Τεύχος 14 - Ιούνιος 2012

EXOF CRASH T.14_TELIKO_Layout 1 26/3/14 4:57 μ.μ. Page 1

14

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: ΚΕΝΕΘ ΝΤΑΡΤ - Ο ΓΥΠΑΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΦΑΓΕ ΤΑ 463.000.000 €

ΤΕΥΧΟΣ 14 l ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 l ΤΙΜΗ 4,50 € l ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΛΙΚΗΣ ΡΗΞΗΣ

17 Ιουνίου

ΒΓΑΛΤΕ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΟ ΦΟΒΟ

ΤΕΥΧΟΣ 14 l ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΤΣΙΠΡΑΣ: ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ ΠΟΙΟΣ ΕΙΜΑΙ; Τρίωρο τετ α τετ με Τράγκα ΜΟΝΟ ΣΤΟ CRASH

ΑΡΘΡΟ-ΦΩΤΙΑ από τον ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΠΑΝΟΣ ΚΑΜΜΕΝΟΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΑΛΟΛΙΑΚΟΣ, ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ

EXOF ESWTERIKH_PEIRAWS 26/3/14 4:58 μ.μ. Page 2

03_EDITORIAL 26/3/14 4:52 μ.μ. Page 3

edito

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΡΑΓΚΑ

Βγάλτε τη γλώσσα στο φόβο

K

αλοκαίρι και καταχνιά. Ο ευρωπαϊκός Νότος φλέγεται από την πολιτική της Μέρκελ. Ουάσινγκτον και Παρίσι είναι σε ανοιχτό πόλεμο πλέον με το Βερολίνο και τη γερμανική οικονομική κηδεμονία στην Ευρώπη. Ο θεός των Ούννων, των Γότθων, των Οστρογότθων και των Βησιγότθων, το ευρώ, βουτάει στην άβυσσο, στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας διετίας. Η λάβα του ηφαιστείου της Ισπανίας είναι έτοιμη να ξεχυθεί και να κατακάψει Ιταλία και Γαλλία. Δηλαδή, την καρδιά της Γηραιάς Ηπείρου. Εμείς, οι περίπου «υπάνθρωποι», τα «πειραματόζωα» του γερμανικού προτεκτοράτου, θα πάμε ξανά στις κάλπες, να ψηφίσουμε, την Κυριακή 17 Ιουνίου. Ο υπογράφων και το επιτελείο του «Crash» σάς καλούμε να βγάλετε τη γλώσσα στο φόβο. Να επιλέξετε και να ψηφίσετε θαρραλέα ό,τι θέλετε. Γνωρίζοντας εκ προοιμίου ότι θα στείλετε ένα μήνυμα αντίστασης σε όλους τους Ευρωπαίους που υποφέρουν και τρομοκρατούνται καθημερινά από τα μέτρα λιτότητας που επιβάλλουν Γερμανοί και ΔΝΤ. Σας καλούμε να βγάλετε δυνατά τη γλώσσα στην κυρία Κριστίν Λαγκάρντ, που δεν έχει καμία συμπόνια για τους Έλληνες. Σε όλα τα μνημονιακά mega-λα και θαλασσινά κανάλια, σε όλους τους υπονομευτές και προβοκάτορες τραπεζίτες και σε όσους επιχείρησαν να συσκοτίσουν το μυαλό σας και να υποδουλώσουν την ψυχή σας. Βγάλτε δυνατά τη γλώσσα σε ένδειξη πολιτικής ανυπακοής απέναντι στους πρωταίτιους της εθνικής καταστροφής, στα πολιτικά αθύρματα και αποκαΐδια, που εδώ και μέρες μας λένε ότι, αν δεν ψηφίσουμε αυτό που θέλουν, θα οδηγηθούμε στο απόλυτο σκοτάδι, στην έλλειψη τροφίμων και φαρμάκων, στην απόλυτη ανέχεια και εξαθλίωση, και φυσικά στη χαλαρότητα της δραχμής. Επιλέξτε και ψηφίστε ελεύθερα. Κατά συνείδηση. Είμαστε Έλληνες. Είμαστε Ευρωπαίοι πολίτες. Είμαστε εταίροι σε μια ένωση και δεν ανεχόμαστε την παρουσία εποπτικών δυνάμεων –δυνάμεων κατοχής– και Ύπατη Αρμοστεία στη διοίκηση του κράτους μας. Δεν θέλουμε να ζούμε με Σύμφωνο Κατοχής και υποδείξεις για το πώς θα λειτουργεί η δημοκρατία και η διοίκησή μας. Δεν είμαστε Μπανανία. Δεν είμαστε προτεκτοράτο. Ό,τι κι αν βγάλει η κάλπη, όποιο πολιτικό σχηματισμό κι αν αναδείξει, είναι υποχρεωμένος να κινηθεί εναντίον της γερμανικής κηδεμονίας. Εναντίον της κατοχής από τη διεθνή τοκογλυφία. Είμαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, παρά μόνο αυτός της καθολικής αντίστασης απέναντι στην υποδούλωση και εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας. Είναι εθνικό καθήκον. Δεν έχει σημασία αν ψηφίζεις Δεξιά ή Αριστερά. Σε θέματα δημοκρατίας, ελευθερίας, εθνικής κυριαρχίας και ελεύθερης διακίνησης των ιδεών πρέπει να είμαστε ΕΝΑ. Και πιστεύω ότι είμαστε! Βγάλτε τη γλώσσα στο φόβο. Αποτελεί εθνική ντροπή για οποιονδήποτε να αποδέχεται ότι η Ελλάδα είναι Μπανανία ή αποικία, και ότι μπορεί ο οποιοσδήποτε Γερμανός ή ξένος να τη μεταχειρίζεται και να την αξιοποιεί ως πεδίο δοκιμών! Μπορεί να μας χωρίζουν αρκετά, αλλά σίγουρα μας ενώνει η μεγάλη αγάπη προς την ιερή γη μας και την αξεπέραστη ιστορία μας. Είμαστε υποχρεωμένοι να στεί-

λουμε ένα ακόμη μήνυμα σε όλους αυτούς που πήραν από μας τα φώτα του πολιτισμού, αλλά παρέμειναν σκοταδιστές και βάρβαροι. Βγάλτε τη γλώσσα απέναντι στο φόβο που θέλουν να σκορπίσουν. Θυμηθείτε την εναρκτήρια ομιλία του Φραγκλίνου Ρούσβελτ στις 4 Μαρτίου του 1933, στην Ουάσινγκτον, σε μια χώρα χτυπημένη από το Μεγάλο Κραχ: «Πριν από όλα θέλω», είπε, «να τονίσω την ακλόνητη πεποίθησή μου ότι το μόνο που έχουμε να φοβόμαστε είναι ο φόβος ο ίδιος, ο απρόσωπος, παράλογος, αδικαιολόγητος τρόμος που παραλύει τις προσπάθειες που απαιτούνται ώστε να μετατρέψουμε την υποχώρηση σε πρόοδο». Τεύχος «Crash» Ιουνίου. Παραμονές κρίσιμων εκλογών. Πιστεύω ότι προσπάθησα να κάνω μια διαφορετική συνέντευξη με τον Αλέξη Τσίπρα. Διαβάζοντας όσα μου είπε σε ένα τρίωρο τετ α τετ, νομίζω ότι θα κατανοήσετε καλύτερα την ψυχή του, το μυαλό του, τις προθέσεις του. Και κυρίως, πώς πνίγει το φόβο του και πώς οπλίζεται με δύναμη για την περίπτωση που θα αναλάβει τόσο βαριά καθήκοντα. Μια χώρα πολύ πληγωμένη και βαθύτατα κατεστραμμένη. Σε αυτό το τεύχος ο πρόεδρος της Ν.Δ., ο Αντώνης Σαμαράς, με ένα άρθρο-φωτιά, που θα συζητηθεί, επιτίθεται εναντίον όλων εκείνων που επιθυμούν να επιστρέψουμε στη δραχμή, γιατί, όπως υποστηρίζει, θέλουν να τα αγοράσουν όλα, προφανώς έναντι πινακίου φακής. Η σύγκρουση Σαμαρά - Τσίπρα είναι μετωπική κυρίως στα οικονομικά θέματα και πολώνει το εκλογικό σώμα. Σε αυτό το τεύχος, μεταξύ άλλων, θα διαβάσετε μια συγκλονιστική έρευνα για τον Κένεθ Νταρτ, που πληρώθηκε από το χρεοκοπημένο κράτος μας ένα «ακούρευτο» ομόλογο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ (!), ενώ 13.000 μικροομολογιούχοι του ελληνικού δημοσίου έχασαν τις περιουσίες τους, τον ιδρώτα τους και το αίμα τους και επιτίθενται με σφοδρότητα εναντίον του Ευάγγελου Βενιζέλου. Διαβάστε ακόμη για τις σχέσεις της BlackRock με την Τράπεζα της Ελλάδος και την καταστροφική και κερδοσκοπική δράση της JP Morgan στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια. Ολοένα και περισσότερο αποκαλύπτουμε και κατανοούμε πώς υποθηκεύτηκε και λεηλατήθηκε η πατρίδα μας. Κλείνοντας, επαναλαμβάνω: Ψηφίστε ελεύθερα. Βγάλτε δυνατά, πολύ δυνατά τη γλώσσα σας στο φόβο. Διώξτε την καταχνιά από το πανέμορφο καλοκαίρι της πατρίδας μας. Η αντίστροφη μέτρηση για την κυρία Μέρκελ έχει ξεκινήσει στο διεθνή περίγυρο. Η Ευρωζώνη φλέγεται και αποσυντίθεται. Η Γερμανία έχει παράδοση να χάνει τους πολέμους, να συντρίβεται…

Ψηφίστε ελεύθερα. Στείλτε ένα μήνυμα αντίστασης σε όλους τους Ευρωπαίους. Το μόνο που έχουμε να φοβόμαστε είναι ο ίδιος ο φόβος

“

ΥΓ.: Θέλω να ευχαριστήσω θερμά εκατοντάδες φίλους μου που προσέρχονται και γράφονται μέλη στο πολιτικό forum ΕΛΛΑΔΑ-ΕΑΜ, το οποίο έχει στόχο κυρίως να προβάλλει στο εξωτερικό την εφιαλτική κατάσταση που σοβεί στην Ελλάδα αυτή την εποχή. Και να επιχειρήσει, με τη βοήθεια Ελλήνων της ομογένειας και ξένων φίλων, να βελτιώσει την εικόνα της πολυδυσφημισμένης Ελλάδας από τους Γερμανούς και τους άλλους ανθέλληνες. Επικοινωνούμε καθημερινά στη σελίδα μου στο Facebook, όπου σας δίνω πληροφορίες για τα πλάνα δράσης του forum. Ιούνιος 2012

crash 3

004_005_PERIEXOMENA 26/3/14 4:53 μ.μ. Page 4

crash

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

6

Άρθρο-Παρέμβαση

η «μπλόφα» και το «λόμπι»… του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας

Αντώνη Σαμαρά

8

20 Aποκάλυψη Κένεθ Νταρτ

O «ΓΥΠΑΣ»

που μας έφαγε

Συνέντευξη

ΤΑ 463.000.000 ΕΥΡΩ

Ένα τρίωρο τετ α τετ του ΑλΕξη ΤΣιΠΡΑ με τον ΓιΩΡΓο ΤΡΑΓΚΑ

ΑλΕξη, ΕιμΑΣΤΕ οι κατάλληλοι ΠΕΣ μοΥ ΑΝθΡΩΠοι αλήθεια στην ΠοιοΣ ΚΑΤΑλληλη ΕιΣΑι; ΣΤιΓμη...

του Τάκη Καραμπέρου

28 Συνέντευξη Ερίκ Τουσέν

«μΠοΡΕιTE NA διΑΓΡΑΨΕΤΕ Το ΧΡΕοΣ» Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

μηνιαίο Πολιτικό Περιοδικό ολικής Ρήξης Ιδιοκτησία: Αρθρογράφος: Γενικός Διευθυντής: Σύμβουλος Έκδοσης: Διευθυντής: Οικονομικός Διευθυντής: Αρχισυνταξία: Εμπορική Διεύθυνση:

36 Kοινωνία

ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Γιώργος Τράγκας Παναγιώτης Τζένος Δημήτρης Κωνσταντάρας Αντώνης Πρέκας Γιάννης Τράγκας Μαρία Καρρά Μάρθα Τσιατά mtsiata@yahoo.gr

«Κούρεψαν ΕΝ ΨΥΧΡΩ τη ζωή μας» του Δημήτρη Κωνσταντάρα

44 Aποκάλυψη

Αρθρογράφοι Τεύχους: Τάσος Παπαδόπουλος, Ρένα Δούρου Ειδικοί Συνεργάτες: Γιώργος Ανδρουτσόπουλος, Δέσποινα Παπαγεωργίου Γράφουν: Γιώργος Α. Λεονταρίτης, Μαρία Β. Δημητρούκα, Kατερίνα Σταυρίδου, Αργύρης Παναγόπουλος, Νίκος Πάσχος, Κάτια Τσιμπλάκη Διόρθωση Κειμένων: Χρήστος Τρεμούλης Δημιουργικό-Παραγωγή: Αρχείο Φωτογραφιών: Φωτογράφος: Photo Editor: Εκτύπωση: Διεύθυνση: Τηλέφωνο: FAX: e-mail: 4 crash Ιούνιος 2012

Κωνσταντίνος Παναγούλιας, Νικόλας Ζαφειρόπουλος EUROKINISSI Α.Ε., AΠΕΙΡΟΝ Α.Ε.

STUDIO RASSIAS by Βαγγέλης Ρασσιάς Μιχάλης Τσίτας ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ Α.Ε.Β.Ε. Κορίνθου 1 και Τατοΐου, Μεταμόρφωση 210-2839036 210-2839038 info@crashmag.gr

ΤΑ ΕΝΟΧΑ ΜΥΣΤΙΚΑ της

...και η «σημαδεμένη τράπουλα» για τα δάνεια της διαπλοκής των Νίκου Πάσχου - Π. Κερτεζίτη

004_005_PERIEXOMENA 26/3/14 4:54 μ.μ. Page 5

50 Συνέντευξη

Πάνος Καμμένος

«οιΚοΥμΕΝιΚη κυβέρνηση

ΧΩΡιΣ ΣΑμΑΡΑ - ΒΕΝιΖΕλο...» Συνέντευξη στον Γιώργο Ανδρουτσόπουλο

54 Nτοκουμέντο ΣΚιΕΣ ΓιΑ ΣΥμΒολΑιΑ

θΑΝΑΤοΥ στο ημερολόγιο του Άκη του Τάκη Καραμπέρου

62 Συνέντευξη Νίκος μιχαλολιάκος

Τιμώ το ΚΚΕ...

TA μΑΚΡοΝηΣιΑ οι ΠΡοΓοΝοι του ΠΑΣοΚ και της Νδ

δεν τα έκανε η Χρυσή Αυγή, αλλά

84 Φάκελος ΕΠι

40ΧΡοΝιΑ

έκανε «κουμάντο» στο Ελληνικό ΧΡημΑΤιΣΤηΡιο του Αργύρη Παναγόπουλου

92 Συνέντευξη

ο «ιΣΤοΡιΚοΣ ΣΥμΒιΒΑΣμοΣ» ΠΑΣοΚ-Ν.δ.

με τη... μητέρα όλων των μιζών του Τάκη Καραμπέρου

78 Συνέντευξη Φώτης Κουβέλης

«ο ΣΥΡιΖΑ δΕΝ θEλΕι ΝΑ ΚΥΒΕΡΝηΣΕι

γιατί δεν μπορεί»

Συνέντευξη στον Δημήτρη Λάμπρου

Τι «ΕδΕΝΕ»

για 4 δεκαετίες τους ΠΑΠΑΝδΡΕοΥ με τον ΚΑΝΤΑΦι του Παναγιώτη Κερτεζίτη

130 ιστορία

Κώστας δουζίνας

«ΣΤιΣ ΚΑλΠΕΣ ΤηΣ ΕλλΑδΑΣ

ΠΑιΖΕΤΑι Το μΕλλοΝ ΤηΣ ΕΥΡΩΠηΣ

για τα επόμενα 50 χρόνια»

Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

102 Παρασκήνιο

Τα μυστήρια των Αθηνών

ο μήνας μάιος

είναι «γουρλής» για την Αριστερά! Γράφει ο Γιώργος Α. Λεονταρίτης

136 Συνέντευξη

Κώστας Ζουράρις

Εκδίδομαι 54 χρόνια, κυρίως… επί χρήμασι, αλλά και δωρεάν

και των τραπεζών...

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Κερτεζίτη

72 Aποκάλυψη

124 θέμα

του Παναγιώτη Κερτεζίτη

108 διεθνή Aλμπέρτο Εσπινόζα

Συνέντευξη στη Μαρία Β. Δημητρούκα

146 Πορτρέτο ρας

νά λλη

μοιράζουν δΩΡΑ στους τραπεζίτες και ΠλΑΣΤιΚΕΣ ΣΦΑιΡΕΣ στους πολίτες

OE

νει ελαί υο ρ τ που διαδίκτ το

Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

της Κατερίνας Σταυρίδου

114 διεθνή 162 Άρθρο «λύνοντας» το ΑιΝιΓμΑ

ολΑΝΤ

της Κάτιας Τσιμπλάκη

ο φόβος δεν φυλάει τα έρμα,αλλά γονατίζει τις ψυχές του Αντώνη Πρέκα Ιούνιος 2012

crash 5

006_007_SAMARAS 26/3/14 4:55 μ.μ. Page 6

crash

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

006_007_SAMARAS 26/3/14 4:56 μ.μ. Page 7

Άρθρο-παρέμβαση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας

Η «μπλόφα» και το «λόμπι»… Του Αντώνη Σαμαρά

Ρωτούν κάποιοι: Μπορεί η Ελλάδα να βγει από την κρίση, αν δεν καταγγείλει το Μνημόνιο; Απάντηση: Για να βγει η Ελλάδα από την κρίση πρέπει να κάνει ένα πράγμα: Να σταματήσει την ύφεση άμεσα και να υπάρξει Ανάπτυξη! Στην αρχή οι δανειστές μας έλεγαν: Πρώτα κάντε την προσαρμογή και τις «διαρθρωτικές αλλαγές» κι ύστερα σε βάθος χρόνου θα έρθει και η Ανάπτυξη… Τους είπαμε ότι αυτό ήταν λάθος. Μέτρα Ανάπτυξης χρειάζονται από την αρχή. Αλλιώς η χώρα θα βουλιάζει συνέχεια. Τώρα αρχίζουν να καταλαβαίνουν το λάθος. Και δέχονται πλέον ότι μέτρα Ανάπτυξης (και ανακούφισης) πρέπει να υπάρξουν ταυτόχρονα, από δω και στο εξής. Αυτό είναι μεγάλη αλλαγή στη στάση των Ευρωπαίων. Γιατί το κατάλαβαν τώρα; Γιατί απλούστατα η συνταγή αυτή δεν βγήκε στην Ελλάδα, όπως δεν βγαίνει πλέον ούτε στην Πορτογαλία ούτε στην Ισπανία. Χώρια που απειλεί και πολλές άλλες χώρες (που έχουν πρόβλημα). Ενώ αλλάζουν και οι πολιτικοί συσχετισμοί στις υπόλοιπες χώρες (που ακόμα δεν έχουν πρόβλημα)… Αντίθετα, αν σήμερα η Ελλάδα κατήγγελλε μονομερώς τη δανειακή σύμβαση, τότε θα άρχιζε αμέσως μια ανεξέλεγκτη εξέλιξη που θα την οδηγούσε εκτός ευρώ. Ανεξέλεγκτη όχι μόνο από μας. Ανεξέλεγκτη και από τους ίδιους τους δανειστές μας. Γιατί θα αντιδρούσαν πλέον οι διεθνείς αγορές. Μονομερής καταγγελία της δανειακής σύμβασης από την Ελλάδα θα προκαλούσε αληθινό «τσουνάμι» που θα σάρωνε τα πάντα. Και τους δανειστές μας! Αλλά κυρίως θα σάρωνε την ίδια την Ελλάδα, προκαλώντας ανυπολόγιστη και πρωτοφανή καταστροφή. Κάποιοι ρωτούν: Μήπως «μπλοφάρουν» οι δανειστές μας; Μήπως μπορούμε να «φωνάξουμε» την μπλόφα τους; Μήπως αν μας δουν «αποφασισμένους να τα σπάσουμε», φοβηθούν και κάνουν πίσω; Απάντηση: Για να δεις αν ο άλλος «μπλοφάρει», πρέπει να καταλάβεις πώς σκέφτεται και –κυρίως– τι φοβάται. Ας δούμε, λοιπόν, πώς σκέφτονται οι δανειστές μας: - Αν η Ελλάδα καταγγείλει μονομερώς τη δανειακή σύμβαση και την υποχρεώσουν να φύγει από το ευρώ, αυτό θα τους

στοιχίσει μισό με ένα τρισεκατομμύριο! Αστρονομικό ποσό, πράγματι. Αλλά υπάρχουν και χειρότερα…

- Αν, από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα καταγγείλει μονομερώς τη δανειακή της σύμβαση και δεν τη διώξουν από το ευρώ, τότε και οι άλλες χώρες που βρίσκονται –ή θα βρεθούν πολύ σύντομα– στην ίδια θέση προφανώς θα κάνουν κι αυτές το ίδιο. Αλλά αυτές οι χώρες (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία) χρωστάνε όλες μαζί τα δεκαπλάσια απ’ ό,τι η Ελλάδα! Οπότε, οι δανειστές μας θα έπρεπε να καλύψουν τότε και το δικό τους χρέος. Άρα, αυτό θα τους κοστίσει πολλαπλάσια από την έξοδο της Ελλάδας. Άρα, έχουν να χάσουν λιγότερα αν αντιδράσουν στην περίπτωση της Ελλάδας, απ’ ό,τι αν δεν αντιδράσουν και λουστούν τα χρέη όλων των άλλων. Δεν συμμερίζομαι τη λογική τους, προφανώς! Αλλά αν μιλάμε για μπλόφες, τότε πρέπει να ξέρουμε πώς σκέφτονται και τι φοβούνται περισσότερο οι «άλλοι». Άσε που, έτσι κι αλλιώς, δεν υπάρχει μπλόφα να «φωνάξεις» εδώ. Η απομάκρυνση της Ελλάδας από το ευρώ θα επιβληθεί αυτόματα από τις αγορές. Ρωτούν, τέλος, κάποιοι: Πέρα από τα οικονομικά, τι παίζεται πολιτικά σήμερα; Η απάντηση είναι πιο δύσκολη πλέον. Παίζονται πολλά… Αλλά ειδικά στην Ελλάδα, ένα ολόκληρο «λόμπι» –το λεγόμενο λόμπι της δραχμής– παίζει τα ρέστα του! «Κυκλώματα» και «συμφέροντα» που πρόλαβαν κι έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό σε ευρώ επιθυμούν και εύχονται να συρθούμε στη δραχμή, για να αγοράσουν τα πάντα πολύ φθηνότερα και σε πληθωριστικές δραχμές πια. Αυτοί είναι οι επίδοξοι «ολιγάρχες» του μέλλοντος. Κι αυτούς πρέπει να εμποδίσουμε. Αν τους «περάσει», η Ελλάδα θα δει το βιοτικό της επίπεδο να κατρακυλά στο ένα τρίτο του σημερινού! Ίσως και στο ένα τέταρτο… Κι αμέσως μετά θα τη λεηλατήσουν οι πάντες! Με πρώτους τους επίδοξους «ολιγάρχες», που ήδη ετοιμάζονται και σπρώχνουν τα πράγματα στο σημείο που θέλουν: που θα είναι η καταστροφή της Ελλάδας και ο «παράδεισος» για τις δικές τους τις «μπίζνες». Κάνουμε τα πάντα, ώστε να μην τους περάσει! Ιούνιος 2012

crash 7

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:03 μ.μ. Page 8

Ένα τρίωρο τετ α τετ του αλεξη

αλεξη, πεσ μου αλήθεια ποιοσ εισαι; Ρ

αντεβού με τον Τσίπρα στην παλιά μου γειτονιά. Εκεί που μεγάλωσα, εκεί που πήγα Δημοτικό και Γυμνάσιο, εκεί που αλήτεψα, εκεί που ένιωσα τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα στην αγκαλιά του αγοραίου έρωτα. Στην Πλατεία Κουμουνδούρου, που δεν έχει καμία σχέση, που δεν μοιάζει καθόλου με εκείνη την υπέροχη πλατεία με τη στέρνα, στην οποία μεγάλωσα μαζί με τα φτωχόπαιδα της εποχής, τη δεκαετία του ’50. Μόνο το βρεφοκομείο έχει μείνει στη θέση του. Δεν υπάρχουν τα υπαίθρια βιβλιοπωλεία, που αγόραζα κλασικά εικονογραφημένα, «Μικρό Ήρωα» και «Μά-

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:03 μ.μ. Page 9

ΤσιπΡα με τον ΓιΩΡΓο ΤΡαΓΚα

ειμασΤε

οι κατάλληλοι ανθΡΩποι στην

ΚαΤαλληλη

σΤιΓμη...

▲ ▲

σκα», δεν μυρίζει ο υπέροχος μουσακάς του εστιατορίου «Σεμίραμις», που ήταν στη γωνία, και δεν πρόλαβα να δω αν υπάρχει ο «Μπενίσης», με τους αχνιστούς λουκουμάδες και το αχτύπητο γαλακτομπούρεκο στη διασταύρωση της Πειραιώς με την Κολοκυνθούς. Εκεί που είναι σήμερα το κτίριο που στεγάζεται ο ΣΥΝ, μερικά μέτρα πιο πάνω ήταν το υπόγειο σφαιριστήριο που έβγαζα μεροκάματα παίζοντας ποδοσφαιράκι με πολύ δεξιούς και γνωστούς κομμουνιστές της γειτονιάς μου. Μαθητές στο 49ο Δημοτικό, ακριβώς απέναντι, και αλητοπαρέα, κουρεμένη γουλί, στο 9ο Γυμνάσιο – στις φυλακές του Σινκ Σινκ, όπως το έλεγαν.

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:03 μ.μ. Page 10

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Σημαδιακό για μένα μέρος για ένα τετ α τετ και μια συνέντευξη με έναν 38άχρονο πολιτικό. Τον Αλέξη Τσίπρα. Γεννήθηκε με τις φλόγες της Μεταπολίτευσης, την ώρα που κατέρρεε η Χούντα μέσα στα ερείπια της κυπριακής τραγωδίας. Στις 28 Ιουλίου του 1974. Δηλαδή, τις ημέρες που εσείετο η Αθήνα από την άφιξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή και ο Αττίλας διχοτομούσε το μαρτυρικό νησί της Αφροδίτης. Όταν η πυρωμένη ανάσα ενός βασανισμένου λαού ζητούσε την τιμωρία των πρωταιτίων του πραξικοπήματος και της εθνικής καταστροφής. Και στον αέρα ακούγονταν συνθήματα όπως «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο», « Έξω οι βάσεις του θανάτου», «Αμερικανοί, φονιάδες των λαών». Τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου χρησιμοποίησε τα ίδια συνθήματα με το ΚΚΕ και δημιούργησε τη μεγάλη λαϊκή πλατφόρμα του ΠΑΣΟΚ. Τώρα, 38 χρονών (σε δύο μήνες έχει γενέθλια), στο τέλος της Μεταπολίτευσης, μέσα στα ερείπια της οικονομικής καταστροφής που προκάλεσε η ατιμώρητη πολιτική σκηνή του τόπου, ο Αλέξης Τσίπρας προβάλλεται ως ηγέτης και ελπίδα ενός μεγάλου τμήματος του βασανισμένου από το Μνημόνιο και την Τρόικα ελληνικού λαού. Η συνέντευξη στον έβδομο όροφο του κτιρίου, στο «στρατηγείο» του. Είναι πάντα ή κατορθώνει να δείχνει ήρεμος. Όταν δέχεται ένα καταιγισμό ερωτημάτων για «το πού θέλει να το πάει», διπλώνει και σφίγγει τα δάχτυλα των δύο χεριών του. Αυτό είναι χαρακτηριστικό του self-control που κάνει προκειμένου να επιχειρηματολογήσει, να τακτοποιήσει σωστά τις σκέψεις του και να απαντήσει σε ένα καταιγισμό ερωτημάτων, λογικών, εύλογων, δόλιων, αλλά και στημένων, από πολιτικούς αντιπάλους και μίντια που δεν του έχουν καμία συμπάθεια και τον θεωρούν εδώ και πολύ καιρό επικίνδυνο για τα συμφέροντά τους. Είμαστε οι δυο μας επί τρεις ώρες σε ένα λιτό, απέριττο γραφείο για πρόεδρο κόμματος που διεκδικεί την πρωθυπουργική καρέκλα. Έξω από το γραφείο περιμένουν στην ουρά ξένοι δημοσιογράφοι, κάποιοι σχιστομάτηδες από την Ασία. Το βράδυ πρέπει να πάει στο enikos.gr, να απαντήσει στα ερωτήματα του Νίκου Χατζηνικολάου και 50 πολιτών. Έχει σηκωθεί πολύ νωρίς το πρωί, αλλά φαίνεται ότι αντέχει. Βλέπετε, είναι και πολύ νέος... Όταν απαντάει, σκύβει μπροστά. Δίπλα του έχει δύο κινητά κι ένα i-Pad. Σκιτσάρει συνεχώς κύβους και ρόμβους, καθώς αναλύει και αφηγείται τις σκέψεις του για τις σχέσεις μας με τους Αμερικανούς, με το ΝΑΤΟ, με την Εκκλησία της Ελλάδος, με τους τραπεζίτες που δείχνουν συνεχώς τα δόντια τους και προβοκάρουν την ατμόσφαιρα των εκλογών και με τα κανάλια που σκέφτηκαν να καλέσουν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και τον ίδιο στα παράθυρά τους, όταν μυρίστηκαν ότι μπορεί να είναι δεύτερο ή και πρώτο κόμμα!

10 crash Ιούνιος 2012

Ανήκομεν εις την Δύσιν, αλλά δεν παραδινόμαστε στη Δύση

”

«Αλέξη, κοιμάσαι καλά τα βράδια», τον ρωτάω, «ή αποτελεί εφιάλτη, πολύ κακό όνειρο η σκέψη ότι μπορεί στις 18 Ιουνίου να βρεθείς στην πιο δύσκολη θέση που βρέθηκε Έλληνας πολιτικός στη μεταπολεμική εποχή;» «Η αλήθεια είναι ότι το βράδυ κοιμάμαι καλά. Το πρωί ξυπνάω πολύ νωρίς, γιατί οι μέρες μου είναι γεμάτες και δύσκολες. Θα ήταν υπερβολή να σου έλεγα ότι δεν έχω ανησυχία και άγχος. Αυτό θα σήμαινε ότι δεν έχω επίγνωση των δυσκολιών και της πραγματικότητας. Από την άλλη πλευρά, όμως, είμαι αποφασισμένος να αξιοποιήσω μια ιστορική ευκαιρία, γνωρίζοντας ότι θα αντιμετωπίσω δυσκολίες και ότι υπάρχουν εγγενείς αδυναμίες. Έχω όμως μια μεγάλη δύναμη και ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Θα διαχειριστώ ό,τι η ιστορία μου δώσει να διαχειριστώ με αίσθημα δικαιοσύνης. Έχοντας δηλαδή πλήρη συνείδηση ότι έχω το δίκιο με το μέρος μου. Η δύναμη αυτή είναι ο ελληνικός λαός, που θα μου δώσει εντολή να το κάνω». Εδώ που τα λέμε πίστευες –αλήθεια– πριν από 20-22 χρόνια, όταν συμμετείχες σε μαθητικές καταλήψεις, ότι η μοίρα θα σε έφερνε στο παραπέντε να καταλάβεις την εξουσία;

«Ε, όχι. Νομίζω ότι αυτό κανείς δεν μπορεί να το πιστεύει. Εγώ στη μικρή πολιτική μου διαδρομή βρέθηκα μπροστά σε αξιώματα χωρίς να το επιδιώξω… Η πρώτη τέτοια διαδικασία έγινε όταν ξαφνικά με φωνάξανε για να μου πουν ότι θα με προτείνουν για υποψήφιο δήμαρχο της Αθήνας. Θέλω να με πιστέψεις, δεν μπορούσα να το φανταστώ. Και μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έπρεπε να αποφασίσω και να πάρω το ρίσκο. Η δεύτερη φορά ήταν όταν μου πρότειναν να είμαι υποψήφιος για πρόεδρος του ΣΥΝ. Νομίζω ότι τώρα είναι η τρίτη φορά που βρίσκομαι μπροστά στην πιθανότητα να αναλάβω μια πολύ μεγάλη ευθύνη. Δεν τη συγκρίνω με τις δύο προηγούμενες. Πάλι συμβαίνει χωρίς να έχω επιδίωξη ζωής ή στόχο ζωής ή κάτι τέτοιο. Πριν από λίγες μέρες εκπροσωπούσα ένα κόμμα που είχε 4,6%. Μέσα σε ένα μήνα από κόμμα διαμαρτυρίας γίναμε αξιωματική αντιπολίτευση και η ιστορία μας βάζει μπροστά στην πρόκληση, μέσα σε αυτόν το μήνα, να γίνουμε και κυβέρνηση». Πιστεύεις ότι το Μνημόνιο εξαπλασίασε τη δύναμή σου ή ότι –λόγω του νεαρού της ηλι-

Θα σπάσουμε αβγά. Είμαστε καταδικασμένοι να κάνουμε μεγάλες ρήξεις

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:04 μ.μ. Page 11

Ας είμαστε ειλικρινείς. Στις 18 δεν λέμε ότι θα έχουμε σοσιαλισμό, λέμε ότι δεν θα έχουμε Μνημόνιο

κίας σου και του γεγονότος ότι δεν υπήρξες από τους αμαρτωλούς της πολιτικής σκηνής– έγινες δέκτης ψήφου διαμαρτυρίας μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος; «Πιστεύω ότι είναι ένας συνδυασμός. Όπου πήγε το ΔΝΤ και εφήρμοσε την πολιτική του σοκ, το δόγμα του σοκ, έχει διαλύσει το πολιτικό σύστημα, τους κοινωνικούς αρμούς και έχει αναποδογυρίσει τα πάντα, όλα όσα θεωρούνται σταθερά και δεδομένα σε μια κοινωνία. Εμείς, λοιπόν, βρεθήκαμε ως “οι κατάλληλοι άνθρωποι την κατάλληλη στιγμή”. Επί δύο χρόνια μέσα στη Βουλή ασκήσαμε μια ουσιαστική και τολμηρή αντιπολίτευση. Εγώ, νέος πολιτικός και άπειρος κοινοβουλευτικά, βρέθηκα να ασκώ ουσιαστική αντιπολίτευση όταν αυτό δεν τόλμησε να το κάνει ο Σαμαράς, που ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και η Παπαρήγα, που ήταν εκπρόσωπος του μεγαλύτερου αριστερού κόμματος. Κάθε Παρασκευή στην “ Ώρα του πρωθυπουργού” έγινα η αγωνία του Παπανδρέου... Θέλω να σου πω ότι είχα την τύχη να βρίσκομαι δίπλα σε ένα οικονομικό επιτελείο έμπειρων οικονομολόγων, όπως ο Δραγασάκης, ο Μηλιός, ο Σταθάκης, ο Τσακαλώτος και άλλοι, τους οποίους εμπι-

”

στεύομαι. Αυτοί, από την πρώτη στιγμή, είχαν συνειδητοποιήσει τι σημαίνει ΔΝΤ και πού θα οδηγηθούμε. Είχαμε εντοπίσει ότι το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό αλλά ευρωπαϊκό και ότι απαιτούνται ευρωπαϊκές λύσεις, σαν κι αυτές που εμείς προτείναμε από την πρώτη στιγμή, για να βγούμε από την κρίση… Σήμερα και οι Ευρωπαίοι βλέπουν ότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος».

Θέλω να ψάξω το μυαλό του. Θέλω να ερευνήσω όσο γίνεται την ψυχή του, γιατί η εξουσία, αλλά και η προοπτική αυτής «θαμπώνουν», έλκουν. Το πολύ χειροκρότημα προκαλεί κώφωση, και όλοι μας έχουμε ακούσει και στο παρελθόν συνθήματα και αδιάλλακτες-πατριωτικές θέσεις που αργότερα έγιναν νερωμένη και άνοστη ρετσίνα. «Έχεις τα κότσια να στυλώσεις τα πόδια απέναντι στην Ευρώπη η οποία χρησιμοποιεί την Ελλάδα σαν πειραματόζωο», τον ρωτώ. Έχει μπροστά του μια μεταλλική κονκάρδα του ΣΥΡΙΖΑ. Την αρπάζει νευρικά και αρχίζει να τη γυρνά μπρος πίσω, σαν να θέλει να τακτοποιήσει τη σκέψη του, να βρει εκείνες ακριβώς τις λέξεις που τον εκφράζουν, για να βγάλει από

Έχει ανεβάσει τον τόνο της φωνής του. Μιλά με ένταση που διαγράφεται στο πρόσωπο του. Δεν χτυπά το χέρι στο τραπέζι, όπως συνήθως κάνουν οι πολιτικοί όταν θέλουν να σε πείσουν ότι πιστεύουν αυτό που λένε, αλλά μου ξεκαθαρίζει ότι το εννοεί. «Δηλαδή, πιστεύεις ότι ο φόβος του ντόμινο, της εξάπλωσης της κρίσης, σε άλλες χώρες θα κάνει τους εταίρους μας να υποχωρήσουν, να αναθεωρήσουν την πολιτική που μας επιβάλλουν», τον ρωτώ. «Ο φόβος του ντόμινο είναι το μεγάλο χαρτί που έχουμε αυτή τη στιγμή. Το φόβο αυτό, που είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα, τον είχαμε ακόμα πιο έντονα πριν από δύο χρόνια, αλλά δεν το αξιοποίησε ο Παπανδρέου». Μου θύμισε –και νευρίασα ακόμη μία φορά– τη γνωστή ατάκα για το «πιστόλι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» που κατέληξε «σε πιστόλι στον κρόταφο» με τα γνωστά αποτελέσματα. «Τώρα όμως», του υπενθυμίζω, «δύο χρόνια μετά οι τράπεζες, γαλλικές και γερμανικές, έχουν ξεφορτώσει μεγάλο μέρος των ελληνικών ομολόγων. Οι απώλειες είναι πιο ελεγχόμενες, ο κίνδυνος λοιπόν είναι γι’ αυτούς μικρότερος… Θα φοβηθούν;»

▲ ▲

Αν χαριστούμε στα συμφέροντα και στα λαμόγια, θα βάλουμε το κεφάλι μας στον ντορβά

μέσα του το «θυμό» για το χαρακτηρισμό «πειραματόζωο»… «Θα φωνάζεις “ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο” ή μήπως όταν κερδίσεις θα ανακαλύψεις ξαφνικά ότι δεν γίνεται τίποτα και θα μας οδηγήσεις όπως ο αείμνηστος Παπανδρέου για τις αμερικανικές βάσεις, σε μια “καταληκτική ημερομηνία” για το Μνημόνιο; «Κοίταξε», μου λέει ο Αλέξης Τσίπρας, « οι διαφορές με την περίοδο του Ανδρέα Παπανδρέου είναι πάρα πολύ μεγάλες. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε όλο το χρόνο και τις δυνατότητες μιας ομαλής προσαρμογής, κάτι το οποίο τον οδήγησε βεβαίως αργά αλλά σταθερά σε μια διαδικασία ομαλής ενσωμάτωσης στο σύστημα. Το 1981 με το 2012 απέχει πολύ. Ο Ανδρέας είχε την επιλογή της σταδιακής ενσωμάτωσης. Εγώ δεν την έχω. Ο Ανδρέας δεν παρέλαβε μια κοινωνία διαλυμένη, μια οικονομία χρεοκοπημένη και μια υπαρξιακή απειλή από την Ευρώπη ότι, “αν επιμείνετε στις θέσεις σας, θα σας κόψουμε τον ομφάλιο λώρο και τη χρηματοδότηση”. Πριν από δύο χρόνια είχαμε μεγαλύτερα περιθώρια να διερευνήσουμε και άλλους τρόπους αντιμετώπισης. Τώρα δεν έχουμε κανένα τέτοιο περιθώριο. Έχει φθάσει ο κόμπος στο χτένι. Ή η ευρωπαϊκή ηγεσία θα αφήσει τα πείσματα, θα συνειδητοποιήσει ότι έχει ακολουθήσει λάθος στρατηγική και θα κάτσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, έχοντας απέναντί της μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα, η οποία δεν θα εφαρμόσει τη συνταγή που μας βυθίζει στο χάος, ή θα σπάσουμε τα αβγά. Άρα, θα αναγκαστεί η κ. Μέρκελ να υποστεί μια μεγάλη και ιστορική ήττα. Τώρα, το πώς θα το εμφανίσει είναι δικό της πρόβλημα. Μπορεί να το εμφανίσει ως συμβιβασμό. Ας κάνει ό,τι θέλει».

Ιούνιος 2012

crash 11

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:04 μ.μ. Page 12

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

«Αλήθεια. Στο διάστημα που πέρασε έχουν καταφέρει να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους, όχι όμως να τους εξαλείψουν. Έχουν ξεφορτώσει μεγάλο κομμάτι ελληνικού χρέους και έχουν καταφέρει –δυστυχώς– να φτιάξουν ένα νομικό πλέγμα, μια θηλιά στο λαιμό μας, με το 2ο Μνημόνιο, που είναι υπό Αγγλικό Δίκαιο. Έτσι, η Ελλάδα δεν χρωστάει πλέον σε ιδιώτες, αλλά σε κράτη! Ναι, συμφωνώ, έχουν ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους, αλλά δεν τους έχουν εξαλείψει. Διότι, είναι φανερό, σε όποιον μπορεί να σκεφτεί με στοιχειώδεις όρους οικονομικής ανάλυσης, ότι, αν μια τράπεζα στην Ελλάδα καταρρεύσει, θα καταρρεύσουν άλλες δώδεκα σε όλη την Ευρώπη. Μου λένε, βεβαίως, ότι θα επιχειρήσουν να μας τιμωρήσουν. Δηλαδή, να ενισχύσουν τον EFSF,την ΕΚΤ, να κόψουν χρήμα, αλλά να αφήσουν την Ελλάδα απέξω. Αυτή είναι η απειλή, λένε. Είμαι βέβαιος όμως ότι αυτό το σχέδιο δεν μπορεί να λειτουργήσει για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί όλες αυτές οι αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν αυτόματα και συνεπώς στο μεσοδιάστημα οι αγορές που δεν έχουν ηθικούς ενδοιασμούς θα “μολύνουν” την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, ίσως και την καρδιά της Ευρώπης, τη Γαλλία. Δεύτερον, γιατί μια Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα είναι μια Ευρώπη ανάπηρη, γεωπολιτικά, γεωστρατηγικά και ιστορικά. Είναι μια Ευρώπη που έχει με μαθηματική ακρίβεια πορεία καταστροφής».

Ο Αλέξης Τσίπρας μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου έγινε περιζήτητος, από όλα τα μεγάλα διεθνή δίκτυα ενημέρωσης. Εφημερίδες και τηλεοπτικοί σταθμοί της Ευρώπης αλλά και των ΗΠΑ τον πολιορκούσαν για μία δήλωση ή συνέντευξη. Μετά τον Φρανσουά Ολάντ ,τον οποίο προεκλογικά παρουσίαζαν ως «τον άνθρωπο που φοβίζει τη Μέρκελ», βρήκαν τον Αλέξη. «Τον Έλληνα Τσε Γκεβάρα ή τον Ούγκο Τσάβες, όπως ορισμένα δημοσιεύματα τον χαρακτήριζαν, τονίζοντας τα… έντονα αριστερά χαρακτηριστικά του. Βέβαια, δεν τον έβλεπαν όλοι έτσι. Η διάσημη παγκοσμίως Κριστιάν Αμανπούρ, για παράδειγμα, όταν τον φιλοξένησε στην εκπομπή της στο CNN, δεν τον ρώτησε αν είναι αρχηγός των αντιεξουσιαστών ή κουκουλοφόρων ή Πυρήνων της Φωτιάς στην Αθήνα ή ποια είναι η πιθανή σχέση του χώρου του με την τρομοκρατία, αλλά του έκανε καίρια οικονομικά ερωτήματα για να πάρει τις απαντήσεις που ήθελε να ακούσει η Wall Street, το State Department και το Πεντάγωνο. Θα έλεγε κανείς ότι η συμπεριφορά της ήταν έως και… φιλική. Θέλω να μάθω, λοιπόν, πώς βλέπει τους Αμερικανούς, τον Ομπάμα, γενικά το αμερικανικό μοντέλο, σε μια περίοδο που η Ουάσινγκτον ενοχλείται από τη στάση των Γερμανών απέναντι στην ελληνική κρίση και δεν πολυσυμπαθεί τη Μέρκελ ούτε το διαφαινόμενο γερμανικό imperium στην Ευρώπη. Μήπως έχουμε «κοινό εχθρό»; Η απάντησή του με εκπλήσσει. «Κοιτάξτε, πρέπει να σας πω ότι το αμερικανικό μοντέλο της χρηματοπιστωτικής επέκτασης, το ότι κόβουν χρήμα, το ότι ακολουθούν τη λογική της κρατικής 12 crash Ιούνιος 2012

Όλα τα μεγάλα ΜΜΕ της Αμερικής έσπευσαν να προβάλουν τον νέο ηγέτη της Κεντροαριστεράς παρέμβασης αγοράζοντας τράπεζες και κρατικοποιώντας τες, είναι ένα μοντέλο το οποίο είναι πολύ πιο κοντά στις δικές μας θέσεις, και σε αυτό που διακηρύσσουμε εμείς ως λύση για την Ευρώπη», μου λέει. «Αν θέλετε, και ιστορικά εγώ θαυμάζω τον Φραγκλίνο Ρούσβελτ, ιδιαίτερα την ομιλία του όταν ανέλαβε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Εγώ αντιλαμβάνομαι ότι οι Αμερικανοί ενδεχομένως να έχουν κάποιες φοβίες σε σχέση με το ότι εμείς θα ακολουθήσουμε μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, δεν θα ακολουθήσουμε το παράδειγμα των προηγούμενων κυβερνήσεων που πήραν το δόγμα “Ανήκομεν εις την Δύσιν” και το έκαναν “Παραδινόμαστε στη Δύση”. Εκεί ναι, μπορεί να έχουν κάποιες, αντιλαμβάνομαι, αναστολές...» Θέλεις να πεις «ανησυχίες»; «Έστω. Σε κάθε περίπτωση έχω την αίσθηση ότι οι ΗΠΑ, ενδεχομένως, όταν ξέσπασε αυτή η κρίση στην Ευρώπη και συμφώνησαν να μπει η Ελλάδα στο ΔΝΤ, έβλεπαν θετικά την ιδέα μιας ελεγχόμενης αστάθειας στην Ευρωζώνη και στην Ευρώπη. Από τη στιγμή όμως που αυτή η αστάθεια παύει να είναι ελεγχόμενη και με μαθηματι-

κή ακρίβεια οδηγείται σε μια κατάσταση ανεξέλεγκτη, καταστροφική, είμαι βέβαιος ότι δεν έχουν κανένα συμφέρον να επιτείνουν την αστάθεια και την καταστροφή». Πώς βλέπεις τις σχέσεις της Ελλάδας με τη Ρωσία; Πώς σου φαίνεται το «πάγωμα» στις μεταξύ μας σχέση που έγινε επί ημερών Γιώργου Παπανδρέου; «Νομίζω ήταν μεγάλο λάθος της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Παπανδρέου που διέκοψε τις σχέσεις συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Ρωσία. Δική μας πεποίθηση είναι ότι η Ελλάδα είναι ένας ισότιμος εταίρος στην Ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η σχέση δημιουργεί υποχρεώσεις αλλά και δικαιώματα. Ταυτόχρονα όμως η Ελλάδα είναι και μια σημαντική χώρα, πυλώνας και κόμβος ανάμεσα σε τρεις ηπείρους και έχει έναν ιδιαίτερο γεωπολιτικό χαρακτήρα η γεωγραφική της θέση. Είναι η αυλή από όπου περνούν όλοι οι ενεργειακοί δρόμοι του μέλλοντος. Θεωρώ λοιπόν ότι ήταν εθνικά επιζήμια η στρατηγική της μονοδιάστατης εξάρτησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από αυτό που σε γενικές γραμμές ονομάζουμε

Η οικονομική πολιτική του Ομπάμα είναι πολύ πιο κοντά στις δικές μας θέσεις

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:04 μ.μ. Page 13

Η Κριστιάν Αμανπούρ τον έβγαλε στο CNN και η Wall Street άκουσε τις απόψεις του για το ευρώ και τη Μέρκελ συμφέροντα της Δύσης. Χωρίς να απεμπολούμε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουμε εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας, οφείλουμε να αναπτύξουμε σχέσεις. Γιατί έχουμε το δικαίωμα να το κάνουμε. Σχέσεις συνεργασίας οικονομικής, ενεργειακής, πολιτισμικής και με άλλες μεγάλες χώρες, όπως η Ρωσία, η Κίνα, οι αναδυόμενες νέες μεγάλες οικονομίες, τα λεγόμενα BRICs, ακόμα και με χώρες της Λατινικής Αμερικής που θα μπορούσαμε να έχουμε διακρατικές συμφωνίες».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Αλέξης Τσίπρας κάνει λόγο για διακρατικές συμφωνίες με χώρες της Λατινικής Αμερικής. Είναι άλλωστε γνωστό ότι τον συνδέει φιλία με το κόμμα του Ούγκο Τσάβες της Βενεζουέλας. Μάλιστα, πολλοί τον αποκαλούν και ως… παράρτημα του Τσάβες στην Ελλάδα. «Δεν μπορώ να καταλάβω πόσο ανεύθυνοι είναι όλοι αυτοί που τα λένε αυτά. Τη στιγμή που ο πλανήτης απειλείται με έναν πόλεμο στο Ιράν, ο οποίος θα κόψει την πρόσβαση ενέργειας, πετρελαίου δηλαδή, προς την Ελλάδα, εμείς τι κάνουμε; Η Βενεζουέλα σήμερα είναι η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον ΟΠΕΚ. Και ενώ

έχει διακρατικές συμφωνίες με Ιταλία και Ισπανία, με την Ελλάδα δεν έχει. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν μπορούμε εμείς να εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα ώστε στο χειρότερο σενάριο δεν θα ξεμείνουν οι πετρελαϊκές δεξαμενές από πετρέλαιο; Εγώ θεωρώ ότι αυτή η δογματική αντίληψη των πραγμάτων ανήκει σε άλλες εποχές, και όχι σε μια αντίληψη για το πώς πρέπει να λειτουργούμε για το συμφέρον της χώρας μας». Θέλω να μάθω πώς αισθάνεται που ανήκουμε στην Ατλαντική Συμμαχία. Θεωρεί ότι είναι σωστά πολλά από την οικονομική πολιτική που εφαρμόζει ο Ομπάμα. Αλλά η Συμμαχία έχει επικριθεί αρκετές φορές από την Ευρωπαϊκή Αριστερά. Τον ρωτάω αν θα θελήσει ποτέ να αμφισβητήσει τις διαχρονικές σχέσεις με το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη. Ο Αλέξης είναι κατηγορηματικός: «Κοίταξε», μου λέει, «ξέρεις τις απόψεις μου για το ΝΑΤΟ. Αυτές δεν αλλάζουν. Θεωρώ ότι μετά τη λήξη, και τυπικά, του Ψυχρού Πολέμου, ο Οργανισμός δεν έχει λόγο ύπαρξης. Η Ελλάδα έχει όμως κάποιες διεθνείς υποχρεώσεις και κάποιες διεθνείς σχέσεις. Το να πάρει κάποιος επι-

Γυρίζω την κουβέντα και πάλι στα πολιτικά. Άλλωστε, καλές οι προθέσεις –του λέω–, αλλά τα ταμεία είναι άδεια. Στις 18, αν σχηματίσεις κυβέρνηση, ξέρεις ότι θα βρεις άδεια ταμεία. Τι θα πεις τότε στον κόσμο; «Θα σου το πω από τώρα. Δεν υπάρχει φράγκο. Και ξέρουμε ότι αυτό έχει γίνει με σχέδιο. Είναι μέρος του συστήματος. Θεωρώ ότι παίζονται διάφορα παιχνίδια, αλλά εν πάση περιπτώσει δεν είναι σχήμα λόγου να πει κανείς ότι παραλαμβάνει καμένη γη. Εμείς κυριολεκτικά θα παραλάβουμε καμένη γη». Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το σχέδιό σου είναι να πάρεις όλους τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, που είναι αποτεφρωμένο πλέον ως κόμμα, στην κοινή συνείδηση. Δηλαδή, χρησιμοποιείς τώρα σκληρή ρητορική και επιμένεις ότι θα καταγγείλεις το Μνημόνιο, αλλά αμέσως μετά θα βάλεις νερό στο κρασί σου… «Δεν είναι αλήθεια αυτό. Εγώ πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μια φάση ριζικής αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού στη χώρα. Η αντιπαράθεση Δεξιάς, Αριστεράς, Κέντρου δεν γίνεται με τους παραδοσιακούς όρους που τους ξέραμε μέχρι χθες. Η νέα μεγάλη διαχωριστική γραμμή είναι το Μνημόνιο και η “πολιτική του σοκ” που εφαρμόστηκε για 2 χρόνια στην Ελλάδα και ήταν η βασική αιτία της διάρρηξης των δεσμών των δύο κομμάτων εξουσίας με τα κοινωνικά στρώματα που παραδοσιακά εκπρο-

▲ ▲

Αυτό που διακηρύσσουμε ως λύση για την Ευρώπη είναι πιο κοντά στο μοντέλο Ομπάμα

πόλαια μια απόφαση, που σε άλλες συνθήκες θα μπορούσε να την είχε πάρει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, θα ήταν επιζήμιο και επιπόλαιο. Εμείς δεν λέμε λοιπόν ότι έχουμε προγραμματικό μας στόχο την έξοδο της χώρας από το ΝΑΤΟ. Λέμε όμως ότι θα θελήσουμε να επαναπροσδιορίσουμε, να ξανακουβεντιάσουμε τους όρους συμμετοχής μας σε όλους αυτούς τους μηχανισμούς και στο διεθνές γίγνεσθαι». Στην ίδια κατεύθυνση, μόνο πιο επιτακτικά αυτή τη φορά, δηλώνει ξεκάθαρα τη θέση του για τους στρατιώτες που έχουμε στο Αφγανιστάν. «Εγώ δεν καταλαβαίνω, κύριε Τράγκα, τι ρόλο και λόγο ύπαρξης έχει μια ελληνική στρατιωτική δύναμη εκεί. Ποια σύνορα πατρίδας φυλάνε εκεί; Για εμάς η Ελλάδα πρέπει να είναι μια χώρα που θα έχει ένα σαφές φιλειρηνικό πρόσημο και ένα πρόσημο σταθερότητας. Δεν νομίζω ότι έχει κανένα νόημα να συμμετέχουμε σε πολεμικές επιχειρήσεις». Ο 38άχρονος πολιτικός απέναντι μου μου περιγράφει ότι κατά την άποψή του η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει «η Ελβετία του πολιτισμού», η οποία θα αξιοποιήσει τη μεγάλη παράδοση που έχει ως χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία. «Νομίζω ότι αυτό πρέπει να το ανακαλύψουμε ξανά. Να καταλάβουμε ότι η Ελλάδα δεν είναι απλά μια χώρα των 10.000.000 που είναι βουλιαγμένη στο χρέος, αλλά μια χώρα με αμύθητη πολιτιστική περιουσία».

Ιούνιος 2012

crash 13

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:04 μ.μ. Page 14

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

σωπούσαν. Έχω την αίσθηση, πλέον, ότι σε αυτή τη νέα αναδιάταξη ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώνει (και με τη βοήθεια του συστήματος – τους ευχαριστούμε τους ανθρώπους, να είναι καλά, έκαναν απανωτά λάθη) να πηγαίνει μπροστά...» Πάντως, ΜΜΕ, τράπεζες και κέντρα εξουσίας σου επιτίθενται με σφοδρότητα καθημερινά… «Αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος τους! Όταν επιτίθενται σε εμάς αυτοί που έχουν καταδυναστεύσει και ληστεύσει τον ελληνικό λαό, μας κάνουν πολύ συμπαθείς στο λαό. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να πάρει 17%, τώρα θα πάει στο 30%! Είναι πανικόβλητοι! Διότι δεν έχουν στρατηγική, δεν έχουν σχέδιο. Μοναδικός τους στόχος είναι να παραμείνουν γαντζωμένοι σε μια εξουσία η οποία όμως καταρρέει. Νομίζω ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς είναι μια αναπόφευκτη εξέλιξη στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της 17ης του Ιούνη». Στις 18, αν κερδίσεις, θα έχουμε σοσιαλισμό, και τι είδους; «Εγώ ξέρω πολύ καλά, κύριε Τράγκα, ότι για να μπορέσω να επιβιώσω θα κάνω μεγάλες ρήξεις. Ξέρω ότι εδώ δεν χωράνε ενδοιασμοί. Είναι τόσο σκληρά τα διακυβεύματα. εάν εμείς πάρουμε τη δυνατότητα διακυβέρνησης. Δεν μιλάω για εξουσία. Η εξουσία είναι κάτι που θέλει πολύ κόπο για να το κατακτήσεις. Πρέπει να πάμε σε πολύ μεγάλες ρήξεις. Να σπάσουμε αβγά. Αλλά να κερδίσουμε τον κόσμο σε μια διαδικασία που θα είναι δύσκολη και για τον κόσμο. Εμείς δεν υποσχόμαστε “λεφτά υπάρχουν”, ούτε βγαίνουμε να πούμε ότι έχουμε το μαγικό ραβδί και ότι στις 18 θα έχουμε σοσιαλισμό». Αυτό που λες είναι μια μεγάλη κουβέντα… «Ναι, βλέπετε η μοίρα το φέρνει να είναι πάλι το σύνθημα επίκαιρο, γιατί 17 είναι πάλι οι εκλογές. Αλλά τώρα λέμε στις 18 χωρίς Μνημόνιο. Αυτό το λέμε. Λέμε ότι θα αντικαταστήσουμε το Μνημόνιο από ένα εθνικό σχέδιο ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας. Και λέμε ότι ο δρόμος αυτός θα είναι δύσκολος. Οι εκβιασμοί θα ενταθούν το επόμενο διάστημα». Και μετεκλογικά ή μόνο προεκλογικά; «Και προεκλογικά αλλά και μετεκλογικά. Για να μπορέσει να σταθεί μια κυβέρνηση η οποία θα αναλάβει το δύσκολο έργο να ανασυγκροτήσει την οικονομία και να σώσει από το βέβαιο θάνατο την ελληνική κοινωνία, θέλει λαϊκή στήριξη...»

Φοβάσαι κοινωνική έκρηξη, επί των ημερών σου; «Είμαστε αναγκασμένοι-καταδικασμένοι να κάνουμε μεγάλες ρήξεις. Εάν εμείς χαριστούμε στα μεγάλα συμφέροντα και στα μεγάλα λαμόγια, θα βάλουμε το κεφάλι μας στον ντορβά. Εάν εμείς δεν βάλουμε τέλος στη διαφθορά, στη διαπλοκή, σε αυτούς που είχαν συνηθίσει να έχουν 14 crash Ιούνιος 2012

Ο Αλέξης Τσίπρας πριν από 20 χρόνια. Όταν ήταν πρωταγωνιστής στις μαθητικές καταλήψεις το κράτος πελάτη, που είναι πάνω-κάτω οι ίδιοι άνθρωποι όλα αυτά τα χρόνια, δεν θα έχουμε καμία τύχη. Δεν έχουμε κανένα περιθώριο να χαριστούμε σε αυτούς». Θα τιμωρήσεις τους πρωταίτιους της εθνικής καταστροφής ή θα τους συγκαλύψεις όπως συνέβαινε στη Μεταπολίτευση σε όλα τα σκάνδαλα; «Εμείς, κύριε Τράγκα, δεν αναλαμβάνουμε τη διακυβέρνηση με ένα, θα έλεγε κανείς, ρεβανσιστικό στόχο. Απλά, λέμε ότι όλες αυτές τις υποθέσεις οι οποίες μπήκαν στο ψυγείο θα τις ξαναβγάλουμε από το ψυγείο και θα τις στείλουμε στην Ελληνική Δικαιοσύνη. Δεν θα είμαστε εμείς δικαστές».

Και με τις παραγραφές τι θα κάνεις; «Υπόθεση Siemens. Αν νομίζουν ότι επειδή πήραν μία απόφαση μέσα σε μία νύχτα για έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό, κρύβουν όλα τα ίχνη των πρωταιτίων της μεγάλης διαφθοράς του ελληνικού πολιτικού συστήματος, πλανώνται πλάνην οικτράν. Ακόμα και στην τριτοκοσμική Νιγηρία κάποιοι έκατσαν στο σκαμνί. Αυτοί εδώ θέλουν να τη γλιτώσουν με έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό. Μας χαρίζουν, λες και είμαστε ιθαγενείς, χάντρες και καθρεφτάκια. Ένα δισεκατομμύριο ήταν το κόστος συμπέρανε η Εξεταστική, και αυτοί θα μας δώσουν 80 εκατομμύρια και σεμινάρια κατά της διαφθοράς. Μας δουλεύουν κιόλας. Για να σβήσουν τα ίχνη τα κάνουν όλα αυτά. Εμείς θα την ξαναβγάλουμε την υπόθεση. Και

Ναι, είμαι άπειρος! Δεν έχω την εμπειρία που είχαν όλοι αυτοί που μας οδήγησαν στην καταστροφή. Αυτό είναι το πλεονέκτημά μου

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:05 μ.μ. Page 15

H ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΟΜΙλΙΑ ΡΟΥΣΒΕλΤ

Ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ που θαυμάζει ο Αλέξης Τσίπρας βεβαίως δεν θα είμαστε εμείς οι δικαστές. Έχουμε εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη». Πώς θα ξεπεράσετε το νόμο περί ευθύνης υπουργών; «Θα τον αλλάξουμε». Απαιτείται χρόνος. «Κοίταξε να δεις, ο Τσοχατζόπουλος τώρα είναι στη φυλακή. Υπάρχει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, αλλά αυτός είναι στη φυλακή!» Για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Είναι μέσα με βάση ένα νόμο που παρακάμπτει την παραγραφή και τα πιάνει όλα γενικώς. «Εγώ κατανοώ ότι έφτιαξαν νόμους κομμέ-

«Πριν από όλα θέλω να τονίσω την ακλόνητη πεποίθησή μου ότι το μόνο που έχουμε να φοβόμαστε είναι ο φόβος ο ίδιος. Ο απρόσωπος, παράλογος, αδικαιολόγητος τρόμος που παραλύει τις προσπάθειες που απαιτούνται ώστε να μετατρέψουμε την υποχώρηση σε πρόοδο» νους και ραμμένους στα μέτρα τους. Αλλά και ο τρόπος εφαρμογής των υφιστάμενων νόμων είναι και αυτό αποτέλεσμα των κοινωνικών συσχετισμών. Νομίζουν ότι θα ξεμπερδέψουν μόνο με τον Τσοχατζόπουλο. Εμείς λοιπόν έχουμε πρόθεση –όχι τιμωρητική διάθεση– να σταματήσει αυτό το καθεστώς της ατιμωρησίας. Να σταματήσει να πιστεύει ο μέσος Έλληνας ότι αλλιώς λειτουργούν οι νόμοι γι’ αυτόν όταν τον πιάνουν να μην πληρώνει τα διόδια και αλλιώς λειτουργεί για τον υπουργό που παίρνει μίζες εκατομμυρίων και δεν κάθεται ποτέ στο σκαμνί. Ε, αυτό πρέπει να σταματήσει στην Ελλάδα. Αυτή είναι η πηγή του προβλήματος. Και αν εμείς έχουμε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με όλους τους άλλους που είναι βουτηγμένοι στη διαφθορά, είναι ότι

Θα κρατικοποιήσεις τις τράπεζες; Θα συγκρουστείς με ένα σύστημα που είναι υπερκερδοφόρο, ελέγχει πολλά κέντρα και σίγουρα είναι πολύ δυνατό και δηλητηριώδες στην Ελλάδα; «Εδώ υπάρχει μια παράλογη αντίληψη ενός ιδιότυπου σοσιαλισμού: ο σοσιαλισμός των πλουσίων και των τραπεζιτών. Αυτοί τι θέλουν; Θέλουν κοινωνικοποίηση των ζημιών, αλλά ιδιωτικοποίηση των κερδών. Ο σοσιαλισμός είναι μόνο ως προς τις ζημιές, όχι στα κέρδη. Αυτό δεν έχει γίνει πουθενά στον κόσμο. Όταν ο Ομπάμα κρατικοποίησε τράπεζες, πήρε κοινές μετοχές μετά ψήφου, όταν στη Σουηδία κρατικοποίησαν τράπεζες, πήραν κοινές μετοχές μετά ψήφου. Μόνο εδώ θέλουν ο Έλληνας φορολογούμενος να φορτωθεί κάποια δισεκατομμύρια μελλοντικού χρέους από αυτά της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, αλλά οι ιδιώτες που φαλίρισαν τις τράπεζές τους, ή εν πάση περιπτώσει έχουν και αυτοί ευθύνη που έφθασαν σε αυτό το σημείο, να έχουν τη δυνατότητα να τις ορίζουν και την επόμενη ημέρα, ενώ και στα κέρδη

▲ ▲

Το πάρτι των «golden boys» και των τραπεζιτών θα τελειώσει. Δεν είναι δυνατόν να θέλουν κοινωνικοποίηση των ζημιών και ιδιωτικοποίηση των κερδών

μόνο εμείς μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό. Μπορεί να μην καταφέρουμε να κάνουμε τη χώρα από τη μία ημέρα στην άλλη παράδεισο ή να επαναφέρουμε από τη μία ημέρα στην άλλη το εισόδημα, αλλά μπορούμε τουλάχιστον να δημιουργήσουμε ένα καθεστώς εμπιστοσύνης».

Ιούνιος 2012

crash 15

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:05 μ.μ. Page 16

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

να είναι αυτοί που θα μετέχουν. Αυτό πρέπει να σταματήσει: δηλαδή, στα κέρδη αυτοί και στις ζημιές ο φορολογούμενος. Αυτή είναι η βασική αιτία που μας πολεμάνε. Γι’ αυτό, δημιουργούν ένα κλίμα καταστροφής. Λες και δεν καταλαβαίνουν ότι αν ο κόσμος αρχίσει να αποσύρει μαζικά τις καταθέσεις του, οι ίδιοι δεν θα έχουν καμιά δυνατότητα σωτηρίας. Ακολουθούν μια αυτοκαταστροφική στρατηγική. Εμείς το πρώτο που θέλουμε να εμπεδώσουμε είναι ένα κλίμα ασφάλειας στους καταθέτες, ένα κλίμα μιας άλλης ψυχολογίας στο επενδυτικό κοινό και στο καταθετικό κοινό. Απέναντι λοιπόν στα “golden boys” των τραπεζών και σε όλους αυτούς που την περίοδο της κρίσης παίρνουν μισθούς 200.000, 400.000 ετησίως και διάφορα bonus, τα οποία φυσικά δεν μπορούμε να τα ξέρουμε, εμείς λέμε ότι το πάρτι αυτό θα τελειώσει». Συνεπώς Αλέξη, μιλάμε για κρατικοποίησεις. Τι θα κάνεις όμως με τις ΔΕΚΟ; Ο ΟΤΕ, για παράδειγμα, έχει περάσει στα χέρια των Γερμανών. Υπάρχουν λεφτά για να ξαναπάρουμε τον ΟΤΕ από την Deutsche Telecom; «Ο στρατηγικός μας στόχος είναι να μπορέσει το ελληνικό δημόσιο να ανακτήσει τον έλεγχο των στρατηγικής σημασίας για την οικονομία επιχειρήσεων. Αλλά αν με ρωτάτε αν έχουμε λεφτά για να τις πάρουμε αύριο πίσω, θα σας απαντήσω κατηγορηματικά: Όχι, δεν έχουμε! Έχουμε όμως διάφορες σκέψεις και διάφορους τρόπους. Κατ’ αρχάς θα παγώσουμε τις περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις. Δεν θα δώσουμε ποσοστά σε ιδιώτες στη ΔΕΗ, δεν θα ιδιωτικοποιήσουμε κι άλλο τον ΟΤΕ, δεν θα ιδιωτικοποιήσουμε την ΕΥΔΑΠ. Θεωρούμε παράλογο και αν θέλετε και αντιπατριωτικό αυτό το οποίο γίνεται. Η διαδικασία ανάκτησης των ΔΕΚΟ των οποίων έχει δοθεί ποσοστό ελέγχου σε ιδιώτες (ιδίως σε ό,τι αφορά ιδιώτες που είναι από πίσω τους κράτη), εκεί υπάρχουν διάφοροι τρόποι συνεργασιών. Ή μάλλον υπάρχουν διάφοροι τρόποι ανάκτησης του ελέγχου τους». Έχεις σκεφθεί και μελετήσει μεθόδουςμοντέλα για να το κάνεις αυτό; «Στον καπιταλισμό έχουμε πολλά μοντέλα εκμετάλλευσης ή συνεκμετάλλευσης ή αξιοποίησης δημόσιων πόρων. Υπάρχει το το μοντέλο της Νορβηγίας, αλλά και το μοντέλο της Νιγηρίας, που την ξεζουμίζουν οι πολυεθνικές. Στη Νορβηγία έχουν ένα μοντέλο αξιοποίησης των πόρων, των πλουτοπαραγωγικών πηγών, όπου το δημόσιο έχει ένα 50% περίπου, συνεργάζεται όμως και με ιδιώτες. Καταφέρνει να έχει κέρδη τα οποία τα ανταποδίδει στην κοινωνία. Έχει ισχυροποιήσει τα ασφαλιστικά ταμεία. Ένα τέτοιο μοντέλο θέλει να φτιάξει ο Χριστόφιας στην Κύπρο για την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Τέτοιες λύσεις μπορούμε να σκεφτούμε, και όχι αυτές της εκποίησης και του ξεπουλήματος».

16 crash Ιούνιος 2012

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεργαζόταν άνετα σε αναλογικό μοντέλο σαν κι αυτό της Κύπρου με τους Ισραηλινούς ή τους Αμερικανούς ή οποιουσδήποτε, αρκεί να είχαμε συνεκμετάλλευση σε πηγές του πλούτου μας; «Πρέπει να ολοκληρωθούν οι έρευνες νοτίως της Κρήτης για να δούμε τι δυνατότητες υπάρχουν. Εγώ δεν θέλω να είμαι καχύποπτος, αλλά το γεγονός και μόνο ότι ανακαλύφθηκε πιθανότητα σημαντικών πλουτοπαραγωγικών πηγών για την Ελλάδα όταν η Ελλάδα βρέθηκε σε χρεοστάσιο, κάτι μου λέει». Πόσο θα φορολογήσεις τους μεγαλοαστούς της Αθήνας; Ήδη πληρώνουν 45% επί πραγματικού εισοδήματος. Θα φτάσεις τα 75% του Ολάντ, όπως λένε στελέχη σου; «Νομίζω ότι μία από τις σημαντικότερες προσφορές απέναντι στην πατρίδα είναι να φτιάξουμε ένα νέο εθνικό φορολογικό σύστημα, που θα είναι απλό, κλιμακωτό και προοδευτικό. Με ρωτάτε να σας πω ένα νούμερο. Το νούμερο αυτό της φορολόγησης του εισοδήματος θα πρέπει να ποικίλλει ανάλογα με το πραγματικό εισόδημα. Δηλαδή, αν εσείς παίρνετε, για παράδειγμα, 1.000 ευρώ, έχετε άλλο συντελεστή φορολόγησης από αυτόν που παίρνει 30.000 ευρώ. Πρέπει να βρούμε ποιος θα είναι ακριβώς ο συντελεστής. Θα το πω με ειλικρί-

νεια: για τα μεγάλα εισοδήματα θα είναι μεγάλος ο συντελεστής, για τα μικρά εισοδήματα μικρός, για τα μεσαία, μεσαίος. Πρέπει να δημιουργήσουμε περιουσιολόγιο. Να είναι υποχρεωμένος ο καθένας και η καθεμιά να δηλώνει το εισόδημά του, την περιουσία του, σε κινητή ή ακίνητη αξία, τις καταθέσεις του, όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό. Εκεί χρειάζεται να κάνουμε και διακρατικές συμφωνίες και συνεργασίες με άλλες χώρες, και με την Ελβετία και με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να ξέρουμε ποια είναι η φορολογική βάση. Και αν εσείς δεν λέτε την αλήθεια και δεν δηλώνετε την περιουσία σας, να απειλείστε με δήμευσή της. Εκεί θα είμαστε πάρα πολύ αυστηροί. Αλλά πρέπει ο Έλληνας και η Ελληνίδα για να συνεργαστούν με το κράτος να ξέρουν ότι το κράτος δεν τους κοροϊδεύει. Να ξέρουν ότι είναι έντιμο». Μικρότερο κράτος; Θα μειώσεις το κόστος που έχουν ένα εκατομμύριο και βάλε δημόσιοι υπάλληλοι; Ποια πολιτική θα ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ αν έρθει στην εξουσία; Περίπου 11% του πληθυσμού δουλεύει στο δημόσιο... «Αποτελεσματικότερο κράτος. Σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του δημόσιου τομέα, που είναι γύρω στο 13-14%, το 11% δεν είναι

Η Παπαρήγα περιγράφει μια θαυμάσια μετά θάνατον ζωή! Τι να την κάνει όμως ο κόσμος; Θέλει να ζήσει

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:05 μ.μ. Page 17

Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε την επιλογή της σταδιακής ενσωμάτωσης, εγώ δεν έχω χρόνο...

”

μεγάλο. Το πρόβλημα με το ελληνικό δημόσιο δεν είναι τόσο το ότι είναι υπέρογκο, αλλά το ότι είναι ανορθολογικά δομημένο. Αν πάτε σε ένα δημόσιο νοσοκομείο σήμερα, θα δείτε τις τεράστιες ελλείψεις που υπάρχουν σε νοσηλευτικό προσωπικό. Σε κρίσιμους τομείς έχεις ελλείψεις. Ενδεχομένως υπάρχουν υπεράριθμοι ή αργόμισθοι σε υπουργεία και σε υπουργικά γραφεία. Αυτά πρέπει να αλλάξουν. Χρειάζεται ένας εξορθολογισμός και μια ανασυγκρότηση του δημόσιου τομέα, όχι όμως με οριζόντιες περικοπές. Δηλαδή, όχι με απολύσεις. Με μετατάξεις ναι, με δημιουργία νέων μονάδων εκεί που υπάρχει ανάγκη και κλείσιμο παλαιότερων. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει δημόσιος τομέας που να μην παράγει υπηρεσίες, που να μην παρέχει υπηρεσίες». Μπορείς να επαναφέρεις το βιοτικό επίπεδο εκεί που ήταν πριν από μερικά χρόνια;Οταν το παρέλαβε ο Παπανδρέου… «Το βασικό είναι να σταματήσει η κατηφόρα και να δημιουργηθεί ένα άλλο κλίμα, μια άλλη ψυχολογία. Η οικονομία σε μεγάλο βαθμό είναι και θέμα ψυχολογίας. Έχουμε χάσει περίπου 20% του ΑΕΠ μέσα σε 2 χρόνια. Δεν έχει ξανασυμβεί. Σε περίοδο ειρήνης έχει συμβεί μονάχα στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού κατά την

πτώση του. Να πει κανείς ότι θα μπορέσει να το επαναφέρει στα επόμενα 2-3 χρόνια θα ήταν υπερβολή. Να πει κανείς όμως ότι θα σταματήσει την κατρακύλα, θα δημιουργήσει ένα άλλο κλίμα, θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη, είναι το πιο σημαντικό. Έχουν φύγει 75 δισ. ευρώ από τις τράπεζες. Το ένα τρίτο εξ αυτών έχει πάει στο εξωτερικό. Το ένα τρίτο έχει καταναλωθεί και υπάρχει και ακόμη ένα τρίτο που είναι κρυμμένο κάτω από τα σεντόνια, κάτω από τα μαξιλάρια, στα ψυγεία… Αν αποκαταστήσεις την εμπιστοσύνη και επιστρέψουν αυτά τα χρήματα στο τραπεζικό σύστημα, θα είναι μια μεγάλη ένεση». Σε ένα ελεγχόμενο τραπεζικό σύστημα; «Ναι. Σε ένα ελεγχόμενο από το κράτος. Ώστε να έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει άμεσα, με την επιστροφή αυτών των χρημάτων, σε “κούρεμα” 30% στα ιδιωτικά δάνεια, έτσι ώστε να μπορέσει να ανασάνει ο μικρομεσαίος επιχειρηματίας». Ας υποθέσουμε ότι το βράδυ της 17ης έρχεσαι πρώτο κόμμα. Παίρνεις το μπόνους των 50 βουλευτών, αλλά πρέπει να συνεργαστείς για να κάνεις κυβέρνηση. Θα έκανες κυβέρνηση με τον Καμμένο; Ή με τον Κουβέλη; «Κατ’ αρχάς να σας πω ότι για εμάς το υψηλότερο δυνατό ποσοστό δεν είναι μια αυταρέσκεια. Όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό, τόσο μεγαλύτερη δύναμη θα έχουμε να κάνουμε αυτά τα οποία υποσχεθήκαμε. Τόσο μεγαλύτερη δύναμη θα έχουμε στην ισχυρή διαπραγμάτευση στην Ευρώπη. Αλλιώς θα πας να διαπραγματευτείς με 22% και αλλιώς με 32%. Τώρα, για το πώς θα σχηματίσουμε κυβέρνηση... Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτή τη φορά το πρώτο κόμμα θα έχει πολύ μεγαλύτερη παρουσία στη Βουλή. Θα είναι πάνω από 120 βουλευτές, όποιο και να είναι το πρώτο κόμμα. Άρα θα είναι πιο εύκολο να σχηματιστεί κυβέρνηση. Εμείς πρωτίστως θα απευθυνθούμε σε αυτούς που αισθανόμαστε ιδεολογικά πλησιέστερα. Επαναλαμβάνω, όμως, κάτι το οποίο είχα πει και την άλλη φορά προεκλογικά και είχε δημιουργήσει σάλο, λες και είπα κάτι φοβερό. Ότι δηλαδή αν υπάρξει συμφωνία να στηρίξουν το αντιμνημονιακό πρόγραμμά μας, ακόμα και πολιτικές δυνάμεις με τις οποίες έχουμε διαφορετικό ιδεολογικό προσανατολισμό, και θελήσουν αυτό να το πράξουν μέσα στη Βουλή, εμείς δεν θα τους εμποδίσουμε. Ίσα ίσα, θα το χαιρετίσουμε».

Υπάρχει πιθανότητα να συνεργαστείς με τον αντιμνημονιακό και δεξιό Πάνο Καμμένο; «Υπάρχει. Στο βαθμό βέβαια που μπορούμε να συμφωνήσουμε σε θέματα που δεν άπτονται των ιδεολογικών μας διαφορών. Ενδεχομένως μπορούμε να συμφωνήσουμε στη διαχείριση του χρέους ή αυτό στο οποίο συμφωνούμε και οι δύο, ότι πρέπει να ανακτήσουμε την κυριαρχία που απωλέσαμε, ως χώρα, μέσα από το 2ο Μνημόνιο. Όμως, έχουμε και πολύ σημαντικές ιδεολογικές διαφορές, που δυσκολεύουν τη συνύπαρξή μας σε έναν ενιαίο σχηματισμό». Με το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσες να κάνεις κυβέρνηση; «Κοιτάξτε, το ΠΑΣΟΚ έχει έναν πλέον υπαρξιακό στόχο...» Να επιβιώσει. «Όχι, να επιβιώσουν σε κυβερνητικές θέσεις τα στελέχη του που έχουν μια ψυχολογική δυσκολία να βρεθούν εκτός εξουσίας, έχουν ένα σύνδρομο στέρησης. Δηλαδή, ο υπαρξιακός στόχος του κυρίου Βενιζέλου ή της κυρίας Διαμαντοπούλου, του κυρίου Χρυσοχοΐδη ή του κυρίου Λοβέρδου είναι να ξαναγίνουν υπουργοί, αλλά αυτό αναδεικνύει και μια μεγάλη αντίφαση. Ποια είναι αυτή η αντίφαση; Ότι ο μόνος τρόπος για να το πετύχουν αυτό είναι να ψηφίσουν Νέα Δημοκρατία στις εκλογές και να βγει πρώτος ο Σαμαράς και να τους κάνει κυβέρνηση, γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να τους δεχτεί σε υπουργικούς θώκους. Καταλάβατε; Εμείς δεν πρόκειται να το κάνουμε αυτό». Σε κατηγορούν ότι είσαι άπειρος. Άψητος. Ότι δεν έχεις το επίπεδο κυβερνησιμότητας που απαιτείται σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Πώς απαντάς; «Εντάξει, είναι γεγονός. δεν έχω την εμπειρία που είχαν όλοι αυτοί που μας οδήγησαν στην καταστροφή! Μην ξεχνάς ότι είχαν μεγάλη εμπειρία όλοι αυτοί που μας οδήγησαν έως εδώ. Από την άλλη, όμως, ίσως η απειρία μου να είναι και το πλεονέκτημά μου».

▲ ▲

Θα συνεργαστούμε με τον Κουβέλη, αν αποδεχθεί ότι το Μνημόνιο δεν είναι οι πλάκες του Μωυσή

Να γυρίσουμε στο θέμα Κουβέλη. Ο κ. Κουβέλης εκτοξεύει βέλη κατά ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τις τελευταίες ημέρες δεν αποκλείει μια συνεργασία μαζί σας. Θα αποδεχόσαστε μια συγκυβέρνηση με τον Κουβέλη; «Ναι, εάν αποδεχτεί τους βασικούς προγραμματικούς μας στόχους. Δηλαδή, ότι θα ακυρώσουμε το Μνημόνιο, θα το αντικαταστήσουμε από ένα σχέδιο ανόρθωσης της οικονομίας και της κοινωνίας και θα επαναδιαπραγματευτούμε τους όρους της δανειακής σύμβασης. Εάν αποδεχτεί δηλαδή ότι η σύμβαση δεν είναι οι μαρμάρινες πλάκες του Μωυσή, όπως μας έλεγε μέχρι πρότινος, φυσικά και θα συνεργαστούμε. Είναι στόχος μας άλλωστε να τον καλούμε διαρκώς, να διαλέξει στρατόπεδο. Να ξεκολλήσει από το ΠΑΣΟΚ, που διαλύεται, που καταρρέει και να έρθει ξανά προς την Αριστερά».

Ιούνιος 2012

crash 17

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:05 μ.μ. Page 18

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Το «Ολαντρέου» ήταν αυθόρμητο ή συνεννοημένο με τον Γάλλο ευρωκομμουνιστή; «Νομίζω ότι έγινε πολύ κακό για το τίποτα. Γιατί στη Γαλλία το έχουν ακούσει πολλές φορές. Ήταν κεντρική –θα έλεγε κανείς– έκφραση του Melanson στις προεκλογικές του συγκεντρώσεις. Γι’ αυτό και δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία σε αυτό. Εγώ το είπα με την έννοια ότι ελπίζω να τηρήσει τις δεσμεύσεις του και να μη γίνει Ολαντρέου. Αλλά, βλέπετε, εδώ, τα παπαγαλάκια…» Έγινε τίτλος και πολυσυζητήθηκε. «Τα ίδια τα παπαγαλάκια που –ωστόσο– δεν είχαν κανένα πρόβλημα με όλα όσα κατά καιρούς λέει κατά της Ελλάδας ο Σόιμπλε, η Μέρκελ, και τις ωμές παρεμβάσεις που κάνουν στην ελληνική πολιτική ζωή. Με αυτά δεν είχαν κανένα πρόβλημα. Έχουν συνηθίσει τους Έλληνες ηγέτες να είναι “yes man” και “yes madam”, για να σου θυμίσω και μία έκφραση που σου αρέσει… Σου αρέσει έτσι;» Μου άρεσε πάρα πολύ. «Ενοχλήθηκαν πάρα πολύ που αναφέρθηκα με αυτόν τον όρο στο Γάλλο Πρόεδρο. Νομίζω ότι θα πρέπει να συνηθίσουν από εδώ και στο εξής ότι η Ελλάδα θα εκπροσωπείται στο εξωτερικό καθ’ όπως ο ελληνικός λαός θέλει να εκπροσωπείται και όχι όπως έχουν συνηθίσει αυτά τα εγχώρια παπαγαλάκια της υποτέλειας και της οσφυοκαμψίας». Έχω την αίσθηση ότι θα αυξηθεί η κόντρα σου με τους γνωστούς ομίλους των Αθηνών και όλους εκείνους που δεν σε κάλεσαν επί 2 χρόνια στα παράθυρα της τηλεόρασής τους. «Σας είπα και προηγουμένως ότι είμαστε καταδικασμένοι να κάνουμε τομές και ρήξεις. Αυτή, όμως, η επιλογή δεν εμπεριέχει κανένα είδος –εάν θέλετε– εμμονής. Προσωπικής ή ρεβανσισμού ή εκδίκησης. Πάρα πολύ απλά, εμείς θα βάλουμε κανόνες που θα ισχύουν για όλους. Έτσι είναι η δημοκρατία. Έχει κανόνες».

Όλους αυτούς τους κανόνες θα τους εξειδικεύσεις από την αρχή, συνολικά; Ή θα τους βάζεις τμηματικά; Στις σοβαρές χώρες του κόσμου παίζεις με γνωστούς κανόνες, όχι με κρυφά χαρτιά. Για παράδειγμα, πες μου τι θα κάνεις με τις τηλεοπτικές άδειες. «Σε ό,τι αφορά τους κανόνες, δεν κρατάμε τίποτα κρυφό ή μυστικό. Εδώ το ίδιο το Μνημόνιο λέει ότι θα πρέπει οι ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες να πάψουν να είναι υπό καθεστώς προσωρινότητας. Είναι μία 20ετία σε καθεστώς προσωρινότητας και πρέπει η κατανομή τους να γίνει με βάση τους κανόνες. Αυτούς τους κανόνες πρέπει να τους σεβαστούμε. Όποιος πληροί τις προϋποθέσεις και πληρώσει θα πάρει την άδεια να εκπέμπει. Η συχνότητα είναι ένα δημόσιο αγαθό. Δεν μπορεί επειδή το κατέλαβες εσύ, κύριε Τράγκα, να το έχεις μια ζωή και να μην τηρείς κανόνες. Θα τηρείς κανόνες. Εγώ δεν θα είμαι επι18 crash Ιούνιος 2012

λεκτικός. Δεν θα το δώσω στο φίλο μου και θα το πάρω από τον άλλον που είναι εχθρός μου. Δεν έχω κανέναν φίλο και κανέναν εχθρό. Τους θεωρώ όλους ίσους απέναντι στη δημοκρατία και απέναντι στην πατρίδα μας. Έτσι λειτουργεί η δημοκρατία. Υπάρχουν κανόνες. Θα σταματήσει αυτό το καθεστώς, κάποιοι να εξυπηρετούν τους κολλητούς, τους ευνοούμενους, κάποιοι να έχουν πιάσει το κράτος πελάτη και να είναι οι εθνικοί μας προμηθευτές. Οι εθνικοί μας εργολάβοι. Οι εθνικοί μας καναλάρχες. Οι εθνικοί μας εκδότες. Όποιος είναι αποτελεσματικός, παραγωγικός, όποιος λειτουργεί, όχι με μοναδικό γνώμονα το δικό του κέρδος, αλλά και την κοινωνική ανταποδοτικότητα, θα ωφελείται περισσότερο από μια πολιτεία θετικά προσκείμενη απέναντί του. Δηλαδή θα του δίνει κίνητρα ανάπτυξης. Εμείς δεν θέλουμε να κλείσουμε υγιείς επιχειρήσεις. Αλίμονο! Αλλά αυτές οι υγιείς επιχειρήσεις πρέπει να λειτουργούν μέσα σε κανόνες». Ποια είναι η σχέση σου με την Εκκλησία και τους παπάδες; Γενικά, κατά τη γνώμη σου, τι πρέπει να γίνει με την περιουσία της Εκκλησίας και τις σχέσεις της με το κράτος; «Να σας πω ότι έχω μια πολύ ανθρώπινη και θερμή σχέση με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, τον οποίο θεωρώ πολύ σοβαρό και μελετημένο άνθρωπο. Εγώ σέβομαι ιδιαίτερα τους ανθρώπους,

ανεξάρτητα από το αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς μαζί τους, που είναι διαβασμένοι, που είναι μελετημένοι. Εξ όσων γνωρίζω, ένας από τους λόγους που επέλεξε ο Ιερώνυμος να ακολουθήσει αυτή την πορεία ήταν για να έχει περισσότερο χρόνο να διαβάζει. Αυτό το θεωρώ συναρπαστικό. Είναι θετική συγκυρία που βρίσκεται στην ηγεσία της Εκκλησίας, διότι αυτό μπορεί να ανοίξει ένα διάλογο για σημαντικές τομές, με μια αριστερή κυβέρνηση. Αν κάνουμε, με ειλικρίνεια, αυτόν το διάλογο, μπορεί να είναι επωφελής και για το κράτος και για την Εκκλησία». Εννοείς στενότερη συνεργασία μεταξύ Εκκλησίας και κράτους; «Εννοώ τον αναγκαίο εκείνο εξορθολογισμό στις σχέσεις, που μπορεί να οδηγήσει, επ’ ωφελεία της Εκκλησίας και κράτους, στο διαχωρισμό Εκκλησίας και κράτους». Το θέλει ο Ιερώνυμος; «Πιστεύω ότι είναι έτοιμος να ανοίξει ένα διάλογο, και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Από την άλλη μεριά, εμείς ερχόμαστε με σεβασμό απέναντι στην Εκκλησία και στο ρόλο που μπορεί να παίξει. Βεβαίως η Εκκλησία πέρασε μεγάλες φουρτούνες την προηγούμενη περίοδο, με όλα αυτά τα σκάνδαλα και την κακοδιαχείριση. Ένας διάλογος θα μας βοηθήσει να εντοπίσουμε ποιοι

Τα μεγάλα εισοδήματα θα φορολογούνται με μεγάλο συντελεστή. Τα μικρά με μικρό. Θα κάνουμε περιουσιολόγιο και ό,τι δεν δηλώνεται θα δημεύεται

008_019_TSIPRAS 26/3/14 5:06 μ.μ. Page 19

Οι ιδιοκτήτες των media πρέπει να παίξουν με κανόνες. Θα πληρώσουν για να πάρουν άδειες και δεν θα είναι μονίμως με προσωρινές είναι οι μύθοι, ποιες οι αλήθειες και ποιες οι δυνατότητες. Ποια είναι η περιουσία η εκκλησιαστική, ποια είναι αξιοποιήσιμη και πώς η Εκκλησία θα μπορεί να παίζει τον κοινωνικό της ρόλο, αξιοποιώντας αυτή την περιουσία. Αλλά και το κράτος να μπορέσει να επωφεληθεί σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία, την ώρα που περνάμε εθνική κρίση». Γιατί, κατά τη γνώμη σου, η κ. Παπαρήγα επιτίθεται καθημερινά και με τέτοιο μένος εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ; «Δεν μπορώ να την παρακολουθήσω και να κατανοήσω τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί. Δεν είναι δική της ευθύνη προσωπική. Είναι συλλογική ευθύνη της ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος. Νομίζω ότι χάνουν μια ιστορική ευκαιρία. Με ενοχλεί πάρα πολύ το γεγονός ότι τροφοδοτούν με επιχειρήματα τα κόμματα της αστικής τάξης και ότι αναπαράγουν τα επιχειρήματα αυτών των κομμάτων. Ή όπως σωστά εντοπίσατε, σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση ασχολείται με τον ΣΥΡΙΖΑ κατά 80% και κατά 20% με τη Νέα Δημοκρατία ή με το ΠΑΣΟΚ». Φοβάται το ΚΚΕ ότι θα συρρικνωθεί από την ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ; «Νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό έχει να κάνει και με αυτό. Με το ότι δηλαδή στο ΚΚΕ βρέθηκαν, από λόγους ανάγκης ίσως, την περίοδο μετά την

πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού να εξυπηρετούν μια πολιτική που είχε ως βασικό συστατικό το ότι “είμαστε μόνοι μας εναντίον όλων. Οπότε μεγαλύτερος εχθρός μου είναι αυτός που είναι πιο κοντά μου”! Αυτό το οποίο δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν είναι ότι αυτή η γραμμή μπορούσε να είναι αποδοτική σε ομαλές συνθήκες. Σε συνθήκες μεγάλης κρίσης πρέπει να πάρεις ιστορικές αποφάσεις, με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις! Η στάση και η θέση που ακολουθούν σε κάθε περίπτωση δεν τους κατατάσσει με τις λαϊκές εκείνες δυνάμεις που απαιτούν ρήξεις σήμερα για να ζήσουν σήμερα και αύριο. Δηλαδή, η Αλέκα Παπαρήγα περιγράφει μια θαυμάσια μετά θάνατον ζωή. Αλλά τι να την κάνει ο κόσμος τη μετά θάνατον ζωή; Θέλει να ζήσει! Νομίζω ότι το ΚΚΕ με τη στάση που κρατάει διατρέχει ένα μεγάλο κίνδυνο. Τον κίνδυνο να συρρικνωθεί. Δεν θα το ήθελα. Νομίζω ότι το ΚΚΕ θα ήταν ένας πολύ σημαντικός κυβερνητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ. Κινδυνεύει να πάθει αυτό που έπαθε το Κομμουνιστικό Κόμμα στην Κούβα μετά την άνοδο του Κάστρο στην εξουσία: εξαφανίστηκε και φτιάχτηκε ένα νέο Κομμουνιστικό Κόμμα, του Κάστρο. Ή αυτό που είχε πάθει το Κομμουνιστικό Κόμμα στη Βενεζουέλα μετά την άνοδο του Τσάβες στην εξουσία. Ξέρετε, η ζωή δεν αφήνει κενά. Στη φυσική τα κενά καλύπτονται». Τι θα κάνεις με τους λαθρομετανάστες; Η χώρα δεν έχει υποδομές για να αντέξει τόσο πολλούς. Εδώ δεν μπορεί να δώσει δουλειές και να ταΐσει τα παιδιά της… Πώς θα περιθάλψει τόσες εκατοντάδες χιλιάδες βασανισμένες ψυχές; «Είναι ένα δύσκολο θέμα. Είναι ένα θέμα που άπτεται των διεθνών σχέσεων της χώρας. Εδώ μας έχουν πετάξει την καυτή πατάτα». Μιλάς για το Δουβλίνο 2 και τον Σημίτη… «Ναι. Πήγε ο Χρυσοχοΐδης και ο Παπανδρέου, υπέγραψαν το Δουβλίνο 2 και έχουμε γίνει αποθήκη ψυχών. Συνωστίζονται εκεί στο λιμάνι της Πάτρας, προσπαθώντας να μπουν παράνομα σε κάποια νταλίκα για να φύγουν οι άνθρωποι εκτός Ελλάδας, σε χώρες όπου μπορούν να βρουν δουλειά. Και σε αυτόν τον τομέα, στο μεταναστευτικό, εμείς λέμε ότι πρέπει να επαναδιαπραγματευτούμε, συνολικά. Τους όρους της επανένταξης της χώρας μας στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνε-

Έχω μια θερμή σχέση με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Πιστεύω ότι θα ανοίξει ένα διάλογο Εκκλησίας - κράτους επ’ ωφελεία και των δύο

σθαι, στον ευρωπαϊκό και διεθνή καταμερισμό εργασίας. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Δεν ξέρω τι “όπλα” μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Ακόμη ίσως και το “όπλο” ότι θα τους ελληνοποιήσουμε, προκειμένου να πάρουν ταξιδιωτικά έγγραφα για να φύγουν. Το λέω ως ακραίο ενδεχόμενο». Οι περιπολίες της Frontex δεν αρκούν, έτσι δεν είναι; «Κακά τα ψέματα. Η Ελλάδα είναι μια νησιωτική χώρα. Δεν μπορείς να φτιάξεις σύνορα σε μια νησιωτική χώρα. Τι σύνορα θα είναι αυτά, επάνω από τη θάλασσα; Εδώ χρειάζονται άλλες πολιτικές. Αυτό το οποίο λέμε εμείς, για παράδειγμα, η απογκετοποίηση περιοχών, οι μητροπολιτικές αναπλάσεις, εκεί όπου υπάρχει πρόβλημα, οι εστίες φιλοξενίας και επανένταξης και η διαδικασία να υπάρχει ένας υγειονομικός έλεγχος, όλα αυτά πρέπει να γίνουν. Αυτά όμως απαιτούν δαπάνες, πρέπει να γίνουν, αλλά το πρόβλημα δεν το αντιμετωπίζουμε. Θέλω να είμαι ειλικρινής. Εάν δεν λύσεις τις διακρατικές σου σχέσεις, δεν μπορείς να έχεις ροή φυγής προς τον Βορρά. Και όσο υπάρχουν βομβαρδισμοί στο Αφγανιστάν και αλλού, θα συνωθούνται δυστυχισμένες υπάρξεις στα σύνορα της Δύσης».

