Gent danst Le Sacre du Printemps

gent danst: le sacre du printemps

Naar aanleiding van Dag van de Dans 2018, op zaterdag 28 april, initieert choreograaf Alain Platel Le Sacre du Printemps, een project waarin 16 Gentse organisaties al dansend samenkomen.

De verschillende groepen gaan met een eigen danscoach aan de slag met deze compositie van Igor Stravinksy. De afzonderlijke stukken worden uitgewerkt tot één massachoreografie onder begeleiding van Lisi Estaras en Quan Bui Ngoc. Uitkijkend naar de massachoreografie boden choreografe Lisi Estaras en coach Merel Vercoutere, die de groep van TALK begeleidt, een inkijk in dit warme project. Jong of oud, ervaren of niet. Dans is voor iedereen en dat zal Gent geweten hebben!

—

TEKST EMMA MEERSCHAERT FOTO OIHANNA AZPILLAGA & AZIZ BOUKHAR

DAN ST — 1 3

Verenigd in verscheidenheid

— not just following the music, but becoming the music

In het begin was er een ontmoeting tussen alle danscoaches, waarin het concept werd toegelicht. Welke richtlijnen kregen zij mee?

LISI Eigenlijk ontdekten we de richtlijnen al

Van waaruit groeide het idee en

doende, maar het uitgangspunt is de muziek.

deze omvangrijke samenwerking?

We vragen de mensen om te improviseren op

MEREL Ik herinner mij dat het idee om rond

Le Sacre du Printemps van Stravinsky. We zagen

Stravinsky’s Le Sacre du Printemps iets te

dat iedereen, ook diegenen zonder dans-

doen al drie à vier jaar speelde bij Alain Platel.

ervaring, zich konden inleven in de muziek. De

Iedereen mocht voorstellen doen en zo kwamen

richtlijnen blijven in een zekere zin minimaal,

er veel ideeën naar boven.

zodat de frisheid van de improvisatie zoveel

LISI Inderdaad, Platel wilde al lange tijd iets

mogelijk behouden blijft. Wegens de omvang

doen met Le Sacre du Printemps. Daarnaast

van de groepen zijn enkele richtlijnen echter

heeft hij een grote liefde voor de stad Gent. Bij

wel nodig. Een van de belangrijkste is om zo

Dag van de Dans 2018 kwam de gelegenheid en

dicht mogelijk bij de muziek te blijven en zich

de context om zijn droom vorm te geven. Het

te laten leiden door wat men hoort: Not just

startte bij de grote huizen in Gent en breidde zo

following the music, but becoming the music.

verder uit naar de kleinere en andere organi-

Een tweede betreft het zo precies mogelijk

saties in de stad.

volgen van de leider, een rol die telkens door

MEREL Er kwam een uitnodiging om mee te

een andere danser wordt aangenomen. Dat is

doen. Iedereen was vrij om een voorstel te

een dynamisch gegeven, een dialoog waarin

doen en om te kiezen of ze wilden deelnemen

telkens iemand anders het initiatief neemt om

met een groep. Zo groeide het enthousiasme

de anderen te helpen.

en de nood om meer mensen te laten weten

MEREL Dat is het idee van Alain Platel, dat deze

wat er aan het bloeien was. Op 2 januari was

dans van en voor iedereen moet zijn. Dat was

er samenkomst met zowel de coaches als

ook één van de richtlijnen, om bewegingen

dansers. Zo werden er nog meer mensen bij

te maken waarvan je denkt dat iedereen ze

betrokken, wat uitgroeide tot een nieuwe groep

kan volgen.

van les ballets C de la B zelf. Die groep groeit

LISI Daarnaast is ook de inbreng van de

nog steeds aan. Ook bij TALK sloten nieuwe

coaches belangrijk voor het verloop van de

mensen zich aan waarmee we nog niet eerder

danssessies.

hadden samengewerkt. Heel leuk om dankzij zo’n project nieuwe collega’s bij te krijgen.

De grote diversiteit onder de organisaties

DANST — 14

brengt ook heel wat verschillende Weten de coaches wat er zich ontwikkelt bij

benaderingen van de muziek van Stravinsky

de andere groepen?

met zich mee?

LISI Elke organisatie werkt met een eigen groep

LISI Hoewel de richtlijnen voor iedere groep

dansers, maar stelt ook één coach aan die het

dezelfde zijn, zien we toch verschillende

initiatief neemt en met de dansers aan de slag

benaderingen. Zdravets bijvoorbeeld danst

gaat. De coaches komen geregeld samen met

Bulgaarse folklore. Eerst waren zij wat terug -

Alain Platel. Elke groep wordt ook opgevolgd

houdend over het muziekstuk van Stravinsky,

door Quan Bui Ngoc en mezelf. Samen zullen wij

dat een complexere, zwaardere structuur

op het einde de verschillende choreografieën

kent dan de vrolijke, oplevende muziek die ze

samenvoegen tot één geheel. Dat wordt een

gewoon zijn. Echter, de origi nele opvoering van

massachorografie op de Kouter in Gent op

de Ballets Russes bevatte Russische folklore-

28 april. De verschillende groepen kennen de

elementen. Daarin vonden ze een stimulans om

invalshoek en achtergrond van de andere en er

de confrontatie tussen Stravinsky’s muziek en

is zeker interactie, maar ze volgen de verschil-

hun eigen danstraditie aan te gaan, wat bloeit

lende processen niet gedetailleerd op de voet.

tot iets heel moois.

