1
2
HUỲNH THÀNH HƯNG H150398
K21DH1
NGUYỄN QUỐC THANH
3
4
• LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
07
• PHẠM VI ĐỀ TÀI 08 01. TAROT 12 02. THẦN THÚ, YÊU TINH, QUÁI VẬT
30
03. CỔ BI QUÁI THƯ TAROT
56
5
6
Tarot là một bộ môn huyền học với nhiều sự kỳ bí trải dài hàng ngàn năm với những triết lý về cuộc sống con người, thiên nhiên. Đến tận bây giờ tarot vẫn mang một sức hút huyền bí tới con người. Nó không chỉ tới từ hình ảnh, những câu truyện phi thường xung quanh nó, mà bởi vì tarot đang dần phát triển theo cách riêng của nó, để phù hợp với con người xã hội hiện nay. Những bộ bài tarot luôn cuốn hút tôi bởi nét vẽ đại tài, cùng những câu truyện, đặc biệt là về thần thoại. Tarot dường như trở thành một phương tiện mới hơn để lưu truyền những câu truyện ấy, nhưng tarot dường như chưa ai khai thác sâu vào những câu truyện về sinh vật huyền bí Việt Nam cổ xưa. Chính từ điều đó tôi muốn đưa văn hóa Việt Nam vào những lá bài tarot để phô bày cho mọi người thấy sự đa dạng của những sinh vật đặc biệt ở Việt Nam cũng không thua kém gì những loài quái vật nổi tiếng như Bắc Âu, Hy Lạp, Ai Cập,... Tôi tin rằng những giá trị từ những điều trên Việt Nam sẽ đóng góp một phần bản sắc riêng của mình tạo nên một thế giới huyền học thú vị với những ý niệm giúp con người phát triển ngày càng tốt hơn. Đồng thời, đưa bản sắc văn hóa Việt Nam ra thế giới, cho mọi người hiểu được sắc màu của người Việt.
7
Với những loài vật huyền bí của Việt Nam khá ít tư liệu về chúng, thường thì tư liệu chính thống nhất tới hiện tại bậy giờ là Linh Nam Chính Quái của Trần Thế Pháp, và một số tài liệu truyền miệng khác. Tuy đây là những câu truyện không có được nhiều tư liêu xác thức kiểm chứng nhưng chính vì điều đó luôn tạo nên sự huyền bí, tạo nên tính chất riêng của những loài sinh vật ấy. Hương vị ấy tạo nên sự khác biệt giúp người ta thích thú hơn trong việc tìm hiểu tượng tượng...
8
Minh họa từ Lĩnh Nam Chích Quái_ Nhà xuất bản Kim Đồng
9
10
11
12
Tarot là một bộ bài (thường có 78 lá) được sử dụng từ thế kỷ 15 tại nhiều nơi ở châu Âu để chơi những trò chơi như tarocchini của Ý hay xem tarot kiểu Pháp. Từ cuối thế kỷ 18 đến nay, tarot cũng được sử dụng trong huyền học và tiên tri nhằm đoán trước tương lai hoặc tìm hiểu tinh thần và linh hồn. Bài tarot có 4 chất (các chất này khác nhau tùy từng nơi, ở Bắc Âu có các chất kiểu Pháp, Nam Âu có các chất kiểu Latin, Trung Âu có các chất kiểu Đức).
