DLS409 - november 2021

strijd



solidariteit



socialisme

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 409  november 2021

€2

P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

€5 steunprijs

Klimaatcrisis

Klimaatbetoging op 10 oktober. Foto: Liesbeth

N

iet minder dan 70.000 mensen betoogden op 10 oktober in de straten van Brussel voor het klimaat. De omvang van de mobilisatie verraste iedereen. We zaten er natuurlijk middenin met de Linkse Socialistische Partij, Campagne ROSA en de Actief Linkse Studenten. Zo konden we een opvallende verandering waarnemen tegenover de schoolstakingen van 2019: het inzicht dat we radicale maatschappijverandering nodig hebben, wordt steeds breder gedeeld.

door

Jeremy (Namen)

Je hoeft niet ver te zoeken naar oorzaken van dit groeiende inzicht. De gevolgen van klimaatverandering worden voor steeds meer mensen een concrete realiteit. De overstromingen afgelopen zomer brachten de gevolgen van klimaatverandering wel heel dichtbij.

Ook werd het onvermogen van de regeringen om de nodige maatregelen te nemen duidelijk voor veel mensen. De traditionele politici weigeren te raken aan de belangen van de kapitalisten en komen daardoor niet verder dan aankondigingspolitiek en het doorschuiven van de hete aardappel naar de gewone werkenden en hun gezinnen. Het

onvermogen om efficiënt te handelen werd nogmaals aangetoond door de gezondheidscrisis: terwijl jarenlang de tekorten in de zorg werden opgestapeld, kregen de farmaceutische reuzen de rode loper uitgerold om hun aandeelhouders verder te verrijken.

Respect voor de dictatuur van de markten maakt dat we in het beste geval mooie beloften krijgen.

In september had PS-voorzitter Paul Magnette het over gratis openbaar vervoer. Wegvervoer alleen is goed voor 12% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en 22% in ons land. Gratis openbaar vervoer is inderdaad nodig, maar het kan niet

zonder massale investeringen van publieke middelen zodat het aanbod groter wordt en er voldoende personeel is met degelijke arbeidsvoorwaarden.

De grote aankondiging van Magnette werd al gauw gevolgd door de kleine lettertjes: misschien moest gekeken worden naar gratis openbaar vervoer voor jongeren onder de 24 jaar en 65-plussers.

Dat zou uiteraard al een stap vooruit zijn, maar dit zijn niet de groepen die vandaag het meest met de auto naar het werk rijden. Na de kleine lettertjes volgde de federale begroting. Daarin stond niets over gratis openbaar vervoer. Geen woord!

Te duur…

Is er dan een gebrek aan geld? De Pandora Papers bevestigen eens te meer dat er wel degelijk geld is. Het gaat daarbij nog maar om het topje van de ijsberg. De wereld kende nooit zoveel rijkdom. De paradox is evenwel dat deze rijkdom, die het product is van de arbeid van de overgrote meerderheid van de bevolking, in toenemende mate in handen is van een kleine minderheid van kapitalisten.

Twee jaar geleden stonden jongeren vooraan in

w w w. s o c i a l i s m e . b e

het klimaatprotest. Sindsdien toonden de pandemie en de lockdowns dat het de werkenden zijn die alles doen draaien, niet de aandeelhouders.

De werkende klasse beschikt over het stakingswapen: als wij niet werken, ligt alles plat en werpt de vraag zich op wie het eigenlijk voor het zeggen heeft in de samenleving. De werkende klasse kan de economie ontdoen van de letterlijk en figuurlijk verstikkende greep van de bazen en de aandeelhouders.

Dit zou het mogelijk maken om de economie democratisch te plannen met respect voor het milieu en gericht op de belangen van de volledige bevolking in plaats van de winsthonger van een handvol kapitalistische miljardairs. De hele situatie schreeuwt om zo’n maatschappijverandering.

Toch zal het een harde strijd vergen waarop we ons grondig moeten voorbereiden.

Wil jij mee die uitdaging aangaan? Kom naar Socialisme 2021 op 4 december om de eerste (of verdere) stappen te zetten. Meer info en het programma vind je op pagina 13 van deze krant.

2

onze mening

Collectieve arbeidsduurve

B

door Nicolas Croes

Establishment bereidt zich voor op sociale onrust

Recht op collectieve actie bedreigd

O

p 19 oktober bevestigde het Luikse Hof van Beroep het eerdere vonnis dat 17 Luikse ABVV-leden, waaronder huidig voorzitter Thierry Bodson, veroordeelde wegens hun deelname aan een collectieve actie. Het arrest heeft een verderstrekkend doel: het intimideren van alle vakbondsactivisten, feministen, klimaatbetogers, antiracisten… Als morgen jongeren een straat bezetten om meer middelen voor onderwijs te eisen, riskeren ze een zelfde sanctie. Zelfs als ze zich gewoon aansluiten bij een actie die al bezig is. Deze agressieve rechtspraak moet krachtig beantwoord worden.

Het Hof van Beroep bevestigde de correctionele uitspraak in de zaak van de “brug van Cheratte.” Tijdens de algemene staking van oktober 2015 waren de 17 veroordeelde ABVV-leden aanwezig op een wegblokkade op de brug van Cheratte. Ze werden vervolgd wegens “kwaadwillige belemmering van het verkeer”. Hetzelfde artikel 406 van het Strafwetboek werd in 2019 al gebruikt om Antwerps ABVV-voorzitter Bruno Verlaeckt te veroordelen. Het doel is duidelijk: vakbondsverzet aan banden leggen.

Straks wordt het recht op collectieve actie compleet beperkt tot wat aanvaardbaar is voor de bazen (zoals de procedure bij de NMBS, zie pagina 5).

Jean Faniel, directeur van het CRISP (Centrum voor Socio-politiek Onderzoek en Informatie), legde uit dat “de betekenis van kwaadwillige belemmering van het verkeer werd verduidelijkt naar aanleiding van de stakingen van 1960-61, met als idee dat het geen obstakel mocht zijn voor vakbondsprotest. Zestig jaar later komen we daarop terug en zien we iets wat lijkt op een beperking van sociale bewegingen. Dit is des te meer het geval omdat deze uitspraak wordt gedaan in een context waar er steeds meer deurwaarders naar stakersposten worden uitgestuurd, de NMBS minimale dienstverlening oplegt en de regering en de werkgevers systematisch eenzijdig hun wil opleggen.”

Twee maten, twee gewichten

Moest het echt om het belemmeren van het verkeer gaan, dan zou het mobiliteitsbeleid van de verschillende regeringen er in dit land anders uitzien.

Tegen de achtergrond van de klimaatuitdaging zou dit des te meer het geval zijn. De weigering om voldoende te investeren in openbaar vervoer draagt bij tot de dagelijkse files in en

rond Brussel en andere grote steden.

Deze uitspraak toont hoe het establishment zich voorbereidt op komende sociale onrust. De enorme ongelijkheid onder het kapitalisme leidt onvermijdelijk tot protest. De overheden en rechtbanken zijn daarbij geen neutrale toeschouwer. Ze verdedigen de belangen van de machtigen op deze aarde: de kapitalistische klasse.

Wie de ongelijkheid bestrijdt, wordt repressief aangepakt. Wie met de lusten ervan gaat lopen, blijft ongemoeid.

Dat is de belangrijkste conclusie die we kunnen trekken uit de Pandora Papers, die volgen op onder meer de Panama Papers (2016) en de Paradise Papers (2017). De reacties van de autoriteiten op die papers volgen telkens hetzelfde scenario: grote woorden die gretig opgepikt worden door de traditionele media, vervolgens vage beloften en uiteindelijk geen daden.

Terwijl syndicalisten straffen krijgen, ontbreekt het aan personeel om een ernstige controle op fiscale fraudeurs uit te voeren.

Het gaat nochtans niet om wat drinkgeld. In 2020 hebben enkele honderden Belgische bedrijven voor 266 miljard euro aan betalingen naar belastingparadijzen gedaan. In 2017 ging het ‘slechts’ om 130 miljard euro voor een vergelijkbaar aantal bedrijven. Dat is niet allemaal ‘fraude’: de wetten maken zoveel achterpoortjes mogelijk dat er stilaan een fiscale snelweg richting belastingparadijzen is. De overheden organiseren een kwaadwillige belemmering van ernstige regelgeving en controle.

Strijdbare vakbonden meer dan ooit nodig

Om onze rechten te doen gelden, moeten we ze gebruiken. Het Federaal Comité van het ABVV riep na de veroordeling van 19 oktober op tot het houden van personeelsvergaderingen met het oog op een actiedag met sta-

Linkse Socialist

Niet het werk van vijf dagen o

EDITO

Achtergrond van veroordeling

de

kingsaanzegging.

Het is uitstekend dat er meteen wordt gereageerd en opgeroepen tot actie.

Hopelijk wordt dit het begin van een ernstige nationale campagne ter verdediging van het recht op collectieve actie en van onze vakbondsvrijheden. We moeten ervoor zorgen dat dit effectief het geval is. We zouden vandaag verder gestaan hebben als er meteen na de veroordeling van de Antwerpse kameraden in 2019 of na de veroordeling van de Luikse vakbondsleden in eerste aanleg in december vorig jaar zo’n campagne was opgezet.

Tenslotte nog een woord van Silvio Marra, voormalig ABVV-delegee bij de Forges de Clabecq, die samen met 12 andere kameraden door de procureur van Nijvel beschuldigd werd van feiten die zich voordeden tijdens de strijd tegen de sluiting van de Forges de Clabecq (1997). Ter herinnering: alle verdachten in dit belangrijke proces werden in 2002 vrijgesproken. Hij zei ons vorig jaar na de veroordeling in eerste aanleg van de 17 vakbondsmensen: “Het stakingsrecht bestaat omdat er sociale klassen met tegengestelde belangen zijn. Dit is het recht om kapitalistische uitbuiting aan te vechten. Het kan alleen leven in de harten van de duizenden syndicale afgevaardigden die verkozen zijn in de bedrijven en onder de drie miljoen vakbondsleden, als zij doorheen discussies en de ervaring van sociale strijd hun bewustzijn ontwikkelen.

Als de werkende klasse haar kracht ontdekt en gebruikt, zullen rechtbanken, openbare aanklagers en repressieve krachten niet veel gewicht in de schaal leggen.”

Dit moet het doel zijn van een strijdbaar syndicalisme: het vertrouwen van de arbeidersbeweging herstellen en zoveel mogelijk collega’s betrekken in een felle strijd die zich niet beperkt tot de kruimels, maar zich richt op alle rijkdom die wij produceren.

egin oktober bereikte de Vivaldi-regering een akkoord over de federale begroting voor 2022. Verschillende voorstellen worden naar de sociale partners doorgeschoven.

Eén ervan is die van de vierdaagse werkweek. Helaas gaat het niet om een maatregel die broodnodig is om het probleem van de enorme werkdruk aan te pakken. Neen, Vivaldi wil de flexibiliteit opdrijven en ons op vier dagen evenveel (of zelfs meer) werk laten verzetten als nu op vijf. Het is een aanval op de achturendag. We mogen dit niet aanvaarden en moeten ons alternatief naar voren brengen: arbeidsduurvermindering zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en een verlaging van de werkdruk. Dat kan enkel als de werkgevers ervoor opdraaien. door

Clément (Luik)

Het einde van de 8-8-8?

In juni 1921 werd de beperking van de werkdag tot acht uur eindelijk wettelijk vastgelegd. Deze oude eis van de arbeidersbeweging werd samengevat als 8-8-8: 8 uur werken, 8 uur rust, 8 uur vrije tijd. De wet van 1921 was het resultaat van een massale golf van protest na de Eerste Wereldoorlog. In de loop van de 20e eeuw hebben verschillende overwinningen de collectieve arbeidsduurvermindering verder geconsolideerd: 48-urige werkweek in 1955, de 40-urige werkweek in 1978 en de 38-urige werkweek in 2003.

Een beleid van steeds meer flexibiliteit heeft de overwinning van 1921 grotendeels ondermijnd. Er zijn maar weinig sectoren waar de 8-urige werkdag vandaag nog de norm is. De laatste aanval was die van de wet-Peeters in 2017, waarmee het presteren van overuren zonder extra loon gemakkelijker werd. Onder de misplaatste naam ‘wet inzake werkbaar en wendbaar werk’ werd een annualisering van de arbeidstijd doorgevoerd met de mogelijkheid om tot 45 uur per week en 9 uur per dag te werken zonder overloon.

Het voorstel van Vivaldi om de normale werkdag te verlengen tot 9,5 uur binnen een vierdaagse werkweek zonder arbeidsduurvermindering, past in dezelfde flexibilisering van de arbeid. Volgens de regering zouden werknemers de keuze krijgen om al dan niet voor deze formule te kiezen en is flexibiliteit dus iets wat hen ten goede komt. De realiteit is anders: doorgaans hebben we niet te kiezen en is het de baas die bepaalt wanneer we werken. Het achterliggende idee van het voorstel is dat we op vier langere werkdagen productiever zijn dan op de vijf werkdagen vandaag.

Op een ogenblik dat er groeiend protest is tegen een onhoudbare werkdruk (zie enkele voorbeelden hiervan op de pagina’s 4 en 5 in deze krant), spreekt het voor zich dat nog meer flexibiliteit zal leiden tot uitputting, moeilijkheden bij de organisatie van het gezin, burn-out … Eens te meer zullen de meest onderdrukte lagen van de werkende klasse de zwaarste prijs betalen.

Mensen met een onzeker contract, met een zware en/of gevaarlijke job of éénoudergezinnen zullen het nog moeilijker krijgen.

Op een ogenblik dat er groeiend protest is tegen een onhoudbare werkdruk, spreekt het voor zich dat nog meer flexibiliteit zal leiden tot uitputting, moeilijkheden bij de organisatie van het gezin, burn-out …

KORT • Een studie van het Onafhankelijk Ziekenfonds stelde vast dat luchtvervuiling niet alleen nefast is voor de ademhaling, maar ook schadelijk voor onze hersenen en mentaal welzijn. Op dagen met meer luchtverontreiniging vallen meer mensen op het werk uit door een mentale aandoening. Dit vervuilende systeem maakt ons letterlijk ziek.

• Werken tot je erbij neervalt, is vandaag helaas ook letterlijk te nemen. Op 13 oktober overleed een arbeider van Volvo Trucks aan de band. Het ging om een 64-jarige man die als interimarbeider werkte. En dan willen ze ons tot 67 laten werken? Trouwens: op 64 jaar nog met interimcontracten moeten werken, waar halen de bazen die waanzin vandaan?

• Blijkbaar zijn ze bij het Vlaams Belang tegenwoordig volledig mee met de woke-cultuur. In de nieuwe podcast ‘Toog Praat’ van Tom Van Grieken was de eerste gast Dyab Abou Jahjah, de afgelopen jaren door het VB steevast voorgesteld als een terrorist. Eerder nam Joris Vandenbroucke (Vooruit) deel aan een meeting van NSV-Gent. Het doel van extreemrechts is duidelijk: zichzelf ‘aanvaardbaar’ voordoen. Maar wat Abou Jahjah en Vandenbroucke hopen te bereiken, is ons compleet onduidelijk.

• Misschien hadden ze het niet begrepen? Zoals Georges-Louis Bouchez (MR) die bij het extreemrechtse KVHV ging spreken en achteraf tweette dat het ging om “ jongeren met een passie voor ons land” gevolgd door een Belgische vlag. Niets leek te wijzen op satire, wat het bericht tragikomisch maakte: tragisch voor Bouchez, komisch voor al de rest.

‘Kwaadwillige belemmering van de syndicale vrijheden’: dat is wat de uitspraak van het Luikse Hof van Beroep is

België

www.socialisme.be november 2021

3

op vier doen

ermindering zonder loonverlies en met daling van de werkdruk Goede contracten, betere lonen en degelijke arbeidsvoorwaarden zijn de beste remedie voor de vele openstaande vacatures die niet ingelost geraken.

Arbeidsduurvermindering om de werkdruk te verlagen, niet te verhogen

Terwijl regering en patronaat bij ons de flexibiliteit verder willen opvoeren, kondigde Spanje een test aan van arbeidsduurvermindering met behoud van loon in 200 bedrijven.

De afgelopen jaren waren er heel wat studies en tests. Helaas vertrokken die doorgaans van de onderliggende logica dat een kortere arbeidstijd de productiviteit kan verhogen, dat er op die kortere tijd dus evenveel gedaan wordt. Tegelijk wordt dit doorgaans gekoppeld aan financiële compensaties door de overheid. Het behoud van het directe loon gaat gepaard met een knip in het maatschappelijke deel van onze lonen (sociale zekerheid en andere bijdragen aan de gemeenschap), om zo het concurrentievermogen (lees: de winsten) van de bedrijven veilig te stellen. Dit is in wezen het model dat door de PS in België wordt verdedigd.

Ondanks een vertraging was de productiviteitsstijging de afgelopen decennia indrukwekkend. In 2016 waren we 5,6 keer zo productief als in 1950. De afgelopen jaren verdween de productiviteitswinst rechtstreeks in de zakken van de bazen en hun aandeelhouders. Volgens CEPAG is de jaarlijkse transfer van

arbeid naar kapitaal tussen 1975 en 2015 aangegroeid tot 16 miljard euro per jaar. Een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies (direct noch indirect) zou niet alleen onze levenskwaliteit ten goede komen, maar ons ook in staat stellen collectief een deel van de vruchten van onze arbeid terug te pakken die ons door toenemende uitbuiting ont-

nomen zijn.

Collectieve arbeidsduurvermindering met compenserende aanwervingen zou het bovendien mogelijk maken om het beschikbare werk te verdelen. In plaats van te proberen 500.000 langdurig zieken terug aan de slag te krijgen, zou dit zorgen voor werkbaar werk en minder uitval. Het zou bovendien een einde maken aan

de nog steeds bestaande structurele werkloosheid. Goede contracten, betere lonen en degelijke arbeidsvoorwaarden zijn de beste remedie voor de vele openstaande vacatures die niet ingevuld geraken. Vaak gaat het daarbij immers om vacatures voor harde jobs met een belabberd loon.

Goede argumenten over de haalbaarheid en de voordelen van een

collectieve arbeidsduurvermindering zullen echter niet volstaan. Het is immers een maatregel die ingaat tegen de belangen van de kapitalistische klasse. Elke poging om die confrontatie uit de weg te gaan, lopen we het risico dat onze eisen tegen ons gekeerd worden. Het voorstel van de vierdagenweek van Vivaldi is daar een voorbeeld van.

