De Linkse Socialist nr. 307

België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 307  September 2011 strijd  solidariteit  socialisme

wereld gedwongen om zwaar te besparen op sociale uitgaven om de schulden af te betalen. De besparingen leiet spookbeeld van recessie is terug. De miljarden euros en den tot een nieuwe ronde van recessie, dollars voor de stimuli en het overnemen van bankschulden met meer schulden als gevolg. betekenden hooguit uitstel van de crisis. Een nieuwe fase Het maatschappelijk geduld voor de van wereldwijde groeivertraging heeft zich ingezet en dreigt overal politieke en financiële elite raakt stilter wereld nieuwe zware klappen toe te brengen aan de werkende aan op. Die elite voelt de druk. Enkele bevolking. miljardairs, waaronder Warren Buffet, Kapitaal vlucht weg naar zogenaam- was er een explosie van frustratie roepen zelfs dat ze meer belastingen de veilige havens, Zwitserse franken, en geweld van jongeren die door en willen betalen. Dat wordt niet zozeer goud en staatsobligaties van de VS en van de samenleving vervreemd zijn. ingegeven door schrik voor explosies Duitsland. De werkende bevolking Dat mondde uit in plundertochten in zoals in Londen, maar vooral door heeft deze keuze niet. Zij moeten of- arbeiderswijken waar gezinnen het schrik voor een massale en georgawel het keurslijf aanvaarden waarmee reeds moeilijk hebben om de eindjes niseerde reactie van de Amerikaanse en Europese arbeidersklasse. Als de de kapitalistische politici de schuld aan elkaar te knopen. willen wegwerken en zwaar inboeSinds het uitbreken van de crisis in miljardairs vragen “bespaar op ons”, ten op hun levensstandaard, ofwel 2008 zijn de kapitalisten op zoek ge- zeggen ze eigenlijk: “bespaar OOK terugvechten. gaan naar remedies. Maar alle reme- op ons”. Om de gewone bevolking de Een aangenaam perspectief is het dies om het zieke systeem er bovenop zure pil te laten slikken die hen wordt niet. Waartoe armoede en een gebrek te brengen falen. De overheden heb- opgedrongen, willen ze zelf een beaan perspectief kan leiden, hebben ben massaal private schulden van de perkte duit in het zakje doen.

Een bijdrage van de superrijken we begin augustus in de verarmde financiële wereld overgenomen, maar wijken van Engeland gezien. Daar ze worden nu door dezelfde financiële kan de druk misschien tijdelijk ver-

H

Terug naar school... maar eerst langs de bank?

P3

door

Els Deschoemacker

Britse steden in lichterlaaie.

Wat na de rellen?

P7

zachten en we zijn daar uiteraard niet tegen. Geen enkel euro die we daar kunnen halen, mogen we laten liggen. Maar we mogen ons ook niet laten bedotten. Dit zal de crisis niet oplossen en de arbeidersklasse niet vrijwaren van een drastische en structurele afbouw van hun sociale verworvenheden. Integendeel. Het is bedoeld als een middel om sociale onrust te vermijden, hun eigen systeem te vrijwaren en de arbeidersklasse uiteindelijk te doen betalen.

De arbeidersklasse heeft geen andere keuze dan te vechten en op te komen voor echte oplossingen zoals de nationalisatie van de volledige financiële sector en andere sleutelsectoren van de economie.

De ‘indignado’s’ (genoemd naar de ‘misnoegden’ die voor de zomer Spaanse pleinen bezet hielden) hebben 15 oktober uitgeroepen tot een internationale actiedag tegen de dic-

tatuur van de markten en het besparingsbeleid opgelegd door de troika van EU, IMF en ECB. Belgische jongeren en arbeiders moeten deze actiedag aangrijpen om hetzij de regering in de maak, hetzij de regering-in-lopende-zaken te waarschuwen de crisis niet op ons te verhalen. We moeten ons voorbereiden en mobiliseren en de kracht van de arbeidersklasse laten zien. Liefst in een Europees gecoördineerde beweging van de werkende bevolking om de besparingstroika een halt toe te roepen.

Daartoe zullen we moeten vechten om van de vakbonden echte strijdinstrumenten te maken, zullen we onze eigen politieke instrumenten moeten uitbouwen, maar bovenal het debat niet schuwen over de nood aan een socialistisch alternatief op het kapitalisme en hoe dit kan bereikt worden.

Dossier over de economische crisis P 8-9

binnenland

de

Linkse Socialist

Tweede dag van het socialisme - Rood!

Links op de agenda zetten

De eerste ‘Dag van het Socialisme’ bracht vorig jaar 750 socialisten bijeen. Wil je er opnieuw bij zijn op 29 oktober?

Schrijf je dan snel in via www.dagvanhetsocialisme.be

O

p zaterdag 29 oktober vindt in De Vooruit de tweede Dag van het Socialisme plaats, een organisatie van de Ronde Tafel van Socialisten. We spraken met Bart Vandersteene, woordvoerder van LSP en van bij de aanvang lid van de nationale stuurgroep van de Ronde Tafel.

beweging. En dan stellen we vast dat Rood! van een relatief zwakke basis vertrekt. SP.a Rood had een gekende woordvoerder maar stond organisaBart: “Er komen enkele kopstukken torisch zwak. We kijken alleszins uit uit de vakbond spreken alsook enkele naar de startmeetings die in september sprekers van de Ronde Tafel zelf, waar- en oktober zullen plaatsvinden in ononder Peter Mertens (PVDA) en mezelf der meer Aalst, Brugge en Leuven. In namens LSP. Het is duidelijk de bedoe- Gent waren er 80 mensen op de eerste ling om in vergelijking met vorig jaar voorstellingsavond.” een sterker ideologisch verhaal te brengen. Dat is uiteindelijk de uitdaging van LS: Welke rol zal LSP in de hele dag: hoe vertalen we socialisti- Rood! spelen? sche ideeën zodat meer en meer mensen er de zin van inzien. Hoe kunnen Bart: “Wij werken mee aan Rood! omwe werkenden en jongeren die in actie dat we ervan overtuigd zijn dat er een zullen komen om hun levensstandaard grote ruimte is voor een brede linkse te verdedigen, overtuigen dat een al- partij die ingaat tegen de huidige loternatief op de kapitalistische logica gica van de zogenaamde vrije markt of mogelijk is. Voor deze uitdaging staan beter de dictatuur van het kapitaal. Met alle socialisten vandaag. De slagzin LSP hebben we een duidelijk uitgelijnd voor deze dag is niet toevallig: ‘strijd, programma en een werkingsmethode solidariteit, socialisme’.” die volgens ons noodzakelijk is om tot een socialistische samenleving te kunnen komen. Maar er is een bredere laag Je vertegenwoordigt LSP ook in de nationale stuur- die misschien niet helemaal akkoord is met ons, maar zich wel samen met angroep van Rood! Hoe deren wil verenigen in één strijdbare staat het daar mee? politieke beweging waarin verschilBart: “De aankondiging dat Erik De lende ideeën en stromingen aanwezig Bruyn uit SP.a stapte, heeft heel wat kunnen zijn. LSP wil een rol spelen en losgeweekt bij socialisten, activisten, haar politieke ervaring en bescheiden syndicalisten. Maar nu volgt de moei- organisatiecapaciteit ter beschikking lijkste stap en dat is om het grote poten- stellen om Rood! mee uit te bouwen tot tieel op relatief korte termijn te organi- een daadkrachtige organisatie.” seren in een structuur, in een politieke

Hoe zullen de plenaire sessies er dit jaar uitzien?

nen. Niet iedereen was daar enthousiast over…

Bart: “Nee, daar was ik ook geen voorstander van, maar een meerderheid in de stuurgroep vond het tactisch een zijn natuurlijk de inhoudelijke aspecten. goed idee om hem te laten spreken als De eerste Dag van het Het doel is om in de werkgroepen meer burgemeester van de stad waar de Dag Socialisme (20 maart ruimte te laten voor discussie tussen het doorging. Hij heeft er een betrekkelijk 2011) was een schot in radicale toespraak gehouden, die napubliek en de sprekers. de roos met een volledien wel terug in de schuif is opgebor“Anderzijds zal het programma van de dig gevulde theaterzaal gen.

Er is een gigantische contradictie plenaire sessies ook tonen dat de wereld van De Vooruit. Die dag tussen de woorden van Termont op zo’n niet heeft stil gestaan sinds de eerste kwamen 750 socialisten bijeen om te discussiëren dag. De crisis van het kapitalisme diept dag en de praktijk van de SP.a die volzich uit, de besparingsplannen worden ledig meestapt in liberale en commuover een nieuwe, hedenoveral ter wereld op protest onthaald en nautaire logica. daagse invulling van het zelfs revolutie is geen vies woord meer “Bovendien was het problematisch socialisme. Wat mogen sinds de massa’s in Tunesië en Egypte dat Termont de enige plenaire spreker we van de tweede editie hun dictators verjoegen. Een belang- van een politieke partij was. Hierdoor verwachten? rijke vraag is hoe lang België nog een kreeg hij in feite vrijgeleide zonder van Bart: “In aantal deelnemers kunnen uitzondering van relatieve kalmte kan antwoord gediend te worden. Ook dat we alvast niet beter doen. Vorig jaar blijven.” was een tactische keuze, de stuurgroep bereikten we reeds de maximumcawilde geen sprekers van PVDA en LSP paciteit. Het zou wel eens kunnen dat Vorig jaar mocht Daniël op het podium om te vermijden dat het dit jaar het bordje “uitverkocht” aan Termont, de burgemeesiniatiatief in radicaal-linkse hoek werd Erik De Bruyn (Rood!) op een piket bij BRC. LSP werkt mee aan de uitbouw van Rood! Meer info over Rood! vind je op www.roodlinks.be de deur zal hangen. Maar belangrijker ter van Gent, de dag opegedrumd.”

