Τεύχος 16 - Σεπτέμβριος 2012

EXOF CRASH T.14_TELIKO_Layout 1 14/09/2012 8:55 μ.μ. Page 1

16

ΙΕρΩνΥΜΟΣ: Τα σκάνδαλα θα κουκουλωθούν όπως ο Φάκελος της Κύπρου

ΤΕΥΧΟΣ 16 l ΣΕΠΤΕΜΒρΙΟΣ 2012 l ΤΙΜΗ 4,50 € l ΜΗνΙΑΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕρΙΟΔΙΚΟ ΟΛΙΚΗΣ ρΗΞΗΣ

ΤΕΥΧΟΣ 16 l ΣΕΠΤΕΜΒρΙΟΣ 2012

Η

νονά ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ «ΞΕΣΚΙζΕΙ» ΤΗ ΜΕρΚΕΛ

και αποκλειστική συνέντευξη με τη συγγραφέα

ΓΚΕρΤρΟΥνΤ ΧΕΛΕρ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

ΑΠΟ ΤΟν ΑνΤΕνΑΟΥΕρ ΣΤΟν ΧΕρ ΦΟΥΧΤΕΛ...

Τα γερμανικά πολιτικά Ιδρύματα ξανάρχονται για να «μοιραστούν» τα 16 δισ. € του ΕΣΠΑ

Το βρόμικο παρασκήνιο

της πτώχευσης των Ταμείων

EXOF ESWTERIKH_ALPHA 14/09/2012 7:08 μ.μ. Page 2

03_EDITORIAL 15/09/2012 2:18 π.μ. Page 3

edito

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΡΑΓΚΑ

Ο τυφώνας πλησιάζει τις ακτές μας…

E

ίναι το τελευταίο πακέτο μέτρων; Είναι όπως το μουρουνέλαιο; Δηλαδή, κλείνεις τη μύτη σου, το καταπίνεις γρήγορα και –πάει– τελείωσε; Η μάνα μου, πάντως, έβαζε το μουρουνέλαιο μέσα σε βραστό αβγό και μετά έκανε ότι το ξεφλουδίζει μπροστά μου για να μην καταλάβω τι θα βάλω στο στόμα μου… Στην περίπτωση της λήψης των νέων ανθρωποκτόνων μέτρων έναντι της νέας δόσης (που πάει κυρίως στις τράπεζες) δεν υπάρχει κανένα «αβγό» που να αλλάζει την πικρή γεύση για εκατομμύρια ανθρώπους που δολοφονούνται οικονομικά.

περιγράφει μια γυναίκα που κινείται σατανικά και με μαφιόζικες μεθόδους, έχοντας ως κεντρικό σύνθημά της «Αγοράστε την Ευρώπη»(!). Για πρώτη φορά έρχονται στο φως στοιχεία από τις πολιτικές συνταγές της «Λύκαινας του Βερολίνου», που έχει ρίξει ολόκληρη την Ευρώπη στο ζόφο και εκατομμύρια Ευρωπαίους στην πείνα, την ανεργία και την ανέχεια. Έχω την αίσθηση ότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος δίνει μέσω της συνέντευξής του στο «Crash» πολλά και ηχηρά πολιτικά μηνύματα. Γι’ αυτά που ζήσαμε μέχρι σήμερα, για την οικονομική τραγωδία της χώρας και για την έλλειψη δικαιοσύνης – δηλαδή την ατιμωρησία όλων των πρωταγωνιστών των γιγαντιαίων σκανδάλων. Αν όμως είναι πράγματι το τελευταίο πακέτο μέΔιαβάστε σ’ αυτό το τεύχος ποια γερμανικά ιδρύτρων, τότε γιατί οι διάφοροι «Ρουμπινί» σε όλο τον Δεν αποκλείεται ματα που είχαν φύγει από την Ελλάδα εδώ και κόσμο επιμένουν ότι στο τέλος της χρονιάς, με χρόνια επέστρεψαν άρον-άρον, προκειμένου να τους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα, θα εί- μάλιστα, επειδή τα «παράσχουν τεχνογνωσία» στη διανομή των κοιμαστε με το ένα πόδι εκτός Ευρωζώνης, ενδεχο- νούμερα δεν βγαίνουν νοτικών κονδυλίων του ΕΣΠΑ! Επίσης, διαβάζονμένως –λένε– και με τα δύο; Οι πιο αισιόδοξοι και πουθενά δεν τας την έρευνα που κάναμε για το πώς μιλάνε για «επιμήκυνση» ή για ένα τρίτο πακέτο «ξεφορτώθηκαν» οι ξένες τράπεζες τα ελληδιάσωσης. Από την άλλη πλευρά όμως, η «Λύ- καταλήγει αυτός ο νικά ομόλογα πριν φτάσουμε στο «κούρεμα», θα καινα του Βερολίνου» και η ανήθικη παρέα του φαύλος κύκλος της κατανοήσετε τις ευθύνες, τις παραλείψεις και Δ΄ Οικονομικού Ράιχ επαναλαμβάνουν με προτο σκοτεινό ρόλο διάφορων προσώπων. Όλων ύφεσης και του τεστανική τιμωρητική διάθεση, με το γνωστό εκείνων δηλαδή οι οποίοι προηγουμένως φώναγκεμπελίστικο ύφος που απευθύνεται σε απο- οικονομικού θανάτου, ζαν ότι «θα είναι εγκληματική και αδιανόητη οποιδιοπομπαίους τράγους, ότι «πρέπει να συνεχι- να έχουν στο νου τους αδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους». Στην στούν η δημοσιονομική προσαρμογή και οι πραγματικότητα έδωσαν το «φιλί της ζωής» στις και τον εδαφικό διαρθρωτικές αλλαγές». Μετά, αφού δηλαδή ξένες τράπεζες, σκοτώνοντας τα ασφαλιστικά ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας, μπορούμε να ζη- διαμελισμό μας ταμεία των Ελλήνων. τήσουμε μια ανάσα επιμήκυνσης, που και αυτή σίΞεφυλλίζοντας το περιοδικό που κρατάτε στα γουρα θα έχει οικονομικά ανταλλάγματα. Ήδη οι χέρια σας, θα αντιληφθείτε ότι ένας πολιτικός τυφώνας πλησιάζει τις απόγονοι των καταδικασθέντων στη Δίκη της Νυρεμβέργης ομιλούν ακτές μας. Όλα αυτά που συμβαίνουν εδώ και τρία χρόνια στην πατρίδα για μετατροπή της Ελλάδας σε μια «ειδική οικονομική ζώνη», με μας δεν πρόκειται να συνεχιστούν για πολύ, ούτε να γίνουν αποδεκτά ασήμαντη φορολογία και ανύπαρκτες εργασιακές σχέσεις. Μας θέαπό τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, που αισθάνονται να πολουν υπόδουλους ιθαγενείς στην ίδια μας τη χώρα. Δεν αποκλείεται δοπατούνται από την μπότα τυραννικών δυνάμεων κατοχής. Όλοι καμάλιστα, επειδή τα νούμερα δεν βγαίνουν και πουθενά δεν καταλήγει ταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει πια ευρωπαϊκή ένωση, ότι δεν υφίσταται αυτός ο φαύλος κύκλος της ύφεσης και του οικονομικού θανάτου, να ευρωπαϊκός πολιτισμός, ούτε ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν υπάρχουν έχουν στο νου τους και τον εδαφικό διαμελισμό μας. ισότιμες σχέσεις μεταξύ εταίρων. Υπάρχουν σχέσεις μεταξύ δανειΊσως θέλουν να δουν να δημιουργείται ένα Κόσοβο ή περισσότερα στών-τοκογλύφων και δανειοληπτών. Υπάρχει η βόρεια συμμαχία που στην περιοχή μας. Εκεί καταλήγει η διάσπαση της κοινωνίας μας, η κερδίζει δισεκατομμύρια σε βάρος του ευρωπαϊκού Νότου, που πειισοπέδωση του κράτους πρόνοιας, η οικονομική αφυδάτωση των Ενόνάει και διαδηλώνει στους δρόμους. Και δυστυχώς, υπάρχει κάτι πλων Δυνάμεών μας. Άλλωστε, πολλοί λένε (μέσα και έξω) ότι η δηακόμη χειρότερο: Η ευρωπαϊκή Σπιναλόγκα, με τους μολυσμένους μοκρατία μας σαπίζει, οι θεσμοί διαλύονται από την υλοποίηση του κατοίκους που χρησιμοποιούνται ως πειραματόζωα στο εργαστήριο Μνημονίου και δεν αποκλείεται να δούμε να επικρατούν τερατογεεφαρμογής του δόγματος του σοκ. Δηλαδή, εμείς… Οι οιωνοί είναι νέσεις στην πολιτική σκηνή. κακοί και πιστεύω ότι θα ζήσουμε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, νο«Crash» τεύχος Σεπτεμβρίου. Απολαύστε τη συνέντευξη της Γερμασηρά φαινόμενα στη δημοκρατία μας και πρωτόγνωρες καταστάσεις… νίδας, πρώην συμβούλου του Χέλμουτ Κoλ, που έγραψε το βιβλίο με Ελπίζω να διαψευστώ. τίτλο «Η Νονά» για την Άνγκελα Δωροθέα Μέρκελ. Αποκαλύπτει και

“

Σεπτέμβριος 2012

crash 3

004_005 15/09/2012 2:55 π.μ. Page 6

Η πιο γλυκιά ομάδα της χώρας είναι εδώ

Sweetblog.gr. «Ζαχαρώνουμε» τα νέα για τον διαβήτη και ανοίγουμε την καρδιά και το μυαλό μας.

Ο ΓιΩρΓΟς ΤρAΓκας σχολιάζει την επικαιρότητα και αποκαλύπτει τι του ανεβάζει το ζάχαρο! Όλες οι ειδήσεις για τον διαβήτη αλλά και προτάσεις για προϊόντα που δεν ανεβάζουν το ζάχαρο και βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής σας.

Γιατί ο διαβήτης, αν τον προσέξεις, σε προσέχει. Sweetblog.gr. Τα πάντα για τον διαβήτη.

004_005 15/09/2012 2:55 π.μ. Page 7

004_005_PERIEXOMENA 15/09/2012 2:46 π.μ. Page 6

crash

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

8 Αποκάλυψη

26 Συνέντευξη Η

Νονά

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ «ΞΕΣΚΙΖΕΙ» ΤΗ ΜΕΡΚΕΛ

Πώς περιγράφει το «μαφιόζικο» ΣΥΣΤΗΜΑ Μ

Γκέρτρουντ Χέλερ Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου του Τάκη Καραμπέρου

18 Αποκλειστική Συνέντευξη

36 Συνέντευξη «Τα μέτρα είναι

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ

«ΤΑ ΣΚAΝΔΑΛΑ

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΡΑΧΜhΣ

ΣΤΟ ΣΚΟΤAΔΙ,

Δημήτρης Σταμάτης

θα μείνουν

για μας δεν υπάρχει»

όπως Ο φAΚΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚYΠΡΟΥ» Συνέντευξη στον Δημήτρη Κωνσταντάρα

Μηνιαίο Πολιτικό Περιοδικό Ολικής Ρήξης Ιδιοκτησία: Αρθρογράφος: Σύμβουλος Έκδοσης: Διευθυντής: Οικονομικός Διευθυντής: Αρχισυνταξία: Εμπορική Διεύθυνση:

Αρχείο Φωτογραφιών: Φωτογράφος: Photo Editor: Εκτύπωση: Διεύθυνση: Τηλέφωνο: FAX: e-mail: 6 crash Σεπτέμβριος 2012

42 Συνέντευξη «Γερμανία και Γαλλία

ΘΑ ΔΙΚΑΣΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Γιώργος Τράγκας Δημήτρης Κωνσταντάρας Αντώνης Πρέκας Γιάννης Τράγκας Μαρία Καρρά Μάρθα Τσιατά mtsiata@yahoo.gr

Αρθρογράφος Τεύχους: Τάσος Παπαδόπουλος Ειδικοί Συνεργάτες: Γιώργος Ανδρουτσόπουλος, Δέσποινα Παπαγεωργίου, Ανδρέας Ρουμελιώτης Γράφουν: Παναγιώτης Τζένος, Σπύρος Νάννος, Αλεξάντρ Λιάτσος, Μαρία Β. Δημητρούκα, Kατερίνα Σταυρίδου, Ηλιάνα Τσαγκάρη, Αργύρης Παναγόπουλος, Κάτια Τσιμπλάκη, Σωτήρης Μπότσαρης Διόρθωση Κειμένων: Χρήστος Τρεμούλης Δημιουργικό-Παραγωγή:

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Τζένο

Κωνσταντίνος Παναγούλιας, Έφη Κοκκόρη EUROKINISSI Α.Ε., AΠΕΙΡΟΝ Α.Ε.

STUDIO RASSIAS by Βαγγέλης Ρασσιάς Μιχάλης Τσίτας ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ Α.Ε.Β.Ε. Κορίνθου 1 και Τατοΐου, Μεταμόρφωση 210-2839036 210-2839038 info@crashmag.gr

για την Ελλάδα»

Τζούλιο Τρεμόντι Συνέντευξη στον Αργύρη Παναγόπουλο

48 Έρευνα-Σοκ Το βρόμικο παρασκήνιο

με την πτώχευση των Ασφαλιστικών Ταμείων

ThE BANKSTERS του Παναγιώτη Κερτεζίτη

004_005_PERIEXOMENA 15/09/2012 2:50 π.μ. Page 7

58 Παρασκήνιο

88 Παρασκήνιο

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Τζένο

ρίχνει δίχτυα για την επόμενη μέρα

64 Συνέντευξη ΚΑΤΗΓΟΡΩ

Νίκος Νικολόπουλος

«Σόκαρε και τον Τόμσεν Η ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ Σαμαρά για το Μνημόνιο»

Η ΠΑΡΕΑ ΤΗΣ φΡΑΝΚφΟΥΡΤΗΣ του Σπύρου Νάννου

128 Συνέντευξη

του Αργύρη Παναγόπουλου

94 Συνέντευξη

134 Το δαιμόνιο της φυλής Ετοιμάζουμε

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΑΞΙΔΙ της ανθρωπότητας ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΗΛΙΟΥΣ

Γιάννης Σμαραγδής Σήμερα αντί για

τον Προβόπουλο

ΒΑΡΒΑΚΗΔΕΣ κυριαρχούν τα ΤΣΟΓΛΑΝΙΑ ΤΗΣ ΠΙΑΤΣΑΣ

για υπεξαίρεση

1,5 ΕΚΑΤ. € από το λογαριασμό της Περιφέρειας Πελοποννήσου

Συνέντευξη στον Σωτήρη Μπότσαρη

70 Αποκάλυψη

ΤΡΙΖΕΙ το στέγαστρο

Καλατράβα

του Σπύρου Νάννου

76 Συνέντευξη «Η ΕΛΛΑΔΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΙΣΛΑΝΔΙΑ

για να τη φοβηθούν»

Συνέντευξη στη Μαρία Β. Δημητρούκα

100 Συνέντευξη Στάθης Παναγούλης

138 Συνέντευξη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης

«Tις ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ανεβάζει η ΧΟΥΝΤΑ των ΚΑΝΑΛΑΡΧΩΝ

«ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΕIΝΑΙ ΠΙΑ φΙΛΟΙ ΜΑΣ

Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

112

της Κατερίνας Σταυρίδου

Συνέντευξη

Γιάννης Πανούσης

«ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ...

...έχουν αλλάξει, γι’ αυτό είμαι επιθετικά αισιόδοξος»

Συνέντευξη στον Δημήτρη Κωνσταντάρα

160 Νέα στήλη

Δεν δώσαμε

ΛΕΥΚΗ

Μιχαήλ Χάζιν Συνέντευξη στον Αλεξάντρ Λιάτσος

82 Συνέντευξη

«Ο ΣΑΜΑΡΑΣ ταΐζει 5-6 ΟΙΚΟΓEΝΕΙΕΣ για να μην Γιώργος τον φάνε» Καρατζαφέρης Συνέντευξη στον Παναγιώτη Τζένο

από το

του Ανδρέα Ρουμελιώτη

ΕΠΙΤΑΓΗ σε Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ»

Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

118

Αποκάλυψη ΜΕ ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΣΧΕΔΙΑ

στήνουν νέο

ΚΟΣΟΒΟ

του Γιώργου Ανδρουτσόπουλου

Μα τον Σουλεϊμάν!

162 Άρθρο

Μπορεί να το λέμε «default», αλλά δεν παύει να είναι «χρεοκοπία» του Δημήτρη Κωνσταντάρα Σεπτέμβριος 2012

crash 7

IDRYMATA 14/09/2012 11:20 μ.μ. Page 8

Ο

του Τάκη Καραμπέρου

▲ ▲

ποιος βρεθεί στο Εμπορείο της Σαντορίνης είναι πολύ πιθανό να συναντήσει μια μικρή μονάδα ενοικιαζόμενων δωματίων με το όνομα «Αντενάουερ». Οι ηλικιωμένοι ντόπιοι, μάλιστα, είναι βέβαιο ότι θα θυμηθούν και έναν παλιό οδηγό ταξί με το παρατσούκλι Αντενάουερ. Ο λόγος που το όνομα του πρώτου μεταπολεμικού Καγκελαρίου της Γερμανίας επιζεί στο νησί είναι απλός, αν και οι περισσότεροι κάτοικοι πιθανώς να αγνοούν ότι συνδέεται με ένα σκάνδαλο που αποκαλύπτει τους τρόπους με τους οποίους οι Γερμανοί απέφυγαν να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, εδραίωσαν τα συμφέροντα των επιχειρήσεών τους στην Ελλάδα και συνέβαλαν με τον τρόπο τους στη διαφθορά της πολιτικής σκηνής έως τις μέρες μας.

IDRYMATA 14/09/2012 11:20 μ.μ. Page 9

CRASH ΑΠΟΚΑΛΥ ΨΗ

Το Δ΄ Οικονομικό Ράιχ σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει ως «δούρειο ίππο» τις Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (ΕΟΖ)

IDRYMATA 14/09/2012 11:21 μ.μ. Page 10

Ο διευθυντής του Ιδρύματος «Φρίντριχ Έμπερτ» στην Αθήνα Χρήστος Κατσιούλης είναι ένας από τους πιο θερμούς υποστηρικτές της δημιουργίας Ειδικών Οικονομικών Ζωνών στην Ελλάδα, γεγονός που θα άνοιγε το δρόμο για τη χρηματοδότηση γερμανικών εταιρειών με (δικά μας) κεφάλαια από το ΕΣΠΑ

▲ ▲

Ο Κόνραντ Αντενάουερ, μία από τις πλέον εμβληματικές προσωπικότητες της γερμανικής πολιτικής σκηνής, ήταν ανιψιός του ανασκαφέα της Αρχαίας Θήρας, Φρειδερίκου Χίλερ φον Γκέρτρινγκεν. Όταν το Μάρτιο του 1954 αποφάσισε να επισκεφτεί την Ελλάδα, ζήτησε μεταξύ άλλων να επισκεφτεί και την ανασκαφή του πολύ σπουδαίου επιγραφολόγου θείου του. Την εποχή εκείνη πανίσχυρος υπουργός Συντονισμού –και επικρατέστερος διάδοχος του στρατάρχη Παπάγου– ήταν ο Θηραίος Σπυρίδων Μαρκεζίνης, ο οποίος έσπευσε να ικανοποιήσει την επιθυμία του διακεκριμένου ξένου. Επειδή όμως δεν υπήρχε δρόμος για την Αρχαία Θήρα, δόθηκε εντολή να κατασκευαστεί. Επιστρατεύτηκαν τότε όλοι οι άντρες του νησιού και ολοκλήρωσαν το δρόμο σε τόσο σύντομο χρόνο, που από κάποιους ονομάστηκε «Δρόμος των Επτά Ημερών». Ο οδηγός ο οποίος τον παρέλαβε στη συνέχεια με το αυτοκίνητο πέρασε κατόπιν όλη τη ζωή του με το παρωνύμιο Αντενάουερ… Η επίσκεψη, βέβαια, καθώς και η συνοδεία του Μαρκεζίνη κάθε άλλο παρά τουριστικό χαρακτήρα είχαν. Ο Γερμανός Καγκελάριος είχε δεχθεί ένα χρόνο πριν, το 1953, την επίσκεψη Παπάγου, ο οποίος επέστρεφε στη Γερμανία αυτή τη φορά όχι ως κρατούμενος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των χιτλερικών στρατευμάτων, αλλά ως πρωθυπουργός μιας χώρας κατεστραμμένης μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και

Ο Χανς-Γιόαχιμ Φούχτελ, αρμόδιος Γερμανός υφυπουργός για την Ελλάδα, ανακοίνωνε πριν από 2 χρόνια την έλευση των γερμανικών ιδρυμάτων στη χώρα μας, σημειώνοντας ότι η ευκαιρία (για τη Γερμανία;) δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτη, κι έτσι έγινε. Τόσο το «Κόνραντ Αντενάουερ», που έχει στενές σχέσεις με τη Ν.Δ., όσο και το αδελφό με το ΠΑΣΟΚ «Φρίντριχ Εμπερτ» ξεκίνησαν τις business στη χώρα μας

10 crash Σεπτέμβριος 2012

IDRYMATA 14/09/2012 11:21 μ.μ. Page 11

Ίδρυμα «Κόνραντ Αντενάουερ», βαδίζουν χέρι χέρι, προωθώντας συνέργειες και εμπορικές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών, υποκαθιστώντας πολλές φορές ακόμα και τις επίσημες κυβερνήσεις. Περισσότερο από μισό αιώνα αργότερα η κρίση φέρνει ξανά τα γερμανικά πολιτικά ιδρύματα στην Ελλάδα, σε μια περίοδο που τα γερμανικά συμφέροντα εποφθαλμιούν τον πλούτο της χώρας μας, έχοντας κατορθώσει να εγκαθιδρύσουν μέσω του Μνημονίου μια ιδιότυπη οικονομική «κατοχή».

Οι Γερμανοί ξανάρχονται με τοποτηρητή τον Φούχτελ

τον Εμφύλιο, ζητώντας επειγόντως εμπορικές συμφωνίες και ρευστό. Η Γερμανία, αν και δεν είχε αποζημιώσει τους Έλληνες, εμφανιζόταν έτοιμη για επενδύσεις. Ήταν η πρώτη φορά που η ελληνική κοινή γνώμη μάθαινε για το γερμανικό κολοσσό Siemens, αλλά και για το πρώτο μεγάλο σκάνδαλο στο οποίο εμπλεκόταν ο υπερυπουργός Μαρκεζίνης και το οποίο έχει συγκλονιστικές ομοιότητες με το σήμερα… Η υπόθεση περιπλέχθηκε όταν ο Έλληνας εκπρόσωπος της Siemens κατηγόρησε για μίζες στενό συνεργάτη του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος ως υπουργός Συγκοινωνιών είχε καταγγείλει τη συμφωνία ως σκανδαλώδη. Το θρίλερ των ελληνο-γερμανικών σχέσεων έλαβε τέλος με την υπογραφή μιας συμβιβαστικής συμφωνίας (του

πρωθυπουργού πλέον) Καραμανλή με τον Αντενάουερ το 1958, πίσω από την οποία υπήρξαν συμβιβασμοί και παραχωρήσεις, που έφτασαν έως την αμνήστευση των Ναζί εγκληματιών στην Ελλάδα, κάτι αντίστοιχο δηλαδή με το σημερινό συμβιβασμό του δημοσίου με τη Siemens. Αν και πέρασαν αρκετά χρόνια από τότε, οι Γερμανοί κατάφεραν να παραμείνουν στη χώρα μας ως «κατακτητές», αυτή τη φορά όμως όχι με τη δύναμη της καταστολής και όπλα, αλλά με όχημα τις επενδύσεις και τα δημόσια έργα. Ακόμα και οι δύο χαρισματικοί πολιτικοί, αν και εκλιπόντες, καταφέρνουν να συνδέονται μέχρι και στις μέρες μας, καθώς τα δύο (αδελφά) πολιτικά ιδρύματα που φέρουν το όνομά τους, το Ίδρυμα «Κωνσταντίνος Καραμανλής» και το

▲ ▲

Τα ιδρύματα που ενεργοποιούνται είναι το «Κόνραντ Αντενάουερ» του CDU, το «Φρίντριχ Έμπερτ» του SPD, το «Φρίντριχ Νάουμαν» του FDP και το «Χάινριχ Μπελ» των Πρασίνων

Το βράδυ της 24ης Μαΐου 2012, λίγες μόλις ημέρες πριν από τις εκλογές, στην αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιήθηκε μια κλειστή συνάντηση μεγαλοστελεχών του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) στην Αθήνα. Σε αυτή την «πριβέ» συνάντηση, στην οποία συμμετείχε ο επικεφαλής του Ιδρύματος «Αντενάουερ» και ο Γερμανός πρέσβης στην Αθήνα, παραβρέθηκε κι ένας άνθρωπος-κλειδί από το lobby του Συνδέσμου Γερμανών Βιομηχάνων, ενώ από ελληνικής πλευράς παρέστησαν γερμανομαθείς παράγοντες. Εκεί αναλύθηκαν διεξοδικά όλα τα ενδεχόμενα γύρω από το ελληνικό πρόβλημα και έχει ιδιαίτερη σημασία πώς εκφράστηκε η γερμανική πεποίθηση ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στη ζώνη του ευρώ. Το γερμανικό lobby, που εργάζεται μεθοδικά τα τελευταία 2-3 χρόνια στη χώρα μας και μετά την υπογραφή του Μνημονίου 1 έχει βάλει για τα καλά πόδι στην περιοχή, δεν θα επέτρεπε σε καμία περίπτωση μια έξοδο της χώρας από το κοινό νόμισμα. Πολύ περισσότερο από τη στιγμή που οι δανειστές μας, και κυρίως το Βερολίνο, απέκτησαν εμπράγματα και πλήρως κατοχυρωμένα νομικά δικαιώματα επί του «ελληνικού πλούτου». Καλά ενημερωμένη πηγή σημείωνε με νόημα πως τις ημέρες της κλειστής συνάντησης «ανέβηκε» σε μερικά ΜΜΕ ένα δημοσιογραφικό θέμα σχετικό με το ενδιαφέρον των Γερμανών για τη δημιουργία και λειτουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ) στην Ελλάδα. Αυτά τα σχέδια των Γερμανών θα χαρακτηρίζονται από ελαστικές συνθήκες εργασίας, ειδικό φορολογικό καθεστώς, αλλά και προνόμια, όπως και χρηματοδοτήσεις άμεσα από την ΕΚΤ και τα κοινοτικά ταμεία, με ενεργοποίηση της Γερμανικής Τράπεζας Επενδύσεων. Όλοι, ωστόσο, οι παρευρισκόμενοι δεν έκρυβαν τον προβληματισμό τους για το γεγονός ότι στη χώρα μας κυριαρχεί ένα έντονο αντιγερμανικό μένος, που έχει επιδεινώσει τις ελληνογερμανικές σχέσεις. Η λύση, σύμφωνα με τους παρισταμένους, θα μπορούσε να ακούει στο όνομα Φούχτελ. Αρκετούς μήνες πριν ο αρμόδιος για την Ελλάδα υφυπουργός (το πλήρες όνομα του οποίου είναι Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ) είχε ανακοινώσει ότι το Βερολίνο θα έκανε μέσα Σεπτέμβριος 2012

crash 11

IDRYMATA 14/09/2012 11:21 μ.μ. Page 12

Το πέρασμα του Αντενάουερ με γαϊδούρι από το «Δρόμο των Επτά Ημερών» το 1954 κάθε άλλο παρά τουριστικό χαρακτήρα είχε... Η Γερμανία, αν και δεν είχε αποζημιώσει τους Έλληνες, εμφανιζόταν έτοιμη για επενδύσεις στην Ελλάδα στο 2012 ποδαρικό στη χώρα μας, δραστηριοποιώντας εκ νέου στην Ελλάδα τα μεγαλύτερα γερμανικά πολιτικά ινστιτούτα, τα οποία εκπροσωπούν το σύνολο του γερμανικού πολιτικού φάσματος. Οι ιδεολογικοί αυτοί «πράκτορες», σύμφωνα με την επίσημη τοποθέτηση, θα φρόντιζαν ώστε να δοθεί νέα ώθηση στο διάλογο με την Ελλάδα. Ανεπίσημα, όμως, θα φροντίζουν τη διασφάλιση διακριτικής επιρροής στις εξελίξεις και όχι μόνο… Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που στη χειμαζόμενη από μια κρίση Ελλάδα καταφθάνουν οι μεγάλες δυνάμεις με όπλα «ήπιας ισχύος». Μπορεί αυτή τη φορά να μην υπάρχει Δόγμα Τρούμαν, Σχέδιο Μάρσαλ ή μεταπολίτευση, το Βερολίνο όμως είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει τα συμφέροντά του στην Ελλάδα και να παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις σε μια μεταβατική περίοδο με απρόβλεπτη κατάληξη, αλλά και να ανοίξει διάλογο με την κοινωνία. Αποτέλεσμα αυτής της μεθόδευσης είναι η επαναφορά (ορισμένα είχαν φύγει) εδώ και μερικούς μήνες των εκπροσώπων του γερμανικού think tank. Πρόκειται για τα δύο κορυφαία γερμανικά πολιτικά ιδρύματα, το Ίδρυμα «Κόνραντ Αντενάουερ», το think tank των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), και το «Φρίντριχ Έμπερτ» των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), αλλά και μικρότερα ιδρύματα, όπως το «Ρόζα Λούξεμπουργκ», το οποίο ανήκει στο Die Linke της Αριστεράς και το «Χάινριχ Μπελ», το ινστιτούτο των Γερμανών Πρασίνων. Τα δύο πρώτα μάλιστα έρχονται και με μεγά12 crash Σεπτέμβριος 2012

λο budget, καθώς έχουν ήδη εξασφαλίσει τη μερίδα του λέοντος από την κρατική επιχορήγηση των 2 εκατομμυρίων ευρώ από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας για το 2012. Το εκπληκτικό με αυτά τα ιδρύματα είναι ότι, αν και διαθέτουν μέχρι σήμερα πολλά γραφεία σε χώρες, όπως η Αλβανία, το Κόσοβο, η Λετονία και η Τουρκία, έχουν μικρή έως ασήμαντη παρουσία σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρουσία στα Βαλκάνια είχε τότε κριθεί αναγκαία λόγω της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ποια είναι, όμως, αυτά τα ιδρύματα και σε τι αποσκοπούν;

Ίδρυμα «Φρίντριχ Έμπερτ» Σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα της Deutsche Welle διαβάζουμε ότι το πρώτο πολιτικό ίδρυμα γερμανικού κόμματος ήταν το σο-

σιαλδημοκρατικό «Φρίντριχ Έμπερτ», που ιδρύθηκε ήδη τη δεκαετία του ’20 και βρίσκεται πολύ κοντά με το ΠΑΣΟΚ. Βασικός του στόχος τότε ήταν η πολιτική εκπαίδευση στελεχών του κόμματος, η προώθηση των σοσιαλδημοκρατικών ιδεών αλλά και οι επαφές με το εξωτερικό. Όπως όλα τα πολιτικά ιδρύματα, χρηματοδοτείται από το γερμανικό κράτος, ενώ έχει κι έναν άτυπο καταμερισμό εργασίας. Τα ειδικά θέματα του σοσιαλδημοκρατικού ιδρύματος «Φρίντριχ Έμπερτ» στην Αθήνα τα περιγράφει η συνδιευθύντρια του παραρτήματος Νικόλ Κατσιούλη, η οποία μοιράζεται τη θέση της με το σύζυγό της, τον Ελληνογερμανό Χρήστο Κατσιούλη, ο οποίος έχει ασχοληθεί με την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας, αλλά και την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, ενώ διετέλεσε καθηγητής στην Ευρωπαϊκή

Στη Σαντορίνη ακόμα μιλάνε για το «Δρόμο των Επτά Ημερών» που φτιάχθηκε επί Μαρκεζίνη για να περάσει με γαϊδούρι ο πρώτος μεταπολεμικά εκλεγμένος Καγκελάριος

IDRYMATA 14/09/2012 11:21 μ.μ. Page 13

IDRYMATA 14/09/2012 11:21 μ.μ. Page 14

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

Εξωτερική Πολιτική στο Πανεπιστήμιο του Τρίερ: «Θα πραγματοποιήσουμε εκδηλώσεις με Γερμανούς και Έλληνες συνδικαλιστές. Θα δώσουμε εντολές για έρευνες, όπως για την ανεργία στους νέους, και μέτρα για την καταπολέμησή της. Θα διοργανώσουμε περιφερειακά συνέδρια με ειδικά θέματα, όπως τον οικολογικό τουρισμό, τις ανανεώσιμες πηγές ή και τις δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης. Και θα προωθήσουμε το διάλογο ανάμεσα στα δύο αδελφά κόμματα, ΠΑΣΟΚ και γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD)». Πράγματι, το « Έμπερτ» έχει ως κύρια στόχευση τα συνδικάτα. «Όταν οι Γερμανοί αγοράσουν εταιρείες στην Ελλάδα, δεν θα θέλουν να έχουν προβλήματα με συνδικαλιστές, οπότε πρέπει να αναμένονται ανάλογες δράσεις», λένε με νόημα άνθρωποι που έχουν συνεργαστεί με το «Φρίντριχ Έμπερτ». Το ίδρυμα ήρθε στην Ελλάδα το 1978 και αποχώρησε το 2005. Το timing προφανώς δεν ήταν τυχαίο. Ήρθε στην Ελλάδα στις αρχές της μεταπολίτευσης και έφυγε λίγο μετά την πτώση της κυβέρνησης Σημίτη, εκτιμώντας πως πια δεν υπήρχε λόγος παρουσίας στην Αθήνα. Οι σχέσεις με τον πρώην Έλληνα πρωθυπουργό ήταν εξαιρετικές κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης των εκσυγχρονιστών και παραμένουν τέτοιες έως και σήμερα, καθώς ο γερμανομαθής Έλληνας πολιτικός παραμένει προνομιακός προσκεκλημένος ως κεντρικός ομιλητής σε αρκετές εκδηλώσεις του ιδρύματος στη Γερμανία. Στα πρώτα βήματά του, μάλιστα, το ίδρυμα εκπροσωπούνταν από Γερμανό εντεταλμένο, ο οποίος είχε δικό του αυτοκίνητο και υπαλλήλους, σε επίπεδο που η εκπροσώπηση έμοιαζε με διπλωματική! Κατά τη διάρκεια της κλειστής εκδήλωσης για τα εγκαίνια επαναλειτουργίας του Ιδρύματος «Φρίντριχ Έμπερτ» στην Ελλάδα, ο Γερμανός διευθυντής του θέλησε να δώσει τη δική του διάσταση στο ερώτημα γιατί ήρθαν και πάλι στη χώρα μετά από απουσία σχεδόν μιας δεκαετίας. «Όποιος θέλει να βοηθήσει την Ελλάδα πρέπει να πάει στη χώρα. Αυτό κάνουμε κι εμείς!» είπε χαρακτηριστικά σε μια αποστροφή του λόγου του, προκειμένου να πείσει για τα φιλελληνικά του αισθήματα. Μόνο που δεν αρκέστηκε σε αυτά. Θυμήθηκε την υπογραφή της συμφωνίας για τη διεύρυνση της Ε.Ε. στη Στοά του Αττάλου. Και παραδέχτηκε τις αδυναμίες του κοινού νομίσματος, σημειώνοντας ότι «δεν είναι συμβατό με την εθνική κυριαρχία, γι’ αυτό πρέπει να πάμε σε υποχωρήσεις στην εθνική κυριαρχία». Στην ίδια εκδήλωση μάλιστα ξεχώρισε και η ομιλία της αντιπροέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του SPD, Έλκε Φέρνερ, η οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, παραδέχθηκε ότι τα μέτρα του Μνημονίου είναι τόσο σκληρά, που ούτε στη Γερμανία δεν θα περνούσαν! Στο σουαρέ βέβαια υπήρχε και ελληνική συμμετοχή. Μίλησε η Άννα Διαμαντοπούλου, ως εκπρόσωπος του Ευάγ14 crash Σεπτέμβριος 2012

γελου Βενιζέλου. Είπε ότι στην Ελλάδα πρέπει να αναγεννήσουμε τη ριζοσπαστική σοσιαλδημοκρατία και ότι, όταν το παλιό πεθαίνει, μέχρι να έρθει το καινούργιο, το ενδιάμεσο είναι η εποχή των τεράτων. Εκεί ήταν και ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος, ο οποίος συμπέρανε ότι ζούμε τη δική μας Βαϊμάρη.

Ίδρυμα «Κόνραντ Αντενάουερ» Από την οδό Νεοφύτου Βάμβα στο Κολωνάκι, όπου βρίσκεται η έδρα του «Φρίντριχ Έμπερτ», μέχρι την οδό Μουρούζη είναι μόνο μερικά λεπτά. Εδώ στεγάζεται το δεύτερο μεγάλο γερμανικό πολιτικό ίδρυμα, το χριστιανοδημοκρατικό «Κόνραντ Αντενάουερ». Έλληνες εταίροι της δι-

ευθύντριας Σουζάνα Φογκτ στην Ελλάδα είναι πρωταρχικά το Ίδρυμα «Κωνσταντίνος Καραμανλής» και η Νέα Δημοκρατία, αλλά βέβαια και άλλοι φορείς από το χώρο της κοινωνίας, της επιστήμης και της οικονομίας. Το Ίδρυμα «Αντενάουερ» ήρθε στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 και τα ίχνη του χάνονται κάπου στη δεκαετία του ’90, λίγο μετά την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Διέθετε οργανωμένο γραφείο και είχε επικεντρωθεί σε σεμινάρια πολιτικής επιμόρφωσης. Όσοι θυμούνται την παρουσία του ιδρύματος έχουν θετική άποψη, ενώ λένε ότι βοήθησε τα στελέχη της Ν.Δ. να επιμορφωθούν. Είχε όμως συμβολή και στα θεσμικά όργανα του κόμματος, με ιδιαίτερη επιμο-

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ρέσλερ και μέλη του γερμανικού ΣΕΒ, που είχαν επισκεφθεί τη χώρα μας πέρυσι, έθεσαν την οριοθέτηση των ΕΟΖ ως προϋπόθεση για να επενδύσουν

IDRYMATA 14/09/2012 11:21 μ.μ. Page 15

βολές, η αυστηρή ρητορική των Γερμανών επισήμων αλλά και τα ανθελληνικά δημοσιεύματα στο γερμανικό Τύπο. Μάλιστα, το Βερολίνο έχει πειστεί ότι θα βελτιώσει την εικόνα της Γερμανίας στην Ελλάδα και θα μετριάσει τα αντιγερμανικά αισθήματα η πιο ενεργή παρουσία του στην Αθήνα. Μόνο που εδώ κρύβεται η μισή αλήθεια, καθώς είναι σχεδόν βέβαιο ότι πίσω από αυτά τα ιδρύματα κρύβεται ένα καλοσχεδιασμένο επενδυτικό πλάνο και η ανάγκη να ανοίξει ο δρόμος για τις γερμανικές εταιρείες που θέλουν να τοποθετηθούν στην κατεστραμμένη ελληνική οικονομία.

Οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες και τα κονδύλια των 16 δισ.

Ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και νυν πρόεδρος του γερμανικού ιδρύματος «Κόνραντ Αντενάουερ» είναι ένας από τους πιο στενούς φίλους, συμβούλους και υποστηρικτές της Γερμανίδας Καγκελαρίου νή στη σημασία που έχει ο τρόπος επιλογής πολιτικών στελεχών. Έκτοτε έχει επανειλημμένα συνεργαστεί με το think tank της Ν.Δ., το Ινστιτούτο «Κωνσταντίνος Καραμανλής», σε εκδηλώσεις και συνέδρια. Πρόσφατα, μάλιστα, σε μια προσπάθεια να ξεπαγώσει τις σχέσεις του με το Βερολίνο και τους Χριστιανοδημοκράτες, και ο Αντώνης Σαμαράς πραγματοποίησε ομιλία σε εκδήλωση του ιδρύματος, του οποίου ηγείται σήμερα ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Χανς-Γκερτ Πέτεριγκ, από τους στενούς πολιτικούς φίλους της κ. Μέρκελ.

Τη Θεσσαλονίκη επέλεξε το πράσινο ίδρυμα «Χάινριχ Μπελ» για έδρα του στην Ελλάδα. Εκπρόσωπός του εδώ είναι η Όλγα Δρόσου, που μετά από δεκαετίες στη Γερμανία επέστρεψε στη γενέτειρά της. Βέβαια, δεν αυτός ο λόγος που το Ίδρυμα «Μπελ» επέλεξε τη Θεσσαλονίκη για έδρα, σύμφωνα με την κ. Δρόσου, αλλά οι οικολογικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η νέα δημοτική αρχή και το γεγονός ότι έχει θέσει ως στόχο μια μεγαλύτερη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στα πολιτικά δρώμενα του δήμου. Μικρότερα ιδρύματα είναι το «Ρόζα Λούξεμπουργκ», το οποίο ανήκει στο Die Linke της Αριστεράς. Το ίδρυμα ενδιαφέρεται επίσης για

Οι Γερμανοί καθοδηγητές των κομμάτων βλέπουν την Ελλάδα ως ιδεολογικό πειραματόζωο και επιδιώκουν να μας ποδηγετήσουν ιδεολογικά για να αποδεχθούμε ότι θέλουν το καλό μας

▲ ▲

Ίδρυμα «Χάινριχ Μπελ»

ενεργότερη παρουσία στην Ελλάδα και αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του Γ. Φούχτελ. Μάλιστα, στις αρχές Δεκεμβρίου οργάνωσε καμπάνια για την Ελλάδα σε τέσσερις γερμανικές πόλεις σε συνεργασία με το Ίδρυμα «Νίκος Πουλαντζάς». Το Die Linke έχει επανειλημμένα εκφράσει την αλληλεγγύη του στην Ελλάδα και στον ελληνικό λαό με τοποθετήσεις στη Βουλή, δημοσιεύματα, μπροσούρες και συγκεντρώσεις. Όλα αυτά έρχονται σε περίοδο που το Βερολίνο δείχνει να κάνει ανοίγματα στην ελληνική κοινωνία, συνειδητοποιώντας τη μεγάλη ζημιά που έχουν κάνει τα δύο τελευταία χρόνια στις ελληνογερμανικές σχέσεις οι φραστικές υπερ-

Όταν η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ ανακοίνωνε τη δημιουργία ενός υφυπουργείου για την Ελλάδα, διορίζοντας τον Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ ως αρμόδιο για τη χώρα μας, τα ελληνικά ΜΜΕ εξάντλησαν την είδηση σε αντιγερμανικές κορόνες, για την προσβολή από τη γερμανική κυβέρνηση που όριζε ένα Γερμανό επίτροπο στο ρόλο του τοποτηρητή. Η ουσία όμως της είδησης κρυβόταν πίσω από τις ανακοινώσεις της γερμανικής κυβέρνησης και περιλάμβανε ένα πακέτο δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ που προορίζεται για τη χώρα μας. Όπως είχε δηλώσει τότε ο κ. Φούχτελ, υπάρχουν πάνω από 100 προγράμματα στην Ελλάδα προς άμεση υλοποίηση με τα κονδύλια των 16 δισ. ευρώ που θα μπορούσαν να εκταμιευτούν αν υπήρχαν οι συγκεκριμένες μελέτες. Όπως είχε δηλώσει μάλιστα στους Έλληνες βουλευτές της Επιτροπής Ελληνογερμανικής Φιλίας που συναντήθηκαν μαζί του στο πλαίσιο πενθήμερης επίσκεψής τους στο Βερολίνο, η Γερμανία με 80 εκατ. πληθυσμό διέθεσε σε αναπτυξιακά προγράμματα 10 δισ. για να αντιμετωπίσει την κρίση του 2008, ενώ η Ελλάδα με 11 εκατ. έχει στη διάθεσή της 16 δισ. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι γιατί αυτά τα χρήματα δεν ήρθαν ποτέ στη χώρα μας, που παρά την κρίση παραμένει ισότιμο μέλος της Ε.Ε. και άρα δικαιούται την ευρωπαϊκή επιδότηση; Η απάντηση δόθηκε εμμέσως μεν, πλην σαφώς, από τον ίδιο τον κ. Φούχτελ. Η «κακή» και προβληματική ελληνική δημόσια διοίκηση δεν

IDRYMATA 14/09/2012 11:22 μ.μ. Page 16

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

μπορούσε να υλοποιήσει τις απαραίτητες μελέτες για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα κονδύλια. Άρα, η γερμανική κυβέρνηση θα ενίσχυε με κρατική επιχορήγηση τα ερευνητικά ιδρύματα των κομμάτων (όπως το Ίδρυμα «Κόνραντ Αντενάουερ» του CDU και το «Φρίντριχ Έμπερτ» του SPD), προκειμένου να επιστρέψουν με ερευνητικά προγράμματα στην Ελλάδα. Ο στόχος, σύμφωνα με τον κ. Φούχτελ, ήταν να προκύψουν μέσα από τα ιδρύματα αυτά προτάσεις για συγκεκριμένα προγράμματα, που θα εξασφαλίζουν την καλύτερη απορροφητικότητα των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Το σχέδιο των Γερμανών είναι απλό και μεγαλοφυές. Το ενδιαφέρον της Γερμανίας επικεντρώνεται στο ΕΣΠΑ και στον τρόπο αξιοποίησής του, ενώ ταυτόχρονα συνδέεται με την οριοθέτηση Ειδικών Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ). Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γερμανός Αντικαγκελάριος Ρέσλερ και η αντιπροσωπία του γερμανικού ΣΕΒ, που είχαν επισκεφθεί τη χώρα μας πέρυσι το Σεπτέμβριο, έθεσαν ως προϋπόθεση για να επενδύσουν στην Ελλάδα ότι θα έπρεπε να οριοθετηθούν ΕΟΖ και να αξιοποιηθούν χρηματοδοτικά μέσα περιφερειακής πολιτικής της Ε.Ε. Με απλά λόγια, οι Γερμανοί συνδέουν το ΕΣΠΑ με τις ΕΟΖ και θέλουν «και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο». Ζητούν να επωφεληθούν από το «ελληνικό ΕΣΠΑ» (κονδύλια που θα έπρεπε να έχουν αξιοποιηθεί από τις ελληνικές κυβερνήσεις) με τη σύναψη συμβολαίων συμβουλευτικών υπηρεσιών «τεχνογνωσίας», αλλά και συμμετοχή στις επενδύσεις. Ζητούν αφενός να απορροφήσουν αυτοί τα (δικά μας) ευρωπαϊκά κονδύλια (εφόσον εμείς δεν μπορούμε!), αφετέρου να «διασφαλίσουν» τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους (ΕΟΖ), όπου δεν θα ισχύουν οι νόμοι της ελληνικής επικράτειας, αλλά οι νόμοι της αγοράς. Με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται ο κατακερματισμός της χώρας σε Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, με ελάχιστη ή μηδενική φορολογία, με εργασιακές σχέσεις arbeitslagern (στρατόπεδα εργασίας) και πολεοδομικούς κανόνες ανύπαρκτους. Το «καρότο» είναι ότι μέσα στις ζώνες διαμορφώνεται ένα περιβάλλον για προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, που θα ευνοήσουν την οικονομία της χώρας και θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Και σε αυτόν το σχεδιασμό τα γερμανικά πολιτικά ιδρύματα έχουν κορυφαίο ρόλο. Η μελέτη για το σχεδιασμό και την υλοποίηση του σχεδίου για τις ΕΟΖ έχει ήδη ανατεθεί, εκτός των Γερμανών «εντεταλμένων» των δύο μεγάλων γερμανικών κομμάτων, Ράιχενμπαχ (SPD) και Φούχτελ (CDU), επίσης στα ερευνητικά ιδρύματα των κομμάτων του γερμανικού Κοινοβουλίου (εκτός της Αριστεράς). Τα ερευνητικά ιδρύματα που συμμετέχουν είναι το «Κόνραντ Αντενάουερ» του CDU, το «Φρίντριχ Έμπερτ» του SPD, το «Φρίντριχ Νάουμαν» του FDP και το «Χάινριχ Μπελ» των Πρασίνων, τα οποία θα εκπονήσουν ειδικές μελέτες που αφορούν την Ελλάδα, σχετικά με την ενεργοποίηση 100 έργων μέσα από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ.

16 crash Σεπτέμβριος 2012

Το κόμμα του Μπερίσα στην Αλβανία λάμβανε χρηματοδότηση από το Ίδρυμα «Αντενάουερ» με βασικό σκοπό την εξασφάλιση των «στρατηγικών μετάλλων» και βέβαια το διαμελισμό των Βαλκανίων σαν «ύστερη εκδίκηση» του Γ΄ Ράιχ Η Β. Ελλάδα και η Θεσσαλονίκη είναι ήδη πρώτες στη σειρά για Ειδική Οικονομική Ζώνη, ενώ το γερμανικό προξενείο της πόλης πρόκειται να έχει το συντονιστικό ρόλο. Πρόσφατα η πρόταση για τη δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών επανήλθε στο προσκήνιο από τον υπουργό Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη, υποστηρίχθηκε όμως και από τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, σε συνέντευξη που έδωσε ο τελευταίος στο περιοδικό «Spiegel». Μάλιστα, όλως τυχαίως, στο θέμα που ανακίνησε η «Zeit-Online» (όπου μάλιστα ένας Γερμανός καθηγητής πανεπιστημίου πρότεινε να μετατραπεί όλη η χώρα σε Ειδική Οικονομική Ζώνη!) αναφέρθηκε με συνέντευξή του ο Χρήστος Κατσιούλης, ο οποίος διευθύνει το γραφείο του Ιδρύματος «Φριντριχ Έμπερτ» στην Αθήνα, λέγοντας ότι: «Οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες στην Ελλάδα θα πρέπει να είναι προσανατολισμένες στα πραγματικά επενδυτικά εμπόδια: την υπερβολική γραφειοκρατία, τις πολύχρονες διαδικασίες αδειοδότησης και τη νομική ανασφάλεια, η

οποία προκύπτει από το γεγονός ότι οι νόμοι διαρκώς μεταρρυθμίζονται».

Πρωτοπόρος η Θράκη «Ηier ist das wirkliches Paradies (Εδώ είναι ο αληθινός Παράδεισος)», έλεγε στους συνδαιτυμόνες του ο Γιόζεφ Άκερμαν ανάβοντας το πούρο του ένα όμορφο σούρουπο του Σεπτεμβρίου του 2009 στο φημισμένο εστιατόριο της παραλίας του Αϊ-Γιώργη λίγο έξω από την Αλεξανδρούπολη. Ανάμεσα στους ομοτράπεζους του κ. Άκερμαν βρίσκονταν και η Κατερίνα Καραγιάννη, στέλεχος παλιότερα της Deutsche Bank και ιδρύτρια του Οικονομικού Φόρουμ της Θράκης, επιχειρηματίες της ακριτικής περιοχής και τοπικοί παράγοντες. Η κ. Καραγιάννη ήταν αυτή που έριξε την ιδέα για τη δημιουργία μιας Ειδικής Οικονομικής Ζώνης στη Θράκη –την υλοποίηση της οποίας υποστηρίζει ένθερμα η γερμανική Καγκελαρία– με πολύ χαμηλό φορολογικό συντελεστή. Μάλιστα, η ίδια πρωτοστάτησε στην υποβολή σχετικής

Τα πολιτικά αυτά ιδρύματα λέγεται ότι παίζουν ρόλο και στα εθνικά μας θέματα, όπως για παράδειγμα πριν από χρόνια στο Σχέδιο Ανάν

IDRYMATA 14/09/2012 11:22 μ.μ. Page 17

κοινωφελούς χαρακτήρα και γενικότερα ότι καλύπτουν τις άμεσα βιοτικές τους ανάγκες, μπορεί να επιτραπεί μετά από σχετική άδεια να απασχολούνται ως μισθωτοί σε τομείς απασχόλησης σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας».

Ο «ρόλος» στα Βαλκάνια

πρότασης τόσο στην ελληνική κυβέρνηση όσο και στην Ε.Ε. Οι επαΐοντες μιλούσαν τότε για την ΕΟΖ, για την ανάπτυξη μιας σημαντικής πρωτοβουλίας, με στόχο τη διαφύλαξη ασφαλώς των γερμανικών συμφερόντων. Ειρήσθω εν παρόδω, η Deutsche Bank είχε ήδη αναλάβει σύμβουλος αποκρατικοποίησης του δημοσίου. Ακόμα και το δικηγορικό γραφείο που εκπόνησε τη σχετική έκθεση είναι γερμανικό. Πρόκειται για τη νομική εταιρεία Danckelmann und Kerst, σύμφωνα με την οποία η δημιουργία μιας τέτοιας ειδικής ζώνης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι εφικτή, ενώ υπάρχει και προηγούμενο εντός της Ε.Ε., με 14 Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, στην Πολωνία. Σύμφωνα με την έκθεσή του, που συντάχθηκε από τον ειδικό στο φορολογικό δίκαιο δρ Χανς Μπέεγκ για λογαριασμό του Οικονομικού Φόρουμ Θράκης, σε μια Ειδική Οικονομική Ζώνη «ισχύουν διαφορετικές δασμολογικές, φορολογικές και λοιπές ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις, κανονισμοί και διοικητικά προνόμια επί διαμετακομιζομένων

αγαθών που δεν παράγονται στη χώρα». Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η ΟΕΒΕ Ξάνθης με επιστολή της καλεί τους τοπικούς παράγοντες σε επαγρύπνηση για τη δημιουργία των ΕΟΖ, διότι, όπως αναφέρεται στην επιστολή, σε αυτές τις Ζώνες θα μπορούν να απασχοληθούν παράνομοι μετανάστες. Όπως αναφέρει στην επιστολή της, το Π.Δ. που ενεργοποιεί το άρθρο 37-5 του Ν. 3907/2011 (Οδηγία 2008/115/ΕΚ για την επιστροφή παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών) προβλέπει ότι οι επιχειρηματίες που θα έχουν επενδύσει στην ΕΟΖ θα μπορούν να απασχολήσουν παράνομους μετανάστες. Πιο αναλυτικά το άρθρο 37-5 αναφέρει ότι: «Σε περίπτωση αδυναμίας των αρμοδίων κατά περίπτωση αρχών να διασφαλίσουν με ίδιους πόρους ή μέσα ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών των οποίων η απομάκρυνση έχει αναβληθεί απολαμβάνουν κατά το χρονικό διάστημα της αναβολής στοιχειώδεις όρους αξιοπρεπούς προσωρινής στέγασης σε εγκαταστάσεις δημοσίου ή

Επιχειρείται ο κατακερματισμός της χώρας σε ΕΟΖ, με ελάχιστη φορολογία, με «στρατόπεδα εργασίας» και ανύπαρκτους κανόνες

Μία από τις δραστηριότητες των πολιτικών αυτών ιδρυμάτων, που επίσης σηκώνει πολλή κουβέντα, είναι ο ρόλος τους στα εθνικά μας θέματα. Σύμφωνα με τα όσα ακούγονταν κατά καιρούς στους διαδρόμους της Ν.Δ., δεν ήταν μόνο οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί που δραστηριοποιήθηκαν στην Αθήνα και τη Λευκωσία για τη διαφήμιση του Σχεδίου Ανάν. Το Ίδρυμα «Φρίντριχ Έμπερτ» του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος έπαιξε καθοριστικό ρόλο και ξεδίπλωσε αρκετά προγράμματα. Ένα από αυτά ήταν η χρηματοδότηση μιας ομάδας ελληνοτουρκικής φιλίας 15 Ελλήνων και Τούρκων δημοσιογράφων, η οποία ταξίδεψε σε πολλές πόλεις για να εξηγήσει τα θετικά του σχεδίου. Δυστυχώς, κανένας δημοσιογράφος από αυτούς που επελέγησαν δεν είχε άποψη κατά του Σχεδίου Ανάν. Επελέγησαν όλοι με κριτήριο να είναι θετικοί για το σχέδιο! Κατά τη διάρκεια της λαϊκής εξέγερσης στην Αλβανία, μάλιστα, ενάντια στις παρατράπεζες του Μπερίσα αρκετά ΜΜΕ υποστήριζαν την κυβέρνηση της γειτονικής χώρας, το κόμμα της οποίας λάμβανε χρηματοδότηση από το Ίδρυμα «Αντενάουερ», με βασικό σκοπό την εξασφάλιση των «στρατηγικών μετάλλων» της Αλβανίας και βέβαια το διαμελισμό των Βαλκανίων σαν «ύστερη εκδίκηση» του Γ΄ Ράιχ. Το ίδιο ίδρυμα δημοσίευε το 2010 στα Σκόπια μελέτη με τον προκλητικό τίτλο «Μακεδόνες και Έλληνες φοιτητές συζητούν», ενώ ταυτόχρονα φιλοξενούσε δηλώσεις του τύπου «Η Μακεδονία και οι Μακεδόνες υπάρχουμε ως ειλικρινείς γείτονες και φίλοι» του Προέδρου της ΠΓΔΜ, Γκ. Ιβάνοφ σε άρθρο του, σε έκδοση του περιοδικού «Πολιτική Σκέψη», του οποίου η παρουσίαση έγινε από το Ινστιτούτο «Κόνραντ Αντενάουερ» σε συνεργασία του με το τοπικό Ινστιτούτο για τη Δημοκρατία «Societas Civilis». Είναι προφανές ότι οι Γερμανοί καθοδηγητές των κομμάτων βλέπουν την Ελλάδα ως ένα πολύ καλό ιδεολογικό πειραματόζωο και επιδιώκουν να μας ποδηγετήσουν ιδεολογικά, ώστε να αποδεχθούμε ότι οι Γερμανοί είναι φίλοι μας και θέλουν το καλό μας. Άλλος θα το κάνει για λογαριασμό του κόμματος της Μέρκελ, άλλος για τους Σοσιαλδημοκράτες, όλοι όμως έχουν στο νου τους να περάσουν την κυρίαρχη ιδεολογία της Γερμανίας. Τώρα μάλιστα που οι Αμερικανοί δεν πολυενδιαφέρονται για την Ελλάδα, αφού έχουν πιο πρόθυμους στα ανατολικά μας σύνορα, οι Γερμανοί ξανάρχονται για να κάνουν αυτή ακριβώς τη δουλειά. Να μας πείσουν ότι είναι φίλοι μας και δουλεύουν για το καλό μας, προσφέροντάς μας ένα ιδεολογικό «μπότοξ», για μια νέα καθοδήγηση προς τα γερμανικά ιδεώδη. Σεπτέμβριος 2012

crash 17

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 18

ΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΖΟΥΝ

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 19

”

ΤΑ ΣΚAΝδΑΛΑ θα μείνουν

ΣΤΟ ΣΚΟΤAδΙ , όπως Ο φAΚεΛΟΣ ΤηΣ ΚYΠρΟΥ

”

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ν

στον Δημήτρη Κωνσταντάρα

αι, μας χρειάζονται οι ξένοι και οι Ευρωπαίοι μας. Αλλά είμαστε η Ελλάδα, είμαστε ο Παρθενώνας, είμαστε η Φλώρινα, δεν είμαστε αποικία», είχε δηλώσει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σε μια φλογερή ομιλία του στα τέλη Ιουλίου στη Φλώρινα. Είναι ένας «ιδιαίτερος» άνθρωπος ο Μακαριότατος. Απλός, προσηνής, καθημερινός, διαλλακτικός, αλλά όταν του… πατήσεις τον κάλο, σε «πήρε και σε σήκωσε». Δεν έχει σε ιδιαίτερα υψηλή εκτίμηση τα ελληνικά ΜΜΕ (τα κατηγορεί για παραπληροφόρηση και αναζητεί τρόπους να «φτιάξει» το τηλεοπτικό κανάλι της Εκκλησίας, έτσι ώστε να μη διαστρεβλώνονται οι απόψεις και θέσεις της), είναι θερμός πατριώτης, αλλά δεν ενεργεί ποτέ «εν θερμώ», δεν είναι εναντίον των ανθρώπων που σπούδασαν στο εξωτερικό και φέρνουν πολιτισμό εδώ, αλλά «επειδή κάποιοι έμαθαν πέντε γλώσσες και πολλά πράγματα, δεν σημαίνει ότι θα τους δώσουμε μια καρέκλα και ένα μολύβι για να υπογράφουν κατά τη δική τους άποψη και να βγάζουν και εγκύκλιο που να λέει ότι απαγορεύεται η προσευχή στα σχολεία».

«

▲ ▲

Εσείς πιστεύετε πως θα μάθετε ποτέ την αλήθεια για τη Siemens;

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 20

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Και για τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας, το έχει πει πρόσφατα: «Αν σκεφτόμαστε σαν κακομοίρηδες, δεν θα πάμε μπροστά. Αν όμως πούμε ότι “αυτό είμαστε και θα μείνουμε και θα αγωνιστούμε”, θα μας σεβαστούν ακόμα περισσότερο, αλλιώς η Μεσόγειος θα γίνει Περσικός κόλπος. Θα πρέπει να τα δούνε οι μεγαλύτεροι, να σκεφτούν, να συμβουλέψουν. Ναι, αυτά που πήραμε να τα δώσουμε, είμαστε έντιμοι, αλλά δεν θα μας πνίξετε». Τον αναζήτησα στις αρχές Αυγούστου για μια συνέντευξη, που από την αρχή δέχτηκε να μας τη δώσει, αλλά το πρόγραμμά του ήταν υπερβολικά «ζορισμένο». Και τα καταφέραμε τελικά, ενώ είχαν αρχίσει οι συνεδρίες της Ιεράς Συνόδου, να συναντηθούμε στη Μονή Πετράκη λίγο πριν από τη λήξη. «Συνεχίζετε να τρώτε κάθε μέρα με όλους τους συνεργάτες σας εδώ, στη Μονή Πετράκη;» τον ρώτησα πριν από τη συνέντευξη. «Φυσικά», απάντησε. «Πού να τρώω δηλαδή;» Τον ρώτησα επίσης: «Γιατί δεν πάτε πιο συχνά στα συσσίτια που προσφέρει η Εκκλησία, για να σας βλέπει περισσότερο ο κόσμος;». Με εξέπληξε η στάση του. Κατέβασε το κεφάλι και με ιδιαίτερη σεμνότητα, σχεδόν… κοκκινίζοντας, απάντησε: «Και να λένε ότι πηγαίνω για να κάνω δημόσιες σχέσεις;».

▲ ▲

Στην πρόσφατη επίσκεψή σας στην Ίμβρο ο μητροπολίτης Ίμβρου και Τενέδου Κύριλλος σας αποκάλεσε «Αρχιεπίσκοπο των έργων». Παράλληλα, εσείς, απευθυνόμενος στον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη και λέγοντάς του «Σας χρειαζόμαστε», του ζητήσατε «στήριξιν και ενίσχυσιν του ποιμνίου σας, το οποίο χειμάζεται εκ της σοβούσης οικονομικής κρίσεως». Όσον αφορά το πρώτο, τι ξεχωρίζετε από τα έργα σας; Και όσον αφορά το δεύτερο, υπήρξε ανταπόκριση από τον Παναγιότατο Βαρθολομαίο; «Αρχικά, θα ήθελα να σας πω ότι την επίσκεψή μου στην Ίμβρο τη χαρακτηρίζω “προσκύνημα” σε βασανισμένους τόπους του Γένους. Είδα σπίτια-φαντάσματα από την εγκατάλειψη και την ερήμωση και συγχρόνως διαπίστωσα το πείσμα των ολίγων ανθρώπων που μένουν μόνιμα εκεί, αλλά και των πολλών που ξαναγυρίζουν, κατά τους μήνες του καλοκαιριού, για να δώσουν πνοή ζώσα σ’ ένα ρημαγμένο τόπο. Το πνεύμα και ο πολιτισμός της Ιωνίας είναι διάχυτα. Στην ευγένεια και την αρχοντιά του φιλόξενου μητροπολίτου Ίμβρου και Τενέδου κ. Κυρίλλου και αγαπητού αδελφού οφείλεται η έκφραση αυτή που υπογραμμίσατε. Σκοπός της Εκκλησίας, επομένως και κάθε λειτουργού της, είναι η αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον. Ο κάθε κληρικός οφείλει να αγωνίζεται για την πνευματική καλλιέργεια του πιστού και τη συμπαράσταση στο 20 crash Σεπτέμβριος 2012

Σήμερα στην πατρίδα μας οι άρρωστοι άνθρωποι αρρωσταίνουν και τους θεσμούς

”

Στη Δαύλεια Βοιωτίας

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 21

αυτές τις δύσκολες ώρες. Χρειάζεται να δυναμώσουμε τις ψυχές των ανθρώπων, να τους ενισχύσουμε στην καρτερία και να συγκρατήσουμε τον ιστό της κοινωνίας».

Η χριστιανική πίστη είναι πράξη

Εξετάζοντας με τον Μακαριότατο σημαντικές λεπτομέρειες της συνέντευξής του

▲ ▲

κάθε πρόβλημα και αδυναμία του. Έτσι, το όποιο έργο, μικρό ή μεγάλο, αν θεωρηθεί ότι είναι κατόρθωμα ενός ανθρώπου, είναι λάθος. Αντίθετα, όταν αποδίδεται στην ευλογία του Θεού και τη συνεργασία ανθρώπων, είναι καρπός συλλογικής δημιουργίας. Επομένως, ό,τι έγινε, γίνεται και θα γίνει, οφείλεται σε πολλούς. Όχι σε έναν. Οι σχέσεις μου με τον Παναγιότατο Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο στηρίζονται στη γνήσια μεταξύ μας αγάπη και την αλληλοεκτίμηση. Επομένως, δεν είναι παράδοξο ότι στην προκειμένη κρίση της πατρίδας μας ζήτησα τη συμπαράστασή του και, περισσότερο, που η θετική ανταπόκρισή του ήταν άμεση, με τον τρόπο που εκείνος πάντοτε γνωρίζει». Τον… πίεσα να ξεχωρίσει κάποιο από τα «έργα» του ως πιο ουσιαστικό, αλλά δεν το έκανε, μ’ ένα πλατύ χαμόγελο που δεν του έλειψε καθ’ όλη τη διάρκεια της κουβέντας μας.

Τα ΜΜΕ αντιμετωπίζουν την Εκκλησία μόνο με προκατάληψη. Μελετάται προσεκτικά η απόκτηση από την Εκκλησία ενός τηλεοπτικού καναλιού. Η «ομηρία» είναι καταστροφική

Σε μια συνέντευξή σας, τον Απρίλιο στο Mega, αναρωτηθήκατε: «Μιλάγαμε επί τόσο καιρό για το κράτος πρόνοιας. Πού είναι αυτό; Μας έλεγαν ότι “λεφτά υπάρχουν”. Κι εγώ τα πίστευα». Τώρα, που έχετε πλέον διαπιστώσει ότι κάποιοι ήθελαν να ζούμε μέσα σ’ ένα ψέμα, αισθάνεστε πικραμένος, προδομένος ή αποφασισμένος να αγωνιστείτε για το ποίμνιό σας συγχωρώντας χριστιανικά τους υπεύθυνους; Μπορέσατε να το πείτε αυτό το τόσο σημαντικό «αφέονταί σοι αι αμαρτίες»; «Και αυτό είναι αλήθεια. Ασφαλώς τα νιώθω όλα αυτά, γι’ αυτό πρέπει να αγωνιστούμε όλοι μας, ώστε αυτά τα συναισθήματα που νιώθουν όλοι οι πολίτες μας να μην τους καταβάλλουν ολοσχερώς. Στη δημιουργούμενη τραγική κατάσταση είναι έντονα τα ερωτήματα: “Γιατί;” και “Τι κάνουμε τώρα;”. Ως Αρχιεπίσκοπος, μένω στο δεύτερο». Επιμένω στη συγχώρεση των υπευθύνων της κρίσης. Τους τη δίνει; Απαντά αρκετά διπλωματικά: «Μα η συγχώρεση προϋποθέτει και τη μετάνοια. Υπήρξε μετάνοια;». Είχατε ζητήσει να γίνουμε ρεαλιστές και να μην περιμένουμε να μας

▲ ▲

Στη σημερινή τραγική συγκυρία που ζει η χώρα μας, ποιες είναι οι πιο βασικές πρωτοβουλίες και τα άμεσα σχέδιά σας, διότι έχετε αποδείξει ότι είστε αποφασιστικός; «Συμφωνώ με το χαρακτηρισμό σας περί “τραγικής συγκυρίας που ζει η χώρα μας”. Για τούτο, στην περίστασή μας, ο ρόλος του κάθε Έλληνα, του κάθε φορέα, του κάθε κληρικού και ιδιαίτερα του Αρχιεπισκόπου, πρέπει να γίνει σημαντικός. Ως Αρχιεπίσκοπος προσπαθώ να ασκήσω μια συνετή και σώφρονα τακτική στην επιτέλεση των ποιμαντικών μου καθηκόντων, ώστε τόσο στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο όσο και στην καθόλου Ιεραρχία της Εκκλησίας μας, όχι μόνο να επικρατεί ενότητα, αλλά και σύσφιγξη των πνευματικών μας δε-

σμών και να καταβάλλεται προσπάθεια από όλους μας να επιτυγχάνεται υπέρβαση ανθρωπίνων αδυναμιών. Το πνεύμα αυτό πρέπει να μεταλαμπαδευθεί σε όλους τους κληρικούς μας, με στόχο κάθε ενορία να είναι μια ζεστή αγκαλιά για τον κάθε άνθρωπο που προστρέχει σε αυτήν

«Όμως, η χριστιανική πίστη δεν είναι θεωρία, ούτε ιδεολογία. Είναι βίωμα, πράξη, άσκηση αγάπης και φιλανθρωπίας. Όλη η εκκλησία μας, στηριγμένη από το λαό μας, αυτό κάνει σήμερα. Απ’ άκρου εις άκρον της Ελλάδας. Στην Αρχιεπισκοπή, για παράδειγμα, χιλιάδες μερίδες φαγητού διανέμονται κάθε μέρα. Με το πρόγραμμα “Δέμα στο Σπίτι” τροφοδοτούνται 5.000 νοικοκυριά, με στόχο να αυξηθούν. Τα λεγόμενα “Κοινωνικά Παντοπωλεία” σε συνεργασία με τους δήμους αυξάνουν. Εκατοντάδες ανασφάλιστοι συνάνθρωποί μας έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο πλαίσιο της συνεργασίας Αρχιεπισκοπής και Ιατρικού Συλλόγου. Το πρόγραμμα στήριξης πολύτεκνων οικογενειών αρχίζει αυτές τις ημέρες. Ήδη ετοιμάζεται εμβολιασμός χιλιάδων μικρών παιδιών ανασφάλιστων γονέων. Αυτοκίνητα με εθελοντές ιατρούς προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Η “Αποστολή” βρίσκεται σε συνεχή δράση. Πέρα απ’ αυτό, χρειάζονται οργανωμένες υποδομές, που αναπτύσσονται η μία μετά την άλλη. Λειτουργούν στέγες για εγκαταλελειμμένα παιδιά, για παιδιά με νοητική υστέρηση, κέντρα για στήριξη ανθρώπων με Alzheimer, στέγες ηλικιωμένων, στέγες κατακοίτων. Υποδομές για θερινές διακοπές απόρων. Δίδονται μικρά βοηθήματα και πολλά άλλα».

Σεπτέμβριος 2012

crash 21

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 22

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

«σώσουν οι ξένοι». Μπορούμε να σωθούμε μόνοι μας; «Η αλήθεια βρίσκεται στο μέσον. Το μεγάλο μέρος θα το αντιμετωπίσουμε μόνοι μας. Ένα άλλο μέρος θα το περιμένουμε από τους ξένους. Κάτω όμως από συγκεκριμένες προϋποθέσεις». Τι προϋποθέσεις; Δικές τους ή δικές μας; «Μα δικές μας, φυσικά. Που θα λαμβάνουν υπόψη το σεβασμό στην Ελλάδα και στους Έλληνες, την αξιοπρέπειά μας και την ιστορία μας». Είχατε πει: «Δεν είναι δυνατόν να γίνουμε αποικία εμείς και να ’ρχονται άλλοι να μας διοικούν». Κι όμως, συμβαίνει. Μέχρι ποίου σημείου θα μπορέσουμε να το ανεχθούμε; «Δυστυχώς, δεν είναι η πρώτη φορά. Όποιος έχει διαβάσει καλά την ιστορία μας έχει γνωρίσει αυτή τη φρίκη. Και μην ξεχνάτε ότι σε μιαν άλλη, κρίσιμη για τον τόπο, εποχή είχαν δημιουργηθεί και κόμματα. Το Ρωσόφιλο Κόμμα, το Γαλλόφιλο Κόμμα, το Αγγλόφιλο Κόμμα. Για να μην αναφερθώ και σε πιο πρόσφατα γεγονότα. Θα το αντιμετωπίσουμε; Όταν ανδρωθούμε και σκεφτόμαστε σαν Έλληνες και σαν ορθόδοξοι. Εγκαταλείποντας το μιμητισμό και αποφεύγοντας φαινόμενα ευτελιστικού γραικυλισμού». Μιλώντας τον Απρίλιο σε μικρούς μαθητές σχολείου στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, αφήσατε να εννοηθεί ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν περιστάσεις κατά τις οποίες, βλέποντας τη μεγάλη αδικία ή τη μεγάλη δυστυχία, «αμφισβητείτε» τον Θεό. Τι ακριβώς εννοούσατε; Την ύπαρξη του θείου ή την αδυναμία της ανθρώπινης υπόστασής του; «Πρόκειται για μια παρεξήγηση. Μιλούσα σε παιδιά δημοτικού σχολείου που με είχαν επισκεφθεί για συζήτηση. Καμάρωσα την οξύνοιά τους, την ελευθερία και πειθαρχία τους. Ένα από αυτά μου υπέβαλε την ερώτηση: “Πώς επιτρέπει ο Θεός τη φτώχεια, την εκμετάλλευση, την αρρώστια μικρών παιδιών, τα ατυχήματα και άλλα”. Του απάντησα, μεταξύ άλλων, ότι εμείς οι κληρικοί σας παρουσιάζουμε πολλές φορές λανθασμένη την εικόνα του Θεού μας. Ο Θεός μας είναι αγάπη και θέλει τη σωτηρία του κάθε ανθρώπου. Αναφέρθηκα στο ζωντανό παράδειγμα αυτής της αγάπης. Είπε ο Κύριος: “Αν το παιδί ζητήσει από τους φυσικούς του γονείς ψωμί, μπορούν αυτοί να του δώσουν αντί ψωμιού, πέτρα; Κι αν τους ζητήσει ψάρι, είναι δυνατόν αυτοί να του δώσουν φίδι; Όχι”. Και συνέχισα ότι, αφού έτσι φέρεται ο άνθρωπος, είναι δυνατόν ο Πλάστης να φερθεί απάνθρωπα, όταν ο ίδιος μας λέει ότι είναι η αγάπη; Υπάρχουν όμως και μερικοί άλλοι κληρικοί ή λαϊκοί που διδάσκουν ότι ο 22 crash Σεπτέμβριος 2012

Ήθελα να κτίσω ένα κέντρο άστεγων υπερηλίκων, αλλά δεν μου έδωσαν άδεια, γιατί ήταν περιοχή μόνο για επαύλεις

”

Ενώ επιβλέπει –και συμμετέχει– σε αναστήλωση ιερού ναού στη Ζάλτσα

Θεός είναι τιμωρός. Ότι τιμωρεί και εκδικείται. Αυτός ο Θεός –τους είπα– προσωπικώς δεν με εκφράζει. Σε έναν τέτοιο Θεό δεν πιστεύω και δεν μου χρειάζεται. Είναι ένα μεγάλο θέμα που δεν εξαντλείται

Είναι αναγκαίο, μετά τα όσα έχουν δημοσιευθεί για τα σκάνδαλα, να γίνει ένας εσωτερικός έλεγχος. Και τότε, το «τεφτέρι» θα μιλήσει για το ποιο είναι το πραγματικό και ποιο το πλασματικό χρέος

σε λίγα λεπτά. Αν κάποιο απονήρευτο παιδάκι με ξαναρωτήσει, έτσι θα απαντήσω». Στη Φλώρινα, προ μηνός, αναρωτηθήκατε «αν η Ευρώπη σήμερα απηχεί αυτό που οραματίστηκαν οι πρώτοι ευρωπαϊστές ή έχει καταντήσει τραπεζική τοκογλυφία». Και μετά ζητήσατε να μπει «τεφτέρι», να δούμε «τι χρωστάμε και με όρους ισοτιμίας να ξεπληρώσουμε ό,τι χρωστάμε». Σε φράσεις και προθέσεις σαν κι αυτές δεν μας έχουν συνηθίσει οι Προκαθήμενοι της Εκκλησίας μας... «Θέλω να είμαι ειλικρινής. Ήδη υπάρχουν δημοσιεύματα που απηχούν τις απόψεις των θεμελιωτών της ιδέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που παραδέχονται ότι έχει… εκτροχιαστεί από τους στόχους της. Είναι επίκαιρο να τονιστεί και σήμερα η διαφορετική αντίληψη της χριστιανικής ανθρωπολογίας μεταξύ ορθοδόξων και προτεσταντών. Στην ορθόδοξη πίστη επικρατεί εν πολλοίς η έννοια της οικονομίας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Στον προτεσταντισμό ζητείται η δήθεν ακρίβεια, η τιμωρία του “ατάκτου”. Ίσως πει κάποιος: “Μα ποιος ασχολείται σήμερα στην Ευρώπη με τέτοια θέματα;”. Συμφωνώ. Δεν πρέπει όμως να παραβλέπουμε ότι αυτές οι έννοιες έχουν παράδοση αιώνων και ανεπαίσθητα διαμορφώνουν και επηρεάζουν την ιστορία και τον πολιτισμό. Ασφαλώς είναι αναγκαίο, μετά τα όσα έχουν δημοσιευθεί για σκάνδαλα, μίζες, χρηματισμούς, να γίνει ένας εσωτερικός ελληνικός έλεγχος. Και τότε, το “τεφτέρι” θα μιλήσει για το ποιο είναι το πραγματικό και ποιο το

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 23

στεύετε; Ούτε για τη Siemens θα μάθετε».

Να ζητήσουμε για 2-3 χρόνια «συγγνώμη» από τη λεγόμενη δημοκρατία μας

πλασματικό χρέος. Κάποτε γινόταν λόγος πολύς ότι εντός ολίγου “ανοίγει ο Φάκελος της Κύπρου”. Κάτι τέτοιο ποτέ δεν έγινε. Τώρα κουραστήκαμε να ακούμε για συγκεκριμένα σκάνδαλα, π.χ., του Χρηματιστηρίου, της Siemens, τις καταθέσεις και την εξαφάνιση των χρημάτων των ασφαλιστικών ταμείων. Ασφαλώς θα επαναληφθεί η ιστορία του Φακέλου της Κύπρου, και αυτή είναι η μεγαλύτερη απογοήτευση του απλού λαού». Πολλά τα ερωτηματικά μου από τουλάχιστον δύο αναφορές του. Για τον προτεσταντισμό και το Φάκελο της Κύπρου. Του ζητώ κάποια επεξήγηση. «Μα τα περί προτεσταντισμού έχουν ήδη, προ πολλού, περάσει στη νοοτροπία της χριστιανικής ανθρωπολογίας. Αυτά τα φαινόμενα δημιουργούν πολιτισμό… δημιουργούν ιστορία. Αυτή η νοοτροπία, ο τρόπος διαπαιδαγωγήσεώς τους και οικογενειακής τους ζωής, ένα παιδί –για παράδειγμα– δεν θα το συγχωρήσει εύκολα, θα το βάλει τιμωρία, αν κάτι δεν κάνει καλά. Έχουμε μιαν αντιπαράθεση. Όχι θρησκευτική. Απλώς μας βλέπουν σαν κατώτερους, είναι μέσα στην προτεσταντική διδασκαλία. Ο Θεός άλλους έπλασε “καλούς” και άλλους τους έκανε “κατώτερους”. Εκεί άλλωστε θεμελιώνεται η θεωρία περί “Αρείας Φυλής”. Ότι κάποιοι είναι ανώτεροι ως λαός. Ανεβάζουν τον άνθρωπο και κατεβάζουν τον Θεό. Εκείνοι θεωρούν τον εαυτό τους ως “εξέχοντες”. Κι εμάς ως κατώτερους».

Στην ορθόδοξη πίστη επικρατεί εν πολλοίς η έννοια της οικονομίας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Στον προτεσταντισμό ζητείται η δήθεν ακρίβεια, η σκληρή τιμωρία του «ατάκτου»

Μα κινδυνεύουμε από μια νέα Μικρασιατική Καταστροφή; «Ναι. Κινδυνεύουμε. Κινδυνεύουμε όταν έχουμε αυτά τα “μικρά” φαινόμενα. Ξέρετε τι μου είπε κάποιος προ ημερών; Ότι ο Σαμαράς δεν κινδυνεύει από την Ευρώπη και από “τα έξω”. Κινδυνεύει από “τα μέσα”. Εσωτερικά. Και η Μικρασιατική Καταστροφή και η υπόθεση της Κύπρου πρέπει να μελετηθούν. Εκεί είναι η ρίζα. Δηλαδή, τι θα έβλαπτε, σήμερα, σε αυτή την κατάσταση, να συνεργαστούν όλοι; Και ο Τσίπρας και η Παπαρήγα;». Μια φράση σας που απηχούσε απόψεις και πεποιθήσεις του προκατόχου σας, Μακαριστού Χριστόδουλου, ο οποίος αγαπήθηκε πολύ από τους Έλληνες, σας έδειξε να προχωρείτε ένα βήμα περισσότερο, όταν απαντώντας στη βουλευτή κ. Ρεπούση, που ζητούσε να μην εκκλησιάζονται οι μαθητές, είπατε: «Ποια είσαι εσύ που θα βγάλεις εγκύκλιο χωρίς να ρωτήσεις αυτούς που πάλεψαν και παλεύουν σε αυτόν τον τόπο γι’ αυτόν το χώρο; Ποιο είναι το δικαίωμά σου, που εσύ θα αποφασίζεις ότι δεν θα εκκλησιάζονται τα παιδιά;

▲ ▲

Όσον αφορά το Φάκελο της Κύπρου, θεω-

ρείτε ότι δεν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια. Ούτε γι’ αυτόν το… φάκελο ούτε για τους άλλους, τους επόμενους; «Ε, ναι. Δεν το βλέπετε; Θα μάθετε την αλήθεια εσείς για το Χρηματιστήριο; Εσείς το πι-

Τι μπορεί να σημαίνει μια φράση, όπως «υπάρχει αναγκαιότητα να “ανασταλούν” οι ιδεολογίες και να πέσουν οι πολιτικές ιδεοληψίες»; Μήπως πρόκειται για μιαν άκρως πολιτική φράση υψηλού βεληνεκούς; «Πολιτικός δεν είμαι και συνεπώς δεν θα ισχυριστώ πως οι απόψεις μου είναι ορθές. Η διαίσθησή μου, όμως, και οι γνώσεις μου με πληροφορούν πως ό,τι κερδήθηκε σε αυτόν τον τόπο, έγινε με ενωμένο τον ελληνικό λαό, από την κεφαλή μέχρι τον τελευταίο Έλληνα. Κρίνω λοιπόν πως δεν θα ήταν και… προς θάνατο ο παραγκωνισμός για λίγο των ιδεολογιών, των ιδεοληψιών, το λεγόμενο κομματικό συμφέρον και να γίνει συστράτευση όλων γύρω από ένα τραπέζι με θέμα: “Η υπέρβαση των δυσκολιών – Πάνω απ’ όλα η πατρίδα μας και ο λαός μας”. Πιστεύω ακράδαντα ότι το άριστο πολίτευμα είναι η δημοκρατία, γι’ αυτό είναι και το πιο δύσκολο. Επιτυγχάνεται όμως μόνο από ελεύθερους ανθρώπους, ελεύθερους από εγωισμούς, πάθη και ασθένειες. Οι άρρωστοι άνθρωποι αρρωσταίνουν και τους θεσμούς. Αξίζει λοιπόν –κατά την άποψή μου πάντα– να ζητήσουμε “συγγνώμη” από τη λεγόμενη δημοκρατία μας, του σήμερα, και να εγκαινιάσουμε για 2-3 χρόνια την άλλη τακτική, της συνεργασίας. Όταν ξεπεραστούν οι σημερινές δυσκολίες, τότε θα έχουμε πάλι καιρό για γκρίνιες. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε φαινόμενα σαν αυτά της Μικρασιατικής Καταστροφής ή της κατάληψης της Κύπρου μας».

Σεπτέμβριος 2012

crash 23

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 24

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Τους ρώτησες τους γονείς;». «Δεν τη γνωρίζω προσωπικά. Έχω ακούσει για τις γνώσεις της και τις σπουδές της στο εξωτερικό από παλαιό μαθητή μου. Άλλο όμως είναι οι γνώσεις και άλλο οι συμπεριφορές που προσπαθούν να αλλοιώσουν αρχές και αξίες που στήριξαν και στηρίζουν αυτόν τον τόπο. Διαμαρτυρήθηκα για τις θέσεις της για την προσευχή, τον εκκλησιασμό των μαθητών και τα Θρησκευτικά γενικότερα. Εκτιμώ ότι είναι του πνεύματος των ανθρώπων που μεγάλωσαν και σπούδασαν νεορθολογικά στο εξωτερικό (εγώ έμαθα αυτά που έμαθα εκεί που τα έμαθα και αυτά θα εφαρμόσω και δεν υπολογίζω ούτε Ιστορία ούτε παράδοση, τεχνοκράτες χωρίς το υπόβαθρο της παράδοσής μας δηλαδή) και ήρθαν να αναπαυθούν στις δάφνες εκείνων που αγωνίστηκαν για τη Ρωμιοσύνη. Γι’ αυτό διερωτήθηκα: “Ποια είναι η κυρία Ρεπούση”, που φιλοδοξεί να αλλάξει την Ιστορία και να καταργήσει παραδόσεις και αξίες; Πόσοι γονείς την εξουσιοδότησαν για κάτι τέτοιο; Και να σας θυμίσω και άλλους νεωτερισμούς; Μετά την επανάσταση του 1821 όσοι φορούσαν φουστανέλα δεν ήταν καλοδεχούμενοι ούτε στις τελετές ούτε στις παρελάσεις. Ήθελαν να τους βάλουν φράκο. Υπήρχε και εγκύκλιος των νέων κυβερνητών. Ότι δηλαδή όλοι αυτοί οι “ζήτουλες” και οι “ζητιάνοι” που έρχονται απαγορεύεται να προσεγγίσουν στα υπουργεία, γιατί μας χαλάει την… εικόνα. Κι ας ήταν ο Κωνσταντίνος Κανάρης αυτός που ερχόταν».

Αληθεύει η ιστορία με την «έπαυλη του Αρχιεπισκόπου» που διηγηθήκατε ως… πονηρή προσπάθειά σας να ξεπεράσετε τη γραφειοκρατία και να φτιάξετε ένα γηροκομείο; «Δόθηκε η ευκαιρία να τονίσω και αλλού ότι η αγάπη προς τον Θεό περνάει μέσα από την αγάπη για τον άνθρωπο. Θλίβομαι όταν βλέπω φτωχούς, ανήμπορους να ζητούν φροντίδα, στέγη και τροφή. Μας δώρισαν μια έκταση 150 στρεμμάτων στο Βαρνάβα Αττικής και υποσχέθηκα στις δωρήτριες ότι στην έκταση αυτή θα ανεγερθεί Κέντρο Φροντίδας Άστεγων Ηλικιωμένων. Δυστυχώς, από το ΥΠΕΚΑ δεν μου δόθηκε η αναγκαία άδεια, γιατί στην περιοχή προβλέπεται η ανέγερση επαύλεων. Αγωνιστήκαμε 2 χρόνια και παρά τις κατ’ επανάληψιν υποσχέσεις, δεν μας δόθηκε η άδεια ανεγέρσεως. Έτσι, αποφάσισα να ζητήσω άδεια για ανέγερση εξοχικής κατοικίας του Αρχιεπισκόπου. Η άδεια δόθηκε και η οικοδομή έχει προχωρήσει. Όταν τελειώσει, θα την παραχωρήσω στα “περήφανα γηρατειά”. Πιστεύω να μην ενοχληθεί κανείς». Αντίθετα με προκατόχους σας, έχετε δείξει ένα ιδιαίτερα «ανοιχτό» επικοινωνιακό προφίλ και δέχεστε να μιλάτε σε ΜΜΕ και να παραχωρείτε συνεντεύξεις. Μήπως αυτό σημαίνει κάτι ευρύτερο στην προσπάθεια της Εκκλησίας να επιβάλλει το έργο της ή θεωρείτε ότι πετυχαίνετε καλύτερα το σκοπό σας; 24 crash Σεπτέμβριος 2012

Από τη θεμελίωση του νοσοκομείου Λιβαδειάς το 1989

η φιλία του

Με ΤΟΝ ΠΑΠΑ και η αγάπη του

ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΤρΑΟΥΣ

A

Της Κάτιας Τσιμπλάκη

ρχές της δεκαετίας του ’50 ο Ιωάννης Λιάπης, σπάζοντας την οικογενειακή παράδοση γενεών, μίλησε για πρώτη φορά για τα όνειρά του. Επιθυμούσε να σπουδάσει στην Αθήνα αντί να ασχοληθεί με τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες όπως ο πατέρας του, Τάσος, και οι πρόγονοί του. Η σύγκρουση με το οικογενειακό περιβάλλον ήταν αναπόφευκτη, όμως η μητέρα του, Δήμητρα, διέκρινε στο δυναμικό και συνάμα ευαίσθητο Ιωάννη τις ιδιαίτερες ικανότητες που είχε. Αγαπούσε την κλασική μουσική και την αρχαιολογία, «συνήθειες» ετερόκλητες με το αγροτικό περιβάλλον που μεγάλωνε. Στις 7 Φεβρουαρίου συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από την εκλογή του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου Β΄ ( κατά κόσμον Ιωάννη Λιάπη) στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Ο Aρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος Β΄ γεννήθηκε στις 10 Μαρτίου 1938. Είναι το πρώτο από τα δύο παιδιά του Τάσου και της Δήμητρας Λιάπη. Εάν δεν ήταν ιερέας, θα ήταν αρχαιολόγος και δη καθηγητής πανεπιστημίου. Ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος ακόμη και ως μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας ήταν ένας από τους λίγους ιεράρχες που δεν αποκαλούσε ειδωλολάτρες τους αρχαίους Έλληνες. Παράλληλα με την αναστήλωση των εκκλησιών και των μοναστηριών αναδείκνυε και τα αρ-

χαία ελληνικά μνημεία. Άλλωστε, είχε εργαστεί ως πανεπιστημιακός βοηθός στην Αρχαιολογική Εταιρεία στην Αθήνα και το 1970 βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την εργασία του «Μεσαιωνικά Μνημεία της Ευβοίας». Εκτός από τη Θεολογική Σχολή, τελείωσε και το Αρχαιολογικό της Φιλοσοφικής. Για περισσότερα από δέκα χρόνια ήταν καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, όπου δίδασκε φιλολογικά στη Λεόντειο Σχολή στη Νέα Σμύρνη. Με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) ολοκλήρωσε τις βυζαντινές του σπουδές στα Πανεπιστήμια του Γκρατς (Αυστρία) και του Μονάχου (Δυτ. Γερμανία). Εκεί γνωρίστηκε με τον κατά κόσμον Γιόσεφ Ράτσιγνκερ, το σημερινό Πάπα Βενέδικτο, ο οποίος εργαζόταν στο εν λόγω ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Βιβλιόφιλοι και οι δύο, αγαπούσαν την κλασική μουσική. Απεχθάνονταν αμφότεροι την εκκοσμίκευση της Εκκλησίας, ακόμα και αν πρέσβευαν διαφορετικό δόγμα και προορίζονταν να αναλάβουν ο ένας το πηδάλιο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ο δεύτερος της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο Ιερώνυμος μαζί με τον Γιόζεφ Ράτσινγκερ είχαν όμως έναν ακόμη συνδετικό κρίκο: την αγάπη για την αρχαία Ελλάδα, την ελληνική γλώσσα, τη φιλολογία. Άλλωστε, και ο Πάπας Βενέδικτος ξέρει να διαβάζει αρχαία ελληνικά. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος δεν ξεχνά όμως και τη Γερμανία, όπου

018_025_ieronimos sel 15/09/2012 1:21 π.μ. Page 25

σπούδασε, γι’ αυτό και ταξιδεύει συχνά. Λατρεύει την κλασική μουσική, ιδιαίτερα τις μελωδίες του Γιόχαν Στράους. Η αγάπη του είναι τόσο μεγάλη για τον Αυστριακό συνθέτη βαλς και μαέστρο, ώστε οι άνθρωποι που είναι κοντά του τον φωνάζουν χαριτολογώντας «θείο Στράους». Χαμογελά, αφήνεται στις μελωδίες του Αυστριακού συνθέτη και φέρνει στο νου εικόνες από τα φοιτητικά του χρόνια.

