Travels Magazine 03

MAGAZINE

N+o3

2011 Egzemplarz bezpłatny

Magazyn podróżniczy linii lotniczych Yes Airways

PORADNIK jak jeść zdrowo i bezpiecznie

YES!

MENU #$ !"# !%&' (

SKY BA R

STRON Y: 6 72–74

…to nasz plan, a Wasz?

30

12

Fakty i mity Fakty i mity o Casablance o Casablance

54 Architektura muzułmanów

26 Flirt za granicą

58 Kuchnie świata

7

LAUREATÓW KONKURSU

24

Architektura arabska 66

flirt za granicą 12

Kuchnie świata

W 2011

lataliśmy do Grecji, Turcji, Egiptu, Jordanii, Kenii, Tunezji, Portugalii i na Wyspy Kanaryjskie

Nasze 3 Airbusy A-320 przewiozły już blisko 200.000 pasażerów!

Połączenia OLT Jetair

STR. 68–71

ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU FOTOGRAFICZNEGO

PIERWSZE MIEJSCE

OTO NAGRODZONE PRACE NADESŁANE NA KONKURS FOTOGRAFICZNY DLA SPOTTERÓW I PASJONATÓW LOTNICTWA, ZORGANIZOWANY PRZEZ POLSKIE CZARTEROWE LINIE LOTNICZE YES AIRWAYS ORAZ NAJWIĘKSZĄ GALERIĘ ZDJĘĆ LOTNICZYCH W POLSCE – SKRZYDLA.ORG.

2

3

ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU FOTOGRAFICZNEGO

MIEJSCE DRUGIE

WYRÓŻNIENIE

WYRÓŻNIENIE 4

WYRÓŻNIENIE

WYRÓŻNIENIE

WYRÓŻNIENIE

GRATULUJEMY!

5

EDYTORIAL

WSTĘPNIAK ODLOTOWY J

ak wynika z obserwacji i doświadczeń, głównym okresem wyjazdów wakacyjnych Polaków są letnie miesiące wakacji szkolnych – lipiec i sierpień.

Wg badań agencji badawczej Pentor ponad połowa wyjeżdżających planuje urlop właśnie wtedy. Zdecydowanie rzadziej wyjeżdżamy w czerwcu i wrześniu – po 11 proc. ankietowanych. Ale tylko nieco ponad jedna trzecia Polaków planuje wyjechać na letni odpoczynek. Prawie połowa weźmie urlop, ale nie będzie wyjeżdżać.

Wakacje! Do najbliższych jeszcze pół roku. Któż za nimi nie tęskni?

Otóż przyznam, że ja nie. Przynajmniej nie aż tak bardzo.

A to dlatego, że miesiące tradycyjnie uznawane za wakacyjne z wielką przyjemnością spędzam w wyludnionej Warszawie. Jest wtedy pustawo, ciepło i pięknie. Niemal całe miasto moje! Większość firm i instytucji działa na pół gwizdka (oczywiście poza lotniczymi), życie zawodowe toczy się wolniej, dni są wyjątkowo długie, a człowiek ma więcej czasu dla siebie. W sumie wakacje w mieście.

Gdy już wszyscy wrócą spaleni słońcem i wygnieceni przez tłumy, ja zaczynam planować. Przede mną kilka miesięcy i cały świat do wyboru. Bez tłumów, kolejek, pośpiechu. Prawdziwe wakacje. Tym sposobem mam je dwa razy w roku!

Więc jeśli czytacie te słowa na pokładzie samolotu, to znaczy, że Ameryki nie odkryłem. A jeśli na stałym lądzie, to może…, ale nie musicie brać ze mnie przykładu, nie chciałbym zmieniać przyzwyczajeń.

Witold Szuk

6

BALKON OSTYLOWANY SPIS TREŚCI

36

44

JORDANIA

KANARY

18

SAVOIR-VIVRE

12 KENIA

50

PORTUGALIA

MECZETY

54 42

DUCHOWY SPOKÓJ

26RENDEZ-VOUS SPA Z YESAIRWAYS

34 62 MAGAZINE

N+o3

2011 Egzemplarz bezpłatny

Magazyn podróżniczy linii lotniczych Yes Airways

PORADNIK jak jeść zdrowo i bezpiecznie

YES!

MENU #$ !"# !%&' (

SKY BA R

STRONY: 62–7 72–74

…to nasz plan, a Wasz?

30

12

Fakty i mity Fakty i mity o Casablance o Casablance

54 Architektura muzułmanów

26 Flirt za granicą

58 Kuchnie świata

7

LAUREATÓW KONKURSU

24

Architektura arabska 66

flirt za granicą 12

Kuchnie świata

W 2011

lataliśmy do Grecji, Turcji, Egiptu, Jordanii, Kenii, Tunezji, Portugalii i na Wyspy Kanaryjskie

8

Nasze 3 Airbusy A-320 przewiozły już blisko 200.000 pasażerów!

Połączenia OLT Jetair

STR. 68–71

Bezpłatny magazyn podróżniczy linii lotniczych Yes Airways

Redaktor naczelny: Witold Szuk Sekretarz redakcji: Alicja Listwan Dyrektor artystyczny: Łukasz Lelonkiewicz Redakcja i współpracownicy: Anna Bakota, Anna Góra, Dagmara Ikiert, Katarzyna Kizer, Aneta Mościcka, Gosia Solecka, Joanna Szczepaniak, Jolanta Węgrzyn

Wydawca Newman Sp. z o.o. ul. Puławska 465 02-844 Warszawa www.newman.pl

na zlecenie:

Reklama Tel.: +48 667 682 530 biuro@newman.pl Redakcja Tel.: +48 22 855 03 78 travels@yesairways.pl

ALL PHOTOS IN MAGAZINE: WWW.SHUTTERSTOCK.COM

GOTÓWKA VS. KARTA

Grafika Tel.: 48 791 547 470 Yes Airways Sp. z o.o. hello@nopaperdesign.com ul. Puławska 465 02-844 Warszawa www.yesairways.pl www.facebook.com/Travelsmagazine

9

PAKOWANIE OD PODSTAW

WAKACYJNY NIEZBĘDNIK WYBIERAJĄC SIĘ W DALSZĄ PODRÓŻ, CZYNIMY STARANNE PRZYGOTOWANIA. NAJWAŻNIEJSZYM ETAPEM JEST SPAKOWANIE WALIZKI. O CZYM NIE NALEŻY ZAPOMNIEĆ, BY WYJECHAĆ NA WAKACJE ZE SPOKOJNĄ GŁOWĄ?

TEKST

ZRÓ LIST B Ę

JOANNA SZCZEPANIAK

NIE ULEGAJ POKUSIE PAKOWANIA WIĘCEJ RZECZY, NIŻ FAKTYCZNIE POTRZEBUJESZ. NADLICZBOWE AKCESORIA NIEPOTRZEBNIE POWIĘKSZAJĄ BAGAŻ, A ZAZWYCZAJ OKAZUJĄ SIĘ ZBĘDNE

P rzystępując do pakowania kosmetyków, warto pamiętać, aby nie zabierać tych zawierających alkohol, gdyż źle reagują one ze słońcem.

Najważniejsze w wakacyjnej kosmetyczce są wszelkie kremy z filtrem i balsamy łagodzące. Kolejny ważny punkt to apteczka. Warto spakować leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, a ponadto krople żołądkowe, saszetki na biegunkę, żel lub maść na ewentualne stłuczenia. Przyda się także preparat chroniący przed uką10

do s niezbęd pako nyc o nic wania. h rzeczy W zy i… u m nie za ten spo n w dr ikniesz pomnisz sób odze p na lo aniki tnisko

szeniami owadów – swędzące bąble mogą skutecznie zepsuć cały urok wakacyjnego wyjazdu. Do torby podręcznej warto spakować m.in. mapę regionu, do którego się wybieramy, ładowarkę do telefonu, małą butelkę wody, książkę w wersji kieszonkowej i minikosmetyki. Dobrze będzie mieć pod ręką również takie gadżety, jak nadmuchiwana poduszka, lusterko, mp3 i notes z długopisem. Pakując samą walizkę, często w pośpiechu zdarza nam się zapomnieć o tak pod-

stawowych rzeczach, jak ręczniki, bielizna, ładowarki i kable do różnych sprzętów elektronicznych oraz karty pamięci. Do listy niezbędnych rzeczy warto dopisać też: piżamę, klapki na basen i pod prysznic czy też eleganckie buty na dyskotekę. Może się przydać także latarka – naprawdę zawsze warto zabrać ją w podróż. Na pierwszy rzut oka taki niezbędnik wydaje się oczywisty, jednak dopiero w trakcie urlopu okazuje się, że mimo wszystko i tak czegoś z tej listy zapomnieliśmy.

WIELOBARWNY HORYZONT KENII

PODRÓŻ

PO KENIJSKICH PARKACH TEKST

ANETA MOŚCICKA

NIESPOTYKANA RÓŻNORODNOŚĆ KRAJOBRAZÓW I NIESKAŻONA WPŁYWEM CYWILIZACJI PRZYRODA – TO KENIA, KRAJ PRZYGODY I ODKRYWANIA ORAZ KWINTESENCJA SNU O AFRYCE. NAJBARDZIEJ GODNYM POLECENIA SPOSOBEM NA JEGO ZWIEDZANIE JEST PODRÓŻ SZLAKIEM ZACHWYCAJĄCYCH EGZOTYKĄ PARKÓW NARODOWYCH.

Na terenie Kenii utworzono kilkadziesiąt parków narodowych i rezerwatów przyrody, w których można podziwiać niespotykany urok afrykańskiej flory i fauny. Tutaj opowiemy o kilku niezwykłych miejscach.

TĘTENT KOPYT NA SAWANNIE Niewiarygodne piękno i rozmaitość ekosystemów czekają na przybysza

w największym w kraju – Parku Narodowym Tsavo. Park przecina główna droga łącząca Nairobi z Mombasą, która dzieli go na dwie części: Zachodnie i Wschodnie Tsavo.

Zachodnie Tsavo jest rozległą przestrzenią sawanny, gdzie zobaczyć można żyjące na wolności duże ilości słoni, bawołów, antylop, żyraf, nosorożców, lwów, lampartów i innych

zwierząt. W tej części parku niezrównaną atrakcją są również źródła wulkaniczne Mzima, w których okolicy znajdują się przepiękne oazy pełne palm, ptaków wodnych, krokodyli i hipopotamów. Wschodnie Tsavo znane jest zaś ze słynnej zapory Aruba na rzece Voi, gdzie podpatrywać można dzikie zwierzęta, które dużymi grupami przychodzą tu pić.

BALON TO NAJWYGODNIEJSZY ŚRODEK PODRÓŻOWANIA PO NARODOWYM PARKU KENII. UMOŻLIWIA NIESKRĘPOWANE PODZIWIANIE DZIKIEJ FAUNY

12

13

WIELOBARWNY HORYZONT KENII

„Do roku 1977 Kilimandżaro zdobyło swym urokiem serca wielu turystów, głównie z Europy Zachodniej. Na turystach jednak zarabiała tylko Kenia.

Tanzania, w granicach której leży Kilimandżaro, nie otrzymywała z tego żadnych profitów. W tym samym roku, 4 lutego, władze Tanzanii zamknęły granice, pozostawiając setki turystów w martwym punkcie. Zarekwirowano blisko 200 jeepów i 27 samolotów.

W niedługim czasie Tanzania stworzyła własny sektor turystyczny, wybudowała wiele hoteli i pensjonatów. Każdy, kto chciał poznać piękno Kilimandżaro, musiał przyjechać do Tanzanii.

Władze jednak srodze się zawiodły – dochody były niewielkie, czego skutkiem było ponowne otwarcie granic w 1983”.

(Cyt. za: Wikipedia)

14

ARO J N MA I L I K .p.móra Afryki n m yższa g m Kenii,

5 9 58

jw riu j ta na a teryto kenijskie ć o Ch leży n ziemi ć a nie kże z podziwi to ta żna ją mo

Ta część parku to również królestwo ogromnych „czerwonych słoni” i dominujących w krajobrazie gigantycznych baobabów. Na zachód od niego leży niewielki, ale równie często odwiedzany Park Narodowy Amboseli.

Jego znakiem charakterystycznym jest widok majestatycznych słoni wędrujących przez trawiastą równinę z wznoszącym się w tle potężnym i ośnieżonym masywem Kilimandżaro.

Tutejsze osobniki znane są z tego,

że samce posiadają największe kły spośród wszystkich słoni Kenii.

RAJ PODRÓŻNIKÓW

Ukochanym miejscem pisarzy, badaczy i podróżników jest Park Narodowy Masai Mara.

Przyjechawszy raz, wracają tu wielokrotnie. Park kusi magnetyzmem otwartych sawann, niezwykłością corocznych migracji stad antylop gnu i zebr, obecnością „wielkiej piąt-

ki” (lwa, nosorożca, bawołu, słonia i lamparta) oraz kulturą odzianych na czerwono Masajów.

