DLS 393 (1) extra editie 16 maart 20202

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

Covid-19

EXTRA EDITIE

Het systeem is ziek!

• • •

Massale publieke investeringen in zorg Nationalisatie van farmasector Voor een democratische planning van de aanpak van de crisis

H

onderdduizenden besmettingen, duizenden doden, lockdown. Alle tegenstellingen en zwaktes in het systeem worden uitvergroot door de coronacrisis. Aanhoudende besparingen op zorg en openbare diensten ondermijnen het antwoord op de crisis. De globalisering van het productieproces maakt dat de economische gevolgen net als het virus zelf wereldwijd uitdeinen.

Als we de aanpak van de crisis overlaten aan de kapitalistische klasse en hun partijen, dan zullen we er met de werkenden een zware prijs voor betalen.

We zagen dit reeds met de laattijdige maatregelen bij de verspreiding van het virus. De Chinese overheid probeerde de crisis gedurende enkele cruciale weken in de doofpot te steken. Bij ons was het niet anders: de ernst van het gevaar werd in twijfel getrokken. De belangrijkste reden hiervoor is van economische aard: de politici verdedigen de belangen van de grote bedrijven. Zelfs waar er een volledige lockdown is, zoals in Italië, wordt gewoon verder gewerkt terwijl het virus uiteraard niet stopt aan de deuren van een werkplaats. In China waren de autoriteiten er veel sneller bij om de productie terug op gang te krijgen dan dat ze erbij waren om maatregelen tegen de verspreiding het virus te nemen. In dit systeem gaan de winsten voor alles, ook voor de bescherming van onze gezondheid.

De enorme inzet van het zorgpersoneel toont de solidariteit die kenmerkend is voor de werkende klasse.

Jarenlange besparingen op de zorgsector en openbare diensten, waaronder ouderenzorg, maken een efficiënt plan gericht op de noden van de bevolking moeilijker. De beelden van chaos op de spoeddiensten in Italië spreken voor zich. De enorme inzet van het zorgpersoneel toont de solidariteit die kenmerkend is voor de werkende klasse. Verplegenden werken letterlijk tot ze van vermoeidheid neervallen en

w w w. soc ialisme.be

Dit is een extra editie van het maandblad ‘De Linkse Socialist’. De arbeidersbeweging moet antwoorden op de ernstige coronacrisis. De redactie heeft besloten om niet te wachten tot onze normaal geplande aprileditie uitkomt om daaraan bij te dragen.

In plaats van een normale krant van 16 pagina’s op groot formaat, brengen we twee keer (of meer indien nodig) een kleinere krant van 12 pagina’s uit. Beide krantjes samen vormen onze aprileditie. In mei verschijnt vervolgens een normale editie van deze krant.

dit terwijl het dagelijkse contact met besmette patiënten grote risico’s met zich meebrengt: 3 tot 5% van het zorgpersoneel in de NoordItaliaanse ziekenhuizen is zelf besmet. Toch wordt met man en macht gewerkt om de crisis aan te pakken. Dat zien we bij elke ramp: gewone mensen en werkenden stijgen boven zichzelf uit om anderen te helpen.

Die inzet en solidariteit staan in groot contrast met het egoïsme van de grote bedrijven en superrijken. Zij aarzelen niet om de prijzen voor beschermingsproducten zoals mondmaskers speculatief op te drijven. Het aandeel van Orapi, een Frans bedrijf dat Europees marktleider in industriële reinigingsproducten is, steeg tijdens de beurscrash van 9 maart met 30%. Ook aandelen van grote supermarkten als Wall Mart bleven relatief gespaard omdat speculanten ervan uitgaan dat mensen zullen hamsteren. In plaats van een efficiënt plan van voedseldistributie in de hardst getroffen regio’s uit te werken, worden speculatieve winsten gemaakt op basis van de verwachte chaos. Farmabedrijven zijn verwikkeld in een concurrentiestrijd om als eerste een

Lees verder op pagina 2

2

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Vervolg van pagina 1 vaccin te ontwikkelen en de bijhorende jackpot inzake winsten op te strijken. Samenwerking en delen van informatie zou efficiënter zijn, maar dat botst met de drijfveer van winsten voor de aandeelhouders.

De coronacrisis toont het falen van het kapitalisme. Dit systeem is ziek: de zorgsector kraakt, farmabedrijven beconcurreren elkaar, een efficiënt plan om de crisis aan te pakken is er niet. De Nationale Bank in ons land maakt een buffer van 1 miljard vrij voor de banken in ons land. Zij worden beschermd tegen verliezen als gevolg van de coronacrisis. Gewone werkenden of de zorgsector in het algemeen genieten geen dergelijke bescherming. Over miljardeninvesteringen in zorg wordt niet gesproken. Over bescherming van wie tijdelijk werkloos wordt evenmin. De arbeidersbeweging moet zich organiseren voor een democratische planning van de aanpak van de crisis, zodat het niet de gewone werkenden zijn die opdraaien voor het falen van dit zieke systeem.

Het beeld uit Italië dat de wereld rondging: een verpleegster valt van uitputting in slaap op de werkplek.

Een systeem dat niet in staat is om onze gezondheid te beschermen, is dringend aan vervanging toe. Wij strijden voor een socialistische samenleving waarin de sleutelsectoren

in publieke handen komen zodat een rationele en democratische planning gericht op de behoeften van de meerderheid van de bevolking mogelijk wordt.

Brusselse brandweerman: “Veel collega’s zijn bereid om extra te werken”

“

Als zorgverleners in de eerste lijn (de Brusselse brandweer is ook een ambulancedienst) worden we bijzonder getroffen door de covid19-pandemie. Wij zijn immers de eersten die geconfronteerd worden met verdachte of geïnfecteerde patiënten. De eerste maatregelen om de omgeving van de patiënt te beschermen wanneer hij of zij het ziekenhuis binnenkomt, zijn ook onze verantwoordelijkheid.

“Natuurlijk hebben we procedures om onszelf te beschermen, maar deze maatregelen zullen op een gegeven moment zeker mislukken. We moeten alles in het werk stellen om ons operationeel reactievermogen zo intact mogelijk te houden om de bevolking zo lang mogelijk te beschermen tegen covid19 en/of andere dagelijkse problemen (branden, ongelukken, enz.).

“De directie leek een week lang apathisch en daarom besloot de CGSP-ACOD-delegatie van de Brusselse brandweer (SIAMU) tot een strijdplan in de vorm van een vragenlijst die aan de directie werd overhandigd zodat ze snel radicale maatregelen konden nemen.

De liberale vakbond volgde dit voorbeeld en op donderdagavond

12 maart leek de directie de boodschap gedeeltelijk te hebben begrepen en begint ze te reageren.

“We hopen dat de reactie van de federale regering niet te laat komt.

Maar bovenal voelen we het gewicht van jaren van onvoldoende middelen en wanbeleid. Normaal gesproken werken we op een just-in-time manier, zowel wat betreft personeel als apparatuur, maar deze coronacrisis zal de dienst in een tekort storten.”

“Reeds aan he t b eg i n van de

crisis vallen gebreken die eerder wekelijks opdoken dagelijks voor. Zo zijn er ambulances die niet beschikbaar zijn door een gebrek aan uitrusting, er zijn onvoldoende uniformen, onaangepaste procedures en er is niet genoeg administratief en operationeel personeel. Dit zal ongetwijfeld nog erger worden.”

“Onder deze omstandigheden is het voor ons onmogelijk om te staken, de samenleving heeft nu immers een enorme behoefte aan zorgverleners. Veel collega’s hebben vrijwillig aangeboden om verlof in te trekken (voordat hun reis eventueel werd geannuleerd) en anderen hebben zich vrijwillig aangemeld om te werken tijdens de zogenaamde rustperiode.”

“Solidariteit en organisatie beginnen zich op de werkvloer te manifesteren, beetje bij beetje, om de tekortkomingen als gevolg van het gebrek aan personeel en middelen en het gebrek aan reactie van de leiding te compenseren.”

3

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Treuzelen en onenigheid, gevolgd door halfslachtige maatregelen

Wie vertrouwt die mensen nog?

