CT-Magazine Vol.15

นิตยสารสงเสร�มความคิดสรางสรรคผลักดันเศรษฐกิจไทย โดย

ศูนยสรางสรรคงานออกแบบ สำนักงานบร�หารและพัฒนาองคความรู (องคการมหาชน)

ENTREPRENEUR Shelldon… หอยกูโ ลก

CREATIVE CITY โคเปนเฮเกน

THE CREATIVE อุดม แตพานิช

ธันวาคม 2553 ปที่ 2 | ฉบับที่ 3

แจกฟร�

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

Editor's Note บทบรรณาธิการ

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

สารบัญ

บรรณาธิการอำนวยการ ที่ปรึกษา

The Subject

6

The Object

7

วัตถุดิบทางความคิด

8

Very Thai สุขใจคือไทยแท Endless Rain Record Book / Trend Book / DVD

เปลี่ยนโลกรอบตัว

10

Classic Item

11

นวัตกรรมสรางสรรค…เพื่อสวรรคของผูใชสุขา Lego

ออกแบบเพื่อ “ความสุข”

12

Insight

18

คิด ทำ กิน

20

จับกระแสเมืองสรางสรรค

22

มุมมองของนักคิด

26

Standford d.school Shelldon…หอยกูโลก Copenhagen: เรื่องสนุกสนาน จักรยาน และการออกแบบ อุดม แตพานิช

อภิสิทธิ์ ไลสัตรูไกล กิตติรัตน ปติพานิช ชมพูนุท วีรกิตติ พิชิต วีรังคบุตร ศิริอร หริ่มปราณี มณฑิณี ยงวิกุล วราภรณ วศินสังวร จรินทรทิพย ลียะวณิช นันทิยา เล็กสมบูรณ พัชรินทร พัฒนาบุญไพบูลย ชิดชน นินนาทนนท นิรชา ชินะรัตนกุล

บรรณาธิการบริหาร ผูชวยบรรณาธิการ บรรณาธิการศิลปกรรม ผูจัดการฝายผลิตและเผยแพร

จัดทําโดย ศูนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC) ชั้น 24 อาคารเอ็มโพเรียมทาวเวอร 622 สุขุมวิท 24 แขวงคลองตัน เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร 10110 โทร. 02 664 7667 แฟกซ. 02 664 7670 แยกสี บริษัท 71 อินเตอรสแกน จำกัด โทร. 02 631 7171 แฟกซ. 02 631 7181 พิมพที่ บริษัท คอนฟอรม จำกัด โทร. 02 368 3942-7 แฟกซ. 02 368 2962 จำนวน 50,000 เลม จัดวางโดย บริษัท สแปลช คอมมูนิเคชั่น (ไทยแลนด) จำกัด โทร. 02 624 9696 แฟกซ. 02 237 5656 นิตยสารฉบับนี้ใชหมึกพิมพจากน้ำมันถั่วเหลือง ที่ไมเปนอันตรายตอสุขภาพ ทั้งยังเปนมิตรตอ สิง่ แวดลอม และทีส่ ำคัญคือ เปนผลผลิตจากความคิ ด ของผูประกอบการไทย

Media Partner

จัดทำภายใตโครงการ “CreativeThailand สรางเศรษฐกิจไทยดวยความคิดสรางสรรค” โดยศูนยสรางสรรคงานออกแบบ สำนักงานบริหารและพัฒนาองคความรู (องคการมหาชน) ซึ่งมีเปาหมาย ในการเผยแพรความรูเกี่ยวกับเศรษฐกิจสรางสรรค (Creative Economy) และผลักดันการใชความคิด สรางสรรคในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย อนุญาตใหใชไดตามสัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส แสดงทีม่ า-ไมใชเพือ่ การคา-อนุญาตแบบเดียวกัน 3.0 ประเทศไทย

อานนิตยสารฉบับออนไลนและดูขอมูลเพิ่มเติมไดที่ www.creativethailand.org Email: creativethailand@tcdc.or.th Twitter: @Creative_TH Facebook: Creative Thailand

Editor's Note บทบรรณาธิการ

สมดุลของความสุข ความสุขนั้นเปนเรื่องของประสาทสัมผัส ผูคนจึง มักพบวาตัวเองกําลังดิน้ รนใหไดมาซึง่ สภาพแวดลอม ทีพ่ งึ ใจเสมอ และเพือ่ ใหไดผลลัพธในการสถาปนา สังคมสวัสดิการแหงความสุข ทุกสังคมจึงผลิตนัก ออกแบบความสุขขึ้นมาในรูปแบบตางๆ ทั้งที่เกิด จากอัจฉริยภาพสวนบุคคล หรือจากความกดดัน ของสังคมก็ตามที แนนอนวาความสุขนํามาซึ่งผลผลิตอันนาชื่น ใจของทุกสังคม เพราะนั่นเปนผลจากการมองโลก ในแงดี การแบงปน มุมมองที่เปดกวาง และความ คิดสรางสรรค แตกวาจะไดมาซึง่ อารมณแหงความ ปตทิ ง้ั ทีจ่ บั ตองไดและจับตองไมได นักมานุษยวิทยา นักวิทยาศาสตร ศิลปน นักออกแบบ กระทั่งนัก การตลาด ตองตีความและสังเคราะหทม่ี าทีไ่ ปของ อารมณแหงความปติ เพือ่ หาหนทางทีจ่ ะสรางทฤษฎี คําตอบทางพฤติกรรม ตลอดจนการผลิตปจจัยสี่ ที่สนองความตองการของอารมณใหลึกซึ้งยิ่งขึ้น จนเมื่อเร็วๆ นี้มีงานวิจัยของ Antonio Damasio นักประสาทวิทยา (Neuroscience) ชาวลิสบอน ที่ระบุวาปจจัยที่กระตุนใหเรามีอารมณเปนสุขนั้น เปนเรื่องพื้นฐานเหลือเกิน เพียงแคเราไดกลิ่นหอม ก็ชวยใหอารมณดีขึ้นรอยละ 75 ไดยินเสียงไพเราะ ชวยกระตุนความสุนทรียไดรอยละ 65 ไดเห็นภาพ สวยๆ ชวยไดรอ ยละ 46 ไดรบั สัมผัสอบอุน ชวยให เกิดความพึงใจรอยละ 29 และไดลิ้มลองรสชาติที่ ถูกลิ้นชวยไดรอยละ 23

ความสุขจึงเปนเรื่องหาไดงายกวาที่คิด แตก็ยังไม ทําใหคนเราพึงพอใจอยูนั่นเอง เพราะการสราง สภาพแวดลอมทีเ่ ปนสุขดูจะเปนเรือ่ งทีต่ อ งทําความ ตกลงกันใหไดระหวางเหตุผลกับอารมณในสมอง ของมุนษย ในจุดนี้เองที่นักสรางสรรคหรือนักออก แบบกาวเขามามีสวนรวมเพื่อสรรหาความสุขใน รูปแบบเชิงสัมผัส ทัง้ ความดึงดูดใจ ความสอดคลอง กับธรรมชาติ และความคุมราคา วากันวาในการ ออกแบบที่ประสบความสําเร็จนั้นจะสามารถสราง สมดุลระหวางความจําเปนทีม่ าจากสมองสวนเหตุผล และความตองการที่มาจากอารมณได และยอมสง ผลใหการออกแบบนัน้ สรางความสุขไดอยางแทจริง ดังนั้น แมอารมณจะกระตุนสมองไดเร็วกวา การคิดดวยเหตุผลถึง 3,000 เทา และอารมณยัง ทํางานตอเนือ่ งดวยการกระตุน ทัศนคติและพฤติกรรม ของเรา แตเมือ่ เรามองหาความสมดุลของการดํารง ชีวิต จะทําใหเราตองผลักดันความคิดเชิงเหตุผล ของตัวเองใหทํางานทัดเทียมกับอารมณ เพราะ ความคิดเชิงเหตุผลจะกอใหเกิดแรงขับทางปญญา ที่มาจากองคความรูและทักษะ ทามกลางหวงเวลาของเทศกาลแหงความสุข ขอใหอารมณและเหตุผลออกแบบความสุ ข ใน รูปแบบที่คุณกําลังมองหาครับ อภิสิทธิ์ ไลสัตรูไกล บรรณาธิการอํานวยการ

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

5

The Subject

เรื่อง: พัชรินทร พัฒนาบุญไพบูลย "กินเลน นอนเลน เดินเลน คุยเลน" เร�่องเลนๆ ที่สะทอนความ สบายแบบไทยแทนด้ี เู หมือนจะเปนเร�อ่ งนาสนใจสําหรับชาวตางชาติ อยูไมนอย ถึงขนาดที่ฟลิป คอรนเวล-สมิธ (Philip CornwelSmith) นักเข�ยนอิสระและบรรณาธิการนิตยสาร Time Out Bangkok Guidebook ผูหลงใหลในความเปนไทยแบบสุดตัว สามารถรวบรวมใหเปนเร�่องเปนราวไดในหนังสือ Very Thai: Everyday Popular Culture ทีส่ ะทอนตัวตนคนไทยไดในแบบ ที่คนไทยเองยังนึกไมถึง

"ความขัดแยงทีล่ งตัวอยางไทยแท" คือสิง่ ทีผ่ เู ขียนตองการบอกผูอ า น ดวย การหยิบยกตัวอยางจากความโดดเดนอันนาทึง่ ในการผสมผสานกันระหวาง วัฒนธรรมดั้งเดิมกับดีไซนนําสมัยจากทั่วทุกมุมโลกที่ลวนกอเกิดผลผลิต แบบไทยที่ "เรียบงาย แตใชไดจริง" ตั้งแตรถตุกตุก เรือหางยาว หรือ บรรจุภัณฑอาหารอรอยริมทางที่ไมวาจะหอ รัด มัด หิ้ว ก็ดูแปลกตาแต สรางสรรคแถมตอบโจทยวถิ ไี ทยไดอยางลงตัว ตัง้ แตอาหารเสียบไมสารพัด ชนิด ถุงใสน้ำที่มีหูหิ้วในตัว หรือการดัดแปลงพัดลมเครื่องยนตมาชวย ขจัดควันเหนือเตาผัดหอยทอด นอกจากที่หนังสือเลมนี้จะสะทอนคาความเปนไทยในความหมาย ของ "ความสุขสนุกสนาน" แลว ในมุมมองของผูเขียนยังเห็นวาเรื่องของ "ความสัมพันธ" ก็เปนอีกเรื่องสําคัญของคนไทย ทั้งความสัมพันธระหวาง ผูค น สถาบัน ความเชือ่ วิญญาณ ไปจนถึงคนตางระดับในสังคมทีส่ ะทอน ใหเห็นถึงวิธกี ารรักษา "หนาตา" ของคนไทยทีต่ อ งมากอนสิง่ อืน่ ใด 6

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

สวนความรูสึก "สบาย สบาย" ของชาวสยามนั้น ตัวผูเขียนมองวา สวนหนึ่งเกิดจากความเชื่อตามหลักพุทธศาสนาที่สอนใหมองโลกในแงดี พยายามมองหาจุดสมดุลของชีวติ และหลีกเลีย่ งการเผชิญหนา จนสงผล ใหสงั คมไทยเปนสังคมทีเ่ ต็มไปดวยความอบอุน การเอาใจใสดแู ล มีอารมณ ชวนหัว มากลนดวยความวุนวายแตก็แฝงไวซึ่งความรูสึกแปลกใหม จน เขาถึงกับยกใหเมืองสยามเปนประเทศที่ไมวาใครก็ตามที่ไดมาพํานัก พักพิงอยูแลวเปนตองรูสึกถึงความอิสระเสรีมากที่สุดเปนอันดับตนๆ ของโลก และไมวาความเปน "เวรี่ไทย" ทั้งหมดนี้จะเปน "ความภาคภูมิใจ" หรือ "ความเคยชิน" ของคนไทย แตอยางนอยมันก็เปยมเสนหและมีมุม ใหมองมากพอที่ทําใหฝรั่งคนหนึ่งนํามาเขียนเปนหนังสือขายดีติด อันดับได Everyday Popular Culture ไดรับการตีพิมพครั้งแรกในป 2004 และพิมพซ้ำ * ติVeryดตอThai: กันอีก 4 ครั้งตั้งแตป 2006 - 2008 โดยเปนหนังสือที่ติดอันดับขายดีในหลายประเทศทั่ว

โลก และไดรับการยกยองใหเปน 1 ใน 3 ของหนังสือที่ดีที่สุดในป 2005 จากหนังสือพิมพ The Japan Times

ทีม่ า: www.verythai.com

The Object

เรื่อง: ณัฐพร ศรีศิริรังสิมากุล สําหรับคนเมืองหร�อพนักงานออฟฟศที่ไมคอยไดมีเวลาออกไปสัมผัสธรรมชาติ การไดสมั ผัสเพ�ยง "เสียง" ของธรรมชาติ อาทิ เสียงคลืน่ กระทบฝง เสียงนกรอง หร�อ เสียงฝนโปรยปราย และสรางจ�นตนาการตาม ก็ชว ยทําใหสดช�น่ และผอนคลายได นัน� จ�ง เปนหนึ่งในแรงบันดาลใจใหโคอิจ� โอคาโมโตะ (Kouichi Okamoto) นักออกแบบชาว ญี่ปุนผูกอตั�งบร�ษัท Kyouei Design ลงมือผลิตแผนเสียงเลียนธรรมชาติอยาง Endless Rain Record ข�้น

โอคาโมโตะออกแบบแผนเสียงนีข้ น้ึ สําหรับ นิทรรศการ Rain ซึ่งเปนสวนหนึ่งของงาน Taiwan Designers' Week ป 2009 โดย ดีไซเนอรจากหลากหลายประเทศทีเ่ ขารวม งานดังกลาวจะไดรับโจทยใหออกแบบ ผลิตภัณฑทเ่ี กีย่ วเนือ่ งกับฝน "ผมเคยทํางาน ดานซาวดเอ็นจิเนียรมากอน แตชวงหลัง ผมหันมาทํางานออกแบบแทน นี่จึงเปน โอกาสดีที่ผมสามารถสรางผลงานที่เชื่อม โยงงานทั้งสองประเภทของผมเขาดวยกัน" ที่มา: www.kyouei-ltd.co.jp ภาพ: Kyouei Design

แผนเสียง Endless Rain Record นี้มี ทัง้ หมดหกแทร็ค หนาแรกจะเปนเสียงฝนตก สวนอีกดานจะเปนเสียงน้ำหยดที่แตกตาง กันไป 5 แทร็ค โดยโอคาโมโตะลงมืออัด เสียงสายฝนและหยดน้ำดวยตัวเอง กอน ทีจ่ ะนํามามิกซเขาดวยกันอีกครัง้ ในสตูดโิ อ เพือ่ ใหฟง สบาย ความโดดเดนของ Endless Rain Record อยูที่รองแผนเสียง ที่ไดรับ การตัดและจัดชองวางระหวางรองเสียงให เลนเพลงสายฝนไดอยางตอเนื่องไมหยุด จนกวาจะยกเข็มแผนเสียงขึ้น สมกับชื่อ Endless Rain Record ที่นอกจากจะนํา เสนอความงามของธรรมชาติผา นทางเสียง ที่ "นาฟง" แลว โอคาโมโตะยังไมลืมที่จะ ทําใหผลงานการออกแบบของเขา "นาชม" โดยออกแบบใหแผนเสียงของเขาดูเรียบ แตหรูดวยสีขาวดํา และมีตัวอักษรจีนที่ แปลวา "ฝน" และ "หยดน้ำ" อยูตรงกลาง แตละดาน ใครที่สนใจอยากไดเสียงฝนกลับไปเปดใน บาน สนนราคาของ Endless Rain Record อยูท ่ี 3,800 เยน หรือประมาณ 1,400 บาท ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