13
Một cỗ tarot chuẩn gồm 78 lá, chia thành hai phần riêng biệt: bộ ẩn chính Major Arcana và bộ ẩn phụ Minor Arcana (“Arcana” trong tieng61 Latin nghĩa là “những bí mật”). Theo cơ bản bộ Ẩn chính gồm 22 lá, đánh số từ 0 tới 21, và trong nhiều bộ bài hiện tại, dãy số này bắt đầu từ lá The Fool và kết thúc bằng lá The World (một số bộ bài ngược lại). Bộ ẩn phụ được chia thành 4 bộ nhỏ, giống với những bộ bài tây, với các bộ Wands (nhiệt huyết, hành động), Cups (cảm xúc, tình cảm), Swords (lý trí, nổi sợ), Pentacles (vật chất, công việc). Trong mỗi bộ Ẩn phụ còn có 10 lá bài duoc đánh số từ 1 tới 10 và 4 lá hoàng gia: Page, Knight, Queen, King. Tarot không chỉ là tổ hợp của những lá bài, tarot còn mang nhiều các ý niệm từ lâu đời, những bài học triết lý để cuộc sống hoàn thiện hơn.
14
1. Là bài học cơ bản cho ai yêu thích huyền học sự huyền bí. 2. Là suy ngẫm về quá khứ, hiện tại, xâydựng tương lai. 3. Là rèn luyện kỹ năng về ngôn ngữ, truyền đạt, phát triển mối quan hệ. 4. Là nghệ thuật cùng kết hợp với trí tượng tượng, giao thoa sáng tạo của nghệ sĩ và người xem. 5. Là những biểu trưng cho sự phát triển của toàn nhân loại, là vũ trụ thu nhỏ. Tarot không chỉ là công cụ nhìn lén tới tương lai, mà chúng còn là những công cụ đặc lực mang lại cảm hứng cho người dùng, định hướng phát triển tìm năng, thấu hiểu được bản thân. Và tùy vào sự sáng tạo của người dùng thì tarot sẽ còn vô vàn sự biến hóa khác.
Những lá bài xuất hiện đầu tiên có nguồn gốc từ đạo Hồi, những người châu Âu đã mang nó về vào năm 1375. Nhưng thực tế, cỗ bài đó không giống với bài Tarot hiện nay. Mãi đến năm 1440 thì bộ bài mới giống với bài Tarot hiện nay.
bài Tarot trở thành một phần của triết lý huyền bí.
Năm 1530, cỗ bài Tarot đầu tiên được tạo ra như một trò chơi. Trò chơi này nhanh chóng lan truyền khắp mọi nơi trên châu Âu. Năm 1781, ở Pháp và Anh, những người theo trường phái huyền bí khám phá ra những lá bài Tarot. Họ thấy rằng những biểu tượng trên lá bài có nhiều ý nghĩa hơn việc chỉ là trò chơi thông thường. Và rồi họ bắt đầu sử dụng bài Tarot như một công cụ tiên đoán, rồi các tài liệu nói về Tarot ngày một nhiều. Sau đó, cỗ
15
16
Cỗ bài Tarot phổ biến nhất tại Mỹ hiện nay là bộ Rider-Waite, được tạo ra vào năm 1909 bởi A.E.Waite, một nhân vật xuất chúng thuộc Hermetic Order of the Golden Dawn, và được sản xuất bởi công ty Rider & Company. Họa sĩ vẽ bài là Pamela Colman Smith. Cỗ bài 78 quân này là cỗ bài phổ biến và dễ mua nhất tại Mỹ.
17
18
Người đọc bài tarot thường được gọi là tarot reader (trong khi người xem hay người có thắc mắc cần giải quyết được gọi là querent). Mặc dù tarot là một hình thức tiên tri, người đọc bài không nhất thiết phải có một khả năng đặc biệt nào về tâm linh hay năng lượng. Để học được nghệ thuật đọc bài Tarot, bạn có thể đọc sách, tham gia các khoá học và thậm chí có thể được cấp chứng chỉ. Các khoá học được dạy online hoặc offline bởi các giáo viên dạy Tarot hoặc các tổ chức Tarot. Một vài quốc gia khác có hệ thống chứng chỉ Tarot riêng của mình. Tarot ở Việt Nam, hiện tại vẫn được xem là một hình thức mê tín, chưa được mọi người công nhận đây là một bộ môn khoa học. Chính bản thân những người dùng tarot họ nghĩ rằng họ là thầy bà, thầy bói, thầy lên đồng, từ đó ảnh hưởng tới cả người đi xem và văn hóa gốc của tarot tại Việt Nam.
