#01 2019
04
08
12
14
Danst in beeld met Kurt Van der Elst
Een dansbaar oorwurmpje
De Dansketting
Volta, viermaal dansplezier
20
23
27
31
Dansvanger
Een koor van vrouwelijke stemmen
De Genoten: speels, maar niet gespeeld
Column On the road
33
34
High five met Chantal Pattyn
#danstagram
colofon Red a ctie Si nt -Salvators traat 18a, 9000 G ent Coö rd i na t i e Eli en Lefevere Te kst Eli n e Den o l f, Hi l degard De Vuys t, Ine Dubois, E lodie Ko n a , Emma M eers c h a er t, Cy nt h i a S teyl a er ts, Maud Tielem ans, Nele Van Herck E indre d a c ti e Lut Fi rlefy n , Eli en Lefevere, Ir i s Ra sp o et en Lene Van Langenhove Coverbe e l d Kur t Va n d er Els t De si g n Elv i re Del a note × Herm ine Coorem an Duurzam e druk Bema Gra ph i c s Pe ri o d i c i te i t 4 × per j a a r Op l age 5.000 ex. Volgend num m er juni 20 19 Ab o nne me nt 14 euro
dansbeeldig
Wanneer gedachten niet helder genoeg zijn om in te graven, maar je ze toch met iemand wil delen. Wanneer je geen woorden vindt om uit te spreken, noch neer te schrijven. Wanneer je je het liefst voor even van je rusteloze lichaam wil FOTO ISABELLE WENZEL
ontdoen, maar dat lichaam het meest eigenlijke is dat zal blijven. Dan is er de dans. De dans waarmee we verhalen vertellen zonder ze te verzinnen. De dans die ons laat fluisteren en schreeuwen, huilen en lachen, verstillen en beminnen. De relatie tussen geest en lichaam spreekt al eeuwen tot de verbeelding. Va n u i t ha a r st udies ku n stweten sc happen ontdekt
Grote denkers als Plato, Descartes en Kant werden erdoor bezield. Maar ook de
Emma Meer s c haer t kuns t in al
danswereld liet het niet onbewogen. Hoe
ha a r vo r men en betekenis s en.
kan iets immaterieels als de geest, iets
Gedreven d o or een grote
materieels als het lichaam in beweging
vo o r l i efd e vo or beweging,
brengen? Isadora Duncan, in haar streven
tra cht ze te ontwaren hoe
naar natuurlijke bewegingsvrijheid, zag
d a ns een ko o rd s pant tus s en
het lichaam van de danser als ‘the
l i cha a m en g ees t, waarop de d a nser b a l a nceer t.
luminous manifestation of the soul’. Iets later symboliseerde ook Martha Graham dans als de verscholen taal van de ziel. Dit uitte zich in haar expressieve dans waarin ze innerlijke hartstochten en worstelingen verbeeldde. De dans als een woordeloos medium met een bijzondere zeggingskracht. Laten we nu nog leren luisteren.
DANST — 3
#01 2019
#dansttt
#dansttt
DANST — 4
#dansttt
#dansttt
DANST — 5
#dansttt
#dansttt
DANST — 6
#dansttt
— DANST IN BEEL D Kur t Van d er El s t In elke editie van DANST zetten we een fotograaf in the picture die de essentie van dans weet te vatten. Deze keer is dat Kurt Van der Elst, theaterfotograaf met een liefde voor dans. Na zijn eerste opdrachten voor Arne Sierens en Alain Platel maakte hij snel naam in de scènefotografie. Hij werkt onder meer voor Toneelhuis, LOD muziektheater, les ballets C de la B, kabinet k, Compagnie Cecilia, Action Zoo humain en hetpaleis.
In 2017 won Kurt Van der Elst de tweejaarlijkse Theaterfotografieprijs met zijn fotoreeks van de dansvoorstelling Horses van kabinet k / hetpaleis. De jury: “Deze serie gaat voorbij dansfotografie. Het zit zo dicht op de huid dat het theatraal is. De fotograaf Kurt Van der Elst heeft op een gevoelige manier het contact tussen volwassenen en kinderen in beeld gebracht. Hij is erin geslaagd het fysieke van de voorstelling te vertalen naar foto’s die een letterlijk fysieke reactie opriepen bij de jury. De fotoserie maakt intens nieuwsgierig naar de voorstelling.”
#dansttt
www.kvde.be
DANST — 7
Volgens schrijver Flor Declercq is de fotograaf bijna onzichtbaar: “Kurt Van der Elsts geëxposeerde (scène)foto’s zijn geen uitgekiende composities maar de indrukken van een heimelijke toeschouwer. Een toeschouwer die weet wat hij zoekt; hij sluipt de bühne op, mijdt de diepte en nadert de protagonisten onmerkbaar dicht. Hij gijzelt de spelers bijna in een intelligent gebruikte leegte. Zijn blik selecteert en snijdt in deze spelers: een in folie gesmoorde kreet, man en vrouw in een knellende omhelzing, het pijnlijk uitgestrekte lijf dat naar het ijle reikt.”
Een dansbaar oorwurmpje Ze zullen hem niet temmen, de fiere Vlaamse Leeuw. Het volkslied klinkt vandaag voor velen ouderwets en irrelevant. Op Dag van de Dans brengt cultuurcentrum De Grote Post in Oostende een geüpdatete versie: een nieuwe tekst en – voor het eerst – een dans. Daarvoor bundelen muzikanten Sam Serruys en Wannes Cappelle de krachten met choreografen Lisi Estaras en Darryl Woods.
DANST — 8
—
T E KS T E LO D I E KO N A B E E L D K R I S TO F K I M P E
Hoe is dit project ontstaan?
jullie uniek maakt. Niet alles is beter in het
Sam Serruys Liv Laveyne, programmator
buitenland”, zei ze. IJsland en Vlaanderen
van De Grote Post, wilde iets doen met de
staan met elkaar in contrast. Op het WK
foute perceptie van De Vlaamse Leeuw en de
voetbal hadden de Ijslanders geen nationale
bijhorende frustratie. De Vlaamse Leeuw en het
ploeg met bekende spelers, maar wel een
taboe errond stoorde haar enorm. Ze richtte
enorme teamspirit en steun van de bevolking.
zich tot Wannes om een nieuwe songtekst te
Hier in België heb ik dat voor het eerst gevoeld
schrijven. Aan Darryl en Lisi stelde ze de vraag
tijdens het WK. De Rode Duivels die het plots
om de choreografie te creëren. Ik mocht samen
goed deden, waardoor een grote trots zich
met het collectief Pascal Gomez de muziek
verspreidde doorheen ons land.
componeren. De laatste vijftien jaar hadden we niks meer samen gecreëerd. Het was dus
Is de choreografie gebaseerd op klassieke
spannend om opnieuw de studio in te duiken.
volksdans? Of is het eerder een improvisatie van de deelnemers?
Waarom het volkslied in een nieuw jasje steken?
Darryl Woods We zijn nog volop aan het creëren.
Sam De Vlaamse Leeuw is een eerder strijdlustig
De Grote Post heeft een oproep gedaan om
oorlogslied. Vandaag wordt het Vlaamse
mee te werken aan dit project. Op de eerste
volkslied vooral in een politieke context gebruikt.
bijeenkomst hadden we ongeveer 40 deelnemers.
Een volkslied moet elke Vlaming aanspreken en
Iedereen mocht op de muziek bewegen en kreeg
moet gericht zijn op samenhorigheid, niet op
het concept van volksdans uitgelegd door Lisi
oorlog of politiek.
en mij. We zullen hen een basischoreografie
Wannes Cappelle Het is de bedoeling om een
aanleren tijdens de komende workshops, maar
hedendaags volkslied te maken. Dan kan je
willen uiteindelijk de passen en improvisatie van
niet zingen over de Vlaming die hier geboren
de deelnemers in de dans verwerken.
en getogen is en wiens grootouders hier
Lisi Estaras Ik werk graag met verschillende
al generaties wonen. Je hebt veel soorten
mensen van diverse achtergronden, dat
Vlamingen. De Vlaamse Leeuw probeert de
hoeven niet altijd professionele dansers te zijn.
eenheid van het volk te halen uit een gemeen-
Steeds weer voel ik mij uitgedaagd om met
schappelijke vijand. Ze zullen ons niet temmen,
uiteenlopende persoonlijkheden te werken die
ze zullen ons niet klein krijgen! Met andere
houden van bewegen. De deelnemers steken
woorden: “De buitenwereld is slecht en als we
veel van zichzelf in het werk, dat maakt het
samenhangen kan ons niets overkomen.” Dat is
spannend.
geen positieve manier om je identiteit als volk
Sam Belangrijk detail: de muziek is de voorzet.
te beleven. In de nieuwe tekst heb je dan ook
Het muzikale is wat alles verbindt. Eigenlijk
een strofe over nieuwe Vlamingen die ons vers
hadden we eerst muziek nodig om te zien
‘bloed’ geven.
welke richting wij met de dans en tekst konden uitgaan.
volkslied verwachten?
