DANST N1 / maart 2020

#01 2020

04

08

13

20

Danst in beeld met Karolina Maruszak

Cultuur op dokters­ voorschrift

Making Men, mannelijkheid: mythe en paradox

Dansvanger

23

26

31

33

Sandra Carolina Delgadillo

Al dansend je dromen tegemoet

Column On the road

High five met Seckou Ouologuem

34 #danstagram

colofon Red a ctie Sint-Salvators traat 18a, 9000 G ent C o ö rd i na t i e Eli en Lefevere en I lo n a Ro esl i Teks t Hildegard De Vuys t, Ine Dubois, G ab ri elle Jo h a n s s o n , Elo d i e Ko n a , Li even Merckx , L i esel ore Rem ans, Lis e S urm ont en Antoni a Vo lo d i n a Ei nd re d a c ti e Lut Fi rlefy n , El i en Lefevere, Iris Ras poet en Ilona Roes li Coverbe e l d Ka ro li n a M a rus z a k De si g n Elv i re Del a note × Herm ine Coorem an Duurzam e druk Bema Gra ph i c s Pe ri o d i c i te i t 4 × per j a a r Op l age 5.000 ex. Volgend num m er juni 2020 Ab o nne me nt 14 euro

dansbeeldig

Daar is dans. Het is donker en ik denk aan wat hier gaat gebeuren. Ik zie niets behalve trap en nooduitgang, maar ik zit veilig. De zaal is verduisterd en – ongeduldig publiek als ik ben – probeer ik lichamen in de schemer te onderscheiden.

FOTO ISABELLE WENZEL

Ik kan nog steeds niets zien en vertrouw voorlopig op mijn andere zintuigen. De danser denkt stil te zijn en toch hoor ik de optocht van trippelende voeten richting speelvlak, voeten die zo vaak naar dit punt zijn gehold maar nu even kwiek snellen als de eerste keer. Ik hoor ze schuifelen, zijn ene hiel kende wellicht L ies elo re Remans ziet dans a l s een veel voud van elegantie wa a r na a r ze enkel s chrijvend

al meer blaren dan de andere. Ik voel daarom kort aan mijn eigen hielen en beeld me in hoe het zou zijn mocht ik ook

ka n streven. Als toes chouwer

blaren krijgen telkens ik iemand anders

o b ser veer t ze licham en vanuit

zie dansen. Ik wrijf me gelukkig en mijn

meerd ere ku ns tdis ciplines en

handen voelen zwetend aan. De druppels

g eb r u i kt ze d e lenigheid van

op mijn palmen verdwijnen, zijn niets

de ta a l o m ze te begrijpen.

vergeleken bij de hoeveelheid zoutwater die het lichaam op het speelvlak al heeft kwijtgespeeld. Ik breng mijn zweethand naar mijn neus, denk de zijne ook te ruiken. De donkere tellen lijken eindeloos, de zittenden rondom mij zenuwachtig. Ik proef de droge keel van de buur rechts en de watertandende mond links. Ik voel mijn hartslag stijgen en mijn ademhaling interfereren met die van danser en medepubliek. Ik voel een warme stroom lucht en weet niet van wiens zucht die komt. Allen warmen we op, warmen we – ademstroom na ademstroom – de volledige zaal op. Mijn ongeduld heeft zich ondertussen aan elk lichaam vastgehecht en wij staren naar het vlak en staan klaar.

Het is nog steeds donker maar ik zie het al gebeuren. Daar gaat het nu gebeuren.

Daar is dans.

DANST — 3

#01 2020

#dansttt

DANST — 4

#dansttt

#dansttt

DANST — 5

#dansttt

#dansttt

DANST — 6

#dansttt

#dansttt

— DAN ST IN BEEL D Karol i n a Mar u s za k Karolina Maruszak had een sterke behoefte om zichzelf creatief uit te drukken. Jarenlang zocht ze naar het juiste medium. Tijdens haar studies wijdde ze zich voornamelijk aan theater, maar haar zoektocht bracht haar uiteindelijk bij fotografie.

Na haar bachelor cultuuranimatie is ze ‘voor een momentje’ naar België gekomen. Vandaag duurt dat ‘momentje’ al 8 jaar. Die sprong nam haar moedertaal, het Pools, weg, maar “als we iets verliezen, krijgen we meestal iets anders in de plaats.”

Volg Karolina op Facebook: @koralique

DANST — 7

Karolina sprak minder, maar keek meer, trok zich terug en verstopte zich om uiteindelijk haar liefde voor fotografie te ontdekken. Vanaf het moment dat ze haar eerste camera kocht, klikten alle elementen op hun plaats. Inmiddels fotografeert ze voor verschillende theaters, culturele centra, organisaties en muziekgroepen. In haar foto’s vertelt ze over alles waar ze van houdt: theater, muziek, dans, beweging, emoties, verhoudingen, licht en schaduw. Ze wil verhalen brengen, menselijke emoties tonen. Ze is niet op zoek naar perfecte frames of technische perfectie, maar naar de waarheid: “mijn subjectieve waarheid over het moment dat ik waarneem, de manier waarop ik hem wil zien met al zijn poëzie en proza. Hoogvliegend en alledaags. Vang het moment voordat het voorbijgaat.”

#dansttt

Cultuur op doktersvoorschrift Maakt kunst gelukkig? Vorig jaar publiceerde de WHO (World Health Organization) een baanbrekend rapport waaruit bleek dat zowel actief als passief bezig zijn met kunst en cultuur een positieve impact heeft op onze fysieke en mentale gezondheid en welzijn. Wij spraken met Lieven Annemans, hoogleraar in de gezondheidseconomie aan de Universiteit van Gent, over de mogelijke effecten, de kosten en de baten van ‘cultuur op doktersvoorschrift’ en de rol van België.

DANST — 8

—

TEKST LISE SURMONT

lieven annemans

Kan je ons iets meer vertellen over je loopbaan

Steevast blijkt dat kunst en cultuur zeer

als hoogleraar in de gezondheidsecononomie?

gunstige effecten hebben op de gezondheid. Er

Hoe ontstond bij jou de interesse naar de

is een verschuiving merkbaar richting preventie

link tussen gezondheid en economie? Ik heb

en hoe je mensen gezond houdt, veeleer dan

gedoctoreerd in economie, maar heb ook een

het behandelen van ziektes. Kunst en cultuur

diploma in lichamelijke opvoeding. Vandaar mijn

kunnen daar een rol in spelen. België kent

interesse in ziektepreventie. Gezondheid en

gelukkig een goede gezondheidszorg, maar

welzijn zijn zeer sterk verweven. Welzijn is dan

naar de toekomst toe moeten we nog veel meer

weer verbonden met gelukkig zijn. Ook in de

investeren in preventie.

welzijnssector wordt veel door geld bepaald.

Het is dus belangrijk om keuzes te maken

Wat wordt er precies begrepen onder ‘cultuur’

en kosten-batenanalyses van verschillende

bij ‘cultuur op doktersvoorschrift’? De bevinding

acties of strategieën te bekijken. Zo brengen

is dat mensen die een peace of mind hebben,

we bijvoorbeeld situaties van mensen in kaart

die rustig zijn van geest, zich gemiddeld

die het financieel moeilijk hebben. Zij hebben

gelukkiger voelen. Zo’n gemoedstoestand kan

minder mogelijkheden en kansen op geluk.

je bereiken op verschillende manieren: via yoga,

Stel dat men in een gemeente een schepen

door in de tuin te werken, via meditatie … Elke

van Eenzaamheid installeert en dat die beslist

persoon is anders qua ingesteldheid. De ene

om een dansevenement te organiseren in het

heeft meer baat bij meditatie en de andere bij

kader van sociaal welzijn. Wij bekijken welke

dans. Wat wél voor iedereen geldt, is dat de

investeringen zo’n initiatief met zich mee zou

invulling van onze dagelijkse tijdsbesteding een

brengen en welke effecten het het zou kunnen

hele belangrijke factor is voor ons geluksgevoel.

teweegbrengen. Zal het welzijn effectief

Als je veel tijd doorbrengt achter een

verbeteren? Is de kosten-batenanalyse

beeldscherm, zijn je hersenen constant actief

positief?

en komen ze niet meer tot rust. Daarop letten is belangrijk om je eigen welzijn goed te houden.

over gezondheid en de link met voeding of

Hoe wordt het effect van kunst en cultuur, en

met geestelijke gezondheid op scholen of op

meer specifiek van dans, op de gezondheid

de werkplek. Ook naar het verband tussen

eigenlijk gemeten? We kijken altijd naar

gezondheid en dans is al veel indrukwekkend

vier pijlers: het effect op de lichamelijke

onderzoek gedaan. Wat zijn de conclusies van

gezondheid, op de geestelijke gezondheid, op

deze onderzoeken? De WHO houdt zich bezig

het denkvermogen en op het sociaal welzijn.

met het systematisch samenbrengen van

Het mag voor sommigen vreemd klinken,

bestaande onderzoeken. Dat mondt uit in een

maar bepaalde vormen van kunst en cultuur

rapport en is consulteerbaar voor iedereen.

verbeteren effectief ook de sociale cohesie.