E

uropa is het epicentrum geworden van de corona-epidemie. De Europese landen gedragen zich alsof de grenzen het virus tegenhouden: ze treden op in gespreide slagorde, efficiëntie is nihil. Hetzelfde kan gezegd worden over België. Krachtige maatregelen blijven uit, ook al omdat de Vlaamse rechtse politici, N-VA op kop, stevig op de rem staan.

door

Anja Deschoemacker

Op 8 maart riep Bart De Wever op VTM Nieuws nog op vooral “geen draconische maatregelen” te nemen. Eerder dan in te zitten met de volksgezondheid, toonde BDW dat hij vooral oog had voor de economische belangen: “Je kan je de vraag stellen of onze reactie op het coronavirus op den duur niet erger wordt dan het virus zelf.” Hij weigerde als Antwerps burgemeester de eerste federale aanbevelingen uit te voeren. Nauwelijks twee dagen later pleitte hij voor een federaal rampenplan. Ook die bocht was ingegeven door centenkwesties: de vraag was wie de economische schadevergoedingen zou ophoesten. Hypocrisie troef!

Ondanks dat ook taalgrenzen het virus niet tegenhouden en dat communautaire onenigheid een adequate reactie op de situatie uitstelden, vinden zowel N-VA, Vlaams Belang als figuren binnen CD&V als Geens en Coens dat de crisis gebruikt moet worden voor hun agenda van verdergaande staatshervormingen en confederalisme.

slagkrachtige maatregelen te komen, ondanks dat men uit de situatie in China en Italië lessen had kunnen trekken om preventief op te treden.

En dan zijn er de scholen: lessen worden opgeschort, maar bieden verplicht opvang.

Mensen blijven dus hun kinderen afzetten aan school, met alle bijkomende heen en weer verkeer. De reden is vooral economisch: mensen moeten kunnen gaan werken, of dat werk nu noodzakelijk is of niet.

In plaats van leiding te geven, liepen de verschillende regeringen achter op de beslissingen die door scholen en o.a. de culturele sector zelf werden genomen om de deuren te sluiten.

Het toont eens te meer hoe gewone werkende

Cynische politieke spelletjes bovenop de gevolgen van 40 jaar besparen op alle publieke uitgaven

Covid-19 is 1,7 keer zo besmettelijk als een gewoon griepvirus en vooral voor bejaarden en zieken zeer gevaarlijk. Toch gebeurde het verbieden van bezoek aan de woonzorgcentra in gespreide slagorde: na Wallonië en Brussel volgde Vlaanderen pas schoorvoetend. En zelfs nu is het verbod niet algemeen: vrijwilligers en mantelzorgers blijven toegelaten, ook al hebben zij geen medische opleiding en dus ook geen grondige kennis van hygiënemaatregelen. Decennialange besparingen en verregaande commercialisering van de sector – met een te laag personeelskader - hebben er immers voor gezorgd dat deze niet-professionele hulp noodzakelijk is.

Het advies om grote evenementen af te lasten, gebeurde bijzonder voorzichtig. Terwijl experten pleitten voor het verbieden van evenementen tot 500 deelnemers, werd dat aantal willekeurig opgevoerd tot 1000 deelnemers.

De druk van een toenemend aantal besmettingen en de eerste doden waren nodig om tot

mensen in staat waren samen beslissingen te nemen, terwijl de leiders van de grote partijen gevangen bleven in hun politieke spelletjes en vooral de rechtse partijen de economische belangen lieten voorgaan op mensenlevens.

Vandaag is de grote vraag of de ziekenhuizen de toevloed van opnames zullen aankunnen. In Italië zit te sector op zijn knieën en moet ziekenhuispersoneel kiezen wie ze wel en niet behandelen! De bewegingen van de laatste jaren van het ziekenhuispersoneel in zowel Frankrijk en België, waarbij vooral meer handen in de sector werden geëist, doen vermoeden dat ook in die landen de plat bespaarde sector in de pro-

blemen zal komen, ondanks de enorme inzet van het personeel.

De verantwoordelijkheid van de politieke partijen die de laatste decennia voorrang gaven aan stijgende winsten van de grote bedrijven en de financiële sector en daarvoor o.a. de middelen voor gezondheidszorg hebben afgebouwd – na decennialange onderfinanciering bespaarde de rechtse regering Michel nog eens 1 miljard euro – is verpletterend!

Blijven werken met een zware verkoudheid is in die periode normaal geworden, wou je als tijdelijke werkkracht je job niet verliezen.

Politiek werd de toon gezet door de strijd tegen “ziekteverzuim”, waarbij ziek zijn gelijkgesteld werd aan luiheid. De stijgende prijs voor gezondheidszorg in combinatie met lage lonen en uitkeringen maakte van het uitstellen van gezondheidszorg een “normaal” fenomeen. En wat met daklozen en de armste lagen die voor hun woonst afhankelijk zijn van huisjesmelkers die mensen letterlijk opeenstapelen? Zij zullen zich niet kunnen beschermen tegen besmetting. Voor dat alles zal nu een zware prijs worden betaald in de vorm van mensenlevens.

Niemand is verantwoordelijk voor het virus. Maar de capaciteit om met een dergelijke gezondheidscrisis om te gaan, is een belangrijke factor in het beperken van de gevolgen.

Daarvoor zijn alle regeringspartijen van de laatste decennia wel degelijk verantwoordelijk.

De rechtse Vlaamse partijen zijn zelfs niet in staat om maar de indruk te wekken dat welzijn voorgaat op bedrijfsbelangen. Maar ook de andere partijen dragen een verpletterende verantwoordelijkheid. Een centrum-links sausje gieten over een besparingsplan is niet voldoende om een dergelijke crisis aan te kunnen! Ook nu geven de sociaaldemocratische en groene partijen steun aan de minderheidsregering in lopende zaken om bij de crisisbestrijding vooral middelen te voorzien die de economische schade voor bedrijven inperken.

Men zal deze crisis willen aangrijpen om een federale regering te vormen. Koen Geens zegt het zelfs expliciet: “Never waste a good crisis” in zijn pleidooi voor o.a. de splitsing van het luik gezondheidskosten in de sociale zekerheid. Maar we hebben niet gelijk welke regering nodig, we hebben er één nodig die de logica van het neoliberalisme afwijst en het welzijn van de brede bevolking voorop stelt op de winsten van zij die vorig jaar – volledig legaal – 172 miljard euro (172 keer het bedrag dat door de regering Michel werd bespaard in de gezondheidszorg!) naar belastingparadijzen hebben versluisd.

4

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Een socialistisch antwoord op de Covid-19 pandemie

B

escherming en gezondheid op het werk en in de samenleving in het algemeen zijn bij uitstek kwesties die de arbeidersbeweging aanbelangen. Het is door harde strijd dat we sociale zekerheid, zoals ziekteverzekering, hebben afgedwongen. Werkenden kwamen eveneens op voor preventie en bescherming op het werk en in hun leefomgeving. Jongeren en werkenden betoogden de afgelopen maanden massaal voor het klimaat, dus voor de bescherming van de gezondheid van mens én planeet. Hieronder vijf voorstellen om de crisis aan te pakken. door

Geert Cool

1. Drastisch publiek investeringsplan in zorg

Het sterftecijfer van het virus in Italië bedraagt 2,6%, maar stijgt tot 3,9% in gebieden waar de ziekenhuizen verzadigd zijn. Voldoende plaats in de ziekenhuizen is essentieel om de strijd tegen het virus te kunnen voeren.

De afgelopen jaren is het aantal ziekenhuisbedden in ons land fors gedaald. Medische vooruitgang werd aangegrepen om het aantal bedden te verminderen en om te besparen. Waar er in 1990 nog 46.472 ziekenhuisbedden voor acute opnames waren, daalde dit tot 34.962 bedden in 2019.

Als medische vooruitgang leidt tot minder infrastructuur, dreigt het in zijn tegendeel om te slaan bij een pandemie.

Na jaren van besparen is er een personeelstekort.

Een job in de zorgsector is hierdoor niet aantrekkelijk: de lonen zijn laag en de werkdruk is onhoudbaar. Het leidde eerder tot protest in verschillende ziekenhuizen als reactie tegen de groeiende demotivatie en de explosie van burn-outs. Ook de patiënten lijden onder het besparingsbeleid: wachttijden nemen toe, zorg wordt duurder en ook voor medicijnen betaal je steeds meer.

Besparingen op zorg maken het moeilijker om tot preventieve geneeskunde te komen. Voorkomen is beter dan genezen, maar het vereist wel een goed uitgebouwd zorgstelsel. Dit betekent het terugdraaien van de besparingen op de sociale zekerheid én extra investeringen.

Voorkomen is beter dan genezen, maar het vereist wel een goed uitgebouwd zorgstelsel. Dit betekent het terugdraaien van de besparingen op de sociale zekerheid én extra investeringen.

