het blijft belangrijk om de patiënt uit te leggen dat erg veel factoren een rol spelen. En soms is de wens voor een kind zo groot, dat een minder goede boodschap niet altijd wordt gehoord. In de communicatie moet je daar ook rekening mee houden, een geslaagde conceptie en zwangerschap is en blijft een wonder.”

Het team van Nij Barrahûs, fertiliteitskliniek in Wolvega. Dr. Rob Bernardus staat aan het hoofd

09:30

ma en de vooraf ingevulde medische vragenlijst door. Deze anamnese

12:00

mers en pompfunctie te bekijken.

vormt het uitgangspunt van uw onderzoek op maat.

van de kliniek.

Meer informatie? Meer informatie is te vinden op de website van Nij Barrahûs: www.nijbarrahus.nl. De kliniek is gevestigd aan de Heerenveenseweg 99B te Wolvega.

Tevens wordt een echo gemaakt om uw hartspier, hartkleppen, hartka-

gesprek met onze radioloog. Hij neemt met u het onderzoeksprogram-

10:30

MRI-scans

De uitslag

Uw schedel en hersenen, halsslagaderen, lever, milt, alvleesklier, gal-

Direct na de onderzoeken ontvangt de uitslag en adviezen ontvangt.

blaas, nieren, aorta, blaas, prostaat (man), eierstokken/ baarmoeder

Deze worden in een persoonlijk gesprek uitgebreid met u door-

(vrouw), bekken en wervelkolom worden in de ongevaarlijke MRI-

genomen. In het geval u een aanvullend laboratoriumonderzoek

scanner slice voor slice gedetailleerd in beeld gebracht. De ruim 800

(€ 169,-) heeft, ontvangt u deze uitslag binnen een week. Hierbij

beelden worden vervolgens door de radioloog beoordeeld. Na het maken van de scans wacht u in de bistro een lunch.

13:00

wordt uitgebreid bloed, urine en ontlasting onderzocht, waarbij o.a. gekeken wordt naar het bloedbeeld, orgaanfuncties, PSA (man), risico op darmkanker, suikerziekte en het risico op hart- en vaatziekten.

www.prescan.nl

Bel direct: 074 - 255 92 55

expertbijdrage

advertorial

Revolutie in de behandeling van schimmelnagels

8 vragen over vaginale schimmelinfecties Overgroei van Candida Albicans Hoe kom je aan een vaginale schimmelinfectie? En is het eigenlijk besmettelijk? De antwoorden op acht veelgestelde vragen over vaginale schimmelinfecties.

3. Is het besmettelijk?

tasten trouwens condooms aan, waardoor ze

worden. Mannen merken vaak niks van een

Candida wordt niet gezien als een besmet-

tijdens en tot twee dagen na de behandeling

schimmelinfectie, maar soms krijgen ze last

telijke aandoening, want de gist leeft al bij

niet betrouwbaar zijn.

van jeuk en een schilferige, rode penis. Je partner mag eventueel dezelfde uitwendige

iedereen op en in het lichaam. Je krijgt er pas

5. Hebben hormonen er iets mee te maken?

anti-schimmelcrème gebruiken als jij.

dida ontstaat.

1. Hoe weet ik of ik een vaginale schimmelinfectie heb?

Mannen hebben normaal weinig candida op

Het lijkt erop dat hormonale schommelingen

hun penis. Krijgen zij via seksueel contact

het ontstaan van schimmelinfecties bevorde-

8. Wat kun je doen als het steeds terugkomt?

Heb je eerder een keer een schimmelinfectie

met een vrouw met een vaginale schimmel-

ren. Sommige vrouwen krijgen vlak voor ze

Heb je het afgelopen jaar meer dan drie keer

gehad? Dan herken je een nieuwe schim-

infectie ineens veel meer candida, dan ont-

ongesteld worden of juist na de menstruatie

een vaginale schimmelinfectie gehad? Of

melinfectie ongetwijfeld direct. Je kunt last

staat er bij hen ook een ontstekingsreactie.

een schimmelinfectie. Ook tijdens de zwan-

helpen crèmes en tabletten maar niet? Be-

hebben van irritante jeuk in en rondom de

Zo kun je je schimmelinfectie dus wel over-

gerschap komen ze vaker voor. Sommige

spreek met je huisarts wat je het beste kunt

vagina, een branderig gevoel en witte, brok-

dragen op je partner.

vrouwen krijgen er last van als ze een anti-

doen. De huisarts kan andere anti-schim-

conceptiepil slikken.

melmiddelen voorschrijven die mogelijk wel

last van als er een enorme overgroei aan can-

kelige afscheiding. Soms zijn de vagina en schaamlippen rood en gezwollen. Niet alle

werken. Zo zijn er capsules die je elke vijfde dag na de menstruatie moet gebruiken om te

men. Gaan je ongemakken maar niet over en

6. Krijg je een schimmelinfectie van te weinig je vagina wassen?

twijfel je of ze het gevolg zijn van een schim-

Schimmelinfecties krijg je niet van een slech-

bruik je de pil dan kun je proberen of deze de

melinfectie, ga dan naar de huisarts. Die kan

te hygiëne, maar eerder van te veel boenen.

schimmelinfecties veroorzaakt door er drie

op basis van je klachten vaak al inschatten of

Grondig schrobben irriteert de kwetsbare

maanden mee te stoppen en alternatieve an-

je een vaginale schimmelinfectie hebt of niet.

slijmvliezen. Zeep verstoort bovendien de

ticonceptie te gebruiken.

Soms moet voor de zekerheid de afscheiding

zuurgraad in de vagina, waardoor bacteriën

vrouwen hebben last van al deze sympto-

worden bekeken onder een microscoop.

voorkomen dat de schimmel terugkeert. Ge-

en schimmels juist de kans krijgen om zich

Daarnaast zijn er natuurlijke alternatieven

4. Mag je vrijen als je een schimmelinfectie hebt?

te vermenigvuldigen. Was je dus alleen met

die vaak worden gebruikt bij vaginale schim-

lauw water of met een speciale, zeepvrije wa-

melinfecties. Die producten zorgen op een

Als je een vaginale schimmelinfectie hebt,

semulsie. De inwendige vagina hoef je niet te

natuurlijke wijze voor een gezonde vaginale

Een vaginale schimmelinfectie is geen soa.

kan vrijen pijnlijk zijn en een branderig ge-

wassen, die reinigt zichzelf.

flora en tasten condooms niet aan. Je huis-

De gist die de infectie meestal veroorzaakt,

voel geven. Seks terwijl de vagina niet voch-

de Candida Albicans, leeft al in de vagina. Je

tig genoeg is, irriteert bovendien de slijmvlie-

loopt het dus niet op via iemand anders. Ook

2. Is het een seksueel overdraagbare aandoening?

In het mooie Limburg staat een sfeervolle privékliniek waar een aantal medisch specialisten onder leiding van dr. Dinanda Kolbach de krachten heeft gebundeld op het gebied van dermatologie, (plastische) chirurgie, spataderen, gynaecologie, huid- en oedeemtherapie. ”De kliniek vindt een persoonlijke benadering belangrijk. Er heerst hier een vriendelijke en aangename sfeer. Je kunt hier terecht voor behandeling en advies en het wordt ook nog vergoed als je een verwijzing van de huisarts hebt” Een probleem waar de dermatoloog vaak mee geconfronteerd wordt is onychomycose. Dit is een schimmelinfectie van de nagel die de nagel een kalkachtige aanzien geeft. Naast het esthetische aspect kunnen in de gevorderd stadium ook door de verdikte nagels ook andere klachten optreden (dinanda, kan jer wat noemen?) Tot voor kort waren de behandelmogelijkheden beperkt tot verwijderen van de nagel of het gedurende lange tijd slikken van antimycotica. Deze

medicijnen zijn zeer belastend voor de lever en kunnen daardoor niet altijd voorgeschreven worden. De Dr. Kolbach kliniek heeft na een proef in 2012, dit voorjaar als een van de eerste klinieken in Nederland de Pinpointe schimmelnagel laser aangeschaft om deze hinderlijke infectie te behandelen. De Pinpointe is specifiek ontwikkeld om de schimmel in de nagel te doden zonder het omringende weefsel aan te tasten. De laser is hiermee ook geschikt voor diabetici. Vaak volstaat 1 behandeling, bij controle na 6 maanden kan indien nodig een aanvullende behandeling gegeven worden.