DANST — 9

Wereldwijd bestaan er enorm veel onderzoeken

Opvallend is dat uit de vele onderzoeken

benadrukken. Allemaal factoren die aan ons

blijkt, dat dansen op alle vier de pijlers effect

welzijn kunnen bijdragen.

heeft. Bij kinderen bijvoorbeeld heeft dansen een positieve invloed op hun ontwikkeling,

Ik vond een artikel uit 2007 terug over cultuur

het is goed voor hun leervermogen en sociale

op doktersvoorschrift in Zweden waarin

interactie. Het is bijna een wondermiddel. Ook

‘beweging op doktersvoorschrift’, zoals

bij mensen met dementie en Parkinson heeft

bij overgewicht, suikerziekte of depressie,

dans een opmerkelijk resultaat. De jongste tijd

besproken werd. De arts schrijft bijvoorbeeld

is er veel meer inzicht gekomen in het feit dat

voor dat een patiënt drie keer per week moet

bewegen niet alleen de fysieke gezondheid

wandelen, joggen of zwemmen. Daarnaast was

bevordert, maar ook de geestelijke gezondheid.

er ook al sprake van ‘bewegen voor de geest’,

Door beweging ontstaan nieuwe verbindingen in

waarbij afhankelijk van de noden van de patiënt

de hersenen, zelfs op latere leeftijd. Niet alleen

een bepaald type culturele activiteit, boek of

de kracht, motoriek, flexibiliteit, spiermassa,

voorstelling op maat werd voorgeschreven.

uithoudingsvermogen gaan erop vooruit, ook

In Canada bestaat sinds november vorig jaar

het geestelijke vermogen verbetert. Men kan

zoiets als een museumbezoek op voorschrift.

zelfs in bepaalde gevallen medicatie afbouwen

Is dit ondertussen al verder uitgewerkt en

en zien dat die mensen weer een heel stuk

toegepast in Zweden, of in andere landen?

helderder worden.

Denk je dat België een pioniersrol kan

Bij mensen die professioneel dansen kan hun

opnemen in dit verhaal? In het algemeen

werksituatie wel ten koste gaan van hun geluk,

spelen de Scandinavische landen, Canada en

door overmatige stress en druk die eruit

Nieuw-Zeeland een voortrekkersrol in het experi­

voorkomt. Er moet een evenwicht zijn tussen

menteren met die nieuwe visie. Zij zijn er al jaren

hoeveel er wordt geëist en hoeveel iemand

mee bezig om die in de praktijk om te zetten.

aankan. De psychologische basisbehoeften zijn

Het pilootproject in Canada, waarbij de dokter

autonomie, betrokkenheid en competentie. Het

een museumbezoek kan voorschrijven, is gericht

is belangrijk daar bewust van te zijn, ook binnen

op de mentale gezondheid: tot rust komen, aan

de kunstensector. Sommige mensen zitten vast

zelfreflectie doen. Ze doen onderzoek naar het

in het idee dat ze hard moeten zijn. Dat is heel

effect daarvan op verschillende doelgroepen.

slecht voor de omgeving, maar ook voor die

In België is er vanuit het beleid interesse naar

mensen zelf.

meer onderzoek, maar tegelijk is er nog heel

DANST — 10

veel inertie en traagheid van handelen. Er is nog Wat is de uiteindelijke doelstelling van jullie

geen wil om volop te investeren, wel zijn er hier

huidige onderzoek? We willen in kaart brengen

en daar beloftevolle initiatieven. Toen ik in 2013

wat bepalend is voor het geluk van iemand.

door het kabinet van de toenmalige federale

Hiervoor gebruiken we o.a. de PANAS (Positive

minister van Gezondheid werd uitgenodigd en ik

and Negative Affect Scale), een schaal om

sprak over ‘bewegen op voorschrift’, werd dat

het geluksgevoel te meten. We vertrekken

voorstel direct afgeketst. Ondertussen is het er

vanuit de vraag: “hoe vaak had u de laatste

in België toch gekomen, dankzij nog een aantal

tijd de volgende gevoelens?” Dan volgen een

mensen die mee aan de kar trokken. Mensen

heel aantal diverse emoties: boos, blij, jaloers,

kunnen met dat voorschrift terecht bij experts

neerslachtig ... Als we weten wat mensen

en er wordt een stuk terugbetaald. Het effect

gelukkiger maakt, kunnen we aanbevelingen

daarvan wordt opgevolgd in ons onderzoek.

doen aan de overheid, aan organisaties zoals

Het is belangrijk dat de verschillende vormen

werkgevers en scholen én aan de mensen zelf,

van cultuur toegankelijk gemaakt worden voor

om inspanningen te doen – vooral voor mekaar

iedereen en dat vraagt ook om investeringen.

– om dat geluksgevoel te kunnen bevorderen.

Daar zou weinig twijfel meer over mogen

Zo willen we erop aansturen armoede veel

bestaan. Het schoolprogramma moet worden

intensiever aan te pakken. Ook het promoten

aangepast richting veel meer bewegen van

van lichaamsbeweging en gezonde voeding,

kinds af aan, met meer aandacht voor cultuur.

alsook van geestelijke gezondheid willen we

Verandering is nodig, op veel verschillende lagen.

lieven annemans

Daar moeten we nog altijd hard voor ijveren,

algemene gezondheid te bevorderen. Je kan

het is zeker niet evident. In de toekomst zullen

het zien als een geluksbijdrage. Steeds vaker

er ook omscholingen moeten komen binnen de

wordt het idee geopperd om 1 procent van de

geneeskunde en gezondheidszorg, om die shift

grote vermogens te besteden aan onder andere

naar ‘gezond houden’ te kunnen realiseren.

armoedebestrijding en het toegankelijk maken

Het hoeft niet allemaal via voorschriften te

van cultuur. Dat is luidop dromen, maar er zijn

komen, maar het beleid kan er zeker werk

steeds meer stemmen die aangeven dat het

van maken mensen meer te stimuleren om

systeem zoals het nu is niet langer functioneert.

deel te nemen aan kunst en cultuur. Dat kan

De signalen komen uit verschillende hoeken, ook

door het toegankelijk en betaalbaar te maken

van internationale economen, en je voelt dat er

voor iedereen.

beweging komt.

Kan er door de kruisbestuiving tussen de

Laat ons met deze hoopvolle boodschap

gezondheidssector en de culturele sector

afsluiten. Hartelijk dank voor jouw tijd en

een nieuwe betekenisgeving ontstaan waar

inspirerende inzichten.

politici wél in willen investeren? Het argument

—

is meestal dat er geen geld is, vandaar dat wij met ons onderzoek kosten-batenanalyses maken om zo aan te tonen dat nieuwe vormen van herfinanciering de moeite waard zijn om de

DI 09 & WO 10 JUN 2020

Piano Works Debussy

De Goldbergvariaties, BWV988

Lisbeth Gruwez / Voetvolk & Claire Chevallier

Anne Teresa De Keersmaeker / Pavel Kolesnikov

Choreografe Lisbeth Gruwez en pianiste Claire Chevallier zoeken samen de ruimte tussen de noten in de composities van Claude Debussy, rebel en uitdager onder de vormvaste componisten.

