Creative Thailand Magazine

เมษายน 2562 ปีที่ 10 I ฉบับที่ 7 แจกฟรี

VACATION ในลมหายใจ

Creative Startup NAP Sleep Salons The Creative ทรงกลด บางยี่ขัน Creative City เที่ยวเมืองรอง

Photo by Bonnie Kittle on Unsplash

สวัสดีวันหยุด

Contents : สารบัญ

The Subject

เที่ยวให้รู้ว่าเราเป็นใคร / Get Lost วันหนึ่งฉันเดินเข้า (ไปหลงอยู่ใน) ป่า / เที่ยวแบบเหนือจริง

6

Creative Resource 8

Insight 20 The Sweetness of Doing Nothing

Creative Startup 22

Magazines / Book / Documentary

NAP Sleep Salons ผ่อนคลายใจกลางเมือง

MDIC 10

Creative City

24

Local Wisdom

12

The Creative

28

Cover Story

14

Creative Will

34

The Rise of Astrotourism

รู้เขารู้เรา

Vacation ในลมหายใจ

ลองเปิดใจให้ ‘เมืองรอง’

ทรงกลด บางยี่ขัน เรื่องเล่าวันหยุดของ The Cloud

‘ให้’ มันได้มากกว่า ‘เที่ยว’

บรรณาธิการที่ปรึกษา l อภิสทิ ธิ์ ไล่สตั รูไกล ที่ปรึกษา l พิชติ วีรงั คบุตร, มนฑิณี ยงวิกลุ , ศิรอิ ร หริม่ ปราณี, เลอชาติ ธรรมธีรเสถียร, พจน์ องค์ทวีเกียรติ, บรรณาธิการบริหาร l พัชรินทร์ พัฒนาบุญไพบูลย์ กองบรรณาธิการ l ปิยวรรณ กลิ่นศรีสุข, ฐานันดร วงศ์กิตติธร, ณัฐณิชาต์ ศิริวัลลภ เลขากองบรรณาธิการ l ณัฐชา ตะวันนาโชติ ศิลปกรรม l ชิดชน นินนาทนนท์ ประสานงานกองบรรณาธิการ l วนบุษป์ ยุพเกษตร ช่างภาพและมัลติมีเดีย l ภีร์รา ดิษฐากรณ์ เว็บไซต์ l นพกร คนไว จัดทำ�โดย l สํานักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) (CEA) 1160 อาคารไปรษณีย์กลาง ถนนเจริญกรุง แขวงบางรัก เขตบางรัก กรุงเทพฯ 10501 โทร. 02 105 7400 แฟกซ์. 02 105 7450 พิมพ์ที่ l บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสชิ่ง จำ�กัด โทร. 02 903 8257-9 จำ�นวน 15,000 เล่ม ติดต่อลงโฆษณา: Commu.Dept@tcdc.or.th

ภาพปกโดย Stella Ribeiro on Unsplash

นิตยสารฉบับนีใ้ ช้หมึกพิมพ์จากนา้ํ มันถัว่ เหลืองทีไ่ ม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ทัง้ ยังเป็นมิตรต่อสิง่ แวดล้อม และใช้กระดาษ รีไซเคิล ซึ่งเป็นผลผลิตของผู้ประกอบการไทย จัดทำ�ภายใต้โครงการ “Creative Thailand สร้างเศรษฐกิจไทยด้วยความคิดสร้างสรรค์” โดยสํานักงานส่งเสริมเศรษฐกิจ สร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) (CEA) ซึ่งมีเป้าหมายในการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (Creative Economy) และผลักดันการใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย

อนุญาตใหใชไดตามสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส อนุญาตใหใชไดตามสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส แสดงที่มา-ไมใชเพื่อการคา-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย แสดงที ่มา-ไมใTHAILAND ชเพื่อการคา-อนุI ญ4าตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย CREATIVE

ON VACATION การเดินทางกับวันหยุดเป็นของคู่กัน โดยเฉพาะในเวลาที่โลกถูกเชื่อมต่อ เข้าหากันอย่างสะดวกสบายมากขึน้ การเดินทางออกไปค้นหาความหมายของ สรรพสิ่ง ในสถานที่ที่แปลกใหม่ และบรรยากาศที่ต่างไปจากในชีวิตประจำ�วัน กลายเป็นหนึ่งในวิธีเรียนรู้โลกและเรียนรู้ตนเองที่ดี และยังเป็นการผ่อนคลาย ที่ควรค่ากับวันหยุดที่มีอยู่จำ�กัดของเราแต่ละคน ยิ่งผู้คนออกเดินทาง ยิ่งใช้เวลาในช่วงวันหยุด ก็ยิ่งสร้างผลกระทบทั้ง ด้านบวกและลบให้กับสังคมและเศรษฐกิจอย่างไม่ต้องสงสัย รายได้จากการ ท่องเทีย่ ว คือหนึง่ ในผลกระทบสำ�คัญทีม่ ปี ริมาณมหาศาล ประเทศทีเ่ ป็นจุดหมาย ปลายทางยอดนิยมของโลกอย่างเช่น โตเกียว ปารีส มิลาน ลอนดอน นิวยอร์ก เซี่ยงไฮ้ อิสตันบูล หรือแม้แต่กรุงเทพฯ ต่างมีนโยบายสนับสนุนการท่องเที่ยว ให้เป็นอีกหนึ่งแหล่งรายได้หลักของประเทศกันทั้งสิ้น ในหลายประเทศภาค เอกชนและประชาชน ยิ่งตื่นตัวทำ�หน้าที่เจ้าบ้านในการเปิดรับนักท่องเที่ยว จำ�นวนมหาศาลในแต่ละปีทหี่ ลัง่ ไหลผ่านแดนเข้ามา เพือ่ มาสัมผัสประสบการณ์ และจังหวะของเมือง รวมถึงจับจ่ายในช่วงวันหยุดและวันพักผ่อนที่ผู้คนมี แนวโน้มจะมือเติบเป็นพิเศษ การจัดอันดับของ Mastercard’s Global Destinations Cities Index 2018 ที่ยกให้กรุงเทพฯ เมืองหลวงของไทยเป็นสุดยอดจุดหมายปลายทางของ นักท่องเที่ยวทั่วโลกประจำ�ปี 2561 ไม่ได้เพียงจุดกระแสการท่องเที่ยวไทยให้ เกิดขึ้นกับนักท่องเที่ยวต่างชาติเท่านั้น แต่นักท่องเที่ยวไทยเองก็ขานรับการ เดินทางแบบไทยเที่ยวไทยไม่ไปไม่รู้อย่างคึกคักเช่นกัน โดยมี ‘เมืองรอง’ กลายมาเป็นเทรนด์ท่องเที่ยวของคนไทยที่มาแรง ด้วยมาตรการกระตุ้น การท่องเที่ยวจากสิทธิ์การหักลดหย่อนภาษี ที่ช่วยหนุนให้เกิดการกระจายตัว

Photo by Jonathan Merzougui on Unsplash

Editor’s Note : บทบรรณาธิการ

ของการเดินทาง และเป็นโอกาสทางธุรกิจที่สำ�คัญของผู้ประกอบการท้องถิ่น ในการสร้างรายได้ที่เพิ่มมากขึ้น แน่นอนว่า ไม่ว่าใครก็ต้องการมีส่วนร่วมกับวันหยุดและการท่องเที่ยว ทั้งผู้คนที่ออกเดินทางตามหาความสุขและการพักผ่อน ธุรกิจที่เปิดร้านรอรับ รายได้จากนักท่องเที่ยว ชุมชนที่ต้องนำ�เสนอวัฒนธรรมพร้อมกับการยินยอม ให้ความเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ไหลเข้ามาในท้องถิ่นเดิม รวมถึงประเทศที่ต้อง รักษาตำ�แหน่ง ‘เมืองน่าเที่ยว’ ให้คงอยู่ด้วยเสน่ห์ในแง่มุมที่หลากหลาย เพื่อไม่ให้คลายมนต์ขลังในการดึงดูดปริมาณการเดินทาง การท่องเที่ยว แห่งประเทศไทยรายงานว่า จำ�นวนนักท่องเที่ยวต่างประเทศจาก 30 ล้านคน ในปี 2558 เพิม่ เป็น 38 ล้านคน ในปี 2561 และตัง้ เป้าไว้วา่ ปี 2562 จะต้องเพิม่ เป็น 40-41 ล้านคน ในขณะที่ยอดรายได้จะต้องได้ประมาณ 2.2 ล้านล้านบาท ขณะที่ตั้งเป้าจำ�นวนนักท่องเที่ยวไทยไว้ที่ 166 ล้านคน รายได้ที่คาดไว้ก็คือ 1.12 ล้านล้านบาท เพิ่มจากเดิมร้อยละ 5 ไม่วา่ วันหยุดที่ก�ำ ลังจะมาถึงนี้ เราจะออกเดินทางไปในที่แห่งใด ทุกสถานที่ ต่างมีเรื่องราวของตนเอง บรรยากาศที่แตกต่างย่อมหล่อหลอมตัวตนและ การรับรู้ใหม่ๆ ให้เกิดขึ้น ขึ้นอยู่กับนักท่องเที่ยวและนักเดินทางแต่ละคนว่าจะ เก็บเกี่ยวเรื่องราวในมุมมองใดเพื่อมาเติมเต็มในสิ่งที่กำ�ลังค้นหา หรือแม้แต่ การไม่ออกเดินทางไปไหนเลย แต่เลือกใช้เวลาในช่วงวันหยุดด้วยการอยู่นิ่งๆ เพื่อตรวจสอบสิ่งที่อาจไม่เคยรู้มาก่อน หรือตกหล่นไปในวันทำ�งานที่รีบเร่ง เพื่อที่จะค้นพบตัวตนและความสุขของวันหยุดในแบบฉบับของตัวเอง ...สุขสันต์วันหยุดครับ อภิสิทธิ์ ไล่สัตรูไกล บรรณาธิการที่ปรึกษา

CREATIVE THAILAND I 5

The Subject : ลงมือคิด

เรื่อง : นพกร คนไว

แม้สก็อตแลนด์จะเป็นประเทศเล็กๆ ทีม่ ปี ระชากร เพียง 5.4 ล้านคน แต่มีคนกว่า 50 ล้านคน ทั่วโลกที่มีเชื้อสายสก็อตแลนด์ นั่นทำ�ให้รัฐบาล มองเห็นช่องทางที่จะนำ�มาใช้เป็นประโยชน์ได้ โดยเฉพาะการขยายตลาดธุรกิจด้านการท่องเที่ยว โดยนักท่องเทีย่ วหลักทีน่ ยิ มเดินทางมายังสก็อตแลนด์ ได้แก่ ชาวสหรัฐอเมริกา แคนาดา ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ซึง่ เป็นกลุม่ หลักที่สร้างรายได้จาก การท่ อ งเที่ ย วให้ กั บ เศรษฐกิ จ สก็ อ ตแลนด์ เป็นอย่างมาก โดยใน 9 เดือนแรกของปี 2016 นักท่องเทีย่ วจากประเทศเหล่านีช้ ว่ ยกระตุน้ เศรษฐกิจ ของสก็อตแลนด์ได้ถงึ 524 ล้านปอนด์ (ราว 2 หมืน่ ล้านบาท) โดยที่กว่าครึง่ ของนักท่องเที่ยวทัง้ หมดนี้ ล้วนมีความตัง้ ใจทีจ่ ะมาตามรอยบรรพบุรษุ ของตัวเอง และที่สำ�คัญยังมีแนวโน้มที่จะใช้เวลาท่องเที่ยว ยาวนานกว่านักท่องเที่ยวปกติ ทัง้ ยังมีการเดินทาง ไปตามพื้นที่ ชนบทเพื่อตามหาแหล่งที่ อยู่ ของ บรรพบุรษุ เช่น ตามหมูบ่ า้ นหรือโบสถ์โบราณในการ เสาะหาหลุมฝังศพของต้นตระกูล หรือแม้แต่เข้าไป สำ�รวจในฐานข้อมูลออนไลน์ทมี่ ไี ว้ให้สามารถค้นหา ลำ�ดับญาติของวงค์ตระกูลของตนเองได้อีกด้วย สำ�หรับชาวอเมริกนั ทีม่ ตี น้ ตระกูลมาจากประเทศ ในยุโรปอย่างอังกฤษ สก็อตแลนด์ ไอร์แลนด์ หรือ เยอรมนี ต่างสามารถสืบประวัตขิ องบรรพบุรษุ ได้ อย่างไม่ยากนัก เพราะมีหลักฐานทีส่ ามารถสืบค้น

ได้อย่างชัดเจน แต่สำ�หรับประชากรแอฟริกันอเมริกัน กลับเป็นไปได้ยากที่พวกเขาจะสืบถึง ต้นสายบรรบุรุษของตัวเองเพราะขาดการบันทึก อย่างชัดเจนในประวัติศาสตร์ อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีในปัจจุบันสามารถช่วยให้พวกเขารู้ได้ อย่างเฉพาะเจาะจงว่า แหล่งที่มาของพวกเขา แต่ละคนมาจากทีใ่ ดผ่านการตรวจสอบดีเอ็นเอ ด้วยเหตุน้ี นักท่องเที่ยวแอฟริกัน-อเมริกัน รุน่ ใหม่จงึ เริม่ หันมาท่องเทีย่ วเพือ่ ตามหารากเหง้า ตนเองจากการใช้บริการของบริษทั อย่าง 23andme หรือ AncestryDNA ทีใ่ ห้บริการตรวจสอบดีเอ็นเอ โดยการส่งอุปกรณ์เก็บตัวอย่างนํ้าลายเพื่อให้ ลูกค้าส่งกลับไปตรวจสอบยังห้องแล็บ ซึง่ จะแจ้งผล กลับมายังผู้ใช้บริการได้ภายใน 3-5 สัปดาห์ ด้ ว ยวิ ธีน้ีค นรุ่น ใหม่ ช าวแอฟริ กัน -อเมริ กัน จึ ง สามารถรูถ้ งึ แหล่งกำ�เนิดของตัวเองได้อย่างแน่ชดั และสามารถวางแผนการเดินทางไปตามหาบรรพบุรษุ ได้อย่างแม่นยำ� ทำ�ให้กระแสการท่องเทีย่ วของคน กลุม่ นีเ้ พิม่ ขึน้ อย่างมาก รายงานของ Mandala Research ระบุว่านักท่องเที่ยวชาวแอฟริกันอเมริกันทำ�รายได้ให้การท่องเที่ยวทั่วโลกเพิ่มขึ้น ในปี 2018 ถึ ง 6.3 พั น ล้ า นเหรี ย ญสหรั ฐ ฯ (เกือบ 2 แสนล้านบาท) และ 64 เปอร์เซ็นต์ของ นักท่องเที่ยวเหล่านี้มีความสนใจการเที่ยวเชิง ประวัตศิ าสตร์เกีย่ วกับสายเลือดของตน หากว่าในอนาคตอันใกล้การท่องเที่ยวเพื่อ ตามรอยบรรพบุรุษได้รับความนิยมมากขึ้นไปอีก พร้อมๆ กับการพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ๆ ทีช่ ว่ ยเพิม่ tastemakersafrica.com

เที่ยวให้รู้ว่าเราเป็นใคร

CREATIVE THAILAND I 6

ความสะดวกในการค้นหาข้อมูล ก็เป็นไปได้วา่ การ ท่องเทีย่ วลักษณะนีจ้ ะสามารถช่วยกระตุน้ เศรษฐกิจให้ เข้าถึงชาวบ้านทีอ่ ยูต่ ามหมูบ่ า้ นและพืน้ ทีห่ า่ งไกล ทีไ่ ม่ได้อยูใ่ นเส้นทางหลักของสถานทีท่ อ่ งเทีย่ วสำ�คัญ และมากไปกว่านั้นก็คือการได้มอบประสบการณ์ ที่ทำ�ให้นักท่องเที่ยวและผู้คนได้เข้าใจอดีตและ ความเป็นมาของครอบครัวตนเองได้มากขึน้ ที่มา: บทความ “African American Travel Represents $63 Billion Opportunity” ข้อมูล Mandala Research จาก globenewswire.com / บทความ “DNA Testing Becomes a Heritage Tourism Hook for Black Travelers” โดย Sarah Enelow จาก skift.com / บทความ “The business of being Scottish: Are you one of 50 million?” โดย Lennox Morrison จาก bbc.com

Get Lost วันหนึ่งฉันเดินเข้า (ไปหลงอยู่ใน) ป่า เรื่อง : ณัฐชา ตะวันนาโชติ

สำ�หรับนักเดินทาง ‘การหลงทาง’ คือสิ่งที่ไม่มี ใครอยากให้เกิดขึ้น เพราะนอกจากจะทำ�ให้ เสียเวลาแล้ว ยังทำ�ให้ต้องไปเสี่ยงอันตรายกับ เหตุการณ์ไม่คาดฝันต่างๆ ได้อีก แต่เชื่อหรือไม่ ว่ามีคนจำ�นวนไม่นอ้ ยยอมจ่ายเงินเกือบล้านบาท เพือ่ จ้างบริษทั ทัวร์ให้พาไป ‘หลง’ ในดินแดนห่าง ไกลจากผูค้ น และตัดขาดจากโลกภายนอกอย่าง สิ้นเชิง ‘Get Lost Travel’ คือบริการท่องเที่ยว รูปแบบใหม่จากบริษัทนำ�เที่ยว Black Tomato ทีจ่ ะช่วยให้ผรู้ ว่ มทริปได้หลบหนีจากความวุน่ วาย ในชีวิตประจำ�วัน ด้วยบริการที่ตั้งใจพาพวกเขา ไป ‘หลงทาง’ อยู่กลางป่า และไม่มีการบอกล่วง หน้าว่ามันคือที่ไหน เพื่อให้พวกเขาได้ดื่มดํ่ากับ การผจญภั ย ในการค้ น หาทางออกและค้ น หา ตัวตนของตัวเองไปพร้อมกัน สิ่ ง เดี ย วที่ ผู้ เ ข้ า ร่ ว มสามารถเลื อ กได้ ใ น ‘ทริปหลงทาง’ แต่ละครัง้ คือลักษณะภูมปิ ระเทศที่ อยากไป ซึง่ ไม่วา่ จะเป็นป่าลึก ภูเขาสูง ทะเลทราย เกาะร้าง หรือแม้กระทั่งขั้วโลก ก็สามารถแจ้ง ความประสงค์ไปได้อย่างเต็มที่ หรือว่าถ้าอยาก หลงทางขัน้ สุดโดยให้ทมี งานจัดการเลือกสถานที่ ให้แบบเซอร์ไพรส์ ก็สามารถทำ�ได้เช่นเดียวกัน และถึงแม้ว่าจะมีโอกาสเลือกภูมิประเทศได้ แต่ ผู้เข้าร่วมจะไม่มีโอกาสรู้ล่วงหน้าเลยว่าจุดหมาย ปลายทางที่จะได้ไปจริงๆ นั้นคือที่ใดและอยู่ ส่วนไหนของโลก

facebook.com/KingoftheVikings

Photo by Caleb Jones on Unsplash

ก่ อ นออกเดิ น ทาง ที ม งานจะสอบถาม ความต้องการเบื้องต้นก่อน และผู้ที่จะเดินทาง ต้ อ งเข้ า ร่ ว มโปรแกรมเพื่ อ ฝึ ก ฝนและเตรี ย ม ความพร้อมทั้งด้านร่างกายและจิตใจ โดยจะมี ผูเ้ ชีย่ วชาญมาสอนทักษะการเอาชีวติ รอดให้ดว้ ย เพราะเมือ่ ถึงเวลาออกเดินทางจริงๆ จะไม่มที มี งาน ไปรบกวนขณะเดินทางเลย แต่จะคอยติดตาม ดูแลความปลอดภัยอยู่ห่างๆ (อย่างห่วงๆ) เพื่อ ให้ทุกคนได้ดื่มดํ่ากับประสบการณ์และค้นหา จุดหมายปลายทางด้วยความสามารถของตัวเอง อย่างแท้จริง ในปัจจุบันเทคโนโลยีต่างๆ เข้ามาทำ�ให้ ไลฟ์สไตล์ของผู้คนเชื่อมต่อกันได้ง่ายขึ้นกว่า ในอดีต แต่ในขณะเดียวกันเทคโนโลยีก็ทำ�ให้เรา อยู่กับตัวเองน้อยลง การทำ�งานและชีวิตที่เร่งรีบ ทำ�ให้เวลาที่มีมักถูกใช้ไปกับเรื่องของ ‘คนอื่น’ มากกว่าเรือ่ งของตัวเอง และเวลาที่เหลือก็มักถูก โซเชี ย ลมี เ ดี ย พร้ อ มใจมาแย่ ง เวลาส่ ว นตั ว อั น มีค่าไปอย่างง่ายดาย บางครั้งเมื่อการหาเวลา ให้ตัวเองกลายเป็นเรื่องยากขึ้นเรื่อยๆ บริการ อย่าง Get Lost จึงกลายมาเป็นตัวช่วยในการพา ตัวเองออกจากการเชือ่ มต่อที่วนุ่ วายเหล่านี้ เป็นการ พักผ่อนจากชีวิตยุคดิจิทัล เพื่อไปใช้เวลาอยู่กับ ตัวเองและค้นหาสิ่งมีค่าที่อาจจะหาไม่ได้บนโลก ออนไลน์ เหมือนที่จอห์น กรีน (John Green) นั ก เขี ย นชื่ อ ดั ง ชาวอเมริ กั น เคยกล่ า วไว้ ว่า “การหลงทางจะทำ�ให้คุณพบตัวตน” (You have to get lost before you can find yourself.) ที่มา: blacktomato.com/get-lost

เที่ยวแบบเหนือจริง เรื่อง : นพกร คนไว

ความสำ�เร็จของ Pokemon Go ได้พิสูจน์ว่า เทคโนโลยีสามารถสร้างประสบการณ์การเดินทาง รูปแบบใหม่ให้กับผู้ใช้งานได้จริง การพาให้ผ้คู น ออกจากบ้านเพื่อไล่ตามล่าโปเกมอนไปทั่วทุก หนแห่ง และที่สำ�คัญการช่วยให้ผู้ใช้เข้าใจความ สามารถของเทคโนโลยี Augmented Reality (AR) ในการสร้างแบบจำ�ลองสามมิตกิ บั สภาพแวดล้อม รอบตัวได้ ไม่เพียงแค่ทำ�ให้การเล่มเกมสนุกขึ้น แต่ยังช่วยสร้างประสบการณ์ใหม่และอำ�นวย ความสะดวกให้กับกิจกรรมนอกบ้าน เช่น การ ท่องเที่ยวหรือช้อปปิ้ง ยิ่งไปกว่านั้น AR ยังช่วย เปิดช่องทางใหม่ๆ สำ�หรับธุรกิจที่เน้นการสร้าง ประสบการณ์ใหม่ให้กับผู้คน แอพพลิเคชันอย่าง ViewRanger อาศัยข้อดี ของเทคโนโลนยี AR มาช่วยให้การเดินทางท่องเทีย่ ว ตามธรรมชาติสะดวกยิง่ ขึน้ เพราะเราสามารถสร้าง เส้นทางการเดินทางของตนเองได้ เช่น จุดตัง้ แคมป์ จุดชมวิว และยังใช้งานได้แบบออฟไลน์ อีกทัง้ มี ระบบ AR ที่บอกชือ่ ของภูเขา แม่นา้ํ หรือสถานที่ และระยะห่างระหว่างตัวเรากับสิง่ เหล่านัน้ ได้ เพียงแค่ หันกล้องไปตามภูมทิ ศั น์รอบตัว พร้อมแสดงลูกศร นำ�ทางสามมิติบนภูมิทัศน์ที่อยู่ตรงหน้าได้ทันที นอกจากนีย้ งั มีแอพพลิเคชันทีช่ ว่ ยสร้างความ รูค้ วามเข้าใจสำ�หรับเมืองต่างๆ ทัว่ โลก Flippar Go จะบอกข้อมูลสถานที่สำ�คัญของเมืองต่างๆ เช่น อนุสาวรีย์ อาคารใหญ่ หรือสถานที่ทางศาสนา CREATIVE THAILAND I 7

เพือ่ ให้ได้ซมึ ซับวัฒนธรรมและเพิม่ ความรูร้ อบตัว ด้ ว ยคำ � บรรยายภาพประวั ติค วามเป็ น มาของ สถานที่เพียงแค่หนั กล้องไปหาเท่านัน้ นวัตกรรมยุคใหม่ทเ่ี ป็นของคูก่ นั เช่น Virtual Reality (VR) ก็เป็นที่นิยมในธุรกิจท่องเที่ยว ไม่แพ้ AR สถานที่ท่องเที่ยวหลายแห่งปรับให้ เทคโนโลยี VR เป็นส่วนหนึ่งของการให้ความรู้ เชิงประวัติศาสตร์และสร้างประสบการณ์สำ�หรับ นักท่องเที่ยว พิพิธภัณฑ์ Waterford Museum of Treasures ในไอร์แลนด์ ได้ให้บริการกล้อง VR ในโปรเจ็กต์ที่ชื่อว่า King of the Vikings ที่จะพา เราย้ อ นกลั บ ไปอยู่ ใ นประวั ติ ก ารสร้ า งเมื อ ง วอเตอร์ฟอร์ดของผูน้ �ำ ชาวไวกิงนามว่า Reginald ได้อย่างสมจริง ธุรกิจ AR และ VR กำ�ลังเติบโตขึน้ ในแต่ละปี รายงานจากเว็บไซต์ researchandmarkets.com คาดการณ์จำ�นวนของเทคโนโลยีท่ีกำ�ลังมาแรง ทัง้ สองประเภทนีว้ า่ ภายในปี 2023 ธุรกิจ AR จะ สร้างรายได้มากถึง 60.55 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ และ VR ที่ 34.08 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ ซึง่ ส่วนมาก เป็นรายได้จากแอพพลิเคชันและอุปกรณ์ตา่ งๆ ที่ จะถูกพัฒนาเพือ่ ช่วยเหลือธุรกิจท่องเทีย่ วให้สะดวก และมีสสี นั มากขึน้ ในอนาคต