Vertel eens wat meer over jullie achtergrond.
Wannes Ja, het volkslied is gewoon té
Wannes Ik ben singer-songwriter, scenarist
ouderwets. (lacht) Dan heb je het absurde
en schrijf altijd in het West-Vlaams. Daarom is
beeld van een leeuw in Vlaanderen. Die leeuw
het vernieuwde volkslied ook een beetje een
besloot ik meteen te schrappen. Ik heb even
West-Vlaams volkslied geworden. (lacht)
gezocht naar een ander dier, maar ook dat heb
Maar ik heb mijn best gedaan om de andere
ik opgegeven. Het volkslied herschrijven was een
provincies erbij te betrekken.
zeer moeilijke oefening, omdat wij Vlamingen
Darryl Oorspronkelijk ben ik van de Verenigde
niet trots zijn op Vlaanderen. We drijven vaak
Staten, maar ik woon al 30 jaar in België. Ik ben
de spot met onszelf.
vooral in het klassiek ballet getraind, maar
Mijn vrouw, een Ijslandse, is met een goede
ook in tap, jazz, noem maar op. Ik ben danser,
insteek gekomen. “Laat het gaan over wat
choreograaf en docent. In België heb ik gewerkt
Vlamingen met Vlaanderen verbindt, wat
met Alain Platel en Sidi Larbi Cherkaoui.
DANST — 9
Mogen we een compleet nieuwe versie van het
DANST — 10
— Ze zullen ons niet temmen! wordt een soort flash mob. We leren aan de voorbijgangers de volksdans aan zodat iedereen kan meedoen Lisi Ik ben danseres en choreografe. Bijna
sowieso gaat het door in de publieke ruimte.
twintig jaar lang heb ik met Alain Platel gewerkt
De choreografie duurt zo’n 10 minuten. Voor
en gedurende deze periode ook mijn eigen
het lange vers gaan we mensen van bepaalde
creaties ontwikkeld. Ik werk vaak samen met
Vlaamse streken, met een specifiek accent,
andere artiesten. Nu focus ik mij op het verder
strofes laten meezingen. Iedereen moet
ontwikkelen van mijn eigen stijl en probeer ik
kunnen meedoen.
het verband tussen muziek, tekst en art brut
Wannes Ook niet-Vlamingen.
te ontdekken.
(iedereen lacht)
Sam Ik ben afgestudeerd als muzikant en werkte als geluidstechnieker bij les ballets C de
Wat maakt dit project speciaal?
la B. Op een bepaald moment kreeg ik de kans
Wannes Het zal zeer spontaan zijn. De
om muziek te componeren voor het gezelschap,
danspassen komen van de deelnemers zelf.
wat ik gedaan heb tot het toeren te lastig
Sam De ‘dansers’ zijn van alle leeftijden, van
werd met de kinderen. Nu werk ik als technisch
acht tot tachtig jaar. Ze hoeven ook geen
coördinator bij De Grote Post, maar ik maak
danservaring te hebben, maar moeten wel
af en toe nog muziek voor voorstellingen.
gemotiveerd blijven. Darryl Het nieuwe Vlaamse volkslied is een
Hoe verloopt de samenwerking?
dansbaar oorwurmpje.
Sam We stuurden elkaar regelmatig materiaal
Sam Het nummer is inderdaad catchy.
om aan verder te werken. Met het collectief
Het is gemakkelijk oppikbaar voor iedereen.
Pascal Gomez heb ik één dag gejamd in de
Lisi De deelnemende dansers zijn enorm
studio. Letterlijk, de microfoon aan en op record
enthousiast. Het is spannend, verrassend
gedrukt. We hebben ook apart kunnen werken
en samen dansen is echt fun.
aan de muziek en kwamen dan samen om ideeën
Wannes Het project combineert volksdans,
uit te wisselen. Met de zangmelodie van Wannes
muziek en tekst. Het geheel moet makkelijk
was het af.
aan te leren zijn en tegelijkertijd goed in
Darryl Om de anderhalve week komen de dansers
elkaar passen. We zijn naar iets moois
samen om te repeteren. Als Dag van de Dans
aan het evolueren.
dichterbij komt, zullen we meer repeteren voor
Sam Voor mij is het project eigenlijk al
de afwerking.
geslaagd. Op Dag van de Dans kunnen we het creatieproces is volgens mij het belangrijkste.
de Dans? Darryl Ze zullen ons niet temmen! wordt
—
een soort flash mob. Lisi en ik leren aan de voorbijgangers de volksdans aan zodat zij kunnen meedoen. En dat op drie verschillende momenten.
Ze zullen ons niet temmen! op 27 april
Sam We twijfelen nog tussen het park voor
in Oostende. www.degrotepost.be
De Grote Post en het Vissersplein, maar
DANST — 11
resultaat tonen, maar de vreugde tijdens het Wat mogen we verwachten op Dag van
DANST — 12
—
F O T O M É D I AT H È Q U E D U C E N T R E N AT I O N A L D E L A D A N S E F O N D S A L B R E C H T K N U S T / D O N AT I O N R O D E R Y K L A N G E
27 april 2019 is het Dag van de Dans. Aalst, Geel, Hasselt, Herentals, Kortrijk, Ninove en Turnhout maken elk één lange feest- en dansketting. Voor dansers en niet-dansers, voor durvers en dromers, voor jonge scouts en oude kaarters, voor mensen met en zonder beperkingen … Voor iedereen die van dansen houdt. Gebaseerd op een choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui. Met een fanfare en veel dansenthousiasme uit de buurt. Sta jij ook al te springen om mee te dansen? In de voorbereidende workshops ontmoet je alle dansers in spe en zet je samen de dans naar jullie hand.
Aalst
Kortrijk
workshops
workshops
za
di
16/04 van 19u tot 21u
woe 24/04 van 16u tot 18u
ma
22/04 van 10u tot 12u
don 25/04 van 20u tot 22u
woe 24/04 van 19u tot 21u
dansketting
dansketting
za
za
27/04 om 16u30 Geel
27/04 om 15u Ninove
workshops
workshops
za
30/03 van 15u tot 17u
di
vr
5/04 van 10u tot 12u
woe 20/03 van 16u tot 18u
19/03 van 17u30 tot 19u30
woe 24/04 van 19u tot 21u
do
dansketting
dansketting
za
za
27/04 om 10u Hasselt
25/04 van 17u30 tot 19u30 27/04 om 14u Turnhout
workshops
workshops
za
30/03 van 10u tot 12u
woe 10/04 van 14u tot 16u
za
6/04 van 13u tot 15u
zo
14/04 van 14u tot 16u
za
27/04 van 14u tot 15u
za
20/04 van 14u tot 16u
dansketting
dansketting
za
za
27/04 om 15u
27/04 om 10u30 en om 19u30
Herentals workshop za
6/04 van 14u tot 16u
dansketting za
27/04 om 14u
meer info? dansketting.be
DANST — 13
20/04 van 11u tot 13u
volta
Volta: vier maal dansplezier Ambitieus, enthousiast en vol bruisende ideeën. Dat is het team van Volta Dance Collective, dat bestaat uit Cleo Vanlommel, Jolanda Luijten, Kathy Nagels en Manuela van Tongelen. Volta brengt amateurdansers die hun talent met een groter publiek willen delen samen in een wervelende voorstelling die toert langs Vlaamse culturele centra. Verslag van een geanimeerd gesprek met drie van de vier initiatiefnemers van dit bijzondere project.
