2017 N3 Dans.magazine by Danspunt vzw

. s n a X– R GE N T N E R A N T OO K E E T D IF VL A A N N SPUN T – A F G

A DANANSDELIIJNKSE UITGAVE VAN D R O O V R IE M A INE MAMGBAER Z2017 - JRG 16 / N 3 – D NOV/ DEC 2017 SEP T E OK T/ A D N E G DANSA

P20928

. s an

R S: E S N DA ELEN J D I N B A U R E S E N B E H SE L I J K E S S E N BL OME VAN MEN IE K R VOO EVOEL OM D O R G D “DAT TE, EEN M AAG N 2017 WAR AM” D N W VA S VA UITK CHE DAN SZOMER NDER N S A INDI AS DE DA ET ALEX DIT WESPREK M T G H OU NG I N EEN N R KI N T OU VAN ER BEPER N DENKE E Z O N D L I J K H E D E G I NG : EITA K D E W E MO G A L I N B E MOH A M G T SE N E V I EW M E R INTE ELD N E M B U T COL RAA T S T IN HE EETJES S SW DAN RNIEUW EDEN O .L SECT A DANS ORMING D .V AGEN A DANS N D E AGEN KORTING S. DAN

er… ! mput o c , t ble p j e t a a l s a l de o n e rift lez i ne e ook ige tijdsch .be/magaz n i z a ag nt u id ans.M wel het h w.danspu D n a Je k dt zo p ww Je vin e edities o a a nd voorg 2

P. 4 P. 8 P. 10 P. 14 P. 18 P. 22 P. 26 P. 3 P. 17 P. 28 P. 29 P. 30 P. 32 P. 33

Illustratie cover: Katja De Vries www.katjadevries.nl Dans.Magazine is het driemaandelijks tijdschrift van Danspunt vzw. Danspunt vzw is een door de Vlaamse Gemeenschap erkende disciplinaire organisatie voor amateurdans. Eindredactie: Elien Lefevere Redactiemedewerkers: Daan Borloo, Johanna Cockx, Margot De Boeck, Ine Dubois, Sam Ecker, Lut Firlefyn, Elodie Kona, Elien Lefevere, Iris Raspoet, Phéline Thierens, Koen Victoor Vormgeving: www.heartwork.be Druk: Geers Offset – Oostakker Oplage: 4.500 ex. VU: Iris Raspoet – p.a. Danspunt vzw, Abrahamstraat 13, 9000 Gent Abonnementen: 10 euro voor 4 nummers/jaar Zo blijf je op de hoogte van het reilen en zeilen in de danswereld en geniet je bovendien van een reductie op dansvoorstellingen en performances in verschillende Vlaamse cultuurhuizen. Lidgeld groepen: 50 euro per jaar. Over te maken op rekeningnummer BE54 8939 4406 5497 van Danspunt Adverteren: alle info op www.danspunt.be/adverteren Meer info: Danspunt, Abrahamstraat 13, 9000 Gent, info@danspunt.be,

www.danspunt.be Blijf op de hoogte van het reilen en zeilen in de danswereld: www.danspunt.be www.facebook.com/danspunt www.twitter.com/danspunt www.instagram.com/danspunt

Column

Daan Borloo glijdt met open ogen door het podiumlandschap. Wat op en achter zijn netvlies blijft hangen, verwerkt hij in deze column.

Circle pits are the new religion Op het internet circuleren enkele filmpjes van het optreden dat hedendaagse hiphoplegende Travis Scott afleverde op de recentste editie van WOO HAH! Festival, een mateloos populair hiphopfestival in het Nederlandse Tilburg. Wie “(Live) Travis Scott - Antidote @ WOO HAH! Festival 2017 The Netherlands” in de zoekbalk van YouTube kegelt, stoot als vanzelf op het beeld dat al een aantal maanden door mijn hoofd spookt. Voor wie geen YouTube heeft, beschrijf ik even wat er te zien valt. Er is een uitzinnige menigte, verzameld op een voormalig spoorterrein dat wordt verlicht door een flink pak stadionlampen. De menigte wordt gefilmd vanop een steiger en lijkt wel een te grote kolonie mieren van hieruit. Iedereen staat opeengepakt, behalve op de twee kale plekken die voor circle pits doorgaan: gapende leegtes waar straks naar hartenlust ‘gemosht’ kan worden. Van Dale omschrijft ‘moshen’ als “wilde armbewegingen maken bij het dansen op hardrock en heavy metal”, maar dat is natuurlijk maar de halve waarheid. ‘Moshen’ is niet gelimiteerd tot bepaalde genres en omhelst wel iets meer dan “wilde armbewegingen maken”. Het is in feite net swingen, maar dan compleet opgeklopt, en met veel meer mensen tegelijk. Als swing een spel is van aantrekken en afstoten, is ‘moshen’ dat in het kwadraat. Op het moment dat Travis Scott zijn bekende hit ‘Antidote’ inzet, zo’n twaalf seconden ver in het filmpje, barst het moshfeest los. De circle pits vullen zich organisch op - precies of er wordt een badstop uitgetrokken! - en binnenin ontstaat een complex pinballspel van lichamen, een explosie van excitement. Nog geen tien seconden later is de volledige mensenzee omgevormd tot een uniform deinende massa die zijn hart en ziel in de handen legt van één man: de goeroe, de maestro, de patron, de pontifex maximus: een 25-jarige rapper uit Texas. Alstublieft! Circle pits are the new religion.

Illustratie: Katja De Vries

Blessures bij dansers: voorkomen en behandelen

“Spijtig dat nog te veel dansers hun carrière onnodig stopzetten” Bjorn Fierens, kinesitherapeut gespecialiseerd in dans, is ervan overtuigd dat dansers die bepaalde blessures doormaken te vaak te horen krijgen dat ze moeten rusten of stoppen. Toch kan dit met een juiste diagnose en revalidatie vermeden worden. door Elodie Kona Wat zijn de meest voorkomende aandoeningen/blessures bij dansers? “Er zijn blessures die typisch bij dansers voorkomen, maar die even goed in andere sporten bestaan. Het type blessure hangt veel af van de leeftijdscategorie. Jonge dansers hebben vaak veel overbelastingsletsels. Het gaat hier over meisjes die reeds op zeer jonge leeftijd een aantal uur per dag dansen. In vergelijking met hun leeftijdsgenoten die aan sport doen is de belasting op hun lichaam zeer groot. Kinderen die al op jonge leeftijd starten met dans ervaren vaak voeten enkelblessures. Een kind dat groeit kan het ene jaar zijn been hoog krijgen en het andere jaar plots niet meer. Tijdens de groeispurt hebben de spieren even tijd nodig om terug op dezelfde lengte als het bot te komen. Wat dansers dan vaak (verkeerdelijk) doen, is extra stretchen waardoor ze blessures kunnen krijgen. Vanaf het middelbaar krijgen dansers vooral te kampen met enkel- en knieblessures omdat ze vaak ineens veel langer trainen dan in de lagere school. Vanaf 18 jaar beginnen de rugproblemen en heupklachten. Maar deze hebben vaak hun oorzaak al in de kinder- of pubertijd.” Hoe kunnen dansers deze blessures voorkomen? “Sportkinesisten kunnen wijzen op fysieke zwaktes en sterktes van de danser. Gerichte oefeningen en stretching zijn op zich al een goede vorm van blessurepreventie. Het is ook belangrijk om juiste informatie en individueel voedingsadvies mee te geven aan de jonge dansers en hun ouders. Een basiskennis van het menselijk lichaam is belangrijk. Hoe beter dansers hun eigen lichaam kennen, hoe beter ze kunnen omgaan met blessures door vermoeidheid en overbelasting. Een dansles is vaak zeer gericht op techniek en bevat wel eens te weinig conditietraining. Techniektraining is uiteraard broodnodig, maar er is eveneens nood

aan kracht- en conditietraining omdat blessuregevoeligheid samenhangt met je conditie. Blessures komen nu eenmaal meer voor als je uitgeput bent. Dansdocenten geven wel steeds vaker kracht- en stabiliteitsoefeningen om danstechniek te verbeteren.” Is dansen op zich geen kracht- en conditietraining? “Dansen is zeker één vorm van specifieke kracht- en conditietraining. Maar het niveau is vaak voor een aantal dansers al te hoog (vandaar overbelastingsletsels). Als dansers buiten het dansseizoen hun conditie al opbouwen door te zwemmen en/of fitnessen, hebben ze tijdens de voorstellingen voldoende fysieke fitheid om tot het einde van de productie zonder al te veel blessures verder te dansen. Krachttraining mag ook bij jonge dansers (vanaf 8 jaar), maar dan wel met hun eigen lichaamsgewicht. Uiteindelijk mogen we niet naïef zijn: plié’s, developpé’s, relevé’s … zijn evengoed krachttraining. Maar elke sport heeft door zijn specifieke bewegingen vaak ook de eigenschap bepaalde zwaktes in de hand te werken.” Hoe verschillen blessures bij vrouwelijke en mannelijke dansers? “80% van de dansers die ik in mijn praktijk behandel zijn vrouwelijk. Het is nu eenmaal een sport die meer door vrouwen dan door mannen wordt beoefend. Vrouwelijke en mannelijke dansers hebben meestal geen verschillende blessures, maar bij meisjes zijn ze wel regelmatig agressiever. De blessures van jongens zijn vaak afhankelijk van partnerwerk (schouders/rug) en explosiviteit (sprongen). Meisjes kampen het vaakst met enkelknie-heup blessures. Jongens herstellen over het algemeen sneller van spierblessures omdat hun verhouding vet-spiermassa nu eenmaal genetisch anders is dan bij meisjes.”

Zijn de blessures anders naargelang de danssoort? “Je kan al zeker een onderscheid maken tussen klassiek ballet en al de rest. Het is nu eenmaal de meest blessuregevoelige discipline (goed voor 40% van alle dansblessures). Niet iedereen staat op de tippen van zijn tenen en draait zijn heupen fel naar buiten. Maar bij andere dansstijlen zie je natuurlijk ook blessures die bij de andere disciplines minder aan bod komen. Probeer maar eens 2 minuten met je hoofd in dezelfde positie te blijven zoals de vrouwelijke danser in ballroom.” Gaan dansers beter meteen naar een sportarts? “Ik zou zeker adviseren om altijd eerst naar een sportarts te gaan die kennis heeft van dans. Dansers hebben specifieke blessures en daarvoor is een zekere kennis nodig van dansbewegingen. De sportarts kan de danser doorverwijzen naar het ziekenhuis of naar een chirurg. Daarna is het weer aan de sportarts om de revalidatie op te volgen. Het is spijtig dat sommige dansers hun carrière onnodig stopzetten doordat ze niet meteen naar een sportarts gaan met kennis van dans.” Waarom heb je je gespecialiseerd in dans? “Ik was afgestudeerd als kinesist en kreeg een aanvraag om te gaan werken bij het Ballet van Vlaanderen. Daar heb ik enkele jaren gewerkt en een sterke interesse ontwikkeld voor de blessures bij dansers. De blessures zijn zeer specifiek doordat dansers, vooral bij klassiek ballet, extreme posities opzoeken die in andere sporten niet vaak voorkomen. In mijn eigen praktijk B-Fysio werk ik samen met verschillende dansorganisaties om zo veel mogelijk jonge dansers te begeleiden. Binnenkort begin ik aan mijn doctoraat aan de Universiteit Antwerpen, in samenwerking met de!Kunsthumaniora, om te onderzoeken hoe we jonge dansers zo goed

mogelijk individueel kunnen opvolgen, zodat we blessures in de toekomst kunnen vermijden. Het helpen van dansers is voor mij een even grote passie geworden als het dansen voor de danser zelf is.” Wat was het verschil tussen Beau en Lisa-Marie? “Lisa-Marie heeft niet al te lang gewacht om naar mij te komen. Ze had het gevoel dat ze een blokkade had in haar onderrug. Ik dacht echter aan een wervelbreuk. Na de consultatie bij de orthopedist moest ze 7 maanden een korset dragen, bestaande uit harde plastiek met beugels rond haar bovenbeen. Beeld je in dat er een surfplank bevestigd is aan je onderrug en rond één been. Zo is ze 7 maanden door het leven gegaan, je zou voor minder stijf worden. Het was een zware revalidatie, maar nu heeft ze toch, door al haar harde werken, een danscontract in Rusland gekregen. Beau liep al enkele jaren rond met klachten aan haar enkels. Toen ze bij mij kwam had ik vrij snel door dat het een “dansershiel” was. Ik heb haar dan ook meteen naar de orthopedist gestuurd, iemand die veel met dansers werkt. Hij zag een extra botje zitten aan achterkant van haar enkels. De aanwezigheid van dat botje is niet uitzonderlijk. Veel mensen hebben het, maar hebben er nooit last van omdat ze hun voeten niet zo ver moeten strekken. De pezen en spieren tussen de botten raken daardoor geklemd en gaan ontsteken. Beau had continu pijn als ze haar voeten probeerde te strekken en ze stond letterlijk op het punt dans op te geven. Ik kan me nog goed het beeld herinneren van haar verslagenheid de eerste keer dat ik haar voor mij zag. Ik ben blij dat ik haar heb kunnen verder helpen door haar naar de orthopedist te sturen. Daarna hebben we natuurlijk een heel intensief revalidatieproces doorlopen en ik kan zeggen: eind goed, al goed!”

In het voorjaar van 2018 toert Bjorn, op vraag van Danspunt, in Vlaanderen met zijn praktijkgerichte sessies. Onderwerpen zoals ‘blessurepreventie voor dansers’ en ‘de zin en onzin van stretchen’ komen zeker aan bod. Hou onze agenda in de gaten: www.danspunt.be/ dansagenda.

Beau Dillen ÂŠ Koen Dhollander

Dansershiel me naar Bjorn te brengen. Drie uur later stond ze er weer om mij naar huis te brengen. De directie en mijn balletleerkracht Kimmy Lauwens hebben me altijd mentaal en fysiek gesteund en Kimmy heeft mijn pointe techniek terug op punt gekregen.

Ongeveer 4 jaar geleden kreeg ik last van een een posterior ankle impingement aan beide voeten, ook weleens een dansershiel genoemd. Ik was toen 12 jaar oud. Het is pas in september 2015 - toen zat ik in het 4de middelbaar van de balletschool - dat ik naar Bjorn ben gegaan. Vier jaar heb ik met een blessure rondgelopen zonder dat iemand de juiste oorzaak kon vinden.

Het was niet makkelijk om zo lang stil te moeten liggen. Tijdens die periode kreeg mijn klas de kans om aan een danswedstrijd deel te nemen in het buitenland. Het was enorm frustrerend dat ik niet kon deelnemen, maar ik focuste me extra op mijn revalidatie. Om terug in vorm te geraken kon ik elke dag 3 tot 4 uur trainen bij Bjorn. Deze training hield mij niet alleen fysiek, maar ook mentaal sterk.

Na vele doktersbezoeken, kinesisten en ziekenhuizen was ik de hoop een beetje kwijt, maar tijdens mijn eerste consultatie wist Bjorn meteen wat er mis was. Hij nam mijn hele dossier door vanaf het begin en vertelde me dat ik een MRI moest laten nemen. Een foto laten trekken en zien waar het probleem zit: dat klinkt zeer logisch, maar als jong meisje weet je dat natuurlijk niet en vertrouw je alle dokters die je tegenkomt. Ik ben in het vierde middelbaar geopereerd aan beide enkels en daarna ben ik intensief beginnen te revalideren bij Bjorn.