Samen met Pavel Kolesnikov verkent De Keersmaeker Bachs Goldbergvariaties in deze solovoorstelling. Met één aria en dertig variaties daagt de muziek de dans uit tot het vinden van een vorm in voortdurende verandering.

Info & tickets: +32 70 22 12 12 In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge concertgebouw.be

DANST — 11

© Danny Willems

© Anne Van Aerschot

DO 23 APR 2020

Een onderonsje tussen kleinkinderen – van alle leeftijden! – en grootouders Ver, dicht, rond elkaar, zonder woorden, elkaar helpen en leiden…

Spelenderwijs samen leren dansen. De bewegingen als een geheime taal die enkel grootouders en hun kleinkinderen spreken. Na drie workshops wijden we familie en ander publiek in én nodigen we hen uit op de dansvloer. Een dansfeest voor alle generaties!

Schrijf je nu in voor de (gratis) workshopreeks in jouw buurt!

Kortrijk ma 13/04, di 14/04 en woe 15/04

za 14/03, za 28/03 en za 4/04

telkens van 10u > 12u

telkens van 14u > 16u

sporthal Campus Ter Bruyninge,

Huis van Culturen en Sociale Samenhang,

Weggevoerdenlaan 1A

Mommaertstraat 4

inschrijven per duo kleinkind (6+) – grootouder

inschrijven per duo kleinkind (6+) – grootouder via

via elena@danspunt.be

cstreel@molenbeek.irisnet.be of 02/412.12.20

Gent

DANST — 12

Brussel (Molenbeek)

Hasselt

di 17/03, di 31/03 en di 21/04

za 4/04 (10u > 12u), woe 15/04 (14u > 16u),

telkens van 16u > 18u

za 18/04 (10u > 12u)

Danspunt, Sint-Salvatorstraat 18a

Ontmoetingscentrum De Blauwe Bassin,

inschrijven per duo kleinkind (6+) – grootouder

Kempische Kaai 11

via balbazaar@danspunt.be

inschrijven per duo kleinkind (6+) – grootouder via cultuur@hasselt.be of 011/23.96.46

Antwerpen (Berchem) vr 3/04, za 18/04 en woe 22/04 telkens van 16u30 > 18u ccBe, Driekoningenstraat 126 inschrijven per duo kleinkind (6+) – grootouder via ccBe@antwerpen.be

een initiatief van Danspunt i.s.m. lokale partners

meer info? balbazaar.be

Dat dans een veelzijdig medium is, staat vast. Met initiatieven als Cinedans in Amsterdam, die ook de cinematografische benadering van dans in de kijker zet, komt er meer en meer aandacht voor het bijzondere huwelijk tussen dans en camera. Daar is Making Men van Antoine Panier en Harold George een mooi voorbeeld van. Zij wisten met hun dansfilm en voorstelling heel wat selecties voor internationale filmfestivals, waaronder Cinedans FEST, en prijzen in de wacht te slepen. Danspunt strikte op haar beurt een van de makers, de Belg Antoine Panier, voor een boeiend gesprek over deze bijzondere dansfilm.

—

T E K S T I N E D U B O I S F O T O A N T O I N E PA N I E R

DANST — 13

Making Men mannelijkheid: mythe en paradox

DANST — 14

Antoine, jij creëerde de dansfilm Making Men.

Afrikaanse hedendaagse dans. De voorstelling

Wat kan je ons over de film vertellen? De film is

is niet pretentieus of elitair. We zien vaak

ontwikkeld in samenwerking met Harold George,

dat hedendaagse dans door de kijker als

een choreograaf uit Sierra Leone, die ik heb

intellectueel hoogstaand en moeilijk te

ontmoet tijdens mijn loopbaan als danser. We

begrijpen wordt ervaren. Met dit project

kennen elkaar bijna 30 jaar en hebben ook al

willenwe een breed publiek aanspreken en dat

een paar artistieke samenwerkingen gehad.

kan volgens ons als de voorstelling op een

Intussen werken we al zes jaar aan Making

open, begrijpelijke manier communiceert. We

Men. Twee jaar lang brainstormden we over

brengen hedendaagse dans die de connectie

de mogelijke uitwerking van het project en

met Afrika heeft, maar maken geen gebruik

legden we contacten met mogelijke partners.

van traditionele Afrikaanse dans. We nemen

Harold wilde graag choreograferen voor en met

wel de sterke lichamelijkheid en energieke

Afrikaanse dansers. In de ontwikkelingsfase zijn

bewegingsvormen mee maar geven er onze

we samen twee keer naar Zimbabwe geweest

eigen hedendaagse twist aan.

te komen met mogelijke dansers. Bij deze

Waar gaat Making Men over? Making Men gaat

zoektocht kregen we de hulp van dansplatform

over gender, in het bijzonder over mannelijkheid,

AfriKera Arts Trust in Harare, Zimbabwe. Zij

en de evolutie en impact ervan op onze

bieden professionele danstraining aan voor

samen­leving, vooral op jonge mannen. Nu is dit

amateurdansers. Naast de hulp bij het zoeken

een hot topic binnen de kunsten en in de media,

van de dansers, bood de organisatie ons

maar toen we zes jaar geleden met dit project

ook logistieke ondersteuning. Nadat we vier

begonnen, leefde dit thema veel minder.

dansers hadden gevonden die met ons wilden

Toen moesten we actief op zoek naar

samenwerken namen we op vijf weken tijd de

informatie en studies over dit onderwerp.

film op, met de prachtige Afrikaanse natuur

Harold en ik waren gefascineerd door de vraag:

als decor.

“waar komt mannelijke agressie vandaan?”.

Oorspronkelijk was de film een op zichzelf

Uit onderzoek is gebleken dat mannen in het

staand gegeven, maar intussen hebben

algemeen veel agressiever zijn dan vrouwen.

we een combinatie gemaakt met een

Zowel naar anderen als naar zichzelf. De

live dans­­voorstelling. De film bestaat uit

zelfmoordcijfers liegen er niet om: mannen zijn

vijf choreografische scènes die op vier

veel gevoeliger voor suïcidale gedachten dan

verschillende plekken in de Afrikaanse natuur

vrouwen. Is het antwoord op het feit dat mannen

zijn gefilmd en op één locatie in Brussel. De

agressiever zijn te vinden in de ‘mannelijkheid’? Al

scènes zijn gelinkt aan de scènes die ook in

eeuwen kampen we met vooroordelen wanneer

de toneelvoorstelling zijn te zien. Hoewel we

het op genderstereotypering aankomt: mannen

bewust voor de connectie in boodschap en

zijn sterk, sportief, assertief, rijk en laten hun

dansmateriaal hebben gekozen, zijn live dans

acties niet drijven door hun emoties.

en film als medium heel anders. Filmbeelden zijn

Onze maatschappij verwacht dit ook van

niet rechtstreeks kopieerbaar naar toneel. Dat

mannen en duwt hen in deze stereotiepe

geldt ook andersom. De emoties die de dansers

richting. Maar wat gebeurt er als je je

op de scène brengen, zijn veel sterker dan de

hier als man niet in kunt vinden? Als deze

op film vastgelegde interpretatie. Ik kan met

karakteristieken niet bij je passen? Making Men

de camera heel kort in de buurt van de dansers

vertelt geen verhaal over mannelijke agressie,

komen, maar in het theater staan we oog in

maar gaat dieper in op hoe je je voelt als

oog met hen. Daardoor ervaren we hun emoties,

karakteristieken op je geprojecteerd worden

hun bewegingen, hun interactie met elkaar op

zonder dat je daarvoor hebt gekozen. Wat als je

een heel andere manier. Deze dualiteit vonden

twijfelt? Wat als je niet zeker weet wie je bent

Harold en ik een interessant gegeven om uit

en wat je voelt? Dit concept is vertaald naar

te spelen in de voorstelling.

choreografie in film.