DANST — 14
—
TEKST INE DUBOIS FOTO GUNTHER PELGRIMS
Waarvoor staat Volta?
te creëren voor mijn dansers van Kick-iT
Jolanda Volta is een samenwerking tussen
Company. Natuurlijk zijn er binnen de gemeente
vier Kempense danscompagnies: ID-crew van
kleine festiviteiten waar we kunnen optreden,
Dansatelier Impuls uit Geel, Mad Hatters Dance
maar die zijn niet altijd geschikt om een langere
Company uit Mol, Dansstudio Scintillare uit
choreografie te brengen. Ook op de talrijke
Rotselaar en de Kick-iT-company uit Heist-op-
danswedstrijden in Vlaanderen kun je je als
den-Berg. Cleo Vanlommel van Mad Hatters
dansschool in de kijker zetten, maar daar ben
Dance Company contacteerde ons met de
je gebonden aan bepaalde regels of criteria
vraag of we wilden brainstormen over een leuk
voor je stuk. Vaak mogen groepsstukken niet
concept om meer podiumkansen te bieden aan
langer dan drie minuten duren en kun je dus geen
onze dansers voor wie dans meer is dan een leuke
uitgebreid verhaal vertellen of thema uitwerken.
hobby. Die brainstorm groeide uit tot Volta.
Ik wilde graag een meer avondvullend programma
Kathy Ik speelde al langer met het idee om in een
met langere choreografieën aanbieden. Na het
professionele setting voorstellingsmogelijkheden
eerste contact bleek al snel dat we hierover
allemaal op één lijn zaten en zijn we samen tot
choreografie en improvisatie. Daarnaast ben ik
het huidige concept gekomen. Ik ben heel blij dat
bewegingscoach. Ik probeer zowel dansers als
Cleo het initiatief heeft genomen en ons heeft
niet-dansers wat bij te brengen over lichaams-
samengebracht.
bewustzijn, ik wil hen letterlijk en figuurlijk in
Manuela Concreet brengt onze eerste tournee
beweging brengen. De groep die zal deelnemen
Volta 1.0 het werk van onze danscompagnieën
aan Volta is de ID-crew van Dansatelier Impuls.
en crews bij elkaar in vier voorstellingen, telkens
Die groep heb ik jarenlang zelf getraind. Sinds
bij één van ons in de buurt. Onze dansers
2 jaar coacht danser/choreograaf Ian Doijen
brengen zowel jazz, urban als moderne en
hen. Hij heeft voor dit project de choreografie
hedendaagse dans. Jolanda maakte ook een
gemaakt. Binnen Volta neem ik vooral het
choreografie voor de finale waarin alle 85 dansers
organisatorische luik voor mijn rekening en zorg
samenkomen. Dansers en choreografen letterlijk
ik voor de communicatie met de verschillende
samenbrengen, daar staat Volta voor. We vinden
samenwerkingspartners.
het belangrijk dat dansers de kans krijgen om
Manuela Dans is altijd al mijn grote passie
elkaar te ontmoeten en elkaar leren kennen
geweest. Na een intensieve dansopleiding bij Het
zonder prestatiedruk of competitiegevoel.
Samsonballet, onder leiding van Ijvi Hagelstein,
Voorlopig is Volta enkel nog een samenwerking
wilde ik graag professioneel verder in dans en
tussen onze vier dansgroepen, maar later
trok ik naar de Fontys Dansacademie in Tilburg.
willen we dit graag uitbreiden.
Ondertussen draaide mijn eigen dansschool toeren. Momenteel gaan er wekelijks zo’n 80-tal
Jolanda Cleo Vanlommel leidt de Mad Hatters
lessen door. In september 2018 openden we een
Dance Company in Mol. Met deze urban dance
extra locatie in Herselt om de meer dan 500
crew traint ze wekelijks voor verschillende hiphop-
leden een dansplek te kunnen bieden. Ik ben
wedstrijden en urban theatervoorstellingen.
mee in het Voltaproject gestapt om mijn dansers
Verder geeft Cleo les in urban stijlen en ragga
nieuwe kansen en ervaringen aan te reiken. Ik vind
in verschillende amateurdansscholen. Ikzelf ben
het dansschool-overschrijdende karakter één
professioneel gevormd als danser, choreograaf
van de krachtpunten van dit project. Zo kunnen
en docent aan het toenmalige Hoger Instituut
we kennis en ideeën uitwisselen en ontstaan
voor Dans in Lier (nu Koninklijk Conservatorium
er misschien wel nieuwe vriendschappen, net
Antwerpen/AP Hogeschool, n.v.d.r.). Momenteel
zoals tussen ons vieren. (lacht) Tijdens de
help ik dansers, zowel professionals als amateurs,
Volta-tournee brengen onze moderne academie-
om hun passie te laten bloeien. Ik geef wekelijks
groepen een dansstuk van mezelf en van mijn zus
lessen bij de Stedelijke Academie voor Muziek,
Silke Van Tongelen, die ook dansdocente is. Onze
Woord en Dans in Lier en Dansatelier Impuls
urban academiegroepen zullen een stuk dansen
Geel, in zowel hedendaagse als klassieke dans,
van Samuel Chan.
DANST — 15
Dansstudio Scintillare in Rotselaar al op volle Wat is jullie achtergrond?
volta
Kathy Ook ik heb een eigen dansschool in
traject wordt, zowel op danstechnisch,
Heist-op-den-Berg, Dansstudio Kick-iT. Die leid
choreografisch als sociaal gebied. Volta wil
ik samen met mijn man Bram Luyts, hij bedacht
verbinden en verrijken op een duurzame manier.
trouwens de naam Volta en ontwierp het logo.
Zo vinden we het belangrijk dat alle dansers
Ik geef les in uiteenlopende dansstijlen aan
samen in een eindchoreografie staan om
verschillende leeftijdsgroepen, waaronder ook
de verbondenheid tussen de verschillende
de Kick-It Company die deel zal nemen aan Volta.
dansgroepen te benadrukken. In de tweede
Die groep brengt vooral moderne dansstukken
plaats willen we onszelf blijven voeden en laten
die ik zelf choreografeer. We hebben al vaak met
inspireren door het werk van anderen. We hopen
succes deelgenomen aan danswedstrijden, maar
ook dat onze dansers veel bijleren op vlak van
we zijn klaar voor een nieuwe uitdaging waarin
performen voor een groot publiek. En natuurlijk
zowel de dansers als de choreograaf iets meer
willen we zoveel mogelijk mensen warm maken
van zichzelf kunnen laten zien.
voor dans: ouders met jonge kinderen en volwassen dansliefhebbers maar ook zij die niet
Per locatie is er ook een gastprogrammatie.
vaak dansvoorstellingen bezoeken. De stukken
Wat mag het publiek verwachten?
die we brengen zijn heel toegankelijk en hebben
Kathy In Heist-op-den-Berg is rolstoeldanseres
toch voldoende eigenheid en diepgang om de
Sofie Co te gast. Met de solo die ze zal brengen,
meer ervaren kijker te bekoren.
neemt ze deel aan het wereldkampioenschap rolstoeldans. Sofie wordt getraind door Rani
Wat wil Volta op lange termijn bereiken?
Bellekens, een danseres van onze compagnie.
Kathy In de toekomst zien we de speellijst graag
Dit is een totaal ander segment van dans,
uitbreiden naar meer culturele centra en willen
maar net daarom is het heel waardevol om
we ook verder denken over workshops, stages en
Sofie erbij te hebben. Daarnaast brengt Eveline
uitwisselingstrajecten tussen de deelnemende
De Weerdt, een professionele danseres uit
dansscholen. We hopen dat het initiatief ook
Heist-op-den-Berg, een hedendaagse danssolo.
navolging zal krijgen in de rest van Vlaanderen.
Ook danscentrum Aike Raes komt aan bod met
Wie weet kunnen we wel bruggen slaan naar
hun gloednieuwe urban crew Aira District.