Ik ben volledig genezen en heb geen last meer van mijn enkels. Als je al zo lang met een blessure rondloopt heb je het gevoel dat je het moet accepteren. Je leert dansen met pijn en dat is gevaarlijk. Ik zit nu in mijn laatste jaar op de Koninklijke Balletschool Antwerpen en kan pijnvrij audities doen om mijn danscarriĂ¨re te lanceren.

Toen ik zeker wist dat ik een dansershiel had, was ik opgelucht dat ik eindelijk meer zekerheid had, maar ik was ook erg bang. Het is geen kleine blessure. Integendeel, je moet je laten opereren en lang revalideren om er vanaf te geraken. En dat was voor mij, als ballerina in wording, schrikwekkend.

Naar de sportarts zelf ga ik niet meer, tenzij ik ergens last heb. Voor mijn enkels moet ik geen enkele dokter meer zien, waar ik zeer blij om ben. De belangrijkste tip die ik kan meegeven aan dansers is om naar een goede dokter en kinesist te gaan. Liefst naar iemand met kennis van dans. Stop op tijd wanneer je pijn hebt en wees geduldig. Je hebt maar 1 lichaam: luister ernaar en draag er altijd zorg voor.

Wie me het meest gesteund heeft is Bjorn. Maar ook Dr. Tim Leenders, mijn enkelspecialist, en de arts die beide operaties tot een perfect einde heeft gebracht hebben mij enorm ondersteund. Mijn ouders gingen met mij naar alle dokters en kinesisten en elke middag rond 15 uur kwam mijn mama mij op de Koninklijke Balletschool van Antwerpen ophalen om

Lisa-Marie Vervoort © Koen De Clerck

Dansen na een wervelbreuk Tijdens mijn revalidatie kreeg ik oefeningen met gewichtjes van 1 kilo om mijn spiermassa te onderhouden. Toen mijn korset uit mocht, ging ik nog 3 keer per week naar Bjorn. Ook mijn mama was altijd een enorme steun. Iedere keer dat ik bijna ging opgeven en niet meer naar audities wou, gaf ze mij een duwtje in de rug. Mijn vriend Thomas met wie ik al 2 jaar samen ben, heb ik leren kennen toen ik nog in mijn korset zat. Hij blijft mij tot vandaag steunen in mijn danscarrière.

Ik zat in het zesde middelbaar, mijn laatste jaar op de balletschool. Dit is het moment waarop je als balletdanser afstudeert en op zoek gaat naar een job. Ik had al verschillende audities gepland en vluchten geboekt. Eind september begon ik last te krijgen aan mijn rug. Op 12-jarige leeftijd heb ik een hernia ontwikkeld bij een zware val. De kinesist zei dat mijn hernia pijn veroorzaakte in mijn rug. Hij heeft mij behandeld en de pijn ging even weg. Toen wist ik nog niet dat ik al een barst in mijn ruggenwervel had. Ik ben dus verder blijven dansen totdat de barst een breuk werd.

Met een blessure spendeer je uiteraard minder tijd aan dans en moet je je focussen op je genezing en revalidatie. Ik kreeg ook de kans om meer bij te leren over het menselijk lichaam. Bjorn gaf me boeken rond anatomie waardoor ik veel bijleerde over mijn eigen lichaam.

Ik besloot naar Bjorn te gaan, die ik heb leren kennen via vrienden. Na een halfuur op de consultatie zei hij dat ik zo snel mogelijk een MRI moest laten nemen van mijn rug. Na mijn MRI verwees de arts mij door naar een rugchirurg Dr. Mahieu. Ik kreeg te horen dat ik een wervelbreuk had en een lange tijd niet meer mocht dansen. Drie dagen na mijn afspraak met Dr. Mahieu moest ik mij in het ziekenhuis laten opmeten voor een korset die helemaal op maat werd gemaakt. 7 maanden lang heb ik dit korset moeten dragen. Dat was een zware klap want het principe in ballet is als je 1 dag stil ligt duurt het 2 dagen om terug op het niveau te zijn voor die eerste dag. Volgens dit principe is 14 maanden de tijd die ik nodig heb om terug in topvorm te zijn.

Ik ben afgestudeerd aan de Koninklijke Balletschool van Antwerpen en heb vorig jaar een zomerschool in Barcelona gevolgd. Opeens had ik opnieuw rugpijn en heb ik nogmaals een MRI laten nemen. Na twee weken wachten op de uitslag bleek ik last te hebben van mijn hernia. Een paar behandelingen bij Bjorn en die pijn was helemaal weg. Vanaf september 2016 heb ik een schooljaar training gevolgd bij de International Ballet School in Brussel. In september van dit jaar vertrek ik naar Rusland. Ik heb een contract aangeboden gekregen bij een Russisch balletgezelschap, Ballet Moskou. Twee jaar na mijn blessure kan ik eindelijk verder met mijn danscarrière.

Mijn eerste vraag bij Dr. Mahieu was: kan ik ooit nog dansen? Hij zei dat de kans dat ik helemaal niet meer kan dansen zeer klein was. Dat was al een opluchting, maar dat de revalidatie zo lang ging duren, daar keek ik heel hard tegenop.

Ik ga af en toe nog naar Bjorn om mijn rug wat los te kraken want een deel van mijn souplesse in de rug ben ik toch een beetje kwijt. Maar ik ben enorm gelukkig dat ik zonder pijn verder kan dansen. Aan alle dansers, vergeet al het werk dat je voor je blessure gedaan hebt niet.

Vaak dacht ik te stoppen met ballet maar ik had zo veel mensen rondom mij die mij echt steunden en Bjorn was de grootste steun. In het begin ging ik elke namiddag naar Bjorn want de balletlessen op school zijn ook in de namiddag.

“Dat gevoel van menselijke warmte, een droom die uitkwam” Vele tegenslagen zorgden ervoor dat dansen voor Anne (54) haar hele leven lang onmogelijk leek. Tot ze plots een uitnodiging in haar mailbox kreeg voor een project van het Steunpunt Vakantieparticipatie, dat niet alleen haar vakantie, maar ook haar hele leven zou veranderen. door Sam Ecker We spreken af aan een cafeetje bij Anne in de buurt. Na even twijfelen kiezen we ervoor om buiten te zitten: Anne geniet graag van de weinige zon die we de afgelopen dagen gezien hebben. Een ober komt naar buiten en maakt aanstalten om een parasol open te doen. Anne trekt zijn aandacht en vraagt of dat toch nog even zou kunnen wachten, zodat we nog wat van de vroege zonnestralen kunnen genieten. Geen probleem. Ze kijkt trots naar mij en vertrouwt me toe dat ze dit vroeger nooit gedurfd zou hebben: spontaan een onbekende aanspreken. Vroeger was ze iemand die luisterde en zweeg. Uit onzekerheid en angst om beoordeeld en afgekeurd te worden. Als Anne het over vroeger heeft, dan praat ze over haar leven zoals het was voor het dansweekend van het Steunpunt Vakantieparticipatie. De bedoeling van het kosteloze weekend was een zo divers mogelijke groep vakantiegangers uit te dagen om via dans hun vakantiegevoel uit te drukken. Het was bij wijze van toeval, een uitnodiging in een lokale vrijetijdsnieuwsbrief, dat Anne het project leerde kennen. “De mail was op zo’n manier opgesteld dat ik de menselijke warmte die achter het project schuilging, kon voelen. Je voelde je al welkom vanaf de eerste woorden, en dat heeft mij echt overtuigd om me in te schrijven.” In het verleden had het altijd al gekriebeld bij Anne om te dansen: van jongs af aan houdt ze van muziek en is ritme haar way of life. Maar een moeilijke jeugd, uitdagende levensomstandigheden en rugproblemen zorgden ervoor dat de behoefte om

te dansen nooit bevredigd kon worden. Een minderwaardigheidscomplex wierp een schaduw over haar leven. Dat dansen uiteindelijk zoveel bij haar los zou maken, had ze nooit verwacht. De dansvloer bleek voor haar uiteindelijk juist een plaats waar iedereen, hoe verschillend ook, gelijkwaardig is en de ander aanvaardt. Het welkomstgevoel dat ze al van bij de eerste mail ervoer, hing het hele project lang in de lucht. Zo ontstond er tijdens het weekend een echt familiegevoel en kon Anne het minderwaardigheidscomplex, dat ze al een heel leven met zich had meegesleurd, van zich afschudden. Wat zorgde er dan concreet voor dat jouw minderwaardigheidscomplex verdween? “Het maakte gewoon niet uit dat ik wat gebrekkig danste, want alles stond in het teken van waar je zelf nood aan had. Wie hulp nodig had, kreeg die onmiddelijk, en op adem komen was ook nooit een probleem. Iedereen was volledig vrij en kon op die manier een echt vakantiegevoel ervaren. Alleen al de ruimte om je emoties uit te drukken zonder het risico op vooroordelen zorgde ervoor dat dit project voor mij echt een droom was die werkelijkheid werd. En dat was ook juist zo belangrijk voor dat vakantiegevoel: je vrij voelen, mogen doen waar je zin in hebt, en het teder gevoel verbonden te zijn met de mensen uit je omgeving.” Hoe voelde het dan om na zo lang verlangen eindelijk te kunnen en te mogen dansen? “Dat ik zo lang worstelde met mijn minderwaardigheidscomplex en onder andere

daardoor niet tot dansen kwam, was voor mij enorm deprimerend. Ik zat vast in een vicieuze cirkel. De nood om mij te kunnen uiten via dans en op die manier de ellende en de trauma’s van mijn leven te verwerken, kon maar niet beantwoord worden. Tijdens het weekend voelde ik mij dan plots weer jeugdig en ervoer ik de vrijheid om te kunnen zijn wie ik zelf wilde zijn, los van het waardeoordeel van anderen. Plots kon ik al mijn miserie, die ik al levenslang met me meesleurde, loslaten. Zo vroegen ze ons tijdens een van de workshops te bewegen volgens ons idee van vakantie. Vakantie is voor mij de zee, dus zette ik de golvende zee die zijn bevaarders wiegt om in beweging. Het herinnerde me aan mijn moeder die mij als kind nooit gewiegd heeft. Een groot gemis. Ik liet me tijdens het dansen helemaal gaan en vond troost in mijn bewegingen. Eindelijk konden de tranen hun weg vinden. Het was een echte verlossing, ik had het zo hard nodig.” Op welke manier speelde de groep hierbij een rol? “De groep was een zeer belangrijke factor: op een bepaald moment tijdens de workshops begonnen we spontaan als één groep samen te dansen. Dat moment

was zo warm en intens dat het aanvoelde als een fantastische omhelzing, die tederheid en verbondenheid met zich meedroeg. Die menselijke warmte was voor mij een droom die uitkwam. We hebben die warmte dan ook zo nodig, ik zou er goud voor geven. Eén van mijn mooiste herinneringen aan het project is het moment waarop we tijdens het bewegen elkaar de hand reikten, letterlijk. Hoewel een van de deelnemers in een rolstoel zat, dansten we samen, omdat ik haar de hand reikte. Iemand de hand reiken is zo’n krachtig en vriendelijk gebaar. Vroeger kreeg ik van bijna niemand een uitgestoken hand, een vriendelijk teken van aanvaarding en waardering. Iemand die jou de hand reikt, samen met jou wil dansen, zonder vooroordelen, dat is voor mij echt wel fantastisch.” Ik merk hoe Anne vol intens geluk maar ook vol heimwee vertelt over het project, hoe ze het dansen zo hard nodig heeft, en ik vraag me af hoe het verder moet voor haar na dit eenmalige weekend. “Ik hoop echt dat er naar de toekomst toe nog zulke initiatieven opgestart zullen worden én dat ik erbij zal kunnen zijn. Wie weet

zijn er nu al andere projecten, waar ik geen weet van heb. Maar het was echt een geluk dat ik toevallig bij Steunpunt Vakantieparticipatie terecht kwam. Ik zou goud geven voor een dansorganisatie die gratis een vast aanbod voor mensen met een beperking voorziet. Meestal vragen zulke organisaties enorm veel geld, en dat vind ik jammer.” Wat neem je dan, los van een eventueel vervolg, mee uit dit project? “Als ik moeilijke momenten heb, en weer verzeild raak in die negatieve spiraal, dan kijk ik naar de foto’s van het project. Foto’s waarop ik straal van geluk. Daar trek ik me aan op. Ik zet dan muziek op, begin wat alleen te dansen en voel me dan weer beter. Dan vergeet ik ook weer de pijn in mijn rug. Vergeten is misschien een fout woord, maar op zulke momenten overstijgen mijn emoties de pijn. Ik moet nog maar aan dans denken, of ik begin spontaan te zingen en te dansen, zelfs op straat. Vroeger zou ik dat nooit gedurfd hebben: ik was te beschaamd, te gesloten en had te weinig zelfvertrouwen. Bang voor mensen die op me zouden neerkijken. Het weekend heeft mij echt doen openbloeien en sindsdien kan ik geen dag meer zonder dans. Het kan me niets meer

schelen wat anderen denken: iedere mens is verschillend en je kunt toch niet weten wat anderen zullen denken. Ze weten niet wat ze missen als ze me zien dansen, je m’en fous!” En het weekend heeft Anne niet alleen het vertrouwen gegeven om te dansen: ze durft nu ook contacten leggen, meepraten tijdens gesprekken en opkomen voor haar mening, waar ze vroeger op de achtergrond bleef. Ze heeft ingezien dat je niet bang hoeft te zijn voor het oordeel van anderen. “Ondanks bijvoorbeeld mijn slechte rug en het feit dat ik mezelf niet mooi vind, heb ik nu het gevoel geaccepteerd te worden. Ik heb ook ingezien dat als ik niet durf spreken, mensen hoe dan ook veel sneller een oordeel over mij zullen vellen. Ik ga nu bewust op zoek naar menselijke warmte. En dat is voor mij de magie van dans. Een chemisch gedoe, signalen die je naar elkaar zendt, zonder dat je het beseft. Signalen dat iedereen erbij hoort.” Meer verhalen over het belang van vakantie, ook voor wie het niet evident is op www.iedereenverdientvakantie.be.

Indische dans vandaag Europese dansers over Indische inspiratiebronnen

Bij Indische dans denk je weleens aan de bombastische massascènes uit een Bollywoodfilm, sommige liefhebbers aan de typerende Bharata Natyam-dans. Maar Indische dans beslaat een breed spectrum aan stijlen en inspireert ook steeds meer choreografen en dansers in Europa. door Margot De Boeck In België hebben we bijvoorbeeld ‘Bollylicious’: een jong gezelschap, maar de drie dansers zijn ervaren en gepassioneerd. “Een goede naam vinden was voor ons een hele zoektocht,” licht danseres en Indologe Ayla toe. “We vallen tussen de culturele en privésector in, en zaten met de vraag of de naam niet te catchy zou zijn voor de culturele sector. Een duidelijke link met India was belangrijk, want dat is de kern van wat we doen.” Compagnon Laura vult aan: “We relativeren onszelf en steken veel humor in onze voorstelling. Onze naam is een voorbeeld van die Spielerei van ons.” Geboren en getogen in Gent, met een specialisatie in Indische dans. “Mensen vinden het soms raar dat we als Belgen aan Indische dans doen. Doordat wij als Belgen verschillende Indische dansstijlen met elkaar en met andere dansstijlen mengen proberen wij hokjesdenken te doorbreken,” vertelt Tom, de derde danser van het gezelschap. Daartegenover staat de Nederlandse choreografe Kalpana Raghuraman. Vertrekkende van haar Indische achtergrond maakt ze hedendaagse dansvoorstellingen, geïnspireerd op Indische klassieke dansen. “Onze samenleving wordt steeds meer divers, maar de culturele wereld gaat daar minder in mee. Via mijn voorstellingen wil ik clichés aanhalen en openbreken.” In een interview lichten de dansers hun ervaringen en drijfveren toe.

