DANST september 2020 / N3

#03 2020

04

08

14

20

Danst in beeld met Danny Willems

Kunst herinnert mensen aan wie ze echt zijn

Ion Tribe, waar dans en wetenschap elkaar ontmoeten

Blokbusters

26

31

33

34

Wanneer ik teken kan ik even een danser worden

Column On the road

High five met Sofie Van de Velde

#danstagram

colofon Red a c tie Sint-Salvators traat 18a, 9000 G ent Co ö rd i na ti e I lo n a Ro es li Teks t Hi l degard De Vuys t, Ine Dubois, E va Fiere n s, Elo d i e Ko n a , Li es elo re Rema n s en Ma u d Ti elem ans Eindredactie Lut Firlefyn, Eli en Lefevere, I ri s Ra s po et en I lo n a Ro esl i C overbeeld Danny Willem s Design E lv ire Dela n ote × H ermi n e Co o rema n Duur z a m e druk Bem a Graphics Periodicitei t 4 × per j a a r Opl a g e 5.000 ex.

Volgend num m er decem ber 2020 Ab o nne me nt 14 euro

dansbeeldig

“De duizendjarige diepte van het menselijk

geheugen,” zo omschrijft Milan Kundera een herinnering aan een rondedans en het verlangen van het personage om mee te doen. Dat verlangen woekert en sterkt ons geheugen aan. Dans FOTO ISABELLE WENZEL

verbetert onthouden, dans is onthouden.

Daardoor is dans misschien wel de meest paradoxale kunstvorm op het podium: de aanwezigheid van het lichamelijke – en dus het fysiek grijpbare – staat in schril contrast met de verdwijning van dat lichaam na afloop, wanneer de voorstelling enkel uit flarden bestaat in L ies elo re Remans ziet dans a l s een veel voud van elegantie wa a r na a r ze enkel s chrijvend

het geheugen van de toeschouwer. Een inherente tegenstrijd tussen constante en vluchtigheid, een danser als illusionist

ka n streven. Als toes chouwer

die met ons geheugen knoeit. Hij

o b ser veer t ze licham en vanuit

installeert zijn lichaam als een archief van

meerd ere ku ns tdis ciplines en

bewegingen, zorgvuldig gememoriseerd,

g eb r u i kt ze d e lenigheid van

om daarna te verdwijnen in de ruimte

de ta a l o m ze te begrijpen.

van het vergetene, in de onzichtbaarheid van onze herinnering. Weten we na al die maanden van onthouding nog de weg uit die duizendjarige diepte? Zonder danser en voorstelling groeven we dieper in ons geheugen, probeerden we dat vluchtige lichaam te grijpen. Het is een aaneenschakeling van vasthouden en loslaten. Steeds graven naar de herinnering aan dans, naar het geheugen van een houding, naar de kunst van ont-houding.

DANST — 3

#03 2020

#dansttt

DANST — 4

#dansttt

#dansttt

DANST — 5

#dansttt

#dansttt

DANST — 6

#dansttt

#dansttt

— DAN ST IN BEEL D Dan n y Wi l l em s Danny Willems ziet zichzelf niet als een dans-, maar als een bewegingsfotograaf. Een dansvoorstelling is een choreografie, een kunst van het opstellen van dansbewegingen.

Hij kijkt door de lens alsof het een paar ogen is van een andere danser. De camera danst mee in het centrum van de actie. “Dansen is topsport; trainen, afzien, grenzen opzoeken en verleggen met een constant risico op blessures. Mijn respect voor dansers is alleen maar toegenomen”.

In zijn persoonlijk werk fotografeert hij geen mooie jumps of sierlijke bewegingen. Hij wil vervreemding zien, een karakter in een setting plaatsen in een pose met een hoek af. Daarom werkt Danny meestal met dansers die hij kent, dansers met karakter. Hij vraagt hen een moodboard te maken, combineert het met zijn ideeën en gaat op zoek naar de geschikte locatie. Voor de shoot begint, bespreken ze een bepaalde move. Hier is improvisatie van hem en de danser cruciaal. Het resultaat is altijd uniek en heeft vaak weinig gemeen met het vertrekpunt. Je weet waar je begint maar nooit waar je uitkomt. www.dannywillems.com instagram @dannywillemsphotography

DANST — 7

Voor de openingstentoonstelling in het FOMU (Antwerpen), in 1987, fotografeerde hij een reeks naakten, levensgroot in zwart/wit geprint en met koord in een constructie van stellingen gespannen. De dynamiek en kracht van het lichaam in beweging fascineerden hem, evenals de lichtinval en het schaduwspel op het lichaam, de plasticiteit van spieren en de sierlijkheid van ledematen. Wim Vandekeybus zag deze tentoonstelling en vroeg hem om scènefotos te nemen van zijn eerste voorstelling. Het klikte en twaalf jaar geleden werd Danny Willems zijn vaste fotograaf.

#dansttt

Kunst herinnert mensen aan wie ze echt zijn

DANST — 8

Mestizo Arts Platform (MAP) mixt en matcht artiesten en kunstenorganisaties.

Met WIPCOOP – Work In Progress Coöperatie – biedt MAP een platform waar artiesten nieuw werk in ontwikkeling tonen en in gesprek gaan met de sector.

Danspunt interviewt WIPCOOP-veteranen Nadine Baboy en Michel Kiyombo, twee artiesten met Congolese roots. Nadine vormde uit Amerikaanse invloeden haar eigen Brusselse hiphopgroep. Rond diezelfde periode creëerde Michel in zijn thuisstad, Kisangani, ook een danscrew met hiphop-invloeden. Twee aparte werelden, maar twee artiesten met eenzelfde passie voor dans en verhalen.

—

T E KS T E LO D I E KO N A F O T O D I M I T R I M I T S E LO S E N @ I T V I S U E LS

Nadine Baboy is danseres, choreografe,

zijn. Als kunstenaar gaat mijn hart uit naar

schrijfster, dichteres, actrice en ongetwijfeld

métissage, het mengen van artistieke talen,

een multidisciplinair podiumkunstenaar. In haar

stijlen en disciplines. Dat is echt wat ik wil

laatste voorstelling Désintégration Culturelle

vertegenwoordigen via kunst. Voor mij creëert

mengt ze verschillende artistieke disciplines en

métissage (het mengen) iets unieks en

verkent ze taal als identiteitssymbool.

onverwachts. Het is mijn manier om mezelf uit te drukken.

Wat is je artistieke achtergrond?

Nadine Eigenlijk dans ik al van kleins af aan.

Welke rol speelt identiteit in jouw projecten?

Het is alsof je me vraagt wanneer ik begon te

Identiteit is voor mij als kunstenaar cruciaal,

ademen. (lacht) Toen ik zeven jaar oud was,

maar ook als mens. Ik ben van Congolese

begon ik met een jaar klassiek ballet. Op mijn

afkomst, maar ben mijn hele leven in België

veertiende volgde ik ongeveer twee jaar lessen

opgegroeid. Dus zelfs als je het niet kan zien

hedendaagse dans. Daarna richtte ik een

aan mijn huidskleur, ben ik métisse. Mensen

hiphopdansgroep op met enkele vrienden. Wij

probeerden mij vaak in een categorie te

oefenden in het station Brussel-Luxemburg.

plaatsen. En als je er niet helemaal in past,

Dat was ten tijde van de release van de

word je soms afgewezen. Je bent ofwel blank

bekende dansfilm You Got Served (2004); deze

ofwel zwart. Zo werkt het niet. Je bent hoe dan

film inspireerde veel jonge mensen van mijn

ook een mengeling van verschillende dingen.

generatie om de wereld van de dance battles

Métissage is een aspect dat mij nauw aan

te ontdekken. De film gaf ons de impuls om

het hart ligt. Ik probeer met mijn creaties de

een crew te creëren; Firstep, de eerste stap.

zielen en harten van mensen te raken, met een

Een krachtige naam omdat ik met deze groep

vreugdevolle en liefdevolle boodschap. Kunst

mijn eerste stappen heb gezet in de urban

heeft de kracht om rechtstreeks tot iemands

danswereld. Gedurende enkele jaren hebben we

hart te spreken, zonder filter. Door middel

getraind en opgetreden in heel België.

van kunst ga je een intieme relatie aan met culturen en met diverse sociale achtergronden

verschillende kunstvormen te combineren?

bij elkaar brengen. Kunst herinnert mensen aan

Ik heb altijd al van hybridiseren gehouden. Het

wie ze echt zijn. We hebben soms de neiging om

mengen van kunstvormen is echt een deel van

mensen op te delen in hokjes, terwijl we gewoon

mijn identiteit. Ik ben nooit een echte purist

allemaal menselijk zijn.

geweest. Ik denk dat ieder mens bestaat uit verschillende kleuren. De moeilijkheid bij velen

Hoe heeft Mestizo Arts Platform (MAP) je

is dat ze tot één kleur proberen te horen, maar

geholpen in je carrière? Via de KVS (Koninklijke

dat we eigenlijk allemaal een kleurenpalet

Vlaamse Schouwburg) kwam ik in contact

DANST — 9

mensen die je niet kent. Het kan mensen uit alle Hoe ben je op het idee gekomen om

nadine baboy

met het WIPCOOP-platform, een van de

heb ik veel audities gedaan in Frankrijk, Engeland,

vele MAP-projecten. Door de Brusselse Bijou,

België en Nederland. Er wordt vaak gezocht

georganiseerd door o.a. Zinnema, ontdekte

naar dansers die in een bepaalde vorm passen.

