Kwaliteit in de Zorg by Cornelis Dubbelman

Kwaliteit in de Zorg juli 2013

Vinger aan de pols voor PAH-patiënten Ouderenzorg Verschuiving GGZ richting huisarts Een model voor zorg op maat

“Gezondheidsbeleving: zorg op maat”

“Van geneeskunde naar geneeskunst”

“Van spreekkamer naar gesprekskamer”

“Wat is gezondheid eigenlijk en wat kun je doen

De verbetering van de kwaliteit van zorg kent

“Iedere patiënt is uniek. Het is van belang dat de

om mensen een betere beleving van hun gezond-

verschillende aspecten. Uiteraard moet de tech-

juiste informatie en juiste zorg bij de juiste patiënt

heid te geven? ” Prof. dr. Sjaak Bloem stelt heel

nische handeling, die voor de zorg wordt uitge-

komt. Dat betekent niet dat je zes miljoen patiën-

relevante vragen, die nochtans in de waan van de

voerd, kloppen. Maar ook van belang is hoe de

ten allemaal een unieke benadering kunt geven,

dag ondergesneeuwd dreigen te raken. Terwijl ze

patiënt die behandeling beleeft. Prof. dr. Hans

maar er zijn wel gemeenschappelijke kenmerken

toch enorm belangrijk zijn voor verbetering van

Kerkkamp is lid van de Raad van Bestuur van

die een gemeenschappelijke benadering recht-

de kwaliteit van de zorg. Prof. Bloem bekleedt

het Atrium Ziekenhuis in Heerlen en houdt zich

vaardigen. Er zijn patiënten die helemaal niet zit-

een leerstoel op Nyenrode Business Universiteit,

daar bezig met de voortdurende verbetering van

ten te wachten op uitgebreide informatie, ande-

welke is ingesteld op initiatief van Janssen, rond

de kwaliteit van zorg. “Belangrijk is ook om je af

ren willen juist het naadje van de kous weten voor

gepersonaliseerde zorg.

te vragen wat een behandeling heeft bijgedragen

ze een keuze voor een behandeling maken.

aan de waarde van de kwaliteit van leven.” Lees verder op pagina 3

Lees verder op pagina 10

Lees verder op pagina 11

voorwoord

Kwaliteit in de Zorg De kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg moet

Dat is goed voor patiënten én voor de kosten, want die lig-

hoog zijn en blijven. Daar is iedereen het over eens. Maar

gen lager. De toepassing van e-health dient beide doelen:

wat is dat dan, die kwaliteit? We denken natuurlijk aller-

patiënten hebben meer comfort en vrijheid en de kosten

eerst aan de technische kant van zorg: genezen en ver-

liggen lager.

betering van de kwaliteit van leven. Maar er hoort meer bij: brede openingstijden bij de huisarts bijvoorbeeld, voor

Innovaties kunnen enorme verbeteringen brengen in de

de deur kunnen parkeren, snel telefonisch contact krijgen.

kwaliteit, maar dat is niet per definitie zo. Het is cruciaal

Of via e-mail. Kwaliteit is ook duidelijke informatie ont-

om scherp te kijken naar wat iets oplevert voor patiënten

vangen over wat je mankeert. Weten wie de beste is op

of cliënten. Niet elk ziekenhuis heeft bijvoorbeeld alle ap-

welk gebied. Serieus genomen worden. Een gezamenlijk

paratuur nodig. De meerwaarde is soms beperkt. Deze

opgesteld behandelplan, waar je je aan kunt houden. Zo

apparatuur kost veel geld en het is dus opmerkelijk dat

lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen ondanks een

ziekenhuizen soms massaal overgaan tot aanschaffen,

aandoening. Of thuis kunnen sterven. Maar kwaliteit is

terwijl onduidelijk is wat de meerwaarde ervan is.

ook de wetenschap dat zorg beschikbaar en betaalbaar Kwaliteit van zorg zit ook in de relatie arts en patiënt.

is en blijft.

Staat de kwaliteit van leven centraal, of de behandeling? Onze gezondheidszorg staat voor een grote uitdaging. De

Bijvoorbeeld bij ouderen met één of meer chronische aan-

snel stijgende kosten waren goed op te vangen in tijden

doeningen. Deze patiënten slikken vaak ontzettend veel

van economische bloei. Maar die tijden zijn over. De eco-

medicijnen. Apothekers kunnen met een medicijncheck

nomie zal de komende jaren een veel lagere groei kennen.

één keer per jaar uitzoeken hoe die medicijnen zich tot

Daardoor zullen we veel meer moeten kijken naar wat we

elkaar verhouden. Werken ze elkaar tegen, kan het niet

meer en beter kunnen doen met minder geld. Gelukkig

minder? Zo’n check kan ontzettend veel kwaliteit voor de

erkennen zorgverleners dat efficiënte en klantvriendelijke

patiënt opleveren. Kwaliteit is soms complex, maar kan

ziekenhuizen vaak ook de betere ziekenhuizen zijn. Kwa-

ook ontzettend simpel zijn.

liteit is vaak helemaal niet duurder, in tegendeel.

Edith Schippers, Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

De sector zelf bepaalt wat kwaliteit is, met richtlijnen en Ik ben ervan overtuigd dat we nog veel vooruitgang kun-

normen. En bovenal met het eigen handelen. De verze-

nen boeken. In verschillende ziekenhuizen wordt heel

keraars, de artsen, ziekenhuizen, verpleegkundigen, de

verschillend behandeld. Dat betekent dat artsen de eigen

tandartsen, de verloskundigen en alle andere zorgverle-

richtlijn over wat goede zorg is, vaak niet volgen. Veel

ners zorgen er samen voor dat iedereen die zorg nodig

onderzoeken zijn onnodig of worden dubbel gedaan, dat

heeft, de beste zorg kan krijgen. De zorgvraag van de pa-

belast de patiënt onnodig. Zinnig en zuinig is het nieuwe

tiënt is daarbij leidend en inzicht voor de patiënt in wie

devies. De zorg zal zich daaraan moeten aanpassen. We

welke kwaliteit levert, is cruciaal. De komende jaren is dat

moeten kijken naar wat een patiënt of cliënt echt nodig

de opdracht die we moeten vervullen, opdat ook over een

heeft en daaraan zuinig invulling geven. Mensen worden

aantal jaren in Nederland nog steeds topzorg wordt gele-

in de toekomst vaker thuis behandeld en verzorgd. In hun

verd, beschikbaar voor iedereen die het nodig heeft.

eigen vertrouwde omgeving voelen ze zich veilig en vrij.

Partners

Inhoud Veranderingen in het zorglandschap

Zorg voor PAH-patiënten

Medicijnmonitor voor therapietrouw

Opluchting bij hooikoorts

GGZ naar de huisarts

Zeldzame psychische aandoeningen

Psychosomatiek kent drempels

Waarom een particulier verzorgingshuis?

Homeopathie is een keuze

Wat een vermoeidheidcentrum kan doen

Thuiszorg: ook een sociale functie

Colofon

Pulse Media Group

Senior Media Advisor Cornelis Dubbelman cornelis.dubbelman@pulsemedia-group.com

De inhoud van de commerciële bijdragen zoals bedrijfsprofielen, expertinterviews, expertbijdrage en advertorials beschrijven de meningen en standpunten van de geïnterviewden. De redactie van PMG tracht alle fouten te voorkomen, echter kan de redactie niet in staan voor eventuele fouten of onvolkomenheden in deze bijdragen. PMG aanvaardt hierdoor geen aansprakelijkheid.

Managing Director Maarten Le Fevre maarten.le.fevre@pulsemedia-group.com Productie/Lay-Out Bert Potse, Jelle Heijman, Studio Razend Redactie Cor Dol (hoofdredactie), Hans-Peter Lassche, Irma van der Lubbe, Annemiek de Waard Foto‘s Bigstockphoto.com Drukker Dijkman Offset, Diemen

Pulse Media Group B.V. Keizersgracht 127 1015 CJ Amsterdam T 020 520 76 50 www.pulsemedia-group.com

expertbijdrage

Gezondheidsbeleving: zorg op maat Op een ‘vrij eenvoudige’ manier is de beleving van gezondheidszorg te meten. En de resultaten bieden kansen op verbetering van de kwaliteit. “Wat is gezondheid eigenlijk en wat kun je doen om mensen een betere beleving van hun gezondheid te geven? Welke diensten kun je aanbieden om die beleving te verbeteren en als je dat aanbiedt, hoe controleer je dan of het werkt?” Prof. dr. Sjaak Bloem stelt heel relevante vragen, die nochtans in de waan van de dag ondergesneeuwd dreigen te raken. Terwijl ze toch enorm belangrijk zijn voor verbetering van de kwaliteit van de zorg. Prof. Bloem bekleedt een leerstoel op Nyenrode Business Universiteit, welke is ingesteld op initiatief van Janssen, rond gepersonaliseerde zorg. Janssen wil, met het mogelijk maken van deze leerstoel, een bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van leven en de zorg voor patiënten en hun omgeving. Vanuit deze leerstoel is een model ‘gepersonaliseerde zorg’ ontwikkeld, waarbij bovenstaande vragen als pijlers dienden. Ladder “Een aantal jaren geleden zijn we ons gaan

Prof. dr. Sjaak Bloem bekleedt een leerstoel op Nyenrode BusinessUniversiteit rond

bezighouden met de vraag hoe we de gezond-

gepersonaliseerde zorg en is werkzaam bij de innovatieve, farmaceutische firma Janssen.

heidsbeleving van een individu moeten meten. Er is een ontzettend groot instrumentarium

uitersten aan te geven, konden we meting per-

richting die de beleving opgaat. Bovendien wil je

van de laddermeting kijken of de aangeboden

en heden ten dage wordt dat instrumentarium

soonlijk maken. Het goede aan de schaal is dat

weten waarom mensen zichzelf hoger of lager

zorg ook daadwerkelijk soelaas biedt. Dat geeft

steeds belangrijker, omdat ziekenhuizen de

de positie waarop je jezelf op de ladder plaatst

op de ladder plaatsen ten opzichte van een eer-

je de kans om bij te sturen mocht dat nodig zijn.

opdracht krijgen de gezondheidsbeleving van

ten opzichte van de topdag, absoluut is. Zo kun

der meetpunt. Daarbij spelen de grootheden ac-

En je geeft niet alleen de arts, maar ook jezelf

mensen in kaart te krijgen. Samen met col-

je mensen die terminaal ziek zijn vergelijken

ceptatie en controle een rol.” Acceptatie wil zeg-

als patiënt inzicht. In het kader van ‘samen ver-

lega dr. Joost Stalpers vroeg ik me af wat voor

met een sportman die zijn benen heeft gebro-

gen in hoeverre een patiënt bereid is de ziekte

antwoordelijk zijn’, is dat een belangrijk gege-

typen vragenlijsten er in feite bestonden en

ken.” Die gegevens zijn belangrijk in de dage-

een plaats te geven in het leven, controle zegt

ven.” Om het meten makkelijk en efficiënt te

wat de achterliggende gedachte daarvan was.

lijkse praktijk van de zorg, want als je als behan-

iets over het zien van mogelijkheden om iets

maken heeft het bedrijf ‘Healthy Solutions’ een

Het bleek dat de meeste vragenlijsten wel be-

delend arts behalve inzicht in de biomedische

aan de gezondheid te kunnen doen. Als beide

web- en app-based programma ontwikkeld:

trouwbaar zijn, maar ze zijn veelal niet valide.

factoren ook inzicht in de beleving van de ziekte

dalen, zal ook de gezondheidsbeleving dalen.

‘MedScores’. Op basis van de scores worden

Dat laatste wil zeggen dat niet precies duidelijk

hebt, dan leidt dat tot een betere diagnose, een

Maar ook één van beide kan dalen. Patiënten

individuen automatisch ingedeeld in één van de

is wat er wordt gemeten. Dat komt omdat de

beter behandelplan, een hogere gerapporteerde

met een hoge acceptatie en hoge controle doen

vier menstypen.

meeste vragenlijsten geen helder theoretisch

patiënttevredenheid en een hogere therapie-

het goed. “Deze mensen moet je voeden met

kader hebben en omdat de gebruikte begrip-

trouw. “Het medische deel heeft in de praktijk

trots. In termen van gezondheidsbeleving sco-

Transparantie

pen zijn niet geduid.” De tijd leek daarmee rijp

veelal de overhand”, vindt Sjaak Bloem. “Het be-

ren zij hoog. Patiënten met een hoge acceptatie

Allerlei partijen spelen een rol in de gezond-

voor een goede onderbouwing van het begrip

levingsdeel wordt een beetje vergeten. Dat zou

en lage controle zijn mensen die heel praktisch

heidszorg en zullen in de schaduw van de hui-

gezondheid, het meten daarvan en vooral hoe

op één of andere manier meer terug moeten ke-

planning en structuur nodig hebben. Mensen

dige tijd toch met elkaar om tafel moeten. Dan

mensen hun eigen gezondheid beleven. Prof.

ren in de behandelkamer. Daarmee zou de ma-

met een lage acceptatie en hoge controle heb-

is het goed om effectieve indicatoren te heb-

Bloem: “Wij zien gezondheid als het functione-

nier waarop de patiënt met zijn of haar ziekte

ben emotionele zorg nodig, zij vechten tegen

ben waarmee de zorg beoordeeld kan worden.

ren van individuen om het leven te leiden dat ze

omgaat, ook geborgd zijn.” Voor elk individu

zichzelf. Lotgenotencontact is dan bijvoorbeeld

Bloem vindt ook dat partijen meer transparant

willen leiden, binnen de grenzen van de eigen

geldt dat de uitersten van de gezondheidsbele-

een goed middel.” De moeilijkste groep is die

met elkaar zouden moeten gaan samenwerken.

mogelijkheden. Een goed beeld daarvan is een

ving, zoals we die op onze eigen ladder weerge-

met een lage controle en lage acceptatie. “Zij

“Je zult de samenwerking moeten gaan zoe-

persoon die op een ladder op en neer gaat. Hoe

ven, kunnen blijven verschuiven in de tijd. “Het

behoeven coaching, je moet ze aan de hand

ken tussen arts en patiënt. Dat gebeurt ook al,

hoger op de ladder, hoe beter je je gezondheid

enige relevante is hoe je nu je gezondheid be-

meenemen en hoop gaan bieden.” Met slechts

maar men moet meer durven. Er zijn al artsen

beleeft. De top van de ladder staat voor de top-

leeft ten opzichte van die topdag.”

zes vragen kunnen mensen ingedeeld worden

van doordrongen dat meer grip op de patiënt-

in één van de vier menstypen.

beleving kan leiden tot een betere behandeling.

dag over een bepaalde periode, en de onderste sport voor de slechtste dag. Zo kunnen we op

Acceptatie en controle

een heel praktische manier meten. De gezond-

Om de beleving van gezondheid nog meer te-

Meer doelgerichte zorg

moeten onderschrijven en er aan werken om

heidsbeleving van een persoon komt overeen

rug te brengen naar de behandelkamer, worden

Belangrijk voor de praktische toepassing van dit

het in te voeren in de klinische praktijk. Een

met de plaats op de ladder die hij zichzelf geeft.”

onder meer in ziekenhuizen PROMs geïntro-

model voor gepersonaliseerde zorg is dat met

multidisciplinaire insteek is vereist, waarbij ook

duceerd: Patient Reported Outcome Measure-

deze kennis zorg doelgerichter en effectiever

de patiënt een rol speelt. Een verandering van

Persoonlijk maken

ments. Dit zijn belangrijke methodieken om de

aangeboden kan worden. Daarmee kunnen ook

mentaliteit is niet alleen iets van de arts, een lid

Dus: gezondheid werd gedefinieerd én het kon

patiënt een stem te geven, maar ze hebben

- en dat is in het licht van de huidige en komen-

van de Raad van Bestuur of de zorgverzekeraar,

op een eenvoudige manier worden gemeten.

vaak als nadeel dat het hele lange vragenlijsten

de ontwikkelingen in de zorg minstens zo be-

maar ook van de patiënt. Zelfmanagement be-

Overigens was het idee van een ladderschaal

zijn. “Het is niet te doen om een patiënt elke

langrijk - de kosten in de hand worden gehou-

tekent dat je het samen moet doen en het mo-

niet nieuw, maar werd wel door Bloem en Stal-

drie weken een lange vragenlijst voor te leggen.

den. Prof. Bloem: “Je kunt de zorg dus inrichten

del voor gepersonaliseerde zorg kan daarbij een

pers geoptimaliseerd voor gebruik voor het

Met behulp van de ladderschaal kun je echter al

aan de hand van de vier typen patiënten, je kunt

goede leidraad zijn.”

meten van beleefde gezondheid. “En door de

binnen vier vragen een indicatie krijgen van de

doelgerichter zorg aanbieden en met behulp

Maar verschillende partijen zouden het samen

van de redactie

Het veranderende zorglandschap Sinds 1 januari van dit jaar zijn er veranderingen in de zorg. Zo gaat het eigen risico omhoog naar 350 euro. Wie in Nederland woont of werkt, is wettelijk verplicht een basisverzekering af te sluiten bij een zorgverzekeraar in Nederland. Het basispakket dekt de standaardzorg van bijvoorbeeld huisarts, ziekenhuis of apotheek. De overheid beslist wat er in het basispakket zit.

