Davidsfonds cultuurmagazine september 2014 by Davidsfonds

09.2014

P912013 | SEPTEMBER-OKTOBER-NOVEMBER-DECEMBER 2014 | VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR | AFGIFTEKANTOOR GENT X

www.davidsfonds.be . 3 euro

Sonja Kimpen over een leven vol energie

“Van de voedseldriehoek word je moddervet” 24

KONINKLIJKE CULTUUR

500 JAAR VESALIUS

PSYCHIATRIE, SPIEGEL VOOR DE MAATSCHAPPIJ

Viparrangementen in de vijf provincies

Leven en werk van een groot humanist

De geschiedenis van het psychiatrisch ziekenhuis

advertentie

Focus Purcell Lâ&#x20AC;&#x2122;Arpeggiata Collegium Vocale Gent Emma Kirkby & Jacob Lindberg La Risonanza Vox Luminis Phantasm

Henry Purcell

Seizoen 14-15

peter

Mijnheer de minister,

Cultuur zou een topbevoegdheid moeten zijn

k las in de krant dat u “met grote goesting” bent ingegaan op de vraag om Vlaams minister van Cultuur te worden. Dat stemt mij hoopvol. Terwijl goesting natuurlijk het minste is dat we van u mogen verwachten. Wat ik u toewens, is dat die goesting snel zal omslaan in vuur en passie. Vlaanderen is cultureel een ongelooflijk rijke regio. Het bulkt hier van talent en creativiteit, onze kunstenaars en cultuurmakers zetten Vlaanderen internationaal op de kaart en ze doen dat met vuur en passie. Het moet een voorrecht zijn om in zo’n omgeving minister van Cultuur te zijn. Toch is dat niet de indruk die tijdens de verdeling van de ministersposten werd gewekt. Cultuur bleek (alweer) een restbevoegdheid waarvoor nog snel even een minister moest worden gevonden. Ik dacht dat de ontvoogding van Vlaanderen in oorsprong én in wezen cultureel was. Die geschiedenisles zult u vast kennen. Alleen al daarom zou cultuur een topbevoegdheid moeten zijn. Maar veel belangrijker nog is de actuele waarde van kunst en cultuur. In een materialistische en egocentrische tijd zijn ze meer dan ooit nodig om de juiste vragen te stellen, om mensen op het spoor te brengen van wat echt betekenis en zin geeft, om angst en onzekerheid te counteren met schoonheid en waarachtigheid. Net daarom zou cultuur de meest gegeerde bevoegdheid moeten zijn. Misschien is dat voor u de mooiste uitdaging: ervoor zorgen dat over vijf jaar kandidaten staan aan te schuiven om minister van Cultuur te mogen worden. Omdat u met vuur en passie een beleid zult hebben gevoerd dat cultuur de plaats geeft die ze verdient: in het hart van onze samenleving. Mag ik u daarvoor nog veel verbeeldingskracht wensen … en ook goesting natuurlijk!

Peter Peene nationaal voorzitter 3

INTERVIEW

bladwijzer

“Niemand ontsnapt aan de menopauze”

CURSUSSEN

Davidsfonds Exclusief breidt uit naar alle provincies

24 KORT 29 Evenementen 37 Boeken 45 Cursussen

500 jaar Vesalius

Br un o

Van derm eule

Ode aan het lichaam, lofzang op de mens

Cultuur op koninklijke wijze

n - KU Leuven

BOEKEN

EVENEMENTEN

Sonja Kimpen over een leven vol energie

COLUMNS 14 Kurt Van Eeghem 39 Kristl Strubbe

EN OOK 6 Cultuur beleven 8 Agenda 30 Cultuur maken 48 Cultuur smaken 50 Wedstrijd

Een blik achter de schermen van een psychiatrisch ziekenhuis

REIZEN

CURSUSSEN

“Psychiatrie is een spiegel voor de maatschappij”

Op reis door het heelal Daguitstap naar de ruimtetentoonstelling in Bonn

WIN

46 COLOFON Davidsfonds Cultuurmagazine Hoofdredactie: Filip Salmon Redactiecoördinatie: Lieselotte De Snijder Teksten: Sieglinde Michiel, Peter Peene, Kristl Strubbe, Annick Van den Eynde, Kurt Van Eeghem Foto’s: Emilie Bossens, Davidsfonds, Jimmy Kets, Nick Proot, Shutterstock, Wouter Van Vooren Beeld cover: Jimmy Kets Concept, eindredactie en opmaak: Jansen&Janssen, www.jaja.be Advertenties: Publicarto, contactpersoon: Ann De Leeuw, tel. 053/826.092

Druk: Corelio Printing Verantwoordelijke uitgever: Jeroen Sleurs, Davidsfonds, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, tel. 016/310.600, fax 016/310.608, www.davidsfonds.be, cultuurmagazine@davidsfonds.be

GRATIS TICKETS 8 Concert Purcell, 15 duotickets 10 Opera Elektra, 20 duotickets 11 Toneelstuk FRONT, 20 duotickets 12 Expo Ellen Harvey, 15 duotickets 13 Toneelstuk Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen, 25 duotickets 50 Expo Vesalius, 25 gratis duoviptickets

VOLG ONS OP Het Davidsfonds is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de commerciële advertenties.

www.facebook.com/davidsfondsevenementen www.twitter.com/davidsfonds www.pinterest.com/davidsfonds

Ineke Vanlaere (33), wetenschappelijk medewerker weefselbanken

Niet te missen: Uit eerbied voor diegenen die hun leven gaven voor onze vrijheid wil ik op daguitstap naar de WO I-expo Tegen-strijd in Dendermonde, want die oorlog mag nooit vergeten worden.

Elke Vanlaere (33), coördinator moleculair labo Reistip: D avidsfonds kerstreis naar Berlijn en Potsdam. Berlijn staat al lang op mijn verlanglijstje en een combinatie van oud en nieuw kan ik wel smaken.

Melchior Vroman (6) Boekentip: Op mijn verlanglijstje staat Met plezier de wereld rond, want dat ziet er een leuk boek uit. Met stickers, puzzels en spelletjes de wereld verkennen!

Arthur Fruytier (11) Niet te missen: Samen met mijn mama, oma en opa doe ik elk jaar mee aan de Zomerzoektocht, dit jaar in Midden-Limburg. Je kunt nog meedoen tot 14 september.

cultuur beleven Patriek Vanlaere (61), milieucoördinator Muziektip: Op 20 september staat Willem Vermandere in de AB in Brussel. Dat lijkt me zeker de moeite, want Vermandere bezingt de Grote Oorlog als geen ander.

Mireille De Boever (56), gepensioneerd Boekentip: Nazomeren met de tips uit Plezant platteland, een reisgids met 25 locaties – vijf in elke provincie. Je ontdekt wat de streek te bieden heeft en waar je heerlijk kunt ontspannen.

De Davidsfonds familie

Evelien Vanlaere (37), medisch afgevaardigde Boekentip: Samen met Arthur ’s avonds in Speur je mee? zoeken naar de dader. Om me daarna te verdiepen in WO I met het boek Vrouwen aan het Front.

In elk nummer van D avidsfonds Cultuurmagazine zetten we een Davidsfonds familie in de kijker. In dit nummer is dat familie Vanlaere-De Boever uit Aalter. Melchior, Arthur, Elke, Ineke, Evelien, Mireille en Patriek trekken er samen graag op uit om te genieten van de vele culturele evenementen die in Vlaanderen georganiseerd worden. Tentoonstellingen, concerten, theatervoorstellingen, uitstappen in binnen- en buitenland: het bekoort hen allemaal. De zeven familieleden staan daarom niet alleen in dit magazine, maar prijken ook op de cover van onze Cultuurgids 2014-2015. Zij zijn dit jaar namelijk onze ambassadeurs die aantonen dat je cultuur altijd samen beleeft. Wilt u graag meer weten over hun culturele passies? U ontdekt ze in onze Cultuurgids, die u ontvangt van uw plaatselijke afdeling. Of blader al eens door het digitale exemplaar op www.davidsfonds.be/lidmaatschap.

WILT U OOK GRAAG MET UW FAMILIE IN H ET CULTUURMAGAZINE OF IN DE CULTUURGIDS STAAN? LAAT HET WETEN VIA CULTUURMAGAZINE@DAVIDSFONDS.BE. 7

agenda

Korting met uw Davidsfonds Cultuurkaart Uit het ruime culturele aanbod selecteerden we voor u een aantal topevenementen die u niet mag missen.

LEDENVOORDELEN

15 gratis duotickets

Purcell. Hail, bright Cecilia! Vrijdag 12 september 2014 Met de Ode voor Sint-Cecilia schreef Henry Purcell een ontroerende lofzang op de kracht van muziek. Springerige violen, langoureuze fluiten, een pompend orgel en donderend oorlogsgedruis: het hele muzikale universum wordt in een bonte veelheid aan klanken en kleuren bezongen. Purcells muziek is zoals steeds in goede handen bij dirigent Philippe Herreweghe en zijn Collegium Vocale Gent, die een ode brengen aan het genie van Purcell. Met vooraf een inleiding door Ignace Bossuyt.

INFO www.concertgebouw.be. Davidsfonds Cultuurmagazine mag 15 duotickets wegschenken voor het concert.

Tot en met december krijgt u met uw Davidsfonds Cultuurkaart korting en/of andere voordelen bij de volgende cultuurhuizen: BRUSSEL • WIELS: reductietarief voor alle expo’s. INFO www.wiels.org • KASTEEL VAN GAASBEEK: reductietarief voor de vaste collectie en Once upon a Castle … INFO www.kasteelvangaasbeek.be • KVS: op vertoon van uw D avidsfonds Cultuurkaart één gratis drankje per gekocht ticket (geldig voor maximaal twee tickets) bij Huis op 28 september en AUGUSTUS ergens op de vlakte op 4 december. INFO www.kvs.be • FLAGEY: 25% korting op Hamilton de Holanda Trio (Brazilië) op 27 september, Stacey Kent (jazz) op 19 november en Brussels Philharmonic (Orchestra) op 6 december. INFO www.flagey.be ANTWERPEN • MAS: korting voor twee personen op de toegangsprijs voor tijdelijke expo’s INFO www.mas.be • RED STAR LINE MUSEUM: korting op de toegangsprijs voor twee personen INFO www.redstarline.be • OPERA BALLET VLAANDEREN: 20% korting op de opera Khovansjtsjina en het ballet Onegin (verschillende data). INFO www.operaballet.be • AMUZ: korting op alle concerten. INFO www.amuz.be MECHELEN • T,ARSENAAL: met uw D avidsfonds Cultuurkaart betaalt u 10 euro voor deze voorstellingen: Kamer 411, De handen van Fatma, Closed Curtains, Scarlatti, Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen, Reizen Jihad en Maestro of De Man Zonder Tanden. INFO www.tarsenaal.be GENT • NTGENT: per ticket een drankbonnetje (maxi-

maal twee bonnetjes – samen met de tickets afhalen bij het bespreekbureau) bij Een Lolita op 3 en 4 oktober, Elektra van 8 tot 12 november, van 27 november tot 14 december en op 7 en 8 januari) en Rood (in Arca op 4, 5 en 6 december). INFO www.ntgent.be • HANDELSBEURS: reductietarief voor alle concerten in de genres klassiek, jazz, fado en flamenco. INFO www.handelsbeurs.be • OPERA BALLET VLAANDEREN: 20% korting op de opera Khovansjtsjina en het ballet Onegin (verschillende data). INFO: www.operaballet.be BRUGGE • MUSEA BRUGGE: reductietarief voor de permanente collecties in alle 16 musea én voor alle tijdelijke tentoonstellingen. INFO www.museabrugge.be • CONCERTGEBOUW BRUGGE: 20% korting op de voorstelling De Koningin zonder land op 29 oktober en het concert van het Rotterdams Philharmonisch Orkest op 15 november. INFO www.concertgebouw.be OOSTENDE • MU.ZEE: reductietarief voor de vaste en tijdelijke collecties (maximum twee personen). INFO www.muzee.be TONGEREN • GALLO-ROMEINS MUSEUM: reductietarief voor Vikingen! (vanaf 18 oktober) en de permanente collectie. INFO www.galloromeinsmuseum.be LEUVEN • M – MUSEUM LEUVEN: 2 euro korting op de toegangsprijs van Adriaan Verwée (tot 2 november), Meunier in L euven (vanaf 20 september), Vesalius. Het lichaam in beeld (vanaf 1 oktober), M arkus Schinwald (vanaf 2 oktober) en Ellie Ga (vanaf 13 november). INFO www.mleuven.be

INFO www.davidsfonds.be (bij ‘over Davidsfonds/Partners’) en natuurlijk ook op de website van onze partners zelf 9

agenda

FRONT Vanaf donderdag 18 september 2014 “Een meesterwerk dat je stevig door elkaar rammelt.” Zo looft De Standaard het toneelstuk van Luk Perceval over de Grote Oorlog. FRONT biedt een impressie van de stellingoorlog in de IJzervlakte, waar zowel de Duitsers als de geallieerden tot stilstand kwamen. Het stuk toont het leven aan weerszijden van de linie, met getuigenissen in het Duits, Frans, Engels en Nederlands. De meertalige teksten krijgen een vertaling via boventiteling en worden live ondersteund door muziek van Ferdinand Försch.