7

วัตถุดบิ ทางความคิด

โดย เลอชาติ ธรรมธีรเสถียร และ กริยา บิลยะลา

© Murakami The Museum of Contemporary Art ความนารักสดใสของมังงะและอานิเมะคือตัว แทนอยางดีของความสุขสนุกสนานแหงวัยเยาว ซึง่ เปนสิง่ ที่เรายังคงถวิลหา และยังสะทอนอิทธิพล ทางวัฒนธรรมของญี่ปุนที่แพรกระจายออกไป ทั่วโลก โดยศิลปนรวมสมัยคนหนึ่งที่ตอกย้ำถึง เรื่องนี้ไดเปนอยางดี คือ ทาคาชิ มุราคามิ ผูซึ่ง กําลังมีผลงานจัดแสดงในรูปแบบนิทรรศการที่ ไดรบั เสียงวิพากษวจิ ารณอยางหนักในพระราชวัง แวรซายส เกีย่ วกับความแตกตางกันอยางสุดขัว้ ระหวางศิลปะคลาสสิกและศิลปะรวมสมัย ผลงานตัวการตนู รูปสัตวประหลาด กบกลาย พันธุกับเขายาวแหลม เห็ดที่เต็มไปดวยลูกตา หรือดอกไมสสี นั สดใสทีม่ ใี บหนาแยมยิม้ อยางมี ความสุข ลวนเปนผลงานสรางชื่อของมุราคามิ ทัง้ สิน้ โดยเฉพาะตัวการตนู ทีช่ อ่ื Mr. DOB หรือ Dobozite Dobozite Oshamanbe ซึ่งเขาตั้ง ชื่อขึ้นตามความรูสึกและความชอบในมุขตลก ของการตูนเรื่องโปรดโดยไมมีความหมายอะไร เปนพิเศษ สัตวหนาตาเหมือนหนูผสมแพนดา ที่สามารถเปลี่ยนรูปรางไดมากมายนี้ นับเปน สัญลักษณประจําตัวอยางหนึง่ ของเขา และอันที่ จริงแลว Mr. DOB ก็คอื โดราเอมอน ผสมกับโซนิค (Sonic the Hedgehog) ตัวละครจากเกม ชือ่ ดังนัน่ เอง ขณะทีบ่ างคนก็บอกวาเปนมิกกีเ้ มาส กลับชาติมาเกิด จะเห็นไดวา มุราคามิไดถา ยทอด ประสบการณและความชื่นชอบคลั่งไคลที่มีตอ ตัวการตูน มังงะ และอานิเมะตางๆ มาใสใน ผลงานของเขาจนเขาขั้น 'โอตาคุ' หรือคนที่ หลงใหลการตูนตัวเปงเลยทีเดียว

8

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

ผลงานของมุราคามิไมไดถูกจํากัดอยูแค ในแวดวงศิลปะเทานั้น แตยังไดขยายอิทธิพล ไปยังวงการอื่นๆ อีกดวย โดยเฉพาะอยางยิ่ง ในวงการแฟชั่น โดยในป 2002 เขาไดรับเชิญ จาก 'หลุยส วิตตอง' ใหออกแบบคอลเล็กชั่นที่ สรางความแปลกใหมใหกับภาพลักษณของ แบรนดอยางมาก เพราะมุราคามิเลือกปรับภาพ ลักษณที่เครงขรึมของหลุยส วิตตอง ใหมีความ สดใสและสนุกสนานไดอยางไมนาเชื่อ นอกจากการนํ า พาความสนุ ก แบบชาว อาทิตยอทุ ยั ออกสูส ายตาชาวโลกผานงานศิลปะ ระดับแถวหนาแลว หนังสือเลมนี้ยังชวยใหเรา รูจักกับมุราคามิในหลากหลายแงมุม รวมไปถึง อิทธิพลตางๆ ที่มีผลตอแรงบันดาลใจในการ สรางสรรคผลงานของเขา เพราะแมบคุ ลิกทีฉ่ าย ผานผลงานตัวการตนู ซึ่งมุราคามิสรางสรรคข้นึ จะมีลักษณะสดใสราเริง และทําใหผูคนที่พบ เห็นอดยิ้มชื่นชมกับความนารักแปลกตาไมได แตในจํานวนผลงานทั้งหมด ยังมีสิ่งที่มุราคามิ พยายามสื่อออกมาอยูเสมอนั่นคือ ความหมาย ของความไร แกนสารของความหมาย (The Meaning of the Nonsense of the Meaning) หรือการไมตองพยายามตีความหรือหาความ หมายในผลงานของเขานั่นเอง

วัตถุดบิ ทางความคิด

Nelly Rodi: Decor & Atmosphere: SS/PE 2012 Mutation

Just for You: Designs from the Heart โดย Pablo Correa ในชวงเทศกาลแหงความสุข การไดรบั ของขวัญ สักชิน้ หรืออะไรก็ตามจากคนทีเ่ รารักก็ทาํ ใหดกี รี ความสุขพุง ลนจนเก็บไวแทบไมอยูแ ลว แตความ สุขนั้นจะทวีคูณขึ้นไปอีก ถารูวาของสิ่งนั้นถูก ทําขึ้นเพื่อเราคนเดียว หนังสือเลมนี้จึงไมใช หนังสือที่รวบรวมผลงานออกแบบสิ่งของทั่วไป ที่มีขายตามทองตลาด แตเปนผลงานออกแบบ ที่ถูกรวบรวมไวอยางมีความหมายสําหรับใคร คนใดคนหนึ่งเทานั้น ทุกผลงานจึงเต็มไปดวย ความหมายและความอบอุนเปนพิเศษ เพราะ แคพลิกดูหนังสือเลมนี้ คุณก็อาจไดไอเดียใหม ไปสรางสรรคของขวัญใหคนพิเศษของคุณใน เทศกาลแหงความสุขที่กําลังจะมาถึงนี้แลว

"ความสุขที่แทจริง คือ ความสุขที่มีคนรวม แบงปน" คําพูดนีน้ า จะใชไดดที ส่ี ดุ สําหรับเทรนด ใหมในชวงฤดูรอนป 2012 ที่กําลังจะมาถึง เพราะรูปแบบความสุขของผูบริโภคจะเริ่มเบน เข็มเขาสูความตองการใกลชิดกับธรรมชาติ มิตรภาพ และความสัมพันธในครอบครัวมาก ขึน้ การแสวงหาชวงเวลาแหงการทองเที่ยว และ การเดินทางออกไปสัมผัสกับชนบทที่เรียบงาย ดูเหมือนจะเปนชองทางที่ชวยเติมเต็มความสุข ไดดีอีกวิธีหนึ่ง การมีเงินจํากัดจะไมเปนปญหา อีกตอไป เพราะไอเดียสรางสรรคจากการมิกซ แอนดแมทชงานฝมอื ทีไ่ ดรว มลงมือลงแรงทํา จะ เปนคําตอบที่ชวยแกปญหาเหลานี้ไดสบาย ถา พรอมแลว จูงมือคนทีค่ ณุ รักมาสรางความสดใส ใหชีวิต แคหยิบกลุมสีหวานๆ ของดอกไมเขต รอน งานฝมือ มาผสมกับการมองโลกในแงดี แคนี้เทรนดใหมก็ฉายแววชัดอยูในตัวคุณแลว

My Neighbors The Yamadas: The Ups & Downs of Life กํากับโดย Isao Takahata บางครัง้ ความสุขทีเ่ ราคนหาอาจไมไดเกิดจากความ สมบูรณแบบในการดํารงชีวติ แตเปนเพียงความ เรียบงายที่หาไดจากจุดเริ่มตนเล็กๆ ที่เรียกวา 'ครอบครัว' ภาพยนตรแอนิเมชันที่กํากับโดย อิซาโอะ ทาคาฮาตะ เรื่องนี้เลือกถายทอดชีวิต ของครอบครัวชนชัน้ กลางในญีป่ นุ ผานตัวละคร เอกอยาง พอ แม ลูกชาย ลูกสาว ยาย และสุนขั โดยเลาเรื่องเหตุการณในชีวิตประจําวันอยาง สมจริง ทีแ่ มจะมีความแตกตางกันทางความคิด อันเกิดจากชองวางระหวางวัยบาง แตที่สุดแลว ทุกอยางก็ตง้ั อยูบ นพืน้ ฐานของวัฒนธรรม ปรัชญา ชีวติ และความสุขในรูปแบบเดียวกัน นอกจากนี้ ทาคาฮาตะยังเพิม่ ชีวติ ชีวาใหตวั ละครดวยเทคนิค ลายเสนสีนำ้ และการใชคอมพิวเตอรกราฟกเปน องคประกอบ ไมวา ใครก็ตามทีไ่ ดชมภาพยนตร เรื่องนี้คงอดอมยิ้มไปกับความสุขที่หาไดงาย แบบไมใกลไมไกลอยางการมอบความรักและ แบงปนความสุขใจกับคนในครอบครัวไดแนนอน ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

9

เปลีย่ นโลกรอบตัว

นวัตกรรมสรางสรรค… เพ��อสวรรคของผูใชสุขา หลายครั�งที่เราจําตองเลี่ยงการใชหองน้ำ สาธารณะ เพราะเกรงวาความสกปรกจะ นํามาซ�ง่ โรคภัยตางๆ จนทําใหคาํ วา "สุขา" ทีห่ มายถึง "สถานที่ที่ชว ยใหผอ นคลายได อยางเปนสุข" ดูหา งไกลจากความเปนจร�ง ไปมากโข แตมาวันนี้ นวัตกรรมทันสมัย แหงศตวรรษที่ 21 ไดยินเสียงเรียกรอง ของผูท ี่อยากใชสขุ าอยางสุข� พรอมยืน่ มือ เขาชวยดวยการประดิษฐคิดคนสุขภัณฑ ล้ำสมัยที่ทั�งสะดวก สะอาด ถูกสุขอนามัย และยังมีดีไซนสวยงามแปลกตา อาทิ

เมาแคไหนก็ไมเร�่ยราด

ปญหานักเที่ยวปสสาวะเรี่ยราดตามที่สาธาณะ จะหมดไป ดวยสุขาสาธารณะยุคใหมจากรัฐ วิกตอเรีย ประเทศแคนาดา ที่นอกจากจะทํา ความสะอาดตัวเองไดแลว สุขาที่วายังสามารถ ซอนตัวอยูใตดินไดในเวลากลางวัน และจะโผล ขึ้นมารอใหบริการนักเที่ยวในยามราตรีดวย ระบบสั่งการจากรีโมตคอนโทรลที่พรอมใชงาน ไดในเวลาเพียง 2 นาที งานนี้ไมวาจะเมาแค ไหนก็ไมมีปญหากับเรื่องสุขาอีกตอไป ดวยเทคโนโลยีที่รังสรรคมาเพื่อปลดทุกขบํารุง สุขโดยเฉพาะนี้ สวรรครําไรก็อยูไมไกลเกิน เอื้อม

Washlet สวมไฮเทค ที่ไมไดเปนแค "คอหาน" แคเปดไฟแลวปลอยใหสี ทําความสะอาดตัวเอง

การทําความสะอาดหองน้ำดวยสีทาผนังแมจะ ดูเปนเรือ่ งแปลก แตทแ่ี นๆ มันใชไดจริง เพราะ นวัตกรรมนาโนเทคโนโลยีไดพัฒนาสีที่มีสวน ผสมของไทเทเนียมไดออกไซดอนุภาคระดับ นาโนเมตร ซึ่งจะตรงเขาทําปฏิกิริยากับรังสี อัลตราไวโอเลตและหลอดฟลูออเรสเซนตใน การกําจัดแบคทีเรียและชวยรักษาสุขอนามัย ในหองน้ำไดดวยตัวเอง นับเปนวิธีทําความ สะอาดที่ทั้งสะดวกสบาย ประหยัดงบ และชวย ลดการใชสารเคมีในการฆาเชือ้ โรคไดเปนอยางดี 10

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

โตโต (Toto) ผูผลิตอุปกรณสุขภัณฑรายใหญ ของญีป่ นุ เอาใจคนหวงใยโลก โดยผลิต Washlet สวมไฮเทคที่ปรับเปลี่ยนดีไซนใหเปนมิตรกับ สิ่งแวดลอมมากขึ้น ใชน้ำเพียง 4.8 ลิตรตอ การกดน้ำแตละครั้ง พรอมระบบเซ็นเซอรเปด/ ปดฝาชักโครก ระบบฟลัชน้ำอัตโนมัติ และระบบ รีโมตคอนโทรลสําหรับปรับระดับและความรอน ของน้ำ ยิ่งไปกวานั้นยังชวยดูแลสุขภาพของ ผูใ ชโดยติดตัง้ ระบบเช็กสุขภาพภายในตัวตัง้ แต การเช็กระดับน้ำตาลในปสสาวะ ความดันเลือด ไขมัน และน้ำหนัก กอนจะสงขอมูลไปยัง คอมพิวเตอรของผูใ ชเพือ่ จัดเก็บและทํารายงาน เปนรายสัปดาห รายเดือน และรายปไดอยาง รวดเร็ว

เรียบเรียงจากหนังสือ เปลีย่ นโลกรอบตัว โดย (ผูเ ขียน: ชนากานต คําภิโล)

Classic Item

เรื่อง: ศิริอร หริ่มปราณี จากปรัชญาของตัวตอตัวเล็กๆ ที่พูดถึง “การเร�ยนรูด ว ยการเลน” ไดนาํ พาใหเลโก (Lego) มีอายุยืนยาวมากวา 50 ป และ คาดวามันจะยังเปนของเลนในดวงใจของ ทั�งเด็กและผูใหญที่รักความเปนเด็กได อีกยาวนาน

โอเล เคิรก คริสเตียนเซน ชางไมชาวเดนิช ไดประดิษฐเลโกขน้ึ ในป 1932 โดยมีพน้ื ฐาน มาจากระบบ Modular หรือการสรางความ สมดุลในสัดสวนที่สัมพันธซึ่งกันและกัน Lego มาจากภาษาเดนิชคําวา 'leg godt' แปลวา "เลนใหสนุก" ซึ่งบังเอิญไปพองกับ ความหมายในภาษาละตินวา "ฉันตอมันเขา ดวยกัน" เลโกในยุคแรกเปนของเลนไม และถูกสราง ขึ้นเพื่อเปนแรงบันดาลใจใหเด็กๆ ไดเสริม สรางจินตนาการ เพิ่มทักษะการเคลื่อนไหว ของกลามเนื้อ ฝกฝนสมาธิ การแกปญหา เฉพาะหนา และฝกการชางสํารวจ เลโกคือหนึ่งในของเลนที่เปยมดวยความ อิสระเสรี เพราะผูเลนสามารถออกแบบตัว ตอของตนเองใหเปนอะไรก็ไดตามแตจะนึก ฝน ทั้งบาน สะพาน รางรถไฟ โรงพยาบาล หรือเมืองทั้งเมือง

เลโกพลาสติกสีสันสดใสเกิดขึ้นในป 1958 พรอมๆ กับความนิยมที่เพิ่มขึ้น และในป 1968 ตระกูลคริสเตียนเซนก็ไดตอกย้ำความ สําเร็จดวยการเปด Lego Land ที่เมืองบิลลุนด ประเทศเดนมารก สวนสนุกเมืองสมมติที่สราง จากตัวตอจํานวน 20 ลานชิ้นนี้ ปจจุบันมีผู เขาชมแลวกวา 36 ลานคน และไดขยายสาขา ไปในอังกฤษ สหรัฐอเมริกา เยอรมนี และ มาเลเซีย ความสามารถในการผลิตเลโกในปจจุบัน เพิ่มขึ้นจากจํานวนพนักงานไมกี่สิบคนเมื่อ แรกเริ่ม มาเปน 8,000 คน และยังมีทีม ออกแบบจาก 15 สัญชาติทั่วโลกอีกกวา 100 ชีวติ ทําหนาทีส่ ง ตอฟนเฟองแหงจินตนาการ ไปสูเด็กๆ ในกวา 125 ประเทศทั่วโลก

แมวันนี้ การเพิ่มความซับซอนของการเลน เลโกจะเดินมาไกลกวาเมื่อครั้งเปนของเลน ไม แตหัวใจและตัวตนของเลโกที่ยังคงอยู เสมอก็คือ จงใชความเปนเด็กที่อยูในตัวเรา จงชางซักชางถาม อยากรูอยากเห็น และ เปยมลนดวยจินตนาการ จึงไมนา แปลกใจวา ทําไมนิตยสาร ไทม ป 2000 ถึงยกยองใหเจาตอตัวชิ้นเล็กๆ นี้เปนของเลน แหงศตวรรษ ที่มา: www.smarttravel.com www.legoland.dk www.thegeniuswork.com

