Τεύχος 18 - Νοέμβριος 2012

EXOF CRASH T.18_Layout 1 16/11/2012 11:57 μ.μ. Page 1

ΕΚΠΤΩΤΙΚΟ ΚΟΥΠΟΝΙ 100 €

18

ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΤΖΑΚΙΟΥ Ή ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ PELLET

ΤΕΥΧΟΣ 18 l ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2012 l ΤΙΜΗ 4,50 € l ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΛΙΚΗΣ ΡΗΞΗΣ

...31ΧΡΟΝΟΣ, ΑΝΕΡΓΟΣ ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΕ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΑΜΟ ΤΟΥ... ...ΒΟΥΤΗΞΕ ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΠΗΓΑΝ ΝΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΕΞΩΣΗ... ...60ΧΡΟΝΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ ΕΠΕΙΔΗ ΕΚΟΨΑΝ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥ...

ΤΕΥΧΟΣ 18 l ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2012

η ΕΠΟΧη τΟΥ ΦΟΒΟΥ

φτώχεια ΟΡΓΗ κηΔΕΜΟνIα απελπισία ΜΕλαΓΧΟλια ΕκΒιαΣΜΟI ξεπούλημα ΔΥΣτΥΧια καταθλιψη ΑΔΙΚΙΑ απογοήτευση ΕΞαθλιΩΣη ΠΕΙΝΑ ανασφάλεια αβεβαιότητα ΥΠΟτΕλΕια αδιέξοδο ατιμωρησία ΒΙΑ ΠΡΟΔΟΣια ΠΡΟΣΩΠΑ-ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΝΘΙΜΟΣ, Ν. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, Η. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΟΣ, Γ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, ΟΔ. ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ, Μ. ΚΑΣΣΗΣ, ΑΡΤΟΥΡ ΜΑΣ

EXOF OTE 17/11/2012 12:02 π.μ. Page 2

03_04_EDITORIAL 16/11/2012 10:35 μ.μ. Page 3

edito

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΡΑΓΚΑ

Στην εποχή του φόβου, κοιτώντας στα μάτια την ανακόντα...

Ζ

ούμε στην εποχή του φόβου που γεννάει απελπισία, οργή και βία. Παγωμένοι, βλέπουμε στα μάτια το Μνημόνιο-Ανακόντα (εξώφυλλο) που μας τυλίγει, διαμελίζοντας και καταπίνοντας όλες τις αξίες, τις ελευθερίες και τα εθνικά χαρακτηριστικά μας. Ξεδιάντροπα, οι Γερμανοί, οι δυνάμεις Κατοχής, μας πετάνε στα μούτρα ότι «τρεις Έλληνες κάνουν έναν Γερμανό». Από την «ανθρωπομετρία», που προσδιόριζε στο Ολοκαύτωμα τις διαφορές μεταξύ αρίας και σημιτικής φυλής, περάσαμε στο «δυναμόμετρο», που καθορίζει πόσοι Έλληνες μπορούν να βγάλουν τη δουλειά που κάνει ένας Γερμανός!

γραψε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Αντώνης Ρουπακιώτης. Την ίδια ώρα, τα κανάλια αποσιωπούν την απελπισία, τη μελαγχολία, την κατάθλιψη, που οδηγούν καθημερινά νέους και γέρους στο απονενοημένο διάβημα, στην αυτοκτονία. Οι θάνατοι αυτοί δεν αγγίζουν καν τις δυνάμεις κατοχής και τους συνεργάτες τους στην Αθήνα. Είναι κάτι αναπόφευκτο, κατά τη γνώμη τους και τη μαύρη ψυχή τους. Είναι «παράπλευρες απώλειες». Όπως οι καρκινοπαθείς που θα υποκύψουν από μεταστάσεις, αφού δεν θα έχουν πρόσβαση τον κατάλληλο χρόνο στην κατάλληλη χημειοθεραπεία. Όλα έγιναν «γενόσημα», προκειμένου να υπάρχει ο θρεπτικός χυλός των δισεκατομμυρίων από τους τόκους που επιστρέφουν Φυσικά, όταν το Βερολίνο χρίζει έναν υφυπουργό της στα γερμανικά ταμεία. γερμανικής κυβέρνησης «υπεύθυνο επί των ελληνικών Έμαθα (και το έζησα στο πετσί μου, αφού η στενοχώρια υποθέσεων» και τον τοποθετεί δίπλα στον Γερμανό ύπατο Έμαθα (και το έζησα στο μού προκάλεσε έντονο διαβητικό καταρράκτη και στα δύο αρμοστή (Ράιχενμπαχ) επιδεικνύει με κυνισμό σε διεθνή μάτια) ότι το περιβάλλον Παπανδρέου είχε δώσει εντολή πετσί μου, αφού η θέα τη μεταβολή της Ελλάδος σε γερμανικό προτεκτοράστην ΕΥΠ να ερευνήσει για μένα και τα περιουσιακά το. Έτσι, ακυρώνει στην πράξη κάθε έννοια ισοτιμίας και στενοχώρια μού μου στοιχεία και να με πλήξει όπου και όπως μπορούαλληλεγγύης μεταξύ εταίρων στην περίφημη Ευρωπαϊ- προκάλεσε έντονο σε. Δηλαδή, να με δώσει τροφή στα γερμανικά Μέσα Ενηκή Ένωση. Ουσιαστικά, ο κ. Φούχτελ δεν είναι ένας ξέ- διαβητικό καταρράκτη μέρωσης και να με φιμώσει. Ο πρώην πρωθυπουργός είνος αξιωματούχος ή διπλωμάτης. Είναι εκπρόσωπος χε θιγεί επειδή θυμόμουν την εποχή του Τσολάκογλου και στα δύο μάτια) ότι το της «εκτελεστικής εξουσίας» που κυβερνά τον τόπο. στο ραδιόφωνο και ανάλογη έντονη ενόχληση είχαν οι Ταυτόχρονα, οι Γερμανοί, παράγοντας και επιβάλλοντας περιβάλλον Παπανδρέου γερμανοτραφείς των Αθηνών και η γερμανική πρεσβεία. δίκαιο δυνάμεων κατοχής, καταλύουν κάθε έννοια Δημο- είχε δώσει εντολή στην Έτσι, μου εστάλη διάταξη εφέτη ανακριτή στο σπίτι μου κρατίας, ελευθερίας και ανεμπόδιστης κίνησης των ιδεών. για εκπρόθεσμη υποβολή του πόθεν έσχες, με κατηγοΑυτό γίνεται ακόμα πιο σκοτεινό, αν σκεφθεί κανείς ότι ΕΥΠ να ερευνήσει για ρούμενο εμένα σε βαθμό πλημμελήματος και σε βαθμό εμφανίζονται ως μεσαιωνικοί ιεροκήρυκες και πολέμι- μένα και τα περιουσιακά κακουργήματος τη σύζυγό μου, Μαρία Καρρά, που εκαοι της διαφθοράς όλοι εκείνοι που έδωσαν άσυλο, δια- μου στοιχεία και να με λείτο να αποδείξει πού βρήκε τα λεφτά να αγοράσει το βατήριο και ασφαλή διαμονή στον Χριστοφοράκο και σε σπίτι που μένουμε… Δηλαδή, την κατοικία που της δώπλήξει όπου και όπως όλα τα στελέχη της Siemens! Όλοι εκείνοι που γνωρίζουν ρισα εγώ, διανέμοντας τα ιμάτιά μου στους συγγενείς ποιοι τα «έπιαναν» στην Αθήνα (και σε άλλες χώρες) από μπορούσε μου! Δέσμευσαν το σπίτι του Τράγκα, ενώ γνώριζαν ότι τις γερμανικές πολυεθνικές και τους κατέγραφαν οι γερτην προηγούμενη χρονιά είχα ένα πολύ μεγάλο πόθεν μανικές μυστικές υπηρεσίες, για να τους έχουν, φυσικά, έσχες από την πώληση του Καναλιού 10. Και αποδείχθημονίμως στο χέρι. κε ύστερα από τετράμηνο, εξονυχιστικό τακτικό έλεγΤην ίδια ώρα, οι ενάρετοι προτεστάντες και οι συνεργάτες τους στην Ελλάδα με χο που έκανε (και μας κοινοποίησε) η ΔΟΥ Κηφισιάς (καταλογίζοντας χιλιάγκεμπελίστικες μεθόδους («πέτα, πέτα λάσπη, στο τέλος κάτι θα μείνει») προδες ευρώ φόρο άτυπης δωρεάς, που καταργήθηκε διά νόμου πέντε εβδομάσπαθούν να σπιλώσουν και να εξοντώσουν όσους έχουν αντίθετη άποψη με το δες αργότερα από το συμβόλαιο!), ότι «εγώ και η σύζυγός μου δεν έχουμε αποτυχημένο (όπως όλοι πλέον αναγνωρίζουν) πρόγραμμα των Μνημονίων. Δείσχέση με οργανωμένο έγκλημα, διακίνηση ναρκωτικών ή γυναικών ή μετατε, φίλοι μου, πώς μιλάνε και τι γράφουν ορισμένοι «παπαγάλοι» της Κατοχής φορά χρημάτων ή όπλων σε τρομοκρατικές οργανώσεις». Αντιλαμβάνεστε πόγια όσους ξεσπάνε και αντιδρούν στον ζόφο, στην απόγνωση και στην κατασο πικραμένος νιώθω, όταν μαθαίνω από επίσημα χείλη πρώην υπουργών, που στροφή που φέρνουν οι κατακτητές. Προτρέπουν την κυβέρνηση και τις αρχές μετείχαν στις συσκέψεις, ότι εκείνοι που άφησαν τα στελέχη της Siemens να διανα τους οδηγούν στα δικαστήρια και να τους τιμωρούν παραδειγματικά ως εκφύγουν ανενόχλητα από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» κινητοποιούσαν εναντίον φραστές της βίας (!), αποσιωπώντας και παρακάμπτοντας τον εφιάλτη ότι πάνω μου μηχανισμούς, επειδή φωνάζω κατά της γερμανικής κατοχής και κανιβαλίσε 10 εκατ. ανθρώπους ασκείται καθημερινά μια άνευ προηγουμένου απρόσωπη στικης συμπεριφοράς απέναντι στον λαό μας! Έφθασε στο σημείο νεόκοπος και τυφλή βία. Που δεν έχει να κάνει μόνο με την τσέπη και τον αφανισμό του ειβουλευτής της Ν.Δ. με φασιστικές-ακροδεξιές καταβολές να συγκεντρώνει σοδήματος και των περιουσιακών στοιχείων, αλλά κυρίως με την απώλεια της υπογραφές για να καταθέσει επερώτηση για τη δικαστική έρευνα που διεξάελευθερίας, των δημοκρατικών δικαιωμάτων και της εθνικής κυριαρχίας. Είναι γεται σε βάρος της συζύγου μου με αφορμή την αναγραφή του ονόματός μου το «πάτημα στον λαιμό» από τους δανειστές, όπως χαρακτηριστικά το περιέστη φερόμενη ως Λίστα Λαγκάρντ! Διαβάστε σήμερα στο Crash που κρατάτε τι

“

Νοέμβριος 2012

crash 3

03_04_EDITORIAL 16/11/2012 10:35 μ.μ. Page 4

edito

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΡΑΓΚΑ

προϊόν είναι αυτό που απασχόλησε το βέντα, φυσικά, για τα ονόματα των συπανελλήνιο επί μήνες, πώς το απονεταίρων ή άλλων φίλων του κ. Ψυχάπροσανατόλισε παραμονή της ψήφιρη. Ούτε ψίθυρος για την έντονη φισης του τρίτου Μνημονίου, πόσο κόλομνημονιακή γραμμή των εφημερίστισε στο παζάρι των μυστικών υπηρεδων που εργάζονται και για την οικοσιών και πώς ρίφθηκε στο «Κολοσνομική κατάσταση στην οποία βρίσαίο» μιας οργισμένης κοινωνίας χωσκονται. Έφθασαν στο σημείο να μου ρίς να ερευνηθεί ή να διασταυρωθεί αμφισβητήσουν το δικαίωμα να διαπόσοι ήταν ένοχοι και πόσοι αθώοι. Οι βώ, έστω και ύστερα από 22 χρόνια, καταθέσεις του πρώην διοικητή της το κατώφλι της δημόσιας τηλεόραΕΥΠ κ. Μπίκα και του κ. Παπακωνσης. Επιτέθηκαν με σφοδρότητα σταντίνου στον οικονομικό εισαγγεεναντίον εκείνων που τόλμησαν να λέα κ. Πεπόνη αποδεικνύουν ότι πομε φιλοξενήσουν σε πρωινή εκπομτέ η κ. Λαγκάρντ δεν έσπευσε να δώπή της ΝΕΤ και να μου δώσουν βήμα σει αυτά τα στοιχεία στον κ. Παπανα απαντήσω για όλα! κωνσταντίνου (!), αλλά αυτή η λίστα Βέβαια, σε δύσκολες στιγμές αναπροήλθε από παζάρια μυστικών υπηκαλύπτεις τους φίλους σου. Όπου κι ρεσιών, προτροπές των γερμανικών αν ανήκουν, ό,τι κι αν ψηφίζουν. Μεπρος τις ελληνικές και «εκδήλωση τράς σχέσεις, «δεσίματα» με αναμνήενδιαφέροντος» που φαίνεται ότι σεις στα χρόνια και τα μονοπάτια της συνοδευόταν από μεγάλο… οικονοφωτιάς, ζεστές καρδιές, ανιδιοτελείς μικό όφελος! Όταν τελικά εστάλη η φιλίες, τη στήριξη που φέρνει το αίμα λίστα, συνοδευόταν από ένα άτυπο των συγγενών και η αγκαλιά της γυναίπρόχειρο σημείωμα κάποιου Γάλλου κας σου. Δεν σας κρύβω (ίσως φταίει υπαλλήλου, το οποίο εχάθη!!! και η νευρική υπερευαισθησία που Είναι δε εκπληκτικό το γεγονός ότι φέρνει το ζάχαρο) ότι δάκρυσα όταν εδώ στην Αθήνα έφτιαξαν άγνωστο διάβασα την επιστολή του Κώστα αριθμό αντιγράφων του CD σε USB, Χαρδαβέλλα στο Διαδίκτυο, στο ενώ γνώριζαν (όπως και η προσεκτική Newsbomb. Και δυνάμωσα ακόμα κ. Λαγκάρντ) ότι τα ανώτατα γαλλικά περισσότερο όταν διάβασα τι έγραψε δικαστήρια έχουν κατακεραυνώσει ο κουμπάρος μου, ο Μάκης ο Γεωργίμε τις αποφάσεις τους όσους προου, στο crime.gr. Ή άκουσα όσα είπαν σπάθησαν να αξιοποιήσουν τα κλοο Νίκος Χατζηνικολάου στον Real FM πιμαία και συρραφέντα από τον κ. και ο Σπύρος Καρατζαφέρης στην Ο αιματοβαμμένος χασάπης στην περιοχή Φαλτσιάνι και άλλους στον παράλληεκπομπή του. Χαλυβδώθηκα, όμως, της Ρουάντα κόβει τις σάρκες Ελλήνων λο κόσμο των μυστικών υπηρεσιών. στην κυριολεξία από την αγάπη και Διαβάστε, λοιπόν, σήμερα πώς δημιτην εμπιστοσύνη χιλιάδων ακροατών πολιτών, έχοντας λεκέδες από το αίμα τους ούργησαν κλίμα στην Αθήνα, διοχεμου (υπήρξαν και ορισμένοι καχύστην κατακκόκινη φόρμα του. τεύοντας πληροφορίες από το 2010 για ποπτοι που μου τα έχωσαν χοντρά Το σαρδόνιο χαμόγελό του δείχνει πως μια λίστα που συμπεριλάμβανε νεεπειδή είμαι πλούσιος και υπήρξα κρούς (!) πρώην καταθέτες της HSBC απολαμβάνει τη σφαγή των αθώων... καταθέτης της HSBC) και από τη σκέμε κλειστούς μηδενικούς λογαριαψη ότι πρέπει (όσο αντέχω) να συνεσμούς, ανύπαρκτους στα αρχεία της χίσω αυτό που κάνω. τράπεζας, όπως ο Ελβετός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας της Ελβετίας και Στο τεύχος αυτό, για πρώτη φορά στην ιστορία του Crash, έχουμε μια σημανπασίγνωστος εκεί συγγραφέας και πολλούς γνωστούς κροίσους, εφοπλιστές, τική προσφορά για τους αναγνώστες μας. Ένα εκπτωτικό κουπόνι αξίας 100 εργολάβους, μεγαλοεπιχειρηματίες και άλλους, που έχουν τα λεφτά τους στο ευρώ για την αγορά ενεργειακού τζακιού ή συσκευής θέρμανσης Pellet από εξωτερικό από την εποχή που ζούσε ο παππούς τους! Γιατί το έκαναν; Ποιους την εταιρεία Art ‘n’ Flame του Ιορδάνη Φράγκου. Νομίζω ότι αξίζει αυτή η εκβίαζαν; Σε ποιους πουλούσαν εξυπηρέτηση; Σε ποιους ψιθύριζαν ότι κινπροσφορά και είναι σημαντική για όσους θέλουν να ρίξουν το κόστος της δυνεύουν και έπαιρναν ανταλλάγματα; Δεν ήξεραν ότι, βγάζοντας στον αέρα θέρμανσης. αυτά τα ονόματα, βάσει του ελβετικού νόμου, αφού είναι προϊόν υποκλοπής, Κλείνοντας, θέλω να σας προτρέψω, για μια ακόμη φορά, να μην το βάζετε κάδεν πρόκειται ποτέ να επιβεβαιώσει η τράπεζα ότι είναι πελάτες της; τω. Αυτό που συμβαίνει στην πατρίδα μας ήταν προσχεδιασμένο εδώ και πολλά Έχω μεγάλο στομάχι. Ομολογώ ότι έχω αποκτήσει αντισώματα τόσα χρόνια σε χρόνια. Αυτό που συμβαίνει οδηγεί, αν δεν προσέξουμε, σε μια εμφυλιακή ατμόαυτό το υπέροχο, αλλά σαρκοβόρο, υπερτοξικό και δηλητηριώδες επάγγελμα. σφαιρα, με φυγόκεντρες τάσεις και πολυδιάσπαση της κοινωνίας μας. Τα νούμεΔεν σας κρύβω, όμως, ότι στεναχωρήθηκα αφάνταστα από τη συνδυασμένη επίρα δεν βγαίνουν και δεν έβγαιναν. Τα νούμερα ήταν γνωστά πολύ πριν αρχίσει θεση εναντίον μου όλων των εκλεκτών και επίλεκτων γραφίδων του άλλοτε κραη κρίση και μετά την είσοδό μας στην αγκαλιά της μνημονιακής ανακόντα. Αυταιού συγκροτήματος Λαμπράκη, που περιήλθε εις χείρας του κ. Ψυχάρη. Δεν τό όμως δυναμώνει τις υποψίες ότι κάτι άλλο μπορεί να έχουν στον νου τους οι υπήρξε Έλληνας ή ξένος, φίλος ή επικριτής ή εχθρός μου, που να μην αντελήδανειστές μας. Πολύ φοβάμαι –και δεν το λέω μόνο εγώ– ότι η οικονομική αφυφθη τη συντονισμένη και ενορχηστρωμένη επίθεση εναντίον του «υποκριτή» δάτωση, η κρατική διάλυση που επιφέρουν τα μέτρα, οδηγούν τη χώρα σε κοσοκαι «φαύλου» Τράγκα, που επιτίθεται εναντίον της Μέρκελ και των Γερμανών, βοποίηση και εδαφικό διαμελισμό. Σας υπενθυμίζω ότι οι ίδιες δυνάμεις με ενώ είναι «πλούσιος», «Ελβετός», και φυσικά –όπως άφηναν να εννοηθεί– άλλες και παρόμοιες μεθόδους προκάλεσαν εμφύλιους πολέμους, απέραντο «φοροφυγάς». Δεν υπήρξε άλλος από τα 2.059 ονόματα της λίστας που να έγινε μίσος, ποταμούς αίματος και, τελικά, διαμελισμό της γειτονικής Γιουγκοσλαστόχος των κυρίων Μητρόπουλου, Δανίκα, Διαμαντάκου και Παπακώστα. Κουβίας. Τα μικρά κράτη στη βαλκανική βολεύουν το Βερολίνο και άλλους.

“

crash 4 Νοέμβριος 2012

005_PERIEXOMENA 16/11/2012 9:14 μ.μ. Page 5

crash

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

6 αποκάλυψη Η «λίστα» αγοράστηκε στο παζάρι των μυστικών υπηρεσιών

γράφει ο Γιώργος Τράγκας

20 Παρασκήνιο

44 ςυνέντευξη

28 Θέμα ο «Πόλεμος του Χρέους» στις δυο πλευρές του ατλαντικού γράφει η Δέσποινα Παπαγεωργίου

38 ρεπορτάζ αν δεν σε παίζει το Mega... βγαίνεις στο CNN

ςχέδιο ςαΜαρA για αΝαΓEΝΝΗςΗ του κέντρου

γράφει o Γιώργος Τράγκας ρεπορτάζ: Κάτια Τσιμπλάκη

του Μανώλη Κοττάκη

Μηνιαίο Πολιτικό Περιοδικό ολικής ρήξης Ιδιοκτησία: ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Διευθυντής:

Παναγιώτης λαφαζάνης

ςεΝαρια ΦαΝΤαςιας οι σχέσεις Τσίπρα καΓκελαριας στον Γιώργο Ανδρουτσόπουλο

50 ςυνέντευξη ΩςαNΝα, εΥλοΓΗΜεΝος ο ερΧοΜεΝος ΜΗΤροΠολιΤΗς αΝΘιΜος στον Σωτήρη Μπότσαρη

62 ςυνέντευξη Ηλίας Παναγιώταρος

«Τα πράγματα ήταν ΠολY καλYΤερα εΠI δικΤαΤορIας...»

Γιώργος Τράγκας

Γιώργος Χουδαλάκης, Δημήτρης Κωνσταντάρας Διευθυντής Σύνταξης: Σπύρος Νάννος Αρχισυνταξία: Μαρία Καρρά Οικονομικός Διευθυντής: Γιάννης Τράγκας Εμπορική Διεύθυνση: Μάρθα Τσιατά mtsiata@yahoo.gr Δημιουργικό-Παραγωγή: Κωνσταντίνος Παναγούλιας, Έφη Κοκκόρη Άκης Κουντουράκης Αρθρογράφοι: Κώστας Λάβδας, Τάσος Παπαδόπουλος Συντακτική ομάδα: Δέσποινα Παπαγεωργίου, Σωτήρης Μπότσαρης, Κωνσταντίνα Ποδαρά, Γεωργία Σκιτζή, Ηλιάνα Τσαγκάρη, Κάτια Τσιμπλάκη, Γιώργος Παπαδόπουλος Ειδικοί συνεργάτες: Γιώργος Ανδρουτσόπουλος, Μανώλης Κοττάκης Ανταποκριτές: Ισαάκ Καριπίδης, Λεύκος Χρήστου, Αργύρης Παναγόπουλος, Αλεξάντρ Λιάτσος Διόρθωση Κειμένων: Άγγελος Τσουκαλάς Αρχείο Φωτογραφιών: EUROKINISSI Α.Ε., AΠΕΙΡΟΝ Α.Ε. Φωτογράφος: STUDIO RASSIAS by Βαγγέλης Ρασσιάς Photo Editor: Μιχάλης Τσίτας Εκτύπωση: ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ Α.Ε.Β.Ε. Σύμβουλοι Έκδοσης:

Διεύθυνση: Κορίνθου 1 και Τατοΐου, Μεταμόρφωση Τηλέφωνο: 210-2839036, FAX: 210-2839038 e-mail: info@crashmag.gr

στη Γεωργία Σκιτζή

70 ςυνέντευξη Πέτρος Τατσόπουλος

«EΧΩ «ΠΗδΗΞει» τη μισή αθήνα και κάποιοι ΦαςιςΤες με ΦΩΝAζοΥΝ «αδερΦΗ» στον Γιώργο Ανδρουτσόπουλο

96 Θέμα ΓερΜαΝικΗ βόμβα ρίχνουν στη

ΜεΓαλOΝΗςο

του Λεύκου Χρήστου Νοέμβριος 2012

crash 5

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:43 μ.μ. Page 6

CRASH ό Αποκαλυπτιζκ Ρεπορτά

Οι καταθέσεις Κ. Μπίκα και Ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ αποκαλύπτει στον κύριο Πεπόνη ότι εκείνος και όχι η κυρία Λαγκάρντ ρώτησε τον Παπακωνσταντίνου αν τον ενδιαφέρει για λίστα που κυκλοφορεί στις μυστικές υπηρεσίες

Γράφει ο Γιώργος Τράγκας

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:43 μ.μ. Page 7

Γ. Παπακωνσταντίνου στον οικονομικό Εισαγγελέα

Η «λίστα» αγοράστηκε στο παζάρι των μυστικών υπηρεσιών

Με προτροπή των Γερμανών κάποιοι κέρδισαν εκατομμύρια ευρώ από τα μυστικά κονδύλια • Ποιοι διοχέτευσαν τη λίστα στο Βαξεβάνη παραμονή ψήφισης των μέτρων • Οι υποψίες του Βενιζέλου για τον ρόλο του Διώτη • Ο εισαγγελέας αδειάζει τους πάντες, μιλώντας για κατασκευασμένο προϊόν που εστάλη άτυπα με ένα πρόχειρο σημείωμα υπαλλήλου το οποίο εξαφανίστηκε!

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:44 μ.μ. Page 8

Η Κριστίν γνώριζε ότι η ανώτατη γαλλική δικαιοσύνη θεωρεί σάπιο προϊόν μυστικών υπηρεσιών την περίφημη λίστα

Η Λαγκάρντ είχε επισημάνει στον Παπακωνσταντίνου την «ευαισθησία» της κλεμμένης και συρραμμένης λίστας γι’ αυτό και δεν υπήρξε κανένα συνοδευτικό από την πλευρά του υπουργείου της

Π

οιο ήταν το χέρι που έβαλε μέσα στο Hot Doc, αντί για ένα πιπεράτο-καυτερό λουκάνικο, ένα στικάκι που εξερράγη θερμοπυρηνικά λίγο πριν από την ψήφιση του τρίτου Μνημονίου; Ποιοι ήθελαν να προκαλέσουν ένα έξαλλο παραλήρημα εκατομμυρίων θεατών στο «Κολοσσαίο» του φθόνου και του διχασμού; Ποιο κέντρο ήθελε να ρίξει χωρίς καμία διασταύρωση και έρευνα 2.050 ανθρώπους, ζωντανούς ή νεκρούς (γιατί πολλά ονόματα της λίστας έχουν μεταναστεύσει εδώ και πολλά χρόνια εις τόπους χλοερούς), ένοχους ή αθώους, πλούσιους ή όχι, στα λιοντάρια; Γιατί κάτι που κυκλοφορούσε από την άνοιξη του 2010 σε συρτάρια δημοσίων υπηρεσιών και κάθε τόσο αποτελούσε τροφή για δημοσιεύματα πρωτοσέλιδα, αποφασίστηκε να δοθεί ξαφνικά σε έναν γνωστό δημοσιογράφο, να τυπωθεί λόγω ενδιαφέροντος σε 100 χιλιάδες και πλέον αντίτυπα και να διανεμηθεί με τον τίτλο: «Όλα τα ονόματα: Η Λίστα Λαγκάρντ». Μιλάμε για ζεστό, φρέσκο σαλονικιό κουλούρι, που φεύγει αστραπή από τη λαμαρίνα α λα μπρατσέτα με τριγωνάκι κεφαλογραβιέρας που θέλει παγωμένο νερό για να ολοκληρωθεί η τερψιλαρύγγιος απόλαυση. Ξεπούλησε ο καλός συνάδελφος Κώστας Βαξεβάνης. Όπως και να το κάνουμε, είναι επιτυχία να βάλεις στο χέρι το στικάκι με τη Λίστα Λαγκάρντ που έκοβε βόλτες από το 2010 στα γραφεία της ΕΥΠ, του Υπουργείου Εξωτερικών, του ΣΔΟΕ, και αποτέλεσε, σε πλήθος αντιγράφων (αφού έφτασε ως CD και διακινήθηκε ως USB), όπλο και εφαλτήριο εκβιασμών, συναλλαγών, πιέσεων, και σίγουρα κέρδους από μυστικές υπηρεσίες και άλλα πρόσωπα με σκοτεινές ψυχές. Ο δημοσιογράφος έκανε τη δουλειά του, και κακώς διώχθηκε ποινικά αφού, εδώ και καιρό, το θέμα έπαιζε καθημερινά σε όλα τα κανάλια και ουσιαστικά όλοι κραύγαζαν: «Θέλουμε τη λίστα ή τα κεφάλια των υπουργών που την είχαν στα γραφεία τους!». Το θέμα είναι ποιο ήταν το χέρι που επέλεξε τον Βαξεβάνη και το περιοδικό, και κυρίως το timing, για να ρίξει τροφή στα λιοντάρια του Κολοσσαίου. Χωρίς να υπολογίσει τα προσωπικά δεδομένα, χωρίς να σκεφθεί ότι ανάμεσα στους 2.050 σίγουρα υπάρχουν πολλοί αθώοι, που δεν είναι φοροφυγάδες ή έχουν αποβιώσει ή έχουν κλείσει λογαριασμούς ή δεν ήταν ποτέ πελάτες της τράπεζας ή, ενδεχομένως, έχουν συρραφεί τα ονόματά τους κατά την κατασκευή αυτής της λίστας που αφορούσε μόνο Έλληνες, αλλά είχε… και μερικούς ξένους, όπως ο Μετάν Αρντιτί, διάσημος διευθυντής της γαλλόφωνης Orchestre de la Suisse και συγγραφέας, που διαμαρτυρήθηκε έντονα

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:44 μ.μ. Page 9

Ο Μπίκας κατέθεσε στον Πεπόνη ότι ρώτησε τον Παπακωνσταντίνου αν ενδιαφέρεται η κυβέρνηση για λίστα που «μοιράζουν» οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες και πήρε την απάντηση «ΝΑΙ». Τι φοβήθηκε και ρώτησε; To πολιτικό κόστος ή τα εκατομμύρια που ζητούσαν στο «παζάρι» στα ΜΜΕ της χώρας του, λέγοντας ότι ποτέ δεν ήταν πελάτης της HSBC. Το Crash σε αυτό το τεύχος σάς αποκαλύπτει τι είπαν στον οικονομικό εισαγγελέα κ. Πεπόνη ο πρώην αρχηγός της ΕΥΠ κ. Μπίκας και ο πρώην υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Από τις καταθέσεις τους αποδεικνύεται ότι η περίφημη Λίστα Λαγκάρντ κακώς πήρε το όνομα της πρώην Γαλλίδας υπουργού Οικονομικών και σημερινής γενικής διευθύντριας του ΔΝΤ. Τα ονόματα αυτά, τα οποία έχουν συρραφεί, παρασκευαστεί, τυποποιηθεί και διακινηθεί μέσω μυστικών υπηρεσιών μετά τη σύλληψη του πρώην υπαλλήλου της HSBC Ερβέ Φαλτσιάνι, έφθασαν στην Ελλάδα έπειτα από εκδήλωση ενδιαφέροντος της ΕΥΠ, που

Ποιο χέρι, πολιτικό ή μυστικής υπηρεσίας έδωσε τη λίστα στον Κώστα Βαξεβάνη; Ο ρεπόρτερ έγραψε ότι υπήρχε δυνατότητα να «μαγειρευτεί». Τώρα όπως ανακοίνωσε θα ξαναδικαστεί γιατί έριξε στο «Κολοσσαίο» 2.500 ονόματα χωρίς να γνωρίζει ποιοι είναι ένοχοι και ποιοι αθώοι. Ο ΣΥΡΙΖΑ έσπευσε πάλι να τον υποστηρίξει παρακινήθηκε να το κάνει από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες, που εδώ και τρία χρόνια παρακολουθούν τη ζωή των Ελλήνων, εποπτεύουν του κυβερνητικού έργου και ασχολούνται ακόμη και με την ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση των αποφάσεων της Δικαιοσύνης επί οικονομικών υποθέσεων!!! Δηλαδή, οι Γερμανοί επιμελούνται όσων διαδικασιών απαιτούνται προκειμένου να εισπραχθούν χρήματα που καταλήγουν επ’ ωφελεία των δανειστών, δηλαδή του Βερολίνου. Ο πρώην αρχηγός της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (και σημερινός πρέσβης στο Λονδίνο) κ. Κ. Μπίκας, καταθέτει μεταξύ άλλων, στον κ. Πεπόνη: «Την άνοιξη του 2010, έχοντας πληροφορηθεί ότι οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν λάβει από τις

▲ ▲

Στο ερώτημα «πόσα στικάκια θα μπορούσαν να κυκλοφορούν» ο Διώτης απαντά: «Μέτρα όλους τους υπαλλήλους των γραφείων Παπακωνσταντίνου, Βενιζέλου και των άλλων υπηρεσιών που παρέλαβαν αυτό το πράγμα»

γαλλικές κατάλογο με ονόματα Γερμανών καταθετών, απευθύνθηκαν στις γαλλικές υπηρεσίες πληροφοριών με το ερώτημα αν υπήρχαν ονόματα Ελλήνων καταθετών στη λίστα αυτή και αν αυτά μπορούσαν να δοθούν στις ελληνικές αρχές». Δηλαδή, ο κ. Μπίκας αποκαλύπτει ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρξε καμία πρωτοβουλία της κ. Λαγκάρντ να συναντήσει τον κ. Παπακωνσταντίνου ή να του πει ότι μπορώ να σου δώσω «δώρο» μια λίστα που είναι τσεκαρισμένη, αξιοποιήσιμη και νόμιμη. Μιλάμε για παζάρι που ξεκίνησε η ΕΥΠ. Ο πρώην αρχηγός της ΕΥΠ Κ. Μπίκας στην κατάθεσή του γίνεται ιδιαίτερα αποκαλυπτικός για τον τρόπο απόκτησης του CD που έγινε στικάκι. «Μετά την καταφατική απάντηση των γαλλικών υπηρεσιών πληροφοριών», καταθέτει στον κ. Πεπόνη, «επικοινώνησα με τον τότε υπουργό Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου, τον ενημέρωσα και μου είπε ότι υπάρχει ελληνικό ενδιαφέρον. Ενδιαφερόμαστε να αποκτήσουμε τα ονόματα». Από εδώ αρχίζουν τα περίεργα, τα παράξενα και τα σκοτεινά του παράλληλου κόσμου των μυστικών υπηρεσιών, που αποτελούν προϊόντα εγκλήματος και, σύμφωνα με όσα ψιθυρίζουν ή λένε φωναχτά διάφορες πηγές, αφορούν και σε οικονομική συναλλαγή, ύψους αρκετών εκατομμυρίων ευρώ μέσω μυστικών κονδυλίων. Κατά πάσα πιΝοέμβριος 2012

crash 9

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:44 μ.μ. Page 10

Ο δικηγόρος του Φαλτσιάνι (φωτό) απάντησε στο Crash ότι ο πελάτης του, ο οποίος κρατείται στις φυλακές αυτήν την εποχή, δεν επιθυμεί για πολλούς λόγους να μιλήσει. Υποσχέθηκε όμως ότι κάποια στιγμή θα λύσει τη σιωπή του. ΔΕΞΙΑ: Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Βαγγέλης Βενιζέλος, με την Κριστίν Λαγκάρντ. Έχει όπως λέει σε στενούς φίλους του βάσιμες υποψίες ότι ο Διώτης έδωσε το στικάκι στον Βαξεβάνη ύστερα από κάποια πολιτική ανταλλαγή με τον ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε και στο τελευταίο τεύχος του HOT DOC -λέει το περιβάλλον τουβασικός στόχος ήταν ο ίδιος για τα νομοσχέδια που υπέγραψε στο παρελθόν

▲ ▲

θανότητα, εκείνων που ψάχνουν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στις δαπάνες του υπουργείου Εξωτερικών. Ο Μπίκας καταθέτει στον κ. Πεπόνη ότι το ενδιαφέρον του κ. Παπακωνσταντίνου (δηλαδή της ελληνικής πλευράς) μετέφερε στις γαλλικές υπηρεσίες, οι οποίες συμφώνησαν να παραδοθούν τα στοιχεία… ατύπως (ένα CD) από το Υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας και στη συνέχεια, μέσω της πρεσβείας μας στο Παρίσι, με διπλωματικό σάκο στο Υπουργείο Εξωτερικών της Αθήνας. Κατόπιν, το CD φθάνει στα χέρια του τότε υπουργού Οικονομικών, Παπακωνσταντίνου, ο οποίος δηλώνει -«ανακρινόμενος» από την κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου- ότι το έδωσε προς φύλαξη σε κάποιον στο γραφείο του και από τότε το CD έγινε… στικάκι που φαίνεται ότι αξιοποιήθηκε πολλαπλώς. Προσέξτε τι λέει στην κατάθεσή του στον κ. Πεπόνη, που δημοσιεύει σήμερα το Crash: «Αρχές καλοκαιριού του 2010 (σ.σ.: έχει αντιφάσεις σε σχέση με τον κ. Μπίκα, όσον αφορά σε χρόνους και άλλες λεπτομέρειες), ενημερώθηκα από τον κ. Μπίκα ότι οι γαλλικές αρχές είχαν στην κατοχή τους στοιχεία για καταθέσεις Ελλήνων σε ελβετική τράπεζα. Σε επόμενη συνάντησή μου με τη Γαλλίδα ομόλογό 10 crash Νοέμβριος 2012

μου υπουργό Οικονομικών, ζήτησα τα στοιχεία. Εκείνη (η κ. Λαγκάρντ) μού επεσήμανε το ευαίσθητο του ζητήματος. Συμφώνησε, όμως, να σταλούν τα στοιχεία και με παρέπεμψε στον γενικό γραμματέα του υπουργείου της. Για τον λόγο αυτό, έδωσα εντολή στον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών κ. Πλασκοβίτη να έρθει σε επαφή με τους Γάλλους και τον Οκτώβριο του 2010 τα στοιχεία έφθασαν στην Αθήνα μέσω διπλωματικής οδού. Ήταν ένα CD χωρίς διακριτικά, συνοδευόμενο από σημείωμα Γάλλου υπηρεσιακού παράγοντα, τον οποίο δεν θυμάμαι»!!! Δηλαδή, ο κ. Παπακωνσταντίνου μι-

λάει για άτυπη παραλαβή παράνομου προϊόντος, χωρίς επίσημο διαβιβαστικό, χωρίς επίσημο συνοδευτικό έγγραφο υπηρεσιακού παράγοντα του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών και αναφέρεται αορίστως σε απλό σημείωμα Γάλλου υπηρεσιακού παράγοντα, του οποίου ούτε καν θυμάται τα στοιχεία!!! Ούτε η Λαγκάρντ το πιστοποιεί ούτε το υπογράφει δικός της άνθρωπος ούτε επιτρέπει να συνοδεύεται από έγγραφα ή αποσπάσματα υπηρεσιακού αρχείου οποιασδήποτε γαλλικής υπηρεσίας – μυστικής ή φανερής. Το θέμα είναι αν οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες (που κρατούσαν τον Φαλτσιάνι σε λί-

Ο Διώτης νιώθει πικραμένος που τον παραίτησαν ξαφνικά, επιμένει ότι είχε ενημερώσει τον Βενιζέλο στη Βουλή για όλα τα φυσικά πρόσωπα της λίστας και ότι όποτε χρειάστηκε τον στήριξε. Για παράδειγμα, μιλάει για έναν έφορο στη Θεσσαλονίκη...

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:45 μ.μ. Page 11

στα προστασίας μαρτύρων και για ένα διάστημα στις φυλακές της Νίκαιας) μοίραζαν πληροφορίες σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, ζητώντας -αυτές ή κάποιοι άλλοι- χρήματα. Αν δεν απαίτησαν αμοιβή, τότε γιατί αιωρείται στον ελληνικό και ξένο Τύπο ότι καταβλήθηκαν χρήματα από μυστικά κονδύλια (από 1,2 έως 10 εκατ. ευρώ) και γιατί ερωτήθηκε η Αθήνα αν υπάρχει εκδήλωση ενδιαφέροντος για λήψη πληροφοριών; Αν ήταν δωρεάν ανταλλαγή πληροφοριών, δεν θα είχε σπεύσει ο Μπίκας να πάρει άδεια από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Άλλωστε, οι Γάλλοι ομόλογοί του θα του έδωσαν κάποιο «τυράκι» πληροφοριών

για να ανιχνεύσουν, πέραν του οικονομικού, και το πολιτικό ενδιαφέρον. Ας μην ξεχνάμε, ότι ανάμεσα στα 500 πρώτα ονόματα είναι εργολάβοι, καναλάρχες, εφοπλιστές χορηγοί κομμάτων, κροίσοι, πολιτικοί, για τους οποίους –για να λέμε όλη την αλήθεια- από αυτή την παράνομη λίστα δεν τεκμαίρεται ούτε συνάγεται ότι ήταν καταθέτες της HSBC, πολύ περισσότερο γιατί θα μπορούσαν να είναι καταθέτες σε όλες τις μεγάλες τράπεζες του εξωτερικού. Η Κριστίν Λαγκάρντ γνώριζε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της Γαλλίας θα απέρριπτε μετά βδελυγμίας τη χρησιμοποίηση της κλοπής του Φαλτσιάνι, ο οποίος, φεύγοντας από την τρά-

▲ ▲

Από τις καταθέσεις Μπίκα και Παπακωνσταντίνου στον οικονομικό εισαγγελέα αποδεικνύεται ότι ουδέποτε η κυρία Λαγκάρντ πήρε πρώτη την πρωτοβουλία να δώσει ονόματα. Ο πρώτος που έμαθε ότι κυκλοφορεί αυτό το πράγμα ήταν ο Μπίκας!

πεζα, παζάρευε να πουλήσει τα «κλοπιμαία» (δηλαδή, το πελατολόγιο της HSBC) σε άλλες τράπεζες, ξεκινώντας από τη Βηρυτό. Γι’ αυτό η κυρία Λαγκάρντ επέστησε στον κ. Παπακωνσταντίνου την ευαισθησία του θέματος και στη συνέχεια με οδηγίες της η μεταβίβαση που κόστισε πολλά, έγινε άτυπα και χωρίς κανένα συνοδευτικό και στο τέλος όλες οι μυστικές υπηρεσίες «δεν γνώριζαν τίποτα για το πού έχει καταλήξει το CD» (!) (βλέπε κατάθεση Μπίκα στον κ. Πεπόνη, που υπογραμμίζει ότι μετά την άφιξη δεν υπάρχει περαιτέρω ανάμειξη της ΕΥΠ). Όσον αφορά τους Γάλλους, η πρώτη απόφαση εκδίδεται από τον γαλλικό Άρειο Πάγο στις 31 Ιανουαρίου του 2012. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή του γενικού διευθυντή Δημοσίων Οικονομικών σχετικά με τη λίστα Φαλτσιάνι. Στην αιτιολόγηση υπογραμμίζουν οι ανώτατοι Γάλλοι δικαστές ότι… «εφόσον είχε διαπιστώσει ότι τα έγγραφα που προσκομίστηκαν από την ανώτατη δικαστική αρχή για τη στήριξη του αιτήματός του είχαν παράνομη προέλευση λόγω του ότι προέρχονταν από κλοπή, ακυρώνονται οι εξουσιοδοτήσεις που δόθηκαν σχετικά με την αξιοπιστία αυτών των εγγράφων. Κρίνοντας ότι δεν έχει σημασία αν η Νοέμβριος 2012

crash 11

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:45 μ.μ. Page 12

«Ποτέ δεν έδωσα στα στελέχη του ΣΔΟΕ το στικάκι για να το κάνουν αντίγραφα», λέει στο Crash o Γιάννης Διώτης

▲ ▲

διοικητική αρχή είχε λάβει γνώση αυτού από το διαβιβαστικό ενός εισαγγελέα». Το δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή του γενικού διευθυντή των δημοσίων οικονομικών, λέγοντας ότι η δημοσίευση προσωπικών δεδομένων που είναι προϊόν κλοπής δεν μπορεί να αποτελέσει απόδειξη. Οι Γάλλοι είχαν ενημερώσει για όλα αυτά και τον Παπακωνσταντίνου και τον Διώτη, ο οποίος ζήτησε ενημέρωση όταν ήταν στον ΣΔΟΕ για τον χειρισμό τέτοιου είδους άτυπων πληροφοριών μυστικών υπηρεσιών. Το Παρίσι, στις 21 Φεβρουαρίου του 2012, είχε και άλλη απόφαση του Αρείου Πάγου, που υπογράμμιζε ότι «επειδή η μεταβίβαση από τον εισαγγελέα πρωτοδικών κατ’ εφαρμογή του άρθρου L 101 του κώδικα φορολογικής οικονομίας κλεμμένων εγγράφων ή διαστρεβλωμένων ή φερομένων ως τέτοια, δεν μπορεί να νομιμοποιήσει την κατοχή και την αναπαραγωγή τους από τους φορείς της δημόσιας διοίκησης για να στηρίξει μια αίτηση για επισκέψεις και κατ’ οίκον κατασχέσεις». Το εκπληκτικό είναι (που δείχνει πώς λειτουργούμε εμείς εδώ και πώς δίνουμε λαβές στους ξένους, ιδίως με την τάση και την αγριότητα που σφαζόμαστε μεταξύ μας στην Ελλάδα) είναι ότι στις 7 Μαΐου του 2012 το ανακριτικό τμήμα του εφετείου του Παρισιού επιλήφθηκε του θέματος μιας πιθανής παρατυπίας 12 crash Νοέμβριος 2012

στην υπόθεση της HSBC και επιβεβαίωσε ότι «δεν προκύπτει από κανένα σχετικό κατά τη διαδικασία ότι οι γαλλικές φορολογικές υπηρεσίες μπορεί να είχαν συμμετάσχει άμεσα ή έμμεσα στην αναπαραγωγή κλεμμένων εγγράφων που θα τα είχαν ζητήσει από τον κ. Φαλτσιάνι». Δηλαδή, δεν υπάρχει καμία Λαγκάρντ και κανένα Υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας στην όλη ιστορία, διότι οι επίσημες αρχές έχουν αποκρούσει ότι αναπαρήγαγαν κλεμένα έγγραφα ή παραποιημένα!!! Όλα αυτά, τα ήξεραν οι αρμόδιοι στην Αθήνα που αναπαρήγαγαν (και δεν ξέρουμε και τι άλλο έκαναν) τα στικάκια, που σύμφωνα με δήλωση του κ. Διώτη στο προηγούμενο Crash, μπορούσε κάποιος να αλλοιώσει, προσθέτον-

τας ή αφαιρώντας ονόματα. Άλλωστε, ο εισαγγελέας με είχε διαβεβαιώσει ότι άφησε στο γραφείο του Βενιζέλου και όλες τις αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων, που αποφαίνονταν για τη νομιμότητα ή όχι της λίστας. Ποιο ήταν λοιπόν το χέρι που αποφάσισε να δώσει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή τη λίστα στον Βαξεβάνη, ρίχνοντας 2.059 ονόματα στο «Κολοσσαίο»; Ο πρώτος που μίλησε για τη λίστα και αποκάλυψε ότι κυκλοφορεί στην Ελλάδα ήταν ο Μάκης Κουρής και η εφημερίδα το «Παρόν», στο φύλλο της 26ης Δεκεμβρίου 2010. Η εβδομαδιαία εφημερίδα έκανε λόγο τότε για λίστα με 1.991 Έλληνες. Προηγήθηκε με μια πρωταπριλιάτικη φάρσα όπως ισχυρίστηκε- το «Ποντίκι» και ο Αντώνης

Αν οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες δεν απαίτησαν αμοιβή για τη λίστα, τότε γιατί φημολογείται ότι καταβλήθηκαν χρήματα από μυστικά κονδύλια (από 1,2 έως 10 εκατ. ευρώ) και γιατί ερωτήθηκε η Αθήνα αν υπάρχει εκδήλωση ενδιαφέροντος για λήψη πληροφοριών;

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:45 μ.μ. Page 13

Πλήρωσε η ΕΥΠ πολλά για αυτό το σάπιο προϊόν που προκάλεσε και διαταραχή στις σχέσεις με την Ελβετία; Γιατί επιμένει η Ζωή Κωνσταντοπούλου να τους ρωτά για τα 10 εκατομμύρια; Δελατόλλας (1 Απριλίου 2010), που ανέφερε ότι η κυβέρνηση αγοράζει CD αντι 7,5 εκατ. ευρώ, που περιέχει ονόματα 2.650 Ελλήνων καταθετών. Η «φάρσα» όμως αυτή επιβεβαιώθηκε την επόμενη εβδομάδα, όταν ανέφερε ότι «χτύπησε φλέβα» και το πρωταπριλιάτικο αστείο ήταν αλήθεια. Επομένως, για να διακινούνται κάποιες πληροφορίες προς τις εφημερίδες, δημιουργώντας το κατάλληλο κλίμα ανησυχίας, κάποιοι πίσω από τους τοίχους της πολιτικής σκηνής είχαν ξεκινήσει, όχι μόνο να ελέγχουν τις πληροφορίες σε επίπεδο μυστικών και άλλων υπηρεσιών, αλλά και να προειδοποιούν ή να ειδοποιούν ή να τακτοποιούν ή να εξαιρούν ή να συναλλάσσονται πολιτικά ή να

υποχρεώνουν φίλους και γνωστούς ή να εξυπηρετούν σπόνσορες και χορηγούς… Ή ακόμη να προσθέτουν ή να αφαιρούν ονόματα, κατά την πολλαπλή καταγραφή του USB, που, όπως παραδέχεται ο Γιάννης Διώτης, μπορούσε να γίνει «εύκολα» από οποιονδήποτε γνωρίζοντα πληροφορική και κομπιούτερ! Άλλωστε, ο Βαξεβάνης – ευφυής- «κέντησε» στο επόμενο τεύχος τις πληροφορίες ότι είναι πιθανό να έχει «μαγειρευτεί» η λίστα, στην οποία να έχουν προστεθεί καρτέλες καταθετών της Midland Αθηνών που εξαγοράστηκε από την HSBC, ή να έχει γίνει κατά τη συγχώνευση, μεταφορά ονομάτων από το private banking της Midland Αθηνών στο private banking της HSBC.

▲ ▲

Πως ήξεραν από την άνοιξη του 2010 το «Παρόν» και το «Ποντίκι» ότι υπάρχει στα χέρια της κυβέρνησης Παπανδρέου λίστα με 2.500 καταθέτες στην Ελβετία; Δύο χρόνια που έκοβε βόλτες στα γραφεία ποιοι και ποιους εκβίαζαν ή κρατούσαν στο χέρι;

Ο Βαγγέλης Βενιζέλος είπε σε στενό φίλο του ότι δεν πρόκειται να αφήσει «αυτή την ιστορία να περάσει έτσι». Για την ακρίβεια, του είπε ότι θα αποκαλύψει «όλο αυτό το “πρακτοριλίκι”». Μιλώντας στη Βουλή, αναρωτήθηκε ποιος έδωσε τη λίστα στον Κώστα Βαξεβάνη, που τον χαρακτήρισε προστατευόμενο του κ. Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ. Και στη συνέχεια, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απάντησε στο ερώτημά του λέγοντας: «Είναι αυτός που την είχε και είπε ψέματα στη Δικαιοσύνη και στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας. Συγκαλύπτετε αυτόν που συγκαλύπτει τον συγκαλύψαντα τη λίστα. Αυτός που την έδωσε στον κ. Βαξεβάνη κι εσείς χοροπηδούσατε πολιτικά δίπλα του. Αυτός είπε ψέματα. Ρωτήστε τον προστατευόμενό σας. Γιατί επενδύετε στις πολιτικές αθλιότητες και εγκλωβίζεστε σε αυτές». Μάλιστα, ο Βενιζέλος, απευθυνόμενος στον Τσίπρα, είπε: «Ο κ. Βαξεβάνης προσέφερε πράγματι πολύ μεγάλη υπηρεσία με τη δημοσίευση, γιατί ο μόνος που δεν είχε να κρύψει τίποτα ή να προστατεύσει κανέναν ήμουν εγώ. Πείτε μου, όμως, ποιος του έδωσε τη λίστα;» Ο Βενιζέλος υποστηρίζει ότι ο Διώτης ποτέ δεν τον ενημέρωσε για την ύπαρξη πολιτικών προσώπων στη λίστα. Αισθάνεται, όπως είπε στον στενό περιβάλλον του, ότι ο Γιάννης Διώτης επιχείρησε να του ρίξει κάποιες Νοέμβριος 2012

crash 13

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:46 μ.μ. Page 14

«Εγώ», λέει ο Βενιζέλος σε στενούς φίλους του, «είμαι καθαρός. Θα το τελειώσω αυτό το πρακτοριλίκι και θα αποκαλύψω ό,τι ακριβώς έχει συμβεί»

▲ ▲

σκιές αμέλειας ή δόλου για τη «διαχείριση» αυτής της περίφημης λίστας. Κάπου πιστεύει ότι η δημοσιοποίηση και το γεγονός ότι τέθηκε σε άμεσο συναγερμό ο μηχανισμός του ΣΥΡΙΖΑ (Νίκος Κωνσταντόπουλος, Ζωή Κωνσταντοπούλου, Ρένα Δούρου, Παναγιώτης Λαφαζάνης κ.ά.) είναι μια προσχώρηση στην Κουμουνδούρου του απομακρυνθέντος ξαφνικά από τον ΣΔΟΕ εισαγγελέα και μια υποθήκη για κάποια «καρέκλα» στο μέλλον. Ο Διώτης δεν είναι ένας τυχαίος άνθρωπος. Γνωρίζει πολλά και «καυτά» μυστικά και είναι γνώστης πολλών φακέλων. Από την άλλη πλευρά, ο εισαγγελέας, που μιλάει για αυτή την ιστορία, αφήνει να εννοηθεί ότι έχει καθαρή τη συνείδησή του και ότι δεν έχει εμπλακεί σε καμία πολιτική συναλλαγή. Είναι πικραμένος γιατί τον είχαν διαβεβαιώσει ότι θα μείνει στον ΣΔΟΕ. Είχε ρωτήσει τον Στουρνάρα και το Μαξίμου και είχε πάρει θετικές απαντήσεις, λίγο πριν αιφνιδιαστικά τον «αδειάσουν» και τον απομακρύνουν. Επιμένει ότι είχε ενημερώσει αναλυτικά τον Βενιζέλο μέσα στο γραφείο του στη Βουλή για τα φυσικά πρόσωπα της λίστας. Δεν μίλησαν μόνο για τις εταιρείες που είχε το USB, για τις οποίες δεν υπήρχαν περαιτέρω πληροφορίες ούτε ήταν δυνατόν να ανιχνεύσει περισσότερο ο τότε υπουργός Οικονομικών. Μάλιστα, αφήνει να εννοηθεί ότι τον «προστάτευσε» σε μια14 crash Νοέμβριος 2012

δυο περιπτώσεις και τον ενημέρωσε σωστά για τη νομιμότητα της λίστας. Στο ερώτημα «πόσα στικάκια θα μπορούσαν να κυκλοφορούν;», ο Διώτης απαντά «μέτρα όλους τους υπαλλήλους των γραφείων Παπακωνσταντίνου, Βενιζέλου, καθώς και άλλων υπηρεσιών». Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι δεν έβγαλε κανένα αντίγραφο του USB ούτε το παρέδωσε σε κανέναν μέσα στο ΣΔΟΕ, διότι με μια ματιά «καταλάβαινες τι προϊόν είναι». Πάντως, είναι αλήθεια –και το έγραψα στο προηγούμενο τεύχος- ότι μπροστά μου ενημέρωσε τον Βενιζέλο για τις αποφάσεις των ξένων δικαστηρίων και του είπε ότι «πολύ καλά έκανε που το έστειλε στον Σαμαρά». Η βεντέτα με τον Βαξεβάνη είναι βέβαιο

ότι θα εξελιχθεί, όχι σε κρητική, αλλά σε σιτσιλιάνικη. Σε όσα είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στη Βουλή ο δημοσιογράφος απάντησε έμμεσα, αναλύοντας και σχολιάζοντας όλους τους νόμους που έχει συντάξει ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Το ερώτημα, όμως, που μένει ανοιχτό είναι το χέρι που έδωσε το στικάκι κι έστειλε μια επιστολή στο περιοδικό ως «αηδιασμένος αναγνώστης», με σύνταξη και ανάλυση που φωτογράφιζε έγκυρο και πολύ σοβαρό νομικό, που δίνει τα επιχειρήματα και τη νομική βάση για την υπέρβαση των προσωπικών δεδομένων και τη δικαιολογημένη δημοσίευση της λίστας που δεν προέρχεται από τη Λαγκάρντ, αλλά από τον παράλληλο κόσμο των μυστικών υπηρεσιών.

Δεν υπάρχει καμία Λαγκάρντ και κανένα υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας στην όλη ιστορία! Όλα έχουν γίνει άτυπα και οι επίσημες αρχές έχουν αποκρούσει ότι αναπαρήγαγαν κλεμμένα έγγραφα ή παραποιημένα!

006_013_Lista-Langard 16/11/2012 9:46 μ.μ. Page 15

016_021_faltsiani_konstantaras 16/11/2012 9:56 μ.μ. Page 16

2008: εκατοντάδες e-mail έφτασαν σε δεκάδες επίσημους αποδέκτες. Ο «αποστολέας» δήλωνε έτοιμος να προμηθεύσει τους ενδιαφερόμενους κρατικούς λειτουργούς με μια τεράστια «λίστα πελατών» μιας ιδιωτικής τράπεζας με έδρα την Ελβετία. Καθώς και να προσφέρει πρόσβαση στα πληροφοριακά της συστήματα!

Τ

του Δημήτρη Κωνσταντάρα

▲ ▲

α ανώνυμα e-mail που έφτασαν σε εκατοντάδες χιλιάδες ηλεκτρονικές διευθύνσεις στην Ευρώπη – και όχι μόνο- , είχαν ένα τουλάχιστον προκλητικό τίτλο που προδιάθετε τους αποδέκτες για κάτι μεγάλο: «Φοροδιαφυγή: στη διάθεσή σας λίστα πελατών». Τα μηνύματα στάλθηκαν κάποια στιγμή μέσα στο 2008 σε Οικονομικά Υπουργεία, Αρχές Δίωξης της φοροδιαφυγής, στελέχη οικονομικών επιτελείων κυβερνήσεων, εφόρους, φοροτέχνες, οικονομικούς αναλυτές , ειδικευμένους αστυνομικούς σε όλη την Ευρώπη και άλλες χώρες του κόσμου και προκάλεσαν τεράστια αναστάτωση, αναταραχή αλλά και… ενδιαφέρον.

016_021_faltsiani_konstantaras 16/11/2012 9:56 μ.μ. Page 17

Περάστε, κόσμε:

ΠουλΑμε λΙστεσ πάμπλουτων πελατών τρΑΠεζΩν Μέσα από την εικονική εταιρεία «Palorva», που υφίστατο μόνο στο Διαδίκτυο το 2007, ο Ερβέ Φαλτσιάνι και η παράνομη ερωμένη του, Τζορτζίνα Μίκαελ, άρχισαν την προσπάθεια να «πουλήσουν» σε διάφορους ενδιαφερόμενους βάσεις δεδομένων με χιλιάδες ονόματα πελατών της HSBC

016_021_faltsiani_konstantaras 16/11/2012 9:56 μ.μ. Page 18

crash

ΥΠΟΘΕΣΗ ΦΑΛΤΣΙΑΝΙ

▲ ▲

Τι ήταν αυτό; Ποιος το είχε στείλει; Τι ήταν αυτή η λίστα; Ποια ονόματα περιελάμβανε; Πώς είχε αποκτηθεί; Και τι επιζητούσε; Αν και ακόμη το απλώς να «ανοίξει» ένα τέτοιο email κάποιος κυβερνητικός αξιωματούχος και να το διαβάσει ενέχει το στοιχείο του αδικήματος λόγω της ευρωπαϊκής φορολογικής νομοθεσίας, πόσω μάλλον να το «κυκλοφορήσει», να το «επεξεργαστεί» ή και να το «διαπραγματευθεί». Εκατοντάδες άτομα σε καίριες θέσεις δεν… κρατήθηκαν. Το μήνυμα περιείχε βασικά έναν τολμηρό ισχυρισμό: ο αποστολέας ήταν σε θέση να προμηθεύσει τον επίσημο ενδιαφερόμενο κρατικό λειτουργό με μια τεράστια «λίστα πελατών» μιας ιδιωτικής τράπεζας με έδρα την Ελβετία, αλλά και πρόσβαση στα πληροφοριακά της συστήματα!!! Ένα είναι το βέβαιο: η «Λίστα Φαλτσιάνι», που αργότερα μετονομάστηκε «Λίστα Λαγκάρντ», είχε γεννηθεί και βρισκόταν στα χέρια –μεταξύ άλλωντων Γερμανικών Μυστικών Υπηρεσιών, της Γαλλικής Αστυνομίας και του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών. Μετά… Και το «κουβάρι» άρχισε να ξεδιπλώνεται. Η αρχή αυτής της τρομερής ιστορίας έγινε γνωστή χάρη στο «δαιμόνιο» των δημοσιογράφων Νταβίντ Γκοτιέ-Βιλάρ και Ντέμπορα Μπολ – ή και τις πληροφορίες που διέρρευσαν και έφτασαν έως τα χέρια τους -αλλά και το άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στις 8 Ιουλίου 2010 στην έγκυρη, μεγάλη, διεθνή οικονομική εφημερίδα με ειδικότητα το Χρηματιστήριο, τη «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ» . Το διαβόητο πλέον e-mail είχε σταλεί από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές του Ερβέ Φαλτσιάνι και της Τζορτζίνα Μίκαελ, δύο υπαλλήλων της Τράπεζας HSBC όπως αποκάλυψαν οι δυο δημοσιογράφοι, βασιζόμενοι σε έρευνα που είχε γίνει. Από εκεί και πέρα, οι «ιστορίες» που είδαν το φως της δημοσιότητας ήταν δεκάδες. Ίσως και εκατοντάδες. Ας δούμε μερικές από τις εκδοχές που έτσι κι αλλιώς, περίπου στα ίδια συμπεράσματα καταλήγουν.

Ερβέ Φαλτσιάνι, ο άνθρωπος που έκλεψε τη λίστα από την Ελβετία Ο Ερβέ Φαλτσιάνι είναι ο 40χρονος ιταλογαλλικής καταγωγής που υπέκλεψε χιλιάδες αρχεία με προσωπικά δεδομένα καταθετών της HSBC από πολλές χώρες του κόσμου. Όλοι αυτοί οι πελάτες είχαν ένα κοινό: κρυφές καταθέσεις στην Ελβετία. Ο Φαλτσιάνι έγινε πρωτοσέλιδο σε πολλά έντυπα σε όλο τον κόσμο το 2010, όταν η τράπεζα HSBC τον κατηγόρησε ότι έκλεψε στοιχεία για 24.000 πελάτες της. Κρύφτηκε στη Νίκαια, όπου τον εντόπισε στις 20 Ιανουαρίου 2009 η γαλλική αστυνομία και κατέσχεσε τις ηλεκτρονικές λίστες και τις πληροφορίες που κρατούσε στον υπολογιστή του. Οι Γάλλοι είχαν σκεφτεί: προτού αποφασίσουμε πώς θα χειριστούμε το θέμα με τους Ελβετούς, θα έπρεπε να εμβαθύνουμε εμείς στην υπόθεση. Αποκαλύπτονται έτσι στοιχεία για 79.000 πελάτες και 20.000 εταιρείες! Η λίστα περιλαμβάνει 18 crash Νοέμβριος 2012

Ο Φαλτσιάνι έγινε πρωτοσέλιδο σε πολλά έντυπα σε όλο τον κόσμο το 2010, όταν η τράπεζα HSBC τον κατηγόρισε ότι έκλεψε στοιχεια για 24.000 πελάτες της περισσότερους από 8.000 Γάλλους, περί τους 1.500 Αμερικανούς, άλλους τόσους Βρετανούς. Αρχικά ο Φαλτσιάνι φέρεται να είχε προσπαθήσει να πουλήσει τα δεδομένα σε τράπεζα του Λιβάνου. Για τον σκοπό αυτό είχε ταξιδέψει στη Βηρυτό με το ψευδώνυμο Ρούμπεν Αλ Τσιντιάκ. Το 2010 μιλώντας σε ελβετική εφημερίδα ισχυρίσθηκε ότι τον είχε απαγάγει η Μοσάντ, γιατί οι Ισραηλινοί εξέταζαν τις σχέσεις της Χεσμπολά με την HSBC. Τελικά, ο Φαλτσιάνι απέτυχε να πουλήσει τα στοιχεία στη λιβανέζικη τράπεζα και άρχισε τις προσφορές σε μυστικές υπηρεσίες ευρωπαϊκών κρατών. «Υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες», έγραφε ο Πασχάλης Κορωναίος στην «Ελευθεροτυπία» τον Σεπτέμβρη του 2010, «ότι τον Μάρτιο του 2008, στη Βηρυτό προσπάθησε να πουλήσει την λίστα στην Audi Bank και όχι να “προωθήσει” την εταιρεία του. Αυτό τρομοκράτησε την Ένωση Ελβετών Τραπεζιτών, καθώς θα ήταν μια βόμβα στα θεμέλια των νόμων περί μυστικότητας των τραπεζών, μιας νομοθεσίας που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη χώρα. Αφού συνελήφθη, αφέθηκε αμέσως ελεύθερος και εγκαταστάθηκε στο χωριό Καστέλα μεταξύ της γαλλικής και της ιταλικής Ριβιέρας. Έχοντας υπηκοότητα και στις δυο

χώρες, ήταν ήσυχος ότι όσο και αν επέμενε η ελβετική κυβέρνηση, η Γαλλία και η Ιταλία δεν θα προχωρούσαν ποτέ στην έκδοση ενός πολίτη τους. Τότε, η Ελβετία έκανε το λάθος να ζητήσει από τη γαλλική αστυνομία να ερευνήσει το σπίτι του Ερβέ Φαλτσιάνι, να πάρει τον υπολογιστή του και να τους τον στείλει. Η αστυνομία της Νίκαιας, στη Γαλλία, βρήκε τον υπολογιστή και μέσα σε αυτόν 130.000 ονόματα και λογαριασμούς φοροφυγάδων. Αντί, λοιπόν, να ξεκινήσει έρευνα για τον τεχνικό υπολογιστών, διατάχθηκε να ξεκινήσει για τη φοροδιαφυγή. Αυτό προκάλεσε ένα μικρό διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών, με την κυβέρνηση Σαρκοζί να δηλώνει ότι εάν η Ελβετία συνεχίσει να επιμένει να ζητά τα αρχεία, θα την εντάξει στη λίστα με τις χώρες-φορολογικούς παραδείσους. Το Παρίσι το 2010 συμφώνησε εν τέλει να δώσει τα αρχεία στην Ελβετία. Προηγουμένως, όμως, είχε αποστείλει τα δεδομένα αυτά σε όσες χώρες συνεργάζεται στο επίπεδο της πάταξης της φοροδιαφυγής. Έτσι η Γαλλία συλλαμβάνοντας 4.200 ανθρώπους κέρδισε 1,2 δισ. ευρώ από φόρους που δεν είχαν πληρωθεί. Η Ισπανία αποκόμισε 6 δισ. ευρώ και η Ιταλία 570 εκατομμύρια».

Τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή του ο Ερβέ Φαλτσιάνι κάλυπταν μια περίοδο 10 ετών από τον Φεβρουάριο του 1997 έως τον Δεκέμβριο του 2007. Μεταξύ αυτών ήταν 15.000 πελάτες της τράπεζας με λογαριασμούς στην Ελβετία και άλλοι 9.000 με λογαριασμούς που είχαν κλείσει

016_021_faltsiani_konstantaras 16/11/2012 9:57 μ.μ. Page 19

Στην Ελλάδα από το 2010 μιλούσαν για λίστα 1.991 Ελλήνων με «μαύρες» καταθέσεις...

Ερβέ Φαλτσιάνι: Στη φυλακή γιατί αποκάλυψε τους φοροφυγάδες Ο Φαλτσιάνι ανακάλυψε ένα σκάνδαλο μεγέθους τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ (μόνο σε φόρους). Συνεπώς, από τη μια πλευρά τόσο «κοστίζουν» η σύλληψή του και η καταδίκη του από όσους θέλουν η επίμαχη λίστα να καταστραφεί. Από την άλλη πλευρά, ο τεχνικός υπολογιστών είναι ήρωας για εκείνους που θέλουν να πατάξουν τη φοροδιαφυγή. Τα έξι χρόνια που μεσολάβησαν από τη στιγμή που πήρε τη λίστα με τους φοροφυγάδες στον προσωπικό του υπολογιστή μέχρι και τη σύλληψή του, ο Ερβέ Φαλτσιάνι καταδιωκόταν από τους πάντες. Ανάμεσα στα ονόματα τον φοροφυγάδων που αναγκάστηκαν να πληρώσουν ήταν η Λιλιάν Μπέτενκουρτ, βασική μέτοχος της εταιρείας ειδών ομορφιάς l'Oréal, ο Ζαν Σαρλ Μακιάνι, στενός συνεργάτης του πρώην Γάλλου υπουργού Εσωτερικών, Σαρλ Πασκουά, ο Εμίλιο Μποτίν, διευθύνων σύμβουλος της Santander Bank της Ισπανίας και ο Iταλός σχεδιαστής ρούχων Valentino. H Γερουσία των ΗΠΑ μετά τη σύλληψη του Φαλτσιάνι δημοσίευσε μια έρευνα σχετικά με το ξέπλυμα χρήματος της HSBC. Οι εχθροί του «λη-

στή» εκτός από το ελβετικό Δημόσιο και το ελβετικό τραπεζικό σύστημα, είναι και όλοι οι πελάτες της HSBC, που πιθανώς κάποιοι να είχαν ακόμη και σχέσεις με οργανώσεις τύπου Αλ-Κάιντα ή τα μεξικανικά καρτέλ ναρκωτικών. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ένα πράγμα παραμένει αναπάντητο: ποιο ήταν το κίνητρο του Φαλτσιάνι, ο οποίος γνώριζε την αξία μιας τέτοιας λίστας;

Γουόλ Στριτ Τζέρναλ: Μια… σκληρή σύγκρουση Γαλλίας και Ελβετίας Ο «περιπετειώδης συνωμότης» (έκφραση του Νταβίντ Γκοτιέ στο πρωτότυπο κείμενό του στη «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ») δημιούργησε μια τεράστια αντιδικία για το αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσειςαποδέκτες θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν στοιχεία που αποκτήθηκαν με αμφιβόλου νομιμότητας μέθοδο για να στείλουν στη Δικαιοσύνη τους πιθανούς φοροφυγάδες. Ο Ερβέ Φαλτσιάνι, ο Μονεγάσκος προγραμματιστής, πρώην υπάλληλος της HSBC βρέθηκε στο κέντρο ενός πραγματικού κυκλώνα. Μιας «θανατερής» διένεξης μεταξύ της Γαλλίας και της Ελβετίας γύρω από απόρρητα τραπεζικά αρχεία. Εκπρόσω-

▲ ▲

Ένα e-mail έφτασε στη μυστική υπηρεσία της Γερμανίας και υπογραφόταν από το αραβικό ψευδώνυμο του Φαλτσιάνι, Ruben Al-Chidiack. Ο αποστολέας υποσχόταν πρόσβαση σε κατάλογο 127.311 ατόμων με «τις λεπτομέρειες όλων των πελατών της HSBC Private Bank SA»

ποι της HSBC ισχυρίζονται ότι ο υπάλληλος της τράπεζάς τους αντέγραψε (με κάποιο τρόπο και σε κάποιο υλικό) χιλιάδες απόρρητα αρχεία που «καίνε» με στοιχεία πάμπλουτων πελατών του ελβετικού βραχίονα της ιδιωτικής τράπεζας και οι ελβετικές αρχές άρχισαν να ερευνούν κατά πόσο ο Φαλτσιάνι, υπεξαίρεσε αυτά τα αρχεία υποπίπτοντας στο πολύ σοβαρό αδίκημα παραβίασης του αυστηρότερου νόμου που υπάρχει στον κόσμο: τον ελβετικό νόμο για το τραπεζικό απόρρητο. Ο σπουδαγμένος χειριστής, εγκαταστάτης και αναλυτής συστημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών και η συνεργάτιδά του, Γαλλολιβανέζα Τζορτζίνα Μίκαελ (ένας σφοδρός έρωτας τους οδήγησε σε συγκατοίκηση, συνεργασία και παράνομη συμβίωση, αφού εκείνος είναι παντρεμένος και πατέρας ενός παιδιού) ξεκίνησαν μαζί μια τολμηρή «περιπέτεια» , ορμώμενοι από τη «Βάση Δεδομένων» που ο Φαλτσιάνι είχε «αποκτήσει», έτσι όπως την απέκτησε, πράγμα για την απόκτηση του οποίου η αγαπημένη του Τζορτζίνα (σήμερα το ζευγάρι έχει χωρίσει κι εκείνη ζει στον Λίβανο, μέσα στον φόβο του τι μπορεί να της συμβεί αφού, όπως λέει, «ο Ερβέ, όταν θυμώνει, γίνεται ανεξέλεγκτος») ισχυρίζεται ότι δεν είχε ιδέα. Πρώτος τους στόχος, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν πολύ καλά την πορεία τους: να διαβούν τα «σύνορα» και να… προσφέρουν τα κλεμμένα, απόρρητα στοιχεία σε κυβερνήΝοέμβριος 2012

crash 19

016_021_faltsiani_konstantaras 16/11/2012 9:57 μ.μ. Page 20

crash

ΥΠΟΘΕΣΗ ΦΑΛΤΣΙΑΝΙ

▲ ▲

σεις, αρχές και άλλες τράπεζες στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Και για να το κάνουν αυτό, έστησαν μια εικονική επιχείρηση, μια εταιρεία που υπήρχε μόνο στο διαδίκτυο με κύριο εκπρόσωπο τον Φαλτσιάνι με… ψευδώνυμο. «Δεν είμαι ο Ρομπέν των Δασών, ούτε όμως και μισθοφόρος», είπε αργότερα ο Φαλτσιάνι, που τόνιζε παντού ότι: «Ενήργησα ως υπεύθυνος πολίτης». Είτε έτσι είτε αλλιώς, το σχέδιό του ταρακούνησε – κι εξακολουθεί να ταρακουνά τον τραπεζικό κόσμο. Τι ήθελε να κάνει; Στις αρχές του 2007 άρχισε να συμβουλεύεται ειδικούς για το πώς θα μπορούσε να «στήσει» μια εταιρεία μέσω της οποίας – όπως έχουν καταθέσει άνθρωποι τους οποίους είχε πλησιάσει- να πουλά στοιχεία πελατών τραπεζών. Σε αυτές τις συναντήσεις με τους ειδικούς, ο Φαλτσιάνι ισχυριζόταν ότι τα στοιχεία που θα εμπορευόταν θα προέρχονταν από ανοιχτά, δημόσια αρχεία, τα οποία οι ειδικές του ικανότητες θα βοηθούσαν να «αναπτυχθούν» και να πολλαπλασιάσουν τα απόρρητα στοιχεία στα οποία –όπως έλεγε- δεν ήταν δυνατόν να έχει πρόσβαση. Τότε ήταν που εμφανίστηκε στο «κάδρο» η Μίκαελ, υπάλληλος κι αυτή στην HSBC. Γαλλολιβανέζα με ειδικότητα προγραμματίστριας υπολογιστών, είχε πάει ως προσωρινή συνεργάτιδα στην τράπεζα το 2006 αλλά χωρίς να έχει πρόσβαση σε «ευαίσθητα δεδομένα». Λίγο μετά την άφιξή της, η Τζορτζίνα Μίκαελ και ο ήδη παντρεμένος Φαλτσιάνι ξεκίνησαν μια ερωτική σχέση η οποία έχει προ πολλού τελειώσει, σύμφωνα με τους δικηγόρους τους. Εξυπηρετώντας το σχέδιο του Φαλτσιάνι, «έστησαν» μετά τις οδηγίες των ειδικών που συμβουλεύτηκαν την εικονική, υφιστάμενη μόνο στο Διαδίκτυο εταιρεία «Παλόρβα», η οποία είχε το σύνθημα: «Επιχείρηση είναι η τέχνη του να αφαιρείς χρήματα από την τσέπη κάποιου άλλου ανθρώπου χωρίς να καταφεύγεις στη βία». Έφτιαξαν μάλιστα και επαγγελματικά επισκεπτήρια στα οποία εκείνος, με το όνομα Ρούμπεν Αλ Τσίντιακ εμφανιζόταν ως Υπεύθυνος Πωλήσεων κι εκείνηως Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων και Μάρκετινγκ. Η ιστοσελίδα τους ισχυριζόταν ότι μπορούσε να βοηθήσει τράπεζες να αποκτήσουν νέους λογαριασμούς πλούσιων πελατών, τους οποίους θα τους έβρισκαν εκείνοι, «χτενίζοντας» βάσεις δεδομένων ελεύθερης πρόσβασης. Ο Φαλτσιάνι παραδέχεται ότι είχε στην κατοχή του το «υλικό» και επιβεβαιώνει αρχικούς του ισχυρισμούς ότι είχε επικοινωνήσει μόνο με ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Τόσο αυτός όσο και η Μίκαελ αρνούνται ότι είχαν παραβεί τον νόμο, αφού άλλωστε τα e-mail που είχαν σταλεί σε κυβερνήσεις , υπουργεία, αστυνομία και υπηρεσίες δεν ζητούσαν χρήματα και ο Φαλτσιάνι δεν έπαψε ποτέ να υποστηρίζει ότι στόχος του δεν ήταν να κερδίσει χρήματα, αλλά να εκθέσει τις συνθήκες λειτουργίας των τραπεζών που καθιστούσαν εύκολη την κλοπή απόρρητων στοιχείων. Τα γεγονότα και οι μαρτυρίες δεν τον δικαιώνουν. Αλλά δεν τον καταδικάζουν κιόλας. ΑΝ είχε παίξει κάποιο παιχνίδι, το είχε παίξει πολύ έξυπνα. Αντίγραφα των στοιχείων της HSBC έφτασαν 20 crash Νοέμβριος 2012

Ανάμεσα στα ονόματα των φοροφυγάδων που αναγκάστηκαν να πληρώσουν για τη λίστα Φαλτσιάνι ήταν ο δίασημος Ιταλός σχεδιαστής Valentino πράγματι στα χέρια των Γαλλικών Αρχών του Υπουργείου Οικονομικών και των Υπηρεσιών Φορολογικών Ελέγχων και οι Γάλλοι έχουν πει από την αρχή ότι δεν πλήρωσαν τίποτε για να πάρουν τα αρχεία που περιέχουν χιλιάδες ονόματα και λεπτομέρειες λογαριασμών πελατών από 180 χώρες. Τα βρήκαν και τα κατάσχεσαν όταν έκαναν επιδρομή στο σπίτι του Φαλτσιάνι, στη Βόρεια Γαλλία, γύρω στα μέσα του 2008, αλλά σε συνεργασία με τις ελβετικές αρχές που είχαν αρχίσει έρευνες. Οι Γάλλοι έστειλαν αντίγραφα στους Ελβετούς, αλλά κράτησαν τα πρωτότυπα για να προχωρήσουν σε έρευνες για ενδεχόμενες φορολογικές παραβάσεις. Τον Ιούνιο του 2010, οι Υπηρεσίες Φορολογικών Ελέγχων της Ισπανίας ανακοίνωσαν ότι είχαν παραλάβει μερικά από τα τραπεζικά στοιχεία της HSBC από τους Γάλλους και είχαν αρχίσει να τα εξετάζουν. Το ίδιο είχε γίνει ένα μήνα νωρίτερα και στην Ιταλία με στοιχεία και ονόματα 7.000 καταθετών της HSBC με καταθέσεις περίπου 7 εκατομμυρίων δολαρίων. Το μέγεθος και οι τεράστιες επιπτώσεις της υπόθεσης των απορρήτων τραπεζικών

στοιχείων της τράπεζας HSBC προκαλούν οξύτατους προβληματισμούς στην ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ελβετική τραπεζική «βιομηχανία». Και οι Ελβετικοί νόμοι περί τραπεζικού απορρήτου έχουν θεσπισθεί το 1934, όταν η χώρα ποινικοποίησε την αποκάλυψη τραπεζικών στοιχείων, Ο πρώην επικεφαλής του ελβετικού τραπεζικού κολοσσού UBS Όσβαλντ Γκούρμπελ (αντικαταστάθηκε αιφνιδιαστικά και με μάλλον ταπεινωτική διαδικασία το 2009) είχε δηλώσει το 2010 : «Αν οι κυβερνήσεις μπουν στη διαδικασία αγοράς παράνομων στοιχείων και πληροφοριών, αυτό αλλάζει τον κόσμο». Ο Φαλτσιάνι σήμερα κρατείται σε φυλακή στην Ισπανία, από όπου περιμένει να μάθει αν θα εκδοθεί στην Ελβετία ή θα του επιβληθεί ποινή στη Γαλλία. Ο Γαλλοϊταλός δηλώνει πρόθυμος να βοηθήσει τις ελληνικές αρχές με τη λίστα: «Εάν πριν από δύο χρόνια μου ζητούσαν βοήθεια οι ελληνικές αρχές, ευχαρίστως θα την έδινα. Ακόμα και τώρα μπορώ». Παράλληλα, εξηγεί πώς η λίστα των Ελλήνων καταθετών παραμένει στο γαλλικό υπουργείο Οικονομικών εάν… δεν τη βρίσκουμε στην Ελλάδα!

Στο αίτημα του Crash για συνέντευξη με τον Ερβέ Φαλτσιάνι ο δικηγόρος του μας απάντησε ότι κάτι τέτοιο στην παρούσα φάση θα ήταν επιβαρυντικό για την υπεράσπισή του. Επιφυλάχθηκε, όμως, να μας παραχωρήσει συνέντευξη στο άμεσο μέλλον

016_021_faltsiani_konstantaras 16/11/2012 9:57 Îź.Îź. Page 21

022_027_Kottakis-Karamanlis 16/11/2012 10:22 μ.μ. Page 22

CRASHΝΙΟ Η Κ Σ Α Ρ Α Π

Ο πρωθυπουργός φέρεται έτοιμος να προχωρήσει στη επανίδρυση της Ν.Δ. και στη μετεξέλιξή της σε νέο κόμμα

Ο κίνδυνος να στηθεί νέο... κατάστημα δεξιά της Ν.Δ. για να απορροφήσει δυσαρεστημένους από τη μετάλλαξη της γαλάζιας παράταξης είναι ορατός 22 crash Νοέμβριος 2012

022_027_Kottakis-Karamanlis 16/11/2012 10:23 μ.μ. Page 23

Σχέδιο ΣΑμΑΡA για ΑΝΑγeΝΝΗΣΗ του κέντρου

Η λάσπη του παλαιού, το αποτυχημένο πολιτικό σύστημα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη μαρκίζα της Ν.Δ. και η επιστροφή στο Λαϊκό Κόμμα

Τ

του Μανώλη Κοττάκη

▲ ▲

o παλάτι του Τσαουσέσκου στο Βουκουρέστι έχει συνδεθεί με μια πολύ δυνατή στιγμή της νεότερης πολιτικής ιστορίας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Εκεί, σε μια από τις αχανείς αίθουσές του ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής είπε «όχι» στον Αμερικανό πρόεδρο Μπους και έθεσε βέτο στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Αν ο νυν πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, προχωρήσει στη διάλυση της Ν.Δ. και στην ίδρυση ενός νέου φιλοευρωπαϊκού κόμματος με πολιτικά στελέχη απ’ το όλο το ιδεολογικό φάσμα, τότε το περίφημο παλάτι θα συνδεθεί και με μία ακόμη δυνατή στιγμή της εσωτερικής πολιτικής σκηνής στην πατρίδα μας. Εκεί ο πρωθυπουργός , στην τελευταία σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος τον Οκτώβριο, υπαινίχθηκε για Νοέμβριος/2011

crash 23

022_027_Kottakis-Karamanlis 16/11/2012 10:23 μ.μ. Page 24

crash

ΦΑΚΕΛΟΣ

▲ ▲

πρώτη φορά την επανίδρυση της Ν.Δ. και τη μετεξέλιξή της σε νέο κόμμα. Σε εκείνη την ομιλία ο Μεσσήνιος ηγέτης έκανε πρώτη φορά αναφορά και μάλιστα σε ευρωπαϊκό ακροατήριο, μπροστά σε κεντροδεξιούς ομολόγους του, για το «αποτυχημένο πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης». Η παρέμβαση αυτή δεν θεωρήθηκε τυχαία και όπως εξελίσσονται τα πράγματα δεν είναι. Τόσο η τελευταία ομιλία του στη Βουλή για τον προϋπολογισμό όσο και μια προηγούμενη στην Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι γεμάτες από μηνύματα (για όσους πιθανόν ήθελαν να τα αποκωδικοποιήσουν), που πιστοποιούν ότι η μετεξέλιξη της Ν.Δ. σε ένα κεντρογενές κόμμα και η αλλαγή της ονομασίας της πιθανόν σε «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» είναι διεργασίες ήδη τροχοδρομημένες. Στη Βουλή με έναν έμμεσο τρόπο, εξαπολύοντας επίθεση στον Αλέξη Τσίπρα, διεύρυνε την πολιτική κληρονομιά της Ν.Δ. πέραν του ιδρυτή της, Κωνσταντίνου Καραμανλή, βάζοντας στο ιδεολογικό κάδρο τον πολιτικό φίλο της προγιαγιάς του, Πηνελόπης Δέλτα, Ελευθέριο Βενιζέλο, αλλά και τον κεντρογενή Χαρίλαο Τρικούπη. Όσοι θυμούνται τις πολιτικές διαφημίσεις του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του 1990 γνωρίζουν ότι τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου επιχειρούσε να εμφανίσει τη «Δημοκρατική Παράταξη» ως ευθεία γραμμή των μεγάλων φιλελεύθερων εκείνων πολιτικών . Σήμερα, απόντος του Ανδρέα, ο Σαμαράς με την τοποθέτησή του στη Βουλή επιχειρεί την υπέρβαση, τοποθετώντας στη μαρκίζα της Ν.Δ. ,δίπλα στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Βενιζέλο και τον Τρικούπη. Είναι βέβαιον ότι αυτό δεν θα άρεσε καθόλου στον Κωνσταντίνο Καραμανλή αν ζούσε, καθώς ο Εθνάρχης, παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, δεν είχε καθόλου σε εκτίμηση τον μεγάλο Κρητικό. Στόχος του πρωθυπουργού, η επιτυχία του οποίου βεβαίως συναρτάται με τη γενικότερη πορεία της χώρας, είναι η επιστροφή της κεντροδεξιάς στην προ του Κωνσταντίνου Καραμανλή εποχή, είναι η επιστροφή στο παλαιό Λαϊκό Κόμμα. Γι’ αυτό και όχι τυχαία στην ομιλία του στο Κοινοβούλιο έκανε λόγο για την «Αστική Λαϊκή Δημοκρατική Ελλάδα». Ειδικότερα είπε τα εξής: «Εμείς στηρίζουμε την Αστική Λαϊκή Δημοκρατική Ελλάδα. Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας επανάστασης. Μόνο που η δική μας πολιτική είναι η ενότητα. Ενώνουμε τον λαό. Σήμερα κυβερνάμε τρία διαφορετικά κόμματα με διαφορετικές αφετηρίες, καταβολές και ιστορία ... Και μια και το έφερε ο λόγος για επαναστάσεις, μεγάλες επαναστάσεις στην Ελλάδα ήταν το μεταρρυθμιστικό εθνικό έργο ενός Χαρίλαου Τρικούπη, ενός Ελευθερίου Βενιζέλου και ενός Κωνσταντίνου Καραμανλή». Στην αμέσως προηγούμενη ομιλία του στην κοινοβουλευτική ομάδα ο Σαμαράς, μπροστά σε έναν σιωπηλό Κώστα Καραμανλή, έριξε επανειλημμένως «καρφιά» για το παρελθόν, που και αυτά πέρασαν απαρατήρητα. Μίλησε για «αποτυχία και ατολμία του προηγούμενου πολιτικού συστήματος», παρατήρησε ότι «το προηγούμενο σύστημα απέτυχε γιατί χαριζόταν στις συντεχνίες και τους ισχυρούς», μίλησε «για τη λάσπη του παλαι24 crash Νοέμβριος 2012

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν στον Αντώνη Σαμαρά πως πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος ευρωπαϊκός πόλος με πολιτικούς από όλους τους χώρους, που να υπερβαίνει τη Ν.Δ. ού», ενώ αποκάλυψε ότι «είναι μαζί μας και πολλοί άλλοι μέσα και έξω από το Κοινοβούλιο, οι περισσότεροι έξω».

