EKG Hayati Tehlike (Acil) Hasta Yönetimi El Kitabı by Cukurova Nobel

: Escaped bigemine VES

Hayati Tehlike matür VES: solundaki sinü HastaVES Yönetimi çkmşsa ad Prematür VES’tir v El Kitabı

2. Baskı matür VES kendinden önceki sinüsü erinden başlamşsa ad RonT’dir (ş Editörler kten sonra Prof. başlamşsa sadece p Dr. Yüksel GÖKEL (şekil 5). Uzm. Dr. M. Kaan POYRAZ Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı

Dr. Öğr. Üyesi İrfan AYDIN

Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı

ÇUKUROVA NOBEL TIP KİTABEVİ

Kitabın 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası Hükümleri gereğince (Kitabın bir bölümünden alıntı yapılamaz, fotokopi yöntemi ile çoğaltılamaz, resim, şekil, şema, grafik vb.’ler kopya edilemez) tüm hakları Çukurova Nobel Tıp Kitabevine aittir.

Bu kitabın tüm bölümleri kanuni olarak telif kapsamında olup her hakkı korunmuştur. Sınırlandırılmış telif hukuku çerçevesi ve basımevinin onay ve rızası dışında her türlü kullanımı yasak olup cezai müeyyideye tabiidir. Cezayi müeyyide, fotokopi yolu ile çoğaltma, mikrofilm, mimeografi, mikrofilm hazırlanması, elektronik veri işleme ve depolanmasını da kapsamaktadır.

Çukurova Nobel Tıp Kitabevi Tel.: 0242 238 1555 Fax: 0850 224 4447 Gsm: 0532 382 5423 Kültür Mah. Hürriyet Cd. Abdi Çavuş Sitesi 1 D Blok Kepez/Antalya

Yayın Yönetmeni : Kapak Tasarlama : Dizgi Düzenleme : Matbaa :

Ufuk Biroğlu Cenk Akay Cenk Akay Güngörler matbaacılık A. İvedik mh. 1323 cd. No: 28/4 Yenimahalle - Ankara Tel: (0312) 394 28 83

İÇİNDEKİLER Bölüm 1 EKG İLE KONUŞMAK.................................................1 Bölüm 2 HAYATİ TEHLİKE (KALBİN ÇALIŞMA KOŞULLARI) HASTA YÖNETİMİ................................................... 29 Kalbin Çalışma Koşulları.............................................29 Hasta Yönetimi Aşamaları......................................... 30 Pratik Hayati Tehlike Belirlenmesi............................ 31 Pratik Öykü Alınması..................................................33 Pratik Fizik Muayene..................................................33

Bölüm 3 AYRINTILI HAYATİ TEHLİKE DEĞERLENDİRİLMESİ ve STANDART TEDAVİLERİ............................................................. 35 Nabzı Olan Hastada Ritim ......................................... 38 Göğüs Ağrısı................................................................ 46 Myokard İnfarktüsü.........................................................48 Elektrolit Bozuklukları.....................................................50 Hipoksi ve Siyanoz...........................................................58

Solunum Zorluğu........................................................ 60 Şok....................................................................................64 Hayati Tehlike Hipertansiyon (Acil Hipertansiyon)......................................................... 72 iii

İçindekiler iv

Acele Hipertansiyon....................................................74 Bilinç Bozukluğu.......................................................... 77 Bilinç Bozukluğu Yapan Nedenler..............................78 Konvülzyon................................................................. 80 Asit - Baz Bozuklukları............................................... 84 Zehirlenmeler (Ağu) Yönetimi.................................. 88 Hipotermi..................................................................100 Hipertermi-Ateş........................................................100 Travma Yönetimi....................................................... 102

Bölüm 4 PRATİK ÖYKÜ ALINMASI..................................... 105 Tam Fizik Muayene................................................... 105 Laboratuvar ve Görüntüleme Tetkiklerinin Planlanması.....................................................................106

Günlük Sıvı.................................................................106

Bölüm 5 ACİL SERVİSTE ÇOK KARŞILAŞILAN HAYATİ TEHLİKE OLUŞTURAN VEYA OLUŞTURABİLECEK DURUMLARIN YÖNETİMİ............................................................. 109 Bun-Creatinin Yüksekliği..........................................109 Döküntü.......................................................................111 Çarpıntı....................................................................... 113 Öksürük...................................................................... 113 Hemoptizi................................................................... 113

İçindekiler

Hıçkırık.......................................................................114 Bilateral Pretibial Ödem............................................115 Karın Şişliği................................................................. 117 Karın Ağrısı................................................................. 117 İshal............................................................................ 123 Üst GIS Kanamalar.................................................... 126 Alt GIS Kanama.......................................................... 127 Yutma Güçlüğü (Disfaji)............................................ 128 Bulantı, Kusma........................................................... 129 Hazımsızlık (Dispepsi)............................................... 131 Sarılık......................................................................... 132 Bayılma, Bayılayazma................................................ 133 Baş Dönmesi (Vertigo).............................................. 134 Baş Ağrısı................................................................... 135 Hemipleji-Hemiparezi............................................... 137 Parapleji..................................................................... 138 Lenfadenopati........................................................... 138 Dalak Büyüklüğü.......................................................140 Monoartritler.............................................................141 Poliartritler.................................................................141 Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları............................ 142 Kırmızı veya Ağrılı Göz.............................................. 145 Ani Görme Kaybı........................................................ 146

İçindekiler vi

Trombositopeni......................................................... 146 Anemi......................................................................... 147 Pansitopeni................................................................148 Beyaz Küre Yüksekliği.............................................. 149

Bölüm 6 OLAĞANÜSTÜ DURUMLARDA (ÇOK HASTA VARSA) HAYATİ TEHLİKESİ OLAN HASTA AYRIMI (TRİAJ)............................... 151 KAYNAKLAR......................................................................... 153

Bölüm 1

EKG İLE KONUŞMAK

: Escaped bigemine VES Kalp durmadan ölüm olmaz. Hiç bir hastalık hiç bir zehir kalbin çalışma ortamından birini bozmadan kalp durmaz. Kalbi gösteren en önemli şey Elektrokardiografidir (EKG). EKG’nin her bozukluğu hayati tehlikedir.

kağıdı standarttır, küçük karelerden oluşur. KamatürğıdınEKG VES: VES solundaki sol üst köşesinde voltaj işareti vardır ve 10 küçük sinü kare olmalıdır. köşede hızPrematür 25mm/sn olmalıdır. çkmşsaSol altad VES’tir v İzoelektrik hatta (düz çizgi) ilk dalga P dalgasıdır (pozitif veya negatif olabilir) atrium sistolü ile oluşur. QRS dalgası ventrikül sistolü ile oluşur. QRS bir kavramdır ve Q ile başlayabilir (isoelektrik hatta ilk aşağı inen dalga), R ile başlayabilir (izoelektrik hatta yukarı çıkan dalga), S dalgası R den sonra izoelektrik hatta aşağı inen dalgadır. Yani QRS’te sadece Q, sadece R, sadece RS olabilir.

matür VES kendinden önceki sinüsü erinden başlamşsa ad RonT’dir (ş PR mesafesi denildiği zaman P’nin başından QRS hankten gisonra başlamşsa sadece p dalga ile başlıyorsa onun başına kadar olan mesafedir. ST yüksekliği denildiği zaman QRS hangi dalga ile bit(şekilmişse 5). (Q, R, S,) o dalganın izoelektrik hatta bitmesi gereken yerde değil izoelektrik hattın yukarısında bitmesi ve izoelektrik hattın yukarda devam etmesi demektir.