นอกจากชุดตัวตอพืน้ ฐานทีย่ งั คงขายดีตลอด กาลดวยสถิติยอดขาย 7 ชุด/วินาทีทั่วโลก เลโกยังเดินหนาเพิ่มระดับความทาทายของ การเลนดวยนวัตกรรม Lego Mindstorms ในป 2006 ที่นาํ ซอฟตแวรขน้ั สูงเขามาควบคุม การทํางานของหุนยนตเลโกใหสามารถมอง เห็น ฟง พูด และเคลื่อนไหวได

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

11

Cover Story เร�่องจากปก

สรางสุขสรางสรรค

ออกแบบเพ��อ "ความสุข" เรื่อง: มนฑิณี ยงวิกุล ครัง� หนึง่ ความแหงแลง ความเจ�บปวด และความทุกข เปนแรงผลัก ดันใหยอดกว�และนักประดิษฐสามารถผลิตงานแหงสุนทร�ยภาพ ในการปลอบประโลมและการสร า งความสะดวกสบายให ก ั บ มนุษย แตเมื่อโลกเจร�ญข�้นจนเลยระดับความตองการพ��นฐาน “อารมณแหงความสุข” จ�งเปนอีกหนึง่ แรงจูงใจในการบร�โภคและ การสรางสรรคที่นับวันจะทว�ความสําคัญยิ�งข�้น

12

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

ที่มหาวิทยาลัยฮารวารด คอรสที่ไดรับความ นิ ย มไม แ พ เ ศรษฐศาสตร ก ลั บ เป น วิ ช าที่ว  า ดวยวิทยาศาสตรแหงความสุข (Science of Happiness) ที่มีจุดเริ่มตนจากงานวิจัยพลัง เชิงบวก (Positive Psychology) ของมารติน เซลิคแมน นักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยเพนซิล วาเนียเมื่อสิบกวาปกอน และในปจจุบันไดแพร หลายไปอยางกวางขวาง นอกจากนี้ยังมีงาน วิจัยของมหาวิทยาลัยชั้นนําที่ตอยอดไปสูแนว คิดทั้งในดานการดํารงชีวิตแบบสุขนิยม และ การเพิ่มประสิทธิภาพของคนทํางานที่วา "คนที่ มีความสุขจะทํางานไดอยางมีประสิทธิภาพกวา สรางสรรคกวา และสงตอความสุขไปยังลูกคา ไดมากกวา" ที่ ZAPPOS รานขายรองเทาออนไลนชน้ั นํา ในสหรัฐอเมริกาที่บริษัทอเมซอนขอซื้อกิจการ ดวยราคา 850 ลานเหรียญสหรัฐฯ ถือเปนกรณี ศึ ก ษาของการสร า งสุ ข ให ก ั บ พนั ก งานและ สิ่งแวดลอมในองคกร เรื่องราวแหงความสําเร็จ นี้ถูกบอกเลาโดย โทนี่ เซ ผูบริหารวัย 37 ที่ได ชือ่ วาประสบความสําเร็จสูงสุดคนหนึง่ ในหนังสือ ที่ชื่อ Delivering Happiness ของเขา ในป 2000 โทนี่เขามารับชวงบริหารอยาง เต็มตัวและสามารถเพิ่มยอดขายจาก 1.6 ลาน เหรียญเปน 1 พันลานเหรียญไดสาํ เร็จในป 2007 ดวยการบริการออนไลนรูปแบบใหมที่ทําให ลูกคารูสึกถึงความเปนวีไอพีที่สามารถเลือกซื้อ รองเทาใหมาสงถึงบานไดฟรีภายในหนึ่งวัน

Cover Story เร�่องจากปก

ทั้งยังสามารถแจงใหเจาหนาทีม่ ารับของคืน กลับไปโดยไมเสียคาใชจา ยหากไมพอใจคุณภาพ สินคา และถาหากลูกคาโทรไปที่บริษทั พนักงาน ลูกคาสัมพันธที่ไมใชแคเครื่องตอบรับอัตโนมัติ จะคอยรอรับสายใหบริการตลอด 24 ชั่วโมง โดยสถิติทพี่ นักงานคุยสายเพื่อใหบริการลูกคา นานที่สุดคือ 5 ชั่วโมง 25 นาที 31 วินาที จากบทสนทนาทีเ่ ริม่ ตนจาก "เราคุยเรือ่ งนองสาว ของเธอกันเถอะ" บริทนีย บราวน พนักงานลูกคา สัมพันธกลาว กลยุทธการตลาดออนไลนกระตุนใหนัก ชอปใชเวลาในการสั่งซื้อรองเทาออนไลนเพิ่ม ขึน้ เกือบรอยละ 20 ในครึง่ แรกของป 2009 ขณะ ทีย่ อดขายรองเทาในหางสรรพสินคา และรานคา ที่ลูกคาสามารถจับตองและลองสวมไดนั้นกลับ มียอดขายลดลงถึงรอยละ 11 ตามสภาพการณ เศรษฐกิจตกต่ำในสหรัฐอเมริกา1 สามสิ่งที่โทนี่ใชสรางปรากฏการณ คือ สินคา การบริการลูกคา และวัฒนธรรมองคกร ซึ่งสินคาของ ZAPPOS ไมไดมีแครองเทาแตยัง ขยายไปสูเสื้อผาและเครื่องครัว ทําใหทางเลือก ในการซือ้ ของลูกคามีเพิม่ มากขึน้ ขณะเดียวกัน ทีมสรางความจงรักภักดีใหเกิดขึน้ ในกลุม ลูกคา ที่เรียกวา CLT (Customer Loyalty Team) ยังเปรียบเสมือนเสนเลือดใหญของ ZAPPOS ในการสรางชีวิตและสังคมในอินเทอรเน็ต ซึ่ง การจะทํ า ให ท ี ม CLT ทํางานไดอยางเต็ม ประสิทธิภาพนัน้ โทนี่มหี ลักการทํางานทีว่ า ความ สนุกและความเพี้ยนเล็กๆ จะชวยใหคนกลา แสดงออกในการทํางาน ทั้งยังกอใหเกิดการ ปฏิสมั พันธกนั อันจะนําไปสูก ารเปดใจ ความไวใจ และการสรางทีมที่มคี วามคิดบวกและจิตวิญญาณ แหงครอบครัวทีม่ ีความสุขซึ่งสามารถสงตอไป ยังลูกคาได "เราไมใชทีมงานแตเราเปนครอบครัว เรา ดูแลซึง่ กันและกันอยางไมมลี าํ ดับชัน้ เราเชือ่ วา ไอเดียที่ดีที่สุดและการตัดสินใจที่ถูกตองเกิด จากการทีมงานที่ใกลชิดกับลูกคา ผูจัดการมี หนาที่ขจัดอุปสรรคเพื่อชวยใหพวกเขาสามารถ

รายงานถึงทีมผูบริหารไดโดยตรง ทีมทํางาน เหลานี้จะมีความเปนเจาของเรื่องและจะจัด การประสานงานกับทีมอื่นๆ เพื่อแกปญหาไดดี" โทนี่กลาว นอกจากนี้เขายังเชื่อวา ทีมงานที่ดีที่สุดจะ ไมไดแคทํางานรวมกันภายในองคกรเทานั้น แตยังสามารถที่จะมีปฏิสัมพันธนอกที่ทํางาน ไดเปนอยางดี พิสูจนไดจากตัวอยางเรื่องแนวคิด การจัดทําหนังสือวัฒนธรรมองคกร ZAPPOS ที่ ลวนเกิดมาจากการพูดคุยแบบสบายๆ กันนอก ออฟฟศ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยหลายฉบับที่ ระบุวารอยละ 70 ของความรวมมือในที่ทํางาน เกิดขึ้นแบบไมเปนทางการ แมวา หนังสือ Delivering Happiness จะบอก เลาถึงแนวคิดเกีย่ วกับการบริหารงานและวัฒนธรรม องคกรของ ZAPPOS แตมันกลับถูกจัดใหเปน หนังสือกลุมเดียวกับจิตวิทยาพลังเชิงบวกอยาง เชน The Happiness Hypothesis เขียนโดย โจนาธาน ไฮด และหนังสือเรื่อง Happier เขียนโดย ทัล เบน ซาฮา อาจารยผูสอนคอรส พลังเชิงบวกที่มหาวิทยาลัยฮารวารด ซึ่งมีสวน ในการผลักดันใหการเรียนการสอนเกี่ยวกับพลัง เชิงบวกขยายตัวจนมีมากกวา 200 คอรสทั่ว สหรัฐอเมริกา 1 จากขอมูลของบริษัทวิจัยตลาด NPD Group

ภาพออฟฟศ DTAC โดย Apostrophy’s The Synthesis Server Co.,Ltd.

DTAC ออฟฟศแฮปป

แมวา งานสรางสรรคจากพลังเชิงบวกจะโดงดังในตางแดน แตกเ็ ริม่ แพรหลายเขามาใน ประเทศไทย อยางเชนสวนบนสุดของอาคารจามจุรีสแควรอันเปนที่ตั้งของสํานักงาน ดีแทค ผูใหบริการดานโทรศัพทเคลื่อนที่รายใหญของไทย ที่รวมถึง "พื้นที่ไมทํางาน" จํานวน 4 ชั้น ที่ประกอบดวยหองเลี้ยงเด็ก หองสมุด หองคาราโอเกะ รานเกม ฟตเนส จุดชมวิวแบบพาโนรามา ฯลฯ ตามแนวคิดการออกแบบ Play + Learn = เพลิน ที่มุง สรางสภาพแวดลอมที่สงเสริมความคิดสรางสรรคใหกับคนในองคกร (ออกแบบโดย P Interior & Associates) ที่มา: หนังสือพิมพประชาชาติธุรกิจ คอลัมน Story โดยทีมงาน D-life

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

13

Cover Story เร�่องจากปก

ความสุขแบบไหนที่ตองการ การแขงขันที่จะสงมอบความสุขใหลูกคานั้น มี แรงขับเคลือ่ นมาจากพฤติกรรมการบริโภคทีม่ า ถึงจุดอิม่ ตัวของสินคาและบริการขัน้ พืน้ ฐานทีม่ ี หลากหลายใหเลือกใช จนผูบริโภคเริ่มมองหา สิ่งใหมที่ตอบสนองความรูสึกไดดีหรือมีความ หมายตอชีวิตมากขึ้น จากขอมูลของสมาคมจิตวิทยาแหงสหรัฐ อเมริกา สามารถสรุปสาเหตุแหงความรูสึกดีที่ ทําใหเกิดความสุขไดสามสวนหลักๆ ดวยกัน

ความสุขจากความสบาย

เปนประสบการณทป่ี ระสบโดยตรงจากสิง่ แวดลอม รวมไปถึงการควบคุมสถานการณใหเปนไปตาม ตองการ

สายการบินแบบ My Style, My Choice

จากแนวคิดของรัฐบาลญี่ปุนในการสรางความทันสมัย แตยังคงไวซึ่งความเปนญี่ปุน นําไปสูแนวทางการปรับปรุงสายการบิน All Nippon Airways (ANA) ภายใตแนวคิด ที่วา My Style, My Choice โดยกอนที่จะทําการปรับปรุงนี้ไดมีการศึกษาลักษณะของผูโดยสารชั้นหนึ่งและ ชั้นธุรกิจที่มีความตองการแตกตางกันออกไป ดังนั้นสายการบินจึงพัฒนาใหมีระบบ ที่ผูโดยสารสามารถระบุความตองการของตนเองไดตั้งแตตอนจองตั๋วเครื่องบิน ไมวาจะเปนรายการอาหาร เวลาในการใหบริการและอื่นๆ สําหรับที่นั่งชั้นหนึ่งมีการ ออกแบบที่นั่งใหมีที่เก็บสัมภาระและอุปกรณตางๆ อยูรอบที่นั่งเพื่อใหผูโดยสาร สามารถทําทุกอยางไดเอง โดยไมตองขอความชวยเหลือจากพนักงานบนเครื่อง ขณะเดียวกันก็ไดใชแนวคิดเดียวกันนี้ใหผูโดยสารจายคาตั๋วเครื่องบินตามการให บริการที่เกิดขึ้นจริง เชน จํานวนอาหาร ประเภทของอาหารที่รับประทาน เนื่องจาก มีผโู ดยสารบางรายไมไดใชบริการใดๆ เลย ขณะทีบ่ างรายสัง่ อาหารราคาแพงตลอด การเดินทาง (แมจะจายคาตั๋วเครื่องบินในราคาที่เทากัน) นอกจากนี้ในสวนของชั้น ประหยัด ANA ยังเปนสายการบินแรกที่มีระบบการปรับที่นั่งใหแบนราบไดโดยไม สรางความรําคาญใหกับผูโดยสารคนอื่นๆ นอกจากนี้ ANA ยังไดนําแนวคิดการออกแบบอื่นๆ มาผสมผสานกับการให บริการบนเครือ่ ง เพือ่ ใหเกิดประสิทธิภาพและชวยลดตนทุน เชน การออกแบบภาชนะ ใหมทเ่ี หมาะใชงานไดทง้ั อาหารยุโรปและอาหารญีป่ นุ การออกแบบแกวสําหรับใสไวน และสาเก การนํากระดาษมาใชเปนของชํารวยและของตกแตงตางๆ เพื่อชวยลดพื้น ทีใ่ นการจัดเก็บและน้ำหนักในการบรรทุกลง และแมวา การปรับรูปแบบการใหบริการ ดังกลาวนี้อาจทําใหเกิดขอโตแยงและความไมพอใจในกลุมพนักงานบนเครื่องที่จะ ตองคอยใหบริการผูโ ดยสารอยูต ลอดเวลาได แตผลตอบรับในชวงทดสอบกลับพบวา พนักงานมีความพอใจในระบบดังกลาว เนื่องจากผูโดยสารมีความพอใจมากที่ไดรับ การตอบสนองอยางถูกตองและครบถวน ที่มา: บทสรุปการบรรยายของนายเท็ตสุยูกิ ฮิราโน ประธานบริษัท Hirano & Associates, Inc.

