CJP Magazine by Cultureel Jongeren Paspoort

OKT 2010 NUMMER 5 WWW.CJP.NL

ERIC CORTON

Over de Wilde Wereld Stappen en Shoppen in

STOCKHOLM

WENDE via Carré naar Lowlands

PRESENTEERT

INHOUD

Wende Snijders

Jennifer Hoffman Egbert-Jan Weeber Hylke van Sprundel Judith van den Berg

‘Ik wil een heel leven op het podium’

ShowbizzBaby.nl

The Little Dog Laughed by Douglas Carter Beane

Ontwerp: BLIJ * Monique Backelandt Fotografie: Edith Paol

Een Rick Engelkes Productie

38 Multiculti Helden 46 Eric Corton ‘Usher? Nooit van gehoord’

‘Afrika is geen bodemloze put’

52 Banksy

Exit through the gift shop

4 DENNIS WAS HIER 7 COLOFON 10 RECENSIES EN AGENDA 24 SERIOUS TALENT 32 CJP DEALS

Regie Sarah Moeremans Vertaling Hannah van Wieringen Decor Julian Maiwald

RESERVEER NU: WWW.SHOWBIZZBABY.NL

60 STIJL ACHTEROVER

Egbert Jan Weeber

‘Rollen kunnen mij niet zwaar genoeg zijn’

Stockholm

Supergoedkoop naar Zweedse superstad

70 PASKRAKERS 75 TOPKORTINGEN 76 WINNEN 81 SERVICE 82 ARJEN LUBACH 3

dennis was hier

Over de fotograaf Dennis Duijnhouwer heeft altijd een camera op zak en struint de hele wereld af om beelden toe te voegen aan zijn altijd groeiende verzameling. Hij is op dit moment bezig aan een overzichtsboek van zijn eerste vijf jaar als professioneel fotograaf.

Daar is... Ouwe school

Dennis: â&#x20AC;&#x2DC;Voor DJ Promo heb ik samen met Habbekrats een clip gemaakt voor het nummer Iemand Anders. De clip laat een dag in het leven zien van een jonge gabber anno 1995. Kijken op eigen risico.â&#x20AC;&#x2122;

COLOFON

COVER fotografie Merlijn Doomernik

CJP is klaar voor de herfst CJP Magazine okt/nov 2010 jaargang 19, nummer 5 CJP Magazine is hét magazine over cultuur. Heb je opmerkingen over het blad of wil je ideeën voor onderwerpen of interviews aandragen? Mail dan naar redactie@cjp.nl.

HOOFDREDACTEUR ARNE VAN TERPHOVEN

VORMGEVING Daan Hornstra

MARIE BEERENHOUT

Eindredactie Kim van der Meulen

Hanneke Spijker

Bladmanager Hester Leeflang

MEDEWERKERS Laura Baar

Judith Bal

Robbert Blokland

Steven den Boer

Carolien Dircken

Merlijn Doomernik

Titia Hahne

Merijn Henfling

Hülya Kiliçaslan

Anne Kleisen

Jeroen van Loon

Arjen Lubach

René van der Meer

Govrien Oldenburger

REDACTIEADRES: CJP Magazine, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam, tel: (020) 521 02 20, fax: (020) 521 02 21. persberichten kun je mailen naar redactie@cjp.nl.

Holland Animation Film Festival 3.4.5.6.7. Nov. 2 010 Utrecht www.haff.nl Met je CJP-pas betaal je voor een losse kaart geen € 8,00 maar slechts € 5,00! 6

hoofd media en marketing: suzan damen hoofdredacteur: Arne van Terphoven art director: Lava Grafisch Ontwerpers, Amsterdam vormgeving: Lava Grafisch Ontwerpers, Marie Beerenhout eindredactie: Kim van der Meulen, Hanneke Spijker medewerkers aan dit nummer: Laura Baar, Judith Bal, Robbert Blokland, Steven den Boer, Esmee Croqué, Carolien Dircken, Merlijn Doomernik, Dennis Duijnhouwer, Titia Hahne, Merijn Henfling, Hülya Kiliçaslan, Anne Kleisen, Jeroen van Loon, Arjen Lubach, René van der Meer, Govrien Oldenburger, Jannemieke Oostra, Ruud Pos, Mark Robinson, Alwin Slomp, Ricki van der Tas bladmanager: Hester Leeflang uitgever: CJP lithografie: Colorset, Amsterdam drukwerk: Senefelder Misset, Doetinchem distributie: Sandd en EDG ISSN: 1871-6652 adverteren in CJP Magazine? Bel voor informatie en tarieven met Apprentice Uitgevers: 020-851 26 47 b.renkema@apprenticeuitgevers.nl aanleveren advertentiemateriaal edith@cjp.nl Voor de belangrijkste vragen over je CJP-lidmaatschap: zie pagina 81. Voor verdere vragen over CJP, bel de CJP Infolijn: (010) 264 60 00, mail naar administratie@cjp.nl of kijk op www.cjp.nl.

Jannemieke Oostra

VLAAMSE FILM COLLECTIE DE HELAASHEID DER DINGEN

Tekst Judith Bal foto janey van ierland

het beste uit de Vlaamse cinema

Robert de Hoog

MY QUEEN KARO

Hoewel hij al een Gouden Kalf in de kast heeft staan voor zijn rol in de film Skin, zit Robert de Hoog (21) nog gewoon op school. Op de toneelschool, dat dan wel. Binnenkort is hij te zien in de thriller Schemer en daarnaast speelt hij in korte films en series. Druk, druk, druk dus. Gelukkig is er op de set ook af en toe tijd voor een muziekje.  BEN X

ms 5 fil chts r sle 5 voo

iPod van Robert de Hoog Type iPod: iPhone Kleur: Zwart Hoeveel? 8 GB Waar? ‘Als ik op de scooter zit, als ik in bed lig en voordat we gaan draaien.’

,9 € 29

AANRIJDING IN MOSCOU

De vijf speelfilms in deze Vlaamse Film Collectie zijn stuk voor stuk films die weten te raken. Met deze exclusief voor

De Volkskrant samengestelde filmbox haalt u het allerbeste van de bloeiende Vlaamse cinema in huis.

DE ZAAK ALZHEIMER

De Vlaamse Film Collectie

MyPod

€ 29,95

volkskrant.nl/webwinkel

1. The Hollies – He Ain’t Heavy, He’s My Brother ‘Dit liedje hoorde ik ooit op een cd van Rufus Wainwright. Toen ging ik op zoek naar het origineel, dat van The Hollies bleek te zijn. Het heeft een heel mooie tekst, over het leven en een vriend die het moeilijk heeft. Ik vind het prachtig verwoord, het raakt me echt.’ 2. The Beatles – The Long and Winding Road  ‘The Beatles vind ik te gek! Als ik naar dit nummer luister, krijg ik altijd inspiratie, dan ga ik denken en dagdromen. Mijn ouders hadden The Beatles vroeger vaak op staan, maar ik had er nooit écht naar geluisterd. Op latere leeftijd heb ik dat pas gedaan. Dan ben je in een andere fase van je leven en heeft het meer impact.’

3. Ramses Shaffy – Zachtjes Lokt Het Water ‘Ik heb een aantal keren meegemaakt dat ik afscheid moest nemen van dierbaren. Dit nummer helpt daarbij, het is een soort verwerkingsliedje. Het mag zelfs op mijn eigen begrafenis gedraaid worden. Zachtjes Lokt Het Water roept emoties op en dat is voor een acteur heel fijn. Die kan ik gebruiken op de set, om me te concentreren op een bepaald gevoel.’ 4. Kanye West – Everything I Am ‘In Everything I Am vertelt Kanye dat hij met niks begonnen is. Hij zegt: “Kijk waar ik nu sta. Dit is wie ik ben en ik leg mijn ziel bloot”. Dat spreekt me aan, omdat ik zelf ook vanaf nul begonnen ben. Ik heb mezelf een schop onder mijn kont gegeven en nu maak ik films en televisieseries. Mijn werk is mijn ziel, dat is het enige waarvan ik zeker weet dat het mijn eerste liefde is en blijft.’ 5. Nôze – Remember Love ‘Dit is het liedje van mij en mijn beste vrienden Géza Weisz en Manuel Broekman. Géza is dj en als we uitgaan staan Manuel en ik met zijn tweeën voor de dj-booth. Als Géza dit liedje opzet, gaan we helemaal los.’ Robert de Hoog is vanaf 14 oktober te zien in Schemer, een thriller over de moord op Maja Bradaric. Vanaf begin 2011 is hij te zien in Me & Mr. Jones, een speelfilm over Joran van der Sloot. 9

MAKENOFKRAKEN

TEKST JORINDE BEIJERLING, MARK ROBINSON, ANNE VAN DEN HOOGEN

Te veel keuze is killing voor iedere zichzelf respecterende cultuurliefhebber. Het Maken of Kraken-panel maakt de keuze makkelijker.

Jorinde Beijerling (20) Student fotografie Lievelingsfilm: Lola Rennt Lievelingsalbum: 'Alles van Queens Of The Stone Age, maar als ik moet kiezen Songs For The Deaf. ' Waar hoop je dat CJP jou naartoe stuurt? 'Een tentoonstelling van fotograaf Gregory Crewdson.'

Mark Robinson (25) Programmamaker Lievelingsfilm: 'Donnie Darko of Mean Girls. Ligt eraan hoe ik heb geslapen.' Lievelingsalbum: Statues van Moloko Waar hoop je dat CJP jou naartoe stuurt? 'Een flashmob-dans!'

Anne van den Hoogen (21) Student taal en cultuur Lievelingsfilm: Amélie Lievelingsalbum: Róisín Murphy Waar hoop je dat CJP jou naartoe stuurt? 'Zolang het niet de Toppers in Concert zijn, vind ik het best.'

CD I Blame Coco – The Constant

boek Frank Meester – Zie mij

DVD When You’re Strange

EXPO Kopstukken

I Blame Coco is de artiestennaam van Coco Sumner en dat is, we zeggen het maar één keer, de dochter van Sting. Toch zal Sky Radio niet juichen, want we hebben het over new wave electropop.

IJdelheid is geen zonde, maar goed en gezond! Zonder ijdelheid was er geen kunst, literatuur, topsport of wetenschap. En dat wordt in dit populairfilosofische boek uitgelegd.

De ultieme documentaire over The Doors, uiteraard opgehangen aan rockgod Jim Morrison. Sex, drugs & rock-’n-roll, aan elkaar gepraat door fan Johnny Depp.

Mensen worden dus echt wat afgemat van antidepressiva. Vorig jaar trad Coco nog op met springerige liedjes en grappige teksten. Nu heeft ze een fikse herfstdepressie en dat is te horen. Cheer up, Coco!

Lang leve ijdele filosofen die hun eigen zelfhulpboeken schrijven – om er beroemd mee te worden. Als ze ook nog briljante kronkels in hun hoofd hebben, mogen ze van mij ook echt doorbreken. Aanrader.

Leuk om eens wat over The Doors te leren, maar dat kan sappiger. Archiefbeeld na archiefbeeld wordt aan elkaar gepraat door Johnny Depp. Waar zijn de ooggetuigen? En de ex-groupies?

Dit zijn helemaal geen bugshots! De insecten lijken van dichtbij eerder huisdieren dan criminelen. Ze zijn lief en pluizig. Dus neem een hondenriem mee en sleep die schattige bromvlieg mee naar huis.

Stoere en emotionele hits met als hoogtepunt het duet met Robyn. Hiermee houden het wel uit tot de volgende telg in de Sting-dynastie klaar is voor zijn (of haar) muzikale carrière.

Dit boek heeft mijn ogen geopend. Na deze lange filosofische analyse besef ik nu eindelijk dat ijdelheid geen zonde is. Wacht eens even... Ik ben helemaal niet zwaar gelovig en dat wist ik allang!

Het dromerige beeld, de psychede lische muziek en de zwoele stem van Johnny Depp waren te veel: ik ben de eerste keer in slaap gevallen. En de tweede keer merkte ik dat er met moeite een verhaal te ontdekken was.

Wie had gedacht dat de snorzweefvlieg ook naar America’s Next Top Model kijkt? De fotograaf is niet de eerste met een fascinatie voor het glamoureuze insectenrijk, maar hij maakt wel hele mooie beelden. Zeker even langslopen.

Het gaat misschien allemaal wat makkelijker als je papa Sting is, maar het resultaat is een veel te gelikt album. Jammer van de rauwe stem van Coco, die het veel beter doet bij haar eerdere ska-achtige liedjes.

De overtuiging van de schrijver dat ijdelheid een belangrijke menselijke deugd is blijft vreemd. Als er iemand ijdel is, is het de schrijver zelf. Gelukkig ziet hij dat als een compliment.

Oh, oh, de tragiek van een te succesvolle band in de jaren zestig. Je weet al waar het op uit loopt, maar met dit originele materiaal en het artistieke oog van Johnny Depp is dit een sterdocumentaire.

Oké, je hoeft er niet speciaal voor naar Naturalis, maar deze foto’s zijn van zo dichtbij genomen dat iedere mug een bijzonder buitenaards wezen lijkt. Voortaan denk je twee keer na voor je hem (alsnog) doodslaat.

In de tuin van museum Naturalis in Leiden staan levensgrote portretten van insecten, gefotografeerd door Wim van Egmond. In de categorie: even meepakken als je in de buurt bent. T/m 31 oktober te zien.

gra

t is EXPO PHOTO ACADEMY AWARDS De jury heeft gesproken en de foto’s van de genomineerden voor de Photo Academy Awards hangen voor ons klaar. Afstuderende fotografiestudenten uit Nederland en België konden hun foto’s inleveren. Van de genomineerde en prijswinnende foto’s is nu een expositie samengesteld. Voor de jonge fotografen betekent het een mooie start van hun carrière en wij hebben weer wat moois om te ontdekken.  www.photoacademyaward.com FOTO: Bart Koetsier

THEATER ALICE IN WONDERLAND Vond je de film met Johnny Depp ook een beetje tegenvallen? Dan biedt het Noord Nederlands Toneel een herkansing om de wondere wereld van Alice in te duiken. Wat als Wonderland niets anders blijkt dan de bizarre, dagelijkse werkelijkheid? Dat is de vraag waarmee regisseur Ko van den Bosch aan de slag ging. Het antwoord ligt in een voorstelling waarin volwassenen niet alleen gek, maar ook onbetrouwbaar zijn. www.nnt.nl Nu t/m 30 oktober

Met je pas € 3,50 korting

DANS VIEWTURE Met Viewture bieden choreografen Krisztina de Châtel en Itzik Galili twee jonge makers de kans om een eigen voorstelling te maken met dansers van Dansgroep Amsterdam. In Trip en masse, over de hardheid van het hier en nu, stuitert een groep dansers hysterisch over het podium, terwijl Intermezzo een heel andere kant van moderne dans laat zien in een fysieke, humoristische voorstelling over contact maken.  www.dansgroepamsterdam.nl

Nu t/m 9 januari

Vanaf 28 oktober

€ 4,50

€ 10,-

spot

THEATER DE WIJZE KATER Jonathan is blut, maar krijgt hulp uit onverwachte hoek. Zijn kat blijkt opeens te kunnen praten en is ook nog eens superslim. De kat helpt hem uit de brand en samen komen ze uiteindelijk bij de koning terecht. Het Toneel Speelt maakt van De wijze kater van toneelschrijver Herman Heijermans uit 1917 een hedendaagse, supersnelle en komische voorstelling. Met o.a. Steyn de Leeuwe, bekend van BNN.  www.hettoneelspeelt.nl

Met je pas € 3,50 korting

EXPO MAY I SHOW YOU MY PICTURES? Kunstenaar Berend Strik heeft geen Photoshop nodig. Al twintig jaar bewerkt hij foto’s op verschillende manieren, onder meer door felgekleurde borduursels en kleurige vlakken toe te voegen aan oude foto’s. Het resultaat: foto’s waar je helemaal in wordt meegezogen. www.museumhetvalkhof.nl Met je pas tot € 2,korting

FILM  ELLE S’APPELAIT SARAH Gehuild bij de bestseller van Tatiana de Rosnay? Zakdoekjes mee naar de bioscoop dan, want op het witte doek wordt het nog heftiger. De tienjarige Sarah wordt in de nacht van 16 juli 1942 samen met haar ouders opgepakt en naar een overdekt wielerstation in Parijs gebracht, waar duizenden joden worden verzameld voor deportatie. Niemand heeft gezien dat Sarah haar kleine broertje Michel in een kast opsloot, net voordat de politie het appartement binnendrong. Zestig jaar later ontdekt een journaliste het geheim van Sarah.  www.pathe.nl

Met je pas tot € 10,korting

Nu t/m 15 december

FOTO: Deen van Meer

1 november

Met je pas € 1,korting

CONCERT COCOROSIE Als je ze op straat zou tegenkomen, zou je denken dat ze gek waren, met hun vreemde pakjes en rare make-up. De zusjes Sierra (Rosie) en Bianca (Coco), samen CocoRosie, zijn op z’n zachtst gezegd opvallende popmuzikanten. Dat heeft ook met hun instrumentkeuze te maken: met een My First Sony, een minipiano en een speelgoedtrompet maken ze sprookjesachtige, dromerige liedjes die klinken als een mix van hiphop en opera.  www.melkweg.nl 16 t/m 20 november

Met je pas TOT € 1, korting -

CABARET YORA RIENSTRA  Vorig jaar won ze de jury- en publieksprijs op het Amsterdams Kleinkunstfestival en nu al speelt Yora Rienstra een avondvullend programma, Aan mij heeft het niet gelegen. De piano is haar haven, van waaruit ze

haar personages laat opdoemen en vertrekken. Op een eigenzinnige manier zet ze tragikomische figuren neer, afgewisseld met grappige en ontroerende liedjes. www.theaterbellevue.nl T/M 21 november

€ 4,-

Met je pas tot € 10,korting

EXPO DE SPROOKJESVERTELLER Waan je in een sprookjeswereld met de tekeningen van Thé Tjong Khing (jeugdsentiment!), die de Kunsthal tijdens de Kinderboekenweek presenteert. Alle klassieke sprookjes komen aan bod: van Sneeuwwitje tot Assepoester en van de Gelaarsde Kat tot Blauwbaard. Khing won eerder al drie Gouden Penselen en kreeg de Max Velthuijsprijs uitgereikt. www.kunsthal.nl

€ 1,-

Nu t/m 11 december

6 oktober t/m 21 november

€ 3,50

€ 1,-

CONCERT STEVIE ANN  Een carrière in de popmuziek is de droom van de duizenden meisjes die in de rij staan bij Idols, Popstars en X-Factor, maar helaas kunnen de meesten niet zingen. De 23-jarige Stevie Ann kan dat wél. Haar debuutalbum lag dan ook al op haar negentiende in de winkels. Ze is nu aan het toeren met haar derde album, Light Up. Met frisse, soulvolle liedjes over loslaten en afscheid nemen. www.stevieann.com