T

ο καταφύγιο του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου είναι το πατρικό του σπίτι στα Οινόφυτα, όπου προσεύχεται και εργάζεται απερίσπαστος. Στο ησυχαστήριό του έγραψε τον ενθρονιστήριο λόγο του καθώς και την πρώτη ομιλία του στη μητρόπολη ως Αρχιεπίσκοπος. Κατοικεί στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών, στο διαμέρισμα που βρίσκεται στο δεύτερο όροφο της οδού Αγίας Φιλοθέης. Το διαμέρισμα εκτείνεται σε 120 τ.μ., έχει ένα υπνοδωμάτιο, μία κουζίνα, ένα μπάνιο, ένα γραφείο, καθώς και ένα δεύτερο γραφείο με βιβλιοθήκη. Παρά το γεγονός ότι το πατρικό του στα Οινόφυτα απέχει λιγότερο από μία ώρα από την Αθήνα, μετέφερε στην Αγίας Φιλοθέης τα αγαπημένα του βιβλία. Πρόκειται για γερμανικά εγχειρίδια με μελέτες για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα. Του αρέσουν και τα πολιτικά βιβλία. Λατρεύει τη φύση και τους περιπάτους σε βουνό και θάλασσα. Του αρέσει να περπατά στα Οινόφυτα, ενώ το καλοκαίρι κάνει μπάνιο στην παραλία της Ζάλτσας. Δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις βιολογικές καλλιέργειες. Το χειμώνα μαζεύει ο ίδιος ελιές από τα χωράφια του στη Θήβα. Του αρέσει η παραδοσιακή ελληνική κουζίνα και τρέφεται λιτά. Ο τραχανάς, τα χόρτα, οι πίτες, που έφτιαχνε συχνά η μητέρα του, Δήμητρα, και τα ψητά μήλα στο φούρνο με γιαούρτι είναι τα αγαπημένα του εδέσματα. Εξομολογείται στους ανθρώπους που είναι κοντά του ότι η παιδεία ενός νέου ξεκινά και από τη διατροφή του. Τον εκπλήσσει δυσάρεστα το γεγονός ότι οι σημερινές νοικοκυρές που δεν εργάζονται δεν μαγειρεύουν και προτιμούν τα προμαγειρεμένα τρόφιμα.

Με τον ηγέτη της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν

«Όπως ξέρετε, σήμερα η εικόνα και η πληροφόρηση έχουν δύναμη και επιρροή. Με ενδιαφέρει η σωστή ενημέρωση και όχι η παραπληροφόρηση – όπως συνηθίζεται όταν πρόκειται για εκκλησιαστικά θέματα. Μελετάται με πολλή προσοχή η απόκτηση από την Εκκλησία ενός τηλεοπτικού καναλιού. Η “ομηρία” στον τομέα αυτό είναι καταστροφική». Πριν από τις εκλογές του Ιουνίου δεν είχατε διστάσει να δηλώσετε «ανήσυχος» για το αποτέλεσμα και τις επιπτώσεις του, αλλά και το ενδεχόμενο ακυβερνησίας. Αυτό που έχουμε σήμερα σας έχει καθησυχάσει; «Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην πατρίδα μας δεν επιτρέπει σε κανέναν να… καθησυχάζει. Απαιτείται εγρήγορση. Να είμαστε ξύπνιοι και πάντα έτοιμοι να προσφέρουμε, να δώσουμε αυτό που χρειάζεται. Το 1952 το κράτος άρπαξε με Αναγκαστική Απαλλοτρίωση 750.000 στρέμματα. Τι έγιναν;» Όταν ανέκυψε το θέμα περικοπών των μισθών των κληρικών, σε επιστολή σας προς την πολιτική ηγεσία της χώρας είπατε ότι η Εκκλησία πληρώνει τους φόρους της, ενώ έχει διαθέσει στο κράτος τα 2/3 της περιουσίας της με αντάλλαγμα τη συμβατική υποχρέωση της μισθοδοσίας των κληρικών. Συνεπώς, πρόκειται για κάτι «σαν συμβόλαιο». «Το 1833 η Πολιτεία πήρε για “ανάπτυξη” τα 2/3 της τότε περιουσίας της Εκκλησίας και με νόμο ανέλαβε τη μισθοδοσία του κλήρου. Σήμερα η Εκκλησία της Ελλάδος καταβάλλει όλους τους φόρους –και μάλιστα ηυξημένους–, μολονότι πολλά κακόβουλα δημοσιεύματα γράφουν τα αντίθετα, περί φοροδιαφυγής της. Με την ευκαιρία να υπομνησθή ότι με το Νομοθετικό Διάταγμα 2185/1952 περί “Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Κτημάτων προς Αποκατάστασιν Ακτημόνων καλλιεργητών και κτηνοτρόφων” και με τη σύμβαση του 1952 ( ΦΕΚ 28/Α. Οκτ. 1952) παραχωρήθηκαν από την Εκκλησία προς την Πολιτεία: Καλλιεργούμενοι και καλλιεργήσιμοι αγροί 141.333 στρεμμάτων και 2. 601.544 στρεμμάτων βοσκοτόπων, λιβαδιών και εν γένει κτηνοτροφικών εκτάσεων. Άραγε, τι έγιναν οι εκτάσεις αυτές,

ποια ανάπτυξη έγινε και πού έχουν καταλήξει;» Στην ίδια επιστολή αναφέρατε ότι τα σημαντικότερα δημόσια κτίρια της πρωτεύουσας (ακαδημαϊκά ιδρύματα, νοσοκομεία κ.ά.) έχουν ανεγερθεί σε ακίνητα που παραχωρήθηκαν δωρεάν από την Εκκλησία. Μπορείτε να αναφέρετε μερικά; «Να αναφέρω μερικά, και μάλιστα εκ της Μονής Πετράκη: 1. Πολυτεχνείο, 2. Εθνική Βιβλιοθήκη, 3. “Ευαγγελισμός”, 4. Νοσοκομείο Συγγρού, 5. Νοσοκομείο Αρεταίειο, 6. Νοσοκομείο Αιγινήτειο, 7. ΝΙΜΙΤΣ, 8. Λαϊκό Νοσοκομείο (Γουδή), 9. Νοσοκομείο Παίδων (Γουδή), 10. Ασκληπιείο Βούλας, 11. ΠΙΚΠΑ Βούλας, 12. “Σωτηρία”, 13. Σχολή Χωροφυλακής, 14. Οικόπεδο Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, 15. Οικόπεδο Πινακοθήκης». Σε σημαντικές στιγμές της Ιστορίας, σε μεγάλες κρίσεις, η Εκκλησία προσέφερε ισχυρές προσωπικότητές της στο έθνος, για να ηγηθούν εκστρατείας διάσωσης από την καταστροφή, όπως ο Δαμασκηνός. Σε μια ανάλογη, που όλοι απευχόμαστε, περίσταση σήμερα θα αρνιόσασταν παρόμοιο κάλεσμα, αν κι εφόσον γινόταν; «Αυτό είναι πραγματικότητα. Κατά την ορθόδοξη παράδοση, δεν επιτρέπεται στον κληρικό η ανάληψη κοσμικών υποχρεώσεων και κοσμικής εξουσίας. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που έγινε κι αυτό κατ’ εξαίρεση, για το υπέρτατο συμφέρον της πατρίδας, με τις περιπτώσεις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού και του Εθνάρχου Μακαρίου. Εύχομαι να μη χρειαστεί να ξαναπαρουσιαστεί στον τόπο μας τέτοια ανάγκη. Ως προς το “τυχόν κάλεσμα” σας απαντώ ότι είμαι το πλέον ακατάλληλο πρόσωπο για μια τέτοια υπηρεσία». Όσο κι αν τον πιέζω, αρνείται να αναλύσει τους λόγους που θα ήταν ακατάλληλος. Δέχεται ευχαρίστως να φωτογραφηθεί, βγάζει το άμφιο και το σταυρό, βγάζει το καλημαύχι, με χαιρετά με εγκαρδιότητα και με αγκαλιάζει με αγάπη, αλλά άλλο σχόλιο περί της «ακαταλληλότητας» δεν κάνει. Τα κουδούνια χτυπούν, η συνεδρία αρχίζει, η συνέντευξη τελειώνει. Μας αποχαιρετά, δίνοντας την υπόσχεση ότι θα τα ξαναπούμε σύντομα για το κανάλι της Εκκλησίας. Σεπτέμβριος 2012

crash 25

MERKEL 15/09/2012 1:31 π.μ. Page 26

Η

Νονά Πώς περιγράφει το «μαφιόζικο» ΣΥΣΤΗΜΑ Μ

Το εξώφυλλο του βιβλίου

ΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ • Αρχιλύκαινα • Μανιακή με την εξουσία

MERKEL 15/09/2012 1:31 π.μ. Page 27

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ «ΞΕΣΚΙΖΕΙ» ΤΗ ΜΕΡΚΕΛ και αποκλειστική συνέντευξη με τη συγγραφέα

Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

Κ

▲ ▲

οιτάζει έξω από το παράθυρο. Το Βερολίνο είναι, ως συνήθως, μουντό και βροχερό. Αν και αρχές Αυγούστου, η ατμόσφαιρα φαίνεται βαριά και πνιγηρή. Πίνει την πρώτη γουλιά καφέ. Της αρέσει ο καφές. Θεωρεί ότι σε κρατά σε εγρήγορση και σε ετοιμότητα για «μάχη». Αρχίζει να ξεφυλλίζει τις εφημερίδες. Οι τίτλοι αναφέρονται συχνά πυκνά στην Καγκελάριο. Και πάλι, σε κάποια δήλωσή της για τις χρεωμένες χώρες της Ευρώπης. Η Γκέρτρουντ Χέλερ μειδιά ελαφρώς. Τη γνωρίζει καλά αυτή τη γυναίκα… Ξεχωρίζει ανάμεσα στα φύλλα τη «Frakfurter Allgemeine». Εκεί, κάτω από τον τίτλο «Το Σύστημα Μ», είχε η ίδια συμπυκνώσει την ουσία από το καινούργιο της βιβλίο, τη «Νονά». Γιατί στη «Νονά» η Χέλερ σκιαγραφεί ένα σκοτεινό, αυταρχικό πρόσωπο για τη Γερμανίδα Καγκελάριο. Υπότιτλος: «Πώς η Άνγκελα Μέρκελ αναδιαμορφώνει τη Γερμανία»...

Γκέρτρουντ Χέλερ • Εγωπαθή • Μυστικό της σύνθημα «Αγοράζουμε την Ευρώπη»

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 28

Η Μέρκελ με τον προκάτοχό της Χέλμουτ Κολ. Αν και ήταν πολιτικός της μέντορας, δεν δίστασε να τον υπονομεύσει την κρίσιμη στιγμή, αν κι εκείνος, λέει η δρ Χέλερ, την είχε τοποθετήσει σε αξιώμα όχι «επικίνδυνο», στο οποίο δηλαδή θεωρούσε ότι θα παρέμενε αμετακίνητη

▲ ▲

...Την ίδια περίπου ώρα, σε μια άλλη άκρη της πόλης, η γυναίκα που κάποτε ο Χέλμουτ Κολ αποκαλούσε «το κορίτσι» και σήμερα είναι Καγκελάριος, ανοίγει τον κόκκινο φάκελο που βρίσκεται κάθε πρωί το γραφείο της. Είναι η αποδελτίωση της ημέρας. Πέφτει πάνω στο ίδιο άρθρο. Το βλέμμα τρέχει στις πρώτες σειρές. Παγώνει. Είναι αδύνατον να συνεχίσει. Εξοργισμένη, πετά την εφημερίδα στο πάτωμα. Η Άνγκελα Μέρκελ είχε γίνει πλέον «Η Νονά»… Και γι’ αυτό υπαίτια ήταν μια παλιά της γνώριμη… Όταν η Άνγκελα Μέρκελ εισήλθε στο Κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) –αυτή, μια προτεστάντισσα από την Ανατολική Γερμανία– η Χέλερ ήταν ήδη το «δεξί χέρι» του τέως Καγκελάριου Χέλμουτ Κολ. Η συγγραφέας του βιβλίου διαθέτει χρόνια εμπειρίας στις «δύσκολες πίστες» γερμανικών κυβερνήσεων και στην πολιτική σκηνή της χώρας της. Με σπουδές στη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και την ιστορία της τέχνης, έχει διαγράψει καριέρα ως καθηγήτρια Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Πάντερμπορν (Γερμανία), σύμβουλος σε μεγάλες γερ-

Οι σελίδες από το βιβλίο με υπογραμμισμένα τα ονόματα αυτών που «έφαγε» η Μέρκελ από το κόμμα της 28 crash Σεπτ έμβριος 2012

μανικές επιχειρήσεις, αλλά και συγγραφέας πολλών βιβλίων. Το τηλεφωνικό ραντεβού με το «Crash» κλείστηκε με δυσκολία. Η Γκέρτρουντ Χέλερ δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Πρόκειται για μία από τις πιο δημοφιλείς ομιλήτριες και είναι περιζήτητη για συνεντεύξεις από τα γερμανικά και τα διεθνή ΜΜΕ. Από τη φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής δύσκολα μπορούσε να καταλάβει κανείς ότι μιλά με γυναίκα 71 χρόνων. Ο λόγος της, ζωηρός, με μια αδιόρατη θεατρικότητα και με γερό πάτημα στα νοήματα, προδίδει νεανικότητα. Το ύφος της, χαλαρό, ανάλαφρο. Ωστόσο, δεν παρέλειψε να μας ενημερώσει με σχετική αυστηρότητα ότι θα έχουμε ένα τέταρτο λιγότερο από τον προ-

γραμματισμένο χρόνο. Έχω μπροστά μου φωτογραφία με το εξώφυλλο του βιβλίου της. Σε ατμόσφαιρα που δανείζεται κάτι από φιλμ νουάρ, το προφίλ της Άνγκελα Μέρκελ διαγράφεται μαύρο, σε φόντο λευκό. Στην προσωπικότητα της Γερμανίδας Καγκελαρίου ελάχιστοι ίσως μπορούν να διεισδύσουν, θα μου πει η Χέλερ. Ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους να επιλεγεί το «μη χρώμα», το μαύρο, για να τη «χρωματίσει» στο εξώφυλλο, σκέφτομαι. Στο 273 σελίδων βιβλίο της η Γκέρτρουντ Χέλερ περιγράφει την Άνγκελα Μέρκελ ως αρχιλύκαινα, εγωπαθή, μανιακή με την εξουσία, νεκροθάφτη του ευρώ και «Νονά» που «έχει εγκαθιδρύσει ένα αυταρχικό, απολυ-

Ο Κολ επικρίνει τη Μέρκελ, γιατί έχει συμβούλους τρίτης κατηγορίας. Δεν ανέχεται δίπλα της τους άριστους, γιατί νιώθει ανταγωνιστικά

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 29

Η Άνγκελα Δωροθέα Κάσνερ (το πατρικό της όνομα) γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1954. Ο πατέρας της ήταν λουθηρανός πάστορας και η μητέρα της δασκάλα. Μετανάστευσαν στην Ανατολική Γερμανία όταν η Μέρκελ ήταν μικρή. Η Χέλερ αποδίδει στα 35 χρόνια που έμεινε εκεί το πολιτικό ήθος της Μέρκελ

▲ ▲

ταρχικό καθεστώς, του οποίου όμοιο δεν έχει γνωρίσει η Γερμανία». Το «Σύστημα Μ» (Σύστημα Μέρκελ), γράφει η Χέλερ, στηρίζεται σε τρία στοιχεία: «Την επιβολή της παντοδυναμίας της σε αδύναμους συνεργάτες, την κωλυσιεργία, έτσι που οι αντίπαλοί της να μην μπορούν να δουν τα χαρτιά της σε επίμαχα θέματα, και στο δανεισμό ιδεών από αντίπαλα κόμματα, όπως τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους». Και αλλού: «Οι αξίες των άλλων δεν έχουν καμία ουσία όταν δεν εξυπηρετούν το γερμανικό αφεντικό. Έτσι είναι η Καγκελάριος. Είναι πρωταγωνίστρια σε ένα δαιμονικό παιχνίδι… Το μυστικό σύνθημα είναι: Αγοράζουμε Ευρώπη». Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι η Γκέρτρουντ Χέλερ γνώριζε ότι θα κλονίσει συθέμελα τη γερμανική πολιτική σκηνή γράφοντας ένα τέτοιο βιβλίο. Η Χέλερ είναι «σπλάχνο από τα σπλάχνα» του κόμματος της Μέρκελ, του CDU. Ανήκει στην παλιά φρουρά. Πώς αποφάσισε λοιπόν να προχωρήσει στη συγγραφή του; «Παρατηρούσα τις αλλαγές στη γερμανική πολιτική και πώς η Άνγκελα Μέρκελ χρησιμοποιούσε ιδέες άλλων πολιτικών κομμάτων στη χώρα μας και τελικά τις εισήγαγε στο CDU», θα μου πει. «Οι πολίτες και ψηφοφόροι δεν μπορούν να αναγνωρίσουν έτσι τις διαφορές μεταξύ των κομμάτων. Και αυτό σημαίνει ότι έχουμε μια τάση να υπάρχει τελικά ένα μόνο πολιτικό “ιδεολόγημα”, διαφορετικό όμως από αυτό που ξέραμε από τα σοσιαλιστικά κράτη». Στο βιβλίο της γράφει πως η Καγκελάριος «ασκεί τα καθήκοντά της όπως σε ένα κατάστημα γενικού εμπορίου: προϊόντα που δεν πωλούνται, αποσύρονται από την κυκλοφορία. Προϊόντα ανταγωνιστικά, τα οποία πωλούνται ευκολότερα, αντιγράφονται»… Η δρ Χέλερ αρνείται την κατηγορία που της προσάπτουν οι επικριτές της, ότι το κίνητρό της πίσω από τη συγγραφή ήταν ο προσωπικός ανταγωνισμός. Και το ότι, όπως υποστηρίζουν, περιθωριοποιήθηκε πολιτικά υπό τη Μέρκελ. «Όχι, δεν είναι προσωπικό το θέμα», θα μου πει. «Είχα αποδεδειγμένα εννέα προτάσεις για να καταλάβω αξιώματα σε υπουργεία. Αλλά ο Τύπος δεν έγραψε τίποτε Σεπτ έμβριος 2012 crash

29

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 30

Κάποιοι την παρομοιάζουν με τον Χίτλερ. Η συγγραφέας της «Νονάς» λέει ότι η Μέρκελ εγκαθιδρύει ένα αυταρχικό σύστημα εξουσίας

▲ ▲

σχετικό. Είχα αρνηθεί όλες τις φορές. Δεκαέξι χρόνια εργάστηκα σε πολυεθνικές. Έχω επιτυχημένη καριέρα και δεν θέλω τώρα να ξεκινήσω διενέξεις με κάποιους».

Η Μέρκελ, η Μαφία και... ο Κόπολα Τα φώτα σβήνουν και στο πανί η ταινία του Κόπολα «Ο Νονός» αρχίζει… Ο Δον Κορλεόνε υποδέχεται στο γραφείο του όποιον θέλει να του ζητήσει χάρη. Είναι η μέρα του γάμου της κόρης του – και κανείς Σισιλιάνος δεν μπορεί να αρνηθεί χάρες τέτοια μέρα. Αντιγυρίζει όμως στον «ευεργετημένο»: «Κάποια μέρα –και αυτή η μέρα μπορεί ποτέ να μην έρθει– θα σου ζητήσω να κάνεις κάτι για μένα. Αλλά μέχρι τότε δέξου αυτή τη δικαιοσύνη σαν δώρο για τη μέρα του γάμου της κόρης μου». Ο τίτλος του βιβλίου της Γκέρτρουντ Χέλερ αποτελεί ευθεία αναφορά σε αυτό το κινηματογραφικό αριστούργημα – και άρα, στις μεθόδους της Μαφίας; «“Η Νονά”… Πολύ αιχμηρός τίτ30 crash Σεπτ έμβριος 2012

λος», της λέω. «Τι ομοιότητες μπορεί να έχει η Άνγκελα Μέρκελ με τη Μαφία; Κάνει “προσφορές που δεν μπορούμε να αρνηθούμε;”» «Και η Μαφία είναι ένας μυστικός σύνδεσμος. Εκεί βρίσκεται η ομοιότητα με το πολιτικό στιλ της Μέρκελ. Δεν έχει συγκεκριμένη ιδεολογία, κανένα πιστεύω και χρησιμοποιεί τη σιωπή. Κάνει το παράνομο να φαίνεται νόμιμο. Αυτά ακριβώς είναι χαρακτηριστικά και στοιχεία των μυστικών συνδέσμων. Η τάξη διαταράσσεται με το να “βγαίνουν” προς τα έξω λίγες πληροφορίες». Ή, όπως έλεγε η Δον Κορλεόνε: «Ποτέ μη λες σε κανέναν έξω από την οικογένεια τι σκέφτεσαι»… Η Άνγκελα Μέρκελ μπορεί να μην το μαρτυρά ούτε στην πολιτική της «οικογένεια», σκέφτομαι... Η δρ Χέλερ μου λέει ότι –καθώς ανέκαθεν είχε ρόλο στους κυβερνητικούς κύκλους– γνώρισε την Άνγκελα Μέρκελ ως υπουργό Γυναικείων Υποθέσεων & Νεολαίας επί κυβερνήσεως Κολ. «Τότε ήταν η πρώτη φορά που μίλησα μαζί της,

γιατί δεν καταλάβαινε το δυτικό φεμινισμό»... Η Μέρκελ είναι κατά κάποιο τρόπο sui generis. Είναι η πρώτη γυναίκα Καγκελάριος της Γερμανίας, η νεότερη στο αξίωμα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η πρώτη αναθρεμμένη στην Ανατολική Γερμανία και η πρώτη με επιστημονικό υπόβαθρο στη Φυσική… Και, τελικά, είναι η γυναίκα από τα χείλη της οποίας κρέμεται σήμερα ολόκληρη Ευρώπη. Κι αυτά τα χείλη, όπως μου λέει η συγγραφέας, λατρεύουν να παραμένουν ερμητικά κλειστά. Τι είδους άνθρωπος είναι τελικά η

ηγέτιδα που πολλοί στην Ευρώπη λατρεύουν να μισούν; «Διερωτώμαι κι εγώ η ίδια αν υπάρχει κάποιος άνθρωπος που να γνωρίζει πραγματικά τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας της κ. Μέρκελ», μου απαντά η δρ Χέλερ. «Είναι πολύ κλειστός χαρακτήρας. Η ίδια λέει για τον εαυτό της ότι είναι μια παρατηρητής. Λέει λίγα, και αυτό το δικαιολογεί με τη σκέψη της ότι “αν δώσω υποσχέσεις, τότε θα δεχτώ πιέσεις”. Προς τα έξω βγάζει ένα φιλικό προφίλ, χωρίς κάτι να την κάνει να ξεχωρίζει. Περισσότερο δείχνει

Το πολιτικό στιλ της Μέρκελ θυμίζει τη Μαφία: Δεν έχει ιδεολογία, κανένα πιστεύω, χρησιμοποιεί τη σιωπή και κάνει το παράνομο να φαίνεται νόμιμο

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 31

«Η Μέρκελ χρησιμοποιεί την ηθική ως μέσο για να κάνει τους πολίτες να νιώθουν ασφαλείς και συχνά καταγγέλλει μια θέση που μέχρι χθες υποστήριζε», λέει η Γκ. Χέλερ μια φυσιογνωμία “της διπλανής πόρτας”». Αυτή, όμως, η ισχυρή ηγέτιδα αποδεικνύεται ανασφαλής και μάλλον… προληπτική. Στην αρχή της θητείας της στην Καγκελαρία, η Γκέρτρουντ Χέλερ μιλούσε συχνά μαζί της. Έχει αναφέρει ότι όταν έβγαινε από το γραφείο της, η Μέρκελ τη ρωτούσε «αν μπορούσε να έχει τις σημειώσεις της». Η Γκέρτρουντ Χέλερ αφηγείται στο «Crash» άλλο ένα χαρακτηριστικό περιστατικό: «Μια φορά μου είχε πει ότι την είχε επισκεφθεί ο ίδιος ο Χέλμουτ Σμιτ (σ.σ.: πρώην

Καγκελάριος της Γερμανίας). Σε κάποια συνάντησή μας, αργότερα, μου έδειξε ένα μαύρο δερμάτινο καναπέ λέγοντας: “Εδώ κάθισε ο Χέλμουτ Σμιτ και μου μιλούσε όλο με αρνητικά λόγια για τη Γερμανία”. Η Μέρκελ λοιπόν μου είπε ότι δεν κάθεται σε αυτόν τον καναπέ γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Ένιωσε άβολα, επειδή ο Σμιτ την επέκρινε έντονα».

Ο μέντορας έπεσε έξω Ακόμα και αυτός ο πολιτικός της μέντορας, ο Χέλμουτ Κολ, φαίνεται να έχει την ίδια γνώμη με

λερ ισχυρίζεται ότι η Α. Μέρκελ δρα έτσι επειδή έχει “ανατολικογερμανικές” αξίες) και ότι φαίνεται να δίνει υποσχέσεις σε συνεργάτες που δεν μπορεί να τηρήσει». Ένας από αυτούς που αποχώρησαν από την κυβέρνηση, μου λέει, για τους συγκεκριμένους λόγους, είναι ο Φρίντριχ Μερτζ, γνωστός οικονομολόγος. Στη συνέχεια, θα μου περιγράψει ένα πρόσωπο που δεν διαθέτει κανέναν ηθικό φραγμό ή ειρμό: «Χρησιμοποιεί την ηθική σαν όργανο για να κάνει τους πολίτες να νιώθουν ασφαλείς και την επόμενη μέρα εφαρμόζει μια θέση την οποία είχε καταγγείλει χθές. Είναι δηλαδή εντελώς αναξιόπιστη. Κι έτσι, φαίνεται να χάνει από την ηγετική της ικανότητα». Ο Κολ γιατί τη βοήθησε να ανελιχθεί πολιτικά; Δεν είχε διακρίνει έγκαιρα αυτά τα μειονεκτήματα; «Δεν ξεχνάω ποτέ αυτό που μου είχε πει τότε ο Κολ, με την επανένωση των δύο Γερμανιών, ότι “η Γερμανία τώρα μεγάλωσε”. Και έφερε πολιτι-

▲ ▲

Οι χρεωμένες χώρες της Ευρώπης χάρισαν στη Μέρκελ τον τίτλο της «Βασίλισσας», για να συνεχίζει να οργανώνει τη βοήθεια προς αυτές

τη δρα Χέλερ για τη Γερμανίδα Καγκελάριο. Ο Χέλμουτ Κολ ήταν ο πολιτικός μέντορας της Άνγκελα Μέρκελ. Παρ’ όλ’ αυτά, όταν ξέσπασαν οικονομικά σκάνδαλα, η κ. Μέρκελ, όχι μόνο τήρησε αποστάσεις, αλλά έδωσε και συνέντευξη στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung» αρνητική για την κυβέρνηση Κολ. Εσείς ήσασταν σύμβουλος του Κολ. Μιλάτε μαζί του συχνά ακόμα; Ποια είναι η γνώμη του σήμερα για την Άνγκελα Μέρκελ; «Ο κ. Κολ είναι επίσης επικριτικός απέναντι στην κ. Μέρκελ», μου λέει η Χέλερ. «Κι αυτό γιατί η Καγκελάριος έχει συμβούλους τρίτης κατηγορίας. Δεν επιτρέπει να έχει κοντά της άριστους, τους καλύτερους. Καθένα που είναι καλός τον θεωρεί πιθανό αντίπαλο, ανταγωνιστή»… Ανασφαλής και φοβική, δηλαδή… Η συγγραφέας συνεχίζει: «Και ο Κολ επικρίνει κατά βάση αυτό που περιγράφω κι εγώ στο βιβλίο σχετικά με τις αξίες που είχαμε στη Δ. Γερμανία (σ.σ.: η Γκ. Χέ-

Σεπτ έμβριος 2012 crash

31

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 32

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

κούς από την Ανατολική Γερμανία, και ιδιαίτερα νέες γυναίκες, οι οποίες δεν ήταν σίγουρο ότι θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στο έργο τους, γιατί ήθελε να δείξει σε όλη τη Γερμανία ποιο είναι το ιδανικό. Αλλά την τοποθέτησε σε αξίωμα που δεν ήταν ιδιαίτερα “επικίνδυνο”, με την έννοια ότι θα μπορούσε να το αξιοποιήσει κάποιος για να ανελιχθεί στην εξουσία. Την όρισε υπουργό Γυναικείων Υποθέσεων & Νεολαίας κι έπειτα Περιβάλλοντος. Την τοποθέτησε δηλαδή σε θέση όπου ήταν σίγουρος ότι θα παρέμενε – απλά ως μια εκπρόσωπος από τη Νέα Γερμανία. Η άνοδός της επετεύχθη μετά την πτώση του Κολ. Αυτή είναι η διαφορά. Δεν την τοποθέτησε ο ίδιος ο Κολ στα επόμενα αξιώματα». Στη «Νονά» η Γκέρτρουντ Χέλερ περιγράφει τη Μέρκελ περίπου ως «ανθρωποφάγο», που έχει εξουδετερώσει κάθε πολιτικό της αντίπαλο ή ισχυρό πρόσωπο στο κόμμα της. Σε συνέντευξή της στη «Leipziger Volkszeitung» δήλωνε: «Δεν υπάρχει ουσιαστικός διάλογος σήμερα, γιατί το καθετί στο CDU της Μέρκελ παρουσιάζεται σαν μονόδρομος. Είναι σαν την καφετέρια του σχολείου που έχει ένα πιάτο στο μενού κάθε μέρα. Και σ’ όσους δεν αρέσει, μένουν στην απέξω».

Μένουν μόνο οι αδύναμοι «Δηλαδή, η Άνγκελα Μέρκελ πατούσε επί πτωμάτων ανεβαίνοντας στην εξουσία. Ποιους έχει εξουδετερώσει;» τη ρωτώ. «Στο βιβλίο μου, το σχετικό κεφάλαιο έχει τίτλο “Οι δυνατοί φεύγουν, οι αδύναμοι παραμένουν”. Η Μέρκελ κατάφερε να κάνει τους αντιπάλους της να αποχωρήσουν από την κορυφαία ομάδα, επειδή πίστευαν ότι δεν θα είχαν καμία τύχη στο “Σύστημα Μ”. Τους κατονομάζω όλους στο βιβλίο μου. Όπως τον προαναφερόμενο Φρίντριχ Μερτζ και τον Ρόναλντ Κοχ, που εργάζεται σήμερα σε διεθνώς γνωστή κατασκευαστική εταιρεία κι είναι επιτυχημένος επιχειρηματίας». Το να ψάχνεις στην πολιτική για κάποιον που δεν έχει εμμονή με την εξουσία είναι σαν να γίνεσαι μια σύγχρονη εκδοχή του Διογένη που μέρα μεσημέρι με το λυχνάρι έψαχνε «να βρει άνθρωπο», σκέφτομαι. Άρα, τι διαφορά μπορεί να έχει 32 crash Σεπτ έμβριος 2012

η Μέρκελ όσον αφορά αυτή την εμμονή από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό; «“Η εξουσία διαφθείρει και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει περισσότερο”, είχε πει ο Τζορτζ Όργουελ», λέω στη δρα Χέλερ. Στο βιβλίο σας ισχυρίζεστε ότι η Μέρκελ θέλει να γίνει «Βασίλισσα της Ευρώπης». Σε τι διαφέρει δηλαδή από τους άλλους πολιτικούς όσον αφορά στο πάθος για εξουσία; «Η Μέρκελ απολαμβάνει τον τίτλο της “Βασίλισσας”, τον οποίο δεν τον κέρδισε μόνη της. Οι χρεωμένες χώρες της Ευρώπης της τον έδωσαν, για να συνεχίζει να οργανώνει τη βοήθεια προς αυτές. Όταν έχεις έναν πλούσιο θείο ή θεία, του δίνεις ένα φοβερό όνομα για να περιμένεις να σου δώσει κάτι στην κληρονομιά! Η διαφορά της με τους προκατόχους της είναι ότι προέβη σε παρατυπίες, σε παραβίαση των κανόνων Δικαίου. Για παράδειγμα, είχαμε ανατροπή στον τομέα της Ενέργειας, στο δίκαιο ανωνύμων εταιρειών… Προχώρησε και σε μια κρατικοποίηση της ενεργειακής βιομηχανίας χωρίς την έγκριση της Βουλής. Παρακάμπτει το Σύνταγμά μας, αλλά και το ευρωπαϊκό Δίκαιο χωρίς να συναντά αντιδράσεις. Έτσι, καταστρατηγεί διατάξεις και αξίες. Αυτή είναι η διαφορά ως προς την εμμονή με την εξουσία με τους προκατόχους της». Η δρ Χέλερ γράφει ότι το «Σύστημα Μ» «εγκαθιδρύει μια ήπια εκδοχή της αυθαίρετης επέκτασης εξουσίας, ένα είδος που η Γερμανία δεν έχει γνωρίσει ποτέ» και ότι «η αδιαφορία της στον τρόπο που αντιμετωπίζει το Κοινοβούλιο, τις συνταγματικές εγγυήσεις, τους κανόνες δικαίου και τους νόμους βάζουν σε κίνδυνο τη δημοκρατία στη Γερμανία». «Απευθύνεστε επίσης στους συναδέλφους πολιτικούς της Μέρκελ», της λέω, «και τους ρωτάτε αν ξεχνούν την εμπειρία που οδήγησε τους Γερμανούς στο να δεχτούν δύο δικτατορίες τον 20ό αιώνα. Με τον όρο “δικτατορίες” αναφέρεστε στη ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ και την κομμουνιστική του Χόνεκερ. Είστε η πρώτη που εντάσσει τη Μέρκελ σε “παράδοση δικτατόρων”. Θα θέλατε να μας το αναλύσετε λίγο περισσότερο αυτή σας τη θέση;»

Αφίσα που σατιρίζει την πολιτική της Μέρκελ «Αυτό δεν το είπα εγώ, αλλά το έγραψε ο Τύπος», μου απαντά, αποφεύγοντας να υιοθετήσει το χαρακτηρισμό «δικτατορία». «Εγώ είπα ότι θυμόμαστε τα δύο απολυ-

ταρχικά συστήματα που βίωσε η Γερμανία και υπό τα οποία δεν υπήρχε ελευθερία. Προειδοποιώ ότι υπάρχουν πολλά είδη επαναστάσεων. Και καθεμία έρχεται με

Συντελείται μια αθόρυβη επανάσταση; Η Μέρκελ είναι καθ’ οδόν χωρίς να ξέρουμε τους στόχους της. Μας οδηγεί άραγε σε ένα νέο σύστημα οικονομίας;

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 33

Με αυτή την κίνηση, που επαναλαμβάνει συνεχώς, γράφουν ειδικοί στο Διαδίκτυο, η Καγκελάριος είναι σαν να τονίζει τον «ανδρισμό» της διαφορετικό τρόπο. Τώρα, μπορεί να υπάρχει μια αθόρυβη επανάσταση. Η Μέρκελ είναι καθ’ οδόν χωρίς να ξέρουμε τους στόχους της. Εφαρμόζει αυτό το σύστημα

με τη σιωπή της, φοβούμενη βέβαια κάποιες ταραχές. Μας οδηγεί άραγε σε ένα νέο σύστημα οικονομίας; Και αυτό είναι η έκκλησή μου προς τους Γερμανούς, να δούμε

στος» θεωρούνταν ιδανικό. Αναφέρω στη συγγραφέα τα παραπάνω. Της επισημαίνω, όμως, ότι σήμερα για πολλούς η Μέρκελ είναι μια πολιτικός που πρωτίστως εκφράζει κατεξοχήν δυτικές «αξίες», τις αξίες του νεοφιλελευθερισμού, ενός συστήματος που, όπως λένε οι επικριτές του, ενισχύει τον ατομικισμό και δουλεύει για τους λίγους αφήνοντας τους πολλούς να πεθάνουν. Πώς θα σχολιάζατε αυτή την άλλη άποψη για τις αξίες που εκπροσωπεί η Μέρκελ; Η Χέλερ θα επιμείνει ότι η Μέρκελ παραμένει στην

▲ ▲

Πρέπει να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε την Ελλάδα σαν αποικία. Να μην ξεχνάμε τι έχει προσφέρει η Ελλάδα σε εμάς

πού πηγαίνουμε». Η κουβέντα θα ξαναγυρίσει στο ζήτημα των αξιών. Η Άνγκελα Μέρκελ διαπνέεται από τις συγκεκριμένες «αξίες» γιατί ανατράφηκε στην Ανατολική Γερμανία, ισχυρίζεται η Γκέρτρουντ Χέλερ. Και λέει ότι υπό το κομμουνιστικό καθεστώς εκεί η Μέρκελ έμαθε να μην εμπιστεύεται κανέναν, να μη δεσμεύεται σε τίποτα, να παραμένει «άγνωστη» και ευέλικτη, ώστε να τα καταφέρνει ανεξάρτητα με το ποιος βρισκόταν στην εξουσία. Να έχει κανείς αξίες εκεί –ισχυρίζεται η δρ Χέλερ– ήταν επικίνδυνο. Να είσαι «δυσανάγνω-

Σεπτ έμβριος 2012 crash

33

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 34

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ουσία της μια κομμουνιστοθρεμμένη «σφίγγα», που ανοίγει δρόμο προς την επίτευξη των στρατηγικών της στόχων «σφάζοντας με το βαμβάκι»: «Στην ιστορία εξουσίας της η Μέρκελ –μπορεί να πει κανείς– εμφανίζεται σαν νεοφιλελεύθερη. Είχε αναγγείλει τη συνεργασία της με το κόμμα FDP (Φιλελεύθερους) πριν ακόμα ξεκινήσουν τις συζητήσεις (σ.σ.: Το FDP είναι στον κυβερνητικό συνασπισμό με το CDU). Κι έτσι πίστεψαν ότι έχει αυτή τη θέση ως προς την οικονομία. Μετέφερε, όμως, βιώματα που είχε από την Α. Γερμανία, όπως το να μην εμπιστεύεσαι κανέναν. Εκεί είχε ζήσει στο πετσί της ότι αν σου ξέφευγαν κάποιες λέξεις, μπορεί να κατέληγες στη φυλακή. Γι’ αυτό είχε μάθει να σιωπά για να αποφεύγει συγκρούσεις – και τη σύγκρουση με την πολιτική ηγεσία. Είχε διαπιστώσει ότι με τη στρατηγική αυτή το σύστημα της Α. Γερμανίας –απολυταρχικό και μη ελεύθερο σύστημα– κατάφερε να σταθεί για 40 χρόνια. Και αυτή τη στρατηγική την έφερε και την εφάρμοσε εδώ. Στη Γερμανία δεν θεωρείται φιλελεύθερη». Η Γκέρτρουντ Χέλερ έχει προηγουμένως προσάψει στη Μέρκελ ότι «κλέβει» ιδέες από άλλα κόμματα. Εδώ θα μου πει –για να στηρίξει το επιχείρημα πως η Καγκελάριος δεν θα γίνει ποτέ «Δυτική»– ότι «δεν έχει ενσωματώσει κάποια θέση του FDP, αλλά, αντίθετα, έχει ενσωματώσει θέσεις των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) και των Πρασίνων. Έχει μια στρεβλή σχέση με την ελευθερία». Και το SPD, βέβαια, και οι Πράσινοι στη Γερμανία έχουν «δυτικές αξίες». Έχουν εφαρμόσει ως κυβέρνηση πολιτικές στηριγμένες στα διδάγματα της Σχολής του Σικάγου. Έχοντας ακούσει έναν καταιγισμό αρνητικών σχολίων για τη Γερμανίδα Καγκελάριο, αναρωτιέμαι: Τελικά, υπάρχει κάποιο καλό στοιχείο στην προσωπικότητά της; «Σίγουρα», μου απαντά αμέσως. «Είναι από καρδιάς φιλική και μοιάζει σαν απλός πολίτης. Αυτό αρέσει στους Γερμανούς».

34 crash Σεπτ έμβριος 2012

Μια «υπερκομματική» Καγκελάριος «Ενδεχομένως είναι πολλοί οι Έλληνες», της λέω, «που θα συνταχτούν με τις απόψεις σας για την καγκελάριο. Ωστόσο, στη χώρα σας απολαμβάνει τα υψηλότερα ποσοστά δημοτικότητας που είχε ποτέ Γερμανός Καγκελάριος. Τα ποσοστά της δε, είναι υψηλότερα από ό,τι κατά τις εκλογές του 2009, κάτι που πολλοί χαρακτηρίζουν ασυνήθιστο για μια κυβέρνηση προς το τέλος της θητείας της. Πώς το εξηγείτε;» «Τα ποσοστά αυτά οφείλονται στο ότι δεν ανακοινώνει ποτέ κακές ειδήσεις. Η κ. Μέρκελ έχει επιτύχει να διαθέτει μια υπερκομματική εξουσία. Αν ρωτήσεις στο δρόμο κάποιον ψηφοφόρο των Πρασίνων πώς βλέπει την κ. Μέρκελ, θα σου πει πολύ καλά. Εάν ρωτήσεις ψηφοφόρο του SPD, θα πει ΟΚ. Και ψηφοφόρο της CDU, θα πει μια χαρά. Η κ. Μέρκελ συλλέγει τα πιο αγαπητά μηνύματα, κι έτσι κερδίζει τη συμπάθεια των πολιτών και την εμπιστοσύνη τους. Αυτό αποτελεί συγκεκριμένη μέθοδο. Το ότι έχει αναδειχθεί σε “υπερκομματική” είναι θετικό για εκείνη. Το ερώτημα είναι αν είναι καλό για τη δημοκρατία. Δηλαδή, είναι θετικό να υπάρχει μια ομοιομορφία, να δίνουμε συνέχεια τα χέρια και η αντιπολίτευση να χάνεται; Κάθε σχετική απόφαση που λαμβάνεται έτσι, θα είναι σωστή; Αυτή είναι η ένστασή μου, όπως και πολλών άλλων. Η κ. Μέρκελ αρνείται έτσι τον πολιτικό ανταγωνισμό. Οι πολίτες την ανταμείβουν επειδή νιώθουν καλά. She never brings a bad story», θα καταλήξει λέγοντας την τελευταία φράση στα αγγλικά, με πολύ καλή προφορά. Οι Γερμανοί πρέπει να είναι οι μόνοι που τρέφουν σε τέτοια ποσοστά συμπάθεια για την Καγκελάριο της χώρας. Η υπόλοιπη Ευρώπη, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, φαίνεται να δυσανασχετεί…

«Η Ελλάδα δεν είναι αποικία» «Επεκτείνεται το “Σύστημα M” από τη Γερμανία στην Ελλάδα και κατά συνέπεια στην Ευρώπη;» ρωτώ την Γκέρτρουντ Χέλερ. «Πώς κρίνετε τη στάση της απέναντι στην Ελλάδα; Γιατί στην Ελλάδα

Η Μέρκελ εξελέγη Καγκελάριος στις 28 Οκτωβρίου 2009 και ορκίστηκε λίγες μέρες αργότερα

υπάρχει ένα κοινό αίσθημα ότι η Γερμανία συμπεριφέρεται στη χώρα σαν σε αποικία». Η επόμενη πληροφορία εκπλήσσει. Τελικά, η συγγραφέας βρίσκεται «εγγύτερα» στην Ελλάδα, από ό,τι μπορούσα να φανταστώ. «Εδώ και 30 χρόνια είναι ο αδερφός μου ανταποκριτής στην Ελλάδα. Ξέρει πολλά για την Ελλάδα», μου λέει. Και κατόπιν «αδειάζει» πλήρως την κυβερνητική πολιτική της Γερμανίας έναντι της χώρας μας: «Είναι σημαντικό: πρέπει να σταματήσουμε να φερόμαστε στην Ελλάδα σαν να είναι αποικία. Όταν έρχεται η Τρόικα είναι σαν να έρχεται μια ομάδα επιθεωρητών, καθηγητών, που υπαγορεύει τι πρέπει να κάνετε διαφορετικά και δείχνει ελλιπή

σεβασμό απέναντι σε έναν αναμφισβήτητο πολιτισμό όπως της Ελλάδας. Να μην ξεχνάμε τι έχει προσφέρει η Ελλάδα σε εμάς». «Ζωγραφίζει» τη Γερμανία της Μέρκελ σαν αυστηρή δασκάλα που κουνά το δάχτυλο στους μαθητές: «Σε ό,τι αφορά στη σχέση μας με τις άλλες χρεωμένες χώρες της Ευρώπης», μου λέει, «έχει αναπτυχθεί ένα στιλ όπως αυτό του σπασίκλα μαθητή στο σχολείο, που γίνεται ανταγωνιστικός και θέλει να δείξει στο δάσκαλό του ότι “εγώ τα γράφω όλα, εγώ θέλω να παίρνω τους καλύτερους βαθμούς”. Θεωρώ κάτι πολύ σημαντικό και πρέπει να το αναγνωρίσουμε όλοι. Και κάνω έκκληση γι’ αυτό στο βιβλίο μου: η Ευρώπη είναι κάτι πολύ περισσότερο από την οικονομία.

Σας λέω ότι Μέρκελ υπολογίζει την πιθανότητα να μην επιζήσει το ευρώ. Γι’ αυτό έχει προτείνει Πολωνό αντικαταστάτη του Μπαρόζο

MERKEL 15/09/2012 1:32 π.μ. Page 35

Τα υψηλά ποσοστά δημοφιλίας της Μέρκελ στη Γερμανία οφείλονται στο ότι «δεν ανακοινώνει ποτέ κακές ειδήσεις», λέει η συγγραφέας

Πρέπει λοιπόν στις χώρες που έχουν περισσότερη φαντασία και λαμπρή ιστορία να παράσχουμε κάποια βοήθεια για να βελτιώσουν τις υποδομές τους, αναθεωρώντας την πολιτική μας και υιοθετώντας ανάλογα μέτρα. Κι όχι μόνο να δανείζουμε χρήματα και να θέτουμε όρους. Προτείνω, δηλαδή, αλλαγή των μεθόδων με τις οποίες εργαζόμαστε στην Ευρώπη». Και με το ευρώ; Τι θα γίνει με το ευρώ; Στο βιβλίο σας λέτε ότι η Άνγκελα Μέρκελ θέλει να το καταστρέψει... «Είναι πολλοί που πιστεύουν ότι η ακολουθούμενη στρατηγική –η χορήγηση χρηματικών ποσών– θα καταλήξει στην καταστροφή του ευρώ. Η οικονομία των χρεωμένων χωρών επιδεινώνεται,

γιατί είναι υψηλά τα χρηματικά ποσά που πρέπει να επιστρέψουν – συν τους τόκους. Επίσης, οι συγκεκριμένες χώρες χρειάζονται περισσότερο χρόνο. Πρέπει να αλλάξουμε τη στρατηγική μας αν θέλουμε να σώσουμε το ευρώ». Τελικά, ποιος μπορεί να είναι ο απώτερος στόχος της Άνγκελα Μέρκελ; Η Καγκελάριος δρα μεθοδικά – δεν αφήνει τίποτε στην τύχη: «Σας λέω ότι η κ. Μέρκελ υπολογίζει μια πιθανή καταστροφή του ευρώ. Επίσης σας λέω ότι η κ. Μερκελ πρότεινε στην Κομισιόν τον κ. Τασκ, που είναι πρωθυπουργός της Πολωνίας, ως διάδοχο του Μπαρόζο. Κι αυτό επειδή η Πολωνία είναι μια χώρα εκτός Ευρωζώνης. Η συγκεκριμένη επιλογή της

Θέλουμε πραγματικά να αποδεχθούμε τέτοιου είδους πλήγμα στη δημοκρατία όπως αυτή που βιώνουμε υπό την ηγεσία της Μέρκελ;

δείχνει ότι μπορεί να υπολογίζει την έναρξη μιας νέας εποχής, στην οποία θα υπάρχουν και χώρες χωρίς ευρώ. Έτσι, η Ευρώπη θα διασπαστεί. Από την πρότασή της για Πολωνό αντικαταστάτη του Μπαρόζο συμπεραίνω πως η Μέρκελ υπολογίζει την πιθανότητα να μην επιζήσει το ευρώ».

«Τέτοια δημοκρατία θέλουμε;» Πιστεύει τελικά η Γκέρτρουντ Χέλερ ότι η Άνγκελα Μέρκελ είναι «μοναδική στο είδος της»; Ούτως ή άλλως, θα μου πει, οι ηγετικές προσωπικότητες δεν είναι συνηθισμένοι άνθρωποι. Αποτελούν εξαιρέσεις. «Οι Γερμανοί όμως τώρα θέλουν να βιώνουν αίσθημα εμπιστοσύνης, τήρησης του δικαίου και προστασίας των αξιών του Συντάγματος. Γι’ αυτό τους καλώ να διερωτηθούν: θέλουμε πραγματικά να αποδεχθούμε τέτοιου είδους πλήγμα στη δημοκρατία όπως αυτή που βιώνουμε υπό την ηγεσία της κ. Μέρκελ;» «Πώς μπορεί, δηλαδή, να διαλυθεί το “Σύστημα Μ”; Ίσως με μια ανταρσία εκ των έσω του κόμματος; Γιατί έχετε αφιερώσει το βιβλίο σε όσους “δαγκώνουν τη γλώσσα τους” μέσα στο CDU…» τη ρωτώ.

«Δεν ξέρουμε τι θα γίνει, γιατί επίκεινται εκλογές. Ενδέχεται να δημιουργηθεί μεγάλος συνασπισμός κομμάτων. Είναι πολλοί όμως οι άντρες που την ανταγωνίζονται, και η Μέρκελ μπορεί τελικά να αποδυναμωθεί. Ίσως υπάρξει και συνεργασία με το FDP. Αλλά πιστεύω ότι, κι αν ακόμα δεν γίνει Καγκελάριος, θα λάβει ένα υψηλό αξίωμα στην Ευρώπη, όπου όμως θα υπόκειται σε μεγαλύτερο έλεγχο από ό,τι στη Γερμανία – για παράδειγμα, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή αξιωματούχους της Κομισιόν». Το βιβλίο της Χέλερ θα έβρισκε απήχηση στην Ελλάδα. Η ίδια θα με πληροφορήσει τώρα ότι ήδη έκλεισε συμφωνία με εκδοτικό οίκο στη χώρα μας. Τελικά, η δρ Χέλερ δεν τήρησε με γερμανική αυστηρότητα το χρόνο που μας είχε ορίσει. Καταφέραμε να τον υπερβούμε κατά 5 ολόκληρα λεπτά… Την ευχαριστώ, κι εκείνη αποχαιρετά πρόσχαρα. Κλείνοντας την κουβέντα σκέφτομαι αυτό που είχε πει ο Αβραάμ Λίνκολν: ότι αν θέλεις να δεις ποιος είναι ο πραγματικός χαρακτήρας του ανθρώπου, δώσε του εξουσία. Και η Άνγκελα Μέρκελ σήμερα είναι ίσως η πιο ισχυρή γυναίκα στην Ευρώπη... Η Γκέρτρουντ Χέλερ μοιάζει να θεωρεί πως στην περίπτωση της Καγκελαρίου επαληθεύεται η μακιαβελική ρήση ότι «οι ηγεμόνες είναι πολύ πιο επικίνδυνοι από άλλα στοιχεία μέσα στην κοινωνία». Δεν μπορεί να διακριβωθεί εάν και σε πιο βαθμό η οπτική της συγγραφέως είναι αντικειμενική. Σίγουρα, όμως, μια ματιά, έστω και επιφανειακή, στη σημερινή Ευρώπη –της ανεργίας, της προοδευτικής φτωχοποίησης και του ελλείμματος δημοκρατίας– είναι αρκετή για να πείσει ότι η Γηραιά Ήπειρος βαδίζει ένα δρόμο πολύ επικίνδυνο, που κανείς δεν μπορεί ακόμα να μαντέψει σε ποια στροφή του θα διολισθήσουμε στο χάος. Και σε αυτή την Ευρώπη η Γερμανίδα Καγκελάριος είναι τιμονιέρης. Εάν τελικά είναι «Νονά» στο βαθμό που την περιγράφει η Χέλερ, τότε ίσως η Άνγκελα Μέρκελ θα πρέπει να δει (ξανά;) την τριλογία του Κόπολα, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο οδυνηρό για όλους φινάλε. Σεπτ έμβριος 2012 crash

35

036_041_STAMATHS 15/09/2012 1:37 π.μ. Page 36

CRASh ΣΥΝENΤΕΥΞΗ

με τον εξ απορρήτων του Αντώνη Σαμαρά

“ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ Τα μέτρα είναι

“

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΡΑχΜhΣ

για μας δεν υπάρχει

Τ

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Τζένο

όλο το σκληρό πυρήνα της ομάδας του Μεγάρου Μαξίμου. Δεν έχει προσωπική στρατηγική και η μόνη του επιδίωξη είναι να εξυπηρετήσει τα σχέδια του πρωθυπουργού. Σε αυτόν ομνύει πίστη και αφοσίωση και είναι έτοιμος να θυσιάσει την όποια προσωπική του φιλοδοξία για να τον βοηθήσει. Πολύ γρήγορα οι πάντες αντιλήφθηκαν την ουσία του τίτλου του υπουργού Επικρατείας. Κινείται με βάσει τις εντολές του Πρωθυπουργού, είναι σύμφωνα με τους συνομιλητές του εχέμυθος, θεωρείται άνθρωπος «ειδικών αποστολών» και αποτελεί –κατά γενική ομολογία– προνομιακό συνομιλητή του κ. Σαμαρά, που εμπιστεύεται την κρίση του. Ο Δημήτρης Σταμάτης δεν είναι σημερινός στην πολιτική σκηνή. Έχει εκλεγεί τρεις φορές βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης και έχει διατελέσει περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, και μάλιστα με επιτυχία. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής μας στο γραφείο του, στο Μέγαρο Μαξίμου, το κόκκινο τηλέφωνο χτυπούσε συνε-

Για πολλά χρόνια κοιμόμασταν επαναπαυμένοι σε μια ευημερία που δεν είχε στοιχεία οικονομικής λογικής. Σήμερα πληρώνουμε το τίμημα

▲ ▲

ο καλοκαίρι του 1993 ήταν ένας από τους συγκεντρωμένους στα γραφεία της οδού Πανδρόσου, την ώρα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρέπαιε και η Πολιτική Άνοιξη άνοιγε το βηματισμό της. Αργότερα μετακόμισε δίπλα από τα γραφεία της ΓΣΕΕ, σε ένα μικρό χώρο επί της οδού Πατησίων. Το κόμμα είχε βρεθεί εκτός Βουλής και ο Αντώνης Σαμαράς ξεκινούσε πλέον την πορεία του στην «πολιτική έρημο». Εκείνη η περίοδος ωστόσο σφυρηλάτησε τις σχέσεις, ξεχώρισε φίλους και εχθρούς και δημιούργησε τον κλειστό πυρήνα της ομάδας Σαμαρά, που τον ακολούθησε –20 χρόνια μετά– στο Μέγαρο Μάξιμου. Ο Δημήτρης Σταμάτης επιθυμεί να βρίσκεται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, βρίσκεται όμως πάντα κοντά στον Αντώνη Σαμαρά. O υπ’ αριθμόν ένα συνεργάτης του πρωθυπουργού, πέρα από το γεγονός ότι συνδέεται μαζί του με μακροχρόνια φιλία, μοιράζεται και ένα κοινό στοιχείο με

036_041_STAMATHS 15/09/2012 1:37 π.μ. Page 37

«Ο λαός δικαιούται να μάθει την αλήθεια για το πώς φτάσαμε στο Μνημόνιο και θα τη μάθει. Όλα θα γίνουν στην ώρα τους

“

Δημήτρης Σταμάτης

036_041_STAMATHS 15/09/2012 1:37 π.μ. Page 38

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

χώς, σχεδόν κάθε 2 λεπτά. Πλήθος εγγράφων σκέπαζε το γραφείο συσκέψεων και ο καναπές είχε μετατραπεί σε αυτοσχέδιο κρεβάτι, με μια πετσέτα να αντικαθιστά το μαξιλάρι. Τον ρώτησα πόσες ώρες περνάει στο γραφείο, αν και η απάντηση ήταν προφανής. Πριν ξεκινήσει η συνέντευξη τον ρώτησα πώς αισθάνεται που η κυβέρνηση πρέπει πλέον να υλοποιήσει τις συμφωνίες της κυβέρνησης Παπανδρέου και μου απάντησε με νόημα: «Άλλος ευθύνεται για την εγκυμοσύνη, αλλά εμείς θα πρέπει τώρα να ξεγεννήσουμε»... Τι έφερε στη βαλίτσα του ο πρωθυπουργός από την κυρία Μέρκελ; Έφερε μόνο μέτρα; Θεωρείτε ότι ήταν επιτυχημένη η επίσκεψη; «Πιστεύω ναι. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού, τόσο στην κυρία Μέρκελ όσο και στον κύριο Ολάντ, κρίνεται αντικειμενικά επιτυχημένη και όχι μόνο από εμένα, αλλά νομίζω από κάθε λογικό άνθρωπο. Ήταν επιτυχημένη διότι εκπλήρωσε το βασικό της σκοπό: Να αποκαταστήσει την αξιοπιστία μας, που είχε πληγεί σε πάρα πολύ σημαντικό βαθμό τα τελευταία χρόνια. Γιατί η ανάκτηση της αξιοπιστίας μας αποτελεί προϋπόθεση προβολής και επιτυχίας των επιδιώξεών μας». Το θέμα που απασχολεί την επικαιρότητα είναι τα μέτρα τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν. Καταρχάς υπάρχει ένα συγκεκριμένο νούμερο στο οποίο έχετε καταλήξει; Μιλάμε για 11,5 δισεκατομμύρια, 13 ακούγονται, 15… ; «Κοιτάξτε, η δέσμευση που έχουμε αναλάβει – και είναι μια δέσμευση που έχει αναλάβει η χώρα τα προηγούμενα χρόνια– είναι για τα 11,5 δισ. Αυτό είναι ένα συγκεκριμένο νούμερο και επ’ αυτού υπάρχει ένας σχεδιασμός με αρκετές εναλλακτικές προτάσεις. Αυτή τη στιγμή το πακέτο των μέτρων βρίσκεται υπό συζήτηση και υπό διαπραγμάτευση με την Τρόικα».

Ο πρωθυπουργός φέρεται αποφασισμένος να πάρει τα μέτρα των 11,5 δισ. και «ας πέσει ακόμη», όπως ακούστηκε ότι είπε. Τι βλέπει και δείχνει τόσο αποφασισμένος; «Η αποφασιστικότητα του πρωθυπουργού στο θέμα της λήψης αυτών των μέτρων υπηρετεί δύο βασικούς εθνικούς στόχους. Ο πρώτος είναι να αποφύγουμε την πτώχευση και την επιστροφή στη δραχμή, γιατί αυτό θα είχε δραματικές επιπτώσεις και για την Ελλάδα και για τους Έλληνες. Θα γυρίζαμε κυριολεκτικά πολλά χρόνια πίσω, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διεθνή θέση της Χώρας, την εσωτερική συνοχή και την εθνική ασφάλειά μας. Αν ακυρώσουμε οριστικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο – από θέση αξιοπιστίας πια–, θα μπορέσουμε στη συνέχεια να συζητήσουμε με τους εταίρους και δανειστές μας αλλαγές και βελτιώσεις, που και οι ίδιοι σταδιακά συνειδητοποιούν ότι χρειάζονται ώστε να επιτύχει το πρόγραμμα διάσωσης της χώρας. Ο δεύτερος στόχος έχει να κάνει με το ίδιο το μέλλον της Ευρωζώνης και τη θέση της χώρας μας 38 crash Σεπτέμβριος 2012

σε αυτό. Ήδη μεταξύ των κρατών-μελών και παραγόντων της Ευρωζώνης έχει ξεκινήσει ένας δημόσιος διάλογος για την αναθεώρηση των μέσων και των μεθόδων αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης, που πλήττει πια επικίνδυνα όλες τις χώρες, ιδιαίτερα της νότιας Ευρώπης. Πιστεύω πως αυτός ο διάλογος, μέσα στο 2013, θα καταλήξει στη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Είναι βέβαιο ότι η διατήρηση της Ευρωζώνης και της κοινοτικής συνοχής πρέπει να συνοδευτεί από γενναίες αναθεωρήσεις και οικο-

Σ’ αυτή την κυβέρνηση δεν υπάρχει χώρος για κομματικές ή προσωπικές ιδιοτέλειες. Αν αποτύχει, το μεγαλύτερο πλήγμα θα το δεχτεί η Ελλάδα

νομικά μέτρα που θα διευκολύνουν τα κράτη που πλήττονται περισσότερο στην αντιμετώπιση της κατάστασης. Θέματα, όπως της ανάπτυξης, της ανεργίας, της ρευστότητας, της αντιμετώπισης της διεθνούς κερδοσκοπίας και της κοινωνικής συνοχής των λαών της Ευρωζώνης, πρέπει να βρουν αξιόπιστες και αποτελεσματικές λύσεις. Ενόψει αυτών θα ήταν ολέθριο λάθος η Ελλάδα να βρεθεί εκτός της Ευρωζώνης και συνεπώς εκτός του διαλόγου αλλά και των ωφελημάτων που θα προκύψουν για όλους τους άλλους. Όταν το καράβι της Ευρωζώνης θα αρχίσει να μπαίνει σε μια τέτοια νέα πορεία, θα ήταν άδικο και για την Ελλάδα και για τους Έλληνες να είμαστε σε μια βαρκούλα μόνοι στο πέλαγος». Είχατε δεσμευτεί προεκλογικά ότι τα μέτρα θα έχουν ως πυρήνα την περικοπή των δαπανών και σε καμία περίπτωση δεν θα είναι οριζόντια. Οι πληροφορίες λένε ότι θα υπάρξουν, δυστυχώς, και οριζόντια μέτρα. Τι άλλαξε από τότε ως σήμερα; Ήταν λάθος η εκτίμηση; Ήταν προεκλογικό πυροτέχνημα; «Καταρχήν, τώρα που μιλάμε κανένας δεν ξέρει το περιεχόμενο των τελικών μέτρων που θα προταθούν στην Τρόικα από το υπουργείο Οικονομικών. Ο βασικός πυρήνας, όμως, εξακολουθεί και παραμένει ο ίδιος και είναι μόνο η περιστολή των δαπανών. Επίσης, θέλω να σας πω πως αυτά τα μέτρα είναι τα τελευταία που χρειάζεται να πάρουμε, ενώ σταθερή παραμένει η επιδίωξή μας για τη λήψη μέτρων αναπτυξιακού χαρακτήρα, ώστε να

036_041_STAMATHS 15/09/2012 1:38 π.μ. Page 39

H κοινωνική αδικία, να πληρώνουν μόνο οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και όσοι δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν, πρέπει να τελειώσει. Τα έξοδα του κράτους πρέπει να κατανέμονται δίκαια και αναλογικά μπορέσουν να λειτουργήσουν και να αποδώσουν τα περιοριστικά μέτρα που συζητάμε». Να υποθέσω δηλαδή ότι υπάρχουν δύο γραμμές μέσα στην κυβέρνηση; Γιατί βλέπω ότι παραμένετε πιστός σε μια προεκλογική σας θέση. Υπάρχουν διαφορετικές θέσεις; «Δεν έχω ακούσει διαφορετικές θέσεις. Επαναλαμβάνω ότι ο βασικός πυρήνας είναι η περικοπή και περιστολή των δαπανών. Εκεί ρίχνουμε το κύριο βάρος. Ασφαλώς θα υπάρξουν και μέτρα που έχουν σχέση με συνέπειες επί των εισοδημάτων. Καταβάλλονται όμως προσπάθειες να είναι δίκαια και να μην έχουν οριζόντιο χαρακτήρα. Λεπτομερώς όμως αυτά θα κριθούν αφού συζητηθούν με την Τρόικα και αποφασιστούν ως κυβερνητικά μέτρα. Αυτή τη στιγμή στο τραπέζι βρίσκονται πολλές εναλλακτικές λύσεις».

Τομείς του δημοσίου και οργανισμοί που δημιουργήθηκαν για την εξυπηρέτηση άλλων συμφερόντων πρέπει να καταργηθούν

Το κυβερνητικό σχήμα στηρίζεται στο επιχείρημα ότι θα πρέπει να προστατευθεί πάση θυσία η παραμονή της χώρας μας στο ευρώ. Αλλά θέλω να σας ρωτήσω ευθέως: Υπάρχει κάποιο όριο σε αυτό; Σημαίνει, ας πούμε, παραμονή στο ευρώ, έστω και αν ο μισθός ή η σύνταξη φτάσουν σε επίπεδο γειτονικών χωρών; «Όχι, δεν υπάρχει τέτοιο θέμα, και είναι λάθος να το συζητάμε. Δεν έχει τεθεί καν από τους δανειστές μας και δεν υπάρχει και ως δική μας κυβερνητική προοπτική. Πριν από λίγο σας ανέφερα ότι προσπαθούμε να αποφύγουμε όσο το δυνατόν – και σε μεγάλο βαθμό θα το επιτύχουμε– τις οριζόντιες περικοπές και ιδιαίτερα όσον αφορά τους έχοντες τα χαμηλότερα εισοδήματα. Αυτή είναι μια θέση κυβερνητική, η οποία δεν αλλάζει». Άρα, υπάρχει ένα περιθώριο να πούμε ότι δεν θα πάμε σε καινούργια φορολογικά βάρη; «Ασφαλώς. Δεν υπάρχουν αντοχές για άλλες φορολογικές επιβαρύνσεις. Πρέπει να ρίξουμε το βάρος στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Αυτή η κοινωνική αδικία, να πληρώνουν μόνο οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και όσοι δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν, πρέπει να τελειώσει. Τα έξοδα του κράτους πρέπει να κατανέμονται δίκαια και αναλογικά. Αυτό από μόνο του θα ελαφρύνει πολύ τη σημερινή οικονομική θέση των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων». Δέχεστε σκληρή κριτική για το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου. Άλλαξε θέση η Νέα Δημοκρατία ή είναι μέρος μιας στρατηγικής το γεγονός ότι το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης δεν τίθεται τώρα; «Αυτό που κάνουμε τώρα –αυτό που κάνει ο πρωθυπουργός– δεν είναι επαναδιαπραγμάτευση στην πραγματικότητα; Πρέπει να βαφτίζεται με ένα συγκεκριμένο τίτλο; Η αποφυγή της χρησιμοποίησης του όρου “επαναδιαπραγμάτευση” είναι γιατί έχει ουσιαστικά κακοφορμίσει λόγω της κακής χρήσης που έγινε στο παρελθόν. Επαναδιαπραγματεύεσαι αποτελεσματικά όταν είσαι σε θέση αξιοπιστίας. Γι’ αυτό σας είπα ότι το ταξίδι του πρωθυπουργού ήταν επιτυχημένο, διότι αύξησε το βαθμό αξιοπιστίας της χώρας μας. Όταν αυτός ο βαθμός αξιοπιστίας αυξάνει, αυτόματα ανοίγονται δυνατότητες να συζητήσεις με τους δανειστές σου και για άλλους δρόμους ή άλλους τρόπους εξόφλησης των υποχρεώσεών σου».

▲ ▲

Υπήρξατε ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού, ήδη από την περίοδο που η Νέα Δημοκρατία παρουσίαζε το «Ζάππειο Ι» και το «Ζάππειο ΙΙ», ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προτάσεων. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι είχατε δεσμευτεί ως κόμμα ότι θα υπάρξουν και κάποια διορθωτικά μέτρα με την πρώτη ευκαιρία για χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους. Θεωρείτε ότι υπάρχει δυνατότητα να γίνει κάτι τέτοιο ή το «Ζάππειο Ι» και το «Ζάππειο ΙΙ» ήταν ουτοπικά;

”

«Όχι, αλλά εμείς μιλάμε για μια χρονική διάρκεια κυβερνητικής θητείας τετραετίας. Γιατί μέσα σε διάστημα κάποιων μηνών δεν μπορούμε να αποκαταστήσουμε όλα αυτά τα πράγματα που έχουν γίνει στο παρελθόν. Η στόχευσή μας είναι και παραμένει η ίδια. Τώρα, αυτό που προέχει είναι η παραμονή μας στην Ευρωζώνη και στο ευρώ. Γιατί η πιθανότητα εξόδου από το ευρώ δεν είναι απλά μια απειλή, αλλά ένα από τα άμεσα ενδεχόμενα που αντιμετωπίζει πια η χώρα μας. Το πρώτο βήμα, λοιπόν, που οφείλουμε να κάνουμε είναι να

εξασφαλίσουμε την παραμονή μας στην Ευρωζώνη. Αυτό θα μας δώσει τη δυνατότητα ανάπτυξης της οικονομίας και μέσω της ανάπτυξης θα έρθει και η επίτευξη των στόχων που είχαμε θέσει και στο “Ζάππειο Ι” και στο “Ζάππειο ΙΙ”. Το προαπαιτούμενο όμως, επαναλαμβάνω, είναι η παραμονή μας στο ευρώ. Όταν αυτό δεν είναι πια δεδομένο, τα πράγματα απαιτούν άλλους χειρισμούς και διαφορετική ιεράρχηση των προτεραιοτήτων».

Σεπτέμβριος 2012

crash 39

036_041_STAMATHS 15/09/2012 1:38 π.μ. Page 40

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Ο πρωθυπουργός είχε δηλώσει σε συνέντευξη που είχε δώσει παλαιότερα στο «Crash» ότι, όταν αποκαλυφθεί πώς φτάσαμε στο Μνημόνιο, πολλοί θα πέσουν από τα σύννεφα. Εσείς μάλιστα είχατε δηλώσει ότι το Μνημόνιο είχε πολλές κρυφές ουρές που δεν είχαν γίνει γνωστές στον κόσμο. Δεν θα πρέπει κάποια στιγμή λοιπόν ο ελληνικός λαός να γνωρίσει τι ακριβώς συνέβη με το Μνημόνιο; «Ασφαλώς. Έχει και δικαίωμα και υπάρχει και υποχρέωση από μεριάς της Πολιτείας να τον ενημερώσει. Το κάθε πράγμα στην ώρα του, όμως. Αυτό που σήμερα προέχει είναι να προχωρήσουμε σε όλες τις ενέργειες που απαιτούνται για την παραμονή της χώρας στο ευρώ και τη διάσωσή της. Αυτό είναι το πρώτο. Στη συνέχεια θα γίνουν όλα». Ο κύριος Λοβέρδος είχε πει προεκλογικά ότι όποιος επιχειρήσει να πειράξει τον κύριο Παπανδρέου θα γίνει μακελειό. Τι θα πράξει η κυβέρνηση αν έρθει από τη Δικαιοσύνη ένας φάκελος στη Βουλή με κατηγορίες για στελέχη της προηγούμενης κυβέρνησης; «Σε ένα συντεταγμένο κράτος τα θεσμικά όργανα ασκούν ανεμπόδιστα τα καθήκοντα και τις εξουσίες που προβλέπουν το Σύνταγμα και οι νόμοι». Θεωρείτε ότι θα πρέπει να συσταθεί Εξεταστική Επιτροπή ή σας αποτρέπει το γεγονός ότι το σημερινό κυβερνητικό σχήμα στηρίζεται και από το ΠΑΣΟΚ; «Ο ελληνικός λαός δικαιούται να μάθει την αλήθεια και θα τη μάθει. Αυτό δεν το αμφισβητεί κανείς. Σήμερα δίνουμε μια σκληρή μάχη για την επιβίωση της χώρας. Εκεί επικεντρώνουμε όλη την προσοχή μας και ενώνουμε όλες μας τις δυνάμεις. Όλα θα γίνουν στην ώρα τους». Εφόσον τα πράγματα δεν πάνε βάσει σχεδίου και παρά τον αγώνα που δίνει η κυβέρνηση, η Ελλάδα έχει «Plan B»; Οι υπόλοιπες χώρες, ακόμα και η Γερμανία, έχουν και δεύτερο σχέδιο. Εμείς έχουμε δεύτερο σχέδιο σε περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε κατ’ ευχήν; «Το δεύτερο σενάριο που εννοούν κάποιοι, δυστυχώς, είναι η δραχμή. Την αποδέχεται κανείς αυτή; Εμείς όχι. Γι’ αυτό και κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να αποφύγουμε αυτό το ενδεχόμενο. Δεν υπάρχει για εμάς τέτοιο “δεύτερο σενάριο”. Ή η Ελλάδα παραμένει στο ευρώ ή επιστρέφει στη δραχμή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε βάρος της χώρας, της προοπτικής της και του ελληνικού λαού. Εμείς αυτό το σενάριο δεν το αποδεχόμαστε». Προεκλογικά είχατε επιμείνει στο διαχωρισμό της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας από την πώληση της δημόσιας περιουσίας. Βλέπουμε, ωστόσο, τώρα ότι υπάρχει μια συζήτηση για μια σειρά πωλήσεων δημοσίων οργανισμών και μάλιστα με άμεσες διαδικασίες. «Άλλο πράγμα οι αποκρατικοποιήσεις δημό40 crash Σεπτέμβριος 2012

Η χώρα μπορεί να τα καταφέρει και θα τα καταφέρει. Είμαι κατηγορηματικός, διότι υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι η χώρα δεν μπορεί να τα καταφέρει. Αυτό εγώ δεν το αποδέχομαι. Η Ιστορία έχει δείξει ότι η Ελλάδα και οι Έλληνες τα έχουν καταφέρει και κάτω από δυσκολότερες συνθήκες. Θα τα καταφέρουμε και πάλι σιων οργανισμών και άλλο η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Εμείς ήμασταν πάντα ταγμένοι υπέρ μιας ευρείας έκτασης αποκρατικοποιήσεων φορέων και οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα και υπέρ μιας στοχευμένης αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Η έννοια της αξιοποίησης περιέχει πολλές έννοιες και όχι αναγκαστικά και μόνο την πώλησή τους. Εκείνο που δεν μπορούμε να δεχτούμε είναι να μένουν –σε μια τόσο δύσκολη εποχή για τους πολίτες– αναξιοποίητα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου ή να γίνονται λάφυρα επιτήδειων καταπατητών».

”

Πρόσφατα υπεγράφη με την κυβέρνηση από τον κύριο Στουρνάρα ένας εξωδικαστικός συμβιβασμός με τη Siemens, τα σκάνδαλα της οποίας υπήρξαν σημαία επί χρόνια της Νέας Δημοκρατίας σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ. Είστε ικανοποιημένος με τον τρόπο με τον οποίο έκλεισε το θέμα; «Υπήρξε μια απόφαση της προηγούμενης Βουλής την οποία ο κύριος Στουρνάρας υπέγραψε, όπως είχε υποχρέωση εκ του νόμου. Οι λόγοι για τους οποίους ελήφθη αυτή η απόφαση αναπτύχθηκαν επαρκώς και κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή τότε, γι’ αυτό και τα κόμματα ψήφισαν υπέρ αυτού του συμβιβασμού. Το ίδιο έγινε και στην πρόσφατη συζήτηση, επίσης στη Βουλή, πριν από λίγες μέρες. Εκεί αναπτύχθηκαν οι λόγοι για τους οποίους έπρεπε να προχωρήσουμε σε αυτή τη συμβιβαστική διαδικασία». Υπήρξατε περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και γνωρίζετε πολύ καλά τα προβλήματα της περιοχής. Συνήθως όταν μια χώρα αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, ξέρετε πολύ καλά ότι οι εχθροί της την επιβουλεύονται. Τα θέματα της εθνικής ασφάλειας της χώρας υπάρχουν στην agenda της κυβέρνησης; «Τα θέματα της εθνικής ασφάλειας ήταν και εξακολουθούν να παραμένουν στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος της κυβέρνησης. Αυτό είναι σα-

φέστατο. Μπορεί η χώρα μας να περνάει οικονομικά δύσκολες ώρες, αυτό όμως σε τίποτα δεν πρόκειται να μειώσει τη δική της αποτρεπτική ισχύ». Συνήθως οι άνθρωποι που πέρασαν από τη θέση σας και από την καρέκλα σας στο πλευρό των πρωθυπουργών δεν κατάφεραν να γλιτώσουν από την ηλεκτρική καρέκλα του Μαξίμου. Σας προβληματίζει εσάς αυτό; «Για μένα είναι μια θέση μάχης. Οι μάχες έχουν και τις απώλειές τους. Αυτό που με απασχολεί είναι η έκβαση της μάχης και όχι η λίστα των “απω-

036_041_STAMATHS 15/09/2012 1:38 π.μ. Page 41

για κομματικές ή προσωπικές ιδιοτέλειες. Αν αποτύχει αυτή η προσπάθεια, το μεγαλύτερο πλήγμα θα το δεχτεί η ίδια η Ελλάδα και οι Έλληνες. Αλλά δεν θα μείνουν αλώβητα ούτε τα κόμματα ούτε οι πολιτικοί. Από τη ζημιά κέρδος δεν βγαίνει για κανέναν. Από κει και πέρα, να λάβετε υπόψη σας, όμως, ότι περνάμε μια πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα περίοδο συγκυβέρνησης από τρία κόμματα με εκ διαμέτρου αντίθετες –σε πολλές περιπτώσεις– ιδεολογικοπολιτικές αφετηρίες. Και μάλιστα, σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, που απαιτεί τη λήψη πολύ δύσκολων αποφάσεων. Γιατί αυτή η κυβέρνηση δεν μοιράζει μερίδια εξουσίας, αλλά κατανέμει βάρη και ευθύνες.

λειών”. Το μόνο που προσεύχομαι στον Θεό είναι να κάνω σωστά τη δουλειά μου». Πολλοί αναφέρουν ότι αρχίζουν να εμφανίζονται κάποιοι τριγμοί στην κυβερνητική συμμαχία με ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Αριστερά. Νιώθετε ότι αυτός ο κυβερνητικός σχηματισμός έχει ημερομηνία λήξης; «Ναι, το τέλος της τετραετίας. Και ούτε αισθάνομαι τέτοιους τριγμούς. Γιατί όλοι έχουμε συνειδητοποιήσει το τεράστιο διακύβευμα αυτής της προσπάθειας. Εκ των πραγμάτων, δεν υπάρχει χώρος

Γίνεται μεγάλη συζήτηση σε σχέση με το ρόλο και τη θέση του δημόσιου τομέα στη χώρα μας. Υπάρχει δυνατότητα να γίνει ένας συμβιβασμός και να βγουν οι δημόσιοι υπάλληλοι αλώβητοι ή θα πρέπει να κλείσουν κάποιοι οργανισμοί, να αναδιοργανωθεί το δημόσιο, να φύγουν ίσως και κάποιοι άνθρωποι; «Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ελληνικό δημόσιο είναι διογκωμένο; Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ελληνικό δημόσιο είναι πολυδάπανο; Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μέσα στο ελληνικό δημόσιο ζει και βασιλεύει η γραφειοκρατία; Πιστεύω πως όχι. Αυτό, νομίζω, είναι η απάντηση στο ερώτημά σας και αυτό δημιουργεί την υποχρέωση της κυβέρνησης, μόνη της και χωρίς παρεμβάσεις και πιέσεις, να κατευθύνει τα πράγματα σε ένα συγκεκριμένο δρόμο. Δηλαδή, πρώτον, ο δημόσιος τομέας να περιοριστεί, στο εύρος που είναι πράγματι αναγκαίο, να έχει δηλαδή τον ανάλογο αριθμό δημοσίων υπαλλήλων. Δεύτερον, να καταργηθούν οι τομείς εκείνοι οι οποίοι δημιουργούν πρόσθετες δαπάνες χωρίς να έχει κανένα όφελος ο ελληνικός λαός και, τρίτον, να περιοριστεί δραστικά η γραφειοκρατία, που αναγκαστικά δημιουργεί ο γιγαντισμός του δημόσιου τομέα. Αυτά είναι δεμένα το ένα με το άλλο. Εδώ λοιπόν υπάρχει σχέδιο να επιτευχθούν και οι τρεις αυτοί στόχοι. Έτσι ώστε το κράτος να είναι αποτελεσματικότερο στη δράση του και οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες να κοστίζουν λιγότερο και χωρίς γραφειοκρατικές ταλαιπωρίες. Πιστεύω ότι μια αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα δεν είναι μόνο επιβεβλημένη, είναι εθνικά αναγκαία. Πρέπει οπωσδήποτε να γίνει. Τομείς του δημοσίου και οργανισμοί που δημιουργήθηκαν για την εξυπηρέτηση άλλων συμφερόντων, που δεν έχουν καμία σχέση με το δημόσιο συμφέρον, πρέπει να καταργηθούν ή να περιοριστούν δραστικά. Αντίστοιχα μειώνεται και ο αριθμός, με τον τρόπο αυτό, των δημοσίων υπαλλήλων. Πρόθεση της κυβέρνησης δεν είναι, πραγματοποιώντας αυτούς τους στόχους, να βγάλει στο δρόμο κάποιες χιλιάδες ανθρώπους από το δημόσιο τομέα, γι’ αυτό και παρουσιάζει εναλλακτικές προτάσεις. Πρόθεσή μας είναι μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα να γίνονται οι αναδιαρθρώσεις, ενώ ταυτόχρονα, με τις συνταξιοδοτήσεις λόγω ηλικίας αλλά και με

ένα σχέδιο “διαθεσιμότητας”, δηλαδή, ένα μεταβατικό στάδιο για τους δημοσίους υπαλλήλους που είναι υπεράριθμοι, να φτάσουμε σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα όσον αφορά τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων. Έχετε βίους παράλληλους στην πολιτική αλλά και στην ίδια τη ζωή με το σημερινό πρωθυπουργό, ήδη από τα χρόνια της Πολιτικής Άνοιξης, αλλάείστε κι ένας άνθρωπος που στάθηκε δίπλα του όταν ο ίδιος διένυσε και την «πολιτική του έρημο». Τώρα που τον βλέπετε πρωθυπουργό έχει αλλάξει ως άνθρωπος ο Αντώνης Σαμαράς; Έχει τους ίδιους στόχους όπως τότε; «Ναι. Χωρίς κανένα δισταγμό σας απαντώ ναι. Με ένα διαφορετικό ρόλο σήμερα, υπηρετεί τις ίδιες ιδέες που είχε και πριν από 20 χρόνια, όταν συνδέθηκαν οι πολιτικοί μας δρόμοι. Εξακολουθεί να έχει την αγωνία του εθνικού χρέους, εξακολουθεί να έχει το όραμα της πατρίδας και ενός λαού που ευημερεί. Και, βέβαια, εξακολουθεί να είναι αθεράπευτα εργασιομανής». Με το χέρι στην καρδιά, αισιοδοξείτε ότι θα τα καταφέρει η χώρα; «Η χώρα μπορεί να τα καταφέρει και θα τα καταφέρει. Είμαι κατηγορηματικός, διότι υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι η χώρα δεν μπορεί να τα καταφέρει. Αυτό εγώ δεν το αποδέχομαι. Η ιστορία έχει δείξει ότι η Ελλάδα και οι Έλληνες τα έχουν καταφέρει και κάτω από δυσκολότερες συνθήκες. Θα τα καταφέρουμε και πάλι. Από την άλλη μεριά, είναι βέβαιο ότι θα το πετύχουμε αυτό αν επιδείξουμε σοβαρότητα, υπευθυνότητα και κάποια υπομονή. Σήμερα βιώνουμε τις συνέπειες μιας πολιτικής που ασκήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια στη χώρα μας και που συσσώρευσε τις προϋποθέσεις ώστε σήμερα να είμαστε σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Σήμερα υποχρεωτικά γυρνάμε και κοιτάμε στο παρελθόν, βλέπουμε τι σφάλματα κάναμε, ώστε να μην τα επαναλάβουμε και ακουμπάμε στις αστείρευτες δυνάμεις της χώρας μας αλλά και των Ελλήνων πολιτών για να οδηγήσουμε τη χώρα στην ανάκαμψη. Η Ελλάδα έχει πολύ μεγάλες δυνατότητες. Πρέπει τώρα να της δοθεί η ευκαιρία και η δυνατότητα να το αποδείξει. Για πολλά χρόνια κοιμόμασταν επαναπαυμένοι σε μια ευημερία την οποία καθορίσαμε εμείς μόνοι μας, χωρίς αυτή να έχει στοιχεία οικονομικής λογικής. Σήμερα πληρώνουμε το τίμημα. Όλη η προσπάθεια που καταβάλλεται τώρα είναι να επαναφέρουμε την οικονομία σε σωστό δρόμο. Αυτό είναι εφικτό. Το δύσκολο είναι ότι στην πορεία αυτή υποφέρουν κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι εξαντλούν και τα τελευταία όρια των δυνατοτήτων τους. Αυτό το ξέρουμε. Όμως, και γι’ αυτούς δίνεται η μάχη. Διότι, αν αποτύχει αυτή η κυβέρνηση, αν αποτύχει η Ελλάδα, αν βγούμε από το ευρώ, αν επιστρέψουμε στη δραχμή, τότε ούτε η θέση αυτών θα καλυτερεύσει. Θα χειροτερεύσει και, κυρίως, για πολλά πολλά χρόνια δεν θα υπάρχει η ελπίδα και η δυνατότητα αποκατάστασής τους». Σεπτέμβριος 2012

crash 41

042_047_TREMONTI sel 15/09/2012 1:42 π.μ. Page 42

CRASHιση ρ κ ό π α τ ν Α ία λ α τ Ι ν η τ από

Δριμύ κατηγορώ από τον πρώην «τσάρο» της ιταλικής oικονομίας

Τζούλιο Τρεμόντι

042_047_TREMONTI sel 15/09/2012 1:42 π.μ. Page 43

Γερμανία και Γαλλία

ΘΑ ΔΙΚΑΣΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ για την Ελλάδα

” Ζ

Συνέντευξη στον Αργύρη Παναγόπουλο

«

Η «νέα» ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν απευθύνεται σε πολίτες, αλλά σε ζόμπι

▲ ▲

όμπι» χαρακτήρισε ο Τζούλιο Τρεμόντι στο «Crash» όσους προωθούν λύσεις για τις τράπεζες χωρίς να αγγίζουν τις καρδιές των λαών της Ευρώπης, ενώ μας ζήτησε λίγη υπομονή για να δούμε εάν η πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ για «φθηνό δανεισμό» θα περιορίσει την κρίση. Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει τη δικτατορία των αγορών με τη δημοκρατία, συμπλήρωσε ο πρώην Ιταλός υπουργός Οικονομικών και ένας από τους μεγαλύτερους πρωταγωνιστές του G7 τα τελευταία χρόνια, εκτιμώντας παράλληλα ότι η Γερμανία και η Γαλλία θα πρέπει να συνοδεύσουν την Ελλάδα στο «δικαστήριο της Ιστορίας», γιατί της επέτρεψαν να παραβιάσει τους κανονισμούς των δημοσιονομικών ορίων. Για τον πρώην «τσάρο» της ιταλικής οικονομίας επείγει η ανάγκη μιας νέας ευρωπαϊκής συνθήκης, που θα προωθήσει την πολιτική, οικονομική, δημοσιονομική και κοινωνική ολοκλήρωση της Γηραιάς Ηπείρου. Μια συνθήκη όμως που θα τεθεί προς έγκριση στους λαούς της Ευρώπης με την προφανή διεξαγωγή δημοψηφισμάτων. Ο Τζούλιο Τρεμόντι αποτέλεσε για χρόνια τη «σταθερή αξία» των κυβερνήσεων του Σεπτέμβριος 2012

crash 43

042_047_TREMONTI sel 15/09/2012 1:42 π.μ. Page 44

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

«Καβαλιέρε» Μπερλουσκόνι. Με την έκρηξη της κρίσης είχε προειδοποιήσει για τις κερδοσκοπικές κινήσεις και τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τους «ειδικούς». «Οι οικονομολόγοι είναι σαν μάγοι, μόνο που θα έπρεπε να ζητήσουν συγγνώμη και να σιωπήσουν για ένα χρόνο. Θα κερδίζαμε όλοι μας», είχε τονίσει ο Τζ. Τρεμόντι, ζητώντας λίγο αργότερα από το επίσημο βήμα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός από τον τουρκο-ιρανικής καταγωγής «γκουρού των αγορών» Νουριέλ Ρουμπινί να «επιστρέψει στην Τουρκία»! Αυτές τις μέρες ο Τζούλιο Τρεμόντι ετοιμάζει το «Μανιφέστο» του, με το οποίο θα συμμετάσχει στις εκλογές της επόμενης άνοιξης με την Κεντροδεξιά, για να προωθήσει μια πραγματική πολιτική φιλοσοφία για την Ευρώπη και την Ιταλία, η οποία συνοψίζεται και στο τελευταίο βιβλίο του, «Έξοδος κινδύνου», από το οποίο δεν λείπει ένα κεφάλαιο για την «Ελλάδα, Ευρώπη». Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια βαθιά κρίση των πολιτικών της θεσμών, που αντανακλάται στην αδυναμία της να παρέμβει στις οικονομικές εξελίξεις για να αντιμετωπίσει την κρίση; «H Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζεται σε μια σειρά συμφωνίες με άξονα τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η συνθήκη αυτή είναι διεθνής και δεσμεύει όσους την έχουν υπογράψει. Όλες οι διεθνείς συνθήκες έχουν τη δομή ενός γάμου. Ο γάμος αποτελεί ένα συμβόλαιο που ισχύει για τους καλούς και τους κακούς καιρούς. Η ιδιαιτερότητα των ευρωπαϊκών συνθηκών είναι ότι στηρίχθηκαν στην υπόθεση των “καλών καιρών”. Οι “καλοί καιροί” αποτελούν τον κανόνα και οι “κακοί καιροί” την εξαίρεση. Οι ευρωπαϊκές συνθήκες που ακολούθησαν τις συμφωνίες του Μάαστριχτ διακατέχονται από την ίδια λογική. Κυριαρχούνται από εξαιρετικά θετικές συνταγές, την πρόοδο, την ανάπτυξη, την κοινωνική οικονομία της αγοράς, τη συμβατή οικονομία με το περιβάλλον. Η λέξη “κρίση” αναφέρεται μόνο σε κάτι υποσημειώσεις και περιφερειακές αναφορές για το ισοζύγιο τρεχουσών πληρωμών και τις φυσικές καταστροφές σε μια χώρα-μέλος! Η κρίση δεν αναφέρεται ούτε με την έννοια της λέξης που προσέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες, γεγονός που της επέτρεπε να μη συνδέεται αυτόματα με αρνητικές έννοιες. Κρίση σήμαινε για τους αρχαίους Έλληνες και ρήξη με έναν κύκλο, μια συνέχεια, μια αλλαγή μοντέλου. Η κρίση, λοιπόν, δεν προβλέπεται από τις ευρωπαϊκές συμφωνίες!» Παρ’ όλα αυτά, οι κοινοτικοί και εθνικοί θεσμοί των χωρών-μελών ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με την κρίση τα τελευταία χρόνια… «Από το 2008 ξεκίνησαν να αντιμετωπίζουν την κρίση προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τις συμφωνίες, για κάτι που δεν προέβλεπαν, με ένα θετικό πνεύμα. Στη Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου του 2010 υιο44 crash Σεπτέμβριος 2012

Σε αναμνηστική φωτογραφία με τους G7 θετήθηκαν οι καλύτερες έως σήμερα αποφάσεις, γιατί τέθηκαν οι βάσεις όχι μόνο για τη νέα οικονομική αρχιτεκτονική της Ευρώπης, αλλά και μια νέα πολιτική αρχιτεκτονική. Υιοθετήθηκε η αντίληψη της εξέτασης των προϋπολογισμών των χωρών κατά τη διάρκεια της διαμόρφωσής τους και όχι μετά την εφαρμογή τους. Γεγονός που αποτελεί μια παραχώρηση εξουσιών προς τις ευρωπαϊκές αρχές. Ως αντιστάθμισμα προβλέπεται μια πιο ευέλικτη νομισματική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κυρίως υιοθετήθηκε η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού και Ταμείου Στήριξης. Τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού Ταμείου Στήριξης την είχα καταθέσει ήδη από το 2008, ως υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, και έγινε δεκτή με δύο χρόνια καθυστέρηση. Το Μάιο του 2010 η Ευρώπη είχε φτάσει στο καλύτερο σημείο για να αντιμετωπίσει την κρίση. Δυστυχώς, όμως, το φθινόπωρο του ίδιου

Η λέξη «κρίση» αναφέρεται μόνο σε κάτι υποσημειώσεις, δεν προβλέπεται από τις υπάρχουσες ευρωπαϊκές συμφωνίες!

έτους σε μια συνάντησή τους στην Ντοβίλ, σε μια παραλία της belle époque στη Νορμανδία, ένας κύριος και μια κυρία αποφάσισαν ότι οι χώρεςμέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να οδηγηθούν σε πτώχευση». Αναφέρεστε στις διμερείς συναντήσεις του πρώην Γάλλου Προέδρου Σαρκοζί και της Γερμανίδας Καγκελαρίου Μέρκελ; «Ασφαλώς. Τα αποτελέσματα αυτή της στροφής τα είδαμε λίγες ημέρες αργότερα, κινδυνεύοντας να οδηγηθούμε σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Η Ελλάδα κινδύνευε με κατάρρευση, που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει ένα ντόμινο για την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Αυτό είναι το σενάριο που βιώνουμε από τότε. Εάν κάποιος θέλει να αρχίσει να αντιμετωπίζει ουσιαστικά την κρίση, πρέπει να επιστρέψει στο πνεύμα των αποφάσεων που είχαν ληφθεί στη Σύνοδο Κορυφής το Μάιο του 2010 και που ακυρώθηκαν στην πράξη». Η απόφαση της ΕΚΤ να αγοράζει, υπό κάποιες προϋποθέσεις, ομόλογα των χρεωμένων κρατών βαδίζει προς τη σωστή κατεύθυνση; «Θα πρέπει να είμαστε υπομονετικοί, για να δούμε σε λίγο καιρό τα αποτελέσματα της απόφασης της ΕΚΤ. Η αποτελεσματικότητά της θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Το μέλλον της Ευρώπης δεν θα προδιαγραφεί από την αλλαγή των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αυτή αποτελεί μια παλιά αντίληψη γεμάτη προκαταλήψεις. Το μέλλον της Ευρώπης θα διαμορφωθεί από τη θέληση των λαών της και όχι από το διακανονιστικό πλαίσιο των τραπεζών. Αλλιώς θα οδηγηθούμε σε μια τραγωδία.