14

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

Cover Story เร�่องจากปก

ความสุขจากความสนุกสนาน

คือความสุขจากความมุง มัน่ แขงขันและผลตอบ แทนทีไ่ ดรบั อยางเชนความสุขทีไ่ ดจากการเลน กีฬาหรือเลนเกม

DDR มาเตนกันหนอย

เกมตูหรือวิดีโอเกมสวนใหญลวนแลวแตเปนอุปกรณในการสรางความสุขจากการที่ ผูเลนไดจมดิ่งอยูกับความตั้งอกตั้งใจในการเอาชนะดานตางๆ ในเกม และเมื่อไดรับ ชัยชนะผูเลนก็จะรูสึกเบิกบานที่ความพยายามนั้นสัมฤทธิ์ผล แตสําหรับ Dance Dance Revolution (DDR) กลับสามารถตอยอดไดมากกวานั้น DDR เกิดขึ้นเปนครั้งแรกที่ประเทศญี่ปุนเมื่อป 1998 โดยมีบริษัท Konami เปนผูผลิต จากนั้นจึงไดกลายเปนเกมยอดนิยมในทันทีจนถึงป 2003 DDR เปน เกมประเภทดนตรี ลักษณะโดยทั่วไปภายในเกมจะมีลูกศร ซาย ขวา ขึ้น ลง ที่จะ โผลออกมาตามจังหวะของเพลงที่กําลังบรรเลง เพื่อใหผูเลนขยับเทาเหยียบตามให ตรงจังหวะ ซึง่ เกมนีม้ จี ดุ เดนตรงการใชเทาเพือ่ ควบคุมเกมใหไดอยางลืน่ ไหลไมสะดุด โดยมีแผงควบคุมใหเทาเหยียบตามลูกศร ซาย ขวา ขึ้น ลง ที่ศูนยเกมตู การเลน DDR อาจชวยใหคนที่ไมรูจักกันสามารถเขามารวมสนุก กันไดโดยการอาสาเตนเปนเพื่อนหรือเตนแขงขันกันเอง ขณะที่ผูชมรอบๆ ก็อาจมี สวนรวมในการเชียรและรวมเตนตามจังหวะเสียงเพลงไปดวย ผูเ ลนทีพ่ ฒั นาการเตน ไปจนถึงระดับหนึ่งแลวจะสามารถสรางสไตลการเลนและออกแบบทาเตนขึ้นมาดวย ตนเองไดอยางอิสระ (Freestyle) ความสนุกทีห่ ยุดไมอยูข อง DDR นี้ ยังสงผลใหเหลา ผูเ ลนในแตละประเทศสามารถเชือ่ มโยงชุมชน DDR ออนไลนไดอยางกวางขวาง และ เมือ่ ความนิยมขยายตัวมากขึน้ ก็ทาํ ใหเริม่ มีการจัดการแขงขันในกลุม ตัวแทนนักเตน เทาไฟจากแตละประเทศ กระทั่งกลายเปนการแขงขันระดับโลกในที่สุด หนึ่งในงาน ยิ่งใหญของคนรัก DDR ระดับสากลก็คือการประกวด European Cup ที่รวบรวมผู เลนจากทั่วทวีปยุโรปเพื่อมาแขงขันเกมที่ถือกําเนิดจากประเทศญี่ปุนนี้ ที่มา: http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/3437819.stm

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

15

Cover Story เร�่องจากปก

ความสุขจากการแบงปน

เปนความรูสึกดีที่เกิดจากการพบปะพูดคุย การรวมมือในการทํากิจกรรม และการแบงปน เชน ความสุขจากการชวยเหลือสังคม

ZIPCAR รถเชารักษโลก

ความสุขที่ไดมีสวนชวยเหลือสังคมโดยไมจําเปนตองผานสื่อสังคมออนไลนสามารถ หาไดจากบริการใหเชารถแนวใหมอยาง ZIPCAR ที่แตกตางจากการเชารถปกติ จากเดิมทีล่ กู คาตองเดินไปทีศ่ นู ยเชารถเพือ่ ขอเชาเปนรายวัน แตสาํ หรับ ZIPCAR กลับเลือกใชแนวคิดของการแบงรถกันใชมาเปนสวนสําคัญในการสรางโมเดลธุรกิจ ที่ทําใหผูใชบริการสามารถมีสวนรวมในการอนุรักษพลังงานและสิ่งแวดลอมโดยที่ยัง คงความสะดวกสบายในชีวิตดวยคาใชจายเพียงเล็กนอย ในการใชบริการนั้น ลูกคาจะตองสมัครเปนสมาชิกเพื่อรับบัตรสมาชิกที่เรียกวา ZIP CARD หลังจากนั้นถาหากตองการใชรถก็สามารถจองรถดวยวิธีการออนไลน หรื อ จองทางโทรศั พ ท โ ดยลู ก ค า จะเป น ผู  เ ลื อ กประเภทของรถจากค า ยต า งๆ ตัง้ แตรถไฮบริด รถญีป่ นุ ไปจนถึงรถบีเอ็มดับเบิลยู และมินคิ เู ปอร นอกจากนีย้ งั สามารถ เลือกจํานวนชั่วโมงที่จะใชงาน ราคา และสถานที่จอดรถที่ใกลที่สุดในการเดินทาง ไปรับรถ เมื่อทําการเลือกออฟชั่นตางๆ ไดครบดังใจแลว ลูกคาก็สามารถเดินทางไปยัง จุดจอดรถของ ZIPCAR ที่กระจายอยูตามจุดตางๆ ทั่วเมืองและมหาวิทยาลัยทั้งใน ยุโรปและอเมริกาเหนือ กอนจะที่ใชบัตรสมาชิกแตะที่แผนปายกระจกรถเพื่อเปด ประตูรถและขับออกไปไดทันที และเมื่อครบกําหนดเวลาที่เชาก็สามารถนํารถมา จอดคืนยังจุดจอดรถของ ZIPCAR ที่ใกลที่สุด สวนอัตราคาบริการตอครั้งนั้น เริ่มตนที่ 7 เหรียญสหรัฐฯ ซึ่งเปนราคาที่รวมทั้งคาน้ำมันและประกันภัย ความสําเร็จของ ZIPCAR เกิดจากการนําเอาเทคโนโลยี RFID (Radio Frequency Identification) มาใชเพื่ออํานวยความสะดวกใหลูกคาสามารถใชบัตรสมาชิกกับ รถยนตที่จอดอยูตามจุดตางๆ เมื่อนําเทคโนโลยีล้ำสมัยมารวมเขากับธุรกิจบริการ รถเชา จึงทําให ZIPCAR สามารถเอาชนะใจกลุม เปาหมายและขยายผลกําไรไดอยาง มหาศาล นอกจากนี้แลว ZIPCAR ยังชวยลดรายจายในการเดินทางของลูกคาลงได ถึง 500 เหรียญตอเดือน เมือ่ เทียบกับการเปนเจาของรถเอง และทีส่ าํ คัญคือความรูส กึ ดีทเ่ี กิดขึน้ กับลูกคาทีไ่ ดรว มเปนสวนหนึง่ ของผูบ ริโภคทีช่ ว ยอนุรกั ษพลังงานธรรมชาติ อยางน้ำมันไดถึง 219 แกลลอนตอคน และยังชวยใหน้ำมันดิบ ทรัพยากรทีส่ าํ คัญ และจําเปนของโลกจํานวนกวา 32 ลานแกลลอนยังคงอยูใ ตดนิ ตอไป ที่มา: www.zipcar.com

16

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

Cover Story เร�่องจากปก

จับจายความสุข ในปจจุบันเทคโนโลยีสมัยใหมสามารถสรางสุข ใหกบั ผูบ ริโภคไดทง้ั สามสวน ตัง้ แตประสบการณ ในการเลือกซื้อสินคาตามความตองการผาน รานคาออนไลน การประมูลซือ้ สินคาจากเว็บไซต ขายของที่ทําใหผูเลนมีใจจดจออยางเชนอีเบย และสุดทายการมีปฏิสมั พันธผา นเครือขายสังคม ออนไลนทั้งเฟซบุก ทวิตเตอร และเว็บไซตแบง ปนภาพถายอยางเชนฟลิกเกอร เปนตน เมือ่ เปนเชนนีแ้ ลวรานคาและหางสรรพสินคา ในเชิงกายภาพจะทําอยางไร เมือ่ พวกเขาไมเพียง แตแขงขันกันเอง แตยงั ตองแขงขันกับเทคโนโลยี อีกดวย บทบาทสําคัญจึงตกอยูท ผ่ี ปู ระกอบการ และนักออกแบบที่ตองศึกษาและสรางสรรค ประสบการณทด่ี แี ละนาจดจําใหลกู คาหวนกลับ มาใชบริการอยางไมรูจบ

งานวิจัยหลายฉบับระบุวา พฤติกรรมการ ใชจายเงินของผูบริโภคไมวาจะเปนความถี่ จํานวน หรือชวงเวลา ลวนสะทอนถึงการไดมา ซึง่ ความสุขระยะยาว นัน่ คือการใหความสําคัญ กับการซือ้ ประสบการณและการสรางความทรงจํา อยางเชนการเดินทางทองเที่ยว ดูคอนเสิรต การ เรียนทําอาหาร หรือการพักผอนในโรงแรมชั้น นําในตางประเทศ ทั้งนี้เพราะกิจกรรมการพัก ผอนหรือการชอปปง และการใชบริการตางๆ ไม เพียงแตสรางความสุขทางประสาทสัมผัสของ ตัวเองแลว แตยังเปนความสุขที่เกิดจากการมี ปฏิสัมพันธ ก ั น ไมว  า จะเป น การสื่อสารปกติ ความสนุกสนานจากการทํากิจกรรม และความ รูสึกดีจากการแบงปนหรือความพยายามใน การทําใหสิ่งตางๆ รอบตัวดีขึ้น

อีกหนึ่งความสุขที่วงการคาปลีกตางพา กันจับตาในชวง 2-3 ปที่ผานมา ซึ่งพบวาใน ชวงภาวะเศรษฐกิจถดถอยนั้นผูบริโภคมีการ ปรับตัวอยูกับบานมากขึ้น ทั้งยังมีแนวโนมวา กระแสการอยูติดบานจะเปนแนวโนมที่ถาวร มากขึน้ เพราะผูบ ริโภคสวนมากยอมที่จะจับจาย เงินมากเปนพิเศษสําหรับการใชชีวิตอยูบานกับ ครอบครัวเพื่อดูหนังและเลมเกม "เหมือนมีความรูสึกบางอยางที่เกิดขึ้น ใหมในชวงเศรษฐกิจถดถอย เราไดยินลูกคา พูดถึงสิ่งที่ไมอยากจะสูญเสีย ไดแก ความ สัมพันธ ชวงเวลา ครอบครัว และประสบการณ" เวนดี้ เลียบแมน ผูบริหารระดับสูงของบริษัทที่ ปรึกษาดานการตลาดคาปลีก WSL Strategic Retail กลาว

นักออกแบบความสุข โจทยใหมทเ่ี กิดขึน้ นีก้ ลายเปนแรงกดดันทีไ่ มได เกิดขึน้ เฉพาะกับนักออกแบบทีจ่ ากนีไ้ ป จะตอง ไมคํานึงถึงแคการออกแบบเพื่อแกปญหาหรือ เพือ่ ความสวยงามเพียงอยางใดอยางหนึง่ เทานัน้ แตตองเปนการออกแบบที่สรางประสบการณ จากการนําเอาศิลปะ วิทยาศาสตร เทคโนโลยี และจิตวิทยามาผสมผสานกันเพื่อนําไปสูการ สรางความรูส กึ หรือประสบการณทเ่ี ปนสุข ขณะ ทีใ่ นแงของการบริหารก็จาํ เปนตองมีการพัฒนา หรือสรางผูท ม่ี คี วามเชี่ยวชาญและมีความสามารถ รอบตัวในการผสานความสามารถดานการวาง แผนเชิงกลยุทธ ความสามารถดานการผลิต ตน ทุน และการกระตุนความรูสึก เพื่อใหกระบวน การสรางความสุขเหลานีส้ ามารถสงตอไปถึงมือ ผูบริโภคไดอยางครบถวน

ขอคิดกอนลงมือของนักออกแบบประสบการณ

ความรูสึกเปาหมาย : ความหวัง ความรัก กําลังใจ มิตรภาพ ศรัทธา สวนผสมการสรางแรงจูงใจทางอารมณ : เรื่องเลาที่นาเชื่อถือ การสรางใหผูบริโภค เปนสวนหนึ่งของสังคมและชุมชน การสรางบทสนทนาหรือสิ่งแวดลอมที่สามารถ สื่อสารกันได การสรางความสงสัยเพื่อใหเกิดการทดลอง การสรางคุณคาจากขอ จํากัดในการเขาถึง การสรางบุคลิกใหสินคาและบริการ การเปลี่ยนจากการมองเปน การรับรู การใหความสําคัญกับความงามทีไ่ มใชแคการใชกราฟกอยางเดียว และการลด ความกังวลในการใชของผูบริโภค

ที่มา: Bloomberg Businessweek, August 20, 2008 www.zappos.com Tara Hunt (www.citizenagency.com, www.horsepigcow.com) The New Yorker, September 14, 2009

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

17

Insight

From Play to Innovation เรื่อง: ณัฐพร ศรีศิริรังสิมากุล

โรงเร�ยนในอุดมคติของคุณเปนอยางไร จะดีแคไหนหากโรงเร�ยนลบภาพความ นาเบื่อของหลักสูตรและรูปแบบการสอน แบบทองจํา และเพ�ม� ว�ชา "เลน" ใหนกั เร�ยน ไดเร�ยนรูอยางสนุกสนานไปดวยกัน

ดวยความเชื่อที่วา การเลนเปนสัญชาตญาณ หลักของมนุษยและมีประโยชนเกินกวาที่หลาย คนจะคาดถึง โรงเรียนสอนการออกแบบ Stanford d.school จึงจัดตัง้ วิชา From Play to Innovation ขึ้น โดยเปลี่ยนหองเรียนธรรมดาใหกลายเปน สนามเด็กเลน และอนุญาตใหนกั เรียนทํากิจกรรม ตองหามในหองเรียนอยางการกระโดดโลดเตน หรือเลนละครรองรําไดเต็มที่ เพื่อนําไปสูการ คิดคนและสรางสรรคสิ่งใหมๆ รวมถึงรูปแบบ ความคิดที่ไมซ้ำใคร โจทยหลักของวิชา "เลน" คือ จะผสมผสาน การเลนเขาเปนสวนหนึ่งของการเรียนและวิธี คิดของนักเรียนไดอยางไร ทางโรงเรียนจึงไป ขอความรวมมือจากผูเชี่ยวชาญดานการ "เลน" จากหลากหลายสาขา อาทิ เบรนเดน บอยล จากบริษัทดีไซนชั้นนําของโลก IDEO, สจวต ทอมปสัน อาจารยสาขาประสาทวิทยาศาสตร จากมหาวิทยาลัยสแตนฟอรด และสจวต บราวน 18

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

ผูกอตั้งสถาบันการเลนแหงชาติ (National Institute for Play) ใหมาเปนอาจารยรับเชิญ กิจกรรมตางๆ ในหองเรียนแสนสนุกแหงนี้ ล ว นได ร ั บ การออกแบบมาเพื่อกระตุ  น ต อ ม ความคิดสรางสรรคและทักษะในการแกปญหา ซึ่งเปนสิ่งจําเปนในโลกแหงการทํางานของ นักออกแบบ พรอมๆ กับการพัฒนาทักษะทาง สั ง คมที่เ น น การทํ า กิ จ กรรมร ว มกั น เป น ที ม ดังจะเห็นไดจากเกม Over and Back ที่นกั เรียน จะถูกแบงเปนทีมเพื่อออกแบบอุปกรณในการ เคลื่อนยายลูกบอลขามเสนที่กําหนดไวจาก วัสดุที่หาไดในหอง เชน ลูกปงปอง สํารับไพ เชือก และลูกโปง สวนในแบบฝกหัด Design Phone of the Future แตละทีมตองระดมสมอง และแบงปนไอเดียกันเพื่อออกแบบโทรศัพท มือถือแหงอนาคตจากวัสดุทด่ี ไู มนา จะเปนไปได เชน หลอด อลูมิเนียมฟอยล ไม และแผนเสียง โดยทางโรงเรียนจะมีหองแล็บและเทคโนโลยี การขึน้ ตนแบบอยางรวดเร็ว (Rapid Prototyping) ไวใหใชเพื่อเปลี่ยนไอเดียใหเปนรูปเปนราง Stanford d.school ยังไมลมื ทีจ่ ะออกแบบ พืน้ ทีข่ องโรงเรียนใหสนับสนุน "การเลน" ไดถงึ ขีดสุด ดวยการเลือกใชเฟอรนิเจอรที่มีลอเลื่อน หรือไมกพ็ บั เก็บ ถอดชิน้ สวน และนํามาประกอบ

ใหมไดในเวลาทีต่ อ งการ มีการเปลีย่ นหองเรียน ใหเปนสตูดโิ อสอนเตน หองประชุม หรือแมแต รันเวยแฟชั่น สวนบริเวณภายในโรงเรียนก็ถูก ออกแบบมาใหมีพื้นที่สวนกลางที่เปดโลงและ กวางขวาง เหมาะแกการทํากิจกรรมรวมกัน นอกจากนี้ ยังมีปากกากวาพันดามและกระดาน ไวทบอรดกระจายตามจุดตางๆ ในโรงเรียน เพือ่ ใหนกั เรียนสามารถรางและจดความคิดของ พวกเขาไวไดทนั ทีทป่ี ง ไอเดีย นับวาเปนโรงเรียน ที่ออกแบบทั้งวิชาและพื้นที่ไดอยางครบวงจร สรางสรรค เพื่อใหนักเรียนไดเรียนสนุกและ สรางสรรคจากความสุขไดอยางแทจริง ที่มา: www.fastcompany.com http://dschool.stanford.edu ภาพ: http://multi.stanford.edu