Φεύγοντας από την παλιά μου γειτονιά, σκεφτόμουν ότι υπάρχουν πολλές μοιραίες, ενδεχομένως σατανικές, συμπτώσεις στη ζωή και την πορεία του 38άχρονου Αλέξη Τσίπρα. Η Ελλάδα έπεσε στην παγίδα ενός πολύχρονου δόλιου υπερδανεισμού. Ο Γιώργος Παπανδρέου μας έριξε σε μια πρωτοφανή εθνική δίνη και πέταξε το ΠΑΣΟΚ στον κλίβανο της Ιστορίας. Έστρωσε το δρόμο να αναδυθεί ένα νέο, μεγάλο ΠΑΣΟΚ. Όπως λέει και ο Αλέξης σκιτσάροντας κύβους στο χαρτί, η ζωή και η φύση καλύπτει αμέσως τα κενά. Πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ «μετανάστευσαν». Τελευταία η κυρία λούκα Κατσέλη. Οι παλιές σκληρές θέσεις άλλων παλαιών στελεχών της Κουμουνδούρου πρέπει τώρα κάπως να μαλακώσουν. Το κόμμα είναι στον προθάλαμο της εξουσίας και ο πρόεδρος είναι έξυπνος άνθρωπος και αντιλαμβάνεται τα επίπεδα που ανεβαίνει με τέτοια ταχύτητα. Δεν θέλει να σκοντάψει και να πέσει στο κενό, γι’ αυτό φωνάζει, όπως μαθαίνω, όταν του λένε ότι κάποιοι υπερβάλλουν σε σκληρότητα στα παράθυρα της τηλεόρασης. Άλλωστε, τον Ιούλιο θα κλείσει τα 38. Ακόμα και να χάσει (πράγμα δύσκολο λένε ορισμένες δημοσκοπήσεις) και να μην εγκατασταθεί τώρα στο Μαξίμου, για πολλούς είναι βέβαιο ότι θα κερδίσει την επόμενη φορά. Πολύ σύντομα, αφού υπολογίζεται ότι η κρίση και η ύφεση θα «καταπιούν» αρκετά κυβερνητικά σχήματα. Μερικοί πιστεύουν ότι δεν θα επαναληφθεί το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο» και ότι το Μνημόνιο δεν θα γίνει μια συμφωνία determinable με αόριστη καταληκτική ημερομηνία, όπως η απομάκρυνση των βάσεων… Ιούνιος 2012

crash 19

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:10 μ.μ. Page 20

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Το «Crash» αποκαλύπτει την απίστευτη ιστορία του κερδοσκόπου που

Στην Αργεντινή θεωρείται o υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνος για τη χώρα

Ήταν συνέταιρος με τον Σόρος στους ρωσικούς κολοσσούς GAZPROM και NTV 20 crash Ιούνιος 2012

Κένεθ Νταρτ

Ποιοι Έλληνες αρχηγοί κομμάτων ήταν υπέρ και

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:10 μ.μ. Page 21

Σε αυτό το νησί της Καραϊβικής θέλει να ιδρύσει το δικό του κράτος!

βρήκε τον τρόπο να εξασφαλίσει φορολογική ασυλία και... μετά θάνατον

O «ΓΥΠΑΣ» που μας έφαγε

ΤΑ 463.000.000 ΕΥΡΩ Ο

του Τάκη Καραμπέρου

Κένεθ Νταρτ είναι ένας εκκεντρικός επενδυτής που σίγουρα δεν είναι δυσαρεστημένος με τη δεινή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Την Τρίτη 8 Μαΐου άραζε στο σκάφος του των 220 ποδιών στα νησιά Κέιμαν και μετρούσε τη λεία του. Σε αντίθεση με τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία, τις τράπεζες, τους ομολογιούχους αλλά και την πλειοψηφία των κατόχων ελληνικών ομολόγων, που είδαν τις αξίες τους να «ψαλιδίζονται» έως και 75%, για τον Κένεθ Νταρτ η συγκεκριμένη Τρίτη ήταν ημέρα πληρωμής. Έχοντας στα χέρια του το 90% της αξίας ενός ομολόγου ύψους 463 εκατομμυρίων ευρώ σε ξένο δίκαιο, ο επικεφαλής του fund Dart Management, που έχει κερδίσει τον τίτλο «fund-όρνεο», ήπιε το αίμα του ελληνικού χρέους απλά με το να είναι ένας από τους πιο ανερμάτιστους παίκτες της αγοράς και απέδειξε πως ούτε οι ίδιοι οι Έλληνες δεν γνωρίζουν σε ποιους ανήκει το χρέος τους, πότε αγοράστηκε ή πόσο πλήρωσαν γι’ αυτό.

Οι χώρες του ευρώ στην πλειοψηφία τους δεν ήθελαν να πληρωθεί το «ακούρευτο» ομόλογο... Ανάμεσα στις ελάχιστες που ζητούσαν το αντίθετο ήταν η Γερμανία

ποιοι κατά της πληρωμής • Ο Παπαδήμος ήθελε οπωσδήποτε να πληρωθεί!

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:10 μ.μ. Page 22

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

Ο κ. Νταρτ δεν είναι ένας τυχαίος επενδυτής. Ανήκει στην κατηγορία των «όρνεων» που επενδύουν στο εθνικό χρέος χωρών που είναι αντιμέτωπες με την κρίση, πράγμα που σημαίνει πως μπορούν να αγοράσουν το χρέος τους φτηνά. Στη συνέχεια «καραδοκούν» για όποιας μορφής υποβάθμιση αυτού του χρέους. Κάνοντάς το αυτό, ελπίζουν να αποπληρωθούν πλήρως. Με δεδομένο ότι πλήρωσαν μόνο μέρος της αξίας του χρέους, η πλήρης αποπληρωμή αποφέρει τεράστιο κέρδος. Μόνο για την περίπτωση του συγκεκριμένου ομολόγου οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για κέρδη περίπου 200 εκατομμυρίων ευρώ, και μάλιστα χωρίς καν να χρειάζεται να προσφύγει στα δικαστήρια. Για τις εταιρείες αυτές μια κρίση τόσο μεγάλη όσο αυτή της Ελλάδας τις κάνει να τους τρέχουν τα σάλια. Εδώ και μήνες τα «funds-όρνεα» μηχανεύονται τις καλύτερες στρατηγικές ώστε να πέσει στα νύχια τους η Ελλάδα. Αγοράζουν ελληνικά ομόλογα που υπάγονται σε ξένο δίκαιο, καθώς τα ελληνικά ομόλογα που υπάγονται σε ελληνικό δίκαιο χρειάστηκε πλειοψηφικά να «κουρευτούν». Οι κάτοχοι ομολόγων που ξεπερνούν τα 6 δισ. ευρώ αρνήθηκαν να ανταλλάξουν τα ομόλογά τους με νέα, οπότε το παραπάνω δεν θα είναι το τελευταίο σκάνδαλο. Αλλά δεν είμαστε ανίκανοι να τους σταματήσουμε. Ένας επικεφαλής ενός «fund-όρνεου» είπε στους «Financial Times»: «Ευδοκιμούμε εκεί που οι άνθρωποι είναι κακώς ενημερωμένοι». Τα «funds-όρνεα» απέκτησαν τις ικανότητές τους στην πλάτη αναπτυσσόμενων χωρών: η Elliot Associates, ένα αμερικανικό hedge fund, εφάρμοσε πιλοτικά το πρόγραμμα τη δεκαετία του ’90, κερδίζοντας μια υπόθεση κατά του Περού, το οποίο κατέβαλε στο 400% αυτό που πήρε από την Elliot. Θεωρείται πως στην Elliot ανήκει και μέρος του χρέους της Ελλάδας. Η περίπτωση της Αργεντινής μας δίνει κάποια στοιχεία για το ποια μπορεί να είναι τα επακόλουθα στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Από τότε που η χώρα πτώχευσε το 2001, μετά από χρόνια επιβαρύνσεων και προγραμμάτων λιτότητας που τη γονάτισαν, γέμισε και αγωγές από «funds-όρνεα», που αρνούνταν να δεχθούν την υποβάθμιση. Αυτά τα funds συμπεριλαμβάνουν τόσο τη Dart όσο και την Elliot, καθώς και μια εταιρεία-ομπρέλα, γνωστή ως American Task Force Argentina, που έχει επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει την αμερικανική εξωτερική πολιτική ως μέσο πίεσης ώστε να αποπληρώσει η Αργεντινή αυτά τα χρέη. Ποιος είναι όμως αυτός ο εκκεντρικός επενδυτής, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως ο «Νο 1 δημόσιος κίνδυνος για την Αργεντινή»; Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Business Week», λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της 9ης Σεπτεμβρίου του 1993 ένα κτίριο-φρούριο που ανήκε στο μυστικοπαθή δισεκατομμυριούχο Κένεθ Νταρτ περιλουζόταν με εύφλεκτα καύσιμα και παραδινόταν στη φωτιά. Κανένας δεν 22 crash Ιούνιος 2012

Ο Νταρτ αγόρασε το συγκεκριμένο θέρετρο με τη σκέψη να φτιάξει μια καινούργια… χώρα, την οποία μάλιστα σκεφτόταν να ονομάσει «Dartania». Το σχέδιό του δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα τραυματίστηκε, καθώς το σπίτι δεν είχε ακόμα κατοικηθεί. Αλλά ο σκελετός του κτιρίου, αξίας 1 εκατομμυρίου δολαρίων, στη Σαρασότα της Φλόριντα, κάηκε μέχρι τα θεμέλια. Ποιος το έκανε; Οι πληροφορίες λένε ότι ο Κένεθ Νταρτ έδωσε στις αρχές μερικές εναλλακτικές για τους πιθανούς ενόχους. Ίσως ήταν Βραζιλιάνοι τραπεζίτες. Ήταν εξοργισμένοι επειδή ο Νταρτ, που είχε στην κατοχή του το 4% του χρέους εκείνου του έθνους σε ξένο δίκαιο, προσπαθούσε με κάθε τρόπο να διαλύσει μια αναδιάρθρωση ύψους 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ίσως ήταν ο Τόμας Νταρτ, ο μεγαλύτερος αδερφός του, ο οποίος θεωρεί ότι ο Κένεθ τον εξαπάτησε στη μοιρασιά της οικογενειακής περιουσίας και με τον οποίο βρίσκεται στα δικαστήρια διεκδικώντας ένα σημαντικό μερίδιο των οικογενειακών δισεκατομμυρίων.

Φορολογικοί πρόσφυγες Το έγκλημα δεν εξιχνιάστηκε ποτέ. Ο αδερφός του, ο Τομ Νταρτ, αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση και οι βραζιλιάνικες τραπεζικές αρχές απέφυγαν να σχολιάσουν. Αλλά ο συγκεκριμένος εμπρησμός-μήνυμα ανάγκασε τον εκκεντρικό δισεκατομμυριούχο να κάνει το βήμα που προετοίμαζε αρκετό διάστημα πριν. Τρεις μήνες αργότερα ο Κένεθ Νταρτ, σήμερα 59 ετών, και ο μικρότερος αδερφός του, Ρόμπερτ, 56 ετών, αρνήθηκαν την αμερικανική υπηκοότητά τους. Νέα μητέρα-πατρίδα τους

θα γινόταν η Μπελίζ –αν και κανένας τους δεν ζει εκεί–, ενώ και οι δυο τους έχουν και την ιρλανδική υπηκοότητα. Ο Κένεθ Νταρτ ζει σε μια φρουρούμενη ζώνη στα νησιά Κέιμαν, ενώ ο αδερφός του ζει στο Λονδίνο. Η κίνηση των αδερφών είχε ως στόχο περισσότερο τη φοροδιαφυγή παρά την ασφάλεια. Δεν είναι τυχαίο ότι αντί να πάρουν μαζί τους γονείς, τις συζύγους ή τα παιδιά τους, επέλεξαν να εγκαταλείψουν τις ΗΠΑ με τη συντροφιά του δικηγόρου τους για φορολογικά θέματα Richard J. Rastall.

Η «Dartania» και τα σχέδια για αιώνια ζωή Ο Κένεθ Νταρτ υπολογίζεται ότι έχει προσωπική περιουσία που αγγίζει τα 2,7 δισεκατομμύρια λίρες, ένα ποσό, ωστόσο, που φαίνεται ότι δεν του έχει προσφέρει μεγάλες χαρές. Με το πέρασμα των χρόνων η συμπεριφορά του, διαστρεβλωμένη από τα αμύθητα πλούτη, έχει γίνει κάτι παραπάνω από εκκεντρική. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 αγόρασε ένα σχεδόν κατεστραμμένο θέρετρο χιλιάδων στρεμμάτων στη δυτική άκρη της νήσου Grand Bahamas, ένα γνωστό προορισμό των πλουσίων και διασήμων, με αεροδιάδρομο και ιδιωτική μαρίνα. Ο Νταρτ αγόρασε το συγκεκριμένο θέρετρο με τη σκέψη να φτιάξει μια καινούργια… χώρα, την οποία μάλιστα σκεφτόταν να ονομάσει «Dartania». Το σχέδιό του δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα. Ένα όμως περιστατικό αποκαλύπτει με τον

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:10 μ.μ. Page 23

O Κένεθ Νταρτ είναι υπήκοος της Μπελίζ. Πρόκειται για τις πρώην Βρετανικές Ονδούρες, που διέπονται ακόμα από το Βρετανικό Δίκαιο, στο οποίο πλέον θα υπάγεται και το ελληνικό χρέος

περίφημο Βρετανικό Δίκαιο, στο οποίο πλέον θα περιλαμβάνεται και το ελληνικό χρέος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Όπως περιγράφει ο Μπιλ Κλίντον, λίγες μόλις ημέρες μετά την αποκήρυξη της υπηκοότητας του Νταρτ δέχθηκε ένα γράμμα από την κυβέρνηση της Μπελίζ με το οποίο του ζητούνταν η άδεια για να ανοίξει ένα προξενείο στη Φλόριντα για το νέο πρόξενο της χώρας! Το όνομά του; Κένεθ Νταρτ… Όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ: «Προφανώς η απάντηση ήταν αρνητική. Ήταν ένα ακόμα από τα πολλά κόλπα του Κένεθ Νταρτ για να γλιτώσει φόρους. Όταν αποκηρύσσεις την υπηκοότητά σου, μπορείς να βρίσκεσαι στις ΗΠΑ μόνο για περιορισμένη χρονικά περίοδο. Διαφορετικά το IRS μπορεί να σε φορολογήσει σαν κανονικό κάτοικο. Όντας, όμως, ξένος διπλωμάτης, έχεις τη δυνατότητα να παραμένεις όσο διάστημα επιθυμείς και επιπλέον να μη φορολογείσαι…». Η έκπληξη, όμως, ήρθε διά στόματος του πρώην Αμερικανού Προέδρου στην τελευταία γραμμή του ημερολογίου με μια αποκάλυψηβόμβα. Όπως αποκαλύπτει ο Μπιλ Κλίντον, ο εκκεντρικός Κένεθ Νταρτ «μισούσε τόσο πολύ να πληρώνει χρέη, που έφτιαξε μια βιοϊατρική εταιρεία ερευνών, ώστε ακόμα και μετά το θάνατό του να κρατήσει τεχνητά εν ζωή τον εγκέφαλό του, προκειμένου οι κόρες του –οι οποίες παραμένουν υπήκοοι ΗΠΑ– να μην πληρώσουν φόρους». Και καταλήγει ο Μπιλ Κλίντον: «Το

Οι βασιλιάδες του «φελιζόλ» Αυτός ο αμύθητος πλούτος ξεκίνησε από ένα ταπεινό πλαστικό φλιτζάνι... Η εταιρεία Dart Container Corp. είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος κατασκευαστής των φλιτζανιών

▲ ▲

πλέον ανάγλυφο τρόπο το πόσο αποφασισμένος ήταν να κρατήσει τον αμύθητο πλούτο του πάση θυσία. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον περιέγραφε στο προσωπικό του ημερολόγιο το 2005 τη γνωριμία του με τον Κένεθ Νταρτ, αλλά και την επεισοδιακή του σχέση με το IRS, την πανίσχυρη δηλαδή αμερικανική κυβερνητική υπηρεσία που είναι αρμόδια για τη συλλογή των φόρων και από την οποία δύσκολα κανείς μπορεί να ξεφύγει. Εκτός από τον Κένεθ Νταρτ. Ο Μπιλ Κλίντον περιγράφει ένα περιστατικό που συνέβη ύστερα από πρόσκληση του επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος Χάουαρντ Ντιν σε ένα πάρτι, στο οποίο ο πρώην Αμερικανός Πρόεδρος αρνήθηκε να παρευρεθεί. Ο λόγος, σύμφωνα με τον Κλίντον, ήταν ότι η συνάντηση θα γινόταν στο σπίτι της συζύγου του Κένεθ Νταρτ, η οποία σημειωτέον θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες χορηγούς(!) του Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ, ακόμα και σήμερα, επί Προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα… Όπως περιγράφει στο ημερολόγιό του ο Κλίντον, ο Κένεθ Νταρτ απαρνήθηκε την αμερικάνικη υπηκοότητα επί δικής του Προεδρίας και έγινε κάτοικος ενός από τους πλέον διαβόητους φορολογικούς παραδείσους, της Μπελίζ, προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή εκατοντάδων εκατομμυρίων σε φόρους. Πρόκειται για τις πρώην Βρετανικές Ονδούρες, οι οποίες σημειωτέον διέπονται ακόμα από το

χρήμα κάνει περίεργα πράγματα σε ορισμένους ανθρώπους». Αν και λίγοι γνωρίζουν την πραγματική ιστορία των αδερφών Νταρτ ή τον πατέρα τους Γουίλιαμ (ο οποίος απεβίωσε το 2011), η διεθνής αγορά υπολογίζει συντηρητικά την οικογενειακή περιουσία τους στα 5,4 δισεκατομμύρια δολάρια! Οι Νταρτ είναι οι μέτοχοι της Salomon Inc. (συνέταιροι με τον επίσης γνωστό δισεκατομμυριούχο «γύπα» των αγορών Γουόρεν Μπάφετ), που με τη σειρά της κατείχε το 11% της Federal Home Loan Mortgage Corp. Αν και ο Κένεθ Νταρτ απέτυχε να εμποδίσει την αναδιάρθρωση χρέους της Βραζιλίας, βρίσκεται ακόμα πίσω από τέτοιες επιθετικές κινήσεις σε διάφορες χώρες, όπως η Πολωνία, ο Ισημερινός, η Τουρκία και βέβαια η Αργεντινή, όπου δικαίως έχει αποκτήσει το προσωνύμιο του «μεγαλύτερου εχθρού της χώρας». Από τις κατά καιρούς συνεντεύξεις με τους συγγενείς, τους ανταγωνιστές, τους προηγούμενους υπαλλήλους και άλλους που γνωρίζουν τον Κένεθ Νταρτ προκύπτει μια εικόνα ενός μοναχικού και έντονα αντικοινωνικού ανθρώπου. Ζει σε συνθήκες αυτοεπιβαλλόμενης εξορίας, ταξιδεύει στον κόσμο με το ιδιωτικό αεροπλάνο του ή με το περίφημο γιοτ 220 ποδιών, στο οποίο έχει δώσει το όνομα της μητέρας του, Κλερ. Η σύζυγός του, Τζάνις, και οι τρεις κόρες τους ζουν στη Φλόριντα. Σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, ο Κένεθ Νταρτ αγόρασε ένα μικρό θέρετρο στα Γκραν Κέιμαν έναντι 5,3 εκατομμυρίων δολαρίων ως βασική κατοικία για την πολυμελή οικογένειά του. Πριν από αυτό ο σκεφτόταν να δηλώσει ως βασική κατοικία του το γιοτ του, το οποίο είναι θωρακισμένο, για να αντιστέκεται ακόμα και σε πυρά τορπιλών, ενώ διαθέτει και οπλικά συστήματα. Ο λόγος προφανής. Εάν το γιοτ άφηνε ποτέ τα διεθνή ύδατα, ο Νταρτ θα ήταν ένας επενδυτής χωρίς καθόλου… υπηκοότητα και άρα χωρίς κανένα έλεγχο και φορολογία. Αν και οι πηγές λένε ότι ο Κένεθ Νταρτ είναι αφοσιωμένος στην οικογένειά του, είναι προφανώς πρόθυμος να αποποιηθεί κάθε σχέσης μαζί τους για να αποφύγει τον εφοριακό. «Έχω εξετάσει πολλούς πλούσιους ανθρώπους, και υπάρχουν δύο είδη», λέει ένα πρώην ανώτερο στέλεχος των Νταρτ. «Υπάρχει το είδος που επιθυμεί να κερδίσει, αλλά δεν προσπαθεί πραγματικά να καταστρέψει τον ανταγωνισμό. Ο Κένεθ Νταρτ είναι το άλλο είδος, όπως ένας πρωτόγονος πολεμιστής που αναζητά τη δόξα όχι μόνο στη νίκη, αλλά δεν θα σταματήσει στο πεδίο της μάχης παρά μόνο όταν βάλει το το πόδι του στο στήθος του σκοτωμένου εχθρού».

Ιούνιος 2012

crash 23

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:10 μ.μ. Page 24

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

από φελιζόλ, μια θαμπή αλλά έντονα κερδοφόρα επιχείρηση. Η εταιρεία έχει 13 εργοστάσια και μεταξύ 3.000 και 4.000 υπαλλήλων παγκοσμίως και οι βιομηχανικές πηγές λένε ότι το μερίδιο στην αμερικανική μόνο αγορά υπερβαίνει το 50%. Με βάση τους αριθμούς που παρέχονται από μια αξιολόγηση της Coopers & Lybrand, η Dart Container Corp έχει ετήσια έσοδα περίπου 1,2 δισ. δολ. και ένα περιθώριο ακαθάριστου κέρδους 26%. Όπως όλες οι επιχειρήσεις της οικογένειας, η Dart Container Corp τυλίγεται με ένα πέπλο μυστικότητας. Προς το τέλος της δεκαετίας του ’50, ο William Α. Dart και ο πατέρας του, ένας ασήμαντος κατασκευαστής, ανέπτυξαν μια μηχανή που θα μπορούσε φτηνά να μετατρέπει χάντρες πολυστυρένιου σε φλιτζάνια. Δεν κατοχύρωσαν ποτέ την εφεύρεσή τους με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας –αυτό θα σήμαινε πως έπρεπε να αποκαλύψουν πώς λειτουργεί– και από τότε φροντίζουν να κρατούν εκτός τους ξένους και ακόμη και τους περισσότερους υπαλλήλους, οι οποίοι απαγορεύεται ακόμα και να δουν τις μηχανές… Το διώροφο κεντρικό κτίριο της Dart Container Corp. χαρακτηρίζεται από τα περίφημα τζάμια-καθρέφτες και από έναν ψηλό φράκτη. Η επιχείρηση δεν συμμετέχει ούτε καν στο εμπορικό επιμελητήριο περιοχής του Mason, για να μη σπάσει το άβατο…. Όταν τα αγόρια ήταν νέα, έζησαν σε ένα μέτριο σπίτι μέσα σε ένα αγρόκτημα. Οι ντόπιοι λένε ότι ήταν πάντοτε συγκρατημένα και συνηθισμένα παιδιά. Όλοι τους πήγαν στο Πανεπιστήμιο του Michigan, αλλά μόνο ο Κένεθ αποφοίτησε. Το σημείο μηδέν που θα διαιρούσε την οικογένεια μια για πάντα ήταν η ενασχόληση του ενός αδερφού, του Τομ, ο οποίος ήθελε να δημιουργήσει μια εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου και θέλησε να περάσει σταδιακά ένα μεγάλο μέρος των μετρητών της Dart Container Corp. στην ενεργειακή εταιρεία την οποία ίδρυσε. Αλλά αφότου ο Κένεθ Νταρτ αποφοίτησε με δίπλωμα μηχανολόγου-μηχανικού και προσχώρησε στην επιχείρηση, αντιτάχθηκε βίαια στην επιχείρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι σχέσεις με τον Σόρος και η… φιλανθρωπική του δράση Ο Κένεθ Νταρτ είναι μια αδιαμφισβήτητα πολυσχιδής προσωπικότητα. Πολλοί μάλιστα τον χαρακτηρίζουν ως τον επόμενο Γουόρεν Μπάφετ, ίσως όχι άδικα. Η αλήθεια είναι ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος σπανίως χάνει και πάντοτε καταφέρνει να βρίσκεται εκεί που υπάρχει άφθονο χρήμα. Το εκπληκτικό είναι ότι αν και είναι μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στον κόσμο, ο συγκεκριμένος κύριος κινείται σχεδόν πάντοτε με απόλυτη μυστικότητα και χωρίς να αφήνει ίχνη. Δεν είναι τυχαίο ότι αποφεύγει κάθε είδους εκδήλωση και πως δύσκολα κανείς μπορεί να βρει ακόμα και μια 24 crash Ιούνιος 2012

Ξένα δικηγορικά γραφεία ετοιμάζουν ήδη τη δικαστική μάχη κατά της Ελλάδας. Η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται να παρατάξει απέναντί τους τους δικηγόρους της εταιρείας που εδώ και 10 χρόνια αποκρούει τους «γύπες» που έχουν στο στόχαστρo την Αργεντινή φωτογραφία του. Αυτό όμως δεν τον εμποδίζει από το να βρίσκεται δίπλα στα μεγαλύτερα κερδοσκοπικά funds του κόσμου. Το 2001 τον βρίσκουμε στο πλευρό του δισεκατομμυριούχου Τζορτζ Σόρος, να κατέχουν ένα σημαντικό ποσοστό μετοχών του ενεργειακού κολοσσού Gazprom, ενώ ταυτόχρονα φαίνεται αποκτά στενές επενδυτικές σχέσεις με το διαβόητο πλέον Μπόρις Τζόρνταν, τον ιδιοκτήτη του επενδυτικού σχήματος Sputnik Investment Group, ο οποίος και αντικατέστησε τον ιδρυτή του τηλεοπτικού κολοσσού NTV Γκιζίνσκι, με τον οποίο ήρθε σε έντονη αντιδικία το fund του Σόρος. Υπενθυμίζεται ότι ο Γκιζίνσκι, ταξιδεύοντας από το Ισραήλ στην Αθήνα τον Αύγουστο του 2003, συνελήφθη με βάση μια διακρατική συμφωνία Ελλάδας-Ρωσίας, με κατηγορίες εναντίον του για απάτη και ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Όπως είχε τότε γράψει η «Ελευθεροτυπία», μετά από έντονες πιέσεις Αμερικανών και κυρίως από τον τότε πρεσβευτή στην Ελλάδα Τόμας Μίλερ, αλλά και την παρέμβαση Ισραηλινών ο Γκιζίνσκι αποφυλακίστηκε μετά από 5 ημέρες. Ο Μπόρις Τζόρνταν, κάτοχος της αμερικανικής υπηκοότητας, είχε αποκτήσει τον τίτλο του «δεξιού χεριού» του γνωστού κερδοσκοπικού fund του Σόρος, o οποίος είχε τοποθετήσει στη ρωσική αγορά ήδη από τις αρχές του 2000 σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια, γεγονός που τον έκανε το μεγαλύτερο ιδιώτη επενδυτή στη

χώρα. Αν και ο Σόρος ήταν το μεγάλο «ψάρι», οι Ρώσοι θυμούνται πολύ καλά ακόμα και τον Κένεθ Νταρτ, ο οποίος υπό την καθοδήγηση του Μπόρις Τζόρνταν αποτέλεσε το δεύτερο μεγαλύτερο επενδυτή σε αρκετές κρίσιμες για τη Ρωσία κρατικές επιχειρήσεις, με σημαντικότερη την Gazprom, η οποία ήλεγχε σε μεγάλο κομμάτι και το πρώτο ιδιωτικό κανάλι της χώρας, το NTV. Διαβόητη είναι και η κόντρα που είχε ο Κένεθ Νταρτ με το πρώην ισχυρό αφεντικό της χρεοκοπημένης ενεργειακής εταιρείας Yukos, το φυλακισμένο σήμερα Κοντορκόφσκι, ο οποίος κατηγορεί τον Πούτιν για πολιτική δίωξη επειδή επεδίωξε να ασχοληθεί με την πολιτική. Ο Κένεθ Νταρτ, ο οποίος είχε ένα σημαντικό ποσοστό των μετοχών της Yukos, ενεπλάκη σε μια πολυετή δικαστική μάχη με τη ρωσική εταιρεία, όταν ο Κοντορκόφσκι θέλησε να τον πετάξει εκτός μετοχικού σχήματος. Οι δικηγόροι του Νταρτ εμφάνισαν στο δικαστήριο στοιχεία ότι μετοχές της Yukos αλλά και περιουσιακά της στοιχεία είχαν μεταφερθεί σε εξωτικούς παραδείσους, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος. Τελικά, αναγκάστηκε να πουλήσει. Όπως όλοι οι μεγάλοι και αδίστακτοι επενδυτές, έτσι και ο Κένεθ Νταρτ έχει φροντίσει για την υστεροφημία του, συμμετέχοντας ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου στο περίφημο Dart Foundation, το οποίο ίδρυσαν οι γονείς του το 1984. Ανάμεσα στις διάφορες φιλανθρωπικές του δραστηριότητες ξεχωρίζει χωρίς αμ-

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:11 μ.μ. Page 25

Όπως περιγράφει ο Μπιλ Κλίντον, λίγες μόλις ημέρες μετά την αποκήρυξη της υπηκοότητας του Νταρτ δέχθηκε ένα γράμμα από την κυβέρνηση της Μπελίζ με το οποίο του ζητούνταν η άδεια για να ανοίξει ένα προξενείο στη Φλόριντα για το νέο πρόξενο της χώρας! Το όνομά του; Κένεθ Νταρτ…

φιβολία το περίφημο Dart Center for Journalism and Trauma. Πρόκειται για μια παγκόσμια δεξαμενή σκέψης για δημοσιογράφους που καλύπτουν τη βία, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στους σκοπούς του. Μάλιστα, το 2010 ο διευθυντής του Dart Centre Europe, Γκάβιν Ρις, συμμετείχε ως ομιλητής σε μια εκδήλωση του Διεθνούς Ινστιτούτου για την Ασφάλεια που διοργανώθηκε στην Αθήνα υπό την αιγίδα της ΕΣΗΕΑ. Δεν είναι όμως και η μοναδική δραστηριότητά του. Μέσα από ένα πολυδαίδαλο δίκτυο επιχειρήσεων συμμετέχει σε φαρμακευτικές και ιατρικές εταιρείες, σε κονσόρτσιουμ που ασχολούνται με το real estate και δεκάδες άλλες δραστηριότητες, που του επιτρέπουν να σβήνει τα ίχνη του.

Το παρασκήνιο της πληρωμής

▲ ▲

Αυτό που δικαιολογημένα προκαλεί έντονες αντιδράσεις στην υπόθεση της πληρωμής του ομολόγου είναι ότι σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρωζώνης ήταν κατά της πληρωμής του, με επικεφαλής τη Γαλλία, ενώ στις χώρες που αντιδρούσαν και ζητούσαν να πληρωθεί, για να αποφευχθεί πιστωτικό γεγονός, ήταν η Γερμανία. Επίσης, δεν αξιοποιήθηκε η παλαιότερη δήλωση του προέδρου του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, που είχε προειδοποιήσει ότι δεν θα πληρωθεί στο άρτιο το ομόλογο, καθώς δεν προβλέπει διαθέσιμα κεφάλαια η νέα δα-

νειακή σύμβαση και μάλιστα ότι η μη πληρωμή στο άρτιο δεν συνιστά πιστωτικό γεγονός. Το παρασκήνιο της απόφασης για την πληρωμή του ομολόγου αποκαλύπτει ο διάλογος των πολιτικών αρχηγών, υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, καθώς την «πλάστιγγα» έγειρε για άλλη μια φορά η απόφαση ενός έμπιστου ανθρώπου των αγορών, του Λουκά Παπαδήμου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευ. Βενιζέλο, που χειρίστηκε το PSI, του τηλεφώνησε ο κ. Παπαδήμος για να συζητήσουν για το αν θα πληρωθεί ή όχι το ομόλογο και ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος του είπε ότι τάσσεται κατά της πληρωμής. Ο κ. Παπαδήμος, σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο, του είπε ότι σταθμίζοντας τη θέση της χώρας, τα δεδομένα, τους νομικούς κινδύνους και το γεγονός ότι αυτό δεν προδικάζει επόμενες πληρωμές, θα ενημερώσει τους αρχηγούς των κομμάτων ότι η απόφασή του είναι, αφού δεν συμφώνησαν οι πιστωτές, να πληρώσουμε τα 463 εκατομμύρια ευρώ. Ο κ. Βενιζέλος φρόντισε στα πρακτικά της συνάντησης με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να διατυπώσει με σαφήνεια τη θέση του. «Έδωσε την εντολή αυτή ο κ. Παπαδήμος, αλλά εγώ είχα δηλώσει τη δική μου αντίθεση». Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ανέφερε επίσης ότι η συντριπτική πλειονότητα των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, με εξαίρεση τη Γερμανία, ετάχθη υπέρ της μη πληρωμής, διότι πρέπει να υπάρχει αξιοπιστία σε σχέση με ένα PSI και πρέπει να υπάρχει και εντιμότητα στις σχέσεις μας με

αυτούς που υπήχθησαν στο PSI, όπως είναι τα ασφαλιστικά ταμεία, οι μικροομολογιούχοι κ.λπ. και πολύ περισσότερο οι ελληνικές τράπεζες, οι ξένες τράπεζες και τα ξένα funds. Η μη πληρωμή του ομολόγου δεν συνιστά «default» της χώρας, υποστήριξε ο κ. Βενιζέλος στο ερώτημα του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ αν η μη πληρωμή του ομολόγου σήμαινε πιστωτικό γεγονός. Όπως εξήγησε, «συνιστά “default” του συγκεκριμένου ομολόγου με αριθμό έκδοσης που δεν προκαλεί διασταυρωμένο “default”, “cross default”. Και δεν θέτει σε κατάσταση “default” τη χώρα. Και γι' αυτό έχουν ζητηθεί οι αναγκαίες εγγυήσεις και ασυλίες, τα “waivers”, και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από το EFSF και από την κυβέρνηση του Λουξεμβούργου, γιατί το δίκαιο του Λουξεμβούργου διέπει τη λειτουργία του EFSF. Και δεν είναι τυχαίο ότι η συντριπτική πλειονότητα των κρατών-μελών, για παράδειγμα η Γαλλία, ήθελε να κρατήσουμε αυτή τη στάση, με τη βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει πρόβλημα για την Ευρωζώνη, με τη βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει πρόβλημα για το EFSF και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ιδίως δεν συνιστά “cross default” της χώρας, αλλά του συγκεκριμένου ISIN, του συγκεκριμένου αριθμού του ομολόγου». Ο κ. Τσίπρας αντιπρότεινε τη διαπραγμάτευση με τους πιστωτές για πληρωμή αντίστοιχου ύψους με εκείνη που προβλέπεται για το PSI, αλλά δήλωσε ότι σέβεται την απόφαση του πρωθυπουργού… Σχολιάζοντας την πληρωμή του ομολόγου των 430 εκατ. ευρώ, ο επικεφαλής του ΙΙF Τσαρλς Νταλάρα ανέφερε πως αύξησε σε ένα βαθμό τις ανησυχίες, όμως δεν θα γινόταν εάν δεν υπήρχαν οι εξαιρετικές πολιτικές αβεβαιότητες στην τρέχουσα συγκυρία. Σημειώνεται πως, σύμφωνα με δημοσίευμα στο Reuters που επικαλείται την τοποθέτηση του Τζέιμς Κάμπελ, συνεργάτη στο διεθνές δικηγορικό γραφείο Pillsbury, η αποπληρωμή του ομολόγου μπορεί να προκαλέσει σημαντικές διαμαρτυρίες από τους ομολογιούχους οι οποίοι συμφώνησαν με την προηγούμενη αναδιάρθρωση του χρέους, καθώς η αναδιάρθρωση είχε γίνει στη βάση ότι η Ελλάδα δεν είχε διαθέσιμα για να κάνει οτιδήποτε άλλο. Επίσης, εκπρόσωπος του νομικού γραφείου Brawn Rudnick, το οποίο συμβουλεύει τους πιστωτές που κατέχουν άλλα ελληνικά ομόλογα, που δεν συμμετείχαν στην ανταλλαγή Steven Friel, αναφέρει ότι η Ελλάδα είχε διαμηνύσει ότι δεν θα πληρώσει τους ομολογιούχος που δεν συμμετείχαν στο PSI, ενδεχομένως με την ελπίδα ότι τουλάχιστον κάποιοι από αυτούς θα εγκαταλείψουν την προσπάθεια διεκδίκησης. Έτσι, εκτιμά ότι η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις προς τους ομολογιούχους να πληρώσεις εξολοκλήρου και τα άλλα Ιούνιος 2012

crash 25

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:11 μ.μ. Page 26

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

ομόλογα που θα ωριμάσουν κατά τα προσεχή έτη. Παράλληλα, ο Τζέισον Μανωλόπουλος, διαχειριστής του Dromeus Capital Fund, τόνισε ότι η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης μπορεί να εξοργίσει τους 150.000 ομολογιούχους στους οποίους επιβλήθηκε το «κούρεμα» στα ομόλογα που κατείχαν. Απομένουν ομόλογα ύψους 6 δισ. ευρώ, που είναι εκτός PSI, και το επόμενο λήγει στις 13 Σεπτεμβρίου 2012, όταν ωριμάζει δάνειο του ΟΣΕ ύψους 190 εκατ. ευρώ και στις 21 Δεκεμβρίου 2012 λήγει δάνειο επίσης του ΟΣΕ ύψους 250 εκατ. ευρώ, ενώ το τελευταίο λήγει το έτος 2057.

Κινδυνεύει ο ελληνικός χρυσός από τον Κένεθ Νταρτ; Το συγκεκριμένο περιστατικό με το ομόλογο –το οποίο σίγουρα δεν θα είναι και το μοναδικό– αποδεικνύει γιατί ήταν καταστροφική η υπαγωγή του χρέους από το ελληνικό στο Βρετανικό Δίκαιο και κυρίως πόσο ανυπεράσπιστη θα είναι η χώρα μας, που έχει ήδη εγκαταλείψει ακόμα και τα δικαιώματα ασυλίας της. Το ερώτημα που προκύπτει είναι σαφές: Θα μπορούσαν να κινδυνέψουν περιουσιακά στοιχεία της χώρας μας στο εσωτερικό ή το εξωτερικό ή ακόμα και η διεθνής βοήθεια; Η απάντηση είναι δυστυχώς ναι. Η διεθνής πρακτική δείχνει ότι όλα μπορούν να συμβούν. Όταν οι χώρες αρνούνται να πληρώσουν, τα όρνεα τις καταδιώκουν ανά τον κόσμο, επιχειρώντας να αρπάξουν τα εκτός χώρας περιουσιακά στοιχεία. Σε μια περίπτωση ένα ιδιαίτερα επιθετικό και ανάλγητο «fundόρνεο» προσπάθησε να βάλει χέρι σε χρήματα ανθρωπιστικής βοήθειας με αποδέκτη τη Δημοκρατία του Κονγκό. Μέχρι σήμερα η Δημοκρατία του Κονγκό καταδιώκεται από ένα άλλο fund, που ονομάζεται FG Hemisphere, με το οποίο βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη για περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο Τζέρσεϊ. Ένας νόμος που πέρασε τις τελευταίες μέρες στη Βρετανία ορίζει πως πλέον τα «funds-όρνεα» δεν θα μπορούν να κερδοσκοπούν επί των παλαιών χρεών χωρών με πολύ χαμηλό εισόδημα στα βρετανικά δικαστήρια – πρόκειται για ένα τεράστιο βήμα μπροστά. Ωστόσο, ο εν λόγω νόμος δεν έχει εφαρμογή σε άλλες χώρες –από τη Νιγηρία ως την Ελλάδα– ή σε νέα χρέη. Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι σε περίπτωση άρνησης πληρωμής ο κ. Νταρτ ή οποιοσδήποτε άλλος θα μπορούσε να διεκδικήσει και να μπλοκάρει δικαστικά περιουσιακά στοιχεία της χώρας. «Πρόκειται στην ουσία για μια στρατηγική “win win” για τα hedge funds, αφού και στη μία και στην άλλη περίπτωση θα έβγαιναν κερδισμένα», ανέφεραν διαχειριστές κεφαλαίων. Η ελληνική κυβέρνηση εν τω μεταξύ δήλωσε ότι οι πληρωμές της περασμένης Τρίτης δεν δη26 crash Ιούνιος 2012

Το ερώτημα που προκύπτει είναι σαφές: Θα μπορούσαν να κινδυνέψουν περιουσιακά στοιχεία της χώρας μας στο εσωτερικό ή το εξωτερικό ή ακόμα και η διεθνής βοήθεια; Η απάντηση είναι δυστυχώς ναι μιουργούν προηγούμενο, αλλά στην αγορά λέγεται ότι τώρα πλέον υπάρχει ακριβώς ουσιαστικό προηγούμενο, το οποίο δύσκολα μπορεί να ανατραπεί νομικά, τη στιγμή μάλιστα που μεγάλο μέρος των ομολόγων έχει συγκεντρωθεί στα χέρια hedge funds που συνηθίζουν να εκβιάζουν χρεοκοπημένες κυβερνήσεις. Από την άλλη πλευρά, όπως όλοι επεσήμαναν, ίσως εξαγριωθούν όσοι έχουν ήδη υποχρεωθεί να συμμετάσχουν στο PSI, καθώς η πληρωμή του ομολόγου δημιουργεί ηθικά και νομικά ζητήματα, αν και δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεώρησαν εξαρχής λάθος την απόπειρα ένταξης στο PSI δανείων που είχαν λάβει οι ΔΕΚΟ από ελληνικές και ξένες τράπεζες.

To hedge fund Dart Management και το επιθετικό επενδυτικό κεφάλαιο Elliott Advisors, το οποίο είναι γνωστό για τις δικαστικές αντιδικίες του σε περιπτώσεις αναδιάρθρωσης χρεών σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, φέρεται να κατέχουν σημαντικό ποσοστό των ελληνικών ομολόγων ξένου δικαίου, γεγονός το οποίο δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια στην επόμενη δοκιμασία που αφορά ομόλογα αξίας 183 εκατ. ευρώ που δεν συμμετείχαν στο πρόγραμμα ανταλλαγής και λήγουν στις 13 Σεπτεμβρίου.

Η ώρα των δικηγορικών γραφείων Ξένα δικηγορικά γραφεία, όπως τα Brown Rudnick και Bingham McCutchen, ετοιμάζουν ήδη τη δικαστική μάχη κατά της Ελλάδας. Η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται να παρατάξει απέναντί τους τους δικηγόρους της Cleary Gottlieb Steen & Hamilton, της ίδιας εταιρείας που εδώ και δέκα χρόνια αποκρούει τους αδίστακτους κερδοσκόπους που έχουν στο στόχαστρό τους την Αργεντινή και βέβαια όχι με το

αζημίωτο. Η Cleary, Gottlieb Steen & Hamilton LLP έχει ήδη σύμβαση για την προετοιμασία της δανειακής σύμβασης, που προέβλεπε αμοιβή 6.000.000 ευρώ και 1.500.000 ευρώ έξτρα αμοιβή για κάθε μήνα που παρατείνεται η σύμβαση. Υπολογίστε ότι η σύμβαση έληγε στις 6 Οκτωβρίου και το PSI ολοκληρώθηκε τέλη Μαρτίου και θα βρείτε ότι παίρνει συνολικά κάπου 15 εκατ.! Τα 6.000.000 ευρώ της αμοιβής συν 9 ακόμα (1.500.000 x 6 μήνες) για τους έξι μήνες που έχουν περάσει. Ενδεικτική της δύσκολης μάχης που θα δώσει η Αθήνα είναι η πιο πρόσφατη αρνητική για την Αργεντινή δικαστική απόφαση, που εκδόθηκε στις αρχές του Μαρτίου και η οποία ζητάει από τη χώρα να πληρώσει τους Κένεθ Νταρτ και Πολ Σίνγκερ. Το 2000 το hedge fund του Σίνγκερ, Elliott Management, είχε καταφέρει να αποσπάσει 58 εκατ. δολάρια και από το Περού, με την ίδια τακτική του δικαστικού εκβιασμού. Τα αμερικανικά δικαστήρια έχουν αποφανθεί ότι ο Νταρτ έχει λαμβάνειν κάτι περισσότερο από 2 δισ. δολάρια από την κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρτσνερ, η οποία έχει προσφέρει συμβιβαστικές λύσεις στον Νταρτ, τις οποίες όμως αυτός απορρίπτει. Από την περασμένη Παρασκευή οι δικηγόροι του άρχισαν να επιδιώκουν την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ύψους 100 εκατ. δολαρίων της Κεντρικής Τράπεζας της Αργεντινής, τα οποία έχουν κατατεθεί στην Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών (Fed) στη Νέα Υόρκη. Εφετείο των Ηνωμένων Πολιτειών ωστόσο έχει ήδη αποφανθεί ότι τα χρήματα αυτά προστατεύονται από τον αμερικανικό Νόμο περί Προστασίας Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων.

020_027_KENETH DART 26/3/14 5:11 μ.μ. Page 27

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 28

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟ CRASH • ΜΙΛΑΕΙ O AΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΒΟΗΘΗΣΕ

Ερίκ Τουσέν

”

ΜΠΟΡΕιTE NA διαγΡαψΕΤΕ ΤΟ ΧΡΕΟΣ

”

• «Όλο το χρέος του Μνημονίου είναι επαχθές» «Θα στηρίξουμε με τις γνώσεις μας • κάθε προσπάθειά σας» «H χώρα σας αποτελεί το εργαστήριο • όπου εφαρμόζεται η νέα θεραπεία-ΣΟΚ»

28 crash Ιούνιος 2012

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 29

ΤΟ ΕΚΟΥΑΔΟΡ ΝΑ ΔΙΑΓΡΑΨΕΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΩΞΕΙ ΤΟ ΔΝΤ O Πρόεδρος του Ισημερινού (Εκουαδόρ) Ραφαέλ Κορέα

Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

Σ

Κάντε το όπως ο Ρ. Κορέα στον Ισημερινό Στη δική σας περίπτωση είναι πιο εύκολο, γιατί τα συμβόλαια είναι πολύ λιγότερα

▲ ▲

τάθηκε μόνος ενώπιον του πλήθους, χαλάρωσε τη γραβάτα του και άνοιξε το πουκάμισό του: «Αν θέλετε να με σκοτώσετε, ορίστε, εδώ είμαι. Σκοτώστε τον Πρόεδρό σας αν είστε τόσο δυσαρεστημένοι, αν είστε τόσο γενναίοι», φώναξε ο μελαχρινός άντρας με τα αδρά χαρακτηριστικά, αψηφώντας την οργή του πλήθους. Ήταν ο Πρόεδρος του Ισημερινού (Εκουαδόρ) Ραφαέλ Κορέα. Και αντιμετώπιζε τoυς εξεγερμένους αστυνομικούς που επιχειρούσαν πραξικόπημα – υποκινούμενοι από την ολιγαρχία της χώρας. Μια ολιγαρχία που ακόμα πολεμά τον Πρόεδρο που έβγαλε τη χώρα του από τη «μακρά νεοφιλελεύθερη νύχτα» του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας και σήμερα απολαμβάνει δημοτικότητα 70%! Περίπου τρία χρόνια νωρίτερα, το 2007, κάποιοι επιστήμονες εισέρχονταν στα δωμάτιά τους στο ξενοδοχείο όπου διέμεναν κι έμεναν άφωνοι: οι κούτες που περιείχαν έγγραφα του υπουργείου Οικονομικών για την περίοδο πριν από την Προεδρία Κορέα είχαν κάνει φτερά! Οι επιστήμονες ήταν μέλη της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου που είχε συστήσει ο Ισημερινός μετά την εκλογή Κορέα. Στην επιτροπή αυτή συμμετείχαν δώδεκα ειδικοί από τον Ισημερινό και έξι από το εξωτερικό. Μεταξύ αυτών και ο Βέλγος πολιτικός επιστήμονας και ιστορικός Ερίκ Τουσέν. Ο Ερίκ Τουσέν μιλάει σήμερα στο «Crash» και περιγράφει πώς ο μύθος που θέλει τον Δαβίδ να νικά τον Γολιάθ έγινε για μία ακόμα φορά πραγματικότητα στον Ισημερινό, παρά τις αναπόφευκτες δυσκολίες: Μετά από 14 μήνες εργασιών η Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου εξέδωσε το πρώτο πόρισμα, κηρύττοντας ένα μεγάλο κομμάτι του χρέους ως επαχθές. Κατόπιν, η κυβέρνηση το διέγραψε μονομερώς, πληρώνοντας στους πιστωτές 35 σεντς το δολάριο! Η Ουάσινγκτον είχε μόλις πάθει εγκεφαλικό επεισόδιο… Η χώρα που πριν από μια δεκαετία χαρακτηριζόταν «δημοκρατία της Μπανάνας» σήμερα, σύμφωνα με τον βρετανικό «Guardian», ίσως αποτελεί «το πιο ριζοσπαστικό και εκπληκτικό μέρος να ζει κανείς». Οι κοινωνικές παροχές έχουν αυξηθεί, με τους φτωχούς να παίρνουν μια σειρά από επιδόματα και την πρόσβαση στην υγεία να είναι πλέον εντελώς δωρεάν, ενώ αύξηση σημειώνουν και οι δημόσιες επενδύσεις. Το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας μειώθηκε σε 28,6% (2011) από 37,6% το 2006. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Liege στο Βέλγιο, ιδρυτής και πρόεδρος της Οργάνωσης για την Κατάργηση του Χρέους του Τρίτου

Ιούνιος 2012

crash 29

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 30

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Κόσμου (CADTM, www.cadtm.org) και συγγραφέας πολλών βιβλίων, ο Ερίκ Τουσέν συμμετείχε αφιλοκερδώς στην Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του Ισημερινού. Εκτός από τη γνώση, διαθέτει και την εμπειρία που πιστοποιεί ότι ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός. Αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση. Καταφέραμε να επικοινωνήσουμε μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας με τον Ερίκ Τουσέν («δεν θα τον βρείτε σε συγκεκριμένο τηλεφωνικό αριθμό, ταξιδεύει συνεχώς», με ενημέρωσαν). Ήταν έκδηλο το ενδιαφέρον του για τις εξελίξεις στην Ελλάδα: «Επιβεβαιώθηκε ότι θα έχετε ξανά εκλογές;» με ρώτησε. Τον κάλεσα την επομένη στο τηλέφωνο του ξενοδοχείου στην Κροατία, όπου βρισκόταν για να συμμετάσχει σε διεθνές forum για το μέλλον της Ευρώπης, μαζί με πλήθος προσωπικοτήτων της παγκόσμιας διανόησης. Ο Ερίκ Τουσέν λέει απερίφραστα στο «Crash» ότι το χρέος που προέκυψε από το Μνημόνιο είναι σίγουρα επαχθές και δηλώνει δημόσια μέσω του περιοδικού μας ότι ο ίδιος και η οργάνωσή του είναι πρόθυμοι να συμμετέχουν ενεργά σε μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου για το ελληνικό χρέος. «Είναι ευκολότερο για εσάς να ελέγξετε το χρέος σας από ό,τι ήταν για τον Ισημερινό. Κάντε το!» Θα βρει, άραγε, μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου ευήκοα ώτα στην κυβέρνηση η έκκληση του καθηγητή; Παλαιότερη προειδοποίηση προς την Ελλάδα είχε πέσει στο κενό: «Εμείς είχαμε προειδοποιήσει τον Γιώργο Παπανδρέου έγκαιρα! Πριν ακόμα η Ελλάδα προσφύγει στο ΔΝΤ ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός σε ένα διεθνές φόρουμ είχε απευθυνθεί στον Πρόεδρο Ραφαέλ Κορέα, ζητώντας την εμπειρία του για την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους», είχε πει ο υπουργός Εξωτερικών του Ισημερινού Έκο Ρικάρδο Πατίνιο σε ομιλία του σε διεθνές συνέδριο στο Κίτο (όπως αναφέρει ο Λ. Βατικιώτης). « Έλεγε πολλά ο Έλληνας πρωθυπουργός», συνέχισε ο Πατίνιο. «“Κοίτα”, του είπε ο Κορέα. “Υπάρχει ένα πράγμα που δεν πρέπει να κάνεις και ένα μόνο που πρέπει να κάνεις, αν θέλεις να μην το πληρώσεις. Αυτό που δεν πρέπει να κάνεις είναι να απευθυνθείς στο ΔΝΤ. Κι αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να συστήσεις Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου”. Στη συνέχεια ο Παπανδρέου έκανε ακριβώς τα αντίθετα»... Ξεκινήσαμε, λοιπόν, την κουβέντα με τον καθηγητή Τουσέν από τις ελληνικές εκλογές. Του ανέφερα ότι η πρόταση για σύσταση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου στην Ελλάδα επανήλθε στην επικαιρότητα αυτή την περίοδο. «Είναι όμως χαρακτηριστικό», του λέω, «ότι η πρόταση απορρίφθηκε και από τα δύο κόμματα που κυβερνούσαν επί δεκαετίες την Ελλάδα. Γιατί πιστεύετε ότι μπορεί να μη θέλουν να ελέγξουν το χρέος, άρα και την πιθανότητα να κατοχυρώσουν έτσι και δικαίωμα διαγραφής του;» 30 crash Ιούνιος 2012

Η Τρόικα γνωρίζει καλά ότι με αυτή την πολιτική δεν μπορεί να δημιουργήσει ανάπτυξη στην Ελλάδα. Ο πραγματικός της στόχος, όμως, είναι να ενισχύσει τις τράπεζες

”

«Είναι ξεκάθαρο ότι το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. δεν υποστηρίζουν μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, γιατί αυτή θα δείξει την ευθύνη τους στη δημιουργία του χρέους της χώρας», απαντάει χωρίς περιστροφές. «Και φέρουν μεγάλη ευθύνη για το χρέος, τόσο όσον αφορά τη δεκαετία 1990-2000, όσο και το νέο χρέος, με το Μνημόνιο. Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για επαχθές χρέος». Αξίζει να επισημανθεί ότι ως «επαχθές» ορίζεται το χρέος που α) έχει συναφθεί χωρίς τη συγκατάθεση του έθνους, β) τα ποσά που εισέρευσαν από το δάνειο σπαταλήθηκαν με τρόπο που αντιβαίνει στα συμφέροντα του έθνους και γ) ο πιστωτής είναι ενήμερος για τα παραπάνω. Ο όρος επινοήθηκε από τον Ρώσο καθηγητή νομικών Αλεξάντερ Σακ, ο οποίος μετατόπισε το ερώτημα από το αν μπορεί μια χώρα να πληρώσει το δημόσιο χρέος της στο αν πρέπει να το πληρώσει. Μπορείτε να μας αναλύσετε εν συντομία γιατί το χρέος μας είναι επαχθές; «Ας ξεκινήσουμε με το νέο χρέος, αυτό που δημιουργήθηκε από το Μάιο του 2010 μέχρι σήμερα. Αυτό συνδέεται με τους όρους που επιβλήθηκαν από την Τρόικα και οι οποίοι συνεπάγονται παραβίαση οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των Ελλήνων πολιτών, στην οποία εντάσσεται και η μείωση μισθών και συντάξεων. Για παράδειγμα, το πρώτο Μνημόνιο δεν κυρώθηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο. Και η διαδικασία, όμως, υπαγωγής στο Μνημόνιο δεν ήταν δημοκρατική. Η Τρόικα λέει “αποδεχτείτε τους όρους, αλλιώς θα κοπεί η βοήθεια” – δηλαδή, δεν σέβεται στο ελάχιστο τις αρχές της

δημοκρατίας σε μια κυρίαρχη χώρα. Θεωρώ ότι το 2013 αυτό το νέο χρέος θα αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού δημόσιου χρέους της Ελλάδας. Αυτό το νέο χρέος είναι επαχθές και πρέπει να διαγραφεί. Επιπλέον, πρέπει να αναλύσουμε το χρέος που δημιουργήθηκε τη δεκαετία 1990-2000, και για την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς και το χρέος που συνδέεται με τις συνθήκες υπό τις οποίες η Ελλάδα εισήχθη στην Ευρωζώνη. Πολλά χρήματα προέρχονται από τη Γερμανία και ιδιωτικές τράπεζες του πυρήνα της Ε.Ε. Είναι ξεκάθαρο ότι μεγάλα ποσά εισήλθαν στην Ελλάδα με τη μορφή ιδιωτικού ή δημόσιου χρέους. Οι ιδιωτικές τράπεζες της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου, έδωσαν αυτά τα δάνεια γιατί ήταν επικερδή γι’ αυτές. Και έβλεπαν ότι, αν προέκυπτε κάποιο πρόβλημα, θα τις διέσωζε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οπότε, μπορούμε να συζητήσουμε και το κατά πόσο αυτός ο τύπος δανείων ήταν νόμιμος». Πράγματι, η ΕΚΤ «διέσωσε» τις τράπεζες, δανείζοντάς τους με 1% επιτόκιο. «Από το Δεκέμβριο του 2011 έως το Φεβρουάριο του 2012 η ΕΚΤ έδωσε συνολικά δάνεια 1 τρισ. ευρώ με επιτόκιο 1% για να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές τράπεζες και τις μεγάλες τράπεζες της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας, της Αυστρίας, καθώς και της Ελλάδας και της Ιταλίας». Και μετά τα κράτη δανείζονται από τις τράπε-

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 31

Κι όμως, ο Γ. Παπανδρέου είχε συμβουλευτεί τον Ρ. Κορέα για το χρέος! Σύμφωνα με τον Ρ. Πατίνιο (φωτό), ο πρόεδρος του Ισημερινού είχε πει στον ΓΑΠ: «Αυτό που δεν πρέπει να κάνεις είναι να απευθυνθείς στο ΔΝΤ. Κι αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να συστήσεις Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου». «Στη συνέχεια ο Παπανδρέου έκανε ακριβώς τα αντίθετα»...

ζες με αυξημένο επιτόκιο. «Ναι… έπειτα δανείζουν τα χρήματα σε περιφερειακές χώρες με 4, 5, 6 και 7% επιτόκιο. Στο Εμπορικό Δίκαιο αυτό θεωρείται ότι παραβιάζει τους κανόνες δίκαιου εμπορίου. Πλουτίζουν με καταχρηστικό τρόπο». Οπότε, το χρέος είναι απλώς ένα εργαλείο το οποίο μετέρχεται η πολιτική και οικονομική ελίτ για να ελέγχει και να κατευθύνει τους πολίτες και να επιβάλλει συγκεκριμένη πολιτική; «Είναι ξεκάθαρο ότι η Τρόικα χρησιμοποιεί το χρέος της Ελλάδας σαν εργαλείο για να επιβάλλει μια πολιτική που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ελλήνων. Χρησιμοποιεί την Ελλάδα και ως παράδειγμα για να εκβιάζει άλλες χώρες –σαν την Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Ισπανία– και για να τους επιβάλλει πολιτική παρόμοιου τύπου. Πρέπει να καταλάβετε ότι η Ελλάδα δεν είναι η εξαίρεση. Η Ελλάδα είναι ένα εργαστήριο όπου εφαρμόζεται η νέα θεραπεία-σοκ».

Η κλασική συνταγή του ΔΝΤ… «Ακριβώς. Αυτό που συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα εφαρμόστηκε για 20-30 χρόνια στις περιοχές που προανέφερα». Και είδαμε τα αποτελέσματα... «Η συνταγή απέτυχε αν κάποιος θεωρήσει ότι ο στόχος της ήταν να δημιουργήσει, για παράδειγμα, ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Αλλά το πραγματικό κίνητρο του ΔΝΤ και της υπόλοιπης Τρόικας, ΕΚΤ και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν είναι να δημιουργήσουν ανάπτυξη. Γνωρίζουν εξαιρετικά καλά ότι αυτού του τύπου οι πολιτικές δεν θα κάνουν την Ελλάδα να ανακάμψει οικονομικά. Δεν είναι ανόητοι. Είναι έξυπνοι. Χρησιμοποιούν την κρίση στρατηγικά, για να μειώσουν τους μισθούς και να ευτελίσουν τις συνθήκες ζωής του πληθυσμού, γιατί επιδιώκουν μια χώρα κι έναν κόσμο στον οποίο αυξάνεται το κέρδος για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό είναι το πραγματικό τους κίνητρο. Θέλουν να βοηθήσουν και να ενισχύσουν μεγάλες εταιρείες, όπως την

Goldman Sachs, την Deutsche Bank, την JP Morgan και όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές ιδιωτικές τράπεζες. Ένας οικονομολόγος που δεν είναι αριστερός, ο νομπελίστας Στίγκλιτς, έγραψε στο βιβλίο του “Η Μεγάλη Αυταπάτη” ότι εάν αναλύσεις επιφανειακά τις πολιτικές του ΔΝΤ, μπορεί να φανεί παράλογη και αποτυχημένη. Αλλά ότι, εάν σκεφθείς πως το ΔΝΤ στηρίζει και υπηρετεί το συμφέρον του κεφαλαίου, θα συνειδητοποιήσεις ότι αυτές οι πολιτικές διαθέτουν συνοχή και είναι έξυπνες». Προσπαθούν να μας πείσουν κι εδώ, στην Ελλάδα, ότι αυτή η πολιτική είναι «μονόδρομος». Ωστόσο, υπάρχουν παραδείγματα από χώρες που διέγραψαν μονομερώς το επαχθές χρέος. Τέτοιο παράδειγμα είναι ο Ισημερινός, όπου μάλιστα συμμετείχατε στην Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου. Πώς ξεκίνησε, εξελίχθηκε και, τελικά, απέδωσε καρπούς η προσπάθεια; «Πρώτον, πρέπει να επισημάνω ότι ήταν 100% επιτυχής. Δεν υπήρξαν αντίποινα ούτε για δείγμα. Τι έκανε λοιπόν ο Ισημερινός… Όταν εξελέγη νέος Πρόεδρος (σ.σ.: ο Ραφαέλ Κορέα) στα τέλη του 2006, συνέστησε με προεδρικό διάταγμα, τον Ιούλιο του 2007, Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, για να αναλύσει το χρέος που δημιουργήθηκε την περίοδο 1976-2006. Επέλεξε 18 ειδικούς, 12 από τον Ισημερινό και 6 από το εξωτερικό. Ένας από τους 6 ήμουν κι εγώ. Επιπλέον, αιτήθηκε στα θεσμικά όργανα του κράτους να ενταχθούν

▲ ▲

«Με προλάβατε», του λέω. «Αυτή θα ήταν και η επόμενη ερώτησή μου. Έχετε γράψει ότι “Η Ευρώπη υφίσταται θεραπεία-σοκ, όπως η Λατινική Αμερική τις δεκαετίες του ’80 και του ’90”. Έχει η Ευρώπη εισέλθει σε μια “μακρά νεοφιλελεύθερη νύχτα;”» «Η ομοιότητα είναι προφανής. Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 το ΔΝΤ, μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα και το Κλαμπ του Παρισιού, επέβαλλαν αυτές τις πολιτικές στις χώρες της Λατινικής

Αμερικής, αλλά και σε άλλες χώρες του Τρίτου Κόσμου – για παράδειγμα, την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, τη Νότια Κορέα, μετά την κρίση της Ασίας του 1997. Επιπλέον, η σύγκριση μπορεί να γίνει και με χώρες της Αφρικής, αλλά και με τη Ρωσία, την Πολωνία, την Ουγγαρία, την Ανατολική Γερμανία μετά την επανένωση. Ιδιωτικοποιήσεις, αύξηση ΦΠΑ, έμμεσοι φόροι για την πλειοψηφία του πληθυσμού, απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, μείωση μισθών…»

Ιούνιος 2012

crash 31

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 32

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

στην Επιτροπή. Αυτά ήταν, για παράδειγμα, η Επιτροπή κατά της Διαφθοράς, η Γενική Διεύθυνση Διαφάνειας, το υπουργείο Δικαιοσύνης, το υπουργείο Οικονομικών». Οπότε, η κυβέρνηση θεσμοθέτησε την επιτροπή. Πόσο καιρό σας πήρε για να εκδώσετε το πρώτο σημαντικό πόρισμα; «Εργαστήκαμε για 14 μήνες και, στο τέλος αυτού του διαστήματος, το Σεπτέμβριο του 2008, δώσαμε το πόρισμά μας και τις συστάσεις μας στην κυβέρνηση και, μετά από ένα μήνα, η κυβέρνηση αποφάσισε να σταματήσει να αποπληρώνει το ομολογιακό χρέος». Εκπληκτικό. Χρειαστήκατε μόνο 14 μήνες για να αποδείξετε ότι ένα τμήμα του χρέους ήταν επαχθές. «Ναι, 14 μήνες για να αναλύσουμε τα στοιχεία κι ένα μήνα για να αποφασίσει η κυβέρνηση πώς θα κινηθεί. Πραγματοποιήσαμε μια σειρά συναντήσεων με την κυβέρνηση, και κατά τη διάρκεια των 14 μηνών και μετά την έκδοση του πορίσματος. Αλλά έλαβαν αργότερα την απόφαση να σταματήσουν την αποπληρωμή του χρέους. Μετά από 8 μήνες που δεν πλήρωναν το χρέος (τα ομόλογα), πέτυχαν να ασκήσουν τέτοια πίεση στους κατόχους των ομολόγων, ώστε οι τελευταίοι να δεχθούν μείωση της τάξης του 65%! Έτσι, το κράτος του Ισημερινού αγόρασε τα ομόλογα με έκπτωση. Δηλαδή, αν το ομόλογο είχε τιμή 1.000 δολάρια, το πλήρωσε 350 δολάρια!»

Θα συναντήσατε, βέβαια, και εμπόδια, αφού εναντιωθήκατε σε δανειστές και τράπεζες. Μάλιστα, έχει αναφερθεί ότι εξαφανίζονταν κούτες με έγγραφα του υπουργείου Οικονομικών από τα δωμάτιά σας. «Αυτό είναι λογικό. Οι άνθρωποι που είχαν την εξουσία πριν από την εκλογή Κορέα είχαν εμπλακεί σε δωροδοκίες, στην υπερχρέωση της χώρας, σε παράνομα συμβόλαια. Οπότε, δεν ήθελαν να μας δώσουν όλα τα έγγραφα που απαιτούνταν για τη δουλειά μας. Αντιμετωπίσαμε δυσκολίες, αλλά στο τέλος βρήκαμε όλα τα στοιχεία που χρειαζόμασταν. Στην περίπτωση της Ελλάδας νομίζω ότι είναι ευκολότερο, γιατί υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες. Γνωρίζουμε τους όρους που επιβλήθηκαν από την Τρόικα, για παράδειγμα. Δεν είναι μυστικοί αυτοί οι όροι. Μπορούμε να αναλύσουμε με ακρίβεια τι έχει κάνει η Τρόικα στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια. Οπότε, δεν χρειαζόμαστε πρόσβαση στο κρατικό απόρρητο. Κι εκείνοι που επιθυμούν το λογιστικό έλεγχο του χρέους τους μπορούν να πάρουν μια ιδέα αν αναλύσουν τι έχει συμβεί στην Ελλάδα». Το χρέος του ισημερινού είχε αυξηθεί από 1,174 δισ. δολ. το 1970 σε 14,25 δισ. δολ. το 2006. Σημαντικά χαμηλότερο, πάντως, του ελληνικού. Σε σχέση με αυτό, ρωτώ τον Ερίκ Τουσέν: Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι χώρα της Ευ32 crash Ιούνιος 2012

Στον Ισημερινό ανακαλύψαμε ότι Citigroup και JP Morgan είχαν δωροδοκήσει αξιωματούχους για να δεχθούν να υπογράψουν συμβόλαια που ήταν υπέρ των εταιρειών και όχι υπέρ του λαού

”

ρωζώνης και ότι το χρέος της είναι μεγαλύτερο από εκείνο του Ισημερινού, πιστεύετε ότι, από αυτή την άποψη, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί και να διαγραφεί το επαχθές τμήμα του χρέους της; «Πιστεύω ότι είναι ευκολότερο να ελεγχθεί το ελληνικό χρέος από το χρέος του Ισημερινού, γιατί το χρέος του Ισημερινού ήταν πιο πολύπλοκο και αφορούσε πολύ περισσότερα συμβόλαια από ό,τι στην περίπτωση της Ελλάδας. Στην περίπτωση του Ισημερινού είχαμε να αναλύσουμε ξεχωριστά τα συμβόλαια της χώρας με την Παγκόσμια Τράπεζα, με το ΔΝΤ, με τη Διαμερικανική Τράπεζα Ανάπτυξης, με τις 20 χώρες του Κλαμπ του Παρισιού, αλλά και το χρέος προς τις αγορές με τη μορφή ομολόγων. Στην περίπτωση της Ελλάδας το μεγαλύτερο κομμάτι του χρέους είναι σε μορφή ομολόγων ή δανείων από την Τρόικα. Οπότε, νομίζω ότι είναι ευκολότερο. Στην περίπτωση του Ισημερινού μπορεί να ήταν συγκριτικά μικρότερο, αλλά υπήρχαν περισσότερα από 100 συμβόλαια. Οπότε, ήταν πιο δύσκολο να το αναλύσουμε». Παρένθεση: «Αρνούμαστε αυτό που δέχθηκαν άλλες κυβερνήσεις. Να μας υπαγορεύει δηλαδή το ΔΝΤ την οικονομική μας πολιτική. Το θεωρούμε απαράδεκτο», είχε δηλώσει η κυβέρνηση Κορέα διά στόματος του τότε υπουργού Οικονομι-

κών Ρ. Πατίνιο, πριν το κάνει πράξη. Οι Έλληνες, άραγε, θα το τολμήσουν; Κλείνει η παρένθεση. Αναφέρω στον καθηγητή ότι οι Έλληνες φοβούνται ότι αν ελέγξουν και κατόπιν διαγράψουν μονομερώς το επαχθές χρέος, θα υπάρξουν αντίποινα από τις αγορές και ότι μπορεί ακόμα και «να πεινάσουμε». «Στην περίπτωση του Ισημερινού δεν υπήρξαν αντίποινα. Στην περίπτωση της Ελλάδας ενδέχεται να συμβεί κάτι τέτοιο;» τον ρωτώ. «Πρέπει να είμαστε σαφείς. Είπα ότι δεν υπήρξαν αντίποινα, αλλά πρέπει να συμπληρώσουμε ότι ο Ισημερινός δεν απευθύνεται πια στις χρηματαγορές για να χρηματοδοτήσει την πολιτική του. Οπότε, ναι μεν δεν υπήρξαν αντίποινα, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι αν σταματήσετε να πληρώνετε το χρέος σε ιδιωτικές τράπεζες, θα περάσουν κάποια χρόνια μέχρι οι τράπεζες να δεχθούν να σας χρηματοδοτήσουν. Το θέμα όμως είναι ότι η Ελλάδα, στις παρούσες συνθήκες, πρέπει να βρει εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης για την πολιτική της και για την ανάπτυξη. Η Ελλάδα πρέπει να συνδυάσει στάση πληρωμής του χρέους και έλεγχό του, και να αναμορφώσει τη δημοσιονομική της πολιτική. Πρέπει να αναπτύξει μια φορολογική πολιτική που να σέβεται την αρχή της ισότητας. Σημειώνω

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 33

Ο Ερίκ Τουσέν (στο κέντρο) είναι, μεταξύ άλλων, ιδρυτής και πρόεδρος της Οργάνωσης για την Κατάργηση του Χρέους του Τρίτου Κόσμου (CADTM)

ότι στην Ελλάδα, για παράδειγμα, Ναυτιλία, Εκκλησία και Άμυνα δεν φορολογούνται. Πρέπει, δηλαδή, να καταρτίσετε έναν προϋπολογισμό που να μη βασίζεται σε πόρους μόνο από το εξωτερικό, αλλά και από το εσωτερικό. Και σαφώς δεν εννοώ να ζητηθεί από τους φτωχούς να πληρώνουν υψηλότερο ΦΠΑ. Απλά λέω ότι τομείς που δεν συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό δεν μπορούν να παραμένουν στο φορολογικό απυρόβλητο».

” ”

ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. δεν υποστηρίζουν μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, γιατί αυτή θα δείξει τη μεγάλη ευθύνη τους στη δημιουργία του χρέους

Ισημερινός είναι ότι ανέκαμψαν φορολογώντας περισσότερο τις μεγάλες επιχειρήσεις. Επιμένω: Δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα θα ζητήσει από την πλειοψηφία του λαού, από τους φτωχούς, να πληρώσουν περισσότερους φόρους. Λέω ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις, οι ιδιωτικές, πρέπει να συνεισφέρουν». Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ισημερινός εξάγει πετρέλαιο, αλλά παλαιότερα επωφελούνταν ελάχιστα από αυτό, καθώς τη μερίδα του λέοντος καρπώνονταν πολυεθνικές πετρελαϊκές εταιρείες. Με νόμο, όμως, τον Ιούλιο του 2010 η κυβέρνηση Κορέα επαναπροσδιόρισε το μερίδιο του κράτους από 13% στο 87% επί των ακαθάριστων πετρελαϊκών εσόδων! Επτά από τις 16 εταιρείες έφυγαν από τη χώρα, και τη θέση τους κατέλαβαν κρατικές επιχειρήσεις. Οι υπόλοιπες έμειναν. Τα κρατικά έσοδα από το πετρέλαιο αυξήθηκαν κατά 870 εκατομμύρια δολάρια το 2010! Επιπλέον, οι άμεσοι φόροι, κυρίως στις επιχειρήσεις, αυξήθηκαν από 35% το 2006 σε περισσότερο από 40% το 2011. Το εγχείρημα χρειάστηκε πολιτική βούληση για σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα. Υπήρξε, όμως, και σύγκρουση με τα ντόπια συμφέροντα. Ο συνειρμός, σαφής: «Όσον αφορά τη διαδικασία ελέγχου του χρέους, δεν θα πρέπει να ανοίξουμε τους

τραπεζικούς λογαριασμούς εκείνων που χειρίστηκαν το χρέος, όπως πράξατε και στον Ισημερινό;» τον ρωτώ. «Εάν θέλουμε να αναδείξουμε τις δωροδοκίες, είναι ξεκάθαρο ότι η δικαιοσύνη πρέπει να εκκινήσει τη διαδικασία και το υπουργείο Οικονομικών να υποχρεώσει κάποιους να απαντήσουν σε συγκεκριμένα ερωτήματα αναφορικά με το πώς έγιναν πλούσιοι. Μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου θα χρειαστεί τη βοήθεια των επικεφαλής του ελέγχου της φοροδιαφυγής και της Δικαιοσύνης». Αναφερθήκατε σε δωροδοκίες με τρόπο που υποδηλώνει βεβαιότητα για την ύπαρξή τους. «Σε κάποιες περιπτώσεις, ναι, υπήρχαν. Μπορεί να μην ήταν το βασικό πρόβλημα, αλλά ήταν ξεκάθαρο πως υπήρχαν συμβόλαια που χρηματοδοτήθηκαν από δάνεια. Συμβόλαια για την προμήθεια εξοπλισμού κ.λπ. από τη Siemens και λοιπές εταιρείες. Ήδη, στην περίπτωση της Siemens Hellas, η Δικαιοσύνη έδειξε ότι δόθηκαν μεγάλα ποσά σε δωροδοκίες Ελλήνων πολιτικών για να δεχθούν να υπογράψουν συμβόλαια με τη Siemens. Οπότε, δεν είναι μυστικό». Ανακαλύψατε περιπτώσεις δωροδοκιών στον Ισημερινό που αφορούσαν και άλλες εταιρείες εκτός της Siemens; «Άνθρωποι της κυβέρνησης τη δεκαετία 19902000 έλαβαν χρήματα για να υπογράψουν συμβόλαια με τις τράπεζες και να δεχθούν τους όρους». Εννοείτε ότι δωροδοκήθηκαν για να υπογράψουν συμβόλαια που ήταν υπέρ των εταιρειών και όχι υπέρ του δημοσίου συμφέροντος; «Ακριβώς». Προσήχθησαν κάποιοι από αυτούς στη Δικαιοσύνη μετά την έκδοση του πορίσματος της Επιτροπής; «Ναι. Κατατέθηκε μήνυση κατά του υπουργού Οικονομικών της περιόδου από την αρχή του 2000, ο οποίος καταδικάστηκε πριν από 2 χρόνια από τη δικαιοσύνη του Ισημερινού σε πρόστιμο και φυλάκιση. Όμως, εκείνος είχε προλάβει να διαφύγει στις ΗΠΑ, οι οποίες του προσφέρουν άσυλο μέχρι σήμερα». Μπορείτε να μας αναφέρετε παραδείγματα εταιρειών που έδωσαν μίζες; «Σε τέτοιες υποθέσεις ενεπλάκη η Citigroup, αλλά και η JP Morgan, που πρόσφατα έγινε διάσημη επειδή το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου έχασε 2 δισ. δολάρια με τα CDS. Αυτή και η Citigroup είχαν εμπλακεί σε δουλειές στον Ισημερινό. Υπήρχε επίσης συμμετοχή δικηγόρων της Νέας Υόρκης που εξειδικεύονται στο να συμβουλεύουν τράπεζες και κυβερνήσεις και που έλαβαν αμοιβή ως διαμεσολαβητές στη διαφθορά. Ακόμα δουλεύω επάνω σε αυτή την υπόθεση». Με αυτά τα δεδομένα, ο Κορέα φαίνεται πως στήριξε σε ένα βαθμό την «Επανάσταση των Πολιτών» που κήρυξε μόλις ανέλαβε την εξουσία. Ο Πρόεδρος του Ισημερινού είναι ένα λαμ-

▲ ▲

Αν κηρυχθεί στάση πληρωμών στις τράπεζες και μέχρι να αναδιαμορφωθεί το φορολογικό σύστημα, οι Έλληνες πολίτες πώς θα επιβιώνουν; Η απάντηση με αποστομώνει: «Μα, εάν σταματήσετε να πληρώνετε, θα έχετε τα χρήματα! Εάν δεν χρησιμοποιείτε τα χρήματα για να πληρώνετε τις τράπεζες, θα μπορείτε με αυτά να πληρώσετε τους μισθούς, να αυξήσετε τις συντάξεις, να πληρώνετε τους δημοσίους υπαλλήλους, να δημιουργήσετε θέσεις εργασίας, να τονώσετε την οικονομία. Είναι ακριβώς αυτό που η Αργεντινή έκανε αφού σταμάτησε να αποπληρώνει το χρέος μετά το 2001. Από το 2001 δεν ζητούν χρηματοδότηση από τις ιδιωτικές τράπεζες και τις χρηματαγορές. Και η Αργεντινή τα πάει πολύ καλά. Αυτό που έκανε η Αργεντινή και ο

Μόνο μια προοδευτική αντιμνημονιακή κυβέρνηση μπορεί να θεσμοθετήσει Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου στην Ελλάδα

Ιούνιος 2012

crash 33

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 34

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

πρό αυτογκόλ της Δύσης, γιατί, αν και σπούδασε σε προπύργια της Σχολής του Σικάγο Πανεπιστήμια σε ΗΠΑ και Ε.Ε., μόλις ανέλαβε την εξουσία, εφάρμοσε ακριβώς τα αντίθετα από όσα είχε διδαχθεί! Σήμερα, όμως, δέχεται κριτική και εξ αριστερών, ότι δεν ολοκλήρωσε το εγχείρημα αλλαγής του Ισημερινού. «Είχατε ενημέρωση από τον Πρόεδρο Κορέα για την πορεία σε σχέση με τη διαγραφή του χρέους;» ρωτώ τον Ερίκ Τουσέν. «Στην περίπτωση του Ισημερινού είχαμε 100% επιτυχία. Συνάντησα τον Πρόεδρο τον Ιανουάριο του 2011, δύο χρόνια μετά τη δουλειά στην Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου. Μου είπε ότι ήταν 100% επιτυχές, γιατί δεν υπήρξαν αντίποινα για τη χώρα. Και σκεπτόταν να αναστείλει και άλλα τμήματα της πληρωμής του εξωτερικού χρέους. Θα δούμε τι θα κάνει τελικά». «Υπάρχουν, όμως, και οι επικριτές, εκείνοι που λένε ότι ο Ισημερινός δεν διένυσε τη διαδρομή μέχρι τέλους και δεν αξιοποίησε και τα μετέπειτα πορίσματα της επιτροπής», του επισημαίνω. «Ήταν απομονωμένος εκείνο τον καιρό, και αυτό είναι φυσικό. Μπορούσαν να έχουν κάνει περισσότερα και το γνωρίζουν. Γνωρίζουν ότι δεν εξετάσαμε όλο το επαχθές χρέος, και συμφωνούν μαζί μας. Οπότε ακόμα εξετάζουν άλλα τμήματα του χρέους».

Εν τω μεταξύ, δανείζονται και από την Κίνα με υψηλό κόστος. «Ναι, υπάρχουν συμφωνίες μεταξύ Ισημερινού και Κίνας για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και για κάποια δάνεια από την Κίνα». Μου επισημαίνει ότι δεν είναι εκπρόσωπος της κυβέρνησης Κορέα, ότι επικροτεί τα θετικά και επικρίνει τα αρνητικά της. Η Κίνα έχει γίνει μεγαλύτερος δανειστής του Ισημερινού μετά τη χρεοκοπία του 2008, με τη χώρα να υπογράφει το 2011 δάνειο 2 δισ. δολαρίων με την Τράπεζα Ανάπτυξης της Κίνας. Οι όροι όμως σίγουρα δεν αφορούν περικοπή κοινωνικών δαπανών, αφού ο Ισημερινός έχει το μεγαλύτερο ποσοστό επί του ΑΕΠ σε κοινωνικές δαπάνες (10%) σε Λατινική Αμερική και Καραϊβική! Επιστρέφω στην περίπτωση της Ελλάδας και ρωτώ τον καθηγητή κάτω από ποιές συνθήκες πιστεύει ότι μπορούμε να συστήσουμε Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου. «Υπάρχουν δύο σενάρια. Εάν οι εκλογές αναδείξουν μια συντηρητική κυβέρνηση που θα ακολουθήσει την πολιτική της Τρόικας, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα μια τέτοια κυβέρνηση να κάνει το έργο μιας επιτροπής που θα λειτουργούσε με εντιμότητα και διαφάνεια. Αυτό είναι το πρώτο σενάριο. Το άλλο σενάριο είναι στις εκλογές να αναδειχθεί μια προοδευτική αριστερή κυβέρνηση. Εάν λοιπόν προκύψει μια προοδευτική, δημοκρατική και κυρίαρχη κυβέρνηση, θα σταματήσει την εφαρμογή του Μνημονίου από την Τρόικα και θα ξεκινήσει τον έλεγχο του χρέους. Αυτό θα είναι θετική εξέλιξη. Τέτοια κυβέρνηση γνωρίζει πώς θα ξεκαθαρίσει τι πραγματι34 crash Ιούνιος 2012

κά συνέβη με το ελληνικό χρέος. Στην πρώτη περίπτωση, αν εξακολουθείτε να έχετε κυβέρνηση που διατηρεί τη συμφωνία με την Τρόικα, πρέπει να συσταθεί Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου από πολίτες, εντελώς ανεξάρτητη από την Τρόικα. Δηλώνω δημόσια ότι και στην περίπτωση που οι πολίτες θελήσουν να συστήσουν πραγματική Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, μπορούμε να στηρίξουμε αυτή την πρωτοβουλία, και στο δεύτερο σενάριο, που μια προοδευτική κυβέρνηση θα αναστείλει τη συμφωνία με την Τρόικα και θα θελήσει να διαγρά-

Το 2013 το νέο χρέος, από το Μνημόνιο, θα αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού δημόσιου χρέους σας

ψει το επαχθές χρέος, επίσης θα στηρίξουμε με ενθουσιασμό την πρωτοβουλία». Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει στους ευρωπαϊκούς λαούς ενδεχόμενη αλλαγή της στάσης της Ελλάδας απέναντι στους δανειστές; «Εάν η Ελλάδα προχωρήσει στη διαγραφή του χρέους,, θα υπάρξουν πολλοί που θα επικροτήσουν την ενέργεια σε Πορτογαλία και Ισπανία, και λογικά και σε Ιρλανδία, Ιταλία. Επίσης, θα υπάρξει υποστήριξη από τη Γαλλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, τη Βρετανία. Η οργάνωσή μας δραστηριοποιείται σε αυτές τις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα, με μια καμπάνια αλληλεγγύης προς την Ελλάδα, η οποία έχει πολλούς υποστηρικτές. Δεν θα ήταν ρεαλιστικό εάν έλεγα ότι ήδη όλοι σε όλες τις χώρες έχουν κατανοήσει τι ακριβώς συμβαίνει στη χώρα σας. Αλλά σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης αντιλαμβάνεται ότι οι όροι που έχουν επιβληθεί στην Ελλάδα είναι εντελώς απαράδεκτοι. Και υπάρχουν και πολλοί που ελπίζουν ότι η Ελλάδα θα μπει μπροστάρης στον αγώνα για ανάκτηση της κυριαρχίας της και θα δώσει το παράδειγμα και σε άλλες δυνάμεις στην Ευρώπη».

028_035_TOUSAINT 26/3/14 5:38 μ.μ. Page 35

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:42 μ.μ. Page 36

ΘΕΜΑ H ΚραυγΗ αγωνΙας απΟ τΟυς 13.000 εξαπατΗμενΟυς Είχε ο Βενιζέλος στο «πόθεν έσχες» ομόλογα 2 εκατ. ευρώ που τα ρευστοποίησε στο 80% της αξίας τους;

crash

“

“

ΑγΑνΑκτουν, ρωτουν κΑι κΑτΑγγΕλλουν

τι πρέπει να κάνουμε; να πάμε στις πλατείες, να ρίξουμε βενζίνη και να καούμε; 36 crash Ιούνιος 2012

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:43 μ.μ. Page 37

μΙΚρΟΟμΟλΟγΙΟυχΟυς ΚαΙ Η τραγωδΙα τΟυς...

“

Κούρεψαν εν Ψυχρω τη ζωή μας

“

του Δημήτρη κωνσταντάρα

▲ ▲

Πληρώσαμε με το βιος μας την αγάπη μας για την πατρίδα και την εμπιστοσύνη που δείξαμε στο ελληνικό κράτος

“

Μ

ια μικρή ομάδα απλών Ελλήνων ιδιωτών ομολογιούχων, εκπροσώπων πολλών χιλιάδων ελληνικών οικογενειών που βρίσκονται σε κατάσταση απόγνωσης και νευρικής κρίσης, ήρθε στο ραντεβού με το «Crash», στην πλατεία κοτζιά, απέναντι στο Δημαρχείο της Αθήνας, για να μας μιλήσει για τη Μεγάλη Εξαπάτηση του… κουρέματος της οποίας έπεσαν θύματα. Μια ομάδα από Έλληνες που εμπιστεύτηκαν με ειλικρίνεια τις αποταμιεύσεις μιας ζωής, το εφάπαξ τους ύστερα από 35-40 χρόνια δουλειάς, το μέλλον των παιδιών και των εγγονιών τους, το δικαίωμά τους για καλά γηρατειά στο ελληνικό κράτος αγοράζοντας ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου, αλλά εξαπατήθηκαν οικτρά με επίσημες αποφάσεις το Μάρτιο. Μια μικρή ομάδα εκπροσώπων μιας άλλης, πολύ μεγαλύτερης ομάδας, κοντά 13.000 ελληνικών οικογενειών, την οποία συνειδητά εξαπάτησεκαι έκλεψετο ίδιο το κράτος, που εμπιστεύτηκαν μόνο και μόνο γιατί ήταν το κράτος, και δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι το κράτος τους ήταν ένας κοινός απατεώνας.

Ιούνιος 2012

crash 37

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:43 μ.μ. Page 38

crash

ΘΕΜΑ προικοδότηση των παιδιών».

▲ ▲

Μας εμπιστεύτηκαν τον πόνο, την καταστροφή ονείρων και ελπίδων μιας ζωής, τις σκέψεις τους απέναντι στο οδυνηρό τους παρόν και το αβέβαιο μέλλον. Από τη μια στιγμή στην άλλη 13.000 ελληνικές οικογένειες, που στην πλειοψηφία τους είχαν τοποθετήσει από 30 έως 100.000 ευρώ σε ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου, βρέθηκαν με ένα μεγάλο τίποτα στην τσέπη και μια υπόσχεση ότι «κάτι θα πάρουν» το…

2042! Έβρεχε εκείνο το βραδάκι του Μαΐου, τη μέρα που στη Βουλή ορκίστηκαν οι «βουλευτές των 24 ωρών», στην πλατεία του Δημαρχείου. Χάλια καιρός. «ο καιρός είναι λυπητερός σαν τη διάθεσή μας, σαν τη ζωή μας», μου είπε μια 40χρονη καθηγήτρια. Ήρθαν να μας συναντήσουν ο Γιάννης Ντόκος, ελεύθερος επαγγελματίας με κυλικείο σε Γυμνάσιο, η Δωροθέα Μαντά, καθηγήτρια, ο 90χρονος διαφημιστής και τηλεοπτικός παραγωγός Γιώργος Ράλλης και το ζευγάρι Σπύρος και Σωτηρία Αντζουλάτου. Στη νεοσυσταθείσα ένωσή τους –σύλλογο τον αποκαλούν– υπάρχουν ήδη γραμμένα 7.000 μέλη και δεκάδες εγγράφονται κάθε μέρα και ξεκινούν τη διαδικασία κατάθεσης αγωγών. λέει ο γιάννης ντόκος: «Εμείς, εκτός των αγωγών, πάμε και με την πιθανότητα πολιτικής λύσης. Οι πολιτικοί δημιούργησαν το πρόβλημα, άρα οι πολιτικοί πρέπει να δώσουν τη λύση». Μιλάνε όλοι μαζί. Με σφιγμένα τα χέρια και τους μυς του προσώπου, με οργή στα μάτια, με παράπονο στη φωνή, διακόπτουν ο ένας τον άλλο διορθώνοντας, προσθέτοντας.

• «Είναι αδιανόητο να βγαίνει ένας πολίτης δικαστικώς εναντίον του κράτους».

• «Μα σ’ εμάς οφείλει το κράτος. Δεν του οφείλουμε εμείς».

• «Δικές μας ήταν οι αποταμιεύσεις».

• «Μα, αν πάμε το κράτος δικαστικώς, χάνει την αξιοπιστία του και το κράτος».

• «Είναι και χρονοβόρο».

• «Εάν το κράτος μάς δώσει μια πολιτική λύση, κάτι που γίνεται μέσα σε μια νύχτα…»

• «Έτσι δεν έγινε προχτές; Σε μια νύχτα πληρώσανε ένα ομόλογο 400 εκατομμύρια».

• «Αυτό το “βρόμικο”…»

• «και το είχε πάρει κάποιος πλούσιος… πάμπλουτος».

• «το είχανε πάρει κοψοχρονιά…»

• «Απ’ αυτό το “βρόμικο” έγιναν κάποιοι πλούσιοι.

• «Βραβεύσανε τους κερδοσκόπους και τους Έλληνες αποταμιευτές τους τιμωρήσανε».

• «ναι… γιατί σκεφτήκανε το ελληνικό κράτος. Αδιανόητο».

• «και μετά ζητάνε να παραμείνουν οι καταθέσεις εδώ».

• «Εμείς, δηλαδή, τα υπόλοιπα χρήματά μας τι να τα κάνουμε;» • «Εγώ έχω κάνει μια πρόταση… Αν δεν ικανοποιηθούμε, να κάνουμε μαζικές αναλήψεις των χρημάτων μας».

• «τώρα έχουμε μια κατάσταση που μας τα παίρνει όλα το κράτος με το... έτσι θέλω». Στο σύλλογο των ιδιωτών ομολογιούχων πρόεδρος είναι ο Γιάννης Μαρινόπουλος, αντιπρόεδρος ο Βασίλης Κοντοδήμας, γραμματέας ο Γιάννης Μάνδηλας, ταμίας ο Κώστας Καρασταμάτης και υπάρχει και μια «ομάδα 38 crash Ιούνιος 2012

γιώργος ράλλης

«κουρΕΜΑ » στα 230.000 € δράσης» με βασικό στέλεχος τον Γιάννη Ντόκο και 10 ακόμα θύματα του «κουρέματος». Από όλα τα επαγγέλματα και με κοινό στόχο. Ο Ξενοφών Στεργίου, ο Γιώργος Κλαυδιανός (πολιτικός μηχανικός), ο Γιώργος Μπλαζάκης (δικηγόρος), ο Αντώνης ο Σαρουνάκης… Μια ομάδα για διάφορες δράσεις, για να εκπροσωπεί και τους υπόλοιπους. ο γιάννης ντόκος, που έχει το κυλικείο, δουλεύει 7-8 μήνες το χρόνο, όταν το σχολείο είναι ανοιχτό. τοποθέτησε 49.000 ευρώ. Η Δωροθέα Μαντά είναι καθηγήτρια Αγγλικών σε φροντιστήριο και τοποθέτησε 100.000. ο γιώργος ράλλης είναι ο πιο «ισχυρός», έχει τοποθετήσει 230.000 ευρώ και φυσιολογικά είναι και ο πιο χαμένος απ’ όλους. ο Σπύρος Αντζουλάτος είναι συνταξιούχος τραπεζικός και μαζί με τη σύζυγό του τοποθέτησαν 149.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του εφάπαξ του και του ειδικού λογαριασμού προικοδότησης. «Το 53% μας το πήρανε, το 47% το δεσμεύσανε για 30 χρόνια άτοκα, απλώς μας είπαν ότι μπορούμε να πάρουμε το 5% του 47% το Μάρτιο του 2013 και το Μάρτιο του 2014. Επειδή δεν έχω πια καθόλου χρήματα, έκανα μερική προεξόφληση του 47% του κεφαλαίου μου για να έχω κάποια χρήματα. Αποταμιευτής ήμουνα, όχι επενδυτής. Με 6,1 % καθαρό επιτόκιο. Πολύ δελεαστικό το επιτόκιο. Γι’ αυτό το κάναμε για 5 χρόνια, το 2010», λέει η Δωροθέα Μαντά.

