DANST 2019 N1

#01 2019

04

08

12

14

Danst in beeld met Kurt Van der Elst

Een dansbaar oorwurmpje

De Dansketting

Volta, viermaal dansplezier

20

23

27

31

Dansvanger

Een koor van vrouwelijke stemmen

De Genoten: speels, maar niet gespeeld

Column On the road

33

34

High five met Chantal Pattyn

#danstagram

colofon Red a ctie Si nt -Salvators traat 18a, 9000 G ent Coö rd i na t i e Eli en Lefevere Te kst Eli n e Den o l f, Hi l degard De Vuys t, Ine Dubois, E lodie Ko n a , Emma M eers c h a er t, Cy nt h i a S teyl a er ts, Maud Tielem ans, Nele Van Herck E indre d a c ti e Lut Fi rlefy n , Eli en Lefevere, Ir i s Ra sp o et en Lene Van Langenhove Coverbe e l d Kur t Va n d er Els t De si g n Elv i re Del a note × Herm ine Coorem an Duurzam e druk Bema Gra ph i c s Pe ri o d i c i te i t 4 × per j a a r Op l age 5.000 ex. Volgend num m er juni 20 19 Ab o nne me nt 14 euro

dansbeeldig

Wanneer gedachten niet helder genoeg zijn om in te graven, maar je ze toch met iemand wil delen. Wanneer je geen woorden vindt om uit te spreken, noch neer te schrijven. Wanneer je je het liefst voor even van je rusteloze lichaam wil FOTO ISABELLE WENZEL

ontdoen, maar dat lichaam het meest eigenlijke is dat zal blijven. Dan is er de dans. De dans waarmee we verhalen vertellen zonder ze te verzinnen. De dans die ons laat fluisteren en schreeuwen, huilen en lachen, verstillen en beminnen.

De relatie tussen geest en lichaam spreekt al eeuwen tot de verbeelding.

Va n u i t ha a r st udies ku n stweten sc happen ontdekt

Grote denkers als Plato, Descartes en Kant werden erdoor bezield. Maar ook de

Emma Meer s c haer t kuns t in al

danswereld liet het niet onbewogen. Hoe

ha a r vo r men en betekenis s en.

kan iets immaterieels als de geest, iets

Gedreven d o or een grote

materieels als het lichaam in beweging

vo o r l i efd e vo or beweging,

brengen? Isadora Duncan, in haar streven

tra cht ze te ontwaren hoe

naar natuurlijke bewegingsvrijheid, zag

d a ns een ko o rd s pant tus s en

het lichaam van de danser als ‘the

l i cha a m en g ees t, waarop de d a nser b a l a nceer t.

luminous manifestation of the soul’. Iets later symboliseerde ook Martha Graham dans als de verscholen taal van de ziel.

Dit uitte zich in haar expressieve dans waarin ze innerlijke hartstochten en worstelingen verbeeldde. De dans als een woordeloos medium met een bijzondere zeggingskracht. Laten we nu nog leren luisteren.

DANST — 3

#01 2019

#dansttt

#dansttt

DANST — 4

#dansttt

#dansttt

DANST — 5

#dansttt

#dansttt

DANST — 6

#dansttt

— DANST IN BEEL D Kur t Van d er El s t In elke editie van DANST zetten we een fotograaf in the picture die de essentie van dans weet te vatten. Deze keer is dat Kurt Van der Elst, theaterfotograaf met een liefde voor dans. Na zijn eerste opdrachten voor Arne Sierens en Alain Platel maakte hij snel naam in de scènefotografie. Hij werkt onder meer voor Toneelhuis, LOD muziektheater, les ballets C de la B, kabinet k, Compagnie Cecilia, Action Zoo humain en hetpaleis.

In 2017 won Kurt Van der Elst de tweejaarlijkse Theaterfotografieprijs met zijn fotoreeks van de dansvoorstelling Horses van kabinet k / hetpaleis. De jury: “Deze serie gaat voorbij dansfotografie. Het zit zo dicht op de huid dat het theatraal is. De fotograaf Kurt Van der Elst heeft op een gevoelige manier het contact tussen volwassenen en kinderen in beeld gebracht. Hij is erin geslaagd het fysieke van de voorstelling te vertalen naar foto’s die een letterlijk fysieke reactie opriepen bij de jury. De fotoserie maakt intens nieuwsgierig naar de voorstelling.”

#dansttt

www.kvde.be

DANST — 7

Volgens schrijver Flor Declercq is de fotograaf bijna onzichtbaar: “Kurt Van der Elsts geëxposeerde (scène)foto’s zijn geen uitgekiende composities maar de indrukken van een heimelijke toeschouwer. Een toeschouwer die weet wat hij zoekt; hij sluipt de bühne op, mijdt de diepte en nadert de protagonisten onmerkbaar dicht. Hij gijzelt de spelers bijna in een intelligent gebruikte leegte. Zijn blik selecteert en snijdt in deze spelers: een in folie gesmoorde kreet, man en vrouw in een knellende omhelzing, het pijnlijk uitgestrekte lijf dat naar het ijle reikt.”

Een dansbaar oorwurmpje Ze zullen hem niet temmen, de fiere Vlaamse Leeuw. Het volkslied klinkt vandaag voor velen ouderwets en irrelevant.

Op Dag van de Dans brengt cultuurcentrum De Grote Post in Oostende een geüpdatete versie: een nieuwe tekst en – voor het eerst – een dans.

Daarvoor bundelen muzikanten Sam Serruys en Wannes Cappelle de krachten met choreografen Lisi Estaras en Darryl Woods.

DANST — 8

—

T E KS T E LO D I E KO N A B E E L D K R I S TO F K I M P E

Hoe is dit project ontstaan?

jullie uniek maakt. Niet alles is beter in het

Sam Serruys Liv Laveyne, programmator

buitenland”, zei ze. IJsland en Vlaanderen

van De Grote Post, wilde iets doen met de

staan met elkaar in contrast. Op het WK

foute perceptie van De Vlaamse Leeuw en de

voetbal hadden de Ijslanders geen nationale

bijhorende frustratie. De Vlaamse Leeuw en het

ploeg met bekende spelers, maar wel een

taboe errond stoorde haar enorm. Ze richtte

enorme teamspirit en steun van de bevolking.

zich tot Wannes om een nieuwe songtekst te

Hier in België heb ik dat voor het eerst gevoeld

schrijven. Aan Darryl en Lisi stelde ze de vraag

tijdens het WK. De Rode Duivels die het plots

om de choreografie te creëren. Ik mocht samen

goed deden, waardoor een grote trots zich

met het collectief Pascal Gomez de muziek

verspreidde doorheen ons land.

componeren. De laatste vijftien jaar hadden we niks meer samen gecreëerd. Het was dus

Is de choreografie gebaseerd op klassieke

spannend om opnieuw de studio in te duiken.

volksdans? Of is het eerder een improvisatie van de deelnemers?

Waarom het volkslied in een nieuw jasje steken?

Darryl Woods We zijn nog volop aan het creëren.

Sam De Vlaamse Leeuw is een eerder strijdlustig

De Grote Post heeft een oproep gedaan om

oorlogslied. Vandaag wordt het Vlaamse

mee te werken aan dit project. Op de eerste

volkslied vooral in een politieke context gebruikt.

bijeenkomst hadden we ongeveer 40 deelnemers.