Waalse dansscholen. Een droom zou zijn dat Volta
Manuela Voor de voorstelling in Keerbergen die
binnen een paar jaar is uitgegroeid tot een vaste
ik met Dansstudio Scintillare voor mijn rekening
waarde in de danswereld.
neem, nodigen we onder andere Empire Crew uit. Deze jonge hiphop crew is bekend van
—
Belgium’s Got Talent en schopte het tot finalist bij Dans met Hanne. De voorstelling in Mol wordt georganiseerd door Mad Hatters Dance Company onder leiding van Cleo. Die dag is de hiphop crew van Jocelyn Joosten, J+ Dance Crew, te gast met hun fusion van modern en hiphop. Jolanda In Geel kozen we voor een fragment uit
SNAP XL, een choreografie die Talitha De Decker voor fABULEUS maakte. Enkele dansers van
DANST — 16
Dansatelier Impuls dansen mee en het past ook mooi binnen het concept van Volta. Daarnaast zal de Becompagnie van de Academie voor
VOLTA 1.0. is nog te zien op:
Muziek, Woord en Dans Bornem een stuk brengen
24/03 in Schouwburg Rex, Mol
van choreograaf Dries Verstreepen.
www.getouw.be 6/04 in GC Den Bussel, Keerbergen
Wat is de missie van Volta?
www.dansstudioscintillare.be
Kathy In de eerste plaats willen we het publiek
5/05 in CC De Werft, Geel
een aangename avond bezorgen. En we hopen
www.dewerft.be
dat het voor alle deelnemers een leerzaam
VR 19 APR 2019
Pasionaria Marcos Morau & La Veronal
© Alex Font
Passie volgens Spanjes populairste en meest intrigerende choreograaf Marcos Morau.
Info & tickets: +32 70 22 12 12 In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge concertgebouw.be
FOTO: RUDY CARLIER
SCHRIJF IN OP WWW.WISPER.BE/DANS
EXTRA ZONNIGE DANSCURSUSSEN IN FRANKRIJK EN BARCELONA DEZE ZOMER!
VAN YOGA NAAR DANS (IN NOORD-FRANKRIJK) HEDENDAAGSE DANS BASIS (IN ZUID-FRANKRIJK) HEDENDAAGSE DANS VERDIEPING ( IN BARCELONA) ALORS ON DANSE: SWING VOOR BEGINNERS (IN ZUID-FRANKRIJK)
# 01 2019
#SARAHYUZEEBROEK
T R A P TOW N F O T O A N N A I L D I KÓ P E TÖ
dansvanger DANST — 20
Elke editie vragen we een of twee gepassioneerde amateurdanser(s) naar dé dansvoorstelling die zijn/haar blik vangt. Hoe kijken dansers zélf naar dansvoorstellingen? Een dansaardig verslag.
vangst : Boléro (Maurice Béjart) waar : Stadsschouwburg Antwerpen
Wil je zelf eens een dans(voorstelling) vangen? Mail jouw idee naar dansdanser@danst.be
Vanaf de eerste noten wordt de aandacht van de toeschouwer op een brute, maar mooie manier opgeëist. In het begin focust de belichting op de hand van de danser, die in beweging komt op de eerste tonen van de Boléro, waarna de muziek je doorheen de voorstelling begeleidt. Herhaling Het is opmerkelijk dat je in Ravels bekendste werk van het begin tot het einde hetzelfde ritme hoort. Het zijn vooral de instrumentale combinaties en het crescendo die de meeslepende melodie zo interessant maken. Eenvoud Boléro is een voorstelling die met eenvoudige middelen toch heel overweldigend overkomt. Niet enkel voor de muziek is herhaling het kernwoord. De hoofddanser en de 30-tal mannelijke dansers rond de tafel maken allemaal gelijkaardige, repetitieve bewegingen. Erotiserend De gelijktijdige auditieve en visuele prikkels zorgen voor een erotische geladenheid. De opzwepende muziek ondersteunt de sensuele dansbewegingen. Je begrijpt snel waarom de Bolero vaak als achtergrondmuziek gebruikt wordt in films wanneer de liefde bedreven wordt. Concentratie Het is duidelijk een prestatie om ongeveer een kwartier lang deze repetitieve passen vol te houden. Uitputtingsslag De bezwete huid die steeds meer glanst, verraadt de uitputting. Tegelijkertijd wordt er een bepaalde energie opgewekt en je voelt dat het zal resulteren in een bijzonder slot. Verpletterende climax De krachtige figuur in het midden die de dansers één voor één meetrekt tijdens een lange, trage muzikale opbouw boekt zichtbaar een overwinning.
DANST — 21
danser : Cynthia Steylaerts (danst bij Dans’Apen)
danser : Nele Van Herck (danst bij Kinemusikei) vangst : TrapTown (Wim Vandekeybus / Ultima Vez) waar : deSingel Antwerpen
Geen dans pur sang TrapTown is een combinatie van film, muziek en theater. Met heel indrukwekkende stukken dans, maar iets te weinig naar mijn zin. Over elk detail is nagedacht. Niks wordt aan het toeval overgelaten. Zelfs de decors werden ontworpen door architecten. De soundtrack is van Trixie Whitley en Phoenician Drive. Muziek van de bovenste plank. TrapTown is een bijzonder artistieke voorstelling met een hedendaags verhaal, gebaseerd op oude mythen. Maar door de veelheid aan indrukken, en door de iets té overheersende theatrale intermezzi, is het minder meeslepend dan een ‘klassieke’ dansvoorstelling. Niet elke danser is ook een goed acteur, en is even verstaanbaar in de Engelse dialogen. En als je de boventiteling moet lezen, mis je een deel van de sfeer.
DANST — 22
Fysiek en technisch uitmuntend De danspassages van Ultima Vez zijn zoals steeds heel erg fysiek en intens. Vaak leunt de choreografie aan bij circus of acro-gym, met veel contact tussen de dansers, duetten die speels beginnen en uitmonden in halve gevechtscènes. De decors en de filmbeelden lopen naadloos in elkaar over en sluiten perfect aan bij wat er live op scène gebeurt. Mooi is de interactie tussen de personages op doek en de dansers op het podium. Tikkeltje moraliserend Samenleven in een grootstad, het is vandaag een uitdaging. De strijd tussen wat ons verdeelt en de zoektocht naar wat ons verbindt, is actueler dan ooit. Het zit ook allemaal vervat in dit verhaal, maar de moraal is misschien net iets te nadrukkelijk aanwezig. Ik ben fan van Wim Vandekeybus, maar kijk toch uit naar zijn volgende dans-dansvoorstelling.
Een koor van vrouwelijke stemmen Met Passing the Bechdel Test maakt choreograaf Jan Martens de balans op van gendergelijkheid vandaag. Hiervoor ging hij aan de slag met dertien jongeren tussen 13 en 20 jaar. Niet dans, maar wel tekst vormt dit keer het uitgangspunt van de voorstelling. —
TEKST ELINE DENOLF FOTO CLARA HERMANS
Jan, hoe heb je deze diverse groep
Die auditie was voor mij al een overwinning. Ik zat
jongeren samengesteld?
toen echt met een ei dat ik kwijt moest. Ik weet
Jan Martens We hebben een oproep gedaan dat
niet meer precies waarmee ik aan het worstelen
zich richtte tot meisjes die zich identificeren als
was, er waren zoveel dingen. Zelfs zaken
lesbisch of biseksueel, of erg geïnteresseerd
waarvan ik niet wist dat ik ermee bezig was,
zijn in feminisme. Ik was daarbij vooral op zoek
maar daar dan benoemd werden. Ik had iets heel
naar boeiende persoonlijkheden. Misschien zelfs
persoonlijks voorbereid. Dat was heftig, maar
nog meer naar diversiteit. We hebben nog al te
voelde ook goed. Ik voelde me erg veilig daar; er
vaak een stereotiep beeld van ‘de jongere van
heerste een heel andere sfeer dan bij eerdere
vandaag’, ook al zijn de verschillen onderling
audities. Je moest je niet anders voordoen dan
enorm. Het was dus belangrijk bij deze productie
je bent. Dat vond ik zeer vernieuwend, en dat
om niet te werken met jongeren die louter op
nam ook bij iedereen de stress weg. Het was een
het toneel willen staan, maar zich echt wilden
mooi precedent voor wat nog komen zou.
