LAPLAND IN DE VOETSTAPPEN VAN DE NOMADE
Voorwoord
Sneeuw, koude en de kerstman. Dat zijn de meest voor de handliggende kenmerken die in ons opkomen als we aan Lapland denken. Maar Sรกpmi (Lapland in de Samische taal) heeft zoveel meer te bieden. Met deze brochure willen we u doen (voor)proeven van de eeuwenoude cultuur van de Sami en hun land. We laten u eerst kennismaken met Lapland en zijn inwoners. Daarna tonen we welke belevenissen en ervaringen Lapland te bieden heeft voor de avontuurlijke reiziger. Deze activiteiten zijn zorgvuldig voor u geselecteerd met aandacht voor de Samische cultuur, evenals de beelden die het karakter ervan weergeven. Geniet van de brochure en ontdek Lapland in de voetstappen van de nomade!
Inhoud Lapland en de Sami Lapland................................................ 6 Sami.................................................... 8 Rendieren.......................................... 10 Tenten................................................ 12 Kledij................................................. 14 Keuken............................................... 15 Handwerk........................................... 16
Ontdek Lapland
Muziek............................................... 17
Inleiding............................................. 18 Legende............................................. 18 Ontdek............................................... 20 Pakketjes............................................ 38
Vertrek Boeken............................................... 46 Documenten...................................... 46 Bagage.............................................. 47
4
5
Lapland en de Sami Sápmi Lapland
Lapland (Samisch: Sápmi) betekent Land van de Lappen. Het volk, de Sami beschikt wel over meerdere eigen talen (de Samische talen), maar niet over een eigen staat. Lapland strekt zich namelijk uit over het aller-noordelijkste gedeelte van Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland (Kola).
De Saami zijn in steeds nauwer contact met de Scandinavische cultuur gekomen. De meesten hebben hun nomadenbestaan opgegeven en zich als visser, landbouwer of zelfstandige ondernemer gevestigd of hebben een reguliere baan. Sommigen van de Saami zijn volledig opgegaan in de Scandinavische samenleving en hun leven verschilt tegenwoordig in weinig opzichten van dat van andere Scandinaviërs, maar een belangrijk deel van hen streeft ernaar om de eigen cultuur en taal te ontwikkelen.
Lapland ligt zo dicht bij de poolstreken, dat de winters er lang zijn en ijzig koud. In de wintermaanden komt de zon er niet op (zie poolnacht) en in de zomermaanden gaat de zon niet onder (zie middernachtzon). De Saami hebben echter in de loop der eeuwen geleerd zich aan deze barre omstandigheden aan te passen. Ze leven traditioneel van hun rendierkudden, die rendiermos en andere korstmossoorten eten. Het gebied wordt ook wel de laatste wildernis van Europa genoemd. Het landschap wordt gekenmerkt door een bergachtig land, met uitgestrekte bossen, vlaktes en vele meren.
Invloed van de Sami Wel is er meer respect en bescherming gekomen voor de Samische bevolking, hun leefwijze, hun cultuur en hun talen, hetgeen bevorderd wordt door de Samische parlementen in Zweden, Noorwegen en Finland. In het Zweedse gedeelte van Lapland bevindt zich Laponia, één van de veertien monumenten op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO in Zweden.
De afgelopen eeuw zijn er in Lapland grote veranderingen tot stand gekomen.
Kaart Lapland: bruin gedeelte
6
Finland
Noorwegen
Zweden
7
Rusland
Mijn thuis is in het land van de middernachtzon
8
Sami
Sámi
De Samen of Sami (Samisch: Sámi) zijn een van oorsprong nomadisch volk dat het Noord-Europese Lapland bewoont. Ze zijn ook bekend onder de naam Lappen, wat ze zelf als een belediging beschouwen.
Een deel van de Samen leefde traditioneel als nomaden die rendierkudden volgden in hun jaarlijkse voedseltrek. De rendieren leverden de Samen melk, vlees en huiden. Bovendien deden ze dienst als trekdier voor de slede, het vervoermiddel bij uitstek in dit gebied. Andere Samen leefden traditioneel van de visserij, met name aan de Noorse kust. Ook de jacht was een belangrijke bezigheid.
Ze bezitten tegenwoordig in zowel Noorwegen, Zweden als Finland een eigen parlement, het Sameting, dat bij de nationale overheden van de staten waaronder Lapland ressorteert, inspraak heeft in zaken die de Samen en hun woongebied betreffen. De meeste Samen wonen in Noorwegen, zo’n 50.000. In Zweden zijn dat er ongeveer 20.000, in Finland 6.000 en in Rusland 2.000. Volgens het Europees Bureau voor Minderheidstalen zijn er 70.000 tot 100.000 Samen, van wie minder dan 20.000 Samisch spreken. Er bestaat geen Samische standaardtaal. Het gesproken Samisch kent vele, sterk verschillende, varianten verdeeld over een aantal aparte talen. Het Samisch is verwant aan het Fins en Estisch en behoort tot de Finoegrische taalfamilie.