Wie verlangt naar reizen is al onderweg

Elektra Donderdag 18 september 2014 Elektra staat niet alleen voor een psychologisch complex waarin de vaderliefde groteske proporties aanneemt, maar ook voor nietsontziende wraakzucht. De dochter van Agamemnon gaat na de moord op haar vader een wanhopig gevecht met de wereld aan. Diezelfde kracht van de wraak staat centraal in de overrompelende opera van Richard Strauss en weerklinkt in zijn explosieve muziek. Een opera die u meesleept als een rollercoaster. In een regie van David Bösch en gedirigeerd door Dmitri Jurowski.

20 gratis duotickets

INFO www.ntgent.be. D avidsfonds Cultuurmagazine mag 20 duotickets wegschenken voor de avant-première op 18 september.

Open Monumentendag Zondag 14 september 2014 Voor de 26ste keer al vindt in september het grootste erfgoedfeest van Vlaanderen plaats: Open Monumentendag. Die dag zetten 165 steden en gemeenten hun monumenten, landschappen en archeologische sites in de schijnwerpers. Het thema dit jaar is erfgoed vroeger, nu en in de toekomst. U kunt een kijkje gaan nemen in voorbeeldige herbestemmingen en mooie restauraties, maar u kunt ook onbekend erfgoed en archeologische projecten van de bovenste plank ontdekken.

Reisevenement Davidsfonds Cultuurreizen Zaterdag 20 september 2014

INFO www.openmonumentendag.be

20 gratis duotickets

INFO www.operaballet.be. Davidsfonds Cultuurmagazine mag 20 duotickets wegschenken voor de opera in Antwerpen.

Onder dat motto stelde D avidsfonds Cultuurreizen een nieuw nummer van het reismagazine Gulliver samen, dat u als bijlage bij dit blad vindt. U leest onder meer over de ervaringen van twee cruisereizigers en de unieke reis om de wereld in 29 dagen. U kunt uzelf beter leren kennen in onze reistest of de resultaten van onze oordoppentest

Een dag boordevol infosessies over het nieuwe aanbod van D avidsfonds Cultuurreizen tot eind juni 2015: dat staat u te wachten op het reisevenement. Het is een unieke kans om de reisbegeleiders te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen met medereizigers. De reis van uw keuze kunt u meteen ook al boeken. Het evenement vindt plaats op 20 september in de kantoren van Omnia Travel Gent en start om 10 uur. De toegang is gratis, maar wij vragen u om vooraf in te schrijven via cultuurreizen@ davidsfonds.be of op 016/310.600.

INFO www.davidsfonds.be/cultuurreizen

bekijken. Naar goede gewoonte maakt u ook kans op gratis vliegtickets, deze keer naar Lissabon. Reist u liever naar Malta? Dan kunt u nog altijd uw kans wagen in onze fotowedstrijd. Elke maand kiest een jury een winnaar uit de maandinzendingen, die beloond wordt met een reiswaardebon. Eind 2014 bepaalt het publiek

welke maandfoto de gratis tickets naar Malta wegkaapt. Dit zijn de winnaars van de voorbije maanden: Noella Wouters met een foto uit Schotland, Gaby Haumont met een foto uit China en Magda Van Haecht met een foto uit Israël, die hiernaast afgebeeld is.

INFO www.davidsfonds.be/cultuurreizen

agenda

Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen Zondag 26 oktober om 15 uur Op 25 oktober is het dag op dag 25 jaar geleden dat Gerard Walschap overleed. t,arsenaal, Klara, Gerard Walschap Genootschap, Michael De Cock en Annemie Tweepenninckx slaan de handen in elkaar voor een eerbetoon aan Walschap – en vooral: aan de vrouwen over wie hij schreef. Walschap schreef nooit in naam van één vrouw, maar wel over vele vrouwen. Over hoe zij omgaan met lust, lijf en liefde, in het Vlaanderen van weleer. Een voorstelling van een van Vlaanderens meeslependste stemmen, in de geest van wat er op het doodsprentje van Walschap stond: En dan is er nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen.

korting met uw Davidsfonds Cultuurkaart + 15 gratis duotickets

Ellen Harvey Van 2 oktober 2014 tot 1 februari 2015

INFO Andere speeldata vindt u terug op www.tarsenaal.be. Met uw Davidsfonds Cultuurkaart krijgt u korting op voorstellingen van t,arsenaal. D avidsfonds Cultuurmagazine mag 25 duotickets wegschenken voor de matineevoorstelling op 26 oktober. korting met uw Davidsfonds Cultuurkaart + 25 gratis duotickets

INFO www.museabrugge.be. Met uw Davidsfonds Cultuurkaart geniet u van het kortingstarief in Musea Brugge. D avidsfonds Cultuurmagazine mag 15 duotickets wegschenken voor de expo in het Groeningemuseum.

Ellen Harvey, de Britse artistieke duizendpoot die in New York woont en werkt, strijkt dit najaar neer in het Brugse Groeningemuseum. Voor velen is de middeleeuwse charme de grote aantrekkingskracht van Brugge, maar Harvey kijkt verder en speelt de eeuwenlange link met het water uit. Via schilderijen die nog maar zelden zijn tentoongesteld, maakt de kunstenares duidelijk hoe belangrijk water al eeuwenlang is voor de stad: van de reitjes over de verzanding van het Zwin tot de moderne haven van Zeebrugge.

Bezorg ons uw pennenvruchten De nieuwe editie van de Zoute Zoen, een initiatief van Knokke-Heist en Davidsfonds Uitgeverij, is gelanceerd. Nog tot 31 januari 2015 kunt u deelnemen aan de wedstrijd voor het beste jeugdboekenmanuscript. Beginnende auteurs maken net zo veel kans als bekende schrijvers, want de verhalen moeten anoniem worden ingestuurd. Een jury van jeugd-

boekenexperts – Toin Duijx, Jozefien Van Beek, John Schrijnemakers, Ann Foulon en Michael De Cock – en het publiek kiezen samen een winnaar. Die gaat niet alleen naar huis met een uitgeverscontract voor zijn of haar boek, maar ook met 5.000 euro.

INFO www.zoutezoen.be

Boekenbeurs Antwerpen Van 31 oktober t.e.m. 11 november 2014 Alle boekenliefhebbers weten het al: eind oktober opent de grootste popupboekhandel van het land, de Boekenbeurs. Tijdens de 78ste editie staat ook Davidsfonds Uitgeverij weer paraat met een breed gamma boeken voor jong en oud. Onze auteurs en illustratoren zullen massaal aanwezig zijn om een praatje te maken en uw

boeken te signeren. Maar wist u ook dat er op onze stand tal van workshops en proefsessies georganiseerd worden? Bekijk het volledige programma op onze site vanaf half oktober.

INFO www.boekenbeurs.be en www.davidsfonds.be/uitgeverij. Davidsfonds Uitgeverij is te vinden op stand 308.

Dagevenement Rubens

INFO www.davidsfonds.be/academie. Met uw Davidsfonds Cultuurkaart krijgt u 6 euro korting.

runz e

Korting met uw Davidsfonds Cultuurkaart

Ute B

een dagevenement bij de expo. Curator Nico Van Hout vertelt u alles over Rubens, u krijgt een rondleiding door de expo en brengt ook een bezoek aan de Coudenberg, het paleis van Rubens’ broodheren Albrecht en Isabella.

BOZAR en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten duiken dit najaar in de nalatenschap van Peter Paul Rubens. De indrukwekkende tentoonstelling toont niet alleen schilderijen, tekeningen en etsen van de barokmeester, maar ook van zijn erfgenamen uit de 17de tot de 20ste eeuw. D avidsfonds Academie organiseert op 3 december

Woensdag 3 december 2014

WIN GRATIS TICKETS Om kans te maken op gratis tickets voor Purcell, Elektra, FRONT, Ellen Harvey of Nog zoveel dat ge aan niemand kunt vertellen stuurt u vóór donderdag 4 september 2014 een mail naar cultuurmagazine@davidsfonds.be met in de onderwerpregel

de titel van het agenda-item waarvoor u een ticket wilt. Vermeld steeds uw naam, adres, lidnummer en e-mailadres. Inzendingen die niet aan de bovenstaande criteria voldoen, zijn niet geldig. De winnaars krijgen kort na de deadline bericht.

Satirisch, serieus of scherp: radiopresentator en cultuurkenner Kurt Van Eeghem is altijd even spits en rad van tong. In elk Davidsfonds Cultuurmagazine neemt hij cultureel Vlaanderen onder de loep en vertelt hij wat hem mateloos ergert of net grenzeloos fascineert. Verderop in dit nummer, op pagina 39, geeft Kristl Strubbe haar visie op de culturele actualiteit.

Voo ren

kurt & kristl

Van

Op weg naar de pluchen zetel

Moeite doen om uit je luie zetel te komen wordt een steeds groter probleem

ut Wo

ls de bladeren kleuren, de nachten killer worden en de dagen korter, dan is er één troost: het nieuwe cultuurseizoen. De warmte van een enthousiaste theaterzaal, het applaus na een opera, de verwonderde blik van een kind bij zijn eerste stapjes in het theater en al die andere mooie momenten die ons wachten, doen ons zelfs verlangen naar de herfst. Dan moet je wel de moeite doen om uit je luie zetel te komen – en dat wordt een steeds groter probleem. Toen de televisie in de jaren ’60 van de vorige eeuw in elk huis zijn prominente plaats veroverde, zagen we de ene na de andere bioscoop de deuren sluiten en verdwenen variété- en volkstheater in een nostalgisch gekleurd verleden dat we ons nauwelijks nog kunnen voorstellen. De televisie werd ons venster op de wereld. U hoort mij daar niet over klagen, integendeel, laat dat venster maar wijd openstaan, maar echt warm krijg ik het er niet van. De glanzende brochures van de culturele centra, theaters, orkesten en kunsthuizen doen mij beseffen hoe hard men zijn best doet om het publiek aan zich te binden. We worden persoonlijk aangesproken door de intendanten en krijgen alle handvatten om niet te struikelen op weg naar de pluchen zetel. De totale som die we in Vlaanderen aan de podiumkunsten besteden, is niet royaal,

wat men ook moge beweren – we zitten niet eens in de Europese middenmoot. Dat die subsidies onder druk staan, dat er meer en meer naar die middelen wordt gelonkt, is geen nieuws: ze blijven nu eenmaal een makkelijke buit. Kunstenaars zijn individualisten, maar ze zouden er baat bij hebben om samen een vuist te maken als de populistische kreet weerklinkt dat kunstenaars “profiteren” van de gemeenschap. Geen beter verweer dan kwaliteit, creativiteit en innovatie. Laat dat net de drie woorden zijn die de podiumhuizen koesteren. Geen loze kretologie maar de pure, onversneden waarheid. Weinig vakgebieden kennen zulke harde werkers als de kunstensector. Achter de coulissen draait men vele en lange uren. Het moet goed zijn, nee, uitmuntend. Het publiek wil die kwaliteit, het wil de beste acteurs, muzikanten, dansers. Het eist permanente creativiteit, verbazing, verrassing, verwondering en is alleen tevreden als de kunstenaars vooruitlopen op wat in het buitenland gebeurt. Ik heb mijn brochures van a tot z gelezen, mijn keuzes aangestipt, hier en daar een ezelsoortje aangebracht en geloof me: het wordt een topjaar! Kom uit die zetel, vergeet de televisie en volg de glanzende pagina’s naar het theater en de concertzaal. Maar kijk uit: het is verslavend! ¶

DE GROTE OORLOG

in 10 Twin Visionkaarten WO I zicht- en tastbaar voor slechtzienden en blinden Bij boeken over de oorlog horen vaak informatieve landen frontkaarten. Omdat blinde en slechtziende lezers meestal verstoken blijven van die belangrijke informatie, heeft Luisterpunt een map met 10 reliëf- en Twin Visionkaarten laten maken, in samenwerking met het kenniscentrum van het In Flanders Fields Museum in Ieper. De Twin Visionkaarten zijn transparante A3kaarten in reliëf, zodat blinden de lijnen kunnen voelen. Ook de legende staat in braille. Daaronder staan dezelfde kaarten in contrasterende kleuren voor slechtzienden. De legende en de uitleg worden in duidelijke en grote letters weergegeven.

De tien kaarten zitten in een A3-map met een harde kaft en worden voorafgegaan door een inleiding met meer duiding. De map kost 60 euro en u kunt ze telefonisch bestellen via 02/423 04 12 of info@luisterpuntbibliotheek.be.

INFO www.luisterpuntbibliotheek.be

advertentie

UW TESTAMENT EEN PUZZEL? ONS BOEKJE HELPT U

Het Rode Kruis merkt dat veel mensen niet weten wanneer een testament voordeel biedt, of het moeilijk vinden om een testament te maken. Daarom hebben we een handig boekje samengesteld en organiseren we gratis infonamiddagen. U zult merken dat het niet ingewikkeld hoeft te zijn. Nadenken over uw testament, niemand kijkt ernaar uit. Toch geeft het idee dat alles goed geregeld is, veel rust en zekerheid. Zowel voor u als voor uw naasten. Kom naar een gratis infonamiddag ‘Hoe besparen op successierechten?’ Alle info op www.rodekruis.be.