De danstaal van Making Men laat zich beschrijven als fysieke, ritmische, oprechte

DANST — 15

om de locaties te spotten en in contact

Met wie werk je samen voor deze productie?

ik trailers voor theater -en dansvoorstellingen,

Welke partners zijn er bij dit project betrokken?

creëerde dansvideo’s ter ondersteuning van

Making Men is een co-creatie tussen Harold

dans op de scène en verzorgde opnames van

George en mezelf. Daarnaast werken we

dansvoorstellingen. De combinatie tussen mijn

samen met vijf dansers uit Zimbabwe: Tinashe

oude passie dans en de nieuwe liefde voor visuele

Jeri, Tatenda Chabarwa, Peter Lenso, Carlton

communicatie, kwam in het creëren van dansfilms

Zhanelo en Glendale Mudzimu. We konden ook

op een mooie manier samen.

rekenen op de steun van verschillende partners.

Ik vind het ook heel fijn om als dansliefhebber

Enerzijds hebben we de steun van AfriKera

naar de danswereld te kunnen terugkeren, zij

Arts Trust, het dansplatform uit Zimbabwe.

het met een andere invulling.

Anderzijds worden we ook ondersteund door de Federatie Wallonië-Brussel, Espace

Wat brengt de toekomst voor Making Men?

Magh in Brussel en Africalia, een culturele

Making Men wordt nog op verschillende festivals

samenwerkings­o rganisatie uit Brussel die

en evenementen geprogrammeerd. Daarnaast

kansen biedt aan kunstzinnige en socio-­

sleepte de film ook prijzen in de wacht in de

culturele projecten die de Afrikaanse cultuur

Verenigde Staten, Australië en India. Daar zijn

ondersteunen en promoten.

we heel blij mee, want als je aan een project

De samenwerking met de dansers hebben zowel

begint weet je nooit hoe het zal ontvangen

Harold als ikzelf als heel waardevol ervaren.

worden. Je hoopt uiteraard dat het publiek

We hebben samen een lange weg afgelegd

enthousiast zal zijn, maar dat kun je niet

en zijn allen op onze eigen manier gegroeid,

voorspellen, laat staan afdwingen. Dat Making

zowel binnen het project als op persoonlijk

Men toch zo’n succes is geworden, is echt een

vlak. Sommige dansers waren op het moment

steuntje in de rug en een mooie beloning voor

dat we het project startten slechts 20 jaar

ons werk. De voorstelling speelt van 11 tot en

oud. Vandaag, vijf jaar later, zijn ze ontzettend

met 14 maart in Espace Magh te Brussel. Daarna

gegroeid in hun danserschap en persoonlijkheid.

trekken we ook nog naar het Dance Salad

De samenwerking heeft ons ook heel wat

Festival in Houston, Amerika. Daar mogen we

geleerd over onszelf, over elkaar, over de

naast grote namen als Ballet Vlaanderen en

verschillen en overeenkomsten in cultuur tussen

Hofesh Schechter Making Men voorstellen. Een

Europa en Afrika. Making Men heeft ons allemaal

kans waar we erg blij mee zijn. We nemen nog

op een mooie manier geïnspireerd. Dat toont

deel aan Cinedans in Amsterdam en Making

zich ook tijdens de voorstelling! Het publiek

Men zal ook te zien zijn in Burkina Faso.

geeft na afloop altijd terug dat ze geraakt

Op dit moment hebben Harold en ik nog

werd door de openheid, kwetsbaarheid en

niet nagedacht over een nieuw project. Na

generositeit van de dansers. Ze geven allemaal

het succes van Making Men denken we er

steeds het beste van zichzelf en delen hun

uiteraard aan om onze samenwerking verder

passie en energie met het publiek en dat geeft

te zetten. Deze nieuwe samenwerking kent

Making Men een sterk collaboratief aspect.

nog geen concrete invulling, maar we willen in

DANST — 16

elk geval voorstellingen of films blijven maken Wat is je persoonlijk connectie met dans? Hoe

waarin menselijke relaties centraal staan.

kwam je in contact met dansfilm als medium?

Het staat dus vast dat ook in de volgende

Ik ben zelf professioneel danser geweest

projecten thema’s als menselijkheid, menselijke

totdat ik ongeveer dertig jaar oud was. Op die

gedragingen en emoties, de relatie tussen

manier leerde ik ook Harold kennen. Hoewel

mannen en vrouwen aan bod kunnen komen.

ik geen ambitie had om na mijn uitvoerende carrière als choreograaf aan de slag te gaan,

—

bleef dans wel een belangrijke plek in mijn leven houden. Professioneel maakte ik na het dansen een uitstapje naar de wereld van de visuele

Making Men te zien tijdens Cinedans FEST

communicatie. Naast dans hou ik ook ontzettend

van 25 tot 29 maart (cinedans.nl) en op

van fotografie en videokunst. Zo ontwikkelde

1 april in Tinnenpot, Gent (tinnenpot.be).

Speciaalzaak dansschoenen en balletartikelen

Inge Van Emelen Tiensesteenweg 257 3360 Lovenjoel (Belgium) & + 32 (0)473/29 48 51 • inge@ritmik.be Openingsuren

VRIJDAG ZATERDAG

© SG-DESIGN 2019

WOENSDAG VAN 12.00 TOT 18.00 UUR DONDERDAG VAN 12.00 TOT 20.00 UUR Elke donderdag “Late evening shopping”!

VAN 10.00 TOT 18.00 UUR VAN 10.00 TOT 17.00 UUR Maandag, dinsdag, zon-& feestdagen: gesloten

Adv. RITMIK 11.2019 154x124mm..indd 3

19/11/19 15:22

STEL SCHERP OP DE WISPER ZOMERCURSUSSEN IN GENT, LEUVEN & FRANKRIJK / SWINGROCK / PARTNERWERK / HEDENDAAGSE DANS / FYSIEKE TRAINING / AUTHENTIC JAZZ & SWING / CONTACTIMPROVISATIE / BODYWORK / HANDSTAND

INFO & INSCHRIJVEN: WWW.WISPER.BE/DANS

# 01 2020

#SABIENCLEMENT

R A S A F O T O F I L I P VA N R O E

dansvanger DANST — 20

Elke editie vragen we een of twee gepassioneerde danser(s) naar dé dansvoorstelling die zijn/ haar blik vangt. Hoe kijken dansers zélf naar dansvoorstellingen? Een dansaardig verslag.

vangst : Outwitting the Devil (Akram Khan) waar : De Warande Turnhout

Wil je zelf eens een dans(voorstelling) vangen?

Mail jouw idee naar dansdanser@danst.be

In een gedoemde wereld komen verschillende personages elkaar tegen. Ze vechten, ze tonen hun macht, snakken naar vrijheid, verliezen hun geliefden. Ze dwalen tussen de brokstukken van hun aarde terwijl hun (lelijke) ware aard naar boven komt. Akram Khan zou zich geïnspireerd hebben op het Gilgamesj-epos, maar van een verhaal is in dit stuk niet echt sprake.

Ondanks de duistere inhoud, zonder sprankeltje hoop, raakte de schoonheid van de dans mij. Dit komt ongetwijfeld door de meesterlijke choreografie. Elke scène ziet eruit als een levend schilderij, zo krachtig is de compositie. Elke beweging spreekt, roept, schreeuwt.

De dansers gebruiken de hasta’s of handgebaren (duidelijk Indische invloed) niet op denotatieve manier (elk handgebaar heeft een bepaalde betekenis), maar op symbolische manier.

Met wijsvinger en duim plukt de danser een laatste grasspriet – een diepe treurnis en verlangen naar een verloren wereld … en een heel verstaanbaar gebaar.

De muzikale omkadering houdt stiltes in, ingesproken suggestieve tekst, muziek en luide knallen (we kregen zelfs oordopjes aangeboden). Ik vond het jammer dat de muziek niet live was, anderzijds schiep het filmische aspect op deze manier wat meer afstand.