BOLLYLICIOUS Hoe hebben jullie elkaar ontmoet? Tom Decuyper: “We kennen elkaar al lang. Als tieners zaten we samen in de Indische dansles. Vijf jaar geleden hebben we onze artistieke ideeën gebundeld, en zo ontstond ons collectief Bollylicious.” Hoe zijn jullie als tiener aan Indische dans begonnen? Laura Neyskens: “Ik deed mee met hedendaagse dansproducties bij les ballets C de la B, maar voelde me daarnaast erg aangetrokken tot verschillende etnische dansen zoals flamenco en Indische dans.” Ayla Joncheere: “Ik wilde als kind zigeunerinnetje worden en ben bij Indische dans

terechtgekomen via een workshop zigeunerdans, want daarin zat het woord ‘zigeuner’ (lacht).” Laura: “Gebeten door Indische dans zijn we al snel Bollywoodfilms gaan kopiëren. Nadien zijn we elk naar India geweest om

regelmatig danst bij Kalpana. We hebben elkaar op stage in Liverpool leren kennen. Hij danst bij gezelschappen die de combinatie maken van westerse hedendaagse dans en klassieke Indische dans.”

“Flamenco en Ierse volksdans zijn allebei Europese dansstijlen, maar erg verschillend. Er is ook veel diversiteit in India, die wij in onze voorstellingen willen tonen”Tom, Bollylicious er de verschillende Indische dansvormen aan te leren. Met al die bagage creëren we nu een eigentijdse visie op Indische dans.”

VROLIJK SPEL Wat spreekt jullie dan meer aan bij Indische dans dan bij andere etnische dansvormen? Laura: “Het is een zeer vrouwelijke en elegante dans, waarbij veel controle over je lichaam vereist is. Het is ook een zeer ‘complete’ dans: je ogen, je hoofdbewegingen, de details in vingers, handen ... spelen allemaal een rol. Het is een dansvorm waar ik vrolijk van word. Doordat er veel mimiek in zit, kan je er zot mee doen. Als ik optreed met Indische dans komt er een bepaalde positieve energie vrij die ik minder terugvind bij het opvoeren van hedendaagse dans.” Tom: “Ondanks dat vrolijke is de dans technisch wel zeer moeilijk, net als bij klassiek ballet. Jarenlange technische training is nodig.” Als je kijkt naar Indische hedendaagse dans, heb je choreografe Kalpana in Nederland en Bollylicious in België. Wat is de link tussen beide? Tom: “In onze nieuwe voorstelling ‘Sitara’ doet Sooraj Subramaniam mee, die ook

Streven jullie naar dezelfde combinatie? Ayla: “Wij vertrekken vanuit een Indisch dansconcept voor het creëren van een eigentijds dansproduct. Het lijkt mij dat Kalpana eerder omgekeerd te werk gaat en vertrekt vanuit een hedendaags concept en haar Indische danstraining hiervoor gebruikt.” Tom: “Indische dans is een verzamelnaam. Zo zijn Flamenco en Ierse volksdansen beiden Europese dansstijlen, maar je kan die niet naast elkaar zetten als dezelfde dans. In India is er ook veel diversiteit, die wij in onze voorstellingen willen tonen.”

VEEL EFFECT Jullie zijn zelf in India geweest – hoe was dat? Laura: “Ik was 20 en vertrok voor drie maanden, ik stelde me daar niet zo veel vragen bij. Het is pas later dat ik het wat moeilijker had, omdat ik al meer in mijn eigen gewoontes vastgeroest zat.” Ayla: “Je moet India gewoon over je heen laten komen. Als je met die ingesteldheid gaat is het een zeer aangename ervaring.” Laura: “Tijdens onze tournees gebeuren er altijd onverwachtse dingen. Ze pakken de zaken anders aan. Daardoor blijft India verrassen. (lacht)

teit zorgt dan ook voor een wow-effect in India. ” Niet enkel in India, ook elders maken jullie veel indruk. Laura: “We zijn zowat culturele ambassadeurs bij de Indische ambassades in België en Nederland en treden regelmatig op voor Indische diaspora in Europa. We gaan ook mee met de Belgische delegatie naar India om er 70 jaar diplomatie te vieren.”

“Doordat er veel mimiek in zit, kan je zot doen met Indische dans” Laura, Bollylicious Tom: “Gaandeweg zijn we in een unieke situatie geraakt dat we zowel optredens doen voor bijvoorbeeld de Indische premier Modi tijdens zijn staatsbezoek als avondvullende podiumvoorstellingen voor de reguliere culturele centra in de Benelux. Voor dat laatste moeten we wel een grote inspanning leveren. In de culturele sector is het niet zo eenvoudig om als artistiek product aanvaard te worden en niet als louter animatie.”

FAN ALAIN Bollylicious © Erik Cantryn

Wat spreekt Indiërs aan in wat jullie doen? Tom: “Wie in India Bollywood danst, wil meestal westers zijn. Maar wij gaan net terug naar de stijl van vroeger en maken fusies met bijvoorbeeld hedendaagse

wend. Ze zijn ook onder de indruk omdat we niet Indisch zijn en technisch zeer sterk.” Laura: “We werken enorm op synchroniciteit, zodat alle bewegingen en afstanden tussen bijvoorbeeld de armen gelijk zijn. In

“Het is redelijk progressief om al die klassieke stijlen te combineren” Ayla, Bollylicious dans die zij niet gauw durven maken.” Ayla: “Het is redelijk progressief om verschillende Indische stijlen te combineren. Zo zijn we zowel traditioneel als vernieu-

India ligt de focus vaak anders. Vele dansen zijn oorspronkelijk bedoeld om solo op te voeren. De persoonlijke uitvoering primeert dan ook. Onze synchonici-

Choreograaf Alain Platel steunde jullie wel in dat traject. Waarom is hij zo’n fan van jullie? Laura: “Je wordt vrolijk van deze dans (lacht). Platel vergelijkt ons werk met zijn voorstelling ‘Coup Fatale’. Er komt bij die voorstelling zoveel positieve energie vrij. De kunstwereld hoeft voor mij niet alleen inhoudelijk commentaar te leveren op wat verkeerd gaat in de wereld, je kan als kunstenaar ook iets maken dat opnieuw energie geeft. Dat zag Platel ook in ons werk. In België is er veel nadruk op inhoud en wij focussen momenteel voornamelijk op de vorm. Dat wordt al snel gezien als commercieel. Bij ballet is het aanvaard omdat het onze cultuur is, maar daarbuiten wordt het moeilijker. Ik ben ook bezig met inhoud, maar voor mij kunnen die projecten naast elkaar bestaan, en vullen ze elkaar zelfs aan. Ik heb projecten als deze nodig om te kunnen blijven graven naar diepgang.”

Wat hopen jullie met Bollylicious te bereiken? Laura: “Onze eerste voorstelling Bombay Express zette de toon als een oriënterende voorstelling om te tonen wat we in huis hadden. Met de tweede productie ‘Sitara’, die 1 oktober in première gaat, willen we bewijzen dat we met dezelfde dansstijl een andere sfeer kunnen oproepen. In de toekomst willen we in een derde project ook meer inhoudelijk te werk gaan door te kijken naar de uitwisseling tussen westerse en Indische dansers, maar dat staat nog in zijn kinderschoenen.” •

KALPANA RAGHURAMAN Hoe ben je begonnen met dansen? Kalpana: “Ik ben Indiase. Mijn moeder is danseres. Toen ze uit India in Nederland toekwam heeft ze hier als een van de eerste haar Indiase (In Nederland verwijst Indisch naar Indonesisch, Kalpana gebruikt de term Indiase, red.) dansschool opgericht. Ik danste al van jongs af aan, maar had niet gedacht dat ik het verder zou zetten. Het publiek op de school was erg gemengd. Indiase dans zelf is enorm divers en mensen gingen op zoek naar een manier om in Nederland toch verbonden te blijven met hun moederland. Er waren niet alleen Indiërs, maar ook Nederlanders, Russen, Hongaren … Zo maakte ik dat als kind van erg dichtbij

mee. Mijn moeder heeft me nooit geforceerd om te dansen, omdat ze wist dat dat een omgekeerd effect zou hebben. Ik was nogal rebels en wispelturig en had veel nood aan ruimte.

typisch Indiaas, want die zie je ook bij bijvoorbeeld klassiek ballet. De vorm is zeer rijk en die zet ik graag op mijn eigen wijze in, om iets hedendaags en wat mij aan het hart ligt te communiceren.”

“Ik wilde met meer dan alleen de vorm bezig zijn, ik wilde over iets spreken” Kalpana Ik danste veel klassieke Indiase dans. Ik ging naar lessen en deed mee in voorstellingen. Ik kon echter niet uitdrukken wat ik wilde met louter de klassieke dansvormen. Vanuit die drang ben ik begonnen met eigen hedendaagse dansvoorstellingen te maken. Sinds eind 2015 heb ik mijn eigen gezelschap, dat vanaf 2017 structureel ondersteund wordt door Gemeente Den Haag.” Wat miste je dan in die klassieke Indische dans? Kalpana: “Ik wilde met meer dan alleen de vorm bezig zijn, ik wilde over iets spreken. In mijn laatste voorstelling ‘SIMEON’ heb ik het over het individu in de samenleving en hoe het is om te leven op automatische piloot. Ik zie de vorm daarbij als middel om iets te vertellen. Die aandacht voor de vorm is niet zozeer

Indische dans blijft voor de lezer misschien nog abstract. Hoe omschrijf jij deze dans? Kalpana: “Ik zou de lezer vooral verwijzen naar YouTube. (lacht) Gewoon zoeken op ‘classical indian dance’. Ik heb zelf ook nog een oudere video die erg veel verwijst naar de klassieke Indiase dansstijl. Bij Indiase dans gaat het vooral om de herkenbare elementen: handen en voeten en ook je mimiek. Het is een zeer rijke toolbox van waaruit je kan vertrekken, maar ik vind vrijheid erg belangrijk. Precies daarin ligt voor mij de kracht van de kunstenaar.” Wat is de reactie van het publiek op de combinatie van hedendaagse en klassieke Indische dans? Kalpana: “De reacties zijn wisselend, maar vooral zeer positief. Ik word ook uitgenodigd

kunnen gaan om je visie toe te lichten. Ik hoop met mijn werk de openheid in de programmering te kunnen vergroten.”

Je studeerde antropologie, hoe is je studie gelinkt aan je dans? Kalpana: “Ik was zeer geïnteresseerd in verschillende culturen en ben om die reden aan de studie begonnen. Ik had aanvankelijk nooit gedacht dat ik het zou kunnen gebruiken in mijn danspraktijk. Voor mijn studie heb ik onderzoek gedaan naar Indiase dans en heb ik geleerd op een bepaalde manier vragen te stellen en onderzoek te doen. Zo kan ik in mijn danspraktijk verschillende lagen aanbrengen.”

door de stroom van migratie, maar in de cultuursector wordt met deze vermenging nog heel anders omgegaan.” Speelt dat thema een belangrijke rol in je werk? Kalpana: “Zeker, ik probeer heel erg om uit clichés te stappen. De diversiteit in de samenleving mis ik bij de achtergronden en het type van makers. De danssector reflecteert niet voldoende de demografische diversiteit in de samenleving. Ik vind het belangrijk dat deze reflectie in het landschap er is. In mijn werk blijft het daarom een speerpunt. Ik probeer steeds verschillende achtergronden met elkaar te mengen. Zo zijn de muzikanten bij mijn laatste voorstelling een gerenommeerd klassiek Nederlands strijkerskwartet. Ook de dansers hebben verschillende achtergronden.”

Vind je dat er vandaag nog te weinig aandacht is voor Indische dans als kunstvorm? Kalpana: “We denken nog veel in hokjes, dat zit gebakken in de manier waarop we denken over de wereld en over mensen. Ik geloof heel erg in die samensmelting in de samenleving: mensen van verschillende achtergronden hebben verschillende jobs, vriendengroepen worden steeds meer divers. Zulke diversiteit wordt alsmaar gangbaarder

Voelde je aan dat professionaliseren met Indische hedendaagse dans moeilijker was dan als dat bij westerse hedendaagse dans zou zijn geweest? Kalpana: “Programmatoren zijn over het algemeen eerder conservatief. Er zijn veel dansers die het willen maken, maar er is ook maar weinig publiek in Nederland voor dans. Het is de taak van de artiest om de eigen raison d’être in vraag te stellen. Het is ook altijd goed om met programmatoren een gesprek aan te

Bollylicious brengt hun voorstelling ‘Sitara’ op 1 en 2 oktober in de Minardschouwburg in Gent. Meer ino en tickets: www.bollylicious.org.

om in Maleisië en India voor plaatselijke dansers voorstellingen te choreograferen. Ze vinden het mooi dat ik een externe blik heb. Het werkt erg verfrissend.”

ANTROPOLOGIE

Zie je waar je nu bent als een hoogtepunt in je carrière? Wat wil je nog bereiken? Kalpana: “Ik wil blijven groeien, ik heb een sinterklaaslijst van wensen (lacht). Het is zoals wanneer je 10 bent. Dan lijkt 12 heel oud en als je 14 bent is dat zo voor 21. Zo verschuiven ook mijn ambities, alles wordt alsmaar groter. Ik hoop op wereldtournee te kunnen gaan, meer en meer te kunnen optreden, meer voorstellingen te kunnen maken. Gelaagdheid zonder belerend te zijn blijven daarbij mijn kernwoorden.” •

Kalpana Raghuraman toert momenteel met haar voorstelling ‘SIMEON’ in Nederland. Alle data vind je op www.kalpanarts.com.

DE GROTE BELGISCHE DANSVITRINE IS TERUG! Ook in 2018 organiseert Danspunt De Grote Belgische Dansvitrine. Dat is: podiumervaring opdoen, kennismaken met ontelbaar veel dansstijlen, coaching, en heel veel meer. Maar het is vooral dé kans die je moet grijpen als je jouw voorstelling wil etaleren voor een volle, grote zaal. Krijg veel feedback van een straffe poule dansexperten. Doe mee en stap in een intensief coachingsbad op maat, waarin je toewerkt naar je voorstelling in de Brugse Stadsschouwburg.

Wanneer?

• Feedbackmomenten op 27 en 28 januari 2018 • voorstelling op 5 mei 2018 Meer info en inschrijvingen: www.dedansvitrine.be 13

Dit was de danszomer van 2017

De hele zomer lang konden we genieten van tal van festivals met een dansant kantje. Danspunt bezocht er enkele en ging de danssfeer opsnuiven. En of er gedanst werd!

Dansand! (29/06-2/07) brengt hedendaagse dans op en rond het strand van Oostende. Danspunt zorgde deze editie voor enkele boeiende, verrassende gidsen. Samen met Refu Interim liet ze het publiek kennismaken met de dans der ambtenaren.

Fusion Breeze (20/05) is een kleinschalig festival in Gent dat helemaal in het teken staat van tribal en fusion buikdans, een nog redelijk onbekende en jonge dansstijl. Het festival wil dansers van alle niveaus en nationaliteiten verbinden.

