Hamburg
er
Met wijkkaarten, Tips en Lokale gewoontes
1
Inho 4 Einf체hrung 6 Geschichte 8
Was sollten Sie lesen
10 Was Sie mitbringen sollten 11 Lokale Br채uche 12 Hafencity Speicherstadt 20 Altstadt Nuestadt St Georg
2
Inhoud
oud
St Pauli
28
Altona Ottensen
34
Schanzenviertel Karolinnenviertel
42
Eimsbuttel Eppendorf Harvestehude Rotherbaum
50
Glossar
58
3
4
Geweldig Hamburg! Hamburg, de grootste zeehaven van Duitsland. De stad heeft veel mooie plekjes en leuke wijken. Shoppen, cultuur, uitgaan, er is voor ieder wat wilds in deze mooie stad. Met haar meer dan 150000 inwoners en 17 stadsdelen is Hamburg de een na grootste stad van Duitsland en op de planning staat dat er een groot nieuw deel aan de stad gebouwd wordt. Door de bombardementen in de tweede wereldoorlog is Hamburg jammer genoeg zwaar beschadigd, en slechts deels hersteld. De stad is nu bevolkt met vooral veel links-socialistische mensen. De stad is Multi -cultureel en erg hip voor de jonge mensen. Je kan er van alles bezoeken; van musea tot stadia voor voetbal en de Reeperbahn in St. Pauli. De stad is makkelijk te bereiken met de trein en is vanaf Nederland maar een paar uurtjes rijden. In de stad kan je ook met de trein naar andere van de stad.
5
Geschichte De geschiedenis van Hamburg begint omstreeks 825 als er klein kasteel wordt gebouwd genaamd “Hammaburg�. Door de jaren heen werd het in de volksmond Hamburg.
Handelstad
Eeuwen later, in 1143 besluit hertog Hendrik de Leeuw van Sasken een handelsstad te maken van Hamburg. De stad ligt heel strategisch door hun verbinding met de belangrijkste handelsroutes naar
6
de Noord en Oostzee. Tot de dag van vandaag is de havenstad een groot succes. In de 15e eeuw gedraagt Hamburg zich als een vrije stad. Ze willen niet bij de graaf uit de omgeving horen, maar ook niet bij de het rijk. Zo hoeven ze jarenlang geen belasting te betalen. In 1550 wordt Hamburg aangewezen als de handelsplaats van Noord-Europa.
Democratie
De stad werd twee keer bezet, eerst door de Denen en later door de troepen
van Napoleon. Dit bracht de stad veel democratische vernieuwingen.
Stadsbrand
De stad wist zijn middeleeuwse uiterlijk tot de 19e eeuw te behouden. Tot in 1842 wordt de Hamburgse binnenstad geraakt door een ernstige stadsbrand. In vier dagen wordt een derde van de stad verwoest door de vlammen. Dit zorgde voor 1700 vernielde huizen, 50 doden en 20.000 daklozen. Voor de stad was het stadhuis een groot verlies. De brand zorgde er wel voor dat de omliggende gemeentes meer deel gingen uitmaken van de stad.
Hierdoor steeg het inwonersaantal in een halve eeuw tot ongeveer een miljoen. De Wet inzake Groot-Hamburg legde in 1937 pas de definitieve stadsgrenzen vast.
Bombardement op Hamburg
Tijdens de Tweede Wereldoorlog laten de Britten een bombardement los op Hamburg. Het bombardement duurde elf dagen en werd ook wel Operation Gomorrha genoemd. In de eerste nacht vielen er honderdduizend brandbommen op de stad. De Britten gebruikten Tapijt-
bombardement-techniek wat bijna de gehele stad in brand zetten en rook de schuilkelders in trok. Hamburg staat dan met 42.000 doden dan ook op de eerste plaatst in de top tien “doden bij luchtaanvallen�. Na de bombardementen hebben ze een deel van de stad herstelt naar de oude staat.
Vergroting
Hamburg is een rijke stad en heeft een groeiende inwonersaantal. Daarom besloten ze om een heel deel stad aan te bouwen aan de wijk Hafencity. Dat is heel bijzonder, want steden hebben zelden het
geld om zoiets waar te maken.
2015
Tegenwoordig is Hamburg nog steeds de belangrijkste havenstad van Duitsland en na Londen de rijkste stad van Europa. De stad maakt geen deel uit van een deelstaat, maar is zelf een deelstaat. Door de vele verwoestingen bevat de stad vele moderne gebouwen.
Magdeburger-hafen 2015
7
Was solten sie lesen Als je voor het eerst naar de Duitse stad Hamburg gaat weet je er natuurlijk weinig vanaf. Nou, er zijn genoeg boeken en video’s hoe je achter goede informatie kunt komen over de stad Hamburg. Wij hebben er drie voor je op een rijtje gezet.
100% Hamburg Met ‘100% Hamburg’ op zak ontdek je de stad in no time. De wandelroutes leiden je langs highlights én de leukste adressen volgens de locals. De bezienswaardigheden, musea, parken, restaurants, cafés en winkels zijn bovendien overzichtelijk gerangschikt per stadsdeel. Voor ‘s avonds zijn er uitgaanstips voor
8
iedereen en comfortabele hotels voor elk budget. En met de handige plattegronden vind je altijd je weg.
ANWB Extra / Hamburg ANWB Extra Hamburg beschrijft 15 hoogtepunten: dé plekken die je moet bezoeken om de stad optimaal te beleven. De belangrijkste bezienswaardigheden maar ook suggesties voor unieke ervaringen en ontdekkingen. Op de grote uitneembare kaart staan naast de 15 hoogtepunten ook de bezienswaardigheden, hotels, restaurants en uitgaansgelegenheden gemarkeerd.