RÓŻOWY BLASK FLAMINGÓW

Ornitolodzy poczują się jak w raju w Parku Narodowym Jeziora Nakuru, w którym żyje aż 370 gatunków ptaków, w tym niezliczone stada flamingów, których liczba w pewnych momentach sięga dwóch mln. To właśnie one są

15

WIELOBARWNY HORYZONT KENII

FAUNA KENII TO NIE TYLKO LWY, NOSOROŻCE I SŁONIE, LECZ TAKŻE PIĘKNE EGZOTYCZNE GADY

GIRAFFA CAMELOPARDALIS ŁACIŃSKA NAZWA SUGERUJE, ŻE ŻYRAFA TO... SKRZYŻOWANIE WIELBŁĄDA Z LAMPARTEM

MASAJOWIE CZERWONE STROJE SĄ ZNAKIEM CHARAKTERYSTYCZNYM KENIJSKICH AUTOCHTONÓW

WIOSKA TURKANA POŁOŻONA Z DALA OD TRAS TURYSTYCZNYCH WIOSKA PLEMIENIA TURKANA. ODSEPAROWANE PLEMIĘ PROWADZI PÓŁKOCZOWNICZE ŻYCIE NAD PUSTYNNYM JEZIOREM TURKANA

16

przyczyną tego, że w promieniach słońca tafla jeziora przybiera nieziemską różową poświatę.

afrykańskiego. Fascynuje nie tylko z powodu sylwetki, ale także odmian flory zmieniającej się wraz ze zmianą wysokości oraz skrywającej się tam GÓRA MGIEŁ mnogości endemicznych gatunków.

Poszukujący górskich wrażeń znajdą je Oddani sercem górom powinni się w Parku Narodowym Góry Kenia, który udać również do Parku Narodowego zachwyca dolinami lodowcowymi oraz Mount Elgon, położonego na granicy pięknem ośnieżonego i poszarpanez Ugandą, na wschodnich stokach go szczytu zwanego przez Masajów masywu wulkanu Mount Elgon (4321 Erukenya, czyli „Góra Mgieł”. Góra m n.p.m.). Góra jest drugim pod wzglęKenia (5199 m n.p.m.) to najwyższy dem wielkości szczytem kraju. Park szczyt kraju i drugi szczyt kontynentu stanowi doskonałe miejsce do upra-

wiania wspinaczki, poza tym jest także świetnym obserwatorium dzikiej zwierzyny, obszarem turystyki pieszej i eksplorowania głębokich jaskiń, z których najbardziej znane – Kitum, Makingeni, Chepnyalil i Ngwarisha – zwane są „podziemnymi słoniami”.

Podróż po kenijskich parkach na długo zapada w pamięć. Ich malownicze piękno i dzika przyroda na wyciągnięcie ręki sprawiają, że już po powrocie pojawia się tęsknota i nieodparte pragnienie powrotu.

17

W DOBRYM TONIE AIRWAYS

BON TON

ania chowowo. y w o ur ie breg e kult b ły do nkowan ę od sie h u g e c i u R s y r a ln ą i ó w są u sto różn oszczeg entu ę n z p y C et w kont naw ionach reg

SAVOIR-VIVRE W PODRÓŻY CO KRAJ, TO OBYCZAJ. WYBIERAJĄC SIĘ W PODRÓŻ, WARTO PAMIĘTAĆ O ODRĘBNOŚCI KULTUROWEJ KAŻDEJ NARODOWOŚCI I ZAPOZNAĆ SIĘ Z OBOWIĄZUJĄCYMI NORMAMI I SPECYFIKĄ ODWIEDZANEGO KRAJU. TEKST

ANETA MOŚCICKA

Wydaje się, że na rodzi-

mym kontynencie poważniejsza gafa nam nie grozi, ale Europa to tygiel kulturowy i o faux pas w rzeczywistości nietrudno. Nie zdziwmy się więc, gdy w Grecji kelner zmrozi nas wzrokiem, jeśli poprosimy o kawę po turecku; Skandynaw poczuje się zakłopotany naszą zbytnią wylewnością; Francuz nabierze dystansu, gdy pogawędkę rozpoczniemy od polityki; a Szkot zakończy z nami znajomość, gdy przypadkiem nazwiemy go

18

Anglikiem. Znacznie większą czujność wypada jednak zachować w państwach muzułmańskich, gdzie religia i tradycja regulują codzienne życie. W krajach tych wielkim nietaktem jest podanie lewej ręki.

Bardzo źle widziane będą też takie zachowania, jak sfotografowanie kogoś bez jego zgody, zwracanie się bezpośrednio do żony gospodarza czy przejście się przed modlącym człowiekiem.

Pełna niuansów jest również Azja, gdzie powszech-

nie uważa się, że nie należy wskazywać niczego palcem ani dotykać czyjejś głowy.

Każdy kraj to jednak odrębne „pole minowe” potencjalnych nietaktów. W Indiach nie zaskarbimy sobie serca gospodarza, nie zdejmując butów przed wejściem do jego domu, w Japonii popełnimy nietakt, patrząc komuś prosto w oczy podczas pokłonu na „dzień dobry”, natomiast na Bali urazimy rozmówcę, gdy zwrócimy się do niego, trzymając ręce na biodrach.

Niezależnie od miejsca naszego pobytu, oprócz dostosowania się do zastanych reguł, należy trzymać się zasady: „Kiedy jesteś w Rzymie, zachowuj się jak Rzymianin”. Dlatego – wzorem tubylców – najlepiej nie śpieszyć się w Afryce, nie narzekać w towarzystwie Amerykanów, a w krajach Ameryki Południowej nie wypominać nikomu spóźnienia. Dzięki temu zaoszczędzimy sobie wielu niezręcznych sytuacji i etykietki ignoranta.

WEGETARIANIN W PODRÓŻY DO NIEDAWNA POSTRZEGANI JAKO NIEGROŹNI DZIWACY, POWOLI ROSNĄ W SIŁĘ. W NIEKTÓRYCH KRAJACH OD WIEKÓW STANOWIĄ LICZĄCĄ SIĘ GRUPĘ. CZYM RÓŻNIĄ SIĘ OD INNYCH? TYM, ŻE BEZ ENTUZJAZMU MYŚLĄ O SCHABOWYM CZY GOLONCE. MOWA, RZECZ JASNA, O WEGETARIANACH. TEKST

JOLANTA WĘGRZYN

BAKALIE

,5 6 8 3 ĄCA I TYS

m aniz etari ych g e ło w edn ybra ). Dla j w 0 w 0 a, kó Pola BOS, 20ylko diet – t h (C o c t nny dla i fia życia o filoz

W Polsce ludzi wybierających ten

styl życia jest coraz więcej, ale wciąż stanowią zaledwie kilka procent społeczeństwa. Co innego w Indiach, gdzie wegetarianie są większością.

Czy to oznacza, że wegetarianie mogą czuć się świetnie tylko w kraju Mahatmy Gandhiego (swoją drogą – też wegetarianina)? Oczywiście nie!

Zostali już dostrzeżeni jako ważna grupa klientów, także na rynku usług turystycznych, dlatego mogą bez obaw planować podróże dalsze i bliższe. W samej Polsce funkcjonuje już wiele gospodarstw agroturystycznych oferujących kuchnię wegeta-

ZAWSZE WARTO MIEĆ ZE SOBĄ ORZECHY I SUSZONE OWOCE – DŁUGO ZACHOWUJĄ ŚWIEŻOŚĆ I MOŻNA CHRUPAĆ JE WSZĘDZIE

riańską, menu niemal każdej restauracji zawiera dania jarskie, powstają kolejne restauracje i bary wegetariańskie. Nie inaczej jest w innych krajach europejskich.

CZARUJĄCE WEGE-SMAKI

Wegetarianin nie będzie chodził głodny ani podczas podróży organizowanych na własną rękę (co najmniej jeden zestaw „wege” znajdzie nawet w barach szybkiej obsługi), ani też na wczasach – hoteli dbających o wegetariańskich gości również jest coraz więcej. Turysta wegetarianin na pewno będzie urzeczony kuchnią

marokańską, czarującą bogactwem przypraw. Obowiązkowy punkt na turystycznej mapie świata – Indie to także miejsce, w którym podróżnicy wegetarianie odkryją wiele fascynujących smaków.

ZABAWA W STYLU WEGE

Sposobem na udane wege-wakacje, czy choćby na zbliżający się właśnie sylwester, mogą być również imprezy organizowane przez wegetarian dla wegetarian. Zabawa w towarzystwie ludzi, których łączy wspólna idea, do tego przy suto zastawionych stołach – kolorowo, smacznie i wesoło!

19

KULISY ZAWODÓW

OKO W OKO Z REZYDENTEM

AIRWAYS

TO OD JEGO WIEDZY, KOMPETENCJI I DOŚWIADCZENIA W DUŻYM STOPNIU ZALEŻY, CZY NASZĄ ZAGRANICZNĄ WYCIECZKĘ ZALICZYMY DO UDANYCH. TEKST DOBRY REZYDENT MUSI MIEĆ POGODNE USPOSOBIENIE I ODPORNOŚĆ NA STRES. PRZYDA SIĘ TEŻ UMIEJĘTNOŚĆ ŁAGODZENIA KONFLIKTÓW

DAGMARA IKIERT

K andydat na rezydenta

6 Y C Ę I IES

biura podróży musi zdać ogólnopolski egzamin na pilota wycieczek i rezydenasu le cz bywa ta. Każdy chętny musi jedy t o dni rze nak się liczyć z długą drogą – śre u roku p pilot g ą cą prowadzącą zawijasami do w ci a grani ent z d y z upragnionej rezydentury, męcząre cym poszukiwaniem pracy, doskonaleniem zdolności językowych i kompetencji krajoznawczych. Zatem zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem nie może zostać rezydentem osoba przypadkowa, niemająca nic wspólnego z turystyką czy obsługą klienta. Są jednak oczywiście wyjątki od zasady – nieuczciwe, tnące koszty biura podróży czasem zatrudniają osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji, aby móc takiemu pracownikowi mniej zapłacić. Z reguły jednak rezydenci to pasjonujący się danym krajem zapaleńcy, chcący na stałe w nim pozostać i dzielić się swym doświadczeniem i wiedzą z innymi. Sama, będąc rezydentką, od zawsze radzę moim znajomym wyjeżdżającym na wakacje, aby do swego przewodnika podeszli z uśmiechem i wyrozumiałością. Aby pamiętali, że niestety często jest on tylko maleńkim trybikiem w wielkiej turystycznej machinie, niemającym, mimo najszczerszych chęci, możliwości załatwienia WSZYSTKIEGO. Rezydent to taki sam człowiek jak my, który musi spać i jeść, więc nie zawsze może w trybie natychmiastowym stawić się na nasze wezwanie. Zdrowy rozsądek powinien nam podpowiadać, gdzie kończą się obowiązki rezydenta wobec nas, a gdzie się zaczyna już nasze irytujące wykorzystywanie jego osoby.

M

OBOPÓLNA KORZYŚĆ

W interesie każdego rezydenta leży, aby turyści wrócili do kraju zadowoleni, gdyż pomaga mu to w utwierdzeniu swojej pozycji w danym biurze podróży, otrzymaniu podwyżki, czy też może w zmianie pracodawcy na lepszego. Dlatego też żadne działanie rezydenta nie ma na celu złośliwego zrujnowania nam wakacji.

20

A ll inclusive to popularna

i powszechnie lubiana formuła zakwaterowania z wyżywieniem, z którą możemy się spotkać w hotelach niemal na całym świecie. Samo pojęcie oznacza „wszystko w cenie”, jednak w praktyce właściciele hoteli różnie je interpretują. Standardowy dzień pobytu w formule all inclusive prezentuje się następująco: oferuje się nam trzy posiłki dziennie w wyznaczonych godzinach, zazwyczaj w formie bufetu.

Do tego od ok. 10 rano do późnych godzin wieczornych możemy korzystać z hotelowych barów, które uraczą nas lokalnymi napojami alkoholowymi i bezalkoholowymi. Czasami po południu możemy się spodziewać przekąsek i ciastek do kawy. I uwaga, bo często… na tym koniec. Osoby, które oczekują dodatkowych atrakcji, np. zajęć sportowych, pokazów lokalnych mistrzów kuchni czy bezpłatnego spa, mogą być zawiedzione. Nierzadko formuła all inclusive obejmuje tylko wyżywienie, a za każdą dodatkową aktywność będziemy musieli słono zapłacić. Skąd się biorą dodatkowe opłaty, skoro już na wstępie wybraliśmy droższy pobyt z gwarancją pełnego utrzymania? Hotele, które oferują opcję all inclusive, często należą do ponadnarodowych sieci, a dochody z wynajmu ich pokoi w znacznej części trafiają do kieszeni zagranicznych właścicieli hoteli. W ten sposób miejscowy zarząd hotelu czerpie zysk w zasadzie tylko z umowy z biurem podróży (chyba że udostępnia część pokoi osobom indywidualnym). Dlatego nadprogramowe opłaty, które ponoszą goście, np. za wynajem sprzętu sportowego czy zakupienie sprowadzanego z zagranicy alkoSPECJAŁY KUCHNI REGIONALNEJ, holu, to dodatkowy zarobek KOLOROWE DRINKI I INNE dla właścicieli hotelu. All inclusive nie zawsze jest PRZYJEMNOŚCI BEZ OGRANICZEŃ „all”, ale warto pamiętać, – TAK NAJCZĘŚCIEJ WYOBRAŻAMY że im lepszy hotel, tym a SOBIE WYPOCZYNEK W STYLU ALL ując wyższa powinna być obiec się le e i jakość usług. Może się to INCLUSIVE. CZEKA NAS TWARDE aiw azuje usząc często ok ną. k przekładać np. na więka t – LĄDOWANIE. ła dla formu ańką my łaściciele szy wybór dań podczas b ą j w e i e m yc posiłków lub bogatsze prakt ie ją rozu W n ż ó menu barowe. teli r

ALL INCLUSIVE

FAKTY I MITY

O K T S Y Z S W CENIE W …

ho

TEKST

ANNA BAKOTA

21

DESTYNACJE TURCJA

18

rzy wo abet. t r lite alf 28 abski bska i ara ków y ar zna łczesn bok to ca nam ó lą lo wsp ymbo rafia ś wienia S alig dro k poz

STAMBUŁ

WCZORAJ I DZIS WSPÓŁCZESNY STAMBUŁ TO TĘTNIĄCE ŻYCIEM, WIELOMILIONOWE, KOSMOPOLITYCZNE MIASTO, W KTÓRYM PRZESZŁOŚĆ PRZEPLATA SIĘ Z NOWOCZESNOŚCIĄ. TA METROPOLIA Z PONAD 2000-LETNIĄ HISTORIĄ NIE PRZESTAJE SIĘ ROZWIJAĆ I DZIĘKI TEMU WCIĄŻ NA NOWO ZASKAKIWAĆ.