ST çöküklüğü denildiği zaman QRS hangi dalga ile bitmişse (Q, S) o dalganın izoelektrik hatta bitmesi gereken yerde değil izoelektrik hattın aşağısında bitmesi ve izoelektrik hattın aşağıda devam etmesi demektir. QRS genişliği demek, QRS hangi dalga ile başlıyorsa (Q, R) izoelektrik hatta başladığı yerden, QRS hangi dalga ile bitiyorsa (Q, R, S) izoelektrik hatta bittiği yer arasındaki mesafedir.

elinize aldğnzda hasta ne olursa olsun sorular sra ile baştan başlanarak sorulmaldr. Sorular sra Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabıkonulur. ile sorulmazsa yanlş teşhis Her sorunun adresi farkldr. Sorular mutlaka EKG de sorular sıra ile sorulmalıdır. Her EKG’yi eliniadresinde sorulmaldr. ze aldığınızda hasta ne olursa olsun sorular sıra ile baştan başlanarak sorulmalıdır. Sorular sıra ile sorulmazsa yanlış teşhis konulur. SORU 1: RİTİM Her sorunun adresi farklıdır. Sorular Adres: DII, DIII, aVL, aVF, V3, V4,mutlaka V5, V6adresinde sorulmalıdır.

Ritim için ne aranyorsa (spike, P dalgas) sra ile bu derivasyonlara baklr (Ritm DI, aVR, V1 ve SORU 1: RİTİM V2’de okunmaz). Ritimde ilk baklmas Adres: DII, DIII, aVL, aVF, V3, V4, V5, V6 gereken pil ritmidir. Ritim için ne aranıyorsa (spike, P dalgası) sıra ile bu Pil Ritmi: Hastann QRS’i öncesi pil ritmini derivasyonlara bakılır (Ritm DI, aVR, V1 ve V2’de okungösteren bir çizgi (spike) vardr. okumak son maz). Ritimde ilk bakılması gerekenEKG pil ritmidir. bulur (şekil 1). Pil Ritmi: Hastanın QRS’i öncesi pil ritmini gösteren bir çizgi (spike) vardır. EKG okumak son bulur (Şekil 1.1).

Şekil 1: Pil ritmi

Şekil 1.1. Pil ritmi.

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak Dextrokardi DI’de P negatif olacak + V6’da R<S olacak = sağ Dextrokardi kalp vardr. Sağ kalbi olan hastada EKG’de tüm DI’de P negatif olacak + V6’da R<S olacak = sağ kalp varderivasyonlar ters hastada bağlanr. Sağ EKG çekilir. dır. Sağ kalbi olan EKG’de tüm derivasyonlar

ters bağlanır. Sağ EKG çekilir. Sinüs ritmi QRS ten önce en düzgün pozitif P sinüs olarak Sinüs ritmi kabul edilir (şekil 2). QRS ten önce en düzgün pozitif P sinüs olarak kabul edilir (Şekil 1.2).

Şekil 2: Sinüs ritmi

Şekil 1.2. Sinüs ritmi.

Sinüs dşndan denir. Sinüs dışındanolanlara olanlaraekstrasistol ekstrasistol denir. Atrial SinüsP sine P benzemeyen sine benzemeyen Atrialextrasistol: extrasistol: Sinüs pozitif P’ler atrial extrasistoldür. pozitif P’ler atrial extrasistoldür. Nodal extrasistol:Negatif Negatif PP nodal nodal ekstrasistoldür ekstrasistoldür Nodal extrasistol: (AV noddan çıkmış, kavşak). (AV noddan çkmş, kavşak). P dalgası yoksa: QRS genişliğine bakılır, P yok + QRS P dalgas yoksa: genişliğine baklr, P yok genişliği <2.5 küçük QRS kareden azsa (< 0.10 sn) nodal ext-+ QRS genişliği <2.5 küçük kareden azsa (< 0.10 sn) rasistoldür. nodal extrasistoldür. P yok + QRS genişliği >2.5 küçük kareden genişse ventriküler extrasistoldür. P yok + QRS genişliği >2.5 küçük kareden genişse Yani ritim: pil, sinüs, atrial, nodal ya da ventrikülerventriküler extrasistoldür. dir. Yani ritim: pil, sinüs, atrial, nodal ya da Çok önemli not: Ritim okunurken QRS genişliği ve ventrikülerdir. RR mesafe eşitliği P yoksa sorulur. Çünkü P varsa ritim kesindir. Çok önemli not: Ritim okunurken QRS genişliği ve Prematür RR mesafe eşitliği P yoksa sorulur. Çünkü Ekstrasistol: Extrasistol (atrial, nodal,P ventriküler) solundaki sinus ritmine daha yakınsa prevarsa ritim kesindir. matür extrasistol, sağındaki sinüse daha yakınsa escaPrematür Ekstrasistol: Extrasistol (atrial, nodal, ped extrasistol denir. ventriküler) sinus ritmine daha yaknsa Extrasistol solundaki (atrial, nodal, ventriküler) iki sinüs araprematür extrasistol, sağndaki sinüse daha sında bir taneyse bigemine denir. İki sinüs arasında arka arkaya iki taneyse coupleddenir. extrasistol denir. Arka yaknsa escaped extrasistol arkaya 3 ve fazlaysa taşikardi denir. Yani Extrasistol Extrasistol (atrial, nodal, gibi ventriküler) taşikardisinin sinüs ritmindeki kalp hızı ileiki bir sinüs ilgisi arasnda bir taneyse bigemine denir. arka İki arkasinüs yoktur. Extrasistolün taşikardisi extrasistolün arasnda arka arkaya iki taneyse coupled extrasistol denir. Arka arkaya 3 ve fazlaysa

P olmayacak QRS >2.5 kareden Extrasistolün geniş 3 ve + daha fazlaküçük olmasdr. olacak (>0.10 sn) = VES taşikardisinde kalp hz, yüksek hzl, normal hzl, Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı Escapeddüşük VES:hzl olabilir. VES sinüse daha yaknsataşikardisinde escape ya 3 vesağndaki daha fazlaextrasistol olmasıdır. Extrasistolün Ventriküler (VES) VESP olarak tanmlanr (şekil 3).düşük Birkareden taneolabilir. ise kalp hızı, yüksek normal hızlı olmayacak +hızlı, QRS >2.5hızlı, küçük geniş bigeminedir Arka arkaya 2 taneyse coupled denir. olacak (>0.10 sn) = VES Ventriküler extrasistol (VES) Escaped VES: P olmayacak + QRS >2.5 küçük kareden geniş olacak VES sağndaki sinüse daha yaknsa escape (>0.10 sn) = VES VES olarak tanmlanr (şekil 3). Bir tane ise Escaped VES: VES sağındaki sinüse daha yakınsa esbigeminedir Arka arkaya(Şekil 2 taneyse denir. cape VES olarak tanımlanır 1.3). coupled Bir tane ise bigeminedir arka arkaya 2 taneyse coupled denir.