Ook staan er orientatiekaartjes en een grote uitneembare kaart in. Perfect voor je stedentrip naar Hamburg.
Voor â‚Ź14,95 is dit handige boek te koop bij o.a. de website Bol.com en Bruna.
3 op Reis verslag Als je liever een kleine documentaire over de stad Hamburg wilt zien, is deze een goede optie. Presenator Dennis Storm neemt je mee voor een kijkje in Hamburg. Je komt meer te weten over de wijken en de geschiedenis. Ben je geen leesfan, maar wil je toch meer over de stad te weten komen. Dan is dit zeker een aanrader!
Voor â‚Ź11,94 is dit handige boekje te koop bij o.a. de website Bol.com en Bruna.
Check 3opreis.bnn.nl voor de documaintaire.
9
Was solten sie mitbringen Je gaat vier dagen naar Hamburg, de grote en bekende stad van Duitsland. Maarja, je bent daar nog nooit geweest. What do you have to bring? Hamburg heeft een beetje hetzelfde weer als in Nederland. Dat is dus lekker makkelijk. Hetzelfde, regenachtige en koude weer. Misschien is het allereerst handig om dan bijvoorbeeld een paraplu mee te nemen. Dat is wel zo fijn als je niet als een bezopen kat wilt gaan winkelen. Ook is een regenjas of regenkeep wel fijn. Tegenwoordig heb je ideale meeneem regenkepen die je makkelijk achterin je rugtas kan proppen. Een rugtas is ook makkelijk! Daar kan je dan bijvoorbeeld je lunch, je regenjas, paraplu en kaart in stoppen en hoef je niet te lopen met 100 dingen in je handen.
10
Over het winkelen gesproken, dat wordt nog eens lopen, lopen en nog eens lopen. Het is slim om je juiste schoenen aan te doen. Denk bijvoorbeeld aan je lekkerst lopende sneakers en niet aan je nieuwe hakken.
Lokale Bräuche De bevolking van Hamburg is opvallend vriendelijk naar elkaar. Als je over straat loopt wordt je ook vaak vriendelijk begroet met een glimlach. In de wijken leven veel verschillende mensen uit verschillende lagen uit de bevolking. Ondanks dit verschil zijn de meeste mensen beleef en punctueel. Ze worden soms aangezien als conservatief, maar meestal zijn ze vriendelijk en spontaan.
tegenkomen. Dit zie je ook duidelijk terug in het straatbeeld, bijvoorbeeld door de winkels en restaurants die er zijn. Zoals veel van de Duitsers houden de inwoners van Hamburg ook van lekker eten en uitgaan, het liefst de hele dag door. De meeste cafés in de wijken bieden ontbijt aan, maar erg populair is het brunchen, ook door de week. De meeste cafés in Hamburg hebben geen vaste sluitingstijd, maar een “opentijd”. Ondanks dat de wijken zeer modern zijn en er veel jongeren wonen, wordt er nog steeds veel met contant geld betaald.
De meeste mensen die meer hebben te spenderen waarderen de personen die minder te besteden hebben. Verder is het best opvallend dat er veel culturen zijn in de wijken. Je zal in Hamburg alles
11
12
13
Hafencity Speicherstadt
14
Hafencity Speicherstadt Hafencity Speicherstadt HafenCity is een stadsdeel van de Duitse stad Hamburg, centraal gelegen in het district Hamburg-Mitte. Het gebied wordt gevormd door een aantal riviereilanden van de rivier de Elbe, waaronder Kehrwieder en Wandrahm en de oude haven GroĂ&#x;en Grasbrooks, op het voormalige riviereiland Grasbrook. Het gebied van de HafenCity ligt in het zuiden van de stad Hamburg en grenst aan de historische Speicherstadt. Dat zijn de oude opslagruimtes van de Hamburger haven, die nu voornamelijk door tapijthandelaren gebruikt worden. De verschillende bouwplaatsen in
de HafenCity hebben voor een groot deel al een bestemming gekregen. Zo hebben grote bedrijven zoals China Shipping er hun kantoorruimtes gebouwd, of zijn ze van plan dat te gaan
15
Hafencity Speicherstadt doen. Andere grote en kleinere bedrijven zullen hun voorbeeld volgen. Er waren veel plannen voor gebouwen in HafenCity. Woningbouwcoรถperaties hadden de opdracht gegeven er huurwoningen te gaan bouwen en weer andere bedrijven willen er koopwoningen bouwen. Daarnaast moesten er restaurants, een nieuwe school en een bijzonder maritiem museum komen. In het zuidwesten van de HafenCity werd bovenop een oud pakhuis een speciale glazen koepel gebouwd. Het resultaat was een fenomenaal nieuw operahuis, genaamd Elbphilharmonie. De Speicherstadt is een complex van pakhuizen, gebouwd tussen 1883 en 1927 op een reeks eilandjes in de
16
Hafencity Speicherstadt
rivierbedding van de Elbe. De opslagzone maakt deel uit van een ouder deel van de haven van Hamburg.
In 1844 werd de eerste gasfabriek van Hamburg in het noorden van het vroegere eiland geopend In 1868 werd het eerste havendok hier uitgegraven, de Sandtorhafen, in 1881 volgde de Grasbrookhafen. Daarna volgden de Strandhafen, de Magdeburger Hafen, de Brooktorhafen en de Ericusgraben die aansloten op de Oberhafen. En later werd de Baakenhafen uitgegraven.