«Ξέρεις τι λέω να κάνω εγώ; να αρνηθώ να ξαναπληρώσω φόρους. τι θα μου κάνουν; Φυλακή θα με βάλουν; 90 χρονών θα γίνω»

Πετιέται η Δωροθέα: «Μα να μην εμπιστευτούμε το κράτος; Πίστευε κανείς ότι το κράτος θα πέσει έξω και θα χάσεις τα χρήματά σου; Κανείς μας δεν πίστευε ότι θα χάσουμε χρήματα και από καταθέσεις μας». Συμπληρώνει η Σωτηρία Αντζουλάτου: «Ποτέ στην ελληνική ιστορία δεν έχουν χαθεί χρήματα από καταθέσεις. Ούτε επί Χούντας». Αναρωτιέμαι φωναχτά: «Μα κινδυνεύουν οι καταθέσεις; Δεν τις έχει εγγυηθεί το κράτος;» Επεμβαίνει ο Σπύρος Αντζουλάτος: «Το κράτος εγγυάται 100.000 ανά καταθέτη. Πώς θα τους αποζημιώσει σε περίπτωση που χρειαστεί; Με Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου. Δεν έχει άλλη δυνατότητα. Αν λοιπόν κάποιος πάρει ομόλογα του δημοσίου ως αποζημίωση, θα καταστραφεί, όπως κι εμείς». Αναρωτιέμαι πάλι φωναχτά:«Κι αν τα βγάζατε έξω;» «Μα εμπιστευτήκαμε τότε το κράτος μας. Εμπιστευόμενοι το κράτος και τις κυβερνήσεις, θεωρήσα-

«Εμπιστευτήκαμε το κράτος» Μιλάει ο Σπύρος Αντζουλάτος:«Στις 20 Φεβρουαρίου του 2009 εκδόθηκαν από το ελληνικό κράτος τα Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου. Θεωρήσαμε αξιόπιστο το ελληνικό κράτος και εμπιστευτήκαμε τα χρήματά μας στο ομόλογο. Τις αποταμιεύσεις μιας ζωής. Εγώ, η γυναίκα μου και τα παιδιά μου βάλαμε τα πάντα. Και την

«κουρΕΜΑ » στα 100.000 €

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:44 μ.μ. Page 39

στοσύνη μας στο κράτος. Δεν μπορούμε πλέον, στο μέλλον, να εμπιστευτούμε έστω και μια δραχμή, ένα ευρώ και να το καταθέσουμε».

«να μην εμπιστεύεστε το ελληνικό δημόσιο» ο γιώργος ράλλης, με μεγάλη θητεία στο χώρο της διαφήμισης και των τηλεοπτικών παραγωγών, έχει κάνει συμφωνίες και συμφωνίες στη ζωή του. Πώς του συνέβη αυτό; «Έκλεισα τα 89 και πάω στα 90», λέει. «Ομολογώ ότι ως ο έμπειρος της αγοράς παρέσυρα κι άλλους. Όπως ήρθαν τα πράγματα, θεωρούμαι ο ηλίθιος της παρέας. Και είμαι και αισιόδοξος. Όχι ότι θα πάρω τα λεφτά μου, αλλά χωρίς αισιοδοξία, τι να κάνει κανείς; Αυτά τα λεφτά που τοποθέτησα στο πενταετές ομόλογο ήταν τα βασικά που μου είχαν περισσέψει και είπα να τα βάλω για μια εξασφάλιση, έχω εγγόνια, έχω δισέγγονο, μήπως χρειαστεί να με τρέχουν και σε κανένα νοσοκομείο. Κάτι έπρεπε να τα κάνω αυτά τα λεφτά. Οι μετοχές είχαν πέσει πολύ χαμηλά. Και σκέφτηκα, λογικά νομίζω, ότι αποκλείεται το κράτος να μας κοροϊδέψει».

«Δεν παίξαμε στο Χρηματιστήριο» Η ανακοίνωση της τράπεζας της Ελλάδος απευθύνεται προς το «αποταμιευτικό κοινό», σε φυσικά πρόσωπα, ιδιώτες αποταμιευτές, καλώντας τα να προμηθευτούν ομόλογα με αφορολόγητη απόδοση με τα χρήματα σίγουρα», λέει ο Σπύρος. για να συμπληρώσει η Δωροθέα: «Μα είμαστε και Έλληνες. γιατί να μην τους εμπιστευτούμε;». Κάπου εδώ ένα μεγάλο κομμάτι από το «ζουμί» της συνομιλίας μας φαίνεται να τελειώνει. Κάποια λεφτά που ο καθένας από τους συνομιλητές μου είχε καταφέρει να εξοικονομήσει τοποθετήθηκαν σε Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, με την εγγύηση του κράτους και με κυβερνήσεις που έπειθαν ότι η οικονομία μας ήταν υγιής και ισχυρή. Ό,τι ακριβώς έκαναν οι 5 συνομιλητές μου είχαν κάνει το 2009 και το 2010 εκατοντάδες, χιλιάδες μικρομεσαίες και μεσαίες ελληνικές οικογένειες που είχαν κατορθώσει να αποταμιεύσουν με σκληρή δουλειά κάποια χρήματα και ήθελαν να τα τοποθετήσουν εντός Ελλάδος, εντός του τραπεζικού συστήματος, με κάποια αξιοπρεπή «απόδοση», εξασφαλισμένα κιόλας με κρατικές εγγυήσεις. Θέλησαν να βοηθήσουν την Ελλάδα και εξαπατήθηκαν.

Δωροθέα Μαντά

«Πήγαμε απευθείας στον... εγγυητή» ο γιάννης ντόκος, που δεν έχασε τόσο πολλά χρήματα όσο οι άλλοι –και τόσοι άλλοι–, είναι αποφασισμένος να φτάσει όσο πιο μακριά γίνεται. Μιλάει, οργανώνει, βοηθάει στο «στήσιμο» του γραφείου στην οδό κάνιγγος, προσπαθεί –χωρίς μεγάλη βοήθεια– να κάνει γνωστή την υπόθεση και να κινητοποιήσει κάποιους άλλους, που –ίσως μοιρολατρικά– είχαν πάρει λιγότερο σοβαρά το δίκαιο της περίπτωσής τους και τις δυνατότητες αναζήτησης ακόμα και πολιτικής λύσης. «Δεν θα πρέπει να ξεχνάτε ότι όλοι αυτοί, όλοι εμείς που βάλαμε ό,τι είχαμε και δεν είχαμε σε ομόλογα, πήγαμε απευθείας στον εγγυητή, που υποτίθεται ότι είναι το ελληνικό κράτος. Και ο εγγυητής αποδείχθηκε αφερέγγυος. Θα το πολεμήσουμε», λέει. Ο Σπύρος Αντζουλάτος επεκτείνεται και στο θέμα των καταθέσεων: «Αυτή τη στιγμή όλες οι καταθέσεις των Ελλήνων στις τράπεζες κινδυνεύουν. Είπαμε ότι η εγγύηση της αποζημίωσης, αν κάτι πάει στραβά, θα είναι σε ελληνικά ομόλογα. Θα έρθουν όλοι στην περίπτωση τη δικιά μας. “Κουρεύοντας” εμάς και καταστρέφοντάς μας, μας έκανε να χάσουμε πλήρως την εμπι-

«τι πρέπει να κάνουμε; να ρίξουμε βενζίνη να καούμε;» ο Σπύρος μιλάει «συννεφιασμένος»: «Εμείς τι θα κάνουμε; Εμείς δεν κατεβήκαμε σε καμία πολιτική συγκέντρωση, ούτε ανακατευτήκαμε κάπου. Αλλά με αυτό που έκανε… κοιτάξτε… εμείς οφείλαμε να εξασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας. Έστω… να μπορέσουν να φάνε ένα κομμάτι ψωμί. Εγώ έχω δύο εγγόνια. Χρεώθηκα με δάνεια για να γεννήσει η κόρη μου. Δεν είχε λεφτά. Περίμενα πώς και πώς αυτά τα λεφτά που θα παίρναμε στις 20 Μαρτίου, που λήγανε, για να μπορέσει να μπει στο μαιευτήριο να γεννήσει. Χρωστάω στο μαιευτήριο ακόμα. Έχω πάρει δάνεια με τόκο… τι πρέπει να κάνουμε…να βγούμε κι εμείς στις πλατείες, να ρίξουμε βενζίνη και να καούμε;». Και οι διαπιστώσεις του Γιάννη είναι δραματικές: «Τώρα που ασχολούμαι με το σύλλογο και μιλάω με κό-

▲ ▲

«Μας έκαψαν τη δουλειά μας το 2008. Βάλαμε ό,τι είχαμε και δεν είχαμε στο ομόλογο. Μας πήραν το 53% και μας άφησαν το 47% να το πάρουμε άτοκα το 2042!»

Έτσι έκαναν και όλα τα ηγετικά μέλη του προεδρείου του συλλόγου, τον οποίο έφτιαξαν όταν κατάλαβαν ότι έπεσαν θύματα επίσημης κρατικής ληστείας. Με στόχο να διεκδικήσουν. Και να δικαιωθούν. Η εμπιστοσύνη που έδειξαν στο επίσημο κράτος και στις εγγυήσεις του ήταν το μεγάλο λάθος τους. Διότι τα χρήματά τους... εξατμίστηκαν. Ένας Θεός ξέρει πού πήγαν, τι «ξεπλήρωσαν», ποια «τρύπα» έκλεισαν, ποιο δάνειο εξυπηρέτησαν, ποια «μίζα» χρηματοδότησαν σ’ αυτό το άναρχο, ανίκανο, αδιάφορο, αναποτελεσματικό, σπάταλο και αναξιόπιστο «κράτος».

Ο Σπύρος Αντζουλάτος εκμυστηρεύεται: «Εμείς δεν είμαστε του ρίσκου. Αν θέλαμε ρίσκο, θα παίζαμε στο Χρηματιστήριο. Υπάρχουν πολλές επιλογές στην αγορά που να επιλέξουμε το πού θα τα επενδύαμε». Και συμπληρώνει η σύζυγός του: «Είμαστε απλοί αποταμιευτές, που είχαν τη ρητή διασφάλιση του ελληνικού κράτους. Δεν είμαστε επενδυτές. Εμείς δεν “παίξαμε” μετοχές. Η ανακοίνωση άλλωστε της Τράπεζας της Ελλάδος απευθύνεται προς το “αποταμιευτικό κοινό”, σε φυσικά πρόσωπα, ιδιώτες αποταμιευτές, που τα καλεί να προμηθευτούν ομόλογα με αφορολόγητη απόδοση. Μας ξεγέλασαν». ο γιάννης ντόκος «φουντώνει» πάλι: «ο σύλλογος, αν δεν πάρει πίσω τα λεφτά του, θα βγάλει με ανακοινώσεις του όλα τα στοιχεία στη δημοσιότητα και για τα έντοκα γραμμάτια και για τις καταθέσεις. ο Βενιζέλος, όσο ήταν υπουργός, δεν μας έβλεπε. Μας έστελνε στον Χριστοδούλου. Όταν έγινε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και μπήκε στην προεκλογική περίοδο, άρχισε να μιλάει για μας και να λέει ότι η αποκατάστασή μας θα ήταν το πρώτο μέλημα της νέας κυβέρνησης. Και μας δέχτηκε κιόλας. Γελάμε ακόμα».

Ιούνιος 2012

crash 39

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:44 μ.μ. Page 40

crash

ΘΕΜΑ

▲ ▲

σμο έχω ακούσει τόσες και τέτοιες ιστορίες που με πιάνουν τα κλάματα. Ένας μαθηματικός από το Ρέθυμνο, ο κύριος Αντωνάκης, συμβασιούχος που τον απολύσανε, όλη η περιουσία του ήταν 40.000 ευρώ και τα έβαλε σε ένα ομόλογο και τα ’χασε.Πώς θα ζήσει; Είναι η κυρία Κούλα Νικολαΐδου, συμβασιούχος στο Δήμο Αθηναίων που τη διώξανε, έχει δύο κόρες, άνεργη αυτή, άνεργες και οι κόρες, έχασε ό,τι είχε και δεν είχε». Και η Δωροθέα έχει τη δική της πικρή ιστορία: «Είμαι 43 ετών, δουλεύω από τα 18, είχαμε το Φροντιστήριο Μαντά, εδώ, στην Μπενάκη 23, κι εκείνη τη νύχτα, το Δεκέμβριο του 2008 που έγιναν όσα έγιναν, μας το κάψανε. Από τότε είμαι άνεργη. Έχω δύο παιδιά, ένα 14 –είναι και διαβητικό και κάνει ινσουλίνη– και ένα μικρό, 2 ετών. Ζούσα με τους τόκους που παίρναμε από όλες τις αποταμιεύσεις που είχαμε κάνει με το φροντιστήριο τόσα χρόνια. Όλες μου τις αποταμιεύσεις τις έβαλα εκεί, στα ομόλογα, ενόψει Μνημονίου, θεωρώντας ότι τουλάχιστον θα έσωνα αυτά. Η μία καταστροφή πάνω στην άλλη». και ο Σπύρος μιλάει καθαρά: «Μας εξαπάτησαν. γιατί μας εξαπάτησαν; Όλες οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης, όλες οι οικονομικές εφημερίδες, όλες οι δηλώσεις μας έπεισαν ότι είναι σίγουρα τα λεφτά. και ότι η οικονομία της χώρας δεν είχε πρόβλημα. Δεν ξέραμε ότι παίρνοντας το ομόλογο είχαμε και ρίσκο. Ίσως κάναμε κάτι άλλο. Πάντως, κατάθεση τέτοια δεν θα κάναμε». Η Δωροθέα και ο Γιάννης αναζητούν τους πραγματικούς αριθμούς των ομολογιούχων. «Δεν είμαστε 6.500 άτομα. Είμαστε 6.500 οικογένειες», λέει η Δωροθέα. «Το ζούμε όλοι αυτό το δράμα στο σπίτι μου. Εγώ, ο άντρας μου, ο πατέρας μου, η μάνα μου, τα παιδιά, η αδερφή μου, που είναι 10 χρόνια διευθύντρια στην Εμπορική στο Κερατσίνι. Και μου λέει συνεχώς ότι αυτό που μας συμβαίνει δεν το είχε ακούσει ποτέ. Έχει κάνει μεταπτυχιακό στα τραπεζικά. Δεν το έχει διαβάσει πουθενά ότι τα Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου διατρέχουν κίνδυνο. Από τις 6 Μαρτίου εγώ δεν το έχω πιστέψει. Και δεν έχω καταλάβει τι σημαίνει η λέξη “κούρεμα”. Και δεν μπορεί να μου το εξηγήσει κανείς. Ποιος μπήκε με το “έτσι θέλω” στον τραπεζικό λογαριασμό μου και μου πήρε το 53% του κεφαλαίου μου. Και το άλλο 47% μού το δέσμευσαν, 30

Σπύρος Αντζουλάτος

«κουρΕΜΑ » στα 149.000 € χρόνια άτοκα. Ποιος το έκανε αυτό;». Απαντάει ο Γιάννης: «Ποιοι το κάνανε; Αυτοί που προστατέψανε τους κερδοσκόπους. Και δεν μιλάμε για 6.500 μέλη. Ξεπεράσαμε τις 7.000 και καθημερινά έρχονται κι άλλοι. Μιλάμε για πάνω από 9-10.000 οικογένειες. Και θα γίνουμε πάνω από 11-12.000. Είμαστε θύματα απάτης. Ο Βενιζέλος το έλεγε και το ξανάλεγε μέσα στη Βουλή, ότι τα ομόλογα δεν θα “κουρευτούν”. Και είναι αυτός που το υπέγραψε. Μαζί με τον Σαμαρά. Δεν το ’ξερε; Γιατί μας έλεγε να μη φοβόμαστε; Αλλά είχε και ο Βενιζέλος 2 εκατ. σε ομόλογα και πέρυσι τα ρευστοποίησε στο 80% της αξίας τους. Γιατί τα ρευστοποίησε;».

γιάννης ντόκος «Όλοι εμείς που βάλαμε ό,τι είχαμε και δεν είχαμε σε ομόλογα πήγαμε απευθείας στον εγγυητή, που υποτίθεται ότι είναι το ελληνικό κράτος. Αποδείχθηκε αφερέγγυος. Θα το πολεμήσουμε»

Αυτό που ακούω από τον γιάννη είναι πολύ σοβαρό. του το υποσημειώνω. Δεν δυσκολεύεται να το επαναλάβει: «ο κύριος Βενιζέλος στο “πόθεν έσχες” του, έχω στοιχεία σαν σύλλογος, είχε 2 εκατ. περίπου σε ομόλογα και τα ρευστοποίησε πέρσι στο 80% της αξίας τους. Έχουμε τα χαρτιά». Η υπόθεση αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον με την παρέμβαση της κυρίας Αντζουλάτου: «Μα κι εμάς, πέρυσι το καλοκαίρι, μας είπαν, έγκυρες πηγές, κυβερνητικές, δεν μπορώ να πω ονόματα, να ρευστοποιήσουμε όσο είναι καιρός, χάνοντας ένα 20%. Είπαμε ότι… δεν μπορεί… ελληνικό δημόσιο είναι… θα χάναμε 40 χιλιάδες, αλλά θα παίρναμε τις 100. Δεν το κάναμε. Δεν τον πιστέψαμε αυτόν που μας το είπε. Αυτός όμως ήξερε». «Σαν σύλλογος προκαλούμε την Εισαγγελία να κοιτάξει πίσω από το ομόλογο που πληρώθηκε τόσα εκατομμύρια προχτές ποιοι κρύβονται. Πρέπει να είναι Έλληνες πολιτικοί», λέει ο κ. ντόκος, ρίχνοντας στην κυριολεξία... βόμβα. «Εγώ ξέρω ότι είμαι 43 ετών και το υπόλοιπο του ομολόγου μου λήγει το 2042, όταν θα είμαι 73. Το πήρα Μάρτιο του 2010, έληγε Μάρτιο του 2015, φέτος μου πήραν το 53% του κεφαλαίου. Αυτό ξέρω εγώ. Δηλαδή, το υπόλοιπο των χρημάτων μου, το 47%, θα το πάρω άτοκα το 2042», λέει η Δωροθέα, εκτονώνοντας κάπως την κατάσταση. «Και κάτι άλλο: Λίγο πριν από το Μάρτιο μου έστειλαν μήνυμα στο κινητό και μου ζητούσαν να συμμετάσχω εθελοντικά στην ανταλλαγή των ομολόγων. Παρουσιάστηκα στη διευθύντρια που αγόρασα τα ομόλογα και αρνήθηκα να υπογράψω. Και μετά όχι εθελοντικά δεν έγινε. Υποχρεωτικά έγινε! Δεν μας ρώτησαν. Ήταν μια εικονική “συμφωνία”. Μας έστειλαν από ένα sms, μας έδωσαν τα ευρωπαϊκά “κουρεμένα” και δεν μας ρώτησαν τίποτα. Κοροϊδία δηλαδή. Μας φώναξαν στις τράπεζες και απλώς μας είπαν να υπογράψουμε. Μα αυτό δεν είναι παράνομο; Να υπογράψεις εκβιαστικά; Απάτη είναι».

▲ ▲

40 crash Ιούνιος 2012

«κουρΕΜΑ » στα 49.000 €

«Στις καταθέσεις μας το κράτος εγγυάται 100.000 ανά καταθέτη. κι αν συμβεί κάτι; Πώς θα τους αποζημιώσει; Πάλι με ομόλογα; κι αν κάποιος τα πάρει ως αποζημίωση, θα καταστραφεί όπως κι εμείς;»

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:44 μ.μ. Page 41

Κληρωτίδες νέας εποχής

• Εξελιγμένους μηχανισμούς λειτουργίας • Σύγχρονη και σύνθετη σχεδίαση ως προς την εμφάνισή τους • Αυτοματοποιημένη χρήση τους μέσω Η/υ • Πιστοποίηση με σύγχρονα κριτήρια Η αυξημένη ταχύτητα είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα: διεκπεραιώνουν, όπως πάντα, με ασφάλεια τις κληρώσεις, ενώ προσφέρουν περισσότερο χρόνο στους φιλοξενούμενους του Χρήστου Φερεντίνου, όλους αυτούς που έχουν καταστήσει την εκπομπή των κληρώσεων ως ένα show της ελληνικής τηλεόρασης με εξαιρετικά υψηλή τηλεθέαση. Στο στούντιο της ΟΠΑΠ Α.Ε. - στο κεντρικό κτίριο της εταιρείας στη λεωφόρο Κηφισού 62 - οι νέες κληρωτίδες βρίσκονται

πάντα ανά δύο για κάθε παιχνίδι, κι αυτό, ώστε, να διασφαλίζεται απολύτως η ακώλυτη κλήρωση των αριθμοπαιχνιδιών της ΟΠΑΠ, κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή, αλλά και κάθε άλλης κλήρωσης (όπως σημεία ΠΡΟΠΟ) όταν παρίσταται ανάγκη. Και προς άρση κάθε αμφιβολίας πως τα παιχνίδια ΤΖΟΚΕΡ, ΛΟΤΤΟ και ΠΡΟΤΟ είναι παιχνίδια της τύχης, σημειώνουμε ότι στην πρώτη κλήρωση που έγινε με τη νέα κληρωτίδα στο ΤΖΟΚΕΡ (Κυριακή 22/4/2012) Τζόκερ βγήκε το 2, ο ίδιος που είχε βγει και κατά την πρώτη κλήρωση της παλιάς «συνταξιοδοτημένης» πλέον κληρωτίδας την πρώτη ημέρα που χρησιμοποιήθηκε (16/11/1997).

publi

ο

ι κληρωτίδες, οι αυτόματες μηχανές που εμφανίζονται τέσσερις φορές την εβδομάδα στην εκπομπή των κληρώσεων του τΖοκΕρ, λοττο, Προτο - οι οποίες μεταδίδονται απευθείας από τον Αντ1 - είναι οι αναμφισβήτητες, οι μεγάλες πρωταγωνίστριες, αλλά και οι μόνες που μεσολαβούν ανάμεσα στον παίκτη και την τύχη. Είναι, εν τέλει ,αυτές και μόνο που καθορίζουν αν θα δοθούν τα εκατομμύρια ή θα γίνει τζακ-ποτ και τα χρήματα θα προστεθούν ως κέρδη στην επόμενη κλήρωση. Από τις 21 Απριλίου, οι ...πρωταγωνίστριες άλλαξαν. Έγιναν πιο όμορφες, πιο γρήγορες, περισσότερο φωτεινές και ακόμη πιο ηλεκτρονικές. Με δύο λόγια, εκσυγχρονίστηκαν, γιατί κατά τ΄ άλλα παραμένουν ...κλασικές και αδιαμφισβήτητες στη δουλειά τους. Οι προηγούμενες «συνταξιοδοτήθηκαν» μετά από μακρά και «ευδόκιμη» υπηρεσία: 22 χρόνια για τις κληρωτίδες του ΛΟΤΤΟ (από τις 5/12/1990), 20 χρόνια για τις αντίστοιχες του ΠΡΟΤΟ (από τις 10/6/1992) και 15 για εκείνες του ΤΖΟΚΕΡ (από 16/11/1997). Πέρα από την εμφάνιση, οι νέες κληρωτίδες ουσιαστικά αντικατοπτρίζουν τη διαφορά τεχνολογίας που έχει επέλθει μεταξύ των διαφορετικών εποχών κατασκευής τους και συγκεκριμένα διαθέτουν:

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:45 μ.μ. Page 42

crash

Ο

ΘΕΜΑ

πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Προμηθευτών Επιστημών & Υγείας (ΣΕΠ) Παύλος Αρναούτης σε μια συνέντευξη «έξω απ’ τα δόντια» στο «Crash» τοποθετείται για αυτή την πρωτοφανή υπόθεση, που απειλεί χιλιάδες εργαζόμενους του κλάδου σε ανεργία, δεκάδες επιχειρήσεις με «λουκέτο» αλλά και το ΕΣΥ σε κατάρρευση, αφού σύντομα στα δημόσια νοσοκομεία δεν θα υπάρχει ούτε λευκοπλάστ! Παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις του υπουργείου υγείας, κατά παράβαση όλων των νόμων, των ευρωπαϊκών οδηγιών, των υποδείξεων της τρόικας, αλλά και των προσωπικών δεσμεύσεων του υπουργού κ. λοβέρδου για αποπληρωμή των χρεών εντός τριμήνου, οι υποχρεώσεις των νοσοκομείων για το 2010 και το 2011 παραμένουν ακόμα απλήρωτες! Επιπλέον, τα στρατιωτικά νοσοκομεία έχουν επιβάλει πλήρη παύση πληρωμών από τριετίας, ενώ οι ιδιωτικές κλινικές, απλήρωτες κι αυτές από τα ταμεία, προβάλλουν πλήρη αδυναμία να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους. Όσο για τα 850 εκατ. ευρώ του μέσω των άχρηστων ομολόγων «φεσιού» προς τις εταιρείες…ούτε λόγος. Και αυτά τα 850 εκατ. αφορούν μόνο τον ΣΕΠ. Συνολικά, η αξία των ομολόγων που έχουν διακρατήσει οι επιχειρήσεις είναι περίπου 2,5 δισ. ευρώ από το σύνολο της έκδοσης, που ήταν 4,2 δισ. Τα υπόλοιπα… έφυγαν στο εξωτερικό, στις… μαμάδες εταιρείες! Η πρώτη ερώτηση προς τον κ. Αρναούτη επιζητά την επίσημη θέση: Πού πιστεύει ότι οφείλεται η «περιπέτεια»; Σε παραλείψεις, άγνοια των κυβερνώντων, αδιαφορία, πρόθεση; «Εμείς από τον Ιούλιο του 2011, που το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τα επιλέξιμα για “κούρεμα” ομόλογα, ενημερώσαμε τους κυβερνητικούς φορείς για τις συνέπειες της ένταξης των ομολόγων που μας είχαν δοθεί για χρέη των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Επομένως, δεν μπορούν να επικαλεστούν άγνοια. Είναι λυπηρό, αλλά την ίδια αδιαφορία έδειξαν οι τότε κυβερνώντες σε ευπαθέστερες ακόμη τάξεις του κοινωνικού ιστού εν ονόματι πάντα του “υπέρτατου συμφέροντος της χώρας”. Ωστόσο, οποιαδήποτε σκέψη “πρόθεσης” θα πρέπει να αποκλειστεί, διότι θα ήταν εγκληματική». Μπορούσε να αποφευχθεί το «κούρεμα» στην περίπτωσή σας; να εξαιρεθείτε δηλαδή, όπως έχετε ζητήσει; «Βέβαια και μπορούσε. Να υπενθυμίσω ότι τα ομόλογά μας ήταν τα μοναδικά “πληρωμής”, δεν τα αγοράσαμε για επένδυση. Επιπλέον, ήταν τα μόνα που δεν είχαν κουπόνι απόδοσης, διαφοροποιώντας τα ακριβώς από όλα τα άλλα ομόλογα. Επιπρόσθετα, επειδή δεν είχαν κουπόνι απόδοσης, δεν επιβαρυνόταν το ελληνικό δημόσιο με κόστος εξυπηρέτησης. Προσφάτως, πλήρωσαν 430 εκατ. ευρώ σε “επιθετικό” fund για να μη διασυρθεί διεθνώς η χώρα, όταν όλοι γνώριζαν ότι αυτοί οι επενδυτές δεν ήταν παρά κερδοσκόποι που επένδυσαν στη χρεοκοπία της χώρας».

το… 2043 θα πάρουμε το 47,5% των οφειλομένων υπάρχουν ανακοινώσιμα στοιχεία για συγκεκριμένες ζημιές που ήδη υπέστη ο κλάδος σας ή 42 crash Ιούνιος 2012

“

δΙελυςαν εμας και τώρα

δΙαλυΟυν και τΟ εςυ...

036_043_OMOLOGA 26/3/14 5:45 μ.μ. Page 43

προμηθευτές; Άρχισαν δηλαδή να «φαίνονται» οι επιπτώσεις; «Από έρευνα που κάναμε μεταξύ των μελών του ΣΕΠ προέκυψε ότι περίπου το 70% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι το “κούρεμα” θα δημιουργήσει πρόβλημα επιβίωσης των επιχειρήσεών τους και παραδόσεων ιατροτεχνολογικού υλικού στα νοσοκομεία. Αυτό ήταν αναμενόμενο, αν αναλογιστούμε ότι οι εταιρείες θα εισέπρατταν το φετινό Δεκέμβριο και το Δεκέμβριο του 2013 το 100% της ονομαστικής αξίας αυτών των ομολόγων και τώρα θα περιμένουν μέχρι το 2043, για να πάρουν το 47,5% των οφειλομένων. Τα ομόλογα που είχαμε αντιπροσώπευαν μέχρι και 300% του ετήσιου τζίρου μας και αντιστοιχούσαν σε κέρδη ακόμη και 15 ετών. Προς το παρόν οι επιπτώσεις είναι εμφανείς δυστυχώς στα στελέχη των εταιρειών, αργότερα θα φανούν και στα νοσοκομεία». κάνατε κι εσείς κάπου λάθος; Μήπως οι διαπραγματεύσεις στο αρχικό στάδιο, του να δεχτείτε δηλαδή να πληρωθείτε με ομόλογα, ήταν ασαφείς; Θεωρείτε ότι σας εξαπάτησαν καταναγκαστικά; «Επειδή συμμετείχα στις επαφές με το υπουργείο Οικονομικών το 2010, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι δεν υπήρξε καμία “διαπραγμάτευση”. Ανακοινώσεις είχαμε. Ήταν υποχρεωτικός μονόδρομος για τις εταιρείες η λήψη των ομολόγων. Βεβαίως κι εξαπατηθήκαμε, όχι όμως τον Αύγουστο του 2010, που μας δόθηκαν τα ομόλογα, αλλά φέτος, που συμπεριλήφθηκαν στο “κούρεμα”». Είναι το «κούρεμα» των ομολόγων σας το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε ή πρόκειται για συνδυασμό προβλημάτων; «Δυστυχώς, κ. Κωνσταντάρα, το “κούρεμα” των ομολόγων ήρθε σαν το κερασάκι στην πικρή και αχώνευτη τούρτα που μας σερβίρουν χρόνια τώρα οι κυβερνήσεις. Αν οι διαρθρωτικές αλλαγές που είχαμε προτείνει για τον τρόπο προμηθειών, δηλαδή με ανοικτούς και ευέλικτους μειοδοτικούς διαγωνισμούς, και οι τιμές θα ήταν χαμηλότερες και οι προμηθευτές θα πληρώνοναν έγκαιρα. Σήμερα η οικονομία που προσπαθούν να κάνουν τους οδηγεί στη χρήση προϊόντων υποδεέστερης ποιότητας, με υψηλότερο τελικά κόστος».

Δεν αξίζουν στον Έλληνα τέτοιες υπηρεσίες υγείας Συνεχίζουν τα νοσοκομεία να αγοράζουν χωρίς να εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους ή βρισκόμαστε σε σημείο οριστικής «παύσης παράδοσης»; και τι σημαίνει κάτι τέτοιο; «Αυτή είναι η προσφιλής τους τακτική. Δεν πληρώνουν μέχρι που να μαζευτούν χρέη 3-4 ετών και να τα τακτοποιήσουν, ζητώντας παράλογες εκπτώσεις ή δίνοντας ομόλογα που μετά τα “κουρεύουν”. Αυτή τη στιγμή τα νοσοκομεία του ΕΣΥ οφείλουν πάνω από 1,4 δισ. ευρώ στους προμηθευτές τους. Η οριστική παύση παραδόσεων σύντομα θα προκληθεί από την αδυναμία των προμηθευτών να έχουν υλικά, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ξένοι προμηθευτές έχουν κόψει κάθε πίστωση και ζητούν την προπληρωμή των ειδών, οι δε τράπεζες έχουν διακόψει κάθε χρηματοδότηση προς τον κλάδο, φοβούμενες ότι η ασυνέπεια των δημόσιων νοσοκο-

παύλος αρναούτης ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Προμηθευτών Επιστημών & υγείας (ΣΕΠ) εξηγεί στο «Crash» πώς στήθηκε σε βάρος τους η «απάτη» με τα κουρελόχαρτα αξίας 4,2 δισ. €

αποτέλεσμα Χιλιάδες εργαζόμενοι να απειλούνται να απολυθούν, δεκάδες επιχειρήσεις να βάλουν «λουκέτο» και τα δημόσια νοσοκομεία να μην μπορούν να αγοράσουν ούτε λευκοπλάστ! μείων θα μετατρέψει τους πάντα συνεπείς μέχρι σήμερα προμηθευτές σε προβληματικές επιχειρήσεις. Το τι θα σημάνει για τη δημόσια υγεία μια παύση – εγώ θα προτιμούσα τον όρο “αδυναμία”– παραδόσεων το ζήσαμε όταν πριν από μερικά χρόνια είχαμε πάλι πλήρη παύση πληρωμών. Αναβολές προγραμματισμένων χειρουργείων, εξετάσεων κ.λπ., ώστε να μπορούν να καλυφθούν μόνο τα έκτακτα και επεί-

γοντα περιστατικά. Τα νοσοκομεία να δανείζονται ή και να μοιράζονται μεταξύ τους υλικά. Πιστεύω ότι δεν αξίζουν στον Έλληνα τέτοιες υπηρεσίες υγείας». Σύμφωνα με δημοσιεύματα, «παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις του υπουργείου υγείας, οι οικονομικές υποχρεώσεις των νοσοκομείων για τα έτη 2010 και 2011 παραμένουν ακόμα απλήρωτες». Εντοπίζονται ατομικές ευθύνες σε αυτές τις ενέργειες; «Πράγματι, παραμένουμε απλήρωτοι για τις πωλήσεις του τελευταίου τριμήνου του 2010 και το μεγαλύτερο διάστημα του 2011, όπως είναι επίσης αλήθεια ότι η ευρωπαϊκή και η ελληνική νομοθεσία προβλέπουν την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του δημοσίου μέσα σε 60 μέρες. Νομίζω ότι ως Έλληνες έχουμε κουραστεί από τις υποσχέσεις των διαφόρων υπουργών, υφυπουργών και άλλων πολιτικών παραγόντων. Πιστεύω ότι ακόμη κι αν δεν μπορούν να στοιχειοθετηθούν νομικές ευθύνες για τους πολιτικούς, η ηθική τους ευθύνη για το συνεχή εμπαιγμό και την εξαπάτηση είναι τεράστια». το Μάρτιο είχατε κάνει έκκληση να αποφευχθεί ο αφανισμός του κλάδου, να διασφαλιστεί η εργασία πάνω από 5.000 εργαζομένων και κυρίως να προστατευτεί ο Έλληνας ασθενής. Πού βρίσκονται αυτή τη στιγμή τα τρία αυτά σοβαρά προβλήματα; «Δυστυχώς, παρά τις απεγνωσμένες αυτές εκκλήσεις, καμία προσπάθεια δεν έγινε για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων από την απελθούσα κυβέρνηση. Θα τολμούσα μάλιστα να πω ότι η αδράνεια της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, σε συνδυασμό με την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, επέτειναν τα προβλήματα αυτά. Όλοι νομίζω έχουμε διαπιστώσει ότι οι τόσο απαραίτητες υπηρεσίες υγείας που παρέχει το ΕΣΥ στον Έλληνα πολίτη βασίζονται στις υπεράνθρωπες προσπάθειες ορισμένων επιστημόνων υγείας αλλά και προμηθευτών, οι οποίοι κρατούν το ΕΣΥ ακόμη όρθιο». τι απέγινε με τα εξώδικα προς τις τράπεζες; «Το θέμα με τις τράπεζες θέλει μεγάλη προσοχή. Οι περισσότερες εταιρείες του χώρου έχουν πολύ υψηλό δανεισμό, λόγω της μεγάλης καθυστέρησης στην αποπληρωμή των χρεών του ΕΣΥ. Τα ομόλογα λοιπόν που έδωσε το υπουργείο Οικονομικών για τα χρέη 2007-2008 και 2009, άλλα εκδόθηκαν απευθείας στο όνομα των τραπεζών, διότι τα τιμολόγια που εξοφλούσαν τα ομόλογα αυτά ήταν εκχωρημένα στις τράπεζες, και άλλα δόθηκαν ως εγγύηση για τα δάνεια που είχαμε. Οι εξώδικες διαμαρτυρίες είχαν αποσταλεί στις τράπεζες για να επιφυλαχθούμε των δικαιωμάτων μας ως προς την ένταξη αυτών των ομολόγων στη διαδικασία ανταλλαγής όσο και προς την ανταλλαγή, με άλλα, μικρότερης αξίας. Με το “κούρεμα” μειώθηκαν αντίστοιχα και αυτά τα καλύμματα, δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα και στις δύο πλευρές. Πρέπει να βρεθεί κοινό έδαφος με τις τράπεζες, διότι πέρα από τα νομικά ζητήματα που μπορεί να εγερθούν, η οικονομική κατάρρευση των επιχειρήσεων θα είναι επιζήμια για τις τράπεζες αλλά και την εθνική οικονομία γενικότερα». Ιούνιος 2012

crash 43

044_049_BLACK ROCK 26/3/14 5:48 μ.μ. Page 44

crash

3

Γιατί η περιβόητη έκθεση εξακολουθεί να μένει στο σκοτάδι. Οι μόνοι που έχουν πρόσβαση είναι οι Rothschild και μια κλειστή ομάδα από εταιρείες-μυστήριο

3

3

Ο ιστός της αράχνης που τη συνδέει με την ελληνική κρίση και το «απόρρητο» σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας «ΕΥΡΗΚΑ»

Ο μυστικός δείπνος Προβόπουλου με τραπεζίτες, οι εμπιστευτικές πληροφορίες και το χρηματιστηριακό «ράλι» του κλάδου με κέρδη από 300 έως 500%

044_049_BLACK ROCK 26/3/14 5:48 μ.μ. Page 45

ΤΑ ΕΝΟΧΑ ΜΥΣΤΙΚΑ της

...και η «σημαδεμένη τράπουλα» για τα δάνεια της διαπλοκής

Ε

του ομίλου Blackstone είναι και ένας από τους κύριους μετόχους της αμαρτωλής εταιρείας της Wall Street. Mέλος του διοικητικού συμβουλίου μέχρι τις 14 Ιουλίου 2008 ήταν ο Lord Nathaniel Charles Jacob Rothschild, ο οποίος παραιτήθηκε αφήνοντας ως διευθύνοντα σύμβουλο στην εταιρία τον Randall Rothschild. Οι περίεργες συμπτώσεις όμως δεν σταματούν εδώ. Η BlackRock τυχαίνει να είναι και ο δεύτερος μεγαλύτερος διεθνής επενδυτής στο ΧΑ, με θέσεις στην Τράπεζα της Ελλάδος, την ΕΤΕ, την EFG Eurobank Ergasias και την Εμπορική, και βασικός μέτοχος στους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s και S&P. Έτσι, η BlackRock είναι παράλληλα διεθνής επενδυτής στο ΧΑ, βασικός μέτοχος στην Goldman Sachs και βασικός μέτοχος στους οίκους Moody’s και S&P. Τυχαίο; Δεν νομίζω… Από τα παραπάνω συνεπάγεται πως οι Goldman, BlackRock και Rothschild είναι πολύ πιθανό να είχαν τη δυνατότητα να γνωρίζουν για τις υποβαθμίσεις της Ελλάδας πριν αυτές δημοσιευτούν και μπορούσαν, έτσι, να εκμεταλλευτούν αυτή την εσωτερική πληροφόρηση κερδοσκοπώντας στο ΧΑ και στην αγορά CDS και ομολόγων. Αν κάτι τέτοιο συνέβη, που είναι πολύ πιθανό, τότε πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στη χρηματιστηριακή ιστορία.

Τα πάντα στα χέρια του διεθνούς μηχανισμού της οικογένειας Rothschild Το 1800 ο Salomon von Rothschild είχε πει: «Είμαστε σαν το μηχανισμό ενός ρολογιού. Κάθε μέρος είναι απαραίτητο». Διακόσια χρόνια αργότερα αποδεικνύεται περίτρανα ότι οι Rothschild «αγόρασαν» την Ελλάδα στηριγμένοι στη φιλοσοφία της φαμίλιας τους. Η BlackRock –το… μέρος του μηχανισμού–

ήρθε, είδε και «μάζεψε» τα πάντα, σε μια έκθεση που κατέληξε στα χέρια των σημερινών Rothschild. Και από εκεί κατέληξε όπου «έπρεπε». Ο μεγάλος θησαυρός… σφραγίστηκε και τώρα δεν μας απομένει πια παρά να δούμε τις βουλές του… Κυρίου. Τις βουλές των Rothschild δηλαδή. Τι περιέχει άραγε αυτή η έκθεση, που παραμένει επτασφράγιστο μυστικό; Οι πιο καλά πληροφορημένες πηγές λένε ότι πρόκειται για όλα τα δάνεια που έχουν δοθεί σε επιχειρήσεις, σε ιδιώτες. Τα «δάνεια» της διαπλοκής. Οι… μίζες, η διαδρομή τους και τα πρόσωπα. Και φυσικά, τα πλήρη περιουσιακά στοιχεία όλων των Ελλήνων που «ενδιαφέρουν» την υπόθεση και «ενδιαφέρονται» γι’ αυτήν. Το τραπεζικό καρτέλ ήταν αυτό που στήριξε επί τόσα χρόνια τον «ελληνικό παράδεισο», στον οποίο είχαν πρόσβαση οι λίγοι και εκλεκτοί. Ο «Φάκελος Ελλάδα» άλλαξε λοιπόν χέρια. Ποια είναι όμως η BlackRock; Και ποιος τους άνοιξε την Κερκόπορτα;

Η στρατηγική συμμαχία για τη δημιουργία του «Οργανισμού» Ήταν το Μάιο του 2002 όταν ανακοινώθηκε η στρατηγική συμμαχία της εταιρείας Rothschild Australia Asset Management με την BlackRock και ανέλαβε τη διαχείριση των παγκοσμίων επενδύσεων της οικογένειας. Συνδέονται άραγε οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί με τις «Θεωρίες συνωμοσίας» ή –έστω– τη «Νέα Τάξη Πραγμάτων»; Οι οκτώ μεγαλύτερες χρηματοοικονομικές εταιρείες των ΗΠΑ (JP Morgan, Wells Fargo, Bank of America, Citigroup, Goldman Sachs, US Bancorp, Bank of New York Mellon και η Morgan Stanley) είναι 100% ελεγχόμενες από δέκα μετόχους. Έτσι, έχουμε την

▲ ▲

νας ισχυρός μύθος συνοδεύει την εταιρεία BlackRock και τον ιστό της αράχνης που διαφεντεύει και που οδηγεί στις επενδυτικές εταιρείες της οικογένειας Rothschild. Η task force των ισχυρών, η ομάδα κρούσης που εδώ και σχεδόν δύο χρόνια κινείται με πλήρη μυστικότητα στην Ελλάδα, μπαινοβγαίνει σε τράπεζες και υπουργεία, συγκεντρώνει στοιχεία για δάνεια και περιουσιακά στοιχεία και έχει στα χέρια της ένα πραγματικό «όπλο». Ένα απόρρητο πόρισμα για την πραγματική κατάσταση των τραπεζών και της οικονομίας που θα μπορούσε να προκαλέσει έναν πραγματικό «πυρηνικό όλεθρο» στη χώρα μας. Η έκθεση της BlackRock εδώ και μήνες παραμένει στο σκοτάδι, παρά την απαίτηση σχεδόν όλων των κομμάτων να δοθεί στη δημοσιότητα. Οι μόνοι που έχουν πρόσβαση στα ευρήματα είναι μια κλειστή ομάδα Ευρωπαίων μεγαλοστελεχών και βέβαια οι μέτοχοι της εταιρείας-μυστήριο. Ποιοι κρύβονται όμως πίσω από αυτή την ομάδα και ποια είναι η σχέση τους με την ελληνική κρίση; Μια είδηση στα τέλη του 2011 αποκάλυπτε ένα «μυστικό» σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, το οποίο είχε συντάξει και προτείνει η εταιρεία Roland Berger. Πρόκειται για το περίφημο σχέδιο «ΕΥΡΗΚΑ», που εν πολλοίς πρότεινε την πώληση μεγάλους μέρους της δημόσιας περιουσίας για την εξόφληση των διεθνών πιστωτών μας και το οποίο προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις. Πρόεδρος της εταιρείας είναι ο Roland Berger, ο οποίος παράλληλα είναι και πρόεδρος της Blackstone Germany, του ομίλου της μητρικής της BlackRock... Ο δαιδαλώδης αυτός ιστός φτάνει μέχρι την Goldman Sachs, καθώς η επενδυτική εταιρεία

Των Νίκου Πάσχου - Π. Κερτεζίτη

044_049_BLACK ROCK 26/3/14 5:48 μ.μ. Page 46

crash

Οι μέτοχοι στις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου Μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου είναι η Bank of America, JP Morgan, Citigroup, Wells Fargo, Goldman Sachs και Morgan Stanley. Ας δούμε ποιοι είναι οι μέτοχοί τους.

Bank of America: State Street Corporation,

Vanguard Group, BlACkRoCk, FMR (Fidelity), Paulson, JP Morgan, T. Rowe, Capital World Investors, AXA, Bank of NY Mellon.

JP Morgan: State Street Corp., Vanguard Group, FMR (Fidelity), BlACkRoCk, T. Rowe, AXA, Capital World Investor, Capital Research Global Investor, Northern Trust

Corp., Bank of NY Mellon.

Citigroup: State Street Corporation, Vanguard Group, BlACkRoCk, Paulson, FMR, Capital World Investor, JP Morgan, Northern Trust Corporation, Fairhome Capital Mgmt, Bank of NY Mellon.

Wells Fargo: Berkshire Hathaway, FMR,

State Street, Vanguard Group, Capital World Investors, B l A C k R o C k, Wellington Mgmt, AXA, T. Rowe και Davis Selected Advisers. Ποιος είναι ο σκληρός πυρήνας σε όλες τις τράπεζες; State Street Corporation, Vanguard Group, BlACkRoCk και FMR (Fidelity). Πού αλλού συναντάμε την «ομάδα των 4»;

Goldman Sachs: «Ομάδα των 4», Wellington, Capital World Investors, AXA, Massachusetts Financial Service και T. Rowe.

Morgan Stanley: «Ομάδα των 4», Mitsubishi UFJ, Franklin Resources, AXA, T. Rowe, Bank of NY Mellon, Jennison Associates, Τ.

Rowe, Bank of NY Mellon και Jennison Associates.

Τράπεζα της Νέας Υόρκης Mellon: Davis Selected, Massachusetts Financial Services, Capital Research Global Investor, Dodge, Cox, Southeatern Asset Mgmt και «ομάδα των 4».

▲ ▲

«ομάδα των 4» που παίρνουν όλες τις αποφάσεις: BlackRock, State Street, Vanguard και Fidelity. Επιπλέον, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αποτελείται από 12 τράπεζες και εκπροσωπείται από ένα 7μελές διοικητικό συμβούλιο, εκπροσώπων της «ομάδας των 4», η οποία με τη σειρά της είναι παρούσα σε όλες τις άλλες οντότητες. Εν ολίγοις, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ελέγχεται από τέσσερις μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες: BlackRock, State Street, Vanguard και Fidelity. Οι εταιρείες αυτές ελέγχουν τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ (και την παγκόσμια), χωρίς κανένα έλεγχο ή καμιά «δημοκρατική» επιλογή. Οι εταιρείες αυτές ξεκίνησαν και συμμετέχουν στη σημερινή παγκόσμια οικονομική κρίση. Η παγκόσμια οικονομία και τα χρηματιστήρια ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από την «ομάδα των 4». Άνθρωποί τους εργάζονται στο ΔΝΤ, στην Παγκόσμια Τράπεζα και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το παγκόσμιο δίκτυο επενδύσεων της BlackRock αποτελείται από βραχίονες που έχουν στηθεί σε όλο τον κόσμο.

46 crash Ιούνιος 2012

«Καραμπινάτες» παρανομίες μέσω του δικαίου του ισχυρού Τώρα λοιπόν που έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για το ποια είναι η BlackRock έρχεται και το μεγαλύτερο ερωτηματικό: - Είναι δυνατόν να κάνει έλεγχο στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και ταυτόχρονα να είναι και επενδυτής; - Δεν πρόκειται περί... καραμπινάτου insiding (η μέθοδος της εκμετάλλευσης απόρρητων πληροφοριών που προέρχονται μέσα από την ίδια την πηγή τους και έχει κηρυχθεί παράνομη); - Έχοντας όλα τα δεδομένα, μπορεί να επενδύσει εκ του ασφαλούς με σίγουρα κέρδη και μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα των

ελληνικών εταιρειών (δανεισμός κ.τ.λ.) για τον ανταγωνισμό άμεσο η έμμεσο.

- Ποιος έβαλε τη BlackRock στο παιχνίδι; Οι «κακές γλώσσες», που είναι πάντα πρόθυμες να δώσουν «προς τα έξω» τις όποιες…διαρροές, έστω κι αν αυτές οι ίδιες συμμετέχουν, δεν διστάζουν να πουν: «Η Τράπεζα της Ελλάδος, και η οποία μάλιστα πληρώθηκε με 17 εκατ. ευρώ». Δεν διστάζουν να πάνε και…παρακάτω λέγοντας ότι: «Μήπως ο Προβόπουλος έδωσε τη “δουλειά” κατόπιν εισήγησης των Rothschild, που είναι μεγαλομέτοχοι και ιδρυτές της Τράπεζας της Ελλάδος; Γιατί ο Προβόπουλος ενημέρωσε κατ’ ιδίαν τους Έλληνες τραπεζίτες, υποσχόμενος πως θα δοθεί στη δημοσιότητα η έκθε-

Είναι δυνατόν να κάνει έλεγχο στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και ταυτόχρονα να είναι και επενδυτής;

044_049_BLACK ROCK 26/3/14 5:48 μ.μ. Page 47

Οι εταιρείες που ελέγχονται από την «ομάδα των 4» Alcoa Inc.

JP Morgan Chase & Co.

Altria Group Inc.

McDonald’s Corp.

American International Group Inc.

Merck & Co. Inc.

AT&T Inc.

Microsoft Corp.

Boeing Co.

3M Co.

Caterpillar Inc. Coca-Cola Co. DuPont & Co. Exxon Mobil Corp.

General Electric Co. General Motors Corporation Hewlett-Packard Co.

Pfizer Inc. Procter & Gamble Co. United Technologies Corp.

Verizon Communications Inc. Wal-Mart Stores Inc. Time Warner

Home Depot Inc.

Walt Disney

Honeywell International Inc.

Viacom

Intel Corp.

Rupert Murdoch’s News Corporation

International Business Machines Corp

CBS Corporation

Johnson & Johnson

NBC Universal

ση, κάτι που δεν έγινε ποτέ;». Χρηματιστές που παρακολουθούν και… εξετάζουν λένε ότι «…όλως τυχαίως, με την ενημέρωση είχαμε και “ραλάκι” στο Χρηματιστήριο, με τις τραπεζικές μετοχές να εκτοξεύονται στον ουρανό και κάποιοι να βγάζουν εκατομμύρια σε λίγες ήμερες». Η BlackRock έχει λοιπόν τους πάντες «στο χέρι». Δεν απομένει παρά να περιμένουμε τις κινήσεις της φαμίλιας σε μια Ελλάδα που κάποτε ανήκε στους Έλληνες.

Ο μυστικός δείπνος των εκατομμυρίων Κοντά στα τέλη Ιανουαρίου υπήρξε επίσημη συνάντηση-γεύμα Προβόπουλου-τραπεζιτών.

Ο Προβόπουλος ενημέρωσε τους τραπεζίτες για τα αποτελέσματα της BlackRock. Συγκεκριμένα, η είδηση από το ΑΠΕ έλεγε τα εξής: «Γεύμα εργασίας παρέθεσε το προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών το μεσημέρι της Παρασκευής στο διοικητή της ΤτΕ Γιώργο Προβόπουλο, την πρώτη επίσημη συνάντηση μετά την επίδοση της διαγωνιστικής μελέτης της BlackRock για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Στο επόμενο διάστημα η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος θα συναντηθεί ξεχωριστά με τις διοικήσεις των μεγάλων οργανισμών, ενώ στο τέλος του επόμενου μήνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο όσον αφορά την επανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού συστήματος. Στη συνάντηση αυτή ο κ. Προβόπουλος πα-

▲ ▲

Το παγκόσμιο δίκτυο επενδύσεων της BlackRock αποτελείται από βραχίονες που έχουν στηθεί σε όλο τον κόσμο

ρουσίασε τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης του ελεγκτικού οίκου, από τα οποία θα εξαρτηθούν οι ζημιές που θα καταγράψουν οι τράπεζες στα αποτελέσματά τους λόγω των προβλέψεων. Τα αποτελέσματα της έκθεσης της BlackRock χαρακτηρίζονται “διαχειρίσιμα”. Για το επόμενο διάστημα έχουν προγραμματιστεί συναντήσεις με κάθε τράπεζα ξεχωριστά, για την αναλυτική παρουσίαση των επιδόσεών τους στις χορηγήσεις. Στο τέλος Φεβρουαρίου η Τράπεζα της Ελλάδος θα επιδώσει σε κάθε πιστωτικό ίδρυμα έκθεση με τις κεφαλαιακές τους ανάγκες μετά την εφαρμογή του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων και τη διαγραφή των επισφαλών τους δανείων». Τι συνέβη τότε; Οι τραπεζίτες ενημερώθηκαν κατ’ ιδίαν, επίσημα όμως οι τράπεζες θα ενημερώνονταν στο τέλος του επόμενου μήνα, δηλαδή το Μάρτιο. Έγινε κάτι τέτοιο; Ουδέποτε. Κατείχαν ναι ή όχι εμπιστευτικές πληροφορίες οι παρευρισκόμενοι στο γεύμα; Σαφώς και ναι. Αμέσως μετά ξεκίνησε το τραπεζικό ράλι στο χρηματιστήριο, με τις τραπεζικές μετοΙούνιος 2012

crash 47

044_049_BLACK ROCK 26/3/14 5:48 μ.μ. Page 48

crash

▲ ▲

χές να καταγράφουν κέρδη από 300 έως 500%. Ποιοι ήξεραν και ποιοι κονόμησαν; Η απάντηση εμφανίζεται ως «εύκολη». Αλλά και επικίνδυνη.

Τι κρύβει στα συρτάρια της η BlackRock «Η έκθεση της BlackRock είναι εμπιστευτική» . Ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Όλι Ρεν, από τις Βρυξέλλες, αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει τόσο το πόρισμα της BlackRock, όσο και τον κατάλογο με τις εκτιμώμενες αξίες των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου που πρόκειται να ξεπουλήσουν και τον οποίο γνωρίζουν. Αυτή ήταν η απάντηση που έδωσε ο Όλι Ρεν στο αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ να δοθεί στη δημοσιότητα η έκθεση της ελεγκτικής εταιρείας για τις ελληνικές τράπεζες, όπως ανέφερε ο ευρωβουλευτής του κόμματος Νίκος Χουντής. Στην απάντησή του ο κ. Ρεν, εκτός του ότι αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα την έκθεση της BlackRock, τονίζοντας ότι «οι ζητούμενες πληροφορίες παραμένουν εμπιστευτικές μέχρι τη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων των τραπεζών για ολόκληρο το έτος 2011», επικαλείται λόγους «ευαισθησίας» και «εμπιστευτικότητας» των πληροφοριών, για να μη δημοσιοποιήσει τις εκτιμώμενες τιμές των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού δημοσίου. Λέγοντας μάλιστα ότι «η εκτιμώμενη τιμή κάθε περιουσιακού στοιχείου αποτελεί ευαίσθητη πληροφορία, καθότι επηρεάζει την αγορά και, για το λόγο αυτό η Επιτροπή δεν μπορεί να αποκαλύψει τις εκτιμώμενες τιμές που της διαβίβασαν το υπουργείο Οικονομικών και/ή το Ταμείο Ανάπτυξης Περιουσιακών Στοιχείων της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΤΑΠΣΕΔ) σχετικά με τις εκτιμήσεις των τιμών». Κι ενώ ο κ. Χουντής, σχολιάζοντας την άρνηση Ρεν, σημειώνει ότι στην Ελλάδα «έμειναν απολύτως ασχολίαστες οι προτάσεις Τσίπρα, δηλαδή τα 5 σημεία που ανακοίνωσε όταν παρέλαβε τη διερευνητική εντολή, στα οποία ζητούσε, μεταξύ άλλων, την άμεση ακύρωση εφαρμογής του Μνημονίου και απαιτούσε να δοθεί άμεσα στη δημοσιότητα η έκθεση της BlackRock», δεν διστάζει να δηλώσει ότι «αποδεικνύεται, μετά και από τις απαντήσεις του κ. Ρεν, ότι η “τράπουλα” είναι σημαδεμένη». Και σημειώνει: «Τα κόμματα του Μνημονίου κρατούν ως μυστικό τις πραγματικές ζημιές των τραπεζών –που λίγες μέρες πριν από τις εκλογές πήραν στα τυφλά 18 δισ. ευρώ άνευ όρων– αλλά και τον κατάλογο με τις εκτιμώμενες αξίες των δημοσίων επιχειρήσεων και των άλλων περιουσιακών στοιχείων, που πρόκειται να ξεπουλήσουν μέσω του ΤΑΙΠΕΔ. Αυτό γίνεται για να μην αποκαλυφθεί το μέγεθος του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, που έχουν συμφωνήσει με το ΔΝΤ και την Ε.Ε. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα στοιχεία αυτά τα οποία δεν δίνουν στον ελληνικό λαό και στα ελληνικά πολιτικά κόμματα, όπως απαντάει ο ίδιος ο κ.Ρεν, 48 crash Ιούνιος 2012

έχουν ήδη σταλεί στην Κομισιόν, και προφανώς και στο ΔΝΤ». Τι ακριβώς συμβαίνει; Και πώς φτάσαμε να γνωρίζει ο Όλι Ρεν, η Κομισιόν, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κι ένας Θεός ξέρει ποιος άλλος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό από έρευνα ιδιωτικού οργανισμού την πραγματική οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και να μην το γνωρίζει η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός;

Τι ακριβώς είχε ρωτήσει ο Νίκος Χουντής Ερώτημα πρώτο: Κανένας κανονισμός ή απόφαση της Ε.Ε. δεν επέβαλε στην Ελλάδα ή σε άλλη

χώρα της Ε.Ε. τη διενέργεια πρόσθετων ελέγχων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ελάχιστες μόνο χώρες επέλεξαν να διεξάγουν πρόσθετους ελέγχους. Ήταν αποκλειστικά μια πρωτοβουλία της ΤτΕ. Τι εξυπηρετούσε; Ποιος ήταν ο λόγος να αποφασιστεί και να ανατεθεί στην BlackRock ο εκ νέου έλεγχος των ελληνικών τραπεζών, όταν τον ίδιο μήνα που έγινε αυτή η ανάθεση είχαν ολοκληρωθεί τα πανευρωπαϊκά stress tests, δηλαδή οι έλεγχοι εκ μέρους της Ε.Ε., που επιβεβαίωσαν, μέσα από «ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων οικονομικών καταστάσεων», ότι οι ελληνικές τράπεζες ήταν στο σύνολό τους ασφαλείς και μπορούσαν να εγγυηθούν τα χρήματα των καταθε-

Πώς συνδέεται η έκθεση με τη δέσμευση του Μνημονίου να δοθούν δεκάδες δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος

044_049_BLACK ROCK 26/3/14 5:48 μ.μ. Page 49

ΟΛΙ ΡΕΝ Επικαλούμενος όρους «εμπιστευτικότητας» και «ευαισθησίας», αρνείται να δώσει μέχρι τέλους του 2011 την έκθεση της BlackRock. Επίσης, αποφεύγει να δημοσιοποιήσει τις εκτιμώμενες τιμές των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού δημοσίου που πρόκειται να ξεπουληθούν

ΝΙΚΟΣ ΧΟΥΝΤΗΣ «Με τις απαντήσεις του δείχνει ότι η “τράπουλα” είναι σημαδεμένη»

τών, τουλάχιστον όσο μπορούσαν και οι άλλες τράπεζες της Ε.Ε.; Ερώτημα δεύτερο: Γιατί, αφού αποφασίστηκε να γίνει πρόσθετος έλεγχος, δόθηκε από την ΤτΕ η εντολή σε ιδιωτική εταιρεία, την BlackRock; Η Πορτογαλία, μία από τις ελάχιστες χώρες, που και αυτή αποφάσισε να κάνει πρόσθετους ελέγχους στο τραπεζικό της σύστημα, ανέθεσε τον έλεγχο στην Κεντρική της Τράπεζα. Στην Ελλάδα γιατί δόθηκε η εντολή σε μια ιδιωτική εταιρεία, που είναι θυγατρική αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, η οποία με αυτόν τον τρόπο θα αποκόμιζε κρίσιμες πληροφορίες για την κατάσταση και το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζικών ιδρυμάτων;

Ερώτημα τρίτο: Τι εγγυήσεις είχε η ΤτΕ ότι τα ευαίσθητα οικονομικά στοιχεία των τραπεζών που αποκόμισαν οι ελεγκτές της BlackRock δεν θα διέρρεαν σε πιθανούς μελλοντικούς αγοραστές των ίδιων των ελληνικών τραπεζών; Με δεδομένο ότι μέσω του ελέγχου της... θα γίνονταν γνωστά κρίσιμα στοιχεία, όχι μόνο για το τραπεζικό σύστημα, αλλά και για τη δανειακή και οικονομική κατάσταση και άλλων ελληνικών επιχειρήσεων, τι εγγυήσεις είχε η ΤτΕ ότι τα στοιχεία αυτών των επιχειρήσεων δεν θα διέρρεαν σε κάθε λογής «ενδιαφερόμενους»; Μήπως δεν ήθελε η ΤτΕ τέτοιου είδους εγγυήσεις; Ερώτημα τέταρτο: Τώρα που ολοκληρώθηκε ο έλεγχος γιατί δεν δίνουν τα αποτελέσματα της έκθεσης στη δημοσιότητα; Γιατί θεωρούνται εμπιστευτικά τα όποια αποτελέσματα της έκθεσης, όπως απαντάει ο επίτροπος Ρεν, όταν τα αποτελέσματα των stress tests έγιναν αμέσως γνωστά σε όλους; Τα κόμματα του Μνημονίου έχουν δεσμευτεί να δώσουν δεκάδες δισεκατομμύρια για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών από τα χρήματα που έχει δανειστεί ο ελληνικός λαός. Δεν μπορεί κάποιοι να κρατούν ως επτασφράγιστο μυστικό την πραγματική κατάσταση των τραπεζών και να καλούν τον ελληνικό λαό να πληρώσει στα τυφλά την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Δεν μπορούν πλέον να κρυφτούν τα κόμματα του Μνημονίου, τα οποία έχουν δεσμευτεί να ξεπουλήσουν όλες τις μετοχές που κατέχει το ελληνικό δημόσιο σε κάθε τράπεζα, αλλά και να διευκολύνουν την πώληση άλλων εταιρειών, κρατικών και ιδιωτικών, για τις οποίες θα μπορούσαν να δώσουν κάθε πληροφορία σε υποψήφιους αγοραστές. Χρειάζεται ο ελληνικός λαός και τα πολιτικά κόμματα να πληροφορηθούν ποιο είναι το μέλλον που οι δανειστές της Ελλάδας επιφυλάσσουν για τις ελληνικές τράπεζες. Είναι ευκαιρία να ανοίξει αυτός ο διάλογος για να αποκαλυφθεί ότι οι ξένοι δανειστές, έχοντας πια όλα τα στοιχεία των ελληνικών τραπεζών, σκοπεύουν να βάλουν χέρι σε αυτόν τον νευραλγικό τομέα της ελληνικής οικονομίας, αρχίζοντας βέβαια με την Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Σχολιάζοντας τη «μη απάντηση» του Όλι Ρεν, ο Νίκος Χουντής έλεγε ότι «την ίδια στιγμή, με σημερινά δημοσιεύματα στον ελληνικό Τύπο, αποκαλύπτεται ότι προωθούνται στο Ταμείο Ξεπουλήματος (ΤΑΙΠΕΔ), που ελέγχουν οι δανειστές, δημόσιες επιχειρήσεις, όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, το Τ.Τ., ο ΟΛΠ, ο ΟΛΘ, η ΑΤΕ, η ΕΥΑΘ και άλλες επιχειρήσεις. Μεταβιβάζεται, δηλαδή, η περιου-

Η Πορτογαλία, που και αυτή αποφάσισε να κάνει πρόσθετους ελέγχους στο τραπεζικό της σύστημα, ανέθεσε τον έλεγχο στην Κεντρική της Τράπεζα

σία του ελληνικού λαού, από την κυβέρνηση Παπαδήμου, παρανόμως και πέρα από κάθε δεοντολογία για τις αρμοδιότητες που έχει μια υπηρεσιακή κυβέρνηση, που δεσμεύει έτσι, με αυτές τις αποφάσεις της, την επόμενη κυβέρνηση της χώρας, όποια και αν είναι αυτή». Και καλούσε ο κ. Χουντής « τα κόμματα του Μνημονίου, αλλά και τον πρώην υπουργό Οικονομικών, ο οποίος, ως πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, αναλαμβάνει σήμερα διερευνητική εντολή, να δώσουν άμεσα στη δημοσιότητα όλες τις εκθέσεις της BlackRock και τον κατάλογο με τις εκτιμώμενες αξίες των περιουσιακών στοιχείων του λαού, που ξεπουλάνε. Καλούμε, επίσης, την υπηρεσιακή κυβέρνηση Παπαδήμου να ακυρώσει αμέσως όλες τις μεταβιβάσεις των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου προς το Ταμείο των Δανειστών».

Τι ακριβώς είχε απαντήσει ο Όλι Ρεν «Οι ελληνικές αρχές, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ», έλεγε η ανακοίνωση του κ. Ρεν, «έχουν διαθέσει άφθονους πόρους προκειμένου να διαμορφωθεί το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Όντως, εκτιμούμε ιδιαίτερα τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι θεσμικοί ομόλογοί μας και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Πρωταρχικός στόχος κατά το σχεδιασμό του πλαισίου ανακεφαλαιοποίησης υπήρξε η βελτιστοποίηση των προϋποθέσεων για τη συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στην κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα ανακοινώσει στις τράπεζες συγκεκριμένες προθεσμίες για την αναζήτηση κεφαλαίων στην αγορά. Στη συνέχεια οι τράπεζες θα κινήσουν τις πρακτικές διαδικασίες άντλησης κεφαλαίων, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με την απόφαση της Επιτροπής για την έγκριση των προνομιούχων μετοχών ως μέτρου κρατικής στήριξης των τραπεζών, οι τράπεζες που ωφελούνται από αυτά τα μέσα καλύπτονται από απαγόρευση διανομής μερισμάτων και δεν δύνανται να καταβάλουν πρόσθετες αποδοχές (bonus). Οι 4 μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες (Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank, EFG Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς) έχουν ήδη διενεργήσει ή βρίσκονται στη διαδικασία να διενεργήσουν πράξεις διαχείρισης παθητικού, με τις οποίες εξαγοράζουν τα υβριδικά κεφαλαιακά τους μέσα, με αποτέλεσμα την ενίσχυση των κύριων βασικών κεφαλαίων (core tier 1). Δεν αποκλείεται, όμως, να υπάρξει κάποιο περιθώριο να προωθηθούν και περαιτέρω πράξεις αυτού του είδους. Όσον αφορά τα ερωτήματά σας σχετικά με την κλίμακα και την έκταση του PSI και τις ζημίες του δανειακού τους χαρτοφυλακίου, οι ζητούμενες πληροφορίες παραμένουν εμπιστευτικές μέχρι τη δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων των τραπεζών για ολόκληρο το έτος 2011». Ιούνιος 2012

crash 49

050_053_KAMENOS 26/3/14 5:50 μ.μ. Page 50

Πάνος Καμμένος

Εμείς είμαστε γλάροι... Και οι γλάροι δεν μπαίνουν ούτε σε πολυκατοικία ούτε σε κλουβιά!

”

”

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ κυβέρνηση ΧΩΡΙΣ ΣΑΜΑΡΑ - ΒΕΝΙΖΕΛΟ...

50 crash Ιούνιος 2012

“

...αρκεί οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ να απεγκλωβιστούν από τη λογική υποταγής στο Μνημόνιο

050_053_KAMENOS 26/3/14 5:50 μ.μ. Page 51

Η μισή «λίστα Χριστοφοράκου» επανήλθε στην πολιτική, ως υποψήφιοι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας

”

Συνέντευξη στον Γιώργο Ανδρουτσόπουλο

Η

απ’ όλους τους χώρους του παρελθόντος, γιατί εμείς ανήκουμε στο μέλλον». Όμως, εκεί που η συζήτηση κυλούσε ήρεμα, εκεί κατέληξε, τελικά, με… ηφαιστειακές εκρήξεις από μέρους του στις ερωτήσεις μου για τις σχέσεις του με τον κ. Γεωργαλά και για το ρόλο της εταιρείας Delek, αν και παραδέχτηκε τις σχέσεις τους και την αμοιβαία φιλία του με τους απόστρατους στρατηγούς, πρώην διοικητές της ΚΥΠ, κ.

Γρυλλάκη και Αλεξάκη. Ενώ κλείσαμε μάλλον… ήρεμα, με το θέμα του περίφημου non paper που διέρρευσε από την Προεδρία της Δημοκρατίας. Πολλοί λένε ότι η κίνηση Ανεξάρτητοι Έλληνες είναι ένα κόμμα διαμαρτυρίας, που θα απορροφηθεί όταν πάψει η «ανάγκη» του κόσμου να διαμαρτύρεται. Εσείς σκοπεύετε να το κρατήσετε ζωντανό ή θα το απενεργοποιήσετε αν δείτε πως χάνει δυνάμεις; «Το μόνο κόμμα που δεν είναι κόμμα διαμαρτυρίας είναι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες. Είμαστε το μόνο κίνημα το οποίο έχει βγάλει σε δημόσια διαβούλευση το οικονομικό του πρόγραμμα, που περιγράφει επακριβώς το τι θα κάνουμε τις πρώτες τριάντα μέρες, το πρώτο εξάμηνο, τον πρώτο χρόνο και την πρώτη τριετία. Έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις για κάθε υπουργείο και έχουμε και σαφή πρόταση, που αφορά την έξοδο της χώρας άμεσα, με καταγγελία των μνημονίων. Άρα, κόμματα διαμαρτυρίας είναι εκείνα που είτε δεν έχουν κανένα πρόγραμμα, όπως είναι η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, παρά μόνο το Μνημόνιο, είτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος τώρα φτιάχνει ένα πρόγραμμα, που θέλει να παρουσιάσει στον ελληνικό λαό. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και πρόγραμμα συγκεκριμένο έχουμε και συγκεκριμένες προτάσεις. Και για τη δημιουργία κυβέρνησης καταθέσαμε τις “επτά προτάσεις” μας».

▲ ▲

συζήτηση με τον Πάνο Καμμένο ξεκίνησε σε «ήρεμα νερά»… Στην αρχή μιλήσαμε για τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Για την αποτίμηση του αποτελέσματος, αν είναι κόμμα διαμαρτυρίας, αν έχει προοπτική να αντέξει στο χρόνο και σε ποιο χώρο του πολιτικού φάσματος αυτοτοποθετείται… Μέσα σε… μπουνάτσα «χαρτογράφησε» όλους τους υπόλοιπους ως «κόμματα διαμαρτυρίας», λέγοντας ότι «Είμαστε το μόνο κίνημα το οποίο έχει βγάλει σε δημόσια διαβούλευση το οικονομικό του πρόγραμμα, που περιγράφει επακριβώς το τι θα κάνουμε τις πρώτες τριάντα μέρες, το πρώτο εξάμηνο, τον πρώτο χρόνο και την πρώτη τριετία. Άρα, κόμματα διαμαρτυρίας είναι εκείνα που είτε δεν έχουν κανένα πρόγραμμα, όπως είναι η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, παρά μόνο το Μνημόνιο, είτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος τώρα μόλις έφτιαξε ένα πρόγραμμα». Με «θαλασσινό» πνεύμα αυτοπροσδιορίστηκε και στον πολιτικό ορίζοντα, παραπέμποντας στο σήμα του κόμματός του. Τον γλάρο, δηλαδή, επισημαίνοντας ότι «Οι γλάροι δεν μπαίνουν ούτε σε πολυκατοικία ούτε σε κλουβιά! Είμαστε πολίτες που προερχόμαστε

Συνέντευξη που ξεκίνησε σε «ήρεμα νερά», αλλά κατέληξε σε ηφαιστειακές εκρήξεις από τον αρχηγό των Ανεξάρτητων Ελλήνων

Ιούνιος 2012

crash 51

050_053_KAMENOS 26/3/14 5:51 μ.μ. Page 52

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Φοβάστε ή όχι τις φυγόκεντρες τάσεις διάφορων στελεχών σας προς διάφορους πολιτικούς χώρους, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμη σαφής δομή, αναφορικά με την οργάνωσή του; «Όπως είδατε, δεχτήκαμε μια επίθεση, προκειμένου να υπάρξουν αποσπάσεις στελεχών των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Παρότι τη διενήργησαν πολύ έμπειροι άνθρωποι –και αναφέρομαι στον “προϊστάμενο” του κ. Συμπιλίδη και στην οικογενειακή εμπειρία της αποστασίας του 1965– δεν κατάφεραν παρά να αποσπάσουν μόνο τέσσερα στελέχη μας, τα οποία, ούτως ή άλλως, είχαν ήδη απομακρυνθεί. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες είμαστε ένα κίνημα πολιτών, είμαστε ενωμένοι μεταξύ μας και δεν μπορεί να διαραγεί αυτή η ενότητά μας με κανέναν τρόπο». Αν υποθέσουμε ότι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες διατηρήσουν τις δυνάμεις τους, σε ποια Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωκοινοβουλίου θα ενταχθείτε, δεδομένου ότι σε 2 χρόνια θα έχουμε Ευρωεκλογές; «Να είστε σίγουρος πως οι Ανεξάρτητοι Έλληνες θα αυξήσουν τις δυνάμεις τους. Η συζήτηση για την ένταξή μας σε ευρωπαϊκή “ομάδα” έχει ξεκινήσει. Έχουμε έρθει σε επαφή με τρεις Κοινοβουλευτικές Ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου, με τις οποίες και συζητούμε τη δυνατότητα, καταρχήν, να έχουμε τις δικές μας ιδεολογικές τοποθετήσεις, την αυτονομία μας και την ανεξαρτησία μας, και, παράλληλα, να υπάρχει συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για να προωθήσουμε τις θέσεις του Νότου έναντι της προσπάθειας που κάνει αυτή τη στιγμή η Γερμανία να επικυριαρχήσει». Μπορούμε να σας τοποθετήσουμε σε έναν από τους κλασικούς πολιτικούς προσδιορισμούς; Δηλαδή, είστε δεξιοί, κεντρώοι ή αριστεροί; «Οι γλάροι δεν μπαίνουν ούτε σε πολυκατοικία ούτε σε κλουβιά! Είμαστε πολίτες που προερχόμαστε απ’ όλους τους χώρους του παρελθόντος, γιατί εμείς ανήκουμε στο μέλλον».

Άρα, λοιπόν, είστε έξω από τα στενά πολιτικά «καλούπια»; «Υπάρχουν και δεξιοί, υπάρχουν και κεντρώοι, υπάρχουν και αριστεροί, αλλά υπάρχουν και πολίτες που δεν δέχτηκαν ποτέ να μπουν σε “κλουβιά”!» Δηλαδή, με τον ΣΥΡΙΖΑ μπορείτε να βρείτε «κοινό τόπο»; «Εμείς θα επιδιώξουμε να δημιουργηθεί μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία θα έχει τις προϋποθέσεις τις οποίες ήδη έχουμε καταθέσει από την πρώτη κιόλας φορά –αυτές τις γνωστές “επτά προϋποθέσεις”– με σκοπό να βγούμε από το Μνημόνιο και να προστατευθεί η εθνική κυριαρχία της Ελλάδας και, επίσης, η αξιοπρέπεια της ελληνικής οικογένειας. Να σταματήσουν να “μπουκάρουν” οι εισπρακτικές εταιρείες και να εκβιάζουν Έλληνες πολίτες. Πρέπει, εδώ και τώρα, να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα ασυλίας της χώρας και η δυνατότητα να παρέχει ασυλία η χώρα στους πολίτες της».

52 crash Ιούνιος 2012

Ο γενικός αποκλεισμός των Ανεξάρτητων Ελλήνων από τα ΜΜΕ οφείλεται στον προϊστάμενο του γραφείου του γιου του κ. Ψυχάρη, ο οποίος είναι υποψήφιος με τη Ν.Δ.

”

Υπό ποιες συνθήκες θα βλέπατε συνεργασία με τη Ν.Δ.; «Το ίδιο ισχύει για όλα τα κόμματα. Εμείς έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις. Όσον αφορά τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, θα πρέπει να γίνει απόλυτα αντιληπτό ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο συνεργασίας με τους Σαμαρά και Βενιζέλο, που έχουν καταθέσει προσωπικές επιστολές που τους δεσμεύουν απέναντι στους δανειστές μας. Βεβαίως, με την προϋπόθεση ότι οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ θα έχουν απεγκλωβιστεί από τη λογική υποταγής στο Μνημόνιο και στους δανειστές μας». Επομένως, το πρόβλημα που δεν σας αφήνει να συνεργαστείτε με τα δύο «μεγάλα» κόμματα είναι τα πρόσωπα της ηγεσίας τους ή τα ίδια τα κόμματα, που τα θεωρείτε «φθαρμένα»;

Ο Μιχαλολιάκος μας χαρακτήρισε σαν «βεγγαλικό», επειδή εκείνοι, στη Χρυσή Αυγή, χειρίζονται καλύτερα τα εκρηκτικά!

«Τα πρόσωπα της ηγεσίας είναι αυτά που υπέγραψαν επιστολές που δεσμεύουν τους ίδιους και τα κόμματά τους. Όσον αφορά τα υπόλοιπα πρόσωπα, όπως έχετε διαπιστώσει, επανήλθε η μισή “λίστα Χριστοφοράκου” στην πολιτική, ως υποψήφιοι της Ν.Δ. Δηλαδή, το θέμα δεν είναι τα πρόσωπα –για τα υπόλοιπα, εννοώ–, αλλά είναι το θέμα της νοοτροπίας και της πολιτικής. Εμείς έχουμε συγκεκριμένες θέσεις. Αν συμφωνήσουν με τις δικές μας θέσεις, τότε είναι δικό τους θέμα αν θέλουν να συγκλίνουν προς τη δική μας άποψη». Δηλαδή, αυτό το «ούτε νεκρός δεν πρόκειται να συνεργαστώ με Σαμαρά» ισχύει ακόμη ή θα βάλετε «νερό στο κρασί» σας, όπως ισχυρίζεται ο Γιώργος Καρατζαφέρης; «Ό,τι λένε οι Ανεξάρτητοι Έλληνες κι εγώ προσωπικά ισχύει για πάντα!» Ακούγεται από πολλούς ότι στις 18 Ιουνίου θα αρχίσει η πραγματική αναδιοργάνωση της Κεντροδεξιάς. Εσείς ποιο ρόλο θα παίξετε σ’ αυτό; «Οι αναδιοργανώσεις χώρων που ανήκουν στο παρελθόν –της Κεντροδεξιάς, της Κεντροαριστεράς–, η επαναφορά του κομμουνιστικού κινδύνου ή η επαναφορά των διάφορων “πολεμικών” διαχωρισμών, έχουν τελειώσει μαζί με τη Μεταπολίτευση. Εμείς δεν συμμετέχουμε σε τέτοιου είδους μικροπολιτικά παιχνίδια». Μπορείτε να μας περιγράψετε τη διαδικασία καταγγελίας του Μνημονίου, μιας και ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου, έχει δια-

050_053_KAMENOS 26/3/14 5:51 μ.μ. Page 53

Ποτέ δεν αρνήθηκα τη συνεργασία μου με το στρατηγό Γρυλλάκη ή τον Αλεξάκη, που με τιμούν με τη φιλία τους κι εγώ με τη δική μου

”

σαφηνίσει το πώς εννοεί το δρόμο προς την κατάργηση; Εσείς πώς το εννοείτε; «Τα δύο πολιτικά κείμενα, που είναι τα Μνημόνια, καταγγέλλονται άμεσα με νομικό τρόπο. Δηλαδή, με νόμο που θα φέρει η κυβέρνηση σε ισχύ, καθώς δεν έχουν, βέβαια, περάσει από τη συνταγματική διαδικασία του άρθρου 28, παράγραφος 2, του Συντάγματος. Όσον αφορά τις Δανειακές Συμβάσεις, με την Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου, η οποία θα προσδιορίσει το ακριβές χρέος της χώρας και όχι τα τοκογλυφικά επιτόκια που διαμόρφωσαν ένα χρέος που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί με τίποτα. Εξάλλου, έχουμε περιγράψει ακριβώς τη διαδικασία στο πρόγραμμά μας». Εντάξει, να ακυρώσουμε το Μνημόνιο και να βγούμε από την ΟΝΕ... «Όχι, το να βγούμε από την ΟΝΕ το λέτε εσείς. Είναι ένας “μύθος” που τον πλάθουν συγκεκριμένα εκδοτικά συμφέροντα και ο κ. Σαμαράς και αυτοί που προσπαθούν να απειλήσουν τους Έλληνες πολίτες. Από την ΟΝΕ δεν μπορεί να βγει κανείς αν δεν το θελήσει ο ίδιος. Κι εμείς, οι Έλληνες, δεν το θέλουμε. Παραμένουμε στη Ζώνη του Ευρώ». Μετά απ’ αυτά «πέρασα» στα εθνικά μας θέματα, τα οποία όλο αυτόν τον καιρό της προεκλογικής περιόδου έχουν παραμεριστεί από την «υστερία» των αντιμνημονιακών «διαγγελμάτων», οπότε… Δύο μήνες τώρα σε προεκλογική περίοδο και ακούμε μόνο για Μνημόνιο. Για εθνικά και κοινωνικά θέματα δεν ακούσαμε κουβέντα. Δηλαδή, αν λυθεί το θέμα του Μνημονίου, θα

λυθεί αυτόματα και το Σκοπιανό ή το Θρακικό και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις; «Εσείς μπορεί να μην ακούσατε, αλλά εμείς είπαμε. Ξεκαθαρίσαμε όσον αφορά τα εθνικά μας θέματα – το θέσαμε και στο Συμβούλιο των αρχηγών των κομμάτων υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας–, το θέμα της Μακεδονίας και τη στάση που πρέπει να κρατήσει η Ελλάδα απέναντι στην πρόκληση που δέχτηκε από την ΠΓΔΜ, αλλά και την Τουρκία, και εννοώ με τις δηλώσεις Νταβούτογλου. Το θέμα είναι η δημιουργία της ενιαίας “ασπίδας” του άξονα Θράκη-Αιγαίο-Κύπρος, όσον αφορά τα εθνικά μας θέματα, καθώς είναι σαφής η θέση μας για την ανακίνηση, άμεσα, της ΑΟΖ, όπως επίσης για το ειδικό φορολογικό καθεστώς για τα νησιά και την παραμεθόριο. Και βεβαίως, το θέμα της Θράκης, που μας απασχολεί ιδιαίτερα, καθώς πλέον υπάρχει μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα νέο “μέτωπο” των “ελεγχόμενων δυνάμεων” από το Προξενείο της Κομοτηνής, προκειμένου να ελέγξουν συγκεκριμένα σχέδια, που οδηγούν στην ενίσχυση των σεναρίων για την αυτονομία της Θράκης, που διακινεί το τουρκικό προξενείο κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης. Εκεί θα μας βρουν πλήρως αντίθετους». Είναι κακό να θεωρείτε –όπως ο ίδιος, άλλωστε, λέει– «δάσκαλό» σας τον Γιώργο Γεωργαλά; Γιατί προσπαθείτε να το κρύψετε; «Δεν ξέρω αν σας έδωσε την ερώτηση ο κ. Άδωνης Γεωργιάδης, ο οποίος είχε τον κ. Γεωργαλά υπό τη δούλεψή του επί χρόνια. Αυτές οι προβοκάτσιες δεν περνούν...» Είχε μάλλον οργιστεί.

Από την άλλη, δεν είναι κακό να συνεργάζεστε με στρατηγούς, όπως οι κύριοι Γρυλλάκης και Αλεξάκης. Γιατί δεν το βγάζετε προς τα έξω; «Ποτέ δεν αρνήθηκα τη συνεργασία μου με το στρατηγό Γρυλλάκη ή το στρατηγό Αλεξάκη, που με τιμούν με τη φιλία τους κι εγώ με τη δική μου. Εξάλλου, στο δικό μας ψηφοδέλτιο Επικρατείας υπάρχουν 2 απόστρατοι αξιωματικοί και είμαστε το μόνο κόμμα που έχει 4 απόστρατους ή μάχιμους που εξελέγησαν μεταξύ των 33 βουλευτών των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Θεωρούμε πως δέχεται μια επίθεση αυτή τη στιγμή το στράτευμα –οι ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας– από εκείνους που προσπαθούν να ρίξουν το ηθικό των στελεχών τους». Το Άρμα Πολιτών σας έδωσε τρεις βουλευτές. Γιατί έχετε παραμερίσει τον Γιάννη Δημαρά και δεν τον βλέπουμε πουθενά; «Όχι, μπορείτε να δείτε τον Γιάννη Δημαρά στο διπλανό γραφείο…» Ναι, αλλά δεν τον βλέπουμε στην τηλεόραση… «Ο Γιάννης Δημαράς και το Άρμα Πολιτών είναι μαζί μας και η μη παρουσία του στην τηλεόραση οφείλεται στο γενικό αποκλεισμό των Ανεξάρτητων Ελλήνων από τον προϊστάμενο του γραφείου του γιου του κ. Ψυχάρη, ο οποίος είναι υποψήφιος στη Ν.Δ.». Τι θα απαντούσατε στον Νίκο Μιχαλολιάκο, που σας χαρακτήρισε «βεγγαλικό»; « Ίσως επειδή εκείνοι χειρίζονται καλύτερα τα εκρηκτικά!» Ποια η σχέση Σαμαρά - Μαργέλου; «Είναι μια σχέση την οποία θα διερευνήσει η Δικαιοσύνη…» Τι ρόλο παίζει η Delek και οι Εβραίοι; «H Delek, είναι μια εταιρεία που μαζί με την Gazprom έκανε μια πρόταση για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου νότια της Κρήτης. Μην ψάχνετε στους Ανεξάρτητους Έλληνες να βρείτε σχέσεις με εταιρείες. Σχέσεις με εταιρείες έχουν κάποιοι εκδότες που παίρνουν διαφημιστικές καμπάνιες. Όχι εμείς». Είχε σχεδόν εξαγριωθεί. Με πρόσωπο κατακόκκινο πετάχτηκε, κυριολεκτικά, από την καρέκλα του φωνάζοντας. Τον ηρέμησα. Και στην τελευταία μου ερώτηση: Να κλείσουμε με το περίφημο αυτό non paper που βγήκε στη φόρα από την Προεδρία της Δημοκρατίας; «Έχουν ήδη κινηθεί νομικές διαδικασίες. Έχουν γίνει και γραφολογικές εξετάσεις και, παράλληλα, είναι πολιτικά ξεκάθαρο ότι εκείνοι που ήθελαν να τινάξουν στον αέρα τη διαδικασία δημιουργίας κυβέρνησης είναι αυτοί που ήθελαν την παραγραφή των εγκλημάτων τους. Ρωτήστε τον κ. Σαμαρά και τον κ. Παπανδρέου». Ιούνιος 2012

crash 53

054_061_AKHS 26/3/14 5:56 μ.μ. Page 54

Ο Τ Ν ΥΜΕ

Ο Κ Ο ΝΤ

54 crash Ιούνιος 2012

054_061_AKHS 26/3/14 5:57 μ.μ. Page 55

Διαβάζοντας μπροστά και ΠΙΣΩ από τις λέξεις

ΣΚΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ

ΘΑΝΑΤΟΥ στο ημερολόγιο του Άκη Σ

του Τάκη Καραμπέρου

▲ ▲

κιές για συμβόλαια θανάτου, απειλές και εκβιασμούς, μυστηριώδη πρόσωπα που καλύπτονται από ένα πέπλο σιωπής και άρωμα πιθανής εμπλοκής της ρωσικής μαφίας των όπλων αναδίδεται από τις εκατοντάδες σελίδες των προσωπικών ημερολογίων του Άκη Τσοχατζόπουλου, που φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας το «Crash». Διαβάζοντας μπροστά αλλά και πίσω από τις λέξεις στις σημειώσεις του προφυλακισμένου υπουργού, επιδιώκουμε να συνδέσουμε πρόσωπα και γεγονότα που θα μπορούσαν να ξετυλίξουν το κουβάρι μιας απίστευτης πολιτικοοικονομικής διαπλοκής, που αγγίζει πρωθυπουργικά γραφεία, μεγαλοεπιχειρηματίες και «μαύρα ταμεία» με «μίζες» δισεκατομμυρίων. Ιούνιος 2012

crash 55

054_061_AKHS 26/3/14 5:58 μ.μ. Page 56

crash

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

▲ ▲

«Η πολιτική είναι μια πάλη συμφερόντων μεταμφιεσμένη σε μάχη αξιών». Η φράση αυτή του Αμερικανού δημοσιογράφου και συγγραφέα Ambrose Bierce θα μπορούσε να περιγράψει με απόλυτη ακρίβεια το βίο και την πολιτεία ενός ανθρώπου που πίστεψε ότι θα μπορούσε να γίνει βασιλιάς και λίγο έλειψε να γίνει πρωθυπουργός της χώρας. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος δεν ήταν ένα τυχαίο στέλεχος του Κινήματος. Για πολλά χρόνια ο «ωραίος Μπρούμελ», όπως τον αποκαλούν πολλοί, θα είναι ο «αγαπημένος του ΠΑΣΟΚ».

Το παρασκήνιο της διάρρηξης στο γραφείο του Αμέσως μετά τη σύλληψη του Άκη Τσοχατζόπουλου στο σπίτι του στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου οι διωκτικές αρχές έσπευσαν να κατασχέσουν μια σειρά εγγράφων από το στρατηγείο του πρώην υπουργού, το γραφείο του στην οδό Κόμνα Τράκα. Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που έγγραφα του Άκη έπεφταν σε τρίτα χέρια, τουλάχιστον όχι νόμιμα. Τον Οκτώβριο του 2010 άγνωστοι παραβίαζαν το γραφείο του Άκη Τσοχατζόπουλου στην οδό Κόμνα Τράκα και, σύμφωνα με τα όσα είχε εξομολογηθεί ο Άκης Τσοχατζόπουλος στην εκπομπή «Φάκελοι» του Αλέξη Παπαχελά: «Πήραν ολόκληρο ένα χρηματοκιβώτιο, το διαρρήξανε με λέιζερ και πήραν από μέσα φακέλους, προσωπικά μου πράγματα, χαρτιά κ.λπ.». Μια εβδομάδα μετά ο Άκης Τσοχατζόπουλος κατέθετε μήνυση με την οποία ζητούσε την αποκάλυψη των δραστών της διάρρηξης «τόσο των φυσικών όσο και των ηθικών αυτουργών». Όσοι γνωρίζουν λεπτομέρειες της υπόθεσης τονίζουν ότι δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν αμέσως μετά τις εκλογές ξεσπάσει ένα μεγάλο σκάνδαλο που θα παραπέμπει σε «Ελληνικό Γουοτεργκέιτ» και θα συνδέεται με τη διάρρηξη που έγινε πριν από 1,5 χρόνο στην οδό Κόμνα Τράκα στο στρατηγείο του Άκη Τσοχατζόπουλου, τονίζοντας ότι ενδεχομένως να βρεθούμε αντιμέτωποι με αποκαλύψεις για τα «μαύρα ταμεία» του ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα εκτιμούν άνθρωποι που γνωρίζουν το παρασκήνιο αυτής της υπόθεσης, η σπουδή του Άκη Τσοχατζόπουλου να κρατάει λεπτομερείς σημειώσεις ίσως να συνδέεται με αυτή την περίεργη διάρρηξη.

Η εμπλοκή με τους Ρώσους και η απειλή... Το κυρίαρχο πρόσωπο στο ημερολόγιο του προφυλακισμένου υπουργού είναι ένας πρώην στενός του συνεργάτης. Ο Γιάννης Σμπώκος, ο οποίος επίσης είναι κατηγορούμενος για ξέπλυμα χρήματος με αφορμή άλλη δικογραφία, ήταν ένα από τα πλέον ισχυρά στελέχη του ΠΑΣΟΚ από την εποχή των κυβερνήσεων του Ανδρέα. Πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα, παντρεμένος με την επίσης πολιτικό μηχανικό Κωνσταντίνα Νικολοπούλου. Έχει 2 παιδιά. Ένα γιο που τελειώνει το Μαθηματικό και μια κόρη που σπούδασε ιατρική στις ΗΠΑ και μένει εκεί. Ο Γιάννης Σμπώκος και η σύζυγός του εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες βίλας στο Κεφαλάρι, που από τότε που παντρεύτηκαν αποτελεί μόνιμη κατοικία 56 crash Ιούνιος 2012

O Ιγκόρ Κλίμοφ, ο οποίος εμπλέκεται στην υπόθεση των TOR-M1 (συμφωνία που υπεγράφη από τον Γιάννη Σμπώκο), δολοφονήθηκε μία ημέρα (!!!) μετά την επιστροφή του από την Ελλάδα, όπου είχε έρθει για να ερευνήσει την υπόθεση των αντισταθμιστικών τους. Από την έκθεση του ΣΔΟΕ προκύπτει ότι ο πρώην στενότατος συνεργάτης του Άκη φέρεται να πέρασε στην κατοχή του γιου του μια μαρίνα στο Μεγανήσι. Τα συμβόλαια της μαρίνας βρέθηκαν στο γραφείο του Άκη. Οι δυο τους είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην «επιχείρηση S 300», αλλά, όπως φαίνεται από τις σημειώσεις του κρατούμενου πλέον Άκη Τσοχατζόπουλου, όχι μόνο. Επί ημερών του πρώην υπουργού αλλά και του Γιάννη Σμπώκου στο Άμυνας υπεγράφη και η πολύκροτη σύμβαση των TORM1, για την οποία οι εισαγγελικές αρχές αναζητούν τις διαδρομές του «μαύρου χρήματος» και των «μιζών». Ωστόσο, πίσω από αυτή την υπόθεση κρύβεται και μια απίστευτη ιστορία εμπλοκής της ρωσικής μαφίας των όπλων, που είχε ως αποτέλεσμα να εκτελεστούν με μαφιόζικες μεθόδους όσοι εμπλέκονταν στην υπόθεση από την πλευρά της Ρωσίας.