Şekil 3: Escaped bigemine VES

Prematür VES: VES solundaki sinüse daha yakn çkmşsa ad Prematür VES’tir ve ikiye ayrlr. Şekil 3: Escaped bigemine VES Prematür VES kendinden sinüsün Şekil 1.3. Escapedönceki bigemine VES. T dalgas üzerinden başlamşsa ad RonT’dir (şekil 4). PrematürVES: VES: VES solundaki sinüse daha Prematür VES solundakisadece sinüse daha yakın çıkT bittikten sonra başlamşsa prematür yakn çkmşsa ad Prematür VES’tir ve ikiye mışsa adı Prematür VES’tir ve ikiye ayrılır. VES’tir (şekil 5). ayrlr. Prematür VES kendinden önceki sinüsün T dalgası Prematür VES kendinden önceki sinüsün dalüzerinden başlamışsa adı RonT’dir (Şekil 1.4). T T bittikten sonra başlamışsa sadece prematür VES’tir (Şekil 1.5). gas üzerinden başlamşsa ad RonT’dir (şekil 4). T bittikten sonra başlamşsa sadece prematür VES’tir (şekil 5).

Şekil 4: R on T prematür bigemine VES Şekil 1.4. R on T prematür bigemine VES.

Şekil 4: R on T prematür bigemine VES

Şekil Şekil 5: R1.5. onR on T T olmayan olmayan prematür bigemine prematür bigemine VES’ler. VES’ler

Ventriküler Extrasistol arka arkaya 3 veya daha fazla olacak + R-R aralklar eşit olacak (bir küçük Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak kare eşitsizlik eşit kabul edilir) = VT VT de RR aralğ eşit değilse “VT benzeri Atrial Ventriküler Taşikardi (VT) Fibrilasyon” denir. Ventriküler Extrasistol arka arkaya 3 veya daha fazla VT+ R-R ikiye ayrlr.eşit Multifokal QRS olacak aralıkları olacak (bir(polimorfik, küçük kare eşitsizlik eşit kabul edilir) = VT şekilleri değişik) ve Unifokal (monomorfik, QRS VT de RR aralığı şekilleri ayn).eşit değilse “VT benzeri Atrial Fibrilasyon” denir.

VT ikiye ayrılır. (polimorfik, QRS şekilleri Multifokal VT Multifokal (Torsade de pointes) değişik) ve Unifokal (monomorfik, QRS şekilleri aynı). VT olacak ama grup grup QRS şekli değişecek. Bir grup QRS, QVT ile(Torsade başlarkende birpointes) grup QRS R ile baş Multifokal layacak. R-R aralklar eşit VT olacak Gruplar ama grup değişirken grup QRS şekli değişecek. Bir grup QRS, Q ile başlarken grupiçinde QRS R ile başlayacak. olmayabilir. Grup bir kendi R-R aralklarGrupeşit lar değişirken R-R aralıkları eşit olmayabilir. Grup kendi olacak (şekil 6,7). içinde R-R aralıkları eşit olacak (Şekil 1.6, 1.7).

Şekil 6: Multifokal VT

Şekil 1.6. Multifokal VT.

Şekil 7: Multifokal VT

Şekil 1.7. Multifokal VT.

Unifokal VT: Arka arkaya 3 veya daha fazla VES olacak + R-R aralklar eşit olacak +QRS lerin hepsi Unifokal VT birbirinin ayns olacak. Arka arkaya 3 veya daha fazla VES olacak + R-R aralıkları Kalp hzna göre hepsi üçe ayrlr: eşit olacak +QRS lerin birbirinin aynısı olacak. Yüksek hzl Unifokal VT (kalp hz >140 Kalp hızına göre üçe ayrılır: atm/dk) (şekil 8).

birbirinin ayns olacak. Yüksek hzl Unifokal VT (kalp hz >140 Kalp hzna göre üçe ayrlr: atm/dk) 8).El Kitabı Hayati Tehlike Hasta (şekil Yönetimi Yüksek hzl Unifokal VT (kalp hz >140 atm/dk) (şekil 8). Yüksek hızlı Unifokal VT (kalp hızı >140 atım/dk) (Şekil 1.8).

Şekil 8: Yüksek hzl unifokal VT Şekil 8: Yüksek hzl unifokal VT Şekil 1.8. Yüksek unifokal Normal hzl unifokal VThızlı (kalp hzVT. 60-140/dk): Unifokalhızlı VTunifokal kalp hzVT 60-140/dk ise normal hzl hızı 60-140/dk): NormalNormal hzl unifokal VT (kalp(kalp hz 60-140/dk): unifokal VT denir (şekil 9). Unifokal VT kalp hızı 60-140/dk ise normal hızlı unifokal Unifokal VT kalp hz 60-140/dk ise normal hzl VT denir (Şekil 1.9). unifokal VT denir (şekil 9).

Şekil 9: Normal hzl unifokal VT

Şekil 1.9. Normal hızlı unifokal VT.

Şekil 9: Normal hzl unifokal VT Düşük hızlı unifokal VT (kalp düşüyorsa dal bloklu NT’dir. Düşük hzl unifokal VT (kalphızı hz<60/dk): <60/dk):UnifoUnifokal kal VT kalp hızı <60/dk ise düşük hızlı unifokal VT denir. VT kalp hz <60/dk ise düşük hzl unifokal VT denir. Düşük hzl unifokal VT junctional) (kalp <60/dk): Unifokal UNİFOKAL VT AYIRICI TANI:hz Unifokal VT ayırıcı tanıNodal (Kavşak, extrasistol UNİFOKAL VT AYIRICI TANI: Unifokal ayrc VT kalp düşük hzl unifokal VT VT denir. sında,hz dal <60/dk bloklu P ise dalgasız unifokal nodal taşikardi (NT) AV noddan çkan bir uyarnn ventriküle sistol tansnda, dal bloklu P dalgasz unifokal nodal taşikardi düşünülmelidir. QRS genişliği 4 küçük kareden daha geUNİFOKAL VT AYIRICI TANI: Unifokalküçük VT ayrc (NT) düşünülmelidir. QRS kareden yaptrmasdr. Nodal ekstrasistol İki tipi nişse VT’dir. Karotis masajı ilegenişliği kalp hızı4denir. düşüyorsa dal tansnda, dal bloklu P dalgasz unifokal nodal taşikardi bloklugenişse NT’dir. VT’dir. Karotis masaj ile kalp hz daha vardr. (NT) düşünülmelidir. QRS genişliği 4 küçük kareden dahaNodal genişse VT’dir. Karotis masaj ile kalp hz (Kavşak, junctional) extrasistol Negatif P dalgal nodal extrasistol: AV noddan çıkan bir uyarının ventriküle sistol yaptırmasıdır. Nodal ekstrasistol denir. İki tipiters vardır. Uyar AV noddan çkp atriuma gittiği için P Negatif dalgalı nodal extrasistol: UyarıP,AV noddalgasPnegatiftir. (şekil 10). Negatif QRS danöncesi çıkıp atriuma ters gittiği için P dalgası negatiftir veya sonras olabilir. (Şekil 1.10). Negatif P, QRS öncesi veya sonrası olabilir.

Şekil 10: 2. atm negatif P’li Nodal extrasistol Şekil 1.10. 2. atım negatif P’li Nodal extrasistol.