Μεταξύ των οικογενειών Καραμανλή - Μητσοτάκη Απ’ ό,τι φαίνεται, λοιπόν, η απόφαση για τη μετεξέλιξη της Ν.Δ. είναι μια ειλημμένη απόφαση. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι γιατί το κάνει, με τι θα τη συνδέσει, ποια θα είναι η αντίδραση του καραμανλικού στρατοπέδου, που δεν νιώθει και πολύ βολικά με όλα αυτά, και πώς θα εκφραστεί, αν εκφραστεί, σε κοινοβουλευτικό επίπεδο. Οι λόγοι που ωθούν τον Σαμαρά να επανιδρύσει την Κεντροδεξιά έχουν σχέση και με το μέλλον και με το παρόν και με το παρελθόν. Με το παρελθόν διότι παρά το γεγονός ότι θεωρείται πολύ δεξιός πολιτικός, οι πολλοί επιμένουν να ξεχνούν ότι στην πραγματικότητα προέρχεται από μια κεντρώα οικογένεια. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν θαμώνας στο σπίτι των Μπενάκηδων στην Κηφισιά, όχι ο Δημήτριος Γούναρης. Ο προερχόμενος από την κεντρογενή ΕΠΕΚ Ευάγγελος Αβέρωφ ήταν ο πολιτικός του μέντορας στη Ν.Δ., όχι ο Καραμανλής. Στη Δημοκρατική Άμυνα ανήκε ο θείος

του Παύλος Ζάννας, όχι σε άλλες οργανώσεις. Στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών του Κένεντι και στα φιλειρηνικά κινήματα της εποχής ανήκε η καρδιά του, ποτέ στους Ρεπουμπλικανούς. Προσεκτική μελέτη της πολιτικής του πορείας δείχνει λοιπόν ότι δεν πρόκειται για έναν αμιγώς δεξιό πολιτικό. Η σταδιοδρομία του Σαμαρά μέσα στη Ν.Δ. τον έκανε επίσης να νιώθει ασφυκτικά μεταξύ των πολιτικών οικογενειών Καραμανλή και Μητσοτάκη. Έβλεπε ότι δεν είχε πολιτικό μέλλον εκεί, γι’ αυτό και αποτόλμησε σε λάθος καιρούς το εγχείρημα της Πολιτικής Άνοιξης. Όλοι άλλωστε θυμούνται ότι παρά τον βαθύ σεβασμό του στην καραμανλική σχολή σκέψης, δεν δίστασε εκείνη την εποχή εκτός από τον Μητσοτάκη να συγκρουστεί για τους χειρισμούς στο Σκοπιανό ακόμη και με τον ίδιο τον ιδρυτή της παράταξης και τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που αργότερα όμως υιοθέτησε το πολιτικό σκεπτικό του. Αλλά και με τον Καραμανλή τον νεότερο, μολονότι μεγάλωσαν μαζί στα νεανικά χρόνια και έκαναν στενή παρέα επί δύο χρόνια, υπάρχει η απόσταση του «από μακριά και αγαπημένοι». Έχουν μεν καλές προσωπικές σχέσεις που δέθηκαν όταν ο Καραμανλής τού έβαλε πλάτη σε κάποιες ψηφο-

022_027_Kottakis-Karamanlis 16/11/2012 10:23 μ.μ. Page 25

Οι Ανδρέας Λοβέρδος, Άννα Διαμαντοπούλου και Μιχάλης Χρυσοχοΐδης έχουν οικοδομήσει διαχρονικά μια καλή σχέση εμπιστοσύνης με τον Αντώνη Σαμαρά. Άλλωστε ο πρωθυπουργός έχει ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με υπουργούς του εκσυγχρονιστικού και παπανδρεϊκού μπλοκ φορίες στην αντιπολίτευση, αλλά δεν σπάνε και τα θερμόμετρα! Η στάση του πρώην πρωθυπουργού στη διαδικασία για την ανάδειξη του νέου αρχηγού της Ν.Δ. το 2009, στάση ουδετερότητας, άφησε μια σκιά στις σχέσεις των δύο παλιών φίλων. Όσα βεβαίως έρχονται από το παρελθόν αποτελούν το ιστορικό υπόβαθρο που μπορεί να ερμηνεύσει μια απόφαση, αλλά δεν συνιστούν την αιτία που οδηγεί τον Σαμαρά στη μετεξέλιξη της Ν.Δ. σε ένα κεντρογενές ευρωπαϊκό κόμμα. Ποια είναι τα δεδομένα που επιταχύνουν τη λήψη των σχετικών αποφάσεων; Κατ’ αρχάς, το αποτέλεσμα των πρώτων εκλογών του Μαΐου. Η Ν.Δ., παρά το γεγονός ότι έκανε λίφτινγκ στα ψηφοδέλτιά της, έφυγε από τη γηραιά Ρηγίλλης και κατήργησε τον πυρσό ως έμβλημα του κόμματος, μάλιστα σε εκείνες τις κάλπες πήγε πολύ άσχημα, καθώς έλαβε ποσοστό 18%. Ο υπουργός Εξωτερικών, Δημήτρης Αβραμόπουλος, από τον καιρό που ήταν αντιπρόεδρος της Ν.Δ. είχε εισηγηθεί στον Σαμαρά να αλλάξει την ονομασία του κόμματος, καθώς και εκείνος πίστευε στη διεύρυνση του χώρου σε μέτωπο αστικών δυνάμεων, αλλά η εισήγησή του δεν πέρασε τότε, καθώς θεωρείτο προχωρημένη για τα πολιτικά δεδομένα της εποχής. Τώρα πια δεν θεωρείται και γι’ αυτό νιώθει δικαιωμένος.

Με όπλο το Σύνταγμα έρχονται λίστα, ψήφος ομογενών και απλή αναλογική

Στόχος του Έλληνα πρωθυπουργού είναι η επιστροφή της Κεντροδεξιάς στην προ Κωνσταντίνου Καραμανλή εποχή, την επιστροφή δηλαδή στο παλαιό Λαϊκό Κόμμα

Αλλά και ο εκ Ναυπλίου τέως παπανδρεϊκός Γιάννης Μανιάτης ήταν σε ανοικτή γραμμή μαζί του ως υφυπουργός όταν χειριζόταν την υπόθεση των κοιτασμάτων στην Κρήτη και το Ιόνιο. Τον ενημέρωνε συνεχώς στο τριψήφιο. Συνεργάτες του Αντώνη Σαμαρά θεωρούν ότι είναι μονόδρομος η δημιουργία δύο νέων πολιτικών πόλων στο πλαίσιο ενός νέου τύπου δικομματισμού, γι’ αυτό και επιδιώκεται τόσο η ενσωμάτωση των εκλογικών βάσεων όσο και των πολιτικών στελεχών στο νέο «επαναστατικό εγχείρημα». Ο πρωθυπουργός απ’ ό,τι φαίνεται θέλει να το συνδέσει με τις μεγάλες θεσμικές ανατροπές στο Σύνταγμα, κατά τρόπο που οι αλλαγές που θα εισηγηθεί να αποτελέσουν ίσως και το κεντρικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας στις προσεχείς κάλπες, προκειμένου να απεγκλωβιστεί ο δημόσιος λόγος από το δίλημμα μνημόνιο-αντιμνημόνιο. Στο πλαίσιο αυτών των αλλαγών εντάσσονται η ενίσχυση των εξουσιών του πρωθυπουργού, η αλλαγή του εκλογικού νόμου με την καθιέρωση της λίστας, η ψήφος των ομογενών που θα αλλάξει τη σύνθεση του εκλογικού σώματος και θα το κάνει πιο κοσμοπολίτικο, αλλά και η μεταβολή του εκλογικού συστήματος σε απλή αναλογική για να δυσκολέψει τη ζωή της Αριστεράς. Ωστόσο και ο ίδιος ξέρει καλά ότι η επιτυχία μιας τέτοιας απόπειρας συνδέεται ευθέως με το προσωπικό του πολιτικό κεφάλαιο. Αν πάρει η Οικονομία εμπρός και βγάλει τον πολύ δύσκολο χειμώνα του 2013 με εκδορές, έχει καλώς. Αν, όμως, η εφαρμογή των μέτρων τον καταστήσει αντιπαθές πρόσωπο στην κοινωνία, τότε όλα τα σχέδια για νέο πολιτικό σκηνικό με έναν εξουδετερωμένο Σαμαρά θα ανασταλούν. Γι’ αυτό και εκείνος σχεδιάζει

▲ ▲

Εκτός από τις πρώτες κάλπες, όμως, τόσο οι δεύτερες του Ιουνίου όσο και οι σημερινές δημοσκοπήσεις δείχνουν στον Αντώνη Σαμαρά ότι ο μόνος τρόπος για να αντέξει ο κεντροδεξιός χώρος και να αποτρέψει την προέλαση των δυνάμεων του

ΣΥΡΙΖΑ είναι η δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού πόλου αστικών δυνάμεων, με πολιτικούς μάλιστα από όλους τους χώρους, που θα υπερβαίνει κατά πολύ τη Ν.Δ. Ο Σαμαράς διατηρεί διαχρονικά καλές σχέσεις με πολλούς υπουργούς τόσο του εκσυγχρονιστικού όσο και... του παπανδρεϊκού μπλοκ. Οικοδόμησε μια καλή σχέση εμπιστοσύνης με την Άννα Διαμαντοπούλου όταν ψήφισαν μαζί τον νόμο-πλαίσιο για την Παιδεία, έβγαλε έξω από το γραφείο του τον τότε τομεάρχη Δημόσιας Τάξης, Θανάση Νάκο, για να μιλήσει ιδιαιτέρως με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, όταν ως υπουργός Δημόσιας Τάξης τον επισκέφθηκε στη Συγγρού προεκλογικώς, ενώ οι παλαιοί θυμούνται ότι ο Ανδρέας Λοβέρδος ήταν δικηγόρος του σε προσωπικές του υποθέσεις.

Νοέμβριος 2012

crash 25

022_027_Kottakis-Karamanlis 16/11/2012 10:23 μ.μ. Page 26

Η επανίδρυση της Ν.Δ. μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό αντιμνημονιακού κόμματος, με τους Κώστα Μαρκόπουλο και Χρήστο Ζώη να είναι φαβορί για την ηγεσία

▲ ▲

έναν ανασχηματισμό που θα τον βοηθήσει να επιτύχει το πολιτικό του σχέδιο.

Όχι στους εκσυγχρονιστές Το καραμανλικό περιβάλλον από την άλλη τηρεί στάση αναμονής,διαβάζοντας και ακούγοντας αυτά τα σενάρια. Ο ίδιος ο Καραμανλής, μολονότι δεν έχει πρόβλημα με τα πρόσωπα που ακούγονται στο παζάρι για μετεγγραφή από το ΠΑΣΟΚ στη Ν.Δ., δεν είχε ποτέ καλή άποψη για το ιδεολογικό εγχείρημα των εκσυγχρονιστών που «φλερτάρει» τώρα με την Κεντροδεξιά. Επί της αρχής δεν έχει και αυτός θέμα με τη μετεξέλιξη της παράταξης. Ο ίδιος στο Συνέδριο του 2004 υιοθέτησε την ορολογία του κοινωνικού κέντρου, ωστόσο το ερώτημα που τίθεται είναι «με ποιους και για ποιους;». Βουλευτής της Ν.Δ. και τακτικός συνομιλητής του πρώην πρωθυπουργού φοβάται ότι η διάλυση του ΠΑΣΟΚ, την οποία πρώτος είχε προβλέψει ο Καραμανλής το 2010 σε ιδιωτικές του συζητήσεις, θα φέρει έξω από την πόρτα της Ν.Δ. τους όχι καλύτερους πολιτικούς της απέναντι πλευράς. «Δεν πρέπει να τους φορτωθούμε εμείς. Δεν διδασκόμαστε από την ιστορία; Τη διεύρυνση που έκανε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1978 με την ένταξη στελεχών της Ένωσης Κέντρου στην παράταξη ακόμη την πληρώνουμε», λέγεται, ενώ επισημαίνεται ότι ακόμη και η ένταξη στα ψηφοδέλτια της Ν.Δ. γόνων εκδοτικών συγκροτημάτων που πολέμησαν την παράταξη δεν ήταν η καλύτερη επιλογή. Οι διαφορές είναι ιδεολογικές, καθώς, σύμφωνα με το καραμανλικό περιβάλλον, πολλοί από τους υπό μετεγγραφή είναι δεμένοι σε άρματα επιρροής και δεν έχουν «άριστο πατριωτικό παρελθόν». Πέραν αυτών, φοβίζει η μετεξέλιξη της 26 crash Νοέμβριος 2011

Ν.Δ. σε αστική παράταξη, καθώς η εφαρμογή του Μνημονίου θα εξαφανίσει τη μεσαία τάξη. «Αστική παράταξη χωρίς αστούς γίνεται;», ρωτάνε κάποιοι, θέτοντας όμως ζήτημα να μη χαθεί και ο λαϊκός χαρακτήρας του κόμματος. Ίσως γι’ αυτό και ο Σαμαράς απάντησε με τη φράση για τη δημιουργία μιας «Αστικής Λαϊκής Δημοκρατικής Ελλάδας». Όλα τα παραπάνω, όμως, είναι τα επιφαινόμενα. Όλοι καταλαβαίνουν ότι αν επιτύχει το εγχείρημα Σαμαρά με την ίδρυση νέου κόμματος, θα συρρικνωθεί μέσα στην παράταξη η επιρροή της παλαιάς καραμανλικής σχολής σκέψης και αυτό δεν ενθουσιάζει αρκετούς...

Νέο κόμμα... Σε επίπεδο κοινοβουλευτικής ομάδος παρατηρείται μια περίεργη κινητικότητα, η οποία εκφράστηκε με τις δύο διαφοροποιήσεις και διαγραφές βουλευτών, των κυρίων Κασαπίδη και Σολδάτου. Ήδη μετά τις διαρροές για επανίδρυση της Ν.Δ.

Τακτικός συνομιλητής του Κ. Καραμανλή φοβάται ότι η διάλυση του ΠΑΣΟΚ θα φέρει στην πόρτα της ΝΔ πολιτικό υλικό δευτέρας διαλογής

κάνουν τον γύρο των δημοσιογραφικών γραφείων φήμες για την ίδρυση δεξιού αντιμνημονιακού κόμματος με αρχηγό έναν από τους Κώστα Μαρκόπουλο ή Χρήστο Ζώη. Σύμφωνα με τις ίδιες φήμες, ο Πάνος Καμμένος ελέγχει απολύτως μόνο τους βουλευτές Κουντουρά, Κουίκ, Χαϊκάλη, Μακρή και Μαριά, ενώ οι υπόλοιποι με αναφορές στο παλαιό καραμανλικό μπλοκ, όπως οι Μαρκόπουλος, Μελάς, Κουράκος, Κόλλια Τσαρουχά, Ιατρίδη κ.ά δείχνουν προβληματισμένοι από το «φλερτ» του αρχηγού τους με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα αποτελέσει, λοιπόν, είδηση αν στο μέλλον ενώσουν τις δυνάμεις τους με κάποιους από τους διαγραμμένους της Ν.Δ., όχι κατ’ ανάγκην όλους, για να στήσουν νέο κατάστημα, δεξιά της νέας Ν.Δ., για να απορροφήσουν δυσαρεστημένους από τη «μετάλλαξη» της Ν.Δ. Και αυτών τα σχέδια συναρτώνται με την πορεία της χώρας. Η δόση-μαμούθ των 44 δισ. ευρώ θα του δώσει τη δυνατότητα να πετύχει μια μεγάλη πολιτική νίκη, όπως και να εδραιώσει την ηγεμονία του στην Κεντροδεξιά. Διαφορετικά, το πράγμα αλλάζει… Ο πρωθυπουργός λέγεται πως όταν διάβασε αυτά τα σενάρια σε έναν ιστότοπο χαμογέλασε και είπε σε συνεργάτη του «ας κάνουν ό,τι θέλουν». Η διαγραφή Σολδάτου, όμως, για την καταψήφιση άρθρων του προϋπολογισμού ήταν σαφές μήνυμα προς αυτήν τη μερίδα βουλευτών. Οι βουλευτές αυτοί, πάντως, κατά κοινή ομολογία λειτουργούν και κινούνται αυτόνομα χωρίς να έχουν την έγκριση κανενός, γι’ αυτό και τους ζητήθηκε να μην εμπλέκουν τον Καραμανλή στα σενάριά τους, ο οποίος παρακολουθεί από απόσταση ασφαλείας τις κινήσεις τους. Πάγια άποψη του πρώην πρωθυπουργού είναι άλλωστε η μεγάλη και ενιαία Κεντροδεξιά...

022_027_Kottakis-Karamanlis 16/11/2012 10:23 μ.μ. Page 27

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:17 μ.μ. Page 28

RASH CDFFEDFD

crash

Θέμα

Ο «Πόλεμος του Χρέους» δύο πλευρές στις d;yo του Ατλαντικού

Στο Βατερλώ της ευρωπαϊκής κρίσης του χρέους όλοι βρίσκονται επί ποδός πολέμου και παίρνουν θέσεις μάχης. Βερολίνο εναντίον Παρισιού. Βερολίνο εναντίον ΗΠΑ και ΔΝΤ. Λονδίνο εναντίον Μέρκελ. Το πολιτικό τοπίο αλλάζει και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν τελικά η σαρκοβόρος νεοφιλελεύθερη πολιτική θα οδηγήσει Ε.Ε. και ΗΠΑ σε ακόμα πιο ολισθηρά μονοπάτια… της Δέσποινας Παπαγεωργίου

E

▲ ▲

ίναι βέβαιο. Οι Γερμανοί λατρεύουν τον Ομπάμα. Έχει ριζώσει στην καρδιά τους από εκείνο το καλοκαίρι του 2008, όταν μίλησε στο Βερολίνο. Δημοσκόπηση έδειξε ότι το 92% των Γερμανών θα ψήφιζε αυτόν, διότι αποπνέει κάτι από τη λάμψη του Κένεντι αλλά και του Χόλιγουντ. Κι όμως, παρ’ όλ’ αυτά, η Γερμανία βρίσκεται σε κλιμακούμενη κόντρα με το ΔΝΤ και την Ουάσινγκτον με φόντο την ευρωπαϊκή κρίση του χρέους. Σε έναν ολοένα και πιο φανερό αδυσώπητο πόλεμο. Η Άνγκελα Μέρκελ έχει αφήσει το επιτελείο της να κάνει τη «βρώμικη» δουλειά… Να επιτίθεται εναντίον του Ομπάμα και να τον χαρακτηρίζουν αποτυχημένο. Λίγες ώρες μετα την επανεκλογή του!

28 crash Νοέμβριος 2012

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:18 μ.μ. Page 29

Κλιμακώνεται η αμερικανογερμανική κόντρα • Ο γαλλο- γερμανικός ΔΝΤ, Γαλλία άξονας απειλείται και Γερμανία με ρήξη διασταυρώνουν τα ξίφη τους

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:18 μ.μ. Page 30

crash

ΔΙΕΘΝΗ

Η γερμανική κηδεμονία στην Ευρώπη ανησυχεί την Ουάσινγκτον, που βλέπει τον χάρτη των παγκόσμιων συσχετισμών να αλλάζει επικίνδυνα ▲ ▲

«Εάν ο Ομπάμα τηλεφωνήσει στο γραφείο της καγκελαρίου, θα είναι μόνο για να την καλοπιάσει ώστε να εφαρμόσει το ευρωομόλογο τελικά, και η Γουόλ Στριτ να μπορέσει να ξανακοιμηθεί», έγραφε ο Άντριαν Κρέιε της συντηρητικής γερμανικής εφημερίδας «Suddeutsche Zeitung». Θα συμπλήρωνε ότι η ζωή στην Ευρώπη είναι πιο εύκολη με Ρεπουμπλικανούς προέδρους, «γιατί τότε οι ΗΠΑ παίρνουν στα σοβαρά τις υποχρεώσεις τους». Ο Δημοκρατικός Ομπάμα, ωστόσο, φαίνεται να έχει πάρει πολύ «στα σοβαρά» τις «υποχρεώσεις» του. Μπορεί να μην τηλεφωνεί συχνά στη Μέρκελ, (αν και το έκανε πρόσφατα για να τις ζητήσει οριστικές λύσεις για την Ευρωζώνη) αλλά έχει καταφέρει η Ουάσινγκτον να αποκτήσει βήμα στην κρίσιμη υπόθεση της ευρωπαϊκής κρίσης του χρέους μέσω της εμπλοκής του ΔΝΤ σε αυτή. Ως γνωστόν, οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος στο ΔΝΤ και ο μόνος με δικαίωμα βέτο. Τι κι αν ο «λόγος» τους στο ΔΝΤ αρθρώνεται διά στόματος μιας Γαλλίδας, και δη πρώην υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας, της Κριστίν Λαγκάρντ. Η κόντρα ΔΝΤ (Αμερικανών) και Ε.Ε. κλιμακώθηκε μετά την πρόσφατη συνεδρίαση του Eurogroup, όταν ο επικεφαλής του, Ζ. Κ. Γιούνκερ, είπε στην Κ. Λαγκάρντ ότι σοβαρολογεί για την επιμήκυνση του χρόνου μείωσης του ελληνικού χρέους, κι εκείνη αντιγύρισε: «Είναι προφανές ότι διαφωνούμε». ΗΠΑ και ΔΝΤ τάσσονται υπέρ ενός μεγαλύτερου κουρέματος του ελληνικού χρέους και κατά της επιμήκυνσης, λύση την οποία προωθούν οι Γερμανοί. Κι επειδή η Γερμανία θα έχανε 17,5 δισ. ευρώ από ένα νέο «κούρεμα», όπως έγραφε ο γερμανικός Τύπος, η γερμανική κυβέρνηση επιδιώκει μάλλον να το μεταθέσει μετά τις εκλογές, ώστε να αποφύγει το πολιτικό κόστος. Τη θέση του ΔΝΤ την είχε εκφράσει και πριν από τις αμερικανικές εκλογές ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Τιμ Γκάιθνερ, όταν διευκρίνισε ότι η θέση της κυβέρνησης Ομπάμα (που φυσικά συμπίπτει με του ΔΝΤ) είναι πως η συνέχιση της πολιτικής λιτότητας χωρίς νέο κούρεμα θα μπορούσε 30 crash Νοέμβριος 2012

να αποβεί καταστροφική για την Ελλάδα. Ο Γκάιθνερ δεν είναι ούτε τυχαίο ούτε νέο πρόσωπο. Διατέλεσε πρόεδρος της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (FED) το κρίσιμο διάστημα 20072008. Υπενθυμίζουμε ότι το 2008 κατέρρευσε η Lehman Brothers, πυροδοτώντας την οικονομική κρίση... Ο Γκάιθνερ ήταν εκείνος που βοήθησε στον σχεδιασμό των προγραμμάτων δανεισμού των τραπεζών και επέβλεπε τις τέσσερις από τις έξι μεγαλύτερες από αυτές. Και ήταν το πρόσωπο που -μετά το ξέσπασμα της κρίσης- πλησίασε τον Τεντ Κάουφμαν, έναν εκ των δύο γερουσιαστών που προωθούσαν ρύθμιση για το «σπάσιμο» των

τραπεζικών κολοσσών σε μικρότερα μεγέθη για τον καλύτερο έλεγχό τους, και του ζήτησε να αφήσει το ζήτημα στα χέρια της… Γουόλ Στριτ. Η υπενθύμιση, απαραίτητη, για να διαλυθεί κάθε υποψία για το αν ο Γκάιθνερ είναι υπέρμαχος του Κέινς και του κοινωνικού κράτους… Η κόντρα ΗΠΑ-Γερμανίας δεν αποτελεί «φρέσκια» είδηση. Αλλά οξύνεται. Σαφές στίγμα είχε δοθεί ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2011, όταν ο Σόιμπλε, ευρισκόμενος αντιμέτωπος με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και των ΗΠΑ για ενίσχυση του EFSF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) με την παροχή εγγυήσεων,

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:18 μ.μ. Page 31

Μέχρι και τον Ομπάμα έχει επιπλήξει ο Β. Σόιμπλε, λέγοντάς του να μη δίνει συμβουλές στην Ε.Ε. για το πώς θα χειριστεί την κρίση. Χαρακτηριστικό ίσως της αμερικανογερμανικής κόντρας, το θέμα του Spiegel για τον «Αμερικανό ασθενή», σύμφωνα με το οποίο οι ΗΠΑ είναι πια μια υπερδύναμη σε παρακμή! Τι κρύβεται, λοιπόν, πίσω από την αμερικανογερμανική κόντρα; Σε πρώτη ανάγνωση, η κυβέρνηση Μέρκελ δρα με ορίζοντα τις γερμανικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2013. Η καγκελάριος επιδιώκει να αποφύγει οποιαδήποτε πολιτική απόφαση θα δημιουργούσε δυσαρέσκεια στο εσωτερικό, αλλά και εσωκομματικές αντιδράσεις. Τέτοια απόφαση θα ήταν και εκείνη για ενίσχυση του EFSF, αφού σε μεγάλο ποσοστό τους οι Γερμανοί θεωρούν ότι υπερχρηματοδοτούν το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Το πρόβλημα, όμως, συμπυκνώνεται στο ότι σήμερα η Γερμανία επιβάλλεται ως ηγεμόνας της Ε.Ε.. Αυτό διαφοροποιεί τους συσχετισμούς δύναμης, όχι μόνο με τους Ευρωπαίους εταίρους της, αλλά και με τις ΗΠΑ. Μήπως μια Γερμανία που αναπτύσ-

Με το βλέμμα καρφωμένο στις εκλογές, η Μέρκελ προσπαθεί να αποφύγει κάθε σκόπελο που θα της κοστίσει σε ψήφους

σεται στηριζόμενη ολοένα και περισσότερο στο εξαγωγικό εμπόριο συνιστά «απειλή» για τις ΗΠΑ ανάλογου τύπου με την «απειλή» της Κίνας;Επιπλέον, η Ουάσινγκτον έχει αρχίσει να ανησυχεί για την ανάδειξη της Γερμανίας ως κυρίαρχης δύναμης και για το αν το Βερολίνο θα επιδιώξει να αποκτήσει μεγαλύτερη παγκόσμια επιρροή ακόμα και αποδεσμευόμενο από κάτι που άλλοτε θεωρούνταν «ιερό»: τη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Πόσω μάλλον που η Γερμανία αποτελούσε ανέκαθεν κομβικό σύμμαχο των ΗΠΑ σε κάθε απόφαση του ΝΑΤΟ. Ένας σουρεαλιστής ζωγράφος θα έβρισκε απίθανο καμβά την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη. «Παράλογο», για παράδειγμα, μοιάζει ότι η Γαλλία σήμερα βρίσκεται πιο «κοντά» στις ΗΠΑ παρά στη Γερμανία - ιδιαίτερα μετά την επανεκλογή του Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος συγκλίνει με τον Ολάντ στη θέση του για τη φορολόγηση των πλουσίων. Ο Μπάρακ Ομπάμα δείχνει πως επιθυμεί μια στοιχειώδη κρατική πρόνοια για τους Αμερικανούς πολίτες (βλ.: ασφάλιση υγείας για όλους, προσπάθεια επιβολής φόρου Μπάφετ κ.λπ). Κι όμως, στην εποχή του άγριου νεοφιλελευθερισμού κάτι τέτοιο θεωρήθηκε από τα λόμπι των τραπεζιτών και άλλων συμφερόντων περίπου σαν θραύσμα… λενινιστικής επιρροής…Και αυτό, ακόμα και όταν, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», κολοσσιαίες εταιρείες όπως η General Electric για παράδειγμα, με κέρδη μέσα στις ΗΠΑ το 2010 ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, όχι μόνο δεν πλή-

▲ ▲

δήλωνε ότι θα ήταν «ηλίθιο» να ενισχυθεί ο EFSF, γιατί κάτι τέτοιο «θα έθετε σε κίνδυνο τη διαβάθμιση ΑΑΑ για την πιστοληπτική ικανότητα άλλων χωρών». Συμβούλευσε έπειτα τον Ομπάμα να κοιτάει τη δουλειά του, συμπληρώνοντας ότι «είναι πάντα πολύ εύκολο να δίνεις συμβουλές στους άλλους από το να λαμβάνεις αποφάσεις που σε αφορούν άμεσα. Μπορώ κι εγώ να δώσω συμβουλές στην αμερικανική κυβέρνηση». Σε άλλη στιγμή θα έλεγε στο ZDF ότι ο Ομπάμα «θα πρέπει να ασχοληθεί περισσότερο με τη μείωση του αμερικανικού ελλείμματος, το οποίο είναι υψηλότερο από αυτό που έχουμε στην Ευρωζώνη». Στην εποχή μας είναι περισσότερο από βέβαιο ότι το «πέταγμα μιας πεταλούδας» στην Ε.Ε. μπορεί να προκαλέσει νέο οικονομικό τυφώνα που θα σαρώσει ορμητικά και τις αμερικανικές ακτές. Κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που η αμερικανική κυβέρνηση ενδιαφέρεται τόσο για την κρίση χρέους. Ενδεχόμενη κατάρρευση της Ευρωζώνης θα έπληττε βέβαια πολύ πιο σοβαρά την Κίνα -μεγάλο εμπορικό εταίρο της Ε.Ε.- από τις ΗΠΑ. Δεδομένης της κόντρας Ουάσιγκτον-Πεκίνου για την ισοτιμία γουάν-δολαρίου, ένα μικρό πλήγμα στον κινεζικό δράκο θα ωφελούσε τις ΗΠΑ (ένα μεγάλο θα έβλαπτε, γιατί η Κίνα είναι και ο μεγαλύτερος κάτοχος αμερικανικών ομολόγων). Οι πιο «συνετοί» υποστηρίζουν ότι η Ουάσινγκτον δεν θα τραβούσε τόσο πολύ το σκοινί, ρισκάροντας η κατάσταση να ξεφύγει από κάθε έλεγχο και να τη συμπαρασύρει.

Νοέμβριος 2012

crash 31

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:18 μ.μ. Page 32

crash

ΔΙΕΘΝΗ

▲ ▲

ρωσε ούτε ένα δολάριο φόρο, αλλά έλαβε και προνομιακές επιδοτήσεις τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων! Είναι χαρακτηριστικό της τάσης, ότι στις ΗΠΑ της δεκαετίας του 1950 το κράτος εισέπραττε από τις επιχειρήσεις το 30% των εσόδων του, ενώ το 2009 εισέπραξε μόλις το… 6,6%! Ο Ομπάμα «συνορεύει» πολιτικά περισσότερο με τον Ολάντ, λοιπόν, που, χωρίς να είναι ριζοσπάστης, προσπαθεί να διατηρήσει ψήγματα κοινωνικού κράτους. ‘Ετσι, Ομπάμα και Ολάντ διαφοροποιούνται έστω ελάχιστα στην πολιτική της δρακόντειας λιτότητας (για τους άλλους) που προωθεί η καγκελάριος. Αν είχε εκλεγεί ο Ρεπουμπλικανός Ρόμνεϊ, ενδεχομένως θα στεκόταν στα δεξιά, ακόμα και της Μέρκελ. Εξ ου και το Spiegel έγραφε (προεκλογικά): «Το αμερικανικό αίνιγμα: Αβέβαιο το Βερολίνο για πιθανή προεδρία Ρόμνεϊ». Το «πλησίασμα» Γαλλίας-ΗΠΑ μοιάζει «παράλογο», γιατί η Γαλλία είναι γεννήτορας και στυλοβάτης της ευρωπαϊκής ιδέας, και μάλιστα η χώρα που προωθούσε την ιδέα κοινής εξωτερικής πολιτικής για την Ε.Ε., στην οποία φυσικά αντέδρασαν εξαρχής οι ΗΠΑ, αφού κάτι τέτοιο θα απομείωνε τον ρόλο του ΝΑΤΟ (δηλαδή των ΗΠΑ) στην Ευρώπη. Στον πόλεμο Ουάσινγκτον-Βερολίνου και στις πολιτικές επιλογές κυρίως της αμερικανικής ηγεσίας σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και μια εφιαλτική προοπτική με την οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι ΗΠΑ μετά την επανεκλογή Ομπάμα: μπορεί χιλιάδες παιδιά να στερηθούν τα εμβόλια, σχολικά προγράμματα που επιδοτούνται από το κράτος να σταματήσουν, ενήλικες να στερηθούν το τεστ του AIDS και να περικοπούν στεγαστικά επιδόματα… Ακόμα και η δουλειά των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, του FBI, των συνοριοφυλάκων και του στρατού μπορεί να υποστεί περικοπές. Αυτά θα συμβούν, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, αν η χώρα αφεθεί να πηδήξει από τον «δημοσιονομικό γκρεμό» στις αρχές του ερχόμενου έτους. Με αρχιτέκτονα τον επικεφαλής της FED, Μπεν Μπερνάνκε, ο «δημοσιονομικός γκρεμός» αναφέρεται σε μια σειρά από περικοπές και αυξήσεις φόρων που θα τεθούν αυτόματα σε εφαρμογή αν Ρεπουμπλικανοί και Δημοκράτες δεν συμφωνήσουν σε μέτρα για να μειώσουν το έλλειμμα του αμερικανικού προϋπολογισμού. Ακόμα, όμως, και ο δημοσιονομικός «κέρβερος», το ΔΝΤ, στην έκθεσή του του Οκτωβρίου προειδοποιούσε ότι οι μεγάλες περικοπές «μπορούν να συμπαρασύρουν τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ». Επιπλέον, ετήσια έκθεση των Γερμανών οικονομικών συμβούλων (7 Νοεμβρίου) προέβλεπε ότι μια επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας θα μπορούσε να προκαλέσει «κλίμα ανασφάλειας που θα κατέληγε σε παγκόσμια απώλεια εμπιστοσύνης και σε κατάρρευση των επενδύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο». Συνεπώς, οι Ευρωπαίοι, συμπεριλαμβανομένων των Γερμανών, παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία τις διαδικασίες στο Κογκρέσο. Η Δύση έχει κοινό συμφέρον να βγει από την κρίση. Ωστόσο, όχι μόνο ακολουθεί τον λάθος δρόμο, με πολιτική που διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες, αλλά αναλώνεται και σε αγώνα ισχύος, ενώ στα 32 crash Νοέμβριος 2012

Ο γαλλογερμανικός άξονας γνώρισε μέρες δόξας επί Σαρκοζί. Σήμερα, απειλείται με ρήξη παρασκήνια, πίσω από τον Ομπάμα ή τη Μέρκελ, τα νήματα πάντα κινεί μια οικονομική ελίτ... Εύγλωττο παράδειγμα της αμερικανογερμανικής κόντρας αποτελεί το πρώτο θέμα του Spiegel, λίγο πριν από τις αμερικανικές εκλογές, με τίτλο: «Αμερικανός ασθενής - Χωρισμένες Πολιτείες Αμερικής: Σημειώσεις για την παρακμή ενός σπουδαίου έθνους»… Σε αυτό η άποψη ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι «το πιο σπουδαίο έθνος στον πλανήτη» αποδομείται ψηφίδα την ψηφίδα. Η Αμερική περιγράφεται ως χώρα «γεμάτη αδιέξοδα», που δεν διαθέτει «ούτε την οικονομική δύναμη ούτε το πολιτικό κουράγιο ή την κοινωνική θέληση» για μεγαλόπνοα προγράμματα που εφάρμοσε σε άλλες εποχές. Ακόμα και αν επισημαίνεται ότι η λέξη «παρακμή» αποτελεί πολύ «βαρύ» χαρακτηρισμό, ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι πρώτη οικονομική και στρατιωτική δύναμη και ότι η παρακμή δυνάμεων είναι πιο εμφανής στην Ευρώπη, το άρθρο καταλήγει ως εξής: Όταν κάποια στιγμή θα στηθεί το άγαλμα του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου, η ενθυμητική πλάκα θα μπορούσε σαφώς να γράφει ότι

Ο Ολάντ «δεν έχει πυξίδα» και κυβερνά «χωρίς κανείς να ξέρει πού θα καταλήξει το ταξίδι», έγραφε η γερμανική εφημερίδα «Welt»

«αυτός είχε την ατυχία να έρθει στην εξουσία όταν η αμερικανική αυτοκρατορία είχε αρχίσει να γίνεται μια όμορφη ανάμνηση…».

Γαλλογερμανικός άξονας, «καπούτ»; Ένα υγρό, συννεφιασμένο απόγευμα ξετυλιγόταν στην καρδιά του φθινοπώρου. Το μεγαλεπήβολο κτίριο στο κέντρο των Βρυξελλών άγγιζε φευγαλέα η αραιή ομίχλη που είχε αρχίσει να σκεπάζει την πόλη. Τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες που συνεδρίαζαν σε αυτό σίγουρα δεν τους απασχολούσε η θέα των χρυσοκίτρινων φύλλων που σαν χαλί είχαν σκεπάσει την πόλη. Έριζαν για το πώς θα παραλάβουν το Νόμπελ Ειρήνης. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ πρότεινε να πάνε όλοι μαζί στο Όσλο... Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Μόντι, πρότεινε να σταλούν αξιωματούχοι της Κομισιόν, του Συμβουλίου των Υπουργών και του Ευρωκοινοβουλίου και ο Βρετανός Ντέιβιντ Κάμερον να στείλουν ένα παιδί από κάθε χώρα. Ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, έληξε το ζήτημα: «Δεν γίνομαι “τσόντα”», δήλωσε κοφτά. Όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως έγραφε και το Spiegel, δυσκολεύονται να αποφασίσουν ποιος θα παραλάβει ένα βραβείο, πόσο εύκολο είναι να συμφωνήσουν στον τρόπο επίλυσης της κρίσης του χρέους; Εάν η κρίση μοιάζει με ταινία (θρίλερ) σε εξέλιξη, στην αμέσως προηγούμενη σεκάνς οι (καλές) γαλλογερμανικές σχέσεις εικονοποιούνταν στους ένθερμους εναγκαλισμούς του πρώην Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί με την Άγκελα Μέρκελ… Εναγκαλισμοί, όμως, που είχαν καταλήξει ήδη από τον Δεκέμβριο του 2011 στις σελίδες του «Economist», κάτω από τον φαρμακερό τίτλο «Χορεύοντας με τον κίνδυνο». Η γαλλική «Monde» ήδη από τις 10 Νοεμβρίου 2011 αναρωτιόταν: «Μετά την Ελλάδα και την Ιταλία, η Γαλλία;» Και παρέθετε ένα τεράστιο γραφικό με το χρέος των 1,7 τρισ. ευρώ της Γαλλίας πλάι στα 1,9

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:19 μ.μ. Page 33

Ο Γάλλος προέδρος Φ. Ολάντ αντιδρά στη γερμανική αλαζονεία. Χαρακτηριστικό του γαλλικού κοινού αισθήματος, το «Achtung» («Προσοχή!») της «Liberation» όταν διέρρευσε ότι οι «σοφοί» του Βερολίνου θα συνέτασσαν έκθεση για τη γαλλική οικονομία Γαλλίας και χτυπούν καμπανάκι για τις απειλές που αυτή θα μπορούσε να επιφέρει στην Ευρώπη». Τι είχε ωθήσει τη διεύθυνση της ιστορικής εφημερίδας να επιλέξει μια λέξη που συνειρμικά παραπέμπει στις πιο σκοτεινές περιόδους της γερμανικής ιστορίας; Ήταν οι πληροφορίες που είχαν διοχετευτεί στον διεθνή Τύπο και ήθελαν τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, να ζητά από τους πέντε «σοφούς» (οικονομικού συμ-

«Σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα, η Iταλία ή η Ισπανία, αλλά η... Γαλλία», έλεγε ο Γερμανός σύμβουλος Λ. Φελντ

βούλους) της κυβέρνησης Μέρκελ να εξετάσουν το ενδεχόμενο κατάρτισης μελέτης για την ανθεκτικότητα της γαλλικής οικονομίας! Αν αυτό ίσχυε, θα ήταν η πρώτη φορά εδώ και μισό αιώνα που η ομάδα των «σοφών» θα εκπονούσε έκθεση για άλλη χώρα πλην της Γερμανίας! Ο προειδοποιητικός συριγμός για τους Γάλλους ήταν τόσο έντονος, που έμοιαζε να έχει απελευθερωθεί από τις καμπάνες της Παναγίας των Παρισίων… Τι κι αν η γερμανική πλευρά διέψευσε τα δημοσιεύματα και η γαλλική -διά στόματος του υπ. Οικονομικών Μοσκοβισί- διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει λόγος οι δύο πάλαι ποτέ στυλοβάτες της Ε.Ε. να χαλάσουν τις καρδιές τους; Η πληροφορία είχε κάνει τη δουλειά της, δίνοντας «πάτημα» στους κερδοσκόπους να αυξήσουν το κόστος δανεισμού της χώρας αλλά και στους οίκους αξιολόγησης να υποβαθμίσουν τη Γαλλία – τη στιγμή που θα ήθελαν… Λάδι στη φωτιά θα έριχνε και ο ανεξάρτητος σύμβούλος Λαρς Φελντ, δηλώνοντας ότι «σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ευρωζώνη δεν είναι πλέον η Ελλάδα, η Ισπανία ή η Ιταλία. Αντιθέτως, είναι η Γαλλία, διότι δεν έχει κάνει τίποτε για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, και μάλιστα πορεύεται στην αντίθετη κατεύθυνση»… Η δήλωση Φελντ ήρθε σε χρονική στιγ-

▲ ▲

τρισ. της Ιταλίας. Ταυτόχρονα, ο Πολ Κρούγκμαν θα έγραφε στους «New York Times» ότι «η Γαλλία ανησυχεί πως η Ιταλία δεν ρούφηξε τη μαύρη τρύπα»… Και έκθεση του Euro Plus Monitor 2011, έργο της γερμανικής τράπεζας Berenberg και του Συμβουλίου της Λισαβόνας, προέβλεπε ότι η Γαλλία είναι η επόμενη ευρωπαϊκή χώρα που θα αντιμετωπίσει πρόβλημα με το χρέος της... Επάνω από την παραδοσιακή «συμμαχία» Γαλλίας-Γερμανίας πύκνωναν σύννεφα... Οι Γάλλοι από την αρχή διέκριναν ότι οι Γερμανοί αργά αλλά σταθερά διεκδικούσαν να (αυτό)χριστούν ηγεμόνες της Ε.Ε. «Το ότι ο καθένας φωνάζει για τον εαυτό του είναι κάτι που πρώτες λάνσαραν οι γερμανικές τράπεζες στα τέλη (του περασμένου) Ιουλίου, όταν η Deutsche Bank “ξεφόρτωσε” 8 δισ. ιταλικού χρέους, πυροδοτώντας τον κατήφορο της χερσονήσου στην κόλαση […] Ο πανικός εξαπλώνεται καθημερινά, με τον καθένα να αγωνιά να ξεφορτωθεί ευάλωτα assets», έγραφε η γαλλική «Liberation». Σήμερα, ένα χρόνο κι έναν… πρόεδρο μετά, η «Liberation»θα κυκλοφορούσε με πρωτοσέλιδο τη Μέρκελ και πηχυαίο τίτλο «Βερολίνο προς Παρίσι: “Achtung!” (στα γερμανικά, “Προσοχή!”)» και υπότιτλο: «Στη Γερμανία δεν κρύβουν πλέον το κακό που σκέφτονται για την οικονομική πολιτική της

Νοέμβριος 2012

crash 33

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:19 μ.μ. Page 34

crash

ΔΙΕΘΝΗ

▲ ▲

μή κάθε άλλο παρά τυχαία. Το διάστημα 5 έως 7 Νοεμβρίου (οπότε και «διέρρευσε» η εντολή για σύνταξη έκθεσης για τη Γαλλία), οι Γάλλοι είχαν λάβει απανωτά χτυπήματα. Στις 5 Νοεμβρίου ο βιομήχανος Λουί Γκαλουά παρουσίασε έκθεση που είχε συντάξει κατόπιν εντολής της κυβέρνησης Ολάντ, στην οποία έγραφε ότι η χώρα βρίσκεται σε «επείγουσα κατάσταση» και σύστηνε «θεραπείασοκ»με λήψη 22 μέτρων για τη Γαλλία. Την ίδια ημέρα, το ΔΝΤ παρότρυνε τη Γαλλία να περικόψει τις δημόσιες δαπάνες και να μεταρρυθμίσει την αγορά εργασίας για να μην ακολουθήσει την τύχη Ιταλίας και Ισπανίας... Σαν αποτέλεσμα, στις 6 Νοεμβρίου, ο Γάλλος πρωθυπουργός Ζαν Μαρκ Αρό θα εξέπληττε τους πάντες, ανακοινώνοντας νέες μεγάλες φοροαπαλλαγές για τις επιχειρήσεις και παροτρύνοντας τους Γάλλους να στηρίξουν τα μέτρα ή να αντιμετωπίσουν τη «βεβαιότητα της παρακμής». Ήταν έκπληξη γιατί ο Ολάντ είχε δηλώσει ότι δεν ενδιαφέρεται για «σοκ ανταγωνιστικότητας», αλλά για «συμφωνία ανταγωνιστικότητας», ενώ είχε προωθήσει δυναμικά το σχέδιο για τη φορολόγηση των πλουσίων με 75%... Το σχέδιο αυτό είχε πυροδοτήσει και ένα περίεργο «κίνημα», εκείνο των «πιγκουίνων», που συνασπίστηκαν για την υπεράσπιση των πλουσίων στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και κατάφεραν να συγκεντρώσουν 65.000 μέλη... Ο Γάλλος πρόεδρος έχει ήδη δεχθεί, όχι τυχαία, επανειλημμένες επιθέσεις από τον γερμανικό Τύπο. Η συντηρητική «Welt» έγραφε, για παράδειγμα, ότι ο Ολάντ «δεν έχει πυξίδα» και κυβερνά τη Γαλλία «χωρίς κανείς να ξέρει πού θα καταλήξει το ταξίδι». Η εφημερίδα παρομοίαζε την πορεία του με σκηνή από τη νέα ταινία του Τζέιμς Μποντ, όπου ο «Q», ο «Μαθητευόμενος Μάγος», προσπαθεί να βρει τον κωδικό στον υπολογιστή για τον «κακό»: όταν τον βρίσκει, ανατινάζει τελικά το δικό του κατάστημα… Κοντά σε αυτό, η επίθεση του «Economist» που παρομοίαζε τη Γαλλία με «ωρολογιακή βόμβα στην καρδιά της Ευρώπης». Και ο Γάλλος πρόεδρος, όμως, δεν θα συγχωρήσει εύκολα –εκτός όλων των άλλων- και τη στάση της Μέρκελ, που προεκλογικά είχε σταθεί στο πλευρό του «αγαπημένου της» Νικολά Σαρκοζί. Έτσι, κατηγόρησε ανοιχτά την καγκελάριο ότι χαράζει πολιτική με βάση τις επερχόμενες γερμανικές εκλογές. Το Βερολίνο δεν θα συγχωρήσει στον Ολάντ ότι συναντήθηκε με ηγέτες του ευρωπαϊκού Νότου, ενώ υποψιάζεται ότι ο Γάλλος πρόεδρος ετοιμάζει καμπάνια υποστήριξης για τον αντίπαλο της Μέρκελ, τον Σοσιαλδημοκράτη Πέερ Στάινμπρουκ. Οι Γάλλοι δεν παραβλέπουν το γεγονός ότι, ενώ οι Γερμανοί ζητούν από όλους να κάνουν θυσίες, οι ίδιοι φροντίζουν να προωθούν τα συμφέροντα της γερμανικής βιομηχανίας. Τρανταχτό παράδειγμα, η περίπτωση της κατασκευάστριας αεροσκαφών EADS. Σημειώνουμε ότι πρώην επικεφαλής της EADS είναι ο Γκαλούα, το πρόσωπο που συνέταξε την έκθεση για την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της Γαλλίας... Το γαλλογερμανικό γκρουπ, λοιπόν, επιδίωκε συγχώνευση με τη βρετανική εταιρεία συστημάτων άμυνας BAE – κάτι που θα δημιουργούσε 34 crash Νοέμβριος 2012

Το ΔΝΤ διά στομάτος μιας Γαλλίδας, της Κριστίν Λαγκάρντ, προωθεί την πολιτική της Ουάσινγκτον

τη μεγαλύτερη αεροκατασκευαστική εταιρεία, αλλά ταυτόχρονα θα σήμαινε απώλεια θέσεων εργασίας στη Βαυαρία… Στην πραγματικότητα, η πολιτική που προωθεί και εφαρμόζει η Γερμανία είναι η τυπική που ακολουθούσε ανέκαθεν η Δύση απέναντι σε αναπτυσσόμενες και υποανάπτυκτες χώρες. Αυτή συμπυκνώνεται στο δόγμα «ελεύθερη αγορά για εσάς, κρατικός προστατευτισμός για εμάς». Υψηλοί δασμοί στα εισαγόμενα από τρίτες χώρες προϊόντα στην Ε.Ε., επιδοτήσεις για τις εξαγωγές της Ε.Ε. και πρακτική ντάμπινγκ. Πολιτική ίδια μεβ των ΗΠΑ, οι οποίες ανέκαθεν προστάτευαν τις βιομηχανίες τους στην πρώιμη φάση ανάπτυξής τους… Έξω από τη γαλλογερμανική κόντρα δεν έχει μείνει ούτε η ΕΚΤ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί ρόλο-κλειδί για την ΕΚΤ στην επιτήρηση των ευρωπαϊκών τραπεζών και σκοντάφτει στην αντίρρηση του Σόιμπλε, ο οποίος προειδοποιεί για κίνδυνο διαπλεκόμενων συμφερόντων εντός της ΕΚΤ, που αποφασίζει τόσο για τη δημοσιονομική πολιτική όσο και για τα επιτόκια. Πίσω από τις θέσεις Σόιμ-

Αντενάουερ και Ντε Γκολ έχτισαν τη γαλλογερμανική συνεργασία διδασκόμενοι από τρεις πολέμους. Σήμερα, αυτή η γέφυρα κινδυνεύει να γκρεμιστεί

πλε ανιχνεύεται η ηγεμονική τάση της Γερμανίας, που θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο για τα πάντα. Η κόντρα Γαλλίας-Γερμανίας αναμένεται να οξυνθεί. Γιατί μπορεί στην Ελλάδα η πολιτική ηγεσία να δείχνει ανοχή απέναντι στο αλαζονικό ύφος ηγέτη και όχι εταίρου που υιοθετεί η κυβέρνηση Μέρκελ, αλλά οι Γάλλοι δεν πρόκειται να δεχτούν να αντιμετωπιστούν ως παιδιά «ενός κατώτερου θεού». «Άραγε, είναι “καπούτ” ο γαλλογερμανικός άξονας;» αναρωτιόταν το Spiegel. Σαν από ειρωνεία της τύχης, η διαταραχή της ισορροπίας στις σχέσεις Γερμανίας-Γαλλίας έρχεται ακριβώς μισό αιώνα εφόσον οι δύο ιστορικοί ηγέτες Κόνραντ Αντενάουερ και Σαρλ ντε Γκολ παρακολούθησαν τη «λειτουργία συμφιλίωσης» στον Καθεδρικό του Ράιμ, στις 8 Ιουλίου 1962. Και τον Ιανουάριο του 1963 υπέγραψαν τη Συνθήκη Φιλίας των δύο χωρών... Όπως θα έλεγε σε συνέντευξή του ο Γάλλος φιλόσοφος Αντρέ Γκλούκμαν, «οι πολιτικές μας ελίτ είναι κοντόφθαλμες. Ο Αντενάουερ και ο ντε Γκολ σκέφτονταν εντελώς διαφορετικά. Ανέτρεχαν στους τρεις γαλλογερμανικούς πολέμους, περιλαμβανομένων των δύο Παγκόσμιων, και κοιτούσαν μπροστά στη δημοκρατική ενοποίηση της Ευρώπης και στην υπέρβαση των διαχωρισμών ισχύος στην Ευρώπη που συμφωνήθηκαν στη Συνάντηση της Γιάλτας το 1945. Αυτή ήταν η βασική κινητήριος δύναμη πίσω από τη συμφιλίωση Γαλλίας-Γερμανίας… Σήμερα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες σκέφτονται και δρουν στον ρυθμό προεκλογικών προγραμμάτων και δημοσκοπήσεων»... Ο άνεμος της κρίσης του χρέους ξεβολεύει τα «κομμάτια του παζλ» από την κατεστημένη τους θέση, δημιουργεί άλλους πολιτικούς συσχετισμούς, κυρίως μεταξύ ΗΠΑ-Γερμανίας-Γαλλίας, και συνθέτει ένα νέο πολιτικό τοπίο. Ένα τοπίο που όμως δεν μοιάζει τόσο με τη «χαμένη Ατλαντίδα» του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους, όσο με νησίδα γης στον Μεσοπόλεμο…

028_035_polemos_usa_germany 16/11/2012 10:19 μ.μ. Page 35

ΑΡΘΡΟ

crash

Κώστας Λάβδας Ο Κώστας Λάβδας είναι καθηγητής και πρόεδρος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

Ουδείς αναμάρτητος

Π

όσες κρίσεις μπορεί να χωρέσει μια κρίση; Το 2009, στην αρχή της περιόδου παρατεταμένης κατακρήμνισης, πολλοί είχαν θεωρήσει ότι βρισκόμασταν στο χαμηλό σημείο ενός οικονομικού κύκλου. Αλλά –σαν την Μπαμπούσκα, τη γνωστή ρωσική κούκλα– η κρίση είχε μέσα της και άλλες κρίσεις, οικονομικές αλλά και πολιτικές και πολιτισμικές. Από την αρχή της Μεταπολίτευσης διαφάνηκαν οι δυσκολίες που θα συναντούσε μια πορεία συντεταγμένη και προσανατολισμένη σε στόχους. Επικράτησε σταδιακά ένας θανάσιμος συνδυασμός τριών στοιχείων. Πρώτον, κατίσχυση ενός σχετικά ογκώδους αλλά και εξαιρετικά πορώδους κρατικού μηχανισμού, απολύτως διαπερατού από τις ομάδες συμφερόντων. Δεύτερον, απουσία μιας πολιτικής τάξης με στρατηγική σκέψη και όραμα. Και τρίτον, παραχώρηση στην Αριστερά της ιδεολογικής ηγεμονίας στη δημοσιότητα και τον ακαδημαϊκό κόσμο, με αποτέλεσμα μια ουσιαστική εξουσία αρνησικυρίας (βέτο) απέναντι σε κάθε φιλελεύθερη μεταρρύθμιση. Η περίοδος 2004-2009 επιβεβαίωσε την ισχύ που εξακολουθούν να έχουν ορισμένα ταμπού στην πολιτική ζωή της Ελλάδας. Ας αναλογιστούμε τον οικονομικό ανταγωνισμό και το πλαίσιο μέσα στο οποίο πραγματοποιείται. Με ελάχιστες εξαιρέσεις (όπως η ιδιωτικοποίηση της Ολυμπιακής), η περίοδος 2004-2009 έχει να επιδείξει έργο που αναδεικνύει μια βαθιά ριζωμένη αντιπάθεια στον ανταγωνισμό: ό,τι αμφισβητεί τον κρατισμό απαγορεύεται. Αλλά το βαθύτερο ζήτημα, που επιτρέπει στα μέλη του πολιτικού προσωπικού να συμβάλλουν στην αναπαραγωγή του απαραβίαστου («ταμπού») ορισμένων θεσμών και πρακτικών, συνδέεται άμεσα με την παγίωση μιας νέας πολιτικής ηθικής που ισορροπεί μεταξύ αποδοχής των λαϊκιστικών παραδοχών της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας, εστίασης στις «επικοινωνιακές» διαστάσεις της πολιτικής και, τελικά, θριάμβου της πολιτικής υποκρισίας. Η σημασία της υποκρισίας στη σημερινή πολιτική εντοπί-

ζεται κυρίως στις περισσότερο εκλεπτυσμένες εκφάνσεις της. Ούτε ταυτίζεται απαραίτητα η πολιτική υποκρισία με το πολιτικό ψεύδος. Παρότι όλες οι εκφάνσεις της υποκρισίας εμπεριέχουν λίγα ή πολλά στοιχεία αναλήθειας, δεν είναι όλα τα ψέματα υποκριτικά. Η υποκρισία προϋποθέτει μια πράξη με τη θεατρική έννοια, εφόσον το κύριο ζητούμενο εν προκειμένω δεν είναι τόσο η σχέση με την αλήθεια όσο η επιτυχής παρουσίαση μιας μερικής ή απόλυτης αναλήθειας. Αυτό, λοιπόν, που απαιτείται είναι να εξετάσουμε το πρόβλημα της υποκρισίας, αντιμετωπίζοντας κατάματα την πολιτική υπεκφυγή, την παρα-

“

τότε που έπρεπε να γίνουν, η Αριστερά φέρει ευθύνη για τα σημερινά αδιέξοδα. Έτσι, αντί για ήπια προσαρμογή, καταλήξαμε στον εφιάλτη της βίαιης καθυπόταξης στις διεθνείς αγορές. Τι μέλλει γενέσθαι; Η σχέση Ελλάδας – Ε.Ε. – Ευρωζώνης έχει καταστεί εξαιρετικά σύνθετη και περίπλοκη. Με δεδομένη την κρισιμότητα της συγκυρίας αλλά και το γεγονός ότι, πραγματικά, «ουδείς αναμάρτητος», μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας με συμμετοχή όλων εκτός του ΚΚΕ και (για διαφορετικούς λόγους) της Χρυσής Αυγής θα ήταν η πλέον ενδεδειγμένη λύση. Η εμμονή του ΣΥΡΙΖΑ στην εύκολη λύση της αντιπολίτευσης θα είχε νόημα μόνον εάν ο ίδιος παρέμενε συνεπής στη νεφελώδη προεκλογική γραμμή της «καταγγελίας» του Μνημονίου. Κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει. Το μεγάλο ερώτημα είναι, σε τελική, ανάλυση, απλό. Πώς γίνεται να έχουμε συνέχεια αλλαγές αλλά σοβαρές μεταρρυθμίσεις να μη γίνονται; Στα οικονομικά, το φορολογικό σύστημα αλλάζει συνεχώς αλλά σε ένα σοβαρό, αποτελεσματικό και μακρόπνοο σύστημα δεν καταλήγουμε. Στην Παιδεία, κάθε υπουργός από το 1974 αλλάζει, ακκιζόμενος, το σύστημα των εξετάσεων. Στη δομή του κράτους, εξόφθαλμες θεσμικές ασυνέχειες (π.χ. κατάργηση και επανασύσταση Υπουργείου για τη ναυτιλία, κατάργηση και επανασύσταση υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης) οδηγούν σε συνεχή αβεβαιότητα. Ποια Ελλάδα θέλουμε να έχουμε μετά την κρίση; Η εθνική στρατηγική λείπει διότι, δυστυχώς, λείπουν εκείνοι που θα μπορούσαν να τη συλλάβουν. Σε τελική ανάλυση, αυτό που προκύπτει από την παρατεταμένη κρίση, αλλά και τις μακρόχρονες συνθήκες που οδήγησαν σε αυτή, είναι η κραυγαλέα απουσία ενός πολιτικού υποκειμένου ικανού να στοχαστεί και να πράξει. Να στοχαστεί πάνω στις προοπτικές της Ελλάδας και να πράξει ανάλογα. Και τότε, βέβαια, θα υπήρχαν αστοχίες. Αλλά μέσα από τις αστοχίες και τις αδυναμίες θα προβαλλόταν, τελικά, μια προοπτική. Τώρα το μόνο που μένει, αν εξαιρέσουμε τα συνεχή λάθη και τις γραφικές, σχεδόν, παλινδρομήσεις και ανακολουθίες, είναι η επιτυχία ή αποτυχία βραχυπρόθεσμων και ευτελών τακτικισμών. Ευτελών όσο και οι εμπνευστές τους.

Ποια Ελλάδα θέλουμε να έχουμε μετά την κρίση; Η εθνική στρατηγική λείπει διότι, δυστυχώς, λείπουν εκείνοι που θα μπορούσαν να τη συλλάβουν πλάνηση, την ανακολουθία και –τελικά– την ανάδυση μιας πολιτικής ηθικής sui generis. Με αυτή την έννοια, η πολιτική υποκρισία θέτει σοβαρά ζητήματα για τη λειτουργία της Δημοκρατίας. Επάνω σε αυτό το υπόβαθρο, το πολιτικό σύστημα αντέδρασε με άρνηση, υπεκφυγή και υποκρισία. Από τη μια πλευρά, τα κόμματα εξουσίας που φέρουν καίριο μερίδιο ευθύνης για τα προβλήματα, αρνήθηκαν εξαρχής να δούν το ζήτημα κατάματα. Το αλήστου μνήμης «λεφτά υπάρχουν» χαρακτηρίζει μιαν ολόκληρη προσέγγιση. Από την άλλη πλευρά, η Αριστερά απέφυγε να αναλύσει τη συγκυρία ρεαλιστικά και κατέληξε να λαϊκίζει στοχεύοντας σε εκλογικά οφέλη. Και αυτή η στάση είναι, δυστυχώς, συνεπής με το παρελθόν: έχοντας συστηματικά ταχθεί ενάντια σε κάθε μεταρρύθμιση, από το Ασφαλιστικό μέχρι τις ιδιωτικοποιήσεις

Νοέμβριος 2012

crash 35

Publi

036_037_prosfora_saloni 16/11/2012 10:33 μ.μ. Page 36

▲ ▲

Ενεργειακά τζάκια

Τα ενεργειακά τζάκια εκμεταλλεύονται τη ροή του ζεστού αέρα που δημιουργείται από την καύση μέσα στον θερμοθάλαμο και διοχετεύουν τη θερμότητα σ’ όλο τον χώρο μέσω περσίδων.

Παραδοσιακά τζάκια Απαιτούν μεγάλη κατανάλωση ξύλου. Ζεσταίνουν τον χώρο τοπικά. Εκμεταλλεύονται το 15% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου. Η καμινάδα ρουφάει από το σπίτι εκατοντάδες κυβικά αέρα με αποτέλεσμα να το κρυώνει. Δεν είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Είναι επικίνδυνα για πρόκληση πυρκαγιάς.

▲ ▲

Η εταιρεία art n flame - Φράγκος συνεργάζεται με εκλεκτούς ευρωπαϊκούς οίκους στις ενεργειακές εστίες νέας γενιάς και παρέχει στους πελάτες της ολοκληρωμένα συστήματα θέρμανσης, προσφέροντας έτσι εναλλακτικές λύσεις στη χρήση καυστήρων πετρελαίου και συμβάλλοντας στην εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων. Στην έκθεση 100 τ.μ. που έχει δημιουργήσει η art n flame - Φράγκος στον Βύρωνα, ο πελάτης μπορεί με τη βοήθεια των ειδικών να αποφασίσει ποιο προϊόν είναι κατάλληλο για τις δικές του ανάγκες και προτιμήσεις, επιλέγοντας από μία μεγάλη γκάμα θερμαντικών σωμάτων σε πλήρη λειτουργία. Συνεργαζόμενη εταιρεία και βασικός προμηθευτής είναι ο οίκος RAVELLI, που αναζητά διαρκώς καινοτομίες για τη διάσωση της φύσης και εναλλακτικές λύσεις για τη βέλτιστη απόδοση των προϊόντων της, έχοντας ως προτεραιότητα την οικονομική ανάσα και τη ζεστασιά των νοικοκυριών. Η art n flame - Φράγκος εγγυάται με τα προϊόντα της την ασφάλεια, τη λειτουργικότητα , το design, την πλήρη συμμόρφωση με τα περιβαλλοντικά πρότυπα, αποδεικνύοντας καθημερινά την ποιότητα και εξασφαλίζοντας οικονομία στη ζέστη έως και 70%. Οι καύσιμες ύλες που χρησιμοποιεί είναι: Pellet, Μπριγκέτες, Καυσόξυλα και Βιοαιθανόλη.

VS

Ενεργειακά τζάκια Καίνε βιοκαύσιμα pellet και η ελεγχόμενη είσοδος αέρα μειώνει την κατανάλωσή τους. Διανέμουν τη θερμότητα σ’ όλο τον χώρο μέσω ειδικών αεραγωγών. Εκμεταλλεύονται το 70-85% της απόδοσης του pellet, άρα είναι πιο αποδοτικά. Η κλειστού τύπου κατασκευή τους εμποδίζει την έξοδο του αέρα από το σπίτι μέσω της καμινάδας. Οι εκπομπές ρύπων προς την ατμόσφαιρα είναι περιορισμένες. Είναι ασφαλή στη λειτουργία.

Συσκευές θέρμανσης pellet

Το pellet υπερτερεί ξεκάθαρα έναντι του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού, όχι μόνο ως προς το κόστος αλλά και σε σχέση με την ευκολία χρήσης και την αξιοπιστία της τεχνολογίας.

Γιατί pellet; Οικονομία: Διεθνείς έρευνες έδειξαν ότι 2 κιλά pellets ισοδυναμούν περίπου με 1 λίτρο πετρελαίου. Ο καταναλωτής που θα επιλέξει τη θέρμανση με pellets θα έχει κόστος θέρμανσης περίπου 0,4 € (40 λεπτά) ανά λίτρο ισοδύναμου πετρελαίου, άρα μείωση κόστους θέρμανσης περίπου κατά 40 – 50%. Οικολογία: Τα pellet είναι μια μορφή βιοκαυσίμων που αποτελούνται από ένα είδος ξύλου συμπιεσμένο σε μικρούς κυλίνδρους χωρίς καμία προστιθέμενη συγκολλητική ή χημική ουσία. Για την παραγωγή pellets χρησιμοποιούνται κυρίως κομμάτια ξύλου, ενώ δεν απαιτείται να κοπούν δέντρα. Η τέλεια καύση του pellet εκμηδενίζει την ποσότητα της τέφρας που παράγεται, συνεπώς δεν ρυπαίνει το περιβάλλον. Προγραμματισμός θέρμανσης: Οι σόμπες ξύλου pellet είναι απόλυτα τηλεχειριζόμενες και μπορούν να προγραμματιστούν σε ημερήσια ή εβδομαδιαία βάση, ενώ σε ορισμένα μοντέλα δίνεται η δυνατότητα διαχείρισης και προγραμματισμού μέσω internet. Πρακτικότητα: Μεταφέρεται συσκευασμένο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αυτόματο δοσομετρητή για τροφοδοσία της φωτιάς. Οι μικρές του διαστάσεις επιτρέπουν την εύκολη αποθήκευση και χειρισμό του. Τυποποίηση: Με ειδική επεξεργασία που υπόκεινται, απαλλάσσονται από κάθε υγρασία και στη συνέχεια συμπιέζονται σε μικρούς κυλίνδρους διαμέτρου 60-80 χιλ. και μήκους περίπου 100 χιλ.

Καραολή Δημητρίου 26 | Βύρωνας 16233 • Τηλ. 210 7666555-2107666505- 2107659251- 2107643122 | Fax: 2107648408

036_037_prosfora_saloni 16/11/2012 10:33 μ.μ. Page 37

Α Ρ Ο ΣΦ

Ο Ρ Π

της

σε ΟΛΟΥΣ τους ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ

του περιοδικού «CRASH»

100 €

✂

Ε Κ Π Τ Ω Τ Ι Κ Ο

Κ Ο Υ Π Ο Ν Ι

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

ΣΥΣΚΕΥΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ PELLET Ή ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΤΖΑΚΙΟΥ

ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ: Το ως άνω εκπτωτικό κουπόνι μπορεί να εξαργυρωθεί μέχρι και τις 24/12/2012. Μετά την πάροδο της ημερομηνίας αυτής το κουπόνι καθίσταται ανίσχυρο. Η έκπτωση των 100 ευρώ γίνεται από την τελική τιμή του προϊόντος (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) και των σχετικών παρεχομένων υπηρεσιών από την εταιρεία «Ι. ΦΡΑΓΚΟΣ Α.Ε.». Με κάθε κουπόνι που θα προσκομίζεται, θα γίνεται έκπτωση που θ΄ αφορά ένα προϊόν μόνο. Η εταιρεία «Ι. ΦΡΑΓΚΟΣ Α.Ε.» εγγυάται ότι θα ικανοποιήσει όλους τους κατόχους των εκπτωτικών κουπονιών, ασχέτως αριθμού. Σε περίπτωση μη διαθεσιμότητας κάποιου προϊόντος λόγω αυξημένης ζήτησης, θα εξυπηρετήσει τον κάτοχο ακόμα και μετά την παρέλευση της 24ης Δεκεμβρίου, εφόσον το προϊόν θα είναι διαθέσιμο μετά τη μέρα αυτήν με την προϋπόθεση εμπρόθεσμης παραγγελίας. Το περιοδικό «CRASH» και η εκδότρια εταιρεία δεν ευθύνεται σε καμία περίπτωση για τυχόν ελαττώματα στα προϊόντα που θα αγοραστούν ή για μη προσήκουσα παροχή υπηρεσιών – στα πλαίσια της άνω προσφοράς – τα οποία, συνιστούν αποκλειστική ευθύνη της «Ι. ΦΡΑΓΚΟΣ Α.Ε.» και καλύπτονται από την εγγύηση που θα δοθεί από την εταιρεία «Ι. ΦΡΑΓΚΟΣ Α.Ε.» κατά την αγορά τους. Η εταιρεία «Ι. ΦΡΑΓΚΟΣ Α.Ε.» εγγυάται γραπτώς για την καλή ποιότητα των υπηρεσιών και των προϊόντων που θα προσφέρει. Εξαργύρωση σε μετρητά αποκλείεται, το κουπόνι δεν ανταλλάσσεται με χρήματα ή με άλλα προϊόντα ίσης αξίας.

038_043_TSIPRAS-2 16/11/2012 10:42 μ.μ. Page 38

CRASH ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ο Αλέξης πετάει στις ΗΠΑ και

Η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να υποδεχθεί τον Αλέξη Τσίπρα σε επίπεδο υπουργού Οικονομικών και βλέπουμε. Το ίδιο και το ΔΝΤ!

38 crash Νοέμβριος 2012

038_043_TSIPRAS-2 16/11/2012 10:42 μ.μ. Page 39

οχυρώνεται πίσω από τις θέσεις του Ομπάμα

Αν δεν σε παίζει το MegA... βγαίνεις στο CNN Μ Το σύστημα στην Αθήνα βλέπει τώρα αλλιώς τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα με τις δημοσκοπήσεις ανεβαίνει και η «εκτίμηση» των βαρόνων προς το πρόσωπό του

Γράφει ο Γιώργος Τράγκας Ρεπορτάζ: Κάτια Τσιμπλάκη

▲ ▲

­η χανικός είναι ο άνθρωπος, δεν είναι αγγειοπλάστης. Όμως, δείχνει, με τους πολιτικούς ελιγμούς του και την πλαστικότητα του πολιτικού λόγου του, όμοιες δεξιότητες με εκείνους που προσαρμόζουν τον πηλό στα καλούπια και στα σχήματα που θέλουν. Όταν δεν σε «παίζει» το Mega Channel σωστά και τα θαλασσινά κανάλια (παρά την ύπαρξη της φιλικής οικογένειας Κωνσταντόπουλου) δεν έχουν φτάσει σε ικανοποιητικό βαθμό την επικοινωνιακή μεταχείρισή σου,ενώ εσύ έχεις την ευχέρεια να βγαίνεις σε όλα τα διεθνή κανάλια και να είσαι celebrity στο CNN, τότε πράγματι είσαι καλός παίκτης και δημιουργείς συνθήκες για κατάληψη της εξουσίας. Νοέμβριος 2012

crash 39

038_043_TSIPRAS-2 16/11/2012 10:42 μ.μ. Page 40

crash

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

▲ ▲

Ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να μη διάβαζε πολύ τα αγγλικά στο Λύκειο ή στο Πολυτεχνείο, αλλά κατάφερε να πείσει τα επιτελεία των αμερικανικών δικτύων ότι είναι καλύτερα να τα λέει στα ελληνικά, και αυτοί να κοπιάζουν και να πληρώνουν τη μετάφραση και το voice over. Πρέπει να ομολογήσουμε ότι ο νέος (μόλις 38 ετών) έχει guts (κότσια), ξέρει από αλάνες και σαλόνια και, κυρίως, ξέρει να ελέγχει το θυμικό του, να λειαίνει τις γωνίες του πολιτικού του λόγου και πού και πού να πετάει κάποιες χοντρές αλήθειες, που αργότερα σίγουρα θα αποτελέσουν το προσωπικό και πολιτικό άλλοθι για όσα ενδεχομένως θα αποφασίσει κατά τη διαχείριση μιας απέραντης μιζέριας και μαζικής φτωχοποίησης. Εδώ που τα λέμε, πέταξα κάτι ψιλοεξανθήματα ακούγοντας τις ομιλίες του Τσίπρα επί γερμανικού εδάφους. Τα καλύτερα λόγια είπε για τη χώρα του Γκαίτε, του Μπετόβεν, του Σίλερ και για την άψογη οργάνωση και πειθαρχία των Γερμανών. Ούτε μια κακιά κουβέντα για την καγκελαρία και τη «μαντάμ Μέρκελ», όπως την αποκάλεσε στην πρώτη συνέντευξή του στο CNN. Αντίθετα, ήταν όλο χαμόγελα με τον Σουλτς και περιορίστηκε, πατώντας στη γη του Ζίγκφριντ και του Νιμπελούγκεν, να επιμείνει ότι το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα «δεν βγαίνει». Αν παρατηρήσατε τον τελευταίο καιρό, ο Αλέξης είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένος με όσα λέει η κ. Κριστίν Λαγκάρντ ή τουλάχιστον δείχνει ότι έχει τοποθετηθεί (και καλά κάνει) στη σκιά του ΔΝΤ, για να μην κρυβόμαστε, στην πλευρά των Αμερικανών. Άλλωστε, ποτέ δεν έκρυψε ότι είναι πιο κοντά στις οικονομικές θέσεις του Μπάρακ Ομπάμα, για τον οποίο μου είχε πει καλά λόγια όταν συναντηθήκαμε παραμονές εκλογών στο γραφείο του στην Κουμουνδούρου. Κάπου πρέπει να ακουμπήσει ο άνθρωπος, ένα κόμμα που από το 4% έφθασε στο 27% και ανεβαίνει όπως τα διαστημόπλοια της NASA. Δεν είναι δυνατόν να εξακολουθήσει να το παίζει όπως ένας «θερμόαιμος», «φωνακλάς», «αναρχικός» στα Εξάρχεια. Καλές οι συνιστώσες. Σίγουρα είναι η μήτρα και η θερμοκοιτίδα της γένεσης του πολιτικού φορέα και η καρδιά κινητοποίησης των αριστερών ρευμάτων, αλλά για να φθάσουμε στην εξουσία και στο Μαξίμου πρέπει να έχουμε καλές ή ομαλές σχέσεις με τις πρεσβείες, με τους ομίλους, με τους ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες. Δεν μπορείς να κυβερνήσεις χωρίς αυτούς και ροκανίζοντας εκ προοιμίου τα ποδάρια σου. Ευτυχώς, ο Αλέξης Τσίπρας ξέρει από Πλατεία Κουμουνδούρου, ξέρει… και από Πλατεία Κολωνακίου. Είναι από καλή οικογένεια, από τα βόρεια προάστια, αλλά δεν είναι και «μπούλης». Δεν είναι ένας αριστερός μόνο με Grand Marnier και Drambui και Nespresso Ristretto. Παρ’ 40 crash Νοέμβριος 2012

«Όπως βλέπεις, σε υποδέχομαι σαν πρωθυπουργό», είπε ο κ. Σουλτς στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε με τον Αλέξη Τσίπρα στις Βρυξέλλες

όλα όσα γράφονται και λέγονται, δεν το παίζει επαναστάτης χωρίς αιτία και, από ό,τι φαίνεται, δεν πιστεύει στην ουτοπία μιας επανάστασης σε χώρα τόσο ελεγχόμενη από δυνάμεις και σφαίρες επιρροής. Ασφαλώς και έχει όνειρο και θεμιτή επιδίωξη την εξουσία και γνωρίζει ότι δεν είναι ο Τσάβες αυτός που θα του δώσει το κλειδί για να ανοίξει την πόρτα του Μαξίμου. Ήδη,

όπως αποκαλύπτουμε σε αυτό το τεύχος του Crash, οι Αμερικανοί ετοιμάζονται να τον υποδεχτούν στην Ουάσινγκτον σε επίπεδο υπουργού Οικονομικών, και μάλιστα σε μια περίοδο «πολέμου» με το Βερολίνο και την κ. Μέρκελ. Επίσης, πρόκειται να επισκεφθεί το ΔΝΤ, όπου αναμένεται να τον υποδεχθεί ο αντιπρόεδρός του ΔΝΤ. Άλλωστε, έτσι που εξελίσσονται τα πράγματα με τους Ευρωπαίους,

Από τον καιρό που συνάντησε τον Σουλτς και ακούστηκε εκείνο το επιφώνημα περι επερχόμενου πρωθυπουργού, ο Γερμανός πρέσβης υποβάλλει αιτήματα για συναντήσεις στη Βουλή των Ελλήνων. Αλλά και στην πρεσβεία φιλεύουν στρούντελ τη Δούρου!

038_043_TSIPRAS-2 16/11/2012 10:43 μ.μ. Page 41

Ποιο συχνά βγαίνει πλέον, στο CNN o Αλέξης Τσίπρας παρά στο Mega και στα υπόλοιπα κανάλια που του επιτέθηκαν στις δύο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις

κή πρεσβεία, στις 2 το μεσημέρι στην αμερικανική πρεσβεία και στις 4.30 το απόγευμα στη γερμανική πρεσβεία! Ο Τσίπρας έχει ήδη κατευνάσει και ηρεμήσει σε μεγάλο βαθμό όσους ξένους πίστευαν ότι η άνοδός του και η ενδεχόμενη κατάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ θα ανέτρεπε τις ισορροπίες και τα συμφέροντα στην περιοχή. Ήδη, στελέχη του κόμματος έχουν αρχίσει υπόγειες διαδρομές και επαφές με τα γνωστά κέντρα εξουσίας στην Αθήνα. Έτσι, ο Αλέξης είναι διπλά προσεκτικός, παρά το γεγονός ότι εισρέουν και ενσωματώνονται στους μηχανισμούς της Κουμουνδούρου όσοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ ή όσοι αισθάνονται ότι θα καλυφθούν και θα επιβιώσουν με τον ερχομό του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία.

▲ ▲

ο Αλέξης σε αυτή τη φάση γίνεται ολοένα και πιο συμπαθής στους κύκλους του αμερικανικού κατεστημένου και στα αμερικανικά γιγαντιαία Μέσα Ενημέρωσης. Τώρα, αν κατέβηκε μια βόλτα προς τη Νότια Αμερική για να δει τον Τσάβες, δεν χάλασε ο κόσμος. Μήπως ο Αντρέας Παπανδρέου, που ήρθε από το Μπέρκλεϊ, δεν έκανε παρέα τον Καντάφι, τον Αραφάτ και όλους τους τριτοκοσμικούς αντιπάλους των Αμερικανών; Τουλάχιστον ο Αλέξης δεν φωνάζει «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Ούτε « Έξω οι Αμερικανοί, φονιάδες των λαών». Παρά τα 38 χρόνια του και την πορεία του στο αριστερό πεζοδρόμιο, φαίνεται ότι γνωρίζει καλά τους συσχετισμούς δυνάμεων και μέχρι στιγμής, φιλτράρει δύο φορές στο μυαλό του ό,τι λέει για τους Αμερικανούς, τους Γερμανούς, αλλά και τους ντόπιους βαρόνους. Πρέπει να ξέρετε ότι η Ρένα Δούρου τρώει πολλές ώρες κάθε μέρα, μιλώντας με διάφορες διπλωματικές αντιπροσωπείες των Αθηνών. Μπορεί να τη συναντήσεις στις 12 η ώρα στη ρωσι-

Η Κουμουνδούρου «πάει» Ουάσινγκτον και Νέα Υόρκη

▲ ▲

Νοέμβριος 2012

crash 41

038_043_TSIPRAS-2 16/11/2012 10:43 μ.μ. Page 42

Η Ρένα τρέχει στις πρεσβείες και εξασφαλίζει μελλοντικές σχέσεις. Μπορεί οι ακτιβιστές να πηγαίνουν με τα καράβια σωτηρίας στη Γάζα, αλλά να διατηρούμε και κάποιες σχέσεις με τον Σιμόν Πέρες και τους Ισραηλινούς. Αυτό φυσικά δείχνει επίγνωση των ισορροπιών στην περιοχή

▲ ▲

Ο Αλέξης Τσίπρας φαίνεται ότι εγκαταλείπει παλαιές πολύ σκληρές θέσεις του απέναντι στα ισχυρά εκδοτικά συγκροτήματα και τα επιχειρηματικά τζάκια. Κάποτε δήλωνε «γιατί να συναντηθώ μαζί τους, τώρα που αποδυναμώνονται;» Αυτό είπε όταν τον ρώτησαν αν θέλει να συναντηθεί με τους κ. Ψυχάρη, Μπόμπολα, Βαρδινογιάννη και Αλαφούζο. Τώρα, όμως, όλα δείχνουν ότι με νεύματα, με την απαιτούμενη διακριτικότητα, έχουν ξεκινήσει οι απαραίτητες επαφές και οι ομιλίες. Δεν είναι δυνατόν, όπως συμβουλεύουν και διάφοροι οικονομολόγοι του να βαδίσεις κυβερνητικά με αφορισμούς προσώπων μεγαλοεπιχειρηματιών και επιχειρήσεων. Άλλωστε, εδώ που τα λέμε ήταν πολύ καθαρός στις απαντήσεις του γι’ αυτά τα θέματα στη συνέντευξη που έδωσε στο Crash παραμονές εκλογών. Δεν είπε ποτέ ότι θα αντιμετωπίσει με μίσος ή κακία παλαιούς ομίλους και επιχειρήσεις. Εκείνο το οποίο βέβαια ανησυχεί όλες αυτές τις οικογένειες, αλλά και προβληματίζει συμβούλους του, είναι η υπερφορολόγηση (52 έως 90%) που εξαγγέλλεται από ορισμένα στελέχη σε περίοδο μαζικής φτωχοποίησης και χιλιάδων λουκέτων. Αυτό είναι κάτι που το ξέρει ο Αλέξης και πιστεύω ότι θα υπάρξει λογική επανατακτοποίησης του θέματος. Προεκλογικά, ο Τσίπρας είχε ανοίξει πόλεμο με τον ΔΟΛ και τον Πήγασο για την άδεια λειτουργίας του Mega Channel, στο οποίο μέ42 crash Νοέμβριος 2012

τοχοι είναι και τα δύο εκδοτικά συγκροτήματα. Είχε δίκιο, λένε πολλοί. Η συμπεριφορά απέναντι στον ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν απαράδεκτη και αντιδεοντολογική. Πριν όμως στεγνώσει το μελάνι της δήλωσής του, είχε μια συνάντηση με τον Δ. Κούτρα, το βαρύ πυροβολικό του Άκτορα και συνεταίρο του Μπόμπολα. Πάντως, μπορεί να βελτιώθηκε η εκφορά και ποιότητα του τηλεοπτικού λόγου για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά παραμένει, όπως λένε στην Κουμουνδούρου, η ανισότητα στην κατανομή τηλεοπτικού χρόνου, όπως και τα «στριμώγματα» σε βάρος των εκπροσώπων του. Δεν ξέρω αν ο Ψυχάρης τον συνάντησε ή χρειάστηκε να τον συναντήσει, γιατί τα είπε με τον διευθυντή του «Βήματος»,

τον γνωστό δημοσιογράφο κ. Αντώνη Καρακούση. Πάντως, η «δημοσιογραφική μεταχείριση» του Αλέξη Τσίπρα είναι ιδιαίτερα βελτιωμένη, ποιοτικά και ποσοτικά, στα «ΝΕΑ» και στο «ΒΗΜΑ», όπου επισημαίνεται τακτικά ότι οι θέσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσεγγίζουν εκείνες της κ. Κριστιν Λαγκάρντ. Λένε στην Κουμουνδούρου ότι αυτό το χαμηλής θερμότητος φλερτ ξεκίνησε πέρυσι το καλοκαίρι, όταν ο ιδιοκτήτης του ΔΟΛ σε άρθρο του χαρακτήριζε πιο έμπειρο και «πάντως πιο προσεκτικά» τον κ. Τσίπρα στους χειρισμούς του ως αρχηγός της άξιωματικής αντιπολίτευσης, με αφορμή την άρνησή του να συναντηθεί με την τρόικα. Συγκεκριμένα, ο

Ο Αλέξης Τσίπρας δείχνει να ελέγχει απόλυτα το θυμικό του και τα επίπεδα οξύτητος του αντιπολιτευτικού λόγου του. Ξέρει τι θέλει ο λαός, αλλά δείχνει ότι κατανοεί και το Κολωνάκι. Αποφεύγει να φωνάζει «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», αλλά ενσωματώνει όλους εκείνους που το φώναζαν...