2. Bescherm werkenden die thuis zitten met een volledig loon, risicopremie voor wie moet werken Wie werkt, moet gratis toegang hebben tot beschermende maatregelen zoals mondmaskers. Als bedrijven die mondmaskers produceren beweren dat er geen voorraad is om zo de prijzen op te drijven, moeten ze onder controle van verkozen vertegenwoordigers van de gemeenschap en het personeel van het bedrijf zelf geplaatst worden.

Er zijn niet alleen beschermingsmaatregelen nodig bij gevaar op het werk, er moet ook een compensatie zijn. Dit kan in de vorm van een risicopremie voor personeel in de zorg of bij het openbaar vervoer, waarbij er contact is met het publiek en dus met mogelijk besmette mensen. Bij sluiting van de scholen moet er de mogelijkheid van arbeidsduurvermindering zonder loonverlies zijn om de opvang van de kinderen te organiseren. Extra aanwervingen moeten dit mogelijk maken.

Wie noodgedwongen niet kan werken, in quarantaine terechtkomt of ziek is, mag niet ook nog eens geconfronteerd worden met financiële problemen. De ziekte op zich is al erg genoeg! Wie niet kan werken door de coronacrisis moet volledig vergoed worden. Het optrekken van de uitkering bij tijdelijke werkloosheid van 65% naar 70% van het loon is goed, maar volstaat niet.

Het volledige loon moet betaald worden of vervangen door een uitkering die 100% van het loon bedraagt. Huishuur, hypotheken of leefkosten verdwijnen immers niet.

Als scholen dichtgaan, moeten ouders de kans krijgen om thuis op de kinderen te passen, tenzij ze in essentiële sectoren zoals de zorg of de voedseldistributie werken. Dit moet mogelijk zijn met behoud van het volledig loon. Er moet een plan worden opgemaakt van welke sectoren essentieel zijn en welke werkenden daar-

voor ingezet kunnen worden. Dit moet gebeuren door democratisch georganiseerde en bestuurde comités van zorgexperts, de lokale gemeenschap en de werkenden in de betrokken sector. Een onmiddellijke ondersteuning in de zorgsector met een groot programma van extra aanwervingen is noodzakelijk. Wie in een niet-essentiële sector werkt en thuiszit, moet ook op tijdelijke basis in de zorgsector kunnen helpen.

Wie noodgedwongen niet kan werken, in quarantaine terechtkomt of ziek is mag niet ook nog eens onderworpen worden aan financiële problemen. De ziekte op zich is al erg genoeg!

Personeel in essentiële sectoren moet over voldoende gratis aangeboden bescherming beschikken. De controle daarover mag niet aan de politici, werkgevers of directies overgelaten worden. De werkenden zelf weten best wat nodig is.

Kleine bedrijven of zelfstandigen die door de coronacrisis in moeilijkheden komen, moeten gecompenseerd worden op basis van bewezen behoeften. Werkenden die verlies lijden als gevolg van het afgelasten van vakanties, concerten of andere activiteiten, moeten daarvoor gecompenseerd worden. Het is niet aan de werkenden om te betalen voor deze crisis.

5

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronocrisis

3. Breng de farmaceutische sector en andere sleutelsectoren in publieke handen Farmaceutische bedrijven zoeken elk afzonderlijk naar een vaccin tegen corona. De ontwikkeling van zo’n vaccin is belangrijk voor de toekomst, zelfs indien het weinig waarschijnlijk is dat er dit jaar nog een bruikbaar vaccin komt. De verschillende bedrijven werken naast elkaar omdat ze zelf dé doorbraak willen omzetten in een grote omzet en bijhorende winst. Zo gaat dat in de farmaceutische sector: het is één van de meest winstgevende sectoren ter wereld. Tussen 2000 en 2018 maakten 35 farmareuzen samen wereldwijd maar liefst 1900 miljard dollar nettowinst! De winstmarges van farmabedrijven liggen een pak boven de gemiddelde marges, zelfs hoger dan die in de technologiesector. Private laboratoria bieden coronatests aan tegen woekerprijzen in de hoop een graantje van de crisis mee te pikken.

Het is wraakroepend dat GSK, één van de

grootste farmaceutische bedrijven in ons land, eerder dit jaar een herstructurering aankondigde die honderden jobs kan kosten.

Op een ogenblik dat de ontwikkeling van een vaccin zo belangrijk is, moet net maximaal gebruik gemaakt worden van de aanwezige kennis. Ook dit toont dat het problematisch is om deze levensbelangrijke sector over te laten aan de winstbelangen van de grote aandeelhouders. Het maakt dat niet onze gezondheid, maar de dividenden centraal staan.

Om daar verandering in te brengen, moet de volledige sector in publieke handen komen zodat de werkenden en de gemeenschap in het algemeen op democratische wijze kunnen beslissen over hoe en wat geproduceerd wordt. Zo wordt het mogelijk om de prijzen te drukken, tekorten aan medicijnen weg te werken en de krachten te bundelen in de ontwikkeling van nieuwe vaccins.

5. Het geld halen waar het zit Dé vraag die in de nasleep van de coronacrisis overal zal gesteld worden is: wie zal de gevolgen betalen? Tegen de achtergrond van een beurscrisis, verbonden met een recessie in de reële economie, zullen de kapitalisten en hun politici zeggen dat er geen middelen zijn. Ze zullen zeggen dat de gemeenschap middelen moet blijven geven aan de grote bedrijven zodat die kunnen investeren, waarna dit zal doorsijpelen naar de bevolking. Dat we daar geen geloof aan kunnen hechten, zagen we na de crisis van 2008. De cadeaus aan de superrijken werden opgevoerd, terwijl de meerderheid van de bevolking besparingen opgelegd kreeg. In België kwamen er onder meer een indexsprong die onze lonen ondermijnde, de verhoging van de pensioenleeftijd, besparingen op de sociale zekerheid, …

Meteen bij het begin van de coronacrisis werd aangekondigd dat er wel geld is voor de banken. Bedrijven krijgen uitstel van betaling van bijdragen aan onder meer de sociale zekerheid. Over extra middelen voor onze lonen en onze zorgsector wordt echter niet gesproken.

Als het van de bazen en hun politici afhangt, zullen de kosten van de crisis op de werkenden en hun gezinnen afgeschoven worden. Ze zullen ons zeggen dat loonsverhogingen niet kunnen en dat na de grote inspanningen van de sociale zekerheid de broekriem moet aangehaald worden. Ze zullen ons dit proberen te verkopen als solidariteit. De waarheid is dat de taxshift alleen al zorgde voor een gat van 5,8 miljard euro in de sociale zekerheid. Allerhande stelsels van extra-legale voordelen, door de regering in

de hand gewerkt door onder meer een dwingend plafond van loonnorm, slaan eveneens een miljardengat in de sociale zekerheid.

In plaats van te investeren in betere sociale bescherming, wat in deze crisis geen overbodige luxe blijkt te zijn, werden miljarden cadeau gedaan aan de grote bedrijven. Alle patronale lastenverlagingen aan de sociale zekerheid moeten meteen stoppen. We eisen terugbetaling van wat geplunderd was en bijdragen die voldoen aan de noden. Sociale zekerheid is door harde strijd afgedwongen voor bescherming van de werkende klasse tegen sociale risico’s en crisissituaties zoals vandaag.

Strijd zal nodig zijn om het geld te halen waar het zit. Cijfers van Oxfam maakten duidelijk dat een klein groepje superrijken een steeds groter vermogen bezit. Er zitten miljarden in belastingparadijzen en er worden massaal veel middelen geïnvesteerd in sociaal onnuttige productie, zoals militaire uitgaven. Laten we de nodige middelen daar halen. Er zal strijd nodig zijn om de sleutelsectoren uit handen te nemen van grote aandeelhouders en onder publiek bezit te plaatsen.

Uiteindelijk zal de strijd, om de beschikbare rijkdom en middelen te richten op de noden van de meerderheid van de bevolking, ‘system change’ vereisen. Het kapitalisme is een ziek systeem, er is nood aan een andere samenleving. Socialisten staan voor een systeem van democratische controle en publiek bezit van de productiemiddelen zodat deze in het belang van de meerderheid van de bevolking kunnen aangewend worden.

4. Democratische transparantie en bijhorende planning Onduidelijkheid, een terecht wantrouwen in gevestigde instellingen en sensatiezucht in commerciële media zorgen voor een zekere paniek onder de bevolking. Het gebrek aan vertrouwen leidt tot hamsteren. Het is belangrijk dat iedereen toegang heeft tot betrouwbare informatie die wetenschappelijk onderbouwd is.