ที่มา: บทความ “Augmented Reality and Virtual Reality Market by Offering Geography-Global Forecast to 2023” จาก ResearchAndMarkets.com / kingofthevikings.com / flippargo.com / viewranger.com / wanna.by

Creative Resource : วัตถุดิบทางความคิด เรื่อง : รัชดาภรณ์ เหมจินดา

F EAT U RED M AGA ZIN E d design travel โดย D & Department Project ญี่ปุ่นนับเป็นประเทศที่ขึ้นชื่อในเรื่องของสินค้าและบริการที่มีคุณภาพ ผ่านกระบวนการคิดและออกแบบมาเป็นอย่างดี แต่ท่ามกลางตลาดสินค้า และบริการที่มีความหลากหลายและมีการแข่งขันสูง จะทำ�อย่างไรให้สินค้า และบริการที่มาจากธุรกิจรายย่อยในท้องถิ่นสามารถดำ�รงอยู่และเข้าไปอยู่ ในใจของผู้บริโภคได้ การเข้าไปมีส่วนร่วมในกระบวนการผลิตสินค้าและบริการในแต่ละ จังหวัดทั่วประเทศญี่ปุ่นของทีม D & Department Project ทำ�ให้พวกเขา พบว่ามีลกั ษณะเฉพาะบางอย่างของสินค้าและบริการทีม่ าจากผูผ้ ลิตท้องถิน่ นัน่ คือ สิง่ ทีไ่ ม่เปลีย่ นแปลงไปตามกาลเวลา ซึง่ ได้กลายมาเป็นแนวคิดสำ�คัญ ที่เรียกว่า การออกแบบอย่างยั่งยืน หรือ Long Life Design แนวคิดนี้ถูก หยิบยกมาใช้เพื่อเน้นยํ้าถึงความสำ�คัญของการนำ�วัตถุดิบและความเป็น ท้องถิ่นขึ้นมาพัฒนา ด้วยมุมมองของการสร้างแบรนด์ และการสื่อสารกับ ผู้คนในวงกว้างมากขึ้น

หลังจากการลงไปทำ�งานร่วมกับคนในท้องถิ่น ทีมงานได้นำ�ไอเดีย กลับมาพัฒนาและต่อยอดสู่การผลิตสื่อ โดยมีกองบรรณาธิการเป็นทีมที่อยู่ เบื้องหลังโปรเจ็กต์ที่เรียกว่า d design travel ซึ่งจะบอกเล่าเรื่องราว การเดินทางไปใน 47 จังหวัดของญี่ปุ่น แต่ละที่ทีมงานจะใช้เวลาพักผ่อน และท่องเที่ยวกว่า 2 เดือน เพื่อคัดสรรสินค้าท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็นผ้าทอ เครื่องปั้นดินเผา เครื่องครัวที่ทำ�จากไม้ เครื่องเขียนและของเล่นเด็ก ฯลฯ รวมไปถึงบริการอืน่ ๆ ทัง้ โรงแรมและคาเฟ่ทม่ี เี อกลักษณ์เฉพาะตัว ก่อนนำ�มา จั ด ทำ � เป็ น ข้ อ มู ล เผยแพร่ ทั้ง ทางออนไลน์ แ ละตี พิ ม พ์ อ อกมาในรูปแบบ นิตยสาร เพื่อทำ�หน้าที่เสมือนไกด์ที่จะพานักท่องเที่ยวไปร่วมสำ�รวจของดี และเรื่องราวที่น่าสนใจของธุรกิจประจำ�จังหวัดในแง่มุมของการออกแบบ อย่างยัง่ ยืน โดยเนือ้ หาภายในเล่มแบ่งหมวดหมูธ่ รุ กิจและผลิตภัณฑ์ออกเป็น 5 ลักษณะ คือ มีความเป็นพื้นถิ่นชัดเจน สื่อสารข้อความสำ�คัญของพื้นที่ ผลิตและบริหารโดยท้องถิ่น มีราคาสมเหตุสมผล และมีนวัตกรรมการ ออกแบบ d design travel จึงถือเป็นจุดเริ่มต้นไปสู่การเติบโตทางเศรษฐกิจ ที่คนในท้องถิ่นเป็นผู้ได้รับผลประโยชน์อย่างแท้จริง

CREATIVE THAILAND I 8

BOOK

M AGA ZIN E

D OCU M E N TA R Y

The Leisure Economy: How Changing Demographics, Economics, and Generational Attitudes Will Reshape Our Lives and Our Industries (2007) โดย Linda Nazareth

Lost โดย Nelson Ng

Expedition Happiness (2017) โดย Felix Starck และ Selima Taibi

หากจะมองหานิตยสารท่องเทีย่ วทีม่ ภี าพการใช้ชวี ติ ในวันหยุดแบบหรูๆ และรีวิวมื้ออาหารสุดพิเศษ Lost คงไม่ใช่เล่มทีท่ กุ คนกำ�ลังมองหา ด้วยหน้าปก ที่เรียบง่าย แท้จริงแล้วนีค่ อื นิตยสารท่องเที่ยวจาก เซี่ยงไฮ้ ที่นิยามตัวเองว่าเป็น “Self-discovery through travel” หรือการค้นพบตัวตนผ่านการ ท่องเทีย่ ว สิง่ ทีท่ �ำ ให้ Lost หลุดจากกรอบการเป็น นิตยสารท่องเที่ยวแบบเดิมๆ คือการนำ�เสนอ เรื่องราวส่วนตัวผ่านตัวอักษรพร้อมกับภาพถ่าย ที่เกิดขึ้นจริงจากนักท่องเที่ยวทั่วโลก ด้วยเชื่อว่า การท่ อ งเที่ ย วไม่ ไ ด้ ห มายถึ ง การนอนพั ก ใน โรงแรมหรู หรือถ่ายรูปเช็กอินตามแหล่งท่องเทีย่ ว แต่เป็นเสมือนการลงไปฝังตัวอยู่ในพื้นที่หนึ่งๆ เพื่อเปิดรับประสบการณ์ยากลำ�บากบางอย่าง หรือสภาพแวดล้อมและวัฒนธรรมที่ไม่คุ้นเคย เช่น เรื่องเล่าจากนักท่องเที่ยวคนหนึ่งในอียิปต์ ขณะเกิดเหตุความไม่สงบในเมือง หรือบันทึก ประสบการณ์การเดินทางจากมณฑลกวางตุ้งสู่ เวียดนามในเวลา 10 วันด้วยรถไฟ เพราะช่วงเวลา นัน้ เองทีน่ กั ท่องเทีย่ วจะได้คน้ พบคำ�ตอบบางอย่าง ให้กับชีวิต การท่องเที่ยวจึงเป็นรูปแบบหนึ่งของ การครุ่นคิดและดำ�ดิ่งลงไปสำ�รวจพื้นที่จุดที่ลึก ที่สุดของจิตใจตัวเอง

การท่องเทีย่ วสำ�หรับใครหลายคนคือการวางแผน ล่วงหน้า แต่ส�ำ หรับคูร่ กั ชาวเยอรมันอย่างเฟลิกซ์ ผูก้ �ำ กับภาพยนตร์ และเซลิมา นักดนตรี การเดินทาง ท่องเที่ยวคือการไม่วางแผน ทั้งสองเชื่อว่ายิ่ง วางแผนน้อยเท่าไหร่ ก็ยิ่งยืดหยุ่นมากเท่านั้น อีกทัง้ การเดินทางแบบไร้จดุ หมายยังทำ�ให้ได้ออก ไปใช้ชวี ติ และค้นพบสิง่ ทีไ่ ม่คาดคิดด้วย การออก เดินทางของพวกเขา พร้อมกับรูดี้ สุนัขคู่ใจ ถูก นำ�เสนอเป็นภาพยนตร์สารคดีแบบโรดทริปเรื่อง Expedition Happiness ทางเน็ตฟลิกซ์ เมื่อทั้งคู่ ตระหนักว่าการใช้ชวี ติ ทีบ่ า้ นเกิดไม่สามารถทำ�ให้ พวกเขาค้นพบความสุข เงื่อนไขในการเดินทาง เพือ่ สร้างประสบการณ์ทอ่ งเทีย่ วในแบบฉบับของ ตัวเอง โดยไม่กำ�หนดจุดหมาย และไม่ใช้แผนที่ ในการเดินทางจึงเกิดขึ้น การเดินทางด้วยรถ โรงเรี ย นที่ ถู ก ออกแบบและแปลงโฉมมาเป็ น บ้านหลังย่อมๆ สไตล์ลอฟท์กว่า 8 เดือน ได้พา พวกเขาข้ า มทวี ป จากเยอรมั น มาสู่ แ คนาดา ผ่านภูมิประเทศที่เป็นธารนํ้าแข็ง ป่าดิบชื้น สู่ ทะเลทราย และสิ้นสุดที่เม็กซิโก ทั้งหมดนี้เพื่อที่ จะพบว่า ความสุขของชีวติ ก็คอื ความเรียบง่ายของ การตื่นมาพร้อมพระอาทิตย์ขึ้นในภูมิประเทศ ใหม่ๆ การได้สมั ผัสบรรยากาศจากธรรมชาติ และ หลับไปพร้อมพระอาทิตย์ตก โดยเฉพาะการสร้าง มิ ต รภาพกั บคนท้ อ งถิ่ น ซึ่ ง ยั ง คงเป็นสิ่ง ที่น่า ตื่นเต้นและลุ้นระทึกไปพร้อมๆ กันเสมอ

กว่าสามศตวรรษทีผ่ า่ นมา ภายใต้ระบบเศรษฐกิจ ที่กดดันได้บีบคั้นให้เหล่ามนุษย์เงินเดือนต้อง ทำ�งานอย่างหนักเพื่อแข่งกับเวลาในการไปสู่ เป้าหมายสูงสุดของชีวิต แต่ในปัจจุบันระบบ เศรษฐกิจแบบใหม่ได้เริ่มเข้ามาแทนที่ นั่นคือ Leisure Economy หรือเศรษฐกิจทีใ่ ส่ใจเรือ่ งการ พักผ่อนและการสร้างประสบการณ์ที่ดี ซึ่งกำ�ลัง จะเข้ า มามี บ ทบาทต่ อ ชี วิ ต เราอี ก ครั้ ง ตั้ ง แต่ ผูบ้ ริโภค นักลงทุน นักธุรกิจ และคนร่างนโยบาย ที่จะต้องเริ่มศึกษาเศรษฐกิจใหม่นี้อย่างจริงจัง เพื่อรับมือการเปลี่ยนแปลงที่กำ�ลังมาถึง Leisure Economy เกิดขึ้นครั้งแรกจากการเปลี่ยนแปลง ทางเศรษฐกิจในอเมริกาเหนือ โดยเป็นผลมาจาก การเกษียณอายุของกลุ่มคนในยุคเบบี้บูมเมอร์ ที่มีมากขึ้น และทัศนคติในการใช้ชีวิตและการ ทำ�งานของคนเจนเอ็กซ์และเจนวายทีเ่ ริม่ เปลีย่ นไป ด้ ว ยการพิ จ ารณาไปที่ ห ลั ก ประชากรศาสตร์ เศรษฐกิจ และการเปลี่ยนแปลงของเจเนอเรชัน หนังสือเล่มนีจ้ ะทำ�ให้เห็นภาพกว้างๆ ว่าจะสามารถ เอาตัวรอดในเศรษฐกิจยุคใหม่นี้อย่างไร รวมถึง พยากรณ์ว่าใครจะเป็นผู้ชนะ หรือผู้แพ้ในการ เปลี่ยนแปลงครั้งนี้

พบกับวัตถุดิบทางความคิดเหล่านี้ได้ที่ TCDC Resource Center CREATIVE THAILAND I 9

MDIC : นวัตกรรมและวัสดุ

THE RISE OF ASTROTOURISM ยุคที่มนุษย์กลับไปตามหาดวงดาว เรื่อง : ปิยวรรณ กลิ่นศรีสุข

อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวหันมาจับตลาดเฉพาะกลุ่ม เนื่องจากมีกระแส ผู้บริโภคจำ�นวนหนึ่งที่กำ�ลังมองหาสถานที่เพื่อหลบหนีภาวะข้อมูลท่วมท้น พวกเขาต้องการพาตัวเองออกไปให้ไกลจากแสงของเมือง ค้นหาสถานทีเ่ พือ่ ดืม่ ดํา่ กับธรรมชาติอย่างเต็มอิม่ ภายใต้ทอ้ งฟ้าทีเ่ ต็มไปด้วยแสงดาว ห่างไกล จากเสียงรบกวนและแสงสีของเมือง ขณะเดียวกันความสนใจเรือ่ งการท่องเทีย่ ว เชิงดาราศาสตร์ทเ่ี พิม่ ขึน้ ยังส่งผลให้มกี ลุม่ คนออกเดินทางตามล่าแสงเหนือ นำ�ไปสูก่ ารทีป่ รากฏการณ์ทางดาราศาสตร์กลายเป็นกระแสการท่องเทีย่ วเชิงสังคม เมือ่ เมืองเผชิญกับมลภาวะทางแสงทีเ่ พิม่ ขึน้ อย่างต่อเนือ่ งและเกินความ จำ�เป็น ซึ่งล้วนมาจากแสงประดิษฐ์ที่เกิดจากกิจวัตรของมนุษย์ในเวลากลางคืน นัน่ ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศการอยู่ร่วมกันของสิง่ มีชวี ติ อืน่ ๆ รวมทัง้ การ เกิดขึน้ ของกิจกรรมดาราศาสตร์ตา่ งๆ สร้างกระแสให้ผบู้ ริโภคมุง่ หน้าไปยัง จุดหมายปลายทางที่ห่างไกลเพื่อค้นหาดาวที่มองเห็นได้ สิ่งนี้สร้างโอกาส ครั้งใหญ่สำ�หรับธุรกิจการท่องเที่ยวและบริการเพื่อส่งมอบประสบการณ์อัน น่าจดจำ�ผ่านกิจกรรมสันทนาการ และโปรแกรมการท่องเที่ยวต่างๆ ซึ่งใช้ ประโยชน์จากความสนใจที่ เพิ่มขึ้นในปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ ตั้งแต่ สุรยิ ปุ ราคาไปจนถึงฝนดาวตก สูแ่ สงเหนือทีผ่ คู้ นต่างพากันออกเดินทางเพือ่ ไป เป็นสักขีพยานในเหตุการณ์ทางดาราศาสตร์ ตัวเลขที่ชใ้ี ห้เห็นถึงกระแสนิยม เช่น มีจ�ำ นวนนักท่องเทีย่ วที่เดินทางไปภาคเหนือของนอร์เวย์ซง่ึ มีแสงเหนือให้ เห็นมากกว่าครึ่งหนึ่งของปี เพิ่มขึ้นทวีคูณ หรือช่วงฤดูหนาวปี 2018 ใน สหรัฐอเมริกามีจำ�นวนนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น 73 เปอร์เซ็นต์เมื่อเทียบกับปีท่ี ผ่านมา ข้อมูลจาก Avinor ระบุวา่ ปรากฏการณ์สรุ ยิ ปุ ราคาในสหรัฐอเมริกา ทำ�ให้จำ�นวนนักท่องเที่ยวที่แห่ไปยังพื้นที่ท่มี ีแสงน้อยของรัฐไวโอมิง เพิ่มขึ้น เป็นสองเท่าในวันทีเ่ กิดคราส ส่งผลให้โรงแรมในเส้นทางของสุรยิ ปุ ราคาเต็ม อย่างทีไ่ ม่เคยเป็นมาก่อน นอกจากนี้ L’Auberge de Sedona Resort & Spa

ที่รัฐแอริโซนา ได้เปิดตัวกิจกรรมการอาบแสงดาว (Star Bathing) เพื่อ เฉลิมฉลองท้องฟ้าอันมืดมิดเหนือโอเอซิสกลางทะเลทราย ผ่านประสบการณ์ สร้างสุขภาพตามหลักการของชินริน-โยกุ (Shinrin-Yoku) ซึ่งคือการทำ� สมาธิแบบญีป่ นุ่ ในป่า โดยมีผนู้ �ำ กิจกรรมทีไ่ ด้รบั การรับรอง (Certified Forest Bathing Facilitators) นำ�ผู้เข้าพักให้ปรับความรู้สึกจนได้กลิ่นของน้าํ จืดที่ ไหลผ่านลำ�ห้วย ได้ยนิ เสียงพลิว้ ไหวของใบไม้ และสูดกลิน่ อายของสายลม ทัง้ หมดนีเ้ พือ่ ชะลอความเร็วในการใช้ชวี ติ นำ�ทางไปสูก่ ารพบสิง่ มหัศจรรย์ทาง ธรรมชาติอนั เงียบสงบ เชือ่ มต่อกับธรรมชาติและดึงเอาความรูส้ กึ กับจิตวิญญาณ ของตนเองออกมา แม้จะอยูท่ า่ มกลางความมืดยามคา่ํ คืน แต่มแี สงจากดวงดาว ยึดโยงเรากับจิตวิญญาณภายใน นอกจากนี้ ในปี 2017 ผูป้ ระกอบการท่องเทีย่ ว Off the Map Travel ได้เปิดตัว Aurora Wilderness Camp โรงแรมเคลือ่ นที่ ที่น�ำ เสนอการตามล่าประสบการณ์แสงเหนือในมหาสมุทรอาร์กติก ผ่านการ ตั้งแคมป์ท่ีให้บริการเพียงกระท่อมกระจกใสเคลื่อนที่ได้จำ�นวนสามหลัง กระท่อมแต่ละหลังนอนได้อย่างสบายสองคน โดยเป็นการพักค้างคืนใน Wilderness Camp ซึง่ จะเริม่ ตัง้ แต่เวลา 18:00 น. จนถึงรุง่ เช้า ทัง้ นีก้ ระท่อมกระจกใสจะถูกวางไว้ในทีต่ ง้ั ทีด่ ที ส่ี ดุ บนพืน้ ทีท่ ไ่ี กลออกไปใน ประเทศฟินแลนด์ เพือ่ รอคอยการเกิดขึน้ ของแสงเหนือ กระท่อมแต่ละหลังมี เตียงขนาดกว้างพิเศษ เตาแก๊ส เครือ่ งทำ�ความร้อน ห้องนํา้ แบบแห้ง รองเท้า หิมะ และเลือ่ นหิมะ (kicksleds) สิง่ ทีน่ า่ ทึง่ ทีส่ ดุ ของโรงแรมเคลือ่ นทีน่ ้ี คือหลังคา กระจกทีแ่ ขกสามารถนอนเอนหลังและจ้องมองดวงดาว พร้อมความหวังทีว่ า่ จะได้พบกับแสงเหนือเพือ่ สัมผัสประสบการณ์อนั ยากจะลืมเลือนในช่วงวันหยุด การท่องเที่ยวเชิงดาราศาสตร์ (Astrotourism) ยังช่วยสนับสนุนพลังชุมชน ท้องถิน่ ด้วยการส่งเสริมเศรษฐกิจในพืน้ ทีแ่ ละให้ความสำ�คัญกับการรักษาระบบ นิเวศ รักษาสถานทีห่ า่ งไกลอันไร้แสงให้ทอ้ งฟ้ายังคงมองเห็นดวงดาว

ที่มา: ฐานข้อมูล WGSN / บทความ “Event Calendar” จาก lauberge.com / บทความ “Hospitality & Travel Trends” จาก wgsn.com และ offthemap.travel พบกับนวัตกรรมและวัสดุสร้างสรรค์ ได้ที่ชั้น 2 ห้อง Material & Design Innovation Center, CEA CREATIVE THAILAND I 10

พบกับนิตยสาร “คิด” Creative Thailand ได้ที่ ร้านหนังสือ ห้องสมุด สมาคม อาคารสำ�นักงาน และร้านกาแฟใกล้บ้าน ในกรุงเทพฯ เชียงใหม่ หัวหิน และจังหวัดอื่นๆ รวมถึง miniTCDC

หมดปญหาหยิบนิตยสารไมทัน สมัครสมาชิกรายป คาใชจายในการจัดสง 200 บาท (12 เลม)

ดูสถานที่จัดวางทั้งหมดได้ที่: creativethailand.org/contactus

หรือดาวนโหลดใบสมัครออนไลน creativethailand.org/contactus

กรุงเทพฯ ร้านหนังสือ • Asia Books • Kinokuniya • B2S • แพร่พิทยา

• MAIIAM Contemporary Art Museum • ชีวิต ชีวา • Minimeal Cafe • Impresso • Restr8to • Penguin Villa (Penguin Getto) ร้านกาแฟ/ร้านอาหาร • กาแฟอาข่า อ่ามา • Au Bon Pain La Fattoria สาขา2 • Starbucks • TOM N TOM’S COFFEE • Happy Hut ถ.นิมมานฯ • True Coffee • ราชดำ�เนิน • Auntie Anne’s • Mai Bakery In Garden • Baskin Robbins • Starbucks The Plaza • Coffee World • Yesterday Hotel • Mister Donut • October • Black Canyon • สุรยิ นั จันทรา นิมมานฯ ซอย 1 • McCafe’ • ร้านมีชามีชัย (กู) • ดอยตุง • Cafe’de nimman • Ninety four coffee • The Booksmith • Puff & Pie • ร้านชา (Drink Club) • Red Mango • Cotto Studio • Iberry • Starbucks Nimmanhemin • Greyhound Cafe’ • Fern Forest Cafe’ • Amazon Cafe’ • 9th Street Cafe • Chester’s Grill นิมมานฯ ซอย 9 • Luv minibar • ดวงกมล (Duang Kamol) • Rustic & Blue - Handgrown พิพิธภัณฑ์/หอศิลป์ • Produce & Artisan Food • หอศิลปวัฒนธรรม นิมมานฯ ซอย 9 แห่งกรุงเทพมหานคร • หอนิทรรศการศิลปวัฒนธรรม • มิวเซียม สยาม • อุทยานการเรียนรู้ (TK park) มช.

• นำ�ทอง แกลเลอรี่ หัวหิน • ร้านกาแฟ ชุบชีวา หัวหิน สมาคม/ห้องสมุด • อยู่เย็น หัวหิน บัลโคนี่ • ศูนย์ศิลปะนานาชาติ • บ้านใกล้วัง สมาคมฝรั่งเศส • ภัตตาคารมีกรุณา • ห้องสมุดเนลสัน เฮลส์ The Neilson Hays Library • บ้านถั่วเย็น @ แนบเคหาสน์ • ร้านอาหารหัวหิน (โกทิ) • ห้องสมุด - นิด้า • กาแฟข้างบ้าน • สมาคมโฆษณา • IL GELATO ITALIANO แห่งประเทศไทย • Together Bakery & Cafe’ • สมาคมธนาคารไทย • โรงแรม วรบุระหัวหิน • สมาคมสโมสรนักลงทุน • Let’s Sea • ห้องสมุด สสวท.