Geschiedenis van dit stadsdeel HafenCity is het jongste stadsdeel van de stad. Het werd op 1 maart 2008 gevormd, als het resultaat van de wetgeving. Grasbrook was ook een riviereiland. In de middeleeuwen was het westen van Grasbrook het executieveld van de stad. In de 18e eeuw werd GroĂ&#x;en Grasbrooks de locatie van scheepswerven en havenbedrijven.
17
Hafencity Speicherstadt De woonwijken van de eilanden Kehrwieder en Wandrahm werden neergehaald in 1883 om ruimte te maken voor de vrijhandelszone en douane voor de haven van Hamburg. Hierbij moesten 20.000 inwoners andere bewoning zoeken. In 1888 werden de eerste pakhuizen van de Speicherstadt in dienst genomen .
Bezienswaardigheden in deze wijk zijn Elbphilharmonie Hamburg - Dit is een concertzaal dat nog in aanbouw is. De Elbphilharmonie ligt aan de rechteroever van de Elbe. De grote zaal van de concertzaal centraal bovenaan de constructie heeft een capaciteit van 2.150 toeschouwers en is geschikt voor klassieke muziek maar ook voor jazz en populaire mu-
18
ziek. Daarnaast zijn er twee kleinere zalen in het gebouw voorzien, ĂŠĂŠn met 550 zitplaatsen, voor kamermuziek, jazz en pop en een derde zaal, de zogenaamde Kaistudio, met 170 zitplaatsen. De totale hoogte van het bouwwerk bedraagt 110 meter, waar-
Hafencity Speicherstadt mee de Elbphilharmonie het hoogste chicste gebouw van Hamburg wordt. Het gebouw is overduidelijk een landmark geworden in Hamburg, het ligt aan de rivier en vlak bij het stadscentrum.
schepen en in de marine, over handel en maritiem onderzoek. Ook is er collectie maritieme kunst, met onder meer schilderijen van zeeslagen en handelsschepen te bewonderen in het museum.
MeĂ&#x;mer Momentum - Als je een kop thee wilt drinken in Hamburg is dit de place to be.
Het Internationale Scheepvaartmuseum van Hamburg - Het Internationale Scheepvaartmuseum van Hamburg bevindt zich in een herbouwd pakhuis. Het 10 verdiepingen tellende museum opende in 2008 haar deuren en is nu ĂŠĂŠn van de meest toonaangevende scheepvaartmusea in Europa. Het museum vertelt in verschillende tentoonstellingen over de geschiedenis van scheepsbouw en navigatie, over het leven op
19
20
21
Altstadt Nuestadt St Georg
22
Altstadt Nuestadt St Georg Cultuur opsnuiven, winkelen en stadse natuur in deze centraal gelegen wijken van Hamburg kan het allemaal. Van de duurste winkelstraat tot de kerk met geschiedenis, dat heb je als je een middagje door deze historische kern van Hamburg wandelt.
Altstadt Neuestadt Altstadt is de historische kern van Hamburg, ertegenover ligt Neustadt het tegenovergestelde. Beide werden flink geraakt door de bombardementen in de Tweede wereldoorlog. Altstadt is gerestaureerd naar de oude staat en Neustadt is vernieuwd. Bijzonder is dat de vijf hoofdkerken van Hamburg hierin liggen gelegen.
St Georg De wijk St Georg maakte de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling door. Hier kunnen ze alleen maar van profiteren. Vroeger stond het bekend als de criminele wijk van Hamburg,
maar nu is het een aangename wijk met trendy cafeetjes en gezellige restaurantjes. De home-scene heeft hier een grote rol in gespeeld, de burgemeester (zelf van homoseksuele aard) woont hier, waarmee hij zijn goedkeuring geeft.
Bezienswaardigheden Er is genoeg te doen in deze populaire wijken. De restanten Tweede wereldoorlog vormen dit gebied, maar verder kan je ook voor de actuele politiek hier terecht. St. Nikolai-Kirche – Nu zal je het niet geloven, maar deze neogotische 19de-eeuwse kerk was van 1874 tot
23
Altstadt Nuestadt St Georg 1876 het hoogste gebouw ter wereld. Na de tv-toren is het nog wel het hoogste gebouw in Hamburg. De kerk kreeg het zwaar te verduren met de bombardementen in de WOII, waardoor nu alleen de kerktoren nog overeind staat. (Dagelijks van 10:00 tot 18:00) Stadhuis – Het is een indrukwekkend neo-renaissancistisch bouwwerk uit de 19de eeuw. Jij kunt er niet makkelijk doorheen als je door de wijk Nuestadt wandelt. Het Rathaus telt maar liefst 647 kamers en er hangen kroonluchters van wel 1500 kilo. Dagelijks worden er rondleidingen gegeven en in de inkomhal zijn regelmatig gratis tentoonstellingen. (dagelijks geopend van 7:00 tot 20:00) Alstermeren - Deze twee meren werden in de 13de eeuw aangelegd om de stad te voorzien van drinkwater.
24
Hier kan je nog steeds genieten van de natuur. Je kan hier bootjes huren en op een terrasje genietenvan het prachtige uitzicht. Thalia Theater - Een prachtige schouwburg midden in de stad. Het gebouw in de stijl van het neoclas-
Altstadt Nuestadt St Georg sicisme dateert uit 1912 en is een beschermd monument. Het theater heeft zo’n 1000 zitplaatsen, en is hiermee een van de grotere podia voor toneel in Duitsland. Er spelen hier grote toneelstukken Hamlet en Im Westen nicht Neues. Chilehaus - Dit unieke gebouw heeft een plekje op de werelderfgoedlijst en is zeker je tijd waard om even te bekijken. Het werd gebouwd tussen 1922 en 1924 en ontworpen door de architect Fritz Hoger. Het was het symbool voor de wederopbouw van Hamburg na de bombardementen van de Tweede wereldoorlog. In 2015 kreeg het een plekje op de werelderfgoedlijst.