TEKST

L egenda głosi, że Stambuł został

założony przez Greka Byzasa w VII w. p.n.e. Z grupą śmiałków przepłynął on Bosfor, by po jego europejskiej stronie założyć nowe miasto. Od tego czasu Stambuł przez kolejne wieki zapełniał się perłami architektury z całego świata, synkretycznie łącząc ze sobą elementy pogaństwa ze świeżą kulturą chrześcijańską.

22

ANNA GÓRA

W czasach Konstantyna Stambuł, zwany od imienia władcy Konstantynopolem, słynął jako najwspanialsze miasto świata, określane nazwą Nowego Rzymu. Z tamtych czasów praktycznie tylko jeden zabytek przetrwał do dziś w swojej całej okazałości. To zachwycającą Hagia Sophia – kościół Mądrości Bożej – od której najlepiej rozpocząć zwiedza-

nie. Hagia Sophia to najważniejsza budowla bizantyjska Stambułu.

Na zewnątrz zachwyca słynną na świecie kopułą, inspirującą architektów od wielu wieków, wewnątrz – ozdobnymi mozaikami, ściennymi malowidłami i przede wszystkim… ogromem. Bazylika ma 56 m wysokości i 32 m szerokości z południa na południe i tyle samo ze wschodu

MINARETY OKALAJĄCE KOŚCIÓŁ MĄDROŚCI BOŻEJ DOBUDOWANO PO PRZEKSZTAŁCENIU ŚWIĄTYNI NA MECZET W 1453 R.

na zachód. Niestety na skutek sporów ideologicznych dotyczących obecnego przeznaczenia tego miejsca i idącą w ślad za nimi biurokracją – zabytek niszczeje.

CUDA ARCHITEKTURY

Poza kościołem z miasta Konstantyna ocalały jedynie pozostałości dawnych cudów architektury.

Spośród nich warto zobaczyć mur cesarskiego pałacu Bukoleon, wznoszący się nad morzem Marmara i Muzeum Mozaiki w alei Arasta Bazaar za Błękitnym Meczetem.

W obrębie starego miasta swoją nastrojowością przyciągają wczesnochrześcijańskie kościoły. Jednym z ciekawszych jest Molla Zeyrek Camii, niegdyś kościół Chrystusa

Pantokratora, z około 1120 r. oraz tzw. Mała Hagia Sophia, wzniesiona – podobnie jak Hagia Sophia – na początku VI w. Powracając na główną trasę turystyczną, znajdziemy Hipodrom, na którym odbywały się wyścigi rydwanów. To tutaj małżonka cesarza Justyniana po raz pierwszy wystąpiła jako tancerka w trupie cyrkowej.

23

DESTYNACJE TURCJA

NARODOWY NAPÓJ TURKÓW WBREW POZOROM TO NIE KAWA, LECZ HERBATA JEST ULUBIONYM NAPOJEM W TURCJI. PODAJE SIĘ JĄ W CHARAKTERYSTYCZNYCH SZKLANECZKACH W KSZTAŁCIE TULIPANA

Będąc w Stambule, nie można ominąć jednego z najbardziej oryginalnych na skalę światową zabytków: Zatopionego Pałacu. Jest on położony pod ziemią, gdzie nad metrową warstwą wody wybudowano sieć mostów, po których spacerują turyści, podziwiając artystyczne wykonanie 366 kolumn podtrzymujących strop, przy widowiskowym oświetleniu i nastrojowej muzyce. Dodatkowo panujący tu przyjemny chłód pozwala odpocząć od ulicznego skwaru.

METROPOLIA XXI WIEKU

Żeby poznać całą prawdę o współczesnym Stambule, nie wystarczy poprzestać na dawnych zabytkach, na które współcześni mieszkańcy miasta praktycznie nie zwracają uwagi. Mimo iż z każdego zakątka Stambułu słychać nawoływanie muezina do modlitwy, dziś już tylko w piątki i największe święta kościoły nie świecą pustkami. Prawdziwe życie toczy się w siedzibach międzynarodowych firm, sklepach, instytucjach kulturalnych, klubach nocnych, szklanych wieżowcach, stylowych restauracjach w Taksim – nowoczesnej dzielnicy biznesu, czy Istiklal Caddesi, gdzie życie tętni przez całą noc. Turyści nastawieni na widok palaczy fajek wodnych, pełnych wonności bazarów czy zamglonych łaźni mogą być zaskoczeni. Rzeczywistość tego miasta nie daje się zamknąć w obiegowych stereotypach i pewnie dlatego niezmiennie od wieków pozostaje jedną z najbardziej zachwycających metropolii na ziemi.

24

12 LN M

ńców ieszka czyni go m lu – ty buł, co eracją tam lom ma S iększą ag uropie E w j w a n ką miejs

DZIELNICA BEYOĞLU TO CENTRUM WYDARZEŃ ARTYSTYCZNYCH I ŻYCIA NOCNEGO STAMBUŁU

25

FLIRT MINIPRZEWODNIK

JE ...

E M I T’A

że t mo ieniem r i fl jny pomn s kacy Wa miłym w ... o ę b i s al cia stać ą ży i c ś miło

26

ABC FLIRTOWANIA GORĄCY FLIRT Z CUDZOZIEMCEM/ CUDZOZIEMKĄ TO MARZENIE WIELU KOBIET I MĘŻCZYZN WYBIERAJĄCYCH SIĘ NA ZAGRANICZNY URLOP. WARTO PAMIĘTAĆ, ŻE KAŻDY KRAJ MA SWÓJ WŁASNY KOD UWODZENIA.

TEKST

JOANNA SZCZEPANIAK

FRANCJA

Jeśli wybierasz się na flirciarskie łowy do Francji, to zapomnij o europejskich trunkach, takich jak piwo czy drinki, gdyż dopiero zamawiając przy barze szampana, masz szansę zrobić dobre wrażenie. Kobiety powinny być pewne siebie, ale przy tym tajemnicze. Podrywanie we Francji nie powiedzie się w języku angielskim, gdyż Francuzi znają go bardzo słabo.

Znajomość podstawowych zwrotów po francusku będzie niezbędna. Dla Francuzów mówienie w ich języku jest po prostu seksowne, więc warto zainwestować w kilka lekcji.

WŁOCHY

Równie chętni do flirtu są Włosi, jednak w ich kraju panie, które chcą wykazać inicjatywę, nie mają szans. Włosi uwielbiają zdobywanie, więc nie warto przesadzać z okazywaniem zainteresowania. Jeśli chcesz poderwać mieszkańca Włoch, wiedz, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni wyjątkowo cenią sobie komplementy związane z wyglądem, więc komentuj śmiało i nie martw się, że powiesz zbyt wiele.

ROSJA

Zmieniając nieco kierunek flirciarskich polowań… jak romansuje się w Rosji? Okazuje się, że jest to bardzo flirciarski naród, który kocha się bawić do samego rana. W przeciwieństwie do Francji, w tym kraju kobieta, która pije wódkę, ma duże

szanse na zainteresowanie mężczyzny. Rosjanie są wielbicielami kobiecych wdzięków w dosyć oczywistym wydaniu: czerwona szminka, wysokie szpilki, głęboki dekolt. W Rosji raczej nie można ubrać się przesadnie seksownie – tam po prostu każda forma skąpego stroju, u kobiety i u mężczyzny, jest bardzo pożądana.

STANY ZJEDNOCZONE

Kiedy wybierzesz się zaś do Stanów Zjednoczonych, pamiętaj, że Amerykanie wprost uwielbiają mówić o sobie samych oraz o swoich osiągnięciach w pracy. Pozwól im się wygadać, a rozmowa sama przerodzi się we flirt. Rada dla kobiet: nigdy się nie upijaj i nie wyrabiaj sobie etykietki „balangowiczki”, gdyż w USA nie jest to dobra waluta. Amerykanom podobają się osoby pewne siebie i pozytywnie nastawione do życia.

GRECJA

W Grecji przygotuj się na bardzo romantyczne chwile, gdyż właśnie tam skrajny romantyzm jest mocno uskuteczniany – długie spacery po plaży, wspólne romantyczne kolacje oraz namiętny taniec. Jak wszyscy południowcy Grecy mają prawdziwy talent do flirtowania – są szarmanccy, czuli i nieustannie prawią wybrance komplementy. Jednocześnie tak się przyzwyczaili do cudzoziemek, które bardzo chętnie z nimi romansują, że uznają je za łatwą zdobycz.

27

O D A F OD

P ONĄ Rertów UNEiSeśCńO H C OKomitet ekłstpradycyjnąDzpiedzictwjąa a wpis ą na Listę uznając k ls a t ego, g portu materialn ny elemen ści t e o i o k t N za is twa ludz ic z d e i dz

EGZOTYCZNE INFO AQABAŃSKIE CUDA, ZAGROŻONE LWY W KENII, GRATKA DLA TURYSTÓW-NUDYSTÓW W TURCJI – CZYLI PORCJA INTERESUJĄCYCH DONIESIEŃ Z CIEPŁYCH KRAJÓW. TEKST

GDZIE LEŻAŁA ATLANTYDA?

ANNA GÓRA

Niemiecki nauczyciel matematyki Joachim Rittstieg, od 40 lat poświęcający się pracom badawczym na temat Atlantydy, przedstawił swoją najnowszą teorię dotyczącą położenia legendarnej krainy – podaje Agencja MW Media. Według badacza zaginiona wyspa leżała na terytorium obecnej Gwatemali. Zgodnie z hipotezą Rittstiega na dnie gwatemalskiego jeziora Izabal leżą ruiny Atlantydy, a wśród nich złote tablice z zapisaną historią zaginionej cywilizacji. Naukowcy nazywają tę hipotezę kompletną fantazją. Potrzeba wielu dalszych badań, żeby dowiedzieć się, kto ma rację.

HOTEL DLA NUDYSTÓW W KONSERWATYWNEJ TURCJI

Jak informuje francuska agencja prasowa (AFP), Turcja otworzyła bramy dla turystów-nudystów. Od maja ośrodek Marmaris, położony tuż przy samej plaży, zapewnia swoim gościom możliwość chodzenia nago po pokojach.

Na publicznej plaży trzeba już, niestety, nosić kostium 28

kąpielowy. Hotel dla nudystów to jednak i tak mała rewolucja w konserwatywnej Turcji, której większość społeczeństwa stanowią wyznawcy islamu.

POLSKIE OBLICZE GRECJI

Polacy stanowią jedną piątą turystów odwiedzających Grecję – donosi Polska Agencja Prasowa. Ten fakt można tłumaczyć m.in. doskonałymi kampaniami reklamowymi promującymi Grecję w Polsce oraz wysoką jakością usług i produktów oferowanych turystom. Grecy mają nadzieję, że liczba polskich turystów będzie jeszcze wzrastać.

NAJDROŻSZY ZABYTEK W EGIPCIE

To, wbrew pozorom, wcale nie najchętniej zwiedzane piramidy, lecz Królewskie Muzeum Złotnictwa w Aleksandrii, w którym można obejrzeć najcenniejsze precjoza królewskie – informuje PAP. Muzeum otworzono w 1986 roku, w pałacu księżnej Fatmy Al-Zahry. W kolekcji można zobaczyć m.in. klejnoty dynastii Muhammeda Alego, insygnia królewskie i złote szachy króla Faruka.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

t

WARTO WIEDZIEĆ

TUNEZJA: WRZESIEŃ BEZ SEKSU

Wszystko z powodu ramadanu – muzułmańskiego święta, które rozpoczyna się 1 września. Tego dnia, jak wierzą wyznawcy islamu, archanioł Gabriel ukazał się Mahometowi i rozpoczął objawianie świętej księgi – Koranu. Muzułmanie muszą w tym okresie przestrzegać ścisłego postu: od świtu do zmierzchu nic nie jedzą ani nie piją. Po zmierzchu zasiadają do uroczystej kolacji. Zakazy dotyczą także innych sfer życia. Zabronione są wszelkie kontakty seksualne, potępiane jest nawet trzymanie się za ręce czy chodzenie na dyskotekę. Wyznawcy islamu wierzą, że przestrzeganie tych zasad w czasie ramadanu ochroni ich przed bożą karą, a dobre uczynki zostaną pomnożone do 700 razy w dniu Sądu Ostatecznego.