• โรมแรม ดูน หัวหิน • สมาคมหอการค้าไทย • เดอะร็อค หัวหิน • สถาบัน • บ้านจันทร์ฉาย • Wall Street Institute • หัวหิน มันตรา รีสอร์ท • Raffle Design Institute • ลูน่าฮัท รีสอร์ท • Vision Swimming Academy กระบี่ • Nakamanda Resort & Spa เชียงใหม่ • Rawee Warin Resort & Spa • woo cefe • A little Handmade Shop • Kagee • Ristresto lab • ท่าแพอีสต์+ dibdee.binder ขอนแก่น • Hug School • C.A.M.P ,MAYA • True Coffee ,หอสมุด มช. of Creative Arts • ร้านสืบสาน • Punspace, นิมมานฯ • ร้านกาแฟ คอฟฟี่ เด้อ หล่า • asama cafe • มาหาสมุด (บ้านข้างวัด) (Coffee Der La) • see scape gallery เชียงราย • nimmanian club • ร้านหนังสือ herebookafe • 8 days a week • ร้าน Coffee Dad • Bulbul book cafe’ • Graph cafe’ นครราชสีมา • Cefe de museum • Hug station resort • local cafe Think park • Librarista นครปฐม • Artisan วัวลาย • ร้าน Dipchoc Cafe • paper spoon • กาแฟรสนิยม, นครสวรรค์ หลัง มช ทางขึ้นกาแล • The barn : Eatery Design • ร้าน Bitter Sweet • Book Republic น่าน • wake up หน้ามอ • ร้าน Runway Coffee • Fab cafe’ • kum cafe คุ้มเจ้าบุรีรัตน์ • ร้านคลาสสิค โมเดล น่าน

• ร้านกาแฟปากซอย • ร้าน Nan Coffee Bean ปาย/แม่ฮ่องสอน • ร้านคอฟฟี่อินเลิฟ • ร้าน all about coffee • ร้านปายหวานบ้านนมสด • ร้านเล็กเล็ก • ปายวิมานรีสอร์ท พังงา • Niramaya Villa and Willness Resort • Ranyatavi Resort Phang Nga • The Sarojin เพชรบุรี • Grand Pacific Sovereign • Resort & Spa • DevaSom Hua Hin Resort ภูเก็ต • ร้านหนัง(สือ) ๒๕๒๑ ภูเก็ต • The oddy Apartment & Hotel • At Panta Phuket • Banyan Tree Phuket • Le Meridien Phuket • Millienium Ressort Patong Phuket • Novotel Phuket Resort • Patong Paragon Resort & Spa Phuket • Sheraton grand Lagana Phuket • Sri wanwa Phuket Villa • Thanyapura ระยอง • Le Vimarn Cottage ลำ�ปาง • อาลัมภางค์ เกสท์เฮ้าส์ แอนด์ มอร์ ลำ�ปาง • ร้านเอกาลิเต้ Egalite Bookshop • Lampang Art Center เลย • บ้านชานเคียง • มาเลยเด้ เกสต์เฮาท์ ลพบุรี • ซนดิคอฟฟี่ สมุทรสงคราม/อัมพวา • Baan Amphawa Resort and Spa สุโขทัย • Ananda Co.,Ltd. สุราษฎร์ธานี • Muang Samui Spa Resort • Pavilion Samui Boutique Resort • The Sunset Beach Resort and Spa Taling ngam • Nora Beach Resort Samui อุทัยธานี • ร้านบุ๊คโทเปีย Booktopia • Avatar Miracles

ขอมูลผูสมัครสมาชิก สมาชิกใหม ชื่อ นามสกุล เพศ โทรศัพท

สมาชิกเกา (ตออายุ) หญิง อายุ

ชาย

อีเมล

โทรศัพทมือถือ

อาชีพ นักเรียน ครู/อาจารย

นิสิต/นักศึกษา พนักงานบริษัท

นักออกแบบ/ครีเอทีฟ ผูประกอบการ

อาชีพอิสระ อื่นๆ โปรดระบุ

ขาราชการ/รัฐวิสาหกิจ

สาขา/อุตสาหกรรมที่เกี่ยวของกับอาชีพของทาน โฆษณา สถาปตยกรรม แฟชั่น ศิลปะการแสดง ดนตรี ภาพยนตร โทรทัศน/วิทยุการกระจายเสียง

ทองเที่ยว/โรงแรม/สายการบิน วรรณกรรม/การพิมพ/สื่อสิ่งพิมพ พิพิธภัณฑ/หองแสดงงาน ซอฟตแวร/แอนิเมชัน/วิดีโอเกม

หัตถกรรม/งานฝมือ การเงิน/ธนาคาร ทัศนศิลป/การถายภาพ อื่นๆ โปรดระบุ

อาหาร การแพทย การออกแบบ

คาปลีก/คาสง โทรคมนาคม

ที่อยูในการจัดสง หมูบาน/บริษัท เลขที่ จังหวัด

ซอย

ถนน รหัสไปรษณีย

หนวยงาน/แผนก ตำบล/แขวง

อำเภอ/เขต

หนวยงาน/แผนก ตำบล/แขวง

อำเภอ/เขต

ที่อยูในการออกใบเสร็จ เหมือนที่อยูในการจัดสง เลขประจําตัวผูเสียภาษี เพื่อออกใบเสร็จรับเงิน หมูบาน/บริษัท เลขที่ ซอย ถนน จังหวัด รหัสไปรษณีย

ตองการสมัครสมาชิกนิตยสาร Creative Thailand ระยะเวลา 1 ป จำนวน 12 เลม เริ่มตั้งแตฉบับเดือน โดยยินดีเสียคาใชจายในการจัดสงเปนจำนวนเงิน 200 บาท

วิธีการชำระเงิน เช็คสั่งจายสํานักงานสงเสริมเศรษฐกิจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) พรอมใบสมัครสมาชิก โอนเงินเขาบัญชี สำนักงานสงเสริมเศรษฐกิจสรางสรรค (องคการมหาชน) ธนาคารกรุงเทพ สาขาสำนักงานใหญสลี ม เลขทีบ่ ญั ชี 101-9-12219-9 • แฟกซใบสมัครพรอมหลักฐานการโอนเงินมาที่ 02-105-7450 • หรือสงไปรษณียมาที่ สํานักงานสงเสริมเศรษฐกิจสรางสรรค (องคการมหาชน) (CEA) อาคารไปรษณียกลาง 1160 ถนนเจริญกรุง แขวงบางรัก เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร 10500 • หรือแนบไฟลใบสมัครพรอมหลักฐานการโอนเงินมาที่อีเมล creativethailand@cea.or.th สอบถามขอมูลเพิ่มเติมไดที่ 02-105-7400 ตอ 116

Local Wisdom : ภูมิความคิด

รู้เขารู้เรา เรื่อง : กรณิศ รัตนามหัทธนะ

สำ�รวจ 10 อันดับนักท่องเทีย่ วทีเ่ ดินทาง มาเทีย่ วไทยมากทีส่ ดุ รูช้ ว่ งวันหยุดยาว ที่นักท่องเที่ยวจะมา พร้อมเกร็ดเล็กๆ น้อยๆ เพือ่ เตรียมการให้ถกู ใจแขกบ้าน แขกเมืองมากที่สุด

10 อันดับนักท่องเที่ยว ที่เดินทางมาไทยมากที่สุด

(ที่มา : กองเศรษฐกิจการท่องเที่ยวและกีฬา ณ วันที่ 18 มกราคม 2562) ประเทศ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

จีน : วันตรุษจีน

(อาจหยุดนานราว 15 วัน ตามปฏิทินจันทรคติ) นั ก ท่ อ งเที่ ย วจี น ใช้ จ่ า ยกั บ การซื้ อ ข้ า วของ มากที่สุด รองลงมาเป็นอาหาร และบริการ ด้านสุขภาพ (เช่น นวด และสปา) ของที่นิยมซื้ออันดับหนึ่ง คือเครื่องสำ�อาง และครีมบำ�รุงผิว ตามด้วยอาหารและผลไม้ แปรรูป ยาสมุนไพร นักท่องเที่ยวจีนยังคงนิยมใช้จ่ายด้วยเงินสด แต่การจ่ายผ่านแอพพลิเคชัน (โดยเฉพาะ Alipay และ WeChat Pay) กำ�ลังเพิม่ ปริมาณ ขึ้นเรื่อยๆ

มาเลเซีย : วันชาติมาเลเซีย

(31 สิงหาคม ของทุกปี เรียกว่าวัน Hari Merdeka แต่นิยมหยุดยาว 3-4 วัน) ปี ที่ แ ล้ ว (2561) มี นั ก ท่ อ งเที่ ย วมาเลเซี ย ข้ามด่านเบตงในช่วงวันหยุดยาวนีก้ ว่า 15,000 คนต่อวัน ทำ�ให้ย่านการค้าชายแดน เช่น บ้านด่านนอก คึกคักเป็นพิเศษ ยังไม่มีการสำ�รวจอย่างเป็นทางการ แต่คน ท้องถิ่นระบุว่า ส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยว มาเลย์เชื้อสายจีน โดยเฉพาะที่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา นั ก ท่ อ งเที่ ย วมาเลเซี ย ยั ง นิ ย มเดิ น ทางต่ อ ไปเทีย่ วจังหวัดอืน่ เช่น สตูล ตรัง กระบี่ ภูเก็ต

จำ�นวน (คน)

10,535,955 4,097,604 1,796,596 อินเดีย : วันดีปาวาลี Diwali หรือ Deepavali 1,750,658 (ไม่ระบุวันแน่นอน ชาวอินเดียในแต่ละพื้นที่จะ

รัสเซีย : เดือนสิงหาคม เป็นเดือนทีม่ วี นั หยุดยาวเยอะทีส่ ดุ ฉลองไม่ตรงวันกัน เพราะการตีความปฏิทนิ ฮินดู และช่วงปีใหม่สากล

1,656,100 1,596,772 1,472,949 1,123,248 1,067,309 1,027,430

ที่ต่างกัน แต่วันหยุดอาจยาวนานถึง 5 วัน) อินเดียเป็นตลาดที่มีศักยภาพ เพราะเป็นหนึ่ง ในประเทศทีม่ กี ารเติบโตทางเศรษฐกิจสูงทีส่ ดุ ในโลก และจะยังคงสูงต่อเนื่องในช่วง 5 ปีถัด จากนี้ (IMF, 2560) (ข้อมูลจาก Krungsri Guru) อีกสิ่งที่น่าจับตามอง คือ การจัดงานแต่งงาน ซึ่งไทยสามารถดึงดูดคู่แต่งงานชาวอินเดียได้ จากความคุ้มค่าของเงินที่จ่าย การท่องเที่ยว แห่งประเทศไทยประเมินว่า งบประมาณจัดงาน แต่งงานแบบอินเดียในไทยเฉลี่ยอยู่ที่ 10-50 ล้านบาทต่อคู่ (ตํ่ากว่าที่ใช้จัดในอินเดีย 2-3 เท่า) โดยในปี 2558 มีคู่แต่งงานที่จัดงานใน ไทยกว่า 300 คู่ และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นใน อนาคตตามจำ�นวนประชากรวัยแรงงานที่เพิม่ ขึน้ (ข้อมูลจาก Krungsri Guru) CREATIVE THAILAND I 12

(1 มกราคม ถือเป็นช่วงวันหยุดยาวที่สำ�คัญ) รัสเซียมีวันหยุดต่างๆ มากถึง 40 วันต่อปี สูงเป็นอันดับหนึ่งของโลก นักท่องเที่ยวรัสเซียจัดเป็นกลุ่มที่ใช้เวลาใน ประเทศไทยค่อนข้างนาน (เฉลีย่ 2-3 สัปดาห์) และนิยมสถานที่ท่องเที่ยวทางทะเล (ข้อมูลจาก ศูนย์วจิ ยั กสิกรไทย) นายสรรเพ็ชร ศุภบวรเสถียร นายกสมาคมโรงแรมภาคตะวันออกระบุว่า จุ ด หมายปลายทางหลั ก ของนั ก ท่ อ งเที่ ย ว รัสเซีย คือ พัทยาและภูเก็ต (ข้อมูลปี 2558) นักท่องเทีย่ วรัสเซียสนใจกีฬามวยไทยเช่นเดียว กับนักท่องเที่ยวเกาหลีใต้ และเป็นประเภท การท่องเที่ยวที่เติบโตสูงที่สุด (ข้อมูลจาก กรุงเทพธุรกิจ ปี 2562) เพราะมีการขยาย เครือข่ายค่ายมวยให้ชาวรัสเซียฝึกซ้อมมากขึน้

เกาหลีใต้ : วันขอบคุณพระเจ้า ลาว : วันปีใหม่ลาว ญี่ปุ่น : Golden Week (วันที่ไม่แน่นอน ช่วงปลายเมษายนถึงต้นเดือน (14-16 เมษายน คื อ ช่ ว งวั น หยุ ด สงกรานต์ บ า ้ นเรา) หรือวันไหว้พระจันทร์ (4 ตุลาคมของทุกปี หยุดยาวรวม 3-4 วัน เป็นวันหยุดที่ใหญ่และสำ�คัญที่สุดในเกาหลี) ข้อมูลปี 2560 (โดยกระทรวงการท่องเที่ยว และกีฬา) ระบุว่าที่เกาหลีมีค่ายมวยไทยกว่า 300 ค่าย และคนเกาหลีนิยมมาชกมวยไทย มากกว่า 30,000 คนต่อปี งาน Thai Festival ครั้งที่ 3 จัดที่กรุงโซล เกาหลีใต้ ปี 2560 มีการสัมภาษณ์ผคู้ า้ ชาวไทย ได้ค�ำ ตอบว่า คนเกาหลีชอบกินอาหารไทยมาก โดยเฉพาะส้มตำ� และยังชอบผัดไทย ขนมจีน แกงเขียวหวาน ไก่ทอด และหมูกรอบ ในงานดังกล่าว การโชว์ชกมวยไทย ถือเป็น อีกหนึ่งไฮไลต์สำ�คัญ เพราะเป็นกีฬาที่ชาว เกาหลีใต้ชื่นชอบมาก

นั ก ท่ อ งเที่ ย วส่ ว นใหญ่ เ ดิ น ทางโดยรถยนต์ สะพานมิตรภาพ 1 (หนองคาย-นครหลวง เวียงจันทน์) เป็นช่องทางเข้าออกที่นิยมมาก ที่สุด ไม่นิยมนั่งเครื่องบิน ยังไม่มีการสำ�รวจอย่างเป็นทางการ แต่มี ข้อมูลทีร่ ะบุวา่ นอกจากข้ามฝัง่ มาซือ้ ของและ รับประทานอาหาร คนลาวยังนิยมข้ามมาไทย เพื่อพบแพทย์ แม้จะต้องจ่ายราคาแพงกว่า แต่ได้รบั บริการรวดเร็วกว่า และการแพทย์ไทย เป็นที่เชื่อถือด้านคุณภาพมากกว่า

พฤษภาคมของทุกปี อาจยาวถึง 10 วันติดต่อกัน) ของที่ ร ะลึ ก จากเมื อ งไทยที่ ค นญี่ ปุ่ น นิ ย มมี มากมาย เช่น แกงไทยบรรจุกระป๋อง เครือ่ งแกง ข้าวตัง ขนมไทยแบบแห้ง กางเกงอะลาดิน (บางคนเรียกกางเกงเป้ายาน) กางเกงลายไทย บะหมีก่ ง่ึ สำ�เร็จรูปรสต้มยำ�กุง้ ยาดม ผลิตภัณฑ์ จากสมุนไพรไทย เทียนหอม ขนมปังกรอบ แบบแท่งยี่ห้อ Pretz รสลาบและรสต้มยำ�กุ้ง กระเป๋าผ้า (เพราะสาวญีป่ นุ่ นิยมใช้กระเป๋าผ้า) เบียร์สิงห์ ผงชาไทย และนํ้ามันมะพร้าว ลักษณะโดดเด่นของนักท่องเทีย่ วชาวญีป่ นุ่ คือ เชือ่ ฟังผูน้ �ำ ทัวร์เป็นอย่างดี ซือ้ อะไรซือ้ ตามกัน เชื่อถือในสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และชอบถ่ายรูป

เวียดนาม : งานวันตรุษญวน หรือวันเต๊ต (Tet)

สหรัฐอเมริกา : ช่วงฤดูร้อน (มิถนุ ายน-สังหาคม) และเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ (ปลายธันวาคม - ต้นมกราคม)

จุดหมายที่นิยม คือ กรุงเทพฯ เชียงใหม่ และภูเก็ต มักเดินทางท่องเที่ยวในประเทศ เพื่อนบ้านด้วย (ข้อมูลจากสำ�นักงานส่งเสริม การค้าในต่างประเทศ ณ นครลอสแอนเจลิส ปี 2559) ส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยวในวัยทำ�งาน (26-60 ปี) สูงถึง 94% นิยมเดินทางเป็นกลุ่มเล็ก และ ตั้งใจจะกลับมาเที่ยวประเทศไทยซํ้า (ผลการ วิจัยจากสถาบันราชภัฏสวนสุนันทา ปี 2554)

สิงคโปร์ : วันตรุษจีน

(ไม่มีวันที่แน่นอนในปฏิทินสากล ต้องดูปฏิทิน จันทรคติ เพราะประชากรส่วนใหญ่มีเชื้อสายจีน จะหยุดนานราวหนึ่งสัปดาห์) 5 อันดับแหล่งท่องเทีย่ วยอดนิยมในไทย ได้แก่ กรุงเทพฯ หาดใหญ่ ภูเก็ต เชียงใหม่ และ พัทยา นักท่องเทีย่ วสิงคโปร์มคี วามอดทนค่อนข้างตํา่ มักไม่ชอบเดินทางโดยรถยนต์ในระยะไกล เคยชินกับสิ่งอำ�นวยความสะดวกเหมือนใน ประเทศและการเดินทางที่รวดเร็ว เนื่องจาก สิงคโปร์มพี น้ื ทีไ่ ม่กว้างขวางนัก (ข้อมูลจากเพจ การตลาดโรงแรมแบบบูรณาการ) CREATIVE THAILAND I 13

(เป็นการเฉลิมฉลองวันปีใหม่ตามปฏิทนิ จันทรคติ และยังเป็นวันหยุดสำ�คัญทีส่ ดุ หยุดนาน 5-10 วัน) สถานทีท่ อ่ งเทีย่ วยอดนิยมคือ กรุงเทพฯ พัทยา ภูเก็ต และเชียงใหม่ การซือ้ ทัวร์จากเวียดนาม มายังไทย มีราคาค่อนข้างถูกเมือ่ เทียบกับการ ซื้อทัวร์ท่องเที่ยวภายในประเทศเวียดนามเอง ในเวียดนาม อาหารไทยได้รับความนิยมมาก แต่ ร สชาติ แ ตกต่ า งจากที่ เ มื อ งไทยอยู่ บ้ า ง ทำ�ให้คนเวียดนามอยากมาชิมรสต้นตำ�รับ และราคาถูกกว่าอาหารไทยในเวียดนามหลาย เท่าตัว ผลไม้ไทยในเวียดนามก็ได้รับความนิยมมาก แต่มรี าคาค่อนข้างสูงเมือ่ เทียบกับผลไม้ทอ้ งถิน่ ทำ�ให้นกั ท่องเทีย่ วเวียดนามในไทยนิยมซือ้ ผลไม้ ไทยมาก (ข้อมูลจาก อ.พิสิฐ อำ�นวยเงินตรา อาจารย์ประจำ�คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญประเทศเวียดนาม ตีพมิ พ์ในหนังสือพิมพ์คม ชัด ลึก 14 ก.ค. 2560)

VACATION ในลมหายใจ เรื่อง/ภาพ : กรกฎ พัลลภรักษา

เวลาที่ทำ�งาน ไม่ว่าจะเป็นทำ�รายการสารคดีท่องเที่ยว Journal Journey หรือ เดินทางไปเพือ่ เขียนเรือ่ ง หรือจะเป็นการทำ�งานข่าวหรือสารคดีกบั ทีมอืน่ ๆ มันเป็น งานที่ทำ�ให้เรามีความสุขมาก มากขนาดที่บอกกับตัวเองว่า ไม่เกิดแล้วชาติหน้า เพราะชอบชีวิตชาติที่เป็นอยู่นี้แล้วอย่างชอบธรรม โดยที่ไม่ได้ทำ�บุญเสริมดวง หรือนั่งสมาธิมากพอเพื่อจะได้บุญบารมีความดีมาใช้สิทธิ์เลือกตายเลือกเกิดเอง

CREATIVE THAILAND I 14

Photo by Dylan Sosso on Unsplash

Cover Story : เรื่องจากปก

Photo by Slava Bowman on Unsplash

เพราะยิง่ เดินทางมากเท่าไหร่ ยิง่ รูส้ กึ ว่ายังเดินทาง ไม่พอ และต้องยิง่ รีบเดินทาง เพราะทุกครัง้ ที่ลาก กระเป๋าออกเดินทาง จะเป็นรถสองแถวข้ามจังหวัด ซ้ อนมอเตอร์ ไซด์ ไปชายแดนไทยกั บ ประเทศ เพื่อนบ้าน หรือขึ้นเครื่องบินคลาสประหยัดข้าม ซีกโลกเกือบ 24 ชั่วโมง บนเก้าอี้เอนหลังได้ น้อยกว่าที่นั่งบนรถทัวร์ ด้วยความประหยัดของ ตัวเอง เพื่อจะได้เดินทางได้นานวัน เราชอบ การเดินทาง ชอบการผจญภัย เราไม่หวาดกับ สถานการณ์ใหม่ๆ ไม่หวั่นกับการพบคนแปลกหน้า เราตื่นเต้นกับสิ่งที่ไม่รู้ ยิ่งการเดินทางเป็นงาน และเป็นการทำ�งาน เรายิ่งรู้สึกว่ากำ�ลังได้รับ มอบหมายให้ทำ�ในสิ่งพิเศษอยู่ คือตอบโจทย์ใน การทำ�งานให้แตกและทำ�งานให้สำ�เร็จ ความสุข มันมาด้วยการเดินทางไปกับโจทย์ที่เลือกปลายทาง

ให้เรา ถามว่าเดินทางขนาดนีแ้ ล้วยังต้องเที่ยวเพื่อ ‘หยุดพักผ่อน’ อีกหรือ... สำ�หรับตัวเอง Vacation หรือวันหยุดก็ เหมือนโลชั่นทาผิว ไม่ทาก็ได้ แต่เมื่อเลือกโลชั่น ทีก่ ลิน่ หอมถูกใจ สัมผัสสบายไม่เหนียวไปหนาไป ทาแล้วชุ่มชื้น สูดกลิ่นลูบกายแล้วยิ้มกับตัวเอง มันก็คอื ความสุข... ความสุขทีเ่ รารูด้ ว้ ยตัวเองแบบ ไม่มใี ครเห็น หรือจะเอาออกมาอวด เป็นตัวเรือน นาฬิกา กระเป๋า รถ หรือเรือ แบบนั้นคงไม่ได้ โลชั่นที่เป็นดั่ง Vacation นั้น ควรสามารถ เปลี่ยนกลิ่นให้ตรงกับความต้องการของอารมณ์ ความรู้ สึ ก เวลา และสถานการณ์ ข องชี วิ ต แต่ละช่วงด้วย ไม่วา่ จะลงเอยให้ค�ำ จำ�กัดความว่า ไปเปลี่ยนที่ตากอากาศ ที่หายใจแล้วไร้ PM 2.5 หรือปลีกวิเวก หาแรงบันดาลใจ หรือไปหาความ CREATIVE THAILAND I 15

แปลกใหม่ หาทีเ่ ติมแบตเตอรีให้ชวี ติ หรือเพือ่ ให้ รางวัลกับชีวิต หรือสำ�หรับบางคน การเดินทาง วันหยุดอาจคือจริตของการใช้ชีวิต ทุ่งดอกลาเวนเดอร์ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส ภูเขาไฟกับควันกรุ่นในบาหลี บ้านทรงสี่เหลี่ยม เหมือนก้อนนํ้าตาลสีขาวซ้อนกันเป็นชั้นในกรีซ เด็ ด ลู ก มะเดื่ อ ฝรั่ ง สุ ก เข้ า ปากจากข้ า งทางใน โครเอเชี ย หลงทางเมื่ อ ขึ้ น จากรถใต้ ดิ น ใน นิ ว ยอร์ ก เดิ น ลอดอุ โ มงค์ ด อกแจ็ ก กาลั น ดา สีม่วงครามในเม็กซิโก ซิตี้ ความแปลกตาทำ�ให้ เราได้ แ ปลกใจ และได้ ทำ � ให้ ตั ว เองออกจาก ดินแดนเดิม ทั้งร่างกายและการใช้ความคิด สมองเปิ ด สวิ ต ช์ โ อกาสให้ เ ราได้ สั ม ผั ส กั บ สถานการณ์ บรรยากาศ และสิ่งแวดล้อมใหม่ ไม่ว่าจะไปในที่แสนไกลหรือไปแค่ใกล้ๆ

สิ่งที่ไม่เห็นในเสียมเรียบ ก่อนที่น้องสาวจะต้องเข้าห้องผ่าตัด ซึ่งไม่รู้ว่า หลังผ่าตัดแล้ว จะมีอาการทรง ทรุด โทรม ขนาดไหน ‘การไปเที่ยว’ ของเราจึงเกิดขึ้นอย่าง รวดเร็ว นิม่ (ตัวผูเ้ ขียน) ถามนวล (ผูเ้ ป็นน้องสาว) ว่าอยากไปไหน เธอตอบว่า “อยากไปนครวัด” ...เอาละสิ! มันมีค�ำ ของคนในตำ�นานกล่าวขานถึง ความมหั ศ จรรย์ อ ลั ง การของอาณาจั ก รและ ปราสาทนครวัดที่ยิ่งใหญ่ว่า - เห็นนครวัด แล้ว ค่อยตาย - เราก็ใจไม่ดี แต่ไม่ได้บอกน้อง และ ตกลงตีตั๋วเดินทางไปกันทันทีที่เธอลางานได้ เราบอกน้องสาวว่า นครวัดกลับมาได้หลาย ครั้งนะ เราไม่ต้องพยายามทำ�ทุกอย่าง เช่น ต้ อ งเห็ น พระอาทิ ต ย์ ขึ้ น เห็ น พระอาทิ ต ย์ ต ก เห็นทุกปราสาท เข้าใจทุกยุคสมัย ต้องไปตาม หมุดหมายที่คนเขาปักเอาไว้แล้ว เราจะไปแค่ เราไหว อยากหยุดดูต้นไม้ใหญ่ รากไม้ยักษ์ หินหัก ปราสาทใหญ่ ที่ไหนตรงไหนก็ได้ เพราะ เรามีเวลากันตั้ง 4 วัน “มันจะเป็นทริปของเธอ” น้องสาวอมยิ้มเบาๆ แบบ เออ จะเชื่อ...เพราะ เธอไม่เชื่อ! ก็เรามักจะคิดแทนคนที่เรารักว่า เราจะให้สิ่งที่ดีที่สุดสำ�หรับเขา เตรียมทุกสิ่ง