Dat botst met de wijze waarop de huidige media georganiseerd zijn. Bovendien zal informatie pas als betrouwbaar gezien worden als er een democratische transparantie is.

Beslissingen over noodzakelijke maatregelen moeten genomen worden door democratische structuren van werkende mensen, met vertegenwoordigers van de arbeidersbeweging en de lokale bevolking in overleg met medische deskundigen. In de bedrijven hebben de Comités Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) een rol te spelen: de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus is immers onderdeel van preventie en gezondheid op de werkplaats.

Maar er is meer nodig dan dat: de omvang van de coronacrisis maakt dat een planmatige aanpak noodzakelijk is. In de klimaatbeweging pleitten wij voor een rationele planning om een omslag in de productie mogelijk te maken. Dat is noodzakelijk om verspilling tegen te gaan, maar ook om een transitie naar hernieuwbare energie te realiseren. Hetzelfde geldt voor het organiseren van de productie en distributie van levensnoodzakelijke producten zoals voedsel, medicijnen, beschermingsmateriaal, … in tijden van coronacrisis.

Het just-in-time principe dat onder het kapitalisme gehanteerd wordt om te besparen op stocks maakt de bevoorradingsketen kwetsbaar. Het doorwegen van de commerciële en economische belangen maakt dat gezondheid pas op de tweede plaats komt. Pieter Timmermans van werkgeversorganisatie VBO merkte in La Libre (13 maart) op: “In mijn ogen is het essentiële veilig gesteld: het behoud van het productieapparaat en vooral diegenen die in de bedrijven werken.” Lees: de winsten van de aandeelhouders zijn prioriteit. We kunnen de organisatie van de economie niet aan deze hebzucht overlaten!

Om een democratische controle en beheer op de productie en distributie mogelijk te maken, moeten we de economische hefbomen in publiek bezit nemen. De nationalisatie van sleutelsectoren van de economie, onder democratische controle van de gemeenschap, moet de basis leggen voor een rationele planning, waarbij de beschikbare middelen worden afgestemd op de noden en behoeften van de bevolking.

6

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Treinbegeleider: “Het gevaar wordt onderschat”

T

erwijl het land geleidelijk tot stilstand komt, zien we dat het de ambtenaren zijn die te hulp worden geroepen. Dezelfde ambtenaren die door rechtse politici regelmatig onder vuur liggen vanwege hun zogenaamde “voorrechten”. Zorgpersoneel en reddingsdiensten werken met man en macht, leerkrachten staan in de frontlinie en er wordt een beroep gedaan op werknemers van het openbaar vervoer om ondanks de risico’s te blijven werken. door een treinbegeleider

Hoewel het nog te vroeg is om conclusies te trekken, lijkt het voor steeds meer spoormensen duidelijk dat de intern genomen maatregelen tegen het coronavirus onvoldoende zijn.

Net als elders is ook hier het gevaar van de epidemie onderschat. Het bewustzijn is de laatste dagen snel gegroeid, maar de directie lijkt altijd achter te blijven.

Aan de loketten wordt nog steeds met cash geld gewerkt, ook al lijkt dit een belangrijke besmettingsfactor te zijn. Net als bij de openbare vervoersmaatschappij TEC, kondigde de directie al snel speciale schoonmaakmaatregelen aan, maar op het terrein zien we daar niets van. In sommige departementen zijn er nog steeds geen handgels uitgedeeld, zelfs niet aan de schoonmakers! De opdracht aan treinbegeleiders, om de biljetten enkel ‘visueel’ te controleren, is onduidelijk en vormt dus een risico. Er zijn positieve maatregelen genomen – althans waar ze ook werden uitgevoerd – zoals het schrappen van treinen die niet over diensttoiletten beschikken die uitgerust zijn met water en zeep. Tegenover de nood aan dringende en radicale maatregelen, zien we vooral communicatie en ‘aanbevelingen’.

De afgelopen jaren hebben de managers sterk nadruk gelegd op een cultuur van ‘presenteïs-

me’, ten alle koste aanwezig zijn op het werk.

Er kwam een nieuwe procedure voor de controle van collega’s die wegens ziekte afwezig zijn en in de komende weken zou er gestart worden met ‘ziekte-interviews’ door het management van personeelsleden die ‘te vaak’ ziek zijn. De nieuwe richtlijnen die bepalen dat men thuis moet blijven als men zich ziek voelt, kwamen laat en zeggen niets over de dreiging met een controle-arts en nadien de mogelijkheid dat dit in het dossier komt en tot een ‘ziekte-interview’ leidt. Stop meteen alle repressieve maatregelen tegen zieke collega’s om de verspreiding van het virus te beperken!

De NMBS bereidt zich voor op een “alternatieve treindienst” voor het geval er onvoldoende gezond personeel is voor de gebruikelijke dienstverlening. De mogelijkheid om dit scenario zo snel mogelijk of zo laat mogelijk te activeren staat ter discussie. Een vermindering van het aantal treinen kan immers leiden tot een toename van de bezettingsgraad van de treinen, wat dan weer ingaat tegen het advies van sociale afstand. Personeelsleden die voortdurend in contact staan met passagiers zijn bang om besmet te geraken en op hun beurt familieleden of andere passagiers te besmetten.

Sommige ouders zoeken nog steeds een

oplossing om hun kinderen thuis te houden.

Kinderopvang is beperkt tot de schooluren, terwijl spoormensen op bijzonder onregelmatige uren werken. Waarom geen alternatieve treindienst op vrijwillige basis vergezeld met versterkte gezondheidsmaatregelen?

Het openbaar vervoer is een structurele dienst in de samenleving en veel mensen die werkzaam zijn in essentiële diensten zoals de gezondheidszorg maken er gebruik van. In welke mate kan het treinverkeer opgeschort worden om een verdere verspreiding van het virus tegen te houden? Die vraag is nog nooit aan de orde geweest, waardoor we niet kunnen terugblikken op eerdere ervaringen. Er kan dus niet zomaar op geantwoord worden.

Er is democratische discussie nodig over de vraag welke sociale behoeften absoluut noodzakelijk zijn. Eén ding is zeker: we mogen de beslissing niet overlaten aan een kapitalistische regering die de afgelopen jaren voor de winsten van de grote bedrijven heeft gereden. Het personeel en hun organisaties zijn veel beter geplaatst om een inschatting van de nodige maatregelen te maken.

De spoorwegdirectie heeft een eigen visie op de zaak: alle paritaire vergaderingen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel, zoals de CPBW’s, zijn geschrapt zodat de directie alleen kan beslissen. De gezondheid van het personeel was echter zelden zo in gevaar. Er zijn alternatieven mogelijk met inachtneming van maatregelen rond sociale afstand. Meer dan ooit is er nood aan democratische inspraak van het personeel op vlak van gezondheidsmaatregelen! Neen aan de ondermijning van democratische rechten!

Evenementensector. “Collega’s vrezen faillissement van ons bedrijf”

O

veral ter wereld worden evenementen afgelast vanwege het coronavirus. Het bedrijf waarvoor ik werk verhuurt audiovisueel materiaal voor evenementen. Al wekenlang word de ene verhuur na de andere geschrapt. Natuurlijk heeft dit direct effect op de werkvloer.

door

Serge, Brussel

Waar er voordien soms tien vrachtwagens per dag aankwamen om materiaal op te halen, zijn dat nu slechts tien vrachtwagens per week. Het management liet al weten dat er in de maand april geen enkele verhuur gepland staat.

In het bedrijf werken normaal ongeveer 300 mensen. 25 daarvan werkten onder een interimcontract. Hun contracten werden onlangs stopgezet, omdat er niet genoeg geld en werk

meer is voor hen. Voor het vast personeel wordt er een systeem van wisselende technische werkloosheid toegepast.

Niemand kan voorspellen hoe lang deze crisis blijft duren. Het management liet al verstaan dat als de situatie binnenkort niet verbetert, er mensen definitief ontslagen worden.

De evenementensector is er één van grote ongelijkheid. Terwijl de magazijniers net iets meer verdienen dan het wettelijke mi-

nimumloon, rijdt het management rond met dure sportwagens. Ook is de concurrentie in de sector onverbiddelijk. De anderen telkens een stapje voor zijn is essentieel. Daarom doet het bedrijf enorme investeringen in nieuw materiaal met geld dat er vaak (nog) niet is.

De schulden stapelen zich op. Mogelijks nog onverbiddelijker dan de concurrentie zijn de aandeelhouders. Die willen ondanks de crisis hun geld in meervoud terugzien.