Zowel het decor (stenen ruïnes) als de kostuums (lendedoeken) en het licht zijn zeer basic en bijzonder puur gehouden.

Volledig gedragen door de choreografie en dans met heel weinig special effects. De dansers zijn ongeëvenaard. Schitterende techniek, sprongen en prachtig uitgevoerde freeze-momenten!

Waar ik naar uitkeek, een overvloed aan Indische invloeden, heb ik niet gevonden.

Ik heb in de plaats veel andere ervaringen gekregen. Een voorstelling hoeft niet te voldoen aan onze verwachtingen, ze mag ons verrassen met nieuwe manieren van kijken. En dat heeft ze zeker gedaan.

DANST — 21

danser : Antonia Volodina Bharata Natyam danseres (Indische klassieke dans)

danser : Lieven Merckx vangst : RASA (Daniel Proietto / Ballet Vlaanderen) waar : Opera Antwerpen

Welkom in de toekomst!

De toekomst van ballet weliswaar. Met RASA van Daniel Proietto maakt Opera Ballet Vlaanderen een duidelijke sprong weg van het heden. En dat is exact wat ze zouden moeten doen.

RASA is een herneming van de klassieker La Bayadère. “De zoveelste herneming!”, hoor ik je al denken. Dat is het alles behalve. Zang, dans en acteren. Het komt allemaal perfect samen. De dansers zijn niet alleen danser, maar ook acteur en zanger. En dat doen ze allemaal fenomenaal. Voor het publiek is het een vreemde ervaring, waar je in het begin even aan moet wennen. Vooral toen Guido Belcanto op het podium verscheen, voelde ik de verwarring bij de toeschouwers rond mij. Eens je eraan gewend bent, gaat er een nieuwe wereld voor je open. Waar ballet niet op zichzelf staat, maar een symbiose is van verschillende technieken en kunstvormen.

DANST — 22

Geen paniek. De choreografie is nog even uitdagend en betoverend als het originele La Bayadère. De prachtige kostuums, verschillende projectietechnieken en het water op het podium zorgen voor een spectaculaire ervaring. Hiermee heeft Opera Ballet Vlaanderen een stap in de toekomst gezet.

Met al die vernieuwingen is RASA een ander ballet dan La Bayadère, al is het verhaal in grote lijnen hetzelfde. Het is modern en hedendaags. Een stuk waar iedereen zichzelf in zal herkennen. Je bent als publiek betrokken in het verhaal, er wordt je de les gespeld over hoe onze maatschappij er nu uitziet en er wordt zelfs een foto van je genomen. Al moet je wel goed op de Japanse toeriste gelet hebben om dat te zien.

Sandra Carolina Delgadillo (37) is een Antwerpse danseres en choreografe met Boliviaanse roots.

Vanuit een achtergrond in de gevechtssporten tuimelde ze in de wereld van de dans. Ze toerde enkele jaren met Eastman, het gezelschap van Sidi Larbi Cherkaoui, en reist zoveel mogelijk, om verschillende bewegingsstijlen te onderzoeken in hun oorspronkelijke socio-culturele context.

Op Dag van de Dans maakt ze met haar dans­ voorstelling After Hours gebruik van publieke ruimtes die na de werkuren leeg en verlaten zijn. Jonge dansers van diverse achtergronden zullen opduiken op verschillende locaties in het Antwerpse. “Het is een statement. Artiesten doen niet mee aan de 9-to-5 werkweek.”

—

T E KS T E LO D I E KO N A F O T O A N G E L I N A KO M A ROV

DANST — 23

Ik zie de gelijkenissen tussen verschillende werelden

Je hebt een achtergrond in de gevechtssporten.

betrekken omdat zij de toekomst zijn van onze

Hoe ben je uiteindelijk in de danswereld

maatschappij. Bewegingskunst is niet meer

beland? Op jonge leeftijd ben ik begonnen met

naar theaterzalen gaan en passief toekijken.

taekwondo in de gevechtsclub van mijn ouders,

Kunst wordt interactiever en als artiest ben ik

die beiden een zwarte gordel hebben. Later,

steeds meer op zoek naar interactie in plaats

als 12-jarige, ontdekte ik Capoeira Angola,

van eenrichtingsverkeer. Daarnaast onderzoek

een vorm van capoeira waarbij je dicht bij de

ik als choreografe hoe ik tijd en beweging kan

grond beweegt. Dan merkte ik dat breakdance

vastleggen via verschillende disciplines en zou ik

quasi dezelfde bewegingen als capoeira bevat,

graag samenwerken met een videokunstenaar

echter met een ander karakter, en heb ik me

om van dit project, zowel van het creatieproces

hierin verdiept. Het is niet alleen beweging,

als van de voorstelling, een dansfilm te maken.

DANST — 24

maar het is ook gelinkt met muziek en taal.

Mijn overgang naar breakdance en hiphop is

Wat houdt After Hours concreet in? Na de

niet onlogisch. Uiteindelijk zijn martial arts en

repetities in maart en april 2020 gaan op

dans beiden lichaamsbewegingen die je met

Dag van de Dans, zaterdag 25 april, enkele

een zekere kracht en ritme uitvoert. Marie De

Antwerpse jongeren van verschillende origines

Corte, directrice van het HID (Hoger Instituut

hun talenten tonen. De dansvoorstelling is niet

voor Dans, nu AP Hogeschool, n.v.d.r.) in Lier

alleen het resultaat van ontmoetingen tussen

van 2000 tot 2004, introduceerde me in de

jongeren van verschillende culturen, maar ook

wereld van ‘hedendaagse dans’. Ik ontdekte de

van verschillende bewegingsstijlen, leeftijden en

mogelijkheid om na de middelbare school verder

genders. After Hours zal op zes verschillende

te studeren aan het Koninklijk Conservatorium

locaties in Antwerpen te zien zijn. Tussen 12

Antwerpen en professionele danseres te

en 17 uur trekken de jonge artiesten van het

worden. Marie ontving gastdocenten uit alle

Astridplein tot aan het M HKA (Museum van

hoeken van de wereld waardoor ik via nieuwe

Hedendaagse Kunst Antwerpen). Ik ben oprecht

perspectieven mijn artistieke persoonlijkheid

gelukkig dat een aantal culturele instellingen

kon ontwikkelen. Alle puzzelstukken vielen

zich kandidaat hebben gesteld om te helpen

op hun plaats. Ze bood me de ruimte om de

met dit project. Danspunt, vzw A.M.I.G.O.,

verschillende culturen en bewegingsstijlen

Fameus, hetpaleis, Zomer van Antwerpen, Opera

waarmee ik was opgegroeid, waaronder

Ballet Vlaanderen, M HKA & Eastman van Sidi

gevechtssporten, breakdance, hiphop en

Larbi Cherkaoui zijn enkele partners. Sommigen

salsa, te plaatsen in de hedendaagse dans

bieden me repetitieruimte aan, anderen

en choreografie. Marie blijft me tot vandaag

helpen mee met de promotie, het budget of

inspireren met haar brede visie op de

de logistieke ondersteuning op de dag van

kunst­wereld en haar creatieve aanpak.

de voorstelling.

Vanwaar haalde je inspiratie voor After Hours?