ทุกอย่างให้ จัดสถานที่วางแผน หาร้านอาหาร หามุมที่จะทำ�ให้เขามี ‘วันพักผ่อน’ ที่สมกับการ ต้องลางาน และกับอนาคตที่เราไม่รสู้ ภาพร่างกาย ว่าหลังจากวันนี้ วันพรุง่ นีเ้ รายังมีวนั ของเราอยู่ไหม เสียมเรียบดูเร่งรีบขึ้น ถนนบางเส้นที่เป็น ซอกซอยเคยเงี ย บเหงา ก็ คึ ก คั ก ไปด้ ว ยการ แปลงร่างตึกทาวน์เฮ้าส์ หรือตึกสามสี่ชั้นให้เป็น เกสต์เฮ้าส์ เหล็กเส้นคอนกรีต กองปูนซีเมนต์ กองทราย อิฐแดง บุ้งกี๋ เป็นเหมือนของประดับ หน้าเกสต์เฮ้าส์ใหม่เกือบทุกที่ ขณะเดียวกันก็ เฉิดฉายไปด้วยร้านกาแฟแนวบรูกลินผสมกรุงเทพฯ ผุ ด กระจายอยู่ ใ นหลายย่ า น เราเดิ น กั น ไปที่ Kandal Village ถนนเส้นเล็กๆ ทีม่ ตี กึ แถวเพดาน สูงเรียงกันสองข้างตรอกถนน ร้านกาแฟทีฉ่ นั ชอบ จากคราวที่แล้ว หมายมั่นว่าจะพาน้องเข้าไป จิบกาแฟผสมนํ้ากะทิและขมิ้น เผื่อเธอจะได้ แรงบันดาลใจในการดื่มกิน แล้วไปปรับสูตรเอง ที่บ้านบ้าง “ไม่อยากเข้าห้องแอร์น่ะ” แหม! ฉั น ก็ ป ล่ อ ยมื อ จากประตู ก ระจก บานใหญ่ แล้วหันหลังขวับมาทางเธอ ราวกับถูก สะกดจิต CREATIVE THAILAND I 16

“ไปที่อื่นก็ได้” เราเดินออกไปจากความศิวไิ ลซ์ในสายตาเรา ที่มีอยู่เพียงหยิบมือเดียวในเสียมเรียบ ไปเลาะ ริมกำ�แพงที่มีเก้าอี้และโต๊ะพลาสติกสีๆ ตั้งเป็น ส่วนหนึ่งของร้าน เราเปิดหม้อ ดูกับข้าว ฝาปิด ยังร้อน เพราะแกงเพิ่งทำ�เสร็จใหม่ๆ “อยากกิ น อาหารชาวบ้ า นๆ เธออยาก กินไหม” ความจริงคำ�ถามนั้น ควรออกมาจากปาก ฉันมากกว่า เพราะฉันมันดาวอาหารริมถนน ถึงแม้จะแพ้ผงชูรสก็ยังเอาตัวเข้าไปยอมเสี่ยงกิน ตลอด เพื่อให้ได้รู้จักรสชาติ...เรากินแกงไก่เขมร กินนํ้าพริกปลาตำ�ใส่ผักพื้นเมือง กินฟักทองบด ผสมกะทินึ่ง และปลาแห้งหน้าตาหลากหลาย ที่ ค นขายข้ า วแกงบอกว่ า เป็ น ปลาจั บ มาจาก ทะเลสาบ และทุกอย่างทีส่ งั่ มาแล้วนัน้ ถูกสัง่ เพิม่ อีกชุดในหนึ่งมื้อนั้น...เราเจริญอาหารมาก คนต้องการคาเฟอีนอย่างฉัน เดินข้ามถนน มาร้านกาแฟ Crane Cafe เป็นร้านของคนที่นี่ ที่ทำ�โปรดักชัน ทำ�หนัง ทำ�สารคดี ซึ่งฉันไม่ต้อง อธิบายเพิ่มก็ได้ หากไม่ได้เจอเดนนิส คุณลุง อเมริกัน ผู้ที่ฉันยอมให้อ่านลายมือเพียงผู้เดียว

Photo by Remi Yuan on Unsplash

เดนนิสเดินมาที่ร้านนี้พร้อมๆ กันกับเราที่เดิน ข้ามถนนไปหากาแฟ อันนี้จะพูดว่าดวงก็ใช่ แต่ เปลีย่ นเป็นแรงดึงดูดจะดีกว่า เพราะพลังงานของ คนที่ ม าร้ า น Crane Cafe มาแบบไม่ ต้ อ ง นัดกัน...เดนนิสอ่านฝ่ามือหลังฝ่ามือหน้าของฉัน เอาแป้งโรยมือเพื่อให้เส้นเด้งขึ้นมา แล้วเอา ไฟฉายที่ฉันเคยให้เมื่อหลายปีที่แล้วส่องอ่านเส้น ในฝ่ า มื อ และฉั น ก็ ทำ � หน้ า ที่ เ ป็ น คนแปลให้ น้องสาวตลอดเวลาหนึ่งชั่วโมง หลายทีที่แปล ออกไปแล้วทำ�ให้เธอจ้องดึงมือกลับไปซับนํ้าตา หรือไม่ก็เอามือไปปิดปากยามหัวเราะดัง เพราะ ฉันแปลตลก หรือเรื่องที่เขาคุยกันมันขำ� ฉันก็จำ� ไม่ได้แล้ว แล้วเราก็ลมื ไปเลยว่า เรามาเสียมเรียบ กันทำ�ไม... พระอาทิ ต ย์ ต กดิ น และพระอาทิ ต ย์ ขึ้ น นครวัดและนครธมคงไม่หนีเราไปไหน เราให้อิสระตัวเองอย่างเลื่อนลอยไปเรื่อยๆ ในความร้อนแรงของแสงแดดแห่งเสียมเรียบ และเลื่อนทุกสิ่งทุกอย่างไปในวันรุ่งขึ้นอย่างไม่ รีบร้อน 7 โมงเช้าทีน่ ง่ิ เงียบและเย็นเยียบ เราก้าวเท้า เข้ า ไปในบริ เ วณปราสาทบายน ไม่ ว่ า กี่ ห นที่

ได้ เ ห็ น ปริ ศ นารอยยิ้ ม พั น หน้ า ฉั น ยั ง ตื่ น เต้ น เหมือนได้รจู้ กั เป็นครัง้ แรก และไม่ตอ้ งห่วงเลยว่า คนทีไ่ ด้เห็นครัง้ แรกจะขนลุกหนาวแขนขนาดไหน นวลคลัง่ ในความมลังเมลืองอัศจรรย์ของแสงเช้า และความเงียบที่คมจนปลิดให้ใบไม้ร่วงปลิว ตามลมได้ เราเหยียบผ่านหินแต่ละก้อนด้วย ความสั ง วรณ์ ว่ า มี ป ระวั ติ ศ าสตร์ อ ยู่ ใ ต้ เ ท้ า บั น ไดชั น แคบมี เ พี ย งช่ อ งให้ แ หงนหน้ า ขึ้ น ไป เห็นฟ้า เพื่อให้เราได้ขึ้นไปยืนจ้องหน้ารอยยิ้ม ปริศนาของรูปสลัก ทีล่ อบมองอัปสราอย่างมีนยั ยะ ยากที่จะหยั่งความรู้สึกได้ว่าใบหน้าทั้งสองฝั่งมี บทสนทนาผ่านกาลเวลาด้วยรอยยิ้มกันอย่างไร ปราสาทบายนยังมีมนต์เดิมที่ฉันเคยรู้จัก แต่ รอยยิ้มคราวนี้ที่สวยที่สุดของฉัน กลับไปปรากฏ อยู่บนหน้าของหญิงสาวที่จูงมาด้วย ...เรานั่งรถมอเตอร์ไซค์พ่วงท้ายเป็นที่นั่ง ผ่านซุม้ ประตูของอาณาจักรนครธม เห็นปราสาท ไหนน่าสนใจ เราก็หยุดลงไปเดิน ลอดป่าเข้าไป หาปราสาทหินที่ซ่อนตัวอยู่ด้านใน พี่น้องดูจะ ตื่นเต้นตกใจกับต้นไม้ใหญ่ที่เป็นส่วนหนึ่งของ ปราสาทมากกว่าความงามทางศิลปะที่แกะสลัก รูปและเรื่องต่าง ๆ ไว้ ความงามธรรมชาติแบบ ธรรมชาติทไี่ ม่ตงั้ ใจของต้นไม้และปราสาทหินมัน จริงเหลือเกิน เพราะไม่มีศิลปินคนไหนจะสร้าง ได้อย่างน่าอัศจรรย์เท่าศิลปินที่ชื่อธรรมชาติแล้ว การมาถึงที่นี่คราวนี้ เราไม่ได้ทำ�ทุกอย่างตาม แบบที่ใคร ๆ ก็กำ�หนด แต่เรากำ�หนดเส้นทางที่ อยากค้นหาเอง จนแล้วจนเล่า ฉันยังไม่ได้พาน้องสาวไปเห็น นครวัด ...ความทรงจำ�ของเธอที่ยังพูดถึงเสมอถึง เที่ยวคราวนั้น คือ ข้าวแกงริมทาง และการได้ คุยกับเดนนิส อาณาจักรเหนือคลื่นสมัยใหม่ และฝุ่นไรจากถนนในนูวาก็อต “เปลี่ยนใจ เรียกแท็กซี่ให้ฉนั ได้ไหม” ขณะที่ อ้อนวอน มือในกระเป๋ากางเกงก็ก�ำ แบงก์ที่เตรียมไว้ แน่นขึ้น “No need, you can do it.” อองดี เพื่อนไกด์ ที่เป็นธุระซื้อตั๋วรถตู้และพามาส่งท่ารถ ไม่ยอม ให้ฉันเปลี่ยนใจ ก็มันเสียวจริงๆ กับอีก 4 ชั่วโมงข้างหน้า จากกาฐมาณฑุ ฉันจะนัง่ อยูบ่ นรถตูโ้ ดยสารคันนี้ CREATIVE THAILAND I 17

ทีม่ หี วั ไชเท้ากอใหญ่ และเพือ่ นร่วมทางทีม่ ตี งั้ แต่ ใส่เสือ้ ผ้าสไตล์รอ็ กสตาร์ ไปจนถึงชุดชนเผ่าเนวารี ทั้งตัว และแค่ครึ่งบนปนกางเกงยีนส์ท่อนล่าง รวม 11 คน กับหัวไชเท้าต้นอวบใหญ่เท่าสองแขน หลายหัว นั่งอัดกันไป นู ว าก็ อ ต (Nuwakot) คื อ เมื อ งภู เ ขาที่ ปลายทางของเนปาล เที่ ย วกั บ เพื่ อ น แต่ เ พื่ อ นไปถึ ง ที่ พั ก ที่ Famous Farm ในนูวาก็อตแล้ว เราต่างก็มาถึง กาฐมาณฑุไม่พร้อมกัน แต่เราพร้อมใจกันไป อยู่ที่ Famous Farm วังเก่าที่เปลี่ยนมาเป็นที่พัก บนยอดเขา ความโดดเดี่ยวของที่พกั มาพร้อมกับ คุณสมบัตพิ เิ ศษคือ เป็นทีพ่ กั ทีเ่ มือ่ เดินเข้าไปแล้ว ให้แขวนความกังวลทุกอย่างเอาไว้ที่หน้าประตู ที่นี่ไม่มีสัญญาณไวไฟ ฉันไปถึงที่พักตอนคํ่า จังหวะการวิ่งของ รถแท็กซี่ที่มารับฉันต่อจากรถตู้ พาฉันขึ้นเขา ไปยัง Famous Farm มีไฟดวงน้อย ๆ ติดอยูห่ น้า ประตูเข้าสวนเท่านั้น โดยมีเพื่อนๆ ที่มาก่อน ยืนรอรับเพื่อพาเดินเข้า ‘บ้าน’ ฉันรู้สึกอย่างนั้น เราต่ า งมาเติ ม แบตเตอรี แ บบไม่ ต้ อ งใช้ กระแสไฟฟ้ากันที่นี่ Famous Farm เป็นเหมือน อาณาจักรของเรา วังเก่าทีพ่ งั ทลายจากแผ่นดินไหว ไม่กี่ปีที่ผ่าน แกร่งมากขึ้นจากการลงมือช่วยกัน สร้างใหม่ให้อยูใ่ นสภาพทีเ่ หมือนเดิมมากทีส่ ดุ ไม่ เพียงจากช่างชาวบ้านในละแวกนี้ แต่ทมี ทีท่ �ำ งาน ทุกคนต่างก็ลงมือสร้าง Famous Farm ขึน้ มาใหม่ ด้วยกัน ต้นไม้ทุกต้น กอเฟื่องฟ้าที่เลื้อยไปตาม ขอบระเบียงของห้องพัก หรือเถาดอกไม้สีแดง เลือดหมูที่ห้อยระย้าเหมือนคริสตัลจากโคมไฟ

แชนเดอเลีย ฉันพาความรูส้ กึ มึนงงจากการเดินทาง ฝ่าดงฝุ่นและดงขยะระหว่างทางจากกาฐมาณฑุ มาสู่ ส วรรค์ บ นภู เ ขา ทุ ก อย่ า งที่ ฉั น มองผ่ า น แสงเทียนบนโต๊ะกินข้าวที่อยู่กลางลานระหว่าง ตึ ก เก่ า สองฝั่ ง ทำ � ให้ รู้ สึ ก เหมื อ นว่ า ได้ ห ลุ ด ออกไปอยู่ในหนังสงคราม ที่สงครามสงบลงด้วย งานเลี้ยง เสียงหัวเราะและความรักที่มากมาย จากเพื่ อ นๆ ที่ อ ยู่ ร่ ว มโต๊ ะ อาหารเดี ย วกั น เป็นบรรยากาศที่เราวางใจว่าจะช่วยรักษาและ กอบกู้จิตวิญญาณความสุขคืนมาได้ Famous Farm คื อ ปลายทางของการ เดิ น ทาง เป็ น เหมื อ นวั ด ที่ ใ ห้ ค วามร่ ม ในใจ เป็นเหมือนสนามเด็กเล่นที่มีแต่ความสนุกรอให้ เดินเข้าไปสัมผัส เป็นสวนสวรรค์ที่ต้นไม้ทุกต้น เหมือนเป็นนํ้าอมฤทธิ์ ให้ผลความสุขเพียงแค่ เอานิว้ และมือไปลูบไล้ เป็นห้องอาหารพระราชวัง ในจินตนาการ กับอาหารเช้ามื้อใหญ่เสิร์ฟแบบ ไม่อั้นและเป็นของคุณภาพดีจากฟาร์ม จากครัว จากรวงผึง้ จากไหเก็บอาหารข้ามฤดูกาล มีความ เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ทำ�ให้ใจร่ม เหมือนการ เข้าวิหาร ที่มีเพื่อนๆ เป็นนักบำ�บัด มนต์ธรรมชาติจากบรรยากาศรอบๆ คือการ ตืน่ เช้า แล้วเปิดหน้าต่างระเบียงเพือ่ มองเห็นภูเขา และเมฆที่ปูพรมเหนือยอดต้นไม้ มีอากาศสดชื่น ที่เพียงสูดหายใจลึกๆ หนึ่งทีเข้าปอด ก็รู้สึกว่า ความเหี่ ย วแห้ ง ที่ มี ข้ า งในได้ รั บ การสู บ ฉี ด ให้ เปล่งปลั่ง มีพลังยืดออกไปอีกสี่ส้าห้าวันแล้ว ไม่มใี ครพร้อมจะไปไหน และไม่ได้มที ใี่ ห้ไป มากนัก นอกจากเดินลงเขาไปหมู่บ้าน เห็นกา เห็นไก่ และแวะดื่มชาจากร้านชาริมทาง และ เดินต่อไปถึงเดอร์บาร์ ที่เป็นวังเก่าบนยอดเขา ซึ่งเราเห็นได้จากระเบียงที่พัก ไม่มีร้านขายของ

ตามแบบความเป็นเนปาล แต่ในหมู่บ้านมีร้าน ขายของชำ� ที่มีหม้อชามกะละมังไหคนโทนํ้า แบบทีช่ าวบ้านใช้ ให้หอบกลับมาเป็นบรรยากาศ เนปาลในบ้านจริง ร้านตัดเสือ้ ผ้าเล็กๆ มีผา้ ฝ้าย ลายเนวารีให้หญิงสาวได้มาวัดตัวและตัดใส่เป็น เสื้อใต้ส่าหรี เราอยู่ที่หมู่บ้านนั้นนานพอที่จะรอ เสื้อตัดเสร็จ แต่เราตัดใจที่จะไม่เป็นผู้บริโภค แบบเคย แต่เสพบรรยากาศและจังหวะตัวเอง มากกว่า การเป็นอยู่ของเรา ณ สถานที่แห่งนี้ คือการ มาทำ�ในสิง่ ทีข่ าดหายไปจริงๆ มันคือการ ‘หยุด’ และ ‘พักผ่อน’ จากโลกเดิมที่เราเสพติด เข้าสู่ จักรวาลทีอ่ ยูต่ รงหน้าและมีการนับเวลาเป็นวินาที อยากจะบอกว่า Famous Farm ไม่ได้ท�ำ อะไรเลย นอกจากทำ�หน้าที่ในการให้ความสุขแบบเป็น ธรรมชาติที่สุด ความหรูหราของประสบการณ์ การอยูท่ นี่ ี่ คือหัวใจบริการและหัวใจทีอ่ ยากทำ�ให้ คนที่มาอยู่สบายใจ ไม่ต้องคิดถึงอะไรทั้งนั้น ให้เราทำ�หน้าที่เดียว คืออยู่ ณ ที่นี้ให้มีความสุข อยู่กับตัวเอง อยู่กับเสียงนก อยู่กับธรรมชาติ นัง่ เหม่อไปกับภูเขา เอาหนังสือมาอ่าน นัง่ คุยกับ เพื่อนๆ เดี๋ยวพวกเราก็เอาชา กาแฟ ผลไม้ เอาอาหารมาให้พวกเธอเอง...ไม่อน้ั ด้วยนะ...อยูไ่ ป และจากไปอย่ า งมี ค วามสุ ข หรื อ มี ค วามสุ ข มากกว่าเดิม สำ � หรั บ เราสี่ ค นที่ ร่ ว มทริ ป ตอนอยู่ ใ น กรุงเทพฯ เราเจอกันเกือบทุกวัน แต่การที่เรา เจอกันทุกวันในนูวาก็อต เนปาลนี้ ทำ�ให้เรา ไม่ เ หมื อ นเดิ ม เพราะเรามี ค วามทรงจำ � ของ ความสุขที่ดีกลับไปด้วยกัน และได้เติมแบตเตอรี ด้วยบทสนทนาซึ่งกันและกัน วินาทีของการเป็นอลิซในเวนิสแลนด์ ถ้าจะถามว่าที่ไหนโรแมนติกที่สุด ไม่ต้องคิด เลยที่จะตอบว่า ‘เวนิส’ และไม่มีเมืองไหนจะมี อานุภาพกระชับความรักได้เท่าที่นี่อีกแล้ว จะกี่ครั้งผ่านไป ฉันก็ไม่เคยได้มาเวนิส ด้วยการกระชับความรักเลย แต่กลับชอบทีจ่ ะมา เมืองนี้คนเดียว ฉันมีความเป็นส่วนตัวราวกับ เป็นเรื่องลับเหมือนการอาบนํ้า ที่ต้องรู้คนเดียว แบบนี้กับเวนิส ไม่ว่าจะเป็นการสูดกลิ่นนํ้าชื้นๆ จากแม่นํ้า Grand Canal ที่กระเพื่อมคลื่นมาตีสะกิดกับ ขอบตลิง่ ของท่าเรือ มันคือกลิน่ กรุงเทพฯ ของฉัน CREATIVE THAILAND I 18

เป็นกลิ่นที่ทำ�ให้มีความสุขกับการผจญภัย และ ขณะเดี ย วกั น ก็ เ ป็ น กลิ่ น ของความปลอดภั ย คงเป็นกลิ่นเมืองที่มีอิทธิพลมากพอๆ กับจริต ของเวนิสที่ทำ�ให้ฉันรู้สึกหลงรัก อยากค้นหา อยากรูจ้ กั อยากอยูด่ ว้ ยนานๆ และเป็นทีท่ ไี่ ม่อยาก มาเทีย่ วกับคนอืน่ นอกจากอยูก่ บั ตัวเอง ย้อนแย้ง กับอีกฟากของความรู้สึกที่มีอย่างสิ้นเชิง หลายทีทฉ่ี นั เห็นรูปในโปสการ์ดหรือภาพถ่าย ทีต่ วั เองถ่ายเวนิส อดไม่ได้ท่จี ะจินตนาการตัวเอง ว่าเป็นอลิซ ในเวนิสแลนด์ ที่จะเดินท่อกๆ เลีย้ วลัด ไปในทุกซอกทุกซอย จับปลายกระโปรงเงยหน้า มองระเบียงหน้าต่าง มองลอดรัว้ แอบดมดอกไม้ ที่เขาปลูกไว้ในแต่ละบ้านแบบนั้น เวนิสทำ�ให้ การเทีย่ วในสถานทีจ่ ริง เกินจริงไปมาก ความคิด ฉั น ละลาบละล้ ว งนอกสิ่ ง ที่ เ ห็ น ตลอดเวลา เพราะความสวยขลังๆ โทรมๆ ลึกลับของเวนิส มันสะกดฉันได้ทุกที มันเหมือนไม่จริงเลยที่จะมี มนุ ษ ย์ ส ามารถสร้ า งเหมื อ นเสกความสวยดั่ ง เทพนิยายให้เกิดขึ้นจริง ให้สัมผัสได้ทั้ง รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส จังหวะ วิญญาณ และอารมณ์ บนเกาะกลางนํา้ แบบนี้ หลายฤดูหลายการเดินทาง ยิง่ ทำ�ให้รสู้ กึ ว่า เวนิสคือความท้าทายทัง้ มันสมอง และสองมือมนุษย์ ที่สร้างเวนิสให้เหมือนโลก อีกใบที่ทำ�ให้คนเพ้อคลั่งได้ จากความสวยไร้ บรรยายจนอยากละลายหายตัวไปจากโลกและ สิงสถิตย์อยู่ท่ีนั่นทั้งวันทั้งคืน การเที่ยวคนเดียว ที่ นี่ สำ � หรั บ ฉั น เป็ น การให้ เ วลากั บ ตั ว เองใน ความหลง ทั้งหลงรักและหลงทางให้มากที่สุด เวนิสมีซอกซอย มีเรือ มีคลองเป็นถนน และไม่มีรถยนต์วิ่ง คงเป็นครั้งแรกที่ฉันรู้สึกว่า คนเดินถนนเป็นใหญ่ในการเดิน มีอสิ รเสรีในการ ใช้ ถ นนหนทางได้ เ ต็ ม ที่ อย่ า งที่ ไ ม่ ป ล่ อ ยให้ ความระแวงแย้มหน้าเข้ามากระซิบ เพราะเวนิส ไม่มีรถวิ่ง เวนิสคือเกาะ เป็นเกาะเล็กๆ ร้อยกว่า เกาะที่เกาะกัน สะพานสี่ร้อยกว่าสะพาน มีคน เวนิสโดยกำ�เนิดอยู่เพียงไม่ถึง 60,000 คน แต่มี นักท่องเที่ยวมายํ่าเกาะกว่า 22 ล้านคนต่อปี ส่วนมากแล้วเป็นนักท่องเที่ยวมาจากเรือสำ�ราญ ที่ถล่มถนนเล็กๆ ให้เต็มไปด้วยคนหลายร้อยใน เวลาอันสั้น แต่พวกเขาไม่ได้อยู่บนเกาะ ไม่ได้ เห็นว่าเวนิสตอนเช้าและตอนคํ่าสวยขนาดไหน! ถ้าจะไปเวนิส ต้องอยู่บนเกาะ เกาะติดทุก บรรยากาศให้สมกับความอยากไปเห็น เจ้าของ ที่พัก Campiello Zen B&B ที่เป็นพาลาซโซ่หรือ

Photo by Paolo D Andrea on Unsplash

การท่องเที่ยวส�ำหรับบางคน บอกว่ามันคือความฟุ่มเฟือย ตรงกันข้ามส�ำหรับฉัน มันคือความร่ม ความสุข และเบาะห่อหุม้ ความเปราะบาง หรือรองรับความบอบชํ้า ในการใช้ชีวิตเยี่ยงสนามรบ ในรูปแบบที่ไม่มีบาดแผล