de eerste auditiedag met iedereen in gesprek
Jullie spelen met tekst van onder meer Virginia
gegaan om te peilen naar hun motivatie. We
Woolf en Susan Sontag, maar ook van zangeres
vroegen wie hun rolmodellen zijn, of ze het leuk
Solange. Nemen jullie dan ook een rol aan?
vinden om een meisje te zijn, en waarom. Renée
Renée Nee, wij staan als onszelf op het
had daar al meteen veel over te vertellen. Je
podium, maar we vertolken wel de stemmen
voelde de drive om daar iets mee te doen.
van anderen. We werkten zo intensief op die
Renée De Coninck Tijdens dat gesprek kon je zelf
teksten dat we er onze eigen stem in vonden.
bepalen hoeveel je vrijgaf. Ik heb me helemaal
Bij mijn teksten ervaar ik bijvoorbeeld heel veel
bloot gegeven, maar ik voelde dan ook die
gevoelens. Dat is precies wat ik wil verwoorden,
noodzaak, net als vele anderen van onze groep.
maar ik kan het zelf niet. Dat toont aan dat
DANST — 23
verdiepen in het thema. We zijn dan ook al op
DANST — 24
— het is een heel choreografische behandeling van tekst geworden. Door erg op ritme te werken en uit te zoeken hoe je de ruimte gebruikt die teksten van zo lang geleden vandaag nog
De teksten zijn niet altijd even licht
steeds relevant zijn.
verteerbaar. Zijn ze bedoeld als kritiek
Jan Door hen die teksten te geven, konden
op een vrouwonvriendelijke samenleving?
ze iets vertellen wat ze in hun eigen woorden
Jan Er zitten ook minder zware fragmenten
niet zouden durven of kunnen vertellen. Renée
in, maar door de hoeveelheid tekst wordt
heeft bijvoorbeeld een tekst in het Engels.
het wel heftig. De voorstelling begint met
Daardoor lijkt het alsof ze een rol aanneemt,
heel grappige, soms banale situaties. En dan
deels omdat de taal een barrière is: het publiek
komen de teksten. Het wordt allemaal op een
voelt dat dat niet haar woorden zijn. Van andere
rustige manier gebracht, maar als je echt gaat
teksten denken mensen achteraf dat ze wel zelf
luisteren, zijn er wel heel wat dingen om je over
geschreven waren, terwijl dat niet zo was. Welke
op te winden. Zo zegt iemand op een bepaald
tekst ik aan wie gaf, was echt een zoektocht.
moment: “I can’t believe we’re still protesting
Renée We spelen een beetje met dat idee of het
for this shit”. Of: “If you’re not angry, you’re not
onze eigen teksten zijn of niet. Ik vond het wel
paying attention”. Dat zijn de venijnige steekjes
verbazingwekkend hoe Jan al van bij het begin
die ik er wel in wilde.
zo goed kon inschatten welke tekst best bij wie
Renée Dat is zo fijn aan het stuk: het is subtiel
zou passen. Dat was voor mij zeer belangrijk. In
maar de boodschap komt wel aan. Doorheen
de groep zijn er velen die echt op zoek waren
het proces werden die teksten ons steeds meer
en dat nog steeds zijn. Voor hen is dit stuk dan
eigen, tot tekst en persoon één werden. Het
ook erg welkom in hun leven, als steun bij die
gebeurt nog steeds dat ik naar een bepaalde
zoektocht, omdat er een safe space gecreëerd
tekst luister en plots begrijp waar het over
wordt waar geen vooroordelen zijn. Ik ben nu
gaat. En dan begrijp ik ook meteen waarom
wel de oudste, maar er zijn er die bij aanvang 13
Jan dat fragment erin heeft gestoken.
waren. Mocht ik die leeftijd hebben gehad, zou
Dit brengen voor leeftijdsgenoten tijdens
ik het ook enorm geapprecieerd hebben om dit
schoolvoorstellingen vond ik wel eng. Maar
te kunnen doen, nog meer dan ik nu al doe. Ik
achteraf merk je hoe belangrijk het is dat zij dit
worstel zelf niet meer zozeer met de vraag wie
ook horen. Aan de reacties te zien is een groot
ik ben of tot wie ik me aangetrokken voel, maar
deel mee met wat we vertellen over gender
het heeft me wel aan het denken gezet.
en seksualiteit.
Jan Je voelt tijdens het proces dat het voor
Jan Dat klopt, maar er is ook een heel groot
sommigen de ogen opent. Zo was iemand van
deel dat niet kan volgen, en er dus heel weinig
de oudsten nog niet uit de kast gekomen bij
van oppikt. Elk zieltje dat we kunnen overtuigen
haar ouders, terwijl het voor diegenen uit de
is goud waard. En dat gebeurt toch bij de
kunstopleidingen bijna vanzelfsprekend was om
schoolvoorstellingen.
niet hetero te zijn. Dat kan confronterend zijn. Het was volgens mij dus heel waardevol om zulke
Hoe speelt je choreografische achtergrond mee
diverse mensen bij elkaar te zetten omdat zij op
in het werkproces?
die manier, misschien onbewust, heel veel van
Jan Peter, de dramaturg, zei dat het een heel
elkaar leren.
choreografische behandeling van tekst is
geworden. Door de afwisseling, door erg op
brengen? Voor sommigen was het veiliger om
ritme te werken, door beeldend te werken en
niet hun eigen verhaal te moeten vertellen. Er
uit te zoeken hoe je de ruimte gebruikt. Wat
werden toch wat dingen blootgelegd, waarvan
ik bij mijn dansers vaak doe, is hen materiaal
ik op het eerste zicht dacht dat ze nooit ter
aanleveren, waarna zij ermee aan de slag gaan
sprake zouden komen.
en iets maken. Dat is ook hier gebeurd. In het
Qua dans hebben we best veel rond
tweede deel van het stuk zitten de jongeren
lichaamsbewustzijn gewerkt, rond ademhaling
aan de zijkant van het toneel en betreden zij
en lichaamshouding, met af en toe fysieke
één voor één de arena voor hun solo. Daar heb
opwarmingen, die dan niet altijd op evenveel
ik hen de keuze gelaten: kies waar je wil staan,
enthousiasme onthaald werden (lacht). Pas
wil je een microfoon gebruiken, zitten of liggen,
vrij laat in de voorstelling zijn er toch nog twee
achter een tafel staan. Ik heb nooit heel erg
danssequenties in gekomen, en ik ben daar heel
geregisseerd – het was eerder een samen
blij mee. Het is bevrijdend om die lijven, zo strak
zoeken naar de juiste tekstzegging. Omdat ze
gedirigeerd door het stemgebruik, plots te
dicht bij zichzelf moesten blijven, zat dat vaak
zien bewegen. En ook daar weer te zien dat elk
al meteen goed. Ook empathie vond ik zeer
van hen diezelfde opdracht heel anders heeft
belangrijk, omdat ze andere stemmen zouden
ingevuld. Dat vond ik heel schoon.
moeten vormgeven. We deden oefeningen rond de vraag: hoe kan ik de ander naar voren
DANST — 25
jan martens
Is er nog ruimte voor improvisatie tijdens de
wordt vaak niet door recensenten benoemd
voorstelling?
omdat het zo vanzelfsprekend is, terwijl er in
Renée Jan heeft ons van het begin af aan
veel voorstellingen die ik zie nog steeds een heel
gezegd: dit is jullie podium. Daarom doen we ook
stereotiep beeld is van vrouwelijkheid. Ik denk
de techniek zelf. We zijn eerder tekstvast, maar
dat dans de kunstvorm bij uitstek is om daarin
er is marge om je tekst eens helemaal anders te
te vernieuwen.
brengen of bepaalde nadrukken te leggen die
De laatste tijd wordt er vaak geschreven over
je anders niet legt. Af en toe sluipt er dan wel
het vrouwbeeld in de hedendaagse kunsten, dat
eens iets in om het spannend te maken.
altijd sexy of halfnaakt is. Of als het dat niet is,
Jan In al mijn voorstellingen is dat zo: er is
is het de hysterica. Dat resoneert in mijn nieuwe
een strak kader waarbinnen je veel vrijheid
solo, lostmovements, waarin ik eigenlijk heel
hebt. Hier liggen de inhoud en volgorde van de
hysterisch ben. Misschien zullen mensen dat
teksten vast, maar hoe ze gezegd worden of de
niet opmerken, maar voor mij is het belangrijk
overgangen ertussen niet. Soms moest ik de
om het androgyne weer te geven. Ik vind het
jongeren aansporen om die vrijheid ook effectief
fijn wanneer iemand reageert: “in dat stuk ben
te nemen. Ik heb vaak gezegd: “Als je je plek
je net een vrouw”. Het hoeft geen thema te
inneemt op het toneel, wordt het makkelijker om
worden zoals bij Passing the Bechdel Test, maar
je plek in te nemen in de maatschappij”. Ik vind
mag zeker wel latent aanwezig zijn.
het dus belangrijk dat ze eens iets anders durven doen in de overgangen, dat ze eens een stoel
Wat heb je zelf geleerd van de jongeren tijdens
durven wegpakken en genoeg vertrouwen hebben
het proces?
om een beetje te freewheelen.