Een volkslied moet elke Vlaming aanspreken en

Iedereen mocht op de muziek bewegen en kreeg

moet gericht zijn op samenhorigheid, niet op

het concept van volksdans uitgelegd door Lisi

oorlog of politiek.

en mij. We zullen hen een basischoreografie

Wannes Cappelle Het is de bedoeling om een

aanleren tijdens de komende workshops, maar

hedendaags volkslied te maken. Dan kan je

willen uiteindelijk de passen en improvisatie van

niet zingen over de Vlaming die hier geboren

de deelnemers in de dans verwerken.

en getogen is en wiens grootouders hier

Lisi Estaras Ik werk graag met verschillende

al generaties wonen. Je hebt veel soorten

mensen van diverse achtergronden, dat

Vlamingen. De Vlaamse Leeuw probeert de

hoeven niet altijd professionele dansers te zijn.

eenheid van het volk te halen uit een gemeen-

Steeds weer voel ik mij uitgedaagd om met

schappelijke vijand. Ze zullen ons niet temmen,

uiteenlopende persoonlijkheden te werken die

ze zullen ons niet klein krijgen! Met andere

houden van bewegen. De deelnemers steken

woorden: “De buitenwereld is slecht en als we

veel van zichzelf in het werk, dat maakt het

samenhangen kan ons niets overkomen.” Dat is

spannend.

geen positieve manier om je identiteit als volk

Sam Belangrijk detail: de muziek is de voorzet.

te beleven. In de nieuwe tekst heb je dan ook

Het muzikale is wat alles verbindt. Eigenlijk

een strofe over nieuwe Vlamingen die ons vers

hadden we eerst muziek nodig om te zien

‘bloed’ geven.

welke richting wij met de dans en tekst konden uitgaan.

volkslied verwachten?

Vertel eens wat meer over jullie achtergrond.

Wannes Ja, het volkslied is gewoon té

Wannes Ik ben singer-songwriter, scenarist

ouderwets. (lacht) Dan heb je het absurde

en schrijf altijd in het West-Vlaams. Daarom is

beeld van een leeuw in Vlaanderen. Die leeuw

het vernieuwde volkslied ook een beetje een

besloot ik meteen te schrappen. Ik heb even

West-Vlaams volkslied geworden. (lacht)

gezocht naar een ander dier, maar ook dat heb

Maar ik heb mijn best gedaan om de andere

ik opgegeven. Het volkslied herschrijven was een

provincies erbij te betrekken.

zeer moeilijke oefening, omdat wij Vlamingen

Darryl Oorspronkelijk ben ik van de Verenigde

niet trots zijn op Vlaanderen. We drijven vaak

Staten, maar ik woon al 30 jaar in België. Ik ben

de spot met onszelf.

vooral in het klassiek ballet getraind, maar

Mijn vrouw, een Ijslandse, is met een goede

ook in tap, jazz, noem maar op. Ik ben danser,

insteek gekomen. “Laat het gaan over wat

choreograaf en docent. In België heb ik gewerkt

Vlamingen met Vlaanderen verbindt, wat

met Alain Platel en Sidi Larbi Cherkaoui.

DANST — 9

Mogen we een compleet nieuwe versie van het

DANST — 10

— Ze zullen ons niet temmen! wordt een soort flash mob. We leren aan de voorbijgangers de volksdans aan zodat iedereen kan meedoen Lisi Ik ben danseres en choreografe. Bijna

sowieso gaat het door in de publieke ruimte.

twintig jaar lang heb ik met Alain Platel gewerkt

De choreografie duurt zo’n 10 minuten. Voor

en gedurende deze periode ook mijn eigen

het lange vers gaan we mensen van bepaalde

creaties ontwikkeld. Ik werk vaak samen met

Vlaamse streken, met een specifiek accent,

andere artiesten. Nu focus ik mij op het verder

strofes laten meezingen. Iedereen moet

ontwikkelen van mijn eigen stijl en probeer ik

kunnen meedoen.

het verband tussen muziek, tekst en art brut

Wannes Ook niet-Vlamingen.

te ontdekken.

(iedereen lacht)

Sam Ik ben afgestudeerd als muzikant en werkte als geluidstechnieker bij les ballets C de

Wat maakt dit project speciaal?

la B. Op een bepaald moment kreeg ik de kans

Wannes Het zal zeer spontaan zijn. De

om muziek te componeren voor het gezelschap,

danspassen komen van de deelnemers zelf.

wat ik gedaan heb tot het toeren te lastig

Sam De ‘dansers’ zijn van alle leeftijden, van

werd met de kinderen. Nu werk ik als technisch

acht tot tachtig jaar. Ze hoeven ook geen

coördinator bij De Grote Post, maar ik maak

danservaring te hebben, maar moeten wel

af en toe nog muziek voor voorstellingen.

gemotiveerd blijven.

Darryl Het nieuwe Vlaamse volkslied is een

Hoe verloopt de samenwerking?

dansbaar oorwurmpje.

Sam We stuurden elkaar regelmatig materiaal

Sam Het nummer is inderdaad catchy.

om aan verder te werken. Met het collectief

Het is gemakkelijk oppikbaar voor iedereen.

Pascal Gomez heb ik één dag gejamd in de

Lisi De deelnemende dansers zijn enorm

studio. Letterlijk, de microfoon aan en op record

enthousiast. Het is spannend, verrassend

gedrukt. We hebben ook apart kunnen werken

en samen dansen is echt fun.

aan de muziek en kwamen dan samen om ideeën

Wannes Het project combineert volksdans,

uit te wisselen. Met de zangmelodie van Wannes

muziek en tekst. Het geheel moet makkelijk

was het af.

aan te leren zijn en tegelijkertijd goed in

Darryl Om de anderhalve week komen de dansers

elkaar passen. We zijn naar iets moois

samen om te repeteren. Als Dag van de Dans

aan het evolueren.

dichterbij komt, zullen we meer repeteren voor

Sam Voor mij is het project eigenlijk al

de afwerking.

geslaagd. Op Dag van de Dans kunnen we het creatieproces is volgens mij het belangrijkste.

de Dans?

Darryl Ze zullen ons niet temmen! wordt

—

een soort flash mob. Lisi en ik leren aan de voorbijgangers de volksdans aan zodat zij kunnen meedoen. En dat op drie verschillende momenten.

Ze zullen ons niet temmen! op 27 april

Sam We twijfelen nog tussen het park voor

in Oostende. www.degrotepost.be

De Grote Post en het Vissersplein, maar

DANST — 11

resultaat tonen, maar de vreugde tijdens het Wat mogen we verwachten op Dag van

DANST — 12

—

F O T O M É D I AT H È Q U E D U C E N T R E N AT I O N A L D E L A D A N S E F O N D S A L B R E C H T K N U S T / D O N AT I O N R O D E R Y K L A N G E

27 april 2019 is het Dag van de Dans. Aalst, Geel, Hasselt, Herentals, Kortrijk, Ninove en Turnhout maken elk één lange feest- en dansketting.

Voor dansers en niet-dansers, voor durvers en dromers, voor jonge scouts en oude kaarters, voor mensen met en zonder beperkingen …

Voor iedereen die van dansen houdt.

Gebaseerd op een choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui. Met een fanfare en veel dansenthousiasme uit de buurt. Sta jij ook al te springen om mee te dansen? In de voorbereidende workshops ontmoet je alle dansers in spe en zet je samen de dans naar jullie hand.

Aalst

Kortrijk

workshops

workshops

za

di

16/04 van 19u tot 21u

woe 24/04 van 16u tot 18u

ma

22/04 van 10u tot 12u

don 25/04 van 20u tot 22u

woe 24/04 van 19u tot 21u

dansketting

dansketting

za

za

27/04 om 16u30 Geel

27/04 om 15u Ninove

workshops

workshops

za

30/03 van 15u tot 17u

di

vr

5/04 van 10u tot 12u

woe 20/03 van 16u tot 18u

19/03 van 17u30 tot 19u30

woe 24/04 van 19u tot 21u

do

dansketting

dansketting

za

za

27/04 om 10u Hasselt

25/04 van 17u30 tot 19u30 27/04 om 14u Turnhout

workshops

workshops

za

30/03 van 10u tot 12u

woe 10/04 van 14u tot 16u

za

6/04 van 13u tot 15u

zo

14/04 van 14u tot 16u

za

27/04 van 14u tot 15u

za

20/04 van 14u tot 16u

dansketting

dansketting

za

za

27/04 om 15u

27/04 om 10u30 en om 19u30

Herentals workshop za

6/04 van 14u tot 16u

dansketting za

27/04 om 14u

meer info? dansketting.be

DANST — 13

20/04 van 11u tot 13u

volta

Volta: vier maal dansplezier Ambitieus, enthousiast en vol bruisende ideeën. Dat is het team van Volta Dance Collective, dat bestaat uit Cleo Vanlommel, Jolanda Luijten, Kathy Nagels en Manuela van Tongelen. Volta brengt amateurdansers die hun talent met een groter publiek willen delen samen in een wervelende voorstelling die toert langs Vlaamse culturele centra. Verslag van een geanimeerd gesprek met drie van de vier initiatiefnemers van dit bijzondere project.