BON VOOR GRATIS GIDS ‘UW TESTAMENT GOED GEREGELD IN 5 STAPPEN’ ¨ dhr

¨ mevr

voornaam:

naam: straat: postcode:

nr:

bus:

gemeente: DVDSFNDS

telefoon: geboortedatum: e-mail*: * Enkel in te vullen als u akkoord bent om onze informatie via e-mail te ontvangen.

Vraag uw gratis gids aan. Stuur de ingevulde bon terug naar: Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Een postzegel is niet nodig. Of mail naar legaten@rodekruis.be of bel 015/44 34 24. Vermeld uw aanvraagcode: GRATIS GIDS-06. 15 RKV 2014-02264-ad-legaten_DAVIDSFONDS_182x118,5.indd 1

04/03/14 10:43

interview

TEKST

Liselotte De Snijder BEELD

Jimmy Kets

“Niemand ontsnapt aan de menopauze” Sonja Kimpen over een leven vol energie

Uw energie en uw figuur hebben veel meer met uw levensstijl te maken dan met uw leeftijd. Dat is de boodschap die master in de bewegingswetenschappen Sonja Kimpen poneert in haar nieuwe boek Me! No-pauze!, dat in september verschijnt bij Davidsfonds Uitgeverij. Een straffe uitspraak, waarover we haar graag aan de tand voelden. Het werd een openhartig gesprek over de menopauze en de gebeurtenissen die een mensenleven vormgeven. 17

interview

et bruist van het leven als we Synergie Wellnesspoint in Wommelgem binnenlopen. Jong en oud zijn samen aan het sporten en we moeten niet lang zoeken naar de bron van al die energie. Het valt ons meteen op hoe fit en monter Sonja Kimpen (55) eruitziet. En zodra we de eerste vraag op haar afvuren – waarom een nieuw boek, waarom over de menopauze – begint de gezondheidscoach nog meer te stralen en vertelt ze vol passie over haar werk en leven. Twee dingen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, zo blijkt. “Al sinds mijn 44ste word ik gevraagd om over de menopauze te schrijven,” vertelt Kimpen, “maar dat wilde ik pas doen wanneer ik ze zelf helemaal achter de rug had.” Toch schreef ze er op haar 45ste al een pocketje over voor Milo, een intussen verdwenen tijdschrift voor 40-plussers. Kimpen: “Ik heb mij toen verdiept in de vakliteratuur en dat heeft mij gemotiveerd om mij voor te bereiden op de menopauze. Ik heb er dan ook weinig last

van gehad. En ik ben niet alleen. In veel andere landen – zoals Japan – kennen ze het woord niet eens. Ook vroeger, toen mensen actiever waren, was het geen kwestie.”

Zo is het voor veel vrouwen natuurlijk niet. Hoe komt dat? “Eigenlijk zijn menopauzeklachten vaak een gevolg van te weinig zelfzorg. Waarmee ik mensen geen schuldgevoel wil aanpraten, maar hen wel hoop wil geven: als je weet hoe je lichaam werkt, kun je ermee samenwerken in plaats van ertegen te vechten. Veel mensen weten niet dat vanaf je dertigste je hormonen afnemen en allerlei kleine klachten toenemen. Het begint met klachten over te weinig energie en over emoties die moeilijker te controleren zijn. Voor alle duidelijkheid: ook mannen ondervinden daar last van, maar bij hen gebeurt dat minder abrupt. Als mensen bovendien slecht eten, weinig slapen en niet bewegen, wordt die ontwikkeling alleen maar versterkt.”

De menopauze is voor de meeste vrouwen dan ook een doembeeld. “Ja, en spijtig genoeg ook een groot taboe. Geen enkele vrouw wil erover praten, zeker jonge vrouwen niet. Wie het woord ‘menopauze’ toch uitspreekt, wordt meteen in de categorie van de bomma’s geplaatst. Jammer genoeg mis je zo de kans om je voor te bereiden, want niemand ontsnapt aan de menopauze. Toegegeven: ‘menopauze’ is een verschrikkelijk woord. Daarom spreek ik ook van de Me! No-pauze (uitspreken op zijn Engels, nvdr), wat meteen duidelijk maakt dat je ook zelf veel in de hand hebt.”

Hoe kunnen we de menopauze dan draaglijker maken? “Je kunt de natuur niet tegenhouden, maar je kunt wel je klachten beperken, door exact hetzelfde te doen als wat je

Vijftig is het nieuwe dertig: vijftigers kunnen nu leven zoals dertigers vroeger

moeite. Het is natuurlijk beter als je in je leven al een evenwichtig voedings- en bewegingspatroon hebt ontwikkeld.”

De menopauze is niet alleen een lichamelijke, maar ook een psychologische overgang, zegt u in uw boek. Hoezo? “Als je je hele leven je maandstonden hebt gehad en ze opeens uitblijven, heeft dat natuurlijk een impact. Je voelt dat niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal. Sommige vrouwen vinden het een opluchting, andere gaan door een rouwproces, omdat ze afscheid moeten nemen van hun vruchtbaarheid. Dat is een groot verschil met mannen, al komen zowel mannen als vrouwen tussen hun veertigste en vijftigste op een schakelpunt in hun leven. Ze hebben al wat meegemaakt: misschien zijn ze gescheiden, hebben ze hun job verloren, teleurstellingen gehad of de zorg voor hun ouders moeten opnemen. Combineer dat met een gebrek aan energie en je snapt waarom mensen het gevoel krijgen dat hun leven voorbij is.”

Terwijl ze eigenlijk een nieuw leven kunnen beginnen. moet doen voor een gewone gezonde levensstijl. Voeding is uiteraard belangrijk, maar de rol van beweging wordt zwaar onderschat. Het is een van de belangrijkste manieren om je hormonale werking te bevorderen. Alleen zo kun je je stofwisseling stimuleren en daardoor ook je spijsvertering, organen en hersenen. Alle endorfines – je gelukshormonen – worden op die manier geactiveerd. Tegenover elke klacht staat een pakket activiteiten om er komaf mee te maken. Maar omdat mensen zo lang hormonaal beschermd blijven, missen ze de activatie. Een inhaalbeweging kan altijd, maar kost veel meer

“Absoluut, vijftig is het nieuwe dertig. Vijftigers kunnen nu leven zoals dertigers vroeger. Alles schuift op. En als je de geschiedenis bekijkt, zie je dat mensen vaak hun mooiste prestaties realiseren na hun vijftigste. Ze hebben een pakket wijsheid opgebouwd. Als je dan de fysieke capaciteiten hebt, de mentale ontwikkeling en de emotionele rust, kun je prachtige dingen realiseren. In tegenstelling tot andere boeken over de menopauze focus ik niet op de klachten, maar wil ik mensen aanzetten om plannen te maken voor de tweede helft van hun leven, net zoals ze dat doen voor de eerste helft.”

WIE IS Sonja Kimpens? Sonja Kimpen (1959) studeerde master in de bewegingswetenschappen aan de KU Leuven en werd bij het grote publiek bekend als coach van de tv-programma’s Je bent wat je eet en Terug in je trouwkleren. Daarin begeleidde ze mensen met overgewicht naar een gezonder leven. Dat is ook wat ze in het dagelijkse leven doet als gezondheidscoach bij Synergie Wellnesspoint, het gezondheidscentrum dat ze samen met haar man en kinderen uitbaat (www.synergie.be). Kimpen geeft cursussen en individuele coaching rond afslanking, gezondheid en stressmanagement. Bovendien is ze auteur van veertien bestsellers, waarin ze toont dat een gezonde levensstijl voor iedereen haalbaar is.

interview

U geeft alleszins het goede voorbeeld. Boeken, magazines, tv-programma’s en theatershows. U blijft niet bij de pakken neerzitten.

Sonja Kimpen & boeken “Een boek dat mij geïnspireerd heeft? Dat zijn er te veel om op te noemen. Ik lees bijna altijd non-fictie, bijvoorbeeld alle boeken van Deepak Chopra. Ik ben ook naar zijn centrum in San Diego geweest voor een opleiding. Verder kan ik de boeken aanbevelen van Csikszentmihalyi en Covey – en van nog zoveel anderen. Ook de fictieboeken van mijn broer, Geert Kimpen, zijn echte aanraders.”

Sonja Kimpen & films “Ik kijk heel graag films en de eerste film die bij me opkomt, is Adem van Hans Van Nuffel. Die gaat over patiënten die lijden aan mucoviscidose. Jong en oud zou die film moeten zien: aan de hand van een fictief verhaal kaart hij een heel zware problematiek aan. Ik droom er zelf van om ooit een fictiefilm te maken over hoe eetamusement mensen ziek maakt!” 20

“Ik hou niet van de term ‘tweede jeugd’, maar nu mijn kinderen 22 en 25 zijn, merk ik wel dat er ademruimte komt om mijn leven opnieuw in te richten. Het komt eropaan te blijven dromen, plannen te blijven maken. Als dat ophoudt, houdt alles op. Het is ook de rode draad in al mijn boeken: als de geest niet mee wil, lukt het niet. Je moet je verantwoordelijkheid zelf opnemen. Evenwichtig eten en bewegen zijn andere fantastische middelen om je gezonde toekomst in de hand te houden.”

Als u het zo zegt, klinkt het heel eenvoudig. Maar niet iedereen ziet dat zo helder, toch? “Het is inderdaad poepsimpel, maar we krijgen de kennis over ons eigen lichaam niet aangereikt en dokters en andere specialisten hebben tijdens hun consultaties niet de tijd om ze ons bij te brengen. Het is dan ook mijn missie om wetenschap voor een breed publiek toegankelijk te maken. Er bestaat veel goede wetenschapsliteratuur, maar die komt om een of andere reden niet bij de mensen terecht.”

Nochtans zijn mensen wel geïnteresseerd in hun gezondheid. “Precies. Want als je die kennis op de juiste manier aanbrengt, wilt iedereen weten hoe zijn lichaam werkt, want daar heb je elke dag plezier van. En daar is het mij eigenlijk om te doen: mensen in vorm krijgen en energie geven, zodat ze hun doel in het leven kunnen waarmaken. Dat is mijn passie.”

Wanneer wist u wat uw doel in het leven was? “Ik wist al op mijn negende wat ik wilde worden: sportleerkracht. Ik heb sporthumaniora gevolgd en ben lid geweest van allerlei sportclubs. Dan ben ik gaan studeren aan de KU Leuven, lichamelijke opvoeding. Ik heb daar veel geleerd, maar mentale coaching en voedingsleer stonden nog in de kinderschoenen. Daarom studeer ik nog elke dag bij. En hoe meer je studeert, hoe duidelijker je beseft hoe weinig je weet. Het is ook door onwetendheid

De voedseldriehoek is compleet achterhaald, je wordt er moddervet van

dat ik als kind heel slecht at en overgewichtsproblemen had. Thuis waren ze daar totaal niet mee bezig. Mijn ouders hadden een boekwinkel en hadden het altijd druk. Uit tijdsgebrek aten wij veel uit conserven en snoepten heel veel. Mijn hele familie was dik en zat aan de pillen om af te slanken, en ik dus ook. Als je dat achteraf bekijkt, is dat onvoorstelbaar.”

Maar wel typisch voor die tijd. “Ja, na de oorlog en zeker na de expo van ’58 kwamen de consumptiegoederen binnen ieders bereik en wilde iedereen ervan genieten. Daardoor werden veel mensen dik en ontstond er een dieetcultuur – maar hoe vaker je een dieet volgt, hoe minder effect het heeft. En daarna zijn er pillen en spuiten gekomen. Zelf heb ik ook een hele dieetcarrière achter de rug: noem een dieet en ik heb het gedaan.

Met de hele familie. Wij werden samen dik en dun, dik en dun … Ik was gefrustreerd en dacht dat het beter zou gaan als ik sportleerkracht zou zijn. Ik kwam wel meer te weten en bewoog toen maniakaal veel, maar dat loste eigenlijk niets op.”

Wanneer is dat veranderd? “Toen ik aan kinderen wilde beginnen. Dat was een enorme motivatie om mijn gezondheid onder handen te nemen en te leren wat gezond leven is, zodat ik die kennis aan hen kon doorgeven. Daarom ben ik naar Amerika gegaan om bij te studeren over voeding, want hier kenden ze toen alleen de voedseldriehoek. Die werd gepromoot door de landbouwlobby en is intussen compleet achterhaald. Je wordt er moddervet van – tenzij je beweegt als een topsporter.”