042_047_TREMONTI sel 15/09/2012 1:42 π.μ. Page 45

O Τζούλιο Τρεμόντι με τον Όλι Ρεν

Το βιβλίο του Τζ. Τρεμόντι έχει μετατραπεί από τις αρχές του έτους σε πραγματικό οικονομικό και πολιτικό μπεστ σέλερ ολοκλήρωση σήμερα αρχίζει από την ενοποίηση του ελέγχου του τραπεζικού συστήματος, είναι ξεκάθαρο ότι δεν μιλούν στην καρδιά των λαών της Ευρώπης. H πολιτική αυτού του είδους δεν απευθύνεται σε πολίτες, αλλά σε ζόμπι. Δεν έχουν επίγνωση τι ακριβώς έχει συμβεί στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια». Οι δύο μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες, η Γερμανία και η Γαλλία, θα δεχθούν να υποχωρήσουν και να παραχωρήσουν κυριαρχικά τους δικαιώματα στην κατεύθυνση μιας ουσιαστικής πολιτικής και οικονομικής ολοκλήρωσης; «Μάλλον θα το κάνουν. Είναι αναγκασμένες να το κάνουν. Είναι σημαντικό, όμως, το πότε και μέ-

”

σα από ποιες διαδικασίες. Την πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης την πρότεινε ο Ντελόρ το 1993, εγώ ως υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας στο Eurogroup το 2003 και ο Γιούνκερ το 2010. Δυστυχώς, δεν έγινε τίποτα. Ακολουθούμε μια αδιέξοδη πορεία, ενώ έχουμε ανάγκη μια πολιτική και δημοκρατική αλλαγή. Μια Ευρώπη με έναν πραγματικό προϋπολογισμό και ουσιαστική δημοκρατία». Απορρίπτετε τα σενάρια για διάσπαση της Ευρωζώνης; «Ένα κράτος δεν μπορεί να βγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη. Δεν μπορεί να ευθύνεται μόνο ένα κράτος για την πολιτική που ακολουθεί. Ούτε μπορεί να παρουσια-

▲ ▲

Η Ευρώπη, όμως, έχει ανάγκη από μια μεγάλη θεσμική μεταρρύθμιση. Να προχωρήσουμε σε μια νέα συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη σημαίνει ότι θα πρέπει να προσδιορίσουμε το περιεχόμενό της και να το θέσουμε προς έγκριση στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πρέπει να γίνει αποδεκτή από τους λαούς της Ευρώπης». Η Γερμανία φαίνεται ότι έχει αρχίσει να γράφει μια δική της συνθήκη… «Η νέα αυτή συνθήκη δεν πρέπει να σχεδιαστεί από ορισμένους, και μάλιστα μέσα σε “στεγανούς” χώρους. Η νέα συνθήκη δεν πρέπει να στηρίζεται από τεχνοκρατικές αντιλήψεις, αλλά να κινηθεί με άξονα τη δημοκρατία. Πρέπει να επιστρέψουμε στο αρχικό πνεύμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την Ευρωπαϊκή Ένωση που ήταν δημοκρατική, διασφάλιζε τα λαϊκά στρώματα και τροφοδοτούσε τη θέρμη των λαών της. Την Ευρωπαϊκή Ένωση που γέννησε μεγάλες προσδοκίες στους λαούς μας, που είδαν να καταργούνται τα σύνορα και τα τελωνεία, να επιτρέπεται η ελεύθερη διακίνηση ατόμων και εμπορευμάτων. Οι ευρωπαϊκοί λαοί κατανόησαν και επιδοκίμασαν την ευρωπαϊκή ενοποίηση με αυτούς τους όρους. Μετά περάσαμε σε μια τεχνοκρατική πολιτική, που κατέληξε σε μια δραματική κατάσταση σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του νομίσματος. Μια νέα συνθήκη είναι απαραίτητη για να βγούμε από την κρίση. Θα πρέπει όμως να έχει τη συναίνεση των λαών της Ευρώπης». Έχουμε δηλαδή την ανάγκη μιας πραγματικής πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ολοκλήρωσης στην Ευρώπη; «Εάν αναλογιστεί κανείς ότι η “νέα” ευρωπαϊκή

Tο φθινόπωρο του 2010 σε μια συνάντησή τους στην Ντοβίλ, σε μια παραλία της belle époque στη Νορμανδία, ένας κύριος και μια κυρία αποφάσισαν ότι οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να πτωχεύσουν

Σεπτέμβριος 2012

crash 45

042_047_TREMONTI sel 15/09/2012 1:42 π.μ. Page 46

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

στεί ως παράδεισος η συμμετοχή στην Ε.Ε. Αυτοί που έκαναν λάθος στα οικονομικά και στους προϋπολογισμούς τους πρέπει να λογοδοτήσουν στο “δικαστήριο της Ιστορίας”. Είναι η Ελλάδα και οι Έλληνες; Ωραία! Μαζί τους όμως θα πρέπει να “δικαστούν από την Ιστορία” και αυτοί που επέτρεψαν στην Ελλάδα να χάσει τον έλεγχο των δημοσιονομικών της. Η Ελλάδα συμμετείχε στην Ευρωζώνη και παρουσίαζε προβλήματα. Γιατί κανείς δεν το έθιξε; Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την πιο ισχυρή οικονομία του κόσμου. Διαθέτει τη μεγαλύτερη σκέψη, κουλτούρα, ιστορία και αρχές, χωρίς να θέλω να υποβαθμίσω άλλες χώρες και άλλες περιφέρειες του κόσμου. Δεν μπορούμε να παίρνουμε την καθεμία χώρα των “27” από μόνη της, γιατί αυτός ο κατακερματισμός δημιουργεί μια περιφερειακή περιθωριοποίηση. Την Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να την αντιλαμβανόμαστε στο σύνολό της, ως μια περιφέρεια που διακατέχεται από τις αρχές της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης, ως μια περιφέρεια που δημιουργεί ενωτικές δομές και αλληλεγγύη». Στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν την κρίση χρέους η κατάσταση επιδεινώνεται ολοένα και περισσότερο… «Στην Ελλάδα δημιουργήθηκε μια απατηλή κατάσταση. Μια ψευδαίσθηση ότι μπορείς να συμμετέχεις σε ένα κλαμπ καταναλωτών και να πληρώσεις όποτε θέλεις. Σε μια παγκοσμιοποιήμενη οικονομία αυτό είναι αδύνατο. Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος που έχει μεγάλες αξίες, τους ήρωές της, τους καταδιωγμένους της, μια τεράστια πολιτιστική και ανθρωπιστική κληρονομιά. Θα πρέπει να την απομακρύνουμε από τη δικτατορία του χρήματος. Σταδιακά ωριμάζουν οι λαοί της. Οι αλλαγές θα δρομολογηθούν από την ιστορική συνείδηση των λαών της και όχι από το χρήμα. Οι αλλαγές αυτές θα προέλθουν από τα κάτω και δεν θα επιβληθούν από τα πάνω. Θα είναι δημοκρατικές. Ζήσαμε μια εποχή όπου η οικονομία είχε υπερβολικό ρόλο στις κοινωνίες μας. Αυτό αποδείχθηκε ένα μεγάλο λάθος». Πώς θα ξεπεράσουμε αυτό το λάθος; «Αντιμετωπίζουμε μια κρίση χειρότερη από αυτήν του 1929, που άρχισε να ξεπερνιέται το 1933. Η έξοδος από την κρίση του 1929 δεν ξεκίνησε από τη Wall Street, αλλά από την αμερικανική κοινωνία, που πειραματίστηκε το New Deal. Ας δούμε την αμερικανική λογοτεχνία της εποχής εκείνης, τα έργα των καλλιτεχνών, τις κινηματογραφικές ταινίες. Υπήρξε μια ώριμη και συνειδητή αντιμετώπιση από την κοινωνία. Οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες κατάλαβαν πού βρίσκεται το μέλλον. Με τον ίδιο τρόπο ωριμάζει και στους λαούς της Ευρώπης η αντίληψη ότι αυτό το σύστημα δεν είναι εφικτό και πως θα πρέπει να σχεδιάσουμε όλοι μαζί κάτι άλλο».

Αποσπάσματα από το βιβλίο του

«Χ

άος, πυριτιδαποθήκη, βάραθρο, κατάρρευση, καταστροφή, απειλή για τον κόσμο. Αυτό είναι το τε-

46 crash Σεπτέμβριος 2012

λευταίο πολιτικό λεξιλόγιο». Με αυτές τις λέξεις από σενάρια αποκάλυψης ξεκινά το 5 κεφάλαιο με τίτλο «Ελλάδα, Ευρώπη», του τελευταίου βιβλίου του Τζούλιο Τρεμόντι που έχει τον προκλητικό τίτλο: « Έξοδος κινδύνου». Χωρίς να λείπουν οι κριτικές για τους λόγους που οδήγησαν την Ελλάδα στην Τρόικα, ο Τζ. Τρεμόντι υιοθετεί μια σαφή θέση «pro Grecia», υπέρ της Ελλάδας, όπως υποστηρί-

Η Ευρώπη θα πρέπει να ξεφύγει από τη δικτατορία του χρήματος. Τις αλλαγές θα φέρει η ιστορική συνείδηση των λαών της

ζει εδώ και μήνες κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του στις μεγάλες ιταλικές πόλεις.

Παράγουμε την ιστορία μιας πτώχευσης Σύμφωνα με τον Τζ. Τρεμόντι: «Σε μερικά μέρη του κόσμου παράγεται περισσότερη ιστορία από αυτή που καταναλώνεται in loco, και γι’ αυτό εξάγεται. Τους προηγούμενους αιώνες αυτό συνέβη στα Βαλκάνια και τελευταία στο βάθος των Βαλκανίων, την Ελλάδα. Η Ελλάδα έχει ένα ειδικό προϊόν και σήμερα εξάγει έναν ειδικό τύπο ιστορίας: την ιστορία μια πτώχευσης. Μια πτώχευση που δεν είναι μόνο δική της, αλλά της Ευρώπης στο σύνολό της και από εκεί, μέσω ενός πιθανού αποτελέσματος ντόμινου, του κόσμου. Η Ελλάδα αποτελεί πράγματι ένα μικρό τμήμα της Ευρώπης, τόσο σε σχέση με τον πληθυσμό της, περίπου 11 εκατομμύρια ανθρώπους, όσους μιας μεσαίας περιφέρειας μιας μεγάλης χώρας, ενώ σε ό,τι αφορά τη βιομηχανική παραγωγή αποτελεί περίπου το 2% του ΑΕΠ της Ευρώπης. Ακριβώς γιατί είναι μικρή η περίπτωση της Ελλά-

042_047_TREMONTI sel 15/09/2012 1:42 π.μ. Page 47

«Αιρετικός» και υπέρμαχος του ευρωομολόγου Ο «αιρετικός» Τζούλιο Τρεμόντι υπήρξε για μια σειρά ετών ο άνθρωπος που με την υπομονή και τη μεθοδικότητά του διασφάλιζε τη βιωσιμότητα των κυβερνήσεων του Μπερλουσκόνι, κρατώντας συνολικά τα ηνία του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών για μία περίπου δεκαετία. Υπήρξε αντιπρόεδρος του κόμματος του «Καβαλιέρε» Φόρτσα Ιταλία, αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης και αντιπρόεδρος της Βουλής. O Τρεμόντι υποστήριξε με πάθος την έκδοση των ευρωομολόγων, ζητώντας προκλητικά από την Ευρώπη να μετατραπεί από European Union σε μια Bond Union, σε μια Ένωση Ομολόγων! Στην Ιταλία προχώρησε στην έκδοση δημοσίων ομολόγων σε συνεργασία με τις τράπεζες για τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Η ιδιότητά του ως καθηγητή Φορολογικού Δικαίου στα πανεπιστήμια της Παβίας και της Οξφόρδης του επιτρέπει να απορρίπτει το χαρακτηρισμό του πολιτικού.

δα, μπορούσε και έπρεπε να αντιμετωπιστεί με σχετική ευκολία. Είδαμε ότι συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Μια ασυμμετρία, ανάμεσα σε ένα μικρό οικονομικό πρόβλημα και την κολοσσιαία κακή του πολιτική διαχείριση, που ναρκοθέτησε και ναρκοθετεί διαρκώς και περισσότερο τις βάσεις της εμπιστοσύνης στο ευρώ. Εάν δεν είστε ικανοί να παρέμβετε εδώ, υπογραμμίζουν οι εκτός Ευρώπης, πόσο μάλλον σε μια μεγαλύτερη περιοχή!»

και η απόρριψη της πολιτικής που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα από την Τρόικα. Για το συγγραφέα του βιβλίου « Έξοδος κινδύνου» αποτελούν «πρόβλημα τα αποτελέσματα που παρήγαγε στην Ελλάδα η χρηματοοικονομική αγωγή που εφάρμοσαν για τη θεραπεία της: πριν από την κρίση το ελληνικό χρέος έφτανε στο 119% του ΑΕΠ, σήμερα βρίσκεται στο 150% και, σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα φτάσει σύντομα στο 190%, κυρίως εξαιτίας της ύφε-

Η ανικανότητα της Ευρώπης Για τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Ιταλίας ««υπάρχει ακόμη ένα άλλο πρόβλημα, για το πώς διαχειρίστηκαν στην Ευρώπη και από την Ευρώπη την περίπτωση της Ελλάδας: δύο χρόνια διαδοχικών λαθών, πρώτα στον υπολογισμό της διάστασης και της δυναμικής της ελληνικής κρίσης και μετά στην επιλογή των εργαλείων που εφάρμοσαν. Πρώτα με περηφάνια αυτά έπρεπε να είναι και μπορούσαν να είναι μόνο “ευρωπαϊκά”. Στο τέλος, μετά από μια διαδοχική παραδοχή της ανικανότητάς τους, παραδέχθηκαν ότι μπορούσαν να είναι και διεθνή». Κατηγορηματική είναι για τον Τζ. Τρεμόντι

Ο εφιάλτης της πτώχευσης επιστρέφει όχι αποκλειστικά και μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την ίδια την Ευρωζώνη

σης που ακολούθησε τη θεραπεία. Μια περίπτωση όπου είναι φανερό ότι μετά τις θεραπευτικές παρεμβάσεις αυτό που υποχώρησε δεν ήταν το δημόσιο χρέος, αλλά αντίθετα το ΑΕΠ! Ένα πρόβλημα, που εξαιτίας της μετάδοσης της μόλυνσης, από την Ελλάδα στην Ευρώπη μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή τον υπόλοιπο κόσμο».

Το παζλ της κατάρρευσης Ο εφιάλτης της πτώχευσης επιστρέφει για το Τζ. Τρεμόντι όχι αποκλειστικά και μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την ίδια την ευρωζώνη και την Ευρώπη υπογραμμίζοντας ότι «αυτή η κρίση που βλέπουμε στην πράξη δεν αποτελεί μόνο την ατομική κρίση των τραπεζών ή των κρατών, αλλά, στο σύνολό της, την κρίση όλης της ευρωπαϊκής οικονομικής και πολιτικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης. Αντανακλώντας αυτή την κατάσταση η Ευρώπη, που δεν αποτελεί μόνο τη πιο πλούσια περιοχή του κόσμου, αλλά και γι΄ αυτό μια περιοχή με τις μεγαλύτερες διασυνδέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο, είναι αυτή η ίδια που δημιουργεί τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας κρίσης. Λέγεται, για τις τράπεζες που αποκαλούνται συστημικές, ότι είναι πολύ μεγάλες για να πτωχεύσουν (to big to fall). Το επαναλαμβάνουν για τα κράτη, αλλά με το κυνικό συμπλήρωμα ότι ίσως δεν είναι αλήθεια! Πιθανώς τώρα να μπορεί να ειπωθεί το ίδιο και για την Ευρώπη: ότι η Ευρώπη είναι to big to fall. ‘Η μήπως όχι;». Σεπτέμβριος 2012

crash 47

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:14 π.μ. Page 48

CRASH ΕΡΕΥΝΑ-ΣΟΚ

Πώς έδωσαν το χρόνο στις ξένες τράπεζες

THE BANKSTERS

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:15 π.μ. Page 49

να... ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα μέχρι να πάμε στο PSI Την περίοδο που ο Γιώργος Παπανδρέου απέκλειε σε όλους τους τόνους το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, από όπου και το απόσπασμα από συνέντευξή του στη «Le Figaro», η κυβέρνησή του έδινε το χρόνο στις ξένες τράπεζες να «ξεφορτωθούν» τα ελληνικά ομόλογα

Υ

πήρξε, χωρίς αμφιβολία, μία από τις αγαπημένες φράσεις του Γιώργου Παπανδρέου κατά τη διάρκεια της καταστροφικής περιόδου που κρατούσε στα χέρια του το τιμόνι της χώρας, μια φράση που φρόντιζε να διατυμπανίζει σε κάθε ευκαιρία: «Η χώρα θα «εκπληρώσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της προς τους ξένους δανειστές της». Ακόμα και την περίοδο που αυτός και η παρέα του κατασυκοφαντούσαν την Ελλάδα και τους πολίτες της σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, κάνοντας λόγο για τεμπέληδες φοροφυγάδες σε μια οικονομία που θυμίζει «Τιτανικό», ο πρώην πρωθυπουργός φρόντιζε ανά πάσα στιγμή να διευκρινίζει ότι μια ορισμένη ομάδα θα μπορούσε να αισθάνεται ασφαλής: οι πιστωτές της.

αρχή της ελληνικής κρίσης έως σήμερα, για να «ξεφορτωθούν» ελληνικά ομόλογα συνολικής αξίας 120 δισ. ευρώ. Αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα στη Βουλή από την επίσημη απάντηση του υπουργείου Οικονομικών σε ερώτηση του πρώην υπουργού Προκόπη Παυλόπουλου για την «πορεία» των ομολόγων. Αξίζει να σημειωθεί δε πως η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους περιόρισε τις πιθανές ζημιές, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του ρίσκου να μεταφερθεί από τον ιδιωτικό στο δημόσιο τομέα, δηλαδή στους φορολογούμενους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, σχεδόν τρία χρόνια μετά την είσοδό μας στο Μνημόνιο κι ενώ επί της ουσίας η χώρα βρίσκεται παγιδευμένη σε μια ανθρωπιστική κρίση με θύματα εκατομμύρια ανέργους και μια κατεστραμμένη οικονομία, το δημόσιο χρέος όχι μόνο να μην περιοριστεί, αλλά αντίθετα να διαμορφωθεί στα 303,527 δισ . (αυξήθηκε περίπου 23 δισ. μέσα σε ένα μόλις τρίμηνο). Το εκπληκτικό είναι ότι όλο αυτό το διάστημα το ελληνικό δημόσιο υπήρξε απόλυτα συ-

▲ ▲

Ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν ανένδοτος: «Η εθνική κόκκινη γραμμή είναι να αποφύγουμε τη χρεοκοπία». Έτσι, λοιπόν, μια κατ’ όνομα σοσιαλιστική κυβέρνηση, ανεξάρτητα από το τι θα θυσίαζε στη μεγάλη πυρκαγιά του δημόσιου τομέα, ανεξάρτητα από το ποιοι άλλοι θα καλούνταν να υποφέρουν, αποφάσιζε εν μια νυκτί να βάλει ταφόπλακα στην οικονομία, να αποδυθεί σε πόλεμο με τους δημοσίους υπαλλήλους της, καταργώντας θέσεις εργασίας, περικόπτοντας μισθούς και συντάξεις – και όλα αυτά για να μη χαλάσει τη… ζαχαρένια των αγορών ομολόγων. Και πράγματι, τα κατάφερε… Ο πρωτεργάτης της σύγχρονης εθνικής καταστροφής έδωσε όλο τον απαιτούμενο χρόνο στις ευρωπαϊκές τράπεζες, από την

Επί δύο ολόκληρα χρόνια το δημόσιο φορτωνόταν ανηλεώς «τοξικά» ομόλογα με την ηθική αυτουργία Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου, τα οποία «κούρεψε» ο Λ. Παπαδήμος

ΤΟ βΡOμιΚΟ πAΡΑΣΚΗΝιΟ με την πτώχευση των Ασφαλιστικών Ταμείων του Παναγιώτη Κερτεζίτη

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:15 π.μ. Page 50

crash

ΕΡΕΥΝΑ-ΣΟΚ

▲ ▲

νεπές στην πληρωμή των ομολόγων που είχαν στα χέρια τους οι ξένοι πιστωτές, ακόμα και αυτών που διακρατούσαν τα λεγόμενα επενδυτικά funds-όρνεα, όπως το περίφημο ομόλογο που εισέπραξε ο Kenneth Dart, στο 100% της αξίας του... Αυτό όμως που πραγματικά αποτελεί εθνικό έγκλημα και αποκαλύπτει το πλιάτσικο που τελέστηκε εις βάρος της εθνικής περιουσίας, των ασφαλιστικών ταμείων, των κρατικών τραπεζών, των πανεπιστημίων, των νοσοκομειακών ιδρυμάτων και των λοιπών ΝΠΔΔ είναι η αποκάλυψη ότι επί δύο ολόκληρα χρόνια το δημόσιο «φορτωνόταν» ανηλεώς «τοξικά» ομόλογα με την ηθική αυτουργία Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου, τα οποία «κούρεψε» ως φυσικός πλέον αυτουργός ο Λουκάς Παπαδήμος. Με απλά λόγια, οι ελληνικές τράπεζες αγόρασαν ομόλογα από τις ξένες, χρησιμοποιώντας τη ρευστότητα της ΕΚΤ με τις εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου. Και οι ίδιες οι τράπεζες τα ξεφόρτωσαν στη συνέχεια στα ασφαλιστικά ταμεία, στα νοσοκομεία κ.λπ. Οι περισσότερες αγορές ελληνικών ομολόγων, μάλιστα, έγιναν χωρίς καν τις αποφάσεις των Δ.Σ. των διοικήσεων, αλλά υπό την επιστασία της ΤτΕ! Δηλαδή, του κυρίου Προβόπουλου, ο οποίος, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα τελευταία δύο χρόνια από την υπογραφή του Μνημονίου και μετά έχει μεγαλύτερη δύναμη και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό! Έτσι, όταν ήρθε η ώρα να «κουρευτούν» τα ομόλογα, αυτά βρίσκονταν πλέον σε ελληνικά χέρια. Σε χέρια του δημοσίου, αφού τα ξεφορτώθηκαν οι ξένοι τραπεζίτες χωρίς να χάσουν δεκάρα! Το «καυτό» ερώτημα, όμως, που προκύπτει είναι εάν θα μπορούσαμε να έχουμε δράσει διαφορετικά. Η απάντηση σε αυτό το απίστευτο θρίλερ κρύβεται στις καταγγελίες του πρώην εκπροσώπου της χώρας στο ΔΝΤ, Παναγιώτη Ρουμελιώτη, ο οποίος άφησε αιχμές κατά του Γιώργου Παπανδρέου, επισημαίνοντας ότι, αν είχε ακουστεί η πρόταση που είχε μεταφέρει στην Αθήνα για «κούρεμα» του χρέους πριν ενταχθεί η Ελλάδα στο μηχανισμό, τα πράγματα σήμερα θα ήταν διαφορετικά. Ο κ. Ρουμελιώτης (οι καταγγελίες του οποίου έχουν ήδη πάρει το δρόμο για τη Βουλή μετά τη σχετική έρευνα του οικονομικού εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη) επί της ουσίας εγκαλεί τον πρώην πρωθυπουργό, κατηγορώντας τον πως δεν επιδίωξε άμεση αναδιάρθρωση χρέους, αποδέχτηκε υψηλό επιτόκιο δανεισμού από την Ευρωζώνη και συμφώνησε σε μικρή χρονική περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής. Η κόντρα μεταξύ Ρουμελιώτη - Παπανδρέου ξεκίνησε μετά από συνέντευξη του δεύτερου στους «New York Times», στην οποία επισήμανε ότι «στο ΔΝΤ γνωρίζαμε από την πρώτη στιγμή ότι αυτό το πρόγραμμα ήταν αδύνατο να εφαρμοστεί, διότι δεν υπήρχε κάποιο επιτυχημένο παράδειγμα». «Εάν είχε εισακουστεί η πρόταση του τότε επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν, την οποία επανειλημμένα μετέφερα στην Αθήνα, για “κούρεμα” του χρέους πριν εν50 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο Π. Ρουμελιώτης, του οποίου οι καταγγελίες έχουν ήδη πάρει το δρόμο για τη Βουλή, μετά τη σχετική έρευνα του οικονομικού εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη, κατηγορεί τον Γιώργο Παπανδρέου πως αποδέχτηκε υψηλό επιτόκιο δανεισμού και συμφώνησε σε μικρή χρονική περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής

ταχθεί η Ελλάδα στο μηχανισμό, το χρέος σήμερα θα ήταν 80-90% του ΑΕΠ και το πρόγραμμα που θα είχε εφαρμοστεί για την Ελλάδα θα ήταν ριζικά διαφορετικό από αυτό που εφαρμόστηκε και βιώνει σήμερα η χώρα», τόνισε ο πρώην μόνιμος εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ. Από τις καταγγελίες του κ. Ρουμελιώτη προκύπτει ξεκάθαρα ότι ο Στρος-Καν εισηγούνταν στην ελληνική κυβέρνηση να θέσει αίτημα για αναδιάρθρωση και διαβεβαίωνε ότι το ΔΝΤ θα στήριζε την πρόταση, παραθέτοντας στοιχεία για τη μη βιωσιμότητα του χρέους, οπότε, με το ειδικό βάρος του οργανισμού, η παρέμβασή του θα ήταν καταλυτική. Ήταν η περίοδος που ο πρώην επικεφαλής του Ταμείου πίεζε την Άνγκελα Μέρκελ, όταν πλέον έπειτα από μήνες εφαρμογής του προγράμματος –επί σχεδόν ένα χρόνο– είχε καταστεί σαφές ότι το χρέος όχι μόνο δεν καθίστατο βιώσιμο, αλλά αυξανόταν.

Πρόλαβαν και «ξεφορτώθηκαν» 120 δισ. ευρώ Όλα όσα έρχονται σταδιακά στο φως της δημοσιότητας αποκαλύπτουν λεπτομέρειες από «τέλειο έγκλημα» σε βάρος της Ελλάδας, που δείχνει ότι με την ανοχή –αν όχι την ευθύνη– της προηγούμενης κυβέρνησης δόθηκε η δυνατότητα σε ορισμένους να κερδοσκοπήσουν, αλλά και να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα που είχαν πριν από το PSI (το «κούρεμα»), φορτώνοντας τις περισσότερες ζημιές στα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία. Πρόσφατα ο πρώην υπουργός Προκόπης Παυλόπουλος κατέθεσε νέα ερώτηση προς τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, επαναφέροντας στο προσκήνιο μια αίτηση κατάθεσης εγγράφων που ζητούσε από την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών πριν από το «κούρεμα» των ομολόγων.

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:15 π.μ. Page 51

Παναγιώτης Ρουμελιώτης, Γρηγόρης Πεπόνης, Ντομινίκ Στρος-Καν τάθεσης Εγγράφων προς το υπουργείο Οικονομικών. Με την αίτηση αυτή ζητούσα, μεταξύ άλλων, να κατατεθεί και αναλυτικός πίνακας, από τον οποίο να προκύπτει πόσα ελληνικά ομόλογα κατείχαν οι τράπεζες της αλλοδαπής κατά την περίοδο μεταξύ 31/12/2008 έως και 30/9/2011». Όπως αποκαλύπτει ο υπουργός, στις 7 Δεκεμβρίου 2011 (με αρ. πρωτ. 2/75546/0023) το υπουργείο Οικονομικών, διά του Φ. Σαχινίδη, ουσιαστικά αρνήθηκε να καταθέσει τα στοιχεία που ζητούσε. Και όχι μόνον αυτό, αλλά ειδικά ως προς το πόσα ομόλογα κατείχαν αυτή τη χρονική περίοδο οι αλλοδαπές τράπεζες, ο κ. Σαχινίδης τόνιζε: «Από τα στοιχεία που προκύπτουν από το προαναφερόμενο “Σύστημα”, η ομαδοποίηση για τις τράπεζες της αλλοδαπής με βάση τη χώρα της προέλευσής τους δεν είναι εφικτή. Οι ξένες τράπεζες που είναι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων διατηρούν λογαριασμούς Άυλων Τίτλων,

κυρίως μέσω λογαριασμών πελατείας ελληνικών τραπεζών, τις οποίες χρησιμοποιούν ως θεματοφύλακες. Ως εκ τούτο, στο “Σύστημα Άυλων Τίτλων” της Τράπεζας της Ελλάδος τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου των οποίων κάτοχοι είναι ξένες τράπεζες εμφανίζονται συνολικά στα χαρτοφυλάκια πελατείας ελληνικών τραπεζών ως “Πελατεία Εξωτερικού” και όχι ξεχωριστά ανά ξένη τράπεζα». Η απάντηση, ωστόσο, ήρθε μέσα από ένα δημοσίευμα του Τάσου Μαντικίδη στο «Βήμα-Ανάπτυξη», όπου τα στοιχεία που ο κ. Σαχινίδης διατεινόταν ότι δεν ήταν δυνατό να υπάρξουν δόθηκαν στη δημοσιότητα από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) ανά χώρα της Ε.Ε. στις οποίες έχουν την έδρα τους οι τράπεζες-κάτοχοι ελληνικών ομολόγων. Σύμφωνα με αυτό το δημοσίευμα, προτού η ελληνική κρίση αρχίσει να ξεδιπλώνεται οι ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν στην κα-

▲ ▲

Όπως δήλωσε ο κ. Παυλόπουλος στο «Crash», που επικοινώνησε μαζί του, «το φθινόπωρο του 2011, και ενόψει της επερχόμενης αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους (PSI) και του συνακόλουθου “κουρέματος” των ελληνικών ομολόγων, υπήρχαν αδιάψευστα στοιχεία ότι, ιδίως μετά το Μάρτιο του 2010 –δηλαδή, όταν κορυφωνόταν πια η κρίση δανεισμού της Ελλάδας– οι αλλοδαπές τράπεζες “ξεφόρτωναν” ελληνικά ομόλογα όπως μπορούσαν. Έτσι ώστε, όταν έρθει η ώρα του –αναπόφευκτου με την πορεία των πραγμάτων– μεγάλου “κουρέματός” τους, να έχουν όσο το δυνατό μικρότερο κόστος, αφού θα το είχαν μετακυλήσει πια στους Ευρωπαίους και, κυρίως, στους Έλληνες φορολογούμενους. Γι’ αυτόν το λόγο, στις 2 Νοεμβρίου του 2011, πολύ δηλαδή πριν από τη συζήτηση για το “κούρεμα”, υπέβαλα, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, Αίτηση Κα-

Σεπτέμβριος 2012

crash 51

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:15 π.μ. Page 52

crash

ΕΡΕΥΝΑ-ΣΟΚ

Η ΛΕΗΛΑΣιΑ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛιΣΤιΚΩΝ ΤΑμΕιΩΝ μΕ ΑΡιΘμΟΥΣ Διαθέσιμα

ΠΡΟ PSI Ονομαστική ΟΓΑ

Ομόλογα

META PSI Ονομαστική

Ονομαστική

Τρέχουσα

ΠΡΟ PSI

META PSI

164.828.166,97

94.256.422,45

50.405.519,30

1.066.648.000,00

863.859.804,98

ΕΤΑΑ

5.558.580.197,08

3.180.146.840,12

1.702.268.740,07

823.710.715,33

622.010.638,90

ΕΤΑΠ-ΜΜΕ

1.665.556.366,83

533.063.503,96

382.810.000,00

178.006.590,00

ΕΤΕΑΜ

79.458,56

40.722,51

18.414.000,00

15.257.963,62

ΤΕΑΔΥ

1.798.902.879,12

1.028.696.383,22

550.116.098,72

1.537.518.000,00

818.260.786,87

ΤΑΥΤΕΚΩ

1.015.788.308,78

580.875.599,33

310.634.919,84

216.626.811,44

98.895.605,00

ΤΕΑΙΤ

2.347.249.115,23

1.203.031.759,42

671.644.131,98

709.766.669,99

351.553.509,52

519.718.654,03

266.355.801,94

141.533.826,33

16.600.000,00

13.205.584,00

ΤΑΠΙΤ

1.210.978.821,96

692.494.046,65

370.325.131,46

12.950.000,00

6.021.750,00

ΤΠΔΥ

351.547.242,41

201.031.073,44

107.505.413,29

28.000.000,00

24.989.500,00

ΟΠΑΔ

686.303.648,30

392.460.365,14

209.876.080,54

ΤΕΑΠΑΣΑ

Γαλλία

75.172 εκατ. δολ.

Γερμανία

45.003 εκατ. δολ.

Βρετανία

15.089 εκατ. δολ.

Ολλανδία

11.892 εκατ. δολ.

Πορτογαλία

9.746 εκατ. δολ.

Ιρλανδία

8.464 εκατ. δολ.

Ιταλία

6.924 εκατ. δολ.

Αυστρία

4.649 εκατ. δολ.

Ελβετία

3.642 εκατ. δολ.

Βέλγιο

3.624 εκατ. δολ.

Ισπανία

1.273 εκατ. δολ.

Σουηδία

684 εκατ. δολ.

Δανία

182 εκατ. δολ.

Συνολικό Χρέος

186.400 εκατ. δολ.

Συνολικό Χρέος σήμερα Καθαρές πωλήσεις (διαφορά)

31.000 εκατ. δολ.

155.400 εκατ. δολ.

Πηγή: Bank of International Settlements, BofAML Global Research

τοχή τους, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (ΒΙS) και της BofAML, ελληνικά ομόλογα αξίας 186 δισ. δολαρίων, δηλαδή περίπου 143 δισ. ευρώ. Αρχικά με πρωταγωνιστές τις γαλλικές και τις γερμανικές τράπεζες μετέφεραν μέρος του ελληνικού χρέους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία αγόραζε ελληνικά ομόλογα. Έτσι, όταν η Ελλάδα έλαβε το πρώτο πακέτο διάσωσης, τα πιστωτικά ιδρύματα στις άλλες χώρες της Ευρώπης είχαν περιορίσει την κατοχή τους σε ελληνικούς τίτλους στα 68 δισ. δολ. Εάν η Ελλάδα είχε χρεοκοπήσει, οι τράπεζες θα είχαν χάσει 51 δισ. δολάρια, παίρνοντας πίσω μόνο το 25% της αξίας. Η έκθεση των τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα υποχώρησε περισσότερο από το μισό, στα 31 δισ. δολάρια, στους επόμενους 15 μήνες, σύμφωνα με την BIS, μειώνοντας τις ζημιές των επενδυτών κατά τουλάχιστον 45%. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι πριν από την κρίση δανεισμού της Ελλάδας οι αλλοδαπές τράπεζες κατείχαν στα χαρτοφυλάκιά τους ελληνικά ομόλογα αξίας 143 δισ. ευρώ. Και πριν από το «κούρεμά» τους οι ως άνω τράπεζες κατείχαν πια μόλις 23 δισ. ευρώ! Δηλαδή, πρόλαβαν και «ξεφορτώθηκαν» ελληνικά ομόλογα ύψους 120 δισ. ευρώ, ώστε το «κούρεμά» τους να γίνει σε βάρος όχι φυσικά των τραπεζών, αλλά των Ευρωπαίων – και κυρίως Ελλήνων– φορολογουμένων.

▲ ▲

Το ξεφόρτωμα των 120 δισ. ευρώ από τις ευρωπαϊκές τράπεζες ανά χώρα

53.666.397,63

Η καταστροφική αναδιάρθρωση που έγινε… σωτηρία Ένα στοιχείο ενδεικτικό της απίστευτης αυτής σκευωρίας εις βάρος του ελληνικού δημοσίου

52 crash Σεπτέμβριος 2012

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:15 π.μ. Page 53

ΔΕΝ ΛΕΗΛΑΤΗΣΑΝ μΟΝΟ ΤΑ ΤΑμΕιΑ... ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΤΕΙ

ΠΟΣΑ ΕΙΧΑΝ

ΜΕ ΠΟΣΑ ΕΜΕΙΝΑΝ

ΤΕΙ Αθήνας

11 εκατ. ευρώ

1,9 εκατ. ευρώ

ΤΕΙ Πάτρας

7 εκατ. ευρώ

2 εκατ. ευρώ

ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

8 εκατ. ευρώ

180 χιλ. ευρώ

ΤΕΙ Καβάλας

2 εκατ. ευρώ

400 χιλ. ευρώ

ΤΕΙ Σερρών

5 εκατ. ευρώ

1,1 εκατ. ευρώ

370 χιλ. ευρώ

110 χιλ. ευρώ

ΤΕΙ Ηπείρου

11,7 εκατ. ευρώ

3,6 εκατ. ευρώ

ΤΕΙ Κρήτης

5,3 εκατ. ευρώ

1,6 εκατ. ευρώ

ΤΕΙ Λαμίας

12,2 εκατ. ευρώ

3,7 εκατ. ευρώ

ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας

Συνολικά: Από το… σωτήριο «κούρεμα» και το PSI, τα 150 εκατ. ευρώ που είχαν συνολικά τα ΤΕΙ «έγιναν» 50 εκατ.!

ΑΕΙ

ΜΕ ΠΟΣΑ ΕΜΕΙΝΑΝ

Γεωπονικό Αθήνας 1,2 εκατ. ευρώ 372 χιλ. ευρώ Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης 11,5 εκατ. ευρώ 3,5 εκατ. ευρώ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1,5 εκατ. ευρώ 470 χιλ. ευρώ ΑΣΟΕΕ 4,2 εκατ. ευρώ 1,2 εκατ. ευρώ Ιόνιο Πανεπιστήμιο 3,9 εκατ. ευρώ 1,2 εκατ. ευρώ Πολυτεχνείο Κρήτης 3,3 εκατ. ευρώ 1 εκατ. ευρώ Πανεπιστήμιο Πειραιά 16 εκατ. ευρώ 5 εκατ. ευρώ Πανεπιστήμιο Αιγαίου 2,9 εκατ. ευρώ 900 χιλ. ευρώ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο 1,3 εκατ. ευρώ 200 χιλ. ευρώ Χαροκόπειο 463 χιλ. ευρώ 140 χιλ. ευρώ Πανεπιστήμιο Κρήτης 1,2 εκατ. ευρώ 366 χιλ. ευρώ Πανεπιστήμιο Πάτρας 5,4 εκατ. ευρώ 1,6 εκατ. ευρώ Διεθνές Πανεπιστήμιο 1, 6 εκατ. ευρώ 500 χιλ. ευρώ Πάντειο 16 εκατ. ευρώ 5 εκατ. ευρώ Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 6 εκατ. ευρώ 1,8 εκατ. ευρώ Συνολικά: Τα πανεπιστήμια, από τη μετατροπή των λογαριασμών τους στην Τράπεζα της Ελλάδος σε ομόλογα δημοσίου και το «κούρεμά» τους, έχασαν 87 εκατ. ευρώ. Επίσης, το Πανεπιστήμιο Αθήνας έχασε 13 εκατ. ευρώ, το Μετσόβιο Πολυτεχνείο 30 εκατ. ευρώ, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας 4,5 εκατ. ευρώ,

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΠΟΣΑ ΕΙΧΑΝ

ΜΕ ΠΟΣΑ ΕΜΕΙΝΑΝ

«Ιπποκράτειο» Θεσσαλονίκης

10 εκατ. ευρώ

1 εκατ. ευρώ

Ψυχιατρικό Θεσσαλονίκης

969 χιλ. ευρώ

212 χιλ. ευρώ

Περισσότερα από 1.700.000 ευρώ... έκαναν φτερά από τους λογαριασμούς που διατηρούν στην Τράπεζα της Ελλάδος τα νοσοκομεία Κοζάνης και Πτολεμαΐδας, Νοσοκομείο «Άγιοι Ανάργυροι»

1,8 εκατ. ευρώ

575 χιλ. ευρώ

Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ)

106 εκατ. ευρώ

32 εκατ. ευρώ

▲ ▲

και των Ελλήνων πολιτών είναι η απίστευτη μεταστροφή των επικεφαλής της προηγούμενης κυβέρνησης, αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού για το θέμα της αναδιάρθρωσης. Ενώ σύσσωμη η προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ χαρακτήριζε έως και «εχθρό της Ελλάδας» όποιον μιλούσε στις αρχές της κρίσης για το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης, έφτασαν στο σημείο να μιλούν για μοναδική ευκαιρία μετά την ανακοίνωση του «κουρέματος»! Χαρακτηριστικό είναι ένα δημοσίευμα υπό τον τίτλο « Έτσι απέτυχε το σχέδιο διάσωσης για την Ελλάδα», της εφημερίδας «Wall Street Journal», μέσα από το οποίο κάνει μια αναδρομή στο πώς ξεκίνησε η ελληνική κρίση μέχρι τις πρόσφατες εκλογές. Το δημοσίευμα αποκαλύπτει, μεταξύ άλλων, διαλόγους Ελλήνων αξιωματούχων με Ευρωπαίους, όπως του Γ. Παπανδρέου και της Μέρκελ, όπου η «σιδηρά κυρία» της Γερμανίας του είχε πει ότι «το πρόγραμμα διάσωσης θα πρέπει να είναι τόσο απεχθές, ώστε να μη θελήσει κανείς στο μέλλον να το ακολουθήσει». «Κι εγώ θα ήθελα να κόψω το χρέος μου στα δύο», λέει ο Έλληνας πρωθυπουργός ότι του είπε η Άνγκελα Μέρκελ σχετικά με το θέμα. Ωστόσο, ποιος δεν θυμάται τις δηλώσεις τόσο του Γ. Παπανδρέου όσο και του Γ. Παπακωνσταντίνου, που είχαν δαιμονοποιήσει την αναδιάρθρωση του χρέους εκείνη την περίοδο; Χαρακτηριστική είναι η συνέντευξη του πρώην πρωθυπουργού. Ήταν στις 15 Νοεμβρίου του 2010 στη γαλλική «Le Figarο», όταν ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωνε: «Το σενάριο αυτό αποκλείεται. Θα ήταν καταστροφικό για τους Έλληνες πολίτες, δεδομένης της θυσίας που

ΠΟΣΑ ΕΙΧΑΝ

Σεπτέμβριος 2012

crash 53

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:16 π.μ. Page 54

crash

ΕΡΕΥΝΑ-ΣΟΚ

▲ ▲

γίνεται για να διορθωθούν τα δημόσια οικονομικά της χώρας», ενώ προσέθετε ότι «θα ήταν επίσης καταστροφικό για την εμπιστοσύνη στην Ευρώπη και στο ευρώ». Λίγους μήνες μετά θα προσπαθούσε να πείσει τους Έλληνες πολίτες για τη μεγάλη ευκαιρία που είχε μπροστά της η χώρα με το «κούρεμα». Από την άλλη πλευρά, ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, είχε ευθυγραμμιστεί πλήρως με τη θέση των Γερμανών, οι οποίοι, όπως και οι Γάλλοι, δεν ήθελαν την αναδιάρθρωση, διότι οι τράπεζές τους ήταν εκτεθειμένες σε ελληνικά ομόλογα. Από το 2010, μάλιστα, χαρακτήριζε «εχθρό της Ελλάδας» όποιον μιλούσε για αναδιάρθρωση του χρέους. Το 2012, αφού χρέωσε την Ελλάδα με 120 δισ., ξαφνικά η αναδιάρθρωση ήταν η μόνη λύση. Την ίδια αρνητική στάση είχε και ο τότε επικεφαλής της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ. Αξίζει να σημειωθεί ότι απορριπτική στάση για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, εκτός από τον Τρισέ στην ΕΚΤ, τηρούσε και ο τότε αντιπρόεδρός της, Λουκάς Παπαδήμος, παρότι είναι αδύνατο να μη γνώριζε την εκτίμηση του ΔΝΤ ότι το πρόγραμμα «δεν βγαίνει» χωρίς «κούρεμα». Σε άρθρο (που οφείλει να θεωρείται εφάμιλλο του «Λεφτά υπάρχουν», «το χρέος θα πληρωθεί μέχρι το τελευταίο σεντ») με τίτλο «Οι παγίδες που κρύβει το μεγάλο “κούρεμα”» ο πρώην πρωθυπουργός στις 23-10-2011, όσο ακόμα ήταν απλώς έμμισθος σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου, στο «Βήμα της Κυριακής» και στους «Financial Times», διευκρίνιζε ότι «αυτή τη στιγμή η πιο αποτελεσματική και συνετή οδός είναι να εφαρμοστεί η συμφωνία των Ευρωπαίων ηγετών που επετεύχθη τον Ιούλιο και να ενισχυθεί κατάλληλα». Αναφερόμενος μάλιστα στην αναδιάρθρωση, έλεγε ότι «μια σημαντική μείωση της ονομαστικής αξίας του ελληνικού χρέους που κρατούν στα χέρια τους αυτά τα ιδρύματα θα πρέπει να αντισταθμιστεί σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική στήριξη της κυβέρνησης. Επίσης, οι απώλειες για τα ελληνικά νοικοκυριά και για όσους, εκτός των οικονομικών ιδρυμάτων, κατέχουν δημόσιο χρέος θα πλήξουν την οικονομική δραστηριότητα και τα φορολογικά έσοδα». Ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα αυτής της μεθόδευσης αφορά το γεγονός ότι, όπως αναφέρουν και οι αποκαλύψεις Ρουμελιώτη, ενώ όλοι γνώριζαν ότι η αναδιάρθρωση ήταν αναπόφευκτη, έδωσαν το χρόνο στους ξένους ιδιώτες να «ξεφορτωθούν» τα ομόλογα και υποχρέωσαν τις ελληνικές τράπεζες, και στη συνέχεια τα ασφαλιστικά ταμεία, να τα εξαγοράσουν. Αυτό όμως που σε κάθε περίπτωση αποτελεί μέγα σκάνδαλο είναι το γεγονός ότι, ενώ όλες οι ιδιωτικές τράπεζες ανα-κεφαλαιοποιήθηκαν, δεν συνέβη το αντίστοιχο και με τα ασφαλιστικά ταμεία, που εξαναγκάστηκαν παράνομα να εξαγοράσουν ομόλογα με την πλήρη συγκάλυψη Προβόπουλου. Δεν είναι όμως το μοναδικό σκοτεινό σημείο στο ρόλο του κεντρικού τραπεζίτη που προκαλεί εντυπώσεις…

Όταν η Β. Παπανδρέου «έδειχνε» τον Προβόπουλο για τα ομόλογα Στις αρχές του 2010 είχε προκαλέσει θόρυβο η κόντρα της πρώην επιτρόπου και επικεφαλής της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, Βάσως Παπανδρέου, με τον κ. Προβόπουλο, όταν η πρώτη ζητούσε με ερώτηση να πληροφορηθεί το σκεπτικό της Τράπεζας της Ελλάδος με αφορμή τη μετατροπή του Τ+3 σε Τ+10 για τα ελληνικά ομόλογα. Η Βάσω Παπανδρέου επικεντρώνει την ερώτησή της στο γεγονός ότι από τον Οκτώβριο του 2009 οι πωλητές ομολόγων (ξένες τράπεζες και διαχειριστές κεφαλαίων) μπορούσαν να πωλούν ομόλογα που δεν διαθέτουν (naked short selling - γυμνό σορτάρισμα ή ακάλυπτη ανοιχτή πώληση) και να έχουν στη διάθεσή τους 10 ημέρες ώσπου να τα βρουν και να τα παραδώσουν στον αγοραστή. Η απάντηση της ΤτΕ ήταν πως εκείνη την περίοδο αξιολόγησαν ότι η ενδεχόμενη αποχώρηση των ξένων μπορεί να είχε αρνητικές συνέπειες στη ρευστότητα της αγοράς ομολόγων. Έτσι, αποφάσισαν να μετατρέψουν σε προαιρετική την υποχρεωτική δημοπρασία για το δανεισμό τίτλων. Τα δημοσιεύματα της εποχής αναφέρουν ότι η κατάργηση της υποχρεωτικής αγοράς ομολόγων μέσω δημοπρασίας ισοδυναμούσε με την κατάργηση μιας βαλβίδας ασφαλείας που συνέβαλλε στον έλεγχο και στη σταθερότητα των τιμών. Εφόσον κάποιοι αγόραζαν, οι τιμές δεν κατέρρεαν. Κι

εδώ υπάρχει ένα κρίσιμο ερώτημα: Γιατί ο αγοραστής των ομολόγων δεχόταν την ανακύκλωση της εντολής αγοράς, αντί να υποχρεώσει τον πωλητή να τηρήσει άμεσα τη δέσμευσή του; Μια λογική εξήγηση είναι ότι η καθυστέρηση του διακανονισμού της συναλλαγής μπορεί να συμφέρει όχι μόνο τον πωλητή, αλλά και τον αγοραστή, αν αυτός έχει αγοράσει ασφάλιστρα κινδύνου, δηλαδή CDS, που μπορεί να του αποφέρουν δεκάδες ή εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην περίπτωση που αυξηθούν τα spreads. Κάτι που προφανώς συνέβη και στην περίπτωση των αγοραστών των CDS του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Η Τράπεζα της Ελλάδος επανέφερε στις 7 Απριλίου την υποχρεωτική δημοπρασία, που είχε καταργήσει το Φεβρουάριο του 2009. Ουσιαστικά επιχείρησε να υποχρεώσει τους «σορτάκηδες» να αποκτήσουν τους τίτλους που χρωστούσαν και να τους παραδώσουν στους αγοραστές, προκαλώντας έτσι μείωση των spreads. Όμως, η κίνηση αυτή είχε το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι ξένες τράπεζες αποφάσισαν να αποχωρήσουν από την Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ) και η εξαφάνιση της ρευστότητας πυροδότησε τα spreads. Ήταν ο απαραίτητος «καταλύτης» για την «απόβαση» του ΔΝΤ στην Αθήνα και τις δραματικές ανακοινώσεις του πρωθυπουργού από το Καστελόριζο, που τότε έμοιαζαν πλέον αναπόφευκτες. Ή μάλλον προδιαγεγραμμένες;

▲ ▲

54 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο Φίλιππος Σαχινίδης, ως αρμόδιος υπουργός το 2011, στην ουσία δεν απάντησε σε σχετική ερώτηση του Προκόπη Παυλόπουλου. Πριν από λίγες μέρες, όμως, ο νυν υπουργός Γιάννης Στουρνάρας επιβεβαίωσε στη Βουλή πως από τον Ιανουάριο του 2010 μέχρι και την εφαρμογή του PSI οι αλλοδαπές τράπεζες «ξεφορτώθηκαν» ομόλογα ύψους 120 δισ. ευρώ

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:16 π.μ. Page 55

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:16 π.μ. Page 56

crash

ΕΡΕΥΝΑ-ΣΟΚ

▲ ▲

Καταγγελίες για στημένο παιχνίδι Η βροχή των μηνύσεων από τα ασφαλιστικά ταμεία φέρνει στο φως τις καταγγελίες ότι τα διαθέσιμά τους που φυλάσσονταν στην ΤτΕ χρησιμοποιήθηκαν και για να διευκολυνθούν Έλληνες και ξένοι «επενδυτές» να απαλλαγούν από ελληνικά ομόλογα που κατείχαν. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι υπάρχει νομικό κενό, αφού επί της ουσίας εξαναγκάστηκαν να συμμετέχουν σε μια υποτιθέμενη εθελοντική διαδικασία για ιδιώτες και τα ΝΠΔΔ. Κομβικό σημείο είναι το φθινόπωρο του 2009, καθώς τότε ακολούθησε η χειρότερη λεηλασία της περιουσίας των ταμείων, με πρωταγωνιστές τους νέους διοικητές των ταμείων-οργανισμών και το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλο, που επί μήνες αναζητεί μια πειστική απάντηση στο ερώτημα «γιατί έπαιξε τα λεφτά των ταμείων σε ομόλογα χωρίς να ενημερώσει κανέναν». Να σημειωθεί ότι νέα διάσταση στο θέμα δίνει το αίτημα για κατεπείγουσα ποινική διερεύνηση της διαχείρισης των αποθεματικών του Εθνικού Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ), το οποίο κατέθεσαν στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών εφτά επιστημονικοί φορείς (ΤΕΕ, Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία, Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, Συμβολαιογραφικός Σύλλογος Εφετείων Αθηνών-Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου, Ομοσπονδία Δικαστικών Επιμελητών Ελλάδος). Στην αναφορά τονίζεται πως υπάρχει άμεσος κίνδυνος να μην μπορεί το ταμείο να καταβάλει συντάξεις και παροχές, καθώς τα αποθεματικά του, ύψους 6 δισ. ευρώ, επενδύθηκαν ανεξέλεγκτα από τη διοίκηση της Τράπεζας σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Ενώ η Ττ Ε είχε σταματήσει από το Μάιο του 2011 να επενδύει τα χρήματα του Κοινού Κεφαλαίου σε ομόλογα, ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια κ.λπ. συνέχισαν τις υποχρεωτικές καταθέσεις των διαθεσίμων τους, με αποτέλεσμα να υποστούν τις απώλειες του «κουρέματος» που ακολούθησε. Στην ουσία όσοι κατέθεσαν λεφτά φορτώθηκαν μέρος των ζημιών των άλλων. Οι συνολικές ζημιές των ταμείων και των ΝΠΔΔ που υποχρεωτικά καταθέτουν τα διαθέσιμά τους στο Κοινό Κεφάλαιο της ΤτΕ υπολογίζονται σε 15 δισ. ευρώ σε σύνολο περιουσίας 23,7 δισ. ευρώ. Οι ζημιές αυτές προκύπτουν από το χαρτοφυλάκιο ομολόγων ύψους 18,7 δισ. ευρώ, αν ληφθεί υπόψη το «κούρεμα» κατά 53,5% και το γεγονός ότι η αξία των νέων ομολόγων με τα οποία αντικαταστάθηκαν τα παλαιά διαμορφώνεται περίπου στο 20% της ονομαστικής τιμής τους.

Έχασαν 3,7 δισ. σε ένα χρόνο! Τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν χάσει τον τελευταίο χρόνο τουλάχιστον 3,7 δισ. ευρώ από τοποθετήσεις σε ομόλογα και άλλα κρατικά χρεόγραφα, όπως προέκυψε μετά από ερωτήσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με τις απαντήσεις του πρώην υπουργού Εργασίας Γ. Κουτρουμάνη, τα ταμεία έχουν σοβαρότατες απώλειες, καθώς οι 56 crash Σεπτέμβριος 2012

Επάνω: Στις 15 Νοεμβρίου του 2010 στη γαλλική «Le Figarο» ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωνε: «Το σενάριο της αναδιάρθρωσης θα ήταν καταστροφικό για τους Έλληνες πολίτες, δεδομένης της θυσίας που γίνεται για να διορθωθούν τα δημόσια οικονομικά της χώρας». Κάτω: Ο Λουκάς Παπαδήμος ήταν εκείνος που ως διοικητής της ΤτΕ προχωρούσε σε αγορές ομολόγων του ελληνικού δημοσίου με το πρόσχημα ότι αποτελούσαν εγγύηση για τη διασφάλιση της δημόσιας περιουσίας. Γνώριζε ωστόσο τον έντονο κίνδυνο μερικής χρεοκοπίας ή «κουρέματος»... τρέχουσες τιμές των ομολόγων υστερούν έναντι της ονομαστικής τους αξίας. Πρόκειται για ένα μείζον πολιτικό και κοινωνικό ζήτημα. Είναι αδιανόητο και ποινικά ελέγξιμο η ΤτΕ να επενδύει αυθαίρετα σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, τη στιγμή που γνώριζε τον έντονο κίνδυνο μερικής χρεοκοπίας ή «κουρέματος». Το άνευ ιστορικού προηγουμένου σκάνδαλο καλύφθηκε ευθέως και από την προηγούμενη κυβέρνηση, καθώς ο Λ. Παπαδήμος, ως διοικητής της ΤτΕ, εγκαινίασε τέτοιες αγορές ομολόγων ελληνικού δημοσίου. Παπαδήμος, Γκαργκάνας και τώρα ο Προβόπουλος, παρά το γεγονός ότι έβλεπαν πού πήγαινε η κατάσταση, εντούτοις βολεύονταν χωρίς να αντιμετωπίζουν καμία αντίδραση. Εντυπωσιακή είναι και η στάση της Δικαιοσύνης, παρόλο που το Ταμείο Νομικών (ως ΕΤΑΑ)

πλέον αποτελεί βασικό θύμα των επιλογών της ΤτΕ. Ακόμη δεν είναι γνωστό σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι έρευνες, ποιοι έχουν κληθεί σε απολογία, ποιες ενδεχόμενες ευθύνες αποδίδονται στο διοικητή της ΤτΕ και ποια είναι η θέση των εισαγγελικών αρχών για τις διοικήσεις των οργανισμών. Σε σχέση με τα «δομημένα ομόλογα», που η συνολική τους αξία δεν υπερέβαινε τα 500 εκατ. ευρώ, ορίστηκαν δύο ειδικοί εφέτες ανακριτές, ενώ στην προκειμένη περίπτωση αγνοείται το όνομα του τακτικού ανακριτή. Και να σκεφτεί κανείς ότι μεταξύ αυτών που έχουν προσφύγει είναι ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, ο Φαρμακευτικός Σύλλογος, το ΕΤΑΤ των τραπεζοϋπαλλήλων, το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ των δημοσιογράφων, το ΕΤΕΑΜ του ΙΚΑ και ο ΕΟΔΕΑΠ, το επικουρικό δηλαδή των δημοσιογράφων.

048_057_OMOLOGA 15/09/2012 3:16 π.μ. Page 57

058_063_simitis sel 15/09/2012 3:30 π.μ. Page 58

crash

Ο ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΙΚ ΠΑΡΑΣΚΗΝ Ο

Η ΠΑΡΕΑ ΤΗΣ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ ρίχνει... δίχτυα για την επόμενη μέρα

58 crash Σεπτέμβριος 2012

058_063_simitis sel 15/09/2012 3:30 π.μ. Page 59

Άννα Διαμαντοπούλου, Γιάννης Στουρνάρας και Μιχάλης Χριστοφοράκος αποτέλεσαν αντικείμενο... συζήτησης για την «τρόικα της Φρανκφούρτης»

Η

ων Κώστα Σημίτη, αφού ως πρωθυπουργός κατάφερε να επιβάλει το σύστημά του σε όλα τα επίπεδα. Και η πρώτη μεγάλη επιτυχία του συστήματος πιστώθηκε το 2002, όταν μαζί με τον Λουκά Παπαδήμο σήκωναν –πρώτοι– τα χαρτονομίσματα του ευρώ! Η πρώτη μεγάλη νίκη. Τότε, πολλά γράφτηκαν και πολλά ειπώθηκαν, ωστόσο τις «φήμες» εκείνων των ημερών τις επιβεβαίωσαν οι ίδιοι οι πολιτικοί μας δέκα χρόνια μετά. Πιο συγκεκριμένα, οι Κώστας και Σπύρος Σημίτης και ο Λουκάς Παπαδήμος προσπαθούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να αναπτύξουν μια συγκεκριμένη… διαδικασία: Να φέρουν την Ελλάδα στο άρμα της Γερμα-

Εντείνονται οι πληροφορίες που αναφέρουν ότι ο Κώστας Σημίτης, ο Σπύρος Σημίτης και ο Λουκάς Παπαδήμος σχεδιάζουν με τη βοήθεια του γερμανικού κατεστημένου να επανέλθουν σε θέσεις εξουσίας

νίας. Ήθελαν με αυτό το σχέδιο η χώρα μας να επωφεληθεί μακροπρόθεσμα οικονομικά και πολιτικά. Ορισμένοι βεβαίως τόνιζαν τότε πως υπήρξε –παράλληλα με την ενοποίηση της Ευρώπης– σχέδιο ώστε η Ελλάδα να χάσει τα πάντα. Αυτό το σχέδιο περιλάμβανε την πολιτική ενοποίηση του ευρωπαϊκού χώρου υπό γερμανική διοίκηση, τον οικονομικό στραγγαλισμό και εξανδραποδισμό των αδύναμων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, την απογύμνωση των ανίσχυρων χωρών από τους εθνικούς πόρους και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές τους και τελικά τη γεωγραφική διεύρυνση της Γερμανίας. Είπατε… τίποτα; Ξεχνάει κανείς με πόση ευκολία μας έδωσαν το «πράσινο φως» για να σηκώσουμε πρώτοι τα χαρτονομίσματα του ευρώ; Τόνους από μελάνι έχουν χυθεί για εκείνη την εποχή, ότι δηλαδή δεν είμαστε έτοιμοι για να γίνουμε Ευρωπαίοι. Η συνέχεια είναι γνωστή σε όλους! Η Γερμανία «κατέβηκε» στο Νότο και στην Ελλάδα κατάφερε με… συνοπτικές διαδικασίες να αποκτήσει καταρχήν τους ελληνικούς παραγωγικούς τομείς! Ποιος λησμονεί άλλωστε τι συνέβη με το σπουδαίο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», ποιος λησμονεί την εξαγορά του ΟΤΕ από την DeutscheTelekom, και μάλιστα με τιμές… εξευτελιστικές κ.ο.κ. Ποιος επίσης δεν μπορεί να μη θυμάται τι έγινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, με την υπόθεση και της Siemens από τις καταθέσεις των «εμπλεκομένων» στη γερμανική Δικαιοσύνη!

Η αρχή… Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Σύμφωνα με όσα γράφτηκαν στον Τύπο και ποτέ δεν… διαψεύστηκαν, η παρέα της

▲ ▲

… επεισοδιακή τοποθέτηση του Γιάννη Στουρνάρα στο υπουργείο Οικονομικών έφερε εκ νέου στο προσκήνιο τον «εξαφανισμένο» Κώστα Σημίτη. Και οι «ψαγμένοι» είπαν από την πρώτη στιγμή πως ο Αντώνης Σαμαράς τοποθέτησε στην κυβέρνηση έναν εκπρόσωπο του εκσυγχρονισμού, ώστε να ετοιμάσει το δρόμο για το «δάσκαλό» του και τα όποια σχέδια έχει. Το ερώτημα βέβαια είναι εάν θα επιστρέψει ο Κώστας Σημίτης στην «ενεργό» δράση, καθώς το όνομά του αρχίζει να παίζει όλο και πιο δυνατά στην πολιτική σκακιέρα. Όχι στο ΠΑΣΟΚ! Άλλωστε, κατά τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης ποτέ δεν ήταν ΠΑΣΟΚ! Ωστόσο, η παρουσία του στην εκδήλωση του Κινήματος στις 3 Σεπτεμβρίου και τα σενάρια για το «ενδιαφέρον» που δείχνει στην ίδρυση νέου πολιτικού φορέα με ανθρώπους που προέρχονται από το «σύστημά» του φέρνουν στο προσκήνιο την παρέα της… Φρανκφούρτης, που δείχνει να συνωμοτεί εκ νέου! Κώστας Σημίτης, Σπύρος Σημίτης (αδερφός του πρώην πρωθυπουργού) και Λουκάς Παπαδήμος είναι σε ανοιχτή επικοινωνία, μιλούν με «σοφούς», εντός και εκτός Ελλάδας, και ετοιμάζονται να φέρουν στη χώρα μας τα ήθη και τα έθιμα με το… γερμανικό χρώμα, που κατέκτησε την ελληνική επικράτεια πριν ξεσπάσει η περιβόητη κρίση στη χώρα μας… Φιλοδοξούν να φέρουν το βαθύ… γερμανικό κράτος στην Ελλάδα, χρησιμοποιώντας τακτικές του παρελθόντος που σημείωσαν επιτυχία. Άλλωστε, ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει… Για τους νεότερους, η παρέα της Φρανκφούρτης πρωταγωνίστησε ιδιαίτερα επί κυβερνήσε-

του Σπύρου Νάννου

Σεπτέμβριος 2012

crash 59

058_063_simitis sel 15/09/2012 3:30 π.μ. Page 60

crash

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

▲ ▲

Φρανκφούρτης «εκφράστηκε» το 1985, όταν ξεκίνησε δειλά δειλά να εισέρχεται στην πολιτική και οικονομική ζωή του τόπου η λογική της εφαρμογής αυστηρής και σκληρής δημοσιονομικής πολιτικής. Όλοι άλλωστε θυμούνται πως ο Κώστας Σημίτης υπήρξε εκείνη την περίοδο ο εμπνευστής, ως υπουργός Οικονομίας, του τριετούς προγράμματος σταθεροποίησης, το οποίο προέβλεπε την υποτίμηση της δραχμής και το πάγωμα των μισθών, αλλά και κάτι ακόμη: Η εφαρμογή του προγράμματος δεσμευόταν από ευρωπαϊκό δάνειο ύψους 2 δισ. ECU, το οποίο όριζε ουσιαστικά την Κομισιόν ως τοποτηρητή της ελληνικής οικονομίας. Οι τοποτηρητές δεν ήρθαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα την εποχή της Τρόικας, αλλά την περίοδο 1990-1993, ελέω Στέφανου Μάνου, Μιράντας Ξαφά και Γιώργου Αλογοσκούφη. Η λογική του φιλοευρωπαϊκού club του «κύκλου της Φρανκφούρτης» εκφράστηκε τη συγκεκριμένη περίοδο, όταν πρωθυπουργός ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Τότε ο Λουκάς Παπαδήμος ήταν σύμβουλος του τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και είχε συμμετάσχει με τον τότε υπουργό Οικονομίας, Στέφανο Μάνο, σε συζητήσεις αναφορικά με τα δημοσιονομικά μέτρα, τα οποία μεταξύ άλλων προέβλεπαν και την υποτίμηση της δραχμής. Μερικά χρόνια αργότερα ο «κύκλος της Φρανκφούρτης» κατάφερε και είχε ένα δικό του άνθρωπο στη θέση του πρωθυπουργού της χώρας. Ο Κώστας Σημίτης εξελέγη πρωθυπουργός, καθορίζοντας τις τύχες της χώρας. Έθεσε ως στόχο την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ, τον πέτυχε με ανορθόδοξους τρόπους και, με τον Λουκά Παπαδήμο, ο οποίος ανέλαβε στη συνέχεια αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πανηγύριζαν μπροστά σε κάμερες και φωτογραφικές μηχανές την είσοδο της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ. Το σχέδιο είχε υλοποιηθεί…

Ο... ξεχωριστός Σπύρος Σημίτης Όλες οι… παρέες έχουν φυσικά τον «εγκέφαλο», τον… αρχηγό που κινεί τα νήματα. Και στην περίπτωση της παρέας της Φρανκφούρτης ο αδερφός του Κώστα Σημίτη, Σπύρος, έχει αυτόν το ρόλο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως θεωρείται ακόμα και σήμερα –έστω και εάν έχει χαθεί τα τελευταία χρόνια– ως ο άνθρωπος του στενού πυρήνα του «γερμανικού βαθέος κράτους». Ο ίδιος μάλιστα όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ότι χρεώνουν στο πρόσωπό του την ευμενή στάση της Γερμανίας απέναντι στις ελληνικές θέσεις, είπε το εξής: «Ε, ναι. Το ξέρω. Μέχρις ενός σημείου μπορεί και να είναι αλήθεια». Ειδικότερα, ο Σπύρος Σημίτης σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Φίλιπς στην πόλη Μάρμπουργκ της Γερμανίας και δίδαξε ως καθηγητής Εργατικό και Αστικό Δίκαιο αλλά και Πληροφορική στα πανεπιστήμια ΓιούστουςΛίμπιγκ στην πόλη Γκίσεν και Γιόχαν Βόλφγ60 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έδωσε το παρόν στην «γιορτή» Βενιζέλου για τα 38 χρόνια του ΠΑΣΟΚ, στις 3 του παρόντος Σεπτέμβρη. Το έκανε για... ξεκάρφωμα εκτίμησαν πολλοί

κανγκ Γκέτε στη Φρανκφούρτη της Γερμανίας. Είναι τακτικός καθηγητής της Νομικής σχολής της Φρανκφούρτης, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών για τα Προσωπικά Δεδομένα και πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που εκπόνησε τη Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην οποία βασίστηκε το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος της Γερμανικής Eπιτροπής Bιοηθικής (2001-2005) και ο πρώτος πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (1975-1991) στη Γερμανία. Έχει εκλεγεί αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του τμήματος Νομικής της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών και του τμήματος Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Ο Σπύρος Σημίτης, άλλωστε, θεωρείται «ο πατέρας της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την “προστασία” των προσωπικών δεδομένων» με

μεγάλη επιρροή στις ΗΠΑ και κεντρικό ρόλο στην εισαγωγή της Νομικής Σχολής του Μπέρκλεϊ στο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο. Για πολλούς, αυτό, δεν λέει και πολλά, όμως το όνομά του συνδέθηκε –όπως έγραψε ο γερμανικός Τύπος– με τις κινήσεις που έκανε στα άδυτα της περιβόητης Στάζι, φέρνοντας στο προσκήνιο τις μεθόδους... σατανικής παρακολούθησης εκατομμυρίων πολιτών στην πάλαι ποτέ διχασμένη Γερμανία. Έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα και έχει διατελέσει αρμόδιος επίτροπος για την προστασία από την πληροφορική του ομόσπονδου κρατιδίου της Έσης στη Γερμανία. Μάλιστα, τα προηγούμενα χρόνια με την εμπειρία του αυτή μίλησε σε ημερίδα που οργάνωσε στην Αθήνα το γερμανικό Ινστιτούτο Γκέτε με θέμα «Ο κόσμος της πληροφορικής και η προστασία της εννόμου τάξεως». Στο μεταξύ, το μυαλό όλων πηγαίνει αυτόματα και στη Siemens, αν δηλαδή ο Σπύρος Σημίτης

058_063_simitis sel 15/09/2012 3:30 π.μ. Page 61

Όλες οι... παρέες έχουν φυσικά τον «εγκέφαλο», τον… αρχηγό που κινεί τα νήματα. Και στην περίπτωση της παρέας της Φρανκφούρτης ο αδερφός του Κώστα Σημίτη, Σπύρος, έχει αυτόν το ρόλο. Δεν είναι τυχαίο πως κάθε φορά έρχεται στην Ελλάδα ινκόγκνιτο δίνοντας «κλειστές» διαλέξεις μακριά από τα ΜΜΕ

Η επιστροφή και η συνταγή Σημίτη Η επιστροφή της παρέας της Φρανκφούρτης ουσιαστικά έγινε το 2009, όταν το ΠΑΣΟΚ ήρθε εκ νέου στην εξουσία. Ο Γιώργος Παπανδρέου θυμίζουμε πως ήθελε διακαώς τον Λουκά Παπαδήμο στη θέση του υπουργού Οικονομικών, ακόμα και για τη θέση του αντιπροέδρου στην κυβέρνηση. Εκείνος, ωστόσο, δεν δέχτηκε την πρότασή του, τουλάχιστον στην αρχή, γιατί στη συνέχεια, ως σύμβουλός του, ταξίδευαν μαζί στις Βρυξέλλες για τις Συνόδους Κορυφής. Και τότε άρχισε από το δημοσιογραφικό κό-

σμο, ξαφνικά, να ακούγεται εκ νέου ο Κώστας Σημίτης. Δύο άρθρα του για την κρίση άρχισαν να φέρνουν στο προσκήνιο την παρέα της Φρανκφούρτης, καθώς όλοι μιλούσαν για κυβέρνηση συνεργασίας με τον Λουκά Παπαδήμο πρωθυπουργό! Ποιον; Εκείνον που στάθηκε δίπλα στον τότε πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ, όταν εκείνος ζητούσε από τη χώρα μας να λάβει σκληρά και θαρραλέα μέτρα! Εκείνον που σήμερα ορισμένοι φιλοδοξούν να τον επαναφέρουν στο προσκήνιο, ως επικεφαλής ενός κόμματος με τα χαρακτηριστικά της Φρανκφούρτης! Και όλα αυτά τα συνδέουν με τον Κώστα Σημίτη. Πως εκείνος κρύβεται πίσω από όλα, πως εκείνος μεθοδεύει επιδεκτικά το έργο του, αυτό που ονειρεύεται. Ρωτούν να μάθουν με ποιους μιλάει, τι κάνει στη προσωπική του ζωή, ποιους συναντάει, ποιοι συμμετέχουν στο νέο του… εγχείρημα. Καταρχήν, ο πρώην πρωθυπουργός συνηθίζει πλέον να δίνει άρθρα σε κορυφαίες εφημερίδες της Ευρώπης, ωστόσο τώρα νιώθει… μόνος, αφού τον εγκατέλειψε για την κυβέρνηση ο Γιάννης Σουρνάρας, με τον οποίο συνυπέγραφαν τα περισσότερα. Με τον υπουργό Οικονομικών ωστόσο σχεδόν μιλάει όποτε αυτό χρειαστεί απαραίτητο, αφού ο Γιάννης Στουρνάρας θεωρεί… πρότυπο τον Κώστα Σημίτη, με ό,τι αυτό σημαίνει… Ο πρώην πρωθυπουργός δεν είναι και ιδιαίτερα ανοιχτός χαρακτήρας. Οι παρέες του, συγκριμένες και… ελάχιστες. Μιλάει με τον Τάσο Γιαννίτση, τη Θάλεια Δραγώνα και το σύζυγό της, καθηγητή Κώστα Μουζέλη, τον επίσης καθηγητή Κώστα Τσουκαλά αλλά και και τη Φωτεινή Τσαλίκογλου. Βεβαίως, στο στενό του κύκλο παραμένει πάντα ο αδερφός του Σπύρος, όταν βέβαια συναντιούνται στην Ελλάδα ή τη Γερμανία. Με ποιους άλλους συνομιλεί τακτικά; Έχουμε και λέμε: Βασίλης Ράπανος, Απόστολος Ταμβακάκης και Θεόδωρος Πανταλάκης. Κοινό χαρακτηριστικό όλων; Είναι τεχνοκράτες. Μάλιστα, όλοι τους θα αποτελούσαν την ομάδα των σοφών επί πρωθυπουργίας Παπανδρέου! Όλοι όμως αρνήθηκαν… Οι γνωριμίες του, πάντως, «εξαπλώνονται» και στο εξωτερικό. Άλλωστε, η συμμετοχή του στην Επιτροπή Σπινέλι δεν μπορεί να είναι τυχαία, αφού γνωρίζει πολύ καλά και ανά τακτά χρονικά διαστήματα μιλάει με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ! Να σημειωθεί πως η Επιτροπή Σπινέλι θεωρείται μια «κυκλωτική» κίνηση, γύρω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη σφραγίδα σημαντικών πολιτικών προσωπικοτήτων, πρώην πρωθυπουργών και αρχηγών κομμάτων, με στόχο τη «διάχυση» και υιοθέτηση ιδεών για μια «άλλη, ισχυρή και κοινωνικά δίκαιη Ευρώπη». Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι που ταράσσουν την αδράνεια σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο; Είναι κατά κανόνα σοσιαλδημοκράτες-σοσιαλιστές, αλλά και φιλελεύθεροι, Πράσινοι, κεντροαριστεροί, που αγωνιούν για τις εξελίξεις. Πολιτι-

▲ ▲

είχε σχέση με την εταιρεία. Αυτή η σχέση, όμως, δεν μπορεί να «επιβεβαιωθεί» επισήμως, παρά το γεγονός πως το όνομά του φιγουράρισε στις καταθέσεις του Μιχάλη Χριστοφοράκου στη γερμανική Δικαιοσύνη. Επίσης, ο σημερινός πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Πάνος Καμμένος, όταν ήταν βουλευτής της Ν.Δ. και στο δικό του πόρισμα για τη γερμανική εταιρεία στην αντίστοιχη Εξεταστική στη Βουλή, είχε αναφέρει πως ο Σπύρος Σημίτης φαίνεται πως ετοίμασε τη συνάντηση του Κώστα Σημίτη με τον πρώην ισχυρό άντρα της Siemens στο Κορακοχώρι Ηλείας το 2003, για την υπογραφή των συμβάσεων με την εταιρεία. Τότε, σύμφωνα πάντα με το πόρισμα του Πάνου Καμμένου, συζήτησαν και για το Ίδρυμα «Ρόζεμπεργκ», στο οποίο είχε ενεργό ρόλο, σύμφωνα με τις καταθέσεις στη γερμανική Δικαιοσύνη, από τα χρήματα της Siemens! Όμως, αν και κλειστός χαρακτήρας, ο Σπύρος Σημίτης, έχει πολλές γνωριμίες.

Στην Ελλάδα, άλλωστε, είναι φίλος με τον Ευάγγελο Βενιζέλο αλλά και τον Γιώργο Παπανδρέου. Αναφορικά με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, ο Σπύρος Σημίτης, την εποχή που ανέλαβε υπουργός Οικονομικών, σύμφωνα με όσα διέρρεαν από την Ιπποκράτους, τον πλησίασε. Και του είπε πως γνωρίζει ένα Γερμανό καθηγητή Οικονομίας, που μπορούσε να τον βοηθήσει στο έργο του. Μάλιστα, για να τον... δελεάσει, του επισήμανε πως ο συγκεκριμένος καθηγητής θεωρείται από τα πρώτα ονόματα και πως επηρεάζει με την οικονομική του σκέψη την Άνγκελα Μέρκελ. Του είχε διαμηνύσει δε πως ήταν «κολλητός» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Η συνεργασία, ωστόσο, δεν υλοποιήθηκε… Για τον Γιώργο Παπανδρέου, ο Σπύρος Σημίτης, σύμφωνα με δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου, ήταν εκείνος που τον κάλεσε στο τηλέφωνο στις αρχές του 2012, όταν έκανε μια μίνι περιοδεία στην Ευρώπη. Ο πρώην πρωθυπουργός, ευρισκόμενος στο Λονδίνο, μίλησε μαζί του, έχοντας δίπλα του την Άντα Παπανδρέου και συμφώνησαν να τα πουν, καθώς, όπως του είπε: «Ο αδερφός μου έχει απορίες και πρέπει να συζητήσετε!». Έτσι κι έγινε! Ο Γιώργος Παπανδρέου πήγε στο σπίτι του Σπύρου Σημίτη στη Γερμανία, όπου συζήτησε για αρκετή ώρα με τον αδερφό του και πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη. Η συζήτηση περιστράφηκε στα του ΠΑΣΟΚ, της κυβέρνησης, των μνημονίων κ.ο.κ. Να σημειωθεί εξάλλου πως ο Σπύρος Σημίτης, ο οποίος έρχεται κάθε φορά ινκόγκνιτο στη χώρα μας, δίνει διαλέξεις –χωρίς δημοσιότητα–, ενώ οι συνεντεύξεις του είναι σπάνιες. Ωστόσο, την 5η Δεκεμβρίου 1999, σε μεγάλη του συνέντευξη στην «Καθημερινή», επιβεβαίωσε την... παρέα της Φρανκφούρτης, όταν είπε μεταξύ άλλων τα εξής: «Στην Ευρώπη, επιτέλους, θα πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε: μια ήπειρο κλειστή σαν φρούριο ή μια πολιτική κοινότητα με κοινά και ανοιχτά σύνορα;»... Ερωτηθείς μάλιστα για τον αδερφό του; «Ζήσαμε τη βαθμιαία αλλαγή της νοοτροπίας στη συμπεριφορά των Γερμανών και των Γάλλων και βιώσαμε τη βαθμιαία ενοποίηση της Ευρώπης. Θα έλεγα ότι τότε κατάλαβα ότι εκείνο που προέχει είναι να ξεπεράσουμε εντελώς όλους τους εθνικισμούς και να περάσουμε σε ένα άλλο νέο στάδιο, όπου στο κέντρο της προσοχής μας να βρίσκεται ο Ευρωπαίος πολίτης».

Σεπτέμβριος 2012

crash 61

058_063_simitis sel 15/09/2012 3:30 π.μ. Page 62

▲ ▲

κοί που έχουν αφήσει τη «σφραγίδα» τους στις χώρες τους και έχουν συμβάλει για την ενωμένη Ευρώπη θέλουν να βάλουν την υπογραφή τους προτείνοντας το δικό τους «μανιφέστο»: Ζητoύν γοργά βήματα για μια Ευρώπη που θα σταθεί στα πόδια της και δεν θα επικαλείται «έλλειμμα ηγεσίας». Εξάλλου, ο πρώην πρωθυπουργός διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με τον Ρομάνο Πρόντι, με τον ιστορικό ηγέτη των Πράσινων της Γερμανίας και πρώην υπουργό Εξωτερικών Φίσερ, με τους Βέλγους Ντεάν και Φερχόφστατ, με τον οικονομολόγο Χόλαντ κ.ά. Λεπτομέρεια σημαντική: Ο Κώστας Σημίτης τα πηγαίνει αρκετά καλά με τους γαλαζοαίματους! Και αυτό γιατί νονός του είναι ο μικρότερος γιος του βασιλιά Γεωργίου του Α΄, πρίγκιπας Χριστόφορος (πατέρας, για την ιστορία, του πρίγκιπα Μιχαήλ, που έγινε διάσημος διεθνώς ως συγγραφέας με το όνομα Μισέλ ντε Γκρες), ο οποίος βάφτισε το μικρό Κωνσταντίνο τέσσερα χρόνια πριν ο ίδιος πεθάνει από πνευμονία. Ο κύκλος των γνωριμιών και των επαφών του Κώστα Σημίτη εξαπλώνεται και στις ΗΠΑ, με διάσημους καθηγητές, οι οποίοι τον… ενοχλούν ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ζητώντας την άποψή του για την κρίση στην Ελλάδα. Άλλωστε, ο πρώην πρωθυπουργός έχει ιδιαίτερες σχέσεις και με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αφού κανείς δεν λησμονεί το «ευχαριστώ την Αμερική» για τη μεσολάβησή της τις πρώτες μέρες του στην πρωθυπουργία το 1996.

Το σχέδιο… Εν κατακλείδι, ο Κώστας Σημίτης θέλει να «παίξει» πλέον σημαντικό ρόλο στη μετεξέλιξη της Ελλάδας, σε μια ιδιαίτερα εύθραυστη περίοδο. Τα σενάρια των προηγούμενων μηνών πε62 crash Σεπτέμβριος 2012

Για τον Κώστα Σημίτη ο Ανδρέας Λοβέρδος παραμένει «εναλλακτική λύση» στην Ελλάδα. Άλλωστε, μην ξεχνάτε ότι ο πρώην υπουργός ετοιμάζει κόμμα με αναφορά στην ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά ρί… κόμματος υπό την προεδρία του Λουκά Παπαδήμου δεν ήταν τυχαία, αφού κάποιοι επιζητούν την εμμέσως πλην σαφώς επιστροφή του στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο πρώην πρωθυπουργός το ξέρει, άλλωστε μιλάει με πολύ κόσμο και δείχνει να ετοιμάζεται, σιωπηλά και αθόρυβα, στο νέο του στόχο. Στο νέο στόχο της παρέας της Φρανκφούρτης. Το μοναδικό… εμπόδιο –προς το παρόν– είναι ο πολιτικός φορέας που λέγεται ότι κυοφορείται από στελέχη που ανήκουν στο εκσυγχρονιστικό μπλοκ. Ο ίδιος, ωστόσο, με την παρουσία του στα γενέθλια του ΠΑΣΟΚ έδειξε πως δεν υποστηρίζει τη συγκεκριμένη κίνηση, αν και σαφώς θα μπο-

ρούσε να ήταν το καλύτερο… άλλοθι! Ο Λουκάς Παπαδήμος πηγαίνει στους Αγίους Θεοδώρους αλλά και στο Κορακοχώρι Ηλείας, ο Σπύρος Σημίτης έρχεται συχνά πλέον στην Ελλάδα. Και οι προετοιμασίες είναι πυρετώδεις. Ο πρώην πρωθυπουργός, άλλωστε, διατηρεί φιλικούς διαύλους με την Άννα Διαμαντοπούλου. Η μη εκλογή της στις τελευταίες εκλογές την έκανε να στραφεί στον Κώστα Σημίτη. Η απόφασή της μάλιστα να δίνει διαλέξεις στην Ευρώπη αλλά και τα... μαθήματά της στο Χάρβαρντ, σε λίγο καιρό, μόνο τυχαία δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Ο πρώην πρωθυπουργός, άλλωστε, όταν ρωτήθηκε σχετικά, έδωσε στην πρώην υπουργό το «πράσινο φως» να φέρει στην Ελλάδα το think tank «Notre Europe» του Ζακ Ντελόρ. Το συγκεκριμένο think tank έχει πολλές ομοιότητες με την Επιτροπή Σπινέλι, αφού τα μέλη είναι σχεδόν τα ίδια! Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, πως το σύστημα που «τονώνει» την παρέα της Φρανκφούρτης είχε στο παρελθόν… παρυφές, με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Τσάτσο, ο οποίος, ως γνωστόν, ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με το γερμανικό παράγοντα συνταγματολόγων. Και η ερώτηση είναι η εξής: Ποιοι ήταν οι μαθητές του; Απάντηση: Ευάγγελος Βενιζέλος και Ανδρέας Λοβέρδος. Ο πρώτος είναι πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, τελικά, και ο δεύτερος ετοιμάζεται για νέο κόμμα με αναφορά στην ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά. Στην ουσία, δηλαδή, υπάρχουν πολλαπλές επιλογές, με ό,τι σημαίνει αυτό… Το νέο σχέδιο είναι πιο οργανωμένο από ποτέ. Το θέμα είναι εάν η Ελλάδα γυρίσει στη δραχμή. Εκτός εάν αυτός είναι ο απώτερος στόχος τους, όπως φάνηκε περίτρανα τα τελευταία 30 χρόνια.

058_063_simitis sel 15/09/2012 3:30 π.μ. Page 63

064_069_TATOULIS TELIKO 15/09/2012 3:34 π.μ. Page 64

CRASH ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Α

γωνιστής, μαχητής, πεισματάρης. Έτσι τον χαρακτηρίζουν όσοι τον έχουν γνωρίσει και έχουν συνεργαστεί μαζί του. Ο Πέτρος Τατούλης είναι άνθρωπος που δεν φοβάται να συγκρουστεί με πρόσωπα και καταστάσεις, που συνθέτουν το εκάστοτε «κατεστημένο» της χώρας, συγκεντρώνοντας μάλιστα –ουκ ολίγες φορές– τα πυρά φίλων και εχθρών, μέσα και έξω από τον πολιτικό του χώρο. Οι σκληρές δηλώσεις του όταν ήταν υφυπουργός Πολιτισμού για σπατάλες και άλλες λανθασμένες πολιτικές που ακολουθούσε η ηγεσία του υπουργείου και η δημόσια αντιπαράθεσή του με στελέχη του κόμματος, του προσέδωσαν γρήγορα το χαρακτηρισμό του «γαλάζιου αντάρτη», που λίγο αργότερα θα έχανε και τον υπουργικό θώκο. Δεν πτοήθηκε όμως. Ούτε όταν αργότερα, το 2008, εξαιτίας της δριμείας κριτικής στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, διεγράφη από την Κοινοβουλευτική Ομάδα και το κόμμα της Ν.Δ., βγαίνοντας ουσιαστικά πρόωρα εκτός κεντρικής πολιτικής σκηνής. «Δεν έφυγα ποτέ από την κεντρική πολιτική σκηνή», θα υποστηρίξει ο ίδιος, «η μεταρρύθμιση του “Καλλικράτη” που πίστεψα και στήριξα αποτελεί έναν στρατηγικό σχεδιασμό διακυβέρνησης του τόπου, που μπορεί να αναπτυχθεί ως μοντέλο διοίκησης για όλη τη χώρα». Και δεν έχει άδικο, σκέφτομαι εγώ, αν κι εφόσον βέβαια εφαρμοστεί κάποτε ολοκληρωτικά η αποκέντρωση εξουσιών και αρμοδιοτήτων στις περιφέρειες, όπως προβλέπει ο «Καλλικράτης»… Υπό αυτή την έννοια, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου και ο κάθε περιφερειάρχης είναι ένας «μικρός πρωθυπουργός». Ο Πέτρος Τατούλης δεν είναι ο πιο εύκολος άνθρωπος να συναντήσεις… Το αντίθετο. Απανωτές συσκέψεις, συμβούλια, συναντήσεις με φορείς, τηλεφωνήματα, δεν του αφήνουν σχεδόν καθόλου ελεύθερο χρόνο – δείγμα και της εργασιομανίας που τον χαρακτηρίζει, αλλά και του στοιχήματος που έχει βάλει, να πετύχει το όραμά του για την Πελοπόννησο. Εγώ, όμως, ήθελα οπωσδήποτε να τον συναντήσω, αφού πληροφορήθηκα ότι ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου ξαναβγαίνει στο «αντάρτικο», αυτή τη φορά καταγγέλλοντας επώνυμα το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Προβόπουλο, για υπεξαίρεση 1,5 εκατ. ευρώ από τους καταθετικούς λογαριασμούς που διατηρεί η Περιφέρεια στην Τράπεζα της Ελλάδος! Μάλιστα, συνοδεύει την καταγγελία του με μήνυση, διότι, όπως αναφέρει στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχωρεί στο «Crash»: «Η αιρετή αρχή της Περιφέρειας Πελοποννήσου ουδέποτε συναίνεσε στην “επένδυση” των καταθέσεών της σε “ένοχα” ομόλογα του ελληνικού δημοσίου». Η συνέντευξη του Πέτρου Τατούλη στο «Crash» έρχεται για μία ακόμη φορά να ταράξει λοιπόν τα νερά, αφού δεν διστάζει να μιλήσει έξω από τα δόντια για ένα σκάνδαλο υπεξαίρεσης, με πρωταγωνι64 crash Σεπτέμβριος 2012

ΚΑΤΗΓΟΡΩ

τον Προβόπουλο

για υπεξαίρεση

1,5 ΕΚΑΤ. € από το λογαριασμό

της Περιφέρειας Πελοποννήσου Συνέντευξη στον Σωτήρη Μπότσαρη

”

O πάντα απρόβλεπτος

Πέτρος Τατούλης εξηγεί γιατί στέλνει στα δικαστήρια το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και τα λέει έξω από τα δόντια για το πολιτικό σύστημα, την κρίση αλλά και την κυβέρνηση

064_069_TATOULIS TELIKO 15/09/2012 3:34 π.μ. Page 65

στή τον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας, δηλώνοντας αποφασισμένος να φτάσει μέχρι το τέλος, αναζητώντας τη δικαίωση για την περιφέρειά του και τους πολίτες της. Παράλληλα, ασκεί κριτική στις κινήσεις τόσο της συγκυβέρνησης όσο και του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, αναφορικά με την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, μιλάει για το πολιτικό του μέλλον και περιγράφει για ποιους λόγους πλέον τον πρώτο λόγο στη διοίκηση και την εξουσία του τόπου την έχει το οικονομικό κατεστημένο, που λειτουργεί με γνώμονα το δικό του συμφέρον… Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν στο να καταθέσετε μήνυση κατά του κ. Προβόπουλου; «Διότι υπεξαιρέθηκαν με δική του ευθύνη περί το 1,5 εκατομμύριο ευρώ από τους καταθετικούς λογαριασμούς που διατηρεί η Περιφέρεια Πελοποννήσου στην Τράπεζα της Ελλάδος, υπό το άλλοθι της εφαρμογής περίεργων και αδιαφανών νομοθετημάτων. Για να είμαστε ξεκάθαροι. Η αιρετή αρχή της Περιφέρειας Πελοποννήσου ουδέποτε συναίνεσε στην “επένδυση” των καταθέσεών της σε “ένοχα” ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, τα οποία από νωρίς, στο ξεκίνημα της κρίσης, είχε προαναγγελθεί ότι θα “κουρευτούν” εις βάρος των κατόχων τους. Αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωσή μας, με αποτέλεσμα να χάσουμε πολλά χρήματα σε άγνωστη κατεύθυνση. Αποφασίσαμε να κινηθούμε στη βάση της νομικής διεκδίκησης, διότι το κεντρικό κράτος και η διορισμένη από αυτό διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος δεν έχει κανένα δικαίωμα να διαχειρίζεται ανθ’ ημών τους καταθετικούς λογαριασμούς της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ούτε ασφαλώς κανέναν άλλο πόρο, προκειμένου να διευθετήσει λογιστικές ανωμαλίες της γνωστής υφιστάμενης οικονομικής περιδίνησης της χώρας. Και μάλιστα σε μια περίοδο όπου οι ΚΑΠ έχουν υποστεί μείωση περί το 50% και παρά ταύτα συνεχίζεται απρόσκοπτα η λειτουργία όλων των δομών της Περιφέρειας Πελοποννήσου, αφού αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα άντλησης πόρων εκτός των φτωχών κρατικών». Υπάρχουν στοιχεία που ενοχοποιούν τον κ. Προβόπουλο και, αν υπάρχουν, ποια είναι αυτά και τι αναφέρουν; «Τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει στοιχειοθετούν την υπεξαίρεση. Από εκεί και πέρα το νομικό ζήτημα θα αξιολογηθεί από τα δικαστήρια. Προσωπικά είμαι πολιτικός και πολιτικά τοποθετούμαι. Είμαι εκλεγμένος περιφερειάρχης και έχω ευθύνη να διαχειρίζομαι τους πόρους της περιφέρειάς μου και να δίνω λόγο στους πολίτες της Πελοποννήσου. Οι κρατικοί πόροι, κύριε Μπότσαρη, δεν είναι προσωπικό τσιφλίκι του κανενός διορισμένου διοικητή τράπεζας, με τεράστιες ευθύνες για την τραγική κατάσταση που βιώνει σήμερα η χώρα».