Met je pas € 4,50 korting

€ 1,-

MUSICAL WE WILL ROCK YOU Deze rockmusical speelt zich af in een verre toekomst, in een wereld waarin alle creativiteit door de overheid verbannen is. Een groepje bohémiens biedt weerstand. Deze rebellen komen in opstand en vechten voor hun rechten, individualiteit en liefde voor muziek – in de vorm van de 25 grootste hits van Queen. Zie www.cjp.nl/musicals voor de actuele voorwaarden.  www.wewillrockyou.nl

spot

1 t/m 27 oktober

Al gestart

Met cjp 50% last minute korting

Met je pas € 1,- korting

€ 2,-

MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE De musical Soldaat van Oranje (inderdaad, net als de film) vertelt het waargebeurde heldenverhaal van de Leidse student Erik Hazelhoff Roelfzema. Verwacht geen gelikte musical met dansende soldaten, want dit is een rauwe voorstelling. Op een bijzondere locatie bovendien: een grote omgebouwde hangar op vliegveld Valkenburg bij Leiden. Het publiek komt op een draaischijf te zitten, die meedraait langs de verschillende imposante sets. www.cjp.nl/soldaat

THEATER MIGHTYSOCIETY 8 Mightysociety is een project van regisseur Eric de Vroedt. Hij maakt in totaal tien voorstellingen, waarvan de eerste in 2004 te zien was. Alle afleveringen bestaan uit geëngageerd theater over brandende actuele kwesties. In de achtste editie wordt ingehaakt op de populistische politiek en de wereld van het massa-amusement. Een ‘antimusical’ op locatie, geïnspireerd op Joop, Geert en de entertainmentindustrie. www.mightysociety.nl

Nu t/m 23 december

€ 10,-

€ 15,- korting , op dinsdag en woensdag donderdag

Met je pas € 3,50 korting

€ 3,50

Vanaf 10 oktober

€ 15,-

FESTIVAL BOEDDHISTISCH FILM FESTIVAL Helemaal zen in het zachte pluche van de bioscoopstoel naar het witte doek kijken, dat kan op het Boeddhistisch Film Festival in Amsterdam. Hier zie je internationale spirituele films die allemaal iets te maken hebben met boeddhisme. Veel van de speelfilms, documentaires en televisie programma’s zijn voor het eerst in Europa te zien. www.bffe.org

19 oktober t/m 26 november

€ 3,50

Met je pas € 2,50 korting

DOEN november

50%

8 t/m 10 oktober

€ 2,50

DOEN oktober

Met je pas € 4,korting

EXPO JIM GOLDBERG  In de tentoonstelling Open see zie je foto’s van Magnumfotograaf Jim Goldberg. Hij brengt mensen in beeld die hun geboorteland hebben verlaten vanwege oorlog of economische problemen en nu in Europa een beter bestaan proberen op te bouwen. De expositie bestaat uit verschillende media: polaroids, video’s, dagboekfragmenten, objecten en foto’s. Veel van die foto’s zijn beschreven, ingekleurd of bekrast door de geportretteerde. www.foam.nl

TEKST Robbert Blokland Met CJP tot € 2,korting op de bios

10%

€ 2,-

FILM

Verfrissende nor Het leven achter tralies heeft al prachtige series (OZ) en films (The Shaw shank Redemption) opgeleverd. Aan dit rijtje kan nu de Spaanse thriller Cell 211 worden toegevoegd. Op zijn eerste dag komt de jonge bewaker Juan tijdens een opstand tussen gevaarlijke gevangenen terecht. Om zijn leven te redden moet hij de zware criminelen ervan zien te overtuigen dat hij een van hen is. Cell 211 vertelt niets nieuws over het verrotte leven in de nor. Maar de film doet dat wel op een bijzonder enerverende manier en weet, ondanks een paar rare plotontwikkelingen, heel verfrissend de meeste gevangenis clichés te vermijden. Cell 211, regie: Daniel Monzón. Begin november in de bioscoop.

Brokeback Denemarken Homoseksueel zijn én neonazi: dat is het probleem waar de twintigers in Brotherhood mee worstelen. Jimmy moet nieuweling Lars, een ontslagen militair, de neonazi-mores bijbrengen. Maar in hun hutje op de hei is het vooral Lars die Jimmy leert dat het niet erg is om van mannen te houden. Ondertussen krijgt de homofobe neonazigroep steeds meer argwaan. Subtiel is Brotherhood niet, en de film bedient zich vooral aan het slot van iets te veel toevalligheden. Maar de knappe vertolkingen en het onconven tionele onderwerp zorgen wel dat de fascinerende Deense film van de eerste tot de laatste minuut de aandacht weet vast te houden. Brotherhood, regie: Nicolo Donato. Eind oktober in de bioscoop.

Lekken met Bush Waargebeurd: de regering Bush lekte in 2003 de naam van CIA-spion Valerie Plame (Naomi Watts) omdat haar echtgenoot (Sean Penn) een kritisch stuk over Irak had geschreven. Hierdoor kwam niet alleen haar leven, maar ook dat van al haar geheime contacten in gevaar. Regisseur Doug Liman (The Bourne Identity) wilde graag een kritische blik op de nalatenschap van Bush aanbieden als popcornvermaak voor het grote publiek. Ondanks de schematische opbouw en het oer-Amerikaanse einde is Liman er uitstekend in geslaagd het politieke gekonkel rond de inval in Irak te verpakken in een intrigerende en vooral spannende thriller. Fair Game, regie: Doug Liman. Begin november in de bioscoop.

DVD

CJP-korting op dvd’s. check cjp.nl/deals

Op de praatbank Opeens was daar In Therapie, de sterkste Nederlandse dramaserie in lange tijd. Zes zomerweken volgden we de sessies van psychiater Paul (Jacob Derwig) en vier van zijn getroebleerde patiënten. Realistisch of niet; dat blijft punt van discussie. Maar de simpele opzet biedt wel adembenemend acteergeweld van onder anderen Dragan Bakema, Halina Reijn en ontdekking Gaite Jansen. In Therapie, regie: Alain de Levita.

Prima popcornfilm Iets met een Arabische prins (Jake Gyllenhaal), een prinses en een magische dolk die de tijd kan terugdraaien. Neuh, inhoudelijk heeft Prince of Persia niet veel om het lijf. Maar welke film van producent Jerry Bruckheimer heeft dat wél? Toch biedt PoP prima vermaak, zeker binnen het doorgaans abjecte subgenre van de gameverfilmingen. Prince of Persia: The Sands of Time, regie: Mike Newell.

Nog steeds verloren Voldeed het einde van hitserie Lost wel of niet? Ook op de CJP-redactie zijn we er nog niet uit. Buiten kijf staat echter dat de aanloop naar de laatste aflevering, waarin (bijna) alle geheimen bij elkaar worden gebracht, bestaat uit een zeer spannend en intrigerend seizoen dat zich kan meten met zijn sublieme voorgangers. Lost, seizoen 6, regie: J.J. Abrams e.a.

Speelgoedverzameling Met Toy Story 3 is er nog lang geen einde gekomen aan de reeks briljante films die animatiestudio Pixar met onder meer Ratatouille, Finding Nemo en Up afleverde. De avonturen die cowboy Woody en astronaut Buzz beleven als tiener Andy gaat studeren, bieden voor jong en oud de perfecte mix van humor en emotie. Toy Story 3, regie: Lee Unkrich.

TEKST MERIJN HENFLING

Wereldvreemd meisje Zou ze in het echt ook zo zijn? Die vraag roept Nathalie Baartman onmiddellijk op. De cabaretière presenteert zich als een wereld vreemd meisje met een nostalgische inslag en een voorliefde voor ongepast gedrag. Baartmans humor schuilt in rare wendingen en in zinnen als deze (uit haar vorige show Los): ‘Ik kom nooit zo goed tot mijn recht bij een man, wel bij een orgel’. Nu is ze terug met haar derde programma Raak. Over het leven dat voor het oprapen ligt, als je het maar oppakt. Ze vindt dat je soms even moet stilstaan om het mooie te zien. Maar soms is het er ineens, juist als je het ’t minst verwacht. Raak van Nathalie Baartman, nu t/m mei 2011 in het theater, zie www.nathaliebaartman.nl.

Dwarse liedjeszanger Na twee bejubelde solo’s is Daniël Samkalden dit seizoen terug met een muzikaal theaterprogramma. Hoewel er bij zijn shows genoeg te lachen valt, kun je Samkalden eigenlijk niet in het cabarethokje stoppen; hij past meer in de muziektraditie van dwarse liedjeszangers als Maarten van Roozendaal en Theo Nijland. Hij zingt over een relatie die hij niet durft uit te maken, maar ook over zijn ontroering van een tafel die zijn geliefde in de gang heeft achtergelaten (‘Ik ben niet gemaakt voor zulk verdriet’). In IK en de Wereld probeert Daniël Samkalden de mismaakt heid te accepteren en alles en iedereen te vergeven. IK en de Wereld van Daniël Samkalden, van 15 september t/m 20 december in het theater, zie www.danielsamkalden.nl.

Foto: Jan-Rienier van der Vliet

Te zijn of niet te zijn Hamlet is misschien wel het beroemdste toneelstuk aller tijden. Het verhaal, voor wie het even kwijt is: de koning van Denemarken is vermoord en nu wil zijn zoon, prins Hamlet, zich wreken op de dader. Er is alleen een probleem: de moordenaar is zijn oom Claudius, die net is getrouwd met Hamlets moeder. Regisseur Marcus Azzini brengt deze Shakespeare-vertelling over wraak, waanzin en verdriet naar het toneel met een jonge cast van talentvolle twintigers en dertigers. In zijn versie benadrukt de regisseur de vraag hoe je als mens je plaats moet opeisen in deze wereld; wat het betekent om echt te zijn (of niet). De 29-jarige Sanne den Hartogh, in 2006 door CJP getipt als grote belofte, speelt Hamlet en heeft daarmee bij voorbaat al een van de mooiste rollen van zijn leven te pakken. Hamlet door Oostpool, van 9 oktober t/m 11 december, zie www.oostpool.nl.

Duur plasje Een voorstelling over toiletproblemen? We horen je denken: doe maar niet. Het klinkt inderdaad weinig aantrekkelijk. Toch was Urinetown het afgelopen seizoen de grote hit van het Amsterdamse musicaltheater M-Lab. Daarom gaat deze kleine musical nu op tournee langs alle grote theaters, met hoofdrollen voor Jamai Loman en René van Kooten. Held Bobby (Jamai) besluit in opstand te komen tegen de corrupte regering. Privétoiletten zijn namelijk verboden en de toegangsprijs voor openbare toiletten wordt met de dag verhoogd: plassen was nog nooit zo duur. Langzaam weet Bobby de bange bevolking voor zich te winnen en stuurt hij aan op een confrontatie. Urinetown is een absurde voorstelling die subtiel knipoogt naar grote bekende musicals, en uiteindelijk zelfs weet te ontroeren. Urinetown, op tournee van 15 oktober t/m 12 maart, zie www.musicals.nl. 16

Even klaar met Piaf Wende Snijders was altijd het meisje van het Franse lied. Na het verschijnen van haar Engelstalige cd No. 9, vorig najaar, was ze voorlopig even klaar met Piaf. Met haar zelfgeschreven popballads, gitaarliedjes en theatrale nummers toerde ze het afgelopen jaar langs popzalen en schouwburgen. Met die ervaring gaat ze nu met een groots opgezette tour langs veertien grote theaters. Haar nieuwe repertoire gaat van opgewekt tot fel en intens. Ze presenteert haar nummers met een grote band, aangevuld met strijkers die moeten zorgen voor muzikaal vuurwerk. In haar try-outs wist ze met haar stem te ontroeren als altijd. Misschien nog wel sterker dan vroeger, omdat ze de theatrale emotie van het Franse chanson inruilde voor haar eigen gevoel. Theatertour van Wende, in oktober en november in het theater, zie www.wende.nu.

foto: Arno Bosma

foto: Annaleen Louwes

Weg met die travestiet De moderne theaterklassieker La cage aux folles was de afgelopen twee jaar een gigantisch succes in Londen. Nu krijgt Nederland een eigen versie, met hoofdrollen voor Jon van Eerd als dragqueen Albin en Stanley Burleson als zijn vriend Georges. Het mannenkoppel leidt een zorgeloos bestaan aan de Côte d’Azur, totdat er een conservatieve politicus in hun leven verschijnt. Plots moeten ze de schone schijn ophouden: er wordt een moeder opgetrommeld en die rare travestie moet weg. Albin en Georges proberen een normaal gezinnetje te spelen. Maar hoe lang kunnen ze de schijn hoog houden? Legendarisch is het nummer I Am What I Am, een schreeuw om onvoorwaardelijk te kunnen zijn wie je bent. La cage aux folles, openingsvoorstelling van het verbouwde DeLaMar Theater in Amsterdam (16 november t/m 9 januari). Daarna op tournee, zie www.lacageauxfolles.nl.

Foto: Jeroen W. Mantel

Tot 50 % last minute CJP-korting op theater

Foto: Jochem Jurgens

50%

THEATER/cabaret

TEKST ANNE KLEISEN

Veel woorden voor Japan Als Midori met haar vader van België naar Japan verhuist, besluit haar vriend Sam Penn mee te gaan. Het konijn op de maan, het debuut van de Vlaamse schrijver Paul Mennes, beschrijft Sams verwondering over de bizarre dingen die hij tegenkomt in zijn nieuwe thuisland. Vreemde T-shirtprints als Beware of unreal things, flinterdunne muren tussen appartementen en een onbegrijpelijk stijve schoonfamilie. Langzaam maar zeker ontdekt Sam de oorzaak van de slechte verhouding die Midori met haar familie heeft. Mennes schrijft humoristisch en kan goed vertellen: moeiteloos ga je mee in Sams verbijstering over het land. Wel wijdt de auteur te veel woorden aan de Japanse bijzonderheden. Jammer, want het verhaal lijdt er onder. Is Mennes bang om de relatie tussen de hoofdpersonen meer uit te diepen of wil hij het gewoon luchtig houden? Het konijn op de maan, Paul Mennes

Bevuild nest in onberispelijk gezin Sanneke van Hassel vertelt in haar debuutroman Nest hoe een jong meisje uit een keurig gezin omgaat met een ongewenste zwangerschap. Dat doet ze vanuit verschillende perspectieven: dat van het meisje zelf, dat van haar zus en van haar ouders. Ook de gedachten van de dorpsgenoten komen aan bod. Hiermee schetst Van Hassel een veelzijdig beeld van een gemeenschap waarin de schone schijn koste wat het kost moet worden opgehouden. De schrijfster strooit lustig met vooroordelen over mensen in rijkeluisdorpen: er wordt veel gedronken, kennissen houden elkaar de hand boven het hoofd en de kids zitten op hockey. Dat de baby voor iedereen roet in het eten gooit, wordt goed beschreven: de zus mag niet meer uit, de vader vindt dat zijn dochter gewoon moet gaan studeren en de moeder wil vasthouden aan het beeld dat haar gezin zo uit een Ikeafolder is komen lopen. Maar wat wil het zwangere meisje zelf? Nest, Sanneke van Hassel

Naar de hoeren terwijl God toekijkt Vier jongens groeien op in een katholieke wereld, waarin alles duidelijk is. Wat ze wel en niet mogen in het leven staat al generaties lang vast. In Emmaüs laat Alessandro Baricco zien hoe het voorgeprogrammeerde leven van deze jongens begint te rammelen als het spannende, atheïstische meisje Andre in hun leven komt. Als een echte femme fatale lijkt ze ieder van hen naar de ondergang te brengen. De saamhorigheid onder de tieners is mooi uitgewerkt: ze weten niet goed om te gaan met hun geheimen, dus zwijgen ze over hun bezoekjes aan de hoeren, een ongewenste zwangerschap en over de reden waarom een van hen priester wil worden. Minpuntje: Baricco beschrijft het milieu van de jongens in een abstracte, bijbelachtige taal, waardoor het niet concreet genoeg wordt. De rest van het boek is gelukkig wel erg levendig. Emmaüs, Alessandro Baricco

TEKST Steven den Boer

BOEKEN

5% CJPkorting op games. check cjp.nl/deals

GAMES

Kort, maar krachtig Nee, Limbo heeft niks te maken met vlaai-etende zuiderlingen. Deze game speelt zich af in een onderwereld, waarin een klein jongetje zijn zusje wil redden. In een grimmige, enge zwart-witwereld moet je je voortdurend uit nijpende situaties redden door te lopen, springen en voorwerpen op te pakken. Hoewel Limbo een vrij korte game is, wint het makkelijk de originaliteitprijs voor sfeer en gameplay. Limbo Xbox 360, Xbox Live

Oorlog in de ruimte Liefhebbers van real time strategy kunnen hun hart ophalen met Starcraft II: Wings of Liberty, dat net zo moeilijk is als zijn voorganger. Met schitterende slagvelden is het een lust voor het oog om in dit nieuwe deel van de trilogie oorlogje te spelen in de ruimte. Of je nou op de grond als het ras Terran aan het vechten bent of vanuit de lucht een bombardement aan het plannen bent, de game blijft leuk. Na de dertig single player-missies kun je bovendien je vrienden online lastig vallen met opmerkingen als ‘Met mijn Terran mech knal ik jouw Protoss drone overhoop’. Starcraft II: Wings of Liberty PC Schot voor open doel Velen zullen bij basketbalgames denken aan NBA Jam; de verslavende en goed werkende game op de SNES. Helaas past Hoopworld daar niet zo goed bij. De arcadegame waarin je in oude tempels gaat basketballen en in teams van drie tegen elkaar speelt, is niet bepaald een driepunter. De besturing is te ingewikkeld, omdat de makers zich verplicht voelden om Wii-bewegingen mogelijk te maken. Dribbelen en schieten met een knopje was toch een stuk makkelijker geweest. Hoopworld Wii, WiiWare

Iedereen kan schilderen Leren tekenen en schilderen kan nu op de DS en het lijkt nog te werken ook. Met Vince als docent (die verdacht veel op de eenorige Van Gogh lijkt) leer je binnen een paar lessen schaduwen gebruiken, lijnvariaties aanbrengen en kleuren mengen. Na alle lessen mag je zelf aan de slag. Omdat er geen competitie-element in de game zit, zijn je tekeningen nooit goed of fout. Echt gedetailleerd schilderen is niet echt mogelijk, maar er is toch niks mis met een mooie Monet die je zomaar even uit je mouw schudt? Art Academy Nintendo DS

EXPO

TEKST JANNEMIEKE OOSTRA

10 % CJPkorting op cd’s. Check cjp.nl/deals

€ 5,-

10%

TEKST HÜLYA KILIÇASLAN

Design jezelf Eindhoven is dit jaar alweer voor de negende keer het podium voor de Dutch Design Week. Zo’n 1500 vormgevers laten hun industriële, grafische en ruimtelijke ontwerpen, nieuwe concepten en laatste trends in textiel, mode en food design zien op verschillende locaties in de stad. Er zijn talloze lezingen, workshops, openingen, productlanceringen, seminars en exposities, waaronder Tricksters tricked in het Van Abbemuseum. Deze tentoonstelling gaat in op het ‘design van identiteit’: de identiteit van onze stad, ons land en ons museum, maar ook die van onszelf. Logo’s, slogans, politieke praatjes en mascottes kunnen net als make-up het werkelijke gezicht verhullen of uitlichten. Tijdens de Design Week leer je meer over de vormgeving van de wereld om ons heen, maar wellicht ook over die van jezelf. Dutch Design Week 23 t/m 31 oktober, diverse locaties in Eindhoven, zie www.dutchdesignweek.nl. Tricksters tricked 16 oktober t/m 30 januari 2011, Van Abbemuseum in Eindhoven, zie www.vanabbemuseum.nl.

