#04 2018
04
08
13
20
Danst in beeld met Alain Honorez
De Werf die Congo heet
Haider Al Timimi
Het kabinet van dr. Caligari
22
26
31
33
Tango, een woordeloos gesprek
De handstand heruitgevonden
Column On the road
High five met Peter Verhelst
34 #danstagram
colofon Red a ctie Ab raham s traat 13, 9000 G ent Coördin a t i e Eli en Lefevere Te kst H i ld eg a rd De Vu yst, Ruth Dupré, E lodie Kona, Lis e S urm ont, M a ud Ti elema n s, Li even Va n d en Weg he, Jeroen Vanm ulder E indredactie Lut Firle fy n , Eli en Lefevere en I ri s Ra s po et C over b eeld Alain Honorez Design E lv ire Delanote × H ermi n e Co o rema n Du u rz a me d ru k Bema Gra phi cs Periodiciteit 4× per jaar O plage 3.5 00 ex. Vo l g e nd nu mme r ma a r t 20 19 Abonnem ent 14 euro Losse nu mme rs 5 euro
dansbeeldig
Het is aan de spreeuwen. Niemand weet als spreeuwen hoe de lucht in vervoering te brengen, hoe te improviseren op de kleurenstroom. Ze dansen in een schilderij van veranderlijkheid. Ik zie: ze nemen het risico van controleverlies en ze zijn FOTO ISABELLE WENZEL
prachtig! Ze zijn als vallende bladeren die nooit vallen, drijvend op de wind die blijft waaien. Spreeuwen dansen als strijdende vrouwen in een vloeiende beweging die kracht uitstraalt. Ze zijn als zwarte nachtschade in volle bloei. Vrouwen als brandklare Jeanne d’Arc’s. Hoe meer ik denk aan de nacht in jou, hoe meer
en to escho u wer van taferelen. In ha a r z o ektocht naar poëzie
ik de nacht in mezelf erken. Hoe luider ze klinkt, hoe gretiger ze mijn huid van binnen uit lostrekt. De nacht is alles.
heef t ze steeds oog voor de
Alles wat we niet weten willen en dubbel
scho o nhei d en kwets baarheid
weten. Alles wat we niet voelen willen en
i n het a l l ed a ags e. Lees m ee
dubbel voelen. De nacht wekt het beest
ho e ze o b ser veer t en het
van de onderbuik, van nooit genoeg. En
o nzeg b a re b eleeft, m et de
tegelijk altijd dronken en duivels dichtbij.
z i nnen o p sch erp.
#04 2018
De nacht is het bloed van het laatste avondmaal. De honger die honger heeft. De dorst die verdampt en de nacht is het feest van ‘Laten we dansen!’. Als een zwerm spreeuwen zo dicht opeen dat ze geen verzet meer toelaat, ze dansen onophoudelijk samen. De nacht is sereniteit. Ze ademt door alles, de nacht, ze blaast wakker wat onbestaand wil blijven. Laten we ons als spreeuwen zwartglanzend verzamelen rond het marktplein en dansen tot we met z’n allen onzichtbaar zijn.
DANST — 3
L is e S ur mo nt is dram aturge
#dansttt
DANST — 4
#dansttt
#dansttt
DANST — 5
#dansttt
#dansttt
DANST — 6
#dansttt
#dansttt
— DANST IN BEEL D A l ai n Hon ore z In elke editie van DANST zetten we een fotograaf in the picture die de essentie van dans weet te vatten. Deze keer is dat Alain Honorez, professioneel balletdanser, docent klassieke dans en fotograaf. Alain Honorez was jarenlang hoofddanser bij Ballet Vlaanderen in Antwerpen. Nu is hij docent klassieke dans aan de Koninklijke Balletschool van Antwerpen en daarnaast vaak werkzaam als fotograaf.
Het is erg moeilijk om goede dansfoto’s te maken en hij is ervan overtuigd dat je zelf danser moet zijn (geweest) om de kunstvorm in al zijn schoonheid vast te kunnen leggen. Om dat ‘perfecte moment’, die perfecte beweging te kunnen grijpen, is het noodzakelijk aan te voelen welke beweging de danser of vertolker in kwestie zal uitvoeren. Daarbij komt nog eens dat er vaak in zeer moeilijke lichtomstandigheden gefotografeerd moet worden. Een perfecte dansfoto is naar zijn gevoel een beeld waarin de danstechniek, de schoonheid van de kunst en de emotie van de danser in harmonie gaan. In zijn beelden primeren de emotie en de sfeer van de foto over de techniek.
www.alainhonorez.be
DANST — 7
Toen hij in 2012 zijn voltijdse danscarrière achter zich liet, is hij zich gaan verdiepen in de wereld van de fotografie, iets wat hem van jongs af aan intrigeerde. Hij schreef zich in voor de online cursus bij Het Fotografie-instituut en studeerde af in 2015. Hoewel hij het steeds fijn vindt om mensen, situaties, sferen en natuur in beeld te brengen, is hij zich – hoe kan het ook anders – gaan specialiseren in dansfotografie.
#dansttt
faustin linyekula
De werf die Congo heet Als kleine jongen keek de Congolese choreograaf Faustin Linyekula met grote ogen naar het zwartwitte televisiescherm. Dansers verbeeldden er een fantasievolle geschiedenis van Congo, dat toen nog Zaïre heette. Op 21 februari 2019 brengt hij enkele van deze dansers naar Gent. Op vraag van Milo Rau gaat zijn Studios Kabako een samenwerking aan met NTGent en acteur Oscar Van Rompay. De voorstelling draagt de werktitel Histoire(s) du Théâtre (II) en past binnen de gelijknamige reeks die Rau heeft uitgedacht. Met deze ‘histoires’ wil NTGent tonen wat geschiedenis in feite is: geen dode materie, maar een verzameling dynamische en actuele verhalen. —
T E K S T L I E V E N VA N D E N W E G H E F O T O E L I S E F I T T E - D U VA L
DANST — 8
Deze aanpak is Linyekula op het lijf geschreven.
Welke geschiedenis gaat vooraf aan deze
Zijn persoonlijke geschiedenis is er een van vele
Histoire(s) du théâtre? Ik vertrek voor
werelden tegelijk. Opgegroeid in Zaïre, volwassen
deze voorstelling vanuit mijn persoonlijke
geworden in diverse buitenlanden, en vandaag
geschiedenis, mijn verhaal met theater. Toen
opererend vanuit Congo, een land dat permanent
ik nog een kleine jongen was, keek ik op ons
in de steigers staat. Zijn ‘Histoire(s) du théâtre’
kleine zwart-wit televisietoestelletje thuis naar
begint tegen het jaareinde in Kisangani en krijgt
een uitzending van Télé Zaire. Ze zonden net
begin 2019 een verlengstuk in Gent.
L’épopée de Lianja uit, een voorstelling van het
Linyekula is een drukbezet man. Hij werkt aan
Ballet National Zairois. Zoals je wel weet, heette
verschillende projecten tegelijkertijd en verdeelt
Congo onder Mobutu nog Zaïre. Ik heb deze
zijn tijd over de verschillende landen die hem
voorstelling als vertrekpunt genomen, omdat ze
ontvangen. Voor dit interview spreken we kort
veel vertelt over de geschiedenis van Congo.
over de telefoon vanuit Portugal. De lijn is slecht
Mobutu wou in die postkoloniale periode een eigen
en zijn stem klinkt vermoeid, maar wanneer de
nationale geschiedenis schrijven. Cultureel werd
verbinding wegvalt, belt hij zelf terug.
dat onder andere vertaald in die Epopée de Lianja.
Een ‘épopée’ is een epos, een heldendicht. In de
Ook de inhoud was problematisch. Een van die
versie van het Ballet National Zairois wordt dat
eerste stukken van het Ballet National Zairois
een soort etnische geschiedenis van Congo. Deze
was een soort revue van waar Zaïre voor stond.
aanpak is echter heel problematisch. Eerst en
L’épopée de Lianja werd dramaturgisch vertaald
vooral is de oprichting van zo’n Ballet National al
als een soort ‘going up the Congo river’ en
een complex gegeven. Je mag je daar geen ballet
bestond bijna letterlijk uit een reis langs alle
in de Europese traditie bij voorstellen. Ballet als
streken en etnieën die in Congo te vinden waren,
dansvorm heeft er in feite niks mee te maken. Het
verteld met traditionele muziekinstrumenten
is wel een promotiemiddel voor traditionele dans,
en dansjes. Het probleem is echter dat deze
net zoals ballet in Europa wordt gezien als een van
hele vertaling een fictie is. Het werd bovendien
de oorspronkelijke dansvormen.
gecreëerd door mensen die in de stad woonden en dus zelf reeds een eerste vertaalslag hadden
Had Mobutu ongelijk om de eigen culturele
gemaakt van wat voor hen traditionele dans was.