Michael De Cock (directeur KVS, n.v.d.r.) mijn

Wanneer je niet in dat kader past, word je niet

stuk Désintégration Culturelle, waar hij in 2017

geselecteerd. Ik begrijp het volkomen hoor.

jurylid was. Deze combinatie van verschillende

Maar als je niet verankerd bent in je identiteit,

gebeurtenissen hebben mij sindsdien geholpen.

stel je jezelf in vraag, je hebt de indruk dat je

In 2018 maakte ik deel uit van een van de

niet genoeg bent. Maar dat is helemaal niet

vijf dansgezelschappen die in een Work-In-

zo. Uiteindelijk zijn dat mensen die een project

Progress (WIP) optrad. Daar kreeg ik de kans

ontwikkelen en je profiel past dan toevallig niet

om Désintégration Culturelle te presenteren.

bij hun idee. Vooral bij audities voor commerciële

Op die manier konden we de voorstelling

jobs, bijvoorbeeld videoclips, krijgen artiesten

verder ontwikkelen. Het jaar daarop kregen

een bepaalde ‘stijl’ voorgeschoteld. Je moet een

we een residentie bij de KVS om de volledige

bepaald lichaamstype hebben, sexy zijn en je

versie te vormen. In november 2019 was de

aanpassen aan die omgeving. Als zwarte vrouw

première van de creatie in zijn geheel, ook bij

heb ik gemerkt dat het veel moeilijker is om in dat

de KVS. WIPCOOP is een goede springplank

milieu door te breken. Wanneer ze bijvoorbeeld

om kunstenaars in contact te brengen met

op zoek zijn naar tien meisjes voor een auditie,

verschillende artiesten, organisaties en actoren

en er maar één plaats voor een zwart/métisse

in het culturele werkveld.

meisje is. Dit betekent dat ik met mensen van mijn huidskleur concurreer en dat er geen

Waar komt jouw inspiratie voor Désintégration

rekening wordt gehouden met mijn vaardigheden.

Culturelle vandaan? Een vriendin en directrice van

Maar ik besloot dat mijn huidskleur nooit een

het creatieve bureau Mangoo Pickle moedigde

belemmering mocht zijn en dat ik kunst zou

me aan om een voorstelling te maken met dans,

maken met mijn skills, inspiratie en ervaringen.

poëzie en muziek rond cultureel erfgoed. Dat was het thema van Close Up - een multidisciplinaire

Welk advies zou je kunnen geven aan artiesten

tentoonstelling voor allerlei kunstenaars in het

die hun eigen plekje in de kunstwereld willen

Joods Museum van België, die zij samen met

vinden? Je moet je identiteit omarmen en ook

Zinnema organiseerde. Ik wilde al een tijdje een

alle gesloten deuren en nee’s omarmen, want

stuk maken over cultureel erfgoed in de vorm

uiteindelijk openen deze gesloten deuren andere

van taal. Ik ben geboren in Congo (Zaïre) en mijn

wegen om je ware identiteit te vinden. Ik heb een

moedertaal is Lingala. Om te kunnen integreren

heleboel nee’s gehad, het was een grote bron

in België wilden mijn ouders dat ik goed Frans

van frustratie, maar nu realiseer ik me dat deze

sprak. Daardoor hebben ze mijn Lingala niet

afwijzingen een zegen zijn. Zodra je weet wie je

onderhouden. Ik kan het niet meer spreken en

bent, vind je je plaats in de artistieke wereld en

ben eigenlijk een deel van mijn identiteit kwijt.

in de maatschappij. Je zal niet gefrustreerd zijn

Aan taal is cultuur verbonden, en een hele reeks

als er een deur sluit, omdat je je eigen identiteit

gewoontes waarvan ik me soms beroofd voel.

door en door kent.

Ik spreek de taal nog steeds niet. Ik begrijp een beetje Lingala, maar niet veel. Dit vormde de

Speellijst

DANST — 10

inspiratie voor Désintégration Culturelle, een interactieve performance die elke ruimte van de

4 oktober Désintégration Culturelle, CC De

tentoonstelling vult. De scenografie, ontworpen

Factorij (Zaventem)

in samenwerking met Mangoo Pickle, is gemaakt

26, 27, 28 november Désintégration Culturelle,

om het publiek van het ene naar het andere

KVS (Brussel)

universum te begeleiden.

Heb je in je artistieke parcours ooit het gevoel gehad dat je tot een bepaald hokje moest horen? In het begin van mijn artistieke carrière

michel kiyombo

Michel Kiyombo, een Congolese danser en

Amerikaanse videoclips begonnen te kijken,

choreograaf uit Kisangani, woont al bijna

kwam er een hiphopbeweging in de stad en met

drie jaar in België. Hij werkt samen met vele

een groepje vrienden vormde ik een danscrew,

artiesten, waaronder de Congolese choreograaf

Les Bad Boys. We traden op en begeleidden een

Faustin Linyekula. Dansen is zijn manier om

bekende Congolese rapper bij al zijn concerten.

verhalen te vertellen.

In 2008 trok Faustin Linyekula met zijn Studios Kabako naar Kisangani, waar ik de hedendaagse

Michel Ik creëerde mijn eerste solo Masu Kaino

dans ontdekte. Faustin trainde ons. Er kwamen

in 2013. Het gaat over de herinneringen aan

choreografen uit Europa, Amerika en van over heel

mijn vader, zijn ziekte toen hij nog leefde en mijn

Afrika naar Kisangani om ons op te leiden in de

jeugd in Kisangani. In 2016 heb ik Yes, yes, yes,

hedendaagse dans. Dat was mijn ‘dansopleiding’.

we can in Zuid-Afrika gemaakt in samenwerking

Elk jaar deden we activiteiten en workshops om

met een collectief dat dansers uit Zuid-Afrika

ons voor te bereiden op voorstellingen. Het was

en Congo samengebracht. Later nodigde ik nog

een ruimte om je dromen waar te maken, om je

meer artiesten uit om deel te nemen aan dit

verhalen te vertellen en je ervaringen te delen met

trans­nationale project. Ik heb veel optredens

anderen. In 2011 begon Studios Kabako artiesten

gedaan in Congo en voordat ik naar België

uit te sturen naar heel Afrika en ook naar Europa

kwam had ik een origineel project opgestart. In

om nog meer ervaringen op te doen.

Kisangani deed zich namelijk een problematisch fenomeen voor; we hadden één publiek voor al

Van Kisangani naar Oostende

onze optredens, een vast en trouw publiek. Ik besloot op zoek te gaan naar een nieuw publiek.

Toen ik naar België verhuisde, specifieker naar

Ik trok naar scholen waar ik tijdens het speel­

Oostende, deed ik mee aan een voorstelling

kwartiertje een voorstelling van tien minuten gaf,

op Dag van de Dans met les ballets C de la B

waarna ik het stuk de overige vijf minuten met de

van Alain Platel. In 2018 ben ik begonnen aan

leerlingen besprak. Tijdens de gymnastiekles gaf ik

mijn creatie Matchombe, een verhaal over

in deze scholen de opwarming voor hedendaagse

volwassenheid. Omdat ik prematuur ben geboren,

dansers. Na het lesgeven organiseerde ik een

beschouwde mijn entourage me vaak als een

evenement waarbij er echt een divers publiek

fragiel persoon, maar vandaag ben ik een vader,

aanwezig was; de toeschouwers van de scholen

een volwassen en volgroeide man. Als alles goed

kwamen naar elkaars optredens kijken. Het

loopt, is er op 17 november 2020 een voorvertoning

Afrikaanse publiek is nog niet gewend aan

in Antwerpen. MAP stelde me voor om Matchombe

hedendaagse dans, het wordt als iets vreemds

opnieuw op te voeren, omdat het fijn zou zijn om in

beschouwd. In Europa doet zich hetzelfde

deze bijzondere tijden de voorstelling opnieuw te

probleem voor, maar hier hebben de mensen

lanceren met een avant-première.