DANST — 14

—

TEKST INE DUBOIS FOTO GUNTHER PELGRIMS

Waarvoor staat Volta?

te creëren voor mijn dansers van Kick-iT

Jolanda Volta is een samenwerking tussen

Company. Natuurlijk zijn er binnen de gemeente

vier Kempense danscompagnies: ID-crew van

kleine festiviteiten waar we kunnen optreden,

Dansatelier Impuls uit Geel, Mad Hatters Dance

maar die zijn niet altijd geschikt om een langere

Company uit Mol, Dansstudio Scintillare uit

choreografie te brengen. Ook op de talrijke

Rotselaar en de Kick-iT-company uit Heist-op-

danswedstrijden in Vlaanderen kun je je als

den-Berg. Cleo Vanlommel van Mad Hatters

dansschool in de kijker zetten, maar daar ben

Dance Company contacteerde ons met de

je gebonden aan bepaalde regels of criteria

vraag of we wilden brainstormen over een leuk

voor je stuk. Vaak mogen groepsstukken niet

concept om meer podiumkansen te bieden aan

langer dan drie minuten duren en kun je dus geen

onze dansers voor wie dans meer is dan een leuke

uitgebreid verhaal vertellen of thema uitwerken.

hobby. Die brainstorm groeide uit tot Volta.

Ik wilde graag een meer avondvullend programma

Kathy Ik speelde al langer met het idee om in een

met langere choreografieën aanbieden. Na het

professionele setting voorstellingsmogelijkheden

eerste contact bleek al snel dat we hierover

allemaal op één lijn zaten en zijn we samen tot

choreografie en improvisatie. Daarnaast ben ik

het huidige concept gekomen. Ik ben heel blij dat

bewegingscoach. Ik probeer zowel dansers als

Cleo het initiatief heeft genomen en ons heeft

niet-dansers wat bij te brengen over lichaams-

samengebracht.

bewustzijn, ik wil hen letterlijk en figuurlijk in

Manuela Concreet brengt onze eerste tournee

beweging brengen. De groep die zal deelnemen

Volta 1.0 het werk van onze danscompagnieën

aan Volta is de ID-crew van Dansatelier Impuls.

en crews bij elkaar in vier voorstellingen, telkens

Die groep heb ik jarenlang zelf getraind. Sinds

bij één van ons in de buurt. Onze dansers

2 jaar coacht danser/choreograaf Ian Doijen

brengen zowel jazz, urban als moderne en

hen. Hij heeft voor dit project de choreografie

hedendaagse dans. Jolanda maakte ook een

gemaakt. Binnen Volta neem ik vooral het

choreografie voor de finale waarin alle 85 dansers

organisatorische luik voor mijn rekening en zorg

samenkomen. Dansers en choreografen letterlijk

ik voor de communicatie met de verschillende

samenbrengen, daar staat Volta voor. We vinden

samenwerkingspartners.

het belangrijk dat dansers de kans krijgen om

Manuela Dans is altijd al mijn grote passie

elkaar te ontmoeten en elkaar leren kennen

geweest. Na een intensieve dansopleiding bij Het

zonder prestatiedruk of competitiegevoel.

Samsonballet, onder leiding van Ijvi Hagelstein,

Voorlopig is Volta enkel nog een samenwerking

wilde ik graag professioneel verder in dans en

tussen onze vier dansgroepen, maar later

trok ik naar de Fontys Dansacademie in Tilburg.

willen we dit graag uitbreiden.

Ondertussen draaide mijn eigen dansschool toeren. Momenteel gaan er wekelijks zo’n 80-tal

Jolanda Cleo Vanlommel leidt de Mad Hatters

lessen door. In september 2018 openden we een

Dance Company in Mol. Met deze urban dance

extra locatie in Herselt om de meer dan 500

crew traint ze wekelijks voor verschillende hiphop-

leden een dansplek te kunnen bieden. Ik ben

wedstrijden en urban theatervoorstellingen.

mee in het Voltaproject gestapt om mijn dansers

Verder geeft Cleo les in urban stijlen en ragga

nieuwe kansen en ervaringen aan te reiken. Ik vind

in verschillende amateurdansscholen. Ikzelf ben

het dansschool-overschrijdende karakter één

professioneel gevormd als danser, choreograaf

van de krachtpunten van dit project. Zo kunnen

en docent aan het toenmalige Hoger Instituut

we kennis en ideeën uitwisselen en ontstaan

voor Dans in Lier (nu Koninklijk Conservatorium

er misschien wel nieuwe vriendschappen, net

Antwerpen/AP Hogeschool, n.v.d.r.). Momenteel

zoals tussen ons vieren. (lacht) Tijdens de

help ik dansers, zowel professionals als amateurs,

Volta-tournee brengen onze moderne academie-

om hun passie te laten bloeien. Ik geef wekelijks

groepen een dansstuk van mezelf en van mijn zus

lessen bij de Stedelijke Academie voor Muziek,

Silke Van Tongelen, die ook dansdocente is. Onze

Woord en Dans in Lier en Dansatelier Impuls

urban academiegroepen zullen een stuk dansen

Geel, in zowel hedendaagse als klassieke dans,

van Samuel Chan.

DANST — 15

Dansstudio Scintillare in Rotselaar al op volle Wat is jullie achtergrond?

volta

Kathy Ook ik heb een eigen dansschool in

traject wordt, zowel op danstechnisch,

Heist-op-den-Berg, Dansstudio Kick-iT. Die leid

choreografisch als sociaal gebied. Volta wil

ik samen met mijn man Bram Luyts, hij bedacht

verbinden en verrijken op een duurzame manier.

trouwens de naam Volta en ontwierp het logo.

Zo vinden we het belangrijk dat alle dansers

Ik geef les in uiteenlopende dansstijlen aan

samen in een eindchoreografie staan om

verschillende leeftijdsgroepen, waaronder ook

de verbondenheid tussen de verschillende

de Kick-It Company die deel zal nemen aan Volta.

dansgroepen te benadrukken. In de tweede

Die groep brengt vooral moderne dansstukken

plaats willen we onszelf blijven voeden en laten

die ik zelf choreografeer. We hebben al vaak met

inspireren door het werk van anderen. We hopen

succes deelgenomen aan danswedstrijden, maar

ook dat onze dansers veel bijleren op vlak van

we zijn klaar voor een nieuwe uitdaging waarin

performen voor een groot publiek. En natuurlijk

zowel de dansers als de choreograaf iets meer

willen we zoveel mogelijk mensen warm maken

van zichzelf kunnen laten zien.

voor dans: ouders met jonge kinderen en volwassen dansliefhebbers maar ook zij die niet

Per locatie is er ook een gastprogrammatie.

vaak dansvoorstellingen bezoeken. De stukken

Wat mag het publiek verwachten?

die we brengen zijn heel toegankelijk en hebben

Kathy In Heist-op-den-Berg is rolstoeldanseres

toch voldoende eigenheid en diepgang om de

Sofie Co te gast. Met de solo die ze zal brengen,

meer ervaren kijker te bekoren.

neemt ze deel aan het wereldkampioenschap rolstoeldans. Sofie wordt getraind door Rani

Wat wil Volta op lange termijn bereiken?

Bellekens, een danseres van onze compagnie.

Kathy In de toekomst zien we de speellijst graag

Dit is een totaal ander segment van dans,

uitbreiden naar meer culturele centra en willen

maar net daarom is het heel waardevol om

we ook verder denken over workshops, stages en

Sofie erbij te hebben. Daarnaast brengt Eveline

uitwisselingstrajecten tussen de deelnemende

De Weerdt, een professionele danseres uit

dansscholen. We hopen dat het initiatief ook

Heist-op-den-Berg, een hedendaagse danssolo.

navolging zal krijgen in de rest van Vlaanderen.

Ook danscentrum Aike Raes komt aan bod met

Wie weet kunnen we wel bruggen slaan naar

hun gloednieuwe urban crew Aira District.