Elektriciteitsfactuur neemt dramatisch toe:

+22,7% in eerste helft 2011

D

e Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) trekt aan de alarmbel. De VREG stelt vast dat de gemiddelde elektriciteitsfactuur de eerste zes maanden van dit jaar maar liefst 22,7% is gestegen, voor gas was er een stijging met 10%. Dit is een forse toename, vorig jaar was er over een heel jaar een stijging met 5 tot 6%. De energiebedrijven boeken grote winsten, betalen amper belastingen en willen ons steeds meer laten betalen.

De verantwoordelijkheid voor de nieuwe prijsverhogingen wordt toegeschreven aan de netbeheerders (Infrax, Eandis,…) die instaan voor het onderhoud van het distributienet en het transport van energie. De netbeheerders verhoogden hun prijzen omwille van het succes van de zonnepanelen en de groene stroomcertificaten. Daarbij moet worden opgemerkt dat bijna de helft van de groene stroomcertificaten wordt betaald aan uitbaters van megainstallaties en bedrijven.

Het argument dat het zonnepaneel van de buur onze rekening de hoogte doet inschieten, is dus fout. Slechts 16% van de groene stroomcertificaten gaan naar de eigenaars van zonnepanelen, de rest naar windenergie en bio-massa. De beslissing van de netbeheerders om de prijzen op te trekken, is een politieke beslissing. De raad van bestuur van Eandis wordt gedomineerd door politici van alle traditionele partijen.

Veel gezinnen proberen de stijgende prijzen tegen te gaan door van energieleverancier te veranderen. Momenteel veranderen zo’n 20.000 gezinnen per maand van elektriciteitsleverancier.

Dat is een uitdrukking van een groeiende bezorgdheid om de stijgende prijzen.

Maar de prijzen stijgen algemeen, een verandering van leverancier zal daar niet veel aan veranderen. Bovendien moet je er bijna een voltijdse dagtaak bijnemen om telkens de goedkoopste energieleverancier, telefoonmaatschappij,… op te sporen.

Wij denken dat het energiebeleid op een totaal verkeerd spoor zit. Energie is een levensnoodzakelijke behoefte en moet bijgevolg in publieke handen zijn om een betaalbare factuur mogelijk te maken alsook om te investeren in veiligheid en dienstverlening, met inbegrip van investeringen in isolatie en andere energiebesparende maatregelen.

Vandaag is energie een erg lucratieve

aangelegenheid in België. Electrabel was in 2009 goed voor 1,55 miljard euro winst in ons land. Het betaalde daar overigens slechts 0,04% belastingen op. Dankzij de notionele intrestaftrek en andere gunstmaatregelen moet het bedrijf amper belastingen betalen, voor 2008 kreeg het zelfs terug: 94 miljoen euro gemeenschapsmiddelen werden teruggestort! De aandeelhouders van GDF Suez zullen tevreden geweest zijn.

Energie zou geen melkkoe mogen zijn voor de winsten van Electrabel en de grote bedrijven die massaal gebruik maken van groene stroomcertificaten die de gemeenschap betaalt. De volledige productie en distributie van energie moet in publieke handen komen. Dat zou meteen toelaten om de invoering van groene energie op een planmatige wijze te realiseren. Het zou ook ruimte bieden om de facturen naar beneden te halen (nu maakt Electrabel 155 euro winst per inwoner van dit land, voor een gezin van vier personen loopt dit dus op tot 600 euro per jaar!). Tegenover de huidige alarmerende situatie volstaan geen halfslachtige maatregelen: energie moet nu in publieke handen komen!

Bestel de raamaffiche van LSP via de redactie

www.socialisme.be September 2011

Terug naar school... maar eerst langs de bank?

standpunt

door

Simon (Luik)

W

e hebben al meermaals gewezen op het feit dat de stijgende levensduurte steeds meer gezinnen in de problemen brengt. In een maand dat de kinderen terug naar school gaan, komen de stijgende schoolkosten hard aan bij veel gezinnen. Velen vragen zich hoe ze het dit jaar allemaal zullen kunnen betalen. Banken spelen daarop in met “schoolleningen” waarbij al gauw tot 13% intrest moet worden betaald.

Jaarlijkse schoolkosten voor: • een kleuter: 1.057 euro • een leerling: 2.152 euro • een scholier: 2.993 euro • een student: 7.928 euro

Een Franse studie stelde dat de schoolkosten dit jaar ongeveer 7% hoger zullen liggen in vergelijking met vorig jaar.

Bij ons zal dit niet anders zijn, een aantal basisproducten is immers een pak duurder geworden. De Gezinsbond maakte bekend dat een schooljaar afgelopen academiejaar gemiddeld tussen 1.000 en 8.000 euro heeft gekost.

Dat wordt opgedeeld in volgende cijfers: 1.057 euro voor kleuters (waarvan 168 euro in september), 2.152 euro voor kinderen in de lagere school (383 euro in september), 2.993 euro voor scholieren (570 euro in september) en 7.928 euro voor studenten (1.819 euro in september). De studentenfederaties wezen er eerder op dat een kotstudent ongeveer 10.000 euro per jaar jaar kost, een niet-koststudent 7.000 euro.

De beperkte financiële ondersteuning bovenop de kinderbijslag is verre van

voldoende om deze kosten te dekken.

We staan mijlenver van het principe van gratis onderwijs dat in de grondwet is bepaald.

De oplopende studiekosten zijn uiteraard een belangrijke hindernis voor jongeren die verder willen studeren.

Ieder gezin met beperkte middelen zal wel nadenken over de mogelijkheid om drie tot vijf jaar 8.000 euro per jaar uit te geven. Er zijn dan wel studiebeurzen, maar het wordt steeds moeilijker om daar beroep op te doen.

De kosten hebben ook invloed op het soort onderwijs dat jongeren zullen krijgen als ze niet van rijke afkomst zijn. We wijzen er net zoals de onderwijsbonden al langer op dat er een dualisering in het onderwijs is met aan de ene kant dure scholen voor de elite en aan de andere kant goedkopere ‘vuilbakscholen’.

Dure elitescholen krijgen subsidies van de gemeenschap maar worden steeds minder toegankelijk voor wie het zich niet kan permitteren om grote sommen uit te trekken voor schoolbenodigdheden, schoolreizen en andere activiteiten. Wie zich dat niet kan veroorloven, komt in ‘vuilbakscholen’ terecht die worden gekenmerkt door een totaal gebrek aan middelen om de jongeren te begeleiden. Deze jongeren komen daar niet terecht omwille van hun capaciteiten, maar omwille van hun sociale afkomst. De kloof tussen ‘arme’ en ‘rijke’ scholen is erg groot in ons land.

We denken dat er nood is aan een socialistisch onderwijsprogramma waarbij er gratis en degelijk onderwijs wordt aangeboden. Dat betekent dat er geen inschrijvingsgelden moeten worden betaald, maar ook dat lesmateriaal of schooluitstappen geen bijkomende kosten opleveren. Bovendien moet het om degelijk onderwijs gaan, wat betekent dat een drastische investering nodig is in personeel en infrastructuur. Er is kortom dringend nood aan meer publieke middelen voor onderwijs. Die middelen zijn er, maar dan hebben we wel een beleid nodig dat de middelen zoekt waar ze zitten: in de zakken van de grote bazen en de aandeelhouders.

Edito Door Geert cool, hoofdredacteur ‘De Linkse Socialist’

Welke regering hebben we nodig?

ZO GEZEGD

Di Rupo wil besparen op de kap van de werkende bevolking en de uitkeringstrekkers. Wij willen geen regering van het “minste kwaad”, maar een regering die de tekorten op het vlak van werkgelegenheid, huisvesting, openbare diensten,... aanpakt!

W

ie volgt na maandenlang geruzie over de regeringsonderhandelingen nog waar de traditionele partijen mee bezig zijn? Dat is voor de onderhandelende partijen de achtergrond waartegen een besparingsbeleid kan worden voorgesteld als “het minste kwaad”.

Want laat daar geen onduidelijkheid over bestaan, Di Rupo wil voluit gaan voor een ‘compromis’ van meer neoliberale besparingen.

Onder het mom van evenwichtige maatregelen krijgen de werkenden en hun gezinnen harde aanvallen te verduren, terwijl er voor de rijksten hoogstens symbolische tikjes zijn.

Burggraaf Davignon verklaarde dat een tijdelijke belasting voor superrijken zijn “dagelijkse levensstijl” niet zou veranderen. Dat is niet het geval voor de uitkeringstrekkers of werkenden. Zo pleit Di Rupo in de praktijk onder meer voor een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd en het optrekken van de pensioenleeftijd.

De rechtse oppositie van N-VA beweert op te komen voor de ‘hardwer-

kende Vlaming’, maar verdedigt intussen vooral de 75.600 miljonairs in ons land die door de N-VA ‘middenklasse’ worden genoemd. Met het Duitse model van lage lonen en afbraak van sociale rechten, wil de partij de besparingsmachine op volle toeren laten draaien. In Groot-Brittannië zien we daar de gevolgen van. De Britse vriend van De Wever, David Cameron, snoeit er zo hard dat hij de economie recht de dieperik instuurt. “Echte hervormingen” heet zoiets in het nieuw-Vlaamse jargon.

Het meningsverschil tussen de onderhandelende partijen en de N-VA gaat vooral over het ritme van de besparin-

gen, niet over het beleid zelf. Dit alles Wij verzetten ons tegen de maatregewordt in een communautaire verpak- len die Di Rupo in zijn nota naar voor king gestopt. De communautaire kwes- bracht. We denken dat er nood is aan tie is in hoofdzaak een zaak van midde- een beleid dat de vele tekorten in de salen en tekorten: welke bevolkingsgroep menleving aanpakt: tekort aan jobs, in of welke gemeenschap moet als eerste het onderwijs, de gezondheidszorg, op inbinden. Gezien de internationale con- vlak van infrastructuur (denk maar aan text van een dieper wordende economi- de wegen en het openbaar vervoer),... sche crisis zal het de komende periode Dat is echter niet het uitgangspunt van niet gemakkelijker worden om tot com- de traditionele politici. munautaire akkoorden te komen.