Shoppen In Nue en Altstadt kun je goed winkelen. Het maakt hier niet uit hoeveel geld je hebt te besteden, Er zit voor iedereen wel iets tussen. Neuerwall – De duurste winkelstraat van de stad. Hier vind je winkels van de topontwerpers Gucci, Armani, Cartier en Louis Vuitton. Als je door deze prachtige straten loopt, kijk dan goed om je heen voor bekende Duitsers. Leuk voor wie genoeg geld heeft of lekker wilt windowshoppen. Europa Passage - Heel handig al het een dagje met bakken uit de heml komt. Dit overdekte winkelcentrum heeft meer dan 100 winkels, restaurants en cafés. (van maandag t/m zaterdag geopend van 8:30 tot 20:00)
25
Altstadt Nuestadt St Georg Eten en Drinken In deze verschillende wijken, heb je veel gezellige cafeetjes en trendy restaurantjes. Je kunt hier aan het meer of midden in het centrum heerljk genieten van een wijntje met een hamburger. Das Dorf - centraler gelegen kan bijna niet. Omringd door theaters en schouwburger, zeer geschikt voor een avondje uit. Voor goedkoope prijzen een zeer goede kwaliteit en een wisseld assortiment. Apples Restaurant en Bar - Dit hippe restaurant laat een nieuwe manier van koken zien met gerechten uit de streek. De keuken staat vol in het zicht, zodat
ten van heerlijke Itiliaanse hapjes in een romantische en gezellige sfeer. Trific - Aan de Holzbr端cke, naast het gemeentehuis en de winkelstraten vind je Trific. Hier serveren ze van maandag tot en met zaterdag heerlijke gerechten met verse marktproducten. je kunt hier terecht voor een kopje koffie, cocktail of een driegangen diner.
Evenementen In Hamburg is er genoeg te doen, er zij wekelijks verse markten en spektakel shows in de zomer en winter. Een ding is zeker, in Hamburg is het altijd feest. Alstervergn端gen - De jaarlijkse jaarmarkt in augustus rond de Alster. Het lijkt op een kersttmarkt met mooi weer. je kunt er eten en drinken, er zijn optredens, shows en activiteiten. Veel plezier met waterskien, nachtelijke boottochtjes en als afsluiten een vuurwekspektakel.
u tijdens het wachten naar uw bereiding kunt kijken. Avelino Tapas y Vino - Heerlijk tapasrestaurant waar ze gebruik maken van traditonele recepten. Je kunt hier genie-
26
Hamburger Dom - De grootste kermis va Duitsland. Het begon in de 14e eeuw als kerstmarkt. In deze dagen trekt de kermis jaarlijks met vele attracties, biertenten en concerten 9.000.000 bezoekers aan.De kermis vind drie keer per jaar plaats en duurt een maand.
Altstadt Nuestadt St Georg Christopher Street Day - Dit jaarlijkse holebfestival vind plaats in verschillende Europese steden, waaronder Hamburg. Het wordt gehouden ter nagedachtenis van de eerste grote protesten van Holibi’s tegen politieaanvallen in 1969. Gedurende de hele week zijn er evenementen die in dit tken staan met als hoogtepunt de grote parade. (augustus)
Accommodatie Als je een stedentrip door Hamburg maakt zit je perfect in de wijken Altstadt, Nuestadt en St Georg. Je zit midden in het centrum en hebt alles op loopafstand. Motel One Hamburg Alster - In de wijk St Georg heb je super uitzicht vanuit dit motel. Voor een kleine prijs heb je hier nette kamers en een ontbijt op een toplocatie. Op vijf minuutjes lopen heb je een keuze van betaalbare restaurants. Prima motel om de nachten door te brengen.
Ibis Hamburg Alster Centrum - In dit Eco vriendelijke hotel lig je op een ideale plek. In de wijk St Georg zit je op loopafstand van het Centrum en het centraal station. Het hotel kost niet veel en is perfect voor een citytrip. Hotel Steens - In dit schattige, kleine hotel midden in Altstadt, kom je helemaal in de Hamburgse sfeer. Vanaf 32 euro kan je hier overnachten met gratis wifi en televisie.
27
St Pauli
28
St Pauli Saint Pauli Saint Pauli staat bekent om de 930 meter lange zogenoemde ‘Reeperbahn’. Deze Duitse wallen is vooral een trekpleister voor de mannelijke toerist. De bezoekers kunnen naar de beperkte tippelprostitutie, een steeg met raamprostitutie en de eroscentra aan de straat. Naast deze erotische activiteiten kan je op de Reeperbahn natuurlijk ook gewoon naar de vele clubs, cafés en andere uitgaangelegenheden. Het is door al deze muziekclubs en discotheken een drukte van jewelste op St. Pauli. Het leuke is dat er overdag weinig van te zien is. Het lijkt dan meer op een gewone winkelstraat.
29
St Pauli Een paar leuke restaurantjes in St Pauli Herzplut St. Pauli - Het restaurant is tot 4 uur geopend, heeft vier sterren en goede recensies. Het restaurant is te vinden op Reeperbahn 50. Tarterie St Pauli - In straat PaulRoosen-Straße 31. Café-restaurant Mooi - Het café-restaurant heeft maar liefst 4,5 ster en is staat wederom goed aangeschreven.
30
Bar and lounge 20up - Een leuke hippe lounge. Bernhard-Nocht-Strasse 97, 20359 Hamburg.