Basispakket De veranderingen in het basispakket in 2013 zijn onder andere: het eigen risico gaat omhoog naar 350 euro, rollators en andere eenvoudige loophulpmiddelen verdwijnen uit het basispakket, men betaalt een eigen bijdrage van 25 procent bij de aanschaf van gehoortoestellen, de eigen bijdrage in de curatieve geestelijke gezondheidszorg wordt afgeschaft, het stoppen-met-rokenprogramma komt terug in het basispakket en er worden maximaal drie behandeluren dieetadvies vergoed.

AWBZ Om de zorg toegankelijk, goed en betaalbaar te houden, voert het kabinet de komende jaren hervormingen door zoals op het gebied van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Ook neemt de overheid maatregelen zodat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen. Het kabinet wil de AWBZ vanaf 2015 ingrijpend hervormen. Alleen de zwaarste, langdurige zorg wordt dan nog vergoed uit de AWBZ. Lichtere vormen van AWBZ-zorg gaan naar gemeenten of worden geregeld via de zorgverzekering. Verder is bij mensen met een eigen vermogen de eigen bijdrage omhooggegaan, is er extra geld voor persoonsgebonden budget en wil het kabinet dat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen.

Mantelzorg Het zorglandschap verandert: de overheid trekt zich steeds meer terug en stimuleert dat patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars hun verantwoordelijkheid nemen. Langer thuis blijven betekent ook dat de rol van de mantelzorg

steeds groter wordt. Er zijn in Nederland 3,6 miljoen mantelzorgers die langdurig en onbetaald zorgen voor zieke of gehandicapte familieleden of vrienden. Een ziekte die iemand langzaam maar zeker volledig afhankelijk maakt van de zorg van anderen is dementie. De verwachting is dat in de toekomst een op de vijf mensen een vorm van dementie krijgt, waarvan de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende is. Het overgrote deel van deze mensen woont thuis en krijgt zorg van vooral mantelzorgers. De belangrijkste reden voor opname in een verpleeghuis is dat de mantelzorg het niet meer aan kan.

Dementie “De samenleving wordt steeds ouder en er nadert een grote golf van mensen die zullen lijden aan dementie”, zegt Bart Rutten, lid Wetenschappelijke Adviesraad ISAO (Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek) en neurowetenschapper/psychiater aan het Maastricht UMC. Het verouderingsproces is de grootste risicofactor om Alzheimer te ontwikkelen. “Daarnaast wordt de kans verhoogd door bijvoorbeeld levensstijlfactoren zoals voeding en genetische factoren, die vooral bij de vroege vorm van de ziekte een belangrijke rol spelen. Tot nu toe is de voortgang van de ziekte onomkeerbaar en onbehandelbaar. Om effectieve strategieën te ontwikkelen die de ziekte daadwerkelijk kunnen vertragen of de ernst kunnen verminderen is neurobiologisch onderzoek noodzakelijk. De identificatie van de biologische componenten in het ziekteproces die omkeerkaar zijn, zal er hopelijk toe leiden dat we in de toekomst dementie kunnen vertragen, behandelen en misschien zelfs in bepaalde gevallen kunnen voorkomen! Vroegdiagnostiek, het tijdig herkennen van voorstadia, is hierbij natuurlijk van groot belang.”

Geneesmiddelen Nederlanders gebruiken in vergelijking met andere Europeanen weinig me-

dicijnen. Toch stijgen de uitgaven aan medicatie. Belangrijke oorzaken zijn de komst van nieuwe, dure geneesmiddelen en het feit dat mensen steeds ouder worden. De Stichting Eerlijke Geneesmiddelenvoorzieningen (EGV) is een onafhankelijke organisatie die zich inzet om arts en patiënt te ondersteunen bij problemen met de vergoeding van geneesmiddelen. De weten regelgeving over de vergoeding van geneesmiddelen is lastig te doorgronden en kan voor artsen, patiënten en zorgverzekeraars voor misverstanden zorgen. De stichting is tien jaar geleden opgericht door de initiatiefnemers die zich zorgen maakten om de communicatie tussen arts en patiënt en om de toegang tot medicijnen.

Monitor In 2012 en in 2013 heeft een overheveling van dure geneesmiddelen plaatsgevonden. Het gaat daarbij om veranderingen in de financiering voor geneesmiddelen die worden ingezet bij chronische ontstekingsziekten zoals reuma, oncologische aandoeningen en aandoeningen waarbij groeihormonen worden voorgeschreven. De stichting heeft in samenwerking met een groot aantal patiëntenorganisaties en beroepsverenigingen een monitor in het leven geroepen: monitorgeneesmiddelen.nl. De monitor is een goede basis volgens EGV-vicevoorzitter Kees van Schagen: “Een model waarin artsen en patiënten een belangrijke rol hebben.” Er is een denktank opgezet om na te denken over wat potentiële problemen kunnen zijn. Hiervoor kunnen patiënten de vragenlijst op de website invullen. Zij worden opgeroepen via patiëntenverenigingen en beroepsgroepen.

meegenomen. Daarnaast wordt aanvullend onderzoek van bijvoorbeeld apothekerscoöperatie Napco meegenomen. Het rapport is nu naar de Tweede Kamer. Van Schagen: “Wel jammer dat het ministerie dat de subsidie verstrekt, worstelt met de conclusies met betrekking tot de invoering van de overheveling. De oplossing moet de kwaliteit structureel ondersteunen. Alles draait nu om volumes en kostenbeheersing. Als patiënten daardoor moeten switchen, terwijl de richtlijnen zeggen dat het niet goed is, dan komt de kwaliteit van zorg in gevaar.” Dit gebeurt vooral bij TNFalfa-blokkers. Patiënten begrijpen niet waarom veranderd wordt. Er wordt nu onderzocht of in één keer switchen wel goed is. “De monitor is in het politieke debat ingebracht en geeft transparantie, iets dat nodig is in de zorg. We moeten zorgconsumenten, die nu nog te afhankelijk van de arts zijn, vertrouwen geven en in de spreekkamer de vrijheid geven om zelf beslissingen te durven nemen.”

Communicatie

Switch

Voor een goede kwaliteit van zorg is goede communicatie belangrijk. Van Schagen: “We hebben het over multidisciplinaire teams, wijkverpleging, enzovoort. Behalve de communicatie tussen arts en patiënt is ook de communicatie tussen de zorgverleners onderling en tussen de ziekenhuisapotheek en de openbare apotheek belangrijk. Die laatste vorm van communicatie rammelt nu nog aan alle kanten en wordt een steeds nijpender probleem, zeker bij oncolytica. De communicatie moet zo optimaal mogelijk zijn voor het welzijn van de zorgconsument! En ook is transparantie in de financiering noodzakelijk. Er zijn bijvoorbeeld nu vaak nog onduidelijke afspraken tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars.”

Ook heeft de stichting een helpdesk voor patiënten die geneesmiddelen niet kunnen krijgen; deze signalen worden

Auteur: Annemiek de Waard

expertinterview

“Online psychische hulp” Wat was de reden om de Stichting mirro op te zetten?

dat e-health-toepassingen op dit gebied

om mentaal gezond te blijven; rouwver-

Wat biedt mirro nog meer?

goed werken. Het gebruik hiervan valt nog

werking.mirro.nl voor mensen die in een

“Mirro wil ook de zorgprofessionals in en

Remko Segers, manager van Stichting

tegen, maar gezien de markt- en kosten-

rouwproces zitten; game-check.mirro.nl

om de huisartsenpraktijk helpen de juiste

mirro: “Veel Nederlanders, ongeveer 3 mil-

ontwikkeling in de zorg is het een prima

om onverantwoord gamen te kunnen her-

zorg op het juiste moment te leveren. We

joen, hebben voor korte of langere perio-

alternatief. Stichting mirro haakt op die

kennen en voorkomen en burnout.mirro.nl

ontwikkelen daarvoor een screeningsin-

den psychische klachten. Zij zoeken hulp

ontwikkelingen in.”

om een burnout te leren herkennen en aan

strument voor de eerste zorgtoewijzing

te pakken. Op de sites staan allerlei film-

en een bijbehorend behandelprotocol,

en middelen die hen kunnen ondersteunen. Dat doen ze vaak op het internet of

Wat biedt de stichting?

pjes, testen, oefeningen en andere infor-

waarbij we volledig aansluiten op de gene-

bij de huisarts. Veel consumenten krijgen

“Allereerst de thematische websites met

matie waarin professionele behandelaren

ralistische Basis GGZ die onlangs vanuit

online niet de antwoorden waar ze naar

online zelfhulp die mensen helpen bij het

tips geven hoe je het beste met deze pro-

het ministerie van VWS is voorgesteld. Op

op zoek zijn. Verder blijkt dat veel huis-

zelf herkennen, aanpakken en voorkomen

blematiek kunt omgaan. De sites kunnen

dit moment zijn we deze producten nog in

artsen behoefte hebben aan verdere on-

van psychische klachten. Op dit moment

uit eigen beweging door mensen bezocht

een kleine kring aan het ontwikkelen en

dersteuning op het gebied van geestelijke

zijn er sites voor een viertal thema’s: ge-

worden, maar ook bijvoorbeeld op aanwij-

uitproberen. Komend najaar zijn ze klaar

gezondheidszorg. Daarnaast is bewezen

zondzorgen.mirro.nl helpt mantelzorgers

zing van de huisarts of de werkgever.”

om aan een breder veld aan te bieden. Verder breiden we het aanbod aan online

Wat ziet u als grote voordeel van de themawebsites? “De sites zijn kosteloos, makkelijk toeWWW.MIRRO.NL

BURNOUT.MIRRO.NL

gankelijk, anoniem, kennen geen wachttijd en hebben een positieve uitstraling.

zelfhulp steeds verder uit. Dit jaar komen er acht nieuwe themawebsites bij, onder meer op het gebied van relatieproblematiek en slaapproblemen.

Dat maakt ze een goed alternatief voor

GEZONDZORGEN.MIRRO.NL GAME-CHECK.MIRRO.NL

mensen die niet direct de zorg in hoeven, maar wel met hun problemen aan de slag willen. We hopen op deze manier minder mensen in de zorg te krijgen door het tijdig ondervangen van deze problemen. De sites bieden vroegtijdig ‘de juiste zorg op

ROUWVERWERKING.MIRRO.NL

het juiste moment’; dat is waar mirro voor staat. Door klantenpanels en wetenschappelijk onderzoek worden de websites en

Stichting mirro is een gezamenlijk initiatief van de GGZ instellingen AZmn, GGZ Drenthe, GGZ inGeest, Parnassia Groep en Achmea. Binnenkort staat de stichting open voor aansluiting van andere zorgverleners en verzekeraars.

de online zelfhulp continue verbeterd.

advertorial

Wijkgerichte zorg Werken aan een betekenisvol leven Rivierduinen biedt tweede- en derdelijns

duinen in het steeds vaker inzetten van

samenhang is gewaarborgd. Ook werkt

geestelijke gezondheidszorg aan de in-

wijkgerichte zorg. Cécile Gijsbers van Wijk,

het team samen met familie en andere

woners van het noorden en midden van

lid Raad van Bestuur en Geneesheer Direc-

betrokkenen. Een hechte werkrelatie tus-

Zuid-Holland. Onze zorg stelt cliënten in

teur bij Rivierduinen: “Bij wijkgerichte zorg

sen de cliënt, zijn naastbetrokkenen en de

staat weer grip op hun leven te krijgen

begeleiden en ondersteunen wij de cliënt

zorgverleners is hét voertuig van effectieve

en zelf keuzes te maken die de kwaliteit

in zijn eigen leefsituatie met als doel duur-

wijkgerichte zorg. De regie blijft in handen

van hun leven verhogen. Onze centra voor

zaam herstel. Alle cliënten met langduren-

van de cliënt die in zorg is. Gijsbers van

geestelijke gezondheidszorg bieden de

de en complexe psychiatrische problema-

Wijk: “Deze eigen regie is onderdeel van

zorg in de omgeving die het best past bij

tiek komen voor deze zorg in aanmerking.

onze zorgvisie. Wij stellen samen met de

de situatie van de cliënt: thuis als het kan,

Deze cliënten hebben aanzienlijke en

cliënt positief geformuleerde zorgdoelen

in één van onze klinieken als het moet. In

blijvende beperkingen in sociaal en maat-

op, zodat wij hem goed kunnen begelei-

de geestelijke gezondheidszorg zien we

schappelijk functioneren. Bij wijkgerichte

den in het hervinden van een betekenisvol

de komende jaren een verschuiving van

zorg werken wij niet alleen aan verminde-

leven.” En kan de cliënt deze eigen regie

opname in een kliniek naar behandeling in

ring van ziektesymptomen of genezing,

niet aan? Dan neemt het team de regie tij-

een polikliniek of thuis. Het afbouwen van

maar ook aan maatschappelijk herstel en

delijk over. Als zorg in de eigen omgeving

opnameplekken is onderdeel van het door

het hervinden van een zinvolle levensin-

even niet mogelijk is, dan is opname in

minister Schippers gesloten zorgakkoord.

vulling ondanks aanwezige beperkingen.”

één van de klinieken van Rivierduinen een

Landelijk moet het aantal opnameplekken

mogelijkheid. Ook dan blijft het wijkteam

in 2020 met een derde zijn teruggebracht

Samenwerken in een keten

de cliënt begeleiden. De zorg kan hiermee

ten opzichte van 2008.

Rivierduinen doet dit samen met keten-

heel gemakkelijk worden aangepast aan

partners als onder andere maatschappelijk

de behoefte van de cliënt.

Thuis als het kan Thuis als het kan, vertaalt zich bij Rivier-

Cécile Gijsbers van Wijk, lid van de Raad van Bestuur en Geneesheer Directeur bij Rivierduinen.

werk, dagbesteding en woonbegeleiding. Het wijkteam regisseert de zorg, zodat

van de redactie

Vinger aan de pols voor PAH-patiënten De distributie van geneesmiddelen voor PAH-patiënten stond ter discussie. Voorzichtigheid is geboden.

Patiënten met Pulmonale Arteriële Hypertensie (PAH) bevinden zich momenteel in een benarde positie. Dit jaar verschenen geneesmiddelen voor deze patiënten op een lijst van de overheid, waarmee werd aangegeven dat de medicijnen zou worden ‘overgeheveld’. Dat zou betekenen dat ze niet door het reguliere GeneesmiddelenVergoedingsSysteem (GVS) zouden worden vergoed, maar dat het ziekenhuis volledig verantwoordelijk zou worden voor de verstrekking van de middelen. De zorg rond PAH is tot dusver prima geregeld. Maar door de dreigende overheveling worden mensen met een progressief dodelijke aandoening met inspanning gerelateerde klachten de weg opgestuurd om hun medicatie op te halen. Een goed functionerend systeem wordt opgeven, omdat het besparingen zou opleveren. Gelukkig zijn de middelen voor PAH-patiënten kort geleden van de voorlopige lijst gehaald en dat is voor even goed nieuws. Toch is het zaak om, met dit geval als voorbeeld, de vinger aan de pols te houden.

Bekendheid vergroten Ferdinand Bolsius is voorzitter van de patiëntenvereniging pulmonale hypertensie, de Stichting PHA Nederland, waarbij PHA staat voor Pulmonale Hypertensie Associatie. De vereniging doet uiteraard aan belangenbehartiging voor patiënten, maar probeert ook gelden te werven om wetenschappelijk onderzoek te ondersteunen én om de ziekte breed bekend te maken. “We komen nog steeds nieuwe patiënten tegen die al drie of vier jaar aan het dokteren zijn, waarbij dan niemand aan pulmonale arteriële hypertensie denkt. Dat komt ook, omdat de klachten aanvankelijk nogal algemeen zijn en niet direct in de richting van deze aandoening wijzen”, vertelt hij. Kort gezegd is bij pulmonale arteriële hypertensie de bloeddruk in de longslagader en verder in de longen te

hoog. Bij verschillende ziektebeelden kan pulmonale arteriële hypertensie als complicatie onstaan, dit kan het geval zijn bij Sclerodermie, bij aangeboren hartafwijkingen of bij chronische longembolieën. Maar PAH kan ook door onbekende oorzaak ontstaan. Onbehandeld is pulmonale arteriële hypertensie een progressief dodelijke aandoening. “Dat houdt geen patiënt langer dan vier of vijf jaar vol, maar gelukkig zijn er sinds enige tijd medicijnen op de markt, die over het algemeen goed aanslaan.” Vermoeidheid, gebrek aan conditie, kortademigheid: dat zijn de belangrijkste symptomen van de ziekte. “Patiënten krijgen dus te weinig zuurstof. Maar iedereen die een flinke griep heeft doorgemaakt, heeft deze klachten ook. Waarmee ik aan wil geven dat de ziekte lastig te diagnosticeren is. De diagnose wordt gesteld tijdens een rechter hart echocardiografie en bevestigd met een hartkatheterisatie, waarmee de werkelijke druk in de longslagader wordt gemeten. Dat laatste is nog een hele ingreep.” Als de medicatie niet meer (voldoende) helpt, is een longtransplantatie een optie. Maar de beschikbaarheid van donorlongen is slecht en de wachttijd is zeker drie jaar. Veel patiënten die worden geïndiceerd voor een transplantatie, overleven de wachttijd niet. In Nederland lopen nog steeds een heleboel patiënten rond met klachten die niet herkend worden.