Jan Ik heb geleerd dat de kracht om daar te
Renée Net doordat we daar met vertrouwen
staan heel indrukwekkend is, omdat die thema’s
staan en geloven wat we zeggen, eisen we de
heel kwetsbaar zijn. Sommigen vinden het fijn
aandacht van het publiek op. We gebruiken onze
om te doen, maar wanneer hun klasgenoten
tijd om hen naar ons te laten luisteren, want het
in de zaal zitten, is het toch even slikken. Het
is belangrijk wat we te zeggen hebben.
is dubbel: toen ik hun leeftijd had, heb ik nooit zoiets ervaren. Dat leert me ook veel bij over
Hoe kan je dans gebruiken in het debat
mezelf: hoe zou het geweest zijn mocht ik dat
rond gendergelijkheid?
op die leeftijd gehad hebben? Bovendien vind
Jan In andere voorstellingen toon ik verschillende
ik het fijn dat de voorstelling kadert in een
vrouwbeelden of -persoonlijkheden. Zo heb
groter maatschappelijk gegeven, nu veel jonge
ik bijvoorbeeld een voorstelling gemaakt met
vrouwen in the picture komen omdat ze ergens
iemand van 65, een leeftijdsgroep die onderver-
voor staan. Onlangs las ik in de krant over het
tegenwoordigd is op het toneel. Ik heb met
activisme van jonge vrouwen als Greta Tunberg,
kinderen gewerkt, met verschillende vormen van
Anuna De Wever en Ahed Tamimi. Ik ben best wel
lichamen zoals in The Common People. Ik vind
optimistisch over de jeugd en de toekomst.
het belangrijk dat je niet alleen maar prachtige danserslijven ziet op scène, maar ook in de
—
spiegel kijkt. Er is schoonheid in alles. Dans is
DANST — 26
daarvoor een goed medium. Zo maakte ik enkele liefdesduetten die afstand nemen van de vrouw als sierlijk wezen en de man als sterke figuur. In mijn duetten moet de vrouw evenveel kracht
Passing The Bechdel Test is nog te zien:
tentoon spreiden als de man. The Dog Days Are
25/04 en 26/04 in CC Sint-Niklaas
Over is een erg fysieke voorstelling, er wordt
30/04 in C-Mine
een uur lang gesprongen, maar de choreografie
10/05 in CC De Factorij
is identiek voor vrouwen en mannen. Ik maakte
15/05 in CC Het Gasthuis
tot hiertoe geen voorstellingen die letterlijk
17/05 in De Grote Post
gaan over gelijkheid of feminisme, maar
www.grip.house
gelijkheid is vaak wel een uitgangspunt. Dat
De Genoten: speels maar niet gespeeld A group of men open to every man who wants to dance together. Our dance is based on improvisation, listening, imagination & authenticity. Het DNA van De Genoten is vrij uniek. Het levendige mannengezelschap brengt onder leiding van Jo Heyvaert en Maxime Membrive locatievoorstellingen voor het grote publiek. T E K S T M AU D T I E L E M A N S F O T O K U R T VA N D E R E L S T
Hoe zou je De Genoten zelf omschrijven? Wij
verwachten van onze mensen. We hebben een
zijn een dansgezelschap voor mannen die willen
levendige symbiose in het gezelschap. Wanneer
dansen. Iedereen vanaf 18 jaar is welkom, met of
nieuwe dansers interesse tonen, houden we
zonder danservaring, ongeacht de achtergrond.
geen auditie maar nodigen we hen uit om een
We hebben dansers uit de tangowereld, het
weekend mee te dansen. Zo krijgen we een
hedendaagse veld en zelfs de balletwereld. Het
goed beeld. Zijn de kandidaten bereid om te
enige wat we van onze dansers vragen is een
luisteren en te reageren op elkaar? Durven ze
engagement om samen te dansen, te repeteren
zich smijten? Die laatste vraag is erg belangrijk.
en op te treden. We focussen op een duurzame
We moeten zeker zijn dat de dansers een
werking waarbij we de dansers zelf mee laten
engagement durven aangaan en willen groeien.
creëren. We repeteren één weekend per maand
We zijn namelijk niets zonder onze dansers. Ze
waarbij het creatie- en repetitieproces centraal
tonen dan ook een ongelooflijke bereidheid om
staan. Na een warming-up gaan we, door middel
te werken. Hun openheid maakt onze werkwijze
van verschillende workshops, aan de slag met
mogelijk. Ze hebben ook allemaal een andere
het ontwikkelen van ons eigen bewegings-
achtergrond. Ik denk net dat dat De Genoten
materiaal. We werken onder leiding van Maxime
maakt tot het gezelschap dat het is: divers,
of van mezelf en nodigen choreografen uit om
mannelijk en multi-inzetbaar.
workshops te geven in verband met specifieke technieken. Zo kunnen de dansers zichzelf
Hoe is het idee ontstaan om De Genoten op te
blijven onderzoeken en vernieuwen. Het ene
richten? De programmatoren dans van CC Genk
jaar maken we een nieuwe voorstelling, het
en CC Berchem hadden Fabrice Ramalingom
andere jaar diepen we deze uit en werken we
gevraagd om een voorstelling van hem te
aan ons DNA. Dat is het engagement dat we
hernemen. Hij zou zijn professionele choreografie
DANST — 27
—
de genoten
hervatten met 15 amateurdansers. Die
vaak vanuit het werk van Fabrice Ramalignom
voorstelling heette POSTURAL: études en werd
en Thomas Hauert. Anderzijds hebben we
enkel door mannen uitgevoerd. Ikzelf danste ook
met Brussel als uitvalsbasis een fantastische
mee. Voor de meesten onder ons was dat een
scène voor de hedendaagse dans tot onze
unieke ervaring. Als amateurdanser zit je namelijk
beschikking. Dansers van o.a. Rosas, P.A.R.T.S.
vaak als enige man tussen heel wat vrouwen.
en Les SlovaKs kwamen al langs voor workshops.