P’siz nodal extrasistol: P dalgas olmayacak ve QRS normal genişlikte olacak (<2.5 küçük

kareden küçük). AV noddan çkan uyar ayn anda ventriküle ve atriuma gider, atrium ve ventrikül Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak ayn anda sistol yapar, P dalgas QRS içinde kaybolacağ için P dalgas gözükmez. (şekil 11, P’siz nodal extrasistol: P dalgası olmayacak ve QRS 12). normal genişlikte olacak (<2.5 küçük kareden küçük). AV noddan çıkan uyarı aynı anda ventriküle ve atriuma

Nodal extrasistol (P’li veya P’siz) solundaki gider, atrium ve ventrikül aynı anda sistol yapar, P dalgasinüse yakn çkmşsa prematür nodalgözükmez. extrasistol sı QRS içinde kaybolacağı için P dalgası (Şekil 1.11, 1.12). sinüse yakn çkmşsa escaped denir, sağndaki nodal extrasistol denir.(P’li İkiveya sinus arasnda birsinüse tane yaNodal extrasistol P’siz) solundaki kın çıkmışsa prematür nodal extrasistol denir, sağınise bigemine, iki sinus arasnda arka arkaya iki daki sinüse yakın çıkmışsa escaped nodal extrasistol tane denir. ise coupled ve arka arkaya 3 ve daha fazla ise İki sinus arasında bir tane ise bigemine, iki sinus nodal taşikardi arasında arka denir. arkaya iki tane ise coupled ve arka arkaya 3 ve daha fazla ise nodal taşikardi denir.

Şekil 11: 4. QRS, P dalgas olmayan ve QRS 7 nodal extrasistoldür. normal genişlikte olan soldaki sinüse daha yakn çktğ için Şekil 1.11. 4. QRS, P dalgası olmayan ve QRS normal genişlikprematür, iki sinüs arasnda bir tane olduğu te olan nodal extrasistoldür. Soldaki sinüse daha yakın çıktığı için prematür, iki sinüs arasında bir tane olduğu için bigemiiçin bigeminedir. nedir.

Şekil 12: Üçüncü QRS, P dalgas olmayan ve Şekil 1.12. Üçüncü QRS, P dalgası olan olmayanP’siz ve QRSnodal normal QRS normal genişlikte genişlikte olan P’siz nodal extrasistoldür. extrasistoldür. Nodal taşikardi(NT) (NT) Nodal taşikardi P’li veya P’siz Nodal extrasistolün 3 3 veya P’li veya P’siz Nodal extrasistolün veyadaha dahafazla arka arkaya gelmesidir. NT ikiye ayrılır. Multifokal (negatif fazlaP’li arka arkaya gelmesidir. NT bir ikiye ayrlr. ve P’siz Nodal Taşikardinin arada olması) ve UniMultifokal (negatif P’siz Nodal fokal (negatif P’li P’li veyave P’siz Nodal taşikardi). Taşikardinin bir arada olmas) ve Unifokal Multifokal NT pratikte görülmez. (negatif P’li veya P’siz Nodal taşikardi). Multifokal NT pratikte görülmez.

Multifokal NT pratikte görülmez. Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı

Unifokal NT: ikiye ayrlr Negatif Unifokal P’li NT: Unifokal ikiye ayrılırNT Şekil 13 de ten önce Negatif P’liQRS Unifokal NTnegatif P li bir nodal taşikardi örneği Şekil 1.13’de QRSgörülmektedir. ten önce negatif P’li bir nodal taşikardi örneği görülmektedir.

Şekil 13: Negatif P dalgal unifokal NT Şekil 1.13. Negatif P dalgalı unifokal NT.

P’siz Unifokal NT P’siz Unifokal NT P si olmayan, normal genişlikte eşit QRS’in (P’siz diyebilmek içinnormal R-R aralklarnn P si olmayan, genişlikte QRS’in (P’siz olmas nodal extranodal 3 veya daha arkaeşit arkaya gerekir (bir3extrasistol) küçük kareye olanfazla eşitsizlik sistol) veya daha fazla kadar arka arkaya gelmesidir. P olmagelmesidir. için içinnodal taşikardi dığı için nodal taşikardi diyebilmek R-R aralıklarının kabul edilir, şekil P 14).olmadğ eşit olması gerekir (bir küçük kareye kadar olan eşitsiz-

P sizlikNT de RR aras eşit değilse NT değil “nodal eşit kabul edilir, Şekil 1.14). taşikardi benzeri Atrial fibrilasyon” denir.

P siz NT de RR arası eşit değilse NT değil “nodal taşikardi benzeri Atrial fibrilasyon” denir.

Unifokal NT hzNTolarak 3’e ayrlr: Unifokal hız olarak 3’e ayrılır: YüksekYüksek hzl (Supraventriküler Taşikardi): Kalp Kalp hızlı (Supraventriküler Taşikardi): hızı >140/dk). hz >140/dk). hızlı: (kalp hızı 60-140/dk). NormalNormal hzl: (kalp hz 60-140/dk). Düşük(kalp hızlı: (kalp hızı <60/dk). Düşük hzl: hz <60/dk).

Şekil 14:P’sizP’siz P yok QRS normal Şekil 1.14. NT. PNT. yok QRS normal genişlikte, arka arkaya üç ve fazla ve RR aralarıarkaya eşit. genişlikte, arka üç ve fazla ve RR aralar eşit.

Atrial extrasistol Atriumdan bir uyarnn çkp ventriküle sistol yaptrmasdr. QRS’ten önce sinüs P sine benzemeyen pozitif P olmasdr. Atrial extrasistol denir. En düzgün pozitif P sinüs Kabul edilir,

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

Atrial extrasistol Atriumdan bir uyarının çıkıp ventriküle sistol yaptırmasıdır. QRS’ten önce sinüs P sine benzemeyen pozitif P olmasıdır. Atrial extrasistol denir. En düzgün pozitif P sinüs Kabul edilir, sinüs P sine benzemeyen diğer pozitif P’ler atrial extrasistol olarak tanımlanır.

Atrial extrasistol soldaki sinüse yakın çıkmışsa adı prematür atrial extrasistol (Şekil 1.15), sağdaki sinüse yakın çıkmışsa escaped atrial extrasistol denir (Şekil 1.16). İki sinus arasında bir tane ise bigemine, iki tane arka arkaya ise coupled, üç ve daha fazla arka arkaya gelirse atrial taşikardi denir.

Şekil 15: 4. atm atrial extrasistol Şekil 1.15. 4. atım atrial extrasistol. Şekil 15: 4. atm atrial extrasistol Şekil 16: Üçüncü QRS in P’si pozitif ama Şekil 16: Üçüncü in P’si pozitif ama için önceki sinüs QRS P’lerine benzemediği Şekil 1.16. Üçüncü QRS in P’si pozitif ama önceki sinüs P’leriönceki sinüs P’lerine benzemediği için atrialdir sağdaki sinüse daha çktğ ne benzemediği için atrialdir sağdaki sinüse daha yakn yakın çıktığı için escaped ve tek olduğu için bigeminedir. atrialdir sağdaki ve sinüse dahaiçin yakn çktğ için escaped tek olduğu bigeminedir. içinAtrial escaped ve tek olduğu taşikardi (AT) için bigeminedir. Atrial taşikardi (AT)arka arkaya 3 ve daha fazla Atrial extrasistolün Atrial extrasistolün ve dahaUnifokal fazla gelmesidir (şekilarka 17).arkaya İki tipi3 vardr. AT: gelmesidir (şekil 17). İki tipi vardr. Unifokal AT: Atrial P lerin şekli ayn (pratikte sk görülmez) ve Atrial P lerin şekli (pratikte sk görülmez) ve Multifokal ATayn (Atrial fibrilasyon). Multifokal AT (Atrial fibrilasyon).