038_043_TSIPRAS-2 16/11/2012 10:43 μ.μ. Page 43

Παρά τους δισταγμούς και τις προηγούμενες απειλητικές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα για τις αδειες των ιδιωτικών καναλιών φαίνεται οτι έχει αρχίσει ένας διάλογος με τα μεγάλα συγκροτήματα του τύπου. Δειλά - δειλά, χωρίς πολλές αγκαλιές, αλλά αν μετρήσει κανείς την ραγδαία αύξηση του χρόνου παρουσίας των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ στα πάνελ, αντιλαμβάνετε ότι το σύστημα βλέπει πλέον αλλιώς την ιστορική πλατεία κουμουνδούρου Σταύρος Ψυχάρης τόνιζε ότι η άρνηση του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ να συναντηθεί με την τρόικα «πρέπει να εκτιμηθεί, όχι τόσο σαν πράξη εθνικής υπερηφάνειας, αλλά ως μέτρο πρόνοιας, ως στοιχειώδης προστασία του ιδίου και της χώρας». Επαφές, σύμφωνα με δημοσιεύματα, είχε και με τους εφοπλιστές. Είχε κατηγορήσει τον κλάδο ότι αποφεύγει να συνεισφέρει στην εθνική προσπάθεια και ότι δεν υπάρχει η στοιχειώδης πατριωτική συνείδηση. Οι δηλώσεις αυτές σταμάτησαν έπειτα από μια συνάντηση, όπως εγράφη, με τον πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, κ. Θεόδωρο Βενιάμη. Προς την κατεύθυνση επαφών με τους μιντιάρχες και καναλάρχες δεί-

χνει να κινείται και ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, που επανήλθε στην πρώτη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ μέσω και της δυναμικής παρουσίας της κόρης του. Μπορεί οι ακτιβιστές να επιβιβάζονται στα καράβια που θέλουν να φτάσουν στη Γάζα και να συλλαμβάνονται εν πλω, αλλά η Κουμουνδούρου δεν κόβει τις επαφές και τις συζητήσεις με το Ισραήλ και τους αξιωματούχους του. Ο Τσίπρας δείχνει να καταλαβαίνει καλά τις ισορροπίες στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Παρά τις φιλοπαλαιστινιακές θέσεις του, εγράφη ότι είχε και μια συνάντηση με τον πρόεδρο του Ισραήλ, Σιμόν Πέρες. Το γερμανικό περιοδικό Spiegel τον είχε κατατάξει πρόσφατα στους δέκα πιο επικίν-

Η Ρένα Δούρου δουλεύει αθόρυβα, υλοποιώντας οδηγίες του. Το μεσημέρι είναι στη ρωσική πρεσβεία, το απομεσήμερο στην αμερικάνικη και το απόγευμα στη γερμανική. Καλός και φίλος ο Τσάβες, αλλά να έχουμε και καμιά πλάτη εκεί που χρειάζεται όταν γίνουμε κυβέρνηση

δυνους πολιτικούς της Ε.Ε., που υποστηρίζουν «ότι κανείς δεν μπορεί να διώξει την Ελλάδα από το ευρώ». Να θυμήσω ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν χάνει ευκαιρία όπου βρεθεί και όπου σταθεί, που να μην φωνάζει ότι «δεν ανήκει στο λόμπι της δραχμής», κάτι για το οποίο τον κατηγορεί συνεχώς ο Αντώνης Σαμαράς αλλά και ξένα έντυπα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Μέρκελ, ο Ολάντ, ο Γιούνκερ και ο Ρομπάι αρνήθηκαν να συναντηθούν με τον κ. Τσίπρα, κάτι που θεωρήθηκε ιδιαίτερα προσβλητικό για τον θεσμό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα για τη δημοκρατία στην Ελλάδα. Αυτό φαίνεται ότι ξεπεράστηκε με τη δήλωση του κ. Σουλτς που «χαιρέτησε τον επόμενο πρωθυπουργό της Ελλάδος» κατά τη συνάντησή του στη Γερμανία. Άλλωστε, όπως μαθαίνω, ο Γερμανός πρέσβης συναντάται πλέον τακτικά με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και οι αξιωματούχοι της γερμανικής πρεσβείας με την κ. Ρένα Δούρου. Γι’ αυτό άλλωστε δεν υπάρχουν κινητοποιήσεις ή άλλες αντιγερμανικές εκδηλώσεις με οδηγίες της Κουμουνδούρου. Όλα δείχνουν ότι ο Τσίπρας αποφεύγει οποιαδήποτε επιπλέον διαταραχή με το Βερολίνο και ελέγχει τη θερμοκρασία του αντιπολιτευτικού λόγου στη Βουλή. Ας μη γελιόμαστε, γνωρίζει τι θα παραλάβει αν και όποτε έρθει στην εξουσία. Άλλωστε, και το σύστημα τον βλέπει πλέον με άλλο μάτι… Νοέμβριος 2012

crash 43

044_049_Lafazanis 16/11/2012 10:50 μ.μ. Page 44

CRASH

Η Ξ Υ Ε Τ Ν ΣΥΝΕ

44 crash Νοέμβριος 2012

044_049_Lafazanis 16/11/2012 10:50 μ.μ. Page 45

Παναγιώτης λαφαζάνης

ΣΕΝAρια αρρωστημένης φαΝΤαΣIαΣ

οι σχέσεις Τσίπρα

-ΚαγΚΕλαρIαΣ Συνέντευξη στον Γιώργο Ανδρουτσόπουλο

Μ

όνιμος κάτοικος της αριστερής γειτονιάς του ΣΥΡΙΖΑ, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης παθαίνει αλλεργία όταν ακούει ότι το κόμμα του θα γίνει ΠΑΣΟΚ. Με πολλά ένσημα στις κινητοποιήσεις, ανεβαίνει στα κάγκελα όταν ακούει για προσέγγιση με την καγκελαρία. «Ανέτοιμος» να κυβερνήσει, αλλά σε απόλυτη ετοιμότητα να εξηγήσει στο CRASH τι ακριβώς εννοεί όταν ρίχνει γέφυρες συνεργασίας με το ΚΚΕ. Οι θέσεις του για τη δραχμή, η αριστερή ρητορική του με φράσεις όπως «εγώ δεν κοροϊδεύω τον κόσμο» και η αφοπλιστική δήλωση ότι δεν είμαστε έτοιμοι να κυβερνήσουμε θα περίμενε κανείς ότι θα τον στρίμωχναν στα σχοινιά του πολιτικού ρινγκ.

▲ ▲

Η κυβέρνηση της Αριστεράς θα παραλάβει μια κατεστραμμένη Ελλάδα. Και αυτή θα πασχίσουμε σιγά-σιγά να την ανορθώσουμε. Δεν υποσχόμαστε λαγούς με πετραχήλια, ούτε θαύματα, μόνο δύσκολους, αλλά ελπιδοφόρους δρόμους

Νοέμβριος 2012

crash 45

044_049_Lafazanis 16/11/2012 10:50 μ.μ. Page 46

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Αντιθέτως, όμως, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης στη συνέντευξή του στο CRASH δείχνει έτοιμος για πολλούς ακόμη γύρους. Αντίπαλοι, η Μέρκελ αλλά και τα «σενάρια επιστημονικής φαντασίας» που θέλουν τον ΣΥΡΙΖΑ να προσεγγίζει την καγκελαρία. Από τις πολιτικές γροθιές του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της Αριστεράς δεν ξέφυγαν και όσοι οραματίζονται τη μετάλλαξη του κόμματος σε ένα νέο ΠΑΣΟΚ. Λέει ναι σε ένα ενιαίο κόμμα, αλλά κατηγορηματικά όχι στο «να γίνει ΠΑΣΟΚ, έστω και σε βελτιωμένη έκδοση»! Η πρώτη ερώτηση ήταν κάτι σαν… αυτόματος πιλότος! Η φράση του πως «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος να κυβερνήσει», την ίδια ώρα που όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν σηκώσει παντιέρα εκλογών, εθεωρείτο ερώτηση… «στάνταρ». Τι απάντησε; Λίγες ημέρες μετά τη δήλωσή σας ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος να κυβερνήσει», ο πρόεδρος του κόμματος ζήτησε εκλογές. Τελικά είστε έτοιμοι ή ανέτοιμοι να αναλάβετε τη διακυβέρνηση; «H απομόνωση μιας φράσης από μια συνολική τοποθέτηση μπορεί όχι μόνο να παραμορφώσει τα λεγόμενα του οποιουδήποτε, αλλά και να βγάλει εξαμβλώματα. Ασφαλώς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ετοιμότητα να κυβερνήσει. Δεν είμαστε, όμως, έτοιμοι με την έννοια που ακούγαμε κατά κόρον από Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ όταν ήταν αξιωματική αντιπολίτευση. Και τότε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. μάς έλεγαν με περισσή αλαζονεία ότι ήταν πανέτοιμοι να κυβερνήσουν. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά: πλήρης αθέτηση των προεκλογικών τους δεσμεύσεων, απόσπαση από τον λαό, επιλογές επωφελείς για το μεγάλο κεφάλαιο και καταστρεπτικά αποτελέσματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι έτοιμος με αυτήν την έννοια των συνεταίρων του πάλαι ποτέ δικομματισμού να κυβερνήσει, για να εμπαίξει άλλη μια φορά τον ελληνικό λαό και τον τόπο. Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να κυβερνήσει για να αλλάξει ριζικά την Ελλάδα, για να τη στήσει σταδιακά όρθια, να την καταστήσει για πρώτη φορά πραγματικά ανεξάρτητη και κοινωνικά δίκαιη. Για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους η ετοιμότητα δεν είναι μια για πάντα και εκ των προτέρων δοσμένη. Η προετοιμασία πρέπει να είναι συνεχής και αδιάλειπτη». Κατηγορείτε τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ ότι πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση δηλώνουν πανέτοιμοι για την εξουσία, αλλά μετά επικαλούνται την «καμένη γη» για να κάνουν… κωλοτούμπες! Αν θυμάμαι καλά, όμως, τη θεωρία της «καμένης γης» την είχατε επικαλεστεί στο παρελθόν κι εσείς. Έτσι δεν είναι; «Εγώ δεν επικαλέστηκα την ‘‘καμένη γη’’ μετεκλογικά. Προεκλογικά, δηλαδή πριν από τις τελευταίες εκλογές, είπα μια κοινότοπη αλήθεια πασίγνωστη σε όλους και η οποία αφορά μια Ελλάδα κατεστραμμένη και έναν λαό χειμαζόμενο από την κρίση και τις μνημονιακές πολιτικές. Αυτήν την Ελλάδα θα βρει αύριο μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Και αυτήν την Ελλάδα θα πασχίσουμε σιγά46 crash Νοέμβριος 2012

Ο Λαφαζάνης ήταν από τους βασικούς«πρωταγωνιστές» του οικονομικού προγράμματος που παρουσίασε ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά σιγά να ανορθώσουμε και να της προσδώσουμε ελπίδα και προοπτική. Δεν υποσχόμαστε λαγούς με πετραχήλια ούτε θαύματα, αλλά δύσκολους, πλην όμως ελπιδοφόρους δρόμους. Και όλα τούτα δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τα ψεύτικα κατασκευάσματα και τις «καμένες γαίες» της πάλαι ποτέ δικομματικής αθλιότητας». Υποστηρίξατε ότι με τη δήλωσή σας περί μη ετοιμότητας του ΣΥΡΙΖΑ για να κυβερνήσει

Επιλογή του κόμματος είναι η ακύρωση των Μνημονίων και η διαμόρφωση ενός εθνικού δημοκρατικού και προοδευτικού προγράμματος διεξόδου από την κρίση

δεν «ενοχλήθηκε» η ηγεσία. Άραγε ισχύει η άποψη κάποιων ότι παίζετε τον ρόλο του «λαγού»; «Φοβούμαι ότι και εσείς πέφτετε στο ίδιο λάθος να αποκόπτετε φράσεις από μια άλλη συνέντευξή μου σε κυριακάτικη εφημερίδα. Σας παραπέμπω, λοιπόν, στην απάντηση που έδωσα στην προηγούμενη ερώτησή σας όσον αφορά στην ετοιμότητα του ΣΥΡΙΖΑ να κυβερνήσει. Αυτό ήταν το πνεύμα και η ουσία της απάντησής μου και στον ΑΝΤ1 και δεν ενοχλήθηκε κανένας, που επιμένει να διαβάζει και να ενημερώνεται πλήρως και δεν θέλει να παγιδεύεται σε εύκολα τσιτάτα για πρόσκαιρες εντυπώσεις. Τώρα, αν κάποιοι σκέπτονται σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ με τους όρους του “λαγού” και της “χελώνας”, έχουν φαίνεται επηρεασθεί από τον τρόπο με τον οποίο ευτέλιζε την πολιτική σε αυτή τη χώρα η δικομματική αστική “καμαρίλα”. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, ορισμένοι πέριξ της Κουμουνδούρου επιμένουν να λένε πως ο Αλέξης Τσίπρας άλλαξε, έβαλε νερό στο κρασί του και πως πλέον κοιτάει το μέλλον από άλλη σκοπιά, με το βλέμμα όμως αυτή τη φορά στραμμένο προς την Ευρώπη. Και επειδή ο ίδιος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, με τα τελευταία του ταξίδια στην Ευρώπη, δείχνει διαφορετικός σε σχέση με το πρόσωπο που είχε επιδείξει την προεκλογική περίοδο, δεν θα μπορούσα να μην τον ρωτήσω για την αλλαγή στάσης του, τη συμπάθεια που όπως λένε ορισμένοι επιδεικνύει απέναντι στην καγκελαρία. «Νομίζω ότι χρειάζεται κανείς πολύ ισχυρή δό-

044_049_Lafazanis 16/11/2012 10:51 μ.μ. Page 47

ση φαντασίας, και μάλιστα ιδιαίτερα νοσηρής, προκειμένου να κατασκευάζει μυθοπλασίες για συμπάθεια του Αλέξη Τσίπρα και, ακόμα χειρότερα, του ΣΥΡΙΖΑ προς την Άνγκελα Μέρκελ», μου λέει ο Παναγιώτης Λαφαζάνης. Και συνεχίζει: «Όσοι άκουσαν την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή για τον προϋπολογισμό του 2013 νομίζω ότι δεν έμειναν με καμία αμφιβολία ότι για τον ΣΥΡΙΖΑ η ήττα της πολιτικής της Μέρκελ και των πιο μονεταριστικών κύκλων του γερμανικού ιμπεριαλισμού είναι προϋπόθεση για να ανασάνει όλη η Ευρώπη». Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης θεωρείται στο κόμμα ως ο «σκληρός» της παράταξης. Οι κατά καιρούς δηλώσεις του έχουν προκαλέσει εκνευρισμό στην Κουμουνδούρου, όμως ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος συνομιλεί τακτικά με τον Αλέξη Τσίπρα και συζητούν τα πάντα. Είχαν συζητήσει και τότε που ο Παναγιώτης Λαφαζάνης είχε αναφερθεί στη… δραχμή, προκαλώντας –και τότε– πανικό στο πολιτικό σύστημα και δίνοντας την κατάλληλη αφορμή στη Νέα Δημοκρατία να ξιφουλκήσει εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ.

▲ ▲

Αυτό το προεκλογικό σύνθημα, «το νόμισμα δεν είναι ταμπού», ισχύει ακόμη, έτσι, για να δικαιολογεί την άποψή σας για επιστροφή στη δραχμή ή όχι; «Προσωπικά, έχω ιδιαίτερες απόψεις για το

θέμα της Ευρωζώνης, τις οποίες έχω διατυπώσει σε ανύποπτο χρόνο. Όμως, θέλω να υπογραμμίσω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα ‘‘μονολιθικό’’ και ‘‘συγκεντρωτικό’’ κόμμα, αλλά μια βαθιά δημοκρατική, συνεργατική συλλογικότητα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, στην οποία η πολυμορφία και οι ιδιαίτερες απόψεις δεν θεωρούνται ανωμαλία ή αδυναμία, αλλά, αντιθέτως, συνιστούν πλούτο και δημιουργικό κινητήρα. Από κει και πέρα, όπως είναι γνωστό, ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ πάντα κινούμαι και ομιλώ στο πλαίσιο των συλλογικών αποφάσεων και, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, δεν είναι

044_049_Lafazanis 16/11/2012 10:51 μ.μ. Page 48

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ η έξοδος από την Ευρωζώνη. Επιλογή του κόμματος είναι η ακύρωση των Μνημονίων και η διαμόρφωση ενός εθνικού δημοκρατικού και προοδευτικού προγράμματος διεξόδου από την κρίση μέσα από την αναπτυξιακή, παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση του τόπου με σοσιαλιστικό ορίζοντα. Αυτό που υπογραμμίζει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι το προοδευτικό πρόγραμμά του, με τις αντιμνημονιακές, αναπτυξιακές και κοινωνικές προτεραιότητές του, εφόσον αναλάβει κυβερνητικό ρόλο, θα το εφαρμόσει σε κάθε περίπτωση πλήρως και με συνέπεια, ανεξαρτήτως –και τονίζω το ανεξαρτήτως– εκβιασμών και εκβιαστικών διλημμάτων απ’ όπου και αν προέρχονται, από το εσωτερικό της χώρας, τις Βρυξέλλες ή το Βερολίνο». Αφήσαμε κατά μέρος τη γενική πολιτική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ και περάσαμε σε θέματα καθαρά κομματικά, ιδιαίτερα που αυτόν τον καιρό οι περισσότεροι ασχολούνται με τη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο κόμμα. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι μετά τη μαζική έλευση ΠΑΣΟΚογενών στον ΣΥΡΙΖΑ, η δύναμη του Αριστερού Ρεύματος έχει συρρικνωθεί κι εσείς αισθάνεστε, προσωπικά, στριμωγμένος. Ισχύει αυτό; «Το Αριστερό Ρεύμα πάντα υπήρξε μια σταθερά ασφάλειας, συνέπειας και ριζοσπαστικής προοπτικής για τον ΣΥΝ και κατ’ επέκταση για τον ΣΥΡΙΖΑ. Θα πρόσθετα, επίσης, ότι οι ιδιαίτερες θέσεις που προβάλλει σήμερα το Αριστερό Ρεύμα επιβεβαιώνονται και κερδίζουν έδαφος στον κόσμο της Αριστεράς και την κοινωνία. Το Αριστερό Ρεύμα και εγώ προσωπικά δεν αισθανόμαστε καθόλου στριμωγμένοι από την ένταξη στον ΣΥΡΙΖΑ απλού κόσμου που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ, διότι αυτή η ένταξη σημειώνεται, ως επί το πλείστον, με όρους ριζοσπαστικοποίησης αυτού του κόσμου και μετατόπισής του σε αριστερές θέσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει και δεν θα γίνει ένα νέο ΠΑΣΟΚ σε πιο βελτιωμένη, έστω, έκδοση. Αυτήν την ώρα η χώρα μας χρειάζεται μια ριζοσπαστική Αριστερά πέραν της σοσιαλδημοκρατίας, παλιάς και «νέας», και με μέτωπο απέναντί της. Χρειάζεται μια ριζοσπαστική Αριστερά η οποία, με αφετηρία την ακύρωση των Μνημονίων, θα απορρίψει τον νεοφιλελευθερισμό και θα αμφισβητήσει και τον ίδιο τον καπιταλισμό από τη σκοπιά μιας νέας σοσιαλιστικής προοπτικής. Αυτήν τη ριζοσπαστική Αριστερά εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ και πρέπει να τη διεκδικεί στην πράξη με τη μεγαλύτερη δυνατή συνέπεια και συνέχεια». Ναι, αλλά αυτή η μεγάλη εισροή οπαδών του ΠΑΣΟΚ, κυρίως, δεν ενέχει και τον κίνδυνο αλλοίωσης της φυσιογνωμίας αυτού του αριστερού προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ; «Ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει και θα παραμείνει ένα ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα. Ένα κόμμα που υπόσχεται και παλεύει για τη ριζική αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας. Για μια προοδευτική και σο48 crash Νοέμβριος 2012

Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ έχουν πολλές κοινές θέσεις, οι οποίες, μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για ένα κοινό και συνεκτικό προγραμματικό πλαίσιο ώστε να ανακοπεί ο κατήφορος της χώρας

”

σιαλιστική Ελλάδα. Αυτός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και δεν πρόκειται ν’ αλλάξει. Δεν θα μετατοπιστεί με τίποτα προς τον χώρο του ΠΑΣΟΚ». Παλιότερα, οι υπόλοιπες «συνιστώσες», πλην του Συνασπισμού, φοβόντουσαν ότι αν μετατραπεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο κόμμα, θα απορροφηθούν. Σήμερα οι πιο ισχυρές αν-

Ουδέποτε αισθάνθηκα άβολα από οποιεσδήποτε αιχμές, επικρίσεις ή και κατηγορίες, ακόμα και αν προέρχονται από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ

τιδράσεις για κάτι τέτοιο είναι από το Αριστερό Ρεύμα. Για ποιο λόγο; «Το Αριστερό Ρεύμα δεν αντιδρά γενικώς καθόλου στη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο κόμμα. Αυτό που λέει το Αριστερό Ρεύμα είναι ότι η συγκρότηση του νέου κόμματος πρέπει να βασιστεί σε ριζοσπαστικές αριστερές αρχές και να είναι απόλυτα δημοκρατικό, υπογραμμίζοντας με έμφαση και τα δύο. Δεν θέλουμε ένα κόμμα ασπόνδυλο, ρευστοποιημένο, πλαδαρό και άνευρο. Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι ένα ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα με ριζοσπαστικό εναλλακτικό πρόγραμμα, εναλλακτική ανατρεπτική στρατηγική, ισχυρή οργάνωση και ισχυρή κινηματική παρουσία». Η συζήτηση μετατοπίστηκε έπειτα στη συμπεριφορά που επιδεικνύουν οι ΠΑΣΟΚογενείς του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ορισμένα στελέχη του κόμματος απέναντί του, καθώς αμφότεροι έχουν χαρακτηρίσει «ατυχείς» κάποιες από τις εκάστοτε δηλώσεις του. Του το επεσήμανα. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, όμως, δηλώνει ότι δεν ενοχλείται, μολονότι ο ίδιος πάντοτε υπερασπίζεται τις δηλώσεις των συντρόφων του, ακόμη και όταν διαφωνεί. Ιδιαίτερα τότε. «Ουδέποτε αισθάνθηκα άβολα από οποιεσδήποτε αιχμές, επικρίσεις ή και κατηγορίες, ακόμα και αν προέρχονται από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ οποιασδήποτε προέλευσης. Τις προσπερνώ. Είμαι από τα ιδρυτικά στελέχη του ΣΥΝ και μετέπειτα του ΣΥΡΙ-

044_049_Lafazanis 16/11/2012 10:52 μ.μ. Page 49

ρα σενάρια… συνεργασίας, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση είναι το πρώτο κόμμα. Σε κάποια απ’ αυτά, μάλιστα, παρουσιάζεται και το ΚΚΕ ως πιθανός μετεκλογικός συνεργάτης του και πληροφορίες αναφέρουν ότι τα σενάρια αυτά βασίζονται σε διαρροές από την Κουμουνδούρου...

Με τον Δημήτρη Παπαδημούλη έχουν συγκρουστεί αρκετές φορές, ακόμα και δημόσια. Πάντως τονίζει πως αμφότεροι έχουν καλή συνεργασία ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς διαφορετικές απόψεις τους

ΖΑ. Ουδέποτε στη διαδρομή μου καταφέρθηκα προσωπικά και πολύ περισσότερο δηκτικά εναντίον οποιουδήποτε στελέχους και για το οτιδήποτε. Αντίθετα, ανεξάρτητα από τις συμφωνίες ή διαφωνίες, πάντοτε υπερασπιζόμουν δημοσίως τα στελέχη μας, ακόμα και σε λεγόμενες ‘‘ατυχείς’’ στιγμές τους και μάλιστα ιδιαίτερα τότε, διότι θεωρώ ότι η αλληλεγγύη σε έναν συλλογικό φορέα είναι όρος ύπαρξής του, ενώ χωρίς στοιχειώδη αλληλεγγύη η αυτοακύρωσή του είναι μοιραία». Αλήθεια, πώς χαρακτηρίζετε τις γυναικείες φωνές του ΣΥΡΙΖΑ (Ρένα Δούρου, Ζωή Κωνσταντοπούλου, για παράδειγμα) και τι θα λέγατε στον Δημήτρη Παπαδημούλη, που πάντα είναι ο πρώτος που αντιδρά σε όποια δήλωσή σας; «Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εξαιρετικά γυναικεία στελέχη και κυρίως μια πολιτική αρχών για τη γυναικεία χειραφέτηση και απελευθέρωση, η οποία είναι συνυφασμένη με μια διαφορετική κοινωνία, πέρα από τα όρια της καπιταλιστικής ζούγκλας. Η Ρένα Δούρου και η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι ικανότατες νέες παρουσίες του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή και η κάθε μια, με τη δική της προσωπικότητα, συμβάλλει στη συλλογική προσπάθειά μας. Θα πρόσθετα, επίσης, ότι η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ έχει το πλεονέκτημα να διαθέτει και άλλες, πολλές και όλες πολύ αξιόλογες γυναικείες παρου-

σίες. Όσον αφορά στον Δημήτρη Παπαδημούλη, δεν έχω κάτι να του καταμαρτυρήσω. Αντίθετα, αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι έχω μια καλή συνεργασία μαζί του κι αυτό ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς διαφορετικές μας απόψεις». Το τελευταίο χρονικό διάστημα, με τη δυναμική που φαίνεται να αναπτύσσει δημοσκοπικά το κόμμα, έχουν ήδη ξεκινήσει να αναπαράγονται διάφο-

Το Αριστερό Ρεύμα και εγώ προσωπικά δεν αισθανόμαστε καθόλου «στριμωγμένοι» από την ένταξη στον ΣΥΡΙΖΑ απλού κόσμου που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ

Αφού δηλώνετε ότι δεν έχετε σχέση με την πολιτική του ΚΚΕ, τότε γιατί επιμένετε στη συνεργασία μαζί του; Μήπως για ν’ αλιεύσετε ψήφους στον χώρο του ΚΚΕ, όπως σας κατηγορεί ο Περισσός; Νομίζω ότι πάλι παραφράζονται οι δηλώσεις μου. Μην ξεχνάτε ότι ήμουν κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος κατά την πρόσφατη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, όταν συζητείτο η πρόταση νόμου του ΚΚΕ για την κατάργηση των Μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων, όταν τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και εγώ, προσωπικά, υποστηρίξαμε αυτήν την πρόταση. Και τότε εγώ τόνισα ότι αυτή η κατ’ αρχάς σύμπτωση θέσεων μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ σε ένα πολύ κρίσιμο θέμα μπορεί να γίνει αφετηρία -αν υπάρχει πολιτική βούληση- για ευρύτερη συνεργασία μεταξύ τους. Κοιτάξτε, το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ, πράγματι, έχουν πολλές και σημαντικές διαφορές. Αλλά δεν έχουν μόνο διαφορές. Έχουν και πολλές κοινές θέσεις σε πολύ κρίσιμα και επίκαιρα θέματα, οι οποίες μπορεί να γίνουν η βάση για ένα κοινό και συνεκτικό προγραμματικό πλαίσιο, προκειμένου να ανακοπεί ο κατήφορος και να αλλάξει τροχιά η χώρα. Όχι, λοιπόν, η πολιτική της κοινής δράσης, της συμπόρευσης και συμπαράταξης της Αριστεράς δεν είναι πολιτική προς αλίευση ψήφων, αλλά μια μεγάλη υπόθεση στρατηγικής σημασίας για να δώσουμε προοδευτική διέξοδο και ελπίδα στη χώρα». Τις τελευταίες μέρες, με αφορμή και τη δημοσίευση της φερόμενης ως «Λίστας Λαγκάρντ» από τον δημοσιογράφο Κώστα Βαξεβάνη, αναπτύχθηκε μια έντονη πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα σε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, μέσα και έξω από τη Βουλή. Οι τόνοι ανέβηκαν στα ύψη και οι βολές εκατέρωθεν για «προστατευόμενους» δημοσιογράφους και για «συγκαλύπτοντες» τη λίστα έδιναν και έπαιρναν. Του ζητώ λοιπόν να σχολιάσει τις καυτές ημέρες της «Λίστας Λαγκάρντ». «Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ υπαινίχθηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει άμεση σχέση με τη δημοσίευση της ‘‘Λίστας’’ Λαγκράρντ’’ από τον Κώστα Βαξεβάνη, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το πρόσωπο της πηγής του ήταν ή ο κ. Διώτης ή ο κ. Καπελέρης. Υπάρχει περίπτωση να δούμε πιθανή αξιοποίηση των κ. κ. Διώτη, Καπελέρη και Βαξεβάνη στον ΣΥΡΙΖΑ; «Δεν ξέρω αν και τι υπαινίχθηκε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αλλά αυτά στα οποία αναφέρεστε είναι σενάρια κακόγουστης επιστημονικής φαντασίας. Και ομιλώ και για τα περί σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ με τη δημοσίευση της λεγόμενης ‘‘Λίστας Λαγκάρντ’’ όσο και τα περί ‘‘αξιοποίησης’’ προσώπων, όπως αυτά που αναφέρατε, από τον ΣΥΡΙΖΑ». Νοέμβριος 2012

crash 49

050_055_anthimos 16/11/2012 10:59 μ.μ. Page 50

CRASH ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο «Νυμφίος

ΩΣΑNΝΑ, ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟΣ Ο ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ Α

Συνέντευξη στον Σωτήρη Μπότσαρη

▲ ▲

φορισμοί της εκκλησίας για τον ΣΥΡΙΖΑ; Last year... Ακόμα και ο θεωρούμενος ως συντηρητικός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος αναγνωρίζει τη δημοσκοπική άνοδό του και ευλογεί τον επερχόμενο Τσίπρα. Η συγχώρεση της ευλογημένης πια Αριστεράς έχει εδραιωθεί με επισκέψεις και χειροφιλήματα του Αλέξη Τσίπρα στον Πατριάρχη. Η γέννηση της νέας σχέσης Ελλαδικής Εκκλησίας και Αριστεράς πέρασε και από μια κηδεία. Αυτήν του πατέρα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί παραβρέθηκε και συλλυπήθηκε ο Αρχιεπίσκοπος τον κ. Τσίπρα, ακριβώς όπως πράττει η Εκκλησία αλλά και οι καλοί φίλοι. Η εκτίμηση ότι υπάρχει προσέγγιση έχει και την ευχή του Άνθιμου Θεσσαλονίκης ο οποίος, όμως, ταυτόχρονα ξεκαθαρίζει ότι οι υποστηρικτές του χωρισμού Εκκλησίας και κράτους θα πρέπει να το ξεχάσουν. Ιδιαίτερα προσεκτικός εμφανίζεται ο ιεράρχης με τους συναδέλφους του, που τάχθηκαν με δηλώσεις τους υπέρ της Χρυσής Αυγής. Υποστηρίζει ότι πρέπει ο κλήρος να μείνει μακριά από την πολιτικολογία, αλλά ξορκίζει τα άκρα, λέγοντας ότι ποτέ η επίκλησή τους δεν είναι επωφελής...

050_055_anthimos 16/11/2012 10:59 μ.μ. Page 51

έρχεται» και ο ΜΗΤΡΟΠΟλΙΤΗΣ ΑΝΘΙΜΟΣ ετοιμάζεται να ψάλει O Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πήγε στην κηδεία του πατέρα του Αλέξη Τσίπρα. Ο κ. Τσίπρας πήγε στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και του φίλησε το χέρι. Δημοσιεύματα, λοιπόν, συμπέραναν ότι είναι μία προσέγγιση. Δεν ξέρω αν είναι. Μακάρι. Εμείς δεν έχουμε αντίρρηση

”

Έγινε ένας αγώνας με την τρόικα. Είδατε άλλωστε και εσείς όπως και εγώ ταλαιπωρημένο τον υπουργό Οικονομικών. Όμως το αποτέλεσμα δεν ήταν το επιθυμητό. Τι να κάνουμε; «Το μη χείρον βέλτιστον»

050_055_anthimos 16/11/2012 11:00 μ.μ. Page 52

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ας ψηφίσουμε όπως θέλουμε. Όμως ας αφήσουν στην άκρη τα περί Εκκλησίας και περί χωρισμού, γιατί αυτά ούτε έγιναν ούτε θα γίνουν. Αν γίνουν, θα είναι καταστροφή

”

▲ ▲

Όταν μιλάς με έναν από τους παλιότερους, εμπειρότερους, σημαντικότερους και πιο εθιμοτυπικούς Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος και σου αφήνει ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο σύγκλησης Εκκλησίας και Αριστεράς, τότε αρχίζεις να αναθεωρείς γεγονότα και καταστάσεις και να «στέκεσαι» εμβρόντητος μπροστά στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στη χώρα. Αυτό συνέβη και σε εμένα κατά τη διάρκεια συνομιλίας που είχα με τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο. Φυσικά, στη συνέντευξη ήταν πάρα πολύ προσεκτικός σε αυτά που δήλωνε στο CRASH και πρόσεχε την κάθε λέξη. Όπως πράττει, εξάλλου, πάντα. Αλλά το μήνυμα που ήθελε να περάσει, το οποίο θα προκαλέσει πάταγο στην πολιτική και εκκλησιαστική ζωή του τόπου, το πέρασε και ήταν σαφέστατο. Με απλά λόγια, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης άφησε να εννοηθεί ότι υπάρχει μια προσέγγιση, που καθημερινά αποκτά μεγαλύτερες διατάσεις, μεταξύ της Εκκλησίας της Ελλάδος και του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα. Αυτό σημαίνει ότι η Κουμουνδούρου πλησιάζει με ουσιαστικά και σταθερά βήματα την Εκκλησία. Ο κ.κ. Άνθιμος συχνά πυκνά προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση και πολλές συζητήσεις με τις τοποθετήσεις του, είτε από τον άμβωνα Ιερών Ναών είτε σε συνεντεύξεις που παραχωρεί. Μάλιστα, φημίζεται για τις συντηρητικές, όπως λένε οι επικριτές του, απόψεις που εκφράζει κατά καιρούς και την έντονη κριτική που ασκεί σε εκείνους που δεν σέβονται και δεν αναγνωρίζουν τον ρόλο και την προσφορά της Εκκλησίας της Ελλάδος στην ελληνική κοινωνία. Λέει αυτά που πιστεύει και δεν τον απασχο52 crash Νοέμβριος 2012

Η Αριστερά του Αλέξη Τσίπρα όχι μόνο δεν κρατά αποστάσεις από την Εκκλησία, αλλά επισκέπτεται και φιλά το χέρι του Οικουμενικού Πατριάρχη

λεί ποιες αντιδράσεις θα προκαλέσει. Εξάλλου κρατά το τιμόνι της δεύτερης μεγαλύτερης Μητρόπολης –μετά την Αττική– της χώρας μας για δεκαετίες. Η εμπειρία και οι γνώσεις του είναι τεράστιες και κάθε δήλωσή του δεν περνά απαρατήρητη. Κατ’ αρχάς, επισημαίνει πάντοτε με έμφαση ότι η Εκκλησία δεν «πολιτεύεται», ότι δεν «συμμαχεί» ή «στηρίζει» κάποιο κόμμα, αλλά την ίδια ώρα συμφωνεί ότι στην ελληνική κοινωνία βρίσκονται σε εξέλιξη τεράστιες πολιτικοκοινωνικές αλλαγές. Στη συνέντευξη δεν ανέφερε καν το όνομα «Χρυσή Αυγή», αλλά καταδίκασε τη βία από όπου και αν προέρχεται, σημειώνοντας, όμως, ότι οι άνθρωποι σε αυτούς τους δύσκολους και βίαιους καιρούς βρίσκουν ένα καταφύγιο που θεωρούν πως μπορεί να τους προσφέρει βοήθεια. Και στην ερώτηση πώς «βλέπει» την άνοδο

της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ, που ως γνωστό είναι υπέρ του πλήρους διαχωρισμού κράτους Εκκλησίας, δόθηκε μια απάντηση που θα προκαλέσει μεγάλες συζητήσεις. Πολύ προσεκτικά, σημείωσε τα εξής: «Πρόσφατα διάβασα σε εφημερίδα πως υπάρχει προσέγγιση της Εκκλησίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό ίσως να δημιουργήθηκε εξαιτίας της επισκέψεως του κ. Τσίπρα στον Πατριάρχη», είπε. Δηλαδή, βλέπετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται πολύ κοντά στην Εκκλησία; «Εγώ δεν λέω τίποτα. Αυτά που σας είπα τα αναφέρει το ρεπορτάζ, η εφημερίδα που δεν θέλω να πω το όνομά της. Επίσης, όπως ξέρετε, ο Αρχιεπίσκοπος πήγε στην κηδεία του πατέρα του Αλέξη Τσίπρα και όλοι συμπέραναν και ανέφεραν ότι η κίνηση αυτή είναι μία προσέγγιση», τονίζει ο κ.κ. Άνθιμος και προσθέτει με νόημα: «Δεν ξέρω αν αυτό ισχύει. Αν είναι για

050_055_anthimos 16/11/2012 11:00 μ.μ. Page 53

Για την προσέγγιση με την Εκκλησία είχε προϊδεάσει ο Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στον Γιώργο Τράγκα στο CRASH του Ιουνίου καλό, ας γίνει. Δεν έχουμε αντίρρηση εμείς. Εμείς πιστεύουμε ακράδαντα και το πιστεύει όλος ο λαός που σκέφτεται έξω από κομματισμούς και επηρεασμούς, ότι η Εκκλησία της Ελλάδος είναι η πρώτη προϋπόθεση για τη διατήρηση της ενότητας του ελληνικού λαού».

τους. Αυτές οι αλλαγές, θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες που πολλές φορές προκαλούν ανησυχίες στους πολίτες».

Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις στη χώρα μας λόγω της οικονομικής κρίσης και των σκληρών μέτρων που λαμβάνονται. Τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται επιφέρουν σημαντικές αλλαγές και στον κοινωνικοπολιτικό χάρτη της πατρίδας μας. Ποια πιστεύετε ότι θα πρέπει να είναι η θέση της Εκκλησίας της Ελλάδος σε αυτές τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται; «Είναι αλήθεια αυτό που είπατε για την οικονομική κρίση στη χώρα μας και τα σκληρά μέτρα. Πρέπει όμως να σας πω κατ’ αρχάς πως η Εκκλησία απευθύνεται και ενδιαφέρεται για όλους αδιακρίτως. Επίσης, γνωρίζετε πως δεν πολιτεύεται, δεν ασκεί πολιτική. Επομένως, δεν μπορεί και δεν επηρεάζει τα θέματα αυτά, όπως τα αναπτύξατε. Όσον αφορά στα όσα διαδραματίζονται στην πολιτική σκηνή, έχουν αλλάξει τα πάντα, σε πολιτικό και κυρίως κοινωνικό επίπεδο, κάτι που βιώνουν όλοι οι Έλληνες στην καθημερινότητά

Όταν οι άνθρωποι φτάνουν σε σημείο απογνώσεως, τότε πάνε προς τα άκρα. Είτε προς τη μία πλευρά είτε προς την άλλη. Η επίκληση των άκρων δεν είναι ποτέ επωφελής

Πάντως, υπάρχουν και κάποιοι Ιεράρχες οι οποίοι δεν κρύβουν τη συμπάθειά τους για κόμματα και ιδέες. Σίγουρα θα έχετε ακούσει ή διαβάσει δηλώσεις υπέρ και κατά της Χρυσής Αυγής. Ποιο είναι το δικό σας σχόλιο; «Δεν μπορώ να ασκήσω κριτική σε κάποιον που ενδεχομένως οι δηλώσεις του παρερμηνεύτηκαν. Είμαι όμως ξεκάθαρος όταν λέω πως η Εκκλησία δεν πρέπει να παίρνει θέση σε κρίσιμα θέματα που μπορεί και να προκαλούν». Μου λέτε ότι η Εκκλησία δεν πρέπει να λαμβάνει κάποια πολιτική θέση. Βλέπουμε όμως καθημερινά να γίνεται μια «σφαγή» σε μισθούς και συντάξεις. Οι ανατροπές στο βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων είναι τεράστιες. Η Εκκλησία θα πρέπει να μείνει απαθής και απλός παρατηρητής των αρνητικών εξελίξεων; «Όχι, δεν ισχύει αυτό για εμένα. Κάθε Κυριακή μιλώ ανοιχτά προς τους πιστούς και έχω κατ’ επανάληψη τοποθετηθεί για όσα με ρωτάτε. Επιμένω και λέω και σήμερα πως δεν υπάρχει τραγικότερο γεγονός απ’ το να περικόπτεις τις αποδοχές και τα μισθολογικά δικαιώματα των εργαζομένων. Πολύ περισσότερον όταν αντιμετωπίζονται καταστάσεις τέτοιου υψηλού αριθμού ανεργίας. Δεν μένουμε απαθείς στην Εκκλησία. Ό,τι μπορούμε να διεκδικήσουμε το διεκδικούμε, χωρίς βεβαίως τη χρήση βίας».

▲ ▲

Απαντώντας δε στην ερώτηση για το αν η Εκκλησία ακολουθεί τις εξελίξεις και αφουγκράζεται τα «θέλω» των πολιτών, οι οποίοι αυτήν τη στιγμή, στην πλειονότητά τους, απομακρύνονται από τα παλαιά κόμματα και στρέφονται προς την Αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ, σημείωσε τα εξής: «Μα, όταν λέμε Εκκλησία, στην πλειονότητα εννοούμε τον λαό. Αν ο λαός πάει προς τα εκεί, είναι ταυτόσημα η έννοια και το συμπέρασμα. Ο λαός είναι εκείνος που δίνει τη δύναμη στον αγώνα της Εκκλησίας».

Μια από τις μεγάλες ανατροπές που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία, μετά την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης, είναι η άνοδος της άκρας δεξιάς. Εσείς πώς βλέπετε την πολύ μεγάλη άνοδο της Χρυσής Αυγής, η οποία μάλιστα, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, αποκομίζει πλέον διψήφια ποσοστά; «Το θέμα αυτό έχει συζητηθεί πολύ το τελευταίο χρονικό διάστημα. Όμως, όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, σε σημείο απόγνωσης, οδηγούνται προς τα άκρα. Η επίκληση των άκρων δεν είναι ποτέ επωφελής και νομίζω ότι αν, τελικά, επικρα-

τήσουν νηφάλιες σκέψεις και νηφάλια κρίση, θα είμαστε ήσυχοι ότι δεν θα έχουμε χειρότερες εξελίξεις και επικίνδυνες για την εσωτερική μας ενότητα. Όσον αφορά στο ερώτημα για την άνοδο στις δημοσκοπήσεις, πιστεύω πως είναι αποτέλεσμα απόγνωσης. Για κάποιους θεωρείται διέξοδος, όμως δεν φέρνει ελπίδα, αλλά εκδίκηση».

Νοέμβριος 2012

crash 53

050_055_anthimos 16/11/2012 11:00 μ.μ. Page 54

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Τα όσα μου είπατε δεν είναι μια πολιτική θέση; «Όχι. Δεν είναι κομματική, πολιτική θέση. Είναι μια θέση υπέρ όλων εκείνων που βιώνουν σκληρές καταστάσεις. Πρέπει να αγωνιστούμε όλοι, εμείς οι Ιεράρχες πρέπει να βοηθήσουμε, να συμπαρασταθούμε στον κόσμο, να είμαστε δίπλα στους πολίτες. Στην πράξη η Εκκλησία βοηθά συνανθρώπους μας, τους εξασφαλίζει καθημερινά το φαγητό, την αγάπη, το ενδιαφέρον. Προσέξτε, αυτό δεν σημαίνει ότι θεωρούμε ότι το κράτος είναι διαλυμένο. Αυτό είναι μεγάλο λάθος». Πώς χαρακτηρίζετε τη στάση που κρατά η κ. Μέρκελ έναντι της Ελλάδος; (Γελάει)… «Οι Ευρωπαίοι κοιτούν και το δικό τους συμφέρον. Εν συνεχεία ασκούν την πολιτική τους για να έχουν ευρύτερες επιρροές είτε προς τα Βαλκάνια είτε προς τις άλλες χώρες του κόσμου». Η τρικομματική κυβέρνηση της χώρας θα μπορούσε να πει κάποια «όχι» στα πολλά «θέλω» των δανειστών μας, ώστε να περιορίσει τη μιζέρια και τη φτώχεια που απλώνεται πάνω από την Ελλάδα; «Θα μπορούσε να πει κάποια όχι. Υπήρξε όμως αντίδραση, γι’ αυτό υπήρξε τέτοιο πείσμα από την πλευρά των δανειστών μας. Έγινε ένας αγώνας με την τρόικα, είδατε άλλωστε και εσείς όπως και εγώ ταλαιπωρημένο τον υπουργό Οικονομικών. Όμως το αποτέλεσμα δεν ήταν το επιθυμητό από τις πάμπολλες συσκέψεις και τις εκατέρωθεν προτάσεις. Τι να κάνουμε; “Το μη χείρον βέλτιστον”». Αν στις επόμενες εκλογές, όπως καταγράφουν πλέον και όλες οι δημοσκοπήσεις, είναι πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ και ζητήσει τον πλήρη διαχωρισμό κράτους και Εκκλησίας, πώς θα πρέπει να αντιδράσει η Εκκλησία της Ελλάδος; «Καλά, αυτά που λέτε τα έχουμε ακούσει σε άλλες περιόδους πολύ έντονα. Ας ψηφίσουμε όπως θέλουμε. Όμως όταν πρόκειται για τα δίκαια της Εκκλησίας και το συμφέρον όλου του λαού μας και όλης της χώρας μας, τότε δεν θα διστάσουμε να συγκρουστούμε. Όλοι μαζί πρέπει να ενεργοποιηθούμε, να κινηθούμε με ενότητα. Ας αφήσουν στην άκρη τα περί Εκκλησίας και περί χωρισμού, γιατί αυτά ούτε έγιναν ούτε θα γίνουν. Αν γίνουν, θα είναι καταστροφή». Ποια είναι η συμβουλή σας προς τους πιστούς σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνά η πατρίδα; «Αγάπη και υπομονή σε όλους. Να μας φωτίσει ο Θεός, να φωτίσει και τους δανειστές μας. Ελπίζω η Ευρώπη να δει την πραγματικότητα, τις θυσίες των Ελλήνων και εν συνεχεία να προχωρήσουμε σε ανασυγκρότηση και 54 crash Νοέμβριος 2012

Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης υποστηρίζει ότι εάν ο λαός θέλει ΣΥΡΙΖΑ, η Εκκλησία δεν μπορεί να το αγνοήσει. Ο λαός δίνει δύναμη στην Εκκλησία αναδημιουργία μέσα στον δικό μας τον χώρο. Έχει καμφθεί το ψυχικό μας φρόνημα. Να κρατήσουμε αντοχές, όλοι να βοηθήσουμε, ο καθένας στον χώρο του». Σας βοηθάει το κράτος όσο θα έπρεπε στο δύσκολο έργο που επιτελείτε όσον αφορά στη βοήθεια που παράσχετε στους απόρους; «Όχι, δυστυχώς, το κράτος δεν μας βοηθάει, εκτός από τη μισθοδοσία του κλήρου. Αυτό είναι ξεκάθαρο». Δεν θα έπρεπε να βοηθά περισσότερο; «Το κράτος βλέπει, έως σήμερα, πως η Εκκλησία μπορεί να τα φέρεις εις πέρας μόνη της. Βέβαια, έχουμε και βοήθεια από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, εξατομικευμένα πρόσωπα. Αυτός όμως είναι ένας από τους λόγους που το κράτος θεωρεί πως δεν επίκειται, προς το παρόν, χρηματική ενίσχυση. Πάντως, εάν η Εκ-

κλησία φτάσει στο σημείο εκείνο που δεν μπορεί να λειτουργήσει και βεβαίως να μην μπορεί να δώσει τις απαραίτητες βοήθειες στα συσσίτια και τις μερίδες διατροφής των ανθρώπων, τότε ναι, θα απευθυνθούμε στην Πολιτεία. Δεν το αποκλείω». Πόσες χιλιάδες γεύματα δίνετε ημερησίως; «Το νούμερο δεν μπορεί να είναι σταθερό. Κινούμεθα αναλόγως με τις γιορτές και τις περιόδους, από τη δική μας Μητρόπολη, από τις 1.800 μέχρι 1.900 μερίδες ημερησίως. Στα συσσίτια πρέπει να σημειώσω πως μετέχουν και λαθρομετανάστες, που δεν μπορεί το κράτος να τους ταΐσει. Προσφέρουμε σημαντική βοήθεια κάθε Πάσχα, καλοκαίρι και Χριστούγεννα, κυρίως σε όσους μας φέρνει το τμήμα Μεταγωγών. Οι αστυνομικοί δεν έχουν χρήματα, τι να δώσουν; Το αναλαμβάνουμε εμείς μέσω των ιδρυμάτων που έχουμε».

050_055_anthimos 16/11/2012 11:00 μ.μ. Page 55

056_061_stournaras 16/11/2012 11:05 μ.μ. Page 56

CRASH

Ο Τ Ε Ρ Τ ΠΟΡ

Π

ού είσαι, νιότη, που ‘δειχνες πως θα γινόμουν άλλος;». Οι στίχοι του Βάρναλη θα μπορούσαν να αποτυπώσουν την πορεία ζωής του Γιάννη Στουρνάρα. Ο γιος του ΕΑΜίτη με τις σπουδές στην Οξφόρδη. Ο κνίτης που έγινε εξωκοινοβουλευτικός υπουργός και πέρασε από τη Βουλή το πιο αντιλαϊκό πακέτο μέτρων στην ιστορία. Ο αριστερός φοιτητής Στουρνάρας που έγινε κολλητός του καθηγητή του Γιάννου Παπαντωνίου και άνθρωπος του πρωθυπουργού Σημίτη. «Αδιάβροχος», ξεπέρασε χωρίς συνέπειες τις κρίσεις του Χρηματιστήριου, της ένταξης της Ελλάδας στο ευρώ και των swaps. Οι κυβερνήσεις έπεφταν, μα ο Στουρνάρας παρέμενε πρωταγωνιστής στην τραπεζική και οικονομική βιτρίνα. Με το προφίλ χαρισματικού τεχνοκράτη, περίμενε όσο χρειάστηκε στον κυβερνητικό προθάλαμο ως μια χρυσή εφεδρεία για τα δύσκολα. Η πορεία του όλα αυτά τα χρόνια εξηγεί γιατί όταν όλοι αρνούνταν τη θέση του υπουργού Οικονομίας, ο Γιάννης Στουρνάρας σχεδόν προσφέρθηκε ως εθελοντής…

«

▲ ▲

της Κωνσταντίνας Ποδαρά

Ο γιος του ΕΑΜίτη που έκανε γερές σπουδές στην Οξφόρδη

056_061_stournaras 16/11/2012 11:05 μ.μ. Page 57

Γιάννης Στουρνάρας.

O πρώην Κνίτης που έγινε πρώτα τραπεζίτης και μετά «τσάρος» της Οικονομίας. «Θα γίνουμε Βόρειος Κορέα» φωνάζει σε όποιον αντιδρά στο 3ο Μνημόνιο

Οι κυβερνήσεις

ΠΕΦΤΟΥΝΕ, μα ο Στουρνάρας ΜΕΝΕΙ... Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια με τα αδιαμφισβήτητα τεχνοκρατικά διαπιστευτήριά του κατείχε θέσεις με πολιτικό χρώμα

και ξεπέρασε χωρίς προσωπικές φθορές όλες τις κρίσεις

056_061_stournaras 16/11/2012 11:06 μ.μ. Page 58

crash

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

▲ ▲

Είναι η πρώτη φορά που ο Γιάννης Στουρνάρας βρίσκεται σε πρωταγωνιστικό ρόλο και λούζεται από τα φώτα της πολιτική σκηνής. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που έχει ραντεβού με τα σπουδαιότερα πολιτικο-οικονομικά γεγονότα. Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια με τα αδιαμφισβήτητα τεχνοκρατικά διαπιστευτήρια του κατείχε θέσεις με πολιτικό χρώμα. Οι πρόσφατες αποφάσεις του θα τον τοποθετούσαν στην άκρη του νεοφιλελευθερισμού κι όμως, είναι ο ίδιος άνθρωπος που στο τέταρτο έτος των πανεπιστημιακών του σπουδών είχε ενταχθεί στην ΚΝΕ. Αυτή όμως δεν είναι η μόνη αντίφαση στη ζωή του υπουργού Οικονομικών. Η οικογένειά του κατάγεται από τη Γλύφα Φθιώτιδας και ο πατέρας του ήταν γραμματέας του ΕΑΜ Φθιώτιδας και Εύβοιας. Όμως ο υπουργός μεγάλωσε στο Ψυχικό, τελείωσε το γυμνάσιο στη Φιλοθέη και μετά τις σπουδές του στο οικονομικό τμήμα του Πανεπιστήμιου Αθηνών έφυγε για μεταπτυχιακές σπουδές στην Οξφόρδη. Ο σημερινός «τσάρος» της Οικονομίας όχι μόνο δεν άλλαξε ιδέες στην Οξφόρδη, αλλά εκεί τις παγιοποίησε.

Οι «τσάροι» μεγαλώνουν μαζί Η ζύμωση είχε ξεκινήσει νωρίτερα. Στο τέταρτο έτος των σπουδών του (1978) στο Πανεπιστήμιο Αθηνών είχε καθηγητή τον, νεαρό τότε, Γιάννο Παπαντωνίου, ο οποίος μόλις είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του και είχε πιάσει την πρώτη του δουλειά . Τίποτε εκείνη την εποχή δεν έδειχνε ότι αυτοί οι δυο άνθρωποι θα έπαιζαν αργότερα καθοριστικό ρόλο για την τύχη της Ελλάδας και ότι και οι δυο θα γίνονταν κάποια στιγμή υπουργοί Οικονομικών της χώρας. Η γνωριμία του Γιάννη Στουρνάρα με τον Γιάννο Παπαντωνίου ήταν καθοριστική. Το 1985 ο νυν υπουργός Οικονομικών επέστρεψε από τη Βρετανία όπου είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του και κατατάχθηκε στον Στρατό. Ο προγραμματισμός ήταν μετά το στρατιωτικό να επιστρέψει στην Οξφόρδη, όπου τον περίμεναν έτοιμη δουλειά και ακαδημαϊκή καριέρα. Το 1986, την εποχή που υπουργός Εθνικής Οικονομίας είναι ο Κώστας Σημίτης και υφυπουργός του ο Γιάννος Παπαντωνίου, ο Στουρνάρας πάει στην οδό Νίκης φορώντας ακόμα τα στρατιωτικά του ρούχα να αποχαιρετήσει τον φίλο του Γιάννο και αυτός τον πείθει να αφήσει την Οξφόρδη και να δουλέψει μαζί του στο Υπουργείο ως ειδικός σύμβουλος. Όπερ και εγένετο. Ο Παπαντωνίου τού γνωρίζει τον Κώστα Σημίτη και οι τρεις τους συνεργάζονται σε θέματα νομισματικής πολιτικής. Αυτή η συνεργασία κρατά τρία χρόνια μέχρι τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ το 1989 χάνει τις εκλογές και ο Στουρνάρας τη θέση του στο Υπουργείο, αλλά αξιοποιείται και πάλι σε καίρια θέση. Γίνεται σύμβουλος νομισματικής πολιτικής στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οι διοικητές και οι κυβερνήσεις αλλάζουν, αλλά αυτός παραμένει στη θέση του. Ακόμα και με την κυβέρνηση της Ν.Δ. συνεργάζεται με τους Δημήτρη Χαλικιά, Τίμο Χριστοδούλου, Ιωάννη Μπούτο και Λουκά Παπαδήμο, που είναι οι διοικητές την πενταετία 1989-1994.

58 crash Νοέμβριος 2012

Πριν γίνει υπουργός Οικονομικών μαζί με τον Κώστα Σημίτη αρθρογραφούσαν σε ξένα έντυπα

Η παντοδυναμία των εκσυγχρονιστών Το ΠΑΣΟΚ επιστρέφει στην εξουσία και το 1993 ο Γιάννος Παπαντωνίου γίνεται Υπουργός Εθνικής Οικονομίας το 1994. Στις πρώτες του προτεραιότητες είναι και πάλι η αξιοποίηση του Γιάννη Στουρνάρα. Τον διορίζει βασικό του σύμβουλο και πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξαετίας οι Κώστας Σημίτης, Γιάννος Παπαντωνίου και Γιάννης Στουρνάρας δουλεύουν για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Η φιλία Γιάννη και Γιάννου αυτά τα έξι χρόνια δυναμώνει. Είναι η εποχή που ακόμα το άρωμα του Χρηματιστηρίου μεθάει τους Έλληνες. Ο Στουρνάρας εκπροσωπούσε το Υπουργείο στη νομισματική επιτροπή της Ε.Ε., παρέμεινε δηλαδή στο ίδιο αντικείμενο με αυτό που είχε στην Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά είχε αναβαθμιστεί. Στην Τράπεζα της Ελλάδος είχε επαφές και διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους τραπεζίτες και στο Υπουργείο Οικονομι-

κών έκανε δεκάδες ταξίδια όχι μόνο για επίσημες, αλλά και για άτυπες και παρασκηνιακές επαφές. Οι Σημίτης και Παπαντωνίου είχαν άρρηκτα συνδέσει την ανάπτυξη της χώρας με το Χρηματιστήριο, το οποίο είχε πολιτικοποιήσει με τη δικαιολογία της εισροής ξένων κεφαλαίων στη χώρα, μέσω της Σοφοκλέους. Παρά το γεγονός ότι οι σειρήνες ηχούσαν από τον Νοέμβριο του 1996, όταν έσκασε το σκάνδαλο με τη Δέλτα Χρηματιστηριακή και πολλοί μιλούσαν για φούσκα που ήταν έτοιμη να σκάσει, αυτοί συνέχιζαν απτόητοι. Ο δείκτης του ελληνικού Χρηματιστηρίου είχε ξεπεράσει αυτόν του Λονδίνου και πλησίαζε τη Wall Street. Επί των ημερών Σημίτη-Παπαντωνίου και με σύμβουλο τον Γιάννη Στουρνάρα είδαμε 1,5 εκατομμύριο μικροεπενδυτές να χάνουν τις οικονομίες τους στο Χρηματιστήριο. Σε αριθμούς η χασούρα υπερβαίνει τα 30 τρισεκατομμύρια δραχμές. Όταν το 1999 και το 2000 ο «ναός του χρήματος» βούταγε στον πάτο και κάποιοι επενδυτές πουλούσαν μετοχές, έδινε συνέντευξη ο Γιάννος Παπαντωνίου για να τους σταματήσει με την υπόσχεση ότι η πτώση εί-

Φορώντας ακόμα τα στρατιωτικά του ρούχα, πείθεται από τον τότε υπουργό Οικονομικών και φίλο του Γιάννο Παπαντωνίου να αφήσει την Οξφόρδη και να γίνει σύμβουλός του

056_061_stournaras 16/11/2012 11:06 μ.μ. Page 59

Σύμφωνα με τον Γιάννο Παπαντωνίου, ο Γιάννης Στουρνάρας, ήταν πολύτιμος συνεργάτης και εξελίχθηκε σε πολύ καλό διπλωμάτη στις Βρυξέλλες ναι «συγκυριακή», ότι οι προοπτικές είναι «θετικές» και πως «το 2000 θα έρθουν καλύτερες μέρες για όσους συνεχίσουν να εμπιστεύονται τα χρήματά τους στη Σοφοκλέους». Οι επενδυτές, όμως, παρά τις παραινέσεις Παπαντωνίου, συνέχιζαν να πουλάνε πανικόβλητοι. Είχε έρθει η ώρα του Γιάννη Στουρνάρα. Μια από τις ενδεικτικές τοποθετήσεις του ως πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του ΥΠΕΘΟ και μέλος της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής της Κομισιόν, όπως καταγράφονται σε δημοσίευμα του «Βήματος» της εποχής ( 19/12/1999): «Η πτώση των τελευταίων ημερών αποδίδεται σε έναν αδικαιολόγητο πανικό μεταξύ των μικροεπενδυτών. Απόδειξη της ανωριμότητας στη συμπεριφορά των μικρών είναι ότι παρασύρονται ή πιστεύουν τις διαδόσεις για συνωμοσία των θεσμικών (δηλαδή , των αμοιβαίων κεφαλαίων, εγχωρίων και ξένων) που δήθεν έχουν βαλθεί να ρίξουν το Χρηματιστήριο για να αγοράσουν αργότερα φθηνά μετοχές. Αυτά δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια». Την ίδια ώρα πρέπει να σημειωθεί ότι η αντιμετώ-

πιση των ΜΜΕ στο δίδυμο Παπαντωνίου-Στουρνάρα ουδέποτε υπήρξε καταγγελτική. Εξάλλου, το διάστημα από τον Οκτώβριο του 1998 έως τον Ιούνιο του 2000 τα συγκροτήματα Τύπου συγκέντρωσαν το ποσό των περίπου 632 εκατ. ευρώ (215 δισ. δρχ.) από την εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο. Το κεντρικό ερώτημα -και όχι μόνο των επενδυτών - είναι με τόσα χρήματα που ήλθαν στα ταμεία των Μέσων, πώς φτάσαμε στις σημερινές ζημιές… Ο Γιάννος Παπαντωνίου θα πει σε ανύποπτο χρόνο σε δηλώσεις για τον συνεργάτη και φίλο του Γιάννη Στουρνάρα ότι «ήταν πολύτιμος συνεργάτης, τόσο για τη γνώση των θεμάτων όσο και για τη εύκολη επαφή με τους ανθρώπους, η οποία του επέτρεψε να εξελιχθεί σε πολύ καλό διπλωμάτη στις Βρυξέλλες» . Μην ξεχνούμε, βέβαια, ότι Σημίτης, Παπαντωνίου και Στουρνάρας βάδιζαν χέρι-χέρι από το 1994, όταν εγκρίθηκε το πρόγραμμα σύγκλισης της, προβληματικής και τότε, ελληνικής οικονομίας. Μια σύγκλιση που αποδείχθηκε τελικά εικονική, αφού η τριανδρία, καλύπτοντας τη φούσκα του Χρηματιστηρίου, την κρίση στην αγορά συναλλάγ-

Η ένταξη στην ΟΝΕ και ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών Στις 19 Ιουνίου του 2000 η κυβέρνηση Σημίτη πανηγύριζε την έγκριση της επίσημης ένταξης της Ελλάδος στην ΟΝΕ που θα ξεκινούσε από την πρώτη Ιανουαρίου του 2001. Όλοι, ανυποψίαστοι για το τι θα συμβεί αργότερα, έγραφαν τότε πως το όνομα του Κώστα Σημίτη θα μείνει στην ιστορία με χρυσά γράμματα, πως αυτός ο σταθμός για τη χώρα είναι ανάλογος με την ημέρα που ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, με μια υπογραφή, μας έκανε μέλος της τότε ΕΟΚ. «Είναι η ημέρα που αναγνωρίζονται στον ελληνικό λαό όλα τα χρόνια λιτότητας, μηδενικών αυξήσεων και υπέρογκου πληθωρισμού», έγραφαν τότε οι εφημερίδες, χωρίς να ξέρουν τι θα ακολουθήσει. Το πάρτι του Χρηματιστηρίου είχε τελειώσει, αλλά ξεκινούσε υπόγεια ένα άλλο μεγάλο πάρτι. Αυτό των τραπεζών . Λίγες μέρες μετά την ένταξη

▲ ▲

Με το δίδυμο Παπαντωνίου-Στουρνάρα, από τον Οκτώβριο του 1998 έως τον Ιούνιο του 2000 τα συγκροτήματα Τύπου συγκέντρωσαν εκαντάδες εκατομμύρια ευρώ από την εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο

ματος και ομολόγων, τον υπέρογκο φανερό και κρυφό δανεισμό, τις λογιστικές αλχημείες και πολλά άλλα, κατάφερε να εντάξει τη χώρα στην ΟΝΕ. Η αποστολή του Γιάννη Στουρνάρα στο Υπουργείο Οικονομικών ολοκληρώθηκε το 2000 με «επιτυχία». Ως επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνώμων στην κυβέρνηση Σημίτη «αποδέχθηκε το κλείδωμα της ισοτιμίας μετατροπής της δραχμής σε ευρώ σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που προέκυπταν από την πραγματική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, εξυπηρετώντας τα γερμανικά (κυρίως) εμπορικά συμφέροντα», έλεγαν τότε οι άσπονδοι φίλοι του.

Νοέμβριος 2012

crash 59

056_061_stournaras 16/11/2012 11:06 μ.μ. Page 60

crash

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

▲ ▲

της χώρας στην ΟΝΕ ο Γιάννης Στουρνάρας μετακομίζει από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και επανέρχεται σε έναν χώρο γνώριμο γι’ αυτόν. Τον χώρο των τραπεζών. Αυτή τη φορά δεν είναι απλός σύμβουλος. Αναλαμβάνει καθήκοντα προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου στην Εμπορική Τράπεζα. Και τρεις μήνες αργότερα -τον Οκτώβριο του 2000- γίνεται Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. Αυτή η μετάβαση δεν ήταν δώρο του Γιάννου Παπαντωνίου, ήταν προσωπική κατάκτηση του Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος έχει πια προσχωρήσει στον σκληρό πυρήνα του ΟΠΕΚ (πολιτικός όμιλος εκσυγχρονισμού) με τον Σ.Κοσμίδη, τον Δ.Παπούλια και τον Γ. Πανταγιά. Ίσως ήταν και αποτέλεσμα του έργου που επιτέλεσε ο Γιάννης Στουρνάρας την κομβική δεύτερη τετραετία Σημίτη στο Υπουργείο Οικονομικών. Σχεδόν ταυτόχρονα με τη μετάβαση Στουρνάρα στο τιμόνι της Εμπορικής Τράπεζας ξεκινούσε πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, ενώ είχαμε και την είσοδο της γαλλικής τράπεζας Credit Agricole στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής με ποσοστό 6,7%. Ο Γιάννης Στουρνάρας υλοποιούσε όσα είχε σχεδιάσει στο Υπουργείο Οικονομικών για το τραπεζικό σύστημα. Ο Γιάννος Παπαντωνίου εξακολουθεί να παραμένει στο Υπουργείο της οδού Νίκης και αυτή τη φορά προετοιμάζει τη μετάβαση από τη δραχμή στο ευρώ. Μετάβαση στην οποία οι τράπεζες παίζουν σημαντικό ρόλο.

Ο Γιάννης Στουρνάρας ήταν ο δεύτερος «εκλεκτός» του Αντώνη Σαμαρά για το Υπουργείο Οικονομικών, αφού διαδέχθηκε τον αιφνιδίως παραιτηθέντα Βασίλη Ράπανο, ο οποίος τον είχε διαδεχθεί το 2000 στο ΣΟΕ μόλις εκείνος ανέλαβε τη διοίκηση της Εμπορικής

Τα swaps, η Goldman Sachs και η δημιουργική λογιστική Τα κριτήρια της αυστηρής οικονομικής πολιτικής που επέβαλε η Συνθήκη του Μάαστριχτ προέβλεπαν το ετήσιο δημόσιο έλλειμμα της χώρας να μην υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και το συνολικό δημόσιο χρέος το 60% του ΑΕΠ. Τα νούμερα όμως δεν έβγαιναν με τίποτα για την Ελλάδα. Η κυβέρνηση Σημίτη, αντί να περιορίσει την παραοικονομία και τη διαφθορά, προτίμησε να αποκρύψει με «δημιουργική λογιστική» ένα μέρος του χρέους της χώρας, με τη βοήθεια της διαβόητης αμερικανικής επενδυτικής Τράπεζας Goldman Sachs. Η κυβέρνηση είχε το 2001 ένα δάνειο 10 δισ. ευρώ σε γιεν που ήθελε να παρουσιάσει μικρότερο για να μη φανεί το συνολικό δημόσιο χρέος. Η «δημιουργική» πρόταση της Goldman Sachs ήταν να μετατραπεί το δάνειο αυτό από γιεν σε ευρώ, με βάση όχι τις τρέχουσες ισοτιμίες όπως έπρεπε, αλλά με κάποιες παλιότερες ισοτιμίες που το εμφάνιζαν μειωμένο κατά 2,8 δισ. ευρώ. H διαφορά αυτών των 2,8 δισ. θα ήταν ένα έμμεσο δάνειο της Goldman Sachs στην Ελλάδα, σαν ένα ακόμα swap, το οποίο όμως δεν θα φαινόταν στο συνολικό χρέος της Ελλάδας. Οι ετήσιες δόσεις αυτού του swap προς την Goldman Sachs ορίστηκαν στα 360 εκατ. ευρώ, συν τον πληθωρισμό, με χρονολογία αποπληρωμής το 2019. Η Ελλάδα έχει μπει πια στο ευρώ και ο Γιάννης Στουρνάρας ηγείται της Εμπορικής και είναι και αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών έως το 2004. Ο Γιάννος Παπαντωνίου είναι υπουργός Άμυνας και «τσάρος» της Οικονομίας είναι ο 60 crash Νοέμβριος 2012

Νίκος Χριστοδουλάκης. Είναι η εποχή που όσοι διέσωσαν την περιουσία τους από το Χρηματιστήριο άρχισαν να παίζουν και να κερδίζουν από τις ισοτιμίες των νομισμάτων. Οι υπόλοιποι δανείζονταν αφειδώς από τις τράπεζες, οι οποίες είχαν ανοίξει διάπλατα τις πόρτες τους και μοίραζαν λεφτά με το τσουβάλι, χωρίς εγγυήσεις αλλά με υπέρογκα επιτόκια. Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών απλώς παρατηρούσε από μακριά την επίπλαστη ευημερία των Ελλήνων. Το ίδιο και ο αντιπρόεδρος της ΕΕΤ, κ. Γιάννης Στουρνάρας, που ως πρόεδρος της Εμπορικής είχε αναπτύξει σημαντικό κύκλο

επενδύσεων, με συζητήσεις που αφορούσαν ακόμα και την αγορά οικοπέδων στη… Σιβηρία. Σύμφωνα με το «Παρόν της Κυριακής» της 3/7/2005 στη Βουλή προκλήθηκαν σφοδρές αντιδράσεις όταν αποκαλύφθηκε ότι ο Στουρνάρας είχε παίξει στο Χρηματιστήριο 272 δισ., τα οποία είχε πάρει από την πώληση της Ιωνικής και τα οποία κατά δήλωσή του «αντί να διαθέσουμε τα κεφάλαια από την πώληση της Ιωνικής σε απλές τοποθετήσεις, αγοράσαμε μετοχές με συνέπεια τεράστιες υποαξίες στα χαρτοφυλάκια», δηλαδή τα έχασε. Οι εκλογές του Μαρτίου του 2004 έφεραν και

Μαζί με τον κουμπάρο του Γιάννο και τον Φρανσουά Ολάντ αποτέλεσαν την «Παρεά της Σύρου». Οι κακές γλώσσες λένε ότι έπαιξαν ρόλο στην επιλογή του μνηστήρα για την εξαγορά της Εμπορικής Τράπεζας

056_061_stournaras 16/11/2012 11:06 μ.μ. Page 61

Γιάννης Στουρνάρας και Γιώργος Ζανιάς σήκωσαν το κύριο βάρος των διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Παλαιότερα ήταν συγκάτοικοι στην ίδια εστία στην Οξφόρδη πάλι τη Ν.Δ. στην εξουσία και ο Γιάννης Στουρνάρας βρίσκει επαγγελματικό καταφύγιο στην ΚΑΠΠΑ Χρηματιστηριακή. Εκεί μένει από το 2005 έως το 2008, είναι διευθύνων σύμβουλος και ασχολείται με την προσέλκυση ξένων επενδύσεων στο Χρηματιστήριο.

Το νέο προφίλ Λίγο μετά αναλαμβάνει γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, ενός ανεξάρτητου think tank που συνεργάζεται με τον ΣΕΒ. Από κει και πέρα ο Γιάννης Στουρνάρας ξεκινά να χτίζει το νέο του προφίλ. Ανακάμπτει σε επίπεδο παρέμβασης στα δημόσια οικονομικά και κάνει κριτική στην κυβέρνηση Καραμανλή και Παπανδρέου μέσω του ΙΟΒΕ. Προτάσσοντας την ιδιότητά του ως καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αρχίζει και ψελλίζει τη γραμμή της λιτότητας και των αποκρατικοποιήσεων. Τον Οκτώβριο του 2009 η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου κερδίζει τις εκλογές με το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν» και ο Γιάννης Στουρνάρας, παρά την εμπειρία του, δεν υπάρχει πουθενά στον καμβά του Γιώργου Παπανδρέου. Ίσως γιατί στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ για την ανάδειξη αρχηγού είχε στηρίξει τον Ευάγγελο Βενιζέλο.

Ο Παπανδρέου τελικά θυμήθηκε τον Γιάννη Στουρνάρα στον τελευταίο ανασχηματισμό που έκανε ως πρωθυπουργός τον Ιούνιο του 2011. Ο Στουρνάρας σύμφωνα με πληροφορίες δέχθηκε πρόταση, αλλά αρνήθηκε. Τελικώς ανέλαβε το καυτό υΥπουργείο Οικονομικών ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Το 2012 στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Πικραμένου, που είχε ζωή περίπου δύο μηνών, ο Γιάννης Στουρνάρας δέχεται την πρόταση να αναλάβει το Υπουργείο Ανάπτυξης. Λίγους μήνες αργότερα και έπειτα από διάφορες καραμπόλες ο Γιάννης Στουρνάρας δέχεται το καθοριστικό τηλεφώνημα από τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, που του προτείνει το Υπουργείο Οικονομικών και το δέχεται. Διαδέχεται τον αιφνιδίως παραιτηθέντα Βασίλη Ράπανο, ο οποίος τον είχε διαδεχθεί το 2000 στο ΣΟΕ, μόλις εκείνος ανέλαβε τη διοίκηση της Εμπορικής.

Η παρέα της Οξφόρδης Ο Γιάννης Στουρνάρας είχε οριστεί υπουργός Οικονομικών, αλλά η χειρουργική επέμβαση στο μάτι που χρειάστηκε να υποβληθεί ο Αντώνης Σαμαράς και η ακινησία που του επέβαλαν οι γιατροί είχαν ως αποτέλεσμα την αναβολή της ορκωμοσίας του. Στη

Σύνοδο Κορυφής εκπροσώπησαν τη χώρα οι Πικραμένος και Ζανιάς. Όμως ο ίδιος δεν είχε κανέναν λόγο να ανησυχεί, καθώς η τύχη της χώρας ήταν στα χέρια ενός παλιού του γνώριμου. Από τα ανέμελα χρόνια της Οξφόρδης. Γιάννης Στουρνάρας και Γιώργος Ζανιάς ήσαν συγκάτοικοι στην ίδια εστία στα χρόνια της Οξφόρδης. Ο Γιώργος Ζανιάς πριν γίνει υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Πικραμένου έγινε και αυτός όπως ο Γιάννης Στουρνάρας πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Οικονομικών. Με απλά ελληνικά, δηλαδή, ο Γιάννης Στουρνάρας ως πρόεδρος του ΣΟΕ διαπραγματεύτηκε και πέτυχε την ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ και ο συγκάτοικός του Γιώργος Ζανιάς σήκωσε το κύριο βάρος των διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Ο Γιώργος Ζανιάς παρέδωσε στον Γιάννη Στουρνάρα το Υπουργείο Οικονομικών και ανέλαβε πρόεδρος της Εθνικής τράπεζας. Στην ίδια παρέα της Οξφόρδης ήταν και ο καθηγητής Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, που σήμερα είναι τομεάρχης οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ και έχει σοβαρές πιθανότητες να υπουργοποιηθεί, αν και όποτε ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στα πράγματα.

Η παρέα της Σύρου Ο Γιάννης Στουρνάρας με τη σύζυγό του, Λίνα, αγοράζουν το 2000 μια μεζονέτα στον οικισμό Τρία Λαγγόνια της Σύρου. Το σπίτι είναι δίπλα στο εξοχικό του Γιάννου Παπαντωνίου και σε αυτό του Γάλλου πρώην πρεσβευτή στην Ελλάδα Μπρούνο Ντελέ. Εκτός από τη γειτνίαση, η συνεργασία και η φιλία του Γιάννη Στουρνάρα με τον Γιάννο Παπαντωνίου επισφραγίζονται και με κουμπαριά. Ο Γιάννος Παπαντωνίου βαφτίζει την πρώτη κόρη του υπουργού Οικονομικών, τη Νεφέλη. Εκτός από τη βαφτισιμιά του Γιάννου το ζεύγος Στουρνάρα έχει και άλλη μια κόρη, τη Δανάη. Με τη σύζυγό του είναι μαζί από τα φοιτητικά τους χρόνια. Παντρεύτηκε 23 ετών με πολιτικό γάμο στο ελληνικό προξενείο του Λονδίνου το 1981. Είναι τόσο στενές οι σχέσεις με τον Γιάννο Παπαντωνίου, που κάποια στιγμή το ζεύγος Στουρνάρα αγοράζει σπίτι στο ίδιο συγκρότημα που κατοικεί ο Γιάννος στην Κηφισιά. Οι δυο οικογένειες είναι μαζί χειμώνα-καλοκαίρι, ενώ έχουν και τις ίδιες παρέες. Οι Γάλλοι γείτονές τους φιλοξενούν συχνά τα καλοκαίρια τον σημερινό πρόεδρο της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, που τότε ήταν στέλεχος του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η παρέα των Γάλλων με τους Έλληνες δέθηκε τόσο πολύ, που οι κακές γλώσσες συνδέουν την παρέα της Σύρου με την τελική επιλογή εκείνου που θα αγόραζε την Εμπορική Τράπεζα. Αλήθεια ή όχι, ο Γιάννης Στουρνάρας ήταν διοικητής, πωλητής και αγοραστής ο γαλλικός τραπεζικός όμιλος Credit Agricole. Οι μοιραίες στιγμές εξάλλου χαρακτηρίζουν την πορεία του. Ενδεικτική ήταν η ανταπόκριση του Reuters όταν ανακοινώθηκε το όνομα για τη θέση του υπουργού Οικονομίας. Γιάννης Στουρνάρας, ο άνθρωπος που διαπραγματεύτηκε την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ και τώρα είναι υπουργός Οικονομικών. Άραγε θα διαπραγματευτεί και την έξοδο; Νοέμβριος 2012

crash 61

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:25 μ.μ. Page 62

CRASH

Συνέντευξη

Ηλίας Παναγιώταρος

“εΠIΠολYδικΤαΤορIαΣ... καλYΤερα ” Τα πράγματα ήταν

Μ

▲ ▲

πορεί να είναι βουλευτής, αλλά θεωρεί ότι επί δικτατορίας τα πράγματα ήταν καλύτερα. Υποστηρίζει -και μάλιστα στο BBCότι είμαστε σε εμφύλιο πόλεμο και γίνεται είδηση σε όλα τα διεθνή δίκτυα. Ο Ηλίας Παναγιώταρος είναι μέλος της Χρυσής Αυγής εδώ και είκοσι χρόνια. Θαυμάζει τον Μεταξά αλλά και τον Νίκο Μιχαλολιάκο. Υμνεί το DNA της φυλής και πιστεύει ότι οι Έλληνες υπερτερούν σε ικανότητες των Ευρωπαίων. Προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαλυθεί, αφού «δεν είναι μια ένωση κρατών, αλλά κάποιοι μεγαλοτραπεζίτες που διοικούν την υπόλοιπη Ευρώπη». Ρίχνει προειδοποιητικές βολές στο μιντιακό σύστημα που πολεμά τη Χ.Α., απειλώντας ότι «όταν θα έρθει η ώρα θα τους κλείσουμε». Για τον βουλευτή της Χ.Α. οι κομμουνιστές είναι προδότες και οι ξένοι πρέπει να φύγουν. Φοίτησε στο αμερικανικό κολέγιο και υπερηφανεύεται για τους δεκαπέντε μήνες που υπηρέτησε στα σύνορα. Με το σχεδόν ξυρισμένο κεφάλι θυμίζει στρατιωτικό, εντύπωση που ενισχύεται και από το κατάστημα στρατιωτικών ειδών που διατηρεί στον Κολωνό και στο οποίο μάς υποδέχθηκε, δείχνοντας ότι είναι έτοιμος με μια μάχιμη συνέντευξη στο CRASH...

Συνέντευξη στη Γεωργία Αθ. Σκιτζή

O Ιωάννης Μεταξάς καθιέρωσε το 8ωρο, την πενθήμερη εργασία, άδειες και ίδρυσε το ΙΚΑ.

Oτιδήποτε φιλεργατικό έχει γίνει επί Ιωάννη Μεταξά. Μετά κανείς δεν έκανε απολύτως τίποτε. Ενδεχομένως το καθεστώς της 21ης Απριλίου να έλαβε κάποια επιπλέον φιλεργατικά μέτρα

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:25 μ.μ. Page 63

Θεωρούμε πως οι κομμουνιστές είναι μεγάλη πληγή για την πατρίδα μας. Το ΚΚΕ ήταν προδοτικό από την ίδρυσή του

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:25 μ.μ. Page 64

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Ως πρότυπο πολιτικού ηγέτη προβάλλετε τον Ιωάννη Μεταξά. Ο Μεταξάς σύστησε υπουργικό συμβούλιο με στελέχη τραπεζών και επιχειρηματίες και οι πολιτικοί σας αντίπαλοι κυρίως λένε ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του δημόσιου χρέους. Υπάρχουν αναλογίες προφανείς με το σήμερα; «Εγώ πιστεύω ότι δεν ευσταθεί τίποτε τέτοιο, γιατί όταν ο Ιωάννης Μεταξάς έκανε υπουργικό συμβούλιο χρησιμοποίησε και πάρα πολλούς ανθρώπους που ήταν αριστερής προελεύσεως. Για τα εργατικά ζητήματα, για τα οποία ο Ιωάννης Μεταξάς και η κυβέρνησή του ήταν πρωτοπόροι, καθιέρωσε το 8ωρο, την πενθήμερη εργασία, άδειες, ίδρυσε το ΙΚΑ και τα λοιπά, οτιδήποτε φιλεργατικό έχει γίνει επί Ιωάννη Μεταξά. Ύστερα από αυτόν δεν έκανε κανείς απολύτως τίποτε. Ενδεχομένως το καθεστώς της 21ης Απριλίου να έλαβε κάποια επιπλέον φιλεργατικά μέτρα, κανένας άλλος, γι’ αυτό και δεν είχαν αντικείμενο οι αριστεροί. Όταν αγαπάς την πατρίδα σου μεριμνείς ώστε να υπάρχουν και βιομηχανία ακμάζουσα και αγροτική παραγωγή και εργατικό δυναμικό ευχαριστημένο, γιατί αν είναι όλοι ευχαριστημένοι, όλα πάνε καλά. Δεν ήτανε ούτε καπιταλιστής ούτε κομμουνιστής. Ήταν εθνικιστής και γνώστης της πραγματικότητας». Τι γνώμη έχετε για την περίοδο της δικτατορίας; Συμφωνείτε με την άποψη να υποστεί ο κόσμος μια δικτατορία για να γίνουν κάποια πράγματα; « Έχω την εντύπωση ότι αυτό το οποίο υφίσταται ο ελληνικός λαός εδώ και πολλά χρόνια είναι πολύ πιο στυγνό. Από κάθε άποψη. Υπάρχει οικονομική δικτατορία, υπάρχει απολυταρχισμός στη σκέψη αλλά και θύματα. Να δούμε την περίοδο1967-74 πόσα θύματα υπήρχαν για πολιτικούς λόγους και πόσα θύματα υπάρχουν τώρα στη Μεταπολίτευση, σε καιρό Δημοκρατίας. Να συμπεριλάβετε τα θύματα της 17 Νοέμβρη, του ΕΛΑ, των Πυρήνων της Φωτιάς, του Επαναστατικού Αγώνα κ.λπ. Γιατί και αυτά θύματα είναι της Δημοκρατίας. Υπάρχει μια έκφραση που τη χρησιμοποιούν ακόμη και τώρα, αν και τείνει να εξαφανισθεί -«πού είσαι, Παπαδόπουλε;». Το γνωρίζετε πολύ καλά ότι τη χρησιμοποιεί ο ελληνικός λαός και πολλοί που δεν ζούσανε τότε. Προφανώς κάτι σημαίνει αυτό». Έγιναν όμως και βασανισμοί τότε «Εγώ νομίζω όχι. Και για το Πολυτεχνείο ισχυρίζονται ότι υπήρξαν θύματα, αλλά μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί ότι δεν έχει υπάρξει ούτε ένας νεκρός στο Πολυτεχνείο». Οι δίκες των βασανιστών; «Οι δίκες αυτού του τύπου ξέρετε ότι είναι ο νικητής κατά του νικημένου».

64 crash Νοέμβριος 2012

Έχουμε ξεφτιλίσει το πολιτικό σύστημα.

Xωρίς τη βοήθεια των ΜΜΕ, τα οποία μας θάβουν και μας λοιδορούν, πήραμε 7%. Τώρα θα πάρουμε πάνω από 15%, έχοντάς τους απέναντί μας. Τους έχουμε υποσχεθεί, βέβαια, ότι όταν έλθει η ώρα θα τα κλείσουμε, γιατί τα περισσότερα είναι παράνομα Δηλαδή ήταν στημένη όλη αυτή η ιστορία με τους βασανισμούς; «Δεν μπορούμε να ξέρουμε, οι απόψεις διίστανται. Εδώ μας βγάζουν τον Άρη Βελουχιώτη εθνικό ήρωα. Αυτόν που κατάσφαξε δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων με τον χειρότερο τρόπο. Είναι όπως τα βλέπει κανείς τα πράγματα». Επομένως, για εσάς η περίοδος Γ. Παπαδόπουλου, η εποχή της δικτατορίας, τι σηματοδοτεί; «Ισοδυναμεί με αυτά που δεν έζησα. Αλλά από αυτά που ακούω, από αυτά που μελετούμε μάλλον τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα από ό,τι είναι τώρα».

Μια προστατευμένη οικονομία θα έδινε απάντηση στο σημερινό οικονομικό αδιέξοδο υποστηρίζει ο κ. Παναγιώταρος. Στο θέμα της ανεργίας υπογραμμίζει ότι δεν μπορεί να έχουμε 1.000.000 ανέργους και ταυτόχρονα 1.000.000 λαθρομετανάστες να κάνουν διάφορες δουλειές. Υποστηρίζει την πρωτογενή παραγωγή και θεωρεί αδιανόητο να εισάγουμε παγοκολόνες με χυμούς στη χώρα με τα καλύτερα εσπεριδοειδή. Σημειώνει ότι το 95%

”

του βόΐου κρέατος εισάγεται, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύεται να τα παράγεις στη χώρα σου. Ο κ.Παναγιώταρος υποστηρίζει ότι όπως ο Μεταξάς αρνήθηκε να αποπληρώσει δάνεια που οφείλαμε σε βελγική τράπεζα επειδή δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του ελληνικού λαού, το ίδιο θα έπρεπε να γίνει και τώρα. Εξάλλου το παράδειγμα του Μεταξά χρησιμοποίησε η Αργεντινή για να μειώσει το χρέος». Ποια η θέση σας για το ευρώ και την Ε.Ε.; Μπορεί η Ελλάδα να προχωρήσει και να υπερβεί την κρίση έξω από την Ε.Ε. και το ευρώ; «Δεν κάνει το ευρώ την οικονομία, αλλά η οικονομία δίνει αξία στο ευρώ. Δείτε το παράδειγμα της Κίνας. Μέχρι πριν από κάποια χρόνια το εθνικό νόμισμα της Κίνας ήταν στην κυριολεξία ανυπόληπτο. Όπως και το ρούβλι το ρωσικό. Από τη στιγμή που αυτές οι δυο οικονομίες αναπτύσσονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, τα δυο συγκεκριμένα αυτά νομίσματα έχουν καταστεί ισχυρά εθνικά νομίσματα. Από τη στιγμή που η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα είτε έχουμε ευρώ, δραχμή, δολάριο είτε έχουμε οτιδήποτε, κατεστραμμένοι θα πάμε.

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:25 μ.μ. Page 65

Δεν είναι θέμα νομίσματος για εμάς. Η Ελλάδα έχει χρυσοπληρώσει το ευρώ. Γιατί από το 2002 έως τώρα έχουν γίνει φοβερές ανατιμήσεις, όλα τα δάνεια και όλες οι επιδοτήσεις του ελληνικού κράτους και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι κατά συγχρηματοδότηση 50/50, που σημαίνει ότι το 50% των πάντων το έχει χρυσοπληρώσει η Ελλάδα με ευρώ. Το μότο είναι πρώτα ανάπτυξη και μετά διαλέγουμε το νόμισμά μας. Και ανάπτυξη φυσικά δεν είναι ούτε να ιδιωτικοποιείς ούτε να ξεπουλάς κάτι. Ας πάρουμε το παράδειγμα του ΟΠΑΠ».

