DLS407 - september 2021

Page 1

strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 407  september 2021

€2

P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

Het Kapitalisme doodt mens en planeet

geen tijd te verliezen organiseer je nu

We kunnen ons makkelijker het einde van de wereld voorstellen dan het einde van het kapitalisme,” verklaarde economisch antropoloog Jason Hickel in Humo deze zomer. Met de pandemie, de overstromingsramp, de bosbranden in Zuid-Europa en NoordAfrika, de branden in Siberië en tal van ander extreem weer kunnen velen zich iets voorstellen bij het einde van de mensheid. De gelekte klimaatstudie van het IPCC doet alle alarmbellen luider dan ooit klinken. Terwijl de situatie schreeuwt om een wereldwijd plan om de ernstige klimaatcrisis aan te pakken, komen traditionele politici niet veel verder dan ons meer te doen betalen voor energie en transport. Zo zullen we er niet geraken!

volledig omgooien van het roer. Een leefbare aardbol is één van onze basisbehoeften. Zelfs dit wordt vandaag op de helling gezet door de kapitalistische winsthonger. Als alle alarmbellen afgaan, moeten alle beschikbare middelen ingezet worden. Er is een democratische planning nodig van alle beschikbare middelen, technologische kennis en rijkdom zodat deze aangewend kunnen worden in het belang van de mensheid en de planeet. We moeten een einde maken aan het kapitalisme vooraleer dat systeem een einde maakt aan de leefbaarheid van onze planeet. Het is op de moeilijkste momenten dat je ziet op wie je kunt rekenen. Dat was zo tijdens de pandemie zoals bij elke grote ramp. Op een fundamenteler niveau is het niet anders. De grote bedrijven

kijken enkel naar de winsten en hun politici stellen zich tevreden met nietszeggende verklaringen. Zelfs de wetenschappers van het IPCC zijn ten einde raad: hun tussentijds rapport werd vanuit wanhoop in de media gelekt vooraleer het door de beleidsmakers kon worden afgezwakt. De enige kracht die in staat is om verandering af te dwingen, is de werkende klasse. Het is zij die de controle over de sleutelsectoren van de economie en de vervuilende industrieën moet overnemen zodat een democratische planning mogelijk wordt. Dit is noodzakelijk om de leefbaarheid van de planeet te vrijwaren. Het breken van het vervuilende kapitalisme zal niet vanzelf gebeuren: we moeten ons organiseren en de strijd opbouwen. De klimaatacties dit najaar,

Met het extreem weer vandaag is klimaatverandering niet langer iets abstract voor wetenschappers en specialisten of enkel voor klimaatjongeren die vrezen voor hun toekomst. Het is concreet met vreselijke gevolgen, vooral voor de werkenden en hun gezinnen. De overstromingsramp in Wallonië, Duitsland, Luxemburg en Nederland, toonde dit aan. De ramp was zo overweldigend dat de plat bespaarde hulpdiensten de situatie niet aankonden. De slachtoffers werden grotendeels aan hun lot overgelaten. Gelukkig was er de enorme solidariteit van overal in het land. De klimaatverandering stoppen, is steeds minder mogelijk. We kunnen enkel een verdere escalatie proberen te vermijden zodat geen omslagpunten worden bereikt. Tegelijk zijn er maatregelen nodig om met de gevolgen van klimaatverandering om te gaan. Dit kunnen we niet overlaten aan de verantwoordelijken voor de aan kracht winnende klimaatramp. Het kapitalisme zorgt voor een nooit geziene metabole breuk tussen de mensheid en de natuur. Deze breuken stellen zich op een steeds hoger niveau en worden onherstelbaar. Het antwoord daarop werd in de klimaatbeweging van 2019 terecht omschreven als ‘system change’. We moeten duidelijk maken wat we daarmee bedoelen. Het is iets anders dan het sluiten van ontoereikende en vage klimaatakkoorden met de verantwoordelijken voor de ecologische crisis. Het betekent het

w w w. s o c i a l i s m e . b e

onder meer in het kader van de VN-klimaattop in Schotland in november, zijn daar erg belangrijk voor. Wij zullen er ons socialistisch alternatief van een democratische rationele planning verdedigen als antwoord op een kapitalistisch systeem dat een steeds grotere bedreiging vormt voor de mens en de leefbaarheid van de planeet.

LEES MEER: • Overstromingen: p.2-3 • Mobiliseer naar klimaatprotest tijdens COP26: p.7 • Ecologische en democratische socialistische planning is een noodzaak p.8-9


2

EDITO door Nicolas Croes

W

egen en spoorwegen vernield, huizen gesloopt, elektriciteitsnet beschadigd, opruimen en verwerken van afval, rattenbestrijding ... Meer dan een maand na de overstromingen is het nog steeds erg moeilijk om de schade in cijfers uit te drukken. Maar liefst 202 van de 262 Waalse gemeenten komen in aanmerking voor het rampenfonds. Naar schatting 42.000 ton vervuilde grond moet nog behandeld worden en meer dan 11.700 kilometer waterwegen moeten gecontroleerd en eventueel gesaneerd worden.

Schandalig akkoord van de regering-Di Rupo

De tussenkomst van verzekeringsmaatschappijen bij natuurrampen wordt geregeld door de wet van 4 april 2014, aangenomen onder de federale regering-Di Rupo. In het geval van een ramp zoals een overstroming, kunnen de verzekeraars hun uitgaven beperken tot 375 miljoen euro, terwijl de rest door het rampenfonds wordt gedragen. Na onderhandelingen heeft de verzekeringssector er nu mee ingestemd om het plafond te verhogen tot 590 miljoen euro. De verzekerde schade wordt echter geraamd op 1,3 à 1,7 miljard euro. Dit betekent dat meer dan de helft ten laste van de gemeenschap komt! De PVDA heeft deze compleet absurde situatie terecht aangeklaagd. De partij wijst erop dat de gecumuleerde nettowinst van de verzekeringssector in België tussen 2012 en 2019 maar

onze mening

de

Linkse Socialist

Wie moet de kosten van de overstromingen betalen?

Nationalisatie van de verzekeringssector en schadeloosstelling van alle slachtoffers! liefst 14,72 miljard euro bedroeg. Dat komt door de steeds hogere premies die wij betalen. De PVDA wijst erop dat de winst van de sector over deze periode tien keer hoger is dan de geraamde schade bij de overstromingsramp. Ze stelt dat de verzekeringsbedrijven de volledige schade moeten dekken en dat de publieke middelen die hierdoor vrijkomen (ruim 1 miljard) gaan naar de bouw van 8.000 nieuwe sociale woningen voor de slachtoffers. Dit is een goed idee, maar we mogen het daar niet bij laten. Stedelijke en regionale planning herzien, en daar de nodige middelen voor uittrekken

Het gebrek aan sociale huisvesting is niet nieuw. Het werd opnieuw in het voetlicht geplaatst door de overstromingen, net als het gebrek aan noodopvang, reddingsdiensten … De Waalse regering wil nu 1 miljard euro lenen voor de eerste enveloppe van 2 miljard euro voor de wederopbouw. Hierna zullen er nog middelen nodig zijn, dat staat vast. Er zal veel meer voor nodig zijn dan alleen de heropbouw en een heroverweging van de ruimtelijke ordening, stadsplanning en rivierbeheer. We zijn in juli op een haar na dicht bij een volledige overstroming van Luik geweest. Moest dat gebeurd zijn, dan was de materiële en menselijke schade nog aanzienlijk groter geweest. Een kaarsje branden zal niet volstaan opdat dit risico zich in de toekomst niet meer voordoet! De heropbouw moet rekening houden met de nieuwe norm van extreem weer. Frequentere en grotere overstromingen zijn daar onderdeel van. Er is ook nood aan een pu-

bliek plan om gebouwen te isoleren. Dit moet wijk per wijk op het hele grondgebied gebeuren. Het is noodzakelijk om de uitstoot van broeikasgassen door verwarming te beperken. Verder is er nood aan meer en gratis openbaar vervoer. Dit alles zal strijd vergen. Minder dan een maand na de dodelijke overstromingen uitte de bouwsector kritiek op de circulaire die bouwen verbiedt in de gebieden die het grootste risico lopen. Tegelijk waarschuwden de bazen uit de bouwsector voor prijsstijgingen. Sommige mensen waren nog vermist en projectontwikkelaars spraken al over herbouw in overstromingsgevoelige gebieden... Gebouwen die om speculatieve redenen niet worden gebruikt, moeten meteen worden onteigend en gerenoveerd om de getroffen mensen te huisvesten. Idem voor verzekerings- en bouwbedrijven: nationaliseren en onder de-

We zijn in juli op een haar na dicht bij een volledige overstroming van Luik geweest. Moest dat gebeurd zijn, dan was de materiële en menselijke schade nog aanzienlijk groter geweest. mocratische controle en beheer van de gemeenschap te plaatsen. Op die manier zullen we over de middelen beschikken om alle slachtoffers te vergoeden, ook de niet-verzekerden die vaak in de meest precaire omstandigheden leven. Dit zou de middelen

vrijmaken die nodig zijn om de klimaatcrisis aan te pakken, onder meer door de uitstoot te verminderen, en de bevolking en haar levensomstandigheden te beschermen. Het is absoluut noodzakelijk dat linkse organisaties en vakbonden hun voorstellen en acties richten op wat nodig is om het klimaatgevaar het hoofd te bieden, en niet op wat ‘realistisch’ is binnen het keurslijf van het kapitalistische systeem. Het is dit systeem dat verantwoordelijk is voor het drama waar de mensheid voor staat! Wij moeten nu meer dan ooit de noodzaak van een rationele en democratisch geplande aanpak van de economie laten doorklinken tegenover de chaos van de markteconomie. Dit moet in al onze mobilisaties tot uiting komen. Als wij er niet in slagen dit resultaat te bereiken, zal de menselijke beschaving wegzinken in een barbarij zoals zij nog nooit heeft gekend.

Buitengewone solidariteit na

T

ijdens de overstromingen van deze zomer zijn in België 41 mensen om het leven gekomen. In 120 steden en gemeenten werd de situatie als natuurramp erkend. Meer dan 50.000 woningen liepen schade op. De dramatische beelden van het stijgende water, de kracht van de rivieren in de overstroomde straten, het instorten van gebouwen … De beelden staan in ons geheugen gegrift. Wat ook bijblijft, is de enorme solidariteit onder de bevolking. Overal leenden buren hun pompen uit om kelders droog te maken en organiseerden ze zich om puin te ruimen. De aanbiedingen van onderdak en hulp waren alomtegenwoordig op de sociale media. De reactie van gewone mensen was overweldigend. Veel huizen werden plots ‘crisiscentra’ waar tientallen mensen werden ondergebracht. Boeren brachten hun tractoren mee, bouwvakkers hun materieel. Anderen kwamen met motorboten of ander drijvend materieel. Deze solidariteit hield niet op in de nasleep van de tragedie. We spraken met Clément, één van de duizenden mensen die slachtoffers hielp. “Het is een understatement om te zeggen dat we allemaal diep geschokt waren door de beelden in de media op de sociale netwerken. Nog voor we klaar waren met opruimen wat we voor het overstromingsgevaar hadden omhoog gezet, werden mijn partner en ik overvallen door een gevoel van urgentie om te gaan helpen in de gebieden die minder fortuinlijk waren geweest.” “Op zaterdag, de dag na de ergste overstromingen, gingen we naar de hardst getroffen buurt, zonder echt te weten wat te doen of hoe. We waren met zovelen om te helpen dat het heel moeilijk was om te parkeren.” “Daar aangekomen zagen we eerst de gemeentelijke diensten aan het werk met het opruimen van het grootste deel van het puin, de wegen, enz. Verderop vonden we meteen werk. Er was geen gebrek aan. Het is niet correct om te zeggen dat de politie, brandweer en zo niet aanwezig waren.

In verhouding met het aantal mensen dat kwam helpen, waren ze niet talrijk. Het volstond niet voor de omvang van de ramp. Maar ze waren er wel.” “De solidariteit werd betrekkelijk spontaan georganiseerd. Naast het opruimen zagen we al snel mensen komen met eerste levensbehoeften (tandpasta, tandenborstels, etc.), voedsel, etc. Al deze zelforganisatie was zeer indrukwekkend. Tientallen zelfhulpgroepen werden opgericht via sociale netwerken met zeer genereuze aanbiedingen, waaronder meubilair, toen de schoonmaak net begon.” “Daarnaast waren er initiatieven van de gemeenten of van het Rode Kruis. De autoriteiten hadden gevraagd om via het Rode Kruis contact op te nemen in plaats van rechtstreeks ter plaatse te gaan. Ik ken mensen die vandaag nog steeds wachten op een reactie nadat ze zich hadden opgegeven… Gelukkig dat veel mensen lukraak ter plaatse gingen helpen.”


België

www.socialisme.be september 2021

3

Naar verplichte vaccinatie? De autoriteiten zoeken een zondebok

M

et het opduiken van de Delta-variant is de pandemie nog altijd niet onder controle. Dit heeft te maken met het ontbreken van een gecoördineerde mondiale reactie op het virus. Zo’n reactie is niet mogelijk onder het op concurrentie en winstbejag gebaseerde kapitalisme. Geconfronteerd met de impasse geven de traditionele politici er de voorkeur aan zondebokken aan te wijzen. Het debat over de gezondheidspas en de verplichte vaccinatie moet in deze context worden gezien. door

Alain (Namen)

De politici proberen hun rampzalige aanpak van de crisis te verbergen door de niet-gevaccineerden de schuld te geven. Als de delta-variant kon ontwikkelen, is dit niet te wijten aan de ‘vaccinatiesceptici’. Het heeft alles te maken met de wijze waarop grote farmaceutische bedrijven verhinderen dat er voldoende vaccins geproduceerd werden om de hele wereld-

bevolking te vaccineren. Ze doen dit onder meer door hun strikte controle op de patenten. Dit komt zelden aan bod in de gevestigde media. Het is niet verwonderlijk dat veel mensen hun gezondheid niet willen overlaten aan deze op winst beluste multinationals. In België is er veel aandacht voor zorgpersoneel dat zich niet liet vaccineren. De hele zorgsector heeft onder zeer moeilijke omstandigheden een opmerkelijke prestatie geleverd. Het zorgpersoneel moest strijden om extra middelen te bekomen, in het bijzonder onder impuls van de actiegroep La Santé en Lutte / De Zorg in Actie. Het is walgelijk om een deel van het zorgpersoneel vandaag aan te vallen. Geloofwaardigheid en vertrouwen zijn van het grootste belang in gezondheidskwesties. Het is niet verwonderlijk dat partijen die verantwoordelijk zijn voor het gebrek aan middelen in de zorg op vijandigheid en wantrouwen botsen bij een deel van het zorgpersoneel. Eind mei had ongeveer drie kwart van het zorgpersoneel minstens één prik gekregen. Een repressieve aanpak tegenover diegenen die terughoudend zijn, zal het wantrouwen bij bredere lagen van de bevolking versterken en dreigt het personeelstekort in de zorgsector te vergroten. Een brede campagne onder leiding van het Comité Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) en de bedrijfsgeneeskundige dienst zou veel doeltreffender zijn. Natuurlijk hebben patiënten het recht om in een gezonde omgeving te worden behandeld, net zoals collega’s veilig moeten kunnen werken. Voor het zorgpersoneel dat zich weigert te laten vaccineren, moeten er verplichte tests komen en een reorganisatie van de beroepstaken onder leiding en controle van het CPBW. Meer algemeen moet worden opgemerkt dat armoede een veel groter obstakel is in de aanpak van de gezond-

overstromingsramp – een ooggetuigenverslag De solidariteit werd betrekkelijk spontaan georganiseerd. Naast het opruimen zagen we al snel mensen komen met eerste levensbehoeften (tandpasta, tandenborstels, etc.), voedsel, etc. Al deze zelforganisatie was zeer indrukwekkend “In het tweede weekend werd het ernstiger. Ik ontmoette mensen die in hun huis een soort ‘backoffice’ hadden opgezet nadat het was schoongemaakt. Daar werd een permanent kantoor opgezet en werd via WhatsApp een

organisatie opgezet om materiaal op te halen en om in kleine teams van ongeveer tien personen van de ene plaats naar de andere te gaan.” “Het is onmogelijk om een overzicht te geven van alle initiatieven. In ontmoette enkele mensen uit Henegouwen. Een half dozijn stevige kerels die van deur tot deur gingen om de zwaarste voorwerpen te verplaatsen. Anderen volgden om schoon te maken, op te ruimen … Een Brico-manager verkocht materiaal tegen kostprijs en bood gratis basisuitrusting aan zoals handschoenen, schrapers … Iemand anders betrok het huis van een vriend die elders was ondergebracht. Hij maakte de keuken in orde en maakte er een kantine van waarbij aangegeven werd wanneer er eten beschikbaar zou zijn. Wekenlang trokken mensen naar de getroffen gemeenten met honderden bereide maaltijden voor de slachtoffers.” “Het viel me op dat de enorme solidariteit ervoor zorgde dat racisme afnam. We waren allemaal verenigd in de inspanning om elkaar

te helpen. In zo’n situatie houden vooroordelen geen stand. Ik hoorde iemand verbaasd zeggen: ‘Ik kom uit een klein dorp, ik had geen idee van al deze diversiteit’. Dat zei hij toen hij de solidariteitsteams aan het werk zag en de mengeling van afkomst en huidskleur daarbij.” “Uiteraard moet deze ongelooflijke energie worden georganiseerd om zichzelf op lange termijn in stand te houden en efficiënter te worden. We moeten de middelen voor de civiele bescherming, brandweer, gemeentediensten … drastisch verhogen. Ik had het eerder over mensen die niet werden gecontacteerd nadat ze zich hadden opgegeven om te helpen. Dat is wellicht omdat die diensten overstelpt waren. We moeten ons voorstellen welke rol een democratisch georganiseerd en voldoende gefinancierd systeem voor civiele bescherming kan spelen om de spontane solidariteit van de bevolking, die we zo prachtig aan het werk zagen, ten volle tot haar recht te laten komen.”

heidscrisis dan het vele fake nieuws. Op 23 augustus schreef de krant Le Soir dat “precariteit een groot obstakel is voor vaccinatie.” De toenemende ongelijkheid komt onder meer

Geloofwaardigheid en vertrouwen zijn van het grootste belang in gezondheidskwesties. Het is niet verwonderlijk dat partijen die verantwoordelijk zijn voor het gebrek aan middelen in de zorg op vijandigheid en wantrouwen botsen bij een deel van het zorgpersoneel. tot uiting in het feit dat 40% van de Brusselaars geen huisarts heeft, tegenover 20% in Vlaanderen en 30% in Wallonië. De sociale kloof en de vaccinatiekloof gaan hand in hand. De arbeidersbeweging moet haar eigen eisen stellen en er actie rond voeren. Onder meer een massale verhoging van de publieke middelen voor de zorg, de oprichting van een nationale openbare gezondheidsdienst die democratisch wordt beheerd door de werkenden en de nationalisatie van de farmaceutische bedrijven onder controle en beheer van het personeel en de gemeenschap, zijn daarbij essentieel. Dit is de beste manier om de sceptici te overtuigen en zelfs te betrekken bij de strijd tegen de pandemie en voor een samenleving die bevrijd is van het winstbejag en de chaos van de markteconomie.