önceki sinüs P’lerine benzemediği için atrialdir sağdaki sinüse daha yakn çktğ Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı için escaped ve tek olduğu için bigeminedir. Atrial taşikardi (AT) Atrial taşikardi (AT) Atrial extrasistolünarka arkaarkaya arkaya 3 ve daha fazla Atrial extrasistolün 3 ve daha fazla gelmegelmesidir (şekil İki 17).tipi İkivardır. tipi vardr. Unifokal AT:P sidir (şekil 1.17). Unifokal AT: Atrial lerin şekli aynı (pratikte sık görülmez) ve Atrial P lerin şekli ayn (pratikte sk görülmez) ve Multifokal AT (Atrial fibrilasyon). Multifokal AT (Atrial fibrilasyon).

Şekil 1.17. AT. İkinci P pozitif ve düzgün yani sinüs. Sinüsten

Şekil 17:P’ler AT.pozitif İkinciama P sinüsten pozitif farklı ve düzgün sonra gelen olduğu içinyani atrial. sinüs. Sinüsten sonraiçingelen P lerP ler pozitif Arka arkaya 3 tane olduğu AT ve atrial de bir ama birinden farklı olduğu multifocal AT. atrial. Arka sinüsten farkliçin olduğu için Multifokal AT: Atrial fibrilasyon (AF) Atriumdan farklı odaklardan uyarıların aynı anda çıkması (multifocal) ve bunların bir kısmının AV noddan geçirilmemesi sonucu (bloklu), düzensiz olarak geçenlerin ventriküle iletilip sistol yaptırmasıdır.

Dört tip AF vardır

1. Tip AF: VT benzeri AF, dal bloklu AF: VT ama R-R arası eşit değil (Şekil 1.18). Atrial P dalgasının hiç olmamasının nedeni dakikada 800-1000 atrial extranın atriumun her yerinden çıkmasıdır. Bu kadar çok uyarıya atriumun sistol yapamaması nedeni ile atrial uyarı olmasına rağmen atrium sistol yapamadığı için P dalgası görülmez. RR aralıklarının eşit olmamasının nedeni atrial uyarıların AV noddan düzensiz bloke edilmesi sonucu geçenlerin ventriküle düzensiz sistol yaptırmasıdır. QRS in geniş olmasının nedeni ventriküle dal bloklu geçmesidir.

sistol yaptrmasdr. QRS in geniş olmasnn nedeni ventriküle dal bloklu geçmesidir.

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

Şekil 18: VT benzeri AF Şekil benzeri AF 2. Tip 18: AF:VTP’siz benzeri Şekil NT 1.18. VT benzeri AF: AF. P’siz nodal taşikardi ama R-R aralklar eşit olmadğ için 2. Tip AF: P’siz benzeri AF:nodal P’siztaşikardi nodal AF’dir (şekil 19). NTNT 2. Tip AF: P’siz benzeri AF: P’siz taşikardi ama R-R aralklariçineşit olmadğ için ama R-R aralıkları eşit olmadığı AF’dir (Şekil 1.19). AF’dir (şekil 19). 3. Tip AF: P var ama hiçbir P bir birine benzemiyor ve R-R aralklar eşit değil (şekil 20). Atriumdaki odak says azalmştr bu nedenle Şekil Nodal taşikardi benzeri AF.benzemi3. Tip19: AF: Pyapmaya var hiçbir P bir birine Şekil 1.19.ama Nodal taşikardi benzeri AF. atrium sistol başlamştr, multifocal atrial 11 eşit değil (şekil 20). yor ve R-R aralklar P’ler çkmştr. Şekilortaya 19: Nodal taşikardi benzeri AF. Atriumdaki odak says nedenle 3. Tip AF: P var ama hiçbirazalmştr P bir birinebu benzemiyor 11 ve R-R aralıkları eşit değil (Şekil 1.20). Atriumdaki odak atrium sistol yapmaya başlamştr, multifocal atrial sayısı azalmıştır bu nedenle atrium sistol yapmaya başP’ler ortaya çkmştr. lamıştır, multifocal atrial P’ler ortaya çıkmıştır. Şekil 20: 3. Tip AF

4. Tip AF (Atrial flatter): Tipik bir atrial P Şekil 20: 3. Tip (testere AF görüntüsü vardr dişi, şekil 21). Unifokal Şekil 1.20. 3. Tip AF. AT (atrial P dalgalar ayn tip) ama AV noddan 4. Tip AFAF (Atrial flatter): bir atrial PP görüntü4.atrial Tip (Atrial flatter):Tipik Tipik birAF atrial baz uyarlar geçmediği için olarak sü vardır (testere dişi, Şekil 1.21). AT (atrial görüntüsü vardr (testere dişi, şekilUnifokal 21). Unifokal değerlendirilir. P dalgaları aynı tip) ama AV noddan bazı atrial uyarılar AT (atrial P dalgalar ayn tip) ama AV noddan geçmediği için AF olarak değerlendirilir. baz atrial uyarlar geçmediği için AF olarak değerlendirilir. Şekil 21: 4. Tip AF, Atrial flatter

Şekil 1.21. 4. Tip AF, Atrial flatter.

EKG’DE 2. SORU: AV BLOK VAR MI? Şekil 21:okunabilir 4. Tip AF, Atrial Sinüs’te (pil ritmi,flatter atrial, nodal, ventriküler extrasistollerde okunamaz). EKG’DE 2. SORU: AV BLOK VAR MI? AV bloklarda kalp hz düşük, normal, yüksek olabilir. Sinüs’te okunabilir (pil ritmi, atrial, nodal, Adres: Ritim okunan derivasyon. ventriküler okunamaz). 1. Adm: extrasistollerde QRS’i olmayan P dalgas var m AV bloklarda kalp hz düşük, normal, yüksek olabilir. baklr:

Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı 12

EKG’DE 2. SORU: AV BLOK VAR MI? Sinüs’te okunabilir (pil ritmi, atrial, nodal, ventriküler extrasistollerde okunamaz). AV bloklarda kalp hızı düşük, normal, yüksek olabilir. Adres: Ritim okunan derivasyon.

1. Adım: QRS’i olmayan P dalgası var mı bakılır: QRS’i olmayan P yok (her P’nin QRS’i varsa):

2. Adm: QRS i olmayan P dalgas var: PR’ler eşit ve uzun değilse (<5 küçük kare) AV blok QRS’i yoktur. olan P lerin PR mesafeleri eşit ve uzunsa (>5PR’ler küçükeşit kare) 2b AV(>5 bloktur. ve uzunsa küçük kare) = 1. derece AV bloktur. QRS’i olan P’lerin PR’leri eşit ve normal PR’ler eşit değilse AV tam bloktur. uzunluktaysa (<5 küçük kare) 2c AV bloktur. 2. Adım: QRS i olmayan P dalgası var: eşit değil ama QRS’i olan P’lerin PR mesafeleri QRS’i olan P’lerinsaga PR mesafeleri eşit ve uzunsa (>52a küçük PR mesafeleri doğru giderek artyorsa Av kare) 2b AV bloktur. bloktur. QRS’iolmayan olan P’lerin PR’leri eşitQRS’i ve normal QRS’i P var ama olanuzunluktaysa P’lerin PR (<5 küçük kare) 2c AV bloktur. mesafeleri eşit değil ve saga doğru artmyorsa AV QRS’i olan P’lerin PR mesafeleri eşit değil ama PR metam bloktur. safeleri sağa doğru giderek artıyorsa 2a Av bloktur. QRS’i olmayan P var ama QRS’i olan P’lerin PR mesa-

1. Derece Blok feleri eşit değilAV ve sağa doğru artmıyorsa AV tam bloktur. QRS’i olmayan P yok, PR’ler eşit ve uzun (>5 küçük kare) 1. Derece AV(şekil Blok 22). Birinci derece AV blokta ritm okunmasna devam QRS’isinüstür, olmayan PEKG yok, PR’ler eşit ve uzun (>5edilir. küçük kare) (Şekil 1.22). Birinci derece AV blokta ritm sinüstür, EKG okunmasına devam edilir.