Editor's Note

บทบรรณาธิการ

ธัตุนลวาคม าคม 2553

l

Creative Thailand

19 23

Creative Entrepreneur คิด ทํา กิน

เรื่อง: พัชรินทร พัฒนาบุญไพบูลย ภาพ: ธรรมนูญ สินพิบูลย เทคนิคที่ดีที่สุดอยางหนึ่งในการทําธุรกิจใหสําเร�จคือ การมองใหรอบดานและครบถวน ทุกองคประกอบโดยเฉพาะจุดบอดที่คูแขงมองไมเห็น เทคนิคที่วานี้ยังคงใชไดจร�งเมื่อ มันถูกพ�สูจนใหเห็นอีกครั�งผานการทํางานของ ดร.จ�รยุทธ ชุษณะโชติ หร�อ ดร. แตน กรรมการผูจ ดั การบร�ษทั เชลลฮทั เอนเตอรเทนเมนต จํากัด ผูผ ลิตและเจาของลิขสิทธิ์ การตูนแอนิเมชันช�่อดัง "เชลลดอน"

20

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

Creative Entrepreneur คิด ทํา กิน

ความสําเร�จฐานศูนย จากอาจารยสอนวิชาสถิตแิ ละการเงินที่มหาวิทยาลัย คลีฟแลนด รัฐโอไฮโอ สหรัฐอเมริกา ที่ตดั สินใจ มารับชวงตอธุรกิจของครอบครัวในการผลิต ของขวัญแฮนดเมดจากเปลือกหอย "เชลลฮัท" แตเมือ่ มองเห็นสัญญาณความผันแปรของธุรกิจ อันเนื่องจากปญหาการลอกเลียนแบบและคา แรงของไทยที่สูงกวาคูแขง บวกกับแรงขับดัน อยางแรงกลาในการตอยอดธุรกิจครอบครัวให เปนมากกวาแคเปลือกหอย จึงทําใหดร. หนุม ไฟ แรงเลือกเนรมิต "หอย" ใหขน้ึ มาโลดแลนมีชวี ติ จริงผานโลกการตูนแอนิเมชันเปนครั้งแรกของ โลกจากการที่ไมรูอะไรเลย เมื่อเริ่มตนจากการไมมีพื้นความรูเกีย่ ว กับธุรกิจ แอนิ เ มชั น ทํ า ใหธุรกิจ "เชลลฮัท เอนเตอรเทนเมนต จํากัด" ในระยะแรกตอง ผานอุปสรรคและการลองผิดลองถูกมากมาย ทั้งยังตองทําการคนควาขอมูลเชิงลึกเกี่ยวกับ ธุรกิจที่วานี้อยางเอาจริง "การเรียนปริญญาเอก สอนใหผมรูวาเวลาจะทําอะไรสักอยางมันตอง การการรีเสิรช มาก ผมจึงตองหาขอมูลเกีย่ วกับ แอนิเมชันเยอะมากในตอนแรกๆ โดยเปดดูจาก เว็บไซตกวา 300 เว็บ และเขียนอีเมลโตตอบกับ คนอืน่ ๆ อีกราว 30,000 อีเมลจากวันแรกจนถึง วันนี้ กวาที่เราจะไดรูวาของดีและของจริงในวง การคืออะไร” เร�่มจากกาวระยะไกล คาแรกเตอรทุกตัว ฉากทุกฉาก รวมถึงบททุก ตอนที่ปรากฏในเชลลดอนถูกพัฒนาขึ้นใหมี มาตรฐานทัดเทียมระดับสากลตามเปาหมายที่ ดร. แตนวางไวตง้ั แตตน เพือ่ ใหไปถึงจุดสูงสุดของ ความฝน "ตลาดแอนิเมชันกวารอยละ 80 นั้น อยูในยุโรปและอเมริกา ดังนั้นการพุงเปาไปที่ ตลาดตางประเทศคือหลักชัยอันดับแรกที่ผม วางไว" จากวันนัน้ จนวันนีผ้ ลงานสรางชือ่ ทีผ่ กู พัน กันมากวาสิบปอยาง "เชลลดอน" ก็ไดมโี อกาสเปน ตัวแทนไปแสดงความภาคภูมิใจของเขาแลวใน กวา 110 ประเทศทัว่ โลก โดยหนึง่ ในนัน้ คือการ เขาฉายที่ชอง NBC เครือขายชองกลุมผูชมแม และเด็กที่ใหญที่สุดในอเมริกา

มองใหครบ…อยาจบแคความฝน แมเชลลดอนจะเปนตัวการตนู หนาใหมทเ่ี พิง่ รูจ กั กันมาไมกี่ป (ออกอากาศครัง้ แรกเมื่อเดือนตุลาคม 2551 ทางไทยทีวสี ชี อ ง 3) แตมนั กลับกาวสูค วาม สําเร็จไดไกลกวาตัวการตนู อืน่ ๆ อยูห ลายชวงตัว นัน่ เปนเพราะมุมมองของดร. แตนทีไ่ มเคยคิดจบ โปรเจคที่สรางมากับมือนี้ เพียงเพราะวามันสําเร็จ ตามความฝนที่ตั้งไวแลวอยางการทําการตูน แอนิเมชันทีไ่ ดออกฉายไปทัว่ โลก หากแตเลือกที่ จะมองทุกอยางใหไกลกวาเสนชัยของความฝน "เราตองมองใหครบวงจร ไมใชแคปนใหไปอยู ในทีวีแลวก็แคนั้น ตองมองวาถาอันนี้ไมสําเร็จ มันจะมีที่อื่นๆ ใหไปตอไหม ตองมองใหเปน 'ทรัพยสนิ ' ทีไ่ มมวี นั หายไป แมการตนู จะไมได ออนแอรแลว แตถาคนดูจดจําได เราก็ตอยอด ไปสูธุรกิจอื่นได ตองรอจนถึงเวลาที่มันติดลม บนแลว มันจะเปนชวงเวลาที่คุณเก็บเกี่ยวแลว มีความสุข” It’s how GREAT you are ความสําเร็จของเชลลดอนนั้นเกิดขึ้นจากความ รวมมือกันของคนหลายฝาย จึงปฏิเสธไมไดวา การไดรับความรวมมืออยางดีเยี่ยมจากทีมงาน ที่มีประสิทธิภาพในการทํางานรวมกัน คือสิ่ง สําคัญในการบริหารขับเคลือ่ นหอยตัวนอยใหกา ว ยางไดอยางมั่นคง "ผมมีสโลแกนวา It doesn't matter how big you are, it's how great you are ไมสําคัญวาคุณจะใหญแคไหน แตคุณทํา มันไดดแี คไหนมากกวา เวลามาคุยงานกัน อยา บอกเลยวาผมเกงอยางนูนใหญอยางนี้ มันไมมี ประโยชน ถาคุณเกงแลวเขากับคนอื่นไมได สิ่ง สําคัญคือความเปนทีมเวิรก เหมือนเม็ดทราย ถามีนอยลมพัดก็ปลิว แตถารวมตัวกันเขาก็จะ กลายเปนหอยมุก"

แมจะเดินชาไปบางตามธรรมชาติของหอย แต "หอยกูโลก" จากสยามเมืองยิ้มตัวนี้ก็เดิน มาไดไกลจนเกือบสุดขอบฟาแลว พิสูจนระยะ ทางไดจากการเขาฉายในชองโทรทัศนเกือบทั่ว ทุกทวีป การขยายสเกลสูภาพยนตรฟอรมยักษ ธุรกิจโฮมเอ็นเตอรเทนเมนท เกมออนไลน และ การจําหนายสินคาจากคาแรกเตอรตา งๆ ที่พรอม ลุยตลาดเต็มที่ รวมถึงการนําบริษัทเขาสูตลาด หลักทรัพยในอีกสองปขางหนาตามเปาหมาย ตลอดจนการสราง "เชลลแลนด" ดินแดนแหงคน รักทองทะเลไทยขึ้นในโลกแหงความจริงใน อนาคตขางหนา ความสําเร็จของชายหนุม ทีถ่ กู ขนานนามวา "ดร. ผูขายหอย" นี้ยังคงขยายตัว ตอไปไมหยุด ดวยการมองเห็นเปาหมายที่ชดั เจน กอนทีจ่ ะสาวเทากาวตามความฝน โดยไมลมื ที่ จะชั่งน้ำหนักกับหลักตรรกะทางเศรษฐศาสตร และความเปนจริงของเขานั่นเอง

หมายเหตุ: ภาพยนตรฟอรมใหญเต็มรูปแบบของเชลลดอน มีกําหนดออก ฉายในป 2555 สวนใครที่อดใจรอไมไหวก็สามารถติดตามชม "เชลลดอน…หอยกูโ ลก" ซีรยี  3 ไดกอ นทางไทยทีวสี ชี อ ง 3 เวลา 18.00 - 18.30 น. เริ่ม 26 มกราคม 2554 เปนตนไป

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

21

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

เรื่อง: ณัฐพร ศรีศิริรังสิมากุล 22

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

หากมองยอนกลับไปในหนาประวัตศิ าสตร เดนมารกเคยเปนอาณาจักรที่ยิ�งใหญถึง ขัน� ปกครองพ�น� ทีเ่ กือบทัง� หมดของประเทศ อังกฤษ แตปจ จุบนั เดนมารกเปนประเทศ เล็กๆ ที่พอใจอยูอยางเง�ยบสงบ (แตก็ กาวหนาที่สุดแหงหนึ่งของโลก) แถมยังมี รูปแบบเมืองที่ตางจากเมืองในยุโรปโดย ทัว� ไป เพราะชาวเดนมารกใหความสําคัญ กั บ คุ ณ ภาพช� ว � ต และถื อ คติ พ จน ทว่ี  า “มีมากกวา ไมไดแปลวาดีกวา” จ�งไมนา แปลกใจวา แมแตเมืองหลวงอยางโคเปน เฮเกนก็ยังไมคอยมียอดตึกสูงมาแทงตา มากนัก และเราจ�งเห็นชาวเดนมารกตัง� แต เช�้อพระวงศ นักธุรกิจ นักศึกษา และ แมบา น ข�่จกั รยานขนาดกะทัดรัดเพ�อ� จัดการ ธุระประจําวันของตนเอง

ภาพจาก Flickr โดย Thomas Rockstar

ภาพจาก Flickr โดย Sarah Ackeman

1. รถไฟเหาะไมใน Bakken 2. Tivoli สวนสนุกเกาแกที่มีชื่อเสียงระดับโลก

เลนสนุก ชาวเดนมารก (ทีเ่ รียกวา "เดนนิช" หรือ "เดนส") นัน้ เปนคนรักสนุก และประเทศของเขาก็เปรียบ เสมือนสนามเด็กเลนอันมีชีวิตชีวา เพราะเปน ทีต่ ง้ั ของสวนสนุกทีเ่ กาแกที่สดุ ในโลกถึงสองแหง แหงแรกคือ Dyrehavsbakken หรือที่เรียกสั้นๆ วา Bakken เปนสวนสนุกที่เกาแกที่สุดในโลก ตัง้ อยูนอกเมืองทางตอนเหนือของกรุงโคเปนเฮเกน และเปดโอกาสใหคนมาพักผอนหยอนใจทามกลาง ธรรมชาติและหาความสนุกใสตัวไดฟรีโดยไม คิดคาผานประตูมาตั้งแตป 1583 โดยมีจุดขาย สําคัญคือ รถไฟเหาะรุนเจาคุณปูสุดคลาสสิกที่ ทําจากไม สวนอีกแหงหนึ่งนั้น เปนที่ที่วากันวา เปนแรงบันดาลใจใหวอลต ดิสนีย สรางอาณาจักร แหงเวทมนตรในฝนของเขา เรากําลังพูดถึง Tivoli ที่ตั้งอยูใจกลางเมืองโคเปนเฮเกนนั่นเอง สวนสนุกที่เกาแกเปนอันดับสองของโลก อยาง Tivoli นีส้ ะทอนถึงจิตวิญญาณรักสนุกของ ชาวเดนมารกไดเปนอยางดี ดวยความทีอ่ บอวล ไปดวยบรรยากาศชวนเบิกบานสําราญใจ และ กระตุนความซุกซนและอยากรูใหกับทั้งเด็ก

และผูใหญ นอกจากเครื่องเลนยุคใหมที่ชวน ตื่นเตนหวาดเสียว Tivoli ยังสรางสรรคความ บันเทิงแบบครบวงจรใหกบั ชาวเมืองโคเปนเฮเกน รวมถึงการแสดงละครสัตว ละครใบ คาบาเรต ทัง้ ยังนําวงดนตรีคลาสสิก มิวสิคลั บัลเลต และ โอเปราระดับโลก มาผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนแสดง ใหชมกันที่ Tivoli Concert Hall แถมยังรวบรวม นักดนตรีฝมือดีกวา 80 คน ตั้งวงออเคสตรา เปนของตัวเอง ภายใตชื่อ Tivoli Symphony Orchestra ดวย ถึงจะมีอายุอานามกวา 160 ป แตสวนสนุก คูเมืองโคเปนเฮเกนกลับไมลาสมัยไปตามกาล เวลา และดวยแนวคิดของผูกอตั้งคือ Georg Carstensen ที่เคยกลาวไววา "สวนสนุก Tivoli จะไมมีวันเสร็จสมบูรณ" ตลอดเวลาเกือบสอง ศตวรรษ สวนสนุกแหงนี้จึงสรรหาสิ่งใหมๆ มา สรางแรงบันดาลใจใหคนมากมาย โดยสิง่ ทีช่ าว โคเปนเฮเกนเรียนรูจากสวนสนุกก็คือ พวกเขา จะมีประสิทธิภาพมากขึ้นหากรูจักพักผอนและ หาเวลาเติมพลังสรางสรรค ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

23

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

เดินสนุก

ภาพจาก Flickr โดย Olgite

COPENHAGENIZE: BETTER BICYCLES, BETTER CITY ผูอ ยูเ บือ้ งหลังความสําเร็จของถนนสตรอยก คือสถาปนิกชือ่ ดังชาวเดนมารก Jan Gehl ผูเขียนหนังสือ Life Between Buildings และ Public Spaces, Public Life เขาเปน ตัวตัง้ ตัวตีในการวางผังเมืองทีใ่ หความสําคัญกับ "คน" มากกวารถยนต และยกระดับ คุณภาพชีวติ ของชาวเมืองโดยออกแบบถนน เลนจักรยาน และสิง่ อํานวยความสะดวก ตางๆ ใหเปนมิตรตอคนเดินถนนและผูข บั ขีจ่ กั รยาน เขาไดรบั เชิญใหไปเปนทีป่ รึกษา เกี่ยวกับการพัฒนาพื้นที่ชุมชนเมืองในหลายประเทศ โดยใชถนนสตรอยกและ โคเปนเฮเกนเปนตนแบบ จนคําวา Copenhagenize กลายเปนคําทีใ่ ชเรียกกระบวน การเปลี่ยนเมืองใหเปนเมืองแหงจักรยาน นโยบายสนับสนุนใหประชาชนหยุดพึ่งพารถยนตและหันมาขี่จักรยานของเมือง โคเปนเฮเกนรวมถึงการจัดจักรยานสาธารณะบริการฟรีรอบเมืองพรอมระบบยืม และคืนที่สะดวกสบาย เปลี่ยนที่จอดรถใหเปนพื้นที่สาธารณะ และวางแผนสรางเลน จักรยานเพิม่ อีก 22 สาย ซึง่ ครอบคลุมระยะทางกวา 100 กิโลเมตร ปจจุบนั รอยละ 36 ของชาวเมืองโคเปนเฮเกนขี่จักรยานกันเปนกิจวัตรประจําวัน และจํานวนถนนปลอด รถยนตก็เพิ่มขึ้นหลายสาย ลาสุด สภาเมืองโคเปนเฮเกนไดประกาศใหถนนสายหลัก ใจกลางเมืองอยาง Nørrebrogade เปนถนนปลอดรถยนตอีกหนึ่งสายแตยังคง อนุญาตใหรถประจําทางวิ่งได และอํานวยความสะดวกใหผูขี่จักรยานดวยระบบ สัญญาณไฟจราจร Green Wave ที่ทําใหผูที่ขี่จักรยานดวยความเร็ว 20 กิโลเมตร ตอชั่วโมง ขี่จักรยานเขาเมืองไดโดยไมติดไฟแดง 24