Ποια είναι η λύση που προτείνει η Χ.Α. για το χρέος της χώρας και το Μνημόνιο; «Κατ’ αρχάς, θα έπρεπε να έχει απαιτηθεί από τη στιγμή που διαπιστώθηκε το πρόβλημα, προ τριετίας περίπου, άμεσος λογιστικός έλεγχος από Διεθνή Οργανισμό. Όπως για μια επιχείρηση που έχει πρόβλημα έχεις ορκωτούς λογιστές, υπάρχει το αντίστοιχο για ένα ολόκληρο κράτος. Για να μάθουμε επιτέλους πόσο είναι το χρέος, γιατί κανείς δεν ξέρει. Δεύτερον, να μάθουμε ποιος υπέγραψε τι. Γιατί δεν σημαίνει το ότι επειδή κάποιος έβαλε μια υπογραφή, ένας επίορκος, ένας κρατι-

κός λειτουργός, ένας υπουργός, ακόμη και ένας πρωθυπουργός, αυτό να συνεπάγεται πως ένας ολόκληρος λαός θα πρέπει να πληρώνει τα λάθη του». Ο βουλευτής της Χ.Α. υποστηρίζει ότι έπρεπε να έχουμε αξιοποιήσει απέναντι στους τους εταίρους μας τα διαπραγματευτικά μας όπλα. Πρωτίστως να απαιτήσουμε την επιστροφή του κατοχικού δανείου που υπολογίζει σε 55 δισ. ευρώ, χωρίς τους τόκους, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι θα εξίσωνε τα πάντα. Καταλογίζει ευθύνες στην κυβέρνηση για την καθυστέρηση στην ανακήρυξη των ΑΟΖ, ενώ αναφέρεται και στη Λίστα Λαγκάρντ, θεωρώντας ότι το κράτος συγκαλύπτει τη φοροδιαφυγή επειδή περιλαμβάνονται βαρβάτα ονόματα. Δεσμεύεται ότι η Χ.Α. θα αλλάξει τον Νόμο περί ευθύνης υπουργών, καταργώντας την ατιμωρησία. Απορρίπτει το πολιτικό σύστημα από το οποίο δεν εξαιρεί και τον Γιώργο Καρατζαφέρη, για τον οποίο θεωρεί ότι «αυτοεξευτελίστηκε και αυτός και τα στελέχη του». Λοιδορεί όσους προστρέχουν –γλείφοντας- για μια θέση στη Χρυσή Αυγή με μοναδικό στόχο να εκλεγούν βουλευτές. Τους χαρακτηρίζει ανύπαρκτους και δηλώνει πως είναι κομμένοι.

▲ ▲

Η ιδέα-φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκίνησε στη βάση της αλληλεγγύης, της συνεργασίας των λαών κ.λπ. Εσείς ως Χρυσή Αυγή πώς βλέπετε την Ευρώπη σήμερα; « Έχει καταστραφεί. Θα διαλυθεί από μόνη της. Προσέξτε με. Εγώ πιστεύω ότι τα ελληνικά χέρια, τα ελληνικά μυαλά, το ελληνικό έδαφος και υπέδαφος, η ελληνική ικανότητα είναι πολύ ανώτερα της μέσης Ευρωπαϊκής. Θα μπορούσαμε να κάνουμε την Ελλάδα να “πετάει” σε κάθε τομέα. Αλλά έχουμε ανθρώπους υποτακτικούς, που βολεύονται με το σύστημα. Εγώ πιστεύω πολύ στους Έλληνες. Η

Ελλάδα πρέπει να γίνει πρωταγωνίστρια στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και όχι μόνο και να μην είμαστε απλώς κομπάρσοι και γιουσουφάκια. Η Ελλάδα πρέπει να αρχίσει να δουλεύει σαν ατμομηχανή. Άλλωστε, η Ε.Ε. δεν είναι μια ένωση κρατών, είναι κάποιοι μεγαλοτραπεζίτες, κάποια «κεφάλια», που διοικούν όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν υπάρχει ούτε αλληλεγγύη και το βλέπουμε αυτό και στο ζήτημα της λαθρομετανάστευσης, με τις συνθήκες Δουβλίνο 1- 2 κ.λπ. Δεν υπάρχει τίποτε. Είναι ξεδιάντροποι».

Νοέμβριος 2012

crash 65

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:26 μ.μ. Page 66

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

‘Εχετε αυξήσει τα ποσοστά σας. Πιστεύετε, όμως, ότι μπορείτε να πάρετε την πρωτιά; «Ναι. Τώρα πια το λέμε, γιατί είμαστε σίγουροι ότι και η επόμενη κυβέρνηση, που μάλλον θα είναι του ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει, γιατί ωραίο είναι να καταγγέλλεις, αλλά χωρίς προτάσεις δεν οδηγεί πουθενά. Παράλληλα, το μεγάλο αγκάθι που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ και από το οποίο θα ήθελε να απεμπλακεί, αλλά δυστυχώς δεν μπορεί λόγω ιδεολογίας, είναι οι λαθρομετανάστες. Όταν όλος ο δημόσιος τομέας ξέρει ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι οι λαθρομετανάστες, είτε είναι νοσοκομεία, είτε υγεία, είτε μέσα μαζικής μεταφοράς, είτε σχολεία είτε η ασφάλεια του κράτους, ξοδεύονται τεράστια ποσά ή χάνονται τεράστια ποσά. Αυτό είναι το γεγονός. Δεν το αγγίζουν καν. Αντίθετα, έχουν υποσχεθεί ότι θα δώσουν και άλλες άδειες παραμονής και θα ζήσουμε σκηνές ροκ. Θα γελάσει ο κάθε πικραμένος». Ναι, αλλά οι μετανάστες πλανόδιοι που πωλούν μικροαντικείμενα μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικοί, δεν παύουν όμως να είναι βασανισμένοι άνθρωποι... «Να πάνε από εκεί που ήρθαν. Κατάσχεση των προϊόντων τους, γιατί όλα είναι προϊόντα παρεμπορίου. Οι συγκεκριμένοι δεν έχουν καθόλου χαρτιά και πρέπει να φύγουνε, Και αν είμαστε καλό κράτος που αγαπά τους πολίτες του, γιατί υπάρχουν αυτή τη στιγμή χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι είναι και πολύτεκνοι και άνεργοι, αλλά δεν έχουν ούτε ένα ευρώ στην τσέπη τους; Γιατί θα μπορούσαν να έχουν εκδοθεί κάποιες άδειες λιανοπωλητών, μικροπωλητών για όλες αυτές τις κατηγορίες ανθρώπων που δεν έχουν να φάνε και είναι Έλληνες. Δεν μπορώ να βλέπω τον αλλοδαπό να με αναιρεί». Είπατε προηγουμένος ότι βλέπετε τον ΣΥΡΙΖΑ ως την επόμενη κυβέρνηση... Λογικά ναι, διότι όλο το διεφθαρμένο ΠΑΣΟΚ εκεί πήγε. Όλοι οι κηφήνες της ελληνικής κοινωνίας, του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι γνωστοί εργατοπατέρες. Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού που θέλει να λουφάρει, να ζήσει εις βάρος των υπολοίπων». Σε ένα μέρος μιας συνέντευξής σας στο BBC κάνατε λόγο για εμφύλιο. Τι εννοείτε; «Δεν λέγαμε για εμφύλιο. Ήταν στα αγγλικά και ήταν μια λέξη για μια κατάσταση που ζούμε τώρα.Κατά την οποία εκατομμύρια λαθρομετανάστες έχουν εισβάλει στην πατρίδα μας και είμαστε υπό κατοχή των λαθρομεταναστών και κάποιων που τους πατρονάρουν για ειδικούς λόγους. Διότι θέλουν να διαλύσουν την Ελλάδα. Αν δεν υπήρχε η Χ.Α., θα υπήρ66 crash Νοέμβριος 2012

Για την ανωτερότητα της ελληνικής φυλής επιχειρηματολογούσε ο Ηλίας Παναγιώταρος στον Γιώργο Τράγκα και στην εκπομπή του KONTRA CHANNEL «ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ» χαν εκατοντάδες χιλιάδες αγανακτισμένοι, τρελαμένοι Έλληνες, οι οποίοι θα ενεργούσαν αυτοβούλως και ο καθένας θα έκανε ό,τι ήθελε. Εκεί θα γινόταν χάος. Στη Χ.Α. υπάρχουν οργάνωση, σχεδιασμός και τάξη. Υπάρχει απόλυτη τάξη και δεν κάνει ο καθένας ό,τι θέλει».

Ο κ. Παναγιώταρος υποστηρίζει ότι η Χ.Α. αποτελεί ανάχωμα σε όσους επιθυμούν να υποβαθμίσουν την Ελλάδα. Αναφέρεται ονομαστικά στον Τζορτζ Σόρος, τον οποίο χαρακτηρίζει μεγαλοτοκογλύφο. Καταγγέλλει πως με το σχέδιο σύμφωνα με το οποίο θέλει να στεγάσει λαθρομετανάστες στο κέντρο της Αθήνας επιθυμεί να αλλώσει την πρωτεύουσα και ότι πίσω κρύβονται σχέδια Real Estate. Ο κ. Παναγιώταρος καταφέρεται εναντίον των ΜΚΟ, ζητάει να κηρυχθούν παράνομες και φέρνει ως παράδειγμα τη Ρωσία, όπου οι ΜΚΟ έχουν τεθεί έκτος νόμου».

H Ε.Ε. είναι κάποιοι μεγαλοτραπεζίτες που διοικούν όλη την Ευρώπη. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη ούτε στο ζήτημα της λαθρομετανάστευσης. Δείτε τις συνθήκες Δουβλίνο 1 και 2...

Τι κατά την άποψή σας απ’ όσα λέει η Χ.Α. είναι αυτό που περνάει στον κόσμο; «Πρώτον, η Χ.Α. αγγίζει το DNA του Έλληνα. Το DNA του Έλληνα είναι πολύ μεγάλο. Είναι δοξασμένο, είναι υπερήφανο, είναι δημιουργικό, είναι παραγωγικό. Ήμασταν και είμαστε σε πολλά σημεία κόμμα πρωτοπόρο ολόκληρης της υφηλίου. Ακόμα και τώρα οι Έλληνες στο εξωτερικό όπου βρουν γόνιμο έδαφος διαπρέπουν και μεγαλουργούν. Δεν μας αφήνουν να το κάνουμε εδώ εγχώριοι και εισαγόμενοι παράγοντες και η Χ.Α. προσπαθεί να επαναφέρει το μεγαλείο των Ελλήνων στο προσκήνιο. Έχουμε αποδείξει εμπράκτως πως ό,τι λέμε το κάνουμε. Έχουμε ξεφτιλίσει το πολιτικό σύστημα στην κυριολεξία, τα ΜΜΕ τα οποία μας θάβουν, μας λασπολογούν, μας λοιδορούν. Πήραμε 7% χωρίς τη βοήθειά τους, ξαναπήραμε 7% χωρίς τη βοήθειά τους και θα πάρουμε το 15% και πάνω έχοντάς τους απέναντί μας. Τους έχουμε υποσχεθεί βέβαια ότι όταν έλθει η ώρα θα τους κλείσουμε, γιατί οι περισσότεροι είναι παράνομοι και κοινοί απατεώνες». Πιστεύετε ότι οι αποκρατικοποιήσεις οδηγούν στην ανάπτυξη; «Όχι, είναι τραγικό λάθος, είναι τραγικό λάθος όπως γίνονται. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: Θα αποκρατικοποιήσουμε τον ΟΠΑΠ, ο οποίος όπως γνωρίζουμε είναι μια υπερκερδοφόρος επιχείρηση, η οποία κλείνει πάρα πολλές τρύπες κάθε χρόνο, επιδοτεί τον πολιτισμό, σχολεία, μουσεία κ.λπ. Πουλώντας τον θα πάρουμε ένα καλό τίμημα, το οποίο τίμημα με υπολογισμούς που έχουνε γίνει θα καλύψει τρύπες τουλάχιστον δύο ετών και μετά τι; Ενώ τώρα που τον έχουμε κάθε χρόνο μάς αφήνει και μας αποφέρει ένα τεράστιο έσοδο. Άρα, για ποιο λόγο να τον αποκρατικοποιήσουμε τον ΟΠΑΠ;».

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:26 μ.μ. Page 67

Τον γύρο του κόσμου μέσω BBC έκανε η δήλωση του βουλευτή της Χρυσής Αυγής, ότι στην Ελλάδα είμαστε σε εμφύλιο πόλεμο. Δήλωση που αργότερα διέψευσε και απέδωσε σε παρερμηνία... Ο βουλευτής της Χ.Α. ξεκαθαρίζει ότι ποτέ δεν θα προσλάμβανε αλλοδαπό στη δουλειά του, αν και αναγνωρίζει «ότι δεν είναι όλοι οι αλλοδαποί ίδιοι», εξαιρώντας μάλιστα από αυτούς που προκαλούν προβλήματα τους Πολωνούς. Στις κατηγορίες ότι με τα γραφεία ευρέσεως εργασίας που ιδρύει το κόμμα του επιχειρεί να υποκαταστήσει το κράτος ασκώντας ρατσιστική πολιτική απαντά ότι η Χ.Α. διευκολύνει να βρουν Έλληνες εργαζόμενους οι εργοδότες που το επιθυμούν, αλλά δεν μπορούν να βρουν. Ενώ καταλογίζει ευθύνες τόσο στους συνδικαλιστές αλλά και στη νοοτροπία αρκετών που επιθυμούν να εργαστούν μόνο σε δουλειές γκλαμουριάς.

Σε πέντε χρόνια πώς βλέπετε την εξέλιξη της Ελλάδας; «Κοιτάξτε, δεν θα είναι μόνο η Ελλάδα.

Eίναι ολόκληρη η υφήλιος που βρίσκεται σε αναβρασμό είτε οικονομικό είτε πολεμικό.

Bλέπουμε πρωτόγνωρα πράγματα να συμβαίνουν. Βλέπουμε την Αμερική να υποστηρίζει τα ισλαμικά καθεστώτα που επιχείρησαν να ανατρέψουν τον Καντάφι ή στην Αίγυπτο τους συμμάχους του Μπιν Λάντεν. Αυτή τη στιγμή να τους επικροτούν ή να τους οργανώνουν η Δύση, οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε., πράγματα παράλογα. Βλέπουμε δηλαδή ότι ο κόσμος

Όλοι οι κηφήνες της ελληνικής κοινωνίας, του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για τους γνωστούς εργατοπατέρες...

έχει τρελαθεί στην κυριολεξία. Πιστεύουμε όμως ότι θα γίνουν γενικότερες ανακατατάξεις παγκόσμιες. Η Ελλάδα θα πρέπει να είναι πανέτοιμη να αρπάξει τις ευκαιρίες που θα της παρουσιασθούν, γιατί δικό μου είναι αυτό το σλόγκαν, που το εφαρμόζω στην προσωπική και επαγγελματική μου ζωή, ότι ο ογκόλιθος που αποτελεί το εμπόδιο στον δρόμο των αδυνάτων αποτελεί το σκαλοπάτι στο εμπόδιο των δυνατών. Μέσα από αυτήν την κρίση η Ελλάδα μπορεί να εκμεταλλευθεί καταστάσεις, να βγει δυνατή εφόσον έχει μια ηγεσία τεχνική και όχι τις μαριονέτες του ΔΝΤ, της τρόικας, της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ, δεν είναι δυνατόν όλοι οι υπουργοί των Οικονομικών να ανήκουν σε αυτήν τη λέσχη. Μάλιστα, είπα στον κ. Στουρνάρα ότι “οι οδηγίες που λάβατε οδηγήσανε την Ελλάδα στον πάτο. Άρα ή αυτές οι λέσχες αποτελούνται από άσχετους ή από κακούργους που θεωρούν και επιδιώκουν την καταστροφή της Ελλάδας προς όφελος των ιδίων”». Και γιατί πιστεύετε ότι ζητούν την καταστροφή μας; «Γιατί δεν είμαστε ένας τυχαίος λαός, ένα τυχαίο έθνος, οι Έλληνες πρωταγωνιστούμε από τότε που υπάρχει το ανθρώπινο γένος. Είμαστε ένας λαός δυνατός, είμαστε σε σύγκρουση με άλλου είδους συμφέροντα και θεωρούμε ότι παρόλο που είμαστε μια μικρή κουκίδα στην υδρόγειο, μάλλον είμαστε πολύ μεγάλος μπελάς για κάποιους». Πώς ορίζετε εσείς τα μέλη της Χ.Α. τους Έλληνες πέρα από αυτό που λέμε υπηκοότητα. Ποιοι είναι Έλληνες για σας; «Καλά, υπηκοότητα μπορούν να πάρουν και τριτοκοσμικοί. Έλληνες είναι όσοι είναι Έλληνες στο γένος και όσοι ανήκουν στην Ευρωπαϊκή φυλή».

▲ ▲

Συμφωνείτε με τις νέες ρυθμίσεις επί των εργατικών, π.χ. απελευθέρωση απολύσεων και μείωση αποζημιώσεων; Τι αντιπροτείνετε; «Θα πρέπει να υπάρχει σαφώς και μια προστασία στον εργαζόμενο, δεν μπορεί να είναι έρμαιο στον κάθε εργοδότη. Αλλά πάντοτε στο πλαίσιο της λογικής. Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω. Γιατί είχαμε φθάσει στο αποτέλεσμα κάποιοι εργαζόμενοι, οι συνδικαλιστές, οι εργατοπατέρες που τους πήραν στον λαιμό τους να κλείνουν τις επιχειρήσεις. Πόσω μάλλον που το 2012, λόγω της παγκοσμιοποίησης, ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να σηκωθεί να φύγει και να πάει αλλού. Από εκεί και πέρα το πρόβλημα είναι τεράστιο και με την υπογεννητικότητα να συνεχίζεται για δεκαετίες. Όταν τα ταμεία έχουν φθάσει σε ένα τέλμα όχι μόνο λόγω της κακής οικονομικής διαχειρίσεως, αλλά και διότι αυτή τη στιγμή αντιστοιχούν λιγότεροι από δύο εργαζόμενοι για έναν συνταξιούχο, που σημαίνει ότι για να είναι βιώσιμα τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία υποστηρίζουν εργαζόμενους ή αυτούς που

είναι στα ασφαλιστικά ταμεία, θα πρέπει οι εισφορές να είναι της τάξεως των 1.000 και 1.500 ευρώ τον μήνα, πράγμα το οποίο δεν γίνεται. Αυτή τη στιγμή είμαστε στην κυριολεξία σε πραγματικό αδιέξοδο, πρέπει να παραδεχθούμε ότι το κράτος έχει χρεοκοπήσει. Τι καθόμαστε και συζητάμε, δανεικά στα δανεικά».

Νοέμβριος 2012

crash 67

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:26 μ.μ. Page 68

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Τι γνώμη έχετε για τη Μέρκελ; «Η Άνγκελα Μέρκελ ήταν πρωτοκλασάτο στέλεχος της κομμουνιστικής νεολαίας. Τι περιμένετε λοιπόν από κάποιον που έχει γαλουχηθεί και μεγαλώσει σε ένα αυστηρό, κομμουνιστικό σύστημα; Βέβαια, ακούω και πολλά παραδείγματα και στην Ελλάδα, όπου πρώην αριστεροί είναι τώρα μεγαλοεργολάβοι, μεγαλοκαναλάρχες, που καταπιέζουν το δίκιο του εργάτη και τα λοιπά. Μόλις η αριστερή ιδεολογία πιάσει πέντε φράγκα στην τσέπη...». Το ΚΚΕ πιστεύετε πως θα ανακάμψει; «Οι άνθρωποι ζουν σε άλλον πλανήτη. Στην κυριολεξία σε άλλον πλανήτη. Δηλαδή φωνάζουν και βρίζουν για το Μνημόνιο, θέλουν να το καταγγείλουν και κάνανε και νόμους για την καταψήφιση, αλλά την ίδια στιγμή ήταν οι πρώτοι που εφαρμόσανε τα μέτρα εις βάρος των εργαζομένων στον 902, στις επιχειρήσεις τους, στον “Ριζοσπάστη”, στην Τυποεκδοτική και αλλού. Δεν είναι δυνατόν άλλα να λες και άλλα να κάνεις. Στον οίκο σου, στα εσωτερικά σου χρησιμοποιείς άλλες μεθόδους και άλλες στα εξωτερικά σου; Γι’ αυτό και θα χαθούν εντελώς από το προσκήνιο».

Πιστεύετε ότι θα αναδειχθούν άλλες πολιτικές δυνάμεις; Νέες; «Κοιτάξτε, θα αλλάξουν τα πράγματα: ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. μαζί. Θα γίνει ένα κόμμα σαν τη ΔΗΜΑΡ μάλλον ή κάτι τέτοιο, ένας ΣΥΡΙΖΑ και οι υπόλοιποι που θα είναι ένα σύμπλεγμα. Σίγουρα θα βγει και κάποιο νέο δεξιό κόμμα το οποίο έχω την εντύπωση ότι θα αναδειχθεί, γιατί τη στιγμή αυτή είναι η Χρυσή Αυγή, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες και κανένας άλλος». Τα εθνικιστικά κόμματα της Ευρώπης μπορεί να εκθιάζουν τη Χ.Α., αλλά κατά τον κ. Παναγιώταρο τους χωρίζει «χάος». Κατά την άποψή του αν δεν υπήρχαν οι ταγματασφαλίτες και οι χίτες, οι γυναίκες μας θα εκδίδονταν στα μπουρδέλα της Ευρώπης. Τι γνώμη έχετε για τους κομμουνιστές; Δεν υπάρχουν πατριώτες κομμουνιστές; «Οι κομμουνιστές είναι μεγάλη πληγή, θεωρούμε, για την πατρίδα μας. Προδοτικό ήταν πάντοτε το ΚΚΕ από την ίδρυσή του, από τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν καλούσε τον ελληνικό στρατό σε ανταρσία, από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά την Οκτωβριανή επανάσταση στο τέλος, όταν ζητούσε από τους Έλληνες να φύγουν από τα μέτωπα, από το ‘40, όταν δεν πολεμήσανε τους Ιταλούς και τους Γερμανούς οι κομμουνιστές. Ακόμα και γιατί όταν είπε το ΟΧΙ ο Μεταξάς, οι κομμουνιστές επειδή ήταν υποτακτικοί της Σοβιετικής Ενώσεως -η Σοβιετική Ένωση ήταν σύμμαχος με τη Γερμανία- θεωρούσαν ότι ο πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός και δεν 68 crash Νοέμβριος 2012

Στο κατάστημα με στρατιωτικά είδη που διατηρεί στον Κολωνό υποδέχθηκε τη συντάκτρια του CRASH Γεωργία Σκιτζή ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλίας Παναγιώταρος τους αφορούσε. Και όταν το ‘41 εισέβαλαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα και πάλι δεν πολεμούσαν γιατί συνέχιζε να είναι η Σοβιετική Ένωση σύμμαχος των Γερμανών με το σύμφωνο Ρίμπεντροπ Μολότοφ. Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στη Σοβιετική Ένωση μόνο τότε ξεσηκωθήκαν. Που δείχνει ότι δεν ήταν ανιδιοτελείς. Και συνεχίζουν ακόμα και τώρα. Στους δύσκολους καιρούς θα μπορούσαν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ως Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος δεν παίζει κανένα ρόλο, δεν κοιτάζει κανένα συμφέρον κανενός εργαζόμενου, την πάρτη τους κοιτάνε, βγάζουν τα κείμενά τους σε 15 γλώσσες για να προσελκύσουν και λαθρομετανάστες εργαζόμενους, γιατί και ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να τους πάρει με το μέρος του».

Η Άνγκελα Μέρκελ ήταν ένα πρωτοκλασσάτο στέλεχος της κομμουνιστικής νεολαίας. Τι περιμένετε λοιπόν από κάποια που έχει γαλουχηθεί σε ένα αυστηρό κομμουνιστικό σύστημα;

Με ποιο κόμμα θα μπορούσατε να συνεργασθείτε; «Με κανένα». Αν υποτεθεί ότι αύριο είστε πρώτο κόμμα στη Βουλή, με τον Χ αριθμό λαθρομεταναστών που είναι πάρα πολλοί στην χώρα μας τι κάνετε; «Θα έλεγα ότι θα φεύγουν από μόνοι τους. Άμα δούνε ότι δουλεύουν οι νόμοι, δουλεύει η αστυνομία, δουλεύουν οι υπηρεσίες...». Είστε σίγουροι ότι με εσάς θα λειτουργούν οι νόμοι; «Σαφώς, εδώ ένα τηλέφωνο πήρε ένας άσχετος ότι θα φέρει τη Χ.Α. και αμέσως κινητοποιήθηκαν όλες οι υπηρεσίες. Φαντασθείτε τι έχει να γίνει». Ουσιαστικά εκφοβιστικά δουλεύετε; Ας το πάρετε όπως θέλετε, δουλεύει η αστυνομία; Ο δημόσιος υπάλληλος; Θα σας πω ένα περιστατικό. Βρισκόμασταν στη Θεσσαλονίκη, λέμε να πάμε να φάμε, πάμε σε μια παραλία έξω από τη Θεσσαλονίκη. Δεν μπορούσαμε να κάτσουμε ούτε ένα λεπτό. Έρχονταν συνεχώς παράνομοι μικροπωλητές και μας πρήζανε, όχι μόνο εμάς, όλους. Κάποια στιγμή λέω να πάρω ένα τηλέφωνο. Πήρα τηλέφωνο την αστυνομία, το 100, τους λέω εδώ είναι καμιά τριανταριά μικροπωλητές και τους λέω ότι έχω την εντύπωση ότι είναι καμιά πενηνταριά χρυσαυγίτες. Δεν πρόλαβα να κλείσω το τηλέφωνο και σε λίγα λεπτά ήλθε η αστυνομία και έκανε αυτά που έπρεπε να κάνει σε χρόνο dt. Συνώνυμο της αποτελεσματικότητας. Σας λέω ένα πολύ απλό πράγμα και το σύστημα λειτουργεί. Φαντασθείτε πώς θα λειτουργήσει το κράτος με αρχηγό του τον Νίκο το Μιχαλολιάκο και στελέχη της Χ.Α. σε θέσειςκλειδιά. Ρολόι».

062_069_PANAGIOTAROS NEW 2 16/11/2012 8:26 μ.μ. Page 69

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:17 μ.μ. Page 70

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΦΩΤΙΑ

Ο συγγραφέας, σεναριογράφος και

Αυτός ο νταβατζής, ο υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής, ούτε παλαιοναζί ούτε νεοναζί είναι, αλλά καραναζί του κερατά είναι! Ε, αυτός θα μου πει εμένα γιατί τον λέω «νταβατζή της Δημοκρατίας»;

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:17 μ.μ. Page 71

τώρα... βουλευτής ανοίγει τα χαρτιά του

Πέτρος Τατσόπουλος

“

EΧΩ «ΠΗΔΗΞΕΙ» τη μισή Αθήνα και κάποιοι ΦΑΣΙΣΤΕΣ με ΦΩΝAζΟΥΝ «ΑΔΕΡΦΗ»

Κ

”

Συνέντευξη στον Γιώργο Ανδρουτσόπουλο

άποιες φορές οι τηλεοπτικές παρουσίες του Πέτρου Τατσόπουλου θυμίζουν το βιβλίο «Η Καρδιά Του Κτήνους», με το οποίο έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό. Αν και συγγραφέας, δηλώνει «σαφώς δεν έχω έναν πολιτικά ορθό λόγο. Ούτε ¨σιδερωμένο¨ λόγο έχω ούτε επαγγελματίας πολιτικός είμαι ούτε και προσέχω το τι λέω…». Κάτι που επιβεβαίωσε αμέσως, χαρακτηρίζοντας «νταβατζήδες της Δημοκρατίας» τους χρυσαυγίτες. «Έχω πηδήξει τη μισή Αθήνα», απαντά στα υπονοούμενα περί ομοφυλοφιλίας και γίνετε έξαλλος όταν του υπενθυμίζουμε ότι του χρεώνουν πως χαρακτήρισε τον Κολοκοτρώνη αδερφή, λέγοντας ότι πρόκειται περί «αδιανόητης μαλακίας»...

▲ ▲

Σε έχουν καταχωρήσει στους πλέον οξύθυμους συνομιλητές, ιδιαίτερα στις τηλεοπτικές σου παρεμβάσεις. Πώς το κρίνεις αυτό; «Δίκιο πάντα έχει ο πελάτης! Μόνο που δεν θεωρώ τον εαυτό μου οξύθυμο! Φαντάσου ότι έχω συμμετάσχει σε αμέτρητα πάνελ και την ψυχραιμία μου την έχω χάσει μόνο δύο φορές. Η μια φορά ήταν με την Ιακωβίδου, που χτυπούσε υστερικά το χέρι της στο τραπέζι δίπλα μου, οπότε το χτύπησα κι εγώ και είχα την ατυχία να εκτιναχτεί ένα ποτήρι με νερό. Την άλλη φορά ήταν με κάποιον, ο οποίος, αφού μπροστά στην κάμερα μου έδειξε με νόημα το “έχεις αρχίδια;” και στα ελάχιστα λεπτά

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:18 μ.μ. Page 72

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

που είχα να μιλήσω, γιατί τελείωνε η εκπομπή, με διέκοπτε συνέχεια, με αποκορύφωμα να με χτυπήσει στην πλάτη και να μου πει “μπράβο, μπαρμπα-Θωμά”, με την έννοια του “μπράβο, υπάλληλε” ή “μπράβο, δούλε”, κι αυτός ο άνθρωπος, που ήταν μεγαλοεπιχειρηματίας, σήμερα είναι πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ, ο Στέλιος Σταυρίδης, οπότε κι εγώ τον συγύρισα κατάλληλα». Καλά, με δύο μόνο στιγμιότυπα σου κόλλησαν την «ετικέτα»; «Μα, ζούμε στην εποχή του Διαδικτύου και αυτές τις δύο φορές μπορούν να τις ανεβάσουν και να τις κοπανάνε από το πρωί μέχρι το βράδυ και να δείχνουν πως είμαι ψυχασθενής! Θέλω να σου πω, Γιώργο, ότι στην τηλεόραση η ψυχραιμία δεν είναι πάντα καλός σύμβουλος, γιατί μερικές φορές δίνει λάθος μηνύματα. Θυμήσου πόσο λάθος μήνυμα έστειλε ο Παυλόπουλος, που στάθηκε ψύχραιμος στο επεισόδιο με τον Κασιδιάρη. Δίνει πολλές φορές μήνυμα εθελοδουλίας, ότι σκύβεις το κεφάλι κι επειδή δεν είναι θεατρικά έργα, δεν διαβάζουμε ατάκες, δεν ξέρω τι θα μου πεις σε λίγο ούτε πώς θα αντιδράσεις, μας μένουν δέκατα του δευτερολέπτου για ν’ αποφασίσεις κι εσύ το πώς θα αντιδράσεις. Ε, από εκεί και πέρα αυτό το πήραν και μου πλάσαραν την εικόνα του οξύθυμου, του γραφικού κ.λπ». Και με το Facebook τι γίνεται; Πόσο τη βρίσκεις, δημιουργώντας κάθε τόσο θέμα; Γιατί περνάς μιαν ατάκα και μετά γίνεται χαμός! «Στο Facebook έχω την προσωπική μου σελίδα, τον δικό μου “τοίχο”. Γράφω σχόλια, αστεία, σκέψεις, όπως το κάνουν και άλλοι 1,5 εκατ. Έλληνες. Δεν στέλνω Δελτία Τύπου. Μάλιστα, είμαι από τους λίγους συγκριτικά που δεν κάνω αναδημοσίευση από άλλους “τοίχους” και επί τούτου. Το αν παίρνουν τα σχόλιά μου οι εφημερίδες και τα κρίνουν, αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ είμαι αλκοολικός του Facebook και ασχολούμαι μ’ αυτό από το πρωί έως το βράδυ, γιατί το να γράψεις ένα σχολιάκι δεν σου παίρνει πάνω από μερικά λεπτά. Δεν σημαίνει πως κάθομαι και παρακολουθώ όλα τα σχόλια, δεν ξημεροβραδιάζομαι εκεί, οπότε αυτό πάλι, προφανώς, το βρίσκουν ενδιαφέρον, το βρίσκουν σκανδαλιστικό, θεωρούν ότι δεν έχω έναν πολιτικά ορθό λόγο. Και σαφώς δεν έχω έναν πολιτικά ορθό λόγο. Ούτε “σιδερωμένο” λόγο έχω ούτε επαγγελματίας πολιτικός είμαι ούτε και προσέχω το τι λέω». Μήπως, δηλαδή, συγκρούεται ο συγγραφέας με τον πολιτικό ή έτσι νομίζεις βγαίνει η αντίδραση από μέσα σου; «Όχι. Να σου πω ότι ο περισσότερος κόσμος στην Ελλάδα, επειδή είμαστε, δυστυχώς, ένας λαός που ένας στους δυο Έλληνες δεν έχει διαβάσει ποτέ ένα βιβλίο στη ζωή του, δεν ξέρει το τι είναι συγγραφέας. Δεν έχει ιδέα! Και θεωρεί ότι ο 72 crash Νοέμβριος 2012

Το πάνελ στην παρουσίαση της εκπομπής «1821»

Μόνο ο Τράγκας έγινε έξαλλος και μου έσουρε τα εξ αμάξης από την εκπομπή του. Αλλά, τι είπαμε, τελικά, για να αρχίσει να με «πυροβολεί» ο Τράγκας; Στα 400 λεπτά της εκπομπής τα «καλά» λόγια για τους Οθωμανούς ήταν μόλις 3 λεπτά πνευματικός άνθρωπος ταυτίζεται με τον σεμνότυφο, ταυτίζεται με την καλλιέπεια. Κι επειδή μας έχουν πρήξει τα μυαλά από το σχολείο να γράφουμε εκθέσεις με πολλά καλολογικά στοιχεία κ.λπ., πιστεύουμε ότι ο πνευματικός άνθρωπος συνάδει μ’ εκείνον που γράφει όμορφα ελληνικά, με πλούσια κοσμητικά επίθετα, με ωραίες εικόνες και καθόλου ουσία. Είναι ειδικευμένος στη διχοτολογία, όπως λέγαμε κάποτε για τον Αβραμόπουλο. Λοιπόν, ο συγγραφέας δεν είναι τίποτε απ’ όλα αυτά. Και μπορεί να μεταφέρει το μήνυμα και με δύο ή τρεις λέξεις και να μη χρειάζεται περισσότερες. Αυτό δεν σημαίνει πως έχεις φτώχεια λεξιλογίου, αλλά σημαίνει πως δεν είσαι “νεόπλουτος” του λεξιλογίου. Δεν έχω ανάγκη σε κανέναν για ν’ αποδείξω ότι είμαι συγγραφέας, γιατί 17 βιβλία έχω γράψει, βραβευμένος από την Ακαδημία είμαι, οπότε δεν μ’ απασχολεί το να πείσω κανέναν. Εξάλλου, και ο πιο γνωστός συγγραφέας από τους ζώντες σήμερα στην Ελλάδα δεν είναι γνω-

”

στός παρά σε 200 χιλιάδες κόσμου το πολύ. Υπάρχουν άλλα 9 εκατ. και βάλε που δεν τον ξέρουν καθόλου! Αυτά τα 9 εκατ. είναι ευεπίφορα για να ακούσουν οτιδήποτε για σένα. Πως δεν έχεις δουλέψει ποτέ στη ζωή σου, πως είσαι ένας μαλάκας και μισός, πως είπες ένα καλαμπούρι για τον Κολοκοτρώνη κι έγινες γνωστός –κι αυτό είναι ψέμα, γιατί δεν το είπα εγώ–, πως είσαι τραμπούκος, ακόμη και πως είσαι “αδερφή”! Γιώργο, συγγνώμη, αλλά έχω “πηδήξει” τη μισή Αθήνα και ορισμένοι μ’ έχουν βγάλει “αδερφή”. Δηλαδή, τι άλλο να πω; Τώρα, στα γεράματα, να βγάζω φωτογραφίες με τα παιδιά μου ή με τις συζύγους μου για ν’ αποδείξω ότι δεν είμαι “αδερφή” στους φασίστες που τους βολεύει, γιατί όταν είσαι κακός στην Ελλάδα πρέπει να είσαι σε όλα κακός. Δηλαδή, να είσαι και ηλίθιος και “αδερφή” και τραμπούκος και μοχθηρός και όλα». Κάτι είπες για τον Κολοκοτρώνη. Αν σε καταγγείλει κάποιος της Χρυσής Αυγής, για

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:18 μ.μ. Page 73

«Δύο φορές έχω χάσει την ψυχραιμία μου στα τηλεοπτικά πάνελ», εξομολογείται ο Πέτρος Τατσόπουλος. Στη φωτογραφία το... δεύτερο επεισόδιο με τον σημερινό πρόεδρο της ΕΥΔΑΠ, Στέλιο Σταυρίδη και τρομοκρατούσε τους ανθρώπους μαζί με τον Παναγιώταρο και τους άλλους φασίστες και τα παιδιά έτρεμαν από τον φόβο τους; Εμείς είχαμε τρεις διμοιρίες των ΜΑΤ και τους λέγαμε “ελάτε μαζί μας, έχουμε συνοδεία αστυνομικούς” κι αυτοί φοβόντουσαν να βγουν από το θέατρο; Αυτός ο Παναγιώταρος, μαζί με τον Παππά και τον άλλον που ήταν σε διαδικασία προσαγωγής και τον έβγαλαν από την κλούβα έτσι, επειδή γούσταραν, θα μου πουν τι είπα για τον Κολοκοτρώνη;». Ναι, αλλά κάτι θα έγινε, έτσι; Πρώτον, δεν είπα τίποτα! Απλώς, ένας φίλος μού έκανε καλαμπούρι στο Facebook, το οποίο αποδόθηκε σε μένα ως δήλωσή μου. Μα, είναι ποτέ δυνατόν εγώ, ο παρουσιαστής της εκπομπής για το 1821, που έχυσα αίμα δύο χρόνια γι’ αυτή, να βγω και να πω ότι ο Κολοκοτρώνης είναι “αδερφή;”. Πρώτα απ’ όλα και μόνο το γεγονός αυτό είναι αδιανόητη μαλακία! Όπως αδιανόητη

μαλακία είναι κι αυτό που είπε ο Μιχαλολιάκος τις προάλλες στην τηλεόραση, ότι εγώ είπα ότι ο Κολοκοτρώνης ήταν Αλβανός! Ούτε Αλβανός ήταν ούτε “αδερφή” ήταν. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση ήταν 50 χρόνων. Και πρέπει να ξέρεις ότι η ομοφυλοφιλία το 1821 τιμωρούνταν με θάνατο δι’ απαγχονισμού στην Αγγλία. Ο Λόρδος Βύρων, που ήταν επαμφοτερίζων και πήγαινε και με άντρες και με γυναίκες, έφυγε από την Αγγλία γιατί τον απειλούσε η γυναίκα του ότι θα τον καταγγείλει πως ήταν σοδομιστής. Αυτός έφυγε από την Αγγλία για να μην τον απαγχονίσουν ως ομοφυλόφιλο κι εγώ θα έλεγα ότι ο Κολοκοτρώνης είχε Τούρκο γκόμενο;». Κι αυτή η «αδιανόητη μαλακία», όπως λες, γιατί διαδίδεται; «Πέρα από το πικάντικο της όλης ιστορίας, διαδίδεται γιατί όταν υιοθετεί κάποιος κάτι τόσο εξωφρενικό, φαντάσου τι θα λένε για τα υπόλοιπα. Δηλαδή, πετούν μια μπάλα στο γή-

▲ ▲

παράδειγμα, ότι μίλησες απαξιωτικά για τον Κολοκοτρώνη, τι θα του απαντούσες; «Καλά, στη Χρυσή Αυγή δεν θα απαντούσα καθόλου. Μια ναζιστική οργάνωση είναι κι ό,τι θέλει λέει. Εγώ μπορώ να πω γι’ αυτούς πολλά κι ας μου έχουν κάνει μήνυση! Ο Χρήστος Παππάς. Ναι, αυτός που έχει βγάλει λόγο το 1983, στη 38η επέτειο της αυτοκτονίας του Χίτλερ, που λέει ότι πρέπει την ημέρα της επετείου να κοιτάμε όλοι προς την Ανατολή, να χαιρετήσουμε ναζιστικά και ότι, όπως είπε ο Φύρερ, σε δύο γενιές θα δικαιωθούμε πλήρως κι ότι εμείς οι Έλληνες εθνικοσοσιαλιστές –όχι εθνικιστές– ανοίγουμε τον δρόμο που ξεκίνησε ο Χίτλερ. Μπορεί να το βρει ο οποιοσδήποτε στη “Μαύρη Βίβλο” της Χρυσής Αυγής, στη σελίδα 38. Αυτός ο νταβατζής, ο υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής, ούτε παλαιοναζί ούτε νεοναζί είναι, αλλά καραναζί του κερατά είναι! Ε, αυτός θα μου πει εμένα γιατί τον λέω “νταβατζή της Δημοκρατίας;”. Που είχε πάει στο “Χυτήριο”, γιατί απ’ εκεί ξεκίνησε όλη αυτή η ένταση,

Νοέμβριος 2012

crash 73

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:18 μ.μ. Page 74

Μια ενημέρωση των πρωτοσέλιδων στα... πεταχτά λίγα λεπτά πριν από τη συνέντευξη

▲ ▲

πεδό τους, υιοθετούν κάτι εντελώς εξωφρενικό κι ανιστόρητο πως είπες και μετά σε κοπανάνε! Μ’ άλλα λόγια, αν αυτός είπε αυτό για τον Κολοκοτρώνη, φαντάσου τι θα έχει πει για την Αγία Λαύρα, για το Κρυφό Σχολειό, για την Μπουμπουλίνα. Ναι, αλλά το να φτιάχνουμε έναν αντίπαλο στα μέτρα μας και να τον χτυπάμε σαν χταπόδι είναι παλιά τεχνική. Κι εγώ δεν έχω σχέση ούτε με τον εθνομηδενισμό ούτε με οποιαδήποτε απ’ αυτές τις μαλακίες που μου καταλογίζουν κατά καιρούς».

Ναι, αλλά για την εκπομπή «1821» ακούστηκαν πολλά… Μόνο ο Τράγκας έγινε έξαλλος και μου έσουρε τα εξ αμάξης από την εκπομπή του. Αλλά, τι είπαμε, τελικά, για να αρχίσει να με “πυροβολεί” ο Τράγκας; Στα 400 λεπτά της εκπομπής τα καλά λόγια για τους Οθωμανούς ήταν μόλις 3 λεπτά. Και τι είπαμε; Είπαμε ότι επί 400 χρόνια κι αυτοί, όπως όλες οι αυτοκρατορίες στο ρουν της Ιστορίας, δεν σκότωναν μόνο από το πρωί μέχρι το βράδυ. Και το λέω ακόμη, απευθυνόμενος στην κοινή λογική. Δεν λέω να ξέρεις Ιστορία, αλλά να σκεφτείς πρακτικά. Μα, σε τέσσερις αιώνες δεν θα έκαναν έργα, δυο δρόμους, για να πηγαίνουν να εισπράξουν πιο εύκολα τους φόρους; Για τον εαυτό τους το έκαναν, όχι για τους Έλληνες. Και βγαίνει ο Τράγκας και λέει “πω, πω, μας λέει τώρα ότι περνούσαμε καλά με τους Τούρκους”. Σκατά περνούσαμε, γι’ αυτό και κάναμε Επανάσταση. Την Ιστορία της Επανάστασης δείξαμε. Δεν 74 crash Νοέμβριος 2012

δείξαμε την ιστορία των εγγειοβελτιωτικών έργων στην Κωπαΐδα. Έλεος, δηλαδή». Θα θεωρούσες «δικαίωσή» σου ότι, αμέσως μετά την ερώτησή σου στη Βουλή για την κατάργηση του νόμου «περί βλασφημίας», ήρθαν τα γεγονότα που συνόδευσαν το «Corpus Cristi»; Δυστυχώς, ήταν μια θλιβερή επιβεβαίωση, που πολύ θα ήθελα να μη την είχα, γιατί θα ήθελα πολλούς να με διαψεύδουν. Ωστόσο, ήταν μια θλιβερή επιβεβαίωση ότι μπαίνουμε σ’ έναν άσχημο νέο κύκλο, που δεν έχει γνωρίσει η σύγχρονη Ελλάδα τόσο συστηματικά. Είναι εντελώς διαφορετικό, Γιώργο, εγώ να έχω

Δεν είμαι ΣΥΡΙΖαίος. Δεν πήγα στη ΔΗΜΑΡ επειδή δεν ένιωθα ότι θέλω καμία «κολυμβήθρα του Σηλωάμ» για να ξεπλύνω αμαρτίες

τις δικές μου απόψεις κι εσύ τις δικές σου και να είναι εκ διαμέτρου αντίθετες και άλλο είναι ότι εγώ, επειδή έχω διαφορετικές απόψεις από σένα, να έρθω αύριο το πρωί και να σου πω “βούλωσέ το” ή “μην πάς σ’ αυτήν την παράσταση” ή “μην ακούς αυτή τη μουσική” ή “μην μπαίνεις σ’ αυτό το μαγαζί”. Μιλάμε για μια παράσταση σε κλειστό χώρο με εισιτήριο, που δεν υπήρχε περίπτωση να τη δεις κατά λάθος επάνω στην Πλατεία Κυψέλης και να “σκανδαλιζόσουν” χωρίς να το θέλεις. Έπρεπε να περάσεις μια διαδικασία, να μάθεις γι’ αυτό το έργο, να πληρώσεις εισιτήριο. Και σου μιλώ για οποιαδήποτε παράσταση. Βγήκε, λοιπόν, ο μητροπολίτης Σεραφείμ κι έλεγε στο Crash του περασμένου τεύχους ότι τι θα λέγαμε εμείς αν ανέβαζαν μια παράσταση με τον Τσίπρα κίναιδο, την Κανέλλη λεσβία και εμένα εκδιδόμενο στη Συγγρού. Γιατί εγώ, επειδή δήθεν είπα τον Κολοκοτρώνη “αδερφή”, πρέπει να είμαι κι εγώ “αδερφή”. Γιατί έτσι πάει: Όλες οι “αδερφές” διαδίδουν τον... αδερφισμό τους για να αντέχουν. Οπότε δεν τους νοιάζει αν είμαι ή δεν είμαι “αδερφή”. Χέστηκαν! Δηλαδή, θα πρέπει τώρα να βγαίνω κάθε μέρα και να λέω ότι δεν είμαι “αδερφή”; Αφού το είπαν αυτοί, είμαι. Πάει και τελείωσε. Λοιπόν, όποιες απόψεις και να έχεις και σε όποια μαλακία πιστεύεις, έχεις το αναφαίρετο δικαίωμα να την πιστεύεις. Αυτό είπα και στον Παναγιώταρο στην τηλεόραση και αυτό με διακρίνει από τη Χρυσή Αυγή και τον Παναγιώταρο. Γιατί δεν μου έχει ποτέ περάσει από το

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:18 μ.μ. Page 75

«Ποζάροντας» με την αφίσα της σειράς-ντοκιμαντέρ «1821», που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων μυαλό να πάω στις σατανιστικές τους τελετές ή στις μαλακοειδείς τους εκδηλώσεις στις Θερμοπύλες και να πω “σας τις διαλύω, γιατί δεν τα γουστάρω αυτά”. Εκεί είναι η διαφορά μας. Έτσι, δεν μπορεί ένα έργο, όποιο κι αν είναι αυτό επειδή πέντε νταβατζήδες βουλευτές –κι ας μου κάνει ο Παππάς όσες μηνύσεις θέλει, γιατί νταβατζής σημαίνει “προστάτης”, που προσφέρει προστασία στους δικούς του και κάνει τον μάγκα στους υπόλοιπους– αποφάσισαν να σταματήσει. Γιατί αυτοί οι πέντε νταβατζήδες βουλευτές έκαναν την ειδοποιό διαφορά με την τρομοκρατία που σκόρπισαν. Κι αυτό το γαμημένο νταβατζηλίκι εγώ, το 2012, θα το δεχτώ, για να μην μου κάνει μήνυση ο Παππάς; Γιατί ο φασισμός είναι μιθριδατισμός: συνηθίζεις στις απαγορεύσεις». Είχε «ανάψει» για τα καλά, χωρίς όμως να είναι… οξύθυμος, όπως θα περίμενε κανείς με τα τόσα που θα είχε ακούσει γι’ αυτόν. Έτσι, βρήκα την ευκαιρία να περάσω τη συζήτηση σε ένα άλλο επίπεδο…

Και ο πατριωτισμός; «Τον πατριωτισμό δεν τον χαρίζω σε κανέναν. Δεν θεωρώ ότι εσύ, όσο νταβατζής κι αν

Δεν ξέρω κατά πόσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να εκφράσει τους ανθρώπους που χθες ψήφισαν ΠΑΣΟΚ αλλά και να κλείσει την πόρτα στα λαμόγια

είσαι, μπορείς να θεωρήσεις ότι αντιπροσωπεύεις τον πατριωτισμό μου για λογαριασμό σου. Ότι εγώ δεν έχω κανένα λόγο να μιλώ, ότι αμέσως με δείχνεις σαν εχθρό της πατρίδας. Καθόλου δεν είμαι εχθρός της Ελλάδας. Θεωρώ πως είμαι Έλληνας και περισσότερο ίσως απ’ οποιονδήποτε αυτή τη στιγμή το διατυμπανίζει και ταυτόχρονα στα γραφεία του έχει τα σύμβολα των εισβολέων Γερμανών. Σ’ αυτούς έχει κάνει αφιερώματα η Χρυσή Αυγή, σε τεύχη επί τευχών, με πλήρη ανάλυση. Λοιπόν, αυτοί να μου τείνουν το δάχτυλο και να μου λένε ότι εγώ δεν είμαι πατριώτης, αν δεν ήταν εξοργιστικό, θα ήταν πολύ διασκεδαστικό. Αλλά είναι πάρα πολύ εξοργιστικό. Απ’ εκεί και πέρα, δεν βλέπω το πρόβλημα που έχουν οι χρυσαυγίτες να παραστήσουν κάτι άλλο απ’ αυτό που είναι. Δηλαδή, αν ήθελαν να είναι ειλικρινείς, θα συνέχιζαν το παγανιστικό τους ειδωλολατρικό παραμύθι, όπως το ξεκίνησαν, και για δέκα χρόνια ο Μιχαλολιάκος θα έγραφε ποιήματα στον Εωσφόρο, ο Καιάδας τραγούδια για τον αντίχριστο. Από τη στιγμή, όμως, που μυρίστηκαν ψηφαλάκια και είδαν πως μπορούν να μπουν στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι, έκαναν γαργάρα όλες αυτές τις πεποιθήσεις κι άρχισαν να προσκυνούν την Παναγιά και να λένε πως όλα τα κάνουν για τη θρησκεία, τα ιερά και τα όσιά μας, αφού τα είχαν οι ίδιοι βεβηλώσει παλιότερα». Η θρησκεία; Δεν είμαι υποκριτής για να σου πω ότι είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος. Είμαι άθρησκος!

▲ ▲

Δηλαδή, τι σηματοδοτεί για σένα το τρίπτυχο «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια»; «Πέρα από το ότι είναι ένα τρίπτυχο που το έχουν εκμεταλλευτεί πάρα πολλοί και ειδικά στη χούντα, δεν παύει να είναι ένα στερεότυπο και ξέρεις τι συμβαίνει με τα στερεότυπα. Πάνε με... αυτόματο πιλότο! Δεν νιώθουν την ανάγκη να αποδείξουν τίποτα. Λοιπόν, αν έχεις ένα στερεότυπο μπορείς να πηγαίνεις με τον “αυτόματο πιλότο”, χωρίς να σε νοιάζει τίποτα. Αν

εσύ, ας πούμε, είσαι σαν το στερεότυπό σου, είσαι σαν κι αυτό; Ο Μιχαλολιάκος είναι εκπρόσωπος της Άριας Φυλής; Δεν τον νοιάζει. Βάζει τον “αυτόματο πιλότο” και πάει. Είσαι Έλληνας; Μπορεί να μην ξέρεις να γράφεις ελληνικά, να γράφεις τα greekglish, να μην ξέρεις τίποτε για την Ιστορία σου, δεν τρέχει τίποτα! Λες ότι είσαι Έλληνας, άσχετα αν το γράφεις με “Αι” ή με ένα “λ” και τραβάς ντουγρού. Έτσι πιστεύω ότι ο εθνικισμός είναι ένα βάλσαμο για ηλίθιους κα γενικά για πολύ κόσμο».

Νοέμβριος 2012

crash 75

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:19 μ.μ. Page 76

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Θεωρώ ότι οι θρησκείες είναι βλακείες. Εντάξει; Δική μου πεποίθηση, προσωπική. Δεν σου λέω πως την ενστερνίζονται όλοι οι ΣΥΡΙΖαίοι ή όλοι οι Έλληνες. Παραδέχομαι ότι είμαι μειοψηφία στην Ελλάδα».

Τέλος, η οικογένεια; «Επειδή είμαι ένα παιδί υιοθετημένο, αγνώστου πατρός, που πέρασα από το ΠΙΚΠΑ, από ανάδοχες οικογένειες και το υιοθέτησαν, τελικά, οι Τατσόπουλοι, αλλά και ο οποίος, ταυτόχρονα, έχει κάνει δύο οικογένειες στη ζωή του, μια με την πρώτη μου γυναίκα, την ηθοποιό Άννυ Λούλου, και τώρα με τη δικηγόρο Ελένη Νικολαΐδη, θεωρώ ότι η οικογένεια δεν είναι μια “συνταγή για όλους”, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να ζήσουν καλύτερα χωρίς οικογένεια. Αλλά, σίγουρα, για όσους νιώθουν καλά με τον θεσμό της οικογένειας, πρέπει να τον υπερασπιστούν». Ο Πέτρος Τατσόπουλος, όμως, εδώ και δέκα μήνες είναι και πολιτικός, ενώ από τον Ιούνιο είναι και βουλευτής. Επόμενο, λοιπόν, να μπούμε και σε θέματα κομματικά, ιδιαίτερα επειδή έχει μια τελείως διαφορετική προσέγγιση των θεμάτων από τους «επαγγελματίες» πολιτικούς. Έτσι… Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν. Το «άνοιγμα» που κάνετε τώρα στους ανθρώπους του ΠΑΣΟΚ έχει προκαλέσει εντάσεις. Βλέπεις ήπια προσαρμογή σ’ αυτήν την ενσωμάτωση; «Πρέπει πρώτα να σου πω ότι δεν είμαι ΣΥΡΙΖΑ. Είμαι συνεργαζόμενος. Η Αριστερά πάντα είχε συνεργαζόμενους και κορυφαίος όλων ήταν ο Γρηγόρης Λαμπράκης, που ήταν συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ, δεν ήταν ΕΔΑΐτης! Λοιπόν, όταν τον καιρό που πλεύριζα τον ΣΥΡΙΖΑ –ήταν τον Γενάρη– είχε στις δημοσκοπήσεις 6-7%, ο Πάγκαλος στον Τράγκα, σε συνέντευξη στο Crash του Δεκεμβρίου 2011 –το είδα σε ένα κουρείο και… καράφλιασα πριν κουρευτώ– έλεγε ότι στις επόμενες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι καν στη Βουλή και “θα τελειώσουμε μ’ αυτά τα κωλόπαιδα”. Όλο το ρεύμα των ΠΑΣΟΚων, γιατί ήταν η εποχή που είχε παραιτηθεί ο Παπανδρέου και δεν είχε βγει ακόμη ο Βενιζέλος, ήταν “η εποχή των μνηστήρων”, όλα χύμα και όλα τα “ποντίκια” έφευγαν από το πλοίο και οι περισσότεροι πήγαιναν στη ΔΗΜΑΡ, που είχε αγγίξει στις δημοσκοπήσεις ακόμη και το 17%. Επειδή δεν ένιωθα ότι θέλω καμιά “Κολυμβήθρα του Σιλωάμ”, για να ξεπλύνω αμαρτίες, δεν πήγα στη ΔΗΜΑΡ, άσχετα αν μπορούσα να πάω, μια και μου ήταν ιδεολογικά συγγενική, αλλά πήγα στον ΣΥΡΙΖΑ σε μια εποχή που δεν υπήρχε τέτοιο ρεύμα. Αυτό το ρεύμα άρχισε να δημιουργείται από τον Μάρτιο κι εδώθε και πήρε διαστάσεις και έγινε τον Μάιο 17% και τον Ιούνιο 27% κι ένα μεγάλο μέρος του ΠΑΣΟΚ πήγε εκεί και συνεχίζει να έρχεται…

76 crash Νοέμβριος 2012

Δεν μου έχει ποτέ περάσει από το μυαλό να πάω στις σατανιστικές τους τελετές ή στις μαλακοειδείς τους εκδηλώσεις στις Θερμοπύλες και να πω «σας τις διαλύω, γιατί δεν τα γουστάρω αυτά». Εκεί είναι η διαφορά μας

”

Και δεν κάνεις διακρίσεις; «Ναι, αυτό το ρεύμα το διακρίνω χοντρικά σε δύο κατηγορίες. Οι μεν είναι αυτοί που νιώθουν εξαπατημένοι “πελάτες” του ΠΑΣΟΚ και θέλουν να βρουν και ν’ ακουμπήσουν κάπου την ελπίδα και στρέφονται στον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί δεν νιώθουν πια όμηροι, αφού έχει τελειώσει το πελατειακό κράτος, οπότε πιστεύουν πως μπορούν να πάνε όπου θέλουν. Οι άλλοι είναι τα λαμόγια του ΠΑΣΟΚ. Οι άνθρωποι που έφτιαξαν, οικοδόμησαν και στήριξαν το πελατειακό κράτος και όντως τώρα βλέπουν σαν “Κολυμβήθρα του Σιλωάμ” τον ΣΥΡΙΖΑ. Το παιχνίδι για μένα, επειδή παίζεται ακόμη και δεν μπορώ να σου πω καθόλου αν θα

κερδηθεί ή θα χαθεί, είναι κατά πόσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να εκφράσει τους ανθρώπους που ψήφιζαν χθες ΠΑΣΟΚ, αλλά να κλείσει και την πόρτα στα λαμόγια. Δηλαδή, δεν μου αρκεί μια δήλωσή σου πως έγινες τώρα ΣΥΡΙΖΑίος για να πάρεις άφεση αμαρτιών! Γιατί, προεκλογικά, είδα πολλούς να πηγαίνουν βράδυ και να χτυπούν τα σπίτια ΣΥΡΙΖΑίων για να πάρουν ψηφοδέλτια, να κάνουν “δήλωση”, δηλαδή. Και είδα ανθρώπους που ήσαν αποκρυσταλλωμένοι σε μιαν ιδεολογία να αλλάζουν παράταξη μέσα σε μια νύχτα». Ποιους θεωρείς εν δυνάμει «συμμάχους» σε περίπτωση που χρειαστείτε το «κατιτίς» για να σχηματίσετε κυβέρνη-

070_077_Tatsopoulos 16/11/2012 8:19 μ.μ. Page 77

Με τον συντάκτη μας Γιώργο Ανδρουτσόπουλο στον πεζόδρομο της Φωκίωνος Νέγρη ση; Τον Πάνο Καμμένο ή τον Φώτη Κουβέλη; Και πάλι δεν μπορώ να σου μιλήσω εκ μέρους όλου του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το ποιος είναι πιο “συγγενής” μας από τους δυο που ανέφερες, αν και η φυσική απάντηση θα ήταν ο Κουβέλης, γιατί βγήκε από τα σπλάχνα του ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο που ο Κουβέλης έκανε μεγάλη διαδρομή και ενεπλάκη και στην κυβέρνηση αυτή του Μνημονίου, οπότε είναι πολύ δύσκολο σήμερα η επαναπροσέγγιση απ’ ό,τι ήταν 3-4 μήνες πριν. Από την άλλη μεριά, ο Καμμένος έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός λαϊκίστικου κινήματος α λα Περόν, ακόμη και στο όνομα. Όταν βλέπω το όνομα του έθνους στο κόμμα, κάτι μου μυρίζει άσχημα. Λέω ότι εδώ πέρα παίζεται κάποιο παιχνίδι. Τι πάει να πει αυτό; Ότι όλοι οι Έλληνες είμαστε καλοί, όλοι οι ξένοι κακοί, όπως κακοί είναι και οι προδότες Έλληνες. Μου φαίνεται πολύ σχηματικό αυτό. Προτιμώ να βλέπω ένα πρόσημο “φιλελεύθερος” ή “σοσιαλιστικός” ή “κομμουνιστικός”, κάτι που να διακρίνει το πού θα πάμε κι όχι όλοι, επειδή είμαστε Έλληνες, να πάμε όλοι μαζί, εφοπλιστές, εργάτες, αγρότες, αγκαλιά. Λοιπόν, στην οικονομική πολιτική νομίζω πως μας χωρίζει χάος από τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Σε διάφορα θέματα μπορεί να προσεγγίζουμε, αλλά, επειδή δεν υπάρχει ιδανική πραγματικότητα κι απ’ ό,τι φαίνεται δεν θα υπάρξει και σε βάθος χρόνου να έχουμε ένα 40%, για να μην έχουμε ανάγκη συνεργασίας με κανένα κόμμα, προφανώς θα δεχτούμε την ψήφο ανοχής είτε από την πλευρά

του Καμμένου είτε από την πλευρά του Κουβέλη ή και από την πλευρά ακόμη και ανθρώπων από το ΠΑΣΟΚ». Μα, ήδη ο πολιτικός χάρτης φαίνεται ν’ αλλάζει, οπότε; «Φυσικά και ο χάρτης θα παρουσιάσει πλήρη ανατροπή. Ήδη έχει γίνει τρομακτική ανατροπή κι εγώ, αν μπλέχτηκα στην πολιτική, ήταν γιατί μέσα σ’ αυτούς τους δέκα μήνες έχει ξαναμοιραστεί η τράπουλα ολόκληρη, έχουν αλλάξει τα πάντα. Έχουν καταστραφεί επετηρίδες και ιεραρχίες δεκαετιών στα κόμματα δεν υπάρχουν πια, έχουν εξαφανιστεί πρόσωπα που ήσαν “πολιτικοί οίκοι” ολόκληροι. Λοιπόν, αυτή η διαδικασία της κατεδάφισης και της αναδημιουργίας

Αν χρειαστεί, θα δεχτούμε την ψήφο ανοχής είτε από την πλευρά του Καμμένου είτε από την πλευρά του Κουβέλη ή και ανθρώπων από το ΠΑΣΟΚ

συνεχίζεται ακόμη και στην πορεία μπορείς να δεις συμμαχίες που δεν τις φαντάζεσαι! Να, τώρα, πριν από λίγο, διάβασα ότι ο Κύρτσος έχει αρχίσει να εκφράζεται φιλικά στον ΣΥΡΙΖΑ. Ποιος; Ο Κύρτσος!». Τώρα που είπες για συμμαχίες, κάποιοι βλέπουν ότι ο Τσίπρας θα «συνευρεθεί» με τον Καραμανλή, ο ένας ως πρωθυπουργός, ο άλλος ως Πρόεδρος Δημοκρατίας. Εσύ τι λες; Ή μήπως πιστεύεις πως ο Καραμανλής μπορεί ακόμη να παίξει δυναμικό ρόλο στην Κεντροδεξιά; «Δεν το ξέρω αυτό. Ειλικρινά, δεν ξέρω το τι παίζεται μέσα στην Κεντροδεξιά παράταξη και πόσο ρόλο παίζει, αν θέλεις, η πίεση εκ δεξιών της Χρυσής Αυγής, γιατί η καταγραφή της ανοδικής της τάσης σηματοδοτεί την αφαίμαξη που κάνει στη Ν.Δ. Δεν παίρνει κόσμο από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οπότε μη σου φανεί παράδοξο αν μετεκλογικά, όποτε κι αν γίνουν αυτές οι εκλογές, δεις και μια κυβερνητική συνεργασία Χρυσής Αυγής με Ν.Δ. Και τότε το σενάριο θα παιχτεί και πιο δεξιά και σε ένα τέτοιο σενάριο ο Κώστας Καραμανλής, σίγουρα, δεν έχει κανέναν ρόλο. Γενικά, φαίνεται ότι καταρρέει το Κέντρο και έτσι δημιουργούνται δύο πόλοι: ένας Δεξιός και ένας Αριστερός. Δηλαδή, γίνεται και πάλι η σκηνή διπολική. Όχι δικομματική, όπως ήταν με τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, αλλά διπολική: Δεξιά – Αριστερά. Έτσι και το τοπίο γίνεται πιο καθαρό. Είναι τα κόμματα ξεκάθαρα, ως προς το ποια κατεύθυνση θα πάρουν, αλλά πιθανόν να γίνουν και πιο ακραία. Μπορεί, Γιώργο, να ζήσουμε πράγματα που δεν τα φανταζόμασταν! Νοέμβριος 2012

crash 77

106_107_ARTHRO PAPADOPOULOS+IATRIKO 16/11/2012 8:12 μ.μ. Page 78

ΑΡΘΡΟ

crash

Τάσος Παπαδόπουλος Οι αδυναμίες των προτάσεων κυβέρνησης – αντιπολίτευσης

Π

ολλά ακούστηκαν κατά τη διάρκεια του τετραημέρου των συζητήσεων στη Βουλή, τόσο για το πολυνομοσχέδιο που εμπεριέχει το πακέτο της συμφωνίας με την τρόικα όσο και για τον προϋπολογισμό, που στην ουσία υλοποιεί το πακέτο των μέτρων. Ανεξάρτητα από το ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο κάποιων δυστυχώς κατά τ’ άλλα εκπροσώπων του Έθνους, για να θυμόμαστε και τον ρόλο αυτών που εκλέγουμε για να μας εκπροσωπήσουν, δεν ακούσαμε κάτι ουσιαστικό από το κυβερνητικό στρατόπεδο που να αφορά την ανάπτυξη και από την αντίπερα όχθη, που επιμένει στην άποψη ότι η πρώτη της ενέργεια όταν έρθει στην εξουσία θα είναι η ψήφιση νόμου που θα καταργεί το Μνημόνιο. Ακολούθησε της ψήφισης του πακέτου των μέτρων και του προϋπολογισμού μια μαραθώνια συνεδρίαση στο Υπουργείο Ανάπτυξης υπό τον Α. Σαμαρά με θέμα την ανάπτυξη. Έπειτα από αυτήν ακούσαμε πάλι γενικόλογες εξαγγελίες, αλλά ουδέν συγκεκριμένο για το τι μέλλει γενέσθαι. Βεβαίως, η ανάπτυξη δεν επέρχεται με το πάτημα ενός κουμπιού. Είναι μια σύνθετη υπόθεση, που αρχίζει από τα κεφάλαια που επενδύονται και φτάνει στο περιβάλλον που διαμορφώνεται από πλευράς κρατικών υποδομών γι’ αυτές τις επενδύσεις. Για την ώρα, πέρα από την αβεβαιότητα που υπάρχει ως προς το αύριο της χώρας, δεν έχει αλλάξει κάτι σε ό,τι αφορά τις βασικές υποδομές του κράτους, με κυριότερες από αυτές το γραφειοκρατικό και εχθρικό κράτος απέναντι σε κάθε υποψήφιο επενδυτή και ένα σταθερό φορολογικό σύστημα που δεν θα αλλάζει κάθε τρείς και λίγο, κάτι που συμβαίνει για δεκαετίες στη χώρα μας. Και βεβαίως μιλά-

με για τις ιδιωτικές νέες επενδύσεις και όχι για τις κρατικές. Οι τελευταίες έχουν μπλοκάρει λόγω απουσίας κεφαλαίων και αδυναμίας απορρόφησης άνω των 10 δισ. από τα κοινοτικά κονδύλια μέσω των ΕΣΠΑ. Αλλά και τα έργα των μεγάλων αυτοκινητόδρομων έχουν διακοπεί εδώ και δύο χρόνια, μια και οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν διακόψει τις χρηματοδοτήσεις. Βεβαίως, κάποιοι από την κυβέρνηση χαρακτηρίζουν επενδύσεις την αγορά κάποιας ΔΕΚΟ από έναν ιδιώτη.

“

μειώνεται και σε στιγμές γενικότερης οικονομικής κρίσης το τουριστικό ρεύμα προς την Αθήνα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τουριστικές υποδομές της. Όλα αυτά καθιστούν το κεφάλαιο ανάπτυξη, που θα αποφέρει νέες θέσεις εργασίας και θα ανακουφίσει κάποιους από τους εκατοντάδες χιλιάδεςανέργους, μια υπόθεση, που δεν αναμένεται να αποδώσει καρπούς στο άμεσο μέλλον, μια και εδώ τα προαπαιτούμενα έχουν να κάνουν με δράσεις που αφορούν την ενδοχώρα και όχι τους τροϊκανούς και τους συν αυτώ. Από την άλλη μεριά η αντιπολίτευση υποστηρίζει την άποψη ότι μια καταγγελία και μια επανεκτίμηση του ύψους χρέους είναι η οδός της σωτηρίας της Ελλάδος. Ταυτόχρονα δεν υπόσχεται επαναφορά μισθών και συντάξεων στα παλιά τους επίπεδα, παρά μόνο των χαμηλόμισθων και των χαμηλοσυνταξιούχων. Θα πούμε δηλ. στους δανειστές μας ότι δεν αλλάζουμε τίποτα στις κακές δομές λειτουργίας του κράτους και ελάτε να μιλήσουμε από την αρχή για το πόσα σας χρωστάμε, θα ζητήσουμε περίοδο χάρητος για τρία ή πέντε χρόνια στην αποπληρωμή και τα επιτόκια και τέλος πότε και με ποιο τρόπο θα σας τα αποπληρώσουμε. Θα επιβάλει απλά η Ελλάδα τους όρους της στους δανειστές και αυτοί θα αποδεχθούν τους ελληνικούς όρους. Τώρα, αν αυτή είναι ρεαλιστική πρόταση, είναι κάτι που μπορεί το κρίνει ο κάθε εχέφρων άνθρωπος, όταν ο προϋπολογισμός υποτίθεται ότι θα γίνει πλεονασματικός από το 2013. Όσο ο προϋπολογισμός παραμένει ελλειμματικός η εξάρτηση από τους δανειστές θα είναι αναπόφευκτή. Και όσο δεν θα μας δανείζουν οι αγορές τόσο θα έχουμε ανάγκη να προσφεύγουμε για τον σκοπό αυτό σε άλλους οργανισμούς, όπως είναι η Ε.Ε. η ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Ο ρεαλισμός δεν βλάπτει. Και αυτόν δεν τον βλέπουμε ούτε στην πλευρά της συγκυβέρνησης σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη, που είναι και το κυρίαρχο ζητούμενο, ούτε από την αντιπολίτευση, της οποίας οι απόψεις σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του χρέους δεν καταλήγουν σε λύσεις υλοποιήσιμες…

Ο ρεαλισμός δεν βλάπτει. Και αυτόν δεν τον βλέπουμε ούτε στην πλευρά της συγκυβέρνησης σε ό,τι αφορά την ανάπτυξή, που είναι και το κυρίαρχο ζητούμενο, ούτε από την αντιπολίτευση, που οι απόψεις της σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του χρέους δεν καταλήγουν σε λύσεις υλοποιήσιμες…

78 crash Νοέμβριος 2012

Όμως, δεν λένε την αλήθεια. Αυτές γίνονται για να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα για την αποπληρωμή του χρέους και δεν θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα οι υπηρεσίες που παρέχουν θα γίνουν ακριβότερες, μια και οι ιδιώτες θα επιδιώξουν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Απόδειξή το «Ελ.Βενιζέλος», που ως ιδιωτικό είναι το ακριβότερο αεροδρόμιο της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται υπέρμετρα το κόστος των εισιτηρίων και ταυτόχρονα γίνεται απρόσιτο για πολλές εταιρείες χαμηλού κόστους . Αποτέλεσμα όλων αυτών, να

106_107_ARTHRO PAPADOPOULOS+IATRIKO 16/11/2012 8:12 μ.μ. Page 105

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:03 μ.μ. Page 80

CRASH

Πολιτικό «Σχίσμα» στην Εκκλησία

Έρευνα

crash

Το «ειρήνη ημίν» δεν φαίνεται να ταιριάζει στην Ιερά Σύνοδο. Η μεταξύ των ιεραρχών σύγκρουση για τη Χρυσή Αυγή απέκτησε δημόσιο χαρακτήρα και λεκτικά η Εκκλησία μας βρίσκεται ήδη σε ιερό πόλεμο του Σωτήρη Μπότσαρη

Μ

▲ ▲

πορεί η δεξιά του κυρίου να είναι ευλογημένη, αλλά η ακροδεξιά ευλογείται μόνο σε κάποιες Μητροπόλεις. Η Χρυσή Αυγή έχει αποκτήσει μερικούς ιδιαίτερα ένθερμους υποστηρικτές στους κόλπους της Εκκλησίας, αλλά έχει δημιουργήσει και ισχυρούς πολέμιους. Εκκλησιαστικές μορφές όπως ο Αμβρόσιος δίνουν την ευχή τους στους μαυροφορεμένους χρυσαυγίτες. Από την άλλη ο Αρχιεπίσκοπος και πλειάδα ιεραρχών αφορίζουν τις πρακτικές τους, θεωρώντας αντιχριστιανική τη στάση τους στο μεταναστευτικό, και καταδικάζουν τις βίαιες δράσεις τους. Η σύγκρουση απέκτησε δημόσιο χαρακτήρα και λεκτικά η Εκκλησία μας βρίσκεται ήδη σε ιερό πόλεμο. Οι ιεράρχες μας, είτε από άμβωνος είτε μέσω δηλώσεων στα ΜΜΕ, έχουν πιαστεί ράσο με ράσο. Για να επικρατήσει το «ειρήνη ημίν» θα χρειαστεί ο Θεός να βάλει το χέρι του...

80 crash Νοέμβριος 2012

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:04 μ.μ. Page 81

ΡΑΣΟ ΜΕ ΡΑΣΟ οι ιεράρχες για τη ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ

Το κόμμα του Νίκου Μιχαλολιάκου έχει αποκτήσει μερικούς ιδιαίτερα θερμούς υποστηρικτές, αλλά και φανατικούς εχθρούς στους κόλπους της Εκκλησίας Νοέμβριος 2012

crash 81

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:04 μ.μ. Page 82

crash

▲ ▲

S V

ΕΡΕΥΝΑ

Α

ν και θεωρείται μετριοπαθής ιεράρχης ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος, Νικόλαος, με το άνοιγμα προς την άκρα δεξιά που σαφέστατα κάνει με τη συνέντευξη που παραχώρησε στο CRASH σίγουρα κάποιους θα τους αιφνιδιάσει: «Σεβόμεθα όλα τα πολιτικά κόμματα και μάλιστα εκείνα που είναι μέσα στη Βουλή». Και μπορεί να δηλώνει πως η εκκλησία ούτε συμπολιτεύεται ούτε αντιπολιτεύεται, αλλά καθιστά σαφές ότι διαφωνεί με την έντονη κριτική που ασκείται στη Χ.Α.: «Άλλο να διαφωνώ με τις θεωρίες τους και άλλο να διαφωνώ μετά ψόγου». Ο κ.Νικόλαος ερμηνεύει και την άνοδο του κόμματος του Νίκου Μιχαλολιάκου ως μια λαϊκή ανάγκη: «Φαίνεται ότι ικανοποιεί ένα μεγάλο μέρος ταλαιπωρημένων και αγωνιώντων πολιτών. Ο κόσμος αναζητεί ασφάλεια, κοινωνική γαλήνη, πρόοδο και αξιοκρατία. Αν λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν και τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα τους πόθους και τις αναζητήσεις του λαού, τα πράγματα θα αλλάξουν». Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι η Εκκλησία, σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, θα πρέπει να έχει πιο ενεργό ρόλο και λόγο στην πολιτική ζωή του τόπου. Ποια είναι η άποψή σας; «Τη διαχείριση των πολιτικών πραγμάτων πρέπει να έχουν οι πολιτικοί. Ένας Αρχιερέας δεν μπορεί ποτέ να γίνει πολιτικός, γιατί πολιτική σημαίνει παρασκήνιο, διπλωματία, εκβιασμοί, ψεύτικες υποσχέσεις, μηχανορραφίες, ραδιουργίες κ.λπ. Ο ρόλος της Εκκλησίας πρέπει να είναι διδακτικός και αφυπνιστικός. Αν υπάρχουν κίνδυνοι για τον λαό, ασφαλώς και πρέπει η Εκκλησία να υψώνει τη φωνή της». Θεωρείτε ότι την παρούσα χρονική στιγμή, με τις πολλές δυσκολίες που υπάρχουν για τους Έλληνες, οι σχέσεις κράτους και Εκκλησίας θα έπρεπε να είναι πιο στενές και τι απαντάτε σε εκείνους που θέλουν τον πλήρη διαχωρισμό κράτους και Εκκλησίας; «Η Εκκλησία αναζητεί τη συνεργασία. Η Πολιτεία τη θέλει, διότι την εξυπηρετεί, αλλά μερικά πολιτικά πρόσωπα δεν έχουν πιστέψει στην αναγκαιότητα της ειλικρινούς συνεργασίας. Πολλά προβλήματα τα αποσιωπούμε για να μη οξύνουμε τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Είναι κρίμα όμως να προσπαθεί η Εκκλησία, να στηρίζει τον λαό εκεί που η πολιτεία αδυνατεί και από πάνω τεχνηέντως να κυκλοφορούν μερικοί τα περί αμυθήτου περιουσίας της Εκκλησίας και να δυσκολεύουν το έργο της, παραπέμποντας για την επίλυση διαφόρων θεμάτων από τον Άννα στον Καϊάφα και μετά στον Πόντιο Πιλάτο. Θέλουμε ειλικρίνεια από την Πολιτεία. Γιατί δεν ανοίγει τον δρόμο για την αξιοποίηση της εναπο-

82 crash Νοέμβριος 2012

Μητροπολίτης Φθιώτιδος Νικόλαος:

«Απάντηση στην αγωνία των πολιτών η Χ.Α.» μεινάσης εκκλησιαστικής περιουσίας; Γιατί το Συνοδικό Μέγαρο, που θα δώσει πρόσωπο στην Εκκλησία της Ελλάδος και θα γίνει με αυτοχρηματοδότηση της Εκκλησίας, δεν παίρνει άδεια ανοικοδομήσεως; Υπάρχουν πολλά “γιατί” που θολώνουν το τοπίο των σχέσεων επί ζημία και αυτού του ιδίου του κράτους. Ασφαλώς και βαίνουμε προς πλήρη διαχωρισμό κράτους και Εκκλησίας. Οι θιασώτες όμως του χωρισμού γνωρίζουν ότι μετά το “διαζύγιο” δικαιούται ο καθένας να πάρει τα δικά του και να πορευθεί. Υλικώς η Εκκλησία έχει τόσα να πάρει πίσω, ώστε να ζήσει και να μεγαλουργήσει χωρίς τα δεσμά της Πολιτείας. Με έκπληξη διαβάσαμε ότι το Κοινοβούλιο της Τσεχίας αποφάσισε την επιστροφή στην Εκκλησία της περιουσίας που είχε κατασχέσει το κομμουνιστικό καθεστώς. Το πράγμα δεν είναι απλό όπως φαίνεται. Χρειάζονται βαθιά μελέτη, διασφάλιση των διακριτών ρόλων και εξασφάλιση της ειρηνικής εξελίξεως σε όλα τα επίπεδα». Πώς βλέπετε την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις; Ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί τον πλήρη διαχωρισμό κράτους και Εκκλη-

σίας. Θεωρείτε ότι αν γίνει τελικά κυβέρνηση, θα προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση; «Και ένα άλλο κόμμα διακήρυττε τον διαχωρισμό Εκκλησίας και κράτους. Στην πράξη, όμως, δεν απετόλμησε, σταθμίζοντας τα υπέρ και τα κατά. Θα περάσουν χρόνια και ο λαός μας θα εμμένει στις παραδόσεις και στις ρίζες του. Εάν κάποιο κόμμα θέλει τον χωρισμό να το πει καθαρά πριν από τις εκλογές. Εάν ο λαός αποφανθεί, δεκτόν. Με την προσπάθεια εγκαθιδρύσεως άθρησκου κράτους στην Ελλάδα θα υπάρξουν κλυδωνισμοί. Εάν παρά ταύτα ο λαός επιλέξει τον χωρισμό, η Εκκλησία θα δεχθεί την ετυμηγορία του και θα πορευθεί». Ο Σεβασμιότατος Φθιώτιδος μιλάει ανοικτά για την απαξίωση του πολιτικού κόσμου: «Με όσα έχουν γίνει χάθηκε η εμπιστοσύνη στο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο». Και, δείχνοντας πως αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών, προσθέτει: «Ποιος ιεράρχης θα το διακινδυνεύσει να προσεγγίσει μια κατάσταση την οποία ο λαός απωθεί και εγκαταλείπει; Άλλωστε η πολιτικοποίηση ενός ιερωμένου σημαίνει γι’ αυτόν μεγάλη αποτυχία».

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:05 μ.μ. Page 83

S V

διάσπαση εκεί όπου πλέον απαιτούνται ταύτιση, συντονισμός και συνεργασία. Το διασπώμενο και ασυντόνιστο έργο ούτε αποτελεσματικό είναι και οικονομικά ασύμφορο αποδεικνύεται. Επιπλέον, η λειτουργία από την Εκκλησία δομών πρόνοιας (γηροκομεία, άσυλα ανιάτων, πασχόντων, βρεφονηπιακών σταθμών, μονάδες αποκατάστασης κ.ά.) δεν έχουν τύχει της ανάλογης προσοχής από μέρους της Πολιτείας, με αποτέλεσμα σήμερα να κινδυνεύουν με αναστολή της λειτουργίας τους, και νομίζω ότι καταλαβαίνετε τι θα σημάνει αυτό για τους νοσηλευομένους, τις οικογένειές τους αλλά και για την τοπική κοινωνία γενικότερα, αφού θα συνεπάγεται και αντίστοιχες απολύσεις προσωπικού».

Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος:

«Μία “πολιτευομένη Εκκλησία” δεν είναι Εκκλησία, αλλά μόρφωμα…»

Α

πό τους πλέον καταρτισμένους ιεράρχες θεωρείται ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας, Χρυσόστομος. Με συνέντευξή του στο CRASH καυτηριάζει τις απόπειρες να αναμειχθεί η εκκλησία με την πολιτική «Μία “Εκκλησία πολιτευομένη” δεν είναι Εκκλησία, αλλά μόρφωμα εκκλησιαστικό, και μία πίστη ιδεολογοποιημένη δεν λειτουργεί ούτε ενωτικά ούτε σωστικά». Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ.κ. Χρυσόστομος, από την πρώτη στιγμή καταδίκασε ενέργειες βίας από κομματικούς ή άλλους σχηματισμούς, τονίζοντας ότι «ο Σταυρός δεν έχει καμία σχέση με τη βία». Όπως επισημαίνει, η οποιαδήποτε θεσμική ή μη ανάμειξη της Εκκλησίας στα πράγματα της Πολιτείας έχει αποδειχθεί από την ιστορία ότι λειτουργεί πάντοτε.

Σεβασμιώτατε, τελευταία γίνεται πολύς λόγος για ανάμειξη της Εκκλησίας στα πράγματα της Πολιτείας, με προσέγγιση ιεραρχών σε συγκεκριμένους κομματικούς σχηματισμούς. Ποια είναι η άπoψή σας και σε τι εξυπηρετούν την Εκκλησία τέτoιου είδους αναμείξεις; «Η οποιαδήποτε θεσμική ή μη ανάμειξη της Εκκλησίας στα πράγματα της Πολιτείας και η ιδεολογική ταύτιση ή αρνητική τοποθέτηση της Εκκλησίας με κομματικούς σχηματισμούς έχει αποδειχθεί από την ιστορία ότι λειτουργεί πάντοτε εις βάρος της Εκκλησίας. Μία “Εκκλησία πολιτευομένη” δεν είναι Εκκλησία, αλλά μόρφωμα εκκλησιαστικό και μία πίστη ιδεολογοποιημένη δεν λειτουργεί ούτε ενωτικά ούτε σωστικά. Όποιοι λοιπόν επιδιώκουν ή επιθυμών “εναγκαλισμούς” ή ταυτίσεις με κάποιο συγκεκριμένο κομματικό ή πολιτικό σχηματισμό, ας αναλογιστούν τι σημαίνει αυτός ο συσχηματισμός για το μέλλον και την ταυτότητα της Εκκλησίας. Πάντως, οι οποιεσδήποτε προσωπικές τοποθετήσεις και επιλογές κάποιων εκκλησιαστικών προσώπων δεν απηχούν ούτε τις θέσεις ούτε τις αντιλήψεις της Εκκλησίας «εν τω συνόλω» της, η οποία εκφράζεται πάντα μέσα από τη συνοδική οδό».

▲ ▲

Πολλοί ιεράρχες επισημαίνουν ότι το κράτος δεν ενισχύει όσο θα έπρεπε

την Εκκλησία στο έργο που πραγματοποιεί. Ποια είναι η δική σας άποψη; «Υπάρχουν όντως προγράμματα και δυνατότητες κοινωνικής δράσης, όπως για παράδειγμα το “Βοήθεια στο σπίτι” ή η λειτουργία διαφόρων δομών κοινωνικών παροχών, όπου η συνεργία Εκκλησίας, Δήμου και κοινωνικών φορέων σε τοπικό επίπεδο με βάση την αρχή της επικουρικότητας είναι δυνατόν να επιτευχθεί και να γίνει πάρα πολύ καλή δουλειά. Η Εκκλησία έχει τις δομές εκείνες και δράσεις, οι οποίες στηρίζονται στον εθελοντισμό, και οι τοπικοί παράγοντες θα μπορούσαν να συμβάλλουν μέσα από τις οργανωτικές δομές λειτουργίας και αποδοτικότητας. Έτσι και ο επιμερισμός του ανταποδοτικού έργου θα ήταν αποδοτικότερος και περισσότερο αποτελεσματικός, ενώ στην οικονομική διαχείριση δεν θα συναντούσαμε κάποια μονομέρεια. Δυστυχώς, ακόμη δεν έχει αναπτυχθεί ένα τέτοιο επίπεδο εμπιστοσύνης και συνεργασίας, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται

Υπάρχουν κόμματα του Κοινοβουλίου που όχι μόνο θέλουν ενίσχυση των σχέσεων κράτους-Εκκλησίας, αλλά επιθυμούν τον πλήρη διαχωρισμό του κράτους από την Εκκλησία. Ποιο είναι το σχόλιό σας; «Η συνεργασία σε επίπεδο κοινωνικό και μάλιστα σε περιόδους κρίσης δεν αφορά στη μορφή σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας, ένα θέμα αρκετά πολύπλοκο, πολυδαίδαλο και αρκετά ευαίσθητο, απαιτεί μελέτη, σύνεση και αρκετή προσοχή».

Νοέμβριος 2012

crash 83

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:05 μ.μ. Page 84

crash

ΕΡΕΥΝΑ

▲ ▲

Η

Aγία Tριάς του συντηρητισμού στην Ελλάδα ήταν πάντα το πατρίς θρησκεία οικογένεια. Αυτή η τριπλέτα διατηρεί διαχρονική ισχύ στα πιο συντηρητικά τμήματα της κοινωνίας. Ίσως για αυτό η άνοδος της Χρυσής Αυγής δεν είναι μόνο εκλογικό ή δημοσκοπικό φαινόμενο. Η επιρροή του κόμματος του Νίκου Μιχαλολιάκου διευρύνεται και στον τρίτο του τρίπτυχου, την Eκκλησία. Οι αμφιλεγόμενες δράσεις του κόμματος όμως διχάζουν. Οι ιεράρχες αντιλαμβάνονται διαφορετικά τις πρακτικές της Χ.Α. Παρότι οι μαυροντυμένοι οπαδοί του κόμματος ασκούν βία και βρίζουν, βρήκαν υπερασπιστές στους κόλπους της ιεραρχίας. Κάποιοι Μητροπολίτες είδαν στην Χ.Α. μια ελπίδα και μια απάντηση στις αγωνίες του λαού. Στους κοντοκουρεμένους φουσκωτούς οπαδούς του κόμματος αντίκρισαν μερικά καλά παιδιά και δεν δίστασαν να συμπαραταχθούν μαζί τους, εκφράζοντας ανοιχτά έναν ξεχασμένο εδώ και χρόνια αντικομμουνισμό.