Οι πιέσεις μεγαλώνουν. ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ θέλουν τα λεφτά τους πίσω!

Ο άνθρωπος που έβαλε ο Βλαντιμίρ Πούτιν να ξεκαθαρίσει την Αλμάζ-Αντέι, την εταιρεία δηλαδή που μας πούλησε τους ΤΟR-M1, δολοφονήθηκε εν ψυχρώ, όταν άρχισε να ερευνά ορισμένους τραπεζικούς λογαριασμούς. Δολοφονήθηκαν επίσης ο Ι. Κλίμοφ και ο βοηθός του, μία ημέρα (!!!) μετά την επιστροφή τους από την Ελλάδα, όπου είχαν έρθει για να ερευνήσουν την υπόθεση των αντισταθμιστικών. Όπως λέγεται στη Μόσχα, τον «έφαγαν» επειδή πήγε να ελέγξει κάποιες οικονομικές δοσοληψίες που αφορούσαν μεσάζοντες. Λίγο πριν από τη δολοφονία του είχε πει: «Δεν είμαστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο που εξελίσσονται σήμερα οι εξαγωγές». Εννοούσε φυσικά τις εξαγωγές προς Ελλάδα και Κύπρο. Αργότερα δικάστηκε και καταδικάστηκε στη Μόσχα και ο Μιχαήλ Βορομπιόφ, ο άνθρωπος δηλαδή που υπέγραψε τη συμφωνία αγοράς των TOR-M1 με τον Γιάννη Σμπώκο (διευθυντή εξοπλισμών τότε του υπουργείου Εθνικής Άμυνας) κατόπιν εντολής του Άκη Τσοχατζόπουλου.

Αποσύρσου! Τα όσα αποκαλύπτει σήμερα το «Crash» από τα σημειώματα του Άκη Τσοχατζόπουλου δείχνουν ότι ο πρώην υπουργός αισθανόταν απειλές και πιέσεις από άγνωστες πλευρές, τις οποίες δεν αποκαλύπτει και αποτελούν ήδη μέρος της έρευνας. Σε ένα ιδιόχειρο

054_061_AKHS 26/3/14 5:58 μ.μ. Page 57

Ο Άκης σημειώνει στο ημερολόγιό του: «Ο κύριος (Σμπώκος;) μου είπε: “Αποσύρσου και μην ασχολείσαι άλλο, γιατί και κάποιος άλλος που ασχολήθηκε μαζί μου έκανε πέρα”» και την οικογένειά μου και εμένα παρακολουθώντας με; Κακώς σε μπλέξανε σε αυτό το βρώμικο παιγνίδι, εσύ είσαι σοβαρός άνθρωπος και εγώ σε εκτιμώ και σε αγαπάω γι’ αυτό αποσύρσου και μην ασχολείσαι άλλο, γιατί και κάποιος άλλος που ασχολήθηκε μαζί μου έκανε πέρα. Εγώ έχω πολλά προβλήματα που αιτία είναι ΑΥΤΟΣ, που όταν ακούνε στην οικογένειά μου το όνομά του, την άλλη μέρα τρέχω στους γιατρούς. Του είπα και του τόνισα και δεν έχει σεβαστεί τίποτα, ότι η γυναίκα μου είναι άρρωστη με ψυχοφάρμακα και ο γιος μου παθαίνει κρίσεις από τότε που κάψανε το αυτοκίνητό του και άλλα, εγώ καταστράφηκα ηθικά, οικονομικά και ψυχολογικά, κινδυνεύει για φυλακή και ΑΥΤΟΣ τα γράφει στα α……!! Παραιτήσου από αυτό το παιχνίδι μου είπε για να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Κουνώντας λοιπόν το χέρι του επιβλητικά μου είπε: Ούτε με είδες ποτέ

Υφίσταμαι απειλή και απαίτηση «εξόδου»!!! Από κοντά όμως αυτά!

ούτε με ξέρεις και σε αυτόν θα μεταφέρεις ότι σε πήρα τηλέφωνο και σου είπα να μην με ενοχλείς και δεν πρόκειται να πάρω καμία επιστολή από κανέναν».

Με απειλούν οι ΜΕΓΑΛΟΙ. Θέλουν τα λεφτά τους πίσω Η αγωνία του πρώην υπουργού δείχνει να κλιμακώνεται, και αυτό αποτυπώνεται και στα έγγραφα από το ημερολόγιο. Λέει χαρακτηριστικά: «...τα τελευταία τρία χρόνια, 2009, 2010, 2011, με ζημιώνεις σχεδιασμένα. Καλύπτω τα υποσχόμενα που ποτέ δεν ήρθαν. Με το απόθεμα και με χρέη! (...) Έχω χρέη... Τράπεζες... Πιέσεις μεγαλώνουν. ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ θέλουν τα λεφτά τους πίσω! Με δάνεισαν 900.000 - 200.000 - 400.000. Η άρνηση αποδέσμευσης και εκκαθάρισης της παλιάς μας συνεργασίας!! ’97-’98 - ’99 - 2000 -2004. Με απειλούν πλέον. Εάν δεν μου δώσεις και σήμερα λεφτά, είμαι υποχρεωμένος να παραπέμψω 2-3 από τους πιεστικούς σε σένα!». Γράφει στον πρώην συνεργάτη του και του ζητά «κάλυψε άμεσα την οφειλή σου και τα υποσχόμενα 900.000 ευρώ. Ξεκίνα τώρα με 2-3 κατοσταριές και μέσα στον μήνα τον άλλο τα υπόλοιπα». «Γιάννη, δεν έχεις δικαίωμα να τα κρατήσεις! Εσύ δεν είσαι κλέφτης! Δεν είσαι απατεώ-

▲ ▲

σημείωμά του ο Άκης Τσοχατζόπουλος περιγράφει μια συνάντηση πιθανώς με τον Γιάννη Σμπώκο, στον οποίο όμως – όπως και σε αρκετά άλλα σημεία των ημερολογίων – δεν αναφέρεται ονομαστικά, αλλά τον αποκαλεί «ΑΥΤΟΣ». Σύμφωνα με τα όσα έχει σημειώσει ο ίδιος, ένα μήνυμα που πήρε από αυτή τη συνάντηση το ερμηνεύει ως ευθεία απειλή προς το πρόσωπό του και μάλιστα σημειώνει χαρακτηριστικά την επισήμανση «ΑΠΕΙΛΗ». Αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρώην υπουργός: «Μετά από αλλεπάλληλες επισκέψεις στο σπίτι του Κου προκειμένου να παραδώσω την επιστολή (τη δεύτερη κατά σειρά μέσα σε 2 μήνες χωρίς αποτέλεσμα) και αφού σε κάθε είδους επίσκεψη κρυβόταν όλη η οικογένεια για δικούς τους λόγους, άρχισα να ενοχλώ τηλεφωνικά άλλοτε σηκώνοντας το τηλέφωνο και άλλοτε όχι. Κάποια φορά τηλεφωνώντας και ζητώντας από την οικονόμο του σπιτιού την Κα, μιλώντας μαζί μου δέχθηκε να παραδώσω την επιστολή. Μόλις όμως πήγα, χτυπώντας το κουδούνι, μου ανοίγει η οικονόμος και αρνείται να παραλάβει τον φάκελο με την αιτιολογία ότι ο Κος απαγορεύει οποιαδήποτε παραλαβή αλληλογραφίας, επιστολής και φακέλους, λέγοντας ότι υπάρχουν προβλήματα στην οικογένεια κλείνοντάς μου την πόρτα στα μούτρα. Την ημέρα την επόμενη πηγαίνοντας στον δρόμο του Κου τελείως συμπτωματικά πέφτω στον ίδιο ο οποίος μου είπε: Γιατί με ενοχλείς

Ιούνιος 2012

crash 57

054_061_AKHS 26/3/14 5:59 μ.μ. Page 58

crash

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

▲ ▲

νας! Έφερες τα χρήματα;» γράφει σε άλλο σημείο. Αλλού υπάρχει μια σημείωση... κωδικοποιημένη: «Εδώ και δέκα μέρες κάτι “νέο”. Υφίσταμαι απειλή και απαίτηση “εξόδου”!!! Από κοντά όμως αυτά! Έρχονται και άλλες εξελίξεις, όπως γνωρίζουμε».

«Καυτά» ερωτήματα Τα ερωτήματα που προκύπτουν από μια πρώτη λεπτομερή ανάγνωση των σημειώσεων είναι συγκλονιστικά και απαιτούν απαντήσεις από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές που διερευνούν την υπόθεση: • Ποιοι είναι οι ΜΕΓΑΛΟΙ που πιέζουν τον Άκη Τσοχατζόπουλο; Είναι κορυφαία πολιτικά πρόσωπα, πρώην υπουργοί ή πρωθυπουργοί; Είναι επιχειρηματίες που συμμετείχαν στο πάρτι με τις «μίζες» των εκατομμυρίων από τα εξοπλιστικά προγράμματα; • Είναι ο Γιάννης Σμπώκος το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται ο Άκης στην επιστολή του και τι εννοεί με την προειδοποίηση ΑΠΟΣΥΡΣΟΥ; • Γιατί σημειώνει ο ίδιος τη λέξη ΑΠΕΙΛΗ στο συγκεκριμένο έγγραφο; Το γεγονός ότι πίσω από τους δύο πρωταγωνιστές βρίσκονται και άλλα άγνωστα πρόσωπα είναι κάτι περισσότερο από προφανές. Λέει χαρακτηριστικά σε κάποιο σημείο ο Άκης: «Αν ανησυχείς για τους φίλους σου, όπως βλέπω, η καλύτερη προστασία τους είναι να κλείσουμε γρήγορα τα θέματά μας. Προϋπόθεση για μένα είναι η εκπλήρωση των υποχρεώσεων και των εκκρεμοτήτων που έχετε (εσύ και οι φίλοι σου) απέναντί μου. ΑΜΕΣΑ». Σε άλλο σημείο αναφέρει: «Μόνο από εμάς μπορεί να υπάρξει κίνδυνος για αυτούς είτε μέσω INTERPOL είτε άμεσα στη Δικαιοσύνη εδώ». Για το deal γράφει: «Χρήματα θα δοθούν σε αυτούς, αφού γίνει ό,τι ζητήσαμε! Δηλ. μετά τη ΛΥΣΗ. Προσωπικά έχω αποδεχτεί το DEAL! Προϋπόθεση όμως είναι να μου επιστρέψεις επιταγές από το μέρος των χρημάτων που συμφωνήσαμε εδώ και 11,5 χρόνο...». Σε άλλο σημείο αναφέρει: «Ο χρόνος αναμονής μεταξύ τους τελείωσε. Ενημέρωσε και τους φίλους σου γι’ αυτό». Σχεδόν στις περισσότερες σελίδες των ημερολογίων Τσοχατζόπουλου είναι προφανής η αγωνία του πρώην υπουργού για τα λεφτά. Μάλιστα, σε ορισμένα σημεία χρησιμοποιεί την κωδική ονομασία «βιβλία».

Είχαν επαφή μέχρι και την τελευταία στιγμή

58 crash Ιούνιος 2012

”

αναφέρεται: «Επείγον. Συνάντηση σήμερα στο ίδιο σημείο και ώρα όπως πρόσφατα. Επείγον». Στις 22 Σεπτεμβρίου 2011 ακολουθεί και ένα ακόμα μήνυμα από Άκης Τσοχατζόπουλος: tsoxatzopoulos@gmail.com σε yiannis@sbokos.gr με θέμα ΜΗΝΥΜΑ. ΠΕΡΑΣΕ ΚΑΙ ΑΥΤΗ Η ΠΕΜΠΤΗ. ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ! Σε άλλο σημείο των σημειώσεων αναφέρει χαρακτηριστικά: «Αν δεν με στηρίξεις τώρα με την άμεση έναρξη αποστολών επιστροφής σε μένα που ήταν προτεραιότητά μας εδώ και μήνες, θα δείξεις αν είσαι ακόμα μαζί μου όπως παλιά στα 15 χρόνια κυβερνητικής συνεργασίας ’81-84, ’94-95 και ’97-04. Εδώ που φθάσαμε σε βεβαιώ ότι κάθε επιλογή σου θα έχει τις αντίστοιχες και ανάλογες συνέπειες».

Περίμενε 10 εκατ. από Ρωσία, Ουκρανία, Ιταλία και Ελβετία Όπως προκύπτει από τις σημειώσεις, οι δύο άνδρες έψαχναν τρόπο να περάσουν τις «μίζες» σε χώρες τους εξωτερικού. Λέει χαρακτηριστικά το σημείωμα: «Ζητώ σήμερα να μου παραδώσεις οπωσδήποτε χρήματα. Εδώ και μήνες παρά τις υποσχέσεις αποστολής επιστροφής σε διάφο-

«Ρε Σμπώκο, ανέχεσαι να με δεις στο δρόμο;» Σε αρκετά από τα σημειώματα που έχει στη διάθεσή του το «Crash» ο προφυλακισμένος πρώην υπουργός αναφέρεται ονομαστικά στον Γιάννη Σμπώκο. Λέει χαρακτηριστικά: «Ανέχεσαι, ρε Σμπώκο, εσύ που σε είχα τόσα χρόνια μαζί και κάναμε αποτελεσματική δουλειά μπαίνοντας μπροστά σε όλα να έχω βρεθεί σήμερα στο 0 (μηδέν), στον πάτο, στο δρόμο!! Μου στερείς τα λεφτά μου σήμερα στην πιο κρίσιμη στιγμή της σύγκρουσης με τους άθλιους παλιανθρώπους με ψεύδη και παρανομίες;». Σε άλλο σημείο αναφέρει: «Χτυπάν εμένα, επιχειρούν πολιτική, κοινωνική και οικονομική εξόντωσή μου. Πρόσεξέ το αυτό. Για να τα πάρουν μετά αργότερα στην πορεία από εσένα. Φοβάμαι ότι μάλλον σε κέρδισε η ιδέα ότι θα τα κρατήσω για εμένα, για την οικογένειά μου, δεν δίνω τίποτα. “Γιάννη, δεν έχεις δικαίωμα να τα κρατήσεις! Εσύ δεν είσαι κλέφτης! Δεν είσαι απατεώνας! Έφερες τα χρήματα; Είμαι στο χείλος του γκρεμού. Αν δεν με βοηθήσεις τώρα, θα χαθούν όλα”». Σε άλλο σημείο λέει ο πρώην υπουργός: «Ξέρουμε και οι δυο μας τι χρήματα και από πού στείλαμε με σένα έξω. Μου έλεγες ότι οι άνθρωποι έξω, που αυτοί έβαλαν τις υπογραφές τους, εύχονται να τελειώσουν γρήγορα οι εμπλοκές με την Δικαιοσύνη και να έρθουμε να τα πάρουμε, να τους απαλλάξουμε».

Τα έβαζε από το… απόθεμά του Σε αρκετά σημεία γράφει, μάλιστα, ότι αναγκάζεται να καλύψει ο ίδιος το ποσό από το «απόθεμα» και από δανεισμό από τρίτους, ενώ φτάνει στο σημείο να σκέπτεται τη «συγκρότηση ομάδας σταθερής καθοδήγησης και πίεσης προς τον ΙΣ», δηλαδή τον Ιωάννη Σμπώκο… Πιο συγκεκριμένα, σε μια από τις σημειώσεις του ο Α. Τσοχατζόπουλος αναφέρει μιλώντας, μάλλον, για τον Ι. Σμπώκο: «Το πρόβλημα που δημιούργησε είναι ότι αυτός με κοροϊδίες πάνω από χρόνο –από το 2010– διαβεβαίωνε ότι βρήκε ασφαλείς διαδικασίες και τρόπους διακίνησης σταδιακά του 1 εκατ. στο εξωτερικό και παραλαβή του, κάτι όμως που ποτέ δεν λειτούργησε... Δημιουργούσε κά-

▲ ▲

Οι δύο άνδρες φαίνεται ότι είχαν επαφές μέχρι και την τελευταία ώρα. Σύμφωνα με τα όσα γράφει ο Άκης: «Πριν δύο Χριστούγεννα είχες πει ότι θα έκανες μια γραπτή συνολική προσέγγιση (“έκθεση”) του όλου θέματος, προγράμματα -εταιρείες ενδιάμεσοι- πληρωμές - συνολική διακίνηση λογαριασμών!». Στις 17 Σεμπτεμβρίου του 2011 ένα mail φεύγει από το προσωπικό ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Άκη με παραλήπτη τον Γιάννη Σμπώκο. Στο e- mail

Στις περισσότερες σελίδες των ημερολογίων είναι προφανής η αγωνία του πρώην υπουργού για τα λεφτά. Μάλιστα, σε ορισμένα σημεία χρησιμοποιεί την κωδική ονομασία «βιβλία»

ρους τόπους, ΡΩΣΙΑ - ΟΥΚΡΑΝΙΑ - ΕΛΒΕΤΙΑ, απολύτως τίποτα δεν κινήθηκε όλο το 2011. Από το 1 εκατ. που συμφωνήθηκε και αποδεσμεύτηκε επίσημα από τους “ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ ΣΟΥ” κατά το Πάσχα μου έδωσαν μόνο 20.000 €!!! Από τα υπόλοιπα 930.000, παρά τη συμφωνία και υποσχέσεις εκτός από (...) αποδέσμευση στον αέρα υπήρξε το απόλυτο μηδέν. Αυτή η μη επιστροφή από το 2010 των 900.000 ευρώ ήταν η μεγαλύτερη ΖΗΜΙΑ ΦΕΤΟΣ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΣΑΝ ΝΑ ΗΤΑΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΗ, ΤΕΛΕΙΩΣ ΖΗΜΙΟΓΟΝΑ ΧΡΟΝΙΑ. Αναγκάστηκα για κάθε μέρα να καλύπτω τα υποσχόμενα, που δεν έρχονταν τελικά ποτέ, από το απόθεμά μου και με χρέη. Τραγική συνέπεια. Το απόθεμα μηδενίστηκε, ενώ τα χρέη μεγάλωναν».

054_061_AKHS 26/3/14 5:59 μ.μ. Page 59

054_061_AKHS 26/3/14 6:00 μ.μ. Page 60

Καμία εμπλοκή της κόρης του Τσοχατζόπουλου

Ο δικηγόρος Μιχάλης Δημητρακόπουλος

Από τα όσα έχουν μέχρι στιγμής διαρρεύσει από τα προσωπικά ημερολόγια και τις σημειώσεις του Άκη Τσοχατζόπουλου δεν φαίνεται να υπάρχει καμία αναφορά και καμία απολύτως εμπλοκή της επίσης προφυλακισθείσης κόρης του Άκη Τσοχατζόπουλου. Σε κανένα από τα σημειώματα δεν φαίνεται να υπάρχει αναφορά στο όνομά της, παρά μόνο σε συγκεκριμένα σημεία στις ατζέντες του πρώην υπουργού, οι οποίες όμως αφορούσαν τηλεφωνικές επικοινωνίες ή ραντεβού. Το περιοδικό επικοινώνησε με το συνήγορό της, το γνωστό και έγκριτο δικηγόρο Μιχάλη Δημητρακόπουλο, ο οποίος επιβεβαίωσε αυτή την εκτίμηση και μάλιστα δήλωσε χαρακτηριστικά στο «Crash»: «Μέρα με τη μέρα, καθώς η ανακριτική έρευνα προχωράει, τα στοιχεία που αναδεικνύονται τεκμηριώνουν την αθωότητα της Αρετής Τσοχατζοπούλου. Θέλω να ελπίζω ότι ο νομικός μας πολιτισμός δεν θα επιτρέψει η ατομική ποινική ευθύνη να μεταλλαχθεί σε οικογενειακή ευθύνη-εκκαθάριση».

θε φορά ένα σενάριο για αποστολή στη Ρωσία, στην Ουκρανία που πάντα κάτι συνέβαινε και δεν πραγματοποιούνταν εκτός από τα αυτά τα ψίχουλα 50.000 + 20.000. Καμία καινούργια αποστολή επιστροφής από τα παραπάνω. Συνέπεια: η μη αποστολή τελικά παρά τις υποσχέσεις και τις συμφωνίες που δεχόμουν για πολλούς μήνες!!! Και δέχθηκα να καλύψω από το απόθεμά μου αυτά που καθυστερούσε και δεν έρχονταν και προς το τέλος μόνο κατάλαβα ότι είναι παλιανθρωπιά, ότι υπήρχε σκόπιμη κοροϊδία…». Ακόμη, σε άλλη σημείωσή του αναφέρει: «Προς το τέλος μόνο κατάλαβα τη σχεδιασμένη πρόθεση να με ζημιώσεις σημαντικά... Γι’ αυτό σήμερα διεκδικούμε από “ΑΥΤΟΝ” την άμεση πληρωμή επιτέλους όλων των αποστολών επιστροφής που είχαν συμφωνηθεί από το 2010, δηλαδή 920.000 ευρώ, καθώς και το επιπλέον κόστος που μου δημιούργησε η απαράδεκτη στάση και συμπεριφορά του. Για το σκοπό αυτό συγκροτείται ομάδα σταθερής καθοδήγησης και πίεσης προς τον ΙΣ». Σε άλλη σελίδα των σημειώσεών του ο Α. Τσοχατζόπουλος κάνει αναφορά σε κάποιο πρόσωπο με την κωδική, προφανώς, ονομασία «Bosko», ενώ λίγο παρακάτω γράφει: «Φέρε άμεσα χρήματα»… Ακόμη, μιλάει για «άρνηση αποδέσμευσης και εκκαθάρισης της παλιάς μας συνεργασίας ’97, ’98, ’99, 2000, 2007» και στην ίδια σελίδα σημειώνει: «Με απειλούν πλέον».

Παρέμβαση στη Δικαιοσύνη Ένα σημαντικό κομμάτι των σημειώσεων του Άκη Τσοχατζόπουλου αφορά και την προσπάθειά του να βρει τρόπους αντιμετώπισης για τη δίωξή του και να αναζητήσει διαύλους για παρέμβαση στη Δικαιοσύνη. Κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ για υπονόμευση και θεωρεί «κατάλληλη» στιγμή για παρέμβαση υπέρ του την αλλαγή κυβέρνησης και την πτώση Παπανδρέου. Λέει χαρακτηριστικά: «Το κλίμα κατάλληλο, τώρα παρέμβαση. Υπάρχει προοπτική ακυρότητας και γε60 crash Ιούνιος 2012

νικώς το κλείσιμο της υπόθεσης (...) Το κλίμα διαφορετικό μετά την αποχώρηση του ΓΑΠ. Το καλύτερο θα ήταν να πάει στο αρχείο τώρα σε αυτό το στάδιο με δεδομένη την ακυρότητα των διαδικασιών που έχουμε θέσει στο Κοινοβούλιο, όπως την κατηγορία για τη δωροδοκία». Σε άλλο σημείο αναφέρει: «Φρόντισα επίσης να υπάρξει σοβαρός και ισχυρός “μεσολαβητής” (με συνάντησε από μόνος του αυτοτελώς) να στηρίξει με παρεμβάσεις του και στη Δικαιοσύνη και στις αναγκαίες λειτουργίες υλοποίησης κοινών επιλογών μας». Μάλιστα κάνει και αναφορά στον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Μ. Παπαϊωάννου. Γράφει χαρακτηριστικά: «Την περασμένη εβδομάδα (Δεκέμβριος του 2011) επέστρεψε ο Β. Συναντήθηκα μαζί του στο γραφείο του στην Αθήνα για παρέμβαση στον Μιλτιάδη Παπαϊωάννου». Μάλιστα, δεν διστάζει να συνδέσει την επιστροφή των χρημάτων με την εξέλιξη της δικαστικής του περιπέτειας. Λέει χαρακτηριστικά: «Γι’ αυτό είναι σημαντική η βοήθεια τώρα!! 6-8 μήνες θα έχουμε τρέξιμο. Αυτοί είναι αποφασισμένοι να το πάνε γρήγορα!! Για όλους αυτούς το οικονομικό είναι ΚΛΕΙΔΙ!!». Σε άλλο σημείο σημειώνει, απευθυνόμενος προς

Υπάρχει προοπτική ακυρότητας και γενικώς το κλείσιμο της υπόθεσης (...) Το κλίμα διαφορετικό μετά την αποχώρηση του ΓΑΠ

«Φρόντισα επίσης να υπάρξει σοβαρός και ισχυρός “μεσολαβητής” να μας στηρίξει με παρεμβάσεις του στη Δικαιοσύνη», γράφει ο Άκης τον συνεργάτη του: «Σε ρωτώ. Τι κάνουμε εδώ που φθάσαμε; “Χάσαμε” τον μεσολαβητή με τη στάση σου αρνούμενος την αλήθεια. Θα μας βοηθούσε και στο θέμα μας και στη Δικαιοσύνη», ενώ σε άλλο σημείο τονίζει σε σχέση με την υπόθεσή του: «Τώρα μάλιστα είναι η πιο κατάλληλη στιγμή. Με το δικαστικό συμβούλιο πετύχαμε καλά αποτελέσματα και λύσαμε το πρώτο θέμα! Βγαίνουμε μάλιστα δικαιωμένοι έναντι της λάσπης και των κατηγοριών τους. Τώρα πάμε να λύσουμε και το δεύτερο. Το ξέπλυμα, όχι μόνο για εμένα! Αλλά και για τους συμμέτοχους μαζί!!! Οι νομικοί μας ομάδα έκανε χρυσή δουλειά. Βρήκαν τις σχετικές αποφάσεις στον Άρειο Πάγο ήδη και θα καθαρίσουμε όλοι μαζί!!!».

Παρέμβαση και για την… κυβέρνηση Παπαδήμου Εντύπωση προκαλεί και μια επιστολή που απευθύνεται προφανώς σε κάποιο στέλεχος ή πολιτικό ο οποίος φαίνεται να είχε συμμετοχή στις ενέργειες για το σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου. Λέει χαρακτηριστικά: «Συγχαρητήρια για τις παρεμβάσεις που μας έφεραν την κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου. Σήμερα χρειάζεται να παραιτηθούν όλοι από κάθε προσπάθεια κομματικού και προσωπικού οφέλους και όλοι μαζί κόμματα - ηγεσίες - πολιτικοί να στηρίξουν ουσιαστικά το μέσο Έλληνα αλλά και την εργατική τάξη». Μάλιστα, δεν διστάζει να προχωρήσει και σε προτάσεις (!!) για την πολιτική κατάσταση, δίνοντας και συμβουλές… προγραμματικού χαρακτήρα. Προτείνει χαρακτηριστικά: «Τολμηρά μέτρα στήριξης της επιχειρηματικότητας και νέου τύπου: Μαζική έγκριση αδειών και κλάδων με προοπτική σε 15 ημέρες. Μαζική φοροαπαλλαγή για 3 έτη. Συμμετοχή του κράτους στον κοινωνικό μισθό (25%). Ειδικό πρόγραμμα στήριξης των τραπεζών».

054_061_AKHS 26/3/14 6:00 μ.μ. Page 61

ΑΡΘΡΟ

crash

???? ?????? Η Ρένα Δούρου είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ - ΕΚΜ στην Β’Αθηνών

Ευρωπαίοι και εγχώριοι Ταλιμπάν του μνημονίου τρομοκρατούν τον ελληνικό λαό

Ε

ίναι πλέον γεγονός. Ο ΣΥΡΙΖΑ στοχοποιείται ποικιλοτρόπως, εντός κι εκτός Ελλάδας. Και είναι επίσης βέβαιο ότι οι επιθέσεις θα γίνονται λυσσαλέες όσο πλησιάζουμε προς τις κάλπες της 17ης Ιουνίου. Στο εσωτερικό, ο κ. Σαμαράς σε κάθε ομιλία του (συνεπικουρούμενος πλέον από την «σούπερ μνημονιακή» κ. Μπακογιάννη), επιχειρεί να αποδομήσει, υποτίθεται το λόγο του ΣΥΡΙΖΑ και καταλογίζει συστηματικά κυβερνητικές ευθύνες σε έναν χώρο που δεν άσκησε ποτέ διακυβέρνηση! Αποδίδει, με άλλα λόγια, τις ευθύνες για τη σημερινή χρεοκοπία της χώρας σε όλα τα επίπεδα στις… αριστερές ιδέες – λες και οι διαδοχικές κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, επί 38 χρόνια, ήσαν άβουλες μαριονέτες στα χέρια κάποιας πανίσχυρης Αριστεράς που από τα παρασκήνια καθόριζε στην πραγματικότητα τις τύχες της χώρας!! Στο σημείο αυτό, η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι αυτή η στρατηγική ευθυγραμμίζεται πλέον με τον εξωτερικό παράγοντα, ο οποίος όλο και πιο προκλητικά παρεμβαίνει στα εσωτερικά μιας χώρας μέλους, που βλέπει την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της να αποτελούν… διακύβευμα, επιβεβαιώνοντας κάτι που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επισημαίνει από την αρχή της κρίσης χρέους: ότι δηλαδή στην οικονομική κρίση επικάθεται και βαθιά κρίση δημοκρατίας… Πλέον, τη σκυτάλη των παρεμβάσεων έχουν πάρει από τους πολιτικούς οι θεσμικοί παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Γιούρογκρουπ, οι οποίοι επιχειρούν με δήθεν «τεχνοκρατικά», «ουδέτερα» επιχειρήματα να δώσουν να καταλάβει στον ελληνικό λαό ότι πρέπει να ψηφίσει… «σωστά», δηλαδή μνημονιακά. Να αποφύγει τις περιπέτειες. Να αποφασίσει συνετά. Λογικά. Στο πλαίσιο των ειλημμένων αποφάσεων. Διότι το κράτος έχει συνέχεια… Τι κι αν η δέσμευση σε μια δια βίου λιτότητα έγινε από μια Βουλή που βρισκόταν σε ολοφάνερη αναντιστοιχία με τη λαϊκή βούληση;

Τι κι αν η απόφαση για τη ψήφιση του δεύτερου μνημονίου και της δανειακής σύμβασης ελήφθη από έναν μη εκλεγμένο, τραπεζίτη πρωθυπουργό, με τη στήριξη των δύο κυβερνητικών κομμάτων που, όπως φάνηκε από τις κάλπες της 6ης Μαΐου, αντιπροσώπευαν κάτω από το 30% του εκλογικού σώματος; Πρόκειται για ασήμαντες λεπτομέρειες για τους ευρωπαίους εταίρους μας. Οι οποίοι μεθοδεύουν απροκάλυπτα την ενίσχυση των μνημονιακών κομμάτων προκειμένου να συνεχίσει απρόσκοπτα η εφαρμογή του «προγράμματος», όπως λένε, της ανθρωπιστικής καταστροφής, την οποία βιώνουμε στο πετσί μας όλοι μας. Πιο πρόσφατο παράδειγμα (τη στιγμή που γράφονται τούτες οι γραμμές, 30 Μαΐου), το κείμενο εργασίας της Κομισιόν, η φιλοσοφία του οποίου, μέσα από τις διάφορες

“

Μαΐου. Αλλά, είπαμε, ανήκει και αυτό στις λεπτομέρειες για τους φανατικούς… Φανατικούς μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και… εγχώριοι Εφιάλτες, όπως φάνηκε από την αποκάλυψη του Ρώυτερς (που διαψεύστηκε χλιαρά από τον άμεσα ενδιαφερόμενο) σχετικά με την παράκληση του κ. Παπαδήμου προς τον κ. Μπαρόζο για «ισχυρή» τοποθέτηση του δεύτερου κατά του ΣΥΡΙΖΑ μετά από τις εκλογές του Μαίου. Στις 11 Μαΐου λοιπόν ο Μπαρόζο δήλωνε: «Εάν ένα μέλος μιας λέσχης δεν σέβεται τους κανόνες, τότε είναι καλύτερα να φύγει από τη λέσχη»… Παράλληλα, η θεσμική πίεση, κινδυνολογία ουσιαστικά, εκ μέρους ευρωπαϊκών οργάνων, αξιωματούχων, συνδυάζεται και με ολοφάνερα καθοδηγούμενα δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο, προκειμένου να γίνει η ανακύκλωσή τους στον ελληνικό. Πρόσφατο, από τα πιο ακραία παραδείγματα, το δημοσίευμα (31/5) της αυστριακής «σοβαρής» Der Standard, με τον πρωτοσέλιδο τίτλο «Ελληνική κρίση: Η Ε.Ε. ετοιμάζεται να κλείσει τα σύνορα», που αναφέρεται σε σχέδιο της Ένωσης για κλείσιμο των συνόρων με την Ελλάδα και απαγόρευση της ελεύθερης κυκλοφορίας των Ελλήνων πολιτών στην Ευρώπη σε περίπτωση αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, προεξοφλώντας μεγάλο κύμα μετανάστευσης και μαζική εκροή κεφαλαίων… Πρόκειται για ένα από τα πολλά παρεμφερή, κινδυνολογικά δημοσιεύματα που έχουν έναν και μόνο στόχο: να τρομοκρατήσουν, μέσα από την αναπαραγωγή τους από τα πάντα πρόθυμα, διαπλεκόμενα ΜΜΕ στη χώρα μας, την κοινή γνώμη στην Ελλάδα. Προκειμένου να ψηφίσει «σωστά», κτλ, κτλ… Έχουμε εδώ να κάνουμε κανονικότατα με μια μαύρη προπαγάνδα που είναι σε εξέλιξη, που χρησιμοποιεί όλα τα μέσα και που δεν θα διστάσει να κάνει τα πάντα προκειμένου να εκβιαστεί ο ελληνικός λαός. Να πει το μεγάλο «ναι» στην αυτοκτονία του, στην διάλυση της κοινωνίας, στην ισοπέδωση της οικονομίας. Με φόντο βέβαια την καταβαράθρωση της Δημοκρατίας. Όμως το διακύβευμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου, δεν είναι το εκβιαστικό «ευρώ ή δραχμή», «μνημόνιο ή δραχμή», όπως επιβάλλει η «ορθή σκέψη» της Κομισιόν, της ΕΚΤ και της κ. Μέρκελ, αλλά «Μνημόνιο ή αξιοπρέπεια», «Μνημόνιο ή ζωή». Μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ!

Στην οικονομική κρίση επικάθεται και βαθιά κρίση δημοκρατίας… γνωστές «περικοκλάδες» της ευρωπαϊκής διαλέκτου, συμπυκνώνεται στο εξής: ή συνεχίζετε την εφαρμογή της λιτότητας ή παραδάκι γιόκ. Τελεία και παύλα. Τι κι αν το περιβόητο πρόγραμμα για την Ελλάδα σημαίνει αποδιοργάνωση της οικονομίας της (με βαθιά ύφεση για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά), καταστροφή της κοινωνίας (με τον έναν στους δύο νέους στην ανεργία) και φτωχοποίηση των πολιτών της (με τις χιλιάδες των αυτοκτονιών); Τι κι αν η πλήρης εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος σκληρής λιτότητας οδηγεί στο αδιέξοδο και την ίδια την ευρωζώνη; Όλα αυτά είναι λεπτομέρειες για τους εκτός κι εντός Ελλάδας Ταλιμπάν της πάση θυσία εφαρμογής του Μνημονίου. Ενός Μνημονίου, που ας μη ξεχνάει κανείς, καταψηφίστηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών στις 6

Ιούνιος 2012

crash 61

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:13 μ.μ. Page 62

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Να πάρει την εξουσία η φυσική αριστοκρατία του έθνους. Οι στρατιώτες και οι Δάσκαλοι

”

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Κερτεζίτη

Τ

ο σκηνικό στα γραφεία της Χρυσής Αυγής πριν και μετά τις εκλογές είναι διαφορετικό. Το άβατο της προεκλογικής περιόδου, έχει μετατραπεί σε έναν χώρο συγκέντρωσης για δεκάδες πολίτες που έρχονται να δουν από κοντά τους εκπροσώπους μιας οργάνωσης που με την είσοδό της στη Βουλή προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις και αρνητικό διεθνές ενδιαφέρον. Στην πρώτη μας επαφή ο «αρχηγός» Νίκος Μιχαλολιάκος μας προλαμβάνει: «Σας τα έλεγα ότι θα μπούμε στη Βουλή. Και τώρα πάλι μέσα θα είμαστε.» Αυτή τη φορά έχω την ευκαιρία να συνομιλήσω και με νεοεκλεγέντες βουλευτές, που με υποδέχονται χωρίς γραβάτες και κουστούμια, αλλά με διάθεση να μιλήσουν για όλα.

Η Χρυσή Αυγή λοιπόν πέτυχε το στόχο της. Είχαμε κάνει μια συνέντευξη πριν από τις εκλογές και τελικά επιβεβαιωθήκατε. «Οπωσδήποτε επιβεβαιώθηκα. Είχα κάνει μάλιστα και μία δήλωση, όχι προς εσάς, γενικά, στην τηλεόραση, σε μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις που μου δόθηκε η δυνατότητα και είχα πει σε όλους αυτούς οι οποίοι είναι πολιτικοί μας αντίπαλοι και μας αντιμετωπίζουν με τόση απέχθεια και μίσος ότι τους υπόσχομαι μια δυσάρεστη έκπληξη την Κυριακή το βράδυ».

▲ ▲

Ήταν δυσάρεστη η έκπληξη γι’ αυτούς; «Γι’ αυτούς ναι, για όλους αυτούς οι οποίοι μας εξόρκιζαν. Όπως ήταν παραδείγματος χάρη η Νέα Δημοκρατία, που ένα από τα βασικά θέματα της προεκλογικής της εκστρατείας ήταν να υβρίζει τη Χρυσή Αυγή. Τώρα υβρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ και λέει ότι είναι κίνδυνος. Αλλά με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν ασχολήθηκε καθόλου στην προεκλογική περίοδο, διότι είχε την εντύπωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κόβει ψήφους από το ΠΑΣΟΚ, άρα καλός ο ΣΥΡΙΖΑ».

62 crash Ιούνιος 2012

Ο Νίκος Μιχαλολιάκος «κρίνει» εαυτόν και αντιπάλους

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:16 μ.μ. Page 63

O ΣΥΡΙΖΑ είναι συστημικός. Ο Τσίπρας είναι ένας άλλος Ανδρέας του ’81, με τον οποίο προσπαθεί το σύστημα να βάλει την Αριστερά στο τσεπάκι του

” Τιμώ το ΚΚΕ...

“

TA ΜΑΚΡΟΝΗΣΙΑ δεν τα έκανε η Χρυσή Αυγή, αλλά ΟΙ πΡΟγΟΝΟΙ του πΑΣΟΚ και της ΝΔ

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:16 μ.μ. Page 64

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Η Χρυσή Αυγή λοιπόν είναι στη Βουλή. Πώς σας φάνηκε, αρχικά, η πρώτη είσοδος στη Βουλή. Ήταν αυτό που περιμένατε; «Κοιτάξτε, όπως είχα γράψει και στο κύριο άρθρο μου, του τελευταίου προεκλογικού φύλλου της εβδομαδιαίας εφημερίδος μας, για εμάς ήταν μία μάχη και όχι ο πόλεμος. Κερδίσαμε μια μάχη. Αυτό ήταν. Ένας στόχος πραγματικά πολύ υψηλός, η είσοδός μας στη Βουλή, ο οποίος είχε επιτευχθεί. Δεν μας προκάλεσε έκπληξη, διότι τα μηνύματα ότι θα μπούμε στη Βουλή τα είχαμε από πολύ πιο πριν, τα είχαμε σχεδόν ένα χρόνο». Ένα από τα γεγονότα που στιγμάτισε την πρώτη ίσως ημέρα ήταν βεβαίως το περίφημο «εγέρθητω». «Ναι. Βεβαίως, τοποθετήθηκα, αλλά θα το επαναλάβω ως εξής: “Ελλάς εγέρθητω”. Πρέπει να σηκωθεί όλη η Ελλάδα πάνω, να υπερασπιστεί πλέον την πατρίδα, η οποία κινδυνεύει και από τους παγκόσμιους τοκογλύφους αλλά και από τους λαθρομετανάστες. Ήρθε η ώρα λοιπόν να σηκωθεί η Ελλάδα και οι Έλληνες να καταλάβουν ότι, πέρα από τους πολιτικούς που έχουν ευθύνες, έχει και ο καθείς τη δική του ευθύνη. Ο Καζαντζάκης είχε πει ότι ο καθένας πρέπει να λέει στον εαυτό του ότι έχω χρέος να σώσω τον κόσμο, να σώσω την Ελλάδα. Ο κάθε Έλληνας, και ο τελευταίος, πρέπει να τον σώσει. Οι Έλληνες πρέπει να σταματήσουν το τεμπελίκι του κομματικού κράτους, πρέπει να εργαστούν, να ξαναχτίσουμε την πατρίδα μας, να επιστρέψουμε στην εθνική παραγωγή, να γίνουμε δημιουργικοί και πάλι». Υπήρξε έντονη αντίδραση και από τα τα ξένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία, επίσης, ασχολήθηκαν με τη Χρυσή Αυγή. «Τα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως παρέλειψαν να πουν κάτι άλλο, που δεν θα τολμούσε να το κάνει κανείς άλλος πολιτικός φορέας, ότι ανάμεσα στους ανθρώπους που ήρθαν για να συμμετάσχουν σε αυτή τη συνέντευξη Τύπου-δήλωση ήταν και το “Spiegel” κι εμείς του απαγορεύσαμε την είσοδο για τον απλούστατο λόγο ότι υβρίζει συστηματικά την πατρίδα μας και κάνει ανθελληνική πολιτική. Αυτό το πράγμα για εμάς ήταν ανεπίτρεπτο. Δεν επιτρέπουμε σε κανένα να θίγει τα ιερά και τα όσια της φυλής μας και να πολεμά την πατρίδα μας».

Λένε, αυτοί που συνεχίζουν να σας επικρίνουν, ότι είναι καλό το γεγονός ότι πια αρχίζει και πέφτει φως στη Χρυσή Αυγή, διότι αποκαλύπτονται σκοτεινές πλευρές, αποκαλύπτονται παλιές θέσεις. «Δεν είδα καμία σκοτεινή πλευρά να αποκαλύπτεται. Και όσο γι’ αυτές τις παλαιές θέσεις που λένε, αναφέρονται σε ένα περιοδικό φωτοτυπημένο το οποίο έβγαινε από μία παρέα, πριν από 30 χρόνια. Ξέρετε πόσα τέτοια θα μπορούσανε να βρούνε μέσα στο ΠΑΣΟΚ, στη Ν.Δ. κ.λπ.; Εάν πιάσουνε του Χρύσανθου Λαζαρίδη τα αριστερίστικα κείμενα δηλαδή, θα μπορούσαν να τον βγάλουν ότι είναι χειρότερος και από τον Στάλιν. Ο άνθρωπος έκανε αριστε64 crash Ιούνιος 2012

ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ...

...Η Ελλάδα ήταν καλύτερη. Πολύ καλύτερη. Έτσι την έζησα εγώ και όχι μόνο εγώ, όλοι οι Έλληνες. Και σας πληροφορώ ότι η Σόλωνος ήταν γεμάτη βιβλιοπωλεία που πουλούσαν μαρξιστικά βιβλία

”

ρίστικη διάσπαση στο ΚΚΕ Εσωτερικού, με τη Β΄ Πανελλαδική κ.λπ.» Είστε ένα εκλεγμένο κόμμα με αρκετά μεγάλη κοινοβουλευτική ομάδα. Πιστεύετε ότι θα τη διατηρήσετε και μετά τις νέες εκλογές; «Η Χρυσή Αυγή να είστε σίγουρος ότι θα είναι και πάλι στη Βουλή. Πλέον οι αντίπαλοί μας έχουν ρίξει λευκή πετσέτα. Μετά το 7% εγκατέλειψαν το παραμύθι “η Χρυσή Αυγή δεν μπαίνει στη Βουλή”. Εγώ πιστεύω ότι το ποσοστό μας δεν θα μειωθεί. Σας πληροφορώ ότι από τα λεγόμενα μικρά κόμματα, δηλαδή πέραν των δύο-τριών μεγάλων, όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα που δέχεται τη μικρότερη πίεση, είναι πιο συμπαγές, είναι η Χρυσή Αυγή». Θέλω να πάμε τώρα σε κάποιες παλιές δηλώσεις σας, που έχω ανασύρει. Έχετε δηλώσει κατά καιρούς ότι έχετε στόχο να κυβερνήσετε. Το πιστεύετε πραγματικά αυτό; «Βεβαίως. Έχουμε στόχο να κυβερνήσουμε, αλ-

λά να κυβερνήσουμε με το δικό μας πρόγραμμα και με βάση τις δικές μας αξίες και τα ιδανικά. Που σημαίνει, για να το διευκρινίσω προς άρσιν πάσης παρεξηγήσεως, ότι δεν έχουμε σκοπό να συγκυβερνήσουμε. Δηλαδή, δεν έχουμε σκοπό σε καμία περίπτωση να γίνουμε το δεκανίκι του οποιουδήποτε ισχυρού της εξουσίας από τις πολιτικές δυνάμεις του κατεστημένου. Αυτό δεν είναι στην προτεραιότητά μας. Δεν θα ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Καρατζαφέρη, ο οποίος τη μία ήταν με τον Καραμανλή, τη μία έκανε συγκυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία και ακόμη και τώρα είπε ότι αν είχε βγει στις πρόσφατες εκλογές, θα υπήρχε κυβέρνηση. Ανασύρω κάτι από την ιδεολογική σας διακήρυξη και θέλω να μου πείτε αν ισχύει. Λέτε λοιπόν ότι για εσάς... «Κοιτάξτε να δείτε, ιδεολογική διακήρυξη, μιας και είπατε, έχει σημασία να το διευκρινίσουμε, έχουμε βγάλει πολλές. Έχουμε βγάλει ιδεολογικές

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:16 μ.μ. Page 65

προφανέστατα ήταν από αυτούς που κάρφωνε στη Στάζι». Δεν μου απαντάτε, όμως. Θα κυβερνήσει ο στρατός; Αυτό επιδιώκετε; «Είχα γράψει σε αυτό το βιβλίο ότι η φυσική αριστοκρατία του έθνους είναι οι στρατιώτες και οι δάσκαλοι, συγκεκριμένα. Οι Δάσκαλοι με «Δ» κεφαλαίο. Εννοούσα δηλαδή οι άνθρωποι οι οποίοι υπερασπίζονται την πατρίδα και οι άνθρωποι οι οποίοι δημιουργούν τη νέα γενιά. Όταν λέω “αριστοκρατία”, δεν εννοώ ότι θα αρχίσουμε να μοιράζουμε τίτλους κόμητος, βαρόνου, λόρδου κ.ά. Εννοώ ότι οι πλέον χρήσιμοι και δημιουργικοί είναι αυτοί που προσφέρουν παιδεία και ασφάλεια». Θεωρείτε λοιπόν ότι θα είχε χώρο μια τέτοια κυβέρνηση στην Ελλάδα, δηλαδή με στρατιωτικούς στην εξουσία; «Κοιτάξτε να δείτε, όπως ξέρετε, η σύνθεση της Βουλής, κάθε φορά, στη συντριπτική της πλειοψηφία αποτελείται από δικηγόρους, ιατρούς, σεβαστά λειτουργήματα και τα δύο, και κυρίως οικονομολόγους. Λοιπόν, όλοι αυτοί οι άνθρωποι εζυγίστηκαν, εμετρήθησαν και ευρέθησαν ελλιπείς, στην πράξη. Κυβέρνησαν 38 χρόνια την Ελλάδα. Και πού την οδήγησαν; Στο σημερινό χάος». Πάμε λίγο στα πολιτικά. Μου κάνει εντύπωση και θέλω να το σχολιάσετε, ότι στις δηλώσεις σας μετά τις εκλογές έχετε τοποθετηθεί θετικά για τον ΣΥΡΙΖΑ. Είχατε πει, για παράδειγμα, ότι όποιος θεωρεί τον Τσίπρα ως Στάλιν είναι βλαξ. «Κοίταξε να δεις, αυτό δεν σημαίνει ότι έχω σταθεί υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Απλά πιστεύω ότι ο Τσίπρας δεν είναι τίποτε άλλο από ένας άλλος Ανδρέας Παπανδρέου του ’81, με τον οποίο προσπαθεί το σύστημα να βάλει την Αριστερά στο τσεπάκι του».

διακηρύξεις όταν ήμασταν σε ένα δωμάτιο 30 άτομα και έχουμε βγάλει και ιδεολογικές διακηρύξεις...»

Πώς σχολιάζετε την παρουσία του κ. Τσίπρα στο εξωτερικό. Θα σας φέρω ένα παράδειγμα, από τη συνέντευξη του κ. Τσίπρα στην Christiane Amanpour στο CNN... «Εγώ δεν θα έδινα ποτέ συνέντευξη στην Amanpour. Πρόκειται για μία από τους πλέον σεσημασμένους πολιτικούς δολοφόνους του αραβικού κόσμου και του ισλαμικού κόσμου. Όλοι γνωρίζουμε το βρόμικο ρόλο που έπαιξε στον πόλεμο του Κόλπου

Θέλετε να μου σχολιάσετε λοιπόν πώς ένα σκληρό, κατά τη γνώμη σας, κομμάτι του παγκόσμιου συστήματος δέχεται να κάνει μια συνέντευξη στον κ. Τσίπρα; «Ίδια αφεντικά. Ίδια αφεντικά. Είναι γνωστό ότι το EdMedia ανήκει στο IMC, το International Media Center, το οποίο χρηματοδοτεί ο Σόρος. Ίδια αφεντικά. Τα αφεντικά της παγκοσμιοποίησης χρησιμοποιούν τη λεγόμενη Νέα Αριστερά από την εποχή του Marcuse και μετά, όπως προέκυψε στη Γαλλία τη δεκαετία του ’60, για να καταστρέψουν εξ αριστερών το εθνικό κράτος. Στόχος τους είναι το εθνικό κράτος. Προς αυτή την κατεύθυνση λειτουργούν δύο δυνάμεις. Οι παγκόσμιοι τοκογλύφοι και οι διεθνιστές μαρξιστές, οι οποίοι δεν ανήκουν στο δογματικό σταλινικό λενινιστικό μοντέλο όπως το ΚΚΕ, αλλά στη λεγόμενη Ανανεωτική Αριστερά». Να υποθέσω λοιπόν ότι σε περίπτωση πλειοψηφίας δεν θα δίνατε ψήφο ανοχής στο ΣΥΡΙΖΑ; «Κοιτάξτε, υπάρχει ένα πάρα πολύ σοβαρό ζήτημα για εμάς εις ό,τι αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, που το θεωρούμε πολύ σημαντικότερο από τα οικονομικά θέματα, και το πρόβλημα αυτό είναι οι λαθρομετανάστες. Οι λαθρομετανάστες για εμάς είναι μια κοινωνική βόμβα, η οποία υπάρχει, απειλεί ευθέως το έθνος καιτο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτόν τον τομέα είναι εντελώς σε αντίθετη κατεύθυνση από εμάς. Όχι, δεν θα δίναμε ψήφο ανοχής». Είστε ένας από αυτούς που είπαν ότι και το ΚΚΕ είναι ένα κόμμα το οποίο έχει σταθερές θέσεις. «Ναι, έχει σταθερές θέσεις. Τιμώ τους αγωνιστές του, τιμώ το γεγονός ότι οι άνθρωποι οι οποίοι υπήρξαν στελέχη του ΚΚΕ πολέμησαν, έκαναν θυσίες για τις ιδέες τους. Δάρθηκαν, σε εξορίες, τις οποίες δεν έκανε η Χρυσή Αυγή. Τις έκαναν η Κεντροδεξιά και η Κεντροαριστερά, οι πολιτικοί πρόγονοι, αν θέλετε, της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ. Δεν υπήρχε κανένα καθεστώς μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο που να ήταν εθνικιστικό το οποίο να έκανε αυτούς τους διωγμούς. Λοιπόν, οι άνθρωποι, παρ’ όλους τους διωγμούς τους, παραμένουν σταθεροί σε κάποιες θέσεις. Αυτό τους τιμά. Εγώ τιμώ τον αγωνιστή που δεν αλλάζει μετερίζι, όπου και αν βρίσκεται. Δεν μου αρέσουν οι ανεμοδούρες, το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία είναι γεμάτοι ανεμοδούρες». Θέλω να πάμε τώρα στην οργάνωση της Χρυσής Αυγής. Τελικά, η στρατιωτική οργάνωση έδωσε τη θέση της στο κόμμα; «Κοιτάξτε να δείτε, δεν είναι μόνο αυτό. Το στρατιωτικό πρότυπο είναι ένα πρότυπο ευταξίας, το οποίο ακολουθείται και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις κ.λπ. Δεν είναι κακό αυτό το πράγμα. Ναι. Ισχύει».

▲ ▲

Είχατε πει λοιπόν σε αυτό το κομμάτι ότι για εσάς φυσική αριστοκρατία είναι οι ένοπλες δυνάμεις. Λέτε δηλαδή ότι σε περίπτωση που εσείς θα αναλάβετε τη διακυβέρνηση, την εξουσία θα αναλάβουν οι ένοπλες δυνάμεις… «Συγκεκριμένα, αυτό είναι μια επιτομή από ένα απόσπασμα ενός βιβλίου που έγραψα για το 2ο Συνέδριο της Χρυσής Αυγής με τίτλο “Για μια μεγάλη Ελλάδα σε μια ελεύθερη Ευρώπη”. Να σταθούμε σε αυτό, γιατί πιστεύουμε σε μια μεγάλη και ισχυρή Ελλάδα, αλλά σε μια Ευρώπη που θα είναι ελεύθερη. Η Ευρώπη η σημερινή για εμάς δεν είναι ελεύθερη. Εξαρτάται από τους παγκόσμιους τοκογλύφους. Το έχω πει επανειλημμένα ότι η Γερμανία είναι ένα αστείο πράγμα, η Γερμανία είναι κάποιοι άνθρωποι… Η δε περίπτωση της Μέρκελ, είναι γνωστό ότι ήταν στο Κομμουνιστικό Κόμμα και μάλιστα

Άρα, θεωρείτε ότι είναι κομμάτι του συστήματος ο ΣΥΡΙΖΑ; «Ναι, το πιστεύω. Ένα μεγάλο μέρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι συστημικό και χρησιμοποιεί σαν άλλοθι κάποιες συνιστώσες. Να μην τις ονοματίσω, δεν έχει και σημασία. Αλλά εκεί που γέλασε κάθε πικραμένος είναι με το φωτομοντάζ της “Αυγής”. Στους πανηγυρισμούς του ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε το σφυροδρέπανο με τα διακριτικά Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδος και μετά, όταν βγήκε πρωτοσέλιδο στην “Αυγή”, εξαφανίστηκε το σφυροδρέπανο. Αυτά τα έκανε μόνο ο Ιωσήφ Στάλιν και βεβαίως αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ο Τσίπρας Στάλιν, έτσι;»

με τους Κορμοράνους που δήθεν είχαν πετρέλαια, με τα μωρά που δήθεν πεθαίνανε στις θερμοκοιτίδες. Είναι ένα στοιχείο του σκληρού πυρήνα του παγκόσμιου συστήματος».

Ιούνιος 2012

crash 65

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:16 μ.μ. Page 66

▲

OI ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ...

Μου θυμίζουν τους ΑΝΩΝΥΜΟΥΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΥΣ... “με λένε Βασίλη και έχω να πιω μια εβδομάδα”

”

Δηλώνετε συνεχώς ότι η χώρα ήταν καλύτερα με τη δικτατορία. Είναι κάτι που πραγματικά το πιστεύετε; «Ναι, ήταν. Έτσι την έζησα εγώ, πολύ καλύτερη, και όχι μόνο εγώ, όλοι οι Έλληνες. Όλοι οι Έλληνες. Ήταν καλύτερη από άποψη παιδείας, κατ’ αρχάς, δημόσιας υγείας, από άποψη κοινωνικής ειρήνης».

Θα ήθελα να σχολιάσετε τη στάση της Χρυσής Αυγής στην περίπτωση της ορκωμοσίας των μουσουλμάνων βουλευτών. Γιατί αρνηθήκατε να σηκωθείτε; Ήταν προσχεδιασμένο; «Όχι, κατ’ αρχάς δεν ήταν προσχεδιασμένο, ούτε την πείρα είχαμε ούτε τη γνώση. Ήταν μια αυθόρμητη ενέργεια, η οποία ήταν δική μου επιλογή. Εγώ έδωσα εντολή στους βουλευτές του κόμματος να μην εγερθούν, για τον εξής απλούστατο λόγο: Γιατί, σύμφωνα με δημοσιεύματα, τα οποία θεωρώ έγκυρα, οι τρεις αυτοί συγκεκριμένοι βουλευτές είναι αυστηρή επιλογή του τουρκικού προξενείου, το οποίο θεωρώ έναν καρκίνο για την ελληνική Θράκη. Δεν ήταν μια θρησκευτική τελετή. Δεν είχαμε μπει σε κάποιο τζαμί, έτσι δεν είναι; Ήταν ο όρκος τριών μουσουλμάνων Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι όμως και οι τρεις αυτοί δηλώνουν ότι μητέρα τους πατρίδα είναι η Τουρκία, και αυτό για εμάς είναι απαράδεκτο. Σε κάποιον ο οποίος ζει μέσα στα ελληνικά σύνορα, σε έδαφος που έχουν απελευθερώσει με το αίμα τους ελληνόπουλα, έχουν χύσει το αίμα τους για να απελευθερωθεί η Θράκη, κάποιοι να δηλώνουν ότι θεωρούν μητέρα πατρίδα την Τουρκία για εμένα είναι απαράδεκτο. Δεν όφειλα λοιπόν κανένα σεβασμό. Και αν σεβόμουν αυτούς, δεν θα σεβόμουν τους νεκρούς που έπεσαν στις μάχες των Βαλκανικών πολέμων για να απελευθερωθεί η Θράκη μας».

Αρνείστε δηλαδή τις διώξεις αντιφρονούντων; «Βεβαίως και υπήρξαν, οπωσδήποτε. Και δεν συμφωνώ εγώ με αυτά τα πράγματα. Με τις διώξεις αντιφρονούντων, προς Θεού. Εάν και εφόσον, προσέξτε, δεν συνδεόντουσαν με το φρόνημά τους. Εάν ήταν για πράξεις βίας, είτε δημοκρατία έχεις είτε δικτατορία είτε επανάσταση είτε Χούντα είτε 21η Απριλίου είτε δημοκρατία, εάν εσύ πας να βάλεις μια βόμβα, θα πας φυλακή. Είναι απλό το πράγμα».

66 crash Ιούνιος 2012

Δεν υπήρχε ελευθερία όμως, διακίνηση ιδεών, υπήρχε ένα στρατιωτικό καθεστώς. «Αυτό είναι ένα μέγα ψεύδος. Σας πληροφορώ ότι η Σόλωνος ήταν γεμάτη βιβλιοπωλεία που πουλούσαν μαρξιστικά βιβλία. Ένα ψέμα. Όλες οι εφημερίδες κυκλοφορούσαν».

Θεωρείτε ότι πρέπει να υπάρξουν Ειδικά Δικαστήρια; Πρέπει να γίνει καταλογισμός ευθυνών; «Βεβαίως και πρέπει, και μπορούν να υπάρξουν. Το είπα σε τηλεοπτική εκπομπή και είπα ότι θα πρέπει να γίνει ένας νόμος που να αναιρέσει τον ευεργετικό χαρακτήρα της αναδρομικότητος ενός νόμου εις ό,τι αφορά τα πολιτικά πρόσωπα και τις ευθύνες τους στη διαχείριση των δημοσίων πραγμάτων. Μάλιστα, είμαι ο μοναδικός – και μπορείτε να διαβάσετε τα πρακτικά– στη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Κάρολο Παπούλια, που είπα ότι πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, διότι δυστυχώς η νέα Βουλή δεν προβλέφθηκε, κακώς, να είναι Αναθεωρητική. Η άποψή μου αυτή, και αυτό είναι πολιτική είδηση, υιοθετήθηκε, και

η νέα Βουλή θα είναι Αναθεωρητική. Τον πρώτο νόμο λοιπόν τον οποίο πρέπει να κάνουν είναι αυτόν. Να αναιρεθεί η ισχύς του νόμου περί ευθύνης υπουργών από το 1974 μέχρι σήμερα.» Υπάρχει και ένα άλλο κόμμα που έχει μπει στη Βουλή, το οποίο επίσης είναι αντιμνημονιακό, μιλώ για τους Ανεξάρτητους Έλληνες, οι οποίοι τοποθετούνται λίγο πιο δεξιά από τη Νέα Δημοκρατία και ίσως και στα όρια τα δικά σας. «Το κόμμα Ανεξάρτητοι Έλληνες μου θυμίζει τους ανώνυμους αλκοολικούς, που κάθονται σε ένα τραπέζι και λένε “με λένε Βασίλη και δεν ήπια, έχω να πιω μία εβδομάδα”. Είναι τόσο ετερόκλητο το μείγμα αυτό, το οποίο δεν βλέπω να πηγαίνει μακριά. Μέσα στους Ανεξάρτητους Έλληνες υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι μαρξιστές δηλωμένοι. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι όντως είναι, κατά το κοινώς λεγόμενο, κεντροδεξιοί. Υπάρχουν ΠΑΣΟΚοι, υπάρχει οτιδήποτε θέλεις. Αλλά θέλω να ρωτήσω κάτι: Πού ήταν τα προηγούμενα 19 χρόνια ο Πάνος Καμμένος; Μήπως ήταν στο εξωτερικό; Στη Γαλλία, την Αμερική, τη Λατινική Αμερική; Εγώ έχω τη γνώμη, και το γνωρίζει και όλος ο ελληνικός λαός, ότι επί 19 χρόνια ήταν βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας. Ψήφισε το Δουβλίνο ΙΙ, ήταν επίσης υφυπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας στην κυβέρνηση Καραμανλή. Δεν ήταν απών ο άνθρωπος. Τώρα, το πώς ξαφνικά τα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως επιλέγουν έναν πολιτικό κάθε φορά, απ’ το πολιτικό κατεστημένο, και του δίνουν την ταμπέλα του ανεξάρτητου και του επαναστάτη, αυτό ας το κρίνει ο κόσμος». Θέλω να μου δώσετε ένα σχόλιο, υπήρξε μια ανακοίνωση της αμερικανοεβραϊκής οργάνωσης ADL εναντίον της Χρυσής Αυγής. «Μου είναι παντελώς αδιάφορο. Αυτό έχω να απαντήσω. Δεν είδα να κάνουν καμιά ανακοίνωση όλοι αυτοί όταν οι Τούρκοι σφαγίαζαν τους Έλληνες στην Κύπρο, ούτε για τα εθνικά μας θέματα ούτε για τίποτα. Μου είναι αδιάφορο».

▲ ▲

Υπάρχουν κομματικά όργανα στη Χρυσή Αυγή; «Βεβαίως και υπάρχουν. Και Πειθαρχικό υπάρχει και βεβαίως το Συνέδριο, το οποίο γίνεται κάθε 2-3 χρόνια. Το επόμενο Συνέδριό μας θα το κάνουμε κοντά στο χώρο των Θερμοπυλών, συμβολικά. Σε κάθε Συνέδριο λοιπόν εκλέγεται μια Κεντρική Επιτροπή 60 ατόμων και η Κεντρική αυτή Επιτροπή εκλέγει το γενικό γραμματέα, ο οποίος από τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής ορίζει κάποιους που θα είναι οι άμεσοι συνεργάτες του, το Πολιτικό Συμβούλιο το λεγόμενο, το οποίο αποτελείται από δύο σκέλη. Ένα της νοτίου Ελλάδος και ένα της βορείου Ελλάδος, που έχει τη Μακεδονία, τη Θράκη και το βόρειο Αιγαίο. Αυτή είναι η δομή μας με δυο λόγια».

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:16 μ.μ. Page 67

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:17 μ.μ. Page 68

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Ο Γιώργος Γερμενής, βουλευτής της Χρυσής Αυγής στη Β΄ Αθηνών προκάλεσε σοκ με την περίφημη φράση «Εγέρθητι». Τον συναντήσαμε στα γραφεία της Χρυσής Αυγής την ώρα που ενημέρωνε τον Ν. Μιχαλολιάκο ότι στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για το τηλεοπτικό debate είχε βάλει βέτο το ΠΑΣΟΚ. Αντίθετα τους υποστήριξε η ΝΔ και... το ΚΚΕ. Είστε το πρόσωπο των ημερών, με το περίφημο «εγέρθητω». Θέλω το σχόλιό σας γι’ αυτό. Τι ήταν; Ήταν κάτι της στιγμής; Ήταν κάτι το οποίο θα θέλατε να το επαναλάβετε; «Ήταν κάτι της στιγμής, δεν ήταν προκαθορισμένο, όχι. Ήταν κάτι που το έχω πάρει καθαρά πάνω μου. Δεν το ήξερε το κόμμα, αλλά...» Μετανιώνετε δηλαδή γι’ αυτό; «Όχι, δεν μετανιώνω καθόλου γι’ αυτό. Είναι μια κίνηση που την κάνω εγώ προσωπικά σαν Γερμενής Γιώργος κάθε φορά που εισέρχεται ο αρχηγός μέσα στα γραφεία και οπουδήποτε κάνει μια ομιλία λέω το “εγέρθητω”. Πέρα από αυτό όμως, να εξηγήσω ότι στο συγκεκριμένο χώρο είπα πολύ ξεκάθαρα ότι ερχόμενος ο αρχηγός στην αίθουσα, όποιος δεν θέλει μπορεί να περάσει απέξω, ήταν πεντακάθαρο. Μόλις εμφανίστηκε ο αρχηγός και είπα το “εγέρθητι”, συγκεκριμένα μια κυρία από το Real FM, νομίζω, απάντησε αρνητικά και έκανε όλη αυτή τη φασαρία. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι ήταν στημένο αυτό το πράγμα». Θέλω να μου πείτε την πρώτη εντύπωσή σας από την είσοδό σας στη Βουλή. «Η εντύπωσή μου είναι ίδια με αυτή που είχα πριν μπω στη Βουλή. Δεν άλλαξε, είναι αρνητική. Πιστεύω ότι είναι 300 αργόσχολοι. Για να ψηφίσουμε τον πρόεδρο της Βουλής φάγαμε περίπου 6 ώρες. Είναι τραγικό».

Μία από τις φωτογραφίες που είχε βγει και αφορούσε εσάς ήταν η φωτογραφία με την ενασχόλησή σας με τη μουσική και διάφορα δημοσιεύματα ότι η υπόγεια αυτή μουσική είναι ένας δρόμος που οδηγεί στο νεοναζισμό. Πώς το σχολιάζετε; «Όχι, το συγκρότημα που έχω δεν έχει καμία σχέση ούτε με την πολιτική ούτε με το ναζισμό. Εγώ έχω δηλώσει σε πολλές συνεντεύξεις μου, και πριν γίνω βουλευτής και μετά από βουλευτής, και τι θρήσκευμα έχω, ότι είμαι ορθόδοξος, και από εκεί και πέρα δεν έχει καμία σχέση αυτή η μουσική με το ναζισμό». Ποια είναι η εικόνα με την οποία νοιώθετε πιο άνετα; Η εικόνα του βουλευτή με τη γραβάτα την ημέρα της ορκωμοσίας ή η εικόνα του σκληρού ροκά; «Δεν έχει αλλάξει τίποτα σ’ εμένα. Εμένα η εικόνα που με χαροποιεί είναι να γυρίζω από γειτονιά σε γειτονιά να βρίσκω απλούς ανθρώπους. Ανθρώπους που μοχθούν για να βγάλουν το μεροκάματό τους και να ανταλλάσσουμε απόψεις για τα τεκταινόμενα».

68 crash Ιούνιος 2012

Από το... πεζοδρόμιο στη Βουλή. Οι πρώτες

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:17 μ.μ. Page 69

Γιώργος Γερμενής «Στη Βουλή τα βρήκα όπως τα περίμενα.

300 αργόσχολοι έκαναν 6 ώρες για να βγάλουν πρόεδρο»!

εντυπώσεις από 3 εκλεγμένους Χρυσαυγίτες Ιωάννης Λαγός «Αν κάποιοι αισθάνονται ότι φοβούνται από την παρουσία μας, κάτι θα έχουν κάνει για να φοβούνται...»

Πολύβιος Ζησιμόπουλος

Εκτός από τη λογική σας, που αφορά το κομμάτι των μεταναστών, υπάρχουν άλλες θέσεις του κόμματος; «Κοιτάξτε, υπάρχουν όλες αυτές οι απόψεις, έχουν ανακοινωθεί πάρα πολλές φορές και δεν είναι τυχαίο αυτό που θα σας πω εγώ, που το έχω ζήσει δηλαδή επί προσωπικού, ότι στο Πέραμα που είμαι εγώ η συντριπτική πλειοψηφία είναι άνεργοι, είναι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι, είναι πρώην εργάτες της Ζώνης και από εκεί πήραμε 11,5%. Δεν μας ψήφισαν αυτοί οι άνθρωποι μόνο για το θέμα με τους μετανάστες. Θέλω να τονίσω και πάλι ότι όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι, όλοι αυτοί οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι της Β΄ Πειραιώς, και όχι μόνο της Β΄ Πειραιώς, και όλων των περιοχών της Αθήνας, οι οποίοι ήταν σε δύσκολες καταστάσεις, μας τίμησαν με την ψήφο τους. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Δεν πήραμε μεγάλα ποσοστά ούτε στην Εκάλη ούτε στο Ψυχικό ούτε στου Παπάγου. Πήραμε μεγάλα ποσοστά στις λαϊκές και ταλαιπωρημένες περιοχές». Τώρα που είστε βουλευτής πιστεύετε ότι οι αντιπαραθέσεις, οι διαφορές λύνονται με το διάλογο ή θεωρείτε ότι μπορεί να χωράει και βία κάπου; «Κοιτάξτε να δείτε κάτι, νομίζω ότι έχουμε απαντήσει επάνω σε αυτό το θέμα. Εμείς ποτέ δεν θα επιδιώξουμε τη βία, ούτε την έχουμε επιδιώξει. Αν κάποιοι θέλουν να μας σταματήσουν όμως διά της βίας, δεν θα το πετύχουν». Σύμφωνα με την ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων το 50% των ανδρών και γυναικών των Σωμάτων Ασφαλείας ψήφισαν Χρυσή Αυγή. Ο Πολύβιος Ζησιμόπουλος Βουλευτής με τη Χρυσή Αυγή στη Β΄ Θεσσαλονίκης μας εξηγεί το γιατί. Βουλευτής εκλεγμένος με τη Χρυσή Αυγή στη Β΄ Θεσσαλονίκης και συνταγματάρχης; «Ναι, αντισυνταγματάρχης Καταδρομών εν αποστρατεία». Πώς φτάσατε στη Χρυσή Αυγή; Πώς ασχοληθήκατε με τη Χρυσή Αυγή; «Από το 1993 ασχολούμαι με τη Χρυσή Αυγή. Τώρα, αν εννοείτε, όταν αποστρατεύτηκα, πώς αποφάσισα να ενταχθώ στη Χρυσή Αυγή, να σας πω. Θεωρώ ότι η Χρυσή Αυγή είναι ο μόνος πολιτικός σχηματισμός, κατά την άποψή μου,

▲ ▲

«Όταν είσαι εν ενεργεία στρατιωτικός, είσαι στρατιώτης, φοράς τη στολή σου. Εάν θες να ασχοληθείς με την πολιτική, αποστρατεύεσαι»

O Ιωάννης Λαγός, βουλευτής της Χρυσής Αυγής στη Β΄ Πειραιά, είναι ο «σκληρός» της παρέας, που δεν απομακρύνεται ποτέ από το πλευρό του «αρχηγού». Η συνομιλία μας είχε μεγάλο ενδιαφέρον. Θέλετε να φοβίσετε τον κόσμο; Θέλετε να φοβίσετε τους βουλευτές; Θέλετε να φοβίσετε το πολιτικό σύστημα; Θέλετε να φοβίσετε κάποιον με την είσοδό σας στη Βουλή; «Δεν θέλουμε κανένα να φοβίσουμε. Τώρα, αν κάποιοι αισθάνονται ότι φοβούνται από την παρουσία μας, κάτι θα έχουν κάνει για να φοβούνται, μάλλον».

Ιούνιος 2012

crash 69

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:18 μ.μ. Page 70

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

που έχει αρχές, προτάσεις και θέσεις για να μπορέσει η χώρα να βγει από αυτό το τέλμα στο οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή. Και το τέλμα αυτό δεν είναι μόνο οικονομικό, έτσι; Είναι ηθικό, κοινωνικό, εθνικό». Υπήρξαν μετρήσεις που έδειξαν ότι μεγάλο κομμάτι των σωμάτων ασφαλείας ψήφισε τη Χρυσή Αυγή. «Κοιτάξτε, οι αξιωματικοί, οι υπαξιωματικοί, οι οπλίτες, οι άντρες και οι γυναίκες των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας έχουν ένα υψηλό αίσθημα ευθύνης και ένα υψηλό αίσθημα πατριωτισμού. Και όλα αυτά, πιστεύω, εκφράστηκαν μέσω της ψήφου στη Χρυσή Αυγή». Εσείς είστε νοσταλγός μιας άλλης εποχής; Δηλαδή, θα θεωρούσατε ότι θα μπορούσε ο στρατός, για παράδειγμα, να αναλάβει μια διακυβέρνηση της χώρας; «Όχι, δεν το πιστεύω αυτό, για τον πολύ απλό λόγο ότι όταν είσαι εν ενεργεία στρατιωτικός, είσαι στρατιώτης, φοράς τη στολή σου. Εάν θες να ασχοληθείς με την πολιτική, αποστρατεύεσαι, κρεμάς τη στολή σου στο ντουλάπι και κατεβαίνεις στον πολιτικό στίβο». Είστε οπαδοί της βίας; «Τι να σας απαντήσω; Με βλέπετε, 43 χρόνων είμαι, αντισυνταγματάρχης εν αποστρατεία. Σας φαίνομαι τώρα για πιτσιρικάς που βγαίνει στους δρόμους και δέρνει; Εγώ από το 1993, που βρίσκομαι στα γραφεία και παρακολουθώ τη Χρυσή Αυγή, όχι βέβαια σαν στέλεχος, γιατί αυτό απαγορευόταν μέσω των νόμων και κανονισμών του Ελληνικού Στρατού, ούτε έχω δει προκλητικές κινήσεις από μέλη της Χρυσής Αυγής ούτε επιθέσεις. Όταν μας επιτίθενται βέβαια, αμυνόμαστε, δεν τίθεται θέμα επ’ αυτού». Η Ελένη Ζαρούλια είναι η σύζυγος του Νίκου Μιχαλολιάκου. Η ίδια όμως επιμένει να τον αποκαλεί «ο αρχηγός μου». Όταν τη ρωτάμε για το περιστατικό με το περίφημο «ναζιστικό» δαχτυλίδι, ξεσπαθώνει.

Έχετε εκλεγεί βουλευτής με τη Χρυσή Αυγή και είστε η σύζυγος του κ. Μιχαλολιάκου. Η πρώτη εμφάνισή σας σχολιάστηκε, με ένα δαχτυλίδι στο χέρι, το οποίο ειπώθηκε ότι είναι σύμβολο της ναζιστικής Γερμανίας. Θέλετε λίγο να μου το σχολιάσετε; «Για το δαχτυλίδι ή για το ότι είμαι σύζυγος του αρχηγού; Είκοσι πέντε χρόνια είμαι κοντά του. Έχω ζήσει όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις. Έχω αγωνιστεί και στο πεζοδρόμιο, ως εκ τούτου δεν αισθάνομαι αποκλειστικά και μόνο σύζυγος του αρχηγού, αλλά και ένας στρατιώτης στο κίνημά μας. Για το δαχτυλίδι. Λοιπόν, το δαχτυλίδι αυτό εγώ το είχα αγοράσει πριν από πολύ καιρό από ένα κατάστημα στο Μαρούσι. Είναι ένα αντίγραφο του Very Gavello. Μάλιστα, η Elisabetta Gavello είπε ότι το είχε φτιάξει ο πατέρας της πριν 70 crash Ιούνιος 2012

Ελένη Ζαρούλια

Το κάθε τσόκαρο που φοράει μπλουζάκι με το Στέμμα είναι βασιλόφρων; Η σύζυγος του Νίκου Μιχαλολιάκου δίνει απάντηση για το δαχτυλίδι με το «Σταυρό» από 12 χρόνια και το είχε ονομάσει “Μάλτα”, γιατί όντως είναι των ιπποτών της Μάλτας, το ήξερα κι εγώ αυτό. Εγώ έχω μόνο το μενταγιόν και το δαχτυλίδι και… τι να πω τώρα; Είναι η φαντασία των δημοσιογράφων, που δεν είναι των δημοσιογράφων, είναι αυτών που είναι πίσω από τους δημοσιογράφους και τους κατευθύνουν τι να πουν. Γιατί, εντάξει, κι άλλες κυρίες φοράνε διάφορα περίεργα, αλλά δεν τα σχολιάζουν. Για παράδειγμα, έχει βγει ένα μπλουζάκι με το στέμμα, το έχει φορέσει το κάθε τσόκαρο και το κάθε καρακατσουλιό, αλλά δεν έχει βγει ποτέ κανείς να επιτεθεί είτε σε δημοσιογράφους που το έχουν φορέσει είτε σε έναν απλό άνθρωπο ότι ξαφνικά όλοι γίνανε φιλοβασιλικοί. Αν το φόραγα όμως εγώ...» Είστε η ευνοημένη της Χρυσής Αυγής; «Καθόλου. Θα έλεγα το αντίθετο μάλιστα. Το

αντίθετο, διότι δεν είχα προβληθεί καθόλου. Δεν δινόταν σταυροδοσία για το όνομά μου. Κανείς δεν ήξερε ποια είμαι, αλλά μία εφημερίδα έβαλε το όνομά μου, τη φωτογραφία μου και την ιδιότητά μου και με έκανε γνωστή. Δεν έχω ποτέ ούτε εγώ ούτε ο αρχηγός μου πλασάρει σαν πρωτοκλασάτο μέλος του κινήματος. Όχι. Είμαι ένας απλός στρατιώτης. Ήμουνα και camera woman όλων των πορειών όταν ήμουνα νέα». Πιστεύετε ότι θα μπει η Χρυσή Αυγή στην επόμενη Βουλή; «Θα μπει με καλύτερο ποσοστό, διότι αυτή τη φορά δεν είναι μόνο ότι θα μας ψηφίσουν αυτοί που μας ψήφισαν, θα μας ψηφίσουν κι άλλοι. Θα ψηφίσουν κι άλλοι γιατί βλέπουν ότι αυτοί που πλασάρονται σαν δημοκράτες δεν είναι τόσο δημοκράτες και έχουν πάρει το μήνυμα και έχουν σκυλιάσει και θα μας ψηφίσουν κι άλλοι».

062_071_MIXALOLIAKOS 26/3/14 6:18 μ.μ. Page 71

ΑΡΘΡΟ

crash

????? ??„???„????? Η αγωνία της επόμενης μέρας και το διακύβευμα της 17ης Ιουνίου

Ε

ντονα προβληματισμένοι ενόψει της δεύτερης προσφυγής στις κάλπες εμφανίζονται και πάλι οι πολίτες. Κι αυτό αποδεικνύεται από το μεγάλο αριθμό των αναποφάσιστων που φάνηκαν στις δημοσκοπήσεις την επομένη των εκλογών της 6ης Μαΐου. Με νωπή την προσφυγή στις κάλπες, είναι εντελώς παράδοξο το φαινόμενο του μεγάλου αριθμού των ψηφοφόρων που έδειξαν και πάλι να βρίσκονται μπροστά στο δίλημμα ποιον θα ψηφίσουν. Παράλληλα, τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων έδειξαν ότι αδυνατίζουν τα άκρα και τα μικρά κόμματα προς όφελος των δύο μεσαίων σε μέγεθος μονομάχων. Η αδιάλλακτη συμπεριφορά ορισμένων μικρών να συμφωνήσουν σε μια κυβέρνηση ευρύτερης δυνατής συνεργασίας, όχι με παλιά αλλά με νέα μυαλά, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κρίση των ψηφοφόρων. Η εντολή που δεν εισακούστηκε ήταν σαφής: Εντός του ευρώ και σκληρή διαπραγμάτευση για τα εργασιακά και τα μισθολογικά και σοβαρά μέτρα προς την ανάπτυξη με σκοπό τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Πέρα από το θυμό και την οργή για τα όσα έπραξαν τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης, η αλαζονεία παλιών και νέων που προέκυψαν, με παλιά όμως υλικά κομμάτων, υπήρξε κακός σύμβουλος στη σύνθεση και τη συνένωση δυνάμεων, για τη δημιουργία ενός κυβερνητικού σχηματισμού με σκοπό να ασκήσει εξουσία, ικανή να βγάλει τη χώρα από τα σημερινά της αδιέξοδα. Από ό,τι έδειξαν οι δημοσκοπήσεις, το γενναίο και παράλληλα ληστρικό πριμ στο πρώτο κόμμα, ανεξαρτήτως ποσοστών, δεν

και της σήψης. Να κυνηγήσουν από τον κλητήρα μέχρι τον πρωθυπουργό που τα πιάνει. Να φτιάξουν ένα κράτος που θα σέβεται τον πολίτη, θα έχει αρχές και αξίες και δεν θα αποτελεί κακό παράδειγμα για μίμηση από φαίνεται να δίνει σε ένα κόμμα τις 151 τους πολίτες. έδρες της αυτοδυναμίας. Για μία ακόμη Οι πολιτικοί να αποποιηθούν των προνοφορά θα κληθούν να συνεργαστούν δύο ή μίων τους και να εφαρμόσουν αυστηρούς και περισσότερα κόμματα. νόμους για παραδειγματισμό προς κάθε καΣτη χώρα μας λένε ότι δεν υπάρχει κουλτεύθυνση. Το κράτος να γίνει η ατμομηχανή τούρα συνεργασιών. Η πατρίδα μας, όμως, της ανάπτυξης. βρίσκεται μπροστά σε ένα θανάσιμο κίνδυΔεν πρέπει να γίνουμε ούτε λαθρομετανο, απομονωμένη και χωρίς συμμάχους. Οι ναστοφάγοι, αλλά ούτε η χώρα μας να μείπολιτικές δυνάμεις καλούνται να συνενωνει ένα ξέφραγο αμπέλι λόγω του παράλυθούν, να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό, του σημερινού κράτους. Έξοδος για αυώστε με μια φωνή να αντιμετωπίσουμε τα τούς που πρέπει να φύγουν και παραμονή για όσους εργάζονται και μπορούν να ενταχθούν στον παραγωγικό ιστό της χώρας. Τα προβλήματα της χώρας όλοι τα ξέρουν. Όμως, κάποιοι τα έριχναν κάτω από το χαλί, ενώ άλλοι προσπαθούν τώρα να τα ξεπεράσουν με καινοφανείς θεωρίες. Ένα κράτος παραγωγικό και φιλικό στον πολίτη θα φέρει επενδύσεις, κι αυτές με τη σειρά τους θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας προκειμένου να απορροφηθούν οι στρατιές των σημερινών ανέργων. Ένα κράτος που θα προωθήσει ξανά την πρωτογενή παραγωγή, από τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την Τα προβλήματα της χώρας αλιεία μέχρι την ενέργεια, τον τουρισμό και τη ναυτιλία, που είναι οι όλοι τα ξέρουν. Όμως, κάποιοι βασικοί τομείς δράσης στη χώρα μας. τα έριχναν κάτω από το χαλί, Αυτή την ώρα η θηλιά σφίγγει όλο και περισσότερο γύρω από το λαιμό ενώ άλλοι προσπαθούν τώρα μας. Ο πνιγμός θα είναι αναπόφευνα τα ξεπεράσουν κτος, αν δεν αλλάξουμε ρότα. Αντί με καινοφανείς θεωρίες να προβάλλουμε τα συλλογικά ελαττώματά μας, ας προβάλλουμε τα μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματά μας, πολλαπλά πυρά που δεχόμαστε. που ανά τους αιώνες μας έκαναν να μεγαΝα αφήσουν κατά μέρος τις καρέκλες, να λουργήσουμε. ξεχάσουν το πολιτικό κόστος και να συνερΗ 17η Ιουνίου θα αποδειχθεί άραγε ημέγαστούν για να φτιάξουν ένα κράτος πραγρα αρχής για τη λύτρωση από τα δεινά μας ματικά στην υπηρεσία του πολίτη και όχι ή μήπως συνέχιση και επιδείνωση του φωλεά βολέματος κομματικών φίλων. Να μαρτυρίου; καθαρίσουν το θολό τοπίο της διαφθοράς Για να δούμε… Κυριακή κοντή γιορτή.

“

Ιούνιος 2012

crash 71

072_077_SIEMENS 26/3/14 6:41 μ.μ. Page 72

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Ο «ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ» ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ. με τη... μητέρα όλων των μιζών Του Τάκη Καραμπέρου

072_077_SIEMENS 26/3/14 6:41 μ.μ. Page 73

Σ

▲ ▲

ατανικές συμπτώσεις, οσμή διαπλοκής και συγκάλυψης, αλλά και μυστικές συμφωνίες σε κλειστά γραφεία συνθέτουν την εικόνα του «ιστορικού» συμβιβασμού της ένοχης ελληνικής πολιτικής τάξης με την «εταιρεία-μητέρα» όλων των… μιζών. Τη γερμανική Siemens. Με ένα κείμενο συμφωνίας, έκτασης 21 σελίδων, και εν μέσω της οικονομικής «θύελλας» που σοβεί στη χώρα μας, τα δύο (πρώην) μεγάλα κόμματα ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. έσπευσαν να κλείσουν μια υπόθεση η οποία είχε δημιουργήσει πολλά προβλήματα μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, φροντίζοντας να «αποκαταστήσουν» δικαστικά τη γερμανική εταιρεία, για να μπορέσει πλέον –άσπιλη και αμόλυντη– να συνεχίσει την επιχειρηματική δραστηριότητά της στη χώρα μας.

Τα πρόσωπα, οι σατανικές συμπτώσεις, οι συμφωνίες πίσω από κλειστά γραφεία και το... Νταβός της Θράκης

072_077_SIEMENS 26/3/14 6:41 μ.μ. Page 74

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

Με την εισήγηση του σημερινού προέδρου του ΠΑΣΟΚ και τη σύμφωνη γνώμη του κ. Σαμαρά επήλθε συμφωνία μετά από συνολικά δεκαπέντε(!) συναντήσεις του στενού συνεργάτη του κ. Βενιζέλου, Ευγένιου Παπαδόπουλου, με ένα πρόσωπο-μυστήριο, το νομικό Ρόμπερτ Σικέλης, γνωστό στη χώρα μας ήδη από την περίοδο της Ολυμπιάδας του 2004. Η γερμανική εταιρεία με μια απλή «συγγνώμη» και δηλώνοντας τη «λύπη της γιατί διάφορα στελέχη της εταιρείας ανά τον κόσμο δεν επέδειξαν την οφειλόμενη προσήλωση και παραβίασαν τις εταιρικές αρχές της διαφάνειας», κατάφερε να αποφύγει τις δικαστικές συνέπειες μιας υπόθεσης διαπλοκής με το πιο σάπιο κομμάτι της ελληνικής πολιτικής σκηνής, βάζοντας στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας δεκάδες περιπτώσεις χρηματισμού πολιτικών και κομμάτων. Η Siemens αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει το ποσό των 90 εκατομμυρίων ευρώ για σχέδια και προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, τη χρηματοδότηση φορέων που εξυπητετούν το δημόσιο συμφέρον για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της απάτης, 100 υποτροφίες σε Έλληνες φοιτητές για τα γερμανικά πανεπιστήμια και άλλες αντισταθμιστικές παροχές. Το ελληνικό δημόσιο, από την πλευρά του, παραιτείται από όλες τις αστικές απαιτήσεις έναντι της εταιρείας και τη διεκδίκηση προστίμων(!!!), δίνοντας την ευκαιρία στη Siemens να συνεχίσει τις «μεγάλες μπίζνες» του κράτους με εταιρείες και πρόσωπα που διαμορφώνουν ένα ιδιότυπο... γαϊτανάκι συμφερόντων. Δεν είναι τυχαίο ότι στις 15 Μαρτίου 2012, την ημέρα που ο Παναγιώτης Ξυνής, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Siemens Hellas και αντικαταστάτης του Μ. Χριστοφοράκου, ζητούσε συγγνώμη από τους Έλληνες για τις πρακτικές της εταιρείας του στο παρελθόν, υπογραφόταν η σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο για την επέκταση του μετρό σε επτά σταθμούς, η οποία εκκρεμούσε για χρόνια...

«Καυτά» ερωτήματα Τα ερωτήματα που προκύπτουν από την αμαρτωλή ιστορία του συμβιβασμού, που εύλογα αναδίδει άρωμα συγκάλυψης, είναι πολλά και απαιτούν άμεση διερεύνηση. Θα σταθούμε όμως σε τρία από τα πιο βασικά, που ξετυλίγουν το κουβάρι περίεργων συμπτώσεων και αποκαλύπτουν το ρόλο συγκεκριμένων προσώπων που κινούν τα νήματα πίσω από τη «συμφωνία κυρίων». Γιατί, λοιπόν, επιλέχθηκε ο κ. Ξυνής, πρώην στέλεχος της Shell, ως πρόεδρος στη Siemens Hellas; Ποιος είναι ο «ρόλος» του Ελληνοαμερικανού Ρόμπερτ Σικέλη ως υπεύθυνου προγράμματος εξυγίανσης και ποιες οι σχέσεις του με πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, που 74 crash Ιούνιος 2012

με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ενεπλάκησαν στο ολυμπιακό εγχείρημα; Υπάρχει σχέση στην επιλογή του δικαστικού Χαράλαμπου Αθανασίου, ο οποίος είχε αναλάβει τη διενέργεια της έρευνας για τη Siemens μετά την αποπομπή Ζαγοριανού, στη θέση του επικεφαλής του ψηφοδελτίου της Ν.Δ., η οποία συνυπέγραψε την κατάπτυστη συμφωνία συμβιβασμού; Τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά με τα σχέδια των Γερμανών και τους ευσεβείς πόθους για τη δημιουργία μιας ειδικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στον Έβρο;

Οι συμπτώσεις είναι πολλές και οι απαντήσεις που πρέπει να δοθούν οφείλουν να είναι πειστικές, προκειμένου να αποκατασταθεί η νομιμότητα για τις ενέργειες μιας εταιρείας που προκάλεσε τόσο έντονα την κοινή γνώμη. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.

Τα πρόσωπα-κλειδιά Ένα πρόσωπο-κλειδί που συνέβαλε τα μέγιστα για την ευτυχή κατάληξη της δικαστικής περιπέτειας της Siemens στη χώρα μας είναι ο Ελληνοαμερικανός νομικός Ρόμπερτ Σικέλης (Robert Sikellis). Ο τομέας με

Τα ερωτήματα που προκύπτουν από την αμαρτωλή ιστορία του συμβιβασμού, που αναδίδει άρωμα συγκάλυψης, είναι πολλά και απαιτούν άμεση διερεύνηση

072_077_SIEMENS 26/3/14 6:42 μ.μ. Page 75

Πρόσωπα-κλειδιά που συνέβαλαν τα μέγιστα για την ευτυχή κατάληξη της δικαστικής περιπέτειας της Siemens στη χώρα μας είναι ο Παναγιώτης Ξυνής (αριστερά), αντικαταστάτης του Μ. Χριστοφοράκου, και ο Γιόζεφ Άκερμαν (πάνω), που εκτός από πρόεδρος της Deutsche Bank είναι και αντιπρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της Siemens AG. Αλλά και ο Ευάγγελος Σέκερης (κάτω), ένα ακόμα στέλεχος της Siemens Hellas, ο βασικός χειριστής προμηθειών με τον ΟΤΕ

τον οποίο ασχολείται ο κ. Σικέλης είναι η «συμμόρφωση της Siemens στους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης». Μέχρι εδώ όλα καλά. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που συναντούμε τον κύριο Σικέλη στη χώρα μας. Στο παρελθόν ο εν λόγω κύριος εμφανίζεται ως βοηθός εισαγγελέας στη Βοστόνη των ΗΠΑ, αλλά και διευθύνων σύμβουλος μια εταιρείας παροχής συμβουλών και υπηρεσιών ασφάλειας, της VANS. Λόγω αυτής της εταιρείας, το 2004 ο κ. Σικέλης περνάει αρκετούς μήνες στην Αθήνα, έχοντας αναλάβει ένα κομμάτι της ασφάλειας των Ολυμπιακών

Αγώνων. Εκείνο το διάστημα καταφέρνει να δημιουργήσει στενές επαφές με όλους τους επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής. Σήμερα, και μετά από σιωπηρή παρουσία στη χώρα μας διάρκειας τριών ετών, εμφανίζεται ως ο άνθρωπος που μαζί με τον προϊστάμενό του στο Μόναχο Peter Solmsen, αντιπρόεδρο της Siemens AG, έκλεισαν τη συμφωνία με το στενό συνεργάτη του Βαγγέλη Βενιζέλου, Ευγένιο Γιαννακόπουλο, και τη σύμπραξη της Νέας Δημοκρατίας. Το δεύτερο κομβικό πρόσωπο είναι ο κύριος Π. Ξυνής, ο οποίος ανέλαβε το τιμόνι της

Ο ρόλος του Γιόζεφ Άκερμαν της Deutsche Bank Το νήμα που συνδέει αρκετές από τις αμφιλεγόμενες υποθέσεις μεταξύ τους φτάνει μέχρι το γραφείο ενός από τα πλέον ισχυρά εταιρικά στελέχη στον κόσμο, ενός ανθρώπου που έχει βασικό ρόλο και στις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας. Πρόκειται για τον πρόεδρο της πανίσχυρης Deutsche Bank, Γιόζεφ Άκερμαν. Ο Γερμανός τραπεζίτης, εκτός από τη θέση του προέδρου της Deutsche Bank, είναι και αντιπρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της Siemens AG (της μητρικής εταιρείας δηλαδή), αλλά και μη εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. της Royal Dutch Shell plc, της μητρικής δηλαδή εταιρείας της Shell, στην οποία κατείχε διευθυντική θέση ο κ. Ξυνής, σημερινός επικεφαλής της Siemens Hellas. Υπενθυμίζεται ότι η Shell είχε εκδηλώσει επίσημα από το 2005, επί υπουργίας Ανάπτυξης Δ. Σιούφα, το ενδιαφέρον της για άδειες άντλησης πετρελαίου αλλά και φυσικού αερίου στη δυτική και βόρεια Ελλάδα. Σύμφωνα μάλιστα με διεθνή δημοσιεύματα, ήδη η εταιρεία στην οποία είναι μέλος ο κ. Άκερμαν έχει υπογράψει με την Τουρκία συμφωνίες για έρευνες στον Κόλπο της Αττάλειας, νοτίως του Καστελόριζου (θεωρητικά εντός

▲ ▲

Τα «νήματα» φτάνουν μέχρι το γραφείο του επικεφαλής της Deutsche Bank Γιόζεφ Άκερμαν, που παίζει βασικό ρόλο στις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα

εταιρείας τον Ιανουάριο του 2009. Είχε προηγηθεί η παραίτησή του από τον πετρελαϊκό κολοσσό Shell, στον οποίο εργαζόταν τα προηγούμενα 25 χρόνια, λόγω της επιβολής από την Επιτροπή Ανταγωνισμού προστίμου ύψους 19,7 εκατομμυρίων ευρώ για συμμετοχή σε εναρμονισμένη πρακτική (καρτέλ) στο χώρο των καυσίμων, με τον έτερο γίγαντα του χώρου, την ΒΡ (στην οποία επίσης επιβλήθηκε πρόστιμο 30 εκατομμυρίων ευρώ). Συμπτωματικά και ο κ. Ξυνής συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, καθώς η Shell Hellas ήταν ο βασικός προμηθευτής της Ολυμπιάδας. Υπενθυμίζεται ότι ξαφνικά τον Απρίλιο του 2010 παραδόθηκαν στις εισαγγελικές αρχές τέσσερις κούτες με στοιχεία που αφορούσαν την περίοδο της «βασιλείας» Χριστοφοράκου, προκειμένου να συσχετιστούν και να αξιολογηθούν από την ανάκριση. Αυτά βρέθηκαν τυχαία... πάνω στη μετακόμιση, καθώς η Siemens Α.Ε. εγκατέλειπε το ακίνητο που χρησιμοποιούσε στο Κρυονέρι, για να εγκατασταθεί στο κτίριο όπου «εξέπνευσε» ο «Ελεύθερος Τύπος» και ο City, στο Blue Land, του Θόδωρου και της Γιάννας Αγγελοπούλου, της προέδρου δηλαδή του «Αθήνα 2004»… Ο αρμόδιος για την παράδοση των νέων τυχαίων ευρημάτων στους ανακριτές ήταν ένας γνωστός της «σιδηράς κυρίας» από την περίοδο της Ολυμπιάδας, ο Ρόμπερτ Σικέλης (general counsel και regional compliance officer).