Mobutu inspireerde zich op wat de Guinese
Hoe vertaalt dat gegeven zich in jouw
president Sékou Touré eerder had gedaan in
voorstelling? Ik werk samen met drie oudere
zijn land. Eenmaal Guinee onafhankelijk was
dansers die in dat oorspronkelijke ‘Nationale
geworden, moest het nationale erfgoed extra
Ballet’ zaten: twee vrouwen en een man. Mijn
in de verf worden gezet. Touré nationaliseerde
aanpak bestaat erin hen te laten vertellen over
daarom een bestaand theatergezelschap – dat
hun herinneringen aan toen en een geheel te
werkzaam was in Parijs – dat traditionele
creëren waarin een aantal scènes uit de originele
verhalen vertelde met behulp van dans en
voorstelling kunnen worden gereconstrueerd.
muziek. Dit gezelschap was internationaal enorm
Naast de orale geschiedenis is er immers ook
succesvol en Mobutu wou dat succes herhalen
een fysieke geschiedenis. Er is steeds iets wat
met zijn eigen variant van Les Ballets Africains.
het lichaam vertelt dat woorden niet kunnen
Het was een politieke beslissing om dat
vertellen. Zoals hun persoonlijke geschiedenis en
ballet op te richten, een propagandatool. Het
hoe zij zelf die hele periode hebben beleefd. Het
gekke was dat het in de plaats van een eigen,
is ook voor een stuk mijn geschiedenis. Zij waren
onafhankelijke vorm te belichten, zich helemaal
er al bij in de jaren 1970, toen ik geboren werd.
entte op het Europese traditionele theater
Daarnaast zal er een soort fictie in het stuk
en zich daaraan spiegelde, terwijl het net
sluipen, waarin vragen worden gesteld naar wat
had moeten willen losbreken. Het koos ervoor
de koloniale erfenis óók had kunnen zijn. Wat als
om voor die typisch koloniale erfenis van het
de Belgen in 1960 niet buiten geschopt waren,
‘ballet’ te kiezen. En voor het typische frontale
maar hetzelfde voorstel hadden gekregen als wat
scenische gebeuren tegenover meer traditionele
de kolonisatoren in Kenia kregen voorgeschoteld?
Afrikaanse vormen zoals de cirkel.
Dan had dat een gans andere geschiedenis
DANST — 9
geschiedenis voor het voetlicht te brengen?
faustin linyekula
opgeleverd. Britse kolonisatoren mochten immers
dit hele verhaal interesseert, is die drang om
blijven, zolang ze de Britse identiteit vaarwel
een nationale identiteit te gaan uitvinden en
zeiden en de Keniaanse overnamen.
die te willen vormgeven door middel van het
Naast de drie oudere dansers, werken twee
lichaam. Een lichaam dat zingt en danst. Ons
jongere performers mee. Een Belgische, Oscar
verhaal vertrekt vanuit deze problematische
Van Rompay, en een Congolese, Papy Maurice
geschiedschrijving en biedt ruimte aan een nieuw
Mbwiti. Met Mbwiti werk ik al heel lang samen, hij
perspectief, dat gebaseerd is op persoonlijke
is een soort extensie van mezelf. Zelf zal ik niet
getuigenissen van mensen die op een heel
meedansen in deze voorstelling.
eigen manier onderworpen zijn aan dit soort geschiedschrijving.
DANST — 10
Vanwaar de keuze om met Oscar Van Rompay te werken? Vanwege zijn persoonlijke verhaal met
In dat boek wordt ook de symboliek van de
Kenia, waar hij een boomplantage bezit en die
cirkel uitvoerig behandeld. Het is een vorm die
dit verhaal in 2013 al vertolkte in de voorstelling
je zelf ook belangrijk vindt. Dat klopt. De cirkel
Africa? Wel, deze voorstelling is natuurlijk een
is nu eenmaal de vorm van de gemeenschap, van
samenwerking tussen ons gezelschap en NTGent.
mensen die verbonden zijn met elkaar en door
Van Rompays persoonlijke geschiedenis is een
die gedeelde energie een kracht aanboren die ze
intrigerend gegeven. Toen we hem ontmoetten,
misschien vergeten waren onderweg. Een cirkel
was dat iets wat me onmiddellijk fascineerde. Hoe
herstelt immers ook.
kan het ook anders? Het is ook een heel fysieke
Tegelijk is een cirkel niet alleen een gesloten
acteur, wat me onmiddellijk aansprak in hem.
geheel. Het is een proces, een open vorm. Ik
Ik vertrek in mijn werk altijd vanuit de ontmoeting
vertrek in mijn werk vanuit een cirkel die langs
en construeer vanuit die basis nieuwe verhalen.
alle kanten open is. Net zoals ik in mijn werk ook
Die heel specifieke eigen geschiedenis van
geen laagjes op elkaar leg, maar naast elkaar. Ze
de performer is altijd een vertrekpunt. Dat
beïnvloeden elkaar, wisselen energie en inhoud
eigenaardige dubbelleven van Oscar zal dus
uit. Zo zie ik ook mijn werk als choreograaf. ik
sowieso ook op een bepaalde manier een vertaling
leg geen standpunten op en ik voel mij ook niet
vinden in onze voorstelling. Dat ligt natuurlijk
verantwoordelijk voor mijn landgenoten. Ik voel mij
nog helemaal niet vast en het hoeft zeker niet
hoogstens mede verantwoordelijk voor de mensen
zo concreet te worden. Zulke gegevens worden
na mij, die deelachtig zijn geworden van nieuwe
betrokken in het proces dat voorafgaat aan een
perspectieven, nieuwe verhalen. Dat proces
voorstelling, maar dat volgt altijd een heel eigen
kunnen helpen in gang zetten, vind ik belangrijk en
logica. Veel kan ik daarover dus nog niet zeggen.
daar draag ik graag een verantwoordelijkheid voor.
De programmabrochure van NTGent die deze
NTGent toonde dit jaar ook reeds jouw
voorstelling aankondigt, verwijst ook naar
voorstelling Not another diva. Voorafgaand aan
de inspiratie die het boek van de Ivoriaanse
de voorstelling gaf een medewerker van NTGent
choreograaf Alphone Tiérou levert, Dooplé/
een lezing die de voorstelling moest duiden. Hij
Loi éternelle de la danse africaine. Dit boek
vertelde dat hij zich tijdens de voorstelling zelf
probeert een overzicht te geven van de
heel erg mede schuldig had gevonden aan het
traditionele Afrikaanse dans. Dat boek is zeker
Belgische koloniale verleden en hoopte dat het
niet dé inspiratie voor deze voorstelling. Wat
publiek dat ook zou voelen. Sta je daarachter,
wij zullen maken, is eerder een reactie op dit
wil je ook schuld aanpraten? Absoluut niet. Ik wil
boek. Tiérous boek en theorie doen min of meer
niets opleggen. Dat die man dat gevoel kreeg,
wat het Ballet National ook deed, alluderen
zegt iets over zijn persoonlijke ervaring. Maar het
op een soort mythisch Afrika met grote ‘A’.
is iets helemaal anders om dat vervolgens ook
Wat ik probeer te doen, is zulke mythes te
te gaan opdringen aan een publiek. Daar was ik
ontkrachten. Dat eeuwige Afrika bestaat niet,
mij niet van bewust en dat vind ik wel jammer.
het is een mentale constructie die door de
Het toont echter ook wel aan hoe die koloniale
vorige generatie is achtergelaten. Wat mij in
erfenis niet alleen voor de gekoloniseerden,
maar ook voor de nazaten van de kolonisatoren
de danspraktijk. De bewegingen van de dansers
een complex gegeven is om mee om te gaan.
leven als het ware verder als herinnering in de
Het politieke aspect in mijn stukken zit in de
beschouwer. Vervolgens schrijft die verder. Is dat
vragen die ik stel bij het verleden en het heden.
ook waar je naar streeft? Ik heb zijn naam wel al
Hoe bewegen we ons nu, niet per se letterlijk,
eens gehoord, maar ik ken zijn werk eigenlijk niet.
maar tegenover onze erfenis. De staat waarin
Ik zou dat eerst willen lezen voor ik er een goed
Congo verkeert, is nog altijd min of meer die
antwoord op kan geven. Het is echter wel zo dat
van een permanente ruïne. Dat is niet alleen
vele van mijn voorstellingen - en ook deze - aan
fysiek, maar ook mentaal waar te nemen. Hoe
de slag gaan met sporen uit het verleden en dat
verhelderen we beetje bij beetje daarin ons
we de nawerking daarvan via herinneringen en
eigen standpunt? Ik wil verhalen vertellen uit een
getuigenissen als uitgangspunt nemen. Als het
verleden dat kenbaar is en blijft doorwerken in het
werkelijk is zoals jij het formuleert, zou ik dat als
heden. In de lichamen die wij op scène brengen,
een heel mooi ideaal voor ons werk beschouwen.
schemeren getuigenissen door. Ik wil echter allerminst krasse uitspraken daarover doen of die
—
het publiek aanpraten. Mijn stukken zitten echter wel tussen al die mogelijk verschillende noties in. Je lijkt als choreograaf letterlijk verhalen te willen ‘schrijven’. Daarin klinkt een echo door van wat de danstheoreticus André Lepecki schrijft over
Dans voorjaar INFO ❘ TICKETS www.ccBe.be ❘ 03 286 88 20 Driekoningenstraat 126 2600 Berchem
do 31 jan za 16 feb za 09 mrt za 30 mrt di 07 mei
14972535_Advertentie_dans_voorjaar_B170xH135.indd 1
L’histoire(s) du Théâtre II (werktitel) speelt van 21 februari 2019 t.e.m. 14 maart 2019 in NTGent. www.ntgent.be.
NACHTHEXEN II BLUEPRINT ON MEMORY WHITE ON WHITE FROM MOLENBEEK WITH LOVE RED HAIRED MEN
BURNING BRIDGES / JENS VAN DAELE | 20 uur WARD/WARD / ANN VAN DEN BROEK | 20 uur MARC VANRUNXT | 20 uur YASSIN MRABTIFI | 20 uur ALEXANDER VAN TOURNHOUT | 20 uur
19/11/18 11:07
Concertgebouw Brugge en Rosas vieren de 20e productie van Rosas in het Concertgebouw met een heuse feestweek. DO 21.02.19
WO 27.02.19
Stadsschouwburg
Concertgebouw
A Love Supreme
Rosas danst Bach
Salva Sanchis, Anne Teresa De Keersmaeker & Rosas i.s.m. Cultuurcentrum Brugge
Cursus
VR 22.02.19 KAAP | Groenplaats
Trio’s (live) P.A.R.T.S. i.s.m. KAAP
ZA 23.02.19 Diverse locaties in Brugge
Slow Walk © Anne Van Aerschot
Met Anne Teresa De Keersmaeker, Rosas & P.A.R.T.S. i.h.k.v. SLOW(36h) i.s.m. Cultuurcentrum Brugge
WO 27.02.19 & DO 28.02.19
De zes Brandenburgse Concerten Anne Teresa De Keersmaeker & Rosas / Amandine Beyer & B’Rock Orchestra Coproductie Concertgebouw
WO 27.02 - WO 24.04.19
Work/Travail/Arbeid Filminstallatie door Eric de Kuyper meer op concertgebouw.be/rosas
Info & tickets: +32 70 22 12 12 In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge concertgebouw.be
50 NIEUWE DANSCURSUSSEN DIT VOORJAAR hedendaagse dans: basis en verdieping / swing / contactimprovisatie / yoga / authentic movement / danslabo / bodywork / acrobatie in dans / parkour / afrikaanse dans / argentijnse tango / dansproductie / choreografie / ...