Goed geregeld De beschikbare medicijnen zijn vrijwel allemaal gericht op het verwijden van de bloedvaten om zo de bloeddruk in de longslagader te dempen. Zoals gezegd, zijn de medicijnen medio februari 2013 voorlopig geschrapt van de lijst om per 1 januari 2014 overgeheveld te worden. Ferdinand Bolsius: “Voor zover ik weet, zullen deze medicijnen niet op de lijst terugkeren, maar we zijn er als

de kippen bij op het moment dat dat wel gebeurt. Want als de overheveling plaatsvindt, zijn we als patiënten aan de goden overgeleverd. Nog afgezien van het feit dat het waarschijnlijk enorme financiële consequenties heeft voor de ziekenhuizen -we hebben het over redelijk dure medicijnen-, is het ook nog zo dat de verspreiding er niet beter op gaat worden.” De verspreiding is momenteel prima geregeld en dat is belangrijk, want patiënten mogen niet zonder medicijnen komen te zitten. Een aantal van de medicijnen worden per infuus toegediend. “Er zit een heel systeem van service achter en dat kan mijns inziens nooit door een ziekenhuis worden overgenomen. Het wordt nu door professionele organisaties uitstekend geregeld met een prima service.” Als de geneesmiddelen overgeheveld zouden worden, zijn niet langer de apothekers maar de ziekenhuizen verantwoordelijk voor de levering. “Het is allemaal erg onduidelijk hoe dat vervolgens gefinancierd moet gaan worden. Als het niet voor 100 procent gefinancierd wordt, moeten ziekenhuizen dat uit hun eigen budget halen. En dat zou weer kunnen betekenen, dat artsen er door de ziekenhuizen toe worden aangezet om niet teveel van deze medicijnen voor te schrijven en dat is niet in het belang van de patiënt.”

Contact De patiëntenvereniging heeft via de voorzitter nauw contact met de Werkgroep Pulmonale Hypertensie. In deze werkgroep zijn specialisten, die veel PAH behandelen verzameld. “Ze komen regelmatig bij elkaar en ik heb begrepen dat ze alsnog contact op gaan nemen met het ministerie om voor de toekomst de huidige status te continueren, want je weet maar nooit. Er moet bezuinigd wor-

den en dat geld zal toch ergens vandaan moeten komen. De totale besteding aan PAH-medicatie in Nederland is 40 miljoen euro per jaar. Op het totaal van besteding is dat peanuts, het schiet echt niet op.”

Waarom veranderen? De zorg rondom PAH is nu goed georganiseerd en gereguleerd door toewijzing van behandeling via de acht academische ziekenhuizen en één perifeer ziekenhuis (St. Antonius in Utrecht/ Nieuwegein). Binnen dit netwerk wordt multidisciplinair samengewerkt en zijn er speciale PAH-verpleegkundigen die ondersteuning bieden op patiëntenniveau. De medicamenteuze zorg is goed geregeld: medicijnen en benodigde producten worden thuis bezorgd en dat is voor veel van deze patiënten een zegen. De keuzes voor medicijnen worden elke drie jaar door de WHO (World Health Organisation) Groep besproken en bediscussieerd tijdens een groot internationaal congres en vervolgens als richtlijnen gepubliceerd. Ferdinand Bolsius: “Wij hebben intensief contact met het veld en over het algemeen hoor ik bij patiënten verdomd weinig klachten over de Nederlandse centra, artsen en/ of de service die verleend wordt. Patiënten krijgen bijna allemaal de mogelijkheid om 24 uur per dag contact te hebben met het ziekenhuis als dat nodig is. Ik ben daar heel tevreden over.” Er lijkt derhalve weinig reden om de bestaande situatie te veranderen, maar de wegen van de overheid zijn soms ondoorgrondelijk en het lijkt mede om die reden inderdaad een goed idee om de vinger aan de pols te houden.

Auteur: Cor Dol

expertbijdrage

Zorg om overheveling De overheveling van geneesmiddelen van het reguliere circuit naar verstrekking door ziekenhuizen heeft de nodige impact. Bezuinigingen in de zorg zijn tot beleid gemaakt. De kosten van dure geneesmiddelen, zoals TNF-blokkers tegen onder meer reuma, psoriasis, colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn, worden sinds 1 januari 2012 niet meer door het reguliere GeneesmiddelenVergoedingsSysteem (GVS) vergoed. Waar patiënten met deze ziekten hun medicatie voorheen meestal via de apotheek ontvingen, is nu het ziekenhuis volledig verantwoordelijk voor de verstrekking van deze middelen. Er is sprake van ‘overheveling’. Maar met een afgemeten budget is dat voorwaar nog geen eenvoudige zaak en heeft zelfs verstrekkende gevolgen voor de kwaliteit van zorg. PAH PAH betekent dat er een hoge bloeddruk in de longslagader is met alle gevolgen van dien. De aandoening kan dodelijk verlopen en moet daarom goed behandeld worden. De zorg voor deze patiënten is goed geregeld met expertcentra, voorwaarden voor het voorschrijven en gecontroleerde distributie. Echter, de medicatie voor PAH stond tot voor kort op de nominatie om overgeheveld te worden. Een goed functionerend systeem zou worden opgegeven, omdat het besparingen zou opleveren. Op aandringen van de patiëntenvereniging en specialisten is de medicatie voor PAH voorlopig door de overheid van de lijst gehaald. Het idee achter de overheveling is dat de poliklinische medicijnkosten overgaan naar de kliniek. Dat betekent dat deze kosten onder verantwoording komen van de zorginstelling. De gedachte is dat de ziekenhuisapothekers over de prijs van deze medicijnen gaan onderhandelen met de farmaceutische industrie of op zoek gaan naar een goedkoper alternatief. Maar: “De zorg ís al goed geregeld en de prijsonderhandelingen zijn enkele jaren geleden gevoerd. Ook omdat de zorg is gecentreerd in enkele centra, is de controle op de medicijnen en patiënten nauwgezet. Bovendien wordt het medicijn in sommige gevallen continu per infuus toegediend, dat moet je goed controleren op het ontstaan van infecties of problemen met het infuussysteem. Binnen enkele minuten kan de patiënt al in de problemen komen als de toediening van het medicijn wordt onderbroken. Dit betekent ook dat de patiënt goed geïnformeerd moet zijn en er een zeer goed georganiseerd systeem moet zijn om deze patiënten te ondersteunen. Bovendien geldt dat PAH een zeldzame aandoening is, waardoor de inkoop van medicijnen een veel te laag volume heeft om op de prijs te kunnen afdingen”, vertelt dr. Repke Snijder. Beste behandeling Dr. Snijder is secretaris van de nationale werkgroep PAH, waarin de specialisten

zitten uit de centra die patiënten met pulmonale hypertensie behandelen. “De werkgroep is multidisciplinair: longartsen, cardiologen, kinderartsen en vasculair geneeskundigen zijn lid van deze groep. De groep is erkend door de wetenschappelijke verenigingen. “Bij vragen en problemen rondom pulmonale hypertensie treden wij in overleg met bijvoorbeeld het CvZ [College van Zorgverzekeraars, red.].” In het geval van het opstellen van beleid met betrekking tot de vergoeding van medicatie werd de werkgroep zelf geconsulteerd door het CvZ. “Want wij hebben geen enkel farmaceutisch belang. Ons belang is uitsluitend goede behandeling voor onze patiënten met de mogelijkheden die er zijn.” De politiek streeft er echter naar om de kosten van de zorg zo min mogelijk te laten groeien. “Ik kan niet van de politiek verwachten dat ze zich realiseert wat de consequenties van maatregelen zijn voor kleine patiëntengroepen, dus het is onze taak de decision makers zo goed mogelijk te informeren, zij aan zij met de patiëntenvereniging, want nieuwe maatregelen in 2015 of 2016 sluit ik niet uit. Maatregelen om de kosten voor medicatie lager te krijgen, zullen waarschijnlijk wel volgen of het ook voor de PAH-patiënten ook geldt, zullen we proberen te voorkomen door de overheid goed te informeren over de nadelige gevolgen van een dergelijk besluit. En ja, de farmaceutische industrie verdient misschien, maar er moet ook ruimte zijn om te innoveren.” Kinderen Prof. dr. Rolf Berger van het UMCG in Groningen houdt zich met name bezig met PAH bij kinderen en benadrukt het belang van de goede georganiseerde zorg

in Nederland. “PAH is relatief zeldzaam. Bij volwassenen is het een ernstige progressieve ziekte, maar voor kinderen is de prognose nog vele malen slechter. Onbehandeld heeft een kind een prognose van ongeveer een jaar, met behandeling ligt de vijfjaars overleving tegen de 70%. Door de zeldzaamheid hebben we voor kinderen met PAH in Nederland één expertisecentrum in Groningen.” De kinderen krijgen in het expertisecentrum vaak geïndividualiseerde medicatieprogramma’s. Prof. Berger vindt het belangrijk dat daarvoor mogelijkheden blijven bestaan, maar twijfelt of dat na een eventuele overheveling ook kan. “Ik weet niet wat een overheveling zou betekenen voor de keuzevrijheid van medicatie; het zou de geïndividualiseerde behandelplannen in gevaar kunnen brengen. Alle kinderen worden volgens een landelijke standaard behandeld en gevolgd, wat belangrijk is voor evaluatie van de therapie. Daar moet je niet aan rommelen, sterker nog, ik denk dat we er trots op moeten zijn dat we het op deze manier georganiseerd hebben in Nederland. Op dit gebied zijn we één van de leidende landen in wereld.” Kiezen? Hoe het anders kan: Prof. dr. Mart van de Laar is als reumatoloog verbonden aan het Reumacentrum Twente in Enschede. TNF-blokkers tegen reuma zijn vorig jaar wél overgeheveld. “Dat was toen een budget van 500 miljoen euro, ik kan me voorstellen dat zo’n bedrag door de overheid onder de loep wordt genomen. Om de kosten beheersbaar te maken, is het budget overgeheveld naar de ziekenhuizen, die de plicht hebben om de geneesmiddelen te verstrekken voor hun patiënten.” Steeds meer dure

geneesmiddelen worden overgeheveld, bijvoorbeeld ook oncolitica, middelen tegen kanker. De gedachte is dat budgetten beheersbaar worden, maar de vraag van de patiënten zal groeien. “In het eerste jaar hebben we geen problemen gezien, maar toen hadden we alleen te maken met anti-reumatica. Nu wordt het breder met oncolitica en dat betekent dat een ziekenhuis uiteindelijk keuzes moet gaan maken, omdat het budget vastligt. Dus waar kiezen we voor? Hoe meer je decentraliseert, hoe meer de collectiviteitsgedachte uit de maatschappij verdwijnt.” Kwaliteit van leven Het dilemma voor de medisch specialist is duidelijk. Prof. Van de Laar: “Je wilt elke individuele patiënt de beste zorg geven, maar door de budgetbeheersing krijg je straks wellicht situaties waarin je keuzes moet maken. Behandel je de reumapatiënt of de kankerpatiënt?” Op dit moment zijn de verschuivingen nog klein, er zijn nog geen conflicten ten aanzien van de behandeling van individuele patiënten. Maar Prof. Van de Laar vreest dat de flexibiliteit qua keuze voor medicijnen zal verdwijnen. Nog moeilijker wordt het als kosten en kwaliteit van leven meegenomen worden bij besluiten over welk geneesmiddel toegepast kan worden. “Het kan zijn dat een goedkoper geneesmiddel een even goed resultaat geeft. Dan kun je aan kostenbeheersing gaan doen. Maar wat als een goedkoper middel ook heel veel nare bijwerkingen heeft? Dan wordt het duurder dan een duur geneesmiddel zonder bijwerkingen. Dat inzicht zal er de komende jaren meer moeten komen en moet invloed hebben op de keuzes die we voor geneesmiddelen maken.”

van de redactie

”Alles is goed op elkaar afgestemd” Verschillende medicijnen voor verschillende kwalen verdragen elkaar niet altijd goed. Hoe bereik je een optimale afstemming? Eigenlijk was Mies Bakker (70) uit Badhoevedorp altijd kerngezond. Maar na een flinke whiplash staken allerlei kwalen ineens de kop op. Psoriasis, astma, diabetes, hartproblemen. “Ik weet niet of het door die whiplash komt, maar daarna is het in ieder geval wel gestart”, vertelt Mies. “Maar ja, het overkomt je en je moet door.” Dat gebeurt met een aantal medicijnen, die dankzij de Medicijnmonitor goed in balans zijn. “Ik heb altijd al een prima contact met mijn huisarts gehad, en daar is de apotheek de laatste jaren bij gekomen. Ik was laatst nog bij de apotheek, dan praten we alles door. Of de combinatie van de medicijnen wel goed is bijvoorbeeld. Er kwam een medicijn uit, dat eigenlijk niet goed bij een ander medicijn paste. De apotheker wilde het daar graag met de huisarts over hebben. Ik vind het prima. Dankzij het goede contact voel ik me wel gesteund.” Prettig gevoel De medicatie van Mies wordt gecontroleerd met de Medicijnmonitor. “Dat vind ik een voordeel. Ik word goed in de gaten gehouden en dat is een prettig gevoel. Ik

kreeg vorig jaar nieuwe medicijnen van de cardioloog, maar daar kon ik absoluut niet tegen. Dat heb ik ook doorgegeven aan de apotheek en dat vonden ze prettig om te weten.” De medicatie werd aangepast en Mies’ klachten verdwenen. Ze ervaart dat de medicijnen dankzij de afstemming door de Medicijnmonitor goed werken: “Natuurlijk zou ik graag van alle medicijnen af willen, maar ja, dat zit er niet in. Ze zijn nu goed op elkaar afgestemd en ik voel me er stukken beter door.” Mies krijgt ook advies om bepaalde medicijnen bijvoorbeeld niet tegelijk met melkproducten in te nemen. Sommige medicijnen kunnen beter ook niet gelijktijdig of juist op bepaalde tijden ingenomen worden. Mede dankzij de Medicijnmonitor zijn die zaken goed op elkaar afgestemd. Onder controle Bij bezoek aan een specialist heeft Mies altijd een uitdraai van de lijst met medicijnen bij zich, zodat de artsen er al rekening mee kunnen houden. “Ik krijg van de apotheek altijd keurig een e-mail met het bericht dat er weer medicijnen

besteld moeten worden en ik hou het zelf ook bij. Dan kan ik dat gewoon bestellen, dat werkt hartstikke goed. Als ik met een nieuw recept kom, dan wordt dat weer afgestemd met de medicijnen die ik al gebruik zodat alles zo goed mogelijk verloopt. En zoals ik zei, ik voel me

daar goed bij. En dat helpt om er niet te veel bij stil te staan wat je allemaal moet slikken. Het geeft je het gevoel dat je je ziekte onder controle hebt.” Auteur: Cor Dol

advertorial

“Minder complicaties dankzij de Medicijnmonitor” Met de Medicijnmonitor verbetert Mediq Apotheek het medicijngebruik en helpt complicaties en ziekenhuisopnames voorkomen. Hoe werkt de Medicijnmonitor?

gang tot het dossier, labrapporten en adviezen

Draagt de Medicijnmonitor echt bij aan de gezondheid?

van specialisten. Zo kan ik zien of de voorge-

Birgitta Cloosterman: Ik ben overtuigd van

schreven medicatie nog de juiste is, of dat er

de gezondheidswinst die we boeken met de

iets moet veranderen. Over het algemeen wordt

Medicijnmonitor. Op korte termijn is dat nog

Birgitta Cloosterman (huisarts Badhoevedorp):

dat zeer gewaardeerd: mensen voelen zich vei-

lastig meten. Maar het staat vast dat we op

De Medicijnmonitor is een systeem waarbij

lig bij het idee dat hun arts ze goed in de gaten

deze manier complicaties en soms zelfs zieken-

huisarts en apotheker gezamenlijk het medi-

houdt.

huisopnames voorkomen. Uiteindelijk zullen

Birgitta Cloosterman: Als huisarts heb ik toe-

cijngebruik van de patiënt in de gaten houden:

alle apotheken met zo’n systeem gaan werken. Bedenk: mensen worden steeds ouder en gaan

deze medicijnen nog wel nodig, of moet er mis-

Sinds wanneer werkt u met de Medicijnmonitor?

schien juist iets bij. Moet ik mijn ijzertabletten

Meryem Bilan: We zijn in 2011 begonnen met de

langer thuis wonen. Dan is structurele controle

nog wel gebruiken, kan ik mijn migraine aanval-

Medicijnmonitor en inmiddels werken bijna alle

noodzakelijk om complicaties te voorkomen. De

len voorkomen?

