De Filantropiekrant
10 mei 2011
Dag van de Filantropie Al verscheidene jaren kunnen filantropen die hun vrijgevigheid zo efficiënt en strategisch mogelijk willen aanpakken, voor advies en begeleiding terecht bij het Centrum voor Filantropie van de Koning Boudewijnstichting. Net als in andere Europese landen zien we ook bij ons een belangrijke evolutie in de sector van de filantropie. Filantropen werken tal van initiatieven uit, waarvoor ze een beroep doen op nieuwe methodes ten dienste van het algemeen belang.
B
ijna 3 jaar na de eerste editie besloot het
en vaak een voorbeeldfunctie vervullen.
ming met de waarden die hij
Centrum voor Filantropie om in 2011 een
De Dag van de Filantropie richt zich eigenlijk niet
persoonlijk belangrijk vindt.
tweede grote Dag van de Filantropie te or-
op initiatieven van de grote filantropen van deze
Daarbij wil hij op tal van ma-
ganiseren. Samen met nagenoeg 600 filantropen,
wereld, hoewel zij zeker van cruciaal belang zijn
nieren investeren om zijn soci-
notarissen, vermogensbeheerders, bankiers, ver-
voor de sector van de filantropie. De Dag spitst zich
ale doelstellingen te realiseren.
tegenwoordigers van organisaties en stichtingen
vooral toe op meer bescheiden, maar daarom niet
Het filantropische taalgebruik
en journalisten wordt op die dag gediscussieerd
minder nuttige en doeltreffende filantropische ini-
wordt tegenwoordig gekenmerkt
over de filantropische evoluties, de plaats die de
tiatieven die dichter bij ons staan. Want in België
door termen als efficiëntie, eva-
filantropie inneemt in onze maatschappij en de
en in Europa kiezen steeds meer personen ervoor
luatie, sociaal engagement, return,
impact die de economische crisis zou kunnen heb-
om zich met hun eigen middelen, hun doelstel-
beheer en impact. De filantropie evolu-
ben op het filantropische engagement. Omdat het
lingen en werkwijzen te engageren.
eert en de methoden volgen. Dat is één van de doelstellingen van deze tweede Dag van de
A society grows great when old men plant trees whose shade they know they shall never sit in. – Greek Proverb
Filantropie: duidelijk maken dat er niet één juiste manier is om het algemeen belang te dienen,
de filantropische initiatieven, in al hun verschei-
maar dat iedere aanpak zijn nut heeft, afhankelijk
denheid. Zowel projecten op wereldvlak als plaat-
van de situatie die men wil verbeteren en de pro-
selijke initiatieven bouwen stuk voor stuk aan
blemen die men wil oplossen. Of het nu gaat om
een harmonieuzere samenleving. Naast de vele
giften, steun, oproepen, leningen, microkredieten
mooie verhalen die in deze krant worden ver-
veelzijdige karakter van de filantropie, het succes
De filantropische methodes verschillen dan wel
of filantropische investeringen…
teld, zijn er natuurlijk nog vele andere waarover
dat eruit voortvloeit en de moeilijkheden waarmee
naargelang het initiatief, toch hebben ze alle-
In het verlengde van deze tweede Dag van de
we het ook hadden kunnen hebben. We hopen
ze soms te maken krijgt, het waard zijn om te wor-
maal de bedoeling om onze maatschappij mooier
Filantropie en om iedereen die er niet bij kon zijn,
dat de volgende pagina’s u zullen sterken in uw
den voorgesteld en gedeeld. Omdat de verworven
te maken. De filantroop wil één of meer doelen
de kans te geven om er toch van mee te genie-
overtuiging dat filantropie nuttig, toegankelijk en
ervaringen inspirerend werken, vernieuwend zijn
van algemeen belang steunen, in overeenstem-
ten, neemt deze Krant een kijkje in het hart van
nodig is.
ALS WERELDBURGERS KUNNEN WE ALLEMAAL IETS DOEN
er moet een vorm van private diplomatie wor-
hebben vergaard in de zakenwereld, of door een bedrijf dat ze zelf hebben opgericht, te verkopen.