Şekil 22: 1. derece AV blok.

Şekil 1.22. 1. derece AV blok.

2. Derece AV blok Üç tipi vardr. 2a tipi AV Blok QRS’i olmayan P var, QRS’i olan P’lerin PR mesafeleri eşit değil ve saga doğru giderek uzamş ise 2a AV bloktur (şekil 23). 2a tipi AV blokta ritm sinüstür EKG okunmasna devam edilir.

Şekil 22: 1. derece AV blok.

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

2. Derece AV blok 2. Derece AV blok Üç tipi vardr. Üç tipi vardır. 2a tipi AV Blok QRS’i olmayan P var, QRS’i olan P’lerin PR 2a tipi AV Blok mesafeleri eşit değil ve saga doğru giderek uzamş QRS’i olmayan P var,(şekil QRS’i23). olan P’lerin PR mesafeleri ise 2a AV bloktur eşit değil ve sağa doğru giderek uzamış ise 2a AV bloktur 2a 1.23). tipi AV blokta ritm sinüstür EKG okunmas(Şekil na devam edilir. 2a tipi AV blokta ritm sinüstür EKG okunmasına devam edilir.

Şekil 23: 2a tipi AV blok 2b tipi AV Blok Şekil 23: 2a tipi AV blok QRS’i olmayan P var, QRS’i olan P’lerin PR 13 2b tipi AV Blok mesafeleri eşit ve uzunsa (>5 küçük kare) 2b AV Şekil 1.23. 2a tipi AV blok. QRS’i olmayan P var, QRS’i olan P’lerin PR bloktur (şekil 24). mesafeleri eşit ve uzunsa (>5 küçük kare) 2b AV 2b tipi AV Blok Ritm sinüstür, EKG okunmasna devam edilir. bloktur (şekil 24). QRS’i olmayan P var, QRS’i olan P’lerin PR mesafeleri eşit Ritm sinüstür, edilir. ve uzunsa (>5 küçükEKG kare)okunmasna 2b AV blokturdevam (Şekil 1.24). Ritm sinüstür, EKG okunmasına devam edilir.

Şekil 24: 2b tipi AV blok.

Şekil 24: 2b tipi AV blok. Şekil 1.24. 2b tipi AV blok. 2c tipi AV Blok QRS’i olmayan P var, QRS’i olan P’lerin PR 2cAV tipiBlok AV Blok 2c tipi mesafeleri eşit ve uzun değilse (<5 küçük kare) 2c P var, QRS’i olan P’lerin PR QRS’iQRS’i olmayanolmayan P var, QRS’i AV bloktur (şekil 25). olan P’lerin PR mesafeleri eşit ve uzun değilse (<5 küçük kare) 2c AV bloktur mesafeleri eşit ve uzun değilse (<5 (Şekil küçük1.25). kare) 2c Ritm sinüstür EKG okunmasna devam edilir. Ritm okunmasına devam edilir. AV sinüstür bloktur EKG (şekil 25). Ritm sinüstür EKG okunmasna devam edilir. Şekil 25 2c tipi AV blok.

Şekil 1.25. 2c tipi AV blok.

2c tipi AV blok. AV Şekil tam 25 Blok QRS’i olmayan P var + QRS’i olan P’lerin PR AV tam Blok mesafeleri eşit değil ve sağa doğru giderek QRS’i olmayan P var + QRS’i olan P’lerin PR

QRS’i olmayan P var + QRS’i olan P’lerin PR mesafeleri eşit değil ve sağa doğru giderek artmyorsa AV tam bloktur Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı QRS’i olmayan P yok, PR ler eşit değilse AV tam AV tam(şekil Blok 26). bloktur QRS’itam olmayan P varEKG + QRS’i olan P’lerin mesafeleri eşit AV blokta okumak sonPRbulur. Çünkü değil ve sağa doğru giderek artmıyorsa AV tam bloktur. EKG sinüs ritmi değildir, Ventriküler taşikardidir. QRS’i olmayan P yok, PR ler eşit değilse AV tam bloktur (Şekil 1.26). AV tam blokta EKG okumak son bulur. Çünkü EKG sinüs ritmi değildir, Ventriküler taşikardidir.

Şekil 1.26. AV tam blok.

EKG’de 3. SORU: Preeksitasyon sendromu Sinüste bu soru sorulur (pil ritminde, atrial, nodal, ventriküler extrasistollerde, AV tam blokta EKG okumak son bulur). Adres: Ritm okunan derivasyon

PR mesafesi (P nin başından QRS in başına kadar, QRS hangi dalga ile başlıyorsa o dalganın başına kadar, örneğin Q ile başlıyorsa P nin başından Q nun başladığı yere kadar, R ile başlıyorsa P nin başından R nin başına kadar) yetişkinde <3 küçük kareden, çocuklarda

<2.5 küçük kareden ve yeni doğanlarda <2 küçük kareden daha kısa ise tanı preeksitasyon sendromudur. Nedeni AV nod yanında 2. ileti yolunun olması ve iletinin bu yolla ventriküle daha hızlı iletilmesidir. İki tipi vardır.

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

Lown-Ganong-Levine PR kısa + QRS genişliği normalse (<2.5 küçük kare) tanı Lown-Ganong-Levinedir (Şekil 1.27). Levine de EKG okumasına devam edilir.

Şekil 27: Lown ganong Şekil 1.27. LownLevine. ganong Levine.

Wolf Parkinson White (WPW) PR ksa + QRS >2.5 küçük kareden genişse tan WPW’tr (şekil 28). WPW da QRS geniş olduğu için EKG okunmas son bulur. Çünkü bundan sonraki sorularn sorulabilmesi için QRS in geniş

Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı 16

Wolf Parkinson White (WPW) PR kısa + QRS >2.5 küçük kareden genişse tanı WPW’tır (Şekil 1.28). WPW da QRS geniş olduğu için EKG okunması son bulur. Çünkü bundan sonraki soruların sorulabilmesi için QRS in geniş olmaması gerekir.

Şekil 28: WPW

Şekil 1.28. WPW.

EKG de 4. soru: Sağ dal bloğu var m Bu sorunun sorulabilmesi için sinus olacak (pil ritmi, atrial, nodal, ventriküler extrasistolde okunamaz), AV tam blok olmayacak, WPW olmayacak. Adres: V1. V1 de iki tane R olacak + QRS >2.5 küçük kareden geniş olacak = sağ dal bloğu (şekil

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

EKG de 4. soru: Sağ dal bloğu var mı Bu sorunun sorulabilmesi için sinus olacak (pil ritmi, atrial, nodal, ventriküler extrasistolde okunamaz), AV tam blok olmayacak, WPW olmayacak.

Adres: V1. V1 de iki tane R olacak + QRS >2.5 küçük kareden geniş olacak = sağ dal bloğu (Şekil 1.29) vardır. EKG okumak son bulur. (V1 de iki R var ama QRS <2.5 küçük kare ise (normal genişlikte) inkomplet sağ dal bloğu denir, normal bir bulgudur).