Mediq Apotheken hiermee. Mediq Apotheek

Medicijnmonitor is de toekomst.

waar gebruikt de patiënt de medicatie voor, zijn

steeds meer medicatie gebruiken, maar blijven

Badhoevedorp werkt inmiddels samen met alle

Hoe werkt dit precies?

zes de huisartspraktijken in Badhoevedorp.

Meryem Bilan (apotheker bij Mediq Apotheek

Om hoeveel patiënten gaat het eigenlijk?

Meryem Bilan is Apotheker bij Mediq Apotheek

Systeem bevat van al onze klanten de medicatiehistorie. De Medicijnmonitor combineert

Meryem Bilan: In deze apotheek staan ruim

in groepspraktijk Badhoevedorp

vervolgens gegevens uit dat systeem. Zo wordt

3000 chronische medicijngebruikers geregis-

bij alle patiënten van tachtig jaar en ouder die

treerd. Wekelijks komen er uit de check zo’n

behalen is therapietrouw: patiënten die hun

bloedverdunners gebruiken, gekeken of ze ook

veertig patiënten omhoog, waarvan ik ruim de

medicatie niet volgens voorschrift gebruiken.

wel een maagbeschermer krijgen. Gebruiken ze

helft met de huisartsen bespreek.

Dat is echt een issue in de gezondheidszorg

Badhoevedorp):

Ons

Apotheek

Informatie

deze maagbeschermer niet dan is er een risico

Badhoevedorp, Birgitta Cloosterman is huisarts

en onjuist gebruik van medicijnen brengt hoge

ik direct met de patient bespreek andere geval-

Is er voor die patiënten veel veranderd met de invoering van de Medicijnmonitor?

gen, door zelf de mensen te bellen en uit te leg-

len bespreek ik eerst met de huisarts. We heb-

Meryem Bilan: Een van de punten waarop we

gen waarom ze een bepaald medicijn wel nodig

ben wekelijks een vast half uur voor overleg.

met de Medicijnmonitor echt gezondheidswinst

hebben.

op een maagbloeding. Uit deze check volgt een lijst met actiepunten. Soms zijn dat dingen die

kosten met zich mee. Met de Medicijnmonitor kunnen we daar als apotheker actief aan bijdra-

van de redactie

Letterlijk en figuurlijk opluchting Hooikoortspatiënten kunnen vaak jarenlang met klachten rondlopen. Immunotherapie kan een oplossing zijn. Hooikoorts is de populaire naam voor wat in medische kringen allergische rhinitis heet. “Eigenlijk is hooikoorts een heel mooie omschrijving van het ziektebeeld”, vindt dr. Rustemeyer. Dr. Thomas Rustemeyer is als dermatoloog verbonden aan VUmc in Amsterdam en geeft daar leiding aan de sub-afdeling dermatologie-allergologie. Deze afdeling houdt zich bezig met allergieën in de breedste zin van het woord. Dat vereist een multidisciplinaire aanpak: een allergie kan zich in het onderzoeksveld van verschillende disciplines uiten. “Bij hooikoorts gaat het om koorts en griepachtige verschijnselen die klassiek door blootstelling aan pollen in het gras ontstaan. Het klinische beeld lijkt erg op een ‘gewone’ virale infectie van de bovenste luchtwegen.” Echter, de allergische rhinitis onderscheidt zich van de virale infectie door aanvalsgewijze niesbuien en een waterige loopneus. De neus kan ook juist voortdurend verstopt zijn. Belangrijk voor de diagnose is goed doorvragen, bijvoorbeeld in welke situaties het ziektebeeld optreedt.

Aanpak Nadat de afgelopen jaren redelijk wat geëxperimenteerd is in de behandeling van

hooikoorts, onderscheidt dr. Rustemeyer nu een stapsgewijze aanpak in drie fasen. “Allereerst is het van belang om het allergeen, dus de allergie veroorzakende stof, zo veel mogelijk te mijden. Als dat niet kan: de klachten onderdrukken met symptomatische therapie, zoals een neusspray. Als dat niet voldoende is of als genezing om wat voor reden dan ook gewenst is, is immunotherapie de beste optie.” In deze derde fase krijgt het lichaam een steeds hogere dosis van het relevante allergeen toegediend. De dosis moet zó zijn, dat het net geen allergische reactie uitlokt. Het allergeen wordt door het afweersysteem van het lichaam herkend, dat zo door de herhaaldelijke toediening gewend raakt aan het allergeen. Uiteindelijk zal het lichaam door de gewenning ‘vergeten’ op het allergeen te reageren. “Het mooie van dit systeem is dat het lichaam het zelf oplost”, beschouwt dr. Rustemeyer. Immunotherapie bestaat in drie vormen, waarvan één vorm alleen in publicaties bestaat. Het gaat daarbij om het inspuiten van het allergeen in lymfeklieren. Wel in de praktijk is het subcutaan (onderhuids) injecteren of sublinguaal (onder de tong) innemen van druppels of smelttabletten. Welke manier ook gekozen wordt, therapietrouw is be-

langrijk, want het gaat om een behandeling die enkele jaren in beslag kan nemen. Dr. Rustemeyer: “De druk van het lijden moet groot genoeg zijn, want de immunotherapie vraagt om commitment.”

Allergiepoli De allergiepoli van VUmc bestaat al sinds 1983, maar is onlangs qua personeel verdrievoudigd. Het resultaat van een poging

om de wachttijden voor de patiënten te verkorten. Dat is gelukt en inmiddels trekt de allergiepoli ook meer patiënten aan. De meerwaarde van zo’n allergiepoli? “Een uitgebreidere diagnostiek en een adequate behandeling”, vat dr. Rustemeyer samen. “En als medici is het voor ons een grote motivatie om vaak langlopende patiënten letterlijk en figuurlijk opluchting te bieden.”

expertinterview

“Immunotherapie in ontwikkeling” Wat is immunotherapie? Allergiepatiënten die bijvoorbeeld allergisch zijn voor graspollen, berkenpollen of huisstofmijten kunnen medicijnen gebruiken om de klachten te onderdrukken. Wanneer deze middelen onvoldoende helpen kunnen patiënten een immunotherapie volgen, waarbij ze een steeds hogere dosis van de stof krijgen toegediend waarvoor ze allergisch zijn. Op die manier raakt het lichaam gewend en uiteindelijk immuun voor het allergeen. Voorheen gebeurde dat door subcutane, dus onderhuidse, injecties. Het nadeel daarvan is dat het wat bijwerkingen gaf, plus de patiënt moest elke week naar een arts om de injectie toegediend te krijgen en de bijwerkingen in de gaten te houden. Niet erg patiëntvriendelijk. Eind jaren ‘80 kwamen we uit bij een sublinguale toediening van het allergeen, allereerst met druppels en nu ook via graspollentabletten.” “Stallergenes produceert allergenen, de stoffen die een allergische reactie uitlokken. Dat geldt zowel voor de grondstoffen als de eindproducten. In Frankrijk bezitten we flink wat hectares land, waar we vijf verschillende soorten grassen kweken en oogsten via gestandaardiseerde methoden. Ook kweken we zelf mijten

op synthetische wijze, wat een homogenere mijtenpopulatie geeft. Op die manier zijn we verzekerd van een kwalitatief hoogstaand product en een continue aanvoer van allergenen voor bijvoorbeeld de graspollentablet.” Welke voordelen bieden tabletten? “Ten opzichte van druppels zijn tabletten veel minder afhankelijk van temperatuur

en zijn daardoor stabieler. Daar komt bij dat het langzame opdoseren grotendeels komt te vervallen. De graspollentablet die Stallergenes produceert heeft een opdoseerfase van drie dagen. Dat zijn belangrijke stappen vooruit. De tablet bevat extracten van vijf verschillende graspollen die veel in Nederland voorkomen en sterk op elkaar lijken. De meeste patiënten kunnen de dosering van deze tablet

goed verdragen, het is een bewezen effectieve concentratie.” Wat kunt u zeggen over de duur van inname? “Het begin van inname is een paar maanden voor het begin van het seizoen en dan ook nog gedurende het seizoen. Daarmee is de innameduur aanzienlijk verkort en daarmee wordt de therapie ook goedkoper, omdat je maar een paar maanden inneemt in plaats van een heel jaar. In het kader van beperking van de zorgkosten is dat niet onbelangrijk. Therapietrouw is een belangrijk aandachtspunt bij middelen die langdurig gebruikt moeten worden, en op deze wijze wordt dit probleem enigszins ondervangen.” Komen er ook tabletten tegen allergieën voor huisstofmijt? “Daar wordt momenteel veel onderzoek naar gedaan, maar het is nog onduidelijk wanneer dergelijke tabletten op de markt komen. Verder doen we veel onderzoek naar diagnostica en bijvoorbeeld naar biomarkers, om te ontdekken of een immunotherapie inderdaad aanslaat bij een patiënt. Ook zoeken we naar therapieën voor andere allergieën, zoals voedselallergieën.”

Liesbeth Ras is Medical Affairs Manager bij Stallergenes BV

expertbijdrage

Van geneeskunde naar geneeskunst Technisch gezien moet de geleverde zorg in orde zijn. Maar hoe de patiënt dat beleeft is misschien nog wel belangrijker. De verbetering van de kwaliteit van zorg kent

kwaliteit van leven heeft de patiënt zelf verbe-

en wellicht is de keuze om de tijd die rest zon-

kwaliteitsverbetering in de belevingservaring.

verschillende aspecten. Uiteraard moet de tech-

terd. Het is mijnsinziens de rol van het zieken-

der ernstige bijwerkingen van de therapie door

We moeten veel meer naar de wensen en ver-

nische handeling, die voor de zorg wordt uitge-

huis als organisatie om tools aan te geven om

te brengen, meer gerechtvaardigd. Kerkkamp:

langens van de patiënt luisteren, want niemand

voerd, kloppen. Maar ook van belang is hoe de

de kwaliteit van het leven te verbeteren, die

“Wat we technisch kunnen moeten we niet altijd

weet zoveel over zijn ziekte als hij.”

patiënt die behandeling beleeft. Prof. dr. Hans

verdergaan dan symptomatisch het probleem

technisch willen toepassen. We moeten weer

Kerkkamp is lid van de Raad van Bestuur van

op te lossen.”

van geneeskunde naar geneeskunst gaan, ons afvragen wat het beste is voor de patiënt zélf.”

het Atrium Ziekenhuis in Heerlen en houdt zich daar bezig met de voortdurende verbetering van

Essentie

de kwaliteit van zorg. “Belangrijk is ook om je af

Een ziekenhuis krijgt te maken met zo’n 1500

Samen

te vragen wat een behandeling heeft bijgedra-

wetten, protocollen en richtlijnen om technisch

In het Atrium wordt samengewerkt met andere

gen aan de waarde van de kwaliteit van leven.”

goede zorg te leveren, dat aan de richtlijnen

partijen, zoals patiëntenverenigingen en de se-

wordt getoetst. Ook kan de zorg gemeten wor-

niorenraad, om te kijken of zorgprogramma’s

Complexe zaak

den door puur naar de opbrengst te kijken van

goed aansluiten bij de verwachtingen van pati-

Praten over de kwaliteit van zorg is een com-

wat het technisch handelen heeft opgeleverd.

ënten. “We willen het beeld van verwachtings-

plexe zaak, vindt prof. Kerkkamp. Want vaak

“Aan de hand van patiënttevredenheidsonder-

patronen omzetten in processen. Dat gebeurt

wordt de rol van de patiënt zélf in het hele ver-

zoek krijg je vervolgens nog een beeld van de

nu voor een aantal diagnoses. Voor Parkinson-

haal niet meegenomen. Een patiënt die na een

beleving van de zorg. Maar hoe weet je of een

patiënten planden we voorheen bijvoorbeeld

leven lang roken, vet eten en weinig lichaams-

patiënt na een ingreep een verbetering in de

alle onderzoeken zo veel mogelijk op één dag,

beweging een hartinfarct krijgt, ontvangt in het

kwaliteit van leven ervaart? Dat is nog geen

zodat ze er verder vanaf zouden zijn. Maar deze

ziekenhuis een behandeling, die hij ook nog

standaard punt dat uitgevraagd wordt, terwijl

patiënten blijken dat helemaal niet als prettig te

kan beoordelen. “Maar belangrijk nog is dat

het mijnsinziens wel de essentie van de zorg is.”

ervaren, zij spreiden de onderzoeken liever. Zo

deze patiënt zijn levenswijze wellicht opnieuw

Moet een patiënt met kanker in een gevorderd

kun je de verwachting beter laten aansluiten bij

bekijkt en gezond gaat leven om de risicofac-

stadium per se chemotherapie krijgen? De the-

wat wij als ziekenhuis qua diagnose en behan-

Prof. dr. Hans Kerkkamp is lid van de Raad van

toren voor een nieuw infarct te verminderen. De

rapie zal zijn kwaliteit van leven niet verbeteren

deling kunnen bieden. Dat geeft een enorme

Bestuur van het Atrium Ziekenhuis

bedrijfsprofiel

De patiënt begrijpen en daar beleid op maken Hoe patiënten zorg beleven, is onder meer afhankelijk van de verwachting die ze van een ziekenhuis hebben. Met de ‘vermarkting’ van de zorg, de wens om

in aan die verwachting wordt voldaan. Jan Güse:

gevolgd door kwaliteit en de houding van het

zorg toegankelijk en betaalbaar te houden en

“Dat is dus niet alleen op het vlak van kwaliteit,

personeel.

dientengevolge de nodige veranderingen en

maar het totale beeld van uitstraling, de bejege-

innovaties, is het een mooi gebied voor onder-

ning door het personeel, informatievoorziening,

Transparante informatie

zoek en monitoring. En dat is ook precies wat

bereikbaarheid en parkeergelegenheid. Hoe

Dus hoewel de verwachting ten opzichte van

het health team van GfK doet. “We brengen de

een patiënt of potentiële patiënt een zieken-

een ziekenhuis in het verleden nog vrij alge-

perceptie van zorg in kaart. Onze visie is dat

huis percipieert heeft daarnaast te maken met

meen was, zal die de komende jaren steeds

ziekenhuizen in een vrije markt terechtkomen,

persoonsgebonden kenmerken als opleiding,

specifieker worden. Dan wordt het ook be-

waar keuzes gemaakt moeten worden. Verze-

economische status én gezondheidsbeleving.”

langrijk om patiënten alle informatie te geven

keraars kopen van oudsher in op prijs en volu-

Güse meent dat we uit een tijd komen waarin

om een gerichte keuze voor een ziekenhuis te

me, maar je ziet nu dat circa 70 procent van de

de verwachting voor elk algemeen ziekenhuis

kunnen maken. “En hoe transparant is dan die

inkoop vrij gaat worden. Kwaliteit wordt daarbij

ongeveer gelijk was. Maar dat gaat veranderen:

informatievoorziening en -deling”, voegt Jan

steeds belangrijker. Ziekenhuizen moeten zich

de patiënt krijgt voor elk ziekenhuis een heel

Güse toe. “Je ziet bijvoorbeeld dat onderwerpen

differentiëren om de efficiencyslag te kunnen

specifieke verwachting. Dat betekent dat een

als wachttijden of slagingskans steeds meer

maken en positioneren om de juiste patiënten

ziekenhuis zijn doelgroep beter moet gaan be-

worden gecommuniceerd. Er gebeurt ook veel

voor dit bepaalde type zorg binnen te kunnen

grijpen en segmenteren. “Als je goede zorg wilt

op social media. Daar spreken mensen over

halen”, beschouwt directeur Jan Güse van het

bieden, moet je snappen hoe je verzorgingsge-

ziekenhuizen. Anderen die informatie zoeken,

onderzoeksbureau. “Om dat te kunnen doen is

bied eruitziet. Pas als je dat inziet, kun je doel-

komen ook in dat soort discussies terecht. Voor

marketingdata nodig om te weten hoe je gezien

groepen segmenteren en er beleid op maken.

de ziekenhuizen betekent dat dat ze hun doel-

wordt, want dat helpt je om beleid te ontwikke-

Jan Güse, Managing Director GfK HealthCare

Daar beginnen ziekenhuizen nu pas aan.” Uit de

groep goed moeten begrijpen om een betere

len.”

Nederland

meting van vorig jaar blijkt bijvoorbeeld bereik-

match te kunnen maken met hun consumenten

baarheid het meest werd genoemd als criterium

en om in te kunnen spelen op hun verwachtin-

paalde verwachtingen van een ziekenhuis. Be-

dat een rol speelt bij de voorkeur voor een cen-

gen. Hoe beter je dat doet, hoe beter de zorgbe-

Patiënten en potentiële patiënten hebben be-

leving van zorg is gekoppeld aan de mate waar-

trum, -ofschoon afhankelijk van het type zorg-,

leving van de patiënt.”