19
20
Vài người sẽ tìm được một vài bộ bài hoàn hảo cho mình ngay từ lúc đầu tiên, trong khi những người khác có thể sẽ phải mua vài bộ trước khi tìm được bộ bài thích hợp. Điều này chủ yếu là vì chúng ta cực kỳ hiếm được xem cả bộ bài trước khi mua. Bạn chỉ có thể thấy trong bộ bài thích được vài lá được để công khai, số còn lại khiến bạn không cảm thấy thích thú. Sở hữu tarot với người dùng tarot là hiển nhiên có khi bản không chỉ sở hữu một bộ mà cả một kho bài, vì nghiên cứu tarot thì chưa bao giờ là đủ cả. Khi chọn mua một bộ bài tarot, bạn nên cân nhắc những điều này: 1. Phong cách nghệ thuật 2. Chuẩn của bộ bài 3. Mang tính chuẩn xác 4. Kích cỡ 5. Chủ đề 6. Tín ngưỡng 7. Sách đi kèm
21
22
Tarot luôn đi chung với sự đa dạng về thể loại và hình dáng. Các kích thước bộ bài cũng khác nhau: có loại hình tròn, hình vuông, hình chữ nhật, vài loại có hình vô cực,... tùy vào ý đồ và ý tưởng của tác giả thì hình dạng bộ bài sẽ đặc biệt. Ngoài ra, vỏ hộp bên ngoài cũng mang tới yếu tố thu hút khi một ai đó lựa chọn bộ bài của mình. Hình dang hộp tarot đa dạng với nhiều cách cấn bế đặc trưng của từng nhà xuất bản khác nhau, hay có khi là do chính tác giả in ấn lựa chọn kiểu dáng. dưới đây là một số hình ảnh hộp và hình dạng bộ bài.
23
24
25
Pamela tarot dường như quá quen thuộc với những người dùng tarot, đây được xem là cụ tổ của đa số bộ bài hiện đại. Đây là bộ tarot cổ điển với nét vẻ đơn giản, dùng những nét vẽ có đường line to để che giấu những thông điệp ẩn chứa. Đồng thời từng nét vẽ trong những lá bài đều được cách điệu từ những ký tự cổ. Pamela tarot là một bộ bài cơ bản được nhiều người yêu thích.
Tác giả đã sử dụng cảm hứng từ những giấc mơ, hay nói đúng hơn là ác mộng của chính mình, cùng với phong cách ma mị, ám ảnh, nên khi sử dụng bộ bài này người ta thường cảm giác có sự ma mỵ đen tối, đem đến những hình ảnh trong góc khuất của mình. Tác giả sử dụng digital art vào mượt mà, tạo sự hiện đại trên chất liệu cổ điển của tarot. Dường như nhượt điểm của bộ bài này chỉ là việc đem đến sự tiêu cực quá cho người xem cho dù đấy là một lá bài tốt.
Đây được xem là bộ bài “bánh bèo” nhất trong những bộ bài tarot thịnh thành. Tác giả của bộ bài này là một hoa sỹ chuyên sử dụng màu nước làm chất liệu chính. Với cách dùng màu điêu luyện, cùng hiệu ứng màu nước huyền ảo, tác giả tạo ra một thế giới thần tiên trong sáng, nhẹ nhàng, bay bổng. Chính vì sự trong sáng quá mất đó làm bộ bài không đề cập rõ ràng sự nghiêm trọng cũa những vấn đề.