LEUVEN GENT ANTWERPEN BRUSSEL
SCHRIJF IN OP WWW.WISPER.BE/DANS
haider al timimi
Mijn engagement voor de maatschappij is dé trigger om te blijven zoeken naar nieuwe kunstvormen Haider Al Timimi is informaticus van opleiding, maar een performer in hart en nieren. Zijn achtergrond als danser, theatermaker, choreograaf, zanger én zijn Iraakse roots geven hem een arsenaal aan artistieke kwaliteiten. In zijn meest recente stuk Studio Shehrazade – een samenwerking met theater ARSENAAL/LAZURUS Mechelen – spelen hijzelf en zijn spelpartner Gorges Ocloo twee homomannen. “Ze strijden tegen hun religie, cultuur en de maatschappij om hun liefde v oor e lkaar te uiten.”
T E KS T E LO D I E KO N A F O T O BA RT G R I E T E N S
DANST — 13
—
haider al timimi
Je bent danser, theatermaker, choreograaf en
verschillende manieren om verhalen te vertellen
zanger. Maar waar ligt de basis van je artistieke
over thema’s die mij nauw aan het hart liggen
carrière? Rond het jaar 2000 ben ik begonnen
en probeer ook jongere generaties hierbij te
als breakdancer. Via wedstrijden en dance
betrekken.
battles heb ik die hele hiphopcultuur stevig ingeademd. Breakdance is geen gemakkelijke
En hoe probeer je die jongeren dan te betrekken
dans. Je vertrekt vanuit een soort kracht en
in de dans- en theaterwereld? Je moet jongeren
met je lichaam maak je als breakdancer vooral
gaan opzoeken en het is een intensieve taak
een indruk op de toeschouwers. Het is dus
om hen te overtuigen dat theater iets voor hen
vooral op sensatie gericht. Als je breakdancet
kan zijn. Vooral voor jongeren met migratie
op klassieke muziek krijg je al een heel andere
achtergrond. Een onderdeel van Kloppend Hert,
boodschap. Net daarom wou ik nieuwe
mijn theatergroep, is de jongerenwerking Jong
dansgenres uitproberen en experimenteren
Gewei. Wij gaan echt op zoek naar jongeren
met diverse muziekstijlen. Hedendaagse dans
met een andere sociale en/of culturele
is hier één van. Zo ben ik in contact gekomen
achtergrond. Via Jong Gewei werken wij samen
met artiesten uit verschillende disciplines en
met hogescholen, het KASK in Gent en Transfo
heb ik geleidelijk aan mijn parcours als danser-
Collect, een theatergezelschap verbonden
choreograaf uitgestippeld. Op deze manier ben
aan het RITCS. Jong Gewei is geen opleiding
ik betrokken geraakt bij de artistieke kern van
of voorstudie op zich, maar die optie bestaat
het Gentse theatergezelschap, Union Suspecte,
voor jongeren die hun carrière willen opbouwen.
opgericht door Chokri Ben Chikha. Binnen dit
Toch zijn er immens veel jongeren die los van hun
collectief ben ik theater blijven creëren en heb
opleiding theater willen doen.
ik veel bijgeleerd als acteur. Voor dans heb ik nooit een opleiding gevolgd. Toch is mijn vuur
Op dit moment toer je met Studio Shehrazade.
om iets te vertellen over de wereld waarin wij
Homoseksualiteit is een belangrijk thema in
leven mijn grootste motivatie. Door mijn Iraakse
de voorstelling. In Studio Shehrazade pakken
afkomst voel ik me al sinds mijn tienerjaren
Gorges en ik het thema homoseksualiteit aan
enorm betrokken bij de politiek in de Arabische
vertrekkende vanuit een Arabisch-Afikaanse
wereld. Dat merk je ook in mijn werk. Mijn
achtergrond. Dan moet je het hebben over
engagement voor de maatschappij is dé trigger
oorlogen, kolonisatie, pinkwashing (De
om te blijven zoeken naar nieuwe kunstvormen.
praktijk van een land of bedrijf om zichzelf als
En ik heb me tot nu toe rot geamuseerd. (lacht)
gayvriendelijk en progressief voor te doen, om
Wanneer maakte je de overstap van
noem maar op. Je moet alle aspecten aanraken
breakdancen naar theater? Tijdens de
om tot de kern te komen van die twee mannen
Irakoorlog van 2003 martelden Amerikaanse
die geen liefde voor elkaar mogen hebben. Het
militairen op gruwelijke wijze Iraakse gevangenen
is gemakkelijk om een verhaal te creëren rond
in de beruchte Iraakse gevangenis, Abu Ghraib.
twee mannen die verliefd worden op elkaar,
Rond die situatie wou ik een theaterstuk
maar dan beland je snel in een soapvertelling.
maken. Ik kon toen alleen maar dansen en
Dat was niks voor ons. We wilden vooral een
bewegen. Dus ben ik het Nieuwpoorttheater
totaalstuk creëren uit onze lichaamstaal en
binnengelopen waar ik Geert Opsomer heb
culturele achtergronden.
ontmoet, de toenmalige directeur. Ik stelde me
Homohaat in Irak is door de Engelsen
voor als breakdancer die graag een stuk wou
overgebracht. De eerste wetten tegen
uitwerken rond de toestand in Abu Ghraib. Zijn
homoseksualiteit kwamen door de Engelse
reactie: “Maak iets, maak theater!” Vanaf dan
kolonialisten. In Ghana was het niet anders. De
is het een ontdekkingsreis geweest. Geert en
missionarissen brachten niet homoseksualiteit,
ik werken tot op heden samen in de Brusselse
maar homofobie met zich mee naar het
jongerenwerking, Transfo Collect. Wij begeleiden
Afrikaanse continent. Gorges zegt dat ook in de
DANST — 14
te compenseren voor negatief gedrag, nvdr.) …
jongeren die hun liefde voor dans en theater
voorstelling: “Homosexuality is as black as being
willen ontwikkelen. Ik blijf op zoek gaan naar
African.” Op het moment dat je dit denkpad
op gaat stel je je de vraag: “Maar hoe staat
Wil je altijd theater en dans blijven combineren?
de islam echt tegenover homoseksualiteit?
Bijna al mijn werk is een combinatie van
En het christendom dan?” Ons onderzoek
verschillende disciplines. Als je het niet in
leidde tot een hoeveelheid aan facetten en die
woorden kan vatten, moet je het belichamen.
hoeveelheid zie je ook duidelijk in de voorstelling.
Met een tekst alleen kan je geharde zielen niet gaat. Dat is soms de moeilijkheid. Vandaag
kunsttype: theater, dans, zang, komedie en
de dag worden we overspoeld met beelden,
zelfs fotografie. Vanwaar die keuze? Gorges,
situaties en slogans. We voelen echt niks meer
mijn spelpartner, is ook thuis in die verschillende
en krijgen de tijd niet meer om onze emoties
disciplines. Ik houd zielsveel van inhoudelijke
te uiten. In Studio Shehrazade heeft elke
alsook multidisciplinaire hoeveelheid. Dat is
artistieke keuze op de één of andere manier
de wereld waarin wij leven. Zo breed én divers.
met het thema heeft te maken. Een voorbeeld
Van klassieke muziek tot dubstep. Van blank
is ons zangduet op Het Zwanenmeer van de
tot zwart. In de kunsten streven artiesten nog
componist Tsjajkovski, die zelf ook homo was.
steeds naar simpliciteit, maar ik geloof net in de
Zelfs voordat ik begon te dansen was ik al bezig
complexiteit van dingen. Als we de complexiteit
met zang. Nog een discipline erbij. Theater
van alle onderwerpen willen laten zien, dan
moet het publiek doen werken en meezoeken.
moeten we zo veel mogelijk kunstvormen
Als het allemaal in tekst gegoten zou worden
combineren om het volledige verhaal te vertellen.
dan kan het soms zijn dat je publiek niet mee
Het is niet zo dat ik op scène antwoorden wil
is. De combinatie van theater en dans doet het
bieden op alle vragen. Ik zou zelfs niet weten
publiek meedenken en zelf interpretaties maken.
hoe je in één voorstelling de complexiteit van
Nu zijn al die verschillende disciplines een manier
homofobie moet kaderen. Als de kijkers met
geworden om uit mijn artistieke blokkades te
een beeld van de gehele problematiek de zaal
geraken.
verlaten dan is ons opzet geslaagd.
DANST — 15
raken, vooral als het over ernstige onderwerpen
Studio Shehrazade bestaat uit bijna elk
haider al timimi
Wat willen jullie met Studio Shehrazade
over de Arabische islamitische wereld ging,
aantonen? Gorges en ik zijn beiden
maar ook over de katholieke Afrikaanse landen.
heteromannen. We hebben ons ook nooit als advocaten van de homoseksualiteit gezien.