Art accreditation: Julius Caesar Bustamante, Pajaros. Janssen is proud to feature artwork created by people affected by the illnesses and diseases we are committed to treating and preventing.

Ons doel: ...Het verschil maken Wij zijn Janssen. Onze focus ligt op vijf belangrijke therapeutische gebieden: Neurowetenschappen, Infectieziekten, Oncologie, Immunologie, Cardiovasculaire aandoeningen en metabolisme. De patiënt staat centraal bij alles wat we doen. Samen met u willen we het leven van patiënten verbeteren. Nu en in de toekomst. Wij zijn Janssen. Zoekt u meer informatie, bezoekt u dan onze website: www.janssennederland.nl

h60755-JANcorp_255x50_NL_upd.indd 1

©Janssen-Cilag B.V. – PHNL/JAN/0613/0003

Verwachtingen

06-06-13 12:04

bedrijfsprofiel

Meten is weten. En doen. Het meten van het effect van zorg is een kunst an sich. Wat kan een zorgverzekeraar met de resultaten?

Anouk Vorselman is projectleider binnen het programma ‘Kwaliteit van Zorg’ binnen Achmea

Transparantie van kwaliteit als het gaat om het meten en zo kunnen verbeteren van zorg: zeker voor een zorgverzekeraar is dat een groot goed. Programmamanager Marleen van Oirsouw van Achmea legt uit wat het programma Kwaliteit van Zorg behelst. “Binnen dit programma maken we de zorg transparant voor onze verzekerden. Samen met koplopers in het veld hebben we een gestructureerde aanpak ontwikkeld en zijn in 2011 gestart. Inmiddels

wordt er gewerkt aan kwaliteitsinformatie over 23 aandoeningen, waaronder dementie. Kwaliteit van zorg zit daarbij in belangrijke mate in de kwaliteit van leven. Daarbij kom je al gauw in discussies terecht of je dat wel kunt meten, met welke groep je te maken hebt, of een zorgaanbieder er invloed op kan uitoefenen en hoe subjectief het is. Voor dementie kreeg de verzekeraar vorig jaar een kwaliteitsprijs van de Orde van Medisch Specialisten, omdat het uniek was dat een verzekeraar, samen met wetenschap en een aantal netwerken in een keten bekeken hoe de kwaliteit van leven voor dementerenden vergeleken kon worden. Het model dat prof. dr. Sjaak Bloem introduceerde met de ‘gepersonaliseerde zorg’ is een simpele en snelle methode, die voor veel patiënten en mantelzorgers toepasbaar is en inzicht geeft in de zorgbeleving en daarmee kwaliteit van zorg. Dit model wil Achmea samen met zorgaanbieders uittesten bij meerdere aandoeningen om tot verdere transparantie te komen. Opleveren Het moge duidelijk zijn dat Achmea graag wil weten wat bepaalde zorg oplevert voor hun klanten. Marleen van Oirsouw: “Want

dan kunnen klanten en hun arts veel beter het gesprek voeren over kwaliteit van leven, zeker bij langdurige zorg als genezing niet mogelijk is” Projectleider Anouk Vorselman: “Je kunt wel investeren, maar dan wil je ook weten wat het oplevert.” Binnen het programma ‘Kwaliteit van Zorg’ liggen nu 23 aandoeningen onder de loep. Anouk Vorselman: “Per aandoening bekijken we wat de uitkomsten zijn, hoe we dat kunnen

Marleen van Oirsouw is manager binnen het programma ‘Kwaliteit van Zorg’ binnen Achmea, met name gericht op langdurige zorg.

meten en daar zetten we een traject voor op. Het gaat uiteindelijk om de beste zorg voor iedereen beschikbaar te maken. Dan moet je wel weten wat de beste zorg is.” Overigens zijn de verschillende projecten een kwestie van de lange adem: ze lopen enkele jaren omdat zorgvuldigheid geboden is, met wetenschappelijke randvoorwaarden en draagvlak in het veld. De uitkomsten kunnen leiden tot verbeteringen en innovaties bij zorgaanbieders, waarbij Achmea een ondersteunende rol kan bieden. Zo wordt de hele zorg beter. Fasen de projecten kennen vier fasen: ontwikkelen, meten, weten en doen. De meeste projecten zitten momenteel nog in de eerste fase. Marleen van Oirsouw: “In de meetfase moeten we komen tot een landelijke registratie en vergelijking tussen de scores, waarbij we er rekening mee houden dat je niet alles met alles kunt vergelijken. Dat levert nog genoeg discussie op. We zijn voorzichtig in het publiceren, we willen het vertrouwen van onze partners houden en onze bevindingen toetsen aan wetenschappelijke verenigingen en grote instellingen, die als koploper in hun vakgebied gelden.”

expertbijdrage

Van spreekkamer naar gesprekskamer De patiënt ondersteunen in het maken van de keuzes die hij heeft: het verlangt een andere rol van de arts. “Iedere patiënt is uniek. Het is van belang dat de juiste informatie en juiste zorg bij de juiste patiënt komt. Dat betekent niet dat je zes miljoen patiënten allemaal een unieke benadering kunt geven, maar er zijn wel gemeenschappelijke kenmerken die een gemeenschappelijke benadering rechtvaardigen. Er zijn patiënten die helemaal niet zitten te wachten op uitgebreide informatie, anderen willen juist het naadje van de kous weten voor ze een keuze voor een behandeling maken. Daar willen wij in de praktijk van een ziekenhuis graag op inspelen. Door te kijken met welk type patiënt we te maken hebben, kun je je informatie en keuzemogelijkheden toepassen.” Dr. Paul Kil is uroloog in het Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg en het TweeSteden Ziekenhuis in Waalwijk. In zijn praktijk ziet hij veel patiënten met prostaatkanker, die voor belangrijke keuzes staan. “Je kunt ook volgen hoe iemand zijn ziekte doorloopt en er zelf tegenaan kijkt. Daar kunnen wij als arts weer op anticiperen.” Gepersonaliseerde zorg in de spreekkamer dus.

Dr. Paul Kil, uroloog in het Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg

Patiënt betrekken Dr. Kil vindt het essentieel om de patiënt te betrekken in de keuze voor een bepaalde behandeling. “Bij prostaatkanker heb je behandelingen die qua medisch eindresultaat vaak gelijk zijn. Bestralen of opereren geeft dezelfde levensverwachting, maar de bijwerkingen van de verschillende behandelingen verschillen enorm. Die bijwerkingen hebben te maken met de uiteindelijke kwaliteit van leven en het gevoel dat de patiënt ná de behandeling heeft. In onze optiek is het de sleutel om de patiënt te vragen naar zijn eigen voorkeuren. Wat is voor hen belangrijk om gelukkig te worden? Dat moet je relateren aan het type behandeling.” Om de patiënt zelf een goede keuze te kunnen laten maken, samen met de arts, is het van belang om alle keuzemogelijkheden te kennen. “Dus: de patiënt in de regie en hij maakt de keuze. Maar daarin moet je als arts wel ondersteuning bieden -bijvoorbeeld in de vorm van een keuzehulp-, je moet in overleg en transparant zijn. Daarbij moet je dus een inschatting maken van het

type patiënt waarmee je te maken hebt.” De segmentaties die prof. Sjaak Bloem benoemt passen precies in dat plaatje van dr. Paul Kil. Keuzehulp Verzekeraars en politiek zien ook in dat een goede keuzehulp mogelijkheden biedt. “Samen met de verzekeraar proberen we het model van prof. Bloem voor prostaatkankerpatiënten te optimaliseren. Soortgelijke patiënten kiezen voor soortgelijke oplossingen en daarmee kunnen we weer andere patiënten helpen een optimale keuze te maken om de kwaliteit van leven na de behandeling zo hoog mogelijk te laten zijn. Dat kan ook een keuze voor geen behandeling zijn. Mensen zijn wel degelijk in staat om zelf te kiezen en eventueel dus zelfs af te zien van een behandeling.”

van de redactie

Verschuiving GGZ richting huisarts De GGZ gaat fundamenteel veranderen: patiënten worden daardoor sneller, dichterbij en korter, in vertrouwde omgeving behandeld. Rotterdam-Zuid is een stadsdeel met veel ver-

staande uit twee onderdelen. De Praktijk On-

Met de komst van de Basis GGZ kan dit verder

het netwerk. Hij is een belangrijke schakel in de

schillende nationaliteiten en relatief veel men-

dersteuner Huisartsen GGZ (POH GGZ) is de

vormgegeven worden, met de huisarts meer en

doorverwijzing als specialistische zorg wel aan

sen die laag zijn opgeleid. Net als elders in het

eerste stap in het organiseren van GGZ-zorg

meer als een spin in het web.

de orde is. De ondersteuning is zeer welkom.

land wonen hier mensen met psychische klach-

rondom de huisarts. De POH-GGZ zorgt bijvoor-

ten. Dr. Timmers, huisarts ter plekke, onderkent

beeld voor intake, screening en begeleiding van

Overleg en netwerk

Met enkele gesprekken kan hij een patiënt al in

de extra problemen die dat op dit vlak met zich

patiënten. Het tweede punt van de Basis GGZ is

De mate van inzet van de POH-GGZ is afhan-

meebrengt. “Veel mensen die we voorheen ver-

dat patiënten met lichte en middelzware klach-

kelijk van het aantal patiënten in de praktijk.

Beter en goedkoper

wezen, kwamen nooit aan bij de zorginstanties.

ten eveneens in de wijk behandeld worden. Dat

In de gedeelde praktijk van dr. Timmers is vier

Belangrijk is dat de GGZ op deze manier wijkge-

Last van drempelvrees of ze begrepen de taal

wordt deels al ingevuld door vrij gevestigde psy-

maal per week een POH-GGZ aanwezig, die di-

richt en laagdrempelig wordt, van preventie tot

in verwijzingsbrieven niet goed of ze konden

chologiepraktijken, maar deze zijn zeker niet in

rect onder regie van de huisarts werkt. “Je kunt

de wijkgerichte zorg voor patiënten met middel-

het niet lezen. Bovendien rust er nog altijd een

alle achterstandswijken voldoende aanwezig.

met elkaar overleggen en gebruik maken van

zware klachten. Maar niet elke huisarts(praktijk)

de goede richting zetten.”

stigma op GGZ-problematiek, terwijl het juist

heeft de ruimte om een POH-GGZ te kunnen

belangrijk is om in een vroeg stadium in te grij-

huisvesten. Daarnaast moet de huisarts zelf wel

pen om erger te voorkomen. Ook geldt dat de

openstaan voor de ondersteuning en teamwork

afstand tussen huisarts en GGZ-instelling fi-

is vereist. Anja Verhaegh, manager Basis GGZ

guurlijk te groot was.”

constateert “dat mensen die de zorg nodig hebben, sneller op de juiste plek de benodigde zorg

In de wijk

krijgen. Mildere problemen kunnen eerder on-

In 2012 sloot minister Schippers een akkoord

dervangen worden waardoor erger voorkomen

met verschillende partijen in de zorg in Neder-

wordt en mensen sneller weer grip op hun leven

land om zorg toegankelijker en meer betaalbaar

krijgen. Het totale aantal patiënten wat wordt

te maken. GGZ-zorg drukte zwaar op de begro-

gezien, groeit weliswaar, maar de gemiddelde

ting en het idee was om alle zorg die nu onnodig

behandelduur wordt korter en daarmee wordt

in de dure, specialistische zorg gegeven wordt,

de zorg goedkoper. Dus uiteindelijk betere zorg

te verschuiven naar de huisartsenpraktijk, met

voor minder geld.”

als voordeel dat patiënten eerder en makkelij-

Auteur: Cor Dol

ker die zorg krijgen die ze nodig hebben. Dat leidde tot de inrichting van de Basis GGZ, be-

advertorial

Indigo biedt psychische zorg bij u in de buurt De beste zorg voor psychische klachten, direct en dichtbij en in nauwe samenwerking met de huisartsen. Dat zijn de uitgangspunten van Indigo, een landelijk netwerk. De Parnassia Groep werkt via Indigo samen met ruim 600 huisartsen in en rondom de praktijken. Onze medewerkers bieden een samenhangend pakket van preventie, advies en behandeling. Alles in nauw overleg met de huisarts. Hierdoor is onze zorg kort, efficiënt en gericht op snel herstel. Mensen kunnen in hun leven last krijgen van psychische klachten, zoals stress, angst, depressie of een verslaving. Een eerste stap is deze klachten te bespreken met de huisarts. De huisarts beoordeelt en schakelt indien nodig Indigo in om samen de juiste zorg te bieden. Dat kan zijn door een Indigo medewerker in de huisartsenpraktijk voor een snelle diagnose en een korte behandeling, of een wat intensievere behandeling bij een psycholoog van Indigo die werkzaam is in of rondom de praktijk. Natuurlijk zijn er ook patiënten die meer zorg nodig hebben dan Indigo kan bieden. Dan biedt de Parnassia Groep met haar specialistische behandelingen gerichte en doeltreffende zorg. Onze visie is dat mensen met psychische klachten direct de juiste hulp

moeten krijgen om hun problemen aan te pakken en erger te voorkomen. Wij werken met een digitaal screeningsinstrument voor een snelle diagnose en een goede toeleiding naar de juiste zorg en geprotocolleerde behandeling. Waar mogelijk wordt gewerkt met inzet van ehealthondersteuning. Omdat Indigo in Noord en Zuid Holland onderdeel is van de Parnassia Groep, hebben onze medewerkers direct toegang tot het netwerk en de kennis en kunde van de specialistische ggz. Hiermee zorgen wij daar waar nodig voor specialistische kennis bij onze medewerkers ter ondersteuning van de behandeling. Als de klachten veranderen kan er lichtere of zwaardere zorg ingeschakeld worden zonder onnodige schakels. Zo worden zoveel mogelijk dubbele intakes, overdrachten en tijdsverlies in de behandeling voorkomen zodat het herstel van de patiënt zo snel mogelijk plaatsvindt. Voor meer informatie, neem contact op via 088-357 19 00 of kijk op www.indigo.nl.

U verdient de beste zorg, ook voor psychische en verslavingsproblemen Parnassia Groep is een moderne orga-

De juiste zorg op het juiste moment,

nisatie en bestaat uit tien zorgmerken

daar draait het om. Met Indigo bieden

die gezamenlijk de beste psychische

wij de eerste benodigde ondersteuning

en verslavingszorg aanbieden die voor-

voor mensen met psychische klachten.

handen is. De behoefte aan gespecia-

Direct en dichtbij huis. Wij hanteren drie

liseerde geestelijke gezondheidszorg

principes:

en verslavingszorg is de afgelopen

• we willen ziekte voorkomen, of er zo

jaren sterk gegroeid in Nederland. De

vroeg mogelijk bij zijn om vererge-

Parnassia Groep wil als vernieuwende ggz-instelling voorop lopen, zeker als

ring te voorkomen; • we bieden zorg zo dichtbij mogelijk

het gaat om kwaliteit. Het brede palet

bij de patiënt aan, bijvoorbeeld door

aan kennis en kunde op het gebied van

samen te werken met huisartsen;

de GGZ is onze kracht; van Basis GGZ

• onze zorg is zo kort en licht als ver-

tot heldere specialisaties en topklini-

antwoord, en langer en zwaarder in-

sche GGZ. Hierdoor kunnen we steeds

dien nodig.

gerichter en doeltreffender antwoord geven op psychische gezondheidsproblemen.

van de redactie

Zieke geest in een ziek lichaam Van de mensen met een chronische lichamelijke ziekte heeft 20 tot 30% ook een psychisch probleem. Het kan toeval zijn. Het één kan ook het gevolg van het ander zijn. Maar het meest waarschijnlijke is, dat sommige chronische lichamelijke ziekten op dezelfde manier ontstaan als bepaalde psychische problemen. Adriaan Honig, hoogleraar ziekenhuispsychiatrie aan het VUmc en het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis onderzoekt deze samenhang al jaren. Hij legt uit: “Chronische ziekten zoals diabetes en hart- en vaatziekten ontstaan doordat het immuunsysteem wordt opgejaagd. Bij psychische problemen zoals angst en depressie is dat eveneens het geval. Ook het stresshormoon cortisol speelt bij beide ziekten een rol.” Twintig jaar eerder dood Psychiatrische stoornissen blijken een risicofactor voor het beloop van lichamelijke aandoeningen. Zo hebben mensen met een hartinfarct en een depressie drie keer zoveel kans om te overlijden dan niet-depressieve mensen met een hartinfarct. Bij hen blijken hartmedicijnen bovendien minder goed te werken en is de kans op heropname in

het ziekenhuis aanmerkelijk groter. De invloed andersom is zelfs nog schrijnender: chronisch psychiatrische patiënten leven gemiddeld twintig jaar korter dan de gemiddelde Nederlander. Deze oversterfte komt vooral door chronische lichamelijke aandoeningen. “Dit getal is al twintig jaar hetzelfde”, weet Honig. “Het heeft deels met onze veranderde levensstijl en leefgewoonten te maken, maar ook met de stoornis zelf, de medicatie en het feit dat we als psychiaters te weinig medisch lichamelijke zorg leveren.” Gezondheidswinst Om patiënten met een dergelijke ‘overlap’ beter te herkennen en te behandelen, pleit Honig voor een intensievere samenwerking tussen specialisten op beide gebieden. “Psychiaters zouden veel moeten bijleren over wat wij somatische problematiek noemen”, vindt hij. “Maar centra voor geestelijke gezondheid staan momenteel flink onder druk door bezuinigingen, dus dat wringt.” Andersom zouden behandelaars van chronische lichamelijke aandoeningen

hun patiënten moeten screenen op angsten en depressie, zo stelt Honig. Bovendien moeten zij worden getraind om patiënten tools aan te reiken waarmee zij stress kunnen verminderen die met hun ziekte te maken heeft. “Het is niet aangetoond dat hierdoor de overleving van deze mensen verbetert, maar hun kwaliteit van leven verbetert wél en deze mensen worden minder snel opgenomen”, vertelt Honig. Momenteel wordt

onderzocht of het mogelijk is om in te grijpen op het proces waardoor beide soorten aandoeningen ontstaan. Het moment waarop één pil alles zal genezen, lijkt echter nog ver weg. Auteur: Irma van der Lubbe

expertbijdrage

Een nieuw geluid in online hulp Expertisenetwerk Kinder- en Jeugdpsychiatrie (E-KJP) maakt e-health aantrekkelijk van kinderen met gedragsproblemen van start.” Robbert Slotman: “Het papieren werkboek inscannen is niet toereikend. Samen met inhoudelijke experts en de gebruikers kiezen we de beste interactieve mogelijkheden. We zoeken per programma naar een eigen stijl die past bij de doelgroep. We vermijden vragenlijsten en bedenken visuele manieren om problemen en oplossingen te verhelderen. Aantrekkelijke programma’s bevorderen de therapietrouw en het zelfvertrouwen van de gebruiker, ook bij degene die minder tekstueel ingesteld is.”