26
Wild Unknown Tarot là một trong những bộ tarot được nhiều người đánh giá cao từ những chuyên gia về giá trị huyền học, lẫn giá trị nghệ thuật bằng những đường line liện tục tạo không gian tối ma mị, huyền bí, đồng thời nhấn những chi tiết quan trong bằng màu nước, tạo độ nhấn nhá cho bộ bài. Đồng thời, với yếu tố đó bộ bài thêm màu sắc hơn, cuốn hút hơn nhiều. Và điều làm cho bộ tarot này được nhiều người ưa thích chích là chất liệu giấy rất đẹp, vừa bềnh, có độ nhám, không bị bóng sáng, làm bộ tarot này trở thành bộ bài có nhiều hình ảnh tạo cảm hứng nhất cho những ai yêu thích nhiếp ảnh.
27
Bộ ẩn chính được đánh số từ 0 tới 21 (từ 1 - 21 rồi cuối cùng là 0), thường được ghi bằng số La Mã. Tất cả hai mươi hai lá bài thể hiện những khái niệm trừu tượng và các nguyên lý quan trọng khác nhau trong vũ trụ mà con người trải nghiệm và tương tác. Hầu hết các cỗ bài hiện đại đều có thứ tự các lá ẩn chỉnh như nhau: 0. The Fool XI. Justice/ Strength I. The Magician XII. The Hanged Man II. The Hight Priestess XIII. Death III. The Empress XIV. The Temperance IV. The Emperor XV. The Devil V. The Hierophant XVI. The Tower VI. The Loves XVII. The Star VII. The Chariot XVIII. The Moon VIII. The Strength XIX. The Sun IX. The Hermit XX. Judgement X. The Whee; of fortune XXI. The World Thứ tự trên thường được cho là đang kể một câu chuyện chuyển tiếp lần lượt qua từng chủ đề của bộ ẩn chính thường là lá đầu tiên - 0. The Fool - người du hành sẽ đi xuyên suốt cuộc phiêu lưu có tên “Hành trình của The Fool”. Tuy nhiên, người du hành ấy cũng có thể được xem như một đại diện cho mỗi chúng ta khi ta bước đi trên con đường đời hoặc khi ta vượt qua các giai đoạn cuộc sống. Bộ ẩn chính được sắp xếp theo thứ tự thời gian có thể đại diện cho bất cứ hành trình nào bất kể là lớn ra sao, bất kể hành trình ấy diễn ra ở bình diện nào: vật chất, tâm linh, tinh thần cảm xúc. Dù thế, trình tự vẫn được thấy nhiều bộ bài hiện đại đa phần là ngẫu hứng và không hề xuất hiện trong những bộ đầu tiên. Một vài bộ bài đầu tiên không hề có đánh số cho các lá ẩn chính, tức là hoặc người dùng tự ghi nhớ thứ tự của những lá bài hoặc chúng không hề có thứ tự. Thứ tự đó được sáng tạo ra trong hàng thế kỷ vaa2 về sau thay đổi đôi chút để tương thích với thế giới quan của thời kỳ Phục hưng huyền hoc5m và nó cũng chịu sự ràng buộc với các hệ thống biểu tượng khác như Kabbalah và chiêm tinh học. Theo cách đó, thứ tự hiện đại của bộ ẩn chính là một sự thu xếp gọn gàng các nguyên tắc của vũ trụ vào một bản đồ tiểu vũ trụ.