Waalse dansscholen. Een droom zou zijn dat Volta

Manuela Voor de voorstelling in Keerbergen die

binnen een paar jaar is uitgegroeid tot een vaste

ik met Dansstudio Scintillare voor mijn rekening

waarde in de danswereld.

neem, nodigen we onder andere Empire Crew uit. Deze jonge hiphop crew is bekend van

—

Belgium’s Got Talent en schopte het tot finalist bij Dans met Hanne. De voorstelling in Mol wordt georganiseerd door Mad Hatters Dance Company onder leiding van Cleo. Die dag is de hiphop crew van Jocelyn Joosten, J+ Dance Crew, te gast met hun fusion van modern en hiphop.

Jolanda In Geel kozen we voor een fragment uit

SNAP XL, een choreografie die Talitha De Decker voor fABULEUS maakte. Enkele dansers van

DANST — 16

Dansatelier Impuls dansen mee en het past ook mooi binnen het concept van Volta. Daarnaast zal de Becompagnie van de Academie voor

VOLTA 1.0. is nog te zien op:

Muziek, Woord en Dans Bornem een stuk brengen

24/03 in Schouwburg Rex, Mol

van choreograaf Dries Verstreepen.

www.getouw.be 6/04 in GC Den Bussel, Keerbergen

Wat is de missie van Volta?

www.dansstudioscintillare.be

Kathy In de eerste plaats willen we het publiek

5/05 in CC De Werft, Geel

een aangename avond bezorgen. En we hopen

www.dewerft.be

dat het voor alle deelnemers een leerzaam

VR 19 APR 2019

Pasionaria Marcos Morau & La Veronal

© Alex Font

Passie volgens Spanjes populairste en meest intrigerende choreograaf Marcos Morau.

Info & tickets: +32 70 22 12 12 In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge concertgebouw.be

FOTO: RUDY CARLIER

SCHRIJF IN OP WWW.WISPER.BE/DANS

EXTRA ZONNIGE DANSCURSUSSEN IN FRANKRIJK EN BARCELONA DEZE ZOMER!

VAN YOGA NAAR DANS (IN NOORD-FRANKRIJK) HEDENDAAGSE DANS BASIS (IN ZUID-FRANKRIJK) HEDENDAAGSE DANS VERDIEPING ( IN BARCELONA) ALORS ON DANSE: SWING VOOR BEGINNERS (IN ZUID-FRANKRIJK)

# 01 2019

#SARAHYUZEEBROEK

T R A P TOW N F O T O A N N A I L D I KÓ P E TÖ

dansvanger DANST — 20

Elke editie vragen we een of twee gepassioneerde amateurdanser(s) naar dé dansvoorstelling die zijn/haar blik vangt. Hoe kijken dansers zélf naar dansvoorstellingen? Een dansaardig verslag.

vangst : Boléro (Maurice Béjart) waar : Stadsschouwburg Antwerpen

Wil je zelf eens een dans(voorstelling) vangen?

Mail jouw idee naar dansdanser@danst.be

Vanaf de eerste noten wordt de aandacht van de toeschouwer op een brute, maar mooie manier opgeëist. In het begin focust de belichting op de hand van de danser, die in beweging komt op de eerste tonen van de Boléro, waarna de muziek je doorheen de voorstelling begeleidt.

Herhaling Het is opmerkelijk dat je in Ravels bekendste werk van het begin tot het einde hetzelfde ritme hoort. Het zijn vooral de instrumentale combinaties en het crescendo die de meeslepende melodie zo interessant maken.

Eenvoud Boléro is een voorstelling die met eenvoudige middelen toch heel overweldigend overkomt. Niet enkel voor de muziek is herhaling het kernwoord.

De hoofddanser en de 30-tal mannelijke dansers rond de tafel maken allemaal gelijkaardige, repetitieve bewegingen.

Erotiserend De gelijktijdige auditieve en visuele prikkels zorgen voor een erotische geladenheid. De opzwepende muziek ondersteunt de sensuele dansbewegingen.

Je begrijpt snel waarom de Bolero vaak als achtergrondmuziek gebruikt wordt in films wanneer de liefde bedreven wordt.

Concentratie Het is duidelijk een prestatie om ongeveer een kwartier lang deze repetitieve passen vol te houden.

Uitputtingsslag De bezwete huid die steeds meer glanst, verraadt de uitputting.

Tegelijkertijd wordt er een bepaalde energie opgewekt en je voelt dat het zal resulteren in een bijzonder slot.

Verpletterende climax De krachtige figuur in het midden die de dansers één voor één meetrekt tijdens een lange, trage muzikale opbouw boekt zichtbaar een overwinning.

DANST — 21

danser : Cynthia Steylaerts (danst bij Dans’Apen)

danser : Nele Van Herck (danst bij Kinemusikei) vangst : TrapTown (Wim Vandekeybus / Ultima Vez) waar : deSingel Antwerpen

Geen dans pur sang TrapTown is een combinatie van film, muziek en theater. Met heel indrukwekkende stukken dans, maar iets te weinig naar mijn zin.

Over elk detail is nagedacht. Niks wordt aan het toeval overgelaten.

Zelfs de decors werden ontworpen door architecten. De soundtrack is van Trixie Whitley en Phoenician Drive. Muziek van de bovenste plank.

TrapTown is een bijzonder artistieke voorstelling met een hedendaags verhaal, gebaseerd op oude mythen. Maar door de veelheid aan indrukken, en door de iets té overheersende theatrale intermezzi, is het minder meeslepend dan een ‘klassieke’ dansvoorstelling. Niet elke danser is ook een goed acteur, en is even verstaanbaar in de Engelse dialogen. En als je de boventiteling moet lezen, mis je een deel van de sfeer.

DANST — 22

Fysiek en technisch uitmuntend De danspassages van Ultima Vez zijn zoals steeds heel erg fysiek en intens.

Vaak leunt de choreografie aan bij circus of acro-gym, met veel contact tussen de dansers, duetten die speels beginnen en uitmonden in halve gevechtscènes. De decors en de filmbeelden lopen naadloos in elkaar over en sluiten perfect aan bij wat er live op scène gebeurt. Mooi is de interactie tussen de personages op doek en de dansers op het podium.

Tikkeltje moraliserend Samenleven in een grootstad, het is vandaag een uitdaging. De strijd tussen wat ons verdeelt en de zoektocht naar wat ons verbindt, is actueler dan ooit.

Het zit ook allemaal vervat in dit verhaal, maar de moraal is misschien net iets te nadrukkelijk aanwezig.

Ik ben fan van Wim Vandekeybus, maar kijk toch uit naar zijn volgende dans-dansvoorstelling.

Een koor van vrouwelijke stemmen Met Passing the Bechdel Test maakt choreograaf Jan Martens de balans op van gendergelijkheid vandaag. Hiervoor ging hij aan de slag met dertien jongeren tussen 13 en 20 jaar. Niet dans, maar wel tekst vormt dit keer het uitgangspunt van de voorstelling.