Ιούνιος 2012

crash 75

072_077_SIEMENS 26/3/14 6:42 μ.μ. Page 76

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

ελληνικής ΑΟΖ) και στα Κατεχόμενα της Κύπρου, ασκώντας έτσι εκ των πραγμάτων πίεση στην ελληνική πλευρά. Ο ρόλος της Deutsche Bank και του κυρίου Άκερμαν στη χώρα μας σήμερα είναι κάτι περισσότερο από συμβουλευτικός, αφού δεν διστάζει να πάρει ανοικτή θέση και για τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις λίγες μέρες πριν από τις εκλογές στη χώρα μας ο κ. Άκερμαν σε έκθεση της τράπεζάς του εκτιμούσε ότι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα που θα προέκυπτε από τις εκλογές θα ήταν η συνεργασία ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ., αφού θεωρούσε «απίθανο ένα από τα δύο κόμματα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση». Ταυτόχρονα όμως η Deutsche Bank εμπλέκεται άμεσα και με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών διαπραγματευόμενη με την Τρόικα, ενώ ήταν –σε συνεργασία με τη γαλλική BNP και τη βρετανική HSBC– εκ των βασικών συμβούλων στην απόφαση για την περίφημη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, δηλαδή το PSI. Δεν είναι μόνο αυτή όμως η εμπλοκή του κ. Άκερμαν με τη χώρα μας.

Ο Ρόμπερτ Σικέλης (πάνω) εμφανίζεται ως ο άνθρωπος που μαζί με τον προϊστάμενό του στο Μόναχο Peter Solmsen, αντιπρόεδρο της Siemens AG, έκλεισαν τη συμφωνία με το στενό συνεργάτη του Ευ. Βενιζέλου, Ευγένιο Γιαννακόπουλο, και τη σύμπραξη της Ν.Δ. Δεξιά, η Κατερίνα Καραγιάννη, σύνδεσμος του κ. Άκερμαν με τον Έβρο, τον οποίο οραματίζεται ως νέο Νταβός

Το Νταβός της Θράκης Όπως υπενθυμίζει σε ένα εξαιρετικό του δημοσίευμα ο Τάσος Τσακίρογλου στο περιοδικό ΜΟΝΟ, ο Γερμανός τραπεζίτης κατέχει και τη θέση του επίτιμου διδάκτορα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης, στην οποία ανακηρύχτηκε το Σεπτέμβριο του 2009, όταν και επισκέφθηκε την περιοχή, λίγο πριν από τις εθνικές εκλογές στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, ήταν ο κύριος ομιλητής στο 1ο Χρηματοοικονομικό Συνέδριο που διοργάνωσαν το Οικονομικό Φόρουμ Θράκης και η Νομαρχία Έβρου. Σύνδεσμος της επαφής του κ. Άκερμαν με την περιοχή είναι η ομογενής από τη Γερμανία Κατερίνα Καραγιάννη, εξειδικευμένη στο τραπεζικό δίκαιο και σύζυγος του επικεφαλής της Deutsche Bank στο Λουξεμβούργο. Εξ ου και η σχέση της με τον πρόεδρο του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος (ως πρωθυπουργός τότε του Λουξεμβούργου), σύμφωνα με το « Έθνος», είχε ανακηρυχτεί επίτιμος δημότης Ορεστιάδας και (επίσης) επίτιμος διδάκτωρ του Δημοκρίτειου. Για την κυρία Καραγιάννη, τον ιθύνοντα νου του Οικονομικού Φόρουμ Θράκης, είναι πολύ καλή ιδέα για μια περιοχή σαν τη Θράκη να δημιουργηθεί σήμερα μια Ειδική Οικονομική Ζώνη –την υλοποίηση της οποίας υποστηρίζει ένθερμα η γερμανική Kαγκελαρία (Μέρκελ)– με πολύ χαμηλό φορολογικό συντελεστή. Μάλιστα, η ίδια πρωτοστατεί στην υποβολή σχετικής πρότασης τόσο στην ελληνική κυβέρνηση όσο και στην Ε.Ε. Όπως έχει πει σε συνέντευξή της η κυρία Καραγιάννη, οραματίζεται να μετατρέψει τον Έβρο σε ένα νέο Νταβός. Άλλωστε, ο ίδιος ο κ. Άκερμαν είναι συμ76 crash Ιούνιος 2012

πρόεδρος του Ιδρυτικού Συμβουλίου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.

Πρωτοστατεί Η κ. Καραγιάννη ήταν αυτή που έριξε την ιδέα για τη δημιουργία μιας Ειδικής Οικονομικής Ζώνης στη Θράκη. Μάλιστα, η ίδια πρωτοστατεί στην υποβολή σχετικής πρότασης τόσο στην ελληνική κυβέρνηση όσο και στην ΕΕ. Κάποιες πρωτοβουλίες της, όμως, ξενίζουν... Πριν από λίγο καιρό φορείς της περιοχής, με πρώτα τα επιμελητήρια και τις ενώσεις των βιοτεχνών και εμπόρων, πήραν μια πρόσκληση από το «Χρηματοοικονομικό Φόρουμ Θράκης» και το προξενείο της Τουρκίας στην Κομοτηνή, ώστε να επισκεφτούν τη γειτονική χώρα και να γνωρίσουν πώς λειτουργεί η αποκαλούμενη «Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Ζώνη του

Τσόρλου». Η εμπλοκή, όμως, του τουρκικού προξενείου με τον τρόπο που έγινε προκάλεσε εξαρχής πολλά ερωτηματικά. Η επίσκεψη στη λεγόμενη «Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Ζώνη του Τσόρλου» αποδείχθηκε άνθρακες για την ελληνική πλευρά. Κερδισμένο βγήκε, ίσως, μόνο το προξενείο της Τουρκίας, αφού του δόθηκε πρωταγωνιστικός ρόλος, τον οποίο έσπευσε να αξιοποιήσει για επικοινωνιακούς και άλλους λόγους και να κάνει έτσι το... κομμάτι του ο Τούρκος πρόξενος Μουσταφά Σαρνίτς, αλλά και ο μουσουλμάνος βουλευτής Αχμέτ Χατζηοσμάν.

Ο κυνηγός της Siemens στην πρώτη θέση της Ν.Δ. Είναι γεγονός ότι η απόφαση της Νέας Δημοκρατίας να επιλέξει για την θέση του

Πρόσωπο-κλειδί ο Ρόμπερτ Σικέλης, που έκλεισε τη συμφωνία με το στενό συνεργάτη του Βενιζέλου, Ευγένιο Γιαννακόπουλο, και τη σύμπραξη της Νέας Δημοκρατίας

072_077_SIEMENS 26/3/14 6:42 μ.μ. Page 77

επικεφαλής τον Χαράλαμπο Αθανασίου σίγουρα προκάλεσε έντονες συζητήσεις. Ο επιτυχημένος δικαστικός βρέθηκε εν μέσω πυρών από δεκάδες ανακοινώσεις συνδικαλιστικών οργάνων, διακεκριμένων νομικών αλλά και δικαστικών. Η Νέα Δημοκρατία από την πλευρά της αιτιολόγησε την κίνησή της τονίζοντας τη σημασία που έχει η αποκατάσταση της αίσθησης δικαιοσύνης. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Αθανασίου είναι ο άνθρωπος που ανέλαβε την εποπτεία της τακτικής ανάκρισης για την υπόθεση των «μαύρων ταμείων» της Siemens, η οποία διενεργείτο έως τότε από τον 4ο ειδικό ανακριτή Ν.Ζαγοριανό. Ο κ. Αθανασίου ορίστηκε να εποπτεύσει τη συγκεκριμένη ανάκριση, καθώς πρόκειται για τον εισαγγελικό λειτουργό ο οποίος διενήργησε την προκα-

ταρκτική εξέταση, άσκησε τις ποινικές διώξεις κατά παντός υπευθύνου και κατά συνέπεια γνώριζε πολύ καλά τη συγκεκριμένη δικογραφία και τις δυσκολίες της. Είχε μάλιστα μεταβεί μαζί με τον ανακριτή κ. Ζαγοριανό σε Χάγη και Μόναχο, προκειμένου να ανταλλάξουν στοιχεία για την υπόθεση με Ελβετούς και Γερμανούς ομολόγους τους και να λάβουν καταθέσεις από εμπλεκομένους στην υπόθεση, μεταξύ των οποίων και ο πρόσφατα καταδικασθείς από τη γερμανική δικαιοσύνη και πρώην μεγαλοστέλεχος της Siemens, Ράινχαρτ Σίκατσεκ.

Η εμπλοκή του Αντώνη Σαμαρά Ένα άλλο κομβικό πρόσωπο στην απίστευτη αυτή ιστορία είναι ένα ακόμα στέλεχος της Siemens Hellas που βρίσκεται σε

Τι σχέση μπορεί να έχουν όλα αυτά με τα σχέδια των Γερμανών και τους ευσεβείς πόθους για τη δημιουργία μιας ειδικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στον Έβρο;

διαρκή κόντρα με τον Μιχάλη Χριστοφοράκο τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για τον Ευάγγελο Σέκερη. Ήδη από το καλοκαίρι του 2008 ο «εσωτερικός ελεγκτής» της γερμανικής εταιρείας, η Debevoise & Plimton, είχε παραδώσει στον ανακριτή Νίκο Ζαγοριανό στοιχεία από την ηλεκτρονική αλληλογραφία των δύο αντρών. Μεταξύ άλλων, είχε απομονώσει ένα e-mail με ημερομηνία 30 Οκτωβρίου 2006. «Σας υπενθυμίζω, γράφει, μεταξύ άλλων, ο Σέκερης απευθυνόμενος στον Χριστοφοράκο, «ότι ήμουν ο βασικός χειριστής προμηθειών με τον ΟΤΕ, ως επίσης των προγραμματικών συμφωνιών που ακολούθησαν και, βεβαίως, όλου του παρασκηνίου που περιέβαλλε όλα τα παραπάνω σημαντικότατα για την τύχη ολόκληρης της εταιρείας γεγονότα. Ουδέποτε κοινοποιήθηκε προς τα έξω κάτι που να βάλλει εναντίον των συμφερόντων της εταιρείας. Και αυτό παρά το γεγονός της ανάρμοστης συμπεριφοράς που επιδείχθηκε και στο πρόσωπό μου από πρόσωπα της τότε εμπιστοσύνης σας, μερικά από τα οποία σήμερα βρίσκονται εκτός εταιρείας με δική σας απόφαση. Άλλωστε, αυτή η συμπεριφορά ήταν που οδήγησε νέα και ικανότατα στελέχη με καθοριστικό ρόλο στη σύναψη των Π.Σ. (σ.σ.: Προγραμματικών Συμφωνιών), σε αναγκαστική αποχώρησή τους και μετακίνησή τους σε ανταγωνιστικές εταιρείες». Πρόκειται για ένα e-mail με το οποίο ο Σέκερης ζητούσε να αναλάβει ηγετικό ρόλο στο νέο τομέα που θα δημιουργούνταν από την επικείμενη συγχώνευση του κλάδου τηλεπικοινωνιών της Siemens Hellas με τη Nokia. Παράλληλα, άφηνε να διαφανεί ότι είναι γνώστης «ιδιαίτερων» σχέσεων ορισμένων στελεχών του κλάδου τηλεπικοινωνιών (COM) της Siemens με την Intracom, η οποία θεωρητικά ήταν ανταγωνίστρια εταιρεία. Όπως φάνηκε αργότερα, η αλληλογραφία του Ευάγγελου Σέκερη έδειχνε άνθρωπο με ιδιαίτερες σχέσεις και διασυνδέσεις με τη Ν.Δ., το περιβάλλον Μητσοτάκη αλλά και τον Αντώνη Σαμαρά, με τον οποίο έχουν και συγγενικές σχέσεις, καθώς είναι γαμπρός του. Μάλιστα, ο τελευταίος είναι αποδέκτης e-mail στις 31 Ιουλίου 2006, με το οποίο το στέλεχος της Siemens τού ζητάει να μεσολαβήσει στον Χριστοφοράκο για να πάρει προαγωγή. «Γενικά, δεν χρειάζεται να είσαι ιδιαίτερα ευγενής μαζί του, τους έχω προσφέρει πάρα πολλά και το γνωρίζεις πολύ καλά. Ξέρει ότι γνωρίζω πολλά για τις βρομιές τους και ότι έχω κρατήσει το στόμα μου κλειστό. Θα ήθελα να του δώσεις να καταλάβει ότι μιλάμε συχνά και ότι γνωρίζεις πάρα πολλά…» είναι τα τελευταία λόγια του μηνύματος που προκάλεσε σάλο όταν δημοσιοποιήθηκε το 2010 κατά τη διάρκεια των εργασιών της Εξεταστικής Επιτροπής. Ιούνιος 2012

crash 77

078_083_KOUBELHS 26/3/14 6:27 μ.μ. Page 78

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Δέχτηκα υβριστική επίθεση και συκοφαντίες από εκείνους που ενοχλούνται από την πολιτική της ΔΗΜ.ΑΡ. και τη συνέπειά της

”

Δεν θα επιτρέψουμε να μπει η χώρα σε περιπέτειες με τρίτες κατά σειρά εκλογές 78 crash Νοέμβριος/2011

078_083_KOUBELHS 26/3/14 6:27 μ.μ. Page 79

Φώτης Κουβέλης Συνέντευξη στον Δημήτρη Λάμπρου

«Δ

▲ ▲

εν είμαι η “κάβα” του συστήματος…» είχε δηλώσει ο Φώτης Κουβέλης τον περασμένο χειμώνα σε συνέντευξή του στο «Crash». Στη διάρκεια των διερευνητικών εντολών μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου βρέθηκε πολλές φορές στο επίκεντρο. Ως πρωταγωνιστής σεναρίων πιθανής κυβερνητικής συνεργασίας. Στο υπόβαθρο αυτών των σεναρίων, επί της ουσίας, αυτό ήταν το ερώτημα: «Είναι τελικά ο Κουβέλης η… κάβα του συστήματος;». «Δέχτηκα υβριστική κριτική και συκοφαντίες», απαντάει εμμέσως πλην σαφώς τώρα, λίγο προτού στηθούν οι νέες κάλπες. «Οι πολίτες, όμως, κρίνουν», συνεχίζει. « Έκανα ό,τι ήταν δυνατόν να υπάρξει προοδευτική κυβέρνηση… Δεν ζητήσαμε τίποτα, παρά μόνο την ικανοποίηση ότι συμβάλαμε να υπάρξει λύση. Αν θέλαμε “δευτερεύοντα” ή και “πρωτεύοντα” ρόλο, θα τον είχαμε… Όχι μόνο τώρα, αλλά και παλαιότερα». Ο πρόεδρος της ΔΗ.ΜΑΡ., ως άνθρωπος και πολιτικός, διατυπώνει ένα λόγο που σε πρώτη εντύπωση μοιάζει «στρογγυλεμένος» μέχρι σημείου… παρεξηγήσεως. Χωρίς «επιθετικές αιχμές» και «ορατές» εντάσεις.

”

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θEλεΙ νΑ ΚΥΒεΡνΗΣεΙ

γιατί δεν μπορεί

078_083_KOUBELHS 26/3/14 6:27 μ.μ. Page 80

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Θέλω να το πω καθαρά: Η χώρα για να διαπραγματευτεί και να προχωρήσει στη σταδιακή αποδέσμευση από το Μνημόνιο και τους επαχθείς όρους του, πρέπει να έχει κυβέρνηση ▲ ▲

”

”

«Αφήνουμε για άλλους τη “μαχητικότητα” των κραυγών…» λέει. Ωστόσο, δεν μασάει τα λόγια του για το νυν προεκλογικό σκηνικό, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί ενόψει της 17ης Ιουνίου. Χαρακτηρίζει το νέο δίπολο (Ν.Δ. - ΣΥΡΙΖΑ) «καρικατούρα δικομματισμού» και το εξηγεί: «Αυτό το ψευδεπίγραφο δίπολο εξυπηρετεί και τους δύο… Από τη μια η νεοφιλελεύθερη φιλοευρωπαϊκή Δεξιά και από την άλλη η λαϊκίστικη –αντιευρωπαϊκή στην ουσία της– Αριστερά. Πρόκειται για ένα επικίνδυνο δίπολο, που αποσκοπεί στην παγίδευση των πολιτών. Η Δεξιά θα προβάλει μόνο το δίλημμα ευρώ ή δραχμή και ο ΣΥΡΙΖΑ μόνο το δίλημμα Μνημόνιο-αντιμνημόνιο». Πού καταλήγει; «Θέλω να είμαι κατηγορηματικός. Αν πάμε στις εκλογές μόνο με αυτούς τους δύο πόλους (…) η χώρα θα μπει σε μεγάλες περιπέτειες». Με αφορμή τα παραπάνω, είναι επίσης κατηγορηματικός στις… προβλέψεις του για το τι μέλλει γενέσθαι: «Η Δεξιά θα κακοποιήσει την υπόθεση του ευρωπαϊσμού, αλλά θα εισπράξει από το φόβο απέναντι στην ανεύθυνη Αριστερά». Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ; «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει –γιατί δεν μπορεί– να κυβερνήσει. Θα περιοριστεί στις δάφνες της αντιπολίτευσης». Οπότε; Τι θα γίνει, αν στις 18 Ιουνίου χρειαστούν και πάλι διερευνητικές εντολές; «Θέλω να το πω ξεκάθαρα», απαντάει. «Η χώρα για να διαπραγματευτεί και να προχωρήσει στη σταδιακή αποδέσμευση από το Μνημόνιο και τους επαχθείς όρους του, πρέπει να έχει κυβέρνηση». Από τη μεριά του δείχνει να μη θέλει να αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης της μετεκλογικής του στάσης: «Σε ό,τι μας αφορά, δεν θα επιτρέψουμε να μπει η χώρα σε περιπέτειες με τρίτες κατά σειρά εκλογές». Αυτό δηλώνει, χωρίς βέβαια, να δίνει περαιτέρω επεξηγήσεις. Λογικό το βρίσκω. Επιμένει, πάντως, πως «όσο ισχυρότερη βγει η ΔΗΜ.ΑΡ. και ο τρίτος πόλος που συγκροτεί 80 crash Ιούνιος 2012

Το ψευδεπίγραφο νέο δίπολο εξυπηρετεί και τους δύο… Η Δεξιά θα προβάλει μόνο το δίλημμα ευρώ ή δραχμή και ο ΣΥΡΙΖΑ μόνο το δίλημμα Μνημόνιο - αντιμνημόνιο

από την κάλπη, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να σχηματιστεί κυβέρνηση με προοδευτικό προσανατολισμό». Είναι ξεκάθαρο; Με τον Φώτη Κουβέλη για τις ανάγκες αυτής της συνέντευξης ανταλλάξαμε πλήθος e-mails και μιλήσαμε πολλές φορές στο τηλέφωνο. Τέτοιες μέρες δύσκολο να του μιλήσεις διά ζώσης… Ανάμεσα στις ερωτήσεις που του έστειλα ήταν και μία σχετικά με κάποια πρόσφατη συνέντευξή του, όπου είχε μιλήσει για την «ανεύθυνη Αριστερά, που ερωτοτροπεί με την έξοδο από το ευρώ». Υπονοούσε προφανώς τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τι εννοούσε όταν έλεγε ότι απλώς «ερωτοτροπεί»; Ότι δεν οδεύει προς την «ολοκλήρωση» ή ότι πρόκειται περί… απλού και ανώδυνου προεκλογικού φλερτ, σε αντιπαράθεση με το «σταθερό δεσμό»; Απάντησε αμέσως: «Η σαφήνεια της πολιτικής θέσης και πρότασης προς την κοινωνία είναι το στοιχείο που καθιστά υπεύθυνη την κάθε πολιτική δύναμη. Η διακύμανση ανάμεσα στην “καταγγελία της δανειακής σύμβασης”, της “τριετούς παύσης πληρωμής του χρέους”, της “τριετούς αναστολής πληρωμών” και, εσχάτως, της “συνολικής επανεξέτασης του στρατηγικού πλαισίου” δεν συνιστά σαφή και ξεκάθαρη θέση. Δεν πρόκειται περί “απλού και ανώδυνου προεκλογικού φλέρτ”, διότι τέτοιες απόψεις –και μάλιστα με

τη διακύμανση που προανέφερα– διαμορφώνουν αρνητικό αποτέλεσμα και, ενδεχομένως, συνθήκες για την έξοδο από το ευρώ. Τέτοια πολιτική συμπεριφορά μπορεί βέβαια να αντιστοιχείται με τη δικαιολογημένη οργή και το θυμό των Ελλήνων πολιτών που δεινοπαθούν, αλλά δεν αποτελεί στάση πολιτικής ευθύνης απέναντι σε ένα τέτοιο κρίσιμο ζήτημα, όπως είναι η παραμονή της χώρας στο ευρώ και η σταδιακή απαγκίστρωση από τις δεσμεύσεις του Μνημονίου και της δανειακής σύμβασης».

«Καρικατούρα δικομματισμού» Η επόμενη ερώτηση, μετά τη «μελέτη» της απάντησης, ήταν: «Αναφερθήκατε κάπου στον όρο “καρικατούρα δικομματισμού”, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσετε εάν καταδικάζετε τη γενικότερη έννοια του ισχύοντος όρου του παραδοσιακού “δικομματισμού”. Επιπλέον, δεν μου είναι απόλυτα ξεκάθαρη η χρησιμοποίηση της λέξης “καρικατούρα”, η οποία στην πραγματικότητα αποκαλύπτει κάτι ψεύτικο, μη αληθές, παρεφθαρμένο. Θεωρείτε δηλαδή ότι στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρχε πραγματικός δικομματισμός;». Και ήταν μια ερώτηση που πραγματικά με ενδιέφερε πολύ... «Την καταδίκη του δικομματισμού Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, που έφερε τη χώρα και την κοινωνία στη σημερινή κατάντια», είπε, «και οδήγησε το 30% του ελληνικού λαού να ζει κάτω από το όριο

078_083_KOUBELHS 26/3/14 6:28 μ.μ. Page 81

Αν πάμε στις εκλογές μόνο με αυτούς τους δύο πόλους, η χώρα θα μπει σε μεγάλες περιπέτειες

”

επανεξέταση. Με δυο λόγια, ψαρεύει σε θολά νερά. Αυτό το ψευδεπίγραφο δίπολο, από τη μια η νεοφιλελεύθερη φιλοευρωπαϊκή Δεξιά και από την άλλη η άλλη, η λαϊκίστικη, αντιευρωπαϊκή στην ουσία της, Αριστερά εξυπηρετεί και τους δύο. Η Δεξιά θα κακοποιήσει την υπόθεση του ευρωπαϊσμού, αλλά θα εισπράξει από το φόβο απέναντι στην ανεύθυνη Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ, που δεν θέλει –γιατί δεν μπορεί– να κυβερνήσει, θα περιοριστεί να καθίσει στις δάφνες της αντιπολίτευσης. Αυτό είναι το σχέδιο που βολεύει και τους δύο. Η Δεξιά θα προβάλει μόνο το δίλημμα ευρώ ή δραχμή και ο ΣΥΡΙΖΑ μόνο το δίλημμα Μνημόνιο - αντιμνημόνιο».

Πετύχαμε ένα καλό αποτέλεσμα Σε γενικές γραμμές, μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου, θεωρεί ο Φώτης Κουβέλης ότι η Δημοκρατική Αριστερά εξήλθε με «θετικό πρόσημο»; Κι αν ναι, υποστηρίζει ότι ήταν αρκετή η είσοδός τους στη Βουλή για να παγιώσουν την ύπαρξη του νέου κόμματός τους; «Πετύχαμε ένα καλό αποτέλεσμα. Συγκεντρώσαμε ψύχραιμη ψήφο, την εμπιστοσύνη των πολιτών, η οποία, εκτός από την καταδίκη του δικομματισμού, αναζητούσε και ρεαλιστική πρόταση διεξόδου από την κρίση. Το 6,11% των ψηφοφόρων επέλεξε την πολιτική που προτείναμε και συμπυκνώθηκε στο δί-

Η αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ Κι επειδή η αντιπαράθεσή τους με τον ΣΥΡΙΖΑ έχει ίσως το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, τι απ’ όλα πιστεύει ο κ. Κουβέλης ότι εννοεί σε σχέση με τη θέση του για το Μνημόνιο ο κ. Τσίπρας; Η καταγγελία του Μνημονίου, η επαναδιαπραγμάτευση ή η επανεξέταση; Αλλά και τι είναι ρεαλιστικά εφικτό; «Το πραγματικό δίλημμα είναι: σταδιακή απαγκίστρωση και επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου με ευρώ ή καταγγελία μονομερής και δραχμή. Θέλω να είμαι κατηγορηματικός: Αν πάμε σε εκλογές με μόνο αυτούς τους δύο πόλους, αν ο πολίτης δεν δει μπροστά του έναν τρίτο πόλο, αριστερό και ευρωπαϊκό, δημοκρατικό και σοσιαλιστικό, βαθιά μεταρρυθμιστικό, η χώρα θα μπει σε μεγαλύτερες περιπέτειες. Τη σημαία αυτού του τρίτου πόλου μόνο η ΔΗΜ.ΑΡ. μπορεί σήμερα αξιόπιστα να τη σηκώσει. Προχωρώντας προς τις εκλογές, ο πολίτης θέλει αυτή τη φορά καθαρές εξηγήσεις και δεσμεύσεις. Αυτή τη φορά θα ακούσει περισσότερο τα προγράμματα και λιγότερο τα συνθήματα. Γιατί και από την εξαιρετικά χρήσιμη εμπειρία των διερευνητικών εντολών έγινε σοφότερος, γνώρισε την κραυγαλέα απόσταση λόγων και έργων. Εμείς λοιπόν δεσμευόμαστε να κινηθούμε σταθερά στις δύο αλληλοσυμπληρούμενες κατευθύνσεις: μέσα στην Ευρώπη και στο ευρώ και σταδιακή απαγκίστρωση από το Μνημόνιο. Θα αξιοποιήσουμε το ευνοϊκότερο κλίμα που υπάρχει στην Ευρώπη και θα διαπραγματευτούμε σκληρά για τα συμφέροντα των εργαζομένων και δεν θα θέσουμε σε κίνδυνο τη θέση της χώρας μέσα στην Ευρωζώνη. Σε άμεση προτεραιότητα θα διαπραγματευτούμε για την επιμήκυνση, μέχρι το 2018, του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής, για να πάρει ο τόπος μια βαθιά ανάσα. Θα προτάξουμε την κατάργηση της νομοθεσίας για τη μείωση των κατώτατων μισθών, που συμπαρέσυρε όλες τις αμοιβές προς τα κάτω. Θα προτάξουμε το ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της μετενέργειας. Θα προτάξουμε την ύπαρξη και εφαρμογή ενός πενταετούς αναπτυξιακού προγράμματος, προκειμένου να υπάρξουν και θέσεις εργασίας».

Πόσες «Αριστερές» υπάρχουν; Λέγοντας, αρκετές φορές μάλιστα, ότι «αυτή η Αριστερά δεν είναι η δική μας Αριστε-

▲ ▲

της φτώχειας, τη μεσαία τάξη να εξαφανίζεται και την ανεργία να καλπάζει πάνω από το 23%, με τραγικές πρωταγωνίστριες και πρωταγωνιστές τις νέες και τους νέους της χώρας, συστηματικά και έμπρακτα την έχω κάνει, εδώ και πολλά χρόνια. Και προφανώς όχι όψιμα, όπως συμβαίνει με κάποιους που ενώ μετείχαν και υπηρετούσαν το δικομματισμό, μόλις πρόσφατα ανακάλυψαν τα δεινά της πολιτικής του. Πρόκειται για ένα επικίνδυνο λαϊκίστικο δίπολο, που αποσκοπεί στην παγίδευση των πολιτών. Από τη μία, οι συσπειρωμένες δυνάμεις της “δεξιάς πολυκατοικίας”, που ξαναμπαίνουν στα διαμερίσματα όχι γιατί συμφωνούν μεταξύ τους, αλλά για να διεκδικήσουν την πρώτη θέση, επισείοντας τον κίνδυνο μιας Αριστεράς που κινείται σε αντιευρωπαϊκή τροχιά. Η Δεξιά θα κινηθεί με τις γνωστές νεοφιλελεύθερες συνταγές, με τις οποίες κινείται η Δεξιά στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να έχει οδηγηθεί η Ε.Ε. σε αδιέξοδα. Από την άλλη, απέναντι σε αυτή τη Δεξιά οι πολίτες βλέπουν τον πόλο μιας λαϊκίστικης και ανεύθυνης Αριστεράς, που εκ των πραγμάτων εισηγείται την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή. Αυτή η Αριστερά δεν έχει οικονομικό πρόγραμμα. Αυτή η Αριστερά τη μια μιλάει για καταγγελία του Μνημονίου, την άλλη για επαναδιαπραγμάτευση, ενώ, όταν απευθύνεται στον Μπαρόζο, περιορίζεται στην

πολο “παραμονή της χώρας στο ευρώ - σταδιακή αποδέσμευση από το Μνημόνιο”. Σήμερα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του λαού εξοικειώθηκε με αυτή την πολιτική πρόταση και, όπως θα παρατηρήσατε, γύρω από αυτήν την πρόταση διεξάγεται η συζήτηση. Πρόκειται για μια εγγραφή πολύτιμη και για άμεση αξιοποίηση. Ο κόσμος που ψήφισε ΔΗΜ.ΑΡ. έδωσε θετική ψήφο. Και όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι η δική μας πρόταση ήταν η μόνη που έδινε διέξοδο».

Ιούνιος 2012

crash 81

078_083_KOUBELHS 26/3/14 6:28 μ.μ. Page 82

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

ρά» τι εννοεί; Ποια είναι η δική τους Αριστερά; Και πόσες «Αριστερές» υπάρχουν; Διότι σήμερα ο ψηφοφόρος έχει απέναντί του τουλάχιστον τρεις (τέσσερις, αν συμπεριλάβουμε και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ). «Η δική μας Αριστερά είναι η Αριστερά της ευθύνης έναντι της χώρας και της κοινωνίας. Με συγκεκριμένο, σαφές και ρεαλιστικό πρόγραμμα για την έξοδο της χώρας από τα αδιέξοδα στα οποία η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ την οδήγησαν. Με την κοινωνία όρθια. Με την πολιτική που υπηρετεί την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρώπη και την αποδεσμεύει από το Μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση. Με άμεσα μέτρα. Με μεταρρυθμιστική πολιτική. Με πολιτική που ανατρέπει το φαύλο πολιτικό σύστημα που γέννησε διαφθορά και σαπίλα. Με την πολιτική της διαφάνειας και τον κοινωνικό της έλεγχο». Μέσα σε όλα βέβαια δέχτηκε κριτική, έντονη και μερικές φορές πολύ σκληρή, μέχρι και υβριστική, όταν στη διαδικασία των διερευνητικών εντολών έδειξε ότι δεν θα ήταν… δυσαρεστημένος αν έπαιρνε έναν, έστω και δευτερεύοντα, ρόλο σε μια κυβερνητική «πρόταση». «Μήπως παρουσιαστήκατε λιγότερο μαχητικός και όχι τόσο “κάθετος” απ’ όσο σας περίμεναν οι πολλοί φίλοι σας; Αλλά και οι εχθροί σας;» τον ρωτώ. Απαντάει αποφασιστικά αλλά και ελαφρώς πικραμένος: «Δεν δέχθηκα κριτική. Αυτή θα ήταν καλοδεχούμενη. Υβριστική επίθεση δέχθηκα από ορισμένους και συκοφαντίες από εκείνους που ενοχλούνται από την πολιτική της Δημοκρατικής Αριστεράς και τη συνέπειά της. Οι πολίτες όμως κρίνουν. Έκανα ό,τι ήταν δυνατό να υπάρξει προοδευτική κυβέρνηση, με συγκεκριμένη επίσης προοδευτική προγραμματική συμφωνία. Δεν ζητήσαμε τίποτα παρά μόνο την ικανοποίηση ότι συμβάλαμε να υπάρξει λύση. Αν θέλαμε “δευτερεύοντα” ή και “πρωτεύοντα” ρόλο, θα τον είχαμε. Όχι μόνο τώρα, αλλά και σε άλλες περιόδους. Αρχές και το συμφέρον της κοινωνίας υπηρετήσαμε και οι πολίτες το ξέρουν πολύ καλά, γι’ αυτό και μας αναγνωρίζουν συνέπεια. Τη “μαχητικότητα” των κραυγών και των συνθημάτων την αφήνουμε γι’ άλλους. Εμείς επιλέγουμε σταθερά τη μαχητικότητα της υπεύθυνης και συνεπούς πολιτικής. Η χώρα δεν μπορεί να μπει στην περιπέτεια τρίτης εκλογικής αναμέτρησης». Και ποια θα είναι η στάση του σε μια νέα περίοδο «διερευνητικών εντολών», που θεωρείται αρκετά πιθανή, αν τα αποτελέσματα των εκλογών δεν «βγάλουν» αυτοδύναμη κυβέρνηση; Το έχει σκεφτεί, το έχει συναποφασίσει με τους συνεργάτες και συναγωνιστές του τώρα που ξέρει πολύ καλύτερα τις συμπεριφορές των άλλων κομμάτων; «Θέλω να το πω καθαρά: Η χώρα για να διαπραγματευτεί και να προχωρήσει στη σταδιακή αποδέσμευση από το Μνημόνιο και τους 82 crash Ιούνιος 2012

Η οργή και ο θυμός να γίνουν θετική ψήφος. Ψήφος για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Ψήφος για προοδευτική πολιτική με φερέγγυα πρόσωπα. Μπορούμε

”

επαχθείς όρους του, πρέπει να έχει κυβέρνηση. Και όσο ισχυρότερη βγει η ΔΗΜ.ΑΡ. και ο τρίτος πόλος που συγκροτεί από την κάλπη, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να σχηματιστεί κυβέρνηση με προοδευτικό προσανατολισμό, ικανή να κρατήσει τη χώρα μέσα στην Ευρώπη και να προχωρήσει στη σταδιακή απαγκίστρωση από το Μνημόνιο. Και θέλω επίσης να το ξεκαθαρίσω προς πάσα κατεύθυνση, ώστε να ξέρουν οι πολίτες τι ψηφίζουν. Σε ό,τι μας αφορά, δεν θα επιτρέψουμε να μπει η χώρα σε περιπέτειες με τρίτες κατά σειρά εκλογές. Όσο πιο ισχυρή είναι η ΔΗΜ.ΑΡ., τόσο πιο προοδευτική, αποτελεσματική και σταθερή θα είναι η κυβέρνηση». Μπροστά σε αυτή την κάλπη που «ανοίγει» σε λίγες μέρες πώς στέκεται; Σκέφτεται το παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον; Πώς αισθάνεται απέναντι στην υστεροφημία του; Και κοιτάει, όπως το Μάιο, «στα μάτια» τις εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους που τον επιβράβευσαν, πιστεύοντας ότι θα τον ξαναστηρίξουν; «Το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας και των πολιτών σκέφτομαι και δεν ξεχνώ την ένοχη και ανεύθυνη πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., που τεμάχισε την κοινωνία και ρήμαξε την πατρίδα μας. Και κοιτώ στα μάτια τους πολίτες, και αυτούς που μας ψήφισαν και εκείνους που δεν μας ψήφισαν. Τους κοιτώ με εμπιστοσύνη και με βεβαιότητα ότι θα δώσουν μεγαλύτερη δύναμη στη Δημοκρατική Αριστερά, για να την κάνουμε δύναμη για τους πολίτες και τη χώρα». Τελευταία ερώτηση: «Τι ζητάτε από το μέσο Έλληνα ψηφοφόρο, ακόμη και αυτόν που ψήφισε με οργή και θυμό, λίγα 24ωρα πριν από την ώρα της κάλπης;» «Η οργή και ο θυμός να γίνουν θετική ψήφος. Ψήφος για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Ψήφος για προοδευτική πολιτική, με φερέγγυα πρόσωπα. Μπορούμε. Στα χέρια των πολιτών ο δρόμος που οδηγεί στη διέξοδο, με τους πολίτες, με τους νέους και τις νέες να πρωταγωνιστούν σε αυτή την πορεία».

Απέναντι σε αυτή τη Δεξιά η λαϊκίστικη και ανεύθυνη Αριστερά δεν έχει οικονομικό πρόγραμμα. Με δυο λόγια, ψαρεύει σε θολά νερά

078_083_KOUBELHS 26/3/14 6:28 μ.μ. Page 83

ΑΡΘΡΟ

crash

???????? ???????????? Ο Δημήτρης Κωνσταντάρας είναι υποψήφιος βουλευτής με τον ΛΑ.Ο.Σ. στην Α’ Αθηνών

Μια… φιλοσοφική ανάλυση του περίφημου πια «Μαζί τα φάγαμε»

στημα που να αποδέχεται ως αλήθεια το αυτονόητο, να επιβραβεύει το άριστο και να απορρίπτει τον παραλογισμό. Μα, αλήθεια, πραγματικά δεν γνωρίζετε ποιοι τα φάγανε τα λεφτά; Δεν έχετε την παραμικρή ιδέα ποιοι είναι οι κλέφτες, ία από τις «βασικές» λέξεις που οι συνδικαλιστές, οι εστιάτορες, οι ξενοδοχειάροι ψεύτες κι οι λωποδύτες; έγινε βροντερό σύνθημα στα χείχες, οι κτηματίες, η Αστυνομία… Και μετά να ξα• Κλέφτες είναι οι ολυμπιονίκες που, αφού λη των οργισμένων Ελλήνων το ναμεγαλώνει και να ξαναμεγαλώνει… Ώσπου, μας χάρισαν την ψευδαίσθηση εθνικής ανάταπερασμένο καλοκαίρι αλλά και χωρίς να το καταλάβει, συμπεριέλαβε τη συνσης τσεπώνοντας ταυτόχρονα τα πριμ, αποδείστο διάστημα μέχρι και τις τελευταίες εκλογές τριπτική πλειονότητα των Ελλήνων. Τεκμήριο χτηκαν στην πλειοψηφία τους ντοπέ. και το οποίο αποδιδόταν άμεσα σε όσους συμ«αθωότητας» έγινε πλέον μόνο η φτώχεια, μια • Κλέφτες οι πρόεδροι ομάδων, διότι «στήμετείχαν –εδώ και χρόνια– στη νομή της «κατάσταση» από την οποία αγωνίζονται να νουν» παιχνίδια και ξεπλένουν βρόμικο χρήμα. εξουσίας στην Ελλάδα ήταν η λέξη «κλέφτης». ξεφύγουν, από καταβολής κόσμου, οι πάντες.

• Κλέφτες αρκετοί από τους εθνικούς τροβαΒλέποντας την αναποτελεσματικότητα της «Κλέφτης» ονομάζεται, στην καθομιλουμένη, δούρους μας που ξέχασαν ή αμέλησαν να δηλώεξουσίας, την ανικανότητα του δημοσίου, την εκείνος ο οποίος σύμφωνα με το Ποινικό Δίκαιο σουν τα εισοδήματά τους. αδιαφορία των λειτουργών, τους λανθασμέδιαπράττει το έγκλημα της κλοπής. Λέξεις συ• Κλέφτες οι εφοριακοί που κάνουν τα στραβά νους χειρισμούς, τις πάσης φύσεως κατηγονώνυμες του «κλέβω» είναι, σύμφωνα με το λεμάτια στους φοροφυγάδες. ρίες, τις υπόγειες συμφωνίες, τις καταγγελίες ξικό Φυτράκη: αντιγράφω, απάγω, απατώ, αρπά• Κλέφτες οι δημόσιοι υπάλληλοι που την κογια χρηματισμό και «μίζες», την αποτυχία του ζω, αφαιρώ, δανείζομαι, διαρρηγνύω, ιδιοποιπανάνε από το γραφείο στις 12:30. Κλέφτες και επίσημου κράτους να ελέγξει την πορεία του ούμαι, καταχρώμαι, κοροϊδεύω, κάνω κομπίνα, οι συνάδελφοί τους που τους χτυπάνε την κάρτα. κράτους, τις αποκαλύψεις για «υπόγειες διακόβω δρόμο, λαθροχειρώ, λαφυραγωγώ, λεη• Κλέφτες και οι μηχανικοί που παραβαίδρομές μαύρου χρήματος», τη χρεοκοπία της λατώ, ληστεύω, λογοκλέπτω, λωποδυτώ, μετανουν τους όρους δόμησης για να βγάλουν παχώρας που μας χτυπούσε την πόρτα, η λέξη τυπώνω, μιμούμαι, ξεγελάω, οικειοποιούμαι, ραπάνω τετραγωνικά. «κλέφτης» έγινε συνώνυμη με την έννοια της σφετερίζομαι, την «φέρνω» , υπεξαιρώ, υφαρ• Κλέφτες οι εκπαιδευτικοί που λαμβάνουν άσκησης εξουσίας. πάζω, φοροδιαφεύγω. Και πολλά άλλα. «μαύρα» από ιδιαίτερα. Με αυτό το θυμό, την οργή, την απογοήτευση, Διάβασα μια επιστολή που έγραψε, προφα• Κλέφτες οι καθηγητές πανεπιστημίου που την ψυχολογική κατάσταση, το συναίσθημα της νώς επηρεασμένος απ’ όσα άκουγε για τους Έλδιορίζουν παιδιά κι εγγόνια στις σχολές τους απόγνωσης, την πρόβλεψη του ότι «τα χειρότερα ληνες, πέρυσι τον Ιούλιο ένας νέος, ο Βασίλης με αδιαφανείς διαδικασίες. Αν δεν κοιτάξεις έρχονται», οδηγήθηκε ο μέσος, φτωχοποιημέΜαχιάς, που σηκώθηκε κι έφυγε από μια πατρίτο σπίτι σου, θα πέσει να σε πλακώσει. νος Έλληνας στις εκλογές του Μνη• Κλέφτες γιατροί και φαρμακοποιοί μονίου και εξοργισμένος από τη που στήνουν εισπρακτικές εταιρείες φράση του Θεόδωρου Πάγκαλου στην πλάτη των ασθενών γράφοντάς «Μαζί τα φάγαμε» –μετά το μνημειτους αχρείαστα φάρμακα. Ένα είναι βέβαιο: Δεν είμαστε ώδες «Λεφτά υπάρχουν» του Παπαν• Κλέφτες οι νοικοκύρηδες που διαδρέου– ψήφισε εν θερμώ. Και διτηρούν ανασφάλιστες οικονόμους. όλοι ίδιοι. Ούτε όλοι κλέφτες. καιολογημένα. Η πολιτική του ηγε• Κλέφτες οι αιώνιοι φοιτητές. γιατί Δεν θα ήταν δυνατόν. Αλλά πριν φτάσουμε σία τον είχε προδώσει, τον είχε διακαταναλώνουν κρατικούς πόρους κωλοσύρει, τον είχε εξαθλιώσει. Με αυτή βαρώντας». σε μια νέα κατάσταση εθνικού διχασμού, τη λογική ψήφισε, αισθανόμενος Γράφει κι άλλα ο νέος Έλληνας που καλό θα ήταν να ξανασκεφτούμε ότι τιμωρεί τους ψεύτες και τους πρόλαβε και την «κοπάνησε». Φυσικά, κλέφτες, αρνούμενος ότι «μαζί τα τι σημαίνει «κλέφτης» δεν συμφωνώ με όλα, καταφανώς επηφάγαμε», αναζητώντας τα «λεφτά ρεασμένος και από προσωπικές καταπου υπήρχαν», επιθυμώντας την τιστάσεις. Ένα είναι βέβαιο: Δεν είμαστε μωρία των ενόχων που είχε ήδη τοποθετήσει δα που αδικεί τα καλύτερα παιδιά της. Γράφει όλοι ίδιοι. Ούτε όλοι κλέφτες. Δεν θα ήταν δυναανάμεσα στα μέλη των κυβερνήσεων, της Βουμεταξύ άλλων: τόν. Αλλά πριν φτάσουμε σε μια νέα κατάσταση λής, των υπουργείων. Και μετά η λίστα άρχισε να «Εγκατέλειψα την Ελλάδα προ εφταετίας. Τις εθνικού διχασμού, καλό θα ήταν να ξανασκεμεγαλώνει... Προστέθηκαν οι δημοσιογράφοι, οι καλές εποχές δηλαδή. Ολυμπιακοί, Ευρωπαϊκό, φτούμε τι σημαίνει «κλέφτης». Και να την αποδίεφοριακοί, οι πολεοδομίες, οι δήμοι, η ΔικαιοEurovision και καφάσια οι άδειες σαμπάνιες στη δουμε εκεί που πρέπει. Τέλος πάντων, με κάποισύνη, οι φυλακές, οι δικηγόροι, οι επιχειρημαΜύκονο. Είχα ανάγκη από ένα σύστημα που να ον θα πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε. Τουλάτίες, οι εφοπλιστές, οι ακτοπλόοι, οι ταξιτζήδες, προστατεύει τον πολίτη από την ανομία. Ένα σύχιστον όσοι από εμάς ΔΕΝ τα φάγαμε μαζί.

Μ

“

Νοέμβριος/2011

crash 83

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:32 μ.μ. Page 84

crash

ΦΑΚΕΛΟΣ

Ο

▲ ▲

ι ρίζες της JP Morgan στην Ελλάδα χάνονται στα μαύρα χρόνια της αμερικανοκίνητης Χούντας. Η JP Morgan αποβιβάστηκε στην Αθήνα και στον Πειραιά το 1968 στη σκιά του Νίξον, του Κίσινγκερ και του ελληνικής καταγωγής Αμερικανού Αντιπροέδρου Σπύρου Άγκνιου. Το παρελθόν της JP Morgan στην Ελλάδα, και όχι μόνο, φαίνεται ότι συνδέθηκε με τα κρατικά στεγανά, την αδιαφάνεια, την απελευθέρωση των αγορών και την κατάργηση κάθε προστατευτικού φραγμού και ελέγχου. Μέσα σε τέσσερις δεκαετίες η JP Morgan μετατράπηκε στο μεγαλύτερο πράκτορα διαχείρισης μετοχών στην Ελλάδα, όπως υπερηφανεύεται η ίδια.

Ο Ρίτσαρντ Νίξον

Του Αργύρη Παναγόπουλου

Συνδέθηκε με τα κρατικά στεγανά, την αδιαφάνεια, την απελευθέρωση των αγορών και την κατάργηση κάθε προστατευτικού φραγμού στις συναλλαγές

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:32 μ.μ. Page 85

Ο Σπύρος Άγκνιου

40

Tαέργα και οι ημέρες της τράπεζας που η καταστροφική δράση της ξεκίνησε με την «απόβαση» επί Χούντας Νίξον και Σπύρου Άγκνιου και «ολοκληρώθηκε» με τον... Έλληνα «Χάρι Πότερ» (Αδαμόπουλο) των δομημένων ομολόγων

ΕΠΙ ΧΡΟΝΙΑ έκανε «κουμάντο» στο Ελληνικό ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:32 μ.μ. Page 86

crash

ΦΑΚΕΛΟΣ Ο ελληνικής καταγωγής τραπεζίτης Αχιλλέας Μακρής, επικεφαλής του τμήματος επενδύσεων της JP Morgan στο Λονδίνο, είχε τη φαεινή ιδέα ή οδηγίες να αγοράζει ασφάλιστρα κινδύνου CDS για τις εταιρείες που είχε επενδύσει η τράπεζα, για να εξασφαλιστεί σε περίπτωση που πτώχευαν! Δηλαδή, η JP Morgan επένδυε εναντίον των επενδύσεων των πελατών της

▲ ▲

Προσοχή όμως, χάρη στο γεγονός ότι η ελληνική αρχή ελέγχου της αγοράς επέτρεψε τις διαπραγματεύσεις Over The Counter (OTC), που άνοιξαν τους ασκούς του Αιόλου στις συναλλαγές εκτός των επίσημων χρηματιστηριακών αγορών!

Η αναβάθμιση με τον Χάρη Αδαμόπουλο Η JP Morgan αποφάσισε να αναθέσει τη διεύθυνση των επενδυτικών τραπεζικών δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα στον Χαράλαμπο (Χάρη) Αδαμόπουλο το Σεπτέμβριο του 2002, που εργαζόταν στο γραφείο της στο Λονδίνου με άξονα την εξυπηρέτηση πελατών από την Πορτογαλία, μια άλλη χώρα που κατέρρευσε από το δανεισμό της στις κερδοσκοπικές αγορές ομολόγων. «Το βάθος των σχέσεων του Χάρη με τους πελάτες και ο πλούτος της εμπειρίας των αγορών της Ελλάδας και της Πορτογαλίας θα προσθέσουν τεράστια αξία στην παρουσία μας στην περιοχή αυτή. Είμαστε ευχαριστημένοι που καλωσορίζουμε τον Χάρη στην ομάδα, γιατί η επαγγελματική του φήμη και εμπειρία θα συνεχίσουν να ενισχύουν την ηγετική μας θέση στην αγορά και τη δέσμευσή μας να συναντήσουμε πελάτες που χρειάζονται τις παγκόσμιες πλατφόρμες μας», τόνισε το Τζάκομπ Σκοτ, ο διευθυντής μάνατζερ της JP Morgan. Την εποχή εκείνη η JP Morgan ήταν πρώτη στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, τις εκδόσεις ομολόγων και δανείων στην Ελλάδα και είχε πάρει το βραβείο Euromoney's Awards for Excellence. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς για τη σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας για την πώληση του 17,20% της συμμετοχής της στην Τράπεζα Αττικής στην τράπεζα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και πρωταγωνιστή της έκδοσης 5ετών ομολόγων αξίας 5 δισ. ευρώ; Ο Χάρης Αδαμόπουλος, που είχε σπουδάσει στη Ουάσινγκτον, είχε εργαστεί προηγούμενα στην Group of Thirty της Νέας Υόρκης και για μια 3ετία στο τμήμα χρηματοοικονομικών αναλύσεων JP Morgan.

Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και Παπαστράτος Η επιστροφή του κ. Αδαμόπουλου μετά από 15 χρόνια στην Credit Suisse First Boston θεωρήθηκε από ορισμένους ως μια σαφής ένδειξη ότι η αμερικανική τράπεζα στοχεύει στην αναβάθμιση της παρουσίας της στην ελληνική αγορά. Ιδιαίτερα μάλιστα από το γεγονός ότι ο κ. Αδαμόπουλος είχε για λογαριασμό της Credit Suisse First Boston την ευθύνη της επενδυτικής τραπεζικής για την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Τα αποτελέσματα της άφιξης του κ. Αδαμόπουλου στην Ελλάδα δεν άργησαν να φανούν τους αμέσως επόμενους μήνες. Η JP Morgan κατάφερε να ξεπεράσει την ελβετική UBS Investment Bank στην έκδοση μετοχών θυγατρικής της Alpha Bank, να αναλάβει τη θέση συμβούλου της Philip Morris, της εταιρείας που ελέγχει μεταξύ άλλων και τη Marlboro, στην εξαγορά του 75% του «Παπαστράτου» για 485 εκατ. ευρώ και να 86 crash Ιούνιος 2012

αναλάβει την έκδοση ελληνικών ομολόγων αξίας 1,25 δισ. ευρώ. Η μεγάλη επιτυχία του κ. Αδαμόπουλου όμως έφτασε ένα χρόνο αργότερα, όταν η JP Morgan ανέλαβε από τον τότε υπουργό Οικονομικών Νίκο Χριστοδουλάκη την ιδιωτικοποίηση της τράπεζας του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου Post Savings Bank και την εγγραφή της στο Χρηματιστήριο.

Η JP Morgan στη δίνη του δομημένου ομολόγου Οι επιτυχίες αυτές του κ. Αδαμόπουλου τον οδήγησαν μέχρι τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της JP Morgan στο Λονδίνο. Το άστρο του κ. Αδαμόπουλου είχε φτάσει στο υψηλότερο σημείο της τροχιάς του, γιατί άρχισε να κλονίζεται από τη στιγμή που ανέθεσε τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή της JP Morgan στην Ελλάδα στον Αβραάμ (Μάικ) Σαββίδη, σε έναν 36άχρονο τότε Έλληνα που είχε σπουδάσει στο Λονδίνο. Το 2007 αποτέλεσε την αρχή του τέλους της ανο-

δικής πορείας στην καριέρα των Αδαμόπουλου και Σαββίδη, γιατί αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο του δομημένου ομολόγου της JP Morgan, που κόστισε σε ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία 20 εκατ. ευρώ το 2007. Η JP Morgan είχε προχωρήσει στην πώληση ελληνικών ομολόγων αξίας 280 εκατ. ευρώ στο επενδυτικό κεφάλαιο North Asset Management LLP του Λονδίνου, προς 92,35 ευρώ για κάθε ευρώ, ενώ τα είχε αγοράσει προς 100 λεπτά για κάθε ευρώ, δηλαδή στην ονομαστική τους αξία. Την ίδια ημέρα η North Asset Management πούλησε τα ομόλογα στη δεύτερη τότε σε μέγεθος γερμανική HypoVereinsbank, που ελεγχόταν από την ιταλική UniCredit, προς 99,9 σεντς ανά ευρώ για να μεταπωληθούν προς 99,95 σεντς ανά ευρώ στην ελληνική χρηματιστηριακή Ακρόπολις ΑΧΕΠΕΥ, που τα μεταπώλησε σε τέσσερα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία προς 100 λεπτά ανά ευρώ, στην ονομαστική δηλαδή τους αξία, πυροδοτώντας το σκάνδαλο. Ο πρωθυπουργός τότε Κ. Καραμανλής εκδίωξε

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:32 μ.μ. Page 87

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Μισέλ Μπαρνιέ, ζήτησε την ενίσχυση των εσωτερικών και εξωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών, ενώ από την έναρξη της ελληνικής κρίσης, το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη, δηλαδή η γερμανική και ευρωπαϊκή κυβέρνηση και η ΕΚΤ, έχουν απορρίψει οποιαδήποτε πρόταση ελέγχου των κερδοσκοπικών κινήσεων στις αγορές ομολόγων και παραγώγων

τον υπουργό Εργασίας Σάββα Τσιτουρίδη και τα συνδικάτα κήρυξαν 24ωρη απεργία, ενώ η JP Morgan και η North Asset δεσμεύτηκαν να επαναγοράσουν στην ονομαστική τους αξία τα ομόλογα από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Οι 15 του Κακουργιοδικείου

▲ ▲

Τέσσερα χρόνια μετά το σκάνδαλο, το Μάιο του 2011, ο εισαγγελέας Αντώνης Λιόγας ζήτησε με 270 σελίδων έκθεση να λογοδοτήσουν με τις επιβαρυντικές διατάξεις του νόμου 1608/1950 15 άτομα στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων για το μεγάλο δομημένο ομόλογο των 280 εκατ. ευρώ του ΤΕΑΔΥ, το οποίο κατέληξε υπερτιμολογημένο σε τρία ασφαλιστικά ταμεία, προκαλώντας ζημία πολλών εκατομμυρίων ευρώ στο ελληνικό δημόσιο. Ανάμεσα στους κατηγορούμενους συμπεριλαμβάνονται πολιτικά πρόσωπα, όπως ο Ευγένιος Παπαδόπουλος, πρώην ειδικός γραμματέας του υπουργείου Απασχόλησης και τότε «δεξί» χέρι του πρώην υπουργού της Ν.Δ., Σάββα Τσιτουρίδη,

και οι υπεύθυνοι των ταμείων ΤΕΑΔΥ, ΤΕΑΥΦΕ και ΤΕΑΠΟΚΑ. Στο εδώλιο κλήθηκαν να παρουσιαστούν και τα στελέχη της JP Morgan, της North Asset Management και ασφαλώς της Ακρόπολις. Ο εισαγγελέας κάλεσε να δικαστούν οι: Γεώργιος Αποστολίδης, Σοφοκλής Πρινιωτάκης, Θεόδωρος Πρινιωτάκης, Γεώργιος Παπαμαρκάκης, Αγάπιος Σημαιοφορίδης, Παναγιώτα Καραδήμα, Παναγιώτης Δεμέστιχας, Γεώργιος Κονιδάρης, Κωνσταντίνος Χρηστίδης, Χαράλαμπος Αδαμόπουλος, Αβραάμ Σαββίδης, Νίκος Μπούγος, Ευγένιος Παπαδόπουλος, Δημήτρης Λιάτης και Άγγελος Λιάτης. Οι πρώτοι 11 κατηγορούμενοι θα πρέπει να δικαστούν για το κακούργημα της «ένταξης σε εγκληματική οργάνωση», ενώ όλοι κατά περίπτωση θα πρέπει να λογοδοτήσουν για τα κακουργήματα της απάτης κατά συναυτουργία, άμεσης και απλής συνέργειας στην απάτη, απιστία στην υπηρεσία, ηθική αυτουργία στην απιστία, υπόθαλψη εγκληματιών-καταχραστών του δημοσίου, ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, φοροδιαφυγή και άμεση συνέργεια στη φορο-

διαφυγή. Τον τελευταίο λόγο για την παραπομπή ή μη των κατηγορουμένων σε δίκη θα έχουν οι δικαστές του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών με το βούλευμα που θα εκδώσουν. Το γεγονός όμως ότι η JP Morgan επέστρεψε εκ νέου στους φακούς της επικαιρότητας με το σκάνδαλο των ασφαλίστρων κινδύνου και πρωταγωνιστή το υψηλόβαθμο στέλεχός της στο Λονδίνο Αχιλλέα Μακρή θα πρέπει να αποτέλεσε μια γροθιά στο στομάχι του Χ. Αδαμόπουλου και του Α. Σαββίδη. Η «φούσκα» των παραγωγών καταστρέφει τους ελληνικής καταγωγής και προέλευσης τραπεζίτες της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στην κερδοσκοπική αγορά που διαχειρίζεται 647.000 δισ. δολάρια ή το εφταπλάσιο από το πραγματικό ΑΕΠ του κόσμου! Ο Λευκός Οίκος και η επιτροπή ελέγχου του αμερικανικού SEC και βρετανικού χρηματοοικονομικού τομέα FSA έβαλαν ήδη στο στόχαστρό τους το νέο σκάνδαλο που ξεκίνησε από τα κερδοσκοπικά παιχνίδια της JP Morgan και κινδυνεύει να αποσταθεροποιήσει για άλλη μια φορά τα σαθρά θεμέλια του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, με την Ελλάδα να μετατρέπεται εκ νέου στο πειραματόζωο των αδηφάγων και ελληνικής καταγωγής και προέλευσης τραπεζιτών της JP Morgan. Ο αμερικανικός τραπεζικός κολοσσός της JP Morgan σημείωσε ζημίες στα κερδοσκοπικά παράγωγα που φτάνουν στα 2,30 δισ. δολάρια και μπορεί να ξεπεράσουν τα 4 δισ. δολάρια τους επόμενους μήνες. Ένα ποσό εξαιρετικά «ευτελές» για μια τράπεζα που διαχειρίζεται ενεργητικό σχεδόν 2,27 τρισ. δολαρίων, που έχει 30 εκατομμύρια καταθέτες σε 30 χώρες του κόσμου και εμφάνισε κέρδη 19 δισ. δολαρίων το 2011 και 5,40 δισ. δολαρίων το πρώτο τρίμηνο του 2012. Το γεγονός όμως ότι ο ελληνικής καταγωγής Αχιλλέας Μακρής «σορτάρισε» τεράστια ποσά στα κερδοσκοπικά ασφάλιστρα κινδύνου CDS από το Λονδίνο προκάλεσε παγκόσμιο ρίγος στα χρηματιστήρια και στις αγορές παραγώγων όλου του κόσμου και ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Ο Έλληνας τραπεζίτης έχασε μέχρι σήμερα «μόλις» 2,3 δισ. δολάρια, ενώ η JP Morgan είδε να εξανεμίζονται 19 δισ. δολάρια από τη χρηματιστηριακή της αξία σε δύο 24ωρα. Ο Α. Μακρής, που είναι επικεφαλής του τμήματος επενδύσεων της JP Morgan στο Λονδίνο, είχε τη φαεινή ιδέα ή οδηγίες να αγοράζει ασφάλιστρα κινδύνου CDS για τις εταιρείες που είχε επενδύσει η τράπεζα, για να εξασφαλιστεί σε περίπτωση που πτώχευαν! Με πιο απλά λόγια, η JP Morgan επένδυε εναντίον των επενδύσεων των πελατών της. Όταν όμως μειώθηκαν οι ανησυχίες για την ικανότητα χρηματοδότησης των εταιρειών, το οικοδόμημα κατέρρευσε. Τα στελέχη της τράπεζας σε μια απεγνωσμένη προσπάθειά τους αποφάσισαν να «σορτάρουν» σε βραχυπρόθεσμες θέσεις ενάντια στην τιμή των ασφαλίστρων κινδύνου CDS. H άνοδος όμως της τιμής τους οδήγησε στην κατάρρευση, γιατί το τεράστιο ύψος των στοιχημάτων εμπόδισε την κάλυψή τους και αύξησε το κόστος τους. Η JP MorΙούνιος 2012

crash 87

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:33 μ.μ. Page 88

crash

ΦΑΚΕΛΟΣ

ΤΟ ΑΣΤΡΟ

▲ ▲

gan έφτασε να πληρώνει για ασφάλιστρα κινδύνου πάνω από 200 εκατ. δολάρια την ημέρα, αφού είχε στοιχηματίσει στο δείκτη CDX.NA.IG.9, στο ρίσκο 121 αμερικανικών εταιρειών. Μέσα σε ελάχιστες ώρες μάλιστα πάνω από 10 κερδοσκοπικά επενδυτικά κεφάλαια είχαν καταφέρει να κερδίσουν από την JP Morgan πάνω από 30 εκατ. δολάρια το καθένα!

Το δίδυμο τζογαδόρων Ντάιμον - Μακρής Ο Ντέιμι Ντάιμον, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της JP Morgan, χαρακτήρισε ως «αυτοτραυματισμό» τις απώλειες που κατέγραψε η τράπεζα από την τζογαδόρικη τακτική της. Ο Ντάιμον ανέλαβε με ευκολία το ρίσκο. Φαίνεται να το έχει στο αίμα του, αφού αποτελεί χρηματιστή τρίτης γενιάς. Ο παππούς του, Πάνος, ξεκίνησε από χρηματιστής στη Σμύρνη και ο πατέρας του, Θεόδωρος, στη Νέα Υόρκη. Μόνο που ο Τζέιμι έπαιξε κι έχασε. Σε αυτό το σημείο έχει ένα κοινό με το συνομήλικό του, Κώστα Καραμανλή, αφού και οι δύο πέρασαν από τις αίθουσες του Πανεπιστημίου Ταφτς. Η κλίση αυτή του Ντάιμον προς τον επενδυτικό τζόγο τον έκανε να διορίσει στη θέση του διευθυντή του τμήματος επενδύσεων Chief Investment Officer (CIO) στην JP Morgan του Λονδίνου, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αγορά του χρηματοοικονομικού τομέα, τον Αχιλλέα Μακρή, που είχε περάσει προηγούμενα από το διοικητικό συμβούλιο της Marfin, την Dresdner Bank, την Dresdner Kleinworth Wasserstein και την Bankers Trust International. Γιατί όμως ο Μακρής από διαχειριστής ιδίων κεφαλαίων βρέθηκε να αντισταθμίζει τον κίνδυνο για τις επενδύσεις της τράπεζας; Ο πανέξυπνος τραπεζίτης, όπως χαρακτήρισε τον Ντάιμον ο Ομπάμα, επέλεξε τον Μακρή για να πραγματοποιεί επιθετικές κερδοσκοπικές κινήσεις στις αγορές. Δεν τον ενδιέφερε η αντιστάθμιση του κινδύνου από τη στιγμή που με στοχευμένα κερδοσκοπικά χτυπήματα ο Μακρής μπορούσε να αποδίδει τεράστια κέρδη στην τράπεζα. Μόνο που παρέλειψε να προβλέψει ότι μπορούσε να προκαλέσει και τεράστιες ζημίες.

Ο σκοτεινός άρχοντας του «Χάρι Πότερ» Ο 50χρονος Μακρής μάλιστα χρησιμοποιούσε και αντιπερισπασμούς, κυρίως διαμέσου του Γάλλου χρηματιστή Μπρούνο Ικσίλ, που οι άλλοι τζογαδόροι είχαν επονομάσει «Λευκή Φάλαινα», για τη σκληρότητα και τον όγκο των χτυπημάτων του. Ορισμένοι μάλιστα είχαν κολλήσει στον Ικσίλ το παρατσούκλι «ο Μπερνάνκε», από το όνομα του προέδρου της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας Fed, αφού σχεδόν μέσα σε μια 5ετία τα ασφάλιστρα κινδύνου στο χαρτοφυλάκιο των σκοτεινών παραγώγων της JP Morgan του Λονδίνου υπερτετραπλασιάστηκαν, στα 360 δισ. δολάρια από τα 76 δισ. δολάρια. Πώς όμως κατάφεραν τα αδιαφανή παράγωγα να φτάσουν στο ύψος σχεδόν του ελληνικού χρέους χωρίς να ανησυχεί κανείς; 88 crash Ιούνιος 2012

του ελληνικής καταγωγής

ΤΖΕΪΜΙ ΝΤΑΪΜΟΝ

Ο

56άχρονος Τζέιμι Ντάιμον είναι ελληνικής καταγωγής. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη. Οι γονείς του ονομάζονται Θεόδωρος και Θέμις. O παππούς του, Πάνος Παπαδημητρίου, έφτασε στις ΗΠΑ το 1921. Ο Πάνος φαίνεται ότι έζησε το ρατσισμό της εποχής εκείνης εναντίον των Ελλήνων και άλλων μεταναστών. Υπάρχουν δύο ιστορίες για το λόγο που άλλαξε το επίθετό του. Η πρώτη αναφέρει ότι εξαιτίας του δεν μπορούσε να βρει δουλεία. Το άλλαξε για να μπορέσει να εργαστεί σε μια θέση χειρότερη από αυτή του βοηθού σερβιτόρου, αφού έπρεπε εκτός των άλλων να καθαρίζει τα τραπέζια και τους δίσκους. Η δεύτερη αναφέρει ότι το άλλαξε τυφλωμένος από τον έρωτα μιας Γαλλίδας. Ο Τζέιμι είναι άτομο με μεγάλη αυτοπεποίθηση, που «ήθελε πάντα την μπάλα όταν το παιχνίδι ήταν στη γραμμή». Του μπέιζμπολ, εννοείται.

Από ευχετήριες κάρτες στην… Goldman Sachs Στην ηλικία των 6 ετών ο Τζέιμι ξεκίνησε την πρώτη του επιχειρηματική δραστηριότητα πωλώντας ευχετήριες κάρτες. Όταν έφτασε στα 9, δήλωσε στον πατέρα του ότι θα έκανε μια μεγάλη περιουσία όταν μεγάλωνε. Στο γραφείο του έχει την ταμπέλα: «Όχι στους κλαψιάρηδες». Όταν το 2010 τον είχαν καλέσει να μιλήσει στην τελετή έναρξης του ακαδημαϊκού έτους στο Πανεπιστήμιο των Συρακουσών των ΗΠΑ, υπήρξαν πολλές αντιδράσεις. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ανέφερε για το «θάρρος του να λογοδοτήσει». Κατά τη διάρκεια της 15ούς επετείου του γάμου του πρόσφερε στη σύζυγό του, Τζούντιθ Κεντ, το ένα τρίτο της περιουσίας του, εκτιμώντας πως το αξίζει. Η εβραϊκής καταγωγής Τζούντιθ άνοιξε τις πόρτες του ισχυρού εβραϊκού λόμπι για τον ελληνικής καταγωγής Τζέιμι, που παραμένει για την ίδια ακούραστος χορευτής. Ο εγγονός του Πάνου πάντως πέρασε από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαντ για να εργαστεί για την

Goldman Sachs. Απέρριψε αργότερα τις προτάσεις της Goldman Sachs, της Morgan Stanley και της Lehman Brothers για να εργαστεί στην America Express, όπου ο πατέρας του ήταν εκτελεστικός αντιπρόεδρος. Χρόνια αργότερα ο Τζέιμι θα «προσλάβει» τον 78άχρονο πατέρα του στην JP Morgan από τη Merrill Lunch, την επενδυτική μονάδα της Bank of America. Αργότερα ο Τζέιμι εγκατέλειψε την America

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:33 μ.μ. Page 89

Express για τη Citigroup, αλλά η τύχη τού χτύπησε φιλικά την πλάτη όταν το Μάρτιο του 2000 έγινε διευθύνων σύμβουλος της Bank One, μίας από τις πέντε μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ, που εξαγοράστηκε από την JP Morgan Chase το 2004, προσφέροντας στον Τζέιμι τη θέση του εκτελεστικού προέδρου και του οικονομικού διευθυντή της νέας τράπεζας. Το επόμενο έτος είχε αναρριχηθεί στη θέση του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου, για να μετατρέψει την JP Morgan Chase στη μεγαλύτερη τράπεζα στη διαχείριση παγίων και πιστωτικών καρτών στις ΗΠΑ.

Ο λογαριασμός σχεδόν 1 εκατ. δολαρίων που διατηρούσε στην JP Morgan ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δύσκολα θα χρησιμοποιηθεί εναντίον του. Σίγουρα όμως έχει πολιτικές ευθύνες, αφού δεν τόλμησε να ολοκληρώσει την οικονομική μεταρρύθμιση κάτω από τις πιέσεις τραπεζιτών

Αμοιβές 23 εκατ. δολαρίων Το 2006, 2008, 2009 και 2011 το «Time» τον συμπεριέλαβε στη λίστα με τους 100 πιο ισχυρούς ανθρώπους του κόσμου, ενώ συμμετείχε στο συμβούλιο κυβερνητών της Fed της Νέας Υόρκης από τον Ιανουάριο του 2007. Το 2011 είχε ανακηρυχθεί ως ο καλύτερος διευθύνων σύμβουλος στις ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά είχε λάβει αμοιβές 23 εκατ. δολαρίων, τις υψηλότερες από οποιοδήποτε άλλο Αμερικανό τραπεζίτη. Ο νομπελίστας Οικονομικών Πολ Γκρούγκμαν προειδοποίησε πρόσφατα ότι ο Ντάιμον αποτέλεσε τροχοπέδη για τη μεταρρύθμιση του χρηματοοικονομικού τομέα, αποτρέποντας το δημόσιο έλεγχο, για να μπορεί να κερδοσκοπεί με τα χρήματα των καταθετών, και κάλεσε τους Αμερικανούς να δυσπιστούν όταν ο Ντάιμον τους λέει ότι όλα είναι υπό έλεγχο.

Ομπάμα: Έρευνα για τον εξυπνότερο τραπεζίτη Ο Ντάιμον είναι δημοκρατικός και είχε βοηθήσει τον Ομπάμα στις εκλογές στο Σικάγο. Διαδόθηκαν μάλιστα και φήμες ότι θα μπορούσε να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών, που τελικά κατέληξε στον πρώην πρόεδρο της Fed της Νέας Υόρκης. Οι σχέσεις του με τον Ομπάμα πέρασαν κάποιες δοκιμασίες κατά τη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008 και την εξαγορά της Washington Mutual από την JP Morgan. Όταν στις 15 Μαΐου ο δημοσιογράφος του ABC ρώτησε τον Ομπάμα για την κρίση της JP Morgan, o Αμερικανός Πρόεδρος υπογράμμισε ότι «πάνω απ’ όλα η JP Morgan αποτελεί μία από τις καλύτερα διαχειριζόμενες τράπεζες» και πως «ο επικεφαλής της, Τζέιμι Ντάιμον, είναι από τους εξυπνότερους τραπεζίτες που υπάρχουν», χωρίς όμως να παραλείψει να συμπληρώσει ότι «θα γίνει έρευνα».

Για το λόγο αυτό το παρατσούκλι του Ικσίλ «Βόλτεμπορτ», από το όνομα του σκοτεινού άρχοντα του «Χάρι Πότερ», να είναι ίσως και το πιο πετυχημένο για την ιστορική στιγμή που ζει ο κόσμος και ο χρηματοοικονομικός τομέας. Ας μην έχουμε αυταπάτες για το θράσος των διαφόρων Ικσίλ, μιας και ίδιος υποστήριξε στο προφίλ του στο Διαδίκτυο ότι «μπορώ να περπατάω πάνω στο νερό». Μόνο που ο νέος θεός των χρηματιστηριακών αγορών «περπατούσε στο νερό» με δανεικά… παπούτσια. Ασφαλώς ο Μακρής και ο Ικσίλ δεν λειτούργησαν μόνοι τους. Η ομάδα συμπεριλάμβανε και άλλους δύο χρηματιστές, τον Ισπανό Χαβιέ Μαρτίν-Αρτάχο, που προερχόταν από τη γερμανική Dresdner, και ένα δεύτερο Έλληνα, τον Γιώργο Πολυχρονόπουλο, που εργαζόταν προηγούμενα στο επενδυτικό κερδοσκοπικό κεφάλαιο Endeavour Capital LLP.

Η χρυσή Ίνα Ντρου

Η εξυγίανση της Γουόλ Στριτ Η εξυγίανση της Γουόλ Στριτ όχι μόνο δεν προχώρησε, αλλά οι κερδοσκόποι τραπεζίτες κινδυνεύουν να τορπιλίσουν για δεύτερη φορά και μέσα σε χειρότερες συνθήκες το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των καταναλωτών. Η πανίσχυρη επιτροπή ελέγχου της αμερικανικής κεφαλαιαγοράς SEC, το FBI και το υπουργείο Δικαιοσύνης διεξάγουν τώρα έρευνες για να κατανοήσουν τι συνέβη. Οι μέτοχοι της JP Morgan, με άξονα τα ασφαλιστικά ταμεία, εξεγέρθηκαν εναντίον του Ντέιμον, αλλά ελέγχοντας μόνο το 40% δεν κατάφεραν να... ψαλιδίσουν τις εξουσίες του. Το συνδικάτο των δημοσίων υπαλλήλων Association of Federal State and City Municipal Employees, που είναι μέτοχος της τράπεζας, ζήτησε το διαχωρισμό της θέσης του προέδρου από αυτή του διευθύνοντος συμβούλου για μεγαλύτερη διαφάνεια. Είναι λοιπόν προφανές πως χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις για να περιορίσουν την κερδοσκοπία των τραπεζών. Θα μπορούν και στο μέλλον να δημιουργούνται μέσα στους μεγάλους τραπεζικούς ομίλους αδιάβλητοι και ανεξέλεγκτοι φύλακες, όπως αυτός του Μακρή, που να διαχειρίζονται τεράστια ποσά και να λειτουργούν αυτόνομα σαν αρπακτικά στις αγορές; Ο Ντέιμον έχει απομονωθεί και εμφανίζεται σε αμυντική στάση στις ΗΠΑ. Ακολουθεί την ίδια τακτική που ακολούθησαν με την κατάρρευση της Lehman Brothers και οι άλλοι μεγαλοτρα-

▲ ▲

Η τράπεζα προσπάθησε να αποτρέψει την προσοχή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και να κλείσει στόματα και αφτιά καταβάλλοντας ένα υψηλό κόστος, προκαλώντας ακόμη περισσότερο την οργή της κοινής γνώμης και στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Έτσι, η Ίνα Ντρου, η προϊσταμένη του Μακρή, θα αποχωρήσει μάλλον από την JP Morgan με μια αποζημίωση 30 εκατ. δολαρίων, αναβιώνοντας στη μνήμη της κοινής γνώμης την εποχή των υψηλών αμοιβών της Γουόλ Στριτ και του Σίτι του Λονδίνου τη στιγμή της κατάρρευσης της Lehman Brothers. Οι ετήσιες αμοιβές της 54χρονης Ντρου έφταναν τα 15 εκατ. δολάρια και έπαιρνε διαταγές μόνο από τον Ντέιμον. Η εμπειρία δεν δίδαξε τίποτα τη Γουόλ μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, το σκάνδαλο του Μάντοφ και αυτό της Societe Generale; Το γεγονός ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος διατηρούσε λογαριασμό σχεδόν 1 εκατ. δολαρίων στην JP Morgan δύσκολα θα χρησιμοποιηθεί εναντίον του, αφού οι πολιτικοί του διαμετρήματος του

Αμερικανού Προέδρου έχουν λογαριασμούς του είδους αυτού σε όλες σχεδόν τις μεγάλες τράπεζες, για να συγκεντρώνουν ποσά για την προεκλογική τους εκστρατεία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πολιτικές ευθύνες στον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος δεν τόλμησε να ολοκληρώσει τη μεταρρύθμιση του χρηματοοικονομικού τομέα, γιατί λύγισε κάτω από τις πιέσεις των τραπεζιτών.

Ιούνιος 2012

crash 89

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:33 μ.μ. Page 90

▲ ▲

πεζίτες, που περίμεναν να καταλαγιάσει ο κονιορτός του σκανδάλου για να επιστρέψουν πιέζοντας στην ανάκτηση των όποιων δικαιωμάτων και προνομίων θεώρησαν ότι θίχτηκαν ή έχασαν. Ο Ντέιμον όμως φαίνεται ότι έχασε προς το παρόν τις προσβάσεις του στο κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Πρόεδρος Ομπάμα και ο υπουργός Οικονομικών Γκάιτνερ φαίνεται ότι βρήκαν, και μάλιστα εν μέσω της προεκλογικής περιόδου, μια δεύτερη χρυσή ευκαιρία για να τακτοποιήσουν τους ανοιχτούς λογαριασμούς του Δημοκρατικού Κόμματος με τους άπληστους τραπεζίτες της Γουόλ.

Ευρωπαϊκή βουβαμάρα Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει από την πλευρά της απλός θεατής, παρόλο που η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία βρίσκονται ήδη κάτω από τον έλεγχο της Τρόικας και η Ισπανία και η Ιταλία σφαδάζουν κάτω από τα χτυπήματα των κερδοσκόπων στις αγορές ομολόγων και των παραγώγων των ασφαλίστρων κινδύνου. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Μισέλ Μπαρνιέ, ζήτησε την ενίσχυση των εσωτερικών και εξωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών, ενώ από την έναρξη της ελληνικής κρίσης, το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη, δηλαδή η γερμανική και ευρωπαϊκή κυβέρνηση και η ΕΚΤ, έχουν απορρίψει οποιαδήποτε πρόταση ελέγχου των κερδοσκοπικών κινήσεων στις αγορές ομολόγων και παραγώγων που τροφοδότησαν και διεύρυναν την κρίση χρέους της Ευρωζώνης.

Ο Ντάιμον εναντίον της ελληνικής χρεοκοπίας Ο ψ σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα «The Australian», στις 25 Ιουνίου του 2011, είχε αποκλείσει τη χρεοκοπία της Ελλάδας και είχε δηλώσει πως εάν ακόμη συμβεί, δεν θα επηρεά90 crash Ιούνιος 2012

σει αρνητικά την παγκόσμια οικονομία. «Μια ελληνική χρεοκοπία δεν μπορεί να είναι βιώσιμη, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι καλό για την παγκόσμια οικονομία. Θα έχει αρνητικές συνέπειες. Δεν νομίζω όμως ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει. Νομίζω ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι οι ευρωπαϊκές αρχές και οι πολιτικοί να βρουν έναν τρόπο να αποτρέψουν τη χρεοκοπία. Γίνεται θόρυβος γιατί πολλές από τις ευρωπαϊκές τράπεζες κατέχουν ελληνικά ομόλογα και επενδυτές ευρωπαϊκό τραπεζικό χρέος. Από όλα τα στοιχεία που έχω δει οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν επαρκή κεφάλαια για να αντέξουν αυτό. Δεν νομίζω ότι πρόκειται να παγώσει την παγκόσμια κεφαλαιαγορά. Είχαμε χρεοκοπίες και παλαιότερα, στη Ρω-

Τζέιμι Ντάιμον: «Δεν νομίζω ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει. Νομίζω ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι οι ευρωπαϊκές αρχές και οι πολιτικοί να βρουν έναν τρόπο να αποτρέψουν τη χρεοκοπία»

σία, στην Αργεντινή, στο Μεξικό, και δεν ήταν κάτι καλό για την παγκόσμια οικονομία, αλλά δεν εκτροχίασαν την παγκόσμια ανάπτυξη», τόνισε ο Ντάιμον.

Ξέπλυμα του βρόμικου χρήματος της Αγίας Έδρας; Την JP Morgan πάντως χρησιμοποίησε και το IOR, ο χρηματοοικονομικός όμιλος του Βατικανού, μέχρι να πέσει στα δίχτυα των ιταλικών εισαγγελικών αρχών για την ανακύκλωση βρόμικου χρήματος. Στις 30 Μαρτίου η JP Morgan έκλεισε μάλιστα το λογαριασμό του IOR διαμέσου του οποίου περίπου 1,5 δισ. ευρώ ταξίδεψαν σε έναν περίπου χρόνο στο τρίγωνο Νέας Υόρκης, Φρανκφούρτης και… Αγίας Έδρας! Με τη μόνη διαφορά ότι οι ιταλικές τραπεζικές ελεγκτικές αρχές ανακάλυψαν το «θαύμα» των παράνομων αυτών μεταφορών χρήματος και κατέσχεσαν 23 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2010, που επιστράφηκαν το Δεκέμβριο του 2010, χάρη στην παρέμβαση της AIF, της αρχής κατά της ανακύκλωσης βρόμικου χρήματος του Βατικανού και κυρίως του γεγονότος ότι η ιταλική νομοθεσία δεν προβλέπει το αδίκημα της… αυτοανακύκλωσης βρόμικου χρήματος! Η JP Morgan, πιεζόμενη από την Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας και τις ευρωπαϊκές ελεγκτικές τραπεζικές αρχές, ζήτησε τότε λεπτομερείς εξηγήσεις για τις κινήσεις του «αγίου χρήματος». Περιττό να συμπληρώσουμε ότι η μη συνεργασία του AIF δεν οδήγησε στο ουσιαστικό θάψιμο της υπόθεσης. Υπάρχουν υποψίες ότι το IOR και η JP Morgan λειτούργησαν με την κάλυψη κάποιων πολιτικών προσώπων και στελεχών του χρηματοοικονομικού τομέα; Ασύστολα ψεύδη, παρά τη λεπτομέρεια ότι την υπόθεση του IOR είχε αναλάβει τότε μια γνωστή δικηγόρος, η Πάολα Σεβερίνο, που ως εκ νέου θαύματος είναι σήμερα υπουργός Δικαιοσύνης της κυβέρνησης των «τεχνικών» του Μάριο Μόντι.

084_091_JP MORGAN 26/3/14 6:33 μ.μ. Page 91

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:37 μ.μ. Page 92

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

«Τ

▲ ▲

ι θα γινόταν αν απεργούσαν οι φιλόσοφοι;» είχε θέσει πριν από χρόνια το ερώτημα ο καθηγητής Θεοδόσης Πελεγρίνης. Ένα ερώτημα που εν πολλοίς αντιμετωπίζεται με αδιαφορία, αν όχι με ελαφρό μειδίαμα συγκατάβασης. Αν απεργούσαν οι γιατροί, άνθρωποι θα πέθαιναν. Αν απεργούσαν οι αγρότες, δεν θα υπήρχαν τρόφιμα. Αν απεργούσαν οι εκπαιδευτικοί, τα παιδιά θα έμεναν αμόρφωτα. Αλλά ποιος θα νοιαζόταν αν απεργούσαν οι φιλόσοφοι σε μια εποχή που ο κυνισμός αποθεώνεται μετονομαζόμενος ευφημιστικά σε «ρεαλισμό», ένα «ρεαλισμό» παράδοξο, που παράγει μυριάδες καρβέλια αλλά και ολοένα διογκωμένες ορδές Γιάννηδων Αγιάννηδων; Σε έναν κόσμο που οι σύγχρονοι «Άθλιοι» φιμώνονται με κουρελού σε μια γωνιά που δεν τη φωτίζουν οι δείκτες της Γουόλ Στριτ; Και που τα νήματα κινεί ένα ιερατείο οικονομολόγων; Σε έναν τέτοιο κόσμο λίγοι νοιάζονται αν οι φιλόσοφοι –εκείνοι που δεν αποτελούν τα θεωρητικά δεκανίκια αυτού του «ρεαλισμού»– απεργούν. Εκεί, όμως, εντοπίζεται και το πρόβλημα. Γιατί ποιοι πιο κατάλληλοι να διαλύσουν διανοητικά ερέβη και να κινούν τα γρανάζια του νου, συντονίζοντάς τα με την εποχή; Ποιοι άλλοι, για να συνδράμουν ώστε να γίνουμε από «πιστοί», κριτικοί νόες, από υπήκοοι, πολίτες; Με τι εργαλεία, αλλιώς, θα αποκρυπτογραφήσουμε τα φαινόμενα; Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: σε μια ελληνική διαφήμιση παρουσιαζόταν μια κοπέλα που επέπληττε τον πατέρα της γιατί σπαταλούσε νερό στο ξύρισμα και ηλεκτρικό, γιατί άφηνε τα φώτα ανοιχτά όλη νύχτα. Στη συνέχεια, έχοντας καταθέσει τα οικολογικά της διαπιστευτήρια, τον επιδοκίμαζε για την αγορά του αυτοκινήτου. «Το μήνυμα», γράφει ο πολιτικός φιλόσοφος και νομικός Κώστας Δουζίνας, «είναι ότι, αν οι άνθρωποι σέβονται τον πλανήτη κάνοντας οικονομία σε νερό και ενέργεια, τότε μπορούν να αγοράσουν αυτό που πραγματικά καταστρέφει τον πλανήτη… το ιδιωτικό αυτοκίνητο»… «Αυτό είναι η αρχή του κυνικού καπιταλισμού, η οποία διέπει και το Μνημόνιο», συνεχίζει. «Δηλαδή, ενώ γνωρίζω ότι κάτι είναι λάθος/ψευδές/άδικο, δρω, πράττω σαν να ήταν ηθικά ορθό». «Για το Μνημόνιο, μας είπαν: “Υπακούστε το νόμο, πληρώστε το φόρο, γίνεται υπάκουοι υπήκοοι και θα σωθούμε”. Αλλά την ίδια στιγμή υπάρχει η πλήρης ατιμωρησία για την πολιτική και οικονομική εξουσία. Το “πράξε ως αν ίσχυε ένας κανόνας” είναι η ηθική των ανήθικων, του “ξέρεις ποιος είμαι εγώ, ρε;” η ηθική της εξουσίας», είχε πει παλαιότερα. Διεθνώς διακεκριμένος καθηγητής Νομικών Σπουδών και πολιτικός φιλόσοφος, ο Κώστας Δουζίνας διαπρέπει ως ακα92 crash Ιούνιος 2012

Εκείνο που δεν περίμεναν οι ευρωπαϊκές και ελληνικές ελίτ ήταν ότι το πειραματόζωο Ελλάδα θα καταλάμβανε το εργαστήριο και θα έδιωχνε τους τρελούς επιστήμονες

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 93

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ

Κώστας Δουζίνας

Ο διεθνούς κύρους Έλληνας καθηγητής και αρθρογράφος του «Guardian» αναλύει την πραγματική διάσταση των εκλογών της 17ης Ιουνίου

“ΠΑΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΣΤΙΣ ΚΑΛΠΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ για τα επόμενα 50 χρόνια

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 94

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

δημαϊκός 30 χρόνια στο εξωτερικό. Διευθύνει το Birkbeck Institute for the Humanities, είναι αντιπρύτανης του Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ιδρυτικό μέλος της εταιρείας Κριτικών Νομικών Σπουδών, αρχισυντάκτης του «Law and Critique: The International Journal of Critical Legal Thoughts», διευθυντής του εκδοτικού οίκου Birkbeck Law Press, ιδρυτικό μέλος της Νομικής Σχολής του Birkbeck και του Νομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Έχει διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες. Παρόλο το εντυπωσιακό βιογραφικό του, μεγάλο μέρος του ελληνικού κοινού τον γνώρισε μέσα από την αρθρογραφία του στον «Guardian», όταν, στις αρχές του 2010, έγραφε ότι «οι Έλληνες πρέπει να αγωνιστούν για όλους μας» – για να δεχθεί καταιγισμό πυρών από Βρετανούς αναγνώστες. Ήταν σε αυτή, την «πρώτη περίοδο», που σε βρετανικά, αλλά και διεθνή μέσα «η αντιμετώπιση της Ελλάδας ήταν τρομερά αρνητική, επιθετική: οι Έλληνες εμφανίζονταν ως τεμπέληδες, κλέφτες, ψεύτες. Και η κυβέρνηση Παπανδρέου στους πρώτους μήνες έλεγε ανάλογα περίπου, υπήρχε ένας συντονισμός», λέει στο «Crash». Αυτή η αντιμετώπιση, όμως, άρχισε να αλλάζει με τη «Στάση Σύνταγμα», όπως ονομάζει χαρακτηριστικά το κίνημα των πλατειών του περασμένου καλοκαιριού. «Στάση, που σημαίνει και στασιασμός. Στέκομαι, αλλά και εξεγείρομαι». Ο Κώστας Δουζίνας βρέθηκε ανάμεσα στα πλήθη των πλατειών, συμμετέχοντας σε εκδήλωση της λαϊκής συνέλευσης για την άμεση δημοκρατία. Κι έγραψε «εν θερμώ», όπως λέει ο ίδιος, και ένα βιβλίο, με τίτλο «Αντίσταση και φιλοσοφία στην κρίση: Πολιτική, Ηθική και Στάση Σύνταγμα». «Ξαφνικά, στο αποκορύφωμα των καταλήψεων του Συντάγματος», τον Ιούνιο του 2011, μου λέει ο Κώστας Δουζίνας, «για πρώτη φορά η μετάδοση των ελληνικών γεγονότων και της ελληνικής κατάστασης πέρασε από την απλή παράθεση οικονομικών στοιχείων –του ελλείμματος, του χρέους κ.λπ.– στην αντίσταση του ελληνικού λαού, από τη μια πλευρά, και, από την άλλη, σε ανταποκρίσεις για τα προβλήματα, για τα βάσανα που περνάνε οι Έλληνες. Αυτή ήταν η δεύτερη φάση, η οποία άλλαξε πραγματικά την αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος: από πρόβλημα αφηρημένων μεγεθών το μετέτρεψε σε κοινωνική καταστροφή». Στη συνέχεια, θα μου πει, περάσαμε στη «φάση Παπαδήμου», όπου υπήρξε μια γενική κατεύθυνση «ότι τώρα που έχουμε τεχνοκράτη πρωθυπουργό στην Ελλάδα, πιθανόν αυτός, με τις ικανότητές τους και χωρίς τις μικροπολιτικές δεσμεύσεις του Παπανδρέου και της κυβέρνησης, να βρει μια λύση. Και αυτό ήταν που τέλειωσε στις 6 Μαΐου». Το αποτέλεσμα των εκλογών, μου λέει, ανα94 crash Ιούνιος 2012

Το Μνημόνιο καταστρέφει το ελληνικό ήθος. Τα τρία χαρακτηριστικά του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας –φιλία, φιλοτιμία, φιλοξενία– δέχονται τρομερή επίθεση

” ”

Οι πλατείες δεν τελείωσαν τη μεταπολιτευτική περίοδο, αλλά τη μετεμφυλιακή. Το διαχωρισμό του κόσμου σε δεξιούς και αριστερούς, νικητές και ηττημένους στάτωσε τα media αλλά και την κοινή γνώμη, δημιουργώντας τους, από τη μια πλευρά, έντονη ανησυχία για το πού θα οδηγήσουν εάν εφαρμοστούν οι πολιτικές άρσης των συμφωνιών του Μνημονίου. «Από την άλλη, αυτό το οποίο βλέπουμε τώρα σε πολύ μεγάλη κλίμακα –το διαπίστωσα και σε πρόσφατη επίσκεψή μου στην πρώην Γιουγκοσλαβία– είναι ένας τεράστιος ενθουσιασμός για το πρωτοφανές αυτό εκλογικό αποτέλεσμα στην Ελλάδα, που δίνει

Αν το πρώτο Μνημόνιο ήταν μια ελληνική τραγωδία, οι μετέπειτα συμφωνίες μοιάζουν με φάρσα, που όμως δεν οδηγούν σε κάθαρση, αλλά στην ασταμάτητη ταπείνωση των πρωταγωνιστών της

το μήνυμα ότι αν κάποιος λαός αποφασίσει να αντισταθεί στις μεγάλες εγχώριες και διεθνείς δυνάμεις, μπορεί και να κερδίσει. Αυτό δίνει μεγάλο θάρρος, μια μεγάλη αίσθηση ανακούφισης και σε άλλο κόσμο». «Φαίνεται πάντως ότι βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο, σε σταυροδρόμι», του λέω. Από τη μια, το Μνημόνιο, που στο βιβλίο του το παρομοιάζει «με ελληνική τραγωδία, και τις μετέπειτα συμφωνίες με φάρσα, που όμως δεν οδηγούν σε κάθαρση, αλλά στην ασταμάτητη ταπείνωση των πρωταγωνιστών της». Και τα μέτρα, που «έχουν μετατρέψει το εθνικό Κοινοβούλιο σε τοπικό υποκατάστημα πολυεθνικής εταιρείας που εκτελεί τις εντολές της διεύθυνσης». Από την άλλη, οι ελληνικές εκλογές, από τις οποίες, όπως έγραφε σε άρθρο του στον «Guardian» πριν την 6η Μαΐου, «μπορεί να ξεκινήσει η ευρωπαϊκή άνοιξη». «Πιστεύετε ότι οι εξελίξεις σας δικαιώνουν;» ρωτώ. «Αχνοφαίνεται κάποιο είδος άνοιξης –και κάθαρσης– στον ορίζοντα;» «Θα έλεγα ότι κατά κάποιον τρόπο νιώθω και δικαιωμένος σε αυτή την άποψη, την οποία για πρώτη φορά είχα εκφράσει το καλοκαίρι του 2011, όταν, στο βιβλίο που δημοσίευσα, έλεγα ότι το πειραματόζωο –δηλαδή, η Ελλάδα ως πειραματόζωο των νέων πολιτικών της Ευρώ-

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 95

Η αρχή της ευρωπαϊκής άνοιξης σημειώθηκε με τα εκλογικά αποτελέσματα σε Ελλάδα και Γαλλία. Έχουμε κατ’ αρχάς μια δειλή, πιθανόν αργότερα πιο ριζική αλλαγή της πολιτικής της Ε.Ε. Ακόμα και οι Γερμανοί εμφανίζονται ξαφνικά να μιλάνε για ανάπτυξη, για την επιμήκυνση των χρονικών ορίων μέσα στα οποία τα μέτρα του Μνημονίου πρέπει να λειτουργήσουν. Αν ανάγουμε την ανατροπή του σκηνικού στην Ελλάδα σε διεθνές επίπεδο, είναι προφανές ότι έχουμε φτάσει στο σημείο εκείνο που αρχίζει ο κύκλος να γυρίζει από την αυστηρή νεοκλασική νεοφιλελεύθερη πολιτική, την οποία επικροτούσε μέχρι στιγμής απολύτως η Ε.Ε., σε μια πιο κεϊνσιανή πολιτική, την οποία κατά περίεργο τρόπο πάντα ακολουθούσε ο Ομπάμα στην Αμερική, αλλά όχι οι Ευρωπαίοι, δηλαδή όχι ο γεωγραφικός και κοινωνικός χώρος στον οποίο η λογική του κεϊνσιανισμού και του κοινωνικού κράτους είχε δημιουργηθεί».