Salsa, lindy-hop, hedendaagse dans, swing, tango en hiphop … Voor jong en oud. Voor elk wat wils. Naast dansinitiaties biedt Dansen in ‘t park in Sint-Amandsberg (18-20/08) verrassend werk van piepjong en meer ervaren danstalent. ’s Avonds verandert de centrale vloer in een explosief dansfeest.

Danspunt organiseerde deze zomer (26-30/08) voor de eerste keer het internationale dansworkshopfestival Out of the Toolbox, in Gent. Docenten, makers en dansers met zin voor creatie kregen er vijf dagen lang inspiratie, maakten kennis met nieuwe methodes en andere stijlen en kregen zelfvertrouwen om met hun dansers aan de slag te gaan.

In de zomer vinden er heel wat folklorefestivals plaats, waaronder Internationaal volkskunstfestival ‘Drieskes Kerremes’ (26-30/07), Internationaal Folklorefestival Hasselt (13-15/08) en Bonheidansfestival (16-20/08). Van 7 t.e.m. 14 juli kon je voor de 59ste keer de wereld beleven in Schoten. Groepen van over de hele wereld komen er samen tijdens Hello! Schoten om hun tradities en cultuur te tonen in dans en muziek.

Op Theater aan Zee in Oostende (27/07-5/08) stonden verschillende dansvoorstellingen geprogrammeerd, waaronder Horses van kabinet k. Tien kinderen en volwassenen ontmoetten elkaar vol ontembare energie.

Het TheaterFestival zet 10 dagen (31/08-10/09) lang een grote spot op het mooiste dat ons theaterlandschap in Vlaanderen, Brussel en Nederland biedt. Dit jaar werden er drie dansvoorstellingen geselecteerd waaronder EVOL van Claire Croizé / Ecce vzw.

Dit jaar stond Salto Festival (8/07), een stadsfestival in Menen, in het teken van beweging: zelf dansen, een dansvoorstelling meepikken, poppen laten dansen, sporten ...

Tijdens de Gentse Feesten (14/07-23/07) kon elke dansliefhebber in het Baudelopark weer proeven van talrijke initiaties in verschillende dansgenres. Van salsa tot Bollywood, van Flamenco tot tapdans, van folkdans tot hiphop, ... voor elk wat wils!

De Zomer van Antwerpen (juli-augustus), dat is: concerten, workshops, een open podium en pop-up choreografieën, waaronder de dansvoorstelling ‘Assortimens’ van keski.e.space in het containerpark van Berchem.

In het straatbeeld

In deze rubriek sturen we een redacteur de straat op in zijn of haar eigen stad of gemeente. Een toevallige, nietsvermoedende passant krijgt de kans om jou te overtuigen dat zijn of haar stad the place to be is voor dansers of dansliefhebbers. Deze editie is Oostende aan de beurt.

De grijze wolken zijn er misschien geen getuige van, het is wel degelijk hartje zomer wanneer ik Berlinde Vanhoecke en haar dochter Elien Vanbaelenberghe ontmoet bij Cultuurcentrum De Grote Post in Oostende. Onverwacht hadden ze die middag twee tickets kunnen versieren voor ‘Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan’ dat in De Grote Post speelt naar aanleiding van het Oostendse festival Theater Aan Zee. Twee brede glimlachen verraden dat ze daar allesbehalve spijt van hebben. Hun eerste indruk? door Phéline Thierens (eenstemmig) Prachtig! Elien: “Dit was eigenlijk de allereerste dansvoorstelling die ik ooit zag. Hoe de muziek van Bob Dylan en de bewegingen van de danseres op elkaar waren afgestemd ... Echt indrukwekkend.” Berlinde: “Ik ben blij dat ik Elien heb meegekregen. Zelf hou ik van dans, dus hoopte ik haar ervan te kunnen overtuigen dat zo’n voorstelling je echt kan raken.” Dus je deelt haar mening over ‘Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan’? Berlinde: “Ja, indrukwekkend was het juiste woord.” Dansen jullie zelf? Berlinde: “Ik ben in een ver verleden sportregentes geweest, dus ik heb wel iets met sport. Maar met dans in het bijzonder? Dat niet, nee.” Elien: “Op feestjes dans ik al eens graag!” Heb je dan ook aanraders voor mensen die graag eens de benen willen losgooien in Oostende, Elien? Elien: “Tijdens Theater Aan Zee zijn de afterparty’s in het cultuurcentrum elk jaar een absolute aanrader. Daarnaast ga ik met mijn vrienden graag naar café Lafayette. Daar draaien ze niet per se zware beats of eletronica, maar je kunt er wel fijn dansen op oudere muziek. A la Bob Dylan, zoals daarnet in de voorstelling. (tegen Berlinde) Jij gaat veel meer naar dans kijken, hé?” Berlinde: “Ik ben zeker geen kenner, maar ik pik af en toe wel een voorstelling mee. In het Kursaal Oostende heb ik bijvoorbeeld Riverdance gezien, Ierse dans. Dat was echt de moeite.” Elien: “In het Kursaal speelde deze zomer ook de musical ‘Footloose’. Iets helemaal anders en niet helemaal mijn ding, maar

daarvoor komen wel veel mensen speciaal naar Oostende.” Berlinde: “Hier op Theater Aan Zee heb ik nog twee andere interessante voorstellingen gezien: ‘Monkey Mind’ van Platform-K en Lisi Estaras en ‘Stil(l)’ van jonge makers Loes Swaenepoel en Tim Taveirne. Sommige stukken uit ‘Stil(l)’ snapte ik niet helemaal en de voorstelling werd eigenlijk niet echt beschouwd als dans, maar dat maakte niet uit. Ik heb genoten van de mooie bewegingen in combinatie met de soms absurde tekst. Bij ‘Monkey Mind’ vond ik vooral het proces dat aan de voorstelling vooraf moet zijn gegaan fascinerend. Twee professionele dansers werkten samen met drie dansers met een beperking. Voor zowel de makers als alle dansers moet die creatie een zeer intense ervaring geweest zijn. Tijdens de voorstelling hield die gedachte me bezig. Het enige wat ik een beetje miste, was muziek. (lacht)”

Monkey Mind was eerder dit jaar al te zien tijdens het festival Dansand!. Stond dat bij jullie ook op het programma? Elien: “Niet voor ons, maar mijn zus is geweest. Op de dijk is dat, hé? Leuke locatie!” Misschien een ander leuk festival om samen te ontdekken volgend jaar? Berlinde: “Zeker!” Elien: “Om eerlijk te zijn had ik eerst een beetje schrik van moderne dansvoorstellingen. Ik stelde me er vooral gekke, onbegrijpbare bewegingen bij voor. Maar ‘Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan’ heeft het tegendeel bewezen. Ik heb inderdaad zin gekregen in meer.”

Koorddansen tussen de Twin Towers

Alexander Vantournhout over zijn hybride bewegingsonderzoek tussen dans en circus Alexander Vantournhout is geschoold als circusartiest én heeft een achtergrond in hedendaagse dans. Samen met dramaturge Bauke Lievens creëerde hij de voorstellingen ‘ANECKXANDER’ (2015) en ‘Raphaël’ (2017), die de laatste jaren lof oogstten in binnenen buitenland. Met Raphaël stond hij deze zomer op verschillende festivals, waaronder de Gentse Feesten en Theater aan Zee. De integere, gedurfde en compromisloze versmelting van circus en hedendaagse dans brengt een nieuw soort bewegingstaal voort, die moeilijk te plaatsen valt, maar daardoor des te meer fascineert. Dans.Magazine had een gesprek met Vantournhout over zijn traject als maker/podiumkunstenaar en zijn visie op het samenbrengen van circus en dans. door Johanna Cockx

Laat ons beginnen bij het begin, hoe zijn dans en circus op jouw pad gekomen? “Als kind heb ik heel wat sporten beoefend: judo, zwemmen, voetbal … Iedere club die iets te bieden had aan beweging, sprak mij aan. Het was voor mij niet belangrijk wat ik kreeg, maar eerder hoe er lesgegeven werd. Eén van die sporten was gymnastiek. Al heel vroeg heb ik daarom een beetje ballet moeten doen, als gymnast. Later heb ik ook wat breakdance gevolgd. Pas toen ik 16 was, heb ik besloten om voor het circus te gaan. Ik heb mij twee jaar lang voorbereid voor de circusschool, waar ik uiteindelijk geaccepteerd werd.”

Toch bleef het niet bij circus alleen… “Door een blessure aan mijn polsen, kon ik zes maanden geen circus meer doen. Toen ben ik heel veel beginnen te dansen. Ik volgde onder andere lessen en workshops bij Ultima Vez. Zodra ik was afgestudeerd bij de circusschool, heb ik audities meegedaan, bij Ultima Vez, maar ook bij P.A.R.T.S. Uiteindelijk werd ik in P.A.R.T.S. geaccepteerd en ging ik niet verder met de audities bij Ultima Vez. Anderzijds weet ik niet of ik ooit helemaal geaccepteerd werd bij P.A.R.T.S.. Ik heb de technische opleiding (Training Cycle, red.) gevolgd, wat ik superfijn vond, maar het is een heel hoog niveau, waardoor ik altijd een beetje achterophinkte. Ik kon van alles wel iets, maar niets heel goed, dus zeker in ballet moest ik voortdurend bijbenen. Wat het dan weer heel spannend maakt.” Bracht jij je circusopleiding binnen bij P.A.R.T.S.? Was daar ruimte voor? “Ik heb dat eigenlijk bewust niet gedaan. Circus klinkt zo exotisch, dus er is altijd veel interesse voor. Maar als ik hierop ingegaan was, zou mij dat belemmerd hebben om andere dingen in depth te leren. Studiegenoten hebben mij nooit echt circus zien doen in P.A.R.T.S., buiten een beetje handstandtraining. Ik wou beide werelden scheiden, om ze elk afzonderlijk zo goed mogelijk te leren begrijpen. Als ik een voorstelling maak, kunnen die verschillende werelden wel samenkomen, maar in practice dompel ik mij graag volledig onder.” Op welke manier komen dans en circus samen bij het maken van een voorstelling? “Eigenlijk denk ik liefst in termen van een ‘hybride’, zoals een hybride motor die zowel werkt op elektriciteit als op benzine. Op dezelfde manier kijk ik naar circus en dans: als je beide mediums afzonderlijk ten volle beheerst, kan je een volledig nieuw medium creëren dat een combinatie is van beide. Tenminste, dat hoop ik toch. Anderzijds zou je kunnen zeggen dat circus altijd een vorm is van dans. Voor mij was er eerst dans, in de Oudheid, vervolgens theater, en dan pas circus. Dans is beweging; circus is beweging met een object, of een strijd tussen mens en object.” In je laatste voorstelling, ‘Raphaël’, onderzoek je wat er gebeurt als dat object wordt ingevuld door een mens. “Zo zou je het inderdaad kunnen zien. Raphaël (Billet, Vantournhouts danspartner in de gelijknamige voorstelling, red.) doet eigenlijk niets, buiten met zijn ogen de mensen aankijken, als een soort ‘lijk’ dat door mij gemanipuleerd wordt. We beschouwen het menselijk lichaam als object, met alle radicale consequenties van dien. Kan een mens ooit object zijn? Is

een mens ooit materie? Ik denk het niet, een mens is toch altijd mens. Daardoor krijgt je al snel allerlei associaties: bijvoorbeeld solitude, of perversie, omdat je je in een machtsverhouding bevindt.” ‘Raphaël’ is jouw laatste voorstelling. Welk traject is hieraan voorafgegaan? “Na mijn afstuderen heb ik eerst een solo gemaakt, ‘Caprices’ (2014), die heel fysiek was en niet zoveel getoerd heeft. Daarnaast heb ik heb ook gewerkt in Noorwegen, voor Rolf Alme, een performance arts regisseur. Toen ik aan de voorstelling ‘ANECKXANDER’ begon, is Bauke Lievens op mijn pad gekomen. Bauke is dramaturge en komt uit het theater. Circus was ons gemeenschappelijk referentiekader. Onze samenwerking is uitgemond in de twee laatste producties. Door het traject met Bauke is mijn werk iets theatraler geworden en heeft het meer theoretische onderbouwing gekregen. Er is een terminologie gegroeid, waardoor we nu beter kunnen benoemen wat we doen.” Hoe gaan jullie te werk bij het maken van een voorstelling? “Ik breng eerst veel tijd door in de studio voor het ontwikkelen van het bewegingsmateriaal, pas daarna gaan we samen de voorstelling structureren. We kijken naar het materiaal, wat het eventueel kan betekenen en welk verhaal we daarmee kunnen schrijven. Bij ‘ANECKXANDER’ hebben we bijvoorbeeld gewerkt rond disproporties en protheses. Mijn lichaam heeft een lange nek en korte armen en benen. Hoe kan je dat compenseren, vroegen we ons af. Met Buffalo-botten en bokshandschoenen hebben we mijn ledematen verlengd. Door te dansen met een soort ‘prothese’ – iets wat zelden wordt gedaan in dans – creëerden we een nieuwe taal, die zich tussen circus en dans bevindt. Er zit wat acrobatie in, een beetje contortie, yoga … maar het is moeilijk benoembaar wat het juist is. Dat vind ik persoonlijk heel fijn. Bij ‘Raphaël’ heb je dit ook: het is een vorm van contactimprovisatie, maar de andere persoon werkt niet mee. Soms komt het over als partneracrobatiek, maar ik ben geen klassieke ‘porteur’ of ‘drager’, dus ook dat geeft een soort van tussenvorm.” Zo creëer je een heel eigen idioom, dat moeilijk te klasseren valt? “Inderdaad. Eigenlijk is dat heel onpopulair in dans momenteel. Mijn klasgenoten zeiden altijd: ‘Alles is al ooit gedaan, waarom moet je nog beweging onderzoeken?’ Ik behoor tot de generatie die bewegingen van Youtube gaat kopiëren en herstructureren om zo tot een artistiek stuk te komen. Dat is ook heel legitiem en interessant, maar dat doe ik niet. In die zin ben ik dus eerder ‘ouderwets’, met mijn interesse in diepgaand bewegingsonderzoek.