▲ ▲

Πώς σχολιάζεται το γεγονός πως ένας διοικητής τραπέζης, και μάλιστα της Τραπέζης της Ελλάδος, λειτούργησε κατά τον τρόπο που προαναφέρατε; «Κύριε Μπότσαρη, έχω σε ανύποπτο Σεπτέμβριος 2012

crash 65

064_069_TATOULIS TELIKO 15/09/2012 3:34 π.μ. Page 66

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

χρόνο, σχεδόν μια δεκαετία πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, αναφερθεί στην ολιστική στρέβλωση από την οποία πάσχουν οι συνιστώσες που συγκροτούν αυτό που ονομάζουμε “σύγχρονη Ελλάδα”. Έχω μιλήσει κατ’ επανάληψη για τις ευθύνες των πολιτικών, πέρα από τη στρεβλή και αδιαφανή λειτουργία των κομματικών τους μηχανισμών, για τις ευθύνες των πολιτών που έγιναν συνένοχοι στη διαδικασία της αποδημοκρατικοποίησης της νεοελληνικής Δημοκρατίας μέσα από τις πελατειακές σχέσεις στις οποίες ενέδωσαν. Ωστόσο, η σημαντικότερη συνιστώσα της κρίσης δεν μπορεί να μας διαφεύγει ότι είναι η ανώμαλη και τριτοκοσμική εξέλιξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας. Δυστυχώς, σήμερα οι διοικήσεις και μετοχικές συνθέσεις των τραπεζών από προνομιακοί συνομιλητές των πολιτικών έχουν τον πρώτο λόγο στη χάραξη των εθνικών οικονομικών στρατηγικών, όχι ασφαλώς με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, αλλά τα ιδιωτικά τους συμφέροντα. Δείτε με ποιον τρόπο πραγματοποιήθηκε η συμφωνία για την Αγροτική Τράπεζα και με ποια καινοφανή μέθοδο ευοδώθηκε παραχώρηση δημόσιας περιουσίας, αλλά και πόσο χαμηλά κινήθηκε αυτό το ζήτημα στην πολιτική ατζέντα. Χωρίς καμία δικλείδα ασφαλείας, χωρίς να τηρηθεί καμία προβλεπόμενη από το ελληνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο διαδικασία, χωρίς καμία διαφάνεια που να ενισχύει την πεποίθηση ότι αλλάξαμε πορεία και ότι οι συζητήσεις γίνονται πάνω από τα τραπέζια με καθαρά χαρτιά. Αυτό βέβαια, οι σχέσεις αδιαφάνειας, είναι ένας παράγοντας. Υπάρχει και άλλος, που έχει να κάνει με τη συνεχιζόμενη ανικανότητα του συστήματος να διαχειριστεί την κρίση. Πού αλλού έχετε δει να δυσφημίζεται ένα προϊόν, και μάλιστα από τον καθ’ ύλην αρμόδιο να βρει αγοραστή, λίγες ημέρες πριν το προϊόν προς πώληση βγει στις διεθνείς αγορές; Και μιλώ για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, για το οποίο ειπώθηκε –τις ίδιες ημέρες που επιχειρείται η προβολή του ως επενδυτική ευκαιρία– ότι δεν είναι βιώσιμο! Άρα, πώς θα πουληθεί και σε τι τιμή; Η κρίση που βιώνει το πολιτικό σύστημα είναι χιλιοειπωμένη. Την ίδια στιγμή ούτε η επίλυση της κρίσης του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος μπορεί στην Ελλάδα να ακολουθήσει την πεπατημένη των άλλων χωρών».

Είναι εν γνώσει σας στοιχεία που αναφέρουν ότι από το 2010 και έπειτα δρούσε κάποιο οργανωμένο κύκλωμα στη χώρα, που είχε ως στόχο να αξιοποιήσει προς όφελός του την οικονομική κρίση; «Μα αυτό το κύκλωμα δεν δρα από το 2010 και μετά. Αυτό το ίδιο κύκλωμα που καπηλεύεται την κρίση είναι εκείνο που μεθοδικά τη δημιουργεί εδώ και δεκαετίες. Και ας αφήσουμε στην άκρη τα γνωστά επιχειρηματικά συμφέροντα που διαπλέκονται με τους πολιτικούς και των οποίων η επιχειρηματική δραστηριότητα απλώνεται σε ένα ευρύ φάσμα από πετρέλαια, υπηρεσίες, αθλητισμό, τράπεζες έως ναρκωτικά, λαθρεμπόριο, σωματεμπορίες και άλλα ενδιαφέροντα. Ο σκαιός ρόλος της Δικαιοσύνης από τη μία πλευρά και η πληρωμένη καθυποταγμένη 66 crash Σεπτέμβριος 2012

Το Μνημόνιο 1, 2, 3 ή 10 δεν είναι από μόνο του λύση. Δεν αρκεί το Μνημόνιο. Το αιτούμενο είναι η βαθιά αλλαγή της ίδιας της χώρας και όχι η λογιστική προσέγγιση αποθεραπείας των χρόνιων παθογενειών μας

”

φωνή του Τύπου και των μίντια από την άλλη αποτελούν ασφαλώς αναπόσπαστο κομμάτι του συστήματος και σημαντικό κομμάτι της σημερινής κρίσης. Δεν είμαι της άποψης ότι πρέπει να αναζητούμε παγκόσμιες σκευωρίες. Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να εξετάζουμε με νηφαλιότητα την πορεία των πραγμάτων, προκειμένου να εξακριβώσουμε πώς από το σκάνδαλο Κοσκωτά εντρυφήσαμε τόσο στην πολιτική και αξιακή παρακμή, ώστε σήμερα αντίστοιχα ζητήματα να αποτελούν απλώς παρωνυχίδες της αναποτελεσματικότητας, ανικανότητας και διαφθοράς των συνιστωσών του συστήματος. Το πολιτικό σύστημα έχει διέλθει από επικίνδυνες σε καταστροφικές ατραπούς. Το έλλειμμα αξιών και η διάλυση του κράτους στρέφουν τους πολίτες στα άκρα Δεξιά, την ίδια ώρα που από τα άκρα Αριστερά έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ να υποστηρίξει –και δικαίως– ότι δεν υπάρχει σχέδιο διάσωσης». Η εμπειρία σας σας επιτρέπει να είστε αισιόδοξος αναφορικά με την αποκάλυψη και την παραδειγματική τιμωρία του κυκλώματος που καταγγέλλετε; «Ασφαλώς και όχι. Η ατιμωρησία διατρέχει τη ραχοκοκαλιά του συστήματος. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν έρχεται ποτέ η κάθαρση. Και αυτό το τελευταίο έχει ως συνέπεια την προσέγγιση της λύσης μέσα από διεξόδους βίας, σκέψεις διαστροφής που βιώνει σήμερα η ελληνική κοινωνία και αντικατοπτρίζονται στο πολιτικό σκηνικό και στην καθημερινότητα των πολιτών. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο δεν σταματώ να ελπίζω ότι οι υγιείς δυνάμεις του τόπου, που άλλωστε

είναι και η πλειοψηφία, θα διαμορφώσουν την αναγκαία κρίσιμη μάζα πολιτικής συναίνεσης για την ενεργοποίηση αυτού που θα έπρεπε να είναι το κράτος στη χώρα μας. Μια οργανωμένη πολιτική οντότητα με κανόνες, έλεγχο και δικαιοσύνη. Μια νέα Ελλάδα που θα επενδύσει στο σεβασμό των ατόμων στον εαυτό τους ως στοιχείο πολιτισμού για το σεβασμό και την πρόοδο της κοινωνίας». Κατά γενική ομολογία, είστε ένας επιτυχημένος περιφερειάρχης και έχετε προσφέρει πολλά στην Πελοπόννησο. Πολλοί, όμως, είναι εκείνοι που επισημαίνουν ότι λείπει ένας πολιτικός του μεγέθους και της εμπειρίας σας από την κεντρική πολιτική σκηνή. Έχετε στο βάθος του μυαλού σας μια τέτοια κίνηση, δηλαδή την επιστροφή σας στην κεντρική πολιτική σκηνή; «Δεν έφυγα ποτέ από την κεντρική πολιτική σκηνή για να επιστρέψω σε αυτήν. Η μεταρρύθμιση του “Καλλικράτη”, την οποία πίστεψα και στήριξα με τον πολιτικό συμβολισμό διεκδίκησης της διοίκησης της Πελοποννήσου, αποτελεί την πολιτική διάσταση ενός στρατηγικού σχεδιασμού διακυβέρνησης του τόπου, που μπορεί να αναπτυχθεί ως μοντέλο διοίκησης για όλη τη χώρα». Ποιο κόμμα σας εκφράζει αυτή τη στιγμή; «Δεν έχω κρύψει ποτέ τις ιδεολογικές μου πεποιθήσεις, στις οποίες προσωπικά παραμένω προσηλωμένος. Η αποϊδεολογικοποίηση της πολιτικής, στον ίδιο ακριβώς βαθμό με τη στείρα κομματική αντιπαράθεση, είναι οι δύο βασικές αιτίες που

064_069_TATOULIS TELIKO 15/09/2012 3:35 π.μ. Page 67

Ο σκαιός ρόλος της Δικαιοσύνης από τη μία πλευρά και η πληρωμένη καθυποταγμένη φωνή του Τύπου και των μίντια από την άλλη αποτελούν ασφαλώς αναπόσπαστο κομμάτι του συστήματος και σημαντικό κομμάτι της σημερινής κρίσης το πολιτικό σύστημα έχει παρακμάσει και βιώνει σήμερα τον κίνδυνο της αυτοκαταστροφής. Τα πολιτικά κόμματα στερήθηκαν επί μακρόν σχεδίου. Από τους μικροπολιτικούς επικοινωνισμούς της προηγούμενης δεκαετίας φτάσαμε σήμερα σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια λογιστικής επιβίωσης του έθνους. Εντούτοις, το πρόβλημα παραμένει. Το να συλλέξουμε τα περιβόητα 11 δισ. σημαίνει άραγε κάτι, αν μείνουμε επί της ουσίας αυτοί που ήμασταν, χωρίς να αλλάξουμε σε τίποτε το κράτος και τη λειτουργία των θεσμών; Προφανώς όχι, αλλά γίνεται πλέον σαφές ότι ούτε τη διαχείριση μπορούμε αποτελεσματικά να κάνουμε, πόσο μάλλον τις ριζοσπαστικές αλλαγές που έχει ανάγκη το ίδιο το σύστημα. Οι συνεχιζόμενες οριζόντιες περικοπές μπορεί να εξασφαλίσουν την επιμήκυνση του προγράμματος, η οποία με τη σειρά της θα δώσει μια ακόμα ανάσα ζωής στο πολιτικό σύστημα, το οποίο θα μπορεί να πει στους Έλληνες νεόπτωχους ότι κατάφερε να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ. Οι δικοί μας θα είναι ευχαριστημένοι. Οι Ευρωπαίοι θα είναι εφησυχασμένοι. Και μετά τι; Η επιβίωση των αριθμών σήμερα δεν μπορεί να είναι επιλογή. Και αυτό κυρίως διότι πια ούτε οι αριθμοί βγαίνουν. Το έλλειμμα ολοκληρωμένου σχεδίου για το πού πηγαίνει η βάρκα της χώρας δεν μπορεί πια να συνεχιστεί. Ειδάλλως, το στοίχημα θα είναι χαμένο».

”

Πιστεύετε ότι η χώρα μπορεί να βγει από την κρίση; «Είμαι απόλυτα πεπεισμένος για αυτό. Θεωρώ ότι οι ίδιοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι στην πιο ώριμη περίοδο της μεταπολίτευσης για να βοηθήσουν τη χώρα να αλλάξει σελίδα. Με απλά λόγια, οι κεντρικές κυβερνήσεις της χώρας, η σημερινή και οι μελλοντικές, επί μακρόν θα κληθούν να διαχειριστούν τα σημαντικά δημοσιονομικά ζητήματα του τόπου μας, και αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα. Από την άλλη πλευρά, οι περιφερειακές διοικήσεις, με τις ευέλικτες δομές τους, τις αναπτυξιακές τους αρμοδιότητες και την καθημερινή ευκαιρία να συνδιαλέγονται με τους πολίτες σε μια ισότιμη διαλογική διαδικασία, μπορούν να επιφορτιστούν με το έργο της ανοικοδόμησης μιας νέας χώρας. Οι μεταρρυθμίσεις, ξέρετε, δεν είναι κάτι απλό, μια τροπολογία που περνάει βράδυ και εν κρυπτώ σε ένα μη σχετικό νομοσχέδιο από τη Βουλή».

Θα μπορούσε να λειτουργήσει διαφορετικά ο κ. Σαμαράς; «Ασφαλώς, αν υπήρχε ένα συγκεκριμένο σχέδιο διάσωσης και όχι απλώς οι ποσοτικοί στόχοι. Ξέρετε, αποδεικνύεται σήμερα ότι η ανάπτυξη που τόσο πολύ συζητήθηκε προεκλογικά δεν είναι νεφέλωμα, που μπορούμε να επικαλεστούμε ως ευχολόγιο και ως διά μαγείας να συντελεστεί. Απαιτεί μεθοδολογία, στοχοπροσήλωση και συγκεκριμένες συγκρούσεις με κατεστημένες ιδεοληψίες και συμφέροντα. Ποια είναι για παράδειγμα η άποψή μας για την ανάπτυξη; Είναι να συνεχιστούν οι επιχορηγήσεις που είχαν ως αποτέλεσμα τόσα χρόνια τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων, εκ των οποίων η

Είστε κοντά στους πολίτες. Βλέπετε κάποια κοινωνική έκρηξη λόγω των σκληρών μέτρων που θα παρθούν; «Ασφαλώς και υπάρχει ήδη έκρηξη, η οποία μέρα με την ημέρα διογκώνεται. Δεν πρέπει ωστόσο να θεωρούμε ότι αυτή η έκρηξη είναι απλώς αποκύημα των μέτρων. Έχει στοιβαχτεί ως βάρος στη συνείδηση των πολιτών η ατιμωρησία των παρελθόντων ετών των πολιτικών και των φίλων τους, ο εύκολος πλουτισμός του ενός και του άλλου επιτήδειου, η αναποτελεσματικότητα των δομών και των θεσμών και κυρίως η αφερεγγυότητα του συστήματος ότι θα τηρήσει το λόγο του. Όπως είπα και προηγούμενα, είναι όλοι αυτοί οι λόγοι που οι πολίτες αναζητούν τα άκρα. Αν, λοιπόν, οι κινήσεις της σημερινής κυβέρνησης είναι σε αναντιστοιχία με τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, τότε η κοινωνική σύγκρουση είναι δεδομένη. Και είναι ένα φαινόμενο που το έχουμε δει στη χώρα μας, αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα».

κυβέρνησης δεν μπορώ να σχολιάσω ενέργειες μιας κυβέρνησης, η οποία υπηρετεί κατά τα λεγόμενα την εθνική σωτηρία, έστω κι αν κανείς δεν προέρχεται από καμία πολιτική παρθενογένεση, το αντίθετο μάλλον. Ωστόσο, δεν πρέπει να διαφεύγει από κανέναν ότι οι προεκλογικές δεσμεύσεις αποδεικνύονται ήδη βαρίδια στο δύσκολο αυτό δρόμο που έχει να διανύσει αυτή η κυβέρνηση. Από την ανάληψη της δέσμευσης “όχι άλλα οριζόντια μέτρα” φτάνουμε στις πρόσφατες εξαγγελίες, με την πολιτική επωδό ότι είναι “τα τελευταία σκληρά μέτρα”. Το πολιτικό παιχνίδι έχει φτάσει σε τέτοιο οριακό σημείο την κοινωνία, που η μπλόφα μπορεί να πυροδοτήσει τη σκανδάλη. Την ίδια στιγμή, οι πολιτικοί χρόνοι επιβίωσης του ενός ή του άλλου έχουν αρχίσει να συρρικνώνονται επικίνδυνα, και αυτό πρέπει να συνυπολογίζεται στην πορεία των εξελίξεων».

▲ ▲

Πώς σχολιάζετε τις κινήσεις της συγκυβέρνησης και ιδιαίτερα της Ν.Δ.; «Περιμένω με ιδιαίτερη αγωνία, όπως το σύνολο των Ελλήνων και των Ελληνίδων. Μέχρι να αντιληφθώ τη στρατηγική και τη μεθοδολογία της νέας

πλειοψηφία δεν άντεξε στην κρίση, ή μήπως αυτή τη στιγμή πρωτεύει η ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς, με την ενίσχυση των επιχειρηματιών με χαμηλότοκα δάνεια και χωρίς δυσβάσταχτες εγγυήσεις; Λειτουργεί το ΕΤΕΑΝ, που ιδρύθηκε σε αυτή την κατεύθυνση, ή η αλήθεια είναι ότι δεν έχει χρηματοδοτήσει ούτε μια επιχείρηση, αλλά αντίθετα έχει χρηματοδοτήσει με κεφάλαια για την ώρα μόνο τις τράπεζες; Μας νοιάζει η απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ, έστω κι αν πρόκειται για κακοσχεδιασμένα έργα που στη συνέχεια πέφτουν ή η ανταποδοτικότητά τους στις τοπικές κοινωνίες; Είναι πολλά τα ερωτήματα, τα οποία ο κ. Σαμαράς, αλλά και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης πρέπει να απαντήσουν. Η λύση, κύριε Μπότσαρη, δεν κρύβεται στους τεχνοκράτες. Οι καλοί τεχνοκράτες χρειάζονται όπως στις επιχειρήσεις οι καλοί υπάλληλοι. Το μεγάλο ζητούμενο είναι η πολιτική ικανότητα και αποτελεσματικότητα. Η αλλαγή απαιτεί πολιτικό σθένος και όχι εγχειρίδια διοίκησης επιχειρήσεων πρωτοετών φοιτητών».

Σεπτέμβριος 2012

crash 67

064_069_TATOULIS TELIKO 15/09/2012 3:35 π.μ. Page 68

Αν οι κινήσεις της κυβέρνησης είναι σε αναντιστοιχία με τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, τότε η κοινωνική σύγκρουση είναι δεδομένη

”

▲ ▲

Θα μπορούσε να γίνει μια πιο ήπια διαπραγμάτευση με την Τρόικα; «Δεν ξέρω αν η διαπραγμάτευση θα έπρεπε να είναι πιο ήπια. Σίγουρα πάντως θα έπρεπε να είναι πιο αποτελεσματική. Μια διαπραγμάτευση προϋποθέτει πρωταρχικά την ύπαρξη αντικειμένου που να ξεκινά από την αποτύπωση του προβλήματος, τη λογιστική περιγραφή του και το ζητούμενο αποτέλεσμα. Είπα και προηγούμενα... Το Μνημόνιο 1, 2, 3 ή 10 δεν είναι από μόνο του λύση. Δεν αρκεί το Μνημόνιο. Το αιτούμενο είναι η βαθιά αλλαγή της ίδιας της χώρας και όχι η λογιστική προσέγγιση αποθεραπείας των χρόνιων παθογενειών μας. Αν δεν αποδείχθηκαν Μεσσίες οι πολιτικοί ηγετίσκοι που οι Έλληνες ανέμεναν επί χρόνια, πώς περιμένουμε να διασωθούμε από ξένους τεχνοκράτες, υπαλλήλους διεθνών οργανισμών που πάσχουν εν πολλοίς από τις ίδιες αγκυλώσεις που πάσχουν και οι διάφοροι φορείς της πατρίδας μας; Αν αποδείχθηκαν λίγοι οι Έλληνες πολιτικοί, γιατί να αποδεχθούμε ότι το ίδιο έλλειμμα ηγεσιών δεν αποτυπώνεται και στον ευρωπαϊκό πολιτικό χάρτη, ο οποίος βρίθει μετρίων πολιτικών προσωπικοτήτων; Αυτές οι προσωπικότητες από ξεκάθαρο έλλειμμα πολιτικής ευθυκρισίας αρνούνται να συναντήσουν τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης μιας ευρωπαϊκής χώρας, κάνοντας έτσι τον κ. Τσίπρα να φαντάζει ως σύμβολο κάποιου επαναστατικού αντισυμβατικού αγώνα, ένα σύγχρονο κοινωνικό ήρωα! Ακούστε, είναι χιλιοειπωμένο. Η Ιρλανδία και η Ισλανδία σε χρόνο πολιτικό και οικονομικό μικρότερο από αυτόν που η Ελλάδα είναι στην κρίση πέτυχαν να απεμπλακούν από τα προβλήματα. Από το 2009 μέχρι σήμερα όμως οι ηγεσίες στη χώρα μας κινούνται αργά και βασανιστικά σε βάρος του λαού χωρίς στόχους». Πώς σκοπεύετε να θωρακίσετε την Πελοπόννησο ενόψει της κρίσης; «Κύριε Μπότσαρη, οι απόψεις που σας δια68 crash Σεπτέμβριος 2012

τύπωσα νωρίτερα σχετικά με τη διακυβέρνηση της χώρας οδηγούν τον τρόπο με τον οποίο έχουμε επιλέξει να χαράξουμε το μέλλον της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Σε πολιτικό επίπεδο έχουμε επιτύχει μέσα από ιδεολογικές συγκρούσεις και όχι στείρες κομματικές αντιπαραθέσεις ένα υψηλό επίπεδο συνεννόησης με το σύνολο σχεδόν των πολιτικών παρατάξεων του Περιφερειακού Συμβουλίου, αφού άλλωστε και η δική μας παράταξη είναι υπερκομματική και διακομματική. Από την πρώτη ημέρα υλοποιούμε με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα το πρόγραμμα που είχαμε καταθέσει προεκλογικά στους συμπολίτες μας. Αυτή τη στιγμή ο διαγωνισμός για την οριστική διαχείριση των στερεών αποβλήτων έχει προχωρήσει στο δεύτερο στάδιο του ανταγωνιστικού διαλόγου και μέσα στους τρεις πρώτους μήνες του επόμενου χρόνου θα έχουμε ανάδοχο. Σημειώστε ότι αυτό είναι μια καινοτόμος διαδικασία ΣΔΙΤ, με τεχνογνωσία που έχουμε μεταφέρει από την πρωτοπόρα σε αντίστοιχα ζητήματα Σκοτία, η οποία προχωράει με τους γρηγορότερους ρυθμούς στο σύνολο της χώρας. Από την άλλη πλευρά, η επιμονή μας να προσελκύσουμε επενδύσεις είχε ως αποτέλεσμα, μόλις αυτή

Πού έχετε δει να δυσφημίζεται από τον αρμόδιο υπουργό ένα προϊόν πριν βγει προς πώληση, όπως συνέβη με το Ταμιευτήριο;

την εβδομάδα, να υπογράψουμε μια δεσμευτική συμφωνία με Αμερικανούς επενδυτές για δημιουργία εργοστασίου στην Πελοπόννησο με σκοπό τη διαχείριση της λυματολάσπης, επένδυση ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ. Και βέβαια, έχουμε εκπεφρασμένη στάση υπέρ των επενδύσεων στην περιφέρειά μας, ανεξαρτήτως αν κάποιες από αυτές συναντούν τοπικιστικές αντιδράσεις και ατομικές ιδιοτέλειες. Στο ζήτημα των δημοσίων έργων, από την πρώτη στιγμή, με τόλμη απεντάξαμε σωρεία προβληματικών έργων, που ήταν ενταγμένα και καρκινοβατούσαν στο ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου, αφού παράλληλα με την απορροφητικότητα του προγράμματος, βασικός μας στόχος είναι η συνεχής μόχλευση ιδιωτικών πόρων, ώστε κάθε επενδυτική προσπάθεια να είναι ανταποδοτική και βιώσιμη. Στο άλλο κορυφαίο ζήτημα που σας έθεσα νωρίτερα, το πρόβλημα του ελλείμματος ρευστότητας στην αγορά, καταφέραμε να συμφωνήσουμε με το υπουργείο Ανάπτυξης, προκειμένου 22,5 εκατομμύρια ευρώ που διαθέτουμε από το ΕΣΠΑ να μην πέσουν στην αγορά ως επιχορηγήσεις, αλλά να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία Περιφερειακού Ταμείου Επιχειρηματικότητας, το οποίο θα μοχλεύει ιδιωτικούς πόρους και θα εξειδικευτεί σε σύγχρονα επενδυτικά και χρηματοδοτικά εργαλεία κυρίως μικρο-δάνεια και εγγυήσεις ή συνδυασμό των δύο. Με λίγα λόγια, η Περιφέρεια σκοπεύει οι πόροι αυτοί να αξιοποιούνται για πολλά χρόνια ακόμα και να μην περιοριστούν σε μια κίνηση εντυπωσιασμού που δεν θα προσφέρει και ουσιαστικά αποτελέσματα, όπως έχει γίνει κατ’ επανάληψη με διάφορους επενδυτικούς νόμους, που είτε δεν κίνησαν επενδυτικό ενδιαφέρον είτε δημιούργησαν προβληματικές επιχειρήσεις. Στον τομέα του τουρισμού δημιουργούμε ένα ισχυρό προφίλ για την Περιφέρεια Πελοποννήσου».

064_069_TATOULIS TELIKO 15/09/2012 3:35 π.μ. Page 69

070_075_KALATRAVA 15/09/2012 3:41 π.μ. Page 70

CRASHπτικό υ λ α κ ο π Α άζ τ ρ ο π ε Ρ

ΤΡΙΖΕΙ το στέγαστρο

Καλατράβα

Μπήκε σε «πορτοκαλί» συναγερμό

Το 2004 και ο ίδιος ο Καλατράβα μας... δούλευε επειδή το χρυσοπληρώσαμε • Tο 2005 επίσημη έκθεση της Lloyd προειδοποιούσε ότι η κατασκευή του Ισπανού είχε προβλήματα στις «μεταλλικές συγκολλήσεις» 70 crash Σεπτέμβριος 2012

070_075_KALATRAVA 15/09/2012 3:41 π.μ. Page 71

Το μΕγΑ ΣΚΑνΔΑΛο ΣυνΕΧΙΖΕΤΑΙ... Το τρώει η σκουριά και ο λαός καλείται να ξαναπληρώσει 6 εκaτ. € για... να μην πέσει

Η επίσημη απάντηση του τότε υφυπουργού Γιώργου Νικητιάδη στην ερώτηση του βουλευτή του ΛΑΟΣ Κώστα Αϊβαλιώτη με ημερομηνία 14/2/2011

Το ΕγγΡΑφονΤοΚουμΕνΤο που το πιστοποιεί

Ο

του Σπύρου Νάννου καιρότητα μετά την απόφαση του Παναθηναϊκού (στο ποδόσφαιρο) να «μετακομίσει» στη Λεωφόρο για τους αγώνες του. Αν και θεωρείται περισσότερο ως κίνηση… οικονομικής φύσης (το ενοίκιο είναι τσουχτερό), τουναντίον, άρχισαν εκ νέου οι μουρμούρες για το αν το στέγαστρο είναι σε καλή κατάσταση ή… σαπίζει! Η αποκάλυψη για την κατάσταση του… σπουδαίου αυτού έργου του… σπουδαίου Ισπανού αρχιτέκτονα έγινε στη γραπτή απάντηση του πρώην υφυπουργού Πολιτισμού Γιώργου Νικητιάδη προς τον πρώην βουλευτή του ΛΑΟΣ Κώστα Αϊβαλιώτη (14/02/12), ο οποίος του είχε θέσει με κοινοβουλευτική ερώτηση το ζήτημα της φθοράς που υπάρχει στο Ολυμπιακό Στάδιο, ενώ παράλληλα ζητούσε στοιχεία για το συνολικό κόστος του.

▲ ▲

ποιος έχει πάει στο Ολυμπιακό Στάδιο το έχει καταλάβει! Ακούει θορύβους, μαζεύεται, κοιτάζει στην οροφή, βλέπει σκουριές και προβληματίζεται. Ναι, το στέγαστρο Καλατράβα, αυτό που πήρε «χρυσό μετάλλιο» στις υπερκοστολογήσεις, 8 χρόνια μετά την εντυπωσιακή τελετή έναρξης που μαγνήτισε όλο τον κόσμο εμφανίζει σημάδια γρήγορης γήρανσης, με το κράτος μάλιστα να παραδέχεται πως χρειάζεται συντήρηση! Σε καιρούς… Τρόικας λεφτά δεν υπάρχουν και κανείς πλέον δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά για το συγκεκριμένο –ιδιαίτερα επικίνδυνο– θέμα. Προς το παρόν, όλοι κάνουν το σταυρό τους! Πιο συγκεκριμένα, το στέγαστρο ήρθε πάλι στην επι-

070_075_KALATRAVA 15/09/2012 3:41 π.μ. Page 72

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Καλατράβα: «H Ελλάδα πλήρωσε πολλά για την ανάπλαση του συγκροτήματος του Ολυμπιακού Σταδίου, αλλά το έργο αξίζει τα χρήματα που καταβλήθηκαν»! ▲ ▲

Από την απάντηση του αρμόδιου υφυπουργού καταρχήν προέκυψε πως το στέγαστρο κόστισε στον ελληνικό λαό το… ιλιγγιώδες ποσό των 130.000.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ). Όμως, για το συγκεκριμένο ποσό οι γνώμες… διίστανται, καθώς, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της πρώτης κυβέρνησης Καραμανλή, στο φάκελο της διεκδίκησης των Αγώνων το κόστος στο στέγαστρο υπολογιζόταν στα 3,1 εκατ. ευρώ, αλλά έφτασε τα 399 εκατ. (!), σημειώνοντας αύξηση 12.771%! Και πάμε στην ουσία, στη… σαπίλα! Η σκουριά είναι εμφανής ακόμα και με το μάτι και η κατάσταση των μεταλλικών εγκαταστάσεων είναι απόρροια της φθοράς του χρόνου και της έλλειψης συντήρησης. Πράγματι, στην απάντηση προς τον Κώστα Αϊβαλιώτη τονιζόταν πάντως πως διαπιστώνονται φθορές, κάτι που αναγκάζει την αρμόδια υπηρεσία να «προκηρύξει τους απαιτούμενους διαγωνισμούς» ώστε να διατηρηθεί «η ασφάλεια και η λειτουργικότητα του στεγάστρου». Κανένας όμως διαγωνισμός δεν έχει γίνει, όπως βεβαίως και καμία εργασία αποκατάστασης! Είναι χαρακτηριστικό πως οι εργαζόμενοι στο ΟΑΚΑ δεν μπορούν να εκτελέσουν έργα συντήρησης, γιατί απλά δεν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό για τις συγκεκριμένες εργασίες. Το πρόβλημα εντοπίστηκε το 2009 και τότε –επειδή λεφτά… υπήρχαν– είχε ανακοινωθεί πως θα δοθεί το ποσό των 6 εκατ. ευρώ για τη συντήρηση, όχι μόνο του στεγάστρου, αλλά και των σταδίων στην περιοχή. Μέχρι σήμερα το ποσό αυτό είναι στον… αέρα (μάλλον θα το έχει πάρει και αυτό η Τρόικα), ούτε έχει διενεργηθεί ο διαγωνισμός για την εταιρεία που θα την αναλάβει. Είναι επίσης χαρακτηριστικό πως ακόμα ζούμε ημέρες… τελετής έναρξης, 8 χρόνια μετά, αφού πρέπει να απομακρυνθούν κάποια με72 crash Σεπτέμβριος 2012

O Κώστας Αϊβαλιώτης και ο Γιώργος Νικητιάδης

ταλλικά συστήματα που τοποθετήθηκαν για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων, τα οποία είναι ακόμα στο Στάδιο! Προς το παρόν δεν είναι επικίνδυνα, μπορεί να γίνουν όμως στο μέλλον. Για την ιστορία να αναφέρουμε πως: • Τα τόξα της οροφής του σταδίου έχουν μήκος 304 και ύψος 72 μέτρα.

• Η οροφή ζυγίζει συνολικά 19.000 τόνους.

• Χρησιμοποιήθηκαν 5.000 φύλλα πολυκαρβο-

Τα έργα συντήρησης στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις της Καλογρέζας δεν μπορούν να γίνουν, γιατί ούτε λεφτά υπάρχουν ούτε το κατάλληλο προσωπικό

νικού υλικού για το στέγαστρο, που έχει εμβαδόν 25.000 τ.μ.

• 72 μέτρα κύλισε το δυτικό και 65 το ανατολικό τόξο, για να φτάσουν στην τελική τους θέση.

• Το στέγαστρο αντέχει σε σεισμό 8 Ρίχτερ και ανέμους 120 χλμ./ώρα.

Το έργο είχε εξαρχής προβλήματα Πολλοί δεν το γνωρίζουν, όμως το στέγαστρο είχε προβλήματα κατά την κατασκευή του! Ειδικότερα, το συγκεκριμένο έργο είχε προβλήματα που σχετίζονταν με τις συγκολλήσεις και τη συναρμολόγηση των μεταλλικών στοιχείων, σύμφωνα με έκθεση του γερμανικού οργανισμού Germanischer Lloyd ένα χρόνο μετά την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων! Η έκθεση δόθηκε στη δημοσιότητα, ωστόσο, για άγνωστους λόγους, «έλειπε» μια παράγραφος που τα έλεγε… όλα, προκαλώντας σύγχυση την επόμενη ημέρα στο κόσμο και βεβαίως στο υπουργείο Πολιτισμού επί υπουργίας Φάνης Πάλλη-Πετραλιά. Τι τονιζόταν; «Λόγω των ελαττωμάτων στις συγκολλήσεις που βρέθηκαν μέχρι τώρα, δίδουμε μεγάλη σπουδαιότητα στην επέκταση του αντικειμένου των ελέγχων στις συγκολλήσεις στο στρεπτικό σωλήνα, όπως επίσης στην πραγμα-

070_075_KALATRAVA 15/09/2012 3:43 π.μ. Page 73

φάκελος Διε κδίκησης: 3, Εκτίμηση Πρ 1 εκατ. € αγματοποιήσ ΔΙΑφοΡΑ: 12 εων: 399 εκατ. € .771%

Τελικά, πόσο κόστισε;

Επισήμως, σύμφωνα και με απάντηση του πρώην υφυπουργού Πολιτισμού Γιώργου Νικητιάδη στον πρώην βουλευτή του ΛΑΟΣ Κώστα Αϊβαλιώτη, το στέγαστρο κόστισε 130 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, στο φάκελο διεκδίκησης αναγραφόταν πως το τελικό ποσό από τα 3,1 εκατ. ευρώ θα έφτανε τα 399 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 12.771%! ρώθηκαν με προσθήκες, οι οποίες ενταφιάστηκαν μέσα στη συγκόλληση. H μέθοδος αυτή δεν ανταποκρίνεται στους κανόνες της τεχνικής και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Υπάρχει ο κίνδυνος δραστικής μείωσης της αντοχής της κατασκευής μέσω ανάπτυξης εγκάρσιων δυνάμεων στα σημεία αυτά.

• Είναι λανθασμένος ο τρόπος ανοίγματος

Η ιταλική Δικαιοσύνη κάλεσε τον Ισπανό αρχιτέκτονα να δώσει εξηγήσεις σχετικά με την υπερδιόγκωση μας γέφυρας που κατασκεύασε!

οπών στις περιοχές όπου διασταυρώνονται οι επιμήκεις και περιμετρικές συγκολλήσεις των τόξων.

Και ο Καλατράβα μας κορόιδευε Τι έλεγε όμως εκείνη την εποχή ο Σαντιάγο Καλατράβα περιχαρής για το έργο του; «H Ελλάδα πλήρωσε πολλά για την ανάπλαση του συγκροτήματος του Ολυμπιακού Σταδίου, αλλά το έργο αξίζει τα χρήματα που καταβλήθηκαν»! Χωρίς ίχνος ντροπής… Και οι δημοσιογράφοι, σε εκείνη την συνέντευξη Τύπου, αφού κοίταζαν δεξιά - αριστερά, στη συνέχεια προσπάθησαν να τον πιέσουν για το κόστος, με τον Ισπανό αρχιτέκτονα να τους σνομπάρει, λέγοντας πως είναι… αναρμόδιος να απαντήσει! Εμφανίστηκε μάλιστα και προκλητικός, τότε, στην παρουσίαση του έργου, όταν χαμογελούσε εξιστορώντας την κρούση που του έκαναν «άνθρωποι του πολιτισμού» για να κάνει το έργο με… απευθείας ανάθεση! Όπως είπε, κατά τη διάρκεια έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη το 2001, τον πλησίασαν «άνθρωποι του πολιτισμού» και του ζήτησαν να προτείνει μια λύση για την αναβάθμιση του Ολυμπιακού Σταδίου. O Σαντιάγο Κα-

▲ ▲

τοποίηση ελέγχων στην προφόρτιση των κοχλιωτών διασυνδέσεων στην αψίδα. Οι αιτηθείσες επισκευές θα πρέπει να γίνουν». Πιο συγκεκριμένα, στην έκθεση επισημαίνονταν μεταξύ άλλων και τα εξής: • Υπάρχουν γεωμετρικές αποκλίσεις στη συναρμολόγηση των συγκολλήσεων των σωλήνων των τόξων έως και 25 χιλιοστά, που είναι εκτός αποδεκτών ορίων.

• Λόγω προβλημάτων συναρμολόγησης στις κοχλιωτές φλάντζες των τόξων, προέκυψαν διάκενα έως και 100 χιλιοστά, τα οποία γέμισαν με προσθήκες.

• Εντοπίστηκαν αρμοί στις προσθήκες έως και 1 χιλιοστό, που εγκυμονούν κίνδυνο χαλάρωσης της προέντασης των κοχλιών, μετατόπιση αυτών και διείσδυση νερού βροχής, με κίνδυνο διάβρωσης των κοχλιών υψηλής αντοχής.

• Εξαιτίας της χρήσης μη αποδεκτών μεθόδων συγκόλλησης, υπάρχει πιθανότητα σκλήρυνσης των υλικών και κίνδυνος για μελλοντική εμφάνιση ρωγμών στις συγκολλήσεις.

• Εντοπίστηκαν μεγάλα κενά στις τέσσερις βάσεις έδρασης των τόξων, που ανέρχονται έως και 35 χιλιοστά. Τα κενά συμπλη-

Σεπτέμβριος 2012

crash 73

070_075_KALATRAVA 15/09/2012 3:43 π.μ. Page 74

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Αυτή είναι η ιστοσελίδα που έστησαν οι συμπατριώτες του Σαντιάγο Καλατράβα για να τον καταγγείλουν

▲ ▲

λατράβα πήγε την επόμενη ημέρα στο συγκρότημα και στη συνέχεια συναντήθηκε με τον τότε υπουργό Πολιτισμού Eυ. Bενιζέλο, που του έδωσε το «πράσινο φως» για την προώθηση της σχετικής μελέτης. Η ειρωνεία; Στη συγκεκριμένη παρουσίαση -συνέντευξη Τύπου είχε δώσει το «παρών» και η διάσημη ηθοποιός μας, Ειρήνη Παπά. Παίρνοντας το λόγο, συνεχάρη τον Σαντιάγο Καλατράβα και στη συνέχεια είπε το εξής… αλησμόνητο: «Δεν πρέπει να κοιτάζουμε το κόστος, αλλά το πόσο όμορφο είναι το σκέπαστρο». Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο πως ο ίδιος, το 2002, όταν από τότε μιλούσαν ορισμένοι για… υπερβάσεις στον αρχικό προϋπολογισμό, είχε βγει και με ανακοίνωσή του έλεγε πως δεν ευθύνεται ο ίδιος, επιρρίπτοντας τις ευθύνες στην κατασκευάστρια εταιρεία, λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας. Έπειτα, ο ίδιος σιώπησε.

Η Ελλάδα δεν είναι Ιταλία Στην Ελλάδα ο Σαντιάγο Καλατράβα εθεωρείτο ως ο σπουδαιότερος αρχιτέκτονας που «υπέγραψε» τα αισθητικά έργα στο ΟΑΚΑ. Και παρά το γεγονός πως πήρε «χρυσό μετάλλιο» στις υπερκοστολογήσεις, εδώ κανείς δεν ασχολήθηκε μαζί του. Κανείς, μα κανείς δεν διερωτήθηκε γιατί «φαγώθηκαν» τόσα χρήματα. Κανείς, μα κανείς στη Βουλή δεν έφερε το θέμα, και σήμερα κάποιοι τον θυμούνται επί… γερμανικής κατοχής. Ο Κώστας Σημίτης δεν μίλησε, ο Κώστας Καρα74 crash Σεπτέμβριος 2012

Εκεί δεν είναι Ελλάδα... Θύελλα και στην Ισπανία κατά του αρχιτέκτονα, όπου επικριτές του έστησαν ιστότοπο με το σύνθημα «Ο Καλατράβα σου πίνει το αίμα!» μανλής δεν έκανε έλεγχο… Στην Ιταλία, πάντως, έχουν μάθει αλλιώς. Και πρόσφατα ο Ισπανός αρχιτέκτονας Σαντιάγο Καλατράβα κλήθηκε σε γραπτή απολογία από το Γενικό Λογιστήριο του ιταλικού κράτους προκειμένου να δώσει επαρκείς εξηγήσεις σχετικά με την υπερδιόγκωση του κόστους κατασκευής μιας γέφυρας του «Μεγάλου Καναλιού» της Βενετίας που κατασκεύασε. Να σημειωθεί πως το αρχικό κόστος της συγκεκριμένης κατασκευής είχε υπολογιστεί στα 3,8 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία στη συνέχεια έφτασαν τα 6,7 εκατομμύρια, αγγίζοντας, τελικά, τα 11,2 εκατομμύρια ευρώ!

Ξεσηκωμός και στη Βαλένθια, τη γενέτειρά του Εδώ κωφεύουμε, όμως το αρνητικό… σουξέ του Σαντιάγο Καλατράβα στο εξωτερικό έφτασε μέχρι και στη χώρα του, καθώς δέχτηκε σφοδρότατη κριτική μετά την αμοιβή 100 εκατομμυρίων ευρώ που πήρε για ημιτελές έργο. Ειδικότερα, αφορμή για να ξεσπάσει αυτή η επίθεση στο πρόσωπό του ήταν η λεγόμενη «Πόλη των Τεχνών και των Επιστημών» στη γενέτειρά του, τη Βαλένθια. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα κτιρίων, γεφυρών, τεχνητών λιμνών, αιθουσών για εκδηλώσεις, βιβλιοθηκών, μουσείων και άλλων χώρων, το οποίο παραμένει ημιτελές και, σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, έχει κοστίσει ήδη περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ υπό αδιαφανείς συνθήκες. Ο Σαντιάγο Καλατράβα είχε συμφωνήσει να λάβει ως αμοιβή ποσοστά από το τελικό κόστος για κάθε έργο που θα απαρτίζει την «Πόλη των Τεχνών και των Επιστημών». Ο προϋπολογισμός όμως πολλών έργων παρουσιάζει ήδη μεγάλες υπερβάσεις, μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις έχει διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί. Τον πόλεμο των αποκαλύψεων ξεκίνησε το κόμμα Ενωμένη Αριστερά, με την τοπική κυβέρνηση που υπέγραψε τα συμβόλαια με τον αρχιτέκτονα… Με σύνθημα «Calatravatelactava»(Ο Καλατράβα σου πίνει το αίμα), οι επικριτές δημιούργησαν και ιστότοπο, όπου καταγραφόταν η πρόοδος του επίμαχου έργου.

070_075_KALATRAVA 15/09/2012 3:43 π.μ. Page 75

Σ

ταθερός στόχος της ΟΠΑΠ Α.Ε. παραμένει το «Υπεύθυνο Παιχνίδι». Αυτό αποδεικνύει ο τρόπος και οι κανόνες που διεξάγονται τα παιχνίδια στα πρακτορεία της. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία προχωρά ακόμη ένα βήμα μπροστά. Επιδιώκει να στηρίξει, όχι μόνο την καταπολέμηση του «εθισμού στα τυχερά παιχνίδια», αλλά και την πρόληψή του. Ως μεγάλη και υπεύθυνη εταιρεία διοργάνωσης τυχερών παιχνιδιών, αποφάσισε να δαπανήσει και χρόνο και χρήμα για να διασφαλίσει την ελληνική κοινωνία από τη δημιουργία και την εξάπλωση ενός τέτοιου φαινομένου, όχι μόνο από τη δική της επιχειρηματική δράση, αλλά απ’ όλες τις εκφράσεις των τυχερών παιχνιδιών που βρίσκονται πλέον στη διάθεση των Ελλήνων. Πρόσφατα, λοιπόν, ανακοίνωσε τη συνεργασία της με την Α΄ Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, προκειμένου να διεξαχθεί συστηματική επιστημονική έρευνα, μέσω της οποίας: - Θα αποτυπωθεί το φαινόμενο του παθολογικού τζόγου στη χώρα μας.

- Θα παρακολουθηθεί σε διάρκεια η εξέλιξή του στο χρόνο.

- Θα διατυπωθούν προτάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και θα αναπτυχθούν επιλεγμένες-στοχευμένες παρεμβάσεις σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Τα μέχρι σήμερα στοιχεία δείχνουν ότι πρόβλημα στην Ελλάδα δεν ξεπερνά τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Ωστόσο, με δεδομένο ότι μικρότερες ηλικίες –κυρίως έφηβοι– έρχονται ολοένα και περισσότερο σε επαφή με κάθε είδους τυχερά παιχνίδια, η ΟΠΑΠ Α.Ε. θεωρεί ιδιαίτερα κρίσιμο να καταγραφεί συστηματικά αυτή η τάση, προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος ανάπτυξης φαινομένων εθισμού στον τζόγο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως το ποσοστό των νοσηλευόμενων για παθολογικό τζόγο στη Γερμανία τριπλασιάστηκε κατά τη δεκαετία

2000-2010. Μάλιστα, αφορούσε κυρίως ανδρικό πληθυσμό που είχε εθιστεί από την ηλικία της εφηβείας. Την κρισιμότητα της πρόληψης του φαινομένου μέσω της επιστημονικής καταγραφής και παρακολούθησής του επισήμανε και ο Διευθυντής της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Γιώργος Παπαδημητρίου: «Πολλά άτομα που έπαιζαν συστηματικά τυχερά παίγνια στην παιδική και την εφηβική ηλικία εκδήλωσαν αργότερα παθολογικό τζόγο, κατά την ενήλικη ζωή. Ο κίνδυνος αυξάνει με τις νέες μορφές τζόγου που έχουν πρόσφατα εμφανιστεί, κυρίως με τη μορφή του τζόγου μέσω του Διαδικτύου». Η έρευνα θα ξεκινήσει με πανελλαδικό δείγμα 5.000 ατόμων, ηλικίας 15 ετών και άνω, και θα συνεχιστεί με τη συστηματική παρακολούθηση όσων ατόμων εντοπιστούν να παρουσιάζουν στοιχεία εθισμού. Θα καταλήξει με τη δημιουργία Παρατηρητηρίου διαρκούς καταγραφής και παρακολούθησης του φαινομένου, μέσα από το οποίο θα μπορεί να γίνει η διατύπωση προτάσεων για την εφαρμογή αποτελεσματικής πολιτικής αποτροπής εξάπλωσης του φαινομένου. Παράλληλα με την έρευνα, θα συνεχιστεί και η λειτουργία της Τηλεφωνικής Γραμμής (1114) Ψυχολογικής Υποστήριξης για τον Τζόγο του Θεραπευτικού Προγράμματος ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ. Η υπηρεσία, η οποία επιχορηγείται επίσης από την ΟΠΑΠ Α.Ε., είναι στελεχωμένη από τρεις ειδικούς ψυχικής υγείας και απευθύνεται σε παίκτες, συγγενείς και φίλους που καλούνται να διαχειριστούν καταστάσεις σχετικές με τον τζόγο. Η ΟΠΑΠ Α.Ε. διατηρεί ως στόχο της τη διεξαγωγή «Υπεύθυνου Παιχνιδιού». Η προστασία των παικτών της, αλλά και γενικότερα του κοινωνικού συνόλου από φαινόμενα εθισμού στον τζόγο αποτελεί βασική της προτεραιότητα. Και η πρωτοβουλία της να στηρίξει τη συγκεκριμένη επιστημονική έρευνα αποδεικνύει για ακόμη μία φορά ότι η ΟΠΑΠ Α.Ε. πρεσβεύει το «Υπεύθυνο Παιχνίδι» στην πράξη.

Σεπτέμβριος 2012

publi

οΠΑΠ Α.Ε.: «υΠΕυΘυνο ΠΑΙΧνΙΔΙ» ΣΤΗν ΠΡΑΞΗ

crash 75

076_081_ROSOS XAZIN 15/09/2012 3:47 π.μ. Page 76

Η ΕΛΛΑΔΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΙΣΛΑΝΔΙΑ

” ”

για να τη φοβηθούν

Σ

Συνέντευξη στον Αλεξάντρ Λιάτσος

▲ ▲

την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο Αμερικανός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί είχε προβλέψει την αμερικανική κρίση από το 2006… Και στην από δω πλευρά όμως ένας Ρώσος μαθηματικός και οικονομολόγος, ο 48χρονος σήμερα Μιχαήλ Χάζιν, είχε προειδοποιήσει για τις αρνητικές προοπτικές του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης. Εξ ου και ο χαρακτηρισμός του Ρώσος «Ρουμπινί». Ήδη από την άνοιξη του 1998, ως υποδιευθυντής της οικονομικής διεύθυνσης του Κρεμλίνου, ο Χάζιν είχε προβλέψει σε μια έκθεσή του ότι η ρωσική οικονομία οδηγούνταν σε βέβαιο κραχ. Τότε, έγινε το «κόκκινο πανί» για τη ρωσική ελίτ επί εποχής Γέλτσιν. Κι επειδή δεν ήταν «δικό του παιδί», ο Πρόεδρος δεν δίστασε να τον απολύσει! Τον Αύγουστο επιβεβαιώθηκε. Το 2003 εκδόθηκε το βιβλίο του «Η δύση της αυτοκρατορίας του δολαρίου, το τέλος της Pax Αmericana», στο οποίο αναφέρεται στις δυσαναλογίες της αμερικανικής οικονομίας. Από το 2000, άλλωστε, η ομάδα του εξηγούσε γιατί το οικονομικό μοντέλο, η «Ριγκανομία», οδηγείται σε οικονομική και κοινωνική κρίση: «Αν ο πληθυσμός παίρνει περισσότερα χρήματα μέσω δανείων, σημαίνει ότι καταναλώνει σήμερα αυτό που θα έπρεπε να καταναλώνει αύριο». Ο Χάζιν πίστευε τότε ότι «η μόνη ελπίδα της ανθρωπότητας είναι να απαλλαγεί από το αμερικανικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης». Μάλλον δεν εισακούστηκε, αν σκεφτούμε την κατάρρευση της Lehman Brothers… Σήμερα, αναφορικά με την ευρωπαϊκή κρίση, πιστεύει ότι «ο μοναδικός τρόπος για την ύπαρξη μιας γερής Ευρωζώνης είναι η... διάλυση της Ε.Ε. με την υπάρχουσα μορφή». Και τι θα γίνει με την Ελλάδα; Μας καλεί σε στάση πληρωμών: «Αν οι Έλληνες ακολουθούσαν την πορεία της Ισλανδίας, τώρα η χώρα θα είχε βγει σε οικονομική ανάκαμψη». H πρότασή του είναι τουλάχιστον... αιρετική: «Η Ελλάδα θα πρέπει να μπει σε ένα νέο οικονομικό σχηματισμό, την “Ευρασία”, ακολουθώντας τη Ρωσία και την Τουρκία». Και προχωρά κι ένα βήμα παρακάτω, αφήνοντας την ισχυρή πιθανότητα η Ελλάδα να πρέπει να συνεργαστεί με την Τουρκία υπό 76 crash Σεπτέμβριος 2012

CRASH ANTΑΠΟΚΡΙΣΧΗΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΣ

Στον πόλεμο γιγάντων για τα νομίσματα η Ελλάδα είναι «κέρμα ανταλλαγής»

076_081_ROSOS XAZIN 15/09/2012 3:48 π.μ. Page 77

Μιλάει ο οικονομολόγος που το 2003 προέβλεψε την κρίση του 2008 μέσα από το προφητικό του βιβλίο «Η δύση της κυριαρχίας του δολαρίου, το τέλος της Pax Americana»

Ο Ρώσος «Ρουμπινί»

Μιχαήλ Χάζιν

μας προτρέπει να πάμε σε στάση πληρωμών. Δεν αισιοδοξεί για τη συνοχή της Ευρώπης και προτείνει να συνεργαστούμε οικονομικά με Ρωσία και... Τουρκία!

076_081_ROSOS XAZIN 15/09/2012 3:48 π.μ. Page 78

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

το «άγρυπνο βλέμμα» της Ρωσίας, αφού για την ευρασιατική ζώνη οι δυο τους είναι οι διαφαινόμενες ηγετικές δυνάμεις!

Μιλώντας με τον Μιχαήλ Χάζιν Για τους Έλληνες μιλάνε σήμερα παντού, στη Ρωσία επίσης. Ο οικονομολόγος, ειδικός στη θεωρία ανάλυσης των οικονομικών κρίσεων και των συνεπειών τους, Μιχαήλ Χάζιν, δίνει τη δική του προσέγγιση επί του θέματος. Ο Χάζιν και η ομάδα του μελέτησαν μεθοδικά όλα τα στοιχεία ανάπτυξης της μεγαλύτερης οικονομίας στον πλανήτη, της αμερικανικής, και έφτασαν στα συμπεράσματα που κατέγραψαν στο βιβλίο τους το 2003. Εκεί, μάλιστα, αναφέρεται συγκεκριμένα και η χρονιά που θα ξεσπάσει η κρίση, «μέσα στο 2008»! Τέσσερα χρόνια μετά την κρίση, την οποία η ανθρωπότητα δεν έχει καταφέρει ακόμα να ξεπεράσει, ενώ κάποιες κοινωνίες, όπως η ελληνική, παλεύουν να αποφύγουν την κατάρρευση, ο Μιχαήλ Χάζιν δίνει τη δική του εκδοχή των εξελίξεων. «Η τελευταία φορά που η παγκόσμια οικονομική ελίτ επιχείρησε να σώσει το υπάρχον οικονομικό μοντέλο ήταν πέρσι το καλοκαίρι, όταν έφτασαν σχεδόν στη συμφωνία να στήσουν μια κεντρική τράπεζα μέσα στην Κ.Τ. για να πάρει πάνω της τα χρέη των εθνικών κεντρικών τραπεζών», λέει ο Χάζιν. «Στη συμφωνία αυτή αντέδρασαν σφόδρα οι τραπεζίτες και όσοι ελέγχουν το RFS στις ΗΠΑ, γιατί δεν ήθελαν, επ’ ουδενί, να χάσει το δολάριο το μονοπωλιακό του χαρακτήρα στον κόσμο. Μέρος της αντίδρασης αυτής ήταν και το σκάνδαλο με τον Ντομινίκ Στρος Καν, από τον οποίο απαλλάχτηκαν. Η συμφωνία δεν εφαρμόστηκε ποτέ, όλοι όμως κατανόησαν πως ο μηχανισμός ελέγχου των πάντων μέσω της κοπής δολαρίων έπαψε να έχει τις αποδόσεις που είχαν συνηθίσει να καταβροχθίζουν τα προηγούμενα χρόνια οι τραπεζίτες». «Εμείς», τονίζει ο Χάζιν, «κάναμε λεπτομερή ανάλυση όλων των δεδομένων στην εργασία μας και αποδείξαμε πως η κρίση θα οδηγήσει στη μείωση της οικονομίας κατά 30-35%, αλλά ο τραπεζικός τομέας θα συρρικνωθεί κατά πέντε, και πλέον, φορές. Όταν, με το ξέσπασμα της κρίσης, έγινε φανερό ότι η παντοκρατορία του δολαρίου τελειώνει, άλλα νομίσματα εμφανίστηκαν ή ετοιμάζονται σε περιφερειακό επίπεδο, οι χρηματιστές άρχισαν να περνούν σε “νέα” ιδέα για να αυξήσουν τα πλούτη τους. Μετατρέπονται σε ανταλλάκτες νομισμάτων». «Θυμηθείτε», λέει ο Χάζιν, «ποιους έδιωξε ο Χριστός από το προαύλιο του ναού! Τους τοκογλύφους, εκείνους που πλούτιζαν με την ανταλλαγή νομισμάτων!». Ο ίδιος ξεχωρίζει 4-5 νομισματικές ζώνες, που υπάρχουν ή είναι υπό διαμόρφωση, αυτή του δολαρίου, του ευρώ, τη λατινοαμερικάνικη, τη νοτιοαφρικάνικη, τη ζώνη του γιουάν. Αυτές, 78 crash Σεπτέμβριος 2012

σε γενικές γραμμές, γιατί παραμένουν πολλά αναπάντητα ερωτηματικά. Όπως, π.χ., προς τα πού θα κλείνει η Αγγλία, στο ευρώ ή στο δολάριο, ή η Ιαπωνία, για την οποία ο Χάζιν θεωρεί ότι θα καταλήξει στο γιουάν. Υπάρχει ακόμα η Ινδία, η οποία ως οικονομία είναι κλεισμένη στον εαυτό της. Τέλος, αρχίζει να διαμορφώνεται ο ευρασιατικός χώρος, με δύο διαφαινόμενες ηγετικές δυνάμεις, κατά το Ρώσο οικονομολόγο, τη Ρωσία και την Τουρκία! «Θεωρητικά, μια μελλοντική νομισματική ένωση Μόσχας-Άγκυρας δεν έχει αντιθέσεις», εξηγεί. «Η Τουρκία ήδη επεκτείνεται οικονομικά και στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στη Βουλγαρία, επιμέρους και σε Ελλάδα, Ρουμανία...

Ωστόσο, η Τουρκία είναι μονοεθνικό κράτος και δεν καταφέρνει να κάνει τη μετάβαση από την οικονομική στην πολιτική επέκταση, ούτε και είναι εύκολο να το κάνει σε λαούς που έχουν ιστορικές μνήμες από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πολιτικές εγγυήσεις στους βαλκανικούς λαούς μπορεί να δώσει μόνο η Ρωσία. Το πού θα καταλήξουν τα Βαλκάνια, στην Ευρώπη ή την Ευρασία, δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο. Αναφορικά με την Ευρώπη, όπως έδειξε η ζωή, ο μοναδικός τρόπος για την ύπαρξη μιας γερής Ευρωζώνης είναι η... διάλυση της Ε.Ε. με την υπάρχουσα μορφή, όπου η ψήφος της Μάλτας είναι ισοδύναμη με αυτή της Γερμανίας!

Ο μοναδικός τρόπος για την ύπαρξη μιας γερής Ευρωζώνης είναι η... διάλυση της Ε.Ε. με την υπάρχουσα μορφή, όπου η ψήφος της Μάλτας είναι ισοδύναμη με αυτή της Γερμανίας!

076_081_ROSOS XAZIN 15/09/2012 3:48 π.μ. Page 79

Πέρσι το καλοκαίρι η παγκόσμια οικονομική ελίτ επιχείρησε να σώσει το υπάρχον οικονομικό μοντέλο, όταν έφτασαν σχεδόν στη συμφωνία να στήσουν μια κεντρική τράπεζα μέσα στην Κ.Τ. για να πάρει πάνω της τα χρέη των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Στη συμφωνία αυτή αντέδρασαν σφόδρα οι τραπεζίτες. Μέρος της αντίδρασης αυτής ήταν και το σκάνδαλο με τον Ντομινίκ Στρος Καν, από τον οποίο απαλλάχτηκαν. Η συμφωνία δεν εφαρμόστηκε ποτέ ελέγχατε πού πήγαιναν τα χρήματα, άρα το πρόβλημα είναι δικό σας, όχι του ελληνικού λαού”». Ο Χάζιν θυμίζει πως πριν από 2,5 χρόνια είχε γράψει ότι αν «οι Έλληνες ακολουθούσαν αυτή την πορεία», τώρα η χώρα θα είχε βγει σε οικονομική ανάκαμψη. Σε επίπεδο τακτικής εκτιμά πως η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει το δρόμο της Ισλανδίας. Γεωπολιτικά να επιδιώξει να μπει στο σχηματισμό της Ευρασίας, με Ρωσία-Τουρκία, και να επιδιώξει να έχει εγγυήσεις από τη Ρωσία έναντι της Τουρκίας. Μα εμείς μετά τον πόλεμο ζήσαμε με το δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν», του θυμίζω. «Ναι, με το μοίρασμα του κόσμου στην Τεχεράνη (1943) και τη Γιάλτα (1945) η Ελλάδα πέρασε στη Δύση. Αυτή είναι η αιτία για τα πολλά δεινά που τράβηξε το ΚΚΕ, μεταπολεμικά... Όμως, σήμερα άλλαξαν πάρα πολλά. Για πρώτη φορά από το 1945 δεν υπάρχει ενιαία Δύση. Η Ε.Ε. διαλύεται μπροστά στα μάτια μας. Και είναι τελείως ακατανόητο γιατί για όλα αυτά πρέπει να πληρώσουν οι Έλληνες». Πότε εκτιμάτε ότι διώχνουν την Ελλάδα ή φεύγει η ίδια από την Ευρωζώνη, τον ρωτώ. «Όλοι κατανοούν ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί

”

μια ιδιαίτερη περίπτωση, αλλά είναι η πρώτη από μια σειρά ανάλογων. Πολλοί στη Γερμανία κάθονται και γράφουν προσεκτικά σενάρια αποχώρησης. Και στην Ουάσινγκτον γράφουν. Αλλά διαφορετικά από τα γερμανικά. Εκεί θεωρούν ότι η Γερμανία πρέπει να πληρώνει και μετά η Ελλάδα να βγει ώστε να μη δημιουργήσει νέα δάνεια. Τα σενάρια του Βερολίνου θέλουν να φύγει η Ελλάδα με de fault». Συμφέρει τη Γερμανία ένα ελληνικό de fault; «Η Γερμανία επιδιώκει να μείνει η ίδια ένα κέντρο έλξης, έτσι θέλει να της απομείνουν πόροι για να παίξει αυτόν το ρόλο. Δεν τη βολεύει να δίνει συνεχώς χρήματα τα οποία ποτέ δεν θα πάρει πίσω... Αυτό όμως βολεύει την Ουάσινγκτον». Άρα, την Ουάσινγκτον τη συμφέρει να μένει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη και να απομυζά πόρους... «Φυσικά, γι’ αυτό και το τραβάει... δώστε, δώστε και ξαναδώστε...» Δηλαδή, τι έχουμε, ο μεσοέλληνας θα φτάσει να σκεφτεί τι καλοί που είναι οι Αμερικανοί; « Έχω την αίσθηση ότι στον απλό Έλληνα είναι εντελώς αδιάφορο όλο αυτό το αλι-

▲ ▲

Η Γερμανία μαζί με τη Γαλλία θα κρατήσουν ένα ισχυρό νόμισμα (ευρώ) και μετά θα επιδιώξουν τη συσπείρωση εδαφών, αφού θα είναι πόλος έλξης. Έτσι, δεν είναι σίγουρο στο νέο αυτό οικοδόμημα πού θα βρεθούν τα Βαλκάνια», λέει. «Όσον αφορά αυτούς που κυριαρχούν στην Ουάσινγκτον, οι οποίοι δεν επιθυμούν ενίσχυση άλλων νομισματικών ζωνών εκτός δολαρίου, κάνουν ό,τι μπορούν ώστε η Γερμανία να ξοδεύει όλα τα οικονομικά αποθέματα σε “βαρέλια χωρίς πάτο”. Ακολουθείται μια τρομακτική πίεση από την αμερικανική κυβέρνηση, το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και τα ελεγχόμενα από αυτούς ινστιτούτα ειδικών και μετρήσεων, με την απαίτηση να πληρώνει η Γερμανία για όλους. Αν η Γερμανία αντέξει στις πιέσεις, τότε θα έχουμε τη διάλυση της Ε.Ε. με τη σημερινή μορφή της. Αυτή είναι σήμερα η εικόνα». «Σε αυτόν τον πόλεμο γιγάντων η Ελλάδα δεν αποτελεί παρά “κέρμα ανταλλαγής”. Κανέναν δεν απασχολεί σοβαρά η Ελλάδα, το μόνο που τους ανησυχεί είναι μην τυχόν και ακολουθήσει το δρόμο της Ισλανδίας. Την πλήρη άρνηση αποπληρωμής των ιδιωτικών δανείων, τη διενέργεια δημοψηφίσματος επ’ αυτού και δικαστήριο κατά του πρωθυπουργού που τόλμησε να εθνικοποιήσει τις υπερχρεωμένες τράπεζες. Να μη ληφθεί απόφαση ότι “αυτά δεν είναι δικά μας δάνεια, εσείς δεν

Σεπτέμβριος 2012

crash 79

076_081_ROSOS XAZIN 15/09/2012 3:49 π.μ. Page 80

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ο Μιχαήλ Χάζιν, στις τηλεοπτικές εκπομπες που μεταδίδονται από τα μεγαλύτερα ρωσικά δίκτυα, δεν κουράζεται να αναφωνεί αυτό που λέει και η λεζάντα του σκίτσου... «Η Αμερική...μας τελείωσε!» σβερίσι, αφού δεν είναι αυτός ο αποδέκτης των όποιων χρημάτων. Η μερίδα του λέοντος των δανείων πάει στις τράπεζες, κυρίως τις αμερικανικές». Το σύνθημα των πρόσφατων εκλογών στην Ελλάδα, «το ευρώ είναι το μέλλον, η δραχμή αποτελεί πισωγύρισμα», πώς σας φαντάζει; «Μα βέβαια ως πολιτικό σύνθημα, τίποτα περισσότερο. Όσον αφορά τη δραχμή, θα έλεγα πως η Ελλάδα σε μια νέα Ευρωζώνη είναι ολοφάνερο πως θα μπορούσε να διεκδικήσει μια θέση. Όμως, οι όροι πλέον θα είναι τελείως διαφορετικοί. Θα είναι όπως περίπου με τις νέες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Τους λένε “πάρτε τώρα χρήματα για να κάνετε αυτά και αυτά που σας λέμε εμείς...”. Δεύτερη άποψη δεν υπάρχει. Η γνώμη μου είναι πως για την Ελλάδα, εκτός από τη δοκιμασμένη δυτική προοπτική, από οικονομική άποψη ενδιαφέρον έχει και η βορειοανατολική προοπτική». Κατά πόσο αυτή η προοπτική είναι ρεαλιστική; «Εγώ, ως οικονομολόγος, μπορώ να μιλάω 80 crash Σεπτέμβριος 2012

μόνο για την οικονομία. Λέω, λοιπόν, ότι η διάσπαση της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ είναι αναπόφευκτη. Οι νέες νομισματικές ζώνες είναι προ των πυλών. Θεωρώ ότι μια ευρασιατική οικονομική και νομισματική ένωση, ο χώρος όπου είναι συσσωρευμένο το μεγαλύτερο κομμάτι του φυσικού πλούτου της Γης, αποτελεί αναγκαιότητα». «Περίεργο» και, όμως, τυχαία ή όχι η προσέγγιση του Ρώσου οικονομολόγου συμπίπτει με τις ενατενίσεις των αρχαίων Ελλήνων, «στα πέρατα της οικουμένης», όπου οικουμένη τότε ήταν οι

βορειοανατολικές περιοχές του Αιγαίου, τα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας και ο Καύκασος, και αργότερα ο Μέγας Αλέξανδρος τράβηξε ακόμα παραπέρα, στα βάθη της Ασίας... Πάνω στο γραφείο του ο Χάζιν έχει μια προτομή του Μαρξ, στη βάση της οποίας βρίσκεται το βιβλίο με την ονομασία του μνημειώδους έργου του μεγάλου στοχαστή, «Το κεφάλαιο». Πόσο επίκαιρη είναι σήμερα η εργασία αυτή, τον ρωτώ. «Επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε».

Η Γερμανία με τη Γαλλία θα κρατήσουν ένα ισχυρό νόμισμα και μετά θα επιδιώξουν τη συσπείρωση εδαφών, αφού θα είναι πόλος έλξης. Έτσι, δεν είναι σίγουρο στο νέο αυτό τοπίο πού θα βρεθούν τα Βαλκάνια

076_081_ROSOS XAZIN 15/09/2012 3:49 π.μ. Page 81

Χρώματα & Αρώματα Στα Hondos Center θα βρείτε όλα τα διάσημα ονόματα και για τον άντρα… Αρώματα, ένδυση, υπόδηση, αξεσουάρ, εσώρουχα, αλλά και ό,τι αφορά την ανδρική περιποίηση!

KARATZAFERHS 15/09/2012 2:36 π.μ. Page 82

CRASH ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΗ ΣΥΝENΤΕΥΞ

«Με την Αγροτική έρχεται

Γιώργος Καρατζαφέρης 82 crash Σεπτέμβριος 2012

KARATZAFERHS 15/09/2012 2:36 π.μ. Page 83

το περίπτερο και αγοράζει το super market»

“5-6 ΟΙΚΟΓEΝΕΙΕΣ Τ ” ” Ο ΣΑΜΑΡΑΣ ΤΑΪΖΕΙ

για να μην τον φάνε Συνέντευξη στον Παναγιώτη Τζένο

ο ραντεβού για τη συνέντευξη με τον Γιώργο Καρατζαφέρη κλείστηκε για τη Δευτέρα 13 Αυγούστου. Γνώριζα καλά ότι ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ απέφευγε τις επαφές και τις συναντήσεις ακόμα και με στενούς του συνεργάτες, μετά το αποτέλεσμα των εκλογών που τον οδήγησε εκτός Κοινοβουλίου. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα δεν απαντούσε ούτε καν στο κινητό του τηλέφωνο. «Δεν είχα διάθεση να μιλήσω με κανέναν», εκμυστηρεύτηκε στη συνομιλία του με έναν γνωστό δημοσιογράφο στην οποία έτυχε να είμαι παρών. Με όσους μιλούσα για να αντλήσω πληροφορίες μου έλεγαν ότι δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την κατάσταση του προέδρου. Όλοι μου μετέφεραν ένα κλίμα βαθιάς θλίψης. Η Αθήνα ήταν άδεια και η συνάντηση είχε οριστεί στα γραφεία του τηλεοπτικού σταθμού ΤΗΛΕΑΣΤΥ. Περίμενα να δω αν η εικόνα που θα αντίκριζα θα ανταποκρινόταν στις πληροφορίες και τις φήμες.

είχε διάθεση. Όλη αυτή την ώρα σκεφτόμουν την έκπληξη που μου προκαλούσε η εικόνα αυτή. Το αποτέλεσμα των εκλογών φάνηκε ότι τον είχε καταβάλει. Όχι τόσο το γεγονός ότι έχασε. Αλλά η προδοσία. Έμοιαζε με τη στεναχώρια του πατέρα που τον προδίδουν τα παιδιά του. Ο «killer» Γιώργος Καρατζαφέρης ήταν τελικά πολύ πιο ανθρώπινος από όσους πολιτικούς είχα συναντήσει. Αυτό με ξάφνιασε...

Κύριε πρόεδρε, έχετε μετανιώσει για την απόφασή σας να πείτε «όχι» στο δεύτερο Μνημόνιο και να αποχωρήσετε από την κυβέρνηση, τώρα που έχει περάσει ο καιρός και το βλέπετε πιο ψύχραιμα; «Θα το ξανάκανα. Θα το ξανάκανα γιατί ήταν ατελέσφορο και δεν οδηγούσε πουθενά, ήταν αδιέξοδο. Δυστυχώς, τώρα το καταλαβαίνει και ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης. Βέβαια, καλύτερο το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν. Πολύ φοβούμαι ότι και ο Αντώνης ο Σαμαράς, ευφυής άνθρωπος, είχε καταλάβει ότι δεν οδηγεί πουθενά παρά μόνο τον ίδιο στην πρωθυπουργία και γι’ αυτό το έκανε. Με άλλα λόγια, έκανε εντελώς το διαφορετικό από αυτό που έκανα εγώ. Εγώ σκέφθηκα τη χώρα και τους πολίτες, ο Σαμαράς σκέφθηκε το κόμμα και την πρωθυπουργία». Αν υποθέσουμε ότι ήσασταν στη Βουλή, θα τη στηρίζατε εμπράκτως αυτή την κυβέρνηση; Δηλαδή, θα ήσασταν ο τρίτος ή ο τέταρτος εταίρος; «Όχι, θα έκανα ό,τι έκανα πάντα, θα στήριζα την Ελλάδα. Αυτό που γίνεται σήμερα, είναι σίγουρο, δεν στηρίζει την Ελλάδα. Περί αυτού πρόκειται. Είναι εντελώς λάθος η κατεύθυνση. Όταν ξεκίνησε όλη αυτή η ιστορία, όλη αυτή η περιπέτεια, όλο αυτό το θρίλερ, η Ευρώπη ήταν αιφνιδιασμένη και μπορούσαμε απ’ αυτόν τον αιφνιδιασμό να κερδίσουμε. Γι’ αυτό τότε ζητούσα μετά μανίας εθνική κυβέρνηση, την οποία αρνήθηκε ο Σαμαράς. Για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τις καλές πτυχές

▲ ▲

Μετά από μια ολιγόλεπτη αναμονή ο Γιώργος Καρατζαφέρης εμφανίστηκε στην είσοδο. Η εικόνα μιλούσε από μόνη της. Φορώντας ένα μπλουζάκι και με γένια τριών ημερών, ο πρόεδρος ανέβηκε τα σκαλιά του καναλιού και βρέθηκε στον προθάλαμο. Ασυνείδητα κοίταξα τον Βαγγέλη Ρασιά, το φωτογράφο μας. Ανεβαίνοντας στο γραφείο στον τρίτο όροφο, ο Γιώργος Καρατζαφέρης φόρεσε ένα πουκάμισο, χωρίς γραβάτα, για τη φωτογράφηση. Δεν

Πιστεύω ότι ο Αμερικανός έχει πάντα ένα σχέδιο Β. Και αν το πρώτο σχέδιο είναι ο Σαμαράς, νομίζω ότι το σχέδιο Β είναι ο Τσίπρας

Σεπτέμβριος 2012

crash 83

KARATZAFERHS 15/09/2012 2:36 π.μ. Page 84

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

του πρώτου Μνημονίου. Δεν ήθελε, για να μην πιστωθεί ο Παπανδρέου την οποιαδήποτε επιτυχία. Αυτό το γινάτι βγάζει το μάτι, όχι του Σαμαρά ή του Παπανδρέου, αλλά της Ελλάδας». Τι ορίζοντα δίνετε σε αυτή την κυβέρνηση; Βλέπετε μπροστά σας εκλογές, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα; «Να σας πω ότι η ανθρωπότητα πέρασε μία μεγάλη περίοδο ειρήνης από το φόβο των δύο υπερδυνάμεων. Το ίδιο πράγμα υπάρχει σήμερα. Φοβάται και ο Κουβέλης, φοβάται και ο Βενιζέλος. Ξέρουν ότι δεν οδηγεί πουθενά η συμμετοχή τους σε αυτό το σχήμα, αλλά φοβούνται να φύγουν. Δεν μπορώ να καταλάβω τι μπορεί να προσδοκούν. Ίσως ο κύριος Κουβέλης, ο οποίος είναι σοβαρός άνθρωπος, μειλίχιος, ήρεμος, ίσως προσδοκά στην Προεδρία της Δημοκρατίας, και σου λέει, να καταπιώ κάποια πράγματα προκειμένου αύριο το πρωί να έχω μία ευκαιρία. Ο Βενιζέλος ξέρει ότι έτσι και βγει από την εξουσία, την άλλη μέρα θα τον κατασπαράξουν Χρυσοχοΐδης, Διαμαντοπούλου, Λοβέρδος κ.λπ. Έτσι, λοιπόν, αφήνουν τον καιρό να κυλάει. Όμως, δεν οδηγεί πουθενά. Χρειάζονται να λαμβάνονται αποφάσεις οι οποίες πρέπει να περνάνε από το διυλιστήριο και των τριών. Έχουν έναν υπουργό Οικονομικών ο οποίος είναι ένας τέταρτος πόλος και όχι εντεταγμένος μέσα σε μια πολιτική. Πετάξανε από την εξουσία σημαντικότατα πρόσωπα, που μπορούσαν να λειτουργήσουν δηλαδή. Έχω μεγαλύτερο προβληματισμό από ό,τι είχα το Φεβρουάριο, όταν έφυγα από την κυβέρνηση». Είχατε αφήσει αιχμές για τον τρόπο που είχαν αποχωρήσει βουλευτές του ΛΑΟΣ προεκλογικά. Τώρα που το βλέπετε με ψυχραιμία πιστεύετε πράγματι ότι υπήρξε κάποιο σχέδιο; Υπήρξε τρίτος δάκτυλος για την αποχώρηση των βουλευτών; Υπήρξε όντως ευθεία παρέμβαση των Αμερικανών; «Σαφώς. Άμεση και καταλυτική. Αυτά τα παιδιά, άλλα εκουσίως, άλλα ακουσίως, χρησιμοποιήθηκαν για την εξολόθρευση του κόμματος. Ο Αντώνης ο Σαμαράς, έχοντας περάσει από τους ίδιους διαδρόμους, τα ίδια ίχνη, ξέρει πάρα πολύ καλά ότι η προδοσία είναι χρήσιμη, αλλά οι προδότες άχρηστοι, και γι’ αυτό προφανώς δεν τους χρησιμοποίησε ως τώρα...» Αισθάνεστε ικανοποιημένος που δεν χρησιμοποιήθηκαν οι πρώην βουλευτές σας σε κυβερνητικά πόστα; «Την προδοσία πολλοί αγάπησαν, τον προδότη ουδείς».

Ποια λάθη έκανε ο Γιώργος Καρατζαφέρης; Έχετε κάνει την αυτοκριτική σας; «Ναι, ναι. Ένα βασικό λάθος. Ότι εγώ βάζω πρώτα την πατρίδα και μετά το κόμμα. Αντίθετα με όλους τους άλλους, που βάζουν πρώτα το 84 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο Γ. Καρατζαφέρης, όπως είχε αφήσει να εννοηθεί και στην προεκλογική συνέντευξή του στο «Crash», υπήρχε ένα σχέδιο πολιτικής εξολόθρευσής του από τους Αμερικανούς...

...και τα μεγάλα ΜΜΕ της χώρας, που τον έβγαλαν από τη σειρά επειδή δεν πήγαινε με τα συμφέροντά τους

κόμμα και μετά την πατρίδα. Αυτό σημαίνει και πατριώτης εξάλλου. Πατριώτης δεν σημαίνει να δίνεις χαστούκια. Πατριώτης είναι να βάζεις πρώτα την πατρίδα. Εγώ και στο πρώτο Μνημόνιο έβαλα πρώτα την πατρίδα, φωνάζοντας βέβαια, υπενθυμίζω, την ανάγκη να υπάρξει μια εθνική κυβέρνηση. Και από εκεί και πέρα αυτή ήταν η δική μου η γραμμή, πρώτα η πατρίδα. Όταν το Νοέμβριο βρέθηκα προ του μεγάλου διλήμματος, έτυχε σε μένα να πέσει το βάρος ποιος θα είναι πρωθυπουργός. Να συνεχίσει ο Παπανδρέου με ό,τι λάθη έκανε τότε, να γίνει πρωθυπουργός το υποκατάστατο του Παπανδρέου, ο πρόεδρος της Βουλής ο Πετσάλνικος, ή να βρεθεί μια τρίτη λύση, ο Παπαδήμος; Εκεί σκέφθηκα ότι θα έπρεπε να βάλουμε τον Παπαδήμο, γνωρίζοντας ότι συμμετέχει σε κάποιες επικυρίαρχες ομάδες παγκόσμιας δράσης, με το σκεπτικό ότι, εφόσον αυτός είναι ένας δικός τους άνθρωπος, δεν θα τον αφήσουν να αποτύχει. Άρα, λοιπόν, θα σωθεί η Ελλάδα, όσο σωθεί. Και βγήκα αληθινός. Γνώριζα. Δεν ήξερα ότι ήταν τραπεζίτης, δεν ήξερα

ότι ήταν άνθρωπος του διεθνούς κεφαλαίου, δεν ήξερα ότι είναι από τη Λέσχη Bilderberg, όπως εξάλλου και διάφοροι άλλοι πρωθυπουργοί; Το ήξερα, αλλά σκέφθηκα ότι, εφόσον είναι δικός τους άνθρωπος, δεν θα τον αφήσουν να αποτύχει, άρα, θα κερδίσω ένα χρονικό διάστημα. Από κει και πέρα, μπαίνοντας μέσα, είδα ότι το πράγμα είναι τελείως υποθηκευμένο και δεν είχα πολλά περιθώρια να παραμείνω μέσα». Γιατί δεν δεχθήκατε να συστρατευτείτε με τον Σαμαρά; Γράφτηκαν διάφορα για ανταλλάγματα που δεν δόθηκαν... «Το αντάλλαγμα ήταν, Παναγιώτη, αυτή η ντομπροσύνη η οποία με χαρακτηρίζει, και στο επάγγελμά μας, ξέρουν ότι είμαι ένας ντόμπρος άνθρωπος. Εγώ εκείνη την περίοδο είχα 16 βουλευτές, μέχρι εκείνες τις ημέρες. Αυτό που του είπα ήταν: “Αντώνη, να έρθω εγώ να γυρίσω στη Νέα Δημοκρατία, δεν είμαι Ντόρα. Να κάνουμε μια συνεργασία κομμάτων όπως στην Ιταλία, με τον Berlusconi και τον Fini και τον Bossi, που τράβη-

KARATZAFERHS 15/09/2012 2:36 π.μ. Page 85

ρίμενε μιαν άλλη αντιμετώπιση σε μια περίοδο εκτάκτου κρίσεως που ζούμε, ο κύριος Σαμαράς ξεκίνησε με αντιπαροχές. Ίσως τις μεγαλύτερες που έχουν δοθεί ποτέ».

Ήξερα ότι ο Παπαδήμος ήταν άνθρωπος του διεθνούς κεφαλαίου, ότι είναι από τη Λέσχη Bilderberg. Αλλά σκέφθηκα ότι, εφόσον είναι δικός τους άνθρωπος, δεν θα τον αφήσουν να αποτύχει

”

ξε 10 χρόνια, είμαι έτοιμος να το κάνω. Αλλά βρες έναν τρόπο να μπουν σε κάποιες σειρές τα παιδιά, τώρα. Να έρθω εγώ και να πουλήσω τους βουλευτές δεν μπορώ να το κάνω». Υπάρχει χώρος επιστροφής στη Ν.Δ.; «Προτιμώ να βλέπω τη Νέα Δημοκρατία σε καθημερινή βάση να κινείται πάνω στις ιδέες και τις προτάσεις μου».

Υπό ποιες προϋποθέσεις λοιπόν θα μπορούσατε να γυρίσετε στη Νέα Δημοκρατία; «Το σωστό ερώτημα είναι: Υπάρχει αύριο για τη Νέα Δημοκρατία;» Τελικά, με την εμπειρία που έχετε από τη συμμετοχή σας στην κυβέρνηση, θέλετε να μας πείτε τι θεωρείτε καλύτερο για τη χώρα, παραμονή στο ευρώ ή έξοδο από το ευρώ και ένα καινούργιο νόμισμα; «Εγώ έχω μιλήσει για την ευρωδραχμή, παράλληλα με το ευρώ. Για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που το υπολογίζω 2 χρόνια. Θα έφερνε αυτόματη ανάπτυξη, θα μας έβγαζε από την ύφεση και θα ήταν αποκλειστικά για το εσωτερικό της χώρας, με επίσημο νόμισμα για όλο τον κόσμο το ευρώ. Όταν το πρωτοείπα στη Βουλή, πριν από αρκετό χρονικό διάστημα, κάποιοι με λοιδώρησαν. Σήμερα όλοι οι τραπεζίτες της Ευρώπης, όλα τα fora, μιλάνε για την ευρωδραχμή. Και αυτό, αν θέλετε, είναι και μια επιβεβαίωση της πολιτικής και που το συζητάνε οι ομοτράπεζοι του κυρίου Σαμαρά. Κάθε μέρα που περνάει αυτό το πράγμα δυσκολεύει πλέον. Ο κόσμος είναι τόσο φοβισμένος, που έχει ιεροποιήσει το ευρώ. Εγώ δεν θεωρώ το ευρώ θεό, όπως δεν θεωρώ και τη δραχμή δαίμονα. Η δαιμονοποίηση της δραχμής είναι τεράστιο πρόβλημα, γιατί όλοι αυτοί, προκειμένου να κρατηθούν στην εξουσία, δαιμονοποιούν τη δραχμή...». Τους έχετε ζήσει σχεδόν όλους, και τους επιχειρηματίες στη χώρα και τους πολιτικούς και αυτούς που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε «μεγάλα συμφέροντα». Τώρα, με δεδομένη την οικονομική κρίση, τι μερίδιο ευθύνης θεωρείτε ότι φέρουν για την κατάσταση που έχει έρθει η χώρα; Και κάποια στιγμή θα ακούσουμε ονόματα και όχι γενικολογίες; «Κοιτάξτε να σας πω. Ονόματα δεν θα ακουστούν, γιατί απολύτως επικυριαρχούν. Οι πολιτικοί, για μένα, δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι εκφραστές των συμφερόντων αυτών των μεγάλων “τζακιών”. Και σήμερα, αν δει κανείς που θα πε-

Άρα, θεωρείτε πως ήταν ένα γραμμάτιο προς τον κύριο Σαμαρά; «Το οποίο το ξεπληρώνει. Η Αγροτική είναι λοιπόν ένα από τα γραμμάτια που ξεπληρώνει. Ο ΟΠΑΠ είναι το δεύτερο που ξεπληρώνει. Ακολουθούν τα ΕΛ.ΤΑ. Ο Μινώταυρος των συμφερόντων είναι αχόρταγος». Θεωρείτε λοιπόν ότι οι εγχώριες ισχυρές οικογένειες μάλλον δεν θα βγουν χαμένες από την οικονομική κρίση. «Αυτό δεν μπορώ να το πω. Αυτό το οποίο μπορώ να πω είναι ότι ελέγχουν περισσότερο το παιχνίδι από ό,τι το ήλεγχαν προχθές, αντιπροχθές ή εχθές». Τα μεγάλα ΜΜΕ δεν σας δίνουν λοιπόν πλέον το χρόνο που σας έδιναν παλιά, και δεν μιλώ μόνο για τον κομματικό χρόνο, μιλώ για τον προσωπικό χρόνο του Γιώργου του Καρατζαφέρη. Τι συμβαίνει; Δεν συμβαδίζετε πλέον στη γραμμή...; «Μπράβο, κοντά είναι η σκέψη σου. Αυτοί πίστευαν ότι εγώ είμαι σαν τους άλλους, ότι, κοίταξε, θα πάρεις αυτή τη σειρά και θα κάνεις ό,τι σου λέμε. Όταν είδαν λοιπόν ότι εγώ πήγαινα με τα συμφέροντα της Ελλάδας και όχι με τα συμφέροντα τα δικά τους, όπως τότε με το Μνημόνιο… η απάντηση ήταν: “Μεγάλε, δεν μπορείς να έχεις άποψη, σε βάζουμε στην πάντα και παίρνουμε αυτούς οι οποίοι θέλουμε να μην έχουν άποψη και να έχουν τη δικιά μας άποψη”. Και αυτό έγινε. Με βγάλανε εμένα από τη σειρά επειδή αντέδρασα και κρατήσανε στην παρέα τους αυτούς οι οποίοι ήταν “Πετάει ο γάιδαρος; Πετάει”». Ετοιμάζετε βιβλίο το οποίο θα αναφέρεται στα 2 τελευταία χρόνια; «Ναι, ακριβώς». Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια γι’ αυτό; «Τις εμπειρίες μου λέω και το ρόλο του καθενός. Δηλαδή, ποιος ήταν ο καταλύτης σε

▲ ▲

Με ένα διευρυμένο ρόλο θα πηγαίνατε εσείς; Αν σας πρόσφερε ένα υπουργείο; «Να το κάνεις τι; Πεντακόσιες φορές στη ζωή μου μπορούσα να έχω υπουργείο. Και τότε με τον Καραμανλή είχα έντονη διαφωνία, που τώρα επιβεβαιώθηκε ότι πουλήθηκαν οι εκλογές τότε. Λοιπόν, θα μπορούσα να κάνω το παγόνι, να μη μιλήσω καθόλου και να γίνω υπουργός. Λοιπόν, τώρα, αν ήθελα παρέα με τον Σαμαρά, μπορούσα να είμαι υπουργός. Με τον Παπανδρέου μπορούσα να ήμουνα υπουργός, εκείνη την περίοδο που αναζητούσε σωσίβιο. Το θέμα δεν είναι αυτό. Το

θέμα είναι πώς μπορείς να είσαι χρήσιμος για την πατρίδα».

Θεωρείτε δηλαδή ότι γίνεται αναδιανομή πλούτου και εξουσίας; «Αντιπαροχές, αντιπαροχές. Ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκαν το θέμα της Αγροτικής, για μένα, σημαίνει αντιπαροχή. Ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτό που κάνατε... Με βοηθήσατε στη δύσκολη ιστορία του Φεβρουαρίου. Μεταξύ της βοήθειας του Σαμαρά ήταν και το τσαλάκωμα το δικό μου, γιατί τα δελτία ειδήσεων τότε θα μπορούσαν, αντί να πουν “ο κωλοτούμπας”, να λέγανε “ο μάγκας ο Καρατζαφέρης, ο ήρωας ο Καρατζαφέρης, που σήκωσε ανάστημα”. Τότε ο Καρατζαφέρης θα ήταν στο 30%. Αντίθετα, έλεγαν “ο κωλοτούμπας, ο κωλοτούμπας, ο κωλοτούμπας”...»

Σεπτέμβριος 2012

crash 85

KARATZAFERHS 15/09/2012 2:36 π.μ. Page 86

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

όλη αυτή την εξέλιξη. Πιστεύω πάντα ότι ο μεν Παπανδρέου φορτώθηκε ένα φορτίο που δεν μπορούσε να το πάρει, εξαρχής. Δηλαδή, είναι ένας αθλητής που μπορεί να σηκώσει 70 κιλά, του βάζεις 300, θα κάτσει κάτω». Δηλαδή, ήταν συγκυριακό; Θεωρείτε ότι δεν υπήρχε ευθύνη από τον Παπανδρέου για το γεγονός ότι οδηγηθήκαμε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στο Μνημόνιο; «Για δόλο;» Ναι, μιλάω για δόλο. «Ο δόλος προϋποθέτει εξυπνάδα ή τουλάχιστον πονηριά. Δεν τα βρίσκεις στην απαιτούμενη επάρκεια στον Παπανδρέου. Πανικός ήταν. Ο πατέρας του θα έκανε άλλους χειρισμούς. Πανικός ήταν. Πανικός ο οποίος, θα έλεγα, κατά έναν τρόπο υπερμεγεθύνθηκε και από την πολιτική του Σαμαρά. Ήταν μια πολιτική ασύδοτη τότε. Και βεβαίως, εάν δεν πήγαινε ο Σαμαράς στο Συνέδριο του Λαϊκού Κόμματος, όπου του γύρισε την πλάτη εμφανώς η κυρία Μέρκελ, μήνυμα ότι “τέλειωσες”, δεν θα άλλαζε μέσα σε μία νύχτα 100% την πολιτική του. Δηλαδή, το γινάτι του Αντώνη του Σαμαρά να γίνει πρωθυπουργός πάση θυσία, γιατί φοβόταν πως δεν θα γίνει, έφερε τη χώρα εδώ που είναι. Τώρα, όσον αφορά το Γιώργο τον Παπανδρέου, είναι καλό παιδί, δεν είναι αυτό που λέμε “κωλόπαιδο”. Άλλοι θα μπορούσαν να έχουν αυτόν τον τίτλο. Αλλά είναι λίγος, δεν φτάνει. Αυτή είναι όλη η ιστορία».