Şekil 29: Sağ dal bloğu

Şekil 1.29. Sağ dal bloğu.

EKG de 5. soru: Sol dal bloğu var m Bu sorunun sorulabilmesi için sinus olacak (pil

Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı 18

EKG de 5. soru: Sol dal bloğu var mı Bu sorunun sorulabilmesi için sinus olacak (pil ritmi, atrial, nodal, ventriküler extrasistolde okunamaz), AV tam blok olmayacak, WPW olmayacak, sağ dal bloğu olmayacak. Adres: V5 veya V6

V5 veya V6 da QRS genişse sol dal bloğudur (Şekil 1. 30). EKG okumak son bulur.

Şekil 30: SolŞekil dal1.30. bloğu (V5,V6) Sol dal bloğu (V5, V6). Ekg de 6. soru: ST yüksekliği-çöküklüğü Bu sorunun sorulabilmesi için sinus olacak (pil ritmi, atrial, nodal, ventriküler extrasistolde okunamaz), AV tam blok olmayacak, WPW olmayacak, sağ dal bloğu olmayacak, sol dal bloğu olmayacak. Adres: aVR dşndaki tüm derivasyonlar “DII, DIII, aVF taraf” ve “DI, aVL, V1, V2, V3, V4, V5, V6 taraf” olarak ayrlr. Bir tarafta ST yüksek derivasyon, diğer tarafta ST

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

Ekg de 6. soru: ST yüksekliği-çöküklüğü

Bu sorunun sorulabilmesi için sinus olacak (pil ritmi, atrial, nodal, ventriküler extrasistolde okunamaz), AV tam blok olmayacak, WPW olmayacak, sağ dal bloğu olmayacak, sol dal bloğu olmayacak. Adres: aVR dışındaki tüm derivasyonlar

“DII, DIII, aVF tarafı” ve “DI, aVL, V1, V2, V3, V4, V5, V6 tarafı” olarak ayrılır. Bir tarafta ST yüksek derivasyon, diğer tarafta ST çökük derivasyon varsa akut ST yükseklikli myokard infarktüsüdür (MI).

Heriki iki tarafta ST yüksekliği yokikivetarafta tek tarafl Her tarafta ST çöküklüğü olmadan her ST yüksek derivasyon varsa perikardittir. veya iki tarafl ST çöküklüğü varsa ST Her iki tarafta STMI çöküklüğü yüksekliksiz dr. yok ve bir tarafta ST yüksekliği varsa ve ST yüksek derivasyonda Q varsa subakut Akut inferior ST yükseklikli MI: D2, MI dır, Q yoksa erken repolarizasyondur.

D3, AVF’nin enSTaz ikisinde yüksekliği Her iki tarafta yüksekliği yokST ve tek taraflı veyavar iki + D1, taraflı ST çöküklüğü varsa ST yüksekliksiz MI dır. AVL, V1, V2, V3, V4, V5, V6 dan en az ikisinde Akut ST yükseklikli MI:ST D2, yükseklikli D3, AVF’nin eninferior ST inferior çöküklüğü varsa Akut az ikisinde ST yüksekliği var + D1, AVL, V1, V2, V3, V4, MI dr (şekil 31). V5, V6 dan en az ikisinde ST çöküklüğü varsa Akut ST yükseklikli inferior MI dır (Şekil 1.31).

Şekil 31:D3, D3, de STV1,yüksek, V3, Şekil 1.31. avF deavF ST yüksek, V2, V3, V4 V1, te STV2, çökük. Akut inferior ST Yükseklikli MI. V4 te ST çökük. Akut inferior ST Yükseklikli MI

Akut ST yükseklikli yüksek lateral (D1 AVL),

Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı 20

Akut ST yükseklikli yüksek lateral (D1 AVL), Anteroseptal (V1 V2), Anterior (V3 V4) lateral (V5 V6) MI D2 D3 AVF nin en az ikisinde ST çökük ve D1, AVL, V1, V2, V3, V4, V5, V6 dan en az ikisinde ST yüksekse derivasyonuna göre akut ST yükseklikli yüksek lateral (D1,AVL), Anteroseptal (V1,V2), Anterior (V3,V4) lateral (V5,V6) MI dır (Şekil 1.32).

Şekil 32: III, aVF de ST çökük, V4, V5, V6 da ST yüksek

Şekil ST çökük, V6 da Şekil32: 1.32.III, III,aVF aVF dede ST çökük, V4, V5, V4, V6 daV5, ST yüksek. ST Yüksekliksiz MI ST yüksek D2, D3, AVFde ve ST Yüksekliksiz MID1, AVL, V1, V2, V3, V4, V5,

V6 derivasyonlar da ST yüksekliği olmadan ST ST D2, Yüksekliksiz D3, AVFde ve D1,MI AVL, V1, V2, V3, V4, V5, V6 derivasçöküklüğü olmas (şekil 33). yonlar da ST yüksekliği ST V2, çöküklüğü olması D2, D3, AVFde ve D1,olmadan AVL, V1, V3, V4, V5, (Şekil 1.33). V6 derivasyonlar da ST yüksekliği olmadan ST çöküklüğü olmas (şekil 33).

Şekil 33: D2, D3, AVF de ST çöküklüğü

Şekil 1.33. D2, D3, AVF de ST çöküklüğü.

Subakut MI: Subakut inf MI: Bölüm ile Konuşmak D2, D3, AVF’de ST yüksekliği ve 1Q| EKG dalgas var + diğer derivasyonlarda ST yüksekliği ve ST Subakut MI: çöküklüğü olmayacak = subakut inferior MI veya Subakut inf MI: anevrizmadr. Q dalgas yoksa MI değil erken D2, D3, AVF’de STdenir. yüksekliği ve Q dalgası var + diğer derepolarizasyon

rivasyonlarda ST yüksekliği ve ST çöküklüğü olmayacak = subakut inferior MI veya anevrizmadır. Q dalgası yoksa Subakut yüksek lateral (D1 AVL), Anteroseptal MI değil erken repolarizasyon denir.

(V1V2), Anterior (V3V4) lateral (V5 V6) MI: D2, D3, AVF lateral de ST yüksekliği çöküklüğü Subakut yüksek (D1 AVL), ve Anteroseptal (V1V2), Anterior (V5lateral), V6) MI: V1 V2 olmayacak + D1(V3V4) AVLlateral (yüksek (Anteroseptal), V3yüksekliği V4 (Anterior), V5 V6olmayacak (lateral) D2, D3, AVF de ST ve çöküklüğü + D1 AVL (yüksek lateral), V1 V2 (Anteroseptal), V4 derivasyonlarnda ST yüksek ve Q dalgas V3 varsa (Anterior), V5 V6 (lateral) derivasyonlarında ST yüksek subakut MI dr. Ayrc tanda anevrizma da ve Q dalgası varsa subakut MI dır. Ayırıcı tanıda anevdüşünülmelidir (şekil 34). Q 1.34). dalgas yoksa erken rizma da düşünülmelidir (Şekil Q dalgası yoksa erken repolarizasyondur. repolarizasyondur.