genoeg tijd om hun aandacht te richten op

Het is niet gemakkelijk om als buitenlander

onbekende kunstvormen en zijn ze nieuwsgieriger.

een netwerk in de artistieke gemeenschap op

In Congo zijn er andere zorgen, zoals overleven.

te bouwen. Op zoek gaan naar residenties,

Tenzij het gaat om kennissen, mensen die je werk

middelen en podiumplaatsen; ik doe alles

kennen, je eigen supporters, is er geen divers

zelf. Ik ben mijn eigen manager en artiest

publiek dat naar je voorstellingen komt kijken.

tegelijkertijd. In hetzelfde jaar dat ik in België Dansvitrine (talentontwikkelingstraject van

Danspunt, n.v.d.r.) en verscheen ik meteen op Ik heb nooit een ‘officiële’ dansopleiding

de nationale televisie. Dat was echt het begin

gevolgd en ben geboren in een familie van

van mijn parcours in België. Mijn doel is om

artiesten. Van jongs af aan werd ik beïnvloed

een netwerk te creëren en de contacten van

door mijn rappende broers. Weetje: ik zing en

iedereen te bemachtigen. Zo kan ik mijn kansen

rap ook! (lacht) Mijn oudste broer was een van

verhogen. Ik maakte kennis met MAP via Roxette

de eerste rappers in Kisangani. Daardoor heeft

Chiqua (actrice en danser, n.v.d.r.), zij stelde

deze ‘rapgolf’ zich in ons voortgezet. Toen we

mij ook voor aan de directeur van KunstZ. Ik

DANST — 11

aankwam, nam ik deel aan de Grote Belgische Studios Kabako

heb aan Roxette contacten met verschillende

jarenlang blijf zonder terug te keren naar Congo,

organisaties in het culturele veld te danken.

zou ik mentaal breken. Teruggaan naar Congo is een reminder aan de reden waarom ik naar

Afrikaanse verhalen

België ben gekomen. Vooral de situaties waarin de mensen zich daar bevinden, zoals families

Onlangs verscheen ik opnieuw in het nieuws,

die proberen te overleven, verfrissen mijn doel in

namelijk op Focus-WTV voor de 60e verjaardag

het leven.

van de onafhankelijkheid van Congo. Samen

Wanneer ik naar België terugkeer, is dat niet als

met enkele dansers had ik een voorstelling

Europeaan, maar als Afrikaan die uit Congo komt

georganiseerd aan het ruiterstandbeeld van

en in Europa woont. Kortom: ik vind de inspiratie

Leopold II aan de Drie Gapers in Oostende.

voor mijn verhalen in Afrika; de geuren, de kleuren,

Aangezien toeschouwers niet ter plekke aanwezig

het dagelijkse leven, het zijn verhalen die mijn

mochten zijn door de corona­maatregelen, werd

hart telkens raken. Wanneer ik mijn lichaam op

de voorstelling uitgezonden via een livestream

het podium zet, vertel ik een verhaal door te

op de Facebookpagina van de stad Oostende.

dansen: de oorlogen die ik heb meegemaakt, de

Het doel van deze dansvoorstelling was om de

doden die ik heb gezien, dit alles heeft invloed op

geschiedenis van de kolonisatie in vraag te stellen

mijn lichaam. Als Afrikaan zijn er altijd verhalen te

en de waarheid van de pijnlijke geschiedenis

vertellen en ik dans het eruit.

uit te drukken. We gingen in dialoog met het monument door ons lichaam te gebruiken. Zo

—

zetten we de strijd van onze voorouders verder.

Voor deze voorstelling hadden we een rubberen hand gemaakt, het was niet toegestaan, maar

Door verbreding en verrijking van de

de voorstelling zou niet zinvol geweest zijn zonder

netwerken helpt MAP mee aan de

deze symboliek. Soms moet je radicaal zijn, vind ik.

ontwikkeling van de kunstenaars én

Europa biedt, als je de moed en doorzettings-

van het ecosysteem van de kunsten.

kracht hebt, meer mogelijkheden om je kunst te

WIPCOOP = ruimte maken voor nieuwe

ontwikkelen dan Afrika. Hier zijn gewoon meer

stemmen, verhalen, vormen en talen in

middelen. Toch ga ik elk jaar terug naar Afrika

de podiumkunsten.

om mijn batterijen op te laden, want als ik hier

Meer info: www.mestizoartsplatform.be.

foto: rudy carlier

ONZE NIEUWE DANSCURSUSSEN ZIJN ER! KIJK OP WWW.WISPER.BE/DANS

LEIETHEATE R DEINZE 09/01/2021 dansvitrine.be

DANST — 13

09 01

Ion Tribe, waar dans en wetenschap elkaar ontmoeten Je kon er tijdens de coronacrisis niet om heen: in elke krant, tijdschrift of journaal kregen we een grote verscheidenheid aan informatie te verwerken. Wetenschappelijke weetjes of gezever en gezwets? We hadden er vaak het raden naar. Maar wat als kunst en wetenschap de handen in elkaar zouden slaan? Als hedendaagse dansvoorstellingen zouden bijdragen aan het begrip van wetenschappelijk onderzoek over relevante thema’s in onze samenleving?

Luke Jessop wil hier met zijn dansgezelschap Ion Tribe aan bijdragen. De uit Engeland afkomstige maar in Antwerpen werkende choreograaf vertelt ons meer over zijn drijfveren en interesses. Want kunst en wetenschap is een inspirerende combinatie, weet Luke.

DANST — 14

—

T E K S T I N E D U B O I S F O T O D AV I D J A C O B S

eenvoudig om een heel gedetailleerde boodschap

hoe je wetenschappelijke thema’s kan verwerken

via dans uit te drukken. Ik kan me ook voorstellen

in je voorstellingen. Wat zijn je inspiratiebronnen

dat je bij wetenschappelijke thema’s meteen aan

en je motivatie om rond dit gegeven te creëren?

koude, klinische of saaie onderwerpen denkt, maar

Ik denk dat het belangrijk is dat we ook als

niets is minder waar. We willen net de schoonheid

niet-wetenschapper een bepaalde ‘wetenschap-

en de complexe eenvoud van wetenschappelijk

pelijke geletterdheid’ weten te ontwikkelen. Zo

onderzoek via dans weergeven. Tijdens mijn

kunnen we kritisch kijken naar alle informatie die

schooltijd kwam ik erachter dat je complexe

ons vandaag maar al te makkelijk met het label

processen in de natuur, biologie of economie meer

‘wetenschappelijk bewezen’ wordt aangereikt.

kan appreciëren als de achterliggende gedachte

Ion Tribe wil met haar bestaan bijdragen aan

duidelijk is. Dingen worden mooier als je ze begrijpt.

het overbruggen van de kloof tussen nieuwe

Momenteel werk ik aan een nieuwe voorstelling,

wetenschappelijke inzichten en het publiek. Ik heb

The Red Queen, rond evolutionaire biologie. Het

het gevoel dat er een soort van vertraging heerst

stuk gaat over de wijze waarop verschillende

tussen actueel wetenschappelijk onderzoek en de

levensvormen met elkaar wedijveren en zo elkaar

publieke kennis van de verkregen inzichten uit deze

voortstuwen in hun ontwikkeling. Die competitie

onderzoeken. Door dansvoorstellingen te maken

creëert een natuurlijke vorm van vooruitgang,

over wetenschappelijke thema’s, hoop ik deze

maar zorgt ook voor een circulair proces. Het is

kloof te dichten. Ik ben zelf geen wetenschapper

een patroon dat je zowel in de biologie als in onze

en pretendeer ook niet over elk wetenschappelijk

samenleving of de zakenwereld kan terugvinden.

thema alles te weten, maar ik merk wel een

In de voorstelling komt dit aspect naar voren, in

discrepantie op tussen de wetenschappelijke

combinatie met de vooruitgang van populatie

wereld en het grote publiek. Je hoeft geen

vanuit een biologisch oogpunt. De voorstelling

wetenschapper te zijn die allerlei formules of

is de eerste die we met het gezelschap creëren

stellingen weet op te noemen om een appreciatie

vanuit een wetenschappelijk thema. Voordien

of interesse te hebben in wetenschap.

maakte ik een 20 minuten durende solo Letter to

Het gezelschap wil bijdragen aan die ontwikkeling

my Newborn Child. In dit stuk wilde ik de gekke

met dans, want dat is de manier waarop ik

gebeurtenis die vader worden voor mij was

mezelf als kunstenaar kan uitdrukken. Dans is een

vertalen. Er gebeurt zo veel rond je, er gaat zoveel

geweldig medium om een abstracte gedachte

in je om. De geboorte van je kind laat je ook naar

of concept mee vorm te geven, maar het is niet

jezelf kijken en doet je nadenken over wat jij je kind

DANST — 15

Met je eigen gezelschap Ion Tribe onderzoek je

wilt meegeven. Wie ben je als mens nu je een kind

creëer, hou ik hen in mijn achterhoofd zodat

hebt? Al deze vragen en gevoelens kregen een

ik op een niet al te complexe manier blijf

plek in de voorstelling.

communiceren. Ik zie ook een overeenkomst in wetenschap. Onderzoekers publiceren hun

Hoe zou je je bewegingsmateriaal omschrijven?

bevindingen in zeer complexe taal voor elkaar.