Een eigen cultuur De Samen zijn lang onderdrukt geweest, hun cultuur dreigde te verdwijnen. Vandaag de dag is de cultuur van de Samen veel beter beschermd dan bij andere onderdrukte volkeren wereldwijd. Ze vieren hun Onafhankelijkheidsdag en hebben een eigen vlag en parlement. Andere belangrijke elementen van de Sami cultuur zijn de taal (de verschillende talen van de Sami zijn totaal anders dan de Noorse taal) en de joik, een traditioneel lied van de Samen.
9
Rendieren
Bohhco
Rendieren vormen een centraal element in de manier waarop de Sami leven. Het is een erfenis uit de tijd van jagen en verzamelen, waarin de herders de rendieren volgden op hun eeuwenoude trekroutes en seizoensgebonden foerageergebieden, van winter naar voorjaar, zomer naar najaar.
De melk van de rendierkoeien vormde een belangrijk onderdeel van hun voedsel. De zomer werd doorgebracht in de bergen of aan de Atlantische kust, de wintermaanden brengen ze door in de lager gelegen bossen van de taiga. De maximale afstand tussen de zomer- en winterverblijfplaatsen bedraagt een 250 kilometer, de kortste afstanden circa 100 kilometer. De woud Sami blijven op en neer gaan in het woud en leggen de kortste afstanden af. Grenzen tussen verschillende landen spelen daarbij geen rol. De Sami helpen elkaar over de verschillende landsgrenzen heen.
De kern van de cultuur van de Sami is de rendierhouderij. De rendierteelt bepaalt niet alleen hun economisch en sociaal leven, maar bepaalt heel hun levenswijze, religie, en bestaan. Tot in de 16’de eeuw was het jagen op rendieren heel belangrijk voor de Sami voor het verkrijgen van voedsel en pels. Getemde rendieren werden gebruikt als last- en huisdieren. Vrouwelijke tamme rendieren werden gebruikt als lokaas in de jacht op wilde soortgenoten. In de 16’de eeuw begonnen de Sami een nomadisch levensbestaan waarbij ze meetrokken met de rendierkudden. Zij domesticeerden hele kudden, bestaande uit honderden of duizenden exemplaren en volgden hen op hun routes.
De Sami ademen de frisse lucht van de Laplandse natuur terwijl zij hun rendieren hoeden. Zij worden beschermd tegen de koude dankzij hun klederdracht, gemaakt van rendierenpels. Hun honger wordt gestild met rendiervlees, het belangrijkste en meest terugkerende voedingselement. s’Avonds gaan hun verhalen over de rendieren en dromen doen zij in hun tenten, gemaakt van rendierhuid. De Sami leven voor, naar en door het rendier.
10
Rendieren denken met hun neus, niet met hun ogen. Ze gaan waar de wind hen brengt
11
12
Tenten
Lavvu
Gedurende de zomer bouwen de dieren gewichten en reserves. De herders slaan hun tenten op, maken vuur en koken
Van oorsprong bestaat deze tent uit een lederen buitenkant die om een houten kegelvormige draagconstructie is bevestigd. De buitenzijde bestaat uit rendierhuiden die aan elkaar zijn genaaid met een benen naald en draad gemaakt van de darm van het rendier. De constructie is gevormd uit in elkaar vallende rechtopstaande stokken, die extra verbonden zijn met gebogen dwarsverbindende stokken. De traditionele lavvu vertoont veel gelijkenis met de Noord-Amerikaanse tipi. De lavvu is in verband met het Scandinavische klimaat ten opzichte van de tipi echter steviger uitgevoerd met een bredere basis en een lagere hoogte.
Saami wonen in tenten van rendierhuid die gemakkelijk af te breken en te vervoeren zijn. Deze tenten heten lavvu in het Samisch. Want om in leven te blijven kunnen de Laplandse herders niets anders doen dan hun rendierkudden volgen in hun jaarlijkse voedseltrek. Alleen in de winter blijven de Saami en rendieren op één plaats; in plaats van in tenten leeft dit volk in koepelvormige huizen, die wel wat van een grote tent weg hebben, genaamd ‘jaqs’.
13
Kledij
Laaðði
De Sami’s zijn heel goed in het maken van eigen kleding. Ze maken vooral handschoenen,mutsen en bontlaarzen. Hun gehele kleding wordt gemaakt van rendieren, maar tegenwoordig wordt er ook veel katoen gebruikt voor hun kleding, waardoor ze fellere kleuren kregen die ze moesten beschermen in de kou in de winter.
De Gákti vertegenwoordigt één van de belangrijkste symbolen van de Samische cultuur in Lapland. Het is dus een belangrijk onderdeel van de traditionele kledij. De typische kleren van de samen moesten hen beschermen tegen de ijzige kou, die daar in de winter plaats vindt. Hun dikke muts diende in de winter als bivak muts, maar in de zomer gebruikte men het als masker om in te kunnen slapen tijdens de middernachtzon. Nu hebben de samen echter de anorak en andere westerse kleren ontdekt. De traditionele kleurige kleding van de Samen wordt meer en meer tot de folklore gerekend.