Na de jacht op de werklozen volgt die op de langdurig zieken.

Belastingontduikers hebben ondertussen niets te vrezen…

M

idden oktober kwam de regering-De Croo met haar eerste “post-covid”-begroting. De regering wil de activiteitsgraad van 71% opdrijven naar 80%.

Inzake de begroting wordt ons nog steeds gevraagd om een ‘inspanning’ te leveren. Hebben de werkenden tijdens de gezondheidscrisis dan nog niet genoeg inspanningen geleverd? door

Julien (Brussel)

Slachtoffers opgejaagd, verantwoordelijken opgevrijd

De pensioenleeftijd werd opgetrokken tot 67 jaar, terwijl een laaggeschoolde van 25 jaar een gemiddelde levensverwachting in goede gezondheid heeft van 62 jaar. Een 25-jarige met een gemiddelde opleiding haalt net de 67 jaar in goede gezondheid en een hoog opgeleide haalt 72 jaar.

(1) Alle ‘hervormingen’ van de arbeidsmarkt de voorbije jaren hadden als doel om ons zoveel mogelijk uit te persen als citroenen. Het resultaat is ernaar: nooit voorheen waren er zoveel langdurig zieken. De afschaffing van het ziektebriefje voor korte afwezigheden gedurende drie dagen per jaar zal daar niets aan veranderen.

Eind 2020 waren er 471.000 langdurig zieken in België, een aantal dat hoger ligt dan het aantal werklozen (366.000 volledig vergoede werklozen). Onder de langdurig zieken zijn er 78.330 mensen met een depressie (+42% tegenover 2016) en 33.042 mensen met een burn-out (+33,09%).

Alles samen zijn er 170.224 mensen arbeidsongeschikt als gevolg van psychische aandoeningen (+26,02%).

Frank Vandenbroucke was eind 2013 de geestelijke vader van de jacht op de

werklozen. Vandaag komt hij als minister van Volksgezondheid met hetzelfde recept voor langdurig zieken.

In 2022 wil de regering 124 miljoen euro besparen en tegen 2024 bijna 500 miljoen euro door 5.000 langdurig zieken per jaar terug aan het werk te krijgen. François Perl van de socialistische mutualiteit Solidaris merkte terecht op: “Er zou beter een sanctie komen voor diegenen die in de eerste plaats verantwoordelijk zijn voor de situatie, de werkgevers.”

De regering en de bazen stellen ons graag voor als kleinzerige luierikken die voortdurend tot de orde moeten worden geroepen. In werkelijkheid blijven velen werken in een lichamelijke of psychische toestand die het eigenlijk niet toelaat. Volgens een Franse studie van het human ressourcesbedrijf Midori Consulting is het fenomeen van presenteïsme – op het werk blijven wanneer je het niet meer aankunt – 1,4 tot 2 keer zo groot als absenteïsme.

Er zijn geen duizend oplossingen om het probleem bij de wortel aan te pakken: de werklast moet omlaag, er moeten meer collega’s zijn en mensen moeten op een redelijke

leeftijd op pensioen of brugpensioen kunnen gaan.

Om de schijn van evenwichtigheid hoog te houden, kondigde de regering aan dat ze 400 miljoen wil halen uit belastingfraude. We kennen dergelijke aankondigingen die nooit in daden worden omgezet. Michel Claise, onderzoeksrechter gespecialiseerd in financiële criminaliteit, zei naar aanleiding van het Pandora Papersschandaal: “We hebben een schrijnend tekort aan middelen, zowel op het niveau van de FOD Financiën als op het niveau van Justitie. Wanneer

de regering-Vivaldi aankondigt dat zij de belastingfraude zal bestrijden maar de post van staatssecretaris voor de bestrijding van belastingfraude afschaft, is er sprake van een enorme tegenstrijdigheid. (...)

We hebben bijna de helft van de politiemensen verloren die zich met dit soort zaken bezighielden. Het is een echte ramp.”

Meer geld voor het spoor?

Na alle grote aankondigingen van onder meer Magnette over gratis openbaar vervoer, was het uitkijken naar wat de federale regering rond de spoorwegen doet. Een investering van 250 miljoen euro is uiteraard welkom, maar totaal onvoldoende om de klimaatuitdaging en de rampzalige situatie voor het personeel en de reizigers aan te pakken. In een opiniestuk (18 oktober) stelden enkele onderzoekers van verschillende universiteiten: “Begin 2021 werden 44 loketten van stations gesloten. Meer recent, op 9 september, luidde de infrastructuurbeheerder Infrabel de noodklok: als de bespa-

ringen aanhouden, zullen verschillende lijnen moeten worden gesloten (waaronder Charleroi-Couvin, Dendermonde-Lokeren). Tenslotte gingen spoorwegarbeiders op 8 oktober spontaan in staking. De reden?

Het personeelsbestand is in twintig jaar teruggebracht van 41.000 tot 28.000 werknemers, en door het personeelstekort weigeren de spoorwegen 116.000 gewerkte uren te compenseren.” (Dat laatste cijfer moet 110.000 zijn). Er zijn eenmalige investeringen bij Infrabel, maar op het structurele werkingsbudget wordt 94 miljoen euro bespaard in 2021-2024.

Vivaldi speelt patronale partituur

Er valt nog veel te zeggen over de begroting en de maatregelen: zie bijvoorbeeld ons artikel over de vierdagenweek of ons dossier over energie.

Mogelijk zullen sommigen een beetje opgelucht zijn omdat het geen herhaling van de horrorcatalogus van de regering-Michel is. Vivaldi doet zich groener en progressiever voor. Het laagje vernis inzake communicatie en de schaarse investeringen, die bijna onvermijdelijk zijn na de pandemie, kunnen niet verhullen dat deze regering een patronale partituur speelt. Dit bleek eerder ook al met het Interprofessioneel Akkoord dat een loonmarge van amper 0,4% over twee jaar door ons strot ramde.

(1)https://www.gezondbelgie.be/nl/ gezondheidstoestand/levensverwachting-en-levenskwaliteit/gezonde-levensverwachting#def-hly-25

4

op de werkvloer

de

Linkse Socialist

Ondanks recordwinsten kijkt ArcelorMittal naar de gemeenschap voor vergroening Op kosten van de gemeenschap

A

rcelorMittal is de grootste staalproducent ter wereld. Het bedrijf doet het uitstekend. In het tweede kwartaal van 2021 werd internationaal een nettowinst van 4 miljard dollar winst geboekt. In de Gentse vestiging wordt een grote investering in groen staal gedaan. Daarvoor worden niet de eigen winsten aangesproken: ArcelorMittal kijkt naar de Europese, Belgische en Vlaamse overheden. Naar de belastingbetaler dus.

door

Thomas (Gent)

De investering van 1,1 miljard euro in de Gentse vestiging, beter bekend als Sidmar, is goed voor een vermindering van de Vlaamse CO2-uitstoot met 4%. Het bedrijf stelt zich ambitieuze doelen: tegen 2035 een vermindering van de uitstoot met 35% en tegen 2050 wil het volledig klimaatneutraal zijn. De totale investering hiertoe zou 10 miljard dollar bedragen tegen 2030.

Van de 1,1 miljard voor ArcelorMittal Gent komt slechts 350 miljoen euro van het bedrijf zelf. De Vlaamse overheid geeft 350 miljoen euro en de Europese Investeringsbank 400 miljoen. Er was amper debat over die grote bijdrage van de Vlaamse overheid.

Het is niet uitzonderlijk dat zo’n groot bedrijf langs de kassa van de gemeenschap passeert. In 2021 krijgt het voor 450 miljoen euro emissierechten van de overheid en nog een compensatie voor “indirecte emissiekosten” ter waarde van 13 miljoen euro (in 2020).

Er zijn stevige kortingen op de energiefactuur: voor 43 miljoen euro per jaar.

Als kers op de taart is er 4 miljoen euro strategische ecologische steun. Oh ja, hadden we al gezegd dat ArcelorMittal zelf al jaren amper belastingen betaalt?

Er is dus sprake van groene investeringen die vooral door de gemeenschap

Strijd tegen hoge werkdruk en voor respect

Historische staking bij Lidl dwingt toegevingen af

“

Er zijn te weinig handen voor het vele werk.” Zo vatte een Lidl-medewerker het samen op een stakingspost voor de winkel in Geraardsbergen. Aan de Lidl van Deurne Zuid interviewden we BBTK-delegee Dylan die zei: “De malaise was nooit zo groot.” Een stakingsgolf overspoelde Lidl van 13 tot en met 18 oktober. Op het hoogtepunt van de acties waren er meer dan 200 van de 300 winkels dicht.

Het is nochtans niet zo dat er een lange en sterke traditie van strijdbare vakbonden is bij Lidl. De arrogante en schandalige opstelling van de directie liet het personeel echter geen andere keuze. Winkel na winkel ging dicht, overal waren er goed bijgewoonde stakingspiketten. Dit was de sterkste staking ooit bij Lidl.

De staking volgde op die van 2018.

Toen werd een week gestaakt voor meer personeel. Het resultaat was de belofte dat er maatregelen zouden komen en in afwachting daarvan kreeg elke winkel 42 uur extra werktijd per week. De maatregelen kwamen er niet en amper bekomen van de coronaperiode wilde de directie die 42 uur terug af bouwen. Dat kwam bovenop een dagelijks gebrek aan respect voor het personeel, dat tijdens de gezondheidscrisis nochtans als helden gezien werd.

Tegen deze achtergrond was er een heuse opstand van Lidl-personeel. De directie bleef echter koppig en stuurde zelfs deurwaarders naar stakersposten. Uiteindelijk moest de directie toegeven: de 42 uur extra per winkel blijven. Er komt bovendien nog 14 uur extra bij voor alle winkels en winkels in moeilijkheden (met een groot aantal zieken, groot personeelsverloop of onderbezetting) krijgen nog meer uren.

Verder belooft Lidl de vliegende ploeg uit te breiden van 140 naar 243 mensen (223 VTE’s).

Andere elementen worden opnieuw naar de onderhandelingstafel verwezen. Dat gaat onder meer over de meting van de arbeidstijd, maar ook de kwestie van flexibiliteit. Tegen maart 2022 moet er daarover een globaal akkoord zijn. Of dat er komt, is nog maar de vraag. De Lidl-directie heeft de af-

gelopen jaren aangetoond dat ze niet geneigd is woord te houden. Een belangrijk pijnpunt blijft ondertussen dat er om de flexibiliteit te verhogen vooral met deeltijdse contracten wordt gewerkt. De lage lonen zorgen eveneens voor ongenoegen. Op de actiedagen tegen de loonnorm van 0,4% en de loonwet van 1996 was er telkens een sterke deelname van Lidl-personeel. De eis van een minimumloon van 14 euro per uur leeft sterk, zeker omdat ook het inkomen van de top van Lidl bekend is.

Eigenaar Dieter Schwarz keert zichzelf 1 miljard euro per jaar uit.

Het personeel komt versterkt uit deze stakingsbeweging. Nooit eerder gingen zoveel winkels dicht en waren er zoveel stakers. Aan het piket in Deurne merkte BBTK-delegee Dylan terecht op: “Misschien moeten we met heel de sector reageren. Bij Delhaize worden steeds meer aspecten van de organisatie bij Lidl overgenomen. Er is de komst van Jumbo, waar het helemaal het wilde westen is. Er is de franchisering die druk zet op de lonen en arbeidsvoorwaarden. We moeten daar meer op inspelen door met heel de sector te reageren en eisen naar voren te schuiven.”

De groene investeringen worden vooral door de gemeenschap betaald en moeten het bedrijf toelaten om ook onder toekomstige strengere milieuregels recordwinsten te boeken. betaald worden en die het bedrijf moeten klaarstomen om ook onder toekomstige strengere milieuregels recordwinsten te blijven boeken.

Personeel profiteert niet mee

De aandeelhouders kregen na de aankondiging van de winstcijfers in het tweede kwartaal meteen 100 miljoen euro aan dividenden. Voor de cijfers van het tweede kwartaal bekend werden gemaakt, gingen analisten uit van een rendement voor de aandeelhouders van 1,5% dit jaar. Voor het personeel in Gent kan er geen 1,5% opslag van af.

Het werd voor de winstcijfers beloond met een pakje friet of een hamburger.

De werkdruk in de fabriek ligt erg hoog. Dit leidde begin oktober tot spon-

tane acties, waarbij ook werd aangeklaagd dat de aandeelhouders weglopen met het grote geld terwijl het personeel het met een pakje friet of een hamburger moest stellen. De actie zette druk op de directie die in het kader van de tweejaarlijkse cao-onderhandelingen een loonsverhoging van 1% voorstelde en een coronapremie van 500 euro.

Voor een groot deel van het personeel volstaat dit niet: er moet werkbaar werk komen. Van de 73,5% die stemde over het voorstel van cao stemde 75,5% tegen. Dat is een duidelijk signaal.

Een echte groene conversie van de industrie moet gepaard gaan met degelijke loon- en arbeidsvoorwaarden.

Om dat te bekomen, kunnen we niet rekenen op de goede wil van multinationals die enkel oog hebben voor de aandeelhouders en daarvoor het eigen personeel uitpersen en de gemeenschap laten betalen voor vergroening van de productie. Nadat de gemeenschap heeft opgedraaid voor de lasten van de investeringen, wordt het tijd dat ze ook kan genieten van de lusten van de winsten zodat deze geïnvesteerd worden in zowel het personeel als het klimaat. Dit zal niet zomaar gebeuren: we moeten een krachtsverhouding opbouwen en opkomen voor een breuk met het kapitalistisch privébezit van de productiemiddelen.

Chemiestaking op 29 oktober Op vrijdag 29 oktober, de dag dat deze krant van de drukker komt, staakt het personeel van de chemiesector. De werkgevers willen slechts 10 cent per uur opslag geven en 20 cent per uur voor de 2000 werknemers die een minimumloon van 12,6 euro per uur kennen in een 38-urenweek. Ze weigeren bovendien om een coronapremie van 250 euro te geven.

Ondanks het vervuilingsschandaal bij 3M in Zwijndrecht weigert het patronaat een verbetering van de gezondheidsopvolging voor personeel in de sector en voortgezet gezondheidstoezicht na pensionering. Het akkoord dat landingsbanen vanaf 55 jaar en SWT vanaf 60 jaar mogelijk maakt, wil het patronaat niet verlengen indien de werknemers niet met alle andere voorstellen van de sector-cao instemmen.

De staking werd aangekondigd op een actie voor een bijeenkomst van Essencia, de patroonsfederatie uit de chemie, in Brussel op 19 oktober.

Personeelstekort in het onderwijs Er zijn te weinig leerkrachten. Het is algemeen bekend dat dit probleem enkel kan aangepakt worden door de job aantrekkelijker te maken.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) en de bazen van Voka hebben daar zo hun eigen voorstellen rond: zwangere leerkrachten langer laten werken (Weyts), gepensioneerden terug vragen nadat de pensioenleeftijd drie keer verhoogd is (Weyts), langdurig zieken terugroepen (Weyts en Voka), competitie tussen leerkrachten creëren door variabele lonen (Voka), grotere klassen (Voka), leerkrachten flexibeler laten werken en meer uren laten presteren (Voka), enkele weken na het toekennen van extra middelen in een cao ongeveer hetzelfde bedrag elders terug besparen (Vlaamse regering).

Creatief zijn ze wel, die neoliberalen! Ondertussen is het voor zowel het personeel als de jongeren nodig dat er drastisch meer publieke middelen komen voor onderwijs. Investeren in infrastructuur en personeel is noodzakelijk om de job aantrekkelijker te maken en zo meteen ook de kwaliteit van het onderwijs te versterken.

Piket aan de Lidl van Deurne-Zuid in Antwerpen. Foto door Liesbeth

op de werkvloer

www.socialisme.be november 2021

5

Voor gratis en meer openbaar vervoer: massale investeringen in personeel en infrastructuur

Regering en spoordirectie kiezen voor verrotting in plaats van klimaatambitie

H

et zit hoog bij het spoorpersoneel. Door de jarenlange tekorten en het opvoeren van de flexibiliteit wordt het kookpunt bereikt.

De directie slaagt er niet in om de arbeidsregeling volgens de wettelijke voorwaarden te organiseren. Duizenden mensen hebben achterstallige rust- en compensatiedagen. De directie weet dat het onmogelijk is om die beloofde rust effectief toe te kennen en wil die na controle door de sociale inspectie uitbetalen. We willen geen geld maar de rust waar we recht op hebben, denken veel spoormensen.

door onze spoorcorrespondenten

Verrottingsstrategie

Reizigers zijn slecht gezind als ze op de trein horen dat er vertraging is. Dat slaat soms in woede over als er sprake is van stelselmatige vertragingen en afschaffingen. Bij het personeel is dat niet anders bij de boodschap dat er vertragingen en afschaffingen van vrije dagen zijn. Dat komt bovenop soms erg hectische werkuren. Zo staan treinbegeleiders enkele maanden per jaar ‘buiten reeks’ waarbij ze vaak pas een dag op voorhand weten of en wanneer ze moeten werken, met de mogelijkheid om bijvoorbeeld om 4 uur ’s ochtends te moeten starten.

Dergelijke flexibiliteit is nefast voor elk sociaal leven. De fundamentele reden hiervoor is het personeelstekort, waardoor een ernstige werkplanning onmogelijk is.

Bij de NMBS, nochtans in publieke handen, is het blijkbaar te veel gevraagd om de wettelijke bepalingen inzake werkduur en rust na te komen.

Eenzijdig de afspraken over arbeidstijd niet nakomen – wat de directie doet – is schandalig. De opeenvolgende regeringen en de politiek aangestelde directie staan met de billen bloot nu dit ook door de sociale inspectie is bevestigd.

Onder het personeel is er een uitbarsting van woede. Als er nu geen strategie en actieplan wordt besproken onder alle collega’s om samen sterker te staan tegen de directie en de regering, wanneer dan wel? De vaststellingen van de sociale inspectie kunnen bovendien aangegrepen worden om een bredere steun onder reizigers en de gemeenschap in het algemeen op te bouwen.

Het spoorpersoneel wil de rustdagen kunnen opnemen. Dat zegt veel over de woede en de onhoudbare werkdruk. Het feit dat de NMBS-directie meteen aan uitbetalen denkt, geeft aan dat een oplossing op langere termijn daar niet op de agenda staat. Extra personeel voorzien om het overeen-

Politici beweren op te komen voor het klimaat, maar zijn al jarenlang verantwoordelijk voor een beleid dat bewust niet voldoende investeert in openbaar vervoer. gekomen werkritme effectief toe te passen, wordt niet overwogen. Dat vraagt uiteraard tijd, maar het is de enige echte optie en niet toevallig een eis die al jarenlang gesteld wordt door het personeel. Als iedereen vandaag de rustdagen zou opnemen waar men recht op heeft, zouden er een tijdlang amper treinen rijden.