St Pauli En verder... Ook zijn in St. Pauli veel leuke attracties. En neem zeker nog een kijkje bij de standbeelden van The Beatles! De straat bevindt zich in de wijk St. Pauli en loopt van de Nobispoort tot de Millernpoort. Hostels, jeugdherbergen en hotels zijn in St. Pauli al vanaf 54 euro per nacht te vinden.
31
St Pauli Tips Tip 1: kijk voor een goedkope slaapplek bij Airbnb.nl. Op deze site kan je goedkoop een kamer vinden, en vaak zelfs met een keukentje waardoor je zelf kan koken. Scheelt weer in de portemonnee. Tip 2: als je de Reeperbahn op zijn best wil leren kennen, neem dan een tour. Op getyourguide.nl vind je een leuke tour door St. Pauli. De tour duurt 2,5 uur en laat je de meest ondeugende plekjes van de Reeperbahn zien. Door deze tour krijg je toegang tot Dollhouse, een shotje, een biertje en natuurlijk een gids die je alles kan vertellen over deze seksuele omgeving. De tour vindt ’s nachts plaats waardoor je een goede indruk krijgt van hoe de Reeperbahn in elkaar zit. Zo’n tour kost 25 euro p.p. en door mee te gaan krijg jegegarandeerd een topavond.
32
Tip 3: kijk eens op Hamburg-travel. com. Hier vind je leuke cafés in St. Pauli en kan je als het ware een travel plan maken voor waar je allemaal naartoe wilt gaan als je de stad bezoekt. Echt een aanrader om te doen!
St Pauli Voetbal Verder is St. Pauli de wijk waar het Millerntor-stadion staat. DÊ voetbalclub van Hamburg. FC St. Pauli staat bekend als cultclub in het betaald voetbal. De club bestaat uit zo’n 20.000 leden en behoort daarmee tot de top vijftien grootste sportverenigingen van Duitsland. De club heeft niet alleen voetbal maar ook andere afdelingen zoals rugby, wielrennen en boksen. De wedstrijden in het stadion kenmerken zich als een uitgelaten en tolerante sfeer. Voor de echte voetbalfan is dit zeker een kijkje waard dus!
33
34
35
Altona Ottensen
36
Altona Ottensen Wat maakt de wijk uniek? Altona was samen met de wijk Ottensen tot 1937 een apart dorp. Inmiddels hooren Altona en Ottensen bij Hamburg en hebben ze na al die jaren hun oorspronkelijke karakter weten te behouden. De wijken zijn nog altijd een grote verzameling van unieke winkeltjes die een mooi contrast vormen met de rest van de omgeving. Zo zijn er bijvoorbeeld dure modezaken, biologische supermarktjes en tweedehands kledingzaken. Verder zijn er veel multiculturele cafĂŠtjes te vinden. Naast het grote contrast tussen de winkeltjes zijn er ook veel verschillende parken, die zeker de moeite waard zijn om te gaan bekijken. De bewoners van de wijk zijn net zo divers van de winkels om hun heen. Veel van de lagen uit de bevolking
zijn vertegenwoordigd en leven in harmonie met de rest van het volk om hun heen. De wijken trekken vooral jonge gezinnen door het groene gezonde karakter van de wijken en door het feit dat de auto in de wijk onhandig is door de eenrichtingswegen. Leuke straten om te verkennen zijn de Ottenser Hauptstrasse en de
37
Altona Ottensen Bahrenfelder strasse. Wil je meer te weten komen over deze wijk, dan is het ook een aanrader om eens een kijkje te nemen in Altonaer Museum.
Tips van de locals De locals in het gebied van Altona en Ottensen zijn zeer te spreken over de vele parken die er in het gebied te vinden zijn. In de wijk zijn meer dan twintig parken te vinden. Een van de grootste parken in de wijk is Altonaer Volks Park en ligt boven in Altona. Het park is zo groot dat het soms net lijkt als of je in een bos loopt. Het park is van alle gemakken voorzien, er zijn prachtige perkjes en tuinen, waar je je ogen uit kijkt. Deze perkjes en tuinen worden zorgvuldig bijgehouden en gesnoeid. Door het hele park vind je prachtige kunstwerken
38
die tentoon zijn gesteld, al de kunstwerken hebben op hun eigen manier een connectie met de wijk Altona of met het park zelf. Maar er is ook een ruig, diep bos waar je lekker door heen kunt banjeren. In het park worden ook verschillende
Altona Ottensen sport of yoga lessen gegeven. Verder zijn er in het park verschillende tentjes waar je iets kunt eten of drinken. Deze tentjes staan op plekken met prachtig uitzicht over het park. Sommige van de eettentjes in het park kun je huren om een feestje te geven. Om dit te huren moet je feest natuurlijk wel aan verschillende regels voldoen zoals, niet te luide muziek, het park schoonhouden en rekening houden met de andere mensen die door het park lopen. Over het algemeen is het park geopend van 09:00-19:00. Dit is anders op feestdagen. August-Kirch-StraĂ&#x;e,22525 Hamburg, Duitsland
en de kustgebieden van de Noord- en Oostzee. (MuseumstraĂ&#x;e 23, 22765 Hamburg, Duitsland) Fabrik - In deze fabriek worden verschillende dingen tentoongesteld. Bijvoorbeeld kunst dat is gemaakt in de regio van Ottensen. Ook zijn er in de fabriek evenementen, zoals optredens. Verder kan je ook de oude fabriek bekijken. (BarnerstraĂ&#x;e 36, 22765 Hamburg,Duitsland) Jenisch-Haus - Het Jenisch Haus,
Bezienswaardigheden Altonare Museum - Het Altonaer Museum behandeld de kunst- en cultuurgescheidenis van het Noord Duits gebied. En presenteerd de historische ontwikkeling van de Elbe regio rond Altona, Sleeswijk-Holstein
39