Iedereen laat elkaar zijn ding doen, zonder

MEREL TALK heeft dan weer meer ervaring in

daarbij de ander uit het oog te verliezen.

hedendaagse dans. Ondanks de complexiteit

gent danst: le sacre du printemps

van de compositie, nodigt de muziek uit om

je betaald wordt, of een opleiding genoten hebt?

jezelf uit te drukken. We trachten te werken

LISI Die discussie is zeer actueel, amateurs

via improvisatie om tot een geheel te komen en

kunnen vandaag namelijk het professionele level

een groep te worden. Er zijn momenten waarbij

hebben dat verwacht wordt bij een voorstelling.

we tot vastgelegd materiaal komen, maar

Het heeft ook te maken met de tendens dat

de uitdaging zit erin om de balans te vinden

wanneer we naar een voorstelling gaan, we

en daarbij de spanning van een improvisatie

graag onszelf gereflecteerd zien. Het is niet

te behouden.

meer enkel gaan kijken naar een mooi gebeuren

LISI Daarnaast heb je ook nog dansers met

op scène. Zelfidentificatie is iets wat vandaag

een hiphopachtergrond en mensen met een

op scène vaak aangeraakt wordt, het gaat

beperking van Platform-K. Maya Sapera Dance

verder dan puur een esthetisch gebeuren.

Company heeft Indische dansinvloeden met een eerder narratieve benadering. De groep die Villa

Merel, hoe verloopt het proces bij de groep

Voortman (een laagdrempelig ontmoetings-

van TALK?

huis, dat volgens de principes van de sociale

MEREL Iets wat voor ons enigszins nieuw is,

psychiatrie werkt, nvdr.) voortbrengt, zal dan

is het aanleren van materiaal aan elkaar op

weer eerder dichter bij de muziek zelf blijven.

een heel korte tijd. Het is niet hetzelfde als

Kortom, een heel diverse groep.

een choreograaf die tot de groep spreekt. Nu hebben we conversaties en discussies over wat

Deze grote verscheidenheid onder de dansers:

werkt en steeds nieuwe voorstellen. Wat heel

jong en oud, ervaren en onervaren dansers …

leuk en productief is. Eerst waren we bang van

is niet nieuw. Alain Platel bood eerder al

de muziek, nu ervaren we het tegendeel. We

een podium aan mensen met verschillende

groeien als groep waarbij we de vreugde van het

disciplines en achtergronden.

dansen voelen. Het is gek, maar dit muziekstuk

LISI Inderdaad, dit project valt ook onder het

brengt je zonder nadenken aan het dansen. Nu

motto van les ballets C de la B: ‘deze dans is

moeten we zelfs soms roepen: “Less is more!”.

van de wereld en de wereld is van iedereen’.

Er is iets in deze muziek dat ervoor zorgt dat

Dansen kan en is voor iedereen. De dansers van

hoe meer je het hoort, hoe leuker je het vindt.

KASK willen bijvoorbeeld hun familie uitnodigen

Zelfs mijn dochter van 3 begint meteen te

om deel te nemen.

dansen wanneer ze meekomt naar een repetitie.

MEREL Ook bij TALK is het niet zo homogeen.

En al doende inspireert ze in haar natuurlijkheid

Zo zijn er dansers die afgestudeerd zijn aan

en spontaniteit ook de andere dansers.

mensen die heel graag dansen in hun vrije tijd.

Zie je een evolutie in de relatie en de band

Ook sloot een jongen uit Iran bij onze groep

tussen de dansers onderling?

aan via de samenwerking met Refu Interim

MEREL Bij TALK komen we elke twee weken op

( Refu Interim zoekt vrijwilligerswerk binnen de

zondag samen. We zijn nog steeds geen vaste

brede sociale en culturele sector voor mensen

groep omdat er nieuwe mensen blijven bij

die nieuw in België zijn, nvdr.). Je zou kunnen

komen. Enerzijds zorgt dit ervoor dat we vaak

spreken van een mix van professionelen,

moeten herhalen, maar het project dwingt je

semi-professionelen en liefhebbers die zeer

om een groep te worden. Tijdens het samen-

intens geëngageerd in dans.