28
29
30
Quái vật và yêu quái, thần thú chỉ các loài vật truyền thuyết thường xuất hiện trong câu truyện truyền miệng hoặc truyện kinh dị dân gian. Thường là sản phẩm từ trí tưởng tượng của con người thời xưa nhằm giải thích những hiện tượng những điều kỳ lạ trong thiên nhiên hoặc là một cách để răng đe giáo dục nhau. Những loài yêu quái, thần thú thường là những loài động vật sống lâu năm, hấp thụ những giá trị tinh hoa của đất trời, tu luyện hoặc là có công hoặc là phá hoại cuộc sống loài người. Ở bốn nước đồng văn, yêu quái và quái vật, thần thánh có sự giống nhau về hình dạng và xuất thân, nên thường không thề xác định được chính xác chúng bắt người từ quốc gia nào. Nhưng đặc điểm quan trọng nhất là thần thái của những nhân vật trong suy nghĩ người Việt mang nét hiền diệu, đôi khi không sắc sảo, lại mang vẻ ngờ ngợt hơn so với các quốc gia khác. Chúng ta có thể hiểu điều này ở hai khía cạnh: một là do thời ấy kỹ thuật điêu khắc chưa hoàn thiện, thứ hai là đó là bản chất của con người Việt, truyền cái thần cái tâm lương thiện vào những tạo vật ấy, luôn mang vẽ mềm mại hơn Theo tương truyền dân gian, ma quỷ được chia theo từng cấp độ như sau: 1. Vong 2. Ma 3. Yêu quái 4. Yêu tinh 5. Quỷ 6. Tà 7. Tinh thú 8. Tinh mộc
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
Cổ bi quái thư_ Bia cổ chép về câu truyện về những điều kỳ quái, bộ bài như một cuốn từ điền về những loài yêu quái, thần thú mà người Việt Nam. Bộ tarot này sẽ bao gồm 22 lá ẩn chính, kích thước là 9x18 (cm), hộp với kích thước 24x14,4 (cm), sách đi kèm. Những hình ảnh được diễn tả bằng nét, và nhấn nhá tạo chiều sâu và cảm xúc bằng những mảng màu nước.
DU (The Fool) XI. NGHIỆP (Justice/ Strength) I. THỰC (The Magician) XII. NGỘ (The Hanged Man) II. TÂM (The Hight Priestess) XIII. TỬ (Death) III. HẬU (The Empress) XIV. ĐỐI (The Temperance) IV. VƯƠNG (The Emperor) XV. QUỶ (The Devil) V. ÔNG (The Hierophant) XVI. HỌA (The Tower) VI. HỢP (The Loves) XVII. TINH (The Star) VII. XA (The Chariot) XVIII. NGUYỆT (The Moon) VIII. LỰC (The Strength) XIX. NHẬT (The Sun) 0.
IX. ẨN (The Hermit) X.
MỆNH (The WheeL of fortune)
XX. PHÁN (Judgement) XXI. GIỚI (The World)
57
58
Cổ bi quái thư tarot là bộ bài lấy cảm hứng từ những hình tượng dân gian về quỷ thần dưới hình dạng động vật. Để tạo sự ma mỵ, gây cảm giác ám ảnh, tôi dùng phong cách Inking, line art, dùng những đường nét để định hình nhân vật, gợi tả chi tiết, hình dạng biểu cảm. Kết hợp với màu nước dùng để nhấn nhá vào những chi tiết quan trọng, bọc lộ được ý nghĩa của lá bài, tạo màu sắc thú vị, tạo hiệu ứng thị giác. Phong cách này không được nhiều tác giả ưa thích với bởi lẻ nó mang được sự thiền định trong các lá bài, vì trong tiềm thức chúng ta chỉ có hai màu trắng và đen, đây là trạng thái vô định thần, là lúc mọi thứ đều sáng suốt, tinh thông, mọi vấn đề đều đi từ nguyên nhân tới lối thoát cho linh hồn.
59
60
61
62
Cổ bi quái thư tarot có kích thước như hình trên, tỉ lệ 1/2, dùng chất giấy có độ dày từ 300g - 350g, tạo độ bền cho lá bài, đồng thời phủ mờ một lớp cán mờ giúp mực in lâu phai hơn. Sử dụng công nghệ in lazer để hình ảnh sắc nét, và 4 góc bài bo tròn để hạn chế va chạm làm tróc các lớp giấy ra. Hạn chế lớn nhất của lá bài là loại giấy để phù hợp in bài thì ở Việt Nam chưa có loại đạt hiệu quả tốt nhất, nên hiệu ứng của lá bài sẽ không đạt được mong chờ.
63
64
Hình ảnh cắt ghép các yếu tố trong lá bài
65
66
67
68
69
70