Hun traditionele kleuren zijn felrood en blauw. Vrouwen dragen een jurk met een riem om hun middel en mannen een tuniek met een riem. In het samisch heet die tuniek een Gákti
14
Keuken
Goáhhka
Al eeuwen zijn de Sami nomaden afhankelijk van de rendieren voor hun dagelijkse behoeften. Elk deel van dier wordt gebruikt voor vlees of vet om te koken. Ook het bloed wordt gebruikt.
Deze zijn overheerlijk in combinatie met bospaddenstoelen. Rendiervlees werd geïntroduceerd door de Sámi, en maakt sinds eeuwen deel uit van de Scandinavische eetcultuur. De Samische keuken kan niet besproken worden zonder bessen te vermelden. Er is geen enkele kans dat je geen gerecht zal eten dat gedecoreerd is met rode bosbessen. Enkel vindbaar in Lapland, zijn deze besjes een basis ingrediënt in de Scandinavische medicinale thee en bij elk ontbijtbuffet geserveerd in Zweden.
Eén van de beste extra’s wanneer je naar Lapland reist is zeker en vast de lokale keuken. Volledig vers, en van hoge kwaliteit. Rendiervlees bevat veel proteinen en is een absoluut niet te missen maaltijd bij de Sami. Niets wordt verspild en zelfs het bloed gebruikt men om achteraf mee te koken. Rendier en elandenvlees moet je sowieso proberen. 15
Handwerk
Duodji
Duodji is het traditionele handwerk van de Sami. Het dateert van toen de Sami nog veel meer geïsoleerd waren van de buitenwereld dan zij vandaag zijn.
Traditioneel Sami handwerk is verdeeld in twee groepen; dat voor mannen en dat voor vrouwen. De mannen gebruiken vooral hout en geweien, alsook de andere botten van het rendier. De vrouwen gebruiken leer en textiel.Deze functionele items zijn onderandere messen, hoesjes, handtassen, houten bekers, verschillende kleding artikelen maar ook muziekinstrumenten. Duodhi heeft zich tot op heden kunnen voortzetten en veel kunstenaars zijn aangesloten bij de associatie van Sami kunstenaars Sápmelas Duoddjárat.
Duodji gereedschap en kledij uitrusting zijn zeer functioneel en handig voor dagelijks gebruik, maar dit betekent niet dat dit handwerk geen ware kunst is. Sami duodji artiesten zijn in staat om functionaliteit en kunst samen te brengen op een delicate manier, om zo prachtig werk te maken.
16
Muziek
Joik
Joik (ook wel yoik, luohti, vuolle, leu’dd, of juoiggusis) is de traditionele muziek van de Sami en een van de oudste muziekvormen in Europa.
steeds is er discussie over of de joik moet worden verboden, met name in kerken. De traditie heeft dit taboe echter overleefd.
Joik maakt deel uit van een zeer oude religieuze traditie; dat is waarschijnlijk de reden waarom het door de christenen werd verboden. In de jaren 1950 was het zingen van de joik op scholen in Noorwegen officieel verboden. En nog
Een joik gaat over de essentie van hetgeen dat of degene die bezongen wordt. Een joik wordt niet óver iets of iemand gezongen, maar een joik wordt naar iemand of iets toe gezongen. Het is een prachtig gebaar.
De joik is een expressie. Je kan de wind joiken, een vriend, familie en zoveel meer 17
Ontdek Lapland Inleiding
Sami Travel stelt je voor aan wat er te doen valt in Lapland, alles in verband met de cultuur van de Sami. Zorgvuldig kiezen wij belevenissen uit die een culturele meerwaarde hebben. Ga op reis in Lapland, niet als toerist, maar in de voetstappen van de nomade.
Legende Alle belevenissen zijn aangeduid met icoontjes. Deze icoontjes vertellen je waarover het dus gaat. Dit maakt het makkelijker om tijdens het doorbladeren vlug te zien wat jou zou kunnen interesseren.
Het is onze bedoeling om het label ‘toerist’ te vervangen door ‘ontdekker’. Geen voorgeschotelde, verkleedde, ingestudeerde stukjes door het Sami volk dat na het toeristenuurtje weer hun gewone dagelijkse kledij aandoet. Nee, Sami Travel geeft je een kijk op hoe deze cultuur er nu aan toe is en de invloed van vroeger die zij nog steeds met zich meedragen. Het is belangrijk om te weten dat de Sami geen luxueus leven leiden. De meeste activiteiten die je hier zal ontdekken vragen dus energie, wilskracht en doorzettingsvermogen.
18
Natuur
Activiteiten
Kunst en cultuur
De prachtige natuur van Lapland komt bij deze belevenis fel aan bod. Ontdek welke gezichten Lapland allemaal heeft.
Ben je fan van beweging? Kijk dan zeer uit naar het ‘activiteiten’ icoontje. Bij deze belevenis blijf je zeker niet stil zitten! Beleef Lapland optimaal.