Hoe vind je een samenhang tussen die twee
Studio Shehrazade is een voorstelling over
culturele achtergronden? Ik ben eigenlijk op
homoseksualiteit, maar het gaat nog verder. Wij
zoek gegaan naar personages die gelijkenissen
zijn allemaal slachtoffer van het kapitalistische
vertonen in de Afrikaanse en Arabische cultuur.
model. Kortom, de maatschappij. De reden
Voor de Arabische wereld zijn het de djinns die
waarom homojongens in Irak van gebouwen
mensen kunnen bezitten. Volgens de mythes
zijn geduwd komt door het moederschip dat
zijn homo’s zogezegd bezeten door een
boven ons hangt. Een strak systeem dat wij
homoseksuele djinn. Dan besloot ik Gorges aan
hebben gecreëerd en zelf niet meer in handen
te spreken over een gelijkaardige Afrikaanse
hebben. Een voorbeeld is de gedachte: “Moslims
figuur. Volgens de Ghanese mythologie is
zijn homofoob.” Tijdens het onderzoek voor
Anansi een fervent verhalenverteller die soms
de show hebben Gorges en ik gemerkt dat
een menselijke gedaante aanneemt. Die twee
iedereen medeplichtig is. Het thema plaatst
figuren uiten tijdens de voorstelling hun eigen
zich tussen twee mannen die elkaar gewoon
mening op de mensheid. Het leek gepast om
willen liefhebben, maar alles staat hen in de
Anansi en de djinn in gesprek te laten gaan
weg. Daarnaast zijn ook mannen een groot
over de menselijke seksualiteit. De centrale
probleem, het zogenaamde machogedrag.
vraag van de goddelijke figuren: “Waarom wil
Jongens mogen zich volgens de maatschappij
de mens het lichaam zo begrenzen?” Over het
niet kwetsbaar opstellen. Ik kom zelf uit
algemeen had ik het gevoel dat onze diverse
een technische opleiding als informaticus
achtergronden elkaar heel snel vonden en wij
en weet hoe jongens onder elkaar over o.a.
elkaar ook konden aanvoelen als performers.
homoseksualiteit spreken. Via scholen wordt het ook niet gekaderd. We missen een vorm
Welke maatschappelijke thema’s zou je
van wijsbegeerte en seksualiteit. De focus ligt
nog in een stuk willen gieten? Sedert 2017
op technische beroepsopleidingen om gaten in
krijgt Kloppend Hert vijf jaar structurele
fabrieken op te vullen, maar misschien kunnen
ondersteuning. De bedoeling is om vijf jaar lang
theaterstukken dit gebrek opvullen zonder
Humanisme 2.0 te onderzoeken. Humanisme
Wikipediavoorstellingen te worden.
1.0 zit nog vastgeroest in de 16de eeuw. Via
DANST — 16
een reeks voorstellingen bestuderen wij het Waarom koos je voor Gorges Ocloo als
humanisme vandaag. Wetenschap, geloof,
speelpartner? Ik ken Gorges al een tijdje. Hij
liefde, economie, onderwijs zijn de vijf pijlers
heeft ooit bij mij auditie gedaan voor een
van onze showreeks. De eerste voorstelling
voorstelling. De koffies op de jurytafel schoten
was Utopera, over wetenschap en geloof. Het
letterlijk de lucht in. Toen zag ik Gorges’ sterke
tweede stuk was Studio Shehrazade, over
persoonlijkheid in actie. Maar ik was nog niet
liefde. De eerstvolgende voorstelling maak ik
klaar om met hem samen te werken. We zijn
in samenwerking met het Leuvense theater-
met elkaar in contact gebleven. Als gastdocent
gezelschap, fABULEUS. Met een twintigtal
op het RITCS heb ik Gorges ook enkele keren
jonge acteurs gaan wij het thema onderwijs
gecoacht. In Oostende had Gorges zijn eigen
aanpakken. Naar mijn mening is het onderwijs
voorstelling met Hilde Van Mieghem. Ik zag
gestopt met zichzelf heruit te vinden. Zo rap
hem op scene lopen in een string en dacht: “Ik
mogelijk een postje vullen om het kapitalistische
moet hem hebben voor Studio Shehrazade.”
monster te stillen. Wij vragen ons niet meer af
Ik sprak hem na zijn optreden meteen aan en
wat de werkelijke dromen zijn van jongeren.
hij zei ijverig ja. Het is niet altijd gemakkelijk om iemand te vinden die progressief is en die een achtergrond heeft die allesbehalve open is. Plus, ik wou echt iemand hebben met een Afrikaanse achtergrond. Zodat het niet enkel
—
Danspunt zoekt jong loslopend wild/t met maffe ideeën! Broed jij op een concept, een project, een geniale vondst rond dans en beweging? Sta je met je twee benen op de grond, maar is in je hoofd the sky the limit? Doe jij ons van onze stoel vallen met een invalshoek die nieuw is, anders, gedurfd? Kom jij op de proppen met iets wat Danspunt niet zelf had kunnen, maar wel heel graag had willen bedenken? Tussen droom en dans staan praktische bezwaren, maar niet als het aan Danspunt ligt! Want waar een wil(d idee) is, is een weg! Maak ons wild van jouw concept, dan zorgen wij voor de nodige logistieke, inhoudelijke en/of financiële ondersteuning om jouw plannen uit te voeren. Zoek gerust verbinding op met andere kunstdisciplines, of waarom niet nog inventiever: met wetenschap, techniek, ambachten, economie, filosofie, openbare ruimte, maatschappelijke thema’s …? Voor wie? Je bent 30 of jonger. Heb je zelf geen, maar ken je mensen met een wild/tgroei aan dansideeën: stuur hen deze call zeker door! Wilde ideeën en wild van dans? Tell us all about it! Hoe creatiever, hoe liever! wildtdansen@danspunt.be www.danspunt.be/wildtdansen
AUDITIONS FOR PROFESSIONAL TRAINING IN CONTEMPORARY DANCE, BRUSSELS TRAINING CYCLE 2019—2022 ATHENS GREECE BARCELONA SPAIN BELGRADE SERBIA BERLIN GERMANY BRUSSELS BELGIUM BUCHAREST ROMANIA BUDAPEST HUNGARY DUBLIN IRELAND FLORENCE ITALY HELSINKI FINLAND LISBON PORTUGAL MARSEILLE FRANCE MONTREAL CANADA NEW YORK UNITED STATES PARIS FRANCE REYKJAVIK ICELAND RIGA LATVIA RIO DE JANEIRO BRAZIL SANTIAGO DE CHILE CHILE SÃO PAULO BRAZIL STOCKHOLM SWEDEN TOKYO JAPAN TUNIS TUNISIA VIENNA AUSTRIA ZAGREB CROATIA ZURICH SWITZERLAND WWW.PARTS.BE
# 04 2018
#JANNESDESCHRIJVER
FOTO ISABELLE WENZEL
DANST — 20
dr. caligari Verbeelding is een schoon ding, maar bij elke danspraktijk komt ook een dosis realiteit kijken. Het kabinet van Dr. Caligari maakt je danswijs in de wereld van wetgeving, contracten en andere zakelijke praktijken. Vermijd horrorscenario’s en kom binnen, zonder kloppen. Deze editie in DANST: Waar moet ik rekening mee houden als ik muziek gebruik in dansvideo’s op sociale media?
—
TEKST RUTH DUPRÉ
Hoe komt het dat de muziek soms niet wordt afgespeeld als ik filmpjes upload?
Waarom mag ik deze muziek niet gebruiken?
Hoe kan ik dan nog filmpjes delen?
Je bent aan het repeteren voor een nieuw dansstuk en wil een video-opname ervan posten in de Facebookgroep van je dansers. Je maakt een trailer van je nieuwe danscreatie en wil die verspreiden via YouTube. Je filmt je voorstelling vanuit de coulissen en post dat op Instagram Live. Maar je krijgt een melding over auteursrecht of de muziek komt niet mee op het filmpje. Hoe komt dat? Facebook, YouTube en Instagram detecteren automatisch welke muziek onder je filmpje staat. Als ze vermoeden dat je auteursrechtelijk beschermde muziek gebruikt, kunnen ze de muziek laten blokkeren.
Voor een antwoord op deze vraag moeten we kijken in de wetgeving rond het auteursrecht. Een muzikant, artiest of componist is de ‘auteur’ van de muziek. Een auteur heeft zelf het recht te beslissen waar en hoe zijn of haar muziek verspreid mag worden, en heeft uiteraard ook het recht om daar iets aan te verdienen. Wil je auteursrechtelijk beschermde muziek (bijvoorbeeld popmuziek) breed verspreiden in een video, moet je hiervoor toestemming krijgen van de artiest of de platenfirma en/of moet je de rechten op de muziek aankopen. Je moet dit ook kunnen bewijzen. In de praktijk is dit zeer moeilijk klaar te spelen, zeker als het gaat om muziek van internationaal bekende artiesten.
Je deelt je repetitiefilmpjes best via persoonlijke communicatiekanalen, bijvoorbeeld per e-mail of WhatsApp, rechtstreeks naar de leden van je groep. Wil je een filmpje op sociale media posten, dan gebruik je beter rechtenvrije muziek of simpelweg geen muziek. Zo is bijvoorbeeld veel klassieke muziek rechtenvrij, omdat auteursrechten vervallen nadat de componisten meer dan 70 jaar overleden zijn. Andere rechtenvrije muziek herken je aan de zogenaamde ‘Creative Commons Licensie’. Je vindt die muziek op websites als Netlabels, Electrobel, Jamendo, Audiojungle, Incopetech, Newgrounds, Premiumbeat, The Music Case … En ook Youtube heeft een bibliotheek met rechtenvrije muziek. Het is even zoeken naar de geknipte muziek, maar zo kom je niet in de problemen met auteursrecht!