het voormalige landhuis van de Hamburgse Senator Martin Johan van Jenisch. Het landhuis werd gebouwd in 1831-1834 door Franz Gustav Forsmann en Karl Friedrich Schinkel. Gelegen in één van de mooiste parken in de Hamburg aan de oevers van de Elbe. Het landgoed en het landhuis vormen samen met een reeks van kamers, die zijn ingericht met meubilair uit de tijd van opkomst, een prachtig geheel. (Baron-Voght-Straße 50,22609 Hamburg,Duitsland)
Horeca Strandperle - Een heerlijk stukje strand midden in Hamburg. Je kunt hier heerlijk met je voeten in het zand genieten van het heerlijke eten en het uitzicht over het water. Door de jaren heen is het strand gewor-
40
den tot wat het nu is. Sinds 2007 zit Strandperle nu op het aantrekkelijke strand. Ze doen zeer hun best om iedereen welkom te laten voelen op deze mooie plek. (Övelgönne 60,22605 Hamburg,Duitsland) Stadtcafé Ottensen - Stadscafé Ottensen, is een van de vele gezellige cafés die er te vinden zijn in Ottensen. Dit stadscafé staat onder anderen bekend om de goede service en het vriendelijke personeel dat er werkt. Een echt Hamburgsstadscafé.(Behringstraße 42, 22763 Hamburg, Duitsland)
Altona Ottensen Shopping en leuke activiteiten Elbe Einkaufszentrum - Elbe Einkaufszentrum is een van de vele winkelcentrums die er zijn in Hamburg. Elbe ligt in het westen van de wijk Altona. Er zijn veel verschillende grote winkelketens gevestigd in dit winkelcentrum. Bijvoorbeeld, Rituals, Hunkemöller, Mango, Parfumerie Douglas, Zara, H&M en The Body Shop. Naast al deze grote merken zijn er ook verschillende eetgelegenheden in het winkelcentrum. Over het algemeen is het center open van 10:00-20:00 en gesloten op zondag. (Osdorfer Landstraße 131, 22609, Duitsland)
Große Rainstraße - Große Rainstraße of terwijl Grote regen Straat ligt midden in het centrum van Ottensen, naast het station. Het is een van de grote winkelstraten in de wijk Otensen. Er is een groot winkelcentrum met verschillende grote merken. Maar in de winkelstraat zijn
41
42
43
Schanzenviertel Karolinnenviertel
44
Schanzenviertel en Karolinnenviertel Wat maakt de wijken uniek? De Schanzenviertel is enorm gaan groeien. Wat vroeger 2 grote industrieĂŤn waren, is nu een populaire shopping buurt. Deze wijk is eigenlijk een beetje gevormd door de ar-
den ze tussen 1998 en 2001 nieuwe bedrijven van de nieuwe economie in de gerenoveerde fabrieksgebouwen die er nog stonden van de jaren 50. Tegenwoordig is de wijk super populair. Nog steeds is het een beetje alternatief. Dat kan je zien aan de hoeveelheid graffiti er is en er veel alternatieven mensen en hipsters rondlopen. Het leuke aan de Schanzenviertel is dat het enorm is gegroeid. Zonder de
beiders van de fabrieken na de 2e wereldoorlog. Omdat deze arbeiders dicht bij de fabrieken woonden ontstond hier een grote groep mensen. Ze richtte verschillende stamkroegjes op om na het werken gezellig een biertje te drinken of bij te komen. Ook kwamen er steeds meer eetgelegenheden omdat de wijk steeds drukker werd. Het werd steeds commerciĂŤler en is toen enorm gaan groeien. Er gingen veel alternatieven mensen wonen die daar hun eigen cultuur creĂŤerden. De wijk begon met arme mensen maar omdat het zo goed ging in de economie van hun gebied werd de wijk steeds rijker. Zo vestig-
arbeiders van de fabriek zou de wijk nu niet zo leuk en populair zijn. De Karolinenviertel ligt vlak naast de
45
Schanzenviertel en Karolinnenviertel Schanzenviertel en in het St. Pauli district van Hamburg. De Karolinenviertel wordt ook door heel veel mensen Karoviertel genoemd. De naam komt van de steenkoolcentrale Karoline. De Karolinenviertel is lang een beetje een pauper buurt geweest. Het was een oude buurt die niet was verwoest in de oorlog. Na de jaren 90 is de wijk opgeknapt en veranderde het in een wat rijkere buurt. De wijk heeft tegenwoordig een multiculturele mix van immigranten, de lokale bevolking en mode en design zaakjes. Door de verschillende soorten straatjes en winkels vind je hier ook veel verschillende mensen. Dit trekt mensen aan in het shopping gebied omdat er zoveel variatie is. Wat deze wijk uniek maakt is dat het ook is begonnen als een arm en onbekend wijkje. Het heeft een beetje een doorbraak gehad en is nu heel bekend.
46
Tips van de Locals Waarschijnlijk ga je het nog veel voorbij zien komen of horen. In de Schazenviertel en Karolinenviertel is er super veel streetart. Streetart dat er al jaren op zit maar ook streetart die ‘vers’ is. Dan heb je ook nog de streetart van de professionals en de streetart van de 14-jarige jongetjes die gisterennacht stiekem hun naam op een brug hebben geschreven. Het is zeker leuk om dit te gaan bekijken. Eigenlijk kom je het sowieso wel tegen. Naast de streetart is het ook leuk om te gaan kijken naar de winkelstraten. En dan heb ik het niet over de grote lange winkelstraten maar de kleine ministraatjes die verstopt zitten. Kleine boetiekjes brengen je in een
Schanzenviertel en Karolinnenviertel plekjes die leuker worden als je ze van dichtbij gaat bekijken. De kleine straatjes met een klein uitgaatsgebied. De vele graffiti in de steegjes en de artistieke restaurantjes. Net als de trendy winkeltjes, het is zeker leuk om hier een kijkje te nemen en de cultuur te leren kennen van de
hele andere sfeer. Zo leer je de cultuur kennen van de Schanzenviertel en de Karolinenviertel.