KORT • Plopsaland in De Panne kende deze zomer een personeelstekort. De ceo schreef dit toe aan zwartwerk in de horeca, waardoor personeel elders meer verdient. Op sociale media werd al snel gereageerd dat het personeelstekort het resultaat is van slechte werkomstandigheden en lage lonen. Vanuit de horeca werd overigens ook geklaagd dat vacatures niet ingevuld geraken. Is het toeval dat het telkens gaat om erg slecht betaalde jobs en personeelsleden die zonder pardon op straat werden gezet tijdens de coronacrisis? Degelijke contracten en lonen boven 14 euro per uur zouden een antwoord bieden. • Vlaams Belanger Sam Van Rooy had zijn ‘oplossing’ voor de situatie in Afghanistan meteen klaar: “Afghanistan kan alleen een florerende, vrije samenleving worden indien 70 procent van de mannelijke moslims wordt uitgeroeid (omdat die in wezen geen haar beter zijn dan de taliban).” Deze oproep tot genocide was volgens Van Rooy slechts een ‘denkoefening’. Hoe komt het toch dat elk antwoord van extreemrechts bestaat uit meer haat en geweld? Dat Van Rooy daar maar eens een denkoefening over maakt. Zondebokpolitiek is nooit een antwoord op een beleid van tekorten en sociale ellende. Dat heeft extreemrechts de afgelopen honderd jaar meer dan duidelijk gemaakt. • Chemisch bedrijf 3M gaf illegale lozingen van FBSA in de Schelde toe. Eind augustus vond een groot onderzoek van de milieu-inspectie plaats om te controleren of de verklaringen van de directie in een hoorzitting kloppen. Een onderzoek naar een milieuschandaal van deze omvang laten we beter niet over aan politici. Het personeel van 3M en de volledige scheikundige sector zou samen met de omwonenden het onderzoek moeten voeren. Het gaat immers om hun gezondheid!


4

op de werkvloer

Stabroek: ‘Helden van de gemeente krijgen mes in de rug’

de

Linkse Socialist

Betoging op 24 september: verpletter de loonn

Alles wordt duurder. Lonen mo

D

it voorjaar voerden we acties en stakingen tegen de schandalige loonnorm. Onze lonen mogen dit en volgend jaar met slechts 0,4% stijgen. Dit dictaat van de bazen wordt opgelegd door de regering. Ondertussen worden we met de neus op de feiten gedrukt: wonen wordt steeds duurder, energieprijzen schieten de hoogte in en alles wordt duurder. En onze lonen? Die volgen niet! Integendeel: startlonen liggen vandaag zelfs 2,4% lager dan in 2019.

door

Julien (Brussel)

Tegen de achtergrond van een kapitalisme in verval, moeten de bazen en hun politici ons geen lessen geven. Het is hun winsthonger die maakt dat de zorg wankelde door de pandemie, dat de klimaatrampen steeds erger en concreter worden en ook dat de ongelijkheid onwaarschijnlijke proporties aanneemt. Niet onze looneisen zijn onverantwoord, hun systeem is dat! Het kapitalisme biedt ons enkel crisis. Betoging voor hogere lonen

N

et als veel andere gemeenten in de regio gaat het bestuur van N-VA en CD&V in Stabroek over tot het privatiseren van diensten. Eerder werden de poetshulpen van het OCMW overgedragen aan de privésector. Nu wil het gemeentebestuur de buitenschoolse kinderopvang privatiseren. Enkele bezorgde burgers hebben een actiecomité opgezet om te protesteren. Ze verdelen een pamflet in de gemeente, waarvan hieronder enkele uittreksels.

“Niet enkel de helden in de zorg verdienen lof: ook het gemeentepersoneel en natuurlijk alle werkenden en vrijwilligers die de boel draaiende hebben gehouden tijdens Corona. Kan dit ook gezegd worden over de politiekers in het college en het management van het lokaal bestuur? In plaats van een welverdiend applaus krijgen werkmensen opnieuw stank voor dank! De politiek – of het nu lokaal, Vlaams of federaal is – beknibbelt continu op onze lonen, pensioenen, uitkeringen, arbeidsvoorwaarden en jobs. Niet enkel in de publieke sector, maar ook in de privé wordt er met onze centen en toekomst gespeeld, terwijl er recordwinsten worden gemaakt. Deze winsten worden weggesluisd naar de banken en aandeelhouders … en dan gaat men ons wijsmaken dat er geen centen zijn! Waar eindigt deze arrogantie? “De beloning voor het gemeentepersoneel: privatisering. Als Corona iets aangetoond heeft, is het dat een sterke sociale zekerheid en openbare diensten essentieel zijn. Wie gelooft nog het sprookje dat de privé het beter en goedkoper doet? Kijk maar naar de kosten van private woonzorgcentra ... En als ze het “goedkoper” doen, dan is het vaak mindere kwaliteit en/of gesubsidieerd met overheidsgeld, door de belastingbetaler m.a.w.! Hetzelfde geldt voor de kinderopvang: goed opgeleid, gediplomeerd en correct verloond personeel is geen verplichting in de privé. Gaat een privé uitbater ook rekening houden met het inkomen van de ouders? Zoniet zijn ouders (met een lager inkomen) de dupe. Wie garandeert dat de tarieven na verloop van tijd betaalbaar blijven, voor iedereen? “Op deze manier wordt opnieuw geld van de belastingbetaler naar de privé gesluisd. En laten we niet naïef zijn: het enige wat telt voor de privé, is natuurlijk winst maken op kap van het personeel en op kap van de burger. Dit N-VA/CD&V bestuur zal beweren dat deze besparingen goedkoper zijn voor ons, maar als je het bekijkt op lange termijn en álle factoren in rekening brengt, dan is iedereen in het zak gezet: niet enkel het gemeentepersoneel, maar ook de inwoners van de gemeente. “Welke gemeentelijke dienst is de volgende? N-VA, CD&V en andere besparingspartijen doen hetzelfde in Edegem, Brasschaat, Antwerpen ...

Wie gelooft nog het sprookje dat de privé het beter en goedkoper doet? Kijk maar naar de kosten van private woonzorgcentra ... En als ze het “goedkoper” doen, dan is het vaak mindere kwaliteit en/ of gesubsidieerd met overheidsgeld, door de belastingbetaler m.a.w.! niet enkel met gemeentelijke diensten maar ook in het Zorgbedrijf (Antwerpen) en Vesalius (woonzorgcentrum Brasschaat) is de aanval ingezet: het geld dat ze besparen kan dan vloeien naar prestigeprojecten, dure consultancy enz. Maar het personeel en belastingbetaler blijven in de kou staan, of erger nog: ze krijgen regelrecht een mes in de rug … “In plaats van een asociaal beleid hebben we solidariteit broodnodig. Kijk maar naar het applaus voor de zorg, de steun voor de slachtoffers van de overstromingen … Maar er zijn ook vele, andere helden die je zelden hoort: laten we hen niet vergeten. Een aanval op hen betekent ook een aanval op onze gezinnen, onze portemonnee. “Kunnen we er niets aan doen? Het feit dat het college zo hard achter de schermen werkt, geeft aan dat het weet dat dit gevoelig ligt, dat er ongerustheid kan ontstaan. We kunnen de druk opvoeren op basis van solidariteit onder personeel, gebruikers van de kinderopvang en de inwoners in het algemeen. “Als het bestuur aan onze kant staat, dan stopt het met de afbouw van onze gemeentelijke diensten. En investeert het in een sterke, kwalitatieve openbare dienstverlening, die toegankelijk en betaalbaar is. Net zoals in de zorg: meer handen en meer middelen. En wat helemaal geen geld kost, maar enkel een klein beetje menselijkheid: respect voor ons werk. Handen af van onze job. Samen sterk!”

Het ABVV roept op tot een betoging in Brussel op 24 september. “De loonnormwet verplettert onze lonen,” is het motto. Deze wet blokkeert elke vooruitgang, waardoor onderhandelingen compleet nutteloos geworden zijn. De vastberadenheid om een einde te maken aan deze wet neemt toe. Om dat te realiseren, zal er meer nodig zijn dan een betoging in Brussel. Er is een echt actieplan nodig waarmee het enthousiasme wordt georganiseerd in een krachtsverhouding waarin de solidariteit van alle werkenden essentieel is. In de eerste helft van dit jaar waren er veel acties tegen het voorstel van Interprofessioneel Akkoord en bijhorende loonnorm van 0,4%. De staking van 29 maart werd heel goed opgevolgd, maar maakte helaas geen deel uit van een breder plan. Het effect ervan was dan ook beperkt. Dit kan een zeker cynisme met zich meebrengen: waarom betogen als er mogelijk niets mee bereikt wordt? We

moeten daar tegen ingaan: strijd is nooit bij voorbaat verloren. De bazen van het VBO zijn zich daar overigens van bewust. Zij zetten hun ideologische strijd voort. VBO-topman Pieter Timmermans verklaarde in juli dat “deze loonnorm het concurrentievermogen van de ondernemingen in stand houdt en meer manoeuvreerruimte biedt voor een hoognodige inhaalbeweging na een jaar van stagnatie en achteruitgang.” Hij zei ook nog: “We zullen hard moeten werken om een begroting in evenwicht te bereiken.” In juli stelde het VBO in haar ‘Focus Conjunctuur’: “Een cruciale voorwaarde [voor economisch herstel] blijft daarbij dat de sociale vrede (…) de komende maanden ook effec-

Laten we de wet van 1996 volledig van tafel vegen. Met de eis van een minimumloon van minstens 14 euro per uur en een minimale norm voor de verhoging van onze lonen, kunnen we onze collega’s meekrijgen. De stijgende levensduurte zet de eis van een herstel van de index op de agenda.

tief tot stand komt.” Kortom: de bazen zijn zich bewust van de woede onder de werkenden en vrezen onze reactie. Vechten voor alle lonen

Het ABVV eist een “grondige herziening van de loonnormwet.” Het wetsontwerp van de PVDA en wijlen Marc Goblet van de PS pleitte voor een indicatieve in plaats van een bindende loonnorm. Dergelijke voorstellen zouden zeker een belangrijke stap vooruit zijn voor de werkenden. Zo’n stap zal er niet komen zonder goed georganiseerde strijd. We weten hoe dat kan en wat het effect ervan is. In het najaar en de winter van 2014 zagen we hoe een opbouwend actieplan met een betoging in aanloop naar regionale stakingen in voorbereiding van een nationale algemene staking de regering deden wankelen. Als we er toch voor gaan, kunnen we het beter niet bij beperkte aanpassingen houden. Laten we de wet van 1996 volledig van tafel vegen. Met de eis van een minimumloon van minstens 14 euro per uur en een minimale norm voor de verhoging van onze lonen, kunnen we onze collega’s meekrijgen. De stijgende levensduurte zet de eis van een herstel van de index op de agenda. We kunnen de bazen en hun managers een koekje van eigen deeg bezorgen door een maximum te eisen op hun dividenden en op de toplonen van CEO’s. De bazen en de regering zullen er alles aan doen om de debatten te be-


op de werkvloer

www.socialisme.be september 2021

norm

oeten volgen!

Gebrek aan middelen is nefast voor onderwijs

H

et onderwijs is de diverse tekorten gewoon: van aftakelende infrastructuur over personeelstekort tot ondermaatse gebouwen. De overstromingen van midden juli in Wallonië doen daar nog een schep bovenop, wat nog lang zichtbaar zal blijven. Naast duizenden gezinnen die dakloos werden, zijn 134 scholen getroffen. De meeste scholen kunnen opnieuw starten, maar voor sommige leerlingen en leraars zal het nieuwe schooljaar nog harder zijn dan anders.

door

Jérémiah (Luik)

Omgaan met waterschade

perken tot de Groep van 10 en het parlement. De vakbonden en linkse vertegenwoordigers zoals Raoul Hedebouw moeten de steun elders zoeken: bij de werkenden op hun werkplaatsen en in hun wijken. Met een grootschalige informatiecampagne kan het enthousiasme nieuw leven ingeblazen worden en is het mogelijk om aan te tonen dat er een mobilisatiebereidheid is. Met open algemene vergaderingen in elke regio kunnen we onze eisen verder verfijnen en democratisch beslissen over een actieplan. Er zullen nationale acties nodig zijn, maar de impact van lokale acties op bedrijven, industriezones, in steden en gemeenten is zeker ook niet te verwaarlozen. Er is een maximale betrokkenheid van de vakbondsleden en hun gezinnen nodig. Zij moeten de campagne in handen nemen: met een nationaal of een zelfgemaakt pamflet naar hun

collega’s en kennissen stappen, oproepen voor lokale acties. Uiteraard zullen we fouten maken. We kunnen daaruit leren en onze beweging verder versterken. Als we niets doen, zal de loonnorm niet alleen onze lonen maar ook die van de toekomstige generaties ondermijnen. Verdedig elke job

Na de staking van 29 maart verklaarde het VBO dat het ‘jammer’ was dat de “vakbonden het moeilijke economische herstel belemmeren” en “het concurrentievermogen van onze economie in gevaar brengen en bijgevolg de werkgelegenheid schaden.” Volgens hen hebben ze geen andere keuze dan onze lonen in de diepvries te steken. Er zou niet genoeg geld zijn om zowel de werkgelegenheid te handhaven als de lonen te verhogen. De rijkste 10% in ons land bezit 42% van de rijkdom. Ondanks de crisis is het vermogen van miljonairs in 2020 met 2,4% gestegen. In het tweede kwartaal steeg de nettowinst van de Bel20-bedrijven met 87% en van alle Belgische beursbedrijven gemiddeld zelfs met 160%. De forse stijging wordt niet alleen toegeschreven aan het herstel na de coronacrisis, maar ook aan hogere prijzen en een verlaging van kosten voor bedrijven: onder meer door thuiswerk en door de startlonen die gemiddeld 2,4% lager liggen dan in 2019. Als bedrijven zeggen dat zij zich geen loonsverhogingen kunnen veroorloven, moeten ze het maar eens bewijzen door hun boekhouding te openen. Als bedrijven dreigen met collectieve afdankingen en sluitingen, moeten we opkomen voor de nationalisatie van deze bedrijven. Als er niet genoeg werk voor iedereen is, laten we het dan verdelen met een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen.

In het tweede kwartaal steeg de nettowinst van de Bel20-bedrijven met 87% en van alle Belgische beursbedrijven gemiddeld zelfs met 160%. De forse stijging wordt niet alleen toegeschreven aan het herstel na de coronacrisis, maar ook aan hogere prijzen en een verlaging van kosten voor bedrijven: onder meer door thuiswerk en de lagere startlonen.