De vakbonden mogen niet in de val We begrijpen dat velen het aanhouvan het ‘minste kwaad’ trappen, maar dende geruzie beu zijn en hopen dat er na meer dan een jaar eindelijk een re- moeten het verzet tegen de politiek van gering komt. We moeten ons echter de sociale af braak organiseren met een vraag stellen welke regering we willen. democratisch bediscussieerd actieplan.

Willen we een regering die de tekor- Daarnaast moeten we bouwen aan een ten doorschuift naar de werkende be- consequent politiek alternatief om een volking en de uitkeringstrekkers? Al linkse oppositie te voeren tegen het dan niet door hardere besparingen bij besparingsbeleid. LSP wil iedere stap de ene gemeenschap als stormram te in de richting van de opbouw van zo’n gebruiken om uiteindelijk alle arbeids- oppositie ondersteunen en inhoudelijk en levensvoorwaarden naar beneden bewapenen met socialistische antwoorte trekken. den op het kapitalisme.

Naar aanleiding van de discussie over veiligheid, verklaarde Antwerps Patrick Janssens (SP. a): “Ik werd vaker te repressief dan te laks genoemd. Alles wat Filip Dewinter van Vlaams Belang voorstelde in de debatten van de vorige verkiezingen, hebben we uitgevoerd, tenzij het alleen op federaal of Europees niveau beslist kon worden.” Wie illusies had dat De Wever anders zou zijn, wordt meteen van antwoord gediend: “De N-VA zit in de meerderheid in Antwerpen en ik heb geen indicaties dat ze zich afzetten tegen het beleid.”

Hiermee bevestigt Janssens dat de grote partijen allemaal voor hetzelfde beleid staan.

Ex-SP.a’er Siegfried Bracke probeert uit te leggen waarom de conservatieve neoliberale N-VA “links” is: “Wij zijn een linkse partij in die zin dat ons programma ook goed of zelfs het best is voor wie er het slechtst aan toe is in Vlaanderen. (...) Het ergste dat arme mensen kan overkomen, is dat er geen rijke mensen meer zijn. Als je de motor van de welvaart aanvalt met allerlei belastingen, gaat dat eerst ten koste van die mensen.” Vrij vertaald: wij verdedigen de belangen van de rijken en dat zal uiteindelijk ook de armen ten goede komen.

syndicaal

de

Vier patronale leugens doorprikt

Linkse Socialist

D

e bazen komen steevast met dezelfde argumenten en voorstellen af. Ze hebben het over de te hoge loonkosten, de noodzaak van lastenverlagingen, het feit dat we allemaal langer moeten werken of de noodzaak van besparingen. Leugens die vaak herhaald worden, blijven wel eens hangen. Daarom wordt de patronale leugenschijf grijs gedraaid.

In dit dossier weerleggen we vier mythes die centraal staan in de retoriek van de werkgevers.

1 “Hoge loonkosten ondermijnen de concurrentiepositie”

D

it argument wordt steeds opnieuw boven gehaald om iedere loonsverhoging te stoppen en om de indexering van de lonen in vraag te stellen.

Er werd zelfs een wet gemaakt om de evolutie van de loonkosten te vergelijken met deze van de buurlanden. Het argument van het patronaat is eenvoudig: als we de economie in stand willen houden, moeten de lonen (of alleszins de loonkosten) naar beneden.

Dit recept wordt ook wel eens het ‘Duitse model’ genoemd.

Fons Verplaetse, eregouverneur van de Nationale Bank, haalde deze zomer in Knack deze mythe onderuit.

Hij vergeleek de ontwikkeling van de uurloonkosten in de privésector in België met die in Duitsland, Frankrijk en Nederland. Hij baseerde zich daarvoor op de Technische Verslagen van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB), een bron waarvan de patroons de objectiviteit niet zullen betwisten.

Bovendien gebruikte hij telkens driejaarlijkse gemiddelden om toevallige ontwikkelingen uit te zuiveren. Hij deed dat voor de periode sinds 1997.

Die bevindingen vergeleek hij met de evolutie van het marktaandeel van

België in de uitvoer. Daarvoor baseerde hij zich op het gemiddelde van de cijfers van de Oeso en van Eurostat. “Iedereen denkt spontaan dat onze uitvoerprestaties zwaar zullen achteruitgaan als onze loonkosten feller stijgen dan in die buurlanden, maar uit objectieve cijfers blijkt het tegendeel”, besluit hij.

Tussen 1999 en 2004 nam het loonkostenverschil met de buurlanden met 0,7% af, maar vanaf 2001 verloor ons land ook steeds meer marktaandeel (2,4%).

Vanaf 2004 stijgen de loonkosten in vergelijking met onze buurlanden met 4,2%, maar daalt het verlies aan marktaandeel tot 0,5%. Verplaetse: “De cijfers tonen dus duidelijk aan dat er zeker

geen positief verband bestaat tussen de loonkosten en het verlies aan marktaandeel.” Volgens Verplaetse is het verlies aan marktaandeel te verklaren door een complex geheel van elementen, met onder meer de verkoopprijsstrategie en meer structurele elementen als onderzoek en ontwikkeling, innovatie en ondernemerschap.

Het verlagen van de lonen leidt tot het krimpen van de eigen markt. Gezien export gemakkelijker is naar landen waaruit men zelf importeert, ondermijnt dit ook de eigen exportpositie. Het verminderen van de lonen heeft enkel tot doel om het eigenbelang op korte termijn van een handvol rijken te dienen.

op dat het reële belastingtarief voor bedrijven op tien jaar tijd bijna gehalveerd is: van 19,9% in 2001 tot amper 11,8% in 2009. Een van de belangrijkste redenen is de notionele intrestaftrek.

In 2009 betaalden de bedrijven 93,956 miljard euro aan vennootschapsbelastingen. Indien het tarief van 2001 zou zijn betaald, dan had de overheid 7,6 miljard euro extra inkomsten gehad.

Het ACV spreekt van een “massieve fiscale aderlating”.

Maatregelen als de notionele intres-

taftrek hebben niet geleid tot de creatie van nieuwe jobs. Er is geen significant verschil tussen het aantal nieuwe jobs voor en na de invoering van deze gunstmaatregel voor grote bedrijven. Bij de 20 bedrijven die in 2008 het meeste voordeel haalden uit de notionele intrestaftrek (deze bedrijven waren goed voor een derde van de notionele intrestaftrek of 5,6 miljard euro) werkten in 2008 242 werknemers meer dan in 2007.

Zonder GSK Biologics was er een daling met 347 jobs.

2 “De belastingdruk is veel te hoog”

D

it argument wordt gebruikt om lastenverlagingen voor werkgevers te eisen. Er wordt meteen aan toegevoegd dat belastingsverlagingen voor de bedrijven zouden leiden tot meer werkgelegenheid. In werkelijkheid blijken de werkgevers bijzonder weinig belastingen te betalen en hebben deze verminderingen niet geleid tot nieuwe jobs.

Miljardair Warren Buffet vond het opmerkelijk dat hij en zijn vrienden amper belastingen moeten betalen. De Amerikaanse lastenverlagingen zijn vooral na 2000 ingevoerd. Buffet stelt vast dat er tussen 1980 en 2000 40 miljoen jobs bijkwamen, “en je weet wat er daarna gebeurd is: lagere belastingvoeten en nog veel lagere banengroei.”

Grote bedrijven in ons land betalen steeds minder belastingen, sommigen stellen dat ons land een belastingparadijs is geworden. Het ACV wees er

3 “We moeten nu eenmaal langer werken”

I

n een aantal buurlanden wordt de pensioenleeftijd opgetrokken tot 67 jaar. Ook bij ons pleit het patronaat daarvoor. Het argument is eenvoudig: we leven nu eenmaal langer. Dat valt niet te weerleggen, maar het is niet het enige element waarmee rekening mee moet worden gehouden.

Zo is er de stijgende productiviteit van werkenden waardoor we meer produceren in de periode dat we werken. Dit element wordt door het patronaat systematisch uit het debat gehouden. Tussen 1964 en 2002 ging het om een stijging met 215%. Dat leidt tot een sterke stijging van de werkdruk en de stress, waardoor het voor velen niet evident is om langer dan 60 of 65 te werken.

Bovendien is er een afname van het

pensioenbedrag in verhouding tot de loHet is opvallend dat het patronaat nen. Een gemiddeld pensioen bedraagt enerzijds pleit voor het optrekken van nog slechts 60% van het laatst verdien- de uitstapleeftijd, maar anderzijds wel de loon. Een op de vier gepensioneer- vooraan staat om regelingen van brugden leeft zelfs onder de armoedegrens. pensioen toe te passen bij herstructureDe daling van het wettelijk pensioen en ringen. Het gaat de werkgevers niet zode verdere productiviteitsstijgingen van zeer om de pensioenleeftijd, maar wel de werkenden zorgen ervoor dat het to- om het verder afbouwen van het wettetale budget voor pensioenen tegenover lijk pensioen en de sociale zekerheid. het bbp (bruto binnenlands product) de komende jaren niet zal toenemen.

4 “De overheid heeft boven haar stand geleefd en moet besparen”

D

e torenhoge overheidsschuld wordt door de werkgevers aangegrepen om op te roepen tot forse besparingen.

De recente toename van de staatsschulden zijn echter het gevolg van de overname van private schulden door de gemeenschap. Nadat ze hun eigen schulden op de gemeenschap hebben afgewenteld, eisen de patroons en bankiers dat de gemeenschap deze schulden snel afbetaalt. Het winstbejag gaat hand in hand met arrogantie tegenover de werkende bevolking.

Want laat er geen onduidelijkheid over bestaan wie volgens de werkgevers voor de schulden moet opdraaien.

VBO-topman Leysen verklaarde al bij het begin van de crisis: “Ons verwachtingspatroon van systematische welvaartsstijgingen in het Westen zullen we moeten bijsturen. Ons gestel is daar psychologisch en financieel niet op gebouwd. Een aanpassingsproces dringt zich op.” Vrij vertaald: de levensstandaard van de gewone werkmens moet drastisch naar beneden aangepast worden.