Dat alles zorgt ervoor dat het bedrijf nooit geld heeft kunnen opzij zetten voor het geval de zaken minder goed gaan. Het personeel betaalt daar nu de tol voor. Momenteel blijft het beperkt tot technische werkloosheid, maar heel wat collega’s vrezen een faillissement van het bedrijf.

7

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Corona: de ongevraagde stresstest voor een krakende gezondheidszorg

D

oor jarenlange besparingen (om begrotingen te doen kloppen), onderinvesteringen en een toenemend personeelstekort, was er reeds voor de uitbraak van het coronavirus sprake van een zich ontwikkelende zorgcrisis. door een verpleegkundige

Onlangs berichtte werkgeversorganisatie Voka dat er voor elke nieuwe verpleegkundige drie vacatures zijn. “Dit zijn geen geleidelijke dalingen meer, dit is eerder een aardverschuiving”, stelt Voka. “Als deze evolutie zich doorzet en het beleid ongewijzigd blijft, dan komt de werking van welzijn en zorg over vijf jaar serieus in het gedrang.”

Deze situatie is geheel te wijten aan de struisvogelpolitiek van de beleidsmakers.

Reeds vele jaren wordt er o.a. door de vakbonden gewaarschuwd voor zware personeelstekorten in de toekomst: je moest enkel de leeftijdspiramide van het personeel in de zorg en de voorspelde groeiende behoeften naast elkaar leggen om tot deze conclusie te komen. Tien jaar geleden had men volop moeten inzetten op zware investeringen in de zorg, maar het redden van de winsten van de banken in de nasleep van de financiële crisis van 2008 had voorrang voor de heren en dames politici. Bijkomende besparingen in de zorg werden ons deel.

Het jarenlange soberheidsbeleid dwong de zorginstellingen te rationaliseren door o.a. “efficiëntiewinsten” te boeken. In mensentaal betekent dit gewoon méér werk verzetten met minder handen en middelen. Dit introduceerde o.a. het management uit de profit in de zorg. Het ontstaan van een zware hiërarchi-

sche lijn – zeg maar bureaucratie - met een bataljon directeurs, managers en middenkaders is het gevolg terwijl op de werkvloer het aantal handen aan het bed van de patiënt zienderogen blijft afnemen. Een proces van “industrialisering en ontmenselijking van de zorg”, met de patiënt op de lopende band en de zorgwerker als robot, werd in gang gezet.

De holistische benadering van de patiënt zeg maar warme, menselijke zorg - wordt in de praktijk meer en meer naar het rijk van de theorieboekjes verbannen.

Eén van de gevolgen van die rationalisatie is het houden van kleine voorraden door het just in time principe. Nét dit is de oorzaak van de toenemende schaarste van beschermingsmiddelen in de ziekenhuizen die, reeds in het begin van de coronacrisis, verplicht worden deze rigoureus te rantsoeneren én zelfs achter slot en grendel te plaatsen. Door gebrek aan beschermingsmateriaal moet er “creatief” omgesprongen worden met de veiligheidsmaatregelen door het personeel, bijvoorbeeld slechts 1 mondmasker per personeelslid per shift, wegwerpschorten voor éénmalig gebruik bij isolatiekamers worden meerdere malen en door meerdere personeelsleden gebruikt ... Dit legt uiteraard een hypotheek op de draconische maatregelen tot bestrijding van het coronavirus en brengt niet

in het minst de veiligheid van zowel patiënten als zorgpersoneel in gevaar. Het zorgpersoneel wordt als het ware met musketten naar een moderne oorlog gestuurd.

Om het allemaal wat concreter te maken: in een regionaal ziekenhuis waar één van de eerste corona doden te betreuren viel, werden onlangs voor langere tijd 20 van de 70 chirurgische bedden gesloten wegens personeelsgebrek. Nu komt de coronacrisis daar bovenop. Er wordt een oproep gedaan aan alle werknemers die gekwalificeerd zijn in de zorg die vandaag een andere functie uitoefenen om zich kandidaat te stellen om tijdelijk terug een functie in de zorg op te nemen. In sommige ziekenhuizen gaat men over tot het annuleren van verloven en recupperiodes.

Ziekenhuizen proberen zich zo goed mogelijk voor te bereiden voor een worst case scenario. Het zorgpersoneel neemt ondanks de (materiële) beperkingen zonder morren plichtsbewust zijn verantwoordelijkheid op.

De coronacrisis zal echter meer dan ooit de zwakke punten van onze gezondheidszorg blootleggen voor het bredere publiek.

Eenmaal de laatste kruitdampen van de corona-oorlog opgetrokken zijn, zullen de politici verantwoordelijk voor de malaise in de zorg de trommels van de witte woede luider horen dan ooit tevoren!

Winkels geplunderd, maar wat met het personeel?

E

r was een heuse stormloop op supermarkten op donderdagavond 13 maart en vrijdag 14 maart. Ook zaterdagochtend was het nog bijzonder druk. Veel mensen zijn bang van de impact van het coronavirus en het vertrouwen in alle instellingen, van regering tot supermarktdirectie, staat op een dieptepunt. Sociaal contact wordt afgeraden om besmetting tegen te gaan, maar voor het personeel van supermarkten is dat niet aan de orde.

Het personeel heeft met man en macht gewerkt om de stormloop te verwerken. “Het is een zottekot, de klanten vechten met elkaar of halen uit naar ons”, zei een personeelslid. Hier en daar moest een winkel tijdelijk sluiten voor de veiligheid of omdat de voorraden op waren. Zeker in winkels waar er al langer problemen zijn met werkdruk, kwam deze stormloop hard aan en zijn de problemen met leveringen groter. Wellicht

zal de stormloop niet blijven duren: wie massaal veel WC-papier inkocht, kan wel een tijdje verder vooraleer een nieuwe aankoop nodig is.

Ervoor zorgen dat iedereen toegang heeft tot eten is belangrijk, maar er moeten maatregelen komen voor het personeel. Extra leveringen en extra vroeg of op zondag winkels inladen, moet uiteraard extra vergoed worden.

Bij Colruyt is er een akkoord rond vrijwillig

zondagswerk aan 300% betaald (wat echter gevaarlijk is om zondagswerk door te duwen, ook na afloop van de crisis!). Daar is ook beslist dat een winkelverantwoordelijke het aantal klanten in de winkel kan beperken. En er wordt beschermend materiaal zoals handschoenen en handgel voorzien.

Voedselbevoorrading is essentieel, maar de samenleving heeft er zelf geen controle op.

Bedrijven die enkel op de winst gericht zijn sturen de bevoorradingsketen aan. Er is democratische controle van de gemeenschap nodig op de productie en distributie van voeding en levensnoodzakelijke producten. Breng de distributie in publieke handen zodat het personeel en de gemeenschap een planning kunnen opstellen en uitvoeren!

8

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Arbeider farmabedrijf: “Directie neemt enkel maatregelen die niets kosten”

D

e maatregelen van de regering bevestigen dat de beste manier om de verspreiding van het virus tegen te gaan, bestaat uit het beperken van concentraties van mensen. Dat botst echter op de wens van de kapitalisten om de productie en dus hun winsten in stand te houden.

Bezorgdheid op de werkvloer Zoals in alle andere bedrijven is er grote ongerustheid onder de werkenden. In een industrieel bedrijf heeft niet iedereen de mogelijkheid om telewerk te doen. Het feit dat er verdachte gevallen zijn, maakt dat de bezorgdheid heel snel groeit. Hoe de ziekte vermijden en hoe vermijden dat het virus wordt overgedragen aan collega’s en familie? Wat met de opvang van kinderen van wie ziek is?

Dat soort vragen domineert de gesprekken op de werkvloer. Daarnaast wordt uiteraard gekeken naar maatregelen in het bedrijf zelf, onder meer bij leveringen uit het buitenland en in het bijzonder uit plaatsen die hard getroffen zijn door de pandemie.

Werkgevers maken zich zorgen over hun winst De directie kondigde aan dat ze het productievolume wil handhaven. Dat heeft uiteraard gevolgen voor de aanwezigheid van het personeel, ook bij onderaannemers en leveranciers.

De enige maatregelen die meteen werden genomen, kosten de werkgevers niets. Zo werd de bedrijfskantine gesloten, het gebruik van ontspanningsruimtes wordt beperkt, telewerk voor wie dit kan wordt aangemoedigd en de toegang tot het bedrijf voor buitenstaanders wordt sterk beperkt.

De maatregelen om personeel toe te laten om voor kinderen of zieke familieleden te zorgen, zijn volledig op maat van de werkgever. Zo wordt de mogelijkheid van onbetaald verlof uitgebreid. Het enige positieve is de tijdelijke stopzetting van de jacht op zieken.