DANST — 21
het kabinet van dr. caligari
Tango, een woordeloos gesprek Marisa van Andel en Oliver Koch van La Tangueria zijn een autoriteit in de tangowereld. Ze geven les, maar maken ook choreografieën. Zowel eigen shows als stukken voor choreografen zoals Sidi Larbi Cherkaoui en Jan Fabre. In de twintig jaar dat ze een tangokoppel vormen, hebben Marisa en Oliver hun eigen persoonlijke dansstijl ontwikkeld. In tegenstelling tot vele professionals die resoluut kiezen voor de ene of andere specifieke vorm van de tango, vinden Marisa en Oliver hun kracht in de fusie van verschillende stijlen en technieken.
DANST — 22
—
T E K S T J E R O E N VA N M U L D E R F O T O E L L E N S M E E T S
Jullie zijn al twintig jaar een tangokoppel.
beginnen te dansen. Het is op de dansvloer
Hoe kwamen jullie terecht in de tangowereld?
dat we voor het eerst contact hadden met
Oliver Toen ik in Nederland studeerde haalde
elkaar. Wellicht tijdens een milonga waar je
de opleiding enkele tangoleerkrachten naar
elkaar ten dans vraagt. Het leuke en het
de school om een aantal workshops te geven.
rijke van de Argentijnse tango is dat het een
Dit was een eerste aangename ervaring. Uit
improvisatiedans is. Iedereen doet bij wijze van
eigen initiatief tangolessen volgen kwam pas
spreken wat hij wil. Er zijn enkel wat sociale
later toen ik in Brussel ben komen wonen om
regels die je moet volgen. Hoe je wil stappen,
bij Rosas te werken, het gezelschap van Anne
hoe je wil dansen, welke omarming je gebruikt,
Teresa De Keersmaeker. Op dat moment was de
hoe je de muziek interpreteert of op welke noot
Brusselse tangowereld nog zeer klein. Er waren
je vertrekt, dat staat allemaal vrij. Maar binnen
misschien maar dertig mensen die ieder weekend
die vrijheid zijn er altijd wel stromingen die dat
overal gingen dansen. Het is op één van deze
willen reglementeren. Ergens is dat blijkbaar een
dansavonden dat we elkaar ontmoet hebben.
drang van de mensen. Dan gaan ze wedstrijden
Marisa We zaten beiden in een andere school.
organiseren en stijlen codificeren.
De school waar ik zat maakte een eindejaarsoptreden en schakelde hiervoor de hulp in van
Hoe zou je jullie persoonlijke stijl omschrijven?
Oliver die op dat moment samen danste met
Oliver Over het algemeen zijn er een paar grote
mijn lerares. Ik heb hem toen persoonlijker leren
stijlen. Eén van die stijlen is de milonguerostijl.
kennen en van hieruit zijn we ook vaker samen
Hierbij dans je zeer dicht tegen elkaar en tracht
je alles klein en zeer ritmisch uit te voeren. Een
jammer is. Bij ons in Brussel is dit dus niet het
andere stijl is de tango de salón-stijl. Deze is dan
geval. Wij zijn erin geslaagd om met de meeste
weer heel elegant en recht waarbij je iets verder
andere grote scholen een goede verstand-
uit elkaar danst en grotere bewegingen gebruikt.
houding te hebben. Ook al zou het kunnen dat
Deze stijl is ook zeer melodieus. Er is nu ook nog
er enkele scholen zijn die toch kritiek hebben op
een andere tendens. Dat is de tango Nuevo,
het feit dat wij niet resoluut voor één bepaalde
wat dan weer veel moderner is. Deze wordt
stijl hebben gekozen. Dat vinden ze dan
soms zelfs gedanst op popmuziek. De meeste
misschien een beetje raar. Wij hebben alleszins
tangoscholen kiezen heel resoluut voor één
ons best gedaan om met iedere dansschool een
bepaalde weg. Wij doen dat niet, maar kiezen
zo goed mogelijk contact te hebben.
Wat voor ons altijd het belangrijkste is geweest,
Is dit dan ook het grootste verschil met andere
is om de vrijheid van de tango te behouden. Wij
tangoscholen uit de buurt? Het aanbod van alle
trachten zo weinig mogelijk te reglementeren of
stijlen?
te zeggen wat wel of geen tango is. Laten we
Marisa We bieden inderdaad verschillende
gewoon doen wat allemaal kan binnen de sociale
soorten tango aan. Ook geven we een beetje
regels.
anders les dan de meesten. Ten eerste werken
Marisa Wat ook nog typerend is aan onze
wij meerdere lessen aan een bepaald thema
persoonlijke stijl is dat steeds op zoek zijn
of concept. Niet iedere les is als een workshop
naar iets ‘anders’. Soms ontdekken we iets
ingesteld. We proberen echt wel iets op te
wat zeer goed werkt en moet het toch anders.
bouwen waardoor de mensen er meer van zullen
Op deze manier evolueren en onderzoeken we
onthouden en meenemen. Daarnaast werken we
voortdurend. Dit betekent niet dat we niets van
ook in verschillende niveaus zodat mensen echt
bestaande concepten behouden. Onze ervaring
de juiste plek kunnen vinden die met hun level
hierin wordt steeds groter. Onze leerlingen
overeen komt.
evolueren hierdoor mee met ons. Ook zit er
Het hebben van een eigen locatie in Brussel is
een bepaald concept achter al het materiaal
ook specifiek voor ons. We hebben één plek
of iedere figuur waar we mee werken. Iets dat
met twee danszalen. Waardoor er op hetzelfde
dieper gaat, hoe je bepaalde zaken overbrengt
moment twee verschillende lessen kunnen
of hoe je technisch beter staat. We proberen
doorgaan. Het feit dat alles van ons is geeft
steeds iets aan te reiken waar de dansers echt
ons een vaste waarde en een persoonlijke sfeer.
iets aan hebben in hun dansontwikkeling in
Onze school is helemaal in tangostijl ingericht.
het algemeen. Dit alles gaat beter dankzij een
Wanneer je hier binnen komt zit je meteen in de
goede uitwisseling met andere choreografen of
juiste sfeer. Het is echt alsof je in Buenos Aires
lesgevers.
een club binnenstapt.
Lukt dit altijd even goed? Of voelen jullie vaak
Jullie haalden eerder aan dat de vrijheid van
weerwerk omdat anderen het eerder zien als
de tango heel belangrijk is voor jullie. Wat
concurrentie dan als iets leren van elkaar?
vinden jullie van de bestaande wedstrijden
Oliver Heel veel dansers of choreografen
of de tango’s die we te zien krijgen bij dans
zijn inderdaad van het idee dat ze hun eigen
programma’s op de televisie?
plekje willen beschermen. Wij zoeken vooral die
Oliver Daar zijn we niet zo’n fan van. Op tv zie je
uitwisseling in het buitenland waar je minder
wel regelmatig een tango met een Argentijnse
in elkaars vaarwater komt, maar uiteindelijk
vorm, maar het is nooit echt de Argentijnse
werken we even goed samen met een school uit
tango. Sinds een tiental jaar bestaan er ook
bijvoorbeeld Antwerpen.
wereldkampioenschappen. Zelf doen wij daar
Marisa In je eigen stad is dat wel moeilijker
niet aan mee. Deze kampioenschappen zijn
vermits je toch al snel concurrerend zit te
vooral belangrijk voor de Argentijnen zelf. Op
werken. In heel veel steden waar wij komen gaan
die manier hebben ze een springplank naar
de dansscholen niet in contact met elkaar. Ze
bekendheid zodat ze ondanks de crisis toch
gaan niet naar elkaars evenementen wat zeer
financieel kunnen rondkomen in Argentinië.
DANST — 23
voor een mengeling van alle verschillende stijlen.
Marisa Die kampioenschappen zijn inderdaad
nog iets met tango doen, mag ze steeds beroep
redelijk nieuw. In het begin bestond dit helemaal
doen op ons. Het zou zeker en vast voelen als
niet, juist omdat men zei dat tango niet te
thuiskomen. Ook een voorstelling als Azen, zou
reglementeren was. Je kan het dus ook niet
ik nog eens willen doen. Het was heel moeilijk
jureren en zeggen wat al dan niet beter is. Het is
te combineren met ons intensief lessenrooster,
echt een kwestie van persoonlijke smaak.
maar het was enorm verrijkend. Achteraf gezien heeft dit echt zijn vruchten afgeworpen.
DANST — 24
Jullie zijn actief als tangochoreografen voor verschillende doelgroepen en hebben al voor
Waarom moet iemand beginnen met tango?
verschillende artiesten gewerkt. Is er iemand
Marisa Tango is niet alleen een dans die je leert.
die jullie echt is bijgebleven?
Er zit zo veel meer achter waardoor mensen,
Marisa We hebben vroeger met Sidi Larbi
zeg maar, verslaafd geraken aan tango. Heel
Cherkaoui samengewerkt. Zijn eerste
veel mensen die beginnen met tango vinden het
tangostappen heeft hij bij ons gezet. Daarnaast
best moeilijk. Het is ook een complexe dans,
heeft hij ook verschillende keren in de afgelopen
mede omdat het zo vrij is. Die vrijheid is in het
20 jaar beroep gedaan op ons voor verschillende
begin niet makkelijk om mee om te gaan, maar
projecten. Ook hebben we een lange periode
als je even door de zure appel bijt, wordt tango
met Frank Groothof gewerkt in Nederland. Dit
echt een way of life. Het is een manier om met
was een zeer verrijkende periode. Samen met
anderen om te leren gaan omdat je zo nauw in
een orkest maakten we twee kindervoorstel-
connectie bent met elkaar en op een andere
lingen. Frank is een ongelooflijke artiest. Hij kan
manier communiceert dan verbaal. Het is zo een
zingen, muziek maken en acteren. Het was een
rijkdom om hier vaardig in te worden. Heel veel
zeer intense ervaring.
mensen vinden hier ook een nieuwe vriendenkring.