TAJEMNICE PORTUGALSKIEJ REWOLUCJI GOŹDZIKÓW

Czy wiesz, że rewolucja goździków jest uznawana za najważniejsze wydarzenie w historii Portugalii? Miała miejsce 25 kwietnia 1974 roku, kiedy to rada wojskowa obaliła dyktaturę Antónia de Oliveiry Salazara, który przez prawie 40 lat sprawował rządy faszystowskie. Dwa lata później w głosowaniu powszechnym został wybrany na prezydenta generał António Ramalho Eanes. Wydarzenie to uznaje się za zwieńczenie procesu demokratyzacji kraju.

REKLAMA

KENIJSKIE LWY ZAGROŻONE WYGINIĘCIEM

Kenijskie lwy mogą wyginąć w ciągu 20 lat – ostrzega organizacja Kenya Wildlife Service, zarządzająca parkami i rezerwatami w Kenii. Liczba lwów z roku na rok dramatycznie spada: w ciągu ostatnich siedmiu lat ubywało ich średnio 100 dorosłych osobników rocznie. Zwierzęta te bowiem zbyt często padają ofiarą hodowców, a dodatkowo niekorzystnie na ich populację oddziałują zmiany klimatyczne, choroby i niszczenie ich siedlisk. Lwy wraz z lampartami, bawołami, nosorożcami i słoniami stanowią tzw. wielką piątkę – zwierzęta uważane za największą atrakcję kenijskich parków.

NIEODKRYTY RAJ: JORDAŃSKA AQABA

Aqaba to jedno z najbardziej urokliwych miejsc na ziemi, a przy tym prawie zupełnie nieznane turystom. Jest położona tylko cztery godziny drogi od stolicy Jordanii – Ammanu; prowadzi do niej malownicza trasa zwana Autostradą Królewską. To prawdziwa oaza położona nad samym Morzem Czerwonym. Można tu zażywać kąpieli w krystalicznej wodzie, nurkować, podziwiając bajeczne rafy koralowe, i opalać się na plażach o śnieżnobiałym piasku. Brzmi kusząco, prawda? Do Aquagby najszybciej można dotrzeć samolotem, z przesiadką w Ammanie. Na miejscu każdy turysta otrzymuje miesięczną, bezpłatną wizę.

DESTYNACJE MAROKO

WSZYSTKIE TWARZE CASABLANKI GDY SŁYSZYMY TĘ ORIENTALNĄ NAZWĘ, NASZE MYŚLI BIEGNĄ KU ELEGANCKIM, KOLONIALNYM CZASOM, OBIETNICY EGZOTYCZNEJ PRZYGODY ORAZ KU NIEPOWTARZALNEJ HISTORII MIŁOŚCI WYKREOWANEJ W SŁYNNYM FILMIE MICHAELA CURTIZA. LECZ CZY CASABLANCA TO DZIŚ NADAL SYMBOL ROMANTYZMU? TEKST

Film „Casablanca” na pewno ode-

grał ogromną rolę w promocji tego miasta, a także całego Maroka na świecie. Przebój z 1942 r. z niezapomnianymi kreacjami Ingrid Bergman i Humphreya Bogarta od lat wzrusza miliony fanów starego kina.

Wspaniała historia rozgrywająca się na ulicach i w restauracjach okupowanej przez Niemców Casablanki sprawiła, że miasto zaczęło być synonimem orientalnej egzotyki, romantycznej konwencji, która przyciągała niczym magnes. Od dwóch lat mam niestety przykry obowiązek rujnowania tych wspaniałych wyobrażeń

30

DAGMARA IKIERT

moich turystów zwiedzających tę ekonomiczną stolicę Maroka, informując, iż kultowy film został w stu procentach nakręcony w studiach Hollywood, a ani jego genialny twórca, ani żaden z aktorów nigdy nawet nie byli w Maroku.

KOLONIALNA PRZESZŁOŚĆ

Z czasów dawnej, kolonialnej Casablanki zachowało się niewiele: zrujnowana, a co najmniej znacząco zaniedbana Stara Medyna, szarawe gmachy dawnych luksusowych hoteli takich jak Exelsior, które niestety mają już dawno za sobą lata

świetności. Casablanca to dziś prawie czteromilionowe miasto, które zaskakuje kontrastami w życiu społecznym. Rozbudowany najpierw przez Hiszpanów, a następnie przez Francuzów port stał się jednym z najnowocześniejszych w całej Afryce i nadał miastu status gospodarczej metropolii Maghrebu.

NOWA ERA

Dominujące dziś nad Casablancą szklane drapacze chmur wznoszą się wysoko nad głowami mieszkańców dzielnic biedy. Elegancka promenada nadmorska prowadzi natomiast

800 MLN DOLARÓW tyle kosztował meczet Hassana II, którego budowę rozpoczęto w 1986 roku

31

DESTYNACJE MAROKO

32

HOTEL EXCELSIOR NAJELEGANTSZY HOTEL FRANCUSKIEJ CASABLANKI, WYBUDOWANY W 1916 R.

FILMOWA FIKCJA

Najsłynniejsza historia miłosna rozgrywa się w okupowanej Casablance. z luksusowej go architekta Pinseau, Tak naprawdę w tym mieście został praktycznie dzielnicy wilnie nakręcono lowej Anfa (skąd w 100 proc. wykonany ani jednej w VIII w. plemiona ze szlachetnych materiałów sceny berberskie stawiały opór islamskim najeźdźcom) aż do samego meczetu Hassana II. Budowa tego trzeciego co do wielkości meczetu na świecie (ustępuje on jedynie świątyniom w Mekce i Medynie) wzbudziła spore kontrowersje w marokańskim społeczeństwie, które uznało za potworną rozrzutność wydanie 800 mln dol. (!) na konstrukcję gigantycznego meczetu zamiast np. na poprawę warunków życia mieszkańców najbiedniejszych obszarów miasta.

Zaprojektowany przez francuskie-

KULTOWY FILM PRZEBÓJ MICHAELA CURTIZA ROZSŁAWIŁ MAROKAŃSKIE MIASTO NA CAŁYM ŚWIECIE

deco, widoczną na każdym kroku na ulicach Casablanki. Rozwój tej dziedziny gospodarki nie przyniósł jednak znacznej poprawy warunków życia (marmuru, drzewa cedrowego lokalnych społeczności. Nadal na tej itp.), a mimo mieszanych uczuć co do samej ulicy spotkać tu można miliarhistorii jego powstania nie sposób nie derów i takich, którzy na życie nie zachwycić się tym arcydziełem sztuki mogą wydać więcej niż jednego dolamarokańskiej. Meczet wprowadził ra dziennie. Niewiele pozostało Casablancę w nową erę – w epokę tu zatem ze starej Casablanki, lecz turystyczną. Świątynia stała się najtym, którzy chcą choć na chwilę ważniejszym obiektem turystycznym poczuć minione czasy kolonialne, miasta, odwiedzanym przez setki Rick’s Café – stylizowana na estetytysięcy ludzi ze wszystkich stron kę kultowego filmu knajpka, może globu. zaoferować popołudnie czy wieczór wytchnienia od zgiełku wielkiej ATMOSFERA MINIONYCH LAT metropolii, w otoczeniu sączących się Przybywający turyści zainteresodźwięków pianina i uśmiechów ubrawali się także wspaniałą sztuką art nych w starodawne fezy kelnerów.

33

ŚRODKI PŁATNICZE

METAL VS. PLASTIK CZYLI CZYM PŁACIĆ NA WAKACJACH

GOTÓWKĄ CZY KARTĄ?

JEŚLI KARTĄ, TO JAKĄ?

JAKI ŚRODEK PŁATNICZY JEST NAJBARDZIEJ OPŁACALNY PODCZAS ZAGRANICZNYCH WOJAŻY? ODPOWIEDŹ JEST PROSTA: NA KAŻDY WYJAZD WARTO WZIĄĆ TROCHĘ GOTÓWKI I KARTĘ.

TEKST

MAŁGORZATA SOLECKA

otówka się przydaje, gdy trzeba G zapłacić za kawę, pocztówki, bilet komunikacji miejskiej czy dać napiwek. Przed wyjazdem warto poszukać kantoru, który oferuje wymianę po korzystnym kursie. Jeśli wyjeżdżamy do krajów spoza strefy euro, np. Maroka, Jordanii, Egiptu itd., najlepiej zabrać ze sobą dolary (w Turcji mile widziane jest również euro). Lokalna waluta naszego miejsca docelowego podróży, nawet jeśli jest dostępna w Polsce, to po wyjątkowo niekorzystnym kursie.

WYMIANA WALUTY

Pamiętajmy jednak, że wymienianie w kantorze czy banku większej ilości złotówek na euro lub dolary mija się z celem. Karta płatnicza lub kredytowa to dużo bezpieczniejszy sposób podróżo34

wania z pieniędzmi. Ponadto korzystając z karty, nie stracimy na ponownym wymienianiu waluty na złote, którego nie unikniemy, jeśli nie wydamy na wakacjach całej zabranej gotówki.

Nie znaczy to jednak, że używanie karty ma same zalety. Karty wydawane przez polskie banki rozliczane są w euro lub dolarach. Jeśli wyjeżdżamy do kraju strefy euro, zdecydowanie najlepiej mieć ze sobą kartę rozliczaną w tej walucie, ponieważ bank, rozliczając transakcje wykonane za granicą, tylko raz je przewalutuje. Podwójnego przewalutowania nie unikniemy, jeśli podróżujemy np. do Turcji, Egiptu czy jakiegokolwiek innego kraju, który ma własną walutę. Bank najpierw przeliczy transakcję z waluty miejscowej na euro (lub dolara – w zależności od rodzaju

karty) po kursie organizacji płatniczej (Visa lub MasterCard), a następnie z euro czy dolara na złote – po kursie banku. Uwaga: niektóre banki pobierają dodatkową prowizję (2–3 proc. kwoty transakcji) za przewalutowanie! Warto więc dowiedzieć się w banku, jakie opłaty wiążą się z używaniem karty za granicą.

BANKOMATY

Wypłacanie gotówki z bankomatów poza granicami kraju jest raczej kosztowną opcją. Chyba że mamy kartę umożliwiającą bezprowizyjne wypłaty i podróżujemy po krajach strefy euro.

W innym przypadku nawet brak prowizji za wypłatę nie uchroni nas przed kosztami związanymi z podwójnym przeliczaniem wartości transakcji.

NAJŁATWIEJ PODRÓŻUJE SIĘ Z NIEMOWLAKIEM: CAŁY CZAS ŚPI. PRZEWIJANIE MALUSZKA W DRODZE JEST MĘCZĄCE, ALE PRAWDZIWE WYZWANIE TO WYPRAWA Z KILKULATKIEM. CO ZROBIĆ, BY JĄ PRZETRWAĆ?

DALE POD KA RÓŻ

to dla dz przyg iecka emo od cj – czę a. Dla rod onująca sto pr aw ziców szkoła przetr dziwa wania

TEKST

MAŁGORZATA SOLECKA

SURVIVAL DLA RODZICÓW

Jeśli podróżujemy S

AMOCHODEM

i wyjeżdżamy w kilkugodzinną trasę, zdecydowanie najlepiej wyjechać przed świtem. Dziecko, zapakowane do samochodu bez rozbudzania, ukołysane jazdą, pośpi przynajmniej dwie, trzy godziny. Jeśli autem jadą dwie osoby dorosłe i jedno dziecko, jeden rodzic powinien usiąść na tylnym siedzeniu obok dziecka. Zajęty zabawą maluch to spokojna, a więc bezpieczna jazda.

Nudzące się dziecko zrobi wszystko, by zwrócić na siebie naszą uwagę – a niewielu jest kierowców całkowicie odpornych na wrzaski i pojękiwania dzieci. Dziecko oczywiście powinno podróżować w foteliku dostosowanym do jego wieku, a przede wszystkim – masy ciała. Ważna zasada, której nie wolno lekceważyć: w trakcie jazdy nie dajemy małemu dziecku do jedzenia niczego, czym mogłoby się zadławić.

Wyciąganie maluszka z fotelika trwa na tyle długo, że o nieszczęście nietrudno.

POCIĄGIEM

– ten środek transportu jest godny polecenia dla dzieci w każdym wieku.

Mamy z małymi dziećmi mogą liczyć na specjalne przedziały w pociągach dalekobieżnych. Warto z nich korzystać, zwłaszcza gdy podróżuje się z niemowlakiem lub dzieckiem nieco starszym, które kipi energią i może być nieco zbyt męczące dla współpasażerów. Jeśli podróż nie trwa dłużej niż cztery godziny, nawet dwulatek może ją dzielnie znieść, o ile nie będzie zbyt zmęczony (dlatego lepiej unikać podróżowania późnym popołudniem).

Co może zaabsorbować malucha?

Wyprawa z jednego końca pociągu na drugi, liczenie samochodów, traktorów lub krówek za oknem, wizyta w wagonie restauracyjnym – a przede wszystkim kilka drobnych atrakcji, dostosowanych do wieku dziecka, jak chociażby pęk kluczy albo kolorowa gazetka z zabawką.

SAMOLOTEM

A jeśli czeka nas podróż samolotem?

Niektóre dzieci marzą o tym, żeby lecieć w chmurach. Jednak nawet one mogą się przestraszyć procedur na lotnisku, ogromnej maszyny – tego wszystkiego, co również w dorosłych budzi często niepokój.