“Onze ervaring na driekwart jaar met de Pinpointe gewerkt te hebben is zeer goed. De behandeling geeft ook bij zeer slecht nagels mooie resultaten. Ik zou zeggen: kom langs en plak er een gezellig dagje Maastricht aan vast!”

Website: http://www.pinpointe.nl/ Voor een behandeling met de Pinpointe kunt u o.a. terecht bij:

Meer informatie? Dr. Kolbach Kliniek Maastricht

Laserskinclinics Bussum, Zwolle

www.kolbachkliniek.nl

www.laserskinclinics.nl

Dermatologisch Centrum Breda

Perfect Touch Twello

www.dermcentrum.nl

www.perfecttouch.nl

Dermatologisch Centrum

Helon Huid -en Laserkliniek Oost

Wetering Amsterdam

Nederland ZGT Hengelo en Almelo

www.dcwetering.nl/

(voor meer locaties zie website)

www.helon.nl Lasercentrum Brabant Eindhoven, Breda, Heerlen

Beauté des Pieds Dordrecht

www.het-lasercentrum.com

www.beautedespieds.nl

bedrijfsprofiel

arts, maar ook de drogist en apotheker kunnen je hier meer over vertellen.

zen. Gebruik een glijmiddel of wacht tot je

7. Moet mijn partner ook behandeld worden?

als je (nog) niet seksueel actief bent, kun je

schimmelinfectie weer over is. Crèmes en ta-

Alleen als je partner ook klachten heeft en

een vaginale schimmelinfectie krijgen.

bletten tegen een vaginale schimmelinfectie

ze niet overgaan, moet deze ook behandeld

Auteur: Jolanda Niemantsverdiet van Gezondheidsnet.nl

Chronische vermoeidheid- en pijnklachten: 70% is vrouw Vermoeidheid en pijn zijn een maatschappelijk probleem. Opvallend is het hoge percentage vrouwen.

advertentie

Mannen, ga met klachten naar een speciale mannenkliniek Steeds meer mannen krijgen te maken met plasklachten, prostaatkanker en erectiestoornissen. Wacht niet af, maar ga nu naar dé gespecialiseerde kliniek voor mannenklachten: Andros Mannenkliniek. 100% vergoed door uw zorgverzekeraar. Andros Mannenklinieken beschikt over een team van gerenommeerde urologen en verpleegkundigen en zijn gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van urogenitale klachten bij de man. Erectiestoornissen Een van de klachten is een erectiestoornis. Meestal is hiervoor een duidelijke lichamelijke oorzaak aan te wijzen, zoals slechte bloedvaten, suikerziekte of overgewicht. Soms is de oorzaak psychisch van aard. Andros biedt verschillende methoden om deze aandoening goed te behandelen. Een erectiestoornis kan daarnaast een voorbode zijn van hart-of vaatproblemen. Een tijdige diagnose door Andros kan in dat geval uw leven redden. Plasklachten Plasklachten zijn meestal het gevolg van goedaardige prostaatvergroting. Soms echter gaat het om kwaadaardige groei en ontstaat er prostaatkanker. Bij vroegtijdige ontdekking door Andros is de aandoening goed te behandelen.

Minder zin in seks Als u ouder wordt, neemt uw testosterongehalte af met als gevolg minder zin in seks, vermoeidheidsklachten en verminderde spierontwikkeling. Andros test of u kampt met een testosterontekort en kan u hiervoor indien nodig behandelen.

Andros Mannenkliniek Andros is de grootste kliniek voor mannengezondheid metDen 4 Haag Andros Mannenkliniek Baarn Hermesweg 15, 3741 GP Baarn

vestigingen Tel 035 - 750 56 in 50 Nederland. Met

Bezuidenhoutseweg 1, 2594 AB Den Haag deskundige Tel 070urologen - 302 39 20 en E-mail denhaag@andros.nl

E-mail baarn@andros.nl In één dagdeel wordt u onderzocht, krijgt u direct verpleegkundigen. Andros is de grootste kliniek voor mannengezondheid met 5 vestigingen in Nederland. Met deskundige urologen en verpleegkundigen. In een dagdeel wordt u onderzocht. U krijgt direct de uitslagen te horen en indien nodig vindt de behandeling plaats. Deskundig en discreet. Bij Andros kunt u snel terecht. Alle zorgverzekeraars vergoeden de kosten.

Androsbehandeling Mannenkliniek Limburg Andros Mannenkliniek de uitslagen te horenAmsterdam en vindt indien nodig plaats. Van Boshuizenstraat 12, 1083 BA Amsterdam Buitenv.

Deskundig Tel 020 - 642 22en 27 discreet. E-mail amsterdam@andros.nl

Parkweg 29, 5 verdieping, 6212 XN Maastricht Tel 043 - 350 74 44 E-mail limburg@andros.nl

Andros Arnhem U kunt Mannenkliniek er snel terecht en alle ziekteverzekeraars vergoeden de Mr. E.N. van Kleffensstraat 5, 6842 CV Arnhem

kosten ervan. Tel 026 - 389 17 53

E-mail info@andros.nl

ANDROS Mannenkliniek Hermesweg 15

ZORG voor een gezonde toekomst 3741 GP Baarn

Voor meer informatie: www.andros.nl

Bel nu voor een afspraak!

035 - 750 65 50 of mail: baarn@andros.nl

Chronische vermoeidheid en pijn vormen een groot maatschappelijk probleem. Van chronisch wordt gesproken als de klachten ernstig zijn en langer dan zes maanden onverklaard blijven. Met deze ernstige, aanhoudende klachten hangen veel andere klachten samen: neurocognitieve klachten bijvoorbeeld. Opvallend is dat ruim 75 procent van deze patiënten vrouw is. “Grotendeels gaat het om vrouwen tussen de 35 en 60”, tekent Pierre de Roy de groep met ruime kaders in. Pierre is met anderen initiatiefnemer en directeur van het Vermoeidheid&Pijncentrum Lelystad. “Het gaat dan vaak om ME/CVS en fibromyalgie. De symptomen van fibromyalgie en ME/CVS zijn voor een belangrijk deel overlappend. Vermoeidheid, pijn, slaapproblematiek, concentratieproblemen: dat zijn de belangrijkste klachten. Je kunt zeggen dat bij ME/CVS de vermoeidheid overheerst en bij fibromyalgie de chronische pijnklachten. Nee, een verklaring waarom dat percentage vrouwen zo hoog is heb ik niet. En ik niet alleen.” Lang is gedacht dat er wellicht een verklaring in hormonen te vinden zou zijn, maar vooralsnog houdt die verklaring beperkt stand. “De meest gangbare verklaring is nu kortweg dat het lichaam verkeerde signalen krijgt, of ze verkeerd verwerkt, waardoor onder meer het immuunsysteem overbelast is en daardoor is het zenuwstelsel overprikkeld. Dat zou voor beide aandoeningen gelden: bij een geeft dat wat meer een vermoeidheidsbeeld, bij de ander pijn. Maar het blijft een hypothese.”

Situatie verbeteren Het VermoeidheidCentrum Lelystad opende in 2008 met als doel de situatie voor ME/CVS-patiënten te verbeteren. Sinds kort richt het centrum zich ook op chronische pijnklachten, zeker omdat ME/CVS en fibromyalgie zoveel overeenkomsten

volledig en dat zijn bijna altijd mensen die maar kort ziek en jong zijn.” De behandeling van fibromyalgie sluit eigenlijk naadloos aan op de behandeling van ME/ CVS, zoals die al bestond. Met de naamswijziging naar Vermoeidheid&Pijncentrum Lelystad is uitbreiding van aanpak ook concreet. “Onze diagnostiek is uniek in Nederland en vindt plaats in het Medisch Centrum Zuiderzee Ziekenhuis in Lelystad. De diagnose wordt gesteld op basis van uitgebreide online vragenlijsten, ingevulde logboeken, een uitgebreide intake van minimaal twee uur en zo nodig vervolgonderzoek. Daarna wordt de diagnose en een behandelplan met de patiënt besproken. Hiervoor hebben we een uitgebreid team met een verpleegkundige, internist, reumatoloog en pijnspecialist.”