5

Dit is het geval voor de scholen in Angleur, in de buurt van de Ourthe. Angleur is één van de meest getroffen buurten in Luik. Sommige leerlingen zullen les volgen in klaslokalen zonder verwarming of in vochtige lokalen. Anderen zullen in prefabs ondergebracht worden in afwachting van de voltooiing van de werkzaamheden. Het gaat om dezelfde containerklassen die al jarenlang in veel scholen worden gebruikt wegens chronische onderfinanciering. Na de overstromingsramp is er een buitengewone solidariteit aan de dag gelegd, of het nu ging om het vrijmaken van klaslokalen, maar ook om het schenken van computermateriaal, koelkasten voor de keuken, enz. Maar dit is niet genoeg om de getroffen scholen weer op te bouwen. Het is aan de overheid om het heft in handen te nemen! Wat de politiek betreft, is tot dusver slechts 5 miljoen euro tegen 0% rente geleend voor de directe kosten van schade aan de scholen, maar dit bedrag moet ooit terugbetaald worden! De schoolbudgetten stonden ook voor deze ramp al onder druk en daar komt nu dus een deel van de rekening voor de overstromingen bij. De rest zal betaald worden door verzekeringsmaatschappijen en door de gemeenschap via het rampenfonds (zie pagina 2). Er moet directe, publieke en onvoorwaardelijke steun komen voor de getroffen scholen. Daarnaast is er nood aan meer publieke middelen voor alle scholen, ongeacht het net of de regio. Dat is nodig om gebouwen te renoveren, goed te isoleren, nieuwe lokalen te bouwen … Dat is onder meer nodig om het tekort aan plaatsen in het eerste middelbaar op te lossen. Pandemie is niet voorbij

Wat de pandemie betreft, zullen het personeel en de directies hun schooljaar opnieuw moeten aanpassen. In Vlaanderen en Wallonië zal dit minder restrictief zijn, aangezien de leerlingen hun mondmasker kunnen af-

zetten in de klas of tijdens de pauze, maar het blijft verplicht tijdens verplaatsingen van en naar school. Deze versoepeling zal niet van kracht zijn in Brussel wegens de veel lagere vaccinatiegraad bij jongeren (20% tegenover 53% in Wallonië), waardoor het mondmasker overal verplicht blijft. Deze maatregelen alleen nemen de bezorgdheid van de collega’s natuurlijk niet weg; zij effenen zelfs de weg voor een mogelijke vierde golf in de scholen. De delta-variant is dominant geworden en is twee tot drie keer besmettelijker. Epidemioloog Antoine Flahault van de universiteit van Genève: “Voor zover de jongeren onder de 12 jaar de enigen blijven die niet voor vaccinatie in aanmerking komen en de jongeren van 12-17 jaar nog steeds slecht of althans minder vaak dan hun ouders gevaccineerd zijn, worden zij het voornaamste reservoir en de motor voor nieuwe besmettingen.” Zolang we het vaccin in handen van de multinationals laten, kunnen we niet sneller gaan in de campagne die wereldwijd nodig is. Met andere woorden, deze lapmiddelen zijn potentieel gevaarlijk voor het personeel dat ondanks het vaccin niet 100% beschermd is. In klassen van 25 tot 30 leerlingen is de kans op clusters in de klaslokalen zeer groot. Ook al hebben jongeren minder kans om ernstig ziek te worden dan ouderen, toch is dit geen risico dat we mogen aanvaarden voor zowel de jongeren als het personeel. Maar wat kan er dan wel gebeuren? De beschermende uitrusting moet door de organiserende of toezichthoudende autoriteiten gratis aan de leerlingen en het personeel worden verstrekt. Deze moeten van voldoende kwaliteit en kwantiteit zijn. Kleinere klassen

Bij hybride onderwijs (afstands- en fysiek onderwijs) konden sommige collega’s lesgeven aan halve klassen (15 studenten of minder), wat de kwaliteit van hun onderwijs aanzienlijk verbeterde. Ze konden meer tijd doorbrengen met elke leerling. Helaas ging dit ten koste van de kwaliteit

De school is geen fabriek! Koen Pelleriaux, de nieuwe afgevaardigd bestuurder van het Gemeenschapsonderwijs (GO!), pleitte bij het begin van het nieuwe schooljaar voor een grotere efficiëntie door personeel te specialiseren. “Je vraagt mensen die een auto bouwen toch niet om met z’n allen de banden, motor en elektronica te maken? Neen, ieder heeft zijn eigen specialisatie. Waarom zou een leerkracht die graag voor de klas staat niet 26 uur kunnen lesgeven in plaats van de 24 uur die het statuut nu als maximum oplegt? De vrijgekomen uren zouden we kunnen geven aan iemand die zich specialiseert in het opstellen van valide toetsen of examens.” Jongeren zijn geen auto’s! Meer samenwerken kan inderdaad efficiëntiewinst opleveren. Lesmateriaal en ervaring delen prima! Maar overleg vergt ook tijd. Wie de examenvragen opstelt kent best ook de leerlingen aan wie ze gesteld worden en heeft bij voorkeur zelf de leerstof gegeven. De school is geen fabriek met een lopende band waar kanten-klare gedisciplineerde arbeidskrachten afrollen.

voor wie digitaal volgde. Het gaf echter wel aan dat minder leerlingen per klas zowel de fysieke afstandsregels vergemakkelijkt als de kwaliteit van het onderwijs ten goede komt. Aan het einde van het vorige schooljaar waren er langs Franstalige kant vakbondsacties tegen het gebrek aan effectieve en efficiënte maatregelen. Er waren slechts een paar acties, maar ze werden zeer goed opgevolgd en genoten veel steun. Het onderwijspersoneel en de leerlingen verdienen meer dan de gebruikelijke kruimels voor deze sector. Het is tijd voor een echt actieplan om meer publieke middelen af te dwingen, waarbij deze afgestemd zijn op de reële behoeften op de werkvloer. Dit betekent het aanwerven van extra personeel, de bouw van nieuwe scholen en de renovatie van bestaande gebouwen. Kleinere klassen van maximaal 15 leerlingen zijn essentieel om gratis, kwaliteitsvol en democratisch onderwijs te garanderen dat rekening houdt met elk kind en elke jongere.


6

asiel

de

Linkse Socialist

Na de hongerstaking de strijd voor regularisatie van alle mensen-zonder-papieren terug opbouwen Nationale betoging voor regularisatie: 3 oktober om 14u Brussel Noord

O

p 20 april 2020 waren het de mensen-zonder-papieren die de sociale strijd voor het eerst uit de lockdown haalden. Vanaf dat moment volgden solidariteitsacties en betogingen van mensen-zonder-papieren en hun medestanders elkaar op. In 2021 werd een beweging van politieke bezettingen op gang getrokken. Het begon op 28 januari in de Begijnhofkerk, met de steun van pastoor Alliet, vakbonden en verschillende verenigingen. Daarna volgden bezettingen aan de ULB en de VUB, telkens gesteund door studenten. door

Pietro (Brussel)

In het kielzog van de bezettingen georganiseerd door de USPR (Union des sans-papiers pour la régularisation) in Brussel, waren er kansen om te bouwen aan een brede mobilisatie naar een nationale betoging voor de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren. De tragische situatie waarin de mensen-zonder-papieren zich bevonden werd nog verergerd door de pandemie en ging gepaard met frustratie over de arrogantie van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V). De enorme frustratie en schrijnende wanhoop leidden vanaf 23 mei tot de extreme actiemethode van de hongerstaking. Staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) verklaarde herhaaldelijk dat er geen sprake kon zijn van een collectieve regularisatie of uitzonderingsregeling. Deze impasse maakte dat enkele mensen-zonder-papieren ook overgingen tot een dorststaking. Op 21 juli, bijna twee maanden na het begin van de hongerstaking, werd de opschorting van de actie aangekondigd.

Het was de bredere steun voor de hongerstakers die de spanningen in de regering veroorzaakte. De strategie van de hongerstaking maakte het echter moeilijk om daar verder op te bouwen. Spanningen binnen de regering

Toen de situatie dramatisch werd, dreigden de PS en Ecolo met ontslag uit de regering in geval van overlijden van een hongerstaker. Het duurde slechts een paar dagen vooraleer PSvoorzitter Paul Magnette nuanceerde. “Neen, er is geen regeringscrisis als gevolg van de hongerstaking.” JeanMarc Nollet, co-voorzitter van Ecolo,

Klimaatcrisis, Afghanistan... Aantal vluchtelingen zal verder toenemen

M

eer dan 550.000 Afghanen zijn gevlucht voor de laatste gevechten in Afghanistan. Deze exodus van Afghanen zal alleen maar toenemen. Zoals altijd wordt het migratievraagstuk in heel Europa door de rechterzijde uitgespeeld. De conservatieve regering in Polen, die terrein verliest, hoopt zich te herstellen door de antimigratiekaart te spelen. Het Poolse leger is begonnen met het plaatsen van een hek met prikkeldraad langs de grens met Wit-Rusland om te voorkomen dat migranten de grens oversteken. De Franse regering gaat verder op de weg van een steeds racistischer retoriek. Macron kondigde aan dat Frankrijk “aanzienlijke illegale migratiestromen” uit Afghanistan niet zal aanvaarden. In 2019 waren er volgens het jaarverslag van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor vluchtelingen (UNHCR) maar liefst 80 miljoen vluchtelingen en ontheemden in de wereld. Dat was een nooit eerder gezien aantal. Naar schatting zijn 30 tot 43% van hen klimaatvluchtelingen. Met imperialistische interventies en neokoloniale plunderingen dragen de kapitalistische politici eveneens bij aan een onvermijdelijke toename van het aantal vluchtelingen. Hun reactie is brutaal: het permanente contingent van het EUagentschap voor grensbewaking, Frontex, zal tegen 2027 tot 10.000 personeelsleden zijn uitgebreid, tegenover 750 in 2019. In 2006 werd 19 miljoen euro uitgetrokken voor Frontex, tegen 2027 zal dit toenemen tot 900 miljoen euro per jaar. Deze barbaarse organisatie wordt door Amnesty International beschuldigd van schendingen van de mensenrechten. In een context van sociale en economische crisis is het niet verwon-

derlijk dat de komst van vluchtelingen angst en wantrouwen bij een deel van de bevolking opwekt. Deze reactie wordt in de hand gewerkt door de langdurige afwezigheid van moedige collectieve antwoorden van links om sociale problemen frontaal aan te pakken. Volgens het IMF zijn de kosten van de vluchtelingen niet zo hoog, zij vertegenwoordigen slechts 0,09% van het BBP van ons land. Vluchtelingen vertegenwoordigen 0,1% van de totale gezinstoelagen. Maar degenen die zelf in armoede leven en door de tekorten op alle vlakken (huisvesting, werk, ...) met vluchtelingen moeten concurreren, trekken zich weinig van deze statistieken aan. LSP is voorstander van solidariteit en dus van de opvang van de slachtoffers van asociaal beleid. We verzetten ons tegen het repressieve en ontmenselijkende beleid van België en van de Europese Unie. We koppelen deze strijd aan een sociaal programma. Reageren op de vluchtelingencrisis en alle angsten die daarmee gepaard gaan, betekent samen strijden voor een offensief programma voor een massaal plan van overheidsinvesteringen in sociale huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg en het garanderen van degelijke jobs voor iedereen, ongeacht afkomst, geboorteplaats of religie. Alleen door een einde te maken aan dit systeem van oorlog, neokoloniale plundering, vernietiging van het milieu, enz. kan een fundamenteel antwoord worden gegeven op de vluchtelingencrisis.

Op 20 juni waren er 2000 betogers in Brussel

nam een zelfde standpunt in. Uiteindelijk werd een “overeenkomst” bereikt die uitsluitend gebaseerd is op individuele procedures, zonder enige zekerheid over regularisatie. De koerswijziging van de PS en Ecolo had een zeer slechte invloed op deze onderhandelingen. Eens te meer zijn de mensen-zonder-papieren verraden door de zogenaamde progressieve gevestigde partijen, die liever de eenheid bewaren van een regering die een racistisch beleid voert, dan op te komen voor de eisen van mensen-zonder-papieren. Een ander doorslaggevend element was dat het niet de democratisch gekozen woordvoerders van de beweging van mensen-zonder-papieren waren die naar de onderhandelingstafel gingen, maar vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld die dicht bij de activisten stonden. Hoewel LSP begrip heeft voor de wanhoop en frustratie van de mensen-zonder-papieren in deze harde strijd, hebben onze leden onder de mensen-zonder-papieren vanaf het begin gesteld dat een hongerstaking de beweging niet tot een echte overwinning zou leiden. We moeten er-

kennen dat de hongerstaking de situatie van de mensen-zonder-papieren op een grote schaal onder de aandacht heeft gebracht en op heel wat sympathie kon rekenen. Het was de bredere steun voor de hongerstakers die de spanningen in de regering veroorzaakte. De strategie van de hongerstaking maakte het echter moeilijk om daar verder op te bouwen. Uiteindelijk bleek het een kortere weg naar een doodlopend straatje. De dynamiek terug op gang brengen

Na een jaar van onophoudelijke strijd is het normaal dat de beweging een rustmoment nodig had. Nu is er echter een heropbouw van het protest. Zo ontstaan er nieuwe collectieven, zoals de groep die in augustus overging tot de bezetting van de voormalige hoofdzetel van KBC in Molenbeek. De voorbije maanden van strijd hebben andere mensen-zonder-papieren ertoe aangezet om uit de schaduw te treden en zich te organiseren. Wij zullen blijven tussenkomen om de beweging te steunen. Daarbij

benadrukken we dat een echte overwinning de ontwikkeling van een nationaal actieplan vereist dat aansluiting zoekt bij andere sociale bewegingen. Zo is het belangrijk dat mensen-zonder-papieren deelnemen aan de ABVV-betoging tegen de loonwet op 24 september. De regularisatie van mensen-zonder-papieren zou een einde maken aan hun uitbuiting via zwartwerk, dat een algemene neerwaartse druk op de lonen zet. Die loonbetoging is overigens ook een uitstekende gelegenheid om te mobiliseren naar de volgende nationale betoging voor de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren op 3 oktober. We roepen alle groepen van mensen-zonder-papieren en hun sympathisanten op om van die betoging een zo groot mogelijk succes te maken. Dan kunnen we deze gebruiken als startpunt voor een campagne op langere termijn die regularisatie koppelt aan een programma van sociale eisen. Een dergelijke aanpak zou de inspanningen om eenheid tot stand te brengen tussen de bewegingen van al wie die ‘door de crisis vergeten is’, aanzienlijk versterken.


klimaat

www.socialisme.be september 2021

7

Na de beloften en de woorden: verandering afdwingen door strijd

Bouw met ons aan klimaatprotest dat voor echte systeemverandering gaat

E

xtreem weer is alomtegenwoordig. De klimaaturgentie leidt tot nieuwe discussies en klimaatstrijd. De spontane uitbarsting van jongerenprotest in 2019 was slechts het begin. We kunnen lessen uit die beweging trekken om vandaag sterker te staan. door

Arne (Gent)

Het is duidelijk wie onze tegenstanders zijn klimaatstrijd is klassenstrijd!

De extreme weersomstandigheden, de onvruchtbare en bikkelharde gronden en zelfs de pandemie: wetenschappers voorspelden het allemaal. Toch weigerden overheden en bedrijven decennialang te ageren om dit soort rampen te vermijden. Eerst ontkenden ze de klimaatcrisis om vervolgens om de verantwoordelijkheid af te schuiven op elk van ons. Multinationals investeerden in zogenaamd ‘wetenschappelijk’ onderzoek dat de link tussen fossiele brandstoffen en klimaatverandering moest ontkennen. Oliebedrijf ExxonMobil deed dat in de voorbije 20 jaar voor maar liefst 40 miljoen dollar. Ook andere multinationals zijn schuldig. Sommigen kochten patenten voor groene technologie op om het gebruik ervan te boycotten. En sinds het klimaatakkoord van Parijs in 2015 gaf de fossiele brandstof industrie meer dan een miljard dollar uit aan lobbywerk tegen groene energie! Vanuit die hoek moeten we geen oplossingen verwachten. Dit bleek eens te meer uit de ervaring met Sign for ly Future tijdens het klimaatprotest in 2019. Dat was een alliantie van grote bedrijven, NGO’s en klimaatactivisten. De bedrijven kochten zich een groen imago, zetten de klimaatbeweging op een zijspoor en van het initiatief werd nadien niets meer vernomen. We mogen ons protest niet laten recupereren door greenwashers en klimaatkillers! Ons organiseren

Op de schoolstaking van 24 januari 2019 waren we met maar liefst 35.000! Dit was het grootste jongerenprotest in jaren. Scholieren uit heel het land zagen geen andere optie om hun toekomst te verdedigen. Het massale karakter van het protest gaf hoop: de jongeren dachten dat er wel naar hen zou geluisterd worden. De Actief Linkse Studenten en Scholieren (ALS) stelden toen al voor om actiecomités op scholen, campussen en gemeenten op te zetten. Het was nodig om in discussie te gaan over onze eisen, acties en andere cruciale kwesties in de opbouw van een beweging. We verdedigden vier centrale eisen: gratis en degelijk openbaar ver-

voer, energie in publieke handen voor groene en betaalbare energie, meer publieke middelen voor democratisch en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek en een ecologisch en democratisch geplande economie. Zowel democratische organisatie als eisen gericht op eenheid van jongeren en de werkende klasse in de strijd voor echte system change waren en blijven belangrijk. Terwijl jongeren tijdens de acties nadachten over hoe het systeem moest veranderen, waren er steevast pogingen om klimaat te herleiden tot een individuele zaak. Hoeveel keer vroegen journalisten de klimaatjongeren niet wat ze zelf deden voor het klimaat?

Het personeel van vervuilende bedrijven en hun vakbondsafgevaardigden hebben een centrale rol te spelen in het klimaatprotest: zij weten waar de problemen zich bevinden en hebben de knowhow om antwoorden en alternatieven te formuleren. Wie zijn onze bondgenoten?

De vestiging van de chemiemultinational 3M in Zwijndrecht heeft jarenlang zijn personeel en de omgeving aan vervuiling blootgesteld. Deze zomer nog werd tot twee keer toe een te hoge concentratie giftige stoffen vastgesteld in de omgeving van het bedrijf. Vakbondsafgevaardigden in het bedrijf en de sector stellen al langer vragen over bodemverontreiniging, maar kregen geen antwoorden van de directie. De vakbonden merken vandaag op dat er bij veel bedrijven in de sector risico’s op vervuiling zijn en dat er stoffen gebruikt worden waarvan de gevolgen voor mens en milieu nog onvolledig en onvoldoende in kaart gebracht zijn. De arbeidersbeweging is historisch de eerste die opkomt voor gezonde en

Ga met ons naar Schotland in november

V

an 1 tot en met 12 november vindt in het Schotse Glasgow de COP26 plaats. Dat is de klimaattop van de Verenigde Naties. Eerdere klimaattoppen kwamen tot het Kyoto-protocol (1997) en het klimaatakkoord van Parijs (2015). Telkens werden grote, maar nog steeds ontoereikende, beloften gedaan. Telkens kwam er niets van in huis. De klimaattop in Schotland dreigt opnieuw een oefening in public relations te worden in plaats van een bijeenkomst om echte klimaatmaatregelen te plannen. De regeringsleiders en gevestigde politici zullen er opnieuw de belangen van hun broodheren verdedigen: de grote bedrijven en superrijken. Een rationele democratische planning van de productie en van hoe wordt omgegaan met de planeet botst steeds op hun winstbelangen. We willen ervoor zorgen dat de politici er tijdens op de praatbarak van de COP26 niet mee wegkomen om zich voor te stellen als verdedigers van de planeet. Na de massale klimaatacties van de voorbije jaren is het belangrijk dat onze eisen kracht worden bijgezet met protestacties, ook in Schotland tijdens de COP26. International Socialist Alternative zal

veilige werk- en leefomstandigheden. Het personeel van vervuilende bedrijven en hun vakbondsafgevaardigden hebben een centrale rol te spelen in het klimaatprotest: zij weten waar de problemen zich bevinden en hebben de knowhow om antwoorden en alternatieven te formuleren. Onderzoek naar vervuiling zoals bij 3M laten we best niet over aan de directie en de politici die al jarenlang op de hoogte waren, maar pas reageerden toen er druk van de publieke opinie was. Actiecomités van vakbondsmilitanten, klimaatactivisten en omwonenden tegen dodelijke vervuiling zijn nuttig om de druk op te voeren, maar ook om het onderzoek zelf in handen te nemen. Het uiteindelijke doel moet zijn om een democratische en ecologische planning van de productie teweeg te brengen in bedrijven als 3M en bij uitbreiding in de hele economie.

er met activisten uit verschillende landen aanwezig zijn om een socialistisch alternatief op de kapitalistische chaos te verdedigen. Dit is niet vrijblijvend: het gaat om onze toekomst!