Jeśli do tego dojdzie ból uszu przy starcie, możemy mieć prawdziwy problem w samolocie. Niemowlakom jest obojętne, czym podróżują.

Wystarczy, by w czasie wznoszenia się samolotu i w czasie lądowania podać dziecku pierś lub butelkę, tak by aktywnie ssało, co zapobiega zatykaniu się uszu. W przypadku starszych dzieci na pewno warto samemu okazać jak największy spokój. Zapewnijmy dziecku coś do picia na czas startu i lądowania (kilkulatek już może żuć gumę), zajmijmy go rozmową – obserwowanie wnętrza samolotu to fascynująca sprawa.

35

UROKI JORDANII

DUCH HISTORII, OAZA GOŚCINNOŚCI TEKST

JOANNA SZCZEPANIAK

PRZESIĄKNIĘTA HISTORIĄ JORDANIA STANOWI JEDNO Z NAJBARDZIEJ „EUROPEJSKICH” MIAST ARABSKICH, A PRZY TYM, CO WAŻNE – JEDNYM Z NAJBARDZIEJ BEZPIECZNYCH NA BLISKIM WSCHODZIE. JEJ GOŚCINNI MIESZKAŃCY WITAJĄ KAŻDEGO TURYSTĘ RADOSNYM: „WELCOME TO JORDAN!”.

J uż samo to jest wystarczającą zachętą, aby postawić

swoją stopę na jordańskiej ziemi. To niewielkie państwo, mimo tego, że uznawane jest za epicentrum dziejów świata i namacalne miejsce „żywej” historii, jak się okazuje, jest państwem niezwykle… nowoczesnym.

W historyczny rys tego miasta zgrabnie wplecione zostały hotele pierwszej klasy, ekskluzywne restauracje i kwitnące życiem centra handlowe. Stare, przesiąknięte historią mury współistnieją z najnowocześniejszymi osiągnięciami cywilizacji. Jordania może poszczycić się zarówno wyjątkowo bogatym historycznym portfolio, jak i świetną infrastrukturą i bardzo dobrze prosperującą gospodarką.

MIASTO WYKUTE W SKALE

Co warto zobaczyć i zwiedzić, będąc w tak magicznym miejscu jak Jordania? Na pewno większość turystów zainteresuje starożytne miasto wykute w skale, zwane Petra, należące do jednych z największych skarbów kulturowych Jordanii. Petra była stolicą królestwa Nabatejczyków, a jej największy rozkwit przypadł na okres od III w. p.n.e. do I w. n.e. Trudno uwierzyć, że 36

37

UROKI JORDANII

EOLICZNA HISTORIA PIĘKNO ZAKLĘTE W SKAŁACH... NIEZWYKŁE KSZTAŁTY PUSTYNNYCH GÓR POWSTAŁY W EFEKCIE DZIAŁANIA WIATRU

te wszystkie świątynie, fontanny, pomniki, domy czy amfiteatr zostały wykute w skale w czasach, w których o naszych zdobyczach cywilizacyjnych nikomu się nie śniło.

PUSTYNNE PIĘKNO

Kolejną jordańską atrakcją, której absolutnie nie można przegapić, jest pustynia Wadi Rum. Zaliczana jest do najpiękniejszych pustyń na świecie, gdyż wiosną można tam trafić na ponad dwa tysiące gatunków… kwiatów!

Poszukując miejsc, które warto zobaczyć, nie można zapomnieć o pustynnym zamku Kasr Amra, który jest wzorem wczesnej architektury islamu. Budowla ta powstała na terenie oazy, dlatego współcześnie można podziwiać fascynujące ogrody z fontannami oraz bezcenne freski znajdujące się we wnętrzu zamku. Na listę światowego dziedzictwa UNESCO, oprócz Petry i Kasr Amra, wpisano również tak zwane stanowisko archeologiczne Umm er-Rasas. Doceniono je głównie za budowle z czasów rzymskich, bizantyjskich i muzułmańskich, a także za różne wykopaliska, jak np. kościoły wczesnochrześcijańskie.

Charakterystycznym miejscem dla Umm er-Rasas jest wieża ascetycznych mnichów pustelników. Wieża ta nie posiada schodów, aby nikt nie przeszkadzał mnichom w kontemplacji. Każdy, kto chciałby bliżej poznać zabytki Jordanii, powinien zapoznać się z programem MEGAJordan, który stanowi największą na świecie internetową 38

39

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

UROKI JORDANII

JORDAŃCZYCY SĄ MOCNO PRZYWIĄZANI DO TRADYCYJNYCH WARTOŚCI, ALE UCHODZĄ ZA NAJBARDZIEJ TOLERANCYJNE SPOŚRÓD SPOŁECZEŃSTW ARABSKICH

bazę obejmującą wszystkie stanowiska archeologiczne kraju (wykorzystuje on system podobny do Google Earth).

Aplikacja znajduje się pod adresem: www.megajordan.org.

SZACUNEK DLA KULTURY

Jeśli chodzi o lokalne zwyczaje, warto znać kilka zasad, które uchronią potencjalnego turystę przed nieprzyjemnościami. Uszanowanie muzułmańskich norm religijnych oraz stosunku do kobiet to przykazania dla turysty wręcz święte. Absolutnie niedozwolone są takie zachowania, jak np. całowanie się w miejscu publicznym czy paradowanie w skąpych ubraniach. Jeśli pobyt w Jordanii przypadnie na miesiąc postu, czyli na okres ramadanu, należy bezwzględnie unikać w miejscach publicznych zarówno spożywania posiłków, jak i palenia tytoniu. Mimo swoich lokalnych zwyczajów nie do końca przyjaznych dla europejskiego turysty, Jordania zdecydowane należy do miejsc, do których warto zawitać, a zachętą do przeżycia arabskiej przygody z historią w tle może być już samo, jakże gościnne hasło: „Welcome to Jordan!”.

40

41

DUCHOWE SPA

IAU G MAIENT OR

du cho iruje s o W i insp g e i a k ale zyciąg ów D pr ura zyk Kult wsze ropejc za Eu od

42

ZREGENERUJ

DUSZĘ JEŚLI MARZYSZ O WEWNĘTRZNYM WYCISZENIU, SPOKOJNYCH CHWILACH CIĄGNĄCYCH SIĘ DŁUGO NICZYM PIASZCZYSTE PLAŻE, O REGENERACJI NIE TYLE CIAŁA, ILE DUCHA – POSTAW NA URLOP.

TEKST COKÓŁ ŚWIĄTYNI DHARAMSALA

J

JOANNA SZCZEPANIAK

FORT NAMGYAL

eżeli pomimo tego, że się wysypiasz, codziennie czujesz zmęczenie, a Twoją głowę zaprzątają setki bliżej nieokreślonych myśli i emocji – to znak, że potrzebujesz wyciszenia i psychicznej odnowy. Plaże pełne turystów, dyskotekowy gwar, męczące zwiedzanie czy rozwiązywanie problemów „encyklopedycznego” turysty nie pozwalają na spokojne przemyślenia ani na psychiczny odpoczynek. Dlatego warto jeden urlop poświęcić na duchową regenerację. Sposobów na takie wakacje może być naprawdę wiele.

Jedną z nowoczesnych – i szalenie modnych – form wakacyjnego wypoczynku są tzw. duchowe SPA. Te najpopularniejsze znajdują się w Indiach, a wśród nich np. SPA Dharamsala – miasto położone w północno-zachodniej części kraju. Goście mogą uczestniczyć w kursach jogi oraz seansach medytacji.

Co ciekawe, mają też wyjątkową okazję pobierać nauki buddyjskie w Namgyal, czyli klasztorze Dalajlamy.

Magii i tajemniczości dodają temu miejscu majaczące w tle himalajskie szczyty.

Zupełnie inny klimat panuje w północnej Tajlandii, a konkretnie w górskim miasteczku Pai. Oszałamiająca przyroda orientalna pozwala przenieść się do innego świata i spojrzeć na

TAKTSANG ŚWIĄTYNIA NA SKALE

swoje życie i problemy z zupełnie nowej strony. Jeśli chcesz pobyć w miejscu, w którym tak samo popularne jak nasze „dzień dobry” jest powiedzenie: „powoli – jutro też jest dzień”, to warto odwiedzić Luang Prabang w Laosie. Spokój płynący od buddyjskich mnichów i leniwie sączący się czas działają jak balsam na niespokojną duszę przybysza.

Czy istnieje na świecie miejsce, które nie posiada żadnych oznak wirtualnej obecności? Tak, to klasztor Taktsang w Bhutanie – jedno z ostatnich miejsc na ziemi, które praktycznie nie istnieje w Internecie. Miejsce to opływa spokojem, ale aby do niego dotrzeć, trzeba przez kilka godzin wspinać się po stromych skałach, co również może być formą duchowego katharsis.

To tylko niektóre niezwykłe miejsca na świecie, w których największą wartością dla przyjezdnych nie są głośna muzyka, kolorowe drinki i tym podobne atrakcje, ale właśnie spokój, cisza i możliwość pobycia sam na sam ze sobą. Dlatego też osoby zmęczone stresującym trybem życia czy po prostu zagubione, zamiast szukać wytchnienia w typowych miejscowościach wypoczynkowych, coraz częściej decydują się na ascetyczny urlop, obcowanie z ciszą i z własnymi myślami.

43

WYSPY DLA ODWAŻNYCH

M iłośnicy sportów eks-

tremalnych na Wyspach Kanaryjskich mają szansę zmierzyć swoje siły we wszystkich obszarach tego typu aktywności – wodnych, powietrznych i lądowych.

Wyspy mają doskonałe warunki do uprawiania surfingu, kitesurfingu czy nurkowania głębinowego.

44

Amatorzy sportu i mocnych wrażeń z pewnością zechcą spróbować się w lotniarstwie lub paralotniarstwie albo – bliżej ziemi – w jeep safari czy motocrossie.

Ukształtowanie powierzchni czyni Wyspy prawdziwym rajem również dla miłośników wspinaczki oraz trekkingu.

MEKKA SURFERÓW

Gran Canaria jest jednym z miejsc terytorium europejskiego o najlepszym klimacie. Temperatura wody (między 18OC w zimie i 22OC w lecie) oraz wspaniałe warunki, jakie oferują morze i wiatr, pozwalają na uprawianie sportów morskich o każdej porze roku.

Na Wyspach znajdują się idealne miejsca na uprawianie windsurfingu i kitesurfingu. Wyspa jest bazą dla najlepszych windsurferów ze względu na urozmaiconą linię brzegową. Ulubionym miejscem miłośników kitesurfingu są natomiast El Medano oraz północno-zachodnia część wyspy

GRAN CANARIA I SĄSIEDNIE WYSPY TO MIEJSCE, W KTÓRYM TURYŚCI ZNAJDĄ BŁOGI SPOKÓJ. JEDNAK JEŚLI KTOŚ LUBI AKTYWNY WYPOCZYNEK Z DUŻĄ DAWKĄ ADRENALINY, RÓWNIEŻ SIĘ NIE ZAWIEDZIE. MOŻLIWOŚCI UPRAWIANIA SPORTÓW WYSOKIEGO RYZYKA SĄ TUTAJ NAPRAWDĘ OLBRZYMIE.

WRAŻENIA

EXTREMALNE

KANARY TEKST

KATARZYNA E. KIZER

HERB

Wysp Kanaryjskich

Fuerteventura – z uwagi na wysokie fale i północno-wschodnie wiatry wiejące niemal przez cały rok. To drugie miejsce na świecie po Hawajach, gdzie panują wymarzone warunki dla surferów – na 40 km linii brzegowej odbywa się 38 mistrzostw świata w różnych konkurencjach.

WIDOK Z LOTU PTAKA

Rzeźba terenu Gran Canarii pozwala na wykorzystanie sprzyjających sportowcom prądów powietrznych.

Możliwości wygodnego wzniesienia się w powietrze są na wyspie łatwo dostępne, bez męczących przejazdów ani przygotowań. Morze i góry łączą się

w jedną całość, warto więc popatrzeć na nie z lotu ptaka, np. z perspektywy paralotni nad wyspami La Palma, La Gomera i El Hierro. Na Gran Canarii atrakcją są skoki spadochronowe dla bardziej odważnych, a dla pozostałych – kursy pilotażu i wycieczki samolotem.

WYŚCIGI NA MOTORÓWKACH I NURKOWANIE

Silnych emocji mogą dostarczyć maszyny odrzutowe o dużej szybkości lub motory o mniejszej mocy. Jeśli ktoś chce przemierzać morze i skakać po nim na grzbiecie motoru wodnego, wykonywać akrobacje, może wybrać pojazd łatwy w obsłudze, 45

WYSPY DLA ODWAŻNYCH

E N CZ Y e E J ni raj BA KLAjW o t , SI y Kanaprylasżkoiewiiłcozśónwików m sp la Wy ylko d że dla piękna t tak ego lecz dziki

np. skuter, który nie wymaga wcześniejszej nauki, lub bardzo szybką motorówkę ze… spadochronem.

Dzięki dużej popularności motorów wodnych na Wyspach Kanaryjskich łatwo znaleźć ośrodki (m.in.

