Op wereldreis in Eeklo? Het kan! Ethno Flanders is een project van Muziekmozaïek en JMI dat jongeren van over de hele wereld samenbrengt en gericht is op het uitwisselen van traditionele muziek. Klinkt redelijk oubollig, maar dat is het allesbehalve. Beeld je een groep van een 40-tal jongeren in die een hele week samen musiceren, feesten, cultuur uitwisselen en met hun nieuw aangeleerde repertoire op tournee gaan … Het concept werkt en voor Ethno in het algemeen – dat tegenwoordig in 40 landen wordt georganiseerd – doet het dat al sinds 1999. Het werd hoog tijd om aan dit concept traditionele dans toe te voegen, en laat dat nu net hét ding zijn van Leen Devyver. Leen is o.a. erfgoedmedewerker van Danspunt en zo werd een nieuw project voor Danspunt geboren. Een gesprek over jongeren en traditionele dans, zelfvertrouwen en goesting. —
T E KS T DA N S PU N T F OTO M A A RT E N M A RC H AU
DANST — 23
Ethno Flanders Dance!
Leen 41 jaar, medewerker Projecten erfgoed voor Danspunt, dansleerkracht, organisator voor Ethno Flanders Dance, folk- en werelddansster in hart en nieren.
verblijven tijdens je reizen en samen met hen de plaatselijke muziek en dans te ontdekken? Ethno is eigenlijk een verdoken reisbureau voor muzikanten en dansers (grapje). Wat kan Ethno betekenen voor dans? Hét succesverhaal achter Ethno is peer to peer
learning, je leert de dansen van de deelnemers én je moet zelf ook je repertoire en ervaring delen. Zo simpel kan het zijn. Het is geënt op de traditionele manier van overdracht: op het gehoor of op het zicht. Je leert van de persoon die voor je staat, en die persoon komt uit een bepaalde traditie dus leer je meteen van de bron. Puurder kan het niet zijn. Zeker als die persoon even veel goesting heeft om nieuwe dansen of muziek te leren als jij en de rest van de groep. De energie en magie spat er bij momenten letterlijk af. Hoe ziet een week Ethno eruit? Een week op Ethno ziet er als volgt uit: gedurende de eerste dagen wordt het repertoire aangeleerd van elke deelnemer of van elke nationaliteit die aanwezig is op die bepaalde Ethno. Dat gebeurt in de vorm van workshops, elke deelnemer krijgt een
DANST — 24
bepaalde tijd om zijn melodie, zangstuk of dans Op wereldreis in Eeklo? Ja! Het klinkt natuurlijk
aan te leren. Vanaf dag drie of vier worden deze
gek om in Eeklo op wereldreis te gaan, maar
stukken gearrangeerd door de professionele
daar komt het eigenlijk een beetje op neer.
coaches die het geheel in concertvorm gieten.
Je ontmoet jongeren van een 15 à 20-tal
De meeste Ethnokampen werken naar een
verschillende landen en leeft gedurende een
hoogtepunt toe, voor Ethno Flanders is dat een
week zeer intensief samen. Je wisselt elkaars
reeks van vier concerten waaronder één op
repertoire uit, slaapt en eet samen in de
Dranouter Festival. En dit is echt dé ervaring
klaslokalen van de school, je gaat jammen tot
van Ethno Flanders, het is kicken voor de
een kot in de nacht … En dan samen op tournee.
deelnemers om op het groot podium van zo’n
Dat schept banden voor de rest van je leven.
groot festival te mogen staan.
Kan je iets meer vertellen over de waarde van
Zijn er dan veel jongeren die (nog) bezig zijn met
zo’n internationale uitwisseling? Door deel
traditionele dans en muziek? Meer dan je zou
te nemen aan een Ethno ga je, naast een
vermoeden! Folk en traditionele muziek en dans
‘wereldreis’ van 10 dagen, vaak ook een sterk
zijn nog altijd springlevend. De laatste 20 jaar
internationaal netwerk uitbouwen. Jongeren
heeft de hele beweging een modernisering
ontdekken dan heel snel dat ze met hun
meegemaakt. Deuren werden geopend toen
instrument of dansschoenen onder de arm de
er vanaf de jaren 70 internationale muziek- en
mooiste reizen kunnen maken. Na één kamp
danskampen werden ingericht. En invloeden
heb je genoeg contacten om daarna letterlijk
van buitenaf maken dat jonge muzikanten
de wereld rond te reizen. Stel je eens voor dat
nu hun eigen weg kunnen kiezen. Een vleugje
je aan verschillende internationale kampen
jazz in een traditionele melodie? Dat kan! Een
deelneemt. De wereld ligt dan letterlijk aan
salsa-versiering in een traditionele dans?
je voeten! Wat is er beter dan bij locals te
Waarom niet? De sterkte van zo’n Ethno is
dat je met je eigen muziek of dans naar voren
Vanwaar je liefde voor dit project? Heel
moet komen in een groep waar iedereen
toevallig ben ik in 2011 door een kennis gevraagd
dezelfde liefde voor zijn/haar/hun eigen traditie
om mee te werken in de crew. Ik had al gehoord
deelt. Daardoor voel je je gesterkt in jouw eigen
van Ethno en Ethno Flanders maar was er door
passie en moet je dieper op zoek gaan naar je
omstandigheden nooit toe gekomen deel te
eigen roots. Op die manier wordt er niet enkel
nemen. Ik had het gevoel dat ik als muzikant
traditionele dans en muziek uitgewisseld, maar
niet sterk genoeg stond om dat te doen, ik
kan je het gerust een diepgaande culturele
ben en was tenslotte meer een danser dan
uitwisseling noemen.