Mijn persoonlijke danstaal is gebaseerd op

Dat is voor niet-wetenschappers vaak niet

hiphop, meer specifiek op B-Boying en op

toegankelijk geschreven en staat bol van vaktaal

vloerwerk en hedendaagse dans. Ik kies voor

en formules. Daarom brengen zij boeken uit die

bewegingsmateriaal dat dicht bij mezelf ligt en

op een vereenvoudigde wijze een breed publiek

aansluit op mijn bewegingsvoorkeuren. Wat je

kunnen informeren. Zo probeer ook ik moeilijke,

leuk vindt, doe je goed. Dat klinkt simpel maar

abstracte bewegingsconcepten herkenbaar en

is erg belangrijk. Ik vind het ook interessant om

toegankelijk weer te geven.

DANST — 16

de ideeën of thema’s die ik in een voorstelling wil verwerken, door mijn persoonlijke bewegingstaal

Met wie werk je op dit moment samen? Heb je

te vertalen. Dat klinkt vast wat apart, maar ik wil

bepaalde samenwerkingsverbanden met andere

niet dat de ideeën de bewegingstaal dicteren. Ik

instellingen, kunstenaars? Voor de voorstelling

wil dat de bewegingen een actieve rol spelen. Het

The Red Queen werk ik samen met twee andere

bewegingsmateriaal is de omgeving waarbinnen

dansers die de rol alterneren in duet met mij. In

je jouw verhaal kunt vormgeven.

eerste instantie zou het een trio worden in plaats

Ik werk voor The Red Queen met twee

van een duet, maar ik botste op de grenzen van

danseressen die beiden een sterke hedendaagse

de mogelijkheden van een klein gezelschap. (lacht)

dansachtergrond hebben. Zij brengen een heel

Verder werk ik vaak samen met mensen die ik

andere kleur in de voorstelling. Ik vind de balans

tijdens mijn loopbaan heb leren kennen.

tussen meer hedendaagse performer en mijn

De dramaturgie ligt in handen van Greet Van

op hiphop en vloerwerk geïnspireerde taal leuk.

Poeck, die ik ken van mijn tijd bij Ultima Vez.

Ik ben geen fan van zeer sterk geabstraheerde

Voor de muziek doe ik beroep op één van mijn

dans. Ik kan het appreciëren en het mag er zeker

contacten uit Portugal. Ik ontmoette hem een

zijn, maar het is niet mijn taal. Ik hou van fysiek

paar jaar geleden en vond zijn stijl interessant. Ik

uitdagende dansvoorstellingen die het publiek

ben contact blijven houden en nu creëert hij de

op verschillende manieren kunnen triggeren.

muziek voor The Red Queen. Omdat ik zelf geen

Heb je geen interesse in de achterliggende

wetenschappelijke achtergrond heb, wilde ik

beweegredenen, dan kan je misschien wel

graag bij een expert toetsen of mijn werkwijze en

genieten van de danstaal? Misschien ben je net

verwijzingen steek houden. Daarvoor deed ik een

zo gebiologeerd door het verhaal dat je geen

beroep op Ellen Decaestecker, hoogleraar biologie

oog hebt voor de bewegingen? Ik ben me er

aan de KU Leuven. Zij gaf me meer wetenschap-

bewust van dat ik me richt tot een publiek van

pelijke informatie over de thema’s die ik in de

niet-dansers. Je kunt als kunstenaar niet alleen

voorstelling wil verwerken.

dans voor dansers maken. Als ik een bepaalde

In de toekomst zou ik graag vaker samenwerken

boodschap wil uitdragen naar een breder publiek,

met universitaire wetenschappers. Ik heb me

moet ik daar oog voor hebben. Ik denk dat we

laten vertellen dat Belgische universiteiten tot de

soms iets te vaak dansstukken creëren voor

wereldtop behoren op het gebied van astronomie,

onze ‘hedendaagse dansbubbel’. Dat is op zich

biologie en virologie. Dat zou mooie, verdiepende

heel normaal, want de danswereld is klein en we

samenwerkingsmogelijkheden kunnen opleveren.

laten ons graag door elkaar inspireren. Toch zijn

Momenteel haal ik de informatie vooral uit bronnen

de opinies van collega’s niet de belangrijkste.

die ik opzoek en lees, maar ik denk dat het een

Er zijn namelijk heel wat niet-kunstenaars in ons

meerwaarde zou kunnen zijn om met experten ter

publiek die we ook moeten aanspreken en raken.

zake te kunnen samenwerken. Het vergroot zeker

Ik kom uit een gezin waar kunstenaar worden niet

het perspectief en de geloofwaardigheid van mijn

meteen een voor de hand liggende keuze was.

dansvoorstellingen.

Mijn moeder en vader zijn hele gewone mensen

Verder zou ik me in de toekomst graag meer

met alledaagse beroepen. Als ik voorstellingen

toeleggen op het choreograaf-zijn. Nu creëer ik

stukken waarin ik ook als danser meedoe en dat

me, zoals aan velen, geleerd wat ik belangrijk

heeft invloed op het maakproces. Door zelf ook

vind in het leven en waar ik graag mijn tijd aan wil

te dansen, mis je een bepaald overzicht. Ik merk

spenderen. Dat is ook een mooie, belangrijke les.

dat ik op dit moment sterker ben als danser dan als choreograaf, simpelweg omdat ik er meer

Wat zijn je toekomstplannen met het gezelschap?

ervaring in heb. Daarom wil ik graag kijken welke

Dé grote vraag (lacht). Ik denk dat ik me in de

nieuwe inzichten ik als maker kan verwerven als

toekomst meer bezig zal houden met video­

ik me enkel op het choreograferen kan focussen.

projecten. Ook al hou ik van live performance,

Het beste uit anderen leren halen, dat lijkt me

video is een interessant medium om bij dans in te

een hele mooie uitdaging.

zetten. Het is ook minder tijdrovend en kan met een beperkter budget. Dat lijkt me in de tijden

Je bent in volle voorbereiding voor je nieuwe

waarin we leven ook een handige bijkomstigheid.

voorstelling in coronatijd. Hoe hebben de

Ik wil ook graag als choreograaf werken aan

maatregelen je artistiek leven beïnvloed? Ik denk

kleinere voorstellingen en leren hoe ik in een

dat elk leven vandaag wordt beïnvloed door alle

kleinere setting en een beperkte projectduur van

coronaperikelen. Als ik zie waar sommige mensen

bijvoorbeeld twee weken iets kan maken. Zoals

in deze tijd moeten door spartelen, heb ik geluk.

ik zei heb ik het gevoel dat ik op dit moment een

Ik ben dankbaar dat in België het kunstenaars-

sterkere danser ben dan een choreograaf. Daarom

statuut bestaat, waardoor ik in deze moeilijke

wil ik graag via kleinere projecten mijn maker skills

tijden beschermd ben. Ik denk dat ik 80 procent

oefenen. Ooit wil ik een festival organiseren waar

van mijn inkomsten kwijt ben door deze situatie.

dans en wetenschap bij elkaar komen. Dat lijkt me

Toch heeft het ook veel positiefs gebracht. Ik

een interessant en waardevol project dat past

heb de tijd kunnen nemen om nieuwe dingen te

binnen wat ik met Ion Tribe wil uitdragen. Ik denk

ontdekken, dingen waar ik in de dagelijkse stroom

aan voorstellingen van andere gezelschappen

niet aan toe kom of geen tijd voor kan nemen.

met een wetenschappelijke inslag, de promotie

Ik wou altijd al een boek schrijven en daar ben

van wetenschappelijke bevindingen via dans. Het

ik deze periode aan begonnen. Daar ben ik heel

project staat nog in de kinderschoenen, maar ik

blij mee, aangezien de research voor een nieuwe

kijk er naar uit om dit in de praktijk te brengen.