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

"สตรอยก" (Strøget) แปลวา การเดินเลน (stroll) และถนนคนเดินที่เชื่อมถนนสายหลักหาเสน ของโคเปนเฮเกนเขาดวยกันแหงนีก้ ถ็ กู ออกแบบ มาใหเดินเลนไดไมรเู บือ่ สมชือ่ จริงๆ ถนนสตรอยก ทอดยาวจากจัตรุ สั หนาศาลาวาการเมืองโคเปน เฮเกน นําพาผูคนยอนวันเวลากลับไปยังอดีต ดวยอาคารเกาที่ยังคงความงดงาม ปราสาท พระราชวัง และพิพิธภัณฑที่เรียงรายบนสอง ขางทาง กอนทีจ่ ะไปสิน้ สุดที่ยา น Nyhavn อดีต เขตโคมแดงและถิ่นที่อยูอาศัยของเหลากะลาสี ทีใ่ นปจจุบนั คึกคักและมีสสี นั ดวยคาเฟและราน อาหารกลางแจงทีเ่ รียงรายริมน้ำ แตกย็ งั คงมนต เสนหดวยเรือไมและบานเรือนสีลูกกวาดสวย หวานสมัยศตวรรษที่ 17 ซึ่งหนึ่งในนั้นเปนบาน ที่ฮันส คริสเตียน แอนเดอรสัน นักเลานิทาน คนดังเคยพักอาศัยอยูหลายป ถนนสตรอยกถกู ประกาศใหเปนเขตปลอด รถยนตตง้ั แตป 1962 ในชวงแรกเจาของกิจการ หลายรายไมเห็นดวยกับการปดถนนเพราะเกรง จะเปนผลเสียตอธุรกิจ แตจนถึงวันนี้ โคเปนเฮเกน ไดพิสูจนแลววาหากใหผูคนไดเปนเจาของถนน และมีถนนที่เดินไดอยางสนุกและสะดวกสบาย ความรูสึกอยากจับจายก็จะตามมาเอง เพราะ มีผูมาเยือนถนนคนเดินสายนี้โดยเฉลี่ยกวา แสนคนตอวัน และจะเพิ่มสูงขึ้นเปนเทาตัวใน ชวงฤดูรอนเมื่อสตรอยกมีชีวิตชีวาเปนพิเศษ เพราะนักแสดงเรและนักดนตรีริมทางจะมา บรรเลงเพลงใหความบันเทิงแกคนเดินถนนจน ทําใหเดินเพลินจนลืมเหนื่อยไปสนิทใจ และ ในเดือนกรกฎาคมของทุกป โคเปนเฮเกนที่ ขึ้นชื่อเรื่องเทศกาลดนตรีแจซจะจัดเทศกาล Copenhagen Jazz Festival ทีโ่ ดงดัง เพือ่ รวม สรางสีสันและดึงดูดนักทองเที่ยวและนักดนตรี มากมายจากทั่วโลกมายังถนนสายนี้

Creative City

จับกระแสเมืองสรางสรรค

อยูสนุก ถึงจะมีสวนสาธารณะอยูแ ลวหลายแหง แตโคเปน เฮเกนก็ยังวางแผนจะสรางพี้นที่สีเขียวเพิ่มอีก และตัง้ เปาไววา ภายในป 2015 ชาวเมืองจะตอง สามารถเดินไปถึงสวนสาธารณะหรือชายหาด ไดภายในเวลา 15 นาที และเพื่อใหสิ่งที่วาด ฝนไวเปนจริง โคเปนเฮเกนไดเริม่ บูรณะและพัฒนา สวนสาธารณะที่มีอยูเดิม เชน สรางเกาะและ ขยายบริเวณชายหาดของ Amager Strandpark สถานที่พักผอนริมทะเลใหกวางขวางขึ้น และ ปรับสภาพน้ำในคลองและทะเสสาบรอบเมือง ใหใสสะอาดจนลงไปวายน้ำเลนได และเชือ่ หรือ ไมวา ชาวโคเปนเฮเกนปกนิกกันในสุสาน เพราะ สุสานหลายแหงในเมืองนัน้ กวางขวาง เงียบสงบ และรมรืน่ จนผูค นสามารถใชเปนสวนสาธารณะ เพื่อพักผอนหยอนใจ นอกจากนี้สิ่งกอสรางหลายแหงในโคเปน เฮเกนไมลมื ทีจ่ ะนํา "ธรรมชาติ" เขามาเปนสวน หนึง่ ของการออกแบบ ยกตัวอยางเชน Mountain Dwellings อาคารทรงภูเขาทีไ่ ดรบั แรงบันดาลใจ จากเทือกเขาหิมาลัย แตละหองเรียงรายลดหลัน่ กันเปนขัน้ บันไดเพือ่ ใหไดรบั แสงแดดอยางทัว่ ถึง ทั้งยังมีระเบียงสวนตัวไวปลูกตนไมได และ โครงการปรับปรุงอพารทเมนต Birkegade ใน ยาน Nrrebro ที่เปลี่ยนดาดฟาสภาพทรุดโทรม ใหกลายเปนสวนสาธารณะขนาด 490 ตาราง เมตร ใหผพู กั อาศัยใชเปนทีป่ ก นิก ยางบารบคี วิ และออกกําลังกาย

ในป 2008 นิตยสาร Monocle จัดอันดับ ใหโคเปนเฮเกนเปนเมืองดีไซนอันดับหนึ่งของ โลก เพราะเมืองหลวงของประเทศเดนมารกแหง นีม้ กี ารออกแบบภูมทิ ศั นเมืองทีผ่ สมผสานอาคาร ดีไซนโมเดิรนเขากับสถาปตยกรรมโบราณได อยางลงตัว แถมยังไมหยุดยัง้ ในการพัฒนาพืน้ ที่ สาธารณะเพื่อใหชาวเมืองไดพักผอนหยอนใจ โคเปนเฮเกนจึงควบตําแหนงเมืองที่นาอยูที่สุด ในโลกในปเดียวกันดวย แสดงใหเห็นวาชีวิตใน เมืองหลวงนั้นไมจําเปนตองเครียดและเรงรีบ เสมอไป หากใหความสําคัญกับการจัดการระบบ สาธารณูปโภคและการพัฒนาเมืองแบบยั่งยืน ประชากรก็สามารถมีความสุขและสนุกกับชีวิต ไดในทุกๆ วัน ที่มา: www.copenhagenize.com www.cphx.dk www.visitdencopenhagen.com www.denmark.dk ภาพเปดโดย JC i Núria

ภาพจาก www.blog.jdsarchitects.com โดย JDS

ภาพจาก www.blog.jdsarchitects.com โดย JDS

ภาพจาก www.mimoa.eu โดย JDS

1. สวนสาธารณะบนดาดฟาอพารตเมนท Birkegade 2. อาคาร VM Dwellings ออกแบบโดย PLOT เพื่อใหแตละยูนิต มีระเบียงกวางที่รับแสงไดมากที่สุดและมีความเปนสวนตัว จากเพื่อนบาน 3. Mountain Dwellings อาคารทรงภูเขาทีไ่ ดรบั แรงบันดาลใจ จากเทือกเขาหิมาลัย ที่ออกแบบโดย Bjarke Ingels Group

Copenhagen X เพื่อเผยแพรความรูเกี่ยวกับการพัฒนาเมือง ศูนยสถาปตยกรรมเดนมารก (Danish Architecture Centre) จึงไดจัดทําโครงการ Copenhagen X ที่มีการจัดทัวรขี่ จักรยานชมสถาปตยกรรมและสิง่ กอสรางในเมืองทุกๆ วันอาทิตยโดยไมเสียคาใชจา ย เราอยากแนะนําใหคณุ ลองเขาไปชมวิดโี อโครงการนี้ (คนดวยคําวา Copenhagen X ในยูทบู ) แลวคุณจะเห็นวาคนเดนสมคี วามสนุกในการออกแบบเมืองและสถาปตยกรรม แคไหน ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

25

The Creative

มุมมองของนักคิด

เรื่อง: นันทิยา เล็กสมบูรณ และ พัชรินทร พัฒนาบุญไพบูลย ภาพ: มนูญ ทองนพรัตน

26

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

เช�่อวาว�ดีโอเพลง “รักไมยอมเปลี่ยนแปลง” ฉบับ “โนส อุดม” คือหนึ่งในหัวขอยอดฮิตที่มีการฟอรเว�รดเมลและลิงกเฟซบุก มากทีส่ ดุ ประจําเดือนพฤศจ�กายนทีผ่ า นมา และก็คงไมนา แปลกใจ หากมีหลายคนที่เขาไปดูว�ดีโอนี้ซ้ำแลวซ้ำอีก ไมเพ�ยงแตความสามารถในการหยิบจับเร�่องราวในสังคม มาสรางเสียงหัวเราะใหกับเรา (ทั�งที่หลายเร�่องเปนเร�่องที่เคยขํา กันไมออก) แตดวยพรสวรรคในการเลาเร�่องและจังหวะที่เหนือ ชั�น คงไมใชเร�่องงายๆ ที่ใครสักคนจะไลหลังตามทันได เชนเดียวกับทีก่ ารสัมภาษณชายหนุม ทีค่ นทัง� ประเทศรูข อ มูล สวนตัว (รวมไปถึงขอมูลสวนครัวเร�อน) ดีคนนี้ก็ไมใชเร�่องงาย เชนกัน แตถาเราสามารถเก็บภาพบรรยากาศการสัมภาษณมา เลาใหฟงได เราจะเลางายๆ วา ผูชายคนนี้ทําใหคนที่พบเจอมี “ความสุข” ไมตางจากตอนอยูบนเวที นั�นคงไมไดหมายความวา เขาไมรจู กั ความทุกข (ก็เห็นมีขา ววาถูกโกงอยูบ อ ยๆ) แตกป็ ฏิเสธ ไมไดวา ผูช ายคนนีค้ อื แรงบันดาลใจอันสําคัญสําหรับใครหลายๆ คน ในการมองหาความสุขและใชประโยชนจากทุกสิง� รอบๆ ตัว

The Creative

มุมมองของนักคิด

เรามีเร�่องอยากจะบอก อยากเลาใหเคาฟง เร�่องนี้มันสนุก มันจะจุกอกตายถาไมไดเลาออกไป มันอยากใหคนอื่นขําอยางที่เราขํา สนุกอยางที่เราสนุก ชวงนี้ทํางานอะไรบาง? มีคอนเสิรตติ๊ก ชีโร แลวก็พึ่งทํา "เดี่ยว เดี่ยว กับตัน" (เดี่ยวไมโครโฟน โดยตัน ภาสกรนที) เสร็จหมาดๆ ครับ การทําเดี่ยวเอง กับการโปรดิวซงานใหคนอื่นตางกันอยางไร? โครงสรางงานเหมือนกัน แตทาํ ใหคนอืน่ เหนือ่ ยกวา อุปมาเหมือนเราสราง บานอยูเอง กับเปนผูรับเหมาและตกแตงภายในใหคนอื่นมาอยู ที่เราตอง แครคอื เคาจะอยูย งั ไง เคาอยากอยูอ ยางไร ทํายังไงใหเคาอยูส บาย ฉะนัน้ เปนเรื่องหนักใจสุดๆ ทํายังไงใหเคายืนบนเวทีอยางสบาย เราตองทําทุก อยางเพื่อรองรับเคา ไมใชทําตามความตองการของเรา ตองคิดลวงหนา วาคนที่ขึ้นเวทีอยูตอหนาคนเยอะๆ หากผิดพลาดมา จะเผชิญอะไร การ พูดคนเดียวไมมใี ครชวยจะเจออะไร ผมทําอยางนีม้ า 16 ป ผมรูอ ยูว า เคา จะเจออะไร ฉะนั้นเราจะทนไมได ถาเคาจะตองไปเจอสิ่งนั้น เรียกวาถา เปนรมชูชีพก็ตองผูกรมไวประมาณ 4 อัน คือ งานเดี่ยว เดี่ยว กับตันนี่ ผมตั้งชื่อวา "เหนื่อย หนอย กับตัน" ไดอะไรจากตรงนี้บาง? ไดรูวาตัวคุณตันมีศักยภาพเยอะกวาที่เราคิดครับ ถาเปนนักศึกษาไมใช แคสอบผาน แตผมวาควรจะไดเกียรตินิยมดวยครับ ตอนนี้วงการเดี่ยวในบานเรา มีคนทําเดี่ยวหลายคน มองวงการนี้ในบาน เราอยางไร? รูสึกดี ยิ่งเยอะยิ่งดี อยากดูบาง ผมพยากรณวาภายใน 3 ปตอจากนี้จะ มีมาเยอะขึ้น เปนเรื่องที่ดีมาก เพราะเนื้อแทของสแตนดอัพคอมเมดี้นี่ จริงๆ คือมันพูดถึงสิ่งที่สังคมรูสึก และมันคงจะดี หากมีมุมมองจากคน อื่นที่มองสังคมเรา นําเรื่องเครียดๆ ในสังคมมาทําเปนเรื่องขํา

ผมภาวนาใหมคี นหลายๆ อาชีพมาทําเดี่ยว ปาตือ สมบัษร ถิระสาโรช มาทํา เดี่ยวคงจะฮา แกเปนคนเลาอะไรไดสนุกที่สุดคนหนึ่งของประเทศ หรือ ถามีนกั การเมืองมาเปนสักคนหนึง่ คงจะมัน เพราะเราไมคอ ยไดรบั รูอ ารมณ ขันของเคาเลย เออ…มาเดี่ยวเฉยๆ หามมาหาเสียงนะครับ (หัวเราะ) อะไรที่ทําใหกลาลุกขึ้นมาทําเดี่ยวเปนคนแรก? สัญชาตญาณ อะไรขางในบอกเราวา จังหวะการเตนบนเวที จังหวะในการ เลนตลกกลุม มันไมใชจังหวะของเรา คือ สัญชาตญาณขางในเราบอก คงเหมือนบางคนที่เตนจังหวะเทคโนแดนซไมสนุก แตพอมาเตนจังหวะ ฮิพฮอพแลวโอ หรือพอมาสามชาแลวใชเลย มันคงเปนอยางนั้น เพราะ ผมรูสึกวาขณะที่เลนเปนกลุมๆ จังหวะของมันไมมีอากาศ ไมสามารถ สรางสรรคเกมไดเทาทีต่ วั เองอยากจะเปน ขางในมันบอกตลอดเวลา เผอิญ ก็ไดมา ไดดู ไดรู ไดเห็นสแตนดอัพคอมเมดี้ของตางประเทศ ก็ลองมา ศึกษาดูวา จังหวะนีน้ า จะเหมาะกับเรา เหมือนเจอแนวเพลงทีช่ อบ ก็พบวา ใชจริงๆ เปนจังหวะที่ผมถนัด หลังจากนั้นก็ลองทําตามความเชื่อ ผมคิดวาทุกคนก็ตองมีสิ่งนี้นะ คือชวงทีท่ าํ อะไรใหมๆ มันไมมใี ครรูว า หนทางขางหนามันมีอะไร มันมีแต จะตองเดินดุยไป แลวที่สําคัญในประเทศนี้ยังไมมีใครทํา ก็เลยไมรูจะ ปรึกษาใคร มันก็เดินดุย ไปขางหนา คือพอยังไมเห็นทางก็ตอ งเดินไป เดิน ไปเดีย๋ วทางมันก็มาเอง เหมือนทีเ่ คาบอกวา เรือถาถึงทาแลว หัวเรือมันก็ ตั้งตรงเองคือก็เดินดุยๆไป เผอิญเราไมมีอะไรจะเสียดวย ลูกแมคาแปก มาก็กลับไปขายสมตําก็แคนั้น แตเผอิญวาแทงหวยถูก อุดมทําเดี่ยวมากี่ปแลว และจะทําไปอีกนานแคไหน? ผมคิดวาคงจะถึงแคเดี่ยว 10 ก็พอแลว ไมไดอยากอยูยั้งยืนยงไปเรื่อยๆ เพราะวาการทําอะไรที่เรามีไฟอยูมันจะมีพลังนะ แบบวาในวัยที่มากขึ้น ถาทําโดยไมมีไฟ เหมือนทําไปอยางนั้น อยาทําดีกวา จะไดเห็นเดี่ยวของตัวเองในเร็วๆ นี้ไหม? ยังไมมาครับ กอนทําเดี่ยวทุกครั้งจะตองมีความรูสึกหนึ่ง เขาเรียกวามัน เปนสัญชาตญาณ มันเหมือนมด ฝนจะตกเราจะเห็นมดมันเดิน ทั้งที่มด มันไมเคยดูรายงานกรมอุตุฯ แตมันรูโดยสัญชาตญาณมัน เดี่ยวของผมก็เหมือนกัน ผมรูสึกวาเวลาที่จะทําเดี่ยว ขางในผมก็จะ บอกวามันมาแลวจริงๆ แลวผมจะเกิดความรูสึกรุนแรง 2 ประการคือ หนึ่งเรามีเรื่องอยากจะบอก อยากเลาใหเคาฟง เรื่องนี้มันสนุก มันจะ จุกอกตายถาไมไดเลาออกไป มันอยากใหคนอืน่ ขําอยางทีเ่ ราขํา สนุกอยาง ทีเ่ ราสนุก แลวก็ประการทีส่ องคือชวงนีต้ อ งการใชเงินกอนใหญๆ ซักกอน (หัวเราะ) ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