Het bedrijf heeft een plan om de productie van kritische vaccins te garanderen, ook indien we naar fase 3 gaan. Welke vaccins kritisch zijn, wordt niet bepaald aan de hand van de volksgezondheid maar op basis van de winsten van het bedrijf. Eigenlijk is de directie enkel bezig met de aandeelhouders die ongerust zijn, zeker nu de beurzen dalen.

Nationaliseer de farmaceutische industrie om aan de behoeften van de volksgezondheid te voldoen De aanpak is om meer te doen met minder, “less is more”. Die benadering van de bazen is een doodlopende weg voor de werkende klasse. Het antwoord op de crisis wordt ondermijnd door de wijze waarop de productie vandaag georganiseerd is. Een beleid van nulvoorraad en just-in-time productie leidt tot paniek op crisisogenblikken en een reëel risico van een gebrek aan aanbod.

Nationalisering van de sector zou het mogelijk maken de productie te richten op de sociale behoeften. In de context van crisis betekent dit het sturen van onderzoek en ontwikkeling,

productie en distributie van goederen om te reageren op de crisis.

Het betekent ook dat we moeten investeren in fundamenteel en toegepast onderzoek, zodat we een virus dat is gemuteerd niet midden in een crisis hoeven te bestuderen. Investeren in onderzoek is nodig om onze fundamentele kennis over hoe microben werken, de risico’s die ze vormen en hoe we ons ertegen kunnen beschermen, te vergroten.

Kapitalisten zijn in staat om op lange termijn te plannen als het gaat om hun winst of hun uitbouw. Elon Musk ontwikkelt een raket die enkele honderden mensen kan meenemen op een bemande missie naar Mars. Dit illustreert dat de mensheid het technologische potentieel heeft om uitdagingen aan te gaan. Maar vandaag wordt dit potentieel gebruikt ten gunste van een minderheid, voor de winsten of het prestige van enkele kapitalisten. We moeten onszelf collectief organiseren om op de crisis te reageren door de productiemiddelen met de werkende klasse in handen te nemen.

Leerkracht: “Crisis versterkt reeds bestaande problemen”

D

e huidige situatie is niet gemakkelijk voor veel werkenden en jongeren. Een gebrek aan middelen maakt dat de situatie in de scholen en kinderopvang al kritiek was: de infrastructuur is gebrekkig en het tekort aan voldoende personeel laat zich voelen. Personeel en jongeren stelden voordien al eisen.

We zaten al op ons tandvlees en nu komt daar de coronacrisis bovenop! door

Celia

Het meest dringend voor de scholen is de levering van extra zeep en handdoeken. Op sommige scholen wordt daar nog altijd op gewacht! Dat is wat wanbeheer en gebrek aan middelen concreet betekent.

De beslissing over het al dan niet sluiten van scholen werd niet genomen na overleg met de belangrijkste betrokkenen. Bovendien was de beslissing vaag waardoor elke inrich-

tende macht de aanbevelingen begrijpt zoals het dat wil.

De regeringen beslisten dat de lessen opgeschort worden, maar scholen blijven open om kinderen van bijvoorbeeld zorgpersoneel op te vangen. Dat is een excuus dat verbonden is met de weigering om alle niet-essentiële werkplaatsen te sluiten.

Weinig directies hebben op de richtlijnen

van vrijdagmiddag 13 maart gewacht. Heel wat directies riepen het personeel op om maandagochtend te verzamelen. Alsof het een goed ogenblik is om een honderdtal mensen in één zaal bijeen te brengen… Neen, leerkrachten en ander personeel vormen geen aparte groep in de samenleving. Ze hebben zelf ook kinderen, kunnen zelf ziek worden en ze zijn ook bang van de huidige crisis. Sluit de scholen en andere niet-essentiële werkplaatsen, organiseer opvang voor kinderen van personeel in essentiële diensten!

Meer reacties vanop de werkvloer vind je op socialisme.be

9

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Buschauffeur: “Niet wachten op maatregelen van de directie”

D

oor verschillende experts en media wordt veelvuldig gevraagd om het openbaar vervoer, zeker in de spits, te mijden. Dit in combinatie met een directie waarin het vertrouwen zoek is, zorgt voor heel wat ongerustheid bij chauffeurs en ondersteunende diensten.

In de pers communiceerde De Lijn dat de voertuigen dagelijks gereinigd worden. Dit soort uitspraken maakt heel wat collega’s razend kwaad. Iedereen weet dat dit niet gebeurt: de voertuigen worden in het beste geval snel geveegd. Door de voortdurende besparingen is er geen deftige reiniging meer en is er een gebrek aan personeel bij ondersteunende en technische diensten.

Bij De Lijn werd een comité Covid19 opgericht. Dit comité bestaat enkel uit vertegenwoordigers van de directie, aangevuld door bedrijfsartsen. De vertegenwoordigers van het personeel, de vakbonden, worden hier buitengesloten. De communicatie loopt vooral via intranet, wat voor veel collega’s onvoldoende is. Daarnaast zien we dat maatregelen te laat worden genomen en er andere zaken spelen dan de gezondheid van personeel en reizigers.

Op donderdag 12 maart werd in verschillende CPBW’s gevraagd om onder meer geen ticketverkoop op de voertuigen meer toe te laten, geen cash betalingen bij de lijnwinkels te aanvaarden, reizigers achteraan te laten opstappen en de chauffeur af te schermen, zodat er zeker een afstand van 1 tot anderhalve meter kan worden gehouden.

Het fameuze comité Covid19 zou hier in de namiddag over beslissen. Donderdagavond werden een aantal maatregelen aangekondigd, zoals het verder verspreiden van alcogels of ontsmettende doekjes, … Maatregelen die absoluut nodig zijn, maar niet voldoende.

Over de zaken die op de CPBW’s naar voren geschoven kwam er geen reactie.

Vanuit het gemeenschappelijk vakbondsfront werd een spoedvergadering gevraagd en geëist dat er meteen extra maatregelen kwamen. Tegelijk werden op verschillende plaatsen initiatieven genomen door de lokale delegaties. Zo verspreidden de vakbonden onder de Antwerpse buschauffeurs affiches met de boodschap ‘achteraan opstappen’ en ‘geen ticketverkoop’. Er werd ook lint gespannen in de bussen om een afstand te creëren.

Als onze leidinggevenden niet zorgen voor

onze gezondheid en veiligheid, dan doen we het zelf wel!

Het maakte dat de directie uiteindelijk niet veel anders kon dan deze maatregelen overnemen. Al weigerde ze in eerste instantie om toe te staan dat er een lint ter afbakening werd gehangen. In Antwerpen verwijderden leidinggevenden linten vanop de bussen. Een nieuwe jonge collega merkte op: “Het lijkt wel oorlog tussen de leidinggevenden en de chauffeurs.” Uiteindelijk werd de beschermingsmaatregel wel toegestaan. Maar het is

Bij De Lijn werd een comité Covid19 opgericht. Dit comité bestaat enkel uit vertegenwoordigers van de directie, aangevuld door bedrijfsartsen. De vertegenwoordigers van het personeel, de vakbonden, worden hier buitengesloten.

De discussie daar gaat over de gezondheid van ons en onze omgeving. Dat is net waar iets als een Comité Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW), mét vertegenwoordigers van het personeel, voor opgezet is! tekenend voor het beleid dat het enkel onder druk van onderuit gebeurde.

Gelukkig is de solidariteit onder de collega’s heel groot. Veel collega’s vragen zich ondertussen af hoelang we zo nog moeten blijven rijden. De directie denkt eraan om naar vakantie- of zelfs zaterdagdienst te gaan. De vraag is of we niet beter gaan naar een mini-

male dienstverlening met korte diensten. Dit systeem is al eens uitgetest tijdens een staking (prioritaire lijnen), dus het kan vrij snel worden ingevoerd (en dan kan het tenminste eens gebruikt worden ten goede van het personeel in plaats van om acties proberen te breken).

Alleszins is het duidelijk dat we niet zomaar moeten zitten wachten tot de directie maatregelen neemt. Het is trouwens een schande dat er zelfs geen vertegenwoordigers van het personeel in het fameuze comité Covid19 zitten.

De discussie daar gaat over de gezondheid van ons en onze omgeving. Dat is net waar iets als een Comité Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW), mét vertegenwoordigers van het personeel, voor opgezet is! De directie wil de crisissituatie gebruiken om een nieuwe standaard te vestigen in het beslissingsproces waarbij elke betrokkenheid van syndicale afgevaardigden van het personeel wordt uitgesloten.