Het harde besparingsbeleid leidt tot nog meer economische problemen. Dat moeten nu ook gerenommeerde neoliberalen erkennen. Marc De Vos van de

denktank Itinera is zo iemand. In een column in Knack heeft hij over de optie van harde besparingen: “Drastisch saneren en hervormen met de revolver van Europa en de financiële markten tegen de slaap, is dan de boodschap.

Dat blijkt maar moeilijk te werken.

Enerzijds lijkt de remedie erger dan de kwaal, in die zin dat ze de economie de dieperik in stampt, waardoor een land als Griekenland in een uitzichtloze spiraal van steeds meer schuld terecht komt. Anderzijds kan de bevolking zelf niet blijven slikken zonder toekomstperspectief, getuige de straatprotesten. En zonder medewerking van de bevolking kan geen enkel hervormingsprogramma slagen.”

Terwijl de rechterzijde en de werkgevers contra-hervormingen en besparingen eisen, is de relatief goede economische positie van ons land volgens de Financial Times toe te schrijven aan het feit dat hier geen zwaar besparingsbeleid wordt gevoerd. Daar wil de rechterzijde verandering in brengen door naast het Ierse model van lastenverlagingen, het Duitse model van lage lonen en het Franse model van pensioenhervormingen ook het Britse model van harde besparingen te volgen. Misschien moet De Wever eens nagaan waarom de economieën van de landen die hij als model naar voor schuift, een voor een onderuit schuiven.

op de werkvloer

www.socialisme.be September 2011

VB start anti-solidaire anti-vakbond Het Vlaams Belang onderneemt een poging om een eigen ‘vakbond’ op te zetten. Dat de partij eigenlijk tegen de vakbonden is, hoeft daarbij geen bezwaar te zijn. Het nieuwe gedrocht – ‘Vlaamse Solidaire Vakbond’ genaamd – is immers een anti-vakbond. Onder leiding van Rob Klop Verreycken (bekend van onder meer het in elkaar slaan van zijn ex-vrouw en tal van linkse militanten) pleit de VNV, excuseer VSV, voor een solidaristische benadering van eenheid tussen werknemers en werkgevers. De ‘vakbond’ verzet zich uitdrukkelijk tegen “de klassenstrijd en de daaruit voortvloeiende klassenhaat zoals gepromoot door het socialisme.” Op de Facebookgroep van ‘VSV’ werd gevraagd hoe te reageren op een staking, waarop voormalig VB-senator en vader van VSV-voorzitter Rob, Wim Verreycken, het VB-standpunt nog eens scherp stelt: “simpel, niet staken”. De oude retoriek van “werken baat, staken schaadt”, wordt opnieuw boven gehaald en dit onder de naam ‘vakbond’. Veel kans op succes heeft dit Vlaams Verbond van Bazenpoepers alvast niet.

Sociale onrust in het ASZ: terug van nooit weggeweest.

Grondwettelijk Hof bevestigt:

onderscheid tussen arbeiders en bedienden kan niet

O

p 7 juli heeft het Grondwettelijk Hof een arrest geveld naar aanleiding van een vraag van de Brusselse Arbeidsrechtbank over het onderscheid tussen arbeiders en bedienden. Zoals algemeen werd aangenomen, besliste het Hof dat er sprake is van een onaanvaardbare discriminatie. Zullen de vakbonden dit aangrijpen om een campagne te voeren voor de algemene invoering van het bediendenstatuut?

Historisch werd een onderscheid gemaakt tussen wie hoofdzakelijk hoofdarbeid en wie hoofdzakelijk handenarbeid verricht. Vandaag is die indeling achterhaald door de ontwikkeling van wetenschap en technologie die de complexiteit van het productieproces hebben vergroot. Zuivere repetitieve handenarbeid die geen bijzondere vaardigheid vereist, bestaat haast in geen enkele sector meer. We werken allemaal met ingewikkelde machines die een zekere graad van scholing eisen.

De druk om tot een gelijkschakeling van de statuten van arbeiders en bedienden te komen, is dan ook steeds groter.

De poging om via het IPA de kwestie op de lange baan te schuiven en een wettelijk kader te geven, mislukte door het afwijzen van het IPA door een meerderheid van de vakbondsleden (en dat in alle vakbonden). Leterme liet daarom een voorstel in een wet gieten, maar deze wet voorziet nog steeds in een bijzonder trage omschakeling. En dat

is voor het Grondwettelijk Hof onaanvaardbaar: de discriminatie moet tegen 8 juli 2013 zijn weg gewerkt.

Hierdoor komen we terug bij het punt waar we voor het IPA-ontwerp stonden: een groeiende druk om alle arbeiders een bediendestatuut toe te kennen. Eind december 2010 besliste een arbeidsrechtbank in Tongeren nog dat twee arbeiders jarenlang bediendewerk hadden gedaan zonder het statuut te krijgen.

Er zijn maar twee opties: van alle arbeiders bedienden maken aangezien iedereen hoofdarbeid verricht. Ofwel proberen te sleutelen aan een nieuw eenheidsstatuut dat wellicht een afbreuk zou betekenen aan de sociale verworvenheden van bedienden. Een deel van de vakbondsleiders, waaronder ACV-voorzitter Cortebeeck, pleit voor die laatste optie. De bediendencentrales gaan uiteraard voor de eerste optie. Op twee jaar tijd tot een nieuw eenheidsstatuut komen, lijkt gezien de problemen bij het ontwerp van IPA

eind 2010 niet mogelijk. En waarom zouden de vakbonden zich op dergelijke onderhandelingen storten om een deel van hun leden een slechter statuut op te leggen?

De vakbonden kunnen het arrest van het Grondwettelijk Hof gebruiken in een campagne om alle arbeiders een bediendestatuut te geven. De bediendenbonden BBTK en LBC roepen op om “de enige logische conclusie te trekken die na deze uitspraak van het grondwettelijk hof aanvaardbaar is. Het wegwerken van de discriminaties tussen werknemerscategorieën door het optrekken van het statuut van de arbeiders tot dat van de bedienden.”

Indien er niets gebeurt, dan kunnen arbeiders vanaf 9 juli 2013 zichzelf als bedienden beschouwen en alle voordelen die daarmee gepaard gaan opeisen.

Iedere rechter zal hen daarbij gelijk moeten geven. Specialist Chris Engels bevestigde: “De facto zullen er dan geen arbeiders meer bestaan.”

De vakbonden moeten een campagne voeren om deze beslissing niet aan de rechters over te laten, maar voor 8 juli 2013 te formaliseren door het optrekken van het statuut van arbeiders tot dat van de bedienden. Hiertoe is een actieve campagne nodig!

Stop de afdankingen van delegees. Strijd loont!

E

ind juni werden drie personeelsleden van de raffinaderij BRC aan de Antwerpse Scheldelaan afgedankt. Eind juli volgden twee delegees bij het chemisch bedrijf Clariant in Louvain-la-Neuve. In beide gevallen werd vastberaden actie gevoerd tegen de afdanking van delegees of syndicale militanten. Hierdoor moest de directie plooien. Bij BRC konden twee van de drie terug aan de slag, bij Clariant een van de twee delegees. De twee anderen verkozen een financiële uitstapregeling.

De Zwitserse directie van BRC had het niet op vakbonden en collectieve acties begrepen en probeerde een stakingsactie op individuele wijze te sanctioneren. Drie arbeiders werden er uit gepikt. Ze werden afgedankt omdat op het bedrijf actie werd gevoerd tegen het uitblijven van een akkoord over de lonen en arbeidsvoorwaarden in de petroleumsector.

Tegen de afdanking van de drie werd meteen overgegaan tot aanhoudende en vastberaden acties. Er waren verschillende grote stakersposten, waarvoor breder werd gemobiliseerd. Er werden ook banden gelegd om internationale solidariteit te organiseren. De directie moest inbinden en stelde voor om de drie terug op te nemen.

Bij Clariant werden twee delegees

vlak voor het collectieve verlof afgedankt. Dat kwam omdat ze een sterke syndicale werking hadden uitgebouwd in een bedrijf dat zelden rekening houdt met de arbeidswetgeving. Eind juli werd meteen actie gevoerd en ook na het einde van het collectieve verlof (15 augustus) werd gestaakt. Ook hier zag de directie zich verplicht om de twee terug toe te laten.

De heropname van afgedankte delegees is mogelijk op basis van vastberaden strijd. Door de druk via acties hoog te houden, kunnen we het afdanken van delegees stoppen. Dit is voorlopig gebeurd zonder een nationale campagne van de vakbondsleidingen. Er waren de afgelopen jaren wel meermaals solidariteitsacties tegen het afdanken van delegees, maar wordt het stilaan geen tijd

om een stap verder te gaan?

Dit is belangrijk aangezien de vergoeding die aan een ten onrechte afgedankte delegee moet worden betaald mee afhankelijk is van de periode tot aan de volgende sociale verkiezingen.

Naarmate die verkiezingen dichterbij komen, wordt ontslag goedkoper.

Met de sociale verkiezingen van 2012 in het vooruitzicht, staan delegees nu in de solden. We moeten pleiten voor het opheffen van deze ‘soldenperiode’.

Daarnaast mag de beslissing over de heropname van ten onrechte afgedankte delegees niet langer aan het patronaat worden overgelaten, dit mag geen vrijblijvende keuze zijn.

Doorheen mobilisatie moet een betere bescherming van delegees worden afgedwongen. Deze strijd zal worden beslecht door het uitbouwen van een krachtsverhouding. Op die manier werd het recht op staken en de bescherming van de delegees afgedwongen en het is ook de enige manier waarop we deze rechten efficiënt zullen kunnen verdedigen.