46

w Maspalomas, Puerto de Mogán, Playa del Inglés), w których można wynająć motor i zostać przeszkolonym w jego obsłudze. Owe floty do wynajęcia, które napotkamy na Wyspach, spełniają określone wyma-

gania ochrony środowiska naturalnego i bezpieczeństwa. Przeżycia, które gwarantują, bledną jednak w porównaniu z możliwością uczestniczenia w prawdziwej podwodnej przygodzie – przejażdżce skuterem

podwodnym. Specjalne skafandry i sprzęt umożliwiają zejście na dno morskie na głębokość do 5 m przez 20 min i podziwianie uroków podmorskich głębin.

Miłośnicy nurkowania głębinowego na skalistej

Teneryfie odnajdą doskonałe warunki do uprawiania tej dyscypliny – prądy morskie, z którymi podążają wielkie ławice ryb niedaleko od wybrzeża, oraz malownicze bogactwo dna morskiego (np. w centrum Delphinus na Gran Canarii).

Szkolenia i kursy dla wielbicieli podmorskich głębin trwają przez cały rok.

MOTOCROSS

NAD PRZEPAŚCIAMI

Wyspy Kanaryjskie są drugim z kolei Autonomicznym Regionem Hiszpanii, w którym spotykają się amatorzy

automobilistyki. Na Gran Canarii istnieje tor kartingowy i są wyznaczone odcinki dróg, na których rozgrywa się wyścigi gromadzące zawsze tysiące widzów.

W niektórych kurortach znajdziemy też tory gokartowe (San Augustin). Rzeźba terenu wyspy przyczynia się do tego, że zawody te są bardziej widowiskowe niż zwykłe wyścigi po asfalcie, gdyż często trasa wiedzie nad przepaściami. Wyścig Mistrzów odbywa się na trasie mieszanej, asfaltowo-terenowej i przyciąga kierowców o światowej randze.

CANYONING I EKSPLORACJA JASKIŃ

Rafting, czyli spływ rzeczny, to ekscytujący rodzaj sportu i wypoczynku zarazem, podczas którego można odkryć najbardziej urocze zakątki wyspy.

Ma wiele poziomów – od kanionów dla początkujących po miejsca o wysokim stopniu trudności, przeznaczone dla wtajemniczonych. Zaawansowani amatorzy szaleństwa na kajakach pośród urwistych zakoli rwących rzek (np. na Teneryfie) mogą potrenować siłę i determinację.

Ciekawą propozycją dla poszukiwaczy przygód jest również tzw. eksplorowanie jaskiń, np. na wyspie La Palma. Jaskinie na Wyspach Kanaryjskich powstały dzięki erupcji wulkanu, dziś znajdują się tam trasy o różnym stopniu zaawansowania (najwięcej w okolicy Villa de Mazo). Wędrówka po zawiłych, pełnych pułapek czeluściach jaskiń zaliczana jest do sportów najwyższego ryzyka. Wbrew pozorom wymaga ponadprzeciętnych umiejętności, wytrzymałości i… odwagi.

47

LOT Z UŚMIECHEM TEKST

+

IK ADN POR

ci: ąskę; k dnoś ć nu ką prze birem; ą n k i k n m le i u z Aby m zjed wieżym oknie, ś y d lote atę ze dź prz e z r – p pij herb cie usią dłem – wy samoload skrzy n –w

J eśli chcemy wyglądać pięknie

podczas podróży samolotem, należy się do niej dobrze przygotować.

Wilgotność powietrza w przestworzach wynosi zaledwie 20 proc., trzeba więc zadbać o nawilżenie skóry i włosów. Dzień przed podróżą dobrze jest nałożyć maseczkę nawilżającą na twarz i włosy, a przed samym lotem nawilżyć twarz dużą ilością kremu, najlepiej z filtrem przeciwsłonecznym, gdyż promieniowanie UVA przedostaje się przez okna samolotu.

Makijaż musi być delikatny, chyba że zaraz po przylocie mamy ważne spotkanie i chcemy wyglądać nienagannie. Do torebki można wrzucić wodę termalną w sprayu, która błyskawicznie nawilży przesuszoną klimatyzacją twarz. Dobrym pomysłem jest też spakowanie wilgotnych chusteczek do twarzy, kremu do rąk oraz papierowego pilniczka do paznokci.

KATARZYNA E. KIZER

NAPIĘTA SKÓRA TWARZY, ZAWROTY GŁOWY I NUDNOŚCI – CZY PODRÓŻ SAMOLOTEM MUSI ODBIJAĆ SIĘ NA NASZYM SAMOPOCZUCIU I URODZIE? OKAZUJE SIĘ, ŻE WYSTARCZY PRZESTRZEGAĆ KILKU REGUŁ, ABY ZACHOWAĆ DOBRY NASTRÓJ NAWET PO LOCIE TRANSATLANTYCKIM.

Do szybkiej poprawy makijażu przydadzą się: nawilżający błyszczyk oraz puder w kamieniu z lusterkiem.

Użytkowniczki szkieł kontaktowych nie powinny zapomnieć o okularach, gdyż soczewki bardzo wysuszają oczy.

POSIŁKI I NAPOJE

Warto zwrócić uwagę na to, co się je i pije zarówno przed podróżą, jak i podczas samego lotu. Posiłek musi być lekki i dobrze zbilansowany, należy też unikać objadania się przed wylotem.

Niskie ciśnienie oraz wilgotność powietrza sprawiają, że organizm potrzebuje płynów. Wskazane jest picie dużej ilości niegazowanej wody. Alkohol – z powodu niskiego ciśnienia – może spowodować zawroty głowy. Jeśli jednak chcemy odreagować stres czy też wyzbyć się lęku przed lotem, popijając napoje alkoholowe, pamiętajmy, żeby pomiędzy drinkami wypijać dużą ilość wody.

SPOSOBY NA BÓL USZU

Istnieją również sposoby na inne przejściowe dolegliwości, które dopadają nas na pokładzie samolotu. Wiele osób skarży się na ból i zatykanie się uszu podczas startu i lądowania samolotu, co spowodowane jest zmianą ciśnienia w kabinie. Można sobie z tym poradzić poprzez: żucie gumy, picie wody małymi łykami, ziewanie, czy też lekkie wydmuchiwanie powietrza przez nos.

CHOROBA LOKOMOCYJNA

Niektórym podróżnym, zwłaszcza dzieciom i osobom starszym, dokucza w trakcie lotu samolotem choroba lokomocyjna, spowodowana utratą z pola widzenia horyzontu. Osoby podatne na tę dolegliwość powinny wybrać miejsce przy oknie, najlepiej nad skrzydłem, oraz obserwować krajobraz za oknem.

49

KRAJ MELANCHOLII

14%

ylenie poch go i s o n wy rome – tyle ardziej st ajowego najb u tramw . zd nie podja w Lizbo bardziej aj też n wiecie! n o t ś s Je y na strom

50

KRAJ NAD TAGIEM „PIĘKNO W PROSTOCIE” – TO MOTTO JEDNEGO Z FILMÓW PROMUJĄCYCH PORTUGALIĘ. DWA SŁOWA: PIĘKNO I PROSTOTA – NAD WYRAZ TRAFNIE OKREŚLAJĄ TO, CO TRUDNE DO OPISANIA, A CZYM STALE UWODZI TEN NIEZWYKŁY KRAJ. TEKST

Spoglądając w stronę opływającego

wybrzeża Portugalii Atlantyku, możemy sobie wyobrazić, jak bardzo musiał inspirować tych, którzy nie bali się ruszyć w nieznane – Vasco da Gamę, Ferdynanda Magellana…

Dziś, udając się do tego niezwykłego kraju, odnajdujemy nie tylko piękne plaże, kurorty i miasta, ciepłe promienie słońca, ale również wielowątkową i inspirującą historię zaklętą we wspaniałych budowlach – zamkach, pałacach i katedrach, a nade wszystko genius loci, który moglibyśmy określić słowem bliskim każdemu

JOLANTA WĘGRZYN

Portugalczykowi: saudade – oznaczającym tęsknotę za czymś, co było, a co już nigdy nie powróci.

LIZBONA – MIASTO HISTORII

Portugalia ma w sobie coś, co nie pozwala o niej zapomnieć – czy będzie to znajdujące się na północy kraju Porto z pięknym Starym Miastem i bryłami nowoczesnej architektury, czy leżąca bardziej na południe stolica Lizbona. Miasto historii i wspaniałych zabytków (wymieńmy tu choćby wybudowany w łączącym prostotę renesansu i wzniosłość gotyku stylu

manuelińskim klasztor Hieronimitów).

Lizbona to niezwykłe połączenie klimatu minionych wieków i wielkomiejskiej, choć „nienachalnej” współczesności. We wspomnieniach z pobytu w tym iberyjskim kraju pojawią się też małe miasteczka i wsie, gdzie turyści samotnicy odnajdą zatrzymany w pędzie codzienności czas. Myliłby się jednak ten, kto uznałby Portugalię jedynie za uroczy, ale jednak rezerwuar przeszłości i tradycji. Po wejściu do Unii Europejskiej kraj dynamicznie się rozwijał, szczególnie infrastruktura transportowa.

51

KRAJ MELANCHOLII

# !"

&*' ) ( ' $%&ma Lizbonaa. wybrzeżu

en łożon mieszkuje o p o a t w Mias tlantyku z eszkańcó i A m . s ty 600

52

FADO STYL MUZYCZNY ZRODZONY W BIEDNYCH DZIELNICACH PORTOWYCH PORTUGALII. TO MELANCHOLIJNA PIEŚŃ O TĘSKNOCIE, BÓLU MIŁOŚCI I PRZEZNACZENIU

NASTROJOWE FARO

Turysta szukający przede wszystkim pięknej pogody i dobrych warunków do wypoczynku na pewno się nie zawiedzie. Warto zauważyć, że w Portugalii, np. w popularnym ze względu na wspaniałe plaże regionie Algarve, nie ujrzymy tak wielu jak w innych krajach południowych kompleksów hotelowych. W wielu miejscowościach turystycznych na gości czekają za to hotele i pensjonaty zdecydowanie bardziej przytulne i klimatyczne. Tak jest np. w stolicy Algarve, mieście Faro, które jest celem wielu podróży lotniczych na południe Portugalii – funkcjonuje tu międzynarodowy port lotniczy, obsługujący rocznie kilka milionów pasażerów. Samo Faro to niewielkie, urocze miasteczko. Warto je poznać z bliska – wielu turystom kojarzy się głównie z lotniskiem, tymczasem stolica Algarve ma wiele do zaoferowania,

szczególnie dla tych osób, które cenią sobie nastrojowe spacery.

W Faro piękne są nie tylko uliczki, place i zabytki (katedra, w której uwagę zwiedzających przykują typowo portugalskie mozaiki, układane z kolorowych kafelków, czy też klasztor Convento Nossa Senhora da Assuncao), miasto ma również nowoczesne oblicze.

Zainteresowani techniką powinni udać się do Centro de Ciência Viva de Faro.

Nie sposób nie zakończyć spaceru po Faro w jednej z wielu kafejek. W ich uroczych ogródkach można spędzić całe godziny, delektując się chwilą i tutejszymi przysmakami – na pewno damy się namówić na kieliszek porto czy madery, choć w samym Faro grzechem byłoby nie skosztować też miejscowego przysmaku: wódki medronho – z owoców drzewa truskawkowego.

MORZE I FADO

To temat na długą opowieść. Na pewno przypadnie do gustu miłośnikom tego wszystkiego, co daje morze, czyli ryb (z dorszem serwowanym podobno na 365 sposobów) i owoców morza, a także wielbicielom świeżych oliwek, papryczek piri-piri, migdałów. Czym byłoby jednak to wszystko: piękne krajobrazy z klifami okalającymi Atlantyk, plaże ze złotym piaskiem, romantyczne, kręte uliczki, zachęcające do wstąpienia sklepiki z pamiątkami (warto zwrócić uwagę na ceramikę), wreszcie aromaty unoszące się nad restauracyjnymi i kawiarnianymi stolikami – gdyby nie kwintesencja tego, co portugalskie, czyli fado.

Dźwięk gitar i splatający się z nim liryczny, nostalgiczny śpiew portowy, w którym da się usłyszeć wałęsające się po zakamarkach barwnej i wiecznie za czymś tęskniącej portugalskiej duszy – saudade…

53

ARCHITEKTURA I OBYCZAJE

ŚWIAT BOGA I ZMYSŁÓW MECZETY I HAMMAMY

WBREW STEREOTYPOWYM WYOBRAŻENIOM ŚWIAT DUCHOWOŚCI ORAZ ŚWIAT CIELESNOŚCI OD WIEKÓW SIĘ PRZENIKAJĄ W KULTURZE ARABSKO-MUZUŁMAŃSKIEJ. ICH SYMBOLAMI SĄ NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE NA BLISKIM WSCHODZIE I W AFRYCE PÓŁNOCNEJ KONSTRUKCJE ARCHITEKTONICZNE: MECZETY I HAMMAMY.

TEKST

G dy będąc w Maroku czy Egipcie,

patrzymy na smukłe strzeliste minarety mniejszych bądź większych meczetów, ogarnia nas pewnego rodzaju melancholia, spowodowana niezwykłym pięknem tych budowli.

Niezwykle zdobne z zewnątrz, często zaskakują ubóstwem i prostotą wnętrz.

Zupełnie inaczej niż hammamy. Te z kolei są zazwyczaj trudne od odna-

54

DAGMARA IKIERT

lezienia w zagmatwanych uliczkach tradycyjnych medyn, lecz gdy już uda się je zlokalizować i dostać do środka – zachwycają orientalnym przepychem i elegancją.