Het is schandalig dat onze democratische rechten van vertegenwoordiging van het personeel rond kwesties als gezondheid en bescherming op het werk vandaag met de voeten worden getreden. Dat de directie overigens niet afkomt dat vergaderingen met verkozen delegees niet kunnen wegens veiligheidsrisico’s: dezelfde delegees rijden elke dag met volle bussen en trams rond. Bovendien zijn er vandaag voldoende technologische mogelijkheden om digitaal te vergaderen.

Eens te meer wordt duidelijk dat we voor de bescherming van het personeel niet op de regering of de directie moeten rekenen.

Op de werkvloer weten we best wat er moet gebeuren voor onze bescherming. Dat hebben we nu opnieuw aangetoond. We mogen het niet bij spontane initiatieven laten, maar kunnen ons best organiseren. Waarom als tegenhanger van het comité van de directie geen eigen comités opzetten om maatregelen te bespreken, te bekijken wat nodig is en indien de directie niet bereid is om het door te voeren, dit zelf doen?

Maatregelen voor onze veiligheid, gezondheid en het maatschappelijk belang, mogen we niet van de directie laten afhangen. Wij doen het werk, wij moeten mee kunnen beslissen over welke maatregelen al dan niet genomen worden!

10

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Italië: “Virus stopt niet aan poorten van bedrijven”

O

m de verspreiding van het virus te stoppen, worden we terecht gevraagd om thuis te blijven en contact tot een minimum te beperken. We mogen alleen het huis verlaten om te gaan werken, naar de dokter te gaan of om te winkelen (één persoon per gezin). Wie het huis verlaat zonder goede reden, riskeert een boete.

door

Giuliano (Resistenze Internazionale)

Maar waarom sluiten de bedrijven dan niet? Het feit dat de bedrijven open blijven, toont hoe onderdanig de regering is tegenover de bazen en tegelijk ondermijnt het de andere maatregelen. Denkt er iemand dat het virus zich niet kan verspreiden via logistieke bedrijven, kantines in bedrijven of op bussen en treinen die ons naar het werk brengen? Waarom mogen we niet buitenkomen als we tegelijk wel naar het werk moeten reizen?

Deze situatie leidde al tot spontane stakingen voor het recht op gezondheid. Er waren

acties bij Fiat en andere bedrijven.

De metaalvakbond vraagt een totale stopzetting van de productie tot eind maart. In niet-essentiële sectoren zijn er verschillende stakingen.

In de huidige bijzonder ernstige situatie, waarbij de zorgsector op instorten staat, moet al het niet-essentiële werk stoppen. Dat is de enige zinnige beslissing op dit ogenblik.

Tegelijk moet er een quarantaine-vergoeding komen voor de miljoenen werkenden die niet kunnen werken als gevolg van

de pandemie. Al wie werkt, los van type contract, moet een vergoeding krijgen.

Daarnaast moeten er meer publieke middelen komen voor de zorgsector. Heldhaftige dokters en verplegend personeel moeten in de best mogelijke omstandigheden de strijd tegen deze verraderlijke en onzichtbare vijand kunnen voeren.

Is China het te volgen voorbeeld?

O

veral ter wereld weerklinkt de roep om maatregelen tegen de bedreiging die Covid-19 vormt voor de fysiek zwaksten in onze samenleving. Sommigen halen China aan als voorbeeld van een overheid die gepast handelde in de strijd tegen corona. door

Sander (Dendermonde)

De draconische maatregelen vanaf eind januari hebben hun effect in China uiteraard niet gemist. Volgens de meest recente berichtgeving is het land over zijn “coronapiek” heen. Veel traditionele media, maar helaas ook de PVDA, vergeten hierbij te vermelden dat Xi Jinping en zijn bureaucratische mallemolen er aanvankelijk gedurende enkele cruciale weken alles aan deden om de uitbraak van Covid-19 in de doofpot te steken.

Toen Li Wenliang, een dokter in Wuhan Central Hospital, zijn zorgen over het virus

publiek maakte, werd hij op 3 januari gedwongen een brief te ondertekenen waarin stond dat hij een paniekzaaier was die leugens verkondigde. Hiermee werd ook meteen een voorbeeld gesteld voor anderen die aan de alarmbel zouden trekken.

Het medisch personeel van Wuhan Central Hospital werd op een brute manier de mond gesnoerd om de al precaire politieke en economische situatie van China niet nog meer in gevaar te brengen. Zelfs rond Li’s dood hangt een waas van mysterie: Li Wenliang

stierf op 6 februari aan de gevolgen van Covid-19.

De quarantaine die volgde op de bevestiging van de uitbraak kan daadkrachtig genoemd worden, maar enkel als men voorbij gaat aan de miljoenen mensen die zonder inkomen gezet werden en aan het feit dat volledige steden tot quasi oorlogszones herleid werden. De gevolgen voor honderden miljoenen Chinezen zijn niet te overzien! Op dit moment worden die werknemers terug de werkplaatsen en scholen in gedwongen zonder enige vorm van zekerheid dat de epidemie afgelopen is.

Het is duidelijk dat Keizer Xi meer met zijn prestige, zijn interne machtspositie en internationaal imago bezig is dan met de gezondheid van de bevolking.

Lees de analyses van socialisten uit China en de regio: chinaworker.info

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

11

Ineenstorting op beurzen nu vrees voor recessie groeit

Z

oals we al enige tijd schrijven, is de dreiging van een nieuwe recessie reëel. De coronacrisis versterkt de tegenstellingen tussen grootmachten, onder meer over de vraag wie het meest zal opdraaien voor de gevolgen ervan. De daling van de olieprijzen is daar een onderdeel van. Geopolitieke spanningen lopen verder op en dragen bij tot de mogelijke ontwikkeling van een recessie. Hieronder een artikel door Per Olsson van onze Zweedse zusterpartij, geschreven op 10 maart.

De ineenstorting van de beurzen op 9 maart was de grootste sinds het begin van de wereldwijde kapitalistische crisis in 2008. De belangrijkste reden voor de wereldwijde beurscrash was dat, naast het productieverlies en de stagnerende groei als gevolg van het coronavirus, een nieuwe dreiging ontstond in de vorm van een strijd rond de olieprijzen. Die strijd begon nadat SaoediArabië de olieprijs had verlaagd als reactie op de weigering van Rusland om in te stemmen met een verlaging van de productie.

Op maandag 9 maart kenden de olieprijzen hun grootste daling sinds de Amerikaanse Golfoorlog in 1991.

Er zijn weinig indicaties dat de effecten van de beurscrash van 9 maart en die van de dagen en weken daarvoor van voorbijgaande aard zijn. Dit was een perfecte storm die waarschuwt voor mogelijk nieuwe crashes.

De wereldeconomie is vandaag zwakker dan aan het begin van de crisis van 20072009, die heeft geleid tot handelsoorlogen, groeiende schuldenbergen en gevaarlijke onevenwichten in de economie.

Nog voor de dodelijke verspreiding van het coronavirus was de economische groei in China al vertraagd (vorig jaar groeide de Chinese economie met 6,1% – het laagste groeitempo in 29 jaar) en stonden verschillende landen op de rand van een recessie, terwijl de wereldhandel eind vorig jaar stopte met groeien.

Geconfronteerd met de dreiging dat de vertraagde economische activiteit, vooral in de industriesector was die sterk, zich zou verspreiden en ook de financiële markten zou treffen, hebben de regeringen en centrale banken hun stimuleringsmaatregelen

weer opgevoerd. Dit gebeurde in de vorm van een nieuw “kwantitatief versoepeld” monetair beleid: renteverlagingen en andere maatregelen die de toegang tot goedkoop geld voor de financiële markten (leningen) garanderen. Dit werd op zijn beurt een nieuw tijdelijk smeermiddel voor aandelenkoersen en winsten, maar het effect op de reële economie was uiterst beperkt.

Maar toen het coronavirus zich begon te verspreiden en de Chinese economie, de op één na grootste en binnenkort de grootste economie ter wereld, zelfs helemaal stilviel, werden alle reeds bestaande neigingen tot crisis versterkt.

Sinds het begin van het jaar is de Chinese economie tot stilstand gekomen. De paniekmaatregelen die de dictatuur en de Chinese kapitalisten nu doorvoeren, waarbij de hoogste noodtoestand geleidelijk aan wordt opgeheven en de werknemers terug naar hun werkplek worden gedwongen, ondanks een voortdurend risico op besmetting, kunnen snel de bron worden van een nog ergere menselijke catastrofe en economische crisis.