Klimaatambitie is nodig

Als de reizigers niet meer hinder van de verrottingsstrategie van directie en regering ondervinden, komt dat door de enorme inzet van de spoormannenen vrouwen. Toch worden frustraties over hinder vaak net tegen die mensen geuit, zelfs in het coronajaar 2020 was er amper een afname van het aantal gevallen van agressie. Het wordt hoog tijd om daar verandering in te brengen.

Politici beweren op te komen voor het klimaat, maar zijn al jarenlang verantwoordelijk voor een beleid dat bewust niet voldoende investeert in openbaar vervoer. Groepen die zich verzetten tegen het gebrek aan middelen, zoals vakbonden en gebruikersorganisaties, komen vaak niet verder dan het beperken van de schade. Er is meer ambitie nodig: een echte herwaardering van het spoor en het openbaar vervoer in het algemeen. Dat is noodzakelijk als antwoord op uitdagingen zoals klimaatverandering, fileproblemen en

Het einde van het stakingsrecht?

D

e NMBS leeft de wettelijke regels inzake werkorganisatie niet na.

De vakbond OVS startte een alarmbelprocedure op om daartegen te protesteren. Zo’n procedure is verplicht alvorens het tot een staking kan komen. De werkgever, tegen wiens beleid geprotesteerd wordt, kan deze procedure verwerpen en het recht op protest ontnemen. De alarmbelprocedure van de OVS werd om vage redenen van tafel geveegd.

De andere vakbonden mogen dit niet aanvaarden: die weigering op zich zou voorwerp moeten zijn van nieuwe alarmbelprocedures. Als de directie die blijft verwerpen, moet overwogen worden om zonder alarmbelprocedure tot stakingsacties over te gaan. Een directie die zelf de wettelijke bepalingen inzake arbeidsregeling niet nakomt is niet goed geplaatst om anderen de les te spellen inzake het naleven van regels.

Het is begrijpelijk dat het getreuzel van de vakbondsleiders en de mogelijkheid van sancties bij spontane acties voor twijfel onder het personeel zorgen. Protestacties buiten de werkuren kunnen de druk op de directie opvoeren en aarzelende vakbondsleiders ertoe aanzetten om de strijd ernstig te voeren.

verkeersdoden.

Het openbaar vervoer centraal stellen in het mobiliteitsbeleid staat haaks op het overlaten ervan aan private bedrijven. Er zijn massale investeringen nodig in infrastructuur, materieel en personeel. Enkel de overheid is daartoe in staat. Daartoe moeten de spoorwegen volledig in publieke handen komen in één bedrijf met een door het personeel en reizigers verkozen raad van bestuur.

Alle medische diensten, onderhoud en schoonmaak, IT … moeten opnieuw door de NMBS zelf uitgevoerd worden.

Er zijn drastisch meer middelen nodig zodat er voldoende personeel is voor de huidige dienstverlening, met de mogelijkheid om beloofde rust effectief te kunnen opnemen. Dan zou men ook menselijke werkroosters kunnen plannen. Bijkomende aanwervingen zijn ook noodzakelijk om een arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met daling van de werkdruk mogelijk te maken. Na jaren van stagnatie moeten de loonbarema’s eindelijk herzien worden: een verhoging van de lonen met 1 euro per uur extra en een minimumloon van 14 euro per uur zouden daarbij goede eisen zijn.

Vervolgens is er een plan nodig om

verrotting in CIJFERS • In de jaren 1930 waren er in België 5.125 kilometer spoorlijnen met 1.500 stations. Nu zijn dat nog 3.600 kilometer en 554 stations en haltes. Vooruitgang is anders.

• De afgelopen vijf jaar gingen er 5.000 arbeidsplaatsen verloren en was er een productiviteitsstijging met 20%. Na 3 miljard euro besparingen onder de regeringen van Di Rupo en Michel volgde er hoop dat een groene minister voor meer middelen zou zorgen. Dat is niet het geval. Bij Infrabel zijn er beperkte investeringen in infrastructuur, maar wordt tegelijk 94 miljoen bespaard op de werkingsmiddelen in de periode 2021-2024.

• De NMBS bleef in de media wel heel vaag over de achterstallige rusten compensatiedagen. Hier zijn de exacte cijfers: er zijn 8.027 spoorbedienden die samen 110.000 achterstallige rust- en compensatiedagen opgestapeld hebben. Dat is een gemiddelde van 13, maar er zijn grote verschillen waarbij velen meerdere tientallen dagen niet konden opnemen. het openbaar vervoer opnieuw uit te bouwen. Meer en betere dienstverlening betekent voldoende materieel, infrastructuur en personeel. Tegen de achtergrond van een klimaatcrisis is gratis openbaar vervoer noodzakelijk.

Dit mag niet ten koste van het personeel gaan: toezicht in stations en op de treinen blijft noodzakelijk.

Deze en andere alternatieve voorstellen zullen dode letter blijven zonder

organisatie van de personeelsleden.

Daarom is er nood aan strijdbare en democratische vakbonden met voldoende middelen en inspraak van onderuit. Personeel en reizigers hebben dezelfde belangen, ze moeten samen opkomen voor wat nodig is: personeel dat aan normale voorwaarden kan werken, meer collega’s en meer dienstverlening zodat het openbaar vervoer kan uitbreiden.

Ecologische crisis maakt een radicale reorganisatie van alle transport nodig

V

ervoer is, na de industrie, de meest vervuilende sector. Je hoeft geen ingenieur te zijn om te concluderen dat het deel moet uitmaken van een serieus antwoord op de klimaatcrisis.

PS-voorzitter Magnette sprak zich uit voor gratis openbaar vervoer, ook voor de treinen.

Volgens Magnette zou dit 700 miljoen euro per jaar kosten. Dat is het bedrag dat de verkoop van biljetten opbrengt voor de NMBS en dat dus moet gecompenseerd worden.

Dat zou op zich echter niet volstaan voor de ecologische schok die nodig is: om een groot aantal nieuwe reizigers aan te trekken, is er onvermijdelijk nood aan meer infrastructuur en personeel. Momenteel worden slechts 11% van de verplaatsingen met het openbaar vervoer gedaan, tegenover 61% met de auto, 14% te voet en 12% met de fiets. Het gebruik van het openbaar vervoer moet dominant worden. Dat kan enkel met gratis en degelijk openbaar vervoer.

Om nieuwe gebruikers aan te trekken, moet er voldoende aanbod zijn en moet het interessant zijn om voor openbaar vervoer te kiezen.

Gratis aanbod en de ontwikkeling ervan zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Voor een grootschalige herinrichting van de infrastructuur van het openbaar vervoer zijn er veel middelen nodig. Het gaat om in-

vesteringen van zo’n omvang dat alleen de overheden ze kunnen opbrengen, zoals dit ook het geval was in de 19e eeuw toen de netwerken uitgerold werden. De private sector zal ons niet helpen, die is enkel geïnteresseerd in winsten voor de aandeelhouders.

Voor een ernstige planning moeten de verschillende delen van het openbaar vervoer samenwerken. De splitsing tussen NMBS en Infrabel, onder Paul Magnette, ging daar regelrecht tegen in.

De groene minister van mobiliteit Gilkinet verklaarde in de media dat hij meer treinen wil. Op hetzelfde ogenblik kondigde Infrabel aan dat het mogelijk vijf spoorlijnen moet sluiten wegens een gebrek aan middelen.

We moeten niet vertrekken van wat aanvaardbaar is in dit systeem, maar van wat nodig is voor de uitdagingen waar we voor staan. Zonder grote investeringen zullen we er niet komen.

Er is nood aan een goed doordacht en gefinancierd plan. Met als doel dat binnen een paar jaar de overgrote meerderheid van de verplaatsingen van de mensen veilig, be-

trouwbaar en comfortabel met het openbaar vervoer wordt afgelegd. Het geld dat nodig is voor dit project vereist een massale heroriëntatie van de middelen naar de ontwikkeling van minder vervuilend vervoer. En een rationele planning van de productie die niet verenigbaar is met de markteconomie. De grote aankondigingen van Magnette en Gilkinet in de media zijn daar ver van verwijderd.

Voor een grootschalige herinrichting van de infrastructuur van het openbaar vervoer zijn er veel middelen nodig. Het gaat om investeringen van zo’n omvang dat alleen de overheden ze kunnen opbrengen, zoals dit ook het geval was in de 19e eeuw toen de netwerken uitgerold werden.

6

ROSA

de

Linkse Socialist

Geen praatjes of beloften, maar actie en middelen voor strijd tegen seksistisch geweld nodig

D

e meldingen van seksuele intimidatie en aanranding stromen binnen. De omvang van seksisme en het verschrikkelijke geweld dat ermee gepaard gaat, wordt stilaan voor iedereen duidelijk. Steeds meer groeit het besef dat het anders moet en kan. De woede stijgt. Na de vele aanklachten is het tijd voor verandering. Minister van Justitie Van Quickenborne (Open Vld) kwam met een wetsontwerp dat de steun van de meerderheidspartijen geniet en gericht is op een hervorming van het strafwetboek inzake seksueel geweld. De huidige regels dateren nog uit de 19e eeuw. Biedt dit ontwerp een antwoord op onze eisen?

door

Emily (Namen)

Begrippen als toestemming zouden eindelijk in het wetboek van strafrecht worden opgenomen, wat een stap voorwaarts is. Voor de meerderheid van de bevolking is dit nog steeds een vaag begrip, en daarom moet dit gepaard gaan met publieke investeringen in regelmatige, kwalitatief hoogstaande seksuele voorlichtingscursussen en campagnes over toestemming. Helaas gebeurt dit niet, waardoor de beeldvorming over relaties en seksualiteit overgelaten wordt aan reclame waarin het lichaam van vrouwen een marketinginstrument en een seksobject is.

Een wet zonder de middelen om hem uit te voeren is niet meer dan gebakken lucht

Minister Van Quickenborne verklaarde dat deze hervorming het mogelijk zal maken om de ernst van seksuele misdrijven te erkennen, met verzwarende omstandigheden bij misbruik van gezag en bij incest (maar dan alleen voor minderjarigen!). De kwestie van een toegankelijke manier om klacht in te dienen en het probleem van de bewijstlast blijven onopgelost. Als een ouder of een sportcoach een kind mishandelt, moet die laatste niet alleen de mishandeling bewijzen, maar ook het misbruik van vertrouwen of gezag.

Hoe bewijs je vertrouwen? Er is zelfs geen suggestie van hoe dit kan.

Naast psychologische, fysieke en sociale hulp hebben slachtoffers echte steun nodig bij hun gerechtelijke procedure, zodra zij een klacht indienen.

Momenteel zegt 91% van de slachtoffers slecht te zijn ontvangen. Het probleem is veel breder dan een paar sek-

70% van de klachten wegens seksuele intimidatie wordt zonder enig gevolg afgesloten wegens gebrek aan middelen om ze te behandelen. sistische agenten: het is structureel en ook hier is het gebrek aan middelen flagrant. We kunnen niet aanvaarden dat er eerst de media-aandacht voor de 17 klachten tegen een barman in Elsene nodig was vooraleer het tot een onderzoek kwam, of dat het 4 jaar heeft geduurd vooraleer het proces tegen televisiemaker Bart De Pauw plaatsvond.

De situatie is dramatisch. 70% van de

In Elsene waren er de voorbije weken acties tegen seksistisch geweld op café. Meer hierover op pagina 14

gevallen wordt zonder enig gevolg afgesloten wegens gebrek aan middelen om ze te behandelen. Daarbij komen nog de moeilijkheden om bewijzen te leveren, wat nog erger is geworden door het gebrek aan middelen voor de zorgsector. Zonder zeer snelle behandeling is de verkrachtingsdrug GHB niet op te sporen. Zonder voldoende personeel weigeren ziekenhuizen verkrachtingsslachtoffers omdat het verzamelen van bewijzen tijd vergt. Dit alles wordt nog eens besprenkeld met seksisme: het slachtoffer wordt een schuldgevoel aangepraat of zelfs veroordeeld, er wordt gevraagd om nuch-

ter terug te komen (ook al is het bewijs dan weg) … Het maakt dat slechts 4% van de klachten tot een veroordeling leidt, terwijl minder dan 10% van de slachtoffers effectief een klacht indient. Maatregelen tegen victim blaming staan er niet in het wetsvoorstel.

Hoe moeilijk kan het zijn om vragen als ‘wat voor kleren droeg u’ expliciet te verwerpen. Daar is er geen sprake van, wel wordt in de nota bij het wetsontwerp ingegaan op het gevaar van valse beschuldigingen.

Een wet zonder de middelen om ze toe te passen is niet meer dan gebakken lucht. Het zou wel eens net zo nuttig

kunnen zijn als de wet tegen seksisme in de openbare ruimte. Die wet leverde op zeven jaar welgeteld 263 klachten op.

Het resultaat is dat slachtoffers er meestal alleen voor blijven staan. Voor de daders is er straffeloosheid en een gebrek aan opvolging. Deskundigen wijzen er nochtans op dat gespecialiseerde opvolging de kans op recidive met de helft vermindert. De techniek van de kop in het zand steken en ondertussen mooie woorden gebruiken, is natuurlijk minder duur dan het raadplegen van verenigingen met knowhow die investeringen eisen in justitie, de sociale sector en de zorg.

Regering hervormt prostitutie op maat van pooiers

De hervorming zou initiatieven als Villa Tinto in Antwerpen een wettelijke basis geven. Vandaag verdient het Antwerps stadsbestuur 200.000 euro per maand aan de prostitutie in Villa Tinto

H

et leed van mensen in de prostitutie was bijzonder schrijnend tijdens de lockdowns en beperkende maatregelen. Door de sluiting van de ‘etalages’ kwamen velen van hen op straat te staan. Hoewel prostitutie in België is toegestaan, blijven de activiteiten eromheen, zoals tippelen en reclame maken, illegaal.

Anderen hebben overwogen zich in te schrijven bij het OCMW, maar dat beschikt niet over de middelen om adequate en noodzakelijke bijstand te verlenen. In deze context is het tweede deel van de ontwerp-hervorming van het wetboek van strafrecht ontstaan.

Het voorziet in een volledige legalisering van prostitutie.

Minister Van Quickenborne legt uit dat pooierij illegaal blijft, alleen verandert hij de definitie. Als dit project wordt goedgekeurd, zal het volkomen legaal zijn om werkgever van prostituees te zijn en winst te maken met wat zal worden beschouwd als een job als elke andere, zolang deze winst niet

“abnormaal” is. Daarbij is er geen definitie van wat ‘abnormaal’ inhoudt.

Is het dan ooit wel normaal om te profiteren van het lichaam van anderen?

Deze hervorming stemt perfect overeen met de verdedigingslijn van Dodo la Saumure - de beroemdste Belgische pooier met een dozijn vestigingen -

tijdens een proces tegen hem wegens pooierschap, aanzetting tot losbandigheid en mensenhandel. Met deze hervorming zal hij van een crimineel in een ondernemer veranderen.

Voor prostituees die in de mensenhandel verwikkeld zijn - 60% van hen - zal de situatie sterk verslechteren. Mensenhandelaars worden vaak vervolgd wegens pooierschap, omdat het gemakkelijker is om seksuele uitbuiting te bewijzen. Met deze hervorming zal dit pas kunnen als aangetoond is dat de seksuele uitbuiting “abnormale” winsten oplevert.

Verenigingen die actief zijn in de strijd tegen mensenhandel vrezen dat ze niet langer dossiers zullen kunnen indienen. Het zal evenmin nog mogelijk zijn om een inrichting te sluiten om een onderzoek naar mensenhandel te voeren. De vrijheid om handel te voeren, zou voortaan voorgaan.

De legalisering van prostitutie in Nederland en Duitsland toonde aan dat dit niet leidt tot minder geweld en stigmatisering, noch tot minder criminaliteit. Integendeel, het creëert een open deur voor criminele organisaties en de vraag neemt toe.

Hierdoor neemt het aantal slachtoffers van mensenhandel toe, en zelfs als zij het geluk hebben aan hun ontvoerders te ontsnappen, komen ze niet in aanmerking voor hulpprogramma’s omdat zij niet worden erkend.

De wens om prostitutie door legalisatie te integreren in de formele economische markt maakt het gemakkelijker om winst te maken. Renaud Maes (ULB), een specialist op dit gebied, wijst erop dat dit de deur opent voor grote bedrijven zoals Sugar Dating. Om het maken van winst te vergemakkelijken, zal reclame - tot nu toe illegaal - worden toegestaan.

Betaalde seks met minderjarigen, of

daarvan profiteren, is vandaag streng verboden. Het wetsvoorstel voert echter een belangrijke wijziging in.

Vanaf 16 jaar is het voortaan aan de minderjarige (of de openbare aanklager) om te bewijzen dat de klant en/ of de pooier zijn of haar leeftijd kende en bereid was het strafbare feit te plegen. Vrijwel onmogelijk ...

Als we weten dat een grote meerder-

Als dit project wordt goedgekeurd, zal het volkomen legaal zijn om werkgever van prostituees te zijn en winst te maken met wat zal worden beschouwd als een job als elke andere, zolang deze winst niet “abnormaal” is. heid van de mensen in de prostitutie voor hun 14e jaar begint, is het schandalig om tienerprostitutie te faciliteren. Iedereen is het erover eens dat er op 14 jaar geen sprake van toestemming kan zijn. Maar is er later wel een echte keuze in de vicieuze cirkel van prostitutie en de context van tekort aan sociale hulp? De politie schat dat 85% van de prostituees gedwongen worden tot deze activiteit en dat bijna al deze prostituees verslavingen ontwikkelen om door te gaan. Dat is de werkelijkheid van het overgrote deel van de prostitutie vandaag.

Het project van hervorming stelt

prostitutie ook voor als een soort openbare dienst … Ja, dat lees je goed! Het wetsvoorstel suggereert dat de door de gemeenten uitgebate Eros-centra als dusdanig zullen beschouwd worden. Daarmee wordt het model van Villa Tinto in Antwerpen gevolgd. Dat is een gemeentelijk bordeel met 260 prostituees. Buiten Villa Tinto wordt alle prostitutie onderdrukt. Een gelijkaardig project in Seraing was bij gebrek aan solide rechtsgrondslag van tafel geveegd, maar kan nu nieuw leven ingeblazen worden. Het is immers lucratief.