De energie werd door het samenbrengen
Die workshops richten we enerzijds in om de
van al die dansende mannen heel anders. Na
groep nieuwe manieren van dans te tonen en
deze projectweken zijn we naar elkaars werk
hen te verrijken. Anderzijds willen we hiermee
blijven kijken en groeide het idee om samen
jonge choreografen de kans geven om hun
een gezelschap op te richten. Na een tijd werd
onderzoek naar beweging te testen op
me gevraagd de leiding te nemen. We hebben
grotere groepen. Deze werkmethode leidde
toen een aantal keer met een kleine bezetting
tot intensere samenwerkingen met Albert
gerepeteerd om na te gaan of mijn ideeën uit
Quesada en Katie Vickers. Albert maakte
te voeren waren. Er werd onderzocht of we met
voor ons de voorstelling Viva, een ode aan
het ontwikkelde materiaal aan de slag konden.
de dans op muziek van De Vier Jaargetijden
We hielden audities en vlogen met een groep
van Vivaldi, en op dit moment hernemen we
van vijftien dansers meteen in het creatieproces
TRIBUTE, een choreografie van Katie Vickers
van onze eerste voorstelling Het genootschap
met als inspiratie de muziek en alter ego’s
der Edele Delen. Het werd een indrukwekkende
van overleden popiconen. Voor onze volgende
processie, een eerste locatievoorstelling. We
voorstelling willen Maxime en ik aan de slag rond
werken autonoom als groep, maar hebben ons
humor. Ter voorbereiding houden we workshops
project de eerste jaren kunnen uitbouwen onder
met Milan Herich en Ana Victoria Lommi, die
de vleugels van Zinnema en zijn verder kunnen
ons begeleiden bij groepsimprovisatie. Na
groeien dankzij de steun van onder andere CC
TRIBUTE, waarin iedere danser meer individueel
Berchem, de Warande en STUK. Sinds twee jaar
een personage creëerde, willen we focussen
zijn we in residentie in cc Bruegel.
op groepsprocessen. Conflicten gaan we niet oplossen door middel van discussie maar door
Volgen jullie een vaste methode tijdens deze
middel van dans. “We agree to disagree”, we
repetitieprocessen? Bij een nieuwe voorstelling
zijn het er over eens dat we niet overeenkomen.
zitten we samen met elkaar of met de externe
Door de inzet van al deze manieren proberen we,
choreograaf om te brainstormen. Ook vindt
zonder pretentie, hedendaagse dans te tonen
er altijd reflectie plaats over de voorgaande
aan een ruimer publiek.
voorstellingen. Nadien doen we voorstellen voor een structuur en materiaal, binnen een gegeven
Vanwaar de keuze om jullie optredens vooral in
onderwerp. Dat ontwikkelen we verder op basis
openbare ruimtes te laten plaatsvinden? Bij de
van improvisatie. Zo krijgt iedere danser de kans
opstart van het gezelschap hadden we geen
om zijn eigen bewegingsmateriaal te ontwikkelen
geld noch een netwerk of de infrastructuur
vanuit zijn eigen danstaal.
om een zaalvoorstelling te maken. Vandaar
DANST — 28
de keuze om buiten te dansen. Uiteindelijk Hoe gaat dat in zijn werk? Improvisatie ligt aan
was dat een fantastische beslissing en een
de basis, daar voegen we dan gemeenschap-
rijke ervaring. We treden hierdoor steeds voor
pelijke kwaliteiten aan toe, zoals luisteren en
een heel breed publiek op. Voor mensen die
bewustzijn van het lichaam en de ruimte. Zo
ons kennen, maar evengoed voor mensen die
gaan we op zoek naar een zekere vorm van
toevallig langskomen en blijven staan. We
authenticiteit. Wat we brengen moet speels
spelen telkens voor verschillende leeftijden en
zijn maar mag zeker niet gespeeld zijn. Zoals
ook de danskennis van het publiek is gevarieerd.
een kind dat in zijn spel opgaat. Binnen dit alles
Zo hebben we al heel wat ontroerende
kiezen we heel bewust voor hedendaagse dans.
momenten meegemaakt. Ik herinner me een oud
Mijn eigen inbreng vertrekt, door verschillende
vrouwtje dat helemaal onder de indruk was van
samenwerkingen in het professionele veld,
al die mannen die aan het dansen waren, maar
Wie maakt er zoal deel uit van De Genoten en hoe
voorstelling. Af en toe zijn er zelfs mannen die
worden de taken verdeeld? Ons gezelschap is erg
niets hebben met dans, maar onze voorstelling
divers en bestaat uit ingenieurs, leerkrachten,
wel weten te appreciëren. Door de voorstelling
kunstenaars, studenten en zelfs een boswachter
naar een publieke ruimte te verhuizen, maak
en stationschef. Ikzelf ben boventitelaar in
je altijd een zekere reactie los en dat is
De Munt en werk soms mee in professionele
fijn als danser. Het werken in de openbare
voorstellingen. De eerste zes jaar deed ik alles
ruimte zorgt ook voor enkele restricties in
zelf: van kostuum en choreografie tot koken.
ons maakproces. We moeten bijvoorbeeld
Sinds twee jaar hebben we de taken deels aan
onthouden dat de ruimte de voorstelling niet
het team overgelaten. Zo hebben we iemand voor
mag bepalen. Die verandert namelijk altijd.
het zakelijke, productionele en communicatieve
We werken zonder techniek en belichting
aspect. Maxime en ikzelf zijn verantwoordelijk
en daardoor kunnen we niets op voorhand
voor de artistieke leiding. Dit seizoen hebben
vastleggen. Vandaar ook het belang dat we
we vooral ingezet op netwerken en verkoop. Dat
hechten aan luisteren naar elkaar. Zo proberen
was ook een van de redenen waarom we deel
we onverwachte situaties op te lossen. Doordat
wilden nemen aan De Grote Belgische Dansvitrine,
we altijd voor een ruim publiek dansen zorgen
een project van Danspunt. Dat heeft ontzettend
we dat in elke voorstelling minstens één heel
geloond. Meer mensen leren ons kennen. We
herkenbaar gegeven zit. Zo ging de voorstelling
blijven iets minder in onze repetitieruimte hangen.
SuperHeroes over superhelden en gebruiken
Doordat we werken met improvisatie heeft
we in Viva De Vier Jaargetijden van Vivaldi,
niemand een vaste rol. Indien een voorstelling
terwijl TRIBUTE vertrekt vanuit popmuziek. Door
toch op rollen gebaseerd is, worden deze pas
het publiek iets te geven dat vlot leesbaar is,
net voor de voorstelling verdeeld. Daardoor
kunnen we radicaler gaan met dans.
bieden we steeds een nieuwe unieke ervaring.
DANST — 29
evengoed kinderen die helemaal opgaan in de
de genoten
Waar werken jullie momenteel aan? Momenteel
onze visie op een ideale maatschappij, waarin
zijn we TRIBUTE aan het uitdiepen en zes nieuwe
mensen naar elkaar luisteren i.p.v. hun gelijk
dansers aan het inwerken. Dit doen we om met
uit te schreeuwen. Alles ontstaat vanuit een
TRIBUTE op te treden tijdens de zomer. We leren
dialoog, je moet elkaar de ruimte laten. Daarmee
ook oud repertoire zoals Viva aan de nieuwe
willen we mensen ontroeren, verrassen en aan
dansers aan. We zijn bezig met een nieuwe
het lachen brengen. Onze voorstellingen hebben
voorstelling over humor en slapstick. De formule
een hoog feel good-gehalte.
van De Grote Belgische Dansvitrine, met een externe coach die het creatieproces begeleidt,
—
sprak ons erg aan. Maxime en ik creëren samen, en gaan opnieuw werken met een coach. We willen kijken hoe dans en beweging op zich grappig kunnen zijn. Dit zonder de context van een kostuum of een gek gezicht. We willen
De Genoten zijn te zien op:
inzetten op de parameters van beweging zoals
30/05, Straattheaterfestival Sortilèges
ritme, tijd en ruimte. Anderzijds werken we
in Ath
nooit met een expliciete boodschap, noch rond
22/06, Fête de la Musique in Molenbeek
maatschappelijke noch rond politieke thema’s.