Maar beweging en voeding zijn niet genoeg: er is nog een component, zegt u. “Ja, mentale coaching. Als een van de eerste sportleerkrachten in Vlaanderen heb ik mij daarin bijgeschoold. Mentale coaching werkt in op de biochemische structuur van de hersenen. Met bewegingscoaching boek je resultaat, maar niet blijvend. Bewegingsen voedingscoaching leveren meer resultaat op, maar ook dat is niet blijvend. Beweging, voeding en mentale coaching samen zorgen voor een totale identiteitsverandering. Gedachten kunnen je namelijk helpen of boycotten. Met wat disciplinaire gedachtetraining zorg je ervoor dat je eigen gedachten je grootste supporters worden. En dat maakt het verschil. Het besef dat ik een missie heb, dat ik mensen wil inspireren om gezond te leven, dat inzicht heb ik zelf ook gekregen na een transformatie in ons gezin.”

Zelf heb ik ook een hele dieetcarrière achter de rug: noem een dieet en ik heb het gedaan 21

interview

Mijn tv-carrière is niet altijd een voordeel geweest

Wat lag aan de basis van die transformatie? “Mijn oudste zoon Niels heeft op zijn zevende een hersentumor gekregen – een kwestie van leven of dood. Hij moest een zware hersenoperatie ondergaan en heeft maanden in het ziekenhuis gelegen. De dokter had ons gewaarschuwd: áls hij erdoor zou komen, zou hij waarschijnlijk verlamd zijn. De angst die ik toen heb doorgemaakt, is onbeschrijfelijk. Maar ik heb me toen voorgenomen dat áls hij het zou overleven, ik er álles aan zou doen om een gezonde levensstijl toegankelijk te maken voor iedereen. Dat is de reden waarom ik tegelijk boeken schrijf, op tv kom, een theatershow doe enz. Elk medium gebruik ik om mensen op een creatieve manier aan te zetten tot een gezonde levensstijl. Het doet me dan ook plezier dat zoveel mensen mij dankbaar zijn voor hun herwonnen energie en omdat hun lichaam weer in vorm is. Het raakt me enorm als mensen geen verantwoordelijkheid opnemen voor hun eigen gezondheid. Dan verliezen ze hun energie en kunnen ze hun dromen niet waarmaken.”

Hoe kun je toch doorzetten op moeilijke momenten in het leven? “Mijn zoon leeft nog en daar ben ik nog altijd dankbaar voor. Dat gevoel van dankbaarheid is iets dat veel mensen ervaren als ze een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt. En die dankbaarheid geeft je heel veel kracht. Natuurlijk heb ik ook nog moeilijke momenten in mijn leven, maar ik kan die beter plaatsen. En ik heb sindsdien alle stress uit mijn leven gebannen. Ik heb altijd heel veel gedaan – al op mijn dertiende liep ik rond met een agenda – en had altijd het gevoel dat ik tijd te kort kwam. Nu doe ik nog honderd keer meer, maar die zenuwachtigheid ben ik kwijt. Stress reserveer ik voor kwesties van leven of dood.”

Jezelf druk maken om kleine dingen is dus een luxeprobleem. “Inderdaad, maar dat kun je afleren. Als je je geest openstelt en leert relativeren, kun je ook 22

zonder levensbedreigende situaties dankbaar leren zijn. Daar bestaan mentale strategieën voor, maar zolang je die niet kent, ben je een flipperbal die willoos in het rond stuitert. Ik wil mensen die kennis bijbrengen, zodat ze de controle zelf in handen kunnen nemen. Ik wil hen niet vertellen wat ze wel of niet mogen eten – dat is hun eigen keuze.”

Dat is nochtans het beeld dat veel mensen van u hebben … “Ik ben mijn tv-imago nog niet kwijt. Het was een leuke uitdaging, maar mijn tv-carrière is niet altijd een voordeel geweest. Ze was niet altijd makkelijk te combineren met onze zaak. We hebben bewust maar één centrum geopend en geen keten, zodat we ons op ons vak kunnen concentreren, zelf les kunnen geven en kwaliteit kunnen garanderen. Als eerste fitnesscentrum in de wereld hebben wij een ISO-norm gehaald. Voor de universiteit heb ik een opleidingstraject uitgetekend voor startende fitnesscentra. Kortom, tv is me overkomen. Ik heb er onze zaak nooit voor opzijgezet. Bekendheid is nooit mijn streven geweest, mensen inspireren wel. Daarom ben ik blij dat ik mijn eerste boek heb geschreven voordat ik op tv kwam. Zonder enige tv-bekendheid had ik in een mum van tijd 60.000 exemplaren verkocht. Het was leuk voor mijn zelfvertrouwen om te beseffen dat mensen écht wat aan mijn boodschap hebben.”

Hoe is dat dan gelopen, uw televisiecarrière? “Dat is heel snel gegaan: na een radio-interview met Friedl’ Lesage over mijn eerste boek werd ik opgebeld door VTM voor een casting van Je bent wat je eet. Ik ben daar gewoon ingerold en heb heel veel bijgeleerd, maar het had ook een grote impact op mijn imago. Dat programma was een Brits format en werd heel strak gemonteerd. Er waren dus veel dingen waar ik zelf geen controle over had. Ik heb nooit gezegd dat je iets niet mag eten. Ook op tv wilde ik vooral inzich-

ten bijbrengen, maar televisiemakers kiezen quotes en schrappen de rest. Ondanks het succes van het tv-programma werd ik neergezet als een bijzonder strenge coach, terwijl juist humor mijn krachtigste wapen is bij coaching. Ach, slimme mensen oordelen pas nadat ze iemand hebben ontmoet, zelf een coaching hebben gevolgd of een boek hebben gelezen. De rest zijn maar meningen, daar kun je toch niets aan veranderen.”

Hebt u die schrijversmicrobe van thuis meegekregen? “Ja, mijn ouders hadden een boekwinkel en verkochten ook schrijfgerief. Mijn vader publiceerde een wijkkrantje en heeft de liefde voor boeken aan mij en mijn broers doorgegeven. Wij moesten als kind trouwens de hele tijd boeken uit onze winkel lezen, zodat we op alle vragen van klanten konden antwoorden. Daar zaten boeken bij die je als kind normaal niet leest, zoals die van de Amerikaanse psychotherapeut Dr. Wayne Dyer of de Britse filosoof Bertrand Russell.”

Werd u dan ook gestimuleerd om verder te studeren? “Niet door mijn leerkrachten. Doordat ik als kind al zo druk bezig was – in de boekhandel en in allerlei verenigingen – slaagde ik altijd met de hakken over de sloot, zodat ze me afraadden om naar de universiteit te gaan. Mijn vader heeft me gestimuleerd om het toch te doen. Doordat mijn leerkrachten zo weinig vertrouwen in mij hadden, kreeg ik ook veel faalangst – ik heb heel wat afgehuild toen. En ik heb aan den lijve ondervonden hoe bepalend je instelling kan zijn: ik was er rotsvast van overtuigd dat ik te dom was. Ter compensatie heb ik als een maniak gestudeerd. Pas achteraf besefte ik hoe leuk ik het eigenlijk vond om een literatuurstudie te doen en een thesis te schrijven. Nu geniet ik daar volop van als ik aan het schrijven ben. Er zullen dus nog zeker heel wat boeken volgen.” ¶

Het boek Me! No-pauze! telt 208 pagina’s en kost 22,50 euro. U kunt het boek met korting bestellen via onze website. INFO www.davidsfonds.be/uitgeverij

ÂŠ Marco Borggreve

evenementen

TEKST

Filip Salmon

Cultuur op koninklijke wijze Davidsfonds Exclusief breidt uit naar alle provincies Brussel, Antwerpen en Gent Exclusief. Met die formules kon u de afgelopen jaren in de grote steden genieten van de beste culturele evenementen, in een uitzonderlijk viparrangement. Omdat ze zo veel succes hebben, breidt het Davidsfonds ze nu uit naar Brugge en Tongeren – en dus naar alle Vlaamse provincies. Kortom, nog meer topcultuur, vanuit een koninklijke zetel.

Misschien eerst even terugspoelen naar goed vier jaar geleden. In Antwerpen en Brussel vond toen het D avidsfonds Cultuurforum plaats: een reeks van klassieke lezingen, vier keer per cultuurseizoen, op traditionele wijze georganiseerd. Lees: een belangrijke spreker zet een al even belangrijk punt uiteen in een grote aula, waarna een vragenronde en een receptie volgen. Dat Cultuurforum had een lange en rijke traditie en de meest eminente sprekers uit alle mogelijke maatschappelijke sectoren kwamen in de loop der jaren aan bod. Toch bleek in 2010 dat de belangstelling terugliep en er wat sleet op de formule zat. Er was, kortom, nood aan verandering.

Bozar Brussel

Brussel Exclusief sloeg aan en de vier activiteiten waren meteen uitverkocht Die verandering kwam er in 2011-2012. Uit een brainstorm met vrijwilligers en coördinatoren groeide het idee om bij belangrijke bestaande culturele evenementen in de grote steden een viparrangement uit te werken voor een beperkt publiek. Exclusief was geboren. Het eerste jaar was er eentje van uittesten en daarom kozen we alleen voor Brussel Exclusief. Bij vier cultuurevenementen werkten we toen speciale programma’s uit: een nocturne bij de expo Vlaamse Miniaturen (met inleiding, receptie en gratis catalogus), bijvoorbeeld, of een avant-

première van de film Groenten uit Balen (met inleiding en receptie). Het nieuwe initiatief sloeg aan en de vier activiteiten waren meteen uitverkocht. Nogal logisch dat in seizoen 2012-2013 Antwerpen Exclusief erbij kwam, en in seizoen 2013-2014 Gent Exclusief. Steeds met evenveel succes. Daarom zal Exclusief vanaf dit cultuurseizoen ook neerstrijken in Brugge en Tongeren, zodat elke provincie zijn Exclusief krijgt. In de laatste twee steden beginnen we bescheiden, met telkens één programma, maar wel eentje van formaat. Uiteraard is het de ambitie om volgend jaar uit te breiden in Tongeren en Brugge en, wie weet, nog meer steden erbij te nemen. De Exclusief-reeksen lopen van najaar 2014 tot zomer 2015, maar als smaakmaker pikken we er alvast de pareltjes voor de volgende maanden uit. 25

evenementen

Buitengewone expo’s IN BRUSSEL

Legermuseum Brussel

De start van de Exclusief-reeksen vindt plaats in Brussel, in Bozar, op zondag 5 oktober, met een tweeluik om u tegen te zeggen. 120 mensen krijgen de kans om in de voormiddag een deskundige rondleiding mee te maken op de pas geopende expo over Rubens. ’s Middags volgt er een driegangenlunch in de statige Terarken-

zaal en om 15 uur een prachtig concert van het Nationaal Orkest van België met muziek van Mozart en Mahler. Een goed maandje later, op donderdag 13 november, volgt de tweede aflevering van Brussel Exclusief, met een speciale nocturne van de bekende expo ’14-’18. Dit is onze geschiedenis onder leiding

EXCLUSIEF Alle details en het hele programma van de Exclusief-reeksen in Brusssel, Antwerpen, Gent, Brugge en Tongeren vindt u in de folder als bijlage bij dit magazine en op onze website. Wacht niet met bestellen, want veel activiteiten zijn snel uitverkocht!

INFO www.davidsfonds.be/ evenementen

van dé oorlogsspecialist van België, Luc De Vos. Hij zal inleiden en rondleiden. U krijgt ook nog een receptie en de kans om hét standaardwerk over de Eerste Wereldoorlog van De Vos – ’14-’18. Oorlog in België – tegen een ongeziene prijs te kopen. Ook daarvoor zijn er 120 plaatsen.

Koninklijke kunst IN ANTWERPEN In Antwerpen trappen we Exclusief af op vrijdag 10 oktober met een speciale nocturne van de tentoonstelling Heilige Plaatsen. Heilige boeken in het MAS. U krijgt dan een inleiding van de curator, een vrij bezoek en een receptie. Plus ook de mogelijkheid om de catalogus aan te kopen met een stevige korting. Daarvoor zijn 150 tickets beschikbaar. Twee maanden later, op donderdag 18 december, kunt u in de Vlaamse Opera Mozarts Così fan tutte bijwonen in de allerbeste omstandigheden: op plaatsen in categorie 1 en 2, met inleiding, programmaboekje en pauzedrankje en uiteraard receptie achteraf. Daarvoor hebben we 100 plaatsen.

MAS Antwerpen

Sint-Pietersabdij Gent

NTGent

Historisch spektakel IN TONGEREN

Eén programma hier, maar wat voor één: een exclusieve nocturne van de prestigieuze expo Vikingen!, meteen na de opening in het Gallo-Romeins Museum, op zaterdag 18 oktober. U krijgt niet alleen een deskundig gegidste rondleiding, maar ook een heus Vikingbuffet van de hand van de bekende Zweedse tv-kok Christer Elfving. Hijzelf zal er trouwens ook zijn. 120 mensen kunnen op die manier de ware Vikingziel ontdekken. Gallo-Romeins Museum Tongeren

Sint-Pietersabdij Gent

Grote namen IN GENT In Gent start Exclusief op zaterdag 15 november in het NTGent met het toptheaterstuk AUGUSTUS ergens op de vlakte, met onder meer Gilda De Bal, Els Dottermans en Frank Focketyn. U krijgt een aparte inleiding en een Westmallereceptie. Voor dat programma zijn er 125 plaatsen. Een maand later, op vrijdag 12 december, kunt u kennismaken met het werk van meesterillustrator Carll Cneut op zijn expo in de Sint-Pietersabdij. Lisbeth Imbo, adjunct-hoofdredactrice van De Morgen, leidt de avond in. Cneut doet zelf ook zijn verhaal en achteraf is er natuurlijk een receptie. Alweer een speciale nocturne, voor 100 gelukkige deelnemers.