Villa Tinto brengt de stad Antwerpen 200.000 euro per maand op! Dat geldt overigens ook voor de raamprostitutie: in 2016 gaf de Raad van State toelating om een gemeentelijke belasting hierop in te voeren, terwijl dit eigenlijk in strijd is met het huidige strafrecht. Als de hervorming wordt goedgekeurd, zullen de gemeenten hun kas gemakkelijker kunnen vullen door vrouwenhandel aan te moedigen.

Hoe kan een hervorming die het begrip ‘toestemming’ wil invoeren tegelijk zo’n vage visie over prostitutie hebben? Geld is nooit een vervanging voor echte toestemming. De normalisering van prostitutie draagt bij tot de objectivering van alle vrouwen in de samenleving. Er is strijd nodig om niet als zodanig te worden behandeld!

Tegelijkertijd moet worden gestreden tegen de uitbuiting, discriminatie en onderdrukking waarmee mensen in de prostitutie te maken hebben. Tot slot is het van cruciaal belang het imperialistische beleid te bestrijden dat mensenhandel in de hand werkt en om op te komen voor degelijke uitkeringen, goede jobs met bijhorende lonen en meer publieke middelen voor de sociale sector, zodat niemand geen andere optie heeft dan prostitutie.

interview

www.socialisme.be november 2021

7

Gesprek met Marguerite Staquet, voortrekster van strijd bij Bekaert-Cockerill in 1982

Arbeidster, feministe en trots erop!

I

n de vroege namiddag van 6 oktober ging ik samen met Emily en Stefanie, activisten van Campagne ROSA, langs bij Marguerite Staquet. Zij werkte in de voormalige fabriek van Bekaert-Cockerill in Fontaine-l’Évêque, in de buurt van Charleroi. Marguerite stond in 1982 vooraan in een strijd voor de rechten van de arbeidsters van de fabriek. Ze woont met haar man in een klein huis in Anderlues. Gelukkig bestaat er GPS om ons de weg te wijzen. door

Guy Van Sinoy

Het toeval wil dat het de verjaardag van Marguerite is. Emily bracht voor de gelegenheid appeltaart mee. Na wat introducties nemen we plaats rond de tafel in de voorkamer. Marguerite maakt de koffie klaar en Emily snijdt de taart aan. Het gesprek kan beginnen.

Emily: Wat was de sfeer op het bedrijf voor deze strijd in 1982?

Marguerite: “Het was een fabriek met voornamelijk mannelijke arbeiders en een minderheid van vrouwen. De meesten van hen woonden in de buurt.

Er werkten ook een aantal echtparen in de fabriek.”

“Ik had een lange discussie met de afgevaardigden omdat de mannen een medisch onderzoek hadden ondergaan (arbeidsgeneeskunde) en de vrouwen niet. Nochtans zaten we de hele dag in het stof, zowel de mannen als de vrouwen. Als er vergaderingen waren, mochten vrouwen niet spreken.

We waren alleen goed om te werken!”

“Terwijl we hetzelfde werk deden als de mannen, kregen we 10 Frank per uur minder. 10 Frank was veel! In die tijd verdiende ik zo’n 22 à 23.000 Belgische Frank per maand. Dat was een goed loon, maar het was moeilijk.

Omdat wij dozen spijkers van 25 kilo tilden, dat wil zeggen 1 tot 2 ton spijkers per dag, mochten wij gerust ook 10 Frank per uur meer krijgen. De mannen kregen meer, niet omdat hun werk anders of zwaarder was, maar omdat het mannen waren.”

“In die tijd heerste in de fabriek de mentaliteit: ‘Vrouwen werken omdat ze dat willen!’ Hoe vaak werd er tijdens de staking niet tegen ons geroepen: ‘Ga je kinderen verzorgen! Ga naar je potten en pannen!’”

Stefanie: In 1982 was er gedurende negen weken een staking van al het personeel?

Marguerite: “Ja, deze staking tegen de herstructurering begon in augustus 1982. Na 9 weken werd op een bemiddelingsvergadering een keuze tussen drie opties voorgesteld: ofwel de overgang naar 36 uur voor iedereen met loonverlies, ofwel het ontslag van 13 arbeiders, ofwel 13 vrouwen die geen gezinshoofd waren deeltijds laten werken. Het derde voorstel werd aangenomen met 120 stemmen voor, 60 tegen (waaronder alle arbeidsters) en 40 onthoudingen. De stemming vond onder bijzondere omstandigheden plaats: het stemformulier werd ingevuld onder het toekijkend oog van de delegees die het ontvouwden alvorens het in de stembus te steken. De 40 onthoudingen werden dan nog eens mee-

In die tijd heerste in de fabriek de mentaliteit: ‘Vrouwen werken omdat ze dat willen!’ Hoe vaak werd er tijdens de staking niet tegen ons geroepen: ‘Ga je kinderen verzorgen! Ga naar je potten en pannen!’

geteld met de voorstemmen.”

“De baas had een lijst opgesteld van 13 werknemers die ontslagen moesten worden, waaronder drie delegees. Het ging om vrijgestelden die zelf niet op de werkvloer stonden. Ze kwamen ’s ochtends met hun aktetas op de fabriek en vroegen: ‘Gaat het?’ Als we daarop antwoordden met alles wat mis ging, antwoordden ze: ‘We hebben het er later wel over’. Deze vrijgestelden die met ontslag bedreigd werden, stelden in plaats daarvan voor dat vrouwen die geen gezinshoofd waren deeltijds zouden werken. We kregen ons ontslag om vervolgens deeltijds aangeworven te worden. We gingen echter niet akkoord omdat we hiermee al onze anciënniteit zouden verliezen.”

“De vrouwen weigerden deeltijds te werken en gingen op 3 november in

Terwijl we hetzelfde werk deden als de mannen, kregen we 10 Frank per uur minder.

10 Frank was veel! staking. Ik wilde opkomen voor de rechten van de vrouw, maar ik wist niet hoe. In een klein dorp weet je niets.

Dus bracht mijn neef me in contact met Christiane Rigomont, van het Maison des Femmes in La Louvière. Ze kwam naar ons huis en legde onze rechten uit en maakte onze situatie bekend. Toen kwamen er veel advocaten om ons te steunen en onze rechten uit te leggen.”

“Vanaf dat moment hebben we tijdens de personeelsvergaderingen op de fabriek gezegd dat we het er niet mee eens waren. De afgevaardigden zeiden: ‘Ja, maar Marguerite Staquet droomt! Ze verzint dingen!’ Maar ik had bewijs van onze rechten. En toen we ons verdedigden, riepen de afgevaardigden: ‘Help! Ze hebben extremisten van buitenaf binnengehaald’!

Het waren vooral vrouwen die ons kwamen steunen.”

Emily: Het voorstel om alleen vrouwen af te danken kwam van de afgevaardigden?

Marguerite: “Ja! Omdat we niet als volwaardige werkers werden gezien.

We werden slechts beschouwd als extra loon. Onze echtgenoten die in het bedrijf werkten, zeiden niets omdat zij ook een beetje bang waren. We vroegen onze mannen vaak: ‘Wat doen we?

Gaan we door tot het einde?’ Ze hebben ons altijd gesteund in deze strijd.”

“Toen er een vergadering was met alle mensen van buitenaf die ons kwamen steunen, stonden de vakbondsafgevaardigden tegen de muur en durfden ze niets te zeggen. Ze zagen eruit als gevangenen in de gevangenis van Jamioulx. Er kwamen zoveel mensen om ons te helpen dat het niet fout kon gaan.”

Stefanie: Hoe kijk je 40 jaar later op deze strijd terug?

Marguerite: “Vandaag lijkt het allemaal heel ver weg. Maar ik zie dat er fundamenteel niet veel veranderd is.

Marguerite Staquet tijdens ons gesprek

Vrouwen zijn nog steeds niet gelijk aan mannen. De zus van mijn man, Maria, heeft een kleine meid die een echte rebel is. Ik bewonder deze kleindochter omdat ze zegt: ‘Ik ben de gelijke van mijn partner. Als we thuiskomen van het werk, begint de eerste die thuiskomt te koken’. Mijn schoonzus

Vandaag lijkt het allemaal heel ver weg. Maar ik zie dat er fundamenteel niet veel veranderd is.

Vrouwen zijn nog steeds niet gelijk aan mannen. aanvaardt dit niet, maar ik zeg haar: ‘Maria, zo is het leven! We hebben er voor gevochten!’”

Na ons ontslag werden we vaak gevraagd om op scholen te gaan spreken. Het doel was niet om met ons te pronken, maar om ons recht op werk te verdedigen. Ten overstaan van jongeren van 17 of 18 jaar, meisjes en jongens, legden wij de redenen van onze staking uit. Op een dag zei de moeder

van een jong meisje tegen ons: ‘Denk je niet dat je te ver bent gegaan? Want per slot van rekening zijn jullie maar vrouwen’. Ik antwoordde: ‘Heb je een dochter? Als je er zo over denkt, moet je haar laten stoppen met school. Want als je zo praat is het niet de moeite waard dat ze studeert omdat ze de plaats van een man gaat innemen.’”

Guy: Hoe zat het met de vakbondsleiders in die tijd?

Marguerite: “François Cammarata, het regionale hoofd van de CSC metaalarbeiders, torpedeerde ons volledig. Telefonisch dreigde hij de echtgenoten van de arbeidsters die staakten te laten afdanken.”

“Aan de kant van het ABVV heeft Georges Staquet, algemeen-secretaris van ABVV Metaal in Charleroi, ons niet aangevallen. Maar hij heeft ook niets voor ons gedaan. Ik herinner me dat hij in de kantoren van het ABVV aan de telefoon zat met Ernest Glinne, een Europees parlementslid dat zich zorgen maakte over onze situatie. Georges Staquet bleef hem zeggen: ‘Maak je geen zorgen Ernest, alles is geregeld’. Wij hoorden dit door de deur van Staquet’s kantoor, omdat wij in het gebouw van het ABVV waren.

Daarna vroeg ik Marcelle Hoens (nati-

onaal verantwoordelijke van de ABVV Vrouwen) om ons rechtstreeks in contact te brengen met Ernest Glinne. Ik legde Glinne uit dat, in tegenstelling tot wat Georges Staquet had gezegd, niets geregeld was. Ernest Glinne antwoordde: ‘Vanavond ben ik bij jou thuis’. Wij legden het hem uit en hij zei ons: ‘Ik neem jullie mee naar het Europees Parlement in Straatsburg’.”

“Op een dag, nadat ik ontslagen was, schaamde ik me omdat ik me moest melden bij het arbeidsbureau. Het was tijdens de verkiezingen. De hoofdafgevaardigde van het ABVV, Vandestrick, was er ook en hij zei tegen de werkloze vrouw voor mij in de rij: ‘De vrouw achter u, zij heeft voor haar rechten gevochten en wij hebben haar gesteund...’

Ik kon niets anders zeggen dan: ‘Geloof hem niet! Hij vertelt je een leugen! We vochten TEGEN hem. Want als hij ons had willen helpen, zouden we hier niet zijn en zou ik vandaag niet moeten doppen.’ Hij droop af …”

Marguerite Staquet spreekt op 4 december over de strijd bij Bekaert. Ze doet dit in het kader van Socialisme 2021. Zie pagina 13 voor het volledige programma.

8

Energie

de

Linkse Socialist

Energie in private handen: drama voor onze portemonnee, ramp voor onze planeet

Z

ijn de stijgingen van de energieprijzen een simpel gevolg van vraag en aanbod in de nasleep van de heroplevende economie en een uitzonderlijk koude lente en zomer? Aan de oppervlakte lijkt dat zo, maar er is meer aan de hand. In laatste instantie is het de productiewijze die de schaarste of overvloed van producten bepaalt. Die wordt beheerst door de wetten van de vrije markt waarin de winst allesbepalend is en niet de noden van mens en planeet. dossier door

Michael Bouchez

Stijgende prijzen voor vervuilende energie

D

e stijging van de energieprijzen beheerst de actualiteit en de rekeningen van de werkende klasse. Met uitzondering van diegenen die een inkomen hebben als dat van ministers, heeft iedereen de voorbije weken al eens stilgestaan bij de stijgende energieprijzen. Een heel groot deel zal zich ook al de vraag gesteld hebben of ze deze winter de temperatuur in huis wat lager zullen zetten. Voor diegenen die vandaag met een uitkering of minimumloon leven is de vraag stellen, ze onmiddellijk ook beantwoorden. De vraag daarbij is hoe ver de thermostaat al onder de comforttemperatuur stond.

Zoals zo vaak worden dergelijke gebeurtenissen met een zware impact op de levensstandaard van mensen afgedaan als zaken die ‘nu eenmaal tot de economie en de maatschappij behoren’.

Wereldvreemde economen en journalisten, die de neoliberale dogma’s blind herhalen, zien in die menselijke drama’s dan weer een stimulans of ‘incentive’ om minder energie te verbruiken en dus een positieve ontwikkeling voor de klimaatcrisis. We komen hier later op terug.

Het is om te beginnen interessant in herinnering te brengen dat er tijdens de maanden van de wereldwijde lockdown euforisch hoopvol werd gedaan over de dalende vraag naar fossiele brandstoffen. Toen de prijs van een vat olie onder nul dook, in april 2020 (omdat er geen vraag naar olie was en de opslagkosten dus hoger lagen dan wat het vat opleverde), koesterden sommige commentatoren de illusie dat Big Oil wel verplicht zou zijn om van koers te veranderen en meer in te zetten op hernieuwbare energie. Onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zou door COVID eindelijk door-

broken zijn.

Vandaag zijn die commentatoren opnieuw een illusie rijker. De economische heropleving na de lockdown baseert zich uiteraard op de productiemiddelen die voorhanden zijn en waren. De kapitalisten hebben tijdens de lockdown, wanneer de economie stilviel, hun winsten niet massaal geïnvesteerd in hernieuwbare energie.

Dergelijke vooruitziendheid is niet besteed aan de chaos van de markt. Enkel korte termijn winst telt. De noden van mens en planeet zijn daar helemaal aan ondergeschikt.

Dat gebrek aan vooruitziendheid ligt ook mee aan de basis van de tekorten in gasreserves die vandaag de prijzen de lucht in jagen. In de kapitalistische winsteconomie bepalen vraag en aanbod uiteraard mee de prijs van de producten. De combinatie van de herneming van de economie, de relatief koude lente en zomer speelt mee.

De realiteit is echter dat de kapitalisten de productie zelf aanpassen aan de winstmarges. Dat is wat de OPEC (Organisatie van olie-exporterende landen uit het Midden-Oosten en

Afrika plus Venezuela) doet wanneer het de productie van olie bewust laag houdt om de prijzen de hoogte in te duwen. Hetzelfde geldt voor de aanvoer van gas uit Rusland, dat bovendien haar gasreserves gebruikt om geopolitieke redenen. Op basis van de prijsstijgingen van de fossiele brandstoffen gaat ook de elektriciteitsprijs omhoog: de kapitalisten uit de sector gebruiken de hoge prijzen om hun eigen zakken nog meer te vullen. De PVDA berekende dat Engie/Electrabel op die manier 120 miljoen euro per maand extra winst boekt. Dat is anderhalf miljard op jaarbasis. Kortom, de prijsstijgingen van gas en elektriciteit zijn vooral een resultaat van de winsthonger.

Taksen op CO2 zijn niet alleen asociaal, maar ook bijzonder inefficiënt in de strijd tegen de klimaatcrisis. De CO2-prijs steeg in Europa begin september voor de allereerste keer boven de 60 euro per ton, een verdubbeling tegenover begin dit jaar. De emissies die de energieproducenten uitstoten, worden gecompenseerd door de aankoop van emissierechten via het Europese ETS-handelssysteem. Deze kosten worden doorgerekend in de elektriciteitsprijs. Kortom: onze factuur stijgt zonder dat er meer groene energie voor in de plaats komt.

De CO2 die minder uitgestoten wordt door mensen simpelweg te dwingen om hun huis minder te verwarmen en minder te koken is niet alleen een druppel op een hete plaat, het treft

De liberalisering van de energiemarkt in België heeft ons niet de beloofde betaalbare energie gebracht. Er is geen planning op lange termijn en enkel de winsten tellen bovendien enkel de consument en de armsten in het bijzonder. Bij gebrek aan massale investeringen in echte, betaalbare hernieuwbare energie leidt dit tot verdere druk op de energiefacturen van de gezinnen en toenemende energiearmoede voor de armsten. De stimulans die de productie zou ondervinden om meer in te zetten op hernieuwbare energie, wordt volledig teniet gedaan doordat ook de CO2-arme energie, die verre van altijd hernieuw-

baar is, meestijgt in de marktprijzen.

Dat is overigens wat duidelijk wordt in de prijsstijging voor elektriciteit opgewekt met kernenergie.

De liberalisering van de energiemarkt in België (2003 in Vlaanderen en 2007 in Brussel en Wallonië) heeft ons niet de beloofde betaalbare energie gebracht. Er is geen planning op lange termijn en enkel de winsten tellen, waardoor we betalen voor de winsten van de energiebedrijven en overgeleverd zijn aan de chaos van de markt.

Daarnaast is er nog een factor die meespeelt in de impact van de energieprijzen. De lonen stijgen niet mee.

De prijzen aan de pomp worden al sinds 1994 niet meer meegerekend in de indexering. Dat is de gezondheidsindex. De automatische indexering doet dus niets aan de hogere prijzen voor diesel of benzine. Andere manipulaties van de index hebben ervoor gezorgd dat de verhoging van onze lonen en uitkeringen altijd ver onder de reële stijging van de levensduurte blijft. Die jarenlange onderindexering (gezondheidsindex vs reële index) en de indexsprong van 2016 hebben onze lonen stelselmatig uitgehold. Voor de regering en de patroons was er bovendien slechts 0,4% loonsverhoging mogelijk dit en volgend jaar.

Gascentrales of kernenergie? Een vals dilemma

D

e urgentie waar we vandaag voorstaan, is niet uit de lucht komen vallen. 30 jaar geleden was er al nood aan een fundamentele transitie. 30 jaar lang heeft het neoliberalisme er alles aan gedaan om de verantwoordelijkheid op de consument af te schuiven, terwijl de energieproducenten en Big Oil ongestoord verder konden doen. Vandaag blijven alle neoliberale politici en commentatoren in hetzelfde bedje ziek en beperken ze de uitdaging tot een vals dilemma tussen kernenergie en fossiele brandstoffen.