είναι ότι εάν ένας λαός, ένας κόσμος, τα πλήθη των πλατειών αποφασίσουν να ξεκινήσουν διαδικασίες και πρακτικές αντίστασης και να επιμείνουν σε αυτές –όσο είναι δυνατόν, βέβαια–, υπάρχει πιθανότητα να κερδίσουν. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δύναμη από αυτή του λαού, δεν υπάρχει μεγαλύτερη σοφία και γνώση από αυτη του πλήθους –του δήμου– εν συναθροίσει. Αυτή ήταν η Στάση Σύνταγμα και άλλαξε και τους πολίτες ατομικά και το λαό συλλογικά.

Σήμερα για πρώτη φορά ένα ευρωπαϊκό κράτος γίνεται στόχος νεοαποικιοκρατικής διακυβέρνησης. Οι Έλληνες παρουσιάζονται πως πρέπει να «εκσυγχρονιστούν», να «εκπολιτιστούν»

▲ ▲

πης– θα καταλάβει το εργαστήριο και θα διώξει τους τρελούς επιστήμονες. Τότε, λοιπόν, πολλοί φίλοι μου έλεγαν ότι δεν έχω σχέση με την πραγματικότητα, ότι είμαι υπερβολικά αισιόδοξος. Δεν ήταν έτσι. Οι εκλογές αποτέλεσαν επιβεβαίωση και ουσιαστική, αν και μερική, ολοκλήρωση της αντίστασης του ελληνικού λαού».

O Κώστας Δουζίνας είχε προβλέψει από το 2011 ότι «η άτυπη συμφωνία εναλλαγής των δύο κομμάτων στην εξουσία φτάνει στο τέλος της», ενώ χαρακτηρίζει τα δύο κόμματα «μάρκες εξουσίας των ελίτ» που είναι σαν να βγήκαν από την ίδια γραμμή παραγωγής, με μόνη διαφορά στην «επιχρύσωση». Θεωρεί, λοιπόν, ότι δικαιώθηκε «αφενός σε αντίθεση με πάρα πολλούς φίλους και συναδέλφους οι οποίοι θεωρούσαν τις διάφορες ενέργειες του ελληνικού λαού σαν κάτι το ατελέσφορο, κάτι το οποίο δεν είχε μια δυναμική και δεν μπορούσε να οδηγήσει πουθενά. Αφετέρου, από την άλλη πλευρά, αυτών που ήταν υπέρ των μνημονιακών μέτρων και οι οποίοι μας έλεγαν ότι τα μέτρα είναι αδιαπραγμάτευτα – ήταν οι οπαδοί της περίφημης ΤΙΝΑ (There Is No Alternative/Δεν υπάρχει Εναλλακτική), οι οποίοι εν μια νυκτί άλλαξαν εντελώς την πολιτική τους τοποθέτηση και μιλάνε πλέον για επαναδιαπραγμάτευση. Αυτό το οποίο θα ήθελα να τονίσω –και επιβεβαιώθηκε με το αποτέλεσμα των εκλογών–

«Αυτό ακούγεται σχετικά αισιόδοξη εξέλιξη», του λέω. «Ακόμα, όμως, οι μέχρι πρότινος διαχειριστές της εξουσίας και οι “εταίροι” μας προσπαθούν να μας “κρατήσουν” σε νεοφιλελεύθερη ρότα και διαχειρίζονται τους πολίτες μέσω του φόβου. Mάλιστα, θέτουν εκβιαστικά διλήμματα του τύπου “Μνημόνιο ή χάος” και παρουσιάζουν το Μνημόνιο σαν φυσικό φαινόμενο, το οποίο είναι αδύνατον να αποφύγουμε. Πώς θα το σχολιάζατε; «Δύο πράγματα είναι, νομίζω, σημαντικά σε αυτό που λέτε: Το ένα είναι η πολιτική του φόβου ή του εκφοβισμού. Αυτό είναι πια γενικό χαρακτηριστικό της κοινωνικής και πολιτικής ζωής του δυτικού κόσμου, αλλά και γενικότερα. Αυτός ο στρατηγικός εκφοβισμός έφτασε σε παροξυσμικό σημείο μετά την επίθεση στη Ν. Υόρκη. Γιατί έχει γίνει τόσο σημαντικό; Τη δεκαετία του ’50 ο Αμερικανός Πρόεδρος Αϊζενχάουερ και ο Βρετανός πρωθυπουργός ΜακΜίλαν είχαν εκφράσει μια πολιτική άποψη κατά την οποία, εάν η οικονομική ζωή ενός μεγάλου δυτικού κράτους επέτρεπε στα 2/3 του πληθυσμού να έχουν ένα επίπεδο ζωής το οποίο είτε ήταν σταθερό είτε ελαφρώς βελτιωνόταν, εάν βλέπανε ή ελπίζανε ότι τα παιδιά τους θα είχαν το ίδιο ή καλύτερο βιοτικό επίπεδο, τότε το σύστημα αυτό ήταν σταθερό, αποκτούσε μια νομιμοποίηση. Το υπόλοιπο 1/3, κατά τον Αϊζενχάουερ –ο κόσμος δηλαδή του οποίου η ζωή είτε δεν επρόκειτο να βελτιωθεί είτε κρατιόταν σε τέτοιο χαμηλό επίπεδο που ήταν άνευ ενδιαφέροντος–, γινόταν αντικείμενο αστυνόμευσης και καταστολής. Αυτό το μοντέλο, που είχε υιοθετηθεί παγκοσμίως αλλά και στην Ευρώπη, έρχεται κάτω από τεράστια πίεση, διότι ούτε για τα 2/3 του πληθυσμού είναι δυνατόν να διασφαλίζεται μια σταθερότητα ή βελτίωση του επιπέδου ζωής, ενώ το υπόλοιπο 1/3 μπορεί πλέον να Ιούνιος 2012

crash 95

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 96

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

ξεπερνάει το 1/2. Το κομμάτι αυτό, που διαρκώς καταρρέει, καταστρέφεται, είναι που βρέθηκε στις πλατείες και στα κινήματα, στα “Δεν πληρώνω” και τις Κερατέες».

Οπότε, τι συμβαίνει; «Για να μπορέσει να ξαναχτιστεί η νομιμοποίηση ενός κοινωνικοοικονομικού συστήματος, το οποίο όμως δεν μπορεί να δώσει τις υποσχέσεις της προηγούμενης περιόδου, όλων των ειδών οι τρόποι χρησιμοποιούνται. Οι δύο βασικοί είναι αφενός ο εκφοβισμός, αφετέρου αυτό που ονομάζεται «φυσικοποίηση» των αγορών: δηλαδή, η παρουσίαση βαθύτατα πολιτικών φαινομένων ως απλώς φυσικών φαινομένων, φυσικών καταστροφών θα έλεγε κανείς, σαν ένα σεισμό ή ένα τσουνάμι ή μια κατολίσθηση, στις οποίες απαντάει κανείς με κινητοποίηση ειδικών, στη συγκεκριμένη περίπτωση οικονομολόγων, χωρίς πολιτική παρέμβαση και δημοκρατική συζήτηση. Προσπαθούν να πείσουν το λαό, ενόψει μάλιστα εκλογών ή όταν γίνονται μεγάλα γεγονότα όπως αυτό της ελληνικής κρίσης, ότι υπάρχουν μοναδικές λύσεις τις οποίες γνωρίζουν ειδικοί με υποτιθέμενη “αντικειμενική γνώση” και ότι, αν δεν υιοθετηθούν αυτές οι μοναδικές λύσεις, γιατί για κάποιο περίεργο λόγο επετράπη στη δημοκρατία να λειτουργήσει (επετράπη δηλαδή να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες του κόσμου και όχι οι υποτιθέμενες αντικειμενικές λύσεις που δίνουν οι αγορές), αν αυτό συμβεί, τότε θα υπάρξει τέτοια καταστροφή, που η ζωή πια δεν θα αξίζει κανείς να τη ζει». Άρα, αν η πολιτική και η δημοκρατία καταργούνται με τη «φυσικοποίηση» αυτή, έχει δίκιο ο φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ που λέει ότι ο γάμος καπιταλισμού και δημοκρατίας έχει τελειώσει; «Δεν θα συμφωνούσα απολύτως με το φίλο τον Σλαβόι. Ο Ζίζεκ τα λέει αυτά με έναν έντονο τρόπο, ακριβώς για να μας κάνει να τα σκεφτούμε. Είναι αλήθεια ότι, σύμφωνα με μια παλαιά μαρξιστική άποψη, ο καπιταλισμός και η δημοκρατία του κοινοβουλευτικού συστήματος είναι “παντρεμένες”. Και ότι από αυτή την άποψη ο γάμος τελειώνει. Όλοι μας ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι το πιο πετυχημένο καπιταλιστικό σύστημα του 19ου αιώνα υπάρχει στην Κίνα. Η Κίνα δηλαδή, διατηρώντας στο πολιτικό επίπεδο ένα εξαιρετικά αυταρχικό κομματικό καθεστώς, υποτίθεται κομμουνιστικό, έχει πετύχει τη μεγαλύτερη δυνατή ανάπτυξη και τη μεγαλύτερη δυνατή δημιουργία κέρδους και μιας νέας ελίτ. Μάλιστα, στην Κίνα σπάνια διώκονται οι αντιφρονούντες. Αυτοί που διώκονται είναι οι δικηγόροι που ασχολούνται με εργατικά δικαιώματα και όσοι ασχολούνται με την προστασία του περιβάλλοντος. Εργατικά δικαιώματα και περιβάλλον είναι που βάζουν εμπόδια σε αυτή την τεράστια οικονομικά ανάπτυξη, σε αυτή τη δημιουργία του φαινομένου ενός 96 crash Ιούνιος 2012

άγριου καπιταλισμού με κομμουνιστικό πολιτικό εποικοδόμημα. Από αυτή την άποψη ο παραδοσιακός συγκερασμός καπιταλισμού και δημοκρατίας δεν λειτουργεί. Βέβαια, στη Δύση μια απισχνασμένη μορφή δημοκρατίας συμπλέει με την άγρια εκμετάλλευση. Κι εδώ λοιπόν οι καταλήψεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο. Ανέδειξαν μια άλλη μορφή άμεσης δημοκρατίας, η οποία δεν ανέχεται την κοινωνικη ανισότητα και αδικία. Γι’ αυτή τη δημο-

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δύναμη από αυτή του δήμου εν συναθροίσει. Αυτή ήταν η Στάση Σύνταγμα και άλλαξε και τους πολίτες ατομικά και το λαό συλλογικά

κρατία η ισότητα είναι αξίωμα: Είμαστε όλοι ίσοι και οτιδήποτε αντιτίθεται σε αυτή την απλή και κατανοητή αρχή πρεπει να ανατραπεί». Στις συνθήκες αυτές, στις οποίες οι δημοκρατικές διαδικασίες συχνά υποκαθίστανται από «ειδικούς» και ο καπιταλισμός, όπως λέτε, δείχνει το πιο κυνικό του πρόσωπο, θεωρείτε ότι ενδείκνυται η πολιτική ανυπακοή; «Την πολιτική ανυπακοή, μιλώντας αναχρονιστικά, εμείς την ξέρουμε από την “ηρωίδα” του κινήματος, την Αντιγόνη. Η Αντιγόνη δεν έκανε πολιτική ανυπακοή, αλλά ενστερνίστηκε αυτή τη λογική της ανυπακοής στο νόμο, όταν ο νόμος δεν προωθεί, αλλά παραβιάζει κάποιες υψηλότερες αρχές, είτε θρησκευτικές είτε ηθικές είτε αυτές που αναφέρονται στο κοινωνικό υπόστρωμα του ήθους μιας κοινωνίας. Αυτή είναι η αγία Αντιγόνη του Κινήματος της Ανυπακοής. Και γι’ αυτό οποτεδήποτε υπάρχουν συνθήκες καταπίεσης, εξωτερικής κατοχής είτε εσωτερικής δικτατορίας, πάντα η Αντιγόνη παίζεται ως έργο. Η ανυπακοή, όπως εμφανίστηκε και θεωρητικοποιήθηκε τη δεκαετία του ’60 στις ΗΠΑ στα

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 97

Χωρίς αυτό που έγινε στις πλατείες, που διεκδικούσαν την άμεση δημοκρατία, η 6η Μαΐου δεν θα είχε συμβεί

”

κινήματα (ατομικών δικαιωμάτων, κατά του πολέμου του Βιετνάμ κ.λπ.), έγινε απολύτως αποδεκτή από τη φιλελεύθερη πολιτική σκέψη. Κάτω από τη βασική αντίληψη ότι εάν μια πολιτική ή ένας νόμος παραβιάζει συνταγματικά κατοχυρωμένες θεμελιώδεις αρχές, και τα δικαστήρια ή άλλοι νομικοί θεσμοί δεν προσπαθούν να σταματήσουν αυτή την παραβίαση, στην περίπτωση, για παράδειγμα, της Ρόζα Παρκς, η οποία κάθισε στο λεωφορείο σε θέση για τους άσπρους, η πολιτική ανυπακοή δεν είναι απλώς ηθικά δικαιολογημένη, αλλά και νομικά. Έχουμε δηλαδή το δικαίωμα να υποστηρίξουμε και να υπερασπιστούμε αυτές τις αρχές όταν το νομικό και θεσμικό σύστημα δεν το πράττει».

Οι Έλληνες έχουμε την αγία Αντιγόνη της πολιτικής ανυπακοής – της ανυπακοής δηλαδή στο νόμο όταν αυτός παραβιάζει υψηλότερες αρχές

Παραβιάζονται μάλιστα με τρόπο που, όπως έχει κατά κόρον ειπωθεί, θυμίζει αποικιοκρατία… «Οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις πραγματοποιούσαν στο παρελθόν τη λεγόμενη “εκπολιτιστική αποστολή” ή το “χρέος του λευκού ανθρώπου”, όπως το ονόμαζαν, σε Αφρική και Ινδία. Σήμερα για πρώτη φορά εμφανίζεται ένα ευρωπαϊκό κράτος να γίνεται το ίδιο στόχος μιας νεοαποικιοκρατικής επίθεσης και διακυβέρνησης. Όπως φαίνεται από τις δηλώσεις Ευρωπαίων και Ελλήνων αναμεταδοτών, οι Ελληνες πρέπει να αλλάξουν τα πάντα, να ξεχάσουν το ήθος και τις αρχές τους, να “εκσυγχρονιστούν” και να “εκπολιτιστούν”. Από τον κ. Ράιχενμπαχ και τους σημαιοφόρους της Τρόικας που έρχονται και εξετάζουν όλα τα έγγραφα και τα στοιχεία των υπουργείων, ως ξένοι διοικητές προτεκτοράτου, μέχρι το φαινόμενο του ειδικού λογαριασμού, στον οποίο “μπαίνουν” τα λεφτά του δεύτερου δανείου και τα έσοδα του κράτους, αλλά ο βασικός σκοπός για τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι η αποπληρωμή των δανείων και των τόκων. Δηλαδή, τα λεφτά των Ευρωπαίων φορολογουμένων, αυτά του δεύτερου δανείου, πηγαίνουν στην Ελλάδα, κάθονται εικονικά για λίγο στο λογαριασμό και πηγαίνουν πίσω στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Και με το λεγόμενο Σύμφωνο της Σταθερότητας, για το οποίο μόνο στους Ιρλανδούς επετράπη να κάνουν δημοψήφισμα, ουσιαστικά συνταγματοποιούμε την οικονομική θεωρία του νεοφιλελευθερισμού: αναλαμβάνουμε και με διεθνή συμβατική υποχρέωση αλλά και πιθανή συνταγματική τροπολογία να κρατιέται το έλλειμμα σε χαμηλά επίπεδα, ανεξάρτητα από τις ανάγκες του πληθυσμού και ενός μίνιμουμ πλέγματος ασφαλείας, το οποίο είναι απαραίτητο σε οποιοδήποτε κράτος ευημερίας. Αυτά είναι νεοαποικιοκρατικά. Διότι, αν κοιτάξετε τι έκανε το ΔΝΤ στη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του ’90, μία μία αυτές οι ενέργειες και λειτουργίες έχουν γίνει και στην Ελλάδα». Αυτό που περιγράφετε είναι μια πολιτισμική κρίση. Κι ενώ οι πολλοί ισχυρίζονται ότι η κρίση είναι κυρίως οικονομική, εσείς υποστηρίζετε ότι «δεν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμα από αυτό» και τη μεταφέρετε στο ηθικό επίπεδο. «Το χρέος, η πολύ ωραία αυτή ελληνική λέξη, έχει δύο έννοιες: δεν είναι μόνο το χρέος του οφειλέτη προς τον πιστωτή είναι και το χρέος το ηθικό: τι χρη ποιείν. Πώς κανείς πρέπει να αντιδράσει σε αυτό το φαινόμενο του οικονομικού χρέους και από την πλευρά την πολιτισμική, την πολιτική, την ηθική.

▲ ▲

Άρα, αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα τώρα, που το Μνημόνιο παραβιάζει βασικές αρχές του Συντάγματος. «Ακριβώς. Το επιχείρημα υπέρ της πολιτικής ανυπακοής στις συνθήκες της Ελλάδας του Μνημονίου με την κατάφωρη παραβίαση πολλών αρχών του Συντάγματος αλλά ακόμα και του Διεθνούς Δικαίου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο κόσμος ο οποίος δεν πληρώνει, ο

κόσμος ο οποίος αντιστέκεται μέσα από τα διάφορα κινήματα και βέβαια ο κόσμος των πλατειών και των καταλήψεων, όχι μόνο δεν παρανομεί, όχι μόνο δεν βρίσκεται εκεί κάτω από μια, υποτίθεται, φωνή της συνείδησης, η οποία του δίνει ηθική κάλυψη, αλλά έρχεται εκεί και με ένα νομικό δικαίωμα, ένα δικαίωμα που έχει αναγνωριστεί από την παγκόσμια βιβλιογραφία και το οποίο δίνει στον καθένα από μας, κανονικούς ανθρώπους, χωρίς μεγάλες αξιώ-

σεις ηρωισμού, την υποχρέωση και το δικαίωμα να υποστηρίξουμε θεμελιώδεις αρχές όταν οι πολιτικοί και οι νόμοι του κράτους τούς παραβιάζουν».

Ιούνιος 2012

crash 97

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 98

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Η συζήτηση έχει καταδυναστευτεί από τους οικονομολόγους –όλοι έχουν γίνει οικονομολόγοι σήμερα–, αλλά δεν έχουμε σκεφτεί ιδιαίτερα τις συνέπειες των Μνημονίων στον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται το τι σημαίνει να είναι κανείς Έλληνας, εγώ το λέω το “ήθος”: ένα σύνολο από συμβάσεις, ρητές και άρρητες αρχές, προκρίσεις και προϊδεασμούς που μαθαίνουμε στο σπίτι, στο σχολείο, στη γειτονιά, στην παρέα. Αυτό το ήθος βοηθάει την κοινωνικοποίηση του ατόμου και την ανεξαρτητοποίησή του, το κάνει μέλος του συνόλου, το κάνει μοναδικό υποκείμενο. Σαν τον ορισμό του χρόνου του Αυγουστίνου, δεν μπορώ να το περιγράψω ακριβώς, αλλά το βλέπω να χάνεται. Για μένα, το ήθος το ελληνικό συμπυκνώνεται στη φιλία, τη φιλοτιμία, τη φιλοξενία – όχι μόνο προς τους αλλοεθνείς, αλλά και προς τους αγνώστους. Είναι μια σχέση τιμής και αξιοπρέπειας, μη ανταλλακτική, ανταποδοτική, αλλά χωρίς οικονομική ή ωφελιμιστική βάση. Και τα τρία αυτά χαρακτηριστικά του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας δέχονται μια τρομερή επίθεση».

Το «ελληνικό κοινωνικό ήθος», όμως, δεν είχε διαβρωθεί και πριν από το Μνημόνιο; Το ατομικό επικρατούσε του συλλογικού σε πολλές εκφάνσεις της ζωής (πελατειακές σχέσεις, συντεχνιακά συμφέροντα). «Δεν ήταν ένα καινούργιο φαινόμενο, επιδεινώθηκε. Η εξατομίκευση του ύστερου καπιταλισμού, με τη στροφή στα χρηματιστήρια και προς τη συνεχή κατανάλωση, με τη γενική εντολή την οποία παίρναμε στην Ελλάδα, αλλά και στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο από το ’90 έως τις αρχές του 2000, “να καταναλώνεις συνεχώς”, “απόλαυσε”, είχε σοβαρά υποσκάψει τη λογική αυτού που ονομάζω ελληνικό ήθος. Ήταν η λογική του εκσυγχρονισμού. Οι προ-μνημονιακές οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές εστίαζαν κυρίως στο άτομο (“δανείσου για να καταναλώσεις και να αισθάνεσαι ελεύθερος” – ελευθερία εκείνα τα χρόνια σήμαινε χοντρικά αν θα πρέπει να έχω i-Phone ή Nokia). Επέμεναν στην “ελευθερία επιλογών” και την ατομική ευθύνη (έπρεπε να μαζεύουμε λεφτά για να στείλουμε τα παιδιά μας στο εξωτερικό να σπουδάσουν, να έχουμε ιδιωτικές ασφαλίσεις υγείας). Αυτός ήταν ο τρόπος που έβαζε τη λογική της αγοράς και του κέρδους σε όλες τις μεγάλες κοινωνικές υπηρεσίες. Μια καθολική εντολή επέβαλε στους ανθρώπους να καταναλώνουν και ταυτόχρονα μια υπόρρητη υπόδειξη μας ψιθύριζε ότι με την κατανάλωση και την υποτιθέμενη ηθική της ατομικής ευθύνης γινόμαστε ελεύθεροι. Αυτό λοιπόν ήταν που ανατράπηκε σε ένα βαθμό με το Μνημόνιο. Γιατί η πίσω όψη του ίδιου νομίσματος, που προωθεί υποτίθεται την ατομική ευδαιμονία, την ευτυχία και κατανάλωση, είναι μια βίαιη πολιτική και οικονομική παρέμβασης, σε ολόκληρο τον πληθυσμό, το έθνος, τη 98 crash Ιούνιος 2012

«Εμείς γνωρίζουμε την πολιτική ανυπακοή από την αγία Αντιγόνη του Κινήματος. Ο κόσμος που αντιστέκεται μέσα από τα διάφορα κινήματα, όχι μόνο δεν παρανομεί, αλλά έχει και νομικό δικαίωμα να υποστηρίξει θεμελιώδεις αρχές όταν οι πολιτικοί και οι νόμοι του κράτους τις παραβιάζουν» (στη φωτό το σύνθημα «Δημοκρατία δεν βρέθηκε»)

γενετική πληροφορία των Ελλήνων, που θα μπορούσε να καταστραφεί αν συνεχίζαμε σε αυτή την πορεία. Πρέπει τώρα να εγκαταλείψουμε το άτομο και να προχωρήσουμε στην πειθάρχηση και τον έλεγχο ολόκληρου του πληθυσμού, σε επαναπροσδιορισμό της ελληνικής υπόστασης».

Με το 60% των νέων να είναι μεταλυκειακής μόρφωσης, έχουμε ένα εύφλεκτο δημογραφικό δείγμα. Και παρόλο που δεν ξέρουμε το πότε θα γίνει η επόμενη ανάφλεξη, είμαστε σίγουροι

Γράφετε, μάλιστα, ότι «η Ελλάδα θα πληρώνει για δεκαετίες τη διάλυση μιας ολόκληρης γενιάς, τη “γενιακτονία” που συντελείται σήμερα». «Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχει πάνω από 50% ανεργία στους νέους και νέοι οι οποίοι εργάζονται μεν, αλλά όχι σε μόνιμη δουλειά που δίνει μια ασφάλεια και επιτρέπει να προγραμματίσεις τη ζωή σου. Υπάρχει, όμως, και η άλλη πλευρά αυτής της “γενιακτονίας”. Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη γύρω στο 60% των νέων ανθρώπων έχουν μεταλυκειακή εκπαίδευση. Αυτό οδηγεί σε μια πρωτοφανή δημογραφική κατάσταση, στην οποία η ελίτ και οι άνεργοι ή οι άνθρωποι που δεν έχουν αυτή τη στιγμή δουλειά, αλλά δεν έχουν και στον ήλιο μοίρα, έχουν ακριβώς τις ίδιες δεξιότητες, την ίδια δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα βασικά εργαλεία του ύστερου καπιταλισμού – τις τεχνολογίες του Διαδικτύου, τη διαδικτύωση κ.λπ. Μέχρι πρόσφατα οι ελίτ –πολιτικές, πανεπιστημιακές κ.λπ.– είχαν πολύ περισσότερες γνώσεις από το μέσο πολίτη. Αυτό τώρα έχει πλήρως ανατραπεί. Στο Σύνταγμα, πέρυσι, στην ομάδα που ασχολούνταν με τα media, συμμετείχαν έξι παιδιά με διδακτορικό, δύο χρόνια

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 99

Tο πρωτοφανές αυτό εκλογικό αποτέλεσμα στην Ελλάδα δίνει το μήνυμα ότι αν κάποιος λαός αποφασίσει να αντισταθεί στις μεγάλες εγχώριες και διεθνείς δυνάμεις, μπορεί και να κερδίσει. Αυτό δίνει μεγάλο θάρρος, μια μεγάλη αίσθηση ανακούφισης και σε άλλο κόσμο άνεργα. Αυτή η ομάδα είχε όλες τις ικανότητες αλλά και τον ενθουσιασμό που έχει οποιοσδήποτε δουλεύει στο υπουργείο Οικονομικών. Αν τους πηγαίναμε στο υπουργείο Οικονομικών, η πάταξη της φοροδιαφυγής θα γινόταν πολύ πιο εύκολη υπόθεση. Αυτό λοιπόν το δημογραφικό στοιχείο δημιουργεί το εξής περίεργο φαινόμενο, το οποίο βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό πίσω από τις εξεγέρσεις στη βόρεια Αφρική, στην Ισπανία, στην Ελλάδα και στα κινήματα “Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ”: διότι, εάν έχεις χιλιάδες ή εκατομμύρια ανέργους, μηχανικούς, αρχιτέκτονες, δικηγόρους κ.λπ., αυτοί τείνουν να είναι και θα γίνουν πιο “επαναστατικοί” από τον ίδιο αριθμό ανειδίκευτων εργατών. Έχουμε ένα μείγμα δημογραφικό το οποίο είναι εξαιρετικά εύφλεκτο. Και, παρόλο που δεν ξέρουμε πότε η επόμενη ανάφλεξη/εξέγερση θα γίνει, είμαστε τελείως σίγουροι ότι θα γίνει – στην Ευρώπη, στον κόσμο, ή πιθανόν και στην Ελλάδα, στο άμεσο μέλλον».

Μετά από δυόμισι χρόνια, που το μόνο που λεγόταν για την Ελλάδα ήταν ότι είμαστε ψεύτες, κλέφτες και απατεώνες, τώρα τίθεται το ερώτημα: Γιατί οι Έλληνες αντιστέκονται

Οι συνθήκες μοιάζουν ώριμες για αλλαγή στην Ελλάδα. Ο κόσμος, όμως, φοβάται ακόμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ πριν από ένα χρόνο μιλούσαμε για άμεση δημοκρατία, σήμερα η δημόσια συζήτηση έχει περιοριστεί στο δίλημμα «ευρώ ή δραχμή». Ενόψει και των εκλογών της 17ης Ιουνίου, θεωρείτε ότι ο ελληνικός λαός θα αναλάβει τελικά την ευθύνη της Ιστορίας του; «Κατ’ αρχάς να πω ότι χωρίς αυτό που έγινε στις πλατείες, που διεκδικούσαν την άμεση δημοκρατία, η 6η Μαΐου δεν θα είχε συμβεί. Δεν υπήρχε αλλιώς καμία περίπτωση να έχουμε τέτοια αποτελέσματα, παρότι οι περισσότεροι σχολιαστές δεν το έχουν αναγνωρίσει. Δεν υπήρχε περίπτωση όλος αυτός ο κόσμος, ένα μεγάλο τμήμα του οποίου προερχόταν από ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., να ψηφίσει, για παράδειγμα, Αριστερά. Είχε σπάσει αυτός ο πάγος στις πλατείες. Οι πλατείες δεν είναι ότι τελείωσαν τη μεταπολιτευτική περίοδο, όπως λένε όλοι οι σχολιαστές. Διότι έχουμε ακόμα δημοκρατία, έχουμε τις βασικές συνταγματικές εγγυήσεις για τα δικαιώματα κ.λπ. Αυτό που τελείωσαν για μένα ήταν η μετεμφυλιακή περίοδος. Δηλαδή, ο διαχωρισμός του κόσμου σε αριστερούς και δεξιούς, στους νικητές και τους ηττημένους. Αυτό που έκαναν λοιπόν οι πλατείες ήταν να φέρουν αυτόν τον κόσμο μαζί, στον ίδιο φυσικό χώρο, κι έτσι άρχισαν να μιλάνε ο ένας με τον άλλο και να ανακαλύπτουν πάρα πολύ γρήγορα ότι οι ιστορικές μου καταβολές και οι ιδεολογικές μου τοποθετήσεις μπορεί να διαφέρουν με του διπλανού μου, το συμφέρον μου το ταξικό όμως είναι ίδιο. Αυτός λοιπόν ο κόσμος, που έμαθε ότι ούτε οι δεξιοί είναι όλοι αντι-

▲ ▲

Του αναφέρω ότι μέσα στο έρεβος ενός «κυνικού καπιταλισμού», που οδηγεί ακόμα και σε δημόσιες αυτοκτονίες (Μπουαζίζι, Χριστούλας), πολλοί βλέπουν τη ζωή να

”

γεννιέται ξανά μέσα από τα κινήματα και την ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. «Η ιστορία μάλλον δεν “έχει τελειώσει”», όπως έλεγαν οι θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού. Θεωρείτε ότι οι συνθήκες είναι ώριμες για να αλλάξουμε τον κόσμο;

«Ναι, υπάρχει ένα απαραίτητο συστατικό αυτής της αλλαγής. Για την “ηθική αλλαγή” στην Ιστορία, χρειάζονται συνήθως δύο στοιχεία. Το ένα είναι το υποκειμενικό: Η βούληση. Η βούληση του κόσμου, ο οποίος μπορεί να είναι λίγος στην αρχή, να αλλάξει αυτό το οποίο αρνείται τις βασικές αρχές του κοινωνικού ήθους. Το δεύτερο είναι να υπάρχουν και οι αναγκαίες συνθήκες, οι αναγκαιότητες της Ιστορίας. Όταν αυτά τα δύο συγκλίνουν, γίνεται η αλλαγή. Εκείνο όμως που γνωρίζαμε, αλλά το είχαμε ξεχάσει και το θυμηθήκαμε στις εξεγέρσεις των τελευταίων 2-3 χρόνων, είναι ότι μερικές φορές, ενώ έχουμε και τα δύο στοιχεία, συχνά αυτό που απαιτείται είναι μια σπίθα, ένα τυχαίο και απρόβλεπτο γεγονός. Η αυτοπυρπόληση, για παράδειγμα, του Μπουαζίζι στην Τυνησία. Από αυτό ξεκίνησε η σεκάνς των εξεγέρσεων σε Αίγυπτο, Ισπανία, Ελλάδα κ.λπ. Όταν, όμως, η βούληση και οι αντικειμενικές συνθήκες συνδυάζονται μεν αλλά δεν συντίθενται σε μια κοινή κίνηση για να αλλάξει ο κόσμος, αυτό οδηγεί στη βία, που εμφανίζεται ως προσωρινή λύση».

Ιούνιος 2012

crash 99

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:38 μ.μ. Page 100

Ο Ράιχενμπαχ και οι «σημαιοφόροι» της Τρόικας εμφανίζονται ως ξένοι διοικητές προτεκτοράτου

” ” ”

Με έναν περίεργο τρόπο ο ελληνικός λαός αυτή τη στιγμή παλεύει για το μέλλον και της Ευρώπης

Έχουμε, κατ’ αρχάς, μια δειλή αλλαγή της πολιτικής στην Ε.Ε. Ακόμα και οι Γερμανοί αρχίζουν ξαφνικά να μιλάνε για ανάπτυξη ▲ ▲

δραστικοί ούτε οι αριστεροί είναι όλοι άνθρωποι με κονσερβοκούτια, έδωσε το τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα. Η άμεση δημοκρατία ήταν απαραίτητη και ήταν ακριβώς αυτού του είδους οι ενέργειες, οι πρακτικές, οι λόγοι που ακούστηκαν στο Σύνταγμα και στις άλλες πλατείες που προετοίμασαν το έδαφος για την 6η Μαΐου. Το πρώτο που λέω σαν Έλληνας του εξωτερικού είναι ότι μετά από 2,5 χρόνια, που το μόνο που λεγόταν για την Ελλάδα και τους Έλληνες ήταν ότι είμαστε κλέφτες, ψεύτες, τύποι διεφθαρμένοι, αυτή τη στιγμή στα πρωτοσέλιδα των διεθνών ΜΜΕ τίθεται το ερώτημα “γιατί ο ελληνικός λαός αντιστέκεται”. Μεγάλη, θετική αλλαγή για την Ελλάδα και την Ευρώπη».

Πιστεύετε ότι η αντίσταση αυτή θα συνεχιστεί στις κάλπες της 17ης Ιουνίου; «Η δουλειά ημών των πολιτικών φιλοσόφων δεν είναι να προβλέπουμε. Ελπίζω λοιπόν ως ένας απλός πολίτης ότι ο κόσμος θα αμυνθεί στην επίθεση του εκφοβισμού που γίνεται. Παίζονται πολλά παιχνίδια σε οικονομικό επίπεδο, αλλά παίζεται και το μέλλον της Ελλά100 crash Ιούνιος 2012

δας και της Ευρώπης. Διακυβεύεται αυτό που θα ονομάζαμε “η ιδέα της Ευρώπης”. Θα προχωρήσει η Ε.Ε. σε μια κατεύθυνση στην οποία η βασική αξία αυτού του μεγάλου –αν και κάποτε καταστροφικού πολιτισμού (αποικιοκρατία κ.λπ.)–, αλλά και το κέντρο της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ανάπτυξης θα είναι τα κέρδη των μεγάλων εταιρειών και των τραπεζών; Ή σε μια Ευρώπη που θα γυρίσει στις αρχικές της υποσχέσεις περί κοινωνικής αλληλεγγύης, κοινωνικής δικαιοσύνης και κοινωνικής ισότητας; Όταν η Ελλάδα έμ-

Η Ελλάδα θα πληρώνει για δεκαετίες τη διάλυση μιας ολόκληρης γενιάς, τη “γενιακτονία” που συντελείται σήμερα»

«Η διασημότερη “Ομάδα Κρούσης” που έκανε γνωστή την έκφραση ήταν η ναυτική δύναμη που είχε στείλει η Θάτσερ να καταλάβει τα Φόκλαντ. Ο αποικιακός και βίαιος χαρακτήρας της ελληνικής κατάστασης δικαιολογεί τη χρήση του όρου», γράφει ο Κ. Δουζίνας στο τελευταίο βιβλίο του (στη φωτό οι «σημαιοφόροι» της Τρόικας)

παινε στην ΕΟΚ, αυτά περιμέναμε. Με έναν περίεργο τρόπο ο ελληνικός λαός αυτή τη στιγμή παλεύει γι’ αυτό το μέλλον και της Ευρώπης – και όχι μόνο της Ελλάδας. Και νομίζω πάρα πολύς κόσμος εδώ, στη Δύση, το έχει καταλάβει: ότι στις εκλογές της 17ης Ιουνίου προφανώς παίζεται κατ’ αρχάς και άμεσα το μέλλον του ελληνικού λαού, αλλά παίζεται και το ποιο θα είναι το μέλλον της Ευρώπης, ποια θα είναι η ιδέα της Ευρώπης, το θεμέλιο της Ε.Ε., της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης για τα επόμενα 50 χρόνια». Καθώς η συζήτηση με τον Κώστα Δουζίνα έφτασε στο τέλος της, η λέξη χρέος ξαφνικά αποκτούσε μόνο μία έννοια: «τι χρη ποιείν». Πόσο μάλλον σήμερα, που, όπως λέει ο Κ. Δουζίνας, «η έννοια και τα όρια της δημοκρατίας παίζονται πάλι στον τόπο που γεννήθηκαν»... Κι αν κάποιος αναρωτιέται «Μα, εγώ θα αλλάξω τον κόσμο;» είναι χρήσιμο να παραθέσουμε την απάντηση που θα έδινε ένας άλλος μεγάλος φιλόσοφος, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, σε αυτό: «Ναι, κύριε, εσύ θα τον αλλάξεις. Από το χώρο και τον τομέα που υπηρετείς».

092_101_DOUZINAS 26/3/14 6:39 μ.μ. Page 101

Times Trophies Και για τον άνδρα, τα Hondos Center έχουν όλες τις λύσεις για τις αγορές του. Επισκεφθείτε τα τμήματα με τα ανδρικά αξεσουάρ και δείτε από κοντά τα νέα σχέδια σε ρολόγια, πάντα στις καλύτερες τιμές της αγοράς.

102_107_TRAPEZA PEIRAIWS 26/3/14 6:47 μ.μ. Page 102

crash

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

Τα μυστήρια των Αθηνών και των τραπεζών...

του Παναγιώτη Κερτεζίτη

Φ

▲ ▲

ως στις διαδρομές ενός απίστευτου θρίλερ πολιτικής, επιχειρηματικής και δημοσιογραφικής διαπλοκής πίσω από ένα δημοσίευμα του Reuters για τον Μιχάλη Σάλλα και την Τράπεζα Πειραιώς ρίχνει σήμερα το «Crash». Μια υπόθεση που θα μπορούσε χωρίς αμφιβολία να αποτελέσει πρώτης τάξης υλικό για ένα δυνατό κινηματογραφικό δράμα, με πρωταγωνιστές κορυφαία πολιτικά πρόσωπα, δημοσιογράφους και εκδοτικά συμφέροντα, εμπλοκή δικαστικών λειτουργών και βέβαια «σκιές» πολιτικών και επιχειρηματικών εκβιασμών, αλλά και το απαραίτητο σε κάθε πολιτικοοικονομικό θρίλερ… άρωμα γυναίκας.

102 crash Ιούνιος 2012

102_107_TRAPEZA PEIRAIWS 26/3/14 6:47 μ.μ. Page 103

3

Τι κρύβει η ξαφνική «επίθεση» του δημοσιογραφικού κολοσσού Reuters κατά του επί δεκαετίες προέδρου της Τράπεζας Πειραιώς Μιχάλη Σάλλα και της συζύγου του, χωρίς να υπάρχει καμία διαταραχή στις σχέσεις με τους γνωστούς μετόχους της τράπεζας

3

Η διάψευση της Πειραιώς, με το ερώτημα-αιχμή για το «ποια συμφέροντα εξυπηρετεί» και η αγωγή των 50 εκατ. ευρώ κατά του συντάκτη του δημοσιεύματος, Stephen Gray

102_107_TRAPEZA PEIRAIWS 26/3/14 6:49 μ.μ. Page 104

crash

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

▲ ▲

Καθώς η οικονομική κρίση βαθαίνει και το ελληνικό πολιτικοοικονομικό οικοδόμημα δονείται συθέμελα, δοκιμάζοντας τα όρια των αντοχών του, στα παρασκήνια κλιμακώνεται ένας ακήρυκτος πόλεμος για την αναδιανομή της επιχειρηματικής πίτας και τη διαμόρφωση νέων πόλων ισχύος. Ισχυροί πολιτικοί και εκδοτικοί παράγοντες συνεργάζονται παρασκηνιακά σε ένα απίστευτο γαϊτανάκι πολιτικοοικονομικής διαπλοκής, σε μια προσπάθεια να επηρεάσουν ή και να εκβιάσουν τις εξελίξεις για την επόμενη μέρα. Στο στόχαστρο βρίσκεται για άλλη μια φορά ο χρηματοπιστωτικός τομέας που έχει βρεθεί σε δεινή θέση λόγω της εφαρμογής του PSI, τα «φιλέτα» των αποκρατικοποιήσεων, αλλά και ο σχηματισμός ενός νέου χάρτη στα media, προκειμένου να λειτουργήσουν ως «εργαλεία» πολιτικής παρέμβασης και επηρεασμού των εξελίξεων υπό την απόλυτη καθοδήγηση των εγχώριων και ξένων δυνάμεων οικονομικής κατοχής. Κορυφή του παγόβουνου αυτής της υπόγειας αντιπαράθεσης η «επίθεση» κατά της Τρ. Πειραιώς και του προέδρου της Μιχάλη Σάλλα, προσωπικά, που εκδηλώθηκε μέσω του πρακτορείου Reuters και υποστηρίχθηκε με μεγάλη θέρμη από συγκεκριμένα εκδοτικά συγκροτήματα στη χώρα μας. Σε ένα μακροσκελέστατο κείμενο το Reuters υποστηρίζει ότι ο Μιχάλης Σάλλας, η σύζυγός τους και ενδεχομένως κι άλλα στελέχη της Τρ. Πειραιώς δανειοδοτούνταν από την τράπεζα, αγόραζαν ακίνητα και εν συνεχεία πουλούσαν ή ενοικίαζαν πολλά από αυτά στην ίδια την τράπεζα, αποκομίζοντας μεγάλο κέρδος. Ουσιαστικά, θέτει θέμα σύγκρουσης συμφερόντων των επικεφαλής της τράπεζας, διαφάνειας και παραβίασης των κανόνων εταιρικής ευθύνης. Η τράπεζα όχι μόνο διέψευσε τους ισχυρισμούς του Reuters, διατυπώνοντας παράλληλα σαφείς αιχμές με το ερώτημα «ποια συμφέροντα εξυπηρετεί» ο συντάκτης του δημοσιεύματος, Stephen Grey, και καταθέτοντας αγωγή 50 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά περιέγραψε με αχνές γραμμές ένα υπόγειο παιχνίδι επιχειρηματικών εκβιασμών κάνοντας λόγο για ένα έγγραφο «ασαφούς προέλευσης, αλλά συγκεκριμένης σκοπιμότητας» και για «καταγγελίες» πρώην υπαλλήλου που κατηγορείται από την

104 crash Ιούνιος 2012

τράπεζα για δύο κακουργήματα. Πέρα όμως από την ουσία της υπόθεσης (την άκρη του νήματος της οποίας θα επιχειρήσουμε να ξετυλίξουμε παρακάτω), θα πρέπει καταρχήν να σταθούμε στον τρόπο χειρισμού του θέματος από το ίδιο το Reuters. Το ερώτημα που αβίαστα προκύπτει είναι το πώς ξαφνικά ένας δημοσιογραφικός κολοσσός όπως το Reuters επιτίθεται στον Μιχάλη Σάλλα και στη σύζυγό του, Σοφία, με ένα αμφιλεγόμενο ρεπορτάζ για μια δήθεν ύποπτη υπόθεση μεταπώλησης ακινήτων αξίας 6 εκατομμύριων, αναφερόμενο σε έναν τραπεζίτη από τα χέρια το οποίου περνούν δεκάδες δισεκατομμύρια;

Είναι ίσως η πρώτη φορά που ένα «κατεστημένο» διεθνές μέσο ενημέρωσης –που εκφράζει μάλιστα συντηρητικές απόψεις– ασχολείται δίκην σκανδαλοθηρικού περιοδικού με τα «ντεσού» μιας μεγάλης τράπεζας, στοχεύοντας μάλιστα στην κορυφή της διοικητικής της πυραμίδας. Το εκπληκτικό, μάλιστα, σε όλη αυτή την υπόθεση είναι ότι το πρακτορείο Reuters επιχειρεί ένα «άλμα» δημοσιογραφικής τεκμηρίωσης, στηριζόμενο αποκλειστικά στις καταγγελίες μιας πρώην διευθύντριας της τράπεζας στη Ζάκυνθο, της κυρίας Αγγελικής Αγούλου, η οποία κατηγορείται από την τράπεζα για υπεξαίρεση 44 εκατομμυρίων ευρώ. Το θέμα προβληματίζει πολιτικούς παράγοντες, επιχειρηματίες και ανθρώπους των media, οι οποίοι βλέπουν με δυσπιστία ένα διεθνές μέσο ενημέρωσης να ξιφουλκεί υπέρ της «διαφάνειας και της κάθαρσης» στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, την ώρα που επίκεινται μεγάλες αλλαγές στον κλάδο και πολλά σενάρια παίζονται για το ιδιοκτησιακό μέλλον των τραπεζών. Απάντηση ή κάποια πειστική ερμηνεία δεν δίνεται, πάντως, στα ερωτήματα που διατυπώνονται ως προς τα κίνητρα, τις σκοπιμότητες και τους ενορχηστρωτές αυτής της «επίθεσης», η οποία προφανώς θα έχει συνέχεια και θα πυροδοτήσει εξελίξεις. Αν κάποιος επιχειρήσει να παρακολουθήσει

102_107_TRAPEZA PEIRAIWS 26/3/14 6:49 μ.μ. Page 105

Η Τράπεζα Πειραιώς κατέθεσε αγωγή 50 εκατ. ευρώ κατά των Stephen Gray, Simon Robinson (φωτό επάνω αριστερά), διατυπώνοντας αιχμές με το ερώτημα «ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί». Το «Crash» επικοινώνησε με το Reuters, το οποίο επιβεβαίωσε ότι έχει λάβει την αγωγή από την Πειραιώς, αρνήθηκε ωστόσο να σχολιάσει τη συγκεκριμένη κίνηση. Αντίθετα, δήλωσε μέσω άρθρου (φωτό αριστερά) ότι επιμένει στο ρεπορτάζ

ώς το 2003 και μάλιστα είχε βραβευθεί ως μία από τις κορυφαίες διευθύντριες της τράπεζας, έμελλε να γίνει το πρόσωπο-κλειδί σε μια υπόθεση που περιέχει όλα τα συστατικά ενός πολιτικόοικονομικού και δικαστικού θρίλερ. Το 2007 η κυρία Αγούλου αλλά και το υποκατάστημα της Τράπεζας Πειραιώς στη Ζάκυνθο απασχόλησαν τα φώτα της δημοσιότητας λόγω μιας υπόθεσης τοπικού ενδιαφέροντος που αφορούσε τη χορήγηση από την Τράπεζα Πειραιώς δανείου προς το Δήμο Ζακυνθίων, ύψους περίπου 11,5 εκατομμυρίων ευρώ, παραμονή των δημοτικών εκλογών.

▲ ▲

τη συγκεκριμένη υπόθεση χωρίς να γνωρίζει το παρασκήνιο, ίσως να σκεφτεί ότι πρόκειται για ένα εσωτερικό θέμα, μία ακόμα επιχειρηματική είδηση περιορισμένου ενδιαφέροντος. Ωστόσο, βλέποντας το συνολικό κάδρο, θα μπορέσει να καταλάβει ότι τα νήματα αυτής της υπόθεσης απλώνονται και διασταυρώνονται, αγγίζοντας το γραφείο του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, αλλά και γνωστούς επιχειρηματίες και εκδότες των Αθηνών. Το παρασκήνιο αυτής της υπόθεσης, που εδώ και αρκετούς μήνες απασχολεί συγκεκριμένα δημοσιογραφικά γραφεία αλλά και γνωστούςαγνώστους από τον κόσμο του Διαδικτύου, είναι τόσο περίπλοκο και σκοτεινό, που, σύμφωνα με πληροφορίες, αγγίζει ακόμα αναφορές για την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, καθώς και για τον ύποπτο ρόλο δημοσιογράφωνσκιών που αναλαμβάνουν να εκτελούν συμβόλαια για λογαριασμό των αφεντικών τους. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και ας μεταφερθούμε σε μια φαινομενικά άσχετη υπόθεση, που ωστόσο αποτελεί και την άκρη του νήματος. Στην πανέμορφη Ζάκυνθο όλοι γνώριζαν την εντυπωσιακή μελαχρινή διευθύντρια Αγγελική Αγούλου της Τράπεζας Πειραιώς. Η συγκεκριμένη τραπεζική υπάλληλος, που ήρθε στην Πειραι-

Η υπόθεση αυτή είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από την τότε αντιπολίτευση του δήμου, που είχε προχωρήσει άμεσα σε μηνύσεις. Μάλιστα, μια απόπειρα εμπρησμού στα γραφεία του δήμου είχε συνδεθεί από τα τοπικά ΜΜΕ με τη συγκεκριμένη ιστορία που μέχρι σήμερα απασχολεί τη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται η Πειραιώς, η υπόθεση έφτασε άμεσα στις υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου της τράπεζας. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, τα όσα ανακαλύφθηκαν προκάλεσαν συναγερμό, καθώς στο ταμείο του υποκαταστήματος βρέθηκαν ως διαθέσιμο ποσό 1.000.000 ευρώ, που δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί από τις καταθέσεις. Από τα στοιχεία που προέκυψαν από τον ενδελεχή έλεγχο και σύμφωνα πάντα με τους ισχυρισμούς της τράπεζας η κ. Αγούλου κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση ύψους 43 εκατομμυρίων ευρώ. Σημειώνεται ότι για το θέμα της υπεξαίρεσης είχε συνταχθεί σε βάρος της κατηγορητήριο, το οποίο ωστόσο πρόσφατα κρίθηκε αόριστο και η δικογραφία επέστρεψε στην ανάκριση για τη σύνταξη νέου κατηγορητηρίου, ενώ της επιβλήθηκε ο όρος της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα. Την υπόθεση της Τράπεζας Πειραιώς και τις καταγγελίες για τη δανειοδότηση του δήμου αναλαμβάνει να αναδείξει για λογαριασμό μεγάλου εκδοτικού συγκροτήματος ένας γνωστός δημοσιογράφος. Έως τότε η υπόθεση αφορά μόνο τις συγκεκριμένες καταγγελίες. Τα πράγματα, όμως, σχεδόν αμέσως μετά παίρνουν μια μάλλον δραματική τροπή. Η κυρία Αγούλου, αν και σύμφωνα με πληροφορίες από κύκλους της Τράπεζας αρχικά φέρεται να συνεργάζεται με τις υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου, στη συνέχεια –και μετά το ενδιαφέρον του συγκεκριμένου εκδοτικού ομίλου– αρνείται όλες τις κατηγορίες για υπεξαίρεση και περνάει στην αντεπίθεση. Κατηγορεί ανώτατα στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς ότι κρύβονται πίσω από την υπόθεση, ισχυρίζεται ότι διώκεται γιατί αρνήθηκε να εκταμιεύσει το ποσό των 5,1 εκατομμυρίων από το δάνειο στη δημοτική αρχή της Ζακύνθου και μάλιστα προχωρεί και ένα βήμα παραπάνω. Καταγγέλλει ότι ηγετικά στελέχη της εν λόγω τράπεζας έχουν ιδιοποιηθεί πολύ μεγάλα χρηματικά ποσά, τα οποία είχαν χο-

Ιούνιος 2012

crash 105

102_107_TRAPEZA PEIRAIWS 26/3/14 6:49 μ.μ. Page 106

crash

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

▲ ▲

ρηγηθεί ως δάνεια σε εξωχώριες και εγχώριες εταιρείες ιδιοκτησίας τους. Η Τράπεζα Πειραιώς υποστηρίζει ότι τόσο η πρώην διευθύντρια στο υποκατάστημα της Ζακύνθου όσο και ο νυν δήμαρχος του νησιού έχουν επιδοθεί σε «κατασυκοφάντηση κατά σύστημα τόσο της Τράπεζας Πειραιώς όσο και επωνύμως ανώτατων στελεχών της». Η υπόθεση αυτή φτάνει στα χέρια του οικονομικού εισαγγελέα Ν. Πεπόνη, ο οποίος βεβαιώνει στις 8 Νοεμβρίου 2011 ότι με αφορμή σχετικές καταγγελίες, «εναντίον υπευθύνων της Τράπεζας Πειραιώς», έχει από τον ίδιο «παραγγελθεί ποινική προκαταρκτική εξέταση υπό στοιχεία ΟΙΚ.ΣΔ.Π.Ε.4/22-9-2011, η οποία έχει ανατεθεί προς διενέργεια στο ΣΔΟΕ Αττικής, όπου και εκκρεμεί». Ξαφνικά, λίγους μήνες μετά η συγκεκριμένη υπόθεση αναδεικνύεται από το Reuters αλλά και από συγκεκριμένο εκδοτικό όμιλο. Το ερώτημα, όμως, παραμένει. Γιατί ένας δημοσιογραφικός κολοσσός ασχολείται με μια υπόθεση που αφορά καταγγελίες μιας τοπικής διευθύντριας; Προς τι όλο αυτό το ενδιαφέρον για μια ιστορία που από την πρώτη ματιά αφορά μια εσωτερική καταγγελία και μια δικαστική διαμάχη με μια διευθύντρια που κατηγορείται για υπεξαίρεση; Ποια είναι τα συστατικά εκείνα που συνδέουν το πολιτικό θρίλερ που ξεδιπλώνεται και σε ποια στοιχεία στηρίχθηκε ο κ. Πεπόνης για να προχωρήσει την έρευνα;

Το ραντεβού Σάλλα με το δημοσιογράφο και ο ρόλος της ΕΥΠ Τα όσα μεσολάβησαν στο παρασκήνιο λίγο πριν από την έναρξη της έρευνας Πεπόνη για τις καταγγελίες Αγούλου μέσω του συνηγόρου της Αλέξη Κούγια, έως και το δημοσίευμα του Reuters, ρίχνουν φως στις πραγματικές διαστάσεις της υπόθεσης, που αναδεικνύει ένα βαθύ άρωμα εκβιασμών και πολιτικοοικονομικής διαπλοκής. Σύμφωνα με απόλυτα ασφαλείς πληροφορίες, προτού καν ξεσπάσει η ιστορία με τις offshore, η νομική υπηρεσία της Τράπεζας Πειραιώς ενημερώνεται από έναν πολύ γνωστό δημοσιογράφο ότι υπάρχει ένα θέμα που σίγουρα θα ενδιαφέρει τον Μιχάλη Σάλλα. Σε γνωστό εστιατόριο των Αθηνών κανονίζεται ένα γεύμα μεταξύ

του προέδρου της Τράπεζας Πειραιώς και του δημοσιογράφου, με την παρουσία δικηγόρου. Αυτόπτες μάρτυρες αλλά και φωτογραφικά ντοκουμέντα απαθανατίζουν τη συνάντηση. Τα όσα αποκαλύπτει εκεί ο δημοσιογράφος στον Μιχάλη Σάλλα είναι συγκλονιστικά. Ενημερώνει τον πρόεδρο της Πειραιώς ότι η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών τον παρακολουθεί με εντολή Παπανδρέου - Αθανασάκη(!!!), καθώς επίσης ότι πρόκειται να γίνει έλεγχος από τον αρμόδιο εισαγγελέα για τις υποθέσεις των offshore. Όταν ο Μιχάλης Σάλλας ρωτάει να μάθει πώς τα γνωρίζει όλα αυτά, ο δημοσιογράφος αρκείται σε μια λακωνική απάντηση: « Έχω τις πηγές μου». Το μήνυμα ελήφθη. Ο δημοσιογράφος έχει τελειώσει τη «βρόμικη» δουλειά με εντολή του αφεντικού του… Η ιστορία αρχίζει να ξεδιπλώνεται. Τα όσα ακολούθησαν δικαιολογούνται σε ένα βαθμό από τη συναρμο-

λόγηση του παζλ των γεγονότων και των πληροφοριών του παρασκηνίου και αποδεικνύουν ότι οι «βαρόνοι» των Αθηνών χρησιμοποιούν κάθε δυνατή μέθοδο για να επιτύχουν το σκοπό τους. Όπως είχε αποκαλύψει το «Crash» στο τεύχος Μαΐου, ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου πήγε στο γραφείο του Μιχάλη Σάλλα, η τράπεζα του οποίου είχε δώσει δάνεια στο Alter του Κουρή, και απαίτησε να αλλάξει η αντιπολιτευτική στο ΠΑΣΟΚ γραμμή του καναλιού, ασκώντας πίεση με όχημα το δανεισμό του. Σύμφωνα με απόλυτα ασφαλείς πληροφορίες, ο πρώην πρωθυπουργός είχε τότε ζητήσει την εκδίωξη του Γιώργου Τράγκα και την παρέμβαση Σάλλα στον Γιώργο Κουρή, ώστε να αλλάξει γραμμή ο κεντρικός παρουσιαστής του σταθμού Νίκος Χατζηνικολάου. Η απάντηση Σάλλα στην πρωτοφανή πρόταση Παπανδρέου ήταν αρνητική και στηρίχθηκε στο γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν με όχημα μια δανειακή σύμβαση να παρέμβει ο ίδιος στη γραμμή ενός τηλεοπτικού σταθμού. Τα όσα ακολούθησαν είναι ιστορία. Η αντίδραση Παπανδρέου ωστόσο δεν σταμάτησε εκεί.

Η συνάντηση με το μεγαλοεκδότη Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το «Crash», και o πρόεδρος ενός μεγάλου εκδοτικού συγκροτήματος των Αθηνών είχε συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τράπεζας Πειραιώς Μιχάλη Σάλλα με αφορμή μια πρόταση ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ για χορηγία σε κάποια από τις παραγωγές του τηλεοπτικού καναλιού της ιδιοκτησίας του. Αυτό, όμως, που είναι επίσης συγκλονιστικό είναι η αποκάλυψη πως σε αυτή τη 106 crash Ιούνιος 2012

102_107_TRAPEZA PEIRAIWS 26/3/14 6:49 μ.μ. Page 107

Όπως είχε αποκαλύψει το «Crash» στο τεύχος Μαΐου, ο πρώην πρωθυπουργός πήγε στο γραφείο του Μιχάλη Σάλλα και ζήτησε την εκδίωξη του Γιώργου Τράγκα και την παρέμβαση του προέδρου της τράπεζας Πειραιώς στον Γιώργο Κουρή, ώστε να αλλάξει γραμμή ο κεντρικός παρουσιαστής του σταθμού Νίκος Χατζηνικολάου.

συζήτηση, σύμφωνα με απόλυτα ασφαλείς πληροφορίες, ο γνωστός εκδότης εκδήλωσε ενδιαφέρον να μπει διαχειριστής στον τηλεοπτικό σταθμό Alter του Γιώργου Κουρή και να αποκτήσει μερίδιο(!) στο κανάλι... Η απάντηση Σάλλα ήταν αρνητική και ο γνωστός εκδότης, εξοργισμένος, φρόντισε να δείξει τη δυσαρέσκειά του. Σχεδόν λίγες ημέρες μετά την απίστευτη αυτή τοποθέτηση Παπανδρέου άλλη μια βόμβα «σκάει» με αφορμή τις δηλώσεις παραίτησης των οικονομικών εισαγγελέων Μουζακίτη και Πεπόνη, που συνοδεύονται από καταγγελίες-φωτιά για ευθεία παρέμβαση στο έργο τους. Στο πόρισμα του αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Φώτη Μακρή με βάση τα υπομνήματα των δύο οικονομικών εισαγγελέων Γρηγόρη Πεπόνη και Σπύρου Μουζακίτη αναφέρονται επί λέξει: «Ο Γρηγόρης Πεπόνης αναφέρει ότι στις 30 Νοεμβρίου 2011 τον επισκέφθηκε στο γραφείο του γνωστό και έγκριτο δημόσιο πρόσωπο (δημοσιογράφος) και τον πληροφόρησε ότι γνωστός μεγαλοοικονομικός παράγοντας τού εξέφρασε απειλές για το πρόσωπό του, εξαιτίας του ότι εκκρεμεί στα χέρια του συγκεκριμένη προκαταρκτική εξέταση…». Η σύσταση του δημοσιογράφου, σύμφωνα με το πόρισμα Μακρή, προχώρησε ακόμα περισσότερο, αφού ο δημοσιογράφος φέρεται να είπε ότι «ο διοικητικής της υπηρεσίας ηλεκτρονικού εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. ήταν δικός του άνθρωπος (σ.σ.: του επιχειρηματία) και παρακολουθούσε τις κινήσεις του κατά πόδας». Το περιστατικό αυτό το θεώρησε σοβαρό. Το ανακοίνωσε στους προϊσταμένους του και στον αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ. προς λήψη μέτρων για την προσωπική του ασφάλεια κατά τη διεξαγωγή της υπηρεσιακής του αποστολής. Στις

επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων για την ταυτότητα του συναδέλφου τους που φέρεται να μετέφερε τη σύσταση ή τις απειλές ο κ. Μακρής δήλωσε άγνοια, ενώ εκτίμησε ότι ο επιχειρηματίας είναι τραπεζίτης. Οι άλλες δύο υποθέσεις για τις οποίες οι δύο εισαγγελείς κατήγγειλαν ότι δέχθηκαν πιέσεις είναι η έρευνα που διεξάγουν για τα CDS (τα ασφάλιστρα κινδύνου) που αποδίδονται σε υπεράκτια εταιρεία, που, σύμφωνα με δημοσιεύματα, συνδέθηκε με την οικογένεια Παπανδρέου, αλλά και οι καταγγελίες Κουσελά, του πρώην υφυπουργού Οικονομικών, για τη λίστα των φοροφυγάδων. Σχεδόν ταυτόχρονα το όνομα του δημοσιογράφου διέρρευσε στο Διαδίκτυο, χωρίς ωστόσο ποτέ να επιβεβαιωθεί αλλά ούτε και να διαψευστεί. Η εικόνα που αρχίζει να σχηματίζεται δείχνει τη διαπλοκή σε όλο της το μεγαλείο και αποδεικνύει

ότι πίσω από τις κλειστές πόρτες στα πολυτελή γραφεία των Αθηνών, εν μέσω Μνημονίου, το πολιτικό και εκδοτικό κατεστημένο δεν είναι διατεθειμένο να πει την τελευταία του λέξη και πως σίγουρα δεν υπολογίζει τίποτα μπροστά στη σωτηρία του. Κάπως έτσι κλείνει αυτός ο διαβόητος κύκλος που ξεκινά από τη Ζάκυνθο το 2007 και κλείνει στο πρόσφατο δημοσίευμα του Reuters.

CIA, fast food και… Γαλέρα Ποιος όμως είναι ο περίφημος Stephen Gray, ο οποίος έχει προκαλέσει τόσο θόρυβο στη χώρα μας; Ο πρώην συντάκτης της ομάδας του «Insight» στην εφημερίδα «Sunday Times» έχει ενταχθεί στο Reuters ως ειδικός απεσταλμένος στην παγκόσμια ομάδα της επιχείρησης. Με έδρα το Λονδίνο, o Stephen Gray ανήκει στην ομάδα του επίσης δημοσιογράφου Simon Robinson και έχουν ένα ευρύ πεδίο, που καλύπτει το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή για την παραγωγή «ειδικών εκθέσεων του Reuters». Ο Stephen Gray είναι γνωστός για τις αποκλειστικές αποκαλύψεις του σχετικά με το πρόγραμμα της CIA και τη διαφθορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και για την υποβολή εκθέσεων από τον πόλεμο στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ελεύθερος συντάκτης πριν από την ένταξή του στη «Daily Express» το 1993. Πήγε στην εφημερίδα «Sunday Times» το 1996 και από το 2001 έως το 2003 ήταν συντάκτης του «Insight Sunday Times». Επέστρεψε ως ελεύθερος επαγγελματίας το 2003 και συνέχισε να κάνει ρεπορτάζ για την εφημερίδα «Sunday Times» στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, καθώς και για τις «The New York Times», «The Guardian» και την εφημερίδα «The Times». Το συγκεκριμένο δημοσίευμα υπογράφει κι ένας Έλληνας δημοσιογράφος, ο Νικόλας Λεοντόπουλος. Ο κ. Λεοντόπουλος είχε απολυθεί από την «Ελευθεροτυπία» για ένα ρεπορτάζ για την εταιρεία Goody’s το οποίο είχε λογοκριθεί, ενώ υπήρξε ένας από τους βασικούς συνεργάτες του εξαιρετικού περιοδικού «Γαλέρα». που διέκοψε την έκδοσή του πριν από 2 περίπου χρόνια και στο οποίο συμμετείχε και η ομάδα του «Ιού της Ελευθεροτυπίας».

Ιούνιος 2012

crash 107

108_113_ESPINOSA 26/3/14 6:51 μ.μ. Page 108

crash

ΔΙΕΘΝΗ

Η

▲ ▲

Ισπανία θα βρεθεί αργά η γρήγορα κάτω από την ομπρέλα της Τρόικας. «Η προσφυγή της χώρας στο μηχανισμό “διάσωσης” της Τρόικας είναι θέμα χρόνου», υπογράμμισε στο «Crash» o Αλμπέρτο Γκαρθόν Εσπινόζα, ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής της Ενωμένης Αριστεράς και βασικό στέλεχος των «Αγανακτισμένων», που επέστρεψαν στις πλατείες για να ταρακουνήσουν το πολιτικό σύστημα και την ισπανική κοινωνία. Το δριμύ χειμώνα που πέρασε η αστυνομία αντιμετώπισε με ιδιαίτερη αγριότητα τις μεγάλες διαδηλώσεις μαθητών και γονέων που διαμαρτύρονται γιατί τα σχολεία δεν είχαν θέρμανση. Η προκλητική επίθεση της αστυνομίας στη Βαρκελώνη στις 29 Μαρτίου, την ημέρα που 4 εκατομμύρια Ισπανών διαδήλωναν κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης γενικής απεργίας στην ιστορία της χώρας, και οι μαζικές προσαγωγές των ειρηνικών Αγανακτισμένων από την Πουέρτα ντελ Σολ και άλλες πλατείες, κατά τη διάρκεια της πρώτης επετείου του κινήματος «15 Μαΐου», αποδεικνύουν την αποτυχία της κυβέρνησης να διαχειριστεί τις κοινωνικές συνέπειες της κρίσης. Μιας κρίσης που μετά την κραυγαλέα αποτυχία της πολιτικής λιτότητας και περικοπών της κυβέρνησης του δεξιού Λαϊκού Κόμματος του Μαριάνο Ραχόι δεν φαίνεται να οδηγεί παρά στη λύση της Τρόικας. Οι μέχρι χθες πανίσχυρες ισπανικές τράπεζες καταρρέουν μετά την έκρηξη της «φούσκας» των ακινήτων, αφού οι κατασκευαστικές εταιρείες έχουν αφήσει μια «κληρονομιά» εκατομμυρίων ετοιμοπαράδοτων κατοικιών, που παραμένουν απούλητες λόγω της κρίσης, ενώ εκατομμύρια νοικοκυριά αδυνατούν να πληρώσουν τα στεγαστικά και καταναλωτικά τους δάνεια. Την ίδια στιγμή οι τράπεζες δανείζονται με επιτόκια 1% από την ΕΚΤ και αρνούνται το δανεισμό στις επιχειρήσεις και να στηρίξουν την ανάκαμψη της οικονομίας για να κερδοσκοπούν στις αγορές των δημοσίων ισπανικών ομολόγων εντείνοντας την κρίση. Όσο για τα σχεδόν 5 δισ. ευρώ που πρόσφερε σαν «ένεση» η κυβέρνηση του Ραχόι για να διασώσει την Bankia, μία από τις μεγαλύτερες αποταμιευτικές τράπεζες της Ισπανίας, είναι για τον Αλμπέρτο Γκαρθόν Εσπινόζα «μια τεράστια απάτη». Και για έναν ακόμη λόγο, καθώς πρόκειται για την τράπεζα που διεύθυνε μέχρι πριν από λίγες ημέρες ο Ροντρίγκο Ράτο, ο πρώην γενικός διευθυντής του ΔΝΤ! Η κυβέρνηση του του Ραχόι προχώρησε στην «εθνικοποίηση» της Bankia, προσπαθώντας να κλείσει τη μαύρη τρύπα των τοξικών παγίων της με σχεδόν 5 δισ. ευρώ, ενώ δεν είναι ακόμη γνωστό πόσες άλλες ανάλογες παρεμβάσεις θα χρειαστούν να γίνουν για να αποφευχθεί η κατάρρευσή της και πόσα άλλα δισεκατομμύρια θα πληρώσουν οι πολίτες για τη διάσωση του χρηματοοικονομικού τομέα. Άλλωστε, 108 crash Ιούνιος 2012

Aλμπέρτο Εσπινόζα

“

Μοιράζουν ΔΩΡΑ στους

τραπεζίτες και ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ

ΣΦΑΙΡΕΣ

στους πολίτες

”

Συνέντευξη στον Αργύρη Παναγόπουλο

108_113_ESPINOSA 26/3/14 6:52 μ.μ. Page 109

O υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής της ισπανικής «Ενωμένης Αριστεράς» μιλάει

ΑΠοΚΛΕΙΣΤΙΚA ΣΤο CrAsH

και καταγγέλλει την ΠοΛΙΤΙΚη

ΡΑχοΪ

που οδηγεί στο ΔΝΤ*και στην κοινωνικήέκρηξη * H συνέντευξη δόθηκε την ώρα που

-παρά τις διαψεύσεις- οι φήμες οργίαζαν ότι έρχεται το αναπόφευκτο για την Ισπανία

108_113_ESPINOSA 26/3/14 6:52 μ.μ. Page 110

crash

ΔΙΕΘΝΗ

▲ ▲

μοιάζουν με «δώρο» στις τράπεζες τα τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ που συμπληρώνουν τη λιτότητα που εφαρμόζει ο Ραχόι στην Ισπανία, τη στιγμή που αποτυγχάνει η πολιτική του να εμφανιστεί σκληρότερος από τη Μέρκελ για να κερδίσει τα εύσημα των κερδοσκοπικών αγορών. Οι ισπανικές τράπεζες είχαν πάρει από την ΕΚΤ 227,60 δισ. ευρώ το Μάρτιο, ένα... τσουνάμι φρέσκου χρήματος για να αποφύγουν την κατάρρευση, με άνοδο 49,30% σε σχέση με τα 152,43 δισ. ευρώ του Φεβρουαρίου. Τα spreads των ισπανικών ομολόγων παραμένουν επί εβδομάδες στα ύψη, ενώ το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος φτάνει στο 390% του ΑΕΠ της χώρας με την κοντόφθαλμη Ευρωπαϊκή Ένωση να σχεδιάζει να «παγώσει» μόλις 240 δισ. ευρώ για την πιθανή διάσωση της Ισπανίας ή της Ιταλίας, τη στιγμή μάλιστα που αντιμετωπίζει προβλήματα χρηματοδότησης του δεύτερο πακέτου «διάσωσης» που θα χρειαστεί η Πορτογαλία και η Ιρλανδία και του τρίτου πακέτου που θα χρειαστεί η… Ελλάδα. Ο διορθωμένος προϋπολογισμός του Ραχόι προβλέπει αύξηση της φορολογικής πίεσης κατά 12,30 δισ. ευρώ, πάγωμα των μισθών στο δημόσιο τομέα, αύξηση της φορολογίας στις επιχειρήσεις, μείωση των δαπανών των υπουργείων κατά 16,90% έως τα 27 δισ. ευρώ, αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 7% και του φυσικού αερίου κατά 5% από τον Απρίλιο και ψαλίδισμα κατά 1,50 δισ. ευρώ των δαπανών για τη στήριξη της απασχόλησης! Το 48,50% των Ισπανών φτάνει μόλις και μετά βίας στο τέλος του μήνα, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2004. Η επίσημη ανεργία εκτινάχθηκε στο ιστορικό ρεκόρ του 24,10% το Μάρτιο, ενώ συμπεριλαμβανομένων και των μακροχρόνιων ανέργων ξεπερνά το 30%. Η οικονομική κρίση οδηγεί την Ισπανία σε μια τεράστια κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση με απρόβλεπτες συνέπειες, ενώ η κυβέρνηση του Ραχόι ελπίζει να την αντιμετωπίσει με αντιπαραγωγικές αστυνομικές μεθόδους. Ο θάνατος του Ινίγκο Καβάκας, του 28άχρονου φιλάθλου που δολοφονήθηκε στο Μπιλπάο από τις πλαστικές σφαίρες της αστυνομίας της Χώρας των Βάσκων, τροφοδότησε ένα νέο κύμα διαμαρτυρίας για τις μεθόδους καταστολής που εφαρμόζονται στην Ισπανία και τις προσπάθειας ποινικοποίησης κάθε κοινωνικής διαμαρτυρίας. Ο 27χρονος Γκαρθόν, που εκλέχθηκε βουλευτής στην πρώην ελληνική αποικία της Μάλαγα, είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Σεβίλλης, ηγετικό στέλεχος του κινήματος ATTAC για τη φορολόγηση των κερδοσκοπικών συναλλαγών και αποτέλεσε από τις ηγετικές μορφές του κινήματος των Αγανακτισμένων. Μαζί με τον ηγέτη της Ενωμένης 110 crash Ιούνιος 2012

Υπάρχει μια άρρωστη σχέση ανάμεσα στους πολιτικούς και στις τοπικές ολιγαρχίες, η οποία κατέρρευσε παρασύροντας τα πάντα

”

Αριστεράς, Κάγιο Λάρα, αποτέλεσαν τους πρώτους δύο βουλευτές που αποποιήθηκαν του δικαιώματος ιδιωτικού ασφαλιστικού συνταξιοδοτικού συμβολαίου που προνομιακά λαμβάνουν οι Ισπανοί βουλευτές. Οι δυναμικές ισπανικές τράπεζες δεν είναι τόσο ισχυρές όσο φαινόταν και η κυβέρνηση Ραχόι τις στηρίζει με δημόσιο χρήμα τη στιγμή που πραγματοποιεί τεράστιες περικοπές…

Η οικονομική κρίση οδηγεί την Ισπανία σε μια τεράστια κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση με απρόβλεπτες συνέπειες

«Θα το πω με έναν απλό, αλλά περιγραφικό τρόπο. Οι ισπανικές τράπεζες πάσχουν από τον πονοκέφαλο της μέθης από τη... φούσκα των ακινήτων, που πλημμύρισε τους λογιστικούς ισολογισμούς των τραπεζών με πάγια από τον κατασκευαστικό τομέα και τον κλάδο των ακινήτων. Σήμερα τα πάγια αυτά έχουν χάσει μεγάλο μέρος της αξίας τους και τα ονομάζουν “τοξικά πάγια”. Τώρα θέλουν να αντισταθμίζουν αυτές τις ζημιές με τα χρήματα του δημοσίου, δηλαδή των πολιτών. Πρόκειται δηλαδή για μια τεράστια απάτη. Όλες οι τράπεζες και όλες οι περιφερειακές αποταμιευτικές τράπεζες πάσχουν από την ίδια ασθένεια. Τα αποτελέσματα των ισολογισμών τους δεν αντικατοπτρίζουν τα πραγματικά θετικά και αρνητικά πάγιά τους. Θέλουν να κλείσουν τις τεράστιες τρύπες. Αλλά πώς; Τα ιδιωτικά κεφάλαια δεν θέλουν να χάσουν άλλα χρήματα και για το λόγο αυτό ανατρέχουν στα δημόσια κεφάλαια. Ζητούν από το κράτος να κλείσει τις τρύπες και να διασώσει τις τράπεζες. Αν το κράτος έβαζε τα κεφάλαια και ανε-

108_113_ESPINOSA 26/3/14 6:52 μ.μ. Page 111

Χωρίς ανάπτυξη και με τις τράπεζες σε αυτά τα χάλια η διεθνής παρέμβαση από την Τρόικα είναι αναπόφευκτη λάμβανε τον έλεγχο αυτών των τραπεζικών ιδρυμάτων, όπως θα ήταν το πλέον προφανές, θα ήταν αρκετά λογικό κάτω από όρους. Η κυβέρνηση Ραχόι κινήθηκε σε άλλη κατεύθυνση, γιατί εθνικοποίησε μόνο ένα μέρος των τραπεζών, αυτό με τα χειρότερα πάγια. Κοινωνικοποίησε τις ζημιές των τραπεζών φορτώνοντας το κόστος στους πολίτες και διασφάλισε τα κέρδη στους ιδιοκτήτες των τραπεζών και τους μετόχους τους. Κλείνουν τις μαύρες τρύπες με τα χρήματα των πολιτών χωρίς ανταλλάγματα. Γιατί οι πολίτες θα πρέπει να πληρώσουν τις ζημιές και οι τραπεζίτες να διασφαλίζουν τα κέρδη τους;»

Πίσω από το χρηματοοικονομικό σκάνδαλο υπάρχει κι ένα πολιτικό σκάνδαλο, γιατί η Bankia ελεγχόταν από το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι και είχε έως πριν από λίγες ημέρες επικεφαλής τον Ροντρίγκο Ράτο, πρώην υπουργό Οικονομικών του Αθνάρ και πρώην γενικό διευθυντή του ΔΝΤ…

Οι ισπανικές τράπεζες θέλουν να αντισταθμίσουν τις ζημιές τους με τα χρήματα των πολιτών. Πρόκειται για μια τεράστια απάτη

Η... φούσκα των ακινήτων δεν έχει οδηγήσει μόνο στη διάσωση τραπεζών, αλλά και σε ένα... τσουνάμι κατασχέσεων κατοικιών, αφού τα νοικοκυριά δεν μπορούν να πληρώσουν εξαιτίας τις κρίσης στεγαστικά δάνεια για κατοικίες που αγόρασαν πανάκριβα και σήμερα έχουν χάσει μεγάλο τμήμα της αξίας τους. «Η κρίση με την εκτίναξη της ανεργίας οδήγησε σε ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, γιατί κατά μέσο όρο έχουμε 250 κατα-

▲ ▲

Στις ΗΠΑ και στη Βρετανία οι κυβερνήσεις έσωσαν τις τράπεζες, αλλά πήραν και τον έλεγχό τους και επέβαλαν την πολιτική τους… «Στην Ισπανία δεν συνέβη το ίδιο. Η τράπεζα που εθνικοποίησε την Bankia ανήκει σε μια μεγαλύτερη τράπεζα, τη Banco Financiero de Ahorros (BFA), που εθνικοποιήθηκε κατά 100%. Είναι η τράπεζα που έχει σχεδόν

”

όλα τα τοξικά πάγια. Η “κακή τράπεζα”».

«Οι περιφερειακές αποταμιευτικές τράπεζες λειτουργούσαν ως τράπεζες με την τεχνική διαφορά ότι το διοικητικό τους συμβούλιο διαμορφωνόταν από εκπροσώπους των τοπικών πολιτικών αρχών και των εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών. Έτσι, αναπτύχθηκε μια ισχυρή σχέση ανάμεσα στους πολιτικούς και στις μπίζνες από το δανεισμό χρήματος. Με τον τρόπο αυτό χρηματοδοτήθηκε για παράδειγμα η... φούσκα των ακινήτων. Οι περιφερειακές αποταμιευτικές τράπεζες, οι τοπικές πολιτικές αρχές και η τοπική ολιγαρχία αποφάσιζαν κατά το δοκούν ποιοι και πόσα δάνεια θα πάρουν κερδοσκοπώντας στην αγορά κατοικιών. Υπάρχει μια άρρωστη σχέση ανάμεσα στους πολιτικούς και στις τοπικές ολιγαρχίες, τους επιχειρηματίες, τους τραπεζίτες και κυρίως τους κατασκευαστές. Αυτή η σχέση κατέρρευσε παρασύροντας τα πάντα. Αυτή τη στιγμή παρεμβαίνει η κυβέρνηση όχι για να εθνικοποιήσει στην πραγματικότητα τις τράπεζες, αλλά για να διασφαλίσει την ιδιωτικοποίησή τους, γιατί χάνουν εντελώς το δημόσιο χαρακτήρα τους. Η κυβέρνηση του Ραχόι συνεχίζει την πολιτική των σοσιαλιστών, συγχωνεύοντας αυτές τις αποταμιευτικές τράπεζες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν καινούργιες τράπεζες, όπως η Bankia, που δημιουργήθηκε από επτά περιφερειακές αποταμιευτικές τράπεζες με άξονα την Caja Madrid της Μαδρίτης. Οι επτά αυτές τράπεζες είχαν τεράστια έκθεση στη φούσκα των ακινήτων. Έβαλαν τα τοξικά πάγια στη BFA και άφησαν τα καλά στη Bankia. Το θέμα όμως είναι ότι προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια σύγχυση και να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη και των κοινωνία διαμέσου του δικτύου των ιδιοκτησιών των τραπεζών για να αποκρύψουν ότι κοινωνικοποιούν τις ζημιές και διασφαλίζουν τα κέρδη στους τραπεζίτες. Πρόκειται για μια τεράστια απάτη που σε αυτή τη φάση της κοστίζει στους πολίτες 5 δισ. ευρώ, γιατί η κυβέρνηση με δημόσια κεφάλαια αγοράζει το 100% της μαύρης τρύπας της FBA, διατηρώντας παράλληλα περίπου το 45% της Bankia, χωρίς δηλαδή να αποκτήσει τον έλεγχο της τράπεζας με τα υγιή πάγια. Πληρώνει τις ζημιές και διασώζει τους ιδιώτες τραπεζίτες. Δωρεάν. Με τα χρήματα των πολιτών».

Ιούνιος 2012

crash 111

108_113_ESPINOSA 26/3/14 6:52 μ.μ. Page 112

crash

ΔΙΕΘΝΗ

▲ ▲

σχέσεις κατοικιών την ημέρα ή 90.000 το χρόνο. Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες έχουν βρεθεί στο δρόμο από τις αρχές του έτους και οι τράπεζες κατάσχουν κατοικίες που δεν ξέρουν τι να τις κάνουν. Οι οικογένειες δεν μπορούν να πληρώσουν τα δάνεια και οι τράπεζες τις πετάνε στο δρόμο γιατί δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι έχουν ζημιές. Αν παραδεχθούν όλες αυτές τις ζημιές τους από τα επισφαλή δάνεια που δεν θα εισπράξουν, τις κατοικίες που έχει πέσει η αξία τους, τα οικόπεδα και τη γη που έχουν χάσει την αξία τους, θα έπρεπε να κηρύξουν πτώχευση. Από τη στιγμή που αποφάσισαν να μη το κάνουν, προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο. Περιμένουν. Περιμένουν και συνεχώς περιμένουν για να ανακάμψουν». Πώς όμως θα ανακάμψουν, αφού σήμερα υπάρχει ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας; «Εκτιμούν ότι θα ανακάμψουν με τις κερδοσκοπικές κινήσεις στις διεθνείς αγορές. Λαμβάνοντας δάνεια από την ΕΚΤ με 1% για να δανείσουν με πολύ υψηλότερα επιτόκια. Το γνωρίζετε πολύ καλά στην Ελλάδα, όπως το γνωρίζουμε πολύ καλά και στην Ισπανία. Οι τράπεζες προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν με το ομόλογα του ελληνικού, ισπανικού, πορτογαλικού και ιταλικού δημοσίου. Να αποκομίσουν υψηλά και άμεσα κέρδη για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες τους. Προφανώς δεν τις ενδιαφέρει που βουλιάζουν ολόκληρες χώρες με τις κερδοσκοπικές τους κινήσεις».

Τα spreads των ισπανικών ομολόγων έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, η ανεργία σε επίπεδα-ρεκόρ και η πολιτική της λιτότητας και των περικοπών δεν αποδίδει. Πώς θα συνεχίσει να δανείζεται η Ισπανία κάτω από τέτοιες συνθήκες; «Βρισκόμαστε πολύ κοντά σε παρέμβαση από τις διεθνείς χρηματοοικονομικές αρχές, όπως συνέβη ήδη με την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Η Ισπανία έχει ένα παρωχημένο και απαρχαιωμένο παραγωγικό μοντέλο, που δεν μπορεί να οδηγήσει εύκολα στην ανάπτυξη της οικονομίας στο βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο διάστημα. Οι πολιτικές λιτότητας και περικοπών που εφαρμόζονται επιδεινώνουν την κατάσταση και είναι πολύ πιθανόν να δούμε μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα να βρεθούμε στην ίδια κατάσταση με τις άλλες χώρες που ζήτησαν τη στήριξη της Τρόικας. Η Ισπανία δεν μπορεί να χρηματοδοτεί ένα χρέος που αυξάνεται και δεν μπορεί να δαπανά χωρίς να έχει έσοδα. Η δεξιά κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος του Ραχόι προσπαθεί να διαλύσει το κοινωνικό κράτος, γιατί, όπως η υπόλοιπη ευρωπαϊκή Δεξιά, δεν θέλει να 112 crash Ιούνιος 2012

«Στην Ισπανία εφαρμόζουν τα ίδια μέτρα με την Ελλάδα. Αυτά που εφαρμόστηκαν στην Πορτογαλία και τη Λατινική Αμερική τις δεκαετίες ’80 και ’90 με καταστροφικές συνέπειες» τονίζει ο Εσπινόζα ακολουθήσει πολιτικές ανάπτυξης. Χωρίς ανάπτυξη και με τις τράπεζες σε αυτά τα χάλια η διεθνής παρέμβαση από την Τρόικα είναι αναπόφευκτη. Δεν ξέρουμε το πότε. Ξέρουμε ότι είναι αναπόφευκτη». Η δεξιά κυβέρνηση ακολουθεί την πολιτική που περιγράψατε. Τι πολιτική ακολουθεί η αξιωματική αντιπολίτευση του Σοσιαλιστικού Κόμματος; «Το Σοσιαλιστικό Κόμμα ακολουθεί μια οπορτουνιστική πολιτική, γιατί άλλα κάνει όταν είναι στην κυβέρνηση και άλλα λέει ως αντιπολίτευση. Προσπαθεί τώρα να ανασυγκροτήσει την εκλογική του βάση, αλλά έχει χάσει μεγάλο μέρος της αξιοπιστίας του. Μετά τα μέτρα λιτότητας που εφάρμοσε όταν ήταν στην κυβέρνηση είναι πάρα πολύ δύσκολο για τον κόσμο να επιστρέψει στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Στην Ισπανία φαίνεται ότι καταγράφονται πολιτικές ανακατατάξεις ανάλογες με την Ελλάδα, γιατί βλέπουμε την πτώση του δικομματισμού, αλλά με βραδύτερους ρυθμούς από ό,τι στην Ελλάδα. Το σίγουρο είναι ότι ο δικομματισμός χάνει έδαφος, που το κερδίζουν άλλα κόμματα και η κοινωνία». Στην Ισπανία πραγματοποιήθηκε μια τεράστια γενική απεργία με τέσσερα εκατομμύρια διαδηλωτές στους δρόμους. Στην

Ελλάδα οι τηλεοράσεις μας έδειχναν επί μέρες κάτι κάδους σκουπιδιών να καίγονται και επέμεναν ότι εκδηλώνεται μεγάλη βία στους δρόμους… «Η Ενωμένη Αριστερά κατήγγειλε την κερδοσκοπική χρήση αυτών των εικόνων από το σύστημα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το έχετε ζήσει καλύτερα στην Ελλάδα και το ζούμε κι εμείς στην Ισπανία. Το σύστημα των μεγάλων ΜΜΕ προσπαθεί να απονομιμοποιήσει τις μεγάλες και ειρηνικές διαμαρτυρίες, διαδηλώσεις και απεργίες αναμεταδίδοντας σκηνές βίας, που έχουν εξαιρετικά περιορισμένο χαρακτήρα. Πράξεις βίας που σε καμία περίπτωση δεν αντιπροσωπεύουν τα αισθήματα της τεράστιας πλειοψηφίας του κόσμου που συμμετέχει στις μαζικές και ειρηνικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Στις 29 Μαρτίου εκατομμύρια πολίτες εκδήλωσαν έμπρακτα στους δρόμους την αντίδρασή τους στην κατάργηση των εργασιακών δικαιωμάτων τους. Τα μεγάλα ιδιωτικά ΜΜΕ στηρίζουν τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και την πολιτική της κυβέρνησης. Δεν έχουμε αυταπάτες για το σύστημα των μέσων μαζικής ενημέρωσης που έχουμε και ότι η κατάσταση δεν πρόκειται να αλλάξει στο μέλλον. Κάθε φορά που θα έχουμε μαζικές διαμαρτυρίες θα προσπαθούν να χειραγωγήσουν και να ελέγξουν την κατάσταση».

108_113_ESPINOSA 26/3/14 6:52 μ.μ. Page 113

114_123_OLANT 26/3/14 6:58 μ.μ. Page 114

crash

ΔΙΕΘΝΗ

«Λύνοντας» το

ΑΙΝΙΓΜΑ

ΟΛΑΝΤ της Κάτιας Τσιμπλάκη

Μ

▲ ▲

άννα εξ ουρανού για τη σωτηρία της Ελλάδας ή Δούρειος Ίππος για τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Μετά τα πρώτα χαμόγελα που προκάλεσε η δήλωση του νέου Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι πρέπει να εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες για τον ελληνικό λαό επικρατεί σκεπτικισμός για το εάν θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί εν γένει η οικονομική πολιτική της Ε.Ε., εγκαταλείποντας την τακτική του μαστιγίου που προωθεί η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.

114_123_OLANT 26/3/14 6:58 μ.μ. Page 115

Τι σημαίνουν τα πρώτα δείγματα γραφής σε Γαλλία, G8 και Ευρώπη και η συνάντηση με Βενιζέλο

Από το «Ο μάλλον επικίνδυνος κύριος Ολάντ» του «Economist» και το «Ολαντ-ρέου» του Τσίπρα μέχρι το «Η δύναμη του κυρίου Καλού» της βιογράφου του. Οι αντιφατικοί χαρακτηρισμοί γι’ αυτόν δεν έχουν τελειωμό

114_123_OLANT 26/3/14 6:58 μ.μ. Page 116

crash

ΔΙΕΘΝΗ

Ο Ολλάντ από το 1979 που εντάχθηκε στο σοσιαλιστικό κόμμα, εξελέγη βουλευτής, δήμαρχος, αλλά ουδέποτε κατέλαβε υπουργικό θώκο.

Στη πρόσφατη Σύνοδο των οκτώ πιο ισχυρών οικονομιών του πλανήτη, δύο ήταν οι πρωταγωνιστές. Ο Ολάντ και φυσικά η Ελληνική κρίση

▲ ▲

Είναι μονόδρομος τα σκληρά μέτρα που προωθεί η «σιδηρά» Άνγκελα Μέρκελ για την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας και τη διάσωση της Ευρωζώνης; Ο Φρανσουά Ολάντ παρουσιάζοντας το όραμά του για την Ε.Ε. μιλάει ως αιθεροβάμων πολιτικός ή ως διακεκριμένος οικονομολόγος; Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος της Ελλάδας έχει μεταφερθεί και εντός της Ευρωζώνης, όπου οι σοσιαλιστές με τους σοσιαλδημοκράτες έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα στήριξης των ημετέρων; Το μόνο βέβαιο είναι ότι μετά την εντυπωσιακή πρώτη εμφάνιση του Ολάντ στο Λευκό Οίκο, τη συνάντησή του με τον Μπαράκ Ομπάμα αλλά και κατά τη σύνοδο των G8 κατάφερε να εξασφαλίσει δήλωση από τις κραταιές οικονομικά χώρες ότι η Ελλάδα πρέπει πάση θυσία να παραμείνει στην Ευρωζώνη, ακολουθώντας όμως συγκεκριμένους κανόνες.

116 crash Ιούνιος 2012

Ο Ολάντ αφουγκράστηκε το επικοινωνιακό κενό που υπάρχει μεταξύ των εταίρων της Ε.Ε. για την εύρεση συγκεκριμένων λύσεων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Πρότεινε, λοιπόν, βελτίωση, όχι μόνο των δεικτών της οικονομίας, αλλά και της ποιότητας ζωής των πολιτών. «Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να ξέρουν προς τα πού βαδίζει η Ευρώπη. Θα πρέπει να δώσουμε μια πολιτική κατεύθυνση, να οριστούν τα σταδιακά βήματα που θα πρέπει να γίνουν, και οι στόχοι που θα πρέπει να επιτευχθούν. Εάν μέχρι σήμερα υπάρχει αδιαφορία των λαών στις ευρωπαϊκές εκλογές, είναι γιατί η Ευρώπη δεν έχει απαντήσει γρήγορα, όπως έπρεπε, σε έναν ορισμένο αριθμό προβλημάτων και κυρίως στο πρόβλημα της ανεργίας και της οικονομικής δραστηριότητας. Θα πρέπει όμως να δώσει απαντήσεις και για το κοινό μας μέλλον», είπε ο νέος Γάλλος Πρόεδρος. Οι πιο δύσπιστοι στην Ε.Ε. κατηγο-

ρούν τον Ολάντ ότι με τις θεαματικές του δηλώσεις δεν κάνει τίποτα άλλο παρά μια απέλπιδα προσπάθεια προκειμένου να στηρίξει τους σοσιαλιστές εταίρους του. Σε αυτό το πλαίσιο τοποθετούν και το εγκώμιο που έπλεξε στον Ευάγγελο Βενιζέλο, τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, αλλά και το… σικάτο «άδειασμα» στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει ακόμη και για τη διατήρηση του κραταιού γαλλογερμανικού άξονα. Κατά τη συνάντηση Ολάντ - Βενιζέλου, λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., ο Γάλλος Πρόεδρος δήλωσε

σύμμαχος της Αθήνας στην προσπάθεια άμβλυνσης της ασκούμενης πολιτικής, τόνισε δε την ανάγκη να ακολουθηθεί αναπτυξιακή πολιτική, υπό την προϋπόθεση όμως ότι δεν θα παραβιαστούν οι ευρωπαϊκοί κανόνες και θα τηρηθούν οι δεσμεύσεις. Μούδιασμα που το διαδέχθηκαν ποικίλα συναισθήματα και σχόλια προκάλεσε το αίτημα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα να συναντήσει το νεοεκλεγέντα Γάλλο Πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ και κυρίως η δήλωσή του ότι «ο Ολάντ γνωρίζει ότι δεν μπορεί με ευκολία να αθετήσει τις υποσχέσεις του και να γίνει ένας Ολαντ-ρέου».