13/07, Dumontfeesten in De Panne
We willen het dansplezier tonen. De keuze voor
www.degenoten.be
het samen dansen en improviseren weerspiegelt
DANS 2019 FEROCIA
— za 19 jan THOMAS STEYAERT & RAUL MAIA THE BALLET OF PAUL ACE AND SUNNY LOVIN za 2 feb ALEXANDER VANTOURNHOUT RED HAIRED MEN extra: workshop met Alexander Vantournhout
do 14 feb COMPAGNIE GIOLISU - FEROCIA & NATALIA PIECZURO - THIS KIND OF BIRD FLIES BACKWARDS - double bill vr 1 maa PASSERELLE SARAH BOSTOEN & JUDITH CLIJSTERS UNITED TO FORGET - HOLDING SPACE - double bill wo 6 maa KABINET K 8+ - INVISIBLE do 21 maa BALLET VLAANDEREN - SIDI LARBI CHERKAOUI / TRISHA BROWN / CRYSTAL PITE do 4 apr FASO DANCE THÉÂTRE / SERGE AIMÉ COULIBALY (BF/BE) - KALAKUTA REPUBLIK roeselare / despil.be
FOTO ISABELLE WENZEL
Ik was amper 4 dagen in Teheran maar ik ben er nog altijd niet klaar mee. De stad lijkt meer op New York dan op pakweg Tunis. Na welgeteld één dag ruil ik mijn verplichte sluier in voor een groene skimuts met wulps pompon uit de bazaar. Niemand legt mij een strobreed in de weg. De toegang tot het zwembad van het hotel wordt ontzegd aan vrouwen - gelukkig had ik mijn badpak niet ingepakt. Het blijft contradicties regenen. Ondanks alle minirokjes op de historische foto’s uit de tijd van de sjah was de scholingsgraad van vrouwen toen vele keren kleiner dan in het Iran van de mollahs. Geen enkel Arabisch land heeft meer vrouwen aan de universiteit. En op geen enkele andere plek ter wereld heb ik jonge mensen zien vechten voor een plaats in het theater zoals tijdens het Fajr Festival. Elke voorstelling zit afgeladen vol, het publiek kruipt waar het niet gaan kan, tot op het speelvlak als het moet. Vrouwen leggen bij het betreden van de zaal hun sluiers af. Het theater is echter geen vrijplaats: elke voorstelling wordt vooraf gekeurd door een censuurcommissie, fysiek contact tussen man en vrouw op de scène is uit den boze. Toch krijgt de Belgisch-Iraanse choreograaf Ehsan Hemat de prijs uitgereikt van de beste choreografie voor I put a spell on you, een voorstelling die net het gebrek aan privacy en de overvloed aan bewaking en controle aankaart. Het was de allereerste keer in zijn 37-jarige geschiedenis dat het Fajr Festival een prijs voor beweging uitreikt. In een land waar je niet mag dansen, kan je dit op z’n minst revolutionair noemen. Even baanbrekend leek mij de voorstelling die ik in een atelier achter het Hafez Theater zie, en die geen deel uitmaakt van de officiële festivalselectie. Warming-up
presenteert zich als een opwarming voor de in het zwart geklede spelers: 8 jongens, 4 meisjes. Ademen, rennen, de zintuigen aanscherpen. Stilaan verandert deze beetje routineuze opwarming van spelers in een training van ordetroepen en stampen de gevechtslaarzen over de grond. De regisseur fluistert de instructeur opdrachten in het oor, die op zijn beurt weer vertaalt naar de groep. Matrakken worden er bijgehaald en wapenschilden, dummies incasseren de slagen. Voor je het goed en wel beseft, ontstaat een veldslag tussen de spelers-rekruten en het publiek dat zijn gang mag gaan met waterflesjes of andere onzachte projectielen. Alle grenzen verschuiven. De machtsverhoudingen tussen spelers, regisseur en publiek worden blootgelegd, evengoed als de verhoudingen daarbuiten. De lijn tussen gespeeld en echt geweld sneuvelt, zeker als tussen het publiek iemand opduikt die beter getraind is dan de spelers. Het publiek krijgt de keuze tussen passief ondergaan of actief verzet plegen. De lichamelijkheid wordt tot het uiterste gedreven, ook bij de vrouwen. Terwijl ik in andere voorstellingen vooral ingesnoerde, uitgewiste lichamen zag, was het opwindend om naar het gevecht te kijken. Een gids/vertaler die de internationale gasten begeleidde, kon niet begrijpen dat ik niet weg wilde gaan voor het einde - iets waartoe hij mij probeerde aan te manen. Het was de eerste keer in zijn leven dat hij een vrouw tegenkwam die van geweld hield. Ik probeerde tevergeefs te repliceren dat ik vooral houd van de waarachtigheid van vechtende lichamen zolang het maar theater is. Het was de krachtigste dans die ik in Iran zag. Ik begreep niet hoe ze aan de censuur ontsnapt was en kon niet anders dan denken dat de tijd van de mollahs bijna voorbij is.
I put a spell on you op 22 november in KVS Brussel, in organisatie van Bozar.
DANST — 31
Hildegard De Vuyst is dramaturge en werkt waar het ware leven lonkt. Ze neemt je mee op haar contemplatieve escapades on the road, dansend, op een koord van kunst en kritiek, van horizontaal zoeken en verticaal vinden.
Als u zorgt voor het verbeteren van uw persoonlijk record... ...dan zorgt arena voor de rest. Sinds jaar en dag is arena vooraanstaand verzekeringspartner van talloze sportfederaties. Zo kan u gerust zijn dat u zelfs bij het beoefenen van uw favoriete sport kan rekenen op de steun van een deskundig team op die momenten dat het minder goed gaat. Voor meer inlichtingen en advies surf naar www.arena-nv.be.
high five met Chantal Pattyn
DANST vraagt telkens vijf uittips aan een cultfiguur. Deze keer polsen we bij Chantal Pattyn, zij presenteert Pompidou en is netmanager van Klara.
01 Flowers (we are) van choreografe Claire Croizé en hedendaags componist Matteo Fargion. Croizé heeft een voorliefde voor klassieke muziek, deze keer pakt ze Bach aan. Met verzen van Rilke!
03
04
Ik ben een grote fan van veelvoudig podiumkunstenaar Ivo Dimchev. Als de agenda het toelaat ga ik kijken, whatever (s)he does. Het komende Selfie Concert wordt gieren!
In BOZAR loopt een schitterende expo over Bernard Van Orley die de machtige vrouwen van zijn tijd schilderde. Loop zeker de trap op voor het prachtige Helga Humming van Anouk De Clercq.
02 Vorig jaar zag ik Un sacre du Printemps van Daniel Linehan. Twee pianisten en een bende jonge dansers deden wonderlijke dingen met Stravinsky. Ik kijk uit naar zijn solo Body of Work.
05 In Kanal, de voormalige Citroëngarage in Brussel, zijn binnenkort twee prikkelende performances te zien van choreografen Radouan Mriziga en Mette Ingvartsen.
#FOMO? Up-to-date agenda op danspunt.be
DANST — 33
FOTO JOOST JOOSSEN
#cultuurtips
#danstagram
#teuta_tribal
#thespotvzw
#verhelst.marijke
#JEFFestival
DANST — 34
#danst
Dans is alles en alles is dans: post je meest memorabele, hilarische, alledaagse dansplaatje op Instagram, Facebook of Twitter met de hashtag #dansdanserdanst. Springt je foto in het oog, dan krijg je een flitsend Danspunt-flipboekje ĂŠn een ereplaats in de volgende editie van DANST.
DANST bij jou in de bus? DANST abonnee 4 nummers/jaar 14€
DANST adverteerder oplage 5.000 nummers
NIEUW: vriend van DANST Verspreid mee het dansvuur en krijg gratis advertentieruimte
meer info? danst.be
DANST mee Dans je met woorden, beelden, ideeën, lijnen, armen en benen …? Wil je een bijzonder dansverhaal delen of meewerken aan dit magazine? Mail naar dansdanser@danst.be
en ma ken wi j d e v lo er v ri j vo o r vervo eri n g . I n Vla a n deren , Brussel en ver daarbui ten . dans p u nt.be
Da n s punt o n d erz o ek t, o ntvo uwt, verb i n d t . Vo o rb i j a lle st i j len c reëren w i j kan sen , bi eden w i j perspec t i ef
leer, b o ug eer. Als ma ker, a ls d a n s er, a ls d a n s fa n pur s an g. Dan spunt van gt op, duw t voo r t, g eeft steun .
Da n s d a n s er d a n s t . Va n mi d d el tot punt . Va n mot i e tot emot i e tot alle gren zen vervagen . O b serveer,
Gratis in 170 cultuurhuizen, musea, scholen … in Vlaanderen en Brussel
DANST is een driemaandelijkse uitgave van Danspunt en verschijnt 4 maal per jaar - P209281 - Afgiftekantoor Antwerpen X VU: Iris Raspoet, p/a Danspunt, Sint-Salvatorstraat 18a, 9000 Gent JRG 18/N1 maart 2019
JAN MART EN S, P. 26
danspunt.be
er is schoonheid in alles. Dans is daarvoor een goed medium