De logica van Groen en in het bijzonder minister van Energie Tinne Van Der Straete is wraakroepend.

De bouw van gascentrales als alternatief om kerncentrales te sluiten, is hetzelfde als vuur bestrijden met vuur. Elektriciteitsproductie maakt 18% uit van de totale uitstoot (2019) in België. Volgens het Planbureau zou de elektriciteitsproductie bij een vervanging van de kerncentrales door nieuwe gascentrales tussen de 3 en de 4,4 miljoen ton extra uitstoot veroorzaken tegen 2030. Dat betekent een toename van 2,5 tot 3,8% van de totale uitstoot (116,7 Mt) van België

in 2019.(1) In de huidige context is dat allesbehalve een “verwaarloosbare stijging” zoals het Planbureau dat noemt. Het is onwaarschijnlijk dat een groene minister de terechte en noodzakelijke eis van de klimaatbeweging voor de sluiting van kerncentrales diametraal tegenover de belangen van onze planeet zet.

Groen geeft zo aan de nucleaire lobby en een deel van het establishment een stok om mee te slaan.

Kernenergie is zo stilaan het kapitalistische antwoord op de klimaatcrisis geworden. Een poging om zich in het debat verantwoord op te stellen

en tegelijk de logica van het systeem te vrijwaren. Energiebedrijven kunnen immers monsterwinsten boeken met kernenergie, onder meer door een enorme overdracht van publieke middelen naar de zakken van de aandeelhouders. Ondanks de torenhoge kostprijs, is kernenergie voor kapitalisten uit de energiesector bijzonder lucratief: het is de gemeenschap, de belastingbetaler, die de kerncentrales rechtstreeks en onrechtstreeks subsidieert. De opslag van afval, de problemen die dat in de toekomst kan opleveren, de ontmanteling van centrales, het herstel van centrales en ook het risico op een kernramp.

Dat alles wordt doorgeschoven naar de samenleving, terwijl de winsten van de verkoop van elke kWh naar de multinationals gaan. Het is trouwens alleszeggend dat kerncentrales altijd onderverzekerd zijn omdat geen enkele verzekeringsmaatschappij wil opdraaien voor het gigantische risico

www.socialisme.be 9 november 2021

Energie

9

Nationalisatie van de energiesector

W

e leven in een maatschappij waarin we instant kunnen communiceren met de andere kant van de wereld, met zelfrijdende auto’s, waarin individuen zichzelf in de ruimte kunnen lanceren … maar om onze energieproductie te vergroenen zijn we machteloos?

Het Apollo programma dat in de VS liep van 1961 tot 1972 en dat op 8 jaar tijd de eerste man op de maan zette, betrof op haar hoogtepunt 5% van de publieke uitgaven in de VS. Dat zou vandaag voor de VS gaan over 350 miljard dollar per jaar. De vergelijking gaat uiteraard niet volledig op en België is de VS niet, maar het illustreert de mogelijkheden.

De Britse columnist George Monbiot stelt dat er voor het klimaat een even drastische actie vereist is als de wijze waarop de VS na de aanval op Pearl Harbour (1941) in oorlogsmodus schoten. De overheidsuitgaven vertienvoudigden waarbij alles op de oorlogsinspanning gericht was. Volledige sectoren schakelden op enkele weken tijd hun productie om. Monbiot stelt terecht dat het niet om een wonder ging, maar om “de uitvoering van een goed uitgedokterd plan.” Vandaag is inderdaad hetzelfde nodig: niet om oorlog te voeren en vernielingen aan te richten, maar om de planetaire bedreigingen het hoofd te bieden.

Hoe kunnen we de middelen mobiliseren die het mogelijk maken om een investeringsplan op lange termijn te lanceren dat zich niet laat saboteren door de zoektocht naar winsten op korte termijn? Op het parlementaire politieke terrein is de PVDA de enige partij die zich consequent tegen zowel kernenergie als fossiele brandstoffen verzet. Het is belangrijk voor links om zich niet te laten meeslepen in het valse dilemma dat het kapitalisme ons voorschotelt. De PVDA kaart terecht aan dat elke investering in gas of nucleaire energie een desinvestering is in duurzame energie. Ook de vermindering van BTW van 21% naar 6% op energie is een eis die voor tienduizenden gezinnen een slok op de borrel

zou schelen.

Tegelijk lijkt de PVDA haar antwoord te beperken tot maatregelen die de private energiesector niet aantasten. In een interview op LN24 werd David Pestieau, ondervoorzitter van de PVDA, gevraagd of zijn partij voor de nationalisatie van de energiesector is.

Het antwoord van Pestieau is “neen”.

De controle over de energiesector verkrijgen kan volgens Pestieau door de oprichting van een publiek energiebedrijf dat naast de private bedrijven bestaat.

Als zo’n publieke energiemaatschappij niet enkel de productie en distributie van energie wil controleren, maar ook de investeringen en het onderzoek naar nieuwe, milieuvriendelijke technologieën wil coördineren, kan ze zich echter niet permitteren om in concurrentie te moeten gaan met de private sector. De urgentie is vandaag zo groot dat de investeringen veel hoger moeten zijn dan de directe inkomsten.

Wij denken dat een publiek energiebedrijf in een zee van kapitalisme uiteindelijk verplicht zal zijn om mee te stappen in de concurrentie als het niet wil verdrinken. De noodzakelijke massale investeringen in groene energieproductie en -distributie, gecombineerd met betaalbare prijzen voor energie kunnen onmogelijk rendabel zijn als de private bedrijven hun concurrentieduivels ontbinden. Zij schrijven de vervuiling van onze planeet af

Klimaatbetoging van 10 oktober. Foto door Liesbeth

op de gemeenschap en toekomstige generaties. Dat is een waanzinnig groot concurrentievoordeel ten opzichte van een publiek energiebedrijf. Enkel een volledige publieke controle over de energiesector, een nationalisatie onder controle en beheer van de werkende klasse dus, is in staat om een lange-

termijninvestering te vrijwaren en alle werkelijke kosten in rekening te brengen, de kernuitstap onvoorwaardelijk uit te voeren in combinatie met een plan om de CO2-uitstoot van de energiesector naar 0 te herleiden.

De betaalbaarheid van energie en de transitie naar volwaardig duurzame

De noodzakelijke massale investeringen in groene energieproductie en -distributie, gecombineerd met betaalbare prijzen voor energie kunnen onmogelijk rendabel zijn als de private bedrijven hun concurrentieduivels ontbinden.

van een kernramp. In de wet staat dat eigenaren van kerncentrales een verzekering moeten sluiten met een dekking van 700 miljoen euro. Dat is een lachwekkend bedrag als je bedenkt dat de schade van de ramp in Tsjernobyl wordt geschat op 430 miljard euro.(2) Centraal in de campagne om kernenergie te promoten staat de poging om het af te schilderen als een klimaatneutrale energiebron. Kernenergie is

verre van een CO2-neutrale energiebron en uranium is een eindige grondstof. Kerncentrales stoten CO2 uit door de voortdurende winning en raffinage van het uranium dat nodig is. Volgens een studie van Mark Z. Jacobson, Professor burgerlijke & milieuingenieurswetenschappen aan de universiteit van Stanford stoten alle centrales ook 4,4g-CO2equivalent/ kWh uit door de waterdamp en warm-

te die ze afgeven. Dit in tegenstelling tot zonnepanelen en windturbines, die de warmte- of waterdampfluxen naar de lucht met ongeveer 2,2 g-CO2e/ kWh verminderen, wat voor deze factor alleen een nettoverschil oplevert van 6,6 g-CO2e/kWh.(3) Diegenen die pleiten voor het bouwen van nieuwe kerncentrales vergeten erbij te zeggen dat “kernreactoren er 10-19 jaar of meer over doen tussen planning en opstart, in tegenstelling tot 2-5 jaar voor zonne- of windenergie. Daardoor veroorzaakt kernenergie de uitstoot van nog eens 64-102 g-CO2/kWh meer dan wind- en zonne-energie over 100 jaar op basis van de periode waarin we wachten tot ze actief worden.”(4) Samengevat, concludeert Mark Z Jacobson, kosten nieuwe kerncentra-

les per kWh 2,3 tot 7,4 maal zoveel als windmolenparken op het vasteland of zonnecellen. In vergelijking met zonne-, wind- of water-energie duurt het 5 tot 17 jaar langer tussen planning en exploitatie, en ze produceren op die manier 9 tot 37 keer zoveel emissies per kWh als wind.(5) Omwille van die kostprijs en lange opstartduur wordt nu steeds meer gesproken over SMR (Small modular reactors), zogenaamde kleine reactoren, gebaseerd op de militaire uitvoeringen zoals in nucleaire duikboten. Het wordt voorgesteld als veiliger, maar het is vooral een manier om de bouw en de exploitatie draaglijker te maken door de kosten te spreiden en sneller tot een afgewerkte productie-eenheid te komen. Dit verandert echter niets aan de gevolgen van een mogelijke

productie zijn dus twee kanten van dezelfde medaille. Het is duidelijk dat zo’n scenario binnen een kapitalistische economie een krachtsverhouding vereist waarin de werkende klasse samen met de klimaatbeweging de eisvan nationalisatie bediscussieert en opneemt. Het zou een veel sterkere beginpositie zijn, die beantwoordt aan de urgentie. De volledige arbeidersbeweging moet zich achter de eis van energie in publieke handen scharen om zo de klimaatbeweging te versterken. Om de nodige transitie te plannen en uit te voeren, zal al het beschikbare personeel in de sector nodig zijn en mogelijk verder uitgebreid worden. Geen enkele job mag verloren gaan!

De discussie over de nationalisatie van de energiesector is deel van een veel bredere discussie over de maatschappij waarin we willen leven. Het mobiliseren van de enorme rijkdommen, technologieën en productiecapaciteit om ze te investeren in hernieuwbare energie, maar ook in onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer, sociale zekerheid, wetenschap en technologie zou een enorme sociale en technologische vooruitgang teweegbrengen voor de hele wereldbevolking.

Laten we komaf maken met het kapitalistisch systeem dat zoiets verhindert, en gaan voor een democratisch socialisme, waarin dat eindelijk mogelijk wordt!

kernramp of aan het afval. De reusachtige kostprijs die de samenleving betaalt voor elke kWh energie opgewekt met kernenergie, blijft bestaan, in plaats van die middelen op hernieuwbare energie in te zetten.

De keuze beperken tussen fossiele brandstoffen en kernenergie is volledig te wijten aan de logica van het kapitalisme. Indien alle langetermijnkosten of -voordelen meegerekend worden in de zoektocht naar alternatieven, zou de keuze snel gemaakt zijn: elke euro die geïnvesteerd wordt, levert het meest op in het onderzoek, de productie en de uitrol van volledig duurzame energieproductie en -distributie. Vandaag worden de kosten echter afgeschreven op de samenleving, de planeet en de toekomstige generaties, terwijl de winsten naar de aandeelhouders gaan.

(1) https://www.lesoir.be/397036/article/2021-09-27/sortir-du-nucleaire-ecornera-peine-notre-empreinte-carbone (2) Greenpeace, Kernenergie, weggegooid geld, 2010 (3) Evaluation of Nuclear Power as a Proposed Solution to Global Warming, Air Pollution, and Energy Security In Jacobson, M.Z., 100% Clean, Renewable Energy and Storage for Everything, Cambridge University Press, New York, 427 pp., 2020 (4) Ibidem (5) Ibidem

10

internationaal

de

Linkse Socialist

Frankrijk: haatcampagne van Eric Zemmour beantwoorden met strijd en solidariteit

M

et minder dan 6 maanden te gaan voor de Franse presidentsverkiezingen, stijgt de TV-columnist en extreemrechtse auteur Eric Zemmour zo snel in de peilingen dat hij in sommige ervan zelfs op de tweede plaats staat. Hoe valt deze opkomst van een notoire racist, seksist, homofoob en anti-arbeider te verklaren? Hoe kunnen we een campagne opzetten om zijn haat te beantwoorden met een boodschap van solidariteit en een echt perspectief? door

Stéphane Delcros

De afgelopen jaren was er in Frankrijk een opmars van verdeeldheid en brutaal politiegeweld tegen vakbonden en sociaal protest in het algemeen, vooral tegen jongeren van allochtone afkomst. Het staatsracisme en de permanente stigmatisering van mensen met een migratie-achtergrond kenden een verdere opgang.

De ‘separatismewet’, de ‘wet van de globale veiligheid’, minister van Binnelandse Zaken Gérald Darmanin die in een televisiedebat Marine Le Pen op rechts voorbijsteekt, minister van Onderwijs Jean-Michel Blanquer die de mond vol heeft over ‘islamo-links’ De voorbeelden stapelen zich op van hoe Macron en zijn regering de verdeeldheid aanwakkeren. Als je de woede van zoveel lagen in de samenleving opwekt, is verdeeldheid noodzakelijk om gezamenlijk verzet te vermijden.

De opkomst van de TV-columnist

Zemmour verspreidt zijn reactionaire standpunten nu al jaren in de gevestigde media. Tussen zijn veroordeling voor het uitlokken van rassendiscriminatie in 2011 en zijn veroordeling voor het uitlokken van haat jegens moslims in 2018 is zijn discours nog radicaler geworden en het blijft dat ook doen.

Zijn vertrouwen wordt opgeblazen door de sfeer van haat en verdeeldheid die door de autoriteiten in de hand wordt gewerkt.

Zijn succes illustreert eens te meer de totale mislukking van de strategie om ‘voor Macron te stemmen om extreemrechts tegen te houden’. Het is ook een uiting van het falen van links en de vakbonden om hun project op de agenda te krijgen. Zonder een sociaal antwoord dat aangepast is aan de ernst van de sociale crisis, creëren de besparingen en het asociale beleid van Macron een voedingsbodem voor frustratie en wanhoop, die nog meer vooroordelen en verdeeldheid in de hand werkt. De populariteit van Zemmour getuigt niet zozeer van grote steun voor zijn misselijkmakende ideeën. Het is een resultaat van een door het establishment in stand gehouden en versterkte sfeer van verdeeldheid

gekoppeld aan het ‘frissere’ ‘anti-systeem’ imago van Zemmour, die los staat van alle partijen en het traditionele politieke wereldje.

Zemmour’s sterkste punt is niet Zemmour

Zemmour heeft zichzelf niet zo groot gemaakt, zijn succes is een resultaat van het beleid van het establishment.

Extreemrechts gebruiken om de onmiddellijke belangen van de machthebbers te dienen, is een oude gewoonte in Frankrijk. De opkomst van het Front National in de jaren 1980 werd aangemoedigd door Mitterand om rechts te verzwakken. Na het verraad van het programma waarmee hij verkozen raakte, vreesde Mitterand de terugkeer van rechts. Dat het FN niet alleen rechts verdeelde, maar ook ontgoochelde PS-kiezers aantrok, had Mitterand niet verwacht.

Macron maakte nooit een geheim van zijn strategie voor een tweede ambtstermijn. Hij wil een basis van minstens 10% van de kiezers consolideren (wat neerkomt op 20% bij de verkiezingen gezien de lage opkomst) en vervolgens in de tweede ronde tegen Marine Le Pen de kaart van het ‘minste kwaad’ uitspelen. Na een ambtstermijn waarin er een grote bocht naar autoritarisme en versterking van het staatsracisme was, is deze strategie gevaarlijker dan ooit. Door het momentum voor Marine Le Pen en haar Rassemblement National te verzwakken, bewijst Zemmour een waardevolle dienst aan Macron. Maar dat is een wel erg gevaarlijke vlucht vooruit.

De arbeidersbeweging moet de microfoon uit de handen van rechts en extreemrechts halen

Jean-Luc Mélenchon van France Insoumise had gelijk dat hij zichzelf uitnodigde voor een tv-debat met Zemmour eind september. Het is al jaren dat rechts en extreemrechts in alle media aanwezig zijn zonder echt weerwoord.

Eindelijk kwam er een ander soort discours. In het debat beantwoordde

Protest tegen aanval op abortusrechten in Texas gaat door

O

p 2 oktober was er een internationale actiedag tegen de beslissing van de Texaanse regering om het recht op abortus in de praktijk af te schaffen.

Socialist Alternative nam het initiatief voor een walk out van studenten aan de universiteit van Houston in Texas op 30 september (zie foto hiernaast).

Daarmee versterkten ze de opbouw naar de actiedag van 2 oktober. In Houston was er op die dag een grote betoging. Socialist Alternative nam ook in vele andere Amerikaanse steden deel aan het protest.

Er is nood aan een campagne om het recht op abortus in alle Amerikaanse staten te verdedigen en om de reproductieve rechten uit te breiden. Actiecomités zijn nodig nu de uitspraak ‘Roe vs Wade’ van het Hooggerechtshof, dat het recht op abortus toekent, bedreigd is. Achteraf reageren volstaat niet: een krachtsverhouding moet nu uitgebouwd worden. Een nationale actiedag op 1 december zou een nuttige stap daartoe zijn. Op 1 december komt de zaak-Dobbs voor het Hooggerechtshof. Daarin wordt het verbod op abortus in Mississippi behandeld. De vakbonden en de Democratic Socialists of America kunnen in het protest een belangrijke rol spelen.

Socialist Alternative komt op voor een socialistisch programma van gratis gezondheidszorg in publieke handen dat toegang biedt tot abortus, volledig betaald ouderschapsverlof, degelijke kinderopvang, massaal programma van sociale huisvesting om wonen betaalbaar te maken .

Mélenchon de racistische haatzaaierij met wat hij de ‘creolisering’ noemde: een samenleving waarin culturen en afkomst steeds meer gemengd zijn en bijdragen aan een grotere collectieve rijkdom. Voor wie zich steeds verzet heeft tegen de heersende retoriek van verdeeldheid, was dit antwoord op extreemrechts voor een groot publiek zeer welkom, zelfs indien er uiteraard beperkingen zijn aan de benadering van Mélenchon.

De wortels van verdeeldheid bestrijden

Om racisme en haat te bestrijden, volstaat het niet om de waarde en de verrijking van het multiculturalisme te benadrukken. Het antwoord op Zemmour en co is ook en vooral sociaaleconomisch, om te reageren op de sociale wanhoop die de voedingsbodem vormt voor de opmars van racisme en verdeeldheid.