วังเก่าในสไตล์เรอเนสซองส์ ซูซานาและอันดรีอา คู่สามีภรรยาเล่าให้ฟังถึงความสุขของการอยู่ บนเกาะว่า มันเป็นการตืน่ ขึน้ มาทำ�งานท่ามกลาง บรรยากาศที่อยากอยู่ ถึงแม้เกาะจะเต็มไปด้วย นักท่องเทีย่ ว แต่เขาก็ท�ำ ให้ฉนั ได้เห็นเวนิสแบบที่ เขารู้จัก พวกเขาบอกให้ฉันเดินไปบนถนนที่ พวกเขาเดินผ่านกันตัง้ แต่เด็กๆ และบอกบ้านเลขที่ ที่ฉันจะผลักประตูเข้าไปเห็นโบสถ์เก่า หรือวังที่ ใช้เป็นสถานที่แสดงงานศิลปะ ร้านขายหนังสือ Venice’s Libreria Acqua Alta ร้านเดียวในโลก ที่ ป ล่ อ ยให้ นํ้ า ท่ ว มร้ า นเพราะหนี ไ ปไหนไม่ ไ ด้ แต่แก้โดยเอาหนังสือที่ขายใส่อ่างอาบนํ้าและเรือ ตั้งไว้ในร้านแทน พอนํ้าท่วมก็ลอย ยกหนีไม่ทัน ก็ปล่อยให้เปียก แล้วกลายเป็นที่นั่งเป็นบันได ให้คนทีม่ าทีหลังได้มานัง่ มาเหยียบกันทีห่ ลังร้าน หรือแม้แต่ร้านทอผ้าที่ยังดำ�เนินกิจการอยู่สืบๆ มาหลายร้อยปี Luigi Bevilacqua โรงงาน ทอผ้าลายกำ�มะหยี่ 3 มิติ ที่ฉันก็ผลักประตู เข้าไปสูดกลิ่นสวยๆ ได้ คงเป็นเพราะเราชอบ อดีตชอบประวัติศาสตร์ในแบบที่ยังมีชีวิต ไม่ได้

เป็นประวัตศิ าสตร์ทตี่ อ้ งไปอยูใ่ นพิพธิ ภัณฑ์ หรือ กลายเป็นโบราณสถานไปแล้ว เวนิสของเราจึง ต้องอยู่คนเดียว เพื่อจะใช้เวลาเนิ่นนานเท่าไหร่ ก็ได้ให้อม่ิ หนำ�ตามลำ�พัง เพราะการหลงไปเรือ่ ยๆ แบบนี้ เราไม่รู้เลยว่าจะได้เจอปลายทางที่ไหน ...ฉันรู้สึกว่าเวนิสมีหลายชีวิต และมีหลาย หน้ากาก โฉมหน้าแบบต้อนรับนักท่องเที่ยว และ โฉมหน้าแบบทีเ่ ป็นตัวของตัวเอง ในความสงบนิง่ ของแสงมื ด จากฟากฟ้ า ที่ มี แ สงไฟของถนน เท่านั้นที่ส่องสว่างให้ความอบอุ่น และเผยเสน่ห์ ความเป็นเวนิสได้จริงๆ ฉันว่าเวนิสเหมือนผูห้ ญิง ขีอ้ ายทีจ่ ะตืน่ ในความมืด แล้วค่อยๆ ผลัดเสือ้ ผ้า ใหม่เป็นชุดทีต่ วั เองไม่ตอ้ งโชว์ให้ใครเห็น ผ่านไป ในซอกซอยของความเศร้าสร้อย ให้ความรื่นเริง และเสี ย งเพลงแห่ ง กลางคื น ลอยปลิ ว ฉิ ว ผ่ า น เรือกอนโดล่าที่จอดนิ่งบนผิวนํ้าในคลองเล็กๆ ปลุกให้คนที่ไม่เคยรู้จักเวนิสใต้หน้ากากราตรีได้ สัมผัสและรู้จักกัน แล้วหยิบรองเท้าคู่ถนัดมาใส่ เต้นรำ�ข้ามจัตุรัสซานมาร์โกในเวลากลางคืนที่ ทุกคนหลับใหลไปถึงตอนเช้าตรู่ที่ยังไม่มีใครตื่น CREATIVE THAILAND I 19

และนี่ คื อ เหตุ ผ ลของการได้ อ ยู่ ค นเดี ย ว ในเวนิส ที่เราสามารถกระชับความโรแมนติก ให้กับตัวเอง โดยที่ไม่ต้องจินตนาการถึงคนอื่น นอกจากเวนิส การท่องเที่ยวสำ�หรับบางคนบอกว่ามันคือ ความฟุ่มเฟือย ตรงกันข้ามสำ�หรับฉัน มันคือ ความร่ม ความสุข และเบาะห่อหุม้ ความเปราะบาง หรื อ รองรั บ ความบอบชํ้ า ในการใช้ ชี วิ ต เยี่ ย ง สนามรบในรูปแบบที่ไม่มีบาดแผล Vacation การเดินทางในวันหยุด จะพักผ่อน หรือจะเทีย่ ว อาจไม่ได้จ�ำ กัดอยู่ที่ปลายทางว่าเป็น สถานที่ แต่แปลว่า เราอยากได้อะไรจากการเดินทาง นั้นมากกว่า ต้องการเยียวยา เสริมสร้างพลัง ให้แรงบันดาลใจ หนีความวุ่นวาย ลบเลียหัวใจ หรือไปเพราะอยากเพิม่ สุข แต่... ฉันว่าอย่ารอให้ ต้องโหยหาจนกระทั่งการไปมันไม่มีความหมาย อะไร เหมื อ นทาโลชั่ น ตอนผิ ว แตกแห้ ง แล้ ว ถึงครีมเข้มข้นขนาดไหนก็ซึมเข้าไปไม่ได้ เพราะ มันแห้งจนยากจะสมาน

Photo by Anete Lusina on Unsplash

Insight : อินไซต์

THE SWEETNESS OF DOING NOTHING เรื่อง : วรรณเพ็ญ บุญเพ็ญ

“ในยุคแห่งความเร่งด่วน ไม่มีสิ่งใดที่จะน่าสุขใจมากไปกว่าการดำ�เนินไปช้าๆ ในยุคแห่งความไขว้เขว ไม่มีอะไรที่จะหรูหราไปกว่าการให้ความสนใจ และในยุค ของการเคลื่อนไหว ไม่มีอะไรจำ�เป็นมากไปกว่าการนั่งนิ่งๆ” คือคำ�กล่าวของปิโก ไอเยอร์ (Pico Iyer) นักเขียนชาวอังกฤษ ผู้ครํ่าหวอด ด้านวัฒนธรรมต่างแดนและนักเขียนเชิงสารคดีท่องเที่ยว แต่หลังจากที่เขาเรียก ตัวเองว่าเป็นนักเดินทางมาทั้งชีวิต เขากลับกล่าวในเวทีเท็ดทอล์กไว้ว่า “ไม่มี อะไรมีค่าไปกว่าการสงบนิ่งและไม่ต้องไปไหน” เพื่อถอยออกมาพิจารณาถึง ความหมายของชีวิต นี่จึงเป็นเรื่องที่น่าคิดไม่น้อยว่า หากการอยู่นิ่งๆ และไม่ต้อง ไปไหนมีคณ ุ ค่ามากกว่าการออกเดินทาง แล้วเราจะแสวงหาการเดินทางไปเพือ่ อะไร 1 จากงานวิจัย Tailspotting: Identifying and profiting from CEO vacation trips (มกราคม 2555) 2 จากงานวิจัย How long do you benefit from vacation? A closer look at the fade-out of vacation effects

(มกราคม 2553)

CREATIVE THAILAND I 20

Something from going SOMEWHERE คงจะเป็ น การด่ ว นสรุ ป เกิ น ไปหากจะบอกว่ า การเดินทางนัน้ ไร้คณุ ค่า เพราะในแง่ของการวิจยั ทางวิทยาศาสตร์ในเรือ่ งวันหยุด (ในที่นห้ี มายถึง การออกเดินทางท่องเทีย่ วในวันหยุด) นักวิจยั จาก มหาวิทยาลัยนิวยอร์ก1 ทีไ่ ด้ศกึ ษาถึงความสำ�คัญ ของทริปวันหยุดและผลประกอบการของบริษัท พบว่า ผู้บริหารระดับ CEO มักเลือกเดินทาง พักผ่อนในช่วงทีห่ นุ้ ของบริษทั กำ�ลังอยูใ่ นช่วงขาลง แต่หลังจากที่ CEO กลับมาจากทริป ราคาหุน้ ใน บริษทั จะเพิม่ สูงขึน้ ซึง่ สรุปได้สน้ั ๆ ว่าทริปวันหยุด จะช่วยให้ผบู้ ริหารตัดสินใจในเรือ่ งการตลาดได้ดขี น้ึ

หรือผลการศึกษาจากโครงการ “Time Off’s State of American Vacation 2016” ยังพบอีกว่า พนั ก งานชาวอเมริ กัน ที่ ใ ช้ สิท ธิ ล าวั น หยุ ด เกิ น 10 วันจะมีโอกาส 65.4% ที่จะได้ขน้ึ เงินเดือนและ รับโบนัส ขณะที่พนักงานที่ใช้สิทธิลาน้อยกว่า 10 วันจะมีโอกาสเพียง 34.6% เท่านัน้ ผลการวิจยั ที่เยอรมนี2 ก็เช่นกัน เมือ่ นักวิจยั พบว่ากลุม่ คุณครู ที่มีโอกาสออกเดินทางในวันหยุดจะรู้สึกผูกพัน กับงานเพิ่มขึ้นและรู้สึกหมดไฟกับการทำ�งาน น้อยลง แต่ข่าวร้ายก็คือ ความรู้สึกดีเหล่านี้จะ ค่อยๆ หายไปในเวลาเพียงหนึ่งเดือนเท่า นั้น แถมนักวิจัยอีกกลุ่มยังสรุปอีกว่าหากคนทำ�งาน ได้รับประสบการณ์ที่สุดแสนประทับใจระหว่าง ทริปการเดินทางก็ไม่ได้หมายความว่า พวกเขาจะ รู้สึกดีเพิ่ ม ขึ้ น เมื่ อ กลับมาทำ�งาน เพราะเพื่อน ร่วมงานไม่สามารถรับรูถ้ งึ ความรูส้ กึ ร่วมเหล่านีไ้ ด้ ซึง่ บางทีการอยูแ่ ฮงก์เอาท์กับเพื่อนๆ ในวันหยุด แทนที่จะออกไปเที่ยวอาจสร้างความรู้สึกดีได้ มากกว่าเสียอีก และดูเหมือนว่าสิ่งเดียวที่ยืนยันว่าการออก เดินทางในวันหยุดสามารถสร้างความสุขได้ก็คือ การวางแผนและความรูส้ กึ ก่อนออกเดินทางทีม่ อบ ความรูส้ กึ ตืน่ เต้น และความคาดหวังทีจ่ ะได้เผชิญ เรื่องราวผจญภัยซึ่งรอคอยอยู่ข้างหน้าเท่านั้น เพราะผลการศึกษาเรือ่ ง “Vacationers Happier, But Most Not Happier After a Holiday” ยืนยัน ว่าแม้ก่อนออกเดินทางผู้ท่กี ำ�ลังจะไปพักผ่อนใน วันหยุดจะรู้สึกมีความสุขมากกว่าผู้ท่ีไม่ได้ไป แต่หลังกลับมาจากทริป ระดับความสุขของคนที่ ออกเดินทางไปพักผ่อนกับผูท้ ไ่ี ม่ได้ไปกลับไม่ตา่ ง กันเลย ผลการศึกษานี้ทำ�ให้อดรู้สึกไม่ได้ว่า หากเราแค่ได้วางแผนไปเทีย่ วชมซากุระในโอซาก้า ช่วงซัมเมอร์นี้จะมีความสุขกว่าการได้ไปเห็น ซากุระจริงๆ หรือไม่ Something from going NOWHERE อย่างไรก็ตาม ในแง่ของหลักการใช้ชีวิต ชาว อิตาเลียนมีหลักการคิดหนึ่งที่ชื่อว่า “Dolce

Far Niente” หรือแปลเป็นภาษาอังกฤษได้ว่า “The Sweetness of Doing Nothing” (ความสุข ของการไม่ต้องทำ�อะไร) มันคือการดื่มดํ่าและ รูส้ กึ พอใจกับสิง่ ทีอ่ ยูต่ รงหน้าโดยไม่ตอ้ งพยายาม แสวงหาสิ่งอื่นใดเพิ่มเติม เช่น การจิบไวน์ขณะ ดูพระอาทิตย์ตกอยู่ที่บ้าน การเปิดเพลงและ เต้นตามจังหวะในห้องนอน หรือการใช้เวลา อยู่กับเพื่อนฝูงในคาเฟ่ ฯลฯ (แต่ไม่ได้หมายถึง การเล่ น โซเชี ย ลมี เ ดี ย โดยไม่ ทำ� อะไร เพราะ แทนที่จะรู้สึกพอใจในช่วงเวลาพักผ่อน จะกลับ ทำ�ให้รู้สึกวุ่นวายใจเสียมากกว่า) โดยหลั ก การคิ ด ของการมี ค วามสุ ข โดย ไม่ต้องทำ�อะไรนี้ เคยฮอตฮิตในหมู่ชาวอเมริกัน เป็นอย่างมากในช่วงปี 2007 หรือช่วงที่สหรัฐฯ กำ�ลังเผชิญกับวิกฤตแฮมเบอร์เกอร์ ที่ส่งผลให้ ประชาชนไม่มเี งินมากพอทีจ่ ะออกไปเทีย่ วไกลๆ ชาวอเมริกนั จึงปรับใช้หลักคิดของชาวอิตาเลียนนี้ และเรียกใหม่ว่า “Staycation” หรือการเที่ยว อยู่บ้านและละแวกบ้านด้วยมุมมองใหม่ที่ปกติ ไม่เคยทำ� เพราะมัวแต่ยงุ่ อยูก่ บั งาน เช่น ใช้เวลา อ่านหนังสือหรือดูหนัง ลองทำ�สูตรอาหารใหม่ แล้วออกไปปิกนิกที่สวนใกล้บ้าน หรือการนอน เล่นเฉยๆ ก็ไม่ถือว่าผิดกฎแต่อย่างใด เพราะ หลักการเที่ยวแบบอยู่บ้านก็คือการไม่มีหลักการ ขึ้ น อยู่ กั บ ว่ า คุ ณ พึ ง ใจที่ จ ะทำ � หรื อ ไม่ ทำ � อะไร มีกฎสำ�คัญเพียงสองข้อเท่านั้นที่จะทำ�ให้คุณ รู้สึกมีความสุขกับการเที่ยวอยู่บ้านได้มากที่สุด นัน่ คือ การเอ็นจอยเดอะโมเมนต์ และ ความรูส้ กึ สบายเมื่อต้องอยู่กับตัวเอง เพราะคงเหมือน อย่างที่ปิโก ไอเยอร์กล่าวขยายความถึงความ สำ�คัญในการอยู่นิ่งๆ เอาไว้ว่า “…ไม่มีที่ใดจะ อัศจรรย์ เว้นเสียแต่ว่าคุณจะเห็นมันด้วยมุมมอง ที่คู่ควร หากคุณเอาคนขี้โมโหไปหิมาลัย เขาก็ จะเริ่มบ่นเรื่องอาหาร และผมพบว่า วิธีที่ดีที่สุด ที่สามารถพัฒนาทัศนะและซาบซึ้งกับสิ่งต่างๆ ได้มากขึ้น ก็คือไม่ต้องไปไหน แค่นั่งนิ่งๆ… เพื่อจะค้นหาว่าอะไรให้แรงผลักดันคุณมากที่สุด เพือ่ ทีจ่ ะระลึกว่า ความสุขอันจริงแท้ของคุณนั้น อยู่ที่ใด…”

Sometimes We Should Do Both

“ถ้ามีโอกาส จงเดินทาง” เพราะใน ความเห็นของนักปรัชญา ตัง้ แต่นกั บุญ ออกัสติน ก็เคยเปรียบเปรยเอาไว้ว่า “โลกคือหนังสือ ผูท้ ไ่ี ม่ได้เดินทางเรียนรู้ แค่หน้าเดียว” หรือรุสโซ นักปรัชญา ชาวสวิสที่เลือกเดินทางด้วยเท้าไปทั่ว ยุโรปก็เคยบอกเอาไว้วา่ “การเดินทาง เป็ น ส่ ว นสำ � คั ญ ของการเติ บ โต” จุดประสงค์ของการเดินทางคือการ เรียนรูแ้ ละเข้าใจผูค้ นและวัฒนธรรมใน ส่วนทีเ่ หมือนและต่างจากสิง่ ทีเ่ ราคุน้ เคย แต่ ห ากคุ ณ ไม่ ไ ด้ มี เ วลามากพอจะ เดินทางนานๆ เพื่อซึมซับวัฒนธรรม ต่างแดน นักจิตวิทยา3 ก็แนะนำ�ว่าให้ ออกไปท่องเที่ยวธรรมชาติในวันหยุด เพราะความรู้สึกทึ่งในความสวยงาม และพลังของธรรมชาติจะช่วยให้มนุษย์ ตัดสินใจเรื่องที่เกี่ยวข้องกับจริยธรรม ได้ดขี น้ึ และช่วยทำ�ให้เราใจกว้างมากขึน้ อีกด้วย

“ถ้ามีเวลา จงอยูเ่ ฉยๆ” เพราะงานวิจยั ทางจิตวิทยา4 ชีว้ า่ การไม่ท�ำ อะไรถือเป็น สิ่ง สำ � คั ญ สำ � หรั บ พื้น ที่ข องความคิ ด สร้างสรรค์ เพราะมันคือจุดเริม่ ต้นของ การได้สัมผัสถึงความเป็นไปได้ใหม่ๆ อย่างไม่จ�ำ กัด อย่างเช่นทีไ่ อแซก นิวตัน ใช้เวลานั่งเล่นอยู่ใต้ต้นแอปเปิ้ลและ ฉุกคิดเรือ่ งกฎของแรงโน้มถ่วงได้ หรือ ที่อาร์คิมิดีสรู้สึกผ่อนคลายขณะแช่น้าํ และอยูๆ่ ก็คดิ หาค่าความถ่วงจำ�เพาะของ วัตถุได้ส�ำ เร็จ จนร้องออกมาด้วยความ ยินดีว่า ยูเรก้า! หรืออย่างที่อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ ชอบมองดูทอ้ งฟ้าเป็นเวลา นานๆ และขบคิดถึงความเป็นไปได้ตา่ งๆ จนกลายเป็นหนึ่งในนักวิทยาศาสตร์ท่ี ยิง่ ใหญ่ทส่ี ดุ คนหนึง่ ของโลก

3 งานวิจัย Awe, the Small Self, and Prosocial Behavior (2557) 4 งานวิจัย Doing Nothing and Nothing to Do: The Hidden Value of Empty Time and Boredom (2556)

ที่มา: บทความ “The Most Relaxing Vacation You Can Take Is Going Nowhere At All” (กรกฎาคม 2561) จาก qz.com / บทความ “The Scientifically Proven Way To Have The Best Vacation Ever” (กรกฎาคม 2557) จาก fastcompany.com / พอดแคสต์ “What Science Says About Taking A Great Vacation” จาก npr.org / วิดีโอ “The art of stillness” (พฤศจิกายน 2556) โดย Pico Iyer จาก ted.com / หนังสือ “Why Grow up?” (หน้า 134-145) โดย Susan Neiman (แปลโดย โตมร ศุขปรีชา) CREATIVE THAILAND I 21

Creative Startup : เริ่มต้นคิด

NAP SLEEP SALONS ผ่อนคลายใจกลางเมือง เรื่อง : ณัฐชา ตะวันนาโชติ ภาพ : ภีร์รา ดิษฐากรณ์

ในยุคที่ผู้คนต่างใช้ชีวิตอย่างเร่งรีบและทุกย่างก้าวเต็มไปด้วยการแข่งขัน นิยามของ ‘การพักผ่อน’ จึงแปรเปลี่ยนไปตาม ความชื่นชอบและเวลาที่มีอยู่อย่างจำ�กัด ด้วยเหตุนี้ธุรกิจต่างๆ จึงพากันสร้างสรรค์สินค้าและบริการใหม่ๆ เพื่อตอบสนอง ความต้องการที่เปลี่ยนไปของผู้คน เกิดเป็นตัวเลือกแนวใหม่ที่ตอบโจทย์การใช้ชีวิตมากยิ่งขึ้น NAP Sleep Salons ธุรกิจร้านซาลอนผสานศาสตร์การนวดผ่อนคลายเพื่อให้ ลูกค้าได้ nap หรือหลับไปในเวลาสัน้ ๆ ที่มี ‘คุณต้นไม้-กรณ์พัฒน์ พรรษา’ เป็นผูร้ ว่ มก่อตัง้ คือธุรกิจทีม่ าพร้อมกับบริการทีต่ อบไลฟ์สไตล์ยคุ ใหม่ทเ่ี ร่งรีบ โดยการผสมผสานการสระเซ็ตผมและการนวดศีรษะผ่อนคลายเข้าด้วยกัน จนกลายเป็นนวัตกรรมเพือ่ การพักผ่อนรูปแบบใหม่ทม่ี คี อนเซ็ปต์ไม่เหมือนใคร เพราะนอกจากจะทำ � ให้ ไ ด้ งี บ หลั บ และเคลิ บ เคลิ้ ม ไปกั บ ท่ า นวดที่ เ ป็ น เอกลักษณ์เฉพาะของทางร้านแล้ว ก็ยงั ได้ทรงผมทีถ่ กู ใจกลับบ้านไปอีกด้วย ผ่อนคลายขั้นสุดในเวลาไม่ถึง 2 ชั่วโมง “ไอเดียนีม้ ที มี่ าจากตอนนัน้ พีส่ าวเราไปสระผมทีห่ า้ งๆ หนึง่ ในระหว่างทีร่ อ ก็ไม่รู้จะทำ�อะไรหรือจะไปเดินเล่นที่ไหน ด้วยความที่เป็นผู้ชายก็ไม่อยาก

สระผมในร้านทีม่ แี ต่ผหู้ ญิง เลยจุดประกายไอเดียว่าอยากจะมีรา้ นสระผมที่ ผู้ชายสามารถสระได้ด้วย เป็นร้านที่ใช้บริการได้ทุกคนไม่ว่าจะเป็นผู้หญิง หรือผู้ชาย เด็กหรือผู้ใหญ่ ประกอบกับที่ตัวเองอยากให้มีบริการที่ตอบโจทย์ เรื่องการได้ผ่อนคลายในเวลาที่จำ�กัด เช่น พนักงานออฟฟิศหรือลูกค้าที่มี เวลาน้ อ ยอยากใช้ เ วลาที่ มี ไ ม่ ม ากมานอนหลั บ พั ก ผ่ อ นซั ก งี บ ก่ อ นไป ทำ�งานต่อ เราเลยตั้งใจผสมผสานการสระผมและนวดศีรษะผ่อนคลาย เข้าด้วยกัน เพื่อให้ทุกคนสามารถ ‘พักผ่อน’ ได้อย่างเต็มอิ่มภายในระยะ เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมงครึ่ง ที่แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ แต่ถ้าหากได้ลองทำ� และได้ลองนอนจริงๆ ก็จะรู้สึกเหมือนได้พักผ่อนสบายๆ 3 - 4 ชั่วโมงเลย ทีเดียว”

CREATIVE THAILAND I 22

อย่าทิ้งค�ำว่างานบริการเด็ดขาด ถ้าเราบริการลูกค้าดี ยังไงเขาต้องกลับมาหาเรา และอย่าไปสนใจว่ามีร้านแบบเดียวกันเกิดขึ้น เพราะทุกที่ทุกธุรกิจต้องมีคู่แข่งอยู่แล้ว

การผ่อนคลายที่ดีไซน์ไว้สำ�หรับทุกคน “การนวดศีรษะผ่อนคลายถือเป็นทางเลือกในการพักผ่อนที่ไม่ก่อให้เกิด อันตรายใดๆ ต่อร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือแม้กระทั้งผู้หญิงตั้งครรภ์ ก็สามารถมาใช้บริการได้ เพราะว่าท่านวดที่ใช้เป็นท่าที่เราสร้างมาเพื่อให้ ทุกเพศทุกวัยสามารถใช้บริการได้ เคยมีลกู ค้าเด็กที่สดุ อายุประมาณ 4 - 5 ขวบ ก็เริม่ มาใช้แล้ว เพราะคุณแม่พามาเนื่องจากน้องเรียนบัลเลต์แถวนี้ หลังจากนัน้ ก็คือติดใจมาทุกอาทิตย์เลย ส่วนลูกค้าที่อายุมากที่สุดที่เคยมาใช้บริการ อายุประมาณ 80 ปี ซึ่งต้องขอบคุณลูกค้าจริงๆ ที่วางใจพาคุณแม่มาใช้ บริการแล้วผลตอบรับดีมาก โดยส่วนใหญ่ลูกค้าที่มาใช้บริการช่วงวันจันทร์ถึงวันศุกร์จะเป็นกลุ่ม นักศึกษาและเจ้าของธุรกิจเป็นหลัก ส่วนกลุ่มพนักงานออฟฟิศจะเป็นวัน เสาร์-อาทิตย์และช่วงเย็นของทุกวัน อย่างหลังเลิกงานไม่รู้จะไปไหนก็มา NAP ก่อนได้ หรืออย่างคืนวันศุกร์บางคนอยากไปเที่ยวต่อ ก็แวะมาผ่อนคลาย และทำ�ผมที่ร้านก่อน แล้วไปเที่ยวต่อได้เลย ถือว่าเป็นบริการที่ตอบโจทย์ และครอบคลุมสำ�หรับคนทุกเพศทุกวัยที่อยากพักผ่อนจริงๆ” มาตรฐานและการจัดการคือหัวใจของการบริการ ตั้งแต่ลูกค้าก้าวเข้ามาในร้าน ทุกอย่างต้องพร้อม กลิ่นต้องได้และต้องเป็น ซิกเนเจอร์ของร้าน แชมพูกต็ อ้ งเป็นเอกลักษณ์ของร้าน รวมไปถึงครีมนวดผม