Η πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα και η σύλληψή του μαζί με την «άτακτη» παρέα του

114_123_OLANT 26/3/14 6:58 μ.μ. Page 117

Σύμφωνα με πληροφορίες, η εν λόγω δήλωση προκάλεσε τη δυσφορία όχι μόνο του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., αλλά και της ίδιας της Γαλλικής Προεδρίας, και μάλιστα την περίοδο που ο νέος ένοικος των Ηλυσίων τάσσεται ανοιχτά υπέρ της χώρας μας. Ο κ. Τσίπρας «τα έψαλε» και στην κ. Μέρκελ, λέγοντας ότι «πρέπει να συνειδητοποιήσει πως δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες και ενοικιαστές στην Ευρωζώνη και η ίδια είναι ισότιμη εταίρος». Από τα πυρά πάντως του κ. Τσίπρα δεν γλίτωσε ούτε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς, τον οποίο χαρακτήρισε «ιμιτασιόν Σαρκοζί».

Ποιος είναι όμως ο νέος Γάλλος Πρόεδρος; Γεφυροποιός ή αιθεροβάμων; Ο Φρανσουά Ολάντ (François Gérard Georges Nicolas Hollande), ο νέος Πρόεδρος της Γαλλίας, γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα πολιτικά αντικρουόμενο περιβάλλον. Ήταν γιος ενός ακροδεξιού ωτορινολαρυγγολόγου και μιας αριστερής κοινωνικής λειτουργού. Ακροβατώντας στους λεκτικούς διαξιφισμούς των γονιών του, από την άκρα Αριστερά στην άκρα Δεξιά, κατέληξε στο κέντρο. Θαυμαστής του Φρανσουά Μιτεράν, όχι μόνο στις πολιτικές ιδέες, αλλά και στο στιλ, οι πολιτικοί του αντίπαλοι ισχυρίζονται ότι όχι μόνο τον αντιγράφει στη συμπεριφορά, αλλά έκανε μαθήματα ορθοφωνίας προκειμένου να τον μιμηθεί. Ο γαλλικός λαός είδε στο πρόσωπό του 58άχρονου Φρανσουά Ολάντ έναν άφθαρτο πολιτικό, ο οποίος από το 1979 που εντάχθηκε στο Σοσιαλιστικό Κόμμα εξελέγη βου-

▲ ▲

Ο ορίτζιναλ, πάντως, Νικολά Σαρκοζί μέχρι και λίγες ώρες πριν από το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών δήλωνε αποφασισμένος να γυρίσει στο μεροκάματο, αφήνοντας πίσω την καριέρα του στην πολιτική. «Είμαι έτοιμος να ξαναγίνω ένας Γάλλος μεταξύ των Γάλλων (...) η θέση μου δεν θα είναι πλέον η ίδια», είχε δηλώσει δημόσια. Οι κακές όμως συνήθειες, όπως ο εθισμός στη δημοσιότητα και η γοητεία της εξουσίας, δεν κόβονται εύκολα. Και αυτό το επιβεβαίωσε και η εκπρόσωπος Τύπου της κυβέρνησης Σαρκοζί, Βαλερί Πεκρές, αμέσως μετά το τελευταίο κυβερνητικό συμβούλιο, διευκρινίζοντας ότι ο απελθών πρόεδρος δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την πολιτική! Για την ιστορία, πάντως, το επάγγελμα του Σαρκοζί είναι δικηγόρος, το οποίο έχει εγκαταλείψει εδώ και 25 χρόνια, από τότε δηλαδή που ασχολήθηκε με την πολιτική και κατέλαβε υπουργικό θώκο.

Iούνιος 2012

crash 117

114_123_OLANT 26/3/14 6:59 μ.μ. Page 118

Ο Ολάντ με την Σεγκολέν στα 27 χρόνια συμβίωσής τους απέκτησαν 4 παιδιά.

▲ ▲

λευτής, δήμαρχος, αλλά ουδέποτε κατέλαβε υπουργικό θώκο. Αυτό ήταν και το προτέρημά του, όπως αποδείχθηκε μετά το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών, καθώς κατάφερε μετά από 17 χρόνια να εκτοπίσει από το Μέγαρο των Ηλυσίων τους συντηρητικούς ενοίκους. Το μοντέλο της πολιτικής που οραματίζεται είναι μια υποδειγματική εκτελεστική λειτουργία, λιγότερα μέτρα και περισσότερη ανάπτυξη, στροφή στον άνθρωπο, μείωση των κρατικών δαπανών, αρχής γενομένης από τα δικά του έξοδα και του υπουργικού συμβουλίου, που περικόπηκαν κατά 30%. «Η νέα κυβέρνη118 crash Iούνιος 2012

ση θέλει να δώσει το καλό παράδειγμα, αφού η κρίση απαιτεί θυσίες από τους Γάλλους και στην πρώτη γραμμή θα βρεθούν τα μέλη της κυβέρνησης», είπε ο πρωθυπουργός ΖανΜαρκ Ερό. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2007, λίγες εβδομάδες μετά την εγκατάστασή του στο Μέγαρο των Ηλυσίων, ο Νικολά Σαρκοζί αύξησε την αποζημίωση του Γάλλου Προέδρου κατά 170%, από τα 7.000 ευρώ στα 19.000 ευρώ! Την εκλογή του Ολάντ στη γαλλική Προεδρία υποδέχθηκαν με καθόλου σικ σχόλια οι Βρετανοί. Ο «Economist» τον χαρακτήρισε «ο μάλλον επικίνδυνος κύριος Ολάντ», με τους Γάλλους σοσιαλιστές να απαντούν

με σθένος ότι πρόκειται για «αντιγαλλικό και αντισοσιαλιστικό» δημοσίευμα. Οι «Financial Times» από την πλευρά τους έκαναν την πρόβλεψη ότι ο Ολάντ μιλάει αριστερά, αλλά τελικά θα κυβερνήσει δεξιά...

«Monsieur Flanby», ο «Κύριος Ζαχαρωτό», είναι το παρατσούκλι που του είχε «κολλήσει» προεκλογικά ο γαλλικός Τύπος, εμπνευσμένο από το ομώνυμο γλυκό και τα

στρογγυλεμένα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Η δημοσιογράφος Marie-Eve Malouines, δημοσιεύοντας τη βιογραφία του Γάλλου Προέδρου «Φρανσουά Ολάντ: Η δύναμη του κυρίου Καλού» (Strength of Mr. Nice), τον περιγράφει ως υπέρμετρα φιλόδοξο μεν, που αποφεύγει τις συγκρούσεις και τις τρικλοποδιές δε. Ο επίσημος βιογράφος του, Σερζ Ρα-

Παραδέχεται ότι «με τα κορίτσια και τα αγγλικά η σχέση μου ήταν πάντοτε μέτρια»

114_123_OLANT 26/3/14 6:59 μ.μ. Page 119

Η Βαλερί είναι η υπεύθυνη για το νέο Look του Ολάντ. Τον έπεισε να χάσει περισσότερα από δέκα κιλά, να αλλάξει τον σκελετό των γυαλιών του και να … κόψει τα πολλά καλαμπούρια!

φί, λέει: «Ο άνθρωπος δεν είναι ούτε πονηρός ούτε κυνικός, διαθέτει απλώς ένα σύστημα “ελιγμού”». Ο Ολάντ ανέλαβε το πηδάλιο της γαλλικής Προεδρίας σε μια κυματώδη περίοδο για την Ευρώπη. Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου δεν κατάφεραν να συγκροτήσουν κυβέρνηση και η νέα εκλογική αναμέτρηση της 17ης Ιουνίου δημιουργεί ακόμα με-

γαλύτερη αστάθεια και πυροδοτεί τα σενάρια και τα δημοσιεύματα για έξοδο από την Ευρωζώνη. Η Μέρκελ, από την πλευρά της, έφαγε το πρώτο χαστούκι χάνοντας τις εκλογές στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας για το «μενού» των μέτρων σκληρής λιτότητας που σέρβιρε σε όλη την Ευρωζώνη. Ο νέος Γάλλος Πρόεδρος πάγωσε ακόμη και τη «σιδηρά» κυρία της

ωρείται ο άνθρωπος που καταλαβαίνει τη Γερμανία. Είναι γεννημένος μεσολαβητής και θα μπορούσε να συμβάλει στο να λειτουργήσει καλά το γαλλογερμανικό ζεύγος. Επειδή καταλαβαίνει τη γερμανική νοοτροπία, μπορεί να γίνει ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε δύο απόψεις διατηρώντας τις δικές του θέσεις», είπε η Ανγκέλικα Σβαλ-Ντούρεν, υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο κρατίδιο της Βόρειας ΡηνανίαςΒεστφαλίας μιλώντας για το νέο Γάλλο πρωθυπουργό. Ο 62άχρονος Ερό υποστήριξε τον Ολάντ από την αρχή της προσπάθειάς του για να λάβει το χρίσμα του υποψηφίου του Σοσιαλι-

▲ ▲

Ε.Ε., την Α. Μέρκελ, όταν ζήτησε την επαναδιαπραγμάτευση του Δημοσιονομικού Συμφώνου και εμφανίστηκε επιφυλακτικός για τα ευρωομόλογα. «Καλώς, ας εμπλουτίσουμε το Σύμφωνο, αλλά ξεχάστε την τροποποίησή του», ήταν η απάντηση της Μέρκελ. Θα καταφέρει ο Ολάντ να υποστηρίξει τη φήμη του γεφυροποιού εντός της Ε.Ε. ή θα αποδειχθεί σαν τη μύγα μες στο γάλα διαφοροποιούμενος από τους ηγέτες της Ε.Ε.; Η πρώτη πάντως επιλογή του, η τοποθέτηση του γερμανόφωνου Ζαν-Μαρκ Ερό στη θέση του πρωθυπουργού δείχνει την πρόθεσή του να διατηρήσει καλές τις σχέσεις ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία. «Θε-

Iούνιος 2012

crash 119

114_123_OLANT 26/3/14 6:59 μ.μ. Page 120

Τις αθλητικές του ικανότητες δοκίμασε ο Γάλλος Πρόεδρος. Στη φωτο διακρίνεται με τον ομοσπονδιακό προπονητή Bernard Laporte.

▲ ▲

στικού Κόμματος στις προεδρικές εκλογές. Τι άλλο συνδέει Ολάντ και Ερό; Ότι κάθονταν σε διπλανά έδρανα για 15 χρόνια στην Εθνοσυνέλευση αλλά και οι δυο τους δεν είχαν ποτέ καταλάβει υπουργικό θώκο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη συντριπτική πλειονότητα των νεοφώτιστων μελλών της γαλλικής κυβέρνησης, καθώς από τους 34 υπουργούς και υφυπουργούς μόνο τρεις έχουν διατελέσει υπουργοί. Πώς όμως ο Γάλλος Πρόεδρος προσδιορίζει το ρόλο της χώρας του στην Ε.Ε.; Ο Ολάντ σε σχέση με τον Σαρκοζί εμφανίζεται περισσότερο ευρωπαϊστής και κρατάει αποστάσεις ασφαλείας από τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Μάλιστα, 120 crash Iούνιος 2012

μία από τις πρώτες ανακοινώσεις του ήταν ότι μέχρι τα τέλη του 2012 (νωρίτερα δηλαδή από κάθε άλλη χώρα) θα έχει αποσύρει όλα τα γαλλικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν. Συνάμα εμφανίζεται αποφασισμένος να ασχοληθεί ουσιαστικά με τα εσωτερικά προβλήματα της Γαλλίας. Κι ενώ ο θηλυκός ισχυρός πόλος της Ε.Ε., η Άνγκελα Μέρκελ, προωθεί εντέχνως στους Ευρωπαίους εταίρους ότι οι Έλληνες είναι κλέφτες και άεργοι, ο αρσενικός πόλος, ο Φρανσουά Ολάντ, πιάστηκε στα… πράσα κατά την πρώτη του επίσκεψη στην Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 1971 ήρθε οδικώς με ένα βανάκι στην Ελλάδα για να κάνει διακοπές με φίλους. Κατά την περιπλάνησή της η

παρέα των νεαρών Γάλλων βρήκε ένα εγκαταλελειμμένο αυτοκίνητο, ίδιας μάρκας με το δικό της, και άρχισε να αφαιρεί τα ανταλλακτικά που τους έλειπαν. Σύσσωμη η ομάδα συνελήφθη από την αστυνομία και πέρασε μια βραδιά στο κρατητήριο. Σαράντα ένα χρόνια μετά πονοκέφαλος για τον Ολάντ αποτελούν τα οικονομικά δεσμά της Ελλάδας, δηλώνοντας όμως ότι η χώρα μας πρέπει να παραμείνει πάση θυσία στην Ευρωζώνη. «Η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει εντός της Ευρωζώνης και η ανάπτυξη οφείλει να καταστεί προτεραιότητα», δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος κατά την «επίσημη πρώτη» με τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στο Λευκό Οίκο.

Λίγες ώρες νωρίτερα, κατά τη συνάντησή που είχε με τη Γερμανίδα Καγκελάριο κ. Μέρκελ, ο Φρανσουά Ολάντ αναγνώρισε πως έχουν καταβληθεί προσπάθειες και από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από την ελληνική κυβέρνηση, τόνισε δε πως οι υπόλοιποι εταίροι πρέπει να επιτρέψουν στην Ελλάδα να βρει μια λύση. «Στις 17 Ιουνίου, κατά τη διάρκεια της νέας ψηφοφορίας από τον ελληνικό λαό, ελπίζω ότι θα εκφραστεί η επιθυμία της χώρας να παραμείνει στο ευρώ. Η η Ευρώπη είναι έτοιμη να ενισχύσει με αναπτυξιακά μέτρα την Ελλάδα, προκειμένου να δοθεί τέλος στην ύφεση και να επιστρέψει η ανάπτυξη, ωστόσο από την πλευρά

114_123_OLANT 26/3/14 6:59 μ.μ. Page 121

του έκανε προεκλογικό μποϊκοτάζ. Πίσω από έναν ισχυρό άντρα κρύβεται μια δυναμική γυναίκα, λέει ένα ρητό. Μόνο που στην περίπτωση του Ολάντ η σύντροφός του, Βαλερί Τριερβελέρ, ήταν εκείνη που τον ώθησε να αλλάξει το προφίλ του προκειμένου να ανέβει τα σκαλιά του Μεγάρου των Ηλυσίων. Έχασε 13 κιλά, άλλαξε «σκελετό» γυαλιών, έγινε περισσότερο μετρημένος στις δημόσιες εκδηλώσεις του και συνάμα πιο διεκδικητικός, έκοψε τα καλαμπούρια (καθώς είναι γνωστός για το χιούμορ του) και κυρίως χώρισε την πρώην σύντροφό του, Σεγκολέν Ρουαγιάλ. Το ειδύλλιο του Φρανσουά Ολάντ με τη δημοσιογράφο του

▲ ▲

της η Ελλάδα πρέπει να επιδείξει τη θέλησή της να τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Θα ήθελα η διάσταση της ανάπτυξης να γίνει πράξη και να μην παραμείνει στα λόγια», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ολάντ. Οι σχέσεις πάντως του Ολάντ με τη Μέρκελ έχουν περάσει μεταξύ σφύρας και άκμονος και προεκλογικά αμφότεροι έκαναν επίδειξη δύναμης. «Αντίπαλός μου είναι το κεφάλαιο… Δεν έχουμε ψηφίσει την κυρία Μέρκελ πρόεδρο της Ε.Ε. για να αποφασίζει ηγεμονικά για τις τύχες όλων», είχε πει προεκλογικά. Και η απάντηση ήρθε από την Άνγκελα Μέρκελ, γέννημα θρέμμα της Γερμανίας του Τείχους του Βερολίνου και του «Ψυχρού Πολέμου», όπου

Ο Ολάντ σε σχέση με τον Σαρκοζί εμφανίζεται περισσότερο Ευρωπαϊστής και κρατά αποστάσεις ασφαλείας από τα μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

114_123_OLANT 26/3/14 6:59 μ.μ. Page 122

Το καλό κρασί, η μπύρα, το junk food είναι η αδυναμία του Ολάντ όπως παραδέχθηκε και ενώπιον του Αμερικανού Προέδρου Μπαρακ Ομπάμα.

Οι σχέσεις του Ολάντ με την Μέρκελ έχουν περάσει μεταξύ σφύρας και άκμονος και προεκλογικά αμφότεροι έκαναν επίδειξη δύναμης.

▲ ▲

«Paris Match» Bαλερί Τριερβελέρ ξεκίνησε το 2006. Το ένοχο μυστικό του ζευγαριού έμεινε καλά κρυμμένο από τα φώτα της δημοσιότητας, καθώς η τότε σύντροφός του Σεγκολέν Ρουαγιάλ διεκδικούσε τη γαλλική Προεδρία. Φρανσουά και Σεγκολέν είχαν ενώσει τη ζωή τους με σύμφωνο συμβίωσης και τα 26 χρόνια που ήταν ζευγάρι απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Τομά (1984), την Κλεμάνς (1986), τον Ζιλιέν (1987) και τη Φλόρα (1992). Ο Ολάντ ανακοίνωσε το χωρισμό τους το 2007 την Κυριακή του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, όπου η Σεγκολέν έχασε από τον Σαρκοζί. Το 2010 ανακοινώνει επισήμως τη σχέση του με τη Γαλλίδα δημοσιογράφο. «Στον έρωτα και στα κορίτσια, όπως και στα αγγλικά, είμαι μάλλον στην κατηγορία των μετρίων», δηλώνει χαριτολογώντας ο Ολάντ. Δυναμική, πλούσια και εντυπωσιακά όμορφη, η σύντροφος του Ολάντ, Βαλερί, δεν υστερεί σε τίποτα της Σεγκολέν, αφού έχει και παχυλό μισθό και εισοδήματα που αγγίζουν ετησίως τα 3 εκατ. ευρώ και φουσκωμένους τραπεζικούς λογαριασμούς «προίκα» από την οικογένειά της. O παππούς της 122 crash Iούνιος 2012

ίδρυσε την τράπεζα Credit de l Ouest (CIC Ouest), που μέχρι σήμερα κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο. Η Βαλερί, εκτός από την έντυπη δημοσιογραφία, έχει «βαριά χαρτιά» και στον ηλεκτρονικό Τύπο, που δεν είναι τίποτα άλλο από μετοχές του τηλεοπτικού καναλιού Direct 8. Η ίδια πάντως δηλώνει εργαζόμενη μητέρα που πρέπει να θρέψει τα τρία της παιδιά, τα οποία απέκτησε από προηγούμενο γάμο της. «Δεν θέλω να ζουν από το μισθό του Φρανσουά ή από τα χρήματα του κράτους», είπε χαρακτηριστικά. Η Τριερβελέρ είναι σήμερα η πρώτη – ανύπαντρη– κυρία της Γαλλίας, γεγονός όμως που δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα στις δημόσιες εμφανίσεις της στο πλευρό του Γάλλου Προέδρου (ούτε καν στην επίσημη πρώτη τους στο Ηλύσια Πεδία). Ποιος είναι όμως ο Φρανσουά Ολάντ; Γεννήθηκε στη βορειοδυτική πόλη Ρουέν στις 12 Αυγούστου του 1954 και ήταν ο μικρότερος γιος του Ζορζ Γκουστάβ Ολάντ και της Νικόλ Φρεντερίκ Μαργκερίτ Τριμπέρ. Από τον πατέρα του δεν υιοθέτησε τις ακροδεξιές πολιτικές πεποιθήσεις, αλλά το μικρόβιο της πολιτικής, καθώς το 1959 και το 1965 ο αυταρχικός γιατρός δοκίμασε ατυχώς να κατέβει

υποψήφιος στις δημοτικές εκλογές της Ρουέν. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Μπουά-Γκιγιόμ, όμως ο πατέρας του πούλησε την κλινική του, τα διαμερίσματά στο Κλο ντι Αμέλ, την οικία του Μπουά-Γκιγιόμ και μετακόμισε με την οικογένειά του στο Νεϊγίσιρ-Σεν, το προάστιο του Παρισιού που ζει η γαλλική ελίτ. Σπούδασε Νομική κι έπειτα από εξετάσεις εισήχθη στη σχολή δημόσιας διοίκησης ENA (Ecole Nationale d’ Administration της γαλλικής ελίτ), όπου άρχισε να εκδηλώνει τις πολιτικές του φιλοδοξίες. Φοιτητής της Νομικής αρραβωνιάζεται με την Ντομινίκ Ρομπέρ, την ανιψιά του Λουί Μεξαντό, βουλευτή του Καλβαντός και στενού φίλου του Φρανσουά Μιτεράν. Η γνωριμία με τον Μιτεράν έρχεται σύντομα, όπως και η ένταξή του στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Τέλη της δεκαετίας του ’70 σε μια βραδιά με τους σπουδαστές στην ΕΝΑ γνώρισε τη Σεγκολέν. Το 1976 απαλλάχθηκε από τη στρατιωτική θητεία εξαιτίας της μυωπίας αλλά κατάφερε να ακυρώσει την απόφαση αυτή. Επί είκοσι χρόνια ήταν μέλος της Εθνοσυνέλευσης στην εκλογική περιφέρεια Κορέζ και δήμαρχος της περιφερειακής πρωτεύουσας Τιλ (2001-2008). Το 1997 ο Ολάντ διαδέ-

χτηκε τον Λιονέλ Ζοσπέν στην ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος ως πρώτος γραμματέας, θέση την οποία κατέχει επί 11 χρόνια. Η συντριβή της συζύγου του από τον Σαρκοζί του κόστισε την ηγεσία των σοσιαλιστών, την οποία αναγκάστηκε να παραδώσει. Και η ειρωνεία; Η Σεγκολέν είχε καταποντίσει στις εσωκομματικές εκλογές την υποψηφιότητα του Ολάντ για το προεδρικό χρίσμα. Παρ’ όλα αυτά, την υποστήριξε με σθένος στη διεκδίκηση της γαλλικής Προεδρίας. Το πλήρωμα του χρόνου για τον Ολάντ ήρθε αναπάντεχα το 2011, όταν συνελήφθη για σεξουαλικό σκάνδαλο ο σοσιαλιστής εν δυνάμει διεκδικητής της γαλλικής Προεδρίας Ντομινίκ Στρος Καν κι έτσι φάνηκε η μοναδική σανίδα σωτηρίας του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η νέα ευρωπαϊκή πολιτική που οραματίζεται ο Ολάντ φαντάζει σε αρκετούς ουτοπία, κυρίως λόγω της οικονομίας αρκετών κρατών-μελών της Ε.Ε. που βρίσκεται στο κόκκινο αλλά και του γεγονότος ότι στις πρόσφατες γαλλικές εκλογές νικητής δεν ήταν μόνο ο Ολάντ αλλά και τα δύο πολιτικά άκρα, της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς, που κέρδισαν το 18% και το 14% των ψήφων αντίστοιχα.

114_123_OLANT 26/3/14 6:59 μ.μ. Page 123

124_129_KANTAFI 26/3/14 7:07 μ.μ. Page 124

Το μνημόνιο των 220 δισ. και το deal με το νερό

Ο μάγειρας του Μουαμάρ, Μιόντραγκ Τζόρτζεβιτς, υποστήριξε σε εκπομπή της σερβικής TV: «Ο Λίβυος ηγέτης το 2005 έδωσε 20 εκατ. δολάρια στον πρώην Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου»

τι «εδενε» για 4 δεκαετίες

τους ΠαΠανδρεου με τον Κανταφι Του Π. Κερτεζίτη

124 crash Ιούνιος 2012

124_129_KANTAFI 26/3/14 7:08 μ.μ. Page 125

ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΣΟΚ

Απόρρητες εκθέσεις Αμερικανών αξιωματούχων το 1989 καταγράφουν τις στενές σχέσεις των κυβερνήσεων Ανδρέα με τον δικτάτορα και την οικονομική στήριξη της Λιβύης στο ΠΑΣΟΚ

Η

ων Αθηναίων». Αυτή ήταν η διαπίστωση του Ανδρέα Παπανδρέου μετά την πρώτη επίσκεψή του στη Λιβύη, το 1977. «Δεν νομίζω ότι μπορεί να θεωρείται σοσιαλιστής. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι όπως ο Θεμιστοκλής, ο οποίος, αφού έσωσε την πόλη-κράτος της Αθήνας από τους Πέρσες, αυτομόλησε στον εχθρό… Η εχθρότητα

που έχει εναντίον της Αμερικής και του ΝΑΤΟ είναι θεμελιώδης. Το όραμά του είναι για μια Ελλάδα αδέσμευτη, ουδέτερη, που θα μπορεί να ζει με τις δικές της δυνατότητες και με τα πετροδολάρια του Καντάφι», έγραφε το 1978, όπως προκύπτει από τα αρχεία του Foreign Office, ο Bρετανός τότε πρεσβευτής στην Αθήνα σερ Μπρουκς Ρίτσαρντς.

▲ ▲

ταν το 1984 όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου εναγκαλιζόταν θερμά τον «Πατριάρχη» της λιβυκής επανάστασης Μουαμάρ Καντάφι στην τέντα του, προκαλώντας την κριτική της Δύσης. «Δεν είναι στρατιωτική δικτατορία. Το αντίθετο μάλιστα. Πρόκειται για μια διακυβέρνηση στα πρότυπα του δήμου των αρχαί-

Ιούνιος 2012

crash 125

124_129_KANTAFI 26/3/14 7:08 μ.μ. Page 126

crash

ΘΕΜΑ

Μίκης Θεοδωράκης: Είχε πάρει λεφτά ο Ανδρέας

”

▲ ▲

Η πρώτη επίσημη επίσκεψη του Ανδρέα στη Λιβύη έγινε στις 23 Σεπτεμβρίου του 1984. «Σας εξετάσαμε, σας δοκιμάσαμε, σας εμπιστευόμαστε», του είπε κατά την υποδοχή του ο πρωθυπουργός Τζαλούντ και τον οδήγησε στη σκηνή του Καντάφι. Ο Παπανδρέου του χάρισε μια αρχαία λήκυθο με την αφιέρωση: «Στο μεγάλο ηγέτη και ελευθερωτή, στη μεγάλη φυσιογνωμία της δύσκολης εποχής μας, με θερμούς αγωνιστικούς χαιρετισμούς». Ο Καντάφι ανταπέδωσε με το διάσημο «Πράσινο Βιβλίο», όπου ανέλυε το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας των μαζών. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, ο Ανδρέας είχε δηλώσει ότι ταυτιζόταν με τη Λιβύη στο θέμα της απαλλαγής της Μεσογείου από ξένους στόλους και βάσεις, γεγονός που είχε προκαλέσει την αντίδραση των Αμερικανών. Ακολούθησε η Συμφωνία της Ελούντας, το Νοέμβριο του 1984, όταν η Ελλάδα έπαιξε το ρόλο του διαιτητή στη διένεξη Γαλλίας και Λιβύης, οι οποίες υποστήριζαν αντιμαχόμενες δυνάμεις στο Τσαντ. Η συμβιβαστική λύση βρέθηκε στη συνάντηση Παπανδρέου, Μιτεράν και Καντάφι στην Κρήτη. Όταν οι δημοσιογράφοι ρώτησαν το Γάλλο Πρόεδρο πώς πήγε η συνάντηση, εκείνος απάντησε: «Ζήτω η Ελλάς». Αρκετά χρόνια μετά και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 2010, ο γιος του Ανδρέα και πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου συναντιόταν 126 crash Ιούνιος 2012

και αυτός με τη σειρά του με τον Καντάφι στην τέντα του Λίβυου ηγέτη. Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο είχαν στηθεί τρεις ροτόντες διακοσμημένες με γαλλική φινέτσα. Εκεί ο Πρόεδρος Καντάφι παρέθεσε το επίσημο γεύμα στον κ. Παπανδρέου και στους Χ. Παμπούκη, Γ. Πεταλωτή και Δ. Δρούτσα που τον συνόδευαν. Ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε φέρει μαζί του μια μεγάλη φωτογραφία από τη συνάντηση στην Ελούντα, με τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Φρανσουά Μιτεράν και τον Μουαμάρ Καντάφι, και ζήτησε αυτόγραφο. Ο Πρόεδρος της Λιβύης έγραψε «με εκτίμηση» στα αραβικά, ενδιαφέρθηκε για την υγεία της Μαργαρίτας Παπανδρέου και άρχισε να διηγείται ιστορίες από εκείνη την εποχή. Στο γεύμα οι δύο ηγέτες κάθισαν μόνοι τους στη μία ροτόντα και συζήτησαν όλα τα πολιτικά θέματα: Μεσανατολικό, Κυπριακό, σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας, οικονομική κρίση. «Θέλω να βοηθήσω με κάθε τρόπο την Ελλάδα», είπε ο κ. Καντάφι μέσω του βαθύφωνου μεταφραστή του. Και οι δύο συναντήσεις είχαν μια κοινή συνισταμένη: παρά το γεγονός ότι και οι δύο Παπανδρέου υπέγραψαν μνημόνια οικονομικής συνεργασίας, κανένα εκ των δύο δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Αντίθετα, οι φήμες και οι πληροφορίες ήθελαν αντί για τα κρατικά ταμεία, να γεμίζουν τα ταμεία του ΠΑΣΟΚ και των Παπανδρέου, χωρίς ωστόσο κάτι να αποδεικνύεται στην πράξη.

Απόρρητες εκθέσεις που συνέταξαν Αμερικανοί αξιωματούχοι το 1989 καταγράφουν στενές σχέσεις μεταξύ των κυβερνήσεων του Ανδρέα Παπανδρέου και του Καντάφι, καθώς και οικονομική στήριξη της Λιβύης στις προεκλογικές εκστρατείες του ΠΑΣΟΚ. Έφταναν μάλιστα στο σημείο να πουν ότι «στην πραγματικότητα η εκλογική νίκη του Παπανδρέου το 1981 ήταν εν μέρει υπογεγραμμένη από τον Kαντάφι». Τα σχετικά έγγραφα αυτά είχε φέρει στη δημοσιότητα η βουλευτής του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλλη, τον Ιούνιο του 2001, όταν η Βουλή συζητούσε το νέο αντιτρομοκρατικό νόμο, βάσει του οποίου κατόπιν εξαρθρώθηκαν τμήματα της 17Ν και του ΕΛΑ και καταδικάστηκαν μέλη τους. Τα έγγραφα φέρονται να διέρρευσαν από την Αμερικανική Πρεσβεία στην Aθήνα και ο συντάκτης τους, που κατά πληροφορίες ήταν ανώτατος διπλωμάτης, επρόκειτο τότε να αναλάβει σημαντικά καθήκοντα στην Eλλάδα. Εκτός των αναφορών στην τρομοκρατία, ο συντάκτης των εκθέσεων είναι κατηγορηματικός για τις σχέσεις ΠΑΣΟΚ με Καντάφι και ιδιαίτερα για την οικονομική στήριξη που παρείχε ο Λίβυος «ηγέτης» στο συγκεκριμένο κόμμα. Ειδικότερα αναφέρει: «Στην πραγματικότητα η εκλογική νίκη του Παπανδρέου το 1981 ήταν εν μέρει υπογεγραμμένη από τον Kαντάφι, ο οποίος κρυφά μετέφερε κατ’ εκτίμηση 4 εκατ.

124_129_KANTAFI 26/3/14 7:09 μ.μ. Page 127

Τζορτζ Χάλακ: Η «σταθερή» της οικογένειας στις… μπίζνες κή κυβέρνηση. Πάντως, τονίζουν με έμφαση ότι πλέον η Ελλάδα έχει υποχωρήσει από προνομιακός εταίρος του Καντάφι και ότι τη θέση αυτή έχει καταλάβει η Τουρκία, στην οποία γίνεται μεγάλης έκτασης ξέπλυμα χρήματος και γενικότερα υπάρχουν τεράστιες οικονομικές δοσοληψίες μαζί της. Μετά το ξέσπασμα των συγκρούσεων στη Λιβύη το 2011 τα Ηνωμένα Έθνη είχαν εντοπίσει και παγώσει πόρους που πιστεύεται ότι βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του Καντάφι ή των συνεργατών του, όπως είχαν δηλώσει αξιωματούχοι των ΗΠΑ τότε. Το Μάρτιο του 2012, μάλιστα, η λιβυκή κυβέρνηση διεκδίκησε εκ νέου μια έπαυλη στο Λονδίνο, αξίας 10 εκατ. λιρών, από το γιο του Καντάφι, Σαάντι, αφού ένα βρετανικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι είχε αγοραστεί με διασπαθισμένα χρήματα από τους κρατικούς πόρους της Λιβύης. Το ίδιο είχε δεσμευτεί να κάνει και η κυβέρνηση Παπανδρέου, δίνοντας εντολή στις ελληνικές τράπεζες, σε συνεργασία με τις ελληνικές ελεγκτικές αρχές, να ελέγξουν εάν υπάρχουν και πού περιουσιακά στοιχεία του Λίβυου δικτάτορα στην Ελλάδα με σκοπό να τα δεσμεύσουν. Δεν είναι η πρώτη φορά ωστόσο που ζητούνταν από την Ελλάδα να δεσμεύσει τα περιουσιακά στοιχεία του Καντάφι. Το 1993, όπως αποκαλύπτει δημοσίευμα της εφημερίδας «The Inde-

”

pendent», οι Αμερικανοί, αλλά και οι Βρετανοί ζήτησαν από την τότε κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη να μπλοκάρει τους τραπεζικούς λογαριασμούς του Καντάφι, που πολλοί πίστευαν ότι διατηρούσε στην Ελληνοαραβική Τράπεζα (ΑΗΒ). Αφορμή στάθηκε η τρομοκρατική επίθεση που έγινε σε αεροσκάφος της Pan Am στο Λόκερμπι, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 270 άτομα. Ούτε στη μία, αλλά ούτε και στην άλλη περίπτωση καταφέραμε ποτέ να μάθουμε την αλήθεια για την πορεία των ερευνών από το υπουργείο Εξωτερικών.

Η καταγγελία του μάγειρα του Καντάφι

Μ

ια μαρτυρία, ωστόσο, που έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία ήταν αυτή του προσωπικού μάγειρα του Μουαμάρ Καντάφι, Μιόντραγκ Τζόρτζεβιτς. Σε μια συνέντευξη όπου κλήθηκε να αφηγηθεί τη ζωή του πρώην Λίβυου ηγέτη σε εκπομπή της σερβικής τηλεόρασης ο μάγειρας δέχτηκε ερώτηση από το δημοσιογράφο για το αν ο Καντάφι κατά καιρούς έχει βοηθήσει ευρωπαϊκές χώρες, για να έρθει η απάντηση-βόμβα: «Ο Καντάφι το 2005 έδωσε 20 εκατομμύρια δολάρια στο πρώην Έλληνα πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, προκειμένου αυτός να κατασκευάσει τουριστικό θέρετρο στη Βεγ-

▲ ▲

δολ. μέσω μιας μεγάλης ελληνικής τράπεζας για τη χρηματοδότηση της εκστρατείας (σ.σ.: εννοεί του ΠAΣOK). Σήμερα (σ.σ.: Η έκθεση συντάχθηκε το 1989) η υποστήριξη του Kαντάφι προς το ΠAΣOK έχει φτάσει τα 20 εκατ. δολ.». Όσα υποστηρίζουν οι Αμερικανοί στις εκθέσεις τους για τις σχέσεις Καντάφι - ΠΑΣΟΚ ωχριούν μπροστά σε όσα λένε οι αντικαθεστωτικοί στη Βεγγάζη. Στελέχη τους μιλούν για σταθερές χρηματοδοτήσεις του κόμματος όχι μόνο κατά τις προεκλογικές περιόδους, αλλά και γενικότερα. Επίσης, ισχυρίζονται ότι μέσω της Ελλάδας γινόταν συστηματικό ξέπλυμα λιβυκού χρήματος, ενώ σημαντική βάση δραστηριοτήτων ήταν η χώρα μας κατά την περίοδο του εμπάργκο που εφάρμοσε η Δύση στη Λιβύη για την τρομοκρατική ενέργεια-αεροπορική τραγωδία στο Λόκερμπι της Σκοτίας (21 Δεκεμβρίου 1988, 270 νεκροί από έκρηξη βόμβας που αποδόθηκε στον Καντάφι). Όλα αυτά γίνονταν, επιμένουν, μέσω νόμιμων εταιρειών που είχε στήσει η Λιβύη στην Ελλάδα και τραπεζών. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι στις δραστηριότητες αυτές σημαντικό ρόλο έχουν παίξει μέλη της Λιβυκής Πρεσβείας στην Αθήνα. Σημειώνουν δε ότι ακόμα και αυτή την περίοδο του πολέμου στη Λιβύη, κάποια μέλη της εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις επαφές του καθεστώτος Καντάφι με την ελληνι-

Ιούνιος 2012

crash 127

124_129_KANTAFI 26/3/14 7:09 μ.μ. Page 128

crash

ΘΕΜΑ

Η επίσκεψη ΓΑΠ στη σκηνή του Μουαμάρ και το αυτόγραφο πάνω στην παλιά φωτογραφία από την «ιστορική» συνάντηση της Ελούντας ▲ ▲

γάζη». Για ποιο λόγο λοιπόν και με ποια ανταλλάγματα ο Καντάφι έδωσε το τεράστιο ποσό των 20 εκατομμυρίων δολαρίων στον Γιώργο Παπανδρέου και πού επενδύθηκαν τα συγκεκριμένα χρήματα δεν μάθαμε ποτέ. Κανείς μάλιστα και παρά το θόρυβο δεν διέψευσε την είδηση, που έκανε το γύρο του Διαδικτύου. Στην ίδια εκπομπή μάλιστα ο μάγειρας ανέφερε πως ο Μουαμάρ Καντάφι βοήθησε οικονομικά τόσο τον Νικολά Σαρκοζί κατά την προεκλογική του εκστρατεία όσο και τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Δεν είναι όμως ο μόνος που έκανε αυτή τη δήλωση.

Μίκης Θεοδωράκης: «Είχε πάρει λεφτά ο Ανδρέας»

Ο

μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, παρουσιάζοντας στην Κρήτη τις θέσεις της κίνησης πολιτών «Σπίθα», ζήτησε να κλείσει η βάση της Σούδας, κι εκεί άρχισε να εξιστορεί τη συζήτηση που είχε κάνει με τον Καντάφι στη Λιβύη, όταν τον είχε καλέσει για να του αναθέσει, όπως του είχε πει, κάποια επαναστατική αποστολή. Κι εκεί όμως ακολούθησε μια είδηση-βόμβα. Ο Μίκης Θεοδωράκης αποκάλυψε ότι μέσα από τη συζήτηση έμαθε πληροφορίες για τα μεγάλα ποσά τα οποία είχε προσφέρει ο Καντάφι στον Ανδρέα Παπανδρέου και την υπόσχεση ότι θα διώξει τις βάσεις των Αμερικανών στη Σούδα έξι μήνες αφού γίνει πρωθυπουργός. Κάτι που βέβαια δεν συνέβη ποτέ…

Τζορτζ Χάλακ: Η «σταθερή» της οικογένειας στις… μπίζνες

Ε

νας από τους πιο στενούς φίλους των Παπανδρέου και ο άνθρωπος που φαίνεται ότι αποτέλεσε το συνδετικό κρίκο με τον πρώην Λίβυο ηγέτη ήταν ήδη από την εποχή της «Αλλαγής» ο γνωστός Ελληνολιβανέζος Τζορτζ Χάλακ, ο άνθρωπος που πριν από χρόνια είχε εμφανιστεί σε ένα συνέδριο του ΠΑΣΟΚ ως Γιώργος Χαλάκης, προκαλώντας ποικίλα σχόλια και αντιδράσεις. Ο Χάλακ ήταν στενός προσωπικός φίλος του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου και ένας από 128 crash Ιούνιος 2012

τους εμπλεκόμενους, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, στην περίφημη «αγορά του αιώνα» το 1985. Οι σχέσεις του με την οικογένεια και τον Ανδρέα προσωπικά ήταν τόσο στενές, που προσφέρθηκε να δώσει λύση για το φίλο του, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με την ανέγερση της περίφημης «ροζ βίλας». Προκειμένου να καλυφθούν τα κενά του «πόθεν έσχες» του Ανδρέα, ορισμένοι φίλοι προσφέρθηκαν να κλείσουν το θέμα δηλώνοντας ότι η αγορά του οικοπέδου για το «κωλόσπιτο» (σύμφωνα με τον αείμνηστο Βαγγέλη Γιαννόπουλο) έγινε με δάνειο από το σημερινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, από τον Γιώργο Κατσιφάρα και από τον Τζορτζ Χάλακ, ο οποίος φέρεται να πλήρωσε αυτή τη φιλία με 65 εκατομμύρια δραχμές. Ο Ελληνολιβανέζος επιχειρηματίας υπήρξε και αυτός στενός φίλος του συνταγματάρχη Καντάφι, γεγονός που δεν ξέχασε ακόμα και όταν μαινόταν ο εμφύλιος στη Λιβύη και το καθεστώς διένυε τις τελευταίες μέρες του. Σύμφωνα με τις πληροφορίες και τα δημοσιεύματα της εποχής, ο Μουαμάρ Καντάφι είχε στείλει στην Αθήνα έναν πλέον έμπιστο συνεργάτη του, ο οποίος συναντήθηκε σε σουίτα του ξενοδοχείου «Κάραβελ» για τρεις ολόκληρες ώρες με τον Τζορτζ Χάλακ. Η συνάντηση αυτή έγινε δέκα ημέρες πριν από τη διεξαχθείσα συνάντηση του κ. Παπανδρέου με τον εκτελούντα χρέη υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης, υφυπουργό Αμπντελατί Ομπεϊντί, όπου και επιχειρήθηκε να βρεθεί τρόπος για την απομάκρυνση του Λίβυου ηγέ-

Μιόντραγκ Τζόρτζεβιτς: Ο Καντάφι το 2005 έδωσε λεφτά στον Γιώργο Παπανδρέου, προκειμένου αυτός να κατασκευάσει τουριστικό θέρετρο στη Βεγγάζη

”

τη, χωρίς αποτέλεσμα. Ο κ. Χάλακ, μεσάζων σε μεγάλες δουλειές –από οπλικά μέχρι ναυπηγεία και ακίνητα– αποτελεί «σταθερή αξία» για την οικογένεια Παπανδρέου, ενώ δεν διστάζει σε κάθε ευκαιρία να δείχνει την αφοσίωσή του, φτάνοντας σε σημείο να κάνει και τον οδηγό της Μαργαρίτας Παπανδρέου, ακολουθώντας το δρομολόγιο Αθήνα - Κόρινθος, για να μεταφέρει τη μητέρα του πρώην πρωθυπουργού από το πρι-

124_129_KANTAFI 26/3/14 7:09 μ.μ. Page 129

Ισκαντάρ Σάφα, Λιβανέζο επιχειρηματία γνωστό και από την υπόθεση των Γάλλων ομήρων που είχε απαγάγει η Χεζμπολά, καθώς, σύμφωνα με τις γαλλικές εφημερίδες, ήταν αυτός που είχε πληρώσει τα λύτρα για την απελευθέρωσή τους. Ο Ισκαντάρ Σάφα πήρε τα ναυπηγεία, καθώς ο Χάλακ φέρεται να του είχε υποσχεθεί μεγάλες δουλειές με τη ναυπήγηση φρεγατών για το Πολεμικό Ναυτικό. Το deal κατέρρευσε μαζί με το στενό του φίλο, Γιώργο Παπανδρέου. Σύμφωνα με τα όσα είχε αποκαλύψει το «Crash» σε προηγούμενο τεύχος του, ο Τζορτζ Χάλακ ήταν εκ των εμπνευστών του deal στο Ελληνικό, ενώ οι φήμες τον ήθελαν πίσω από ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο για μια διακρατική συμφωνία Ελλάδας - Λιβύης, όπου η ΕΥΔΑΠ θα αναλάμβανε το λιβυκό φορέα ύδρευσης, το «Ελ. Βενιζέλος» το αεροδρόμιο της Τρίπολης και άλλα projects.

Το μνημόνιο των 220 δισ. και το deal με το νερό βέ εστιατόριο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, όπου γευματίζει συνήθως, στο εξοχικό της. Αν και ο κύριος Χάλακ δυσανασχετεί όταν γράφεται για τον ίδιο ότι ασχολείται με το εμπόριο όπλων, με την άνοδο του Γ. Παπανδρέου στην εξουσία το όνομά του ήρθε πάλι στην επικαιρότητα, καθώς δραστηριοποιήθηκε σε διάφορα επιχειρηματικά projects. Θεωρείται ως ο άνθρωπος που έκλεισε το deal για τη μεταβίβαση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά στον

Τ

ον Ιούνιο του 2010 ο Γιώργος Παπανδρέου άφηνε την «πολιορκημένη» από την Τρόικα Αθήνα για να συναντηθεί και αυτός με τη σειρά του με τον Μουαμάρ Καντάφι σε ένα ιδιαίτερα θερμό τετ-α-τετ, που, όπως ορίζει η παράδοση, έγινε στην τέντα του Λίβυου ηγέτη. Αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης ήταν η υπογραφή από τον υπουργό Επικρατείας Χάρη Παμπούκη ενός μνημονίου συνεργασίας με το Λίβυο ομόλογό του, στους τομείς τουρισμού, υγείας, πολιτισμού και επιχειρήσεων.

Ο Λίβυος ηγέτης σε δηλώσεις του προς τον Τύπο έκανε λόγο για πρόγραμμα ανάπτυξης ύψους 220 δισ. δολαρίων και προσκάλεσε τους Έλληνες επιχειρηματίες να επενδύσουν στη Λιβύη. Ανάμεσά τους και ο διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο ΕΥΔΑΠ, Νίκος Μπάρδης, ένα στέλεχος με εμπειρία 21 και πλέον ετών στη Veolia, τη μετενσάρκωση του γαλλοαμερικανικού κολοσσού εκμετάλλευσης υδάτινων πόρων VIVENDI, της εταιρείας που –όλως τυχαίως– εδώ και χρόνια... φλερτάρει με την εξαγορά της ΕΥΔΑΠ. Οι πληροφορίες λένε ότι και σε αυτή την περίπτωση οι σχέσεις της οικογένειας Παπανδρέου φαίνεται ότι έπαιξαν το ρόλο τους. Και αυτό διότι ο κ. Μπάρδης φέρεται να τοποθετήθηκε στην ΕΥΔΑΠ έπειτα από «σύσταση» του αδερφού του πρώην πρωθυπουργού, Νίκου Παπανδρέου. Από την πρώτη κιόλας στιγμή που ανέλαβε το management της ΕΥΔΑΠ, ο κ. Μπάρδης μετέτρεψε το project της Λιβύης σε στρατηγικό σχέδιο για την εταιρεία. Προκειμένου, μάλιστα, να αναδείξει το deal, οργάνωσε στο «King George» ημερίδα με τη συμμετοχή επενδυτικών κεφαλαίων από τη Λιβύη για κοινές επενδύσεις στον τομέα των στερεών απορριμμάτων και των υδατικών πόρων. Ήταν μάλιστα τόσο βέβαιος, που παρουσίαζε ως σχεδόν κλεισμένη τη συμφωνία με τους Λίβυους, όχι μόνο σε μέλη του Δ.Σ. αλλά και ευρύτερα σε ελληνικές εταιρείες, ενώ οργάνωσε και αποστολή στη Λιβύη όπου διακήρυττε μάλιστα την προσδοκώμενη ανάληψη της διαχείρισης της εταιρείας υδάτων της Τρίπολης.

Τα σικ στέκια και τα πριβέ γεύματα

Δ

εν είναι τυχαίο, λένε κάποιοι, ότι ο Τζορτζ Χάλακ –Γιώργος για κάποιους– είναι πάντα παρών όταν πρόκειται για δουλειές μεταξύ της κυβέρνησης και χωρών της Μέσης Ανατολής. Αν υπερηφανεύεται για κάποια πράγματα ο κ. Χάλακ, αυτά είναι, πρώτον, η ελληνική του καταγωγή, την οποία φροντίζει πολύ συχνά να αναφέρει, τονίζοντας ότι ο πατέρας του, που πέθανε το 1986 στην Αθήνα, υπηρέτησε ως έξαρχος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων από το 1940 μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Το δεύτερο είναι οι διασυνδέσεις του με ηγέτες από όλο τον κόσμο, τις οποίες, όπως λέει ο ίδιος, έχει αξιοποιήσει για το καλό της Ελλάδας, που είναι η πατρίδα του. Του αρέσει να δειπνεί σε σικ στέκια της Αθήνας και των βορείων προαστίων, ενώ διατηρεί ακόμα φιλικές σχέσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια. Παρ’ όλη την αγάπη του για τη χώρα μας, δεν είχε ποτέ –όπως είχε αναφέρει σε μία από τις σπάνιες δηλώσεις του– καμία επιχειρηματική ασχολία, ούτε κανένα όφελος από οποιαδήποτε επιχείρηση στην Ελλάδα, παρά τις ισχυρές γνωριμίες του με μέλη της οικογένειας Παπανδρέου. Μάλλον, όπως επισημαίνουν κάποιοι, πρέπει να είναι ο μόνος που το έκανε… Ιούνιος 2012

crash 129

130_135_LEONTARITHS 26/3/14 7:12 μ.μ. Page 130

crash

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο μήνας Μάιος είναι «γουρλής» για την Αριστερά!

Σ

τις εκλογές της 11ης Μαΐου 1958 η ΕΔΑ κατόρθωσε για πρώτη φορά στην ιστορία του τόπου μας να γίνει αξιωματική αντιπολίτευση. Ύστερα από 54 χρόνια, πάνω δηλαδή από μισό αιώνα, το «θαύμα» επαναλήφθηκε στις 6 Μαΐου του 2012, με τον ΣΥΡΙΖΑ να έρχεται δεύτερο κόμμα, προκαλώντας την ίδια έκπληξη, όπως και το 1958. Στις εκλογές του Μαΐου του 2012 συζητήθηκε ευρύτατα η «αποστασία» από το Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό των Γεωργιάδη, Βορίδη, οι οποίοι μεταπήδησαν στη Νέα Δημοκρατία. Το 1958 «αποστασία» τριών βασικών στελεχών της κυβέρνησης της ΕΡΕ προκάλεσε τις εκλογές του έτους εκείνου. Οι Γεώργιος Ράλλης, Παναγής Παπαληγούρας και Ανδρέας Αποστολίδης διαφώνησαν με τον πρωθυπουργό Κωνσταν130 crash Ιούνιος 2012

τίνο Καραμανλή για το θέμα του εκλογικού νόμου, έφυγαν από την ΕΡΕ, αλλά ο Καραμανλής αρνήθηκε να δεχθεί στήριξη στη Βουλή από άλλες πολιτικές δυνάμεις και κατέβηκε στις κάλπες. Ο Γεώργιος Ράλλης θυμόταν τα παρασκήνια εκείνης της εποχής: «Κάποια μέρα με κάλεσε ξαφνικά ο Καραμανλής και μου είπε ότι έπρεπε να αλλάξουμε τον εκλογικό νόμο, γιατί είχε διαβληθεί, όπως παρατήρησε. “Τι γνώμη έχεις;” με ρώτησε. “Θα το συζητήσω με τον Βενιζέλο”, απάντησα, “και θα σας ενημερώσω”. Πράγματι, συζήτησα με τον Βενιζέλο και του πρότεινα ως κατάλληλο το νόμο των συγγενών κομμάτων, που είχε εφαρμοστεί στη Γαλλία,

130_135_LEONTARITHS 26/3/14 7:13 μ.μ. Page 131

Γράφει ο Γιώργος Α. Λεονταρίτης

▲ ▲

αλλά έβλεπα τον Βενιζέλο πολύ επιφυλακτικό μαζί μου στις συζητήσεις. Δεν καταλάβαινα γιατί. Εκ των υστέρων διεπίστωσα ότι την ίδια εποχή ο Δημήτριος Μακρής, τότε υπουργός Εσωτερικών, προχωρούσε σε συζητήσεις του εκλογικού νόμου με το κόμμα των Φιλελευθέρων και ιδιαίτερα με τον Γ. Παπανδρέου, εν γνώσει του Βενιζέλου. Ο Καραμανλής, θέλοντας να έχει περισσότερες για κάποιο θέμα, συνήθιζε να αναθέτει τη μελέτη του σε δύο και τρεις ανθρώπους. Αυτό, όμως, δεν είναι πάντοτε αποτελεσματικό και μερικές φορές οδηγεί σε παρενέργειες και άλλα επακόλουθα, όπως συνέβη τότε. Στις 28 Φεβρουαρίου 1958 συνήλθε το Υπουργικό Συμβούλιο.

130_135_LEONTARITHS 26/3/14 7:14 μ.μ. Page 132

crash

ΙΣΤΟΡΙΑ

▲ ▲

Είχα την εντύπωση ότι ο πρωθυπουργός μας καλούσε για πανηγυρισμό της διετίας της κυβερνήσεως (γιατί πολύ πρόσφατα είχε συγκληθεί Υπουργικό Συμβούλιο), με την ευκαιρία της συμπληρώσεως δύο χρόνων από το σχηματισμό της. Με την έναρξη της συνεδριάσεως, ο Καραμανλής κάλεσε τον Μακρή να εισηγηθεί τον εκλογικό νόμο, στον οποίο είχαν καταλήξει με τη σύμφωνη γνώμη των Φιλελευθέρων. Έπεσα από τα σύννεφα. Καθώς άκουγα τις διατάξεις του σχεδίου εκείνου του εκλογικού συστήματος, είπα: “Κύριε πρόεδρε, έχω αντιρρήσεις”. Ο Καραμανλής τότε…» Ο Καραμανλής στράφηκε προς το μέρος του και ρώτησε εκνευρισμένος: - Τι αντιρρήσεις; Ο Ράλλης απάντησε ότι με αυτόν το νόμο υπήρχε κίνδυνος να έρθει δεύτερη η ΕΔΑ και τρίτο το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Σε έντονο ύφος ο Καραμανλής είπε: - Μα είναι δυνατόν να διατυπώνεις τέτοιους φόβους και να πανικοβάλλεις το Κέντρο; - Τώρα άρχισε να εκνευρίζεται και ο Ράλλης: Δεν έχω πρόθεση να πανικοβάλλω κανέναν. Σας επισημαίνω όμως ότι με αυτή τη διάταξη, επειδή οι κεντρώοι είναι πολύ πεσμένοι, είναι ενδεχόμενο να έρθει δεύτερη η ΕΔΑ και καταλαβαίνετε τι θα συμβεί… Θυμόταν ο Ράλλης: «Ο Καραμανλής αμφισβητώντας ζωηρά την ορθότητα του συλλογισμού μου, και προφανώς αποκλείοντας τέτοια εξέλιξη, με διέκοψε απότομα. Πεπεισμένος για την ορθότητα της απόψεώς μου και θεωρώντας ότι αυτή η οξεία στιχομυθία με τον πρωθυπουργό με είχε προσβάλει ενώπιον των παρισταμένων συναδέλφων υπουργών, μετά το τέλος της συνεδριάσεως πήγα στο υπουργείο Δημοσίων Έργων, όπου έκαμα υπολογισμούς οι οποίοι επιβεβαίωσαν πλήρως όσα είχα πει στο Υπουργικό Συμβούλιο. Το σκέφθηκα λίγο ακόμη και το απόγευμα έστειλα στον πρωθυπουργό την παραίτησή μου, παρακαλώντας να την αποδεχθεί». Ο Παναγής Παπαληγούρας, μόλις πληροφορήθηκε αυτή την εξέλιξη, τηλεφώνησε στον Ράλλη και του παραπονέθηκε. Ήταν στενοί φίλοι μεταξύ τους. Γιατί δεν τον ενημέρωσε για την πρόθεσή του; Ο Ράλλης παρατήρησε: - Κανένας σας δεν μίλησε στο Υπουργικό Συμβούλιο εκτός από μένα. Ο Παπαληγούρας τον διέκοψε: - Μα, εγώ συμφωνώ μαζί σου.

- Κάνε ό,τι νομίζεις… Χωρίς χρονοτριβή ο Παπαληγούρας υπέβαλε κι αυτός την παραίτησή του. Έλεγε ο Ράλλης: «Και ενώ είχα παραιτηθεί από υπουργός και είχα δηλώσει στον Καραμανλή ότι παραμένω στις τάξεις του κόμματος, διέπραξα τότε τη μεγάλη ανοησία να συνυπογράψω την άρση της εμπιστοσύνης από την κυβέρνηση, πιστεύοντας τους Παπαληγούρα και Ανδρέα Αποστολίδη (αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως), που υποστήριζαν ότι αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να 132 crash Ιούνιος 2012

Προεκλογική ομιλία του αρχηγού της ΕΡΕ στην επαρχία. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ο νικητής των εκλογών του 1958 ναυαγήσει η ψήφιση του εκλογικού νόμου. Επρόκειτο πράγματι για μια μεγάλη ανοησία, την οποία και σήμερα ακόμη δεν μπορώ να συγχωρήσω στον εαυτό μου. Προτού συμβεί αυτό, σε μια ύστατη προσπάθεια, επιχείρησα να μεταπείσω τον Βενιζέλο, επισημαίνοντάς του ότι το κόμμα των Φιλελευθέρων υπογράφει την καταδίκη του Κέντρου με αυτόν το νόμο».

Ο Ράλλης βλέπει φαντάσματα... Ένα βράδυ ο βουλευτής της ΕΡΕ Νομικός είχε καλέσει φίλους στο σπίτι του για να παίξουν μπριτζ. Ο Βενιζέλος βρισκόταν εκεί. Ήταν γνωστό το πάθος του γι’ αυτό το χαρτοπαικτικό παιχνίδι. Οι προσωπικές σχέσεις μεταξύ πολιτικών διαφόρων πεποιθήσεων, ποτέ δεν επηρεάζονταν από τις κομματικές αντιπαλότητες. Η ατμόσφαιρα ήταν ζεστή και κεφάτη. Κάποια στιγμή, ενώ το παιχνίδι συνεχιζόταν γύρω από το στρογγυλό τραπέζι με την πράσινη τσόχα, έφτασε ο Ράλλης. Μετά τις πρώτες χειραψίες και τα ποτά που προσφέρθηκαν ο παραιτηθείς υπουργός της ΕΡΕ πλησίασε το συναρχηγό των Φιλελευθέρων και του είπε ότι ήθελε να μιλήσουν ιδιαιτέρως. Οι δύο άντρες αποσύρθηκαν σε μια γωνιά και ο Ράλλης του εξέφρασε τους φόβους του, ότι αυτός ο εκλογικός νόμος που είχαν συμφωνήσει ο υπουργός Εσωτερικών Δημ. Μακρής με τον Γ. Παπανδρέου θα απέβαινε σε βάρος του Κέντρου. Κουβέντιασαν αρκετή ώρα, αλλά ο Σοφοκλής Βενιζέλος δεν φάνηκε να πείθεται. Ο Ράλλης έφυγε απογοητευμένος. Και όταν ο Βενιζέλος ξαναπήρε τη θέση

του στο τραπέζι για να συνεχιστεί η παρτίδα, σχολίασε με χαμόγελο στους συμπαίκτες του: - Ο Ράλλης τόσο μισεί τον Καραμανλή, που βλέπει φαντάσματα… Οι διαρροές από την ΕΡΕ πήραν μια μορφή χιονοστιβάδας. Δεκαπέντε βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος απέσυραν την εμπιστοσύνη τους. Πολλά ελέχθησαν τότε για πολιτικούς και δημοσιογραφικούς παράγοντες που βρίσκονταν πίσω από αυτή την κίνηση. Ο Καραμανλής δεν δίστασε ούτε στιγμή. Ζήτησε ακρόαση από το βασιλιά Παύλο και υπέβαλε την παραίτηση της κυβερνήσεώς του στις 2 Μαρτίου. Ο Παύλος κάλεσε σε ακρόαση τους πολιτικούς αρχηγούς διαδοχικά και μετά ανέθεσε το σχηματισμό υπηρεσιακής κυβερνήσεως στον πρόεδρο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Κων. Γεωργακόπουλο. Ο Καραμανλής θα έλεγε αργότερα στον Σπ. Μαρκεζίνη και στο δημοσιογράφο Βασ. Βασιλείου ότι: «Η

130_135_LEONTARITHS 26/3/14 7:14 μ.μ. Page 133

Γελοιογραφία του Φωκ. Δημητριάδη που σατιρίζει τις διενέξεις και ανταλλαγές επιστολών μεταξύ Γ. Παπανδρέου και Σοφ. Βενιζέλου. Πασαλίδης και Καραμανλής χειροκροτούν διότι κέρδιζαν από την κρίση των Φιλελευθέρων κρίση του 1958 ήταν αποτέλεσμα συνωμοσίας, στην οποία μετείχαν τα ανάκτορα, οι Αμερικανοί, οι Άγγλοι και ορισμένοι συνεργάτες μου». Καθένας από αυτούς τους παράγοντες είχε το δικό του λόγο που ήθελε την πτώση της κυβερνήσεως. Οι περισσότεροι από αυτούς που αποχώρησαν μετανόησαν και ζήτησαν να επανέλθουν, αλλά ο αρχηγός της ΕΡΕ δεν το δέχθηκε. Μάλιστα, ο αρχηγός της ΕΠΕΚ, ο Σάββας Παπαπολίτης, προθυμοποιήθηκε να στηρίξει με τους βουλευτές του την κυβέρνηση της ΕΡΕ, για να μην πάνε σε εκλογές πρόωρες. Ο Καραμανλής ευχαρίστησε τον Παπαπολίτη, αλλά ήθελε καθαρές λύσεις: Εκλογές.

Ρεύμα υπέρ της ΕΔΑ Οι διαπραγματεύσεις ΕΡΕ - Κόμματος Φιλελευθέρων για τον εκλογικό νόμο έδωσαν στο λαό εικόνα «συμπαιγνίας» μεταξύ των δύο κομμάτων. Ο αντίκτυπος για το Κόμμα των Φι-

λελευθέρων απέβη μοιραίος. Μάζες οπαδών του μετακινήθηκαν προς τα αριστερά. Η ΕΔΑ έκανε άνοιγμα προς πολιτικούς του κεντροαριστερού χώρου. Δεν συνέβη δηλαδή αυτό που είδαμε τώρα, όπου το ΚΚΕ αρνήθηκε οποιοδήποτε «άνοιγμα», αλλά επέμεινε να πέσει πρώτα ο… καπιταλισμός! Ο πρόεδρος της ΕΔΑ Ι. Πασαλίδης και ο κοινοβουλευτικός της εκπρόσωπος Ηλ. Ηλιού ήρθαν σε επαφή με προσωπικότητες πέρα από το δικό τους χώρο. Έτσι, συνεργαζόμενοι με την ΕΔΑ, κατέβηκαν στις κάλπες πολιτικοί όπως ο Ηλίας Τσιριμώκος, ο Στρατής Σωμερίτης, ο Σταύρος Κανελλόπουλος, ο Σταμάτης Μερκούρης, ο Πεπές Αργυρόπουλος και άλλοι. Οι συγκεντρώσεις της ΕΔΑ σε όλη τη χώρα είχαν παλμό και έδειχναν ότι υπήρχε ρεύμα. Η κεντρική εκδήλωση στην Πλατεία Κλαυθμώνος προβλημάτισε όλους τους πολιτικούς παρατηρητές, διότι ήταν γεγονός ότι η Αριστερά είχε να δει τέ-

▲ ▲

Η συνάντηση Σοφοκλή Βενιζέλου και Ράλλη σε φιλικό σπίτι όπου έπαιζαν μπριτζ και η συζήτηση τους σε κάποια απόμερη γωνιά με... ηθικόν δίδαγμα: «Ο Ράλλης τόσο μισεί τον Καραμανλή, που βλέπει φαντάσματα…»

τοια συγκέντρωση από την εποχή του ΕΑΜ! Κατόπιν εντολής «άνωθεν» οι ιδιοκτήτες των κτιρίων στην Πλατεία Κλαυθμώνος αρνήθηκαν να παραχωρήσουν εξώστη για να μιλήσουν οι ηγέτες της Αριστεράς. Έτσι, στήθηκε μια εξέδρα στο κέντρο της πλατείας, στολισμένη με λουλούδια, αφίσες και λαμπιόνια. Ο Πασαλίδης τόνισε μεταξύ άλλων: «Κάτι καινούργιο υπάρχει στην πολιτική ατμόσφαιρα του τόπου μας, αγαπητοί φίλοι. Οι παλιές έχθρες και προκαταλήψεις παραμερίζουν. Οι απλοί άνθρωποι, ανεξάρτητα από την παλαιότερη ιδιαίτερη κομματική τους ένταξη, ενώνουν αδελφικά τις προσπάθειές τους γύρω από τους συνδυασμούς της ΕΔΑ». Και ο Ηλ. Τσιριμώκος παρατήρησε: «Όπως βλέπετε, την συγκέντρωσίν μας την διεξάγουμε απόψε από εξέδρας, όπως εορτάζεται η Ανάστασις. Και οι ιδιοκτήται των πολυκατοικιών δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι εκινήθησαν από λόγους εχθρικούς. Προσωπικώς υποπτεύομαι ότι είναι κρυπτοφίλοι μας. Και επειδή έχουν πεισθεί ότι ο αγών μας δεν είναι αγών ενός κόμματος, αλλά αγών ολοκλήρου του έθνους, μας κατέβασαν από τους εξώστας, για να μας ανεβάσουν στην συνείδησιν του λαού!»… Μια λεπτομέρεια χαρακτηριστική για τις εκλογές του 1958 και αδιανόητη για τα χρόνια εκείνα: Όταν ο πρόεδρος της ΕΔΑ Ι. Πασαλίδης επισκέφθηκε την κωμόπολη του Δοξάτου της Δράμας, του έγινε πάνδημη υποδοχή και επικεφαλής τους ήταν η μουσική του Δήμου! Κάποιος είπε τότε ότι: «η φανφάρα του Δοξάτου σήμανε την αλλαγή». Ιούνιος 2012

crash 133

130_135_LEONTARITHS 26/3/14 7:15 μ.μ. Page 134

crash

ΙΣΤΟΡΙΑ

▲ ▲

Την Κυριακή 11 Μαΐου προσήλθαν οι εκλογείς χωρίς επεισόδια. Όλοι αδημονούσαν να δουν: Ποια θα ήταν τα αποτελέσματα για την ΕΡΕ, τους Φιλελεύθερους, την ΕΔΑ και για τα μικρότερα κόμματα; Τη νύχτα της Κυριακής οι πολίτες ήταν συγκεντρωμένοι γύρω από τα ραδιόφωνα. Και όταν άρχισαν να φτάνουν τα πρώτα αποτελέσματα, προκάλεσαν έκπληξη και αναταραχή. Η ΕΡΕ βεβαίως ερχόταν πρώτο κόμμα με μεγάλη διαφορά. Ο πραγματικός θρίαμβος όμως ήταν της ΕΔΑ, που έβγαινε δεύτερο κόμμα, ενώ οι Φιλελεύθεροι καταποντίζονταν…. Η ΕΡΕ έλαβε το 41,17%, η ΕΔΑ το 24,43%, οι Φιλελεύθεροι το 20,68%, η ΠΑΔΕ (Αλλαμανής, Παπαπολίτης, Μαρκεζίνης κ.ά.) 10,62% και η Ένωσις Λαϊκού Κόμματος (Κ. Τσαλδάρης, Παν. Κανελλόπουλος) 2,94%.

«Γιώργο, λυπάμαι...» Τα αποτελέσματα εκείνων των εκλογών συζητήθηκαν ευρύτατα. Ενώ όμως ΕΡΕ και ΕΔΑ πανηγύριζαν, οι Φιλελεύθεροι –δηλαδή, το Κέντρο – είχαν πέσει σε βαθιά μελαγχολία για την απροσδόκητη συντριβή τους. Ο δημοσιογράφος και ιστορικός Γρηγόριος Δαφνής, που διατηρούσε στενό φιλικό δεσμό με τον Βενιζέλο, έγραφε για την ψυχική κατάσταση του συναρχηγού των Φιλελευθέρων: «Το πρωινό της 12ης Μαΐου ήτο ζεστό, από εκείνην την πρώιμη ανοιξιάτικη ζέστη που κάμνει τα μάτια να λάμπουν, δυσκολεύει την αναπνοήν και χαρίζει μίαν χαυνωτικήν μέθην. Ο Σοφοκλής Βενιζέλος εκάθητο μόνος εις το γραφείον του, που ήτο μισοσκότεινον, διότι είχε ημίκλειστα τα παραθυρόφυλλα διά να παρεμποδίζει την είσοδον των ακτίνων του ηλίου. Ένοιωθε μεγάλην απογοήτευσιν. Οι φίλοι του, πολιτικοί και μη, εθεώρησαν προτιμότερον να απουσιάσουν. Ήτο η τρίτη, εις διάστημα μικρότερον των εξ ετών, εκλογική αποτυχία». Ο Γεώργιος Ράλλης θυμόταν: «Μου τηλεφώνησε τότε ο Βενιζέλος και μου είπε: - Γιώργο, λυπάμαι που δεν σε άκουσα, αλλά...

- Ό,τι έγινε, έγινε, κύριε πρόεδρε, του απάντησα.

- Δεν μπορείς να κάμεις κάτι για να διορθωθεί η κατάσταση, με ρώτησε.

- Δεν διορθώνονται τα πράγματα, κύριε πρόεδρε, απάντησα.

- Να βγεις να αρθρογραφήσεις, υποστηρίζοντας ότι η ΕΔΑ είναι συνασπισμός κομμάτων και όχι αυτοτελές κόμμα και συνεπώς ως δεύτερο θα πρέπει κατά τον εκλογικό νόμο να θεωρηθεί κάποιο αυτοτελές κόμμα –όπως προέβλεπε σχετική διάταξη– και όχι συνασπισμός κομμάτων. Του απάντησα ότι αυτό θα μπορούσε κανείς να το υποστηρίξει, αλλά θα ήταν ντροπή γι’ αυτόν που θα το επιχειρούσε, αφού με νομικά τεχνάσματα θα αφαιρούνταν οι έδρες που είχε καταλάβει στη Βουλή η ΕΔΑ. “ Ό,τι έγινε έγινε”, επανέλαβα. “Φροντίστε να μη συμβούν τα ίδια και στις άλλες εκλογές”». Ύστερα από μισό αιώνα και πλέον η Αριστερά πέτυχε πάλι το ακατόρθωτο, να καταστεί με τη δεύτερη θέση ουσιαστικός νικητής στην εκλογική μάχη!

134 crash Ιούνιος 2012

Πάνω: Πρωτοσέλιδο της «Αυγής» την ημέρα των εκλογών της 11ης Μαΐου 1958 που καλεί το λαό να ψηφίσει ΕΔΑ

Αριστερά: Γελοιογραφία στην «Αθηναϊκή» του αξέχαστου Βασ. Χριστοδούλου που σατιρίζει την ήττα των Φιλελευθέρων (Γ. Παπανδρέου) και την επιτυχία της ΕΔΑ (Ι. Πασαλίδης)

130_135_LEONTARITHS 26/3/14 7:15 μ.μ. Page 135

Α

υτό το περιβόητο «εγέρθητο» (και όχι «εγέρθητι») της «Χρυσής Αυγής» που έγινε «σλόγκαν» και σχολιάστηκε απ’ όλα τα ΜΜΕ έχει μια προϊστορία. Το αυταρχικό και αψυχολόγητο πρόσταγμα, για να σηκωθούν όρθιοι οι δημοσιογράφοι που πήγαν να καλύψουν τις πρώτες δηλώσεις του Νίκου Μιχαλολιάκου, φέρνει στη μνήμη των παλαιότερων κάποιο ανάλογο περιστατικό. Μόνο που δεν εντοπίζεται στον ακροδεξιό χώρο, αλλά στον κομμουνιστικό! Και σε αυτή την περίπτωση δεν εδόθη πρόσταγμα, αλλά οι οπαδοί και τα στελέχη του ΚΚΕ θεωρούσαν αυτονόητο ότι με την εμφάνιση του ηγέτη τους έπρεπε να εγερθούν. Ένα κωμικό περιστατικό συνέβη λοιπόν το 1945. Ήταν η χρονιά που ο Νίκος Ζαχαριάδης είχε επιστρέψει στην Αθήνα από τα γερμανικά στρατόπεδα κι έγινε αντικείμενο λατρείας των οπαδών του. Οι εμφανίσεις του προκαλούσαν θύελλα ενθουσιασμού. Ο λόγος του ήταν νόμος για τον κόσμο των κομμουνιστών και ουδείς τολμούσε να τον αμφισβητήσει. Κι όμως, τον αμφισβήτησε μια κοπέλα 16 χρόνων! Το όμορφο εκείνο κορίτσι, με τα κατάμαυρα μαλλιά και το καλλίγραμμο σώμα, ήταν η μετέπειτα πρωταγωνίστρια του μουσικού θεάτρου, η περίφημη Καλή Καλό! Η μητέρα της δημοφιλούς καλλιτέχνιδας ήταν παλαιό μέλος του κόμματος. Αλλά και η Καλή, από νεαρή ηλικία, μπήκε στη νεολαία. Η ίδια θυμόταν την πρώτη συνάντησή της με τον αρχηγό του ΚΚΕ: « Ήμουνα το μικρότερο μέλος της κομματικής οργάνωσης θεάτρου. Και ήμουν πολύ αυθόρμητη, ειλικρινής και γεμάτη απορίες. Όταν έβλεπα κάτι παράξενο για τη λογική μου, το ξεφούρνιζα, πράγμα που κακοφαινόταν πάρα πολύ στα ηγετικά στελέχη του θεάτρου. Παράδειγμα: Μια φορά, σε μια ολομέλεια που έγινε στην ΚΟΑ, Αγησιλάου 2, ήταν και ο Ζαχαριά-

Και ο Ζαχαριάδης ήθελε να εγείρονται οι οπαδοί του σε κάθε του εμφάνιση! (Δημοσίευμα από τον «Ριζοσπάστη» στις 16.5.1945)

Η ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΚΑΛΗ ΚΑΛΟ και η αριστερή προϊστορία ΤΟΥ «ΕΓΕΡΘΗΤΩ»... δης. Έμπαινε ο Ζαχαριάδης, σηκωνόντουσαν όρθιοι όλοι και χειροκροτούσαν. Έβγαινε ο Ζαχαριάδης, όρθιοι και χειροκροτούσαν πάλι. Γέροι, νέοι, πάσης ηλικίας σύντροφοι. Αυτή η εικόνα με εξόργιζε και τότε ζήτησα το λόγο: “Σύντροφε, Ζαχαριάδη, μπορώ να μιλήσω;”. Γελώντας εκείνος μου λέει: “Βεβαίως, μικρή μου συντρόφισσα”. Και τότε το ξεφούρνισα: “Νομίζω, σύντροφε, ότι αυτό το μπες βγες, σήκω - κάτσε, χειροκροτήματα, δεν ανταποκρίνεται σε συντροφικές διαδικασίες”.

Ξερή η ολομέλεια! Γιοδάσης, Δήμου, Μαρουλίδης, Ντιριντάουα, Βανδής κ.ά. ούρλιαζαν “ Άίσχος, αίσχος, διαγραφή αμέσως”! Τότε ο Ζαχαριάδης σηκώθηκε γελώντας, φανερά πειραγμένος όμως, και είπε: “Σύντροφοι, αφήστε τη μικρή συντρόφισσα να εκφραστεί, δεν είναι κακό”. Τότε εγώ βγήκα από την αίθουσα κλαίγοντας κι έτρεξα κάτω στα μαγειρεία, όπου ήταν η τραπεζαρία του κόμματος, για να κλάψω ελεύθερα και απορώντας τι είχα κάνει».

136_141_ZOYRARIS 26/3/14 7:18 μ.μ. Page 136

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Τ

ι Μάης κι αυτός, άστατος... Αναρωτιέμαι καθώς πάω να τον συναντήσω, αν είναι σημάδι του καιρού ή των καιρών… Μήνας περίεργος όχι μόνο καιρικά. Μετεκλογικός και προεκλογικός συγχρόνως. « Καλώς τη μου», θα πει και η αγκαλιά του θα μοσχοβολήσει γνώση, ελευθερία, επίγνωση, Θουκυδίδη, άνοιξη, Βαρδάρη, ουμανισμό, αμφισβήτηση, σαρκασμό, Ηρόδοτο, Ελύτη και Αριστοφάνη. Ελληνική Δημοκρατία ίσον; «Η Δημοκρατία του λαού, του τραπεζίτη, του ιδιοκτήτη, της Δεξιάς, της Αριστεράς, της αστυνομίας, του Αριστοφάνη, του Ελύτη, του Θουκυδίδη, του αντάρτη, του νεομάρτυρα, του τοκογλύφου, της τηλεόρασης, της Χούντας, της διαφθοράς, της διαφάνειας, της ασυλίας και της κομματοσαπίλας. Της πείνας, της υποτέλειας και της κατοχής, της Siemens, της μίζας και του δημοσίου, του δικομματισμού, του Παπανδρέου και του Καραμανλή, του αφελληνισμού, της φοροδιαφυγής, της ατιμωρησίας».

Μικρή αφορμή για τη συνάντησή μας ήταν ένα γεγονός: Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Κώστα Ζουράρι από τις εκδόσεις «Αρμός». Ο τίτλος του εύγλωττος «Ελληνική Δημοκρατία». Πλέον εύγλωττος ο υπότιτλος: «Σπουδή στα σπουδαρχίδια της εδώ κοπροκρατίας»… Που σημαίνει; «Τα σπουδαρχίδια: Τη διαβρωτική πάσης μικροπρεμούρας για τα αξιώματα ειρωνεία τούτη την προτείνει ο Αριστοφάνης: η σπουδή, η γελοία βιασύνη για ένα έστω και μικρό αξίωμα, μια καρεκλίτσα του παρακεντέ (χαραμοφάης-παράσιτο) στο διάδρομο όπου διαδρομείται η αρχή και η αρχή της διαφθοράς… Η κοπροκρατία: “Σκυλοκοίτες κι ερεβομανείς κοπροκρατούν το μέλλον”, το μέλλον μας, των δισεγγόνων μας, της υπεράλλου πέραν, της υπερπέραν Ελλάδας, όπως ετυμηγορεί αμείλικτος ο Οδυσσέας Ελύτης στο “ Άξιον Εστί”... Οι φαυλότεροι:

▲ ▲

136_141_ZOYRARIS 26/3/14 7:18 μ.μ. Page 137

κώστας Ζουράρις

”

Εκδιδομαι 54 χρονια κυρίως… επί χρήμασι, αλλα και δωρΕαν Συνέντευξη στη Μαρία Β. Δημητρούκα

”

Μια αιρετική συζήτηση, με αφορμή την έκδοση του νέου του βιβλίου με τίτλο «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Σπουδή στα σπουδαρχίδια της εδώ κοπροκρατίας»

136_141_ZOYRARIS 26/3/14 7:18 μ.μ. Page 138

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Και οι φαυλότεροι επικρατούσαν και περιεγίγνοντο, όπως καταμηνύει νηφάλιος ο Θουκυδίδης… Άρα, εγώ τι έγραψα; Αντέγραψα. Τίποτα δικό μου, “πρωτότυπον”. Συρραφή έπραξα, κάνοντας υπακοή. Ο τίτλος αυτής της εδώ απανταχούσας ανήκει στην ως άνω τρισήλιον Αγίαν Τριάδα: Αριστοφάνης, Ελύτης, Θουκυδίδης». Ο τίτλος σου λοιπόν έτοιμος από καιρό… Άρα τα γεγονότα επανέρχονται κατά τακτά ή άτακτα χρονικά διαστήματα... ε; «Βεβαίως… Οι τρεις λέξεις του τίτλου ήταν κιόλας χτισμένες αρχαιόθεν και αρχήθεν, θεόσταλτες από τους τρεις Χοραγούς-Προαγέτας, τους τρεις αρίστους Εικαστές και μεγίστους Γνώμονες του Τρόπου μας. Τις πήρα, τις αντέγραψα και νάτος ο τίτλος, τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα… Έτοιμος, προορατικός, εναρκτήριος και ακροτελεύτιος, εκ παλαιάς και πάντα νέας εμπειρίας». Πώς χαρακτηρίζεις τη μανία της πρωτοτυπίας; «Το “να πω κάτι καινούργιο” είναι μια δυτική νεύρωση. Για μας, καινοτομία είναι η αντιγραφή και ρηξικέλευθη η επανάληψη. Τα ’χουμε πάθει όλα και έχουμε ξαναπεί τα πάντα και τινά ακόμη…» Μπορείς να μου συνοψίσεις πρόσωπα της ιστορίας σε ένα, με μια λέξη; «Αγαμεμνοκουτσογιωργοσημιτοκαραμανλοgeorgakis… Ίνα ώσιν εν!» Δεν έπρεπε λοιπόν να αιφνιδιαστούμε… «Όχι. Όταν μετέχεις του Κοινού των Ελλήνων, δεν αιφνιδιάζεσαι... Εξεγείρεσαι. Φτου κι απ’ την αρχή, όπως έγραφε ξανά και ξανά για την αργόσυρτη διάρκειά μας εκείνος ο τρισμέγιστος ανατόμος μας,ο Κωστής Μοσκώφ. Επάνα-ίσταμαι, επ-άνα-Στάσις, εξ-Έγερση, όχι σκυμμένος. Όρθιος! Εξεγείρεσαι λέγω. Δεν αγανακτείς μόνο. Εγείρεσαι εκ της κόπρου, όπου σε έριξαν όλοι αυτοί που καταξευτελίζουν ως κυβερνήτες εμάς τους Έλληνες, τις Ελληνίδες και την Ελλάδα με τ’ αρχαία αγάλματα και τη σύγχρονη θλίψη…»

Από το ’74 μέχρι τώρα δεν είναι δα και το τεράστιο χρονικό διάστημα. Πώς χώρεσαν σε τόσο λίγο χρόνο τόσα κακά; «Μεταπολίτευση; Αυτό που οι σκυλοκοίτες και ερεβομανείς του παρασίτου δικομματισμού αποκαλούν –εν αγυρτεία πνευματική– μεταπολίτευση; Ρε, κεκράκται (νοθευμένοι), αιδώς! “Μεταπολίτευση”, δηλαδή, τη συνέχεια των Χουνταίων κοπροπροδοτών (...) Χωρίς σωματικά –ίσως– ατομικά βασανιστήρια τώρα, αλλά με βασανιστήρια από εσάς στο σώμα της Ελλάδος. Χωρίς εισβολή, σφαγή και κατοχή της μισής Κύπρου, όπως τότε οι συνταγματάρχες. Αλλά με εισβολή, κατοχή, φτώχεια πιο πολύ των 138 crash Ιούνιος 2012

Άλλος άθλος, είναι ρε αεριτζήδες, η αυτοθυσίας φωνή “αέρααα” του Έλληνα μαχητή κι άλλο η πορδή του γραικύλου μνημονιακού Β-λευτή…

”

ΑΥΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ... Ο Κώστας Ζουράρις γεννήθηκε στη Θεσσαλονικη το 1940. Σπούδασε τη νομική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και πολιτικές επιστήμες στο Παρίσι. Τα πρώτα του ποιήματα εκδόθηκαν στην αγγλική γλώσσα. Από το 1969 διδάσκει πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Vincennes Paris στο Παρίσι, όπου και εξέδωσε το 1973 το έργο «La dictature et son meme». Από τις εκδόσεις «Monde Diplomatique » εκδόθηκε το 1977 το «Un peuple petif», ενώ το 1984

είχαμε το «Μισγάγκεια απερινόητη» από τις εκδόσεις «Οδυσσέας», βιβλίο που επανέκδοσε ο «Αρμός» το 1992. «Ουρανίας πέρι» εκδόσεις «Δόμος» το1989 «Μέσα στο σάμαλι ή αχεροποίητος» εκδόσεις «Αρμός» το 1992 - «Θεοείδια Παρακατιανή» εκδόσεις « Εξάντας» 1994 «Γελάς Ελλάς Αποφράς» το 1996 από τον «Αρμό» - « Άθλια άθλα θέμεθλα» από τον «Αρμό» το 1997, που έχει εξαντληθεί «Λ.Ο.Κ.» πάλι από τον «Αρμό» το 1998 «Χέσαιτο εί μαχέσαιτο άλλως σκωπτι-

136_141_ZOYRARIS 26/3/14 7:19 μ.μ. Page 139

Ελληνική Δημοκρατία ίσον; Η Δημοκρατία του λαού, του τραπεζίτη, του ιδιοκτήτη, της Δεξιάς, της Αριστεράς, της αστυνομίας, του Αριστοφάνη, του Ελύτη, του Θουκυδίδη, του αντάρτη, του νεομάρτυρα, του τοκογλύφου, της τηλεόρασης, της Χούντας, της διαφθοράς, της διαφάνειας, της ασυλίας και της κομματοσαπίλας. Της πείνας, της υποτέλειας και της κατοχής, της Siemens, της μίζας και του δημοσίου, του δικομματισμού, του Παπανδρέου και του Καραμανλή, του αφελληνισμού, της φοροδιαφυγής, της ατιμωρησίας.

”

κός» εκδόσεις «Αρμός» το 2000 . Τα «Συμφωνημένα υπονοούμενα» το 2001, «Εισαγωγή στην απογείωση της πολιτικής» το 2001, το 2003 «Νυν αιωρούμαι», « Έν αινίγματι πρόσωπα» το 2006, τα «Βέβηλα, κίβδηλα, σκύβαλα» το 2008, «Να την χέσω τέτοια λευτεριά όπου θα κάμω εγώ εσένα πασιά!» το 2009 και το 2010 «Φιλοκαλούμεν μετ’ ανταρσίας», όλα από τον εκδοτικό οίκο «Αρμός». Τον παρατηρώ καθώς κινείται στο χώρο. Πώς μιλάει μαζί μου. Στο μικρόφωνο.

Στο τηλέφωνό του, που δεν λέει να σωπάσει αφού εκτός της παρουσίασης της «Ελληνικής Δημοκρατίας» είναι και η ονομαστική του εορτή. Τα κάνει όλα συγχρόνως και το καθένα χωριστά. Σωστά όλα. Φτερά στα πόδια του, στα χέρια του, στο μυαλό του... Τι συμφωνία έχει κάνει ο 72άχρονος φίλος μου με τον Διάολο δεν ξέρω... Ακούραστος, ετοιμόλογος, φιλόσοφος, πλακατζής, αγαπησιάρης, σαρκαστικός, τρυφερός, ευγενικός, σαρωτικός.

φτωχών και ξεπούλημα ολόκληρης, σήμερα, της Ελλάδας… Αυτοί είναι οι χρήσιμοι ηλίθιοι, μιζαδόροι “πολιτικοί μας”, οι στη δούλεψη πάντοτε της ξένης τοκογλυφίας, αυτά τα δικά μας ντόπια ανδράποδα της οσφυοκαμψίας ενώπιον του “Μνημονίου”, όλοι αυτοί , οι ανελληνίστως απαίδευτοι, δεν ξέρουν πως “Μνήμη του Λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε Άθω”… Άλλος άθλος, ρε αεριτζήδες, η αυτοθυσίας φωνή “αέρααα” του Έλληνα μαχητή κι άλλο η πορδή του γραικύλου μνημονιακού Β-λευτή…» Για την υπερ-πολυνομία και ασάφεια των νόμων; «Η έκθεση του ΟΟΣΑ, του παγκοσμίου αυτού οργανισμού, διαπιστώνει ότι το ελληνικό δημόσιο διακατέχεται από 17.000 νόμων, διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων! Και όλη αυτή η νομική κουρελαρία υποτίθεται ότι λειτουργεί! Δεκαεπτά χιλιάδες είναι οι νόμοι, τα διατάγματα κι η υπόλοιπη νομοθετική ασυναρτησία, ώστε να μη λειτουργεί το δημόσιο! Ώστε, έτσι, να είναι συνεχώς “απαραίτητα” όλα τα σπουδαρχίδια, τα κοπρόσιτα του δικομματισμού ως μεσάζοντες-νταβατζήδες ανάμεσα στους είλωτες πολίτες και τη Λερναία Ύδρα του δήθεν κράτους. “Την υπογραφή που χρειάζεσαι θα σου την εξασφαλίσω χέρι με χέρι αλλά με τη μίζα μου”». Γιατί δεν ξεσηκώνεται ο κόσμος, αποφασισμένος και δυνατός; Οι όποιες αντιδράσεις είναι μαλθακές, ηττοπαθείς... «Αυτό το μεμαλθακισμένον που εξαπλούται στο σύνολο της κοινωνίας είναι το π.χ. “δεν βαριέσαι” - “εγώ θα σώσω το ρωμέικο”. Και, εξεχόντως, η γενικευμένη πλουτοκρατική διαφθορά: τα εύπορα πρόσωπα-μεγαλογιατροί, μεγαλοδικηγόροι, καναλάρχες, μεγαλοδημοσιογράφοι, μεγαλέμποροι, νταβατζήδες και άλλοι καταφερτζήδες, που δεν πληρώνουν φόρους, που αποκρύπτουν τον ΦΠΑ, που κλέβουν το δημόσιο, οι πάσης φύσεως “εθνικοί προμηθευτές”... Όλοι δηλαδή, οι ολίγοι, που τα σπάνουν στα κωλάδικα».

1974-2012, διαπλοκή; «Α! Η διαπλοκή είναι συνώνυμον-κοπρώνυμον της διαφθοράς εν αλληλουχία: κομματοπαράσιτα και χρήμα. Η διαπλοκή της παρασιτοκρατίας των δύο κομμάτων Μάσας (Εξουσίας) είναι συνώνυμον του αφελληνισμού που επικράτησε στο σχολείο, είναι η ραγιάδικη υποτέλεια στην εξωτερική μας πολιτική και το κοπρώνυμον καταληκτήριον Μνημόνιον άλφα, βήτα, γάμα…τα, κατ’ αρέσκειαν των ξένων τοκογλύφων».

▲ ▲

Και ο κυρίαρχος λαός, σύμφωνα με τον Ανδρέα; «Όλα αυτά τα χρόνια ο κυρίαρχος λαός κυριαρχείται. Χειραγωγείται, ποδηγετείται, ποδοπατείται από τα εξής δύο στοιχεία της παρασιτοκομματοκρατίας: α) Το εξαιρετικά ποΙούνιος 2012

crash 139

136_141_ZOYRARIS 26/3/14 7:19 μ.μ. Page 140

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

λύπλοκο, πολυποίκιλο του νομοθετικού κλωβού. Ο λαός, αν δεν είναι εμπειρογνώμων, δεν μπορεί στα καλά καθούμενα να ελέγξει π.χ. τα “ομόλογα” των ταμείων του ως τοξικά, τη φορολογική πολυνομία και την οργανωμένη ασάφεια των νόμων, που τον οδηγούν χειροπόδαρο στον εκβιασμό του φορατζή. Άρα αφεύκτως (σ.σ.: χωρίς άλλο) τον οδηγούν και στη μεσολάβηση. Στο “μέσον”, στο “δόντι”. Κι έτσι χαρίζει στον κάθε κοπρίτη τη δύναμη, το χρήμα και την πισίνα για το θεσμικό του πισινό. Ο λαός συνεχώς αμύνεται. Του κλέβουν θέσεις εργασίας, τα μιζοπαράσιτα τον λεηλατούν. Τα δημόσια σχολεία του φτύνουν τα όσια και ιερά του και για τα πάντα. Ακόμη και για τον μη καθαρό του αέρα ο λαός πρέπει να λαδώσει. Και ο λαός αμύνεται και αμυνόμενος εκμαυλίζεται: κρύβει κάτι, αν μπορεί να το κρύψει. Φοροδιαφεύγει κάπως, αν κάπως το κατορθώσει, λίγα και πενιχρά. Και συνεχώς οι κομματοκοπρίτες ευτελίζουν τη λαϊκή αξιπρέπεια: οι διορισμοί είναι δικοί τους, το ΑΣΕΠ τρύπιο προφυλακτικό. Οι διαγωνισμοί για τα λαϊκά παιδιά γίνονται διαγκωνισμοί-δώρο στα τσογλάνια του κομματοκοπρίτη κολλητού. Αλήθεια, ποιος θα δεχόταν να ταπεινώνει τον εαυτό του και τα παιδιά του ζητώντας διορισμό, αν υπήρχαν θέσεις εργασίας και αδιάβλητοι διαγωνισμοί;»

Εκείνο το περίφημο «μαζί τα φάγαμε» πώς το κρίνεις; «Ω υπέρβαρη ελαφρότης... “Μαζί τα φάγαμε”; Ποιοι, πού και πότε; Και πώς “μαζί”; Ίσα κι όμοια χρηματοβορία και φαγοπότι ο άνεργος με τον κοπροσύμβουλό σου; Ο με τα 500 ευρώα υστέρημα και ο “προμηθευτής” σου με τα εκατομμύρια κοπροξεχείλιασμα; β) Ο κυρίαρχος λαός –τρομάρα του– κυριαρχείται, χειραγωγείται, ποδηγετείται. Ποδοπατείται επιπλέον και από την εξής οικονομικο-πολιτική σύνθετη διαπλοκή που διαμορφώνει ο πάντοτε παρασιτικός και κλεπτοκεντρικός καπιταλισμός. Στην Ελλάδα και παντού και πάντοτε: διαπλοκή ανάμεσα στους ιδιοκτήτες-χειριστές της οικονομίας και τους ιδιοκτήτες-χειριστές της πολιτικής ισχύος... Άρα, για το Λαό ο εχθρός διαχέεται μέσα σ’ ένα μείγμα πολύτροπον. Ο εχθρός γίνεται απορητικός λαβύρινθος, άρα και η αντίσταση μια δαιδαλώδης α-πορία. Π.χ., πώς να δεις, εσύ λαέ, πού βρίσκεται ο δράστης ο εχθρός μέσα στο λογαριασμό της ΔΕΗ; Με το ενσωματωμένο χαράτσι, για παν ακίνητόν σου είτε αυτό κινείται είτε ακίνητον; Πώς να ανα-στήσεις μέτωπα αντιστάσεως; Ο εχθρός είναι διάχυτος παντού και αοράτως ύπ-ουλος. Υπό την ουλήν του τραύματος του λαού δηλαδή. Γι’ αυτό και το “μούδιασμα” του κοσμάκη εδώ και δύο χρόνια. Άσε που το κάθε νοικοκυριό έχει να θρέψει και να σπουδάσει παιδιά, με χρήμα οικογενειακό, διά του οποίου πληρώνει τη “δωρεάν παιδεία”, όπως την έστησαν τα σπουδαρχίδια του δικομματισμού, δηλαδή το “πολιτικό” κηφηναριό της μάσας, από το 1974 μέχρι και το 2012-φεύγα... Άνω των 2 140 crash Ιούνιος 2012

Το ΚΚΕ επί τριακονταετία τώρα είναι ως πολιτική πράξη ημιπληγική, αλλά δεν το ξέρει. Κινησιοθεραπεύεται με τη συνήθη αγωνιστική γυμναστική και μετά από μια ογκώδη και πετυχημένη διαδήλωση, τι κάνουμε τη Δευτέρα, Αλέκα; Τότε που ο εργαζόμενος και ο συνταξιούχος θέλουν συγκεκριμένη πολιτική διέξοδο, έστω μερική διέξοδο, για να ανατάσουν λίγο; Ανυπακοή, ναι. Και μετά; Πώς θα διαχειριστούμε τη μεταανυπακοή; Με ευχολόγια περί Δευτέρας Παρουσίας του σοσιαλισμού;

”

δισ. πληρώνουν τα νοικοκυριά για τη “δωρεάν παιδεία”».