ASZ 16 maart 2009 Sinds de staking in november 2008 is de rust nooit echt teruggekeerd in het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis (ASZ) met campussen in Aalst, Wetteren en Geraardsbergen. Daarna volgden nog heel wat stakingsdagen, betogingen en prikacties. Anno 2011 is nog steeds dezelfde problematiek reden van acties: het laten uitdoven van het ambtenarenstatuut (de vaste benoeming met alle voordelen), de schaamteloze zelfbediening van de directie en de oplopende werkdruk.

Terwijl het personeel gevraagd wordt in te leveren (vijf dagen betaald sociaal verlof en vrije dagen voor bloed geven) wil de directie zich doodleuk een fikse opslag toekennen omdat hun verloning zogezegd niet concurrentieel is met die van andere ziekenhuisdirecties. Deze zomer hadden er al twee prikacties plaats tegen de “eerst oompje en dan oompjes kinderen” mentaliteit van de directie.

De directie heeft zichzelf benoemd in de allerlaatste benoemingsronde terwijl heel wat personeel in de kou bleef staan en dus contractueel blijft. Ze moeten werken tot 60 jaar in tegenstelling tot het gewoon personeel (tot 65 jaar). Nu vinden ze dat ze te weinig verdienen en willen ze zichzelf een surplus geven van 500 euro en een onkostenvergoeding van 250 euro, beiden per maand. Als compensatie eisen de vakbonden maaltijdcheques van 6 euro voor het personeel. Na het directiecomité van 5 september volgt er een personeelsvergadering waar er over mogelijke acties zal beslist worden. Wordt vervolgd…

Meer nieuws over het ASZ kan je lezen op: http://polsslagnonprofit.blogspot.com

sociaal 25 september - 14u30 Brussel Noord

de

Linkse Socialist

“Neen is neen”. Eerste ‘slettenmars’ in Brussel

O

door

Laure (Brussel)

p 25 september zal in Brussel een ‘Slettenmars’ plaatsvinden.

De eerste dergelijke actie vond in Canada plaats toen een politie-agent op een discussie over “preventie” verklaarde dat studentes “zich niet als een slet moeten kleden als ze geweld willen vermijden.” Na die uitspraak trokken op 3 april duizenden vrouwen de straten van Toronto op in een betoging die “slettenmars” werd genoemd. De beweging verspreidde zich snel met betogingen in Frankrijk, Australië, Groot-Brittannië, Zuid-Korea, India,... Intussen waren er al acties in meer dan 70 landen. Brussel kon niet achterblijven.

De beweging richt zich tegen seksueel geweld en eist het recht van vrouwen op om zich te kleden zoals ze dat willen.

“It’s a dress, not a yes” (het is een kleed, geen ja), “Real men don’t rape” (echte mannen verkrachten niet), “Vertel ons niet hoe we ons moeten kleden, vertel mannen dat ze niet verkrachten”,... Dat soort boodschappen staat centraal op de betogingen.

Ook in ons land zijn verkrachtingen een groot probleem. Volgens de organisatie “SOS Viols” zijn er zeven verkrachtingen per dag. In Frankrijk wordt geschat dat van de 75.000 verkrachte vrouwen per jaar slechts 10% klacht indient. Slechts 1% van die klachten leidt ook effectief tot een veroordeling. Hetzelfde doet zich voor in Groot-

Brittannië waar 14 van de 52 politiedepartementen hun cijfers bijeenlegden en tot de conclusie kwamen dat er 19.806 mensen opgepakt werden wegens verkrachtingen en er daarvan 12.842 vrijkwamen zonder veroordeling.

Terwijl vrouwen (en mannen) zich organiseren tegen seksisme, blijkt de actualiteit van dit protest ook uit de affaire-DSK. De voormalige topman van het IMF en Franse ‘socialist’ kwam in opspraak omdat hij een kamermeisje had verkracht in een hotel in New York.

Uit de hele affaire blijkt nogmaals hoe het establishment een probleem als verkrachtingen minimaliseert. DSK zal wellicht vrijuit gaan door een “gebrek aan bewijzen”. Sommige collega-politici stelden dat het privé-leven van DSK

niet in de openbaarheid moet komen.

Het idee dat een vrouw met sexy kledij provoceert en verkrachtingen uitlokt, is totaal verkeerd. De meeste verkrachtingen vinden niet op straat, maar in de gezinsomgeving plaats. Meestal kennen de slachtoffers de dader en heeft de verkrachting niets te maken met wat ze dragen. Bij de dader gaat het om een behoefte van dominantie en niet om een seksuele drift die plots werd opgewekt omdat hij een kort rokje zag.

Seksisme en geweld tegen vrouwen zijn grote problemen die vaak onderbelicht blijven. Dit systeem zit overigens vol tegenstellingen. Enerzijds wordt gezegd dat vrouwen die zich sexy kleden verkrachtingen uitlokken, maar anderzijds aarzelen de cosmeticabedrijven, media en textielbedrijven niet om steeds jongere meisjes zich sexy te laten kleden (er zijn tegenwoordig zelfs strings voor 9-jarigen bij H&M...).

Tegenover seksisme blijft verzet noodzakelijk. LSP zal deelnemen aan de ‘slettenmars’ van 25 september en is actief in de scholen en op de werkvloer om met mannen en vrouwen samen in te gaan tegen al wat ons verdeelt, waaronder ook seksisme.

vraag van de maand

Is de dreiging van de financiële markten en ratingbureau’s tegenover België reëel?

F

door de overheid gesubsidieerde jobs...

Maar al deze elementen zorgen er wel voor dat de ratingkantoren stellen dat de economische en budgetaire situatie van België in de huidige internationale context vrij goed is.

Blijft enkel de politieke onstabiliteit ciële vermogens beschikken. In 2010 over. Het ratingkantoor Fitch, het laatging het om zo’n 900 miljard euro, of ste kantoor dat een rapport over België ongeveer 250% van de overheidsschuld. publiceerd, stelde dat het feit dat ons Hiervan stond 200 miljard euro (60% land nog steeds geen regering met volle van de overheidsschuld) op spaarre- bevoegdheden kent enkel op lange terkeningen, een historisch record. De mijn een probleem vormt. Moody’s stelboodschap is duidelijk: een gemiddeld de: “een mogelijke neerwaartse druk Belgisch gezin kan een verdieping van op de rating is mogelijk indien de polide economische crisis aan zonder de tieke impasse niet snel wordt opgelost.” consumptie meteen te verminderen.

Standard & Poor’s ging in dezelfde richDe werkgelegenheidscijfers zijn ook ting. Dat laatste agentschap verlaagde redelijk geruststellend voor de mark- recent de rating van de VS, onder meer ten. België telt zelfs meer jobs dan om politieke redenen met de impasse voor de crisis. Als we dat van dich- in de discussie tussen Democraten en terbij bekijken, zien we dat het vooral Republikeinen over de verhoging van gaat om een explosie van tijdelijke en het schuldenplafond van het land.

itch Ratings, Moody’s en Standard & Poor’s; deze voorheen bij het bredere publiek onbekende namen zorgen tegenwoordig voor heel wat opschudding. Ook wat ons land betreft, wordt regelmatig naar deze ratingkantoren verwezen als ze stellen dat de communautaire spanningen in België nefaste gevolgen kunnen hebben voor de kredietrating van het land. Wat is daarvan aan?

Als we de economische media mogen geloven, zijn de economische fundamenten van België vrij gezond. De overheidsschulden zijn van 137% van het bbp in 1993 afgenomen tot iets minder dan 100% vandaag. Dat blijft een hoog niveau voor wie de markten volgt, maar heel wat andere landen zagen hun schuldgraad tot een gelijkaardig niveau aangroeien. Zo ging de overheidsschuld in Duitsland of Frankrijk in dezelfde periode omhoiog van zowat 45% tot 85% van het bbp. Het verschil met de Belgische schuldgraad wordt kleiner.

Vervolgens wordt vastgesteld dat de inwoners van België over grote finan-

Actiecomité in Schoonaarde “Wij hebben de pest aan asbest!”

H

door

Jef Maes

et asbestverwerkend bedrijf Asbeco probeert zich al jaren in Dendermonde te vestigen. Iedere poging stuitte op verzet. Eerst probeerden ze het in den Briel (Baasrode), een woonwijk langs de Schelde. De buurtbewoners organiseerden zich en konden de plannen stoppen. Daarna probeerde Asbeco in Schoonaarde, een andere deelgemeente van Dendermonde. Dit veroorzaakte ook daar een storm van protest. Er werd een actiecomité opgericht, GAS genaamd (Geen Asbest in Schoonaarde).

In eerste instantie verkreeg Asbeco een voorwaardelijk positief advies van de stad Dendermonde, maar de provincie besliste om de aanvraag nietig te verklaren. Asbeco diende een tweede aanvraag in. GAS organiseerde opnieuw verzet en bekwam 1.134 bezwaarschriften van bewoners uit Schoonaarde (op een bevolking van tweeduizend meerderjarigen). Hierop bracht het schepencollege een ongustig advies uit.

Het is vreemd dat de inwoners zich moeten organiseren tegen plannen om een asbestverwerkend bedrijf vlakbij een woonomgeving in te planten. Andere soortgelijke bedrijven bevinden zich op afgeschermde bedrijfsterreinen, zoals in Mol-Dessel, waar het naast een nucleair afvalverwerkend bedrijf gelegen is.

De strijd tegen Asbeco en anderen is nog niet gestreden. In dit dossier moet de provinciale milieuvergunningcommissie zich tegen 27 september nog buigen over het dossier, maar de vooruitzichten zijn gunstig. Met LSP ondersteunen we waar mogelijk actie- en buurtcomités, die opkomen voor de leefbaarheid van hun regio.

Milquet wil werklozen aan 4,10 euro per uur laten werken

H

et noodweer deze zomer zorgde voor heel wat schade. Door de jarenlange neoliberale afbraakpolitiek waarbij alle diensten werden afgebouwd, is er onvoldoende gemeentepersoneel om de schade op te ruimen.