—

TEKST ELINE DENOLF FOTO CLARA HERMANS

Jan, hoe heb je deze diverse groep

Die auditie was voor mij al een overwinning. Ik zat

jongeren samengesteld?

toen echt met een ei dat ik kwijt moest. Ik weet

Jan Martens We hebben een oproep gedaan dat

niet meer precies waarmee ik aan het worstelen

zich richtte tot meisjes die zich identificeren als

was, er waren zoveel dingen. Zelfs zaken

lesbisch of biseksueel, of erg geïnteresseerd

waarvan ik niet wist dat ik ermee bezig was,

zijn in feminisme. Ik was daarbij vooral op zoek

maar daar dan benoemd werden. Ik had iets heel

naar boeiende persoonlijkheden. Misschien zelfs

persoonlijks voorbereid. Dat was heftig, maar

nog meer naar diversiteit. We hebben nog al te

voelde ook goed. Ik voelde me erg veilig daar; er

vaak een stereotiep beeld van ‘de jongere van

heerste een heel andere sfeer dan bij eerdere

vandaag’, ook al zijn de verschillen onderling

audities. Je moest je niet anders voordoen dan

enorm. Het was dus belangrijk bij deze productie

je bent. Dat vond ik zeer vernieuwend, en dat

om niet te werken met jongeren die louter op

nam ook bij iedereen de stress weg. Het was een

het toneel willen staan, maar zich echt wilden

mooi precedent voor wat nog komen zou.

de eerste auditiedag met iedereen in gesprek

Jullie spelen met tekst van onder meer Virginia

gegaan om te peilen naar hun motivatie. We

Woolf en Susan Sontag, maar ook van zangeres

vroegen wie hun rolmodellen zijn, of ze het leuk

Solange. Nemen jullie dan ook een rol aan?

vinden om een meisje te zijn, en waarom. Renée

Renée Nee, wij staan als onszelf op het

had daar al meteen veel over te vertellen. Je

podium, maar we vertolken wel de stemmen

voelde de drive om daar iets mee te doen.

van anderen. We werkten zo intensief op die

Renée De Coninck Tijdens dat gesprek kon je zelf

teksten dat we er onze eigen stem in vonden.

bepalen hoeveel je vrijgaf. Ik heb me helemaal

Bij mijn teksten ervaar ik bijvoorbeeld heel veel

bloot gegeven, maar ik voelde dan ook die

gevoelens. Dat is precies wat ik wil verwoorden,

noodzaak, net als vele anderen van onze groep.

maar ik kan het zelf niet. Dat toont aan dat

DANST — 23

verdiepen in het thema. We zijn dan ook al op

DANST — 24

— het is een heel choreografische behandeling van tekst geworden.

Door erg op ritme te werken en uit te zoeken hoe je de ruimte gebruikt die teksten van zo lang geleden vandaag nog

De teksten zijn niet altijd even licht

steeds relevant zijn.

verteerbaar. Zijn ze bedoeld als kritiek

Jan Door hen die teksten te geven, konden

op een vrouwonvriendelijke samenleving?

ze iets vertellen wat ze in hun eigen woorden

Jan Er zitten ook minder zware fragmenten

niet zouden durven of kunnen vertellen. Renée

in, maar door de hoeveelheid tekst wordt

heeft bijvoorbeeld een tekst in het Engels.

het wel heftig. De voorstelling begint met

Daardoor lijkt het alsof ze een rol aanneemt,

heel grappige, soms banale situaties. En dan

deels omdat de taal een barrière is: het publiek

komen de teksten. Het wordt allemaal op een

voelt dat dat niet haar woorden zijn. Van andere

rustige manier gebracht, maar als je echt gaat

teksten denken mensen achteraf dat ze wel zelf

luisteren, zijn er wel heel wat dingen om je over

geschreven waren, terwijl dat niet zo was. Welke

op te winden. Zo zegt iemand op een bepaald

tekst ik aan wie gaf, was echt een zoektocht.

moment: “I can’t believe we’re still protesting

Renée We spelen een beetje met dat idee of het

for this shit”. Of: “If you’re not angry, you’re not

onze eigen teksten zijn of niet. Ik vond het wel

paying attention”. Dat zijn de venijnige steekjes

verbazingwekkend hoe Jan al van bij het begin

die ik er wel in wilde.

zo goed kon inschatten welke tekst best bij wie

Renée Dat is zo fijn aan het stuk: het is subtiel

zou passen. Dat was voor mij zeer belangrijk. In

maar de boodschap komt wel aan. Doorheen

de groep zijn er velen die echt op zoek waren

het proces werden die teksten ons steeds meer

en dat nog steeds zijn. Voor hen is dit stuk dan

eigen, tot tekst en persoon één werden. Het

ook erg welkom in hun leven, als steun bij die

gebeurt nog steeds dat ik naar een bepaalde

zoektocht, omdat er een safe space gecreëerd

tekst luister en plots begrijp waar het over

wordt waar geen vooroordelen zijn. Ik ben nu

gaat. En dan begrijp ik ook meteen waarom

wel de oudste, maar er zijn er die bij aanvang 13

Jan dat fragment erin heeft gestoken.

waren. Mocht ik die leeftijd hebben gehad, zou

Dit brengen voor leeftijdsgenoten tijdens

ik het ook enorm geapprecieerd hebben om dit

schoolvoorstellingen vond ik wel eng. Maar

te kunnen doen, nog meer dan ik nu al doe. Ik

achteraf merk je hoe belangrijk het is dat zij dit

worstel zelf niet meer zozeer met de vraag wie

ook horen. Aan de reacties te zien is een groot

ik ben of tot wie ik me aangetrokken voel, maar

deel mee met wat we vertellen over gender

het heeft me wel aan het denken gezet.

en seksualiteit.

Jan Je voelt tijdens het proces dat het voor

Jan Dat klopt, maar er is ook een heel groot

sommigen de ogen opent. Zo was iemand van

deel dat niet kan volgen, en er dus heel weinig

de oudsten nog niet uit de kast gekomen bij

van oppikt. Elk zieltje dat we kunnen overtuigen

haar ouders, terwijl het voor diegenen uit de

is goud waard. En dat gebeurt toch bij de

kunstopleidingen bijna vanzelfsprekend was om

schoolvoorstellingen.

niet hetero te zijn. Dat kan confronterend zijn.

Het was volgens mij dus heel waardevol om zulke

Hoe speelt je choreografische achtergrond mee

diverse mensen bij elkaar te zetten omdat zij op

in het werkproces?

die manier, misschien onbewust, heel veel van

Jan Peter, de dramaturg, zei dat het een heel

elkaar leren.

choreografische behandeling van tekst is

geworden. Door de afwisseling, door erg op

brengen? Voor sommigen was het veiliger om

ritme te werken, door beeldend te werken en

niet hun eigen verhaal te moeten vertellen. Er

uit te zoeken hoe je de ruimte gebruikt. Wat

werden toch wat dingen blootgelegd, waarvan

ik bij mijn dansers vaak doe, is hen materiaal

ik op het eerste zicht dacht dat ze nooit ter

aanleveren, waarna zij ermee aan de slag gaan

sprake zouden komen.

en iets maken. Dat is ook hier gebeurd. In het

Qua dans hebben we best veel rond

tweede deel van het stuk zitten de jongeren

lichaamsbewustzijn gewerkt, rond ademhaling

aan de zijkant van het toneel en betreden zij

en lichaamshouding, met af en toe fysieke

één voor één de arena voor hun solo. Daar heb

opwarmingen, die dan niet altijd op evenveel

ik hen de keuze gelaten: kies waar je wil staan,

enthousiasme onthaald werden (lacht). Pas

wil je een microfoon gebruiken, zitten of liggen,

vrij laat in de voorstelling zijn er toch nog twee

achter een tafel staan. Ik heb nooit heel erg

danssequenties in gekomen, en ik ben daar heel

geregisseerd – het was eerder een samen

blij mee. Het is bevrijdend om die lijven, zo strak

zoeken naar de juiste tekstzegging. Omdat ze

gedirigeerd door het stemgebruik, plots te

dicht bij zichzelf moesten blijven, zat dat vaak

zien bewegen. En ook daar weer te zien dat elk

al meteen goed. Ook empathie vond ik zeer

van hen diezelfde opdracht heel anders heeft

belangrijk, omdat ze andere stemmen zouden

ingevuld. Dat vond ik heel schoon.

moeten vormgeven. We deden oefeningen rond de vraag: hoe kan ik de ander naar voren

DANST — 25

jan martens

Is er nog ruimte voor improvisatie tijdens de

wordt vaak niet door recensenten benoemd

voorstelling?

omdat het zo vanzelfsprekend is, terwijl er in

Renée Jan heeft ons van het begin af aan

veel voorstellingen die ik zie nog steeds een heel

gezegd: dit is jullie podium. Daarom doen we ook

stereotiep beeld is van vrouwelijkheid. Ik denk

de techniek zelf. We zijn eerder tekstvast, maar

dat dans de kunstvorm bij uitstek is om daarin

er is marge om je tekst eens helemaal anders te

te vernieuwen.