In het spoor van Bill Gates is in China, in het
je weet dat de Stichting Bill en Melinda Gates
Die nieuwe filantropen willen tegenwoordig een
Midden-Oosten, maar ook in Europa en in België
een budget heeft dat groter is dan dat van de
deel van hun fortuin gebruiken om anderen te
een nieuwe generatie ‘filantropische kapitalisten’
Wereldgezondheidsorganisatie, dan kan men
helpen, en nog met eigen ogen zien waar hun
ontstaan. Verscheidene studies tonen aan dat de
zich vragen stellen over de nieuwe macht die de
acties toe leiden. Bill Gates is wellicht het be-
rijksten onder ons gemiddeld 7 tot 10% van hun
grote filantropen uitoefenen over de staten en in-
kendste voorbeeld van deze nieuwe generatie fi-
fortuin besteden aan doelen van openbaar nut.
ternationale organisaties.
lantropen. In 2000 kondigde hij de oprichting aan
Zo ontstaat wereldwijd een steeds groter wor-
Zijn zij bewust of onbewust de voorboden van
van zijn Stichting Bill and Melinda Gates, waar hij
dende groep filantropen en stichtingen, niet en-
een verantwoordelijker kapitalisme? Ze wijzen de
vanaf het begin 29 miljard dollar in pompte. Tien
kel bij ons, maar overal ter wereld. Stilaan tekent
voordelen of principes van het kapitalisme alvast
jaar later vragen Bill Gates en Warren Buffet hun
zich een ware geopolitieke filantropie af.
niet af, maar doen een beroep op meer verant-
collega-miljardairs om de helft van hun fortuin te
Ook belangrijk voor deze evolutie is de uitbouw van
woordelijkheidszin en een grotere vrijgevigheid.
besteden aan het algemeen belang.
de informatiemaatschappij. Niemand kan nog be-
In dit opzicht moet een echte schenkingscultuur
Sindsdien hebben al zowat 10% van alle
weren niet op de hoogte te zijn van de sociale en
kunnen uitgroeien. In een wereld die geteisterd
Amerikaanse miljardairs de helft van hun for-
milieukundige problemen waarin onze planeet ver-
wordt door politieke strubbelingen, aardbevingen
tuin weggegeven. Die recordbedragen hebben
keert. Die alomtegenwoordige informatie weegt
en gewelddadige opstanden moet de filantropie
het belang van de filantropie eens te meer on-
zwaar door op het geweten van ieder sociaal be-
worden heruitgevonden, moet een nieuwe vorm
derstreept. In de Verenigde Staten is de non-
trokken individu – en niet alleen van de rijken. Als
van filantropie worden gecreëerd, die integraal
profitsector goed voor meer dan 2% van het
wereldburgers kunnen we allemaal iets doen.
deel uitmaakt van het sociale en individuele le-
Filantropie in beweging De nieuwe uitdagingen waarmee onze maatschappij te maken krijgt, zet filantropen en hun adviseurs ertoe aan om vernieuwende initiatieven uit te werken en zich daarvoor te laten inspireren door werkwijzen uit andere sectoren. Aangezien de filantropie zo’n veelzijdige sector is, wordt ze ook steeds professioneler en willen de betrokken partijen hun sociale impact zo goed mogelijk kunnen beoordelen. De nieuwe filantropen willen waar voor hun geld. Resultaat: er duiken steeds meer innoverende fondsen op. Slaat de filantropie nieuwe, onbewandelde wegen in?
L
met relatief jonge ondernemers, die hun fortuin
BBP. In België en Europa zijn dergelijke cijfers
den toegestaan en zelfs aangemoedigd. Als
ven. Want zijn de ware filantropen niet gewoon
ange tijd was filantropie het voorrecht van
uiteraard moeilijk voor te stellen, aangezien
personen die hun fortuin van generatie op
we hier grotendeels verwachten dat de verzor-
EEN ECHTE SCHENKINGSCULTUUR: EEN UTOPIE?
generatie hadden geërfd. Vandaag zien we
gingsstaat de verschillende domeinen van het
De kwestie van het beheer van en de controle
lang zijn voor de goede werking van een project
openbaar nut vooruithelpt.
op de filantropie is nu actueler dan ooit, want
of een stichting?
een nieuwe vorm van filantropie verschijnen,
»
‘Reciprociteit is erg belangrijk’ Ivan Van de Cloot, p.3
»
‘Stap voor stap. Druppel per druppel’ Guy Laliberté, p.6
»
zij die hun tijd en energie ten dienste stellen van eenvoudige taken, die echter van essentieel be-
‘…ook al is het om ons eigen geweten te sussen’ Annelies Verbeke, p.13