Bezienswaardigheden De Schanzenviertel heeft niet zoveel bezienswaardigheden. Ze heeft het wel, maar je moet ze zelf een beetje ontdekken. Er zijn geen grote bekende musea die overvol zitten aan toeristen. Er zijn juist kleine en schattige
Schanzenviertel. Aan de Schulterblatt en langs de Schanzenstrasse zijn er heel veel verschillende cafĂŠs, bars en restaurants, met in de zomer veel terrasjes. De populairste adressen zijn Mandalay, Haus 73 en Bedford CafĂŠ. De Karolinenviertel ontploft zowat van de leuke boetiekjes en cafes. De wijk staat bekend van de multiculturele mix. Ook hier vind je veel kleurrijke streetart die de straten versieren en vrolijk maken. Als je bijvoorbeeld naar
47
de Marktstrabe gaat vind je heel veel kunst. Hier is bijvoorbeeld de community garden Keimzelle, dit is een grote expositie van verschillende tuintjes. Het leukste aan de Schanzenvierel en de Karolinenviertel is dat er overal een vrolijk plekje is om even lekker te eten en te drinken. Maar dat je ook op avontuur kan gaan en alle streetart kan bekijken.
Horeca Als je de bezienswaardigheden al hebt gelezen dan weet je nu dat er bijna overal een leuk plekje is om te eten en te drinken. CafĂŠs genoeg. Ook hebben de wijken heel veel verschillende hotels. Omdat het een alternatieven buurt blijft zijn er veel hostels en wat goedkopere hotels.
48
Maar ook zeker chique en duurdere hotels voor de toeristen. De wijk is erg populair omdat het op en makkelijke locatie zit waar je goed kan winkelen, cultuur leert kennen en niet te ver is van musea. De Karolinenviertel heeft wat meer duurdere hotels zodat je een keer romantisch kan overnachten dichtbij alles wat je nodig hebt.
Schanzenviertel en Karolinnenviertel Shopping en leuke activiteiten Als je door Hamburg loopt moet je je portemonnee goed vasthouden, niet omdat er gestolen wordt maar omdat er zoveel verleiding is. In Hamburg kan je goed winkelen, en ook in de Karolinenviertel en Schanzenviertel. Natuurlijk heb je in de buurt grote winkelstraten met de H&M, Zara, Forever 21 en de MacDonalds. Maar het leukste is om de kleine straatjes in te gaan en daar de kleien boetiekjes te bezoeken. De winkeltjes met Scandinavische stijl of de designwinkeltjes. Wanneer je zo een winkeltje binnen stapt kom je in een sfeer van eerlijke handel. Handgemaakte kussentjes met biologische stoffen of cup cakes in alle kleuren en smaken. Zeker de moeite waard om dat te gaan bezoeken.
49
50
51
Eimsbuttel Eppendorf Harvestehude Rotherbaum
52
Eimsbuttel Eppendorf Harvestehude Rotherbaum Eimsbüttel Eimsbüttel heeft circa 54.000 inwoners en is het tweede dichtstbevolkte stadsdeel van Hamburg. Eimsbüttel grenst aan Altona, Stellingen, St. Pauli, Harvestehude, Hoheluft-West, Rotherbaum en Hamburg-Mitte. In 1275 werd het staddeel, dat toen Eymersbutterle heette, een aparte wijk. In de 17de eeuw werd Eimsbüttel een populaire wijk en en verhuisden er steeds meer rijke families uit de binnenstad naar het stadsdeel toe. De toenmalige gebouwde landhuizen werden in de 1813 tijdens de Duitse bevrijdingsoorlog, de strijd tussen de Duitsers en de hegemonie van Napoleon I, platgebrand. Na de wederopbouw bleef de bevolking groeien. Vandaag de dag is Eimsbüttel een gewilde woonwijk vanwege zijn ligging
dicht bij de stad. Eimsbüttel is ook gewild door de groene omgeving. Het stadsdeel heeft veel parken, waaronder Am weiher van 1,9 hectare groot.
Eppendorf Eppendorf telt 4.258 inwoners en is 3.300 hectare groot. Eppendorf is het oudste drop van Hamburg. In 1894 werd ze benoemd als wijk van de stad Hamburg. Voorheen was de Eppendorf de alternatieve wijk van Hamburg. In de jaren 60 en 70 leefden er in de wijk de hippies en de alternatievelingen van de stad. Deze hippies en
53
Eimsbuttel Eppendorf Harvestehude Rotherbaum alternatieve zijn momenteel de rijke van de stad en beoefenen de hogere functies. Zij wonen dan ook in grote herenhuizen. Een leuke straat in Eppendorf is de Lehmweg. De Lehmweg is een welvarende straat met erg dure huizen, bewoond door de highclass van Hamburg. In de Lehmweg zijn veel kleine winkels, die zich puur op deze buurt focussen. In de Lehmweg is ook de Italiaanse wijnbar Poletto, van de Duitse kok en ondernemer Cornelia Poletto, gevestigd. Volgens vele is Poletto de beste wijnbar van heel Hamburg.