drive in mijn persoonlijke leven zorgt. Daarnaast

De uiteindelijke droom zou natuurlijk een subsidie-­

ben ik ook op zoek gegaan naar alternatieve

onafhankelijke, zichzelf bedruipende compagnie

manieren om geld te verdienen en heb ik een

zijn. Ik vind het belangrijk om als kunstenaar mijn

T-shirt lijn ontworpen onder de naam Screw to

eigen inkomen te genereren en niet afhankelijk

Knee. Met opschriften die aanzetten tot debat,

te zijn van subsidies. Ik heb namelijk de indruk

kritisch denken en nuancering, draagt de lijn ook

dat als je geld ontvangt, je ook een artistieke

bij aan de verspreiding van de missie en visie van

verantwoording hebt af te leggen aan anderen.

het dansgezelschap. Nu er op dit moment geen

Ook al vind ik het heel goed dat er financierings-

mogelijkheid is om onze boodschap via dans te

mogelijkheden bestaan voor voorstellingen, het

verspreiden, is dit een mooi alternatief (lacht).

voelt alsof je als kunstenaar verplicht bent om

Het is ook een hele bizarre tijd geweest. Ik heb

rekenschap te geven aan je subsidieverstrekker.

werk of opdrachten aangenomen die ik normaal

Dat ervaar ik toch eerder beperkend. Ik droom van

gesproken misschien niet meteen zou doen.

een ecologisch gezelschap, waarbij we onszelf

Het online dansles geven bleek niet echt mijn

kunnen ondersteunen door allerlei alternatieve

ding. Ik merkte dat mijn bewegingstaal zich

vormen van financiering. Nu maar eerst even van

minder makkelijk leende voor de grootte van een

corona afkomen. (lacht)

huiskamer. (lacht) Ik voelde ook geen connectie met de dansers door het scherm heen, waardoor

—

ik er snel voor gekozen heb om het online lesgeven aan anderen over te laten. Begrijp me niet verkeerd, het is fantastisch dat we op deze manier danstrainingen verder kunnen zetten,

www.ion-tribe.com

maar het past niet bij mij. De coronacrisis heeft

www.screwtoknee.com

#03 2020

#SABIENCLEMENT

DANST — 20

Blokbusters: physical distancing but social connecting as hell!

2020 wordt een jaar dat niemand nog zal vergeten.

Het jaar waarin het coronavirus ons land binnensloop. Het jaar waarin de deuren sloten.

Gelukkig ontstonden tussen de coronagolven ook golven van creativiteit en solidariteit. Laat dat nu net het soort golven zijn waar de medewerkers van CirQ vzw graag op surfen. Samen met Cinémobiel en Danspunt bedachten ze dit jaar Blokbusters, een prachtig project dat de hele zomer lang cultuur en vermaak naar de mensen brengt. Danspunt ging ter plaatse en sprak Xavier Cloet van CirQ vzw en enkele anderen van Blokbusters.

—

T E K S T E VA F I E R E N S F O T O R U DY C A R L I E R

Wat houdt Blokbusters in? Xavier Blokbusters

enkele reclameblokken. Die elementen proberen

is een soort radio- en televisieshow die

we op een ‘ultralokale’ manier te presenteren.

live gemaakt wordt door, voor en met

Zo vertellen we in het ‘nieuws’ bijvoorbeeld een

buurtbewoners van sociale wijken of

roddel uit de wijk of beschrijven we met de

woonblokken in Vlaanderen. Het idee ontstond

natte vinger hoe het weer er op dat moment

aan het begin van de coronaperiode, toen de

uitziet. De reclameblokken wijden we aan

meeste evenementen wegvielen en daarmee

plaatselijke middenstanders uit de wijk of de

een groot deel van onze collega’s binnen de

buurt zelf: van bloemist tot krantenwinkel­

culturele sector zonder werk kwamen te zitten.

eigenaar. Die mensen krijgen dan een halve

Daarnaast zorgde de lockdown ervoor dat heel

minuut de tijd om rechtstreeks reclame te

wat mensen opgesloten zaten in hun eigen

maken tijdens de uitzending.

huis, weg van cultuur en sociaal contact. Met

Verder voorzien we ook ruimte voor lokaal

CirQ wilden we hier iets aan doen. Voor corona

talent. Een maand op voorhand spreken we

waren de mensen het gewoon om zelf cultuur

met de buurtwerkers, sociaal werkers die de

op te zoeken, nu was het moment om cultuur

buurt en de mensen kennen. We bespreken het

naar de mensen thuis te brengen. Bovendien

mogelijke verloop van de show en vragen hen

bevonden we ons in een gunstige positie om een

een talentenfiche in te vullen. Daarop kunnen

coronaproof alternatief te organiseren. Eerder

ze de naam, het telefoonnummer en het talent

experimenteerden we al met CirQ tv op sociale

van iemand noteren. Het kan gaan om een

media en organiseerden we een drive-in cinema

moppentapper, een gitarist, iemand die een

in samenwerking met Cinémobiel. Verder zijn we

lekker gerecht kan bereiden. Ten slotte kunnen

vertrouwd met sociaal geëngageerde projecten

mensen af en toe inbellen of live hun verhaal

en het brengen van entertainment, bijvoorbeeld

doen en een nummer aanvragen. Dit alles

op de Gentse Feesten. Al die ervaringen

wisselen we af met ludieke acties.

brachten we samen in Blokbusters. vind ik het sociale aspect er fantastisch aan.

shows zijn opgebouwd uit een auditief en een

Het is zo interessant om bij al die verschillende

visueel aspect. Twee presentatoren maken

mensen te komen. Dat is ook wel waarom we

met de buurtbewoners radio, terwijl CirQ in

tijdens het vooronderzoek belang hechten aan

samenwerking met Cinémobiel en Danspunt voor

de demografie. In een wijk zoals het Rabot is

originele acties en entertainment zorgt. Het

het een heel andere show dan wanneer we in

geheel is te volgen via een lokale radiozender

een wijk van laagbouw staan in Oostende of

of de livestream Blokbusters.tv. Wat de radio

in een natuurgebied in Dendermonde. In de

betreft, baseren we ons voornamelijk op drie

ene uitzending heb je een dokter, een natuur­

basisluiken: het nieuws, het weerbericht en

liefhebber of iemand die een les Aikido probeert

DANST — 21

Wat maakt het project zo uniek? Persoonlijk Hoe zitten de shows precies in elkaar? De

te verkopen. In de andere kan er plots een vrouw

voor een tolk, zodat we alsnog met elkaar kunnen

voor de micro staan die net haar man verloren

converseren. Wij hebben geen grenzen. Iedereen

is of iemand uit Turkije die over zijn heimwee

mag zijn ding komen doen, alles kan en alles mag.

naar het vaderland komt vertellen. Verder laten

Dat maakt het net zo interessant.

we ons niet terugschrikken door taalgrenzen.

Als een deel van de bewoners Russisch of

Klopt het dat jullie voor dit project

Tsjetsjeens spreekt, dan draaien we Russische of

samenwerken met Dominique van Malder

Tsjetsjeense muziek. Desnoods zorgen we zelfs

en Joris Hessels van Radio Gaga? Voor de radiopresentatie schakelden we inderdaad

Qua energie en ervaring is Blokbusters wel een beetje hetzelfde als Radio Gaga. Alleen ligt de nadruk hier nog meer op cultuur brengen voor mensen die het zich anders niet kunnen permitteren of thuis moeten blijven. Bij Radio Gaga gaan we vaak dieper in op bepaalde aspecten, terwijl het hier eerder ludiek en zomers blijft. Dat is het grote verschil, en dat het allemaal live gebeurt en rechtstreeks op een scherm verschijnt.

—­­ Dominique Van Malder

DANST — 22

en Joris Hessels

Dompie en Joris in. Ook Showbizz Bart, Johan Petit en Janne Desmet vullen dit lijstje aan. We kozen hen bewust uit, omdat het professionele presentatoren zijn die het sociale aspect hoog in het vaandel dragen. Bovendien hebben ze een bepaald soort humor in zich om alles laagdrempelig genoeg te houden en ervoor te zorgen dat we niet te elitair overkomen.

Er is uiteraard een verschil tussen sociale radio maken voor een televisieprogramma zoals Radio Gaga of voor een live-uitzending als Blokbusters. Ik denk dat je een langer voortraject hebt bij Radio Gaga, terwijl wij ook een heleboel improviseren of last minute het draaiboek wijzigen. We bereiken bovendien ook een ander soort publiek. Terwijl Radio Gaga eerder het leven op specifieke plaatsen aan de buitenwereld wil presenteren, proberen wij

Een keer was er een vrouw die herstelde van een hersenbloeding.

Voor haar organiseerden we een wedstrijd garnalen pellen, die ze won tegen de presentatoren.