werken ontdek je ieders kwaliteiten: de ene is

LISI Vandaag is het veld van amateur- en

een leider, de andere liever een volger, de ene

professionele dansers zeer gemengd. Voor

begrijpt de muziek heel goed … Dit is eigenlijk

sommige dansers van Platform-K bijvoorbeeld

het enige wat hier echt nodig is. Niet nood-

zal het hun eerste voorstelling zijn, maar wel

zakelijk de dans kennen, maar wel de groep

meteen in het professionele circuit.

waarmée je danst. De eerste repetitie blijft

MEREL Dit zien we ook sterk bij Jérôme Bel, en

de beste, omdat de improvisatie nog zo sterk,

ook Alain Platel is zo begonnen. De definitie van

puur en zonder ratio is. Nu zien we een evolutie

professionele danser wordt geproblematiseerd

dat we elkaar beter begrijpen en op elkaar

vandaag: betekent een professionele danser dat

leren inspelen.

DANST — 15

een dansschool, maar daarnaast zijn er ook

— een excuus om mensen samen te brengen en te verenigen in harmonie, als een nieuw voorstel voor de samenleving

LISI Inderdaad, dit is hoe een groep werkt.

Je moet veel vertrouwen hebben in elkaar om dingen samen te kunnen verwezenlijken en ervoor te gaan. It’s a believe.

Le Sacre du Printemps in de originele choreografie van de Ballets Russes representeert een

we voor de eerste keer met meerdere groepen

offerdans rond een vruchtbaarheidsritueel.

samen dansten, merkte je dat de ene groep

Kunnen we in deze lijn het project van Alain

zich rond de andere groep opstelde en dat

Platel zien als een gemeenschapsritueel?

zo vaak een cirkel gevormd werd. Het is ook

LISI Ja, in de originele choreografie wordt een

een goede manier om elkaar goed te zien en

vrouw geofferd. Met dit project gaan we niet in

te volgen.

op dit narratief, maar gebruiken we de muziek voor een viering van het samenzijn. Dat is ons

Deze choreografie in de publieke ruimte zal

ritueel vandaag.

voor vele toeschouwers ook een unieke of

MEREL Als je denkt aan iets wat we vandaag

onverwachte ervaring zijn…

vaker zouden moeten offeren, is het onze eigen

LISI In deze gelegenheid is het ook iets

individualiteit ten dienste van een samenleving

symbolisch. De dans moet op straat komen

in harmonie.

zodat iedereen het kan zien en het een hoopvol, positief effect uitoefent op de samenleving.

Lisi, kan je al iets meer vertellen hoe je met

MEREL Het wil alvast zeker niet hetzelfde

Quan alles zal samenvoegen tot één geheel?

effect oproepen als de schandaalpremière

LISI In de massachoreografie komen alle

van de Ballets Russes, waarbij mensen de zaal

groepen samen, maar toch zullen ze onder-

uitliepen! Geen mass-sacre, maar een soort

scheiden blijven. Af en toe zullen ze ook

massa-ritueel. Het mooie aan het project

samenvloeien en hetzelfde ritme volgen of

is de mengelmoes van participanten, als

dezelfde stappen uitvoeren.

representatie van een doorsnede van Gent.

MEREL In de massachoreografie, waarin de

LISI We hopen dat de hele stad er zal zijn en

verschillende groepen soms kunnen mengen,

dat iedereen de drang zal voelen om mee

zal het onderscheid ook nog zichtbaar zijn

te dansen. Het project is een excuus om

via de kledij. Bij TALK dragen we eigenlijk nooit

mensen samen te brengen en te verenigen in

echt kostuums, maar een idee is om ons

harmonie …

te unificeren door onszelf bestrooien met

MEREL … als een nieuw voorstel voor de samen-

talkpoeder.

leving: niet naast elkaar leven maar met elkaar

LISI Het publiek zal rondom het dansgebeuren

samenleven.

kunnen zitten, staan en wandelen om vrij alles te kunnen waarnemen. Dit zal, hopelijk, ook verbondenheid creëren in het publiek.

Verenigd in verscheidenheid. Wordt er ook bewust ingespeeld op de formatie van een

DAN ST — 16

cirkel, wat een aanwezige opstelling was in de oorspronkelijke opvoering en vandaag een symbool is voor verbondenheid?

LISI Dit is geen bewuste richtlijn, de dansers kunnen op het ene moment verspreid zijn, dan weer een cirkel…

MEREL Toch neig je er wel sterk naar dit te doen in improvisaties. In het begin bleven we in een soort flock, heel dicht bij elkaar. Ook wanneer

—

Le Sacre du Printemps wordt getoond op de Kouter in Gent op zaterdag 28 april 2018 om 15 uur en om 16.30 uur.

In het kader van Dag van de Dans 2018.

Ontdek, bekijk en beleef dans in heel Vlaanderen en Brussel. Programma op dagvandedans.be.

DAN ST — 17

gent danst: le sacre du printemps