Dit icoontje heeft alles te maken met de kunst en cultuur in Lapland. Geniet van de culturele kern van de Sami.
Dieren
Eten en drinken
Overnachting
Hou je van dieren? Ideaal dus als je dit icoontje ziet! Verenig met de dieren en schep een band.
Eten en drinken moet iedereen doen, maar leer hier hoe het er in de lokale keuken aan toe gaat. Proef erop los!
Dit icoontje toont aan of de overnachting al dan niet is inbegrepen. Droom dus maar lekker verder!
19
Wanneer een icoontje met deze kleuren wordt afgebeeld betekent dit dat het optioneel is.
Bezienswaardigheden
Dit moet je gezien hebben! Doe je ogen open. Zie wat voor speciaals Lapland allemaal in petto heeft voor jou.
Ontdek Wat is er te doen? Rendierslee........................................ 22
Vissen................................................ 30
Hondenslee........................................ 23
Teambuilding..................................... 31
Sami keuken...................................... 24
Trektocht............................................ 32
Sami handwerk.................................. 25
Gallivare ru誰ne.................................... 33
Rendieren hoeden.............................. 27
Sami Easter Festival............................ 34
Bessen plukken.................................. 28
Riddu Riddu Sami Festival................... 35
Jokkmokk wintermarkt......................... 29
Noorderlicht....................................... 36
Sami kledij......................................... 26
Middernachtzon................................. 37
20
21
Rendierslee Als je zo met een rustig vaartje door de betoverende bossen en over hard bevroren hoogvlaktes reist, krijg je gelijk een ontspannen kijk op de manier van leven van de Sami. Gewikkeld in rendierhuiden op de slede word je overvallen door de stilte en de schoonheid van de omringende natuur. Er zijn geen uitlaatgassen, er is geen geluid van motoren. Het enige wat je hoort is het geluid van de slee die over de witte sneeuw voortbeweegt. Als je een echte adrenaline kick wilt krijgen, kun je je snelheid verhogen door staande op ski’s te worden voortgetrokken.
Waar:
Finnmark (NO) Tromsø (NO) Pajala (ZWE) Kukkolaforsen (ZWE) Salla (FIN) Oymyakon (RUS)
Wanneer: 1 november - 31 maart
22
Wie:
vanaf 12 jaar
Prijs:
€ 180/p (5-7 uren) € 1000/p (6 d)
Hondenslee
Waar:
Altijd al een musher willen zijn? Maak dan eens een tocht per hondenslede tijdens jouw verblijf in Lapland.
Finnmark (NO) Tromsø (NO) Pajala (ZWE) Kukkolaforsen (ZWE) Salla (FIN) Oymyakon (RUS)
Wanneer: 1 november - 31 maart
Husky’s, het hondenras wat vaak gebruikt wordt om een hondenslee te trekken, zijn sterke honden. Op een doorsnee tocht per hondenslede zullen deze dieren u met hoge snelheid door de Laplandse wildernis trekken, en als de wind in uw gezicht wappert, kunt u ervaren hoe het was in het verleden, toen de hondenslede een normale manier van transport voor velen in het noorden was. Op een hondensledetocht meegaan is ook een goede gelegenheid om de sterke band tussen mens en hond te voelen. Hier krijgt u de doorgaans de kans om de honden ook zelf te voeren en te verzorgen – iets wat veel hondenliefhebbers zal aantrekken. 23
Wie:
vanaf 12 jaar
Prijs:
€ 160/p (5-7 uren) € 900/p (6d)
Waar:
Narvik (NO) Kukkolaforsen (ZWE) Skellefteå (ZWE) Kebnekaise (ZWE)
Wanneer: hele jaar door Wie:
vanaf 18 jaar
Prijs:
vanaf € 35/p (1 dag)
Sami keuken Hou je van een verfijnde maaltijd? Kook je graag, of wil je het leren? Deze workshop is ideaal voor jou! Ontdek de lokale keuken van Lapland. Proef niet enkel van de culturele, lokale ingrediënten, maar ontdek ook de manier waarop de Sami kookt. Je zult alvast kennis maken met rendiervlees, bessen, vis en wilde vogels. Wees bereid op het vuil maken van je handen. Til je kookkunsten naar een hoger niveau. 24
Sami handwerk Neem een goed kop koffie en proef van de lokale Sami gerechten in het HandicraftcafĂŠ, terwijl je het handwerk onder de knie krijgt. In deze workshop leer je met de verschillende materialen enkele Duodji items maken. Na een lange dag zwikken en zwoegen aan de werktafel, mag jij jouw zelfgemaakt Sami handwerk mee naar huis nemen (best geen slee maken dan!).