Unicum IN BRUGGE

Concertgebouw Brugge

In Brugge, tot slot, staat in het najaar niet meteen iets gepland, maar in het late voorjaar kunt u er wel terecht voor een echt unicum: het Laureatenconcert van de Koningin Elisabethwedstrijd voor viool, op de beste plaatsen. En daarbij nog een walking dinner. Die activiteit vindt plaats op zaterdag 13 juni 2015 en we hebben er 100 plaatsen voor.

evene menten kort Het hele jaar door organiseert Davidsfonds Evenementen grote en kleine activiteiten in heel Vlaanderen. Ook bij onze cultuurpartners kunt u van alles beleven. Dit is een kleine greep uit het aanbod. Meer activiteiten vindt u op www.davidsfonds.be/evenementen.

Daguitstap naar Kortrijk en Brouwerij Bockor Kortrijk, in het hart van de Leiestreek, heeft meer te bieden dan u op het eerste gezicht zou denken: een bruisend centrum en een gevarieerd cultuuraanbod. Niet ver daarvandaan, in Bellegem, ligt Brouwerij Bockor, onder meer bekend van OMER en Kriek Max. Om die boei-

Parfum, een passie van regisseur Lieven Debrauwer

Stressdokter Luc Swinnen over burn-out

Een privécollectie van maar liefst 500 parfumflacons en iedere ochtend keuze uit 130 verschillende geuren. Lieven Debrauwer, bekend als regisseur van Pauline & Paulette, toont zijn passie voor parfum in een ludieke en tegelijk informatieve voordracht, vanaf 25 september 2014 bij D avidsfonds afdelingen in heel Vlaanderen. U komt alles te weten over parfumhuizen, flacons, couturehuizen en legendarische gebruikers en hoort de strafste geurige anekdotes. Debrauwer fleurt het geheel op met maar liefst 1.000 afbeeldingen en illustraties. U krijgt ook de kans om enkele parfumklassiekers uit te proberen en na de voorstelling kunt u aan Lieven Debrauwer al uw geurvragen kwijt.

Ongeveer 15% van de Belgische bevolking krijgt ooit te maken met een burnout. Gelukkig bestaan er manieren om aan de kwaal te ontsnappen. Gerenommeerd stressdokter Luc Swinnen trekt vanaf 10 oktober 2014 naar verschillende Davidsfonds afdelingen en legt stap voor stap uit hoe u de eerste signalen kunt herkennen. Want hoe vroeger u eraan werkt, hoe sneller het leed voorbij is. De voordracht volgt grotendeels Swinnens boeken Burn-out en Te Vriendelijk en beantwoordt alle vragen over dé kwaal van de eeuw. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen een burn-out en een depressie? Als u de workshop meegemaakt hebt, komt u er ongetwijfeld sterker uit.

ende plekken te ontdekken, organiseren verschillende D avidsfonds afdelingen vanaf 25 september 2014 een daguitstap. Samen met een gids bezoekt u enkele toppers van Kortrijk en na een heerlijk middagmaal wordt u rondgeleid in Brouwerij Bockor, opgericht in 1892 en al vijf generaties in handen van de familie Vander Ghinste. Tijdens de rondleiding doen de brouwers het productieproces uit de doeken. Natuurlijk sluit u de dag af met een heerlijk fris biertje.

INFO www.davidsfonds.be/evenementen. Inschrijven kan via uw plaatselijke Davidsfonds afdeling. 28

advertentie

BOUWT U MEE AAN MIJN TOEKOMST? Want een goede gezondheid is essentieel voor haar verdere leven. De teams van AZG staan klaar aan om haar de nodige zorgen te geven. Zonder uw financiële steun, kunnen we echter niet werken. Artsen Zonder Grenzen opnemen in uw testament is een waardevolle duizenden patiënten de kans hun lot te herschrijven.

©Ton Koene

manier om ons te helpen. Met dit gebaar geeft u

www.azg.be ARTSEN ZONDER GRENZEN IS EEN INTERNATIONALE, ONAFHANKELIJKE, MEDISCHE HULPORGANISATIE.

LEGATEN EN SCHENKINGEN Ja, ik wil de gratis brochure graag ontvangen, in alle vertrouwelijkheid. Stuur de brochure naar:

Mr.

Naam:

Mevr. Voornaam:

Adres: Nr:

Bus:

Postcode:

Gemeente:

Ontvang gratis uw re infobrochu

Ik wens dat Artsen Zonder Grenzen contact met mij opneemt in verband met een erfenis of een schenking.

Tel.:

GSM:

Ik wens de elektronische nieuwsbrief te ontvangen.

E-mail: Terugsturen naar: Artsen Zonder Grenzen Karlien Jolie Duprestraat 94 - 1090 Brussel

Of contacteer ons: Anne Van Den Bussche Tel. : 0475/63.33.25 E-mail : legs@azg.be

Omtrent «L01»

Dankzij het duo-legaat kunt u meer aan uw erfgenamen nalaten en tegelijkertijd een deel aan Artsen Zonder Grenzen schenken. 29

André De Weerdt

Mieke Lauwers Yvonne Moens

Hedwig Persyn

Annick Dumalin

Jef Scheire

cultuur maken

De ÂDavidsfonds afdeling Hilde Vandromme

Vera Van den Maegdenbergh

Janny Ekelson

Afdeling: Leuven Aantal leden: 184 Aantal vrijwilligers: 12, van wie de helft vrouwen en de helft mannen Aantal activiteiten: gemiddeld 8 Ă 10 activiteiten per werkjaar Activiteit op de foto: Op 27 juni 2014 hielden we onze laatste bestuursvergadering van het werkjaar, dat we wilden afsluiten met een barbecue. Jammer genoeg viel het weer tegen en moesten we binnen blijven, maar de pret was er niet minder om. Niet te missen activiteit: Op Toast Literair, op 18 januari 2015, plannen we een mooie dag in de openbare bibliotheek van Leuven. Ook de moeite zijn ons bezoek aan het gloednieuwe Radiohuis in Leuven op 4 december 2014 en de avond van Jos Stroobants over het Stabat Mater als muziekvorm op 18 maart 2015. Meest memorabele moment: Op de Nacht van de Geschiedenis vorig werkjaar gaf archivaris Marc Derez een lezing in de Universiteitsbibliotheek voor meer dan 165 mensen. De avond werd vastgelegd op een mooi filmpje, dat te zien is op YouTube. Ook het benefietconcert van Willem Vermandere was memorabel, toen zamelden we 2.000 euro in voor Mobile School. DNA van de afdeling: Leuven is een stad met veel studenten, veel dynamiek en veel leden die snel verhuizen. We concentreren ons op activiteiten waarvan we denken dat ze voor een toegevoegde waarde kunnen zorgen, met aandacht voor sprekers en onderwerpen die anders niet aan bod komen. Motto: Onze afdeling zorgt voor een gezonde cocktail van kwaliteit, inhoud en sociaal contact. 31

ÂŠ Bruno Vandermeulen - KU Leuven

boeken

TEKST

Sara Engelen

500 jaar Vesalius Ode aan het lichaam, lofzang op de mens In 2014 is het exact 500 jaar geleden dat de leergierige uk Andries van Wesel op onze wereld belandde om hem vijftig jaar later te verlaten als de grote humanist Andreas Vesalius. Dit najaar wordt Vesalius uitgebreid herdacht – ook bij het Davidsfonds. D avidsfonds Uitgeverij wijdt twee boeken aan de anatoom en D avidsfonds Academie organiseert zowel een cursus als een dagevenement.

p het galgenveld zag ik een droog kadaver hangen. Met de hulp van Gemma klom ik op het schavot en trok het bovenbeen uit het heupgewricht. (…) Ik was bezeten door zo’n groot verlangen dat ik niet bang was in volle nacht datgene los te snijden wat ik zo graag wilde hebben … Het lijkt een lugubere passage uit een horrorverhaal, maar het is een beschrijving van de rauwe werkelijkheid, meer dan vier eeuwen geleden neergepend door de jonge Vesalius, tijdens zijn studententijd in Leuven. Ter gelegenheid van 500 jaar Vesalius wijdde professor emeritus Paul Broos een lijvig boek aan de baanbrekende humanist, wiens revolutionaire naslagwerk De Humani Corporis Fabrica niet alleen de hele medische wereld op zijn kop zette, maar door velen wordt beschouwd als een van de grootste schatten van onze westerse beschaving. “Ik wilde de invloed van Vesalius op de medi-

In Padua werd Vesalius bediend met kadavers en kon hij naar hartenlust dissecteren sche wetenschap nagaan,” zegt Broos. Als chirurg was hij jarenlang verbonden aan de KU Leuven, waar hij anatomie, chirurgie en geschiedenis van de geneeskunde doceerde. Zijn boek Meesters met het ontleedmes werd een encyclopedisch huzarenstukje, doorspekt met historische citaten van Vesalius en de vele roemrijke geneeskundigen die in zijn voetsporen traden.

Legendarische leergierigheid Maar wie was die grootse Belg, die onbevreesd en hongerig naar kennis onze kerk-

hoven afschuimde en daarmee onbewust de deur naar de moderne wetenschap openzette? Andreas Vesalius werd op de allerlaatste dag van 1514 als Andries van Wesel geboren uit een vooraanstaande Brusselse familie van artsen en apothekers die verbonden waren aan de keizers van het Heilige Roomse Rijk. “Als kleine donder al experimenteerde Vesalius met dissecties op dieren en las hij urenlang in de schitterende boeken waarover zijn familie sinds generaties beschikte,” vertelt Broos. Na voorbereidende studies Latijn en Grieks in het Collegium Trilingue in Leuven (1530-1533) gaat hij als jongeman medicijnen studeren in Parijs (1533-1536). Door het oorlogsgeweld moet hij zijn studies voortzetten in Leuven. Broos: “Zijn leergierigheid is dan al legendarisch. Uit die tijd stamt ook dat fragment waarin Vesalius beschrijft hoe hij samen met zijn kompaan Gemma Frisius (de bekende geograaf, wiskundige en arts, nvdr) op nachtelijke stroop33

boeken De invloed van Vesalius op de medische wetenschap werkte lang door.

Corb

Cle me nt -

De jonge Vesalius tijdens een van zijn dissecties.

tocht ging om skeletten te verzamelen. Op dat moment is Leuven een tamelijk conservatieve universiteit, waar men al twintig jaar geen dissecties meer gedaan heeft.”

Gods beeltenis Menselijke lijken onderzoeken werd in die tijd immers slechts oogluikend toegestaan. Al bij de Grieken en de Romeinen was de dissectie van het menselijk lichaam taboe. Chirurgijnen waren veelal kwakzalvers met weinig kennis die daarom hun toevlucht zochten in aderlatingen, darmspoelingen of zweetkuren, vertelt Broos. “Vesalius was toen al grensverleggend omdat hij tegen de wil van de universiteit en de kerk in naar een galgenveld ging. De heilige Augustinus stipuleerde immers dat het menselijk lichaam geschapen was naar Gods beeltenis en dat mocht onder geen beding geschonden worden.” Pas aan de universiteit van Padua, een bastion van het vrije denken in volle Italiaanse renaissancetijd, zal Vesalius zijn ambitie en zijn tomeloze interesse in het menselijke lichaam volop kunnen botvieren. Als uitmuntend doctorandus wordt hij er al snel benoemd 34

tot professor tertiarius, de onderwijsverantwoordelijke voor zowel anatomie als chirurgie. Voor Vesalius was Padua het paradijs, zegt Broos. “Onafhankelijk onderzoek vormde er de hoeksteen van het onderwijs. Hij wordt er

Vesalius maakte van publieke dissecties een wervelende theatershow op zijn wetenschappelijke wenken bediend met allerlei kadavers en kan er jarenlang naar hartenlust dissecteren.” In die jaren werkt Vesalius ook aan wat de annalen zal ingaan als een van de grootste meesterwerken uit de geneeskunde.