Πάμε λίγο πάλι στο βιβλίο. Ζήσατε διάφορα γεγονότα πίσω από κλειστές πόρτες και διαλόγους και σκηνικά τα οποία δεν έφτασαν στον κόσμο. Θα μας αποκαλύψετε συζητήσεις που έγιναν από τον πρωθυπουργό, από τον Γιώργο Παπανδρέου, από τον Αντώνη Σαμαρά και τι ακριβώς είπαν; «Ναι, υπάρχουν αρκετά πράγματα τα οποία αξίζει ο κόπος, αλλά χρειάζεται πάντα μια απόσταση από τα γεγονότα, γιατί, όταν η πληγή είναι νωπή και την ξύσεις, αιμορραγεί. Και δεν θέλω να παραστήσω ούτε τον αφελή ούτε τον υπονομευτή. Είναι μερικά πράγματα, όμως, που αισθάνομαι την ανάγκη ότι πρέπει να βγουν έξω, για να καταλάβει ο κόσμος πώς λειτουργεί όλο αυτό που λέμε “σύστημα”. Να καταλάβει ότι ο ισχυρότερος άνθρωπος στην Ελλάδα δεν είναι ο πρωθυπουργός. Ο ισχυρότερος άνθρωπος στην Ελλάδα είναι αυτό που λέμε “σύστημα” και είναι 4-5 άνθρωποι. Όταν βλέπεις ότι γίνεται διαγωνισμός για το τάδε θέμα, δες ποιος ενδιαφέρεται γι’ αυτό το θέμα, όχι ότι εξυπηρετεί την Ελλάδα. Δεν ξέρω αν θα υπάρξουν αποτελεσματικές εξεταστικές επιτροπές. Πιστεύω ότι συσσωρεύονται πολλά εις βάρος των ίδιων ανθρώπων επί δεκαετίες και δεν θα με ξάφνιαζαν συνθήκες που θα οδηγούσαν σκέψεις για νέο Γουδή». Κύριε πρόεδρε, δεν πρέπει όμως κάποια στιγμή να πούμε ποιες είναι αυτές οι οικο86 crash Σεπτέμβριος 2012

Όταν τα μεγάλα ΜΜΕ είδαν ότι εγώ πήγαινα με τα συμφέροντα της Ελλάδας και όχι με τα δικά τους, όπως τότε με το Μνημόνιο, με βάλανε στην πάντα

”

γένειες που διαχρονικά βρίσκονται πίσω από όλη αυτή την ιστορία; Είναι τόσο επικίνδυνο να αναφέρει κανείς το όνομά τους; «Άκουσε. Όταν κάνει μια έρευνα ένας καλός αστυνομικός, ποτέ στη μέση της έρευνας δεν αποκαλύπτει ονόματα, γιατί θα πάνε να κρυφτούνε. Δεν είναι η ώρα. Αλλά σιγά σιγά… πιστεύω ότι προϊόντος του χρόνου οι ίδιοι θα αναγκαστούν να βγουν μπροστά. Οι ίδιοι. Δεν μπορούν. Είναι τόσο αδηφάγοι, είναι τόσο αχόρταγοι, που τα λάθη που γίνονται είναι εμφανέστατα. Αυτό της Αγροτικής, γιατί κάποιος δημοσιογράφος δεν ασχολήθηκε; Κάποιος δημοσιογράφος να πει, για σταθείτε, η Αγροτική πού πάει στην ουσία; Και γιατί πρέπει έτσι; Δηλαδή, αυτά είναι τρελά πράγματα. Έρχεται το περίπτερο και απορροφά το super market. Η ένστασή μου η μεγάλη με τον Αντώνη Σαμαρά είναι ότι, σε μια τέτοια περίοδο εκτάκτου κρίσης, δεν αλλάζει την κατεστημένη νοοτροπία της υπηρετήσεως των 5-6 οικογενειών. Μακάρι να βρει τη δύναμη ν’ αντισταθεί».

Το κόμμα λοιπόν παραμένει η πρώτη προτεραιότητα η δική σας; «Βεβαίως πρώτη προτεραιότητα. Εγώ έχω δύο γιους, το φυσικό μου παιδί, τον Γιάννη, ο οποίος διευθύνει και το συγκρότημα, και το πολιτικό μου παιδί, που είναι το κόμμα αυτό».

Λέτε ότι πάμε για πλήρες ξεπούλημα; «Για πλήρες. Για πλήρες. Αυτή τη στιγμή, όσο ο πολιτικός κόσμος χάνει την αξιοπιστία του, όσο ο πολιτικός κόσμος εκμηδενίζεται, τόσο ενισχύονται αυτοί. Ενισχύονται. Δηλαδή, αν αύριο το πρωί αυτό που λέμε “σύστημα”, οι 5-6 οικογένειες, αποφασίσουν ότι θέλουν τον Χ, σε ένα χρόνο μπορούν να τον έχουν επιβάλλει. Σε 10 μέρες μπορούν να φάνε τον Σαμαρά. Δέκα μέρες. Ο Σαμαράς το ξέρει αυτό. Άρα, λοιπόν, τους ταΐζει, τους ταΐζει, τους ταΐζει, για να μην τον φάνε».

Ακούστηκαν και γράφτηκαν διάφορα σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ και την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Εσείς το πιστεύετε αυτό; Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρχει ομφάλιος λώρος; «Πιστεύω ότι ο Αμερικανός έχει πάντα ένα σχέδιο Β. Και αν το πρώτο σχέδιο είναι ο Σαμαράς, νομίζω ότι το σχέδιο Β είναι ο Τσίπρας. Εγώ τουλάχιστον έχω δει στην πορεία την πολιτική ότι ο ΣΥΡΙΖΑ συμβαδίζει με τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο Μπουργκάς Αλεξανδρούπολη το μόνο κόμμα που πήγε με τη θέση των Αμερικανών, ότι δεν πρέπει να γίνει, ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Στο Σχέδιο Ανάν ο πρώτος που βγήκε και μίλησε ήταν ο Συνασπισμός, ο ΣΥΡΙΖΑ τότε. Δηλαδή, βλέπω ότι σε καίρια θέματα συμπίπτει η θέση των Αμερικανών με του ΣΥΡΙΖΑ».

Θέλετε να μας πείτε τι γίνεται με το κόμμα, ποιες είναι οι διαδικασίες που ακολουθούνται αυτή τη στιγμή; «Ναι. Είναι ένα εκπληκτικά δυσκολοεξήγητο φαινόμενο. Έρχονται άνθρωποι και γράφονται. Έρχονται καινούργιοι».

Νιώθετε ότι η Χρυσή Αυγή κάλυψε ένα χώρο στον οποίο είχατε εσείς ένα κομμάτι της Δεξιάς και, αν ναι, σε τι πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; «Ο κόσμος αυτή τη στιγμή δεν έχει μια σταθερά πολιτική συγκρότηση. Είναι λίγο χύμα λόγω της κατάστασης που επικρατεί. Πηγαίνουμε σε ακραία φαινόμενα. Ούτε κανείς πίστευε πριν από 2 χρόνια ότι ο Τσίπρας, που είχε 2,8%, 2,7%, θα πήγαινε στο 27%. Το ίδιο πράγμα και η Χρυσή Αυγή. Σε μια ανώμαλη περίοδο σαν και αυτή που ζούμε οτιδήποτε δικαιολογεί την αγανάκτηση προσυπογράφεται. Έτσι, λοιπόν, η Χρυσή Αυγή, για μένα, είναι η άλλη πλευρά του Τσίπρα».

KARATZAFERHS 15/09/2012 2:37 π.μ. Page 87

ΑΡΘΡΟ

crash

Τάσος Παπαδόπουλος Στην περιδίνηση ενός φαύλου κύκλου

οποιήσουν τις τράπεζες και θα πληρώσουν τις οφειλές του δημοσίου, γεγονός που θα κινήσει τη σημερινή νεκρή αγορά. Το θέμα είναι αν οι πολίτες, με τις νέες περικοπές μισθών και συντάξεων, θα έχουν τη δυναχουμε άραγε όλοι αναρωτηθεί πόσο δύο αντιπαρατιθέμενες σχολές σκέψης, σε τότητα να καταναλώσουν. Το στρεβλό πάντως ανεξάρτητη είναι μια χώρα που ο σχέση με την αντιμετώπιση του προβλήματος μοντέλο της «ανάπτυξης» που στηρίζεται στην προϋπολογισμός της, ο νόμος των επιβίωσης της χώρας και των πολιτών της. Η κατανάλωση με δανεικά οδήγησε τα πράγματα νόμων ενός κράτους, πριν φτάσει μία, αυτή που εκφράζεται από το κυβερνητικό στα σημερινά τους αδιέξοδα. Το ζητούμενο είναι στο Κοινοβούλιο για να εγκριθεί από το σώμα στρατόπεδο, Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ., που και θα μείνει η πρωτογενής παραγωγή. Πριν από των αντιπροσώπων του έθνους, θα πρέπει νωυποστηρίζει ότι πρέπει πάση θυσία να δεχ35 χρόνια η Ελλάδα είχε επάρκεια παραγωγής ρίτερα να εγκριθεί από μια τριμελή επιτροπή, θούμε τις «υποδείξεις» των δανειστών μας, κρέατος. Σήμερα εισάγει το 80% και πληρώνει που απαρτίζουν ένας εκπρόσωπος του Διεπροκειμένου να μείνουμε στο ευρώ. Η δεύτερη, πάνω από 2 δισ. Οι εισαγωγές αυτές επιβαρύθνούς Νομισματικού Ταμείου, ένας εκπρόσωπου αυτοχαρακτηρίζεται «αντιμνημονιακή» και νουν υπέρμετρα το ισοζύγιο εισαγωγών-εξαπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ένας εκπρόεκφράζεται από όλο το ιδεολογικοπολιτικό φάγωγών, με αποτέλεσμα η χώρα να χρωστάει σωπος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; σμα, από τη Χρυσή Αυγή και τους Ανεξάρτητους μονίμως όλο και περισσότερα. Συμπέρασμα; Η Έχουμε επίσης αναρωτηθεί πόσο παραγωγή μαζί με την κατανάλωση –και δημοκρατική είναι στις μέρες μας η όχι από μόνη της– μπορούν να ανορθώΕυρωπαϊκή Ένωση, όταν, αντί να σουν την οικονομία. Η λογική των δανειαποφασίζουν συλλογικά τα 27 κράΠριν από 35 χρόνια η Ελλάδα κών που εκμεταλλεύθηκαν οι τοκογλύτη-μέλη της ή τα 17 της Ευρωζώνης, οδήγησε την οικονομία μας στη σηείχε επάρκεια παραγωγής κρέατος. φοι ισχύει η αρχή του ενός ή, στην προμερινή της κατάρρευση. Σήμερα εισάγει το 80% και πληρώνει πάνω κειμένη περίπτωση, της μιας, της Η λύση του σημερινού σύνθετου προΓερμανίδας Καγκελαρίου Άνγκελας βλήματος, που τείνει να γίνει γόρδιος από 2 δισ. Οι εισαγωγές αυτές επιβαρύνουν Μέρκελ; δεσμός, έχει δύο παραμέτρους. Η μία το ισοζύγιο με αποτέλεσμα η χώρα αφορά τα έσοδα και η άλλη τα έξοδα. Αυτά τα νέα δεδομένα, που δυστυχώς αποδέχονται, με διαφορετικές να χρωστάει μονίμως όλο και περισσότερα Όσο τα έσοδα δεν αυξάνονται, με την σκοπιμότητες, τα υπόλοιπα κράτηπάταξη της φοροδιαφυγής και την παμέλη της Ε.Ε., είναι μια οδυνηρή ράλληλη ανάπτυξη, που είναι και παραπραγματικότητα, την οποία οφείλουμένει ζητούμενο, τόσο θα βουλιάζουμε Έλληνες μέχρι τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, παρουμε να δούμε κατάματα και μέσα από αυτήν, να στα ετήσια ελλείμματα που μεγιστοποιούν το σιάζει ένα μωσαϊκό απόψεων, που κινείται αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία ως κοινωνία τις χρέος. Από την άλλη πλευρά στον τομέα των ανάμεσα στο μακροπρόθεσμο και το ανέφιβάναυσες «ρυθμίσεις» που πλήττουν δικαίους εξόδων ζητούμενο είναι και παραμένει ένα κτο, με κοινό χαρακτηριστικό την ικανοποίκαι αδίκους, οδηγώντας σε απόγνωση καθημεμικρότερο αποτελεσματικό κράτος, με επιτεηση του ακροατηρίου, αγνοώντας τον περίγυρο ρινά όλο και περισσότερα νοικοκυριά. λικό ρόλο, που θα διευκολύνει και δεν θα εμκαι τους διεθνείς συσχετισμούς. Το πρώτο και σημαντικότερο είναι να μη ποδίζει την ανάπτυξη των υγειών παραγωγιΣτο κυβερνητικό στρατόπεδο πιστεύουν ότι διαρραγεί η κοινωνική συνοχή. κών δυνάμεων. Η κοινωνία οφείλει να αντιμετωπίσει ενωμέτα μέτρα, όσο επώδυνα κι αν είναι, θα μας κραΜόνο μια νέα αρχή, συντεταγμένη και με συνη τη σημερινή δραματική κατάσταση, πριν συμτήσουν, έστω και με αναπνευστήρα, στη ζωή και νοχή, μπορεί να βάλει τέλος στην οικονομική βούν τα χειρότερα και μη αναστρέψιμα. Κι αυτό, με τη νέα δόση των 31,5 δισ. θα ανακεφαλαικατοχή και να δώσει ελπίδα για ένα καλύτερο γιατί η χώρα μας βρίσκεται σε μια αύριο στους πολίτες και ιδιαίτερα στους κρίσιμη στιγμή, που θυμίζει τις πανέους. Σε αυτά τα ζητούμενα μπορούν ραμονές της Μικρασιατικής Κατανα δώσουν απάντηση οι φοβιΜόνο μια νέα αρχή, συντεταγμένη άραγε στροφής. Οι «σύμμαχοί» μας και τότε σμένοι από τη μια και οι λαϊκιστές από και με συνοχή, μπορεί να βάλει την άλλη, που κινούνται μαζί στις αποέπαιξαν «για το καλό μας» το παιχνίδι τους, με αποτέλεσμα να οδηγήσουν τέλος στην οικονομική κατοχή και τυχημένες γραμμές του παρελθόντος στη σφαγή τους Έλληνες της Ιωνίας που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάνα δώσει ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο σταση; και στον ξεριζωμό τους από τις πατρογονικές εστίες. Ερωτήματα που αναζητούν άμεση στους πολίτες και ιδιαίτερα στους νέους. Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν και δημιουργική απάντηση...

Ε

“ “

Σεπτέμβριος 2012

crash 87

088_093_Batikano 15/09/2012 3:58 π.μ. Page 88

Γιατί ο Πάπας αποκεφάλισε τον «Τραπεζίτη του Θεού» 88 crash Σεπτέμβριος 2012

088_093_Batikano 15/09/2012 3:58 π.μ. Page 89

Η Αγία Έδρα επιχειρεί να συγκαλύψει τη φυγή κεφαλαίων από τη Ρώμη στο Βερολίνο

T

του Αργύρη Παναγόπουλου

▲ ▲

ο Βατικανό φυγαδεύει τα «άγια» κεφάλαιά του από τις ιταλικές σε γερμανικές τράπεζες, προκαλώντας την οργή της Ρώμης, ενώ την ίδια στιγμή «αποκεφάλισε» στον απόηχο νέων σκανδάλων τον πρόεδρο του χρηματοοικονομικού του ομίλου Ior, κρίνοντάς τον «Τραπεζίτη του Θεού», Έτορε Γκότι Τεντέσκι, «ένοχο» μεταξύ πολλών άλλων γιατί δεν κατάφερε να κρατήσει μακριά από το φως της δημοσιότητας τις αδιαφανείς συναλλαγές του Βατικανού και γιατί δεν κατάφερε να συμπεριλάβει την Αγία Έδρα στην «άσπρη λίστα», τη White List, των εξωκοινοτικών χωρών που εφαρμόζουν τη νομοθεσία για την καταπολέμηση του βρόμικου χρήματος. Ο Γκότι Τεντέσκι με ομόφωνη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του IOR οδηγήθηκε σε «παραίτηση» από τη θέση του προέδρου του, ενώ τώρα φαίνεται να εκβιάζει τους άγιους πατέρες της Ρώμης με τη συγγραφή των… απομνημονευμάτων του!

088_093_Batikano 15/09/2012 3:58 π.μ. Page 90

crash

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

▲ ▲

Είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες ότι στην Αγία Έδρα δεν αρέσει η διαφάνεια στο χρηματοοικονομικό τομέα. Από τη στιγμή που η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας Bankitalia συμπεριέλαβε το IOR στους εξωκοινοτικούς χρηματοοικονομικούς ομίλους που θα πρέπει να ελέγχονται με βάση τη νομοθεσία για την καταπολέμηση της ανακύκλωσης βρόμικου χρήματος, το Βατικανό αποσύρει τα κεφάλαιά του από 9 ιταλικές τράπεζες για να τα μεταφέρει στη Γερμανία, την πατρίδα του Πάπα! Οι εισαγγελικές αρχές της Ρώμης υποστηρίζουν ότι η απόφαση αυτή του Βατικανού οφείλεται στο γεγονός ότι η ιταλική δικαιοσύνη έβαλε στο στόχαστρό της για μία ακόμη φορά το IOR το Σεπτέμβριο του 2010, εφαρμόζοντας τη νομοθεσία για την ανακύκλωση του βρόμικου χρήματος. Η ιταλική δικαιοσύνη είχε δεσμεύσει τότε 23 εκατομμύρια ευρώ του IOR που «ταξίδευαν» χωρίς τις νόμιμες διαδικασίες από το θησαυροφυλάκιο του Βατικανού στην JP Morgan Frankfurt και την Banca Fucino, ενώ η Banco Artigiano είχε ειδοποιήσει τις εισαγγελικές αρχές ότι το IOR είχε ζητήσει την πραγματοποίηση δύο τραπεζικών συναλλαγών αποφεύγοντας τις νόμιμες διαδικασίες. Ο «πατέρας αφέντης» του IOR, Έτορε Γκότι Τεντέσκι, βρέθηκε τότε στο στόχαστρο των ιταλικών εισαγγελικών αρχών, ενώ το Βατικανό κίνησε θεούς και δαίμονες για να τον υπερασπιστεί. Μετά από θείες πιέσεις οι ιταλικές αρχές αποδέσμευσαν τον Ιούνιο του 2011 τα 23 εκατ. ευρώ, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από το Βατικανό για την αγορά… γερμανικών ομολόγων! Για να καταφέρει το Βατικανό να αποδεσμεύσει τα κεφάλαια αυτά, αναγκάστηκε να υιοθετήσει μια εσωτερική νομοθεσία της Αγίας Έδρας εναντίον της ανακύκλωσης του βρόμικου χρήματος και να ιδρύσει έναν οργανισμό ελέγχου των οικονομικών δραστηριοτήτων του, το AIF.

Σκοτειναί αι βουλαί του… AIF Όταν το Moneyval, ο θεσμός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ελέγχει τα συστήματα καταπολέμησης του βρόμικου χρήματος, πραγματοποίησε έλεγχο για την προσαρμογή των χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων του Βατικανού με τους κανόνες διαφάνειας της κοινοτικής νομοθεσίας, αποδείχθηκε ότι το Βατικανό δεν εφαρμόζει τις 7 από τις 16 υποχρεωτικές οδηγίες για να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των χωρών που καταπολεμούν την ανακύκλωση του βρόμικου χρήματος. Σύμφωνα με την έκθεση των ειδικών του Moneyval, «υπάρχει μια έλλειψη διαφάνειας ανάμεσα στο ρόλο, στις ευθύνες, στις αρχές, στις εξουσίες και στην ανεξαρτησία του AIF, της χρηματοοικονομικής αρχής που δημιουργήθηκε από το Βατικανό για να παρεμβαίνει έναντι ύποπτων δραστηριοτήτων ή της μεταφοράς χρημάτων αμφίβολης προέλευσης». Ο μονσινιόρ Έτορε Μπαλεστέρο απάντησε εκ μέρους του Βατικανού ότι η Αγία Έδρα ακολουθεί το δρόμο της διαφάνειας και της ηθικής! Τις καλές «προθέσεις» του μονσινιόρ Μπαλεστέρο για διαφάνεια διέψευσαν οι αποκαλύψεις της εφημερίδας «Ουνιτά» και του καναλιού La7, ότι τέσσερις υψηλόβαθμοι Ιταλοί ιερωμένοι μετέ90 crash Σεπτέμβριος 2012

φεραν ασυνήθιστα μεγάλα ποσά από λογαριασμούς του IOR σε ιταλικές τράπεζες και μάλιστα σε μια περίπτωση εμφανίστηκε για να κάνει ανάληψη «ανιψιά» με ειδική εξουσιοδότηση, αλλά και με… ψευδώνυμο! Το Βατικανό για άλλη μια φορά προσπάθησε να κουκουλώσει το σκάνδαλο και να καλύψει το γενικό διευθυντή του IOR, Πάολο Τσιπριάνι. Ακόμη και οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί σηκώνουν τα χέρια ψηλά όταν πρόκειται για τα οικονομικά του Βατικανού. Στους δρόμους της Παγκόσμιας Τράπεζας κυκλοφορεί το «ανέκδοτο» ότι το ΑΕΠ και τα οικονομικά στοιχεία του Βατικανού δεν συμπεριλαμβάνονται στις έρευνές της, γιατί η Αγία Έδρα είναι αντιπαραγωγική! Δηλαδή, αφού το Βατικανό των 829 κατοίκων δεν παράγει εμπορεύματα, δεν μπορεί και να τα ανταλλάξει με χρήμα, άρα δεν υπάγεται στις «εγκόσμιες» οικονομικές δραστηριότητες! Η αλήθεια όμως είναι ότι φροντίζει η θεία πρόνοια γι’ αυτό, αφού με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού των 350-400 εκατ. ευρώ που παρουσιάζει

ετησίως η Αγία Έδρα, αποτελεί την 8η πιο φτωχή χώρα στον κόσμο!

«Ευάλωτο στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος» Το Βατικανό βρίσκεται σήμερα στην «Γκρι λίστα», την Grey List, τη λίστα των χωρών που δεν αποτελούν φορολογικούς παραδείσους, αλλά που δεν εφαρμόζουν πλήρως την κοινοτική νομοθεσία για τη διαφάνεια, την καταπολέμηση του βρόμικου χρήματος, τη φοροδιαφυγή και την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου, από αυτό των όπλων έως και των ναρκωτικών. Ήδη από τη δεκαετία του ’60 και την εποχή του σκανδάλου Σιντόνα το IΟR είχε αναμειχθεί στο ξέπλυμα των χρημάτων της αμερικάνικης και ιταλικής μαφίας από τη διακίνηση ναρκωτικών. Ακόμη χειρότερα, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών προειδοποίησε ότι το Βατικανό είναι «ευάλωτο στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος» και το κατέταξε μαζί με την Υεμένη, τη Ρουμανία και το Βιετνάμ.

Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών προειδοποίησε ότι το Βατικανό είναι «ευάλωτο στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος» και το κατέταξε μαζί με την Υεμένη, τη Ρουμανία και το Βιετνάμ

088_093_Batikano 15/09/2012 3:58 π.μ. Page 91

«Κατά λιτότητας ευαγγέλιο» Η ιεραρχία της Αγίας Έδρας τάχθηκε εναντίον της λιτότητας στις μητροπόλεις του ανεπτυγμένου κόσμου, ενώ διανοούμενοι και απλοί άνθρωποι καταγγέλλουν τη διγλωσσία του Βατικανού, που μεσούσης της κρίσης και κυρίως διαμέσου του IOR, της ASPA και του Opus Dei διατηρεί απαράδεκτα φορολογικά και οικονομικά προνόμια, με τους «Τραπεζίτες του Θεού» να παραμένουν στο απυρόβλητο της… κοσμικής δικαιοσύνης. Ο Γερμανός Πάπας ήδη κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Ημέρας της Νεολαίας στη Μαδρίτη υπογράμμισε ότι «η σημερινή οικονομική κρίση επιβεβαιώνει ότι η ηθική διάσταση δεν είναι εξωτερική προς τα οικονομικά ζητήματα. Η οικονομία δεν λειτουργεί μόνο βάσει της αυτορρύθμισης της αγοράς. Αποδεικνύεται και πάλι ότι κέντρο της οικονομίας πρέπει να είναι ο άνθρωπος και μέτρο της όχι η μεγιστοποίηση των κερδών, αλλά το κοινό καλό και η ευθύνη για τον πλησίον. Η Ευρώπη έχει ευθύνη προς τα άλλα έθνη και τον κόσμο και θα πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε τα οικονομικά προβλήματα με βάση αυτή την ευθύνη απέναντι στα μέρη του κόσμου που υποφέρουν, αλλά και την ευθύνη απέναντι στο μέλλον. Μπροστά σε 700.000 άτομα ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ κατήγγειλε πριν από λίγους μήνες τη «μεγάλη διαφθορά» και την «έλλειψη αλληλεγγύης», τον καταναλωτισμό και τη φιληδονία, επαναφέροντας τμήματα της προβληματικής που είχε αναπτύξει τον Ιούνιο του 2011 στο Σαν Μαρίνο ασκώντας κριτική στη λιτότητα του Μπερλουσκόνι.

Επάνω: Ο δικτάτορας της Ισπανίας στρατηγός Φρανσίσκο Φράνκο (1892-1975) Δεξιά: Πίνακας που απεικονίζει τον ιδρυτή του Opus Dei, Χοσέ Μαρία Εστριβά ντε Μπαλαγκέρ Αριστερά: Ο «πατέρας αφέντης» του IOR, Έτορε Γκότι Τεντέσκι

Άφεση παλιών αμαρτιών Το IOR είναι παλιός γνώριμος των ιταλικών δικαστικών αρχών, στα υπόγεια των οποίων πιάνουν... αράχνες τρεις μεγάλες έρευνες για τους μυστικούς λογαριασμούς του και τις συναλλαγές του με τη μαφία. Οι έρευνες αυτές ξεκινούν από το μακρινό 1982, όταν ο αρχιμασόνος Ρομπέρτο Κάλβι, ο πρόεδρος μιας άλλης «αγίας τράπεζας», της Banco Ambrosiano, βρέθηκε κρεμασμένος κάτω από μια γέφυρα του Τάμεση στο Λονδίνο! Το Βατικανό αρνείται έως σήμερα να προσφέρει στη δικαιοσύνη τα στοιχεία του IOR που αφορούν τα σκάνδαλα Σιντόνα και Κάλβι, στα οποία εμπλέκεται και ο πρώην πρόεδρος του IOR, από το 1971 έως το 1989, μονσινιόρ Πολ Μαρτσίνκους. Ο άνθρωπος που ενδέχεται να έδωσε την εντολή για την εξόντωση του Πάπα Λουτσιάνι, που πέθανε αιφνιδίως στις 28 Σεπτεμβρίου του 1978, 33 ημέρες μετά την εκλογή του στη θέση του Ποντίφικα. Ορισμένοι υποστηρίζουν ακόμη και σήμερα ότι αιτία του θανάτου ήταν η διατυπωμένη θέλησή του να βάλει τάξη στα οικονομικά του IOR.

Οι καρδινάλιοι μάλιστα είχαν απορρίψει την αυτοψία για το θάνατο του Τζιοβάνι Πάολο του Α’ και προχώρησαν στην άμεση εκλογή του φονταμενταλιστή Πολωνού Πάπα Βοϊτίλα, που με την επωνυμία του Τζιοβάνι Πάολο του Β΄ έδωσε πλήρη κάλυψη στους τραπεζίτες του Βατικανού, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές τους μεταξύ άλλων από τη χρηματοδότηση των «Κόντρας» στη Νικαράγουα και αντικαθεστωτικών στις δικτατορίες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού έως την απόκτηση μεριδίων σε αμυντικές βιομηχανίες και στα κερδοσκοπικά προϊόντα υψηλού ρίσκου. Δύο χρόνια πριν από το θάνατό του το 2005 ο Πάπας Βοϊτίλας φρόντισε να αγιοποιήσει το Πάπα Λουτσιάνι. Τύψεις ή άφεση αμαρτιών; Ποιος μπορεί να ξέρει; Το σίγουρο είναι ότι η Κόζα Νόστρα είχε μεγάλες καταθέσεις στο IOR και στην Banco Ambrosiano, σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου της Ρώμης το 2010. Στη δίκη ο γιος του μαφιόζου δημάρχου του Παλέρμο, Βίτο Τζιανζιμίνο, παραδέχθηκε ότι ο πατέρας του είχε ύποπτες τραπεζικές συναλλαγές με υψηλόβαθμούς ιερωμένους του IOR.

Οι πολέμιοι της Καθολικής Εκκλησίας στη δυτική Ευρώπη δεν μπορούν να ανεχθούν το γεγονός ότι το IOR, η αποκαλούμενη από ορισμένους «Τράπεζα του Βατικανού», συνεχίζει να λειτουργεί σε καθεστώς αδιαφάνειας, χωρίς να είναι υποχρεωμένο να δημοσιεύει ισολογισμούς, να σέβεται του διεθνείς κανόνες για τη διαφάνεια και την καταπολέμηση του βρόμικου χρήματος και κυρίως να θέτει τους υπεύθυνους του στην κρίση των διεθνών και εθνικών εισαγγελικών αρχών. Το IOR, όχι τυχαία, δημιουργήθηκε το 1942, για να συμμετάσχει στην ανακύκλωση των περιουσιών επιφανών ναζιστών και συνεργατών τους. Τα οικονομικά μυστικά του Βατικανού συνεχίζουν εδώ και δεκαετίες να φυλάσσονται στο φορολογικό παράδεισο των νήσων Καϊμάν της Καραϊβικής, με την αρχιεπισκοπή τους να έχει αποσπαστεί από αυτήν της Τζαμάικα για να περάσει κάτω από τον άμεσο έλεγχο του Βατικανού και του εκάστοτε Πάπα! Ο πρώην επικεφαλής του IOR, καρδινάλιος Μαρτσίνκους, χρησιμοποίησε τη διπλωματική ασυλία του διαβατηρίου του Βατικανού για να αποφύγει τις διώξεις από την ιταλική δικαιοσύνη κατά τη διάρκεια του σκανδάλου της πτώχευσης της τράπεζας Banco Ambrosiano και των σχέσεών του με τον τραπεζίτη της μαφίας, Μικέλε Σιντόνα. Ο μονσινιόρ Μαρτσίνκους είχε μετα-

▲ ▲

Τα οικονομικά μυστικά του Βατικανού συνεχίζουν εδώ και δεκαετίες να φυλάσσονται στο φορολογικό παράδεισο των νήσων Καϊμάν της Καραϊβικής

Φορολογικά μυστικά στα νησιά Καϊμάν

Σεπτέμβριος 2012

crash 91

088_093_Batikano 15/09/2012 3:58 π.μ. Page 92

crash

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

▲ ▲

τραπεί στον ισχυρότερο άνθρωπο του Βατικανού την εποχή του Πάπα Βοϊτίλα, καλύπτοντας το τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο των Πολωνών ιερέων στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, είχε αναμειχθεί στην αγορά ακινήτων της Ρώμης και άλλων πόλεων, στο σκάνδαλο με τις μίζες στην Enimont το 1993 και στα σκάνδαλα και στις συγχωνεύσεις μια σειράς τραπεζών τις δεκαετίες του ’80 και του ’90. Το καθεστώς διεθνούς αδιαφάνειας για τα οικονομικά της Καθολικής Εκκλησίας αποτρέπει οποιοδήποτε ουσιαστικό έλεγχο για τις επενδύσεις της στα κερδοσκοπικά CDS και τις αγορές ομολόγων, ενώ φημολογείται ότι χρησιμοποιεί και τη γερμανική Deutsche Bank!

Η απομάκρυνση του «Τραπεζίτη του Θεού» Γκότι Τεντέσκι από το IOR έχει πυροδοτήσει έναν εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους καρδιναλίους του Βατικανού. Τα «γεράκια» απαιτούν μεγαλύτερο έλεγχο στα οικονομικά του IOR και να συνεχιστούν επιτακτικά οι έρευνες, για να αποκαλυφθούν τα «βαθιά λαρύγγια» που έφεραν στη δημοσιότητα τα Vatileaks

APSA: Η Κεντρική Τράπεζα των παπικών… ευρώ! Το Βατικανό διαθέτει και μια Κεντρική Τράπεζα, την APSA, που σε συνεργασία με το IOR και το «υπουργείο Οικονομικών» της Αγίας Έδρας συμπληρώνει τον κύκλο της αδιαφάνειας των οικονομικών του. Η APSA μάλιστα έχει πάρει το «πράσινο φως» για την έκδοση κερμάτων σε ευρώ από τις ευρωπαϊκές αρχές, παρόλο που δεν παρέχει κανένα απολύτως εχέγγυο διαφάνειας στη λειτουργία της. Με το ίδιο καθεστώς οικονομικής αδιαφάνειας λειτουργεί και το Opus Dei, η «χριστιανική μασονία» των περίπου 87.000 καθολικών φονταμενταλιστών, που διαμέσου της παρουσίας τους σε 179 πανεπιστήμια, 630 εφημερίδες και 60 περίπου τηλεοράσεις στοχεύουν στην οικονομική και πολιτική ενίσχυση της σέκτας τους. Ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ είχε χρησιμοποιήσει τους αντιδραστικούς του Opus Dei για να καταπνίξει τη «θεολογία της απελευθέρωσης» που ζητούσε μια κοινωνική δικαιοσύνη στη Λατινική Αμερική και το τέλος της συνεργασίας της Καθολικής Εκκλησίας με τα δικτατορικά καθεστώτα της περιοχής, με άξονα της Χιλής και της Αργεντινής. Το Opus Dei εγκαινίασε το 2001 έναν ουρανοξύστη 17 ορόφων στο Μανχάταν, που κόστισε 70 εκατ. δολ. και αποτελεί στην πράξη το μητροπολιτικό μοναστήρι του σκληρού πυρήνα της Καθολικής Εκκλησίας στην καρδιά του καπιταλισμού και της Wall Street. Το Opus Dei δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’20 από τον Ισπανό ιερέα Χοσέ Μαρία Εστριβά ντε Μπαλαγκέρ, που χειροκροτούσε τις μαζικές εκτελέσεις που διέταζε ο Φράνκο και αποτέλεσε θαυμαστή και σύμμαχο του επίσης αιμοδιψή δικτάτορα Πινοσέτ. O Πολωνός Πάπας προχώρησε σε χρόνο-ρεκόρ το 2002 στην οσιοποίηση του ιδρυτή του Opus Dei, αδιαφορώντας για τις καταγγελίες του δημοκρατικού κόσμου εναντίον του Μπαλαγκέρ στην Ισπανία και τη Λατινική Αμερική. Η ταινία «Κώδικας Ντα Βίντσι» έφερε στο διεθνές προσκήνιο τον τρόπο λειτουργίας του Opus Dei, περιορίζοντας σχετικά την εμβέλειά του. Χρησιμοποιώντας τα πάγια των «εθνικών» Καθολικών Εκκλησιών, με άξονα της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και χωρών της Λατινικής Αμερικής, το Opus Dei έχει καταφέρει να αποκτήσει πρόσβαση σε αρκετές μεγάλες τράπεζες, με αιχμή την Banco Popular, την τέταρτη σε μέγεθος ισπανική τράπεζα.

92 crash Σεπτέμβριος 2012

Γκότι Τεντέσκι: Ο «Τραπεζίτης του Θεού»! Ο Γκότι Τεντέσκι, ο επικεφαλής του IOR που «αποκεφαλίστηκε» τις τελευταίες εβδομάδες, προέρχεται από τις γραμμές του Opus Dei και αποτελεί τον κατεξοχήν διανοούμενο του «καπιταλισμού των καθολικών». Στο πιο γνωστό από τα βιβλία του, με τίτλο «Χρήμα και Παράδεισος», υποστηρίζει ότι έχει αφοσιωθεί στο «Θεό και το χρήμα» (!) επαναλαμβάνοντας διαρκώς την «κοσμοθεωρία» του μέντορά του και οσίου πλέον ντε Μπαλαγκουέρ, ότι «τα χρήματα δεν εξυπηρετούν τον άνθρωπο, εάν είναι λίγα»! Στενός συνεργάτης του Γκότι Τεντέσκι ήταν ο διάσημος τραπεζίτης της Καθολικής Εκκλησίας και χρηματιστής του Opus Dei, Τζιανμάριο Ροβεράτο, που βρέθηκε αποκεφαλισμένος και το σώμα του διαμελισμένο το 2006, πληρώνοντας με φρικτό τρόπο τις ζημιές δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ από κερδοσκοπικές κινήσεις με αυστριακά επενδυτικά κεφάλαια. Ο Ροβεράτο και ο Τεντέσκι είχαν βρεθεί στο στόχαστρο των δικαστικών αρχών για την κατάρρευση της Parmalat, τη μεγαλύτερη πτώχευση στην ιταλική οικονομική ιστορία!

Εμφύλιος καρδιναλίων Η απομάκρυνση του Γκότι Τεντέσκι από το IOR έχει πυροδοτήσει έναν εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα

στους καρδιναλίους του Βατικανού, ενώ ο «πρωθυπουργός» της Αγίας Έδρας Ταρτσίζιο Μπερτόνε... παίζει το μέλλον του. Τα «γεράκια», με άξονα τους καρδιναλίους της Λομβαρδίας - Μιλάνου, απαιτούν μεγαλύτερο έλεγχο στα οικονομικά του IOR και να συνεχιστούν επιτακτικά οι έρευνες για να αποκαλυφθούν τα «βαθιά λαρύγγια» που έφεραν στη δημοσιότητα τα Vatileaks. Τα «γεράκια» θέλουν κυρίως να αποκαλυφθούν οι «κατάσκοποι» για να σωπάσουν και να μην απειλούν με νέες αποκαλύψεις τον Πάπα Ράτσινγκερ. Δεν τους αρκεί η σύλληψη του Πάολο Γκαμπριέλε για τις αποκαλύψεις των Vatileaks. Αντίθετα, ο «γραμματέας του κράτους», όπως αποκαλείται ο καρδινάλιος Μπερτόνε, προσπαθεί να χαμηλώσει τους τόνους και να απομακρύνει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης από τα οικονομικά του Βατικανού και το σκάνδαλο των Vatileaks αλλά και την πτώχευση του τεράστιου καθολικού νοσοκομείου του Μιλάνου «Σαν Ραφαέλε», που είχε συνολική τρύπα… 10 δισ. ευρώ! Στη λίστα των διαδόχων του Γκότι Τεντέσκι βρίσκεται και ο Χανς Τιετμάγιερ, ο 81χρονος πρώην πρόεδρος της γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας και από τους αρχιτέκτονες του ευρώ, που έχει το προσόν να έχει σπουδάσει... θεολογία!

Η κεντρική τράπεζα του Βατικανού έχει πάρει το «πράσινο φως» για την έκδοση κερμάτων σε ευρώ από τις ευρωπαϊκές αρχές, παρόλο που δεν παρέχει κανένα εχέγγυο διαφάνειας

088_093_Batikano 15/09/2012 3:58 π.μ. Page 93

094_099_SMARAGDHS 15/09/2012 1:15 π.μ. Page 94

CRASH ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΞΚΗΗ ΣΥΝENΤΕΥ

Γιάννης Σμαραγδής Συνέντευξη στη Μαρία Β. Δημητρούκα

Την ανημπόρια δεν την αντέχω… Με πληγώνει το άκαρδο κάποιων ανθρώπων, που πετάνε στα σκουπίδια δικούς τους ανθρώπους μόλις κλείσουν τον παραγωγικό κύκλο της ζωής τους. Με αγριεύουν αυτά

94 crash Σεπτέμβριος 2012

Π

οια σχέση μπορεί να έχει ο Θεός με το χαβιάρι(*); Ιδού ένα μεταφυσικό ερώτημα που αγγίζει την καρδιά της ύλης. Αλλά το κυριότερο, γίνεται μαγική εικόνα στα χέρια του γνωστού σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή, στην καινούργια του ταινία –βαρύ πυροβολικό– με θέμα τη ζωή του Έλληνα ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Η ταινία έκανε την πρεμιέρα της στο Τορόντο και έρχεται στην Αθήνα τον Οκτώβριο για να ταξιδέψει ακόμα μια φορά τους θεατές στα δύσκολα μονοπάτια μιας ζωής που τελικά ανακαλύπτει το δρόμο της προσφοράς. Τυχαίο; Κάθε άλλο. Την εποχή που τα «τσογλάνια της πιάτσας», κατά Τσαρούχη, σκυλεύουν τον τόπο τους, ο Σμαραγδής προβάλλει μέσα από το θέμα του τον «Θεό που αγαπάει το χαβιάρι», τον πλούσιο Έλληνα που μένει πιστός σε βασικές αξίες... Τίτλος με νόη-

094_099_SMARAGDHS 15/09/2012 1:15 π.μ. Page 95

μα, αλλά και πρόκληση για μια συνέντευξη... έξω από τα δόντια. (*Όταν ο Θεός έχει χιούμορ, αγαπάει το χαβιάρι… Όταν ο σκηνοθέτης έχει χιούμορ, αυτό το γεγονός το κάνει τίτλο ταινίας. Πολλοί άνθρωποι –ανάμεσά τους είμαι κι εγώ– δεν το δοκίμασαν ποτέ. «Δει δη χρημάτων…». Δεν πειράζει όμως... Ένα μήνα ακόμα υπομονή. Και από τον Οκτώβριο όσο χαβιάρι δεν φάγαμε ποτέ μας, θα το γευτούμε για τα καλά, αφού θα σερβίρεται με ένα εισιτήριο των 10 ευρώ στις αθηναϊκές κινηματογραφικές αίθουσες.)

“

Σήμερα αντί για

...Τον Γιάννη Σμαραγδή τον ήξερα από το ’75, όταν ξεκινούσε το ταξίδι του στον κόσμο της 7ης τέχνης, με τη μεγάλου μήκους ταινία «Κελί Μηδέν», η οποία συμμετείχε στο Φεστιβαλ του Κάρλο Βιβάρι της Τσεχοσλοβακίας, όπου και διακρίθηκε. «Καλή σου νύχτα, κυρ Αλέξανδρε» θα πει στον Παπαδιαμάντη το’80 μέσα από την ελληνική τηλεόραση, μια σειρά που παρά τις πενήντα επαναλήψεις, δεν τη χόρτασε ποτέ κανένας. Το ’82 θα χαρούμε τον Χάρρυ Κλυνν μέσα στο

▲ ▲

ΒΑΡΒΑΚΗΔΕΣ κυριαρχούν τα ΤΣΟΓΛΑΝΙΑ ΤΗΣ ΠΙΑΤΣΑΣ

Τι σε κάνει να θυμώνεις; «Πρώτα πρώτα η ανθρώπινη βλακεία. Δεν αντιμετωπίζεται. Το κακό το αναγνωρίζω, το βλέπω, αλλά δεν με θυμώνει. Ξέρω ότι υπάρχει εκεί για να φωτίζει το καλό. Έχει λόγο. Η βλακεία δεν έχει λόγο. Και είναι αήττητη. Δεν είναι εχθρός για να την αντιμετωπίσεις. Είναι κατάσταση. Σύννεφο είναι κι όποτε θέλει βρέχει. Θυμώνω επίσης πολύ με την αδικία. Οι άνθρωποι είναι φτιαγμένοι για να ζουν ο ένας δίπλα στον άλλο. Είμαστε έτσι καμωμένοι. Υπάρχουν άλλα είδη στη φύση που δεν χρειάζεται να συνευρεθούν. Εμείς για να γεννήσουμε πρέπει να συνευρεθούμε και για να υπάρξουμε πρέπει να επικοινωνήσουμε. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, με ενοχλεί πάρα πολύ, με θυμώνει… Θυμώνω με τους ανθρώπους που ζουν απομονωμένοι, περιχαρακωμένοι σ’ έναν εγωισμό. Ο εγωισμός είναι ο καρκίνος της ανθρώπινης ύπαρξης». Τι σε κάνει να χαίρεσαι; «Μια καλή παρέα. Μια λιακάδα… Μια συννεφιά… Μια καλή κουβέντα. Να, σαν κι αυτή που κάνουμε. Πολύ το χαίρομαι αυτό». Και τι σε πληγώνει; «Να βλέπω ανήμπορους ανθρώπους που δεν τους βοηθάει κανείς… Την ανημπόρια δεν την αντέχω… Με πληγώνει το άκαρδο κάποιων ανθρώπων, που πετάνε στα σκουπίδια δικούς τους ανθρώπους μόλις κλείσουν τον παραγωγικό κύκλο της ζωής τους. Με αγριεύουν αυτά».

Σεπτέμβριος 2012

crash 95

094_099_SMARAGDHS 15/09/2012 1:15 π.μ. Page 96

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

«Αλαλούμ», ενώ το ’83 με « Το τραγούδι της τπιστροφής» θα κερδίσει το κρατικό βραβείο καλύτερης ταινίας στην Ελλάδα, ενώ θα συμμετάσχει στο Φεστιβάλ Μόσχας και σε άλλα διεθνή φεστιβάλ. Η κινηματογραφημένη σειρά «Χατζημανουήλ» το’84 θα κάνει ρεκόρ τηλεθέασης και το 1985 θα μας συγκινήσει με το ημίωρο ντοκιμαντέρ «Αιγαίο: Από τον Όμηρο στον Ελύτη». «Χαίρε Τάσο Καρατάσο» θα αναφωνήσει το ’86, πάλι μέσα από την τηλεόραση, ενώ το ’87 θα σαρκάσει με τα οκτώ ημίωρα ντοκιμαντέρ«Μειδιώμεν καθ’ οδόν». Το 1988 θα ψιθυρίσει με νόημα «Σιγά… η πατρίδα κοιμάται» κι εγώ θα έχω τη τύχη να τον γνωρίσω από κοντά, κάνοντάς του μια συνέντευξη για το ραδιόφωνο κι έχοντας έτσι την ευκαιρία να διαπιστώσω πως το σημαντικό του έργο δεν ήταν ερήμην του, όπως συχνά πυκνά συμβαίνει με διάφορους «καλλιτέχνες». Από το 1990 έως και το 1993 θα μας θυμίζει πως «Η Πόλις Ελάλησεν» και το 1996 θα έρθει η ταινία αριστούργημα που έφερε ως τίτλο το όνομα και την ψυχή του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή, «Καβάφης». Πολλά βραβεία: Καλύτερης ταινίας, Σκηνοθεσίας, Β΄ Γυναικείου Ρόλου, Μακιγιάζ και δύο διεθνή βραβεία για τη μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Συμμετείχε επισήμως στα φεστιβάλ Βερολίνου και Τορόντο καθώς και σε άλλα 50. Έκανε ρεκόρ εισιτηρίων στην Ελλάδα, ενώ στη Γαλλία προβαλλόταν στις αίθουσες επί 11 συνεχή χρόνια. Το 1997 σκηνοθέτησε για το Μέγαρο Μουσικής την «Όπερα των σκιών» σε μουσική Μαμαγκάκη και λιμπρέτο του Νάσου Θεοφίλου. Για την ΕΤ1 το 1998 θα σκηνοθετήσει μια σειρά 40 πολιτιστικών πενταλέπτων υπό τον τίτλο «Εκόμισα είς την Τέχνην». Πάλι στο κρατικό κανάλι, το 2001, θα παιχτεί η σειρά «Τα χαϊδεμένα παιδιά», στην οποία ο Σωτήρης Μουστάκας θα δικαιωθεί επιτέλους, κερδίζοντας βραβείο Β΄ Αντρικού Ρόλου. Το ντοκιμαντέρ «Χριστιανικά μνημεία» θα σηνοθετήσει το 2004, ενώ το 2007 θα ταράξει πάλι τα νερά, με τον περίφημο «Ελ Γκρέκο» του. Διεθνής συμπαραγωγή, κάνοντας μόνο στη χώρα μας 1.200.000 εισιτήρια! Πάλι ένα ντοκιμαντέρ το 2009 με θέμα τον Ιωάννη Βαρβάκη. Αυτό το ντοκιμαντέρ ήταν ο προθάλαμος για το βαρύ πυροβολικό που είχε στο νου του για τη συνέχεια. Την ταινία που έκανε πρεμιέρα στο Τορόντο στις 6 Σεπτεμβρίου και στην Αθήνα θα κάνει τον Οκτώβρη. «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι» και ο Ιωάννης Βαρβάκης αγαπούσε την πατρίδα του. Αυτός εξάλλου είναι και το θέμα της ταινίας. Είναι τυχαίο το ότι διάλεξες –χρονικά και ιστορικά– αυτή τη στιγμή, μια στιγμή που η χώρα μας και τα προτυπά της έχουν καταρεύσει, να αναδείξεις το ήθος και την αγάπη του Βαρβάκη προς την πατρίδα; «Όχι. Καθόλου τυχαίο. Εξάλλου, πιστεύω πως τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ο καθένας έχει ένα μονοπάτι και είναι στην κρίση του καθενός να βρει το βηματισμό του σε σχέση με το μονοπάτι. Εάν τον βρει, και ο ίδιος μπορεί να πάρει χαρά, αλλά να δώσει και 96 crash Σεπτέμβριος 2012

στους άλλους. Αυτό που κατάλαβα δουλεύοντας για τον Βαρβάκη ήταν πως στην πορεία της ζωής του κατανόησε το μονοπάτι που έπρεπε να διαβεί και ο βηματισμός του έγινε ορθός, κατάλληλος, ώστε αληθινά να ευλογηθεί. Κι έτσι πρόφτασε και στη ζωή του πήρε κι έδωσε χαρά, και αυτό με έναν απλό λόγο. Κατάλαβε ότι τα χρήματα δεν του τα έδωσε ο Θεός να τα χρησιμοποιήσει για τον εαυτό του, αλλά να είναι χρήσιμα για τους άλλους». Όποιος έχει χρήματα του ανήκουν; «Όχι βεβαίως. Τίποτα δεν μας ανήκει. Εμείς ανήκουμε στο όλον. Αν ήταν να μας ανήκουν τα υλικά πράγματα, θα έπρεπε το σύμπαν που μας έστειλε εδώ να μας επιτρέπει να τα παίρνουμε μαζί μας με το θάνατό μας». Ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα στις σχέσεις των ανθρώπων; «Νομίζω η ανταγωνιστικότητα. Η προβολή του “εγώ”. Δεν παίζεται το παιχνίδι στην άμιλλα. Ούτε

στο πώς κάνω κάτι, αλλά στο πόσα θα έχω. Δεν συγκρίνεται το καλό με το καλύτερο, αλλά το καλό με το κακό. Έτσι, άλλοι διαλέγουν να πράττουν το κακό και άλλοι το καλό. Η ανταγωνιστικότητα κάνει τους ανθρώπους άγριους, χειρότερους από τα ζώα, γι’ αυτό και τρώγονται μεταξύ τους. Δες τα μυρμήγκια… Το ένα πίσω απ’ το άλλο πάνε κι έχουν έναν κοινό σκοπό: να συγκεντρώσουν τροφή για να περάσουν το χειμώνα. Δεν τρώει το ένα το άλλο. Όταν αρχίσουν να τρώγονται μεταξύ τους, δεν θα ’χουν ούτε να φάνε το χειμώνα και θα πάψουν να υπάρχουν. Το ζήτημα λοιπόν είναι –κι αυτό κατάλαβα με τον Βαρβάκη– ότι εκείνος κατάλαβε σε ένα σημείο της ζωής του ότι το σύμπαν ηρεμεί όταν οι άνθρωποι πράττουν το καλό. Κι αυτό έπραξε…»

Στέλνει και αφήνει τη ματιά του να ταξιδέψει έξω, καθώς στο απέναντι παρκάκι το αεράκι ετούτες τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου παίζει με τα φύλλα

Τίποτα δεν μας ανήκει. Αν ήταν να μας ανήκουν τα υλικά πράγματα, θα έπρεπε το σύμπαν που μας έστειλε εδώ να μας επιτρέπει να τα παίρνουμε μαζί μας με το θάνατό μας

094_099_SMARAGDHS 15/09/2012 1:15 π.μ. Page 97

της λεύκας και τους χρυσούς καρπούς του πεύκου… «Όχι», θα πει φέρνοντας τη ματιά του μέσα και τη σκέψη του σε παραπάνω κουβέντα μας, «όχι, δεν ήταν τυχαία η επιλογή του θέματός μου. Πρέπει επίσης να σου πω πως δεν τη διάλεξα εγώ την ταινία. Εκείνη με διάλεξε. Κάποια στιγμή τα πράγματα απλώς… έρχονται. Εσύ πρέπει να είσαι εξοπλισμένος κι έτοιμος για να μπορείς να τα πάρεις. Να δώσεις σχήμα, να κατανοήσεις τι είναι αυτό που ήρθε ώστε να το κάνεις κι εσύ μετά υπόθεση των άλλων. Η δουλειά του σκηνοθέτη αυτή είναι.» Θα μπορούσε να γεννήσει ετούτος ο τόπος κι ετούτη η εποχή έναν άνθρωπο όπως ο Βαρβάκης; «Μακάρι να μπορούσε. Κοιτάξτε. Άνθρωποι πλούσιοι σαν τον Βαρβάκη και πιο πλούσιοι απ’ αύτόν υπάρχουν. Το θέμα δεν είναι πόσα χρήματα έχεις, αλλά, αν έχεις κατανοήσει γιατί σου χαρίστηκαν αυτά τα χρήματα. Έχω μια απορία: γιατί τα μα-

ζεύουν; Να τα κάνουν τι; Πώς μπορούν και βγαίνουν από τη λογική ότι αυτά τα χρήματα θα μπορούσαν να είναι πραγματικά χρήσιμα στους άλλους. Δεν μπορούν να μπουν στη λογική των μεγάλων ευεργετών, των Ελλήνων ευεργετών του περασμένου και του προπερασμένου αιώνα, οι οποίοι και ουσιαστικά στήσανε την Ελλάδα. Ο Βαρβάκης, όταν έκανε τις ευεργεσίες του κι έκανε αυτά που έκανε εδώ στην Ελλάδα, το κράτος ήταν εχθρικότερο απέναντί του απ’ ό,τι προς τους άλλους πλούσιους. Βρήκε πολύ εχθρικό περιβάλλον. Αυτό όμως δεν τον ένοιαξε. Έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει. Αν οι σύγχρονοι πλούσιοι άνθρωποι σκεφτόντουσαν όπως ο Βαρβάκης, το πρόβλημα της χώρας μας θα είχε τελειώσει. Αφήσανε όμως τον τόπο να πέσει στα χέρια των αετονύχηδων και, όπως έλεγε και ο Γιάννης ο Τσαρούχης, “στα τσογλάνια της πιάτσας”. Μόνο που τα τσογλάνια είναι τώρα και Έλληνες και ξένοι. Δηλαδή, η Ελλάδα δεν

Οι πλούσιοι βγάζουν τα λεφτά τους έξω με σκοπό να μπορέσουν να αγοράσουν τη χώρα φτηνότερη απ’ ό,τι ήταν πριν από την κρίση... Γίνονται ξαφνικά πλούσια κοράκια

▲ ▲

έχει να αντιμετωπίσει μόνο τους ξένους. Έχει να αντιμετωπίσει και τους πλούσιους Έλληνες, οι οποίοι φυγαδεύουν τα χρήματά τους στο έξωτερικό, αντί να βοηθήσουν και να ενισχύσουν τη χώρα. Στην αρχαία Ελλάδα, όπως ξέρεις, σε περιόδους κρίσης ή πολέμων, το κράτος υποχρέωνε τους πλούσιους πολίτες να δώσουν δέκα τοις εκατό από την περιουσία τους. Σε περιόδους που οι Έλληνες ήταν στην καλύτερή τους στιγμή, οι πλούσιοι Έλληνες εννοώ, έδιναν όλα τους τα χρήματα στο κράτος. Αυτή τη στιγμή, που οι πλούσιοι δεν είναι στις καλές τους στιγμές,όχι μόνο δεν δίνουνε, αλλά βγάζουν και τα λεφτά τους από δω και τα πάνε έξω, με σκοπό να μπορέσουν να αγοράσουν τη χώρα φτηνότερη απ’ ό,τι ήταν πριν από την κρίση... Δηλαδή, γίνονται ξαφνικά πλούσια κοράκια». Ξαφνικά; Δεν νομίζω. Σχεδιασμένο ήταν όλο αυτό. Πολλά χρόνια πριν άρχισαν να υφαίνουν τον ιστό γύρω από τους λαιμούς μας, ε; «Ναι. Έτσι είναι... Κατά τη γνώμη μου, έχει γίνει μια μετάλλαξη των ανθρώπων, γιατί φύγανε από τη λογική του τι πραγματικά είναι ευεργέτης, χορηγός και ευπατρίδης. Το να βάζεις δηλαδή υψηλότερα απ’ όλα την πατρίδα.Θέλω να ελπίζω μόνο ότι υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν κινήσεις άνθρωπιάς, απλώς δεν θέλουν αυτό να προβάλλεται. Εύχομαι και ελπίζω η σιωπή πολλών να είναι προς το καλό. Και ο Βαρβάκης από ένα σημείο και μετά άλλαξε τη στάση του και χειρίστηκε σωστά τις δυνατότητες που του έδινε το χρήμα». Αισιοδοξείς λοιπόν για το μέλλον του τόπου και της ανθρωπότητας; «Βεβαίως. Κοιτάξτε. Τα πράγματα πηγαίνουν προς το καλό. Το κακό αμύνεται. Αυτή τη στιγμή συμβαίνει ανάποδα. Γίνεται επίθεση του κακού κατά του καλού. Έτσι,για να καθυστερήσει την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Του ανθρωπίνου γένους στην πραγματικότητα. Ας καθυστερήσει. Τα πράγματα όμως θα πάνε προς το καλό. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Το σύμπαν δεν δουλεύει με το κακό. Ισορροπεί μόνο με το καλό». Το σύμπαν με τον άνθρωπο μέσα του ή χωρίς αυτόν; «Δεν υπάρχει σύμπαν χωρίς τον άνθρωπο. Χωρίς τις ανθρώπινες οντότητες… δεν έχει νόημα. Εγώ πιστεύω πως το σύμπαν προστατεύει τον άνθρωπο». Ο άνθρωπος τι προστατεύει; «Την καλοσύνη. Μόνο που οι περισσότεροι άνθρωποι αρέσκονται προς το κακό». Κι όταν οι καλοί πεθάνουν από την πείνα, δεν θα μπατάρει το σύμπαν; Δεν θα μείνει κυρίαρχο μόνο το κακό; «Όχι. Το σύμπαν ξέρει να ισορροπεί». Ο πεινασμένος, όμως, δεν μπορεί να ισορροπήσει... πέφτει… «Δεν φταίει το σύμπαν αν ο πλούσιος δεν χρησιμοποιεί σωστά την ευλογία που του έδωσε». Ποιος είναι αυτός που δίνει αυτές τις ευλογίες και με ποια κριτήρια; «Το σύμπαν έχει ευλογήσει τον καθένα μας. Όταν ο κάθε άνθρωπος κατανοήσει ποια είναι η ευλογία που του δόθηκε, μπορεί να κάνει καλό στους άλλους». Σεπτέμβριος 2012

crash 97

094_099_SMARAGDHS 15/09/2012 1:15 π.μ. Page 98

▲ ▲

Στην αρχή της κουβέντας μας, πριν ανοίξω το κασετόφωνο, επειδή είχαμε χρόνια να τα πούμε, ζήτησα ένα ξεκαθάρισμα: πώς θα μιλάμε, στον ενικό ή στον πληθυντικό. «Φυσικά στον ενικό», είχε πει. Τον ακούω όμως ώρα τώρα να μπαινοβγαίνει στους δυο αριθμούς λες κι είναι έφηβος αμήχανος στο πρώτο του ραντεβού. Του το λέω. Ξεσπάει σε γέλια, για να καταλήξει στον αυτοσαρκασμό: «Φταίει, βλέπεις, η… γαλλική κουλτούρα. Θα προσπαθήσω να μην το ξανακάνω... Συγγνώμη». «Μου κάνει εντύπωση», θα συνεχίσει δίχως να ξεφύγει καθόλου από τη σκέψη του, «πώς μπορούν και ζουν μόνο μετρώντας αριθμούς. Γιατί αυτό είναι στην ουσία τα λεφτά: αέρας αριθμημένος. Ένα τίποτα. Τα κοιτάνε στα μπαούλα. Τι μπαούλα λέω... Στις τράπεζες τα αποθηκεύουν. Ούτε που τα βλέπουν. Χαρτιά είναι». Μην το λες. Τα άτιμα είναι και ψωμί και στέγη και παπούτσια… «Φυσικά, εξασφαλίζουν την επιβίωση. Γι’ αυτούς λέω. Γι’ αυτούς χαρτιά είναι... Φουσκώνουν τα νούμερα και αρέσκονται σ’ αυτό. Έχασαν τους ήχους της ζωής. Έχασαν την αγάπη προς το άλλο και από το άλλο άτομο. Τελικά, έχασαν τα πάντα. Μέσα από αυτά ποια ευτυχία ζούνε; Ποιος μπορεί να ζει ευτυχισμένος σ’ ένα δωμάτιο, σ’ ένα κουτί κι ας είναι χρυσό; Τους βλέπεις πώς είναι οι πλούσιοι; Φεύγουν με κότερα ή ελικόπτερα, ένας έσμός ανθρώπων γύρω τους να τους φυλάει, χώνονται σε κάτι γιοτ, άλλοι φουσκωτοί να τους προστατεύουν, μπαίνουν στη θάλασσα εκεί που δεν πάνε άλλοι άνθρωποι, δεν μιλάνε με κανέναν. Πάνε εκεί κάτω στο Ντουμπάι, στους πύργους, βγαίνουν από το ελικόπτερο με την ψυχή στο στόμα μην 98 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο Λάκης Λαζόπουλος, συνεργάτης και φίλος του Γιάννη Σμαραγδή, πρωταγωνιστεί και σ’ αυτή την ταινία του, «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι»

094_099_SMARAGDHS 15/09/2012 1:15 π.μ. Page 99

τους σκοτώσουν, μην τους απάγουν, μπαίνουν στις αμαξούνες, κλείνονται μέσα σε κτίρια που δεν τα βλέπει ποτέ ο ήλιος, με σφραγισμένα παράθυρα, με κλιματισμό πάντα, δεν μιλάνε με κανέναν, τρώνε πίνουν, δεν βλέπουν καν τη χώρα στην οποία έχουν πάει, μένουν μια βδομάδα και ξανά στο ελικόπτερο, δίχως να πατάνε στη γη, δίχως να βλέπουν ουρανό. Τι είναι αυτή η ζωή;» Δυστυχία βλέπω εγώ... «Βέβαια δυστυχία. Ένας άνθρωπος που ενώ έχει λεφτά και βλέπει την πατρίδα του να κατακρημνίζεται, αδιαφορεί, δεν μπορεί παρά να είναι δυστυχισμένος, γιατί δεν μπορεί να πάρει τη χαρά να βοηθήσει». Το να ευτυχείς σ’ ένα παγκάκι μ’ ένα βιβλίο ακούγοντας το τρίξιμο από τις πευκοβελόνες… «Ναι! Και να περνάει ο γνωστός και να σου λέει: “Γεια σου, ρε Κώστα, τι γίνεσαι; Πάμε για έναν καφέ; Ή να είσαι σ’ ένα χωριό της Κρήτης και να σου λέει ο χωρικός –κι ας του είσαι άγνωστος–: “ Έλα να σου ζεστάνω γάλα από την κατσίκα να

πιεις, ρε πατριώτη”. Όποιος δεν τα έζησε αυτά δεν έχει ζήσει. Αλλά... ξέρεις κάτι; Όλα αυτά εμείς τα λέμε, εμείς τ’ ακούμε. Αυτοί είναι στην κοσμάρα τους. Ο ήρεμος, ο αυτάρκης, ο ευτυχισμένος άνθρωπος δεν φοβάται ούτε το θάνατο. Αυτοί τρέμουν συνεχώς μην τους χτυπήσει κανένας τρομοκράτης». Άμα έχει καταξιωθεί η ζωή σου, γιατί να σε τρομάξει ο θάνατος; «Ακριβώς. Άσε που πιστεύω πως θάνατος δεν υπάρχει. Δεν μπορεί να πεθαίνει η ψυχή. Το σαρκίο τελειώνει. Αλλά για να κλείσουμε τα της ευεργεσίας, θέλω να σου πω πως εγώ ξέρω από τον Βαρβάκη, που τον έζησα, πως όταν γύρισε στην Ελλάδα, μόνος του μοίραζε τα τρόφιμα και τα ρούχα στους δεινοπαθούντες συμπατριώτες του. Μόνος του! Με γαϊδουράκια και τις καλαθούνες και τα πήγαινε για να κάνει το καλό. Αυτό είναι η χαρά της ευεργεσίας. Της χρησιμότητας». Καλά. Ναι. Μόνο που αν τα αγαθά ήταν δίκαια μοιρασμένα, δεν θα είχε κανείς την ανάγκη ευεργεσίας κανενός.

Ξέρεις ποιο είναι το μεγαλείο της φυλής μας; Όλος αυτός ο κόσμος που οργανώνει συσσίτια, μαζεύει φάρμακα, τρόφιμα και τα μοιράζει σε σπίτια

«Ναι. Αλλά δεν είναι. Η ευεργεσία δεν προέρχεται ντε και καλά από αυτόν που έχει πολλά χρήματα. Και ο φτωχός που από το υστέρημά του δίνει στον πιο φτωχό ευεργέτης είναι κι αυτός. Ξέρεις ποιο είναι το μεγαλείο της φυλής μας; Όλος αυτός ο κόσμος που με πρωτοβουλίες του οργανώνει συσσίτια, μαζεύει φάρμακα, τρόφιμα και τα μοιράζει σε σπίτια. Μαζεύονται έξω από τα σούπερ μάρκετ και κάνουν μοιρασιές. Δίνουν από αυτό που θα τους λείψει. Στερούν από το παιδί τους για το παιδί του άλλου. Μεγαλείο!» Ποια στοιχεία πρέπει να έχει κάποιος, ώστε να σε γοητεύσει τόσο, που να σκύψεις πάνω του με τόση προσήλωση, όπως στον Καβάφη, στον Ελ Γκρέκο και τώρα στον Βαρβάκη; «Ο Ελύτης λέει κάπου πως υπάρχουν άνθρωποι που γεννιούνται έτοιμοι και κάποιοι άλλοι που αυτό το κερδίζουν μέσα από δύσβατα προσωπικά μονοπάτια. Κουράζονται πολύ μέχρι να βρούν το φως. Οι δεύτεροι με γοητεύουν. Δεν με αφορά το έτοιμο. Το κερδισμένο με συγκινεί. Του Καβάφη οι γνωστές ιδιαιτερότητες καθώς και των άλλων. Αυτοί οι άνθρωποι μάτωσαν μέσα τους μέχρι να βγουν στο φως. Είχαν άγρια θηρία μέσα τους που τους κατασπάραζαν. Αλλά βρήκαν το βηματισμό που αναφέραμε πιο πάνω». Παράγουμε πολιτισμό ως χώρα; «Φυσικά. Πήγαινε έξω από ένα σούπερ μάρκετ και όταν δεις μια γυναίκα να βγάζει από τη σακούλα της ένα πακέτο μακαρόνια και να τα δίνει σε άλλη, ε αυτό είναι ο επί της ουσίας πολιτισμός...» Έχουμε ακόμα «μεγάλους» ανθρώπους στον τόπο μας; «Βεβαίως. Και ο μέγιστος όλων, ο Κούνδουρος». Καλός, αλλά βρίζει! «Βρίζει με ωραίο τρόπο. Κι αυτούς που πρέπει. Ξέρει τι κάνει. Ξέρει τι λέει. Ξέρει τι θέλει. Και το σπουδαιότερο; Ξέρει τι δεν θέλει!» Οι πολιτικές, οικονομικές και πολιτισμικές εξελίξεις στη χώρα μας θεωρείς ότι θα λειτουργήσουν ως τροχοπέδη στην ανέλιξη των νέων γενεών; «Μια γενιά σίγουρα θα πάει χαμένη». Από ποιο γεγονός θα μπορούσες να οριοθετήσεις την κατρακύλα μας; «Από την έλευση του Παπανδρέου». Ποιου από τους δύο; Γιατί και ο Γιώργος εξ Αμερικής αφίχθη… «Του Αντρέα». Το πρόβλημα είναι μόνο οικονομικό; «Όχι. Πρωτίστως είναι ηθικό». Θα συνεχιστεί η… ελεύθερη πτώση; «Ναι. Φοβούμαι πως ναι. Δεν φτάσαμε ακόμα στον πάτο. Όταν φτάσουμε, θα τον “γευτούμε” κι αυτόν και μετά θα αρχίσει το ανέβασμα». Δεν θα χαθούμε; «Όχι. Θα δυναμώσουμε ακόμα περισσότερο. Είναι στο κύτταρό μας. Δεν χάνεται αυτή η ράτσα. Είναι ρωμαλέα και ξέρει ν’ αντιστέκεται και να κρατιέται όρθια». Πλησιάζει η στιγμή; «Όχι. Θα είναι μακρύς ο δρόμος…» Σεπτέμβριος 2012

crash 99

100_105_PANAGOULHS 15/09/2012 12:31 π.μ. Page 100

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ CRASH • «Οι συχνότητες δεν ανήκουν σε

Στάθης Παναγούλης

τις ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ανεβάζει η ΧΟΥΝΤΑ των ΚΑΝΑΛΑΡΧΩΝ

100 crash Σεπτέμβριος 2012

“

”

Στον τόπο αυτό

100_105_PANAGOULHS 15/09/2012 12:31 π.μ. Page 101

κανέναν. Ανήκουν στο έθνος. Πρέπει να μπουν κανόνες» Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

Φ

▲ ▲

αίνεται άνθρωπος χαμηλών τόνων. Και άνθρωπος «του λαού», όπως θα έλεγαν κάποιοι. Με υποδέχεται στο γραφείο του. Το μεσημεριανό φως του Σεπτεμβρίου εισβάλλει από το παράθυρο και προσδίδει διαφορετική όψη στη συνηθισμένη σε τέτοιους χώρους επίπλωση. «Τώρα το νοικιάσαμε, μαζί με τον Νάσο Αθανασίου», μου λέει ο Στάθης Παναγούλης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Με τα λόγια μας ανακατεύονται αχνά κάποιες ομιλίες των περαστικών και πού και πού ο θόρυβος από την αραιή κίνηση του δρόμου. Είμαστε δυο βήματα από την πολύβουη Ερμού και άλλα τόσα από τη νοσταλγική Πλάκα. Κάθομαι απέναντί του. Αρχίζω να ανατρέχω νοερά στο βιογραφικό του. Οργάνωση Νεολαίας Ένωσης Κέντρου (1962), ΕΔΗΝ… Κι έπειτα ήρθε η Χούντα. Τα μέλη της οικογένειας Παναγούλη δεν ήταν από εκείνους τους ανθρώπους που «φοβόταν» ο Μανώλης Αναγνωστάκης («Φοβάμαι / τους ανθρώπους που εφτά χρόνια / έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι / και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου– / βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας / «Δώστε τη χούντα στο λαό»). Ρίχτηκαν όλοι στον αγώνα. Λίγες αράδες πιο κάτω κοντοστέκομαι: «Έχει εκπαιδευτεί σε παλαιστινιακά στρατόπεδα»… Τον κοιτώ διερευνητικά. Προσπαθώ να τον φανταστώ σε εκείνη την αρκετά μακρινή εποχή, να εκπαιδεύεται ουσιαστικά για αντάρτικο πόλεων «σε στρατόπεδα στην Ιορδανία», όπως μου λέει, «όπου φιλοξενούνταν εκείνο τον καιρό οι Παλαιστίνιοι. Έξω από το Αμάν 40 χλμ. Εκεί εκπαιδεύονταν οι Φενταγίν της ΑΤ και άλλων οργανώσεων». Φενταγίν: Ονομασία μελών παραστρατιωτικών ομάδων στη Μέση Ανατολή, αποτελούμενων από Άραβες Παλαιστίνιους αντάρτες που διενεργούσαν επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ… Διδάχθηκε, δηλαδή, από τους καλύτερους. Έχει φυσιογνωμία ανθρώπου που δεν του έχουν έρθει όλα βολικά ή έτοιμα στη ζωή. Αλλά αντάρτης; «Το έκανα γιατί πιστεύαμε ότι ο αγώνας εκείνη την εποχή έπρεπε να δοθεί μέσα στην Ελλάδα και όχι στο εξωτερικό. Στο εξωτερικό ήταν χρήσιμες οι οργανώσεις για να κάνουν την προπαγάνδα για το ελληνικό ζήτημα – τις συλλήψεις, τα βασανιστήρια, την κατάργηση της δημοκρατίας». Πώς βγαίνει κανείς μέσα από μια τέτοια εμπειρία; «Έμεινα εκεί δυο μήνες. Ήταν μια εκπαίδευση πολύ σκληρή – εκείνη την εποχή τουλάχιστον δεν είχαν τέτοια εκπαίδευση ούτε τα ΛΟΚ. Έπρεπε να αποκτήσω ορισμένες εμπειρίες. Ερχόμουν στην Ελλάδα τακτικά, παράνομος, γιατί είχα δραπετεύσει λίγες μέρες μετά την αποφυλάκισή μου (30 Αυγούστου 1967) που είχα συλληφθεί από τη Χούντα. Έφυγα λοιπόν λαθραία από τον Πειραιά με ένα καράβι για την Ιτα-

Όταν ο Στάθης μαζί με τη μάνα του, Αθηνά, υποδέχτηκαν τον ήρωα Αλέκο, κατά την απελευθέρωσή του από τις φυλακές Μπογιατίου

Έχουμε τη χειρότερη μορφή Χούντας. Την οικονομική Χούντα. Ο λαός ο άνεργος δεν μπορεί να την πολεμήσει αυτή τη Χούντα. Γιατί τρέχει από το πρωί μέχρι το βράδυ να βρει μεροκάματο Σεπτέμβριος 2012

crash 101

100_105_PANAGOULHS 15/09/2012 12:31 π.μ. Page 102

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

λία, όπου είχαμε έδρα, κι εκεί το ρυθμίσαμε μαζί με τον Αλέκο και την οργάνωση Ελληνική Αντίσταση». Ο Αλέκος… Ο Παναγούλης. Ένας εκ των δύο αδελφών του. Έχει ήδη γραφτεί στην Ιστορία. Στο κεφάλαιο με τις μορφές απ’ τις οποίες κρατιέται η συλλογική μνήμη της Ελλάδας για να αισθάνεται υπερήφανη. Απόπειρα δολοφονίας κατά του δικτάτορα Παπαδόπουλου. Κι έπειτα, φυλακή, φριχτά βασανιστήρια και μια θανατική ποινή που δεν εκτελέστηκε λόγω της διεθνούς κατακραυγής. Μέχρι που την Πρωτομαγιά του 1976, ανεξάρτητος πλέον βουλευτής που είχε εκλεγεί με την Ένωση Κέντρου, σκοτώνεται σε κάποιο ιδιαίτερα περίεργο αυτοκινητικό δυστύχημα. «Δεν επιδίωξα να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Δεν είμαι ικανός να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Επιδίωξα να σκοτώσω έναν τύραννο», θα πει στην Ιταλίδα δημοσιογράφο Οριάνα Φαλάτσι. «Είχαμε σαν σκοπό να δράσουμε στην Ελλάδα», μου λέει ο Στάθης Παναγούλης. «Μπήκα, βγήκα, οργανώσαμε αποδράσεις, βγάζαμε έντυπο υλικό που το μοιράζαμε, βάζαμε μικροεκρηκτικούς μηχανισμούς, γιατί ο στόχος μας δεν ήταν να σκοτωθεί κόσμος. Φυσικά, κάποια στιγμή με συνέλαβαν, έμεινα στη φυλακή από το 1972 μέχρι το 1974, τον Ιούλιο, που έπεσε η Χούντα».

Η οικογένεια Παναγούλη, λοιπόν, έζησε τη Χούντα στο πετσί της (γνωστή και η ιστορία του έτερου αδελφού, Γιώργου, που υπηρετούσε στις ειδικές δυνάμεις). Δεν ήταν από τους «ήσυχους νοικοκυραίους». Ήταν από τους ανήσυχους αγωνιστές. Πώς νιώθει σήμερα που βλέπει εν δράσει τα «Τάγματα Εφόδου» της Χρυσής Αυγής; «Είναι απαράδεκτο αυτό που συμβαίνει σήμερα στη χώρα. Την κύρια ευθύνη τη φέρει η κυβέρνηση και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη», μου λέει ξεκάθαρα. Μου αναφέρει τα περιστατικά της Ραφήνας, του Μεσολογγίου, της Μεταμόρφωσης. «Στη Ραφήνα ζητούσαν τα χαρτιά από διάφορους μικροπωλητές. Δεν είχαν απολύτως καμία αρμοδιότητα. Όποιος δεν είχε χαρτιά του γκρέμιζαν τον πάγκο. Αν ήταν σοβαρή κυβέρνηση, αν ήταν σοβαρός ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, θα έπρεπε αμέσως να έχουν συλληφθεί αρκετοί από αυτούς και προφυλακιστεί. Γιατί η παραβίαση δεν αφορούσε μόνο σε αντιποίηση αρχής και καταστροφή ξένης ιδιοκτησίας. Αυτόματα είχε συσταθεί εγκληματική οργάνωση, εφόσον ήταν πάνω από τρία άτομα. Ο βαθμός είναι κακουργήματος. Είναι ανίκανος –και το λέω–, είναι ανίκανος ο συγκεκριμένος υπουργός και η ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας. Δεν μπορεί κανένας απολύτως πολίτης να παίρνει το νόμο στα χέρια του». «Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ορισμένοι αστυνομικοί μπορεί να κάνουν τα “στραβά μάτια” στη Χρυσή Αυγή, καθώς, σύμφωνα με τις αναλύσεις των εκλογικών αποτελεσμάτων, μεγάλη μερίδα του σώματος της αστυνομίας είναι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής», του λέω.

102 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο Ωνάσης στην Ολυμπιακή είχε 3.500 υπαλλήλους. Τους φτάσανε 15-16.000. Ποιος; Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. Ποιος βούλιαξε την Ολυμπιακή; Πόσα χρωστάνε το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. στην Ολυμπιακή από εισιτήρια;

”

Μου απαντά ότι «κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να ψηφίσει οποιοδήποτε κόμμα θέλει». Επισημαίνει ότι «και η Χρυσή Αυγή, όταν κατέθεσε στον Άρειο Πάγο το καταστατικό της, έλεγε ότι θα σέβεται τους νόμους και το Σύνταγμα και την Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Από κει και πέρα όμως η Χρυσή Αυγή με τις συγκεκριμένες πράξεις και ενέργειες παραβιάζει ό,τι κατέθεσε στον Άρειο Πάγο».

Και μιας και αναφερθήκαμε στην αστυνομία… …Εξέπληξε πολλούς ο ΣΥΡΙΖΑ, επιλέγοντας να στηρίξει τον αγώνα των αστυνομικών ενάντια στις περικοπές. Τελικά, ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι οι αστυνομικοί λειτουργούν σήμερα ως πραιτοριανοί μιας κυβέρνησης που εφαρμόζει αντιλαϊκά μέτρα ή ότι είναι εργαζόμενοι σαν τους άλλους, «παιδιά του λαού»; «Και ο ΣΥΡΙΖΑ και εγώ προσωπικά πολλές φορές έχουμε επικρίνει τη στάση των αστυνομικών οργάνων για συγκεκριμένες ενέργειες βαρβαρότητας. Δεν σημαίνει όμως ότι δεν πρέπει να συμπαρασταθούμε στο αστυνομικό σώμα για τα προβλήματά του. Αντιμετωπίζουμε τους αστυνομικούς σαν όλους τους άλλους εργαζόμενους. Γι’ αυτό συμπαρασταθήκαμε και θα συμπαραστεκόμαστε στην αστυνομία, καίτοι πολλές φορές ξεφεύγει από τα όριά της». Του λέω ότι μέχρι στιγμής η αστυνομία ήταν εξ ορισμού –ένεκα θεσμικού ρόλου– «απέναντι»

στους υπόλοιπους εργαζόμενους. Θεωρείτε ότι τώρα που πλήττονται και αυτοί μπορεί να αλλάξει κάτι; «Εμείς υποστηρίζουμε όλες τις κοινωνικές τάξεις που αδικούνται. Από κει και πέρα το τι θα κάνουν στην κάλπη είναι δική τους δουλειά». Κάποιοι υποστηρίζουν ότι σήμερα έχουμε μια «νέα Χούντα». Πέρα από το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής, θεωρείτε ότι υπάρχει βάση για έναν τέτοιο χαρακτηρισμό; Η σημερινή κυβέρνηση, πάντως, εξελέγη δημοκρατικά… «Τα τελευταία χρόνια έχουμε τη χειρότερη μορφή Χούντας. Έχουμε την οικονομική Χούντα», μου λέει. Και ο λαός τι κάνει γι’ αυτό; «Ο λαός ο άνεργος δεν μπορεί να την πολεμήσει αυτή τη Χούντα. Γιατί τρέχει από το πρωί μέχρι το βράδυ να βρει μεροκάματο – και όχι μεροκάματο όπως ήταν πριν από μερικά χρόνια, 30, 40, 50, 60 ευρώ. Ψάχνει μεροκάματο των 10 και 20 ευρώ και δεν το βρίσκει. Δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ότι έχουμε τέτοια Χούντα σήμερα. Η κυβέρνηση είναι ανάλγητη και τα τρία κόμματα, Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ., πρέπει να ντρέπονται για την εξαθλίωση – γιατί βρίσκεται σε πλήρη εξαθλίωση ο ελληνικός λαός. Τα μέτρα –το έχουν πει πολλές φορές οικονομολόγοι του

100_105_PANAGOULHS 15/09/2012 12:31 π.μ. Page 103

ρισε τον Κώστα τον Καραμανλή κι έφερε τον Γιώργο Παπανδρέου. Και πώς τον καθάρισε και αυτόν κι έφερε τον Αντώνη τον Σαμαρά. Παίζουν βασικό ρόλο τα τέσσερα μεγάλα κανάλια, και φυσικά μια μικρή μερίδα βαρόνων δημοσιογράφων». Μου διαβάζει απόσπασμα από άρθρο στο «Παρόν» (9 Σεπτεμβρίου): «“H δημοσιογραφία της διαπλοκής δεν συγκινείται αυτή την κρίσιμη για το μέλλον της χώρας στιγμή από το ότι το κομματικό σύστημα διαιωνίζεται, η αξιοκρατία καταπατείται, η διάκριση των εξουσιών –βασικό στοιχείο ομαλής λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος– ευτελίζεται και η κομματική δημοκοπία χαρακτηρίζει τον καθημερινό κομματικό λόγο. Η εθνική κατάρρευση είναι προ των πυλών”. Χτυπάει κατακέφαλα και τα κανάλια και ορισμένους μεγαλοδημοσιογράφους».

Γιατί να μην πάει διακοπές ο Τσίπρας; Ενενήντα μέρες προεκλογική εκστρατεία έκανε. Οι μεγαλοπαράγοντες είχαν σουίτες στον «Αστέρα Βουλιαγμένης» και πλήρωναν 1.000 ευρώ τη μέρα ΣΥΡΙΖΑ και άλλοι οικονομολόγοι– δεν οδηγούν στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας». Προσπαθούν να πείσουν ότι είναι τα τελευταία… «Αυτό το ξανακούσαμε. Δεν μπορεί να τους πιστέψει πλέον κανείς». Όταν έγινε η συνέντευξη, τα μέτρα δεν είχαν οριστικοποιηθεί ακόμα. Ο Στάθης Παναγούλης προέβλεπε ότι «η κυβέρνηση του Τριωδίου… θα καταλήξει σε περισσότερες περικοπές σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα». Όμως, «δεν πρόκειται να μαζέψουν πενηνταράκι από την εφορία, γιατί ο κόσμος δεν έχει». Τις τελευταίες δυο λέξεις τις προφέρει αργά, συλλαβή τη συλλαβή. «Ένας που δούλευε μέχρι χθες και σήμερα απολύεται πώς θα πληρώσει την εφορία;».

Εσείς γιατί νομίζετε; «Αυτό θα το δείξει η πορεία, ο δρόμος. Πάντως, ο κόσμος που στήριξε και ψήφισε τη ΔΗΜ.ΑΡ. έχει πλέον σιγά σιγά αρχίσει να αποχωρεί από τις τάξεις της». Τελικά, αυτή η κυβέρνηση μαζί με την Τρόικα συνιστά πρόβλημα για τη χώρα; Ή συνιστά μεγαλύτερο πρόβλημα το καθεστώς των αποκαλούμενων «βαρόνων των ΜΜΕ»; Δεν τον ρωτώ τυχαία. Την προεκλογική περίοδο, καλεσμένος στην τηλεοπτική εκπομπή του Γιώργου Τράγκα, ο Στάθης Παναγούλης έλεγε πως είχε αποκλειστεί από όλα τα τηλεοπτικά κανάλια. Ίσως συνδέεται με την πρώτη ερώτηση που κατέθεσε, εγκαινιάζοντας μάλιστα τον κοινοβουλευτικό έλεγχο στη νέα Βουλή, και αφορούσε τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και τους ιδιοκτήτες τους. «Μεγάλη ευθύνη έχουν οι καναλάρχες. Εδώ και περισσότερο από 12-13 χρόνια λέω ότι στον τόπο αυτό τις κυβερνήσεις τις ανεβάζει η Χούντα των Καναλαρχών», μου λέει. «Είδατε πώς η Χούντα των Καναλαρχών –να το πω λαϊκά– καθάρισε τον Σημίτη. Κι έφερε τον Κώστα τον Καραμανλή. Πώς καθά-

Τα κανάλια ήταν, υποστηρίζουν αρκετοί, που κατάφεραν να ενσπείρουν το φόβο και σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ… «Βεβαίως, μαζί με τη μικρή ομάδα δημοσιογράφων. Συν την παρέμβαση του ξένου παράγοντα. Θα έβγαινε ο ΣΥΡΙΖΑ, θα έβρεχε βατράχια. Θα έβγαινε ο ΣΥΡΙΖΑ, θα έκλειναν οι φούρνοι την άλλη μέρα». Άρα, ακόμα και αν η Τρόικα πάρει το αεροπλάνο και φύγει αύριο το πρωί, η διαπλοκή θα παραμείνει. Πώς έχει σκοπό ο ΣΥΡΙΖΑ να αντιμετωπίσει το φαινόμενο; «Τα περισσότερα κανάλια δεν έχουν άδεια. Οι συχνότητες δεν ανήκουν σε κανέναν. Ανήκουν στο έθνος. Θα έπρεπε να υπάρχει κανόνας: το κανάλι να το παίρνεις άμα πληρώσεις». Αναφέρει ότι πρέπει να ελέγχεται αν οι καναλάρχες πληρώνουν τους δημοσιογράφους, τις εισφορές, τα πρόστιμα – που «εκκρεμούν εκατοντάδες». «Για να μην πω και το άλλο: ότι υπάρχουν καναλάρχες που είναι υπόδικοι. Εκκρεμούν σοβαρές αποφάσεις, οι οποίες εδώ και 10 και 15 χρόνια βρίσκονται στα συρτάρια της Εισαγγελίας». Πώς λοιπόν θα πολεμήσει ο ΣΥΡΙΖΑ αυτούς που ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις; «Αν ο λαός δώσει την εμπιστοσύνη και την πλειοψηφία στον ΣΥΡΙΖΑ και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το κάνει αυτό, θα είναι άξιος της τύχης του. Τελείωσε. Πρέπει να μπουν κανόνες στη λειτουργία των ραδιοτηλεοπτικών μέσων ενημέρωσης». Δεν άλλαξαν όμως τους όρους της αδειοδότησης; Του αναφέρω δημοσίευμα σύμφωνα με

▲ ▲

Στις κυβερνητικές αποφάσεις συναινεί και ένα κόμμα που θεωρείται κόμμα της Αριστεράς. Πώς κρίνει άραγε ο Στάθης ο Παναγούλης τη μέχρι σήμερα στάση της ΔΗΜ.ΑΡ. και του Φώτη Κουβέλη; «Η στάση του κ. Κουβέλη είναι απαράδεκτη. Ως αριστερός, προοδευτικός, έντιμος πολίτης κρίνεται κάποιος από το σύνολο του βίου του. Ο κ. Κουβέλης, πολύ πριν “φύγει” από τη ζωή, έχει αποδείξει ότι τίποτε από αυτά δεν ήταν. Τα πρόδωσε όλα μέσα σε λίγες ημέρες». Η ΔΗΜ.ΑΡ., κατά τη γνώμη του, «δεν κάνει τίποτε άλλο από το να στηρίζει μια κυβέρνηση που

”

εξαθλιώνει τον ελληνικό λαό. Και γιατί στις εκλογές της 6ης Μαΐου ο κ. Κουβέλης έλεγε ότι εγώ δεν μπαίνω στην κυβέρνηση αν δεν μπει και ο ΣΥΡΙΖΑ, και στις δεύτερες, που δεν τον είχαν και τόσο ανάγκη, μπήκε;».

Λέτε ότι ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις... «Και δημιουργούν πολιτικούς αστέρες. Και στις πρόσφατες εκλογές 50-60 άτομα από τα δύο μεγάλα κόμματα ήταν καθημερινά σε όλα τα κανάλια. Τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα, που ελέγχονται αποκλειστικά από τους καναλάρχες και είναι υπηρέτες των καναλαρχών».

Σεπτέμβριος 2012

crash 103

100_105_PANAGOULHS 15/09/2012 12:31 π.μ. Page 104

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

το οποίο μεταξύ Μνημονίου 1 και Μνημονίου 2 άλλαξαν οι όροι της τηλεοπτικής αδειοδότησης, «καταργώντας ουσιαστικά την υποχρέωση του κράτους να “παραχωρεί” το δημόσιο πλούτο των ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων έναντι συγκεκριμένων όρων και ορίων στους τηλεοπτικούς σταθμούς. Σύμφωνα με τη νέα ορολογία και το νέο θεσμικό πλαίσιο, οι συχνότητες νοούνται ως “υψηλής αξίας” πόρος της ελεύθερης αγοράς»... «Και να άλλαξαν, μπορούν να ξαναλλάξουν». Οι «καναλάρχες», όμως, εμπλέκονται και σε δημόσια έργα και στην υπόθεση των μεταλλείων της Χαλκιδικής. «Η διαπλοκή είναι παντού. Και γι’ αυτό ευθύνονται τα κόμματα, που 38 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση κυβερνάνε τον τόπο». Θα μου πει αργότερα για τις ευθύνες του δικομματισμού: «Ο Ωνάσης στην Ολυμπιακή είχε 3.500 υπαλλήλους. Και τη φτάσανε να έχει 15-16.000 υπαλλήλους. Ποιος; Το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. Ποιος βούλιαξε την Ολυμπιακή; Πόσα χρωστάνε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στην Ολυμπιακή από εισιτήρια; Πόσα χρωστάνε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στην Αγροτική Τράπεζα; Ποιος το βούλιαξε το τραπεζικό σύστημα;». Εσείς ξεκινήσατε από ένα τέτοιο κόμμα, από το ΠΑΣΟΚ, αλλά φύγατε ήδη από το 1982… Μου δίνει την επιστολή παραίτησής του (Αύγουστος 1982) από τη θέση του υφυπουργού Εσωτερικών. Κατόπιν διεγράφη. «Είναι μια προφητική επιστολή», λέει. «Δείχνει τη σημερινή κατάσταση». Διαβάζω: «Υποβάλλω την παραίτησή μου… γιατί δεν μπορώ να παραμένω μέλος μιας κυβέρνησης όταν καθημερινά διαπιστώνω ότι η κυβέρνηση αυτή απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από τη Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη 1974 όσο και τη Διακήρυξη της Κυβερνητικής Πολιτικής – το Συμβόλαιο με το Λαό…». Και σε άλλο σημείο: «Εγκαταλείψαμε την αρχή να δουλέψουμε μαζί με το λαό και όχι “εν ονόματί του”;».

Κάποιοι υποστηρίζουν όμως ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το νέο ΠΑΣΟΚ». Υπονοούν ότι μπορεί να μεταλλαχτεί σύντομα σε κόμμα «συμβατικό», που θα προδώσει τις αρχικές, για πολλούς ριζοσπαστικές, του εξαγγελίες. Διαβλέπετε πιθανότητα να επαληθευτούν όσοι ισχυρίζονται κάτι τέτοιο; «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμία σχέση με το ΠΑΣΟΚ», μου λέει. Ορισμένοι προερχόμενοι από το ΠΑΣΟΚ, λέει, όπως ο ίδιος, συντάχτηκαν για να δώσουν νέα πνοή. «Από το κόμμα και την εκκλησία δεν διώχνεις κανέναν. Στο ιερό δεν τον βάζεις». «Αυτό που δεν μπορεί να χωνέψει το κατεστημένο», επισημαίνει με έμφαση, «είναι πώς ένας νέος άνθρωπος, ο Αλέξης ο Τσίπρας, 38 χρόνων, μπήκε σφήνα ανάμεσά τους. Ένας άνθρωπος που δεν έχει καμία σχέση με τη διαπλοκή. Γιατί και πριν γίνει πρόεδρος του ΣΥΝ δούλευε και έβγαζε το μεροκάματό του ως πολιτικός μηχανικός. Δεν μπορούν να το χωνέψουν αυτό. Γιατί δεν τον έχουν μαντρωμένο. Δεν μένει ούτε στην Πεντέλη ούτε στην Εκάλη ούτε 104 crash Σεπτέμβριος 2012

«Είναι απαράδεκτο αυτό που συμβαίνει με τη Χρυσή Αυγή. Είναι ανίκανος ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη και η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ.», λέει ο Στάθης Παναγούλης στη Φιλοθέη. Ούτε έκανε διακοπές στον “Αστέρα”. Πήγε σ’ ένα χωριουδάκι στο Ρέθυμνο και λίγες μέρες στη Νάξο. Κάποιοι έγραψαν και τον κατηγορούσαν ότι πήγε διακοπές. Γιατί να μην πάει διακοπές; Ενενήντα μέρες προεκλογική εκστρατεία έκανε. Οι μεγαλοπαράγοντες είχαν σουίτες στον “Αστέρα Βουλιαγμένης” και πλήρωναν 1.000 ευρώ την ημέρα. Οτιδήποτε κι αν κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ τους ενοχλεί. Γιατί, λέει, ο Τσίπρας δεν φόρεσε γραβάτα; Ε, γιατί δεν θέλει να φορέσει γραβάτα!». Ήδη, με τη συζήτηση για τα νέα μέτρα, η λαϊκή δυσαρέσκεια βγήκε εκ νέου στην επιφάνεια. Το Σεπτέμβριο ξεκίνησαν κινητοποιήσεις πολλοί κλάδοι. Και άρχισαν και οι πρώτες ενδοκυβερνητικές αψιμαχίες… «Είναι κοκορομαχίες». Για λαϊκή κατανάλωση, δηλαδή; «Για λαϊκή κατανάλωση, για να μπερδεύουν τον κόσμο». Προβλέπει ότι δεν θα υπάρξει ούτε ένας βουλευτής από ΠΑΣΟΚ ή Ν.Δ. που θα καταψηφίσει τα μέτρα, και ζήτημα είναι αν θα καταψηφίσουν ένας-δυο της ΔΗΜ.ΑΡ.