Oliver Een ander zeer belangrijk project was
Bijna al onze vrienden zitten in de tangowereld.
onze laatste grote show Azen. Deze ging
Wanneer we ergens heen gaan, gaan we naar de
door in HETPALEIS in Antwerpen en was een
tango. Het is een deel van ons leven. Daarom vind
samenwerking met onder andere acteur
ik het ook zo geschikt voor singles. Er zijn zo veel
Dimitri Leue. We hebben toen een twintigtal
singles vandaag de dag die geen partner vinden.
voorstellingen gebracht in dit prachtige theater.
Gewoon omdat je elkaar niet meer ontmoet. Ze
Het leuke was ook dat we hier een aantal
gebruiken dan maar Tinder of andere datingsites.
leerlingen van ons bij hebben kunnen betrekken.
Ook voor koppels die juist wel iets samen willen
Zo waren we net een klein dansgezelschap. We
doen is de tango een zeer geschikte activiteit.
hebben hier choreografieĂŤn voor gemaakt en de
Ondanks dat er wordt gezegd dat tango zeer
acteurs leren dansen.
sensueel of erotisch is, is dat allemaal maar oppervlakkig. Er zijn natuurlijk wel ontmoetingen,
Zijn er choreografen waar jullie heel graag (nog)
maar het is niet zo oppervlakkig seksueel getint
eens mee willen samenwerken?
en dat vind ik wel heel mooi. Het is een hele pure
Marisa Ongetwijfeld zijn er nog heel wat mensen.
en onschuldige wereld waar heel veel mensen hun
Ik zou het zelf leuk vinden om nog eens met Anne
geluk kunnen vinden.
Teresa De Keersmaeker te werken. Mocht ze ooit
Oliver Wanneer je op het internet rondkijkt en je
ziet welke tango-evenementen er in de wereld
maar intense dialoog gevoerd, totdat ieder weer
allemaal bestaan, dan word je wel gek. Tango
zijn eigen weg gaat richting een nieuwe partner,
holiday’s, tangomarathons, -festivals, -weekends
een nieuw verhaal. Dat is heel intens. Je begint
… Het is zo gegroeid en het leuke is dat je tango
een woordeloos gesprek te creëren met iemand
zo makkelijk kan verbinden aan een vakantie. Er
en het is zo mooi wanneer je kan begrijpen wat
zijn bijna overal in de wereld plaatsen waar je
de andere probeert aan te geven. Daarnaast is
een heel weekend kan gaan dansen tot je erbij
het zo spannend wanneer er een misverstand
neervalt. Er wordt dan ook samen gegeten, je
is, waar je samen iets van moet zien te maken.
moet op zoek gaan naar een slaapplek … Het is
Fouten bestaan er eigenlijk niet in de tango.
zo een leuke ervaring. Mensen ontmoeten elkaar
Het gaat alleen over hoe je verdergaat wanneer
en tegelijkertijd gaan ze op reis en ontdekken ze
het anders loopt dan wat je in je hoofd had en
de wereld. Overal verspreidt het zich.
hoe je daarop inspeelt. Het kan ontzettend veel voldoening geven wanneer dit lukt.
Tango, het maakt de mensen gewoon gelukkig?
—
Marisa Zeker en vast! Mede door de dopamine die vrijkomt bij het dansen. Het geluksgevoel dat zo sterk is. We dansen op zo’n dansavond meestal vier stukken met elkaar. Ieder stuk duurt een drietal minuten. Dat is dus twaalf minuten waarbij je echt samen iets opbouwt.
Meer info op www.tangueria.be
Je maakt iets. Er wordt als het ware een korte,
DONDERDAG 21.3 Olivier Dubois
Pour sortir au jour
Fest i v a l i n b e w e g i n g
20:00 _ Stadsschouwburg
VRIJDAG 22.3 Mohamed Toukabri
The Upside down Man 19:00 _ KAAP | De Werf Alma Söderberg
Deep Etude
ZATERDAG 23.3
21,22 & 23.03.19
bi ts of da nce.be
V.U.: Johan Coens, Wnd alg. directeur Stad Brugge, Burg 12 8000 Brugge, Ontwerp Cel creatie Brugge
Da n s Pe r for m anc e
21:00 _ Biekorf
Charlotte Vanden Eynde & Nicolas Rombouts Hyphen (work in progress) 15:00 _ KAAP | De Groenplaats Anneleen Keppens
Movement Essays
(work in progress) 16:00 _ KAAP | De Groenplaats Sarah Bostoen
Poetic Machine 17:30 _ KAAP | De Werf
De handstand heruitgevonden Bert Vanden Berghe stond op 15 december op het podium van STUK (Leuven), tijdens De Grote Belgische Dansvitrine, met A Departure From Thought. In zijn solo waarbij circus en dans de hoofdrol vertolken, is hij voortdurend op zoek naar een nieuwe definitie voor de welbekende handstand. Met een bevlogenheid en liefde voor circus, dans en het belang van zijn buikgevoel, gidste hij me doorheen deze wondere wereld. DANST — 26
—
T E K S T M AU D T I E L E M A N S F O T O K U R T VA N D E R E L S T
Bert heeft een eigen en uniek circuspad
lag het accent veel meer op theater en kon ik
bewandeld. “Circus en dans hebben hun tijd
autonoom werken en me verder ontwikkelen. Zo
genomen om te komen aankloppen in mijn leven.
ontstonden mijn eerste plannen om handstand
Tot mijn 18e heb ik elektriciteit gestudeerd,
en dans te mengen. Tijdens de opleiding
maar toch voelde ik me nooit echt thuis in
lag het accent in de danslessen vooral op
die wereld. Het is nu ondertussen duidelijk
hedendaagse dans met veel vloerwerk aan
geworden waarom (lacht).” Bert kwam slechts
de basis. We hadden telkens les in blokken
beetje bij beetje in aanraking met circus en
van twee uur. Het eerste half uur was meestal
dans. Toen hij 20 jaar was begon hij te jongleren,
gericht op de technische kant van dans.
als ontspanning tijdens het studeren. Daarna
Nadien was er vaak een uur vloerwerk. Later
startte hij met poi- en staff-spinning en later
dat jaar kwamen er verschillende andere stijlen
ook met vuurspuwen en andere manieren van
binnen de hedendaagse dans aan bod. Zo
vuurmanipulatie. “Tijdens mijn bachelor ortho
kwam ik in contact met flying low en release
pedagogie zette ik geregeld circus en beweging
technique. Het zijn geen vernieuwende zaken
in tijdens mijn stages om jongeren te bereiken.
in de danswereld, maar ze waren voor mij als
Die interesse leidde tot het volgen van de
circusartiest een belangrijke toevoeging.
Formation Pédagogique aan de ‘Ecole De Cirque de Bruxelles’.” Deze éénjarige circuspedagogie-
Kan ik stellen dat het toevoegen van dans aan
opleiding is internationaal gekend omdat ze
de circusdiscipline ‘handstand’ jou definieert als
inzet op het leren van verschillende circus
artiest? Die twee samen liggen inderdaad aan de
diciplines aan diverse doelgroepen. “Het is een
grond van de taal die ik wil gebruiken op scène.
goeie school op vlak van circusmethodologie.
Maar laat ons zeggen dat ik in de brede zin graag
Op dat ene jaar heb ik veel circusdisciplines
met creaties in publieke ruimtes speel. Spelletjes
gezien. Alle basis die je als circusdocent nodig
maken of het uitproberen van ‘nieuwe regels’ zijn
had, nam ik in me op”. Op de vraag of hij daar
ook belangrijk voor mij. Thema’s zoals dier-mens,
ontdekte dat hij met circuspedagogie verder
het opzoeken van uitdagende omstandigheden,
wilde, antwoordt Bert onmiddellijk: “Het was me
verwarring, en het onverwachte spreken mij
vanaf dag één duidelijk dat ik daar niet enkel
enorm aan. Handbalanceren en beweging zullen
was om leerkracht te worden. Ik wilde zoveel
altijd aan de basis liggen, maar ik werk ook graag
mogelijk meepikken op het gebied van dans en
vanuit deze andere hoeken.
de opleiding heeft mijn liefde voor circus en dans
Wat is het verschil tussen handbalanceren en
‘ge-big-banged’ en kreeg alles een stroomver-
handstand? Er is geen verschil, het zijn twee
snelling. Ik wilde het uitvoerende vak in.”
verschillende woorden voor dezelfde kunst. Maar ik wil handstand en handbalanceren graag zien
Ben je na deze eenjarige opleiding meteen
in een bredere definitie die meer beweeglijkheid
het uitvoerende veld gaan verkennen? Nee,
toelaat, minder voorschrijft ‘wat wel en niet
na dat jaar ging ik in de zomer auditie doen
telt’ en andere kwaliteiten toont in deze ‘kunst
in de circusschool van Granada, aangeraden
van het omgekeerde zijn’. In het kader van
door een vriendin. Tijdens mijn opleiding daar
die definitie gebruik ik liever handbalanceren
DANST — 27
theater. Mijn buikgevoel vertelde me dat. Tijdens
bert vanden berghe
omdat dit woord niet zegt dat er één ‘stand’
monsterproducties van Cirque du Soleil in Las
is, maar dat het zoeken is naar een balans
vegas. Ja, iedereen mikt op zijn definitie van
op je handen. Ik zie het balanceren ook wel
circuskunst (lacht).
als een basis van mijn kunstvorm. Ik geef aandacht aan de transities van en naar deze
Hoe zou jij de relatie tussen dans en circus
omgekeerde positie in plaats van de perfect
omschrijven? In de verschillende vormen van
stijve één-hand-handstand-positie. Ik zoek
circus proberen we denk ik hetzelfde als in andere
graag naar bewegingen die zich omkeren in een
kunstvormen: tonen wie we zijn. We inspireren ons
handstand, die ook spelen met het uiten van
op de zaken die we in kunst zien. Één voorstelling
een lichaamskwaliteit of een bepaald karakter.
mengt handstand en voordracht (Natalie Reckert), een ander een eenwieler met kalligrafie (Kenzo
Behoort Flying-Low, de techniek die je het
Tokuoka) of nog een ander brengt dansende
meeste inzet, tot jouw nieuwe definitie? En
acrobatie die zich laat beïnvloeden door een
hoe kwam je hiermee in aanraking? Flying-Low
absurdistische Russische schrijver die kinder-
en het vloerwerk dat ik kreeg in mijn school in
verhalen schreef (Alexander Vantournhout). De
Granada liggen inderdaad aan de basis van hoe
grote gelijkenis met dans ligt volgens mij in het
ik dans. Maar met die ‘nieuwe definitie’, als er
fysieke werk van beiden. Ik hou er bijvoorbeeld van
zo één bestaat, wil ik vooral niets vastnagelen
te voelen dat mijn lichaam moe wordt of zich moet
aan één techniek of stijl. Met dans moet ik
inspannen om niet uit evenwicht te vallen.
niets meer uitleggen met woorden, maar vooral voelen en mezelf uitdrukken met mijn lichaam.