50%

foto: Ruben Hamelink

Bizar debuut Na een tragisch incident, afgelopen zomer op het Belgische Pukkelpop, werd het geplande debuut van de Britse synthpopformatie Ou Est Le Swimming Pool (net een dikke discohit op zak met Dance the Way I Feel) ineens onzeker: zanger Charles Haddon (22) pleegde na zijn optreden zelfmoord op het festivalterrein. Bizar. Catchy electropopbliepliedjes, die door deze gebeurtenis prompt een totaal andere lading krijgen. Ou Est Le Swimming Pool – The Golden Year

Met CJP € 4,- i.p.v. € 9,-

Met cjp korting 50%

€ 4,- ipv

Onstuimige punkrock Scram C Baby is zo’n bescheiden, onvermoeibare undergroundband die al jaren doodleuk de ene geweldige plaat na de andere aflevert. Hun nieuwste, Slow Mirror Wicked Chair, is daarop bepaald geen uitzondering. Onstuimige punkrock zonder laklaag, rauw, eigenwijs en met een weerbarstige frontman die live als een bezetene H.A.R.D. gaat. Scram C Baby - Slow Mirror Wicked Chair

Liefdesdrieluik Mark Oliver Everett, alias E, alias Eels, bracht drie platen in anderhalf jaar tijd uit, in de vorm van een heuse trilogie over de liefde in al haar facetten. En omdat E sinds kort weer stevig verkering heeft en nogal blij is met z’n meissie, is de laatste uit de reeks de vrolijkste geworden. Wel weer onmiskenbaar Eels, maar doe ons toch die vorige twee maar. Eels – Tomorrow Morning

Beatbaas Een verse hiphopplaat van Nederlandse bodem: de 22-jarige beatbaas en producer SirOJ, die al tig tracks voor anderen deed, bracht z’n eigen debuutalbum uit. Een sfeervolle en gevarieerde verzamelplaat, waarop de klassieke achtergrond van de jonge instrumentalist voelbaar is en aangevuld wordt met dope bijdragen van bevriende hiphoptoppers. SirOJ – Goed Ontmoet

€ 3,50

€ 8,Tweestrijd in Turkije Dat het niet altijd makkelijk is om een eigen identiteit te vinden, weet de jonge Nederlandse fotograaf Ahmet Polat, zo blijkt uit zijn foto’s van jongeren in Turkije. De afgelopen vijf jaar woonde en werkte Polat in Turkije. Daar reisde hij van hot naar her om vrienden en nieuwe kennissen te bezoeken, te fotograferen en te interviewen. De jongste generatie Turken bevindt zich tussen traditie en moderniteit en tussen religie en secularisme. Veel families zijn nog traditioneel ingesteld, maar de aantrekkingskracht van een meer individuele en westerse levensstijl is groot. De tweestrijd die dit bij veel jongeren geeft en de prachtige gelaagde beelden van Polat zijn veelzeggend. Ahmet Polat 15 oktober t/m 8 december, Foam Fotografiemuseum Amsterdam, zie www.foam.nl.

Met CJP € 6,50 i.p.v. € 10,-

Laatbloeier Soms duurt het even voor je erkenning krijgt. Voor de onlangs overleden beeldhouwster Louise Bourgeois kwam de grote doorbraak pas rond haar zeventigste. En dat terwijl ze op jonge leeftijd al begon met het maken van sculpturen. Naar eigen zeggen kleide ze haar eerste sculptuur van oud brood: een popje in de vorm van haar autoritaire vader, waar ze met een mesje de ledematen afsneed. Tja. Gelukkig had ze kunst als uitlaatklep. Tot aan het einde van haar leven werd haar werk gekenmerkt door een zoektocht naar identiteit, relaties tussen man en vrouw en door een fascinatie voor het menselijk lichaam en de mogelijkheden dat lichaam te modelleren. Een zoektocht die bijzonder fraaie sculpturen opgeleverd heeft. Hans Bellmer en Louise Bourgeois – Double Sexus, 11 september t/m 16 januari, Gemeentemuseum Den Haag, zie www.gemeentemuseum.nl. 21

korting

UITGAAN

bij veel poppodia krijg je cjp-korting

TEKST Govrien Oldenburger fotografie Ricki van der Tas

Toerist op eigen strand Er zijn drie elementen die een fuif van een nachtmerrie onderscheiden: een aaibaar publiek, een locatie met onverwachte details en muziek met bliepjes en climaxen. Kun je die afvinken, dan zit je gebeiteld. Hoe was dat op MuteSounds in Scheveningen? De locatie Het terras van strandtent Whoosah puilt uit. De zitzakken zijn bezet en intieme hoekjes worden benut voor een borrel of tongpartij. Toch voelt het anders dan anders. Maar waarom dan toch? Ineens valt ons op dat er weinig wordt gesproken. Daarna dat er volop wordt gebaard (taal, geen kinderen). Vingers wapperen vliegensvlug door de lucht. Wat is er aan de hand? MuteSounds is neergestreken in Whoosah. Een feest ‘voor doven, slecht horenden en horenden, waarbij de zintuigen op unieke wijze worden geprikkeld’.

De muziek Dat betekent dat de volumeknop op maximaal staat. Gelukkig is er aan de horenden gedacht: er zijn bakken met oordopjes. De techno/house/minimal is niet erg afwisselend, maar het draait tenslotte om de houten dansvloer die meetrilt. Wie geen gebarentaal kent, hoeft niet geïsoleerd in de hoek te blijven zitten. Er lopen gebarentolken rond (zonder wiens hulp het partypanel trouwens akelig leeg was gebleven). Noem ons hooggevoelig, maar toch voelen we ons een beetje een toerist op eigen strand.

De sfeer Het heeft voordelen om te kunnen gebaren. Wodkajus bestellen en bier krijgen, dat zal de meeste bezoekers hier niet overkomen. Zij kunnen hun vrienden in een handomdraai duidelijk maken welk drankje ze blieven. Alleen bij de bar is het even lastig. ‘Wát wil je bestellen?’ Het kost de barman vijf minuten voor hij verlicht kan zuchten: ‘Oh Coróna!’. Ook de wc-dame staat op scherp. ‘Hoho, je moet eerst betalen!’, blijft ze stug roepen. Een enkele slimmerik doet net of ze haar niet hoort. Misschien is dat ook echt zo.

INTERNET

TEKST RenÉ van der meer

Losers met een tekstballon Captain Marvel, gehuld in een strak rood pak, wist wel raad met boeven en gespuis. In het heetst van de strijd riep hij ‘Split!’ waarna zijn ledematen losschoten en de tegenstander het nakijken had. Jammer genoeg moesten stripliefhebbers niks weten van Captain Marvel waardoor hij nu, samen met de al even dubieuze Bee-Man, The Gasser en Prez: the First Teen President een ereplaats heeft op http://gone-and-forgotten. blogspot.com, een weblog over de verdomhoek van de stripwinkel.

Oosterse missers Hoe stoer: het Chinese teken voor kracht op je bovenarm laten zetten. Totdat je ontdekt dat de tatoeëerder geen Chinees kon lezen en het symbool voor rijst onder je huid heeft gekrabbeld. Lachen om soortgelijke missers kan op http://hanzismatter.blogspot.com.

De feestgangers Lief dagboek ‘Vandaag is het me weer niet gelukt om van de drank af te blijven. Lastig want ik had rijexamen waarvoor ik nu voor de achtste keer ben gezakt.’ Zulke, of iets minder dramatische gebeurtenissen, kun je kwijt op https://ohlife.com, een digitaal dagboek dat je dagelijks een mail stuurt met de vraag hoe het vandaag ging. Sofian (20, student sportbegeleiding) danst op het podium. ‘Hoe ik de maat weet te houden? Die vraag krijg ik altijd! Je voelt het aan de trillingen. Ik ga ook uit in gewone clubs, want je voelt de bas altijd wel. Maar hier is het tof. We zitten aan het strand en de sfeer is goed. Of het makkelijker is om meisjes te versieren? Ik weet het niet, ik wil gewoon dansen.’

Marte (25, student linguïstiek) kent de halve tent. ‘Het dovenwereldje is klein. Maar er zijn ook horende vrienden mee. De meesten kunnen ook een beetje gebaren. Dit is mijn tweede feestje van MuteSounds. Er is goede muziek vanavond, dat voel ik door de trillingen in mijn lichaam. House en techno kan ik makkelijk onderscheiden, net als jazz en hardrock.’

Paddy (32, geheim beroep) praat wat onstabiel. ‘Is dit een feest voor doven? Vandaar al die gebarende mensen! Ik vond het er gezellig uitzien. Ik blijf nog wel even. Ik vind het wel ontroerend, zoiets heb ik nog nooit gezien. Maar die bas staat echt keihard! Ik heb maar oordopjes in gedaan. Wat, een snor? Ja, die heb ik inderdaad! Staat ‘ie goed?’

Klerensite Hoe het toch kan dat die ene collega, huisgenoot of vriend er immer tot in de puntjes verzorgd uitziet terwijl jij in een afgedragen H&M-broek door het leven gaat? Dikke kans dat hij/zij de garderobe afstemt op http://thesartorialist.blogspot.com, een weblog over op straat gesignaleerde en zeer haalbare modetrends.

Mutesounds, Whoosah, Scheveningen. Op 8 oktober is er een festival van MuteSounds in Den Haag, zie www.mutesounds.nl. 22

TEKST René van der Meer fotografie Alwin Slomp

My Favorite Scar Als beginnende band of artiest kun je wel een duwtje in de rug gebruiken. 3FM bedacht daarom Serious Talent: een keurmerk voor muziektalent waarvan we meer gaan horen. CJP Magazine duwt mee. Aflevering 9: My Favorite Scar.

Pat (38) Jay (38) -

zang

bas

Stephen (37) -

Dan (28) drums

gitaar

Evan (36) -

gitaar

BIO Metallica, Tool, Rammstein en Alice in Chains. Wie goed luistert hoort iets van deze bands terug in de muziek van My Favorite Scar. Zelf spreken de heren liever over dark rock: melancholische, zware muziek met hier en daar een smerig randje. Door kansen goed af te wachten en door de ervaringen van producent Oscar Holleman en drummer Stephen van Haestregt (hij zat jarenlang op de drumkruk van Within Temptation) maakt de band in korte tijd grote stappen. Zo deelden deze ‘dark rockers’ het podium al met Kiss en Motörhead. Hun debuutalbum, My Favorite Scar, ligt sinds 9 augustus in de winkel.

Met alle respect: Jullie zijn ietsjes ouder dan het gemiddelde Serious Talent. Wie hebben jullie omgekocht om er toch tussen te komen? Stephen: ‘Niemand, we hebben gewoon ons fucking best gedaan.’ Evan: ‘Sommige mensen begrijpen niet goed waar we ineens vandaan komen. Zij weten niet dat we al jaren keihard bezig zijn. Dit is niet aan komen waaien. Evan:‘En juist vanwege onze leeftijd weten we goed wat we willen en hoe we het willen.’ Waarom klinkt jullie muziek zo hard? Jay: ‘Zo hard vind ik ons niet. Vroeger maakte ik death metal, dat was hard. My Favorite Scar is eerder duister en melancholisch en soms klinkt dat stevig.’ Pat: ‘We proberen een bepaalde duistere emotie over te brengen.’ Dan: ‘Wat niet wil zeggen dat we met onze muziek proberen om mensen van een flatgebouw te laten springen.’ Stephen: ‘Ik zie het als een verwerkingsproces. Mijn vader is heel recent overleden en toen ik de dag na de crematie met de band speelde, ramde ik alle emotie eruit. Dat lucht op.’ Welke stoere littekens hebben jullie, als bandlid van My Favorite Scar, in het echt? Jay: ‘Oh, ik heb er wel een paar. Ik heb trouwens gisteren een

nieuwe tattoo laten zetten.’ Stephen: ‘Dat is geen litteken. Die wil je gewoon even laten zien.’ Jay: ‘Nou goed, de littekens op mijn arm komen van een avondje stappen. Ik was dronken en besloot nog even in bad te gaan. Vervolgens gleed ik uit en flikkerde ik door een ruit.’ Pat: ‘Ik heb een flinke op mijn knie. Overgehouden aan een potje voetbal. Ik maakte een sliding, maar was vergeten dat het veld bevroren was.’ Evan: ‘Ik heb er genoeg. Zo hebben ze mijn benen een paar keer doorgezaagd, omdat ze verkeerd

Favorite Scar minstens hetzelfde te bereiken.’ Tot het zover is moet de schoorsteen ook roken. Welke bijbaantjes hebben jullie nu nog? Stephen: ‘Ik ben geluidstechnicus en breed inzetbaar. Zo heb ik onlangs een kerkkoor opgenomen.’ Jay: ‘Ik werk op de klantenservice van een waterbedrijf. Met veel plezier, hoor.’ Pat: ‘Ik ben kapper.’ Dan: ‘Ik werk in een gitaarwinkel.’ Evan: ‘En ik zit in het bedrijfs leven, ik ben accountmanager.’

‘Al mijn littekens representeren de mooie dingen in mijn leven’ stonden. En onlangs ben ik aan mijn buik geopereerd. Al die littekens zijn kut, maar ik vind dat je eerst zware dingen moet beleven om hoogtepunten mee te kunnen maken. In die zin representeren ze de mooie dingen in mijn leven.’ Stephen: ‘Twaalf jaar geleden brak ik mijn been en mijn zesde nekwervel als gevolg van een motorongeluk. Het klinkt misschien raar, maar daarna is mijn leven beter geworden. Tijdens mijn revalidatie besloot ik vol voor mijn passie te gaan en geluidtechnicus voor Within Temptation te worden. Vervolgens werd ik hun drummer en heb ik 42 landen met ze gezien. Ik hoop met My

Op jullie persfoto’s kijken jullie wel heel sip. Zijn jullie van die sombere types? Stephen: ‘Tijdens die fotoshoot was het koud en nat, dat droeg niet bij een aan opgewekt humeur.’ Evan: ‘Het was min tien of zo. Maar hé, dat is de bedoeling van die foto. We willen iets uitstralen. We maken dark rock, dan kun je niet op Hawaï met een vrolijke blouse gaan staan.’ Dan: ‘Op het podium en in de band versterken we onze donkere emoties, daarna is die duistere energie weer weg.’ Pat: ‘We zijn dus geen depressieve kerels.’ 25

Interview

CARRÉ!

tekst Arne van Terphoven fotografie merlijn doomernik Met dank aan Koninklijk Theater Carré

WENDE:

Wende Snijders (32) is een kameleon die onafgebroken van kleur verschiet. Zie je haar op het podium, de week of zelfs dag erna kan alles weer anders zijn. Het ‘meisje van de chansons’ slaat haar vleugels uit. En hoe. Vorig jaar verscheen haar eerste Engelstalige album No. 9, vol met zelfgeschreven nummers. En vervolgens trapte Wende het gas hard in.

a de release van No. 9 volgde een jaar van maniakaal optreden. We zagen Wende als singer/ songwriter, pop-, theater-, kleinkunst-, klassiek-, dance- en rockzangeres in theaters, clubs, poppodia, concertzalen en op pleinen, parken en festivals. Identiteitscrisis? Nee, onderzoek. Naar de echte, authentieke Wende. Al bijna 120 jaar ligt aan de Amstel in Amsterdam het Koninklijk Theater Carré. Een magische plek met een internationale reputatie. Een gebouw met een ziel, een rijke historie en een eindeloze reeks legendarische optredens. En dat voel je als je er een stap over de drempel zet. Carré is intimiderend en het podium is betreden door de allergrootsten. Op 28 en 29 november geeft Wende voor het eerst een solovoorstelling in de beroemde zaal. CJP sprak en fotografeerde Wende op dat bewuste podium, met zicht op 1800 lege stoelen, die in november allemaal gevuld zullen zijn. 27

Je hebt het afgelopen jaar ontzettend veel verschillende gedaantes gehad. Eén ding is je in ieder geval gelukt: je bent geen chansonnière meer. ‘Nee hè? Da’s echt gelukt. Ik heb zin om het nog veel verder om te gooien. Iedereen zit maar te denken: wat is het nou? Dan denk ik: wat maakt dat uit? Luister gewoon naar muziek. Muziek, dat is het. Van Wende.’

‘Ik wil zó graag op Lowlands spelen, daar heb ik echt fantasieën over’

van 2011 komt er weer een plaat uit en daar zal veel meer dance op staan. Ik heb heel erg het gevoel dat we in een nieuwe tijd zitten, dus elektronica zal ik nadrukkelijk meenemen. Maar er zijn ook kleinkunstelementen die bij mij passen, net zoals ik een popkant en een Tom Waitskant heb. In december ga ik in ieder geval weer de clubs in.’ (Fluisterend:) ‘En ik moet volgend jaar natuurlijk ook op Lowlands staan. Ik wil daar zó graag spelen, daar heb ik echt fantasieën over. Trouwens, Mark Brydon van Moloko heeft een remix gemaakt van mijn single Roses in June. Dat is op korte termijn de richting die ik op ga. En ook richting Soulwax en Justice.’ Word je dan uiteindelijk techno-dj? Met mensonterende beukmuziek? ‘Ja, en dan gooi ik ijzeren voorwerpen in de zaal. In een Marie-Antoinettejurk. Haha, cool toch? Het zou zomaar kunnen.’

Jonge mensen met muzikale ambities beginnen een band, maken popmuziek om in clubs en op festivals te spelen en als de uitdaging daar jaren later van af is, volgt een theatertour. Bij jou gaat het helemaal andersom. ‘Bij mij gaat alles andersom. Ik schreef vroeger zelfs mijn naam al andersom. Ik ben begonnen met het leggen van een heel zwaar fundament. En van daaruit bouw ik naar een soort lichtheid. Dat doe ik in mijn eigen tempo, maar mensen hebben geen geduld. Ik doe dit een leven lang. Ik ben niet even voor vijf jaar aanwezig, ik wil een leven lang op het podium staan. Daarvoor moet en wil ik dit vak écht kennen. Het is ergens begonnen en nu vlieg ik overal naartoe.

