Evanjellu ne’ebÊ Saun Markus & Mateus haktuir Referensia: http://www.capuchinhos.org/biblia/index.php?title=Evangelho_de_S%C3%A3o_Marcos http://academico.arautos.org/2013/11/autenticidade-do-evangelho-de-sao-marcos/ http://www.capuchinhos.org/biblia/index.php?title=Evangelho_de_S%C3%A3o_Mateus http://www.itf.org.br/para-conhecer-a-estrutura-do-evangelho-de-mateus.html
EDTH300 Semana VIII
Introdusaun Markus
Mateus
Planu-kotuk (Background) 1.Evanjellu ne’ebé Saun Markus: istória be breve liu kona-ba Jezús (Markus 1:1) 2.Jezús Maromak Oan mane be servi. 3.Hakerek ba sarani sira iha Roma.
Planu-kotuk 1.Introdusaun Testamentu Foun no ‘Mesias, Maromak Oan be moris’ (Mateus 16:16). 2.Hakerek ba ema Judeu be fiar.
Objetivu Markus
1. Atu hametin baze fiar ema fiar nain sira iha Roma 2. Motiva atu nafatin fiel iha sofrimentu nia laran atu haklaken Evanjellu.
Mateus
1. Fó ba ema leitór sira istória sasin nian kona-ba Jezús nia moris, 2. Hatudu lia-loos ba leitór sira katak Jezús mak Maromak Oan no Mesias be profesia sai husi profeta sira Testamentu Tuan nian. 3. Hatudu Maromak nia Reinu be realiza ona iha no liuhosi Jezús Kristu.
Karakterístika Evanjellu Markus 1. 2. 3. 4.
Evanjellu ne’e nakonu ho atividade, be fó afirmasaun liu ba iha saida mak Jezús halo. Evanjellu ne’e espesiál ba ema Romanu. Evanjellu ne’e ho nia estilu lalais. Evanjellu ne’e hakerek ho moris, hanesan deskreve eventu sira iha Jezús nia moris ho badak no loos, ho fasil no ho kapasidade hosi ema be besik liu.
Mateus a. b. c. d. e. f.
Livru ne’e nu’udar Evanjellu be kona liu ba lisan Judeu sira nian. Servisu no hanorin Jezús nian iha parte kurativu. Dogma lima husi Jezús (kapitulu 5-25) Evanjellu ne’e espesifikamente temi eventu iha Jezús nia moris nu’udar realizasaun TT. Reinu Lalehan. Só de’it Evanjellu ne’e mak temi ka profesia igreja nu’udar fatin ida be sai Jezús nian rasik iha tempu tuir mai (16:18; 18:17).
Liña boot Evanjellu
Markus 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Preparasaun ba Nai Jezús nia servisu (Markus 1:1-13) Servisu dahuluk iha Galilea (1:14--3:6) Servisu daruak/tuir mai iha Galilea (3:7--7:23) Servisu iha área liur Galilea nian (fatin seluk) (7:24--9:29) Ba Jeruzalén (9:30--10:52) Semana sofrimentu (11:1-15:47) Moris hias (16:1-20)
Mateus
1. Introdus Mesias (1:1--4:11) 2. Servisu Misianika Jezús nian iha área sorin-sorin Galilea nian (4:12--18:35). 3. Pontu-kulminante servisu Mesianika Jezús nian iha Judea/Perea no Jeruzalén (19:1-26:46). 4. Ema kaer Jezús, hetan justisa no krusifika (26:47--27:66). 5. Jezús nia moris hias (28:1-20).
Istoria importante atu hatene! Markus
1. 2. 3.
4. 5. 6.
Maromak nia Oan Mane no Mesias, atan be sofre. Jesus nia misaun sofrimentu dehan sai ho klaru ba Ninia disípulu sanolu resin rua. Milagre be Jezús halo no Ninia poder boot liu hotu moras no diabu sira nu’udar sinál katak Maromak nia reinu besik dadaun ona. Jezús fó hatene ho klaru kona-ba terus no mate, maibe liu loron tolu Nia sei moris hias (8:31). Sofrimentu ka terus nu’udar valór disípulu (Markus 3:21-22,30; 8:34-38; 10:33-34,45; 13:8,11-13). Moris hias.
Mateus
1. 2. 3. 4. 5.
Jezús hatudu sinál no milagre, ne’ebé afirma kona-ba realidade Reinu Maromak nian (8:1--9:38). Jezús hatudu kontinua kona-ba ezisténsia Reinu Maromak nian (11:1--12:50). Haklaken kona-ba Reinu Maromak nian hamosu krizi oin-oin (14:1-17:27). Jezús la’o ba Jeruzalén no hela iha ne’ebá to’o domingu ikus (19:1-26:46). Ema kaer Jezús, hetan justisa, krusifikasaun, no moris hias hosi ema mate nia leet (26:47--28:20).
Hanorin prinsipál Markus (ATAN) 1. Kapítulu 1-10 (1:1--10:52) Atan be fiel ne’e hala’o nia kna’ar servidór nian 2. Kapítulu 11-15 (11:1--15:47) Atan be fiel fó Nia-An esperiénsia terus no mate iha Ninia servisu 3. Kapítulu 16 (16:1-20). Atan be fiel hetan glória. Kapítulu ne’e konta kona-ba Atan be fiel ne’e hetan glória liuhosi Ninia moris hias hosi mate.
Mateus (LIURAI) 1. Kapítulu (1:1--4:1): Liurai (salvadór) be hein mai ona 2. Kapítulu (4:12--25:46): Liurai (Maksoin) be hanorin 3. Kapítulu (26:1--27:66): Liurai (Maksoin) sakrifika An atu salva Ninia ema tomak 4. Kapítulu (28:1-20): Liurai (Maksoin) ne’e hatudu Ninia vitória ba forsa hotu-hotu iha mundu no lalehan.
Mensajen Markus 1. 2. 3.
4.
Jezús, Maromak Oan (1:1). Jezús, Oan mane: Markus mós hatudu ba ita umanidade Jezús nian; Liafuan sira be loos duni Jezús rasik ko’alia sai: Talita kum! Hader bá! (5:41); Efata! Loke bá! (7:34); Eloi, Eloi, lama sabakhtani? Ha’u-nia Maromak, Ha’u-nia Maromak tansá mak Ita husik hela Ha’u mesak? (15:34). Jezús nia laran-di’ak.
Mateus 1. 2. 3. 4.
Jezús mak Mesias, Liurai. Jezús ko’alia kona-ba Reinu ida Jezús haruka Ninia igreja Jezús fó subliña Lei Torah