Groene transitie: hoe doen we dat?

Individuele daden zijn sympathiek, maar bieden geen antwoord op de klimaatproblemen. Wereldwijd zijn 100 bedrijven verantwoordelijk voor 71% van de totale uitstoot. In België stoten slechts 5 bedrijven evenveel CO2 uit als alle gezinnen samen. De inzet is om een ecologische transitie in de productie te bekomen. Dat kan niet zolang de grote bedrijven in handen zijn van een kleine groep op winst beluste aandeelhouders. Met de schoolstakingen van 2019 grepen de jongeren terug naar de actiemethode bij uitstek van de arbeidersbeweging. Niet naar school gaan om te betogen, is natuurlijk iets anders dan een collectieve actie waarbij het werk en de productie wordt platgelegd. Stakingen, en zeker algemene stakingen, werpen de vraag op wie de wereld

Op de betogingen van 10 en 31 oktober in Brussel zullen we met een delegatie pleiten voor een socialistisch alternatief van democratische planning als alternatief op het kapitalisme. doet draaien. Dat is de werkende klasse, niet de managers, aandeelhouders en hun politici. De werkende klasse kan niet alleen alles platleggen, maar is ook in staat om zelf de productie te beheren en te plannen. Dat is hoe we een echt radicale groene transitie kunnen bekomen. Als we de kapitalisten mogen geloven, leidt een groene transitie tot banenver-

Vanuit ons land trekken we met een bus naar Schotland van 4 tot en met 7 november. We hebben infrastructuur geboekt voor overnachtingen en catering. De richtprijs voor de kosten van de verplaatsing en het verblijf is 180 euro per persoon. Een fundraising-campagne wordt voorbereid, we willen immers dat iedereen meekan. Schrijf je in via https:// tinyurl.com/naarglasgow.

lies en verarming. Dat is nonsens. In 1976 werkten de vakbondsafgevaardigden en personeelsleden van het Britse vliegtuigbedrijf Lucas een plan uit als antwoord op de aankondiging van banenverlies. Het zogenaamde ‘Lucas plan’ stelde voor om niet langer militaire technologie voor de Britse staat te produceren, maar maatschappelijk nuttige zaken. Er werden meer dan 150 voorstellen van alternatieve producten ontworpen, gekoppeld aan economische en ecologische argumenten en voorstellen rond herscholing van personeelsleden. Het ging onder andere over medische apparatuur of nog over goedkope en groene verwarmingsapparatuur voor huizen. Het toont wat mogelijk was geweest indien de arbeiders effectief controle hadden over hun bedrijf. Dit soort plannen is waar de klimaatbeweging nood aan heeft om de strijd voor systeemverandering te concretiseren en duidelijk te maken wie dit kan bekomen. Wat kan jij doen?

De Actief Linkse Studenten en Campagne ROSA bouwen de klimaatbeweging uit en versterken deze. Dat doen we zowel door ons te organiseren in voorbereiding naar en op protestacties, als door een benadering en programma te verdedigen gericht op echte maatschappijverandering. We richten ons op de arbeidersbeweging, onder meer door op de internationale actiedag van 24 september deel te nemen aan de vakbondsbetoging voor hogere lonen. Op de betogingen van 10 en 31 oktober in Brussel zullen we met een delegatie pleiten voor een socialistisch antwoord van democratische planning als alternatief op het kapitalisme. Tijdens het protest aan de COP26 in Schotland zullen we het internationaal karakter van onze strijd benadrukken als onderdeel van de internationale delegatie van ISA (zie kader).


8

klimaat

de

Linkse Socialist

Klimaatcrisis. Als we het kapitalisme niet omverwerpen, is er straks niets me

Ecologische en democratische socialistische planning is een noodzaak

Het leven op aarde kan zich herstellen van grote klimaatveranderingen door te evolueren naar nieuwe soorten en nieuwe ecosystemen te creëren, (...) de mensheid kan dat niet.” Het vonnis is huiveringwekkend. Het staat in de tussentijdse samenvatting van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), die is uitgelekt via Agence France Presse (AFP). Onze nabije toekomst is er één van een klimaatcrisis met vernietigende gevolgen. Laten we het zo zeggen: het gebrek aan actie door de overheden is een misdaad tegen de mensheid. dossier door

Nicolas Croes

Een lek dat veel zegt

Het IPCC-rapport wordt officieel pas in februari 2022 gepubliceerd. Het zal ongeveer 4.000 bladzijden tellen en alle wetenschappelijke publicaties over het klimaat bundelen die in een periode van ongeveer zes jaar zijn geproduceerd (het laatste rapport is in 2014 verschenen). Het zal vergezeld gaan van een “Samenvatting voor beleidsmakers” van 30 bladzijden, dat zoals gebruikelijk zal worden besproken door de delegaties van de 197 landen van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (UNFCCC). Het feit dat het rapport naar de pers werd gelekt, is zowel een schreeuw om hulp als een aanklacht. Het zorgt ervoor dat termen als ‘cataclysme’ (catastrofe) niet worden afgezwakt onder druk van de oliekoninkrijken uit de Golf of van leidende imperialistische machten als de VS en Frankrijk, die hun oliemultinationals nog steeds royaal steunen. Door het lek kan het verslag ook een stempel drukken op de besprekingen van de 26e VN-klimaatconferentie, COP26, van 1 tot 12 november in het Schotse Glasgow. Het lek is een wanhoopskreet van de wetenschappelijke gemeenschap die niet in staat is om de beleidsmakers tot actie aan te zetten. De traditionele politici hebben immers kant gekozen: die van het grootkapitaal. De realiteit onder ogen zien...

Sinds 1990 is het aantal door de klimaatverandering veroorzaakte rampen verdrievoudigd, waardoor elk jaar miljoenen mensen gedwongen worden te verhuizen. De tien duurste weergerelateerde rampen waren in 2020 goed voor bijna 150 miljard dollar aan door verzekeringsmaatschappijen gedekte schade. Bij deze tien rampen kwamen ten minste 3.500 mensen om het leven en raakten meer dan 13,5 miljoen mensen ontheemd. Deze zomer hebben megabranden miljoenen hectaren bos vernietigd van het Amazonegebied tot Siberië, terwijl hittegolven in NoordAmerika en overstromingen in Europa, waaronder België en Duitsland, aantoonden dat geen enkel land immuun is. Helaas is dit maar een klein voorproefje. Veel vooraanstaande wetenschappers zijn van mening dat de vitale functies van de aarde aan het verzwakken zijn en vrezen dat bepaalde “omslagpunten” in het klimaat ophanden zijn. Om dat te vermijden moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen

tegen 2030 halveren en tegen 2050 een netto-uitstoot van nul bereiken. Dit is de enige manier om de klimaatverandering een halt toe te roepen en uiteindelijk ongedaan te maken. En het is al 2021. ... en klimaatmisdadigers onteigenen

De bredere klimaat- en ecologische crisis moet de hoeksteen worden waarop de politieke besluitvorming wordt gebaseerd. De Verenigde Staten hebben aangekondigd dat zij hun broeikasgasemissies tegen 2030 met 50% tot 52% willen verminderen ten opzichte van 2005. China streeft naar koolstofneutraliteit tegen 2060. De Europese Unie heeft aangekondigd dat zij dit 10 jaar eerder wil bereiken. Al deze mooie verklaringen blijven uiterst vaag over de manier waarop ze worden verwezenlijkt. Een doel zonder plan is slechts een wens. Het tussentijds verslag van het IPCC is het eerste waarin onomstotelijk wordt aangetoond dat er een verband bestaat tussen het extreme weer van het afgelopen decennium en de klimaatverandering, terwijl dit laatste wordt toegeschreven aan de invloed van menselijke activiteiten. Om goed te kunnen ingrijpen en een doeltreffend actieplan op te stellen, moeten we de menselijke activiteit waar we het over hebben definiëren. Dit is in feite de grote zwakte van dit tussentijds verslag: het blijft ontwijkend over het economisch systeem dat verantwoordelijk is voor de huidige ecologische crisis: het kapitalisme. We zijn niet allemaal even verantwoordelijk voor de klimaatcrisis. In 2017 werd in een rapport van de internationale NGO Carbon Disclosure Project benadrukt dat slechts 100 bedrijven verantwoordelijk waren voor 71% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen tussen 1988 en 2015. Het zal niet verbazen dat dit voornamelijk oliemaatschappijen zijn. Hoe kan iemand zich serieus een oplossing voorstellen zonder dringend maatregelen te nemen om hen te beletten schade aan te richten? Kapitalistische regeringen doen

erger dan niets: zij moedigen hen aan. In 2019 was de overheidssteun voor fossiele brandstoffen (vooral olie) in vijftig landen van de OESO, de G20 en het Oostelijk Partnerschap van de EU (zes landen in de Kaukasus) met nog eens 5% gestegen tot 178 miljard dollar. Sindsdien is de pandemie door deze vervuilingsgiganten aangegrepen als een kans. Italië heeft bijvoorbeeld het petrochemische bedrijf Maire Tecnimont een door de staat gegarandeerde lening van 365 miljoen euro gegeven als onderdeel van zijn stimuleringspakket. De Europese Centrale Bank heeft geen tegenprestatie op milieugebied opgelegd voor haar finan-

De gezondheidscrisis, de rampzalige klimaatverandering, de gevolgen van de nieuwe economische crisis, enz. maken de noodzaak van een democratische en ecologische planning van de economie veel duidelijker voor een bredere laag van de samenleving.

ciële steun aan olie- en gasbedrijven zoals Total, Shell, Eni, Repsol en zelfs E.ON, een bedrijf dat nog steeds actief is in de steenkoolindustrie. Druk zetten volstaat duidelijk niet. Wat de gemeenschap niet bezit, kunnen we niet controleren. Deze bedrijven moeten dringend worden onteigend en onder de democratische controle en het beheer van de gemeenschap worden geplaatst, zodat ze geen schade meer aanrichten en hun reserves in beslag worden genomen om te worden geïnvesteerd in de groene overgang en de omscholing van werknemers, zonder compensatie voor de grote aandeelhouders. Elk zogenaamd groen project dat zwijgt over deze kwestie moet worden gezien voor wat het is: in het beste geval een (slechte) grap, in het slechtste geval een afleidingsmanoeuvre. Groen kapitalisme is een leugen

De traditionele media en de politiek proberen ons ervan te overtuigen dat het algemeen belang hetzelfde is als dat van de grote ondernemingen en hun aandeelhouders, gekenmerkt door een kortetermijnvisie die gericht is op de maximale toe-eigening van de geproduceerde rijkdom. Dit kader respecteren betekent recht op de muur afgaan. Dit is de reden voor het blinde vertrouwen in spitstechnologieën die veel energie en schaarse grondstoffen verbruiken, of die steeds moeilijker en vervuilender te winnen zijn, of in een “energietransitie” gebaseerd op elektrische auto’s in

plaats van openbaar vervoer (tot vreugde van de autoconcerns). De zeldzame grondstoffen die nodig zijn om batterijen te maken, veroorzaken vervuiling en zijn nefast voor de mensenrechten. Het zal geen verbazing wekken dat dit de aanpak is van de ultra-miljardairs Michael Bloomberg, Jeff Bezos en Bill Gates, die allen achter het mijnbouwbedrijf KoBold Metals zitten. De hoeksteen van het milieubeleid van de EU is het beginsel dat de vervuiler betaalt, dat inhoudt dat de vervuiler de kosten moet dragen die s a me n han-

gen met de door hem veroorzaakte vervuiling. In juli bracht de Europese Rekenkamer een verslag uit waarin het mechanisme werd ontmaskerd voor wat het is: een grote schijnvertoning ten voordele van het grootkapitaal. De kosten die niet door de industrie worden gedekt, bedragen “honderden miljarden euro’s.” De conclusie is dat de overheidsbegroting - en niet die van de vervuiler - wordt gebruikt om maatregelen ter bestrijding van vervuiling te financieren. “Uiteindelijk is de rekening voor de burgers van de Europese Unie hoog,” betreurt de Rekenkamer. En volgens het Europees Milieuagentschap is luchtverontreiniging alleen al verantwoordelijk voor ongeveer 400.000 voortijdige sterfgevallen per jaar. Het beeld zou niet compleet zijn zonder melding te maken van ecotaksen en alle pogingen om mensen zich schuldig te laten voelen voor hun consumptiegedrag, alsof we enige zeggenschap hebben over de manier waarop dingen vandaag worden geproduceerd! In de context van de huidige sociaaleconomische crisis kunnen nieuwe belastingen van dit type wel eens aanleiding geven tot strijdbewegingen die de omvang van die van de Gele Hesjes in 2018 overschaduwen... Algemene mobilisatie voor democratische planning

Het grote verschil tussen vandaag en het begin van de jaren negentig, toen het klimaatprobleem begon door te dringen (onder meer met de Rioconferentie in 1992), is dat het neoliberalisme toen een sterke impuls had gekregen als gevolg van de ineenstorting van het alternatieve Sovjetmodel. Vandaag zijn we het “tijdperk van de wanorde” binnengetreden, dat wordt gekenmerkt door een diepe economische crisis en het diskrediet van het neoliberale model. Het is een tijdperk dat vele gevaren met zich meebrengt (oorlog, groei van reactionaire krachten ...) maar ook kansen in termen van revoluties en massale opstanden. Hier ligt onze uitweg om een einde te maken aan de kapitalistische uitbuiting van de twee bronnen van alle rijkdom: de natuur en de arbeiders. De gezondheidscrisis rond Covid-19, de rampzalige klimaatverandering, de gevolgen van de nieuwe economische crisis, enz. maken de noodzaak van een democratische en ecologische planning van de economie veel duidelijker voor een bredere laag van de samenleving. Om de klimaatuitdaging aan te gaan, zijn er op veel vlakken massale overheidsinvesteringen nodig. Er is werk aan de winkel op een schaal die zijn gelijke niet kent in de geschiedenis van de mensheid. Dit kunnen we niet aan individuele initiatieven overlaten. Er is bijvoorbeeld nood aan een plan om gebouwen te isoleren en te renoveren - wijk per wijk - om de uitstoot door verwarming drastisch te verminderen. We hebben een volledige herziening


www.socialisme.be 9 september 2021

klimaat

9

neet K apitalisme doodt de pla Strijden voor e m s li ia c o s l a a n o ti a n r te in

eer over om te redden

LSP is de Belgische afdeling van International Socialist Alternative (ISA), een internationale organisatie van revolutionaire socialisten in een dertigtal landen over de hele wereld die strijden om een einde te maken aan het kapitalisme en zijn crisissen, met inbegrip van de klimaatcrisis en alle vormen van onderdrukking. Dit is het 8-punten programma dat we zullen verdedigen in de mobilisaties rond COP26 in Glasgow, zowel in België als in Schotland. Wil je deelnemen aan deze mobilisaties en onze internationale delegatie in Glasgow vervoegen? Contacteer ons! 1. Geen tijd te verliezen

van de stedelijke en regionale planning nodig om de gevolgen van de klimaatcrisis op te vangen. Bedenk dat door de stijging van de zeespiegel tegen het einde van de eeuw meer dan 200 miljoen mensen hun huis kunnen verliezen! Acht van de tien grootste steden ter wereld liggen momenteel aan de kustlijn! Voor een dergelijke langetermijnvisie is er geen andere keuze dan de nationalisatie van alle sleutelsectoren van de economie (financiën, energie …) onder democratische controle en beheer, zodat alle nodige middelen kunnen ingezet worden. Dat is nodig met het oog op een rationele planning van de economische productie met een duidelijk doel: niet de kortetermijnwinsten van de aandeelhouders, maar de belangen van de bevolking met respect voor het klimaat, de biodiversiteit, bossen … Dit is ook de enige manier om voor eens en voor altijd een einde te maken aan de totale aberratie van ‘geprogrammeerde veroudering’ (productie waarbij snelle vervanging ingebouwd is) en de veralgemeende verspilling van de kapitalistische economie en het imperialisme. Eén van de vele voorbeelden: alleen al de verplaatsing van Amerikaanse militaire troepen over de wereld in één jaar vertegenwoordigt evenveel uitstoot als het totaal van Denemarken... De overgang naar een koolstofvrije economie vergt enorme inspanningen, die door de kapitalisten worden voorgesteld als een bedreiging voor jobs. Nochtans wordt bijvoorbeeld in alle studies gesteld dat de omschakeling naar 100% hernieuwbare energie wereldwijd, in combinatie met omscholing, miljoenen extra jobs zou opleveren. Op 4 september 2017 beweerde de Financial Times dat “de revolutie van big data de planeconomie kan doen herleven.” Het is duidelijk dat de huidige gegevensverzameling en technologische mogelijkheden een democratische planning van de economie tot een onvoorstelbaar niveau van efficiëntie kunnen brengen. We mogen deze technieken, infrastructuur en toepassingen niet in handen laten van private bedrijven in Silicon Valley. Het wetenschappelijk onderzoek moet bevrijd worden uit het keurslijf van de marktlogica. Dan zou het mogelijk worden om een centrale analyse te maken van de talloze gegevens omtrent de klimaatcrisis of bijvoorbeeld de Covid-19-pandemie. Het zal echter niet voldoende zijn om de enorme technologische mogelijkheden van vandaag te gebruiken om de planning goed te laten functioneren. Geen enkel computeralgoritme met een groot aantal variabelen kan doeltreffend zijn zonder constante feedback van werknemers en gebruikers. Zoals de Russische revolutionair Leon Trotski verklaarde in De Verraden Revolutie: “Onder een genationaliseerde economie vereist kwaliteit een producenten,- en consumentendemocratie, vrijheid van kritiek en

initiatief – omstandigheden die niet te verenigen zijn met een totalitair regime van angst, leugens en vleierij.” Hij merkte nog op dat een planeconomie democratie nodig heeft, zoals een lichaam zuurstof. Democratische discussie van onderaf moet beslissen over de vorm van planning, beheer en controle die de werkenden en de gemeenschap toepassen. Op de gecentraliseerde of meer gedecentraliseerde niveaus van planning zal de arbeidersdemocratie altijd van cruciaal belang zijn. Een centraal ontworpen plan moet worden besproken, gewijzigd en gecor-

De werkenden aan het roer zetten zal alles veranderen. Het zou gecoördineerde actie op wereldschaal mogelijk maken, vrij van het obstakel van concurrentie tussen de verschillende nationale kapitalistische klassen. rigeerd door een levendige arbeidersdemocratie, bestaande uit personeel van de betrokken sector, gebruikers en leveranciers. Dit is het fundamentele verschil met de autoritaire bureaucratische planning die ten grondslag lag aan de stalinistische economieën, die ook verantwoordelijk waren voor dramatische milieurampen. Socialisme of barbarij

De werkenden aan het roer zetten zal alles veranderen. Het zou gecoördineerde actie op wereldschaal mogelijk maken, vrij van het obstakel van concurrentie tussen de verschillende nationale kapitalistische klassen. Maar behalve dat het een echte energietransitie mogelijk zou maken, zou het ook de weg vrijmaken voor een verdeling van het beschikbare werk over iedereen. We zouden minder werken om beter te leven, door genoeg te verdienen om een bevredigend leven te leiden, vrij van burn-outs en zonder de vele taken die geen echt maatschappelijk nut hebben. Revolutionaire socialisten zijn al lange tijd in het defensief en hun aantal is tot een historisch minimum gereduceerd. Maar dit is een nieuwe periode. Dit is een kans. Dit is onze enige kans. LSP en haar internationale organisatie, International Socialist Alternative, zullen alles in het werk stellen om de strijd te richten op de enige uitweg uit de veelvuldige crises van het kapitalisme: de omverwerping van dit barbaarse systeem en de socialistische omvorming van de maatschappij. Jouw plaats is in deze strijd!