Wie waren jouw voorbeelden?
Het ‘moeten’ van specifieke handstandposities
Een jaar voordat ik de pedagogische circus
valt weg. Ik volgde dan ook enkele stages bij
opleiding in Brussel startte, zag ik een stuk
Narendra Patil, William Thomas en Anton Lachky.
van Stefan Sing en Cristiana Casadio dat
Lachky is grappig genoeg vooral bezig met wat ik
Tangram heet, waarin ze jongleren met dans
niet voldoende doe: complexiteit en snelheid. Hij
versmelten. Al het duowerk tussen de twee
heeft me uitgedaagd om het ruwere te zoeken.”
waar jongleren en dans elkaar aanvulden heeft
DANST — 28
toen een grote indruk nagelaten op mij. Het Zie jij circus als een kunstvorm? Ja zeker! Net
werk van artiesten zoals de eerder vermelde
zoals er een cultureel erfgoeddecreet bestaat,
William Thomas (grondacrobaat met een zeer
bestaat er een circusdecreet in Vlaanderen.
vloeiende en gedetaillerde bewegingsstijl),
De manier waarop circus de podiumkunsten
Eric Longequel (jongleur bij Cie Ea Eo en Cie
heeft ingenomen in de laatste twee decennia
Defracto), Camille Boitel (voorstelling L’homme
is zeer spannend om mee te maken vanuit ‘het
de Hus), Joan Catala (voorstelling Pelat) en
stoeltje waar ik in zit’. Circuskunsten maken,
Claudio Stellato (voorstelling La Cosa) inspireren
net als andere kunstvormen, fases door. Wat we
mij elk op hun eigen manier. Maar er zijn ook
belangrijk, aansprekend of vernieuwend vinden
andere artiesten die net als ik met hun visie
in een voorstelling verandert constant. Net
‘handstand heruitvinden’ en die mij veel bijleren,
zoals dit in de hedendaagse dans gebeurt. Ik
zoals Christelle Dubois, Rhiannon & Dan en
heb wel het gevoel dat dit in het ‘hedendaagse
Verena Scheider. In dans herinner ik mij dat In
circus’ in een stroomversnelling gebeurt. Beeld
Spite of Wishing and Wanting (Ultima Vez-Wim
je de laatste 100 jaar verandering in de wereld
Vandekeybus), Sacred Monsters (Akram Khan
van de dans in, maar dan in een periode van 20
Cie en Sylvie Guillem) me toch wel goed geraakt
jaar. Gelukkig zijn er veel verschillende vormen
hebben. Maar in het algemeen voeden de
en definities van circus, dus niet alles hoeft
stukken van les ballets C de la B en Peeping Tom
op hetzelfde doel te mikken. Integendeel,
me heel erg door de manier waarop ze werken
circus is één woord voor enorm veel vormen
en de manier waarop ze de scène vaak goed
en ideeën: van een Palestijnse circusschool
doen trillen.
tot de prestigieuze CircusNext-kanditaturen, van een circuscabaret ten voordele van
Je startte vorig jaar met het maken van de
een nieuw plafond in een kraakpand tot de
interdisciplinaire voorstelling A Sensitive Case.
Hoe begin je hieraan? Zowel voor A Sensitive
een wereld en een manier van werken die ik niet
Case als andere projecten start ik vanuit een
zo goed ken als die van de circuskunsten.
buikgevoel met de goesting om een bepaald thema aan te kaarten. Dat onderwerp verandert
Naar welke soort feedback ben je dan vooral op
soms nog tijdens het creatieproces, maar vormt
zoek? Ik wil niet per se mooier materiaal maken
wel het startpunt. Soms zoek ik naar een object
of deze solo benaderen vanuit de Flying-Low. Ik
waarmee ik tot het uiterste ga in mijn fantasie.
zou graag opnieuw in een oncomfortabele positie
Ik tast dan de limieten van het mogelijke af.
komen. Als mensen het gevoel hebben dat ik op
Dit is ook het geval bij de voorstelling van het
mijn handen sta als truc en ze daarbij niets meer
project A Sensitive Case. Het thema vloeide
voelen, dan ben ik misschien niet geslaagd in mijn
voort uit een interesse naar de dualiteit van
opzet. Ik heb op dit moment veel controle in de
mens en dier. Een muizenval werd opeens het
solo. Dit omdat ik deze solo al enkele keren getest
object dat alles verbond. Om te komen tot
en uitgevoerd heb. Met het coachingtraject wilde
bewegingsmateriaal maak ik vaak gebruik van
ik het uitbreiden en dit terugbrengen naar het
improvisatie. Het verkregen materiaal test ik op
oorspronkelijke gevoel waarmee ik begonnen
een publiek. Dit deel is voor mij heel belangrijk.
ben. Dit kwam vanuit een Butohsessie (een
Zo kan ik verschillende concepten uitproberen,
Japanse dansstijl, nvdr.) van Aurelia Brailowsky.
reacties waarnemen en de zaken bijschaven. De
Die inspiratie ben ik gaan gebruiken om deze
twee jaren waarin ik A Sensitive Case testte zijn
choreografie in elkaar te boksen. Ik heb er op
momenteel uitgegroeid tot een voorstelling van
een andere manier de wereld en het voorbijgaan
20 minuten, een expo van muizenvalsculpturen
van de tijd beleefd. Voor één keer niet vanuit
en een levend experiment van 160 muizenvallen
het denken of het standpunt van een mens. Nu
dat een dag lang duurt. Dit project blijft
wilde ik met de coaching het hele nummer terug
langzaam groeien. In het begin van 2019 start ik
versnipperen. Ik wilde dat de coach opnieuw het
opnieuw met testen via residenties en periodes
oncomfortabele, het ruwe bij me uitlokt. Ik wilde
waarin ik intensiever werk aan een specifiek deel
vooral nieuwe input en ideeën fysiek uittesten
van dit project. In het begin van 2020 wil ik een
en voelen, daarna kunnen we gaan praten en
volledige speelbare voorstelling klaar hebben.
analyseren. Eerst voelen en zweten, dan denken en schiften, althans voor deze solo.
Dansvitrine van Danspunt in Leuven. Waarom
Wat ben je in de nabije toekomst nog van plan
wilde je graag deel uitmaken van dit traject en
met je voorstellingen? De komende maand
wat verwachtte je ervan? Ik wilde deelnemen
woon ik in Toulouse waar ik in de LIDO (Franse
omdat ik mezelf niet enkel zie als een pure
circusschool) aan mijn handstandtechniek
circusartiest, maar ook als een bewegend mens.
werk, terwijl ik ook samen met een flamenco-
Via het traject wilde ik vanuit het standpunt van
gitarist rond interpretaties van haar stijl ga
de wereld van dans meer informatie vergaren.
werken. Nadien kan je me anderhalve maand
Enerzijds omdat ik vanuit het standpunt van
terugvinden in Stockholm waar ik aan het DOCH
circus zelf te veel let op specifieke aspecten,
lessen zal volgen. Het DOCH is een universiteit
zoals uitdaging, techniek en de metafoor op
voor dans en hedendaagse circuskunst. Na
scène. Anderzijds omdat ik al eerder vanuit de
de Dansvitrine ga ik verder met A Sensitive
danswereld interessante manieren van kijken
Case en ga ik ook nog meer aan A Departure
heb geleerd. Waarschijnlijk omdat de focus van
from Thought sleutelen. Daarnaast ben ik zéér
de feedback meer ligt op andere aspecten van
benieuwd om te spelen met wie en wat er nog
wat ik doe, zoals de beweging in zijn totaliteit en
op mijn pad komt.
details van het lichaam of een houding. Specifiek bij het handbalanceren verkennen we misschien
—
nog te weinig de bepaalde mogelijkheden die niet perfect in het prentje passen van wat handstand hoort te zijn. Ik doe vooral mee omdat ik zo veel mogelijk wil absorberen van
Meer info op www.bertberg.be
DANST — 29
Je nam onlangs deel aan de Grote Belgische
04 03 19
Informatie Inspiratie Uitwisseling
danspunt.be/dinspiratiedag
Laat je leden nu verzekeren
DANS 2019 FEROCIA
— za 19 jan THOMAS STEYAERT & RAUL MAIA THE BALLET OF PAUL ACE AND SUNNY LOVIN za 2 feb ALEXANDER VANTOURNHOUT RED HAIRED MEN extra: workshop met Alexander Vantournhout
DANST — 30
do 14 feb COMPAGNIE GIOLISU - FEROCIA & NATALIA PIECZURO - THIS KIND OF BIRD FLIES BACKWARDS - double bill vr 1 maa PASSERELLE SARAH BOSTOEN & JUDITH CLIJSTERS UNITED TO FORGET - HOLDING SPACE - double bill wo 6 maa KABINET K 8+ - INVISIBLE do 21 maa BALLET VLAANDEREN - SIDI LARBI CHERKAOUI / TRISHA BROWN / CRYSTAL PITE do 4 apr FASO DANCE THÉÂTRE / SERGE AIMÉ COULIBALY (BF/BE) - KALAKUTA REPUBLIK roeselare / despil.be
Als dansgroep, -gezelschap, -vereniging of –school wil je natuurlijk het beste voor jouw werking en laat je jouw deelnemers verzekeren. Bij Danspunt kan je een voordelige verzekering ‘Lichamelijke ongevallen en Burgerrechterlijke aansprakelijkheid’ afsluiten. Waarom kiezen voor de Danspuntverzekering? • Je betaalt slechts 3 euro/lid/jaar. • Je kiest de beste formule voor jouw werking: een verzekering van januari 2019 t.e.m. december 2019 (of later dit jaar van september 2019 t.e.m. augustus 2020). • Je hoeft geen lid te zijn van Danspunt om een verzekering te kunnen afsluiten. Ontdek alle voordelen en bijkomende informatie op www.danspunt.be/ verzekeringen. Heb je interesse, vragen of wil je een bestelformulier? Stuur een mail naar verzekeringen@danspunt.be.