Je noemde net je idool Tom Waits. Zijn muziek is niet echt te benoemen, maar het is altijd onmiskenbaar Tom Waits. Hij is eigenlijk een genre op zich. Dat wordt langzaam bij jou ook zichtbaar. ‘Toevallig kwam in het Vondelpark iemand naar me toe precies datzelfde zei. Dat is nogal megalomaan om van jezelf te zeggen, maar ik ben wel op zoek naar een totaal authentieke manier van muziek en theater maken. Het grappige is dat ik bij elke richting dacht: dit is het! En dan even later: nee, dít is het! En als ik dan eenmaal thuis achter mijn bureau zat dacht ik: nee, volgens mij is het het allemaal. Nu komt het op de finesse aan. Hoe ga ik heel subtiel dingen met elkaar verweven?’

Waar moeten we naartoe vliegen, willen we dat een beetje volgen? ‘Dat zal niet makkelijk zijn, haha! In het najaar

Wat gaat er dan gebeuren in Carré? ‘Eigenlijk ben ik al tien jaar bezig om uiteindelijk in Carré de voorstelling te maken die ik wil

maken. Een met een eigen signatuur, een eigen repertoire en een stijl van performen die echt bij mij hoort. Totaaltheater met elektronica, beeld, strijkers, alles!’ Ah, maar verder staat er totaal geen druk op. ‘Haha, totáál geen druk. Maar ik ben voorbereid. Je moet weten hoe ontzettend belangrijk dit voor mij is. Er is geen uitweg als je hier staat. Ik kan hier wel met een of ander fuckprogramma komen, maar man, deze zaal… Hier hebben Toon Hermans en Herman van Veen gestaan. In die traditie wil ik ook staan, maar dan wel anno 2010.

‘Misschien eindig ik wel ergens in een schuur, maar dan zonder spijt’ Ik heb in Carré wel eens iemand zien optreden – ik zal niet zeggen wie – die hier met het Metropole Orkest stond. Hij zong van een autocue, met z’n handen in z’n zakken. Hij had niet nagedacht over zijn kleding. Het is goed dat ik niets in mijn handen had, want ik had het naar het podium gegooid. Wat arrogant dat je mensen vanuit hun huis naar het theater laat komen en ze dan niet op het hoogste niveau vermaakt. Dat je het niet eens voor elkaar krijgt om een tekst uit je hoofd te leren. Dat geeft aan hoe serieus ik het neem. Het is bij mij ook hard nodig dat iemand af en toe in zijn vingers knipt en zegt: “Hallo, nou even weer gezellig, hè?”. Langzaam lukt dat ook. Ik 30

Allemaal internationale namen. ‘Nederland is heel klein, hè? Dan ben je in het land der blinden als eenoog snel koning. Het lijkt gauw heel wat, maar als je naar buiten gaat, dan schrik je je helemaal de pleuris. Florence + the Machine, dat vind ik onvoorstelbaar goed. Dan denk ik, aha, nog even wat werk aan de winkel. Daar word ik heel nederig van. De wereld is groot en als je zoals ik de hoogste kwaliteit wilt, zal je toch naar buiten moeten. Dat wil ik heel graag, omdat je dan ook weer in betere studio’s komt en met betere mensen werkt. Ik hou niet van gekut in de marge. In het buitenland wordt die marge steeds kleiner.’

ben minder onzeker. Vroeger liep ik met gebalde vuisten te roepen dat ik dat podium op moest, maar inmiddels heb ik mijn plaats wel veroverd. Dat durf ik zelf ook af en toe te zeggen. Volgens mij mag ik hier in Carré wel optreden.’ Is dat niet ook gewoon leeftijd? Dat je milder wordt. ‘Leeftijd ja, milder nee. Ik heb gewoon meer vertrouwen. Ik heb altijd gedacht: mag ik dit wel doen? Maar nu ik een tijd op weg ben begint het door te dringen dat het oké is dat ik dit doe en wil. Het wordt volgens mij steeds lichter, maar dat is iets anders dan milder. Ik zal mezelf niet in slaap sussen.’ Die intensiteit komt bij jou altijd weer om de hoek kijken. We hebben niet de indruk dat het weleens gewoon lekker nergens over mag gaan bij jou. ‘In het geval van mijn muziek is dat zo, dat wil ik ook niet relativeren. Ik vind dat je best een beetje tegenwicht mag bieden, want het gaat al vaak helemaal nergens over. Dat hoeft overigens niet zonder humor te zijn. Ik neem mezelf soms veel te serieus, maar dat leer ik langzaam een beetje af.’ Het ergste dat mensen over je kunnen zeggen is “dat het een pose is”, zeg je vaak in interviews. Maar dat mag toch wel? Je staat ten slotte een show op te voeren. ‘Eigenlijk is het allemaal een pose. Het is van tevoren bedacht om een bepaalde sfeer te creëren. Het allerergste vind ik het, als het niet waarachtig is. Er is een woord voor, wat ik eigenlijk een beetje een kutwoord vind, maar het dekt de lading wel: het moet credible zijn. En of ik dan in een travestietenjurk op stelten sta of als rockbitch opkom of met een pianist en een bas; ik wil trouw zijn aan mezelf zijn en vertellen

wat ik echt wil vertellen. Het moet noodzaak zijn. Dát bedoel ik. En een pose is meer leeg. Het moet ergens over gaan.’ Kun je iets noemen wat je leeg vindt? Iets wat alom gewaardeerd is, maar waarvan jij zegt: dat heb ik door. ‘Dat zou wel heel erg arrogant zijn. Ik weet wel iets, maar ik ben te keurig om het te zeggen. Andersom is makkelijker. Wat ik bijvoorbeeld totaal niet leeg vind is M.I.A.. Geweldig. En Radiohead, al is dat een inkopper. Ergens vind ik Lady Gaga totaal geloofwaardig. Dat hysterische, dat is toch gewoon tof? Het is creatief, niet van even een spijkerbroekje en een T-shirtje. Dat zij die moeite doet, vind ik al ontroerend. Zij werkt zich de tyfus. Dat vind ik wel geloofwaardig.’ Is zij een voorbeeld? ‘Dan zou ik eerder Róisín Murphy noemen. Als ik daar naar kijk weet ik: ik ben er nog lang niet.’

Eerst was de Carnegie Hall (beroemde concertzaal in New York, red.) de grote wens, maar is het nu niet zo dat je Madison Square Garden op zijn kop moet zetten? (Glimlacht:) ‘Ik zei Carnegie Hall in een periode dat ik alleen maar in theaterzalen optrad. Dat zou ik nog wel willen, maar de weg waar ik nu op zit leidt daar niet naartoe. Ik zoek nu naar de perfecte combinatie van orkest en elektronica. Maar ik wil het wel slim doen: heel veel maken en beter worden. Natuurlijk wil ik naar Madison Square Garden. Maar ik wil eerst gewoon een nieuwe plaat maken. Ik hoef niet nu het snelle succes te hebben, I don’t care. Ik wil de beste kwaliteit. Ik moet mezelf dus gezond houden en doorgaan. Dan komt het goed.’ Is dat het enige, gewoon blijven leven? ‘Ja. De enige bevestiging die ik heb is dat het wel goed komt als ik de goede balans tussen overmoed en nederigheid vind, me aan mijn eigen afspraken hou en niet aan artistieke compromissen doe. Misschien eindig ik dan wel ergens in een schuur, maar zonder spijt. En dat vind ik de meest rock-’n-rollgedachte die je kunt hebben.’ 31

Waar we je nog wel even op attent willen maken zijn de CJP Deals. Dat is onze stoere verzamelnaam voor de kortingen buiten de cultuur. En daar word je niet bepaald slechter van. Sterker nog, eigenlijk heeft CJP in iedere categorie wel een goede deal voor je. Check alle actuele voorwaarden, aanbiedingen en uitzonderingen op cjp.nl/deals.

Exclusieve op kortingen laptops

lifestyle • accessorize 10% korting (winkels en online) • america today 10% korting (lET OP: zaterdag 30 oktober, hele dag 20% cjpkorting)

• WAAR 10% korting (van 21 t/m 31 okt 20% CJP-korting bij WAAR)

• coolcat 10% korting

• WERELDWINKEL 10% korting

• expo 10% korting

lezen

dell

• ako 10% korting

• front runner 10% korting (winkels en online)

• de slegte 10% korting

• newme Succes Agenda’s 20% online korting

• iss TIJDSCHRIFTEN tot 75% online korting

• shoemixx.nl 10% online korting

• volkskrant cultuurabonnement voor € 9,95 per maand op do- vrij- en zaterdag kRANT OP DE MAT, mA, DI, WO online krant

• six 10% korting (winkels en online) Werken, studeren, gamen, muziek downloaden, foto’s uploaden en films kijken: je doet je het overal even makkelijk met een laptop van Dell. Met op CJP-pas kun je gebruik maken van exclusieve kortingen speciaal samengestelde laptops.

• welikefashion.com 10% korting (winkel en online)

• skullcandy 15% online korting

alle voor op kijk kortingen eals

l/d

cjp.n

reizen

fun & sport

• kilroy € 50,- korting bij besteding vanaf € 500,-

• snowworld € 4,- korting

• stayokay € 2,50 korting per nacht

• anwb 25% korting op intest auto- en motorrijlessen

• waarbenjij.nu 15% korting op afdrukken fotoalbum

muziek, dvd & games

fiets, scooter & auto

• central bikes 5% online korting op kwaliteitsfietsen scherpe premies met je CJP-pas, gemiddeld 25% VOORDELIGER

• bijenkorf 10% korting op cd's en dvd's, 5% op games

• scooterverzekering

• cjp mobiel gratis onderling sms’en voor CJP’ers (alleen online)

computers • DELL exclusieve kortingen op speciaal samengestelde laptops voor CJP’ers (alleen online)

De voordelen voor CJP’ers: Geen poliskosten Opzeggen wanneer je wilt De voordeligste premie Geen eigen risico Check cjp.nl/deals, ga naar CJP Verzekeringen en bereken direct je eigen premie.

verzekeringen

• vanleest 10% korting op cd's en dvd's, 5% op games

mobiel

CJP scooterverzekering

Verzeker je scooter voordelig met de CJP Verzekeringen. Je verzekert je scooter of brommer met korting en ook een ongevallen opzittendenverzekering sluit je tegen een scherpe premie af. Onder goede voorwaarden natuurlijk: zo kun je opzeggen wanneer jij dat wilt, doe je aanpassingen gewoon online en kun je 24 uur per dag direct hulp krijgen.

2,50

Als we je nog moeten uitleggen dat je met je CJP-pas korting krijgt op enorm veel films, theaterstukken, musea en festivals kunnen er twee dingen aan de hand zijn. 1: wij zijn knettergek. 2: jij hebt de afgelopen jaren onder de grond geleefd. Dat gaan we je dus niet opnieuw vertellen.

25%

CJP Deals index

gemiddeld 25% LIGER VOORDE

€ 2,50 korting op elke overnachting met je cjp-pas

• Ongevallen opzitten-denverzekering • autoverzekering • Zorgverzekering van TakeCareNow! (korting op je basisen aanvullende zorgverzekering)

Zin om er een paar dagen lekker van tussenuit te gaan? Kom naar een kust, in de natuur of in de de hostels van Stayokay aan de te relax dezelfde je vind Overal leukste Nederlandse steden. CJP-pas krijg je € 2,50 korting sfeer en gezelligheid. Met je . ontbijt op elke overnachting, inclusief

Stayokay

CJP Deals wishlist Mis jij nog een deal? Laat het ons wetenvia info@cjpdeals.nl, we regelen het met alle liefde voor je. 33

Klik! Een netwerk?

FOTO: Boris postma

Op internet staan miljoenen foto’s en er zijn duizenden fotografen die maar wat graag professionele opdrachten willen krijgen. Maar hoe pak je dat aan? Drie jonge succesvolle fotografen vertellen wat internet voor hun werk betekent. 34

tekst Judith Bal

Boris Postma www.borispostma.com

Wie? 24, freelance fotograaf, Amsterdam Wat? O.a. modeshoots voor Karssenberg/ Greidanus, Subbacultcha!, American Apparel en portretten voor BLEND magazine en Vice magazine. Boris’ werk bestaat uit snapshots, modeshoots en portretten. De opdrachten zijn hem niet zomaar komen aanwaaien. Boris: ‘Goed netwerken is belangrijk om verder te komen in de fotografie. Dat is bij mij heel natuurlijk gegroeid’. Hij was op de set van een fotoproductie toen hij Gijs Determeijer, producer en fotograaf bij 100 % HALAL, leerde kennen. Gijs introduceerde hem bij andere jonge creatieven. ‘Deze mensen inspireerden me om echt voor de fotografie te gaan’, vertelt Boris. Al kwam het echte werk pas later. Boris: ‘In het begin was het puur een sociaal ding, waar ik wat aan had. Mijn website is bijvoorbeeld ontworpen door Julien Rademaker (www.julesdavid. com) en in ruil daarvoor fotografeerde ik werk voor zijn portfolio. Via Julien heb ik weer Remco van kledingmerk Ontour leren kennen, die foto’s van mij plaatste op highsnobiety.com, een van de grootste blogs over straatmode.’ Zo is het balletje gaan rollen. En dat houdt Boris in beweging door actief gebruik te maken van internet. ‘Als ik een fotograaf goed vind, wil ik graag meer over die persoon weten. Waar haalt hij zijn inspiratie vandaan, wat zijn z’n interesses? Een blog is een goede manier om dat te ventileren.

Bovendien kun je daarmee je werk bij een groot publiek onder de aandacht brengen en je netwerk uitbreiden. Op het moment dat ik nieuwe posts online gooi, zet ik ze ook op Twitter en Facebook in de hoop dat ze een eigen leven gaan leiden.’ Een succesvolle blogpost kan lang voortleven op internet – sites als Tumblr, Flickr en Ffffound fungeren daarin als een soort online galerieën. Ook op kleinere blogs promoten fotografen hun eigen werk en dat van anderen. Als je actief blogt, heb je een grote kans dat mensen je naam en werk leren kennen. Zo ook Boris. Hij kwam bij Vice magazine terecht via het blog Swurdin.com. Boris: ‘Ik postte daar reacties en mailde weleens met de eigenaar. Toen ik hem op een borrel tegenkwam, zei hij dat hij een artikel voor Vice ging schrijven en over twee dagen een foto nodig had. “Die Inspiratie opdoen: ga ik voor je tinyvices.com maken”, zei ilovefakemagazine.blogspot.com ik en zo kwam rocketscience.tumblr.com ik voor de zero1blog.com eerste keer in thephotographypost.com Vice magazine terecht.’ Daarna deed zijn eigen blog het werk. Boris: ‘Naar aanleiding van die foto bezocht de redactie van Vice mijn blog en die vonden ze cool. Toen hebben ze me gevraagd voor een aantal portretten van bandjes en heb ik ook verschillende feestjes voor ze gefotografeerd.’ 35

Ivar Teunissen

www.iamivar.nl

Wie? 27, fotograaf en creative consultant, Delft Wat? Werkt als fotograaf, creative director, editor en ambassadeur voor iStockphoto. Daarnaast fotografeert hij voor reclames en maakt promomateriaal voor bands en theatergezelschappen.

FOTO: ISABELLA ROZENDAAL

Isabella Rozendaal www.isabellarozendaal.com

Wie? 27, fotografe, Amsterdam Wat? O.a. Volkskrant Magazine, GUP, Vrij Nederland. Ook publiceerde ze foto’s in het boek Het festivalgevoel en haar eigen boek On loving animals. Daarnaast exposeert ze in galerieën en musea. Netwerken is dus belangrijk, maar ook voor meer gevestigde fotografen speelt internet een belangrijke rol. Isabella, een succesvolle jonge fotografe, vertelt over haar website: ‘Het fijne aan een eigen website is dat ik alles zelf bepaal, van de inrichting tot de manier waarop ik mijn werk precies naar voren wil laten komen. Het is een soort eigen wereld’. Door die eigenheid kunnen persoonlijke interesses op een laagdrempelige manier naar voren worden gebracht. Isabella: ‘Als een tijdschrift het interessant vindt kunnen 36

ze het zelf oppikken. Ik hoef geen redacteuren lastig te vallen met de vraag of ze mijn werk misschien leuk vinden.’ Daarnaast hebben geïnteresseerden makkelijk toegang tot je portfolio, ook in het buitenland. Isabella: ‘Ik heb een expositie in New York gehad, doordat iemand in een sampleboek een foto van mij zag en daarna mijn website bezocht. Aan de hand van mijn andere werk had hij besloten dat hij mij in de expositie wilde hebben.’ De digitale wegen van internet zijn ondoorgrondelijk. Isabella: ‘Ik hield op mijn blog een soort dagboek bij met daarop veel foto’s van eten. Ik had niet gedacht dat iemand dat interessant zou vinden.’ Toch hield ze er een leuke reisopdracht aan over: ‘Grafisch vormgever Indre Klimaite had mijn expositie gezien en las op mijn blog dat ik erg van eten hou. Ze gaf me toen de opdracht vier keer een week lang kantines in Litouwen te fotograferen.’ Samen gaven ze een boek uit over de kantinecultuur in Litouwen: A guide to Vilnius & Kaunas canteens 2009.

Een andere manier om werk te verkopen is via stockfotografie; databases met foto’s die via websites worden verkocht. Ivar werkt bij zo’n website, iStockphoto.com. Ivar: ‘Voor een opdracht van het Grafisch Lyceum moesten we beeldmateriaal zoeken, zo stuitte ik op de website. Toevallig had ik toen net een camera gekocht, waar ik snapshots mee aan het maken was. Van de pizza de ik ’s avonds at tot een paard in een weiland: alles zette ik er op. Het waren verschrikkelijke foto’s.’ Toch besloot hij de foto’s in te sturen. Met onverwacht succes: ze werden geplaatst – omdat de site toen nog in de kinderschoenen stond. Via het forum van iStockphoto kwam Ivar in contact met andere fotografen, die hem advies gaven. Zijn foto’s werden daardoor steeds beter en al snel raakte hij bevriend met zijn mede-forumfotografen. Samen gingen ze naar een workshop van iStockphoto in Praag. Daar werkte hij voor het eerst met modellen en studiobelichting. Ivar: ‘Toen kwam ik erachter dat dit was wat ik wilde doen: interactie met mensen hebben én creatief bezig zijn.’