Wat wil je met dit project bereiken? Mijn doel

Het viel me op dat na de werk- en schooluren

is in eerste instantie om ontmoetingen tussen

publieke ruimtes leegstromen en deze plaatsen

jongeren van verschillende achtergronden en

niet meer worden benut. Vandaar de naam After

dansstijlen aan te moedigen. Bovendien vind ik

Hours, letterlijk vertaald ‘na de uren’. Dans en

het belangrijk om de jongeren waarmee ik werk

kunst zijn daarentegen helemaal geen 9-to-5

in contact te brengen met cultuurhuizen, omdat

job. Dans gebeurt op alle uren van de dag

sommigen deze gewoonweg niet kennen. Ook

en is een passie die geen ruimtelijke grenzen

weet ik dat de cultuurhuizen het moeilijk hebben

kent. Dat inspireerde me om een pop-up

om een breder publiek te bereiken. Doordat ik

performance te creëren die kan getoond

ervaring heb met de culturele sector én jonge

worden op uiteenlopende locaties en die

artiesten kan ik bruggen bouwen tussen deze

tijdloos is. De dansvoorstelling is zo gemaakt

twee werelden: enerzijds jonge talenten en

dat je ze in een figuurlijk rugzakje kan steken

anderzijds culturele instellingen die steeds op zoek

en ze op bijna eender welke plek tentoon kan

zijn naar diverse artiesten en een divers publiek.

stellen. Ik vond het belangrijk om jongeren te

Wat ik uiteindelijk wil bereiken is kunst naar de

mensen brengen. Mensen zien kunst als een

naar Bolivia trok, het geboorteland van mijn

vaag, onbekend begrip en wat we niet kennen,

ouders, ging ik op zoek naar mijn familie, mezelf

daar gaan we ook geen tijd en energie insteken.

en de Zuid-Amerikaanse cultuur. Ik probeer niet alleen de lokale dansstijlen en kunst

Hoe begin je aan een project met jongeren

te observeren, maar ook de cultuur in haar

van verschillende (dans)achtergronden? Ik

breedste definitie te ontdekken. Zo kan ik mijn

werk sinds 2004 als freelance dansdocent

wereldbeeld vervolledigen en beter de evolutie

en choreografe. Uit ervaring weet ik dat

in de geschiedenis plaatsen; wat eten mensen?

voor elke leeftijdsgroep, van kleuters tot

Welke talen spreken ze? Wat vinden ze belangrijk?

jongvolwassenen, een andere aanpak nodig is.

Een voorbeeld: in Latijns-Amerika is salsa niet

Bij jongeren probeer ik niet zozeer pasjes aan

alleen een dansstijl, maar een manier om mensen

te leren, maar reik ik ze bepaalde vaardigheden

samen te brengen. Salsa is op geen enkele

aan zoals bewegingsstijlen en danstechnieken,

plek ter wereld hetzelfde. Ik trek dus naar die

zodat ze hun artistieke talenten kunnen

verschillende plaatsen, probeer de gelijkenissen

ontwikkelen. Ik heb methodes ontwikkeld om

tussen culturen en dansstijlen met elkaar te

door middel van coaching gezamenlijk te kunnen

verzoenen om uiteindelijk mijn eigen improvisatie

creëren en mezelf als maker door de jongeren te

aan te brengen. Ik zie de gelijkenissen tussen

laten inspireren.

verschillende werelden. Verder focus ik me niet alleen op de erkende dansinstellingen, maar

Antwerpen is een multiculturele stad. Hoe denk

ben ik vooral geïnteresseerd in de origine en het

je dat dit via theater en dans meer tot uiting

authentieke van beweging. Ik ga op zoek naar

kan komen? Ik wil als artieste bevestigen dat

de oudste overlevende leermeesters om van

door samen te werken nieuwe ontmoetingen en

hen te leren. In Europa bekijken we dans eerder

projecten zullen ontstaan. Die samenwerking

vanuit een conceptueel oogpunt, terwijl dit niet

moet bestaan tussen performers en het

overal het geval is. We kunnen veel bijleren van

publiek, maar ook tussen artiesten en culturele

andere culturen.

meer divers Belgisch kunstenlandschap. Een

Waarom vind je het belangrijk om verschillende

voorbeeld hiervan is mijn Antwerps project

culturen met elkaar te verweven? In België ben ik

Mama Matrea. Tussen 2008 en 2018 was dit

opgegroeid met een soort gemis. Niet alleen door

een culturele ontmoetingsplek waarmee ik

een eerder eenzijdige Europese blik of Belgische

vooral artiesten van niet-Belgische origine

visie op kunst. Zo ben ik ook opgegroeid met

een platform wou geven om hun talenten te

vooral leraars van Belgische origine en ben ik in

tonen aan het publiek. Toen ik startte met dit

vele culturele organisaties, waar ik vanaf 2000

project sprak ik jonge kunstenaars van Latijns-

tot nu heb gewerkt, vaak de enige artieste en/

Amerikaanse origine uit allerlei disciplines aan.

of docente van niet-Belgische achtergrond.

Een groot aantal onder hen zijn uitgegroeid tot

Mij persoonlijk heeft dat nooit gestoord en

erkende artiesten in het Belgische kunsten­

er is ook niets mis met deze Europese blik op

landschap en hebben hun plekje gevonden

kunst. Ik probeer eerder te begrijpen ‘waarom’

bij invloedrijke culturele instellingen. Via ‘mijn

en al reizend dit standpunt te plaatsen in een

kunstencentrum’ wou ik beginnende artiesten

completer en realistischer wereldbeeld dat ik

motiveren en heb ik geleerd dat artiest zijn niet

in mijn projecten wil belichamen.

alleen creëren is, maar ook organiseren. Als jonge zelfstandige met buitenlandse roots kon

—

ik voor deze jonge kunstenaars een link vormen tussen de Belgische culturele sector en kortweg het leven als artiest.

Volg Sandra Delgadillo op https://sandradelgadillo.wixsite.com/

Je reist graag de wereld rond. Hoe verwerk je

sandradelgadillo

deze reiservaringen in je dans? Reizen is mijn

instagram: lasandritade en/of

leerschool. Toen ik als 21-jarige voor het eerst

movingforwarddanceco

DANST — 25

instanties. Zo kunnen we werken naar een

DANST — 26

Al dansend je dromen tegemoet De 22-jarige Sarah Huppermans, afkomstig uit Eupen en momenteel wonend in Brussel, maakte haar debuut als danseres in de kortfilm-trilogie Zus zonder zus, waarvan Nous Trois de laatste is. Voor deze trilogie werd zij samen met twee andere meisjes gevolgd, op drie verschillende momenten in hun leven, op de leeftijd van 6, 12 en 18 jaar. We spraken over haar traject en toekomstplannen als jonge danseres.

TEKST GABRIELLE JOHANS SON FOTO THOMAS NOLF

DANST — 27

—

sarah huppermans

Wanneer en hoe precies ben je beginnen te

Ja, dat klopt. Ik was in Eupen reeds begonnen

dansen? Eigenlijk danste ik al van zodra ik kon

met klassieke dans en jazz, wat belangrijk was

stappen. Mijn mama heeft mij dan ook zeer

voor mijn algemene vorming als danser. Kort

vroeg dansles laten volgen, ik was net geen 3

voor mijn auditie, vlak voor de kerstexamens,

jaar oud. Dat was bij Anne-Lore Baeckeland, bij

voelde ik dat met enkel naschools te dansen

wie ik gedanst heb tot mijn 16 jaar. Met haar

geen voldoening had. Ik wilde zoveel mogelijk

zou ik later samenwerken voor de productie

kunnen dansen, de beste optie was dan naar de

van Nous Trois.

kunsthumaniora te gaan om een dansopleiding te volgen.

Ben je dan opgegroeid tussen dansers of artiesten in andere disciplines? Ja, mijn ouders

Hoe zou je jezelf als danser en je stijl dan

hebben elkaar leren kennen omdat mijn mama

definiëren? Na mijn opleiding hedendaagse

Afrikaanse dans volgde en mijn papa daar

dans heb ik dus 3 jaar Expression Corporelle

djembé speelde. Hij was een tijd lang beroeps­

gestudeerd, wat deels gebaseerd is op de

muzikant. Zelf volg ik ook af en toe workshops

bewegingswetten van Laban en de ritmiek van

Afrikaanse dans en djembé.