FOTO ISABELLE WENZEL
Het spijt me. Ik weet het. Ik had me voorgenomen om het niet meer over Palestijnen te hebben. En het is ook niet zo dat ik ondertussen nergens meer geweest ben. Ik was bijvoorbeeld in Tunis een week of drie geleden waar verschillende choreografen, waaronder Serge Aimé Coulibaly en Ben Fury aan de slag gingen met Tunesische dansers. Coulibaly werkt met jonge mannen uit de medina die veel politiegeweld naspelen en blessures oplopen door het geweld dat ze hun eigen lichamen vol overgave aandoen. Fury werkt met een verzameling straatdansers uit heel Tunesië waaronder een beeldschone jongen met een perfect symmetrisch gezicht maar zonder onderbenen. Wanneer hij zijn protheses naast zich neerlegt, danst hij verder op zijn stompen alsof de puntschoenen van een ballerina zijn. Daar zou ik het allemaal uitgebreider kunnen over hebben. Maar ik wil het hebben over het lichaam als archief. Het lichaam als opslagplaats voor al onze persoonlijk en sociale ervaringen. Het lichaam dat beter dan ikzelf weet dat het op een dag uitgegleden is en op het staartbeen terecht gekomen is, en dat deze pijnlijke ervaring herbeleeft wanneer ik te lang zit. Het lichaam dat vasthoudt dat ik 25 jaar geleden gebeten werd door een hond waardoor mijn haren nog steeds ten berge rijzen bij elke hond die ik kruis. Maar ook het lichaam dat gedragingen en geplogenheden opgeslagen heeft. Dat ik om de pastoor te behagen met mijn hoofd schuin moest luisteren zoals zuster Agnes dat deed. Het lichaam dat ergens alle dansen opgeslagen heeft die ik geleerd heb, van handjeklap over de vogeltjesdans tot de hucklebuck tot de Israëlische volksdans ‘maim maim’ dat wij zongen als ‘water water water wij drinken liever bier’, jazzdans, disco … Aangezien dat lichaam-als-archief een mix is van persoonlijke en collectieve ervaringen zal
het er bij iedereen anders uitzien. Dat is zo mooi aan ongetrainde lichamen, alhoewel, laten we wel wezen, ook de vogeltjesdans of hucklebuck vormen van training zijn. Toen ik onlangs met Palestijnse vrouwen mocht werken, putte ik uit hun lichamenals-archief om een dans te maken die bestond uit vrouwelijke bewegingen. Het waren allemaal potige feministes die het koor vormden voor een opera die voornamelijk door vrouwen gemaakt was en heel erg aanklaagde wat mannen deden met de stad en de wereld. Bovendien kon ik - voor het eerst zo openlijk in Palestina - een uitgedragen LGBT+aanwezigheid voelen. Hun weerstand tegen een vrouwelijke dans was groot. Maar ze haalden de bewegingen moeiteloos op: een dweil uitwringen, lipstick uit een mondhoek vegen, haren platstrijken. Het kwam allemaal vanzelf, ik zette het simpelweg achter elkaar, we hadden een dans van niet-dansers. Maar ik zocht ook naar een tegenhanger en steunde daarbij op het libretto dat sprak van drilboren die de grond doen trillen, auto’s die optrekken en geweren die schieten. Ik vroeg hen die trillende grond te zijn, die vooruitschietende bolides, dat aangeschoten wild. Schets mijn verbazing: er zat niets in hun archief dat daarop betrekking had. Het is voor vrouwen in dat deel van de wereld quasi onmogelijk om schokkende of spastische bewegingen te maken, zelfs als die het gevolg zijn van geweld dat op hun lichamen uitgeoefend wordt. Vrouwen kunnen en mogen enkel behagen. Zelfs lesbiennes die op alle fronten moeten vechten tegen de samenleving, en daar hoe langer hoe meer succes in boeken, hebben niet of nauwelijks toegang tot een ander bewegingsarsenaal. Het is dan en daar dat ik begrepen heb wat dat lichaam-als-archief betekent. En hoe prachtig het is als het dan toch lukt, met de nodige overredingskracht, om dat archief uit breiden, en er een arsenaal ‘lelijke’ bewegingen aan toe te voegen: stuiteren, trillen, stoten. Ik heb één keer mijn hoofd schuin gehouden voor de aandacht van de man aan het altaar maar daarna nooit meer. Good girls go to heaven, bad girls go everywhere.
DANST — 31
Hildegard De Vuyst is dramaturge en werkt waar het ware leven lonkt. Ze neemt je mee op haar contemplatieve escapades on the road, dansend, op een koord van kunst en kritiek, van horizontaal zoeken en verticaal vinden.
Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat. Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.
high five met Peter Verhelst F O T O S T E P H A N VA N F L E T E R E N
#cultuurtips
DANST vraagt in elke editie een andere cultfiguur om zijn/haar top vijf te geven. Peter Verhelst is een Vlaams dichter, romancier en theatermaker. Hij was meer dan 10 jaar regisseur bij NTGent en werkt vaak samen met beeldend kunstenaars, muzikanten en choreografen. Onlangs kreeg
01 SHOWN AND TOLD, een conversatie in beeld en woord door twee grootmeesters in hun vak: choreografe Meg Stuart en schrijver, acteur Tim Etchells. Interessant, slim, hartverscheurend en ontluisterend.
02 Het spectaculaire Furioso en een gedanste jammerklacht, het duet When I am laid in earth (Purcell), respectievelijk gechoreografeerd door Meryl Tankard en Sidi Larbi Cherkaoui. Passie en ontroering.
hij de Sybren Poletprijs voor experimenteel oeuvre.
Een dichtbundel met een onmogelijke titel: Houvastvergankelijkheidsleer van Jan Baeke. Over ons geloof in vrije wil dat ons houvast biedt en over ons houvast dat altijd aan het wankelen wordt gebracht. Heldere poëzie.
04
05
Chris Marker, Memories of Inclusief, een documentaire the future, Bozar Brussel. van Ellen Vermeulen over Een fascinerende expo inclusief onderwijs, een inkijk over een fascinerende in het dagelijkse leven van man. Chris Marker was Irakli, Sami, Rosie en Nathan, schrijver, muzikant, vier kinderen met speciale filmmaker, mediakunstenaar, onderwijsbehoeften die wereldreiziger en politiek les volgen in het reguliere activist. onderwijs. Gefilmd in zwartwit.
#FOMO? Up-to-date agenda op danspunt.be
DANST — 33
03
#danstagram
#joke_vdh
#sneyssens
DANST — 34
#danst
Dans is alles en alles is dans: post je meest memorabele, hilarische, alledaagse dansplaatje op Instagram, Facebook of Twitter met de hashtag #dansdanserdanst. Springt je foto in het oog, dan krijg je een flitsend Danspunt-flipboekje ĂŠn een ereplaats in de volgende editie van DANST.
DANST groupies 5x4 nummers/jaar 60€ groupies.danst.be
DANST adverteerder oplage 3.500 nummers adverteren.danst.be
meer info? dansdanser@danst.be
DANST mee Dans je met woorden, beelden, ideeën, lijnen, armen en benen …? Wil je een bijzonder dansverhaal delen of meewerken aan dit magazine? Mail naar dansdanser@danst.be
en ma ken wi j d e v lo er v ri j vo o r vervo eri n g . I n Vla a n deren , Brussel en ver daarbui ten . dans p u nt.be
Da n s punt o n d erz o ek t, o ntvo uwt, verb i n d t . Vo o rb i j a lle st i j len c reëren w i j kan sen , bi eden w i j perspec t i ef
leer, b o ug eer. Als ma ker, a ls d a n s er, a ls d a n s fa n pur s an g. Dan spunt van gt op, duw t voo r t, g eeft steun .
Da n s d a n s er d a n s t . Va n mi d d el tot punt . Va n mot i e tot emot i e tot alle gren zen vervagen . O b serveer,
DANST abonnee 4 nummers/jaar 14€ abonneren.danst.be
DANST is een driemaandelijkse uitgave van Danspunt en verschijnt
4 maal per jaar - P209281 - Afgiftekantoor Antwerpen X
VU: Iris Raspoet, p/a Danspunt, Abrahamstraat 13, 9000 Gent
JRG 17/N4 december 2018
danspunt.be
FAUSTIN L I N Y EKUL A, P. 9
er is steeds iets wat het lichaam vertelt dat woorden niet kunnen vertellen