Langzaam rolde hij, door deel te nemen aan workshops en georganiseerde shoots, de wereld van stockfotografie in. Na een shoot in Londen werd hij op MSN aangesproken door iemand van de afdeling Business Development van iStockphoto, die hem daar aan het werk had gezien. Ivar: ‘Hij vond dat ik vol passie bezig was en had opgemerkt dat ik iedereen hielp, veel wilde leren en dat mensen ook naar mijn aanwijzingen luisterden.’ De man vroeg Ivar om als visitekaartje van iStockphoto te fungeren op de MacExpo, een beurs voor Apple- en iPod-liefhebbers. Vanuit deze functie groeide hij steeds verder binnen het bedrijf. Inmiddels heeft hij een enorm netwerk van bevriende fotografen opgebouwd en reist hij de hele wereld over voor fotoshoots en opdrachten.

FOTO: IVAR TEUNISSEN

TEKST Carolien Dircken fotografie ruud pos

Ze zijn populairder dan Tom Cruise en bekender dan Michael Jackson, maar in Nederland hebben we nog nooit van ze gehoord. Drie Nederlanders wiens roots ver buiten de westerse wereld liggen, introduceren hun helden. ‘Kadim maakt muziek die in Nederland heel vernieuwend zou kunnen zijn.’

‘Kadim Al Sahir heeft mijn vrouw en mij bij elkaar gebracht’

Multicultihelden 38

Ali (28) woont al negentien jaar in Nederland, maar komt uit Iran en heeft Irakese ouders. De muziek van de Irakese zanger Kadim Al Sahir, sinds de jaren negentig een van de grootste sterren van het Midden-Oosten, heeft hem en zijn vrouw bij elkaar gebracht. ‘Ik denk dat alle Arabischsprekende Nederlanders Kadim kennen. In Irak is hij zo populair, dat hij tachtig procent van de stemmen schijnt te kunnen winnen als hij zich verkiesbaar zou stellen voor het presidentschap. Helaas is hij daar vertrokken in de tijd dat Saddam en zijn zonen hem het leven zuur maakten: hij moest de helft van zijn inkomsten afgeven als hij optrad en zelfs als hij ontwikkelingswerk wilde steunen, kon dat pas na een duur cadeautje voor de leiders. Toch heeft Kadim hart voor zijn volk en vaderland. Dat vind ik zo mooi aan hem. Hij

probeert met zijn muziek de Arabische landen met elkaar te verenigen. Samen met Lenny Kravitz en Sarah Brightman heeft hij verschillende nummers gemaakt over vrede, dat is een belangrijk thema. Kadim doet alles zelf: hij schrijft, componeert, zingt en maakt muziek die in Nederland heel vernieuwend zou kunnen zijn. Het draait vooral om de woorden. Beroemde dichters uit de jaren zestig en zeventig hebben hun teksten, vaak van heftige liefdesgedichten, exclusief aan hem nagelaten. Kadim heeft laten merken dat hij dat waard is, dat hij met zijn muziek de emotie van de dichter kan overbrengen. Op ieder album gebruikt hij een of twee teksten van de bekende dichter Nizar Qabbani. Anders gaan de fans klagen. Mijn vrouw, met wie ik een jaar geleden getrouwd ben, vindt de muziek van Kadim ook prachtig. Je zou kunnen zeggen dat hij ons bij elkaar heeft gebracht. Voor we getrouwd waren, printte ik vaak foto’s van Kadim uit en gaf die aan haar, als een excuus om tijd met haar door te brengen. Die foto’s plakte ze in een boek. Toen we net getrouwd waren, zijn we samen naar zijn concert gegaan. Het fotoalbum dat we al die jaren hadden bijgehouden namen we mee, als cadeautje. De medewerkers van Kadim wilden het eerst niet aannemen, maar tijdens het concert riep mijn vrouw dat we hem iets wilden geven. Hij heeft het boek aangenomen en bleef er, op het podium, wel een halve minuut in staan bladeren. Achterin hadden we onze trouwfoto’s geplakt. Later heeft hij tijdens een interview verteld dat hij dat boek van fans had gekregen. Hij was er echt blij mee.’ 39

‘Ik was jaloers toen een meisje bij Raymond Lam op het podium mocht komen’ De ouders van Christien (20) komen uit Hongkong. Ze is opgegroeid met een voorliefde voor Aziatische soaps en muziek. Dit jaar stond ze, samen met duizenden andere gillende meisjes, voor het eerst oog in oog met haar idool Raymond Lam. ‘Het stadion in Hongkong waar Raymond deze zomer optrad, zat helemaal vol. Overal hoorde ik meisjes gillen en zwaaiden mensen met lichtjes. De sfeer was geweldig, want iedereen kende al zijn liedjes. Toen er een meisje uit het publiek werd gepikt om bij hem op het podium te komen, was ik wel even jaloers. Ze stond er ook maar een beetje bij; ik had vast veel beter meegedaan. Ik heb Raymond ontdekt toen hij in een bekende Chinese soap speelde. De titelsong van die soap werd een hit en vanaf dat moment begon Raymond met zingen. In Hongkong is hij enorm populair. Ik heb eens twee uur in de rij gestaan om een levensgroot kussen van hem te bemachtigen. Toen ik eenmaal aan de beurt was, was het uitverkocht en heb ik maar een poster genomen. Het leukste aan Raymond vind ik dat hij knap is en als acteur altijd de goede personages mag spelen. En zijn muziek is ook leuk natuurlijk. Hij zingt voornamelijk over de liefde. Hij maakt heel zoete liedjes, 40

vaak met een R&B-beat eronder. Veel Aziatische meisjes vallen voor dit soort zangers, omdat de look bij hun smaak past, meer dan die van westerse zangers. Ook Koreaanse bands zijn op dit moment razend populair onder Chinezen. Boy- en girlbands als Wondergirls, die aanstekelijke hiphop maken, scoren in heel Azië hits. Dat Chinezen die teksten niet verstaan is niet belangrijk: het gaat om de beat. Hoewel ik thuis Kantonees spreek, kan ik Raymonds teksten ook niet helemaal volgen. Er wordt veel slang gebruikt en de schrijftaal die hij gebruikt, begrijp ik vaak niet. Daarom zoek ik op internet naar zijn songteksten en de juiste uitspraak. Dan kan ik meezingen met mijn eigen karaoke-dvd van zijn concert Let’s Get Wet. Nederlandse vriendinnen hebben nog nooit van Raymond gehoord en ik denk ook niet dat ze er iets aan zullen vinden. Maar in Hongkong luistert iedereen alleen maar Aziatische muziek. Zelfs grote R&B-sterren kennen ze daar niet. Een achterneef van mij zei laatst zelfs: “Usher? Nooit van gehoord.”’ Meer lezen over de muzikale voorkeur van Aziatisch Nederland? www.asn-online.nl 41

‘In India staan ze in de bioscoop op de stoelen te dansen’ Charla (27) heeft Surinaamse en Hindoestaanse roots, maar is geboren en getogen in Amersfoort. Haar grootste idool is Shahrukh Khan, een Bollywoodartiest met een aanhang van Afghanistan tot Afrika. ‘Wie nog nooit van Shahrukh Khan heeft gehoord, mist een hele mooie persoonlijkheid. Khan is een bijzondere acteur, die het gevoel van zijn personage alleen al met zijn ogen kan overbrengen. Hij kan niet zingen, hooguit een beetje rappen. De liedjes in zijn films worden door echte zangers ingezongen. Toch geeft hij wel concerten, ook in Nederland. Dan playbackt hij grote hits en danst erbij. Overal waar hij komt is het een gekkenhuis. In Frankrijk was hij eens op een filmfestival, waar niemand meer oog voor Tom Cruise had toen hij langsliep. Ik heb hem drie keer mogen ontmoeten. De eerste keer vloog ik naar Londen voor een fanclubdag, waar hij even aanschoof bij elk tafeltje. Wat ik zei? Ik geloof dat het “Hallo, hoe gaat het?” was. En nog iets over zijn laatste film. Daarna heb ik hem omhelsd. Verliefd op hem ben ik niet. Misschien vond ik hem vroeger wel leuk, toen ik jonger was. Nu kijk ik gewoon graag naar zijn films en heb ik respect voor de manier waarop hij zijn leven leidt. Waarom Nederlanders niet zo weg zijn van Bollywood 42

weet ik niet. Bij de musicals van Joop van den Ende zit het wel elke dag vol. Misschien zijn Nederlanders te nuchter. De films gaan vaak over dromen die iedere Indiër heeft en die eigenlijk voor iedereen binnen handbereik zijn; het is simpel en toch realistisch. Wel zijn de thema’s vaak gebaseerd op normen en waarden binnen een gezin en die passen niet helemaal binnen de westerse samenleving – hoewel Duitsers het wel helemaal geweldig vinden. Als je in Nederland een Bollywoodfilm bekijkt, is dat lang niet zo bijzonder als in India: daar staat iedereen in de bioscoop op stoelen te dansen en mee te zingen met de hits, die ook de hele dag te horen zijn op de radio. Het is daar echt een familie-uitje. Dat kan, omdat Indiase films opgewekt zijn. Mensen hebben vaak al veel ellende, dus de films zijn altijd vrolijk. Ze zijn gemaakt voor het volk. Dat maakt Shahrukh Khan een held van het volk – eentje met de status van een popster. In dat opzicht is hij misschien wel te vergelijken met Frans Bauer, die ook getrouwd is met zijn jeugdliefde en respectvol omgaat met de fans. Maar dan duizenden malen groter.’ Meer lezen over Bollywood? Charla blogt: bollywood.blog.nl 43

vrijdag 15 okt gratis naar het stedelijk muse + gratis rondleidin um

woensdag 13 okt gratis naar de kunsthal + gratis ku nstboek bij de sleg te

bara Kruger Foto: Taking Place - Bar

dinsdag 12 okt gratis naar de film bij pathé en bioswolff

donderdag 14 okt Gratis naar Soldaat van Oranje de musical + het boek gratis

Edvard M Particulieunch, Zomernacht in Studente Pictoright re collectie, © Mun Amsterdam ch Museumrlunden, 1899 2010 / Munch El lingsen Grou p/

Maandag 11 okt Gratis boek De Oversteek bij ako

zaterdag 16 okt gratis naar amsterdams historisch museum

+ win een van de American vintage tassen van welikefashion.com

heel veel gratis tijdens de week van de cultuurkortingen! De Week van de Cultuurkortingen komt er weer aan! Vanaf maandag 11 oktober kun je een week lang profiteren van exclusieve aanbiedingen en die zijn helemaal gratis voor CJP’ers. Zet ze in je agenda en hou je pas klaar! Kijk voor meer info en de voorwaarden op cjp.nl/gratis. 44

DE WEEK VAN DE CULTUURKORTINGEN. NIKS IS LEUKER!

Interview

TEKST René van der Meer Fotografie Jeroen van Loon Met dank aan het Tropenmuseum Amsterdam / Arlette de Jong

Dj Afrika Met een microfoon en een open vizier bezoekt Eric Corton jaarlijks de Afrikaanse projecten waarvoor 3FM Serious Request geld inzamelt. Je zou er een boek over kunnen schrijven en dat is precies wat hij deed. In De wilde wereld, Afrikaanse verhalen beschrijft hij zijn ervaringen op een continent dat op scherp staat. ‘De dingen die ik daar gezien heb, raak ik nooit meer kwijt.’

Het is 2004 wanneer 3FM besluit om met Serious Request een duit in de zak van het Rode Kruis te doen. Achter één taak staat nog geen naam: wie wil er naar die gebieden afreizen waarvoor Serious Request aandacht en geld vraagt? Eric Corton, dj bij 3FM, hoort de vraag, steekt zijn getatoeëerde arm op en begint daarmee de traditie om jaarlijks voor de radiozender naar Afrika te reizen. ‘Eigenlijk wist ik niet waarop ik ja zei. Ik was nog nooit in Afrika geweest. Ik ging altijd naar Frankrijk.’ Wanneer besefte je dat je niet naar Frankrijk ging? ‘Vanaf het moment dat ik incheckte voor de vlucht naar Ndjamena, de hoofdstad van Tsjaad. Vrijwel alle medepassagiers waren Afrikaans en toen voelde 46

ik dat het een unieke reis ging worden. Dat werd onderstreept toen ik zes uur later uit het vliegtuig stapte. Ik voelde de voor Afrika kenmerkende warmte en snoof een mix op van hitte, natuur en lichaamsgeur. Van Ndjamena reisde ik door naar een vluchtelingenkamp. Het bleek de hel op aarde, een plek met minder dan niks. Iedereen die daar kwam miste een ledemaat, zat vol met lood of was verminkt.’ Daar stond je dan, als nuchtere Hollander. ‘Ik herinner me dat ik heen en weer werd geslingerd tussen woede, verdriet, puur praktisch bezig zijn en per minuut leven. Een nuchtere Hollander ben ik trouwens nooit geweest. Ik laat me gauw en goed raken en nam daar direct alles in me op. Door er meteen over te praten, maar ook door te huilen, 47

kon ik het gelukkig wel van me afzetten. Wat niet betekent dat ik het daarmee vergeet. De dingen die ik daar gezien heb, raak ik nooit meer kwijt. En dat hoeft ook niet. Maar ik wilde ze wel een keer uit mijn hoofd en op papier zetten.’ Vandaar dit boek? ‘Niet helemaal. Ik had mijn ervaringen in Afrika toch wel van me afgeschreven. Ik kreeg echter via via contact met een uitgever en die was benieuwd of ik weleens iets schreef. Ik liet een paar verhalen over Afrika lezen en zo is het balletje gaan rollen. Het viel me op hoe vers alle herinneringen nog waren. Afrika lag op het puntje van mijn tong, ik hoefde het alleen maar op te schrijven.’

‘Afrika lag op het puntje van mijn tong, ik hoefde het alleen maar op te schrijven’ Je schrijft op een opvallend beheerste, soms zelf humoristische manier over problemen waar je ook heel moralistisch over kunt doen. Was dat een bewuste keuze? ‘Ja, als ik de verhalen zonder die beheersing en gezonde humor had opgeschreven, was het boek zo zwaar geworden dat je het na drie pagina’s moest wegleggen.’ En je wilt niet moralistisch zijn? ‘Daar ben ik niet mee bezig geweest. Als er al een moraal uit spreekt, dan is dat mijn eigen ethiek. Het 48

is een persoonlijke verhalenbundel. Toch hoop ik wel dat dit boek mensen iets beter laat nadenken over de wereld waarin we leven en de manier waarop we met elkaar omgaan.’ Hoe bedoel je? ‘Ik vind dat we momenteel aardig aan de beschaving van ons land aan het schuren zijn. Tijdens mijn radioprogramma 3VOOR12RADIO behandel ik ook maatschappelijke thema’s. Regelmatig krijg ik dan sms’jes van luisteraars die vinden dat ik een ‘kankerdebiel ben die zijn bek moet houden met zijn krokodillentranen’. Kijk, de wereld bestaat uit tegenstellingen en je mag het met elkaar oneens zijn, maar daarbij hoef je je beschaafdheid niet overboord te gooien. Als mijn boek op tafel belandt bij iemand die nu zulke keiharde dingen roept en hij gaat door mijn boek iets beter beseffen waartoe agressie en rancune kunnen leiden, is dat mooi meegenomen.’ Ook dit jaar is er weer een Serious Request en ga je weer naar Afrika. Hoe weet je of dat zin heeft? ‘Die vraag stel ik mezelf iedere keer dat ik Afrika bezoek. Zeker in een tijd waarin ontwikkelingshulp ter discussie staat, wil ik weten waartoe noodhulp leidt. Inmiddels kan ik zeggen: ja, het heeft zin. Dat zie ik aan de manier waarop er tot in detail wordt nagedacht over de hulp die geboden wordt. Een voorbeeld: vroeger zetten hulpverleners een pomp neer, waarna ze vertrokken. Goed bedoeld, maar na een tijd gaat zo’n pomp stuk en is er niemand om ’m te repareren. Het Rode Kruis bedenkt nu een structuur voor het beheer en onderhoud van waterpompen. Zo behouden mensen schoon drinkwater, blijven ze gezond en kunnen ze iets opbouwen. In een ander gebied krijgen mensen netten tegen malariamuggen, waardoor de kindersterfte soms met dertig procent afneemt. Aan zulke informatie, die voor iedereen openbaar is, zie ik dat Afrika geen bodemloze put is.’

Bio Eric Corton maakt radio, speelt gitaar, kan acteren (hij zat op de Maastrichtse toneelschool) en houdt van Afrika. Namens 3FM Serious Request reisde hij in 2004 voor het eerst af naar dit continent en sindsdien keert hij jaarlijks terug. Over zijn Afrikaanse ervaringen schreef hij De wilde wereld, Afrikaanse verhalen..

Toch zie je tijdens je reizen van heel dichtbij wat er nog niet goed gaat. Hoe voel je je na zo’n reis? ‘De eerste dagen ben ik vooral blij dat ik weer thuis ben, waar ik in een lekker bed kan slapen en kan douchen. Daarna ga ik opnames terugluisteren en nadenken over wat ik heb gehoord en gezien. Hoe het erin hakt, verschilt per reis. Een malariareis is, niet lullig bedoeld, vooral een technisch verhaal. Die ziekte kan een land ontwrichten en daarom is het belangrijk er iets aan te doen. Maar het is een natuurlijke factor en dat is het al 3,5 miljoen jaar. Ik heb veel meer moeite met de man made disasters. Mensen doen elkaar de vreselijkste dingen aan omdat het kan, omdat het oorlog is of omdat iemand zegt dat ze het moeten doen. Van zoiets ben ik een paar weken van de leg. Ik denk dan veel na, onder andere over de vraag waarom mensen elkaar zoiets aandoen.’ Heb je het antwoord? ‘Het hele leven in Afrika is hard, alles staat daar op scherp. Dat is al eeuwen zo. Deels door de natuur, maar ook door Europeanen die het continent eerst leegroofden en het daarna met een liniaal verdeelden. Zo is een situatie ontstaan waarbij mensen hun beheersing verliezen. Als iemand honger heeft en iemand met een boterham ziet, dan maakt hij diegene kapot. Klaar. Dat gaat dan om overleven. Daarnaast gebeuren de vreselijkste dingen simpelweg omdat het kan, omdat beschaving een dun laagje is dat zomaar kan verdwijnen.’ Op YouTube staat het filmpje Eric ziet heftige dingen in Kenia onder het filmpje Eric test hamburgers op Lowlands. Hoe is dat te rijmen? ‘Ik vind Lowlands en het maken van onzinnige filmpjes te gek. Daarnaast vind ik het werk dat ik in Afrika doe enorm belangrijk. Die twee werelden maken mijn leven interessant en als die niet meer naast elkaar kunnen bestaan, moet ik in Afrika gaan wonen om daar te werken aan alles wat er mis is. 50

Misschien, als ik achttien was geweest en medicijnen had gestudeerd, had ik het gedaan. Maar ik ben geen dokter, ik leef in Nederland en heb hier een gezin.’ Je kunt je ook in Nederland fulltime inzetten voor hulp aan Afrika. ‘Klopt, misschien ga ik dat ook wel doen. Ik heb ambities in die richting, maar die zijn nog niet concreet. En zoals ik al zei: ik ben geen achttien meer. Wat kan ik dan doen? Ik ben geen arts of logistiek medewerker. Ik kan aardig ouwehoeren, hoe ga ik het Rode Kruis daarmee helpen? Ik weet het niet.’