‘L’Avenir En Commun’, het programma van France Insoumise, waarvan midden november een nieuwe editie zal verschijnen, staat vol met uitstekende eisen die mensen kunnen verenigen rond solidariteit: een verhoging van het minimumloon (gewenst door 9 op de 10 Fransen), de herinvoering van de vermogensbelasting die door Macron is afgeschaft, de invoering van een belasting op crisisprofiteurs, een groot investeringsplan in openbare diensten

Het antwoord op Zemmour en co is ook en vooral sociaaleconomisch, om te reageren op de sociale wanhoop die de voedingsbodem vormt voor de opmars van racisme en verdeeldheid. (gewenst door 8 op de 10 Fransen), de terugkeer van pensionering op 60 jaar (gewenst door 7 op de 10 Fransen) ...

Maar dit programma kan slechts op twee voorwaarden werkelijkheid worden. Enerzijds moet er in de bedrijven en op straat een krachtsverhouding opgebouwd worden rond de georganiseerde arbeidersbeweging. Anderzijds moet er een einde gemaakt worden aan de dictatuur van de markten, zodat het mogelijk wordt om de nodige maatregelen te financieren. De onteigening en nationalisatie van sleutelsectoren van de economie (waaronder in de eerste plaats de financiële sector, met name om de vlucht van het grootkapitaal te blokkeren) zou het mogelijk maken een planmatige aanpak van de vele sociale en milieuproblemen op gang te brengen.

De “ecologische planning” in het programma van France Insoumise is een schuchtere stap in de goede richting.

Eenheid in strijd

De laatste jaren ontbrak het niet aan massabewegingen in Frankrijk. Na de enorme vakbonds- en sociale mobilisatie tegen de arbeidswet onder Hollande in 2016, volgden strijdbewegingen van het zorgpersoneel en in het openbaar vervoer, er waren de gele hesjes, de massale strijd tegen de pensioenhervormingen (één van de hevigste sociale conflicten sinds mei 1968!), jongerenprotest tegen seksistisch geweld, protest tegen racisme en politiegeweld, klimaatacties …

Deze recente massale mobilisaties moeten een inspiratie zijn. Ze verenigden ons in plaats van ons te verdelen.

We moeten de strijd verderzetten en richten op meer verregaande sociale eisen die zich niet beperken tot wat aanvaardbaar is binnen de winstlogica van het kapitalisme. Zo kunnen we het vertrouwen opbouwen in revolutionaire hoop op verandering tegenover de contrarevolutionaire wanhoop.

Onze strijd is gericht op een ander soort samenleving, een democratisch socialistische maatschappij waarin de technologische mogelijkheden en beschikbare middelen gebruikt worden in het belang van alle mensen en de planeet.

internationaal

www.socialisme.be november 2021

11

Ineenstorting van Evergrande: Chinees kapitalisme staat voor dilemma

H

et Chinese vastgoedbedrijf Evergrande laat de ene betalingstermijn na de andere verstrijken. Als het failliet gaat, zou dit enorme gevolgen hebben voor de Chinese economie, voor het autoritaire regime en voor het mondiale kapitalisme. ISA (International Socialist Alternative) sprak hierover met Vincent Kolo van chinaworker.info. Hieronder volgt een ingekorte versie van dit interview dat je volledig kan lezen op onze website.

Wat is Evergrande? Hoe is het zo groot geworden?

“Evergrande is de op één na grootste projectontwikkelaar in China.

Het is een enorm bedrijf dat in zijn doodsstrijd op een faillissement afstevent. Evergrande heeft zelf ongeveer 12 miljoen woningen gebouwd, wat overeenkomt met de helft van de totale woningvoorraad van het Verenigd Koninkrijk.”

“Het bedrijf bezit momenteel 1,6 miljoen onafgewerkte woningen. Mensen kopen die huizen voor de eerste spade in de grond gaat. Veel kopers zijn in paniek: ze hebben al betaald, maar als Evergrande failliet gaat, krijgen ze hun huis niet. Evergrande heeft een schuld van 300 miljard dollar. Dat is evenveel als de nationale schuld van Ierland.”

Hoe is deze crisis ontstaan?

“2008 was het keerpunt. China kende nadien een snelle groei waarin de vastgoedmarkt doorslaggevend was.

De marktwaarde van alle vastgoed in de Chinese steden is nu gelijk aan vijf keer het BBP. Ter vergelijking: de marktwaarde van al het vastgoed in de VS was in 2020 ongeveer tweemaal zo groot als het BBP.” “China heeft vier keer zo veel inwoners als de VS, maar bouwt jaarlijks tien keer zo veel huizen. Tegelijk kunnen veel gewone mensen die huizen niet kopen. Vier van de vijf duurste steden ter wereld voor huisvesting liggen in China. De hele woningmarkt is sinds 1998 geprivatiseerd, er is heel weinig sociale huisvesting. Dit leidt tot een enorm probleem van leegstand: in 2017 stond 20% van de huisvesting in de steden leeg. De rijken, regeringsambtenaren en meest welgestelden speculeren in onroerend goed. Dit is een ongelofelijke verkwisting.”

“De Chinese bevolking is gesegregeerd door het hukou-systeem dat mensen verdeelt in diegenen die het recht hebben om in steden te wonen en diegenen die op het platteland wonen. China is grotendeels verstedelijkt, maar de meerderheid van de bevolking staat nog steeds geregistreerd als plattelandsbewoner. Dat heeft gevolgen: in steden van ‘niveau 1’, zoals Shanghai

en Beijing, kunnen mensen met een plattelands-hukou nooit permanent verblijven.”

“Evergrande is meer gericht op armere steden, waar de vastgoedcrisis het sterkst voelbaar is. Die steden groeien niet meer, onder meer door de krimpende bevolking. Steeds meer grote bouwprojecten terwijl de bevolking krimpt, is om problemen vragen.”

Hoe zie je de crisis ontwikkelen?

“De vastgoedzeepbel in China is aan het barsten. Hoe het proces zich zal ontvouwen is niet duidelijk. Wel zeker is dat Evergrande een keerpunt vormt.

In 2017 stond 20% van de huisvesting in de steden leeg. De rijken, regeringsambtenaren en meest welgestelden speculeren in onroerend goed. Dit is een ongelofelijke verkwisting.

De vastgoedmarkt was van cruciaal belang voor de groei van de economie, ze is goed voor 29% van het BBP in China. Evergrande is het grootste, maar er zijn nog bedrijven in de vastgoedsector die op instorten staan. Dit betekent dat de vastgoedmarkt niet langer de belangrijkste motor kan zijn voor de groei van de Chinese economie.”

“De Koude Oorlog t ussen het Amerikaanse en het Chinese imperialisme verhoogt de druk op het regime van Xi Jinping om de economie te ‘moderniseren’. Maar het internationale klimaat is totaal anders nu de deglobalisering effect begint te sorteren. China wordt op steeds meer gebieden gecontroleerd en geblokkeerd, met name door het Amerikaanse kapitalisme. Daarom heeft het Chinese regime besloten om door de zure appel te bijten en de vastgoedsector aan te pakken omdat die een enorm beslag op middelen legt.”

“Xi Jinping heeft voor een ‘harde aanpak’ gekozen om de economie af te wenden van haar verkwistende, speculatieve afhankelijkheid van overinvesteringen en een te grote schuldenlast.

De vraag is of de regering nu zal vasthouden aan die aanpak of deze opgeeft vanuit angst dat de vastgoedcrisis volledig uit de hand loopt en de economie meesleurt.”

“Wellicht komt er een mix van maatregelen. De CCP zal officieel ontkennen dat het Evergrande redt, maar op lokaal en regionaal niveau zullen er interventies en reddingsoperaties voor bepaalde entiteiten plaatsvinden om te voorkomen dat het te ver gaat en om de sociale gevolgen te beperken.

Staatsbedrijven en lokale overheden zullen wellicht tussenkomen om de 1,6 miljoen verkochte onvoltooide eigendommen te beschermen, maar ook belangrijke projecten zoals het voetbalstadion van Guangzhou.”

“Evergrande zelf zal naar mijn mening niet worden gered. Het plan is om daarmee de anderen een lesje te leren, om discipline en controle over de vastgoedsector te krijgen. Maar de vraag is of het regime daarin zal slagen. Het is een zeer ingewikkelde en gevaarlijke onderneming. Door zijn aard kan je een zeepbel niet controleren. Er zijn dus heel wat risico’s voor het Chinese regime over hoe dit kan aflopen.”

Kan het CCP-regime de crisis beter beheersen door de staatscontrole?

“Het systeem werkt anders, maar is onderworpen aan de economische wetmatigheden. Het Chinese regime heeft de crisis die de rest van de wereld in 2008 trof juist vermeden door bedrijven als Evergrande aan te moedigen. Het liet enorme hoeveelheden krediet naar de vastgoedmarkt stromen, waardoor de vraag naar alle grondstoffen toenam en de economie op schuldbasis werd aangedreven. Op die manier zeilde China schijnbaar door de crisis en nam het economieën als Australië mee. Maar het deed dit door zijn groeimodel volledig om te gooien. Nu betaalt het de prijs.”

“Die delen van links die illusies koesteren in het CCP-regime, en denken dat het een crisis kan vermijden, maken een fundamentele inschattingsfout. De enige andere optie die de CCP heeft, is de kredietkraan weer opendraaien en de zeepbel nog verder opblazen, om in een later stadium te barsten. Zelfs met dit geleide kapitalisme kunnen ze een crisis niet oneindig vermijden.”

Er zou al protest hierover geweest zijn in China. Kan je daar iets meer over zeggen?

“Er zijn nu al enkele maanden protesten, met een zeer diverse groep mensen die hun geld terug eisen. Je vindt er zowel bouwvakkers als soms aannemers die niet betaald werden, en hun arbeiders niet betalen. Meer dan 80.000 werknemers van Evergrande hebben het bedrijf geld ‘geleend’. Het gaat om ongeveer 15,5 miljard dollar volgens een Evergrande-manager. Dat zijn vaak wanhopige mensen die hun job willen redden, of een beetje rente willen verdienen met de beloofde

aantrekkelijke rente.” ”In dit stadium is de woede niet gericht tegen Xi Jinping, of tegen de CCP (de zogenaamde ‘Communistische’ Partij), maar tegen Evergrande. Dit kan uitgroeien tot een meer algemene woede als de regering niet ingrijpt om een reddingsoperatie op te zetten.”

Hoe zouden socialisten met deze situatie omgaan?

“Een socialistisch beleid zou de vastgoedbedrijven nationaliseren.

Sommige zijn al in handen van de staat, andere, zoals Evergrande, zijn

De vastgoedmarkt was van cruciaal belang voor de groei van de economie, hij is goed voor 29% van het BBP in China. privé. Nationalisatie vereist democratische planning door de werknemers, door vertegenwoordigers van de bewoners, en door vakbonden, die in China niet bestaan. Publiek eigendom en democratische planning zijn de sleutel.”

“Als een vijfde van de stadsappartementen leeg staat, dan zou een arbeidersregering ze in beslag nemen, en alleen compensatie betalen in die zeldzame gevallen waarin een individu kan bewijzen dat hij of zij echt in financiële nood verkeert. Dit zou betekenen dat miljoenen wooneenheden onmiddellijk beschikbaar komen voor sociale huisvesting.”

“Hoewel de vastgoedsector een cruciaal onderdeel is van de Chinese economie, is het natuurlijk niet mogelijk om deze sector op zichzelf te plannen.

Daarvoor is een socialistische transformatie van de economie in ruimere zin nodig, met inbegrip van het financiële stelsel.”

“Al deze kwesties zijn met elkaar verbonden. De economische besluitvorming moet onder democratische controle van de arbeidersklasse komen. Dat kan enkel door zelforganisatie van arbeiders in democratische partijen, arbeidersorganisaties en, bovenal, vakbonden. Dit alles vereist een revolutionaire strijd, met andere woorden een revolutionair programma voor volledige en onmiddellijke democratische rechten en de omverwerping van de dictatuur.”

12

antiracisme

de

Linkse Socialist

30 jaar geleden: zwarte zondag leidt tot massale antiracistische beweging In plaats van verdeeldheid als antwoord op de tekorten, kwamen wij in actie voor jobs en openbare diensten.

Blokbuster sprak zich uit tegen alle vormen van racisme en discriminatie.

Het koppelde dit aan een programma van sociale verandering: een 32-urenweek zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen, investeringen in openbare diensten …

Naast tientallen lokale acties lag Blokbuster aan de basis van enkele grote nationale en zelfs internationale betogingen. In 1992 was er een Europese betoging tegen racisme met 40.000 aanwezigen, waaronder grote delegaties uit Duitsland waar neonazi’s kort voordien asielcentra in Rostock hadden aangevallen en in brand gestoken. Een jaar later volgde een succesvolle jongerenmars voor werk en tegen racisme, gesteund door onder meer de ABVV-Jongeren en het Antifascistisch Front (AFF).

Antiracisme vandaag

Eén van de vele lokale Blokbuster-acties op 24 november 1994 in Tielt.

24

november 1991 kreeg de naam ‘zwarte zondag’.

Het was de eerste grote verkiezingsdoorbraak van toen nog het Vlaams Blok. Dit schokte duizenden jongeren die massaal op straat kwamen. In deze acties groeide Blokbuster tot een campagne met 2000 leden die tientallen acties organiseerden onder de slogan ‘Jobs, geen racisme’.

door

Geert Cool

Als schimmel op een rot systeem

De economische crisis van de jaren 1970 en de opgang van het neoliberalisme in de jaren 1980 maakten een einde aan de hoop op sociale vooruitgang onder de werkende klasse. Om de winsten van de grote bedrijven veilig te stellen, werd fors bespaard op openbare diensten en uitkeringen. De werkdruk werd opgevoerd en een toenemend aantal mensen viel uit de boot.

De werkloosheid in ons land verdubbelde midden jaren 1970 en deed dit begin jaren 1980 opnieuw. In Europa bleef de werkloosheid tussen 1960 en 1975 stabiel op of net onder de 2%.

Vanaf 1975 was er een verviervoudiging tot 8% midden jaren 1980 en tot 10% midden jaren 1990.

Ruimte voor hervormingen in het belang van de werkende klasse was er niet langer. De Franse regering-Mitterand ondervond dit. Mitterand werd verkozen met beloften van hervormin-

gen als antwoord op de crisis. Zijn regering, meteen onder druk gezet door het kapitaal, trok de hervormingen in. De val van het Oostblok eind jaren 1980 versterkte het ideologische offensief van diegenen die stelden dat er geen alternatief was. Dit had een impact op voormalige arbeiderspartijen en de linkerzijde in het algemeen.

In België was de rechtse regering van Martens en Verhofstadt in 1986 gevallen, na zwaar arbeidersprotest tegen de besparingen van het St Annaplan. De sociaaldemocratie kwam in 1987 terug in de regering, maar van de beloofde andere politiek kwam niets in huis. De besparingen werden ook met de PS en SP in de regering verder gezet.

In deze context kon het Vlaams Blok doorbreken: eerst bij de gemeenteraadsverkiezingen in Antwerpen in 1988 en vervolgens met meer dan 10% in Vlaanderen bij de parlementsverkiezingen van 24 november 1991. Het deed dit met racistische campagnes.

‘Een half miljoen werklozen, waarom

dan nog gastarbeiders’, was de slogan die uiteindelijk omgevormd werd tot ‘eigen volk eerst’. De bokshandschoen in de hand drukte ook de afkeer tegen de traditionele politici uit.

Massaal antifascistisch protest

Als het politieke establishment schrok van de verkiezingsresultaten was dit vooral uit eigenbelang en wegens de verloren zetels en postjes.

Voor tienduizenden jongeren en werkenden lag dat anders: zij waren geschokt door de opgang van racisme en extreemrechts. Zij kwamen spontaan op straat in een massale antiracistische beweging.

Blokbuster was al in de zomer van 1991 opgezet. Het doel was om jongeren een instrument te geven waarmee ze zich lokaal konden organiseren.

Tegelijk konden ze ook de discussie over eisen en benadering voeren. Op het hoogtepunt van de beweging waren er 50 dergelijke actiecomités en werd zowat elke meeting van het Vlaams Blok beantwoord met protestacties en blokkades. De centrale slogan daarbij was ‘Jobs, geen racisme’.

Met die slogan werd ingespeeld op de voedingsbodem voor extreemrechts dat inspeelde op sociaal ongenoegen en de groeiende tekorten. Toegang tot werk was daarin een centrale kwestie eind jaren 1980 en begin jaren 1990.

Na de vele acties tegen extreemrechts in de eerste helft van de jaren 1990 bleef de verontwaardiging groot, maar waren er minder acties. Toen het Vlaams Belang vanaf 2006-07 een neergang kende, waarschuwden we dat dit slechts tijdelijk was. Een systeem van tekorten zorgt voor sociale spanningen en bijhorende elementen van verdeeldheid zoals racisme. De N-VA nam een tijdlang de kiezers van het VB over, maar zorgde er uiteindelijk ook voor dat het racisme van het VB meer ‘aanvaardbaar’ werd.

Na de economische recessie van 2008-09 zorgde het ‘herstel’ niet voor een verbetering van de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking. De autoriteit van alle gevestigde instanties liep verder terug. Het was in deze context dat rechtse populisten wereldwijd niet alleen scoorden bij verkiezingen maar ook effectief aan de macht kwamen. Met Trump, Modi en Bolsonaro waren er tot voor kort drie grote landen in de greep van rechtse populisten. Een beleid van verdeeldheid biedt geen antwoord op sociale problemen: de top drie van landen met het grootste aantal coronadoden wordt eveneens gevormd door India, Brazilië en de VS. De diepe crisis van het systeem biedt ruimte voor extreemrechts en allerhande vormen van verdeeldheid en zelfs complottheorieën. Die ruimte is groter naarmate het ontbreekt aan collectieve actie van de arbeidersbeweging die wanhopige ‘antwoorden’ deels wegdrukt door een alternatief van een ander soort samenleving ingang te laten vinden.

Dertig jaar na de eerste zwarte zondag

en de antiracistische beweging die erop volgde, kunnen er op het eerste zicht redenen tot pessimisme zijn. Ondanks al het protest staat extreemrechts sterker dan toen, zeker bij verkiezingen.

Wij zijn evenwel optimistisch. Black Lives Matter zorgde afgelopen zomer voor de grootste beweging in de VS sinds decennia. ‘Heel het systeem is schuldig’, was daarbij een populaire slogan. Tegelijk is er groeiend verzet tegen seksisme, LGBTQIA+-fobie en alles wat ons verdeelt.

Een systeem in crisis probeert de verantwoordelijkheid van zich af te schuiven: het is steeds iemand anders, liefst de zwakste groepen eerst: vluchtelingen, migranten, werklozen, jongeren … Werkenden en jongeren mogen zich niet aan die verdeeldheid laten vangen.