Multidiscipline

Pierre de Roy, initiatiefnemer en directeur van het Vermoeidheid&Pijncentrum Lelystad

vertonen. Pierre: “Vijf tot negen procent van de patiënten met ME/CVS herstelt

De multidisciplinaire behandeling is een samenwerking van deze medisch specialisten met allerlei andere therapeuten. Een fysiotherapeut bepaalt aan de hand van de beweegweger welke impact beweging heeft. Patiënten leren welke vorm van bewegen, hoe lang en wanneer voor hen het beste is. Datzelfde geldt op het gebied van managen van activiteiten over de dag voor de activiteitenweger van de ergotherapeut. Het team bestaat verder uit een psychotherapeut, die werkt met de Accept and Commitment Therapy (ACT) en aandacht schenkt aan het omgaan meten de sociale kant van de ziekte. Een ontspanningstherapeut en zo nodig een diëtist, arbeids-

deskundige, bedrijfsarts en jurist horen bij het team.

Nieuwe tools De behandeling wordt tegenwoordig ondersteund met tablets en smartphones. “Je kunt klachten registreren en je eigen vooruitgang in de gaten houden. Het zijn tools die mensen naar zelfmanagement helpen. Vanaf september is dit voor iedere patiënt beschikbaar. Belangrijk is dat deze mensen leren omgaan met hun ziekte. Het is een chronische ziekte, je raakt het meestal niet meer kwijt. Onze behandeling is daarom gericht op klachtenvermindering, maar ook om manieren te leren waarop je een dag goed door kunt komen. Het is heel praktisch gericht, individueel gericht op de patiënt. Die tools kunnen patiënten daar bij helpen”, aldus Pierre. Juist door de combinatie van verschillende factoren binnen het Vermoeidheid&Pijncentrum Lelystad -multidisciplinair, uitgebreide analyse en intake- krijgen patiënten met ME/CVS en fibromyalgie op de meest optimale manier weer zo veel mogelijk grip op hun leven.

Meer informatie? Meer informatie is te vinden op de site www.vermoeidheidenpijncentrum.nl

expertbijdrage

van de redactie

Prostaatkanker hoeft niet dodelijk te zijn Mannen bespreken prostaatklachten niet snel met hun vrienden of huisarts. Terwijl het zaak is er op tijd bij te zijn. De prostaat groeit vanaf de puberteit. Bij dertig procent van de mannen leidt dit tot een dusdanig vergrote prostaat dat ze er last van krijgen. Dit gebeurt meestal vanaf het vijftigste levensjaar en wordt een goedaardige prostaatvergroting genoemd. De kwaadaardige vorm heet prostaatkanker. Professor Frans Debruyne, uroloog: “De prostaat is een klier die vlak onder de blaas om de urinebuis zit. Vandaar dat er plasklachten kunnen ontstaan zoals moeilijk kunnen plassen, een zwakkere straal, frequenter plassen, nadruppelen en ‘s nachts vaker plassen. Meestal schenkt een man hier eerst geen aandacht aan, omdat het langzaam optreedt.”

Taboe Mannen zoeken niet snel naar zorg en stellen een bezoek aan de arts uit, maar de prostaatvergroting gaat intussen door. En een goedaardige vergroting gaat vaak

in de ons omringende landen is de mortaliteit aan prostaatkanker duidelijk lager.” Prostaatkanker is de grootste oorzaak van kanker bij mannen en kan vroeg ontdekt worden met een bloedonderzoek genaamd PSA (Prostaat Specifiek Antigeen) en een lichamelijk onderzoek, meestal aangevuld met een echo en zo nodig speciale testen.

gepaard met seksuele klachten zoals erectiestoornissen. Het taboe van de moderne vijftiger, vindt Debruyne. Hij vindt ook dat de huisarts in een vroeg stadium moet doorverwijzen naar de uroloog. “Nederland loopt op dit gebied achter in het ‘shared care concept’, terwijl een goedaardige vergroting ook kwaadaardig kan worden. In Nederland wordt dit nog steeds te laat ontdekt;

Asherman: verklevingen in de baarmoeder Het Syndroom van Asherman kan ontstaan na een zwangerschapsgerelateerde ingreep in de baarmoeder.

genitale functies. Erectiestoornissen, impotentie, plasproblemen; we kunnen het allemaal voorspellen en bovendien kunnen we er iets aan doen. Voorheen was het vooral opereren, die ingreep kan nu vaak voorkomen worden. Als je maar op tijd naar een uroloog of mannenkliniek gaat.”

Het Syndroom van Asherman, of de Ziekte

dat het syndroom zelzaam is en mogelijk een

teld. Sommige artsen spreken van een par-

van Asherman, kenmerkt zich door ver-

soort schuldgevoel -de arts is immers de fac-

tiële Asherman, daarmee bedoelen ze dat

klevingen in de baarmoeder. Een patiënte

to de oorzaak van de ziekte- wellicht ook een

de baarmoeder niet compleet maar ‘slechts’

menstrueert daardoor niet meer of nauwe-

rol speelt. Met een hysteroscopie wordt het

gedeeltelijk afgesloten is. Deze term is ech-

lijks. De verklevingen ontstaan altijd na een

Syndroom van Asherman in regel bevestigd.

ter verwarrend en kan beter niet gebruikt

Auteur: Annemiek de Waard

placentarestjes uit de baarmoeder te verwij-

Mannenkliniek

worden.

ingreep die aan een zwangerschap is gerelateerd. Dat kan een curettage zijn vanwege een abortus, miskraam of om de placenta of deren. Als er na een eisprong geen of een sterk verminderde menstruatie plaatsvindt

Dat vroeg diagnostisch onderzoek bij risicogroepen nodig is, blijkt uit het feit dat er in ons land nog ieder jaar meer dan drieduizend mannen sterven aan de gevolgen van prostaatkanker. Risicofactoren zijn het al familiair voorkomen van prostaatkanker (eerste- en tweedelijns), overgewicht, roken, het werken met zware metalen, mogelijk het eten van vlees en natuurlijk het ouder worden zelf. “De levensvreugde van mannen tussen de zestig en tachtig jaar hangt sterk samen met de kwaliteit van hun uro-

gaan de eerste gedachten vaak naar een nieuwe zwangerschap. Die is makkelijk uit te sluiten met een test, waarna het Syndroom van Asherman meest logische diagnose is. Overigens wordt die diagnose niet altijd door iedere arts direct gesteld, waarschijnlijk om-

Fritsch en Asherman De aandoening werd aan het eind van de

Opnieuw zwanger

negentiende eeuw al beschreven door een

Asherman komt niet heel vaak voor en dat

daarbij dan ook echter opnieuw ingegrepen

Duitse gynaecoloog, Fritsch. Een meer ge-

maakt het voor gynaecologen soms lastig

moeten worden, bestaat altijd een aanzienlij-

detailleerde publicatie kwam in 1948 van de

om te diagnostiseren. Jaarlijks worden in Ne-

ke kans dat de verklevingen opnieuw zullen

Israelisch-Tsjechische arts Josef Asherman.

derland 160 à 170 vrouwen met deze aandoe-

optreden. Andersom geldt dat als de vrouw

Volgens zijn beschrijving zouden vrouwen

ning geholpen. Dat kan poliklinisch als de

niet meer zwanger wil worden, de ziekte ei-

helemaal niet meer menstrueren, maar te-

verklevingen niet heel uitgebreid zijn of op

genlijk nauwelijks behandeld hoeft te wor-

genwoordig worden ook gevallen met een

de operatiekamer bij ernstiger afwijkingen.

den. Sommige vrouwen hebben pijn, maar

verminderde menstruatie, op grond van de

Na een behandeling kunnen deze vrouwen

een overgrote meerderheid heeft weinig tot

verklevingen, ook onder deze noemer ge-

vervolgens opnieuw zwanger worden. Mocht

geen last. Ze menstrueren alleen niet.

interview met

Centreren van behandeling Syndroom van Asherman

Profiel Wat is het Syndroom van Asherman?