Τον χορό των υπέρ της Χρυσής Αυγής δηλώσεων άνοιξε ο Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης, υπέρτιμος και έξαρχος Βορείου Ηπείρου, Ανδρέας, ο οποίος ευχήθηκε στα μέλη της οργάνωσης: «Να μην αργήσει ο καιρός που τις μαύρες μπλούζες που φοράτε τώρα που αγωνίζεστε, να τις αντικαταστήσετε με γαλάζιες και άσπρες μπλούζες. Αυτή είναι η ευχή μου». Οι δηλώσεις προκάλεσαν ιδιαίτερη αίσθηση και σφοδρές αντιδράσεις όχι μόνο για το περιεχόμενό τους, αλλά και γιατί πραγματοποιήθηκαν στις επονομαζόμενες «γιορτές του μίσους». Στις συγκεκριμένες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στα όρια της Μητροπόλεως στον Γράμμο και το Βίτσι, οι παραβρισκόμενοι γιορτάζουν «την συντριβήν του κομμουνιστοσυμμοριτισμού» και τη σωτηρία της Ελλάδος από τον «σλαυοκομμουνισμό», την περίοδο 1946 1949. Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ανδρέας ακολουθεί τη γραμμή του προκατόχου του κ. Σεβαστιανού και παραβρίσκεται σχεδόν σε όλες τις εν λόγω εκδηλώσεις. Να σημειωθεί ότι πέρυσι είχε πει ότι ο Γ. Παπανδρέου θέλει να «μαστουρώσει όλη την Ελλάδα» με τον νόμο περί αποποινικοποίησης. Το φετινό καλοκαίρι εκφώνησε έναν καθαρά πολιτικό και διχαστικό λόγο, βγαλμένο από τα βάθη των εμφυλιακών χρόνων. Ύμνησε τη ΣΦΕΒΑ (Οργάνωση για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου), εξέφρασε τη «λύπη του γιατί ταπεινώνονται οι γενναίοι αξιωματικοί, ενώ πριμοδοτούνται τενεκέδες αντιστασιακοί του γλυκού νερού»

84 crash Νοέμβριος 2012

Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως Ανδρέας:

«Καλά παιδιά οι χρυσαυγίτες, αντιστασιακοί του γλυκού νερού οι αριστεροί» και, ωρυόμενος κατά του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ, αναφώνησε: «Ο Γράμμος ζει και μας οδηγεί!». Η φετινή γιορτή απέκτησε και μια νέα διάσταση, καθώς υπήρξε μαζική παρουσία μελών της Χρυσής Αυγής, με επικεφαλής τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του κόμματος, Χρήστο Παππά. Ο Σεβασμιώτατος, μεταξύ άλλων, απευθύνθηκε και στον βουλευτή της Χρυσής Αυγής και του ζήτησε να επισημάνει στη Βουλή των Ελλήνων ότι δεν τιμούνται οι ήρωες που εμπόδισαν τους κομμουνιστές να καταλύ-

σουν τη δημοκρατία στην Ελλάδα την περίοδο 1946 - 1949. Και ο ιεράρχης, κλείνοντας τον λόγο του, στράφηκε στους χρυσαυγίτες. «Αυτά τα παιδιά τα καλά, τα αγωνιστικά», όπως τα αποκάλεσε κατά λέξη, ενώ όταν πήρε τον λόγο και ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής Χρήστος Παππάς μπροστά στον Μητροπολίτη και υπό τις ιαχές των χρυσαυγιτών «Αλήτες-προδότες-πολιτικοί», τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής: «Μισούμε όλους αυτούς τους προδότες κι αυτούς θέλουμε να εξοντώσουμε. Μισούμε όλους τους ανθέλληνες, όλα αυτά τα ερυθρά σκουπίδια».

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:05 μ.μ. Page 85

Ο φειδωλός σε δημόσιες παρεμβάσεις Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος αντιλήφθηκε ότι το πράγμα παίρνει διαστάσεις. Ιδίως μετά τα γεγονότα στο θέατρο «Χυτήριο» ο κίνδυνος να ταυτιστεί η εκκλησία με τη Χ.Α. μεγεθύνθηκε. Η εικόνα των ρασοφόρων δίπλα σε μαυροντυμένους με ξυρισμένα κεφάλια που έβριζαν χυδαία ηθοποιούς και θεατές δεν συνάδει με την εκκλησιαστική ηθική. Ο Μακαριότατος δήλωσε ότι «η Εκκλησία δεν έχει ανάγκη από προστάτες και σωτήρες», καταδικάζοντας παράλληλα κάθε μορφή βίας και ρατσισμού. Σε πλήρη αντίθεση, δε, με μια εκκλησία καθαρόαιμων Ελλήνων που φαίνεται να οραματίζονταν οι εξαγριωμένοι του Corpus Christi, ο προκαθήμενος ξεκαθάριζε: «Η Εκκλησία ως πνευματικός οργανισμός έχει απέραντο σεβασμό στο ανθρώπινο "πρόσωπο", έχει σεβασμό στις δημοκρατικές διαδικασίες και δεν επιτρέπει σε κανένα κόμμα, είτε αριστερό είτε δεξιό ή ακροδεξιό, να αναλάβει τη στήριξή της». Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Άνθιμος, σε αντίθεση με τον Αρχιεπίσκοπο δεν φείδεται δημοσίων παρεμβάσεων. Είτε από άμβωνος είτε μέσω των media τοποθετείται για κάθε θέμα που απασχολεί και πολλές φορές προκαλεί αντιδράσεις. Ο σεβασμιότατος Θεσσαλονίκης καταδικάζει «τις βάναυσες συμπεριφορές απέναντι στους μετανάστες», όπως και την απόπειρα να υποκαταστήσουν κάποιοι πολίτες το κράτος. Ο κ. Άνθιμος υπογραμμίζει πως όταν κάποιοι ακραίοι τον ρώτησαν γιατί ταΐζει τους μετανάστες, τους απάντησε ότι «είναι εντολή του Ευαγγελίου». Ενώ για όσους αποπειρώνται να εμφανιστούν περισσότερο Χριστιανοί από άλλους, βάζει τα πράγματα στη θέση τους: «Η πίστη ανήκει σε όλο το γένος των Ελλήνων», καταλήγει.

Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος

«Δεν έχουμε ανάγκη από προστάτες»

Ο

η ξενοφοβία που καλλιεργούνται δεν ταιριάζουν με τη διδασκαλία του Χριστού. «Ο ρατσισμός και το μίσος δεν συνάδουν με τη διδασκαλία του Χριστού», υποστήριξαν αρκετοί ιεράρχες, ζητώντας από τους συναδέλφους τους Μητροπολίτες να σταματήσουν να ρίχνουν λάδι στη φωτιά των πολιτικών αλλαγών που συντελούνται στη χώρα μας.

Ο Μητροπολίτης Σιατίστης, Παύλος, εναντιώνεται χωρίς περιστροφές στη δράση της άκρας δεξιάς: «Όποιος τάσσεται στο πλευρό της Χρυσής Αυγής δεν μπορεί να είναι χριστιανός» και πάει ακόμα μακρύτερα, υπενθυμίζοντας πως «η αδιαφορία του μέσου Γερμανού οδήγησε τον Χίτλερ στην εξουσία». Με αφορμή και την προσέγγιση που επιχειρεί η Χ.Α. με ομάδες πιστών, ο Μητροπολίτης Παύλος δεν μάσησε τα λόγια του και κάλεσε τους χρυσαυγίτες να αφήσουν την Εκκλησία και τον Χριστό ήσυχους. Η «Ορθοδοξία» της Χρυσής Αυγής με την πίστη, το βίωμα και την Ορθοδοξία του Ευαγγελίου «είναι ευθέως αντίστροφες και αλληλοαποκλειόμενες». Ο ευθύς τρόπος που τοποθετήθηκε ο Σιατίστης και Σισανίου προκάλεσε και απειλές εναντίον του, όπως αποκάλυψε ο ίδιος.

▲ ▲

ι δηλώσεις Ιεραρχών υπέρ της Χρυσής Αυγής και της ακροδεξιάς προκάλεσαν, πέρα από ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας, και την ίδια την εκκλησία. Ο ένας μετά τον άλλον οι Μητροπολίτες από όλη τη χώρα πήραν θέση στο θέμα, καταδικάζοντας τη Χρυσή Αυγή, σημειώνοντας παράλληλα ότι η βία και

Όποιος συντάσσεται με τη Χ.Α. δεν είναι χριστιανός

Νοέμβριος 2012

crash 85

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:05 μ.μ. Page 86

crash

ΕΡΕΥΝΑ

▲ ▲

Ο

Μητροπολίτης Αιγιαλείας και Καλαβρύτων Αμβρόσιος ήταν έτοιμος να εγκαινιάσει τα γραφεία της Χρυσής Αυγής στην περιοχή του. Η έντονη κριτική που δέχθηκε τον ανάγκασε να αναιρέσει την αρχική του απόφαση και να μην παραστεί στα εγκαίνια, στέλνοντας όμως τον αντ΄αυτού Αρχιμανδρίτη πατέρα Καλλίνικο Πουλή. Για την προσέλευσή του θεώρησε υπεύθυνο τον ΣΥΡΙΖΑ, στον οποίο χρέωνε την καταστροφή της Αθήνας κατά τα γεγονότα του Δεκεμβρίου που ακολούθησαν τη δολοφονία του νεαρού Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, δηλώνοντας: «Δράστες, βέβαια, τότε δεν ήταν οι άνθρωποι της Χρυσής Αυγής! Μπορεί όμως να ήσαν άνθρωποι του ΣΥΡΙΖΑ! Οπωσδήποτε όμως γενικώτερα ήσαν τα τσιράκια της αριστεράς πτέρυγος. “Αιδώς, Αργείοι”! Έχετε και το θράσος να ομιλείτε! Δεν θα σας καταστήσω ρυθμιστές της ζωής μου! Από επιθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ άλλωστε είμαι συνηθισμένος». Ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος πέρασε γενεές δεκατέσσερις και τον Αλέξη Τσίπρα: «Δεν έχει κάμει χριστιανικό θρησκευτικό γάμο (ίσως-ίσως ούτε και πολιτικό γάμο έχει τελέσει) και επίσης δεν έχει βαπτίσει χριστιανικά τα δύο παιδιά του! Ερωτώ ευθέως: αληθεύουν όλα αυτά; Αν, λοιπόν, οι πληροφορίες μας είναι αληθινές, τότε δεν ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία! Γιατί λοιπόν ασχολούνται μαζί μας». Αποφάσισε μάλιστα να εκδώσει ανακοίνωση, με την οποία χαρακτήριζε «γλυκιά ελπίδα» τη Χρυσή Αυγή, ενώ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει την οργάνωση γιατί υπερασπίστηκε το όνομα του Χριστού στα επεισόδια στο «Χυτήριο». Στην ίδια ανακοίνωση έδινε και στυλιστικές συμβουλές στη Χρυσή Αυγή: «Εάν βελτιωθείτε, εάν αποφύγετε κάποιες ανωφελείς ακρότητες του νεοφώτιστου, αν τροποποιήσετε το στυλ που εφαρμόζετε, αν ωριμάσετε δηλαδή, μπορείτε να καταστείτε μια γλυκιά ελπίδα για τον απελπισμένο πια πολίτη και μια ήρεμη δύναμη στο σαπισμένο πια πολιτικό σύστημα». Στο ίδιο συμβουλευτικό κλίμα ως καλός ποιμένας παρακινούσε τα μέλη της Χ.Α.: «Διορθώστε ακρότητες και λάθη, ώστε να είσθε περισσότερον ωφέλιμοι. Κάποιοι σας κατέκριναν, επειδή διαμαρτυρηθήκατε για την προβολή του θεατρικού έργου Corpus Christi στο θέατρο “Χυτήριο”. Εμείς, αντιθέτως, προσωπικά θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε, επειδή -χωρίς να χρησιμοποιήσετε βόμβες Μολότοφ, πέτρες, ξύλα ή και αποξηλωμένα μάρμαρα- υπερασπιστήκατε το όνομα του Σωτήρος Χριστού, που είναι ο Κύριός μου και ο Νυμφίος της ψυχής μου! Από την κριτική του δεν εξαίρεσε και το πολιτκό σύστημα «όπου οι κλέφτες ευδοκιμούν και κάποιοι υπουργοί των Οικονομικών τούς προστατεύουν με το να εξαφανίζουν τις λίστες των υπόπτων και εν ταυτώ, χωρίς αιδώ, να ισχυρίζονται δημοσίως ότι έχασαν το CD, δηλαδή τη Λίστα Λαγκάρντ». Ο κ. Αμβρόσιος, αφού υπενθύμισε ότι ως επί-

86 crash Νοέμβριος 2012

Μητροπολίτης Αιγιαλείας και Καλαβρύτων Άνθιμος:

«Όσοι δεν αναγνωρίζουν τη Χρυσή Αυγή είναι εχθροί της Δημοκρατίας!» σκοπος είναι πνευματικός πατέρας όλων, δήλωσε ακομμάτιστος, αλλά στην ίδια ανακοίνωση βρήκε την ευκαιρία να υπερασπίσει τα δημοκρατικά δικαιώματα της Χρυσής Αυγής.«Πιστεύω, όμως, ότι στη Δημοκρατία όλοι χωρούν! Παρά ταύτα ασχολούμεθα με τους πολιτικούς, των οποίων τις πράξεις κρίνουμε και ενίοτε επικρίνουμε, οσάκις παραβλάπτεται είτε η Μεγάλη μας Μητέρα, η Εκκλησία, είτε η άλλη μας Μητέρα, η Πατρίδα, η γλυκειά μας Ελλάδα, η Χώρα των Ηρώων και των Αγίων! Υπό την έννοια αυτή κατέκρινα δημοσίως και τον Εξοχώτατο Κύριο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όταν, καλώντας τους πολιτικούς αρχηγούς των εν τη Βουλή Κομμάτων αμέσως μετά τις εκλογές, παρέλειψε να προσκαλέσει και τον αρχηγό της Χρυσής Αυγής. Αυτό έδωσε την ευκαιρία σε μερικούς να με συνδέσουν με την παράταξη αυτή. Αλλά δεν έχουν αποδείξεις! Απλώς τότε είπα: “Δεν δύναμαι να κατανοήσω πώς και γιατί οι ιδέες της Χρυσής Αυγής είναι ανατρεπτικές και γιατί δεν είναι το ίδιο ανατρεπτικές ή επικίνδυνες και οι ιδέες του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΚΚΕ». Στο ερώτημα του ΣΥΡΙΖΑ «τι δουλειά έχει ένας ανώτερος εκπρόσωπος της Ελληνορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας σε εκδήλωση μιας νεοναζι-

στικής συμμορίας,» απαντάμε ευθέως: Η Χρυσή Αυγή μέχρι αυτήν την ώρα δεν αποτελεί μία “συμμορία”. Αντιθέτως, είναι ένα νόμιμο πολιτικό κόμμα μέσα στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, ισότιμο και ισόκυρο με τον ΣΥΡΙΖΑ! Ή μήπως δεν είναι; Δεν προήλθε μέσα από νόμιμες εκλογές και από δημοκρατικές διαδικασίες; Ασφαλώς, ΝΑΙ! Άρα, όσοι δεν την αναγνωρίζουν είναι εχθροί της Δημοκρατίας! Ας κοιτάξουν πρώτα τη δική τους τύφλα και ύστερα ας ασχοληθούν με εμάς! Ας μείνουν οι άθεοι με την αθεΐα τους και εμείς με την Εκκλησία μας! Αυτό δα έλειπε, να δεχθούμε μαθήματα αρετής και δεοντολογίας από τον ΣΥΡΙΖΑ! Στον ΣΥΡΙΖΑ επιστρέφουμε και τα περί ναζισμού λεχθέντα, όχι επειδή θέλουμε να υπερασπισθούμε τη Χρυσή Αυγή, αλλά διότι θέλουμε να στηρίξουμε και να υποστηρίξουμε τη Δημοκρατία! Προκαλώ τη Βουλή των Ελλήνων: χαρακτηρίστε διά νόμου τη Χρυσή Αυγή ως παράνομη οργάνωση και τότε εμείς πρώτοι θα της δώσουμε μια μεγάλη κλωτσιά! Μέχρι τότε όμως εσείς, όσοι ομιλούν περί “συμμορίας”, θα θεωρούνται “φασίστες”! Θα μας θυμίζουν τους Μπολσεβίκους της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ενώσεως!

080_087_papades NEW 16/11/2012 8:06 μ.μ. Page 87

Τ

ο οξύμωρο να είσαι χριστιανός και χρυσαυγίτης καυτηριάζει και ο Μητροπολίτης Κορίνθου, Διονύσιος, ο οποίος είχε τονίσει πως «η Εκκλησία δεν μπορεί να είναι εναντίον των μεταναστών και των ξένων». Και αντιλαμβανόμενος ότι σε ένα πολιτικό σκηνικό που αλλάζει και πολλοί είναι αυτοί που ψαρεύουν σε θολά νερά δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η Εκκλησία: «Δεν θα παίξουμε το παιχνίδι κανενός. Ούτε δεξιόστροφο ούτε αριστερόστροφο. Τα άκρα δεν ωφελούν». Ο σεβασμιότατος Διονύσιος βλέπει ότι το πρόβλημα είναι η εμπλοκή με τις πολιτικές επιδιώξεις των κόμματων και προειδοποιεί: «Αφήστε την εκκλησία και τον Χριστό ήσυχους».

Μητροπολίτης Δημητριάδος, Ιγνάτιος:

«Ο Χριστός δεν διαχώριζε ανάλογα με το χρώμα, το φύλο, την εθνικότητα ή τη θρησκεία»

Μ

ε συνέντευξη στην «Αυγή» επέλεξε να στείλει τα μηνύματά του ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου, Ιερόθεος. «Η Εκκλησία είναι κατά του ρατσισμού και της βίας», δήλωσε, καταδικάζοντας παράλληλα τις ρατσιστικές επιθέσεις σε βάρος των μεταναστών. Στην ίδια συνέντευξη ο κ. Ιερόθεος υποστήριξε πως δεν μπορεί να αποδεχθεί ιδεολογικά συστήματα που έχουν φασιστικές και ναζιστικές νοοτροπίες, συστήματα νιτσεϊκά και απάνθρωπα, που χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους βιολογικής και κοινωνικής ευγονικής για να υπερισχύσει μια ράτσα εις βάρος άλλων ανθρώπων. «Δεν μπορώ να δεχθώ βιαιότητες εναντίον απλών, φτωχών, ασθενών και απροστάτευτων ανθρώπων. Με συγκλονίζουν πολύ τέτοιες συμπεριφορές, γιατί όλα αυτά είναι αντιχριστιανικά και απάνθρωπα». Παράλληλα, αναφερόμενος σε κάποιους ιεράρχες που επικροτούν κάποιες από τις πολιτικές της Χρυσής Αυγής, τόνισε πως η Εκκλησία δεν είναι πολιτικός

σχηματισμός για να επιβάλλει κομματική πειθαρχία στα μέλη της και να τους υποδεικνύει πώς να εκφράζονται. Ο κάθε ιεράρχης αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα στη Μητρόπολή του και εκφράζεται ανάλογα. «Δεν κρίνω δηλώσεις των ιεραρχών. Εκφράζω την άποψή μου και προσπαθώ να συντονίζω την πράξη με τον λόγο ή, μάλλον, προσπαθώ ο λόγος να είναι απόρροια της πράξης». Ο κ. Ιερόθος θύμισε βεβαια ότι υπήρξαν παλαιότερα και σκοτεινές σελίδες για την Εκκλησία: «Σε παλαιότερους χρόνους υπήρξαν ιεράρχες οι οποίοι συμμετείχαν στο “ανάθεμα” του Βενιζέλου, ύμνησαν δικτατορικά καθεστώτα, συνεργάστηκαν με τη χούντα. Τέτοια φαινόμενα δεν πρέπει να επαναληφθούν σήμερα από τους ιεράρχες. Πρέπει να διδασκόμαστε από την Ιστορία». Στο ίδιο πνεύμα και ο Δημητριάδος, Ιγνάτιος, ο οποίος στέλνει αντιρατσιστικό μήνυμα βασιζόμενος στη χριστιανική διδασκαλία, τονίζει: «Ο Χριστός δεν διαχώριζε ανάλογα με το χρώμα, το φύλο, την εθνικότητα ή τη θρησκεία».

Ο Μητροπολίτης Κορίνθου, Διονύσιος

Στο ίδιο αδελφικό πνεύμα και ο Μητροπολίτης Χαλκίδας, Χρυσόστομος, δηλώνει ότι «είμαστε όλοι παιδιά του Θεού». Πάει όμως ένα βήμα παρακάτω, αφού εκτιμά ότι με τη διαρκή προσοχή που συγκεντρώνει από τα ΜΜΕ εξασφαλίζει προβολή και, όπως λέει, της γίνεται διαφήμιση. Γι’ αυτούς του λόγους ο κ. Χρυσόστομος ζητά λιγότερη φασαρία για τη Χρυσή Αυγή. Ο Μητροπολίτης Δωδώνης, Χρυσόστομος, υπογραμμίζει ότι «δεν μπορούμε να συμπεριφερόμαστε στους ξένους σαν είναι κτήνη. Άνθρωποι είναι ανεξάρτητα των πιστεύω τους... Δεν μπορούμε να ρίχνουμε τους μετανάστες που εισέρχονται στην χώρα μας στον Καιάδα».

Νοέμβριος 2012

crash 87

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:58 μ.μ. Page 88

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

TOTAL RECALL της οικογένειaς crash

ΚωνσταντΟπΟυλΟυ 3 Ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού 3φαίνεται ότι έχει αναλάβει έναν σύνθετο ρόλο στο πλευρό της δυναμικής κόρης του Πατέρας και κόρη στη βιτρίνα του ΣΥΡΙΖΑ και στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας

Π

του Σπύρου Νάννου

88 crash Νοέμβριος 2012

σε αρκετές σοβαρές δίκες... κρότου-λάμψης. Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος είναι φτιαγμένος από ισχυρό γονίδιο, πολιτικό DNA. Kάτι που αποδείχθηκε από την πρόσφατη ολική επιστροφή του στο προσκήνιο, μετά τη βαθιά πολιτική κατάψυξη στην οποία είχε οδηγηθεί. Το ίδιο γονίδιο δείχνει ότι κληρονόμησε και η κόρη του, Ζωή. Αποδεικνύοντας ότι το μήλο έπεσε ακριβώς κάτω από τη μηλιά. Εξελέγη βουλευτής (κληρονομικώ δικαίω) με το κόμμα στο οποίο ήταν αρχηγός ο πατέρας της. Και ήδη έχει εξελιχθεί σε αμείλικτο κατήγορο - ιεροεξεταστή των πολιτικών της αντιπάλων. ▲ ▲

ρόεδρος παντός καιρού και για κάθε καρέκλα λένε οι κακές γλώσσες, ενώ θυμούνται τη διαδρομή του. Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος με κατακόκκινα προλεταριακά παράσημα βρέθηκε, κάποια στιγμή, με τις ευλογίες του Γιάννη Βαρδινογιάννη στην καταπράσινη προεδρική καρέκλα της ΠΑΕ Παναθηναϊκός. Ως πρόεδρος του ΣΥΝ υπεράσπιζε τα συμφέροντα των εργαζομένων. Ως διακεκριμένος δικηγόρος, τα συμφέροντα μερικών από τους ισχυρότερους παράγοντες του τόπου. Έγινε πασίγνωστος στο πανελλήνιο ως κατήγορος στο ειδικό δικαστήριο εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου. Πρωταγωνίστησε και

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:58 μ.μ. Page 89

Τις τελευταίες ημέρες ο Νίκος Κωνσταντόπουλος ήρθε στην επικαιρότητα επειδή δημοσιεύματα του Τύπου τον «εμπλέκουν» σε μια σεναριολογία όσον αφορά στις πιθανότητες συγκρότησης ενός ισχυρού κεντροαριστερού (πολιτικού) σχηματισμού

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:59 μ.μ. Page 90

crash

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

Στη δίκη του Ανδρέα Παπανδρέου τα έδωσε όλα, αναγορεύθηκε σε εθνικό εισαγγελέα, ήταν κάποιες φορές σκληρός, αμείλικτος, δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών, ενώ του «κόλλησαν» το παρατσούκλι «Ροβεσπιέρος» ▲ ▲

O Κωνσταντόπουλος υπήρξε αντιστασιακός. Κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που διαγράφηκε το 1975. Υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τζαννετάκη το 1989. Όλοι τον θυμούνται να αγορεύει στο Ειδικό Δικαστήριο με κύριο κατηγορούμενο τον Ανδρέα Παπανδρέου. Εκεί τα έδωσε όλα και του «κόλλησαν» το παρατσούκλι «Ροβεσπιέρος». Κατόπιν διατέλεσε πρόεδρος του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ, πρόεδρος του Παναθηναϊκού και σήμερα υπερασπίζεται στα δικαστήρια, κυρίως, ανθρώπους από τον χώρο των ΜΜΕ. Διακεκριμένος δικηγόρος με πελάτες τους μεγαλύτερους βαρόνους - επιχειρηματίες της Μεταπολίτευσης. Είναι σαφές ότι ο Νίκος Κωνσταντόπουλος δεν είναι μια απλή περίπτωση πολιτικού που έφυγε από την κορυφή και γύρισε στο «επάγγελμα», αφού σήμερα το όνομά του ακούγεται όλο και περισσότερο στις ανακατατάξεις του πολιτικού σκηνικού. Αφού λέγεται μετ ‘επιτάσεως ότι προωθεί τις σχέσεις του επερχόμενου στην εξουσία ΣΥΡΙΖΑ με μεγάλους οικονομικούς παράγοντες που είναι φίλοι του και υπήρξαν πελάτες του αλλά και με τη ΔΗΜΑΡ, που ενεδεχωμένος να αντιμετωπίσει προβλήματα πολιτικής εξαέρωσης! Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου 1942 στα Κρέστενα Ηλείας (καταγωγή Γρύλλος Ηλείας) και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη διάρκεια της χούντας του 1967-1974 οι ιδέες του έγιναν πιο ριζοσπαστικές και ως μέλος της Δημοκρατικής Άμυνας, αντιστασιακή ομάδα κατά της χούντας, συνελήφθη το 1970, βασανίστηκε, καταδικάστηκε σε φυλάκιση οκτώ ετών και αποφυλακίστηκε το 1973. Στα νιάτα του ήταν… κατακόκκινος. Η χούντα 90 crash Νοέμβριος 2012

των συνταγματαρχών τον βρήκε επαναστατημένο και η Μεταπολίτευση μαζί με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Όχι για πολύ, αφού η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δεν τον… πήγαινε. Και με την πρώτη ευκαιρία, βρέθηκε απέναντι από τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, να τον αντιμάχεται στις πολλές σοσιαλιστικές στροφές του. Ίσως δεν συγχώρεσε ποτέ τη διαγραφή, ίσως ένιωθε πως μπορούσε εκείνος να ηγηθεί καλύτερα του σοσιαλιστικού εγχειρήματος στην Ελλάδα. Μαζί με τον καθηγητή Σάκη Καράγιωργα και άλλους ίδρυσαν τη Σοσιαλιστική Πορεία της οποίας διετέλεσε εκπρόσωπος (1975-1979) και πήρε μέρος στη Συμμαχία Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων στις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου 1977 χωρίς επιτυχία. Έκτοτε, και μέχρι το 1989, ασχολήθηκε ενεργά με τη μάχιμη δικηγορία. Υπερασπίστηκε κοινωνικούς αγωνιστές, ακόμη και τους πιο παραβατι-

κούς, αρθρογραφούσε και παθιαζόταν για τα δικαιώματα και τη Δημοκρατία. Στη μεγάλη δίκη του ειδικού δικαστηρίου, ως πολιτικός ενάγων, τα έδωσε όλα. Αναγορεύθηκε σε εθνικό εισαγγελέα. Ήταν πολλές φορές σκληρός και αμείλικτος, ‘Ετσι του «κόλλησαν» το παρατσούκλι «Ροβεσπιέρος». Ταυτίσθηκε με τους κατηγόρους. Κλονίσθηκε, όμως τότε, όπως ολόκληρη η Αριστερά. Η επιλογή τού Ειδικού Δικαστηρίου δεν ήταν η καλύτερη, αλλά ο Νίκος Κωνσταντόπουλος την είχε υποστηρίξει με πάθος και δεν μπορούσε πια να αλλάξει. Έγινε ιδρυτικό και ηγετικό μέλος του κόμματος του Συνασπισμού το 1989 και διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος (19891993). Στις εκλογές του 1990 εξελέγη μέλος του Κοινοβουλίου ως βουλευτής Επικρατείας. Διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση

Ως δικηγόρος εκπροσώπησε την οικογένεια Αλαφούζου σε όλες τις μεγάλες «κόντρες» με τον Μητσοτάκη, που κατέληξαν στα ποινικά δικαστήρια. Το 1998 υπέγραψε ως δικηγόρος το απολογητικό υπόμνημα του κ. Τεγόπουλου κατά του κ. Σ. Κόκκαλη, ο οποίος προσέφυγε στη Δικαιοσύνη για σειρά σχολίων της «Ελευθεροτυπίας», σύμφωνα με τα οποία ο επιχειρηματίας χαρακτηριζόταν «μεγαλομιζαδόρος», «μαυραγορίτης» κ.ά.

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:59 μ.μ. Page 91

Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος έχει άριστες σχέσεις με το συγκρότημα Αλαφούζου συνασπισμού του Τζαννή Τζαννετάκη μαζί με τη Νέα Δημοκρατία. Αυτή η ασυνήθιστη αριστερο-συντηρητική συμμαχία, συν το γεγονός ότι ο Κωνσταντόπουλος ήταν ένας από τους κατήγορους στις δίκες του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και κάποια προσωπικά θέματα έκαναν τον Κωνσταντόπουλο στόχο σοβαρής και εκτεταμένης κριτικής. Στις βουλευτικές εκλογές του 1993 η αποτυχία του Συνασπισμού να περάσει το ποσοστό του 3% και να εισέλθει στο Κοινοβούλιο ήταν σχεδόν καταστροφική για το κόμμα. Η Μαρία Δαμανάκη, που ήταν τότε πρόεδρος του ΣΥΝ, παραιτήθηκε από τη θέση της και ο Κωνσταντόπουλος εξελέγη αρχηγός του κόμματος στο έκτακτο Συνέδριο του Συνασπισμού στις 19 Δεκεμβρίου 1993.

Σύντομα έγινε πολύ δημοφιλής και βρέθηκε μεταξύ των κορυφαίων σε δημοσκοπήσεις. Στις εκλογές του 1996, ο ΣΥΝ επανήλθε στο Κοινοβούλιο με ποσοστό 5,2% πανελλαδικά, μια επιτυχία που πιστώθηκε σε μεγάλο βαθμό στο Κωνσταντόπουλο. Επανεξελέγη Πρόεδρος του Συνασπισμού τον Μάρτιο του 1996 από το 2ο Συνέδριο και τον Ιούνιο του 2000 από το 3ο Συνέδριο του κόμματος. Εξελέγη βουλευτής Α’ Αθηνών στις εκλογές του 1996, του 2000 και του 2004. Τον Ιούνιο του 2004 ανακοίνωσε την απόφασή του να μη θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος, έπειτα από τα απογοητευτικά αποτελέσματα των Ευρωεκλογών και την εσωκομματική κριτική που δεχόταν. Ύστερα από το 4ο τακτικό συνέδριο του κόμματος (Δεκέμβριος 2004) νέος πρόεδρος του Συνασπισμού εκλέχτηκε ο Αλέκος Αλαβάνος.

Η σχέση με επιχειρηματίες

▲ ▲

Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος άρχισε να βλέπει το όνομά του ως «μαύρη διαφήμιση», όταν η επί 28 χρόνια γραμματέας του Αριστείδη Αλαφούζου, Καίτη Χατζηβασιλείου, υποστήριξε σε εκπομπή του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου ότι την περίοδο 1989-1993, τόσο εκείνος όσο και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, εισέπρατταν σημαντικά χρηματικά ποσά από τον επιχειρηματία! Μάλιστα, για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη είχε αναφέρει πως έστελνε τον οδηγό του, ο οποίος έπαιρνε φεύγοντας σακ βουαγιάζ με μετρητά (τα είχε γεμίσει η ίδια τρεις φορές με το ποσόν των 30 εκατ. δρχ. - 88.041 ευρώ). Είναι αλήθεια όμως ότι ο Νίκος Κωνσταντόπουλος υπήρξε νομικός σύμβουλος της οικογένειας Αλαφούζου σε μια περίοδο οξύτατης κόντρας με τον τότε πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Μιας μετωπικής σύγκρουσης που είχε καταλήξει στα ποινικά δικαστήρια με διάφορες κατηγορίες εναντίον του Γιάννη Αλαφούζου, πολλές από τις οποίες έλεγαν ότι ενορχηστρώνουν και συντονίζουν άνθρωποι του Μητσοτάκη. Ο ίδιος ο Νίκος Κωνσταντόπουλος είχε περιγράψει με τα μελανότερα χρώματα τη σχέση του με την οικογένεια Μητσοτάκη εξαιτίας της υπεράσπισης ατόμων που κατηγορούνταν για τρομοκρατία (Ρασίντ, Σκυφτούλης, Σερίφης κ.ά.), της ιστορίας του ΣΚΑΪ και της αντίθεσής του στον λεγόμενο «τρομονόμο». Εκπροσώπησε τον ραδιοφωνικό σταθμό και την οικογένεια Αλαφούζου σε όλες τις μεγάλες ποινικές υποθέσεις, όπως εκείνης με το πλοίο «Ασπρονήσι» (αθωώθηκε όλων των κατηγοΝοέμβριος 2012

crash 91

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:59 μ.μ. Page 92

crash

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

Στόχος του Νίκου Κωνσταντόπουλου, σύμφωνα και με τον Τσίγγερ, ήταν η ανάληψη καθηκόντων να εκπροσωπήσει την ομάδα του Παναθηναϊκού σε συναντήσεις με την Πολιτεία, τόσο για θέματα του ποδοσφαίρου όσο και του γηπέδου… ▲ ▲

ριών ο Γιάννης Αλαφούζος). Επίσης υπερασπίστηκε την «Καθημερινή» στη μήνυση της Μαρίκας Μητσοτάκη για δημοσιεύματα που αφορούσαν το ίδρυμα για παιδιά με ειδικές ανάγκες, όπως και για την υπόθεση των υποκλοπών της περιόδου 1990-1993 κ.ά. Αλλά και το 1998 υπέγραψε ως δικηγόρος το απολογητικό υπόμνημα του κ. Τεγόπουλου κατά του κ. Σ. Κόκκαλη, ο οποίος προσέφυγε στη Δικαιοσύνη για σειρά σχολίων της «Ελευθεροτυπίας», σύμφωνα με τα οποία ο επιχειρηματίας χαρακτηριζόταν «μεγαλομιζαδόρος, μαυραγορίτης, μεγαλέμπορος δημοσίων υπαλλήλων, νονός όλων των τυχερών παιχνιδιών» κ.ά.

Ο Παναθηναϊκός και ο Τζίγγερ… Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος υπήρξε και πρόεδρος του Παναθηναϊκού – έστω και για λίγες ημέρες – έπειτα από απόφαση του Γιάννη Βαρδινογιάννη! Ξαφνικά και με τους οπαδούς του «τριφυλλιού» να… ιδρώνουν και μόνο στο άκουσμα της είδησης, ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού ανέφερε πως ήταν από μικρός Παναθηναϊκός! Μπροστά στα έκπληκτα μάτια των δημοσιογράφων, χρησιμοποίησε ξύλινο λόγο με τις δηλώσεις του να παραπέμπουν σε συζήτηση στη Βουλή. Μάλιστα, δύο φορές αντί να πει Παναθηναϊκός μπερδεύτηκε και είπε... Συνασπισμός! «Είμαι Παναθηναϊκός από παιδί, παρακολουθώ, είμαι ενημερωμένος. Ασχολήθηκα στη Βουλή συστηματικά με θέματα του Αθλητισμού όπως το ντόπινγκ, η βία, η διαιτησία. Έχω συνεργαστεί με αθλητές, γνωρίζω ότι ως μέρος 92 crash Νοέμβριος 2012

της ελληνικής κοινωνίας έχουν πολλά προβλήματα. Για αυτά τα προβλήματα πρέπει να υπάρξουν προσπάθειες», είπε μεταξύ άλλων. Στόχος του (σύμφωνα τότε και με τον Τσίγγερ) ήταν να εκπροσωπήσει την ομάδα του Παναθηναϊκού σε συναντήσεις με την Πολιτεία τόσο για θέματα του ποδοσφαίρου όσο και του γηπέδου… Τελικά, ύστερα από σύντομο χρονικό διάστημα έδωσε την παραίτησή του από την προεδρία της ΠΑΕ Παναθηναϊκός , καθώς σε διοικητικό επίπεδο οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Ευχήθηκε πάντως, ό,τι καλύτερο στους «πράσινους» στο μέλλον… Σημείωση: Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, εκτός από τις φιλικές σχέσεις με την οικογένεια Βαρδινογιάννη, έχει καλές σχέσεις και με την οικογένεια Γιαννακόπουλου.

Η σχέση του με τον Βαξεβάνη Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, ανέκαθεν, είχε καλές σχέσεις όχι μόνο με επιχειρηματίες αλλά και με δημοσιογράφους, όπως π.χ. με τον Κώ-

στα Βαξεβάνη (βέβαια στο παρελθόν είχε αρκετά παράπονα από τη συμπεριφορά του συγκροτήματος Λαμπράκη) που υπήρξε δικηγόρος του στη δίκη για τη Λίστα Λαγκάρντ. Εκεί μάρτυρας υπεράσπισης ήταν η κόρη του και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ζωή Κωνσταντοπούλου… Προηγουμένως, το δίδυμο Βαξεβάνης – Κωνσταντόπουλος είχε πρωταγωνιστήσει από κοινού στη διαμάχη που υπήρχε με τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο. Αιτία ήταν οι αναφορές του πρώην αντιπροέδρου της Βουλής Γιώργου Σούρλα για λαθρεμπόριο πετρελαίου στην zougla.gr. Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, μετά την απόφαση του δικαστηρίου για τη Λίστα Λαγκάρντ, επεσήμανε πως «η απόφαση της προέδρου είναι ιστορική για την ελληνική κοινωνία, βγαίνει από τα όρια μιας απλής δικαστικής λειτουργίας και δείχνει ότι η Δικαιοσύνη σε στιγμές κρίσης μπορεί να είναι καταφύγιο του πολίτη». Νωρίτερα και κατά τη διάρκεια της δίκης είχε χαρακτηρίσει «θεσμικά σχιζοφρενή» την εικόνα της Δικαιοσύνης, επισημαί-

Πρόσφατα το όνομά του πρωταγωνίστησε σε μια από τις λίστες του ΣΔΟΕ που «κυκλοφορούσαν», μαζί με άλλα πολιτικά ονόματα, με τον ίδιο να θεωρεί πως «τοποθετήθηκε» εκεί από «σκευωρούς»

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:59 μ.μ. Page 93

Ο Κωνσταντόπουλος ανέκαθεν είχε καλές σχέσεις με επιχειρηματίες αλλά και με δημοσιογράφους, όπως π.χ. με τον Κώστα Βαξεβάνη. Άλλωστε, ήταν ο δικηγόρος του στη δίκη για τη Λίστα Λαγκάρντ, ενώ μάρτυρας υπεράσπισης ήταν η κόρη του και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ζωή Κωνσταντοπούλου… νοντας πως «…δεν είναι δυνατόν από τη μία οι οικονομικοί εισαγγελείς Γρ.Πεπόνης και Σπ.Μουζακίτης να στέλνουν στη Βουλή τη Λίστα Λαγκάρντ και από την άλλη να διώκεται ο δημοσιογράφος που τη δημοσιοποίησε»...

Εμπλοκή στις λίστες του ΣΔΟΕ… Ωστόσο, το όνομά του πρωταγωνίστησε και σε μια φερόμενη ως λίστα του ΣΔΟΕ που είχε προηγηθεί της Λίστας Λαγκάρντ. Τον Σεπτέμβριο δημοσιοποιήθηκε από τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο και το όνομά του φιγουράριζε ανάμεσα σε πολιτικούς. Ο Νίκος Κωνσταντόπουλος αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή και επιτέθηκε καταγγέλωντας ότι «τοποθετήθηκε» εκεί από «σκευωρούς». Για την υπεράσπισή του επικαλέστηκε τον ΣΔΟΕ και το Υπουργείο Οικονομικών και ζήτησε άμεσα να τον διαβεβαιώσουν εγγράφως ότι ο ίδιος δεν ελέγχεται για οποιαδήποτε φορολογική του υπόθεση. Μάλιστα επισήμανε πως «δεν υπάρχει λίστα των 32» και έσπευσε στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και στο Υπουργείο Οικονομικών, ζη-

τώντας ως έχων έννομο συμφέρον την επίμαχη λίστα. Η απάντηση που εισέπραξε ήταν ότι «δεν υπάρχει τέτοιο έγγραφο». Στην υπερασπιστική του φαρέτρα συμπεριέλαβε τη διαπόμπευσή του, την οποία απέδωσε σε συμφέροντα. Πάντως ως υπερασπιστής του κ.Βαξεβάνη τοποθετήθηκε ακριβώς αντίθετα και υποστήριξε πως η δημοσιοποίηση των ονομάτων της Λίστας Λαγκάρντ εξυπηρετούσε το υπέρτερο συμφέρον της ενημέρωσης, παρακάμπτοντας το αναμφισβήτητο γεγονός ότι δεν έγινε κανένας έλεγχος για το αν υπήρχαν αθώοι και μη φοροφυγάδες στη λίστα και αν αυτή ήταν προϊόν εγκλήματος και μυστικών υπηρεσιών.

Ο αρραβώνας… Τον τελευταίο καιρό ο Νίκος Κωνσταντόπουλος ήρθε στην επικαιρότητα επειδή δημοσιεύματα του Τύπου τον «εμπλέκουν» σε μια σεναριολογία αναφορικά με τις πιθανότατες συγκρότησης ενός ισχυρού κεντροαριστερού (πολιτικού) σχηματισμού που θα απορροφήσει όλο τον χώρο του ΠΑΣΟΚ. Ο πρώην πρόεδρος του

Αντι… τροϊκανός! Πρέπει να σημειώσουμε ότι στις τελευταίες του συνεντεύξεις (ακόμα και στο «ΒΗΜΑ» το οποίο στο παρελθόν είχε κατηγορήσει πως ήταν εναντίον του) εμφανίζεται σφόδρα… αντι-τροϊκανός, λέγοντας μεταξύ άλλων πως «ο κ. Τόμσεν και οι υπόλοιποι της τρόικας περιφρονούν τον ελληνικό λαό και προσβάλουν την Ελληνική Δημοκρατία. Είναι στενόμυαλοι και μονοδιάστατοι». Τονίζει δε όπου βρεθεί και όπου σταθεί πως οι Έλληνες είναι πειραματόζωα και οτιδήποτε συμβεί στην Ελλάδα θα προ-

▲ ▲

Να σημειωθεί ιδιαιτέρως πως στις τελευταίες του συνεντεύξεις (ακόμα και στο «ΒΗΜΑ», το οποίο στο παρελθόν είχε κατηγορήσει πως ήταν εναντίον του) εμφανίζεται σφόδρα… αντι-τροϊκανός

Συνασπισμού διατηρεί άριστες σχέσεις με τους κ.κ. Τσίπρα και Κουβέλη. Όπως και με όλους τους ισχυρούς οικονομικούς πόλους στην Αθήνα. «Ο Νίκος θεωρεί ότι ο χώρος πρέπει να κινηθεί με ενιαία μορφή…», αναφέρουν άνθρωποι που γνωρίζουν τα όσα λαμβάνουν χώρα στο παρασκήνιο. Προς το παρόν, ο Φώτης Κουβέλης δεν δείχνει να συζητά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Απεναντίας, τρεις με τέσσερις βουλευτές της ΔΗΜΑΡ άρχισαν να καλοβλέπουν την προσέγγιση του Νίκου Κωνσταντόπουλου… Βέβαια, υπάρχει και η εξής λεπτομέρεια: Ενεργό ρόλο στις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις διαδραματίζουν και επιχειρηματίες! Υπενθυμίζουμε, ότι εδώ και καιρό έχει γραφτεί στον Τύπο ότι ο Νίκος Κωνσταντόπουλος έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσέγγιση του Αλέξη Τσίπρα με επιχειρηματικό όμιλο που πρωταγωνιστεί στα ΜΜΕ…

Νοέμβριος 2012

crash 93

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:59 μ.μ. Page 94

crash

ΠΟΡΤΡΕΤΟ

▲ ▲

καλέσει προβλήματα αλυσιδωτά και θα συμπαρασύρουν και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν την έπιασε λέει επιθυμία ξαφνικά τη Μέρκελ να επισκεφτεί την Ελλάδα, έχει τα δικά της συμφέροντα. Η Μερκελ, υπογραμίζει, είναι περαστική όπως ήταν και ο Μπους. Και η Γερμανία κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσει ότι μόνο με αλληλεγγύη μπορούν να προχωρήσουν οι λαοί της Ευρώπης. Το Μνημόνιο, καταλήγει δεν περνάει. Για να περάσει θα πρέπει να υπάρξει εκμηδενισμός και εκφασισμός της κοινωνίας».

Η κόρη του, Ζωή Κωνσταντοπούλου… Ένας από τους σημαντικούς λόγους για τους οποίους το όνομα Νίκος Κωνσταντόπουλος ήρθε ξανά ολικά στο προσκήνιο, είναι η δυναμική εμφάνιση της κόρης του, βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ, Ζωής Κωνσταντοπούλου. Καρπός του γάμου του από τη δημοσιογράφο Λίνα Αλεξίου (η οποία ύστερα από χρόνια καριέρας στην εφημερίδα «Τα Νέα» είναι σήμερα μέλος του ΕΣΡ), η 36 ετών πολιτικός ξεκίνησε τη μάχιμη δικηγορία το 2003. Πολύ γρήγορα ξεχώρισε αναλαμβάνοντας πολύκροτες υποθέσεις, όπως η εν ψυχρώ δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και η σκοτεινή υπόθεση του Κώστα Τσαλικίδη, τεχνικού της Vodafone, που βρήκε τραγικό θάνατο με την αποκάλυψη του σκανδάλου των τηλεφωνικών υποκλοπών. Δικηγόρος που ασχολήθηκε με τα εγκλήματα πολέμου στη Σερβία αλλά και μία εκ των 22 δικηγόρων που άσκησαν μήνυση εναντίον του Βρετανικού Στρατού για εγκλήματα πολέμου στο Αφγανιστάν.

H Ντόρα Μπακογιάννη την είχε κατηγορήσει, με πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα «Τα Νέα» ότι ήταν δικηγόρος και του Γιάννη Σερίφη που εμπλέκονταν στην υπόθεση τρομοκρατίας της 17Ν αλλά αθωώθηκε. Τι είχε πει τότε η Ζωή Κωνσταντοπούλου; «Ο Γιάννης Σερίφης, τον οποίο είχα την τιμή να υπερασπισθώ από κοινού με τους έγκριτους συναδέλφους Σπύρο Φυτράκη και Γιάννη Ιωαννίδη (τ. Γ.Γ. του Υπουργείου Δικαιοσύνης), έχει αθωωθεί αμετακλήτως για την υπόθεση αυτή και μάλιστα δύο φορές, αφού είχε το θλιβερό προνόμιο να στοχοποιείται κατ' επανάληψη από μηχανισμούς τους οποίους ενοχλούσε η δράση του υπέρ των δικαιωμάτων και της Δημοκρατίας. Η κυρία Μπακογιάννη προφανώς λησμόνησε και αυτήν τη... “λεπτομέρεια”». Σήμερα, στη Βουλή, ως βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, σπάει όλα τα ρεκόρ στις «ανακρίσεις» πολιτικών (Βενιζέλος, Παπακωνσταντίνου κ.λπ.). Σπάει όμως ρεκόρ και στην κατάθεση ερωτήσεων για θέματα επικαιρότητας. Αγορεύει ανελέητα, μιλάει χωρίς διακοπή για τουλάχιστον τρεις ώρες, ενώ βγάζει από τα ρούχα του κάθε... «άτυχο» συνάδελφό της που θα βρεθεί στο διάβα της και ειδικά αν έχει κληθεί να καταθέσει στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας.

94 crash Νοέμβριος 2012

Σκληρή, διακόπτει συνεχώς τους ομιλητές, μονοπωλεί τις συζητήσεις, αγορεύει ατελείωτα και προσπαθεί να θυμίσει τον πατέρα της στα νιάτα του! Στόχος της, όπως αναφέρουν ακόμα και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, είναι να διατηρηθεί στην πρώτη γραμμή και βεβαίως να είναι το φαβορί για την ανάληψη υπουργείου, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ κληθεί να κυβερνήσει τη χώρα. Οι εχθροί της τονίζουν πάν-

τως πως επιδεικνύει τις διεκδικητικές της ικανότητες, ώστε να περιμένει τη σειρά της για τα ηγετικά κλιμάκια του ΣΥΡΙΖΑ, στη μετα-Τσίπρα εποχή! Δηλώνει πρόθυμη, κάνει ό,τι μπορεί για να αποδείξει πως αξίζει την εμπιστοσύνη που της έδειξαν οι ψηφοφόροι της, γνωρίζοντας πολύ καλά την τέχνη της πειθούς, που κληρονόμησε από τον πατέρα της μαζί φυσικά με τις γνωριμίες του και τις πολιτικές ρίζες του...

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου σήμερα, στη Βουλή, ως βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, σπάει… ρεκόρ στις ανακρίσεις πολιτικών (Βενιζέλος, Παπακωνσταντίνου κοκ), σπάει ρεκόρ και στην κατάθεση ερωτήσεων για θέματα επικαιρότητας. Σκληρή, έφθασε να διακόπτει τους ομιλητές και να μονοπωλεί τις συζητήσεις, θυμίζοντας τον πατέρα της!

088_095_konstantopoulos 16/11/2012 7:59 μ.μ. Page 95

Just for him! Στα Hondos Center θα βρείτε ιδέες για όλες τις ηλικίες, τα γούστα και τα ενδιαφέροντα… του άντρα! Επώνυμα αρώματα, ένδυση, υπόδηση, αξεσουάρ, ρολόγια… και ό,τι -φυσικά- αφορά την καθημερινή περιποίηση.

096_101_Cyprus-18 16/11/2012 7:52 μ.μ. Page 96

CRASH

Στο στόχαστρο των Γερμανών η αύξηση

Θέμα

Tο περιοδικό Der Spiegel, επικαλούμενο έκθεση των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, ισχυρίζεται ότι «η Κύπρος είναι χώρα ξεπλύματος βρώμικου χρήματος»

Ο

του Λεύκου Χρήστου

▲ ▲

ι γερμανικές μπουλντόζες προθερμαίνουν τις μηχανές τους για να στρώσουν τον δρόμο του Μνημονίου στην Κύπρο. Στο πέρασμά τους θέλουν να ισοπεδώσουν τις ρωσικές επενδύσεις και ήδη με δηλώσεις τους οι Γερμανοί αξιωματούχοι τοποθετούν εκρηκτικά για να κατεδαφίσουν το οικοδόμημα της κυπριακής οικονομίας. Πρώτος τους στόχος, η αύξηση του φόρου των επιχειρήσεων, μια αύξηση που χαρακτηρίζει καταστροφική, μιλώντας αποκλειστικά στο CRASH, ο αρχιτέκτονας της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., πρώην πρόεδρος Γιώργος Βασιλείου.

Ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γ. Βασιλείου εξηγεί στο CRASH ότι μέσω του Μνημονίου κάποιοι επιχειρούν να πλήξουν την κύρια πηγή εσόδων της κυπριακής οικονομίας

096_101_Cyprus-18 16/11/2012 7:53 μ.μ. Page 97

του φόρου των εταιρειών και τα «μαύρα» ρωσικά κεφάλαια

γερΜανικη

βόμβα στη

ΜεγαλOνησο

096_101_Cyprus-18 16/11/2012 7:53 μ.μ. Page 98

crash

ΚΥΠΡΟΣ

▲ ▲

Χέρι στον πλέον ζωτικής σημασίας τομέα των διεθνών εταιρειών στην Κύπρο έχει βάλει η Γερμανία και άλλοι εταίροι στην Ε.Ε., εκμεταλλευόμενοι το αίτημα της Κύπρου για ένταξή της στον μηχανισμό στήριξης. Οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και τρόικας γίνονται υπό τη σκιά των πολιτικών πιέσεων που άρχισαν να ασκούνται στην Κύπρο για αύξηση του συντελεστή του εταιρικού φόρου. Είναι ξεκάθαρο ότι στη Γερμανία η οικονομική στήριξη της Κύπρου, μέσω του μηχανισμού, έχει διασυνδεθεί και με τα ρωσικά κεφάλαια που υπάρχουν στο νησί, όπως επίσης και με την παλιά ιστορία περί ξεπλύματος χρήματος, καθιστώντας έτσι πιο δύσκολη την πορεία της χώρας προς το Μνημόνιο. Το Βερολίνο, διά στόματος του υπουργού Οικονομικών της χώρας, Wolfgang Schaeuble, έχει δώσει ήδη το πρώτο έντονο στίγμα προθέσεων της κυβέρνησης της Άνγκελα Μέρκελ, με τη δήλωση-βόμβα στις 31 Οκτωβρίου σε σχέση με το φορολογικό καθεστώς των διεθνών εταιρειών στην Κύπρο. Ο Σόιμπλε άδραξε την ευκαιρία σε ερώτηση που του υποβλήθηκε σε ανοικτή εκδήλωση στο Βερολίνο. «Κατά πόσο θα παραχωρηθεί οικονομική βοήθεια στην Κύπρο εάν δεν αλλάξει το φορολογικό καθεστώς της έναντι των ξένων εταιρειών;», για να απαντήσει με νόημα: «Γνωρίζω ότι κράτη-μέλη της ΟΝΕ θέτουν αυτήν την απαίτηση(αλλαγής του εταιρικού φόρου στο νησί) για την οποία μιλήσατε πολύ έντονα και πιστεύω ότι η κυπριακή κυβέρνηση το γνωρίζει αυτό».

Το Der Spiegel και η BND! Λίγα 24ωρα αργότερα «χτύπησε» και το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. Σε δημοσίευμά του με τίτλο «ρωσικοί λογαριασμοί μαύρου χρήματος. Οι Μυστικές Υπηρεσίες προειδοποιούν πριν από την οικονομική διάσωση της Κύπρου» το περιοδικό παρουσιάζει εκτενές ρεπορτάζ με έγγραφα των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, τα οποία κάνουν λόγο για «μαύρο ρωσικό χρήμα στην Κύπρο, ύψους 26 δισ. δολαρίων» και στο συμπέρασμά του επισημαίνει πως στην περίπτωση που η Ε.Ε., τελικά, βοηθήσει οικονομικά την Κύπρο, τότε αφενός θα δώσει την ευχέρεια στο νησί να συνεχίσει το ξέπλυμα χρήματος και αφετέρου αυτοί που κυρίως θα επωφεληθούν θα είναι οι ιδιοκτήτες ρωσικών λογαριασμών μαύρου χρήματος. Στη Γερμανία πληθαίνουν οι ενστάσεις στο ενδεχόμενο χορήγησης ενός πακέτου βοήθειας δισεκατομμυρίων στην Κύπρο, δυναμιτίζοντας περαιταίρω το ήδη εκρηκτικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί. «Δεν μπορούμε να στηρίξουμε με χρήματα Γερμανών φορολογουμένων τις ρωσικές καταθέσεις μαύρου χρήματος σε κυπριακές τράπεζες», δήλωσε ο ειδικός σε ζητήματα προϋπολογισμού των Σοσιαλδημοκρατών Κάρστεν Σνάιντερ στο περιοδικό Der 98 crash Νοέμβριος 2012

Spiegel. Οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες έχουν καταστήσει πάντως σαφές ότι θα αποδεχθούν τη χορήγηση ευρωπαϊκής οικονομικής βοήθειας στην Κύπρο μόνο αν πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Παράλληλα, στο Der Spiegel διέκρινε κανείς και τις δηλώσεις Σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι τάσσονται ενάντια στην οικονομική στήριξη της Κύπρου «χωρίς να συζητηθεί το επιχειρησιακό μοντέλο του νησιού». Αναφορά η οποία καταδεικνύει πως μεταξύ άλλων η αύξηση του εταιρικού φόρου στην Κύπρο θα πρέπει να θεωρείται πλέον αυτονόητη. Επιπλέον, τα όσα αναφέρονται στο ρεπορτάζ θα μπορούσαν να ήταν και η αιτιολόγηση των όσων τις τελευταίες μέρες δηλώνει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών επί του θέματος «στήριξης Κύπρου», καθώς και τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας ότι ακόμη και στην περίπτωση που η Λευκωσία καταλήξει

σε συμφωνία με την τρόικα, η γερμανική βουλή δεν είναι «θετική» για οικονομική στήριξη της Κύπρου, χωρίς σοβαρές αλλαγές στο εταιρικό δίκαιο/φορολόγηση. Πιο συγκεκριμένα, οι μυστικές υπηρεσίες της Γερμανίας (BND), ύστερα από μια έρευνα για την Κύπρο κατέληξαν σε ένα καταδικαστικό αποτέλεσμα. Μια εμπιστευτική έκθεση της Υπηρεσίας Εξωτερικών Υποθέσεων των μυστικών υπηρεσιών, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι από την οικονομική στήριξη, την οποία πιθανότατα η Ε.Ε. θα κληθεί σύντομα να δώσει στην Κύπρο, θα επωφεληθούν ιδιοκτήτες ρωσικών λογαριασμών μαύρου χρήματος. Βάσει των όσων γνωρίζουν οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες, Ρώσοι υπήκοοι έχουν καταθέσεις σε κυπριακές τράπεζες ποσά που φθάνουν τα 26 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό το ποσό είναι μεγαλύτερο από τις ετήσιες δυνατότητες της οικονομίας ολόκληρού του νη-

«Δεν μπορούμε να στηρίξουμε με χρήματα Γερμανών φορολογουμένων τις ρωσικές καταθέσεις μαύρου χρήματος σε κυπριακές τράπεζες», δήλωσε ο υπεύθυνος προϋπολογισμού των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, Κάρστεν Σνάιντερ

096_101_Cyprus-18 16/11/2012 7:53 μ.μ. Page 99

«Αύξηση του εταιρικού φόρου θα ισοδυναμούσε με καταστροφή της κυπριακής οικονομίας και θα έβαζε λουκέτο στις ξένες επενδύσεις του νησιού», δηλώνει ο πρώην πρόεδρος Γιώργος Βασιλείου Σνάιντερ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του SPD. Το ρεπορτάζ καταλήγει με το οικονομικό ιστορικό της Κύπρου, αρχίζοντας από τη δεκαετία του ’70, υποστηρίζοντας ότι τότε η Κύπρος είδε «τη χρυσή ευκαιρία λόγω της γεωγραφικής της θέσης να εξελιχθεί σε φορολογική όαση», σημειώνοντας ότι «η έκρηξη ωστόσο έγινε κατά τη δεκαετία του ’90 μετά και την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης». Πάντως, η προσπάθεια της Γερμανίας και άλλων εντός της Ε.Ε. να βάλουν χέρι και να πλήξουν τον τομέα διεθνών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο δεν έρχεται μόνο από την κυβέρνηση της Άνγκελα Μέρκελ, αλλά και από τους Σοσιαλιστές. Ο Μάρκους Γκαλάντερ, εκπρόσωπος Τύπου του επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος των Σοσιαλιστών στη Γερμανία, υποστήριξε και ενίσχυσε τις δηλώσεις Schaeuble ότι «η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στην Κύπρο και αυτά τα χρήματα πιστεύεται ότι είναι μαύρα, τα οποία διοχετεύονται μέσω του νησιού».

Θύελλα αντιδράσεων στη Λευκωσία

Η ενορχηστρωμένη προσπάθεια των Γερμανών κατά των οικονομικών συμφερόντων της Κύπρου αναστάτωσε, όπως ήταν φυσικό, τη Λευκωσία, προκαλώντας θύελλα πολιτικών

αντιδράσεων, με την κυβέρνηση, ωστόσο, να εμφανίζεται πιο προσεκτική στην προσέγγισή της έναντι των δηλώσεων των Γερμανών αξιωματούχων. Είναι έκδηλο πλέον ότι κάποιοι εταίροι, με επικεφαλής τη Γερμανία και την Ολλανδία, ασκούν πιέσεις για αλλαγή του εταιρικού φόρου γενικότερα στην Ευρωζώνη, προμηνύοντας με αυτόν τον τρόπο δύσκολες πολιτικές διαπραγματεύσεις για κατάρτιση του κυπριακού μνημονίου. Και δεν είναι η πρώτη φορά που εντός της Ε.Ε. τίθεται θέμα στοχοποίησης του εταιρικού φορολογικού καθεστώτος που εφαρμόζεται στην Κύπρο, καθώς κάποια κράτη-μέλη θεωρούν ότι τα τελευταία χρόνια χάνουν μεγάλο μέρος των ρωσικών κεφαλαίων που διοχετεύονται στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου.

Γ. Βασιλείου: καταστροφική αύξηση του εταιρικού φόρου. Κατά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου δόθηκε μεγάλη μάχη για να μη χάσει η Κύπρος τα πλεονεκτήματα που παρέχει στην κυπριακή οικονομία ο τομέας των διεθνών εταιρειών. Ο πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Γιώργος Βασιλείου, ο οποίος ήταν ο διαπραγματευτής για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., μιλώντας στο Crash, επεσήμανε την κάθετα αρνητική προσέγγιση που αντιμετώπισε από κάποια κράτη-μέλη της Ε.Ε.,

▲ ▲

σιού. Αυτές οι καταθέσεις θα διασφαλιστούν όταν οι τράπεζες της Κυπριακής Δημοκρατίας λίαν συντόμως μάλλον θα λάβουν στήριξη μέσω της ευρωπαϊκής οικονομικής βοήθειας. Κάτι που θα συνεπάγεται, βάσει της BND, ότι το νησί θα έχει τις δυνατότητες να συνεχίσει να παρέχει υπηρεσίες ξεπλύματος χρήματος. Αξίζει να σημειωθεί πως η Κύπρος συμβαδίζει με όλες τις υποχρεώσεις της για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος. Είναι… γνωστό πως οι αναγκαίοι νόμοι υπάρχουν και οι απαραίτητες Αρχές έχουν συσταθεί. Ωστόσο, και όπως επισημαινόταν στο ρεπορτάζ, «το πρόβλημα εντοπίζεται στην εφαρμογή\υλοποίηση. Οι κανονισμοί φαίνεται να μην ακολουθούνται σωστά. Το ξέπλυμα χρήματος γίνεται ευκολότερο για πλούσιους Ρώσους, οι οποίοι αποκτούν την κυπριακή υπηκοότητα. Βάσει των όσων γνωρίζει η BND, μέσω αυτής της οδού πέτυχαν ελεύθερη διακίνηση σε ολόκληρη την Ε.Ε. 80 ολιγάρχες», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Στο δημοσίευμα γίνεται σαφής αναφορά της θέσης των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), οι οποίοι φέρονται έτοιμοι να αποδεχθούν ένα πακέτο διάσωσης για την Κύπρο μόνο εάν πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις. «Για να στηρίξουμε μια οικονομική βοήθεια προς την Κύπρο πρέπει να καθορίσουμε το επιχειρησιακό μοντέλο της χώρας», δήλωσε στο περιοδικό ο Κάρσεν

Νοέμβριος 2012

crash 99

096_101_Cyprus-18 16/11/2012 7:53 μ.μ. Page 100

▲ ▲

μεταξύ αυτών, η Γερμανία και η Ολλανδία, οι οποίες είχαν θέσει ως βασική προϋπόθεση για αποδοχή του αιτήματος για ένταξη της Κύπρου στην ένωση την αύξηση του συντελεστή του εταιρικού φόρου από 4,5% που ίσχυε τότε σε 25%. «Θα ήταν καταστροφική για την κυπριακή οικονομία η αποδοχή μιας τέτοιας αξίωσης, καθώς ο τομέας διεθνών εταιρειών αποτελούσε και αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της οικονομίας του νησιού. Τυχόν αύξηση του συντελεστή του εταιρικού φόρου θα έβαζε λουκέτο στις ξένες επενδύσεις στην Κύπρο», σημειώνει ο κ. Βασιλείου, επί διακυβέρνησης του οποίου ο τομέας των διεθνών εταιρειών είχε κυριολεκτικά απογειωθεί. O ίδιος μάς θυμίζει ότι η τότε κυβέρνηση του Γλαύκου Κληρίδη κατέθεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. σωρεία επιχειρημάτων για να αντικρούσει την αξίωση των εταίρων. Συγκεκριμένα, και κάτω από την αφόρητη πίεση της Ε.Ε. -λόγω του ότι η Κύπρος επιθυμούσε διακαώς την ένταξή της στην Ε.Ε. για πολιτικούς κυρίως λόγους- ο πρώην πρόεδρος κατέθεσε πρόταση για αύξηση του συντελεστή του εταιρικού φόρου στο 10% για όλες τις εταιρείες, διεθνείς και εγχώριες. Σημειωτέον ότι στην Κύπρο σήμερα δραστηριοποιούνται, με βάση στοιχεία Οκτωβρίου του 2012, του εφόρου εταιρειών, 266.191 διεθνείς και εγχώριες εταιρείες. Επιπρόσθετα, όπως ανέφερε στο Crash ο κ. Βασιλείου, είχε προταθεί και η επιβολή πρόσθετου φόρου επί των ειδικών μερισμάτων για τις εταιρείες που ήταν κερδοφόρες, γεγονός το οποίο έγινε αποδεκτό από τους εταίρους έπειτα από μαραθώνιες και σκληρές διαπραγματεύσεις. Ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημο100 crash Νοέμβριος 2012

κρατίας εξηγεί ότι σήμερα κάποιοι, μέσω του Μνημονίου, επιχειρούν να πλήξουν την κύρια πηγή εσόδων της κυπριακής οικονομίας, που είναι ο τομέας των διεθνών εταιριών. Σημειώνει ωστόσο ότι στο προσχέδιο Μνημονίου που κατάρτισε τον Ιούλιο η τρόικα δεν γίνεται καμία αναφορά σε εταιρικό φόρο. Τη θέση αυτή ενισχύουν και οι δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέφανου Στεφάνου, ο οποίος σημειώνει ότι το θέμα της αλλαγής του εταιρικού φόρου είναι μεν ανοικτό στην Ευρωζώνη, όχι όμως στο τραπέζι του διαλόγου με την τρόικα. Ο κ. Στεφάνου εξηγεί πως η Ε.Ε. επιδιώκει τη δημιουργία ενός ενιαίου φορολογικού συστήματος και το ζήτημα αυτό, είπε, συζητείται στο συμβούλιο της Ευρώπης. «Οκτώ χώρες έχουν διαφωνήσει με την προοπτική διαφοροποίησης και θεσμοθέτησης ενός ενιαίου φορολογικού συστήματος που θα περιλαμβάνει και τη φορολογία των εταιρειών, μεταξύ των οποίων είναι η Κύπρος, η Βρετανία, η Μάλτα και το Λουξεμβούργο», επισήμανε ο κυβ. εκπρόσωπος της Κύπρου.

Επιστολές από Αναστασιάδη και Ομήρου Κύπριοι πολιτικοί αρχηγοί δεν έμειναν με δεμένα τα χέρια μπροστά σε αυτόν τον χείμαρρο γερμανικών δηλώσεων κατά των οικονομικών συμφερόντων της Κύπρου. Ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού και υποψήφιος πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, απέστειλε επιστολή προς το Λαϊκό Ευρωπαϊκό Κόμμα και ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Γιαννάκης Ομήρου, προς τους Σοσιαλιστές ηγέτες, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι το θέμα του φορολογικού συστήματος της Κύπρου είναι ζωτικής σημασίας για την κυπριακή οικονομία και τυχόν διαφοροποίησή του θα πλήξει καίρια τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται ο τομέας των υπηρεσιών που αντιστοιχεί στο πέραν του 40% του ΑΕΠ. Είναι ενδεικτικό ότι οι αναφορές σε εταιρικό φόρο από χείλη Γερμανών και Ολλανδών αξιωματούχων ενισχύουν τις εκτιμήσεις ότι ο δρόμος της διαπραγμάτευσης για το Μνημόνιο είναι ακόμα μακρύς και ότι θα περάσει από χώρες που ανταγωνίζονται την Κύπρο στην προσέλκυση ρωσικών κεφαλαίων.

Δεν είναι η πρώτη φορά που εντός της Ε.Ε. στοχοποιείται το φορολογικό καθεστώς των εταιρειών που εφαρμόζεται στην Κύπρο. Ορισμένα κράτη-μέλη χάνουν τα τελευταία χρόνια μεγάλο μέρος των ρωσικών κεφαλαίων που διοχετεύονται στο τραπεζικό σύστημα της Μεγαλονήσου

096_101_Cyprus-18 16/11/2012 7:53 μ.μ. Page 101

102_105_London 16/11/2012 9:03 μ.μ. Page 102

CRASH

Θέμα

102_105_London 16/11/2012 9:03 μ.μ. Page 103

Αιτία πολέμου oι γερμανικές επιδιώξεις

Η ΒρετανΙα

απειλεί με έξοδο από την ε.ε.

Αγκάθι στις σχέσεις τους αποτελεί η πρόθεση του Βερολίνου να επιβάλει φόρο στις τραπεζικές συναλλαγές. Ο Κάμερον, που φοβάται διαρροή κεφαλαίων, από το CITY του Λονδίνου απειλεί ότι θα πραγματοποιήσει δημοψήφισμα για παραμονή της χώρας στην Ε.Ε.

A

ΛΟΝΔΙΝΟ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ισαάκ Καριπίδης

▲ ▲

πό την εποχή που ο Ντε Γκολ εμπόδιζε την είσοδο της γηραιάς Αλβιώνας στην ΕΟΚ, μέχρι την επιλογή να μην μπει στην Ευρωζώνη, η σχέση Βρετανίας-Ε.Ε. θυμίζει το μαζί δεν κάνουνε και χώρια δεν μπορούν. Μετά την κρίση στον Ευρωπαϊκό Νότο οι ευρωσκεπτικιστές στο μεγάλο νησί αυξάνονται. Μετά το GREXIT, όπως βάφτισαν την πιθανή έξοδο της Ελλάδας, περάσαμε στον αστερισμό του BREXIT. Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση φαντάζει ως ένα πολύ πιθανό σενάριο.

102_105_London 16/11/2012 9:03 μ.μ. Page 104

crash

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

▲ ▲

Το «Grexit» είναι όρος που δημιουργήθηκε από τον χρηματιστηριακό οίκο Citigroup στις αρχές Φεβρουαρίου. Από τότε, αν και καινούργια λέξη, αποτελεί ίσως μια από τις πιο «αγαπημένες» των οικονομικών αναλυτών που ασχολούνται με την κρίση χρέους της Ευρωζώνης. Κάποιοι μάλιστα το παρακάνουν και τη χρησιμοποιούν ακόμη και όταν δεν είναι απαραίτητο. Ουσιαστικά σημαίνει την έξοδο της χώρας μας από το ευρώ.

«Brexit» Το τελευταίο διάστημα έχει δημιουργηθεί μια ακόμη καινούργια λέξη εμφανώς εμπνευσμένη από αυτήν. Το «Brexit». Σημαίνει την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναλυτές όπως ο Χιούγκο Ντίξον, ιδρυτής και διευθυντής του τμήματος Breaking View του πρακτορείου Reuters, υποστηρίζουν ότι το σενάριο αυτό είναι «εξίσου πιθανό, αν όχι περισσότερο» από ό,τι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ.

Εύθραυστη σχέση Η αλήθεια είναι πως η σχέση της Βρετανίας με την Ε.Ε. ήταν πάντα εύθραυστη. Τη δεκαετία του '60 ο Ντε Γκολ δύο φορές εμπόδισε τη Γηραιά Αλβιώνα να γίνει μέλος της τότε ΕΟΚ. Από την άλλη, όταν τελικά η Βρετανία κατάφερε, το 1973, να γίνει μέλος της, οργάνωσε δημοψήφισμα με το ερώτημα αν θα έπρεπε να μείνει ή να φύγει. Τη δεκαετία του '90 ο τότε υπουργός Οικονομικών Γκρόντον Μπράουν είχε θέσει μια σειρά από όρους για την υιοθέτηση του ευρώ. Όροι που για κάποιους αναλυτές , αν είχαν γίνει τότε αποδεκτοί, πιθανότατα η κρίση σήμερα να είχε περάσει απαρατήρητη και να μη δοκιμαζόταν τόσο πολύ η συνοχή της Ε.Ε. Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως απλά θα ήταν αδύνατο να ικανοποιηθούν καθώς δεν υπήρχαν οι κατάλληλες δομές και συνεπώς θα καθυστερούσε πολύ η νομισματική ένωση. Πράγμα που σε καμία περίπτωση δεν ήθελε ο σκληρός πυρήνας της Ε.Ε. και κυρίως η Γερμανία, καθώς όπως αποδείχθηκε αργότερα ήταν και είναι η μεγάλη κερδισμένη της δημιουργίας του ευρώ. Έτσι παραδοσιακά το Λονδίνο πάντα παίρνει αποστάσεις από την Ε.Ε. Ίσως μόνο υπό πρωθυπουργίας Τόνι Μπλερ οι σχέσεις των δύο πλευρών να ήταν εξαιρετικά καλές, καθώς ο τότε Βρετανός πρωθυπουργός επιθυμούσε να γίνει ο πρώτος πρόεδρος της Ε.Ε. Θεσμός που δεν προχώρησε, παρόλο που αποτελούσε κορυφαίο θέμα συζήτησης πριν από μερικά χρόνια.

Απειλή Κάμερον για δημοψήφισμα Η πάγια πολιτική του Λονδίνου, ειδικά μετά την άνοδο των Συντηρητικών στην εξουσία, είναι η χαλάρωση των σχέσεων με τις Βρυξέλες. Μάλιστα ο Κάμερον έχει από τώρα δεσμευτεί 104 crash Νοέμβριος 2012

πως αν κερδίσει τις επόμενες γενικές εκλογές, θα ζητήσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος με κύριο ερώτημα τη μελλοντική σχέση της Βρετανίας με την Ε.Ε.. Η Γηραιά Αλβιώνα επιθυμεί μια πιο φιλελεύθερη αγορά, με λιγότερους ελέγχους, λιγότερη γραφειοκρατία από τις Βρυξέλλες και μεγαλύτερη ελευθερία στις εμπορικές συναλλαγές. Γι' αυτό άλλωστε και πέ-

Οι υποστηρικτές της αποχώρησης της γηραιάς Αλβιώνας από την Ευρωπαϊκή ΄Ένωση πληθαίνουν. Ο όρος BREXIT, άλλωστε, δημιουργήθηκε κατά το GREXIT.

ρυσι τέτοιο καιρό ο Κάμερον άσκησε βέτο στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. που συζητούσε το θέμα της «Δημοσιονομικής Συνθήκης». Μια συνθήκη η οποία ουσιαστικά θα έδινε την εξουσία στις Βρυξέλες να ασκήσουν μεγαλύτερο έλεγχο στη δημοσιονομική πολιτική των κρατών της Ευρωζώνης. Οι τεταμένες σχέσεις της Βρετανίας με την Ε.Ε. φάνηκαν ξεκάθαρα και στο δείπνο που παραχώρησε ο Ντέιβιντ Κάμερον στην Άνγκελα Μέρκελ στις αρχές του μήνα στην Ντάουνιγκ Στριτ. Αν και επίσημη προσκεκλημένη ήταν η Γερμανίδα Καγκελάριος, ουσιαστικά ήταν αυτή η οποία ζήτησε τη συνάντηση. Στόχος της ήταν να πείσει, σε μια ύστατη απελπισμένη προσπάθεια, τον Βρετανό πρωθυπουργό να αλλάξει θέση για τον προϋπολογισμό 2014-2020 της Ε.Ε. Η συζήτηση του προϋπολογισμού είχε προγραμματιστεί για τις 23 και 24 Νοεμβρίου κατά την έκτακτη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. Η Μέρκελ δεν τα κατάφερε.

Με το βέτο παρά πόδα Ο Κάμερον, εδώ και πολύ καιρό, έχει ξεκαθαρίσει ότι θα προτείνει μηδενική αύξηση στη συζήτηση για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) όπως είναι ευρέως γνωστός ο

102_105_London 16/11/2012 9:03 μ.μ. Page 105

Σύμφωνα με Βρετανούς αναλυτές, το σενάριο εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. είναι περισσότερο πιθανό να συμβεί απ’ ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ κοινοτικός προϋπολογισμός του 2014-2020. Μάλιστα έχει διαμηνύσει ότι είναι διατεθειμένος να ασκήσει ακόμη και βέτο σε περίπτωση που δεν περάσει η πρότασή του. Από την άλλη μεριά η Κομισιόν προτείνει αύξηση 5%, ενώ η Γερμανία αναμένεται να ζητήσει αύξηση ίση με τον κοινοτικό πληθωρισμό. Έτσι λοιπόν η κ. Μέρκελ, σε μια ύστατη προσπάθεια, θέλει να αποφύγει ένα ακόμη «ευρωπαϊκό διπλωματικό φιάσκο», όπως χαρακτηριστικά μάς επεσήμανε Βρετανός αναλυτής. Άλλωστε μια ακόμη αποτυχημένη σύνοδος όχι μόνο θα κάνει κακό στην ήδη τραυματισμένη εικόνα της Ε.Ε. αλλά θα δημιουργήσει και επιπλέον νευρικότητα στις διεθνείς αγορές. Γι’ αυτό άλλωστε, μέχρι την ώρα που γραφόταν το κείμενο που διαβάζετε δεν ήταν τελικά ξεκάθαρο αν θα πραγματοποιηθεί ή όχι η επίμαχη σύνοδος κορυφής. Όπως σχολιάζουν αναλυτές, εδώ στο Λονδίνο, είναι πολύ δύσκολο ο Κάμερον να κάνει πίσω από την αρχική του θέση. Ο βασικός λόγος είναι ότι βρίσκεται κάτω από μεγάλη εσωκομματική πίεση. Μόλις πριν από λίγες μέρες 53 βουλευτές του κόμματός του ψήφισαν όχι απλά να διατηρηθεί ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. στα ίδια επίπεδα, αλλά να υπάρξει μείωση στο επίπεδο των πραγματικών τιμών. Επιπλέον το ακροδεξιό κόμμα φαίνεται να κερδίζει συνε-

χώς έδαφος στις δημοσκοπήσεις, βάζοντας πολύ ψηλά στην ατζέντα του θέμα της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε.

Ο Κάμερον υπερασπιστής του CITY Έτσι ο Κάμερον δεν θα μπορούσε να κάνει τη θέση του πιο ξεκάθαρη. Αξίζει να σημειωθεί πως σε συνέντευξη που παραχώρησε λί-

«Γελοία» χαρακτήρισε ο Βρετανός πρωθυπουργός την πρόταση για αυστηρότερο δημοσιονομικό έλεγχο από την Ε.Ε. και προειδοποίησε με άσκηση βέτο...

γο πριν από τη συνάντησή του με τη Γερμανίδα ομόλογό του, χαρακτήρισε την πρόταση της Κομισιόν «γελοία», επαναλαμβάνοντας για μια ακόμη φορά την απειλή του για άσκηση βέτο. Πράγμα που όχι απλά έδειξε τις προθέσεις τους, αλλά δεν άφησε και κανένα περιθώριο διαπραγμάτευσης στη συνομιλήτριά του. Αλλά και τα υπόλοιπα θέματα συζήτησης των δύο ηγετών είχαν ως αντικείμενο τον μελλοντικό ρόλο της Βρετανίας στην Ε.Ε. Ο Κάμερον ξεκαθάρισε στη Μέρκελ ότι αν κερδίσει τις επόμενες εκλογές, θα διεξάγει δημοψήφισμα για να αποφανθεί ο βρετανικός λαός ποια θέλει να είναι η σχέση του με την Ε.Ε. Επίσης συζητήθηκε το θέμα της τραπεζικής ενοποίησης. Το Βερολίνο επιθυμεί την επιβολή φόρου επί των τραπεζικών συναλλαγών, ενώ το Λονδίνο δεν θέλει να αλλάξει το κατεστημένο στο Σίτι καθώς φοβάται ότι πολλές επιχειρήσεις θα ψάξουν να βρουν άλλους «οικονομικούς παραδείσους». Όπως μας επεσήμανε κορυφαίος Βρετανός αναλυτής, «η σύγκρουση στους κόλπους της Ε.Ε. δεν πρόκειται να ωφελήσει κανέναν. Αντιθέτως, οι καθυστερήσεις των ισχυρών της Ευρώπης να αντιμετωπίσουν την κρίση χρέους δείχνει ένα και μόνο πράγμα: Πως τελικά δεν είναι έτοιμοι για μια ουσιαστική ένωση». Νοέμβριος 2012

crash 105

ARTHRO KOYKOYLOFOROS+HONDOS 16/11/2012 7:43 μ.μ. Page 106

ΑΡΘΡΟ

crash

γράφει το Λευκό Κολάρο

Καληνύχτα και καλή τύχη...

Ο

θεωρητικός της επικοινωνίας Μάρσαλ Μακλούαν υποστήριζε ότι «το μέσο είναι το μήνυμα». Όταν λοιπόν διαθέτεις μέσον στο μέσο, τότε το μήνυμα διαμορφώνεται κατά τις επιθυμίες των ιδιοκτητών των Μέσων. Μόνο που ενδιαμέσως επιθυμιών, Μέσου και μηνύματος παρεμβάλλονται οι δημοσιογράφοι. Οι δημοσιογράφοι που αποτελούν και τα κυριότερα μέσα παραγωγής των Μέσων. Τα Media έχουν την αυτονόητη υποχρέωση να ενδυναμώνουν το προφίλ των δημοσιογράφων που τοποθετούν στις βιτρίνες τους, ακριβώς γιατί με αυτόν τον τρόπο δυναμώνουν τα ίδια. Όμως η ισχύς των δημοσιογράφωνstars, όσο και αν είναι αναγκαία προϋπόθεση για να διαμορφώνουν τα Media την κοινή γνώμη, άλλο τόσο είναι απαραίτητο για τις επιχειρήσεις Τύπου να ελέγχουν τους δημοσιογράφους, ώστε η «αλήθεια» τους να είναι η «αλήθεια» του εργοδότη τους. Οι media stars το γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα, εξάλλου στην Ελλάδα ο πλέον παραδοσιακός εκδοτικός όμιλος, με ενυπόγραφο άρθρο του επικεφαλής του, όριζε ότι «οι εφημερίδες είναι επιχειρήσεις που απηχούν τις απόψεις του ιδιοκτήτη τους». Ο Μακλούαν είχε ορίσει αυτήν την κατάσταση για τους δημοσιογράφους ως «δεν συμφωνώ απαραίτητα με ό,τι λέω». Αποτέλεσμα της υποταγής στον εργοδότη είναι οι εξαιρετικές τηλεοπτικές πιρουέτες και κυβιστήσεις επιπέδου Ιωάννη Μελισσανίδη στις οποίες επιδίδονται, και μάλιστα στο στενό ταπί ενός τηλεοπτικού παραθύρου, οι Τηλε-αναλυτές. Η ευστοχία των αναλύσεών τους αποδεικνύεται εντός εικοσιτετραώρου. Τη μια ημέρα προπαγανδίζουν απροκάλυπτα υπέρ της λήψης μέτρων σωτηρίας της χώρας. Την επομένη ανερυθρίαστα καταγγέλλουν τα αποτελέσματα των μέτρων που προπαγάνδιζαν και κατακρίνουν την κυβέρνηση που δεν έσωσε τη χώρα, αν και έλαβε τα μέτρα που της υπέδειξαν. Είναι το είδος του δημοσιογράφου pretender. (Προφέρεται πριτέντερ και όχι πρετεντέρ και μεταφράζεται ως υποκριτής). Υπάρχει βέβαια και (ως προστατευόμενο είδος) ο δημοσιογράφος που επιμένει να συμφω-

νεί με όσα λέει. Αν η παρουσία του παύει να εξυπηρετεί ως άλλοθι τη βιτρίνα της αξιοπιστίας των Media, τότε συγκρούεται αναπόφευκτα με το σύστημα. Το πλέον κλασικό διεθνές παράδειγμα ευσυνείδητου δημοσιογράφου που οδηγήθηκε σε μια τέτοια σύγκρουση είναι αυτό του Έντουαρντ Μόροου. Ο Μόροου δεν δίστασε να ρισκάρει την επιτυχημένη του καριέρα στο CBS, παρουσίαζε δυο πολύ επιτυχημένα τηλεοπτικά-δημοσιογραφικά show και να τα βάλει με τον πανίσχυρο γερουσιαστή Τζόζεφ Μάκαρθι. Στην προσπάθεια του, ο καλοπληρωμένος Τηλε-δημοσιογράφος δεν υπολόγισε τις πιέσεις ή το προσωπικό

“

106 crash Νοέμβριος 2012

δα ούτε για τα πρωτοπαλίκαρα της ενημέρωσης. Η δουλειά τους είναι να υπηρετούν την αλήθεια των ιδιοκτητών των Μέσων, που τελικά μετατρέπονται σε ιδιοκτήτες της αλήθειας. Η χρησιμότητα των δημοσιογράφων σήμερα έχει μεταβληθεί. Από λειτουργοί της ενημέρωσης παριστάνουν, και δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό, δικαίως, τους απόπατους στους οποίους αφοδεύεται η λαϊκή οργή. Οι εκατοντάδες έντιμοι δημοσιογράφοι είναι δυστυχώς αφανείς. Οι εμφανείς είναι συνήθως οι καλοπληρωμένοι και προβεβλημένοι πειθήνιοι υπάλληλοι των αφεντικών τους. Ποιο είναι όμως το αποτέλεσμα αυτής της απαξίωσης; Η μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της δημοκρατίας να έχει ακρωτηριαστεί. Στα μάτια των αναγνωστών και των τηλεθεατών, στα αυτιά των ακροατών, οι δημοσιογράφοι ταυτίζονται με την εξουσία. Μετατράπηκαν από ελεγκτές της εξουσίας σε ελεγχόμενους, ως εταίροι της διαπλοκής. Η επιτυχία της οικονομικής ολιγαρχίας είναι εκκωφαντική. Ακόμα και η πλέον καθαρή φωνή πνίγεται μέσα στον συρφετό της δημοσιογραφικής βιτρίνας. Ακόμα χειρότερο, το σύστημα έχει επιλέξει ακόμα και τους φερόμενους ως διώκτες του, αυτούς που αποτελούν το άλλοθί του. Οι «δημοσιογράφοι Ρομπέν» συχνά έχουν φιλοξενηθεί στις κρατικοδίαιτες αγκαλιές και μάλιστα με αμοιβές που προβληματίζουν. Οι αδέκαστοι δεν πληρώνονται με πενταροδεκάρες αλλά με πενταψήφιες μηνιαίες αποδοχές. Η δυσπιστία των πολιτών στην ενημέρωση αποτελεί τη μεγαλύτερη επιτυχία όσων επιδίωξαν την παθητικοποίηση της κοινωνίας. Διέξοδο αναζήτησαν πολλοί στο Internet, αλλά η ειλικρινής όσο και άτεχνη έκφραση της πρώτης εποχής αντικαταστάθηκε από τις ίδιες επαγγελματικές δουλείες και μάλιστα σε χειρότερη εκδοχή. Στην καχυποψία για τα κίνητρα των Media προστέθηκε και η άνεση της χωρίς κανόνες δημοσίευσης και κατ’ επέκταση της αναξιοπιστίας. Η σημερινή κατάσταση όντως δικαιώνει τον Μακλούαν που έγραφε για τη δημοσιογραφία: αν θέλεις να μάθεις για τη θάλασσα, μη ρωτάς τα ψάρια...