Anderzijds ben ik ervan overtuigd dat men daarnaar zal terugkeren. We zijn stilaan gesatureerd van bepaalde bewegingen. Het Theaterfestival is daar een goed voorbeeld van. Zo zijn er drie dansvoorstellingen geselecteerd. Echt topvoorstellingen, maar alle drie binnen dezelfde dansstijl. Dat vind ik problematisch. Heel weinig choreografen nemen nog de tijd om echt movement research te doen. Ik zeg soms weleens provocatief dat sport de creatieve rol van bewegingsonderzoek op zich heeft genomen. In de laatste twintig voorstellingen die ik gezien heb, zit er minder bewegingsonderzoek dan in één boksmatch van wereldniveau.” Net als in topsport worden in circus vaak onwaarschijnlijke prestaties neergezet. Het idee van virtuositeit lijkt me erg belangrijk binnen de circuswereld. Hoe verhouden jouw voorstellingen zich hiertoe? “Ik denk dat er twee types van virtuositeit zijn: complex en complicated. Complexe virtuositeit bestaat erin een gemakkelijke actie heel goed uit te voeren. Bijvoorbeeld als ik mijn rugzak op een erg flamboyante manier aandoe: ik kan het zo goed omdat ik het zo vaak gedaan heb. Dat zie je vaak in dans. Circus daarentegen bestaat eruit een moeilijke actie zeer goed uit te voeren: complicated virtuosity. Dat is de rugzak omhooggooien en rechtstreeks op mijn schouders opvangen: het ziet er moeilijk uit en het kan mislukken, dat maakt het spannend. In dans is virtuositeit tegenwoordig zeer onpopulair. Het is niet fashionable, en waarom eigenlijk, vraag ik mij soms af. Omdat het minder intellectueel zou zijn? Volgens mij is het dat niet, op voorwaarde dat de virtuositeit of truc zinvolle informatie bevat. Waarom geen hoge benen gebruiken in dans? Als het echt legitiem is?” Een punt van kritiek is soms dat virtuositeit verblindt en verder weinig vertelt. Dat heb je bij klassiek circus ook: altijd hetzelfde kunstje dat ons moet omverblazen. “Dat is inderdaad vaak zo in circus. Maar ook in dans heb je trucjes. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen twee pirouetten in de lucht en een salto? Eigenlijk in essentie heel weinig. Het wordt volgens mij pas problematisch als je telkens opnieuw dezelfde trucjes te zien krijgt. Als je er daarentegen in slaagt om iets nieuws virtuoos te creëren, dan is dat superinteressant, ook als het een trucje is. Ik denk dat virtuositeit, als ik het integreer, dan ook nooit gratuit is. Een truc is nooit zomaar een truc, maar bevat informatie op scène. Het beste voorbeeld is Philippe Petit, die heeft gekoorddanst tussen de twee Twin Towers. Dat is een virtuoze actie, maar tegelijk superpolitiek. Hij heeft

even het symbool van de Amerikaanse economie, die twee torens, kunnen ‘overmeesteren’. Dat zoek ik ook.” Kijken circusartiesten op een andere manier naar jouw voorstelling dan dansers of choreografen? “In zekere zin wel. Een circusartiest is doorgaans maar pover opgeleid in de geschiedenis van de performatieve kunsten. Als circusartiest je techniek leren beheersen vraagt al zoveel uren, dat je verder weinig tijd hebt voor reflectie. Circuseducatie zou dan ook grondig hervormd moeten worden, een beetje zoals in de dans gebeurd is. Als je vandaag ballet studeert, leer je dit toepassen op verschillende disciplines, bijvoorbeeld ook op hedendaagse dans. Als je daarentegen trapeze studeert, leer je alleen trapezetrucjes perfect uit te voeren, niet hoe je gaat hangen aan om het even welk object. Dat is jammer.” Wat voor feedback krijg je uit die verschillende werelden over je werk? “Dans zegt dat het geen dans is, circus zegt dat het geen circus is. Men zegt altijd ‘niet’, men is altijd in de negatie. Nu, ik trek mij daar eerlijk gezegd niets meer van aan. Ik doe gewoon wat ik wil doen. Ik denk dat men vroeg of laat deze weg niet meer zal kunnen negeren. Hoewel er in sommige theaters nog steeds geen openheid is voor mijn werk, groeit de erkenning wel enorm.” Zie jij elders gelijkaardige tendensen ontstaan? Zijn er artiesten waar jij je mee verwant voelt? “Zeker, ik denk bijvoorbeeld aan Marlène Freitas Monteiro, een Kaapverdische danseres die ook op P.A.R.T.S. gestudeerd

heeft. Zij maakt zeer expressief werk. Theatraal tegelijkertijd, op een choreografische manier. Heel onminimalistisch. Verder kan ik me vinden in het werk van Phia Menard, het heeft net als mijn werk een bijzondere relatie tot het object. Ten slotte is ook Xavier Leroy een belangrijke referentie. Hij onderzoekt met dezelfde vragen in het achterhoofd. ‘Untitled’ is bijvoorbeeld poppentheater, maar op een choreografische manier. Anderzijds vind ik het spijtig dat een bekende choreograaf dat moet doen om poppentheater in het Kaaitheater te krijgen.” Dat men Xavier Leroy programmeert, in plaats van artiesten die al jaren poppentheater maken? “Inderdaad. In Vlaanderen is hiphop of poppentheater bijvoorbeeld niet in het Kaaitheater of in deSingel te zien, jammer genoeg. Ik treed veel op in het buitenland en daar wordt wel intelligent omgegaan met ‘pratiques minoritaires’, de zogezegde ‘lage’ kunstvormen. In hiphop ben ik nu niet direct thuis, maar bijvoorbeeld in poppentheater of magie zijn er ongelooflijk interessante praktijken aanwezig. De expositie over magie in STUK vorig jaar (Artefact expo: The Act of Magic, red.) is daar een goed voorbeeld van. Kunstenfestivaldesarts is ook progressief op dat vlak. Daar trekt men de programmatie breder open.” Waarom is het volgens jou belangrijk om meer aandacht te hebben voor deze ‘pratiques minoritaires’? “Door het expliciet te benoemen, hoop ik dat er minder zal worden neergekeken op die genres. Als ik zeg: ‘Xavier Leroy doet eigenlijk aan poppentheater’, dan is dat belangrijk voor het poppentheater, maar

ook voor Xavier Leroy en voor de evolutie van de kunsten in het algemeen. Het is belangrijk dat men relaties gaat zien tussen de verschillende kunstvormen. Dan wordt ook de specificiteit van iedere artiest beter benoemd. Zo kan je heel wat praktijken breder bekijken. Peeping Tom en Ultima Vez doen bijvoorbeeld meer circus dan ik, daar ben ik van overtuigd, ze weten het enkel niet.” Kan je al iets vertellen over je volgende voorstelling? “In de volgende voorstelling gaan we choreografisch aan de slag met het aankijken van de toeschouwer, en dat in allerlei posities: ondersteboven, op de handen … nogal acrobatisch. Met vier dansers/acrobaten. We zullen werken rond de Russische absurdistische schrijver Daniil Charms. Nadat hij gecensureerd was om romans te schrijven, heeft Charms kort-verhalen voor kinderen geschreven. Die willen we graag op scène brengen. Met de kinderverhalen is het een beetje zoals met de pratiques minoritaires: op het eerste zicht lijkt het misschien onintelligent, of alleen maar grappig, maar in feite hebben ze zoveel betekenislagen. Hetzelfde met de muziek die we gebruiken: Mozarts ’Ah! vous dirai-je, maman’, beter bekend als ‘Altijd is Kortjakje ziek’. Door de opgeplakte teksten komt het over als kindermuziek, maar anderzijds is het toch supercomplexe muziek. Ik zou met de nieuwe productie graag aandacht en verwondering vestigen op de complexiteit van beweging van kinderen en dieren. We vergeten soms een beetje dat hoge kunsten niet enkel in het theater plaatsvinden.”

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat. Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.

Zonder beperking in mogelijkheden denken Holland Dance organiseert, in samenwerking met Danspunt en LKCA, op 4 november een symposium over de inclusieve danspraktijk, in het kader van DanceAble. Want dans is er voor iedereen: met of zonder beperking. Het symposium laat onder meer internationale sprekers aan het woord over het centrale thema: van participatie naar excellentie. Ook concrete voorbeelden uit het werkveld komen aan bod. Introdans uit Arnhem (NL) en vzw De Conventie uit Gent zijn twee dansen theatergezelschappen die zich op hun eigen manier inzetten voor inclusiekunst. In aanloop naar het symposium wilden wij alvast kennis maken en interviewden we Annemieke Vervoort, algemeen manager Introdans Interactie (= de educatieafdeling van Introdans) en Charlotte Dhaenens, drijvende kracht achter De Conventie. door Ine Dubois Introdans is een dansgezelschap dat educatie hoog in het vaandel draagt. Welke educatieformules lopen er op dit moment? “Introdans vind je inderdaad niet alleen in het theater. We willen dans naar een zo breed mogelijk publiek brengen. Ons motto is: “Iedereen kan dansen!” en daar maken we werk van. Binnen het educatieve aanbod hebben we daarom ook projecten voor uiteenlopende doelgroepen: kinderen van de basisschool, tieners, senioren, mensen met een beperking. Dansen in je eigen wijk, school of bedrijf, op het toneel of in een sociaal-maatschappelijke setting: bij Introdans kan het allemaal. Op dit moment zijn we achter de schermen druk bezig met de ontwikkeling van een vernieuwde, meer interactieve dansworkshop voor het voortgezet onderwijs (middelbaar onderwijs, nvdr.) Bij deze workshop bepaalt de leerling het uiteindelijke resultaat van een choreografie. De traditionele elementen van de les - zoals warming-up, leskern met improvisatie- en samenwerkingsopdrachten en danscombinaties gebaseerd op het Introdansrepertoire - zijn nog steeds aanwezig, maar de wijze waarop deze worden gebruikt is volledig interactief. De leerlingen maken op verschillende momenten zelf de keuze, middels opdrachten en/of beeldfragmenten op een tablet, vanuit welke choreografie er wordt gewerkt en hoe al het lesmateriaal samen komt. We hopen en verwachten dat deze meer zelfstandige en interactieve werkwijze hen inspireert. Voor onze docenten wordt dit een leuke en spannende uitdaging, nu ze meer als coach dan als initiator met de

leerlingen aan de slag gaan. Voeling houden met en het volgen van de ontwikkeling van het onderwijs en de leerlingen is noodzakelijk. Daarom is het nu niet alleen ‘Introdans beweegt je’, maar ook ‘JIJ beweegt Introdans’!.” Binnen het educatieve aanbod valt op dat jullie veel projecten hebben voor het speciaal onderwijs (buitengewoon onderwijs, nvdr.) Hoe zijn jullie hiermee gestart? “Bij Introdans zijn we altijd uitgegaan van de visie dat dans voor iedereen toegankelijk moet zijn. De concrete start van het inclusieaanbod kwam echter op initiatief van Adriaan Luteijn, choreograaf en artistiek manager van Introdans Interactie. Sinds 2000 werkt hij samen met mensen met een verstandelijke beperking, senioren en mensen met een progressieve spierziekte. In 2002 maakte hij onder de noemer ‘De Ontmoeting’ de voorstelling ‘Cyberangel’. Professionele dansers van Introdans werden gekoppeld aan mensen met een progressieve spierziekte die in een rolstoel met robotarmen bewegen. Deze voorstelling betekende de start van vele ‘ontmoetingen’ en evenveel verschillende inclusie-initiatieven. Met deze voorstellingen wil Adriaan niet alleen een brug slaan tussen de wereld van de professionele, uiterst getrainde danser en mensen die in het dagelijkse leven uitdagingen kennen in fysieke of mentale zin, maar ook wil hij het publiek laten kennismaken met een wereld die voor hen vaak nog onbekend is. In voorstellingen onder de noemer Dans Speciaal dansen jaarlijks 150 kinderen en

jongeren uit het speciaal onderwijs mee in een voorstelling in de schouwburg. Introdans creëert dit professionele dansspektakel onder leiding van Adriaan en zijn Interactieteam op 5 februari 2018 voor de vierde keer. In deze editie getiteld ‘Spécialité de la Maison’ staan de kinderen samen met leerlingen uit het regulier onderwijs en professionele dansers van Introdans op het toneel. De voorstellingstitel ‘Spécialité de la Maison’ past perfect bij dit dansproject, omdat alle dansers voor ons bijzonder zijn en iedereen bijzondere kwaliteiten en vaardigheden heeft die voor een unieke en ontroerende voorstelling zorgen. We geven daarnaast ook workshops en lessenreeksen binnen het regulier en speciaal onderwijs. Hierin maken de leerlingen op actieve wijze kennis met Introdans en de modern danskunst. Ze ervaren hoe een professionele danser bij Introdans werkt en ondervinden stapsgewijs wat er allemaal komt kijken bij het maken van een danscreatie. Onderdelen zijn een warming-up, het leren en creëren van danscombinaties, presentatie van het ingestudeerde in kostuum en beeldmateriaal. Daarnaast vinden we het ook belangrijk om docenten binnen het speciaal onderwijs te ondersteunen als zij dans willen implementeren in hun reguliere lessen. Leerkrachten uit het speciaal onderwijs krijgen op maat handvaten waarmee zij samen met hun klas een eigen danscombinatie kunnen voorbereiden, creëren en presenteren. Kortom: we willen op zoveel mogelijk verschillende manieren bijdragen aan de ontwikkeling van inclusiedans.”

Wat is de visie van Introdans op inclusiedans? “De grondgedachte van al onze projecten is dat we uitgaan van wat mogelijk is. We gaan niet uit van beperkingen maar denken in mogelijkheden. We zoeken bij onze deelnemers naar wat ze kunnen en proberen hen met veel enthousiasme op een positieve manier te stimuleren en uit te dagen. Het maakproces en de weg die we daar naartoe samen afleggen is even belangrijk, zo niet belangrijker, dan het eindresultaat. Hoewel Adriaan en het team de artistieke kwaliteit van een inclusie-project hoog in het vaandel dragen, vinden we het welbevinden van de dansers, het samenwerken en het overkomen van obstakels doorheen het creatieproces het allerbelangrijkste. Alle dansers, met of zonder beperking, worden bij Introdans als gelijkwaardig gezien en gestimuleerd. We vragen van alle deelnemers een grote inzet en dito werkhouding. Dat is uiteraard niet altijd makkelijk en vraagt een zekere gevoeligheid van onze docenten, maar we merken in de praktijk dat alle partijen deze werkwijze als prettig ervaren. We houden ervan om onze dansers uit te dagen, te voeden en te inspireren want iemand kan op zijn of haar manier groeien en grenzen verleggen, ongeacht de eventuele beperkingen.” Jullie maken dus ook voorstellingen met mensen met een beperking. Hoe gaat dit artistieke proces in z’n werk? Hoe pakken jullie dit pedagogisch/didactisch aan? “Adriaan is bij alle projecten van Introdans Interactie de initiatiefnemer, artistieke en

didactische supervisor. Hij heeft een groot netwerk van instellingen in de zorg en welzijn waarmee hij vele projecten heeft gerealiseerd. Ze weten ons te vinden en het is dus niet moeilijk om deelnemers aan te trekken. Bij het creëren van sommige voorstellingen gebruikt Adriaan de persoonlijke verhalen van de dansers als inspiratiebron. De artistieke leiding is steeds in handen van Adriaan: hij bewaakt het proces, stuurt bij waar nodig en coördineert alle stukjes tot een mooi geheel.” Wat zijn de verdere doelstellingen, toekomstplannen van Introdans binnen het inclusieaanbod? “Er staan heel wat nieuwe plannen op stapel bij Introdans. Zo blijven we ook de volgende jaren onze verschillende educatieve projecten verderzetten en innoveren. Daarnaast werken we aan nieuwe ideeën voor dansprojecten binnen het primair onderwijs, die we ook op een meer interactieve manier gaan inrichten. En ook willen we werken aan een combinatieproject waar senioren en scholieren uit het voortgezet onderwijs elkaar ontmoeten en willen we ook heel graag verder met ouderendans. Introdans blijft zich dus zeker en vast inzetten om dans bij allerlei uiteenlopende doelgroepen te brengen!” Voor meer info: www.introdans.nl

******** De Conventie is een Gentse vzw die verschillende dans -en theaterprojecten aanbiedt op educatief vlak. Hoe is deze werking ontstaan? “De Conventie is gegroeid uit mijn persoonlijke werksituatie en die van mijn partner, Oliver Roels. Als klinisch psycholoog en theatermaker merkte Oliver dat individuele therapie bij kinderen met psychische zorgen niet altijd een passend antwoord was op de zorgvraag. Zo ontwikkelden we dansen theatertherapie voor kinderen met een sociaal-emotionele zorg. Ikzelf was na mijn studie Lager Onderwijs gestart met het geven van danslessen in de buurt. Als snel merkte ik dat ik een publiek aantrok van kinderen die bij andere dansscholen uit de boot vielen: kinderen uit sociaal kwetsbare milieus en kinderen waarvoor de technische drempel bij andere dansscholen te hoog bleek. Mijn thesis tijdens mijn opleiding Culturele Agogiek aan de Vrije Universiteit van Brussel handelde over danseducatie binnen basisscholen. Vanuit dat oogpunt, ontwikkelde ik een toolbox voor leerkrachten van de basisschool om dans zonder voorkennis een plek te kunnen geven in hun reguliere lessen. Oliver en ik zagen op deze manier de noodzaak om al onze activiteiten te bundelen onder één organisatorisch orgaan en zo werd De Conventie geboren.”