Şekil 1.34. V3 te yüksek ve Q dalgası DII,DIII, Şekil 34:V2, V2, V3STte ST yüksek ve var Q vedalgas aVF normal. var ve DII,DIII, aVF normal

Perikardit Perikardit D2, D3, AVF de ST çöküklüğü olmayacak + en az ikisinde ST de yüksekliği var +olmayacak D1, AVL,+ V1 V2ikisinV3 V4 D2, D3, AVF ST çöküklüğü en az de ST yüksekliği var + D1, AVL, V1 V2 V3 V4 V5 V6 da ST V5 V6 da ST çöküklüğü olmayacak + en az ikisinde ST çöküklüğü olmayacak + en az ikisinde ST yüksekliği yüksekliği varsa perikadittir (şekil 35). Perikardit MI la varsa perikadittir (Şekil 1.35). Perikardit MI la karıştıkarştrlmamaldr. rılmamalıdır.

Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitab Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı 22

Şekil 35: Perikardit Şekil Perikardit EKG 35: de 7. soru: SAĞ VENTRİKÜL Şekil 1.35. Perikardit. HİPERTROFİSİ VAR MI Adres: de 7.SAĞ soru: SAĞ VENTRİKÜL EKGEKG de V1 7. soru: VENTRİKÜL HİPERTROFİSİ VARHİPERTROFİSİ MI R>S ise VAR MI V1 de sağ ventrikül hipertrofisidir. Adres: V1 Adres: V1 Hastada göğüs ağrs varsa posterior MI V1 deV1 R>S ise ventrikül hipertrofisidir. Hastada göğüs de sağ R>S ise36). sağ ventrikül hipertrofisidir. düşünülmelidir (şekil ağrısı varsa posterior MI düşünülmelidir (Şekil 1.36). Hastada göğüs ağrs varsa posterior MI düşünülmelidir (şekil 36).

Şekil 36: V1 de R>S Şekil 1.36. V1 de R>S. Şekil 36: V1 de R>S EKG de 8. soru: SİVRİ T VAR MI EKG de 8. soru: SİVRİ T VAR MI Adres: V4, V5 ve V6 V4, V5, V6 da Kendi R’sine göre en sivri T Adres: V4, V5 ve V6 bulunur ve kendi R sinin boyunun 2/3 ünden V4, V5, V6 da Kendi R’sine göre en sivri T uzunsa sivri T dalgas vardr (Şekil 37). bulunur ve kendi R sinin boyunun 2/3 ünden uzunsa sivri T dalgas vardr (Şekil 37).

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

EKG de 8. soru: SİVRİ T VAR MI

Adres: V4, V5 ve V6

Tehlike Değerlendirilmesi Standart ve Tedavileri V4,Ayrntl V5, V6Hayati da Kendi R’sine göre en sivri Tvebulunur kendi R sinin boyunun 2/3 ünden uzunsa sivri T dalgası vardır (Şekil 1.37).

Şekil 37: V4V5V6 derivasyonlarda R dalgasna

Şekil 1.37. V4 V5 V6 derivasyonlarda R dalgasına göre en bügöre en büyük T dalgasvar V4vederivasyonda var yük T dalgası V4 derivasyonda bu T dalgasının boyu >2/3 dalga boyu olduğu için sivri T>2/3 vardır.R dalga boyu veRbu T dalgasnn boyu

olduğu için sivri T vardr.

EKG de 9. Soru: U dalgas Adres: V2 V2 de T dalgasndan sonra 2. bir T dalgas varsa buna U dalgas denir (şekil 38).

Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitabı 24

EKG de 9. Soru: U dalgası Adres: V2

Hayati Tehlike Hasta Yönetimi El Kitab

V2 de T dalgasından sonra 2. bir T dalgası varsa buna U dalgası denir (Şekil 1.38).

Şekil 38: U dalgas, V2 (V1,V2, V3)

Şekil 1.38. U dalgası, V2 (V1, V2, V3).

Ekg de 10. Soru: T negatifliği Adres: aVR dşnda tüm derivasyonlar T dalgasnn negatif olmasdr (şekil 39). Negatif T olan derivasyonda R>S ise patolojk, S>R ise patolojk değildir (Aks sapmasdr).

Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak

Ayrntl Tehlike Değerlendirilmesi ve Standart 25 Ted Ekg de 10. Soru:Hayati T negatifliği Adres: aVR dışında tüm derivasyonlar T dalgasının negatif olmasıdır (Şekil 1.39). Negatif T olan derivasyonda R>S ise patolojik, S>R ise patolojik değildir (Aks sapmasıdır).

Şekil 1.39. T negatifliği.

Şekil 39: T negatifliği

EKG de 11. Soru: sol ventrikül hipertrofisi HayatiV1, Tehlike Hasta El KitabıS, V4, V5, V6 da Adres: V2, V3Yönetimi de en büyük en büyük R EKG 11.de Soru: sol ventrikül hipertrofisi V1, V2,deV3 en büyük S, V4, V5, V6 da en Adres: V1, V2, V3 de en büyük S, V4, V5, V6 da en büyük büyük R toplam >40 küçük kare ise sol ventrikül R. V1, V2, V3 de en büyük S, V4, V5, V6 da en büyük R tophipertrofisi vardr (şekil 40). Sol ventrikül hipertrofisinde lamı >40 küçük kare ise sol ventrikül hipertrofisi vardır ST(Şekil çöküklüğ,ü, bulunur ST (sistolik 1.40). T Solnegatifliği ventrikülnormalde hipertrofisinde çöküklüğü, yüklenme). T negatifliği normalde bulunur (sistolik yüklenme).

Şekil 40:SolSol ventrikül hipertrofisi Şekil 1.40. ventrikül hipertrofisi (V1-V6).(V1-V6)

syf. 27

EKG de 12. soru: QT Mesafesi: EKG soru: QT Mesafesi Adres:de T 12. dalgasnn pozitif olduğu derivasyon. Adres: T dalgasının pozitif olduğu derivasyon. QRS başndan T’nin sonu arasndaki küçük kareler QRS=başından T’nin sonu arasındaki küçük kareler saylr a sayılır = a İki R arasndaki küçük kare says= b İki R arasındaki küçük kare sayısı= b Kalp hz 60-90/dk arasndaysa: Kalp hızı 60-90/dk arasındaysa: QT = ax0.04 QT = ax0.04

Kalp hızı <60/dk veya >90/dk ise: QT= aX0.04/√bx0.04

QT uzunluğu 0.36-0.44 sn arası normaldir.

EKG de 13. Soru: VOLTAJ Bölüm 1 | EKG ile Konuşmak Adres: V1,V2,V3,V4,V5,V6 V1,V2,V3,V4,V5,V6 derivasyonlarda en büyük R EKG de 13. Soru: VOLTAJ bulunur ve V3, en V4, büyük R boyu <8 küçük kare ise Adres: V1, V2, V5, V6 voltaj düşüktür (şekil 41). HastadaenJuguler venöz V1, V2, V3, V4, V5, V6 derivasyonlarda büyük R bulunur ve en büyükvarsa R boyu hepatojuguler <8 küçük kare isereflü voltaj düşükdolgunluk varsa türperikardiyal (Şekil 1.41).efüzyondur. Hastada Juguler venöz dolgunluk varsa Voltaj düşük ama juguler hepatojuguler reflü varsa perikardiyal efüzyondur. Voldolgunluk yoksa amfizem, obezite, amiloidozis taj düşük ama juguler dolgunluk yoksa amfizem, obezite, olabilir. olabilir. amiloidozis

Şekil 41: Votaj düşüklüğü (V4, V5, V6)

Şekil 1.41. Voltaj düşüklüğü (V4, V5, V6).