Η σχέση της αλήθειας με τη δημοσιογραφία είναι μια δύσκολη σχέση. Η σχέση της αλήθειας με τους εκδότες είναι ολέθρια... για την αλήθεια

κόστος. Απέναντί του στάθηκαν ένα πολυδαίδαλο πολιτικό κατεστημένο, μια φανατισμένη κοινή γνώμη, ενώ και το πανίσχυρο CBS στο οποίο άνηκε δεν έβλεπε με καλό μάτι την έρευνα του Μόροου. Στους λιγοστούς υποστηρικτές του κάποιοι συνάδελφοι του που είδαν με διάφορα προσχήματα την πόρτα της εξόδου. Αν και εν μέσω αντικομουνιστικής υστερίας με τη δημοσιογραφική του έρευνα κατάφερε να αποδείξει ότι ο Γερουσιαστής δίωκε ανθρώπους λόγω πεποιθήσεων. Αν και ήταν το Νο1 του καναλιού, ο Μόροου αρχικά περιθωριοποιήθηκε και τελικά είδε την έξοδο του CBS. Το σύστημα έστειλε τον Μόροου στα αζήτητα της ενεργούς δημοσιογραφίας, αφήνοντάς τον να παραδίδει ακίνδυνα δημοσιογραφικά σεμινάρια. Η κατάληξη του δημοσιογράφου που έδωσε το όνομά του σε ένα βραβείο, και αποτέλεσε έμπνευση για μια εξαιρετική ταινία στον Τζορτζ Κλούνεϊ, είναι γεγονός απολύτως διδακτικό για όλους όσοι ταυτίζουν τα Μέσα με τους δημοσιογράφους. Η αλήθεια δεν αποτελεί ασπί-

ΥΓ.: Το «εθνικό είναι ό,τι είναι αληθινό» του Σολωμού αντικαταστάθηκε από το «αληθινό είναι ό,τι είναι mediako». Οπότε, καληνύχτα και καλή τύχη...

ARTHRO KOYKOYLOFOROS+HONDOS 16/11/2012 7:43 μ.μ. Page 105

”

108_113_voudouris 16/11/2012 7:19 μ.μ. Page 108

CRASH ξη υ Συνέντε

Η ΔΗΜΑΡ έβαλε ένα «άρωμα» στην πολιτική της κυβέρνησης,

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ

ΔΕΝ δέχομαι να είμαι AΛΛΟΘΙ του Σαμαρά

Δ

«

108 crash Νοέμβριος 2012

εαυτό του ότι είναι πιστός και σταθερός στις αρχές και τις αξίες του, όμως η πορεία του είναι τουλάχιστον δυσερμήνευτη. Αυτό για τους καλοπροαίρετους, γιατί δεν είναι λίγοι αυτοί που θα του χρέωναν με ευκολία τον τίτλο του «κωλοτούμπα», του «αχάριστου» και ίσως και του «γραφικού». Κάποιοι μάλιστα του έχουν προσάψει τον χαρακτηρισμό του Λουδοβίκου του ΙΔ΄, που συνήθιζε να λέει ότι «το κράτος είμαι εγώ».

Η σήψη στα δύο κόμματα εξουσίας είναι βαθύτατη και η Αριστερά εγκλωβίστηκε σε γυάλινο πύργο

”

Ο Οδυσσέας Βουδούρης, που σήμερα υψώνει τείχη αντίστασης στον Φώτη Κουβέλη και ψέγει τον αρχηγό της ΔΗΜΑΡ για εγκατάλειψη των προεκλογικών του δεσμεύσεων, είναι ο άνθρωπος που για πρώτη φορά εξελέγη με το κόμμα που έλεγε προεκλογικά ότι «λεφτά υπάρχουν». Αμέσως μετά τις εκλογές πήγε στη Μεσσηνία και είπε στους ψηφοφόρους του πως «λεφτά ΔΕΝ υπάρχουν», αλλά έρχονται άγριες, απάνθρωπες οριζόντιες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, με το… Μνημόνιο που ο ίδιος ψήφισε. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που ως στενός φίλος και ένθερμος υποστηρικτής του Γιώργου Παπανδρέου μάλωνε τους υπουργούς που είχαν αναστολές να εφαρμόσουν το πρώτο Μνημόνιο. Έγραφε, μάλιστα, μεταξύ άλλων εκείνη την εποχή, σε ανοιχτή επιστολή που είχε στείλει στον Γιώργο Παπανδρέου, πως «είναι πλέον επιτακτικό να παραμεριστούν ψευτοδιλήμματα και προσωπικές πρακτικές, που μόνο μεταχρονολογούν τις αναγκαίες αποφάσεις. Και ενώ ορισμένοι υπουργοί μάχονται αποφασιστικά χωρίς να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος, άλλοι δεν ακολουθούν αυτόν τον δρόμο. Θεωρούμε πλέον επιβεβλημένο όσα μέλη της κυβέρνησης δεν αντέχουν την πίεση των περιστάσεων ή βάζουν σε προτεραιότητα

▲ ▲

εν υπάρχει κάποιο νομοσχέδιο στο πρόγραμμα της Βουλής με το οποίο να διαφωνώ αυτήν την εβδομάδα», μας λέει χαριτολογώντας ο «πολιτικός χωρίς σύνορα», Οδυσσέας Βουδούρης, όταν τον ρωτάμε τι θα κάνει μετά την πόρτα για εθελούσια έξοδο που του έδειξε επιτακτικά ο Φώτης Κουβέλης. Ο προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ βουλευτής της ΔΗΜΑΡ, παρότι δεν το παραδέχεται, ξέρει πολύ καλά ότι η ώρα για το δεύτερο πολιτικό του «διαζύγιο» είναι μία ανάσα μακριά. Με εμπειρία μόλις τριών χρόνων στη Βουλή, μετρά μία διαγραφή από τον άλλοτε στενό του φίλο Γιώργο Παπανδρέου και μία μετωπική σύγκρουση με τον Φώτη Κουβέλη στο νέο κόμμα που μετακόμισε εσχάτως. Ο Μεσσήνιος πολιτικός πιστεύει για τον

συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Ποδαρά

108_113_voudouris 16/11/2012 7:21 μ.μ. Page 109

αλλά καθόλου ουσία

Αν η ΔΗΜΑΡ παραμείνει σε μια κυβέρνηση έτσι όπως είναι αυτή τη στιγμή, νομίζω ότι δεν έχει μέλλον ως αριστερό κόμμα

”

Σφοδρή επίθεση Βουδούρη κατά Κουβέλη, Παπανδρέου, Σαμαρά

Νοέμβριος 2012

crash 109

108_113_voudouris 16/11/2012 7:21 μ.μ. Page 110

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

την προσωπική τους πορεία να αποχωρήσουν απ’ αυτή». Η ζωή, όμως, και οι εξελίξεις τον διέψευσαν, αφού εν τέλει αποχώρησε από το ΠΑΣΟΚ, ίσως επειδή -όπως έγραφε ο ίδιος στον ΓΑΠ για τους άλλους- και αυτός δεν άντεξε την πίεση των περιστάσεων. Το κοινό σημείο στην κόντρα του, πρώτα με τον Γιώργο και τώρα με τον Φώτη, είναι πως σύμφωνα με τον βουλευτή και οι δύο αρχηγοί δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους και τον απογοήτευσαν. Η πολιτική του Γιώργου Παπανδρέου απέτυχε, γιατί, σύμφωνα με τον Οδυσσέα Βουδούρη, «μεταξύ πρώτου και δευτέρου Μνημονίου η κυβέρνηση αποδείχθηκε ανίκανη να κάνει τις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε». Όταν τον ρωτάμε την πρόβλεψή του για τη ΔΗΜΑΡ και αν πρέπει να μείνει στην κυβέρνηση, ο βουλευτής λέει ξεκάθαρα πως «αν η ΔΗΜΑΡ παραμείνει σε μια κυβέρνηση έτσι όπως είναι αυτή τη στιγμή, δεν έχει μέλλον ως αριστερό κόμμα». Η συνέντευξη με τον Οδυσσέα Βουδούρη έγινε στο γραφείο του μία μέρα πριν καταψηφίσει τον προϋπολογισμό. Αμέσως μετά το «αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε», που του είπε ο Φώτης Κουβέλης, τον καλέσαμε στο τηλέφωνο και του ζητήσαμε να σχολιάσει τις δηλώσεις Κουβέλη. Το συμπέρασμα που αποκομίσαμε από αυτές τις δύο επαφές είναι πως όσα μας είπε πριν, ακριβώς τα ίδια μας επανέλαβε και μετά, γεγονός που σημαίνει ότι ο Οδυσσέας Βουδούρης δεν πρόκειται να κάτσει καλά.

Υπάρχει ένα ρεύμα στη ΔΗΜΑΡ, που είναι η… ίδια η ΔΗΜΑΡ, αλλά χωρίς τον Φώτη Κουβέλη! «Η επιστροφή στην Ιθάκη είναι πάντα μια μεγάλη περιπέτεια», μας λέει ο βουλευτής όταν τον ρωτάμε τι στράβωσε πάλι και βγήκε από αριστερά στον πρόεδρο της ΔΗΜΑΡ. «Πήγα στη Δημοκρατική Αριστερά γιατί ήταν το κόμμα της υπεύθυνης Αριστεράς και υποστηρίζαμε μια πολιτική που θα μας έβγαζε από αυτό το νεοφιλελεύθερο αδιέξοδο, όμως διαισθάνομαι ότι και αυτό το κόμμα διολισθαίνει σε μια συμμαχία με τις δυνάμεις από τις οποίες εγώ έφυγα». Και πριν και μετά το αυτί που του τράβηξε ο Φώτης Κουβέλης, ο κ. Βουδούρης σπεύδει να μας ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να φύγει από τη ΔΗΜΑΡ, αλλά δεν παίρνει και όρκο για την ενότητά της. «Δεν υπάρχει περίπτωση να πάρω μια ατομική απόφαση. Στο κόμμα υπάρχει διαφορετική άποψη από αυτή που εκφράζεται από την ηγεσία. Υπάρχει η άποψη που λέει χοντρικά ότι τα μέτρα είναι επώδυνα αλλά αναγκαία και υπάρχει ΚΑΙ η άλλη άποψη, που λέει ότι η συνταγή είναι η αποτυχημένη. Αυτό το ρεύμα μέσα στη ΔΗΜΑΡ είναι ευθυγραμμισμένο με τις βασικές πολιτικές θέσεις του κόμματός μας. Είναι η ίδια ΔΗΜΑΡ. Αν τώρα τεθεί θέμα και επέλθει αλλαγή στρατηγικής, τότε αυτό θα θέσει και θέμα για την ενότητα του κόμματος». Στον απολογισμό της σύντομης συγκυβέρνησης το συναίσθημα που κυριαρχεί στον βουλευτή 110 crash Νοέμβριος 2012

Με τον Φώτη Κουβέλη ήρθαν κοντά όταν αμφότεροι ήταν ανεξάρτητοι βουλευτές. Σήμερα είναι δύο ξένοι στο ίδιο κόμμα

είναι η απογοήτευση. «Είδαμε αυτούς τους πέντε μήνες ότι η ΔΗΜΑΡ δεν επηρεάζει την πορεία της κυβέρνησης. Έβαλε ένα άρωμα στην πολιτική της κυβέρνησης, αλλά καθόλου ουσία». Είναι περισσότερο άλλοθι, δηλαδή, η ΔΗΜΑΡ και λιγότερο κυβερνητικός εταίρος; «Σαφώς άλλοθι. Έτσι όπως λειτουργήσαμε τους τελευταίους πέντε μήνες, λειτουργήσαμε ως άλλοθι του κ. Σαμαρά. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Δεν βλέπω πλέον κανένα φως. Η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο εξόδου από την κρίση και η ΔΗΜΑΡ απομακρύνεται σταθερά από τις προεκλογικές της δεσμεύσεις και την προγραμματική συμφωνία».

Κάποιοι βάζουν θέμα κομματικής πειθαρχίας. Εγώ το σέβομαι αλλά πάνω από την κομματική πειθαρχία είναι αυτό που εγώ λέω δημοκρατική πειθαρχία

Τελικά, τι είναι η ΔΗΜΑΡ; Είναι κυβερνητικός εταίρος που τον απειλούν ότι θα τον πετάξουν έξω από την κυβέρνηση αν δεν ψηφίσει; «Ναι, υπάρχει αντίφαση και σε αυτό. Αφήσαμε να γίνει Σαμαροποίηση του κράτους. Υπερτιμήσαμε τον ρόλο μας στη θεωρία και τον υποτιμήσαμε στην πράξη. Είπαμε κάτι σχεδόν υπεροπτικό. Είπαμε ότι χωρίς εμάς δεν θα υπήρχε η κυβέρνηση. Σαφώς και θα υπήρχε. Δεν υπήρχε περίπτωση ο Σαμαράς να παραμερίσει τον διακαή πόθο του να γίνει πρωθυπουργός και δεν θα ρισκάριζε ποτέ να χάσει αυτήν την ευκαιρία με τρίτες εκλογές». Του θυμίσαμε, όμως, ότι το ΠΑΣΟΚ έθετε απαράβατο όρο και τη συμμετοχή των αριστερών δυνάμεων στην κυβέρνηση. «Το ΠΑΣΟΚ ξέρει πάρα πολύ καλά πως αν πήγαινε σε τρίτες εκλογές, πιθανώς να μην έμπαινε καν στο Κοινοβούλιο. Και, επίσης, τίποτα δεν χώριζε την πολιτική της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, άρα προφανώς θα υπήρχε κυβέρνηση». Άρα, κάνατε λάθος όταν αποφασίσατε να συμμετάσχετε στην κυβέρνηση, τον ρωτώ, και εδώ η απάντηση φεύγει σαν σφαίρα με στόχο κατευθείαν την καρδιά της Αγίου Κωνσταντίνου. «Υποτιμήσαμε τον ρόλο μας στην πράξη, διότι μπορούσαμε να απαιτήσουμε κάποια πράγματα από τον Αντώνη Σαμαρά και δεν το κάναμε. Αφήσαμε π.χ. να ιδιωτικοποιηθεί η Αγροτική Τράπεζα. Αφήσαμε να περάσει το νομοσχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις, που είναι εντελώς αντίθετο με αυτά που είπαμε προεκλογικά και εντελώς αντίθετο με την προ-

108_113_voudouris 16/11/2012 7:21 μ.μ. Page 111

Αφήσαμε να γίνει Σαμαροποίηση του κράτους. Να μπούνε σε όλα τα κρίσιμα πόστα άνθρωποι οι οποίοι ως μόνο ουσιαστικό χαρακτηριστικό τους έχουν ότι είναι στενοί συνεργάτες του κ. Σαμαρά γραμματική συμφωνία. Αφήσαμε να γίνει Σαμαροποίηση του κράτους. Αφήσαμε να μπούνε σε όλα τα κρίσιμα πόστα άνθρωποι που το μόνο ουσιαστικό τους προσόν είναι η στενή τους σχέση με τον κ. Σαμαρά».

Η δημοκρατική πειθαρχία νίκησε την κομματική Σε όλη τη συζήτηση ο βουλευτής επιμένει να τονίζει πως διαφοροποιήθηκε από τη γραμμή της ηγεσίας της ΔΗΜΑΡ, όπως αυτή εκφράζεται σήμερα, αλλά δεν διαφοροποιήθηκε από τις προεκλογικές δεσμεύσεις της ΔΗΜΑΡ και την προγραμματική συμφωνία. «Αυτά τα όχι», μας λέει, «βρίσκονται σε ευθεία γραμμή με όλες τις δεσμεύσεις μας μέχρι τώρα. Άρα, το θεωρώ αυτονόητο». Τον ρωτάμε αν αυτή τη φορά η διαφοροποίηση ήταν πιο εύκολη σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ. Τότε ήξερε ότι θα διαγραφεί, ενώ τώρα στο κόμμα του Φώτη Κουβέλη δεν προβλέπονται από το καταστατικό διαγραφές. Η απάντηση είναι κοφτή και απόλυτη: «Δεν υπηρετώ θεσμούς, αλλά αξίες και ιδέες. Όπως έφυγα από το ΠΑΣΟΚ είμαι έτοιμος να ξαναφύγω όποτε χρειαστεί».

”

Για τη ΔΗΜΑΡ τι προβλέπετε; Έχει δρόμο ή θα συντριβεί ανάμεσα σε ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.; «Είναι προφανές ότι αν επιλέξει να συμμαχήσει με αυτά τα κόμματα, θα γίνει το αριστερό άλλοθι της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Είναι ξεκάθαρο».

Πρέπει να φύγει από την κυβέρνηση; «Αν η ΔΗΜΑΡ παραμείνει σε μια κυβέρνηση έτσι όπως είναι αυτή τη στιγμή, νομίζω ότι δεν έχει μέλλον ως αριστερό κόμμα. Ή πρέπει να φύγει ή πρέπει να γίνει μια πραγματική κυβέρνηση εθνικής ευθύνης. Αυτό προϋποθέτει ότι ο επικεφαλής αυτής της κυβέρνησης θα έχει πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια από την επιρροή του σε ένα μόνο στρατόπεδο. Και βέβαια τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου δεν θα πρέπει να βαρύνονται από τις πρόσφατες αμαρτίες του πολιτικού συστήματος».

Η σχέση του με τον Γιώργο Παπανδρέου Ο 59χρονος πολιτικός, γιατρός στο επάγγελμα, ξεκίνησε την πορεία του στο Κοινοβούλιο το 2009. Εξελέγη με το ΠΑΣΟΚ στον νομό Μεσσηνίας και μπήκε στους συνδυασμούς του κόμματος επειδή πίστεψε στο όραμα του Γιώργου Πα-

πανδρέου. Πριν αλέκτωρα φωνήσαι, όμως, διεγράφη από τον ίδιο τον εμπνευστή του, γιατί δεν ψήφισε το δεύτερο Μνημόνιο. Το ερώτημα τίθεται από μόνο του: Τι μεσολάβησε μεταξύ πρώτου και δεύτερου Μνημονίου; «Είμαι από τους ανθρώπους που ψήφισαν το πρώτο Μνημόνιο. Ακόμα και τώρα υποστηρίζω αυτήν την ψήφο, γιατί θεωρώ ότι εκείνη τη στιγμή υπήρχε προοπτική να βγούμε από την κρίση. Αλλά μεταξύ πρώτου και δεύτερου Μνημονίου η κυβέρνηση Παπανδρέου αποδείχθηκε ανίκανη να κάνει τις μεταρρυθμίσεις που έπρεπε». Τον Γιώργο Παπανδρέου τον γνώρισε όταν ήταν πρόεδρος στους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα». Αμέσως αναπτύχθηκε μεταξύ τους μια χημεία, αφού είναι γνωστή η αδυναμία του Γιώργου στις ΜΚΟ. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προτείνει στον Βουδούρη να κάνουν ένα πολιτικό κίνημα, το «Κάθε Μέρα Πολίτης», που το είχε ήδη σχεδιάσει ο Γιώργος με τον αδερφό του, Νίκο, και θα αναλάμβανε δράσεις σε όλη την Ελλάδα. Το κίνημα απέτυχε από τα πρώτα του βήματα, γιατί, σύμφωνα με τον Βουδούρη, «κλώτσησε» η Χαριλάου Τρικούπη. Θα το ξανακάνατε; Θα ξαναπιστεύατε τον Παπανδρέου, τον ρωτάμε.«Αν γύριζε πίσω ο χρόνος, θα το ξανάκανα, αλλά πιθανώς τώρα να έβγαζα πιο γρήγορα κάποια συμπεράσματα. Η προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ υπό την ηγεσία Παπανδρέου ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν υποστηρίχθηκε με συνέπεια». Τι στράβωσε με τον Γιώργο Παπανδρέου; «Πιστεύω ότι ο Γιώργος Παπανδρέου

▲ ▲

Θα ξαναφύγετε; «Όχι, δεν υπάρχει περίπτωση να πάρω ατομική απόφαση. Κάποιοι θέτουν θέμα κομματικής πειθαρχίας και εγώ το σέβομαι, αλλά πάνω από την κομματική πειθαρχία είναι αυτό που εγώ λέω δημοκρατική πειθαρχία. Ένας βουλευτής εκλέγεται βάσει δεσμεύσεων. Αυτές τις δεσμεύσεις πρέπει να τις τηρήσει».

Κοιτάει ΣΥΡΙΖΑ;

Τα ερωτήματα αν θα φύγει από τη ΔΗΜΑΡ και αν θα πάει στον ΣΥΡΙΖΑ πέφτουν πολλές φορές στο τραπέζι. Η απάντηση που μας δίνει είναι πάντα ίδια: «Όχι, ξεκάθαρα όχι, δεν πρόκειται να πάω στον ΣΥΡΙΖΑ. Αν ήταν να πάω στην Κουμουνδούρου, θα το έκανα πριν από τις εκλογές. Πήγα στη ΔΗΜΑΡ γιατί με εξέφραζαν οι ιδέες της».

Νοέμβριος 2012

crash 111

108_113_voudouris 16/11/2012 7:21 μ.μ. Page 112

Πιστεύω πως ο Γιώργος Παπανδρέου είχε ιδέες και οράματα, αλλά δεν είχε την πρακτική ικανότητα να τα εφαρμόσει. Άλλο είναι το χάρισμα του οράματος και άλλο το χάρισμα του οργανωτή και του αρχηγού

”

την έδωσε ο Αλέκος Παπαδόπουλος. Διορίστηκε το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής Περιφερειακού Συστήματος Υγείας Πελοποννήσου.

Έκανε για πρωθυπουργός; «Πιστεύω ότι θα μπορούσε να ήταν πετυχημένος πρωθυπουργός, αν είχε καταλάβει ότι μπορεί αυτός να φέρνει τις ιδέες και κάποιοι άλλοι πιο κατάλληλοι να αναλάμβαναν το οργανωτικό κομμάτι. Αυτό που του καταλογίζω δεν είναι η οργανωτική του αδυναμία, αλλά είναι ότι όταν βρέθηκε μπροστά στα δύσκολα, συμβιβάστηκε με το κατεστημένο του ΠΑΣΟΚ. Στηρίχθηκε σε όλους αυτούς τους κομματικούς μηχανισμούς που ο ίδιος ήξερε ότι είναι το σαθρό ΠΑΣΟΚ και οι οποίοι τον χρησιμοποίησαν ως μια καλή βιτρίνα για να συνεχίσουν την πολιτική τους. Αυτό το μείγμα κατάληξε σε μια καταστροφή».

Τον ρωτάμε πού προβλέπει ότι θα πάει η κατάσταση με την Αριστερά και τι πιθανότητες έχει να μην καταρρεύσει. «Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη», μας λέει, «γιατί η σήψη στα δύο κόμματα εξουσίας είναι βαθύτατη και η Αριστερά εγκλωβίστηκε σε έναν γυάλινο πύργο. Πρέπει να επανακτήσει τον χαμένο χρόνο πάρα πολύ γρήγορα, αν θέλει να έχει μια προοπτική. Επαναφέρουμε τη συζήτηση στη ΔΗΜΑΡ και επιμένουμε να μας πει αν το κυβερνητικό εγχείρημα του Φώτη Κουβέλη είναι σωστό. Η απάντηση είναι ναι μεν και πολλά αλλά... «Ναι», μας λέει, «θεωρώ πως είναι σωστό, γιατί είναι η Αριστερά της ευθύνης. Όμως, Αριστερά της ευθύνης δεν είναι για να βοηθάει τη Δεξιά να κυβερνήσει λιγότερο χειρότερα. Γιατί αυτό κάνουμε αυτή τη στιγμή, βοηθάμε τη Δεξιά να κυβερνήσει λιγότερο χειρότερα».

▲ ▲

είχε ιδέες και οράματα, αλλά δεν είχε την πρακτική ικανότητα να τα εφαρμόσει. Διότι άλλο είναι το χάρισμα του οράματος και άλλο είναι το χάρισμα του οργανωτή και του αρχηγού».

Πώς μπήκε στην πολιτική Το πολιτικό στίγμα του Οδυσσέα Βουδούρη «είναι σταθερό εδώ και πολλά χρόνια», μας λέει. Κατάγεται από αριστερή οικογένεια με γονείς που ήταν πολιτικοί πρόσφυγες. Γεννήθηκε στη Βουδαπέστη, μεγάλωσε στη Γαλλία και έζησε 33 χρόνια στο εξωτερικό. Οι γονείς του έφυγαν μετά τον Εμφύλιο από την Ελλάδα και «γύρισαν το 1965 με το άνοιγμα του Παπανδρέου, διώχτηκαν πάλι το 1967. Είμαι αριστερός», μας λέει. Στη Γαλλία ήταν για είκοσι χρόνια μέλος του γαλλικού Κομουνιστικού Κόμματος. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, αποστασιοποιήθηκε για δύο δεκαετίες από την πολιτική και «κάποια στιγμή κατάλαβα ότι για να γίνουν μεταρρυθμίσεις, θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στο πολιτικό σύστημα και έτσι αποφάσισα να επανενταχθώ. Την ευκαιρία του 112 crash Νοέμβριος 2012

Ο γυάλινος πύργος της Αριστεράς

Υπάρχουν άλλοι που να συμμερίζονται τις απόψεις σας; «Προφανώς και υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι. Υπάρχει ένα ολόκληρο ρεύμα, το οποίο έχει εκφραστεί ακόμα και στα ηγετικά όργανα, αλλά υπάρχει επίσης και η βάση με τους οποίους μιλάμε. Οι εξελίξεις βέβαια των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι αυτό το ρεύμα στο οποίο αναφέρεται ο Οδυσσέας Βουδούρης απέχει πολύ από τον πολιτικό σχεδιασμό του Φώτη Κουβέλη, ο οποίος δεν δείχνει διατεθειμένος όχι μόνο να ζυμωθεί, αλλά και να ανεχθεί πλέον τις απόψεις του Οδυσσέα Βουδούρη. Η πολιτική απομόνωση του Μεσσήνιου βουλευτή και των ομοϊδεατών του φαίνε-

ται δεδομένη και, παρότι αυτοί ετοιμάζουν πανελλαδική συνδιάσκεψη για τη ουσία της πολιτικής, κανείς δεν ξέρει αν θα είναι εντός ή εκτός της ΔΗΜΑΡ όταν αυτή πραγματοποιηθεί. «Η Δημοκρατική Αριστερά είναι ένα νέο κόμμα που ενσαρκώνει μια διαχρονική ελπίδα. Την ελπίδα η Αριστερά να βγει από την πολιτική γωνία που βρίσκεται εδώ και δεκαετίες και να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο», έγραφε ο Οδυσσέας Βουδούρης στις 9 Απριλίου του 2012, όταν ανακοίνωνε την προσχώρησή του στο κόμμα του Φώτη Κουβέλη. Σήμερα αυτό που βλέπει μπροστά του κάθε μέρα είναι ένα «μεγάλο πολιτικό παράδοξο». Το παράπονο του βουλευτή είναι εμφανές: «Οι εκλογές ήταν σεισμός. Κατέρρευσαν τα κόμματα του δικομματισμού. Αποδοκιμάστηκαν οι πολιτικοί που μας έφεραν μέχρι εδώ και τώρα κυβερνούν οι ίδιοι άνθρωποι. Αυτό δεν έχει ιστορικό προηγούμενο και δεν μπορεί να συνεχιστεί». Η μοίρα δεν αφήνει ελεύθερο χρόνο στους Έλληνες. Ο Οδυσσέας Βουδούρης είναι ένας από τους Έλληνες που προσπαθεί να βρει τον δρόμο του μέσα σε αυτήν την τρικυμία, γράφει το οπισθόφυλλο του βιβλίου του με τίτλο το «Ημερολόγιο Μιας Διαδρομής». Οι ταραγμένες θάλασσες δεν φαίνονται να ηρεμούν προς το παρόν για τον βουλευτή, που ξεκαθαρίζει μεν ότι δεν πρόκειται να φύγει από τη ΔΗΜΑΡ, αλλά είναι δεδομένο ότι η νέα του πολιτική στέγη στην Αγίου Κωνσταντίνου δεν τον χωράει πια. Μπαίνοντας στη ΔΗΜΑΡ, ονειρεύτηκε «πως τα μικρά ρυάκια θα μπορέσουν να διαμορφώσουν το μεγάλο ποτάμι της κυβερνώσας Αριστεράς» και σήμερα διαπιστώνει ότι το κόμμα του «αυτούς τους πέντε μήνες δεν επηρεάζει την πορεία της κυβέρνησης. Έβαλε ένα άρωμα στην πολιτική της κυβέρνησης αλλά καθόλου ουσία».

108_113_voudouris 16/11/2012 7:21 μ.μ. Page 113

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:44 μ.μ. Page 114

CRASHτικό π υ λ α κ ο Απ ζ ά τ ρ ο π ρε

Όλα τα ονόματα που άλλαξαν

Οι πρώην που έγιναν επόμενοι...

ΤΟ ρOσΤερ στις αποχρώσεις του σAπιΟυ μHλΟυ Η γνωστή λέξη «κωλοτούμπα» συνoδεύει όλους εκείνους που για να επιβιώσουν πολιτικά άλλαζαν τα κόμματα σαν πουκάμισα

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:46 μ.μ. Page 115

κομματικά στρατόπεδα στον χώρο της Aριστεράς

Τον τελευταίο καιρό το πολιτικό σκηνικό «βράζει». Τα θεμέλιά του είναι σε αποσάθρωση και οι πολιτικοί προσπαθούν να βρουν τη «στέγη» που θα τους καλύψει από την καταιγίδα της οργής του κόσμου λόγω Μνημονίων

του Σπύρου Νάννου

Ο

▲ ▲

,τι δεν αλλάζει πεθαίνει. Αυτό το δόγμα έχουν ακολουθήσει αρκετοί από τους σημερινούς παίκτες της πολιτικής σκηνής. Αρκετοί με αριστερές καταβολές και αγωνιστικές περγαμηνές στα νιάτα τους άλλαξαν, καταφέρνοντας να γίνουν ταυτόχρονα πρώην αλλά και επόμενοι. Η πολιτική ντουλάπα είναι γεμάτη σκελετούς αλλά και ένοχες μνήμες που αρκετοί θα ευχόντουσαν να ξεχαστούν. Η μετάλλαξη στελεχών της πολιτικής ανατροπής σε εκφραστές του κατεστημένου πέρασε από διάφορα στάδια και, όπως και οι ίδιοι θα έλεγαν, από πολιτικές ζυμώσεις. Είναι αυτή η ζύμωση που μετέτρεψε τις κατακόκκινες ή και καταπράσινες απόψεις αρχικά σε ροζ. Δεν είναι όμως λίγες οι περιπτώσεις που οι ίδιοι άνθρωποι επέστρεφαν για να ξαναφύγουν. Οι περισσότεροι από την πολλή ζύμωση κατέληξαν να είναι αδιευκρίνιστου χρώματος. Ενώ κάποιοι άλλοι, όπως συμβαίνει και στη φύση, όταν η ζύμωση προσπερνά το στάδιο της ωρίμανσης, κατέληξαν στο αντιπροσωπευτικότερο χρώμα της πολιτικής μας πραγματικότητας, αυτό του σάπιου μήλου.

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:47 μ.μ. Page 116

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

Οι αλλαγές στο πολιτικό τοπίο δεν είναι αποκομμένες από το παρελθόν αρκετών εκ των πρωταγωνιστών. Παραπέμπουν σε πολιτικές, πρόσωπα, ιδέες, απόψεις αλλά και μεταπολιτευτικές ή και παλαιότερες ενοχές. Από τα κόμματα που δημιουργήθηκαν άλλα διατηρήθηκαν στον χρόνο, άλλα διασπάστηκαν, άλλα μεταλλάχθηκαν ή χάθηκαν. Οι μεγαλύτερες μεταμορφώσεις ή διασπάσεις έγιναν στον χώρο μεταξύ της Αριστεράς, του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ. Εκεί παίχτηκαν διάφορα παιχνίδια και για πολλά χρόνια υπήρχε μια πολιτική ταλαιπωρία λόγω μικρής απήχησης στο εκλογικό σώμα και μιας αγωνίας για το αν θα περάσει ο «χώρος» στη Βουλή όποτε γίνονταν εκλογές. Φυσικά αποχωρήσεις, μεταγραφές και κινήσεις γίνονταν προς και από τους όμορους χώρους του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ. Οι πολιτικοί (όσοι δεν αποστρατεύθηκαν ή παρέμειναν πιστοί στις ιδέες τους) επέλεξαν τον δρόμο της «αλλαγής» ώστε να διασωθούν πολιτικά, ανεξάρτητα με τον ιδεολογικό χώρο που ανήκαν προηγουμένως. Έτσι το συγκεκριμένο φαινόμενο, πήρε μεγάλες διαστάσεις κυρίως στον χώρο της Αριστεράς, καθώς οι μεταγραφές σε όμορα κόμματα –που διατηρούσαν πάντως σημαντικές διαφορές– είχαν την τιμητική τους. Είναι δε χαρακτηριστικό πως ο λαός ενέκρινε τις μεταλλάξεις τους, ενώ και οι εκάστοτε πρόεδροι κομμάτων τούς προτιμούσαν, τοποθετώντας τους εκ μεταγραφής ψηλά στην κομματική τους επετηρίδα! Βεβαίως, με την άνοδο των social media η κριτική αυξήθηκε και η εικόνα τους άρχισε να «σκουραίνει». Όμως, εκείνοι, μέσα σε ένα εύθραυστο πολιτικό σύστημα που βάλλεται πανταχόθεν, μέσα σε ένα εκρηκτικό πεδίο, συνεχίζουν να ακολουθούν την ίδια τακτική και σήμερα, αγνοώντας εάν στιγματίζονται στην πολιτική τους καριέρα από τη... μεταγραφολογία, την αλλαγή στάσης και τις διαφορετικές εκδοχές στα πιστεύω τους. Σήμερα το CRASH καταγράφει την πορεία πολιτικών που άλλαξαν κομματικά στρατόπεδα, πολέμησαν το παλαιό από όπου αναρριχήθηκαν και συνεχίζουν να έχουν την ίδια τακτική, αφού, πολιτικά, έτσι έμαθαν να ζουν και να επιβιώνουν. Τον τελευταίο καιρό το πολιτικό σκηνικό «βράζει», τα θεμέλιά του είναι σε αποσάθρωση και οι πολιτικοί προσπαθούν να βρουν την «στέγη» που θα τους καλύψει από την καταιγίδα της οργής του κόσμου λόγω Μνημονίων. Η γνωστή λέξη «κωλοτούμπα» συνοδεύει όσους άλλαξαν κόμμα ή στάση απέναντι στο μνημόνιο.

Τα πρόσωπα «παντός καιρού» Έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα πρόσωπα εκείνα που «παραδοσιακά» άλλαξαν στρατόπεδα σαν πουκάμισα! Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της αλλαγής στάσης -και το πιο φρέσκο- είναι ο Μίμης Ανδρουλάκης. Ψήφισε το τρίτο Μνημόνιο, όμως πλέον δεν θεωρείται μέλος του ΠΑΣΟΚ, αφού ο ίδιος δήλωσε πως «θα βοηθήσω και τον Βαγγέλη και τον Κουβέλη και τον Τσίπρα, για μια νέα σύνθεση της Αριστεράς. Πιστεύω σε ένα νέο κοινωνικοπολιτικό μπλοκ». Όσοι γνήσιοι αριστεροί το άκουσαν ανατρίχιασαν για την πολιτική μαγιονέζα του...

116 crash Νοέμβριος 2012

Τίποτα όμως δεν είναι τυχαίο. Ο Μίμης Ανδρουλάκης, εάν ανατρέξει κανείς στο βιογραφικό του, θα δει την πορεία του στο ΚΚΕ, τον Συνασπισμό, το ΠΑΣΟΚ… Και τώρα εκφράζει θαυμασμό στον ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας πως σε μια κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, θα δεχόταν να γίνει υπουργός! Γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1951 και μεγάλωσε στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης. Σπούδασε στο Εθνικό

Μετσόβιο Πολυτεχνείο στη Σχολή Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών. Πήρε μέρος στην αντιδικτατορική αντίσταση και διώχθηκε από τη χούντα. Ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και της ευρύτερης Αριστεράς πάνω από 20 χρόνια, στενός συνεργάτης του Χαρίλαου Φλωράκη, υπεύθυνος από το Πολιτικό Γραφείο για την ιδεολογία, τον Τύπο, τις εκδόσεις και για την ενότητα της Αριστεράς. Βουλευτής και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ενιαίου ΣΥΝ. Από το 1990, ο Μίμης Ανδρουλάκης πήρε μια σει-

Ο Γιώργος Παπανδρέου είχε θερμή φιλία με τον Νίκο Κοτζιά. Ο πρώην πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ θεωρείται σήμερα σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα, αν και το διαψεύδει…

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:47 μ.μ. Page 117

Με την προίκα του Πολυτεχνείου…

Ο Φώτης Κουβέλης έχει τη δική του ιστορία στην πολιτική σκηνή και στις αλλαγές στρατοπέδων. Πλέον είναι πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, φεύγοντας «άγαρμπα» από τον ΣΥΡΙΖΑ… ρά από πολιτικές πρωτοβουλίες για την υπέρβαση του σχίσματος ΠΑΣΟΚ – Αριστεράς. Με το βιβλίο του ΜΕΤΑ διατύπωσε τη θέση του για ένα πολιτικό, ιδεολογικό, προγραμματικό και οργανωτικό πλαίσιο για τη ριζική ανασύνθεση του χώρου της δημοκρατικής, σοσιαλιστικής και οικολογικής Αριστεράς. Από την εποχή εκείνη και μετά έμεινε πολιτικά ανέντακτος στον χώρο της Αριστεράς. Στις εκλογικές αναμετρήσεις από το 1993 και μετά στήριξε το

ΠΑΣΟΚ, ωστόσο η απόπειρα πολιτικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη απέτυχε. Στις βουλευτικές εκλογές του 2004 υποστήριξε ξανά το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου και εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με το ΠΑΣΟΚ. Στις εκλογές του 2007, 2009, στις βουλευτικές εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 και στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 2012, επανεκλέχτηκε στη Β' Εκλογική Περιφέρεια Αθηνών…

▲ ▲

Ο Κώστας Σημίτης είχε δίπλα του στελέχη που εν συνεχεία μετακόμισαν σε άλλα κόμματα. Ο Νίκος Μπίστης π.χ. σήμερα αγωνίζεται για τη ΔΗΜΑΡ

Επόμενο σημαντικό πρόσωπο, η Μαρία Δαμανάκη, η οποία σήμερα προσπαθεί να βρει βηματισμό εντός ΠΑΣΟΚ αλλά με το βλέμμα... στον ΣΥΡΙΖΑ. Ειδικότερα, ανέπτυξε δραστηριότητα εντός της Αριστεράς στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Μέλος της ΚΝΕ, έλαβε μέρος στον αντιδικτατορικό αγώνα και ήταν η φωνή πίσω από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου που επαναλάμβανε το «Εδώ Πολυτεχνείο». Συνελήφθη και υποβλήθηκε σε βασανιστήρια από τη χούντα. Μετά την πτώση της χούντας εξελέγη βουλευτής, αρχικά του ΚΚΕ και εν συνεχεία με τον Συνασπισμό. Το 1991 έγινε πρόεδρος του ΣΥΝ και ήταν η πρώτη γυναίκα αρχηγός κόμματος στην Ελλάδα. Στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 10 Οκτωβρίου 1993 ο ΣΥΝ απέτυχε να περάσει το όριο του 3% και δεν κατάφερε να μπει στη Βουλή, με αποτέλεσμα την παραίτηση της Δαμανάκη από την ηγεσία. Το 1994 η Μαρία Δαμανάκη ήταν υποψήφια για τις δημοτικές εκλογές με τον Συνασπισμό και το 1998 με το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΝ. Ηττήθηκε από τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο οποίος είχε υποστηριχθεί από τη Νέα Δημοκρατία. Η ίδια διαφωνούσε με τις θέσεις του κόμματός της, ειδικά στο θέμα της συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ. Το 2003 παραιτήθηκε από τον ΣΥΝ και από την βουλευτική της έδρα. Μετά την εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, η Μαρία Δαμανάκη αποφάσισε να ενταχθεί στο κόμμα αυτό και εξελέγη βουλευτής το 2004, 2007 και το 2009… Από τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων σε κυβερνητικές θέσεις βρέθηκε και ο Νίκος Μπίστης! Το 1996-2000 ήταν μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ, υπεύθυνος για θέματα εξωτερικής και ευρωπαϊκής πολιτικής. Εν συνεχεία μετακόμισε στο ΠΑΣΟΚ και την περίοδο 2003-2004 διετέλεσε υφυπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης Σημίτη, ενώ την περίοδο 2005-2007 διετέλεσε μέλος του Πολιτικού Συμβούλιου του Κινήματος και υπεύθυνος της Επιτροπής Παραγωγής, Εμπορίου και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων του Τομέα Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ. Τελικά, σήμερα ο Νίκος Μπίστης έχει μετακομίσει στη ΔΗΜΑΡ και μάλιστα με συγκεκριμένο ρόλο: Να αξιοποιήσει και να αναλάβει να ξεκινήσει τις «ζυμώσεις» και τις διεργασίες με άλλα κόμματα του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της σοσιαλδημοκρατίας. Από κοντά και ο Νίκος Κοτζιάς, που όπως γράφτηκε ήταν ο μυστικοσύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα επί των οικονομικών θεμάτων. Ποιος είναι ο Νίκος Κοτζιάς; Πανεπιστημιακός καθηγητής με αντιδικτατορική δράση στην ΚΝΕ και με πολυετή πορεία μεταπολιτευτικά στο ΚΚΕ. Υπήρξε και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος. Παραιτήθηκε το 1989 από τα καθοδηγητικά όργανα, την ημέρα που συγκροτήθηκε η κυβέρνηση Τζαννετάκη, κάνοντας λόγο για το «βρώμικο '89». Εργάστηκε ως εμπειρογνώμονας και σύμβουλος στο Υπ. Εξωτερικών από το 1993 επί υπουργίας Θ. Πάγκαλου και το 1996 ξεκίνησε τη συνεργασία με τον Γ. Παπανδρέου, που διετέλεσε αναπληρωτής υπ. Εξωτερικών. Εν συνεχεία, τοποθετήΝοέμβριος 2012

crash 117

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:48 μ.μ. Page 118

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

θηκε επικεφαλής στο ΙΣΤΑΜΕ, ωστόσο εν συνεχεία συγκρούστηκε με τον πρώην πρωθυπουργό το 2011, εκφράζοντας έναν αντιμνημονιακό λόγο που τον οδήγησε εκτός ΠΑΣΟΚ. Τελικά οδηγήθηκε με μαθηματική ακρίβεια στην Κουμουνδούρου, φέροντας τον Αλέξη Τσίπρα σε επαφή με οικονομολόγους που είχαν ενταχθεί στο παρελθόν στο think tank του Γιώργου Παπανδρέου, όπως π.χ. ο Γιάννης Βαρουφάκης. Ο Νίκος Κοτζιάς, πάντως, διέψευσε κατηγορηματικά πως πήγε στον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα προσπάθησε να το καταστήσει σαφές στα social media εξαπολύοντας μύδρους σε πολιτικούς και δημοσιογράφους. Σήμερα, το ρεπορτάζ τον θέλει να είναι ανεξάρτητος πρωταγωνιστής στις ζυμώσεις για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς… Κοντά στον Αλέξη Τσίπρα και η Λούκα Κατσέλη, η οποία μάλιστα θεωρητικά ανήκει στην «οικογένεια» της Κουμουνδούρου, με την ίδια άλλωστε να το έχει… αποκαλύψει. Αξίζει να σημειωθεί πως προεκλογικά γράφηκε και δεν διαψεύστηκε πως ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ της ζήτησε να διαμορφώσει το οικονομικό πρόγραμμα του κόμματος, γεγονός που δεν επιβεβαιώνεται από κορυφαία στελέχη της Κοινωνικής Συμφωνίας…

Ο πρόεδρος Φώτης Όσον αφορά στη ΔΗΜΑΡ, βεβαίως, κανείς δεν μπορεί να λησμονήσει τον Φώτη Κουβέλη, ο οποίος έχει τη δική του ιστορία… Αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος του ΚΚΕ Eσωτερικού, του οποίου διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, και έπειτα συμμετείχε στην ίδρυση της ΕΑΡ, στην οποία εξελέγη μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου και της Κεντρικής Επιτροπής. Στις 25 Ιουνίου 1989 εξελέγη γραμματέας της ΕΑΡ και επί θητείας του αποφασίστηκε η ένταξή της στον Συνασπισμό, στον οποίο έγινε μέλος της εκτελεστικής επιτροπής και της πολιτικής επιτροπής. Μάλιστα, διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης στην Κυβέρνηση Τζαννετάκη (2 Ιουλίου έως 12 Οκτωβρίου 1989). Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1989 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Β΄ Αθήνας με την υποστήριξη του Συνασπισμού και επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές του 1990. Στις 30 Ιουνίου 1991 στην Α΄ Πανελλαδική Συνέλευση του Συνασπισμού εξελέγη μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας, ενώ τρεις μέρες αργότερα ορίστηκε γραμματέας του ίδιου κόμματος. Στις βουλευτικές εκλογές του 1993 απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής, καθώς ο Συνασπισμός δεν συγκέντρωσε τα απαραίτητα ποσοστά για να εισέλθει στη Βουλή. Επανεξελέγη βουλευτής με τον Συνασπισμό στις βουλευτικές εκλογές του 1996, του 2000, του 2004, του 2007 και του 2009. Μετά τις εκλογές του 2009 ορίστηκε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ. Έθεσε υποψηφιότητα για την προεδρία του κόμματος, αλλά έμεινε μακριά από την πρωτιά που κατέκτησε ο Αλέξης Τσίπρας. Στις 5 Ιουνίου του 2010 σε ομιλία του στο Συνέδριο του Συνασπισμού ανακοίνωσε, ως επικεφαλής της Ανανεωτικής Πτέρυγας, την αποχώρηση αυτού και των μελών της από 118 crash Νοέμβριος 2012

το κόμμα. Πέντε μέρες αργότερα ανεξαρτητοποιήθηκε μαζί με τους Θανάση Λεβέντη, Γρηγόρη Ψαριανό και Νίκο Τσούκαλη. Στις 18 Ιουνίου ορίστηκε εκπρόσωπος στη Διάσκεψη των Προέδρων της πολυκομματικής ομάδας των ανεξάρτητων βουλευτών. Λίγες μέρες αργότερα ανακοίνωσε την ίδρυση νέου κόμματος με την ονομασία Δημοκρατική Αριστερά. Μάλιστα, στις 10 Ιουλίου 2010 εξελέγη αρχηγός, χωρίς να υπάρχει άλλος υποψήφιος της Δημοκρατικής Αριστεράς από το πρώτο συνέδριο του κόμματος.

Ο Μανώλης όλων των Ελλήνων Σημαντικό εθνικό κεφάλαιο και ήρωας της αντίστασης ο Μανώλης Γλέζος, δεν έμεινε αμέτοχος στις αλλαγές που σημειώθηκαν στην πολιτική. Για όσους λησμονούν, στις βουλευτικές εκλογές του 1981 και του 1985 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ. Το 1984 έγινε μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 1985 εξελέγη βουλευτής Β΄ Πειραιώς επίσης με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ. Εν συνεχεία αποχώρησε και στις βουλευτικές εκλογές του 2000 ήταν υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του Συνασπισμού. Το 2002, μάλιστα, διαμόρφω-

σε την πολιτική ομάδα Ενεργοί Πολίτες. Η πολιτική αυτή ομάδα σε συνεργασία με τον Συνασπισμό και άλλα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς, μέσω του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές του 2004. Τέλος, στις διπλές βουλευτικές εκλογές του Μάη και Ιούνη 2012 εκλέχθηκε βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ.

Με την αγάπη του κόσμου… Η Σοφία Σακοράφα για πολλούς μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρείται από τα πιο δυνατά χαρτιά του κόμματος. Όμως, και εκείνη συμμετείχε ενεργά στην αλλαγή πολιτικής και σκέψης, αφού όλοι την ξαναθυμήθηκαν – ήταν σπουδαία αθλήτρια – όταν πήγε στο ΠΑΣΟΚ! Πιο συγκεκριμένα, όταν αποχώρησε από τον Αθλητισμό ασχολήθηκε με την πολιτική. Εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ στη Β' Αθήνας (με 33.503 σταυρούς προτίμησης στις εκλογές του 2007). Ωστόσο, στην ονομαστική ψηφοφορία που διεξήχθη στις 6 Μαΐου 2010 για το νομοσχέδιο σχετικά με τον μηχανισμό στήριξης της Ε.Ε. και του ΔΝΤ και για τα έκτακτα μέτρα που υποχρεώθηκε να πάρει η χώρα για να μη χρεοκοπήσει, διαγράφτηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, καθώς δήλωσε «παρούσα» μαζί με τον

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:48 μ.μ. Page 119

Η Μαρία Δαμανάκη διατέλεσε πρόεδρος του Συνασπισμού. Αυτό δεν την εμπόδισε να πάρει μεταγραφή στο ΠΑΣΟΚ, έχοντας φιλικότατες σχέσεις με τον Γιώργο Παπανδρέου (φωτό αριστερά). Σήμερα είναι κοινοτική επίτροπος Γιάννη Δημαρά και τον Βασίλη Οικονόμου που φώναξαν «παρών», ξεφεύγοντας από την κομματική γραμμή που είχε ορίσει ο αρχηγός του κόμματος, Γιώργος Παπανδρέου. Αποχώρησε και από τις τελευταίες εκλογές, είναι βουλευτής Β' Αθηνών με τον ΣΥΡΙΖΑ. Όσον αφορά στον Γιάννη Δημαρά, το 1995 μαζί με τον Δημήτρη Τσοβόλα και άλλα παλιά κομματικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ ιδρύει το ΔΗΚΚΙ, κόμμα από το οποίο αποχωρεί ξαφνικά το 2003 για να επανενταχθεί στο ΠΑΣΟΚ. Στο ενδιάμεσο, ο Δημαράς εκλέγεται βουλευτής ΔΗΚΚΙ (1996) και παίρνει 11% ως υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων (2002), πάλι με το ΔΗΚΚΙ. Το 2003, διαβλέποντας σωστά την πτώση του ΔΗΚΚΙ, ο Γιάννης Δημαράς αφήνει ξαφνικά το κόμμα του και μεταπηδά στο ΠΑΣΟΚ, χωρίς όμως να αποχωρεί από τη Δημοτική Παράταξη του ΔΗΚΚΙ. Η Γενική Συνέλευση του ΔΗΚΚΙ τον καταγγέλει για «απαράδεκτη πράξη σφετερισμού ψήφων» και δηλώνει γι” αυτόν: «Το δέλεαρ της εξουσίας ευτελίζει τους ανθρώπους. Την προδοσία πολλοί αγάπησαν, τον προδότη ουδείς». Όμως ο Γιάννης Δημαράς έχει ήδη πετάξει για άλλα λημέρια. Με το ΠΑΣΟΚ ο Γιάννης Δημαράς εκλέγεται βουλευτής το 2004, 2007 και 2009. Τον Μάιο του 2010 ο Γιάννης Δημαράς δηλώνει

«παρών» στο σχέδιο νόμου για στήριξη της Ελλάδας από την Ε.Ε., αρνούμενος όμως να το καταψηφίσει ανοιχτά. Στις πρώτες δηλώσεις του λέει οτι «συνεχίζει να είναι ΠΑΣΟΚ», αλλά αδυνατεί να προτείνει εναλλακτική λύση για αποτροπή της χρεοκοπίας. Τον Σεπτέμβριο του 2010 ο Γιάννης Δημαράς ανακοινώνει την υποψηφιότητά του στην Περιφέρεια Αττικής με στελέχη από το παλαιό ΠΑΣΟΚ και διεγραμμένους της Νέας Δημοκρατίας. Εν συνεχεία, ανακοινώνει την ίδρυση του κόμματος με όνομα Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών στις 29 Μαρτίου 2011. Τον Νοέμβριο του 2011 ο Βασίλης Οικονόμου αποχώρησε μαζί με άλλα 250 μέλη του κόμματος και ίδρυσε ένα νέο πολιτικό κόμμα με την ονομασία Ελεύθεροι Πολίτες. Στις 17 Απριλίου 2012 ανακοινώθηκε από τους Ανεξάρτητους Έλληνες και το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών η μεταξύ τους συνεργασία και η συμμετοχή μελών του Άρματος Πολιτών στους εκλογικούς συνδυασμούς των Ανεξαρτήτων Ελλήνων. Στις Βουλευτικές Εκλογές του Μαΐου 2012, συμμετέχοντας στα ψηφοδέλτια των Ανεξάρτητων Ελλήνων, εξελέγη βουλευτής…

Ο καθηγητής Αλέξης Μητρό-

Τα ορφανά του ΠΑΣΟΚ Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει και στους βουλευτές Γιάννη Μιχελογιαννάκη και Οδυσσέα Βουδούρη, που ακολούθησαν παρόμοιους αλλά όχι πανομοιότυπους δρόμους. Ειδικότερα, ο Γιάννης Μιχελογιαννάκης στις εθνικές εκλογές του 2009 ήταν υποψήφιος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στον νομό Ηρακλείου Κρήτης και τον τίμησαν με την ψήφο τους περίπου 28.500 ψηφοφόροι. Διετέλεσε βουλευτής του Κινήματος μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2012, οπότε και καταψήφισε το δεύτερο Μνημόνιο , με αποτέλεσμα τη διαγραφή του από την Κ.Ο. ΠΑΣΟΚ. Έκτοτε, μαζί με άλλους τρεις ανεξάρτητους βουλευτές, δημιούργησαν την Κίνηση Ανεξάρτητων Βουλευτών και συνεργάστηκαν με το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς του Φώτη Κου-

▲ ▲

«Φίλοι» του Άκη Τσοχατζόπουλου βρήκαν εύκολα «στέγη» στον ΣΥΡΙΖΑ. Και ο Αλέξης Τσίπρας τούς εκτιμά ιδιαίτερα...

Τα ταγκό του Αλέξη

πουλος στις τελευταίες εκλογές εξελέγη βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η διαδρομή όμως του εργατολόγου σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ θυμίζει φιγούρες ταγκό. Την περίοδο 1981-1985 ο Μητρόπουλος ορίστηκε από την πρώτη κυβέρνηση Παπανδρέου Ειδικός Σύμβουλος του Υπουργείου Εργασίας και ασχολήθηκε με τους τομείς κοινωνικής και εργατικής πολιτικής. Ήταν εκλεγμένο μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, ενώ παράλληλα δίδασκε Εργατικό Δίκαιο στη Νομική της Αθήνας. Το 1986 διαφώνησε με τη νέα πολιτική λιτότητας της δεύτερης κυβέρνησης Παπανδρέου και διαγράφηκε από το ΠΑΣΟΚ μαζί με την αριστερή τάση της ΠΑΣΚΕ, που οργανώθηκε σε νέα συνδικαλιστική κίνηση, τη Σοσιαλιστική Συνδικαλιστική Εργατοϋπαλληλική Κίνηση. Στις αρχές της δεκαετίας του '90, επιβεβαιώνοντας τον Λένιν, χόρεψε το πολιτικό ταγκό κάνοντας δύο βήματα εμπρός και ένα πίσω επιστρέφοντας στο ΠΑΣΟΚ. Το 1996 ο Μητρόπουλος θα αποχωρήσει ξανά από το ΠΑΣΟΚ, διαφωνώντας για άλλη μια φορά με την κυβερνητική πολιτική του, για να προσχωρήσει στο νεοϊδρυθέν Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα. Στις εκλογές του '96 ήταν υποψήφιος με το ΔΗΚΚΙ, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να εκλεγεί. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 θα επανέλθει στο ΠΑΣΟΚ. Εντούτοις, θα συνεχίσει να διαφωνεί με την πολιτική του, κυρίως με την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, συμμετέχοντας ενεργά στην Επιτροπή δημοψηφίσματος του Μάαστριχτ μαζί με άλλες αριστερές δυνάμεις και προσωπικότητες που διαφωνούσαν με τις κατευθύνσεις της συνθήκης του Μάαστριχτ. Το 2010 ο Αλέξης Μητρόπουλος εκφράζει τη νέα διαφωνία του με την κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου. Αποφασίζει -παρά την ιδιότητά του ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ- να συμμετάσχει στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές με τον συνδυασμό Αττική Συνεργασία - Όχι στο Μνημόνιο, υποστηριζόμενος από τον ΣΥΝ και από αριστερές συσπειρώσεις προερχόμενες από το ΠΑΣΟΚ, αποσπώντας ποσοστό 6,23%. Παράλληλα διαγράφεται από το ΠΑΣΟΚ και εν συνεχεία, ως… ανεξάρτητος, πηγαίνει στην Κουμουνδούρου και πλέον κάθεται δίπλα στον Αλέξη Τσίπρα...

Νοέμβριος 2012

crash 119

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:48 μ.μ. Page 120

crash

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

▲ ▲

βέλη. Στις Εθνικές εκλογές της 6ης Μαΐου 2012, καθώς και στις εθνικές εκλογές της 17ης Ιουνίου, οι ψηφοφόροι της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου τον τίμησαν με την ψήφο τους, με αποτέλεσμα να εκλεχθεί εκ νέου Βουλευτής Ηρακλείου με τη Δημοκρατική Αριστερά, καταλαμβάνοντας πανελλαδικά την πρώτη θέση σε ψήφους για το κόμμα της ΔΗΜ.ΑΡ. Όμως, προσφάτως, διαφώνησε με τον Φώτη Κουβέλη, ανεξαρτητοποιήθηκε και ήδη έχει αρχίσει να συζητά για την ένταξή του στον ΣΥΡΙΖΑ. Όσον αφορά τον Οδυσσέα Βουδούρη, εκλέχτηκε βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ το 2009, ωστόσο εν συνεχεία διαγράφτηκε από το κόμμα επειδή καταψήφισε το Μνημόνιο. Έστρεψε το βλέμμα του στη ΔΗΜΑΡ και τελικά εκλέχτηκε βουλευτής με το κόμμα του Φώτη Κουβέλη στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση. Όμως, στο νέο Μνημόνιο ψήφισε ΟΧΙ, αγνοώντας τη γραμμή του κόμματος, ωστόσο δεν προβλέπεται η διαδικασία της διαγραφής, καθώς δεν υπάρχει στο καταστατικό της ΔΗΜΑΡ…

Οι φίλοι του Άκη Ιδιαίτερο εξάλλου ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πρόσωπα εκείνα που «έφυγαν» κυρίως από το ΠΑΣΟΚ, «εγκαταστάθηκαν» στον ΣΥΡΙΖΑ και έχουν πάνω τους την… ταμπέλα «Άκης Τσοχατζόπουλος», αφού στο παρελθόν είχαν συνεργαστεί στενά μαζί του και είχαν χαρακτηριστεί και ως «πρωτοπαλίκαρα»… Μάλιστα, έχει γραφτεί και δεν έχει διαψευστεί πως καθημερινά ο Αλέξης Τσίπρας τούς συμβουλεύεται, αφού ποντάρει στην «τεχνογνωσία» που μετέφεραν από το ΠΑΣΟΚ. Επίσης, δεν διαψεύστηκε πως η προεκλογική πρόταση για την κυβέρνηση της Αριστεράς είχε στοιχεία από το ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος, με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ να την παρουσιάζει δημόσια, χωρίς να υπολογίσει τις συνιστώσες! Πρώτος και καλύτερος στη «λίστα» είναι ο Αντώνης Κοτσακάς, με συγκεκριμένα στελέχη της Κουμουνδούρου να του έχουν αποδώσει τον τίτλο του «οργανωτικού νου» στον νέο ΣΥΡΙΖΑ! Στενός συνεργάτης του Άκη Τσοχατζόπουλου, διετέλεσε υφυπουργός Εργασίας και υπουργός Αιγαίου από το 1989 έως το 2000 στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου. Αποτελεί συνομιλητή του Αλέξη Τσίπρα και γνωρίζει καλά την οργανωτική δομή του ΠΑΣΟΚ, αφού διετέλεσε οργανωτικός γραμματέας του κόμματος από το 1989 έως και το 1993. Από το 1995 βρισκόταν σε σύγκρουση με τον Κώστα Σημίτη και τον χώρο των εκσυγχρονιστών και το 2001 δημιούργησε στο Κίνημα το ρεύμα «Κοινωνική Αριστερά». Υπέβαλε την παραίτησή του από το Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ τον Μάιο του 2011, διαπιστώνοντας, όπως ο ίδιος αναφέρει, «την πλήρη μετάλλαξη των ηγετικών κλιμακίων του Κινήματος και τη μετατροπή του σε νεοφιλελεύθερο σχηματισμό». Ο Αντώνης Κοτσακάς κινητοποίησε και ενέταξε στον ΣΥΡΙΖΑ μια σειρά στελεχών που είχαν διατελέσει γραμματείς και μέλη νομαρχιακών επιτροπών του ΠΑΣΟΚ τις δεκαετίες του '80 και του '90. Να σημειωθεί δε πως προεκλογικά ο Αλέξης Τσί120 crash Νοέμβριος 2012

Ξεχωριστή ιστορία με καντρίλιες και πιρουέτες στο πολιτικό σκηνικό έχει ο Μίμης Ανδρουλάκης. Από το ΚΚΕ στον Συνασπισμό, από εκεί στο ΠΑΣΟΚ. Εσχάτως στην... ανεξαρτησία

πρας του έδωσε οδηγία να τοποθετήσει πρώην συντρόφους του στο ΠΑΣΟΚ, με τον Αντώνη Κοτσακά να κινητοποιεί παλιούς συνδικαλιστές, μέχρι και πρώην μέλη του Κ.Σ. της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ! Δεύτερος στη λίστα, ο Βαγγέλης Χωραφάς, στενός συνεργάτης και σύμβουλος του Άκη Τσοχατζόπουλου καθ' όλη τη διάρκεια που υπηρετούσε σε κυβερνητικές θέσεις. Αν και δεν εμφανίζεται… επίσημα στον ΣΥΡΙΖΑ, αποτελεί έναν από τους τακτικότερους συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα και τον συμβουλεύει για πολιτικά και οργανωτικά θέματα. Στο πλευρό του έχει τον Γιώργο Αγραφιώτη, αν και ο ίδιος έχει διαψεύσει με επιστολές του σε διάφορα sites πως έχει συνεργασία με τον… συμπαθή, όπως χαρακτηρίζει, Αλέξη Τσίπρα… Σημαντικός στη «λίστα» είναι ο Γιώργος Ραυτόπουλος, από τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ και

του συνδικαλιστικού κινήματος. Ήταν πρόεδρος της ΓΣΕΕ από το 1983 έως το 1989. Και εκείνος θεωρείται άνθρωπος του Άκη Τσοχατζόπουλου, μάλιστα ήταν στην πρώτη γραμμή στη μάχη με τον Κώστα Σημίτη για το ΠΑΣΟΚ. Να σημειωθεί πως ο Γιώργος Ραυτόπουλος, που έχει συμβάλει ήδη στην οργανωτική ανασύνταξη του ΣΥΡΙΖΑ, στο βιβλίο του «Κάποτε στα Συνδικάτα» κατηγορεί τον Γιώργο Παπανδρέου για ανεπάρκεια και προδοτική στάση απέναντι στα συμφέροντα του λαού. Κοντά στον Αλέξη Τσίπρα και η Λούκα Κατσέλη, η οποία μάλιστα θεωρητικά ανήκει στην «οικογένεια» της Κουμουνδούρου, με την ίδια άλλωστε να το έχει… αποκαλύψει. Αξίζει να σημειωθεί πως προεκλογικά γράφηκε και δεν διαψεύστηκε πως ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ της ζήτησε να διαμορφώσει το οικονομικό πρόγραμμα του κόμματος, γεγονός που δεν επιβεβαιώνεται από κορυφαία στελέχη της Κοινωνικής Συμφωνίας…

Ο ΣΥΡΙΖΑ ποντάρει στην «τεχνογνωσία» που μεταφέρουν τα πρώην στελέχη του Κινήματος. Το 4% που έγινε 27% στις τελευταίες εκλογές χρειάζεται τώρα κομματική εμπειρία και γέφυρες με το σύστημα

114_121_ARISTERA SAPIO MYLO 16/11/2012 6:48 μ.μ. Page 121

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 6:56 μ.μ. Page 122

CRASH Σ ΦΑΚΕΛγοΕΙΑ νΑυΠΗ

Στον Σκαραμαγκά σκουριάζουν

ναυάγησαν τα ναυπηγεία...

ΒOμΒEΣ

υδρογOνου

τα υποβρύχια

Η

Tης Ηλιάνας Τσαγκάρη

122 crash Νοέμβριος 2012

μαγκά, μέσω σκανδαλωδών συμβάσεων και νόμων, από όλα τα πλεονεκτήματά τους και τα παρέδωσαν αμαχητί στους επενδυτές του ενός ευρώ, δεν είναι τυχαίο ότι μαζί με τα υποβρύχια καταδύθηκαν και τα ίδια τα Ναυπηγεία. Το κακό είναι ότι δεν φαίνεται να πλησιάζει η ημέρα που θα αναδυθούν... Το CRASH ανοίγει τον φάκελο «Τα Ναυάγια του Σκαραμαγκά».

Οι αμαρτωλές συμβάσεις... Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, ένα έγκλημα που τελείται κατ’ εξακολούθηση επί 30 και πλέον έτη. Ένα έγκλημα που διαπράχθηκε από όλες τις κυβερνήσεις, αφού οι περισσότεροι υπουργοί Οικονομικών και Αμύνης φέρθηκαν ως καθ’ έξιν δολοφόνοι μιας επιχείρησης, στο κουφάρι της οποίας δόθηκαν δάνεια εκατομμύριων ευρώ, παίχθηκαν πολιτικά παιχνίδια, πάρθηκαν εγκληματικές αποφάσεις ή ποίησαν την νήσσαν λόγω φόβου. ▲ ▲

εικόνα των τεσσάρων εγκαταλελειμμένων υποβρυχίων παραπέμπει στο αποτέλεσμα μιας χαμένης για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά ναυμαχίας. Στα ναυπηγεία σκουριάζουν παραδομένα στη φθορά και το αλάτι 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Σήμερα τα υδρογονοκίνητα υποβρύχια που «χτίζονται» στον Σκαραμαγκά δεν προασπίζουν την Εθνική Άμυνα, αντιθέτως έχουν μετατραπεί σε βόμβες υδρογόνου που ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμες να εκραγούν. Το καλοκαίρι, μάλιστα, όπως αποκαλύπτουν οι εργαζόμενοι στο CRASH, λόγω υψηλών θερμοκρασιών φθάσαμε στο παραπέντε πριν από το ατύχημα. Εργαζόμενοι της μίας ημέρας την εβδομάδα, που ζουν και αυτοί τα προσωπικά τους ναυάγια, αφού παραμένουν απλήρωτοι για περισσότερους από επτά μήνες. Με καπετάνιους τους πολιτικούς που πρώτα αφόπλισαν τον Σκαρα-

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 6:57 μ.μ. Page 123

παραδομένα στη φθορά και στο αλάτι 2,3 δισ. ευρώ... Αν κλείσουν τα Ναυπηγεία, ύστερα από μία εβδομάδα κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα η ευρύτερη περιοχή του Σκαραμαγκά!

Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν πως είναι ψέμα ότι τα υποβρύχια φυλάσσονται από το Λιμενικό και τον Στρατό, όπως υποστήριξε πρόσφατα ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Πάνος Παναγιωτόπουλος Νοέμβριος/2011

crash 123

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 6:57 μ.μ. Page 124

crash

ΦΑΚΕΛΟΣ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ

▲ ▲

Και κάπως έτσι φτάσαμε να έχουμε 4 υποβρύχια, για τα οποία πλήρωσε ο ελληνικός λαός 2 δισεκατομμύρια 300 εκατομμύρια ευρώ, εγκαταλελειμμένα να «σαπίζουν» και να έχουν πάρει τη μορφή μια βόμβας υδρογόνου έτοιμης να εκραγεί, όπως μας καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι. Και κάπως έτσι καταλήξαμε –την ώρα που ο στόχος είναι οι αποκρατικοποιήσεις- στη μετατροπή των ιδιωτικών Ναυπηγείων Σκαραμαγκά σε απόλυτη κρατικοδίαιτη επιχείρηση και μάλιστα με πολιτική απόφαση. Μια απόφαση που βυθίζει τα ναυπηγεία, όχι μόνο του Σκαραμαγκά, στο απόλυτο τέλμα και τους εργαζόμενους σε αυτά στην απόλυτη εξαθλίωση (7 μήνες απλήρωτοι). Και ίσως αυτή η εξαθλίωση ήταν που τους οδήγησε στο να εισβάλουν στο Υπουργείο Αμύνης και να καταλήξουν στην ορθή κατά τ’ άλλα σύλληψή τους. Πώς γίνεται όμως να θεωρείται ορθή μόνο η σύλληψη αυτών που εισέβαλαν στο Υπουργείο και όχι εκείνων που εισέβαλαν με τις αποφάσεις τους στη ζωή χιλιάδων εργαζομένων στα ναυπηγεία και τη μετατροπή της σε κόλαση; Πώς είναι δυνατόν αποφάσεις που καταδικάζουν χιλιάδες ανθρώπους στην ανέχεια να μην τιμωρούνται; Αντιθέτως, να τιμωρείται μόνο η αντίδραση των θυμάτων… Στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά διεπράχθη και εξακολουθεί να διαπράττεται ένα τεράστιο έγκλημα. Από το 1985, όταν τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά πέρασαν στον έλεγχο του κράτους μέχρι και σήμερα, διαπράττεται ένα διαχρονικό έγκλημα από όλες τις κυβερνήσεις που πέρασαν. Ένα έγκλημα που τελέστηκε με διάφορες πολιτικές αποφάσεις. Οι 3 όμως τελευταίες αποφάσεις έβαλαν και την ταφόπλακα.

Ο επενδυτής του ενός ευρώ Παρ’ όλο που ο Άκης Τσοχατζόπουλος είναι στη φυλακή, κατηγορούμενος για μίζες που έλαβε από τις συμβάσεις των υποβρυχίων που υπέγραψε μεταξύ των ετών 2000 και 2004, ο φάκελος των υποβρυχίων παραμένει ανοιχτός και προκαλεί διάφορες και παράπλευρες απώλειες. Οι εργαζόμενοι στα ναυπηγεία να είναι 7 μήνες απλήρωτοι και τα 4 από τα υποβρύχια που έχουν κατασκευαστεί να ρημάζουν στον Σκαραμαγκά, αφού οι εργασίες έχουν παγώσει με «εντολή» του ιδιοκτήτη Λιβανέζου επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα, ο οποίος αγόρασε το 2010 τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά αντί της τιμής του ενός ευρώ. Το πώς φτάσαμε μέσα σε 2 μόλις χρόνια ο νέος ιδιοκτήτης να αφήνει την επένδυσή του να ρημάζει, τους εργαζόμενους απλήρωτους και το ελληνικό κράτος να είναι με την πλάτη στον τοίχο, είναι πραγματικά αξιοθρήνητο, όπως οι νόμοι και οι αποφάσεις που πήρε το ελληνικό κράτος. Η ρίζα του κακού για τη σημερινή κατάσταση των ναυπηγείων κρύβεται στις σελίδες του νόμου Ν.3885 που ψηφίστηκε το 2010 από ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ προκειμένου να πουληθούν άρον άρον τα ναυπηγεία στον Ισκαντάρ Σάφα, αφού οι προκάτοχοί τους, οι Γερμανοί, ήθελαν να φύγουν τρέχοντας από την Ελλάδα. Έτσι, μέσα σε αυτήν την πίεση οι Έλληνες πολιτικοί μας δεσμεύτηκαν μεταξύ άλλων να πληρώσουν στους νέους κατόχους των Ελληνικών Ναυπηγείων για τα προγράμματα «Αρ124 crash Νοέμβριος 2012

χιμήδης» και «Ποσειδών ΙΙ» 1 δισ. 321 εκατ. ευρώ κατανεμημένα μέχρι και το 2018, τα 500 εκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων μέσα σε ένα χρόνο χωρίς καμία εξασφάλιση ή δέσμευση για την πορεία των εργασιών. Δηλαδή οι πληρωμές από το ελληνικό κράτος θα γίνονται σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, αλλά χωρίς το ελληνικό κράτος να μπορεί να ελέγχει την εξέλιξη των εργασιών, αφού οι πληρωμές δεν είναι συνδεδεμένες με την παραγωγή και την επίτευξη έργου και όλα αυτά αναφέρονται ρητά και κατηγορηματικά στο άρθρο 6 της Εκτελεστικής Συμφωνίας. Επίσης, αν υπάρξει καθυστέρηση πληρωμών από το Δημόσιο, δίδεται το δικαίωμα στον ιδιοκτήτη να αναστέλλει τις συμβατικές του υποχρεώσεις και να εισπράττει τόκους υπερημερίας. Τέλος, αν ο ιδιοκτήτης δεν λάβει δύο συνεχείς δόσεις, μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση και να κρατήσει όλες τις πληρωμές που έχουν γίνει έως εκείνη τη μέρα. Την παροιμία σηκώσαμε τα χεράκια μας και βγάλαμε τα ματάκια μας την ξέρετε; Εδώ αρμόζει γάντι. Το ελληνικό Δημόσιο σταμάτησε τις πληρωμές στις 15 Μαΐου 2011 (μέχρι τότε είχε ήδη καταβάλει περίπου 350 εκατομμύρια ευρώ), καθώς οι δύο μέτοχοι των Ναυπηγείων ήρθαν σε σύγκρουση, καταγγέλλοντας τις μεταξύ τους συμβάσεις. Ο κ. Σάφα, όμως, βασιζόμενος στις προαναφερθείσες «αδυναμίες» νόμου, απαιτεί νόμιμα τα χρήματα όπως ορίζονται στο χρονοδιάγραμμα της Εκτελεστικής Σύμβασης, προκειμένου να επαναλειτουργήσει το Ναυπηγείο. Από τότε καμία κυβέρνηση αυτής της ταλαίπωρης χώρας δεν έχει κάνει κάτι για να λύσει το πρόβλημα. Κανείς ουσιαστικά δεν νοιάστηκε να βρεθεί κάποιος τρόπος προκειμένου να παραληφθούν τα υποβρύχια. Λες και τα παραγγείλαμε μόνο για τις μίζες και όχι για να τα παραλάβουμε. Και αφού πήραμε τις μίζες, ποιος νοιάστηκε για τα υποβρύχια και τα χρήματα που ήδη έχει δώσει ο ελληνικός λαός, περίπου 2 δισεκατομμύρια 300 εκατομμύρια ευρώ; Με αυτά τα ποσά πόσα μέτρα από μισθούς και συντάξεις θα είχαμε γλιτώσει αναρωτιέμαι.

Στα Ναυπηγεία απαγορεύτηκε να ναυπηγούν Εν τω μεταξύ, έναν μόλις μήνα μετά την ψήφιση του συγκεκριμένου νόμου και στο νομοσχέδιο για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση πέρασε αιφνιδιαστικά μια τροπολογία του, στην οποία ουσιαστικά σβήσαμε φόρους και πρόστιμα εκατομμυρίων που είχαν επιβληθεί στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, όταν αυτά ήταν στα χέρια των Γερμανών... Η απόφαση, όμως, που πήρε μορφή ταφόπλακας και ευθύνεται για τη σημερινή θλιβερή κατάσταση αλλά και το αβέβαιο μέλλον των Ελληνικών Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, είναι οι δεσμεύσεις που πρότεινε η ελληνική κυβέρνηση στην Ε.Ε. προκειμένου να γλιτώσει πρόστιμα ύψους 539 εκατομμυρίων ευρώ, που επέβαλε η Κομισιόν τον Ιούλιο του 2008 και αφορούσαν σε παράνομες επιδοτήσεις των Ελληνικών Ναυπηγείων από την ΕΤΒΑ. Αυτές οι δεσμεύσεις έμελε να δέσουν τα «χέρια» του ναυπηγείου, αφού δεν μπορεί να εκτελέσει καμία εμπορική εργασία (και ως εμπορική δραστηριότητα χαρα-

Η απόγνωση ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των εργαζομένων στα Ναυπηγεία

κτηρίστηκαν και οι αμυντικές παραγγελίες τρίτων κρατών), παρά μόνο τους επιτρέπεται να εκτελούν αμυντικά προγράμματα του Ελληνικού Υπουργείου Αμύνης, αν τα πάρουν έπειτα από διαγωνισμό… Όπως είναι κατανοητό, με αυτή τη δέσμευση η τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών (υπουργός Γιώργος Παπακωνσταντίνου και Γ.Γ. Ηλίας Πλασκοβίτης) έκανε τα ιδιωτικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά απολύτως... κρατικοδίαιτα. Και βέβαια αν ποτέ τελειώσουν οι εργασίες με τα υποβρύχια που εκκρεμούν, τι άλλη παραγγελία μπορούν πάρουν τα Ελληνικά Ναυπηγεία από το Υπουργείο Αμύνης; Δεν είμαστε και η Αμερική για να έχουμε

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 6:57 μ.μ. Page 125

Η Γερμανία κατασκευάζει πολεμικά σκάφη. Ο Σκαραμαγκάς αυτήν τη στιγμή έχει την τεχνογνωσία να κατασκευάσει τα πάντα σε πολεμικά και εμπορικά σκάφη. Μήπως συμφέρει τη Γερμανία και άλλες χώρες να μην έχει η Ελλάδα ναυπηγική βιομηχανία και να κάνει και εξαγωγές πολεμικών πλοίων;

τεράστια αμυντικά προγράμματα. Μια Ελλαδίτσα είμαστε σε τεράστια οικονομική κρίση. Άρα, αν δεν αρθεί η συγκεκριμένη δέσμευση, τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά είναι καταδικασμένα να βάλουν λουκέτο και οι εργαζόμενοι σε αυτά να πεινάσουν.

Στον βυθό του Σκαραμαγκά 2,3 δισ.

Εργαζόμενοι της μίας μέρας τη βδομάδα... Ένα πρωινό, σχεδόν αχάραγα, φτάσαμε με τον φωτογράφο Βαγγέλη Ρασιά στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Έπειτα απ’ όλη αυτή την έρευνα πνιγμένη στα έγγραφα, στους νόμους και στα τηλέφωνα, ήθελα να δω από κοντά τον τόπο του εγκλήματος. Η ησυχία ήταν εκκωφαντική. Τίποτα δεν θύμιζε ηχητικά βιομηχανική περιοχή. Μόνο οπτικά καταλάβαινες ότι ήσουν σε ναυπηγεία. Εκεί που άλλοτε δεν μπορούσες να σταθείς από τον θόρυβο των μηχανημάτων, σήμερα η σιγή είναι σχεδόν νεκρική. Μόνο τους γλάρους ακούς και την αγωνία των εργαζομένων. Εκεί που κάποτε δεν επιτρεπόταν να κινηθείς για λόγους ασφαλείας, σήμερα μπορείς να κάνεις άφοβα περίπατο. Εργασίες μηδέν. Οι τεράστιοι γερανοί που νομίζεις ότι σκίζουν τον ουρανό στέκουν σαν φαντάσματα να θυμίζουν ότι εκεί κάποτε 6.000 εργαζόμενοι έβγαζαν το ψωμί τους με πολύ σκληρή δουλειά, μέσα στις λαμαρίνες και στον κίνδυνο, αλλά ζούσαν αξιοπρεπώς τις οικογένειές τους. Οι δεξαμενές που κάποτε φιλοξενούσαν τεράστια πλοία και γνώρισαν δόξες μέχρι και με αεροπλανοφόρα, μένουν άδειες περιμένοντας καρτερικά να ξαναζήσουν τις παλιές καλές μέρες. Πλησιάζοντας στην πύλη μάς περίμεναν οι εργαζόμενοι, χαμογελούν πικρά, με εκείνο το χαμόγελο που οι άκρες των χειλιών δεν

▲ ▲

Με αυτά και με άλλα τα 4 υποβρύχια που βρίσκονται στον Σκαραμαγκά παραμένουν «στεγνά». Τα προγράμματα «Αρχιμήδης» και «Ποσειδώνας», για τα οποία έχουμε ήδη πληρώσει περίπου 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό το οποίο αφορά στο 70% της συνολικής αξίας τους, βρίσκονται ακόμη στη στεριά.

Πιο συγκεκριμένα, για το πρόγραμμα «Αρχιμήδης», στο οποίο περιλαμβάνονται εκτός από το υποβρύχιο «Παπανικολής», το μοναδικό που έχουμε παραλάβει, άλλα 3 υποβρύχια ιδίου τύπου (214), τα οποία είναι σχεδόν έτοιμα στο ναυπηγείο. Έως σήμερα γι’ αυτό το πρόγραμμα έχουμε καταβάλει 1,8 δισ., δηλαδή πόσο ίσο με το 96% της αξίας των υποβρυχίων και υπολείπονται άλλα 75 εκατομμύρια ευρώ για να εξοφλήσουμε. Σε ό,τι αφορά το έτερο πρόγραμμα «Ποσειδώνας», το οποίο θα ολοκληρωθεί σύμφωνα με τις ημερομηνίες το 2019, έχουν ήδη καταβληθεί 520 εκατομμύρια ευρώ και υπολείπονται για να ολοκληρωθεί άλλα 870 εκατομμύρια.

Συμπερασματικά, στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα ανά πάσα ώρα και στιγμή ο ανάδοχος του έργου μπορεί να καταγγείλει τη σύμβασή του με το ελληνικό Δημόσιο, καθώς σε ειδική πρόβλεψη της Εκτελεστικής Συμφωνίας στο άρθρο 27 τού δίνεται αυτό το δικαίωμα ενάμιση μήνα μετά τη μη καταβολή της 2ης συνεχούς δόσης. Άρα, εδώ και πολύ καιρό έχει θεμελιώσει το δικαίωμα να καταγγείλει τις συμβάσεις και για τα δύο προγράμματα. Και βέβαια βάσει νόμου οι ιδιοκτήτες των Ναυπηγείων μπορούν να κρατήσουν τα ήδη καταβληθέντα 400 εκατομμύρια ευρώ (ανεξάρτητα με την πρόοδο των εργασιών, αφού οι πληρωμές δεν συνδέονται με την εξέλιξη του έργου), χωρίς το ελληνικό κράτος να μπορεί να κάνει οτιδήποτε! Λύση δεν φαίνεται στον ορίζοντα ούτε με... περισκόπιο. Ο μεγαλομέτοχος των Ναυπηγείων, κ. Σάφα, δεν φαίνεται να διαπραγματεύεται, αφού στην επιστολή που απέστειλε στον κ. Βενιζέλο στις 2 Δεκεμβρίου 2011 κατέστησε σαφές ότι αν δεν συνεχίσει η ροή του χρήματος από τα δημόσια ταμεία, θα κάνει χρήση των δικαιωμάτων που του παρέχουν τα «κενά» του Ν.3885/2010. Επίσης, στην ίδια επιστολή υπογραμμίζει ουσιαστικά τα αλλεπάλληλα λάθη της τότε κυβέρνησης και της κίνησής της να προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την απαγόρευση των εμπορικών δραστηριοτήτων, όπως και την απουσία ενημέρωσής του για αρκετά από τα χρέη που είχαν τα ναυπηγεία πριν τα αναλάβει ο ίδιος και τα οποία ουσιαστικά δεν αναγνωρίζει. Από τότε έως σήμερα δεν έχει αλλάξει κάτι ουσιαστικά στις διαπραγματεύσεις. Μόνο στις ζωές των εργαζομένων, αφού έχουν να πληρωθούν από τις 18 Απριλίου 2012.