“Online hulp raakt inmiddels ingeburgerd, maar wat wij wilden, bestond niet”, aldus Joann Hinrichs, programmaleider e-health bij het E-KJP. “Wij wilden de meest effectieve behandelingen voor jongeren op een aantrekkelijke en gebruikersvriendelijke manier online aanbieden.” “Internet en smartphones zijn overal, dus is het logisch dat digitale communicatie een integraal onderdeel is van de manier waarop zorginstellingen hulp verlenen. Voor cliënten is het prettig – qua school en werk – dat ze hun behandeling (deels) thuis kunnen volgen, waar en wanneer het schikt. En e-health houdt de zorg toegankelijk, omdat het goedkoper is. Een van de online projecten waarmee we ervaring hebben opgebouwd, is 99gram.nl, voor tienermeiden met eetproblemen. Een succesvolle site die speels en laagdrempelig oogt, maar waarachter ook serieuze behandelingen hangen. De instellingen van het E-KJP (Accare, de Bascule, Curium, de Jutters, Karakter, Triversum en Yulius) besloten om ook op e-health terrein samen te werken. We wilden een forse stap verder en zochten een platform dat organisatie-breed kan worden gebruikt. Een omgeving voor behandelaren en cliënten om te communiceren en waaraan op maat gemaakte mo-

dules en behandelingen kunnen worden toegevoegd. Waarbij de randvoorwaarden rondom privacygevoeligheid en EPD goed geregeld zijn. We gingen met deze wens naar de makers van 99gram.nl.” Robbert Slotman van Jouw Omgeving: “Dat was eind 2011. Wij maakten al tien jaar online hulpsites. Ook wij wilden een solide basis neerzetten die we kunnen blijven doorontwikkelen. Online hulp kan leuk zijn door een online dagboek bij te houden en stukjes daarvan te delen met je behandelaar. Of een filmpje uploaden over een probleemsituatie.”

Joann Hinrichs: “Met de standaard functionaliteiten van Jouw Omgeving kunnen behandelaren en cliënten veilig mailen, chatten en een dossier bijhouden. Samen hebben we de eerste ‘blended’ behandelprogramma’s gemaakt, gebaseerd op ‘evidence-based’ protocollen: behandelingen waarvan de effectiviteit wetenschappelijk onderzocht is. Daarbij verloopt een deel van de behandeling via de PC en een deel via gesprekken met de behandelaar op de polikliniek. Zo is er Dappere kat voor kinderen met angststoornissen en Doepressie voor depressieve jongeren. Deze maand gaat de training voor ouders

Joann Hinrichs: “Het E-KJP loopt met Jouw Omgeving voorop in online hulp en kijkt actief hoe andere zorginstellingen gebruik kunnen maken van de opgebouwde expertise.” Jouw Omgeving draait nu anderhalf jaar en er zijn grote plannen voor de toekomst. Eind 2013 komt de eerste app uit: een dagboek waarmee jongeren op hun mobieltje hun voortgang kunnen bijhouden.

Meer informatie? www.netwerk-kjp.nl www.jouwomgeving.nl

van de redactie

Erkennen psychosomatische klachten is vaak drempel “Ik ben toch niet gek” Psychosomatische klachten kunnen iemands leven grondig ontwrichten. Mensen hebben zeer reële pijn- of uitvalsklachten, maar noch de huisarts noch de specialist kan een lichamelijke (somatische) oorzaak vinden. Veel patiënten hebben bijna iedere mogelijke specialist wel een keer geraadpleegd en steeds was het antwoord: Sorry, we kunnen niets vinden. Omdat de klachten zo reëel en levensecht zijn, is het voor patiënten moeilijk te accepteren dat ook psychische fac-

toren wel eens een rol zouden kunnen spelen. Voor huisartsen is het erg lastig dit bespreekbaar te maken. Patiënten hebben vaak het gevoel dat hun lichamelijke klachten niet langer serieus worden genomen. “De dokters weten het niet meer, dus denken ze zeker dat ik gek ben.” Wanhopig Dr. Iris Keuning herkent deze emoties maar al te goed. Zij is als psychiater werkzaam bij Altrecht Psychosomatiek Eikenboom, een derdelijns centrum van

de GGZ-instelling Altrecht, gespecialiseerd in de behandeling van mensen met psychosomatische aandoeningen. “Wij hebben hier te maken met de meest ernstige gevallen, met mensen die alles al hebben geprobeerd en vaak wanhopig zijn. Maar, hoe wanhopig ook, toch kost het de huisarts vaak de nodige overredingskracht om mensen naar ons door te verwijzen.” De reden dat bij mensen vaak pas in een laat stadium een psychosomatische diagnose wordt gesteld heeft niet zozeer te maken met de onwil van huisartsen en specialisten. Bij lichamelijke klachten wordt gezocht naar lichamelijke oorzaken. De huisarts verwijst patiënten met klachten daarom in eerste instantie naar een somatisch specialist. Vaak is dat, gezien de aard van de klachten, de neuroloog, de internist of de pijnbestrijder. Ook deze specialisten onderzoeken de patiënt grondig voordat zij andere oorzaken in overweging willen en kunnen nemen. Doorverwijzen Meestal is het overigens de huisarts die doorverwijst naar de psychiater. Dat heeft twee redenen. Ten eerste kent de huisarts de patiënt meestal beter dan de specialist; hij kent vaak de familiesituatie, weet of er redenen voor stress of misschien zelfs een depressie zijn. De tweede reden is dat patiënten meestal terugverwezen worden naar de huisarts als de specialist niets kan vinden. De huisarts heeft dan een functie als coör-

dinator en zorgt voor de stapsgewijze inzet van zorg afhankelijk van de ernst van de aandoening. Iris Keuning pleit er niet voor dat huisartsen veel eerder naar de derde lijn doorverwijzen. “Over het algemeen gaat het best goed. Een huisarts die een psychosomatische problematiek vermoedt, zal eerst enkele weken rustig afwachten. In de meeste gevallen verdwijnen de klachten namelijk na enige tijd spontaan. Een tweede groep patiënten wordt goed opgevangen in zowel de somatische als de psychiatrische tweede lijn. De huisarts kan om ondersteuning vragen bij de praktijkondersteuner GGZ of bij een centrum als het onze door een consultatie of second opinion.” Kwaliteit verbeteren “Wanneer de klachten zeer ernstig en langdurig zijn, is verwijzing naar een multidisciplinaire, gespecialiseerde instelling zoals Eikenboom zinvol. Het is helaas niet altijd zo dat de klachten helemaal verdwijnen zodra de patiënt accepteert dat misschien psychische factoren een rol spelen. Als mensen al twintig of dertig jaar met bijvoorbeeld ernstige pijnklachten rondlopen, zijn deze niet zomaar verdwenen. Wij kunnen vaak wel helpen om ze draaglijker te maken, om de kwaliteit van leven duidelijk te verbeteren.”

Auteur: Hans-Peter Lassche

advertorial

Geen diagnose, en dan? Diagnostiek, behandeling, consultatie en advies voor onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten Altrecht Psychosomatiek Eikenboom is een

De therapie in het centrum is interdisciplinair.

top klinisch centrum met een landelijke functie

Verschillende disciplines werken intensief sa-

voor volwassenen en jongeren met ernstige en

men: artsen, psychiaters, psychologen, fysio-

chronische onvoldoende verklaarde lichamelij-

therapeuten,

ke klachten. Dit zijn klachten zoals chronische

kunstzinnige therapeuten, verpleegkundigen

vermoeidheid, pijn, verlamming- en uitvalsver-

en maatschappelijk werkenden.

psychomotorisch

therapeuten,

schijnselen, waar artsen na uitgebreid lichamelijk onderzoek geen medische verklaring voor

Naast behandeling kunnen huisartsen en spe-

kunnen vinden.

cialisten bij Eikenboom terecht voor consultatie, advies en second opinion. Zo kan er contact

Bij deze patiënten is er vaak sprake van klach-

worden opgenomen over bijvoorbeeld een vast-

ten waarbij een combinatie van lichamelijke,

gelopen behandeling of voor overleg over vak-

psychische en sociale factoren een rol spelen.

inhoudelijke kwesties. In geval van twijfel over

Eikenboom biedt behandeling die zich richt op

de diagnose of onzekerheid over de geboden

het gunstig beïnvloeden van deze factoren.

behandeling kan Eikenboom een second opi-

Het doel van de behandeling is dat patiënten

nion bieden.

beter kunnen omgaan met hun lichamelijke

Altrecht Psychosomatiek Eikenboom in Zeist Ook is Eikenboom een van de initiatiefnemers

klachten. Dit betekent een zo groot mogelijke

Eikenboom

biedt

gespecialiseerde

patiën-

van het landelijk Netwerk Onverklaarde Li-

zelfstandigheid op lichamelijk, psychisch en so-

tenzorg in combinatie met wetenschappelijk

chamelijke Klachten. Dit netwerk heeft op de

ciaal gebied. Effectonderzoek laat vermindering

onderzoek,

site www.nolk.info een sociale kaart geplaatst,

van klachten zien naast verbetering van de kwa-

kennisverspreiding waarvoor ze het predicaat

waarop te zien is waar mensen met hun klach-

liteit van leven, en afname van doktersbezoek.

topklinische GGz toegekend heeft gekregen.

ten terecht kunnen.

innovatieve

behandelingen

Meer informatie? Voor contact of meer informatie kunt u bellen naar 030 696 56 00, of kijken op www.altrecht.nl

van de redactie

”Dit voelde voor ons als thuis” Een particulier verzorgingshuis verkiezen boven een regulier verzorgingshuis. Waarom doe je dat? Haar moeder woonde lang zelfstandig in een eigen appartement, maar toen na enige tijd kwakkelen uiteindelijk de diagnose Alzheimer werd gesteld, viel voor dochter Marlies van Esberg het kwartje. Omdat thuiszorg niet meer afdoende was en Marlies en haar zus te ver weg wonen, werd opname in een verzorgingshuis onvermijdelijk. Voor opname in een regulier verzorgingshuis is een AWBZ-indicatie van het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) nodig. Die indicatie was er, maar tijdens de oriëntatie op een passende woonomgeving kwamen de kinderen op het spoor van een particulier verzorgingshuis. “Je bent aanvankelijk tamelijk onbekend met dit terrein, je hebt eigenlijk geen idee wat er is en welke mogelijkheden er zijn.” Vertrouwd “Voor ons én voor ons gevoel ook voor onze moeder is het belangrijk om te wonen in een omgeving die vertrouwd is. Dementerende mensen hebben sowieso veel behoefte aan vaste punten in hun leven. Kleinschalige zorg sprak ons het meest aan, je hebt toch het idee dat je dat het liefst zelf ook zou willen. Hoewel dat in de reguliere zorg ook steeds meer voorkomt, kom je toch al gauw in de particulier sector terecht, maar daar hangt ook weer een prijskaartje aan.” In een particulier verzorgingshuis betalen de bewoners zelf voor wonen, service en dienstverlening. De zorg zelf wordt wel bekostigd vanuit WMO- of AWBZ-indicaties. Overigens is een dergelijke indicatie niet noodzakelijk, maar met

een indicatie is het bijvoorbeeld wel mogelijk om een PGB (Persoons Gebonden Budget) aan te vragen om daarmee (een deel van) de verblijfkosten te betalen. Afwegen Voor Marlies en haar familie waren de persoonlijke voorkeuren (“kleinschaligheid, meer individueel gerichte zorg, persoonlijk, huiselijk, overzichtelijk”) en de financiële aspecten de belangrijkste punten om af te wegen. Omdat een en ander, mede dankzij spaartegoeden en een goede verkoop van het huis, financieel allemaal haalbaar bleek, kregen de persoonlijke afwegingen de overhand. “Samen hebben we een aantal verzorgingshuizen bekeken, ook reguliere. We hebben uiteindelijk gekozen voor een particuliere instelling in de buurt. Voor onze moeder is het ook goed om te kunnen blijven wonen in een omgeving die ze kent en die overzichtelijk is. Natuurlijk moet het financieel mogelijk zijn, maar daarbij zijn we prima ondersteund door de directeur van het verzorgingshuis, die heel transparant duidelijk maakte wat wel en wat niet mogelijk was. Ik zeg niet dat een regulier verzorgingshuis niet goed is, maar voor ons voelde dit vertrouwder en meer eigen. Dat is lastig uit te leggen. In ieder geval denk ik dat onze moeder het daar erg naar haar zin heeft. Beter wordt ze niet, maar ze is er thuis en kan het goed worden met iedereen. Dat is toch ook wat waard.”

Auteur: Cor Dol

expertinterview

“Particuliere zorg is eigenlijk zorg nieuwe stijl” Waarom kiezen mensen voor een particulier verzorgingshuis?

“Zeker. Je hoort kleinschaligheid en huiselijk-

ristiek (of uniek) pand, het geeft een meerwaar-

heid vaak als zaken die heel belangrijk zijn. Het

de. Overigens zijn de appartementen er ruim.

“Een particulier verzorgingshuis is een alterna-

is ook een reactie van de maatschappij op de

Voor wat betreft de dienstverlening proberen

tief voor een regulier verzorgingshuis. Onze vi-

relatieve grootschaligheid die op een gegeven

we goed in de huid van onze cliënten te kruipen.

sie is dat we in Nederland wat zijn doorgeslagen

moment in de reguliere zorg ontstond. Overi-

Wat zou je zelf willen? Goede maaltijden en een

in het idee dat iedereen recht heeft op dezelfde

gens komt de reguliere zorg daar nu ook van

activiteitenprogramma dat is toegesneden op

zorg. Zolang het puur over zorg gaat sta ik daar

terug.”

onze bewoners. Goede zorg is wat ons betreft aandacht voor de cliënt. Duidelijk afspreken wat

achter, maar via de AWBZ wordt in feite niet al-

je gaat doen en nakomen wat je hebt beloofd.

leven. De politiek zet nu groot in op de scheiding

Is particuliere zorg alleen voor welgestelden?

van wonen en zorg. Daarmee wordt het moge-

“Dat beeld moet ik nuanceren. Al zo’n 15 jaar ge-

catie en zijn ondernemend voor bewoners die

lijk om de AWBZ en WMO sec voor zorg in te

leden is de AWBZ ook voor de cliëntgroep in de

meer wensen/willen.

zetten en mensen zijn daarnaast zelfbeslissend

particuliere zorg toegankelijk geworden. Waar

over hoe ze willen wonen en leven. Dat stelt je

men tegenwoordig spreekt over particuliere

in staat om een heel divers aanbod te kunnen

woonzorg-initiatieven, men feitelijk spreekt over

leveren dat veel beter aansluit bij de woon- en

de nieuwe vorm van ouderenzorg: het scheiden

leefwensen van individuele personen.”

van wonen en zorg. Eigenlijk is daar niets parti-

leen de zorg geregeld, maar ook het wonen en

Waar zit wat u betreft het grootste verschil tussen particuliere en reguliere zorg? “In de integrale aanpak. Daar waar de reguliere

Erwin Miedema is oprichter, directeur en DGA van Domus Magnus, een particulier verzorgingshuis met zes vestigingen door het hele land.

culiers aan, want de zorg wordt gewoon vanuit de AWBZ en WMO betaald. Mensen betalen zelf hun wonen en leven. Particuliere woonzorg is voor iedereen toegankelijk.”

mee dus moeilijk onderscheid kan maken tus-

volgens aan de klant over te laten of ze dat wil-

sen verschillende doelgroepen, zijn wij daar wel

len huren of niet. Het zelfbeschikkingsrecht van

Hoe heeft Domus Magnus vormgegeven aan de drie pijlers wonen, dienstverlening en zorg?

toe in staat door mensen zelf te laten betalen

de klant staat veel meer centraal.”