Σε τούτο τον τόπο ευδοκιμούν τα πάντα. Θυμάμαι τον πατέρα μου που έλεγε χαρακτηριστικά: «Ρίχνεις πεθαμένο στο χωράφι κι ανασταίνεται». Γιατί τα σκόρδα έρχονται από την Κίνα και τα λεμόνια από την Τουρκία και πάει λέγοντας; «Πώς να δει αμέσως –και όχι με καθυστέρηση– ο λαός εδώ, στη χώρα της “φαιδράς πορτοκαλέας” πως αγοράζει πορτοκάλια Αργεντινής, διότι τα δικομματικά σπουδαρχίδια, που κατέχουν αρχάς, προτιμούν να μασάνε ως μεσάζοντες και όχι να στηρίζουν τον Έλληνα παραγωγό; (...) Ο εχθρός είναι παντού, γύρω γύρω και δυστυχώς μέσα πια στον καθένα μας. Διότι το ΠΑΣΟΚ τα κατάφερε, από το 1981 μέχρι σήμερα, να εκπασοκίσει τον καθένα μας, Ένα εκατομμύριο τουλάχιστον είναι οι φοροδιαφεύγοντες και οι εισφοροδιαφεύγοντες. Δικαιολογία; Ναι, υπάρχει, αλλά δεν μας απαλλάσσει τελείως, εμάς το λαό». Τι έχεις να πεις για το ΚΚΕ και τη σχέση του με την... άλλη Αριστερά για την περίοδο 1974-2012; «Το ΚΚΕ καθ’ όλην την προειρημένη περίοδο τι

κάνει παρά να αφορίζει την άλλη Αριστερά ως “οπορτουνιστική” (το κορακίστικο αυτό σημαίνει το οτιδήποτε εκάστοτε θέλει ή δεν θέλει το ΚΚΕ). Η άλλη Αριστερά, λοιπόν, είναι ή η οπορτουνιστική ή η “ουρά της αντίδρασης” ή “το τελευταιο χαρτί της αστικής τάξης”, όπως θα ξανάλεγε ο αλήστου μνήμης Ζαχαριάδης. Το ΚΚΕ τι μέρος του ορθού λόγου αποτελεί, κατ’ αυτό το διάστημα; Το ΚΚΕ επί τριακονταετία τώρα είναι ως πολιτική πράξη ημιπληγική, αλλά δεν το ξέρει. Κινησιοθεραπεύεται με τη συνήθη αγωνιστική γυμναστική και μετά από μια ογκώδη και πετυχημένη διαδήλωση, τι κάνουμε τη Δευτέρα, Αλέκα; Τότε που ο εργαζόμενος και ο συνταξιούχος θέλουν συγκεκριμένη πολιτική διέξοδο, έστω μερική διέξοδο, για να ανατάσουν λίγο; Ανυπακοή, ναι. Και μετά; Πώς θα διαχειριστούμε τη μεταανυπακοή; Με ευχολόγια περί Δευτέρας Παρουσίας του σοσιαλισμού; (...) Ανεκπτώτως ατάραχον πάντως... το ΚΚΕ καθ’ όλη την αποφράδα 1974-2012-“Μεταπολίτευση”, ανέχτηκε την κυνική καιροσκοπία της εκφυλισμένης Σοβιετικής Ενώσεως, η οποία με αναίσχυντο οπορτουνισμό στήριξε τον τυχοδιώκτη αεριτζή Ανδρέα Παπανδρέου και την παραφυάδα αυτού, το ΠΑΣΟΚ. Σύντροφε, βγες στο δρόμο και ρώτα τους πολίτες

136_141_ZOYRARIS 26/3/14 7:19 μ.μ. Page 141

«Η διχοτόμιση της Κύπρου και ο Εμφύλιος. Κανείς νικητής, κανείς νικημένος.Ες εκάτερον τα κακά…» Ποια η διαφορά ανάμεσα στη φιλανθρωπία και την αλληλεγγύη; «Η φιλανθρωπία είναι ανθρωποκεντρική και συγκεκριμένη. Η φιλανθρωπία εμπεριέχει την ισότητα, το θετικισμό, τη δικαιοσύνη,την ελευθερία. Αλληλεγγύη θα βρεις και στις μέλισσες και στα πετρώματα... Η φιλανθρωπία θέτει τον άνθρωπο στο κέντρο και σύμφωνα με τον Αριστοτέλη συνιστά ανθρωπισμό. Ήταν όρος-κλειδί κατά το 18ο αιώνα, αλλά οι μαρξιστές την άφησαν κενή, επειδή παρεξέκκλιναν της χριστιανικής θρησκείας». Ποια η διαφορά ανάμεσα στον κομμουνιστή και το χριστιανό; «Ο κομμουνιστής έχει το τραγικότερο στο χαρακτήρα του και δείχνει παλικαριά χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Δεν πιστεύει στη μεταθανάτιο ζωή. Πιστεύει στην εδώ δικαίωση. Έτοιμος να σκοτωθεί, αλλά και να σκοτώσει. Ο χριστιανός έτοιμος να σκοτωθεί, αλλά όχι να σκοτώσει. Και περιμένει την ανταμοιβή». Ο πολιτισμός είναι ο καθρέφτης της κάθε εποχής; «Εντελώς. Ή μάλλον εμπεριέχει τον καθρέφτη».

περαστικούς τι πάει να πει αυτό το κορακίστικο “οπορτουνισμός”. Ούτε οι σύντροφοι το νιώθουν. Βέβαια, το προτσές της ταξικής πάλης, στη βάση της πλατιάς ανάπτυξης, της αντι-ιμπεριαλιστικής συσπείρωσης ενάντια στα μονοπώλια και στο ντόπιο κεφάλαιο, επιβάλλει πότε-πότε στις “συνεπείς” ταξικές δυνάμεις και κάποιον πότε-πότε συνεπή οπορτουνισμό». «Οπορτουνιστής», καιροσκόπος δηλαδή, και κομμουνιστής μαζί γίνεται; «Με τον αριφραδή αριστομάχο Χαρίλαο Φλωράκη τα λέγαμε μόνοι μας και χαιρόμουν την παλικαριά του λόγου του.Κάποτε τον ρώτησα: “Χαρίλαε, γιατί από το ’74 μέχρι που έπεσε η Σοβιετία, όταν μιλούσες για την Κύπρο, έλεγες: «Να φύγουν τα ξένα στρατεύματα από την Κύπρο», αλλά μόλις μας τελείωσε η μεγάλη σοβιετική πατρίδα, άρχισες να λες το αυτονόητο: «Να φύγουν τα τουρκικά στρατεύματα»; Μήπως επειδή η Σοβιετική Ένωση, ασκώντας έναν συναμφότερο (ιδεολόγημα η λέξη που αναπτύχθηκε από τον Ζουράρι, σαν ένας τρόπος να αντιμετωπιστεί ο δογματισμός συν-αμφότεροι – και οι δύο μαζί) οπορτουνισμό Μεγάλης Δυνάμεως, ήθελε να τα έχει καλά με την Κύπρο αλλά να μην ενοχλεί και την Τουρκία;”.

Και ο ομορφοχτισμένος Γέρων του Τρόπου μας, ωραίος ως άγαλμα φωνήεν του Πολυκλείτου, με κοίταξε με αγαπητική ειρωνεία και μου μίλησε όπως ο Κολοκοτρώνης κρυφοχαμογελώντας: “Εεε, Κώστα, άλλος καιρός ήταν τότε”». Έχω διαβάσει διάφορες ερμηνείες για τη λέξη οπορτουνισμός και κάποιες αντικρουόμενες. Τι σημαίνει επακριβώς; «Είναι από το λατινικό portous και σημαίνει “αυτός που μπαίνει στο λιμάνι ( αυτός που κατάφερε να μπει στο λιμάνι) διότι πλέει με τον καιρό, πρίμα, αρμονικά, σκοπεί καλώς τον καιρόν καιροσκόπος…”. Συλλογική μου, Αλέκα, έχεις προσέξει ότι στη λέξη του Φλωράκη-Κολοκοτρώνη υπάρχει ο καιρός και ότι στα ελληνικά και όχι στα κορακίστικα το “οπορτουνιστής” σημαίνει “ο τον καιρόν σκοπών, ο καιρο-σκόπος”;» Θεωρείς ότι ο Φλωράκης είχε ανοιχτό μυαλό; «Φυσικά. Διότι το μαρξισμό τον σπούδασε στα βουνά και στα φαράγγια κι όχι στα γραφεία». Ποιες κατά τη γνώμη σου ήταν οι πλέον μαύρες σελίδες της νεοελληνικής ιστορίας;

Εκτός της οικονομικής θεωρείς ότι διανύουμε περίοδο και πνευματικής ένδειας; «Βεβαίως. Ολοφάνερη. Κυριαρχεί μια χρησιμοθηρία... Έχουμε και κάποιες πνευματικές εξάρσεις… Η ποίηση καλά κρατεί... Στη μουσική, εκπεσμός…» Αισθητική ίσον; «Ένα καλό φαγητό με ρέψιμο για ανακούφιση». Καλαισθησία; «Καλό φαγητό, αλλά το ρέψιμο το κάνεις τραγούδι». Φιλοκαλία; «Κατάστασις θεώσεως». Σιγά-σιγά η κουβέντα κλείνει, με το δισάκι μου γεμάτο. Ακούω γαληνεμένη τον επίλογό του, ενώ του δίνω το λόγο μου να κλείσω το κείμενο με τους στίχους ενός τραγουδιού που αγαπά πολύ και πάντα το αφιερώνει στον Ελασίτη πατέρα του. «Μάνα μου, γλυκιά μου Ελλάδα, ο αντάρτης του ΕΛΑΣ θα σ’ ανάψει τη λαμπάδα της τιμής, της λευτεριάς»

ΥΓ.: Θεώρησα απαραίτητο να ερμηνεύσω κάποιες λέξεις του σε παρενθέσεις, με σκοπό να γίνει το κείμενο πιο βατό, αφού η Ζουράρειος γλώσσα είναι και αρχαΐζουσα και λεξικοπλαστική. Ιούνιος 2012

crash 141

142_145_KAMPANHS 26/3/14 7:22 μ.μ. Page 142

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Γιάννης Καμπάνης «Mας περιμένει η Σιγκαπούρη, aν

ο ΣΥΡΙΖΑ φορολογήσει τους εφοπλιστές»

Τ

η λύση της δημιουργίας μιας οικουμενικής κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου προκρίνει ως καταλληλότερη για τη χώρα ο γνωστός εφοπλιστής και πολύπειρος καπετάνιος Γιάννης Καμπάνης σε συνέντευξή του στο «Crash». Ο κ. Καμπάνης εκτιμά ότι μια έξοδος της χώρας από το ευρώ θα είχε δραματικές συνέπειες για τα αδύναμα εισοδήματα και πιστεύει ότι η Ευρώπη αρχίζει σταδιακά να απομακρύνεται από το δόγμα της λιτότητας. Ως εκ τούτου εκτιμά ότι είναι εφικτό για μια νέα, ισχυρή –και κυρίως σοβαρή– ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει ορισμένες βασικές προσαρμογές για το Μνημόνιο. Στο ερώτημα για το ενδεχόμενο φορολόγησης της ναυτιλίας από μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, απαντάει πως άλλες χώρες είναι ήδη έτοιμες να δεχθούν τα ναυτιλιακά κεφάλαια, ενώ κατηγορεί τις ελληνικές κυβερνήσεις για ευκαιριακή αντιμετώπιση του εφοπλιστικού κόσμου, για ίδιον όφελος. Τέλος, δεν παραλείπει να αναφερθεί και στα διοικητικά της αγαπημένης του ομάδας, του ΠΑΟΚ, και απαντάει με νόημα: «Εγώ είμαι εδώ».

ξης. Όπως όλες οι εξελίξεις δείχνουν, η Ευρώπη αρχίζει σταδιακά να απομακρύνεται από το δόγμα της λιτότητας. Είναι, επομένως, εφικτό για μια νέα, ισχυρή –και κυρίως σοβαρή– ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει ορισμένες βασικές προσαρμογές, όπως η χρονική μετάθεση της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, αλλά και η χρηματοδότηση συγκεκριμένων δράσεων, έργων και πρωτοβουλιών για την ανάσχεση της ύφεσης, την αντιμετώπιση της ανεργίας και την αποκατάσταση της ρευστότητας στην αγορά. Η επιλογή αυτή δεν σημαίνει ότι θα υπάρξει αυτόματα χαλάρωση της δημοσιονομικής προσπάθειας, σημαίνει όμως ότι αυτή η προσπάθεια θα γίνει κάτω από καλύτερους και ρεαλιστικότερους όρους. Και σε συνδυασμό με

καστεί από μόνη της να φύγει από το ευρώ και να εκδώσει ένα νέο, πληθωριστικό νόμισμα. Μια τέτοια εξέλιξη θα ισοδυναμεί με επιστροφή στη δεκαετία του ’50 από την άποψη του βιοτικού επιπέδου. Το νέο νόμισμα θα είναι αναγκαστικά υποτιμημένο σε σχέση με το ευρώ, σε ποσοστό τουλάχιστον 40%, με ό,τι αυτό σημαίνει. Δηλαδή, ότι θα αυξηθούν αντίστοιχα οι τιμές όλων των βασικών προϊόντων που η Ελλάδα εισάγει σήμερα από το εξωτερικό, όπως πετρέλαιο, φάρμακα, τρόφιμα κ.ά. Σήμερα η χώρα μας χρειάζεται να δανείζεται περίπου 10 δισ. ευρώ το χρόνο, ώστε να καλύψει τις εισαγωγές. Σε περίπτωση χρεοκοπίας και εξόδου από το ευρώ, κανείς δεν θα δεχτεί να παρέχει αυτόν το δανεισμό. Το τραπεζικό σύστημα, το οποίο σήμερα διατηρείται στη ζωή με τη ρευστότητα που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα καταρρεύσει μέσα σε λίγες ημέρες, ενώ οι μισές τουλάχιστον επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε χρεοκοΑντώνης Σαμαράς και Αλέξης πία, λόγω αδυναμίας αποπληρωμής δαΤσίπρας είναι πολιτικά όντα, νείων, αποκλεισμού από τις αγορές και μείωσης της ζήτησης. διαθέτουν πολιτικό ένστικτο και ίσως Οι συνέπειες για την κοινωνία θα είκαταλάβουν ότι όποιος κερδίσει ναι άμεσες, αφού θα αυξηθεί δραματικά τις εκλογές θα καταστραφεί πολιτικά η ανεργία, θα μειωθεί η αγοραστική δύναμη μισθών και συντάξεων και θα γίαν δεν συνεργαστεί με τον άλλο νουν δυσπρόσιτα ακόμα και τα βασικά και με όλους τους υπόλοιπους. αγαθά. Το πλήγμα θα είναι προφανώς μεγαλύτερο για τους οικονομικά ασθεΗ ΜΟΙΡΑ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΗ νέστερους. Κάποιοι σπεύδουν να χαρακτηρίσουν αυτό το σενάριο τρομοκρατικό. Δυστυχώς, είναι απόλυτα υπαρκτό. την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, θα μπορέσει Το ερώτημα είναι εάν θα το επιλέξουμε ή εάν θα να παράγει αποτελέσματα. Πάνω απ’ όλα, διασφαδιακινδυνεύσουμε, ως χώρα, να το ζήσουμε. Η λίζει ότι η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να αποτελεί απόφαση ανήκει στους πολίτες. μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης και να έχει τη Κατά τη γνώμη μου, επαναδιαπραγμάτευση του στήριξη των εταίρων της, μέχρι να μπορέσει να Μνημονίου και της δανειακής σύμβασης μόνο σε επιστρέψει στις αγορές. Η δεύτερη επιλογή είναι η μερικά σημεία δύναται να γίνει, όπως επιμήκυνση μονομερής καταγγελία του Μνημονίου, η οποία αποπληρωμής δανείων, κράτει στη μείωση μισθών σχεδόν αυτόματα θα σημάνει την έξοδο της χώρας και συντάξεων και πίεση εισόδου της χώρας σε από το κοινό νόμισμα και πολύ πιθανόν και από την ανάπτυξη. Η αντίθεση, εφ’ όλης της ύλης, σε ΜνηΕυρωπαϊκή Ένωση. Το επιχείρημα ότι δεν προμόνιο και δανειακή σύμβαση θα σημάνει αυτομάβλέπεται νομικά η δυνατότητα εκδίωξης είναι λαντως και έξοδο της χώρας από το ευρώ και την Ε.Ε., θασμένο. Εάν σταματήσει η παροχή δανεισμού με όλες τις προαναφερθείσες συνέπειες. Η απόπρος την Ελλάδα, η χώρα μας θα αντιμετωπίσει τέφαση ανήκει και στους πολιτικούς ηγέτες που θα τοια πιστωτική έλλειψη ρευστότητας, που θα αναγηγηθούν του νέου κυβερνητικού σχήματος».

“

Στις επερχόμενες εκλογές το δίλημμα με το οποίο θα προσέλθουν οι πολίτες στις κάλπες θα είναι «ευρώ ή δραχμή». Πιστεύετε ότι είναι ένα εκβιαστικό δίλημμα ή μια πραγματική απόφαση για το μέλλον της χώρας; Υπάρχουν πράγματι περιθώρια για ουσιαστική επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου και αν ναι, σε ποια σημεία θεωρείτε ότι θα μπορούσε να κινηθεί η επόμενη κυβέρνηση προκειμένου να επιτύχει ευνοϊκότερους όρους; «Επερχόμενες εκλογές για δεύτερη φόρα, με κόστος που σε αυτή τη συγκυρία των άδειων κρατικών ταμείων η χώρα υποβάλλεται σε αυτή την οικονομική θυσία για χάρη της Αριστεράς, που αρνήθηκε να σχηματιστεί κυβέρνηση, έστω και εθνικής σωτηρίας. Τώρα, δηλαδή τη 17η Ιουνίου, έχουμε δύο επιλογές. Η πρώτη είναι η επαναδιαπραγμάτευση του Mνημονίου, με έμφαση στην ενίσχυση της ανάπτυ142 crash Ιούνιος 2012

142_145_KAMPANHS 26/3/14 7:22 μ.μ. Page 143

“ “ Σε περίπτωση χρεοκοπίας και εξόδου από το ευρώ, οι συνέπειες για την κοινωνία θα είναι άμεσες, αφού θα αυξηθεί δραματικά η ανεργία, θα μειωθεί η αγοραστική δύναμη μισθών και συντάξεων και θα γίνουν δυσπρόσιτα ακόμα και τα βασικά αγαθά

Ο γνωστός εφοπλιστής και έμπειρος καπετάνιος, Γιάννης Καμπάνης, μιλάει στο «Crash» για όλους και για όλα

▲ ▲

Σε προηγούμενη συνέντευξή σας στο περιοδικό είχατε προφητικά πει ότι η λύση στο ελληνικό πρόβλημα θα μπορούσε να έρθει εφόσον οι πολιτικοί μας αφήσουν το «εγώ» και στραφούν στο «εμείς», για να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα για τον τόπο. Πιστεύετε ότι έχουν γίνει βήματα σε αυτή την κατεύθυνση; «Η επανάληψη των εκλογών της 6ηςΜαΐου στις 17 Ιουνίου δείχνει ότι προσπάθειες συνεργασίας των κομμάτων για απόκτηση τουλάχιστον κυβέρνησης υπήρξαν, όπως σαφέστατα έδειξαν οι εντολές του Προέδρου της Δημοκρατίας, ήταν όμως αδύνατες, λίγες και άκαρπες. Είναι ώρα, στις εκλογές της 17ης Ιουνίου, να δείξουν τα κόμματα ότι, όπως και να έχει το πράγμα, είτε με κυβέρνηση συνεργασίας Σαμαρά - Βενιζέλου Κουβέλη και ενδεχομένως όποιου άλλου κόμματος του μεσαίου χώρου καταφέρει να μπει στη Βουλή είτε με κυβέρνηση συνεργασίας Τσίπρα και αντιμνημονιακών, σε λίγους μήνες η χώρα δεν θα αναγκαστεί να πάει εκ νέου σε εκλογές. Θα βρεθούμε λοιπόν σε ένα διαρκές πτωτικό σπιράλ, τις επιπτώσεις του όποιου θα πληρώσει επί πολλά χρόνια το σύνολο του λαού. ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΠΟΦΥΓΗΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ με τη συμμετοχή της Ν.Δ., του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, της ΔΗΜ.ΑΡ., τουλάχιστον, και μακάρι και του ΚΚΕ. Σε αυτή την περίπτωση και εφόσον τεθεί σε ειλικρινή βάση μια πλατφόρμα συνεννόησης και συγκεκριμενοποιηθεί ένας ρεαλιστικός στόχος επαναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου με τους Ευρωπαίους, μπορεί η χώρα να κυβερνηθεί. Το πείραμα αυτό δεν θα οδηγήσει μόνο στην άμεση αποφυγή των χειρότερων (δεν ξέρουμε ποια είναι αυτά, διότι δεν μπορούμε να φανταστούμε πού μπορεί να φτάσει η κοινωνική έκρηξη που προέρχεται από τη φτώχεια και πλέον και από την πείνα), αλλά θα αποτελέσει και τη βάση για μελλοντικές συνεργασίες μεταξύ των κομμάτων, θα αναδείξει για πρώτη φορά έναν εθνικό στόχο, που θα θέσει τις βάσεις για μια πιο υγιή πολιτική ζωή που θα στηρίζεται στην εφικτή και ρεαλιστική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου αλλά και της θέσης της χώρας στη διεθνή σκηνή. Κατά τη γνώμη μου, είναι η μόνη υγιής λύση για το σημερινό αδιέξοδο, το οποίο έχει δημιουργηθεί τελικά από τις ψευδείς υποσχέσεις όλων ανεξαιρέτως των κομμάτων σε άπληστους (παλιότερα) και απελπισμένους (σήμερα) ψηφοφόρους. Δυστυχώς, όπως πολιτεύονται μέχρι σήμε-

Η μόνη υγιής λύση για το σημερινό αδιέξοδο ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ με τη συμμετοχή της Ν.Δ., του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, της ΔΗΜ.ΑΡ., τουλάχιστον, και μακάρι και του ΚΚΕ

Ιούνιος 2012

crash 143

142_145_KAMPANHS 26/3/14 7:23 μ.μ. Page 144

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

▲ ▲

ρα Αντώνης Σαμαράς και Αλέξης Τσίπρας, το σενάριο αυτό φαίνεται ουτοπικό. Και οι δύο όμως είναι πολιτικά όντα, διαθέτουν πολιτικό ένστικτο και ίσως καταλάβουν ότι όποιος κερδίσει τις εκλογές θα καταστραφεί πολιτικά αν δεν συνεργαστεί με τον άλλο και με όλους τους υπόλοιπους. Η ΜΟΙΡΑ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΗ». Οι θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ είναι λίγο έως πολύ γνωστές και μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν και προτάσεις για φορολόγηση των επιχειρήσεων και των εφοπλιστών. Πώς θα αντιδράσει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ο εφοπλιστικός κόσμος; «Ο ΣΥΡΙΖΑ, επειδή είναι πολύ νέος, τουτέστιν άπειρος, τουτέστιν άσχετος, ειδικά στα θέματα ναυτιλίας, τον συμβουλεύω (όπως άρχισε να μαζεύει ειδικούς για θέματα οικονομίας) να πλαισιωθεί το συντομότερο από ειδικούς του κεντρώου χώρου (ανεξάρτητους πολιτικά το προτιμητέο) και να σπουδάσει τουλάχιστον, αν προλάβει, στο εγχώριο και διεθνές δίκαιο, για να μάθει ότι το μοναδικό κομμάτι επιχείρησης που λέγεται ναυτιλία δεν χρειάζεται μελέτη, περίσκεψη και γνώσεις για να το αγγίξεις. Βλέποντας πρακτικά και θεωρητικά τα πράγματα της ναυτιλίας, αυτή διαχωρίζεται στην ακτοπλοΐα και την ποντοπόρο ναυτιλία. Τούτο σημαίνει ότι στην ακτοπλοΐα με τις ελληνικές σημαίες (αυτό προφανώς πολύ σύντομα θα αλλάξει με την άρση του καμποτάζ) το κράτος είχε και θα εξακολουθεί να έχει έλεγχο στην ύπαρξή τους. Δηλαδή, να έχει ελεγχόμενα τα συνδικαλιστικά των πληρωμάτων, μισθούς, απεργίες και άλλα πολλά… Όμως, στην ποντοπόρο ναυτιλία και δη στην ελληνόκτητη με ξένες σημαίες (που αυτά απαρτίζουν την ελληνική εμπορική ναυτιλία) ουδόλως έχει το δικαίωμα, όχι μόνο να μην μπορεί να τα ελέγχει, αλλά ούτε καν δύναμη να τα αγγίξει. Ήδη από αυτή τη στιγμή που μιλάμε πάρα πολλές ναυτιλιακές εταιρείες με αντικείμενο την πλοιοκτησία προσχεδιάζουν την έξοδό τους από την Ελλάδα προς ξένες χώρες, μιας και πολλές άλλες χώρες έχουν το μυαλό να δουν τι σημαίνει ναυτιλιακό κεφάλαιο-συνάλλαγμα, αγορά ή ενοικίαση γραφείων, απασχόληση υπαλλήλων και τόσα άλλα benefits, που δυστυχώς, επαναλαμβάνω, θα γίνει ατυχές το γεγονός μια ελληνική κυβέρνηση να μη δύναται να το δει!!! Το Μόντε Κάρλο μας φωνάζει, το Ντουμπάι μας ζητά, η Σιγκαπούρη μας αναμένει και πάρα πολλά άλλα κράτη μας περιμένουν με ανοιχτές τις αγκάλες να μας δεχθούν, να μας προστατεύσουν και όχι να μας κυνηγήσουν, παίρνοντας την πραμάτεια μας και μοιράζοντάς την στους τεμπέληδες και ανίκανους, υποτιθέμενους συμπολίτες μας. Σε ενάντια περίπτωση, για αυτούς που θα μας κυνηγήσουν, μήπως γίνεται η κυβέρνηση να συμμετάσχει στα δάνεια που μας βαραίνουν, που ειδικά αυτή την περίοδο (και μη γνωρίζοντας για πόσα χρόνια θα κρα-

τήσει αυτό) η ναυτιλία υποφέρει σε σημείο που να μην μπορεί να ανταποκριθεί ούτε στα απλά έξοδα ενός πλοίου, ξεχνώντας τα τραπεζικά δάνεια και λοιπές χρηματικές υποχρεώσεις;» Τα δύο αυτά χρόνια που η χώρα βρίσκεται στη δίνη της οικονομικής κρίσης υπήρξε κάποια κίνηση, κάποια προσέγγιση από την κυβέρνηση στους εφοπλιστές, προκειμένου να ζητηθεί η βοήθειά τους ή έστω η γνώμη τους για την αντιμετώπιση της κρίσης; «Η “καυτή” αυτή ερώτηση πρέπει να απαντηθεί με πλήρη αυθεντικότητα για να καταλάβουμε τελικά ότι και σε αυτή την προσπάθεια προσέγγισης σε άτομα της ναυτιλίας, ακολούθησαν, ειδικά η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ την πεπατημένη του αμαρτωλού παρελθόντος, δηλαδή με υποτιθέμενα στελέχη κατ’ αυτούς της ναυτιλίας που έγιναν (αυτοί που έγιναν) από το παρακράτος και τη δολιοφθορά. Λιβάνηδες, Κατσιφάρηδες και όλο το τότε υπόλοιπο πολιτι-

Θα ήθελα τώρα να πάμε στο χώρο του ποδοσφαίρου. Πρόσφατα οδηγηθήκατε στην απόσυρση του ενδιαφέροντός σας για τον ΠΑΟΚ, λόγω της προτίμησης που έδειχνε η ΠΑΕ προς τον Ιβάν Σαββίδη, όπως ανέφερε σχετική επιστολή σας. Τι συνέβη; Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Βρύζα, είχατε πει ότι επρόκειτο περί πλειστηριασμού, καθώς και ότι η εμφάνιση Σαββίδη ήταν δάκτυλος της αντιπολίτευσης Καμπάνη. Αυτό σημαίνει ότι αποσύρεστε και για το μέλλον από τη διεκδίκηση του πλειοψηφικού πακέτου του ΠΑΟΚ; «Ποδοσφαιρικά, το πάθος μου να κυβερνήσω τον ΠΑΟΚ και ΜΟΝΟΝ είναι υπαρκτό και θα συνεχίσει να υπάρχει μέχρι αυτό να γίνει πραγματικότητα. Θέλω να αναλάβω εγώ προσωπικά την τύχη αυτού του λαού, των οπαδών του ΠΑΟΚ, που πασχίζουν για τρόπαια και δόξες. Έχω αντιληφθεί ότι η ομάδα αυτή Ήδη πάρα πολλές αδίκως μια ζωή παίζει το ρόλο του δυνατού στη Β. Ελλάδα, άνευ ουναυτιλιακές εταιρείες σιαστικού αποτελέσματος. Έχω με αντικείμενο την πλοιοκτησία αντιληφθεί ότι επί σειρά ετών επιπροσχεδιάζουν την έξοδό τους χειρείται να διοικηθεί από άτομα άσχετα με την ηγεσία, με τους σωαπό την Ελλάδα προς ξένες χώρες, βρακάκηδες, όπως χαρακτηριστιμιας και πολλές άλλες χώρες έχουν κά είπα πρόσφατα, στην ΠΑΕ και με έναν αργυραμοιβό στον ερασιτο μυαλό να δουν τι σημαίνει τέχνη. Έχω κάνει τεράστιες προναυτιλιακό κεφάλαιο-συνάλλαγμα σπάθειες να τους εξηγήσω, ότι με τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις η ομάδα απλά θα σέρνεται διεκδικώντας το πολύ την τρίτη θέση στο πρωτάθλημα και ουραγός στα PLAY OFF. κό νοσήλευμα καλλιέργησαν και προώθησαν Δεν το καταλαβαίνουν οι ιθύνοντες, διότι προστη ναυτιλία άτομα που τα χρησιμοποίησαν διά φανώς (και καλά σκέπτονται) φοβούνται την ίδιον συμφέρον, διότι απλούστατα εκμεταλλεύέξοδό τους από τα διοικητικά και το μόνο που τηκαν την άγνοιά τους περί του αντικειμένου πρέπει να επιθυμούν είναι την επαναφορά τους (κοινώς Μπροστάρηδες). Ε, λοιπόν, φταίνε οι στα ποδοσφαιρικά οι της ΠΑΕ και αργυραμοιβιΓερμανοί και η υπόλοιπη Ευρώπη που τελικώς κά ο ερασιτέχνης. Εγώ δεν θα αναλάβω την είπαν: “Αρκετά, δεν τους αντέχουμε άλλο τους ομάδα χωρίς τον πλήρη έλεγχο των ΠΑΝΤΩΝ. Γραικούς;”. Το ίδιο σχέδιο επαφών με ανθρώΕίμαι εδώ με τον Θεό, τον ΚΑΜΠΑΝΗ και τον πους της ναυτιλίας ακολούθησε και ο υιός Γ. ΟΠΑΔΟ του ΠΑΟΚ και οι Σαββίδηδες ας περιΠαπανδρέου (δέσμιος του παρελθόντος), διότι μένουν τις εκλογές της 17ης Ιουνίου και μετά να ποτέ και κανένας δεν είδε τη ναυτιλία σαν τον αποφασίσουν, εάν θα μπουν στα διοικητικά της πιο καίριο διακρατικό φορέα δύναμης κεφαλαίΠΑΕ. Γνωρίζω ότι εάν δεν αναλάβουν τις τύχες ων και κύρους της Ελλάδας, δίνοντας σε όλα τα της χώρας αριστερές δυνάμεις, θα εξαφανιπλάτη και μήκη της οικουμένης το “παρών” της στούν. Τους συμβουλεύω ότι ο ΠΑΟΚ δεν γίνεΕλλάδας διά της σημαίας της. Αντιθέτως, το είται να χρησιμοποιηθεί για πολιτικά παιχνίδια, ο δαν και το χρησιμοποίησαν επαναλαμβάνω, διά ΠΑΟΚ, ο Δικέφαλος, είναι ιδέα, είναι το όνειρο ίδιον όφελος. Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ σε κάποια στιγμή, και μόνον του αδικημένου και πονεμένου Παοαπό τη θέση του αντιπροέδρου, άρχισε να σκέκτζή, να δει τον Δικέφαλο με τρόπαιο, διότι αυτά φτεται ένα ορθολογιστικό τρόπο προσέγγισης του αξίζουν. ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ ΕΔΩ, Αντώνη, και σου στη ναυτιλία με άτομα σημαίνοντα, όμως και αυυπόσχομαι ότι κάποια στιγμή με τα δικά μου δετό εγκαταλείφθηκε για άγνωστους λόγους. Το δομένα και μόνο, στην Τούμπα θα μιλάμε για νίμόνο κόμμα που βοήθησε σε μια σωστή προκες και δόξες». σέγγιση-συναίνεση κράτους και πλοιοκτησίας

“

144 crash Ιούνιος 2012

ήταν με υπουργούς Καμμένο-Ν.Δ. και Γεωργιάδη-ΛΑΟΣ, όμως η διάρκειά τους ελάχιστη σε χρόνο, τουτέστιν, μηδέν εις το πηλίκο σε αποτέλεσμα. Ο Α. Σαμαράς έχει υποσχεθεί πολλά για τη ναυτιλία, ΟΨΟΜΕΘΑ».

142_145_KAMPANHS 26/3/14 7:23 μ.μ. Page 145

146_149_DAIMONIO 26/3/14 7:25 μ.μ. Page 146

της Κατερίνας Σταυρίδου

Δ

ηλώνει υπερήφανος Έλληνας, τα χώνει στους Γερμανούς και τους Ευρωπαίους για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα και προτείνει σε όλους τους διαδικτυακούς του φίλους να εξελληνιστούν και να υιοθετήσουν το σωστό τρόπο, τον ελληνικό! Είναι ο «Mr. Panos», ο ήρωας που δημιούργησε ο ομογενής κωμικός Γιάννης Παππάς, που κάνει θραύση στο Internet με τα αιχμηρά σχόλιά του. «Γεια σου, Γερμανία, γεια σου, Ευρώπη. Το όνομά μου είναι Mr. Panos και αυτό είναι το μήνυμα όλων των Ελλήνων του κόσμου: “Fuck you Malaka!”. Με αυτή την εισαγωγή όλοι ξέρουν πια τι να περιμένουν από τον “Ελληνάρα”, όπως τον αποκαλούν, που με φόντο την ελληνική σημαία, μουσική υπόκρουση ένα τραγούδι της Χαρούλας Αλεξίου και βασικό διακοσμητικό στο πλάνο του το άγαλμα του Σωκράτη σε βρεφική ηλικία, τα χώνει προς πάσα κατεύθυνση.

«Γεια σου, Γερμανία, γεια σου, Ευρώπη. Το όνομά μου είναι Mr. Panos και αυτό είναι το μήνυμα όλων των Ελλήνων του κόσμου: “Fuck you Malaka!”». Με αυτή την εισαγωγή ο ομογενής κωμικός Γιάννης Παππάς τα χώνει προς πάσα κατεύθυνση

146_149_DAIMONIO 26/3/14 7:26 μ.μ. Page 147

ς α ρ

ά ν η λ

λ E O

ι ε ν ί α λ ε ρ τ ο υ υ τ κ ο π Διαδί το

146_149_DAIMONIO 26/3/14 7:26 μ.μ. Page 148

crash

▲ ▲

«Είμαστε τεμπέληδες; Όχι, ξεκουραζόμαστε! Δουλεύαμε για τους Τούρκους για 400 χρόνια, τώρα κάνουμε διακοπές!» τονίζει ο Mr. Panos, καπνίζοντας το τσιγάρο του κι εξηγώντας γιατί αυτό που ονομάζουν «κρίση» στην Ελλάδα είναι η πιο ευτυχισμένη περίοδος στη ζωή του: «Άκουσα ότι η Γερμανία θα στείλει κι άλλα χρήματα! Ευχαριστούμε, Γερμανία, για τα λεφτά σου, περιμέναμε πολύ καιρό για τις αποζημιώσεις του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου!... Οι Γερμανοί ήρθαν στην Ελλάδα όταν προσπαθούσαν να κατακτήσουν τον κόσμο. Το θυμόσαστε αυτό; Γιατί έχετε ασθενή μνήμη. Ποιος δεν έχει ασθενή μνήμη; Οι Έλληνες! Πολεμήσαμε και σώσαμε τον κόσμο στη μάχη της Κρήτης. Το θυμάσαι σνιτσελόφατσα; Γι’ αυτό ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είπε: “Δεν πολεμούν οι Έλληνες σαν ήρωες, οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες!”». Αυτά κι άλλα πολλά καταγγέλλει ο συμπαθής ήρωας, που έχει αποκτήσει χιλιάδες φανατικούς θαυμαστές από όλο τον κόσμο, που σπεύδουν να παρακολουθήσουν τα βίντεό του στο YouTube και στο ιντερνετικό κανάλι Ditchfilms.com. Όσο για τον εμπνευστή του, τον ομογενή κωμικό Γιάννη Παππά, έφτασε μέχρι το φεστιβάλ κωμωδίας του Μόντρεαλ, ενώ ακόμη και η συντηρητική «Wall Street Journal» υποκλίθηκε στο ταλέντο του και πρότεινε ανεπιφύλακτα στο αναγνωστικό κοινό της να μη χάσει τα stand up comedy σόου που παρουσιάζει! Γιάννης Παππάς γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και μεγάλωσε στο Μπρούκλιν. Η μητέρα του κατάγεται από το Ρέθυμνο και ο πατέρας του από την Ίμβρο και ο ίδιος δηλώνει στο «Crash» 100% Έλληνας! Κάνει stand up comedy για περισσότερο από 11 χρόνια και δημιουργεί χαρακτήρες όπως ο Mr. Panos, ενώ το πιο πρόσφατο δημιούργημά του, που κάνει επίσης θραύση, είναι η Maurica Rodriguez. Φυσικά, το ενδιαφέρον από ελληνικής πλευράς στρέφεται στον Ελληνάρα που τα λέει χύμα και τσουβαλάτα στους εταίρους μας, που εδώ και δύο χρόνια έχουν βαλθεί να μας βάλουν τα δυο πόδια σε ένα παπούτσι. Μπο-

«Είμαστε τεμπέληδες; Όχι, ξεκουραζόμαστε! Δουλεύαμε για τους Τούρκους για 400 χρόνια, τώρα κάνουμε διακοπές!» τονίζει ο Mr. Panos

«Ο ελληνικός λαός είναι περήφανος κι είμαι σίγουρος ότι θα καταφέρει να ανασυγκροτήσει και πάλι τις δυνάμεις του», τονίζει ο Γιάννης Παππάς

Ο

H νέα ηρωίδα του Γιάννη Παππά, Maurica Rodriguez, μετράει περισσότερους από 2.563.497 διαδικτυακούς φίλους!

148 crash Ιούνιος 2012

Άκουσα ότι η Γερμανία θα στείλει κι άλλα χρήματα! Ευχαριστούμε, Γερμανία, για τα λεφτά σου, περιμέναμε πολύ καιρό για τις αποζημιώσεις του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου! ρεί ο Γιάννης Παππάς να μένει στην Αμερική και να μη μιλάει καν ελληνικά, μέσα από τα βίντεό του όμως μπορεί εύκολα να καταλάβει κάποιος ότι είναι πλήρως ενημερωμένος για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα και έχει άποψη για όλους και για όλα. Όπως εξηγεί μάλιστα, ο Mr. Panos δεν ήταν ένας χαρακτήρας που σχεδίαζε καιρό με στόχο να σχολιάσει τα παράδοξα που συμβαίνουν εν μέσω κρίσης στην πατρίδα μας: «Ο ήρωας αυτός στην πραγματικότητα δημιουργήθηκε μόνος του. Βγήκε αυθόρμητα, χωρίς να έχω προσχεδιάσει να στείλω κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα». Ποια είναι τα σχόλια του κόσμου; «Μεγάλε, τα σπας! Κι αν δεν ξέρεις ελληνικά, you are great!!!» του γράφει ένας από τους διαδικτυακούς θαυμαστές του. «Ο Θεός έκανε τους Έλληνες, οι Έλληνες τον κόσμο», γράφει κάποιος άλλος, ενώ άλλοι τον προτρέπουν να κάνει καριέρα στο Χόλιγουντ: «Ανάθεμά σε! Είσαι έτοιμος για το Χόλιγουντ!». Δεν λείπουν βέβαια κι αυτοί που ενοχλούνται από τα αιχμηρά σχόλιά του, όπως διευκρινίζει

”

όμως ο ίδιος: «Οι αντιδράσεις δεν έχουν να κάνουν τόσο με τη χώρα καταγωγής αυτών που γράφουν, αλλά με την προσωπικότητα και τα πιστεύω του καθενός». Ο Mr. Panos δεν μασάει τα λόγια του, λέει τα πράγματα με το όνομά τους και σε όποιον αρέσει! Τι πιστεύει ο Ελληνάρας για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα; «Ο Mr. Panos δυσκολεύεται να αφήσει πίσω το παρελθόν και κρατάει πολλές κακίες», εξηγεί ο Γιάννης Παππάς: «Πιστεύει ότι όλο αυτό που συμβαίνει είναι μέρος ενός γερμανικού σχεδίου, προκειμένου να μας εκδικηθούν για τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Δεν συμφωνεί να παίρνουμε λεφτά από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Γερμανία. Δεν είναι υποστηρικτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βλέπει τη Γερμανία ως μια αυτοκρατορία που προσπαθεί να αποκτήσει πάλι δύναμη, μέσα από τους οικονομικούς δεσμούς και την οικονομική επιβολή. Θεωρεί ότι είναι μέρος της γερμανικής ψύχωσης να κατακτήσει τον κόσμο και να επεκταθεί στην Ευρώπη». Και δεν διστάζει μάλι-

146_149_DAIMONIO 26/3/14 7:26 μ.μ. Page 149

στα να στείλει και μήνυμα στην Άνγκελα Μέρκελ: «Είμαι σχεδόν σίγουρος πως θα της πρότεινε να σταματήσει να ασχολείται με την πολιτική και να πάει στο σπίτι της, να φροντίσει την οικογένειά της. Ο Mr. Panos πιστεύει σίγουρα ότι ο κόσμος ανήκει στους άντρες». Προτρέπει δε τους πάντες: «Εξελληνιστείτε, υιοθετήστε τις ελληνικές αξίες, γνωρίστε και σεβαστείτε τον ελληνικό πολιτισμό. Μπορείτε κι εσείς να γίνετε Έλληνες!». Όπως εξηγεί ο Γιάννης Παππάς, ο ήρωάς του: «Πιστεύει στο όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και προσπαθεί να συνεχίσει

το έργο του, κατακτώντας πολιτιστικά τον κόσμο κι επιβάλλοντας τις ελληνικές αξίες». Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι απόψεις του Γιάννη Παππά, που δηλώνει όμως σίγουρος ότι οι Έλληνες θα διδαχτούμε από την κρίση και θα βγούμε πιο δυνατοί μέσα από αυτή την περιπέτεια. Αλήθεια, εσείς πώς αισθάνεστε με όλα αυτά που μαθαίνετε για την Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια; «Όλος ο κόσμος αντιμετωπίζει τέτοιου είδους προβλήματα, αλλά φαίνεται ότι η Ελλάδα υποφέρει περισσότερο από τις υπόλοιπες

χώρες της Ευρώπης. Είναι απογοητευτικό να βλέπεις τόσους ανθρώπους που εργάζονται σκληρά και τίμια να υποφέρουν από τη διαφθορά των άλλων». Τι σκέφτονται οι Αμερικανοί για τους Έλληνες; «Για να πω την αλήθεια, δεν τους ενδιαφέρει και πάρα πολύ. Οι περισσότεροι εκπλήσσονται βλέποντας ότι η Ελλάδα υπάρχει ακόμα σαν χώρα. Πιστεύουν ότι οι Έλληνες ανήκουν στο παρελθόν, ότι είναι κάποιοι αρχαίοι άνθρωποι, όπως οι Ρωμαίοι». Είστε αισιόδοξος ότι τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν; «Ο ελληνικός λαός είναι περήφανος κι είμαι σίγουρος ότι θα καταφέρει να ανασυγκροτήσει και πάλι τις δυνάμεις του μέσα από αυτή την πολύ άσχημη κατάσταση. Οι Έλληνες έχουν πάθος, περηφάνια και είναι στα αλήθεια εκπληκτικό πως ο ελληνικός πολιτισμός διατηρήθηκε μέσα από την κατάκτηση των Ρωμαίων, των Τούρκων και των Γερμανών. Έτσι πιστεύω ότι θα διατηρηθεί και μέσα από αυτή την κρίση. Οι Έλληνες θα προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση και θα εξελιχθούν. Αυτή η κρίση δυστυχώς ήταν αναπόφευκτη για την Ελλάδα, αλλά οι πολίτες θα μάθουν από αυτήν και θα γίνουν πιο δυνατοί. Ειλικρινά, συμπάσχω και συμπονώ τους ειλικρινείς και σκληρά εργαζόμενους ανθρώπους που υποφέρουν». Έχετε επισκεφτεί ποτέ την Ελλάδα; «Ναι, έχω έρθει πολλές φορές στην Ελλάδα, η τελευταία ήταν το 2006, και ακόμη ονειρεύομαι τη γεύση της φέτας, του ψαριού και της ντομάτας». Τι σημαίνει η Ελλάδα για σας; «Είναι οι ρίζες μου, ένα μέρος της ταυτότητάς μου. Όλη η οικογένειά

μου μιλάει ελληνικά, εγώ δυστυχώς όχι, αλλά αγαπώ την ελληνική μουσική, το φαγητό και φυσικά την ιστορία μας. Ο Καζαντζάκης είναι ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς, ενώ λατρεύω τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και θεωρώ ότι πρέπει να είμαστε περήφανοι γι’ αυτούς και τα όσα έχουν προσφέρει σε ολόκληρο τον κόσμο». Επαγγελματικά τι άλλο κάνετε αυτή την περίοδο; «Δίνω παραστάσεις stand up comedy, εργάζομαι επίσης στην εκπομπή του FOX “The Daily” και στο “American Idol”, ενώ ετοιμάζω μια σειρά στο διαδικτυακό κανάλι Ditchfilms.com, με την καινούργια μου ηρωίδα, τη Maurica Rodriguez». Πώς σας αρέσει να περνάτε τον ελεύθερό σας χρόνο; «Μ’ αρέσει να παίζω στο πάρκο με τα σκυλιά μου, να γελάω με την κοπέλα μου και να βλέπουμε τηλεόραση αγκαλιά στο κρεβάτι! Το χιούμορ είναι αναμφισβήτητα το πιο δυνατό “όπλο” του Γιάννη Παππά. Από τα πιο πετυχημένα βίντεο του Mr. Panos στο Διαδίκτυο είναι το “Financial Crisis in Greece”, που μετράει 261.367 views, το “Successful People is Greek” με 146.506 views, το “Greek Independence” με 112.000 και το “OXI DAY” με 170.948 επισκέψεις. Πολλοί περισσότεροι είναι οι επισκέπτες στο “Vlog” του Mr. Panos, όπως έχει ονομάσει ο Γιάννης Παππάς την ιστοσελίδα του, στην οποία δίνει και bonus δώρο, τη συνταγή μουσακά της γιαγιάς του! Θραύση στο Διαδίκτυο κάνει και η καινούργια ηρωίδα του, Maurica Rodriguez, της οποίας το βίντεο “Love Match Maurica” μετράει μέχρι στιγμής 2.563.497 views!»

Ιούνιος 2012

crash 149

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:30 μ.μ. Page 1

Times Trophies Και για τον άνδρα, τα Hondos Center έχουν όλες τις λύσεις για τις αγορές του. Επισκεφθείτε τα τμήματα με τα ανδρικά αξεσουάρ και δείτε από κοντά τα νέα σχέδια σε ρολόγια, πάντα στις καλύτερες τιμές της αγοράς.

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:31 μ.μ. Page 151

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

οι εταιρείες που

επενδυουν ΣΤΗν ΗΘΙΚΗ και την κοινωνική ευΑΙΣΘΗΣΙΑ Τ

Ωστόσο, τα ερωτήματα για τη χρησιμότητα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές είναι αρκετά. Δεν είναι λίγοι αυτοί που διατυπώνουν την άποψη ότι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη σχετίζεται συχνά με την «απενοχοποίηση» της επιχείρησης από οτιδήποτε καταστρέφει την εικόνα της προς τους καταναλωτές ή τους μετόχους της, στερώντας της με αυτόν τον τρόπο τη στρατηγική διάσταση και τη σύνδεσή της με την ανάπτυξη μιας τοπικής κοινωνίας. Σύμφωνα με τη διευθύνουσα σύμβουλο της Burson-Marsteller, Μαρία Λαζαρίμου, «οι βασικοί λόγοι της απώλειας της εμπιστοσύνης των πολιτών/ καταναλωτών προς τις επιχειρήσεις είναι η οικονομική και κοινωνική κρίση, η ακρίβεια και η αύξηση των τιμών και η αίσθηση ότι οι επιχειρήσεις επιδιώκουν το ίδιον όφελος σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Είναι εμφανές ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει προσπαθήσουν να κερδίσουν το χαμένο έδαφος, καλλιεργώντας συστηματικά μια στενή σχέση με τους καταναλωτές και τους άλλους συμμετόχους, και ανταποκρινόμενες με απτό τρόπο στα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία – ειδικά εν μέσω κρίσης». Με δεδομένη πάντως την εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις λόγω της οικονομικής κρίσης, η ολοένα αυξανόμενη απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι σε

▲ ▲

α τελευταία 10-15 χρόνια η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο στις επιχειρήσεις, αφού στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία κυρίαρχο ρόλο έχουν εκείνες οι εταιρείες οι οποίες όχι μόνο παρουσιάζουν εξαιρετικά οικονομικά αποτελέσματα, αλλά διαθέτουν και υψηλή ευαισθησία σε θέματα ηθικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής. Μια εταιρεία θεωρείται κοινωνικά υπεύθυνη όταν, όχι μόνο συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που της επιβάλλουν οι νόμοι, αλλά προχωρεί εθελοντικά σε δράσεις και ενέργειες που υπερβαίνουν αυτές τις υποχρεώσεις της και έχουν σχέση με τους υπαλλήλους, συνεργάτες, προμηθευτές, μετόχους και πελάτες της, τις κοινότητες μέσα στις οποίες είναι δραστηριοποιημένη και την κοινωνία σαν σύνολο. Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη εφαρμόζεται σε τρεις άξονες: την περιβαλλοντική ευθύνη (π.χ., περιορισμός ρύπων ή θορύβου, επεξεργασία λυμάτων και γενικότερα την προστασία του περιβάλλοντος), την κοινωνική (ενέργειες που γίνονται για την ισότητα των δύο φύλων, τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, την ενίσχυση ευπαθών ομάδων) και την οικονομική (διαφάνεια οικονομικών αποτελεσμάτων, εφαρμογή κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης).

Ιούνιος 2012

crash 151

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:31 μ.μ. Page 152

crash

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

▲ ▲

μια σειρά από θεσμούς και οργανισμούς έρχεται να επιδεινώσει το ήδη αβέβαιο επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι εταιρείες που συνειδητοποιούν ότι η εταιρική ευθύνη δεν είναι μια απλή εθελοντική πρωτοβουλία, αλλά μια υποχρέωσή τους, την οποία πρέπει να εντάξουν στη στρατηγική, την κουλτούρα και την πρακτική τους, αποκτούν σημαντικό προβάδισμα και βρίσκονται συνήθως στην πρωτοπορία του κλάδου τους και της αγοράς. Σε γενικές γραμμές, τα οφέλη που έχουν οι εταιρείες από την εφαρμογή προγραμμάτων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης μπορούν να διακριθούν σε άμεσα και έμμεσα. Άμεσα μπορούν να αναφερθούν το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον, η δέσμευση και η μεγαλύτερη παραγωγικότητα του προσωπικού, η άμεση εμπλοκή των εργαζομένων σε θέματα που αφορούν στις κοινότητες όπου είναι δραστηριοποιημένες, τα εμπορικά πλεονεκτήματα έναντι των ανταγωνιστών τους κ.λπ. Έμμεσα, η αύξηση

του ενδιαφέροντος των πελατών τους και των επενδυτών, γεγονός που αυξάνει τις επιχειρηματικές ευκαιρίες τους, η ενίσχυση της καλής τους φήμης, η θετική ανταπόκριση του καταναλωτικού κοινού στο σήμα τους, η ένταξή τους σε ειδικούς χρηματιστηριακούς και τραπεζικούς δείκτες αξιολόγησης εταιρειών με βάση τις δραστηριότητές τους σε θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης κ.λπ. Σε πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη από την Eurocharity σε συνεργασία με το Τμήμα Στατιστικής (του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών) διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι, μολονότι η πλειοψηφία των εταιρειών εγκρίνει τις Δράσεις ΕΚΕ, μόνο έως 3% από τα έσοδά τους διαθέτουν σε αυτές οι περισσότερες επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 250 εργαζόμενους και έχουν πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ έσοδα ετησίως, δίνοντας περισσότερη έμφαση στις δράσεις τους και λιγότερη στην επικοινωνία τους. Έτσι, το 90% από τον προϋπολογισμό των επιχειρήσεων δίνεται για τις δράσεις και το υπόλοιπο για την επικοινωνία. Οι σημαντικότεροι άξονες δράσης των εταιρειών είναι το περιβάλλον και ο τομέας της κοινωνίας (όπως στήριξη των τοπικών κοινωνιών, βοήθεια σε ευπαθείς ομάδες και ίσες ευκαιρίες στην απασχόληση). Απολύτως συμβατά με τα παραπάνω ευρήματα πρέπει να θεωρηθούν και τα συμπεράσματα σχετικά με την ιεράρχηση των ωφελημάτων από την υλοποίηση των δράσεων ΕΚΕ. Ως σημαντικότερα οφέλη χαρακτηρίζονται η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, η βελτίωση της εταιρικής εικόνας και η βελτίωση του εργασιακού κλίματος εντός της επιχείρησης.

Δείκτης CR Index - Βραβεία

▲ ▲

Ο CR Index θεωρείται ο πιο σημαντικός διεθνώς δείκτης μέτρησης της απόδοσης των επιχειρήσεων στον τομέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) και μετράει την απόδοση των επιχειρήσεων και την επίδρασή τους: Στην κοινωνία, αξιολογώντας την υποστήριξη που παρέχει σε πρωτοβουλίες των τοπικών και εθνικών κοινωνιών βοηθώντας στο χτίσιμο εποικοδομητικών σχέσεων με τις κοινωνίες αυτές και τη δημιουργία αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Στο περιβάλλον, αξιολογώντας τις πολιτικές τους και τις ενέργειές τους για τον περιορισμό των δυσμενών επιδράσεων που εξασκεί στις κλιματικές αλλαγές βοηθώντας να συνειδητοποιήσουν ότι η μετάβασή τους σε μια οικονομία που απαιτεί περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα αντιπροσωπεύει τόσο ένα μεγάλο ρίσκο όσο και μια μεγάλη ευκαιρία. Στην αγορά και στους καταναλωτές, αξιολογώντας την επίδοσή τους στις σχέσεις τους με τους πελάτες τους και την αγορά και στο κατά πόσο παρακολουθούν, κατανοούν και ανταποκρίνονται στις συνεχώς μεταλλασσόμενες ανάγκες των καταναλωτών. Στο πώς δηλαδή πωλούν τα προϊόντα και τις

152 crash Ιούνιος 2012

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:31 μ.μ. Page 153

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:31 μ.μ. Page 154

crash

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

▲ ▲

υπηρεσίες με υπευθυνότητα, σωστή ποιότητα και τιμές. Στους εργαζόμενους, αξιολογώντας τη συμπεριφορά και τις πολιτικές τους στα εργασιακά θέματα, όπως: ασφάλεια, υγιεινή, ειλικρινή επικοινωνία και δίκαιη μεταχείριση. Βάσει του Εθνικού Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης (CR Index) διακρίθηκαν 15 εταιρείες για τις επιδόσεις τους στην εφαρμογή υπεύθυνων εταιρικών πρακτικών το 2011: • Στην κατηγορία PLATINUM οι Coca-Cola Τρία Έψιλον, Αθηναϊκή Ζυθοποιία και Τράπεζα Πειραιώς.

• Στην κατηγορία GOLD οι DIAGEO Hellas, Ελληνικά Πετρέλαια, ΟΤΕ.

• Στην κατηγορία SILVER οι Aldemar Hotels & Spa, BSH Οικιακές Συσκευές, Genesis Pharma, GlaxoSmithKline, Ideales, Mamidoil Jetoil, Novartis Hellas, Γέφυρα.

• Στην κατηγορία BRONZE η ΔΕΠΑ. Επιπλέον, δόθηκε ένα βραβείο ανά κατηγορία διάκρισης για να τιμήσει την εταιρεία με τη μεγαλύτερη πρόοδο σε σχέση με την περσινή της αξιολόγηση, καθώς και ένας ειδικός έπαινος ανά πυλώνα αξιολόγησης του CR Index στην εταιρεία με την καλύτερη επίδοση στο συγκεκριμένο πεδίο: • Best progress PLATINUM award: Τράπεζα Πειραιώς • Best Progress GOLD award: Eλληνικά Πετρέλαια • Best progress SILVER award: Μamidoil Jetoil • Έπαινος για την ΚΟΙΝΩΝΙΑ: DIAGEO Hellas • Έπαινος για το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: OTE • Έπαινος για το ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: BSH Οικιακές Συσκευές • Έπαινος για την ΑΓΟΡΑ: Αθηναϊκή Ζυθοποιία.

▲ ▲

154 crash Ιούνιος 2012

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:32 μ.μ. Page 155

Το περιβάλλον «απαιτεί» συντονισμένες και συνεπείς δράσεις

Ο ΟΤΕ, αναγνωρίζοντας τη δική του ευθύνη στην αντιμετώπιση των κοινών και κρίσιμων περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή και η προστασία φυσικών πόρων, αναπτύσσει μια σειρά από πρωτοβουλίες και δράσεις με ποιοτικούς αλλά και μετρήσιμους ποσοτικούς στόχους. Βασικοί άξονες της περιβαλλοντικής του δράσης αποτελούν η ορθολογική χρήση ενέργειας, νερού και πρώτων υλών, η προώθηση των ΑΠΕ, η μείωση των εκπομπών αέριων ρύπων, η ανακύκλωση, η ελαχιστοποίηση ενδεχόμενων επιπτώσεων από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και η συστηματική ενημέρωση εργαζομένων και κοινωνίας. Ακόμη, ο ΟΤΕ συμμετέχει ενεργά, ως μέλος διεθνών και εθνικών οργανισμών και επιτροπών, στις διαβουλεύσεις για την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος γενικότερα, υποστηρίζει πρωτοβουλίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων, ενώ ενισχύει την περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων και των πελατών της εταιρείας. Ο OTE συνεχίζει και φέτος τις περιβαλλοντικές του δράσεις έχοντας θέσει μεταξύ άλλων τους ακόλουθους στόχους: -Εισαγωγή φυσικού αερίου σε βασικά κτήρια του OTE στην Αττική.

-Διατήρηση της πτωτικής τάσης όσον αφορά την κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης, καθώς και τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος στα επίπεδα του 2011 -Περαιτέρω βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 5%.

-Ανακύκλωση υλικών συσκευασίας στο Δίκτυο Καταστημάτων ΟΤΕ και πιλοτικό πρόγραμμα ανακύκλωσης σε επιλεγμένα κτίρια.

-Μείωση της κατανάλωσης νερού κατά 5%.

-Τέλος, σε εξέλιξη βρίσκεται από την περυσινή χρονιά η ανάπτυξη του Κεντρικού Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και η δοκιμαστική λειτουργία συστήματος συλλογής περιβαλλοντικών δεδομένων και δημιουργίας αναφορών

Στηρίζουμε την Καλλιστώ Τη σημαντική περιβαλλοντική δράση της «Καλλιστώ- Περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή και φύση» στηρίζει την τελευταία πενταετία ο ΟΤΕ. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την προηγούμενη χρονιά, ο ΟΤΕ κάλυψε μέρος των εξόδων του προγράμματος εθελοντικής δασοπροστασίας σε τρεις διαφορετικές περιοχές και πιο συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη (περιαστικό δάσος Σέιχ Σου), στην Καστοριά (Ορεινός όγκος Γράμμου) και στα Γρεβενά (Βάλια Κάλντα). Εκτός από την επό-

πτευση των περιοχών αυτών και την πρόληψη από τις πυρκαγιές, τα προγράμματα εστίασαν και σε άλλες δράσεις, όπως είναι η καταγραφή και ο καθαρισμός μονοπατιών, η ενημέρωση των επισκεπτών σχετικά με ζητήματα προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων αλλά και σε δράσεις που αφορούν στην προστασία και διατήρηση της καφέ αρκούδας.

Αναδασώνουμε με την Φιλοδασική Ένωση Αθηνών Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συνεργασία του ΟΤΕ με την Φιλοδασική Ένωση Αθηνών είναι πολύχρονη και σημαντική. Συγκεκριμένα το 2011, χάρις και στην οικονομική βοήθεια του ΟΤΕ η Ένωση κατάφερε: -να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, ως φορέας διαχείρισης του Αισθητικού Δάσους στον Υμηττό.

-να συνεχίσει τις αναδασώσεις, αλλά και την αδιάκοπη φροντίδα των νέων δένδρων των προηγούμενων αναδασώσεων, -να αναμορφώσει και εμπλουτίσει το Βοτανικό Μονοπάτι και τον Βοτανικό Κήπο και οργανώσει μια μικρή Τράπεζα Σπόρων, η οποία θα μας βοηθήσει στην επέκταση του Κήπου στο μέλλον και -να δημιουργήσει ένα χώρο, όπου τα παιδιά των Σχολείων που επισκέπτονται το Αισθητικό Δάσος, μαθαίνουν τα είδη των φυτών του Φυτωρίου μας και πώς να φυτεύουν σωστά και να μεγαλώνουν ένα δένδρο.

Προωθούμε την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με την ΕΕΠΦ Ο ΟΤΕ στηρίζει τις δραστηριότητες της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) που αφορούν στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και συγκεκριμένα το Πρόγραμμα «Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον» το οποίο συνιστά ένα διεθνές δίκτυο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ειδικεύεται στη διάχυση περιβαλλοντικών πληροφοριών.

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:32 μ.μ. Page 156

crash

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Μ

Δράσεις ΕΚΕ

156 crash Ιούνιος 2012

πέρασε κάθε προσδοκία. Μεγάλη ήταν η συμμετοχή παιδιών, με τους γονείς τους, στη θεατρική παράσταση με τίτλο «Η Φάρμα του Διαδικτύου», που για πρώτη φορά φιλοξενήθηκε στο Μουσείο. Τα παιδιά μυήθηκαν «θεατρικά» στην ασφαλή χρήση του Διαδικτύου και έλαβαν ως δώρο το ομώνυμο βιβλίο στο οποίο βασίστηκε η παράσταση. Πολλά παιδιά δημιούργησαν το δικό τους «έργο τέχνης» στα οικολογικού χαρακτήρα εικαστικά εργαστήρια, ενώ οι επισκέπτες, μεταξύ των οποίων και πολλοί που επισκέφθηκαν το Μουσείο για πρώτη φορά, ξεναγήθηκαν στη συλλογή του, σε μια γνωριμία με την ιστορία των τηλεπικοινωνιών, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Επίσης, για ακόμη μια χρονιά στήριξε την έκθεση ζωγραφικής «Αποτυπώματα 2012» που διοργάνωσε ο ΣΚΕΠ - Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους στο Μουσείο Βορρέ, αποδεικνύοντας το ενδιαφέρον του για τις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Τέλος, ο όμιλος παρέδωσε το ποσό των 550.000 ευρώ σε 14 κοινωφελείς οργανισμούς για παιδιά. Πιο συγκεκριμένα, για 9η χρονιά ο ΟΤΕ και 13η χρονιά η Cosmote διέθεσαν μέρος από τα ποσά που συγκεντρώθηκαν από έσοδα αγορών τόσο από καταστήματα όσο και on-line κατά τη διάρκεια των εορτών, αλλά και από τα πρωτοχρονιάτικα SMS και MMS των πελατών της Cosmote, για να ενισχύσουν φορείς που φροντίζουν παιδιά σε ανάγκη. Αξίζει να σημειωθεί ότι συνολικά η υποστήριξη του ομίλου σε προγράμματα Εταιρικής Υπευθυνότητας ξεπέρασε το 2011 τα 6 εκατ. ευρώ.

▲ ▲

ε τη χώρα μας να μπαίνει στον πέμπτο χρόνο ύφεσης, ολοένα και περισσότεροι Έλληνες αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, μη μπορώντας να αντεπεξέλθουν ούτε καν στις βασικές τους ανάγκες. Ο τομέας της υγείας (και της κοινωνίας) αποτελεί τον πλέον κρίσιμο για τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες και ουκ ολίγες εταιρείες διαθέτουν σημαντικά κονδύλια για την οικονομική τους ενίσχυση, προσφέροντας για παράδειγμα διάφορα μηχανήματα σε νοσοκομεία, προϊόντα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα κ.ά. Παράλληλα, μεγάλο βάρος από πολλές επιχειρήσεις δίνεται και στο… μέλλον της Ελλάδας, δηλαδή στην εκπαίδευση των παιδιών για διάφορα θέματα που έχουν σχέση, π.χ., με τον πολιτισμό, το περιβάλλον, την οικονομία, τις τέχνες κ.ά. Τέλος, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε χορηγίες ή δωρεές που σχετίζονται με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό. Ας δούμε όμως κάποιες από τις δράσεις ΕΚΕ που πραγματοποίησαν μεγάλες εταιρείες το τελευταίο δίμηνο. Ξεκινώντας από τον όμιλο ΟΤΕ-Cosmote, οι τελευταίες του δράσεις σχετίζονται με την εκπαίδευση αλλά και την κοινωνία. Ειδικότερα, ο αριθμός των επισκεπτών στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ, κατά τις τριήμερες εκδηλώσεις που διοργάνωσε πριν από μερικές ημέρες, ως μέλος του ICOM (International Council of Museums), για τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων και της Παγκόσμιας Ημέρας, ξε-

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:32 μ.μ. Page 157

Η ομάδα των «Εθελοντών Ζωής» της INTERAMERICAN στον καθαρισμό του Λόφου Φιλοπάππου

H συνεισφορά της INTERAMERICAN στην κοινωνία και στο περιβάλλον Η INTERAMERICAN υλοποιεί ένα μακρόπνοο πρόγραμμα πρωτοβουλιών κοινωνικής και περιβαλλοντικής υπευθυνότητας από το 2004, υπό τον τίτλο «Πράξεις Ζωής». Το πρόγραμμα βασίζεται σε δύο καθοριστικές παραμέτρους: - Στη συνάφεια των ενεργειών με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της εταιρείας, με τη χρησιμοποίηση των μηχανισμών και της τεχνογνωσίας των υπηρεσιών της στις δράσεις κοινωνικής προσφοράς (υπηρεσίες υγείας, βοήθειας, οδικής ασφάλειας κ.λπ.).

- Στη συμμετοχή του ανθρώπινου δυναμικού της, με την έμπρακτη ευαισθητοποίηση και εθελοντική κοινωνική προσφορά των εργαζομένων. Έχει συσταθεί η ομάδα «Εθελοντές Ζωής» με συγκεκριμένες δεσμεύσεις συνεισφοράς των μελών της, που το 2011 έφτασαν τα 300 άτομα. Οι κύριοι θεματικοί άξονες εφαρμογής του προγράμματος «Πράξεις Ζωής» είναι η φροντίδα για την υγεία, η αντιμετώπιση κινδύνων (κίνδυνοι στην οδική κυκλοφορία και από φυσικά φαινόμενα), η υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και η ενίσχυση του πολιτισμού και της παιδείας. Παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία των τελευταίων δύο ετών, η INTERAMERICAN όχι μόνο διατήρησε αλλά και ενδυνάμωσε το πρόγραμμα «Πράξεις Ζωής». Πέρα από τις δωρεάν παροχές σε υπηρεσίες (ασφαλίσεις, διακομιδές ασθενών, ιατρικές εξετάσεις, λοιπές βοήθειες) και τις εργατοώρες εθελοντισμού, διέθεσε για κοινωνικές δράσεις 230.000 ευρώ το 2010, ενώ το 2011 διέθεσε 260.000 ευρώ. Η κοινωνική υπευθυνότητα είναι ενσωματωμένη στη στρατηγική της εταιρείας.

Περιβαλλοντική πολιτική Ως οργανισμός χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, η INTERAMERICAN είναι ήπιας επίδρασης στο περιβάλλον. Οι σχετικές εταιρικές περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες αφορούν την καταγραφή και οργανωμένη προσπάθεια μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, που προέρχεται από κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2011 ξεκίνησε ένα σύνθετο έργο ελαχιστοποίησης του χρησιμοποιούμενοι χαρτιού, το «Paperless Company». Για την ανάπτυξη της περιβαλλοντικής συνείδησης των εργαζομένων εφαρμόζεται το πρόγραμμα ευαισθητοποίησης «Green Office», ενώ οργανώνονται τακτικά ενέργειες διαδραστικών εκπαιδευτικών συναντήσεων για την εξοικονόμηση φυσικών πόρων και παρεμβάσεις στο αστικό περιβάλλον.

Δεσμεύσεις υπευθυνότητας και λογοδοσία H εταιρεία αποτελεί μέλος της Περιβαλλοντικής Διακήρυξης (UNEP FI) και του Οικουμενικού Συμφώνου (Global Compact) του ΟΗΕ, δεσμευόμενη για την τήρηση των 10 αρχών του για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Επίσης, είναι κύριο μέλος του Ελληνικού Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, του Εθνικού Δικτύου Προαγωγής Υγείας στους χώρους εργασίας και της Ευρωπαϊκής Χάρτας Οδικής Ασφάλειας. Η INTERAMERICAN λογοδοτεί από το 2009 ετησίως για την έμπρακτη κοινωνική υπευθυνότητά της, αποσκοπώντας στην ανάπτυξη σχετικού διαλόγου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και στην ανάληψη δεσμεύσεων. Έχει εκδώσει έως σήμερα τρεις Απολογισμούς, επιτυγχάνοντας πολύ γρήγορα να συμπεριλαμβάνεται ο Απολογισμός της μεταξύ των κορυφαίων από τους εκδιδόμενους και αξιολογούμενους στην Ελλάδα.

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:32 μ.μ. Page 158

crash

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

▲ ▲

158 crash Ιούνιος 2012

▲ ▲

Η ΑΒ Βασιλόπουλος, για δεύτερη συνεχή χρονιά, διοργανώνει δεκάδες δράσεις εθελοντισμού σε όλη την Ελλάδα, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιείται. Στόχος των δράσεων αυτών, που διεξάγονται εν μέσω μιας ιδιαίτερα δύσκολης οικονομικής συγκυρίας για τη χώρα μας, είναι η έμπρακτη ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, συνάμα με τη δημιουργία ισχυρών δεσμών συνεργασίας. Στην πανελλαδική εθελοντική ενέργεια του ομίλου συμμετέχουν πάνω από 3.500 εθελοντές, από 140 καταστήματα, τα κεντρικά γραφεία και τις αποθήκες, οι οποίοι διοργανώνουν δράσεις με θέμα είτε τον άνθρωπο είτε το περιβάλλον είτε και τα δύο. Για τις δράσεις που αφορούν τον άνθρωπο, οι εθελοντές έχοντας έρθει σε επαφή με τοπικούς φορείς, ιδρύματα, γηροκομεία, ορφανοτροφεία, προσφέρουν, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ιδρύματος, ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια, βιβλία, σχολικά είδη και τρόφιμα. Ακόμη, η ΑΒ, ύστερα από πολύμηνη προετοιμασία που έγινε με ιδιαίτερη φροντίδα, ξεκινά για όλο το 2012 ένα μεγάλο αφιέρωμα στους Έλληνες παραγωγούς και στη συνεργασία της μαζί τους. Στο αφιέρωμα αυτό αναδεικνύεται μεν η ελληνικότητα και η πολύχρονη συνεισφορά της ΑΒ στην ελληνική παραγωγή και οικονομία, αλλά και οι αξίες που ενστερνίζεται, όπως ελληνικότητα, παράδοση, ποιότητα, εμπιστοσύνη, συνεργασία, αλλά και σεβασμός στο συνάνθρωπο. Το αφιέρωμα στους συνεργάτες Έλληνες παραγωγούς θα πλαισιωθεί από πολλές διαφορετικές ενέργειες στα καταστήματα ΑΒ αλλά και έντονη διαφημιστική καμπάνια σε όλα τα μέσα, με απώτερους στόχους να αναδείξει τα εξαιρετικά ελληνικά προϊόντα, αλλά και να τα επαναφέρει στην πρώτη προτίμηση του αγοραστικού κοινού.

Σε ό,τι αφορά τη WIND, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Ελληνικού Παιδικού Χωριού πάνω στο λόφο του Φίλυρου, η εταιρεία παρέδωσε την επιταγή με το ποσό των 24.173 ευρώ που συγκεντρώθηκαν από την εκστρατεία αλληλεγγύης που πραγματοποίησε με αφορμή την παρουσία της ως χορηγού στον 7ο Διεθνή Μαραθώνιο «Μέγας Αλέξανδρος». Ακόμη, περισσότεροι από 300 γονείς, εκπαιδευτικοί, θεσμικοί φορείς, αλλά και μαθητές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της αντιδημαρχίας Παιδείας, Διαφάνειας και Ηλεκτρονικής Διαβούλευσης του Δήμου Πατρέων και της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας σε ενημερωτική ημερίδα που πραγματοποιήθηκε με θέμα την Ασφαλή χρήση του Διαδικτύου από τα παιδιά. Ο διευθυντής Εταιρικών Σχέσεων της WIND Ελλάς, Γιώργος Τσαπρούνης, παρουσίασε στην εκδήλωση τα εργαλεία και τις ενημερωτικές δράσεις που έχει αναπτύξει η WIND στο πλαίσιο της κοινωνικής εκστρατείας της εταιρείας με τίτλο «Kids@safety: Internet, Κινητό και Παιδί», που στόχο έχει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση παιδιών και γονέων για την ορθή χρήση των νέων τεχνολογιών. Η INTERAMERICAN οργάνωσε εξέταση μέτρησης σύστασης σώματος (λιπομέτρηση) για το διοικητικό προσωπικό της, με την επιστημονική συνεργασία του Ελληνικού Συλλόγου Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση. Εξετάστηκαν σε πρώτη φάση 52 άτομα, από διαιτολόγο-διατροφολόγο, επιστημονικό συνεργάτη του sυλλόγου, τα οποία έλαβαν και οδηγίες σωστής διατροφής. Η λιπομέτρηση, που παρέχει τη δυνατότητα της ακριβούς αξιολόγησης του σωματικού βάρους, πραγματοποιήθηκε με την αξιόπιστη μέθοδο της βιοηλεκτρικής αντίστασης. Η INTERAMERICAN έχει εισαγάγει στο πρόγραμμα κοινωνικής υπευθυνότητας «Πράξεις Ζωής» την παροχή σειράς ειδικών εξετάσεων στο ανθρώπινο δυναμικό της με γνώμονα την πρόληψη και βελτίωση της υγείας τους. Στο πλαίσιο της αξιολόγησης που έγινε από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για τις ετήσιες εκθέσεις ΕΚΕ τις οποίες δημοσίευσαν πέρυσι 40 ελληνικές επιχειρήσεις, η Εθνική Τράπεζα έλαβε το τρίτο βραβείο (και την πρώτη θέση στον κλάδο). Η έκθεση ΕΚΕ της Εθνικής κατατάσσεται στο επίπεδο level B+ σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο απολογισμών ΕΚΕ GRI-G3 και καλύπτει πολύ υψηλό ποσοστό των απαιτήσεων του προτύπου. Επιβραβεύει το υψηλό επίπεδο εταιρικής υπευθυνότητας την οποία επιδεικνύει η Εθνική Τράπεζα, διακρινόμενη για την υψηλή κοινωνική και περιβαλλοντική της ευαισθησία και τις επιδόσεις της στην αγορά και το εργασιακό της περιβάλλον. Πρόσφατα, εξάλλου, ολοκληρώθηκε με επιτυχία ο διαγωνισμός «i-bank Καινοτομία & Τεχνολογία» που διοργάνωσε η Εθνική Τράπεζα για δεύτερη συνεχή χρονιά, αναδεικνύοντας

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:32 μ.μ. Page 159

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:32 μ.μ. Page 160

crash

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ▲ ▲

δέκα προτάσεις που βραβεύτηκαν με χρηματικά έπαθλα συνολικής αξίας 49.000 ευρώ. Στο διαγωνισμό υποβλήθηκαν 307 προτάσεις από 467 άτομα ή ομάδες ατόμων. Η Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα ήταν η θεματική ενότητα που συγκέντρωσε τις περισσότερες προτάσεις, ακολουθούμενη από το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου 3 στους 4 συμμετέχοντες ήταν κάτω των 40 ετών, επιβεβαιώνοντας ότι η νέα γενιά διαθέτει καινοτόμες ιδέες, αλλά και όρεξη να συμμετέχει σε μια ανοικτή διαδικασία, ώστε να τις αναδείξει και να τις δει να υλοποιούνται. Η Eurobank προκήρυξε σε συνεργασία με τον ΣΕΒ το δεύτερο πανελλήνιο διαγωνισμό «Η Ελλάδα Καινοτομεί!». Πρόκειται για μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία που ανέλαβαν πριν από δύο χρόνια για την ανάδειξη της έρευνας, της καινοτομίας, της γνώσης και των ανθρώπων που τις υπηρετούν στην Ελλάδα, στο πλαίσιο ενίσχυσης της έρευνας και τεχνολογίας, που αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και την επιστροφή σε υψηλούς και σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Νικόλαος Νανόπουλος, πιστεύει ότι «καινοτομία και επιχειρηματικότητα συνθέτουν το αναγκαίο δυναμικό δίπολο που ορίζει το πλαίσιο της νέας στρατηγικής ανάπτυξης που θα οδηγήσει τη χώρα στο μέλλον, στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον συνάντησης για τις δημιουργικές δυνάμεις της επιστημονικής και της επιχειρηματικής κοινότητας στη χώρα μας και να χτίσουμε μεταξύ τους γέφυρες δημιουργικής συνεργασίας». Η Τράπεζα Πειραιώς ήταν μία από τις 15 εταιρείες που διακρίθηκαν για το 2011 και η μοναδική τράπεζα που έλαβε την ανώτατη διάκριση Platinum, για τις επιδόσεις της στην εφαρμογή υπεύθυνων εταιρικών πρακτικών, βάσει του Εθνικού Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης (CR Index). Όπως δήλωσε η Σοφία Στάικου, πρόεδρος του ΠΙΟΠ και Υπεύθυνη Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) του ομίλου, «η ανώτατη αυτή διάκριση είναι επιστέγασμα μιας μακροχρόνιας προσφοράς της τράπεζας στην κοινωνία, στο περιβάλλον, στον πολιτισμό, στον άνθρωπο, μέσα στο πλαίσιο της εταιρικής υπευθυνότητας που διατρέχει όλες τις βαθμίδες ιεραρχίας του ομίλου. Η βράβευση αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία διότι γίνεται σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, όπου η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στις επιχειρήσεις είναι χαμηλή». Επίσης, η Τράπεζα Πειραιώς έχει θεσπίσει τη Μονάδα Περιβάλλοντος για την υλοποίηση της Περιβαλλοντικής της Πολιτικής. Οι κύριοι στόχοι της Μονάδας είναι η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία του Ομίλου, η ένταξη φιλικών προς το περιβάλλον διαδικασιών στις λειτουργικές της δομές, η γενικότερη

160 crash Ιούνιος 2012

συνεισφορά στη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), η εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και του ευρύτερου κοινού, καθώς και η ενίσχυση προσπαθειών προστασίας της φύσης σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών. Τέλος, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς υλοποιεί δράσεις σχετικές με τον πολιτισμό, ενώ η τράπεζα συνεργάζεται με κοινωφελείς οργανισμούς με άξονα το τρίπτυχο “Παιδί, Οικογένεια, Υγεία”». Η Alpha Bank στον τομέα του περιβάλλοντος πραγματοποίησε το τελευταίο δίμηνο (και σε συνεργασία με τη Φιλοδασική Ένωση Αθηνών) εκδήλωση καθαρισμού μονοπατιών και δασικών δρόμων στην περιοχή του Αισθητικού Δάσους της Καισαριανής, καθώς και εκδήλωση αναδασώσεως στην περιοχή Κουταλάδες στον Υμηττό. Παράλληλα, πριν από ενάμιση μήνα πραγματοποίησε εκδήλωση κοινωνικής προσφοράς στο ισόγειο του κεντρικού κτιρίου της, όπου οι εργαζόμενοι προσήλθαν και προσέφεραν ρούχα και τρόφιμα, για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ανθρώπων που βρίσκονται σε ανάγκη. Χάρη στην αθρόα συμμετοχή, συγκεντρώθηκαν συνολικά 300 χαρτοκιβώτια με τρόφιμα και 150 χαρτοκιβώτια με ρούχα και παιχνίδια. Ακόμη, η Alpha Bank ανέλαβε αποκλειστικός χορηγός των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων ...Τριάντα οργυιές κάτω από τη θάλασσα» που σχεδίασε το Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων, Τεκμηρίωσης και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, στο πλαίσιο της περιοδικής εκθέσεως με τίτλο «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων. Το Πλοίο – οι Θησαυροί – ο Μηχανισμός». Με το σύνθημα « Όλοι μαζί, ένα με την Εθνική», η Amstel, Υπερήφανος Χορηγός της Εθνικής Ομάδας Ποδοσφαίρου, υποστηρίζει για ακόμη μία χρονιά τους παίκτες μας στη μεγάλη προσπάθειά τους στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Μέσα από μια ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα στο site www.amstel.gr η Amstel προσκαλεί τον κόσμο να ανεβάσει τις φωτογραφίες του για να μπει στην επίσημη εμφάνιση προπονήσεων της Εθνικής. Με τον τρόπο αυτό, οι εμφανίσεις των ποδοσφαιριστών μας θα γεμίσουν με χιλιάδες φωτογραφίες Ελλήνων και όλοι θα έχουν τη δυνατότητα να «ταξιδέψουν» στα γήπεδα της Πολωνίας και της Ουκρανίας. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα πρωτότυπη διαδραστική ενέργεια της Amstel, η οποία έχει ως στόχο να συγκεντρώσει όσους περισσότερους Έλληνες είναι εφικτό και να μεταφέρει νοητά, αλλά ουσιαστικά, στο πλευρό της Εθνικής μας. Η χορηγία της Εθνικής Ομάδας από την Amstel καθώς και η διαδικτυακή ενέργεια στο www.amstel.gr επικοινωνούνται μέσα από τη νέα καμπάνια της μάρκας, με κεντρικό μήνυμα «Όλοι μαζί, ένα με την Εθνική».

151_161_AFIERWMA 26/3/14 7:32 μ.μ. Page 161

162_ARTHRO PREKAS 26/3/14 7:35 μ.μ. Page 162

ΑΡΘΡΟ

crash

Ο φόβος δεν φυλάει τα έρμα, αλλά γονατίζει τις ψυχές

Κ

αμένη γη... Εν χρω κεκαρμένοι. Πάει να πει, κουρεμένοι σύριζα –αναλόγως των εντολών– τα ιθαγενή και αλλοδαπά ΜΜΕ. μέχρι το δέρμα από ελπίδες και όνειρα... Σύριζα μέχρι το δέρμα... …Και όσο πλησιάζουμε στην αναμέτρηση της 17ης Ιουνίου, το πακέτο της και κάτω απ’ αυτό... Μυαλά καμένα... Κατακα(η)μένη πατρίδα... τρομολαγνείας όλο και βαραίνει… Μέχρι ο φόβος να το κάνει ασήκωτο για τις Θλίψη, οργή και φόβος –γιατί το έργο είναι σαν να τo ’χεις ξαναπλάτες μας… δεί– σε κυριεύουν παρακολουθώντας διά της τηλοψίας τους πολιτικούς σκυΩστόσο, ακούγοντας προσεκτικά κανείς τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, λοκαβγάδες και αυτής της νέας προεκλογικής περιόδου. εύκολα διαπιστώνει πως πότε με το μαστίγιο και πότε με το καρότο στο χέρι είναι Ακόμα και εκείνοι που ευαγγελίζονται το νέο μοιάζουν μπροστά στα εικονικά σαν να επιδίδονται στο γνωστό αμερικανικό παιχνιδάκι, το «chicken», ελληνιστί «παράθυρα» σαν να έχουν ξεμείνει στο παρελθόν… Το μέλλον απαιτεί ανοιχτούς «κότα» ή «χέστης», όπου δύο αυτοκίνητα κατευθύνονται το ένα πάνω στο άλλο ορίζοντες, ενώ αυτοί παραμένουν –εγκλωβισμένοι θαρρείς– στις κλειστοφοβικαι χάνει εκείνος ο οδηγός που θα στρίψει το τιμόνι νωρίτερα. κές παλαιοκομματικής αρχιτεκτονικής «καμαρίλες». Εκμεταλλευόμενοι την άγνοια και την τραγική μας εμπειρία, επιδιώκουν να Το ότι πρώτα βγαίνει η… ψυχή τους κι ύστερα το χούι τους το πήραμε μυρωμας βυθίσουν ακόμη περισσότερο στο φόβο και στην ανασφάλεια και να επηδιά, ήδη από την «αποπνικτική», όπως εξελίχτηκε, διαδικασία των διερευνητιρεάσουν την ψήφο μας. κών εντολών. …Και μέχρι ενός σημείου τα έχουν καταφέρει. «Θα πάμε, τελικά, για νέες εκλογές ή δεν θα πάμε;...» Το ερώτημα έπνιγε τον Η φοβέρα σκιάζει τις ψυχές της πλειοψηφίας των ανθρώπων που κατοικοσμάκη –εμάς όλους– αλλά εκείνοι είχαν επαναπαυθεί στις όποιες ποσοστικούν σε αυτόν εδώ τον τόπο… Και είναι αυτή η φοβέρα που παραλύει το σώμα, αίες δάφνες τους, ζαλισμένοι από την… μπόχα που ανέδιδαν, βράζοντας στο το μυαλό και τη θέληση και ακυρώνει την όποια διάθεση αντίδρασης στα όσα ζουμί τους… Σαν άλλες Πυθίες των μελλούμενων. μας επιβάλλονται. Αυτή η αίσθηση της φοβέρας είναι που έχει κοιμίσει το ένΤι συνέβη στις 6 Μαΐου και ποια ήταν τα ερωτήματα που προέκυψαν μετά το στικτο και τα γονίδια ενός λαού που παραδοσιακά ήταν ανατρεπτικός κι έτοιπέρας των ατελέσφορων διαδικασιών; μος ανά πάσα στιγμή να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα Η κοινωνία, προφανώς και σε πρώτη ανάγνωση, και να μην επιτρέπει σε κάποιους να αποφασίζουν για με την ψήφο της έδωσε εντολή για σχηματισμό κυεκείνον, χωρίς εκείνον. βέρνησης. Έντρομος βομβαρδίζεται καθημερινά από μελλοντιΚυβέρνηση σύνθεσης με γνώμονα τη διαχείριση των κά σενάρια που μεγαλώνουν το φόβο του για ένα ακόμη «θέλω» της και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης της πατρίδας. χειρότερο αύριο. Έτσι, βρίσκει ως μόνη διέξοδο να γανΑκόμα και για εκείνους που προσήλθαν μπροστά στην τζωθεί πάνω σε μια θλιβερή ελπίδα. Να διατηρήσει τα κάλπη σαν να πήγαιναν σε πρόβα… νυφικού και αποχώόποια κεκτημένα και να αρκεστεί στα λίγα ψίχουλα που ρησαν έχοντας στην τσέπη... κάρτα αλλαγής. του απέμειναν, τα οποία του φαντάζουν καλύτερα από το Αποκωδικοποιώντας –υποκειμενικότατα– το αποτίποτα. Εδώ ταιριάζει το «Ο φόβος φυλάει τα έρημα». τέλεσμα της ετυμηγορίας, συμπεραίνω ότι η μεγάλη Ο φόβος, εξ ορισμού, θα μπορούσε να είναι απαραίτηπλειοψηφία των Ελλαδιτών, με την επιλογή της, απέρτο συστατικό για να συνεχίσει μια δημοκρατία να είναι ευριψε συλλήβδην το υπάρχον πολιτικό προσωπικό και νομούμενη. Ο Αισχύλος στις «Ευμενίδες» τον θεωρεί τους υφιστάμενους πολιτικούς σχηματισμούς... Παρά απαραίτητο. Βάζει στο στόμα του Χορού την άποψη ότι τα όσα εικονικά της πραγματικότητας προβάλλονται από στην πόλη πρέπει να υπάρχει ο φόβος της τιμωρίας, γιατί του Aντώνη Πρέκα τα παπαγαλίζοντα ΜΜΕ και το καθοδηγούμενο Διαδίο άνθρωπος που δεν φοβάται δεν μπορεί να είναι και δίκτυο. Τους έφτυσε. Απέρριψε το κυρίαρχο «πολιτικώς ορθόν», τα περί όνου σκιάς ιδεολογήματα και τις προσχηματικές κοκορομαχίες. Το 35% δεν πήγε να ψηφίσει. Από το δε 65% που απέμεινε –εκτός από το... δεδομένο κόκκινο 8%– το 7% επέλεξε επιδεικτικά και απονενοημένα να ποντάρει σε... μαύρο ψηφοδέλτιο. Αντί να ρίξει «άκυρο» γράφοντας το –επίσης– απονενοημένο «να καεί, να καεί, το μπουρδέλο…». Παρομοίως –τηρουμένων των αναλογιών, βέβαια– και ένα ικανό κομμάτι εκείνου του 10% που προτίμησε το... μαύρισμα καταφεύγοντας σε θορυβώδη... καμένη παραλία. Από κοντά και το καταγραφέν 19% – το μεγαλύτερο αθροιστικά κομμάτι του υποσυνόλου των εγκύρως εκφρασθέντων. Στο «φτύσιμο» τους έχει, αφού κατά τα 2/3 επέλεξε, μετά λόγου γνώσεως, συνδυασμούς οι οποίοι δεν επρόκειτο να... εδραιώσουν τη συμμετοχή τους στη μετεκλογική νομή της εξουσίας. Άρα, ποιος μπορούσε να θεωρεί εαυτόν τον απόλυτο νικητή της επόμενης μέρας; Ποιος εδικαιούτο να συμπεριφέρεται με την αλαζονεία του κυρίαρχου, ως δήθεν εκφραστής της λαϊκής βούλησης; Οπότε, το επικοινωνιακό γαϊτανάκι εκείνων των 24ώρων –εκτός από πολλαπλά ιδιοτελές– ήταν και επικίνδυνο και βαθιά αντιδημοκρατικό. Το εν γένει πολιτικό σύστημα συμπεριφέρθηκε όπως εκείνοι οι άβουλοι (μπορεί και μοιραίοι) στο καβαφικό «Περιμένοντας τους βαρβάρους». Αρκετά, όμως, με το άλλοθι των κάθε λογής... βαρβάρων. Πράξεις τώρα. Αυτό πρόσταξε και μάλλον θα ξαναπροστάξει ο λαός... Ένας λαός που εδώ και δύο χρόνια τρώει χοντρό πακέτο τρομολαγνείας μέσα από την καθημερινή επικαιρότητα, την οποία φουσκώνουν ή ξεφουσκώνουν 162 crash Ιουνίος 2012

καιος. Σε ένα καθεστώς ατιμωρησίας, όμως, με μια διοίκηση βουτηγμένη στη γραφειοκρατία, στις πελατειακές σχέσεις και στη διαφθορά. Με μια δικαιοσύνη να κινείται με τον αραμπά σε λεωφόρους ταχείας κυκλοφορίας, ο φόβος σε συνδυασμό με τη χαμηλών πτήσεων ελπίδα γίνεται βαρίδι υποταγής και μοιρολατρίας. Έχουν την ευθύνη τους και τα ΜΜΕ γι’ αυτή την κατάσταση, αφού οι αποσπασματικές αναφορές και η αμάσητη αναπαραγωγή δήθεν ειδήσεων για επερχόμενα νέα μέτρα και αποφάσεις που θα κάνουν το μελλοντικό μας βίο ακόμη πιο αβίωτο θολώνουν την κρίση μας και εντέλει μας οδηγούν στο να χάνουμε τον μπούσουλα. «Όποιος κοιτάει το κοντέρ χάνει το δρόμο», λέει ένας σοφός φίλος μου. Ε, λοιπόν, εμείς αυτό έχουμε πάθει. Κολλάμε και αναλωνόμαστε με τα επιμέρους και χάνουμε την πορεία. Όπως οι παππούδες, που μετράνε κάθε τέταρτο την πίεση, θεωρώντας πως έτσι διατηρούν ανά πάσα στιγμή τον έλεγχο για την κατάσταση της υγείας τους. Πάντως, μέχρι την Κυριακή 17 Ιουνίου προλαβαίνουμε να ξεκολλήσουμε τα μάτια μας από το κοντέρ και να δούμε όσο πιο καθαρά μπορούμε το δρόμο που έχουμε μπροστά μας, επιλέγοντας χωρίς φόβο τον καλύτερο τρόπο για να τον διανύσουμε. Ο φόβος τελικά μπορεί και να μη φυλάει τα έρημα. …Και τα πτωματοφάγα όρνεα που καιροφυλαχτούν να μας κατασπαράξουν, γιατί τα τράβηξε η βρόμα από την προϊούσα σήψη του πολιτικού μας συστήματος, θα λακίσουν μόλις συνειδητοποιήσουν πως δεν έχουν να κάνουν με ψοφίμια… Αλλά με ζωντανούς υπερασπιστές της ιστορίας μας. Με ανθρώπους ζωντανούς και αποφασισμένους.

ESWTERIKH OPISTHOFYLOY_NOYNOY 26/3/14 7:34 μ.μ. Page 1

OPISTHOF_EUROBANK 26/3/14 7:36 μ.μ. Page 2