Voor massale publieke investeringen in openbare diensten, sociale huisvesting en infrastructuur om de uitstoot van broeikasgassen een halt toe te roepen en ons te beschermen tegen klimaatgerelateerde rampen. We hebben meer, beter en gratis openbaar vervoer nodig!

2. Groen kapitalisme is een leugen: laat de echte vervuilers betalen

Belast de superrijken en bedrijven om te investeren in technologie, hernieuwbare energie en groene jobs.

3. Land en natuurlijke grondstoffen beschermen tegen imperialistische uitbuiting en plundering door bedrijven

Stop pijplijnprojecten, ontbossing en imperialistische uitbuiting van natuurlijke grondstoffen en zorg er tegelijkertijd voor dat aan de behoeften en rechten van inheemse en lokale gemeenschappen wordt voldaan en dat arbeiders in dienst worden genomen.

4. Samen strijden tegen het systeem – voor de heropbouw van een strijdbare klimaatbeweging

Laten we van onderuit klimaatcomités opzetten, bestaande uit jongeren en arbeiders, en er bij de vakbonden op aandringen om mee te doen. Dit is nodig om een gecoördineerde beweging van protesten en stakingen op te bouwen die de economie lamlegt en echte veranderingen afdwingt.

5. Democratische socialistische planning, geen marktchaos

Het kapitalistische winstsysteem kan de planeet niet redden. Als eerste stap moeten de grootste ondernemingen worden onteigend: alleen publieke eigendom in combinatie met internationale democratische socialistische planning zal een snelle vermindering van de uitstoot mogelijk maken en tegelijkertijd een menswaardig bestaan en toekomst voor iedereen garanderen.

6. Kapitalisme vernietigt de planeet, onze jobs en onze bestaansmiddelen

Door het huidige systeem omver te werpen en een einde te maken aan de uitbuiting van mens en natuur, kunnen miljoenen duurzame, goedbetaalde jobs worden gecreëerd en kan een nieuwe groene economie worden opgebouwd. Alleen door af te rekenen met kapitalisme en imperialisme kunnen we een einde maken aan oorlogen en conflicten en een echte oplossing bieden aan mensen die gedwongen zijn te vluchten vanwege de klimaatcrises.

7. Internationale arbeiderssolidariteit, geen nationalistische kapitalistische rivaliteit.

Kwijtschelden van alle buitenlandse schulden en opheffen van patenten op groene technologieën en medische en farmaceutische technologieën. Kennis, vaardigheden en middelen moeten worden gedeeld op basis van internationale solidariteit en samenwerking van de werkenden.

8. Verander de wereld – vecht voor internationaal socialisme!

Om de revolutionaire verandering te bewerkstelligen die nodig is om een einde te maken aan het kapitalisme, de vernietiging van onze planeet en alle vormen van onderdrukking: sluit je aan bij een revolutionaire organisatie - sluit je vandaag nog aan bij International Socialist Alternative!


10

internationaal

de

Linkse Socialist

Massaal verzet en internationale solidariteit nodig tegen Taliban-bewind De Taliban blijft in essentie een plattelandsbeweging die haar bijzonder gekleurde versie van een maatschappijmodel uit de 19e eeuw met brutaal geweld wil opleggen. Voor vrouwenrechten, laat staan LGBTQI+-rechten, zijn daarin geen plaats. Minderheden worden onderdrukt. Werkenden die voor hun rechten opkomen, worden het zwijgen opgelegd.

D

e chaos op de luchthaven van Kaboel geeft aan hoe angstig veel Afghanen zijn voor het nieuwe Taliban-bewind. Ze weten wat de Taliban de vorige keer betekende voor vrouwen, werkenden en onderdrukten. Deze extreem conservatieve islamistische groepering kon enkele dagen na het vertrek van de Amerikaanse troepen zonder veel problemen de Afghaanse hoofdstad innemen en is terug van nooit echt weg geweest. Voor het VS-imperialisme is dit een vernederend einde van 20 jaar oorlog en bezetting waarvan enkel grote bedrijven, in het bijzonder in de militaire industrie, profiteerden.

door

Geert Cool

Taliban tegen rechten van vrouwen, werkenden en armen

Op 20 jaar tijd heeft de VS meer dan 2 biljoen dollar uitgegeven aan deze oorlog en bezetting. De gemiddelde Afghaan ging er echter niet op vooruit. Veel geld verdween in de zakken van grote bedrijven, maar via corruptie en omkoping ook in die van lokale krijgsheren en topfiguren. Na 20 jaar is Afghanistan nog steeds een sociale woestijn van ellende en tekorten voor de massa’s. Dat is een context waarin islam-fundamentalisme kan groeien. Mogelijk zal een deel van de bevolking een afwachtende houding innemen: na al die jaren is er oorlogsmoeheid en een roep om stabiliteit en vrede. De Taliban zal dit niet bieden; zowel intern als op internationaal vlak zit de Taliban in een onmogelijke positie. Het nieuwe Taliban-bewind is een ramp voor de Afghaanse bevolking. De Taliban blijft in essentie een plattelandsbeweging die haar bijzonder gekleurde versie van een maatschappijmodel uit de 19e eeuw met brutaal geweld wil opleggen. Voor vrouwenrechten, laat staan LGBTQI+-rechten, zijn daarin geen plaats. Minderheden worden onderdrukt. Werkenden die voor hun rechten opkomen, worden het zwijgen opgelegd. Dit Taliban-regime zal het

echter niet gemakkelijk hebben. In vergelijking met hun vorige bewind tussen 1996 en 2001 is er een veel sterkere verstedelijking en verjonging van de bevolking. Kaboel telt vandaag meer dan vier keer zoveel inwoners als

George W. Bush wilde het door de aanslagen van 11 september 2001 geknakte prestige van de VS herstellen met een snelle militaire overwinning in Afghanistan. Twintig jaar later is het duidelijk dat niet alleen de Afghaanse bezetting maar heel de oorlog tegen terreur mislukt is. 25 jaar geleden: er wonen 4,5 miljoen mensen of ongeveer 10% van de totale bevolking. Bijna de helft van de Afghanen is jonger dan 15 jaar. De afgelopen 20 jaar zijn er voorzichtige en ontoereikende stappen

vooruit gezet inzake vrouwenrechten en onderwijs. Dit gebeurde niet op het niveau dat nodig was, maar in de context van een wereldwijde opgang van feministisch protest droeg het wel bij aan een groter bewustzijn. Moderne communicatiemiddelen zijn niet algemeen verspreid, maar via vele familieleden die gevlucht zijn, is er wel enige toegang tot de buitenwereld. Komen daar nog tal van andere interne problemen bij zoals de etnische verdeeldheid en strijd tussen diverse krijgsheren die de voorbije jaren wapens en middelen kregen vanuit de illusie dat dit voor vrede zou zorgen. Er is ook de drugsproductie en -handel die nog steeds een belangrijke rol spelen. De Taliban kondigde aan dat het tegen drugs zal optreden. In het verleden deed de Taliban dit ook al: de productie en handel werden toen aan banden gelegd om de marktprijzen op te voeren en zo de bijhorende winsten, inclusief belasting aan de Taliban, te herstellen. Klimaatverandering en extreem weer bedreigen de landbouw in het land en kunnen tot honger leiden. En dan zijn er nog de extreme armoede, het tekort aan vaccins voor Covid-19, het gebrek aan infrastructuur en vele andere problemen die de bevolking hard raken, maar het de Taliban tevens moeilijk maken om een stabiel regime te vestigen. Mislukte oorlog

Sommigen vragen zich af of het niet beter was geweest dat de Amerikaanse troepen langer in Afghanistan waren gebleven. De

anti-oorlogsbeweging verzette zich in 2001 al tegen de inval en bleef nadien oproepen voor de terugtrekking van de troepen. Het feit dat de Taliban zo snel de macht kon nemen, toont het complete falen van de bezetting. De afgelopen 20 jaar ging de meerderheid van de bevolking er niet op vooruit. Voormalig president Ashraf Ghani moest zelf erkennen dat 90% van de Afghanen een inkomen heeft van minder dan 2 dollar per dag. Slechts 43% kan lezen en schrijven, 55% heeft geen schoon water en 31% heeft geen sanitaire voorzieningen. Moest het imperialisme niet in oorlog en corruptie geïnvesteerd hebben, maar in een echte ontwikkeling van de economie en de infrastructuur, dan zou het fundamentalisme vandaag niet zo sterk gestaan hebben. De belangen van de meerderheid van de bevolking zijn echter nooit een punt op de imperialistische agenda. De VS en hun bondgenoten vestigden pas vanaf 2001 de aandacht op Afghanistan. Toen waren de Taliban al vijf jaar aan de macht en de onderdrukking van vrouwen en minderheden waren algemeen gekend. Het was pas nadat Al Qaeda op 11 september 2001 overging tot vreselijke aanslagen in de VS, dat de nationalistische oorlogstrom werd bovengehaald en op Afghanistan gericht. Het Talibanregime weigerde, in tegenstelling tot het meer opportunistische Pakistaanse regime, om zich van de ene op de andere dag af te keren van Al Qaeda. George W. Bush wilde het door de

aanslagen geknakte prestige van de VS herstellen met een snelle militaire overwinning in Afghanistan. Twintig jaar later is het duidelijk dat niet alleen de Afghaanse bezetting maar heel de oorlog tegen terreur mislukt is. Nieuwe koude oorlog

De Taliban zijn een product van de vorige koude oorlog. Die was anders dan vandaag: het ging toen om twee verschillende systemen die met elkaar botsten, met name het kapitalistische imperialisme en de bureaucratische planeconomie van het stalinisme. De Taliban komen voort uit de door de VS en Saoedi-Arabië ondersteunde strijd tegen de Russische troepen in Afghanistan vanaf 1979. Ze zijn grotendeels opgeleid in Pakistaanse koranscholen in de jaren 1980, toen de rechtse dictatuur van Zia ul-Haq repressief optrad tegen de dreiging van massabewegingen van werkenden en jongeren en tegelijk een vreselijke afbouw van regulier onderwijs en andere openbare diensten doorvoerde. Vandaag is de Amerikaanse internationale strategie vooral gericht op de nieuwe koude oorlog met het opkomende kapitalistische China. Op het geopolitieke strijdtoneel gaat het nooit om democratie of vrouwenrechten, maar wel om prestige, strategische posities, toegang tot grondstoffen … De vernederende aftocht van de Amerikaanse troepen in Afghanistan werd meteen in de verf gezet door zowel het Chinese als het Russische regime. De vreugde om de Amerikaanse nederlaag wordt echter getemperd door eigen problemen. Zowel China als Rusland zijn bereid om met de Taliban samen te werken, maar stellen voorwaarden en zijn voorzichtig. Een versterking van Oeigoerse militanten in China of van fundamentalistische groeperingen in Centraal-Azië bedreigen immers hun belangen. Vandaar hun oproep om een ‘brede’ regering in Kaboel te vormen en om zich niet te moeien met buitenlandse aangelegenheden. De Pakistaanse legerleiding zit in een gelijkaardige situatie: het instabiele regime wil de historische banden met de Taliban niet doorknippen, maar wordt zelf ondermijnd door een virtueel bankroet, geweld van een lokale variant van de Taliban en groeiend protest van de eigen bevolking, onder meer tegen Chinese projecten in het land. Stabiliteit kan niet verwacht worden van de Taliban, het imperialisme en de regionale machten.

Welk antwoord? Meer dan tien jaar geleden verklaarde wijlen VRT-journalist Jef Lambrecht in een gesprek met de Pakistaanse auteur Ahmed Rashid: “Zonder veiligheid is er geen ontwikkeling mogelijk, maar zonder ontwikkeling is er geen veiligheid.” Hij vergeleek het met de discussie over de kip en het ei: wat was er het eerste, maar vooral: wat indien beide afwezig zijn? Zonder een klassenbenadering is het inderdaad moeilijk om een oplossing te zien, laat staan om de beschikbare middelen en rijkdom in te zetten voor de belangen van de meerderheid van de bevolking. Noch de Taliban noch het imperialisme doen dit. Het grootste obstakel voor de Taliban is de bevolking van Afghanistan zelf. Er waren al de eerste bijzonder moedige protestacties die onze solidariteit verdienen. Internationale protestacties zijn essentieel om de Afghaanse massa’s te ondersteunen. De vrouwenbeweging kan het lot van de Afghaanse vrouwen opnemen tijdens de actie-

dagen van 25 november en 8 maart. De arbeidersbeweging moet zich organiseren om het recht op asiel voor Afghaanse vluchtelingen te eisen, naast verzet tegen reactionair rechts, imperialisme en kapitalisme. Er is nood aan een massabeweging in verzet tegen de Taliban en tegen het imperialisme, waarbij de werkende klasse, arme boeren, vrouwen en jongeren samen opkomen voor een eigen democratische regering. Dit kan enkel slagen als het gebeurt als onderdeel van een internationale strijd waarin de werkende klasse van andere landen in de regio, in het bijzonder Pakistan maar ook Iran, een essentiële rol te spelen heeft. Er zijn tradities van massabewegingen in die landen die meermaals het potentieel toonden om een einde te maken aan reactionaire regimes en aan kapitalistische onderdrukking. De ellende die eigen is aan het kapitalisme brengt ons barbaarse toestanden. Daartegenover plaatsen wij strijd voor een socialistische samenleving.


internationaal

www.socialisme.be september 2021

11

Hongkong: onderwijsvakbond breekt na aanvallen regering

O

p 10 augustus heeft de leiding van de onderwijsvakbond HKPTU zichzelf formeel ontbonden. Deze rampzalige stand van zaken was jammer genoeg geen verrassing. Dit benadrukt nog maar eens de dringende noodzaak van een volledig nieuwe benadering om vakbondsstrijd op te bouwen, een benadering gebaseerd op strijd en solidariteit van de werkende klasse, in het bijzonder tussen Hongkong en het Chinese vasteland, nauw verbonden met de internationale arbeidersbeweging. door de campagne ‘Solidariteit tegen Repressie in China en Hongkong’

Op 31 juli 2021 lanceerde de door het regime gecontroleerde Chinese media een aanval op de grootste vakbond van Hongkong, de HKPTU. De ‘Communistische’ Partij (CCP) beschuldigde de vakbond ervan zijn leden en de studenten van Hongkong te hebben aangezet tot protest tegen het regime, onder meer tijdens de massaprotesten van 2019. Eender wie die deelgenomen heeft aan deze protesten weet dat de HKPTU-leiding eerder een rem op de strijd was. Dat stopt de repressie echter niet. Luttele uren na de aanval in de media van het regime, besliste de Onderwijsraad van Hongkong om de vakbond niet langer te erkennen. De HKPTU telde 95.000 leden en organiseerde meer dan 90% van de leerkrachten in de stad. De Onderwijsraad en de marionettenregering van Hongkong voeren volgzaam uit wat de dictatuur van Xi Jinping wil. Een capitulatie die niet uit de lucht komt gevallen

De HKPTU had een aanzienlijke potentiële macht, maar de leiding vormde steeds een bureaucratische en conservatieve rem op de strijd, zowel in de vakbond als in het pandemocratische blok (de organisaties die tradi-

tioneel dominant waren in de strijd voor democratie in Hongkong). De lafhartigheid van de HKPTU-leiding en het onvermogen om het gevecht te organiseren worden nu volledig tentoongesteld. De leiding verkiest om de vakbond te ontbinden in plaats van de leden te organiseren in een tegenoffensief. De aanval op de HKPTU moet binnen een bredere context gezien worden: het regime van Xi Jinping wil een ultranationalistische boodschap in het onderwijs opleggen, net als in de rest van China. In de lessen ‘patriottische opvoeding’ is er geen plaats meer voor de grote hongersnood van 1958 tot 1962 (de Grote Sprong Voorwaarts), het bloedbad op Tiananmen van 1989 of de gevangenenkampen in Xinjiang en de culture genocide op de Oeigoeren. De Chinese dictatuur is bang voor de rol van jongeren in massaprotesten en gelooft verkeerdelijk dat dat voorkomen kan worden door de scholen vol propaganda te stampen. 2500 van de 10.000 mensen die gearresteerd werden voor deelname aan de protesten van 2019 – een vierde van het totaal – waren jonger dan 18. De capitulatie van de HKPTU zal gevolgen hebben die verder reiken dan de vakbondsleden, zeker onder jongeren die gevaar

In Hongkong en China zijn kwesties als klasse, vakbonden en democratie nauw met elkaar verweven. Vakbonden liggen onder vuur omdat zij potentieel krachtige wapens zijn in de strijd tegen dictatuur.

lopen beïnvloed te worden door terroristische sentimenten, wat een gevaarlijk doodlopend straatje is voor de strijd. Had de HKPTU-leiding geweigerd te capituleren en in plaats daarvan de leden had gemobiliseerd naar massameetings om de aanvallen te bespreken, zou dit mogelijks de contrarevolutie gedwongen hebben om een stap terug te zetten. Dit had een startpunt kunnen vormen om een basisverdediging van vakbonden en democratische rechten in het algemeen te voeren. In plaats daarvan ging de leiding

door de knieën, wat het idee versterkt dat het regime van de CCP en haar repressie “niet te stoppen” zijn. Het is waarschijnlijk dat politieke stakingen zullen worden verboden, en op grond daarvan alle toekomstige stakingen. In Hongkong en China zijn kwesties als klasse, vakbonden en democratie nauw met elkaar verweven. Vakbonden liggen onder vuur omdat zij potentieel krachtige wapens zijn in de strijd tegen dictatuur, zoals aangetoond werd in Zuid-Afrika, ZuidKorea en bijna elke strijd voor democratie in de geschiedenis.