Η στάση Κουβέλη είναι απαράδεκτη. Απέδειξε ότι ούτε αριστερός ούτε προοδευτικός είναι

Πού οδεύουμε; «Τα δάκρυα που στα μάτια μας / θα δείτε να αναβρύζουν / ποτέ μην τα πιστέψετε / απελπισίας σημάδια. Υπόσχεση είναι μοναχά / γι’ αγώνα υπόσχεση»… Είναι στίχοι του Αλέκου Παναγούλη. Τους διαβάζω φωναχτά. Βλέπω τα μάτια του. Έχει συγκινηθεί. Κύριε Παναγούλη, πού βρισκόμαστε; Στην απελπισία ή σε ετοιμότητα για αγώνα; «Είμαστε στην απελπισία, αλλά η απελπισία φέρνει ταυτόχρονα και τους αγώνες. Φυσικά, τώρα είναι πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα. Γιατί μπορεί ο άλλος να μην έχει καν το εισιτήριο για τη συγκοινωνία να έρθει σε μια συγκέντρωση στο Σύνταγμα...» Τι μήνυμα στέλνει σήμερα μέσα από τα γραπτά του ο Αλέκος Παναγούλης; «Μήνυμα στους πολίτες μέσα από τους στίχους του: “Αδέρφια που θα ζήσετε μετά από μας / μην καταριέστε τους δειλούς που δίστασαν να μπουν στον αγώνα. Συνεχίστε το δρόμο σας”». Ο ήλιος εισβάλλει πιο ορμητικά απ’ το παράθυρο. Η ώρα έχει περάσει. Επιστρέφοντας με το μετρό, χαζεύω το αρχείο μου. Πέφτω πάλι σε λόγια του Α. Παναγούλη: «...Μην αφήνετε τον εαυτό σας να εξαπατάται από αυτόν που σας κυβερνά, από αυτόν που σας υπόσχεται, από αυτόν που σας φοβίζει, από αυτόν που θέλει να αντικαταστήσει έναν αφέντη μ’ έναν καινούργιο αφέντη, μην είστε κοπάδι, για τον Θεό, μην καλύπτεστε πίσω από τα φταιξίματα των άλλων, να αγωνίζεστε...»

100_105_PANAGOULHS 15/09/2012 12:31 π.μ. Page 105

105_111_Batikano TRAPEZA 14/09/2012 10:40 μ.μ. Page 106

ΣΤΟ ΣΚΑΜΝΙ ο πιο μισητός άνθρωπος στην Ισπανία

Ο πρώην διευθυντής του ΔΝΤ και μάνατζερ της BANKIA θα λογοδοτήσει για την τρύπα των 37 δισ. της τράπεζας του Αργύρη Παναγόπουλου

Η

Ισπανία βουλιάζει από την κατάρρευση του κερδοσκοπικού τραπεζικού τομέα, την έκρηξη της «φούσκας» των ακινήτων και τα κανόνια που βάρεσαν μεγάλες περιφερειακές κυβερνήσεις της, ενώ ο Ροντρίγκο Ράτο, ο πρώην γενικός διευθυντής του ΔΝΤ και μάνατζερ της τράπεζας του σκανδάλου Bankia, μαζί με όλο το διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας, ετοιμάζονται να ανέβουν στα εδώλιο του κατηγορουμένου, χάρη στην υγιή αντίδραση της κοινωνίας των πολιτών. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Ράτο είναι το πιο μισητό πρόσωπο στην Ισπανία.

▲ ▲

«Οι διευθυντές του ΔΝΤ, οι υπουργοί και οι μεγαλοτραπεζίτες μπορούν να πάνε στη φυλακή, όπως όλοι οι απατεώνες», υπογράμμισε το κεντρώο κόμμα UPyD, η Ενωμένη Αριστερά και οι …Αγανακτισμένοι, που θέλουν να δουν τον Ράτο και όσους ευθύνονται για την κατάρρευση της τράπεζας μέσα από τα... σίδερα. Γιατί όμως θέλουν να δουν τον Ράτο και τα υπόλοιπα 32 μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Bankia στη φυλακή; Δεν πρόκειται για καμία πολιτική ή ιδεολογική αντιπαράθεση. Απλά, ο πρώην διευθυντής του ΔΝΤ άφησε στην Bankia μια «μαύρη τρύπα» σχεδόν 40 δισ. ευρώ, η τράπεζα θα χρειαστεί τουλάχιστον 32 δισ. για να σταθεί στα πόδιά της, ενώ έχει στην κατοχή της περίπου 700.000 κατοικίες. Που δεν ξέρει τι να τις κάνει. Την ίδια στιγμή δεκάδες χιλιάδες οικογένειες χάνουν τα σπίτια τους, λόγω της κερδοσκοπικής πολιτικής που είχε εφαρμόσει ο πρώην υπουργός Οικονομικών του Αθνάρ, για να διευκολύνει το «κόμμα του τσιμέντου».

106 crash Σεπτέμβριος 2012

105_111_Batikano TRAPEZA 14/09/2012 10:40 μ.μ. Page 107

Οι Ισπανοί ζητούν από τη δικαιοσύνη να τιμωρήσει τους ενόχους της κρίσης με την ελευθερία και την περιουσία τους

105_111_Batikano TRAPEZA 14/09/2012 10:40 μ.μ. Page 108

crash

ΔΙΕΘΝΗ

Γελοιογραφία που διακωμωδεί τη διεύθυνση της Bankia στο επίπεδο των ανακοινώσεων της βασικής τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΤΑ. «Θέλουμε τη συνεργασία όλων των Ισπανών», υποστηρίζει ο μασκοφόρος «τρομοκράτης τραπεζίτης» της Bankia.

Υγιής αντίδραση πολιτών - δικαιοσύνης Η ταχύτατη αντίδραση των δύο ισπανικών κομμάτων και του κινήματος των Αγανακτισμένων να κινηθούν νομικά εναντίον του Ράτο & Co. και η απόφαση της δικαιοσύνης να ξεκινήσει ανακρίσεις αποδεικνύουν ότι στην Ισπανία υπάρχει μια πραγματική κοινωνία των πολιτών και μια ανεξάρτητη και αυτόνομη δικαστική εξουσία. Οι Ισπανοί απέρριψαν τη «συλλογική ευθύνη» του όλοι μαζί τα φάγαμε… άρα, όλοι είμαστε ένοχοι και συνεπώς όλοι… αυτοαθωωνόμαστε! Ξέρουν καλά ότι καλούνται να πληρώσουν τα σπασμένα. Ζητούν όμως από τη δικαιοσύνη να τιμωρήσει τους ενόχους με την ελευθερία και την περιουσία τους. Ένα καλό και πικρό μάθημα για την Ελλάδα, που σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά τη βύθιση του «Τιτανικού» και τα «πιστόλια στο τραπέζι» δικαιώνει τους «όλοι μαζί τα φάγαμε». Αντίθετα με την Ισπανία, κανένας στην Ελλάδα δεν τόλμησε να διεκδικήσει το δίκαιο ενός λαού που πληρώνει «χαράτσια», που χάνει τις δουλειές του και βλέπει να εξανεμίζονται οι μισθοί και οι συντάξεις και να διαλύεται μεθοδικά το κοινωνικό κράτος. Κανένας στην Ελλάδα δεν χτύπησε την πόρτα ενός δικαστή για να ζητήσει δικαιοσύνη. Ούτε για αυτούς που αυτοκτονούν. Γιατί άλλωστε τέτοια ευαισθησία; Συμβιώσαμε για χρόνια με τα διαδοχικά σκάνδαλα του Χρηματιστηρίου, περάσαμε αξέχαστες νύχτες βλέποντας στα κανάλια τα σί108 crash Σεπτέμβριος 2012

ριαλ του Βατοπεδίου και της Siemens και χάρη στη γερμανική δικαιοσύνη απολαμβάνουμε το καινούργιο σίριαλ του Άκη Τσοχατσόπουλου.

Κατασχέσεις κατοικιών, ανεργία και απόγνωση Η Bankia αποτελεί πραγματικό έργο του Ράτο, που τη δημιούργησε το 2010 διαμέσου της συγχώνευσης της τεράστιας Caja Madrid με άλλες έξι μικρότερες αποθεματικές-περιφερειακές τράπεζες. Η τράπεζα που μέχρι πριν από λίγους μήνες διαχειριζόταν ενεργητικά 272 δισ. ευρώ βρίσκεται σήμερα υπό κρατικό έλεγχο.

Οι «Αγανακτισμένοι» χρειάστηκαν μόνο 12 ώρες για να συγκεντρώσουν τα 15.000 ευρώ προκειμένου να καταθέσουν τη μήνυση εναντίον του Ράτο και των άλλων μάνατζερ της Bankia

Φεύγοντας από την Bankia, ο Ράτο άφησε πίσω του καμένη γη. Τα «τοξικά πάγια» των ισπανικών τραπεζών μόνο από την έκρηξη της «φούσκας» των ακινήτων υπολογίζονται στα 170 δισ. ευρώ, εκ των οποίων πάνω από 32 δισ. ευρώ, περίπου το 1/5, ανήκουν στην Bankia! Ο Ράτο στοιχημάτισε στη «φούσκα» της αγοράς ακινήτων, προσφέροντας εύκολα δάνεια στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, εύκολα στεγαστικά δάνεια στα νοικοκυριά και εύκολη χρηματοδότηση της δεξιάς τοπικής κυβέρνησης της Μαδρίτης και του Δήμου της Μαδρίτης, αγοράζοντας τα ομόλογά της, που έχουν υποβαθμιστεί σήμερα στην κατηγορία των «σκουπιδιών». Ο μηχανισμός είχε στηθεί πολύ καλά. Οι κατασκευαστές είχαν εκτινάξει τις τιμές των κατοικιών στη Μαδρίτη σε σχεδόν διπλάσια επίπεδα από αυτές της Αθήνας, ενώ η πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης της Μαδρίτης, Εσπεράντζα Αγκίρε, είχε μετατραπεί σε «θηλυκό Πατακό», θεμελιώνοντας σχολεία και νοσοκομεία και κόβοντας κορδέλες σε κάθε ευκαιρία. Προσοχή όμως, γιατί τα νοσοκομεία είναι στα χαρτιά δημόσια, αφού στην πράξη ένα μεγάλο τμήμα των υπηρεσιών τους έχει δοθεί ήδη σε ιδιώτες. Ο πρώην δήμαρχος και πρώην περιφερειάρχης της Μαδρίτης Γκαλιαρντόν παραιτήθηκε για να αναλάβει το υπουργείο Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Ραχόι, ενώ τη δημαρχία της μεγαλύτερης ισπανικής πόλης ανέλαβε ο Μποτέλια, με αναμφισβήτητο προσόν το γεγονός ότι είναι σύ-

105_111_Batikano TRAPEZA 14/09/2012 10:40 μ.μ. Page 109

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Λαιμητόμος με τη φωτογραφία του Ράτο και την ένδειξη «για τους τραπεζίτες». Η ελληνική σημαία υπογραμμίζει θα πρέπει να θεωρηθεί ως μήνυμα αλληλεγγύης με τους διαδηλωτές του Συντάγματος. ΔΕΞΙΑ: Διάσωση της Bankia με δημόσιο χρήμα Σκατά στο Μαριάνο (Ραχόι) Εναντίον των κατασχέσεων κατοικιών έχει δημιουργηθεί ένα πραγματικό κίνημα, ενώ σταδιακά και αρκετοί δήμοι αρχίζουν να συμμετάσχουν στην εξέγερση εναντίον της στεγαστικής πολιτικής των τραπεζών.

Ο Ράτο & Co. στο εδώλιο Το κεντρώο κόμμα UPyD, το κίνημα των Αγανακτισμένων 15ΜpaRato, «το Κίνημα 15 Μαρτίου εναντίον του Ράτο» και οι μικρομέτοχοι της Bankia απευθύνθηκαν στη δικαιοσύνη, ζητώντας να δικαστούν όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας. Η Ενωμένη Αριστερά στήριξε

Το 2011 η Bankia αναγκάστηκε να ανακοινώσει τις αποδοχές των μάνατζέρ της. Ο Ράτο θα έπαιρνε 2,34 εκατ. ευρώ, αλλά η κατάρρευση της τράπεζας τού στέρησε τις παχυλές αποδοχές του

στη Βουλή την πρωτοβουλία. Οι «Αγανακτισμένοι» του κινήματος 15ΜpaRato χρειάστηκαν μόνο 12 ώρες για να συγκεντρώσουν μέσα από το Διαδίκτυο τα 15.000 ευρώ για να καταθέσουν τη μήνυση εναντίον του Ράτο και των άλλων μάνατζερ της Bankia. Οι Αγανακτισμένοι εκτιμούν ότι η δίκη θα τους κοστίσει περίπου 80.000 ευρώ. Η κυβέρνηση Ραχόι και οι πρώην και νυν μάνατζερ της Bankia, με τον Ράτο επικεφαλής, αντέδρασαν δυναμικά καταγγέλλοντας την «κομμουνιστική» συνωμοσία. Το μόνο που κατάφεραν όμως ήταν να προκαλέσουν ακόμη περισσότερο την ισπανική κοινή γνώμη και να οδηγήσουν αρκετούς πελάτες να εγκαταλείψουν την τράπεζα. Η Γενική Εισαγγελία της Μαδρίτης έκανε αποδεκτές τις μηνύσεις και ανέθεσε στο δικαστή Φερνάντο Αντρέου να ξεκινήσει τις ανακριτικές διαδικασίες εναντίον 33 υψηλόβαθμων στελεχών της Bankia. Από τη στιγμή που η Caja Madrid - Bankia αποτελούσε μια τράπεζα που ελεγχόταν στην πράξη από την τοπική κυβέρνηση της Μαδρίτης, συμμετείχαν στο διοικητικό συμβούλιό της και μέλη από την Ενωμένη Αριστερά και τα συνδικάτα. Ο γενικός συντονιστής της Ενωμένης Αριστεράς, Κάγιο Λάρα, δεν έδειξε τον παραμικρό ενδοιασμό για να ζητήσει να μην εξαιρεθεί κανένα από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας από τις ανακρίσεις. Η Ενωμένη Αριστερά υποστηρίζει ότι αποτελεί το μόνο εθνικό

▲ ▲

ζυγος του Χοσέ Μαρία Αθνάρ! Ο Γκαλιαρντόν, πάντως, αναμένεται ότι θα προσπαθήσει να βοηθήσει το φίλο του, Ράτο. Με την κρίση ρευστότητας ο Ράτο και οι συνεργάτες του δεν μπορούσαν να καλύψουν τις τρύπες της Bankia, που βρέθηκε με ένα τεράστιο χαρτοφυλάκιο περίπου 700.000 κατοικιών. Που δεν μπορεί να τις πουλήσει λόγω της κρίσης, ακόμη και με «κούρεμα» τιμών από 40 έως 60%. Σε ποιον θα μπορούσε αλήθεια να πουλήσει τις 700.000 κατοικίες ο Ράτο, όταν ο 1 στους 4 Ισπανούς είναι επισήμως άνεργος, με την ανεργία να έχει φτάσει στο 24,63% ή στα 5,70 εκατομμύρια άτομα και 1,73 εκατομμύρια νοικοκυριά να μην έχουν κανένα εισόδημα; Ακόμη χειρότερα τα επισφαλή και ανεξόφλητα, κυρίως στεγαστικά, δάνεια αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Μαζί τους εκτινάσσονται και οι κατασχέσεις κατοικιών, τροφοδοτώντας ένα κοινωνικό πρόβλημα που οδήγησε τον Ράτο να είναι σήμερα στην Ισπανία ο πιο… μισητός άνθρωπος! Μόνο το πρώτο τρίμηνο του έτους οι κατασχέσεις κατοικιών εκτινάχθηκαν στις 46.559, για να φτάσουν τις 510 την ημέρα, σε σχέση με τις 150 την ημέρα του μέσου όρου της προηγούμενης περιόδου, ενώ από την έναρξη της κρίσης το 2008 τουλάχιστον 171.000 οικογένειες έχασαν οριστικά τις κατοικίες τους, ενώ άλλα περίπου 150.000 νοικοκυριά, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες, διατηρούν την κατοικία τους υπό μορφή… leasing!

Σεπτέμβριος 2012

crash 109

105_111_Batikano TRAPEZA 14/09/2012 10:41 μ.μ. Page 110

Ποιος είναι ο Ροντρίγκο Ράτο ▲ ▲

κόμμα της Ισπανίας που δεν έχει ανάμειξη με τη διαφθορά. «Τι καλύτερο να το αποδείξουμε στις αίθουσες του δικαστηρίου», τόνισε ο Λάρα, προειδοποιώντας ότι στην Ενωμένη Αριστερά υπάρχει μηδενική ανοχή για όσους κάνουν το λάθος να κακοδιαχειριστούν το δημόσιο χρήμα. Οι «Αγανακτισμένοι», η Ενωμένη Αριστερά και το UpyD ζήτησαν επίσης από τη δικαιοσύνη να δημεύσει προσωρινά την περιουσία του Ράτο.

Αμοιβές εκατομμυρίων για την… πτώχευση! Το σκάνδαλο εξανάγκασε την Bankia να ακυρώσει τις καταβολές των υψηλών αποδοχών που θα έπρεπε να καταβάλει στους μάνατζερ που την οδήγησαν στην… κατάρρευση! Το Δεκέμβριο του 2011 η Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας επέβαλε στην Bankia να ανακοινώσει τις αποδοχές των μάνατζέρ της. Ο Ράτο θα λάμβανε 2,34 εκατ. ευρώ, αλλά η κατάρρευση της τράπεζας τού στέρησε τις παχυλές αποδοχές του. Όταν έξι μήνες αργότερα ο Ράτο αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την κατάρρευση της Bankia άφηνε την τράπεζα με «τοξικά πάγια» 37,51 δισ. ευρώ! Υπέρ του Ράτο θα πρέπει να υπογραμμίσουμε το γεγονός ότι οι αποδοχές του δεν ήταν οι υψηλότερες στον ισπανικό τραπεζικό τομέα! Τη στιγμή που η Bankia βούλιαζε και περνούσε από δημόσιο έλεγχο, στέλνοντας στην ουσία την Ισπανία στην… Τρόικα, ο Ράτο και οι άλλοι δύο πιο υψηλόβαθμοι μάνατζερ της Bankia, δηλαδή ο διευθύνων σύμβουλος, ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος της τράπεζας, ετοιμάζονταν να εισπράξουν αποδοχές που θα έφταναν στα 10,11 εκατ. ευρώ για το 2011, σύμφωνα με την έκθεση που κατέθεσε η Bankia στην αρχή ελέγχου του Χρηματιστηρίου της Μαδρίτης CNMV, πυροδο110 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο

63χρονος Ροντρίγκο Ράτο είναι ένας από τους πλέον νεοφιλελεύθερους Ισπανούς οικονομολόγους και ιστορικό στέλεχος του Λαϊκού Κόμματος. Διετέλεσε υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης κατά την περίοδο της «χρυσής εποχής» του Αθνάρ, προβάλλοντας τη διεθνή διάσταση της επιτυχίας του «αθναρισμού» αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση του ΔΝΤ. Ο Ράτο ήταν ο αρχιτέκτονας που πραγματοποίησε τις μεγαλύτερες ιδιωτικοποιήσεις στην ισπανική ιστορία, προσφέροντας στους ιδιώτες μεταξύ άλλων το μονοπώλιο καπνού Tabacalera, τη δεύτερη σε μέγεθος ευρωπαϊκή εταιρεία τηλεπικοινωνιών Telefonica, τη μεγαλύτερη ισπανική και ιταλική ηλεκτρική εταιρεία Endesa, τον πετρελαϊκό κολοσσό Repsol και τον τραπεζικό κολοσσό Argentaτώντας μια έκρηξη οργής της ισπανικής κοινωνίας. Συνολικά οι αποδοχές των 33 μελών του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας έφταναν για το 2011 στα 24,20 εκατ. ευρώ! Μπροστά στη λαϊκή οργή και την οσμή των εδωλίων ο Ράτο & Co. φιλοτιμήθηκαν να ξεχάσουν προς το παρόν τις αμοιβές για τις υπηρεσίες που προσέφεραν.

Παροιμιώδης ανικανότητα Οι συμφωνίες του Μπρέτον Γουντς είχαν δώσει στα χέρια των Ευρωπαίων τη διεύθυνση του ΔΝΤ και των Αμερικανών την Παγκόσμια Τράπεζα με τη σύστασή τους. Η Ευρώπη λοιπόν έχει ιδιαίτερες ευθύνες για την αδυναμία του ΔΝΤ να διαγνώσει την κρίση. Ο Ράτο δεν αποτέλεσε την εξαίρεση στην «αδιαφορία» των διευθυντών του ΔΝΤ για τις ενδείξεις της κρίσης. Μια εσωτερική έκθεση

ria, που απορροφήθηκε από την BBVA για να δημιουργήσει τη δεύτερη σε μέγεθος ισπανική τράπεζα και μία από τις μεγαλύτερες της Λατινικής και Κεντρικής Αμερικής. Τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης τον θεωρούσαν ως έναν από τους πλέον επικρατέστερους διαδόχους του Αθνάρ. Ο κλήρος όμως έπεσε στον Ραχόι, που έχασε τις εκλογές το Μάρτιο του 2004 στον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων της Αλ Κάιντα σε δύο τρένα, που γέμισαν με δεκάδες κομματιασμένα πτώματα το σιδηροδρομικό σταθμό της Ατότσα της Μαδρίτης. Ο Ράτο όμως διασώθηκε από την κατάρρευση του Αθνάρ και την ήττα του Ραχόι, αφού τρεις μήνες αργότερα ανέλαβε τη διεύθυνση του ΔΝΤ, για να το εγκαταλείψει τον Ιούνιο του 2007 και να εργαστεί στον ιδιωτικό τραπεζικό τομέα. του ΔΝΤ τον Ιανουάριο του 2011 «φωτογράφισε» την ανικανότητα του Ράτο και των άλλων γενικών διευθυντών του Ταμείου να αξιολογήσουν τους κινδύνους από την οικονομική «φούσκα», όπως επίσης την υπερφίαλη αισιοδοξία τους για την πορεία της οικονομίας, που κατέληξε σε μεγαλύτερη οικονομική κρίση από αυτήν του ’29. Ο Ράτο και οι δύο διευθυντές που τον διαδέχθηκαν, ο ερωτομανής Στρος Καν και η μαντάμ Λαγκάρντ, παρόλο που προέρχονται από δύο διαφορετικές πολιτικές οικογένειες, καθότι σοσιαλιστής ο πρώτος και συντηρητική η δεύτερη, δεν προσπάθησαν να αλλάξουν τη λανθασμένη πολιτική του Ταμείου. Η σιγή του ΔΝΤ μπροστά στις περιπέτειες του πρώην γενικού διευθυντή του είναι ενδεικτική των ενοχών του.

105_111_Batikano TRAPEZA 14/09/2012 10:41 μ.μ. Page 111

112_116_PANOUSIS 15/09/2012 3:10 π.μ. Page 112

CRASH ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Συνέντευξη στη Δέσποινα Παπαγεωργίου

Η

πόλη είχε αρχίσει να βουίζει ξανά. Το καλοκαίρι, σαν σφηνάκι ζωής, σφηνωμένο στο ξερακιανό σώμα ενός στριφνού καιρού, εγκατέλειπε σιγά σιγά. Το φως τρύπωνε στις πιο ανήλιαγες χαραμάδες του γκρίζου. Βόμβοι κι ανθρώπινοι ψίθυροι, ανάκατα, ένα. Και, κάπου στο βάθος, εκεί, στο βλέμμα των πάντα βιαστικών Αθηναίων, να σκάει ακόμα το κύμα του Αιγαίου… Σε τέτοια ψυχολογία κινούνταν το πάντα ταλαιπωρημένο πλην γοητευτικό κέντρο της Αθήνας, καθώς κατέβαινα τη Σταδίου για να συναντήσω τον βουλευτή της Δημοκρατικής Αριστεράς, εγκληματολόγο Γιάννη Πανούση. Για κάποιο ανεξήγητο λόγο, πάντα θεωρούσα ότι έχει κάτι συναρπαστικό η ειδικότητα του εγκληματολόγου. Ίσως γιατί καταδύεται στα πιο ερεβώδη βάθη της ανθρώπινης ψυχής, ανιχνεύοντας τα εργαλεία που θα επιτρέψουν την εξερεύνηση. Γεννημένος στην Αθήνα και σχολικά χρόνια στην περιοχή του Κολωνού, σπούδασε Νομική και Πολιτικές Επιστήμες, αλλά τον κέρδισε τελικά η Εγκληματολογία. Αν και με καταγωγή από Πελοπόννησο, έμελλε να αγαπήσει πολύ το άλλο άκρο της Ελλάδας, τη Θράκη, όπου διέγραψε ένα μεγάλο τμήμα της ακαδη-

Γιάννης Πανούσης «Ο συμβιβασμός

με τη Siemens κρατήθηκε πολύ καιρό, χάρη σε εμάς»

112 crash Σεπτέμβριος 2012

”

112_116_PANOUSIS 15/09/2012 3:10 π.μ. Page 113

ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ...

Δεν δώσαμε

ΛΕΥΚΗ

ΕΠΙΤΑΓΗ σε Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ

”

▲ ▲

μαϊκής του καριέρας. Στο τηλέφωνο με ρώτησε πού προτιμώ να γίνει η συνάντηση, στη Βουλή ή στο γραφείο του στο πανεπιστήμιο. Στο γραφείο, βέβαια. Εκεί μόνο θα ανιχνεύονταν άρρητες πινελιές της προσωπικότητάς του. Πράγματι. Τοίχοι που βούλιαζαν από αποκόμματα εντύπων, άρθρα του, παλιές φωτογραφίες... Σε μια γωνιά ο Χίτσκοκ κάπνιζε την πίπα του – υπήρχε ποτέ περίπτωση κάποιος εγκληματολόγος να μην έχει δει ταινίες του; Λίγο παραπέρα διαβάζω «Hasta la victoria siempe» (Μέχρι τη νίκη πάντα) κάτω από μια φωτογραφία του Τσε… Τι γυρεύει ένας εγκληματολόγος στη Βουλή; «Λέτε κάποιοι να σας ψήφισαν και γι’ αυτή σας την ιδιότητα;» τον ρωτώ. Χαμογελάει. «Από τις 4.000 ψήφους που πήρα ξέρω τους 50, και από ό,τι μου είπαν στο κόμμα, μου δώσανε 300. Μου λείπουν λοιπόν 3.650… που είναι η κοινωνία, ο θυρωρός εδώ, με τον οποίο 10 χρόνια κάνω πλάκα, που είναι εδώ η κυρά Πόπη που καθαρίζει το κτίριο και μιλάμε τα πρωινά… Πιθανόν, τα κριτήρια του κόσμου να ήταν διαφόρων ειδών. Η πορεία μου στη Θράκη, η πορεία μου στην επιστήμη… Και ένα από αυτά, ότι «αυτός τουλάχιστον κάτι θα πει για το έγκλημα, στείλαμε έναν εγκληματολόγο στη Βουλή για να νιώθουμε ασφάλεια»… Είναι ανεξιχνίαστο γιατί εγώ δεν έχω και ούτε θα κάνω ποτέ λίστες ψηφοφόρων μου και τέτοια πράγματα. Δεν σκοπεύω να κάνω και καριέρα, για να είμαι ειλικρινής». «Έχουν διαπραχθεί και πολιτικά “εγκλήματα”, βέβαια, ειδικά την τελευταία περίοδο», του λέω… «Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση στην Ελλάδα για το αν έχει διαπραχθεί πολιτικό έγκλημα και ποιο είναι – ιδίως μετά τη σύλληψη της 17 Νοέμβρη». Το εννοούσα μεταφορικά... «Αν μια εκλεγμένη κυβέρνηση παίρνει μια πολιτική απόφαση άδικη, αυτό μπορεί να ονομαστεί δημοσιογραφικά ή στις συνειδήσεις του κόσμου εγκληματικό. Όμως, δεν είναι το ίδιο πράγμα με το έγκλημα. Το έγκλημα είναι κατά βάση φυσική βία. Και γιατί σας το λέω; Γιατί καμιά φορά συμψηφίζουν οι άνθρωποι, και είναι λάθος. Αν σε μια άδικη και άνιση πολιτική απόφαση διαφωνείς, έχεις εκατό τρόπους ή εν πάση περιπτώσει έναν κρίσιμο, τις εκλογές, να τους διώξεις. Πολλώ μάλλον ότι ζούμε σε μια χώρα με πολλά μίντια, με πολλούς τρόπους ελέγχου. Δέρνοντας έναν γενικό γραμματέα που συνέβαλε στην έκδοση μιας άνισης απόφασης, δεν διορθώνεις την ανισότητα και την αδικία. Διευρύνεις τη βία. Πράγματι, με την έννοια που το λέτε, 38 μεταπολιτευτικά χρόνια έχουν γίνει πολλά πολιτικά “εγκλή-

Σεπτέμβριος 2012

crash 113

112_116_PANOUSIS 15/09/2012 3:10 π.μ. Page 114

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

ματα”. Αυτό δεν νομιμοποιεί την αυτοδικία, την τρομοκρατία κ.λπ.» Θεωρείτε ότι τα περιστατικά αυτοδικίας έχουν αυξηθεί γιατί δεν λειτουργεί το κράτος και βασικοί θεσμοί; Είναι μορφή κρατικής βίας ότι, για παράδειγμα, 400.000 άνθρωποι ζουν από τα συσσίτια, η ανεργία βρίσκεται στο 25% –στη νεολαία 50%– έχουμε ρεκόρ αυτοκτονιών, πολλαπλασιασμό των αστέγων; Μου λέει ότι «ξεκινάμε από το βασικό ερώτημα, αν θέλουμε να έχουμε δημοκρατία. Με τα προβλήματά της». Κι έπειτα, «το δεύτερο που πρέπει να λύσουμε, αν υπάρχουν κανόνες και όρια στη ζωή μας. Δηλαδή, ζούμε βάσει ενός κοινωνικού συμβολαίου ή ζούμε με βάση το δίκαιο του υπέρτερου;» Συμφωνείτε με το «όταν η αδικία γίνεται νόμος, η αντίσταση γίνεται καθήκον»; «Πρέπει να ξεχωρίζουμε τι είναι κοινωνική απειθαρχία, τι είναι πολιτική ανυπακοή και τι είναι ένοπλη αντίσταση. Η πολιτική ανυπακοή προϋποθέτει συλλογικότητες. Είναι αντίδραση σε έναν ανήθικο άδικο νόμο, δεν είναι αντίδραση απέναντι στη νομιμότητα γενικά και δεν έχει σχέση με την ένοπλη βία. Το “να καεί η Βουλή” δεν είναι πολιτική ανυπακοή. Δεν είναι πολιτική ανυπακοή να κάψεις την Αθήνα. Μπορεί να είναι εξέγερση, επανάσταση, πόλεμος… Ναι, να αντιστέκεσαι, όχι όμως μόνος σου και όχι σε οτιδήποτε σε ενοχλεί. Γιατί μπορεί να ενοχλούμαστε ο καθένας για διαφορετικά πράγματα και καμιά φορά και αντικρουόμενα. Στην Ελλάδα υπάρχει μια ιδεολογική παράκρουση και μια γενική θολούρα πώς όλα αυτά διακρίνονται μεταξύ τους». Σίγουρα. Του αναφέρω ένα θέμα που πολλοί θεωρούν χαρακτηριστικό της διάρρηξης του κοινωνικού συμβολαίου από την ίδια την κυβέρνηση. Από τη μια, του λέω, η «αγωνιώδης», όπως χαρακτηρίζεται, προσπάθεια να εξοικονομηθούν χρήματα για τις δόσεις. Από την άλλη, η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής κρίνει ότι η χώρα ζημιώθηκε 2 δισ. από την υπόθεση Siemens, η κυβέρνηση αγνοεί το πόρισμα της Επιτροπής και μία ημέρα πριν ο Αντώνης Σαμαράς συναντήσει την Άνγκελα Μέρκελ η κυβέρνηση υπογράφει εξωδικαστικό συμβιβασμό με την εταιρεία. Η οποία εταιρεία θα παραδώσει στο ελληνικό δημόσιο και σεμινάρια κατά της διαφθοράς! Και προσπαθεί να μας πείσει ότι κερδίσαμε 300 εκατ. ευρώ από αυτόν! «Τη στιγμή που χαρίζονται δισεκατομμύρια στη Siemens, λοιπόν, πόσο δίκαιο είναι να κόβονται οριζοντίως μισθοί, συντάξεις και να φορολογείται η φτώχεια;» τον ρωτώ. «Εγώ αποφεύγω να χρησιμοποιώ βαρείς χαρακτηρισμούς. Δεν δέχομαι ότι οι μισοί Έλληνες είναι προδότες και οι άλλοι μισοί εισαγγελείς ή θεοί και ξέρουν την απόλυτη αλήθεια. Άρα, λοιπόν, θα πω ότι ορισμένα ζητήματα είναι ζητήματα εκτιμήσεων. Εμείς ως ΔΗΜ.ΑΡ. κι εγώ ως βουλευτής δεν στηρίξαμε το συμβιβασμό. Σε μεγάλο βαθμό προσπαθήσαμε να τον αποφύγουμε κιόλας. Κρατήθηκε πάρα πολύ καιρό, με πρωτοβουλία δική μας, να μην υπογραφεί. Η εκτίμηση της κυβέρνησης ήταν ότι θα έπρεπε να δείξουμε μια αξιοπιστία πηγαίνοντας 114 crash Σεπτέμβριος 2012

Ωραίος ο Ρομπέν των Δασών, η θεωρία ότι εγώ χτυπάω το άδικο. Αλλά, κατά βάση, όταν φύγεις από το κοινωνικό συμβόλαιο και το κράτος δεν λειτουργεί, κερδίζει πάντα ο ισχυρότερος

”

προς τη Γερμανία». Αξιοπιστία προς την αναξιόπιστη Siemens; «Αξιοπιστία με την έννοια μιας πίεσης που ασκήθηκε. Προφανώς είχε ασκηθεί μια πίεση στην ελληνική κυβέρνηση να μην ασκήσει πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα επάνω σε αυτά τα ζητήματα». Μπερδεύεται αυτή τη στιγμή το όποιο «εθνικό συμφέρον» της Γερμανίας με το εταιρικό συμφέρον της Siemens. Δηλαδή, είναι πολύπλοκο το θέμα της αξιοπιστίας... «Αυτές οι σχέσεις, όταν έχεις να κάνεις με μια υπερδύναμη όπως η Γερμανία και μια Ελλάδα, δεν είναι αναγκαστικά σχέσεις υποτέλειας με την έννοια των ιδιοτελών συμφερόντων κάποιων που κάνουν τα γλυκά μάτια ή παίρνουν μίζα. Μπορεί να συμβαίνει και αυτό κάποια στιγμή. Θεωρώ όμως ότι έχεις ένα κράτος το οποίο είναι αναξιόπιστο, είναι ανίσχυρο, δεν έχει μηχανισμούς και ανθρώπους να ελέγξουν όλα αυτά τα πράγματα, δεν έχει εθνική στρατηγική, δεν φαίνεται να έχει σοβαρή διπλωματική πολιτική, δηλαδή να βγει στην Ευρώπη και να πει ποια είναι η αλήθεια: για τις γερμανικές αποζημιώσεις, για το τι κάνουν στη χώρα μας. Αρκείται λοιπόν σε μια διαχείριση. ...Δεν εξετάζω αν ήταν καλός ο Σαμαράς ή ο Καραμανλής ή ο Ανδρέας Παπανδρέου που μπορούσε να κινηθεί πιο εύκολα… Οι ισχυροί πάντα θα προσπαθούν να σε ρίξουν. Οπότε θα πρέπει αυτό το μικρό κράτος να είναι σοβαρό κράτος, να έχει δηλαδή μια εθνική πολιτική, μια εθνική στρατηγική, να έχει φτιάξει το πλέγμα των συμμαχιών του. Δεν το ’χει. Θεώρησαν λοιπόν ότι πρέπει να είσαι καλό παιδί. Όπως ο Γιώργος ο Παπανδρέου θεωρούσε ότι με καλά αγγλικά και καλές δημόσιες σχέσεις θα σε χαιρετούσε το σύστημα. Δεν γίνεται έτσι. Θεωρώ λοιπόν ότι η κίνηση του κ. Στουρνάρα να

«Κάποιοι θεώρησαν ότι πρέπει να είσαι καλό παιδί. Όπως ο Γιώργος Παπανδρέου θεωρούσε ότι με καλά αγγλικά και καλές δημόσιες σχέσεις θα σε χαιρετούσε το σύστημα. Δεν γίνεται έτσι», λέει ο Γιάννης Πανούσης. Στη φωτό, σε κομματική εκδήλωση υπογράψει ήταν μια κίνηση να δείξει ότι εμείς δεν μπαίνουμε σε διαμάχες νομικές με ένα κράτος το οποίο την ίδια ώρα θέλει να μας βοηθήσει κ.λπ. Λάθος. Λάθος. Όχι όμως στη βάση ότι “τα ’πιασε”. Λάθος γιατί όταν θέλεις να κάνεις ισχυρή, δυναμική, εθνική πολιτική, δεν την κάνεις με αυτόν τον τρόπο. Την κάνεις διεκδικητικά. Η Ελλάδα δεν ξέρει να διεκδικεί». Είπατε ότι η ΔΗΜ.ΑΡ. δεν στήριξε τον εξωδικαστικό συμβιβασμό με τη Siemens. Αυτό όμως δεν βγήκε προς τα έξω. Φάνηκε η ΔΗΜ.ΑΡ. να σιώπησε γύρω από τις τελευταίες εξελίξεις. «Εντάξει, αλλά, αν ρωτήσετε τον κ. Κουβέλη, ο οποίος ήταν και ο άνθρωπος που χειριζόταν αυτά τα πράγματα, θα σας πει το ίδιο, ότι χάρη σε εκείνον κρατήθηκε τρεις μήνες αυτό το πράγμα». Συμπληρώνει ότι κατόπιν επερώτησης του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Τσούκαλης εκ μέρους της ΔΗΜ.ΑΡ. τοποθετήθηκε ανάλογα στη Βουλή. Μου λέει ότι «σήμερα για να έχει κάτι δημοσιογραφικό ενδιαφέρον πρέπει να βγάλεις μια κραυγή μεγάλη. Να πεις: “Θα ακυρώσουμε τα πάντα… Όταν όμως μιλάς με όρους σύνεσης, εντιμότητας και σε ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης καθαρής (σ.σ.: όπως η ΔΗΜ.ΑΡ.), αυτά δεν ακούγονται και πάρα πολύ, δεν αποτελούν ενδιαφέρον». Μιλάει για σύνεση κι ευθύνη. Εξάλλου, αυτό ήταν και το προεκλογικό σλόγκαν της ΔΗΜ.ΑΡ., «Η Αριστερά της ευθύνης». «Σε σχέση όμως με το πακέτο μέτρων το τελευταίο», του λέω, «από τη μια ο Φώτης Κουβέλης δήλωνε “κάθετα αντίθετος με τις οριζόντιες περικοπές”, από την άλλη ο γ.γ. της Κ.Ο. του κόμματος Σπύρος Λυκούδης δήλωνε πως νομίζει ότι θα υπάρξουν μέτρα με τα

112_116_PANOUSIS 15/09/2012 3:10 π.μ. Page 115

αυτές οι μαγκιές του Ζορμπά του Έλληνα που θα πάει να τους χαστουκίσει όλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μην τα συζητάμε, δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά». Υπάρχουν όμως και χώρες που έχουν αντιταχθεί σε τέτοιου τύπου πολιτικές... «Για πείτε μου μία». Ο Ισημερινός, η Ισλανδία… Ευρωπαϊκό παράδειγμα το δεύτερο. «Αντιτάσσομαι τι πάει να πει; Έχεις μια χώρα που έχει μεταρρυθμίσεις, έχει παραγωγικό ιστό και έχει ένα πρόβλημα. Εμείς δεν έχουμε μεταρρυθμίσεις, δεν έχουμε παραγωγικό ιστό και έχουμε και πρόβλημα. Εγώ σας λέω το εξής: μας τα χαρίζουν όλα. Σε δύο χρόνια θα είμαστε στην ίδια κατάσταση. Ο Έλληνας αυτή τη στιγμή θέλει να χαριστούν τα πάντα για να κάνει τα ίδια. Δεν βλέπω καμιά αλλαγή στο αξιακό σύστημα. Παρκάρουμε διαφορετικά, μουντζώνουμε διαφορετικά, αντιγράφουμε διαφορετικά, πετάμε στη θάλασσα τα σκουπίδια διαφορετικά; Τα κάνουμε όλα ίδια, με τη μόνη διαφορά ότι δεν έχουμε λεφτά. Μια κεκτημένη περί δικαιώματος άποψη σταματά όλες τις μεταρρυθμίσεις. Ακόμα και στη δραχμή να πάμε, ξέρετε, πρέπει να έχουμε κράτος». Σίγουρα ο μέσος Έλληνας κάνει συμψηφισμούς. Μήπως όμως κάνει και η κυβέρνηση συμψηφισμούς από την αντίθετη μεριά; «Πολύς κόσμος νιώθει ότι “πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι”. Δηλαδή, επειδή κάποιοι έπαιρναν επίδομα-μαϊμού, κόβεται το επίδομα από όλους», τον ρωτώ. Μου λέει ότι τα επιδόματα πρέπει να κοπούν μόνο από αυτούς που δεν τα δικαιούνται. «Εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να παίρνω τρεις συντάξεις.

▲ ▲

οποία η ΔΗΜ.ΑΡ. θα διαφωνεί, αλλά ότι “υπέρτερη αξία σε αυτή τη φάση είναι να διατηρήσουμε τη χώρα στην Ευρωζώνη” και “υπό αυτή την έννοια θα είμαστε πολύ προσεκτικοί στον τρόπο με τον οποίο θα αποκρούσουμε τα μέτρα με τα οποία δεν συμφωνούμε”... Δεν έδωσε με αυτόν τον τρόπο ο κ. Λυκούδης λευκή επιταγή σε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.;» «Γιατί να δώσουμε στο ΠΑΣΟΚ και στη Ν.Δ. λευκή επιταγή; Να κερδίσουμε τι; Ο κ. Κουβέλης και αρκετά άλλα μέλη είναι 25 χρόνια στο Κοινοβούλιο. Δεν έχει κανένα λόγο ο κ. Κουβέλης κι εμείς όλοι να διακυβεύσουμε το καλό μας όνομα πηγαίνοντας ουρά στο ΠΑΣΟΚ και στη Ν.Δ. σε αυτά που θα θέλουν να κάνουν». Η υπέρτερη αξία είναι να κρατήσουμε τη χώρα στην Ευρωζώνη; Με οποιοδήποτε κόστος; Μου απαντά ότι πρόκειται για μια εκτίμηση κατάστασης. Μπήκαν στην κυβέρνηση για να μην ξαναγίνουν εκλογές, τονίζει. «Άρα, εμείς δεν είπαμε ότι θα μείνουμε πάντα με δύο εταίρους με διαφορετικά χαρακτηριστικά – πολιτικά και ιδεολογικά κ.λπ. Αν όμως εκτιμάμε ότι ο κίνδυνος να βγούμε από το ευρώ είναι πολύ μεγάλος, βάζουμε αυτό ως πρώτο. Ως δεύτερο: Δεν μπορείς να βγεις από το ευρώ και να μην έχεις πατρίδα, να μην έχεις πολίτες. Δηλαδή να έχεις τη χώρα στο ευρώ και τους πολίτες να ζουν μες στο ευρώ σαν να ήταν δραχμή. Αυτό όμως δεν θα κριθεί δημοσιογραφικά και αφηρημένα. Θα κριθεί την ώρα που θα παρουσιαστεί το εθνικό πρόγραμμα ανάταξης. Μπορεί να το κάνουμε αυτό και σε έξι μήνες, η μαύρη τρύπα της ανεργίας και η πιο μαύρη της ύφεσης να μας οδηγεί να θέλουμε άλλα τόσα. Αυτή τη δουλειά θα κάνουμε;» Μου εξηγεί ότι υπάρχουν και ανειλημμένες υποχρεώσεις τις οποίες πρέπει να σέβεσαι, «γιατί τώρα

Πρέπει κάποια προνομιούχα στρώματα να μαζευτούν λιγάκι και να βοηθήσουν λίγο την Ελλάδα για να μην κόψουμε από εκεί που δεν πρέπει… Γιατί ο 800άρης, αν του κόψεις 200, δεν μπορεί να ζήσει, ο 3.500, αν του κόψεις 500, μπορεί να ζήσει. Άρα, πρέπει να δούμε το περιουσιολόγιο. Μη χτυπήσουμε τα χαμηλά στρώματα, να ελέγξουμε τα υψηλά, όχι οριζόντια και όχι να καταστρέψουμε ανθρώπινες ζωές. Αυτός είναι ο γνώμονας». Ένας συνάδελφός σας, ο επίσης εγκληματολόγος Ευγένιος Τριβιζάς, το έχει ρίξει εδώ και χρόνια στη συγγραφή παραμυθιών… Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Ρουμελιώτη βέβαια και ξένους αξιωματούχους, και το ΔΝΤ παραμύθι μας πουλούσε, γιατί γνώριζαν εξαρχής ότι το πρόγραμμα που θα εφαρμοζόταν στην Ελλάδα θα αποτύγχανε... Εσείς τι πιστεύετε; Ήταν προμελετημένο το έγκλημα τελικά; Την ίδια ώρα πολλοί αναλυτές και αρθρογράφοι προειδοποιούν ότι «Η Ευρωζώνη αγνοεί τις ομοιότητες με τη χρεωστική κρίση στη Λατινική Αμερική του ’80» (Λάρι Έλιοτ, 19 Αυγούστου, «Guardian»)… Πώς κρίνετε ότι παρ’ όλ’ αυτά η κυβέρνηση συνεχίζει να κηρύττει ότι είναι ανάγκη να υπηρετηθούν απαρέγκλιτα οι επιταγές της Τρόικας; «Εγώ συμφωνώ με αυτό που είχαν προτείνει ο Ανεξάρτητοι Έλληνες: Εξεταστική Επιτροπή. Και όχι Εξεταστική Επιτροπή του τύπου “δεν βγάλαμε συμπέρασμα”. Δεν είμαι ο άνθρωπος του οποίου του αρέσει η ανθρωποφαγία, δηλαδή Γουδή και λοιπά. Αλλά πρέπει η ελληνική κοινωνία να ξέρει, όπως και για το Χρηματιστήριο, πώς ακριβώς έγιναν αυτά τα πράγματα. Ακόμα και το πολιτικό λάθος ο Ταλεϊράνδος είχε πει είναι παραπάνω από έγκλημα, είναι λάθος. Δηλαδή, ακόμα και λάθος να ήταν χωρίς δόλο – δεν πιστεύω ότι ένας πρωθυπουργός είχε δόλο. Το δεύτερο είναι ότι πρέπει να αντιστρέψουμε τον κανόνα. Πριν γίνεις αριστερό κράτος ή δεξιό κράτος, πρέπει να γίνεις σοβαρό κράτος. Τι σημαίνει αντιστροφή του κανόνα; Τι μας λένε τώρα οι Ευρωπαίοι; Αν τα κάνετε όλα αυτά, θα δούμε τι θα γίνει. Ένα σοβαρό κράτος που θα είχε φτιάξει όλο το πλέγμα των συμμαχιών και των δυνατοτήτων, θα έλεγε “θα μας πείτε τι θα γίνει για να κάνουμε τα μέτρα”. Αλλά ποιος είναι αυτός που θα το κάνει; Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πώς κέρδισε μέσα στους πολέμους και διπλασίασε την Ελλάδα; Παίζοντας με τις αντιθέσεις των ισχυρών. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος». Μου λέει ότι θα ήθελε να ρωτήσει κάποιους Έλληνες οικονομολόγους που κραυγάζουν τώρα για την κρίση, γιατί δεν την προέβλεψαν. Όσο για τη Λατινική Αμερική, λέει :«Αφήστε τώρα, Λατινική Αμερική κ.λπ. Άλλο πράμα, εμείς είμαστε άλλο πράμα»… Αλλάζει θέμα: «Λένε ξεπουλάτε τη χώρα. Για να πουλήσεις κάτι, πρέπει κάποιος να το αγοράζει. Ποιος πιστεύει ότι υπάρχει σήμερα επενδυτής σοβαρός που θέλει να αγοράσει κάτι σε αυτή την Ελλάδα και να το ξεπουλήσει;» Σεπτέμβριος 2012

crash 115

112_116_PANOUSIS 15/09/2012 3:10 π.μ. Page 116

Ήταν λάθος η κίνηση Στουρνάρα να υπογράψει τον εξωδικαστικό συμβιβασμό με τη Siemens. Γιατί όταν θέλεις να κάνεις ισχυρή, δυναμική, εθνική πολιτική, δεν την κάνεις με αυτόν τον τρόπο. Την κάνεις διεκδικητικά

”

Με τη δημοσιογράφο του «Crash» Δέσποινα Παπαγεωργίου

▲ ▲

Υπάρχει, δεν υπάρχει, πάντως ο κ. Σαμαράς «προσέφερε» τρόπον τινά και τα ακατοίκητα νησιά μας... «Δεν νομίζω ότι μπορεί να τα πάρει κανένας. Το μόνο που μπορεί να πάρουν από το εξωτερικό είναι τα ενδεχόμενα πετρέλαια. Τα οποία θα αποδώσουν σε 15-20 χρόνια, για να είμαστε και σοβαροί, έτσι; Αυτή η θεωρία ότι κάποιοι ξεπουλάνε… Καταρχήν η περισσότερη δημόσια γη έχει καταπατηθεί. Κανείς δεν είπε γιατί την καταπατήσανε, γιατί αυτή η δημόσια γη που δεν αμφισβητείτο η ιδιοκτησία έχει γίνει μεζονέτες και ξενοδοχεία. Ποιος πολεοδόμος έδωσε την άδεια; Ποιοι τα χτίσανε; Ποιοι κερδίσανε; Αυτό δεν το συζητάμε, συζητάμε αν θα ξεπουλήσουμε κάτι άλλο. Εγώ είμαι εναντίον του να ξεπουλάς. Η ΔΗΜ.ΑΡ. έχει πει αξιοποίηση και επικαρπία. Σε καμία περίπτωση δεν θα μεταφέρουμε κυριότητες. Τώρα, αν μες στον πανικό κάποιοι άνθρωποι δηλώνουν ότι “θα κάνω αυτό”, πάλι είναι λάθος προγραμματισμός». Δεν φοβάστε μια κοινωνική έκρηξη που ενδεχομένως να καταστεί ανεξέλεγκτη και βίαιη; Δεν σας τρομάζει αυτό; «Τρέμω. Ήδη δημιουργούνται μικροί κοινωνικοί εμφύλιοι. Και θέλει πάρα πολλή προσοχή αυτό. Διότι αν την οικονομική κρίση είτε δεν την προλάβαμε είτε δεν τη διαχειριστήκαμε καλά, τα κοινωνικά ζητήματα έρχονταν. Σε άρθρο μου πριν από δύο χρόνια έλεγα ότι έρχεται επαιτεία, έρχεται παιδική πορνεία, έρχεται κατάθλιψη, έρχονται αυτοκτονίες. Αυτά γιατί δεν τα προλαβαίνουμε; Αφήστε τώρα ποιος τα ’φαγε ή δεν τα ’φαγε, θα τα δούμε. Τα άλλα; Αυτή τη στιγμή μαζί με τα εγκλήματα μίσους και όλο αυτό που συμβαίνει γύρω από ρατσιστικά και άλλα ξενοφοβικά πράγματα –εν πολλοίς δικαιολογημένου φόβου και ανασφάλειας που όμως δεν 116 crash Σεπτέμβριος 2012

λύνεται με όπλο– αρχίζει αυτό που ονομάζω “φτωχοί κατά φτωχών”. Σου δίνει μπουνιά ο άλλος γιατί φοράς γραβάτα. Άρα, αφού φοράς γραβάτα, έχεις δουλειά… Θα έχουμε μικρούς εμφύλιους. Οι τσιγγάνοι κατά των Ποντίων, οι πλούσιοι κατά των φτωχών, οι μορφωμένοι κατά των αμόρφωτων, οι Αθηναίοι κατά των επαρχιωτών. Θέλει μεγάλη προσοχή». Καθώς όμως εφαρμόζονται τα μέτρα, δεν εντείνεται αυτό το φαινόμενο; «Όχι απαραίτητα. Η Ελλάδα έχει περάσει και παλαιότερα δύσκολες εποχές. Υπήρχε όμως αυτή η αίσθηση του συνανήκειν, η κοινωνική συνοχή. Θυμηθείτε τις ταινίες. Στην αυλή μέσα υπήρχε φτώχεια, αλλά όλοι ήταν μαζί και γελάγανε και τρώγανε: η κουλτούρα του φτωχού. Όχι ότι πρέπει να φτωχύνουμε. Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την οικονομική κρίση. Έχει να κάνει με ένα αξιακό σύστημα που χτίστηκε, που έλεγε ανομία, διαφθορά, ατιμωρησία, προσωπικό κέρδος, όχι προσωπική ευθύνη, ατομικισμός. Και τώρα του λες: “Θα βάλουμε όρια και κανόνες στη δημοκρατία, θα έχεις και προσωπική ευθύνη” και απαντά: “Τι ’ναι αυτά που λες”» Του θυμίζω κάτι που είχε πει παλαιότερα: «Δεν μ’ αγαπάει κανείς από νωματάρχη και πάνω… Εγώ δεν τα πάω καλά με την εξουσία. Θέλω να είμαι κριτικός, δεν θέλω να είμαι ουρά της εξουσίας»… Τώρα είστε πάντως στην εξουσία, έτσι; Είστε στην κυβέρνηση… «Εγώ δεν νιώθω βουλευτής κυβέρνησης. Και το ’χω πει και στο κόμμα μου. Θεωρώ ότι υπάρχει ένα τρίπτυχο. Πρώτον, στηρίζουμε την κυβέρνηση κυρίως στον τομέα της διάσωσης του ευρώ. Δεν νιώθω ότι επειδή προσπαθούμε να σώσουμε ένα πράγμα, πρέπει εγώ να είμαι ουρά κομμάτων. Δεύτερον, ασκούμε κριτική στην εξουσία. Ακόμα και όταν στηρίζουμε την κυβέρνηση σε ορισμένα

κρίσιμα ζητήματα και όχι σε όλα. Δηλαδή, ένας υπουργός ή ένας βουλευτής που προσλαμβάνει την κόρη του και ένας άλλος που προσλαμβάνει όλους τους συγγενείς του, εγώ επειδή είμαι συγκυβέρνηση θα πω: “Δεν πειράζει, μην το λέτε πουθενά αυτό, ρε παιδιά;”» Κάποιοι κατηγορούν τη ΔΗΜ.ΑΡ. ως ουρά της εξουσίας… «Δεν είναι αλήθεια. Ούτε ο Φώτης έχει τέτοιο ήθος. Δεν είμαι υπέρ των συμψηφισμών και της παραγραφής. Η αλήθεια πρέπει να λάμψει. Απλώς, έχουμε βάλει κάτι μπροστά. Το τρίτο δε, για να λέμε ότι είμαστε Αριστερά, είναι ότι στρίβουμε το τιμόνι της Ευρώπης όσο γίνεται πιο αριστερά». Οπότε, ένας άνθρωπος σαν κι εσάς, που πέρασε κάποια χρόνια της παιδικής του ηλικίας στον Κολωνό, όπου έχετε πει ότι μάθατε τι σημαίνει φτωχολογιά, έχει τη δική του «κόκκινη γραμμή» στην ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική; Τι θα σας έκανε να ανεξαρτητοποιηθείτε ή να παραιτηθείτε από το βουλευτικό σας αξίωμα;» «Η στιγμή που θα συγκρουστεί κάποιος με αυτό που θεωρεί ότι είναι η συνείδησή του, η κουλτούρα του, ο τρόπος ζωής του, ο τρόπος που βλέπει τα πράγματα, με μια πολιτική πραγματικότητα που μπορεί να σου λέει άλλα –γιατί η πραγματικότητα τιμωρεί, όπως ξέρετε, είναι η δύναμη του πραγματικού– θα κριθεί από τον καθένα ξεχωριστά, την κρίσιμη στιγμή. Είμαι εναντίον του να το λέω. Πιστεύω ότι αυτοί που το προαναγγέλλουν είναι αυτοί που δεν θα φύγουν. Όταν έρθει, πολύ απλά και χωρίς κραυγές, λες: “Εγώ με αυτό δεν συμφωνώ”. Ούτε η πορεία μου στη ζωή είναι τέτοια που βλέπω κάποιο μέλλον επαγγελματικό στο χώρο της πολιτικής που θα έπρεπε να ρίξω νερό στο κρασί μου, να θυσιάσω κάποια πράγματα έτσι».

117_IATRIKO SYNENTEFKSH 14/09/2012 9:47 μ.μ. Page 117

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

crash

Δρ. Κωνσταντίνος Πάντος Ο Δρ. Κωνσταντίνος Πάντος, ο οποίος έχει συνδέσει το όνομά του με διεθνείς πρωτιές στον τομέα της εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι πλέον ο επικεφαλής της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής ΓΑΙΑ του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

«Ας μη διστάζει καμία γυναίκα, που πραγματικά θέλει να γίνει μητέρα, να έρθει κοντά μας, να συζητήσουμε και να αναζητήσουμε μαζί την καλύτερη λύση για εκείνη» Έχετε στο βιογραφικό σας ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχιών στην εξωσωματική. Πού το αποδίδετε αυτό; «Ασχολούμαι με την εξωσωματική γονιμοποίηση από το 1987. Όλα τα ζευγάρια δικαιούνται, εφόσον το επιθυμούν, να αποκτήσουν ένα παιδί. Κάποια, δυστυχώς, αντιμετωπίζουν δυσκολίες, έως και σοβαρά προβλήματα. Στην υπέρβαση αυτών των προβλημάτων επεδίωξα, από το ξεκίνημα των σπουδών μου, να εστιάσω τις προσπάθειές μου. Όταν πραγματικά αγαπάς τον άνθρωπο αλλά και τη δουλειά σου και βρίσκεσαι και με άλλους επιστήμονες με τους οποίους μπορείς να μοιραστείς το ίδιο “όνειρο”, όλα γίνονται πιο εύκολα. Μαζί με τους συνεργάτες μου αντιμετωπίζουμε το κάθε ζευγάρι ανθρώπινα και ξεχωριστά. Κάθε ζευγάρι είναι για μας μια πρόκληση. Κάνουμε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις και εξατομικεύουμε την κάθε θεραπεία ανάλογα με τις επιμέρους ανάγκες του ζευγαριού. Δεν βάζουμε όλα τα ζευγάρια σε μια συγκεκριμένη θεραπεία, όπως γίνεται σε άλλα κέντρα του εξωτερικού. Εξατομικεύουμε την αντιμετώπιση κάθε προβλήματος, ελέγχουμε τις προϋποθέσεις και αλλάζουμε θεραπεία και τακτική ανάλογα με τις ανάγκες. Εκεί οφείλεται και η επιτυχία μας. Χαίρομαι διπλά όταν πετυχαίνει η εξωσωματική σε ένα ζευγάρι που ενδεχομένως ήθελε να εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια… Και είναι γεγονός πως σήμερα έχουμε καταφέρει, σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό, να χαρίζουμε την ευτυχία της κυοφορίας σε κάθε γυναίκα». Είναι γεγονός πως έρχονται πολλά ζευγάρια σε σας και από το εξωτερικό. Είναι ο περίφημος ιατρικός τουρισμός για την εξωσωματική; «Πράγματι, είναι πολλά τα ζευγάρια που κάνουν ένα μακρινό, πολλές φορές, ταξίδι, προκειμένου να μας επισκεφτούν στην Ελλάδα, καθώς στον τομέα της εξωσωματικής έχουμε να παρουσιάσουμε εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας, ενώ εφαρμόζουμε και πρωτοποριακές μεθόδους. Επίσης, ευνοεί και το νομοθετικό πλαίσιο σε κάποιες περιπτώσεις. Όπως το γεγονός ότι στη χώρα μας επιτρέπεται η εξωσωματική μέχρι τα 50 χρόνια της γυναίκας, ενώ σε άλλα κράτη το όριο ηλικίας είναι πιο χαμηλά.

Ποιες είναι οι τελευταίες μεγάλες επιτυχίες στον τομέα της εξωσωματικής; «Η πιο σημαντική και μεγάλη επιτυχία είναι η προεμφυτευτική διάγνωση, όπου εξετάζουμε κάθε έμβρυο χωριστά, ελέγχοντας έτσι, με ακρίβεια και Όμως, σαν ορολογία, η λέξη “τουρισμός” παραασφάλεια ,γενετικά, αν το έμβρυο αυτό “κουβαλά” πέμπει σε αναψυχή, χαλάρωση και κάτι τέτοιο δεν κάποια ασθένεια γνωστή προς τους γονείς. Για παταιριάζει σε ανθρώπους που με πολύ πόνο και ελράδειγμα, γονείς που έχουν και οι δύο στίγμα μεπίδα διανύουν χιλιάδες χιλιόμετρα προκειμένου σογειακής αναιμίας κινδυνεύουν να αποκτήσουν να δουν το όνειρό τους να πραγματοποιείται. ένα παιδί με μεσογειακή αναιμία. Ελέγχοντας Και είναι ιδιαίτερα συγκινητικό όταν λαμβάνω ευόμως το έμβρυο με την προεμφυτευτική, τοποθεχαριστήρια μηνύματα από Αυστραλία, Αμερική, τούμε μόνο τα υγιή έμβρυα προκειμένου να μην Μέση Ανατολή, από ζευγάρια που κατάφεραν, υπάρχει περίπτωση η γυναίκα να κυοφορήσει ένα εδώ στην Ελλάδα, μαζί μας, να πραγματοποιήσουν μη υγιές παιδί. το όνειρό του». Ένα ζευγάρι από την Πρέβεζα είχε αποκτήσει δυο Επιστημονικά επενδύετε αρκετά και παιδιά τυφλά αφού έπασχαν από εκ γενετής τύστον τομέα των ερευνών, κάτι που για την φλωση – γνωστή ασθένεια ως “Συγγενής αμαύρωΕλλάδα και ειδικά για ιδιώτες γιατρούς ση του Leber”. Οι άνθρωποι μετά από αρκετά χρόείναι σπάνιο. νια θέλησαν να κάνουν και τρίτο παιδί. Ήρθαν κοντά μας και αυτό που κάναμε ήταν να ελέγξουμε τα έμβρυα, με προεμφυτευΕίναι πολλά τα ζευγάρια που κάνουν τικό έλεγχο, βρήκαμε ποια είναι υγιή, μόνο αυτά τοποθετήσαμε στη γυναίένα μακρινό, πολλές φορές, ταξίδι, και κα. Έτσι, απέκτησαν ένα υγιέστατο παιπροκειμένου να μας επισκεφτούν δί. Αυτή μάλιστα την περίπτωση την κάστην Ελλάδα, καθώς στον τομέα της εξωσωματικής λυψε και το CNN, καθώς θεωρήθηκε από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της εξωέχουμε να παρουσιάσουμε εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας, σωματικής γονιμοποίησης, διεθνώς. ενώ εφαρμόζουμε και πρωτοποριακές μεθόδους Τώρα πια και τα ζευγάρια με παιδιά που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία αποκτούν ένα υγιές και ιστοσυμβατό «Είμαι παιδί μεταναστών, που γεννήθηκα και μεμωρό με τα πάσχοντα παιδιά. Το έχουμε κάνει γάλωσα στην Αυστραλία. Μάλιστα, ένα μεγάλο στην πράξη, γεννήθηκε παιδί με εξωσωματική, μέρος της ακαδημαϊκής μου καριέρας το έκανα πήραμε αίμα από τον ομφάλιο λώρο του, μεταμοεκεί. Έτσι και έμαθα να δουλεύω λίγο διαφορεσχεύθηκε στο πάσχον και σώθηκε το αδερφάκι τικά. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν δίνουν σηματου. Τώρα πια εφαρμόζουμε την προεμφυτευτισία στην έρευνα, στην Αυστραλία όμως θεωρείκή διάγνωση και στην απομόνωση γονιδίων που ται ο ακρογωνιαίος λίθος της προόδου της επισχετίζονται με καρκίνο». στήμης. Και έτσι είναι. Η ομάδα μου και εγώ, Αρκετές γυναίκες διστάζουν να έρθουν πρώτοι, εφαρμόσαμε την προεμφυτευτική διάκοντά σας, γιατί οι τόσες πολλές επιτυχίες γνωση σε βλαστοκύστες σε γονιμοποιημένα έμπιστεύουν ότι φέρνουν και «υψηλές τιβρυα 5 ημερών, που αυξάνει κατά πολύ τις πιθαμές».Τι θα τους λέγατε; νότητες επιτυχίας για να αποκτήσει κάποιος ένα «Η εξωσωματική είναι μια ιατρική πράξη ακριβή. υγιές παιδί. Αν δεν δίναμε σημασία στο κομμάτι Όμως, σε ένα περιβάλλον βαθιάς οικονομικής των ερευνών, πώς θα τα καταφέρναμε; Έχουμε ύφεσης, είναι σημαντικό και ανθρώπινο, θα έλεγα, δημοσιεύσεις στα πιο έγκυρα ιατρικά περιοδινα επιδεικνύουμε κοινωνική αλληλεγγύη και ευαικά… έχουμε τον κόσμο που μας εμπιστεύεται σθησία. Και αυτό κάνουμε. Ας μη διστάζει καμία και περιμένει από εμάς το καλύτερο. Στο κάτω γυναίκα που πραγματικά θέλει να γίνει μητέρα να κάτω τους το χρωστάμε, τους ανταποδίδουμε την έρθει κοντά μας, να συζητήσουμε και να αναζητήεμπιστοσύνη τους». σουμε μαζί την καλύτερη λύση για εκείνη».

“

Σεπτέμβριος 2012

crash 117

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 12:58 π.μ. Page 118

ε μ υ ο τ π υ λ Α Αποκ σμού σενΑριΑ διαρμαεςλ.ι.. της χώ

Το «Σχέδιο Κίσινγκερ». Οι «λεγεώνες-Δούρειοι Ίπποι» του Σόρος. Τα όνειρα για τη Μεγάλη Μακεδονία και τη Μεγάλη Αλβανία. Η θεωρία περί επιστροφής της «δανεικής» Κρήτης

118 crash Σεπτέμβριος 2012

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 12:59 π.μ. Page 119

του Γιώργου Ανδρουτσόπουλου

A

ν κατά την αρχαιότητα την Αίγυπτο τη «χτύπησαν» οι «Επτά πληγές του Φαραώ», στη σύγχρονη Ελλάδα δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιμένουν να δημιουργήσουν τις «Τέσσερις πληγές του διαμελισμού», καθώς από την εποχή που σχηματίστηκε σε κράτος δεν χάνουν ευκαιρία να τις… πετσοκόψουν την εδαφική της ακεραιότητα είτε με «σχέδια επί χάρτου» είτε με μεθοδεύσεις που αποσκοπούν στο διαμελισμό της.

ΜΕ ΒΡΟΜΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ στήνουν νέο

ΚΟΣΟΒΟ ▲ ▲

Και μπορεί στην καθημερινότητα των Ελλήνων να μην έχουν σχηματιστεί τέτοιου είδους «απειλές», εντούτοις, αν σκύψουμε με προσοχή στα επιμέρους εθνικά μας προβλήματα, θα δούμε να κρέμονται απειλητικά πάνω από το κεφάλι μας τα… κεφάλια της Λερναίας Ύδρας, που το καθένα θέλει να κατασπαράξει τη Θράκη, τη Μακεδονία, την Ήπειρο, την Κρήτη, όπως και μερικά νησιά ακόμη. Και μπορεί, επίσης, όλα αυτά να προέρχονται από τη «βουλιμία» ξένων παραγόντων, αλλά είμαστε πια σε θέση να μετρήσουμε κι εμείς σύγχρονους Εφιάλτες που συνηγορούν, για τη δική τους σκοπιμότητα, στο διαμελισμό των εδαφών της πατρίδας μας. Σεπτέμβριος 2012

crash 119

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 12:59 π.μ. Page 120

crash

ΘΕΜΑ

▲ ▲

Και μπορεί κατά το παρελθόν να έχουν υποστηριχτεί αποσπάσεις ελληνικών εδαφών, πριν καν αυτές περιέλθουν στην κυριαρχία της Ελλάδας, όπως η δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας, ως επακόλουθο της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου το 1878, η οποία και δεν εφαρμόστηκε ποτέ, καθώς διήρκεσε μόνο 120 ημέρες, προκάλεσε όμως επίσημα τη «βουλιμία» των Βουλγάρων, με αποτέλεσμα τις βιαιότητες σε βάρος του ελληνικού στοιχείου της Μακεδονίας και της Θράκης. Και αν η λήξη του Μακεδονικού Αγώνα, το 1908, αποτέλεσε και το τέλος αυτής της επί 30 χρόνια γενοκτονίας του ελληνικού στοιχείου, η εμμονή των Βουλγάρων για κατάκτηση των ελληνικών εδαφών συνεχίστηκε και με την κατοχή τμημάτων της Μακεδονίας και της Θράκης, ως επακόλουθο της «συμμαχίας» τους με τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, αλλά ως «απώτερη επιδίωξη» τερματίστηκε οριστικά πριν από λίγα χρόνια με την επίσημη ανακοίνωση από τη βουλγαρική πλευρά πως δεν συντρέχει πλέον λόγος επιβουλής ελληνικών εδαφών.

Tην περίοδο της Κατοχής Οι Γερμανοί, αμέσως μετά την κατάληψη και της Κρήτης (Μάιος 1941), τότε που ολόκληρη η ελληνική επικράτεια βρέθηκε κάτω από την κατοχή των δυνάμεων του Άξονα, διαίρεσαν την Ελλάδα σε τρία βασικά μέρη. Έτσι, η Ιταλία κατέλαβε τα Επτάνησα, ενώ στη Βουλγαρία παραχωρήθηκε αρχικά η ζώνη ανάμεσα στο Στρυμόνα και στο Νέστο, καθώς και τα νησιά Θάσος και Σαμοθράκη. Το τμήμα αυτό επεκτάθηκε αργότερα σχεδόν μέχρι την Αλεξανδρούπολη. Τόσο οι Ιταλοί στα Επτάνησα όσο και οι Βούλγαροι στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη επιχείρησαν να εφαρμόσουν πολιτική αφελληνισμού. Η υπόλοιπη χώρα διαιρέθηκε σε δύο ζώνες κατοχής, μία γερμανική και μία ιταλική. Η γερμανική ζώνη περιλάμβανε τα 2/3 του νομού Έβρου, την κεντρική και δυτική Μακεδονία, όλα τα νησιά του βόρειου Αιγαίου, εκτός από τη Θάσο και τη Σαμοθράκη, την Αττική, την Κρήτη (εκτός από το νομό Λασιθίου, που ήταν υπό ιταλική διοίκηση) και από τις Κυκλάδες... τη Μήλο. Η ιταλική ζώνη περιλάμβανε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα.

Το «Σχέδιο Κίσινγκερ» Για 20 σχεδόν χρόνια (δεκαετίες ’70 και ’80) εκείνος που μεσουράνησε στη διεθνή πολιτική σκηνή δεν ήταν άλλος από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χάιντς Άλφρεντ Κίσινγκερ (Heinz Alfred Kissinger). Γεννημένος στη Γερμανία το 1923 από γονείς εβραϊκής καταγωγής, οι οποίοι το 1938 διέφυγαν στην Αμερική υπό την απειλή του ναζιστικού καθεστώτος, ακολούθησε αρχικά ακαδημαϊκή καριέρα στο Χάρβαρντ, αλλά παράλληλα συμμετείχε σε διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες και επιτροπές που αφορούσαν την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Έτσι, το 1969 διορίστηκε Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας για τον Πρόεδρο Νίξον και ύστερα, κατά τη διάρκεια της Προεδρίας Φορντ, διετέλεσε και υπουργός Εξωτερικών, ενώ, μετά την εκλογή 120 crash Σεπτέμβριος 2012

O xάρτης της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας», όπως το θέλουν οι Σκοπιανοί, σύμφωνα με το «Σχέδιο Κίσινγκερ».

Oνειρεύονται προσάρτηση στη FYROM της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας του Κάρτερ στην Προεδρία, ίδρυσε εταιρεία παροχής συμβουλών και συνέχισε τη σταδιοδρομία του ως ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1993. Μόνο που για την Ελλάδα αποτέλεσε έναν από τους πιο βασικούς διαμορφωτές της «όρεξης» των γειτόνων μας για επιβουλή ελληνικών εδαφών, καθώς το «σχέδιό» του προέβλεπε το διαμελισμό της Ελλάδας. Το ένα κρατίδιο ξεκινά από την Άρτα και πάνω, με την ονομασία Μεγάλη Αλβανία. Το δεύτερο κρατίδιο έχει να κάνει με τα Σκόπια, όπου δημιουργείται το κράτος της Μακεδονίας, που φτάνει έως τη Λάρισα. Το τρίτο κρατίδιο είναι η Θράκη. Και όλα αυτά θα γίνουν σταδιακά με την «άλωση» των πολιτιστικών στοιχείων των Ελλήνων, καθώς ο Κίσινγκερ είχε δηλώσει ότι: «Ο λαός των Γκρεκών είναι αναρχικός και δύσκολος να τιθασευθεί. Γι’ αυτό πρέπει να τον χτυπήσουμε βαθιά στις πολιτιστικές του ρίζες. Τότε ίσως αναγκασθεί να συμμορφωθεί. Εννοώ να πλήξουμε τη γλώσσα του, τη θρησκεία του, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε τη δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει, ώστε

να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, στην ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή στρατηγικής σημασίας για μας». Από τότε, είτε η δήλωση είναι αληθινή είτε όχι, τα όσα περιέγραψε τότε τα βλέπουμε έκτοτε να γίνονται σταδιακά πραγματικότητα από Σκοπιανούς, Αλβανούς και Τούρκους, ενώ τροφοδότησε και το «σχέδιό» του για αναπροσαρμογή των εδαφών των βαλκανικών χωρών. Περιληπτικά, το επονομαζόμενο «Σχέδιο Κίσινγκερ» προβλέπει τη λύση των προβλημάτων της Μέσης Ανατολής, της ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, με τη δημιουργία μιας συνομοσπονδίας κρατών, των επονομαζομένων «Ηνωμένων Πολιτειών της Ανατολικής Μεσογείου» (ΗΠΑΜ). Συγχρόνως, ένα κομμάτι της Ε.Ε. που είναι ήδη ενταγμένο σε αυτή ή θεωρείται πεδίο μελλοντικής διεύρυνσης (Βαλκάνια), θα αποκοπεί ή θα αποτελέσει τμήμα μιας «χαλαρά συνδεόμενης» με αυτή πτέρυγας που θα εκτείνεται προς Ανατολάς. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, το «σχέδιο» άρχισε να εφαρμόζεται το 1989. Τότε προέβλεπε αρχικά το διακανονισμό του προβλήμα-

Χένρι Κίσινγκερ: «Ο λαός των Γκρεκών είναι αναρχικός και δύσκολος να τιθασευθεί. Γι’ αυτό πρέπει να τον χτυπήσουμε βαθιά στις πολιτιστικές του ρίζες...»

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 12:59 π.μ. Page 121

τος Ισραήλ-Παλαιστινίων, με τη «διάσπαση» του Ισραήλ, στόχος που παραλίγο να πραγματοποιηθεί πρόσφατα. Η δεύτερη φάση προέβλεπε διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας, στόχος που έχει ήδη επιτευχθεί. Η τρίτη φάση θεωρείται ότι προωθεί την ομοσπονδοποίηση της Κύπρου (αφού πρώτα έχει διασπαστεί σε δύο «κρατίδια»), φάση που πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή. Εδώ όμως αρχίζουν τα πράγματα να γίνονται περισσότερο ενδιαφέροντα. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, το «Σχέδιο» στην αρχική του μορφή προέβλεπε ακόμη: n Αυτονόμηση Κρήτης, Δωδεκανήσων, νήσων του ανατολικού Αιγαίου και δυτικής Μικράς Ασίας. n Αυτονόμηση της ανατολικής, της δυτικής Θράκης και της νοτίου Βουλγαρίας. n Αύξηση των εδαφών του κράτους των Σκοπίων με προσάρτηση της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. n Αύξηση των αλβανικών εδαφών προς Νότο μέχρι και την Πρέβεζα. Ήδη, από το 1989, είχε αποκαλυφθεί ότι η άμβλυνση των ελληνοτουρκικών διαφορών θα έχει ως μακροπρόθεσμους στόχους:

l Την αποστρατιωτικοποίηση των νήσων του Αιγαίου. l Την αποστρατιωτικοποίηση των τουρκικών ακτών της Μικράς Ασίας, μέχρι εκεί που, όπως λένε, δεν φτάνει πιο πέρα. l Την ίδρυση ελληνοτουρκικών επιχειρήσεων (τουριστικών, πετρελαϊκών, εμπορικών, βιομηχανικών) και την ίδρυση ζώνης ελεύθερου εμπορίου στο Αιγαίο και στις μικρασιατικές ακτές μεταξύ των δύο κρατών, στο πλαίσιο μιας «μεικτής ζώνης κυριαρχίας», που θα εξελιχθεί σε αυτόνομο «κρατίδιο-μαξιλάρι» των τοπικών διενέξεων, διεθνούς επιρροής και ελεγχόμενο από τον ΟΗΕ.

Ανθελληνικές ΜΚΟ και Σόρος Έτσι, από τότε βλέπουμε τη δημιουργία εκείνων των φορέων που επιχειρούν την εφαρμογή του «Σχεδίου Κίσινγκερ». Κι αυτές δεν είναι παρά μια «συνομοταξία» Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ), οι οποίες δρουν με την οικονομική στήριξη του Τζορτζ Σόρος. Στην ουσία, πρόκειται για εκείνες τις ΜΚΟ που δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να συντάσσουν εκθέσεις περί ύπαρξης «τουρκικής», «μακεδονι-

▲ ▲

Αυτονόμηση της Κρήτης, της δυτικής Θράκης και αύξηση των εδαφών των Σκοπίων και της Αλβανίας σε βάρος της Ελλάδας τα βασικά σημεία του «Σχεδίου Κίσινγκερ»

κής», «τσάμικης» και «βλάχικης» μειονότητας σε διάφορες περιοχές κυρίως της βόρειας Ελλάδας. Σε αρκετές περιπτώσεις, δεν διστάζουν επίσης να κατηγορήσουν το ελληνικό κράτος για παραβίαση «των δικαιωμάτων των μειονοτήτων», κάνοντας λόγο στα κείμενά τους για ελληνικό σοβινισμό, εθνικιστική υστερία και απάνθρωπη μεταχείριση των λαθρομεταναστών. Τα ερωτήματα, για ορισμένες από αυτές τις ΜΚΟ, πολλαπλασιάζονται τα τελευταία χρόνια δημιουργώντας εύλογες υπόνοιες και απορίες, τόσο για τις πηγές χρηματοδότησής τους όσο και για τους σκοπούς που εξυπηρετούν. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότησή τους, αρκετές από αυτές εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητά τους χάρη στη «γαλαντομία» του γνωστού μεγαλοχρηματιστή, κερδοσκόπου και «παγκόσμιου πολίτη», όπως αρέσκεται να αυτοαποκαλείται, Τζορτζ Σόρος. Και ποιος είναι ο Τζορτζ Σόρος, ο φίλος και συνδαιτυμόνας του Κώστα Σημίτη και συνομιλητής του Γιώργου Παπανδρέου; Είναι ένας 80χρονος σήμερα Ουγγροαμερικανός επενδυτής, εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος ονομαζόταν αρχικά Γκιόργκι Σβαρτς, που δραστηριοποιείται σε περίπου 40 χώρες, με πολλές από αυτές να τον έχουν κατηγορήσει ότι προκαλεί και εκμεταλλεύεται την αποσταθεροποίηση κρατών για να αυξάνει την ήδη αμύθητη περιουσία του. Παρά το γεγονός ότι «αυτοσυστήνεται» ως «πολιτικός ακτιβιστής» και υπέρμαχος της «ανοικτής κοινωνίας» και του φιλελευθερισμού, κατά τα πρότυπα του «πνευματικού του πατέρα», φιλοσόφου Καρλ Πόπερ στο London School of Economics, πολλά είναι τα κράτη που ένιωσαν «στο πετσί τους» τις προθέσεις του μεγάλου κερδοσκόπου. Ενδεικτικά, ο πρώην Πρόεδρος της Γεωργίας, Έντβαρντ Σεβαρνάτζε, τον κατηγόρησε ότι βρίσκεται πίσω από την αποσταθεροποίηση της Γεωργίας, δραστηριοποιήθηκε στη Σερβία πριν και μετά την εισβολή των Αμερικανών και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εκλογή της νέας κυβέρνησης, ενώ το ίδιο έκανε και στην Ουκρανία. Για τις τέσσερις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, την Ταϊλάνδη και τις Φιλιππίνες, ο Σόρος αποτελεί το «δαίμονα» και την ενσάρκωση του κακού: «Αυτός είναι που προκάλεσε την κρίση μας», φώναζαν ενδεικτικά οι εφημερίδες της Κουάλα Λουμπούρ. Σε κάποιες περιπτώσεις πάντως, δεν πέτυχε τους σκοπούς του, όπως στη Ρωσία, στη Λευκορωσία και στο Αζερμπαϊτζάν και εκδιώχθηκε ως αποσταθεροποιητικός παράγοντας. Να σημειώσουμε ότι ο Τζορτζ Σόρος, γνωστός για τις εξαιρετικά ανθελληνικές του θέσεις, μέσω του ιδρύματός του «Soros Fund Management», έχει καταφέρει να στήσει ένα διεθνές οικοδόμημα με την εμπλοκή ακαδημαϊκών, επιχειρηματιών και οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε όλο τον κόσμο. Λειτουργώντας μάλιστα στα πρότυπα μιας πολυεθνικής εταιρείας, το ίδρυμά του έχει προχωρήσει στη δημιουργία ενός παγκόσμιου δικτύου ΜΚΟ οι οποίες λειτουργούν ως «θυγατρικές». Οι οργανώσεις αυτές δραστηριοποιούνται σε πάνω από 40 χώρες, ενώ σε αρκετές περιΣεπτέμβριος 2012

crash 121

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 12:59 π.μ. Page 122

crash

ΘΕΜΑ O 80χρονος σήμερα Ουγγροαμερικανός, εβραϊκής καταγωγής, Τζορτζ Σόρος, που χάρη στη «γαλαντομία» του λειτουργούν ανθελληνικές ΜΚΟ

▲ ▲

πτώσεις χρηματοδοτούνται και από τα κράτη που τις φιλοξενούν. Το ίδρυμα Σόρος είναι επίσης βασικός χρηματοδότης του «Παρατηρητήριου του Ελσίνκι», το οποίο έχει καταδικάσει αρκετές φορές τη χώρα μας για παραβίαση των δικαιωμάτων των «μειονοτήτων» της. Επίσης χρηματοδοτεί και το «Κέντρο για τη Συμφιλίωση και τη Δημοκρατία στη Νοτιανατολική Ευρώπη», που προωθεί την αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων της Ιστορίας. Ανάλογα αντεθνική είναι και η δράση άλλων ΜΚΟ, όπως είναι η Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων (ΕΟΔΜ), καθώς και το Κέντρο Έρευνας Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ). Μια ματιά στις ιστοσελίδες των οργανώσεων αυτών είναι εξόχως αποκαλυπτική: υπερασπίζονται με αξιοθαύμαστο σθένος «Μακεδόνες», «Τσάμηδες» και «Τούρκους» της Ελλάδας, που υποτίθεται ότι καταπιέζονται βάναυσα. Ορισμένες από τις παραπάνω οργανώσεις συγκαταλέγονται, μάλιστα, μεταξύ των μεγαλύτερων κατηγόρων της χώρας μας σε διάφορα φόρουμ του εξωτερικού, πετυχαίνοντας αρκετές καταδίκες σε βάρος της για θέματα «προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και «καταπάτησης των δικαιωμάτων των μειονοτήτων». Ο αριθμός των ΜΚΟ που έχουν ξεκάθαρες πολιτικές κατευθύνσεις και δραστηριοποιούνται στη χώρα μας είναι εντυπωσιακός. Ανάλογα εντυπωσιακό είναι όμως και το λεξιλόγιο που επιλέγουν κάθε φορά να χρησιμοποιούν και το οποίο απέχει αρκετά από τις θέσεις της χώρας μας. Ενδεικτικά να σημειώσουμε ότι, σε αναφορές που γίνονται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, δεν είναι λίγες οι φορές που το Αιγαίο αναφέρεται ως «κοινή θάλασσα». Στην περίπτωση της χώρας μας, το ίδρυμα του Τζορτζ Σόρος έχει αποτελέσει χρηματοδότης της ΜΚΟ «Ανοιχτή Κοινωνία», μέλος της οποίας το Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι του Παναγιώτη Δημητρά, ενός ένθερμου υποστηρικτή της φιλοσκοπιανής οργάνωσης «Ουράνιο Τόξο» και της ύπαρξης «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα. Εξάλλου, επισκεπτόμενος κανείς την ιστοσελίδα του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Συμφωνιών του Ελσίνκι και αυτήν του «Balkan Human Rights» (Βαλκανικά Ανθρώπινα Δικαιώματα) μπορεί να πάρει μια ιδέα σχετικά με τις σχέσεις του συγκεκριμένου φορέα τόσο με εγχώριους όσο και με διεθνείς φορείς και ΜΚΟ. Μπορεί, επίσης, να διαπιστώσει ότι το Παρατηρητήριο του Ελσίνκι του Παναγιώτη Δημητρά, καθώς και η Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων, της συζύγου του, Ναυσικάς Παπανικολάτου, έχουν ανακοινώσει επισήμως ως χορηγούς τους το κεντρικό όργανο του Τζορτζ Σόρος στην Ευρώπη, δηλαδή το «Ινστιτούτο Ανοικτής Κοινωνίας» που εδρεύει στη Βουδαπέστη. Επίσης, χορηγίες έχουν λάβει από την Ε.Ε., από την αυστριακή κυβέρνηση, από το Ίδρυμα «Άρτος Ζωής», το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δικαιωμάτων των Ρομά, το Ίδρυμα Μπέρκχοφ για τη Διερεύνηση Συγκρούσεων, το Δίκτυο Εναλλακτικής Πληροφόρησης, το Ινστιτούτο Άσπεν του Βερολίνου, τη Διεθνή 122 crash Σεπτέμβριος 2012

Ομοσπονδία του Ελσίνκι, την Κοινωνία για την Επικοινωνία και την Πολιτική Έρευνα και… τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς! Εν συνεχεία, μπορεί κανείς να δει ένα σημαντικό αριθμό προσώπων που έχουν κατά καιρούς βοηθήσει τον κ. Δημητρά στο «έργο» του για τα ανθρώπινα δικαιώματα και δη αυτά των αθιγγάνων, των «Μακεδόνων» και των Αλβανών. Το κυριότερο, ωστόσο, συμπέρασμα, στο οποίο μπορεί κανείς να οδηγηθεί, ακολουθώντας το μονοπάτι των συνεργαζομένων φορέων και χορηγών του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Συμφωνιών του Ελσίνκι είναι ότι πρόκειται για έναν «κύκλο» καλοστημένων ειδήσεων, φημών και γνώμης που έχει σαν επίκεντρό του τις οργανώσεις, των οποίων ηγείται ο «φιλάνθρωπος» δισεκατομμυριούχος Τζορτζ Σόρος, μέσω του δικού του «Ινστιτούτου Ανοικτής Κοινωνίας» της Βουδαπέστης και του επίσης δικού του Κεντρικού Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου (CEU).

Ο ύπουλος ρόλος του υπέρ των Σκοπιανών

Ενδιαφέρον, πάντως, παρουσιάζει και ο ρόλος του Σόρος στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, με τη διείσδυσή του στο εκπαιδευτικό σύστημα των βαλκανικών χωρών, μέσω των ΜΚΟ του. Γενικά, σε κάθε χώρα, προωθούνται οι ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται από το Σόρος, από πολυεθνικές και από το εκάστοτε υπουργείο Εξωτερικών. Στην Ελλάδα, στο ίδιο μήκος κύματος, γίνεται μια προσπάθεια αλλαγής των σχολικών βιβλίων και της Ιστορίας, ενώ στα Σκόπια οι ανθελληνικές θέσεις ακούγονται δυνατά και ας μην απορούν κάποιοι γιατί το ίδρυμα Σόρος χρηματοδότησε το βιβλίο της Μαρίας Ρεπούση και άλλα σχετικού περιεχομένου βιβλία. Πρόσφατο παράδειγμα, η έκδοση του σύγχρονου «Μακεδονικού-Ελληνικού Λεξικού», υπό την αιγίδα του Center Mauritius Coppieters στις Βρυ-

Κάποιες από τις ΜΚΟ είναι μεταξύ των μεγαλύτερων κατηγόρων της χώρας μας, πετυχαίνοντας καταδίκες μας για θέματα «προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και «καταπάτησης των δικαιωμάτων των μειονοτήτων»

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 1:00 π.μ. Page 123

O Παναγιώτης Δημητράς, πρόεδρος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του Ελσίνκι, υπέρμαχος της ύπαρξης «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα. Ο Καρλ Πόπερ, υπέρμαχος της «ανοικτής κοινωνίας», πνευματικός πατέρας του Σόρος, και ο Έντβαρντ Σεβαρνάτζε, πρώην Πρόεδρος της Γεωργίας, που κατηγόρησε ευθέως τον Σόρος για αποσταθεροποίηση της χώρας του

ξέλλες, που λειτουργεί με την οικονομική υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και της «Στέγης Μακεδονικού Πολιτισμού» στη Φλώρινα, ως του πολιτιστικού κέντρου της οργάνωσης «Ουράνιο Τόξο», που αφειδώς χρηματοδοτείται από το ίδρυμα Σόρος. Σημειώνεται ότι στην Αλβανία τα σχολικά βιβλία γράφουν ότι χρηματοδοτούνται από τον αμφιλεγόμενο Ουγγροαμερικανό επενδυτή και δεν μας προξενεί πλέον καμιά απορία που ξαφνικά οι Αλβανοί «θυμήθηκαν» κι αυτοί ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν… Αλβανός, αφού η μητέρα του, Ολυμπιάδα, καταγόταν από την Ήπειρο, όπως και ο Πύρρος! Παράλληλα, άνθρωποι όπως ο Σόρος έχουν χαρίσει πολλά εκατομμύρια δολάρια στα Σκόπια φτιάχνοντας ΜΚΟ και πανεπιστήμια στα οποία οι Σκοπιανοί μαθαίνουν ότι πρόγονοί τους ήταν ο Φίλιππος, ο Αλέξανδρος, ο Αριστοτέλης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το σήμα της Βεργίνας πά-

νω στο πτυχίο του Πανεπιστημίου του Στιπ. Μάλιστα, ξένοι παρατηρητές έχουν επισημάνει ότι χωρίς τη συνεχή και τεράστια οικονομική ενίσχυση από ιδρύματα και οργανώσεις, όπως του Τζορτζ Σόρος, τα Σκόπια ίσως να μην υπήρχαν σαν κράτος σήμερα… Βέβαια, όλα αυτά συμβαίνουν με την ανοχή των ελληνικών κυβερνήσεων. Και είναι απορίας άξιο το πώς η ελληνική πλευρά έχει αφήσει, σχεδόν εδώ και μισό αιώνα, το εθνικό αυτό θέμα να «παίζεται» από την «επιθετική γραμμή» των Σκοπιανών, που ήδη έχουν καταφέρει να «περάσουν» την αναγνώριση της ονομασίας «Δημοκρατία της Μακεδονίας» στα περισσότερα κράτη της οικουμένης, την ίδια ώρα που εμείς ακόμη βαυκαλιζόμαστε στο αν θα παραχωρήσουμε «γεωγραφικό προσδιορισμό» ή όχι στην ονομασία του κράτους των Σκοπίων. Η απορία αυτή φτάνει ακόμη και σε υποθέσεις «προδοσίας», αν αναλογιστεί κανείς ότι δεν υπήρχε καμιά αντίδραση από ελληνικής πλευ-

Το «όνειρο» των Αλβανών με το θέμα της Τσαμουριάς Και αν οι Σκοπιανοί «ονειρεύονται» τη Μεγάλη Μακεδονία, οι Αλβανοί έχουν εμμονή με τη Μεγάλη Αλβανία των χιτλερικών και του «Σχεδίου Κίσινγκερ», οπότε το θέμα της διεκδίκησης της Τσαμουριάς τους έρχεται… γάντι, αν και μετά την ίδρυση του αλβανικού κράτους, το 1913, αλλά κυρίως στη δεκαετία του 1920, οι Τσάμηδες κατέστησαν «σημείο αναφοράς» για την αλβανική

▲ ▲

Οι οργανώσεις του Σόρος δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από 40 χώρες, αποτελώντας τις «λεγεώνεςΔούρειους Ίππους» για την αλλοίωση της ιστορικής και πολιτικής σταθερότητάς τους

ράς ούτε κατά την εποχή που η επαρχία «Vardaska» μετονομάστηκε de facto από τον Τίτο, το 1944, σε «Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Εξάλλου, το 1991 και το 1992 (κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη) δεν «χάσαμε» μέσα από τα χέρια μας τις ευκαιρίες τις ευκαιρίες να είχε λυθεί οριστικά το θέμα, αλλά δώσαμε και τη δυνατότητα στους Σκοπιανούς να αναπτύξουν ανενόχλητοι αλλοτριωτικές διεκδικήσεις σε βάρος της Μακεδονίας. Και σύμφωνα με την άποψη του Στέλιου Παπαθεμελή «το πολιτικό μας προσωπικό και η διανόηση του Κολωνακίου έχουν από καιρό παραδώσει το ζήτημα των Σκοπίων στον… αυτόματο πιλότο»! Κι αυτό, γιατί αφήσαμε παντελώς ανεκμετάλλευτη τη ευκαιρία που μας δόθηκε στις 3 Οκτωβρίου του 1992, όταν ο Μπιλ Κλίντον δήλωνε: «Στηρίζω την πρόσφατη απόφαση της Ε.Ε., σύμφωνα με την οποία η νοτιότερη πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος υπό τον όρο να μην περιλαμβάνεται στην ονομασία της η λέξη “Μακεδονία”». Από κει και πέρα η Μακεδονία αφέθηκε στην τύχη της και η Αμερική ήταν από τις πρώτες που αναγνώρισαν το κράτος των Σκοπίων σαν Μακεδονία, σε σημείο που η σημερινή υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, σύζυγος του άλλοτε πλανητάρχη Μπιλ Κλίντον, μόλις προχθές δήλωσε την «αγανάκτησή» της για τα εμπόδια που βάζει η Ελλάδα στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Μόνο που το θέμα της ονομασίας μπορεί να φαίνεται στους πολλούς σαν κάτι το επουσιώδες, εντούτοις έχει δημιουργήσει μια σειρά ανθελληνικών ενεργειών, εντός και εκτός των συνόρων μας, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός μεγάλου «Μακεδονικού Κράτους» που θα ικανοποιεί μεν τις επεκτατικές τάσεις των Σκοπιανών, αλλά να ευνοεί και τα συμφέροντα των Αμερικανών στα Βαλκάνια. Και η λειτουργία ΜΚΟ, με έδρα τη Φλώρινα (εξάλλου από χωριά της περιοχής κατάγεται και ο Μιλόσοσκι και ο Γκρούεφσκι!), όπως το «Ουράνιο Τόξο» που επιδιώκει τη «Μακεδονία του Αιγαίου» στηριγμένη στο «Σχέδιο Κίσινγκερ», αλλά και η ανθελληνική προπαγάνδα των Σκοπιανών που έχει απλωθεί στα πέρατα της Οικουμένης, αποσκοπούν στη δημιουργία ενός μεγάλου μακεδονικού αυτόνομου κράτους με κέντρο τα Σκόπια. Και η τελευταία απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης είναι ένα «πρώτο βήμα» στις διεκδικήσεις των βορείων γειτόνων μας.