Als we erin meestappen, kunnen wij zelf de volgende zondebok zijn. Daar tegenover is ééngemaakte strijd voor betere levensomstandigheden nodig.

Dat betekent uiteindelijk opkomen voor een fundamentele maatschappijverandering. Verandering afdwingen vereist eenheid van de werkende klasse en alle onderdrukten. Extreemrechts en verdeeldheid zijn dan ook obstakels in onze strijd voor een andere samenleving, waardoor actief verzet noodzakelijk is.

Als antiracisten vandaag iets moeten onthouden van de antiracistische beweging in de jaren 1990, is dat het belang van actiecomités om de strijd zelf in handen te nemen en de noodzaak van een politiek programma dat met sociale eisen en bijhorende initiatieven de eenheid versterkt die broodnodig is om tot een socialistische samenleving te komen.

Eind november verschijnt het boek ‘Consequent antifascisme. Het verhaal van Blokbuster’. Het boek telt 138 pagina’s en kost 10 euro.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. Er is nog nooit zoveel rijkdom geweest als vandaag maar die is ook nog nooit zo ongelijk verdeeld geweest. Slechts 2000 miljardairs bezitten meer geld dan 60% van de wereldbevolking. Ook in België worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer. Terwijl de bedrijven recordwinsten maken en speculanten hun kapitaal vermenigvuldigen wordt de neokoloniale wereld geteisterd door oorlog en hongersnood. In de ontwikkelde kapitalistische landen is het enige antwoord op werkloosheid de jacht op werklozen en werkonzekerheid. Het kapitalisme verkeert in diepe crisis maar het zijn de mensen, het milieu en de dieren die er het slachtoffer van worden.

Stop de privatiseringen

Hoewel werkenden de rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan meer en gratis openbaar vervoer, aan kwaliteitsvol en toegankelijk onderwijs, aan sportterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is, publiek wetenschappelijk onderzoek voor de strijd tegen klimaatverandering, etc.

De middelen hiervoor zijn voorhanden maar worden opgeofferd aan de kapitalistische logica. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoog-

ste bieder, de onrendabele worden gesloten.

Er is al lang geen sprake meer van diensten.

De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. arbeidsduurvermindering en nationalisatie

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit.

Arbeidscontracten aan onbepaalde duur ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs aan laag loon. De werkdruk is onhoudbaar en zorgt, in combinatie met de groeiende gezinstaken door de afbouw van openbare diensten, voor een explosie van het aantal langdurig zieken en burnouts.

Steeds meer gezinnen leven in armoede terwijl pensioenen en werkloosheidsuitkeringen bedreigd worden door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is een nationale partij die het volledig herstel van de index en een minimumloon van 2300 euro bruto verdedigt, die zich verzet tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

We staan voor de onmiddelijke invoering van een werkweek van 30 uren, zonder loonverlies, met compenserende aanwervingen en een vermindering van de werklast. Daarnaast staan we voor de nationalisatie, onder arbeiderscontrole en -beheer, van bedrijven die overgaan tot collectieve ontslagen of dreigen met delokaliseren.

Een nieuwe arbeiderspartij

Tegenover besparingsbeleid en herstructureringsplannen van bedrijven stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen besparingen en de patronale logica.

Een dergelijke partij moet zich verzetten tegen iedere verdeling van werkenden, of het nu is op

basis seksisme, racisme, LGBTQI+-fobie of geloof. Eenheid onder werkenden kan alleen bereikt worden op basis van gelijke rechten voor iedereen.

Zo’n partij moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en haar oorlogen en strijden tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de werkenden door communautair opbod willen verzwakken (bvb. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de werkenden van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Alle functionarissen moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Zij mogen niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de werkenden die zij vertegenwoordigen.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar bureaucratische degeneratie vanaf 1924 geleid.

LSP/PSL maakt deel uit van International Socialist Alternative (ISA), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

partijnieuws

www.socialisme.be november 2021

13

Agenda •

4-7 nov: internationale delegatie op het klimaatprotest in Schotland.

• vrijdag 5 nov: Boekvoorstelling ‘Sophia Poznanska, van de Palestijnse Communistische Partij tot het Rode Orkest’. 17u De Markten, Oude Graanmarkt, Brussel • dinsdag 16 nov: Geweld op vrouwen en LGBTQIA+ personen, hoe samen de strijd organiseren? 19u30 Snuffel, Brugge • donderdag 25 nov: Lokale acties in het kader van de internationale dag tegen geweld op vrouwen.

- Antwerpen: 19u Ossenmarkt

- Brugge: 19u op de Burg - Kortrijk: 19u Schouwburgplein

- Luik: 18u voor station Guillemins

- Er zijn ook acties gepland in Aalst, Brussel, Gent en Leuven.

• zondag 28 nov: Nationale betoging tegen geweld op vrouwen.

12u30 Brussel Centraal • zaterdag 4 dec: Socialisme 2021. Zie hiernaast voor praktische info • vrijdag 31 dec: oudejaarsfeest georganiseerd door onze Brusselse afdelingen

H

eb jij ook het gevoel dat onze toekomst op het spel wordt gezet door zij die de macht en het geld hebben in deze kapitalistische wereld? De wereldwijde bewegingen tegen klimaatverandering, seksisme, racisme, ongelijkheid en besparingen tonen dat niet alleen wij woedend zijn en dat we niet alleen staan als we hiertegen in verzet willen gaan.

In actie

Vraag je je af hoe die massabewegingen ook tot echte verandering kunnen leiden? Wat het alternatief is op de waanzin van het kapitalisme?

Je bent niet de enige die daarover nadenkt! Met LSP/PSL en ISA kan je je

De klimaatbetoging van 10 oktober was indrukwekkend.

Tienduizenden mensen trokken door Brussel. Onze militanten kregen een goede respons op het socialistisch alternatief dat ze verdedigden.

We verkochten 175 exemplaren van ons maandblad en 5 abonnementen. Daarnaast haalden we 380 euro strijdfonds op en ook 400 euro voor het Glasgowfonds.

organiseren om komaf te maken met het kapitalisme en om te strijden voor een maatschappij die gebaseerd is op de ontplooiing van iedereen. We zijn actief op middelbare en hogescholen, universiteiten, op de werkvloer, in

verschillende sectoren en in tal van bewegingen .

Maak op 4 december kennis met LSP/PSL en ISA, of verdiep je inzichten doorheen collectieve discussie met activisten uit heel het land.

• Zijn loonsverhogingen onverantwoord? Marx antwoordde 50 jaar geleden al op de patroons.

• De regering legaliseert prostitutie.

Het kapitalisme herleidt alles tot koopwaar!

• Marxisme en degrowth. De grenzen van de planeet tegenover de grenzen van het kapitalisme.

• Arbeidster, feministe en trots: gesprek met Marguerite Staquet over de strijd bij Bekaert in 1982 • Waarom een revolutionaire partij?

Waarin verschilt ze van alle andere partijen?

• Woke capitalism. Onze bondgenoot in de strijd tegen discriminatie en onderdrukking?

BEREIKEN WE DIE?

16.30u – 18.00u Slotmeeting: EEN SOCIALISTISCHE WERELD IS MOGELIJK. HOE

Maaltijd uit het vuistje, bar, discussie, muziek en voorstelling van onze eindejaarswedstrijd.

Programma 10.30u – 12.00u Openingsmeeting: RISE UP AGAINST THIS ROTTEN SYSTEM

Winsthonger bedreigt mens en planeet. Erbarmelijke lonen en uit de hand lopende prijzen, overstromingen en bosbranden, alomtegenwoordige discriminatie … Het paradijs voor kapitalisten, betekent de hel voor de werkenden.

Verschillende sprekers buigen zich over de wereldwijde strijd tegen de waanzin van het kapitalisme.

13.30u – 16.00u Discussieworkshops: MARXISME VANDAAG

• Kernenergie, gascentrales, 3M, automobielsector… De rol van de arbeidersklasse in de reconversie van vervuilende industrie.

Samen met Campagne ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en Asociaal beleid) en de Actief Linkse Studenten bouwt de Linkse Socialistische Partij mee aan actie en verzet. Hoe kunnen dergelijke bewegingen ook leiden tot een breuk met het kapitalisme? Hoe bereiken we een fundamentele maatschappijverandering waarin de menselijke maatschappij bevrijd is van discriminatie, oorlog, uitbuiting en de vernietiging van onze planeet.

18.15u – 22.00u Avondprogramma.

Bar en discussie

PRAKTISCHE INFO • Wanneer? zaterdag 4 december 2021. Welkom vanaf 10u, start om 10u30 • Waar? Gemeenschapscentr um De Kriekelaar, Gallaitstraat 86 Schaarbeek, op wandelafstand van Brussel-Noord • Hoeveel kost dat? De inkom bedraagt 10 euro in voorverkoop. Er

is een sociaal tarief van 5 euro. Aan de deur komt daar telkens 2 euro bij: 12 euro en 7 euro sociaal tarief.

• Inschrijven? Kan online of door je ticket te betalen op BE86 5230 8092 4650 van LSP/PSL met als mededeling ‘Socialisme 2021’.

• En verder: - Gedurende de dag is er een uit-

gebreide boekenstand.

- Middagmaal en bar aan democratische prijzen - We organiseren kinderopvang.

Laat bij je inschrijving weten of je hier gebruik van wil maken.

- Gezondheidsmaatregelen: Covid Safe Ticket

Internationale meeting in Glasgow op 6 november.

Livestream voor wie er niet kan bij zijn

Z

aterdag 6 november wordt een dag van massaal protest.

Terwijl de klimaatconferentie van de Verenigde Naties in het centrum van Glasgow plaatsvindt, zullen klimaatactivisten, jongeren, vakbondsactivisten en vele anderen van in de namiddag bijeenkomen om een duidelijke boodschap te brengen, namelijk dat we NU actie voor het klimaat eisen. Dit zal worden gevolgd door onze grote internationale bijeenkomst om 17u lokale tijd (18u bij ons).

Terwijl wereldleiders en grote bedrijven bijeen zullen komen om voor de camera’s groots te praten over de klimaatcrisis, weten we uit ervaring dat dit niet zal worden gevolgd door zinvolle actie. Of zoals Greta Thunberg het omschreef: ‘bla, bla, bla’. Het kapitalistische systeem stelt winstbejag boven alles, terwijl de armste en meest uitgebuite mensen in de wereld geconfronteerd worden met de werkelijke gevolgen van deze

escalerende noodtoestand.

We moeten een antikapitalistische beweging opbouwen die strijdt voor revolutionaire socialistische verandering over de hele wereld, om de kapitalistische vervuilers aan te pakken.

Onze beweging moet vechten om de hulpbronnen en rijkdom van de wereld in handen te brengen van de wereldwijde meerderheid om een einde te maken aan het systeem dat de klimaatcrisis veroorzaakt.

Kom naar de meeting van International Socialist Alternative – “Kapitalisme is dodelijk voor de planeet! Vecht voor socialistische verandering” om sprekers te horen die betrokken zijn bij de klimaatstrijd en bij gevechten voor democratische en arbeidersrechten over de hele wereld.

Wij zijn een organisatie die strijdt voor een samenleving gebaseerd op democratische planning, publiek eigendom en internationale solidariteit.

We zijn actief in meer dan 30 landen, van de VS tot Ierland, China, ZuidAfrika en Brazilië, en nemen deel aan de strijd van de werkende klasse en onderdrukte mensen.

De meeting zal via livestream te volgen zijn. Check onze sociale media voor de praktische details.

Strijdfonds: steun ons!

Elke drie maanden willen we 12 000 euro steun ophalen om onze campagnes en acties te financieren. In het derde kwartaal (juli-september) behaalden we 78% van onze doelstelling. In december willen we net als vorig jaar een wedstrijd organiseren om Campagne ROSA te ondersteunen. Bovenop ons strijdfonds haalden we ook steun op voor het Glasgowfonds dat helpt om 80 jongeren naar het klimaatprotest in Schotland te sturen.

Steun ons, stort een bijdrage. Beter nog: neem een doorlopende opdracht om ons elke maand te steunen. Vanaf 2 euro per maand sturen we je deze krant op.

Resultaten van het derde kwartaal van 2021 (juli-sep) O en W Vlaanderen: 4.464 € Antwerpen: 951 € Luik-Lux: 801 € Bxl-W.Brab: 1.336 € Henegouwen-Namen: 309 € Vl Brab-Limburg: 219 € Nationaal: 1.241 €

112% 79% 67% 56% 34% 27% 83%

TOTAAL: 9.322 €

78%

Steun de strijd voor een socialistisch alternatief: stort op BE86 5230 8092 4650 van LSP met vermelding ‘steun’.

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press

14

jongeren

de

Linkse Socialist

Samen in actie tegen seksistisch geweld in het uitgaansleven

Foto: protest in Elsene op 14 oktober

M

idden oktober brak een storm los op sociale media.

De aanleiding: verschillende gevallen van drogering en daaropvolgend seksueel misbruik door een barman in de studentenbuurt van Elsene. De woede was groot. Meer getuigenissen over onveiligheid in het uitgangsleven volgden, net zoals verschillende acties met honderden deelnemers. De gemeenteraad en justitie buigen zich nu eindelijk over het geval.

Helaas, zoals maar al te vaak, gebeurt dit pas na acties en druk van onderuit. De zaak in Elsene wordt een prioriteit. Maar wat met alle talloze andere zaken die aan het licht komen? door

Elise (Brussel)

Een avondje uit

Na een moeilijke en voor velen eenzame covid19-periode, konden jongeren elkaar de afgelopen maanden eindelijk terug ontmoeten. Helaas worden maar al te veel jonge vrouwen tijdens een avondje uitgaan geconfronteerd met seksisme. Gaande van ongepaste, objectiverende opmerkingen, tot fysiek grensoverschrijdend gedrag, drogering en verkrachting. Afgelopen jaar kwam de Overpoort in de media, vandaag is het de studentenbuurt in Elsene.

Volgens een studie van de Luikse universiteit krijgt één op vijf studentes te maken met een poging tot of daadwerkelijke verkrachting. In België zijn er gemiddeld 80 verkrachtingen per dag. Maar slechts 10% van de slachtoffers doet aangifte. Dit is niet verwonderlijk gezien de victimblaming

in de samenleving. Jonge meisjes leren op school dat ‘het je eigen schuld is als jongens je aankijken of betasten’ wanneer je je op een bepaalde manier kleedt (denk maar aan seksistische schoolreglementen m.b.t. kledij). De vragen waarmee slachtoffers van seksisme geconfronteerd worden, vertrekken al te vaak van hetzelfde idee.

In plaats van: ‘Waarom was er geen bus meer om je naar huis te brengen?’, ‘Waarom reageerden de omstaanders niet?’ of ‘Waarom worden vrouwen die alleen lopen lastig gevallen alsof ze seksobjecten zijn?’, horen we: ‘Wat deed je daar zo laat alleen?’, ‘Had je gedronken?’, ‘Waarom droeg je zo’n korte rok?’… Naast taboe en stigmatisering moedigen de vele – wegens het ‘ontbreken van bewijs’ en de algemene tekorten in justitie – geseponeerde zaken, evenmin aan om klacht

neer te leggen.

Zoektocht naar ‘veilige’ ruimtes

Wanneer mensen steeds opnieuw lastig gevallen worden als ze uitgaan en er dan nog eens zelf de schuld van krijgen, is het normaal dat ze proberen niet meer in zulke situaties te belanden. Verschillende mensen zien zich genoodzaakt hun gedrag aan te passen of durven niet meer buiten te komen op bepaalde tijdstippen of plaatsen. Een seksistische en gewelddadige samenleving maakt dat meer mensen wanhopig op zoek gaan naar ‘veilige(re)’ plaatsen, zoals vele van de cafégangers van het Gentse café Blond, dat in de media kwam nadat het tijdens een feest na ongepast gedrag alle cismannen vroeg te vertrekken.

‘100% veilige’ ruimtes in wat voor vorm ook blijven echter heel moeilijk te bereiken in de huidige samenleving. Zolang het kapitalistisch systeem winst boven welzijn zet, zullen vrouwen een tweederangspositie hebben in de samenleving, zullen vrouwenlichamen gecommercialiseerd worden en blijven, rigide en ongezonde gendernormen primeren ... Zolang zullen er slachtoffers van seksisme, racisme en LGBTQI+fobie blijven vallen, zelfs in ‘safe spaces’, hoe goed ze ook gebarricadeerd zijn.

Waar het feminisme als strijdbewe-

Mobilisatie houdt uitwijzing Congolese student tegen

J

unior Masudi Wasso, die willekeurig werd vastgehouden in een gesloten asielcentrum, is eindelijk vrijgelaten.

Hij was aangehouden ook al waren zijn papieren en zijn inschrijving aan de universiteit van Louvain-la-Neuve in orde.

door

Antoine (Brussel)

De grenspolitie oordeelde echter na een verhoor dat een dag duurde dat zijn academische vaardigheden niet toerei-

kend waren. Er waren verschillende mobilisaties, naast een tussenkomst van Congolees premier Tshisekedi en

Waar het feminisme als strijdbeweging zich voor moet organiseren is een ambitieus doel: een ‘safe space’ die niet beperkt is in ruimte, tijd of tot identitaire groepen, maar die zich over de hele samenleving uitstrekt. ging zich voor moet organiseren is een ambitieus doel: een ‘safe space’ die niet beperkt is in ruimte, tijd of tot identitaire groepen, maar die zich over de hele samenleving uitstrekt. De discussie in het organiseren van die strijd herleiden tot gender (cf. ‘de schuld van alle mannen’), is blind zijn voor de basis van onderdrukking in de samenleving, het beleid en dit systeem van hun verantwoordelijkheid ontslaan. Het vormt geen basis voor een strijd waarmee echt iets te winnen valt. De meerderheid van de bevolking, de arbeidersklasse, is inherent slachtoffer van het systeem en heeft er een gedeeld belang bij om een alternatief mogelijk te maken. Een strijdmethode die echte winst kan boeken, is er één die onze klasse verenigt en zoveel mogelijk van onze bondgenoten betrekt. #MeToo en een context van socialistisch feministische strijd

financiële steun van het Congolese ministerie van Buitenlandse Zaken. De uitvoerige berichtgeving in de media maakte duidelijk onder welke erbarmelijke omstandigheden buitenlanders hier worden opgevangen, ook degenen die ‘legaal’ zijn.