Tunesië: staatsgreep door president om opstand van onderaf te muilkorven

E

ind juli schorste de Tunesische president, Kais Saied, het parlement, ontsloeg de regering en kondigde aan dat hij tijdelijk per decreet zal regeren. Dit is een ongekende stap sinds de revolutie van 2011, die het dictatoriale regime van Ben Ali ten val bracht. door Serge Jordan, International Socialist Alternative en auteur van het boek ‘Het volk wil de val van het systeem’

Het besluit kwam op dezelfde dag dat duizenden mensen in vele steden in het land betoogden om de val van de regering te eisen. De dominante kracht in het parlement en de regering, de rechtse islamistische partij Ennahda, lag in de vuurlinie van deze protesten. Enkele van haar plaatselijke kantoren werden geplunderd of in brand gestoken. De ontevredenheid tegen het hele politieke establishment neemt toe, terwijl het land geconfronteerd wordt met een aaneenschakeling van crises die nog worden verergerd door de pandemie. Honderdduizenden mensen verloren hun werk, de cruciale toeristische sector is ingestort, er zijn forse prijsstijgingen voor consumptiegoederen … Tunesië heeft nu het hoogste sterftecijfer door Covid-19 in Afrika en de Arabische wereld, met officieel meer dan 18.000 sterfgevallen op een bevolking van ongeveer 12 miljoen.

stabiliteit. Hij probeert de woede van de bevolking tegen de regering, waarin Ennahda een belangrijke rol speelde, te gebruiken om die partij een slag toe te brengen. Het is begrijpelijk dat het besluit van Saied om de parlementaire onschendbaarheid op te heffen en zijn dreigement om corrupte verkozenen te vervolgen, op een zekere instemming van de bevolking kan rekenen.

Nee tegen Saied, nee tegen Ennahda

Gezien de wijdverbreide afwijzing van de regering en het parlement werd de staatsgreep van Kais Saied door een aanzienlijk deel van de bevolking op straat gevierd. Voorlopig wordt hij gesteund door het leger en belangrijke delen van het staatsapparaat. Op die basis probeert hij met autoritaire middelen een einde te maken aan de politieke in-

Kais Saied

Net als de elf coalities die haar sinds de val van Ben Ali zijn voorgegaan, heeft de gevallen regeringscoalitie hetzelfde asociale beleid gevoerd als het oude regime. Het beleid ging in tegen de belangen van de werkenden en armen. Er kan echter geen vertrouwen gesteld worden in Saied om daar verandering in te brengen. Saied had het over “sociale vrede” en “het redden van de staat”, maar zei niets over de miljoenen behoeftige gezinnen, hoe werklozen werk te verschaffen, het aflossen van de staatsschuld, vaccinatie tegen Covid, investeringen in de openbare gezondheidszorg of nationalisatie van private ziekenhuizen. Ondanks zijn anticorruptiebeleid heeft Saied niets ondernomen tegen de gevestigde belangen

van de plaatselijke burgerij en imperialistische instellingen als het IMF, die midden de wereldwijde pandemie toch proberen massale programma’s op te leggen die de bevolking verder verarmen. Saied dreigde er zelfs al mee om het leger in te zetten tegen stakende arbeiders en had er geen probleem mee om banden aan te knopen met de dictaturen van Saoedi-Arabië en Egypte. De normalisering van de inzet van het leger in de straten, zoals is gebeurd om staatsgebouwen te omsingelen en parlementsleden de toegang tot het parlement te beletten, zal ook worden gebruikt om de echte protesten van arbeiders en jongeren te intimideren of te breken. Uit een in juni gepubliceerd rapport van het Tunesische Forum voor

economische en sociale rechten blijkt dat het aantal protestacties in het land in mei 2021 was verdubbeld ten opzichte van mei 2020. Opbouw van strijd voor socialisme

Helaas, maar niet verrassend, heeft de leiding van de machtige vakbond UGTT (Algemene Unie van Tunesische Arbeiders) in de afgelopen maanden niets beters gevonden dan nieuwe voorstellen te doen voor een “nationale dialoog” tussen alle politieke partijen, terwijl die partijen allemaal staan voor een klassenstrijd tegen de meerderheid van de bevolking. Om aan de eisen van hun onvoltooide revolutie te voldoen, kunnen de werkenden en de revolutionaire massa’s niet rekenen op één van de elkaar bestrijdende pro-kapitalistische kampen. Ze moeten vertrouwen op hun eigen krachten, hun eigen strijdmethoden gebruiken en hun eigen eisen naar voren brengen - zoals zij tien jaar geleden deden om het regime van Ben Ali omver te werpen. Het oprichten van plaatselijke actiecomités in werkplaatsen en buurten om de huidige situatie te bespreken en massamobilisatie op hun eigen voorwaarden op te bouwen, zou een zeer goed begin zijn. Om ervoor te zorgen dat de heldhaftige inspanningen van de afgelopen tien jaar echt de moeite waard zijn, moeten de werkenden en de armen zich ook dringend verenigen in een eigen politiek alternatief. Er is nood aan een massale kracht die ingaat tegen de kapitalistische aanvallen op het leven en de bestaansmiddelen van de Tunesische bevolking en die de strijd aangaat voor socialistische maatschappijverandering.


12 gamesector/geschiedenis Activision Blizzard: personeel in actie tegen discriminatie, seksisme en aanranding

de

D

we allemaal trots op kunnen zijn om er deel van uit te maken. Wij zullen de verandering zijn.” Op 28 juli ging het personeel van Activision Blizzard over van woorden tot daden. Er was een oproep voor een massale walk-out. Daarbij werden eisen gesteld als het einde van arbitrageclausules die misbruikers beschermen; transparantie rond compensaties, promoties en loonverschillen binnen het bedrijf; aandacht voor diversiteit bij het sollicitatieproces en een onpartijdig bedrijf dat oog heeft voor antidiscriminatie. De walk-out had een enorm effect. Het personeel van concurrent Ubisoft was erdoor geïnspireerd om een open brief op te stellen met gelijkaardige eisen. Bij AB zelf nam topman J. Allen Brack ontslag. Stakingen en eengemaakt verzet zijn het beste antwoord op discriminatie. We kunnen de acties bij Activision Blizzard enkel toejuichen. Tegelijk beseffen we dat uitbuiting en discriminatie op de werkvloer eigen zijn aan het kapitalisme. De enige manier om er voor altijd komaf mee te maken, is het omverwerpen van het huidige systeem.

e tech-industrie is een voorbeeld van een zeer mannelijk gedomineerde sector. Gaming gigant Activision Blizzard vormt hier geen uitzondering op. Getuigen hebben het over een soort van ‘studentencultuur’, waarbij vrouwen in het openbaar lastig worden gevallen, er zonder gêne over hun lichaam gepraat werd, ze lagere posities krijgen, promoties ontzegd worden en in sommige gevallen zelfs seksueel aangerand worden op de werkvloer. Dit allemaal zonder enige maatregelen of sancties van hogerop.

door

Tjorven (Brugge)

Dit kwam allemaal tot een hoogtepunt op 20 juli toen het Californische DFEH (Department of Fair Employment and Housing) een rechtszaak aanspande tegen de tech-gigant op basis van seksisme op de werkvloer. Zo noemden ze het bedrijf zelfs “een broeihaard voor seksisme en intimidatie.” De bom ontplofte pas echt toen managers van AB het personeel verboden mee te werken aan het onderzoek. Voor velen was dit de metaforische druppel. Er volgde een open brief die door enkele werknemers was opgesteld en al gauw ondertekend werd door 3100 collega’s. “Om het duidelijk en ondubbelzinnig te zeggen, onze waarden als werknemers worden niet nauwkeurig weer-

Linkse Socialist

spiegeld in de woorden en daden van ons management... Onze bedrijfsleiders beweerden dat er maatregelen zullen worden genomen om ons te beschermen, maar in het licht van juridische stappen - en de verontrustende antwoorden die volgden – vertrouwen we er niet langer op dat onze directie de veiligheid van werknemers boven de eigen belangen zal stellen.” De brief eiste verder het ontslag van Frances Townsend, de vice-voorzitter van het bedrijf en voormalig Homeland Security adviseur van George Bush. “We zullen niet het zwijgen worden opgelegd, we zullen niet opzij gaan staan en we zullen niet opgeven totdat het bedrijf waar we van houden een werkplek is waar

Uit de archieven van de klassenstrijd

De eerste stappen van de communistische beweging in China

D

gerij in Europa had gedaan tijdens de eeuwen van haar opkomst. Ondanks haar verlangen het land te bevrijden van feodale overblijfselen, vreesde de Chinese burgerij de opkomst van de arbeidersklasse.

eze zomer hadden de media aandacht voor de 100ste verjaardag van de oprichting van de Chinese Communistische Partij. Over de oprichting zelf bleef deze aandacht beperkt tot de datum (28 juli 1921) en de plaats (een klein huis in de Franse wijk van Shanghai), eventueel gevolgd door een verwijzing naar de Lange Mars (1934-35) onder leiding van Mao Zedong. In Europa is over het algemeen zeer weinig geweten over de geschiedenis van China, zijn verre verleden en de revolutionaire omwentelingen die het land in de 20e eeuw kende. In het eerste deel van dit artikel gaan we in op de oprichting van de CCP en de aanloop ernaar. In oktober volgt een tweede deel.

door

Klassenstrijd schudt het land door elkaar

Guy Van Sinoy

1911: het Chinese rijk valt uiteen

Het Chinese rijk dateert van 20 eeuwen voor onze tijdrekening. Zo dateert het terracotta krijgersleger dat in Xian begraven ligt uit het Quin-rijk (220 v.C.), dat is vóór het Romeinse Rijk. In de 19e eeuw lieten de imperialistische mogendheden hun begerige ogen vallen op China. Van 1839 tot 1842 voerde Groot-Brittannië een oorlog om China open te stellen voor de in India geproduceerde opium. Vervolgens leidde een imperialistische coalitie (GrootBrittannië, Frankrijk, VS) een tweede Opiumoorlog van 1856 tot 1860. Deze imperialistische militaire expedities

hadden tot doel het land te strippen en territoriale concessies af te dwingen. Anderzijds vochten meer dan 1.500 krijgsheren, groot en klein, tegen elkaar, district tegen district, en streken jaren van tevoren belasting op. Vier bataljons van het leger onder leiding van jonge republikeinse officieren die zich al jaren tegen de Quingdynastie verzetten, gingen in oktober 1911 tot actie over in Wuhan, het economische hart van centraal China. Ze bezetten de kazernes, vielen het paleis aan en dwongen de gouverneur te vluchten. In minder dan een maand tijd stapte het grootste deel van Zuid-China over naar de kant van de revolutie. Het rijk stortte in als een kaartenhuis.

Chen Duxiu

Puyi, de laatste keizer van de Quingdynastie, deed op 10 oktober 1911 afstand van de troon en in de hoofdstad Nanjing werd een voorlopige regering gevormd, geleid door Sun Yat-sen. In 1912 richtte Sun Yat-sen een burgerlijke nationalistische partij op, de Kwomintang (Nationale Volkspartij). De Chinese burgerij pleitte voor de hereniging van het land, de eenmaking van de nationale markt en de opheffing van alle belemmeringen, zoals de bur-

De ellendige situatie van de Chinese werkende klasse deed denken aan de situatie van de Engelse arbeiders zoals door Friedrich Engels beschreven in 1844, maar dan nog erger. Er braken doorgaans spontane stakingen uit rond economische eisen en voor betere arbeidsomstandigheden. De periode 1922-23 werd gekenmerkt door massale stakingen. Zo staakten 120.000 zeelieden in Hongkong in januari 1922. Ze voerden 56 dagen actie voor hogere lonen. De buitenlandse reders moesten wel toegeven. In oktober legden 50.000 mijnwerkers in Kailan (een door China en Groot-Brittannië beheerde mijn) 25 dagen lang het werk neer om een loonsverhoging te eisen. De repressie was vaak brutaal. Tijdens de algemene staking van de spoorwegarbeiders in 1923 werd Lin Xiangqian, secretaris van de vakbond, met een zwaard ont-

hoofd omdat hij weigerde op te roepen tot de hervatting van het werk. 23 juli 1921: oprichting van de Chinese CP

Bij haar oprichting was de Chinese Communistische Partij een zeer kleine organisatie met slechts enkele tientallen leden. De leidende figuren waren Li Dazaho en Chen Duxiu, een prestigieuze intellectueel die tot algemeen secretaris werd gekozen. Mao Zedong was weliswaar aanwezig op het congres, maar nam niet actief deel aan de debatten. Op grond van zijn ervaring in Indonesië stelde de Comintern-gezant Maring (Henk Sneevliet) voor dat de CCP de Kwomintang zou steunen. Chen Duxiu was daar echter tegen. In het begin van de jaren twintig was de Kwomintang slecht georganiseerd en Sun Yat-sen vroeg Moskou, dat welwillend reageerde, om zijn organisatie te versterken. In 1923 telde de Chinese CP 420 leden. Het trad toe tot de Kwomintang, die 50.000 leden had. Sun Yat-sen stierf in maart 1925. De beroepsmilitair Chiang Kai-shek manoeuvreerde om de leiding van de Kwomintang te nemen... (wordt vervolgd).

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. Er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als vandaag maar die is ook nog nooit zo ongelijk verdeeld geweest. Slechts 2000 miljardairs bezitten meer geld dan 60% van de wereldbevolking. Ook in België worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Terwijl de bedrijven recordwinsten maken en speculanten hun kapitaal vermenigvuldigen wordt de neokoloniale wereld geteisterd door oorlog en hongersnood. In de ontwikkelde kapitalistische landen is het enige antwoord op werkloosheid de jacht op werklozen en werkonzekerheid. Het kapitalisme verkeert in diepe crisis maar het zijn de mensen, het milieu en de dieren die er het slachtoffer van worden.

Stop de privatiseringen

Hoewel werkenden de rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan meer en gratis openbaar vervoer, aan kwaliteitsvol en toegankelijk onderwijs, aan sportterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is, publiek wetenschappelijk onderzoek voor de strijd tegen klimaatverandering, etc. De middelen hiervoor zijn voorhanden maar worden opgeofferd aan de kapitalistische logica. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoog-

ste bieder, de onrendabele worden gesloten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. arbeidsduurvermindering en nationalisatie

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten aan onbepaalde duur ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs aan laag loon. De werkdruk is onhoudbaar en zorgt, in combinatie met de groeiende gezinstaken door de afbouw van openbare diensten, voor een explosie van het aantal langdurig zieken en burnouts.

Steeds meer gezinnen leven in armoede terwijl pensioenen en werkloosheidsuitkeringen bedreigd worden door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/PSL is een nationale partij die het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2300 euro bruto verdedigt, die zich verzet tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. We staan voor de onmiddelijke invoering van een werkweek van 30 uren, zonder loonverlies, met compenserende aanwervingen en een vermindering van de werklast. Daarnaast staan we voor de nationalisatie, onder arbeiderscontrole en -beheer, van bedrijven die overgaan tot collectieve ontslagen of dreigen met delokaliseren. Een nieuwe arbeiderspartij

Tegenover besparingsbeleid en herstructureringsplannen van bedrijven stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen besparingen en de patronale logica. Een dergelijke partij moet zich verzetten tegen iedere verdeling van werkenden, of het nu is op

basis seksisme, racisme, LGBTQI+-fobie of geloof. Eenheid onder werkenden kan alleen bereikt worden op basis van gelijke rechten voor iedereen. Zo’n partij moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en haar oorlogen en strijden tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de werkenden door communautair opbod willen verzwakken (bvb. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkenden van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Alle functionarissen moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Zij mogen niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de werkenden die zij vertegenwoordigen. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar bureaucratische degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/PSL maakt deel uit van International Socialist Alternative (ISA), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme


partijnieuws

www.socialisme.be september 2021

Waarom wij lid van LSP werden

H

ieronder laten we enkele recent aangesloten LSP-leden aan het woord over waarom zij die stap gezet hebben om zich te organiseren. We hopen dat dit inspirerend werkt voor anderen om hetzelfde te doen. Contacteer ons om lid te worden!