Ik herinner me hoe ze zich kwetsbaar opstelde en als een echte topsportster toegaf: “Mijn vingers willen niet zo goed meer mee, maar ik voel toch dat het terugkomt.” Dat is alvast een ontroerend moment dat me zal bijblijven.

vooral intern en lokaal amusement en sociale

zien wat anderen durven vertellen, leren ze ook

cohesie te creëren. Dat is dan weer de toets

hun eigen verhaal te accepteren en misschien

van CirQ, onze vereniging die staat voor onnozel

zelfs te uiten. Met Blokbusters hopen we het

doen en optimistisch zijn. Beide projecten zijn

publiek mee te sleuren in ons optimisme en aan

volgens mij even waardevol.

te zetten tot initiatief.

Wat hopen jullie met het project te bereiken?

Denk je dat Blokbusters na corona of los van

Het is de bedoeling om in buurten neer te

corona een succes kan worden? Natuurlijk! Het

strijken die weinig tot nooit in contact komen

is de bedoeling dat we mensen intern in de wijk

met cultuur. Daar willen we dan op laagdrem-

met elkaar in contact brengen, maar ook de

pelige wijze cultuur brengen, waarbij positivisme

wijken onderling. Dat is waarom ik de rubriek

en humor centraal staan. Dat kan via

huizenruil zo tof vind. Daarbij kunnen mensen

professionele artiesten gebeuren, maar ook via

van Dendermonde zich bijvoorbeeld kandidaat

plaatselijk talent. Ons grootste doel is echter

stellen om een week te ruilen met iemand in

sociale cohesie bereiken. We proberen de muren

Oostende. Het zou fantastisch zijn als we dat ook

van een woonblok spreekwoordelijk in te gooien,

daadwerkelijk konden uitvoeren. Op die manier

zodat de mensen elkaar leren kennen. Door

zouden we de sociale cohesie zo breed mogelijk

onszelf kwetsbaar maar positief op te stellen,

kunnen uitdragen. Blokbusters is goedkope,

proberen we het voor anderen gemakkelijker te

toffe, aangename televisie die je altijd kan

maken om dat ook te doen. Iedereen mag naar

volgen. We zien onze volgers op de livestream ook

ons komen. We willen mensen het gevoel geven

alleen maar stijgen. Je hoeft niet constant aan

dat ze er mogen zijn en hen leren om elkaars

het beeld vast te hangen, maar je kan passief

rariteiten te appreciëren. Doordat ze horen en

meevolgen, luisteren en zien wanneer je wil. We

DANST — 23

—­­ Wouter Verdegem, presentator Blokbusters

hebben het project ontwikkeld om mensen zich

Blokbusters en dans

minder eenzaam te laten voelen in coronatijd, maar het kon ook los daarvan ontstaan zijn. Voor

Wouter Verdegem is oprichter van Productions

mijn part hoop ik dat we daar nog vijf jaar langer

en Zonen en vaste presentator van Convoi, de

de wereld mee mogen verbeteren.

rondtrekkende dansmobiel van Danspunt. Hij

DANST — 24

vertelt: “Normaal gezien gebruiken we de mobiel Een warm project dat gezelschap biedt aan

om rond te toeren op plaatsen waar mensen

eenzame zielen. Zeker en vast. Daarnaast is

nog niet vertrouwd zijn met dans. Onder het

het voor ons heel interessant om een schakel

motto ‘enthousiasme is belangrijker dan talent’

te vormen tussen de culturele partner die in

willen we tonen dat elke vorm van beweging een

contact komt met de sociale partner in de stad.

beetje dansen is. In dit project trekken we dat

Wij kunnen die twee aan elkaar plakken. Op die

door. Als ambassadeur van de dans zet ik de

manier ontdekken culturele partners nieuwe

mensen aan om ook tijdens de coronaperiode

plaatsen voor toekomstige voorstellingen.

te bewegen. Dat gebeurt altijd op een onnozele

Bepaalde culturele organisaties trekken hun

manier. Een van mijn vaste waarden is de

ogen open en zeggen: “Waw, we hebben hier

Rihanna-dans waarbij de mensen zich moeten

een blok uitgekozen en wat voor leuke plaats is

inbeelden dat ze een krijtje in hun achterwerk

dit, dat is hier helemaal niet zo triestig, dat is

hebben en daarmee cirkels moeten tekenen. Een

hier tof!” Ze zullen misschien aangezet worden

ander voorbeeld is de coronapolonaise, waarbij

om meer wijkgerichte dingen te doen en ter

het publiek op anderhalve meter afstand

plaatse te gaan. Ook daar zit een groot publiek

van elkaar paradeert op André van Duin. Het

dat soms heel hard wil meedoen, maar niet

visueel entertainment kan echter breder

altijd de kans krijgt. Door Blokbusters kunnen die

geïnterpreteerd worden dan dat. Zo hebben

mensen wel een keer meedoen. Voor mij is het

we al eens gevraagd of ergens iets stuk was

al een grote surplus als de culturele partners

in een appartement. Verkleed als klusjesman

zeggen: “Amai de max, in plaats van op ons

ging ik dat dan herstellen, terwijl de volgcamera

chique stadsplein voor de schouwburg, zouden

ervoor zorgde dat de rest van het publiek alles

we beter eens op een mooi plein of in het park

op scherm kon meevolgen. We organiseren ook

vlak voor de blokken gaan staan.” Daar heb je

regelmatig kleine wedstrijden met het publiek,

een publiek, open ruimtes en alle faciliteiten om

zoals een ballonwedstrijd zonder helium, een

evenementen te organiseren. Dat is perfect.

eetwedstrijd met hotdogs of zoveel mogelijk wasknijpers aan je gezicht hangen.”

— Blokbusters live te volgen via blokbusters.tv

uitwisseling ontmoeting samen dansen samen creëren

Rendez-Vous

25 10 20

voor volksdansers

meer info + inschrijving danspunt.be/rendez-vous 25 OKTOBER 2020 DANSPUNT, GENT

Masterclasses voor dansleraren

Verzekering voor je leden Voor jouw dansgroep of dansschool wil je het beste dus laat je je deelnemers verzekeren.

Bij Danspunt kan je een voordelige verzekering Lichamelijke ongevallen en Burgerrechterlijke aansprakelijkheid afsluiten.

Vlaamse Biodanzaschool De Vlaamse Biodanzaschool biedt een reeks van drie Masterclasses aan voor dansleraren: ZONDAG 11 OKTOBER 2020

Basiscoachingsvaardigheden – Luisteren met heel je zijn

Waarom kiezen voor de Danspuntverzekering?

• Betaal per jaar slechts 3€/lid • Kies de formule die best bij je past: van september 2020 tot augustus 2021 of van januari 2021 tot december 2021

ZONDAG 8 NOVEMBER 2020

Bewegingswaarneming – Wat fluisteren je bewegingen je toe?

ZATERDAG 16 JANUARI 2021

Stimulerende omgeving – Groepsdynamiek en overdracht Deze Masterclasses vinden live plaats in Koningsteen, Kapelle-op-den-Bos, van 10.00 tot 17.30 u of online indien vereist.

MEER INFO EN INSCHRIJVEN

www.vlaamsebiodanzaschool.com Ontdek ook het Biodanzagroeitraject ‘Meer leven in je leven’ en de opleiding tot leraar.

Ontdek alle voordelen op www.danspunt.be/verzekeringen Interesse? Vragen? Mail naar verzekeringen@danspunt.be.

DANST — 26

Wanneer ik teken kan ik even een danser worden

—

T E K S T M A U D T I E L E M A N S F O T O G U I L L A U M E C U I S S E T I L L U S T R AT I E C L A R I S S E T H O M A S

DANST — 27

Choreografe Pina Bausch, ooit begonnen als studente aan de Juilliard School in New York, groeide al snel uit tot een wereldberoemde choreografe. Haar werk is te herkennen aan de hedendaagse bewegingstaal, het werken in collage-achtige structuren en haar typerende ‘lijnen’: opeenvolgingen van dansfrases met herhalende bewegingen en gebaren die dansers uitvoeren terwijl ze in een lange lijn staan, en vaak voort worden gezet in het publiek. Clarisse Thomas (24) raakte geïntrigeerd door Bausch’ meesterwerken. In haar masterthesis Regarder Pina voor Saint-Luc Liège zocht ze in Bausch’ werk verbindingen met het illustreren en werd ze voor even zelf een danser.