Minister Milquet (CDH) besliste dan maar om werklozen te laten bijklussen. Op zich een logisch idee: er is werk en er zijn mensen die werk zoeken. Wel problematisch is het feit dat er geen sprake is van het aanwerven van werklozen, maar dat Milquet de werklozen wil laten bijklussen aan 4,10 euro per uur bovenop de werkloosheidsuitkering. Bovendien kan dit op voltijdse basis (180 uur per maand).

Waarom zou een gemeente nog personeel met een degelijk statuut aanwerven, als beroep kan worden gedaan op goedkope werklozen die voor de helft door de sociale zekerheid worden betaald?

Milquet wil het systeem van PWA’s (Plaatselijke Werkgelegenheids agentschappen) uitbreiden om het opruimen en herstel van schade na het noodweer vlotter te laten verlopen. De gemeenten kunnen deze werklozen zelf inzetten of ingaan op een aanvraag van particulieren daartoe. Particulieren kunnen PWA-cheques aankopen, waarbij 30% van de belastingen kan worden afgetrokken.

Deze uitbreiding van PWA betekent dat er niet langer sprake is van bijklussen door oudere werklozen of mensen die het moeilijk hebben om een nuttige rol te spelen in de samenleving. Steeds meer worden dit soort systemen gebruikt om gewone arbeid te vervangen, maar dan tegen schandalige voorwaarden. Op deze manier wordt een natuurramp gebruikt als stormram voor een aanval op alle arbeids- en loonsvoorwaarden. Na de opmars van de jobs met lonen onder de 10 euro per uur, volgen de -5 euro jobs.

Er moet inderdaad dringend worden gereageerd op de schade als gevolg van het noodweer. Dit is geen klusje, maar volwaardige arbeid die een bijhorend statuut en loon vereist.

London’s burning

www.socialisme.be September 2011

G

door

Baptiste (Waver)

root-Brittannië kende begin augustus een golf van rellen en onlusten. Verschillende grote steden kenden een explosie van woede en wanhoop onder de jongeren in de volksbuurten. Vooral Londen, Birmingham en Manchester werden hard getroffen. Al wie niet blind of van slechte wil is, moet wel een verband leggen tussen deze gebeurtenissen en de sociale situatie waarin de jongeren zich bevinden.

De jongerenwerkloosheid bereikt hoge pieken. Maar liefst 23% van de Londense jongeren zit zonder werk, in veel wijken is dat een pak hoger.

Er wordt gesproken over een “verloren generatie” van jongeren die zich aan de rand van de samenleving bevinden.

Werknemers uit de sociale sector bevestigen: de af wezigheid van degelijke jobs met een echt loon is de voornaamste reden van sociale uitsluiting. Het neoliberale beleid voert een aanhoudende aanval uit op de lonen en arbeidsvoorwaarden. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat een hele generatie geen toekomst ziet.

A a ngev u ld me t d i s c r i m i n at ie tegenover vreemdelingen en mensen met een andere huidskleur, vormt dit een explosieve cock t ail. De kapitalisten hebben altijd geprobeerd om de arbeidersklasse te verdelen om zelf beter te kunnen heersen. Die discriminatie leidt in het dagelijkse leven van de volkswijken onder meer tot willekeurig politie-optreden waarbij kleurlingen te pas en te onpas worden gecontroleerd en/of gefouilleerd.

De von k die het k r uit vat deed ont ploffen, was de minachtende opstelling van de verantwoordelijken

van de politie tegenover de familie en vrienden van Mark Duggan, een jongere uit Tottenham die door de politie werd neergeschoten. De massale werkloosheid en de willekeur van de politie zorgden voor een explosie van woede. Dat is een uitbarsting van wanhoop tegenover het gebrek aan perspectieven voor de toekomst.

Hoogleraar Danny Dorling van de universiteit van Sheffield becijferde de kloof tussen arm en rijk in Londen en stelde vast dat dit de “meest ongelijke stad in de geïndustrialiseerde wereld” is. Hij stelde vast: “De bezittingen – inkomsten, financiële activa, vastgoed en pensioenspaarrekeningen – van de 10 procent rijkste inwoners bedragen er 273 keer zoveel als die van de armste 10 procent. Over heel het VK ligt die ratio op 97.” De hoogleraar is scherp: “Die ongelijkheid is niet meer gezien sinds het einde van de slavernij.”

van een georganiseerde manier.

De campagne Youth Fight for Jobs (Jongeren in strijd voor werk), opgezet door de Socialist Party en ondersteund door verschillende vakbonden, toont het potentieel van gezamenlijke strijd van jongeren en vakbonden. Na de geslaagde nationale vakbondsbetoging van 26 maart en de staking van de ambtenaren op 30 juni moet er dringend een initiatief komen voor een algemene staking in de publieke sector tegen alle besparingen.

Een onzekere situatie is niet het alleenrecht van de Britse jongeren.

In ons land wezen de media er op dat dergelijke rellen ook bij ons mogelijk zijn, gewoon omdat de zelfde symptomen van het neoliberalisme ook in de armste wijken van de grote steden bij ons aanwezig zijn. Het is overigens mee in dat kader dat wij bouwen aan de campagne ‘Jongeren in strijd voor werk’ waarvoor we samenwerken met jongerenafdelingen van de vakbonden en linkse organisaties. We zijn actief in de wijken, scholen, bedrijven,... om daar jongeren te organiseren rond een politiek programma dat opkomt voor een echt toekomstperspectief.

Er werden in heel wat regio’s eerste stappen gezet met lokale bijeenkomsten en acties die telkens een goede respons kregen. De steun voor een dergelijke campagne blijft vandaag grotendeels passief, maar het is een essentiële voorbereiding om het verzet tegen de besparingen van de volgende regering

mee te organiseren en richting te geven.

Na de rellen volgt repressie.

Hoe antwoorden op de Britse rellen?

Neoliberaal beleid verscherpt tegenstellingen

Het radicale besparingsbeleid van de regering-Cameron leidt tot een volledige af braak van de openbare diensten (waaronder de diensten voor jongeren).

Dit zijn telkens nieuwe dr uppels die de emmer doen overlopen. De studiebeurzen die duizenden jongeren van minder rijke afkomst toelieten om te studeren, werden gewoon afgeschaft en het inschrijvingsgeld ging fors de hoogte in (tot 9.000 pond per jaar!).

Connexions, een raadgevende dienst voor jongeren die werk zoeken, werd afgeschaft.

En toch houdt de regering-Cameron vol dat de gebeurtenissen het resultaat waren van blind geweld zonder enige sociale oorzaak. Cameron wil zelfs nog een stap verder gaan. Hij wil immers de kinderbijslag afschaffen voor gezinnen met jongeren die bij de rellen betrokken waren. De regering van Conservatieven en Liberaal Democraten roept iedereen op om de identiteit van de relschoppers bekend te maken.

Cameron maakt van de repressie een prestigezaak. Hij wil de illusie scheppen dat zijn neoliberale regering in staat is om de problemen van de samenleving op te lossen. In die zin is het gemakkelijker om de relschoppers af te schilderen als schurken of criminelen die de orde verstoren. New Labour verwerpt die strategie en wijst op de sociale problemen, maar de partij was zelf verantwoordelijk voor het neoliberale beleid van de afgelopen 20 jaar en heeft dus weinig recht van spreken. Als de kapitalisten zich de afgelopen jaren zo sterk hebben kunnen verrijken op de kap van de arbeiders, dan was dit omdat het neoliberale beleid van New Labour dit mogelijk maakte.

Rellen zijn geen stap naar revolutie

De gevolgen van de rellen zijn dramatisch voor de bevolking van de getroffen wijken. Voor velen is het een ramp als hun auto uitbrandt of als ze hun werk verliezen als gevolg van de plundering van kleine winkels.

Nog anderen verloren hun huis omdat het in vlammen opging. De regering gebruikt de rellen nu om asociale veiligheidsmaatregelen te nemen die nadien kunnen worden ingezet tegen de organisaties van de arbeidersbeweging.

De strijd tegen de aanvallen op de levens- en arbeidsvoorwaarden wordt in het defensief gedrukt. De rellen zullen dus uiteindelijk leiden tot een harder asociaal beleid met meer repressieve mogelijkheden.

Jammer genoeg hebben niet alle linkse organisaties dat zo begrepen.

Zo was er de Socialist Workers Party die verklaarde dat de rellen en plunderingen een stap in de richting van revolutie vormden. In Tunesië en Egypte waren het echter niet dit soort acties die de jongeren en arbeiders toelieten om de dictators te verjagen.

Eenheid van de arbeidersbeweging is noodzakelijk om tot dergelijke massabewegingen te komen waarmee regeringen ten val worden gebracht. Met ongecontroleerd geweld dat bovendien ingaat tegen de levensvoorwaarden van de arbeiders zal er geen eenheid tot stand komen. Het establishment zal

het bovendien aangrijpen om jongeren en etnische minderheden nog meer te criminaliseren.

De regering zal pas een nederlaag worden toegediend als we bouwen aan een massale en verenigde beweging van al wie geraakt wordt door de

Met ongecontroleerd geweld dat bovendien ingaat tegen de levensvoorwaarden van de arbeiders zal er geen eenheid tot stand komen.

Het establishment zal het bovendien aangrijpen om jongeren en etnische minderheden nog meer te criminaliseren. besparingen en het neoliberale beleid.

De arbeidersklasse en haar organisaties, in het bijzonder de vakbonden, moeten een sleutelrol spelen. Het falen van de vakbondsleiders om de strijd te organiseren, verklaart mee waarom de woede onder de jongeren tot uiting komt op een wanhopige wijze in plaats

Voor een massale partij van arbeiders en jongeren

De verantwoordelijkheid van de vakbondsleiders is ver pletterend.

De afgelopen maanden waren er grote acties en bewegingen in GrootBrittannië. Het uitstellen van een nationale vakbondsbetoging tegen de besparingen zorgde ervoor dat amper banden werden aangegaan met de massale studentenbeweging in het najaar van 2010. Bij de staking van de ambtenaren op 30 juni weigerden andere vakbonden om mee actie te voeren. Met 750.000 stakers was het een succes, maar er was meer mogelijk geweest. In de plaats van verschillende bewegingen elk voor zich te laten strijden, moet er een actieplan tot stand komen om allemaal samen in te gaan tegen alle besparingen. Dat is de enige manier om te vermijden dat de regering erin slaagt om haar besparingen op te leggen, desnoods met een verder opvoeren van repressie.