Zeer succesvolle prostaatkankerbehandeling en minder complicaties weefsel onderscheid maken. Het zicht van

Europa één van de eerste klinieken met deze

een open operatie en de voordelen van een

innovatieve daVinci-technologie. Inmiddels

laparoscopische operatie worden samenge-

is het een van de meest toonaangevende kli-

voegd in de daVinci prostaatkanker behan-

nieken op het gebied van prostaatkankerbe-

deling. De chirurg kan de prostaat en het tu-

handeling in de wereld en is het met dagelijks

morweefsel nauwkeurig verwijderen én in veel

acht daVinci-operaties en drie daVinci-robots

Welke vrouwen krijgen dit syndroom?

gevallen tegelijkertijd de zenuwbanen spa-

het grootste daVinci Centrum van Europa.

ren. Gezien de grote ervaring in Gronau is de

Jaarlijks komen patiënten uit tal van andere

kans op blijvende urine-incontinentie met de

landen naar Gronau om de operatie hier te

daVinci-methode niet groter dan drie procent,

laten uitvoeren, vanwege de grote ervaring

vele malen lager dan bij andere prostaatkan-

en expertise die de specialisten, de verpleeg-

ker behandelingen en prostaatkanker centra.

kundigen en het operatieteam in de loop der

“Deze vrouwen hebben vaak al problemen met het placentaweefsel. Het lijkt alsof het zwangerschapsweefsel niet goed loslaat en na curettage ontstaan daar dan ook vaak de verklevingen. Of als de scheiding tussen baarmoederwand en placenta niet goed gemaakt wordt. Het lijkt erop dat de meeste vrouwen met deze aandoening à priori een

jaren met de methode hebben opgedaan. BeJaarlijks wordt de diagnose “prostaatkanker”

van de operatie is een totaalverwijdering van

Minder stoornissen

langrijk, want ook al is de technologie met de

bij ruim 12.000 mannen in Nederland vast-

de prostaat met daarin tumor. Deze operatie

Een prostatectomie met de daVinci-methode

daVinci-robot high tech en verfijnd, de erva-

gesteld en hiermee is het de meest voorko-

wordt ook wel prostatectomie genoemd.

heeft dus grote voordelen: de patiënt heeft

ring en kundigheid van de chirurg en het ope-

minder kans op erectiestoornissen en incon-

ratieteam bepalen het succes van de operatie.

mende kanker bij mannen. Een standaardoperatie waarbij de prostaat wordt verwijderd,

Nauwkeuriger

tinentieproblemen na de operatie. Het behoud

kan tot erectieproblemen en incontinentie lei-

De prostaat ligt vlak onder de blaas en is om-

van deze functies draagt in belangrijke mate

Zorgverzekering

den. Deze complicaties zijn in veel gevallen

geven door zenuwbanen. Dwars door de pros-

bij aan de kwaliteit van leven na de behande-

Prostaatkanker is, mits de diagnose vroegtij-

niet nodig en kan tot een minimum worden

taat loopt de plasbuis. Bij een standaardope-

ling. Andere voordeel is dat de operatie veel

dig wordt gesteld, goed te behandelen. Na tien

beperkt met de baanbrekende daVinci-ope-

ratie is het lang niet altijd te voorkomen dat

minder belastend is: sneller herstel en min-

jaar is negentig procent van de mannen met

ratietechniek waarbij de prostaat met behulp

er zenuwbanen beschadigd raken als de pros-

der kans op complicaties door de zeer kleine

een vroegtijdige diagnose van prostaatkanker

van een robotondersteunende techniek met

taat wordt verwijderd. In het Prostate Center

sneetjes, zeer minimaal bloedverlies en fysio-

nog altijd in leven. In het Prostate Center Euro-

uiterste precisie kan worden verwijderd. Een

Europe in Gronau (DE) opereren de specialis-

therapeutisch (nazorg)traject direct na de ope-

pe is Nederlandstalige begeleiding aanwezig

zeer ervaren specialist op dit gebied is uroloog

ten o.a. met behulp van de daVinci-robot. Dat

ratie. Hierdoor worden de dagelijkse activitei-

en de patiënt doorloopt een geheel fysiothe-

dr. Jörn H. Witt . Hij heeft inmiddels met zijn

is geen zelfdenkende machine die de chirurg

ten veel sneller opgepakt.

rapeutisch programma om zo snel mogelijk

team meer dan 6.000 daVinci-prostaatkan-

vervangt, maar een technisch hulpmiddel

kerbehandelingen uitgevoerd in de afgelopen

waarmee de specialist nauwkeuriger kan ope-

Toonaangevend

De meeste zorgverzekeraars hebben met het

5 jaar. Patiënten uit de hele wereld weten het

reren. Met deze high tech precisie-instrumten

Prostate Center Europe is gevestigd in het

Prostate Center Europe afspraken gemaakt

prestigieuze daVinci-prostaatkankercentrum

kan de arts tot 20 maal inzoomen en beter

St. Antonius-Hospital te Gronau (DE) en is in

zodat de kosten direct met de verzekeraar

zonder klachten de kliniek te kunnen verlaten.

worden afgerekend, waardoor de patiënt zich

in het Duitse Gronau, net over de grens bij En-

Prostaatverwijdering met de daVinci-robot

Standaardprostaatverwijdering

Opname van 5 dagen in ziekenhuis

Opname van 8 dagen in ziekenhuis

het vroegtijdig ontdekken van prostaatkan-

Bloedverlies minimaal na de operatie

Meer bloedverlies

Meer informatie?

ker van groot belang. Als alleen de prostaat is

Littekens < 1 cm

Litteken van 12-15 cm

Tel.: 0800 - 22 20 005

aangetast en er dus geen uitzaaiingen zijn, is

Minder kans op erectiestoornissen

Kans op erectiestoornissen groter

Tel.: 074 - 255 9 267

Kans op incontinentie beperkt

Kans op incontinentie groter

schede te vinden.

Prostatectomie Net zoals bij andere vormen van kanker, is

de kans op genezing relatief groot. In veel gevallen is dan een operatie noodzakelijk. Doel

“Het is een aandoening waarbij de vrouw niet meer menstrueert omdat de baarmoeder in de holte verklevingen heeft ontwikkeld. Die ontstaan door een ingreep in de baarmoeder die gerelateerd is aan een zwangerschap. Denk daarbij aan een curettage voor een abortus of miskraam, of een kraambedcurettage vanwege placentaresten. Het ontstaat nooit spontaan.”

volledig kan richten op een spoedig herstel!

Ziekenhuis te Hoofddorp (Fotograaf: Jean-Pierre Jans)

wat dunner slijmvlies hebben. De meeste problemen ontstaan al bij de eerste zwangerschap. Iemand die een ongestoorde zwangerschap of een miskraamcurettage heeft gehad en daarna weer gewoon zwanger is geworden, heeft een lagere kans op het krijgen van dit probleem. Want je hebt

moon. Na zes weken wordt het spiraaltje verwijderd, twee weken later gevolgd door een controlehysteroscopie. Als alles goed is kunnen deze vrouwen gewoon weer zwanger worden, al houden ze een verhoogde kans op het optreden van de klachten.”

Hoe is de aandoening te diagnosticeren?

“Dat is historisch gegroeid, we behandelen hier nu 80 tot 90 procent van alle Nederlandse vrouwen met deze aandoening, zo’n 100 tot 150 per jaar. Zelfs academische ziekenhuizen sturen patiënten naar ons door. Dat komt ook omdat Nederland vrij klein is. Het is lastig te behandelen en daarom is het goed om dit soort behandelingen te centreren, ook al omdat het niet om spoedgevallen gaat.”

“De diagnose is te stellen met een hysteroscopie, waarbij we kijken in de baarmoeder. Dat gaat meestal poliklinisch. In de helft van de gevallen kunnen we de verklevingen dan direct wegknippen. De andere helft wordt op de OK geholpen. Na behandeling laten we een koperspiraaltje achter en geven gedurende zes weken wat extra vrouwelijk hor-

Waarom is het Spaarne Ziekenhuis zo gespecialiseerd in diagnose en behandeling?

advertorial

T-Safe spiraal effectiever dan de Multiload De T-Safe (TCu 380A) spiraal is opgenomen in de Nederlandse Huisartsen Standaard Anticonceptie Minder zwangerschappen met de TSafe koperspiraal De T-Safe spiraal is opgenomen in de nieuwe NHG Standaard Anticonceptie. Uit verschillend wetenschappelijk onderzoek blijkt dat T-Safe (TCu 380A) effectiever is in het voorkomen van zwangerschappen dan de Multiload spiraal*. Daarnaast is T-Safe als enige spiraal, geregistreerd voor een verblijfsduur van 10 jaar.