Eppendorferbaum is de hoofdwinkelstraat van Eppendorf en hier vind je dan ook erg leuke winkels. De meeste inwoners van Eppendorf doen hier hun boodschappen. In deze straat vind je ook veel leuke barretjes en eetgelegenheden.
Harvestehude De stad Harvestehude heeft circa 17.000 inwoners. In Harvestehude staan veel villa’s, gebouwd rond 1870. Na bombardementen in de Eerste- en Tweede Wereldoorlog zijn er veel nieuwe huizen in Harvestehude gebouwd.
54
Eimsbuttel Eppendorf Harvestehude Rotherbaum In Harvestehude is ook de Rolf Liebermann Studio. In deze concertzaal en studio van de Noord-Duitse openbare omroep De Norddeutscher Rundfunk (NDR) worden geregeld jazz-optredens gegeven. De concertzaal is vernoemd naar de Zwitserse componist Rolf Liebermann.
De zaal wordt ook vaak gebruikt voor radio-uitzendingen, waaronder voor de programma’s Wer fragt, gewinnt en Kleine Leute, große Klasse.
Rotherbaum In 1953 kocht de NDR De Rolf Liebermann Studio van het Jewish Trust Corporation. Sinds 1982 is de concertzaal een monumentaal gebouw.
Rotherbaum heeft circa 16.000 inwoners. De wijk wordt omgeven door St. Georg, Harvestehude, Eimsbüttel, Sternschanze, der Neustadt und St. Pauli. Schaut.
55
Rotherbaum werd in 1871 de voorstad van Hamburg, maar sinds 1894 is het een wijk van Hamburg. Na de oprichting van de universiteit, het museum van Volkenkunde en de Noord-Duitse omroep groeide Rotherbaum enorm.
museum werd opgericht in 1879 en is uitgegroeid tot een van de grootste volkenkundige musea in Europa.
Het Museum fĂźr VĂślkerkunde Hamburg is een etnografisch museum in de Duitse stad Hamburg. Het
Het museum ziet zichzelf als een symbool van kosmopolitisme, het gevoel van verbondenheid met de
56
Eimsbuttel Eppendorf Harvestehude Rotherbaum mensheid. Het Museum für Völkerkunde werkt dan ook met het motto ‘Een dak voor alle culturen’. In de wijk Rotherbaum vind je ook debiosscoop Abaton, een van de oudste bioscopen van Duitsland, het theater Hamburger Kammerspiele en de musea Geologisch-Paläontologisches Museum, Mineralogische Museum Hamburg en Zoologische Museum. De radiostudio’s van De Norddeutscher Rundfunk zijn ook in Rotherbaum. Vanuit deze studio’s worden de radio-uitzendingen van de Noord-Duitse omroep gemaakt. De televisiestudio’s zijn in de Hamburgse wijk Lokstedt.
Eimsbuttel Eppendorf
57
Glossar Algemeen Hallo - Hallo Goeiemorgen - Guten Morgen Goeienavond - Guten Abend Goedenacht - Gute Nacht Ja - Ja Nee - Nein Alstublieft - Bitte Dankjewel - Danke Het spijt me - Es tut mir leid Pardon - Entschuldigung Tot ziens - Auf Wiedersehen Mijn naam is.. - Mein Name ist.. Hoe heet je? - Wie heißt du? Waar kom je vandaan? - Woher kommst Du? Ik kom uit.. - Ich komme aus.. Hoe oud ben je? - Wie alt bist du? Ik ben.. - Ich bin.. Kunt u me alstublieft helpen? - Können Sie mir bitte helfen?
58
Spreekt u Engels? - Sprechen Sie Englisch? Dat begrijp ik niet? - Das verstehe ich nicht?
Uit eten Een tafel voor .. graag - Einen Tisch für .. Personen, bitte? Mag ik de kaart? - Kann ich die Speisekarte haben, bitte? Pardon. We willen graag bestellen - Enschuldigung, wir würden gern bestellen, bitte Ik wil graag de .. - Ich möchte gern .. bestellen Ik wil mijn vlees graag rood/medium/ doorbakken - Ich hätte mein Fleisch gern roh/medium/durch Eet smakelijk - Guten Appetit Salade - Salat Soep - Suppe Vlees - Fleisch
Kip - Hühnchen Brood - Brot Boter - Butter Ketchup - Ketchup Mogen wij de rekening alstublieft Mochten wir die Rechnung, bitte We willen graag betalen - Wir möchten gern bezahlen, bitte Hou het wisselgeld maar - Der Rest ist für Sie Het eten was verrukkelijk - Das Esse war Lecker
Accommodatie Waar kan ik..vinden? - Wo kann ich.. finden? Heeft u kamers beschikbaar? - Sind irgendwelche Zimmer frei? Ik wil graag.. kamers boeken - Ich würde gern .. zimmers buchen Een tweepersoonkamer - ein Dopper-
zimmer Een eenpersoonkamer - Ein Einzelzimmer Ik wil graag een kamer boeken voor .. nachten - Ich würde gern ein Zimmer Nächte Is het ontbijt inbegrepen? - Ist Frühstück inklusive?
De weg vinden Kunt u me op de kaart aawijzen waar het is? - Können Sie mir zeigen, wo das auf der Karte ist? Waar kan ik .. vinden? - Wo kann ich .. finden? Een toilet - Ein Badezimmer Een supermarkt - Ein Supermarkt Een VVV - Ein Touristeninformation Een geldautomaat - Einen Geldautomaten. Hoe kom ik bij..? - Wie komme ich zum..? Het centrum - die Stadtmitte
59
Het is een kwestie van je koffers pakken en naar Hamburg te gaan! Met deze reisgids, vol leuke weetjes en mooie plekken, ben je goed voorbereid voor jou reis naar Hamburg!
60