‘Afrika is geen bodemloze put’ Knaagt dat? ‘Ja. Ik voel me vaak schuldig. Als ik op tv de ellende na die overstroming in Pakistan zie, wil ik erheen. Om te helpen en om de problemen beter onder de aandacht te krijgen. Maar ja, dat gaat niet zomaar.’ Hoe ga je daarmee om? ‘Dan kijk ik uit naar november, wanneer ik voor 3FM weer naar Afrika ga om wel iets te doen.’ Nog een laatste boodschap aan cynische lezers die denken: ja hoor, hij was al dj, acteur en muzikant en nu moet hij ook nog een boek schrijven. ‘Haha, wat komt hierna? Gaat hij ook nog proberen te golfen? Ik kan me die gedachte wel voorstellen en heb maar één antwoord: lees het.’ De wilde wereld verschijnt 16 oktober bij uitgeverij L.J.Veen. 51

Een nieuwe Banksy-hype? De Britse kunstenaar Banksy begon in de jaren negentig als doorsnee graffitikunstenaar, maar is inmiddels wereldberoemd om zijn muursjablonen van innig zoenende politiemannen en ratten met drilboren. Én om zijn persoonlijkheid: niemand weet met zekerheid wie er achter het pseudoniem schuilgaat. Samen met drie Nederlandse street artists keek CJP naar de eerste film van Banksy’s hand: Exit Through The Gift Shop. Worden we daar wijzer van?

Een paar jaar geleden kocht Christina Aguilera een doek van Banksy, waarop de Britse koningin Victoria als lesbienne stond afgebeeld. Ook Brad Pitt en Angelina Jolie zijn fan: zij zouden voor maar liefst twee miljoen dollar aan Banksy-kunst in huis hebben, waaronder een schilderij waarop Michael Jackson twee kleine kinderen met snoep zijn hut in probeert te lokken. Hoewel hij al sinds 1992 aan de weg timmerde als kunstenaar, begon Banksy pas echt op te vallen in 2003 toen hij voor het eerst exposeerde in een kleine galerie in Los Angeles. Met zijn sjablonen, zogenaamde stencils, maakte hij niet alleen werk op doek, maar voornamelijk op straatmuren. Door zijn originaliteit, humor en spraakmakendheid werd de Brit wereldberoemd. In Londen stencilde 52

hij innig zoenende politieagenten, wildplassende paleiswachten en ratten met drilboren. Maar ook wist hij met stunts regelmatig het nieuws te halen. Zo schreef hij in het pinguïndomein van de London Zoo “We’re bored of fish” en schilderde hij maar liefst negen ironische kunstwerken op de Palestijnse kant van de Israëlische muur. In verschillende musea, waaronder de Tate Gallery in Londen, lukte het hem om stiekem zijn eigen werk op te hangen. Volgens street artist XS (27) zijn die stunts precies de reden waarom Banksy zo bekend is geworden. ‘Hij weet hoe hij de aandacht op zich moet vestigen. En niet onbelangrijk: hij laat je op een intelligente manier over bepaalde onderwerpen nadenken. Zoals die actie in de Tate Gallery: wat is nou kunst?’

Hype

Banksy werd de laatste jaren een ware hype. Vooral omdat niemand wist wie hij was. En eigenlijk weten we dat nog steeds niet. Is het Robert of Robin Banks, zoals verschillende Britse media beweren? Of gaat het toch om Robin Gunnigham, zoals andere bronnen beweren? Misschien worden we wijzer van de film die hij heeft gemaakt: Exit Through the Gift Shop. Hierin probeert de chaotische Franse filmmaker annex straatkunstenaar Thierry Guetta een documentaire te maken over de street art scene, met Banksy in de hoofdrol. Na acht jaar filmen dwong Banksy hem om de documentaire af te maken, maar het resultaat bleek een ramp. Banksy besloot van het opgenomen materiaal zelf een film te maken en

stuurde Thierry naar huis met de boodschap ook een street artist te worden. De gevolgen waren niet te overzien: Thierry doopte zich om tot Mr. Brainwash, huurde verschillende designers in om een expositie vorm te geven en zette de media naar zijn hand. In één klap werd hij wereldberoemd en miljonair.

Marketing

Ook de film roept volgens street artist Ives.One (27) de vraag op, wanneer je nou een kunstenaar bent. ‘Is het omdat je iets hebt gemaakt dat uit jezelf voortkomt, of is het omdat je in de krant hebt gestaan? Ik denk dat Banksy met zijn film wil laten zien hoe je door marketing een hype kunt 53

Wie is Fake?

Wie is Ives.One?

Fake stencilt in onder andere Amsterdam, Parijs en Berlijn. Hij werkt met stencils zodat hij precies de afbeelding krijgt die hij wil en omdat het de perfecte manier is om snel iets illegaals te doen. Zijn werk gaat altijd over zijn eigen leven. Als voorbeeld noemt hij de afbeelding waarop een jongen en een meisje tegenover elkaar staan. De jongen verbergt een bos bloemen achter zijn rug, het meisje een knuppel achter de hare: ‘Dat gaat over liefdesverdriet en over hoe gemeen vrouwen kunnen zijn.’ www.fakestencils.com

Wie is XS? XS heeft het stencillen van Banksy gejat (zoals hij zelf zegt) en werkt in Amsterdam en Rotterdam. Vooral de plek en het eren van mensen speelt in het werk van XS een grote rol. Zo stencilde hij een groot portret van Ramses Shaffy op het verpleegtehuis waar Shaffy in zat. En tegenover de huizen van mensen die de kunstenaar inspireren, schildert hij zonnebloemen, ‘om ze een blijvend bloemetje te geven’.

creëren. Kijk naar Damien Hirst. De helft van zijn werk is al verkocht vóór de expositie.’ XS ziet in de film veel verwijzingen naar het werk van Andy Warhol, die met zijn afbeeldingen van dozen waspoeder en blikken tomaten ook al de vraag “wat is kunst?” opriep. ‘Het gaat er maar net om hoe je iets met veel poeha weet te presenteren.’

Spannend

Volgens Fake (30), die ook met stencils werkt, laat 54

de documentaire goed zien hoe de street art scene in elkaar zit: ‘De film is humoristisch, vooral omdat het zo herkenbaar is. De pot verf die in de auto omvalt, Thierry die van zijn trappetje lazert , de politie die hem op de hielen zit. Het schilderen op straat is spannend. In het buitenland werk ik bijvoorbeeld ’s nachts en vaak als ik dronken ben. Dan is mijn grens lager. De laatste keer dat ik met een vriend in Londen bezig was, moest ik het op een rennen zetten toen er politie aankwam. Een paar straten verderop verstopten we ons achter een auto, maar dat bleek een taxi op een taxistandplaats te zijn. Kregen we opeens twaalf

Ives.One werkt met stencils en daarnaast ook met karton, piepschuim en hout. Hij werkte in Amsterdam, New York, Los Angeles en Vancouver. Als thema gebruikt hij vaak ‘beesten die schreeuwen’, vooral afbeeldingen van gorilla’s vindt hij mooi om mee te werken. Ook beeldde hij president Obama af als Joker. ‘Obama werd een hype. Heel Amerika geloofde in hem als verlosser. Maar is hij dat wel? Het is maar net welk plaatje wij als publiek te zien krijgen.’ www.ivesone.com

taxichauffeurs achter ons aan, omdat ze dachten dat we de auto aan het jatten waren.’ Ives.One durft zijn stencils in Nederland gewoon overdag te zetten: ‘Ik zie bij mensen de omslag van “Oh, wat doe je nu?” naar “Oh, wat is dit vet”. Mensen zien dat je moeite hebt gedaan. Ik denk dat Banksy met zijn film ontoegankelijke kunst toegankelijk probeert te maken; hij heeft allang gezien dat street art over dertig jaar als stroming de kunstboeken ingaat. Ik vind het prima om het mainstream te maken.’ Fake: ‘Street art is voor iedereen.’ Op internet wordt inmiddels druk gespeculeerd

over de film. Is het wel een documentaire? Of gaat het hier om een mockumentary en moeten we het allemaal niet zo nauw met de feiten nemen? Fake kan er kort over zijn: ‘Een mockumentary? Tja, wie wordt er voor de gek gehouden? Is het Mr. Brainwash of wij, het publiek?’. XS: ‘Misschien is Mr. Brainwash Banksy’s alter ego wel. Het levert in elk geval weer een interessante discussie op. De film Exit Through The Gift Shop is vanaf 30 september in de bioscoop te zien.

Interview EGBERT JAN WEEBER

Nog niet te oud om te dromen

TEKST Robbert Blokland Fotografie Titia Hahn

Niemand kan de komende maanden om Egbert Jan Weeber heen. De 29-jarige acteur schittert in de theaters met het stuk Showbizz baby, neemt het in de bioscoop op tegen een moordlustige goedheiligman in Sint en is op televisie te zien in het derde seizoen Verborgen Gebreken. Rustiger aan doen? Daar denkt de populaire alleskunner voorlopig nog niet aan. ‘Ik blink juist uit in afwisseling.’

Je hebt wekenlang op de Parade gespeeld, draait als dj op feesten en neemt tegelijkertijd films en series op. Is je naderende dertigste levensjaar niet een mooi moment om juist wat meer structuur in je leven aan te brengen? ‘Misschien zou ik dat wel moeten, maar ik geloof niet dat ik het kan. Mijn hoofd is een snelkookpan vol ideeën en plannen. En die moeten er allemaal uit.’ Je bent heel goed in heel veel dingen. Is het een idee om je een tijdje op één kunst te concentreren en te kijken of je daar de allerbeste in kunt worden? ‘Als ik dat had gewild, had ik die keuze waarschijnlijk al veel eerder moeten maken. Stel, ik had gekozen voor acteren, dan had ik kunnen proberen bij een serieus toneelgezelschap te komen. Daar had ik dan een paar seizoenen lang allemaal serieuze stukken gespeeld en misschien veel geleerd. Maar was ik daar gelukkiger van geworden? Ik denk het niet. Ik word snel rusteloos als ik te lang één ding doe. En ik heb ook geen garantie dat ik werkelijk de allerbeste was geworden. Bovendien zijn al mijn grote helden ook van die allround-mensen, die geen keuze konden of wilden maken tussen verschillende dingen waar ze goed in waren. Herman Brood en Wim T. Schippers blinken ook juist uit in afwisseling.’ Voel je nooit de behoefte om het eens in het buitenland te gaan proberen, zoals Michiel Huisman? ‘Ik heb in een Duitse film gespeeld en was op een filmfestival in Amerika een rising star. Daar kreeg ik een auditie aangeboden voor de serie True Blood, maar door de opnames van de film Bollywood Hero had ik er geen tijd voor. Ik heb dat niet slim aangepakt; de contacten uit die tijd ben ik weer uit het oog verloren. Het lijkt me fantastisch om iets in het buitenland te doen, maar ik heb me er gewoon nog nooit heel bewust op georiënteerd. Misschien ga ik het in de nabije toekomst toch doen. Ik ben

nog niet te oud om dat soort dromen te gaan volgen. Maar dan in stilte. Ik wil niet iemand zijn die met veel grote woorden vertrekt terwijl hij ze niet waar kan maken.’ Je bent van november tot februari te zien in het toneelstuk Showbizz baby. Wat voor rol speel je daarin? ‘Het is een zwarte komedie over de wereld van entertainment, waarin iedereen beroemd kan worden. Het gaat over de ingewikkelde relatie tussen vier mensen. Een acteur die op het punt van doorbreken staat, zijn ambitieuze agent, de mannelijke prostitué Alex die een relatie krijgt met de acteur – mijn rol – en de beste vriendin van die prostitué.’

‘Rollen kunnen mij niet zwaar genoeg zijn’ Het lijkt me een rol waarmee je alle kanten op kan. Wat ga jij van Alex maken? ‘Ken je de film My Own Private Idaho van Gus Van Sant? Dat is een ontzettend mooi verhaal over de vriendschap tussen twee jongenshoeren, gespeeld door River Phoenix en Keanu Reeves. Ik wil Alex een beetje spelen zoals River Phoenix zijn personage in die film neerzet: als een beetje vage, maar eigenlijk heel verlegen, lieve, gevoelige en kwetsbare jongen die doet wat hij doet omdat hij geen alternatieven heeft. Een jongen die eigenlijk op de rand van de afgrond leeft, op de rand van het totaal naar de klote gaan. Als je in dat vak belandt, zet je volgens mij toch een flink deel van je gevoel voor eigenwaarde opzij. Ik kan me niet voorstellen dat je nog in de liefde kan blijven geloven als je seks en liefde, twee van de mooiste dingen op deze wereld, tegen betaling gaat aanbieden.’ 58

Je kunt ook een heel ander personage van Alex maken: iets met jong, snel, zwoel en wild. Waarom die behoefte om toch zo de diepte in te gaan? ‘Het een sluit het ander niet uit. Maar ik vind die diepgang juist interessant om te spelen. Omdat ik denk dat het stuk er beter van wordt. Rollen kunnen mij niet zwaar genoeg zijn: ik wil uit elke rol het aller-, allerbeste halen.’ Regisseur Dick Maas, zelf een ontzettende perfectionist, stelde dat jij tijdens de opnames van de actiekomedie Sint wel héél erg streng voor jezelf was. ‘Ik ben eigenlijk nooit tevreden met wat ik doe, dat klopt. Maar in dit geval kwam het voornamelijk doordat ik in veel scènes zat waarbij ik geen enkel tegenspel had. Alle effecten zouden namelijk pas later in het beeld worden gezet. Dan zei Dick: “Nu moet je omhoog kijken, alsof Sint zojuist iemand onthoofd heeft, en dan rolt de kop jouw kant op”. Ik probeer me op zulke momenten wel in te leven, maar het is heel moeilijk na te gaan of het wel klopt als je geen tegenspel hebt. Je hebt geen referentiekader. Het voelde alsof ik een kleurplaat aan het inkleuren was zonder de lijntjes te zien.’ Je speelt in de film, als 29-jarige acteur, een scholier van een jaar of achttien. Hoe lang kom je daar nog mee weg? ‘Ik denk dat dit echt de laatste keer is geweest. Fysiek zou ik het misschien nog een paar jaar kunnen doen. Maar ik merk dat ik weinig binding meer heb met de belevingswereld van scholieren. Dat zou ook niet gezond zijn, denk ik.’ Hoe voelt het om met een levende legende als Dick Maas – regisseur van films als Flodder en Amsterdamned – te werken? ‘Ik merkte dat ik vanaf het begin af aan erg goed mijn best wilde doen voor hem. Niet per se omdat hij nou Dick Maas is, hoewel de bioscoopzalen meestal wekenlang tjokvol zitten bij zijn films, maar omdat

het een enorme perfectionist is die de hele film beeld voor beeld in zijn hoofd heeft zitten. Hij schrijft het script, tekent zelf de storyboards, maakt zelf de muziek. Ik wilde voldoen aan de ideeën die hij in gedachten had.’ Voel je, nu je de dertig nadert, ook niet de behoefte om je op relationeel gebied te gaan settelen? ‘Haha! Ja, ik zou best wel een ware liefde kunnen gebruiken. Een vrouw in mijn leven met wie het al-

lemaal klopt. Soms kom ik thuis in een leeg huis, na me een dag kapot gewerkt te hebben. En dan dringt het gevoel zich op dat het in het leven niet alleen maar om werken gaat. Het hebben van een goede relatie lijkt me een heel fijne gedachte. Maar ook in dit opzicht heb ik nog wel even de tijd, denk ik.’ Showbizz baby is van 12 november t/m 9 maart in heel Nederland te zien, zie www.rep.nu. Sint is vanaf 11 november in de bioscoop te zien. 59

Stijl achterover

Styling Esmée Croqué Fotografie Hülya KiliÇaslan

jack MotorCat Cool 5 € 59,9

10% korting

JP-pas

met C

Kettingen Accessorize van € 5,90 en SIX 10% korting tot € 18,90 met CJP-pas

Ringen Accessorize van € 5 en ,90 tot SIX 10% korting € 24,90 met

Tuniek Zara € 39,95

CJP-pas

je, n jurk Kante at C Cool 5 JP-pas met C € 29,9

In elke aflevering van Stijl Achterover krijgt een CJP’er de stijl van een celeb aangemeten door onze topstyliste Esmée Croqué. Dit keer wordt Esther de Groot (28), student Communicatiewetenschappen, omgetoverd tot zangeres Pixie Lott. De stijl van FERGIE Pixie is hard op weg een grote ster in de muziekindustrie te worden, maar qua stijl moeten we haar ook zeker in de gaten houden! Ze is nog geen twintig jaar oud, maar wordt nu al op de voet gevolgd door vele fashionista’s. Haar blote benen zijn haar signature look; ultrakorte shortjes, rokjes en jurkjes zijn duidelijk haar favorieten. En die worden altijd gecombineerd met een nonchalant item, zoals stoere boots of een boyfriend blazer. Ook heel kenmerkend is dat ze eigenlijk bijna altijd lacht, dus keep on smiling! 60

10% korting

Ik wil ook! Wil jij ook in Stijl Achterover? Stuur dan een mail met je foto, je kledingmaten en je lengte naar stijlachterover@cjp.nl. Zet er ook in welke celeb je zou willen worden.

Veterl G-Star aarzen € 179,9 via Shoemix x.nl 5 10 % korting

met CJP

-pas

trip

tekst Kim van der Meulen FOTOGRAFIE Hülya Kiliçaslan

Hoewel we kledingkast Billy en de boeken van Stieg Larsson best leuk vinden, zijn de opvallendste verschijnselen van de Zweedse cultuur niet te exporteren. En dan bedoelen we niet alleen de gezellige cafeetjes, restaurants en vintagewinkels, maar ook de ongekende vriendelijkheid, het perfecte Engels en de hippe inwoners van Stockholm.