Betrouwbaarheid vergelijkbaar met sterilisatie

www.prostatecentereurope.nl

Dr. Emanuel is gynaecoloog in het Spaarne

die eigenschap of niet. Ik denk ook niet dat het bij iedere vrouw voor kan komen. Er heerst een beetje de gedachte dat Asherman kan ontstaan door een fout uitgevoerde curettage, maar de experts zijn wel van die gedachte af. Ik denk echt dat het een eigenschap is die meer aan de vrouw gebonden is, dan aan degene die de curettage uitvoert.”

“The low long-term pregnancy rate with the TCu 380A is comparable to that reported in the USA for women who had undergone sterilization. This high level of effectiveness and the 10-year or longer duration of

effectiveness make the TCu 380A a valid alternative to female sterilization, without a commitment to a permanent, irreversible method.” WHO, 2008, Long-term safety and effectiveness of copper-releasing intrauterine device

Nieuw in Nederland De TCu380 A koperspiraal (T-Safe) wordt al jaren met succes in alle landen van de EU voorgeschreven. Wereldwijd is de koperspiraal zelfs marktleider: 180 miljoen vrouwen gebruiken deze vorm van hormoonvrije anticonceptie! Nederland vormt hierop echter een uitzondering. Zo’n 20 jaar geleden was T-Safe, toen bekend onder een andere naam, een veelvuldig gebruikt anticonceptiemiddel in Nederland. Omdat dit spiraaltje

pas na 10 jaar vervangen hoeft te worden, was het commercieel gezien niet interessant voor de betrokken multinational. Dit spiraaltje werd daarom van de Nederlandse markt gehaald. Op verzoek van gynaecologen en huisartsen heeft Titus Health Care T-Safe opnieuw geïntroduceerd. De Nederlandse vrouw kan weer kiezen voor deze uiterst betrouwbare vorm van anticonceptie.

* The Cochrane Collaboration, 2007, Issue 4 Copper containing, framed intra uterine devices for Contraception

10 jaar bescherming voor € 69,Het T-Safe spiraaltje is één van de meest voordelige anticonceptiemiddelen, gezien de gebruiksduur van 10 jaar. T-Safe is verkrijgbaar bij alle apotheken in Nederland. * NHG Standaard Anticonceptie M02 december 2011

T-Safe koperspiraal

Meer informatie? Patiëntenfolders of een T-Safe insertie-instructiepakket kunt u aanvragen via www.t-safe.nl.

van de redactie

Bekkenbodemproblemen oplossen!

Bekkenbodemproblematiek bij vrouwen

Een zwangerschap en bevalling kunnen flinke invloed hebben op de bekkenbodem.

Verschillende klachten kunnen te maken hebben met de bekkenbodem: blaasklachten, ontlastingsklachten of

vaginale verzakking. Na een zwangerschap en bevalling krijgen

lopen mensen jarenlang met klachten rond

het gebied rond de anus is lastig om te ope-

menten een rol spelen. Bijvoorbeeld tijdens

veel vrouwen last van allerlei problemen die

voordat ze zich bij een huisarts melden. Pra-

reren omdat de huid ter plekke zeer dun is

de bevalling zelf en het eventuele hechten.

verband houden met de bekkenbodem, ze-

ten over incontinentie, zeker anaal, is niet

en de reactie van het anale weefsel onvoor-

Het herkennen van problemen in het peri-

ker als het gaat om een gecompliceerde be-

makkelijk en het taboe is nog altijd groot.

spelbaar is. Daarnaast is een wond uiteraard

neum en de sluitspieren kunnen beter. Er

valling als kunstverlossing of een langdurige

Overigens is ook niet iedere arts er dol op en

niet steriel te houden: mensen met een ope-

gaan stemmen op die vinden dat een rec-

uitdrijving. Die klachten kunnen uiteenlopen

dat maakt het probleem zeker niet kleiner.

ratiewond moeten nu eenmaal ook naar de

taal toucher na elke bevalling standaard

van ongewenst urineverlies en anale incon-

Proctologie

wc. Na een bevalling, maar niet uitsluitend,

zou moeten zijn om een beter beeld van de

kan het spierweefsel van de bekkenbodem

status van de bekkenbodem te krijgen. Ook

beschadigd zijn zonder dat dat aan de bui-

bij de nacontrole, zes weken na de beval-

tenkant te zien is. Meer aandacht voor deze

ling zou gestandaardiseerd kunnen worden,

problematiek is, gezien de klachten en onge-

waarbij vrouwen naar incontinentieklachten

makken die het op kan leveren, zeker op z’n

gevraagd kan worden. Overigens zijn bek-

plaats.

kenbodemklachten niet alleen voorbehou-

tinentie tot een recto-vaginale fistel. Vaak

Toch is het belangrijk om de gêne te overwinnen en de stap naar een specialist te maken, want de genoemde problemen hebben vaak ook een grote impact op de privé situatie, zoals seksualiteit. Dat geldt voor alle aan de bekkenbodem gerelateerde klachten.

den aan vrouwen, ook mannen kampen met

Voor klachten aan de endeldarm en anus is een proctoloog de aangewezen persoon.

Rectaal toucher

De proctologie is een specialisme op zich:

Zorgverleners kunnen op verschillende mo-

proctologische problemen.

interview met

De blaas, darmen en schede liggen dicht tegen elkaar aan, daarom komen tegelijkertijd verschillende klachten voor. “Veel vrouwen hebben het gevoel dat er weinig aan hun klachten te doen is, terwijl er diverse behandelingen zijn”, zegt dr. Jan-Paul Roovers, urogynaecoloog bij het AMC Amsterdam en vice-voorzitter van de werkgroep bekkenbodem van de gynaecologische beroepsvereniging. “Slechts een op de vier vrouwen gaat naar de huisarts. Het is belangrijk dat je al je klachten met de huisarts of gynaecoloog bespreekt, ook al is dit moeilijk of schaam je je.” Het taboe wordt wel minder, vooral urine-incontinentie is bespreekbaarder geworden.

continentie en aandrangincontinentie. Bij stressincontinentie, ook wel inspanningsincontinentie genoemd, hebben vrouwen bij bijvoorbeeld hoesten of niezen last van druppelen of scheuten urine. “Dit gebeurt vaak na een eerste bevalling en gelukkig wachten vrouwen steeds minder lang om hiervoor hulp te zoeken. De gebruikelijke behandeling was fysiotherapie en, als er

dezelfde dag het ziekenhuis kan verlaten. De kans dat de patiënt tevreden is over het resultaat van zo’n operatie is 90 tot 95 procent.”

Overactieve blaas Bij overactieve blaasklachten hebben vrouwen last van hinderlijke aandrang, vaak moeten plassen en bij een op de

Blaasklachten

“Tegen anale klachten is wèl wat te doen”! Waarom naar de dokter met anale klachten? “Naar schatting één op de vijf mannen en vrouwen heeft een aandoening aan anus of rectum. Hoewel deze aandoening invaliderende klachten geeft zoals pijn, bloedverlies en loze aandrang, gaat nog niet de helft daarvan naar de huisarts. Ze schamen zich en weten weinig over de mogelijke behandelingen. Wij zien ook regelmatig patiënten met fecale incontinentie die in een sociaal isolement terecht komen. Dat is jammer, want er is vaak wel wat aan te doen”.

Wat kan de proctoloog voor deze patiënten doen? “Het belangrijkste is luisteren naar de patiënt. Niet alleen de hulpvraag boven tafel krijgen maar ook medicatie en vorige be-

tie regulerende middelen voor. Ook geven we praktische adviezen zoals het gebruik van een waterklysma of continentie materiaal. Wij besteden 100% van onze tijd aan proctologie. Onze ervaring levert winst op voor de kwaliteit van leven van de patiënt, bijvoorbeeld doordat we een letsel van de sluitspier vroeg herkennen en vakkundig kunnen herstellen. ”

v.l.n.r. Charlotte Deen, Grietje Vander Mijnsbrugge en Vera Rempe.

handelingen evalueren. Dat kost tijd. Tijdens het eerste bezoek doen wij een uitgebreid onderzoek. Daarna bespreken we de diagnose en de mogelijke behandeling. We geven advies over het dieet, juist toiletgedrag en schrijven waarnodig defeca-

Werkt u samen met andere zorgverleners? “Patiënten met anale klachten hebben vaak ook darmen mictieklachten, perianale huidproblemen of klachten op het gebied van de seksualiteit. Wij vragen hier altijd naar en onderzoeken op indicatie de hele bekkenbodem. De musculatuur van de bekkenbodem kan hypo- of hypertoon zijn. Een behandeling bij een bekkenfy-

siotherapeut is dan zinvol. Voor klachten op het gebied van één van de aanpalende specialismen, overleggen we met hen zodat de juiste behandeling zo snel mogelijk gestart kan worden. De samenwerking met de huisarts is voor ons erg belangrijk. We merken dat meer kennis in de eerste lijn leidt tot snellere herkenning en starten van de juiste behandeling of doorverwijzing. In november organiseren we weer een geaccrediteerde nascholing voor huisartsen!”.