Waar: Junosuando(ZWE) Kebnekaise (ZWE) Wanneer: hele jaar door
25
Wie:
vanaf 14 jaar
Prijs:
vanaf â‚Ź 55/p (1 dag)
Waar: Turglede(NO) Kebnekaise (ZWE) Kukkolaforsen (ZWE) Paliskunnat (FIN) Enontekia (FIN) Wanneer: 15 december - 15 april
Rendier hoeden Probeer het eens: een dag samen met een Sami-familie hun rendieren hoeden. Lunchen doe je in de sneeuw rond een open vuur. En uiteraard staat er dan rendier op het menu. Tijdens deze dagtrip bezoek je een rendier herder. Je spendeert de dag met een Sami familie en hun kudde. Ervaar het dagelijkse werk met de rendieren in hun natuurlijke omgeving. Je zal opgepikt worden door de herder met zijn sneeuwmobiel en zo wordt je naar de kudde gebracht. Daar krijg je de kans om dicht bij de dieren te komen en je te verenigen met de rendieren. Krijg een zeldzaam en uniek inzicht op het dagelijkse leven van een rendier herder.. 26
Wie:
vanaf 12 jaar
Prijs:
â‚Ź 239/p (1 dag)
Bessen plukken Het bessen en paddestoelen seizoen begint in de zomer maar is het best in september. Veruit de favoriete bes is de hjortron een soort framboos die in de moerassen groeit. Waar: Tromsø (NO) Vuollerim(ZWE) Jämtland (ZWE) Sauvo(FIN)
Het is natuurlijk noodzakelijk om te weten welke bessen en paddestoelen allemaal eetbaar zijn en in de keuken worden verwerkt. Daarom word je vergezeld van een Sami gids die ze allemaal vanbuiten kent! Het zoeken en plukken van bessen en paddestoelen werkt ook erg ontspannend, je gaat er zo in op dat je de tijd en de wereld om je heen vergeet. En als je zo stil bezig bent in het bos heb je ook nog een grote kans dat je een eland ziet.
Wanneer: 15 juli - 1 november
27
Wie:
Iedereen welkom!
Prijs:
€ 15 (1 dag)
Jokkmokk markt Jokkmokk winterkmarkt is een soort festival. Het heeft een wijde geschiedenis en een traditie dat al 400 jaar ongeroerd blijft. Het festival is elke eerste donderdag in febrari van elk jaar. Duizenden mensen komen samen in Jokkmokk voor concerten, tentoonstellingen, ruilhandel en de rendier race. Jokkmokk markt is nog altijd één van de belangrijskte sociale evenementen voor de Sami in Lapland. Draag zeker een dikke winterjas want de temperaturen kunnen dalen tot -40 graden!
Waar:
Jokkmokk (ZWE)
Wanneer: 4 - 7 februari 2016
28
Wie:
Iedereen welkom!
Prijs:
€ 10/p(1 dag) €30/p (4 dagen)
Waar:
Kebnekaise (ZWE) Kukkolaforsen (ZWE)
Wanneer: hele jaar door Wie:
vanaf 16 jaar
Prijs:
€ 75/p (1 dag)
Sami kledij Vind jij de traditionele Gákti prachtig? Leer in deze workshop om je eigen laarzen, mutsen, wanten, gákti,... te maken en neem ze mee naar huis. De Sami zijn heel goed in het maken van eigen kleding. Ze maken vooral handschoenen,mutsen en bontlaarzen. Hun gehele kleding wordt gemaakt van rendieren, maar tegenwoordig wordt er ook veel katoen gebruikt voor hun kleding, waardoor ze fellere kleuren kregen die ze moesten beschermen in de kou in de winter. Hun traditionele kleuren zijn felrood en blauw 29
Waar:
Kvikkjokk (NO) Tysfjorden (NO) Pajala (ZWE) Kukkolaforsen (ZWE) Salla (FIN)
Vissen
Wanneer: hele jaar door Wie:
vanaf 14 jaar
Prijs:
€ 25/p per dag + €35 overnachting per dag
Vissen kun je in stromend water tijdens de zomer en herfst in Lapland. Maar ook in de winter en lente kun je ijsvissen. Een Sami gids toont je de beste ijsplekken en leert je vissen de manier waarop deze nomaden het doen. Je krijgt ook inzicht op de lokale vissoorten die waar en wanneer verschijnen én hoe je deze klaarmaakt zoals een echte Sami. Heb je niet genoeg aan één dag? Geen nood, we maken plaats voor jou in onze lavvu, verwarmd door een traditioneel vuur.
30
Teambuilding Lapland brengt de mens dichter bij de natuur, dieren en ook bij... de mens! Maak de band tussen jouw vrienden, familie,... sterker met teambuilding. En dit in de prachtige omgeving van Lapland. Doel van deze activiteit is om onderlinge samenwerking, sociale binding, vertrouwen, groepsdynamiek en efficiëntie te creëren binnen een groep mensen. De verschillende soorten activiteiten worden geleid door de Sami en omvatten hindernisloop, mentale vertrouwens-spelletjes. Maar ook typische Sami activiteiten zoals het opzetten van je eigen lavvu en met de rendieren tot aan de finish geraken. Echt een topactiviteit die het beste van Lapland omvat. Een echte aanrader!