ทรีทเม้นต์ ท่านวด ทุกอย่างเราต้องใส่ใจในรายละเอียดทัง้ หมด ทำ�ให้สงิ่ หนึง่ ทีจ่ ะขาดไม่ได้เลยคือ ‘มาตรฐาน’ ของการบริการในทุกๆ ส่วน อย่างพนักงาน ของเราทุกคนจะต้องผ่านการฝึกอบรมอย่างเข้มข้นกับเทรนนิ่งเซ็นเตอร์ของ เราก่อน ซึ่งต่อให้มปี ระสบการณ์นวดจากร้านอืน่ หรือมีใบรับรองมาก่อน ก็ยงั ไม่เพียงพอสำ�หรับที่นี่ เพราะว่าทุกคนจะต้องมาเรียนใหม่และต้องผ่านการ ทดสอบของเราให้ได้กอ่ นถึงจะมาให้บริการทีร่ า้ นของเราได้ และถึงแม้วา่ จะได้ เป็นพนักงานแล้วก็ยังต้องทำ�การทดสอบอยู่ตลอดทุกๆ 3 เดือน เพื่อเป็นการ รักษามาตรฐาน ทำ�ให้ทุกคนต้องพัฒนาตัวเองอยู่ตลอดเวลา การบริการที่นี่อาจจะแตกต่างจากที่อื่น คือเราจะรับลูกค้าคิวแรกตอน 10 โมงเช้าและคิวสุดท้ายตอน 1 ทุ่มตรง โดยจะรับทุกๆ 1 ชั่วโมงและตัด เป็นรอบๆ เราเลยแนะนำ�ว่าลูกค้าไม่ควรมาช้าเกิน 10 นาทีจากเวลานัด เพราะลูกค้าในแต่ละรอบจะต้องนวดพร้อมกัน สระพร้อมกัน ไดร์ผมพร้อมกัน แล้วก็ออกจากร้านพร้อมกัน เพราะฉะนั้นทุกคนก็จะได้รับบริการพร้อมกัน เหมือนกัน ไม่มีการรบกวนกัน เป็นระบบที่เราใช้ขั้นตอนและมาตรฐาน เดียวกันทุกคน นอกจากในกรณีที่ลูกค้ามาสาย เราก็จำ�เป็นต้องแจ้งก่อนว่า ลูกค้ามาสายในจำ�นวนเวลาเท่านี้นะ ซึ่งจะทำ�ให้ได้ยินเสียงไดร์รบกวนจาก คิวที่มาตรงเวลา อีกหนึ่งสิ่งสำ�คัญในการทำ�ธุรกิจก็คือ อย่าทิ้งคำ�ว่างานบริการเด็ดขาด ถ้าเราบริการลูกค้าดี ยังไงเขาต้องกลับมาหาเรา และอย่าไปสนใจว่ามีร้าน แบบเดียวกันเกิดขึ้น เพราะทุกที่ทุกธุรกิจต้องมีคู่แข่งอยู่แล้ว เราจะไม่โฟกัส ในส่วนนั้น แต่เราจะโฟกัสที่ร้านตัวเอง โฟกัสว่าเราจะทำ�ยังไงให้ลูกค้า กลับมาอีก ทำ�ยังไงให้ลูกค้าเดินออกจากร้านแล้วมีความสุข เพราะอันนั้น คือความสุขของเรา ไม่ว่าคุณจะมาจากที่ไหนจังหวัดอะไร จะเป็นลูกค้า คนไทยหรือต่างชาติ เราก็ดแู ลทุกคนเท่าเทียมกันหมด เพราะเราถือว่าทุกคน คือครอบครัวของเรา” มากกว่าคู่แข่งคือโอกาส “เนื่องจากคอนเซ็ปต์ของเราค่อนข้างกว้าง ทำ�ให้เรามีคู่แข่งทั้งที่เป็นร้าน เสริมสวย ร้านนวด และสปา โจทย์สำ�คัญคือทำ�ยังไงให้ลูกค้ารู้สึกประทับใจ มีความสุข และต้องมาที่นี่ที่เดียวเท่านัน้ สิง่ เหล่านีท้ �ำ ให้คนรูจ้ กั ร้านของเรา มากขึน้ และขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ จากปากต่อปากหรือบางคนก็พาเพื่อน มาที่ ร้ า นด้ ว ยตั ว เอง จนตอนนี้ เ รากลายเป็ น ที่ นิ ย มในหมู่ ช าวต่างชาติ โดยเฉพาะชาวญี่ปุ่นและเกาหลีที่บอกกับเราว่า ถ้าเกิดได้มาเที่ยวเมืองไทย เมื่อไรก็จะต้องมาแวะที่ร้ านให้ได้ คือสามารถเอาไปอยู่ในโปรแกรมทัวร์ ได้เลย เพราะเขาถือว่านอกจากสถานที่ท่องเที่ยวหลักๆ อย่างวัดพระแก้ว หรือจตุจักรแล้ว NAP Sleep Salons ก็เป็นอีกหนึ่งจุดเช็กอินที่ไม่ควรพลาด สำ�หรับนักท่องเที่ยวที่อยาก ‘พักผ่อน’ อย่างแท้จริง ในอนาคตเราวางแผนที่จะขยายสาขาและแฟรนไชส์ การมีเทรนนิง่ เซ็นเตอร์เป็นของตัวเองทำ�ให้เราสามารถผลิตพนักงานที่มีมาตรฐานเพื่อส่งต่อ ไปยังสาขาต่างๆ ได้อย่างมัน่ ใจว่าชื่อ NAP Sleep Salons จะมาพร้อมกับการ บริการ ท่านวด ผลิตภัณฑ์ และทุกอย่างที่เป็นมาตรฐานของเราจริงๆ”

Services (สาขาพระราม 9) : NAP Signature นวดผ่อนคลายบริเวณ ศีรษะและต้นคอภายในระยะเวลาเวลา 1 ชั่วโมงครึ่ง / NAP Scalp Treatment เพิ่มเติมในเรื่องของการแก้ อาการออฟฟิศซินโดรม การยกกระชับ และใช้เซรัม่ เพือ่ บำ�รุงหนังศีรษะ / NAP Exclusive Treatment นวดผ่อนคลายโดยมีความพิเศษคือจะมีเครือ่ งอบโอโซนทีจ่ ะช่วยทำ�ให้ทรีทเม้นต์ ซึมเข้าสู่หนังศีรษะได้ดียิ่งขึ้น CREATIVE THAILAND I 23

ลองเปิดใจให้ ‘เมืองรอง’ เรื่อง : วนบุษป์ ยุพเกษตร

เมือ่ ย่างเข้าสูฤ่ ดูทอ่ งเทีย่ ว หลายคนเตรียมตัวออกต่างจังหวัด มองไปทางไหนก็เห็นแต่รถเกลือ่ นถนน คนล้นสถานทีท่ อ่ งเทีย่ ว ยิ่งตามเมืองยอดฮิตที่มักเป็นตัวเลือกแรกๆ อย่างเชียงใหม่หรือภูเก็ต ปริมาณคนก็ยิ่งเพิ่มตามความนิยม จนอาจทำ�ให้ หมดสนุก วันหยุดที่สวยหรูกลายเป็นวันเครียดๆ แสนเหน็ดเหนื่อย แทนที่จะได้พักผ่อนดั่งใจหวัง ชุมชนริมนํ้าจันทบูร

CREATIVE THAILAND I 24

commons.wikimedia.org

Creative City : จับกระแสเมืองสร้างสรรค์

จากสถิตนิ กั ท่องเทีย่ วที่ลน้ หลามตามหัวเมืองใหญ่ ใน 3 จังหวัดท็อปทรีของไทยก็คือ ชลบุรี ภูเก็ต และเชียงใหม่ พบว่ามีจำ�นวนนักท่องเที่ยว1 8.1 ล้านคน 7.6 ล้านคน และ 4.6 ล้านคน ตามลำ�ดับ และนีเ่ ป็นเพียงจำ�นวนนักท่องเทีย่ วต่างชาติเท่านัน้ หากนับชาวไทยไปด้วย จำ�นวนจะยิ่งทวีคูณ ทุกคนแย่งกันกิน แย่งกันเที่ยว อออยู่ตาม สนามบิน กระจุกตัวตามเส้นทางไปยังสถานที่ ยอดนิยม และยิ่งหนักขึ้นเมื่อเป็นช่วงหยุดยาว หลายวัน แล้วทำ�ไมเรายังแห่กนั ไปเทีย่ วทีเ่ ดียวกัน อยู่อีก ทั้งที่ก็มีตัวเลือกมากมายกว่า 77 จังหวัด การไปพักผ่อนนอกฤดูหรือในวันธรรมดา อาจเป็นตัวเลือกที่ดีอย่างหนึ่งสำ�หรับผู้ที่ต้องการ จะหลีกหนีความวุ่นวาย และอีกวิธีที่น่าสนใจ ไม่แพ้กันก็คือ การไปเที่ยวเมืองเงียบๆ ที่ผู้คนยัง ไม่พลุกพล่าน พร้อมไปซึมซับบรรยากาศของ ชุมชน ทีน่ า่ จะเป็นอีกคำ�ตอบสำ�หรับการท่องเทีย่ ว ที่ดีพอกัน มาตอนนี้ยิ่งกระแส JOMO หรือ Joy of missing out กำ�ลังทวีความแรง แถมมีท่าทีจะ แซง FOMO หรือ Fear of missing out ที่กลัว พลาดไปเสียทุกอย่าง แต่การมีความสุขและยินดี กับการที่ไม่ต้องตามใคร ไม่เคยกลัวจะพลาด สิ่งไหน กลับเป็นสิ่งที่นักท่องเที่ยวในวันนี้ใช้ ในการตัดสินใจปลีกตัวไปในที่แปลกใหม่และ ยอมที่จะตกเทรนด์ ซึ่งประจวบเหมาะกับบริบท ของการท่องเที่ยว ‘เมืองรอง’ ที่การท่องเที่ยว แห่งประเทศไทยกำ�ลังส่งเสริมอยู่พอดี

เมืองรองที่ว่ามีถึง 55 จังหวัด คิดเป็น 3 ใน 4 ของจำ�นวนจังหวัดทั้งหมดในประเทศไทย ตั ด เมื อ งหลวงอย่ า งกรุ ง เทพมหานครออก หัวเมืองใหญ่ตามแต่ละภาค เชียงใหม่ ภูเก็ต ขอนแก่น รวมทัง้ นครราชสีมา ทีม่ พี นื้ ทีใ่ หญ่ทสี่ ดุ ในสยามประเทศ ปริมณฑลทั้ง 5 (นครปฐม สมุทรสาคร สมุทรปราการ ปทุมธานี และ นนทบุรี) และเมืองยอดนิยม ชลบุรี ฉะเชิงเทรา ระยอง กาญจนบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ กระบี่ พังงา สงขลา สุราษฎร์ธานี อยุธยา สระบุรี นับรวมเมืองหลักทัง้ หมดได้ 22 จังหวัด ก็จะเหลือ เมืองรองให้ไปเที่ยวกันอีกล้นเหลือ นครนายก - ปราจีนบุรี ตัวอย่างเมืองรองใกล้กรุง จากกรุงเทพฯ ไปยังนครนายกนั้นใกล้นิดเดียว ไม่กระทบวันหยุดสัน้ ๆ สักวันหรือสองวัน ใช้เวลา เดินทางโดยรถส่วนตัวไม่ถงึ 2 ชัว่ โมงก็ถงึ จุดหมาย พุ่งตรงมาที่ชุมชนบ้านบุ่งเข้2 ที่ซ่อนตัวอยู่หลัง เขาใหญ่ อุ ท ยานแห่ ง ชาติ ชื่ อ ดั ง ของบ้ า นเรา ชุมชนนี้เป็นย่านของคนไทพวน ที่อพยพมาตั้ง ถิ่นฐานแถวนี้เป็นร้อยกว่าปีมาแล้ว การมาเทีย่ วชุมชนนัน้ ดีหลายอย่าง นอกจาก จะได้ กิ น ของอร่ อ ยที่ ช าวบ้ า นปรุ ง ร้ อ นๆ มา เสิรฟ์ แล้ว ยังได้เห็นวิถกี ารใช้ชวี ติ ของคนพืน้ ทีน่ นั้ อีกด้วย เมนูเด็ดของบ้านบุ่งเข้ เห็นจะเป็นขนม หวานที่มีส่วนผสมเหมือนของคาว ที่เรียกว่า ‘ขนมคาบหมู’ ซึ่งอร่อยจนน่าฉงน นอกนั้นยังมี ‘ซุปหมาน้อย’ ที่มีลักษณะเป็นวุ้นสีเขียว เพราะ

มาสำ�รวจกันว่าจังหวัดของคุณเป็น ‘เมืองรอง’ ด้วยหรือเปล่า ภาคเหนือ กำ�แพงเพชร เชียงราย นครสวรรค์ น่าน พะเยา ตาก พิจติ ร พิษณุโลก เพชรบูรณ์ แพร่ แม่ฮ่องสอน ลำ�ปาง ลำ�พูน สุโขทัย อุตรดิตถ์ อุทัยธานี ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กาฬสินธุ์ ชัยภูมิ นครพนม บึงกาฬ บุรีรัมย์ มหาสารคาม มุกดาหาร ยโสธร ร้อยเอ็ด เลย ศรีสะเกษ สกลนคร สุรินทร์ หนองคาย หนองบัวลำ�ภู อำ�นาจเจริญ อุดรธานี อุบลราชธานี ภาคกลาง ชัยนาท ลพบุรี ราชบุรี สมุทรสงคราม สิงห์บุรี สุพรรณบุรี อ่างทอง ภาคตะวันออก จันทบุรี ตราด นครนายก ปราจีนบุรี สระแก้ว ภาคใต้ ชุมพร ตรัง นครศรีธรรมราช นราธิวาส ปัตตานี พัทลุง ยะลา ระนอง สตูล หมายเหตุ : แบ่งภาคการท่องเที่ยวเมืองรองตามเกณฑ์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

1 ข้อมูลประจำ�ปี 2561 2 บ้านบุ่งเข้ มีที่มาตรงตัว คือแต่ก่อนเคยมีจระเข้ว่ายเวียนอยู่ในบึง จึงเรียกกันติดปากแต่นั้นเป็นต้นมา CREATIVE THAILAND I 25

หมาน้ อ ย คื อ พื ช พื้ น บ้ า นสี เ ขี ย วชนิ ด หนึ่ ง ที่ มี คุณสมบัติเดียวกับเจลาติน ตกบ่ายเดินทางต่อไปยังจังหวัดทีม่ พี น้ื ทีต่ ดิ กัน อย่างปราจีนบุรี ที่ ‘บ้านดงบัง’ ชุมชนไม้ล้อม ขนาดใหญ่ มีกจิ กรรมการทำ�สวนจิว๋ หรือทีเ่ รียกว่า สวนมือถือที่มาจากไม้บอนไซให้นักท่องเที่ยว ได้ ล งมื อ จั ด พร้ อ มนำ � กลั บ บ้ า นไปคนละอั น เมืองปราจีนยังขึ้นชื่อเรื่องกุ้งแม่นํ้า และบางบ้าน ก็มีอาชีพตกกุ้งเป็นหลักด้วย โรงพยาบาลอภัยภูเบศร ตำ�นานสมุนไพรไทย ชื่อดังของประเทศก็ตั้งอยู่ที่นี่ ตึกเก่าสมัยรัชกาล ที่ 5 สีเหลืองอร่ามโดดเด่นอยู่ท่ามกลางสวน ดอกไม้ ห น้ า ตึ ก ก่ อ นไปเลื อ กชมผลิ ต ภั ณ ฑ์ สมุนไพร ควรเดินชมความงามของอาคารพร้อมกับ เรียนรู้ภูมิปัญญาพื้นบ้านเรื่องสมุนไพรไทยไปกับ ประวัติศาสตร์อันน่าสนใจด้วย ไฮไลต์เด็ดของที่นี่ คือนวดแผนไทย ทั้ง นวดตัว นวดนํ้ามัน นวดหน้า และนวดเท้า เมื่อ นวดครบ 1 ชัว่ โมง ชาขิงผสมอัญชันอุน่ ๆ ก็พร้อม เสิร์ฟ นับเป็นการนวดที่คุ้มค่าและพลาดไม่ได้ ส่วนใครที่ชอบการล่องเรือชมแม่นํ้า ก็ไม่ควร พลาดการล่องเรือชมวิถีชีวิตชุมชน แวะสักการะ วัดแก้วพิจิตร ที่พระยาอภัยภูเบศรเป็นผู้สร้าง อุโบสถถวาย สองข้างทางของแม่นํ้าปราจีนบุรี อันเป็นแม่นํ้าสายเดียวกันกับแม่นํ้าบางประกง ยังสามารถแวะชมสถานทีข่ องชุมชนได้หลากหลาย ทั้งศาลเจ้าแม่กวนอิม วัดบางคาง และวัดโบสถ์ วัดกลางนํา้ ระหว่างล่องเรือก็ได้ดวู ถิ ชี วี ติ ชาวบ้าน ริมนํา้ สำ�รวจคนตกกุง้ และส่องฝูงค้างคาวแม่ไก่ ที่ น อนห้ อ ยหั ว อยู่ บ นต้ น ไม้ ใ หญ่ ริ ม นํ้ า รอออก หากินในยามคํ่าคืน นี่เป็นเพียงตัวอย่างสำ�หรับการท่องเที่ยว ‘เมืองรอง’ ที่พาเราไปเปิดประสบการณ์ใหม่ๆ และไปหาความสงบในการพักผ่อน ซึ่งอาจหา ไม่ได้จากเมืองท่องเทีย่ วหลัก แม้จะเป็นพืน้ ทีเ่ ล็กๆ แต่ก็ทำ�ให้หัวใจพองโต การได้พูดคุยและฟัง เรื่องราวจากชาวบ้านผู้เป็นเจ้าของเรื่อง ยิ่งทำ�ให้ การไปเทีย่ วมีความหมาย การได้คน้ พบหลากหลาย มุมมองของไทย ผืนดินแม่ที่อุดมไปด้วยเรื่องราว น่ารักๆ ที่พร้อมจะมาเล่าสู่กันฟังได้อีกมากมาย และเติมเต็มวันหยุดเพียงช่วงสัน้ ๆ ได้อย่างลึกซึง้ ถึงอารมณ์

‘ไม้เด็ด’ 4 ภูมิภาคของไทย แอ่วเหนือ

เที่ยวกลาง

บนสุดของประเทศ ดินแดนแห่งภูเขาน้อยใหญ่สลับซับซ้อน อุ ดมไปด้ ว ยต้ น ไม้ ใบหญ้ า และยอดดอย ผู้ คนใช้ ชี วิ ตเนิ บช้า ช่วงปลายปีจนถึงต้นปีจะคลาคลํ่าไปด้วยนักท่องเที่ยวที่พร้อมใจ กันมาสัมผัสอากาศหนาวเย็นที่อาจหาไม่ได้จากภาคอื่น ก่อนหน้านีก้ ม็ กี ารกระตุน้ และกระจายนักท่องเทีย่ วด้วยการ ชวนให้มาเที่ยวเหนือยามหน้าร้อน ตามแบบฉบับของการเที่ยว นอกฤดู ซึง่ ก็ประสบผลสำ�เร็จดี แต่ไปเหนือทัง้ ทีเป็นใครก็อยากได้ สัมผัสอากาศหนาวเย็นยามลมเหมันต์พดั ผ่าน พร้อมใส่เสือ้ ผ้าหนาๆ ที่ท้งั ปีไม่เคยได้มโี อกาสเอาออกมาใส่ นอกจากเชียงใหม่แล้ว ยังมี ชุมชนที่น่าค้นหาอีกมากมาย รอให้เราได้ไปสำ�รวจและพักผ่อน แม่ฮ่องสอน เส้นทางชาวดอย สัมผัสชีวิต ‘ชาวไทใหญ่’ ที่ยังคุกรุ่นไปด้วยเอกลักษณ์จากความเป็นอยู่และการแต่งกาย กินอาหารถิ่น ดูทุ่งนาเขียวขจี และเรียนรู้ภูมิปัญญาการเคี่ยว นํ้าอ้อย เพื่อพกไปกินยามต้องไปทำ�ไร่ทำ�นา ลำ�ปาง ชมไร่ชา ซึมซับกลิน่ ใบไม้ใบหญ้า เปิดประสบการณ์ เซรามิก ‘ชามตราไก่’ เอกลักษณ์คู่คนไทยมาช้านาน เรียนรู้ วัฒนธรรมชาวเหนือผ่านการทำ� ‘ตุงไส้หมู’

รุ่มรวยไปด้วยวัดวาอาราม สถาปัตยกรรม โบราณสถานต่างๆ นานา มีเมืองหลวงเป็นตัวชูโรง (เที่ยวกลางในที่นี้จะรวมถึงทั้ง ภาคตะวันตกและตะวันออกไปด้วยกัน) เป็นทีต่ ง้ั ของเมืองหลวงเก่า อย่างอยุธยา และกรุงเทพฯในปัจจุบัน ส่วนทางตะวันออก เลียบชายฝั่งอ่าวไทยเป็น ‘ทะเลใกล้กรุง’ ที่ใครก็อยากไปเยือน สุพรรณบุรี สัมผัสประสบการณ์สิ่งลี้ลับ เรื่อง ‘ผีเจ้านาย’ ซึง่ กลายเป็นความน่ารักทีอ่ บอุน่ ของชุมชนชาวลาวครัง่ และไทพวน ดูชีวิตเกษตรอินทรีย์ที่เดินตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง สมุทรสงคราม เมืองประมงอันดับต้นๆ ของไทย ห้อมล้อม ไปด้ ว ยของทะเลและป่ า ชายเลน สนุ ก กั บ กิ จ กรรมทางนํ้ า ที่ หลากหลายทั้ง สกีบก สกีนํ้า จากภูมิปัญญาชาวบ้าน ล่องเรือชม วิถีชาวประมง งมหอยแครง พร้อมๆ กับการอนุรักษ์ป่าชายเลน และไม่ทิ้งกลิ่นอายของสมัยก่อนด้วยการถีบ ‘สามล้อ’

จันทบุรี ไม่ได้มีดีแค่ผลไม้ ลิ้มลองขนมแปลกที่ไม่อาจ หากินได้ที่ไหน เช่น ‘ตังก๊วย’ คล้ายกับถั่วตัด ความอร่อยโด่งดัง และกลายเป็นขนมอันดับ 1 ในดวงใจของนักท่องเที่ยว หรือจะเป็น ‘ควยลิง’ ขนมทีท่ �ำ จากแป้งข้าวเหนียวชนิดหนึง่ คลุกกับนํา้ ตาลและ มะพร้าว อร่อยเกินห้ามใจ

ส่องอีสาน

ล่องใต้

ถิ่นที่เต็มไปด้วยอาหารหลากหลาย ทั้งข้าวเหนียว ส้มตำ� ปลาร้า แหล่งรวมของอร่อยเด็ดๆ แซ่บๆ อีสานเป็นดินแดนที่มีพื้นที่ มากที่สดุ ของประเทศไทย มีขอนแก่นเป็นเมืองหลวงของภาค แถมยัง เป็นเลิศด้านระบบการขนส่งสาธารณะ นอกจากขอนแก่นแล้ว ยังมีเมืองรองเมืองไหนที่น่าไปชมอีก อุดรธานี โด่งดังจากชุมชน ‘บ้านเชียง’ เมืองประวัตศิ าสตร์ มรดกโลก แหล่ ง โบราณสถานที่ สำ � คั ญ แห่ ง หนึ่ ง ของไทย มี ‘ข้าวผัดข่าแจ่ว’ ที่หากินที่ไหนไม่ได้นอกจากที่น่ี สำ�รวจ ธรรมชาติ ‘สะพานหิน’ ที่เคยเป็นพื้นที่ทะเลมาก่อน สกลนคร เมืองสีฟา้ ครามแหล่งผลิตครามคุณภาพทีด่ ที สี่ ดุ แห่งหนึง่ ของไทย สนุกกับกิจกรรมย้อมครามและสีจากธรรมชาติ อย่าง ‘ขีค้ วาย’ ดืม่ ดํา่ บรรยากาศทุง่ นาและชีวติ ชาวนา ชมชุมชน คาทอลิกที่ใหญ่ที่สุดในประเทศที่อพยพมาจากเวียดนาม และ ยังคงประกอบเทศกาลประจำ�ศาสนาคริสต์แห่งเดียวของไทย3

ขนาบไปด้วยทะเลสองฝั่ง ทั้งอ่าวไทยและอันดามัน แหล่ง หาดทรายขาว ทะเลสวย นํ้าใส อาหารรสชาติจัดจ้านสไตล์ ปักษ์ใต้ ‘ทะเล’ สถานที่คลายร้อนยอดฮิต เพื่อรับแสงแดดอุ่นๆ และสายลมอ่อนๆ หากเบื่อการไปทะเลแล้ว ลองไปเที่ยวชุมชน ชาวใต้ ก็จะพบว่ายังมีอะไรให้น่าค้นหาอีกเพียบ