De meest voorkomende bekkenbodemklachten zijn problemen met het plassen zoals ongewenst urineverlies, moeten haasten om het toilet te halen, vaak moeten plassen en regelmatig een blaasontsteking hebben. Problemen met het plassen zijn bijna altijd goed te behandelen. Vrouwen vinden het soms ongemakkelijk om hierover met hun huisarts te praten en zijn vaak onwetend over de mogelijke behandeling van plasklachten. Dit maakt dat er nog steeds veel vrouwen zijn die geen hulp zoeken. Dat is jammer, want het overgrote deel van de blaasklachten is goed te behandelen. Dit betekent niet altijd dat ze voor honderd procent verdwijnen. Wel dat ze flink verminderen en dat de kwaliteit van leven verbetert.

Urine-incontinentie Meer informatie? www.proctoskliniek.nl

Een op de drie vrouwen boven de dertig jaar heeft in meer of mindere mate last van urineverlies. Er zijn twee vormen: stressin-

onvoldoende verbetering was, te opereren. Recent is aangetoond dat het bij matige of ernstige stressincontinentie beter is direct te opereren. Er wordt dan een zogenaamde TVT-operatie verricht, een kleine ingreep waarbij een kunststof bandje onder de plasbuis geplaatst wordt en de patiënt

drie is er aandrangincontinentie, omdat het toilet niet gehaald wordt. Vaak wordt gedacht dat zo lang een vrouw met overactieve blaasklachten het toilet wel op tijd haalt, het wel meevalt. Maar de kwaliteit van leven is even veel verminderd bij vrouwen met een overactieve blaas die wel op

tijd komen en dus niet incontinent zijn, als bij vrouwen die niet op tijd komen. “De behandeling kan zijn medicijnen, eventueel met bekkenfysiotherapie. Als dat niet helpt, botox in de blaasspier of het toepassen van zenuwstimulatie.”

Verzakking Ongeveer een kwart van de volwassen vrouwen krijgt te maken met de gevolgen van een vaginale verzakking. Bij een verzakking kan de blaas, het rectum (het laatste deel van de dikke darm), de dunne darm of de baarmoeder via de schede naar buiten zakken. Het gevolg is meestal dat de bekkenbodem niet goed functioneert, waardoor problemen kunnen ontstaan met het plassen, de ontlasting en het seksueel functioneren. “Ook kunnen typische verzakkingsklachten ontstaan zoals het gevoel dat er een ‘bal’ in de vagina zit.” Alleen als een verzakking veel hinder veroorzaakt, is het nodig deze te behandelen. “Bekkenfysiotherapie helpt niet bij een forse verzakking. Oplossingen zijn de verzakking terugduwen met een pessarium of, meer definitief, een operatie.” Operaties worden door de ontwikkeling van kennis steeds minder belastend. Het verwijderen van de baarmoeder is vrijwel nooit noodzakelijk en de meeste patiënten verlaten binnen een of twee dagen het ziekenhuis. “Welke klacht je ook hebt, ga naar de huisarts. Die kan dan eventueel doorverwijzen naar een gespecialiseerd gynaecoloog.” Auteur: Annemiek de Waard

advertorial interview met

“Unieke samenwerking binnen bekkenbodemcentrum”

Alle bekkenbodemzorg onder één dak Ongewild urineverlies of een vaginale verzakking? Het bespreken van bekkenbodemklachten is niet makkelijk.

Waarom een bekkenbodemcentrum?

Wat maakt het centrum uniek?

“Er is onder andere een gecombineerde poli

Slechts een op de vier vrouwen stapt met

ken en behandelen. Vrouwen met complexe

effecten van verschillende behandelingen en

In Nederland zijn ongeveer 1.000.000 patiën-

“De specialisten uit het centrum komen

waarbij de vrouw tegelijkertijd wordt gezien

bekkenbodemklachten naar de huisarts.

problemen worden door ons meegenomen

bepalen welke individuele behandeling het

ten (met name vrouwen) die te maken hebben

maandelijks samen met alle regionale bek-

door zowel de gynaecoloog, uroloog als de

Toch zijn er goede behandelingen om van

naar een universitair ziekenhuis. Dit kan, om-

best is. Deze aanpak helpt ook om nieuwe

met bekkenbodemproblemen. Bijvoorbeeld

kenfysiotherapeuten. Door het gezamenlijk

fysiotherapeut. Vrouwen met bijvoorbeeld

uw klachten af te komen. Samen met uw

dat onze gynaecologen en urologen ook bij

behandelmogelijkheden te blijven monitoren

een terugkerende blaasontsteking, ongewild

bespreken van de casussen bereiden we ons

verzakkingen van de baarmoeder of blaas én

huisarts kunt u besluiten naar een vrouwen-

deze ziekenhuizen werken.”

en de kwaliteit van zorg te optimaliseren.”

verlies van urine of ontlasting, een moeizame

voor op de patiënten die komen, bespreken

incontinentieproblemen kunnen er terecht.

kliniek te gaan, waar men in een veilige en

stoelgang of pijn bij het plassen. Om de zorg

we de huidige patiënten én horen wij terug

Binnen één bezoek vindt onderzoek en di-

laagdrempelige omgeving uw bekkenbo-

Maatwerk

Door de focus van Bergman Vrouwenzorg

rondom bekkenbodem verder te optimalise-

hoe het met de vrouwen gaat na hun behan-

agnose plaats en wordt een behandelplan

demprobleem onderzoekt. Gespecialiseerd

De academische ziekenhuizen spelen een

op bekkenbodemzorg hebben alle me-

ren bereidt het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ)

deling. Zo houden we gezamenlijk vinger aan

opgesteld.”

op het gebied van bekkenbodemzorg zijn

belangrijke rol in opleiding, expertise, weten-

dewerkers

zich voor op de opening van een bekkenbo-

de pols.”

de klinieken van Bergman Clinics | Vrouwen-

schappelijk onderzoek en kwaliteit in de kli-

gemaakt. Naast gynaecologen, urologen,

zorg. Deze zijn ontwikkeld in samenwerking

nieken. Prof. Huub van der Vaart, urogynae-

bekkenfysiotherapeuten, seksuologen en

Dr. Jan-Paul Roovers, urogynaecoloog AMC en medisch directeur Bergman Vrouwenzorg in Amsterdam

demcentrum op één locatie. Eric Hallensleben

“Verder wordt in het GHZ sacrale neuromodu-

Dr. E. Hallensleben, gynaecoloog bij het Groene Hart Ziekenhuis

hiervan

hun

expertisegebied

“Ook proberen we de drempel om naar de

latie aangeboden. Dit gebeurt in nog slechts

Een enthousiast team staat voor de patiënten

met het UMC Utrecht (vanaf 2002) en het

coloog UMCU en medisch directeur Bergman

gespecialiseerde verpleegkundigen zorgen

specialist te gaan te verlagen. Daarom worden

drie andere ziekenhuizen in Nederland. Sa-

klaar om hen de best passende behandeling

AMC en VUmc in Amsterdam (vanaf 2009).

Vrouwenzorg divisie: “Onze behandeling is

gastvrouwen voor sfeer, waarbij de cliënt in

“In het centrum werken diverse ervaren spe-

casemanagers aangesteld. Deze casemana-

crale neuromodulatie is een behandeling voor

te geven!