Νοέμβριος 2012

crash 125

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 6:59 μ.μ. Page 126

Οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης στην Ε.Ε. προκειμένου να γλιτώσει πρόστιμα ύψους 540 εκατ. ευρώ

Η λύση για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά δεν φαίνεται στον ορίζοντα σκέκονται σταθερά προς τα επάνω, τρεμοπαίζουν… Από τις 18 Απριλίου είναι απλήρωτοι. Η διοίκηση των Ναυπηγείων εκείνη την ημέρα τούς ανακοίνωσε ότι θα εργάζονται μία φορά την εβδομάδα, εκ περιτροπής εργασία για ένα τρίμηνο. Ο χρόνος όμως είναι σχετικός για κάποιους. Και το τρίμηνο διαρκεί έως σήμερα. Απλήρωτοι 7 μήνες. Δεν είναι εύκολο. Έχουν οικογένειες, παιδιά, υποχρεώσεις. Κι όμως, παρόλο που ζουν την απόλυτη εξαθλίωση, αποφάσισαν να κάνουν απεργία και εκείνη τη μοναδική ημέρα που τους δίνει η επιχείρηση το δικαίωμα να εργαστούν. Δεν θέλουν τα 4 μεροκάματα τον μήνα, δεν φτάνουν όπως λένε ούτε για να θεωρήσεις το βιβλιάριο. Πηγαίνουν όμως κάθε μέρα και κάνουν εργασίες συντήρησης των εγκαταστάσεων, για να μην τις φάει, όπως αυτούς, η εγκατάλειψη. «Το πονάμε το μαγαζί, μας έδωσε ψωμί τόσα χρόνια. Δεν ξέρουμε να κάνουμε τίποτε άλλο. Εδώ μπήκαμε πρώτη φορά στη δουλειά, έχουμε ο καθένας μας περισσότερα από 20 χρόνια», λένε οι εργαζόμενοι και για περισσότερες από 2 ώρες που βρέθηκα στα ναυπηγεία μαζί τους μου τα εξήγησαν όλα. Και όταν λέμε όλα, εννοούμε όλα: τα προβλήματά τους, τις αποφάσεις που τους άλλαξαν τη ζωή, μέχρι και το ενδεχόμενο που υπάρχει αν φύγουν από εκεί, να τιναχθούν όλα στον αέρα και να γίνουν στάχτη τα τέσσερα υποβρύχια που βρίσκονται και τα έχουμε πληρώσει 2,3 δισ. Ο Βασίλης Καρακίτσιος, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, «Τρίαινα», μας εξηγεί πώς καταλήξανε να πάρουν την απόφαση να μην εργάζονται ούτε τις 4 ημέρες τον μήνα. «Είχαμε κάνει μια συμφωνία με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας - καθώς ούτε το Υπουργείο δεν αναγνωρίζει την εκ περιτροπής

▲ ▲

Με αυτή την απόφαση - ταφόπλακα η Ε.Ε. καταδίκασε τα ιδιωτικά Ελληνικά Ναυπηγεία σε κρατικοδίαιτη επιχείρηση. Όπως φαίνεται από το κείμενο της απόφασης η πρόταση ήταν της ελληνικής κυβέρνησης

εργασία σε χώρο που έχει πολεμικό υλικό- να πηγαίνουμε και να συντηρούμε τα υποβρύχια το πρώτο τρίμηνο και ας μη μας χρεώνει η εταιρεία μας και θα φρόντιζε το Υπουργείο. Όμως, δεν μπόρεσαν να εκπληρώσουν αυτό που μας είχαν υποσχεθεί. Ταυτόχρονα η εταιρεία συνέχισε την απόφασή της και για δεύτερο τρίμηνο και έτσι η γενική συνέλευση των εργαζομένων αποφάσισε να μην ερχόμαστε μέχρι να ικανοποιήσουν τα αιτήματά μας. Και φτάσαμε στις 18 Οκτώβρη να επιβάλει 3ο τρίμηνο εκ περιτροπής εργασία μέχρι τις 31 Ιανουαρίου». Σιγά-σιγά έρχονται δίπλα μας και άλλοι εργαζόμενοι. Μας καλημερίζουν. Δεν έχει χαράξει ακόμη και το φως δεν είναι πολύ καλό για τις φωτογραφίες. Καθόμαστε για λίγο στο γραφείο της πύλης. Τουλάχιστον 50 εργαζόμενοι ήταν εκεί εκείνο το πρωινό. Μιλούσαν ανήσυχα μεταξύ τους για το θέμα που τους καίει: «Θα βρεθεί λύση;». Η εταιρεία τι σας λέει; τους ρώτησα. «Τίποτα, δεν υπάρχει εταιρεία. Είναι όλοι εξαφανισμένοι. Έναν δικηγόρο έχουν εκπρόσωπο, ο οποίος συμμετέχει και στο Δ.Σ., αλλά δεν έχει αρμοδιότητες. Συνήθως στα δικαστήρια τον συναντάμε. Για να καταλάβετε, από τις 18 Απρίλη τον έχουμε συναντήσει δύο φορές. Κάθε τρίμηνο στη διαβούλευση που γίνεται βάσει νόμου. Όλα είναι στον αέρα. Δεν μας λέει κανείς τίποτα». Η Πολιτεία τι λέει για το πρόβλημά σας; «Από το Υπουργείο Αμύνης μάς λένε κάντε υπομονή». Ποια είναι η λύση που σας προτείνουν και για την οποία πρέπει να κάνετε υπομονή; «Μας είπαν ότι θα έρθουν σε επαφή με τον ιδιοκτήτη. Η λύση μόνο εκεί είναι.Η Πολιτεία με τη διοίκηση να τα βρουν και εμείς θα δουλέψουμε». Γιατί πιστεύετε ότι δεν τα βρίσκουν; Την απάντηση αυτή θέλησε να μου τη δώσει ο γενικός γραμ-

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 6:59 μ.μ. Page 127

Έγγραφο που αποδεικνύει ότι τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, «κόβονται» από όλες τις πιθανές εργασίες που θα μπορούσαν να αναλάβουν για να είναι βιώσιμα. Ετσι ειναι καταδικασμένα να οδηγηθούν σε μαρασμό και λουκέτο -, σύμφωνα με την απόφαση Ε(2010) 8274 Τελικό / 1-12-10

Οι εργαζόμενοι μιλούν για παιχνίδι Ε.Ε. και Γερμανίας στην πλάτη των Ναυπηγείων ματέας του Σωματείου, ο κ. Βαγγέλης Μπαλογιάννης. «Δεν θέλουν. Ο Σάφα είναι ξεκάθαρος και λέει στο ελληνικό δημόσιο πως εμείς θέλουμε τα χρήματα που μας οφείλετε και τα έχετε συμφωνήσει στη Βουλή με τον ν.3885 στις 30 Σεπτεμβρίου του 2010. Η κυβέρνηση λέει δεν έχετε παράξει έργο. Ο Σάφα λέει ό,τι έχουμε υπογράψει εμείς τα τηρούμε. Το θέμα είναι ότι εμείς δεν έχουμε δουλειά και τα υποβρύχια είναι παρατημένα». Βγήκαμε από το γραφείο, το φως είχε γλυκάνει. Αρχίσαμε να περπατάμε μαζί με κάποιους από τους εργαζόμενους στο ναυπηγείο και η ξενάγηση στους πιο υπερσύγχρονους χώρους είχε ξεκινήσει. Τεράστια έκταση με σημαντικές εγκαταστάσεις, μοναδικές σε όλη τη Μεσόγειο, μου εξηγούν με καμάρι. Φτάνουμε στα υποβρύχια. Δισεκατομμύρια ευρώ εγκαταλελειμμένα. Απλά. Θα παραδοθούν στο Ναυτικό ποτέ;«Ελπίζω», μου απαντάει ο πρόεδρος, «να υπάρξει πολιτική βούληση και να μην πετάξουν 2,3 δισ. στη θάλασσα».

Βόμβες υδρογόνου έτοιμες να εκραγούν τα υποβρύχια

Οι εργασίες έχουν παγώσει με «εντολή» του ιδιοκτήτη Λιβανέζου επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα, ο οποίος αγόρασε το 2010 τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά αντί της τιμής του ενός ευρώ

στρέφονται τα στοιχεία των μπαταριών και η ζημιά αυτή θα φτάσει γύρω στα 50 εκατομμύρια μόνο για τις μπαταρίες. Αν υπάρξει διαρροή υδρογόνου, θα προκληθεί έκρηξη. Γι’ αυτό και τα ελέγχουμε κάθε μέρα. Εμείς οι απλήρωτοι συντηρούμε τα 2,3 δισ. των υποβρυχίων και τις εγκαταστάσεις του ναυπηγείου, φροντίζουμε να έχουν νερό οι δεξαμενές μέσα, γιατί αλλιώς θα σκάσουν και θα καταστραφούν. Γενικά φροντίζουμε να μην προκαλούνται προβλήματα. Δυστυχώς, χρειάζονται τα πάντα προσοχή, μια και ό,τι δεν λειτουργεί φθείρεται, αφού δεν γίνεται η απαραίτητη συντήρηση. Εμείς φτιάχνουμε βάρδιες, είμαστε καθημερινά εδώ και προσέχουμε τα πάντα. Μια μέρα πήρε φωτιά ένας υποσταθμός, αλλά υπήρχε εδώ βάρδια πυρασφάλειας και τη ζημιά την προλάβαμε», υπογραμμίζει ο Γρηγόρης Τσίγκρος, υπεύθυνος ασφάλειας. «Αν το αφήσουμε το ναυπηγείο, θα πεθάνει. Και είμαστε και ανασφάλιστοι, διότι η εταιρεία δεν μας πληρώνει ούτε τα ένσημα ούτε τον μισθό και αν, κούφια η ώρα που το ακούει, συμβεί κάτι… καταλαβαίνετε. Είμαστε στον αέρα, δεν φαίνεται πουθενά ότι δουλεύουμε αλλά και ότι δεν δουλεύουμε, είμαστε στο έλεος του θεού». Οι εργαζόμενοι συνεχίζουν τις καταγγελίες: «Δεν υπήρξε καμία μέριμνα από το Υπουργείο για την προστασία των υποβρυχίων και αυτό που είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος, ότι τα φυλάει το Λιμενικό και ο Στρατός, είναι ψέμα. Αλλά και να στείλουν κάποιον να τα φυλάει απ’ έξω, το θέμα είναι μέσα η συντήρηση και ο κίνδυνος για ενδεχόμενες εκρήξεις. Οι πολιτικοί έδειξαν και εξακολουθούν να δείχνουν ανευθυνότητα απέναντι στα χρήματα που έχει δώσει ο ελληνικός λαός για την απόκτηση αυτών των υποβρυχίων, απέναντι στους εργαζόμενους και στις οικογένειές τους». Όλοι τους, και ο Βαγγέλης Μπαλογιάν-

▲ ▲

Η επόμενη ερώτηση ήταν τουλάχιστον ακούσια. Και αν δεν βρεθεί λύση, τι θα γίνει; Ο Γρηγόρης Τσίγκρος, υπεύθυνος για την ασφάλεια των Ναυπηγείων, χαμογέλασε σχεδόν πικρά. Οι δύο ηλεκτρολόγοι των υποβρυχίων, Κωνσταντίνος Κοκκινάκης και Χρήστος Πίκας που στέκονταν δίπλα του, τον κοίταξαν και κούνησαν το κεφάλι τους. Δεν περίμενα πραγματικά να ακούσω την απάντηση που ακολούθησε και από τους τρεις, ο ένας συμπλήρωνε τον άλλον: «Αν πούνε τέλος τα ναυπηγεία, ύστερα από μία εβδομάδα δεν θα υπάρχουν ούτε τα υποβρύχια ούτε και η περιοχή. Αυτά

τα υποβρύχια κινούνται με υδρογόνο. Το υδρογόνο θέλει ψύξη και κάποια συγκεκριμένη θερμοκρασία. Αν κόψουνε τα ρεύματα και τα παρατήσουμε και φύγουμε, θα αρχίσουν οι εκρήξεις. Είναι μια βόμβα. Εμείς κάθε μέρα κάνουμε επίβλεψη των μικρών μπαταριών, ελέγχουμε τη θερμοκρασία του υδρογόνου και κοιτάζουμε αν υπάρχει διαρροή του υδρογόνου μέσα στο υποβρύχιο. Γιατί το όριο εκρηκτικότητας του υδρογόνου είναι μεταξύ 4 και 12. Όταν περάσει στο κατώφλι του τέσσερα και δείξει πέντε, με το παραμικρό που θα πατήσεις μέσα ή μπεις μέσα στο υποβρύχιο με κινητό τελείωσαν όλα. Και εσύ και το υποβρύχιο. Θα γίνει έκρηξη. Αν φύγουμε εμείς, φύγει η πυρασφάλεια και φύγουν και οι συντηρητές, οι μηχανικοί και οι ηλεκτρολόγοι, σε μία εβδομάδα δεν θα υπάρχει τίποτα. Οι βάρδιες που κάνουμε τώρα γι’ αυτόν τον λόγο είναι. Συντηρούμε τα υποβρύχια –απλήρωτοι– προκειμένου να αποφευχθεί η εγκατάλειψή τους μέχρι και η καταστροφή τους. Ειδικά το καλοκαίρι με τις υψηλές θερμοκρασίες, που ήταν μεγαλύτερος ο κίνδυνος να υπάρχει διαρροή, πολλές φορές το προλάβαμε στο τσακ. Αν τα εγκαταλείψουμε, το λιγότερο που θα γίνει είναι ότι θα αρχίσουν να κατα-

Νοέμβριος 2012

crash 127

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 7:00 μ.μ. Page 128

Επί μήνες απλήρωτοι παραμένουν οι εργαζόμενοι των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Εθελοντικά φροντίζουν τις εγκαταστάσεις ώστε να μην εκραγεί το υδρογόνο των υποβρυχίων

▲ ▲

νης και ο Γρηγόρης Τσίγκρος και ο Κωνσταντίνος Κοκκινάκης και ο Χρήστος Πίκας και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι ελπίζουν να βρεθεί μια λύση, μια πολιτική λύση και να μείνει ανοιχτό το ναυπηγείο με όλες τις δραστηριότητες. Ελπίζουν να αρθεί το εμπάργκο των 15 ετών για τις εμπορικές δραστηριότητες, γιατί μόνο έτσι θα ανοίξουν οι δουλειές, θα έρθει ανάπτυξη και ίσως ξαναζήσουν τις καλές στιγμές, γιατί αλλιώς είναι καταδικασμένοι να δουν το λουκέτο στη μοναδική δουλειά που έκαναν στη ζωή τους.

Στα Ναυπηγεία πια δεν έχουμε ζωή... Πώς ζείτε; Ρωτάω τον Χρήστο Πίκα, ο οποίος μού φαίνεται ο πιο μικρός, ίσως και ο πιο αισιόδοξος. «Είμαστε 7 μήνες απλήρωτοι. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι δράματα βιώνουν οι εργαζόμενοι στα σπίτια τους. Γράφονται στα συσσίτια των Δήμων και στις Εκκλησίες. Άνθρωποι που ήταν νοικοκύρηδες. Ζητάνε δανεικά γιατί έχουν τρία και τέσσερα παιδιά. Η κατάσταση είναι τραγική. Παίρνουμε δανεικά από τους γονείς μας και ελπίζουμε. Γι’ αυτό βάζουμε πλάτη και ερχόμαστε κάθε μέρα εδώ 70 - 100 άνθρωποι που έχουμε χωριστεί σε 3 βάρδιες και προσπαθούμε να συντηρούμε και να προσέχουμε το ναυπηγείο για να μην κλείσει. Γιατί μας έχει δώσει ψωμί να φάμε όλα αυτά τα χρόνια. Οι περισσότεροι που είναι εδώ είναι υπάλληλοι περισσότερα από 30 χρόνια, εδώ σπουδάσαμε, εδώ μάθαμε τη δουλειά, έχουμε γίνει ένα με τις λαμαρίνες, υπάρχουν και κάποιοι που είναι και δεύτερης γενιάς. Τους έφερε ο πατέρας εδώ και έμαθαν τη δουλειά. Το αγαπάμε το ναυπηγείο». Οι εργαζόμενοι μας ξεναγούν στο ναυπηγείο και παρόλο που νιώθουν εγκαταλελειμμένοι από το κράτος και τη διοίκηση, τα πρόσωπά τους και τα λόγια τους γεμίζουν με περηφάνια καθώς μας περιγράφουν τις εγκαταστάσεις του Σκαραμαγκά: «Είχαμε 3 πλωτές δεξαμενές, οι γερανοί μας είναι σύγχρονοι. Μας δείχνουν τις δεξαμενές και μας εξηγούν ότι στον Σκαραμαγκά υπάρχει η με128 crash Νοέμβριος 2012

γαλύτερη δεξαμενή της Μεσογείου, η νούμερο 5, που είναι 500 μέτρα και χωράει 4 φρεγάτες να χτίζονται ταυτόχρονα. Είναι μόνη της ένα μικρό ναυπηγείο. Ο 6ος στόλος έφερνε τα καράβια του εδώ, αλλά και οι εταιρείες Shell και BP .. Είχαμε πελάτες τις μεγαλύτερες εταιρείες». Μας εξήγησαν για τις δυνατότητες του βιομηχανικού τμήματος των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά που είναι αμέτρητες. Εκεί έχουν κατασκευαστεί κομμάτια για τη γέφυρα Ρίου – Αντιρίου, έργα για τη ΔΕΗ, ανεμογεννήτριες, τρένα, ράγες, φρεγάτες, υποβρύχια, περιπολικά του Πολεμικού Ναυτικού και πολλά άλλα. Οι εργαζόμενοι επιμένουν ότι «όλη αυτή την τεχνογνωσία το ελληνικό δημόσιο θα έπρεπε να την έχει εκμεταλλευτεί και να κάνει εξαγωγές πολεμικού υλικού σε άλλες χώρες. Τα Ναυπηγεία θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βαριά βιομηχανία της χώρας μας», λέει και κ. Καρακίτσιος και συμπληρώνει: «Ανάπτυξη χωρίς τη ναυπηγική βιομηχανία και ιδιαίτερα χωρίς τον Σκαραμαγκά δεν γίνεται και ειδικά στην Ελλάδα, που είναι μια χώρα με έναν από τους μεγαλύτερους ναυπηγικούς στόλους. Αν υπήρχαν κίνητρα οι εφοπλιστές μας θα μπορούσαν όλα τους τα πλοία να τα κατασκευάζουν εδώ και μιλάμε για πολλά λεφτά. Μιλάμε για πραγματική ανάπτυξη. Οι εγκαταστάσεις μας είναι οι μεγαλύτερες στη Μεσόγειο και μένουν ανεκμετάλλευτες. Μας έκαναν να είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε ως μοναδι-

Πέρασε αιφνιδιαστικά μια τροπολογία, με την οποία ουσιαστικά σβήσαμε φόρους και πρόστιμα εκατομμυρίων που είχαν επιβληθεί στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, όταν αυτά ήταν στα χέρια των Γερμανών

Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά διαθέτουν τη μεγαλύτερη δεξαμενή στη Μεσόγειο. Ο εξοπλισμός τους είναι σύγχρονος και μπορούν να φιλοξενήσουν για επισκευή ακόμα και αεροπλανοφόρα

κό πελάτη μας το κράτος. Είναι δυνατόν; Πόσο θα αντέξει το Πολεμικό Ναυτικό; Τι θα φτιάξει το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό; Τι είναι, ο αμερικανικός στόλος; Να φτιάχνει συνέχεια πλοία, φρεγάτες, κανονιοφόρους, αεροπλανοφόρα και αρματαγωγά; Πόσο θα έχουμε τα υποβρύχια; Τι θα κάνουμε μετά, θα μείνουμε στον δρόμο; Το τελευταίο πλοίο που μπήκε για επισκευές ήταν στο τέλος του 2009 και μετά τίποτα. 10.000 κόσμος απασχολείται από τη ναυπηγική βιομηχανία. Κλείνοντας τα Ναυπηγεία του Σκαραμαγκά, έκλεισαν και τα υπόλοιπα ναυπηγεία. Γιατί ερχόντουσαν οι εταιρείες, έφερναν τα μεγάλα πλοία τους στον Σκαραμαγκά και τα μικρά τους τα πήγαιναν σε άλλα ναυπηγεία. Τώρα πάνε κατευθείαν στην Τουρκία. Κλείσαμε εμείς, έκλεισαν όλοι. Καταλαβαίνετε τώρα το μέγεθος του εγκλήματος που έχει διαπραχθεί στη ναυπηγική βιομηχανία; Είμαστε ο μεγαλύτερος ναυτικός στόλος στον κόσμο και δεν έχουμε ναυπηγεία. Δεν είναι παράλογο; Οι εφοπλιστές μας πάνε στην Κορέα και στην Κίνα, γιατί δεν υπάρχει ναυτιλιακή πολιτική στην Ελλάδα. Δεν δίνουν κίνητρα από την Πολιτεία. Μέχρι το 2009 κατασκευάζαμε πλοία για Έλληνες εφοπλιστές, είχαμε πελάτες τεράστιες εταιρείες από το εξωτερικό, μέχρι και πλοία του αμερικανικού στόλου του ΝΑΤΟ που ήταν εδώ στη Μεσόγειο και έρχονταν στον Σκαραμαγκά για επισκευές, μέχρι και ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο που έπαθε ζημιά κοντά στην Ιταλία και δεν μπορούσε να πάει πουθενά λόγω όγκου ήρθε εδώ και τότε λάβαμε και συγχαρητήρια για τις εγκαταστάσεις μας και την τεχνογνωσία μας από τον Κλίντον». Έπειτα απ’ όλα αυτά που έχουνε ζήσει οι εργαζόμενοι, κάνουν διάφορα σενάρια προσπαθώντας να εξηγήσουν το παράλογο που έχει συμβεί και επισημαίνουν: «Μήπως η Ε.Ε. και τα μεγάλα κράτη της που έχουν ναυπηγική βιομηχανία δεν θέλουν στην Ελλάδα να γίνονται κατασκευές; Η Γερμανία κατασκευάζει πολεμικά σκάφη. Ο Σκαραμαγκάς αυτή τη στιγμή έχει την τεχνογνωσία να κατασκευάσει τα πάντα σε πολεμικά και εμπορικά

122_129_NAYPHGEIA 16/11/2012 7:01 μ.μ. Page 129

Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών Εξοχότατον Υπουργόν Οικονομίας & Οικονομικών Καθηγητήν Ευάγγελον Βενιζέλον Νίκης 5-7

σκάφη. Μήπως συμφέρει τη Γερμανία και άλλες χώρες να μην υπάρχουμε εμείς, να μην έχει η Ελλάδα ναυπηγική βιομηχανία και να κάνει και εξαγωγές πολεμικών πλοίων»; Ο γ.γ. του σωματείου, Βαγγέλης Μπαλογιάννης, τονίζει : «Εδώ υπήρχε μια στόχευση. Να ξεκινήσουμε από τους Γερμανούς που είχαν τα ναυπηγεία και να φτάσουμε στην ελληνική κυβέρνηση; Φαίνεται ότι υπήρξε στόχευση. Ξεκίνησε από το 2002, φτάσαμε στο 2012 και το ναυπηγείο είναι κλειστό. Δρομολόγησαν την κατάσταση έτσι ώστε να κλείσει. Ένα ναυπηγείο που είναι χρυσορυχείο. Τώρα στις αραβικές χώρες γίνεται πάρτι, που θέλουν να κατασκευάσουν πλοία. Ο Σκαραμαγκάς ήταν ένας εν δυνάμει παίκτης σε αυτήν την ιστορία, αλλά τον έχουν βγάλει απ’ έξω. Αν δεν ανατρέψουμε το παιχνίδι της Ε.Ε. και της Γερμανίας, όχι μόνο στον Σκαραμαγκά αλλά και σε άλλες ελληνικές βιομηχανίες, δεν πρόκειται να πάμε μπροστά. Θα είμαστε πάντα ψωροκώσταινα». Λίγο πιο μακριά βρίσκεται ένας άλλος εργαζόμενος, τον παρατηρώ, θέλει να μιλήσει, να τα πει, αλλά ντρέπεται. Πλησιάζω, τον ρωτάω το όνομά του. «Μιχαήλ Τσακίρης, 50 ετών, εφαρμοστής», μου λέει, «είμαι πολύτεκνος, έχω τέσσερα παιδιά. Τρεις κόρες και έναν γιο. Το μικρότερο παιδί μου είναι 2 χρόνων. Δεν έχω εισόδημα και η γυναίκα μου δουλεύει ημιαπασχόληση σε σούπερ μάρκετ και είναι απλήρωτη ενάμιση μήνα». Είναι έτοιμος να σπάσει, αλλά συνεχίζει. «Είμαστε 7 μήνες απλήρωτοι και κανείς δεν νοιάζεται. Τι να πω πάλι σήμερα στην οικογένειά μου; Ήμασταν νοικοκύρηδες. Ξέρεις πόσο κάνουν ψωμί, 2 λίτρα γάλα και οι πάνες του παιδιού; 200 ευρώ τον μήνα…». Τι να του πω, τι να τον ρωτήσω, ποιος έφταιξε και φτάσατε έως εδώ; Ποιες αποφάσεις; Τι σημασία έχει γι’ αυτόν τον άνθρωπο ποιος έφταιξε; Ίσως σημασία να έχει μόνο ποιος δεν κάνει κάτι τώρα για να το διορθώσει… Και αν όλοι ψάχνετε τις οικογένειες που υποφέρουν και ποια παιδιά πάνε υποσιτισμένα στο σχολείο, μην κοιτάτε μακριά, μπορεί αύριο να είναι και τα δικά σας.

Εξοχότατε, Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη χθεσινή μας συνάντηση και την υποστήριξη που εκφράσατε προς τα ΕΝΑΕ και την επίλυση των εκκρεμών τους προβλημάτων. Όπως συζητήσαμε χθες νομίζω πως θα ήταν πολύ χρήσιμο να κατανοήσει ο Υπουργός Άμυνας από εσάς ποια ήταν η ουσία και το σκεπτικό του εγχειρήματος των ΕΝΑΕ όταν συνομολογήθηκε πέρυσι μεταξύ της Ελλάδας, του ομίλου μας και των εταιρειών της ThyssenKrupp και των βασικών προβλημάτων που ανέκυψαν αργότερα (επισημαίνεται πως η Ελληνική Δημοκρατία ενημερωνόταν καθ’ όλη τη διάρκεια).

• Το τίμημα για τις δύο συμβάσεις (Αρχιμήδης και Neptune) και οι συνακόλουθες καθορισμένες ημερολογιακά πληρωμές και ποσά (που συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν με εσάς ως Υπουργού Άμυνας και με τον κ. Παπακωνσταντίνου, τότε Υπουργού Οικονομικών) έλαβαν υπόψη, μεταξύ των άλλων, τις υφιστάμενες υποχρεώσεις των ΕΝΑΕ τότε, τις ανάγκες των ΕΝΑΕ για την εκτέλεση των συμβάσεων και την ανάγκη ρευστότητας που θα μπορούσε να συντηρήσει τη λειτουργία του ναυπηγείου για ικανό χρόνο, μέχρις ότου έλθουν νέα συμβόλαια από Ξένα Πολεμικά Ναυτικά και από την εγχώρια αγορά. Όπως θα ενθυμείστε, Εξοχότατε, οι πληρωμές συγκεκριμένα δεν ήταν συνδεδεμένες με συμβατικά ορόσημα εκτέλεσης. Αυτή ήταν η λεπτή εξίσωση που καθιερώθηκε προκειμένου να περισωθούν τα ΕΝΑΕ.

• Αφού έγινε η εξαγορά των ΕΝΑΕ τον Οκτώβριο του 2010: 1. Επιπρόσθετες υποχρεώσεις (για τις οποίες δεν είχαμε ενημερωθεί) ανέκυψαν (ΟΣΕ, φόροι κ.λπ.) και ασυμφωνίες διαπιστώθηκαν (οι οποίες έθεσαν σε κίνδυνο τόσο το ναυπηγείο όσο και τον τελικό χρήστη) μεταξύ της κύριας σύμβασης “Neptune” και της σύμβασης υπεργολαβίας με την HDW. 2. Η απόφαση της Ε.Ε. εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2010. Κατόπιν ο καθηγητής Νομικής που μας συστήσατε εξήγησε πως απαγορευόταν στα ΕΝΑΕ να κάνουν εξαγωγές σε Ξένα Ναυτικά και επιπλέον ο μέχρι πρότινος Υπουργός Άμυνας ερμήνευσε την απόφαση και ως απαγόρευση στα ΕΝΑΕ αν αναλάβουν έργα του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού δεδομένου, μεταξύ

Το αποκαλυπτι έγγραφο του Σ κό άφα για την Ε.Ε.

των άλλων, πως τέτοια έργα υπόκεινται σε διαγωνισμούς. Σήμερα: • Οι ασυμφωνίες στην κύρια σύμβαση «Neptune» και τη σύμβαση υπεργολαβίας επιλύθηκαν πριν από τέσσερις μήνες με μια αναθεωρημένη, ισορροπημένη σύμβαση μεταξύ ΕΝΑΕ και HDW έτοιμη προς ενεργοποίηση. Η επικαιροποιημένη σύμβαση προστατεύει περαιτέρω το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό και τα ΕΝΑΕ.

• Οι πληρωμές και τα ζητήματα με την Ε.Ε. ακόμη εκκρεμούν και διαταράζουν τη λεπτή εξίσωση που δομήθηκε όταν υπογράφηκε το εγχείρημα. Αυτή η αβεβαιότητα είναι σχεδόν καταστροφική για τα ΕΝΑΕ. Όπως συμφωνήσαμε χθες, είναι απαραίτητο το Υπουργείο Άμυνας να πραγματοποιήσει την επόμενη εβδομάδα την εκπρόθεσμη ημερολογιακή πληρωμή. Αυτές οι πληρωμές είναι συμβατικές και, όπως γνωρίζετε, δεν συνδέονται με κανένα συμβατικό γεγονός και δεν δύναται να γίνει διαφορετικά. Μετά λύπης οφείλουμε να αναφέρουμε πως το Υπουργείο Άμυνας θέτει εαυτόν σε αθέτηση όσον αφορά τις εν λόγω πληρωμές και επιπλέον δίδει το δικαίωμα στα ΕΝΑΕ, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, να καταγγείλει αμφότερες τις συμβάσεις. Όπως κατέστη σαφές κατά το παρελθόν, οι σχετικές πληρωμές θα προωθηθούν στον κύριο υποκατασκευαστή των ΕΝΑΕ. Όπως επίσης έχουμε συμφωνήσει, το ζήτημα με την Ε.Ε. πρέπει να επιλυθεί. Τα ΕΝΑΕ πρέπει οπωσδήποτε να φέρουν δουλειές από Ξένα Ναυτικά το ταχύτερο δυνατό και είμεθα στη διάθεσή σας να συνδράμουμε με όλα τα μέσα στο έργο της Ελληνικής Κυβέρνησης προκειμένου να επιλυθεί το ζήτημα αυτό. Τα υπόλοιπα εκκρεμή θέματα (περιλαμβανόμενου και του έργου για το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΑΕ) που επίσης συζητήσαμε μπορούν να τακτοποιηθούν μόλις επιλυθούν τα δύο μεγάλα θέματα που προαναφέραμε. Εξοχότατε, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και πάλιν για τη χθεσινή μας συνάντηση και τη διαβεβαίωση που μου δώσατε για γρήγορη και οριστική επίλυση. Ειλικρινά υμέτερος, Iskandar Safa

130_133_Mass 16/11/2012 7:27 μ.μ. Page 130

RASHιση CΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ρ κ ό π α τ ν Α ν Ισπανία από τη

crash

Ο... Οδυσσέας της Καταλονίας προς την

Aρτούρ Μας

ΟΡΑΜΑτΙζΟΜΑΙ

την ανεξάρτητη

Ευρωπαϊκή Καταλονία Συνέντευξη στον Αργύρη Παναγόπουλο

Τ

α μεγάλα πράγματα τα ονειρεύονται οι ποιητές και τα πραγματοποιούν οι πολιτικοί». Αυτό είναι ίσως το πιο σημαντικό μότο στη ζωή του προέδρου της Καταλονίας, Aρτούρ Μας, που αγωνίζεται να μετατρέψει τη Βαρκελώνη στη νέα πρωτεύουσα ενός νέου ανεξάρτητου κράτους. Λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες των πιο δύσκολων εκλογών της Καταλονίας από το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο, ο 56χρονος πολιτικός εξηγεί στο Crash το αίτημα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Ο Aρτούρ Μας, όπως και πάρα πολλοί Καταλανοί, γνωρίζει σχεδόν απ’ έξω το διάσημο ποίημα του Καβάφη και ελπίζει να βρει και αυτός τη δική του Ιθάκη μέσα από ένα πάρα πολύ δύσκολο ταξίδι, φιλοδοξώντας να δει μια ανεξάρτητη Καταλονία έως το 2020 και μάλιστα μεσούσης της κρίσης.

«

▲ ▲

Στις 11 Σεπτεμβρίου κατέβηκε στους δρόμους της Βαρκελώνης τουλάχιστον ενάμισι εκατομμύριο κόσμος, για να διαδηλώσει υπέρ της ανεξαρτησίας χωρίς να φωνάξει υπέρ ή κατά κανενός κόμματος

130_133_Mass 16/11/2012 7:27 μ.μ. Page 131

Ιθάκη της ανεξαρτησίας μιλάει αποκλειστικά στο CRASH Παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις της κρίσης χρέους στην Ελλάδα, γιατί μας αφορούν όλους μας. Πρέπει οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου να βγουν περισσότερο ισχυρές από την κρίση διαμέσου μιας κοινής προσπάθειας

”

Tα μεγάλα πράγματα τα ονειρεύονται οι ποιητές και τα πραγματοποιούν οι πολιτικοί

130_133_Mass 16/11/2012 7:28 μ.μ. Page 132

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Ο 56χρονος πρόεδρος της Καταλονίας προέρχεται από μια οικογένεια του βιομηχανικού και επιχειρηματικού τομέα, είναι οικονομολόγος και πρόεδρος του νεοφιλελεύθερου ομόσπονδου κόμματος CiU και πρόεδρος του κόμματος CDC. Ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία ως δημοτικός σύμβουλος της Βαρκελώνης το 1987 και βουλευτής του τοπικού κοινοβουλίου από το 1995. Από το 1997 έως το 2001 διετέλεσε υπουργός Οικονομικών της τοπικής κυβέρνησης και αμέσως μετά και για μια τριετία πρωθυπουργός της τοπικής κυβέρνησης της Καταλονίας, ενώ από το 2010 είναι πρόεδρος της Καταλονίας, αφού η CiU του Μας κατάφερε να πάρει 46%! Τη στιγμή της ανάληψης της προεδρίας στις 20 Δεκεμβρίου του 2010 ο Α. Μας υπογράμμισε την ανάγκη ενός νέου οικονομικού μοντέλου για την Καταλονία και ανακήρυξε την «εθνική μετάβαση» της Καταλονίας, με βάση το δικαίωμά της να αποφασίσει για το μέλλον της. Λίγο νωρίτερα το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας είχε απορρίψει τμήμα του Καταστατικού της Καταλονίας, που την αναγνώριζε ως ένα έθνος. Η έκρηξη της οικονομικής κρίσης οδήγησε την ηγεσία του CDC στην επιλογή της αυτοδιάθεσης της Καταλονίας, ενώ οι πολιτικοί του αντίπαλοι τον κατηγορούν ότι προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή των πολιτών από τις δραματικές περικοπές που αναγκάστηκε να επιβάλει και τις κατηγορίες για οικονομικά σκάνδαλα που βαραίνουν το CiU. Το τελευταίο διάστημα έχει καταστήσει σαφές στις Βρυξέλλες ότι στόχος του είναι η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση της Καταλονίας, με βάση την ισπανική νομοθεσία και διαμέσου μιας πολιτικής συμφωνίας με την κυβέρνηση της Μαδρίτης. Διαφορετικά -επισημαίνει σε όλους τους τόνους- το κοινοβούλιο της Καταλονίας θα πρέπει να ψηφίσει νόμους που να του δίνουν το δικαίωμα να πραγματοποιήσει το δημοψήφισμα που τόσο επιθυμεί. Εάν, μάλιστα, η Μαδρίτη προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ο Αρτούρ Μας στοχεύει να απευθυνθεί και στις Βρυξέλλες, ενώ δεν αποκλείει τη διενέργεια νέων εκλογών στη Καταλονία, αυτή τη φορά με χαρακτήρα δημοψηφίσματος. «Ακόμη και την τελευταία στιγμή μπορούμε να μετατρέψουμε τις πολιτικές εκλογές σε ένα δημοψήφισμα», τόνισε ο Μας. Από το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι δεν έλειψαν οι καταγγελίες ότι ο Μας προσπαθεί να οδηγήσει στα ύψη τα spreads των ισπανικών ομολόγων, με στόχο να εκβιάσει το κράτος να αποδεχθεί το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Για την περιφερειακή οργάνωση του Λαϊκού Κόμματος στη Καταλονία η ανεξαρτησία θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη άνοδο της ανεργίας, τη φυγή των επιχειρήσεων και την αδυναμία καταβολής των συντάξεων των Καταλανών. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Καταλονίας, το δεύτερο σε μέγεθος κόμμα στην περιφέρεια, στοχεύει στην ομοσπονδιοποίηση της Ισπανίας, κρατώντας ίσες αποστάσεις τόσο από τις τάσεις ανεξαρτησίας όσο και από το συγκεντρωτικό μοντέλο που υποστηρίζει το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι. «Θα μου άρεσε ο Μας να πήγαινε στις Βρυξέλλες να υπερασπιστεί τους Καταλανούς και να καταγγείλει τις περικοπές που επιβάλλει η ομόθρησκή του Άνγκελα Μέρκελ», τόνισε ο Πέρε Ναβάρο, ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών για πρωθυπουργός της 132 crash Νοέμβριος 2012

Η ανεξαρτησία δεν αποτελεί το όνειρο ενός μόνο κόμματος, αλλά ενός λαού. Στόχος μας είναι να οδηγηθούμε σε ένα δημοψήφισμα μέσα στην επόμενη 4ετία, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε μεταξύ των άλλων με επιτυχία τις δυσκολίες

”

Καταλονίας. Η Πρωτοβουλία της για την Καταλονία Ενωμένη Αριστερά καταγγέλλει ότι ο Μας προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τα δικαιώματα των Καταλανών προς όφελός του, ενώ έχει εφαρμόσει στην Καταλονία τις μεγαλύτερες περικοπές που έχουν υιοθετηθεί στην Ισπανία, διαλύοντας Δημόσια Υγεία, Παιδεία και το κοινωνικό κράτος. Εναντίον του Άρτουρ Μας ξεκίνησε και μια εκστρατεία εναντίον της διαφθοράς του CiU, καταγγέλλοντας μεταξύ των άλλων ότι ο Μας βρέθηκε με έναν λογαριασμό με περισσότερα από 2 εκατ. ευρώ στο Λιχτενστάιν, όταν πάνω από το 30% των Καταλανών ζει σε κατάσταση φτώχειας και ένδειας εξαιτίας των περικοπών που εφάρμοσε. Την ίδια στιγμή η γενική ομάδα του CiU φαίνεται να απαρτίζεται από νεόπλουτους εκατομμυριούχους, χάρη στις θέσεις που απόκτησαν στη διοίκηση της πιο πλούσιας ισπανικής περιφέρειας. Σας κατηγορούν ότι προκηρύξατε τις πρόωρες εκλογές για να αποφύγετε τις πιέσεις για την πολιτική λιτότητας που εφαρμόζετε στη Καταλονία … «Οι πρόωρες εκλογές αποτελούν τον καρπό της αδιαλλαξίας της ισπανικής κυβέρνησης για να διαπραγματευτεί μια φορολογική και οικονομική συμφωνία με την Καταλονία, ενώ την ίδια στιγμή σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η τεράστια συγκέντρωση 1,5

εκατομμυρίου Καταλανών στις 11 Σεπτεμβρίου στη Βαρκελώνη κατά τη διάρκεια της επετείου της Δυάδας, που συμβολίζει την πτώση της Βαρκελώνης και την κατάληψή της από την ισπανική βασιλική δυναστεία. Στις 11 Σεπτεμβρίου κατέβηκε στους δρόμους της Βαρκελώνης τουλάχιστον ενάμισι εκατομμύριο κόσμος, για να διαδηλώσει υπέρ της ανεξαρτησίας χωρίς να φωνάξει υπέρ ή κατά κανενός κόμματος. Την πολιτική του CiU θα την κρίνουν σε λίγο οι πολίτες. Εμείς αναγκαστήκαμε να ζητήσουμε ένα πακέτο διάσωσης 5 δισ. ευρώ για την Καταλονία, εξαιτίας της άσχημης οικονομικής κατάστασης που μας κληρονόμησε η προηγούμενη κυβέρνηση της καταλανικής αριστεράς. Χρήματα που ο λαός της Καταλονίας είχε δώσει υπό μορφή φόρων στο ισπανικό κράτος. Η Καταλονία όλα αυτά τα χρόνια συνεισφέρει στο ισπανικό κράτος». Το κόμμα σας από μόνο του θα μετατρέψει την Καταλονία σε ένα ανεξάρτητο κράτος; «Δίνουμε τη μάχη για να κερδίσουμε τις προσεχείς εκλογές, όχι μόνο ως CiU, που αναμένουμε ένα εξαιρετικά καλό αποτέλεσμα, αλλά συνολικά όλες οι δυνάμεις που θέλουν να στηρίξουν την προοπτική της ανεξαρτησίας. Η ανεξαρτησία δεν αποτελεί το όνειρο ενός μόνο κόμματος, αλλά ενός λαού. Στόχος μας είναι να οδηγηθούμε σε ένα δημοψήφισμα μέσα στην επόμενη 4ετία, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε μεταξύ

130_133_Mass 16/11/2012 7:28 μ.μ. Page 133

των άλλων με επιτυχία και τις δυσκολίες που θα παρουσιαστούν. Στις επόμενες ημέρες ο κόσμος θα εκφράσει ελεύθερα με την ψήφο του την πολιτική του θέληση. Η κυβέρνηση της Μαδρίτης, οι Βρυξέλλες και όλοι εμείς στην Καταλονία θα πρέπει να σεβαστούμε αυτήν την ψήφο. Η Καταλονία έχει μια τουλάχιστον χιλιόχρονη ιστορία στην Ευρώπη και θέλει να ξεκινήσει μια νέα πορεία μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη». Ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας, Γκαρθία Μαργκάγιο, προειδοποίησε ότι η ανεξάρτητη Καταλονία θα μείνει εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης… «Οι ρίζες της Καταλονίας ήταν και είναι ευρωπαϊκές και δεν εξαρτιούνται από αυτά που μπορεί να υποστηρίξει ένας αξιωματούχος. Η Ε.Ε. στηρίζει το οικοδόμημά της στη δημοκρατία και η δημοκρατία είναι το βασικό συστατικό στοιχείο της πολιτικής ζωής της Καταλονίας. Εάν φθάσουμε στην ανεξαρτησία, θα φθάσουμε γιατί θα το επιλέξουν οι Καταλανοί με την ψήφο τους. Προσωπικότητες από διάφορους πολιτικούς χώρους, διανοούμενοι και παράγοντες της οικονομίας και της κοινωνίας της Καταλονίας επιθυμούν την ανεξαρτησία της ως το μόνο μέσο για να διαφυλάξουμε τη διαφάνεια της κοινωνική μας πολιτικής, τη γλώσσα, την κουλτούρα μας και τον εκσυγχρονισμό των δομών μας. Επιθυμούμε να έχουμε άριστες σχέσεις με τις

υπόλοιπες περιοχές της Ισπανίας και της Ευρώπης στα πλαίσια της ένταξής μας στην Ε.Ε. Θέλουμε ένα δημοκρατικό και συνεργάσιμο κράτος με τους γείτονές μας. Θέλουμε όμως αυτό το κράτος να το αποφασίσουμε μόνοι μας, δημοκρατικά και με ειρηνικές διαδικασίες. Εάν ανεξαρτητοποιηθούμε, η Βαρκελώνη θα μετατραπεί σε ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου μεταφοράς εμπορευμάτων από και προς την Αφρική και την Ευρώπη. Εμείς ζητάμε από την Ευρώπη απλώς να υπερασπίσει τις αρχές της, τη δημοκρατική θέληση του λαού της Καταλονίας και τον σεβασμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων του. Οι συμφωνίες της Ε.Ε. δεν αναφέρουν πουθενά ότι η Καταλονία δεν μπορεί να γίνει ισότιμο μέλος της ή ότι μπορεί να γίνει. Η Καταλονία ανήκει στην Ε.Ε. και σέβεται όλους τους κανόνες της. Πού θα είναι το πρόβλημα; Έτσι κι αλλιώς εργαστήκαμε όλοι μας για το ευρωπαϊκό μοντέλο διεύρυνσης, σύγκλισης και ολοκλήρωσης της Ευρώπης με όλους τους λαούς και τα έθνη της. Περιμένουμε από την Ευρώπη να εφαρμόσει τις ίδιες δημοκρατικές της αξίες και να σεβαστεί τη θέληση του λαού της Καταλονίας». Υποστηρίζετε την ανάγκη μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης; «Η Ευρώπη θέλει βαθιές μεταρρυθμίσεις, όπως μας δείχνει η σημερινή κρίση της οικονομίας και των θεσμών της. Οι ομοσπονδιακές δομές όμως δεν αποτε-

λούν λύση. Υποστηρίζω την ανεξαρτησία της Καταλονίας μέσα στη μεγαλύτερη δημοκρατική ανεξαρτησία της Ευρώπης. Αυτά όμως αποτελούν θέματα που θα τα αντιμετωπίσουμε και θα προσπαθήσουμε να τα επιλύσουμε με τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στην Καταλονία. Θέλουμε να συνεχίσουμε να ανήκουμε στην Ε.Ε. και να χαράξουμε την πορεία της μαζί με τους υπόλοιπους λαούς της. Η Καταλονία πρέπει να εκμεταλλευτεί την ιστορική στιγμή και να κατακτήσει την αυτοδιάθεσή της, να αναλάβει το ρίσκο να χαράξει μια νέα πορεία, αλλάζοντας νοοτροπίες και συνήθειες με τη βοήθεια μιας ευρείας πλειοψηφίας. Ο κόσμος πρέπει να γίνει συνυπεύθυνος αυτής της διαδικασίας». Στο βιβλίο της η Πιλάρ Ραόλα με τίτλο «Η μάσκα του βασιλιά Αρθούρου», αναφερόμενη στη πολιτική σας βιογραφία, σας παρουσιάζει σαν έναν σύγχρονο Οδυσσέα … «Στην Καταλονία η ιστορία του Οδυσσέα και το μεγάλο του ταξίδι για την επιστροφή Ιθάκη αποτελούν ένα σημείο αναφοράς. Το ποίημα του Καβάφη είναι από τα πιο αγαπημένα μου. Παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις της κρίσης χρέους στην Ελλάδα, γιατί μας αφορούν όλους μας. Πρέπει οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και η Ευρώπη γενικότερα να βγουν περισσότερο ισχυρές από την κρίση διαμέσου μιας κοινής προσπάθειας. Νοέμβριος 2012

crash 133

134_139_kassis 16/11/2012 6:34 μ.μ. Page 134

CRASH

Ο Σαμαράς είναι πρωθυπουργός, Η Ξ υ Ε Τ ν Ε ν υ Σ

“

Μιχάλης Κασσής

να ΣΩΠαΣουν οι υπουργοί του ΠαΠανδρΕου Θ Συνέντευξη στον Σπύρο Νάννο

134 crash Νοέμβριος 2012

ξέρετε, υπέβαλα και εγώ μήνυση στον εκπρόσωπο της εταιρείας, τον οποίο συνέλαβαν», λέει και αναφέρεται στον διαγωνισμό: «Αυτός ο διαγωνισμός ξεκίνησε από τον Μάρτιο. Εξελίχθηκε σε οικονομικό σκάνδαλο, σύμφωνα με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε. Όταν αποχώρησε η Αγροτική Τράπεζα και πριν αναλάβει ο καθαριστής, οι σύμβουλοι που είχε προσλάβει, για ανεξήγητους λόγους, δεν εξήγησαν γιατί δεν έκαναν δεκτή την πρόταση της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ιωαννίνων – Άρτας με βασικό επενδυτή τον Βίκο. Εκτός από οικονομικό σκάν-

Όταν άκουσα τον Ευάγγελο Βενιζέλο να λέει πως θα φύγει όποιος ή όποια δεν ψηφίσει, έκανα το αυτονόητο. Αποχώρησα

”

δαλο είναι και πολιτικό σκάνδαλο. Οι κ.κ. Σαμαράς, Βενιζέλος και Κουβέλης το ήξεραν, αλλά δεν ασχολήθηκαν καθόλου. Ειδικά ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ήταν ενήμερος από εμένα για όλα όσα συνέβησαν». Η φωνή του, πάντως, αγριεύει όταν ρωτάται για τους στημένους αγώνες. «Όλα ξεκίνησαν από ένα παιχνίδι της Δόξας Κρανούλας, μιας ομάδας της οποίας ήμουν πρόεδρος, με αντίπαλο τον Αετό Σκύδρας. Τότε το όνομά μου ενεπλάκη με τους περιβόητους Τσακογιάννηδες. Δεν είχα και δεν έχω καμία σχέση μαζί τους. Το θέμα πήγε στη Δικαιοσύνη, με αποτέλεσμα σε δύο δίκες να αθωωθούμε εγώ, η ομάδα και οι παράγοντες. Έχει τελεσιδικίσει. Το θέμα αυτό, ορισμένοι, το έφεραν ξανά στο φως της δημοσιότητας όταν ήμουν υποψήφιος βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ. Πάντως, σήμερα, εάν αυτό συνεχιστεί, θα απευθυνθώ στη Δικαιοσύνη». Εν συνεχεία η συζήτηση στράφηκε στα πολιτικά, δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Το ΟΧΙ που είπε στο Μνημόνιο, ακολουθώντας διαφορετική γραμμή από το κόμμα του, ήταν το εισιτήριο για την έξοδό του από το ΠΑΣΟΚ, αν και αυτό του έπεσε… βαρύ, καθώς συνέπεσε με την… ονομαστική του εορτή. Τώρα, περισσότερο απελευθερωμένος ανοίγει τα χαρτιά του στο περιοδικό, μιλώντας για όλους και για όλα, βάζοντας ο ίδιος τον… τίτλο στη συνέντευξη: «Να φύγει τώρα ο Βενιζέλος».

▲ ▲

εωρείται σκληροπυρηνικός που τα λέει έξω από τα δόντια. Έχει γραφεί πως έχει σπάσει πόρτες, πως τον συλλαμβάνουν για τον αγώνα του στη γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη, πως ήταν από τα πρόσωπα που συμμετείχαν στους στημένους αγώνες ποδοσφαίρου. Όλη η Ελλάδα, όμως, τον έμαθε μέσα σε μια… νύχτα, όταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος τον διέγραψε από το ΠΑΣΟΚ επειδή αρνήθηκε να πει το ΝΑΙ στο Μνημόνιο που πρόσφατα υπερψηφίστηκε στη Βουλή. Ο Μιχάλης Κασσής δεν φοβάται, δεν κρύβεται, δεν μασάει τα λόγια του. Λέει αυτά που πιστεύει, δεν τα προδίδει παρά τις πιέσεις που κατά καιρούς δεχόταν. Και για να μη δημιουργηθούν… παρεξηγήσεις, ο ίδιος με συνέντευξή του στο CRASH βάζει τα πράγματα στη θέση τους, όταν από μόνος του επισημαίνει πως τα όσα διαδραματίστηκαν στη Δωδώνη συνιστούν ένα οικονομικό και πολιτικό σκάνδαλο και πως δεν έχει καμία σχέση με τους περιβόητους, όπως τους χαρακτηρίζει, Τσακογιάννηδες! «Δεν έσπασα πόρτες! Δεν έβρισα τα Θεία. Δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Ναι, πήγα στο Αστυνομικό Τμήμα επειδή ο εκπρόσωπος της νέας εταιρείας στη Δωδώνη μού υπέβαλε μήνυση. Έχω μιλήσει δημόσια για τη Δωδώνη, δεν φοβάμαι. Δεν με αφορά ό,τι και να μου προσάπτουν. Για να

134_139_kassis 16/11/2012 6:35 μ.μ. Page 135

αλλά ο κόσμος συνεχίζει να εκδικείται το ΠΑΣΟΚ Ο διαγωνισμός για τη Δωδώνη εκτός από οικονομικό είναι και πολιτικό σκάνδαλο. Σαμαράς και Βενιζέλος το ήξεραν...

”

Εύχομαι να μην είμαι από τους τελευταίους που θα κλείσουν την πόρτα τους στο ΠΑΣΟΚ. Αν το κάνω, θα πάω σπίτι μου. Δεν είμαι πολιτικός γυρολόγος Νοέμβριος 2012

crash 135

134_139_kassis 16/11/2012 6:35 μ.μ. Page 136

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

Ο Μιχάλης Κασσής ασχολήθηκε με τα κοινά από μικρή ηλικία. Με την Τοπική Αυτοδιοίκηση άρχισε να ασχολείται το 1986. Στις εκλογές του 2002 εκλέχτηκε Δήμαρχος Περάματος με ποσοστό 57%, όπως και στις εκλογές του 2006 με ποσοστό 62%, το μεγαλύτερο στον Νομό Ιωαννίνων. Είναι ιδιοκτήτης εμπορικής και κατασκευαστικής εταιρείας και στέλεχος μεγάλης κατασκευαστικής εταιρείας, που όμως δεν έχει… δουλειά, όπως τονίζει. Από το 1995 ασχολείται και με την Πτηνοτροφία και είναι μέλος του (ΑΠΣΙ), έχοντας αναπτύξει μεγάλη επαγγελματική δραστηριότητα, συνεχίζοντας την παράδοση των γονιών του. Από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ με έντονη δράση από τα φοιτητικά του χρόνια, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής στις τελευταίες εκλογές. Έξι μήνες περίπου μετά την εκλογή του, πλέον, είναι ανεξάρτητος, αν και όπως τονίζει δεν έφυγε ποτέ από το Κίνημα, δεν θα τον διώξει κανείς από το κόμμα του. Εν μια νυχτί βρεθήκατε εκτός ΠΑΣΟΚ. Ήταν κάτι όμως που το περιμένατε… «Ναι, ήταν μια εξέλιξη αναμενόμενη. Είχα δηλώσει τις αντιρρήσεις μου εδώ και πολύ καιρό σε ό,τι αφορά τη γραμμή που ακολουθούσε το ΠΑΣΟΚ. Και αυτές διατύπωσα, όπως καλά γνωρίζετε, στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, όπου αποφασίστηκε η στάση του κόμματος στην ψηφοφορία για τα μέτρα. Όταν άκουσα τον Ευάγγελο Βενιζέλο να λέει πως θα φύγει όποιος ή όποια δεν ψηφίσει, έκανα το αυτονόητο. Αποχώρησα. Και η επιβεβαίωση του “διαζυγίου” έγινε το βράδυ της ψηφοφορίας των μέτρων. Βέβαια, αυτή η διαγραφή έγινε την ημέρα της ονομαστικής μου εορτής. Μου έπεσε λίγο βαριά, ψυχολογικά δεν ήταν ό,τι καλύτερο. Με έδιωξαν από το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχω υπηρετήσει για 38 χρόνια».

Ανταλλάξατε όμως βαριές κουβέντες σε αυτή τη συνεδρίαση με συναδέρφους σας; «Ναι, έτσι είναι. Ειδικά όταν η συζήτηση στράφηκε στην περιοχή μου, αν και εγώ δεν το άνοιξα, που θα μπορούσα όμως να το κάνω. Αναφέρθηκα σε όσα έχουν διαδραματιστεί με τη Δωδώνη και τότε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης με αποκάλεσε βουλευτή της Δωδώνης! Είμαι βουλευτής του Ελληνικού Κοινοβουλίου, αλλά είμαι και βουλευτής Ιωαννίνων και είμαι υποχρεωμένος να ασχοληθώ με την περιοχή μου. Η ένταση ήταν μεγάλη και κατάλαβα πολλά πράγματα». Σας ζήτησαν, μάλιστα, να παραδώσετε και την έδρα σας… «Αυτό δεν μου το ζήτησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, όπως γράφτηκε. Αυτό μου το ζήτησαν οι πρώην πλέον σύντροφοί μου, οι κ.κ. Ντόλιος και Ρήγας. Αυτό το “αίτημα” δεν είχε καμία βάση. Εγώ δεν άλλαξα στάση και άποψη από αυτά που πίστευα και έλεγα κατά καιρούς. Άλλοι πρέπει να παραδώσουν τις έδρες τους». Ο Μιχάλης Κασσής θεωρείται παλιός, γνωρίζει πολύ καλά τι συμβαίνει μέσα στο κόμμα για πολλά 136 crash Νοέμβριος 2012

Ο Μιχάλης Κασσής επιρρίπτει ευθύνες στον Γιώργο Παπανδρέου για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα, λέγοντας πως οι κινήσεις του ήταν λανθασμένες χρόνια. Ξέρει δηλαδή ακόμα και τις… γραμμές! Γνωρίζει ποιος είναι με ποιον, άλλωστε και ο ίδιος ήταν σε άρμα! Υπάρχουν σήμερα στο ΠΑΣΟΚ διαφορετικές γραμμές σε σχέση πάντα με τους βουλευτές; «Υπήρχαν γραμμές με προσωπικές φιλοδοξίες. Αυτό άλλωστε ήταν ξεκάθαρο, το έβλεπαν όλοι. Για παράδειγμα, υπήρχε η γραμμή του Ανδρέα Λοβέρδου, που ως γνωστόν είχε εδώ και μήνες διαχωρίσει τη θέση του από την επίσημη θέση του ΠΑΣΟΚ. Δεν είχε εμφανιστεί στις συνεδριάσεις της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Και όποτε εμφανίστηκε μάλωσε με τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Υπήρχε και η γραμμή Χρυσοχοΐδη, μια γραμμή κυβερνητισμού όπως την έχω χαρακτηρίσει. Και οι δύο που προανέφερε είχαν κόντρα με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ επειδή δεν συμμετείχαν στην κυβέρνηση μετά τις τελευταίες εκλογές. Πρέπει να προσθέσω όμως πως παλιά οι γραμμές ήταν πιο έντονες». Ο ανεξάρτητος βουλευτής κοντοστέκεται όταν μιλάει για το ΠΑΣΟΚ τού σήμερα. Λέει πως στις τελευταίες δύο εκλογικές αναμετρήσεις ο κόσμος ψήφισε με αγανάκτηση. «Μας εκδικήθηκε για τα προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί στην κοινωνία, όχι άδικα. Τα μέτρα που ψηφίστηκαν επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ ήταν πολύ σκληρά. Όμως, παρά το γεγονός πως σήμερα πρωθυπουργός είναι ο Αντώνης Σαμαράς, ο κόσμος συνεχίζει να εκδικείται το ΠΑΣΟΚ. Και στο κόμμα συνεχίζουν να μην καταλαβαίνουν πως δεν μπορούν να είναι πιστευτοί στον

λόγο τους, από τον πρόεδρο έως την ηγετική του ομάδα», αναφέρει χαρακτηριστικά. Αυτομάτως, αναφέρεται στον Ευάγγελο Βενιζέλο. Τι μπορούσε να κάνει και δεν έκανε. Τον είχε στηρίξει προεκλογικά: «Έλεγα πως ήταν ένας πολιτικός με πολλά χαρίσματα, όμως αποδείχθηκε πως στα μεγάλα προβλήματα τα οποία κλήθηκε να αντιμετωπίσει του χρεώθηκαν πολλά πράγματα. Θα μπορούσε όμως να είχε πάρει δραστικά μέτρα, όπως λέτε. Για παράδειγμα, θα έπρεπε ήδη να έχει διαγράψει τον Ανδρέα Λοβέρδο με τη συμπεριφορά που επιδεικνύει. Δεν ξέρω πού οδηγείται η κατάσταση στο ΠΑΣΟΚ». Γράφτηκε πως οι πρόσφατες διαγραφές ήταν ένα οργανωμένο σχέδιο. Ισχύει; «Έχω μάθει στη ζωή μου να είμαι ειλικρινής. Σας λέω λοιπόν πως δεν μίλησα με κανέναν από όσους διαγράφησαν. Άλλωστε, ήμουν ο πρώτος που είπε πως δεν θα ψηφίσω αυτά τα μέτρα. Εν συνεχεία, εμφανίστηκε ο Παραστατίδης. Είναι γεγονός πως τα “παρών” και τα “όχι”, αλλά και η μη εμφάνιση του Κώστα Σκανδαλίδη είχαν γνωστοποιηθεί μέσα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ». Ο κόσμος που μιλάει μαζί σου σε πίεσε, σε απείλησε για την ψηφοφορία των μέτρων; «Ούτε με πίεσαν ούτε με απείλησαν για τη στάση μου στην ψηφοφορία. Ο κόσμος, άλλωστε, γνωρίζοντας τι είχε συμβεί με τα άλλα μνημόνια, ήταν περισσότερο επιφυλακτικός. Όσοι με ακολουθούν,

134_139_kassis 16/11/2012 6:35 μ.μ. Page 137

Ο Βενιζέλος έχει κακούς συμβούλους. Με την περιβόητη Λίστα Λαγκάρντ έχασε τελείως το παιχνίδι. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που σήμερα πολλοί τον αμφισβητούν στην ηγεσία του κόμματος

”

δεν με ρωτούσαν τι θα ψηφίσω, με ρωτούσαν εάν αλλάξω στάση από τα όσα έχω πει στο παρελθόν. Και πλέον με κοιτούν με καλύτερο μάτι, επειδή δεν άλλαξα στάση. Βέβαια, στο κόσμο υπήρχε και ο φόβος τι θα συμβεί εάν δεν ψηφιστούν τα μέτρα». Ο Μιχάλης Κασσής θυμάται το παρελθόν, θυμάται τον Γιώργο Παπανδρέου, στον οποίο επιρρίπτει ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα. Λέει πως οι κινήσεις του ήταν λαθεμένες και πως σήμερα, εάν ήταν πρωθυπουργός, δεν θα έκανε ό,τι έκανε τότε! Τονίζει, δε, πως θα έπρεπε να είχε πάει σε εκλογές ώστε να αποφασίσει ο λαός για το μπάχαλο που επικρατούσε: «Η κατάσταση, όμως, ερχόταν από πολύ παλιά. Δεν μίλησε κανένας για παράδειγμα για τις κυβερνήσεις Καραμανλή. Σε αυτό φταίει και ο Γιώργος Παπανδρέου. Να πάμε και παλαιότερα, στις κυβερνήσεις Σημίτη! Οι ευθύνες βαραίνουν πολλούς. Και σήμερα, βλέπουμε τον Σαμαρά να υπερασπίζεται ένα πρόγραμμα, το οποίο ο ίδιος αμφισβητούσε όταν ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σήμερα η προγραμματική συμφωνία της τριτοκομματικής κυβέρνησης είναι κουρελόχαρτο», αναφέρει.

που σήμερα το ΠΑΣΟΚ βυθίζεται στις δημοσκοπήσεις. Αυτός επίσης είναι ένας από τους λόγους που σήμερα πολλοί τον αμφισβητούν στην ηγεσία του κόμματος». Το τελευταίο χρονικό διάστημα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που θεωρητικά δεν ανήκουν στο κόμμα συνεχώς βγαίνουν στη σέντρα. Σε βρίσκουν σύμφωνο; «Γίνονται πολλές συζητήσεις από πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Δεν πρέπει να μιλούν. Πρέπει να μιλήσει η κοινωνία, να μιλήσουν εκείνοι που σήμερα παλεύουν για το ΠΑΣΟΚ, όσοι τουλάχιστον έχουν απομείνει. Αυτούς πρέπει να ακούσει ο κόσμος, όχι όλους εκείνους που κάθισαν σε κυβερνητικές καρέκλες και έφεραν τα γνωστά αποτελέσματα. Και για να μιλήσω με ονόματα: Ο Πάγκαλος είναι ένας ευφυής πολιτικός, αλλά δεν καταλαβαίνω τι θέλει να αποδείξει, τι θέλει να πει. Να σταματήσουν να μιλούν. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ξαναγεννηθεί από τη βάση του. Δεν υπάρχει άλλη λύση». Πρέπει να γίνει ξεκαθάρισμα λογαριασμών; «Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε όλοι μέσα μας τι κάναμε στο παρελθόν, τι κάνουμε τώρα και τι πρέπει να κάνουμε στο μέλλον. Αυτό θέλει και ο κόσμος για να να επιστρέψει στο ΠΑΣΟΚ». Ο ανεξάρτητος βουλευτής Ιωαννίνων, πιο ζεστός κατά τη συζήτηση, αποφασίζει να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Χωρίς φόβο, με όρους αλήθειας.

Και το κάνει με αφορμή την ερώτηση για την ανασύσταση του ΠΑΣΟΚ. Αυτή η περιβόητη ανασύσταση του ΠΑΣΟΚ περπάτησε; «Δεν μπορεί να περπατήσει. Ο λόγος; Πολύ απλός, δεν υπάρχει ο ηγέτης εκείνος που θα συσπειρώσει τον κόσμο». Δηλαδή είσαστε της άποψης πως πρέπει να τεθεί θέμα ηγεσίας στο Κίνημα; «Κατ’ αρχάς, δεν συμφωνώ με τον Ανδρέα Λοβέρδο για τις αλλαγές που θέλει να γίνουν σήμερα στο ΠΑΣΟΚ. Είναι ο τελευταίος που θα πρέπει να μιλήσει π.χ. για τη σύγκλιση των Οργάνων, αφού ποτέ δεν πάτησε το πόδι του. Δεν έχω κάτι προσωπικό μαζί του, το ξεκαθαρίζω. Ούτε με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη…». Καθαρή απάντηση: πρέπει να υπάρξει αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ; Ναι, πρέπει ο Ευάγγελος Βενιζέλος να ανοίξει τις διαδικασίες μέσα στο Συνέδριο του κόμματος. Να βρεθεί το πρόσωπο εκείνο που θα τον αντικαταστήσει, αν και σήμερα δεν βλέπω κάποιον να υπάρχει! Αν με ρωτήσεις να προτείνω κάποιον, δεν μπορώ να το κάνω. Μέσα όμως από τις συλλογικές διεργασίες θα βρεθεί το πρόσωπο που μπορεί να πάρει στα χέρια του το ΠΑΣΟΚ. Το πρόσωπο που θα συνθέσει όλες τις απόψεις που ακούγονται στο κόμμα. Για να μην παρεξηγηθώ: όλα όσα λέω τα λέω όχι

▲ ▲

Ο Βενιζέλος έχει κακούς συμβούλους; «Εάν μέχρι σήμερα έχει ακούσει τους συμβούλους του, έχει κακούς συμβούλους. Και εδώ θέλω να σταθώ και στη συμπεριφορά που επέδειξε με την περιβόητη Λίστα Λαγκάρντ. Με τους χειρισμούς του έχασε τελείως το παιχνίδι. Βγήκε έξω από την πραγματικότητα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους

«Δεν συμφωνώ με τον Ανδρέα Λοβέρδο για τις αλλαγές που θέλει να γίνουν στο ΠΑΣΟΚ. Είναι ο τελευταίος που θα πρέπει να μιλήσει», λέει ο Μιχάλης Κασσής για τον πρώην υπουργό, ενώ συνιστά και στον τέως αντιπρόεδρο Θεόδωρο Πάγκαλο να σταματήσει να μιλά αφού κανείς δεν καταλαβαίνει τι θέλει να πει και τι θέλει να αποδείξει

Νοέμβριος 2012

crash 137

134_139_kassis 16/11/2012 6:35 μ.μ. Page 138

crash

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

▲ ▲

γιατί με έχει διαγράψει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Ούτως ή άλλως θα αποχωρούσα από το κόμμα αμέσως μετά την ψηφοφορία των μέτρων, ακόμα και εάν δεν με διέγραφε ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Δεν είμαι τζάμπα μάγκας όπως υποστηρίζουν ορισμένοι στο κόμμα». Αυτομάτως, το ερώτημα είναι για το αν προτιμάει στο κόμμα έναν… αντι–Τσίπρα, καθώς μέσα στο ΠΑΣΟΚ αλλά και πέριξ της Ιπποκράτους θυμίζουν την ατάκα του Ευάγγελου Βενιζέλου πως θα παραδώσει το κόμμα σε έναν νέο άνθρωπο. Να έρθει στο ΠΑΣΟΚ ένας αντι–Τσίπρας; «Το θέμα δεν είναι να δημιουργήσουμε τον αντιΤσίπρα, πιστεύω όμως πως το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται ένα νέο πρόσωπο. Όχι μόνο στην ηγεσία. Να βρεθούν νέα πρόσωπα σε όλα τα συλλογικά Όργανα. Η νεολαία σήμερα έχει αποστασιοποιηθεί. Γιατί; Άρα πρέπει να την πλησιάσουμε με οδηγό τις προγραμματικές μας θέσεις ως ΠΑΣΟΚ. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε πολλά. Όμως, μέχρι εδώ. Δεν μπορεί και ο ίδιος να προχωρήσει περισσότερο». Ο Μιχάλης Κασσής, πιστεύει πως το μέλλον του είναι μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Και αντιθέτως με άλλους… γυρολόγους, διαψεύδει κατηγορηματικά πως σκέφτεται τον ΣΥΡΙΖΑ ως εναλλακτική λύση! Μήπως σας δούμε στον ΣΥΡΙΖΑ; «Ούτε όνειρο το βλέπω αυτό! Αποκλείεται. Πολιτικά πορεύτηκα με το ΠΑΣΟΚ και εύχομαι να μην είμαι από τους τελευταίους που θα κλείσουν την πόρτα. Και αν κλείσω την πόρτα μου στο ΠΑΣΟΚ, θα πάω στο σπίτι μου. Δεν είμαι πολιτικός γυρολόγος. Δεν το έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου. Θα είμαι συνεπής στους ψηφοφόρους μου, αυτούς που με εμπιστεύθηκαν. Δεν είμαι από τους ανθρώπους που θα μεταπηδήσουν για να πιάσουν καρέκλες». Θα θέλατε να είχατε τον Αλέξη Τσίπρα στο ΠΑΣΟΚ; «Χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Θεωρώ πως είναι ένας πολιτικός που βήμα – βήμα έφτασε εδώ που έφτασε, ωστόσο η πολιτική που ακολουθεί δεν θεωρείται και η καλύτερη».

Βλέπεις τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα στις επόμενες εκλογές, όποτε και εάν αυτές γίνουν; «Ναι, το πιστεύω. Ο υπέρμετρος λαϊκισμός που καλλιεργείται μέσα στο πολιτικό σύστημα θεωρώ ότι ευνοεί τον ΣΥΡΙΖΑ και πως πολύ σύντομα θα κληθεί από τον λαό να κυβερνήσει. Από εκεί και πέρα, βάσει του προγράμματός του και τα όσα λένε τα στελέχη του, θα αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες! Αλίμονο εάν οι πολίτες πιστεύουν πως όταν έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία θα λυθούν τα προβλήματα διά μαγείας». Θεωρείς επικίνδυνη τη Χρυσή Αυγή; «Τα μεγάλα προβλήματα που βιώνει σήμερα η ελληνική πολιτεία οδηγούν στα άκρα! Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή. Τα στελέχη της Χρυσής Αυγής είναι πολιτικοποιημένα άτομα. Όσοι πιστεύουν αυτά που λένε στο κόμμα είναι μια παραπλάνηση.

138 crash Νοέμβριος 2012

«Όταν η συζήτηση στράφηκε στην περιοχή μου, αναφέρθηκα σε όσα έχουν διαδραματιστεί με τη Δωδώνη και τότε ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης με αποκάλεσε βουλευτή της Δωδώνης! Είμαι βουλευτής του Ελληνικού Κοινοβουλίου και είμαι υποχρεωμένος να ασχοληθώ με την περιοχή μου», λέει χαρακτηριστικά ο Μιχάλης Κασσής Το να στοχεύεις π.χ. μόνο στους μετανάστες και να λες ότι θα λύσεις τα προβλήματα αφού τους διώξεις όλους από την Ελλάδα… Αλήθεια, όμως, τι καθεστώς θέλουμε; Να τρώμε χαστούκια από τους χωροφύλακες, όπως συνέβαινε παλιά;». Κοιτώντας τους προσφάτως διαγραφέντες βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, θα θεωρήσει κάποιος πως έχουν τελειώσει από το κόμμα. Πως θα απέχουν από κάθε διαδικασία, πως θα ακολουθήσουν τη γραμμή άλλων στελεχών, τα οποία μετά τις εκλογές χάθηκαν από προσώπου γης, λες και δεν υπήρχαν. Όμως, ο Μιχάλης Κασσής δηλώνει ευθαρσώς πως θα πάει στο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ.

Επιστροφή ξανά στο ΠΑΣΟΚ. Θα πάτε στο Συνέδριο; «Και βέβαια θα πάω, είμαι μέλος του ΠΑΣΟΚ. Έχω γραφτεί στην τοπική οργάνωση της δημοτικής κοινότητας του Περάματος. Κανείς δεν μπορεί να με διαγράψει από το ΠΑΣΟΚ. Θεωρώ ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ο πολιτικός χώρος που με καλύπτει και θα προσπαθήσω με όλες μου τις δυνάμεις αυτός ο χώρος να βγει από το αδιέξοδο. Έχω και εγώ ευθύνες για ό,τι συμβαίνει σήμερα στο κόμμα». Σε εκείνο το σημείο της κουβέντας θέλησε να αφιερώσει τα τελευταία λεπτά στην οικογένειά του αλλά και να απαντήσει στα ερωτήματα εάν είναι πλούσιος!

Ζορίζομαι να πληρώσω την Εφορία, τα λειτουργικά μου έξοδα. Ποτέ δεν είχα χρήματα στην άκρη. Ζω δύσκολα. Αυτοί είναι ορισμένοι λόγοι που με έκαναν πιο σκληρό σε ό,τι αφορά τη στάση μου για τα μέτρα που ψηφίστηκαν

Η οικογένειά σου μετά τη διαγραφή σού είπε «άσ’ τα όλα, δώσε την έδρα να ησυχάσουμε»; «Το συζητήσαμε, δεν σας κρύβω ότι μου το είπαν όταν όλη η Ελλάδα ασχολήθηκε με εμένα μετά τη διαγραφή από το ΠΑΣΟΚ. Υπάρχουν ο φόβος και η αγωνία. Επιμένω όμως και λέω: εάν άλλαζα τη στάση μου απέναντι σε αυτά που έλεγα προεκλογικά και σε αυτά που έπραξα μετεκλογικά, να είστε σίγουρος πως όχι μόνο την έδρα μου θα έδινα, θα πήγαινα στο σπίτι μου για να ηρεμήσω». Ο Μιχάλης Κασσής είναι πλούσιος; «Αντιμετωπίζω πολλές δυσκολίες σε προσωπικό επίπεδο. Επιχειρηματικά το βιώνω αυτό, καθώς υπάρχουν δυσκολίες με τη μονάδα που διατηρώ για την πτηνοτροφία, αλλά και με την κατασκευαστική εταιρεία που διαθέτω ως μηχανικός. Έχω κάνει ανοίγματα όταν οι εποχές ήταν διαφορετικές. Ζορίζομαι να πληρώσω την Εφορία, τα λειτουργικά μου έξοδα. Πρέπει όμως να σας πω πως ποτέ δεν είχα χρήματα στην άκρη. Ζω δύσκολα. Και αυτοί είναι ορισμένοι από τους λόγους που με έκαναν περισσότερο σκληρό σε ό,τι αφορά τη στάση μου για τα μέτρα που ψηφίστηκαν. Τα βιώνουμε καθημερινά εγώ, οι δικοί μου άνθρωποι, οι συγγενείς μου».

134_139_kassis 16/11/2012 6:35 μ.μ. Page 139

140_143_ivan-gratzof 16/11/2012 11:49 μ.μ. Page 140

CRASH

Α Ν Υ Ε Ρ Ε

Ο «γκουρού» της ενέργειας στη Ρωσία, Ιβάν Γκρατσόφ,

Κάθε χώρα που επέλεξε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι αυτό έχει ως συνέπεια την απώλεια της κυριαρχίας της. Έτσι και στην Ελλάδα τίθεται το δίλημμα της κυριαρχία της, ειδικά σήμερα που βρίσκεται σε τόσο δεινή οικονομική κατάσταση 140 crash Νοέμβριος 2012

140_143_ivan-gratzof 16/11/2012 11:50 μ.μ. Page 141

αποκαλύπτει πώς εμποδίζουν οι Ευρωπαίοι τις ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα

«Εμείς θέλουμε να επενδύσουμε, οι Έλληνες όμως σιωπούν»

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΡΕΝΟ στις ρωσικές ΕΠΕΝδYσΕισ...

Χωρίς περιστροφές ο πρόεδρος της επιτροπής για θέματα ενέργειας της Δούμας λέει πολλά για τη συνεργασία με τη Γερμανία και δεν κρύβει ότι η ελληνορωσικές σχέσεις δοκιμάζονται...

Η

Μόσχα, ανταπόκριση: Αλεξάντρ Λιάτσος οικονομολόγος σε αποκλειστικές του δηλώσεις στο CRASH και χωρίς υπεκφυγές ανοίγει τα χαρτιά του για το τι συμβαίνει σήμερα με την Ελλάδα και τους… μελλοντικούς διαγωνισμούς στις ιδιωτικοποιήσεις. «Οι ρωσικές εταιρείες επιδιώκουν τη συμμετοχή τους στην επενδυτική διαδικασία που ξεκίνησε στην Ελλάδα, αλλά πολύ αμφιβάλλω ότι η Ε.Ε. θα επιτρέψει ελεύθερους διαγωνισμούς σε τέτοιου είδους ιδιωτικοποιήσεις όπως στον τομέα της ενέργειας», αναφέρει στο περιοδικό για τις προθέσεις των «ισχυρών» που διαφεντεύουν την Ευρώπη.

▲ ▲

Ρωσία διαθέτει σήμερα τέσσερις τομείς στους οποίους θα μπορούσε να στηριχθεί ώστε να κερδίσει τον τίτλο του «παγκόσμιου ηγέτη». Ο Ιβάν Γρατσόφ, πρόεδρος της επιτροπής για θέματα ενέργειας της Κρατικής Δούμας, πιστεύει πως η ενέργεια, τα εφαρμοσμένα μαθηματικά, η αεροδιαστημική και η βιοτεχνολογία αποτελούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ρωσίας. Ιδιαίτερο βάρος, ωστόσο, «πέφτει» στην ενέργεια, κάτι που επιβεβαιώνει ο διαπρεπής

Νοέμβριος 2012

crash 141

140_143_ivan-gratzof 16/11/2012 11:50 μ.μ. Page 142

▲ ▲

Την ίδια ώρα που στη χώρα μας αναμένονται… σωρηδόν οι ιδιωτικοποιήσεις, στη Ρωσία δείχνουν να μη μας εμπιστεύονται, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ιβάν Γκρατσόφ: «Θα υπάρξει εκδήλωση ενδιαφέροντος από ρωσικές εταιρείες και θα έλεγα ότι θα γίνουν προτάσεις πολύ πιο συμφέρουσες από άλλες ανάλογες στον τομέα των επενδύσεων στην Ελλάδα. Αλλά το έχουμε ξαναζήσει. Οι Ευρωπαίοι, με φιλελεύθερες αοριστίες που δεν δικαιολογούνται με κάποια "χειροπιαστά" επιχειρήματα, αποκλείουν από τους διαγωνισμούς τις ρωσικές εταιρείες». Η συγκεκριμένη ατάκα, πλέον, δεν αποτελεί ταμπού στη Ρωσία. Αυτό άλλωστε το γεγονός –όταν γίνονται αναφορές στην Ελλάδα– θεωρείτο σύνηθες φαινόμενο, αφού οι σχέσεις των δύο χωρών πλέον «δοκιμάζονται» και αναμένεται να «δοκιμαστούν» και στο μέλλον. Είναι φανερό πως ο Ρώσος αξιωματούχος εκφράζει τη γενικότερη, απαισιόδοξη, σκέψη που επικρατεί στους ρωσικούς πολιτικούς και επιχειρηματικούς κύκλους της Μόσχας όσον αφορά στον τρόπο και τις διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων στην Ελλάδα. Εξηγεί πως ο τρόπος ανάπτυξης της ενιαίας Ευρώπης διαφέρει κατά πολύ από τα συνθήματα με τα οποία διαπαιδαγωγήθηκαν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες τις προηγούμενες δεκαετίες. «Η Ευρώπη ενός ενιαίου νομίσματος αλλά χωρίς ενιαία κυβέρνηση δεν μπορεί να υπάρξει», πι142 crash Νοέμβριος 2012

στοποιεί. «Ως αποτέλεσμα κυριαρχούν οι οικονομικά πιο ισχυρές χώρες. Κάθε χώρα που επέλεξε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι αυτό έχει ως συνέπεια την απώλεια της κυριαρχίας της. Έτσι και στην Ελλάδα μπαίνει το δίλημμα της κυριαρχία της, ειδικά σήμερα που βρίσκεται σε τόσο δεινή οικονομική κατάσταση», λέει χαρακτηριστικά. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό το παράδειγμα της διαφορετικής γερμανικής προσέγγισης στον υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Βαλτική (Nord stream) και εκείνου από τη Μαύρη Θάλασσα (South Stream). Ο βόρειος αγωγός κατασκευάστηκε μέσα σε τρία χρόνια, πριν από ένα μήνα περίπου δόθηκε σε εκμετάλλευση η δεύτερη γραμμή και τώρα γίνεται η μελέτη για τρίτη και τέταρτη. Οι τέσσερεις αυτές γραμμές-αγωγοί έχουν δυνατότητα μεταφοράς 120 δισ. κυβικών τον χρόνο.

«Σημαντικό ρόλο στη θετική εξέλιξη με τον βόρειο αγωγό, πρέπει να αναγνωρίσουμε, έπαιξε η Γερμανία», λέει ο Γκρατσόφ. «Η χώρα αυτή, σύμφωνα με το έργο, μετατρέπεται σε τεράστια "δεξαμενή" για προμήθεια των άλλων χωρών της Ευρώπης. Ρωσία και Γερμανία εργάστηκαν σε ένα ισχυρό δίδυμο, ξεπέρασαν αντιστάσεις χωρών όπως οι βαλτικές και η Πολωνία, έπεισαν στην πράξη ότι το έργο οικολογικά είναι πολύ πιο ακίνδυνο από άλλα, όπως αυτό που ήθελε αρχικά να προωθήσει η Πολωνία (αέριο από σχιστόλιθο)». Του θύμισα όμως σε εκείνο το σημείο πως όσον αφορά τον αγωγό μέσω της Μαύρης θάλασσας, οι Γερμανοί ήταν αντίθετοι, εμπόδιζαν έτσι άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, να προωθήσουν την ενεργειακή συνεργασία με τη Ρωσία: «Μα, ναι, έτσι γίνεται με τους ισχυρούς», λέει, δίνοντας ιδιαίτερη… έμφαση για το τι συνέβη!

Το NABUCCO εξαρχής ήταν μια μη ρεαλιστική πρόταση με πολιτική σκοπιμότητα, στόχος της οποίας είναι η αποδυνάμωση της Ρωσίας με την απώλεια του ελέγχου στον ενεργειακό τομέα

140_143_ivan-gratzof 16/11/2012 11:50 μ.μ. Page 143

Αν και ο ίδιος ο Γκρατσόφ εκτιμά πως η νότια ροή δεν πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τη Ρωσία, διότι πρόκειται για ακριβό έργο, εκτιμά πως πρέπει η Ρωσία να βρει κοινή γλώσσα με την Ουκρανία, να βάλει χρήματα από κοινού με την Ευρώπη και να εκμοντερνίσουν τους αγωγούς που περνάνε μέσα από την Ουκρανία. « Αυτό θα στοιχίσει 8-10 φορές φθηνότερα από την κατασκευή του Νότιου Αγωγού. Αν, βέβαια, δεν γίνει δυνατό να συμφωνήσουμε με την Ουκρανία, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να κατασκευάσουμε τον αγωγό από τη Μαύρη Θάλασσα», εξηγεί. Μόνο που εδώ υπάρχει και εναλλακτική λύση, χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας. Η πρόταση για την κατασκευή του NABUCCO. «Είναι ένας από τους μύθους με τους οποίους ζει η Ευρώπη στα θέματα ενέργειας. Πριν από 5 χρόνια προσπαθούσα να πείσω τους Γερμανούς συνομιλη-

τές μας ότι δεν πρόκειται να υπάρξει φυσικό αέριο για τον αγωγό αυτό. Απλώς το φυσικό αέριο της Κεντρικής Ασίας, όσο δεν πρόλαβε να μαζέψει η Ρωσία, το μαζεύει η Κίνα, γύρω στα 60-70 δισ. κυβικά τον χρόνο. Το Αζερμπαϊτζάν δεν διαθέτει ποσότητες ικανές να γεμίσουν τον αγωγό, η Τουρκμενία τα βρήκε με την Κίνα, υπογράφοντας συμβόλαια τα οποία δεν μπορεί να υλοποιήσει πλήρως. Δεν επαρκεί αυτό που εξορρύει. Το NABUCCO εξαρχής ήταν μια μη ρεαλιστική πρόταση με πολιτική σκοπιμότητα, στόχος της οποίας είναι η αποδυνάμωση της Ρωσίας με την απώλεια του ελέγχου στον ενεργειακό τομέα». Στο τρίτο ενεργειακό πακέτο που προτείνει η Ε.Ε. για συνεργασία με τη Ρωσία υπάρχουν θέσεις απαράδεκτες για τη Μόσχα. Πώς μπορεί να βρεθεί κάποιος συμβιβασμός; «Όσον αφορά την απελευθέρωση της αγοράς

Οι Ευρωπαίοι, με φιλελεύθερες αοριστίες που δεν δικαιολογούνται με κάποια «χειροπιαστά» επιχειρήματα, αποκλείουν από τους διαγωνισμούς τις ρωσικές εταιρείες

που επιμένει η Ε.Ε. Κάθε χειμώνα όταν έρχονται οι παγωνιές, η τιμή του φυσικού αερίου, που βγαίνει φθηνό στην αγορά, εκτινάσσεται πέντε και δέκα φορές πάνω. Πολλοί πλέον Ευρωπαίοι βουλευτές με τους οποίους συνεργαζόμαστε κατανοούν ότι η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς είναι πολύ επικίνδυνο πράγμα. Εκτιμώ πως μια ασταθής αγορά έχει την ανάγκη σταθεροποιητικών ρυθμιστικών μηχανισμών. Ειδικά όταν μιλάμε για πολυετείς συμφωνίες μεταφοράς, προμήθειας. Η Ευρώπη αργά αλλά σταθερά αρχίζει να αναγνωρίζει την πραγματικότητα». Η Ελλάδα έχει πολύχρονες συμφωνίες για προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Στην ημερησία διάταξη μπαίνουν τώρα διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων που αφορούν τους τομείς της ενέργειας. Η Μόσχα θέλει να έχει συμμετοχή και δεν το κρύβει. Άλλωστε το ξεκαθάρισε και στον σημερινό πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, στις αρχές του 2012, όταν εκείνος επισκέφθηκε τη ρωσική πρωτεύουσα ως εν δυνάμει πρωθυπουργός τότε. Η επίσκεψη της ελληνικής αποστολής στα «άδυτα των αδύτων», το κέντρο επιχειρήσεων της Γκαζπρόμ, η πλήρης ενημέρωση όχι μόνο σε τεχνολογικό αλλά και επενδυτικό τομέα είχε στόχο να αναδείξει τις ρωσικές προθέσεις στα θέματα της ενεργειακής συνεργασίας. Μέχρι τώρα η Αθήνα τηρεί «σιγήν ιχθύος». Ή δεν ήρθε ακόμα η απάντηση από τις Βρυξέλλες; Νοέμβριος 2012

crash 143

140_147_idiokopoiisinero sel 16/11/2012 11:46 μ.μ. Page 144

CRASH

α ν υ ε ρ Έ

Μιλά αποκλειστικά στο Crash ο ερευνητής του

Ιδιωτικοποίηση νερού

ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΖΩΗ

«Το νερό είναι ζωή. Χωρίς δημοκρατία του νερού δεν μπορεί να υπάρξει Δημοκρατία» Δρ Βαντάνα Σίβα

Σ

της Δέσποινας Παπαγεωργίου

τους δρόμους της Κοτσαμπάμπα, στη μακρινή Βολιβία, ένα 17χρονο αγόρι είχε πυροβοληθεί στο κεφάλι. Ήταν μόνο ένας από τους επτά που είχε σκοτώσει ο βολιβιανός στρατός κατά τη διάρκεια των μαζικών διαδηλώσεων που είχαν ξεσπάσει στη χώρα το 2000. Πολλοί τραυματίστηκαν και άλλοι εστάλησαν ακόμα και «εξορία» στις ζούγκλες της χώρας…

Οι κάτοικοι της άνυδρης αυτής πόλης είχαν βιώσει με τον πιο δραματικό τρόπο τις τερατώδεις αυξήσεις στα τιμολόγια του νερού λίγο μετά την ιδιωτικοποίησή του. Με τον μηνιαίο λογαριασμό ύδρευσης να έχει φθάσει κατά μέσο όρο στα 20 δολάρια, σε μια χώρα που με 20 δολάρια τρεφόταν μια 5μελής οικογένεια για δύο εβδομάδες, οι Βολιβιανοί είχαν αναγκαστεί να επιλέγουν κυριολεκτικά μεταξύ νερού και φαγητού. Όταν ξεκίνησαν προσπάθειες επανακρατικοποίσης του ύδατος, η εταιρεία ζητούσε αποζημίωση 25 εκατ. δολαρίων… Ο βολιβιανός αυτός «Πόλεμος του Νερού», όπως ονομάστηκε, υπήρξε από τις μελανότερες σελίδες στην υπόθεση ιδιωτικοποίησης του νερού παγκοσμίως. Ωστόσο, οι μελανές σελίδες φαίνεται πως είναι ο κανόνας, με πιο ισχυρά πληττόμενες τις λεγόμενες υποανά-

144 crash Νοέμβριος 2012

πτυκτες χώρες. Σύμφωνα με αναλυτές, η παγκόσμια εμπειρία καταδεικνύει πως όταν η διαχείριση του ύδατος περνά στα χέρια ιδιωτών, συνήθως «οι υπηρεσίες χειροτερεύουν, θέσεις εργασίας χάνονται και ιδιωτικά μονοπώλια απολαμβάνουν αυξημένα κέρδη για δεκαετίες, ενώ τα ποσά που πληρώνουν οι ιδιώτες αγοραστές απέχουν πολύ από τα προσδοκώμενα» (έρευνα Ντέιβιντ Χολ και Μεέρα Καρουνανάνταν). Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 ήταν κυρίως στις χώρες που ακολουθούσαν πρόγραμμα «διαρθρωτικής προσαρμογής» του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που επιβαλλόταν ως όρος για τα δάνεια η ιδιωτικοποίηση του νερού. Σήμερα, όμως, οι «σταυροφόροι» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ζωσμένοι με τα πυρομαχικά της κρίσης χρέους, μοιάζουν αποφασισμένοι να κερδίσουν έναν πόλεμο του χθες, έναν πόλεμο που έχαναν πάντα, προσκρούοντας στην αντίθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ήθελε το νερό δημόσιο αγαθό. Στην Ελλάδα ήδη ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ οδεύουν προς πλήρη ιδιωτικοποίηση, αφού ψηφίστηκε η κατάργηση του ελάχιστου ποσοστού του Δημοσίου, ενώ προβλέπεται η εκχώρηση του μάνατζμεντ σε ιδιώτη. Με πρόφαση πάντα την κρίση του χρέους, ισχυρές πιέσεις σε αυτήν την κατεύθυνση δέχονται και η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία, παρόλο που η τελευταία έχει απορρίψει την ιδιωτικοποίηση με δημοψήφισμα. Και όλα αυτά, τη στιγ-

Το νερό ιδιωτικοποιείται στην Ελλάδα και τον Ευρωπαϊκό Νότο. Πανίσχυρες πολυεθνικές, μυστικοί όροι σε συμβόλαια, εμπλοκή πολιτικών, αλλά και ασθένειες, επιδημίες, εξεγέρσεις, μεταξύ των σκηνών στο θρίλερ που έχει αρχίσει να εκτυλίσσεται και εδώ μή που η παγκόσμια τάση, όπως υποστηρίζεται στο βιβλίο «Επαναδημοτικοποίηση: Επιστρέφοντας το νερό σε δημόσια χέρια», είναι η επαναφορά των υπηρεσιών παροχής ύδατος στα χέρια του Δημοσίου. Το Crash μίλησε με έναν εκ των συγγραφέων, τον Μάρτιν Πιζόν.Ο Μάρτιν Πιζόν είναι ερευνητής και σήμερα εργάζεται στο Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών (Corporate Europe Observatory / CEO). Θεωρεί ειρωνεία αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, αφού ακόμα και η ίδια η Παγκόσμια Τράπεζα έχει αναγνωρίσει ότι τα συμβόλαια παραχώρησης(σ.σ.: συμβόλαια που συνήθως έχουν διάρκεια 20-30 χρόνια και στα οποία ο ιδιώτης είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση όλου του συστήματος και για την επένδυση σε αυτό), δεν είναι αποδοτικά στον τομέα του νερού, γιατί η διαχείριση του ύδατος έχει αποδειχθεί πολύ ακριβή για να είναι επικερδής. «Η τιμή του νερού έχει αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια και οι πολιτικοί δέχονται πίεση από τους πολίτες… Και δεν δέχονται πια οι ιδιωτικές εταιρείες να διατηρούν μεγάλα ποσοστά κέρδους από το μάνατζμεντ των δημόσιων υπηρεσιών», θα πει ο Μάρτιν Πιζόν. Η ιδιωτικοποίηση των εταιρειών ύδρευσης, που προωθείται στον ευρωπαϊκό Νότο, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις ευρωπαϊκές συνθήκες και την ευρωπαϊκή νομοθεσία και συνιστά παράβασή τους, επισημαίνει το Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών σε σχε-

140_147_idiokopoiisinero sel 16/11/2012 11:47 μ.μ. Page 145

Παρατηρητηρίου της Ευρώπης των Πολυεθνικών (CEO) Μάρτιν Πιζόν από τη Suez Lyonnaise des Eaux. Στον Καναδά τουλάχιστον επτά άνθρωποι πέθαναν στο Γουάλκερτον του Οντάριο από κωλοβακτηρίδιο, λίγο μετά την ιδιωτικοποίηση της υπηρεσίας ελέγχου της ποιότητας του ύδατος από την A&L Labs. Η Βρετανία σήμερα είναι η μοναδική χώρα –μαζί με τη Χιλή- όπου το νερό είναι πλήρως ιδιωτικοποιημένο. Αρχιτέκτονας της πολιτικής αυτής, η πρώην «σιδηρά κυρία», Μάργκρετ Θάτσερ. Τα πρώτα χρόνια οι τιμές του νερού αυξήθηκαν κατά 50% και συνολικά κατά 245% (!) μέχρι το 2006, ενώ μεταξύ 1990-1999 χάθηκαν 8.599 θέσεις εργασίας στον τομέα. Σύντομα σημειώθηκαν κι άλλα προβλήματα. Όπως αναφέρουν σε μελέτη τους οι Ντέιβιντ Χολ και Εμάνουελ Λομπίνα, το 1992 αυξήθηκαν τα περιστατικά δυσεντερίας σε όλη τη χώρα πλην Λονδίνου, ενώ τον Μάρτιο του 1997 καταγράφηκε κρυπτοσποριδίαση, με συνεπακόλουθα κρούσματα δηλητηρίασης. Η κυβέρνηση πλήρωσε αποζημιώσεις, αλλά οι αρχές δεν κατάφεραν ποτέ να λάβουν εξηγήσεις από την εταιρεία Three Valleys Water.