Σεπτέμβριος 2012

crash 123

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 1:01 π.μ. Page 124

crash

ΘΕΜΑ

Οι Αλβανοί κυκλοφόρησαν νόμισμα των 100 λεκ με την κεφαλή του Μ. Αλεξάνδρου, ο οποίος είναι... Αλβανός, η δε μητέρα του, Ολυμπιάδα, ήταν γνήσια Αλβανίδα από την Ήπειρο, όπου από τα πανάρχαια χρόνια κατοικούσαν μόνο Αλβανοί!

▲ ▲

πλευρά, η οποία άρχισε να καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να δημιουργήσει ζήτημα! Και Τσαμουριά ονομάζεται η περιοχή εκείνη της Ηπείρου που εκτείνεται κατά μήκος της ακτής ανάμεσα στις εκβολές του ποταμού Αχέροντα και μέχρι το Βουθρωτό και ανατολικά μέχρι τους πρόποδες του όρους Τόμαρος, μια περιοχή που ταυτίζεται με τη Θεσπρωτία και ένα μικρό της τμήμα ανήκει σήμερα στην Αλβανία με κέντρο την κωμόπολη Κονίσπολη. Στις διατάξεις της Συνθήκης της Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923) δεν γίνεται λόγος για Έλληνες και Τούρκους, αλλά για μουσουλμάνους και χριστιανούς. Θα έπρεπε τότε όλοι οι μουσουλμάνοι, μεταξύ των οποίων και οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες, να ανταλλαγούν με τους Έλληνες. Όμως, οι Τσάμηδες, οι οποίοι ήταν περίπου 20.000, εξαιρέθηκαν. Μια άλλη πτυχή αυτού του ζητήματος συνιστούν οι περιουσίες των Τσάμηδων. Ένα τμήμα των περιουσιών κατασχέθηκε με βάση τη Συνθήκη της Λωζάνης και ύστερα από συμφωνία με τους ιδιοκτήτες για να καλυφθούν οι ανάγκες των προσφύγων που εγκαταστάθηκαν την Ήπειρο, ωστόσο το ζήτημα επανήλθε πολλές φορές στην επικαιρότητα με τις ενέργειες των Αλβανών και τις αντίστοιχες του Βενιζέλου, όπως και πριν από την εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, το 1940. Είναι γεγονός ότι οι Τσάμηδες, αισθανόμενοι αδικημένοι με την εξέλιξη του θέματος των περιουσιών τους, οδηγήθηκαν στο να συνεργαστούν με τους Ιταλούς και τους Γερμανούς και τον Ιούλιο του 1942 συγκροτούν το «Αλβανικό Σύστημα Πολιτικής Διοικήσεως», με 14 Τάγματα, έχοντας ως κύριο στόχο τους την εξολόθρευση του ελληνικού πληθυσμού στην περιοχή της Θεσπρωτίας. Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών το 1943 οι Τσάμηδες πέρασαν στο στρατόπεδο των Γερμανών. Όμως, μετά την αποχώρηση των Γερμανών, οι Τσάμηδες, συναισθανόμενοι τις συνέπειες από τη συμπεριφορά τους στη διάρκεια της Κατοχής, αναζήτησαν προστασία στην Αλβανία και 18.000 άτομα εγκατέλειψαν την Ελλάδα. Μετά από όλο αυτό το διάστημα της σιωπής γύρω από τους Τσάμηδες, με την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία, το 1991, το ζήτημά τους επανήλθε στην επικαιρότητα και παραμένει ένα ζήτημα που ανακύπτει μετά σε κάθε φάση έντασης στις σχέσεις Ελλάδας - Αλβανίας και δεν είναι τα περιστατικά που σημειώνονται κάθε τόσο στα συνοριακά φυλάκια από την προκλητικότητα των λεγόμενων Τσάμηδων. Όπως το τελευταίο επεισόδιο με Αλβανό βουλευτή, τον περασμένο Αύγουστο, που ήθελε να περάσει τη χώρα μας με ένδειξη εθνικότητα «Τσάμης»! Αλλά και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 είχαν προκληθεί επεισόδια, όπως η οργανωμένη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που πραγματοποίησαν στις 25 Ιουνίου 2006 δεκάδες Αλβανοί Τσάμηδες κοντά στο Τελωνείο Μαυροματίου της ελληνοαλβανικής μεθορίου, επί του αλβανικού εδάφους, όπου οι μετέχοντες στη συγκέντρωση, περιστοιχιζόμενοι από γνωστούς εξτρεμιστές από το Κόσοβο και από άλλες περιοχές, φώναζαν συνθήματα 124 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο πρόεδρος του αλβανικού κόμματος PDIU, Σπετίμ Ιντρίζι, σε ένα παραλήρημα εθνικισμού δήλωνε ότι «θα επιστρέψουν στην Τσαμουριά» υπέρ της επιστροφής των περιουσιών που υποστηρίζουν ότι είχαν στην Τσαμουριά, σημειώνοντας μάλιστα ότι η ημέρα της συγκέντρωσης αυτή ήταν η επέτειος, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, του «ξεκληρίσματος» των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας. Έφεραν μάλιστα αμερικανικές σημαίες υποδηλώνοντας ότι έχουν την υποστήριξη των ΗΠΑ. Ανάλογη εκδήλωση-διαδήλωση είχε πραγματοποιηθεί προ ολίγων μηνών και την 1η Νοεμβρίου 2005 και στους Αγίους Σαράντα, η οποία μάλιστα είχε ως επακόλουθο να ματαιωθεί η τότε προγραμματισμένη επίσημη επίσκεψη του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολου

Παπούλια στην περιοχή αυτή. Δεν μπορούμε να αφήσουμε απαρατήρητο το γεγονός ότι το «Αλβανικό Λόμπι» στις ΗΠΑ μετέρχεται «παν μέσον» θεμικό και αθέμιτο για να διευκολύνει την υλοποίηση της ιδέας της Μεγάλης Αλβανίας, η οποία σημειωτέον στηρίζεται στον εθνικιστικό εξτρεμισμό και στο οργανωμένο έγκλημα. Ήδη η αλβανική Βουλή στις 30 Ιουνίου 1994 έχει καθιερώσει και μάλιστα ομόφωνα την 27 Ιουνίου ως ημέρα γενοκτονίας των Τσάμηδων, ο δε προ ετών ιδρυθείς σύνδεσμος «Τσαμουριά» στην Αλβανία έχει αναλάβει το προπαγανδιστικό μέρος της προσπάθειας των Τσάμηδων, θέτοντας ως κεντρικό πολι-

Ας μην απορούν ορισμένοι γιατί το ίδρυμα Σόρος χρηματοδότησε το βιβλίο της Μαρίας Ρεπούση, όπως και το «Μακεδονικό-Ελληνικό Λεξικό», κάτω από την επίβλεψη του «Ουράνιου Τόξου»

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 1:03 π.μ. Page 125

O χάρτης του «μουσουλμανικού τόξου» στα δυτικά Βαλκάνια, όπου φαίνεται η Μεγάλη Αλβανία να φτάνει μέχρι την... Πρέβεζα! τικό στόχο την αναγνώριση κάποιας «δήθεν» γενοκτονίας των Τσάμηδων. Η οργάνωση αυτή (Τσαμουριά - Cameria), μέλη της οποίας πρωτοστάτησαν στις εκδηλώσεις του 2006, αποτελεί το αμιγώς πολιτικό τμήμα του αυτού συστήματος που προβάλλει την ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας αναφορικά με την επέκτασή της στην Ήπειρο μέχρι την Πρέβεζα, συμπεριλαμβανομένων και των νομών Καστοριάς και Φλώρινας. Παράλληλα, το ένα από τα τρία βασικά συμμαχικά κόμματα του Σάλι Μπερίσα, το PDIU των Τσάμηδων, το πλέον ανθελληνικό κόμμα της Αλβανίας, «άνοιξε την αυλαία» της προεκλογικής του εκστρατείας με

βασικό σύνθημα «Θα επιστρέψουμε στην Τσαμουριά» και ο πρόεδρος του κόμματος Σπετίμ Ιντρίζι, σε ένα παραλήρημα εθνικισμού, δήλωνε ότι «Ο αετός έχει ανάγκη και τα δυο φτερά για να πετάξει. Έχει ανάγκη για το Κόσοβο και την Τσαμουριά»!

Στο έλεος των… Τούρκων η ελληνική Θράκη Ωστόσο, αν για το θέμα της Μακεδονίας και της Ηπείρου θα πρέπει να αναζητήσουμε σε άλλους την κινητήρια «δύναμη» που σπρώχνει τις κυβερνήσεις των Σκοπίων και της Αλβανίας, αντίστοιχα, στο να δημιουργούν ανθελληνικές κινήσεις, διεκδικώντας

▲ ▲

Ξένοι παρατηρητές έχουν επισημάνει ότι χωρίς οικονομική ενίσχυση από ιδρύματα και οργανώσεις, όπως του Τζορτζ Σόρος, τα Σκόπια ίσως να μην υπήρχαν ως κράτος σήμερα… Βέβαια, όλα αυτά με την ανοχή των ελληνικών κυβερνήσεων

ελληνικά εδάφη, για το θέμα της Θράκης πίσω κρύβεται η τουρκική κυβέρνηση, με την έντονη δραστηριότητα του τουρκικού προξενείου της Κομοτηνής και τη Μουφτία, που δρα καθαρά ανθελληνικά, υπό την ανοχή του ελληνικού κράτους, χωρίς φυσικά να παραβλέπουμε σήμερα και κάποιο «ιδιαίτερο ενδιαφέρον» και της γερμανικής πλευράς. Και δεν θα ήταν άστοχο το να επισημάνουμε εδώ την άποψη που διατύπωσε προ ημερών (12 Σεπτεμβρίου 2012) σε άρθρο του στο CNN ο καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιάννης Βαρουφάκης, για τη σημασία των επικείμενων αμερικανικών εκλογών, μεταφέροντας την εντύπωση ότι «το Βερολίνο καθυστερεί ενδεχόμενο “ακρωτηριασμού” της Ελλάδας αναμένοντας το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ». Αν και το όλο θέμα, χρονολογικά, είναι παλαιότερο από τα άλλα, καθώς μπορεί να αναχθεί από το 1922, εντούτοις, το θέμα της αυτονομίας έχει να κάνει κυρίως μετά τα χιτλερικά «σχέδια», αλλά κυρίως μετά το «Σχέδιο Κίσινγκερ», ενώ και η πλήρης αδράνεια του ελληνικού κράτους άφησε ανενόχλητους τους Τούρκους να αλωνίζουν στην περιοχή. Και από το σημείο που κάποτε στρατεύαμε μουσουλμάνους με γνήσιο ελληνικό φρόνημα από τη Θράκη μας, τώρα όλοι τους να νιώθουν καθαρά Τούρκοι, σε σημείο που να το διατυμπανίζουν ακόμη και οι υποψήφιοι βουλευτές των διαφόρων ελληνικών πολιτικών σχηματισμών. Και δεν είναι άστοχο να αναφέρουμε ότι υποψήφιος μουσουλμάνος βουλευτής της Θράκης, σε συνέντευξή του, δήλωνε ότι: «Όλοι μας εδώ κάνουμε πολιτική και στην πολιτική πρέπει να υπάρχουν ανοίγματα. Διότι, αν κοιτάξουμε τη μητέρα πατρίδα μας, την Τουρκία, βλέπουμε πως πραγματοποίησε αλλαγές σε πολλά θέματα και, με πρώτα τα θέματα των μειονοτήτων, πήρε σημαντικές αποφάσεις. Και εγώ πιστεύω πως και στην πατρίδα μας, την Ελλάδα, έχει έρθει το τέλος, όποιο κόμμα και να έρθει στην εξουσία είναι υποχρεωμένο να κάνει αυτά τα βήματα. Δεν θα πρέπει να αρνούνται την τουρκική μας ταυτότητα». Εξάλλου, δεν θα πρέπει να σχολιαστεί σαν άστοχο και το γεγονός ότι στις 3 Μαΐου, τρεις μέρες πριν από τις εθνικές εκλογές, η Συμβουλευτική Επιτροπή της Τουρκικής Μειονότητας Δυτικής Θράκης (δηλαδή το τυπικά ανώτατο –αν και νομικά ανυπόστατο– και πάντα άκρως προκλητικό όργανο των τουρκοφρόνων της Θράκης) εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία καλεί όλα τα μέλη της… τουρκικής μειονότητας να ψηφίσουν, χωρίς να παίρνει περαιτέρω θέση υπέρ κάποιου κόμματος (αν και οι προξενικοί κύκλοι δίνουν υπογείως γραμμή), τονίζει μεταξύ άλλων την ανάγκη ο μειονοτικός κόσμος να ενωθεί και πάλι εκλογικά γύρω από τους Τούρκους υποψηφίους εντός των πολιτικών κομμάτων και έτσι «να εκλεγεί ο μεγαλύτερος δυνατός αριθμός Τούρκων υποψηφίων στην ελληνική Βουλή». Πέραν τούτων, όμως, την όλη προσπάθεια για αυτονόμηση της δυτικής Θράκης, με την υποστήριξη της Τουρκίας, τη μεθοδεύουν εδώ και χρόνια οργανώσεις, όπως η Τουρκική Ένωση Ξάνθης, η Τουρκική Νεολαία Κομοτηνής, η Ένωση Τούρκων Δασκάλων, που ιδρύθηκαν με την οικονομική Σεπτέμβριος 2012

crash 125

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 1:04 π.μ. Page 126

crash

ΘΕΜΑ

▲ ▲

υποστήριξη του Τουρκικού Προξενείου της Κομοτηνής και τις «ευλογίες» των δύο μουφτήδων, Κομοτηνής και Ξάνθης, τη δράση των οποίων «συντονίζει» το «Τουρκικό Πολυεθνικό Ίδρυμα», στο οποίο προεδρεύει ο από την Κομοτηνή καταγόμενος Χαλίτ Ερέν, δημιουργώντας ένα «πλέγμα» τουρκικού φρονήματος. Μάλιστα, η Ελλάδα είχε καταδικαστεί το 2008 από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς, απαγορεύοντας τη λειτουργία συλλόγων που ανήκουν στην τουρκική μειονότητα, παραβιάζει το άρθρο 110 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, σχετικά με το δικαίωμα του «συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι». Το Μάρτιο, όμως, του 2012 ο Άρειος Πάγος αποφάνθηκε ότι η συγκεκριμένη απόφαση δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για τα ελληνικά δικαστήρια, γεγονός που προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ που με ανακοίνωση του είχε χαρακτηρίσει την απόφαση «λυπηρή». Μόνο που, πρόσφατα, η ελληνική Θράκη γέμισε αφίσες με το «χάρτη» της «Αυτόνομης Δημοκρατίας της Θράκης», την ώρα, φυσικά, που η σημαία του κρατιδίου έχει από καιρό «κυκλοφορήσει» ευρέως! Αξίζει δε να επισημανθεί ότι δημοσιογράφος Τζεγκίζ Ομέρ της τουρκόφωνης εφημερίδας «Μιλιέτ», που κυκλοφορεί στην Ξάνθη, «ανέβασε» στο Facebook αυτή την αφίσα, προκαλώντας οργή ακόμη και μέσα στους μουσουλμανικούς –και όχι τόσο… τουρκικούς– κύκλους της Θράκης. Πάντως, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Εθνικών Μειονοτήτων, το «Europeada 2012», που διεξήχθη από τις 16 έως τις 24 Ιουνίου στη Γερμανία, συμμετείχε, με κάθε επισημότητα και λαμπρότητα, η ομάδα της «Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τούρκων Δυτικής Θράκης» (ΑΒΤΤF). Οι ποδοσφαιριστές της εμφανίστηκαν με τα «εθνικά» τους χρώματα, όπως τα αποκαλούν οι ίδιοι, των Τούρκων της δυτικής Θράκης, το πράσινο και το μαύρο, τα χρώματα δηλαδή της σημαίας τους! Μάλιστα, στην τελετή έναρξης της διοργάνωσης οι εκπρόσωποι της ομάδας δεν παρέλειψαν να αναφερθούν στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι «Τούρκοι της Δυτικής Θράκης», ενώ, κατά την είσοδο της ομάδας στο γήπεδο, ακούστηκε και ο εθνικός ύμνος της «δυτικής Θράκης», με τίτλο «My Western Thrace» (Η Δυτική μου Θράκη).

Η αυτονόμηση της Κρήτης Ωστόσο, η υπόθεση της αυτονόμησης της Κρήτης έχει αρχίσει να καλλιεργείται εδώ και χρόνια και κάποιοι, με πολύ μεθοδικό τρόπο, προσπαθούν να φορτώσουν τους Κρητικούς με αγανάκτηση και αίσθημα εγκατάλειψης από την Αθήνα, πράγμα πολύ εύκολο δηλαδή, αν λάβει κανείς υπόψη ότι όλοι έχουν παράπονα από το «κέντρο». Επιπλέον, η διαφαινόμενη ύπαρξη υδρογοναθράκων σε πεδία νότια της Κρήτης έφερε στην επιφάνεια και σειρά από ισχυρά ξένα συμφέροντα που επιβουλεύονται την εθνική κυριαρχία στον ευρύτερο χώρο, συχνά αμφισβητώντας την ελληνικότητα της Κρήτης. Μια παρόμοια άποψη εμφανίστηκε πρόσφατα σε συζήτηση του δικτύου Linkendin, όταν κάποιος ξένος ξεναγός, που διαμένει στα Χανιά, προέβαλλε 126 crash Σεπτέμβριος 2012

Aριστερά: Ο χάρτης της «Ανεξάρτητης Δημοκρατίας της Θράκης», όπως παρουσιάζεται σε ιστοσελίδα δημοσιογράφων τουρκόφωνης εφημερίδας της Ξάνθης και αποτέλεσε τη βάση αφισών που κυκλοφόρησαν τελευταία στην περιοχή. Δεξιά: Ο υποψήφιος μουσουλμάνος βουλευτής της Θράκης, Ιντρίς Αχμέτ

απόψεις περί της «μη ελληνικότητας της Κρήτης», του «δανεισμού» της στην Ελλάδα για μια εκατονταετία (που λήγει το 2013) κ.ά. Αυτή η «λογική» μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως αστεία, αλλά δημιουργεί σοβαρά ζητήματα σε βάθος χρόνου, ενώ (αν τη χρησιμοποιεί και σε επίπεδο τουριστικών ομάδων που ξεναγεί) συγκροτεί μια ομάδα κοινής γνώμης που θα μεταφέρει τις απόψεις στο εξωτερικό, δημιουργώντας σύγχυση και απορίες. Στο παρελθόν και ειδικότερα τη δεκαετία του ’90 είχε πάλι οργανωθεί μια προσπάθεια απόσπασης της Κρήτης από την Ελλάδα, φτάνοντας στο σημείο να προκαλέσει την επέμβαση των ελληνικών αρχών. Από τότε συχνά εμφανίζονται η «σημαία της Κρήτης», σύλλογοι-φαντάσματα και άλλου είδους «φρούτα» που πολλαπλασιάζονται ίσως σήμερα, την περίοδο της κρίσης, καθώς καλλιεργούν ευκολότερα μύθους, στη βάση «η Κρήτη δεν έχει ανάγκη κανέναν» ή «η Κρήτη είναι αυτάρκης», μαζί με τη νέα άποψη «έχουμε πετρέλαια και μπορούμε μόνοι μας». Στην προσπάθεια αυτή μπορούμε να εντάξουμε και τη δημιουργία, πριν από λίγες μέρες, ειδικής σελίδας στο Facebook, που τιτλοφορείται «Ανεξάρτητη Κρήτη εδώ και τώρα», με κεντρικό της σύνθημα το «Έξω οι Έλληνες από την Κρή-

τη». Το πρώτο πράγμα που διαβάζει κανείς, μπαίνοντας στο προφίλ της σελίδας, είναι μια γνωστή μαντινάδα: «Θέλω να ζω ανεξάρτητος, μόνο με νόμους Κρήτης / να μη λογούμε Έλληνας, μα Κρητικός πολίτης». Χρησιμοποιώντας, μάλιστα, αποσπάσματα από Κρητικούς που έκαναν περήφανη την Κρήτη, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Νίκος Καζαντζάκης, προσπαθούν να στηρίξουν επιχειρήματα περί ανεξαρτησίας του νησιού και περί «ιδιαιτερότητας της κρητικής φυλής». Μάλιστα, κάτω απ’ αυτό το σκεπτικό, κάποιοι «επιτήδειοι» εκμεταλλεύθηκαν τη δίκαιη αγανάκτηση των αγροτών της Κρήτης και μοίρασαν αυτοκόλλητα σημαιάκια με τη σημαία της ανεξαρτησίας της Κρήτης, που υποτίθεται θα έχει το δικαίωμα το 2012 να κάνει δημοψήφισμα για να αποσχιστεί από την Ελλάδα και να γίνει ανεξάρτητο κράτος. Στην υπόθεση αυτή οι «υποκινητές» μιας τέτοιας προσπάθειας θέλουν να ελπίζουν πως έχει υπάρξει ευαισθητοποίηση των αρχών και πως δεν τη θεωρούν σαν ένα ακόμη σύμπτωμα της κρίσης, που δεν απαιτείται να αντιμετωπιστεί άμεσα και σοβαρά. Απλώς, ας θυμηθούν ότι μέχρι πριν από λίγα χρόνια επίσημοι χάρτες της Συρίας, του Ισραήλ ή άλλων χωρών νοτιότερα έδειχναν την Κρήτη σαν τμήμα της επικράτειάς τους.

Η παράνομη Επιτροπή Τουρκικής Μειονότητας στη δυτική Θράκη έλαβε και πάλι ενεργό συμμετοχή στις εκλογές, καλώντας τους Τούρκους πολίτες να ψηφίζουν Τούρκους υποψηφίους, για να εκλεγούν «περισσότεροι Τούρκοι στην ελληνική Βουλή»

118_127_DIAMELISMOS 15/09/2012 1:04 π.μ. Page 127

NIKOLOPOULOS 14/09/2012 9:16 μ.μ. Page 128

«ΟΚΤΩ ΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΜΑΣ ΕΔΩΣΕ

Νίκος Νικολόπουλος Υπάρχουν «στοές» διαφωνούντων στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟ CRASH 128 crash Ιούλιος 2012

”

NIKOLOPOULOS 14/09/2012 9:16 μ.μ. Page 129

ΕΝΤΟΛΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ»

”

Σόκαρε και τον Τόμσεν

Η ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ Σαμαρά για το Μνημόνιο

Π

Τα σενάρια σε βάρος μου ήταν φτηνιάρικα κολπάκια της «ανοιξιάτικης παράγκας». Εγώ τα βρόντηξα και τους χάρισα τα «χάρτινα γαλόνια» του υπουργού

”

και μεγάλωσε δύσκολα. Το μικρόβιο της πολιτικής τον προσέβαλε από μαθητή και είναι από τα ιδρυτικά μέλη και πρώτος πρόεδρος της ΜΑΚΙ στην Πάτρα. Ακολούθησε η ένταξή του στην ΟΝΝΕΔ, στη ΔΑΚΕ, η Τοπική Αυτοδιοίκηση με τη Ν.Δ. και, τέλος, από το 1987 η Βουλή. Σε όλες τις κρίσεις που πέρασε το κόμμα αυτός παρέμεινε πιστός. Ακόμα και όταν ο μέντοράς του, ο Κωστής Στεφανόπουλος, δημιούργησε τη ΔΗ.ΑΝΑ. διαχώρισε τη θέση του, αν και, όπως μας εξομολογήθηκε, του κόστισε συναισθηματικά πάρα πολύ. Αλλά «οι αξίες είναι πάνω από τα πρόσωπα». Ήταν κομμάτι δύσκολο η συνάντηση, όχι γιατί δεν είναι εύκολα προσπελάσιμος ο παραιτηθείς από τη θέση του υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Πρόνοιας –αυτές τις αρμοδιότητες του είχε δώσει ο πρωθυπουργός, όπως διαβάζω στο ΦΕΚ–, αλλά γιατί ακόμη και τώρα, που έχει παραιτηθεί και διαγραφεί, δεν «έχει στασιό», όπως έλεγε και η γιαγιά μου, καθώς έχει μεγάλη «ζήτηση».

▲ ▲

ώς είναι δυνατόν να βρισκόμαστε στο μάτι του κυκλώνα, να απειλούμαστε καθημερινά με νέα δεινά, που θα προστεθούν σε αυτά που ήδη έχουμε υποστεί, και σε πείσμα όλων αυτών την εσωτερική επικαιρότητα να την απασχολεί ένας «επαρχιώτης βουλευτής», που παραιτήθηκε από υφυπουργός μετά από μόλις 17 ημέρες θητεία; Αυτό από μόνο του συνιστά φαινόμενο. Το «φαινόμενο Νικολόπουλου». Ποιος είναι όμως ο άνθρωπος που τα προκαλεί αυτά; Τώρα παρουσιάστηκε; Μέχρι τώρα ήταν «καλό παιδί» και τώρα ξαφνικά έγινε «αντάρτης»; Υποστηρίζεται από πουθενά; Πολλά και εύλογα τα ερωτηματικά και γι’ αυτό σαν εισαγωγή θα παραθέσουμε μερικά στοιχεία για την πορεία του. Γεννήθηκε, μεγάλωσε και κατοικεί στην Πάτρα. Εκεί ήταν και είναι μόνιμα εγκατεστημένος, με την οικογένειά του –έχει τέσσερα παιδιά–, και δηλώνει ότι εκεί θα παραμείνει. Παιδί πολύτεκνης οικογένειας και ο ίδιος, έμεινε σε πολύ μικρή ηλικία ορφανός

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Τζένο

Σεπτέμβριος 2012

crash 129

NIKOLOPOULOS 14/09/2012 9:16 μ.μ. Page 130

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Και μέσα σε όλα αυτά η έγνοια και η φροντίδα της πολύτεκνης οικογένειάς του. «Στοργικός και αυστηρός είναι ο μπαμπάς», μας είπε ο τέταρτος γιος του, ενώ η πρώτη θυγατέρα του: «Ο πατέρας μας δεν μας έχει πει ποτέ ψέματα… Αυτά που λέει τα πιστεύει και τα παλεύει ακόμη και όταν μένει μόνος…». Μαζί όλοι φυσικά και με τη 13χρονη Νίκη, που είναι κούκλα και βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, έκανε ολιγοήμερες διακοπές στα Χανιά. «Προίκα της πεθεράς», λέει γελώντας. Παρότι δήλωσε ανένταχτος κυανόκρανος –ποτέ ο ίδιος δεν είπε ούτε δημόσια ούτε ακόμη και στον ίδιο τον Σαμαρά ότι τον ψήφισε–, το γραφείο του όλο ψήφισε Ντόρα, γιατί δεν μπορούσαν ποτέ να δεχτούν ότι κάποιος που υπήρξε για μία φορά προδότης της παράταξης δεν θα μπορούσε και να ξαναγίνει! Είναι τόσο απέναντι στον Σαμαρά, που, ενώ εγώ περίμενα τον Νικολόπουλο, αυτοί μου έδειχναν τις δημοσιευμένες καταγγελίες κατά Σαμαρά που ποτέ δεν απαντήθηκαν, όπως για τα ανεξόφλητα δάνεια της Πολιτικής Άνοιξης, τις κρατικές επιχορηγήσεις, τα μυστικά κονδύλια του υπουργείου Εξωτερικών, τις γενναίες οικονομικές ενισχύσεις των γνωστών εθνικών προμηθευτών και εργολάβων στα ταμεία της ΠΟΛ.ΑΝ και άλλα, τα οποία δεν θέλω να αναπαράξω, γιατί κατά καιρούς για αυτά έχει πει πολλά η «αγία οικογένεια» Μητσοτάκη. Ασκείτε έντονη κριτική στον Αντώνη Σαμαρά προσωπικά πολύ πρόωρα, σε βαθμό μάλιστα πολύ πιο έντονο, σύμφωνα με ορισμένους και από την αξιωματική αντιπολίτευση. «Το έντονο και το ισχυρό της κριτικής δεν είναι θέμα δικής μου επιλογής ή διάθεσης, αλλά εξαρτάται από το πόσο σημαντικά είναι τα θέματα στα οποία αναφέρεται η κριτική και τι συνέπειες έχουν. Επιπλέον, σημαντικό είναι και το πόσο απέχουν αυτά που κρίνονται από τις δεσμεύσεις και τις υποσχέσεις που είχαν δοθεί. Για τους λόγους αυτούς ασκώ αυστηρή, αλλά σίγουρα δίκαιη, κριτική. Αυτό επιβάλλει το καθήκον μου απέναντι στο λαό, ο οποίος, όπως κι εγώ, πίστεψε στο όραμα της άμεσης και σκληρής επαναδιαπραγμάτευσης των επαχθών όρων του Μνημονίου, της παύσης της διαρκούς αφαίμαξης και της αναστροφής του κύματος φτώχειας και ύφεσης. Τις δεσμεύσεις αυτές ανέλαβε και η ιστορική παράταξη της Ν.Δ. στο σύνολό της, γιατί πίστεψε ότι ο πρόεδρός της δεν μπορούσε να λέει ψέματα σαν τον Γ. Παπανδρέου, προκειμένου να πάρει την ψήφο του ελληνικού λαού. Δεν υπάρχει παρόμοιο προηγούμενο ιστορικό στη Ν.Δ. Αντιθέτως, στην ιστορική διαδρομή της Κεντροδεξιάς οι ηγέτες της προτιμούσαν την ήττα από το ψέμα. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις του Γ. Ράλλη το 1981 και του Κ. Καραμανλή το 2007. Η σημερινή στροφή των 180ο αποτελεί μια θλιβερή μελανή εξαίρεση». Γιατί αρνηθήκατε να δώσετε πίστωση χρόνου στην κυβέρνηση, δεδομένου ότι, όπως ισχυρίζεται ο πρωθυπουργός, η διαπραγμάτευση παραμένει βασικός στόχος; «Το γεγονός της άμεσης παραίτησης του Α. Σα130 crash Ιούλιος 2012

Παρότι δεν χαρίστηκα σε κανέναν, ποτέ κανείς δεν σκέφτηκε να με διαγράψει! Συνέβη και αυτό. Από ποιον; Από αυτόν που έπρεπε να κοιτάει τους αγωνιστές της Ν.Δ. με σκυμμένο το κεφάλι!

”

μαρά και των άλλων δύο συγκυβερνητών (Βενιζέλου και Κουβέλη) από την προγραμματική τους δέσμευση, να διορθώσουν τα άδικα, υφεσιακά, καταστροφικά μέτρα του Μνημονίου, με δήλωση μετανοίας μάλιστα ενώπιον του Τόμσεν και των άλλων δύο τροϊκανών δεν μου άφηνε καμία αμφιβολία για το τι θα έπρεπε να κάνω και κανένα απολύτως χρονικό περιθώριο. Έπρεπε να αντιδράσω άμεσα. Σε οκτώ μέρες από την ορκωμοσία εδόθη εντολή για “Παράδοση άνευ όρων”. Αυτό το “Ναι” σε όλες πια τις απαιτήσεις των τροϊκανών δεν σόκαρε μόνο εμένα, αλλά σας αποκαλύπτω πως σόκαρε ακόμη και αυτούς τους ίδιους τους εκπροσώπους των δανειστών μας. Θυμάμαι πως πήρε ο Τόμσεν στα χέρια του τη συμφωνία των τριών αρχηγών και τη διάβασε για να την ακούσουμε εμείς οι υπουργοί, οι γενικοί γραμματείς και όσοι άλλοι συμμετείχαν στη συνάντηση δύο φορές. Ο κ. Τόμσεν επεσήμανε –παρουσία όλων– πως οι δεσμεύσεις του Γιάννη, του υπουργού Εργασίας, ήταν σε “πλήρη αντίθεση με όσα είχαν δεσμευτεί μετεκλογικά τα τρία κόμματα”, γι’ αυτό και εν πλήρη συγχύσει είπε: “Δεν μπορεί να δεσμεύεστε ότι θα τηρήσετε και τους όρους της τρικομματικής κυβέρνησης αλλά και τους όρους συμφωνίας της δανειακής σύμβασης. Επιτέλους, ποιο από τα δύο θα εφαρμό-

σετε ως υπουργός Εργασίας;”. Η απάντηση ήταν αυτολεξεί η γνωστή πια σε όλους εντολή Σαμαρά: “Για μας προτεραιότητα αποτελούν οι υποχρεώσεις μας που απορρέουν από το Μνημόνιο”. Ο κ. Τόμσεν και πάλι δεν πίστευε στ’ αφτιά του και γι’ αυτό ξαναρώτησε. Όταν πήρε την ίδια απάντηση, αναφώνησε: “Μα καλά, και τότε γιατί οι τρεις αρχηγοί ανέλαβαν αυτές τις δεσμεύσεις ενώπιον του λαού;”. Όπως καταλαβαίνετε, μετά από όσα συνέβησαν το τέλος δεν το έβαλα εγώ, αλλά ο ίδιος ο Σαμαράς μαζί με τον Βενιζέλο και τον Κουβέλη». Δηλαδή, τι παλεύετε εσείς από την αποπομπή σας και μετά; «Πιστεύω ακράδαντα πως εγώ και όλοι εμείς οφείλουμε να διαφυλάξουμε την ιδεολογία μας και την αυτονομία του κόμματος έναντι της κυβέρνησης. Δεν πρέπει επ’ ουδενί η παράταξή μας να έχει την τύχη του Σαμαρά και να γίνει... απόκομμα του 12%, όπως συνέβη στο ΠΑΣΟΚ. Ο Σαμαράς ως ηγέτης του κόμματος οφείλει να είναι “θεματοφύλακας” της ιδεολογίας του, των αρχών του και των θεσπισμένων κανόνων λειτουργίας του. Ως πρωθυπουργός οφείλει να σεβαστεί τις δεσμεύσεις του και το πολιτικό του πρόγραμμα, για το οποίο και μόνον ψηφίστηκε από τον ελληνικό λαό.

NIKOLOPOULOS 14/09/2012 9:16 μ.μ. Page 131

«Ο πατέρας μας δεν μας έχει πει ποτέ ψέματα… Αυτά που λέει τα πιστεύει και τα παλεύει ακόμη και όταν μένει μόνος…» λένε τα παιδιά του Νίκου Νικολόπουλου

χης Εργασίας δεν την είχα συναντήσει ποτέ μα ποτέ. Μία και τελευταία φορά συμμετείχα στη “στημένη διεκδίκηση”. Ήταν εκείνη η “μαύρη ημέρα του ενταφιασμού” της δήθεν άμεσης, της δήθεν σκληρής και της δήθεν επαναδιαπραγμάτευσης. Τώρα, στο αν γνώριζα ότι ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση είναι δύσβατος, φυσικά όσο λίγοι, αφού ήμουν 10 χρόνια επί Κ. Καραμανλή Τομεάρχης Εθνικής Οικονομίας και τελευταία Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Πίστευα, όπως και πιστεύω, πως, αν αλλάξουμε πορεία, δεν είναι απροσπέλαστος». Ήσασταν από τους βασικούς συντάκτες του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας. Γιατί δώσατε στην επαναδιαπραγμάτευση ένα τέτοιο περιεχόμενο, ώστε ήταν σαν να λέγατε στον ελληνικό λαό «λεφτά υπάρχουν», όπως είχε ψεύτικα υποσχεθεί και ξεγελάσει πριν ο Γ. Παπανδρέου; «Θέλω να γνωρίζετε ότι εμείς οι συντάκτες του προεκλογικού προγράμματος ουδέποτε υπήρξαμε μαξιμαλιστές και ουτοπιστές, μάλιστα το αντίθετο συνήθως συνέβαινε. Τις περισσότερες διεκδικήσεις τις πρόσθετε μόνος του ο Α. Σαμαράς. Αυτός μας παρότρυνε για στόχους υψηλούς, μας καθοδηγούσε, μας έδινε δύναμη, πίστη και μας έλεγε να ετοιμάσουμε αυτή τη “συνταγή”, που θα βάλει μπροστά την οικονομία και θα γεμίσει ελπίδα και αισιοδοξία τους Έλληνες. Στις επιφυλάξεις μας έλεγε να του έχουμε εμπιστοσύνη, γιατί αυτός μας διαβεβαίωνε ότι έχει κάνει τις επαφές του, έχει τον τρόπο του να αλλάξει τους όρους του Μνημονίου. Θυμάμαι ότι όταν του λέγαμε πως δεν υπάρχουν τα λεφτά για τους χαμηλοσυνταξιούχους και τους πολύτεκνους, πως δεν θα γίνουν δεκτά τα ισοδύναμα με τις ανάλογες περικοπές δαπανών, όπως αυτό είχε συμβεί επί υπουργίας Κουτρουμάνη, αυτός τόνιζε πως οι δανειστές θα συμφωνούσαν αυτή τη φορά. Αυτός ο ίδιος έλεγε επίσης ότι δεν θα επιτρέψει να γίνουν μειώσεις μισθών και συντάξεων και πως δεν θα κοπεί ούτε ένα ευρώ από τους αμειβόμενους ένστολους και μη των ειδικών μισθολογίων. Ακόμα και όταν κάποιοι δυσπιστούσαμε, εκείνος έλεγε: “ Έχω το σχέδιο, την τόλμη και την ικανότητα να νικήσω όχι μία, αλλά πολλές τρόικες”. Αλλά γιατί, κ. Τζένο, ρωτάτε εμένα; “Τι χρείαν έχετε μαρτύρων; Έρχου και ίδε…” λέει το Eυαγγέλιο». Κάνατε συχνά ιδιαίτερες αναφορές στον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, τον οποίο χαρακτηρίσατε «κεφάλαιο για το κόμμα». Υπήρξατε, άλλωστε, ένας εκ των «λοχαγών» του πρώην προέδρου και ο πρώτος που έβαλε το δίλημμα: «Καραμανλής ή αντιπολίτευση». Θεωρείτε ότι ο κύκλος του στη Νέα Δημοκρατία δεν έχει κλείσει; «Πράγματι, ήμουν μεταξύ των πρώτων που φανερά επέλεξαν τότε το δύσκολο δρόμο της ανανέωσης. Η παράταξη μαστίζεται από την εσωστρέφεια και τις φυγόκεντρες ιδεολογικοπολιτικές τάσεις, όπου επένδυαν τις προσωπικές τους φιλο-

▲ ▲

Δεν του είπε κανένας: “Γίνε πρωθυπουργός και μετά κάνε ό,τι καταλαβαίνεις”. Αν μετά την ανάληψη της εξουσίας έκρινε ότι δεν είναι εφαρμόσιμη η πολιτική που διακήρυττε, να το δηλώσει δημοσίως και ευθαρσώς και να εξηγήσει τους λόγους που τον υποχρεώνουν σε άλλη πολιτική, αλλά και να εξηγήσει επίσης το γιατί και το πώς έπεσε τόσο έξω στην κρίση του. Εμείς οφείλουμε να επιβάλουμε τον έλεγχο των πράξεων της ηγεσίας και της κυβερνητικής εξουσίας. Τέλος, πρέπει να καταδείξουμε πως αν ακολουθήσει η δική μας κυβέρνηση μια εθνική πολιτική για το λαό με το λαό, μπορεί τότε να υπερνικήσει, όχι μία, αλλά πολλές τρόικες και η Ν.Δ. τότε μπορεί να μη γίνει... απόκομμα του 12%, όπως συνέβη στο ΠΑΣΟΚ». Υπήρξαν διάφορα σενάρια συνωμοσίας για τους λόγους που σας οδήγησαν σε παραίτηση. Γνωρίζετε πολύ καλά ότι ακόμα αιωρούνται σενάρια για δήθεν εμπλοκή σε υποθέσεις αθιγγάνων, για δήθεν παρεμβάσεις υπέρ επιχειρηματιών στο ΣΔΟΕ και άλλα. Τι απαντάτε σε όλα αυτά; «Έχει γίνει προφανές πια ότι όλα αυτά τα σενάρια σε βάρος μου ήταν τα φτηνιάρικα κολπάκια της “ανοιξιάτικης παράγκας”. Αν είχα κάτι παράνομο ή

ανήθικο διαπράξει, δεν θα μου ζητούσαν να μπω στην κυβέρνηση ή θα με απομάκρυναν από αυτήν. Μην ξεχνάτε πως εγώ τα βρόντηξα… και τους χάρισα τα “χάρτινα γαλόνια” του υπουργού. Ουδείς διέψευσε όσα έχω πει και έχω γράψει για τους πραγματικούς λόγους της παραίτησής μου, ουδείς αντέκρουσε με πολιτικά επιχειρήματα όσα λέγω και γράφω. Αφού λοιπόν δεν μπορούν να διαψεύσουν ό,τι λέγω, προσπαθούν να με απαξιώσουν με κάθε μέσο, επιστρατεύοντας ακόμα και την “Ιερά Εξέταση”. Λέτε ότι δεν είναι δυνατόν να διαγράφονται βουλευτές επειδή απλά μένουν πιστοί στις προεκλογικές θέσεις της Νέας Δημοκρατίας. Ωστόσο, δεν αντιδράσατε όταν ο Αντώνης Σαμαράς διέγραψε μαζικά τους βουλευτές που δεν ψήφισαν το δεύτερο Μνημόνιο, το οποίο εσείς παρεμπιπτόντως ψηφίσατε. Αυτό δεν είναι οξύμωρο; «Η πρώτη περίπτωση διαφέρει της δεύτερης στα εξής: Πρώτον: Τότε, επί του ζητήματος υπήρξε μακρά συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Ομάδα και μάλιστα με έντονες τις διαφωνίες, που έφτασαν και σε λεκτικούς διαξιφισμούς. Οι βουλευτές από του βήματος της Κ.Ο. εξέφρασαν τη μετωπική διαφωνία τους και πήραν απαντήσεις. Τότε το όργανο (Κ.Ο.) αποφάσισε με πλειοψηφία την ψήφιση της δανειακής σύμβασης. Τώρα ούτε ενημερωθήκαμε ούτε ερωτηθήκαμε και φυσικά ούτε αποφασίσαμε ως όργανο και ως κόμμα. Δεύτερον: Οι βουλευτές τότε επείσθημεν να ψηφίσουμε, έστω και διαφωνούντες, γιατί ο Α. Σαμαράς δεσμεύτηκε σε όλους μας πως θα επαναδιαπραγματευθεί τους “επαχθείς όρους του Μνημονίου”. Σας θυμίζω ότι έστειλε επιστολή με συγκεκριμένη αναφορά στην επαναδιαπραγμάτευση, την οποία έκανε σημαία από τότε μέχρι και τις εκλογές. Τρίτον: Η προεκλογική δέσμευση του 2009, που μας ακολουθούσε στην προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο, ήταν εκείνη του Κ. Καραμανλή, περί της αναγκαιότητας μιας περιοριστικής οικονομικής πολιτικής, με “πάγωμα” μισθών, συντάξεων και περικοπές δαπανών του σπάταλου κράτους. Στην παρούσα φάση η προεκλογική δέσμευση ήταν η επαναδιαπραγμάτευση των 18 σημείων του Μνημονίου και η εφαρμογή συγκεκριμένου αναπτυξιακού και αντι-υφεσιακού προγράμματος». Θέσατε ως βασικό λόγο της παραίτησής σας από τη θέση του υφυπουργού Εργασίας το γεγονός ότι η Ν.Δ. δεν επέμεινε στην προεκλογική δέσμευση για επαναδιαπραγμάτευση. Ωστόσο, υπήρξατε συνομιλητής της Τρόικας και κατά τη διάρκεια που ήσασταν Τομεάρχης Εργασίας του κόμματος. Μήπως εντέλει γνωρίζατε και προεκλογικά ότι ο στόχος αυτός ήταν μάλλον ουτοπικός; «Όχι, ποτέ δεν με πήρε ο Σαμαράς μαζί του, όταν έβλεπε την Τρόικα. Δεν είχα ποτέ συναντήσει λοιπόν την Τρόικα. Μάθαινα τα όσα συζητούσαν από τον ίδιο τον Σαμαρά. Εκείνος έλεγε ότι ήταν τα επιχειρήματά του ακλόνητα και πως πάντα κλόνιζε και κατανικούσε τη δική τους επιχειρηματολογία. Απαντώ λοιπόν ευθέως... Την Τρόικα ως Τομεάρ-

Σεπτέμβριος 2012

crash 131

NIKOLOPOULOS 14/09/2012 9:16 μ.μ. Page 132

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

δοξίες οι υποψήφιοι πρόεδροι. Στήριξα το όραμα ενός νέου ηγέτη, του Κώστα Καραμανλή. Ένα μικρό “ρυάκι” έφτιαξα τότε, που γρήγορα έγινε “ορμητικός χείμαρρος” και πλειοψηφικό ρεύμα μέσα στην κοινωνία. Αισθανόμουν και τότε, όπως και τώρα, ότι μπορούμε και έχουμε υποχρέωση να πετύχουμε, ανατρέποντας όλα τα κακώς κείμενα... Όμως και τότε με την ήπια προσαρμογή, το περίφημο “Δόγμα Λούλη”, χάσαμε την ευκαιρία της επανίδρυσης, που είχαμε υποσχεθεί και είχαμε πιστέψει. Σας θυμίζω ότι και τότε δεν “έβαλα την ουρά κάτω απ’ τα σκέλια”. Μίλησα με σκληρό και τραχύ λόγο πως είχαμε αποκτήσει μια “κυβέρνηση light”. Δεν έγινα φυσικά υπουργός κι ενώ μου ζητούσαν να “συμμορφωθώ προς τας υποδείξεις” και να “ανταμειφθώ”, εγώ, μιλώντας με τη “γλώσσα της συνείδησης” της λαϊκής βάσης, φώναζα όλο και πιο δυνατά και “προκλητικά” στα ΜΜΕ για το “σύνδρομο της γαϊδουριάς” που διέκρινε πολλούς υπουργούς του Καραμανλή, που, όπως και τώρα, από χυδαίοι υβριστές του είχαν γίνει αυλοκόλακες… Και ετύγχαναν της προκλητικής εύνοιας αλλά και της απαράδεκτης ασυλίας… αφού κατάφεραν να γίνουν και τα εξαπτέρυγα! Αυτό συνέβαινε και θα συμβαίνει όσο δεν θα υπάρχουν δυνατά δημοκρατικά οργανωμένα κόμματα. Θα εξακολουθούν να υπάρχουν γελωτοποιοί στην αυλή του ηγεμόνα, “κηπουροί” που ευδοκιμούν στην “άνοιξη” και κάνουν χρυσές δουλειές και άλλοι και άλλοι πολλοί “φλούφληδες και λούληδες”, που όχι μόνο δεν δούλεψαν ποτέ στη ζωή τους, αλλά ενώ είναι τεμπέληδες και ανεπρόκοποι, “κλοτσάνε” και το αφεντικό τους –το λαό, τον ψηφοφόρο, το βουλευτή– που τους “ταΐζει και τους ποτίζει”, όπως ακριβώς κάνουν και τα συμπαθή τετράποδα… τα γαϊδούρια. Αξίζει να θυμηθούμε το βαρύ λόγο της δημόσιας αυτοκριτικής του καλού μου συναδέλφου Μ. Κεφαλογιάννη: “Είμαστε καραγκιόζηδες οι υπουργοί”». Δεν μου απαντήσατε όμως, κ. Νικολόπουλε, για τον Κ. Καραμανλή. Θέλετε να το αποφύγετε; «Σας λέω λοιπόν καθαρά και ξάστερα: ο Κώστας πιστεύω αποτελεί πολιτικό κεφάλαιο και χρυσή εφεδρεία και η επόμενη περίοδος, αν υπάρξει, εκείνη θα είναι η χρυσή… Όμως, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι διανύουμε ως κοινωνία μια νέα περίοδο. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει όπως γινόταν. Πρέπει να αλλάξουν η δομή και η λειτουργία της παράταξής μας, όπως κι αν λέγεται μετά από λίγο ή μετά τον ερχομό του νέου μας ηγέτη. Πρέπει να θεσπιστούν όργανα με ρόλο, να υπάρχει εσωκομματική δημοκρατία, να υπάρξει ανοικτό “κανάλι” επικοινωνίας με τη βάση και τις τοπικές κοινωνίες. Η κοινωνία απαιτεί ουσιαστική συμμετοχή. Η εποχή της “κληρονομικώ δικαιώματι” Δημοκρατίας μας έφερε εδώ… Η αναγέννηση δεν θα έρθει από ένα πρόσωπο, ακόμα και αν αυτό είναι ο Κώστας Καραμανλής, ο ανιψιός τους εθνάρχη ή ο εγγονός της Πηνελό132 crash Σεπτέμβριος 2012

Ο πρωθυπουργός οφείλει να σεβαστεί το πολιτικό του πρόγραμμα. Δεν του είπε κανένας: «Γίνε πρωθυπουργός και μετά κάνε ό,τι καταλαβαίνεις»

”

πης Δέλτα, Αντ. Σαμαράς! Η εποχή του “Αλή Μπαμπά” με τους 40... πέρασε! Ο σουλτάνος με τους Αλή πασάδες και τους υπόδουλους μας έφερε εδώ! Φυσικά και δεν πετάμε τίποτα από όσα καλά και θετικά κατακτήσαμε! Και είναι πολλά αυτά! Δεν αρμόζει σε εμάς τους Έλληνες όμως το δόγμα Σαμαρά “καθίστε στα τέσσερα” ή “σφάξε με αγά μου να αγιάσω”. Ούτε φυσικά και εκείνη του ώριμου φρούτου… Αυτή η στάση ταιριάζει στους δειλούς και τους βολεμένους, όχι στους πρωτοπόρους μεταρρυθμιστές. Αυτές οι λογικές, σας το λέω, θα μας κάνουν κυβερνητική παρένθεση και τον Σαμαρά τον πρωθυπουργό του “Λεφτά υπάρχουν νούμερο 2”. Όσοι από εμάς δεν γίναμε πολιτικοί γιατί αυτό ήθελε ο μπαμπάς μας ή γιατί δεν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι άλλο στη ζωή μας ή γιατί ποτέ δεν δουλέψαμε ή δεν κόψαμε επιταγή, τότε λοιπόν σας λέω ότι εξοργιζόμαστε με τους εαυτούς μας, γιατί επιτρέψαμε σε αυτούς τους “ακαμάτηδες” να διαφεντεύουν την πατρίδα και τη ζωή μας. Ευτυχώς, είμαστε πολλοί στη Ν.Δ. σήμερα εμείς που θέλουμε να ζήσουμε, γι’ αυτό “ξύνουμε” τις πολύ συγκεκριμένες πληγές, για να φύγει το πύον και από κοινού χαράσσουμε την επόμενη μέρα, χωρίς προσκυνημένους, φοβισμένους και εθελόδουλους, χωρίς πολιτικούς καριερίστες, τυχοδιώκτες και αμοραλιστές». Μιλήσατε, αναφερόμενος στη Νέα Δημοκρατία, για την ανάγκη δημιουργίας ενός σύγχρονου Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, θεωρώντας προφανώς ότι θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στο κόμμα. Γιατί αυτή σας τη θέση δεν τη βάλατε στο τραπέζι νωρίτερα και περιμένατε μετά την παραίτησή σας; «Σας παραπέμπω στα πρακτικά όλων των συνεδρίων, των κεντρικών επιτροπών, καθώς και της Εκτελεστικής Επιτροπής. Εκεί έχουν δημοσιευθεί όλες οι δικές μου μεταρρυθμιστικές και σε μερικές

περιπτώσεις ανατρεπτικές εισηγήσεις. Σε όλα αυτά τα ανώτατα όργανα του κόμματος, που ως τακτικό μέλος συμμετείχα από την πρώτη ως νεολαίος μέχρι και την τελευταία, θα βρείτε πολλές προτάσεις, για τη μετατροπή της Ν.Δ. από αρχηγικό σε κόμμα πλατιά λαϊκό και δημοκρατικό. Προχωρήσαμε με κάποιους συναδέλφους μου βουλευτές –για να προβάλλουμε τις θέσεις μας– ακόμη και στην έκδοση περιοδικού, με τον τίτλο

NIKOLOPOULOS 14/09/2012 9:16 μ.μ. Page 133

Την Τρόικα ως Τομεάρχης Εργασίας δεν την είχα συναντήσει ποτέ, μα ποτέ. Μία και τελευταία φορά συμμετείχα στη «στημένη διεκδίκηση»

Οι λογικές Σαμαρά θα μας κάνουν κυβερνητική παρένθεση και τον ίδιο πρωθυπουργό του «Λεφτά υπάρχουν Νο 2»

”

“Πολιτικό Εντευκτήριο”, διοργανώσαμε ανοικτές εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα και την πολιτική εισήγησή μας την τυπώσαμε σε ειδικό “πολιτικό τετράδιο” με τον τίτλο “Τομές και Ρήξεις”. Ένας πρωτοπόρος εξ αυτών των ανατρεπτικών μεταρρυθμιστών βουλευτών υπήρξε και ο σημερινός υποψήφιος για γραμματέας της Π.Ε., ο φίλος και συμμαχητής μου Μανώλης Κεφαλογιάννης. Τέλος, πάρα πολλά γραπτά υπομνήματα, αντί-

”

γραφα των οποίων θα βρείτε στο βιβλίο που σύντομα θα εκδώσω με τίτλο “Ο Καραμανλής που εγώ πίστεψα”, απέστειλα στους εκάστοτε προέδρους και, φυσικά, στον κ. Σαμαρά. Τολμώ να σας πω πως δεν χαρίστηκα ποτέ… σε κανέναν από τους αρχηγούς, που όλους τους υπηρέτησα με αυταπάρνηση, χωρίς ποτέ να απαιτώ ή να επαιτώ την “δικαίαν μισθοδοσίαν”. Φυσικά, αυτή την ασυμβίβαστη στάση την πλήρωσα και την πληρώνω ακόμα ακριβά. Πολλές φορές έγινα σκληρός και επικριτικός. Παρότι όμως δεν χαρίστηκα σε κανέναν, ποτέ κανείς δεν σκέφτηκε να με διαγράψει! Συνέβη και αυτό. Από ποιον; Από αυτόν που έπρεπε να κοιτάει τους αγωνιστές της Ν.Δ. με σκυμμένο το κεφάλι! Επιμένω πως ο Α. Σαμαράς χρωστά στην Πολιτική Επιτροπή στο τέλος του μήνα μια ελεύθερη συζήτηση για το εάν συμφωνεί και εγκρίνει την αλλαγή πολιτικής». Δηλαδή, ιδρύετε κόμμα μέσα στο κόμμα; Μήπως είστε «βαλτός» και «λαγός» του ερχόμενου ή μάλλον του επερχόμενου; Τι επιτέλους ζητάτε όλοι εσείς που δηλώνετε Νεοδημοκράτες, αλλά συγκροτείτε μια «φιλική εταιρεία» με αυτό το Κίνημα Αναγέννησης; «Όσοι συμμετέχουμε σε αυτό το δίκτυο που απλώνεται σε όλη την Ελλάδα πιέζουμε με όλες μας τις δυνάμεις, με την αρθρογραφία, με το δημόσιο λόγο και με τη μαζική προσχώρηση στελεχών στις οργανώσεις του Κινήματος για την αναγέννηση της πατρίδας και της Κεντροδεξιάς, που σε λίγο καιρό θα έχει και ισχυρή φωνή στο Διαδίκτυο, καθώς πιέζουμε από την εγκαταλειφθείσα επαναδιαπραγμάτευση να προχωρήσουμε στην τολμηρή επανίδρυση της Χριστιανοδημοκρατικής Λαϊκής παράταξης. Με αυτό το “αναγεννητικό” και ριζοσπαστικό πνεύμα μπορούμε να πυροδοτήσουμε και την επαναδιαπραγμάτευση και την επανεκκίνηση της οικονομίας.

Αν θέλουμε να επιβιώσουμε, ως χώρα και παράταξη, πρέπει να ακολουθήσουμε τη φορά του κοινωνικού “ανέμου” για να φτάσουμε στο ξέφωτο, αντικρίζοντας την Ελλάδα των ονείρων μας! Αυτό δεν μπορεί να γίνει με “κουρασμένα παλικάρια”. Αυτοί γεννήθηκαν κουρασμένοι, έγιναν ευνούχοι στις λογής λογής στοές και clubs που στρατολογήθηκαν και προχωρούν κατάκοποι, οδηγώντας μας ολοταχώς στην καταστροφή!» Υπάρχουν άλλοι βουλευτές ή και στελέχη της Νέας Δημοκρατίας που να σας έχουν εκμυστηρευτεί ότι συντάσσονται με τις θέσεις σας ή να τις έχουν συνυπογράψει; «Καταρχήν το υπόμνημα που ήταν η αιτία της “μαϊμού” διαγραφής μου έχουν υπογράψει υπουργοί, βουλευτές στελέχη και μέλη της Πολιτικής Επιτροπής. Εκεί μεταξύ άλλων που ζητάμε να τηρηθούν έχουμε συμπεριλάβει και τα όσα υπέγραψαν στη συμφωνία σχηματισμού κυβέρνησης οι: Σαμαράς, Βενιζέλος και Κουβέλης. Έχουμε παραθέσει ελάχιστα από τα κρίσιμα κομμάτια βάσει των οποίων ζήτησαν την ψήφο εμπιστοσύνης των βουλευτών οι τρεις αρχηγοί». Δηλαδή, πιστεύετε ότι με τη διαγραφή σας «καθάρισαν» ή θα έχουμε και συνέχεια; «Καθημερινά, αν κι εγώ τότε δεν έδωσα τη λίστα των διαφωνούντων στη δημοσιότητα, πολλοί είναι αυτοί που διαφοροποιούνται. Γνωρίζω και σας βεβαιώνω ότι είναι μακρά και ατελείωτη η λίστα των “κρυπτοδιαφωνούντων” στη Ν.Δ. Γνωρίζω πως σχεδόν όλοι οι βουλευτές συμφωνούν ότι είναι άλλο η διάσωση και άλλο η άλωση. Σε αυτό το κίνημα θα μπορούσε να ήταν “σημαιοφόρος” ο πρωθυπουργός, εάν είχε μείνει σταθερός στις προεκλογικές του θέσεις». Γιατί το λέτε αυτό; «Θέλετε να σας θυμίσω ότι ο Α. Σαμαράς μόνος του αυτοχαρακτηριζόταν ως ο “πρώτος και μεγαλύτερος αντιμνημονιακός Έλληνας”;» Φαντάζομαι ότι δεν σκέφτεστε να εγκαταλείψετε την πολιτική μετά από τόσες δεκαετίες, ακόμα και αν χωρίσουν οι δρόμοι σας με τη Νέα Δημοκρατία. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να σας δούμε σε κάποιο άλλο κόμμα, όπως για παράδειγμα στους Ανεξάρτητους Έλληνες; «Δεν αισθάνομαι άστεγος. Εξώσεις από την πολιτική κάνει μόνο ο λαός! Σήμερα αντιστέκομαι στην επιχειρούμενη νόθευση της παράταξης με το Κίνημα Αναγέννηση! Άλλωστε, πάντα ευρισκόμουν σε μόνιμη σύγκρουση με τους ανιστόρητους “μουσαφίρηδες” που “είχαν τη Ν.Δ. στο πορτοφόλι και όχι στην καρδιά τους”». Όταν συναντηθείτε με τον Α. Σαμαρά ή με κάποιον από τους στενούς του συνεργάτες, τι θα τους πείτε; «Αυτό που θέλω να πω και σήμερα στους “ανοιξιάτικους επισκέπτες” είναι το εξής: Αυτή η παράταξη που έρχεται από μακριά –από το Λαϊκό Κόμμα– και θα πάει ακόμα μακρύτερα πρέπει να θυμούνται ότι: Σε χρησιμοποιεί και ποτέ δεν πρέπει να τη χρησιμοποιείς…» Σεπτέμβριος 2012

crash 133

134_137_DAIMONIO 14/09/2012 8:48 μ.μ. Page 134

Crash Το δαιμoνιο Της φυλhς

Ο

ταν ήταν μικρός, ξενυχτούσε στην τηλεόραση για να δει το «Star Trek» και το «Star Wars». Ο ελληνικής καταγωγής Ανδρέας Τζιόλας, όμως, δεν παρέμεινε ένα παιδί που μετράει τ’ άστρα... Αυτή τη στιγμή ηγείται του φιλόδοξου διεθνούς προγράμματος «Ίκαρος», που έχει στόχο την πραγματοποίηση του πρώτου διαστρικού ταξιδιού, ίσως και το 2100, το οποίο θα διαρκέσει κάτι λιγότερο από 100 χρόνια!

134 crash Σεπτέμβριος 2012

Γεννήθηκε στον Καναδά, όπου είχαν μεταναστεύσει οι γονείς του αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο. Η καταγωγή του είναι από τη Μακεδονία και συγκεκριμένα από το χωριό Βογατσικό της «όμορφης Καστοριάς», όπως τονίζει, συμπληρώνοντας ότι είναι πολύ περήφανος που είναι Έλληνας. Στον Καναδά έμεινε μέχρι και τα οκτώ του χρόνια. Εκεί είδε για πρώτη φορά το «Star Trek» και το «Star Wars», που του έδωσαν και τα πρώτα ερεθίσματα για το Διάστημα. Στη συνέχεια επέστρεψε με την οικογένειά του στη Θεσ-

σαλονίκη, όπου έμειναν τα επόμενα χρόνια. Όταν έφτασε η ώρα του πανεπιστημίου, οι γονείς του τον προέτρεψαν να πάει στην Αγγλία, επειδή στην Ελλάδα δεν υπήρχαν προγράμματα εξερεύνησης του Διαστήματος. Έκανε το μάστερ του στη Φυσική, στις Επιστήμες του Διαστήματος και στην Τεχνολογία στο Πανεπιστήμιο του Leicester, ενώ συνέχισε με διδακτορικό στη θεωρία της Κοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο Baylor του Τέξας. Εκεί γνωρίστηκε και με τη σύζυγό του, Ζωή Μαρούδα, επίσης Ελληνίδα, από

134_137_DAIMONIO 14/09/2012 8:48 μ.μ. Page 135

“

Ετοιμάζουμε

Το ΠΡΩΤο ΤαΞιδι της ανθρωπότητας ςΕ αλλους ηλιους της Κατερίνας ςταυρίδου

”

Το όνομά του είναι ΑνΔρΕΑς ΤζιΟλΑς. Κατάγεται από το Βογατσικό της Καστοριάς και μένει στην Αλάσκα. Είναι αντιπρόεδρος της εταιρείας Variance Dynamical Corporation και επικεφαλής επιστημονικής ομάδας του προγράμματος «Ίκαρος», που έχει ως στόχο να μεταφέρει τον άνθρωπο σε άλλα αστρικά συστήματα σε λιγότερο από 100 χρόνια!

προγράμματος «Ίκαρος», που έχει στόχο ένα διαστρικό ταξίδι σε άλλους ήλιους και αστρικά συστήματα σε λιγότερο από 100 χρόνια! Το φιλόδοξο «Σχέδιο Ίκαρος» ξεκίνησε ως συνέχεια του «Σχεδίου Δαίδαλος», που εξέτασε το ενδεχόμενο αποστολής ενός ρομποτικού οχήματος σε ένα κοντινό αστέρι την περίοδο 1973-1978. Όπως εξηγεί ο Ανδρέας Τζιόλας: «Θεωρήσαμε ότι έφτασε η στιγμή το έργο αυτό να συνεχιστεί από τη νέα γενιά επιστημόνων. Ένα από τα κίνητρά μας ήταν η στασιμότητα που υπήρχε σε σχέ-

▲ ▲

τη Ζάκυνθο. Όταν παντρεύτηκαν, αποφάσισαν να μετακομίσουν στο Άνκορατζ της Αλάσκας, όπου ζουν ευτυχισμένοι με τον 2,5 ετών γιο τους Κωνσταντίνο. Ο Ανδρέας Τζιόλας είναι επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας και αντιπρόεδρος της Variance Dynamical Corporation, μιας εταιρείας που αναπτύσσει συστήματα νέας γενιάς για τις τηλεπικοινωνίες, είναι καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Άνκορατζ και αντιπρόεδρος, συνιδρυτής και επικεφαλής του ερευνητικού διαστρικού

ση με το Διάστημα – ακόμα και η NASA είχε ακυρώσει κάποια προγράμματά της. Στόχος του “Σχεδίου Ίκαρος” είναι να πραγματοποιηθεί μια κατασκευαστική μελέτη για ένα διαστημικό όχημα, που θα κάνει το ταξίδι γύρω από το “Alpha Centauri” (το μεγαλύτερο και φωτεινότερο αστέρι στον αστερισμό του Κενταύρου). Η ταχύτητα του σκάφους αυτού θα αγγίζει περίπου το 10% της ταχύτητας του φωτός. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορεί να φτάσει στον προορισμό του σε 100 χρόνια ή κάτι λιγότερο». Η ομάδα απαρτίζεται αυτή τη στιγμή από 36 διεθνείς ερευνητές –ανάμεσά τους είναι και 3 Έλληνες–, ενώ συμμετέχει επίσης ένας από τους μηχανικούς του «Apollo/Saturn-V». Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι όλοι αυτοί οι επιστήμονες αφιερώνουν εθελοντικά το χρόνο τους: «Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις τόσο πολλούς ανθρώπους με τα ίδια ενδιαφέροντα και τις ίδιες φιλοδοξίες να ενώνουν τις δυνάμεις τους για να φέρουν σε πέρας το φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα. Κάθε φορά που το σκέφτομαι διαπιστώνω ότι τελικά δεν ήμουν ο μόνος τετράχρονος που την κοπανούσε από το κρεβάτι για να χαζεύει τ’ αστέρια»! Από μικρός είχατε μεγάλο ενδιαφέρον για το Διάστημα; «Ναι, από τότε που ήμουν στον Καναδά. Από τεσσάρων ετών ξενυχτούσα για να δω το “Star Trek”. Είχα τρομάξει πολλές φορές τους γονείς μου, που ξυπνούσαν στις 5 το πρωί και έβλεπαν άδειο το κρεβάτι μου. Εγώ ήμουν στον καναπέ, αγκαλιά με το μαξιλάρι μου και παρακολουθούσα στην τηλεόραση τις περιπέτειες του James T. Kirk, που εξερευνούσε το σύμπαν με το διαστημόπλοιό του. Από νωρίς λοιπόν ήταν δεδομένο, τόσο για τους γονείς μου όσο και για τους φίλους μου, ότι μεγαλώνοντας θα γίνω φυσικός και αστρονόμος». Τα πράγματα ήρθαν εύκολα ή χρειάστηκε πολλή προσπάθεια από την πλευρά σας για να εκπληρώσετε το στόχο σας; «Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ιδιαίτερα έξυπνο άτομο. Έχει τύχει να βρεθώ στον ίδιο χώρο με ανθρώπους της NASA, που είναι πραγματικές ιδιοφυΐες, φωτεινά μυαλά. Αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι για να μπορέσω να συμβαδίσω μαζί τους πρέπει να δουλέψω δύο και τρεις φορές παραπάνω κι αυτό συνεχίζω να κάνω. Έχω κάνει πολλά ξενύχτια, πολλές θυσίες, αλλά για μένα πια αυτό είναι τρόπος ζωής. Αυτή είναι και η συμβουλή μου στα νέα παιδιά. Το μόνο που χρειάζεται για να κατακτήσει κάποιος τα όνειρά του είναι να αφοσιωθεί στο στόχο του». Πώς είναι να δουλεύετε πάνω σε ένα πρόγραμμα το οποίο ίσως και να εφαρμοστεί το 2100, τότε που εσείς σίγουρα δεν θα μπορείτε να απολαύσετε τους καρπούς τους κόπους σας; «Μα εγώ ήδη χαίρομαι αυτό που κάνω! Στόχος αυτής της μελέτης είναι να δούμε πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε αυτή τη στιγμή και να βάλουμε ένα θεμέλιο λίθο για τα παιδιά μας. Πιστεύω ότι ο γιος μου θα έχει τη δυνατόΣεπτέμβριος 2012

crash 135

134_137_DAIMONIO 14/09/2012 8:48 μ.μ. Page 136

crash

ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΙΟ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ

«Πιστεύω ότι ο γιος μου θα έχει τη δυνατότητα να επισκεφτεί, ίσως ακόμη και να εργαστεί στη ςελήνη, στη διάρκεια της ζωής του», τονίζει ο Ανδρέας Τζιόλας

136 crash Σεπτέμβριος 2012

τητα να επισκεφτεί, ίσως ακόμη και να εργαστεί, στη Σελήνη στη διάρκεια της ζωής του. Δουλεύοντας πάνω σε αυτό το πρόγραμμα, κάνουμε ασφαλέστερη τη διαστημική πτήση για τις γενιές που θα ακολουθήσουν. Θεωρώ ότι είναι ευθύνη μας να παραδώσουμε μια ασφαλή Γη και ό,τι την περιβάλλει στην επόμενη γενιά και θεωρώ ότι είναι τιμή μου που κι εγώ αποτελώ ένα μικρό μέρος αυτής της ευρύτερης προσπάθειας». Αν αυτό το διαστρικό ταξίδι μπορούσε να πραγματοποιηθεί τώρα, θα διαθέτατε αρκετά χρόνια της ζωής σας μακριά από τη Γη, προκειμένου να ζήσετε αυτή τη μοναδική εμπειρία; «Χωρίς δεύτερη σκέψη! Για να σας πω την αλήθεια, ελπίζω ότι θα καταφέρουμε να οικοδομήσουμε την “Icarus Starship”, όταν εγώ θα είμαι πια γέρος. Αν θα μπορώ λοιπόν τότε, με μεγάλη μου χαρά θα κάνω αυτό το ταξίδι παρέα με τους νέους επιστήμονες, προσφέροντάς τους οποιαδήποτε καθοδήγηση μπορώ». ςας φοβίζει ή σας συναρπάζει το άγνωστο; «Το μόνο πράγμα που με φοβίζει είναι μήπως δεν ζήσω αρκετά χρόνια, για να δω όλα αυτά τα καταπληκτικά πράγματα που θα συμβούν στη Γη, όπως ανθρώπους να ζουν στο φεγγάρι, σε αστεροειδείς, στον Άρη ή ακόμη και την πρώτη διαστρική πτήση. Γι’ αυτό και έχω αποφασίσει να μην κάθομαι με σταυρωμένα τα χέρια περιμένοντας να δω τι θα συμβεί, αλλά να συμβάλλω με όποιον τρόπο μπορώ στη δημιουργία αυτών των ευκαιριών». Πιστεύετε δηλαδή ότι είναι πιθανό κάποια στιγμή οι άνθρωποι να καταφέρουν να κατοικήσουν σε έναν άλλο πλανήτη; «Μα υπάρχει αυτή η δυνατότητα τώρα. Αν γυρίσουμε πίσω, στην εποχή του “Apollo”, κάθε μηχανικός της NASA θα έλεγε ότι το σχέδιο ήταν να έχουμε έναν άνθρωπο στον Άρη μέχρι το 1983. Η δυνατότητα αυτή χάθηκε λόγω πολιτικών επιρροών, αλλά διαπιστώνω ότι η επιστημονική κοινότητα έχει κινητοποιηθεί για να ξαναξεκινήσουν κάποια πράγματα που είχαν σταματήσει». Αν μένατε στην Ελλάδα, θα μπορούσατε να θέσετε τόσο υψηλούς στόχους ή πιστεύε-

▲ ▲

Η ομάδα που επεξεργάζεται το «ςχέδιο Ίκαρος» απαρτίζεται από 36 διεθνείς ερευνητές. Ανάμεσά τους είναι και 3 Έλληνες

τε ότι θα είχατε αναγκαστεί να ασχοληθείτε με άλλο αντικείμενο; « Έφυγα από την Ελλάδα επειδή δεν υπήρχε κάποιο διαστημικό πρόγραμμα με το οποίο θα μπορούσα να ασχοληθώ. Όμως, αυτή τη στιγμή το Πανεπιστήμιο της Ξάνθης κάνει εξαιρετική δουλειά με τα Cubesats, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα για τη Γενική Σχετικότητα, ενώ το Πανεπιστήμιο της Αθήνας έχει μια μακροχρόνια σχέση με το CERN, όπου πραγματοποιούνται μελέτες σε θέματα φυσικής σωματιδίων. Μου είναι πολύ δύσκολο να το πω, αλλά όχι, δεν πιστεύω ότι αν έμενα στην Ελλάδα, θα μπορούσα να επιτύχω τους στόχους μου. Τα πάντα ξεκινούν από τα πανεπιστήμια και την ανάγκη να δοθεί στον καθένα αυτό που πραγματικά του αξίζει. Μόνο αν έχει καλύψει κάποιος την ανάγκη της επιβίωσης και αισθάνεται ασφαλής, μπορεί να εστιάσει την προσοχή του στην επιστήμη του. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για πολλούς άλλους κλάδους». Για τους νέους επιστήμονες είναι αποτρεπτικό το σύστημα στην Ελλάδα; «Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα δεν επιβραβεύει τους επιστήμονές της κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια σταθερή “διαρροή εγκεφάλων” στο εξωτερικό. Αν θέλουμε να αντιστραφούν τα πράγματα στην ελληνική οικονομία, πρέπει να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στην τεχνολογία και την καινοτομία σε όλους τους κλάδους: Φυσική, Χημεία, Μηχανική, Γεωργία, Βιολογία. Οι ερευνητές θα αναπτύξουν ανταγωνιστικές εμπορικές μεθόδους με πολλά οφέλη στη βιομηχανία, η οποία μπορεί να γίνει η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Ξέρουμε ότι έχουμε τους ανθρώπους για να το κάνουμε αυτό. Εμείς απλά πρέπει να τους δώσουμε την ευκαιρία και το χρόνο για να διαπρέψουν». Γιατί όταν οι Έλληνες βγαίνουν στο εξωτερικό, μεγαλουργούν; «Οι Έλληνες επιτυγχάνουν σπουδαία πράγματα και στην Ελλάδα επίσης! Απλά δεν ενθαρρύνονται και δεν προωθούνται, δεν γίνονται

134_137_DAIMONIO 14/09/2012 8:48 μ.μ. Page 137

Η ταχύτητα του «Icarus Starship», που σχεδιάζουν ο Ανδρέας Τζιόλας και η ομάδα του, θα αγγίζει περίπου το 10% της ταχύτητας του φωτός! γνωστά αυτά που κάνουν. Ποτέ δεν ένιωσα ότι η Ελλάδα δείχνει υπερηφάνεια στην επιστημονική καινοτομία. Πότε ήταν η τελευταία φορά που είδατε μια ελληνική τηλεοπτική σειρά, η οποία εστιάζει σε έρευνες για την επιστήμη, την τεχνολογία, τη Βιολογία, την εξερεύνηση του Διαστήματος; Το 99% των τηλεοπτικών προγραμμάτων είναι άσχετα με θέματα που θα ενδιέφεραν κάποιους νέους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να διαπρέψουν σε αυτούς τους τομείς. Κάποιοι λοιπόν από αυτούς αναγκάζονται να πάνε σε μια άλλη χώρα που διαθέτει την εκπαιδευτική και επιχειρηματική ιδεολογία που τους αντιπροσωπεύει. Η δική μου συμβουλή για την Ελλάδα είναι να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στους εξής τομείς: 1. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ηλιακή, αιολική, παλιρροϊκό κύμα).

2. Γεωργίας και αλιείας – όποιος ταξιδεύει στο εξωτερικό γνωρίζει ότι το λάδι, τα λαχανικά και τα φρούτα μας είναι από τα καλύτερα που υπάρχουν σε όλο τον κόσμο.

3. Πυρηνική τεχνολογία και ανάπτυξη πυρηνικών πόρων. Κάθε χώρα στον πλανήτη θα πρέπει να έχει ένα σχέδιο ανάπτυξης που να βασίζεται στην πυρηνική ενέργεια. Η Ελλάδα διαθέτει άφθονα κοιτάσματα ουρανίου. Στο άμεσο μέλλον η ενεργειακή ανεξαρτησία είναι το “κλειδί” και για την οικονομική ανεξαρτησία». Έχετε σκεφτεί ποτέ να επιστρέψετε στην Ελλάδα; «Όλη την ώρα το σκέφτομαι. Εάν υπήρχε η

δυνατότητα να υπάρξει αλλαγή, θα ήμουν έτοιμος να αφιερώσω τη ζωή μου στη βελτίωση των συνθηκών στην Ελλάδα. Και γνωρίζω άλλους 20 επιτυχημένους Έλληνες επιχειρηματίες, επιστήμονες, μηχανικούς και καλλιτέχνες που σκέφτονται ακριβώς το ίδιο πράγμα. Είναι γεγονός ότι αν η Ελλάδα ήθελε ένα πρόγραμμα εξερεύνησης του Διαστήματος, υπάρχουν αρκετοί Έλληνες επιστήμονες στη NASA, στην ESA και στο DLR που θα μπορούσαν να το πραγματοποιήσουν μέσα σε οκτώ χρόνια. Το ίδιο ισχύει και για τη φυσική των σωματιδίων, την έρευνα του καρκίνου κ.ά.» Όταν δεν ασχολείστε με το Διάστημα, πώς σας αρέσει να περνάτε το χρόνο σας; «Μου αρέσει πολύ να φτυαρίζω το χιόνι στην Αλάσκα! Μου αρέσουν επίσης το ψάρεμα, το κυνήγι, η πεζοπορία και το snow mobile! Μα πάνω από όλα μου αρέσει να περνάω το χρόνο μου με την οικογένειά μου. Φυσικά, στο σπίτι μιλάμε ελληνικά!» Τι άλλο κάνετε αυτό το διάστημα; «Εργάζομαι πάνω σε ένα πρόγραμμα στο Variance Dynamical in Anchorage. Πρόκειται για ένα πρότζεκτ δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού τσιπ αναλογικής λογικής. Η συσκευή αυτή θα έχει τη δυνατότητα να κάνει μαθηματικούς υπολογισμούς στην ταχύτητα του φωτός, φέρνοντας έτσι την επανάσταση στο χώρο των υπολογιστών. Στόχος μας είναι η εφαρμογή αυτή να χρησιμοποιηθεί και στα κινητά τηλέφωνα μέχρι το 2015».

Ποιος είναι ο επόμενος μεγάλος στόχος που έχετε βάλει; «Να σχεδιάσω και να στείλω ένα μικροσκοπικό δορυφόρο (Cubesat) στον “Alpha Centauri”. Αυτό θα αποτελέσει μεγάλη έμπνευση για τα παιδιά σε όλο τον κόσμο, ενώ παράλληλα θα είναι η απόδειξη ότι το διαστρικό ταξίδι που σχεδιάζουμε μπορεί να πραγματοποιηθεί. Ο μεγαλύτερος στόχος μου, όμως, είναι να είμαι καλός σύζυγος και πατέρας. Ήμουν τυχερός στη ζωή μου. Οι γονείς μου με στήριξαν στις πιο δύσκολες αποφάσεις της ζωής μου, όπως και η σύζυγός μου, η οποία με ενθαρρύνει σε ό,τι κι αν κάνω. Ο ουσιαστικός στόχος μου λοιπόν είναι να προσπαθήσω ώστε τα παιδιά μου να έχουν όλες τις ευκαιρίες που χρειάζονται για να ζήσουν μια δημιουργική και ευτυχισμένη ζωή». Ποιο είναι το αγαπημένο σας αστέρι; «Οι Πλειάδες ή Επτά Αδελφές. Ένα ανοικτό αστρικό σμήνος, που ανήκει στον αστερισμό του Ταύρου και μοιάζει με έναν αστερισμό διαμαντιών. Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν για να ελέγξουν την όραση. Από τα 18 μεγαλύτερα αστέρια των Πλειάδων κάποιοι άνθρωποι μπορούσαν να δουν τα 14. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο σημείο στον πλανήτη μας όπου ο άνθρωπος να μπορεί να δει περισσότερα από 10. Οι Πλειάδες μας θυμίζουν κατά κάποιον τρόπο από πού ξεκινήσαμε και τι έχουμε κάνει στη Γη μέσα σε μόλις 2.000 χρόνια. Άραγε, πόσα αστέρια θα μπορούν να δουν τα παιδιά των παιδιών μας μια νύχτα με ξαστεριά αρκετά χρόνια μετά; 10, 9, 8...»

Σεπτέμβριος 2012

crash 137

XRISOXOIDHS 14/09/2012 9:04 μ.μ. Page 138

CRASH ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΟΥ ΞΑΦΝΙΑΖΕΙ

Φ

“

▲ ▲

ιλόδοξος τακτικιστής, αφελής ιδεαλιστής, πανούργος χειριστής ανθρώπων και καταστάσεων, ορθόδοξος επαναστάτης, οραματιστής ή πανέξυπνος ιντριγκαδόρος; Τι απ’ όλα αυτά –ή και ποιος άλλος χαρακτηρισμός– αρμόζει σήμερα στον εκ των έτσι κι αλλιώς ισχυρών ανδρών του ΠΑΣΟΚ, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος, αμέσως μετά την «εξομολόγησή του» στο «Crash» ότι, κατά τη γνώμη του, η Ελλάδα «θα πάει καλά», απέφυγε να παραστεί στον επίσημο εορτασμό της 38ης επετείου ίδρυσης του κόμματός του και έχασε την ευκαιρία να παραστεί στο «κούρεμα» του πράσινου ήλιου, ο οποίος, διά χειρός Βενιζέλου, έχασε δύο από τις ακτίνες του, που είχαν προστεθεί στις αρχικές 7; Γνώριζε άραγε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ότι στην εκδήλωση θα επανέκαμπτε σε μορφή vintage ο αρχικός ήλιος του 1974, και μάλιστα σε τρισδιάστατη μορφή, με γωνίες αλλά και παλιομοδίτικη γραμματοσειρά που, σύμφωνα με γνήσιους παλαιοπασόκους, «φέρνουν στο νου αισθητικά πρότυπα παλαιο-σοσιαλιστικού ρεαλισμού»; Όποιους συνειρμούς κι αν φέρνει στο μυαλό η μοναδική ορατή και ουσιαστική –κατά τα φαινόμενα– μεταβολή του «βενιζελικού ΠΑΣΟΚ», μάλλον δεν θα μπορούσε να κρατήσει τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη έξω από την αίθουσα. Ίσως οι πληροφορίες για το ενδεχόμενο περιεχόμενο της ομιλίας Βενιζέλου, που τελικά ούτε αυτή θα μπορούσε να «αγγίξει» κάποια ιδιαίτερα «ευαίσθητη» πολιτικά χορδή του, ίσως κάποιος τακτικισμός, που στο άμεσο μέλλον θα διαφανεί. Ίσως και τίποτε. Ίσως ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης «κάτι άλλο είχε σχεδιάσει να κάνει» εκείνη τη μέρα. Τι; Δεν το μάθαμε. Επτά μήνες μετά την αποκαλυπτική και δυναμική συνέντευξη που μου είχε δώσει ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, τότε ακόμα υπουργός Ανάπτυξης της κυβέρνησης Παπαδήμου, όπου είχε παραδεχτεί με απόλυτη ειλικρίνεια ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε αποτύχει, λέγοντας ότι « φτάσαμε σε αδιέξοδο, διότι φορτωθήκαμε ένα τεράστιο έργο, το οποίο δεν μπορέσαμε να φέρουμε σε πέρας μόνοι μας», του ζητήσαμε, αρκετές μέρες πριν από τις 3 Σεπτεμβρίου, να ξαναμιλήσουμε μαζί του, στο τέλος του καλοκαιριού και σε μια στιγμή που η απόγνωση του μέσου Έλληνα είχε φτάσει στο ζενίθ και η χώρα στα όρια της κατάρρευσης.

Διασώθηκε η χώρα; Πιάσανε τόπο οι θυσίες του κόσμου. Απαντώ: Ναι, πιάσανε τόπο οι θυσίες του κόσμου. Σε λίγο η Ευρώπη παίρνει αποφάσεις και για την Ευρωζώνη και για την ενίσχυση του νομίσματος αλλά και για την Ελλάδα. Η Ελλάδα, λοιπόν, θα σωθεί

”

Συνέντευξη στον Δημήτρη Κωνσταντάρα

Μιχάλης Χρυσοχοΐδης

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΕIΝΑΙ ΠΙΑ ΦΙΛΟΙ ΜΑΣ ...έχουν αλλάξει, γι’ αυτό είμαι επιθετικά αισιόδοξος

138 crash Σεπτέμβριος 2012

XRISOXOIDHS 14/09/2012 9:04 μ.μ. Page 139

▲ ▲

Μεγάλη λίστα ερωτημάτων

Πήγαινα στη συνάντησή μου με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, νωρίς το πρωί, στο ισόγειο καφενείο κεντρικού αθηναϊκού ξενοδοχείου (όχι από τα «μεγάλα»), όπου φαινόταν ότι εργάζεται συχνά, με μια μεγάλη λίστα ερωτημάτων, εκτός από τα συγχαρητήριά μου για τη γέννηση του πέμπτου παιδιού του.

- Είστε δυο ξένοι στο ίδιο κόμμα με τον Βενιζέλο; - Ανταλλάξατε –και γιατί– βαριές εκφράσεις; - Συζητάτε με τον Ανδρέα Λοβέρδο τη δημιουργία νέου κόμματος; - Τι γνωρίζετε εσείς για τη φιλομνημονιακή πολιτική μεταστροφή που δεν γνωρίζουμε εμείς; - Τι θα κάνουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στις κρίσιμες ψηφοφορίες για τα αντιλαϊκά και στραγγαλιστικά μέτρα; - Ψυχράνθηκαν οι σχέσεις σας με τον Κώστα Σκανδαλίδη; - Υπήρχαν πράγματι Χρυσαυγίτες που συνεργάζονταν με την αστυνομία το 2009; - Πώς κρίνετε την αντικατάσταση Διώτη στην ηγεσία του ΣΔΟΕ; Και άλλα πολλά, που ο δυναμικός, απλός βουλευτής πλέον, Χρυσοχοΐδης, ο μοναδικός υπουργός εν ενεργεία που είχε το θάρρος να παραδεχτεί αυτό που κανείς άλλος δεν παραδέχτηκε, ότι δηλαδή δεν είχε διαβάσει το Μνημόνιο και δεν δίσταζε να παραδεχτεί ότι το κόμμα του είχε αποτύχει, θα μπορούσε να απαντήσει με έναν τρόπο που απλά και μόνο «ελαφρώς» λαϊκίστικος να ήταν θα μας «έβγαζε» τίτλους για ένα χρόνο.

Ένας άλλος, «καινούργιος» Χρυσοχοΐδης Βρέθηκα μπροστά σε μια τεράστια έκπληξη από αυτά που άκουσα, τα οποία ούτε τυχαία ούτε επιπόλαια φάνηκαν ότι είναι. Βρέθηκα μπροστά σ’ έναν άλλο, σ’ έναν «καινούργιο» Χρυσοχοΐδη, έναν πολιτικό που δεν διστάζει να προτάξει το όραμα μιας νέας, διαφορετικής Ελλάδας, χτισμένης πάνω στα ερείπια του παλαιοκομματισμού, της ρουσφετολογίας, της αναξιοκρατίας, του ωχαδερφισμού και της διαφθοράς στο δημόσιο βίο, με στόχο τη σωτηρία της νέας γενιάς των νέων Ελλήνων και την παραδοχή ότι βρισκόμαστε στην αυγή της επικράτησης μια Κεντρικής Ευρωπαϊκής Οικονομικής Διακυβέρνησης με άλλους όρους και άλλους στόχους. Κυρίες και κύριοι, σας παραδίδω το «νέο» Μιχάλη Χρυσοχοΐδη!

«Ναι, πιάσανε τόπο οι θυσίες του κόσμου» «Στα ερωτήματα που μας θέτουν οι πολίτες, σ’ εμάς, σ’ εσάς, για το “τι γίνεται τώρα;” απαντάς: Η Ελλάδα, εδώ και σχεδόν τρία χρόνια, έχει μπει στη δίνη μιας κρίσης και την πλήρωσε πρώτη απ’ όλο τον πλανήτη, μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σεπτέμβριος 2012

crash 139

XRISOXOIDHS 14/09/2012 9:04 μ.μ. Page 140

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Αν έχει κανείς υπομονή να σκεφτεί λίγο, θα δει ότι η Ελλάδα υπήρξε από τα πρώτα θύματα της κρίσης, επειδή βασικά, εκείνη τη στιγμή που είχε ανάγκη από δανεισμό όπως όλα τα χρόνια, οι αγορές έπαψαν να τη δανείζουν, λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης. Έχουμε να κάνουμε με μια πραγματικότητα που βιώσαμε τα προηγούμενα χρόνια, μας σημάδεψε αλλά και τη σημαδέψαμε κι εμείς με τον τρόπο που ζήσαμε αυτά τα προηγούμενα χρόνια, φτιάχνοντας μια οικονομία που εξαρτάται κατά 70% από το κράτος. Αυτό δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Μέχρι τότε δανειζόμασταν και καλύπταμε τις ανάγκες μας. Μετά σταμάτησαν να μας δανείζουν. Το ερώτημα είναι: “Ποιος θα μας δανείσει τώρα;”. Απευθυνθήκαμε στην Ευρώπη. Η Ευρώπη έφτιαξε ένα πρόγραμμα. Αποδείχτηκε ότι το πρόγραμμα ήταν δύσκολο. Το ερώτημα είναι: “Διασώθηκε η χώρα; Πού πάμε τώρα; Πιάσανε τόπο οι θυσίες του κόσμου”. Λοιπόν, απαντώ: “Ναι, πιάσανε τόπο οι θυσίες του κόσμου”. Σε λίγο η Ευρώπη παίρνει αποφάσεις και για την Ευρωζώνη και για την ενίσχυση του νομίσματος αλλά και για την Ελλάδα. Η Ελλάδα, λοιπόν, θα σωθεί. Θα διασωθεί. Οι πολίτες θα διασωθούν; Ναι, είναι η απάντηση. Διότι, αν δεν υπάρχει το ευρώ, η χώρα θα διαλυθεί εντελώς και η κοινωνία θα οδηγηθεί σε καταστάσεις που οι σύγχρονες γενιές δεν έχουν ζήσει. Είναι μια ευκαιρία να ξανακοιτάξουμε μπροστά. Να δούμε το μέλλον. Σε λίγο θα μπορούμε να το ατενίζουμε με μεγαλύτερη αισιοδοξία».