Sympathiek Stockholm 62

ew York heeft zijn Empire State Building en Parijs z’n Eiffeltoren, maar wat maakt Stockholm zo bijzonder? Sla een reisboekje open en je krijgt het geijkte antwoord: het middeleeuwse stadscentrum, zo’n tachtig musea, prachtige parken en het vele water waaraan de stad zijn bijnaam ‘Venetië van het noorden’ dankt. Daar is niets van gelogen, maar om een zo min mogelijk toeristische eerste indruk van de stad te krijgen ga je eerst naar Södermalm, het stadsdeel ten zuidoosten van het oude centrum. Waar de mensen nog gelijk en tevree zijn. SoFo, het Brooklyn van Stockholm Hoewel Stockholm uit veertien eilandjes bestaat (vandaar al dat water, waar je in de zomer overigens gewoon in mag zwemmen) is de stad verbazingwekkend overzichtelijk. Met een

goede kaart op zak is het hier makkelijker navigeren dan in de Amsterdamse binnenstad. En kun je het echt niet vinden, dan zijn de plaatselijke bloemenverkopers/ café-eigenaren altijd bereid je op weg te helpen. It’s nice to be nice, vinden ze in Stockholm, dus dat doen ze graag. Nice! Binnen een halfuur loop je vanaf het centraal station (T-Hallen) door het oude centrum, passeer je de negentiende-eeuwse lift bij Slussen van waaruit je een prachtig uitzicht over de stad hebt en eindig je in de meest bruisende wijk van de stad, waar toeristen nog niet massaal rondlopen: SoFo. SoFo staat voor ‘South of Folkungagatan’ en kan het beste worden omschreven als het Brooklyn van Stockholm. Ooit was de wijk een industriegebied waar je alleen kwam als je er werkte, maar in de vorige eeuw bloeide de architectuur en industrie op. Tegenwoor63

CAMPS BAY omringd door water

typisch Stockholms straatje

dig wonen er veel kunstenaars, studenten en hippe figuren. En die zijn behoorlijk modebewust: met asymmetrische kuifjes, retestrakke skinny jeans en hoornen brillen lijkt ‘bedacht nonchalant’ hier de trend. Hoe dan ook, ze passen bij de creativiteit waar de wijk van barst. Zo stuit je in de straat Tjärhovsgatan op betaalbare sample sales van nog onbekende ontwerpers en vind je verderop tweedehands kleding in hippe vintagewinkels als Weekday (Götgatan 21) en Stockholms Stadsmission (Högbergsgatan 51), dat een deel van de inkomsten aan goede doelen schenkt. ’s Avonds kun je relaxen in Babylon (Björns Trädgårdsgränd 4), een open café dat met al zijn gekleurde lichtjes iets weg heeft van een ouderwetse kermistent. Wil je het wat ruiger aanpakken, ga dan naar café Garlic & Shots (Folkungagatan 84). Laat je niet afschrikken door de vuige figuren in dit rokerige rockershol vol foto’s van Jimi Hendrix. Eenmaal geacclimatiseerd met een heus knoflookbiertje in handen stellen de Stockholmers zichzelf en hun vrienden graag aan je voor. In foutloos Engels, wat in Stockholm een tweede voertaal lijkt te zijn. Drank is hier overigens niet goedkoop (zo’n € 6,- voor een biertje), maar dat is het nergens in de Zweedse hoofdstad. Koop je drank dus na het inchecken op Schiphol of bij de plaatselijke Systembolaget, de enige – door de staat beheerde – winkel waar

je alcohol kunt kopen. Uit eten gaan kan ook uitstekend in SoFo: naast de wat duurdere tapastenten, sushibars en biologische restaurants als Urban Deli rond het gezellige plein Nytorget zijn er namelijk ook fantastische initiatieven als Victoria (Götgatan 67). In deze arthouse-bioscoop (waar films in de oorspronkelijke taal worden vertoond, hoera!) wordt Fair Trade-koffie geschonken, kost een bord vol pasta maar een tientje en word je gebuzzt als je bestelling klaar is. Wil je het nog goedkoper, ga dan

CAFé GARLIC & SHOTS

à la opa en oma ’s middags al warm eten. Bij veel restaurants betaal je dan maar de helft van wat hetzelfde gerecht na zessen kost. Witte choco in het oude centrum Hoewel je in SoFo zomaar een typisch Zweeds huisje uit de negentiende eeuw kunt tegen-

komen, krijg je een beter beeld van het historische Stockholm op Gamla Stan. Wil je niet lopend of met het openbaar vervoer naar dit kleine eilandje, dan kun je een zogenaamde Alvedon-fiets huren. Hiermee kun je maximaal drie uur door de stad cruisen om ’m vervolgens op een van de vele huurlocaties achter te laten. Hoe je er ook komt, de reis naar Gamla Stan is als een rit in een tijdmachine. De oude stadspleinen, smalle zeventiende-eeuwse gangetjes en schattige rood en oranje gekleurde panden laten zien dat dit ooit de kern was van de nog steeds snel groeiende Zweedse hoofdstad. Het is hier behoorlijk toeristisch, maar toch niet alleen maar leuk als je Zweedse klompen of het bekende houten paardje (‘Dalahäst’) wil scoren. Zo vind je hier de indrukwekkende dertiendeeeuwse kathedraal Storkyrkan (Trangsund 1) waar de Zweedse prinses Victoria eerder dit jaar trouwde, en de bombastische wissel van de wacht bij het Koninklijk Paleis (Slottsbacken 1). Bijkomen van het heuvels beklimmen (de stad kent nogal wat hoogteverschillen) doe je op het plein Stortorget. In 1520 vond hier een massale executie van Zweedse edellieden plaats, maar

Dit moet je even weten • Zweden wil niet aan de euro. Rekenen dus maar: SEK 9,48 = € 1,-. • Gympen aan, gympen aan, gympen aan. Zelfs de ijdele Stockholmse meisjes dragen geen hakken in deze heuvelachtige stad. • Pinnen kan niet overal: dat lukt alleen bij pinautomaten waar de logo’s van je Nederlandse pasje op staan (Maestro, Cirrus). Even checken dus. • Probeer geen foto’s te maken in Stockholmse musea: de suppoosten zien er uit als nietsvermoedende bezoekers. Inclusief schoudertas en kunstminnende blik.

te komen: over het water. Met de boot Djurgårds Fårjan (een kaartje kost € 4,50) ben je in vijf minuten op Skeppsholmen. Dit eiland is het bewijs dat het schone Stockholm vorig jaar terecht is uitgeroepen tot groenste stad van Europa: het bestaat voor negentig procent uit park. En voor de rest uit pretpark. In een zweefmolen boven het water vliegen is natuurlijk hartstikke tof, maar ga zeker ook niet voorbij aan het mooiste museum van Stockholm: het Moderna Museet (Exercisplan 4). Hoewel er geadverteerd wordt met Warhol en Lichtenstein, is vooral de grote wisselende expositie interessant. Ieder kwartaal vind je hier conceptuele kunst, foto’s of Banksy-achtige graffiti

gekleurde Zweedse huisjes in de oude stad

van deze griezelige geschiedenis is tussen alle mediterraan uitziende restaurants en cafeetjes niets te merken. Onze favoriet: Chokladkoppen (Stortorget 20), waar je witte chocolademelk kunt krijgen. Een hapje eten kun je trouwens beter niet op Gamla Stan doen: met hun traditionele Zweedse menu’s en hoge prijsklassen zijn veel restaurants hier behoorlijk op toe66

risten gericht. In de ridderachtig ingerichte werfkelder Kaffe Gillet (Trångsund 4) kun je bijvoorbeeld rendiervlees met aardappelen eten. Bijzonder, dat zeker, maar zelf houden Stockholmers meer van pizza, kebab en sushi. Daar kom je dus ook goed mee weg als je de Zweedse cultuur in wil duiken. Met alle toeristen zou je bijna vergeten dat er ook gewone Stockholmers in het centrum wonen, maar direct achter de

cafés vind je het smalle straatje Prästgatan, waar het dagelijkse leven gewoon doorgaat. Leuk om even doorheen te lopen, op weg naar het volgende eiland. Niet weggaan zonder cultuur Vanaf de rand van het oude centrum is er een fantastische manier om verder

van jonge kunstenaars. Sinds de socialistische regering vier jaar geleden werd weggestemd zijn musea helaas niet meer gratis toegankelijk (studentenkorting geldt wel), maar stap toch even naar binnen bij het Arkitekturmuseet, dat in hetzelfde pand zit. Krijg je meteen je benodigde dosis Zweeds design binnen. Leuk om een uurtje naartoe te gaan, ook als je niet van kunst houdt, is het Vasamuseet (Galarvarvsvagen 14) op het nabijgelegen eiland Djurgarden. Als je met de boot aankomt, denk je even in Almere-Noord te zijn beland, maar de industriële weg eindigt in het maritieme verleden van Stockholm. Naast de haven zie je het enorme museum, dat volledig wordt opgevuld door een 1200 ton wegend oorlogsschip uit de zeventiende eeuw. Het gevaarte zonk, heel tragisch, net na zijn eerste vertrek en werd meer dan driehonderd jaar later pas uit het water gevist – zo goed als intact. Nu doet het schip dus alsnog wat het toen had moeten doen: indruk maken.

SCHOONHEID IN SOFO

GOED AFSCHEID Als je na een paar dagen hip, cultureel, historisch en groen Stockholm langzamerhand terug naar huis moet, neem dan nog even de tijd om het Kulturhuset (Sergels Torg 3) mee te pakken op de laatste dag. Dit gebouw bevindt zich op loopafstand van het centraal station en mag dan lelijk van buiten zijn; binnen vind je er gratis foto-exposities, films en concerten. Sla daarna nog even je slag bij een van de vele omliggende H&M’s en je gaat met een voldaan gevoel, en net zo hip als de gemiddelde Stockholmer, Nederland tegemoet.

reisaanbieDIng Met Kilroy en CJP:

5 dagen STOCKHOLM

SUPER AANBIEDING

Van € 349,– voor € 299,– per persoon

Met dank aan KILROY en Visit Sweden. hippe stockholmers

Stappen volgens locals Dat de Zweedse overheid z’n inwoners liever niet beschonken ziet, wil natuurlijk niet zeggen dat je er niet kunt uitgaan. Om de kosten te drukken, drinken Stockholmers bij voorkeur eerst bij iemand thuis, maar daarna kun je volgens Adrienne (24) het beste naar deze hotspots. • Alle alternatieve rockbands die er toe doen in Zweden hebben weleens opgetreden in Kafé 44 (Tjärhovsgatan 46) toen ze net begonnen. Hier kun je bijna iedere avond nieuwe bands ontdekken. 68

• Trädgärden heeft een nogal bijzondere locatie gevonden voor zijn outdoor bar: onder een brug (de Johanneshovsbron). Hier wordt in de zomer live muziek gespeeld. • Aan het water van Södermalm vind je Strand (Hornstulls Strand 4), een toegankelijk restaurant/café dat ook dient als concertzaal voor pop, jazz en dj’s. • Een waanzinnig uitzicht over de stad heb je op het hoogst gelegen en grootste terras van Stockholm, Sodra Teatern (Mosebacke Torg 1-3, zevende verdieping). Ook hier: maffe Zweden en geweldige jarentachtigmuziek. • U itgefeest? De volgende dag kun je in het grote café String (Nytorgsgatan 38) relaxen met grote mokken koffie en thee en een ontbijtbuffet dat heerlijk en goed te betalen is.

Deze keer hebben we een wel heel asociaal goede aanbieding voor je. Met Kilroy en CJP kun je je vijf dagen onderdompelen in een van de hipste, groenste en sympathiekste steden van Europa. Shoppen en stappen tot je erbij neervalt, we bieden je de gelegenheid door je voor een prikkie die kant op te sturen. Hoppa! Inbegrepen is de retourvlucht Amsterdam Stockholm en vier overnachtingen in een hostel op een tweepersoonskamer. De kleine lettertjes: Reisperiode: oktober 2010 t/m 31 maart 2011. Deze aanbieding is te boeken t/m 31 oktober 2010. Vertrek is elke dag mogelijk met een minimum van 4 nachten ter plaatse. Je overnacht in een van de door KILROY uitgezochte hostels. Dat betekent een hoge standaard voor locatie, sfeer en hygiëne.

Om wereldwijd altijd de laagste prijzen voor hostels te kunnen bieden, heeft KILROY een unieke deal met Hostelbookers, waarbij je in Nederland alleen een aanbetaling van 10% voor het hostel doet en de rest in het hostel zelf betaalt. Je betaalt dus in twee delen. Hou hier rekening mee. Deze aanbieding is niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen. De aanbieding is alleen voor CJP’ers te boeken. Tip: heb je eenmaal geboekt, check dan 24 uur van tevoren online in op www.klm.nl. Dat scheelt weer een wachtrij. Boeken doe je via www.kilroyworld.nl/cjp.

PASKRAKERS

Met je CJP-pas krijg je korting op alles wat cultuur is, of er op lijkt. In de Paskrakers lichten we een aantal topkortingen voor je uit. Het volledige overzicht van alle kortinggevers en de voorwaarden vind je op www.cjp.nl/korting en www.cjp.nl/deals

€ 2,50 korting op Veronika besluit te sterven Het zal je maar gebeuren. Eerst ben je zo ongelukkig dat je een zelfmoordpoging doet en daarna word je wakker met het besef dat je wél wil leven, maar kan dat feest niet doorgaan omdat je hart door de overdosis pillen totaal beschadigd is. Wat kan Veronika (Monique van der Werff), die dit overkomt, nog met haar leven doen nu het eigenlijk te laat is? Klinkt als een heftig stuk, maar Veronika besluit te sterven is juist een pleidooi voor het leven.  Veronika besluit te sterven is t/m 29 januari te zien in theaters in heel Nederland. Met je CJP-pas krijg je minimaal € 2,50 korting op je kaartje. Ga voor meer informatie naar www.veronikabesluittesterven.nl.

Holland Animation Film Festival: € 5,- i.p.v. € 8,Op het Holland Animation Film Festival, het grootste animatiefilmfestival van Nederland, vind je van 3 tot en met 7 november de meest bijzondere, grappige, adembenemende korte en lange animatiefilms. Van hilarische animaties die van legosteentjes gemaakt zijn tot stoere computer animaties en van hippe videoclips tot Japanse animatie. Laat je in Utrecht verrassen op de veertiende editie en neem je CJP-pas mee.  70

CJP-ers betalen voor een filmkaartje voor het Holland Animation Film Festival geen € 8,-, maar slechts € 5,-. Kijk op www.haff.nl voor alle info.

Showbizz baby met € 2,50 korting Iedereen wil graag beroemd worden. Zo ook Mitchell, een televisieacteur die de overstap wil maken naar het witte doek. In Showbizz baby zie je hoe zijn ambitieuze agent Diane alles op alles zet om dat voor elkaar te krijgen. Zo faken ze, om carrièretechnische redenen, een relatie terwijl Diane lesbisch is en Mitchell ook net half uit de kast gekomen is. Uit deze zwarte komedie, die zich afspeelt in de wereld van entertainment, blijkt hoe ver mensen gaan voor roem. Met onder anderen Jennifer Hoffman en Egbert Jan Weeber.  Op vertoon van je CJP-pas krijg je minimaal € 2,50 CJP-korting bij de meeste theaters. Showbizz baby is van 12 november t/m 9 maart te zien in heel Nederland. Meer info: www.showbizzbaby.nl.

Met € 4,50 korting naar Jonge Harten Bereid je voor op een week stampvol dansvoorstellingen, spannende performances, internationale topvoorstellingen en heel veel jong talent. Dat krijg je namelijk allemaal op Jonge Harten, hét festival voor de jonge theaterliefhebber. In verschillende theaters in Groningen zijn meer dan 35 voorstellingen te zien, maar er is meer: een bruisend festivalcentrum, een uitgebreid randprogramma met workshops en nagesprekken, een spetterend eindfeest en nog veel meer leuke extra’s. Alle reden dus om naar Groningen af te reizen.  Jonge Harten vindt plaats van 20 t/m 27 november in Groningen. Met je CJP-pas krijg je € 4,50 korting op bijna alle voorstellingen. Check www. jongeharten.nl voor meer informatie.

Kaartje voor IDFA met € 2,50 korting De werkelijkheid verzin je niet. Dat blijkt op het IDFA (International Documentary Film Festival Amsterdam): je vindt hier niet alleen de beste documentaires van het afgelopen jaar, maar ook zogenaamde IDFA Dance Nights, workshops en talkshows met grote namen uit de internationale filmwereld. Waar je dit jaar zeker naartoe moet is de IDFA Experience op 21 november, een dag vol verrassingen voor jonge filmliefhebbers.  Het IDFA is van 17 t/m 28 november in Amsterdam. Als CJP-er krijg je op alle films € 2,50 korting. Kijk voor het programma en meer informatie op www.idfa.nl. 71

PASKRAKERS 30 okt

20% CJP-korting bij America Today op 30 oktober

20%

korting

Voor kwaliteitsspijkerbroeken en relaxte outfits zit je helemaal goed bij America Today. Normaal krijg je met je CJP-pas 10% korting op het hele assortiment: niet alleen op merken als Björn Borg en Levi’s, maar ook op alles van het eigen merk. Allemaal in de stijl van het Amerikaanse college life, lekker relaxed dus. Op zaterdag 30 oktober doen we er nog een schepje bovenop: dan krijg je de hele dag maar liefst 20% CJP-korting op de nieuwe collectie! Gelijk in je agenda zetten dus. Kijk op www.cjp.nl/deals voor de voorwaarden. Iedere dag krijg je 10% korting met CJP-pas. Op 30 oktober krijg je in plaats daarvan 20% korting op je aankopen bij America Today, in alle stores (ook in België, maar niet op aanbiedingen en/of i.c.m. andere acties).

vanaf 4 november Tot € 2,50 korting bij Pathé Er komen zoveel vette films uit dat je het liefst elke dag naar de bioscoop zou gaan. Dat kan, want met je CJP-pas krijg je in alle bioscopen van Pathé € 2,- korting (altijd geldig, behalve op vrijdag- en zaterdagavond na 18:00 uur, in de kerstvakantie en op erkende feestdagen). Pathé heeft nu ook vestigingen in Alkmaar, Arnhem, Breda, Delft, Haarlem, Maastricht, Tilburg en Zwolle. Daar krijg je vanaf 4 november ook die CJP-korting. Voor IMAX-voorstellingen (Pathé Arena in Amsterdam, Pathé Schouwburgplein in Rotterdam en Pathé Eindhoven) geldt zelfs een korting van € 2,50.  Laat je CJP-pas zien bij de kassa van Pathé en krijg minimaal € 2,- korting op je kaartje. Kijk voor meer info op www.pathe.nl. 72

10% korting bij WAAR

21 okt t/m 31 okt 20% korting!

Op zoek naar een cadeautje dat zelfs geen weggegooid geld is als die jarige vriend er niks aan vindt? Bij WAAR vind je van alles – van woonaccessoires tot sieraden en van eten tot boeken – waarmee je iets teruggeeft aan de wereld. Alle producten hebben namelijk het Fair Trade-label en/of zijn biologisch en ecologisch verantwoord. Daarnaast hebben ze ook nog bijzondere gerecyclede designartikelen. Voor alle CJP’ers geldt standaard al een korting van 10% bij WAAR, maar gedurende de Fair Trade-week (21 oktober t/m 31 oktober) krijg je maar liefst 20% CJP-korting op het hele assortiment.