Waar: Junosuando(ZWE) Kukkolaforsen (ZWE) Wanneer: hele jaar door
31
Wie:
vanaf 18 jaar min. 6 personen
Prijs:
€ 325/p (4 dagen)
Trektocht Ervaar het beste van de natuur in Lapland. Op trektocht leer je de ruige gebieden kennen dankzij een Sami gids. Je krijgt plekjes te zien die de doorsnee toerist nooit zal kennen. Geniet van dit unieke moment. Trek maar stevige wandelschoenen aan en zorg dat je genoeg kampeergerief bij hebt. Deze trektochten zijn hard maar geven extreem veel voldoening. Je leert lapland kennen vanuit de ogen van de Sami en wandel in de voetstappen van de nomade.
Waar:
Kvikkjokk (NO) Abisko Park (ZWE) Jämtland (ZWE) The Scandes (ZWE)
Wanneer: hele jaar door max. 31 dagen
32
Wie:
vanaf 18 jaar
Prijs:
â‚Ź 15/p per dag
Waar:
Gallivare (ZWE)
Wanneer: hele jaar door Wie:
Iedereen welkom!
Prijs:
€ 35/p (1dag)
Gallivare ruïne Het oude Sami dorpje Gallivare zit vol geschiedenis en cultuur. Het is de ideale plek om écht kennis te maken met de historie van de nomade. Een klein detail: het dorpje is al meer dan 200 jaar een ruïne... Terwijl je de restanten van het dorp kunt bewondern, vertelt een Sami gids het verhaal van het ontstaan van de cultuur en de invloed van Gallivare. Deze trip is een onvergetelijke reis die je terug brengt in de tijd. 33
Sami Easter Festival Pasen is de tijd van het jaar waarop de Sami allemaal samen komen om het einde van de winter te vieren. Vandaag gebeurt dit nog altijd op het Sami Easter Festival Het Sami Easter Festival heeft voor elk wat wils. De Sami Grand Prix en de jaarlijkse rendier race zijn de twee hoogtepunten. Maar het festival heeft nog veel meer te bieden: concerten, theather optredens, films en tentoonstellingen. Een culturele bom is ontploft in Kautokeino!
Waar: Kautokeino(NO) Wanneer: 1 - 4 april 2016
34
Wie:
Iedereen welkom!
Prijs:
â‚Ź 30/p (1 dag) â‚Ź100/p (4 dagen)
Waar: Kåfjord(NO) Wanneer: 8 - 12 juli 2016 Wie:
Iedereen welkom!
Prijs:
€ 40/p (1 dag) €110/p (4 dagen)
Riddu Riddu Festival Riddu riddu betekent: kleine storm aan de kust. Het folk festival legt de focus op de Sami en hun cultuur Het programma is een brede waaier van muziek, film, seminars, workshops, kunst, literatuur en theater. Het festival verwelkomt kinderen, tieners en volwassenen En wie blijft slapen kan een ticket winnen voor de Sami camping: een lavvu met al het nodige, voor de echte Sami beleving. 35
Noorderlicht Magisch bewegende lichtsluiers die de sterrenhemel doen oplichten, van een lichte gloed tot een hevig dansend spektakel… Het noorderlicht waarnemen is het absolute hoogtepunt van elk verblijf in het Hoge Noorden, de droom van elke Lapland reiziger. De maan beïnvloedt je kansen op noorderlicht niet, wel de manier van waarnemen. Bij nieuwe maan (dus geen maan aan de hemel en bijgevolg zéér donkere nachten) kan je het snelst zien.De combinatie van volle maan mèt noorderlicht is echter het mooiste lichtspektakel op aarde. Ga mee met onze Sami gids, dan ben je 99% zeker dat je het noorderlicht zal waarnemen!
Waar:
Kvikkjokk (NO) Abisko Park (ZWE) Jämtland (ZWE) The Scandes (ZWE)
Wanneer: 1 september tot 15 april Wie:
Iedereen welkom!
Prijs:
€ 85/p (1 dag) € 455/p (6 dagen)
36
Waar:
Kvikkjokk (NO) Abisko Park (ZWE) Jämtland (ZWE) The Scandes (ZWE)
Wanneer: 1 juli tot 1 september Wie:
Iedereen welkom!