Het menselijk lichaam ontbloot In 1543, het jaar waarin Copernicus zijn magnum opus Over de omwentelingen der hemellichamen publiceert, laat Vesalius De Humani Corporis Fabrica Libri Septem op de wereld

los, een zevendelig boek over de bouw van het menselijke lichaam. Voor het eerst worden niet alleen onze beenderen en gewrichten, ligamenten en spieren, aders en bloedvaten blootgelegd: ook ons zenuwstelsel, onze spijsvertering en voortplantingsorganen, ons hart en ademhalingsstelsel, ja zelfs onze hersenen worden in uiterst accurate tekeningen uit de doeken gedaan. De prachtige houtsnedes van skeletten en gevilde spiermannen in idyllische, imaginaire landschappen van de Fabrica slaan dan ook in als een bom. “De dogma’s die op dat moment al meer dan duizend jaar de medische wetenschap domineerden, kwamen uit de Griekse leer van Galenus,” legt Broos uit. Galenus’ anatomische leer was vooral gebaseerd op dissecties bij varkens. De conclusies daaruit golden volgens hem ook voor het menselijke lichaam. Broos: “De middeleeuwse mens nam Galenus aan zoals het christendom de Bijbel aannam. Vesalius heeft de moed gehad om Galenus in vraag te stellen op basis van wetenschappelijk feitenmateriaal. Daarmee werd hij de grondlegger van de anatomie en de moderne geneeskunde.”

De expo Meer info over de Vesaliusexpo Het lichaam in beeld in M – Museum Leuven leest u op p. 50, waar u ook kans maakt op gratis viptickets.

De cursussen

Ook Davidsfonds Academie spit het leven en werk van Vesalius uit. Op vrijdag 21 november vindt in Antwerpen een dagevenement plaats met lezingen van Paul Broos en Ignace Bossuyt, een bezoek aan de expo De anatomie ontleed en het concert Anima Mea met Michaël Pas in de Carolus Borromeuskerk. Ook bij de tentoonstelling in M – Museum Leuven geeft Paul Broos in november een cursus, met een rondleiding door de expo. INFO www.davidsfonds.be/academie Twee van de vele skeletten en spiermannen uit het revolutionaire naslagwerk De Humani Corporis Fabrica.

Kerker van de ziel Vanaf 1 oktober 2014 staat Leuven in het teken van Vesalius met onder andere de tentoonstelling Vesalius. Het lichaam in beeld in M – Museum Leuven. Want ook de culturele erfenis van de Brabantse humanist valt niet te onderschatten, zegt curator en wetenschapshistoricus Geert Vanpaemel. “Voor Vesalius was de anatomische studie een verheerlijking van het menselijk lichaam. Hij maakte van publieke dissecties een wervelende theatershow. Dat had grote

gevolgen voor ons mensbeeld. In de middeleeuwen was het lichaam iets negatiefs, het veroorzaakte pijn en verouderde alleen maar. Vesalius heeft van dat lichaam weer iets moois gemaakt.” De wederopleving van het lichaam in zeer nauwe samenhang met de Griekse beeldhouwkunst zie je ook heel duidelijk in de houtsnedes. Vanpaemel: “Het lichaam was niet langer de kerker van de ziel. De spiermannen zijn wilskrachtige, actieve mannen die heel zelfbewust hun lichaam laten zien.” Net als de identiteit van de kunstenaar(s) achter de tekeningen in de Fabrica – speculaties wijzen in de richting van Titiaan – blijven de gebeurtenissen in de laatste levensjaren van Vesalius voor eeuwig gehuld in de nevelen van de geschiedenis. Op voordracht van zijn vader, die hofapotheker was, treedt Vesalius in 1544 in dienst van Keizer Karel V. Daarna wordt hij arts aan het Spaanse hof van Filips II, onder wiens bewind hij in 1564 overlijdt als schipbreukeling op het Griekse eiland Zakynthos. ¶

De daguitstap Verschillende Davidsfonds afdelingen organiseren in het najaar een daguitstap naar Leuven. In de voormiddag ontdekt u het Leuven van Vesalius tijdens een wandeling door de stad. Na een heerlijk middagmaal bezoekt u de expo in M – Museum Leuven. INFO www.davidsfonds.be/evenementen

De boeken In Meesters met het ontleedmes toont Paul Broos het belang van Vesalius voor de geneeskunde. Het boek telt 250 pagina’s en kost 27,50 euro. U kunt het – met korting – bestellen via onze website. Hetzelfde geldt voor Vesalius. Het lichaam in beeld, het boek bij de expo in M – Museum Leuven onder redactie van Geert Vanpaemel. Dat boek telt 176 pagina’s, kost 29,95 euro en is verkrijgbaar vanaf oktober. INFO www.davidsfonds.be/uitgeverij 35

boeken kort Met de regelmaat van de klok publiceert Davidsfonds Uitgeverij nieuwe boeken. In deze rubriek stellen we met stip vijf van die boeken voor. U kunt alle boeken – mét korting – bestellen via www.davidsfonds.be/uitgeverij. Daar vindt u ook het volledige aanbod van Davidsfonds Uitgeverij.

De smaak van trappist Een hemelse, rijke smaak en hoge kwaliteit, daarvoor worden onze trappistenbieren wijd en zijd geroemd. Maar waarom zou u die bieren alleen maar drinken? Met de trappistenbieren en -kazen kunt u ook heerlijke gerechten maken. Dit boek koppelt aan tien bieren telkens een voor-, hoofd- en nagerecht. U krijgt niet alleen recepten, maar leert ook hoe u de smaak van de bieren beter tot hun recht laat komen door ze met andere ingrediënten te combineren.

INFO Koken met trappist van Gido Van Imschoot en Hotelschool Spermalie telt 176 pagina’s en kost 29,95 euro (ISBN 978 90 5908 586 2).

Verliefd in oorlogstijd Een meisje trekt ’s nachts naar de Dodendraad om Vlamingen te helpen ontsnappen. Ze wordt verraden en opgepakt door de Duitsers. Een jaar lang zit ze opgesloten. In die periode wordt ze verliefd op de jongen die haar eten komt brengen. Het is maar een van de meeslepende liefdesverhalen uit Grote liefdes in 36

de Grote Oorlog. Brieven, dagboekfragmenten en getuigenissen verbinden de waargebeurde romances met hun historische context.

INFO Grote liefdes in de Grote Oorlog van Frieda Joris telt 240 pagina’s en kost 22,50 euro (ISBN 978 90 5908 548 0).

Bourgondische kunstwerken De schilderijen van Jan Van Eyck, Rogier van der Weyden, Dirk Bouts en andere meesters hangen in musea over de hele wereld. Maar wie waren hun opdrachtgevers en welke symbolische betekenissen zitten er in de schilderijen? Dit kunstboek kijkt op een nieuwe manier naar de schilderkunst van de Vlaamse Primitieven en staat vol schitterende werken uit de geschiedenis van de Bourgondische Nederlanden.

INFO Schilderkunst in de Bourgondische Nederlanden van Bernhard Ridderbos telt 320 pagina’s en kost 64,95 euro (ISBN 978 90 5908 543 5).

De bruid van een martelaar Mounna is vijftien en stapelverliefd op Abbou, die in de ban raakt van de oude Sjeik

05 Barrada. Vol passie vertelt de sjeik Abbou over het paradijs dat ligt te wachten op echte gelovigen. In geen tijd verandert Abbou van een gewone tiener in een overtuigde moslim. Hij trekt naar Syrië om er als jihadstrijder te vechten, maar daar gaat het er heel anders toe dan hij verwacht had. Een nieuwe explosieve roman van succesauteur Dirk Bracke.

INFO De Bruid van Dirk Bracke telt 176 pagina’s en kost 16,95 euro (ISBN 978 90 5908 581 7).

Vijf vliegmachines Hoe blijft een vliegtuig in de lucht? Welke soorten vliegmachines zijn er? Vliegen spreekt tot de verbeelding van kleine én grote kinderen. Deze unieke box bevat materiaal en instructies om zelf vijf vliegtuigjes uit balsahout en papier te bouwen. Een overzichtelijke tijdlijn focust op de hoogtepunten uit de vlieggeschiedenis en in het pilotenlogboek achterin kunnen jonge vliegtuigbouwers en piloten hun vluchten bijhouden. Voor kinderen vanaf 8 jaar.

INFO Vliegmachines telt 32 pagina’s en kost 17,95 euro (ISBN 978 90 5908 575 6).

advertentie

BO ZAR

25.09.2014 > 04.01.2015

Sensatie en Sensualiteit

Rubens en zijn erfenis RUBENS MANET REMBRANDT DELACROIX KLIMT …

✂

GENIET EEN KORTING VAN 2€, GEEF DEZE VOUCHER AF AAN DE KASSA! Bewonder meesterwerken van Peter Paul Rubens, over Van Dyck tot Klimt. Rubens is bij uitstek de schilder van intimiteit, geweld en poëzie. Meer dan vier eeuwen inspireerde hij talloze kunstenaars. Meer info: www.bozar.be Niet cumuleerbaar met andere kortingen. Aanbod geldig van 25.09.2014 tot 04.01.2015. Iedere persoon kan slechts éénmaal aan de actie deelnemen. (Geldig voor twee personen op vertoon van deze originele voucher)

Dinsdag > Zondag Donderdag

10:00 > 18:00 10:00 > 21:00

Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel

Sensatie en Sensualiteit

12 € i.p.v. 14 €

Rubens en zijn erfenis 37

advertentie

uw u n r e e v r e Res

! g n i d i e l d n ro 4 T +49 201

8845 44

Japanse inspiraties 27 September 2014 â&#x20AC;&#x201C; 18 Januari 2015 Museumsplatz 1, 45128 Essen, Duitsland, Tel: +49 201 8845 444 di tot do: 10.00 â&#x20AC;&#x201C; 20.00 uur, vr: 10.00 tot 22.00 uur, zat & zon: 10.00 tot 18.00 uur www.inspiration-japan.de MF_132706-Anzeigen_davidsfonds_210x297_(+3mm)_4c_niedelande_a_01_rz_02.indd 1

Partner van het Museum Folkwang

26.05.2014 11:55:20

kristl & kurt

Voo ren

Mama, directeur van Herita en fervente cultuurliefhebster: Kristl Strubbe is het allemaal, en nog veel meer. Als columniste voor D avidsfonds Cultuurmagazine laat ze voortaan haar licht schijnen op het Vlaamse cultuurlandschap. Over wat haar opvalt, verwondert en beroert. Vooraan in dit nummer, op pagina 14, geeft Kurt Van Eeghem zijn visie op de culturele actualiteit.

ut Wo

Van

Inzet & omzet

Vrijwilligerswerk maakt een organisatie absoluut slagkrachtiger

n mijn inauguratierede voor de studenten cultuurmanagement aan de Antwerpen Management School hield ik vorig jaar een vurig pleidooi voor vrijwilligerswerk. Een edele bezigheid, zeker in een sector als cultuur, waar de jobs niet meteen voor het grijpen liggen en die dan ook nog eens het slachtoffer is van besparingsgolven. Een goed deel van de cultuursector – en bij uitbreiding van de hele non-profit – draait op mensen die vrijwillig meewerken. Van één dag per jaar tot één avond per week, van klantvriendelijke baliemedewerker tot deskundig bestuurslid. Elk engagement wordt in dank aanvaard. Het maakt een organisatie absoluut slagkrachtiger. De 160 vrijwilligers bij onze erfgoedvereniging Herita, bijvoorbeeld, zijn samen elk jaar goed voor de loonkosten van drie voltijdse equivalenten. Het is dan ook met veel omzichtigheid dat er over vergoedingen wordt gesproken. De vrijwilligers krijgen een vergoeding voor hun onkosten. 30 euro per dag maakt vaak het verschil, maar er blijft een substantieel verschil met ‘echt’ werken. ‘Echt’, als in werken dat ook heel wat vereisten en verplichtingen impliceert. Vereisten stellen aan vrijwilligers is niet makkelijk. Je wilt niet de indruk wekken ondankbaar te zijn.

Verandert het iets als je vrijwillige bestuurders betaalt? Ja, dat doet het zeker. De toon wordt meteen anders: van inzet naar omzet. Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman maakt in zijn boek Ons feilbare denken de vergelijking met kinderopvang. In elk kinderdagverblijf kennen ze hun pappenheimers: ouders die na sluitingsuur nog komen aanrennen, met allerlei excuses. Al voelen ze zich best wel schuldig tegenover de kinderverzorgster die niet op tijd naar haar gezin kan. Dan maar een vergoeding vragen voor die extra tijd? Geen goed idee, stelt Kahneman. Dan hoef je je niet meer schuldig te voelen als je te laat komt, want je hebt ervoor betaald. De vergoeding werkt niet als drempel maar als vrijbrief. Schuldgevoel stimuleert sterker dan een boete. Omgekeerd weegt vage erkenning tot op zekere hoogte zwaarder door dan een tastbare vergoeding. Ziedaar, een mens is niet altijd een rationeel economisch wezen. Een bestuurder ook niet. Als ik om mij heen kijk, zie ik overal vrijwilligers. Dankbaarheid en voldoening zijn de motor voor het systeem, maar een motor heeft brandstof nodig. Van inzet naar omzet zou het maar een kleine stap zijn. Maar het is als benzine in een dieselmotor gieten. Dat werkt niet. Het zijn net inzicht en omzichtigheid die de motor draaiende houden. 39

cursussen

TEKST

Lieselotte De Snijder BEELD

Emilie Bossens

“Psychiatrie is een spiegel voor de maatschappij” Een blik achter de schermen van een psychiatrisch ziekenhuis Gek, debiel of gevaarlijk: de vooroordelen waarmee we mensen met psychische problemen bestempelen, zijn niet min. Die beeldvorming bijsturen is een van de grootste bekommernissen van Stefaan Baeten, directeur van het psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus. Daarom geeft hij voor D avidsfonds Academie een cursus over de evolutie van het psychiatrisch ziekenhuis en nodigde hij ons uit voor een rondleiding achter de schermen.

odra we Sint-Hiëronymus binnenlopen, sneuvelt het eerste vooroordeel: het open gebouw baadt in een lichte en rustige sfeer. Het ziet er niet meteen een gesloten instelling uit. “Veel mensen denken dat dit een donkere en bedrukte plek is, maar wij kiezen voor een moderne uitstraling,” vertelt Stefaan Baeten. “Dat is niet alleen belangrijk voor de bezoekers, maar vooral voor onze patiënten. Daarom zijn we ook constant aan het verbouwen, zodat het centrum voldoet aan alle hedendaagse eisen.”