“De productiekrimp in China is over de hele wereld voelbaar, wat een weerspiegeling is van de sleutelrol die China speelt in de mondiale toeleveringsketens, de reissector en de grondstoffenmarkten”, schreef de OESO in haar meest recente prognose van 2 maart. Zij waarschuwde ook: “Een langer durende en intensievere uitbraak van het coronavirus, die zich op grote schaal verspreidt over de Aziatisch-Pacifische regio, Europa en Noord-Amerika, zou de vooruitzichten aanzienlijk verzwakken. In dat geval zou de wereldwijde groei kunnen dalen tot 1,5% in 2020, de helft van het percentage dat vóór

de uitbraak van het virus werd voorspeld.”

“De bezorgdheid van de markten over het Coronavirus doet denken aan de weken na de crash van Lehman: het enige dat zeker is, is dat niets veilig is. Gissingen en geruchten heersen. Het verschil is dat het uitgangspunt van de wereldeconomie vandaag slechter is.

En stimuleringsmaatregelen doen niets aan het virus”, zoals Andreas Cervenka op 3 maart in Dagens Industri schreef.

Andere centrale banken zullen dit voorbeeld volgen, terwijl de regeringen tegelijkertijd bereid zijn om adembenemende bedragen uit te geven om het kapitalisme en de kapitalisten te behoeden voor schade.

Dit zou het verloop van de crisis kunnen vertragen, vooral als het ook een kwestie wordt van bredere stimuleringsmaatregelen in de vorm van investeringen in infrastructuur, werkgelegenheidsprogramma’s en dergelijke meer. Maar zelfs dergelijke inspanningen kunnen niet voorkomen dat de stagnatie voortduurt of het kapitalisme de stabiliteit geven die nodig is om nieuwe economische en politieke crises te voorkomen.

Op een breed front worden nu alle economische prognoses naar beneden bijgesteld. Bloomberg Economics verwacht dat de Chinese economie in het eerste kwartaal van 2020 met slechts 1,2% jaar op jaar zal groeien, de zwakste groei ooit. Maar als de Chinese economie zich in maart niet snel herstelt, kan die prognose optimistisch blijken.

Het Chinese kapitalisme is sinds de crisis van 2008-2009 de belangrijkste groeimotor van het wereldkapitalisme en niemand kan het vervangen, vooral nu het Amerikaanse kapitalisme zich ook zwakker ontwikkelt dan verwacht, Japan en Zuid-Korea zich al in een recessie bevinden en de groei in de eurozone in de eerste helft van dit jaar negatief lijkt te zullen zijn.

Een nieuwe wereldwijde recessie, bovenop een verloren decennium van besparingen en stagnatie, zal in de ogen van miljoenen mensen het failliet van het kapitalistische systeem onderstrepen en de noodzaak stellen van een socialistisch alternatief van internationale solidariteit en democratische economische planning om aan de behoeften van de mensen en de planeet te voldoen.

12

Extra editie ‘De Linkse Socialist’ - coronacrisis

Ons advies: was je handen en organiseer je in de strijd tegen het kapitalisme!

D

e coronacrisis toont alle beperkingen van het kapitalisme. Als we ons niet organiseren, zullen we straks bovendien nog eens gevraagd worden om de kosten van de crisis te dragen. Ons organiseren is belangrijk, maar in tijden van corona moeten we onze werking aanpassen. Fysieke vergaderingen zijn minder evident: cafés zijn dicht, mensen zijn terecht voorzichtig. Stands of tussenkomsten op betogingen zijn evenmin mogelijk.

Dat mag ons echter niet tegenhouden. Er zijn tal van mogelijkheden, onder meer door technologische vooruitgang, die het ons mogelijk maken om te discussiëren en ons te organiseren. Digitale meetings met videoconferentie zijn daarvan een voorbeeld. Dat deden we reeds op zaterdag 14 maart voor de Brusselse vormingsdag ‘Marx had gelijk’. Met 57 deelnemers aan de discussie op Zoom was dat een succes. Ook voor afdelingsvergaderingen en discussies zijn er mogelijkheden via Zoom of Skype.

In discussie gaan op straat of tijdens acties kan nooit volledig vervangen worden: direct contact waarbij je elkaar ziet zorgt altijd voor meer betekenisvolle interactie. Maar we kunnen wel via Skype of Messenger met geïn-

teresseerden discussiëren. We kunnen extra vormingsmomenten organiseren en wie thuiszit heeft tijd om te lezen, schrijven, vertalen, teksten na te lezen, ... We kunnen belrondes organiseren om mensen te spreken over onze politieke standpunten, om deelname aan digi-

De conferentie van campagne ROSA en ALS van 28 maart zal uiteraard niet doorgaan in zaal Randstad. Wel komt er een alternatief met videoconferenties en digitale meetings waarbij interactie en discussie mogelijk is.

tale activiteiten voor te stellen maar ook om een abonnement op deze krant voor te stellen en naar financiële steun te vragen.

De conferentie van campagne ROSA en ALS van 28 maart zal uiteraard niet doorgaan in zaal Randstad. Wel komt er een alternatief met videoconferenties en digitale meetings waarbij interactie en discussie mogelijk is. Op het ogenblik van schrijven bekijken we de technische en praktische kant van de zaak, onder meer inzake vertaling en discussie. Maar hou 28 maart zeker vrij!

Daarnaast zal LSP een aantal livestreams organiseren om standpunten en voorstellen te verdedigen. Hou onze website en sociale media in de gaten voor aankondigingen.

Last but not least: een deel van onze financiële middelen halen we op via campagne voeren op straat en tijdens acties. Dat dreigt nu weg te vallen. We willen geen gat in onze erg beperkte middelen slaan. Steun ons strijdfonds door het plaatsen van een meigroet (zie hieronder) of door te storten op BE86 5230 8092 4650 van LSP met als mededeling: ‘Steun’

Socialistische media, meer dan ooit nodig!

Plaats een meigroet in onze krant, neem een abonnement

D

e traditionele media zijn ook nu meer bezig met sensatiezucht en bijhorende verkoopcijfers (van kranten of reclame op radio en televisie of internet) dan met het brengen van informatie of verslaggeving vanuit het leven en werk van gewone werkenden en hun gezinnen. Welke traditionele media vroegen extra beschermende maatregelen voor personeel van openbaar vervoer? Welke media schaarden zich achter de eisen van het zorgpersoneel tegen de jarenlange afbraakpolitiek die zich nu zo hard laten voelen?

Om onze bekommernissen en standpunten te verdedigen, hebben we eigen media nodig.

Deze krant is daar een onderdeel van: verslagen vanuit de arbeidersbeweging en van jongeren, voorstellen voor de strijd, analyses, … De berichtgeving op onze website, waaronder het materiaal dat voor deze krant werd voorbereid, wordt enthousiast onthaald door lezers. Dat is belangrijk: het is absoluut noodzakelijk dat de arbeidersbeweging een standpunt inneemt rond de coronacrisis.

Om onze website en krant mogelijk te maken, vragen we steun. Door een abonnement

Contact & Abo

te nemen, heb je op regelmatige basis toegang tot ons materiaal. Bovendien steun je er ons mee, zodat we naast een krant ook een website kunnen produceren. Eén keer per jaar vragen we daarnaast ook specifieke steun in de vorm van meigroeten.

Meigroeten zijn boodschappen, berichten, oproepen vanuit de beweging of van sympathisanten of bevriende organisaties en/of handelszaken. We bieden hiervoor, tegen betaling, ruimte in de mei-editie van deze krant. Deze heeft op de optochten van 1 mei een grote verspreiding.

Daarmee onderstrepen we ook het belang van

Meer info: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81.

E-mail:info@socialisme.be.

internationale actiedagen als 1 mei en versterken we de financiële basis van onze publicaties.

Stuur je bericht met tekst en/of logo (zwart/ wit) voor 17 april naar LSP, Hovenierstraat 45 1080 Molenbeek of per email naar redactie@ socialisme.be. Geef ook aan in welk formaat je je meigroet wil plaatsen. Betaal het juiste bedrag op BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press met als mededeling: “meigroet.”

TARIEVEN: - 1/128e pagina (ongeveer 24 x 34 mm) = 15 euro - 1/64e pagina (ongeveer 34 x 48 mm) = 25 euro - 1/32e pagina (ongeveer 48 x 67 mm) = 50 euro - 1/16e pagina (ongeveer 67 x 95 mm) = 100 euro - 1/8e pagina (ongeveer 95 x 143 mm) = 200 euro

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor 3 nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro

Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro per maand Rekeningnummer: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press