Uiteindelijk zal een beweging tegen de besparingen nood hebben aan een politiek verlengstuk: een massale partij van jongeren en arbeiders die opkomt voor degelijke banen voor iedereen, betaalbare huisvesting, gratis onderwijs, een kwaliteitsvolle publieke gezondheidszorg,… Een dergelijk programma moet volgens ons worden verbonden met het perspectief va n een socialist ische samenleving waarin de productie van rijkdom niet dient voor de winsten van een kleine minderheid, maar democratisch wordt gepland om te voldoen aan de behoeften van de jongeren en arbeiders.

Wereldeconomie

de

Linkse Socialist

Waarom het kapitalisme krachtige sociale explosies te wachten staat

M

dossier door

Eric Byl

en vond vorige maand geen superlatieven genoeg om de “wildste beursrit ooit” te beschrijven. In geen tijd sloeg euforie over ‘economisch herstel’ om in paniek.

Verslaggevers en analisten sloven zich uit om het fenomeen te verklaren. Psychologie en gebrek aan politiek leiderschap worden erbij gesleurd. Voor de linkse socialisten zijn dat hooguit de symptomen van een chronische aandoening. De overgrote meerderheid van de bevolking kan van kapitalisme slechts verarming en toenemende uitbuiting verwachten. Dat zal onvermijdelijk leiden tot krachtige sociale explosies.

Als men de 5.000 miljard dollar aan beurswaarde die vorige maand in rook opging planmatig besteed had om de honger uit de wereld te helpen, dan was de hoorn van Afrika nu wellicht het paradijs dat het had moeten zijn. Met de 25 miljard euro die in Brussel verdween, had men de tijdbom van de vergrijzing kunnen ontmantelen. Maar zo gaat dat niet. We moeten de rijkdom eerst creëren, vooraleer we hem kunnen verdelen, hebben de liberalen ons immers verteld. Ze zeiden ons ook dat als men de rijken maar rijk genoeg maakt, dit doorsijpelt naar de rest van de bevolking. We zien nu net het tegengestelde: als de armen steeds armer worden, tast dat ook het inkomen van de middengroepen aan. De Britse professor Richard Wilkinson wijst erop dat zowel de crisis van 1929 als die van 2008 zich voordeed op een moment waarop de maatschappelijke ongelijkheid piekte.

Maatschappijen en hun beperkingen

Marx gebruikte ooit als boutade dat de mens zich niet bevrijd had van de slavernij, maar andersom.

Dat de slavenmaatschappijen, hoe verwerpelijk die achteraf ook lijken, dus ooit een rol hadden gespeeld in het behoeden van de mens voor de willekeur van de natuur. Zelfs al stonden ze aanvankelijk op een lager peil en werden ze onder de voet gelopen door maatschappijen gebaseerd op wat Marx de Aziatische productiewijze noemde, weldra haalden de slavenmaatschappijen de bovenhand. Ze waren immers productiever omdat slaven geheel ter beschikking stonden van hun meester.

Na verloop van tijd sloeg het voordeel echter om in haar “dialectisch tegendeel”. Het aantal slaven was er de maatstaf van rijkdom, een ‘investering’ die men moest voeden en onderdak verlenen, ook op onproductieve momenten. De productie verbeteren of het gebruik van werkinstrumenten liet “De bevolking is voorloslaven koud. Paarden sloegen ze steevast kreupel. pig afgeschermd gebleDe aanvoer van steeds nieuwe slaven vereiste boven omdat overheden de vendien steeds grotere oorlogsinspanningen. Pas schulden van de krediettoen Rome volledig ten prooi viel aan decadentie, crisis op zich hebben gekeerden de kansen van de minder ontwikkelde nomen. Maar de rekevroeg-feodale maatschappijen die het onder de ning wordt onherroepelijk voet liepen. doorgeschoven naar de Lijfeigenen waren gebonden aan de grond. Ze burger. Het is een illusie moesten een deel van de opbrengst afstaan aan te denken dat ons geen de leenheer, maar wat restte mochten ze zelf gepijnlijke aanpassing te bruiken. Ze hadden er belang bij de productiviteit wachten staat.” op te drijven. Het gebruik van werktuigen en de Ivan Van de Cloot van overgang van het tweeslagstelsel naar het drieslagItinera. stelsel in de landbouw werden hierdoor mogelijk.

De groei van de productiviteit legde tegelijk de basis voor handelskapitalisme, koloniale expediAls burgerlijke economen aan het eind van hun ties en rooftochten en het ontstaan van de voorLatijn zijn, moeten zij bij Marx om raad. Volgens lopers van onze industrie, de manufacturen, die economieprofessor Nouriel Roubini had die “gein hun verdere ontwikkeling op de beperkingen deeltelijk gelijk dat globalisering, een op hol stootten van de op grondbezit gebaseerde feodale slaande financiële sector en de herverdeling van maatschappijen. rijkdom uit arbeid, uiteindelijk zouden leiden De idee dat er Het zou bij Marx niet opkomen maatschappijtot de vernietiging van het kapitalisme.” Net als naast een roeanalyse te baseren op psychologische kenmerNobelprijswinnaar Paul Krugman pleit hij voor keloos finanken.

Maar voor onze huidige economisten doen een gespreide sanering van de overheidsfinancide materiële condities er nauwelijks toe bij hun cieel kapitaal ën, gerichte stimuli en eerlijker belastingen. “Het verklaring waarom socialisme niet en kapitalisme alternatief is zoals in de jaren ’30 van de vorige een verantZodra wel zou functioneren. Het egoïsme van de mens eeuw, eindeloze stagnatie, depressie, munt- en woordelijk Roosevelt in en diens gebrek aan motivatie om zonder compehandelsoorlogen, kapitaalcontrole, financiële industrieel crisis, insolvabele overheden en politieke insta- 1937 het begro- titie productief te zijn, volstaat. Marx zou het bekapitaal betingstekort staan van psychologische kenmerken niet ontkenbiliteit.” Om dat te vermijden, wil beursgoeroe nen, maar in plaats van de maatschappij daaruit staat, is een Warren Buffet het fiscaal gepamper van de superwou terugrijken stoppen. “In de jaren ’80 en ’90, toen ik nog schroeven, tui- te verklaren, zou hij onderzoeken welke materiële fabel. kenmerken aan de grondslag liggen van bepaalde meer belastingen betaalde, heb ik nooit geaarzeld melde de eco- psychologische fenomenen. Tegelijk zou hij rekeom te investeren”. Ze zullen het niet graag horen bij het VBO, Unizo en hun politieke marionetten, nomie opnieuw ning houden met een zekere wisselwerking. in depressie. die zelfs Di Rupo’s timide voorstellen een ‘belas“De komende jaren zal de groei in de tingstsunami’ vinden.

Als Roubini klassieke industrielanden structureel Roubini’s recept werd echter al toegepast, name- ook het andere lager liggen” lijk in 1933, toen VS-president Franklin Roosevelt gedeelte van Bart van Craeynest, hoofdeconoom het catastrofale besparingsbeleid van Herbert Marx ernstig bij Petercam Hoover omgooide met zijn New Deal. Het mocht niet baten. Zodra Roosevelt in 1937 het begro- had genomen, Zijn bevindingen over de vervreemding die getingstekort wou terugschroeven, tuimelde de dan wist hij paard gaat met de ontwikkeling van het kapitaliseconomie opnieuw in depressie. Als Roubini ook waarom. me, bieden ons trouwens veel meer inzicht in de het andere gedeelte van Marx ernstig had genorecente rellen in de buitenwijken van de Engelse men, dan wist hij waarom. Uiteindelijk kwam er grootsteden, dan het haatdiscours en de zogeWOII met 70 miljoen doden aan te pas, de masnaamde ‘moral hazard’ van de huidige generatie sale vernietiging van infrastructuur en bedrijven, politici. Marx keek met bewondering naar de maen nadien de schrik voor het communisme en bijnier waarop het kapitalisme de productiekrachten gevolg de bereidheid om hele sectoren te natioop revolutionaire wijze ontwikkelde. Hij dichtte naliseren, diensten publiek te organiseren en een het kapitalisme een progressieve rol toe, maar net sociale zekerheid en overleg te creëren, vooraleer zoals bij alle voorgaande maatschappijen ontleedde economie zich volledig van de Grote Depressie de hij tegelijk de beperkingen. herstelde.

Weeffouten en chronische aandoening van het kapitalisme

Een neiging tot overproductie en gebrek aan investeringen zijn ‘weeffouten’ van het kapitalisme.

De arbeider ontvangt immers nooit de volle opbrengst van zijn arbeid als loon. Een deel, de onbetaalde arbeid of meerwaarde, verdwijnt in de zakken van de patroon die anders zijn zaak snel zou sluiten. De patroon zal zelf een deel consumeren, een kleine patroon misschien wel alles.

Competitie bevordert echter de concentratie van kapitaal in grote conglomeraten. Zolang de kapitalisten een belangrijk deel van de meerwaarde herinvesteren, is overproductie vooral een conjunctureel probleem. De productie en installatie van nieuwe machines vergt immers op zijn beurt arbeiders die eveneens hun loon besteden aan consumptiegoederen en diensten.

“We gaan waarschijnlijk naar een veralgemeende koopkrachtdaling, mogelijk voor liefst drie decennia”.