Stefaan Baeten, algemeen directeur van het psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus in Sint-Niklaas.

De openheid van het gebouw weerspiegelt ook de visie van de directeur op behandeling en herstel. Woorden die vaak in het gesprek vallen, zijn vermaatschappelijking en emancipatie. Het ziekenhuis wil mensen niet alleen beter maken, maar vooral ook weerbaar, zodat ze na hun opname opnieuw kunnen functioneren in de maatschappij. Baeten: “Mensen die hier binnenkomen, moeten zelf het engagement aangaan om beter te worden. Voor hun opname zijn ze door hun psychische problemen een stuk controle over hun leven verloren door een genetische kwetsbaarheid en door stresserende levensgebeurtenissen. Het is niet de bedoeling dat wij alles overnemen. Integendeel: onze patiënten zitten in de driver’s seat. Maar ze kunnen wel een beroep doen

op een heel team van coaches, zoals ik onze zorgverleners graag noem.”

Tijd als medicijn Met die emancipatiebeweging eindigt een lange periode van paternalisme in de zorgverlening – iets dat eigen was aan de maatschappij van vroeger, waar het gezag van de dokter, de leraar en de pastoor allesbepalend was. “De visie op relaties tussen mensen is al langer veranderd,” legt Baeten uit, “maar het heeft even geduurd voor de zorgverlening volgde – en zelfs nu is dat nog niet overal het geval. Je mag natuurlijk niet overhellen naar de andere kant van de balans en mensen in de kou laten staan. Mensen vragen ook om geholpen te worden. Wij kiezen voor een dialoog, zodat hulpverleners en 41

cursussen

patiënten van elkaar leren. Samen zoeken ze naar een oplossing die verder reikt dan de ziekenhuismuren.” Door de individualisering worden mensen steeds meer verantwoordelijk voor hun eigen leven. Tegelijk staan ze in onze veeleisende maatschappij steeds zwaarder onder druk. Samen met het opentrekken van psychiatrie naar geestelijke gezondheidszorg zorgt dat ervoor dat er steeds meer psychische problemen aan de oppervlakte komen. Een op de vier mensen krijgt ooit te kampen met psychische problemen. 1,3 miljoen Belgen zijn in behandeling voor depressie. “Het aantal mensen met psychische klachten neemt inderdaad niet af,” bevestigt Baeten. “Jaarlijks passeren hier zo’n 600 à 700 mensen, maar dat aantal proberen we af te bouwen. De tendens is om meer aan

psychiatrische thuishulp te doen en sneller in te grijpen om zo een ziekenhuisopname te vermijden of te verkorten.” Dat betekent niet dat opnames niet meer nodig zijn. Net omdat de thuissituatie vaak problematisch is en de sociale druk zo hoog, is het goed dat mensen de tijd krijgen om beter te worden. En die tijd mogen ze volop nemen. Baeten: “De factor tijd is ons belangrijkste medicijn. Stilstaan is niet per se achteruitgaan. Soms is stilstaan vooruitgaan.” Dat is ook wat Koen Verbelen vertelt. Hij coördineert de afdeling voor personen met een psychotische kwetsbaarheid. “Een groot deel van onze afdeling is open, maar er is ook een gesloten gedeelte, voor mensen die nog te gevoelig zijn voor externe prikkels. Stapsgewijs, in hun eigen tempo, bewegen ze zich van het gesloten naar het open gedeel-

Net als de rest van het gebouw heerst in de hal een open, lichte en rustige sfeer.

te.” De afdeling heeft drie livings waar de patiënten kunnen vertoeven. De ruimtes zijn modern, licht en gezellig, met kunstwerken van residenten. Daarnaast heeft iedereen zijn eigen kamer, die ook echt privé is. Verbelen wil ons een van de kamers laten zien, maar het duurt even voor hij de juiste sleutel vindt. “Je ziet dat het niet de gewoonte is om de privacy van onze mensen te schenden, maar deze patiënt heeft aangegeven dat we wel eens in zijn kamer mogen komen,” zegt Verbelen, terwijl hij de deur opent.

Een veilige omgeving Wie kan ons beter vertellen hoe het er hier toegaat dan iemand die het zelf meegemaakt heeft? Luc Cornelis werd een aantal keren opgenomen in het ziekenhuis en heeft er geen probleem mee om zijn ervaringen

Een op de vier mensen krijgt ooit te kampen met psychische problemen te delen. “Ook als patiënt kamp je met de vooroordelen over psychiatrie,” vertelt hij. “Door het taboe dat erop rust, probeer je al je problemen zo lang mogelijk weg te duwen. Tot het niet langer kan en de bom barst. En dan komen de schuldgevoelens boven: waarom overkomt mij dit? Wat heb ik misdaan? Pas als je dat kunt loslaten en de situatie kunt aanvaarden zoals ze is, kun je weer vooruit.” Om patiënten daarbij te helpen, doet het ziekenhuis een beroep op ervaringsdeskundigen – mensen die zelf opgenomen zijn geweest. Cornelis is een van die vrijwilligers, die onder andere psycho-educatie geven. Cornelis: “Mensen

De centrale traphal in de art-decowoning van Zigzag, een ontmoetingsplek voor mensen met psychosociale problemen.

die hier voor het eerst komen, krijgen van de hulpverleners bijvoorbeeld uitleg hoe een psychose verloopt. Maar die uitleg is vaak heel technisch. Als ervaringsdeskundigen kunnen wij dan vertellen hoe een psychose aanvoelt. Die herkenning brengt veel makkelijker een gesprek op gang.” Het vertrouwen en de steun die mensen in het ziekenhuis bij elkaar vinden, maakt van het ziekenhuis een veilige omgeving. De stap terug in de maatschappij is dan ook niet evident, getuigt Cornelis. “Mensen zijn heel hard voor elkaar. Om niet te hervallen heb ik de banden met bepaalde mensen moeten verbreken. Ze bleven me vereenzelvigen met mijn problemen. Het is een voortdurende oefening om vooruit te kijken – naar wat ik wel kan, wat ik wel wil.” Dat brengt ons bij de confronterende vraag hoe tolerant onze maatschappij omgaat met afwijkend gedrag. “Ik zou niet zeggen dat we minder tolerant zijn dan vroeger, maar zeker ook niet meer,” besluit Baeten wijselijk.

Drempels wegnemen Mensen die uit de psychiatrie komen, moeten heel wat drempels overwinnen om hun

rol in de samenleving weer op te nemen. Ook op dat vlak wil Sint-Hiëronymus hulp bieden. Daarom wandelen we van het ziekenhuis naar Zigzag, een plek waar mensen met psychosociale problemen elkaar kunnen ontmoeten in een alcoholvrije omgeving – vaak gaat dat soort problemen immers gepaard met drank- of alcoholverslaving. Zigzag werd in 2000 opgericht en is sinds 2014 gehuisvest in een prachtige art-decowoning. Terwijl coördinator Ronny Soontjes ons naar een tafeltje in de voormalige living brengt, worden we door iedereen vriendelijk begroet. “Dit centrum staat niet alleen open voor mensen die uit Sint-Hiëronymus komen, we werken samen met verschillende organisaties om mensen met psychosociale problemen uit de hele streek een ontmoetingsplaats te bieden.” De belangrijkste doelstelling van het huis: mensen niet laten vereenzamen en hen helpen om een netwerk uit te bouwen. Soontjes: “Het zijn de cliënten die invullen wat er in dit huis precies gedaan wordt: er staan vrijwilligers achter de toog en samen met de bezoekers organiseren ze uiteenlopende activiteiten. We nodigen ook andere sociocul-

Naar aanleiding van een nieuw centrum in het ziekenhuis werd dit monument opgericht met het gedicht Ik ben niet gek van Frank Pollet erop.

De cursus De cursus Van gesloten gesticht naar open centrum. De geschiedenis van het psychiatrisch ziekenhuis vindt plaats op vrijdag 17 en 24 oktober, en op vrijdag 7 en 14 november 2014 in het Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus in Sint-Niklaas. INFO www.davidsfonds.be/academie

advertentie

Dordrecht:

Een verrassende Oud-Hollandse stad vol monumenten …slecht 40 km over de grens… Dordrecht, een historische stad met meer dan 1000 monumenten veelal gegroepeerd rond de oude havens in het centrum, vraagt om ontdekt te worden. Het Dordrechts Museum verrast met spraakmakende tentoonstellingen maar ook met haar blijvende collectie oude meesters en moderne kunst. Het museum Huis van Gijn geeft met de prachtige stijlkamers een blik in het leven van voorbije eeuwen. In de maanden september/oktober staan de monumenten in de spotlight. Vanaf Open Monumentendag is een nieuwe route langs de monumenten beschikbaar, die behalve in brochure- vorm ook d.m.v. moderne techniek in de vorm van een multimediale wandeling op de smartphone gevolgd kan worden. Gratis! September is ook de maand van het Bachfestival dat van 19 t/m 28 september in Dordrecht plaatsvindt. Het volledige programma is te vinden op www.bachfestivaldordrecht.nl. Combineer uw bezoek aan de stad met onderdelen van dit bijzondere festival!

Een van de vele binnenplaatsen in Sint-Hiëronymus.

turele organisaties uit om hun evenementen hier te laten plaatsvinden. Onze mensen kunnen dan voor de bediening zorgen. Op die manier hopen we drempels te verlagen.” Zigzag doet ook mee aan de buddywerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg die in heel Vlaanderen te vinden zijn. Dat houdt in dat een vrijwilliger (buddy) en een persoon met psychische moeilijkheden (cliënt) elkaar ontmoeten voor een babbel, een wandeling, een bezoekje aan de bioscoop enz. Op die manier vinden mensen met een psychisch probleem aansluiting met de samenleving en raakt het beeld van de psychiatrie bijgestuurd. Want als de geschiedenis ons één ding leert, dan is het wel dat de behandeling van psychiatrische patiënten niet

Stilstaan is niet per se achteruitgaan. Soms is stilstaan vooruitgaan

De VVV, gevestigd in Intree Dordrecht , helpt u graag op weg met tips of met een compleet dag arrangement: “schuitje varen, theetje drinken” bestaande uit: Stadswandeling • Rondvaart in de Fluisterboot • Lunch Kijk voor een beschrijving op de website www.vvvdordrecht.nl (Zien &Doen => beleven)

Info: VVV / Intree Dordrecht, Spuiboulevard 99, 3311 GN Dordrecht Tel.: +31 78 6322403, Email: info@vvvzhz.nl

alleen met feiten maar ook met percepties te maken heeft. Baeten: “In mijn cursus voor het Davidsfonds schets ik de evolutie van de psychiatrie om te laten zien dat bepaalde mythes bewust in stand worden gehouden. Er is wel degelijk veel veranderd sinds de psychiatrie als wetenschap ontstond. Bepaalde maatschappelijke tendensen herken je dan ook in psychiatrische ziekenhuizen. In die zin is de psychiatrie een spiegel voor de maatschappij.” ¶

cur sussen kort Het nieuwe najaarsaanbod van Davidsfonds Academie heeft heel wat inspirerende cursussen en dagevenementen voor u in petto. Op de losse kaart bij dit nummer vindt u een overzicht van de cursussen in uw buurt. Het volledige overzicht staat op www.davidsfonds.be/academie en in de cursusgids, die u gratis kunt aanvragen via academie@davidsfonds.be of op 016/310.670.

Dodelijke draad Een anderhalve tot twee meter hoge draad met een hoogspanning van 2000 volt: die zogenaamde Dodendraad scheidde in WO I het neutrale Nederland van België. De grens werd streng bewaakt, maar was ruim vier jaar lang het toneel van heel wat clandestiene activiteiten. Professor Alex Vanneste geeft uitleg over de Dodendraad, die bijna 1000 slachtoffers maakte. Hij vertelt ook over de vluchtelingenproblematiek, de clandestiene post met frontsoldaten, de spionage in bezet gebied en andere boeiende weetjes over het grensgebied.

INFO De cursus vindt plaats op 22 en 29 september, en 13 en 20 oktober in Knokke-Heist.

INFO Het dagevenement vindt plaats op vrijdag 7 november in De Bijloke in Gent.