“Wonen gebeurt in oude, monumentale gebou-

zorg alles vanuit de AWBZ financiert en daar-

voor wonen en leven. Daardoor kunnen we een heel specifieke doelgroep uitkiezen, daar een goed woon-leefproduct voor te maken, en ver-

wen met een mooie uitstraling. Daar proberen

Spelen zaken als huiselijkheid en kleinschaligheid ook een rol?

We leveren hoogstaande zorg binnen de indi-

we een speciale doelgroep voor aan te trekken. Deze mensen verblijven graag in een karakte-

Meer informatie? www.domusmagnus.com

van de redactie

Homeopathie onder vuur “Laat mensen zelf kiezen.” Veel Nederlanders gebruiken homeo-

zeggen dat er niets valt te zeggen over

pathische geneesmiddelen of bezoe-

de werkzaamheid. Er is veel weten-

ken een homeopathisch arts of the-

schappelijk onderzoek beschikbaar

rapeut. Tegelijkertijd is homeopathie

waarin de werkzaamheid overduide-

niet onomstreden en krijgt het door de

lijk wordt aangetoond. Het punt is

overheid beperkingen opgelegd. Hoe

echter dat homeopathie op geheel

valt dit te rijmen? Het belangrijkste

andere uitgangspunten is gebaseerd

probleem is dat de werkzaamheid van

dan de traditionele geneeskunde. De

homeopathische

geneesmiddelen

achterliggende principes van de ho-

niet aangetoond kan worden volgens

meopathie zijn echter nog niet geheel

de methoden waarmee de werkzaam-

duidelijk. Misschien zullen deze wel

heid van reguliere geneesmiddelen

nooit volgens de methoden van de

aangetoond worden. Gevolg is dat

klassieke wetenschap worden ontra-

sinds 2012 de werkzaamheid van ho-

feld.”

meopathische zelfzorgmiddelen niet meer op de verpakking vermeld mag

Homeopathische

worden.

worden afgestemd op het individu,

geneesmiddelen

niet alleen op de klacht. De middelen,

de werkzaamheid van homeopathi-

kunde. Zij kiezen voor de homeopa-

Uitgangspunten

niet-toxisch en op basis van natuur-

sche geneesmiddelen wordt gene-

thie omdat de achterliggende filosofie

Lilian Peters is voorzitter van de Stich-

lijke ingrediënten, stimuleren het zelf-

geerd en, belangrijker nog, mensen

ze aanspreekt of omdat ze vertrouwen

ting Voor Vrije Keuze en klassiek

genezend vermogen van het lichaam.

wordt een keuze ontnomen. Volgens

op de veilige en niet-toxische midde-

homeopaat.

Zij is hier vanzelfspre-

Omdat gekeken wordt naar het indi-

Lilian Peters kan het ook anders: “In

len.

kend niet blij mee. “Het klopt dat de

vidu, krijgt niet iedereen met dezelfde

Zwitserland is homeopathie opgeno-

werkzaamheid van homeopathische

klachten hetzelfde middel voorge-

men in het basispakket. Daar heeft de

Critici doen homeopathische succes-

geneesmiddelen

aangetoond

schreven. Homeopathische middelen

overheid wel serieus gekeken naar de

sen vaak af als psychosomatisch. Li-

kan worden op de traditionele voor-

kennen ook verschillende sterktes, al

beschikbare onderzoeken en informa-

lian Peters vindt dat nogal goedkoop.

geschreven manier. Dit wil echter niet

naar gelang de mate van verdunning

tie, en dit vervolgens per referendum

Zij vindt dat de homeopathie zich vol-

van de werkzame stof. Dit alles maakt

aan de bevolking voorgelegd. Een rui-

doende bewezen heeft en beschik-

onderzoek op de traditionele manier

me meerderheid stemde voor opname

baar moet zijn als serieus alternatief

lastig: zoveel mensen, zoveel genees-

in het basispakket.”

voor wie daar behoefte aan heeft.

Voorstanders vinden dat homeopa-

Auteur: Hans-Peter Lassche

niet

middelen. Referendum

thie en de traditionele geneeskunde

Gebruikers van homeopathische zelf-

naast elkaar moeten kunnen bestaan.

zorgmiddelen

verontwaardigd

Het grootste deel van de mensen die

over de houding van de overheid. Zij

aankloppen bij een homeopaat ziet

vinden dat de overheid de maatregel

de homeopathie als een waardevolle

terug moet draaien. Onderzoek naar

aanvulling op de traditionele genees-

zijn

Helpt u mee de homeopathie in Nederland toegankelĳk te houden? Want dat is harder nodig dan ooit:

Word lid en help mee!

Om het tij te keren zet de Vereniging Homeopathie publiekscampagnes, politieke lobby, petities en heel veel andere acties in.

Meld u aan op www.vereniginghomeopathie.nl of bel 020-617 83 08.

• Zo is het niet meer toegestaan om op een homeopathisch middel te vermelden waartoe het product dient; • Er mag in de media niet meer worden geschreven over de werking van de middelen; • En zijn er door deze nieuwe regelgeving al homeopathische zelfzorgmiddelen verdwenen bij de drogist.

Like ons op facebook

Als u nu lid wordt ontvangt u gratis de VSM Eerste Hulp Kit t.w.v. € 9,95*. Dit superhandige tasje bevat diverse pleisters, verband en een schaartje. Natuurlijk ontbreken ook de VSM Eerste Hulp producten niet (Calendulan en Arniﬂor Eerste Hulp zalf **, 25 gram). Bovendien ontvangt u 5 x per jaar het Homeopathie Magazine en kortingen in diverse webshops.

*Actie loopt zolang de voorraad strekt. ** Gezondheidsproduct

Wor e n o n d l id een gtvang 1e Hu ratis lp K i t * !

van de redactie

Dokter, ik ben zo moe…. Sinds er meer bekend wordt over de oorzaken wordt ernstige vermoeidheid steeds serieuzer genomen. ze te kunnen afvoeren.”

Iedereen voelt zich wel eens moe.

hun studie niet kunnen volhouden.” Des-

veel gevallen een lichamelijke oorzaak

Meestal is dat na een paar nachten goed

ondanks werd chronische vermoeidheid

is. “Veel mensen met vermoeidheid

slapen weer over. Anders is het wanneer

jarenlang niet echt serieus genomen.

hebben een lage bloeddruk”, legt ze uit.

Gedegen aanpak

de vermoeidheid lang aanhoudt. In Ne-

“Ik heb patiënten met verschrikkelijke

“Daardoor krijgen hun hart, hersenen

Bij de behandeling van vermoeidheid

derland spreekt men na drie maanden

verhalen over hun ervaringen in zieken-

en spieren niet voldoende bloed aange-

werd vaak uitgegaan van de mogelijk

van chronische vermoeidheid. Hoewel

huizen en klinieken”, geeft Newton aan.

voerd. In het ergste geval kan dat leiden

achterliggende ziekte. Tegenwoordig

deze door iedereen op dezelfde manier

“Volgens mij heeft dat te maken met het

tot black outs. De meeste mensen heb-

stelt men steeds vaker de vermoeidheid

wordt ervaren, kunnen de oorzaken

feit dat de ziekte werd gezien als iets dat

ben echter last van duizelingen bij het

zelf centraal en bekijkt deze met een

heel divers zijn. De vermoeidheid kan

tussen de oren zat.”

opstaan. Hun bloeddruk daalt, het bloed

multidisciplinair team. “Beter, omdat

zakt in hun benen en worden ze licht in

vermoeidheid zoveel verschillende oor-

op zichzelf staan, maar ook een bijverschijnsel zijn van een ziekte zoals

Erkenning

hun hoofd. In de lichtste vorm krijgen

zaken kan hebben”, vindt Newton. “Op

kanker of Parkinson. Gaan de klachten

Inmiddels is algemeen erkend dat chro-

mensen pijn in de spieren. Die ontstaat

die manier kan vermoeidheid ook veel

gepaard met andere ongemakken zoals

nische vermoeidheid een serieus pro-

doordat zuren daar de kans krijgen om

beter worden herkend en behandeld.”

spier-, keel- of hoofdpijn en opgezette

bleem is. Newton vertelt dat tegenwoor-

zich op te hopen, doordat het bloed er

Die behandeling is veelal niet helend;

klieren, dan kan er sprake zijn van ME/

dig steeds duidelijker wordt dat er in

niet goed genoeg doorheen stroomt om

de medische wetenschap begrijpt nog

CVS (Myalgische Encephalomyelitis/

niet helemaal wat de ziekte veroorzaakt.

Chronisch VermoeidheisSyndroom).

Dat betekent dat hij ook nog niet te genezen valt, hoewel er testonderzoeken worden uitgevoerd op weg naar medica-

Serieus een

tie. “Maar we kunnen veel doen om de

grote invloed hebben op de kwaliteit

symptomen op een gestructureerde ma-

van leven, weet professor Julia Newton,

nier te verbeteren, bijvoorbeeld via het

Hoofd Klinische Geneeskunde aan de

aanpakken van slaapproblemen en de

Universiteit van Newcastle, Engeland.

lage bloeddruk”, vertelt Newton. “Mijn

“Veelgehoorde klachten zijn onder meer

boodschap is dan ook dat het echt niet

pijn, slaap, duizelingen bij het opstaan,

nodig is om met serieuze vermoeidheid

geheugen- en concentratieproblemen”,

te moeten leven.”

Chronische

vermoeidheid

kan

vertelt ze. “Die kunnen ertoe leiden dat mensen bijvoorbeeld niet meer kunnen Auteur: Irma van der Lubbe

autorijden, maar ook dat ze hun werk of

expertinterview

“Vermoeidheid aangepakt” Waarom een vermoeidheidcentrum? “Zo’n 16% van de klachten op het spreekuur van een huisarts is gerelateerd aan vermoeidheid. Het VermoeidheidCentrum is er voor patiënten met ernstige, aanhoudende vermoeidheidsklachten. Daar hangen veel andere klachten mee samen, zoals pijn en neurocognitieve klachten. Dit is dus niet zomaar een beetje moe, maar kan een invaliderende aandoening zijn. De ernstigste vorm heet ME/CVS (Chronisch VermoeidheidSyndroom) en dan heb je ook nog chronische vermoeidheid, dat meestal speelt bij een aandoening als MS of kanker. De oorzaak van ME/CVS is onbekend, maar de klachten zijn heel duidelijk. De erkenning is de laatste jaren wel beter geworden en er is ook een richtlijn gekomen. Toch gaat het vaak om vage klachten, waarmee patiënten vaak jarenlang in het behandelcircuit rondlopen zonder resultaat.” Wat kan uw VermoeidheidCentrum voor deze patiënten betekenen? “Zo’n 5 tot 9 procent van de ME/CVSpatiënten herstelt volledig. Dat is weinig en daarbij gaat het bijna altijd om pati-

ënten die maar kort ziek en bovendien jong zijn. Onze doelstelling kan dan ook niet anders zijn dan de situatie verbeteren, het gaat immers om een chronische aandoening. Het primaire doel is dat je een verbetering ervaart in het dagelijks functioneren, bijvoorbeeld makkelijker en beter activiteiten uitvoeren. Maar ook acceptatie is belangrijk.” Hoe ziet de behandeling in uw centrum er uit? “Patiënten die zich aanmelden wordt gevraagd online een uitgebreide vragenlijst in te vullen. Op basis daarvan volgt een intake door een verpleegkundige en internist in de vermoeidheidpoli van het MC Zuiderzee. Zo kunnen we de problemen goed analyseren en op een rij zetten. De internist kan een diagnose stellen en medicatie en een behandelplan bepalen. Die diagnose wordt gesteld op basis van vastgestelde internationale criteria. De behandeling is multidisciplinair, waarbij de therapeuten op elkaar zijn ingespeeld. Een fysiotherapeut kan de beweging verbeteren, afgestemd op de patiënt. Daar hebben we een ‘beweegweger’ voor ont-

wikkeld. Je kunt zo eenvoudig bepalen welke impact beweging heeft en welke beweging het beste werkt. Patiënten leren zelf welke vorm van bewegen, hoe lang en wanneer voor hen het beste is. In de multidiscipline zit verder een ergotherapeut, die werkt met de ‘activiteitenweger’. Die werkt als de beweegweger, maar gaat door de hele dag bekijken welke activiteiten meer of minder impact hebben en hoe ze het best over de dag verdeeld kunnen worden. Het team bevat verder een psychotherapeut, die vaak werkt met de ‘Accept and Commitment Therapy’ (ACT) en hij heeft aandacht voor de sociale problematiek van de aandoening. Ook een ontspanningstherapeut en waar nodig een diëtist, arbeidsdeskundige, bedrijfsarts of jurist horen bij het team. De verpleegkundige coach bewaakt het proces en samen met de internist bijvoorbeeld de medicatie.” Wat zijn de meest recente ontwikkelingen? “De inspectie voor volksgezondheid heeft ons aangeduid als een koploper in het gebruik van e-health. Het is bij ons

Pierre de Roy is (met anderen) initiatiefnemer en directeur van VermoeidheidCentrum Lelystad.

een combinatie van toegankelijkheid via e-mail en de telefoon, voor allerlei vragen en persoonlijk contact, en het invullen van de vragenlijsten, het intelligent verwerken daarvan en een snelle output.”

Meer informatie? www.vermoeidheidcentrum.nl

bedrijfsprofiel

Toename gewrichtspijnen door vergrijzing Soft lasertherapie bij o.a. pijnbestrijding van reuma, artrose en artritis. Caroline Dubbelman van Balancecare werkt al

nale klachten, oedeemvorming, spijsverterings-

verbetering te constateren bij darmproblemen,

een aantal jaren met een medisch goedgekeur-

klachten, stress, vermoeidheid, verslavingen

allergische en reumatische aandoeningen. Bij

de BNS soft laser. Binnen de medische wereld

zoals roken en bij vruchtbaarheidsproblemen.

Balancecare gaan wij ervanuit dat de oorzaak

won deze laser in Duitsland in 2007 de innova-

In de huidige tijd zijn er veel mensen met wel-

van een probleem moet worden aangepakt en

tieprijs en wordt sindsdien succesvol gebruikt

vaartsziektes zoals artrose en artritis, door o.a.

de pijn van een aandoening tot een minimum

in een toenemend aantal landen. De soft laser

verzuring van de gewrichten. Er zijn waterzuive-

moet worden beperkt. Bij aanvang is het nood-

werkt ontstekingsremmend, pijnstillend en cel

ring systemen bij Balancecare verkrijgbaar die

zakelijk in korte termijn meerdere behandelin-

vernieuwend. Het pijnloze helende licht van de

alkalisch water produceren met toevoeging van

gen te ondergaan zodat het herstelmechanisme

laser ondersteunt het herstelmechanisme en

geïoniseerde mineralen, waardoor het zuur-ba-

van het lichaam kan worden geactiveerd. ‘Het is

optimaliseert het zelf genezend vermogen van

se evenwicht wordt hersteld. Daarnaast speelt

iedere keer weer een feest te zien dat mensen

het lichaam. De resultaten zijn uitmuntend zoals

voeding

uiteraard ook een rol.In de praktijk

weer kwaliteit van leven terug krijgen! ’Balance-

bij pijn bij artrose en gewrichtsproblemen. De

boekt de combinatie van de softlaser, het ge-

care is gevestigd in Doorwerth, nabij Arnhem en

soft laser wordt daarnaast met goede resulta-

ïoniseerde water en een aangepast voedings-

uitvalswegen A50 en A12. Voor meer informatie

ten toegepast bij gezondheidsproblemenzoals

patroon enorme resultaten. Vermoeidheid en

zie www.balancecare.eu.

ademhalingsstoornissen, allergieën, bloeddruk-

gewrichtspijnen worden aanzienlijk verminderd.

klachten, gewichtsproblemen, migraine, hormo-

Bij deze combinatie is een duidelijke conditie-

Caroline Dubbelman, Paramedisch Natuurgeneeskundig therapeut

van de reactie

Zoveel mogelijk zelf doen Erg blij is Deana Vijsma (63) met de thuiszorg die zij heeft. Toch probeert zij zoveel mogelijk zelf te doen.