27

The Creative

มุมมองของนักคิด

ชอบมีคนเดินมาบอกผมนะวา "พ��คะ เวลาหนูเคร�ยดหนูดูพ�แลว หนูหายเคร�ยดเลย ขอบคุณมาก" พอเคาพูดจบเราก็จะมีคําถามอยู ในใจวา แลวเวลาเราเคร�ยดแลว กูดูใครละ กูขําตัวเองก็ไมได

ถาชีวิตนี้ไมทําเดี่ยวแลว จะทําอะไรตอ? ตอนนั้นก็ตองเปนตอนนั้น ผมมองการใกล เดี๋ยวมันก็เปนไปเอง ทําไมอุดมมองเห็นสิ่งเล็กๆ และนํามาดัดแปลงใหเปนความสุขได? ผมวาเปนวิธีเดียวที่ทําใหผมอยูรอดไดบนโลกใบนี้ ตองบอกวาเปนกลไก การเอาตัวรอดของสัตวโลกชนิดหนึ่ง สมมุติวาอยางกิ้งกาบานๆ ถา ไมเดือดรอนมากก็แคปรับสี ปรับตัว กิ้งกาที่ตองตอสูก็ตองมีการแผคอ มีพังผืดเพื่อใหมีชีวิตรอด สวนชีวิตผมก็ผานเรื่องเจ็บปวดมาเยอะ มองไป ทางดานมืดชีวิตมันก็หมน มีทางเดียวคือพลิกกลับมาเห็นมันเปนเรื่อง ตลกซะ แปรพลังงานความขมขืน่ มาเปนความขําขัน มันจะเจงมากเลยถา มันบรรเทาเราแลวไปบรรเทาคนอื่นไดดวย ทางออกสําหรับอุดมเวลาเครียดคืออะไร? ปานุชครับ เครียดทีไรตองไปหาปานุชหมอนวดแผนโบราณทุกทีเลย (หัวเราะ) กอนเดี่ยว งานถาโถมมายังกับสึนามิ ตอนนั้นเหมือนสมอง error อยาก จะผอนคลาย นวดหัว นวดขมับ แตระหวางนวดไปหมอนวดก็บน ความใน ใจไปวาลูกชายไปติดยาบา แลวก็ไปทําผูหญิงเขาทอง ทั้งที่ยังเปนวัยรุน อายุแค 17 เอง เขานวดไปบนไป ผมก็อยากจะหลับแตกลับตองไปปลอบ เขา เขาคงซึ้งใจที่มีคนเห็นใจเขา น้ำตาปาหลนลงบนตัวผมเลย ผมก็ เออ…ไดขา ววาจะมาผอนคลายไมใชเหรอ แตเรากลับมาผอนคลายใหเขา นวดเสร็จก็ใหทปิ เขาไป คิดในใจวาปานาจะทิปผมบาง (หัวเราะ) เจอแบบ นั้นผมไดเรียนรูวาทุกคนคิดวาความทุกขของตัวเองใหญกวาคนอื่นเสมอ 28

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

สวนใหญเครียดเรื่องอะไร? สวนใหญเรื่องที่ผมเครียด เปนเรื่องที่ผมคิดขึ้นมาเองทั้งนั้น คือไมมีอะไร เลวรายเทากับความคิดผมเอง ผมหาเรือ่ งเครียดขึน้ มาเองสวนใหญเลยนะ ถาเปนสัดสวนในชีวติ ผมก็คอื อาจจะมีเรือ่ งเครียดประมาณ 10 เปอรเซ็นต แตผมชอบไปขยายมัน ก็เหมือนมนุษยทกุ คนทีเ่ กิดมาเพือ่ กังวลอยู 2 เรือ่ ง กังวลอดีต กับกังวลอนาคต เครียดไปเครียดมาอยูแคนี้ ชอบมีคนเดินมา บอกผมนะวา "พี่คะ เวลาหนูเครียดหนูดูพี่แลวหนูหายเครียดเลย ขอบคุณ มาก" พอเคาพูดจบเราก็จะมีคาํ ถามอยูใ นใจวา แลวเวลาเราเครียด แลวกู ดูใครละ กูขําตัวเองก็ไมได ถามีคนเครียดจนอยากจะฆาตัวตาย มีอะไรจะบอกเขา? ใครทีค่ ดิ วาตัวเองทุกขโคตรๆ ประมาณวาเราคือทีส่ ดุ ของแจแลวนะ กอน จะฆาตัวตายใหแวะอินเดียกอน เงินกอนสุดทายลองรวบรวมดูสิมีมั้ย บิน ไปอินเดียเลยแลวลงพาราณสีเลย ขอแคนี้แหละไปเชากลับเย็นก็ได เดี๋ยว บินกลับมาความคิดที่จะฆาตัวตายก็หายไปเลยจริงๆ จะรูสึกวาหนักกวา นีย้ งั มีอกี หรอ อินเดียคงอยากจะพูดวา "หนักอยางเธอตองเจออยางฉัน" มองวาสังคมปจจุบันมีความสุขนอยลงหรือเปลา? ทุกขงาย สุขยาก อะไรก็ดูเปนความทุกขไปหมด ผมวาความเร็วของ เทคโนโลยีมันเปลี่ยนพฤติกรรมคน เห็นไดจาก 4-5 ปนี้ ผมวาโลกมัน วุนวายขึ้นตั้งแตแบล็คเบอรรี่กับแอปเปลไมไดเปนแคผลไม มันทําใหคน อยูไ มสขุ ยุกๆ ยิกๆ อยางบีบพี มิ พไปตอบชาก็หงุดหงิด เอางายๆ ในอดีต นั่งรอหุงขาว กอไฟ รอไฟติด คอยๆ โบก รอน้ำรอน คือไมไดทุกขทรมาน มาก แตทุกวันนี้แคตมมามา รอไมโครเวฟแคประมาณไมกี่วินาที เรายืน อยูหนาตูก็หงุดหงิด ตองหยิบมือถือ หยิบบีบีมาดู มาโทรฆาเวลา แค นี้ก็ทุกขแลว อีกเรื่องชัดเจนมาก ผมขายไอติมอยูเชียงใหมลูกคาสั่งไอติม 2 ลูก เสิรฟ ใหเสร็จก็ยงั เลนบีบไี ป เลนๆๆๆๆ รูส กึ ตัวอีกทีตอนจะกิน ไอติม ละลายเปนน้ำไปแลว ถาจะกินตอนนั้นตองใชหลอดอยางเดียว เนี่ยความ สุขคือไอติมรออยูข า งหนาแตไมสนใจ ตองบอกกอนวาผมก็ไมไดแอนตีน้ ะครับ อยางไอโฟนนีใ่ จผมอยากไปกราบคนผลิตเลย คือมันทําใหชวี ติ ผมสะดวก ขึ้นมาก ไมวาจะโทร เช็คเมล ถายรูป อัดเสียง แมวาเราจะเปนเพียง ประเทศโลกที่สามที่ใช 4G ในระบบ 2G ก็ตาม คือเทคโนโลยีใหเราใชมัน ไมใชใหมนั มาใชเรา ไมไดเปนทาสโทรศัพท ผมไมไปเปดเสียงใหมนั ตรึง้ ๆ ตลอดเวลา อยาง Whatsapp (โปรแกรมแชตขามระบบระหวางบีบีและ ไอโฟน) ผมก็มแี ตผมจะคุยอยูไ มเกิน 5 คน แคคนเดียวก็พมิ พตอบจะไม ทันอยูแลว บางทีพิมพมาเชา ผมตอบเย็นก็มี ผมไมไดเสพติด วันไหนมือ ถือเจงเนี่ยสบายตัวสุดๆ

The Creative

มุมมองของนักคิด

แปลวาถาเวนจังหวะ ทําตัวลาหลังสักนิด ชีวิตจะสุขขึ้น? ผมยอมลาหลัง (หัวเราะ) แตถาเปนคนทันสมัยแลวไมมีความสุขอยาเปน มันเลย มีเพือ่ นผูห ญิงผมคนหนึง่ มีมอื ถือ 3 เครือ่ ง อยูใ นกระเปาสองเครือ่ ง ไวโทรเขาออก อีกเครือ่ งไวบบี ี แคผมเห็นรีโมททีบ่ า นวางกองกัน 3-4 อัน ผมยังปวดหัวเลย มันอยูที่บานยังไมอยากจะมอง แลวดันเหมือนมีรีโมท ในกระเปา 3 อัน โอย…อันนี้เปนคนทันสมัยขนาดไหนก็ไมตองการ รูสึก เหมือนมันควบคุมเรา มีเสียงปบๆ ที่ดังตลอดเวลา เหมือนมีลูกอยูใน กระเปาเรียกรองใหเราสนใจ แตบางคนเขาชอบทางนัน้ อาชีพมันตางกัน ผมเปนคนชอบอาน ชอบ เขียน ชอบวาด ใจมันตองอยูกับตัวถึงจะทําไดดี สิ่งทั้งหลายทั้งมวลสมาธิ คือสิ่งที่สําคัญที่สุดนะผมวา

ผมเปนคนชอบอาน ชอบเข�ยน ชอบ วาด ใจมันตองอยูก บั ตัวถึงจะทําไดดี สิง� ทัง� หลายทัง� มวลสมาธิคอื สิง� ที่ สําคัญทีส่ ดุ นะผมวา

หมายถึงการทําตัวนิ่งๆ ในโลกที่หมุนไปขางหนา? ผมวามันหมุนเร็วเกินไป แลวเราก็ดันหมุนเร็วตามมันดวย หยุดอยูที่เดิม เดี๋ยวมันก็วนกลับมาอยูแลว ผมรูสึกวายุคนี้เปนยุคที่มีการเปลี่ยนผานที่ เห็นชัดมาก เชนทุกวันนี้ไมมีใครขับรถเพื่อขับรถแลว เมื่อกอนขับรถแลว เห็นผูหญิงแตงหนา กินขนม อาจจะเปลี่ยนเทป เปลี่ยนซีดีบาง หลังๆ ก็เพิ่มมาบีบีดวย คือทําทุกอยาง แปลวาเขาไมมีสมาธิในการขับรถเลย แลวขนมเนี่ย กินไปก็ไมรับรูรสชาติอะไรเลยนะ แตงหนาก็เหมือนเปน ความคุน เคยเหมือนกับการเขาเกียรรถนะ แมกระทัง่ เวลาคนสงขอความหากัน เนีย่ บางทีไมไดรสู กึ เหมือนทีส่ ง ไปนะ ไมไดรสู กึ คิดถึงจริงๆ แตเปนประโยค ที่พิมพไปโดยที่ไมรูวาตัวทําอะไรอยู แคทําไปเรื่อยๆ เปนปกติเรื่อยๆ จิตไมเคยจดจอกับอะไร

แลวเราจะหาความสุขไดจากที่ไหนไดบาง? จะหาความสุขเนี่ย หาไปไมเจอหรอก ก็ไมตองไปหาไง ถาหาไมเจอก็ แคหยุดทุกอยาง หยุดบีบี หยุดเฟซบุก ปดทีวี ปดโทรศัพท อยูเ ฉยๆ คือ ความสุขมันอยูร อบตัวอยูแ ลวไง รอเราไปมองมันแคนน้ั เอง ลองนัง่ อยูบ า น เฉยๆ ทําอะไรเล็กๆ นอยๆ รดน้ำตนไม คอยๆ ชาๆ แลวความสุขมันจะ เออลนมาเอง ทั้งๆ ที่เปนกิจกรรมโคตรจะเบสิกเลยนะ ถาจะถามวาอะไรคือจุดมุงหมายในชีวิตของอุดม? ไมไดมีจุดมุงหมายอะไรชัดเจน ไมไดมีภูเขาอะไรใหไปพิชิต แลวพอคน พบวาไมตอ งไปพิสจู นอะไรมันกลับสบายตัวมากเลย เพราะทําอะไรไมตอ ง พยายามมาก ซึง่ เปนสิง่ ทีก่ าํ ลังเรียนรูม นั อยูน ะ อยางการเขียนหนังสือเดีย๋ วนี้ ก็เขียนไปไมตอ งการประกาศอะไร การทําเดีย่ วไมโครโฟนก็ทาํ แบบสบายๆ ผมคิดวาชีวิตที่เปนอยูตอนนี้เหมือนเราไดผานภูเขาที่เราอยากจะขึ้นมา แลว แลวตอนนีเ้ หมือนเราเดินลงมาแบบเขีย่ หญาเลน ไลตแี มงปอ อยาก วิง่ ก็วง่ิ เหนือ่ ยก็หยุด คือไปเรือ่ ยๆ เปนชีวติ ทีค่ อ นขางเรือ่ ยเปอ ยนะครับ ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

29

The Creative

มุมมองของนักคิด

มีว�ธีที่ผมใชไดผลมากคือ ถาคิด ไมออกก็ใหออกจากความคิด คืออยาไปคิดมันเลย แลวมันจะ มาหาเราเอง

แลวมีวิธีคิดหาไอเดียในการทํางานอยางไรบาง? ไอเดียดีๆ มันจะมาตอนเราไมไดคิดเสมอเลยครับ ตอนที่กําลังสบายใจ ไมไดคิดเรื่องงาน เชนตอนอาบน้ำ หรือชวงเคลิ้มๆ กอนหลับ ชวงนี้เปน ชวงไพรมไทมของผมเลยครับ ที่หัวนอนของผมจะมีกระดาษกับปากกา ติดไวเสมอ อะไรที่คิดวาตื่นมาตอนเชาจะจําไดหายไปทุกที แลวมีวิธีที่ ผมใชไดผลมากคือ ถาคิดไมออกใหออกจากความคิด คืออยาไปคิดมันเลย แลวมันจะมาหาเราเอง ถาใครสักคนอยากมีความสามารถในการหยิบจับสิง่ รอบๆ ตัวมาถายทอด ไดอยางสนุกสนานไดอยางอุดมบาง เคาควรจะฝกฝนอยางไร? กอนที่เคาจะฝกฝน เคาควรที่จะถามตัวเองกอนวา เมื่อเวลาอยูบนโตะ อาหารกับเพื่อนๆ หลายๆ คน ในโตะนั้นใครเปนคนเลาเรื่องใหคนอื่น หัวเราะ เปนคุณรึเปลา ถาคําตอบไมใชคุณ คุณเปนคนแคชอบนั่งฟงเคา เฉยๆ ก็ไมตอ งไปฝกฝนเพราะมันเสียเวลา มันควรจะเปนคนคนนัน้ แหละ ทีช่ อบเลาเรือ่ งใหเพือ่ นฟงทัง้ โตะนะ ควรแนะนําใหคนคนนัน้ ไปฝกฝนแทน เพราะธรรมชาติเคาเปนอยางนัน้ ถาธรรมชาติเราไมไดเปนอยางนัน้ อยาไป ฝนธรรมชาติ อะไรที่ฝนธรรมชาติมันไมไดดีหรอกครับ แปลวามันเปนเรื่องของพรสวรรคดวย? เปนเรือ่ งของธรรมชาติทเ่ี กิดมาเปนอยางนัน้ อยางอืน่ คอยมาหาเอาทีหลังได ถาธรรมชาติเปนคนชอบเห็นคนอื่นหัวเราะ ชอบมีความสุขที่ทําใหคนอื่น หัวเราะ มีความสุขที่ไดทะลายภูเขาน้ำแข็งที่หอคนอื่นอยู เปนคนชอบ สรางบรรยากาศที่เปนมิตรขึ้นมา เปนคนแบบนั้นรึเปลาถาเปนก็จงไปทํา ถาไมใชก็อยาไปฝน 30