ระนอง เมืองฝน 8 แดด 4 ร่วมเรียนรูภ้ มู ปิ ญั ญาท้องถิน่ ‘การร่อนแร่’ ทีห่ าดส้มแป้น แหล่งแร่ส�ำ คัญเมืองระนอง ชิม ‘แกงส้ม ทุเรียน’ อาหารจานเด็ดประจำ�ชุมชน ลองมังคุดคุณภาพดี ใช้ชวี ติ ร่วมกับชาวเล ลองกิน ‘ขนมจาก’ ที่พาชาวบ้านให้ใกล้ชิดกัน มากขึน้ จนมีชอ่ื เรียกอีกชือ่ ว่า ‘ขนมใกล้ชดิ ’

นครศรีธรรมราช พอกหน้า พอกตัว ทำ�สปาโคลนวิถี ชาวบ้าน ทะเลที่บ้านแหลมไม่มีทรายเหมือนที่อื่น ที่นี่มีแต่โคลน ลิม้ รสขนม ‘ปะดา’ ขนมพืน้ บ้านโบราณของมุสลิมปักษ์ใต้ หรือจะ กิน ‘ใบโกงกางทอด’ จากป่าชายเลนก็เป็นอีกตัวเลือกใหม่ทน่ี า่ ลอง

3 เทศกาลแห่ดาวเพือ่ เฉลิมฉลองวันประสูตพิ ระเยซู ทีบ่ า้ นท่าแร่ อำ�เภอเมือง จังหวัดสกลนคร CREATIVE THAILAND I 26

wikipedia.org

ก่อนที่จะมาเป็น ‘55 เมืองรอง ต้องลอง’ เคยมีโครงการ ‘12 เมือง รองต้องห้าม...พลาด’ และ ‘12 เมือง รองต้องห้าม...พลาด Plus’ จนทีส่ ดุ ก็พบว่าทุกเมืองรองต่างมีของดีให้ ไปเที่ยวชมที่ททท. เริ่มโปรโมต โครงการนีม้ าตัง้ แต่ปลายปีทผ่ี า่ นมา นอกจากโครงการส่ ง เสริ ม การ ท่ อ งเที่ ย วที่ ว่ า แล้ ว รั ฐ บาลยั ง ส่งเสริมให้คนออกไปเทีย่ ว ด้วยการ ลดหย่อนภาษีการท่องเทีย่ วเมืองรอง ทัง้ 55 จังหวัด สูงสุดถึง 15,000 บาท เป็นเหมือนของขวัญต้อนรับปีใหม่ ให้กับประชาชน การท่ อ งเที่ ย วแห่ ง ประเทศไทย จับมือกับสายการบินราคาประหยัด จั ด โปรโมชั น ผลั ก ดั น เมื อ งรอง เต็มที่ เชื่อมทุกการท่องเที่ยวแบบ ไม่ มี ส ะดุ ด โดยปั จ จุ บั น มี 22 เมืองรองที่มีสนามบิน และอีก 10 จั ง หวั ด ที่ เ ป็ น จุ ด เชื่ อ มกั บ ด่ า น ตรวจคนเข้าเมือง ให้เราได้ออกไป ยังประเทศเพื่อนบ้านได้ง่ายๆ

สมุนไพรไทยที่วางขายอยู่ในโรงพยาบาลอภัยภูเบศร

แม่นํ้าปาย

‘เมืองรอง’ ที่ไม่มีใครสนใจ ถูกเมินจาก นักท่องเที่ยว กำ�ลังกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยว เพชรเม็ดงามทีร่ อให้เราออกไปค้นหา การได้ออก ไปดื่มดํ่ากับบรรยากาศ และได้ใช้ชีวิตกับผู้คน ในท้องถิ่น เป็นสิ่งที่คนยุคนี้กำ�ลังโหยหา ไปเที่ยว เมื อ งรองไม่ ไ ด้ หมายความว่ า จะสนุ ก เป็ น รอง เมืองใหญ่ เพราะนั่นอาจให้การพักผ่อนที่แท้จริง ได้หลบหนีจากความวุน่ วายของสถานทีท่ อ่ งเทีย่ ว อันโด่งดัง มาหย่อนใจ เอนกายในทีท่ เี่ ราสบายใจ ผ่ อ นคลายความเครี ย ดจากงานที่ รุ ม เร้ า มา เนิ่นนาน เมืองรองที่เป็นอยู่อาจไม่ยินดีที่จะเป็นรอง แต่เพราะจำ�นวนนักท่องเที่ยวที่น้อยเกิน บวกกับ รายได้ที่ไม่สูงเท่ากับเมืองยอดนิยม รัฐบาลจึง ยืน่ มือเข้าช่วยด้วยการออกนโยบาย ‘เทีย่ วเมืองรอง’ เพื่อมาเกื้อหนุนและกระตุ้นเศรษฐกิจ กระจาย รายได้ไปสู่เมืองอื่นๆ และเลี่ยงการกระจุกตัว ของเม็ดเงินให้ไหลเข้าสู่ท้องถิ่นมากขึ้น แม้ว่า อุตสาหกรรมการท่องเทีย่ วจะสร้างรายได้มหาศาล ให้กับประเทศ แต่คำ�ถามที่ลึกลงไปกว่านั้นคือ จะทำ�อย่างไรให้เงินไหลได้ทั่วทัง้ ประเทศ นี่อาจเป็น สิ่งที่ชุมชนและพวกเราเป็นคนกำ�หนด เพื่อทำ�ให้ เมืองรองกลายเป็น ‘เมืองที่น่าจดจำ�’ ในมุมมอง ที่ต่างไปจากเดิม

ทีม่ า: golocal.tourismthailand.org / mots.go.th / intelligencecenter.tat.or.th / บทความ “JOMO is the new FOMO and it’s perfect for preventing burnout” (กรกฎาคม 2561) จาก theladders.com / บทความ “ ‘เมืองรอง...ต้องไป’ นพดล ภาคพรต รองผูว้ า่ การด้านตลาดในประเทศ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย” (พฤศจิกายน 2561) จาก rabbittoday.com / หนังสือ“Once as a Tourist” จัดพิมพ์โดยการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย CREATIVE THAILAND I 27

ขนมคาบหมู ของดีชุมชนบ้านบุ่งเข้

จากปี 2560 เปลี่ยนเข้าสู่ปี 2561 พบว่ า รายได้ จ ากการท่ อ งเที่ ย ว เพิม่ ขึน้ ถึง 13% จาก 2.15 ล้านบาท เป็น 2.47 ล้านบาท 7 จังหวัดทีร่ ายได้จากการท่องเทีย่ ว สู ง ที่ สุ ด คื อ กรุ ง เทพมหานคร ภูเก็ต ชลบุรี กระบี่ เชียงใหม่ สุราษฎร์ธานี และสงขลา คิดเป็น 79% ของรายได้จากการท่องเที่ยว ทั้งประเทศ ‘เมืองรองดาวรุง่ ’ โดยคิดจากจังหวัด ที่ มี อั ต ราการเจริ ญ เติ บ โตสู ง สุ ด ได้แก่ บุรรี มั ย์ +8.4% พัทลุง +7.6% แม่ฮ่องสอน +7.3% ปัตตานี +7.3% และราชบุรี +7.2%

The Creative : มุมมองของนักคิด

เรื่อง : พัชรินทร์ พัฒนาบุญไพบูลย์ และ นันทกานต์ ทองวานิช ภาพ : ภีร์รา ดิษฐากรณ์

เราจึงท�ำทริปที่คนทั่วไปไปเองไม่ได้ เพราะว่าเราต้องการให้คนแย่งกันสมัคร จะได้มีคนที่ดีมาร่วมทริป ท�ำให้มวลทริปดี... นี่คือเหตุผลที่ท�ำให้เราต้องเลือกทริป ที่ถ้าจัดวันนี้แล้วคุณไม่เลือกเรา คุณจะไม่มีโอกาสอีกแล้วนะในชีวิตนี้

CREATIVE THAILAND I 28

จำ�นวนผู้สมัครเข้าร่วมทริป Walk with the Cloud : ดุสิตธานี กรุงเทพฯ กว่าหนึ่งพันคน จากจำ�นวนที่รับได้ เพียง 30 คน รวมถึงทริปอืน่ ๆ ทีม่ ใี บสมัครถูกส่งเข้ามาอย่าง ล้ น หลามไม่ แ พ้ กั น คื อ ปรากฏการณ์ ที่ บ อกกั บ เราว่ า สือ่ ออนไลน์เจ้าของทริปท่องเทีย่ วเชิงสาระอย่าง The Cloud ได้เปลีย่ นคำ�จำ�กัดความของการท่องเทีย่ วและการใช้เวลาว่าง ในวันหยุดของคนยุคนี้ให้ก้าวไกลไปกว่าเดิม แต่อะไรคือแรงบันดาลใจที่ทำ�ให้สื่อลุกขึ้นมาจัดทัวร์ ทำ�ทริปพิเศษที่ ไม่เหมือนใครและเลียนแบบไม่ได้ง่ายๆ แต่ยังคงไว้ซึ่งแก่นของความเป็น The Cloud ทรงกลด บางยี่ขัน นักเขียนและคนทำ�สื่อมืออาชีพ บุคคลผู้อยู่ เบื้องหลังความคิดสร้างสรรค์ของทริปเหล่านั้น คือผู้ที่จะมาเป็นหัวหน้าทัวร์ ของเราในครั้งนี้ จุดเริ่มต้นของ Walk with the Cloud จริงๆ จุดเริ่มต้นไม่ใช่การทำ�ทัวร์ แต่เริ่มจากที่ The Cloud คิดว่า ถ้ามี การก่อตั้งสื่อรายใหม่ขึ้นในยุคที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาแบบนี้ สือ่ ก็ควรจะใหม่และพร้อมรับกับการเปลีย่ นแปลงนีต้ ามไปด้วย และการแบ่ง สื่อออกเป็น 2 ประเภท คือ สื่อเก่ากับสื่อใหม่ ผมว่ามันง่ายไป สื่อออนไลน์ จำ�นวนมากยังเป็นแค่สื่อออนไลน์แต่ไม่ใช่สื่อใหม่ คือยังมีวิธีคิดเหมือนเดิม การโต้ตอบกันบนเฟซบุ๊กก็อาจจะไม่ได้ทำ�ให้เกิดการแลกเปลี่ยนอะไรกัน เท่าไหร่ แต่สิ่งที่ The Cloud พยายามจะทำ� คือการทลายทุกข้อจำ�กัด หรือทุกกฎเกณฑ์ที่เคยมี ไม่ยึดติดว่าเราต้องทำ�เว็บไซต์ที่มีบทความเป็น ตัวหนังสือหรือเป็นวิดีโอเท่านั้น การเล่าเรื่องสามารถเล่าผ่านสื่ออะไรก็ได้ แค่ดูว่าเนื้อหานั้นๆ เราอยากเล่ามันผ่านอะไร เพราะฉะนั้น ความสนุกของ The Cloud คือเมื่อเรามีเรื่องที่อยากจะเล่า ก็จะมาคิดต่อว่าเล่าอยู่บนสื่อ อะไรถึงจะสนุกที่สุด ทำ�ให้ผู้รับสารอินที่สุด ดังนั้น รูปแบบหนึ่งที่เราทำ�จึง เป็นทัวร์ ทัวร์มีพลังกว่าสื่อทั่วไปอย่างไร ในมิติที่หนึ่ง แทนที่เราจะให้ผู้รับสารอ่านในสิ่งที่เราเขียน หรือดูในสิ่งที่เรา บันทึกเป็นภาพเคลื่อนไหว กลายเป็นว่าเราพาพวกเขาไปอยู่ในพื้นที่จริง บรรยากาศจริง ทำ�ให้เขารับสารและซึมซับทุกอย่างด้วยตัวเอง ทัง้ ข้อมูลและ ประสบการณ์ ซึ่งประสบการณ์นี่แหละที่เป็นสิ่งที่ไม่สามารถรับได้ผ่าน คอนเทนต์ออนไลน์ ทัวร์จึงทำ�ให้เราสื่อสารได้ทั้งเนื้อหาและประสบการณ์ ไปพร้อมๆ กัน ส่วนมิติที่สอง การทำ�ทริปหนึ่งทริปเหมือนกับการทำ�หนังหนึ่งเรื่อง คือ จะมีเส้นเรือ่ งทีก่ �ำ หนดมาแล้วว่าคุณจะเจอฉากไหนเป็นฉากแรก แล้วเรือ่ งจะ พาไปสู่อะไร ฉากไคลแมกซ์เป็นแบบไหน ปิดท้ายด้วยตอนจบเป็นอย่างไร ซึ่งคนที่มาร่วมทริปกับเราทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นทริป 1 วัน หรือ 5 วัน เขาจะ ไม่รู้โปรแกรมเลยว่าจะเจออะไรบ้าง เหมือนเวลาดูหนัง ก็ไม่มีใครถามว่า ฉากต่อไปจะเจออะไร ผมรู้สึกว่าความไม่รู้ทำ�ให้เราเล่นกับความรู้สึกคนได้ มากขึ้น ทำ�ให้การทำ�ทัวร์ของ The Cloud ก็เหมือนกับการเล่าเรื่องแบบหนึ่ง

นอกจาก Walk with the Cloud ยังมีทัวร์รูปแบบอื่นๆ อีก เราทำ� The Cloud Journey ซึ่งเป็นทริปต่างจังหวัด เช่น ไปเรียนรู้เรื่อง นํ้าผึ้ง กาแฟ อาหารท้องถิ่น อีกทริปชื่อว่า อิ่มทริป เป็นการเล่าเรื่องเมือง หนึ่งเมือง เช่น อำ�เภอเมืองตรัง ผ่านอาหาร 6 หรือ 9 มื้อ ทั้งทริปจะไม่ พาไปสถานที่ท่องเที่ยวใดๆ แต่จะพาไปฟังเรื่องราวผ่านอาหาร ดังนั้นเราจึง ไม่ได้เลือกร้านที่อร่อยที่สุด แต่เลือกร้านที่สามารถเล่าเรื่องเมืองนั้นๆ ผ่าน อาหารได้ ทริปสุดท้ายคือ อ่านเถิดหนา อย่างทีบ่ อกว่าเราพูดเรือ่ งการกำ�หนด ความรูส้ กึ ของคนในทุกๆ นาทีของทริปมาโดยตลอด แต่อา่ นเถิดหนาเป็นการ ทำ�สิ่งที่กลับกัน คือชวนคนมาอ่านหนังสือด้วยกันในที่ที่หนึ่ง ทั้งทริปไม่ทำ� อะไรเลยนอกจากอ่านหนังสือ ถ้าไม่อยากอ่าน จะนอน จะไปเที่ยวก็ไป แล้วตกดึกมาคุยเรือ่ งหนังสือกัน กลายเป็นทริปทีไ่ ม่มกี จิ กรรมเลย ในขณะที่ ทริปอืน่ ๆ กิจกรรมจะถูกคิดอย่างละเอียด ซึง่ คนชอบมาก เพราะรูส้ กึ ว่าอยาก อยู่ว่างๆ มานานแล้ว จะเห็นว่าทั้งหมดนี้เป็นการเล่าเรื่องผ่านการเดินทางประเภท ต่างๆ แล้วเรื่องแบบไหนที่ The Cloud อยากเล่า สถานที่ แบบไหนที่อยากพาคนไป The Cloud พยายามบอกทุกคนว่าทำ�อย่างไรให้แตกต่าง แต่ถ้างานที่เราทำ� ยังเป็นแบบเดิมๆ มันจะตลกมาก เท่ากับว่าคุณไม่ได้สร้างความแตกต่าง แล้วคุณจะบอกคนอืน่ ให้สร้างความแตกต่างได้อย่างไร ดังนัน้ ทริปของเราจึง เป็นทริปที่ไม่เคยมีคนทำ� แต่เดาว่าน่าจะมีคนอยากเข้าร่วม และถ้าทำ�แล้ว ก็ควรทำ�ให้ดี เป็นที่จดจำ� นึกถึงทริป นึกถึง The Cloud จะใช้คำ�ว่าเป็น ที่หนึ่งก็ได้ ดังนั้น เราจึงทำ�ทริปที่คนทั่วไปไปเองไม่ได้ เพราะว่าเราต้องการให้คน แย่งกันสมัคร จะได้มีคนที่ดีมาร่วมทริป ทำ�ให้มวลทริปดี เป็นห่วงโซ่ แต่ถ้า เราทำ�ทริปที่ถ้าไม่สมัครวันนี้แล้วเดือนหน้าไปเองก็ได้ คนก็ไม่สมัครกับเรา พอคนน้อยก็คัดคนได้น้อย ทำ�ให้มวลแย่ นี่คือเหตุผลที่ทำ�ให้เราต้องเลือก ทริปที่ถ้าจัดวันนี้แล้วคุณไม่เลือกเรา คุณจะไม่มีโอกาสอีกแล้วนะในชีวิตนี้ แล้วหาสถานที่สำ�หรับทริปที่ว่านี้อย่างไร วิธีแรกเลยคือการเข้าไปขอในที่ที่เราอยากพาคนไป ซึ่งก็ได้บ้างไม่ได้บ้าง อีกวิธีการหนึ่งคือ กับคนที่เราร่วมงานด้วย แล้วเรามีโอกาสเห็นสถานที่ ที่รู้สึกว่าดีจัง ก็ขอเจ้าของสถานที่ว่าพาคนอื่นมาด้วยได้ไหม บางคนก็ไม่ แน่ใจว่าพื้นที่ของเขาน่าสนใจ แต่พอประกาศออกไปแล้วผลตอบรับดีมาก ก็มี หลังๆ มานี้ มีที่เชิญให้ไปจัดให้ ซึ่งก็สร้างความประหลาดใจให้เรา พอสมควร อย่างเช่นโรงแรมดุสิตธานีที่จะปิดตัวลง ก็ขอให้ช่วยจัดทริป ส่งท้ายให้ได้ไหม นอกจากนีก้ ม็ ที อี่ นื่ ๆ ทีข่ อเข้ามา แต่กต็ อ้ งอยูภ่ ายใต้เงือ่ นไข ที่คนทั่วไปเข้าไม่ได้ เช่น ทริปวัดโพธิ์ ที่มีโจทย์ว่าให้ช่วยจัดทริปในช่วง ที่มีงานสมโภชพระอาราม 230 ปี เราก็อยากทำ� แต่ว่าใครๆ ก็ไปงานนี้ได้ จึงกลายเป็นทริปเดินวัดโพธิ์ตอนกลางคืนแทน

CREATIVE THAILAND I 29

ถ้ า การเลื อ กสถานที่ ที่ ค นเข้ า ไปเองไม่ ไ ด้ คื อ หั ว ใจข้ อ แรก ของการทำ�ทริปแบบ The Cloud แล้วหัวใจข้อที่สองอย่าง การคัดเลือกผู้เข้าร่วมให้ได้มวลที่ดีที่สุดอย่างที่บอกไว้เป็น อย่างไร ปกติแล้วทริปจะสนุกขึ้นถ้าเพื่อนร่วมทริปสนุก สนิทกัน หรือมีเคมีที่ใกล้กัน และตรงกันข้าม ถ้าเพื่อนไม่สนุก ทริปก็จะกร่อยไปด้วย ทั้งๆ ที่สถานที่ มันดีมาก ดังนั้นปัจจัยที่ทำ�ให้คนสนุกกับการเดินทางหนึ่งครั้งจึงไม่ได้มีแค่ สถานที่ แต่คนทีไ่ ปด้วยสำ�คัญมาก ซึง่ ถ้าเรารูแ้ บบนีแ้ ล้ว ทำ�ไมเราถึงไม่ท�ำ ให้ มวลของมั น ดี ด้ ว ยการเลื อ กคนที่ ดี ม า ด้ ว ยเหตุ นี้ เ ราจึ ง จำ � เป็ น ต้ อ งคั ด ผู้เข้าร่วม ถามว่าคนที่ถูกเลือกต้องสนุกสนาน มีมนุษยสัมพันธ์ดี หรือกล้า แสดงออกหรือเปล่า เรารู้สึกว่าไม่ใช่ ความน่าสนใจของมันคือความ หลากหลาย แต่ที่แน่ๆ ทุกคนต้องสนใจเรื่องที่ทริปนั้นจะเล่าก่อน แล้วคนที่ The Cloud จะเลือกไปร่วมทริปจะเป็นคนแบบไหน ความหลากหลายของผู้เข้าร่วมที่ว่าเป็นอย่างไร แน่นอนว่าเราเลือกคนที่สนใจเรื่องของทริปนั้นๆ แต่ระดับความสนใจมี หลายแบบ แบบที่หนึ่ง คือ แฟนพันธุ์แท้ อินเรื่องนี้สุดๆ รอคอยที่จะได้ สัมผัสมัน อาจจะรู้อยู่แล้วหรือเคยมาแล้วก็ได้ เพราะคนประเภทนี้จะช่วย ถามคำ�ถามที่ทำ�ให้การบรรยายมันต่อยอดออกไป มีคำ�ถามที่ลึกลงไปแล้ว บทสนทนาจะสนุกมาก ถ้าไม่มพี วกเขา คำ�ถามก็อาจจะธรรมดาหรืออาจจะ ไม่มดี ว้ ยซํา้ นีเ่ ป็นเหตุผลว่าทำ�ไมทุกทริปของ The Cloud จะมีคนยกมือถาม วิทยากรตลอด แบบที่สอง คือไม่เคยรู้จักเลย เพิ่งมาครั้งแรกในชีวิต เช่น ทริป ดุสิตธานี มีเด็กจำ�นวนหนึ่งที่เราเลือกโดยที่เขาไม่เคยไปมาก่อน นี่เป็น ครั้งแรกในชีวิตแล้วก็จะเป็นครั้งสุดท้ายด้วย ผมว่าถ้าทุกคนบรรยายไปแล้ว ว่าเขาเคยมาที่นี่เมื่อ 20-30 ปีก่อนเป็นอย่างไร แต่มีหนึ่งคนบอกว่ามา ครั้งแรกแล้วรู้สึกแบบนี้ มันก็ดีไม่ใช่หรือที่ได้แลกเปลี่ยนกัน หรือการที่ เขาถามแบบคนไม่รู้ก็มีเสน่ห์อีกแบบหนึ่ง ทั้งหมดนี้ทำ�ให้เราไม่ได้แบ่งว่า ในทริปมีวิทยากรกับผู้เข้าร่วม แต่ทุกคนสามารถเป็นวิทยากรได้ เพราะ แต่ละคนก็มีเรื่องเล่าของตัวเองที่นำ�มาเล่าสู่กันฟัง เล่าเรื่องกับบางกลุ่มคน เพื่อให้กลับมาเป็นเรื่องเล่าที่สมบูรณ์ สำ�หรับทุกคน เราไม่ได้คิดทำ�ทริปให้แค่คน 40 คนเห็น แต่เราทำ�ให้คนอีกแสนคนได้เห็น ดังนั้นเรื่องของสถานที่นั้นๆ จึงไม่ได้ถูกเล่าแค่ในทริป แต่ยังมีช่วงโฆษณา ก่อนหน้า ด้วยการดึงเนื้อหาขึ้นมาพูดว่าที่นี่มีอะไรดีบ้าง ต่อให้คุณไม่ได้ไป ไม่ได้ชอบที่นี่เลย คุณก็ยังเห็นใน news feed หลังจบทริปก็จะมีบทความ และวิดีโอสรุป ทำ�ให้คนที่ไม่ได้ไปก็ยังได้รับทราบสิ่งเหล่านี้ เจ้าของพื้นที่ ก็ยินดีที่ได้เล่าเรื่องดีๆ ของสถานที่ของเขาผ่านพื้นที่สื่อจำ�นวนหนึ่ง ทริปที่ยากที่สุด น่าจะเป็นทริปวังหน้าของคุณใหม่ สิรกิ ติ ยิ า เจนเซน คือคุณใหม่ท�ำ นิทรรศการ เรือ่ ง วังน่านิมติ พูดเรือ่ งวังหน้าทีท่ กุ วันนีไ้ ม่มเี หลืออยู่แล้ว กลายเป็นส่วนหนึง่ ของสนามหลวง พิพธิ ภัณฑสถานแห่งชาติ ธรรมศาสตร์ แต่โจทย์คอื เราต้อง

ถ้าย้อนกลับไปเมื่อ 10 ปีก่อน ชนชั้นเกษตรกรเป็นชนชั้นล่างของสังคม ไม่มีใครเคารพหรืออยากฟังในสิ่งที่ พวกเขาพูด แต่วันนี้มันกลับกัน มีคนกรุงเทพฯ การศึกษาสูงๆ ไปไหว้เขาให้ช่วยสอนหน่อย ตอนที่เราเห็นแววตาพวกเขาเราเลยพบว่า ผลกระทบต่อการท่องเที่ยวที่มีต่อพื้นที่ มันไม่ได้มีแต่ด้านลบ แต่ด้านบวกก็มี ดังนั้นท�ำไมเราจึงไม่ท�ำทริปที่สร้างผลบวก ให้กับคนในชุมชน อย่างน้อยเรื่องก�ำลังใจก็ได้