“Mijn politiek activisme begon tijdens de klimaatbetogingen van 2019, die ik als scholier bijna allemaal mee deed. Aanvankelijk leek voor mij de oplossing te liggen in ecologische hervormingen binnen het systeem, maar binnen de groene politiek werd daar telkens slechts op geantwoord met kleine oplossingen die elk maar een kleine hulp zouden zijn, zoals meer internationale treinroutes en het belasten van bedrijven die teveel uitstoten. Al heel snel zag ik hoe het huidige systeem niet in staat is om systematische oplossingen te verwezenlijken die daadwerkelijk grootschalig effect hebben en voordelig zijn voor alle mensen. “Steeds meer raakte ik gefrustreerd omdat er enkel gereageerd werd op de gevolgen van problemen, niet op de oorzaak ervan. Wanneer een mens hoest door een longziekte wordt toch ook niet enkel de hoest behandeld: de ziekte die aan de basis ervan ligt moet aangepakt worden! “Hetzelfde principe geldt ook voor fenomenen als armoede, racisme, seksisme en de klimaatverandering. Op die manier ging ik steeds meer nadenken over het aanpakken van problemen in de maatschappij. Hierdoor kwam ik uit op het socialisme als een eerlijker en daadkrachtiger alternatief op de hedendaagse maatschappij waarbij er directe inspraak kan zijn door werkelijk alle mensen, waardoor hun belangen direct verdedigd worden. Ook leerde ik meer over het kapitalisme dat door zijn interne logica van winstaccumulatie van enkele elites ten koste van alles als centrale oorzaak voor de meeste problemen zorgt die we dagelijks ondervinden. Echter worstelde ik met de discrepantie tussen het marxisme en het socialisme zoals het oorspronkelijk beschreven werd enerzijds, en de geschiedenis van

Ik heb me altijd tegen onrecht verzet. Met LSP begrijp ik dat onderdrukking deel uitmaakt van het kapitalisme. Lid worden deed ik omdat ons organiseren de beste manier is om tegen het kapitalisme te strijden en te bouwen aan een socialistisch alternatief. China onder Mao en de bureaucratische Sovjet-Unie anderzijds. “Na een verdere zoektocht naar een democratische invulling van het socialisme kwam ik uit op de Actief Linkse Studenten. Hun programma kwam helemaal overeen met hoe ik nadacht over de maatschappij en zijn problemen. Na lid te worden en intern mee gediscussieerd te hebben, besloot ik me ook bij de Linkse Socialistische Partij aan te sluiten om me volledig te engageren voor een alternatief systeem waarin het welzijn van alle mensen en hun omgeving de prioriteit is, niet het winstbejag van enkelen!” Louis, student, Antwerpen “Ik behoor tot de generatie die geen toekomst heeft. Ik was zeven jaar in 2008 toen het woord ‘crisis’ mijn vocabulaire binnendrong: het is nooit meer weggegaan. Het is ook jaren geleden dat

ik begreep dat de kapitalistische productiewijze zou leiden tot de onomkeerbare aantasting van onze habitat en het verlies van de mensheid. Crisis, schulden, werkloosheid, opwarming van de aarde zijn al mijn hele leven de norm, zonder dat ik een alternatief zag. “Toen ik met LSP in contact kwam, besefte ik dat de samenleving waarin we leven zeer ongelijk is; dat het seksisme en de LGBQI+-fobie die ik ervaar geen individuele kwestie is, maar onderdeel van het systeem. Ik heb me altijd tegen onrecht verzet. Met LSP begrijp ik dat onderdrukking deel uitmaakt van het kapitalisme. Lid worden deed ik omdat ons organiseren de beste manier is om tegen het kapitalisme te strijden en te bouwen aan een socialistisch alternatief.” Odile, studente, Luik

13

Agenda • • • • • • • • •

Za 4 en zo 5 sep: Retrouvailles in Luik Za 4 sep: BBQ ‘Grill with Pride’ in Gent en Antwerpen Vr 24 sep: Loonbetoging. 10u30 Bxl Noord Zo 10 okt: klimaatbetoging in Brussel Zo 31 okt: klimaatbetoging in Brussel 4-7 nov: ga met ons mee naar de acties aan de klimaattop in Glasgow. We gaan met een bus (zie pagina 7) Do 25 nov: actiedag tegen geweld op vrouwen Zo 28 nov: nationale betoging tegen geweld op vrouwen Za 4 dec: Socialisme-dag van LSP

In actie Op 27 juni organiseerde Campagne ROSA in drie steden ‘Pride is a Protest’. In Brugge en Gent waren er stevige betogingen, in Antwerpen was er een kleinere staande actie waarmee de basis gelegd werd om volgend jaar ook een betoging te doen. De acties haalden alle nieuwsuitzendingen. Tientallen aanwezigen gaven aan met Campagne ROSA te willen meewerken. Op naar volgende edities!

“Politiek zei me aanvankelijk niets. Ik hoorde dagelijks over de vele problemen en crisissen, van klimaatverandering over armoede tot schulden. Maar ik was beïnvloed door de passieve houding van de mensen rondom mij. Daarna wilde ik iets doen en ging ik naar verschillende betogingen, onder meer rond het klimaat en voor vrouwenrechten. Geleidelijk kwam ik tot de conclusie dat het nodig was om me te organiseren.” “Er is een diepgaande analyse nodig van de oorzaken van de problemen in de samenleving en van de vraag waarom deze in stand blijven. Dit bracht me bij de vaststelling dat het kapitalisme het voornaamste obstakel is om tot echte oplossingen te komen. Er is nood aan een andere samenleving die vertrekt van de behoeften en de emancipatie van iedereen. Daar wil ik me voor inzetten!” Florentin, student, Namur

Zomerkamp overtrof alle verwachtingen

Foto: Liesbeth

Strijdfonds: steun ons! Nadat we in het tweede kwartaal (april-juni) onze doelstelling bereikten om 12.000 euro steun op te halen, zijn we nu volop aan het proberen om dit te herhalen in het derde kwartaal (juli-september). Begin september zijn er BBQ’s gepland in Gent en Antwerpen. Daarnaast keren we steeds meer terug naar acties en campagnes. Steun ons: stort een bijdrage. Beter nog: neem een doorlopende opdracht om ons elke maand te steunen. Vanaf 2 euro per maand sturen we je deze krant op. Resultaten van het derde kwartaal van 2021 (juli-sep.)

H

et zomerkamp van LSP, Actief Linkse Studenten en Campagne ROSA begin juli was fantastisch. Gedurende een week kwamen we met 180 deelnemers samen voor discussies, vormingen en voorbereidingen op het nieuwe werkjaar. De dynamiek en vastberadenheid werden versterkt door de ‘Pride is a protest’-acties van de week ervoor.

Strijd tegen seksisme, racisme en LGBTQI+-fobie nam een prominente plaats in het programma in, maar er waren ook tal van andere thema’s: van de strijd tegen klimaatverandering over internationale bewegingen (met onder meer de opmerkelijke aanwezigheid van een vakbondsmilitante uit Myanmar) tot discussies over de situatie op de werkvloer in verschillende sectoren. Naast de vele vormingen en discussies was er ook ruimte voor informele discussies en ontmoetingen tussen activisten. Er was een aangrijpend eerbetoon

aan onze kameraad Jan van Emous, die dit jaar is overleden en vele jaren één van de steunpilaren was van de organisatie van het kamp. De honger naar ideeën bleek uit de resultaten van de boekenstand: we verkochten voor 1.123 euro boeken en publicaties. Dit zomerkamp was een perfecte afsluiter van het academiejaar en legde de basis voor sterker verzet tegen onderdrukking en kapitalisme de komende maanden en jaren. Wie het volgende zomerkamp niet wil missen: het vindt plaats van 1 tot en met 7 juli in de Hoge Rielen te Kasterlee.

Foto: James Morrison-Knight

Virtual Marxist University Eind juli was er de online zomerschool van International Socialist Alternative met ruim 1.400 deelnemers uit 36 landen. We organiseerden op veel plaatsen collectieve watchparties. Het programma was erg divers met veel verschillende sprekers en een grote betrokkenheid van alle leden. De financiële oproep was ambitieus: 150.000 euro ophalen. De laatste loodjes worden nog afgelegd om die doelstelling te behalen.

O en W Vlaanderen: 1.931 € Bxl-W.Brab: 948 € Luik-Lux: 461 € Antwerpen: 431 € Henegouwen-Namen: 177 € Vl Brab-Limburg: 100 € Nationaal: 1.069 €

48% 40% 38% 36% 20% 13% 71%

TOTAAL: 5.177 €

43%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be. Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press


14

rosa

de

Linkse Socialist

Mobiliseer mee naar de dag tegen geweld op vrouwen op 25 november

Mai van Campagne ROSA: “Woede tegen seksisme organiseren en omzetten in actie”

O

p het succesvolle zomerkamp van Campagne ROSA en LSP begin juli sprak Mai op één van de meetings over hoe jongeren zich verzetten tegen seksisme. Een samenvatting.

“De afgelopen vijf jaar was er een permanente discussie om grensoverschrijdend gedrag en geweld uit de taboesfeer te halen. Dit blijft nog steeds een moeilijke kwestie, vooral omdat seksisme overal aanwezig is. Het gaat niet enkel om grensoverschrijdend gedrag op zich, maar ook om het dagdagelijkse gevoel van onveiligheid. Het is bovendien iets heel intiem: het sijpelt door in dichte relaties en de meest private delen van ons leven. “Dat kan de indruk wekken dat het een apolitiek gegeven is. Maar de realiteit heeft dit argument onderuit gehaald. Elk recent voorbeeld van seksistisch geweld benadrukt hoe deze samenleving totaal niet in staat is om iets te veranderen aan de realiteit van vrouwen. “Zo was er een meisje dat aangerand werd en daarbij gefilmd werd. De rechter oordeelde dat er geen echte verkrachting was. Er was ook het 14-jarige meisje dat slachtoffer was van een groepsverkrachting, hulp zocht maar op een wachtlijst botste en uiteindelijk zelfmoord pleegde. Dit is schrijnend: het besparingsbeleid maakte dat zelfs de meest elementaire slachtofferhulp niet onmiddellijk toegankelijk was toen het nog verschil kon maken. “In het publiek debat hierover wordt vaak nadruk gelegd op de vraag waarom jongens zo handelen. Op sociale media ging het idee van ‘educate your son’ viraal. Er is uiteraard niets op tegen dat ouders hun kinderen leren om niet seksistisch te zijn. Moet hoe doe je dat efficiënt in een samenleving die intrinsiek seksistisch is? “Wij moeten verder kijken: individuele seksistische ideeën en daden komen niet uit de lucht vallen, ze worden

Mai op het zomerkamp.

aangereikt door de samenleving. Dit is zeker geen excuus voor seksistisch gedrag, integendeel: het is een aanzet om te begrijpen waarom het zo wijdverspreid is. “De pornoficatie van het vrouwenlichaam en intieme relaties in reclame, porno en media heeft bijvoorbeeld een enorm negatief effect op de beeldvorming van jongeren en leidt tot normalisering van geweld. De reclame-industrie maakt van seksistisch gedrag zelfs een soort statussymbool. Sociale media zorgen dat dit beeld vroeger en dichter aanwezig is in de leefwereld van jongeren. Dit normaliseert seksisme en het verhoogt de druk om zich hiermee te identificeren. “Er is ook de rampzalige situatie van de mentale gezondheid van jongeren. Tijdens de pandemie is dit nog een pak erger geworden. Zo is er een spectaculaire toename van het aantal aanvragen voor professionele hulp voor eetstoornissen. Dit is geen fenomeen in de marge. Het feit dat jongeren zichzelf verhongeren of een destructieve relatie met voeding hebben om hun zelfwaarde te hervinden, is in veel gevallen een teken dat jongeren bezwijken onder de prestatiedruk van de kapitalistische samenleving. “De verwachtingen die opgelegd worden, zijn ook tegenstrijdig: enerzijds hyperaantrekkelijkheid en anderzijds aanstootgevend. Het is in die context dat de rokkenacties plaatsvinden: jongeren die het beu zijn dat hen gezegd wordt wat ze moeten dragen naargelang hun geslacht. “Genderrolpatronen komen niet uit de lucht gevallen. De nadruk op de kwetsbare en zorgende rol van vrouwen, is een uitdrukking van onze toekomstige economische rol onder het kapitalisme. Die kledijdiscussie ligt gevoelig: wie ooit aangesproken werd op basis van kledij, weet dat dit intimiderend is. Veel jonge meisjes worden daarmee geconfronteerd. “De acties waarbij jongens en meisjes solidair zijn en bijvoorbeeld van kledij wisselen, zijn heel positief en krijgen veel steun. Het gaat over controle over ons eigen lichaam. Dat geldt overigens ook voor hoofddoeken. “Vaak reageren scholen conservatief of met repressie. De directie reflecteert doorgaans de samenleving en wil ons voorbereiden op wat ons later te wachten staat op de werkvloer. We leren 8 uur stil te zitten en alle regels te accepteren. We worden geconditioneerd om te functioneren binnen de machtsrelaties van het kapitalisme. Velen van ons zullen in onzekere jobs terechtkomen,

Foto: Liesbeth

De acties waarbij jongens en meisjes solidair zijn en bijvoorbeeld van kledij wisselen, zijn heel positief en krijgen veel steun. Het gaat over controle over ons eigen lichaam. Dat geldt overigens ook voor hoofddoeken. wat ons kwetsbaar maakt voor grensoverschrijdend gedrag. Financiële onafhankelijkheid is cruciaal om uit een gewelddadige relatie weg te gaan, maar het kapitalisme is geen systeem dat iedereen zo’n onafhankelijkheid kan bieden. “In verschillende #MeToo-zaken waarin bekende figuren betrokken zijn, zoals Bart De Pauw of Jan Fabre, zagen we hoe misbruik gemaakt werd van de afhankelijkheid van jonge vrouwen die net in de artistieke wereld kwamen. Machtsrelaties zijn doorslaggevend daarin. “Dat zagen we trouwens ook bij de elitaire Leuvense studentenclub Reuzegom. Tijdens één van hun studentendopen kwam de enige student met een donkere huidskleur om het leven na zware foltering. De studentenclub stond bekend voor sadisme,

mentale en fysieke mishandeling, racisme, brutaal seksisme en uiteindelijk moord. Dit is een kweekvijver voor de toekomstige ceo’s, rechters, advocaten … Het zegt iets over het soort samenleving waarin we leven. “Protest is absoluut nodig. Zonder het protest van Campagne ROSA zou het Gentse KVHV gewoon weg gekomen zijn met hun seksistische meeting waar Jeff Hoeyberghs sprak. Nu werd het twee maanden geschorst. Dat is beperkt, maar het duwde hen wel even terug in het defensief. Extreemrechts stimuleert brutaal seksisme en probeert de grenzen van het aanvaardbare inzake discriminatie te verleggen. Dit is voelbaar in heel de samenleving, maar zeker onder jongeren op school. Brugse militanten van Campagne ROSA vertelden bijvoorbeeld hoe op hun school een regenboogvlag in brand werd gestoken door extreemrechtse jongeren. “Gelukkig is er actiebereidheid onder jongeren. De acties van Campagne ROSA tonen dit, maar ook bijvoorbeeld de rokkenacties op heel wat scholen. Jongeren hebben vertrouwen om in actie te komen. Die rokkenacties blijven wel symbolisch en zijn doorgaans afhankelijk van het individueel initiatief van enkele scholieren. Campagne ROSA wil de woede organiseren en omzetten in een actieplan om een krachtsverhouding op te bouwen. “De actiedag tegen geweld op vrouwen op 25 november kan een belangrijk moment zijn. Dit kan bijvoorbeeld met zitacties op scholen.

Toen ik scholier was, hielden we met Campagne ROSA een actie om seksisme bespreekbaar te maken op mijn school. We hadden een ROSA-comité op school opgezet dat open stond voor iedereen. In de aanloop naar een zitactie werkten we met een petitie die drie eisen bevatte: we dragen wat we willen zonder lastiggevallen te worden, gratis maandverbanden en tampons en degelijke lessen seksuele voorlichting. Dergelijke eisen botsen meteen op het tekort aan middelen in het onderwijs, wat zorgt voor te grote klassen en gebrek aan individuele begeleiding. Er zijn dus ook meer middelen voor onderwijs nodig. Campagne ROSA wil concrete woede van jongeren in hun directe omgeving omzetten in strijd op maatschappelijk niveau. “Er zijn veel verschillende types acties mogelijk op 25 november: van symbolische acties in de lijn van de rokkenacties tot zitacties en zelfs walkouts. Het succes hangt af van hoeveel jongeren betrokken zijn en erna mee willen bouwen naar acties op de internationale vrouwendag (8 maart) en de volgende edities van ‘Pride is a Protest’ eind juni, op de verjaardag van Stonewall. “Met Campagne ROSA kunnen we op een aantal scholen een model creëren om inspiratie te geven en actiemethodes te populariseren voor jongeren in andere scholen en steden. Dat zal nodig zijn: seksistisch geweld zal niet verdwijnen, het zal enkel maar explosiever worden.”

Hervorming van het wetboek van strafrecht inzake seksueel geweld: wordt bet beter?

M

et wetgeving die teruggaat tot 1867 is het de hoogste tijd om het wetboek van strafrecht inzake seksueel geweld te hervormen. Minister van Justitie Van Quickenborne (Open VLD) heeft samen met staatssecretaris voor Gendergelijkheid Sarah Schlitz (Ecolo) gewerkt aan een wetsvoorstel om de terminologie te moderniseren, een aantal onduidelijkheden weg te werken en zwakke sancties te verhelpen. Het bestaat uit twee delen: aanranding en prostitutie. door

Emily (Namen)

Verkrachtingscultuur: beperkt of versterkt?