brengen of bepaalde nadrukken te leggen die

De laatste tijd wordt er vaak geschreven over

je anders niet legt. Af en toe sluipt er dan wel

het vrouwbeeld in de hedendaagse kunsten, dat

eens iets in om het spannend te maken.

altijd sexy of halfnaakt is. Of als het dat niet is,

Jan In al mijn voorstellingen is dat zo: er is

is het de hysterica. Dat resoneert in mijn nieuwe

een strak kader waarbinnen je veel vrijheid

solo, lostmovements, waarin ik eigenlijk heel

hebt. Hier liggen de inhoud en volgorde van de

hysterisch ben. Misschien zullen mensen dat

teksten vast, maar hoe ze gezegd worden of de

niet opmerken, maar voor mij is het belangrijk

overgangen ertussen niet. Soms moest ik de

om het androgyne weer te geven. Ik vind het

jongeren aansporen om die vrijheid ook effectief

fijn wanneer iemand reageert: “in dat stuk ben

te nemen. Ik heb vaak gezegd: “Als je je plek

je net een vrouw”. Het hoeft geen thema te

inneemt op het toneel, wordt het makkelijker om

worden zoals bij Passing the Bechdel Test, maar

je plek in te nemen in de maatschappij”. Ik vind

mag zeker wel latent aanwezig zijn.

het dus belangrijk dat ze eens iets anders durven doen in de overgangen, dat ze eens een stoel

Wat heb je zelf geleerd van de jongeren tijdens

durven wegpakken en genoeg vertrouwen hebben

het proces?

om een beetje te freewheelen.

Jan Ik heb geleerd dat de kracht om daar te

Renée Net doordat we daar met vertrouwen

staan heel indrukwekkend is, omdat die thema’s

staan en geloven wat we zeggen, eisen we de

heel kwetsbaar zijn. Sommigen vinden het fijn

aandacht van het publiek op. We gebruiken onze

om te doen, maar wanneer hun klasgenoten

tijd om hen naar ons te laten luisteren, want het

in de zaal zitten, is het toch even slikken. Het

is belangrijk wat we te zeggen hebben.

is dubbel: toen ik hun leeftijd had, heb ik nooit zoiets ervaren. Dat leert me ook veel bij over

Hoe kan je dans gebruiken in het debat

mezelf: hoe zou het geweest zijn mocht ik dat

rond gendergelijkheid?

op die leeftijd gehad hebben? Bovendien vind

Jan In andere voorstellingen toon ik verschillende

ik het fijn dat de voorstelling kadert in een

vrouwbeelden of -persoonlijkheden. Zo heb

groter maatschappelijk gegeven, nu veel jonge

ik bijvoorbeeld een voorstelling gemaakt met

vrouwen in the picture komen omdat ze ergens

iemand van 65, een leeftijdsgroep die onderver-

voor staan. Onlangs las ik in de krant over het

tegenwoordigd is op het toneel. Ik heb met

activisme van jonge vrouwen als Greta Tunberg,

kinderen gewerkt, met verschillende vormen van

Anuna De Wever en Ahed Tamimi. Ik ben best wel

lichamen zoals in The Common People. Ik vind

optimistisch over de jeugd en de toekomst.

het belangrijk dat je niet alleen maar prachtige danserslijven ziet op scène, maar ook in de

—

spiegel kijkt. Er is schoonheid in alles. Dans is

DANST — 26

daarvoor een goed medium. Zo maakte ik enkele liefdesduetten die afstand nemen van de vrouw als sierlijk wezen en de man als sterke figuur.

In mijn duetten moet de vrouw evenveel kracht

Passing The Bechdel Test is nog te zien:

tentoon spreiden als de man. The Dog Days Are

25/04 en 26/04 in CC Sint-Niklaas

Over is een erg fysieke voorstelling, er wordt

30/04 in C-Mine

een uur lang gesprongen, maar de choreografie

10/05 in CC De Factorij

is identiek voor vrouwen en mannen. Ik maakte

15/05 in CC Het Gasthuis

tot hiertoe geen voorstellingen die letterlijk

17/05 in De Grote Post

gaan over gelijkheid of feminisme, maar

www.grip.house

gelijkheid is vaak wel een uitgangspunt. Dat

De Genoten: speels maar niet gespeeld A group of men open to every man who wants to dance together. Our dance is based on improvisation, listening, imagination & authenticity.

Het DNA van De Genoten is vrij uniek. Het levendige mannengezelschap brengt onder leiding van Jo Heyvaert en Maxime Membrive locatievoorstellingen voor het grote publiek.

T E K S T M AU D T I E L E M A N S F O T O K U R T VA N D E R E L S T

Hoe zou je De Genoten zelf omschrijven? Wij

verwachten van onze mensen. We hebben een

zijn een dansgezelschap voor mannen die willen

levendige symbiose in het gezelschap. Wanneer

dansen. Iedereen vanaf 18 jaar is welkom, met of

nieuwe dansers interesse tonen, houden we

zonder danservaring, ongeacht de achtergrond.

geen auditie maar nodigen we hen uit om een

We hebben dansers uit de tangowereld, het

weekend mee te dansen. Zo krijgen we een

hedendaagse veld en zelfs de balletwereld. Het

goed beeld. Zijn de kandidaten bereid om te

enige wat we van onze dansers vragen is een

luisteren en te reageren op elkaar? Durven ze

engagement om samen te dansen, te repeteren

zich smijten? Die laatste vraag is erg belangrijk.

en op te treden. We focussen op een duurzame

We moeten zeker zijn dat de dansers een

werking waarbij we de dansers zelf mee laten

engagement durven aangaan en willen groeien.

creëren. We repeteren één weekend per maand

We zijn namelijk niets zonder onze dansers. Ze

waarbij het creatie- en repetitieproces centraal

tonen dan ook een ongelooflijke bereidheid om

staan. Na een warming-up gaan we, door middel

te werken. Hun openheid maakt onze werkwijze

van verschillende workshops, aan de slag met

mogelijk. Ze hebben ook allemaal een andere

het ontwikkelen van ons eigen bewegings-

achtergrond. Ik denk net dat dat De Genoten

materiaal. We werken onder leiding van Maxime

maakt tot het gezelschap dat het is: divers,

of van mezelf en nodigen choreografen uit om

mannelijk en multi-inzetbaar.

workshops te geven in verband met specifieke technieken. Zo kunnen de dansers zichzelf

Hoe is het idee ontstaan om De Genoten op te

blijven onderzoeken en vernieuwen. Het ene

richten? De programmatoren dans van CC Genk

jaar maken we een nieuwe voorstelling, het

en CC Berchem hadden Fabrice Ramalingom

andere jaar diepen we deze uit en werken we

gevraagd om een voorstelling van hem te

aan ons DNA. Dat is het engagement dat we

hernemen. Hij zou zijn professionele choreografie

DANST — 27

—

de genoten

hervatten met 15 amateurdansers. Die

vaak vanuit het werk van Fabrice Ramalignom

voorstelling heette POSTURAL: études en werd

en Thomas Hauert. Anderzijds hebben we

enkel door mannen uitgevoerd. Ikzelf danste ook

met Brussel als uitvalsbasis een fantastische

mee. Voor de meesten onder ons was dat een

scène voor de hedendaagse dans tot onze

unieke ervaring. Als amateurdanser zit je namelijk

beschikking. Dansers van o.a. Rosas, P.A.R.T.S.

vaak als enige man tussen heel wat vrouwen.

en Les SlovaKs kwamen al langs voor workshops.