Zegt de naam Punto of Jan Stich u niets? Jammer, want de Tsjech is een van de grootste hoornvirtuozen uit de muziekgeschiedenis en hij componeerde ook sublieme hoornconcerti. Op een dagevenement in De Bijloke in Gent haalt Yves Senden Jan Stich uit de vergetelheid om hem naast zijn bekende landgenoten Dvorák en Smetana te plaatsen. U kunt lezingen meemaken en ook de muzikanten van deFilharmonie ontmoeten die later op de dag een concert met Tsjechische muziek spelen, onder leiding van Edo de Waart.

Tsjechische hoornvirtuoos

Focus op Rusland Het beeld dat we van Rusland via de media krijgen, is niet altijd even fraai. Bovendien doen er over het land heel veel mythes de ronde. Bijvoorbeeld dat de Tataren Rusland van de westerse cultuur hebben afgesneden, dat het land voortdurend op zoek is naar natuurlijke grenzen en dat de Russen van nature slaafs en hun leiders per definitie despotisch zijn. Wim Coudenys gaat op zoek naar de echte hoogtepunten uit de geschiedenis van Rusland. Hij neemt de mythes van de Russische geschiedenis en hun actuele betekenis onder de loep en haalt daarbij een aantal hardnekkige misvattingen onderuit.

INFO De cursus vindt plaats op 14, 21 en 28 november en 5 december in Brasschaat.

INFO www.davidsfonds.be/academie. Inschrijven kan via de website, via academie@davidsfonds.be of op 016/310.670. 45

reizen

OP REIS DOOR HET

De ruimte spreekt tot de verbeelding. Sinds mensenheugenis projecteren we onze dromen en verlangens op dat grote zwart en proberen wetenschappers de geheimen van het heelal te ontrafelen. Hoe is het universum ontstaan? Waar komen wij vandaan? Is er leven op andere planeten? Filosofen en natuurwetenschappers, auteurs, filmmakers, fantasten en visionairen, iedereen lijkt in de ban van die vragen. In samenwerking met het Duitse centrum voor lucht- en ruimtevaart organiseert de Bundeskunsthalle in Bonn de tentoonstelling Outer Space, fascinatie universum De expo onderzoekt de raakpunten tussen

Ed White was de eerste Amerikaan die een ruimte wandeling maakte, tijdens de Gemini 4 missie, op 3 juni 1965.

wetenschap en kunst en brengt daarvoor objecten uit allerlei disciplines samen. In twaalf associatief opgebouwde hoofdstukken ontdekt u zowel artefacten uit de ruimtevaart en voorwerpen uit wetenschap en sciencefiction als kunstobjecten uit heden en verleden. Op 8 februari 2015 organiseert Davidsfonds Cultuurreizen een daguitstap naar de tentoonstelling in Bonn, onder begeleiding van astrofysicus en filosoof G erard Bodifee en kunstkenner Hans Martens.

INFO www.davidsfonds.be/cultuurreizen en www.bundeskunsthalle.de

HEELAL

Mercury capsule Liberty Bell 7, astronaut Virgil “Gus” Grissom (l.) met John Glenn (r.), 21 juli 1961.

Peter Paul Rubens, De geboorte van de melkweg, 1636-1638, olie op doek.

Max Ernst, De aarde gezien vanuit de Maximiliana, 1963, olie op papier en plexiglas.

cultuur smaken

SOCIALE MEDIA Uw mening Bent u geraakt door een artikel in dit magazine? Hebt u er iets aan toe te voegen? Of hebt u een leuk evenement meegemaakt? Misschien wilt u wel een goede cultuurtip verklappen of wilt u gewoon uw mening kwijt. Uw reactie – van maximaal 1.000 tekens inclusief spaties – en foto zijn welkom op cultuurmagazine@davidsfonds.be. In elke nummer maken we een geredigeerde selectie uit het aanbod.

3D World Magic & Fun Wij waren bij de gelukkige winnaars van een duoticket voor de expo 3D World Magic & Fun, te winnen dankzij de wedstrijd in Davidsfonds Cultuurmagazine juni. Samen met kleinzonen Reinout en Korneel bezochten we de tentoonstelling in Koksijde. Het was puur genieten, niet alleen ter plaatse, maar zeker ook thuis bij het bekijken van de foto’s. Vooral Reinout speelde het spelletje heel goed mee. Roos Dumortier, Zwevegem

Doe de prehistorie! Dankzij de wedstrijd in D avidsfonds Cultuurmagazine juni zijn we met onze twee oudste kleinkinderen, 8 en 5 jaar oud, naar Tongeren geweest voor de interactieve expo Doe de prehistorie! Het was echt een openbaring voor hen. Met grote ogen hebben ze actief genoten van de prehistorische workshops. Zelfs de permanente tentoonstelling hebben ze helemaal afgewerkt. Die is trouwens ook een aanrader! Afsluiten deden we met lekkere hapjes en frisse drankjes. We waren echt vips! En op weg naar huis kregen we natuurlijk een spervuur van vragen over de oermensen. Bedankt, Davidsfonds! Mathren Beyens, Waregem

Het D avidsfonds is actief in heel Vlaanderen – en dus ook op Facebook, Pinterest en Twitter. Steeds meer mensen ontdekken ons daar en laten leuke berichtjes voor en over ons achter. @JaapFriso: Begin september de uitreiking van De Gouden Lijst 2014. Dit is mijn favoriet: Kieuw van Saskia Maaskant. Recensie: jaapleest.nl – 31 juli 2014 @PVanGompel: Wat spookte Vesalius*** (1514-1564) uit in Spanje? Boeiende historische roman van Joris Tulkens – 28 juli 2014 @ActuaTV: Maandag is boekendag bij ActuaTV! Dadelijk om 18u: maritiem archeoloog Tomas Termote over “Oorlog onder water”, uitgegeven @Davidsfonds – 7 juli 2014 @Refo500: 3-4 juli cursus @Davidsfonds “Het Lam Gods achterna”, met info over dit topstuk en de restauratie en bezoek aan Gent – 1 juli 2014 @leveninleuven: De grote werf met binnenkort o.a. studentenkoten en hoofdkantoor @Davidsfonds op Quinten Metsysplein – 19 juni 2014 @MarcMonballieu: Elke dag weer interessante ontbijtlectuur over #WWI dankzij @Davidsfonds – 15 juni 2014 @KristinHelene: Ik zag net dat de najaarscursussen van het @Davidsfonds online staan. Ik zat erop te wachten :) – 11 juni 2014 @M_Museum: Genieten van ijs en Wim Opbrouck die voorleest uit “De vijand” ... Een perfecte match! – 6 juni 2014

WILT U OOK UW MENING MET ONS DELEN? VOLG ONS DAN OP www.facebook.com/davidsfondsevenementen www.twitter.com/davidsfonds

advertentie

MAS

MUSEUM AAN DE STROOM

Madonna van Loreto â&#x20AC;&#x201D; Michelangelo di Meresi da Caravaggio, ca. 1605

Onder de Hoge Bescherming van Hunne Majesteiten de Koning en de Koningin

www.heiligeplaatsenheiligeboeken.be

03 338 44 00 49

wedstrijd TEKST

M-Museum Leuven

Gratis viptickets

BEWERKING

Filip Salmon

Het lichaam volgens Vesalius Knappe expo in M – Museum Leuven Op 2 oktober 2014 start in M – Museum Leuven de langverwachte expo over Andreas Vesalius. Wie was de bekende anatoom nu echt? Wat was zijn betekenis? En hoe ging hij te werk bij het ontleden van lichamen? U komt het allemaal te weten op de tentoonstelling in Leuven.

n 2014 is het 500 jaar geleden dat de wereldberoemde anatoom Andreas Vesalius (1514-1564) het levenslicht zag. Vesalius is een van de invloedrijkste figuren van de renaissance en een bekende alumnus van de Leuvense universiteit. Met zijn meesterwerk De Humani Corporis Fabrica (Basel, 1543) zette hij de toenmalige anatomie op haar kop. De stad Leuven en de universiteit willen de verjaardag vieren met een groot stadsproject, waarvan de tentoonstelling in M het hoogtepunt vormt. Er is niet alleen aandacht voor Vesalius als historische figuur, ook zijn verregaande invloed op de ontwikkeling van de geneeskunde, de omgang met ons lichaamsbeeld en de beeldende kunsten komen uitgebreid aan bod. De uitgave van de Fabrica, met de prachtige illustraties van theatrale skeletten en spiermannen in imaginaire landschappen, zette Vesalius definitief op

win 25 duotickets voor viprondleiding In samenwerking met M – Museum Leuven geeft Davidsfonds Cultuurmagazine 25 duo’s de kans om een rondleiding te krijgen door de expo én een degustatie van het Vesaliusbier mee te maken. Om kans te maken op de tickets stuurt u vóór donderdag 4 september 2014 een mail naar cultuurmagazine@ davidsfonds.be met in de onderwerpregel ‘Vesalius’. Vermeld zeker uw naam, adres en lidnummer. De winnaars krijgen kort na de deadline bericht, de datum wordt dan afgesproken.

de wetenschappelijke én culturele kaart. Vesalius brak met de gangbare praktijk door zijn onderzoek te baseren op eigen en directe waarnemingen. Na Vesalius wilde elke zichzelf respecterende wetenschapper of kunstenaar het menselijk lichaam van heel dichtbij ontdekken en bestuderen. Tegelijk met Vesalius organiseert M een tentoonstelling met werk van de hedendaagse kunstenaar Markus Schinwald (°1973, Salzburg). In zijn schilderijen, sculpturen, films en performances staan het menselijk lichaam en de verhouding tot een culturele enpsychologische context centraal.

INFO www.mleuven.be. De tentoonstelling Vesalius. Het lichaam in beeld loopt van 2 oktober 2014 tot 18 januari 2015. De expo rond Markus Schinwald loopt van 2 oktober 2014 tot 8 februari 2014.

BON 1+1 gratis toegang Met deze bon krijgt één persoon gratis toegang tot de tentoonstelling Vesalius. Het lichaam in beeld, op voorwaarde dat er één persoon (het Davidsfonds reductietarief) betaalt. Met uw Davidsfonds Cultuurkaart krijgt u immers sowieso korting op alles expo’s in M.

adveratentie

www.

Uw schoenenspecialist: kleine en grote maten !

1000m2 TOPMERKEN

YouthStyle: BjörnBorg LaCoste All-star Fred Perry Jack&Jones NewBalance Cat. Vans Dc. Gravis Asics Adidas BullBoxer Nike Dr.Martens Timberland Riverwoods In elk merk vele modellen en Kleuren !!!

.com

MensStyle: BossOrange Rehab Maruti Floris Van Bommel VanGils TommyHilfiger Fred Perry Replay Giorgio CycleurDeLuxe Classic: VanBommel Ambiorix Lloyd Solidus Timberland Australian Geox Sebago Scapa Specials: Bugarri (+8cm) Clarks Ara Think! Rockport (300gr) Mephisto FinnComfort

GirlsStyle: FredPerry Brako Spm TerreBleue BjörnBorg Riverwoods Replay TommyHilfiger Dr.Martens FlyLondon DonnaCarolina Loints Lady: PeterKaiser Gabor Mephisto Think! Ara DanieleTucci El Naturalista Semler Wolky Jhay

voor losse steunzolen

Helpen bij Rug-,Heup-,Voet-,en Spierklachten: MBT (+120p.) FINNAMIC by FinnComfort* MEPHISTO (+120 mod.) the SANO technologie !! Walking/Running: Meindl Brooks Rockport Lowa Mephisto Allrounder Asics Hi-Tec

WAARDEBON EURIKA-SHOE BVBA HANDELSSTRAAT 141 1840 LONDERZEEL MALDEREN-STATION TEL. (052) 33 30 01 e-mail: eurika@telenet.be

Open: Naam werkdagen van 9 tot 20 u. Adres zaterdags van 9 tot 19 u. gesloten zon- en feestdagen.

VOLG WEGWIJZERS: Malderen - station

€ 13 Bij aankoop van een paar schoenen vanaf € 93 en niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Datum

ELKE DAG OPNIEUW: VELE NIEUWE EN TEVREDEN KLANTEN !!

Niet geldig tijdens de sperperiode.

KIDS: Rondinella Kipling Stabifoot LittleDavid Cks Geox Piedro Nike Vans Dc. BjörnBorg Pepino Ricosta All-Star Timberland LelliKelly Lowa Stones and Bones Crocs TerreBleue

Met uitneembaar voetbed EN kleine/grote maten ! Verhulst Ara Loints Softwaves Remonte Semler MephistoMobils Allrounder Rockport PiediNudi Brako-Anatomics Fidji Vabene Gabor Newdress Chroomvrij/arm: Think! MissClair Brako Vabene FinnComfort Wolky El Naturalista Vital FitFlop Diabetici: Durea Varomed Xsensible Solidus

advertentie

Gestaltung

David & Paul / Michael Pichler

www.museum-ludwig.de

Sweet Dreams Baby. Andy Warhol Roy Lichtenstein Jasper Johns Richard Hamilton Robert Indiana Claes Oldenburg Robert Rauschenberg David Hockney James Rosenquist Richard Lindner Tom Wesselmann

â&#x20AC;Ś