Prijs:
€ 85/p (1 dag) € 455/p (6 dagen)
Middernachtzon In de zomer geniet het hele gebied ten noorden van de poolcirkel van niet minder dan honderd nachten vol middernachtszon Het licht van de middernachtszon geeft het landschap een magische aanblik. Wandelen in de berggebieden van Lapland, waarbij je je niet druk hoeft te maken of het nu dag of nacht is, is in deze speciale periode een gelukzalig en zeldzaam avontuur – iets waarvan je zou wensen dat iedereen het minstens één keer in zijn leven zou mogen meemaken. Maak een dagtrip in de middernachtzon, begeleid door onze Sami gids en geniet van dit prachtig fenomeen. 37
Pakketjes Meer plezier! Inleiding............................................. 39 Extreme Nordic Tour............................ 40 Sami Camp........................................ 41 Sami Culture Tour............................... 42 Wild Lapland...................................... 43 Sami Food Camp................................ 44 Best of Both........................................ 45
38
Inleiding Heb je gelezen wat er allemaal te doen is? Heb je niet genoeg aan één activiteit? Stel dan zelf een pakketje samen met onze hulp, of kies uit één van de pakketjes die wij al voor jou gemaakt hebben. Omdat er verschillende activiteiten op verschillende tijdstippen vallen, kan het soms moeilijk zijn om ze te combineren. Daarom hebben wij het voor jou simpel gemaakt en staan er een paar pakketjes klaar. Stel jij graag zelf jouw eigen pakketje klaar? Dat kan! Contacteer ons en wij helpen jou daarbij. Dit kan je doen op de contact-pagina van onze site www.samitravel.se, of via een mail naar info@samitravel.se. We zijn ook bereikbaar via het nummer 020 7108 6168
39
Extreme Nordic Tour Dit pakket is voor mensen met lef en doorzettingsvermogen! Je gaat de extreme toer op en leeft helemaal op in het Noorden. Je start de reis met een 6 daagsje tocht aan de rendier slee. Na enkele dagen genieten van de rust in een dorpje, vertrek je weer voor een 14 daagse trektocht. Laat de voeten maar even uitrusten aan een meer, waar je nu 8 dagen zal vissen met de Sami. Genoeg gerust, we vertrekken weer naar ons startpunt met de hondenslee! Een onvergetelijk avontuur maar bikkelhard. Durf jij het aan?
Waar:
Kukkolaforsen (ZWE)
Wanneer: 1 februari - 15 maart
40
Wie:
vanaf 18 jaar
Prijs:
â‚Ź 4320
Waar:
Kebnekaise (ZWE)
Wanneer: 28 januari - 10 februari Wie:
vanaf 18 jaar of 12j met begeleiding
Prijs:
â‚Ź 1480
Sami Camp Een reis volledig in de voetstappen van de Nomade. Leef zoals de Sami en leer de cultuur beter kennen Het avontuur begint op een rendier boerderij bij een echte Sami familie waar je 7 dagen zal verblijven. Je helpt hen mee de rendieren hoeden, het eten klaarmaken en andere dagelijkse tradities voorbereiden. Daarna neemt het hoofd van de familie je naar Jokkmokk, om zijn waren te verkopen. Om tot slot jouw reis met alle kennis af te sluiten, neem je een bezoek aan de Gallivare ruĂŻne.
41
Sami Culture Tour Waar:
Ben je gek op de Duodji, Gákti en de Sami keuken? Dit pakketje past als gegoten voor jou!
Kebnekaise (ZWE)
Wanneer: Telkens eerste 10 dagen van elke maand
Dit pakketje bevat allerhande workshops. Zo ga je bijvoorbeeld 3 dagen naar het Handicraftcafé, waar je eerst kan proeven van de Sami keuken, terwijl jij jouw eigen Duodji item naar keuze maakt. Daarna tijd om zelf ook eens aan de slag te gaan in de keuken! 4 dagen lang leer jij allerhande traditionele gerechten klaarmaken. Oei, schort vergeten in de keuken en nu zijn de kleren vuil? Geen probleem! Maak je eigen Gákti of iets anders in de workshop ‘Kledij’.
42
Wie:
Iedereen welkom! (-18 jaar: begeleiding)
Prijs:
€ 1350
Waar:
Kvikkjokk (NO) Jämtland (ZWE)
Wanneer: hele jaar door data naar keuze Wie:
vanaf 18 jaar 16j + begeleiding
Prijs:
vanaf € 750
Wild Lapland Dit pakketje is voor de reiziger die echt zot is van de natuur en wilde dieren. Ontdek het allemaal in Wild Lapland. Tijdens jouw reis ruil je een trektocht geregeld in om even te vissen en omgekeerd. Je bent één met de natuur en de omgeving rondom jou. Wanneer je op trektocht bent, toont onze Sami gids jou enkele plaatsen waar grote kans is dat je wilde dieren in hun omgeving kan ontmoeten en bekijken. Een echte aanrader voor een dierenvriend die een rustgevende reis wil beleven! 43
Waar: Tromsø (NO) Vuollerim(ZWE) Sauvo(FIN)
Sami Food Camp
Wanneer: Van 15 juli tot 15 okt telkens 14 dagen Wie:
vanaf 18 jaar (-18 + begeleiding)
Prijs:
â‚Ź 990
Ja chef! Deze reis is echt iets voor jou. Je houdt van de keuken en van cultuur. Een perfecte mix! Met rendiervlees kun je zoveel verschillende gerechten maken. Ook de paddestoelen en bessen zijn niet te missen in de keuken van de Sami. Ga eerst zelf je paddestoelen en bessen plukken, om er daarna overheerlijke gerechten mee te maken! Wie wil kan ook zijn eigen vis gaan vangen. En wie dat niet ziet zitten gaat gewoon naar de markt. Een culturele reis waar je honger van krijgt.