WEZWANIE MUEZINA Meczet jest miejscem modlitwy, skupienia, całkowitego poświęcenia swych myśli Bogu, więc wnętrze nie

może nas rozpraszać. Nawet zapierające dech w piersiach minarety nie były od zawsze nieodzownym elementem tej konstrukcji. W pierwszych latach istnienia islamu nie były one w ogóle budowane. Dopiero gdy gmina muzułmańska zaczęła się rozrastać, wzywający na modlitwę muezin musiał wychodzić coraz wyżej, aby dźwięk jego głosu dotarł do wszystkich

CZY WIES Z, ŻE

Hamm am łaźni p to turecka o a na łaź rowej, wzo dmiana rowan niach Grekó starożytny a w i Rz ymian ch

wyznawców. Wtedy zaczęto konstruować minarety, a zewnętrzne mury ozdabiać w precyzyjny sposób, wykorzystując jako elementy zdobnicze tzw. stiuki (gipsowe rzeźbienia koronkowe), zellidże (mozaiki) czy drogocenne kruszce i materiały, np. polerowany marmur czy rzeźbione drzewo cedrowe. Dzięki architektom z całego świata możemy dziś podziwiać dzieła sztuki, jakimi są m.in. meczety: Kubbat as-Sahra w Jerozolimie, Al-Karawijjin w Fezie czy Hassana II w Casablance.

Wnętrza świątyń pozostały jednak ubogie, z centralnym mihrabem, wskazującym kierunek Mekki, czyli kierunek modlitwy.

ne mury hammamów nie sugerują, jakie zmysłowe doznania mogą nas tam spotkać. W dawnych czasach hammamy, czyli łaźnie parowe, były przeznaczone przede wszystkim dla haremów królów i sułtanów, a dla młodych dziewcząt trafiających do złotych klatek pałaców i komnat wspólne kąpiele były często jedyną możliwością, aby uciec przed czujnym okiem pilnujących ich eunuchów i oddawać się zmysłowym zabawom. Dziś hammamy to przede wszystkim publiczne łazienki, gdzie strudzone ciężkimi domowymi pracami kobiety mogą przyjść i odpocząć, pielęgnując w tym samym czasie ciało, oczyszczając je, poddając się zabiegom pilingu, masaUKRYTA ZMYSŁOWOŚĆ żom czy farbowaniu włosów henną.

Hammamy to natomiast swego rodza- W ciepłych oparach, na kolorowych ju kontrświat, obszar cielesnej rozkoszy, płytkach mozaik, można poczuć, jak zmysłowości, oddania się całkowicie cały stres i napięcie powoli odpływają. zwykłej, ludzkiej przyjemności. Jednak kwestia świadomości ciała pozostaje ŁĄCZENIE PRZECIWIEŃSTW w świecie arabsko-muzułmańskim Patrząc zatem na architekturę miast tematem tabu, świat kobiecy oddzielo- arabskich i te dwa najważniejsze eleny od męskiego, dlatego też zewnętrzmenty znajdujące się w każdym z nich,

łatwo zrozumieć, iż kultura muzułmańska, wbrew naszym wyobrażeniom, w doskonały sposób łączy w sobie zarówno całkowite oddanie Bogu, jego wyrokom i prawu, jak i prostotę codziennej przyjemności, odpoczynku i zmysłowości, do których każdy z nas ma przecież prawo.

CEREMONIA PIELĘGNACJI OCZYSZCZANIE CIAŁA I GŁĘBOKI RELAKS...

W HAMMAMIE PO KĄPIELI MOŻNA ZAŻYĆ MASAŻU

55

ARCHITEKTURA I OBYCZAJE

IA G A H HIA SOP

łowy , z po litwy le u b d m w Sta iejsce mo lat 30.

M VI w. anów do uzeum łm m muzu Obecnie . w XX

56

57

KULINARNY ODLOT

10

PODRÓŻOWANIE TO UCZTA DLA ZMYSŁÓW. RÓWNIEŻ DLA ZMYSŁU SMAKU. POZNAWANIE LOKALNEJ KUCHNI TO COŚ WIĘCEJ NIŻ ŁASOWANIE. PRZECZYTAJ, KTÓRE REGIONALNE POTRAWY KONIECZNIE MUSISZ SKOSZTOWAĆ.

TEKST

MAŁGORZATA SOLECKA

SMAKOŁYKÓW DOOKOŁA ŚWIATA

otwartym ogniu (w wersji eleganckiej – na ruszcie stojącym w ogrodzie, w wersji bardziej przaśnej – na ognisku), Grecka kuchnia ma wiele do zaoferowania. Nic nie może będzie szukał smaku nyama choma w najlepszych restausię jednak równać z jedzonym na tarasie w promieniach racjach świata. I nie znajdzie. Delikatna, niemal maślana porannego słońca oryginalnym jogurtem polanym jasnym konsystencja mięsa to po prostu niebo w gębie. miodem. Niektórzy posypują jeszcze miód posiekanymi orzeszkami. Ale czy warto udoskonalać ambrozję?

EGIPT Spośród licznych przysmaków kuchni egipskiej warto KENIA się skusić na jeden z wariantów lokalnych gołąbków. Ryż Kto choć raz zjadł porcję koźlęcia lub jagnięcia zamarynoprzesycony zapachem bliskowschodnich przypraw, a jedwanego w lokalnych przyprawach i upieczonego na nocześnie delikatny, z dodatkiem wołowiny, jest zawijany

GRECJA

58

NA TALERZU: RATATUJ, KOTLECIKI JAGNIĘCE I ZAPIEKANE ZIEMNIAKI Z POMIDORAMI

ŚW KUC IAT HNI

smak i nap owanie i tych itków lokalny – tyc ch p regi h o spos onalnych narodo traw ób n wyc – t o h a innyc poznaw znakomi ty h a n k ie ul Bon app tur. étit! w liście winogron (mahszi laraanab), bliskiej sercu Polaka kapusty (mahszi kromb) lub po prostu używany jako nadzienie do wydrążonych warzyw: cukinii, pomidora, bakłażana. Tak przygotowane gołąbki są starannie pieczone. Brzmi banalnie? Spróbujcie!

TUNEZJA

W północnej Afryce silne wpływy odcisnęła kuchnia francuska. Ale długo można by się spierać, czy pierwsze były mirqaz, czy merguez – choć ta druga wersja cienkich, pikantnych jagnięcych kiełbasek jest zdecydowanie bardziej znana w świecie. Kiełbaski, suszone w słońcu (pod moskitierą chroniącą przed owadami), podaje się z rusztu razem z sałatkami i pieczywem albo z kuskusem.

Najbardziej sycąca wersja to tajine – kiełbaski i warzywa duszone w terakotowym garnku. Palce lizać!

WYSPY KANARYJSKIE

Czy ziemniaki mogą być przysmakiem? Skosztujcie tych gotowanych w łupinach z solą morską na parze (często woda też jest morska). Papas arrugadas są podawane jako dodatek do dań lub jako tapas – z aromatycznymi sosami, przyrządzonymi na bazie czosnku, kminku, pieprzu, soli, oliwy, octu winnego, czerwonej, ostrej papryki lub listków kolendry (verde). W każdej wersji smakują niebiańsko.

JORDANIA

Maqluba, czyli odwrócony garnek. Potrawa z ryżu, baraniny, bakłażana i przypraw. Niekiedy dodawane są też orzeszki piniowe. Składniki układane warstwami (obsmażony kurczak, przyprawy, obsmażony bakłażan, przyprawy, orzeszki pini, ryż, przyprawy) zalewa się dobrze osoloną wodą (łyżeczka na szklankę) i gotuje ok.

40 min, do momentu całkowitego wchłonięcia wody.

Garnek, zdjęty z ognia, jednym ruchem odwracany jest do góry dnem na talerzu. I maqluba gotowa. Pyszna!

MAROKO

Niezwykła potrawa z jagnięciny, czyli mrouzia, na długo zostawia wspomnienie na kubkach smakowych. Przygotowywana jest raczej rzadko – tradycyjnie tuż po Aid el Kabir, święcie upamiętniającym gotowość Abrahama do złożenia ofiary z Izaaka. Delikatne jagnię przygotowywane jest z dodatkiem orientalnych przypraw (szafran, kolendra, pączki róż, imbir, kardamon), czosnku, cebuli, rodzynek królewskich, miodu, płatków migdałowych i oliwy. Niezwykła, oszałamiająca potrawa.

FRANCJA

O kuchni francuskiej napisano tomy. Ale nie na darmo genialny szczurek w filmie „Ratatuj” podaje wziętemu krytykowi kulinarnemu tytułową potrawę z południa Francji. Słoneczne pomidory, bakłażan, cukinia, czosnek, papryka, nieco wytrawnego wina, doskonałej oliwy i przypraw – i można się rozkoszować całym bogactwem natury.

TURCJA

Kraina tysiąca smaków, wśród których królową jest chałwa. Smakołyk, znany od Afganistanu, Indii i Somalii po Grecję i Macedonię, ma setki odmian. Ale to turecka chałwa uwodzi delikatnością – zwłaszcza w wersji, która konsystencją przypomina kłębki waty. Niech żyje keten helva!

PORTUGALIA

Cukiernie w Lizbonie i Porto porażają asortymentem ciastek. Mekką wszystkich łasuchów jest jednak tylko jedna z nich: Unica Fábrica dos Pastéis de Belém, która sprzedaje dziennie kilkadziesiąt tysięcy babeczek. Delikatne kruche ciastka mają w środku pyszny, jeszcze ciepły krem. Podane przez kelnera posypujemy cynamonem i cukrem. Mniam!

Na dwa kęsy. Nie warto zamawiać jednej. Trzy to minimum, nawet dla tych, którzy obsesyjnie liczą kalorie.

59

MODA NA WAKACJACH

Y N L A IDE RÓJ .

STj swobodni y ó

to str cisłe min fie Ob w sza ją zosta

P akując wakacyjną walizkę, nie-

zależnie, czy wyjeżdżamy w polskie góry, czy też na hiszpańską plażę, warto pamiętać o jednym: liczy się przede wszystkim wygoda. Urlop to nie czas, aby leczyć odciski od niewygodnych szpilek, ukrywać brzuszek pod zbyt obcisłą spódnicą czy też przejmować się innymi „problematycznymi” częściami garderoby.

dzi z mody od wielu, wielu lat, jest mile widziany praktycznie wszędzie styl marynarski. To klasyczny wakacyjny trend. Ubrania w paski, słomiane kapelusze, lekkie japonki, kolorowe espadryle, lniane torby i duże okulary znalazły tysiące fanów na całym świecie, dlatego też spakowanie ubrań w tej tonacji będzie strzałem w dziesiątkę.

rzyli. Jednym z ważniejszych elementów wakacyjnej walizki jest kostium kąpielowy. Zdecydowanie to bikini zostało wyniesione na piedestał i stanowi najmodniejszy fason stroju na plażę – co ciekawe, niezależnie od figury jego właścicielki. Obecnie wybór bikini jest tak duży, że każda z pań może znaleźć coś dla siebie.

KLASYCZNE PASKI

PLAŻOWE MUST HAVE

Co jeszcze wrzucić do walizki bez namysłu? Wszystko to, co pozwoli nam poczuć się lekko i nie będzie krępowało naszych ruchów. Wyjątek możemy zrobić dla stroju wieczorowego. W jego przypadku buty na wysokim obcasie, eleganckie koszule, obcisłe sukienki i wyszukana biżuteria są jak najbardziej wskazane.

Pakując walizkę, najchętniej zabralibyśmy nasze najlepsze, najmodniejsze i najbardziej szykowne ubrania, ale one i tak najpewniej zostaną w walizce, natomiast wkładać będziemy lekkie i wygodne ciuchy. Co wcale nie oznacza, że nie mogą być one modne.

Jednym z trendów, który nie wycho60

Hawajska koszula dla mężczyzny bynajmniej nie odeszła jeszcze do lamusa. Co prawda z czasem stała się ona bardziej stonowana, mniej krzyk-liwa, ale nadal jest modna i można śmiało zabierać ją ze sobą – tak samo jak bermudy i kapelusze, na które panowie wreszcie w pełni się otwo-

A NA WIECZÓR...

BA LEN WEŁNA I KO NOP Najle IE psze (i nie ty n lko a podr z nat !) są ubra óż ura nia włók lnych ien

WYBIERAJĄC SIĘ NA WCZASY DO RÓŻNYCH ZAKĄTKÓW ŚWIATA, NIE MAMY PEWNOŚCI, CZY NASZ UBIÓR ZOSTANIE UZNANY ZA MODNY I STYLOWY. JAK SIĘ UBRAĆ NA WAKACJACH, ABY NIE POPEŁNIĆ MODOWEGO FAUX PAS? TEKST

JOANNA SZCZEPANIAK

61

SPA NA ZDROWIE

ŻY A S MANICZ Z LEC

bieg y za A. n r i a l h SP ynos opu to p salonac ie i prz w mięśn kiego a głębo uźni Rozl uczucie rężenia odp

62

WCZASY

SPA

TEGO POWINIEN DOŚWIADCZYĆ KAŻDY! SPA TO COŚ WIĘCEJ NIŻ ZABIEGI LECZNICZE I RELAKSACYJNE. TO CELEBROWANIE PIĘKNA – Z DALA OD ZGIEŁKU CODZIENNOŚCI.