Dalcroze. Dat is niet echt een stijl, maar eerder een analyse van je bewegingen, het ritmische

Welke dansstijlen heb je zelf doorheen de jaren

gevoel en expressie. Je haalt hierbij inspiratie

beoefend? Voornamelijk hedendaagse dans.

uit je eigen manier van dansen en bewegen

Op mijn 13e heb ik 2 jaar buikdans gedaan. Ik

en zo ontwikkel je een natuurlijk vermogen tot

ben ook begonnen met Shinson Hapkido, een

dansante expressie. Ik vind dit zeer interessant

Koreaanse gevechtssport. Het is mijn droom

omdat hedendaagse dans zich heeft ontwikkeld

om meer en meer een stijl te ontwikkelen

dankzij veel verschillende mensen. Expression

die hedendaagse dans en Shinson Hapkido

Corporelle is een werktuig om hedendaagse

combineert. Momenteel geef ik zelf ook

dans te kunnen begrijpen en er meer diepgaand

dansles en ik zou erg graag gevechtssporten

mee aan de slag te kunnen gaan.

binnenbrengen in mijn lessen en mijn leerlingen hiermee verrijken.

Jij bent één van de drie meisjes die in de film

Nous Trois gevolgd worden. Hoe ben je in dit Heb je ook een dansopleiding gevolgd? Ik

project terechtgekomen? Toen ik 6 jaar oud was

ben dus op mijn 3 jaar les beginnen te volgen.

werd ik samen met twee andere meisjes door

Oorspronkelijk was het mijn plan om in Eupen te

Anne-Lore uitgekozen om een film te maken

blijven dansen en mij zo voor te bereiden, om dan

waar wij al dansend in zouden voorkomen. Na

later audities voor hogescholen te doen. Maar in

het maken van de eerste film wilden ze er nog

het midden van het jaar realiseerde ik mij dat ik

twee maken, met een periode van zes jaar

me toch al verder wilde verdiepen in dans. Ik heb

tussen elke film. Die drie films zijn een mooi

dan de auditie in Brussel gedaan om een beetje

portret van onze verandering en ontwikkeling

mijn niveau te kennen en ik werd er aangenomen.

van klein meisje tot jonge vrouw.

DANST — 28

Op één dag heb ik samen met mijn ouders beslist om te veranderen van school en in Brussel op

En hoe heb jij dit ervaren? Ik vond het echt

internaat te gaan. Dus die ene dag heeft mijn

superleuk om hieraan te mogen werken, elke

leven erg veranderd. Op die school heb ik dan

opnameperiode zag ik als de mooiste tijd

ook Nederlands moeten leren, wat noodzakelijk

van mijn leven. We bevonden ons in een fijne

was om de lessen te kunnen verstaan. Ik ben

omgeving en mochten de hele dag dansen.

afgestudeerd in de opleiding Hedendaagse

We kenden elkaar goed en speelden samen.

en Klassieke dans. Daarna heb ik Expression

De mensen rondom ons waren ook erg

Corporelle gestudeerd aan het Institut de

lief voor ons. De opnames vonden telkens

Rythmique Jacques-Dalcroze in Brussel.

plaats in een bijzondere en indrukwekkende omgeving, het was alsof we in een andere

Je hebt dan eigenlijk vrij vroeg beslist dat je

wereld terechtkwamen. De laatste film was

van dansen meer dan je hobby wilde maken?

een beetje anders want hiervoor werden we

elk apart gefilmd, dit was een andere ervaring.

Molenbeek. Daarnaast werk ik ook aan de

We hadden elk een soort coach, bij mij was dat

solo’s voor mijn audities. Om meer diepgang

choreografe Bérengère Bodin. Door haar andere

te creëren volg ik ook workshops in andere

aanpak heb ik zeer veel bijgeleerd.

disciplines. Ik heb er één gevolgd over stem en beweging en een tweede die meer met theater

Heeft je deelname aan dit project jou

en improvisatie te maken had, al bewegend

beïnvloed? Het heeft me zeker een ervaring

en sprekend leerden we zelf personages

rijker gemaakt en bevestigde me keer op keer

te ontwikkelen. Ik vind deze insteek enorm

dat dit hetgene is wat ik wil doen: artistieke

interessant. Als danser en artiest wil ik over

projecten creëren met dans. Het heeft me doen

een brede achtergrond beschikken. Naast

dromen om zelf meer aan de slag te gaan. Als

dansen heb ik ook ervaring in muziek en

ik nu in een mooie omgeving terechtkom ben ik

gevechtssporten. En gevechtssport is ook

snel geïnspireerd om daar dans en film te linken

beweging en energie, met een unieke vorm

in een artistiek project. Het heeft me laten

van communiceren. Bij Shinson Hapkido ziet

groeien op verschillende vlakken.

de meester dit niet als sport maar als kunst.

We doen geen wedstrijden, maar vanaf een

Aan welke projecten ben je momenteel

hoger niveau moet je wel zelf een stuk met

bezig? Nu ben ik mij aan het voorbereiden

een persoonlijke artistieke visie en thema

om audities te doen voor hogescholen, onder

voorbereiden. Mijn droom is de zwarte gordel

andere in Amsterdam. Ik zou graag een hogere

te behalen, verder te groeien om les te kunnen

dansopleiding volgen, om een volledige vorming

geven en zoals ik voordien al zei, dans en kunst

te hebben. Het lijkt mij een voordeel om een

combineren. Ik zou met mijn audities graag

bachelor te hebben en ik heb echt gewoon

een school binnen geraken, hoewel dit voor

zin om mij helemaal te verdiepen in dans, ook

mij niet een doel op zich is. Ik heb al zeer veel

op lange termijn. Een opleiding zou mij verder

werktuigen door mijn voorbije opleidingen,

vormen als danser en mij extra werktuigen

waardoor ik soms denk dat ik wel genoeg

bieden om later zelf artistieke projecten op te

bagage heb. Maar audities zie ik ook als

starten en te creëren. Ook geef ik momenteel

opportuniteit om mezelf te tonen en te oefenen

les, maar ik merk dat ik hierover nog zoveel zou

om voor een jury te dansen. Als ik later voor

kunnen leren. Nu vind ik zelf veel uit en ik zou

danscompagnies audities zou doen dan heb ik

graag meer bagage hebben om een concrete

deze ervaring al. Hoe dan ook, ondanks het feit

les te creëren. Een opleiding zou me kunnen

dat ik al in het bezit ben van vele vaardigheden

helpen informatie beter te structureren. Ik

heb ik toch een grote drang mij steeds verder

ben wat in tweestrijd of ik mij vooral wil richten

te verdiepen in dans en alles wat ermee te

op het lesgeven of op artistieke projecten. In

maken heeft.

Amsterdam bestaan beide opties, dus ik ga voor allebei auditie doen en zal daarna zien

—

waar ik aangenomen word. Het lesgeven wil ik sowieso blijven doen want van projecten alleen kan je helaas niet leven. Dit doe ik ook met zeer krijg natuurlijk ook veel terug van mijn leerlingen.

Maar door enkel les te geven word ikzelf niet genoeg gevoed. Deel uitmaken van artistieke projecten stimuleert mij persoonlijk meer, doet me levend voelen.

Wat wil je op korte termijn nog bereiken als danseres? Momenteel probeer ik zoveel mogelijk uit mijn danslessen te halen. Ik volg ‘s ochtends en ‘s avonds lessen in Danscentrumjette, in

DANST — 29

veel passie, ik geef enorm veel van mezelf en

L EIETHEATE R DEINZ E 30/05/20 dansvitrine.be

20 26 juli 2020

artistieke werkweek

. be

WWW.BEBILLIE.BE MET O.A. COLLECTIEVE DANS MET BEN BENAOUISSE

De Veerman

FOTO ISABELLE WENZEL

Ik geef het toe, ik ben verslaafd. Aan een filmpje op YouTube. Les Indes Galantes, Cogitore.