44
Best of Both Noorderlicht of middernachtzon? Waarom niet allebei?! Dit pakketje is voor de reiziger die Lapland’s wonderen wil meemaken. Waar:
Beide natuurfenomenen zien op één reis, het kan! Maar het neemt natuurlijk wel even tijd in beslag als je zeker wil zijn dat je ze zal zien. We nemen het zekere voor het onzekere en sturen jou 4 maand naar Lapland! Ja het is eigenlijk best wel een droom die zo uitkomt niet? Neem wel stevige schoenen mee want je wandelt van het noorderlicht naar de middernachtzon.
Kvikkjokk (NO) Abisko Park (ZWE) Jämtland (ZWE) The Scandes (ZWE)
Wanneer: 15 augustus tot 15 december
45
Wie:
vanaf 18 jaar
Prijs:
€ 3980
Vertrek Boeken Keuze gemaakt? Of nog aan het twijfelen?
Documenten
Contacteer ons gerust als je meer info wenst over de belevenissen of pakketjes. Ook als je jouw keuze hebt gemaakt en graag wil boeken, dan kan dit via dezelfde weg. Contacteer ons via:
Voor Noorwegen, Zweden en Finland heb je een geldige identiteitskaart of paspoort nodig. Een visum is niet nodig. Voor Rusland heb je een paspoort en een visum nodig.
www.samitravel.se info@samitravel.se
Enkel voor het Russische deel wordt aangeraden één of meerdere vaccinaties te halen. Voor uitgebreid vaccinatie advies en het maken van een vaccinatie afspraak bij jou in de buurt, kunt u terecht bij Meditel reisvaccinaties. U kunt hier ook zien of jouw zorgverzekering de vaccinatie(s) vergoedt.
020 7108 6168 Sami Travel - Voltvägen 32 831 48 Östersund -Sweden
In Lapland komen verschillende muntsoorten voor: Noorse deel: Noorse kroon (NOK). Zweedse deel: Zweedse kroon (SEK). Finse deel: euro (EUR). Russische deel: Russische roebel (RUB).
46
Bage Kunnen genieten van een trekking in Lapland hangt vaak ook nauw samen met de keuze van de juiste uitrusting of materiaal. Niets is zo vervelend als kou hebben wegens te weinig warme kledij of pijnlijke voeten doordat je niet het juiste schoeisel hebt. We geven je graag enkele tips voor uitrusting en materiaal voor je reis door de Lapland.
Warme kledij is een must. Opteer voor de laagjes-methode: beter verschillende laagjes dan 1 dikke trui. Op deze manier kan je overdag de laagjes ‘afpellen’ en ’s avonds wanneer het frisser wordt geleidelijk aan weer verschillende laagjes aantrekken. Kies voor kledij uit sneldrogende en zweetabsorberende stoffen. Beddengoed is voorzien op alle overnachtingsplaatsen, tenzij je een trekkingstocht doet. Een slaapmatje is en slaapzak neem je zelf mee.
Als je hebt gekozen voor een trektocht, of een pakketje waar een lange wandelroute in zit, dan neem je best een trekkersrugzak mee. Zorg dat deze niet te zwaar is want je zult er immers mee moeten wandelen! Het is ook belangrijk dat de rugzak voorzien is van een beschermhoes tegen de regen.
Verder heb je voor kampeermateriaal enkel nog een drinkbuis en kookgerei zoals bekers, kom,... nodig? Wij voorzien tenten en vuur.
Goede wandelschoenen zijn essentieel. Een stevige wandelschoen type B/C met enkelbescherming volstaat voor de meeste van onze trekkings. Zorg er vooral voor dat je wandelschoenen goed zijn ingelopen. En vergeet de juiste kousen niet!
Heb je nog vragen ivm bagage? Vraag het ons gerust! contactinformatie vind je op p46.
47
48
49
Lapland en de Sami Heb jij ooit al van Lapland gehoord maar kan je eigenlijk op niets meer komen dan ‘sneeuw’, ‘koude’, en ‘de kerstman’? Of ken je net veel van Lapland en ben je al jarenlang jouw droomreis aan het uitstellen? Neem deze brochure in de hand en ontdek wat er allemaal te beleven valt! Een culturele reis, gegarandeerd. In deze brochure vind je allerlei info rond Lapland, de Sami (het inheemse volk van Lapland) en veel meer. We begeleiden jou naar de ideale droomreis. We sommen op wat er allemaal te doen is, maar schotelen ook een paar pakketjes voor, wat het kiezen gemakkelijker maakt. Of net moeilijker? Hoe dan ook, de reizen en belevenissen die wij voorstellen draaien allemaal rond de Sami. Geen voorgeschotelde toneelstukjes waarbij Laplandse bewoners een kostuum aantrekken en na de voorstelling weer in hun gewone dagelijkse kledij stappen. Nee, hier beleef je het échte Lapland, in de voetstappen van de nomade.
www.samitravel.se