Περιπτώσεις επανακρατικοποίησης

ισπανική Agbar (στην οποία η Suez κατέχει σημαντικό ποσοστό). Φαίνεται πως το ρολόι σε μερικές περιοχές του πλανήτη έχει προ καιρού σταματήσει στις εποχές των υγρών ανήλιαγων υπογείων και του Όλιβερ Τουίστ, ενώ και στη Δύση τους δείκτες του ρολογιού σπρώχνει προς τα πίσω ο ευρωπαϊκός Νότος, σέρνοντας την μπάλα του χρέους στο πόδι του…

Όταν η ιδιωτικοποίηση του νερού απειλεί τη δημόσια υγεία

Ήταν το 2000, και στη Νότια Αφρική είχαν αρχίσει να σημειώνονται κρούσματα χολέρας. Σύντομα θα έπαιρναν τη μορφή επιδημίας που θα έπληττε περί τους 120.000 ανθρώπους και θα σκότωνε 265. Λίγο νωρίτερα, το νερό είχε ιδιωτικοποιηθεί. Την υπηρεσία είχε αναλάβει η εταιρεία Suez Lyonnaise des Eaux, που επέκτεινε μεν το δίκτυο ύδρευσης, θεωρητικά διευρύνοντας την πρόσβαση στο πόσιμο νερό, αύξησε όμως τις τιμές σε επίπεδα στα οποία ήταν αδύνατον να ανταποκριθούν πολλοί φτωχοί Νοτιοαφρικανοί. Έτσι, άρχισαν ξανά να πίνουν νερό από λίμνες και ποτάμια. Η κυβέρνηση ξόδεψε ένα εκατ. ραντ για να καταπολεμήσει την επιδημία. Στην Αυστραλία το 1998 το νερό στο Σίδνεϊ μολύνθηκε με υψηλά επίπεδα παρασίτων και κρυπτοσποριδίου λίγο μετά την εξαγορά της δημόσιας εταιρείας ύδατος

▲ ▲

τική επιστολή του στην Κομισιόν. «Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν απλώς μια έκθεση (νεοφιλελεύθερων) ιδεών», θα μου πει ο Μάρτιν Πιζόν. Η «αγορά», πάντως, φαίνεται πως αντί να λύνει το πρόβλημα, το επιδεινώνει. Επιπλέον, πώς είναι δυνατόν κάποιος να μειώσει τις ανάγκες του σε νερό, χωρίς ταυτόχρονα κάτι τέτοιο να έχει επιπτώσεις στην υγεία του και κατ’ επέκταση στη δημόσια υγεία; Όταν τα πρώτα συστήματα υδροδότησης δημιουργήθηκαν στη Δυτική Ευρώπη, στα μέσα του 19ου αιώνα, το όλο σύστημα ήλεγχε ένα ολιγοπώλιο εννέα εταιρειών. Κι όμως, μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα οι υπηρεσίες του νερού στο σύνολό τους είχαν περάσει παντού -πλην Γαλλίας- στα χέρια των δήμων, θα μου πει ο Μάρτιν Πιζόν. Η ειρωνεία σε σχέση με τις σημερινές εξελίξεις, επισημαίνει, ήταν ότι σε όλες τις περιπτώσεις –όπως, για παράδειγμα, στο Λονδίνο- «το αίτημα για επανακρατικοποίηση του νερού ερχόταν από τους ίδιους τους επιχειρηματικούς κύκλους! Γιατί το νερό ήταν πολύ ακριβό -και για τις επιχειρήσεις- και οι εργάτες αρρώσταιναν διαρκώς, γιατί δεν μπορούσαν να το αγοράσουν»… Σήμερα, στον ιδιωτικό τομέα της διαχείρισης του ύδατος κυριαρχούν πέντε πολυεθνικές εταιρείες – και όλες με έδρα στην Ευρώπη. Οι δύο μεγαλύτεροι παίκτες είναι οι γαλλικές Suez και Veolia Environment. Ακολουθεί η επίσης γαλλική Saur, η γερμανική RWE και η

Το 1993, περίπου μια επταετία πριν από τη χρεοκοπία, όταν η Αργεντινή ήταν ακόμα το «καλό παιδί» του ΔΝΤ κι εφάρμοζε τις συνταγές του κατά γράμμα, θυγατρική της Suez Lyonnaise des Eaux εξαγόρασε την κρατική Obras Sanitarias de la Nacion. Σύντομα η τιμή του νερού διπλασιάστηκε. Στο Μπουένος Άιρες ύστερα από μια τετραετία διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία τηρούσε μόνο το 45% των υποχρεώσεών της σχετικά με τις νέες συνδέσεις, ενώ επιδίωκε να αλλάξει το πλαίσιο της σύμβασης, προκειμένου για περαιτέρω αύξηση της τιμής. Μια δεκαετία μετά την ανάληψη των δικτύων από ιδιώτες διαπιστώθηκε ότι επεξεργασία γινόταν μόνο στο 12% των λυμάτων και η υπόλοιπη ποσότητα διοχετευόταν χωρίς επεξεργασία στον ποταμό Ρίο ντε λα Πλάτα! Η εταιρεία επέστρεψε στο δημόσιο το 2006 και αφού οι πολίτες είχαν ήδη ξεσηκωθεί και αρνούνταν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Το παραπάνω είναι ένα από τα πέντε παραδείγματα επαναδημοτικοποίησης εταιρειών ύδρευσης που οι συγγραφείς εξετάζουν στο βιβλίο «Επαναδημοτικοποίηση: Επιστρέφοντας το νερό σε δημόσια χέρια». Αναφέρονται επίσης στην επιστροφή του δικτύου ύδρευσης στον Δήμο του Παρισιού το 2010, στο Νταρ ελ Σαλάμ της Τανζανίας το 2004, στο Χάμιλτον του Καναδά το 2004 και στη Μαλαισία, όπου η μεταρρύθμιση βρίσκεται σε εξέλιξη. Η «εξέγερση του νερού» στο Παρίσι έγινε τον Νοέμβριο του 2008, όταν το δημοτικό συμβούλιο της πόλης αποφάσισε να μην ανανεώσει τα συμβόλαια στους γαλλικούς κολοσσούς Veolia και Suez, που είχαν τη διαχείριση ύδατος από το 1985. Ο δήμος δημιούργησε τη δημοτική εταιρεία Eau de Paris. Μέσα σε δύο χρόνια κατάφερε να εξοικονομεί 35 εκατ. δολάρια ετησίως, τη στιγμή μάλιστα που μείωσε τα τιμολόγια κατά 8% σε σχέση με το 2009! Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο στην περίπτωση είναι ότι το κίνητρο του Δήμου δεν ήταν ανθρωπιστικό (μόνο οι Πράσινοι και το ΚΚ ήταν υπέρ της κρατικοποίησης), αλλά οικονομικό: ενδελεχείς μελέτες είχαν αποδείξει ότι η επαναδημοτικοποίηση θα μείωνε το κόστος και θα βελτίωνε τις υπηρεσίες. Το σχήμα Νοέμβριος 2012

crash 145

140_147_idiokopoiisinero sel 16/11/2012 11:47 μ.μ. Page 146

crash

ΕΡΕΥΝΑ

▲ ▲

«ιδιωτικοποίηση των κερδών, κρατικοποίηση των ζημιών» σε σχέση με το νερό βρίσκει ίσως την πιο γλαφυρή του έκφραση στην περίπτωση της καναδικής πόλης Χάμιλτον. Το Χάμιλτον είχε συνάψει ένα τεράστιο συμβόλαιο ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών του νερού στα μέσα του ’90, το οποίο όμως μέχρι το 2000 είχε αποδειχθεί καταστροφικό όσον αφορά στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά και στην απόδοση γενικά, σύμφωνα με τον Μάρτιν Πεζόν. Ο δήμος όμως ήταν ιδεολογικά υπέρ της ανανέωσης του συμβολαίου, παρόλο που οι πολίτες είχαν ήδη αρχίσει να αντιδρούν οργανωμένα. «Αφού, λοιπόν, οι υπεύθυνοι δεν έπειθαν την κοινωνία, έβαλαν τα λόμπι τους να πείσουν τους πολιτικούς να κλείσουν τις “τρύπες” στο συμβόλαιο», θα μου πει ο κ. Πιζόν. «Ποιες ήταν οι τρύπες; Εκείνοι οι όροι στο συμβόλαιο που προέβλεπαν την περιβαλλοντική και κοινωνική υπευθυνότητα της εταιρείας. Οπότε, απαλλάχτηκαν από αυτούς»... «Επιπλέον», συνεχίζει, «μέρος τους συμβολαίου αφορούσε στη συντήρηση του δικτύου υποδομών και προέβλεπε ότι οι ζημιές κάτω από 10.000 ευρώ θα πληρώνονταν από την εταιρεία και οποιεσδήποτε ζημιές υπερέβαιναν αυτό το ποσό θα πληρώνονταν από την πολιτεία. Τι έκανε λοιπόν η εταιρεία; Άφηνε κάθε ζημιά που προέκυπτε να γίνει τόσο μεγάλη ώστε η αποκατάστασή της να ξεπερνά το ποσό των 10.000 ευρώ (σ.σ.: και άρα να πληρώνεται από την πολιτεία)». Καθώς ο κ. Πιζόν αντιλαμβάνεται ότι έχω μείνει έκπληκτη στην άλλη άκρη της γραμμής, θα φροντίσει να μου εξηγήσει ότι αυτή η πρακτική είναι και η συνήθης, γιατί «αν δεν κλειστούν αυτές οι “τρύπες”, καμία εταιρεία δεν θα έρθει να επενδύσει, γιατί απλώς δεν βγάζει το απαιτούμενο κέρδος σε τέτοιου είδους συμβόλαια»! Τελικά, με επίμονο αγώνα των πολιτών και στο Χάμιλτον το δίκτυο ύδρευσης επέστρεψε στα χέρια του Δήμου.

Μετά την ιδιωτικοποίηση ουδέν λάθος αναγνωρίζεται Μπορεί τα παραδείγματα στο βιβλίο του Μάρτιν Πιζόν να αποδεικνύουν ότι είναι εφικτή η επανακρατικοποίηση μιας εταιρείας ύδρευσης, όμως, όπως παραδέχεται ο ίδιος αλλά και η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει, το εγχείρημα έχει δυσκολίες. Γιατί το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό «χάνεται» και η ικανότητα του κράτους να διαχειριστεί το θέμα «σκουριάζει» όταν φεύγει από τα χέρια του η διαχείριση του ύδατος. Επιπλέον, το Δημόσιο σταματά να γνωρίζει με σαφήνεια την κατάσταση του δικτύου υποδομών. «Κοστίζει πολύ να χτίσεις το όλο σύστημα από την αρχή… Γι’ αυτό και συνήθως οι αρχές του κράτους επαναδιαπραγματεύονται τους όρους (των συμβολαίων) με τις εταιρείες, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να χάνουν τελικά πολλά λεφτά», υποστηρίζει ο Μ. Πιζόν.

Ποιος επωφελείται τελικά; Εκ πρώτοις, κανείς δεν φαίνεται να έχει συμφέρον από την ιδιωτικοποίηση του νερού. Αφενός οι κοινωνίες δεν επωφελούνται, αφετέρου οι ίδιες οι εταιρείες σήμερα αναγνωρίζουν ότι δεν έχουν οικονομικό συμφέρον από αυτό και «στρέφονται κυρίως στις υποδομές και την ενέργεια», σύμφωνα με τον κ. Πιζόν. Άρα, για ποιο λόγο προωθεί αυτήν την πολιτική η Κομισιόν; «Πολύ καλό ερώτημα… Είναι απλώς ένα δώρο στις εταιρείες… Θέλουν να κερδίσουν τον πόλεμο του χθες», θα μου πει ο Μάρτιν Πιζόν. «Δεν συμφέρει (σ.σ.: τις εται-

146 crash Νοέμβριος 2012

Στη Βολιβία ξέσπασαν μαζικές διαδηλώσεις εξαιτίας της δυσθεώρητης αύξησης στην τιμή του νερού μετά την ιδιωτικοποίησή του

ρείες) όταν το πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης είναι σωστό». Η επένδυση είναι συμφέρουσα, υποστηρίζει, κατ’ αρχάς στην περίπτωση περιοχών με ανελεύθερα καθεστώτα ή και με πολύ μεγάλη λειψυδρία,όπως η Κίνα και οι περιοχές του Περσικού Κόλπου. Οι εταιρείες εκεί μπορούν όντως να προσφέρουν, λύνοντας γρήγορα το πρόβλημα της λειψυδρίας. Και στις περιοχές με ολοκληρωτικά καθεστώτα οι κυβερνώντες απλώς μπορούν να επιβάλλουν εύκολα την πολιτική τους, χωρίς να υπολογίζουν τις αντιδράσεις των πολιτών… Κι εδώ, γιατί «συμφέρει»; «Αν στην Ελλάδα και την Πορτογαλία μπορούν να επιβάλλουν όρους στην κυβέρνηση και να πάρουν το συμβόλαιο έναντι πινακίου φακής, γιατί να μην το κάνουν;», λέει. Ανατρέχω σε δημοσιεύματα που υποστηρίζουν ότι αν πουληθεί τώρα η ΕΥΔΑΠ με βάση την τρέχουσα αξία των μετοχών της, το αντίτιμο θα είναι 250 εκατ. ευρώ (!), όταν η πραγματική της αξία αποτιμάται από αναλυτές στα 6,5 δισ.(!) Επιπλέον, «αυτά τα συμβόλαια είναι επικερδή μόνο όταν υπάρχει εγγύηση ότι οι πολίτες θα πληρώνουν υψηλές τιμές και η συντήρηση των δικτύων θα περιοριστεί στο ελάχιστο», μου λέει ο Μάρτιν Πιζόν. Είναι πιθανό, λοιπόν, και στην περίπτωση της Ελλάδας να έχει ήδη συμφωνηθεί συγκεκριμένο ποσοστό κέρδους; «Σε κάποια συμβόλαια, που συνήθως είναι μυστικά, υπάρχουν όροι που εγγυώνται κέρδη στην ιδιωτική εταιρεία της τάξης του 5 έως 15%»… Το πιο δημοφιλές μοντέλο ιδιωτικοποίησης εταιρειών ύδρευσης είναι το γαλλικό, που προβλέπει σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα: η ιδιοκτησία δεν μεταβιβάζεται πλήρως παρά μόνο μερικώς. Στην ουσία, δεν πρόκειται για σύμπραξη, αλλά για «ιδιωτικοποίηση του επικερδούς τμήματος των υπηρεσιών του νερού», θα μου πει χαρακτηριστικά. Τον φαντάζομαι στην άλλη άκρη της γραμμής, να μειδιά ελαφρώς με νόημα. Είναι εντυπωσιακό πώς το «αόρατο» χέρι της «αγοράς» μετατρέπεται -και σε αυτή την περίπτωση- σε ένθερμο θιασώτη του κρατικού προστατευτισμού όταν αφορά σε ζημιές...

Προμελετημένο «έγκλημα»; Ήταν κεραυνός εν αιθρία ή προμελετημένο «έγκλημα» η ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα; «Είναι πραγματικά εντυπωσιακό ότι ήδη πριν από δύο ολόκληρα χρόνια, το 2010, ο επικεφαλής της γαλλικής πολυεθνικής Suez Ζαν Λουί Σοσάντ δήλωνε απροκάλυπτα σε μια συνέντευξή του: “Υπάρχει αυτή η κρίση χρέους, οπότε περιμένουμε ότι θα προκύψουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες σε χώρες όπως η Ελλάδα”. Οπότε δεν έρχεται “από το πουθενά” το ενδιαφέρον της Suez για την Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη. Ερευνώ αυτό το θέμα πολύ καιρό», μου λέει ο Μάρτιν Πιζόν. Η αποκάλυψη ρίχνει νέο φως στα σημερινά δεδομένα. Η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ ξεκίνησε με την εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο το 1999 και 2001 αντίστοιχα και τώρα οδεύει προς ολοκλήρωση με την ψήφιση της κατάργησης του ελάχιστου ποσοστού του Δημοσίου. Το παζλ συμπληρώνει η έρευνα των Ντέιβιντ Χολ και Μέερα Καρουνανατάν, στην οποία συνεργάστηκε και ο πρόεδρος του συνδικαλιστικού οργάνου της ΕΥΑΘ Κωνσταντίνος Μαριόγλου. Σύμφωνα με αυτή, «η Suez εργάστηκε στενά με την ΕΥΑΘ και την ελληνική κυβέρνηση από την αρχή του προγράμματος ιδιωτικοποίησης. Στελέχη της Suez παρουσίασαν σε ΕΥΑΘ και κυβέρνηση την ιδέα της εξάπλωσης της Suez στα Βαλκάνια». Η ίδια έρευνα υποστηρίζει ότι αριθμός των εργαζομένων στην ΕΥΑΘ -της οποία η Suez κατείχε ήδη το 5%- μειώθηκε κατά 50%, καθώς όσοι συνταξιοδοτούνταν δεν αντικαθίσταντο. Και σημειώνει ότι «το κόστος αυξήθηκε κατά 250-300% (σ.σ.: αφορά και στις δύο εταιρείες), αλλά οι υπηρεσίες δεν βελτιώθηκαν. Σχεδόν όλοι η δουλειά γίνεται από εργολάβους, με μεγαλύτερο κόστος από πριν». Πρόκειται για ένα παιχνίδι σκληρού πόκερ. Και άνισου - αφού κάποιοι φέρονται να κρύβουν άσους στο μανίκι. Έτσι, ερευνητές αποκαλύπτουν ότι όταν το καλο-

Στη Βρετανία, όπου το νερό είναι πλήρως ιδιωτικο-ποιημένο, το κόστος του αυξήθηκε κατά 245% και σημειώθηκαν κρούσματα δυσεντερίας

140_147_idiokopoiisinero sel 16/11/2012 11:47 μ.μ. Page 147

Χέλμουτ Κολ. Συνολικά, σύμφωνα με ειδική έρευνα του Παρατηρητηρίου της Ευρώπης των Πολυεθνικών, η Veolia και η Suez διεισδύουν στην Ε.Ε. μέσω «επτά λόμπι ειδικά για το νερό, έντεκα επιχειρηματικών λόμπι, πέντε think tank και αρκετών ιδιωτικών και δημόσιων οργάνων». Επιπλέον, για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιούν και την «προνομιακή πρόσβαση στην πολιτική εξουσία με λομπίστες που γίνονται αξιωματούχοι και vice versa, επιρροή σε εκθέσεις της Ε.Ε., διορισμό προσωπικού της Veolia σε κομβικές Ομάδες Εργασίας της Ε.Ε., υπολογίσιμη επιρροή στον καθορισμό των προτεραιοτήτων της έρευνας της Ε.Ε. που αφορά στο νερό και πίεση για διαμόρφωση νομοθεσίας που θα διώχνει του ανταγωνιστές». Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 ο αντιπρόσωπος της Veolia στις Βρυξέλλες, Ζαν Κλοντ Βανόν, φέρεται να δήλωνε ότι ένας από τους στόχους ενός από τα λόμπι του νερού, της Aquafed, είναι να αντιμετωπίζει την «παραπληροφόρηση» που διαδίδεται από τους ακτιβιστές, οι οποίοι υπερασπίζονται το νερό ως δημόσιο αγαθό…

Μετά την ιδιωτικοποίηση του νερού στη Νότια Αφρική ξέσπασε επιδημία χολέρας

καίρι του 2011 η Ιταλία στράφηκε στην ΕΚΤ για βοήθεια στην αγορά ιταλικών κρατικών ομολόγων, η ΕΚΤ θα έστελνε μια μυστική επιστολή (Ιούλιος 2011), στην οποία θα επισήμαινε, μεταξύ άλλων, ότι η Ιταλία χρειάζεται πολλές μεταρρυθμίσεις, περιλαμβανομένης της πλήρους απελευθέρωσης των τοπικών δημόσιων υπηρεσιών και των επαγγελματικών υπηρεσιών… Λίγο νωρίτερα, τον Ιούνιο του 2011, στην Ιταλία είχε διεξαχθεί δημοψήφισμα στο οποίο οι πολίτες στη συντριπτική πλειοψηφία του 96% είχαν ταχθεί κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού. Δεν πέρασε πολύς καιρός από το δημοψήφισμα και, σύμφωνα με όσα αναφέρει το Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Όλι Ρεν έσπευδε να ρωτήσει τον Ιταλό πρωθυπουργό: «Μπορεί να παρασχεθεί περαιτέρω πληροφόρηση προς διασαφήνιση σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται για τον τομέα του νερού ΠΑΡΑ το δημοψήφισμα;». Παρά τις πιέσεις, ούτε ο Μπερλουσκόνι ούτε -προς το παρόν- ο Μόντι (που ανέλαβε τον Νοέμβριο του 2011) προχώρησαν στην ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ιταλία.

Suez». Η «μάχη συμφερόντων» δεν μοιάζει και τόσο αναπάντεχη, αφού το νερό σήμερα από πολλούς θεωρείται το «νέο πετρέλαιο». Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν η εταιρεία Bechtel κέρδισε ένα συμβόλαιο 680 εκατ. δολαρίων για την ανοικοδόμηση του Ιράκ, η διάσημη Ινδή φιλόσοφος, ακτιβίστρια για το περιβάλλον και συγγραφέας Βαντάνα Σίβα έγραφε ότι «το αίμα δεν χύθηκε μόνο για το πετρέλαιο, αλλά και για τον έλεγχο του νερού και άλλων σημαντικών υπηρεσιών…». Σημαντική λεπτομέρεια; Μέλος του διοικητικού συμβουλίου και υψηλόβαθμος σύμβουλος της εταιρείας Bechtel ήταν τότε Τζορτζ Σουλτς, πρώην υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Ρέιγκαν. Ο Σουλτς ήταν ταυτόχρονα πρόεδρος της επιτροπής υπέρ του Πολέμου για την Απελευθέρωση του Ιράκ και έγραφε στην «Washington Post» (Σεπτέμβριος 2002) υπέρ της ανάληψης στρατιωτικής δράσης εναντίον του Σαντάμ και υπέρ «μιας πολυεθνικής προσπάθειας για ανοικοδόμηση της χώρας μετά την αποχώρησή του»…

Εταιρείες νερού - γαλλικό κράτος: Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια

Στο Νο 26 της οδού Des Deux Eglises, μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα απόσταση από τα κτίρια απ’ όπου χτυπά η καρδιά της Ε.Ε., βρίσκεται το γραφείο της Veolia για τις ευρωπαϊκές υποθέσεις – ή, αλλιώς, η έδρα του λόμπι στις Βρυξέλλες. Πρόεδρος του τομέα διεθνών σχέσεων της εταιρείας με τα ευρωπαϊκά όργανα είναι ο Στεφάν Μπουφετό. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως ο Μπουφετό είναι πρώην ευρωβουλευτής και συμμετέχει ακόμα στην ευρωπαϊκή επιτροπή Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων… Ανάλογο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ότι αντιπρόεδρος Διεθνών Σχέσεων της εταιρείας είναι ο Γερμανός Χοακίμ Μπίτερλιχ, πρώην πρέσβης και πρώην σύμβουλος του πρώην καγκελαρίου

Είναι βαθύς, πολύπλοκος, και διαρκεί πάνω από 150 χρόνια. Είναι ο «δεσμός» του γαλλικού κράτους με τους ιδιωτικούς κολοσσούς ύδατος που έχουν έδρα στη χώρα. Το γαλλικό κράτος είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος των εταιρειών Veolia και της Suez. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμα και ο Γάλλος πρώην πρωθυπουργός Ντομινίκ ντε Βιλπέν καταγραφόταν το 2008 να εργάζεται ως διεθνής σύμβουλος για τη Veolia… Ο Μάρτιν Πιζόν θα μου αναφέρει κάτι ακόμα: «Για παράδειγμα, η γαλλική κυβέρνηση έκανε λόμπινγκ στην κυβέρνηση της Αργεντινής ώστε να μην ενεργήσει ενάντια στα συμφέροντα της

Το «λόμπι του νερού» στις Βρυξέλλες

Το Μπουένος Άιρες επαναδημοτικοποίησε το νερό. Η τιμή του είχε διπλασιαστεί, η εταιρεία τηρούσε το 45% των υποχρεώσεών της και έριχνε το 88% των λυμάτων ακατέργαστα στον Ρίο ντε λα Πλάτα!

Χιλή: Εικόνες από ένα (ζοφερό) ευρωπαϊκό μέλλον; Ήταν μια από τις πιο στυγνές δικτατορίες που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης, εκείνη του Αουγκούστο Πινοσέτ στη Χιλή, που εμπνεύστηκε τον «Κώδικα του Νερού», μια δέσμη νόμων που καθιστούσαν το νερό από δημόσιο αγαθό ιδιωτικό προϊόν. Το καθεστώς Πινοσέτ έπεσε, αλλά οι συνέπειες του «κώδικα» έχουν υποθηκεύσει έκτοτε το παρόν και το μέλλον της χώρας: οι υδάτινοι πόροι της Χιλής είναι σήμερα τεμαχισμένοι σε μερίδια, που ονομάζονται «δικαιώματα νερού». «Τα “δικαιώματα νερού” είναι τίτλοι ιδιοκτησίας ισόβιοι, ξέχωροι από τη γη, και έχουν εμπορική αξία όπως ακριβώς ένα σπίτι ή ένα κτήμα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί το χωράφι σου να είναι δίπλα σε ένα ποτάμι, αλλά να μην μπορείς να το ποτίσεις, γιατί το ποτάμι ανήκει σε άλλον… Το 85% των νερών της Χιλής -όπως ποτάμια και λίμνες- είναι ιδιωτικά καθώς και όλες οι εταιρείες ύδρευσης», σημειώνει ο δημοσιογράφος Γιώργος Αυγερόπουλος στο σχετικό ντοκιμαντέρ του «Εξάντα» με τίτλο «Πωλείται Ζωή». «Η συνολική ιδιωτικοποίηση των υδάτινων πόρων θα μπορούσε να είναι το επόμενο βήμα στην Ευρώπη;» ρωτώ τον Μάρτιν Πιζόν. «Πρόκειται για ένα διαφορετικό θέμα, αλλά κάθε άλλο παρά ασύνδετο, με την έννοια πως η ιδεολογία της Ε.Ε. σήμερα υπαγορεύει ότι πρέπει να πληρώνουμε για το νερό», θα μου απαντήσει… Τίποτε δεν μοιάζει απίθανο πλέον σε μια Ε.Ε. που διολισθαίνει ολοένα και περισσότερο στη βαρβαρότητα της φτώχειας, της πείνας, της ανεργίας. Και τίποτε δεν μοιάζει απίθανο, δεδομένου ότι οι εταιρείες ύδατος δεν μοιάζουν να έχουν ηθικούς φραγμούς μπροστά στο κέρδος. Όταν ένα τόσο βασικό αγαθό όπως το νερό αποκτά εμπορική αξία και τιμολογείται όπως οποιοδήποτε άλλο προϊόν, τότε ο κόσμος χωρίζεται στους έχοντες και στους μη έχοντες νερό. Στην ουσία, όμως, έτσι δεν ιδιωτικοποιείται το νερό, αλλά το δικαίωμα στο νερό - με άλλα λόγια, το δικαίωμα στη ζωή. Ακόμα και αυτή, η Μαρία Αντουανέτα, η οποία όταν την πληροφόρησαν ότι ο λαός διαμαρτύρεται γιατί δεν έχει ψωμί, αντιγύρισε το ιστορικό «Και γιατί δεν τρώει παντεσπάνι;», μάλλον θα είχε μείνει χωρίς «επιχειρήματα» εάν της είχαν πει ότι ο λαός διαμαρτύρεται γιατί δεν έχει νερό… Οι «ιδεολογικοί» απόγονοί της μάλλον την ξεπερνούν.. Νοέμβριος 2012

crash 147

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:19 Îź.Îź. Page 148

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:19 μ.μ. Page 149

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΘΕΡΜΑΝΣΗ

Εναλλακτικές

μορφές θέρμανσης και

οικονομικές λύσεις

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:19 μ.μ. Page 150

crash

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΘΕΡΜΑΝΣΗ

Η

διαρκής συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των ελληνικών νοικοκυριών σε συνδυασμό με την…τσουχτερή τιμή του πετρελαίου θέρμανσης στη χώρα μας, λόγω αυξημένης φορολόγησης, καθιστά… επιτακτική την ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας και για ανεύρεση εναλλακτικών μορφών θέρμανσης. Ήδη πολλοί Έλληνες καταναλωτές έχουν πάρει τα… μέτρα τους. Δεν είναι τυχαίο ότι τα συστήματα ηλεκτρικής θέρμανσης -τα οποία ύστερα από μία… άνθηση που γνώρισαν στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 περιορίστηκαν αρκετά τις επόμενες δεκαετίες- επανεμφανίστηκαν δυναμικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της μεγάλης αύξησης στην τιμή του «μαύρου χρυσού». Σημειώνεται ότι η ηλεκτρική θέρμανση μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως κύρια όσο και ως συμπληρωματική σε νέες ή υπάρχουσες κατοικίες αλλά και σε επαγγελματικούς χώρους, ανοικτούς ή κλειστούς. Όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, οι συσκευές ηλεκτρικής θέρμανσης δεν χρειάζονται λεβητοστάσιο, δεξαμενή καύσιμων και καμινάδα, κάτι που σημαίνει πως μπορούν να εγκατασταθούν για αυτονόμηση διαμερισμάτων, σε διαμερίσματα παλαιών πολυκατοικιών χωρίς υπάρχουσα θέρμανση, σε μικρές εξοχικές κατοικίες, σε επαγγελματικούς χώρους, καθώς και οπουδήποτε αλλού δεν είναι δυνατή -λόγω διαθέσιμου χώρου ή άλλων προβλημάτων- η κατασκευή συμβατικού λεβητοστασίου ή ακόμα και η τοποθέτηση καμινάδων. Και μπορεί σε κάποιους με τον όρο «συσκευές ηλεκτρικής θέρμανσης» να τους έρχεται η εικόνα κάποιων πολύ παλιών… αντιαισθητικών, δύσχρηστων και επικίνδυνων, πολλές φορές, συσκευών -όπως π.χ. κάποιες τσίγκινες θερμάστρες πυράκτωσης ή κάποια ογκώδη και ασήκωτα σώματα λαδιού-, ωστόσο η σύγχρονη πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Οι μοντέρνες συσκευές ηλεκτρικής θέρμανσης είναι ιδιαίτερα κομψές και απόλυτα ασφαλείς, αφού διαθέτουν σύγχρονα συστήματα ασφαλείας. Όσον αφορά στις αντλίες θερμότητας, υπάρχει μεγάλη ζήτηση για θέρμανση, ψύξη, ζεστό νερό χρήσης ή ακόμη και για θέρμανση νερού πισίνας, λόγω της ανάγκης μείωσης του κόστους λειτουργίας, της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και της προστασίας του περιβάλλοντος από το βλαβερό διοξείδιο του άνθρακα (CO2).

Συστήματα ηλεκτρικής θέρμανσης Ηλεκτρικοί λέβητες Οι ηλεκτρικοί λέβητες αποτελούν ιδανική λύση για μονοκατοικίες, αυτονόμηση διαμε150 crash Νοέμβριος 2012

Η συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των ελληνικών νοικοκυριών, λόγω της αύξησης των τιμών του πετρελαίου, καθιστά επιτακτική την ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και για ανεύρεση εναλλακτικών μορφών θέρμανσης ρισμάτων, εξοχικές κατοικίες, γραφεία, καταστήματα και γενικά σε οποιονδήποτε χώρο δεν μπορεί να γίνει εγκατάσταση λεβητοστασίου πετρελαίου. Πρόκειται για ολοκληρωμένες μονάδες οι οποίες περιλαμβάνουν το σώμα του λέβητα (χάλκινο, μαντεμένιο ή σιδερένιο), ηλεκτρικές αντιστάσεις (συνήθως από ανοξείδωτο 316L), κυκλοφορητή, θερμοστάτη ασφαλείας, πίνακα ελέγχου, μανόμετρο, θερμόμετρο, κλειστό δοχείο διαστολής, βαλβίδα ασφαλείας και θερμοστάτη υπερθέρμανσης. Χάρη στη δυνατότητα ρύθμισης της μέγιστης θερμοκρασίας λειτουργίας τους (21°C - 80°C) μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο σε κλασικά συστήματα θέρμανσης με θερμαντικά σώματα όσο και σε συστήματα ενδοδαπέδιας θέρμανσης. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα των ηλεκτρικών λεβήτων είναι: l Χαμηλό κόστος αγοράς και εγκατάστασης. l Δεν χρειάζεται λεβητοστάσιο, δεξαμενή

καύσιμου και καμινάδα. l Έχουν πολύ μικρό μέγεθος σε σχέση με την ισχύ τους και μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιοδήποτε σημείο, ακόμα και μέσα στο σπίτι, καταργώντας το λεβητοστάσιο και αυξάνοντας έτσι τον ωφέλιμο χώρο της κατοικίας. l Απαιτούν ελάχιστη συντήρηση (δεν υπάρχουν κατάλοιπα καύσης) και δεν δημιουργούν καυσαέρια ή οσμές. l Έχουν σχεδόν αθόρυβη λειτουργία l Μπορούν να αντικαταστήσουν εύκολα συμβατικές συσκευές σε υπάρχοντα συστήματα θέρμανσης. l Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αυτονόμηση διαμερισμάτων ή σε διαμερίσματα παλιών πολυκατοικιών χωρίς υπάρχουσα θέρμανση. l Αποτελούν ιδιαίτερα συμφέρουσα λύση θέρμανσης για οικίες που έχουν μειωμένα τιμολόγια ρεύματος (πολύτεκνοι, υπάλληλοι ΔΕΗ).

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:19 μ.μ. Page 151

αφού η εγκατάστασή τους είναι εξαιρετικά απλή και για τη λειτουργία τους αρκεί μία κοινή πρίζα (2,5 mm καλώδιο και 16 Α ασφάλεια).

Αερόθερμα λουτρού Τα αερόθερμα είναι συσκευές τοπικής θέρμανσης και αποτελούνται από έναν ανεμιστήρα (αξονικό ή φυγοκεντρικό), ένα θερμαντικό στοιχείο (ηλεκτρική αντίσταση) και ένα μεταλλικό ή πλαστικό περίβλημα. Λειτουργούν με βάση το φαινόμενο της εξαναγκασμένης μεταφοράς. Τα αερόθερμα έχουν το πλεονέκτημα να έχουν μεγάλη θερμαντική ικανότητα σε σχέση με τις διαστάσεις τους και λόγω της βεβιασμένης κίνησης του αέρα μπορούν να θερμάνουν ταχύτερα έναν χώρο. Συνήθως χρησιμοποιούνται σε χώρους λουτρού. Τοποθετούνται σε υψηλό σημείο στο λουτρό και έτσι δεν δεσμεύουν πολύτιμο χώρο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για τη θέρμανση του λουτρού όσο και για το στέγνωμά του από τους υδρατμούς.

Σώματα υπέρυθρης ακτινοβολίας

Θερμοσυσσωρευτές Οι θερμοσυσσωρευτές εκμεταλλεύονται την παροχή του φθηνότερου νυχτερινού ρεύματος από τη ΔΕΗ. Η αρχή λειτουργίας τους στηρίζεται στην αποθήκευση θερμικής ενέργειας κατά τη διάρκεια της νύχτας και την απόδοση της ενέργειας αυτής κατά τη διάρκεια της μέρας. Αποτελούνται από πυρίμαχα τούβλα και ηλεκτρικές αντιστάσεις. Το ηλεκτρικό ρεύμα διαβιβάζεται στις αντιστάσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας, οπότε και ισχύει το φθηνότερο νυχτερινό τιμολόγιο ρεύματος, παράγεται έτσι θερμότητα, η οποία αποθηκεύεται στα πυρότουβλα, τα οποία έχουν ιδιαίτερα μεγάλη θερμοχωρητικότητα. Η θερμότητα αυτή, ανάλογα με τον τύπο του θερμοσυσσωρευτή, αποδίδεται στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια όλου του 24ώρου. Οι θερμοσυσσωρευτές είναι κυρίως δύο τύπων: στατικοί και δυναμικοί.

Ηλεκτρικοί θερμοπομποί

Αντλίες θερμότητας Οι αντλίες θερμότητας ανταποκρίνονται με τον καλύτερο τρόπο στις πολλαπλές ανάγκες της σύγχρονης κατοικίας. Είτε πρόκειται για νέα οικοδομή είτε για σπίτι με εγκατεστημένο σύστημα θέρμανσης (σε ανακαίνιση ή μη) οι αντλίες θερμότητας παρέχουν θέρ-

▲ ▲

Οι ηλεκτρικοί θερμοπομποί είναι σύγχρο-

νες αυτόνομες ηλεκτρικές συσκευές τοπικής θέρμανσης. Αποτελούνται από ένα θερμαντικό στοιχείο (ηλεκτρική αντίσταση), ένα όργανο ελέγχου (μηχανικό ή ηλεκτρονικό θερμοστάτη) και ένα μεταλλικό περίβλημα, που αποτελεί το σώμα του θερμοπομπού. Οι ηλεκτρικοί θερμοπομποί (convectors) λειτουργούν κυρίως με το φαινόμενο της μεταφοράς (convection) και πολύ λιγότερο με το φαινόμενο της ακτινοβολίας. Εξασφαλίζουν άμεση θέρμανση των χώρων και επειδή λειτουργούν με φυσική κυκλοφορία του αέρα, δεν ξηραίνουν την ατμόσφαιρα. Τοποθετούνται σε σταθερό τοίχο με ειδική βάση στήριξης. Ο κάθε θερμοπομπός λειτουργεί αυτόνομα, αφού διαθέτει τον δικό του θερμοστάτη. Οι σύγχρονοι θερμοπομποί είναι υψηλής ποιότητας κατασκευής, ιδιαίτερα κομψοί σε εμφάνιση και απόλυτα ασφαλείς. Μπορούν να τοποθετηθούν σε όλους τους χώρους του σπιτιού, ακόμα και σε υπάρχουσες κατοικίες,

Τα θερμαντικά σώματα υπέρυθρης ακτινοβολίας εκπέμπουν ενέργεια με τη μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας. Η θέρμανση με ακτινοβολία δεν απαιτεί ενδιάμεσο μέσο. Η ενέργεια απορροφάται απευθείας από τις κρύες επιφάνειες (δάπεδο, εξοπλισμός, άτομα). Ο αέρας δεν θερμαίνεται απ’ ευθείας από την ακτινοβολία, αλλά με συναγωγή λόγω της επαφής του με το δάπεδο, τους τοίχους και τα υπόλοιπα αντικείμενα του χώρου που θερμαίνονται άμεσα. Στα θερμαντικά σώματα υπέρυθρης ακτινοβολίας η θερμική ακτινοβολία παράγεται από ηλεκτρικό ρεύμα που ρέει σε ένα σύρμα μεγάλης αντιστάσεως. Τo θερμαντικό στοιχείο μπορεί να είναι μια γυμνή αντίσταση μεγάλης θερμοκρασίας (2000°C) ή μια αντίστασή τοποθετημένη μέσα σε σωλήνα χαλαζία (Quartz heaters) ή κάποιο άλλο κεραμικό υλικό. Διαθέτουν επίσης ειδικούς μεταλλικούς ανακλαστήρες, ώστε οι θερμικές ακτίνες να συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένη διεύθυνση. Τα σώματα υπέρυθρης ακτινοβολίας είναι ιδανική λύση για άμεση θέρμανση σε χώρους που δεν χρησιμοποιούνται συνεχώς (π.χ. λουτρό), για μεγάλους ψηλοτάβανους χώρους χωρίς καλή μόνωση (π.χ. γυμναστήρια, εκκλησίες, βιομηχανικούς χώρους, αποθήκες κ.ά.) αλλά και για ανοικτούς χώρους (π.χ. αυλές εστιατορίων, κερκίδες γηπέδων, σταθμοί τρένων).

Νοέμβριος 2012

crash 151

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:19 μ.μ. Page 152

crash

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΘΕΡΜΑΝΣΗ

Η Ελευθερίου Α.Ε. ιδρύθηκε το 2001 και δραστηριοποιείται στον κλάδο των υλικών επιπλοποιίας με ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης, που την κατατάσσουν στις κορυφαίες ελληνικές επιχειρήσεις. Από το 2011 η εταιρεία ασχολείται με τον κλάδο της βιομάζας και συγκεκριμένα τα pellet ξύλου και τις μπριγκέτες, καθώς και τα καυσόξυλα. Είναι επίσημοι διανομείς της AMECO Romania και της Eco-pellets Bulgaria, διαθέ-

▲ ▲

152 crash Νοέμβριος 2012

Εγκατάσταση εύκολα, γρήγορα και καθαρά Η εγκατάσταση των αντλιών θερμότητας γίνεται γρήγορα και εύκολα. Δεν απαιτείται καπνοδόχος ή εντοιχισμός επιμέρους τμημάτων και αποφεύγετε πρόσθετες εργασίες στον χώρο σας. Επίσης δεν απαιτείται ειδικός χώρος τοποθέτησης, καθώς η εξωτερική μονάδα είναι συμπαγής και μπορεί εύκολα να τοποθετηθεί εξωτερικά, ακόμα και στο μπαλκόνι σας. Φορολογικά Οφέλη - Επιδοτήσεις Τυχόν επιχορηγήσεις ή φορολογικές ελαφρύνσεις υπολογίζονται με βάση τον ονομαστικό βαθμό αποδοτικότητας (COP), λαμβάνοντας όμως υπόψη και τον μέσο ετήσιο βαθμό αποδοτικότητας (SPF). Προστασία του περιβάλλοντος. Οι αντλίες θερμότητας με υψηλό ονομαστικό και εποχικό βαθμό απόδοσης κατατάσσονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών του CO2 στην ατμόσφαιρα.

Pellets βιομάζας Σε σχέση με έναν λέβητα πετρελαίου ή φυσικού αερίου, ο λέβητας πυρηνόξυλου αποσβένει την αξία αγοράς του σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο! Μετά την απόσβεσή του επι-

τυγχάνουμε μείωση των λειτουργικών μας εξόδων τουλάχιστον 70% σε σχέση με έναν λέβητα πετρελαίου και 60 % σε σχέση με έναν λέβητα φυσικού αερίου. Οι λέβητες στερεών καυσίμων είναι κατάλληλοι για την καύση φτωχών καυσίμων (ξύλα, κάρβουνα, πυρηνόξυλου, pellets, διάφορα πυρηνόκαρπα και λοιπά κοκκοποιημένα στερεά καύσιμα), με οικονομία και ομαλότατη λειτουργία μέσω των εξειδικευμένων καυστήρων. Μάλιστα, κατά παραγγελία μπορούν να κάψουν κάρβουνα ως και πετρελαϊκά υπόλοιπα (ΠΕΤ-ΚΟΚ) και πολλά άλλα υλικά που ουσιαστικά κάνουνε αυτάρκη σε καύσιμες ύλες τον κάθε παραγωγό. Για τη θέρμανση μπορείτε να εγκαταστήσετε Λέβητες Στερεών Βιοκαυσίμων με καύσιμα όπως Wood Pellets (πελλέτες ξύλου), ελαιοπυρήνα, ξύλα, κούτσουρα, τσόφλια και κουκούτσια και κάντε οικονομία διατηρώντας τα οφέλη της αυτοματοποιημένης λειτουργίας των συσκευών καύσης. Τα pellets μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως οικονομικό καύσιμο για θέρμανση σε μια σειρά από συσκευές. l Αερόθερμες Σόμπες Pellet που καίνε αυτόματα το πέλλετ που έχουν στη δεξαμενή τους και ζεσταίνουν τον χώρο, προφέροντας τη θαλπωρή της φλόγας. l Σόμπες Λέβητες Pellet που ενώνονται με το σύστημα θέρμανσης του σπιτιού σας και με τα καλοριφέρ σας και μπορούν να εγκα-

▲ ▲

μανση, ψύξη και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, εξασφαλίζοντας μεγάλη εξοικονόμηση χρημάτων, έως και 80%, σε σχέση με τα παραδοσιακά συστήματα που χρησιμοποιούν λέβητα και καυστήρα. Η αρχή λειτουργίας της αντλίας θερμότητας είναι πολύ απλή. Ο ήλιος θερμαίνει τον αέρα του περιβάλλοντος, του οποίου την ενέργεια η αντλία θερμότητας μετατρέπει σε θέρμανση. Η μετατροπή αυτή για να επιτευχθεί απαιτεί την κατανάλωση μικρού μόνο ποσού ηλεκτρικής ενέργειας. Έχει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι του πετρελαίου, μεταξύ των οποίων είναι τα εξής: Δεν υπάρχουν διαδικαστικά (συντήρηση λέβητα, προμήθεια πετρελαίου κ.λπ.) Εγκαθιστώντας στον χώρο σας αντλίες θερμότητας, θα απαλλαγείτε από επιπλέον υποχρεώσεις και κόστη, γιατί απλώς δεν απαιτούνται σύνθετες και ακριβές διαδικασίες συντήρησης. Πληρώνεις αφού καταναλώσεις. Δεν χρειάζεται να προπληρώσετε για τα έξοδα λειτουργίας και δεν δεσμεύετε χρήματα από τον οικογενειακό σας προϋπολογισμό. Απεξάρτηση από τις διεθνείς τιμές πετρελαίου. Τα τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας δεν υπόκεινται σε έντονες μεταβολές τιμής, όπως αυτές των στερεών και υγρών καυσίμων. Έτσι αποφεύγετε τις δυσάρεστες εκπλήξεις που πιθανόν να σας βγάζουν εκτός προγραμματισμού.

τοντας στην ελληνική αγορά προϊόντα κορυφαίας ποιότητας και πιστοποίησης, εξασφαλίζοντας πάντοτε τη συνέπεια στην παράδοση, την ειλικρινή συνεργασία και τις καλύτερες τιμές προς τους συνεργάτες και πελάτες της. Ειδικότερα, η εταιρεία προσφέρει αερόθερμες σόμπες pellet (με τιμές που ξεκινούν από 1.350 ευρώ), σόμπες ξύλου (με τιμές που ξεκινούν από 690 ευρώ), ενεργειακά τζάκια pellet και ξύλου, καθώς και λέ-

βητες ξύλου και pellet (Ferroli). Για τα pellets, η Ελευθερίου Α.Ε. διαθέτει 15κιλους σάκους στην τιμή των 4,8-5 ευρώ και παλέτες ενός τόνου στην τιμή των 307-317 ευρώ, ανάλογα από το αν γίνει επιλογή οικολογικού pellet ή όχι. Τέλος, σε ό,τι αφορά τα καυσόξυλα, η εταιρεία προσφέρει ξύλα κορυφαίας ποιότητας χαμηλής υγρασίας, ενώ δίνεται η δυνατότητα επιλογής από δρυς (μεσές) και οξιά. Θα πρέπει να προστεθεί ακόμη ότι η Ελευθερίου Α.Ε. διαθέτει και ηλεκτρονικό κατάστημα για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των πελατών της. Προσφέρει άμεση παράδοση των προϊόντων της στον χώρο που επιθυμεί ο κάθε πελάτης, ενώ σε μια περίοδο έντονης οικονομικής στενότητας για τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών, η εταιρεία προσφέρει τη δυνατότητα εξόφλησης μέχρι και σε 10 άτοκες δόσεις. Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας βρίσκονται στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης (2310-781822, 2310-778931) –με ακόμη δύο υποκαταστήματα να εξυπηρετούν τους πελάτες της συμπρωτεύουσας–, ενώ στην Αθήνα το υποκατάστημα της εταιρείας βρίσκεται στη Μεταμόρφωση (210-2810520).

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:20 Îź.Îź. Page 153

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:20 μ.μ. Page 154

crash

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΘΕΡΜΑΝΣΗ ▲ ▲

τασταθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σπιτιού σας σαν μια σόμπα. l Λέβητες εσωτερικού χώρου Pellets l Τζάκια Λέβητες, που χρησιμοποιούν είτε πέλετ ξύλου είτε ξύλο (κούτσουρα) και χρησιμοποιούν αυτούσιο το σύστημα θέρμανσης του σπιτιού σας, με πλήρως αυτόματη λειτουργία. l Λέβητες Pellet Αερόθερμους, οι οποίοι με την χρήση αεραγωγών μπορούν να θερμάνουν μεγάλες εργοστασιακές μονάδες ή επαγγελματικούς χώρους. Όσον αφορά στην αντικατάσταση καυστήρων πετρελαίου ή αερίου με καυστήρες pellet, σε λέβητες που είναι ήδη εγκατεστημένοι και χρησιμοποιούσαν μέχρι τώρα ορυκτά καύσιμα ώστε να χρησιμοποιούν στερεά βιοκαύσιμα για τη θέρμανσή τους, υπάρχουν ορισμένα σημαντικά προβλήματα, όπως επισημαίνει η εταιρεία Hellenic Pellets. Το σημαντικότερο αφορά στη δυσκολία που έχει ο καθαρισμός των στερεών υπολειμμάτων της καύσης των pellets. Οι λέβητες που είναι κατασκευασμένοι για να χρησιμοποιούν καυστήρες πετρελαίου και φυσικού αερίου αναγκάζουν τα καυσαέρια να περάσουν από συγκεκριμένες διαδρομές. οι οποίες είναι φτιαγμένες ώστε να αφαιρούν όση περισσότερη θερμοκρασία γίνεται από αυτά

▲ ▲

Λύσεις θέρμανσης ανάλογα με το κόστος χρήσης τους (ευρώ ανά ώρα) και τον συντελεστή απόδοσης (COP) Σύστημα

Ζεστό νερό χρήσης

COP

Κόστος αγοράς

Κόστος χρήσης/ώρα

Κόστος συντήρησης €

Αυτόνομα κλιματιστικά Split

ν

3,90

3.000,00

0,15 €/Η

75 και για τις τρεις μονάδες

Αντλία θερμότητας

ν

3,17

10.000,00

0,49 €/Η

50,00

Επιτοίχιος λέβητας αερίου

ν

0,99

8.000,00

1,18 €/Η

100,00-200,00

Λέβητας φυσικού αερίου

ν

0,99

9,000,00

1,18 €/Η

100,00-200,00

Λέβητας πέλλετ

ν

0,85

10.500,00

1,23 €/Η

200,00-400,00

Επιτοίχιος λέβητας υγραερίου

ν

0,99

8.000,00

1,45 €/Η

100,00-200,00

Λέβητας υγραερίου

ν

0,99

9.000,00

1,45 €/Η

100,00-200,00

Ηλεκτρικός λέβητας

ν

0,96

5.900,00

1,47 €/Η

75,00

Θέρμανση με υπέρυθρη ακτινοβολία

-

0,96

3.000,00

1,47 €/Η

-

Θερμοπομποί

-

0,96

500,00

1,47 €/Η

-

Θερμοσυσσωρευτές

-

0,96

4.000,00

1,47 €/Η

-

Λέβητας ιόντων

ν

0,96

5.500,00

1,47 €/Η

75,00

Κεντρική θέρμανση

ν

0,65

7.000,00

2,05 €/Η

100,00-200,00

Η σύγκριση έγινε με βάση τις ανάγκες για θέρμανση μιας κατοικίας 70 τετραγωνικών μέτρων που αποτελείται από δύο υπνοδωμάτια, μία κουζίνα, ένα λουτρό και το καθιστικό. Τα παράθυρα έχουν ευνοϊκό προσανατολισμό (ΝΔ) και τα κουφώματα είναι κατασκευασμένα από αλουμίνιο με απλό τζάμι. Η κατασκευή του είναι προ του 1980 και η μόνωσή του δεν είναι επαρκής. Το συνολικό φορτίο θέρμανσης των χώρων είναι 12.578 Kcal / H 154 crash Νοέμβριος 2012

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:20 μ.μ. Page 155

Χ. Νέρης & Υιός Ε.Ε. Η Χ. Νέρης & Υιός Ε.Ε. ασχολείται με την επαγγελματική θέρμανση και ψύξη από το 1969, έχοντας στο ενεργητικό της πολλά δημόσια και ιδιωτικά έργα σε όλη την περιφέρεια της Ελλάδας. Σε μία εποχή όπου η ανάγκη για μείωση του οικογενειακού προϋπολογισμού είναι επιτακτική, η εταιρεία, αφουγκραζόμενη τη δύσκολη οικονομική κατάσταση των περισσοτέρων από εμάς, προσφέρει εναλλακτικές πηγές θέρμανσης. Τα Pellet και γενικότερα η βιομάζα είναι μια ενδεδειγμένη και δοκιμασμένη λύση κυρίως στο εξωτερικό, με το ποσοστό μείωσης του προϋπολογισμού να ανέρχεται στο 50% σε σχέση με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Τα προϊόντα και η πρώτη ύλη της Χ. Νέρης & Υιός Ε.Ε. έχουν ελεγχθεί και δοκιμαστεί από τις μεγαλύτερες εταιρείες εκδόσεως πιστοποιητικών στην Ευρώπη και η γνώση της πάνω στο αντικείμενο

της θέρμανσης αποτελεί εγγύηση για οποιαδήποτε εγκατάσταση της ζητηθεί να αντιμετωπίσει. Αναφορικά με τα προϊόντα της εταιρείας, σημειώνεται ότι διαθέτει λέβητες (Urania και Multiflam), σόμπες αέρα (Gaia και Afrodite), σόμπες νερού (Electra, Selene, Iris, Aurora και Era), ενεργειακές εστίες ξύλου με αέρα (Air Model) και νερό (Idro Model), καθώς και διάφορα αξεσουάρ (όπως π.χ. σκούπα στάχτης και καπναγωγούς). Σε ό,τι αφορά τέλος στα pellets, η εταιρεία υπογραμμίζει ότι πρόκειται για ένα 100% φυσικό προϊόν, καθώς προέρχονται από την επεξεργασία και συμπίεση καταλοίπων Υλοτομίας, ξυλείας και επεξεργασίας ξύλου ή αγροτικών προϊόντων (πχ. Φλύδες, ξύσματα, κλαδιά, άχυρα, στελέχη φυτών κ.ά). Αφού γίνεται η συγκομιδή των παραπάνω υποπροϊόντων υποβάλλονται σε επεξεργασία ξήρανσης, γι’ αυτό και έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε υγρασία (λιγότερο από 12%). Χάρη στη λιγνίνη, ένα φυσικό συστατικό που απελευθερώνεται κατά τη συμπίεση του ξύλου, το pellet γίνεται συμπαγές και στέρεο χωρίς πρόσθετα χημικά και κόλλες.

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:20 μ.μ. Page 156

crash

ΑΦΙΕΡΩΜΑ • ΘΕΡΜΑΝΣΗ

▲ ▲

και να τη μεταδίδουν στο νερό των καλοριφέρ. Αυτές οι διαδρομές, που μπορεί να είναι πολλές στον αριθμό, δυσκολεύουν πάρα πολύ τον καθαρισμό της στάχτης που παράγεται από τα pellets, μια και ο λέβητας πετρελαίου δεν είναι φτιαγμένος για να διαχειρίζεται καύσιμα που παράγουν στάχτη. Αυτό σημαίνει πως το αποτέλεσμα μιας τέτοιας προσαρμογής είναι ένα σύστημα που δεν είναι φιλικό προς τον χρήστη και έχει πολύ μικρή αυτονομία. Παράλληλα, υπάρχει και το πρόβλημα των καυστήρων pellet που χρησιμοποιούνται. Οι καυστήρες οριζόντιας φλόγας είναι αυτοί που προσαρμόζονται σε αυτά τα συστήματα και οι περισσότεροι από τους οποίους παρουσιάζουν περιορισμούς όσον αφορά στα pellets που μπορούν να κάψουν. Για να λειτουργεί σωστά ο καυστήρας θα πρέπει να υπάρχουν μόνο pellets συγκεκριμένης ποιότητας, προκαλώντας έτσι την ομηρεία του χρήστη του καυστήρα από συγκεκριμένο προμηθευτή pellets και άρα αδυναμία επιλογής ανάμεσα από διαφορετικά καύσιμα, ενώ την ίδια στιγμή η χρήση καυσίμου χαμηλότερης ποιότητας μπορεί να οδηγήσει σε μπλοκαρίσματα, δυσλειτουργίες, ταλαιπωρία και έξοδα συντήρησης. Επίσης, μια που πολλές φορές για την αλλαγή καυστήρα ορυκτών καυσίμων σε καυστήρα στερεών καυσίμων χρειάζεται μηχανουργική παρέμβαση επάνω στο σώμα του λέβητα, πρέπει να είστε σίγουροι για τον τεχνίτη που θα κάνει την εγκατάσταση και πως θα έχετε τεχνική εξυπηρέτηση και μετά την πώληση και την εγκατάσταση του καυστήρα. Θα πρέπει τέλος να τονίσουμε πως λόγω των διάφορων παρεμβάσεων που θα γίνουν στον λέβητα και μια που δεν είναι όλοι οι λέβητες ικανοί να διαχειριστούν το Pellet σαν καύσιμο, είναι εξαιρετικά αμφίβολες η ποιότητα, η οικονομία, η διάρκεια ζωής και η απόδοση του τελικού συστήματος. Οι λέβητες pellets και στερεών καυσίμων είναι κατασκευασμένοι με πολύ συγκεκριμένο τρόπο και πάντα ακολουθώντας αυστηρούς κανόνες που καθορίζονται από Διεθνείς Οργανισμούς και οι οποίοι διαφέρουν κατά πολύ από τον τρόπο κατασκευής λεβητών υγρών και ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.λπ.). Ενεργειακά τζάκια και σόμπες που καίνε pellet, δηλαδή επεξεργασμένα υπολείμματα ξύλου, επιλέγουν πλέον για τη θέρμανσή τους ολοένα και περισσότερες κατοικίες, καθώς η χρήση τους είναι φθηνότερη έως και 50% σε σχέση με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Μάλιστα, το σχετικά χαμηλό κόστος τους – που επιτρέπει την απόσβεση σε σύντομο χρονικό διάστημα – αλλά και η μεγάλη ποικιλία εξειδικευμένων μοντέλων καθιστούν τις παραπάνω λύσεις εξαιρετικά συμφέρουσες.

156 crash Νοέμβριος 2012

Ξανθάκος- Διακλαδωτοί Αγωγοί Η εταιρεία ΞΑΝΘΑΚΟΣ-ΔΙΑΚΛΑΔΩΤΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΑΒΕΕ δραστηριοποιείται στο χώρο της κατασκευής και εμπορίας οικιακών δομικών υλικών και προϊόντων θέρμανσης στη χονδρική και στη λιανική από το 1984. Η κατασκευαστική της δραστηριότητα περιλαμβάνει την παραγωγή καμινάδων από κισσηρομπετόν, αεραγωγών (γαλλικό σύστημα φυσικού εξαερισμού), τζακιών (παραδοσιακά με πυρότουβλα, ή μαντέμι), ψησταριών, παραδοσιακών φούρνων.Επιπλέον, εισάγει και εμπορεύεται ανοξείδωτες και γαλβανιζέ καμινάδες, πυρίμαχα υλικά, πυρότουβλα τζακιού, βιομηχανικά πυρότουβλα,υαλότουβλα, φυσικά σκαπιτσαριστά πετρώματα, μάρμαρα, τσιμεντένια και κεραμι-

κά διακοσμητικά εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, πυροτσιμέντα, σαμότ, λέκκα. Την τελευταία δεκαετία δραστηριοποιήθηκε στον τομέα του ενεργειακού τζακιού και προϊόντων που έχουν σαν καύσιμη ύλη το ξύλο & το πέλλετ. Ενεργειακά τζάκια αερόθερμα και καλοριφέρ,σόμπες αερόθερμες και καλοριφέρ καθώς και λέβητες-καυστήρες είναι προϊόντα που εμπορεύεται και έχουν σαν καύσιμη ύλη το ξύλο, την μπρικέττα και το πέλλετ. Καύσιμη ύλη που επίσης μπορεί να σας προσφέρει στην καλύτερη ποιότητα. Η πολύ καλή σχέση που έχει αναπτύξει με τις κορυφαίες εταιρείες του χώρου της επιτρέπει να εισάγει πολλά εμπορεύματα κατ' αποκλειστικότητα. Φιλοσοφία της εταιρείας είναι η υποστήριξη του πελάτη μετά την αγορά.Το εξειδικευμένο προσωπικό της ΞΑΝΘΑΚΟΣΔΙΑΚΛΑΔΩΤΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΑΒΕΕ έχει εκπαιδευτεί στις εγκαταστάσεις κάθε εταιρείας που είναι επίσημοι αντιπρόσωποι ώστε να μπορεί να ισχύει η εγγύηση που δίνουν αυτές για τα προϊόντα τους.Η γνώση της αυτή της επιτρέπει να εκπαιδεύει με μορφή σεμιναρίων τους πελάτες χονδρικής που αγοράζουν τα εμπορεύματά της. Η ΞΑΝΘΑΚΟΣ-ΔΙΑΚΛΑΔΩΤΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΑΒΕΕ διαθέτει πολύ μεγάλη γκάμα προϊόντων που μπορείτε να δείτε σε λειτουργία και να ενημερωθείτε γι’ αυτά στον νέο εκθεσιακό της χώρο 1.000 τ/μ στην Ελευσίνα.

Σόμπα Preziosa Steel αποκλειστικά από την εταιρεία Ξανθάκος Διακλαδωτοί Αγωγοί ΑΒΕΕ

148_157_afieroma energeiaka 16/11/2012 6:21 μ.μ. Page 157

ΞΑΝΘΑΚΟΣ Ενεργειακά Τζάκια Αερόθερμα & Καλοριφέρ | Σόμπες Πέλλετ – Ξυλόσομπες Λέβητες Πέλλετ – Ξυλολέβητες | Πέλλετ – Μπρικέττα | Καμινάδες – Μονωτικά Πυρότουβλα – Πυρίμαχα | Ψησταριές – Φούρνοι | Μάρμαρα – Πέτρες Επενδύσεων Υαλότουβλα – Τσιμέντινα Διακοσμητικά

ΔΙΑΚΛΑΔΩΤΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΑΒΕΕ 22ο χλμ Ν.Ε.Ο. Αθηνών – Κορίνθου 19200 ΕΛΕΥΣΙΝΑ Τηλ.: 210 5561356 & 7, 210 3455411 Fax: 210 5561286 e-mail: info@diakladotoi.gr

www.xanthakos.gr Δεκτές πιστωτικές κάρτες και δυνατότητα χρηματοδότησης

158_161_daimonio 16/11/2012 6:14 μ.μ. Page 158

crash

ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΙΟ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΚΟΚΟΣ

Ο «ΓΚΟΥΡΟΥ» του διαβήτη

Διευθυντής Ανοσολογίας και Φλεγμονωδών Ασθενειών, Regeneron Pharmaceuticals, επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης

E

του Γιώργου Παπαδόπουλου

▲ ▲

λληνας, ξεχωριστός άνθρωπος, διαπρέπει στην άλλη άκρη της γης, στις ΗΠΑ. Το όνομά του τις τελευταίες ημέρες έχει γραφεί στα μεγαλύτερα περιοδικά επιστημονικού ενδιαφέροντος του κόσμου. Και όχι άδικα, καθώς ο Δημήτρης Σκόκος θεωρείται πλέον ένας λαμπρός επιστήμονας που πρωτοπορεί στη θεραπεία του διαβήτη και άλλων ασθενειών. Μάλιστα, όλος ο Τύπος ασχολήθηκε πρόσφατα μαζί του, καθώς ανακάλυψε μια καινούργια μέθοδο θεραπείας του διαβήτη τύπου 1 (διαβήτης γενετικής προδιάθεσης) και θα μπορούσε να ανατρέψει τη θεραπευτική μέθοδο ινσουλίνης στους πάσχοντες, που είναι κυρίως παιδιά.

158 crash Νοέμβριος 2012

158_161_daimonio 16/11/2012 6:15 μ.μ. Page 159

Αγαπάω τη χώρα μου, την οικογένειά μου. Δυστυχώς όμως δεν υπάρχουν η κατάλληλη υποδομή, οι συνθήκες και, κυρίως, η θέληση για επιστημονική έρευνα. Πραγματικά, πιο πολύ μπορώ να βοηθήσω από εκεί που βρίσκομαι, παρά αν εργαζόμουν στην Ελλάδα

”

Νοέμβριος 2012

crash 159

158_161_daimonio 16/11/2012 6:15 μ.μ. Page 160

crash

ΤΟ ΔΑΙΜΟΝΙΟ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ

Εμείς προσπαθήσαμε να ανακαλύψουμε νέες μεθόδους για να επανεκκινήσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού που έχει απορρυθμιστεί

”

▲ ▲

Πιο συγκεκριμένα, ο Δημήτρης Σκόκος είναι Διευθυντής Ανοσολογίας και Φλεγμονωδών Ασθενειών, Regeneron Pharmaceuticals, επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης. Οι για χρόνια μέντορές του Dr Michel Nussenzeig, o Dr Ralph M. Steinman (στον οποίο απονεμήθηκε το βραβείο Νομπελ Ιατρικής) και ο Ελληνοαμερικανός Dr Roy Vagelos, που θεωρείται ο πατέρας της αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας, είχαν μεγάλη επιρροή στην επιστημονική του δραστηριότητα. Άλλωστε, ο Δρ Σκόκος είναι το μόνο άτομο ελληνικής καταγωγής που έχει επιλεγεί στους 40 καλύτερους ανερχόμενους κάτω των 40 ετών επιστήμονες και ακαδημαϊκούς στην Αμερική για το 2012!

Σημαντική ανακάλυψη Τίποτα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τυχαίο. Ανοίγοντας νέες ελπιδοφόρες προοπτικές για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και άλλων αυτοάνοσων νόσων, έκανε επιστημονική ομάδα στη Νέα Υόρκη με επικεφαλής τον ίδιο. Ο ίδιος είχε πει τα εξής: «Πρόκειται για μια ριζοσπαστική ανακάλυψη που αλλάζει τα δεδομένα και θα μπορούσε να ανατρέψει τη θεραπευτική μέθοδο χορήγησης ινσουλίνης στους πάσχοντες, που είναι κυρίως παιδιά». Τα προηγούμενα χρόνια είχε σημειώσει αξιοζήλευτη πρόοδο σε μελέτες, δημοσιεύσεις και έρευνές του σε άλλα πανεπιστημιακά (Institut Pasteur) και νοσοκομειακά κέντρα στη Γαλλία και στις ΗΠΑ. Σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις για τη νέα μέθοδο (να ανατρέψει δηλαδή τη θεραπευτική μέθοδο χορήγησης ινσουλίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1) έχει επισημάνει χαρακτηριστικά πως με την ερευνητική του ομάδα «κάναμε ένα πολύ σημαντικό βήμα για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1, ανοίγοντας νέες, ελπιδοφόρες προοπτικές για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και άλλων αυτοάνοσων νόσων (σκλήρυνση κατά πλάκας, 160 crash Νοέμβριος 2012

Ο Δημήτρης Σκόκος εργάζεται επίσης στον τομέα Ογκολογίας. Πρόσφατα παρουσίασε σημαντικά και πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα αρθρίτιδα κ.λπ.). Η συγκεκριμένη ανακάλυψη αλλάζει τα δεδομένα και πραγματικά θα μπορούσε να ανατρέψει τη θεραπευτική μέθοδο χορήγησης ινσουλίνης στους πάσχοντες, που είναι κυρίως παιδιά. Η μέχρι τώρα και προς το παρόν μοναδική αντιμετώπιση του διαβήτη είναι η χορήγηση ινσουλίνης, με αποτέλεσμα οι πάσχοντες να αναγκάζονται να κάνουν από δύο έως και πέντε ενέσεις την ημέρα, αλλοιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής τους». Επισημαίνει εξάλλου πως τα τελευταία 10 με 15 χρόνια υπήρξαν πολλές αξιόλογες μελέτες, που δυστυχώς δεν έδωσαν τα θεμιτά αποτελέσματα: «Αυτό που εμείς προσπαθήσαμε να πραγματοποιήσουμε στο εργαστήριο ήταν να ανακαλύψουμε νέες μεθόδους για να επανεκκινήσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού που έχει απορρυθμιστεί». Και προσθέτει: «Ανακαλύψαμε μια καινούργια ιδιότητα ενός αντισώματος που προκαλεί τον πολλαπλασιασμό των δενδριτικών κυττάρων, τα οποία έχουν την ικανότητα να ενορχηστρώσουν την ανοσοποιητική απάντηση. Η αύξηση των δενδριτικών κυττάρων έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των ρυθμιστικών λεμφοκυττάρων Τ, που εμποδίζουν την

εξάπλωση της νόσου - στην προκειμένη περίπτωση, προστατεύουν τα κύτταρα του παγκρέατος». Στο ερώτημα εάν η Ελλάδα παρέχει τα εχέγγυα για τους Έλληνες επιστήμονες που θέλουν να ασχοληθούν με την έρευνα, ο Δημήτρης Σκόκος εμφανίζεται αφοπλιστικός: «Η χώρα μας διαθέτει πλειάδα κορυφαίων επιστημόνων που μπορούν να δημιουργήσουν την υποδοχή και τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη σημαντικών ερευνών. Αν γίνει μια σοβαρή επένδυση στην Παιδεία, την επιστήμη και την Υγεία, τότε θα γίνει και επένδυση στο μέλλον της χώρας μας».

Επιστροφή στα πάτρια εδάφη Θα ερχόταν στην Ελλάδα; Ο ίδιος επισημαίνει σε όσους τον ρωτούν πως αγαπάει τη χώρα του και την οικογένειά του, «δυστυχώς όμως δεν υπάρχουν η κατάλληλη υποδομή, οι συνθήκες και, κυρίως, η θέληση για επιστημονική έρευνα. Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, πραγματικά πιο πολύ μπορώ να βοηθήσω από εκεί που βρίσκομαι, παρά αν εργαζόμουν στην Ελλάδα». Εξάλλου και σύμφωνα με τον διακεκριμένο

158_161_daimonio 16/11/2012 6:15 μ.μ. Page 161

Ο Dr Ralph M. Steinman

Η χώρα μας διαθέτει πλειάδα κορυφαίων επιστημόνων που μπορούν να δημιουργήσουν την υποδοχή και τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη σημαντικών ερευνών. Αν γίνουν σοβαρές επένδυσεις στην Παιδεία, την επιστήμη και την Υγεία, τότε θα γίνει και επένδυση στο μέλλον της χώρας μας Έλληνα επιστήμονα, η μελέτη της ομάδας του διήρκεσε περίπου τέσσερα χρόνια και για να δημοσιευτεί προηγήθηκαν πολύχρονη παρακολούθηση και αυστηρή επιτήρηση της εξελικτικής πορείας των εργαστηριακών αποτελεσμάτων από ειδική επιστημονική ομάδα. Όσον αφορά στο χρονικό διάστημα πραγματοποίησης της έρευνας, σημειώνει ότι «συχνά απαιτείται πάνω από μια δεκαετία έρευνας για την κατανόηση ενός μόνο μέρους του μηχανισμού ανάπτυξης μιας ασθένειας. Επομένως, μπορεί να φαίνεται ότι απαιτήθηκε αρ-

”

κετός χρόνος για μια έρευνα, αλλά είναι λίγος σε σχέση με το τι έχουμε μπροστά μας να μελετήσουμε, να εξετάσουμε και να ερευνήσουμε με λεπτομέρεια».

Έρευνα στον τομέα της Ογκολογίας Πρέπει να σημειωθεί ιδιαίτερα πως η επιστημονική ομάδα του Δημήτρη Σκόκου εργάζεται επίσης στον τομέα Ογκολογίας και πρόσφατα παρουσίασε σημαντικά και πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Ειδικότερα η ανακάλυψη αφορά ένα καινούρ-

γιο γονίδιο το οποίο, όπως τα αποτελέσματα δείχνουν, έχει σημαντικό ρόλο στο να εμποδίζει τη μετάσταση του καρκίνου. «Όπως γνωρίζουμε δεν πεθαίνουμε από τον καρκίνο, αλλά από την ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να πολλαπλασιάζονται και να κάνουν μετάσταση σε άλλα όργανα, με αποτέλεσμα να καταλύουν σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού», αναφέρει χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, υπογραμμίζει ότι «καθοριστικό ρόλο για την εξέλιξη και την έκβαση μιας έρευνας διαδραματίζει επιπλέον ο οικονομικός παράγοντας». Μιλώντας για τις προοπτικές που διαγράφονται, ο Έλληνας επιστήμονας υποστηρίζει ότι «πολλές ασθένειες θα μπορούσαν σε κάποια χρόνια να αποτελούν παρελθόν, αν τοποθετηθούν σωστές προτεραιότητες και το συμφέρον της ανθρώπινης υγείας τοποθετηθεί στο επίπεδο που του αρμόζει». Η ερευνητική ομάδα του χρησιμοποίησε αυτό που ονομάζουμε «προσωπική ιατρική (personalized medicine) και μπόρεσε να παρατείνει τη ζωή του Δρ Steinman που έπασχε από καρκίνο του παγκρέατος για 4 χρόνια. « Ήταν μια συγκλονιστική και τιμητική εμπειρία η συναναστροφή μου με έναν τόσο λαμπρό επιστήμονα και συγχρόνως έναν πραγματικό άνθρωπο.

Νοέμβριος 2012

crash 161

162_ARTHRO KONSTANTARAS 16/11/2012 6:11 μ.μ. Page 178

crash

ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ

Ένα Κράτος... μα τι Κράτος, ρε παιδιά! του Δημήτρη Κωνσταντάρα

Θ

έλω να πέσω για ύπνο, αλλά φοβάμαι το είδος του εφιάλτη που θα δω. Τους ξέρω όλους απ’ έξω και ανακατωτά. Είναι άλλωστε ακριβώς οι ίδιοι που βλέπω χρόνια τώρα και δεν μπορώ να απαλλαγώ , έστω κι αν είναι βέβαιον ότι ούτε εγώ ούτε κανένας από την οικογένειά μου, τους φίλους μου, τους συναδέλφους μου έχουμε την οποιαδήποτε σχέση. Οι εφιάλτες δεν έχουν σχέση με τον φόβο μήπως «με πιάσουν» κάποιο πρωί. Έχουν σχέση με το «τι ψυχή θα παραδώσω» κι εγώ και όλοι οι άλλοι τριγύρω μου που ξέρουμε σε τι οίκο ανοχής ζούμε, αλλά συνεχίζουμε να ζούμε εδώ. l Τουλάχιστον 4 υπουργοί Οικονομικών βαρύνονται με σοβαρότατα αδικήματα που απορρέουν από υπογεγραμμένες συμβάσεις σε σχέση με τις ανειλημμένες υποχρεώσεις της χώρας μας απέναντι σε συνεργαζόμενες χώρες όσον αφορά στη «Λίστα Λαγκάρντ». Ούτε ενήργησαν ούτε έδωσαν εντολή να ενεργήσουν οι υφιστάμενοί τους, ο ένας «δεν ξέρει τίποτε», ο άλλος «ξέχασε», ο τρίτος «δεν θυμάται πού είναι η λίστα», ο τέταρτος «δεν έχει ιδέα», ενώ η λίστα δόθηκε «κάπως» στη δημοσιότητα, ενέργεια που στοιχειοθετεί βαρύτατο αδίκημα. l Άνθρωποι που γνωρίζουν καταγγέλλουν ότι στοιχεία που συνδέονται με δύο άλλες μεγάλες υποθέσεις οι οποίες εκκρεμούν ενώπιον της Δικαιοσύνης εντόπισαν σύμφωνα με πληροφορίες οι οικονομικοί εισαγγελείς Γρηγόρης Πεπόνης και Σπύρος Μουζακίτης, μελετώντας πολύ προσεκτικά την περιβόητη «Λίστα Λαγκάρντ». Πρόκειται για το γνωστό σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου αλλά και την υπόθεση των δανειοδοτήσεων της Proton Bank προς εταιρείες συμφερόντων του επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Τα στοιχεία αυτά -λένε- αφορούν ενδεχομένως φυσικά πρόσωπα ή εταιρείες και θα διαβιβαστούν στους αρμόδιους δικαστικούς λειτουργούς που χειρίζονται τις επίμαχες υποθέσεις προκειμένου να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο των ερευνών τους. l Η Γερμανία έχει πάρει ή διεκδικεί από την Ελλάδα περίπου δεκατρία δισεκατομμύρια ευρώ για τέσσερα -μόνον- εξοπλιστικά προγράμματα, τα οποία έχουν ήδη συμφωνηθεί ή πιέζει να τα πάρει. Όμως, σχεδόν όλα τα μεγάλα προγράμματα που έχει πάρει συνοδεύονται από πλήθος καταγγελιών για σκάνδαλα. l Ο Χριστοφοράκος, ο άνθρωπος που γνώριζε τα πάντα για τις «μίζες της Siemens», αφέθηκε να… το σκάσει από τη χώρα και έκτοτε ζει στη Γερμανία όπου έχει δώσει όλες του τις πληροφορίες, αλλά εμείς δεν έχουμε κάνει τίποτα για τις μίζες και επιπλέον συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τη γερμανική «μιζο-εταιρεία». Ενώ οι έρευνες έχουν ξεκινήσει από το 2006, βρίσκονται ακόμα στην ανάκριση έξι χρόνια μετά! l Το «Σκάνδαλο Βατοπεδίου» δεν υπάρχει πια. Έχει ξεχαστεί. Όλοι «βγήκαν λάδι». Όπως και η τρομακτική «Υπόθεση των Υποκλοπών». Ξεχάστηκε η υπόθεση της παγίδευσης εκατοντάδων κινητών τηλεφώνων με-

λών της κυβέρνησης και σημαντικών στελεχών, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο τότε πρωθυπουργός. l Σκάνδαλα που λιμνάζουν –και ξεχνιούνται- από τα χρόνια του ΠΑΣΟΚ: Υπερχρέωση της χώρας και διόγκωση του δημόσιου χρέους στο 114%, όταν το 1981 το δημόσιο χρέος ήταν μόλις 29%. Δάνεια, υπανάπτυξη, πληθωρισμός την περίοδο 81-89: κατά την είσοδο της χώρας στην ΕΟΚ , το 1981, ήμασταν η πρώτη χώρα σε ολόκληρη την Ευρώπη με ρυθμό ανάπτυξης 3,1%, έναντι 0,8% που ήταν ο μέσος όρος των υπολοίπων κρατών-μελών. Το εθνικό μας νόμισμα υποτιμήθηκε κατά 30% σε 2 διαδοχικές υποτιμήσεις της τάξεως του 15% εκάστη, βάζοντας οριστική ταφόπλακα στο εθνικό εισόδημα και στην ελληνική οικονομία. Σκάνδαλο καλαμποκιού - Σκάνδαλο 1,5 δισ. εις βάρος της ΕΤΒΑ και δύο θυγατρικών ναυτιλιακών εταιρειών της - Σκάνδαλο της Αγροτικής Ασφαλιστικής Εταιρείας - Σκάνδαλο πλαστογραφίας στο υπουργικό συμβούλιο με σκοπό την παράνομη παράταση δύο νομικών συμβούλων της Τραπέζης της Ελλάδος - ΠΡΟΜΕΤ 1: «ο πικρός καφές» - ΠΡΟΜΕΤ 2: «τα σάπια ξύλα». Σκάνδαλο ΑΓΡΕΞ: σειρά από κομπίνες και υπεξαιρέσεις. l Αρχίζουν και βγαίνουν από τα ντουλάπια των δικαστικών Αρχών σκελετοί υποθέσεων για μίζες και εξοπλιστικά που χρονολογούνται από δεκαετίας και πλέον, ενώ συνολικά οι σοβαρές υποθέσεις κρατικής και πολιτικής διαφθοράς μόνο στην Αθήνα ξεπερνούν ήδη τις 200. l Υποθέσεις που αφορούν σε μεγάλα οικονομικά σκάνδαλα, όπως εκείνο της PROTON BANK με πρωταγωνιστή τον επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, δεν ανατέθηκαν καν στους ειδικούς ανακριτές που είναι επιφορτισμένοι με την εκκαθάριση οικονομικών σκανδάλων παρά τη σοβαρότητά της, αλλά σε απλό ειδικό ανακριτή. l Εκατοντάδες σοβαρότατες υποθέσεις σκανδάλων και κρατικής διαφθοράς, με αντικείμενο εκατομμύρια ευρώ που «φαγώθηκαν» από τα δημόσια ταμεία, βρίσκονται για χρόνια στα συρτάρια ανακριτών και δικαστικών δίχως να ολοκληρώνονται οι απαιτούμενες δικαστικές διαδικασίες και δίχως εκείνοι που εντοπίστηκαν ως ένοχοι να δικάζονται και να καταδικάζονται σύμφωνα με τον νόμο. l Και το τελευταίο: παρά το ότι το Ελεγκτικό Συμβούλιο και ο Άρειος Πάγος κηρύσσουν προ ημερών αντισυνταγματικά τα μέτρα που καλούνταν να ψηφίσουν οι βουλευτές, η ψήφιση γίνεται κανονικά. Αλλά για να… ησυχάσω, μου πετάνε «στα μούτρα» τη σύλληψη του αρχιφύλακα του Κορυδαλλού Αντώνη Αραβαντινού γιατί βρήκαν, ύστερα από έλεγχο –τυχαίο; Για τροχαία παράβαση άραγε;- στο αυτοκίνητό του ένα πιστόλι του οποίου η άδεια είχε λήξει και δεν είχε εγκαίρως ανανεωθεί. Όλως τυχαίως, προ μηνός, ο Αραβαντινός μού είχε πει στη συνέντευξή του στο CRASH ότι ετοιμάζει βιβλίο όπου θα τα γράφει ΟΛΑ ΟΣΑ ΞΕΡΕΙ για το σάπιο μας σύστημα.

Οι εφιάλτες δεν έχουν σχέση με τον φόβο μήπως «με πιάσουν» κάποιο πρωί. Έχουν σχέση με το «τι ψυχή θα παραδώσω» κι εγώ και όλοι οι άλλοι τριγύρω μου

162 crash Νοέμβριος 2012

OPISTHOFYLOY_ESWTERIKH _PEIRAIOS 17/11/2012 12:05 π.μ. Page 1

OPISTHOF_COSMOTE 17/11/2012 12:04 π.μ. Page 2