Op de vraag wat Deana precies mankeert,

ik beetje van gedachten wisselen. Dat geeft

gooien, denken: ‘Laat maar liggen, dat doet

antwoordt zij: “Je kunt beter vragen wat ik

me energie en werkt ook heel relativerend.”

de thuiszorg wel’. Daar kan ik me erg boos over maken.” De aangekondigde bezuini-

níet heb. Ik heb onder meer twee vormen van reuma en ben geboren met een afwijking

Afremmen

gingen in de zorg vindt Deana daarom niet

aan mijn voeten. Door mijn slechte mobili-

Het liefste zou Deana zoveel mogelijk zelf

verkeerd. “Ik vind het wél vervelend dat ik

teit ben ik te dik geworden. Dat, en stress in

doen. “Daarin moet ik soms worden afge-

straks een eigen bijdrage moet betalen voor

mijn privésituatie, hebben er bovendien toe

remd”, erkent ze. “Laatst probeerde ik ook

zowel de thuiszorg als de gespecialiseerde

geleid dat ik ook diabetes en hartklachten

weer iets, maar toen viel ik en liep een her-

thuiszorg, omdat ik het al zo krap heb en ik

heb ontwikkeld.” Thuiszorg is voor Deana

senschudding op. Toen heb ik besloten dat

met mijn netwerk geen beroep kan doen op

geen overbodige luxe. Sinds zo’n anderhalf

ik dat maar niet meer moet willen.” Toch doet

mantelzorg”, vertelt ze. “Maar wat de zorg

jaar komt hulp Sylvia iedere week Deana’s

Deana er alles aan om zelf actief in huis te

zelf betreft hebben we in ons land een ver-

huisje schoonmaken. Tussen het werk door

blijven. “Via bonnen van de gemeente krijg

wencultuur gehad. Daar kan best wat af; veel

hebben de twee samen veel lol. “Ook dat is

ik nu aquatherapie”, vertelt ze. “Ik wil ervoor

mensen kunnen veel meer dan ze doen.”

belangrijk voor mij”, vindt Deana. “Door mijn

zorgen dat ik blijf bewegen en niet dikker

fysieke gesteldheid en privéproblemen heb

word, zodat ik dingen kan blijven doen. Je

ik nauwelijks sociale contacten. Met Syl kan

hebt mensen die, als ze per ongeluk iets om-

Auteur: Irma van der Lubbe

expertinterview

“Thuiszorg op maat, zorgt voor kwaliteit” Het aantal ouderen dat zorg nodig heeft stijgt enorm, wordt dit een probleem in de toekomst?

Wat is het voordeel?

een hulp uit het buitenland vallen meestal bin-

De ouderen voelen zich veilig en gerust in hun

nen dat budget.

vertrouwde omgeving en met het comfort dat

Het mes snijdt aan twee kanten, deze mensen

In 2040 zijn er 4,6 miljoen 65-plussers, dat is

ze gewend zijn. Er is altijd iemand waar ze op

zijn extra gemotiveerd omdat ze in Nederland

26% van de totale bevolking. Een ontwikkeling

kunnen rekenen. Of het nou gaat om wassen,

beter verdienen en ze zijn op gegroeid met een

waar we nu op moeten reageren want wachtlijs-

aankleden, boodschappen doen, bereiden van

traditie waarin ouderen worden gekoesterd.

ten van zorginstellingen worden langer en voor

eten of het doen van de was. Omdat er één of

steeds meer ouderen is de vraag of ze de zorg

meerdere verzorgers voor langere tijd worden

Levert dat geen taalproblemen op?

kunnen krijgen die zij nodig hebben op het mo-

geplaatst bij een bepaalde cliënt zorgt dit voor

De verzorgers spreken Duits of Engels en met

ment dat zij daar behoefte aan hebben.

een hechte band. Ook is de zorg direct beschik-

1 of 2 vaste hulpen per cliënt ontstaat snel een

baar, er is geen wachttijd.

goede vriendschap die communicatie nog mak-

Is er een oplossing?

kelijker maakt. Mogelijke vooroordelen zoals

Je ziet steeds meer dat ouderen tegen een uit-

Is dat betaalbaar?

taalbarrières en vertrouwenskwesties over een

zichtloze wachtlijst aanlopen of dat ze zichzelf

Professionele verzorgers uit verschillende EU-

inwonende hulp die 24 uur zorg op maatlevert,

niet kunnen vinden in de massale sfeer van een

landen werken hier voor minimaal hetminimum

verdwijnen snel. Doordat de cliënt niet telkens

tehuis. Een goede oplossing is thuiszorg op

loon maar door de lagere levensstandaard in

een andere verzorger maar voortdurend de-

maat. Persoonlijke zorg in je eigen huis, voor

hun thuisland is dat voor hen een goed salaris.

zelfde hulp(en) heeft, wordt snel een gevoel van

specifieke wensen en behoeften.

Ouderen krijgen een PGB (Persoons Gebonden

vertrouwen en wederzijds begrip opgebouwd.

Budget) of een bijdrage uit de WMO (Wet Maat-

Zekerheid voor de cliënt: nooit meer alleen zijn.

schappelijke Ondersteuning), de kosten van

Hans van Hoof, Zorg manager bij Stichting Homecare

advertorial

‘Anale klachten: niets om je voor te schamen’ Anale klachten zijn gênant. Maar bij pijnklachten of bloedverlies is het verstandig om toch naar de huisarts te gaan. Anale pijn, jeuk of bloedverlies is meestal het

artsen die zich volledig hebben toegelegd op

Eerlijk is eerlijk: niemand wordt blij van de ge-

‘elastiekjes schieten’ genoemd, is op dit mo-

gevolg van een onschuldige aandoening die

anale klachten. Chirurg-proctoloog drs. Jean-

dachte aan een anaal onderzoek. Maar eigen-

ment het meest toegepast en kent een hoog

met de juiste aanpak zo verholpen kan worden

Paul de Zoete, werkzaam bij Helder kliniek,

lijk valt het allemaal best mee. “Mijn patiënten

succespercentage. De aambeien worden afge-

– mits er door de juiste specialist naar wordt ge-

heeft zich wél volledig toegelegd op dit vakge-

hoeven zich voor het onderzoek niet uit te kle-

bonden met een elastisch ringetje waarna ze

keken. In Nederland zijn er echter maar weinig

bied. “Juist met deze klachten, die toch vaak eni-

den, maar slechts hun broek een stukje te laten

vanzelf verschrompelen. Fissuren behandelen

ge gêne met zich mee brengen, is het belangrijk

zakken. Ze mogen gewoon op hun zij gaan lig-

we met ISDN-zalf of met Botox. Dit laatste ge-

om een specialist met ervaring te zien,” meent

gen en hoeven dus niet op handen en knieën te

beurt onder narcose en is dus volledig pijnloos.”

De Zoete.

gaan zitten. Vervolgens leg ik voor extra privacy

Helder kliniek is gespecialiseerd in het behan-

een doekje over de voorkant. In de praktijk blijkt

delen van alle anale aandoeningen, waaronder

dit voor patiënten een heel comfortabele hou-

aambeien, anale scheurtjes, fistels, huidflapjes

ding te zijn,” aldus drs. de Zoete.

en anale wratten. Deze klachten zijn erg vervelend en kunnen mensen beperken in hun soci-

Helder kliniek biedt uitsluitend de meeste mo-

ale leven. Drs. de Zoete: “Veel mensen blijven er

derne en bewezen succesvolle behandelme-

jarenlang mee rondlopen. Maar anale aandoe-

thodes aan. “Bij aambeien is de Barron ligatie

ningen komen heel veel voor en zijn niets om je

in 75% van de gevallen de aangewezen behan-

voor te schamen.”

deling,” zegt De Zoete. “Deze methode, ook wel

Meer informatie Helder kliniek T. 088 – 778 52 02 www.helderkliniek.nl Helder kliniek heeft vestigingen in Eindhoven, Enschede, Hilversum, Rotterdam en Velp.

bedrijfsprofiel

Alle gegevens aanwezig voor samenwerkende artsen Werkende IT oplossing geeft de dokter toegang tot alle medische gegevens in één scherm. Versnipperde medische gegevens beschikbaar

patiënt onder behandeling is. De oplossing van

Binnen 3 maanden klaar

mende mate door samenwerkende en/of fuse-

Medischegegevens.nl geeft u in één overzicht

Door gebruik te maken van een oplossing die

rende maatschappen. De patiëntgegevens zijn

Wat zou het fijn zijn als elke arts tijdens een

inzage in deze patiëntdata, ook binnen uw be-

zich op andere locaties reeds heeft bewezen

daarmee per definitie vastgelegd bij meerdere

Multi Disciplinair Overleg (MDO) met collega’s

staande ZIS, of die informatie nu uit ziekenhuis

hoeft u het wiel niet zelf uit te vinden. Hiervan

zorginstellingen. Hiermee groeit de behoefte

vanuit verschillende zorginstellingen, op zijn ei-

A, B, C of D komt.

zijn naast technische ICT referenties ook refe-

om de gegevens uit te wisselen. De diversiteit

gen scherm, vanuit dezelfde werklijst toegang

aan informatiesystemen maken dat niet zelden

heeft tot dezelfde medische gegevens.

dezelfde gegevens op meerdere plaatsen ge-

Door gebruik te maken van een bewezen soft-

registreerd staan. Dat maakt het niet eenvou-

ware oplossing ontsluit u op een veilige manier

dig om anderen dan de initiële aanvragers, te

patiëntdata uit verschillende zorgaanbieders.

De behandeling van patiënten gebeurt in toene-

laten beschikken over de gegevens. De dokter

Hiermee zijn de patiëntdata direct toegankelijk,

is daarom geholpen met de toegang tot de ver-

met behoud van privacy. De behandelend spe-

snipperde medische gegevens vanuit de ver-

cialisten krijgen via hun eigen ZIS toegang tot

schillende bronnen.

de patiëntdata. Ook als die specialisten werkzaam zijn in een ander ziekenhuis dan waar de

renties beschikbaar vanuit de medici. Ervarin• Een MDO kan op basis van gelijke informatie worden voorbereidt;

gen en lessons learned kunnen worden overgenomen.

• Geen dubbel onderzoek of wachten op overdracht vanuit collega Zorgverlener; • Geen duplicaat dossier beheer op meerdere locaties; • Patiëntmandaat is georganiseerd en vastgelegd; • Geen belasting voor de ICT;

advertorial

Zorg moet vergelijkbaar zijn Steeds meer mensen zijn gewend om gebruik te

eigenlijk vreemd dat we ons zomaar laten door-

ders hebben kortom de morele verplichting om

basisinformatie, bijvoorbeeld foto’s of brochu-

maken van internet, bijvoorbeeld als je een tele-

verwijzen naar een instelling of behandelaar die

deze groep optimaal te bedienen met informa-

res wil uploaden, dan kan er gebruik gemaakt

visie gaat kopen is het vanzelfsprekend om je te

we nooit eerder hebben gezien. Dit terwijl we al-

tie over hun instelling of dienst. Uiteindelijk

worden van een Premium. Het tarief is laag

oriënteren op het aanbod voordat je overgaat tot

lemaal kritischer worden.

komt het allemaal neer op ouderwetse doel-

zodat het voor alle instellingen haalbaar is om

aankoop. Gelukkig zijn er de verschillende ver-

Het zou prettig zijn als het aanbod volstrekt

groepmarketing.

gebruik te maken van de extra mogelijkheden.

gelijkingssites, waar je op je gemak kunt kijken,

onafhankelijk inzichtelijk wordt gemaakt, zon-

In 2012 is KiesvoorjeZorg.nl opgericht, een on-

Hierdoor hebben niet alleen de grote partijen

vergelijken en vervolgens een beslissing kan

der dat daar een instelling of aanbieder wordt

afhankelijke vergelijkingssite voor de zorg.

het voordeel van een mooie profielpagina.

Contactinformatie van ouderenzorginstellingen,

De komende periode zal KiesvoorjeZorg.nl nog

ziekenhuizen en klinieken zijn toegevoegd. En

meer zorgmarkten gaan opnemen in de web-

websites van alle instellingen zijn handmatig

site. Per 7 juni a.s. zal de zorgmarkt Fysiothera-

bezocht om relevante informatie op te nemen

pie worden toegevoegd.

om te vergelijken. Het viel op dat veel van deze maken. Vreemd is het echter dat het voor niet

‘voorgetrokken’. Daarnaast is het belangrijk dat

websites moeilijk doorzoekbaar zijn. Is Kies-

alle producten en diensten mogelijk is. Zeker

de zorgaanbieders zich online goed laten zien.

voorjeZorg.nl een non-profit organisatie? Nee,

wanneer het gaat om zaken waar wij allen vroeg

Bij telkens veranderende zorgmarkten wordt

het eerste doel is de informatie transparant en

of laat mee te maken krijgen, zorg. Waarom is

het voor zorgaanbieders steeds belangrijker

overzichtelijk aan te bieden aan de doelgroep.

het zo lastig om alle vormen van zorg bij elkaar

om in contact te staan met de doelgroep. De

Hier wordt alle tijd en aandacht in geïnvesteerd.

te treffen, makkelijk doorzoekbaar te maken en

doelgroep verlangt informatie vooraf en wordt

Toch zit er een verdienmodel achter het product.

ook nog met elkaar te vergelijken? Het is toch

steeds kritischer op het aanbod. Zorgaanbie-

Als een zorginstelling meer wil laten zien dan de

Meer informatie KiesvoorjeZorg.nl B.V. T. 023 711 32 02 E. info@kiesvoorjezorg.nl www.kiesvoorjezorg.nl

advertorial

Niet gezien, wel gehoord Hans Anders introduceert slimme hoorversterker voor mensen met beginnend gehoorverlies. Er zijn verrassend veel personen die moeite hebben met horen, maar die nog niet toe zijn aan een écht hoortoestel. Voor deze mensen biedt Hans Anders sinds kort een unieke oplossing om weer volop te genieten van het leven. De Easy Amplifier is een zeer kleine onzichtbare hoorversterker die comfortabel gedragen wordt en eenvoudig in het gebruik is. En juist daardoor kunnen mensen de Easy Amplifier de gehele dag dragen of alleen tijdens gelegenheden waar dat nodig is. Denk daarbij aan al die waardevolle momenten als één-op-één gesprekken, aan tafel tijdens het eten, bij het tv-kijken, op verjaardagen, in restaurants of tijdens het sporten. Onzichtbaar De stap naar een hoortoestel is voor veel mensen mentaal groot. Dat heeft alles te maken met de perceptie van ‘echt ouder worden’, die bij het afnemen van het gehoor komt. Jan de Groot, algemeen directeur van Hans Anders: “Veel mensen in de middelbare leeftijdsgroep van 40 tot 60 jaar

hebben vaak al een lichte vorm van gehoorverlies. En omdat zij nog volop in het leven staan, moeten zij een flinke drempel over voordat ze een hoortoestel zullen dragen.” Dit blijkt ook uit ramingen van de NVVS en de Nationale Hoorstichting: tweederde van de slechthorenden draagt geen hoortoestel. Regelmatig wordt zelfs jaren gewacht met de overstap. “De Easy Amplifier is voor anderen nagenoeg onzichtbaar en daarmee voor deze groep mensen dé oplossing om weer volop te genieten van het leven. We zien het daarom ook als een logi-

De Easy Amplifier is geschikt bij een gehoorverlies tot 80 dB en is zeer makkelijk zelf in stellen via de pc, iPhone of iPad. Het slimme apparaatje is daarom een snelle en betaalbare oplossing voor mensen met slechts een beperkt gehoorverlies, maar die niet kunnen rekenen op een vergoeding door hun zorgverzekering.

sche aanvulling op ons assortiment”, aldus De Groot. Betaalbaar Naast een mentale drempel is er ook een financiële factor die mensen ervan weerhoudt te kiezen voor een hoortoestel. Mensen die nog niet in aanmerking komen voor vergoeding van een hoortoestel, maar wel een hooroplossing zoeken kunnen voor forse uitgaven komen te staan. De Easy Amplifier is zo aantrekkelijk geprijsd (224,50; red.) dat het voor deze groep mensen een goed alternatief is. Handig De Easy Amplifier die Hans Anders biedt is vooral een handig apparaatje. Hij is zo klein dat hij gemakkelijk en comfortabel in het oor past. De hoorversterker is zeer eenvoudig in te stellen via de computer of iPhone/ iPad. Ook het harder of zachter zetten gebeurt in een handomdraai. Na een korte hoortest kan de klant de Easy Amplifier direct meenemen uit één van de winkels van Hans Anders die

hoortoestellen verkopen of bestellen in de webshop. De Easy Amplifier is dan meteen klaar voor gebruik. Allemaal uiterst eenvoudig en klantvriendelijk. Hoe dat allemaal kan voor die prijs? Een kwestie van horen, zien en geloven!

Meer informatie T 0800 – 0027 (gratis) W hansanders.nl/hoorversterker

Kies voor de easy amplifier: • zeer klein, niet zichtbaar • comfortabel • eenvoudig in te stellen via pc, iPhone en iPad • gebruik bij specifieke luistersituaties of gedurende de dag • kant-en-klaar, direct meenemen

Informeer naar de voorwaarden.

tot de helft goedkoper dan elders!

per stuk 50

224,

Bekijk de productvideo en verkoopadressen op hansanders.nl/hoorversterker

hansanders.nl