Welke educatieformules lopen er op dit moment? “Allereerst zijn er twee dansscholen in basisschool Trappenhuis in Gent en in Lovendegem, die expliciet openstaan voor àlle kinderen. Daarnaast bieden we nog steeds een bijscholing met toolkit voor leerkrachten van het basisonderwijs om meer dans in de klas aan te bieden. Verder hebben we het project Premier Atelier. Dat is een dansen theaterkamp voor kinderen van asielzoekers uit Gent. Tijdens de herfst- en krokusvakantie krijgen de kinderen vijf dagen lang dansen theaterles. Hiervoor werken we samen met jeugdtheaterhuis Larf! en De Tinten, een Gentse vrijwilligersorganisatie die zich richt op mensen die niet beschikken over geldige verblijfsdocumenten of een structurele vorm van inkomen. Dit dansen theaterkamp gaat op hetzelfde moment door als het reguliere theaterkamp ‘Petit Atelier’ van Larf!. Wat wij doen is de drempel voor de kwetsbare doelgroep verkleinen en een springplank bieden om deel te nemen aan de reguliere werking van Larf!. Naast dit alles hebben we ook nog onze bijzonder onderwijs-projecten. Deze projecten variëren sterk van school tot school en worden in samenwerking met de school vormgegeven. Zo werkten we met het project “ ’t Zal WEL zijn” in tien buitengewoon onderwijsscholen rond pesten door middel van dans. Soms worden we door een school ook gevraagd om aan een specifieke doelstelling te werken zoals groepscohesie of sociale vaardigheden. We merken dat scholen die ons hiervoor vragen vaak een tweede of zelfs derde keer beroep op ons doen. Dat is uiteraard ons streefdoel: scholen die merken dat ons werk veel goeds oplevert en de samenwerking willen verder zetten. We willen op lange termijn samenwerken met scholen om dans en theater werkelijk te verankeren in de schoolcultuur en een leerkrachtenkorps hier vaardig in te maken.” Wat is de visie van De Conventie op inclusiedans en -theater? “We geloven heel sterk in de noodzaak van voortrajecten voor kwetsbare groepen. Daarom werken we ook het liefst op een veilige plek, een plaats die ze kennen en die vertrouwd is met bekende leerkrachten en therapeuten. Elke workshop van De Conventie wordt gegeven door twee dansdocenten, zodat we zowel oog kunnen hebben voor de groep als voor het individu. Welk project we ook doen: we vinden het belangrijk dat de vaste verzorgers, opvoeders of therapeuten van de leerlingen aanwezig zijn tijdens het atelier. Dat doen we bewust om de kinde-

ren en jongeren te sterken en zelfvertrouwen te geven. We merkten namelijk dat daardoor de stap naar ontmoeting met dans en theater beter gaat. Je kunt stellen dat we streven naar inclusie op middellange termijn.

een leuke tijd te bieden, niet om te zeggen wat beter of anders moet. Zo willen we de eerste stap zijn in de creatieve ontwikkeling van kwetsbare kinderen. Kinderen krijgen de kans hun eigen talenten te ontdekken, te ontwikkelen en te ontplooien.”

Het welzijn en de ontwikkeling staat voorop. Met onze dansen theaterateliers willen we ervoor zorgen dat kinderen en jongeren zich verder kunnen ontwikkelen op verschillende vlakken en door kunnen stromen naar partners als Larf! of KOPERGIETERY, met wekelijkse theatereducatieve activiteiten.”

Wat zijn de verdere doelstellingen en toekomstplannen van De Conventie binnen het inclusieaanbod? “Tijdens seizoen 2017-2018 gaat Oliver met twee partners een kortfilm maken rond het thema psychische zorgen bij jongeren in samenwerking met een BuSO-school, in het kader van de Rode Neuzen-actie. Verder zijn er ook plannen om samen met Pleegzorg Oost-Vlaanderen te onderzoeken hoe dans en theater een onderdeel worden van therapie en deel kan uitmaken van een behandelingsplan voor jongeren. Daarnaast gaan we ook een inclusieve dansvoorstelling maken in samenwerking met KOPERGIETERY, met kinderen uit het buitengewoon onderwijs en kinderen uit de reguliere werking van KOPERGIETERY. Vanaf dit jaar willen we met verschillende projecten toewerken naar een artistiek eindresultaat. Op lange termijn hopen we samen met cultuur- en welzijnspartners uit Gent een “huis voor cultureel welzijn” op te kunnen bouwen, waarin zowel welzijnsondersteuning als dans, theater en kunst een plek kunnen krijgen en waar inclusie op een organische wijze tot stand komt en elkaar ontmoet. Dat is de ultieme Conventie-droom!

Hoe worden de educatieve projecten voor buitengewoon onderwijs pedagogisch/didactisch vormgegeven? “Een van onze schoolprojecten had het boek “Brooddoos” van Dimitri Leue als rode draad. In het boek wordt het hoofdpersonage erg gepest en wordt ze brooddoos genoemd. In de plaats van haar hoofd te laten hangen, zoekt ze naar de positieve kant en stelt ze zich voor hoe ze als superman brood steelt om aan arme mensen te geven die geen brooddoos hebben. Het verhaal behandelen, doet de leerkracht Nederlands. Wij nemen een aspect uit het boek om rond te dansen: het superhelden-thema. Van bij binnenkomst nemen we de leerlingen mee in dansverhaal en staan we niet meer stil: van een fysieke opwarming gaan we over naar een volgende opdracht en voegen we steeds elementen toe zodat de leerlingen de hele tijd meegenomen worden en alles even vergeten. We ontwikkelden een dansmethodiek en bijhorende opdrachten die je niet fout kan uitvoeren. Hierdoor hebben alle jongeren een succeservaring. Bij ons kan er ook niks fout gaan. Daarmee bedoelen we ook echt ‘niks’: reacties die erover gaan of een situatie die ontspoort, het ingrijpen laten we aan de therapeuten of leerkrachten over. Dat doen we heel bewust want wij zijn er om hen steeds positief te bekrachtigen en

Holland Dance organiseert op 4 november, in samenwerking met Danspunt en LKCA, het symposium Dance & Disability in Den Haag. Met keynote sprekers en workshops rond het centrale thema: ‘Van participatie naar excellentie!’ Programma en inschrijven: www.danspunt.be/ danceanddisability

07 — 17.12.2017

DECEMBER DANCE 17

Curated by

INTERNATIONAL DANCE FESTIVAL

Christian Rizzo

BRUGES belgium

live music

dance

Belgian premieres

performances

INFO & TICKETS WWW.DECEMBERDANCE.BE +32 70 22 33 02 +32 50 44 30 60

Senegal in beweging Interview met Mohamed Keita

Mohamed Keita vertrok op zijn 17e uit Guinee naar Senegal om er aan te sluiten bij het sociale circus. Met de steun van een Belgische circusartiest verblijft hij een aantal maanden in België om ervaring op te doen. Als artiest wil Mohamed in Dakar mensen die op straat leven helpen. “Er is niets in Dakar en met spektakels kunnen we dingen in beweging zetten,” vertelt hij. door Margot De Boeck Mohamed is zelf een eerder zwijgzame jongeman. Maar wanneer je hem naar zijn liefde voor dans en circus vraagt, vertelt hij aan een stuk door. “Een tijdje geleden heb ik mijn hele leven neergeschreven. Ooit wil ik er een film van maken.” Het levensverhaal van de 22-jarige Mohamed is er inderdaad een waar je met open mond naar luistert. Gaandeweg word je steeds benieuwder naar zijn beruchte salto’s. Of hij er als afsluiter niet eentje wil doen? En of, en het groepje mensen verderop in het park applaudisseert. Hoe kwam je in aanraking met circus? “In mijn familie zitten geen artiesten. Ik ben de eerste en de enige. Toen ik klein was, zag ik op tv circusartiesten, maar dat waren toen tovenaars voor mij. In 2007 zag ik ook video’s van breakdance. Dat ben ik op mijn eentje beginnen te leren, zonder dat de familie daar iets van wist. Ze zouden het me anders verboden hebben. Op een dag kwamen rondtrekkende artiesten een circusspektakel opvoeren. Ik wilde toen iets anders doen dan breakdance. Na afloop vroegen de artiesten of er mensen geïnteresseerd waren om circus te leren. Dat trok me aan, want die artiesten gingen ook naar Europa en dat wilde ik ook. Mijn familie mocht er nog altijd niets van weten, ook al wilde ik hen er mee helpen. Na school ging ik altijd oefenen. Ik ontdekte toen dat het geen magie, maar een vak is. Ik zat in een opleiding met 80 anderen, waarvan we met twee overbleven. Het niveau lag erg hoog, het vraagt veel tijd en de training was zwaar.” Waarom is het voor je familie zo erg om aan circus te doen? “Circus is niet gekend in Afrika. Optreden in Afrika levert ook niets op. Ouders denken dat je een bandiet zal worden en dat je de familie niet zal

vooruithelpen. Anderen vertelden mijn ouders dat ik met mijn handen op de grond stond. Mijn moeder huilde toen ze me voor het eerst zag, ze dacht dat ik zou sterven tijdens mijn salto!” Zijn de trucs die je doet gevaarlijk? “Voor mij niet, omdat ik het al mijn hele leven doe. Je moet liefde hebben voor wat je doet. Ik ging niet meer naar school nadat mijn moeder stierf aan kanker. De hele familie had gestudeerd, maar niemand had werk. Ik besloot toen kunst te maken en zo de familie vooruit te helpen.”

KAMPIOEN Kunst maken is in Senegal geen evidentie. Geldt dat ook voor gekende dansvormen zoals breakdance of traditionele dansen? “Ik werd met mijn crew breakdance kampioen. We wonnen er niets mee, alleen een titel. Er zit in traditionele dans en breakdance weinig geld. In het circus zit er een beetje meer geld, omdat het erg spectaculair is. Bedrijven of families huren je in als animatie voor hun feestjes. Maar er is wel veel uitwisseling met traditionele dans in het circus. Zo brengen we een boodschap naar het publiek, bijvoorbeeld tegen racisme. We doen aan acrobatie, maar dragen ook kostuums en verwerken symbolen uit de traditionele dans zoals de leeuw van Senegal of de olifant van Guinee. Ons circus is dus anders dan dat in Europa, het is een echte mix.” Je stond ook op het wereldkampioenschap Rock ‘n roll dance. Hoe is dat gekomen? “Overal wordt aan rock ‘n roll dance gedaan, maar Afrika wordt op de kampioenschappen nooit vertegenwoordigd. Via via kwam ik in contact met een van de Afrikaanse rock ‘n roll dansers. Ik hield van de dans omdat die erg sportief en kunstzinnig is.

Ik ben naar Rusland vertrokken voor een stage als beginner. Ik zat er met getrainde artiesten. In Europa start je als je zes jaar bent en leer je in een rechte lijn door. Dat is anders in Senegal. Je ontdekt gaandeweg nieuwe dingen en dan leg je je daarop toe, het is meer intuïtief en vloeiend. In Dakar legde ik me met een andere danseres, Clarisse, verder toe op rock ‘n roll dance. De dans moet zeer precies zijn. Het zit hem echt in de details. Uiteindelijk werden we verkozen als de vertegenwoordigers van Senegal op het wereldkampioenschap rock ‘n roll dance, als eerste Afrikanen.”

OP STRAAT Je bent inmiddels tien dagen in België. Wat is je indruk van België tot nu? “Hier heb ik een rustige geest. Er zijn veel problemen in Dakar waaraan ik hier niet denk. Daardoor kan ik goed trainen. Er zijn veel acts die je in Afrika niet ziet, en andere circusartiesten van een hoog niveau. Ik kan veel leren. Ik zie veel spektakels en toon het mijne ook aan anderen. Ze waarderen me, ik heb zelfs een aantal handtekeningen uitgedeeld. Ze hielden van mijn werkwijze omdat het zo anders is. Ik doe de trucjes voor het publiek, ik vind die uitwisseling erg belangrijk.” Je vertelde over je problemen in Afrika. Hoe is je leven daar? “In Afrika heb ik veel aan het hoofd. Ik moet geld verdienen. Er zijn veel straatkinderen die ik wil helpen. Ik haal hen van de straat, we eten iets en ik neem ze mee naar het strand om hen salto’s aan te leren.” Leefde je zelf ook op straat toen je klein was? “In Guinee leefde ik niet op straat, dat was toen ik besloot naar Dakar te gaan. Mijn familie was zo arm en ik wilde iets doen om te helpen.

Ik was toen 17 jaar en had op tv een aflevering over het sociale circus in Dakar gezien. Ik besloot er samen met mijn leerling Abdu heen te trekken om prof te worden. In Dakar kenden we de taal en de stad niet. We kwamen in contact met de Baifal (aanhangers van een animistische variant van de islam, red.). Baifal houden van delen. Als er brood is, delen ze dat met iedereen, ze zijn zeer open. Ik toonde de Baifal een video van wat we deden en deed een salto in de straat. Zo kwam ik uiteindelijk bij het circus terecht, maar we hadden geen slaapplaats. We besloten in de buurt van het centrum te overnachten. De Baifal zouden mee over ons waken. Als ontbijt aten we zoete pindanootjes, de zee was ver weg om ons in te wassen. Mijn gsm werd gestolen uit mijn zak tijdens mijn slaap en ik was erg ziek geworden. Ik had niets meer en was bang dat ik dood zou gaan.”

AFRICA’S GOT TALENT

alleen voor animaties voor blanken. Beetje bij beetje werden we beter geapprecieerd. Ik zat in de halve finale van ‘Africa’s got talent’. Ik ben bekend geworden, kan meedoen in clips en sta op reclameborden. Ik geef les in scholen. Ik heb nu ook een kamer om te slapen en een fiets om me mee te verplaatsen.” Je bent een echte ster? “Mijn familie zag op tv voor het eerst wat ik doe, tijdens de uitzending van Africa’s got talent. Ik had hen nooit uitgenodigd voor een spektakel. Ik was al negen jaar bezig en ze waren zeer trots op mij.” Wat hoop je nog te bereiken? In Europa zijn er mensen die je proberen te overtuigen hier te blijven, omdat het hier beter werkt dan daar. Je kan als goede trainer hier meer geld verdienen en je eigen school bouwen. Ik zou wel willen blijven, maar alleen in de legaliteit, niet met de angst dat ze me zullen oppakken.