De energie werd door het samenbrengen

Die workshops richten we enerzijds in om de

van al die dansende mannen heel anders. Na

groep nieuwe manieren van dans te tonen en

deze projectweken zijn we naar elkaars werk

hen te verrijken. Anderzijds willen we hiermee

blijven kijken en groeide het idee om samen

jonge choreografen de kans geven om hun

een gezelschap op te richten. Na een tijd werd

onderzoek naar beweging te testen op

me gevraagd de leiding te nemen. We hebben

grotere groepen. Deze werkmethode leidde

toen een aantal keer met een kleine bezetting

tot intensere samenwerkingen met Albert

gerepeteerd om na te gaan of mijn ideeën uit

Quesada en Katie Vickers. Albert maakte

te voeren waren. Er werd onderzocht of we met

voor ons de voorstelling Viva, een ode aan

het ontwikkelde materiaal aan de slag konden.

de dans op muziek van De Vier Jaargetijden

We hielden audities en vlogen met een groep

van Vivaldi, en op dit moment hernemen we

van vijftien dansers meteen in het creatieproces

TRIBUTE, een choreografie van Katie Vickers

van onze eerste voorstelling Het genootschap

met als inspiratie de muziek en alter ego’s

der Edele Delen. Het werd een indrukwekkende

van overleden popiconen. Voor onze volgende

processie, een eerste locatievoorstelling. We

voorstelling willen Maxime en ik aan de slag rond

werken autonoom als groep, maar hebben ons

humor. Ter voorbereiding houden we workshops

project de eerste jaren kunnen uitbouwen onder

met Milan Herich en Ana Victoria Lommi, die

de vleugels van Zinnema en zijn verder kunnen

ons begeleiden bij groepsimprovisatie. Na

groeien dankzij de steun van onder andere CC

TRIBUTE, waarin iedere danser meer individueel

Berchem, de Warande en STUK. Sinds twee jaar

een personage creëerde, willen we focussen

zijn we in residentie in cc Bruegel.

op groepsprocessen. Conflicten gaan we niet oplossen door middel van discussie maar door

Volgen jullie een vaste methode tijdens deze

middel van dans. “We agree to disagree”, we

repetitieprocessen? Bij een nieuwe voorstelling

zijn het er over eens dat we niet overeenkomen.

zitten we samen met elkaar of met de externe

Door de inzet van al deze manieren proberen we,

choreograaf om te brainstormen. Ook vindt

zonder pretentie, hedendaagse dans te tonen

er altijd reflectie plaats over de voorgaande

aan een ruimer publiek.

voorstellingen. Nadien doen we voorstellen voor een structuur en materiaal, binnen een gegeven

Vanwaar de keuze om jullie optredens vooral in

onderwerp. Dat ontwikkelen we verder op basis

openbare ruimtes te laten plaatsvinden? Bij de

van improvisatie. Zo krijgt iedere danser de kans

opstart van het gezelschap hadden we geen

om zijn eigen bewegingsmateriaal te ontwikkelen

geld noch een netwerk of de infrastructuur

vanuit zijn eigen danstaal.

om een zaalvoorstelling te maken. Vandaar

DANST — 28

de keuze om buiten te dansen. Uiteindelijk Hoe gaat dat in zijn werk? Improvisatie ligt aan

was dat een fantastische beslissing en een

de basis, daar voegen we dan gemeenschap-

rijke ervaring. We treden hierdoor steeds voor

pelijke kwaliteiten aan toe, zoals luisteren en

een heel breed publiek op. Voor mensen die

bewustzijn van het lichaam en de ruimte. Zo

ons kennen, maar evengoed voor mensen die

gaan we op zoek naar een zekere vorm van

toevallig langskomen en blijven staan. We

authenticiteit. Wat we brengen moet speels

spelen telkens voor verschillende leeftijden en

zijn maar mag zeker niet gespeeld zijn. Zoals

ook de danskennis van het publiek is gevarieerd.

een kind dat in zijn spel opgaat. Binnen dit alles

Zo hebben we al heel wat ontroerende

kiezen we heel bewust voor hedendaagse dans.

momenten meegemaakt. Ik herinner me een oud

Mijn eigen inbreng vertrekt, door verschillende

vrouwtje dat helemaal onder de indruk was van

samenwerkingen in het professionele veld,

al die mannen die aan het dansen waren, maar

Wie maakt er zoal deel uit van De Genoten en hoe

voorstelling. Af en toe zijn er zelfs mannen die

worden de taken verdeeld? Ons gezelschap is erg

niets hebben met dans, maar onze voorstelling

divers en bestaat uit ingenieurs, leerkrachten,

wel weten te appreciëren. Door de voorstelling

kunstenaars, studenten en zelfs een boswachter

naar een publieke ruimte te verhuizen, maak

en stationschef. Ikzelf ben boventitelaar in

je altijd een zekere reactie los en dat is

De Munt en werk soms mee in professionele

fijn als danser. Het werken in de openbare

voorstellingen. De eerste zes jaar deed ik alles

ruimte zorgt ook voor enkele restricties in

zelf: van kostuum en choreografie tot koken.

ons maakproces. We moeten bijvoorbeeld

Sinds twee jaar hebben we de taken deels aan

onthouden dat de ruimte de voorstelling niet

het team overgelaten. Zo hebben we iemand voor

mag bepalen. Die verandert namelijk altijd.

het zakelijke, productionele en communicatieve

We werken zonder techniek en belichting

aspect. Maxime en ikzelf zijn verantwoordelijk

en daardoor kunnen we niets op voorhand

voor de artistieke leiding. Dit seizoen hebben

vastleggen. Vandaar ook het belang dat we

we vooral ingezet op netwerken en verkoop. Dat

hechten aan luisteren naar elkaar. Zo proberen

was ook een van de redenen waarom we deel

we onverwachte situaties op te lossen. Doordat

wilden nemen aan De Grote Belgische Dansvitrine,

we altijd voor een ruim publiek dansen zorgen

een project van Danspunt. Dat heeft ontzettend

we dat in elke voorstelling minstens één heel

geloond. Meer mensen leren ons kennen. We

herkenbaar gegeven zit. Zo ging de voorstelling

blijven iets minder in onze repetitieruimte hangen.

SuperHeroes over superhelden en gebruiken

Doordat we werken met improvisatie heeft

we in Viva De Vier Jaargetijden van Vivaldi,

niemand een vaste rol. Indien een voorstelling

terwijl TRIBUTE vertrekt vanuit popmuziek. Door

toch op rollen gebaseerd is, worden deze pas

het publiek iets te geven dat vlot leesbaar is,

net voor de voorstelling verdeeld. Daardoor

kunnen we radicaler gaan met dans.

bieden we steeds een nieuwe unieke ervaring.

DANST — 29

evengoed kinderen die helemaal opgaan in de

de genoten

Waar werken jullie momenteel aan? Momenteel

onze visie op een ideale maatschappij, waarin

zijn we TRIBUTE aan het uitdiepen en zes nieuwe

mensen naar elkaar luisteren i.p.v. hun gelijk

dansers aan het inwerken. Dit doen we om met

uit te schreeuwen. Alles ontstaat vanuit een

TRIBUTE op te treden tijdens de zomer. We leren

dialoog, je moet elkaar de ruimte laten. Daarmee

ook oud repertoire zoals Viva aan de nieuwe

willen we mensen ontroeren, verrassen en aan

dansers aan. We zijn bezig met een nieuwe

het lachen brengen. Onze voorstellingen hebben

voorstelling over humor en slapstick. De formule

een hoog feel good-gehalte.

van De Grote Belgische Dansvitrine, met een externe coach die het creatieproces begeleidt,

—

sprak ons erg aan. Maxime en ik creëren samen, en gaan opnieuw werken met een coach. We willen kijken hoe dans en beweging op zich grappig kunnen zijn. Dit zonder de context van een kostuum of een gek gezicht. We willen

De Genoten zijn te zien op:

inzetten op de parameters van beweging zoals

30/05, Straattheaterfestival Sortilèges

ritme, tijd en ruimte. Anderzijds werken we

in Ath

nooit met een expliciete boodschap, noch rond

22/06, Fête de la Musique in Molenbeek

maatschappelijke noch rond politieke thema’s.