Het brede wantrouwen dat door het migratiebeleid van Belgische en Europese politici in de hand wordt gewerkt, biedt een vruchtbare bodem voor racisme en machtsmisbruik. In België is het aantal gevallen van politiegeweld de laatste twee jaar toegenomen. Dit wordt nog versterkt door het gevoel van gerechtelijke straffeloosheid en de beperkingen van de individuele vrijheden die door de pandemie zijn opgelegd.

Junior heeft aan den lijve ondervonden wat de meer dan 8000 migranten meemaken die in gesloten centra zijn opgesloten in afwachting van hun deportatie of erkenning als vluchteling.

Hieruit blijkt eens te meer hoe dringend het is de strijd voort te zetten om een einde te maken aan de gesloten centra en aan het staatsracisme dat inherent is aan het kapitalisme.

Veel vrouwen worden geconfronteerd met geweld en intimidatie: thuis, op het werk, op school, op straat, als ze uitgaan ... De ontwikkeling van massale en internationale feministische bewegingen heeft de afgelopen jaren verandering teweeggebracht in het collectieve bewustzijn. De slachtoffers van de barman uit Elsene beseffen net als deze van De Pauw dat hun case geen individueel geval is en dat woede omgezet moet worden in actie om echte veranderingen af te dwingen.

Bewustmaking en bestraffing zijn enorm belangrijk. Toch blijkt uit de praktijk dat deze niet volstaan om seksueel geweld uit te bannen. Dit omdat ze het systeem gekenmerkt door uitbuiting, winstbejag en ongelijke machtsverhoudingen aan de basis van de verkrachtingscultuur niet aantasten.

We hebben nood aan een samenleving met radicaal andere prioriteiten: we willen investeringen in publieke diensten, zoals meer en gratis openbaar vervoer met extra personeel aanwezig op het terrein dat opgeleid is om te reageren op ongepast gedrag. Er moeten vormingen komen voor hulpverleners (lokale politie, opvoeders, medisch personeel)

rond preventie en opvolging van dagelijks seksisme. Er zijn investeringen nodig in opvanghuizen en kwalitatieve en toegankelijke slachtofferhulp (op fysiek, psychologisch, sociaal en juridisch vlak) en informatiecampagnes over de bestaande dienstverlening. We willen publieke investeringen in het onderwijs om de mogelijkheid te hebben om thema’s zoals seksisme en wederzijdse toestemming te bespreken op school.

Er moet geïnvesteerd worden in justitie opdat zaken snel en efficiënt behandeld kunnen worden en er is nood aan gespecialiseerde daderbegeleiding om hervallen tegen te gaan. We willen degelijke jobs en arbeidsvoorwaarden, een arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen, een minimumloon van €14/uur en betaalbare huisvesting, opdat niemand in een afhankelijke en dus kwetsbare situatie blijft steken. Verder willen we dat er een einde komt aan de banalisering van geweld op vrouwen. We eisen dat onze publieke ruimte gebruikt wordt voor sociale doeleinden (cf. preventieen sensibiliseringscampagnes) in plaats van voor objectiverende vrouwonvriendelijke reclames die er enkel zijn voor het winstbejag van de heersende klasse.

We hebben nood aan meer publieke investeringen, maar vooral aan een samenleving waarin de materiële basis voor ongelijkheid en discriminatie niet meer bestaat! Een samenleving die niet telkens nieuwe generaties verkrachters en slachtoffers voortbrengt en waarin iedereen zich overal in volle vrijheid thuis voelt, is er één waarin de productie in teken van de behoeften en het welzijn van de meerderheid van de bevolking staat. Daarom komen we op 25 november, op de Internationale dag Tegen Geweld op Vrouwen, op straat met de socialistisch feministische Campagne ROSA, voor een andere samenleving: een socialistische.

We bouwen aan solidariteit onder jongeren en werkenden, met al hun diversiteit van identiteiten, omdat er in het socialisme voor iedereen van ons heel wat te winnen valt

jongeren

www.socialisme.be november 2021

15

Klimaatprotest in Glasgow: onze strijd is internationaal for Future’ voor schoolstakingen. Op zaterdag is er de grote klimaatbetoging van de COP26-Coalitie, waar ISA deel van uitmaakt. We zullen een strijdbaar rood blok op die betoging vormen. Na afloop houden we een ISA-meeting.

Zaterdagnacht keren we terug om zondagavond in Brussel aan te komen.”

Wat wil ISA met deze interventies bereiken?

Klimaatbetoging van 10 oktober (foto door Liesbeth)

O

p 10 oktober kwam de klimaatwoede terug op straat in ons land. En hoe! Met 70.000 waren we in een massaal protest. De Actief Linkse Studenten en Campagne ROSA vormden een strijdbaar blok waarmee werd opgekomen voor een socialistische maatschappijverandering.

Er volgen nog acties, maar de eerstvolgende grote afspraak is het protest tijdens de COP26 in het Schotse Glasgow. We spraken hierover met onze jongerenorganisator Arne.

Wat zijn de plannen in Schotland?

“We trekken naar Schotland omdat we niet mogen toelaten dat de gevestigde politici met hun lege aankondigingspolitiek wegkomen. Zij verdedigen het kapitalisme, het systeem dat aan de basis ligt van de problemen op vlak van klimaatverandering en andere planetaire bedreigingen. Tijdens de COP26 zullen ze hoogstens mooie woorden brengen. Voor echte verande-

ring kunnen we niet op hen rekenen.”

“De klimaattop is een uitstekende gelegenheid om te protesteren. Wij doen dat als onderdeel van een internationale delegatie van International Socialist Alternative. Het kapitalisme is wereldwijd georganiseerd, onze strijd ertegen is dat ook. ISA zal met 300 leden uit verschillende landen, vooral uit Europa maar ook enkele activisten uit de VS en uit neokoloniale landen, op straat komen.”

“Vanuit België vertrekken we met 80

activisten. Dat zijn vooral jongeren: 51 deelnemers zijn jonger dan 25 jaar.

We vertrekken op woensdagavond 3 november om donderdagnamiddag in Edinburgh aan te komen, van waaruit we aan de acties zullen deelnemen. In Edinburgh is er een hostel afgehuurd door ISA. Daar zullen we donderdagavond activisten uit de hele wereld ontmoeten. Op vrijdag nemen we deel aan jongerenacties waarvoor leden nu al campagne voeren in Schotland. Er is een internationale oproep van ‘Fridays

“We hebben met militanten uit heel de wereld gediscussieerd en samengewerkt aan materiaal, zoals affiches, spandoeken en een brochure die ook in het Nederlands en het Frans beschikbaar is. We gaan niet als toeristen naar Schotland, maar om de beweging te versterken. Dat doen we zowel met onze voorstellen om de beweging democratisch te organiseren met actiecomités, als met ons inhoudelijk pleidooi voor socialistische verandering als antwoord op de klimaatchaos van het kapitalisme.”

“Steeds meer mensen trekken de conclusie dat het kapitalisme het probleem is. Een andere samenleving zal echter niet uit de lucht komen vallen: we moeten ons zelf organiseren en een krachtsverhouding opbouwen. We zullen dat in Schotland benadrukken, maar heel de campagne naar dit protest is daarop gericht. We verzamelen de financiële middelen om onze deelname mogelijk te maken en steunen daarmee ook activisten uit neokoloniale landen, zodat ook zij deel zijn van ons internationaal protest. Het Glasgowfonds bracht al duizenden euro’s op, maar blijft lopen tijdens het protest. De strijd zal immers niet gedaan zijn als we op zondag 7 november uitgeput van de lange busreis terug in Brussel aankomen. We hopen dat onze internationale campagne zowel de aanwezigen als anderen zal enthousiasmeren om met ons de uitdaging van socialistische maatschappijverandering aan te gaan.”

Waarom zouden onze lezers de internationale klimaatbrochure van ISA moeten lezen?

“De brochure ‘Het kapitalisme doodt de planeet. Socialistische antwoorden op de kapitalistische klimaatchaos’ bevat acht artikels die de ernst en de omvang van de klimaatcrisis uitleggen en voorstellen formuleren voor alternatieven en strijdmethoden. Deze brochure is het resultaat van collectieve discussie onder voornamelijk jonge activisten. Dit is meer dan gewoon een mooie brochure: het is een politiek wapen voor al wie verandering wil.”

• Het Glasgowfonds steunen kan via actieflinks.be/glasgowfonds of door te storten op rekeningnummer BE54 5230 8095 8497 (Campagne ROSA) met vermelding ‘Glasgowfonds’ • De brochure ‘Het kapitalisme doodt de planeet’ telt 36 pagina’s en kost 4 euro. Verkrijgbaar via onze redactie en via onze webwinkel (met 2€ verzendingskosten).

Vervuiling, verspilling... Marktchaos overwinnen door socialistische planning

“Niets is krachtiger dan een idee waarvoor de tijd rijp is” (Victor Hugo)

D

e verdedigers van het kapitalisme schilderen hun systeem af als de meest efficiënte en innoverende economie, als een goed geoliede machine die onweerstaanbaar vooruitgaat.

In feite is het tegendeel waar: het is een pletwals die lukraak voortbeweegt, onderdelen verliest en een verstikkende rook uitademt. In plaats van een efficiënte organisatie van de economie, geeft de marktlogica uitdrukking aan de belangen, gevoelens en fantasieën van rijke beleggers en roofzuchtige beleggingsfondsen die niet in staat zijn een echte langetermijnvisie te ontwikkelen.

door

Constantin (Luik)

Markteconomie of milieu: het één of het andere

Kapitalisme is gebaseerd op concurrentie tussen bedrijven. Om hun concurrenten te verpletteren, moesten ze oorspronkelijk sterker bouwen. Het probleem is: hoe kan men winst blijven maken wanneer de markt verzadigd is?

Wat blijkt is dat het geen steek houdt om duurzame voorwerpen te verkopen. Waarom een product slechts eenmaal per consument of per huishouden verkopen? De energie die wordt besteed om mensen ervan te overtuigen dat het praktisch - en zelfs noodzakelijk - is om bepaalde producten in tweevoud of in verschillende kleuren te hebben, om voorwerpen voor eenmalig gebruik te produceren of om de kwaliteit van producten te verminderen, is gewoon niet te overzien. Wat een verspilling van talent en middelen.

Zij die het hebben over “groen kapitalisme” en onze actie willen beperken tot wat aanvaardbaar is in de markteconomie, willen ons doen geloven dat

het systeem dat geplande veroudering tot een kunstvorm heeft verheven, in staat is ons te redden!

Als we een kans willen maken tegen de klimaatverandering, kunnen we het ons niet veroorloven nog langer de chaos op de markt te ondergaan. Wij moeten ons losmaken uit de logica van dit systeem en ons bevrijden van de tirannie van de kapitalisten die onze planeet vernietigen. Daarom verdedigen we de omverwerping ervan, om een democratisch geplande economie uit te bouwen. We noemen dat socialisme.

De economie plannen? Meer hebben kapitalisten niet nodig om ons voor “gek” te verklaren! De huidige bezitters van de productiemiddelen zijn nochtans bezig met een uiterst grondige planning en laten geen middel onbenut om hun concurrenten te verpletteren. De multinationals bestuderen de verschillen in lonen en arbeidsvoorwaarden in de wereld, hoe zij druk kunnen uitoefenen om deze te doen dalen, hoe zij de productie in de vier windstreken kunnen organiseren

en het vervoer van goederen kunnen beheren, enz. Zo bevinden we ons in een situatie waarin Waals hout wordt verkocht aan grote Chinese bedrijven die er meubels van maken... die vervolgens in België verkocht worden. Alles wordt met de grootste zorg berekend.

Wat wij onder socialisme verstaan, is de uitbreiding van de reeds aanwezige elementen van planning tot de gehele samenleving door middel van de onteigening van grote ondernemingen (banken, verzekeringsmaatschappijen, farmaceutische reuzen,...) om deze onder de democratische controle en het beheer van de gemeenschap te plaatsen.

Op die manier zouden we al het bestaande potentieel kunnen mobiliseren om het klimaatgevaar aan te pakken.

Wat zou een democratisch geplande socialistische economie in een paar maanden kunnen doen?

• 12% van de totale CO2-uitstoot is afkomstig van het wegvervoer. Door massaal te investeren in gratis openbaar vervoer, door goederen per spoor te vervoeren en door te voorkomen dat de wereldzeevaart wordt gebruikt als middel om de arbeidskosten te drukken, zouden deze emissies drastisch worden teruggedrongen.

• 6% van de uitstoot is afkomstig van ontbossing en bosbranden.

Ontbossing zou snel in zijn tegendeel kunnen worden omgezet, terwijl bosbranden kunnen worden teruggedrongen door bosbeheer, meer verantwoorde stadsplanning en overheidsinvesteringen in brandweer.

• Inefficiënte processen in de industrie en energiesector zijn goed voor ongeveer 10% van alle emissies. Een planeconomie die onnodige verspilling tegengaat en energiebesparende investeringen zouden deze emissies drastisch verminderen.

• 17,5% van de emissies is afkomstig van energie in gebouwen. Een ambitieus publiek plan om gebouwen wijk per wijk te isoleren zou zorgen dat er daar bijna niets van overblijft.

• Hele kapitalistische structuren en extreem destructieve sectoren kunnen worden ontmanteld: de wapenindustrie, de extreem buitensporige reclame-industrie, financiële speculatie, inclusief cryptomunten.

Op 22 oktober trokken honderden jongeren door de straten van Gent in een klimaatprotest

strijd



solidariteit



€2

socialisme

€5 steunprijs

maandblad van de L i n k s e S o c i a l i s t i s c h e Pa r t i j  nr 409  november 2021

Stop seksistisch en LGBTQI+foob geweld

Heel het systeem is schuldig!

Voer actie met Campagne ROSA op 25 en 28 november “

Na één drankje volgde een black-out. Ik werd naakt wakker...” De getuigenissen stromen binnen. De schaamte begint van kant te veranderen. Dit is het resultaat van de acties van de feministische bewegingen de voorbije jaren.

We moeten deze strijd doorzetten en echte vooruitgang afdwingen.

Op school zijn verkrachtingscultuur en victim blaming al aanwezig. Als de rok van een meisje omhoog wordt getrokken, horen we dat het maar een spel is. Als een tiener klaagt over pesterijen op school, is de reactie vaak dat de outfit van de jongere ongepast was. Dit alles moet jongeren klaarstomen om de machtsverhoudingen binnen het kapitalisme te aanvaarden. Er is nood aan democratisch, inclusief en kwaliteitsvol onderwijs, los van wat we dragen en met leerkrachten die gevormd zijn om in te gaan tegen seksisme en LGBTQI+fobie.

In Elsene waren er 17 klachten wegens verkrachting en seksueel geweld in twee cafés nodig vooraleer het tot een onderzoek kwam! Tot 70% van de klachten wegens seksueel geweld worden geseponeerd omdat er geen middelen voor een onderzoek zijn. In Gent pleegde een 14-jarig meisje zelfmoord omdat ze geen hulp kon krijgen na een groepsverkrachting: ze was op een wachtlijst gezet.

Onze woede is groot: het moet veranderen! De notie van ‘toestemming’ opnemen in het Strafwetboek, zoals voorzien in een wetsvoorstel, zou een goede

zaak zijn. Het zal echter weinig impact hebben op ons dagelijks leven indien we niet bouwen aan een massabeweging die opkomt voor meer middelen.

Onzekerheid zorgt ervoor dat vrouwen minder vaak buiten komen. Thuisblijven maakt je echter niet immuun voor geweld. Dat werd nogmaals duidelijk tijdens de lockdowns. Het gebrek aan financiële onafhankelijkheid is een belangrijk obstakel om een gewelddadige relatie te verlaten.

Wij komen op voor degelijke lonen en pensioenen en geïndividualiseerde uitkeringen boven de armoedegrens.

Op het werk is het evenmin gemakkelijk om uit een situatie van seksuele intimidatie te geraken.

Dat is des te meer het geval indien de dader een machtspositie heeft. Wie klaagt, riskeert haar of zijn job te verliezen. De zaak Bart De Pauw toont echter aan dat het mogelijk is om tegen intimidatie in te gaan. De mediabelangstelling voor deze zaak zorgde voor een sterke stijging van het aantal klachten: veel slachtoffers voelen zich niet langer geïsoleerd. Werkzekerheid en sterke vakbonden zijn belangrijke instrumenten in deze strijd.

Het kapitalisme heeft seksisme, LGBTQI+fobie, racisme … nodig om ons te verdelen. Die verdeeldheid moet het de ultrarijke elite gemakkelijker maken om ons te blijven uitbuiten. Wereldwijd zorgen grote protestbewegingen van onderdrukten dat er nieuwe rechten afgedwongen worden. We moeten op dat elan verder gaan tot het kapitalisme omvergeworpen is. Dan kunnen we de grondslagen leggen voor een samenleving die gebaseerd is op de ontplooiing van iedereen, een democratische socialistische samenleving.

Door het lichaam van de vrouw tot handelswaar te maken, door de lage lonen en het deeltijdwerk (en dus de deeltijdse lonen) te veralgemenen in sectoren waar veel vrouwen werken, maakt een kleine elite van superrijken - de kapitalisten - steeds meer winst door ons in een tweederangssituatie te houden. Zij verdelen ons op basis van seksisme, racisme, LGBTQI+fobie om ons te kunnen blijven uitbuiten.

Dit hoeft niet zo te zijn! Wereldwijd zorgen grote protestbewegingen van onderdrukten dat er nieuwe rechten afgedwongen worden. We moeten op dat elan verder gaan tot het kapitalisme omvergeworpen is. Dan kunnen we de grondslagen leggen voor een samenleving die gebaseerd is op de ontplooiing van iedereen, een democratische socialistische samenleving.

w w w. s o c i a l i s m e . b e

Genoeg gepraat: we willen daden en middelen -

Opdat niemand achtergelaten wordt op wachtlijsten: massale publieke investeringen in degelijke slachtofferhulp op materieel, psychologisch, sociaal en justitieel vlak.

- Opdat elk slachtoffer van huiselijk geweld opgevangen kan worden: voldoende noodopvang en sociale huisvesting.

- Voor onze financiële onafhankelijkheid en opdat we geen tweederangsburgers meer zouden zijn: degelijke jobs en een minimumloon van 14 euro per uur (2300 euro bruto per maand)

ONS ORGANISEREN - Mobiliseer met ons voor de Internationale Dag tegen geweld tegen vrouwen!

- Doe mee met Campagne ROSA! - Help ons deze strijd voort te zetten: doe een bijdrage op de ROSA rekening: BE54

5230 8095 8497