Hoe is je situatie veranderd? “In het centrum waren ze onder de indruk van mijn kunsten. Ik mocht er les geven, maar werd er niet voor betaald,

Hier kan ik vooruit gaan en geld verdienen om er in Afrika iets mee te doen. Ik wil een sociale school bouwen om mensen van straat te halen. Het leven kan er ingewikkeld zijn: er is weinig werk en veel honger. Met geld en kennis kun je dat veranderen, daarin speelt het circus voor mij een belangrijke rol. Dat is mijn plan en daarom ben ik hier. Mohamed is tot 10 oktober in België. Dansscholen met interesse in een workshop kunnen contact opnemen via hansvanwynsberghe@hotmail.com.

Dansweetjes INTERNATIONAAL EUROPEADECOMITÉ ZOEKT VRIJWILLIGERS VOOR ZIJN REGIEPLOEG

TANZ KIEST HET BESTE VAN DANSSEIZOEN 2016-2017 Op vraag van het Duitse tijdschrift Tanz evalueerden 42 dansjournalisten naar jaarlijkse traditie het afgelopen dansseizoen. Ze verkozen de beste productie, de beste choreograaf, het beste gezelschap en de beste danser en danseres. De winnaars en persoonlijke voorkeuren van elke journalist werden gepubliceerd in hun Jahrbuch 2017. Ook België is goed vertegenwoordigd. Sidi Larbi Cherkaoui is verkozen als choreograaf van het jaar en verschillende journalisten vermelden één van zijn producties als ‘Voorstelling van het jaar’. In die categorie vernoemen de critici ook voorstellingen van Alain Platel, Damien Jalet, Anne Teresa De Keersmaeker, Peeping Tom en Serge Aimé Coulibaly. Lisbeth Gruwez wordt zowel getipt in de categorie ‘Danseres van het jaar’ als in de categorie ‘Choreograaf van het jaar’, A Two Dogs Company en Eastman bij ‘Gezelschap van het jaar’. En last but not least wordt Wim Opbrouck getipt in de categorie ‘Danser van het jaar’!

Het Internationaal Europeadecomité zoekt vrijwilligers die interesse hebben om hun regieploeg, die instaat voor het goede verloop van de jaarlijkse Europeade, te vervoegen en te versterken. Heb je passie en interesse voor Folkloredans , -muziek, -zang en/of vendelen en het houdt je niet tegen wat van je vrije tijd te spenderen voor het grootste Europese dans-, muziek- en zangfestival? Neem dan snel contact op met Roland Decorte (regisseur Europeade) op 0475 / 98.12.51 of via roland.decorte@scarlet.be en stuur hem jouw motivatie mee.

JARIGEN Dansschool ENcore uit Kapellen en Ekeren danst zijn vijfde jaar in. Ze vieren dat met een spetterende voorstelling in Theater De Kring (Roosendaal), van 10 t.e.m. 12 mei 2018. En de hele dansschool feest mee!

Sectornieuws NIEUWE SUBSIDIES VOOR CULTURELE PROJECTEN Broed je voor 2018 of 2019 op een dansproject dat verder reikt dan je eigen dansgroep of je eigen gemeente? Dan kom je wellicht in aanmerking voor de nieuwe subsidie voor “culturele projecten met regionale uitstraling” van de Vlaamse Overheid. Deze nieuwe subsidie vervangt tijdelijk de vroegere provinciale projectsubsidies voor cultuur. Je kan tot € 25.000 aanvragen. Wees er snel bij, want de eerste deadline voor aanvragen van deze subsidie ligt al op 1 oktober 2017 (voor projecten die aanvangen vanaf 1 januari 2018). Je kan daarna ook nog aanvragen op 1 april 2018, 1 oktober 2018 en 1 april 2019. Vanaf 2020 komt er een volledig nieuw regionaal cultuurdecreet. Wil je meer weten? Zoek online naar “Transitiereglement voor culturele projecten met regionale uitstraling”. Heb je interesse om in te dienen? Danspunt geeft je graag meer informatie en kan je ondersteunen bij het opstellen van je dossier. Contacteer onze info- en adviesmedewerker Ruth (ruth@danspunt.be).

LUX danscursussen

Intensieve danstrajecten voor (amateur)dansers, choreografen en makers » Hedendaagse dans 1ste jaar start op 2/11/2017

» Choreografie module 1: methodieken en tools start op 2/11/2017 - i.s.m. Danspunt

» Choreografie module 2: makers ontmoeten start op 3/3/2018 - i.s.m. Danspunt

» Choreografie module 3: maken en tonen start op 12/4/2018 - i.s.m. Danspunt

Info en inschrijven op www.wisper.be/dans Foto: Jeroen Brejou

Agenda

Dans.leden Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans ZO 1/10/17 Dansen op de Wisper-Express De WISPER-express heeft haltes in Gent en Leuven en rijdt helemaal tot in Eupen: eindeloos veel tijd om als danser aan de slag te gaan. Van 10.24 tot 18.35 uur – vertrek in Station Gent Sint-Pieters. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be Wereld- en folkloredans MA 2/10/17; DI 3/10/17 Buikdans Fascinerende, sensuele en feestelijke reis naar een prachtige dans, met als focus gegronde techniek en bezield bewegen. Van 20.15 tot 21.45 uur in De Feniks, Deurneleitje 6, 2640 Mortsel. Info en inschrijvingen: a@buikdans.net www.buikdans.net Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 3/10/17 Hedendaagse dans: basis op dinsdagavond Speelse kennismaking met de basis van hedendaagse dans. Van 19 tot 20.30 uur bij les ballets C de la B, Nieuwe Vaart 118, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie DI 3/10/17 NIA Energiedans Fitness voor lichaam en ziel, een bruisende mix van dans, krijgskunst en lichaamsbewustzijn. Van 19 tot 20 uur in De Feniks, Deurneleitje 6, 2640 Mortsel. Info en inschrijvingen: vera@amania.be www.amania.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 3/10/17; DO 19/10/17 Hedendaagse dans: verdieping Extra danstechnische en creatieve stimulans. Op dinsdagavond van 20.30 tot 22 uur bij les ballets C de la B, Nieuwe Vaart 118, 9000 Gent. Op donderdagavond van 21 tot 22.30 in STUK Kunstencentrum vzw, Naamsestraat 96, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be

Wereld- en folkloredans WO 4/10/17 Afrikaanse dans Aarding, ritme, houding en energie met aanstekelijke live percussie. 8 woensdagen van 20.30 tot 22 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie WO 4/10/17 Contactimprovisatie Alles draait om ontmoeting en de dans die daaruit voortvloeit. Basis van 20.30 tot 22 uur; verdieping van 18.30 tot 20.30 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21- www.wisper.be Wereld- en folkloredans DO 5/10/17 Maghrebdans Repetitief en (schijnbaar) eenvoudig, spiritueel en aards, meditatief en uitbundig. Van 19 tot 20.30 uur in De Feniks, Deurneleitje 6, 2640 Mortsel. Info en inschrijvingen: a@buikdans.net www.maghrebdans.net Dans- en bewegingsexpressie DO 5/10/17 Lichaamswerk: kracht en mobiliteit Op een speelse manier werk je aan lichaamshouding en lichaamsbewustzijn. Van 20.30 tot 22 uur in Planeet Mars, Land van Waaslaan 78, 9040 SintAmandsberg. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 www.wisper.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DO 5/10/17 Hedendaagse danstechniek: choreografieën Gedetailleerd inzoomen op de verschillende facetten van een choreografie om ze op het einde van het seizoen volledig in je danslijf te hebben. Van 19.00 tot 20.30 uur in Planeet Mars, Land van Waaslaan 78, 9040 Sint-Amandsberg. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be

Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans VR 6/10/17 Hedendaagse dans Basis van 10.30 tot 12 uur; verdieping van 13.30 tot 15 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie VR 6/10/17 Yoga Mix van Vinyasa yoga, kundaliniyoga en Mindfullyoga. Van 12.15 tot 13.15 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie ZO 8/10/17 Bodywork: stretching en partneryoga Bodywork focust op ontspanning, herstellen en tot rust komen. Basis van 19 tot 20.30 uur; verdieping van 13.30 tot 15.30 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be Wereld- en folkloredans ZO 8/10/17 Flamenco Van 19.35 tot 20.45 uur voor gevorderden; van 20.50 tot 22 uur voor halfgevorderden. In Danshuis De Ingang, Hurstweg 8, 9000 Gent. Inlichtingen en inschrijvingen: info@de-ingang.be - 09 220 82 96 – www.de-ingang.be Dans- en bewegingsexpressie ZO 8/10/17 Dansdates: oktober De studio zal bruisen, kraken en borrelen van de vragen, ideeën en ontdekkingen. Van 11 tot 13 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@ wisper.be - 016 25 16 21 - www.wisper.be Wereld- en folkloredans DO 12/10/17 Argentijnse tango Dansen op de grens tussen techniek en vuur. Basis van 19 tot 20 uur; techniek van 20 tot 21 uur; verdieping van 21 tot 22 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie ZO 13/10/17 Bewust bewegen en tango in Kreta Tango voor jong en oud; ervaren of niet. ’s Ochtends een uurtje Tai Chi en Chi Kung. Van 13 tot 20 oktober in Kreta. Info en inschrijvingen: www.bewustbewegen.be - hilde.broeckhove@gmail.com.

Wereld- en folkloredans VR 13/10/17 Jamaicaanse dans Sexy, cool en hip. Open level van 17 tot 18 uur en van 18 tot 19 uur in Danshuis De Ingang, Hurstweg 8, 9000 Gent. Inlichtingen en inschrijvingen: info@de-ingang.be - 09 220 82 96 – www.de-ingang.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans MA 16/10/17; DI 17/10/17 Hedendaagse dans: basis Speelse kennismaking met de basis van hedendaagse dans. Maandagavond van 19.30 tot 20.30 uur in CC Berchem, Driekoningenstraat 126, 2000 Antwerpen. Dinsdagavond van 19 tot 20.30 in STUK Kunstencentrum vzw, Naamsestraat 96, 3000 Leuven. Dinsdagavond van 19 tot 20.30 in Carwash Theater, Sergeyselsstraat 42, 2140 Borgerhout. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www.wisper.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 17/10/17 Hedendaagse danstechniek: partnerwerk We dragen, hangen, duwen, slepen en vliegen. We werken samen of we werken elkaar tegen. 4 dinsdagavonden van 20.30 tot 22 uur in STUK Kunstencentrum vzw, Naamsestraat 96, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www.wisper.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 17/10/17 Hedendaagse dans: techniek Doorwerken en inzoomen op een bepaald aspect van hedendaagse dans. We werken samen of we werken elkaar tegen. Van 20.30 tot 22 uur in in Carwash Theater, Sergeyselsstraat 42, 2140 Borgerhout. Info en inschrijvingen: info. leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www. wisper.be Dans- en bewegingsexpressie ZO 22/10/17 Zondagen in de herfst: toevallige dans Op het eerste zicht gewone bezigheden in een labo plaatsen en spelend onderzoeken. 4 zondagen van 11 tot 14 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info. leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www. wisper.be

Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DO 2, VR 3 & ZA 4/11/17 Double bill : Sarah Bostoen en Bérengère Bodin À Vos souhaits! van Bérengère Bodin en United to Forget van Sarah Bostoen. Telkens om 20.15 uur in Budascoop, Kapucijnenstraat 10, 8500 Kortrijk. Info en reservaties: info@passerellevzw.be www.passerellevzw.be. Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DO 2/11/17 LUX hedendaagse dans: 1ste jaar Boeiend en intensief traject dat hedendaagse dans op verschillende manieren verkent. Van 10 tot 17 uur in Vooruit, Sint-Pietersnieuwstraat 23, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper. be - 016 25 16 21 - www.wisper.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans DI 7/11/17 Hedendaagse dans: ruimte voor mogelijkheden Een inclusieve dansreeks door WISPER en Platform-K met ruimte voor ieders tempo en mogelijkheden. In connectie met elkaar ontdekken we onze eigen, unieke manier van bewegen. Van 18.30 tot 20 uur in Danscentrum Polariteit, Verkortingstraat 55, 9040 Sint-Amandsberg. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie VR 10/11/17 Dansend wakker worden op eigen tempo Dansend wakker worden op eigen tempo en zonder stress. 4 vrijdagen van 9 tot 10.15 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: i nfo.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 www.wisper.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans VR 10/11/17 Proeven van hedendaagse dans overdag Vier ochtenden vol verkenning en dansplezier. 4 vrijdagen van 10.30 tot 12 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie ZA 11/11/17 Spreken met beweging Klaar om eens ontmoetingen aan te gaan op een net-iets-andere-manier? Van 10 tot 15 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be - 016 25 16 21 - www.wisper.be

Dans- en bewegingsexpressie ZO 12/11/17 Bodywork: Dynamiserende en relaxerende massage Bodywork focust op ontspanning, herstellen en tot rust komen. Van 13.30 tot 15.30 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie ZO 12/11/17 Dansdates: november De studio zal bruisen, kraken en borrelen van de vragen, ideeën en ontdekkingen. Van 11 tot 13 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info .leuven@wisper.be - 016 25 16 21 www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie ZO 10/12/17 Bodywork: Thaise yogamassage Bodywork focust op ontspanning, herstellen en tot rust komen. Van 13.30 tot 15.30 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be Dans- en bewegingsexpressie ZO 10/12/17 Dansdates: december De studio zal bruisen, kraken en borrelen van de vragen, ideeën en ontdekkingen. Van 11 tot 13 uur in Tai Chi studio ‘De Zielsverwant’, Dampoortstraat 62, 9000 Gent. Info en inschrijvingen: info. leuven@wisper.be - 016/25 16 21 www.wisper.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans ZA 16/12/17 Hedendaagse dans: dansen op locatie Met gevarieerde tools om te dansen op locatie. Van 10 tot 17 uur in OPEK, Vaartkom 4, 3000 Leuven. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be Ballet, moderne, hedendaagse & jazzdans ZA 16/12/17 Déjà Vu: Contemporary and hip hop techniques and improvisations This workshop is based on the work developped for the creation of the piece Déjà-vu, on which Julien Carlier and Fanny Brouyaux collaborated. Van 10 tot 17 uur in Danscentrum Polariteit, Verkortingstraat 55, 9040 Sint-Amandsberg. Info en inschrijvingen: info.leuven@wisper.be 016 25 16 21 - www.wisper.be

Agenda

Dans.vorming Inschrijven voor één of meerdere van deze activiteiten kan via inschrijven@danspunt.be Meer info over vormingsactiviteiten: info@danspunt.be – T. 09 269 45 30 Start op 23 september

Focus op teasers Een samenwerking tussen DANSPUNT, WISPER en OPENDOEK

Antwerpen

Start op 2 oktober

Basiscursus geluidstechniek Een samenwerking tussen DANSPUNT, OPENDOEK en STEPP

Brugge

Start op 2 november

Traject choreografie Een samenwerking tussen DANSPUNT en WISPER

Antwerpen

Start op 20 december

Lichttechniek en lichtontwerp Een samenwerking tussen DANSPUNT, OPENDOEK en STEPP

Antwerpen

Dag van de dans 2018 De dansketting: een feest op verplaatsing!

DE DAG VAN DE DANS ZELF

Danspunt nodigt alle steden en gemeenten uit om tijdens Dag van de Dans, op 28 april 2018, deel te nemen aan “de dansketting”. Overal in Vlaanderen en Brussel duiken die dag (menselijke) danskettingen op. De danskettingen vormen zich al dansend en zo banen ze zich een weg door dorpen en steden. Een dansfeest op verplaatsing!