พาคนไปเที่ยววังหน้า เราก็เอาไปคิดต่อว่าคงจะสนุกดีนะถ้าเราพาคนไป เดินดูสิ่งที่ไม่มีอยู่แล้ว เลยตั้งชื่อทริปว่า The Hidden Palace เพราะว่ามัน ไม่มอี ยู่ ไปถึง ยืนตรงนีห้ รือตรงไหนก็ไม่เห็น แม้จะเคยมีพระทีน่ งั่ ทีส่ วยมาก แต่ตอนนี้เป็นสนามหญ้า แล้วคิดภาพตอนประกาศรับสมัคร ว่าชวนให้ไป เดินดูสิ่งที่ไม่มีเลยจะอินดี้ขนาดไหน นี่คือความยากในการสื่อสารกับคนว่า จะพาไปดูอดีต ไปจินตนาการ ไปดูสิ่งที่ไม่มีอยู่แล้ว แล้วแก้ปัญหานั้นอย่างไร ก็ เ อารู ป มากางให้ ดู และทุ ก คนจะมี ลิ ง ก์ กู เ กิ ล ไดรฟ์ ค นละโฟลเดอร์ จุดที่หนึ่งเคยเป็นแบบนี้นะ คุณเปิดดูเอา เวลาบรรยาย คุณใหม่ก็จะบอกว่า เปิดโฟลเดอร์นี้นะคะ บางคนที่อาจจะไม่เชี่ยวชาญเทคโนโลยี คนข้างๆ ก็ แบ่งให้ดู ก็น่ารักดี ทริ ป ที่ ทำ � มาทั้ ง หมดสร้ า งผลกระทบเชิ ง บวก (Positive Impact) อะไรบ้าง ผมสื่อสารผ่านทริปมาเรื่อยๆ ตั้งแต่สมัยเรียนแล้ว ผมชอบบรรยากาศของ การทำ�ค่าย พอเรียนจบก็มีรวมกลุ่มกับเพื่อนทำ�ทริปให้คนมาสมัคร ชื่อ กลุม่ หินถามทาง และเผอิญผมเป็นนักเศรษฐศาสตร์สงิ่ แวดล้อม เคยทำ�วิจัย เรื่อง Eco-tourism อยู่ประมาณหนึ่ง ในทฤษฎีก็จะพูดเรื่องเกี่ยวกับรอยเท้า ทางนิเวศ (Ecological Footprint) คือเมื่อมีนักท่องเที่ยวหนึ่งคนเข้าไปใน

CREATIVE THAILAND I 30

พื้นที่ก็จะสร้างผลกระทบ เช่น เกิดขยะ หรือทำ�ให้พฤติกรรมของชาวบ้าน เปลี่ยนแปลงไป วัตถุนิยมมากขึ้น เป็นต้น ทำ�ให้เรารับรู้ว่าการเดินทางมันมี แต่ผลกระทบด้านเสียกับชุมชน ด้านดีคือได้เงิน ทุกทฤษฎีคือพูดแค่นี้ เราก็ จำ�มาแค่นี้ ดังนั้น เราจะทำ�อย่างไรให้สิ่งแวดล้อมหรือวัฒนธรรมของเขา ไม่เปลี่ยน นี่คือสิ่งที่เขาพูดกัน แต่มีวันหนึ่ง ทำ�ทริปเรื่องนาข้าว ให้คุณตาคุณยายที่อยุธยาสอนเรื่อง พิธีกรรมโบราณเกี่ยวกับเรื่องข้าว ระหว่างที่เขาเล่าให้พวกเราฟัง แววตา เขาเป็นประกาย รู้สึกว่าเขาตัวใหญ่และมีความสุขที่ได้เล่าสิ่งนี้ แต่ถ้าย้อน กลับไปเมื่อ 10 ปีก่อน ชนชั้นเกษตรกรเป็นชนชั้นล่างของสังคม ไม่มีใคร เคารพหรืออยากฟังในสิ่งที่พวกเขาพูด แต่วันนี้มันกลับกัน มีคนกรุงเทพฯ การศึกษาสูงๆ ไปไหว้เขาให้ช่วยสอนหน่อย ตอนที่เราเห็นแววตาพวกเขา เราเลยพบว่า ผลกระทบต่อการท่องเที่ยวที่มีต่อพื้นที่มันไม่ได้มีแต่ด้านลบ แต่ดา้ นบวกก็มี ดังนัน้ ทำ�ไมเราจึงไม่ท�ำ ทริปทีส่ ร้างผลบวกให้กบั คนในชุมชน อย่างน้อยเรื่องกำ�ลังใจก็ได้ พอรู้แบบนี้แล้ว เวลาทำ�ทริป เราจึงเลือกเคส ที่ดี คนที่ดี โครงการที่ดี แล้วก็พาคนไป ในแง่หนึ่งสิ่งที่เราได้คือพาคน ไปเที่ยว แต่อีกแง่หนึ่งคือพาคนไปชื่นชม ไปปรบมือให้เขา เขาอาจจะอยู่แต่ หน้างาน ต่อสู้กับปัญหาสารพัด บางทีก็ท้อหรือไม่รู้ว่าสิ่งที่ทำ�นั้นดี แต่พอ วันหนึ่งมีคนบอกว่ามันเจ๋งมาก เขาก็มีกำ�ลังใจ นี่คือสิ่งที่พยายามจะสร้าง ให้เกิดขึ้นในทุกๆ ทริป

ทีเ่ ราเห็นคนทุบตึกตลอดเวลาเพือ่ เปลีย่ นเป็นอะไรบางอย่างทีม่ นั ไม่ได้มรี าก เหง้าเดิม แต่มีคนหรือองค์กรจำ�นวนหนึ่งที่พยายามรักษาสิ่งนี้ไว้ เปลี่ยนรูป แบบการใช้งานเป็นอีกแบบหนึ่ง ก็หวังว่าเมื่อเรื่องพวกนี้ถูกเผยแพร่ผ่านสื่อ จะทำ�ให้โครงการต่างๆ ที่กำ�ลังจะทุบเกิดลังเลขึ้นมาบ้าง ก็พยายามจะเล่า เรื่องพวกนี้ ซึ่งนั่นก็คือ Impact อย่างหนึ่งที่เกิดขึ้น ณ วันนี้อาจจะบอกไม่ได้ว่าคือ Impact โดยตรงหรือเปล่า แต่ที่คิดว่าน่าจะ Impact มากกว่าคือทำ�ให้สังคมพูดเรื่องพื้นที่เก่ามากขึ้น ผมว่ามันเหมือน เป็น Best Practice (วิธกี ารทีด่ ที สี่ ดุ ) ทีม่ คี นพิสจู น์แล้วว่ามันดี เกิดขึน้ ได้จริง แล้วมีคนยกสิ่งนี้ไปขยายผลต่อในพื้นที่ต่างๆ The Cloud มีวิธีทำ�ให้ทัวร์หรือทริปที่จัดนี้ยั่งยืนได้อย่างไร เราอยากลองทำ�ให้มันเกิด แต่เราก็ไม่ได้อยากเข้าเนื้อ โมเดลที่ง่ายที่สุดคือ เก็บเงินผู้เข้าร่วมเพื่อให้ครอบคลุมค่าใช้จ่ายทั้งหมด เพราะแต่ละทริปมีการ จัดการค่อนข้างเยอะ และการเก็บเงินก็ช่วยกันคนเบี้ยวด้วย อย่างทริป

คือความพยายามสร้างความสมดุลในเชิงเศรษฐศาสตร์ ใช่ฮะ เป้าหมายหลักของ The Cloud ทั้งเว็บและทริปคือเราอยากให้ทุกคน มีชีวิตที่ดีขึ้น (Better living) เราอยากให้โลกดีขึ้น ถ้าทำ�เกษตร อยากให้มัน ยัง่ ยืน คนปลูกมีความสุข คนกินมีความสุข แล้วเมือ่ เราเจอสิง่ นัน้ เราก็อยาก สนับสนุนเขาในรูปแบบต่างๆ เขียนถึงก็เป็นการสนับสนุนในรูปแบบหนึง่ พา คนไปรับพลังจากเขาก็เป็นอีกรูปแบบหนึง่ ดังนัน้ สำ�หรับเรา ทุกทีท่ เี่ ราเลือก ไป คือกลุ่มคนทำ�สิ่งเล็กๆ ที่ยิ่งใหญ่ ถ้าเป็นภาคเกษตรจะเห็นชัดมาก ทำ� กาแฟอย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม พาไปดูคนที่อยู่กับป่า เขาอยู่กับป่า อย่างไร ถ้าในเมือง ก็คือสถานที่เก่าที่มีการจัดการดูแลรักษาอย่างดี อย่าง

CREATIVE THAILAND I 31

เยี่ยมชมบ้านพักท่านทูตอเมริกา ท่านทูตเปิดบ้านให้คนเข้าไปได้ ซึ่งมัน พิเศษมาก เราไม่ได้เก็บเงินผู้เข้าร่วม แต่ 1 ใน 4 ของผู้เข้าร่วมกลับไม่มา มันน่าเสียดายมาก การเก็บเงินแล้วเปลีย่ นไปเป็นของทีร่ ะลึกหรือมือ้ อาหารดีๆ แทนให้เหมาะสมก็เลยเป็นทางออกที่ดี นั่นคือในช่วงที่ทำ�ให้ทริปที่เราอยาก ทำ�เกิดขึ้นให้ได้ ทีนี้พอทำ�ไปแล้วก็เริ่มมีแบรนด์ต่างๆ เข้ามาสนับสนุน เราก็สามารถ สร้างรายได้จากการทำ�สิ่งนี้ได้ สามารถจ่ายค่าวิทยากรได้มากขึ้น หรือใช้ อุปกรณ์ในการเก็บข้อมูลเพื่อมาเล่าเรื่องได้ดีขึ้น รวมไปถึงมีคนที่เห็นความ เชี่ยวชาญในการทำ�ทริปเหล่านี้ที่เริ่มติดต่อเข้ามาให้จัดทริปให้ลูกค้าหรือ พนักงานของเขา ซึ่งถ้าเรื่องนั้นอยู่ในวิสัยที่เราถนัด สามารถทำ�ได้ ก็ยินดี มองอนาคตของทริปต่างๆ ของ The Cloud ไว้อย่างไรบ้าง สุดท้ายเราคงไม่ไปแข่งกับบริษัททัวร์ เพราะเราทำ�ไม่ได้ แต่กลับมาว่าสิ่งที่ เราทำ�คือการเล่าเรื่อง เพียงแต่เป็นการเล่าเรื่องอีกแบบหนึ่งเท่านั้นเอง ซึ่ง สุดท้ายคนที่ไม่ได้ไปก็จะได้เห็น ได้รับรู้ผ่านสื่อของเราด้วย เป็นแบบนั้น มากกว่า เป็นวงจรที่เริ่มจากคอนเทนต์ของ The Cloud ที่ไปเล่าผ่าน สื่ อ อื่ น แล้ ว ในที่ สุ ด ก็ ก ลั บ มาเป็ น คอนเทนต์ ที่ แ ข็ ง แรงของ The Cloud เหมือนเดิม ใช่ฮะ แล้วก็คดิ ว่าสิง่ นีน้ า่ จะเป็นจุดแข็งทีส่ ดุ ของเรา แต่กย็ งั ลองทำ�ทริปแบบ อืน่ อยูเ่ รือ่ ยๆ คือเรามองทุกอย่างเป็นโอกาส ยิง่ ถ้ามีโจทย์ทมี่ าพร้อมเงินด้วย ทำ�ไมเราถึงไม่คิดว่าเราจะได้ทำ�สิ่งที่เป็นความฝันของเราผ่านเงินของเขา ถ้าเราคิดสิง่ นัน้ ได้และตอบโจทย์ของเจ้าของเงินด้วย ก็จะวิน-วินทัง้ สองฝ่าย อะไรคือแรงผลักดันที่ทำ�ให้ The Cloud ยังคงทำ�ทริปใหม่ๆ ออกมาอยู่เรื่อยๆ อย่างที่หนึ่งเลยเพราะยังสนุกและอยากทำ�อยู่ อย่างที่สองคือ มันยังไม่มี คนทำ� ถ้าวันหนึง่ มีคนทำ�แบบนีเ้ ยอะมากแล้ว เราไปทำ�อย่างอืน่ ทีไ่ ม่มคี นทำ� ดีกว่า อย่างที่สามคือ เราชอบบรรยากาศตอนไปทริปมาก โดยเฉพาะทริป หลายๆ วันที่ได้กลับมาเป็นเพื่อนสนิทกันจริงๆ แต่ทสี่ �ำ คัญทีส่ ดุ คือ อาชีพทำ�สือ่ ไม่เหมือนนักร้องทีม่ คี นมากรีด๊ ให้เวลา ไปเล่นคอนเสิร์ต คนทำ�สื่อไม่ค่อยจะได้เห็นผลตอบรับจากผู้อ่าน ไม่รู้ว่าเขา ชอบหรือไม่ชอบ น้อยคนมากที่จะมาบอกว่ามันเปลี่ยนชีวิตเขาอย่างไร แต่การทำ�ทริปทำ�ให้เราได้เจอผู้อ่าน ได้แลกเปลี่ยนกัน ตอนเขียนเราเล่นมุข แล้วเขาขำ�หรือเปล่าเราไม่รู้ แต่ในทริปเราเห็นเขามีความสุข เห็นเขาร้องไห้ เราชอบความรู้สึกนี้ และการเจอคนที่สนใจเรื่องเดียวกันเยอะๆ มันก็มีพลัง ทำ�ให้เราพยายามจะพาตัวเองไปอยู่ในที่แบบนั้นอีก นั่นก็เป็นเหตุผลหนึ่งที่ ยังทำ�อยู่เรื่อยๆ แม้ไม่มีลูกค้าก็ยังทำ� ค้นพบอะไรใหม่ๆ จากการเล่าเรื่องผ่านทริปบ้าง โดยปกติแล้วเวลาทีค่ นในวงการประเมินความมีปฏิสมั พันธ์ (Engagement) กับสือ่ เขาใช้วธิ ดี วู า่ บทความทีโ่ พสต์ลงเฟซบุก๊ มี Engagement เท่าไหร่ หรือ

ถ้าอยากรู้ว่าชุมชน (Community) ของสื่อนั้นใหญ่แค่ไหนก็ดูจากยอดคน ติดตามในเพจ แต่พอทำ�ทริป เราพบว่า Engagement มันเปลี่ยนรูปแบบ กลายเป็นจำ�นวนคนที่อยากสมัครเข้าร่วมทริปกับเรา คนที่ไม่ได้แค่กดแชร์ แต่กรอกใบสมัคร อ้อนวอนว่าขอไป และสุดท้ายก็มาจริงๆ ผมชอบ Engagement แบบนี้มาก คือเราทำ�เว็บไซต์ออนไลน์ที่ทุกคนอยู่แต่ในโลก เสมือนจริง แต่พอได้มาเจอกันต่อหน้า ผมว่ามันเป็น Perfect Engagement นะ เป็น Reality Engagement ที่ดีมาก การเดินทางสำ�หรับทรงกลดคืออะไร ผมมองว่าถ้าคลื่นลูกที่แล้วของการท่องเที่ยวคือการไปเที่ยวเพื่อพักผ่อน สนุกสนาน แต่คลืน่ ลูกล่าสุดคือการไปเทีย่ วเพือ่ พัฒนาอะไรบางอย่างให้ตวั เอง ทีม่ ากไปกว่าแค่ได้พกั ผ่อน เช่น ได้เรียนรูอ้ ะไรบางอย่าง หรือมีประสบการณ์ บางอย่างที่ทำ�ให้ได้เห็นโลกกว้างขึ้น มันคือข้อมูลเชิงลึก (Insight) ของคน ยุคนีแ้ ละเป็นทิศทางทีโ่ ลกกำ�ลังมุง่ ไป คือการเดินทางเพือ่ ให้ภายในของตัวเอง ดีขึ้น ผมชอบสิ่งนี้มากและมองว่ามันคือแก่นแท้ของการเดินทาง จึงทำ�ให้ พยายามออกแบบหรือเลือกทริปทีท่ �ำ ให้คนไปแล้วได้พบกับคำ�ตอบหรืออะไร บางอย่างที่เขาอาจจะตามหาอยู่

CREATIVE INGREDIENT

ทริปทีค่ ดิ ชือ่ ยากทีส่ ดุ : ทริปตามรอยละครบุพเพสันนิวาสทีต่ อ้ งไม่มคี �ำ ว่า “บุพเพสันนิวาส” อยู่ในชื่อ เพื่อไม่ให้ซํ้ากับทริปของคนอื่นที่จัดกันแล้ว มากมาย สุดท้ายชื่อที่ได้และทีมงานชอบกันมากก็คือ “เมื่อคิดให้ดีโลกนี้ ประหลาด” ไม่มีคำ�ว่าบุพเพสันนิวาส แต่ทุกคนจะได้ยินอยู่ในหัวของตัวเอง แน่นอน จำ�นวนใบสมัครเข้าร่วมกิจกรรมของ The Cloud : 12,000 ใบสมัคร

ในปี 2018 นับทั้งทริปและกิจกรรมทุกประเภทที่ต้องกรอกใบสมัครเข้ามา โดยมีคนที่ได้เข้าร่วมจริงๆ ประมาณ 800 คน

กรอกใบสมัครอย่างไรให้ได้ไป : ตอบยาวๆ ไม่ว่าจะเป็นช่องแนะนำ�ตัว

หรือเหตุผลที่อยากเข้าร่วม เพื่อให้ได้ผู้เข้าร่วมที่หลากหลาย อย่าตอบสั้นๆ เหมือนว่ารูจ้ กั กันอยูแ่ ล้วและอย่าสมัครเป็นกลุม่ ใหญ่เพราะโอกาสทีไ่ ด้จะน้อย

CREATIVE THAILAND I 32

Creative Will : คิด ทํา ดี

‘ให้’ มันได้มากกว่า ‘เที่ยว’

เราต่างวาดฝันถึงวันหยุดอันแสนวิเศษว่ามันต้องเป็นวันที่สนุก ผ่อนคลาย และ อบอุน่ ใจ แต่เอาเข้าจริง เวลาเราแพ็กกระเป๋าเพื่อเตรียมตัวไปเที่ยวในวันหยุด เราคาดหวังอะไรจากการออกไปในครัง้ นัน้ นอกจากการได้ไปสถานทีใ่ หม่ๆ พบเจอ ผูค้ นมากหน้าหลายตาในบรรยากาศทีต่ า่ งออกไป หรือการเติมพลังให้ ‘ตัวเอง’ “แล้วจะดีกว่าหรือเปล่า หากเราได้ ‘แบ่งปัน’ ความสุขให้กบั คนอืน่ ๆ บ้าง ในระหว่างการพักผ่อนของเรา” การบริจาค เป็นแนวทางทีท่ �ำ ได้งา่ ยทีส่ ดุ และอาจจะดูเป็นเรือ่ งธรรมดาที่ ไม่วา่ ใครก็ท�ำ ได้ ไม่ตอ้ งถึงขนาดรวยล้นฟ้าหรือจนตา่ํ ดิน แต่การเข้าไปลงมือ ลงแรงช่วยด้วยตัวเองจริงๆ ก็คงพอทำ�ให้เราได้สมั ผัสถึงแก่นแท้ของการช่วยเหลือ ทีก่ �ำ ลังจะพูดถึงก็คอื การท่องเที่ยวเชิงอาสาสมัคร หรือ Voluntourism ทีม่ าจากคำ�ว่า Volunteer tourism ซึง่ กำ�ลังเป็นเทรนด์การเดินทางทีเ่ พิง่ จะได้ รับความสนใจมากขึน้ ก็ตอนเกิดวิกฤตการณ์เลวร้ายต่างๆ อย่างทีบ่ า้ นเราคงจะ เป็นช่วงที่เกิดเหตุการณ์คลืน่ ยักษ์สนึ ามิเมื่อหลายปีกอ่ น ที่คนเริม่ มองเห็นภาพว่า ยังมีคนอีกหลายชีวิตที่ต้องการความช่วยเหลือ ขณะที่ความยากลำ�บาก เดือดร้อน ก็เผยให้เห็นถึงจิตใจทีแ่ ท้จริงของมนุษย์ สถานการณ์นน้ั จึงยํา้ เตือน ให้หลายคนตระหนักว่า ไม่ได้มแี ต่ผปู้ ระสบภัยในเหตุการณ์ตา่ งๆ ที่ต้องการ มือของอาสาสมัคร แต่ยังมีคนอีกมาก สัตว์อีกหลายชนิด รวมถึงธรรมชาติ นานาพันธุท์ ก่ี �ำ ลังรอให้มใี ครสักคนหรือสักกลุม่ เข้าไปช่วยและดูแล การท่องเทีย่ วเชิงอาสาสมัครจึงไม่เพียงแค่ได้ไปเทีย่ วซึมซับบรรยากาศ ความเป็นท้องถิน่ และวัฒนธรรมของทีน่ นั้ ๆ แต่ยงั ได้เติมพลังจิตใจให้กบั ตนเอง ด้วยการแลกใจจากการได้ชว่ ย ได้ให้ และได้แบ่งปัน โดยงานวิจยั หลายชิ้นชี้ชดั ว่า งานอาสาสมัครทำ�ให้มคี วามสุขมากขึน้ แถมยังช่วยให้อายุยืนยาว ไม่ว่างาน อาสานัน้ จะคือการไปสอนหนังสือเด็กยากไร้ เด็กกำ�พร้า ช่วยเต่ากลับสูท่ อ้ งทะเล อย่างปลอดภัย แม้แต่สร้างอาคาร ทำ�ความสะอาดสถานที่ให้แก่ชุมชน หรือ

ล้างห้องนํา้ วัด อะไรก็เป็นได้ทง้ั นัน้ แค่เรามีใจและความสนใจต่อสิง่ ทีเ่ รากำ�ลัง จะไปทำ�ก็เพียงพอ VSA Thailand1 คือสมาคมจิตอาสานานาชาติของไทยทีอ่ ดั แน่นไปด้วย โปรแกรมอาสาสมัครนานาชนิด และยังเป็นสมาชิกกับองค์กรนานาชาติหลายแห่ง ทัง้ ‘เครือข่ายอาสาสมัครเพือ่ การพัฒนาเอเชีย (NVDA)’ และเครือข่ายอาสา สมัครระดับโลกอย่าง ‘คณะกรรมการเพือ่ อาสาสมัครนานาชาติ (CCIVS)’ ซึง่ อยู่ภายใต้การดูแลของ UNESCO ทีเ่ ปิดโอกาสให้คนธรรมดาสามัญได้เข้าร่วม โครงการไปช่วยเหลือเจือจุนในลักษณะของอาสาสมัครหลากหลายรูปแบบ เช่น ไปร่วมพัฒนาปรับปรุงที่พกั หรือโรงเรียนเก่าให้ชาวไอซ์แลนด์ พร้อมกับได้ไป ล่าแสงเหนือในการเดินทางครัง้ เดียวกัน โดยเปิดรับทัง้ คนไทยทีจ่ ะเดินทางไป ทำ�งานอาสาทัง้ ในและต่างประเทศ และคนต่างชาติที่เดินทางเข้ามาให้ความ ช่วยเหลือในไทย อีกทัง้ ยังทำ�หน้าทีเ่ ป็นตัวกลางสร้าง ‘เครือข่ายจิตอาสา’ และ ให้ข้อมูลเกี่ยวกับงานอาสาสมัครทั้งหลายแก่คนทั่วไปได้ร่วมรับรู้ แม้ว่าบางโครงการอาจมีราคาที่ต้องจ่าย แต่ท้งั หมดก็อาจแลกมาด้วย ประสบการณ์ในวันหยุดทีไ่ ม่อาจหาได้จากทีไ่ หน เราอาจจะได้คน้ พบตัวเอง และความหมายของการไปพักผ่อนวันหยุดในระหว่างการทำ�งานอาสาสมัคร หรืออาจพบว่าแท้จริงแล้ว เราไม่ได้ตอ้ งการวันหยุดทีส่ นุกสุดเหวี่ยง แต่เป็น การได้พักผ่อนอย่างเต็มที่ เติมทั้งพลังกาย พลังใจจากการได้ ‘ให้’ และได้ ‘ลงมือทำ�’ ในสิ่งที่ดี เพราะบางทีจดุ หมายปลายทางของการเดินทางครัง้ ต่อไป อาจไม่ใช่การ ไปนอนชิลล์ในโรงแรมแบบสบายๆ แต่กลายเป็นการได้เข้าร่วมกิจกรรมดีๆ จาก งานอาสาที่จะทำ�ให้วันหยุดของเรามีคุณค่ามากยิ่งกว่าการไปเที่ยวอย่างที่ ใครๆ ก็ไปกัน

1 ก่อตั้งในปี 2551 เดิมใช้ชื่อว่ากลุ่ม Sawasdee สองปีถัดมาได้ลงทะเบียนเปลี่ยนชื่อมาเป็น VSA Thailand: Volunteer Spirit Association อย่างเป็นทางการ ที่มา: volunteerspirit.or.th / volunteerspirit.org / บทความ “The Value of Voluntourism” (กุมภาพันธ์ 2561) จาก nbcnews.com / บทความ “If you want to live longer, volunteer more” (มกราคม 2562) จาก considerable.com CREATIVE THAILAND I 34

facebook.com/VSAThailand

facebook.com/VSAThailand

facebook.com/VSAThailand

เรื่อง : วนบุษป์ ยุพเกษตร