een muzikant. Een gedachte die achteraf
Door bezig te zijn met hun eigen traditie,
helemaal niet op zijn plaats bleek. Iedereen
merken we ook dat de jongeren meer
krijgt een plaatsje in het ‘orkest’: ben je nog
vertrouwen krijgen in hun eigen kunnen. De
niet zo gevorderd in het bespelen van je
ervaring van deel te nemen aan zo’n kamp
instrument, kan je altijd een tweede stem of een
is vaak een opstap naar een diepgaandere
begeleidende melodie spelen.
zoektocht als muzikant of danser. Deelnemers
Eenmaal ik er was ingerold, kan je zeggen dat
gaan naar huis met nog meer goesting om hun
dit voor mij een levensveranderende ervaring is
vakgebied te bestuderen. Voor sommigen is
geweest. Niet enkel voor mij, veel deelnemers
het een belangrijke stap in de richting van een
hebben dit ervaren. Alleen al om in de energie
professionele carrière. Andere deelnemers zijn
van die internationale groep te zitten is een
zo onder de indruk van deze ervaring dat ze
ongelofelijke leerervaring. Het is écht een
het concept overnemen of meenemen naar
wereldreis die je maakt. Bovendien heeft
projecten die ze later zelf gaan organiseren.
iedereen in de groep dezelfde passie. Dat maak
Op die manier worden er in 2022 in 40 landen
je niet zo vaak mee, zeker niet met traditionele
Ethno’s georganiseerd, en dat is het topje van
dans of muziek.
de ijsberg van dans- en muziekkampen overal
DANST — 25
ter wereld!
Uiteindelijk heb ik, eerst samen met die
zagen ze ook de meerwaarde hiervan en daar
vriendengroep die de crew geworden is, 7 jaar
ben ik ze heel dankbaar voor.
Ethno Flanders (voor muzikanten) getrokken,
Wat we dus verwachten van deze editie is dat,
waarvan de laatste 2 jaar als coördinator. Het
behalve het programma overdag, verder alles
organiseren van Ethno Flanders Dance! is dus
gelijkloopt met het kamp. De bedoeling is dat
een terugkeren naar een fijne periode.
de dansers inpikken op enkele muzieknummers
Ethno bleek achteraf ook echt mijn leven
en tijdens de concerten van de muzikanten op
veranderd te hebben nadat ik op zo’n
hun livemuziek enkele dansen brengen. Voorlopig
Ethnokamp mijn man ontmoette. Daarna
mikken we op een 3-tal volledige uitvoeringen.
kwamen er 2 kindjes en heb ik het organiseren
Misschien is er ruimte om hier en daar een
van Ethnokampen op pauze gezet.
illustratie, een kleine dansinterventie te brengen tijdens het concert. Dit alles hangt ook af van
Hoe kwam je tot een samenwerking met Ethno
de deelnemers, van welke nationaliteit, ervaring
Flanders en Muziekmozaïek? De samenwerking
en achtergrond zij hebben. We gaan zeker aan
bestond dus al, sinds 2011. Het idee om Ethno te
de slag met traditionele dansen, danspassen,
combineren met dans hadden we jaren geleden
figuren … Maar wat mij en de coaches betreft,
al bedacht, maar de juiste context ontbrak.
kunnen we daar verder in gaan richting
Het was maar pas bij de aanvang van mijn
zelf choreografieën maken, improvisaties,
functie binnen Danspunt dat het concretere
samenstellingen … We hopen de goesting die wij
vormen aannam. Na de positieve reacties van
en de muzikanten hebben door te geven aan de
mijn collega’s, stapte ik naar de huidige Ethno
deelnemers om zo ook op dansvlak bij te dragen
Flanders crew en Elisabeth Fraeyman, de nieuwe
aan de magie van Ethno Flanders.
Ethno-medewerker van Muziekmozaïek. Daar bleken ze even enthousiast om dit project uit
Kortom, ik kijk er enorm naar uit!
te werken en zo geschiedde.
Wij ook, Leen!
Wat mogen we dan concreet verwachten
—
van deze eerste Ethno Flanders Dance! ? Deze allereerste editie draait vooral rond het uitzoeken hoe we de Ethno-methodologie
Wist je dat…
kunnen toepassen voor dansers. Ik ben erg blij dat ik twee coaches vond die gek en enthousiast genoeg zijn om mee te stappen in dit experiment. Pieterjan Hantson (B) (Choronde, Senlima en Tanatsfestival) en Rikke Rasmus (DK)(Embla, gediplomeerd in Scandinavische traditionele dansen) zijn ervaren dansers en lesgevers met een heel
DANST — 26
aantal kilometers in de benen. We beginnen ook
… Ethno Flanders Dance! loopt van 31 juli tot 9 augustus … je naar het slotconcert kan gaan kijken op 6 augustus in Gent (Lakenmetershuis) … de deelnemers op 7 augustus op het Dranouter festival zullen staan … je meer kan lezen over het festival op
met een relatief kleine groep (12 personen), wat
www.danspunt.be
ons – hopelijk – de mogelijkheid zal geven om bij
www.ethnoflanders.be
te sturen waar nodig.
www.ethno.world
Ik vond het heel belangrijk dat de danseditie van een Ethno ook plaats kon vinden parallel aan een muzikale Ethno. Traditionele dans en muziek gaan hand in hand en zijn sterk beïnvloed door elkaar. Misschien is dat de laatste decennia wat afgenomen, maar je merkt echt dat waar muziek en dans op elkaar afgestemd zijn, beide daar kwalitatiever uitkomen. Bij Muziekmozaïek
… je altijd je vragen kan mailen naar ethnodance@danspunt.be