Overal in Vlaanderen en Brussel vormen zich rond de klok van 15 uur danskettingen, begeleid door live muziek. De danskettingen bewegen zich ‘vrij’ in de stad, duiken op en groeien door passanten en voorbijgangers mee ten dans te vragen. Iedereen danst, beweegt mee: jong en West-Vlaming, Brusselaar en minder mobiel, ros en anders gekleurd.

VOORAF

CONCREET!

Via een oproep zoeken deelnemende steden of gemeenten mensen die zin hebben om mee te dansen en/of muziek te spelen. Danspunt stuurt een choreograaf uit om de dansers een simpele en mooie choreografie aan te leren. Een choreografie te dansen in een rij, stoet, ketting. Vlamo zorgt voor een eenvoudig muziekstuk. Dit kan onder leiding van de lokale muziekvereniging worden aangeleerd aan iedereen die wil mee musiceren.

We zoeken dorpen, gemeenten en steden die willen meedansen en musiceren!

ZIN OM MEE TE DANSEN OF MUZIEK TE MAKEN? Wil jij met jouw gemeente deelnemen? Of vraag je je af wie je binnen jouw stad best contacteert? Mail (koen@danspunt.be) of bel (09 269 45 30) ons, en we helpen je samen verder op weg! Een project van Danspunt vzw i.s.m. Vlamo

GENIET VAN TAL VAN VOORSTELLINGEN MET ABONNEE-KORTING!

Salt – Eko Supriyanto © David Fajar

Als abonnee op Dans.Magazine krijg je korting op de dansvoorstellingen en performances in verschillende huizen, waaronder Beursschouwburg (Brussel), Kunstencentrum Buda (Kortrijk), CAMPO Kunstencentrum (Gent), CC Beringen, Cultuurcentrum Brugge, CasinoKoksijde, Cultuurcentrum De Adelberg (Lommel), De Grote Post (Oostende), de Velinx (Tongeren), de Warande (Turnhout), Cultuurcentrum deWerft (Geel), CCHA (Hasselt), Cultuurcentrum Zwaneberg (Heist– op–den–Berg), De Roma (Borgerhout), Handelsbeurs (Gent), !NIEUW! het Theaterfestival (Brussel), Kaaitheater (Brussel), Kopergietery (Gent), Monty Kultuurfaktorij (Antwerpen), Music Hall, Muziekcentrum Dranouter, NEXT Festival (Kortrijk), Schouwburg Kortrijk, STUK (Leuven), Kunstencentrum Vooruit (Gent) en Westrand – Cultuurcentrum Dilbeek.

KNIP JE PERSOONLIJKE KORTINGSBON UIT DE BIJGEVOEGDE PAGINA BIJ DIT DANS.MAGAZINE EN VERZILVER JE KORTING IN DE CULTUURHUIZEN!

MEER INFO: WWW.DANSPUNT.BE/ABONNEEVOORDELEN

Je kan er de komende maanden naar volgende voorstellingen/workshops. ANTWERPEN

BRUSSELS GEWEST

LIMBURG

CC deWarande Warandestraat 42, 2300 Turnhout T. 014 41 69 91 – info@warande.be www.warande.be (tickets via: http://tickets.warande.be) Danspunt-abonnees betalen tickets aan de A-korting. Jongeren en studenten krijgen extra korting

beursschouwburg A. Ortsstraat 20-28, 1000 Brussel (Kaaitheater) T. 02 550 03 58 – tickets@beursschouwburg.be www.beursschouwburg.be Danspunt–abonnees betalen de reductieprijs

24 & 25/10/2017:

6/10/2017:

CCHA Kunstlaan 5, 3500 Hasselt T. 011 22 99 31 – info@ccha.be – www.ccha.be Danspunt-abonnees betalen, op vertoon van hun kortingsbon, de abonnementsprijs. Voor -25-jarigen geldt voor de dansvoorstellingen ook een reductie van 50%, met een minimumprijs van 8 euro.

‘OCD Love’ met L-E-V / Sharon Eyal – Gai Behar

‘Princess’ met Eisa Jocson

14/12/2017:

‘Balabala’ met Eko Supriyanto

13 & 14/10/2017:

‘Apollon Musagète’ met Florentina Holzinger

27 & 28/10/2017:

26/10/2017: ‘One Limited Space’ met HNDRD / Min Hee Bervoets

16/11/2017:

‘Raizes’ met Untamed Productions / Ricardo Ambrózio

14/12/2017:

‘Lore’ met HELKA / Helder Seabra

5/10/2017: ‘FOREVER’ met Lemm & Barkey & Neecompany

7/10/2017:

‘Traces’ met Rósa Ómarsdottir ‘NoirBLUE’ met Ana Pi

‘licht! ‘ met tout petit

‘Nadita’ met Alma Söderberg

‘L’après-midi d’un foehn / Warme wind‘ met Compagnie Non Nova

24 & 25/11/2017: 1 & 2/12/2017:

14 & 15/12/2017:

12, 13, 14 & 15/10/2017: 21/10/2017:

26/10/2017:

‘Dear humans‘ met Dansstationen Kaaitheater Sainctelettesquare 20, 1000 Brussel (Kaaitheater) – Onze–Lieve–Vrouw van Vaakstraat 81, 1000 Brussel (Kaaistudio’s) T. 02 201 59 59 – tickets@kaaitheater. be – www.kaaitheater.be Danspunt–abonnees betalen de reductieprijs

8/11/2017:

6, 7 & 8/10/2017:

‘Under siege‘ met Yang Liping Contemporary Dance

‘Walking the Line’ met Benjamin Vandewalle Monty Montignystraat 3, 2018 Antwerpen T. 03 238 64 97 - info@monty.be www.monty.be Danspunt-abonnees betalen de reductieprijs of 40 euro voor een strippenkaart voor 5 voorstellingen naar keuze in Monty (de korting geldt voor het volledige programma, niet enkel voor dansvoorstellingen)

‘Mer-‘ met Claire Croizé & Etienne Guilloteau / ECCE ‘Feest van de Nederlandse Dans‘ met Het Nationale Ballet, Introdans, Nederlands Dans Theater & Scapino Rotterdam

‘Yellow Towel’ met Dana Michel CC deWerft Werft 32, 2440 Geel T. 014 56 66 66 – res.dewerft@geel.be – www.dewerft.be Op vertoon van de kortingbon die bij je Dans.Magazine zit, wordt de vriendenprijs aangerekend. Voor elke dansvoorstelling krijg je dan 4 euro korting en betaal je voor alle voorstellingen 8 euro ipv 12 euro.

5/10/2017:

17 & 18/10/2017:

‘L’œil la bouche et le reste’ met Volmir Cordeiro

19/10/2017:

‘Landskin + cqfd?‘ met Compagnia TPO + Cirque Barbette

14/11/2017:

‘In spite of wishing and wanting‘ met Wim Vandekeybus / Ultima Vez

20 & 21/11/2017:

‘Deep are the woods‘ met Eric Arnal-Burtschy

26/11/2017: 2/12/2017:

‘I/II/III/IV‘ met Kris Verdonck / ICKamsterdam

16/12/2017:

‘IJspaleis‘ met plan-d / Andreas Denk

‘Salt’ met Eko Supriyanto

27/10/2017:

‘Mer-’ met Claire Croizé en Etienne Guilloteau / Ecce

22/12/2017:

‘Sleeping beauty‘ met Nationale Ballet Odessa

9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17 & 18/11/2017:

‘Zeitigung’ met Anne Teresa De Keersmaeker, Louis Nam Le Van Ho, Alain Franco / Rosas

17/11/2017:

‘The Palm of Your Hand II’ met Vera Tussing 29 & 30/11/2017: ‘Andrade’ met Michiel Vandevelde

6/12/2017:

‘Meyoucycle’ met Eleanor Bauer & Chris Peck / Goodmove & Ictus

15, 16 & 17/12/2017: ‘Gala’ met Jérôme Bel

OOST–VLAANDEREN CAMPO Victorianieuwpoort vzw, Nieuwpoort 31-35, 9000 Gent (administratie) Nieuwpoort 31-35, 9000 Gent (CAMPO nieuwpoort) Fratersplein 7, 9000 Gent (CAMPO victoria) Bomastraat 35, 9000 Gent (CAMPO boma) T. 09 223 00 00 - www.campo.nu (online reserveren) Danspunt-abonnees betalen 10 ipv 13 euro

11, 12 & 13/10/2017:

‘RULE OF THREE’ met Jan Martens / GRIP

26 & 27/10/2017:

‘being’ met Bára Sigfúsdóttir / GRIP

per gebruiker). Je kan deze promocode invullen in het daartoe voorziene invulvakje in de bestelmodule. De code is actief vanaf 29/09

3, 4 & 5/10/2017: Handelsbeurs Concertzaal Kouter 29, 9000 Gent T. 09 265 91 65 (Uitbureau Gent, Veldstraat 82 B) – www.handelsbeurs.be Danspunt–abonnees betalen de reductieprijs voor zowel het abonnement als losse tickets voor fado/flamenco.

27/10/2017: ‘Fabiola ‘La Fabi’ Perez

24, 25 & 26/11/2017: ‘Family Trees’ met TANK vzw/Janni Van Goor

5 & 6/10/2017:

‘Moeder’ met Peeping Tom

10 & 11/10/2017:

‘Raphaël’ met Alexander Vantournhout & Bauke Lievens

11 & 12/10/2017:

‘Shown and Told’ met Meg Stuart & Tim Etchells

13 & 14/10/2017:

‘Urban Dance Weekend’ STUK i.s.m. Straatrijk ‘Lecture about Sad Music and Happy Dance’ met Shila Anaraki, Aisha Orazbayeva & Matthew Shlomowitz

25/10/2017:

‘Mer-‘ met ECCE / Etienne Guilloteau & Claire Croizé

25 & 26/10/2017:

‘OSLO‘ met Mette Edvardsen

28 & 29/10/2017:

‘licht!‘ met tout petit / Lies Cuyvers & Ciska Vanhoyland

28 & 29/10/2017: Vooruit Kunstencentrum Vooruit vzw, Sint-Pietersnieuwstraat 23, 9000 Gent T. 09 267 28 20 - info@vooruit.be www.vooruit.be Danspunt–abonnees betalen het reductietarief (enkel via de ticketbalie, niet online!).

3 & 4/10/2017: ‘Kalakuta Republik’ met Serge Aimé Coulibaly / Faso Danse Théâtre & Halles De Schaerbeek

‘PARTY‘ met Alfredo Zinola & Maxwell McCarthy

31/10/2017:

‘Dance Karaoke‘ met cie. Willi Dorner

7 & 8/11/2017:

‘FOREVER‘ met Needcompany / Grace Ellen Barkey

23, 24 & 25/11/2017:

‘Rats‘ met fABULEUS / Ugo Dehaes

28/11/2017:

‘Rites’ met José Navas / Compagnie Flak

WEST–VLAANDEREN CasinoKoksijde Casinoplein 10/11, 8670 Koksijde cultuurcentrum@koksijde.be www.casinokoksijde.be Danspunt-abonnees betalen voor de dansvoorstellingen reductietarief 2

26/112017: ‘Rites’– José Navas / Compagnie FLAK

Cultuurcentrum Brugge Verschillende locaties in Brugge: Stadsschouwburg - Daverlo - Biekorf De Bond - Bogardenkapel - De Dijk - Jan Garemijnzaal - MaZ cultuurcentrum@brugge.be www.ccbrugge.be Danspunt-abonnees krijgen een korting van 10% (enkel bij aankoop aan de balies of avondkassa, op vertoon van abonnementsbewijs)

18/10/2017: ‘Kalakuta Republik’ met Serge Aimé Coulibaly

10/12/2017:

‘Jaguar’ met Marlene Monteiro Freitas

12/12/2017:

‘iFeel2’ met Marco Berretini

29/11/2017:

30/11 & 1/12/2017: 15 & 16/12/2017:

‘Balabala’ met Eko Supriyanto

‘being’ met Bára Sigfúsdóttir

25/11/2017:

‘Cry Jailolo‘ met Eko Supriyanto ‘Apollon Musagète‘ met Florentina Holzinger 29 & 30/11/2017: ‘ PRICE’ met Mathias Ringgenberg

26 & 27/10/2017:

‘In Spite of Wishing and Wanting’ met Ultima Vez / Wim Vandekeybus

‘Imagine Moving Rocks’ met Katrien Oosterlinck

21/10/2017: KOPERGIETERY T. 09 233 70 00 - info@kopergietery.be - www.kopergietery.be Danspunt-abonnees betalen de reductieprijs

27/10/2017:

‘Cry Jailolo’ met Eko Supriyanto

12/12/2017:

‘Mitten wir im Leben sind Bach 6 Cellosuiten’ met Anne Teresa De Keersmaeker & Jean-Guihen Queyras / Rosas

19, 20 & 21/12/2017:

‘Zeitigung’ met Rosas / Anne Teresa De Keersmaeker, Alain Franco, Louis Nam Le Van Ho

Schouwburg Kortrijk Schouwburgplein 14, 8500 Kortrijk T. 056 23 98 55 (UiT in Kortrijk) – schouwburg@kortrijk.be – www. schouwburgkortrijk.be Danspunt–abonnees betalen voor de dansvoorstellingen slechts het abo–tarief

21/10/2017:

‘Mer-‘ met Claire Croizé & Etienne Guilloteau / ECCE

9/11/2017:

VLAAMS–BRABANT STUK Naamsestraat 96, 3000 Leuven T. +32 (0)16 320 300 – ticket[at]stuk.be – www.stuk.be Danspunt-abonnees betalen de reductieprijs voor alle dansvoorstellingen. Met de promocode ‘danspunt1718’ kan je als abonnee online tickets bestellen tegen reductietarief (één ticket per voorstelling

WESTRAND Cultuurcentrum Dilbeek vzw Kamerijklaan 46, 1700 Dilbeek T. 02 466 20 30 – tickets@westrand.be – www.westrand.be Danspunt-abonnees krijgen een abo 10 korting voor de dansvoorstellingen (enkel bij vertoon aan de balie)

‘Zaoum‘ met Cindy Van Acker / Cie Greffe

18/11/2017:

‘A mon père, une dernière danse et un premier baiser’ met Radhouane El Meddeb / La Compagnie de SOI

23/11/2017:

‘To Come (Extended)’ met Mette Ingvartsen

25/11/2017:

18/10/2017:

‘Crowd’ met Gisèle Vienne

‘Che Malambo’

Meer informatie: Danspunt Abrahamstraat 13 9000 Gent T. 09 269 45 30 info@danspunt.be www.danspunt.be

erpen A nt w 9 0 s 23/ S t a r t op t e a s e r s Focu e ie k B r u g g i d st e c h n – 0 1 / u 2 Start ursus gel c s i s Ba erpen Antw rafie – 1 1 / 2 ty S t a r t t c h o r e og abili s i c e D j Tra nce & m Da u g i a s a o Den H sy mp 4 / 1 1 – at i o n a a l e ) n bl I nt e r . Da n c e A .v k (i.h. rp rpen ntwe chtontwe A 2 1 n li 2 0/ S t a r t c h n ie k e e t L i c ht rugge i ne 0 5 - B Da n s v i t r / 5 n /01 e c he 2 7-28 te Belgis o el r De G Bruss n e n dere Vlaan ns 4 0 Da 28/ a n de Da g v