Dr. Jan-Paul Roovers, urogynaecoloog AMC

maatwerk. Door het monitoren van de ef-

het middelpunt staat. Gastvrijheid en service

cialisten: gynaecologen, chirurgen, urologen,

gers, veelal verpleegkundigen, begeleiden de

vrouwen die te maken hebben met onge-

en medisch directeur Bergman Vrouwenzorg

fecten van de geleverde zorg en hoe deze is

staan hoog in het vaandel en alle zorg die in

een maag darm lever arts (gespecialiseerd in

vrouwen van aanmelding tot behandeling. Ze

wenst verlies van urine en/of ontlasting. Door

in Amsterdam: “Wij zijn vooral gericht op de

ervaren door de cliënt maken we onze kwali-

de klinieken wordt geleverd is verzekerd. Bij

bekkenbodemproblematiek) en een bekken-

zijn een vertrouwd gezicht voor de patiënt.”

middel van het toedienen van lichte elektri-

meest gangbare bekkenbodemaandoenin-

teit inzichtelijk. Ook meten we in welke mate

metingen onder meer dan 20.000 cliënten

gen met standaard behandelprogramma’s

door de behandeling de kwaliteit van leven

kreeg Bergman Vrouwenzorg de afgelopen

en hebben alle medewerkers in huis om de

is vooruitgegaan. Met al deze informatie kun-

jaren gemiddeld een 8,8 bij het invullen van

vrouw met een probleem goed te onderzoe-

nen we de cliënt optimaal voorlichten over de

de klanttevredenheidsenquête.

(gynaecoloog) vertelt over de werkwijze.

fysiotherapeut. Zij werken nauw samen om de beste te zorg te leveren aan vrouwen met bekkenbodemproblemen.”

sche impulsen worden het functioneren van

Welke behandelingen worden er aangeboden?

de blaas of darmen verbeterd.”

Meer informatie? Agniete Klein, tel. (0182) 505448. www.ghz.nl

Meer informatie? Bergman Clinics | Vrouwenzorg (voorheen Alant Vrouw) www.bergmanclinics.nl ZKN en ISO 9001 gecertificeerd

van de redactie

advertorial

Vleesbomen: behandeling alleen bij klachten

De Roosevelt kliniek Leiden

Veel vrouwen hebben vleesbomen, maar niet iedereen heeft er klachten van.

Focuskliniek gynaecologie & dermatologie

Veel vrouwen hebben er mee te maken, en

het hebben van een vleesboom tot de diffe-

veranderd. Bij chirurgische ingrepen wordt

een flink aantal van hen heeft er ook daad-

rentiaaldiagnose: het is één van de redenen

de baarmoeder zo veel mogelijk gespaard.

werkelijk klachten van: vleesbomen. Niet

die aan de klachten ten grondslag kunnen

Naast de chirurgie zijn er nieuwe behande-

meer en niet minder dan goedaardige woe-

liggen. Omdat veel vrouwen met vleesbomen

lingsmethoden gekomen, zoals medicatie

keringen van spierweefsel in de baarmoe-

hier niet of nauwelijks klachten van onder-

en moderne bestralingstechnieken. De beste

derwand. Vleesbomen hoeven niet per se

vinden, is ingrijpen klachtengerelateerd. Ook

therapie is en blijft echter een heel natuur-

klachten op te leveren: er zijn vrouwen met

de aard van de behandeling hangt af van de

lijke. Het grootste deel van de klachten ver-

vleesbomen die er weinig tot niets van mer-

klachten. Overigens kunnen vleesbomen

dwijnt na de overgang. Een patiënte kan er

ken. Anderzijds kunnen de woekeringen

ook plasklachten geven, als de locatie in de

derhalve voor kiezen om enigszins vervroegd

dusdanig groot worden, dat ze wel degelijk

Gemiddeld komen vleesbomen bij 10 tot 15

baarmoeder zodanig is dat de vleesboom te-

en geholpen met medicatie de overgang in te

voor problemen kunnen zorgen. Deze klach-

procent van de vrouwen voor.

gen de blaas aandrukt.

gaan. Hiermee krijgt de patiënte in kwestie

kelijk van de locatie in de baarmoeder waar

Klachtengerelateerd

Nieuwe mogelijkheden

door het remmen van de afgifte van vrouwe-

de vleesbomen zich bevinden. Vleesbomen

De meest voorkomende klacht als gevolg

De mogelijkheden voor ingrijpen zijn divers.

lijke hormonen

komen bij sommige bevolkingsgroepen, zo-

van vleesbomen is onregelmatig bloedver-

Voorheen werd veel chirurgisch ingegrepen,

als vrouwen uit Caribische gebieden, vaker

lies en/of langdurige en heftige menstrua-

waarbij meestal de hele baarmoeder werd

voor dan gemiddeld, zo’n 25 tot 50 procent.

ties. Voor vrouwen met deze klachten hoort

verwijderd. De inzichten zijn tegenwoordig

echter ook te maken met de bijwerkingen:

ten zijn behalve van de grootte ook afhan-

Auteur: Cor Dol

De Roosevelt kliniek is een zelfstandig behandel centrum (zbc) voor gynaecologie en dermatologie. Er wordt verzekerde zorg geleverd en gefocust op een aantal deelgebieden. Vulvapathologie en cervixpathologie zijn twee van deze focusgebieden. Beiden hebben een natuurlijke ontstaanswijze. Dr. Bram ter Harmsel, gynaecoloog bij Roosevelt kliniek heeft een jarenlange ervaring binnen de vulvapathologie. Vulvaklachten vielen vroeger vaak tussen de gynaecologie en dermatologie. Geen van beide specialismen konden dit gebied optimaal behandelen. Hierop ontstonden de vulvapoli’s waar gynaecologen en dermatologen, gezamenlijk de patiënten konden zien en behandelen. Ter Harmsel vormde samen met dr. van der Meijden, dermatoloog, de hoofdredactie van het boek Vulvapathologie, dat in 2007 werd

uitgegeven. Hij is organisator en cursusleider van de vulvapathologiecursus voor dermatologen, gynaecologen en artsen in opleiding voor deze specialismen. Hij heeft al meer dan 14 jaar een vulvapoli en won in 2011 de prijs voor de beste vulvapoli van Nederland. In de Roosevelt kliniek worden door deze bekende expertise veel second opinions op dit gebied gezien. In 1998 promoveerde dr. ter Harmsel op het ontstaan van baarmoederhalsafwijkingen. Hij heeft onderzoek verricht op gebied van HPV en andere markers die mogelijk progressie in afwijkingen konden voorspellen. Nog steeds is hij betrokken bij onderzoek op dit gebied, hij is co-promotor van twee artsen die uniek onderzoek doen op het gebied van afwijkende uitstrijken, colposcopie, HPV en

andere tumormarkers. Mede hierdoor is de Roosevelt kliniek ook een expertisecentrum op gebied van afwijkende uitstrijken. Problemen op de vulva of op de baarmoedermond hebben een negatieve invloed op de seksuele gezondheid. Vrouwen die de gynaecoloog bezoeken hebben in 35% van de gevallen ook seksuele problemen. Bij vrouwen met vulvaire klachten nadert dit de 100%. In de Roosevelt kliniek zijn we ons bewust van de impact van klachten op gebied van de vulva of baarmoederhals op de seksuele gezondheid. Er wordt hier actief naar gevraagd en gezocht naar oplossingen, eventueel in samenwerking met een seksuoloog of soms met een bekkenbodem fysiotherapeut. Vaak zijn de klachten te verhelpen en wordt het (seksuele) leven na behandeling weer redelijk genormaliseerd.

Gynaecoloog, Dr. W.A. ter Harmsel Fotografe: Mirjam Lems

Meer informatie? www.rooseveltkliniek.nl Telefoonnummer: 0882353380 Rooseveltstraat 67 2321 CT Leiden

expertinterview

Nieuwe aanpak van vleesbomen Vleesbomen zijn goedaardig woekeringen van spierweefsel in de baarmoederwand, maar kunnen hevige klachten geven. Welke klachten kunnen vleesbomen geven? “Dat varieert van buikpijn, opgezette buik en onregelmatig bloedverlies, tot langdurige en heftige menstruaties. Vleesbomen kunnen, als ze vóór in de baarmoeder zitten en tegen de blaas aandrukken, plasklachten geven. Maar er zijn ook vrouwen die vleesbomen hebben en er geen klachten van ondervinden. Beslissingen over al dan niet ingrijpen is dus afhankelijk van de klachten.”

Welke mogelijkheden tot ingrijpen heeft u? “Tot zo’n twintig jaar geleden was chirurgisch ingrijpen zeer gebruikelijk. Daarbij werd meestal de hele baarmoeder verwijderd. Dat komt steeds minder voor. De

baarmoeder is belangrijk voor de seksualiteit en heeft een steunfunctie in de bekkenbodem. Verwijderen van de baarmoeder kan leiden tot klachten van verzakking en incontinentie, wat weer kan leiden tot noodzakelijke en ingewikkelde heroperaties. Tegenwoordig is naast medicatie ook minder ingrijpende chirurgie beschikbaar.”