Zoals bekend durft amper 10% van de slachtoffers van verkrachting een klacht in te dienen en wordt meer dan de helft van de zaken zonder gevolg

afgesloten. Slechts 4% van de klachten leidt tot een veroordeling. Bovendien benadrukt 91% van de slachtoffers die bij de politie zijn geweest dat zij slecht zijn behandeld (ontmoedigd om een klacht in te dienen, minimalisering van de feiten, schuldgevoelens aan-

praten, enzovoort). Kortom, victim blaming is zeer aanwezig op politiebureaus en rechtbanken, net als elders. Als Van Quickenborne aankondigt dat klachten meer kans zullen maken door een verlichting van de bewijslast, zouden we verheugd kunnen zijn. Maar er zitten heel wat adders onder het gras. Incest is nu opgenomen in het wetboek van strafrecht. Enerzijds heeft de gekozen definitie echter alleen betrekking op minderjarigen en anderzijds zal het slachtoffer niet alleen de agressie moeten bewijzen, maar ook moeten aantonen dat de agressor opzettelijk misbruik heeft gemaakt van zijn positie van vertrouwen of gezag. Hoe kan dit gedaan worden? Dit blijft onbeantwoord.

Bovendien wijst de minister in de nota bij het wetsontwerp op het belang van de bestrijding van valse beschuldigingen (die uiterst zeldzaam zijn), maar zegt hij niets over de noodzaak om de follow-up van slachtoffers te verbeteren, ook op gerechtelijk niveau. Legalisering van pooierschap

De ontwerp-hervorming haalt prostitutie uit het wetboek van strafrecht. Het voorziet in de legalisering van reclame en pooierschap, tenzij kan worden aangetoond dat er ‘abnormale’ winsten worden gemaakt (zonder dat deze term wordt gedefinieerd). Organisaties die actief zijn in de strijd tegen mensenhandel zijn bezorgd over een toename

van de criminaliteit, zoals vastgesteld werd in Duitsland en Nederland waar soortgelijke wetgeving werd aangenomen. Ze wijzen er ook op dat deze wet het belangrijkste instrument voor de veroordeling van mensenhandelaars zou wegnemen, aangezien pooierschap gemakkelijker wordt geobjectiveerd dan mensenhandel. In het wetsontwerp wordt prostitutie gelijkgesteld met een “missie van openbaar doel” in het kader van het Eros center. De staat lijkt ervoor te kiezen zijn schatkist te spekken door de meest absolute commodificatie van het lichaam van de vrouw, in plaats van het geld te halen waar het hoort, bij de multinationals die nog rijker zijn geworden tijdens de gezondheidscrisis.


ROSA

www.socialisme.be september 2021

15

Medische hulp voor trans personen komt niet te snel, maar net te laat

D

e meeste jongeren komen niet te snel uit bij onomkeerbare medische ‘hulp’, de medische ‘hulp’ komt nét vaak te laat! Meer investeringen in transgenderzorg en transgender onderzoek zijn de oplossing, niet het in vraag stellen van de affirmatieve transgenderzorg.

door

Mauro (Gent)

Het opiniest u k van Gr iet Vandermassen in de Standaard (31 juli) “Als hormonen en chirurgie het verkeerde antwoord blijken” raakte een gevoelige snaar. Er is een groeiende bezorgdheid rond de zogenaamde ‘explosieve’ toename van het aantal aanmeldingen in genderklinieken wereldwijd. Vaak wordt tegelijkertijd geïnsinueerd dat er “iets gaande is”, want hoe komt het dat er plots zoveel jongeren zich als transgender identificeren? Statistisch gezien is het correct om te spreken van een exponentiële toename in het aantal aanmeldingen. Dit komt omdat er vroeger weinig mensen de weg naar de juiste hulp vonden. Het bestaan van transgenderzorg was nog grotendeels onbekend. Gelukkig vinden vandaag steeds meer personen de juiste hulp. De toename is exponentieel, maar het aantal transgender personen blijft beperkt als je rekening houdt met het aantal mensen in Vlaanderen. In haar opiniest u k stelt G r iet Vandermassen dat er een groeiende groep detransitioners zou zijn. Dat zijn mensen die spijt hebben van bepaalde stappen in hun transitie. Deze bewering baseert ze niet op wetenschappelijk onderzoek. Er is een kleine groep personen die achteraf spijt heeft van (een deel) van hun transitie. Het hoogste cijfer dat gerapporteerd wordt is 1%, meestal ligt het tussen de 0,2 en 0,3%. Spijt draait meestal niet rond de transitie op zich, maar rond de psychosociale gevolgen ervan, zoals mensen uit de omgeving die slecht reageren. Stel je voor dat je je lichamelijk goed in je vel voelt, maar wel je familie verliest, je job verliest, geen woning vindt … De discriminatie van transgender personen is ruim gedocumenteerd. Spijt voorkomen betekent dus ook opkomen voor een tolerante samenleving met een goed sociaal vangnet. Griet Vandermassen lijkt het toenemende aantal detransitioners aan te grijpen om transgenderzorg in vraag te stellen. Zo stelt ze:

”Voorstanders van de affirmatieve benadering bezweren dat een hormonale behandeling genderdysfore jongeren helpt. Misschien klopt dat soms, maar globaal is het wetenschappelijke bewijs flinterdun.” En nog dat een gendertransitie “desastreuze gevolgen heeft voor de seksualiteit” van transgender personen. Nochtans is de meerderheid van de personen tevreden van hun medisch traject en de genitale operaties. Griet Vandermassen bouwt verder op misverstanden rond puberteitsremmers. Zo wordt gesteld dat puberteitsremmers genderdysfore gevoelens niet verminderen. Terwijl dit een logische bevinding is gezien deze remmers enkel de puberteit afremmen maar niet voor de gewenste lichamelijke verandering zorgen. Wanneer nadien ten vroegste op 16 jaar gestart wordt met hormoontherapie van het gewenste gender, dan vermindert genderdysforie wél. Affirmatieve transgenderzorg wordt in vraag gesteld op basis van één specifieke casus van iemand die op eigen houtje hulp zocht buiten de reguliere genderteams. De meeste transgender personen in Vlaanderen worden begeleid door multidisciplinaire genderteams met jarenlange ervaring. Artsen die zelf beslissen om hormoontherapie voor te schrijven, kunnen dit vandaag inderdaad doen. Door de lange wachtlijsten bij de genderteams, zijn er inderdaad volwassenen die zelf hun weg zoeken en (gelukkig ook) hulpverleners die hen willen helpen. Niet al deze hulpverleners hebben evenveel ervaring. Meer inzetten op de opleiding van artsen in het begeleiden en ondersteunen van een gendertransitie is dan ook broodnodig. Uiteindelijk blijft het wel nog steeds de patiënt zelf die de inschatting maakt onder begeleiding van een psycholoog en/of dokter welke medische stappen hij/zij/die wil ondernemen. Waar Griet Vandermassen de bal volledig misslaat, is het idee dat ze oppert dat jongeren te gemakkelijk een gendertransitie kunnen starten. De realiteit is net het omgekeerde. Er zijn ellenlange wachtlijsten voor het grootste genderteam in Vlaanderen, dat van het UZ Gent. De wachttijd bedraagt minimaal één jaar, maar er wordt verDit opiniestuk van Griet Vandermassen leidde tot heel wacht dat deze in wat debat

‘Pride is a protest’ op 27 juni in Brugge. Foto: James Morrison-Knight

de toekomst zal oplopen tot meer dan twee jaar. Minderjarigen kunnen in België geen puberteitsremmers krijgen zonder dat ze een genderteam gepasseerd zijn. Hierdoor is het in de realiteit vaak te laat om nog te starten met deze remmers. Personen die de weg niet vinden naar een externe psycholoog of die niet kunnen betalen, zijn in tussentijd op zichzelf aangewezen. In die tijd zetten personen soms reeds (niet-medische) stappen zonder begeleiding van ervaren psychologen. Misschien is er zelfs een heel kleine groep die hierdoor te snel bepaalde stappen zet of dit doet zonder voldoende geïnformeerd te zijn. De transgender hulpverlening moet snel toegankelijk zijn voor wie deze zoekt. Het in vraag stellen van affirmatieve transzorg, kan ervoor zorgen dat deze zorg op termijn minder toegankelijk wordt. Waar Griet Vandermassen wel een punt heeft, is dat het medisch discours als antwoord te beperkt is. We leven in heel binaire maatschappij. De opdeling tussen jongens en meisjes is op verschillende vlakken toegenomen. Denk maar aan aparte duplo blokken voor meisjes en jongens en de opkomst van de Gender Reveal Parties. Terwijl genderdiversiteit eigen is aan veel niet-Westerse culturen, is er bij ons weinig ruimte voor. Momenteel wordt vooral naar een medische oplossing gekeken. Translichamen werden in de vroegere medische wereld geconformeerd aan cisgender lichamen, zo was er het idee dat geslachtchirurgie een must was voor alle trans

Waar Griet Vandermassen de bal volledig misslaat, is het idee dat ze oppert dat jongeren te gemakkelijk een gendertransitie kunnen starten. De realiteit is net het omgekeerde. Er zijn ellenlange wachtlijsten voor het grootste genderteam in Vlaanderen, dat van het UZ Gent. De wachttijd bedraagt minimaal één jaar, maar er wordt verwacht dat deze in de toekomst zal oplopen tot meer dan twee jaar. personen. Een ander voorbeeld is dat er minder aandacht was voor de metadoioplastie operatie bij trans mannen die als resultaat een kleinere penis heeft dan de gemiddelde cisgender man. Gendernormen drukken zowel op cisgender als transgender personen. Een bevrijding van rigide en stereotiepe ideeën zou ten goede komen aan alle personen. “Detransitioners” in het YouTube filmpje gedeeld door Griet Vandermassen vertellen hoe hun periode van trans identificatie als jon-

ge vrouw kaderde binnen een strijd tegen rigide ideeën rond vrouwelijkheid die in hun gezin gehanteerd werden. Het losbreken uit dat gezin hielp hen om hun eigen identiteit en expressie vorm te geven. Uit alle polemiek en debat blijkt de noodzaak van degelijk wetenschappelijk onderzoek. Maar wie onderzoek wil doen naar transgender jongeren en volwassen botst continu tegen de muur. Er is geen geld voor deze kleine groep. Meer middelen voor onderzoek naar onze fysieke en mentale gezondheid zijn nodig. Er is vandaag meer aandacht voor vrouwenrechten en LGTBQI-rechten. De eerste ‘Pride is a Protest’ acties in Gent, Brugge en Anwerpen waren een succes. Deze strijdbare acties zorgden voor een alternatief op de commercieel geworden Pride. Wat opviel was de generatie jongeren die het woord nam tijdens de open micro. Deze jongeren getuigden van hun gevecht om zichzelf te kunnen zijn en de zoektocht naar acceptatie. Zij komen op straat om seksuele voorlichting op school minder heteronormatief te maken en genderstereotypen in vraag te stellen. Dit helpt de strijd voor genderdiverse personen vooruit. Door de opbouw van een LGTBQI-beweging die solidair is met andere bewegingen (zoals de vakbond, mensen zonder papieren, klimaatbeweging), kunnen we LGTBQIfobie ook in de bredere maatschappij gaan uitdagen. Een langere versie van dit artikel met bronvermeldingen volgt op socialisme.be

Al 15 feminicides in 2021 - geweld tegen vrouwen is niet onvermijdelijk!

D

it jaar zijn in België, volgens de telling van de verenigingen die op dit gebied werkzaam zijn, ten minste 15 vrouwen het slachtoffer geworden van feminicide. Het weekend van 15 augustus was bijzonder zwaar, met een poging tot feminicide op een zwangere vrouw in Hoei en een dubbele feminicide in Gouvy.

door

Brune (Campagne ROSA Brussel)

In 2020 waren er minstens 24 slachtoffers van feminicide in ons land, in 2019 waren dat er eveneens 24, in 2018 minstens 38 en in 2017 minstens 42. Uit een rapport van de Verenigde Naties blijkt dat in 2017 wereldwijd 87.000 vrouwen zijn vermoord, waarvan 58% door hun (ex-)partner of een familielid. Feminicide is de moord op een vrouw, een meisje, wegens haar geslacht. De term beschrijft niet zozeer het geslacht van het slachtoffer als wel de beweegreden waarom zij werd vermoord, namelijk seksisme.

Het is de meest brutale en zichtbare uiting van geweld tegen vrouwen. Het maakt deel uit van een breder geheel van geweld, van fysiek en/of verbaal misbruik tot seksueel misbruik, pesterijen, enz. De nieuwe dynamiek van de vrouwenbeweging en de pandemie hebben de aandacht gevestigd op de omvang van dit geweld. Deze ‘schaduwpandemie’ is geen toeval, noch een individueel probleem, maar het gevolg van een klassensysteem dat berust op de logica van winst tot elke prijs en dat $seksisme nodig heeft om zichzelf in stand

te houden. De loonongelijkheid, de systematische objectivering van het lichaam van de vrouw, de alomtegenwoordigheid van gewelddadige pornografie, het gebrek aan degelijke seksuele voorlichting op school, de ontmanteling van de openbare diensten, de onzekerheid en de armoede houden een sfeer van seksisme en een gunstige context voor dit geweld in stand en ontwikkelen deze. De echte emancipatie van de 99% van de bevolking en de strijd tegen gender-gerelateerd geweld hangen nauw samen met de strijd tegen het systeem dat de rijkste 1% in staat stelt bijna alle rijkdom te monopoliseren, en dat ons ertoe dwingt elkaar te bevechten voor de kruimels. Campagne ROSA verdedigt de noodzaak om de strijd tegen gendergerelateerd geweld te koppelen aan verzet tegen besparingen en het kapitalisme in het algemeen.


strijd

solidariteit

socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 407  september 2021

€2

€5 steunprijs

Breek de loonwet

Minstens 14 euro per uur

Foto: staking van 29 maart in Brussel

mobiliseer naar DE NATIONALE BETOGING van 24 september

S

uperrijken als Jeff Bezos, Elon Musk en Richard Branson waren de voorbije maanden in een prestigestrijd verwikkeld om als eerste miljardair naar de ruimte te gaan. Er werd daarbij op geen miljoen dollar meer of minder gekeken. Bezos had het lef om achteraf het Amazon-personeel te bedanken. In al zijn cynisme had hij gelijk: het is op basis van onze arbeid dat de Bezossen en de Couckes van deze tijd rijk worden. De rijkdom van de superrijken is het resultaat van de uitbuiting van de meerderheid van de bevolking. Het is tegen deze achtergrond dat elke discussie over lonen en levensstandaard van de werkenden plaatsvindt. Voor de bazen is elke ernstige loonsverhoging uit den boze. Dat zou hun concurrentiepositie ondermijnen, zeggen ze. Ze hebben amper een bevriezing van onze lonen – met een maximale verhoging van slechts 0,4% - opgelegd of er worden al ideeën gelanceerd om de pensioenen te hervormen. Als liberalen en bazen over ‘hervormen’ spreken, weten we dat ze in onze portemonnee willen zitten. Egbert Lachaert stelde voor om de gelijkgestelde periodes te beperken in de opbouw van het recht op een minimumpensioen. Dit ondergraaft het recht op zo’n pensioen en treft vooral vrouwen, die vaker thuisblijven voor de opvoeding van kin-

deren. Deze aanval op de pensioenen werd meteen positief onthaald door N-VA, dat het had over “een kleine stap in de goede richting.” De ‘linkse’ coalitiepartners van Lachaert beperkten zich zoals steeds tot het afschieten van hardere aanvallen om ondertussen achter de schermen mee te werken aan wat moet doorgaan voor een ‘zachtere’ aanval. Dat zagen we ook al in loondiscussie. De straffe uitspraken van PS en Vooruit hadden meer met 1 mei te maken dan met onze lonen. Achteraf werd tot de orde van de dag overgegaan en deden ze er alles aan om de loonnorm van 0,4% op te leggen. Wie op hen rekent om de loonwet te breken, is in het beste geval erg naïef. Voor de bazen is loonsverhoging onverantwoord. Ze beweren dat het de concurrentiepositie onder-

mijnt en uiteindelijk jobs kost. De afgelopen maanden werd nochtans duidelijk dat het de werkenden zijn die alles doen draaien, niet de managers en aandeelhouders. De helden van de coronacrisis waren de werkenden in de zorg, handel, transport, schoonmaak … Vaak gaat het om sectoren met lage lonen. Na het vele applaus bij het begin

Zij hebben ons nodig voor hun winsten, wij hebben hen niet nodig om alles te doen draaien. van de pandemie, zijn de bazen en hun politici nu een mes in hun rug aan het planten. Echte loonsverhogingen en een minimum van 14 euro per uur zullen we niet bekomen door het braaf te vragen. Het zal strijd vergen en die moet opgebouwd worden. Een betoging in Brussel zal

w w w. s o c i a l i s m e . b e

niet volstaan, er is meer nodig dan eenmalige acties. Met de betoging van 24 september moeten we de druk opvoeren om tot een actieplan te komen waarin naast de afschaffing van de loonnormwet en echte loonsverhogingen de eis van een minimumloon van 14 euro per uur centraal staat. Dat botst met de belangen van de bazen en de superrijken. Als zij ons geen degelijke levensstandaard gunnen, zeggen wij: loop met Bezos en co naar de maan! Zij hebben ons nodig voor hun winsten, wij hebben hen niet nodig om alles te doen draaien. Om alle uitdagingen van het kapitalisme in verval aan te pakken – van sociale ongelijkheid tot klimaatrampen – is er nood aan democratische planning zodat de beschikbare middelen en rijkdom ingezet worden in het belang van de meerderheid van de bevolking. Dat is de andere samenleving waar wij als socialisten voor opkomen! vrijdag 24 september: nationale betoging. 10u30 Noordstation Brussel


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.