664.599 views vandaag. Die laatste 599 zijn van mij. De combinatie van een groep krumpende jongeren met de barokmuziek van Rameau is onweerstaanbaar. Ik toonde het aan choreograaf Alain Platel die doodleuk zei: dat doen wij al 25 jaar. Daar is wat van aan: in La tristeza complice uit 1995 hiphopte Abdel Aziz Sarrokh, bidmatje in de hand, tussen de muziek van Purcell. De clash tussen hoge en lage cultuur, is een beproefd recept in het werk van een pak podiumkunstenaars uit de Gentse school: naast grootmeester Platel ook Arne Sierens, Chokri Ben Chikha, e.a. Dat kan dus niet volstaan als reden voor opwinding. Misschien is het specifieker de muzikale link tussen dans en muziek: de schaamteloze manier om gebruik te maken van de beat, om de muziek zo letterlijk mogelijk te dansen. Maar ook dát principe is zo oud als de straat: dat deden ook de 300 dansers van Le Sacre du Printemps op de Kouter in Gent (2018) of in park Borély in Marseille (2019). Bij Stravinsky valt er dan al meer te kiezen in het volgen van de muziek dan bij Rameau. Misschien is het de slimme cameravoering? Want Cogitore is natuurlijk in eerste instantie een filmmaker die met Les Indes Galantes zijn eerste opera ensceneerde. Vanachter de buitenste kring, vanachter een schouder, kijkt de camera door de kring van toeschouwers, op

aandacht bracht, dateert al van 2005. Het genre zou teruggaan tot de rellen van 1992 in South Central Los Angeles, waar een zekere Tommy The Clown, een uitlaatklep zocht voor de agressie en frustratie van kansarme jongeren. Daarom wordt er ook naar verwezen als clowning dance. Nu blijkt dat zelfs Anne Teresa De Keersmaeker krumping gebruikt in de remake van West Side Story op Broadway, heeft het genre helemaal de weg afgelegd van laag naar hoog, van marginaal naar commercieel succes.

Ik kwam ermee in aanraking in Sydney afgelopen december, waar Lady Red, als Aboriginal vrouw, een schare meisjes leidt zoals je ze alleen in Australië tegenkomt: een mix van Aboriginal, Maleisisch, Chinees, Maori, en alle mogelijke Torres Straighten andere eilanders ertussen. De meiden zien er fierce uit, met groen haar of waaierende witte extensies, tattoos en tribals en worden uitgedaagd om zich te meten met mannelijke tegenhangers.

Dat is op zich redelijk merkwaardig. Binnen krumping bestaat geen cultuur van battles, in tegenstelling tot de meeste andere streetdance.

Je bent deel van een gemeenschap, een kring, en stapt daaruit om je verhaal te doen in een arsenaal bewegingen, solo, en je wordt daarbij vooral ondersteund door de gemeenschap. En uitgedaagd om het onderste uit de kan te halen. Maar er valt niets te winnen. Het gaat niet om epateren of excelleren, je deelt je miserie, je pijn, je frustratie.

Het draait om wat je te vertellen hebt. Hoe je dat doet, dat behoort enkel jou toe. Dat kan pure mime zijn, maar evengoed compleet abstracte beweging. Wel is er een gemeenschappelijke puls, een stamp of stomp, die letterlijk een punt maakt.

Dat punt kan je maken in verbondenheid met de

zoek naar de solist, om vervolgens binnenin bijna zelf mee te dansen. Daarbij komen ook andere camera’s in beeld van telefoons van toehoorders, die denkbeeldige andere verfilmingen van de dans creëren, als een soort spiegelpaleis. Maar allicht is het gewoon krumping. Niet dat het fenomeen nieuw is. De film Rize die krumping onder de

gemeenschap. Je staat niet alleen met je ellende.

Misschien is het wel dat wat zo mooi en ontroerend is aan dat filmpje van Cogitore: de verbondenheid tussen de kring en de individuen, de manier waarop de kring aanvuurt en ondersteunt, het uitdijen van de solo naar een collectief. Ik denk dat ik dringend nog eens moet kijken.

DANST — 3 1

Hildegard De Vuyst is dramaturge en werkt waar het ware leven lonkt. Ze neemt je mee op haar contemplatieve escapades on the road, dansend, op een koord van kunst en kritiek, van horizontaal zoeken en verticaal vinden.

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat.

Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.

high five met Seckou Ouologuem F O T O S A N D R A Z E G A R R A P AT O W

#cultuurtips

01

02

WORD WA(a)R, een slam/ rap/theatervoorstelling.

Dear Winnie, (KVS) is een theatervoorstelling met

Dit zijn geënsceneerde, live en conceptuele battles met een dozijn dichters.

Grappig, inhoudelijk sterk maar ook zeer beweeglijk.

veel muziek, slam, rap en storytelling over een sterk thema. Winnie Mandela was revolutionair in Zuid-Afrika gedurende de apartheid.

03

04

05

Kuzikiliza, een voorstelling met de rapper Pitcho, de danser Karim Kalonji en de producer Joost Maaskant.

Deze voorstelling is speels, muzikaal maar ook inhoudelijk zeer sterk.

In samenwerking met het MAS wordt een Antwerpse collectie voorwerpen uit Congo anno 1920 tentoongesteld met teksten van kenners uit België, maar ook uit de diaspora.

Zeer impressive en ook interessant om het gesprek aan te gaan van waar deze maskers komen en waar ze thuishoren.

Seckou Ouologuem volgt dit jaar Maud Vanhauwaert op als stadsdichter van Antwerpen en zal de eerste slamdichter zijn. Als (maatschappelijk) geëngageerde performer bracht hij poëzie naar scholen, gevangenissen en rusthuizen. Hij is lid van #decolonizebelgium en organiseert scholencompetities voor jonge slammers.

Waar richt Seckou zijn culturele pijlen op?

Vijf tips van de kersverse stadsdichter.

Elke tweede dinsdag van de maand is er Mama’s Open Mic in Het Bos waar iedereen met een positieve ingesteldheid iets kan komen voordragen. Deze open mic is al bijna een decennium een vaste waarde in Antwerpen.

100 x Congo is vanaf 19 juni te zien in het MAS (n.v.d.r.)

#FOMO? Up-to-date agenda op danspunt.be

DANST — 33

hetbos.be/programma

#danstagram

#guillaume.dragonetti #morganeballphotography

#cuypersloes.dansland

# yogapilatesnazareth

DANST — 3 4

#danst

Dans is alles en alles is dans: post je meest memorabele, hilarische, alledaagse dansplaatje op Instagram, Facebook of Twitter met de hashtag #dansdanserdanst. Springt je foto in het oog, dan krijg je een flitsend Danspunt-flipboekje ĂŠn een ereplaats in de volgende editie van DANST.

DANST bij jou in de bus?

DANST abonnee 4 nummers/jaar 14€

DANST adverteerder oplage 5.000 nummers

NIEUW: vriend van DANST Verspreid mee het dansvuur en krijg gratis advertentieruimte

meer info? danst.be

DANST mee Dans je met woorden, beelden, ideeën, lijnen, armen en benen …?

Wil je een bijzonder dansverhaal delen of meewerken aan dit magazine?

Mail naar dansdanser@danst.be

en ma ken wi j d e v lo er v ri j vo o r vervo eri n g . I n Vla a n deren , Brussel en ver daarbui ten . dans p u nt.be

Da n s punt o n d erz o ek t, o ntvo uwt, verb i n d t . Vo o rb i j a lle st i j len c reëren w i j kan sen , bi eden w i j perspec t i ef

leer, b o ug eer. Als ma ker, a ls d a n s er, a ls d a n s fa n pur s an g. Dan spunt van gt op, duw t voo r t, g eeft steun .

Da n s d a n s er d a n s t . Va n mi d d el tot punt . Va n mot i e tot emot i e tot alle gren zen vervagen . O b serveer,

Gratis in 200 cultuurhuizen, musea, scholen … in Vlaanderen en Brussel

DANST is een driemaandelijkse uitgave van Danspunt en verschijnt

4 maal per jaar - P209281 - Afgiftekantoor Antwerpen X

VU: Iris Raspoet, p/a Danspunt, Sint-Salvatorstraat 18a, 9000 Gent

JRG 19/N1 maart 2020

danspunt.be

SANDR A DE LGAD I L LO, P. 25

ik ga op zoek naar de oudste overlevende leermeesters om van hen te leren