Wat doen die medicijnen tegen vleesbomen precies? “Vleesbomen bestaan bij de gratie van oestrogenen en progestagenen, hormonen die tijdens de menstruele cyclus door de eierstokken worden gemaakt. Daarom verdwijnen de meeste klachten zodra een vrouw in de overgang komt. Bij vrouwen die richting de overgang gaan, zijn we daarom terughoudend met chirurgisch

ingrijpen. Tot voor kort was de meest effectieve behandeling iemand chemisch de overgang inbrengen met een GnRH agonist hormoon dat rechtstreeks op de hypofyse werkt en de afgifte remt van hormonen die de eierstokken stimuleren (LH en FSH). Ook wordt de ‘normale’ anticonceptiepil voorgeschreven, die de bloeding reguleert en menstruatie kan uitstellen. Je kunt daarnaast denken aan continue toediening van alleen progestativa of een mirena-spiraal, dat lokaal progestativa in de baarmoeder afgeeft.”

Welke nieuwe ontwikkelingen zijn er? “SPRM, Selective Progesterone Receptor Modulator, is een gemodificeerd hormoonpreparaat dat selectief op de progesteronreceptor werkt. Het heeft gunstige effecten

ONAFHANKELIJK KENNISPLATFORM OVER GEZONDHEID

Mijngezondheidsgids.nl is opgericht voor is

iedereen

gezondheid

Het

logie van het UMC Utrecht.

op het bloedverlies en op de grootte van een vleesboom. Een andere ontwikkeling is dat 3D MRI niet alleen voor diagnostische, maar ook therapeutische doeleinden wordt gebruikt. Dat is tot nu toe in beperkte mate maar met succes toegepast.”

Waarom vinden mensen condooms vervelend?

ter ondersteuning van de natuurlijke vruchtbaarheid

Kies het juiste condoom: prettiger, makkelijk, veiliger en: gezond!

Belangrijkste eigenschappen √ electolyt en pH gebalanceerd om zo de juiste omgeving voor spermacellen na te bootsen. √ bevat Conceive Plus Magnesium en Calcium ionen die essentieel zijn voor de levensvatbaarheid van de sperma- en eicellen. √ als bijkomend voordeel verhelpt het de eventuele vaginale droogheid die kan ontstaan door het vrijen “op bevel” tijdens de ovulatieperiode. Dit kan het plezier in vrijen bederven.

zorg.

geest, voeding en zorg.

den aan de afdeling Voortplanting en Gynaeco-

Conceive Plus assisteert bij een kinderwens len, is het belangrijk om een optimale omgeving te creëren. Om de vruchtbaarheid op een natuurlijke wijze te ondersteunen is Conceive Plus ontwikkeld.

informatie over gezondheid, lichaam, Prof. dr. Bart Fauser is gynaecoloog en verbon-

advertorial

gische osmolariteit terecht komen. (De Wereldgezondheidsorganisatie heeft gemeld wat het PH niveau en fysiologische osmolariteit moet zijn voor spermacellen om te overleven) Doordat de spermacellen in een juiste omgeving langer leven en beweeglijker zijn, is de kans op een natuurlijke zwangerschap groter. Omdat de zuurgraad van de vrouw een negatieve invloed kan hebben op de levensvatbaarheid van de spermacel-

geïnteresseerd

onafhankelijke kennisplatform biedt

advertorial

Vanaf de jaren 70 is de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen in Nederland voor het eerst zwanger raken van 24 jaar naar 29 jaar gestegen. Dit is tevens een record in Europa. Daarbij is er ook een relatie tussen leeftijd en duur voordat men zwanger wordt. Dit lag gemiddeld tussen de 6 en 12 maanden maar gaat nu richting 8 tot 14 maanden. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat de vruchtbaarheid van de vrouw afneemt vanaf haar 30e levensjaar. Naast leeftijd speelt ook de zuurgraad van het vaginale vocht een rol, een te hoge zuurgraad is niet bevorderlijk voor de overlevingskansen van de spermacellen. Om de beweeglijkheid en de levensvatbaarheid van de spermacellen te verhogen is het noodzakelijk dat deze in een juiste omgeving met een juiste fysiolo-

die

√ het enige glijmiddel die geen zaadcellen aantast maar juist de beweeglijkheid en levensvatbaarheid verhoogt. Conceive Plus kan 10 tot 15 minuten voor de geslachtsgemeenschap worden aangebracht. Dit kan d.m.v. een applicator die rechtstreeks in de vagina kan worden aangebracht en/of d.m.v. de tube, ook als extra vocht toe te voegen.

Meer informatie? Holland Promotion @ Merchandising bv 0252-626279 www.conceiveplus.nl

Te strak, het knelt, een gedoe, het scheurt, verlies van de erectie, glijdt af… zomaar enkele van de meest gehoorde excuses om liever geen condoom te gebruiken. De oplossing is echter simpel als je een condoom kiest dat bij je past. En goed passend condoom zit prettiger, rolt beter af en is veiliger. Bovendien is een condoom hygiënisch: minder opruimen na het vrijen en volgens onderzoek gezonder voor de vagina. De juiste condoommaat wordt bepaald door de omtrek. Een te strak condoom rolt niet goed af, knelt, en kan eerder kapot gaan. Een te ruim condoom kan afglijden tijdens het vrijen. Meet de omtrek van de penis in erectie om de beste condoommaat te kiezen. De bekende condoommerken bieden slechts één maat, en zelfs de “XL-variant” is soms niet ruimer, maar enkel wat langer.

Ervaar je de beschreven ongemakken met condooms, probeer dan eens de juiste maat van het merk My.Size: een Duits merk dat gespecialiseerd is in verschillende maten condooms. My.Size condooms, paspakketten en meer informatie vind je op www. Condoom-Anoniem.nl/mysize.

Vernieuwingen bij condooms Het ene condoom is de ander niet: behalve de bekende kleuren en smaakjes zijn er ook condooms met speciaal glijmiddel dat de man helpt langer door te gaan. De binnenkant van het condoom bevat stoffen die ook in pijnstillende crèmes worden toegepast, zodat de penis wat minder gevoelig wordt. Om de onderbreking bij het omdoen van een condoom te verminderen zijn er de nieuwe One Touch Premium condooms met

afrolstrip en de Wingman condooms met clip. Hiermee doe je een condoom in 2 seconden om, zelfs in het donker en met één hand.

Condooms duur? Dankzij het internet kun je uit veel meer condooms kiezen dan een gewone winkel aanbiedt. Er zijn vele merken condooms, welke goedkoper zijn dan ’s werelds meest bekende merk Durex. Omdat condooms moeten voldoen aan strenge eisen bieden alle condooms die bij een speciaalzaak te koop zijn dezelfde goede bescherming.

Penis-omtrek in erectie

Nominale breedte advies condoom

tot 10 cm 10 - 11 cm 11 - 11,5 cm 11,5 - 12 cm 12 - 13 cm 13 - 14 cm vanaf 14 cm

47mm 49mm 53mm 57mm 60mm 64mm 69mm

Meer informatie? www.Condoom-Anoniem.nl www.Condoom-Anoniem.nl/mysize

DE NATUURLIJKE PRODUCTEN VAN MULTI-GYN® BEHANDELEN EN VOORKOMEN VAGINALE KLACHTEN

Multi-Gyn® FloraPlus behandelt en voorkomt

vaginale schimmel problemen Multi-Gyn® FloraPlus: • Behandelt en voorkomt vaginale schimmel problemen • Voorkomt (terugkerende) candida • Prebiotische stimulering van lactobacillen • Verlicht jeuk, branderigheid, irritaties en afscheiding • Stimuleert een gezonde vaginale flora • Optimaliseert de pH-waarde • Is plantaardig en veilig • Natuurlijk, zonder conserveermiddelen • Tast condooms niet aan • Medisch Hulpmiddel, klasse IIA

VOOR HERSTEL EN BEHOUD VAN EEN GEZONDE VAGINALE FLORA OP NATUURLIJKE WIJZE

ActiGel

IntiSkin

Bevochtigingsgel

FemiWash

Vaginale douche & Bruistabletten

Te koop bij drogist en apotheek, voor meer informatie www.multi-gyn.nl