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

แลวถาอยากเลาเรื่องตลกแตไมมีใครขํา? สิง่ นัน้ ควรจะเปนสิง่ ทีเ่ คาควรจะไดรบั เปนสิง่ แรกๆ ทุกๆ คนทีท่ าํ อาชีพนี้ จะตองเจอการไมขาํ กอน ตองเรียนรูท จ่ี ะเลาอะไรแลวแปกกอน เพราะมัน จะเปนวัคซีนคุมกัน เพราะมันจะเกิดขึ้นอีกแนๆ ถาไมมีนี่แยเลย ถา เริ่มแรก ขําเลย แลววันหนึ่งแปกขึ้นมา เคาจะรับไมได จะทําตัวไมถูก จึงควรที่จะเจอตั้งแตแรกๆ เริ่มๆ ควรจะหาเวลาไปแปกบอยๆ เพราะมัน จะเปนภูมคิ มุ กันใหรวู า เรือ่ งแบบนัน้ ไมควรทําเรือ่ งแบบนีไ้ มควรเลา ที่พูด อยูนี่ผมก็ยังแปกอยูบอยๆ นะครับ แลวอะไรเปนเคล็ดลับหรือสูตรพิเศษของการเลาเรื่องที่จับใจคนฟง? อยางอื่นไมมีก็ไดนะ คือฉากไมมีก็ได ไมคไมมีก็ได เสื้อผาไมดีก็ได ทรงผมหรือหนาตาไมดกี ไ็ ด แตอนั หนึง่ ทีข่ าดไมไดเลยคือ "ความอยากทีจ่ ะเลา" คิดวาคนทีอ่ ยากจะทําอาชีพนีแ้ ลวไมประสบความสําเร็จเพราะเคาขาดตัว นี้นะครับ มันตองเกิดความอยากที่จะเลา มันตองเปนเรื่องราวที่อยากจะ พูดออกมา อุปมางายๆ คุณรองเพลง เพลงที่มันอินกับคุณจริงๆ ที่คุณ มีความหลังกับมันจริงๆ แลวคุณจะรองไดดี มากกวาที่คุณรองเพลง คาราโอเกะ รองเพลงอะไรก็ได รองไปงัน้ ๆ เราตองมีความอยากทีจ่ ะรอง เพลง จะทําเหมือนการรําหนาพระพรหมไมได ถึงแมคณุ จะรําสวย แตคณุ ไมมจี ติ วิญญาณขางใน คุณไมมที างประสบความสําเร็จ รวมถึงงานอะไร ทุกๆ อยาง ถาไมไดใสใจเขาไป มันก็ไมใชงานที่ดี ถามวาเปนงานมั้ย ตอบวาเปน แตถาไมไดใสความปรารถนาอยางแรงกลาเขาไป มันก็จะ เปนงานธรรมดาที่ไมจับใจคน ที่ผานมา ชอบงานอะไรของตัวเองมากที่สุด? ชอบวาดรูป เราทําแลวชอบของเราเอง เพราะทําแลวมันมีความสุข เพราะ เราไมไดไปเสิรฟใคร เหมือนทําอาหารใหตัวเองกินนะ

The Creative

มุมมองของนักคิด

ฉากไมมีก็ได ไมคไมมีก็ได เสื้อผา ไมดีก็ได ทรงผมหร�อหนาตาไมดี ก็ได แตอันหนึ่งที่ขาดไมไดเลยคือ ความอยากที่จะเลา

มีอุดมการณในการทํางานศิลปะไหม? ผมไมมอี ดุ มการณ ผมมีแต "อุดมแต" ศิลปะทําเพือ่ อุดม แต (พานิช) ไม เหมือนการทําเดีย่ วไมโครโฟน ผมทําเพือ่ เปนอาหารเสิรฟ ใหเขากิน ก็ตอ ง มีรสชาติทเ่ี ด็กกินไดผใู หญกนิ ดี เพราะแฟนเราคอนขางแมสไมจาํ กัดกลุม สวนงานเขียนก็เปนงานเสิรฟใหเขาเหมือนกัน เคาก็ตองอานออกและเขา ใจ งานขายไอติมก็ตองเสิรฟเขาอีก ก็ตองบริการดี สะอาด อรอย แต งานศิลปะไมมีอุดมการณ มีแตอุดมแตจริงๆ เหมือนอยูบานทํากินเอง จะมาวาอะไรผมได ในเมือ่ ผมอยากจะกินมามา ผมคนดูในตูเ ย็นมันมีไสอว่ั เอาไสอว่ั ใสไปก็ได มีผกั ผมจะใสถว่ั ฝกยาวยังไดเลย มะเขือเทศซึ่งมันไม เกีย่ วก็คนื นัน้ ผมจะกินแบบนัน้ มันมีอยูใ นตูผ มก็ทาํ กิน ฉะนัน้ ถามันไมถกู ปากใคร ก็ตองบอกเลยวา ไมใชแคสื่อก็ไมแคร เอาเปนวา แครอุดมแต คนเดียวสําหรับงานอารต รูส กึ อยางไรทีค่ นเห็นหนาอุดมก็หวั เราะไดแลว เหมือนกับวาเปนสัญลักษณ ของความสุข? รูสึกเหมือนวาตัวเองเปนอภิสิทธิ์ ที่ประชาชนที่เจอน้ำทวมทั้งภาคอีสาน และใตคาดหวังวาจะรับผิดชอบไดทั่วถึงทั้งหมด ทั้งประเทศ รูสึกจริงๆ วาไมไหว บริการไมทว่ั ถึงจริงๆ ฟงแลวนาชืน่ ใจนะ แตวา ขอไมรบั ตําแหนง นี้ไดไหมครับ แลวสิ่งที่ทําใหอุดมมีความสุขคืออะไร? คือการเห็นคนอื่นมีความสุข ความสุขในวันนี้มันตางจากอดีตที่ผานมา ความสุขตอนนั้นคือตัวเรา แตพอเราโตขึ้นมาการที่เราเห็นคนรอบขางมี ความสุข คือเรามีความสุขที่ละเมียดกวาเดิม คือมีคนหนึ่งเคยพูดวา ความสําเร็จจริงๆ ของชีวิต วัดจากความสุขของคนรอบขางนะ แลวตอนนี้มีความสุขไหม? แลวคนสัมภาษณมีมั้ยละ ถาคุณมีผมก็มีดวย (หัวเราะ) ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

31

The Creative

มุมมองของนักคิด

32

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

The Creative

มุมมองของนักคิด

อยางนี้ก็มีดวยเหรอ? แรงบันดาลใจสําหรับผมคืออะไรบางอยางก็ไดที่กอเกิดความสะเทือนใจ จนเกิดประโยคหนึง่ ดังขึน้ ในหัว "อยางนีก้ ม็ ดี ว ยเหรอ" คําๆ นีม้ นั จะพาเรา ออกจากความคุนเคยเดิมๆ ไปสูพื้นที่ใหม ทุกวันนี้ผมเปนคนแบบนี้ไดก็ เพราะเรื่องสั้นของพี่จิก ประภาส ชลศรานนท ขอชื่อ สุธี สามสี่ชาติ อานไปครั้งแรกเสียงนี้ก็ดังในหัวเลย "หนังสืออยางนี้ก็มีดวยเหรอ" ตอง บอกเลยวาพี่จิกประภาสนี่เปนแรงบันดาลใจตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน จริงๆ แลวมันยากที่จะระบุไปแนชัดเลยวา อะไรคือแรงบันดาลใจ ของผมมันจะปนๆ กันมา เปนพลังงานรวมๆ เหมือนพลังงานแสงอาทิตย แลวจะแปรไปทําอะไรอยางอื่นก็คอยวากันไป มันจะอยูในเพลง ในหนังสือ ในภาพยนตร หนังโฆษณา ในอาหาร ในแฟชัน่ ในขาวของเครือ่ งใชเล็กๆ นอยๆ หรือการสนทนากับใครสักคน มันก็จะเกิดความสะเทือนใจ มัน อธิบายคอนขางยากนะ ยกตัวอยางผมไปดูคอนเสิรต ของโมเดิรน ด็อกครัง้ แรกๆ ทีม่ าบุญครอง แลวผมก็คิดวา "วงอยางนี้ก็มีดวยเหรอ" เปนพลังงานติดอยูในใจ อานเรื่องสั้นของปราบดา หยุน ก็รูสึกวา "เขียนอยางนี้ก็มีดวยเหรอ" เห็นอารตกินได ผัดไทของฤกษฤทธิ์ (ตีระวนิช) ก็รสู กึ วา "อารตอยาง นี้ก็มีดวยเหรอ" มันสะเทือนอยูขางใน หนังของพีเ่ จย (อภิชาติพงศ วีระเศรษฐกุล) "หนังอยางนีก้ ม็ ดี ว ยเหรอ" หนังโฆษณาของพี่ม่ำ (สุธน เพ็ชรสุวรรณ) พี่ตอ (ธนญชัย ศรศรีวิชัย) แตละเรื่อง ผมรูสึกวา "โฆษณาอยางนี้ก็มีดวยเหรอ" เพลงของอารักษ อาภากาศ "รองอยางนี้ก็มีดวยเหรอ" "เขียนเนื้อ อยางนี้ก็มีดวยเหรอ" ถานึกภาพไมออกก็ลองไปหาซื้อเพลงมาฟง โดย เฉพาะชุด "คิดถึงคนที่ไมไดไปหา" เพลงที่ 7 หมูซอยแสงจันทร จะเปดคุณ ใหเขาสูโลกใบใหมเลย

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

33

The Creative

มุมมองของนักคิด

แรงสะเทือนใจ บางครั้งแรงบันดาลใจมันเปนมวลความรูสึก บางทีไมใชวาฟงเพลงแลว อยากแตงเพลง ดูหนังแลวอยากไปทําหนัง มันมาปนๆ กันอยูใ นตัว ฟงเพลง แลวอาจจะมีไฟลุกขึ้นมาเก็บกวาดบานก็ได อาจเปนการตูนก็ได อยางการตูนของตั้ม วิศุทธิ์ พรนิมิตร ที่สราง ความรูสึกสะเทือนใจผมมาก คือไมไดรูสึกวาเปนแคการตูน แตเปนกวี มีความเปนศิลปะอยูสูงมาก ผมก็พยายามติดตอซื้อรูปของเคานะ จนตั้ม ถามวาพี่อยากไดรปู ผมไปทําอะไรครับ ผมตอบไปตรงๆ เลยวารูปคุณสอน อะไรผมบางอยาง คือคุณเคยใหสัมภาษณที่มีคนถามวาทําไมวาดแบบนี้ วาดมั่วๆ ไมเห็นสวย ลายเสนกระยึกกระยือ แลวคุณก็ตอบวาอยากวาด ใหสวยเหมือนกันแตวาดเทาที่วาดได เลนเปยโนก็เลนไมเกงเลนแคพอ ประมาณ เลนเทาทีเ่ ลนได มันเปนคําพูดงายๆ แตผมวามันสอนอะไรผมนะ เพราะขณะนั้นผมกําลังทํางานบางอยางอยู แลวงานก็กําลังกาวไปสูจุดที่ เรียกวากําลังพยายามเกินไป บทสัมภาษณอันนี้ผมรูสึกสะเทือน การทีผ่ ม อยากไดภาพตัม้ มาติดทีบ่ า น ผมไมไดเอาเท แตผมเอาไวสอนตัวผมเองวา อยาพยายามเกินไป เพราะวาความพยายามของผมคือความ "พยายม" นะ คือมันจะดึงอะไรบางอยางทีไ่ มใชตวั เราออกมา เหมือนเราพยายามจะเปน อะไรสักอยาง เราจะเปนอะไรไดละนอกจากจะเปนตัวเอง

ผมไมเคยเบื่อเลยที่จะไปญี่ปุน สถานที่ก็กอเกิดแรงบันดาลใจเหมือนกัน มีอยูประเทศหนึ่งที่ผมไปแลว พอกลับมาก็จะมีแรงบันดาลใจทวมทน มีพลังงานเหมือนทีน่ น่ั เปนทีช่ ารต แบต นั่นก็คือประเทศญี่ปุน ผมเคยทําเดี่ยว 6 แลวผมก็คิดชื่อไมออก คิดไมออกวาเรื่องที่มีจะไป รอยรวมกันไดยงั ไง มันเหมือนมีผกั มีเครือ่ งเทศ แตไมรจู ะทําอาหารอะไร แตก็ไมสามารถทําจับฉายได ตอนนั้นกอนแสดงเดี่ยว 6 แค 15 วันอยูดีๆ ผมก็ทิ้งงานไป แลวก็บินไปญี่ปุนเลย ทีมงานก็เหวอ นั่งอยูบนเครื่องตัว เองยังงงเลยวามาทําไม แตรวู า ไมอยากอยูบ า นคิดไมออกเลย แตมาทําไม ก็ไมรู พอเริ่มเขาโตเกียว โอโห… เห็นแตคนแตงตัว บางคนอยางกับอยูใน หนังสือการตนู เต็มไปดวยตัวประหลาด แลวก็คดิ อยูใ นใจวาคนที่นี่มนั ตูดหมึก จริงๆ แลวคําวา "ตูดหมึก" ก็วง่ิ กระแทกหัวเลย หลังจากนัน้ ก็เหมือนแมเหล็ก ดูดทุกอยางที่กระจัดกระจายมารอยรวมเปนเรื่องเดียวกัน คืนนั้นคืนเดียว บทเสร็จเลย ถามวาทําไมตองเปนญี่ปนุ คือทุกดานเคาล้ำเราลวงหนาไปหลายสิบป เวลาเราเดินอยูที่ญี่ปุน เหมือนเราเดินอยูในโลกอนาคต แฟชั่นที่เรายังไป ไมถึงมันก็อยูที่นั่น งานอารตที่เรายังคิดไมถึงมันก็อยูที่นั่น คือเหมือนทุก อยางรวมอยูที่นั่นทั้งหมด และมันจะเต็มไปดวย "อยางนี้ก็มีดว ยเหรอ" มันมาถี่ยง่ิ กวาขอความบีบอี กี มันทําใหประสาทการรับรูต น่ื ตัวหมดทุกดาน และทุกครั้งที่ไปญี่ปุนเหมือนญี่ปุนวิ่งไปขางหนาเรื่อยๆ ในขณะที่ประเทศ เรายังอยูที่เดิม ฉะนั้น ผมไมเคยเบื่อเลยที่จะไปญี่ปุน และทําใจไดกับทุกอยางที่มัน แพงมหาศาล เพราะวาผมคิดวา สิ่งที่ผมไดจากเคามันตีเปนมูลคาไมได ถาแรงบันดาลใจมันคิดเปนราคาไดนะ ผมวาลําพังเงินตรงนัน้ มันถูกมาก แรงบันดาลใจจากอินเดีย และอีกประเทศหนึ่งที่นาจะเปนฝงตรงขามเลย ที่สรางแรงบันดาลใจ มหาศาลพอๆ กัน คือ อินเดีย ผมคิดวาจะกลับไปอินเดียอีกครั้ง ในงาน "กุมภะ เมลา" ที่จะจัดขึ้นในปหนา เปนงานรวบรวมตัวประหลาด ฤาษีจะ ออกจากปามาประมาณสามหมืน่ ชีวติ ทุกนิกาย ทุกศาสนา จะมาแสดง อิทธิฤทธิ์เชน มาเพงกสิณไฟใหกระดาษลุกไหม เอาหัวปกดินเปนวันๆ และเคาบอกวามีฤาษีตนหนึ่ง จาบมาก ตั้งแตเกิดมาชูแขนอยูขางหนึ่งไม เคยเอาลงเลย อยากไปเห็นตัวเปนๆ ผมวาจั๊กกะแรขางนั้นของเขาตอง ยาวมากๆ มันโดดแดดไง โดนแดดโดนลมก็แตกกิ่งฟูบาน เวลาเดินลอด ราวตากผา เขาจะทํายังไง ไปทํางานในสภาไมไดเลยนะ คงโหวตใหทกุ เรือ่ ง (หัวเราะ)

34

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553

ธันวาคม 2553

l

Creative Thailand

Creative Thailand

l ธันวาคม 2553