50% last minute CJP-korting op We Will Rock You Deze rockmusical speelt zich af in een verre toekomst, in een wereld waarin alle creativiteit door de overheid verbannen is. Iedereen kijkt naar dezelfde films, draagt dezelfde kleren en luistert naar dezelfde muziek. Een groepje bohémiens biedt weerstand. Deze rebellen komen in opstand en vechten voor hun rechten, individualiteit en liefde voor muziek – in de vorm van de 25 grootste hits van Queen. Exclusief te zien in het Beatrix Theater in Utrecht.  Met je CJP-pas krijg je maar liefst 50% korting op de dag van de voorstelling. Zie www.cjp.nl/musicals voor de actuele voorwaarden. 73

topKORTINGEN ALLE VOORWAARDEN EN AANVULLENDE INFORMATIE VOOR CULTURELE KORTINGEN STAAN OP

WWW.CJP.NL/KORTING

Theater Carré korting

Volkskrant

40%

50% korting

Kunsthal

korting

€ 4,korting

kijk voor beste lifestyle-kortingen en actuele voorwaarden altijd op

WWW.CJP.NL/deals

TakeCareNow!

America Today

FRONT RUNNER

7,5% korting

onderling gratis sms’en voor cjp’ers

10% korting

10%

Accessorize

10%

AKO

10% korting

CJP mobiel

CD's bij de Bijenkorf 10% & VANLEEST

korting

perry

10%

€ 2,50

€ 2,50 korting

de scherpste premie. Gemiddeld 25% goedkoper

tot 25% korting

7,5%

vanaf a

cjp verzekeringen

skullcandy 10% korting

15% korting online

15%

€ 50,korting 500,-

25%

€50,-

KILROY

10%

www.takecarenow.nl voor de actievoorwaarden en voorbeelden

Doe mee en maak kans op een unieke Beach Cruiser

10% Cultabonnement 40%

10% korting

Stayokay

Natuurlijk heb je bij deze situaties geen camera bij de hand. Maar je kunt ze wel in scène zetten! Bedenk en film je eigen ‘Nergens last van’ filmpje en stuur je filmpje voor 30 november 2010 als mpg4 naar nergenslastvan@takecarenow.nl. De 5 beste inzendingen worden beloond met de unieke TakeCareNow! Beach Cruiser. Op maandag 6 december 2010 worden de 5 winnaars bekend gemaakt op de website en ontvangen de winnaars persoonlijk per email bericht. Kijk voor de actievoorwaarden en voorbeelden www.takecarenow.nl.

Ga direct naar

10%

De Slegte

Ook al leef je nog zo gezond, er zijn altijd situaties die je niet in de hand hebt: Stap je uit bed, glijd je uit over een verdwaalde bierfles. Spring je op de fiets, is er een auto die je geen voorrang verleent. Ga je boodschappen doen, komt je tas tussen de spaken...

40% last minute korting

50%

1 nov vanaf 2,50 TOT €

50% korting

BonnefantenMuseum

40%

€ 2,50

Pathé

Film je eigen Nergens last van moment

50% last minute korting

€4,-

0 € 2,5 korting

Rijksmuseum

50%

MARY POPPINS

50%

€ 2,50

Van Gogh Museum

75 038_TakeCareAdv_actie_cjpcollectiviteit_128x190_030910.indd 1

30-08-10 13:43

WINNEN

Prince of Persia-Pakket

! € 4193,- AAN PRIJZEN

CJP Magazine geeft weer veel mooie prijzen weg aan CJP’ers. Wil je een kans maken? Pak je pas en ga naar ww.cjp.nl/winnen.

iPod Tower Feestbeesten en muziekliefhebbers opgelet: met deze Lenco iPod Tower weten je vrienden wel bij wie ze voortaan moeten zijn voor de beste feesten – bij jou. Dit high power geluidssysteem heeft een iPod docking station, een oplaadfunctie voor je iPhone, FM radio en een usb-ingang. En die bedien je allemaal met de afstandsbediening. CJP geeft 5x de iPod Tower weg t.w.v. € 149,-.

Dvd-box: In Therapie ‘We all go a little mad sometimes’, aldus seriemoordenaar Norman Bates in Hitchcocks Psycho. Zo ver gaat het niet in de Nederlandse serie In Therapie met grote namen als Carice van Houten en Halina Reijn, maar toch kan iedereen wel wat mentale hulp gebruiken. Jacob Derwig speelt een onzekere psychotherapeut die van maandag tot donderdag elke dag een andere patiënt ontvangt. Op vrijdag gaat hij zelf naar therapie. Elke aflevering is een sessie van een half uur en zit vol met hoogstaande verbale strijd en psychologisch gemanipuleer. CJP geeft deze dvd-box 5x weg, t.w.v. € 24,99.

Boek: De laatste liefde van mijn moeder In het nieuwste boek van Dimitri Verhulst, De laatste liefde van mijn moeder, volgen wij Martine die met haar nieuwe vriend en haar zoon Jimmy op vakantie naar Duitsland gaat. Jimmy ziet dat niet zo zitten: de vriend van zijn moeder wil bijvoorbeeld dat hij hem ‘papa’ noemt. Verhulst is een meester in het schetsen van sfeer. Dit zorgt voor een erg rustige opbouw, maar het boek verrast aan het eind nog met een twist. CJP geeft dit boek 10x weg, t.w.v. € 19,95.

10x

76 76

Deze film over een Persische prins, zinderende zandstormen en oosterse prinsessen mag het in de bioscoop dan niet zo goed gedaan hebben, op dvd krijgt hij nu een verdiende tweede kans. De film werd verweten te veel op de computergame te lijken (de nieuwe, niet die pixelige uit de jaren tachtig), maar dat zien wij alleen maar als voordeel. Grapje hier, dosis special effects daar, Jake Gyllenhaals buikspieren all over the place: wij zitten klaar. CJP geeft 5x een pakket weg met daarin zowel de dvd als Blu-ray, zandloper-pen, polsbandje en leren map met notitieblok, t.w.v. € 50,- .

Boek: Eric Corton – Wilde Wereld Voor rock-‘n-rollbeest Eric Corton is de wereld groter dan decibellen of radiostudio’s. Voor de jaarlijkse Serious Request reisde Corton verschillende keren naar Afrika, om verslag te doen van de problemen daar. Een indrukwekkende ervaring, waar hij in zijn gangbare werk bij 3FM, BNN en de VPRO verder niet zo veel mee kon. Vandaar het heft in eigen hand: in Wilde Wereld beschrijft Corton op indringende wijze, onsentimenteel en met frisse blik zijn ervaringen op het getroebleerde continent. CJP geeft 10 exemplaren weg, ter waarde van € 17,95.

10x

Catalogus Bredaphoto 2010 De naam zegt het al: tijdens BREDAPHOTO staat Breda in het teken van fotografie. Het thema dit jaar is TILT, oftewel: de wereld staat op zijn kop. Naast de gewone exposities in musea en galerieën worden de foto’s ook op bijzondere manieren tentoongesteld. Zo is er een interactieve speurtocht, Another Streetview, waarbij je via QR-codes door de stad wordt geleid. En de XXL-tentoonstelling, foto’s op giga formaat in het Chassépark. Van al dat moois is een catalogus samengesteld en dit fotoboek is een waar collector’s item geworden! CJP geeft 20x de Catalogus van Bredaphoto 2010 weg, t.w.v. € 24,90.

20x

WINNEN Spex Winterjas van perry

Linksom of rechtsom, de zomer is voorbij. Herhaling: de zomer is voorbij. De festivals zijn geen goede plannen, maar vage herinneringen, de zon schittert in afwezigheid, van vakantie heeft nog nooit iemand gehoord en voor je het weet kunnen we ons weer druk gaan maken om de kerstcadeaus voor broer of zus. Onze kortinggever Perry geeft je in elk geval een klein steuntje in de rug, want met een warme en ook nog eens mooie Spex-winterjas zal het leed prima te dragen zijn. De winnaars mogen hun jas naar keuze uitkiezen bij een van de Perrywinkels. CJP geeft 5 Spex-jassen weg, ter waarde van € 119,95 of € 129,95. * *bij keuze voor een jas van € 119,95 wordt geen € 10,- retour gegeven.

Boek: Anne Kleisen – Ja, ik zit!

Als onze eigen boekenrecensent Anne Kleisen zélf met een boek komt, kunnen we jullie dat natuurlijk niet onthouden. Ze schreef een boek over jongeren die ervoor hebben gekozen boeddhist te worden. Wat kom je als jonge boeddhist in de praktijk van het leven tegen? Snappen je vrienden waarom je ’s zomers liever gaat mediteren dan naar het strand gaat? Is het oké om te drinken en te feesten? Moet je vriend of vriendin ook boeddhist zijn? In Ja, ik zit! vertellen jongeren en boeddhistische leraren openhartig over het dagelijks leven achter het boeddhisme. Hun verhalen zijn interessant en herkenbaar voor iedereen die zich bezighoudt met levens vragen, verdieping en op zoek is naar zichzelf. CJP geeft 10 exemplaren weg, ter waarde van € 14,95

10x Museumnacht

5x2

In de collectieve geest heeft de Museum nacht nog onterecht het credo van avondje uit voor het elitaire slag Museumjaarkaarthouders. Toch heeft ook dit jaar de Museumnacht een programma voor de iets jongere, iets hippere bezoeker: jonge modeontwerpers en dj’s in het Amsterdams Historisch museum, optreden van Zwart Licht in SMART Project Space en in het Stadsarchief wordt exclusief het archief van RoXY opengemaakt. Elitair schmelitair. CJP geeft 5x2 kaarten weg t.w.v. € 20,-.

78 78

10x

DVD: WHEN YOU’RE STRANGE In de onrustige jaren zestig komen twee studenten aan de filmacademie in Los Angeles elkaar tegen op het strand. De één, Jim Morrison, heeft net wat gedichten geschreven, de ander, Ray Manzarek, loopt met het idee een band te beginnen. Enkele maanden later verschijnt debuutalbum The Doors en in de vijf jaar die volgen laat de band een spoor van verwarring, extase, vernieling, rellen en vooral fantastische muziek na. De meningen in ons Maken of Krakenpanel over When You’re Strange waren verdeeld. Maar over één ding zal iedereen het eens zijn: The Doors was een fantastische band die de wereld heeft veranderd en zanger Jim Morrison is bijna 40 jaar na zijn dood nog steeds een icoon. Vandaar dat we je toch de kans geven om je eigen mening te vormen over deze documentaire, vol met nooit eerder vertoond archiefbeeld en de voice over van Johnny Depp. CJP geeft deze dvd 10x weg, t.w.v. € 19,99. 79

SERVICE ALLES OVER JE PAS

ALLES OVER CJP

HOE KOM IK ERAAN?

CJP MAGAZINE

Een CJP-pas kost € 15,-. Iedereen tot dertig jaar kan een CJP-pas kopen of cadeau krijgen. Je kunt je pas aanvragen op www.cjp.nl. Ben je voltijd student, dan heb je recht op een ‘CJP-pas met ISIC’, voor wereldwijd voordeel. Ook deze kun je via www.cjp.nl bestellen, maar je kunt er ook voor terecht bij de winkels van JoHo en KILROY travels.

Zes keer per jaar verschijnt CJP Magazine in een oplage van 100.000. Je krijgt ‘m gratis thuis als je CJP-lid bent en vindt ‘m bij vanLeest, De Slegte en America Today.

Vraag een duplicaat aan per e-mail of bel met de CJP infolijn (010 2640 60 00). Een duplicaatpas kost € 5,-.

Op de site van CJP vind je niet alleen de grootste culturele agenda van Nederland; je kunt er ook van alles winnen, filmpjes bekijken en je ongezouten mening geven over films, muziek, expo’s en theater. Daarnaast lees je alles over de nieuwste aanbiedingen en kortingen.

VERHUISD?

CJP IN DE VOLKSKRANT

Je kunt je adreswijziging per e-mail doorgeven of via www.cjp.nl, je moet dan even inloggen. Vermeld je lidmaatschapsnummer (dat staat op je CJP-pas), je oude en je nieuwe adres. Je kunt ook de CJP infolijn bellen.

Elke donderdag verschijnt de pagina CJP DEZE WEEK in de Volkskrant, met leuke interviews, informatie en tips van CJP.

PAS KWIJT?

1001 AVONTUREN BIJ STAYOKAY

Zin in een spetterende citytrip met cultuur, shoppen en uitgaan? Kom naar Stayokay in de leukste steden van Nederland! Overal vind je dezelfde internationale sfeer en gezelligheid. En met CJP-pas ontvang je € 2,50 korting op iedere overnachting! EXCLUSIEVE CULT-ARRANGEMENTEN VOOR CJP’ERS Voor CJP’ers zijn er speciale culturele arrangementen. Wat denk je van een culturele trip naar bruisend Amsterdam, bourgondisch Maastricht of modern Rotterdam? Bekijk de arrangementen op www.cjp.nl/cultarrangement.

Meer informatie over Stayokay? Bel 020 551 31 55 of kijk op www.stayokay.com.

WORKSHOPS

Je kunt je CJP-lidmaatschap schriftelijk of per e-mail opzeggen, minimaal drie maanden van tevoren.

In samenwerking met de Volkskrant organiseert CJP het hele jaar door workshops voor leden. Bijvoorbeeld een workshop fotograferen, recenseren of striptekenen. Hou hiervoor www.cjp.nl/workshops in de gaten.

CONTACT

CJP IN HET BUITENLAND

Postadres: Postbus 5100, 2900 EC Capelle a/d IJssel e-mail: administratie@cjp.nl CJP infolijn: 010 264 60 00 Website: www.cjp.nl

Behalve in Nederland is je CJP-pas in veertig andere Europese landen geldig. CJP heet daar Euro<26 Youth Card (zie logo op je pas). Ben je voltijd student dan is je ‘CJP-pas met ISIC’ zelfs een officieel studenten-ID waarmee je toegang hebt tot 150.000 kortingen in 120 landen wereldwijd. Kijk voor alle kortingen op www.cjp.nl, www.euro26.org en www.isic.org.

OPZEGGEN?

Meet th e world a t Stayoka y!

WWW.CJP.NL

PARTNERS CJP krijgt geen subsidie, maar heeft eigen inkomsten uit pasverkoop en sponsoring. CJP wordt ondersteund door hoofdsponsoren de Volkskrant en Agis.

MET CJP LEES JE TOT 80% GOEDKOPER!

Schrijver Arjen Lubach schrijft graag brieven aan vrienden, vijanden, kennissen en geliefden. Jij leest mee.

KIJK OP WWW.CJP.ABONNEE.NL

Arjen Lubach Schrijft Wie: Mikael Stanne Wat: Frontman van de Zweedse deathmetalband Dark Tranquillity Relatie tot Arjen: idool

10x

€ 25,50

Beste Stanne, Volwassen worden lijkt vooral een proces van afscheid te zijn. Het afscheid van thuis wonen in een kamer vol Nirvanaposters, het afscheid van een hardnekkige acne die je op een krentenbol doet lijken, afscheid nemen van een lichaam dat in staat is nachtenlang te drinken op een camping in Griekenland zonder dat je daarna een maand lang op de bank moet liggen, kijkend naar herhalingen van Dog Whisperer en Oprah omdat alle andere lichaamsfuncties zijn uitgeschakeld. Eigenlijk heb ik een hekel aan mensen die volwassen zijn geworden, maar gezien mijn leeftijd kan ik steeds minder goed volhouden dat mijn leven nog voornamelijk voor me ligt. Zo dacht ik ook dat jouw invloed zou verdwijnen. En met jouw invloed bedoel ik vooral de impact die jouw band Dark Tranquillity op me heeft. Ik dacht dat het een puberding was. Zoals ik inline skates ben ontgroeid, zo dacht ik ook uiteindelijk te ontkomen aan de melodische deathmetal die jullie maken. Dat lukt maar niet. Zolang jullie albums blijven maken, merk ik dat ik niet volwassen ben. Dat is een geruststel lende gedachte. Vorig jaar reisde ik nog met medestander Jan S. en mijn toenmalige geliefde naar Barcelona, puur en alleen om daar in een smerig zaaltje doof te worden van jullie muziek. We waren de enigen zonder zwarte shirts, Jan droeg zelfs een overhemd en een spencer, en geen van ons had een kapsel waarmee we konden headbangen. De Spanjaarden keken ons raar aan, maar toen bleek dat wij – nog beter dan zij – de teksten mee konden grunten,

werden we opgenomen in de gemeenschap. Onlangs mocht ik voor het inmiddels ter ziele gegane 3FM-programma Arbeidsvitaminen een plaat aanvragen. Ik koos natuurlijk gelijk voor het nummer The Lesser Faith van het album Fiction, maar omdat ik mijn keuze voorafgaand aan de uitzending moest doorgeven, had ik binnen een paar minuten de muziekredactie van 3FM al aan de telefoon met de vraag of ik misschien een grapje maakte. Natuurlijk niet. Het was geen grapje. Toen ik nog op een krentenbol leek niet, toen ik in Barcelona meebrulde niet en nu ik dit stuk schrijf - terwijl ik het laatste album We are the Void luister - niet. Een vriend beweerde laatst dat ik van Dark Tranquillity houd omdat het me aan vroeger doet denken. Dat klopt niet. Ik zou eerder willen beweren dat ik er vroeger al van hield omdat het me aan later deed denken. Aan altijd, aan de eeuwigheid. Als deze brief wordt gedrukt hebben jullie waarschijnlijk al in 013 in Tilburg gespeeld en was ik er bij. Ik stond vooraan. Ik was de enige zonder lang haar, maar ik kende wel alle teksten.

i.p.v. € 51,-

€ 19,50

12x

€ 29,95

€ 20,-

i.p.v. € 24,75

12x

€ 70,-

10x

i.p.v. € 27,-

€ 17,50

i.p.v. € 51,70

€ 67,95

i.p.v. € 102,-

12x

€ 15,-

i.p.v. € 20,-

50x

5x € 15,-

i.p.v. € 164,-

i.p.v. € 54,-

i.p.v. € 26,75

10x

€ 15,-

i.p.v. € 22,50

6x € 15,-

12x

€ 40,-

i.p.v. € 20,70

i.p.v. € 54,45

Met veel achting,

13x

€ 17,50

i.p.v. € 38,35

10x

€ 15,-

12x i.p.v. € 22,50

RUIM 150 TITELS!

€ 24,95

WWW.CJP.ABONNEE.NL KIJK VOOR DE ACTUELE PRIJZEN OP

12x i.p.v. € 49,95

€ 19,50

Bellen mag ook: 020 6275050

i.p.v. € 55,-

De werkelijkheiD verzin je niet

17/28 nov â&#x20AC;&#x2DC;10

InternatIonal Documentary FIlm FestIval amsterDam

ook B ij ID FA t C JP ! me k o rt in g

ber f 6 novem Surf vana .idfa.nl en w naar ww t r over he lees mee ramma. g ro DOC U! p