Με πόσες θυσίες, όμως, ακόμα; «Με μεγάλες θυσίες και με μεγάλες αλλαγές που πρέπει να κάνουμε. Αλλαγή του κράτους. Μικρότερο κράτος, πιο ευέλικτο κράτος, αναπτυξιακό κράτος και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας». Τον παρακολουθώ δύσπιστος και προσπαθώντας να καταλάβω πού το πάει αυτός ο άνθρωπος, που κάπως αλλιώς τον είχαμε συνηθίσει. «Γιατί με κοιτάς έτσι; Δεν συμφωνείς ότι όλο το δημόσιο και αυτοί που συναλλάσσονται με το δημόσιο, χρόνια τώρα, στο όνομα των αναγκών του λαού κατάκλεψαν το δημόσιο αναπτύσσοντας μια κλεπτοκρατία σε βάρος των φτωχών ανθρώπων, των ανθρώπων του μόχθου, των νοικοκύρηδων με την υπερτιμολόγηση και την είσπραξη παράνομων εσόδων στην υγεία, την πρόνοια, τις προμήθειες; Δεν συμφωνείς ότι το κράτος μας γέμισε με έναν αριθμό δημοσίων υπαλλήλων διπλάσιο από αυτούς που χρειάζονταν; Και μάλιστα κακοπληρωμένων υπαλλήλων, μέσα στη διαφθορά και την έλλειψη στόχων». Μα φυσικά και συμφωνώ, αλλά αυτές είναι διαπιστώσεις που έχουν γίνει εδώ και πολλά χρόνια, απ’ όλους, μόνο που οι διαπιστώσεις δεν λαμβάνονταν ποτέ υπόψη κανενός και μέτρα, αποφάσεις δεν λαμβάνονταν. «Εγώ λέω ότι κλείνει η μαύρη τρύπα της κρίσης και αρχίζει από αύριο μια νέα μέρα». Με… ερεθίζει.

140 crash Σεπτέμβριος 2012

Oι προσωπικές σχέσεις μου με τον Βενιζέλο ήταν πάντα καλές. Από παιδιά. Εδώ όμως έχουμε μια κρίσιμη διαφορά. Τώρα δεν διαπραγματευόμαστε κομματικά θέματα. Αυτά είναι εθνικά ζητήματα. Συνεπώς, δεν είναι κομματικό το θέμα

”

Ούτε ο Σαμαράς δεν τα λέει αυτά... «Σωστά το λες. Εγώ το λέω γιατί παρακολουθώ με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στην Ευρώπη, γιατί αυτές είναι που μας καθορίζουν. Ευτυχώς ή δυστυχώς. Εγώ λέω “ευτυχώς”. Η δραχμή είναι ό,τι πιο επίπονο για μας μετά την πείνα του ’40. Κανείς δεν θα ήθελε να δοκιμάσει μια τέτοια εμπειρία». Είχες πει για εμφύλιο πόλεμο, εάν γυρίσουμε στη δραχμή. «Ναι. Είχα είχα πει πριν από λίγο καιρό ότι θα κυκλοφορούν διάφορες συμμορίες με Καλάσνικοφ και με κορόιδευαν τότε».

Μα ήδη κυκλοφορούν... «Και ήδη αυτό γίνεται. Πιστεύω ότι αυτή πρέπει να είναι η ικανότητα του πολιτικού. Να προβλέπει και να αντιμετωπίζει τα πράγματα. Είμαι ρεαλιστής». Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης μιλάει γρήγορα και αποφασιστικά, αλλά μένει στα «πρέπει». Στις διαπιστώσεις. Και στις προθέσεις. Του μιλώ για την εντύπωσή μου που προσομοιώνει τη συμπεριφορά του με «Οβιδιακή Μεταμόρφωση». Του λέω «στα ίσια» ότι «Δεν περίμενα τον Χρυσοχοΐδη να μιλάει έτσι». «Θα πάμε καλά», επιμένει. «Όπως σου είχα πει την άλλη φορά ότι δεν θα πάμε καλά, σήμερα πιστεύω ότι θα πάμε καλά. Αλλά εφόσον θέλουμε να πάμε καλά. Εάν δεν θέλουμε, δεν θα πάμε. Εάν έχουμε πάρει την απόφαση ως κοινωνία να φύγουμε μπροστά στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής Ελ-

λάδας, θα πάμε καλά. Σε διαβεβαιώνω ότι η Ελλάδα, σε 4-5 χρόνια, θα είναι μια άλλη Ελλάδα. Ανεπτυγμένη, που θα βάζει τα θεμέλια μιας άλλης οικονομίας». Αυτό θα πούμε στον πολίτη; Με τη σημερινή του κατάσταση, που θα χειροτερέψει σε 1-2 μήνες, να περιμένει άλλα 4-5 χρόνια; Θα μας… φάει. «Λέω ότι σε 4-5 χρόνια θα αλλάξει η πραγματικότητα. Αυτό που χρειάζεται να γίνει άμεσα, αμέσως μετά την οριστικοποίηση της παραμονής μας στο ευρώ, είναι να βρούμε το κάθε νέο παιδί στη χώρα, να το πάρουμε απ’ το χέρι και είτε να το οδηγήσουμε σε μια δουλειά της πραγματικής οικονομίας είτε σε μια μορφή δικής του επιχειρηματικότητας». Και ποιος θα το κάνει αυτό; «Ωραίο ερώτημα. Συνδεδεμένο με το αίσθημα της δυσπιστίας. Οφείλει να το κάνει η πολιτική. Θα μας πιστέψουν. Γιατί σε λίγο θα προχωρήσει η Οικονομική Διακυβέρνηση στην Ευρώπη. Κάτι που σημαίνει ότι θα υπάρχει ένα υπουργείο Οικονομικών που θα ελέγχει σε καθημερινή βάση πώς πάνε οι προϋπολογισμοί των χωρών της Ευρωζώνης. Και που σημαίνει ότι στην Ελλάδα ο κάθε πολιτικός πλέον δεν θα μπορεί να λέει “λεφτά υπάρχουν” ούτε “θα σας σώσουμε” ούτε να υπόσχεται μισθούς και συντάξεις. Διότι θα υπάρχει μια εποπτεία από πάνω. Και ο πολίτης πια θα μπορεί να τον ρωτάει: “Πού τα βρήκες αυτά; Τα ’χεις;”. Να λοιπόν πώς εξυγιαίνεται και το πολιτι-

XRISOXOIDHS 14/09/2012 9:04 μ.μ. Page 141

Θα υπάρξει καθαρή θέση, δήλωση της Ευρώπης μέχρι το τέλος του χρόνου που θα λέει ότι η Ελλάδα, οριστικά και αμετάκλητα, θα μείνει στο ευρώ. Μόνο αυτό ανοίγει τους δρόμους για νέες επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας κό σύστημα. Ο πολιτικός ένα πράγμα μπορεί να κάνει σήμερα και να προσφέρει: Να πάρει αυτά τα εκατοντάδες, χιλιάδες νέα παιδιά απ’ το χέρι. Αυτό είναι το σχέδιο. Για να μπορέσουν να ζήσουν και οι παλιότεροι, που χάσανε τις συντάξεις τους. Αυτό είναι το ζητούμενο και η πραγματική οικονομία, μια πραγματική οικονομία, η οποία θα ’ρθεί. Αυτή που είχαμε, αυτή που φτιάξαμε, δεν ήταν ρεαλιστική. Ήταν μια φούσκα που έσκασε. Και στην οποία είμασταν όλοι μέσα. Όλη η κοινωνία, μαζί. Ε, η φούσκα έσκασε. Στη θέση της αρχίζει και χτίζεται μια πραγματική οικονομία. Εφ σον λοιπόν εμείς θέλουμε να μείνουμε στην Ευρωζώνη, θα υπάρξει καθαρή θέση, δήλωση της Ευρώπης μέχρι το τέλος του χρόνου που θα λέει ότι η Ελλάδα, οριστικά και αμετάκλητα, θα μείνει στο ευρώ. Μόνο αυτό ανοίγει τους δρόμους για νέες επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας. Πολύ σύντομα θα αρχίσουν τα έργα τα μεγάλα. Νέες θέσεις. Και εφόσον θέλουμε, θα σώσουμε τα εισοδήματά μας. Έστω αυτά που μας απέμειναν».

Αρχίσαμε πάλι τα πρέπει και τα ευχολόγια. Ρωτώ κάτι συγκεκριμένο έναν ειλικρινή και δυναμικό πολιτικό που έχει συγκρουστεί αποδεδειγμένα με όλους σχεδόν μέσα στο κόμμα του, αλλά εναντίον του δεν υπάρχει – και δεν υπήρξε ποτέ – κάποια… άσχημη κατηγορία και δεν παίρνω ευθεία απάντηση. Αλλά μένω μόνο με την ισχυρή

Όλα αυτά πολύ σωστά και τα συζητάμε. Αλλά ο φτωχός συνταξιούχος, ο μισθωτός των 800 ευρώ με τρία παιδιά, ο άνεργος, ο φοιτητής που δουλεύει γκαρσόνι, η ηθοποιός που υποαπασχολείται σε σουβλατζίδικα ή μπαρ, δεν έχουν χρήματα για να πληρώσουν αυτά που τους ζητούν. Σε αυτούς τι προσφέρετε; «Το επόμενο βήμα. Την ελπίδα για το αύριο. Τη διέξοδο από το τούνελ. Μπορούμε να υποσχεθούμε τώρα, η κυβέρνηση μπορεί να τους πει ότι ένα μέρος από αυτά που παίρνει τώρα σε ένα χρόνο θα τους το επιστρέψει, με κάποιον τρόπο, με κάποια μορφή; Εγώ πιστεύω ότι μπορούμε. Αλλά όλοι μας οφείλουμε αυτή τη στιγμή να υπερβούμε τον εαυτό μας. Αν δεν το κάνουμε και συνεχίσουμε την ομφαλοσκόπηση του πολιτικού συστήματος και δεν αναχθεί το πολιτικό σύστημα στο συνολικό πρόβλημα και στις ανάγκες, λυπάμαι, αλλά δεν θα υπάρχει κάποια στιγμή τίποτα. Δηλαδή, στη χώρα μας θα έχουμε αυταρχισμό ή φασισμό, είτε λαϊκισμό, ο οποίος θα οδηγήσει σε χειρότερα αποτελέσματα». Ωραία. Εγώ είμαι καλόπιστος. Υπάρχουν όμως και οι κακόπιστοι, αλλά και αυτοί που δεν τους «παίρνει» άλλο. Τι θα πουν για τον Χρυσοχοΐδη; Δεν θα πουν ότι «αυτός ο άνθρωπος κάτι έχει πάθει»; «Ο πολιτικός πρέπει να βλέπει όλο το κάδρο, όλη την εικόνα. Κοιτάξτε τι γίνεται στη γειτονιά μας. Στη Βόρειο Αφρική, για παράδειγμα. Όλα αυτά είναι Ελλάδα. Είναι οι αγορές της Ελλάδας. Εκεί όπου οι δικτάτορες, οι σουλτάνοι, οι εμίρηδες “διώχνουν” λεφτά προς το λαό τους. Κάτι που σημαίνει άνοδο του βιοτικού επιπέδου.

▲ ▲

Και από πού προκύπτει αυτό; Γιατί καλά μέχρι στιγμής, αλλά τώρα επανήλθαμε στα «θα» και τα «πρέπει». «Μα όλα αυτά προκύπτουν από τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Και οι Ιταλοί και οι Ισπανοί έχουν ήδη στείλει μήνυμα στη Γερμανία, ότι αυτό που συμβαίνει με τα επιτόκια δανεισμού δεν μπορεί να συνεχιστεί. Αν συνεχιστεί, θα τη διαλύσουμε την Ευρωζώνη. Αυτή τη στιγμή το σχέδιο φτιάχνεται. Και μέχρι το τέλος του χρόνου θα το ξέρουμε. Η κατάσταση θα αλλάξει. Για όλους. Αν η Ευρώπη

”

θέλει την Ευρωζώνη, πολλά θα πρέπει να αλλάξουν. Μέχρι το τέλος του χρόνου έρχεται η κεντρική Οικονομική Διακυβέρνηση της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αλλάξει συμπεριφορά, αγοράζοντας ομόλογα από την πρωτογενή αγορά, με χαμηλό επιτόκιο. Αυτό είναι το κρίσιμο θέμα. Όλα τα άλλα που έχουν σχέση μ’ εμάς είναι προϊόν αυτής της εξέλιξης. Μέσα στην ατυχία είμαστε τυχεροί. Από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση και μετά από μας εμφανίστηκαν και άλλοι, να γίνει αυτή η αλλαγή. Εμείς δεν έχουμε τίποτα για να πιέσουμε. Η Ιταλία όμως έχει. Και βιομηχανία και παραγωγή και πανίσχυρη αστική τάξη. Έχουμε ύφεση. Μα φυσικά έχουμε ύφεση. Αφού το 70% της οικονομίας, επιχειρηματιών και μεγαλοπαραγόντων, εξαρτάται από το κράτος. Ουσιαστικά ο ένας κλέβει από τον άλλο». Προσπαθώντας να αλλάξω λίγο το κλίμα, τον ρωτώ αν ετοιμάζεται να φτιάξει νέο κόμμα. Και – στην κυριολεξία– ξεκαρδίζεται στα γέλια. Και απαντά διπλωματικά, χωρίς να παραδέχεται τίποτα, αλλά και χωρίς να διαψεύδει. «Εγώ πιστεύω ότι όλα τα κόμματα πρέπει να γίνουν καινούργια».

εντύπωση ότι ακούω έναν άνθρωπο που θεωρούσα ασυμβίβαστο να συμβαδίζει και να προχωράει με τις βουλές του «His Master’s Voice». Ξαναγελάει. «Όχι… όχι… δεν υπάρχει καμία “His Master’s Voice”. Υπάρχει μόνο το συμφέρον των Ελλήνων. Αλλά το παλιό δεν φεύγει. Παραμένει. Βλέπετε τι γίνεται. Σήμερα συνεχίζουν να διορίζουν συγγενείς τους στο Κοινοβούλιο, ορισμένοι προσλαμβάνουν ακόμη κόσμο, δεν έχουν αντιληφθεί ότι τα πράγματα άλλαξαν. Δεν μπορούν αυτοί οι άνθρωποι, αυτής της τάξης, να αντιληφθούν πόσος πόνος υπάρχει σ’ αυτή την κοινωνία. Και ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του. Υπήρξε ένας ατομικισμός ο οποίος οδήγησε στην καταστροφή. Στην Ιταλία ξέρετε πώς άλλαξε η κατάσταση; Η αστική τάξη, αυτοί οι άνθρωποι που κρατούν την οικονομία στα χέρια τους, ο ιδιωτικός τομέας, είπε του Μόντι: “ Έλα να κυβερνήσεις”, και είπαν του Μπερλουσκόνι: “Μας κατέστρεψες, πήγαινε στο σπίτι σου”. Εδώ δεν έγινε τίποτα τέτοιο. Συνεχίζουν να διορίζουν. Αυτό έπρεπε να είχε αλλάξει χθες, αλλά δεν μπορεί να μείνει στο χθες. Καταρρέει. Όποιος προσπαθεί να το κρατήσει θα φύγει κι αυτός μαζί».

Σεπτέμβριος 2012

crash 141

XRISOXOIDHS 14/09/2012 9:04 μ.μ. Page 142

Σας θυμίζω πρόσφατες δηλώσεις της Μέρκελ για τα βάσανα των Ελλήνων. Είπε στους ψηφοφόρους της ότι «τέρμα ο λαϊκισμός, τέρμα ο κανιβαλισμός στους Έλληνες, πρέπει να αλλάξουμε πολιτική»

«Ή θα σώσουμε τώρα τη χώρα ή θα πέσουμε στον γκρεμό», δηλώνει ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης στον Δημήτρη Κωνσταντάρα

▲ ▲

Θα ξοδέψουν αυτοί. Στον τουρισμό φέτος είχαμε Ρώσους, είχαμε Λιβανέζους. Προσέξτε κάτι: Τα χρήματα δεν τα ’χουν ποια οι Ευρωπαίοι. Τα ’χουν άλλες χώρες. Κι έρχονται στην Ελλάδα, μια χώρα όπως πάντα ελκυστική. Στο χέρι μας είναι να καταλάβουμε πώς και πόσο αλλάζει ο κόσμος και να τους προσελκύσουμε εδώ να κάνουν τουρισμό ή επενδύσεις. Δεν μπορούμε να μένουμε στα παλιά στερεότυπα. Αλλάζει ο κόσμος, αλλάζει και η πολιτική. Ο λαϊκισμός και ο αυταρχισμός και ο φασισμός υπάρχουν. Αναδεικνύονται από κάποιους. Αλλά καμιά χώρα δεν έζησε καλά με τον αυταρχισμό και το ναζισμό». Και ποιος θα τα πει όλα αυτά στον κόσμο; Εσείς θα τα πείτε έτσι στη Βουλή; «Βεβαίως». Με ποιο κόμμα; Οι σχέσεις σας με τον Βενιζέλο διαβάζω ότι δεν είναι καλές. «Κοιτάξτε, οι προσωπικές μας σχέσεις ήταν πάντα καλές. Από παιδιά. Πολιτικά εκείνος έχει περισσότερες ευθύνες, γιατί είναι ο ηγέτης του κόμματος, αλλά εγώ είμαι μέλος του Κοινοβουλίου, και μέλος του κόμματος από την ίδρυσή του. Εδώ όμως έχουμε μια κρίσιμη διαφορά. Εδώ, τώρα, δεν διαπραγματευόμαστε κομματικά θέματα. Αυτά είναι εθνικά ζητήματα. Συνεπώς δεν είναι κομματικό το θέμα. Είναι εθνικό. Και στο εθνικό μπροστά, όλα τα άλλα υποχωρούν. Η θέση μου είναι εθνική. Εγώ μεγάλωσα μέσα σε μια πραγματικότητα όπου οι αξίες ήταν διαφορετικές. Και δεν σας κρύβω ότι η μικροαστική Ελλάδα του 2000 με ενοχλεί. Με ενοχλεί βάναυσα και με προσβάλλει. Διότι ανατράπηκαν αξίες που μας μεγάλωσαν. Η αξία της εργασίας, της παραγωγής, της οικουμενικότητας, δηλαδή της εξωστρέ142 crash Σεπτέμβριος 2012

φειας. Δεν υπάρχουν πια αυτά. Η ίδια η πολιτική τα γκρέμισε. Αυτά χάσαμε. Όταν λοιπόν ακούω συναδέλφους μου να λένε ότι θα ζητήσουν ψηφοφορία για παροχή εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση όπου μετέχουμε, ότι μπορεί η στάση μας να είναι Α ή Β, είμαι υποχρεωμένος να αντιταχθώ. Για λόγους που έχουν σχέση με το σεβασμό απέναντι στους συμπολίτες μου, απέναντι στους φτωχούς ανθρώπους, θα πολεμήσω εναντίον κάθε φαινομένου επικοινωνιακής τακτικής». Δηλαδή, εναντίον του πολιτικάντικου λαϊκισμού… «Μπορεί οι άνθρωποι να έχουν τις απόψεις τους και τις σέβομαι. Και σέβομαι τους ανθρώπους και τους συναγωνιστές μου. Αλλά η υποχρέωσή μου να υπηρετώ άλλα πράγματα είναι προτεραιότητα». Ναι, αλλά όταν συμπράττεις στην επιβολή μιας σειράς αντιλαϊκών μέτρων, θα υποστείς τις συνέπειες. Ο κάθε αρχηγός προσπαθεί να το αποφύγει, να το αμβλύνει αυτό. Όσο είναι δυνατόν δηλαδή. «Σωστό. Μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής είναι αυτά τα κάποια περιθώρια. Αλλά σήμερα είναι πολύ… πολύ… πολύ περιορισμένα. Καθαρή αριθμητική. Ή θα σώσουμε τώρα τη χώρα, τώρα… τώρα…αυτή τη στιγμή… είναι το τελευταίο βήμα που κάνουμε ή θα πέσουμε στον γκρεμό. Γιατί είμαστε ακριβώς στο χείλος του γκρεμού. Θέλουμε να το κάνουμε αυτό. Εγώ πιστεύω ότι θέλουμε. Πιστεύω ότι πρέπει να ενημερωθούν όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες για το τι σημαίνει προοπτική. Διότι τώρα έχουν μπροστά τους έναν τοίχο, ένα αδιέξοδο. Αυτό, λοιπόν, θα αλλάξει. Οι Ευρωπαίοι θέλουν. Μπορεί να μη θέλουμε

”

εμείς. Σας θυμίζω πρόσφατες δηλώσεις της Μέρκελ για τα βάσανα των Ελλήνων. Αυτό δεν απευθυνόταν σ’ εμάς. Απευθυνόταν στους ψηφοφόρους της. Γιατί έχουν εκλογές σε λίγο. Είπε στους ψηφοφόρους της ότι “τέρμα ο λαϊκισμός, τέρμα ο κανιβαλισμός στους Έλληνες, πρέπει να αλλάξουμε πολιτική”. Τελικά, κι εκεί κι εδώ ο λαϊκισμός σ’ αυτό καταλήγει. Στο να “την πληρώνει” ο κόσμος. Οι Γερμανοί έχουν αλλάξει. Και γι’ αυτό με βλέπετε τόσο επιθετικά αισιόδοξο» . Και δεν χρειάζεται αυτοκριτική; «Χρειάζεται. Αλλά δεν φτάνει μόνο η αυτοκριτική. Το έργο, η προσπάθεια που πρέπει να κάνει αυτή η κυβέρνηση που είναι τρικομματική, είναι να αποδείξει ότι διαφέρει από τις προηγούμενες. Και η επόμενη ακόμα περισσότερο. Αλλιώς είναι θέμα μηνών η κατάρρευση αυτού του πολιτικού συστήματος». Ο κ. Τσίπρας επιμένει στις θέσεις του. «Ο κ. Τσίπρας έχει μιαν άλλη άποψη για τα πράγματα. Δυστυχώς, υπάρχει το στοιχείο αυτό του λαϊκισμού, το οποίο οδηγεί τις επιταγές του συγκεκριμένου χώρου, αλλά στην πολιτική δεν υπάρχουν ευθύγραμμες κατευθύνσεις. Όπως δεν υπάρχουν και στη ζωή μας. Μιλάμε για εκατοντάδες, χιλιάδες παραμέτρους που επηρεάζουν την κατάσταση. Και η Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν είναι μια χώρα αποκομμένη από το εξωτερικό, από τον έξω κόσμο, που κανονίζει μόνη της τα πράγματα. Βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς προσοχής. Το “Stern” έγραφε ότι “Η Ευρώπη ξεκινάει και τελειώνει στην Ελλάδα”. Είμαστε στο επίκεντρο της κρίσης. Άρα, δεν μπορείς να μας αγνοήσεις».

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:27 μ.μ. Page 143

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Οι εταιρείες ΠΟΥ ΝΙΚΟΥΝ την κρίση

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:28 μ.μ. Page 144

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Η crash

Ελλάδα βρίσκεται ήδη στον πέμπτο συνεχόμενο χρόνο ύφεσης, κάτι το οποίο έχει αποτυπωθεί, όπως είναι φυσικό, και στο εγχώριο επιχειρείν. Η δραματική συρρίκνωση των μεγεθών, σε συνδυασμό με το κλείσιμο της χρηματοδοτικής «στρόφιγγας» από τις τράπεζες, έχει οδηγήσει σε κλείσιμο χιλιάδες ελληνικές εταιρείες, εκτοξεύοντας παράλληλα σε ύψη-ρεκόρ το ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας. Ακόμη πάντως και εν μέσω αυτού του κλίματος, υπάρχουν επιχειρήσεις οι οποίες καταφέρνουν να μένουν... όρθιες, είτε ενισχύοντας την εξωστρέφειά τους ώστε να αντισταθμίσουν την πτώση της εγχώριας ζήτησης, είτε επενδύοντας στο εσωτερικό (σε νέες μονάδες, νέες γραμμές παραγωγής ή νέα καταστήματα, ανάλογα με τον κλάδο) αυξάνοντας τα μερίδια αγοράς στους επιμέρους τομείς. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία πρόκειται για τις εταιρείες οι οποίες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στον κλάδο όπου δραστηριοποιούνται, καθώς διαθέτουν ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη, ικανό μάνατζμεντ, που έχει ξεκινήσει από την αρχή της κρίσης διαδικασία συγκράτησης (ή και μείωσης) του

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Ελληνικά Πετρέλαια Βελτιωμένα λειτουργικά κέρδη, ώθηση από την... Ελευσίνα Αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα επιδεικνύει ο όμιλος, παρά τη σημαντική πτώση της εγχώριας κατανάλωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο β΄ τρίμηνο του 2012 εμφάνισε αύξηση της τάξης του 36% των συγκρίσιμων λειτουργικών κερδών (EBITDA) συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, μέσα σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο περιβάλλον. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να αποδώσει «καρπούς» το τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα που υλοποιεί ο όμιλος εδώ και αρκετά χρόνια. Ολοκληρώ-

λειτουργικού κόστους, και ταμειακά διαθέσιμα που τους επιτρέπουν να αντιμετωπίσουν καλύτερα την έλλειψη χρηματοδότησης από τις τράπεζες. Παράλληλα, οι εταιρείες αυτές, όχι μόνο δεν παραλείπουν τα προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, αλλά τα ενισχύουν κιόλας, ειδικότερα στη σημερινή αρνητική συγκυρία, όπου αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Η οικονομική ενίσχυση φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, νοσοκομείων και διάφορων άλλων οργανισμών που στηρίζουν ανθρώπους που έχουν ανάγκη αποτελεί προτεραιότητα για σχεδόν κάθε εταιρική ΕΚΕ. Οργανώνονται ακόμη εθελοντικές αιμοδοσίες, καθώς και συλλογή τροφίμων και ρούχων για τους άπορους συνανθρώπους μας. Τέλος, οργανώνονται (ή στηρίζονται) δράσεις που έχουν σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα που απασχολεί όλες τις χώρες του πλανήτη. Ας δούμε όμως πώς έχουν κινηθεί ορισμένες από τις κορυφαίες εταιρείες στους βασικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας εν μέσω της κρίσης, έχοντας ως «μπούσουλα» την εικόνα τους στο πρώτο μισό του 2012.

θηκε ήδη η διαδικασία εκκίνησης του αναβαθμισμένου διυλιστηρίου Ελευσίνας, το οποίο θα αρχίσει να συνεισφέρει σημαντικά στα αποτελέσματα και στις ταμειακές ροές του ομίλου. Σημειώνεται ακόμη ότι τα Ελληνικά Πετρέλαια συμμετείχαν στη διαδικασία για την απόκτηση αδειών Έρευνας Υδρογονανθράκων στον Πατραϊκό Κόλπο και στα Ιωάννινα, σε κοινοπραξία με τις εταιρείες Melrose Resources και Edison.

Motor Oil Συνεχίζονται οι επενδύσεις και η εστίαση στις εξαγωγές Συνολικά για το 2012 οι επενδύσεις του ομίλου αναμένεται να κυμανθούν γύρω στα 35 εκατ. ευρώ, ενώ πάγια πολιτική της διοίκησης στην κρίση είναι η ενίσχυση των εξαγωγών, οι οποίες στο εξάμηνο κάλυψαν το 58% των συνολικών πωλήσεων. Παράλληλα, μετά και την απόκτηση του 26,71% της Cy-

clon ο όμιλος επιδιώκει την περαιτέρω καθετοποίησή του και την εξέρευση συνεργειών στον τομέα λιανικής υγρών καυσίμων.

Τιτάν Η αύξηση εξαγωγών έβαλε «φρένο» στο πτωτικό σερί

▲ ▲

Η πρώτη, ύστερα από έξι συνεχόμενα τρίμηνα, βελτίωση του κύκλου εργασιών της Τιτάν στο β΄ τρίμηνο οφείλεται κυρίως στη διαφαινόμενη αρχή ανάκαμψης της κατασκευαστικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ, καθώς και στην αύξηση των εξαγωγών από την Ελλάδα. Παράλληλα, η 144 crash Σεπτέμβριος 2012

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:28 μ.μ. Page 145

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:28 μ.μ. Page 146

crash

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ελληνική τσιμεντοβιομηχανία εμφάνισε θετικά λειτουργικά αποτελέσματα, παρά τη συνεχιζόμενη κατάρρευση της εγχώριας αγοράς και την ουσιαστικά μηδενική ακόμη συνεισφορά από τις ΗΠΑ, κάτι το οποίο αποδίδεται στις αποδόσεις των αναπτυσσόμενων αγορών της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της ανατολικής Μεσογείου.

έργα υποδομών, συνιστούν θετικούς παράγοντες στην αναπτυξιακή πορεία του ομίλου. Παράλληλα, στρατηγικές προτεραιότητες για τη Σωληνουργεία Κορίνθου αποτελούν η διείσδυση σε νέες αγορές, καθώς και η επέκταση του δικτύου με στόχο τη διάθεση των προϊόντων σε ένα ολοένα ευρύτερο γεωγραφικό φάσμα.

Σωληνουργεία Κορίνθου

Coca Cola-3E

Συνεχίζει να... παράγει κέρδη ακόμη και στην κρίση

Ο όμιλος «απαντά» στην κρίση με «μάζεμα» των δραστηριοτήτων

Η βελτιστοποίηση της λειτουργίας των παραγωγικών μονάδων είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική ενίσχυση της κερδοφορίας του ομίλου της Σωληνουργείας Κορίνθου στο πρώτο μισό της χρονιάς. Πρόκειται για έναν από τους πλέον αξιόπιστους κατασκευαστές σωλήνων παγκοσμίως διαθέτοντας πολύχρονη εμπειρία, αλλά και μια σημαντικά ευρεία γκάμα προσφερόμενων προϊόντων. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη σταδιακή ομαλοποίηση του διεθνούς περιβάλλοντος, αλλά και την υλοποίηση επενδύσεων σε νέα ενεργειακά έργα και

Ο όμιλος συνεχίζει να επενδύει ώστε να αντεπεξέλθει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στο σημερινό δύσκολο περιβάλλον. Οι ενέργειες συνεχούς μείωσης του λειτουργικού κόστους, αύξησης της παραγωγικότητας και βελτίωσης στη διεξαγωγή της συνολικής εμπορικής στρατηγικής επιτρέπουν στον όμιλο να τοποθετείται με τέτοιον τρόπο ώστε να εκμεταλλευτεί στο έπακρον τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν όταν οι συνθήκες στην αγορά εντέλει βελτιωθούν. Η βασική προτεραιότητα της Coca Cola Hellenic για το επόμενο διάστημα είναι η αύξη-

ση των μεριδίων τόσο σε όγκο όσο και σε αξία στην κατηγορία των ανθρακούχων αναψυκτικών, στην κατηγορία του έτοιμου προς κατανάλωση τσαγιού και στην κατηγορία των ποτών ενέργειας, με τα έσοδα να αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι ο όγκος πωλήσεων.

Vivartia Κινήσεις εκτός... Ευρωζώνης Την περασμένη άνοιξη υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την εταιρεία Exeed Industries, το βιομηχανικό βραχίονα της National Holding των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Ειδικότερα προωθείται η σύσταση κοινής εταιρείας, η οποία θα δημιουργήσει εργοστάσιο επεξεργασίας και παραγωγής γαλακτοκομικών, χυμών και τσαγιού. Πρόκειται για μια κίνηση η οποία ανοίγει το δρόμο στον ελληνικό όμιλο για να καλύψει μια ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, μια αγορά 330 εκατομμυριών δυνητικών καταναλωτών. Παράλληλα, ο κλάδος εστίασης της Vivartia (Everest, Goody’s, Flocafé) στοχεύει στην επέκτασή του σε διάφορες ξένες αγορές, όπως είναι, π.χ., οι: Αλβανία, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ, Κόσοβο, Λευκορωσία, Ουκρανία και Καζακστάν. Επιπλέον, η σύναψη συμφωνίας της Vivartia με την Exeed δίνει πρόσβαση στα σήματα του τομέα της εστίασης για παρουσία στις περιοχές του Αραβικού Κόλπου, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, ενώ ο όμιλος βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις και με τις αγορές της Ρωσίας και του Πακιστάν.

Μυτιληναίος - ΜΕΤΚΑ Παραμένει στον... αφρό, χάρη στα διεθνή έργα της ΜΕΤΚΑ Ανθεκτικότητα εμφάνισε ο όμιλος Μυτιληναίου στο α΄ εξάμηνο, καθώς τα έσοδά του ανήλθαν στα 714,44 εκατ. ευρώ, οριακά αυξημένα σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Ο τομέας των έργων EPC παρουσίασε αναμενόμενη κάμψη στον κύκλο εργασιών σε σχέση με τη χρήση του 2011, που συνοδεύθηκε από εκπληκτικές, αλλά ασφαλώς μη διατηρήσιμες επιδόσεις, ιδιαίτερα υπό τις παρούσες συνθήκες στην Ελλάδα αλλά και στις άλλες χώρες όπου δραστηριοποιείται η ΜΕΤΚΑ. Σε ό,τι αφορά στον τομέα ενέργειας, έχοντας πλέον σε πλήρη λειτουργία 2 από τα καλύτερα θερμικά εργοστάσια της Ευρώπης, αλλά και αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, αυτός ενίσχυσε σημαντικά τα μεγέθη του ομίλου στο α΄ εξάμηνο του 2012. Πλέον, ο κύκλος εργασιών στον τομέα της ενέργειας αντιστοιχεί στο 28% του συνολικού κύκλου εργασιών του ομίλου. Σημειώνεται ότι από το β΄ τρίμηνο καταγράφεται για πρώτη 146 crash Σεπτέμβριος 2012

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:28 μ.μ. Page 147

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:28 μ.μ. Page 148

crash

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

φορά συνεισφορά από τη μονάδα ισχύος 437 MW της Korinthos Power, που ξεκίνησε την εμπορική της λειτουργία τον Απρίλιο του 2012. Μέσα σε ένα ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον, ο όμιλος, ακριβώς λόγω του διαφοροποιημένου χαρακτήρα και του εξαγωγικού προσανατολισμού των δραστηριοτήτων του, καθώς και της σημαντικής ρευστότητας που διαθέτει (178 εκατ. ευρώ) ανταποκρίνεται μέχρι στιγμής με επιτυχία στις προκλήσεις.

της Frigoglass Jebel Ali. Στόχος είναι να διευρύνει την πελατειακή της βάση και, μέσω επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες, να επεκταθεί σε νέες αγορές. Σε ό,τι αφορά τις κεφαλαιακές δαπάνες, εκτιμάται ότι θα ανέλθουν περίπου σε 40 εκατ. ευρώ για το σύνολο της χρονιάς. Ήδη η εταιρεία επένδυσε 18,8 εκατ. ευρώ στη διάρκεια του α΄ εξαμήνου, ενώ το υπόλοιπο μέρος, ύψους 21,1 εκατ. ευρώ, θα εκταμιευθεί στο β΄ εξάμηνο σε επιλεγμένες επενδύσεις καινοτόμων προϊόντων και αύξησης της παραγωγικότητας, που κρίνονται απαραίτητες για τη μελλοντική της ανάπτυξη.

Ελαΐς-Unilever Πιστεύει στην Ελλάδα

S&B Επεκτείνει διαρκώς τη διεθνή της παρουσία Στο α΄ εξάμηνο του έτους η S&B πέτυχε αύξηση των πωλήσεων παρά την επιβράδυνση της βιομηχανικής δραστηριότητας διεθνώς. Οι θέσεις του ομίλου στις αγορές, στις γεωγραφικές περιοχές δραστηριοποίησής του, παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερές, ενώ μέσω των πρωτοβουλιών της διοίκησης για την ανάπτυξη των πωλήσεων, διατηρήθηκαν ισχυρά τα περιθώρια κέρδους και υψηλότερη η κερδοφορία. Ακόμη, προς τα τέλη του α΄ εξαμήνου η εταιρεία ολοκλήρωσε με επιτυχία την αναχρηματοδότηση των αναγκών της εν μέσω προκλήσεων, διαφοροποιώντας ταυτόχρονα την προέλευση των πηγών δανεισμού σύμφωνα με τη γεωγραφική της εξάπλωση. Με τη χρονική διάρκεια αποπληρωμής να εκτείνεται στα 4 χρόνια πλέον μπορεί πλέον ο όμιλος να επικεντρωθεί απερίσπαστα στη στρατηγική της για επέκταση της διεθνούς παρουσίας μας και να πετύχει βιώσιμη κερδοφόρα ανάπτυξη.

Frigoglass Επενδύσεις 40 εκατ. ευρώ το 2012

148 crash Σεπτέμβριος 2012

ZYΘΟΠΟΙΪΑ Επενδύσεις και εξαγωγές Η συνέχιση των επενδύσεων αποτελεί προτεραιότητα για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο ζυθοποιίας, παρά την ύφεση που βιώνει τα τελευταία χρόνια η ελληνική οικονομία, καθώς εκτιμούν ότι μόνο μέσω της ενδυνάμωσης της παραγωγής και των προϊόντων θα καταφέρουν, όχι να μείνουν όρθιες στην κρίση, αλλά και να βγουν ακόμη πιο ισχυρές. Συνολικά την τριετία (2012-2014) οι δύο leaders του κλάδου (Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Μύθος Ζυθοποιία) σχεδιάζουν να επενδύσουν κεφάλαια ύψους 100 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, επενδύσεις, έστω μικρότερου βεληνεκούς, προωθούν η Ολυμπιακή Ζυθοποιία (η οποία παράγει και εμπορεύεται την ιστορική μπίρα Fix), η Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης (ΕΖΑ) και η Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης (παράγει τη Βεργίνα). Ξεκινώντας από τον αδιαμφισβήτητο ηγέτη του κλάδου, την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, η

▲ ▲

Η Frigoglass εξακολουθεί να επενδύει σε νέες τεχνολογίες, συνεχίζοντας και την ενσωμάτωση

Η διοίκηση της Ελαΐς-Unilever Hellas δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ελληνική αγορά, παρά την κρίση που βιώνει η οικονομία της χώρας μας. Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι η μονάδα παγωτού της ΕΒΓΑ, τα σήματα της οποίας έχει εξαγοράσει η Unilever, παράγει παγωτά Algida για την ελληνική αγορά, αλλά και κάποιους κωδικούς που προορίζονται για την Ιταλία, με προοπτική να παράγει και για άλλες αγορές, όπως της Γαλλίας, της Γερμανίας κ.ά. Ο όμιλος, έχοντας επενδύσει την πενταετία 2007-2011 περί τα 270 εκατ. ευρώ σε εξαγορές αλλά και στην ενίσχυση των παραγωγικών του μονάδων και στη δημιουργία του logistic center, εστιάζει στην ενίσχυση της θέσης του στην ελληνική αγορά και στην περαιτέρω αξιοποίηση του εγχώριου παραγωγικού ιστού για την ενίσχυση των εξαγωγών.

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:28 μ.μ. Page 149

Γ

ια όλους εμάς στην ΙΚΕΑ και στον Όμιλο Fourlis η φράση αυτή δεν είναι μια τυπική δήλωση, αλλά μια μεγάλη αλήθεια, μια καθημερινή πρακτική. Οι έννοιες της αλληλεγγύης και της προσφοράς στο συνάνθρωπο είναι συνδεδεμένες με την ίδια την εταιρική φιλοσοφία και τον τρόπο λειτουργίας ολόκληρου του Oμίλου Fourlis. Έτσι λειτουργούμε από το 1950. Όμως, το 2006 ήταν η χρονιά-ορόσημο. Τότε ήταν που δημιουργήθηκε το πλαίσιο ώστε όλες οι εταιρείες του Ομίλου να υλοποιούν ενέργειες Κοινωνικής Υπευθυνότητας με τρόπο συντονισμένο και αποτελεσματικό. Η απόδειξη της υπεύθυνης επιχειρηματικής δράσης του Ομίλου ήρθε το 2008, όταν ο Όμιλος Fourlis έγινε επίσημο μέλος του Οικουμενικού Συμφώνου του ΟΗΕ (UN GLOBAL COMPACT). Η προσπάθειά μας, ωστόσο, όχι μόνο δε σταμάτησε εκεί, αλλά ενισχύθηκε χρόνο με το χρόνο. Όλα αυτά τα χρόνια, όλες μας οι πρωτοβουλίες, υλοποιούνται με αφοσίωση σε τρεις βασικούς άξονες: Άνθρωπος – Κοινωνία – Περιβάλλον. Με βασικό άξονα τον «Άνθρωπο», εγκαινιάσαμε και υλοποιούμε ετησίως προγράμματα για την προστασία της υγείας των εργαζομένων, με δωρεάν ιατρικές εξετάσεις και πολλές άλλες ενέργειες. Οργανώνουμε εθελοντικές αιμοδοσίες και συλλέγουμε δεκάδες κούτες με τρόφιμα, ρούχα και βιβλία για να τα προσφέρουμε σε άπορους συνανθρώπους μας, καθώς και σε ιδρύματα και οργανισμούς. Κάναμε λίγο καλύτερη τη ζωή χιλιάδων συνανθρώπων μας με σημαντικές συνεισφορές στο «Χαμόγελο του Παιδιού», το «Μake a Wish», τη «Φλόγα», την «ΕΛΕΠΑΠ», το «Χατζηπατέρειο ΚΑΣΠ», τη «Μέλισσα» και σε δεκάδες άλλους εθελοντικούς οργανισμούς, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Το 2007 προσφέραμε πλήρη εξοπλισμό για 220 σπίτια στην Πελοπόννησο μετά την καταστροφική πυρκαγιά. Ακόμα, εξοπλίσαμε το «Ξενοδοχείο των Φτωχών» στο κέντρο της Αθήνας, ένα φιλόξενο χώρο με 60 κρεβάτια, ένα καταφύγιο για τους λιγότερο τυχερούς συνανθρώπους μας.

Στηρίζουμε την ανακύκλωση και φροντίζουμε για την ορθολογική διαχείριση της ενέργειας που καταναλώνουμε στο σύνολο των δραστηριοτήτων μας, ενώ παράλληλα, μέσα από δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, προτρέπουμε τους εργαζομένους μας αλλά και το ευρύ κοινό να υιοθετήσουν μια περιβαλλοντικά υπεύθυνη στάση στην καθημερινότητά τους. Στο ίδιο πνεύμα συνεχίζουμε και το 2012 και 2013, με ουσιαστικές ενέργειες για τη στήριξη των αστέγων μέσω της παροχής υλικής βοήθειας σε δήμους και φορείς. Σημαντικό κομμάτι του έργου του Ομίλου

Όμιλος Φουρλή και ΙΚΕΑ:

Μαζί για μια καλύτερη ζωή

Fourlis αποτελεί και η πολύπλευρη συνεισφορά της ΙΚΕΑ στην Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Μπορούμε». Διαμορφώσαμε ένα φιλόξενο χώρο για τα γραφεία τους, ενώ προσφέρουμε καθημερινά και από όλα τα καταστήματα ΙΚΕΑ στην Ελλάδα γεύματα τα οποία μέσω του «Μπορούμε» διατίθενται σε ιδρύματα και οικογένειες στην Αθήνα αλλά και την επαρχία! Η ΙΚΕΑ του Ομίλου Fourlis συνεχίζει με την ίδια δύναμη και με ακόμα μεγαλύτερο πάθος την προσπάθειά της να προσφέρει μια καλύτερη ζωή σε όλους μας, αλλά κυρίως σε εκείνους που την έχουν πραγματικά ανάγκη. Ξεκινώντας από το 2012, θα θέσουμε μεγαλύτερους στόχους και στους περιβαλλοντικούς δείκτες με τους οποίους μετράμε τον κατάλογο. Θα αναθεωρήσουμε τις ισχύουσες απαιτήσεις μας από τους προμηθευτές μας, σχετικά με την αειφόρο ανάπτυξη, και θα δημιουργήσουμε νέα κίνητρα, ώστε και οι ίδιοι να βελτιώσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους. Ένα λαμπρό μέλλον, που αφορά και τον κατάλογο της ΙΚΕΑ, μας περιμένει αν συνεχίσουμε με αυτές τις δεσμεύσεις και αφοσίωση στο στόχο της αειφόρου ανάπτυξης και της κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνης λειτουργίας μας.

Κάθε χρόνο προσπαθούμε να κάνουμε τον κατάλογο πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Δείτε κάποιες από τις βελτιώσεις που έγιναν στο φετινό κατάλογο ΙΚΕΑ: l Για το 100% των ινών του χαρτιού που χρησιμοποιείται στον κατάλογο ΙΚΕΑ 2013 ακολουθούνται διαδικασίες ιχνηλασιμότητας μέχρι το δάσος. l Το 65% όλων των ινών του χαρτιού που χρησιμοποιείται στο φετινό κατάλογο έχουν πιστοποίηση, όπως FSC, PEFC, SFA και CSA. l Ο μέσος όρος κατανάλωσης ενέργειας για την παραγωγή του καταλόγου ΙΚΕΑ μειώθηκε 8% κατά την περίοδο 2011- 2012, και από 2,96 kWh/αντίτυπο σε 2,72 kWh/αντίτυπο. Είναι σαν να αποσύρουμε 2.000 αυτοκίνητα από την κυκλοφορία για ένα χρόνο! l Ο μέσος όρος εκπομπών CO2 ανά κατάλογο μειώθηκε περίπου 12% μεταξύ 2011 και 2012, από 0,49 σε 0,43 kg CO2 – δηλαδή περίπου 7,000 τόνοι CO2! Δηλαδή, σαν να αποσύρουμε 1.370 αυτοκίνητα από την κυκλοφορία για ένα χρόνο! Κάναμε πολλά… και μπορούμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα. Καθένας από μας και όλοι μαζί… ως Όμιλος Fourlis.

Γιατί μαζί είμαστε πιο δυνατοί. «Μαζί για μια καλύτερη ζωή».

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 150

Μία από τις πιο μεγάλες πολυεθνικές παγκοσμίως, η Kraft Foods, εξακολουθεί να πιστεύει στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, παρά την κρίση των τελευταίων ετών, και συνεχίζει να επενδύει με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της παρουσίας της στους τομείς όπου δραστηριοποιείται. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στη θυγατρική του ομίλου στη χώρα μας, την Kraft Foods Ελλάδας, η εταιρεία απασχολεί 580 εργαζομένους, ενώ έκλεισε την περυσινή χρήση με τζίρο 219 εκατ. ευρώ και κέρδη 11,5 εκατ. ευρώ, ύστερα και από τη συγχώνευση που ολοκληρώθηκε μεταξύ Kraft & Cadbury. Η παραγωγική δραστηριότητα της νέας εταιρείας περιλαμβάνει δύο μονάδες, το εργοστάσιο σοκολάτας Παυλίδης στην Αθήνα και το εργοστάσιο παραγωγής τσίκλας και καραμέλας στην Κόρινθο. Διαθέτει ένα ευρύ και επιτυχημένο χαρτοφυλάκιο προϊόντων, με brands που έχουν μεγάλη αναγνώριση και απήχηση τόσο στους καταναλωτές όσο και στην επιχειρηματική κοινότητα, αποκομίζοντας βραβεία και διακρίσεις (MIXX New York, Grand Ermis, Effie Hellas, TNS Icap). Τα περισσότερα από τα brands βρίσκονται στην πρώτη θέση σε μερίδια αγοράς αλλά και στις προτιμήσεις των καταναλωτών λόγω της απαράμιλλης ποιότητας και γεύσης τους. Τα δύο εργοστάσια πραγματοποιούν συνεχείς επενδύσεις σε καινοτομίες και εκσυγχρονισμό, τόσο σε παραγωγικές διαδικασίες όσο και σε νέα προϊόντα. Η συνεχής έρευνα τόσο στον τομέα του marketing αλλά και στις συνήθειες και προτιμήσεις των καταναλωτών, στην καινοτομία των προϊόντων και των συσκευασιών, καθώς και στα υλικά και στις πρακτικές προώθησης για όλα τα προϊόντα, δίνει προβάδισμα στην Kraft, τόσο στην αρτιότερη εξυπηρέτηση των πελατών όσο και στη μεγαλύτερη ικανοποίηση των καταναλωτών. Παρατηρώντας τις εναλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες ανά ομάδα καταναλωτών και προσαρμόζοντας τα αντίστοιχα στοιχεία των προϊόντων, όπως γεύση, συσκευασία, μερίδες και τιμή, η εταιρεία διατηρεί το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα και είναι πρωτοπόρος, προσφέροντας υψηλής αξίας επιλογές στους καταναλωτές.

150 crash Σεπτέμβριος 2012

Έμφαση στην ΕΚΕ Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) αποτελεί στρατηγική κατεύθυνση για την Kraft Foods. Πέρα από το στόχο της να προσφέρει ασφαλή και απολαυστικά προϊόντα, δεσμεύεται απέναντι στην κοινωνία να υποστηρίζει τομείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα και στο πλαίσιο αυτό προσαρμόζει και καθορίζει την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη ανάλογα με τις κοινωνικές ανάγκες. Οι κύριοι άξονες της στρατηγικής ΕΚΕ παραμένουν –παγκοσμίως και στην Ελλάδα– η Ανακούφιση Κοινωνικών Ομάδων, το Περιβάλλον, καθώς και τα προγράμματα Υγείας & Ευεξίας (Health & Wellness). Ουσιαστικός παράγοντας στην υλοποίηση των στόχων αυτών είναι η ανάπτυξη του εθελοντισμού μεταξύ των εργαζομένων και η εμπλοκή τους σε όλες τις δράσεις, προάγοντας τη συνεκτικότητα και την κοινωνική αλληλεγγύη, αξίες εξαιρετικά σημαντικές στη δύσκολη συγκυρία που βιώνει η χώρα μας και η παγκόσμια κοινότητα. Ο εθελοντισμός εκφράζεται μέσα από την καθιερωμένη εβδομάδα εθελοντικής προσφοράς «Delicious Difference Week» και έχουν αναπτυχθεί κοινωνικές δράσεις που στόχο έχουν να βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων που βρίσκονται σε ανάγκη και παράλληλα να ευαισθητοποιήσουν και να δραστηριοποιήσουν την κοινωνία, με έμφαση στα παιδιά και στους άπορους ανθρώπους (στο Κέντρο Σίτισης Αστέγων του Δήμου Αθηναίων, στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης, στα Σχολεία και τα πάρκα του Δήμου Μεταμόρφωσης).

Περιβαλλοντική ευαισθησία Παράλληλα, ιδιαίτερη έμφαση δίνει η Kraft Foods στον τομέα του περιβάλλοντος, επενδύοντας στην αειφόρο ανάπτυξη προς μια κατεύθυνση που θα κάνει τον κόσμο μας καλύτερο. Το πρόγραμμα που υλοποιείται διεθνώς γίνεται όλο και πιο φιλόδοξο κάθε χρόνο, θέτοντας νέους στόχους για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και αξιοποίηση αειφόρων πηγών, μείωση των εκπομπών CO 2 και κατανάλωσης νερού, μείωση των αποβλήτων και αύξηση της ανακύκλωσης, μείωση του μεταφορικού δικτύου. Στην κατεύθυνση αυτή, στην Ελλάδα πραγματοποιούνται διαρκώς επενδύσεις με στόχο τη βέλτιστη διαχείριση της ενέργειας και την αειφορία. Προχώρησε στην αντικατάσταση των συσκευασιών για τις σοκολάτες Lacta, Παυλίδη Υγείας, Παυλίδη Γεμιστές και για την Κουβερτούρα Παυλίδη, με νέες, πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Οι νέες αυτές συσκευασίες οδήγησαν σε μείωση του

υλικού συσκευασίας κατά 60% και σε μείωση των εκπομπών CO 2 στην ατμόσφαιρα και είναι πλήρως ανακυκλώσιμες. Στο εργοστάσιο του Παυλίδη, μέσω συγκεκριμένων προγραμμάτων που υλοποιεί η Kraft, έχει πετύχει μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 7% και του νερού κατά 43%. Οι απευθείας παραδόσεις σε πελάτες από τις κεντρικές αποθήκες και το εργοστάσιο της Αθήνας επέφεραν ετήσια εξοικονόμηση 42.000 χιλιόμετρων στο μεταφορικό δίκτυο. Σημειώνεται τέλος ότι, στην παραγωγική διαδικασία, χρησιμοποιείται φυσικό αέριο από το 1999, το παραγόμενο νερό από τη δραστηριότητα υπόκειται σε βιολογικό καθαρισμό και ακολουθείται πρόγραμμα ανακύκλωσης, ενώ η Kraft φροντίζει για την ανανέωση του εργοστασιακού εξοπλισμού ψύξης και κλιματισμού, με στόχο την κατάργηση της χρήσης ουσιών (ODS), που βλάπτουν το όζον.

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 151

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 152

crash

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

▲ ▲

ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ Fourlis Holdings «Ασπίδα» στην κρίση η ενίσχυση του δικτύου Η λιανική οικιακού εξοπλισμού του Ομίλου Fourlis (ΙΚΕΑ), παρά τον έντονα πτωτικό ρυθμό στην αγορά του επίπλου και των ειδών οικιακού εξοπλισμού στην Ελλάδα για τέταρτη συνεχή χρονιά, πέτυχε αύξηση μεριδίου αγοράς με πωλήσεις 122,7 εκατ. ευρώ για το α΄ εξάμηνο του 2012, μειωμένες κατά 9,6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Σήμερα λειτουργούν συνολικά 7 καταστήματα ΙΚΕΑ, 5 από αυτά στην Ελλάδα, ένα στην Κύπρο, και ένα στη Σόφια Βουλγαρίας.

152 crash Σεπτέμβριος 2012

Στη λιανική αθλητικών ειδών (INTERSPORT) οι πωλήσεις παρουσίασαν αύξηση κατά 24,4% σε σχέση με το α΄ εξάμηνο του 2011, στα 51,2 εκατ. ευρώ. Η δραστηριότητα αθλητικών ειδών είχε EBITDA 2,1 εκατ. ευρώ σε σχέση με 1,7 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Ο Όμιλος Fourlis αριθμεί σήμερα 82 καταστήματα «Intersport» συνολικά (Ελλάδα 39, Ρουμανία 21, Τουρκία 15, Βουλγαρία 5 και Κύπρο 2) έναντι 68 στο τέλος του α΄ εξάμηνου του 2011. Η λιανική ειδών ένδυσης (ΝEW LOOK) ξεκίνησε τη δραστηριότητά της κατά το γ΄ τρίμηνο του 2011. Ο Όμιλος Fourlis εγκαινίασε το πρώτο κατάστημα «New Look» στις 25 Αυγούστου του 2011 στη Ρουμανία, ενώ σήμερα λειτουρ-

γούν 7 καταστήματα στη χώρα αυτή. Η ανάπτυξη του δικτύου των καταστημάτων «New Look» συνεχίζεται το 2012 με το άνοιγμα και νέων καταστημάτων, ενώ το α΄ εξάμηνο του 2012 είχε πωλήσεις 1,5 εκατ. ευρώ.

Public Μεγαλώνει με ταχείς ρυθμούς το εγχώριο δίκτυο Έντονη είναι η ανάπτυξη της αλυσίδας «Public», που τους τελευταίους μήνες ανοίγει το ένα κατάστημα μετά το άλλο. Η πρώτη μεγάλη φάση ανάπτυξης ολοκληρώθηκε με το άνοιγ-

▲ ▲

εταιρεία, η οποία την τελευταία δεκαετία έχει επενδύσει κεφάλαια ύψους 500 εκατ. ευρώ, θα συνεχίσει και φέτος το επενδυτικό της πλάνο με ακόμη 25 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των γραμμών παραγωγής, για περιβαλλοντικά έργα αλλά και την ενδυνάμωση του χαρτοφυλακίου της με νέα προϊόντα. Αναφορικά με τη Μύθος Ζυθοποιία, η εταιρεία συνεχίζει να υλοποιεί το στρατηγικό αναπτυξιακό της πλάνο, που περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους 50 εκατ. ευρώ για 5 χρόνια, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα. Τέλος, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία δρομολογεί για φέτος επενδύσεις ύψους 5 εκατ. ευρώ, που θα αφορούν σε προσθήκες στον εξοπλισμό παραγωγής και σε υλικά ανάπτυξης των πωλήσεων της εταιρείας (ψύκτες, βαρέλια, φιάλες, κιβώτια, προωθητικό υλικό κ.λπ.).

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 153

▲ ▲

ΝΗΡΕΥΣ Εξάγει το 78% του τζίρου

Ο Νηρέας, η μεγαλύτερη εταιρεία στο χώρο της μεσογειακής ιχθυοκαλλιέργειας, η οποία παράγει σε 3 χώρες (Ελλάδα, Τουρκία, Ισπανία), κατέχει ηγετικές θέσεις σε όλα τα προϊόντα του: ψάρια, γόνο, ιχθυοτροφές. Είναι πλήρως καθετοποιημένος και διαθέτει 42 ιχθυοτροφεία, 5 γεννητικούς σταθμούς, 3 μονάδες προ-πάχυνσης, 1 ερευνητικό κέντρο, 1 κέντρο γεννητικής, 8 συσκευαστήρια, μονάδα επεξεργασίας ιχθύων, 2 εργοστάσια ιχθυοτροφών, εταιρεία παραγωγής εξοπλισμού ιχθυοκαλλιεργειών και εταιρεία διάθεσης προϊόντων αναπαραγωγής, διατροφής, εξοπλισμού και υγείας σε πτηνοτρόφους και κτηνοτρόφους. Στο α΄ εξάμηνο του 2012 οι πωλήσεις στις νέες αγορές (χώρες εκτός Ε.Ε.) συνέχισαν να αναπτύσσονται δυναμικά (+28%), συμβάλλοντας στην άνοδο των εξαγωγών στα 76 εκατ. ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν στο 78% των συνολικών πωλήσεων. Ακόμη, η έμφαση σε πρωτοβουλίες αύξησης της παραγωγικότητας και μείωσης του κόστους αντιστάθμισε πλήρως το υψηλότερο κόστος των πρώτων υλών και βελτίωσε τα λειτουργικά περιθώρια και τα καθαρά κέρδη. Τα EBITDA αυξήθηκαν σε 13,9 εκατ. ευρώ, έναντι 11,4 εκατ. το α΄ εξάμηνο του 2011, ενώ τα καθαρά κέρδη του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 1,8 εκατ. ευρώ, ενισχυμένα κατά 1,6 εκατ. ευρώ. Τα ανωτέρω αποτελέσματα είναι σημαντικά, διότι επετεύχθηκαν παρά την κατά 15% άνοδο

του κόστους των πρώτων υλών. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Νηρεύς, Αριστείδης Μπελλές, επισήμανε ότι «στην αρχή του έτους είχαμε δεσμευθεί ότι θα επιδιώκαμε την αύξηση των εξαγωγών μας στις νέες αγορές, τη μείωση του λειτουργικού μας κόστους, αλλά και την προσεκτική διαχείριση των ταμειακών μας ροών. Τα αποτελέσματα του α΄ εξαμήνου πιστοποίησαν ότι πάνω σ’ αυτούς τους στόχους δουλέψαμε όχι μόνο εντατικά, αλλά και αποτελεσματικά. Βελτιώσαμε τη λειτουργική μας κερδοφορία, παρά τις σημαντικές αυξήσεις τιμών που παρατηρήθηκαν στο μέτωπο των πρώτων υλών. Αυξήσαμε τις ήδη υψηλές εξαγωγές μας, διευρύνοντας την παρουσία μας στις νέες αγορές-χώρες. Καταφέραμε όχι μόνο να περιορίσουμε τον καθαρό τραπεζικό μας δανεισμό, λόγω των θετικών ελεύθερων ταμειακών ροών που σημειώσαμε, αλλά και να μετακυλήσουμε χρονικά ένα αξιοσημείωτο ποσοστό του συνολικού μας δανεισμού».

Σεπτέμβριος 2012

crash 153

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 154

ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ ΜΙΝΕΤΤΑ Η Ευρωπαϊκή Ένωσις - ΑΣΦΑΛΕΙΑΙ ΜΙΝΕΤΤΑ είναι μία από τις παλαιότερες ασφαλιστικές εταιρείες της χώρας . Διανύει ήδη την 4η δεκαετία γόνιμης δραστηριότητας στην ελληνική ασφαλιστική αγορά. Η ΑΣΦΑΛΕΙΑΙ ΜΙΝΕΤΤΑ έχει τεράστια εμπειρία και μεγάλη εξειδίκευση στις ασφαλίσεις αυτοκινήτων, χωρίς να υστερεί και στα υπόλοιπα ασφαλιστικά προγράμματα.

Συνοπτικά προσφέρει ασφαλίσεις:

Αυτοκινήτων Ζωής και Νοσοκομειακής Περίθαλψης Πλοίων και Σκαφών Αναψυχής Πυρός και συμπληρωματικών κινδύνων Μεταφορών Γενικών Ατυχημάτων Αστικής Ευθύνης Τεχνικών Ασφαλίσεων Η ΑΣΦΑΛΕΙΑΙ ΜΙΝΕΤΤΑ εκτιμώντας τις σημερινές συνθήκες και ιδιαίτερα τη δυσμενή οικονομική κατάσταση την οποία βιώνουμε, πήρε την απόφαση και υλοποίησε ένα πρόγραμμα αναβάθμισης/επικαιροποίησης όλων των ασφαλιστικών προγραμμάτων που προσφέρει για την κάλυψη του οχήματος και του οδηγού. Τα νέα προγράμματα είναι σύγχρονα και πρωτοποριακά. Δίνουν σημασία στην ουσία της ασφάλισης, προσφέροντας πολλαπλές βασικές και συμπληρωματικές καλύψεις, ενώ παράλληλα το κόστος διατηρήθηκε σε πολύ προσιτά 154 crash Σεπτέμβριος 2012

επίπεδα. Πρωταρχικός στόχος και βασική αρχή της εταιρείας όλα τα χρόνια λειτουργίας της ήταν και παραμένει η σαφήνεια των όρων ασφάλισης, η άριστη εξυπηρέτηση των πελατών και των συνεργατών της και η άμεση πληρωμή των αποζημιώσεων. Θέλοντας έμπρακτα να ανταποδώσει την εμπιστοσύνη στους πελάτες της, αποφάσισε αυτά τα νέα προγράμματα που βελτιώνουν τα μέχρι σήμερα υπάρχοντα να τα προσφέρει από σήμερα σε όλους τους ασφαλισμένους της αυτόματα και ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ.

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 155

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 156

crash

▲ ▲

μα των τριών νέων καταστημάτων σε Καλαμάτα, Λάρισα και Πάτρα. Είχαν προηγηθεί μέσα στο καλοκαίρι ακόμη τέσσερα νέα καταστήματα, στην Ξάνθη, την Καστοριά, τη Ρόδο και τη Νέα Ερυθραία. Πλέον τα Public (www.public.gr) αριθμούν συνολικά 20 φυσικά καταστήματα σε Ελλάδα και Κύπρο και ένα ηλεκτρονικό, κατακτώντας νέα δυναμικά σημεία παρουσίας και επιταχύνοντας την ανάπτυξη του concept. Η διοίκηση της εταιρείας συνεχίζει τη διερεύνηση για τον εντοπισμό περιοχών που παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον.

Jumbo Συνεχίζει να επενδύει παρά την κρίση Για την τρέχουσα χρήση Ιούλιος 2012-Ιούνιος 2013 ο Όμιλος Jumbo θα συνεχίσει την επέκτασή του, με την προσθήκη 5 ακόμα υπερκαταστημάτων. Το πρώτο κατάστημα για τη νέα οικονομική χρήση, συνολικής επιφάνειας 8.000 τ.μ., ξεκίνησε τη λειτουργία του πρόσφατα στην περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας. Τρία ακόμα υπερκαταστήματα θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα και ένα στη Βουλγαρία. Τα νέα καταστήματα εκτιμάται ότι θα συνεισφέρουν στην αύξηση των πωλήσεων για την τρέχουσα χρήση Ιούλιος 2012-Ιούνιος 2013. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό για τη νέα οικονομική χρήση, στόχος είναι η αύξηση των πωλήσεων μεταξύ 0-2%, ενώ τα καθαρά κέρδη εκτιμάται ότι θα κυμανθούν στα 70 εκατ. ευρώ, καθώς αναμένεται ότι οι αποπληθωριστικές πιέσεις στην Ελλάδα, η αύξηση του μεταφορι-

κού κόστους και η ενδυνάμωση του δολαρίου θα πιέσουν το μικρό περιθώριο κέρδους. Παρά τις πρωτοφανείς δυσκολίες που αντιμετωπίζει η επιχειρηματική δραστηριότητα και ειδικά το λιανεμπόριο στην Ελλάδα, ο Όμιλος Jumbo επιμένει στην υλοποίηση του αναπτυξιακού του σχεδίου, με στόχο την ισχυροποίηση της θέσης της εταιρείας στην αγορά και τη διατήρηση του θετικού ρυθμού αύξησης των πωλήσεων.

τοφυλάκιο δραστηριοτήτων του ομίλου και η παρουσία του σε σημαντικές αγορές παγκοσμίως. Παρά την κάμψη στην αγορά πολυτελών ειδών, η Folli Follie ευνοήθηκε σε μια εξόχως ανταγωνιστική αγορά, όπως η ασιατική. Οι συγκρινόμενες πωλήσεις κοσμημάτων και αξεσουάρ στο α΄ εξάμηνο παρουσίασαν αύξηση κατά 15% (+25% ειδικότερα στην Κίνα), ενώ με τις προσθήκες 7 νέων καταστημάτων, αλλά και την αναδιάρθρωση των υφιστάμενων που μεταφέρθηκαν σε άλλες τοποθεσίες, η συνολική αύξηση του τομέα ξεπέρασε το 20%. Ειδικότερα, οι πωλήσεις του κλάδου των κοσμημάτων-ρολογιών-αξεσουάρ αυξήθηκαν σε ποσοστό 20,3%, οι λιανικές πωλήσεις του λιανικού ταξιδιωτικού εμπορίου αυξήθηκαν κατά 5%, παρά τη μείωση της επιβατικής κίνησης (σε ποσοστό 7,04%).

Folli Follie Συγκριτικό πλεονέκτημα το χαρτοφυλάκιο Ο όμιλος εμφάνισε ενισχυμένα μεγέθη στο α΄ εξάμηνο (+9% ο τζίρος, +6,53% τα καθαρά κέρδη και +8% τα EBITDA), παρά το έντονα αρνητικό οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τη διοίκηση, οι αποδόσεις αυτές οφείλονται στο συγκριτικό πλεονέκτημα που προσφέρει το διαφοροποιημένο χαρ-

Πλαίσιο Κερδίζει με δικά της... brands

▲ ▲

Στα 3,4 εκατ. ευρώ ανήλθαν τα κέρδη μετά φόρων της Πλαίσιο Computers στο α΄εξάμηνο 2012, σημειώνοντας αύξηση 26% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Αυτό επετεύχθη με πωλήσεις 132,9 εκατ. ευρώ και σημαντικές μειώσεις στα έξοδα, με ταυτόχρονη αύξηση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας. Παράλληλα, η ήδη υγιής χρηματοοικονομική διάρθρωση βελτιώθηκε ακόμα περισσότερο με τα ταμειακά διαθέσιμα να φθάνουν τα 36 εκατ. ευρώ. Η επιχείρηση προχωρά σε περαιτέρω ανάπτυξη της γκάμας των brands Turbo-X, Q Connect, Sentio, @work και Doop με νέες προϊοντικές κατηγορίες, όπως tablets και κινητά τηλέφωνα. Τα προϊόντα αυτά εξασφαλίζουν αφενός πολύ ανταγωνιστικές τιμές για τους πε156 crash Σεπτέμβριος 2012

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:29 μ.μ. Page 157

143_158_afieroma_oikonomia 14/09/2012 8:30 μ.μ. Page 158

▲ ▲

λάτες και αφετέρου κερδοφορία που επιτρέπει την υγιή ανάπτυξη της επιχείρησης. Στο Ιnternet δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα social media, με τη σελίδα της Πλαίσιο στο Facebook να έχει πάνω από μισό εκατομμύριο fans. Τέλος, στο ειδικό τμήμα εξυπηρέτησης επιχειρήσεων έγιναν δύο νέες κινήσεις: • Δημιουργήθηκαν νέοι απολύτως προσωποποιημένοι κατάλογοι.

• Μια νέα προϊοντική κατηγορία, βασισμένη στο υπάρχον δίκτυο διανομής και μηχανογραφικής υποστήριξης, προσφέρει λύσεις καθαριότητας και περιποίησης στις επιχειρήσεις.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΟΤΕ Η πιο «συνετή» διοίκηση έφερε μεγάλη αύξηση κερδών Ο αυστηρός έλεγχος του κόστους είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της λειτουργικής κερδοφορίας κατά 5,6% στο α’ εξάμηνο, παρά τη μείωση των εσόδων (κατά 4,5%), την ίδια ώρα που τα προσαρμοσμένα καθαρά κέρδη αυξήθηκαν κατά 50%, ενώ το περιθώριο λειτουργικής κερδοφορίας EBITDA διαμορφώθηκε στο 35,2%. Αντιμετωπίζοντας δύσκολες συνθήκες σε όλες τις αγορές όπου δραστηριοποιείται, ο όμιλος κατάφερε να ισχυροποιήσει τη θέση του σε πολλές από αυτές τις αγορές. Ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από τις επιδόσεις του Οργανισμού στο β΄ τρίμηνο έμειναν και οι Γερμανοί της Deutsche Telekom, οι οποίοι στάθηκαν στην αύξηση των πελατών κινητής κατά περισσότερο από 120.000 σε ετήσια βάση και των υπηρεσιών τηλεόρασης, αλλά και στη σταθεροποίηση της πελατείας ευρυζωνικών υπηρεσιών. Υπογράμμισαν ακόμη τη βελτίωση του περιθωρίου κερδοφορίας EBITDA. 158 crash Σεπτέμβριος 2012

ΟΠΑΠ Τα διαδικτυακά παιχνίδια εγγύηση για τα μελλοντικά κέρδη Στο αρνητικό μακροοικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα αποδίδεται η μικρή πτώση των μεγεθών σε επίπεδο εξαμήνου (-6,2% ο τζίρος, -6,4% τα EBITDA και -5,7% τα καθαρά κέρδη). Ειδικότερα, οι πωλήσεις των παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού μειώθηκαν κατά 5,2% (στα 829,4 εκατ.), κυρίως λόγω των μειωμένων εσόδων (κατά 19,8%) των Monitor Games και της ελαφράς πτώσης του Πάμε Στοίχημα (κατά 3,2%) παρά τη διοργάνωση του Euro 2012. Από την άλλη, τα υψηλότερα χρηματοοικονομικά έσοδα λόγω της χαμηλότερης φορολογίας ενίσχυσαν την κερδοφορία του ομίλου (+18% στο β΄ τρίμηνο, στα 126,1 εκατ. ευρώ). Αναφορικά

με τις κινήσεις του οργανισμού, μέσα στο καλοκαίρι επέλεξε την εταιρεία G2, του ομίλου της Lottomatica, ως στρατηγικό εταίρο για τη διάθεση των τυχερών παιχνιδιών της μέσω του Διαδικτύου, ενώ παράλληλα αποφάσισε να προχωρήσει η διαγωνιστική διαδικασία για τον Τεχνολογικό Πάροχο με αποσφράγιση της προσφοράς της Intralot, που κρίθηκε επαρκής και σύμφωνος με τους όρους, τις απαιτήσεις και τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης. Τέλος, κοινοπραξία που ηγείται και περιλαμβάνει ακόμα τη Lottomatica, τη Scientific Games και την Intralot διεκδικεί τον διαγωνισμό για τα Κρατικά Λαχεία.

MANA CRASH 15/09/2012 12:25 π.μ. Page 159

Ο ΑΓΩΝΑΣH ΤΟΥ CR9AS

Μαζεύουμε νέα στοιχεία και επανερχόμαστε

’

9’

9’

8’

8’

8’

7’

7’

7’

6’

6’

6’

5’

5’

5’

4’

ΚΡΙΣΤIΝ ΜΑΝΤΛEΝ ΟΝΤEΤ ΛΑΓΚAΡΝΤ ΔΙΕΥθYΝΤΡΙΑ ΤΟΥ ΔΝΤ

4’

9’

9’

8’

8’

7’

7’

6’

6’

5’

5’

4’

ΖΟΖΕ ΜΑΝΟΥΕΛ ΜΠΑΡΟΖΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΙΤΡΟΠΗΣ

4’

ΑΝΓΚΕΛΑ ΔΩΡΟΘΕΑ ΜΕΡΚΕΛ ΚΑΓΚΕΛΑΡΙΟΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

4’

ΒΟΛΦΓΚΑΝΓΚ ΣΟΪΜΠΛΕ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

ΧΕΡΜΑΝ ΒΑΝ ΡΟΜΠΑΪ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΤΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕ

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο

Η

πρωτοβουλία του «Crash» να προσφύγει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εναντίον της Κριστίν Λαγκάρντ, της Άνγκελα Μέρκελ, του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, του Μανουέλ Μπαρόζο και του Χέρμαν Βαν Ρομπάι για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία», μια πολιτική που «προφανώς στόχευε τον ελληνικό λαό ως συλλογικό υποκείμενο», στις αρχές Ιουλίου, τέθηκε ήδη από τις 11 Ιουλίου στα χέρια των αρμοδίων υπηρεσιών του Δικαστηρίου στη Χάγη. Όπως μας πληροφόρησε με επιστολή του της 22/8/2012 ο κ. M.P.Dillon, επικεφαλής της Μονάδας Ενημέρωσης και Τεκμηρίωσης του εισαγγελέα, το Ποινικό Δικαστήριο, εφόσον εξέτασε το σχετικό φάκελο που καταθέσαμε, έκρινε ότι είναι αναρμόδιο να επιληφθεί της υποθέσεως. Επιφυλάσσεται, όμως, ότι σε περίπτωση που στο μέλλον προκύψουν νέα στοιχεία ή γεγονότα, ενδέχεται να στοιχειοθετηθεί μια νέα βάση, και η υπόθεση να περιέλθει στην αρμοδιότητά του. Ως εκ τούτου, εμείς συνεχίζουμε την έρευνα για συλλογή νέων στοιχείων, καθώς και τη συλλογή υπογραφών. Επιμένουμε στην επιδίωξή μας, με στόχο να επανέλθουμε σύντομα. Ήδη στο www.facebook.com/giorgostragas έχουν καταχωρηθεί οι πρώτες περίπου εξακόσιες υπογραφές πολιτών. Όλα τα νεότερα θα τα μαθαίνετε στην ίδια διαδικτυακή διεύθυνση μέχρι το επόμενο «Crash».

Οι δύο επιστολές του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου: Στην πρώτη επιβεβαιώνει ότι παρέλαβε τη μηνυτήρια αναφορά και στη δεύτερη αποφαίνεται πως είναι αναρμόδιο και επιφυλάσσεται για το μέλλον Σεπτέμβριος 2012

crash 159

160_161_roumeliotis 14/09/2012 8:10 μ.μ. Page 160

από το του Ανδρέα Ρουμελιώτη

Μα τον Σουλεϊμάν! Μα τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή και την απύθμενη Αλεξάνδρα που κουτουπώνει, θα το σκίσω το πτυχιάκι μου, που με τόσο κόπο απέκτησα στα οικονομικά. Κανένας φούστης δεν κόπιασε να μας διδάξει στο πανεπιστήμιο τα κόλπα αυτά. Με σχεδόν μηδενική ανάπτυξη, η Γερμανία θα ’χει εφέτος μεγαλύτερο πλεόνασμα από την Κίνα και την Ιαπωνία - κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκίζει τις καλτσοδέτες της για την τεράστια οικονομική ανισορροπία που προκαλείται και προτίθεται, λέει, να επιπλήξει τη γερμανική κυβέρνηση, να την κάνει… ντα! Ο Κινέζος υπουργός Οικονομικών έχει μείνει με τη χήρα του Μάο Τσε Τουνγκ ανά χείρας, ενώ ο Γιαπωνέζος ομότεχνός του σκέφτεται πώς θα κάνει το πιο γκλάμουρ χαρακίρι. Κι όμως, κάποιοι βοϊδοκέφαλοι στη Γερμανία πανηγυρίζουν. Γιατί, αγαπούλες μου; Πόσο καιρό νομίζετε ότι μπορείτε να κο-

λυμπάτε στο χρυσάφι όπως ο Σκρουτζ Μακ Ντακ; Το πλεονασματάκι, λένε οι νόμοι οι οικονομικοί, πρέπει να καταναλωθεί ή να επενδυθεί. Αλλιώς θα σαπίσει στα νεκροταφεία του χρήματος όπου έχει θαφτεί. Τουτέστιν, 8 εκατομμύρια Γερμανοί εργάται που φυτοζωούν με 600-800 ευρώ το μήνα θα πρέπει τώρα να τρώνε με χρυσά κουτάλια. Να αγοράζουν πολυτελή κότερα και συνουσιαζόμενοι με αλφαδιασμένες δίμετρες μοντελοηθοποιούλες τύπου Ασί να σκάνε μύτη στη Μεσόγειό μας, να ανοίγουν γαλλικές σαμπάνιες και να τις ταΐζουν στο στόμα μαύρο χαβιάρι, για να τους χορεύουν τσιφτετέλι τούρκικο, ωχ αμάν - αμάν γιαβρούμ! Στην αντίθετη περίπτωση θα πρέπει αυτό το σκανδαλώδες πλεόνασμα να επανεπενδυθεί εκεί οπου δημιουργήθηκε – στον ευρωπαϊκό Νότο. Για να αβγατίζει. Όταν και εφόσον ο Νότος αφρικανοποιηθεί και η δημόσια, όπως και η

Μου αρέσει! • Σχολιάστε • Κοινοποιήστε 160 crash Σεπτέμβριος 2012

ιδιωτική του περιουσία γίνει γερμανική… Απ’ αυτό το πλευρό να κοιμάστε! Σιγά μη σας το επιτρέψουν οι Κινέζοι και οι –εξ ανάγκης φίλοι μας πλέον Αμερικανοί… Στην ηττημένη Γερμανία δεν επιτρέπεται να έχει ούτε στρατό ούτε σοβαρές μυστικές υπηρεσίες ούτε τίποτα. Πώς θα καταλάβει τη Νότια Ευρώπη χωρίς κανονιοφόρους; Η ιστορία επαναλαμβάνεται πάντα σαν φάρσα. Ίσως μόνο ο Μιχαλολιάκος μπορεί να θεωρηθεί οριτζινάλε εγγονός του Χίτλερ. Πίσω απ’ τον προτεσταντικό ιδεοψυχαναγκασμό και την πληθωρισμοφοβία του μαϊμού 4ου Ράιχ στοιχίζονται αρρωστημένοι τζογαδόροι-στοιχηματάκηδες, τα πιο επιθετικά απ’ τα 150 funds που κυβερνούν τον κόσμο ετούτο και ανάμεσά τους κάτι αδίστακτα εγγονάκια που παριστάνουν ότι έχουνε ξεχάσει ποιοι έκαναν τον παππού τους σαπούνι. Πιστεύω τελικά ότι ο θείος Σαμ κάτι τέτοιους τους έχει για πασατέμπο.

160_161_roumeliotis 14/09/2012 8:10 μ.μ. Page 161

Επειδή ο νόμος της βαρύτητας είναι αδιαμφισβήτητος, αμφισβητούμε τη βαρύτητα των νόμων

Τα κόλπα τελειώσανε

Σκίζω τη γάτα! ΕΙΜΑΙ 51 ΧΡΟΝΩΝ και ποτέ άλλοτε δεν θυμάμαι στην ιδιαίτερή μου πατρίδα, τη Χαλκίδα, ανθρώπους να ψάχνουν στους σκουπιδοτενεκέδες για να τραφούν με αποφάγια. Ένιωσα σαν να μου έμπηξαν μια μαχαιριά στην καρδιά όταν είδα πάνω από έναν κάδο απορριμμάτων τον καλό μου συμφοιτητή, τον μέχρι πρότινος πετυχημένο επαγγελματία και οικογενειάρχη. Ντρέπομαι που το λέω, αλλά δεν τόλμησα να του μιλήσω, απέφυγα να τον χαιρετήσω. Ίσως για να μην ντραπεί όταν με δει, ίσως και από αμηχανία, γιατί δεν είχα να του πω ή να του προσφέρω κάτι. Σκέφτηκα ότι κι εγώ, ενδεχομένως κι εσύ, είμαστε ένα «κλικ» πριν απ’ τους σκουπιδοτενεκέδες. Όχι ότι κωλώνω, γαμώ την πουτάνα μου γαμώ! – ο γιατρός μου με συμβούλεψε να βρίζω για να εκτονωθώ–, είμαι αποφασισμένος για όλα: δεν θα επιτρέψω σε καμιά κωλόγατα να μου πάρει μέσα απ’ τα χέρια το αποφάι. Θα την κατασπαράξω ζωντανή, θα της γδάρω το δέρμα και θα φτιάξω γατίσιο σκουφί. ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΟΚ, αυτό το οριακό καλοκαίρι, το έπαθα στο «Πάρκο του Λαού», εκεί στη «μικρή Μόσχα» της Χαλκίδας, στην κόκκινη γειτονιά του Αϊ-Γιάννη. Κάθε οικογένεια είχε έναν παππού που έπεσε στον εμφύλιο. Μακρονησιώτη. Εξόριστο στον ΑϊΣτράτη. Για να καταλάβεις: ο «Ριζοσπάστης» στον Αϊ-Γιάννη ήταν Ευαγγέλιο. Εκεί λοιπόν είδα κουρεμένα γουλί πιτσιρίκια της Χρυσής Αυγής να μοιράζουν από ένα φορτηγάκι δωρεάν καρπούζια και μια ουρά πεντακοσίων και πλέον αποσβολωμένων, απελπισμένων ανθρώπων να περιμένουν υπομονετικά. Όχι, όπως έλεγε κάποτε η απεχθής αντικομμουνιστική προπαγάνδα «για ένα καλτσόν», αλλά για ένα καρπούζι! ΕΙΧΑ ΓΡΑΨΕΙ ΟΤΙ, αν υπήρχε αξιοκρατία, θα έπρεπε να μας τιμήσουν, τους Έλληνες, με το πρώτο βραβείο ανταγωνιστικότητας, ευρηματικότητας και καινοτομίας. Διότι για να διαμαρτυρηθούμε, εφήυραμε κυριολεκτικά τον Τσίπρα και τα χρυσά αβγά. Βγάλαμε μπροστά τον πιτσιρικά ενός διασπασμένου κομματιδίου του 4% και μια μικρή ομάδα νεοναζί, μπας και τους τρομάξουμε. Θες να κάνω μια νέα πρόβλεψη; Αν επικρατήσει αυτό που θέλει η Μέρκελ στην Ευρώπη, ο ΣΥΡΙΖΑ θα κυβερνήσει με 50% και η Χρυσή Αυγή θα ’ναι αξιωματική αντιπολίτευση με 20-25%. Αν αποδειχθεί μάγος ο πιτσιρικάς έχει καλώς. Αλλιώς δεν είναι καθόλου απίθανο να ζήσουμε ημέρες ανάλογες με τη δημοκρατία της Βαϊμάρης. Σ’ το υπογράφω.

Αυτό το ραμολί της κερδοσκοπίας, ο Σόρος, προφανώς γνωρίζει καλύτερα οικονομικά από την αφεντιά μου, αφού δεν στάθηκα ικανός στη ζωή μου να σορτάρω ούτε μία εγγλέζικη τράπεζα, ο άχρηστος! Με όλο το σεβασμό όμως, η δήλωσή του ότι πρέπει να εγκαταλείψει η Γερμανία το ευρώ και να επιστρέψει στο μάρκο, γιατί μόνο έτσι θα επιβιώσει ο Νότος, μου φαίνεται χοντρομαλακία. Με το που θα μείνει σε μας το ευρώ και πριν προλάβουμε να το υποτιμήσουμε 50%, όποιος έχει λεφτά θα τρέξει να τα μετατρέψει σε μάρκα. Αν τώρα για να καταθέσεις τα λεφτά σου, η Γερμανία σου δίνει αρνητικό επιτόκιο, φαντάσου τι κόλαση θα γίνει όταν πάνε όλα τα «παρκαρισμένα» τρισ. εκεί. Για να τα φυλάξει θα κρατάει τα μισά. Άσε που τα προϊόντα της θα γίνουν πανάκριβα, δεν θα μπορεί να εξάγει και το μαϊμού 4ο Ράιχ θα χρεοκοπήσει σε χρόνο dt. Το κόλπο που είχαν στήσει ήθελε το Βορρά να παράγει και να ‘χει πλεονάσματα και το Νότο να καταναλώνει και να πνίγεται στα ελλείμματα. Να ‘ναι ο Νότος λαγός μες στο σκληρό ευρώ, για να το κάνει να δείχνει μαλακό – να ξεγελαστούν οι σχιστομάτηδες και να τους το(ν) φορμάρουν οι Γερμαναράδες μια ζωή. Τα κολπάκια Ντράγκι μου, αγάπη μου, τελειώσανε! Ή θα γίνουμε όπως η Αμερική, όπου όταν χρεοκοπεί η Καλιφόρνια η κεντρική κυβέρνηση την ενισχύει για να μην ανοίγει η ψαλίδα πλεονασμάτωνελλειμμάτων ή θα γίνει της επί χρήμασι εκδιδομένης το σιδηρούν κιγκλίδωμα εδώ χάμου.

162_ARTHRO KONSTANTARAS 14/09/2012 8:01 μ.μ. Page 178

crash

ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ

Μπορεί πλέον να το λέμε «default» αυτό στο οποίο μας οδηγούν, αλλά δεν παύει να είναι «χρεοκοπία» του Δημήτρη Κωνσταντάρα

Η

Ελλάδα καταστρέφεται, η οικονομία μας παραπαίει, η –σχεδόν ανύπαρκτη ουσιαστικά– αστική τάξη τρεκλίζει, τα ασφαλιστικά ταμεία ψυχορραγούν, η ανάπτυξη βρίσκεται στους 0 βαθμούς Κελσίου, τα πολιτικά κόμματα παρακολουθούν ναρκωμένα και μουδιασμένα, η τρικομματική κυβέρνηση εκτελεί το «πρόγραμμα», οι συνταξιούχοι, άνεργοι και μισθοσυντήρητοι ψάχνουν να βρουν τρόπους να ζεσταθούν το χειμώνα που έρχεται, γιατί το πετρέλαιο «καίει», οι τιμές δεν πέφτουν, η κοινωνία μας οδηγείται σε εξαθλίωση και τώρα μαθαίνουμε ότι «95 δήμοι, ανάμεσά τους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας και της Λάρισας, μέσα στον Οκτώβριο, θα έχουν άμεσο πρόβλημα ρευστότητας, ήτοι θα υπάρξει εκ μέρους τους στάση πληρωμών». Η καταστροφή της χώρας μας, η φτωχοποίηση των Ελλήνων, το έγκλημα αυτό εναντίον εκατομμυρίων ανθρώπων έχει συντελεστεί. Αλλά μόνο το «Crash» έβαλε το χέρι του μέσα στη φωτιά και κατήγγειλε στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο αυτά που γίνονται. Γιατί; Στο βιβλίο « Η Νονά», που αναφέρεται στην αξιότιμη Άνγκελα Μέρκελ και έχει γράψει στέλεχος του ιδίου κόμματος και συνεργάτης του παλαιού Καγκελάριου Κολ (αναφερόμαστε εκτεταμένα σ’ αυτό το βιβλίο στο τεύχος μας), η συγγραφέας κατακεραυνώνει τη Μέρκελ: «Έχει εγκαθιδρύσει ένα αυταρχικό, απολυταρχικό καθεστώς, που όμοιό του δεν έχει γνωρίσει η Γερμανία». Η συγγραφέας παραθέτει απίστευτα περιστατικά, από κλοπή πολιτικών ιδεών των αντιπάλων της, ισοπέδωση των κομματικών οργάνων και του κομματικού μηχανισμού μέχρι πλήρη καταστρατήγηση ηθικών και νομικών κανόνων, στο βαθμό που το Συνταγματικό Δικαστήριο συχνά να την επιπλήττει. Το βιβλίο «Die Patin» (Η Νονά) που έρχεται –ίσως έχει ήδη έρθει– και στην Ελλάδα περιγράφει τη Μέρκελ ως ανθρωποφάγα, ανταγωνιστική, νεκροθάφτη του ευρώ και εξουσιομανή. Γιατί λοιπόν μόνο το «Crash» τολμά; Γιατί μόνο 4 ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι και καμιά 500αριά Έλληνες, που συνυπογράφουν την αγωγή, ρισκάρουν; Έχουμε χιλιάδες μηνύματα, επιστολές, τηλεφωνήματα, αλλά υπογραφές δεν έχουν έρθει ακόμα. Σας αναφέρω λοιπόν, εκτός όλων των άλλων που επειδή σας συμβαίνουν τα ξέρετε από «πρώτο χέρι», ότι υπάρχουν δήμοι που το πολύ μέχρι τα μέσα του επόμενου μήνα δεν θα μπορούν να πληρώσουν τα στοιχειώδη, μισθούς, άμεσα λειτουργικά έξοδα κ.λπ.; Να παρέχουν, με ολοκληρωμένο τρόπο, τα βασικά ανταποδοτικά, όπως η καθαριότητα και ο φωτισμός; Να λειτουργούν οι βρεφονηπιακοί σταθμοί και η δημοτική αστυνομία και τα συνεργεία συντήρησης πάρκων και δρόμων και πεζοδρομίων και η στοιχειώδης επιμέλεια στα σχολεία; Το ειδικό διαδικτυακό site aftodioikisi.gr μίλησε με δημάρχους σε όλη τη χώρα και κατέγραψε 95 δήμους, οι οποίοι είναι έτοιμοι να κηρύξουν

«default», παρότι αρκετοί από αυτούς στη λογική του «να μη δημιουργήσουμε πανικό στους εργαζόμενους, τους δημότες αλλά και τους προμηθευτές» μας εξέφρασαν την άποψη ότι «τα βγάζουμε οριακά πέρα έως τα τέλη Οκτωβρίου, και μετά... βλέπουμε».

Μετά… έχει ο Θεός Γίνονται επαφές, γίνονται συζητήσεις, γίνονται διαπραγματεύσεις, κάτι «θα βγει» από δω, κάτι «θα βγει» από κει, αλλά η τοπική αυτοδιοίκηση εκτελέστηκε και θάφτηκε ήδη με το κακούργημα του κ. Ραγκούση που ονομαζόταν «Καλλικράτης». Οι δήμοι δεν έχουν λεφτά για να λειτουργήσουν. Τελεία. Ούτε τα ΚΕΠ ούτε τα ΚΑΠΗ ούτε οι Λέσχες Φιλίας ούτε τα κολυμβητήρια ούτε –ίσως– τα συσσίτια. Σκεφτείτε λοιπόν εσείς οι δημότες της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας, πολύ σύντομα και του Βόλου, ότι, εκτός όλων των άλλων που σας λείπουν, πολύ σύντομα οι πόλεις σας θα βρομάνε από τα σκουπίδια, πιστοποιητικό που σας χρειάζεται δεν θα μπορείτε να βγάλετε, άδειες που σας χρειάζονται δεν θα μπορείτε να πάρετε, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί θα είναι κλειστοί, η δημοτική αστυνομία δεν θα προσφέρει έστω αυτά τα λίγα που μπορεί να προσφέρει στην πόλη και στους δημότες, τα σχολεία θα βρομάνε και θα ζέχνουν…

Ας το πάρουμε όλοι μας καλά χαμπάρι: Σε αυτή την καταστροφή είμαστε όλοι μέσα. Κανείς δεν θέλει ή δεν μπορεί να κάνει τίποτα

162 crash Σεπτέμβριος 2012

Και εκτός των 4 μεγάλων πόλεων, ποιοι άλλοι δήμοι «κλείνουν»; Κομοτηνής, Θάσου, Παγγαίου, Παρανεστίου, Μύκης, Ιάσμου, ΦυλήραςΑρριανών, Αργυρούπολης-Ελληνικού, Ηρακλείου, Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Πεύκης-Λυκόβρυσης, Σαλαμίνας, Αγίας Βαρβάρας, Αλίμου, Ασπροπύργου, Αχαρνών, Βύρωνα, Αμύνταιου, Βοΐου, Κοζάνης, Σερβίων-Βελβεντού, Φλωρίνης και Εορδαίας, Ιωαννιτών, Πρεβέζης, Ηγουμενίτσας, Ζίτσας, Κεντρικών Τζουμέρκων, Νικολάου Σκουφά, Γεωργίου Καραϊσκάκη, Σουλίου, Φιλιατών, Βόρειων Τζουμέρκων, Δωδώνης, Ζαγορίου, Πωγωνίου, Κόνιτσας, Πάργας, Ζηρού, Κιλελέρ, Καρδίτσας, Τρικάλων, Πύλης, Μουζακίου, Φαρκαδόνας, Τεμπών, Φαρσάλων, Τυρνάβου, Αλμυρού, Κεφαλονιάς, Ζακύνθου, Παξών, Κέρκυρας, Έδεσσας, Θέρμης, Παύλου Μελά, Ηρακλείας, Αλμωπίας, Κατερίνης, Κασσάνδρας, Κορδελιού, Δράμας, Δίου-Ολύμπου, Βιάννου, Γόρτυνας, Φαιστού, Μυλοποτάμου, Αμαρίου, Αποκορώνου, Γαύδου, Καντάνου-Σελίνου, Πλατανιάς, Κισσάμου, Σφακίων, Λουτρακίου, Ρόδου, Καλύμνου, Λέρου, Τήλου, Κύμης-Αλιβερίου… Ίσως να ξέχασα κάποιους.

Κι άλλοι τόσοι έρχονται Ας το πάρουμε όλοι μας καλά χαμπάρι: Σε αυτή την καταστροφή είμαστε όλοι μέσα. Κανείς δεν θέλει ή δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Διαβάστε την εκπληκτική συνέντευξη που μας έδωσε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Ίσως «κάτι» μπορείτε να βρείτε. Τουλάχιστον για την ψυχή σας.

OPISTHOFYLOY_ESWTERIKH _AMSTEL 14/09/2012 7:09 μ.μ. Page 1

OPISTHOF_EUROBANK 14/09/2012 7:10 μ.μ. Page 2