Wanneer ben je voor het eerst in aanraking

gehoord. Vier jaar geleden maakte ik een illustratie

gekomen met dans? Na mijn middelbare opleiding

met op de achtergrond een poster. Op die poster

trok ik voor een jaar naar Londen en ging ik op

stond een danser met een rode jurk, die, bleek

ontdekkingstocht door een stad vol kunst. Ik

later, bij een voorstelling van Bausch hoorde. Ik

zag daar mijn eerste hedendaagse choreografie,

heb dat beeld altijd onthouden. Pas nadat ik

geïnspireerd door de auteur Virginia Woolf en

besloten had om mijn eindproject te maken over

was meteen geraakt door de schoonheid van de

haar werk, ging ik haar verder onderzoeken. Ik

bewegingen en de flexibiliteit van de dansers.

trok zelfs naar Wuppertal om mijn eerste Bausch-

Eenmaal terug in België maakte ik de grootste

voorstelling te zien. Daar leerde ik haar unieke

sprong uit mijn leven en trok ik naar Saint-Luc in

manier van werken kennen en ontdekte ik hoe ze

Luik. Daar volgde ik een bachelor Illustratie van

haar voorstellingen samenstelde. Bausch stelde

drie jaar. Mijn drang naar meer was groot, ik hield

haar dansers steeds vragen, ze moesten hierop

ervan om bij te leren. Daarna startte ik met de

antwoorden op hun eigen manier. Dit kon verbaal

master Graphic Design, waar ik, nog steeds onder

of fysiek zijn met een choreografie, een liedje

de indruk van mijn Londens avontuur, meteen wist

of zelfs helemaal niets. Bausch besloot dan in

dat mijn masterproject over dans zou gaan.

haar proces of het antwoord nuttig was voor het choreografisch proces of niet. Nadien puzzelde ze

Waarom heb je gekozen voor dans als uitgangspunt

alle stukjes in elkaar tot een geheel.

DANST — 28

en niet voor een andere kunstvorm? Het was voor mij de eerste kans om mijn danservaring in Londen te

Je hebt haar manier van werken omgezet naar

vertalen naar een illustratieproject. Door mijn studie

een manifest de création. Kan je hier meer over

had ik mijn manier van kijken ontwikkeld. In een

vertellen? Ik heb voor het samenstellen van mijn

choreografie zag ik nu veel meer diepte en lagen

masterthesis dezelfde stappen gehanteerd als

dan voorheen. Die manier van kijken en reflecteren

Bausch wanneer ze haar voorstellingen maakte. Ik

heb ik ingezet voor mijn onderzoek. Illustreren gaf

heb deze stappen samengevat tot een lijst die ik

me al een hele tijd de mogelijkheid om iemand te

gebruikte bij het creëren van mijn illustraties. Het

zijn die ik niet was. Ik herkende dit ook in dans.

is een werkwijze die vroeger ook al gehanteerd

Dans kan je de mogelijkheid geven iemand anders

werd door auteurs. Zij schreven dan onder een

te zijn. Ik ben geen danser en heb weinig ritme in

bepaald manifest en volgden de bijhorende

me. Wanneer ik teken kan ik wel even een danser

regels. Ik herkende in het werk van Bausch ook

worden. Ik kan een beetje van mezelf toevoegen aan

verschillende regels. Zij heeft dit voor zichzelf nooit

de danswereld door te werken met mijn handen en

opgeschreven maar ik voelde de drang om dat wel

dans op papier te zetten. Het was iets dat ik moest

te doen. Zo had ik een handleiding bij het maken

doen. Ik wil in de relatie tussen dans en illustreren

van mijn illustraties en werd ik uit mijn comfortzone

op zoek gaan naar meer diepgang en wil in de

gehaald. Een voorbeeld is het werken met fouten.

toekomst graag samenwerken met dansers. Op die

Ik ben iemand die graag werkt met het uitgommen

manier wil ik hun manier van denken leren kennen.

van getekende lijnen. Door een regel rond fouten toe te passen werd ik gedwongen een nieuwe weg

Hoe kwam je op het idee om over het werk van

te kiezen en nooit te werken met een gom, maar

Pina Bausch illustraties te maken? Ik had op ons

mijn fouten te accepteren. Daarnaast speelde

keuzemoment voor de onderzoeksthesis nog

ik ook met het begrip van herhaling. Dezelfde

niets van haar gezien maar wel al veel over haar

beweging met het potlood deed ik telkens

opnieuw om zo op een gegeven moment iets

tijd geven om echt te kijken. Ze zouden moeten

nieuws te laten ontstaan op papier, net als bij de

stilstaan en focussen om de werken te zien. Dit was

bewegingen van de dansers. Bausch besteedde

niet gerelateerd aan Bausch maar aan de setting.

ook veel aandacht aan ruimte. Waar zij met de

Omwille van corona heb ik dit moeten veranderen in

ruimte op het podium speelde, ging ik kijken hoe je

een interactieve PDF. Het publiek kon klikken op een

ruimte op papier kon creëren. Ik stelde vragen als:

paar ogen en kwam dan bij het werk terecht.

Wanneer laat je witruimte? Waar plaats je dingen op het papier? Wat zijn de verhoudingen?

Als we naar jouw tekeningen kijken zien we ook herhalingen in materiaalkeuze. Kan je vertellen

Hoe heb je Bausch’ choreografie Nelken omgezet

waarom je bepaalde keuzes gemaakt hebt? In

naar tekeningen? Toen ik terugkwam uit Wuppertal

eerste instantie gebruikte ik twee papiersoorten

zag ik dat Nelken naar Charleroi kwam. Zonder

en textiel. Ook Bausch ging heel bewust om met

een seconde te twijfelen boekte ik mijn tickets.

het maken van keuzes in kostuumstof. De stoffen

Tijdens de voorstelling merkte ik bij mezelf dat ik

moesten een duidelijke link hebben met de inhoud

de voorstelling in kleinere illustraties opdeelde.

van de voorstelling en daarnaast ook visueel

In Nelken herkende ik plezier en spelletjes uit mijn

een goed beeld vormen. Het mocht nooit een

kindertijd. Na het zien van het stuk bedacht ik hoe

patchwork worden. Ik besloot daarom te gaan

ik het op papier kon zetten. Ik ontdekte 32 delen

voor slechts één stof in mijn werk. Op die manier

en dus ook illustraties in het stuk. Later haalde

creëerde ik eenheid. Daarnaast werkte ik met

ik daar de herhalingen uit en kwam ik terecht op

printmaking, de kleur blauw en Cyanotype. Dit

22 tekeningen die ik zou gaan maken. Pas daarna

laatste is een techniek uit de fotografie waarbij

ging ik op onderzoek uit en begon ik literatuur te

je licht en zon inzet om een chemisch proces

lezen. Dit voegde verschillende verdiepende lagen

op te wekken. De zon droogt een natgemaakt

toe aan het uiteindelijke werk. Bausch stelde

papier waardoor sommige stukken uit je tekening

zichzelf ook voortdurend in vraag. Deze manier van

verborgen blijven. Het is een techniek gebaseerd

werken nam ik over tijdens mijn onderzoeksproces.

op toeval net zoals het werk van Bausch dat ook

Het stelde me in staat om alles wat ik zag aan

was. Ik leerde deze techniek kennen dankzij Sophie

elkaar te verbinden.

Lecuyer, een Franse illustratrice.

Kan je vanuit je ervaring toelichten of jij denkt dat het ook andersom zou werken. Eerst tekenen en dat vertalen naar dans? Voor mijn masterthesis ben ik binnen mijn eigen gebied, het illustreren, gebleven en heb ik niet ervaren hoe de dansers werken en denken. Maar dat experiment zou ik heel graag een keertje aangaan. Ik ben er zeker van dat dat ook zou werken. Mijn begeleider, Anne-Lore Baeckeland, heeft me dat ook aangeraden. Naast afbeeldingen gebruiken om tot dansmateriaal te komen, zou je ook beide leren en denk ik eraan een tweede masterstudie

gelinkt zijn aan een tekening. Wat was jouw keuze

te volgen. Alles hangt echter af van de mensen

daarachter? Oorspronkelijk wilde ik een grote

die ik ontmoet. Er is door artiesten al heel vaak

muur maken waarin ogen zaten. Als je als publiek

nagedacht over dans en andere media en ik hoop

door die ogen keek zou je ieder van de 22 werken

mijn eigen kleine steentje bij te kunnen dragen.

die ik gemaakt had kunnen zien. Ik had die keuze gemaakt omdat ik vond dat we in onze huidige

—

maatschappij te snel kijken. Denk maar aan Instagram of het werkwoord swipen. Door middel

Videoregistratie Regarder Pina :

van de muur wilde ik mensen laten pauzeren en

www.vimeo.com/434100684

DANST — 29

kunnen mixen. In de toekomst wil ik nog meer In jouw eindwerk zien we 22 paar ogen die ieder

AGENDA 2020—2021 19.10.2020 D’inspiratiedag, Dancing for money: financiering voor je dansproject Beursschouwburg, Brussel

25.10.2020 RENDEZ-VOUS voor volksdansers Danspunt, Gent

05.11.2020 Start dansopleiding (volzet) Danspunt, Gent

09.01.2021 De Grote Belgische Dansvitrine Leietheater, Deinze

FOTO ISABELLE WENZEL

Beste lezer, Ik heb u meegenomen naar oorden zoals Marseille, Tunis, Teheran, Ramallah en Sydney.