TEKST

SPA I UZDROWISKA

Słowem kluczem robiącym dziś zawrotną karierę jest: SPA. Jak grzyby po deszczu powstają ośrodki SPA, kosmetyki SPA, domowe SPA. Słowo to kojarzy się z czymś sympatycznym: odreagowaniem stresu, odnowieniem sił witalnych, głębszym oddechem. Sam termin wywodzi się z łac. sanus per aquam, czyli „zdrowy przez wodę”. A skoro „przez wodę” – to warto udać się, jak to dawniej się mówiło, „do wód”, czyli uzdrowisk. SPA nie jest zatem wynalazkiem naszych czasów. Uzdrowiskom dała początek moc lecznicza wody, jednego ze skarbów natury. Nic dziwnego więc, że również nowoczesne ośrodki SPA działają w miejscowościach uzdrowiskowych. Chociaż SPA można znaleźć w każdym niemal mieście, te uzdrowiskowe są szczególne – pozwalają korzystać z nowoczesnych technik regeneracyjnych, a równocześnie z całego bogactwa natury i uzdrawiającego mikroklimatu.

POLSKA W STYLU SPA

Gdyby ktoś chciał stworzyć mapę polskich ośrodków SPA, musiałby ją często aktualizować – powstaje ich coraz więcej, konkurencja jest duża, dzięki czemu SPA nie ozna-

JOLANTA WĘGRZYN

cza już luksusu, na który mogą pozwolić sobie nieliczni.

Możemy wybierać spośród wielu lokalizacji, zarówno nad morzem, jak i w górach, ale także zróżnicowanych programów odnowy biologicznej.

Chcemy wypocząć i możemy sobie pozwolić na kilka dni urlopu? Wybierzmy program uzdrowiskowy np. w Kołobrzegu, Ustce czy Sopocie. Wolimy góry?

Zrelaksujmy się w Krynicy-Zdroju, a może w jednym z licznych uzdrowisk ziemi kłodzkiej, którą bez większej przesady można nazwać zagłębiem polskiego rynku SPA. Duszniki-Zdrój, Kudowa-Zdrój, Lądek-Zdrój, Polanica-Zdrój.

W każdym z tych pięknych uzdrowisk znajdziemy również ośrodki SPA. Nie mamy szans na dłuższy urlop? Warto podarować sobie weekend w stylu sanus per aquam niekoniecznie na drugim końcu Polski, ale w naszym mieście!

Nie jest istotne, który ośrodek wybierzemy – każdy z nich oferuje wiele programów relaksacyjnych.

Skorzystamy ze zdrowotnych kąpieli, masaży, terapii klasycznych i egzotycznych. Wszystko po to, aby naprawdę ucieszyć się chwilą, czasem zarezerwowanym tylko dla siebie.

63

SPA NA ZDROWIE

64

SPA? O WART

rodki zać oś iach d ie w c od cowoś rócz w miejs ych. Tam op w o ia isk dz ła uzdrow mineralnych mat kli wód zo sam lecznic

SPA DLA AKTYWNEGO TURYSTY

Korzystanie z uroków SPA warto połączyć z turystyką, dlatego dużym zainteresowaniem cieszą się programy terapeutyczno-turystyczne. Ośrodki SPA oferują wiele pakietów tematycznych, realizowanych przez cały rok (w tym specjalne pakiety świąteczne).

W każdym niemal SPA można znaleźć programy zachęcające do czynnego wypoczynku podczas długich weekendów – taka skomasowana dawka relaksu i różnego rodzaju terapii potrafi odnowić ekspresowo i efektywnie.

Dodajmy do tego bardzo dobre warunki zakwaterowania – ośrodki SPA funkcjonują zazwyczaj w hotelach cztero- i pięciogwiazdkowych, oferują wyżywienie w formule all inclusive (w tym specjalne programy uwzględniające dietę niskokaloryczną czy wegetariańską), a po rozkoszach stołu – spacery, które w uzdrowiskach są wartością samą w sobie. Wiosną, latem, jesienią można spotkać wielu turystów i kuracjuszy

AROMATYCZNE SOLE, BOROWINA, KĄPIELE PEREŁKOWE, BŁOTNE, SIARCZKOWE...

NOWOCZESNA HYDROTERAPIA WYKORZYSTUJE WIELE RÓŻNORODNYCH TECHNIK

spacerujących z kijkami, czyli wielbicieli nordic walking. Zimą amatorzy białego szaleństwa mogą podarować sobie pobyt w SPA połączony z pakietami narciarskimi. Możliwości jest mnóstwo – zarówno dla osób ceniących sobie spokojny relaks, jak i dla miłośników aktywnego wypoczynku.

COŚ DLA CIAŁA , COŚ DLA DUCHA

Do miejscowości uzdrowiskowych przybywały kiedyś gwiazdy: Krynicę odwiedzał Jan Kiepura, w Busku-Zdroju przyszła na świat śpiewaczka Krystyna Jamroz, a do Ciechocinka co roku zajeżdżają wielkie, kolorowe tabory Romów z całego świata... Dziś odbywają się tam festiwale. Muzyka, plenery malarskie, artystyczne warsztaty i wystawy – one również goszczą „u wód”.

Dlatego wybierając się na urlop w stylu SPA, możemy mieć dodatkową możliwość otrzymania strawy dla ducha – czy to w Krynicy Kiepury, czy w pobrzmiewających chopinowską nutą Dusznikach...

65

KULISY ZAWODÓW

OKO W OKO Z REZYDENTEM

AIRWAYS

TO OD JEGO WIEDZY, KOMPETENCJI I DOŚWIADCZENIA W DUŻYM STOPNIU ZALEŻY, CZY NASZĄ ZAGRANICZNĄ WYCIECZKĘ ZALICZYMY DO UDANYCH. TEKST DOBRY REZYDENT MUSI MIEĆ POGODNE USPOSOBIENIE I ODPORNOŚĆ NA STRES. PRZYDA SIĘ TEŻ UMIEJĘTNOŚĆ ŁAGODZENIA KONFLIKTÓW

DAGMARA IKIERT

K andydat na rezydenta

6 Y C Ę I IES

biura podróży musi zdać ogólnopolski egzamin na pilota wycieczek i rezydenasu le cz bywa ta. Każdy chętny musi jedy t o dni rze nak się liczyć z długą drogą – śre u roku p pilot g ą cą prowadzącą zawijasami do w ci a grani ent z d y z upragnionej rezydentury, męcząre cym poszukiwaniem pracy, doskonaleniem zdolności językowych i kompetencji krajoznawczych. Zatem zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem nie może zostać rezydentem osoba przypadkowa, niemająca nic wspólnego z turystyką czy obsługą klienta. Są jednak oczywiście wyjątki od zasady – nieuczciwe, tnące koszty biura podróży czasem zatrudniają osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji, aby móc takiemu pracownikowi mniej zapłacić. Z reguły jednak rezydenci to pasjonujący się danym krajem zapaleńcy, chcący na stałe w nim pozostać i dzielić się swym doświadczeniem i wiedzą z innymi. Sama, będąc rezydentką, od zawsze radzę moim znajomym wyjeżdżającym na wakacje, aby do swego przewodnika podeszli z uśmiechem i wyrozumiałością. Aby pamiętali, że niestety często jest on tylko maleńkim trybikiem w wielkiej turystycznej machinie, niemającym, mimo najszczerszych chęci, możliwości załatwienia WSZYSTKIEGO. Rezydent to taki sam człowiek jak my, który musi spać i jeść, więc nie zawsze może w trybie natychmiastowym stawić się na nasze wezwanie. Zdrowy rozsądek powinien nam podpowiadać, gdzie kończą się obowiązki rezydenta wobec nas, a gdzie się zaczyna już nasze irytujące wykorzystywanie jego osoby.

M

OBOPÓLNA KORZYŚĆ

W interesie każdego rezydenta leży, aby turyści wrócili do kraju zadowoleni, gdyż pomaga mu to w utwierdzeniu swojej pozycji w danym biurze podróży, otrzymaniu podwyżki, czy też może w zmianie pracodawcy na lepszego. Dlatego też żadne działanie rezydenta nie ma na celu złośliwego zrujnowania nam wakacji.

66

A ll inclusive to popularna i powszech-

nie lubiana formuła zakwaterowania z wyżywieniem, z którą możemy się spotkać w hotelach niemal na całym świecie.

Samo pojęcie oznacza „wszystko w cenie”, jednak w praktyce właściciele hoteli różnie je interpretują. Standardowy dzień pobytu w formule all inclusive prezentuje się następująco: oferuje się nam trzy posiłki dziennie w wyznaczonych godzinach, zazwyczaj w formie bufetu. Do tego od ok.

10 rano do późnych godzin wieczornych możemy korzystać z hotelowych barów, które uraczą nas lokalnymi napojami alkoholowymi i bezalkoholowymi. Czasami po południu możemy się spodziewać przekąsek i ciastek do kawy. I uwaga, bo często… na tym koniec. Osoby, które oczekują dodatkowych atrakcji, np. zajęć sportowych, pokazów lokalnych mistrzów kuchni czy bezpłatnego spa, mogą być zawiedzione. Nierzadko formuła all inclusive obejmuje tylko wyżywienie, a za każdą dodatkową aktywność będziemy musieli słono zapłacić. Skąd się biorą dodatkowe opłaty, skoro już na wstępie wybraliśmy droższy pobyt z gwarancją pełnego utrzymania? Hotele, które oferują opcję all inclusive, często należą do ponadnarodowych sieci, a dochody z wynajmu ich pokoi w znacznej części trafiają do kieszeni zagranicznych właścicieli hoteli. W ten sposób miejscowy zarząd hotelu czerpie zysk w zasadzie tylko z umowy z biurem podróży (chyba że udostępnia część pokoi osobom indywidualnym). Dlatego nadprogramowe opłaty, które ponoszą goście, np. za wynajem sprzętu sportowego czy zakupienie sprowadzanego z zagranicy alkoholu, to dodatkowy zarobek dla właścicieli hotelu. All inclusive nie zawsze jest „all”, ale warto pamiętać, że im lepszy hotel, tym wyższa powinna jąca biecu ię o być jakość usług. e l e i wi uje s Może się to przekłaząca ęsto okaz . s u k aną – ta muła cz dać np. na większy mydl ściciele r o ą f k ń a wybór dań podczas ła b ce w nie y t k a r posiłków lub bogatsze W p hoteli róż eją menu barowe. zumi

ALL INCLUSIVE

FAKTY I MITY

O K T S Y Z S W CENIE W

SPECJAŁY KUCHNI REGIONALNEJ, KOLOROWE DRINKI I INNE PRZYJEMNOŚCI BEZ OGRANICZEŃ – TAK NAJCZĘŚCIEJ WYOBRAŻAMY SOBIE WYPOCZYNEK W STYLU ALL INCLUSIVE. CZEKA NAS TWARDE LĄDOWANIE.

ją ro

TEKST

ANNA BAKOTA

67

Bezpośrednie połączenia lotnicze Krajowe i zagraniczne

Zapraszamy na naszą stronę internetową

www.oltjetair.com i do centrum rezerwacji

+48 58 735 55 55

MENU POKŁADOWE

Napoje Sok - jabłkowy - pomarańczowy 0,33l

Woda - gazowana - niegazowana 0,5l

6 PLN

5 PLN

5 PLN

Sok - pomidorowy 0,33l

Lipton - cytrynowy - brzoskwiniowy - zielona herbata 0,33l

6 PLN

Lipton - cytrynowy - brzoskwiniowy - zielona herbata 0,33l

Tiger Tiger Light 0,2l

1PLN 0

5 PLN

Alkohol Wino - białe - czerwone 0,187l

1PLN 6

Gin Beefeater 50ml

1PLN 6

72

25 PLN

25 PLN Whiskey J.Walker 50ml

1PLN 2

Koniak Courvoisier 50ml

Likier Baileys 50ml

1PLN 5

Wódka Absolut 50ml

1PLN 0 Breezer - arbuzowy - pomarańczowy 275 ml

1PLN 5

Jack Daniel’s & cola 0,33l Piwo Żywiec 0,33l

1PLN 0

epłe

Napoje ci

5 PLN 5 PLN 1PLN 6

Herbata - czarna -owocowa

6 PLN 7 Days Muffin kakaowy

Zupa w kubku nudle LU Petitki

6 PLN

1PLN 6

Duża kanapka z indykiem grilowaną cukinią sosem barbecue

1PLN 2

1PLN 0

Kawa Cappuccino Czekolada

Kanapki Duża kanapka z opiekanym indykiem i papryką

1PLN 2

Średnia kanapka z żółtym serem i szuszonymi pomidorami

6 PLN

Średnia kanapka ze schabem i ogórkiem konserwowym

i

Przekąsk

Batony - Snickers - Twix

Zupa w saszetce - pomidorowa - rosół

6 PLN

6 PLN

Bake Rolls - pizza - czosnek

8 PLN

Muffin - czekoladowy - cytrusowy Pringles Original

1PLN 2

73

MENU POKŁADOWE

Gadżety Pamięć do aparaów i kamer - micro sd + adapter 4 GB - 50 pln - SDHC 8 GB - 80 pln - SDHC 16 GB - 150 pln - SDHC Video 4 GB - 50 pln

20 PLN Brelok do kluczy

T-shirt yesairways - różne kolory I wzory

45 PLN 74