13/07, Dumontfeesten in De Panne

We willen het dansplezier tonen. De keuze voor

www.degenoten.be

het samen dansen en improviseren weerspiegelt

DANS 2019 FEROCIA

— za 19 jan THOMAS STEYAERT & RAUL MAIA THE BALLET OF PAUL ACE AND SUNNY LOVIN za 2 feb ALEXANDER VANTOURNHOUT RED HAIRED MEN extra: workshop met Alexander Vantournhout

do 14 feb COMPAGNIE GIOLISU - FEROCIA & NATALIA PIECZURO - THIS KIND OF BIRD FLIES BACKWARDS - double bill vr 1 maa PASSERELLE SARAH BOSTOEN & JUDITH CLIJSTERS UNITED TO FORGET - HOLDING SPACE - double bill wo 6 maa KABINET K 8+ - INVISIBLE do 21 maa BALLET VLAANDEREN - SIDI LARBI CHERKAOUI / TRISHA BROWN / CRYSTAL PITE do 4 apr FASO DANCE THÉÂTRE / SERGE AIMÉ COULIBALY (BF/BE) - KALAKUTA REPUBLIK roeselare / despil.be

FOTO ISABELLE WENZEL

Ik was amper 4 dagen in Teheran maar ik ben er nog altijd niet klaar mee. De stad lijkt meer op New York dan op pakweg Tunis. Na welgeteld één dag ruil ik mijn verplichte sluier in voor een groene skimuts met wulps pompon uit de bazaar. Niemand legt mij een strobreed in de weg. De toegang tot het zwembad van het hotel wordt ontzegd aan vrouwen - gelukkig had ik mijn badpak niet ingepakt. Het blijft contradicties regenen. Ondanks alle minirokjes op de historische foto’s uit de tijd van de sjah was de scholingsgraad van vrouwen toen vele keren kleiner dan in het Iran van de mollahs. Geen enkel Arabisch land heeft meer vrouwen aan de universiteit. En op geen enkele andere plek ter wereld heb ik jonge mensen zien vechten voor een plaats in het theater zoals tijdens het Fajr Festival.

Elke voorstelling zit afgeladen vol, het publiek kruipt waar het niet gaan kan, tot op het speelvlak als het moet. Vrouwen leggen bij het betreden van de zaal hun sluiers af. Het theater is echter geen vrijplaats: elke voorstelling wordt vooraf gekeurd door een censuurcommissie, fysiek contact tussen man en vrouw op de scène is uit den boze. Toch krijgt de Belgisch-Iraanse choreograaf Ehsan Hemat de prijs uitgereikt van de beste choreografie voor I put a spell on you, een voorstelling die net het gebrek aan privacy en de overvloed aan bewaking en controle aankaart. Het was de allereerste keer in zijn 37-jarige geschiedenis dat het Fajr Festival een prijs voor beweging uitreikt. In een land waar je niet mag dansen, kan je dit op z’n minst revolutionair noemen. Even baanbrekend leek mij de voorstelling die ik in een atelier achter het Hafez Theater zie, en die geen deel uitmaakt van de officiële festivalselectie. Warming-up

presenteert zich als een opwarming voor de in het zwart geklede spelers: 8 jongens, 4 meisjes.

Ademen, rennen, de zintuigen aanscherpen.

Stilaan verandert deze beetje routineuze opwarming van spelers in een training van ordetroepen en stampen de gevechtslaarzen over de grond. De regisseur fluistert de instructeur opdrachten in het oor, die op zijn beurt weer vertaalt naar de groep. Matrakken worden er bijgehaald en wapenschilden, dummies incasseren de slagen. Voor je het goed en wel beseft, ontstaat een veldslag tussen de spelers-rekruten en het publiek dat zijn gang mag gaan met waterflesjes of andere onzachte projectielen. Alle grenzen verschuiven. De machtsverhoudingen tussen spelers, regisseur en publiek worden blootgelegd, evengoed als de verhoudingen daarbuiten. De lijn tussen gespeeld en echt geweld sneuvelt, zeker als tussen het publiek iemand opduikt die beter getraind is dan de spelers. Het publiek krijgt de keuze tussen passief ondergaan of actief verzet plegen. De lichamelijkheid wordt tot het uiterste gedreven, ook bij de vrouwen. Terwijl ik in andere voorstellingen vooral ingesnoerde, uitgewiste lichamen zag, was het opwindend om naar het gevecht te kijken. Een gids/vertaler die de internationale gasten begeleidde, kon niet begrijpen dat ik niet weg wilde gaan voor het einde - iets waartoe hij mij probeerde aan te manen. Het was de eerste keer in zijn leven dat hij een vrouw tegenkwam die van geweld hield. Ik probeerde tevergeefs te repliceren dat ik vooral houd van de waarachtigheid van vechtende lichamen zolang het maar theater is. Het was de krachtigste dans die ik in Iran zag. Ik begreep niet hoe ze aan de censuur ontsnapt was en kon niet anders dan denken dat de tijd van de mollahs bijna voorbij is.

I put a spell on you op 22 november in KVS Brussel, in organisatie van Bozar.

DANST — 31

Hildegard De Vuyst is dramaturge en werkt waar het ware leven lonkt. Ze neemt je mee op haar contemplatieve escapades on the road, dansend, op een koord van kunst en kritiek, van horizontaal zoeken en verticaal vinden.

Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat.

Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.

high five met Chantal Pattyn

DANST vraagt telkens vijf uittips aan een cultfiguur. Deze keer polsen we bij Chantal Pattyn, zij presenteert Pompidou en is netmanager van Klara.

01 Flowers (we are) van choreografe Claire Croizé en hedendaags componist Matteo Fargion. Croizé heeft een voorliefde voor klassieke muziek, deze keer pakt ze Bach aan.

Met verzen van Rilke!

03

04

Ik ben een grote fan van veelvoudig podiumkunstenaar Ivo Dimchev. Als de agenda het toelaat ga ik kijken, whatever (s)he does. Het komende Selfie Concert wordt gieren!

In BOZAR loopt een schitterende expo over Bernard Van Orley die de machtige vrouwen van zijn tijd schilderde. Loop zeker de trap op voor het prachtige Helga Humming van Anouk De Clercq.

02 Vorig jaar zag ik Un sacre du Printemps van Daniel Linehan. Twee pianisten en een bende jonge dansers deden wonderlijke dingen met Stravinsky. Ik kijk uit naar zijn solo Body of Work.

05 In Kanal, de voormalige Citroëngarage in Brussel, zijn binnenkort twee prikkelende performances te zien van choreografen Radouan Mriziga en Mette Ingvartsen.

#FOMO? Up-to-date agenda op danspunt.be

DANST — 33

FOTO JOOST JOOSSEN

#cultuurtips

#danstagram

#teuta_tribal

#thespotvzw

#verhelst.marijke

#JEFFestival

DANST — 34

#danst

Dans is alles en alles is dans: post je meest memorabele, hilarische, alledaagse dansplaatje op Instagram, Facebook of Twitter met de hashtag #dansdanserdanst. Springt je foto in het oog, dan krijg je een flitsend Danspunt-flipboekje ĂŠn een ereplaats in de volgende editie van DANST.

DANST bij jou in de bus?

DANST abonnee 4 nummers/jaar 14€

DANST adverteerder oplage 5.000 nummers

NIEUW: vriend van DANST Verspreid mee het dansvuur en krijg gratis advertentieruimte

meer info? danst.be

DANST mee Dans je met woorden, beelden, ideeën, lijnen, armen en benen …?

Wil je een bijzonder dansverhaal delen of meewerken aan dit magazine?

Mail naar dansdanser@danst.be

en ma ken wi j d e v lo er v ri j vo o r vervo eri n g . I n Vla a n deren , Brussel en ver daarbui ten . dans p u nt.be

Da n s punt o n d erz o ek t, o ntvo uwt, verb i n d t . Vo o rb i j a lle st i j len c reëren w i j kan sen , bi eden w i j perspec t i ef

leer, b o ug eer. Als ma ker, a ls d a n s er, a ls d a n s fa n pur s an g. Dan spunt van gt op, duw t voo r t, g eeft steun .

Da n s d a n s er d a n s t . Va n mi d d el tot punt . Va n mot i e tot emot i e tot alle gren zen vervagen . O b serveer,

Gratis in 170 cultuurhuizen, musea, scholen … in Vlaanderen en Brussel

DANST is een driemaandelijkse uitgave van Danspunt en verschijnt 4 maal per jaar - P209281 - Afgiftekantoor Antwerpen X VU: Iris Raspoet, p/a Danspunt, Sint-Salvatorstraat 18a, 9000 Gent JRG 18/N1 maart 2019

JAN MART EN S, P. 26

danspunt.be

er is schoonheid in alles. Dans is daarvoor een goed medium