Ik had u ook nog kunnen vertellen over wat ik tegenkwam in Bamako of Bobo Dioulasso, in Beiroet of Broome. Keuze te over. Vandaag draai ik in cirkeltjes rond mijn eigen navel van de wereld.

U betrapt mij in een moment van bijna stilstand, waarop alles stokt, als bij iemand die aan slaapapneu lijdt. U denkt: nu is ze dood. Zo voel ik mij ook te midden van de opgelegde adempauze.

Ik weet niet hoe het met u zit, maar sinds 1 januari heb ik niet meer gedanst. Dat was op het jaarlijkse orgietje in Café Cabaret op de Gotegemberg.

Dan schuift de stokoude bazin het biljart aan de kant, en serveert na middernacht boterhammen met hesp. Sindsdien heb ik enkel nog een geïmproviseerd partijtje gedanst in mijn living met mijn zoon en zijn lief toen we met z’n allen uit lockdown kwamen. Voor de rest: alleen op mijn terras onder de sterren. Ook fijn, daar niet van, maar het is niet hetzelfde als met z’n allen brullend en zwetend in een slecht geventileerde ruimte uit de bol gaan op “en we gaan naar links naar links en daarna weer naar achteren o o o”. Ik kan dan ook veel begrip opbrengen voor de ravers die volgens een geheim plan ergens neerstuiken om razendsnel een tentenkamp op te trekken en collectief het varken uit te hangen. Het is dat ik niet weet hoe ik toegang kan krijgen tot dat geheim genootschap, anders had ik u uit eerste hand kunnen vertellen hoe dat eraan toegaat. Nu moet ik het doen met beelden uit

het VRT-journaal waarop een boer uit de Cevennes zijn beklag doet over de toestand van zijn velden na dergelijke belegering. De politie had niets kunnen ondernemen. Dat zoeken naar de gaten in het systeem, naar ontsnappingsroutes uit de massieve controle die op ons uitgeoefend wordt – en die velen maar al te graag internaliseren en op elkaar uitoefenen – ik versta het, vanuit de diepten van mijn gestokte adem. Ik blijf alleen maar ademloos hangen op de bodem van mijn verbeelding, omdat er beterschap in zicht is.

Volgende week mag ik naar Marseille, ook al kleurt de regio oranje. Dan ga ik naar de repetities kijken van Rara Woulib, waar Julien Marchessau in openlucht repeteert aan Moun Fou. Met zijn eigen troep, aangevuld met zotten en zonderlingen uit Marseille die als echte experts van het leven in de scheuren van de samenleving hun lijf en leden inzetten. En diezelfde week heeft Eric Minh Cuong Castaing mij uitgenodigd voor een repetitie van een nog kwetsbaarder allooi: mensen die aan het eind van hun leven staan. Castaing was eerder dit seizoen te gast in de Vooruit voor een remake van zijn L’age d’or met kinderen met een motorische of meervoudige handicap van Ten Dries in Landegem. Voor Formes de vie werkt hij met mensen aan de rand van de dood: een ex-danseres die nu stijf staat van de Parkinson en een ex-boxer. Ik kijk er naar uit zoals een drenkeling uitkijkt naar het wateroppervlak. Volgende keer, beste lezer, ik beloof het, kan ik weer wonderlijke bewegingswerelden voor u openen. Maar nog vooraleer mijn tekst goed en wel gedrukt staat, is Marseille veranderd in rode zone. Wij zullen deze kelk tot op de bodem leeggedronken hebben.

DANST — 3 1

Hildegard De Vuyst is dramaturge en werkt waar het ware leven lonkt. Ze neemt je mee op haar contemplatieve escapades on the road, dansend, op een koord van kunst en kritiek, van horizontaal zoeken en verticaal vinden.

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat.

Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.

high five met Sofie van de Velde

FOTO JOOST JOOSSEN

#cultuurtips

01

02

Webinars, webinars, webinars Webinars vormen

Sergio De Beukelaer In Cultuurcentrum Mechelen

een heerlijk medium om nader kennis te maken met diverse kunstenaars, hun ateliers en hun praktijk.

In je kot maar toch meer dan ooit in dialoog met de wereld. Enkele aanraders: M HKA, Art Basel en König Galerie.

opent in het najaar een solotentoonstelling van beeldend kunstenaar Sergio De Beukelaer.

Zijn werk oogt eenvoudig maar combineert diverse paradoxen, codes uit de jaren ‘60 en ‘70 zoals de abstractie, geometrie en de hard-edge techniek. Dit verweeft hij met ironie en speelsheid.

03

04

05

De meeste mensen deugen, Rutger Bregman Ik ben een optimist van nature en soms wordt me verweten dat ik de wereld te rooskleurig benader en daar ben ik het niet mee eens.

In dit boek wordt mijn positieve ingesteldheid onderbouwd door wetenschappelijke onderzoeken, gegevens, geschiedenis en meer.

Om gelukkig van te worden.

Mijn nieuwe bijbel. Leesvoer voor iedereen wiens moed in de mensheid soms vervaagt.

reST:ART, Ingrid Deuss Gallery i.s.m. Perpodium Galeriste Ingrid Deuss en haar broer Peter introduceerden tijdens de lockdown reST:ART, een project waarbij artiesten een forum kregen op het dak van de galerij. Het publiek was een kleine groep cultuurliefhebbers, ondernemers en sympathisanten. Bedrijven en organisaties kunnen nu nog zo artiesten boeken, met het oog op een nieuwe toekomst.

Sofie Van de Velde runt al jaren de gelijknamige galerie in Antwerpen en opende onlangs een derde locatie in samenwerking met PLUS-ONE Gallery. Ze stelde werk tentoon van (inter)nationale kunstenaars, zoals Bruce Nauman, Guillaume Bijl, Marcel Broodthaers en Otobong Nkanga. Tijdens de lockdown startte ze The Wunderwall, een ruimte gewijd aan zowel jonge kunstenaars als nieuwe verzamelaars.

#FOMO? Up-to-date agenda op danspunt.be

DANST — 33

Risquons-Tout, Wiels (Brussel) een ambitieuze, groeps­tentoonstelling die het potentieel van overtreding en onvoorspelbaarheid verkent.

Ze onderzoekt hoe kunst de homogenisering van het denken, in de inmiddels beruchte echokamers van onze overvolle infosfeer, uitdaagt. Hoe gaan we om met de onvoorspelbaarheid van verschillende elementen?

#danstagram

#fauveeee #robrondaphotography

#kelly_declercq

#veerleverschooren

DANST — 3 4

#danst

Dans is alles en alles is dans: post je meest memorabele, hilarische, alledaagse dansplaatje op Instagram, Facebook of Twitter met de hashtag #dansdanserdanst. Springt je foto in het oog, dan krijg je een flitsend Danspunt-flipboekje ĂŠn een ereplaats in de volgende editie van DANST.

DANST bij jou in de bus?

DANST abonnee 4 nummers/jaar 14€

DANST adverteerder oplage 5.000 nummers

NIEUW: vriend van DANST Verspreid mee het dansvuur en krijg gratis advertentieruimte

meer info? danst.be

DANST mee Dans je met woorden, beelden, ideeën, lijnen, armen en benen …?

Wil je een bijzonder dansverhaal delen of meewerken aan dit magazine?

Mail naar dansdanser@danst.be

en ma ken wi j d e v lo er v ri j vo o r vervo eri n g . I n Vla a n deren , Brussel en ver daarbui ten . dans p u nt.be

Da n s punt o n d erz o ek t, o ntvo uwt, verb i n d t . Vo o rb i j a lle st i j len c reëren w i j kan sen , bi eden w i j perspec t i ef

leer, b o ug eer. Als ma ker, a ls d a n s er, a ls d a n s fa n pur s an g. Dan spunt van gt op, duw t voo r t, g eeft steun .

Da n s d a n s er d a n s t . Va n mi d d el tot punt . Va n mot i e tot emot i e tot alle gren zen vervagen . O b serveer,

Gratis in 200 cultuurhuizen, musea, scholen … in Vlaanderen en Brussel

DANST is een driemaandelijkse uitgave van Danspunt en verschijnt

4 maal per jaar - P209281 - Afgiftekantoor Antwerpen X

VU: Iris Raspoet, p/a Danspunt, Sint-Salvatorstraat 18a, 9000 Gent

NADINE BABOY, P. 9

als kunstenaar gaat mijn hart uit naar mĂŠtissage, het mengen van artistieke talen, stijlen en disciplines

JRG 19/N3 september 2020

danspunt.be