Etienne de Callatay van Bank Degroof

Om de concurrenten bij te houden, zijn kapitalisten verplicht mee te zijn in het benutten van de meest moderne productietechnieken. Dat vergt steeds grotere investeringen in machines, wetenschappelijk onderzoek en technische ontwikkeling die op steeds kortere tijd moeten afgeschreven worden. In de samenstelling van het kapitaal boet de factor arbeid of het variabele kapitaal, dat de meerwaarde oplevert, daardoor in ten voordele van vast kapitaal. De winst per geïnvesteerde eenheid kapitaal, de winstvoet, vertoont daardoor de neiging om af te nemen. Vooral sinds het midden van de jaren ’70 kennen de beurzen daarom een aanhoudende expansie. Veel kapitalisten verkiezen immers te speculeren op de beurs boven investeren in productie die toch niet veel oplevert.

Wie wel in de productie bleef, ging bij de banken aankloppen om dure investeringen te financieren.

Alle grote bedrijven pikken voortaan een graantje mee op de beurs. De idee dat er naast een roekeloos financieel kapitaal een verantwoordelijk industrieel kapitaal bestaat, is een fabel.

In het verleden waren die weeffouten ‘beheersbaar’. Maar naarmate wetenschap en techniek een niveau bereiken waarop iedere innovatie binnen de kortste keren de kapitalistische markt overspoelt, wordt de manier waarop onze productie georganiseerd is een rem op de verdere ontwikkeling.

Innovaties vergen jaren onderzoek voor een steeds kortere levensduur. Private aandeelhouders willen echter zo snel mogelijk rendement en vooral niet het risico lopen dat een concurrent met de vrucht van hun investering aan de haal gaat. Vandaar de handel in octrooien en de voortdurende sabotage van wetenschappelijke kennis die vrij toegankelijk zou moeten zijn.

wereldeconomie

www.socialisme.be September 2011

ren. Wie gevangen zit in de Eurozone, kan enkel grijpen naar interne devaluatie, een modewoord voor sociale afbraak. De Europese burgerijen hebben zichzelf in een catch 22 situatie geplaatst. De euro opgeven zou een forse aderlating zijn voor de bedrijven die de factuur ongetwijfeld naar de arbeidersgezinnen zouden doorschuiven. Maar de kostprijs om de Eurozone te behouden, zou wel eens te hoog kunnen oplopen. Griekenland is aan een tweede ronde toe en er wordt nu al door enkele landen gefoeterd, maar als straks ook Spanje en Italië onderuit glijden, betreden we een andere dimensie. Dan wordt de Europese banksector insolvabel, droogt de liquiditeit op, volgt wereldwijd een diepe recessie en spat de Eurozone wellicht ongecontroleerd uiteen. Daarom heeft de ECB haar programma van aankoop van overheidsobligaties hervat. Voorlopig lijkt het te werken, maar niemand geloofd dat dit op termijn volstaat.

Vandaar de illusie om de nationale schulden – gedeeltelijk? - over te hevelen naar Europa en te bundelen in Europese obligaties. Volgens Karel Lannoo, zoon van, veronderstelt dit gemeenschappelijke aansprakelijkheid, een Europese schatkist en dus Europese fiscale inkomsten.

Alle 17 nationale parlementen zouden dit moeten goedkeuren. Bovendien weet men heel goed dat de crisis in 2008 werd geactiveerd doordat men slechte leningen, vooral subprimes, had opgedeeld en verpakt met betere leningen, in de hoop het risico zo te spreiden dat er geen risico meer overbleef. Wie durft beweren dat diezelfde techniek, want dat is het wat Europese obligaties zijn, met overheidsschulden wel zou lukken?

Aanleidingen voor de huidige crisis

Wat was de aanleiding voor deze “roetsjbaan op de beurzen die de belegger doet duizelen”?

De economische pers reikt er een hele reeks aan.

Voor de VS: de vrees voor een nieuwe recessie, de patstelling tussen democraten en republikeinen en de verlaging van de triple A-rating. Voor Europa: de uitbreiding van de schuldencrisis, de toekomst van de eenheidsmunt en de solvabiliteit van de banken. En voor China: galopperende inflatie, de vrees voor het effect van recessie in de VS op haar export en de schulden van de lokale overheden. We betwisten die aanleidingen niet, maar de onderliggende reden is het ontgroeien van de rekbaarheid van de kapitalistische markt door wetenschap en techniek. De moderne mogelijkheden hunkeren naar vrij collectief beheer en democratische planning. De kapitalisten kunnen dat tijdelijk omzeilen, maar enkel door de interne tegenstellingen nog verder op te drijven, tot op het punt waarop ze oncontroleerbaar worden!

Al in de jaren ’80 probeerde men overproductie te boven te komen en de winstvoet te herstellen.

Op het vlak van consumptie door met goedkoop krediet te strooien, op dat van productie door herstructureringen en bedrijfssluitingen en door de kostprijs voor de productie van goederen en diensten te drukken met aanvallen op lonen, arbeidscondities, uurroosters en arbeidscontracten. Toen de ondemocratische karikaturen van het socialisme in het Oostblok en de Sovjetunie bezweken onder het parasitaire gewicht van de stalinistische bureaucratieën, en de Chinese bureaucratie daarop besloot zelf op gecontroleerde wijze de vrije markt in te voeren om zich persoonlijk te verrijken, gaf dat een enorme impuls aan de transfers van productie naar lageloonlanden.

De wereldeconomie is een kluwen van talloze factoren die elkaar beïnvloeden. Vandaar het ‘vlindereffect’, waarbij een kleine beweging in het ene land onder specifieke omstandigheden een vernietigende tornado kan teweegbrengen in een ander. Met 1.200 miljard dollar aan Amerikaanse schatkistcertificaten in haar valutareserves en nog eens 800 miljard dollar aan obligaties van met de Amerikaanse overheden verbonden instellingen, is de Chinese overheid als de dood voor een drastische devaluatie van de dollar. In 2000 vertegenwoordigde de particuliere consumptie in China 46% van het BBP en het aandeel van de investeringen 34%. Tien jaar later bedroegen de investeringen al 46% terwijl de particuliere consumptie terugviel tot 34% door de enorme expansie van goedkoop krediet en de onderwaardering van de Chinese munt. Het verklaart de galopperende inflatie en de dreiging van overhitting. Als de Amerikaanse afzetmarkt het door recessie laat afweten, vreest men dat China de weg opgaat van Japan sinds het begin van de jaren ’90.

VS naar een dubbele dip

De patstelling tussen democraten en republikeinen, vooral van de Tea Party, over het verhogen van het wettelijk schuldplafond, toont aan hoe diep de politieke vertegenwoordigers van de burgerij verdeeld zijn over de aanpak van deze crisis.

Niets lijkt immers te werken. De gezinnen consumeren niet omdat ze hun schulden afbouwen, omdat werkloosheid hun koopkracht ondermijnt en omdat lokale overheden besparen. Ondanks de lage rente, blijven bedrijven op hun cashvoorraad zitten i.p.v. te investeren. De federale bank heeft intussen al twee ronden geld gedrukt zonder wezenlijke oplossing en de federale overheid moet ooit haar begrotingstekort indijken. Hoe doe je dat zonder een sociale explosie te veroorzaken? Je zou voor minder vechtend over de straat rollen.

Sommige analisten keren de redenering echter om. Een redacteur van De Tijd haalt er zelfs Gustave Lebon bij, die in 1895 “La psychologie des foules” publiceerde. Volgens de redacteur hunkeren beleggers naar een strenge leidende hand, maar krijgen ze die niet, noch in de VS, noch in Europa. De redenering gaat als volgt: er is geen leiding, daardoor raakt het vertrouwen zoek, er ontstaat paniek en de kudde rent alle richtingen uit. De fundamenten, aldus deze analisten, zijn immers gezond, want de bedrijven beschikken over een ruime cashvoorraad. Het weekblad The Economist schat de kans op recessie in de VS nochtans op 50% en beleggers hopen toch maar op een derde ronde geld bijdrukken.

Als kredietbeoordelaar Standard & Poors de rating van de VS voor het eerst sinds 1941 naar beneden haalt, is dat volgens diezelfde analisten de schuld van de politici. Bij S&P mogen ze dan wel beweren dat het ontslag van hun topman daar niets mee te maken heeft, de Muyteriaanse rekenfout van 2000 miljard dollar in het rapport waarop S&P zich baseerde, zal er zeker toe bijgedragen hebben.

De golf van kritiek die S&P te slikken kreeg en het feit dat beleggers in plaats van te vluchten net hun aankopen van Amerikaanse schatkistcertificaten hebben opgedreven, waardoor de VS zelfs aan een lagere rente kunnen lenen dan Duitsland, was wellicht de doodsteek.

Vlucht naar ‘veilige’ havens Bye, bye Europe?

De federale bank heeft intussen al twee ronden geld gedrukt zonder wezenlijke oplossing en de federale overheid moet ooit haar begrotingstekort indijken.

Hoe doe je dat zonder een sociale explosie te veroorzaken?

Beleggers vluchten naar zogenaamde veilige havens. Bij groei zijn dat grondstoffen, vooral olie, maar de prijsstijgingen die daaruit voortvloeien, knijpen de groei dicht. Voedseloogsten zijn eveneens populair, maar dat leidde eerder al tot hongerrellen. Vandaag doen Amerikaanse en De euro opge- Duitse overheidsobligaties het goed, maar beide ven zou een leveren minder op dan wat men verliest aan inforse aderla- flatie. Voorts staan goud en Zwitserse franken ting zijn voor hoog genoteerd. De goudprijs staat daardoor al de bedrijven ver boven de kostprijs en Zwitserland dreigt het slachtoffer te worden van haar succes. De vraag die de facnaar franken doet de munt zodanig opveren dat tuur ongetwij- de eigen industrie weggeveegd dreigt te worden en de toerismesector in elkaar stuikt. Zwitserse feld zouden doorschuiven consumenten doen steeds vaker inkopen over de grens. Als waarschuwing aan Duitsland voor de naar de argevolgen van het uiteenvallen van de eurozone beidersgezin- kan dat tellen.

Om niet afgebrand te worden door deze moderne orakels, de kredietbeoordelaars, hebben Griekse, Portugese en Ierse gezinnen fors ingeleverd. Nu is zowat iedereen het erover eens dat die incompetent zijn. Volgens de Leuvense professor De Grauwe omdat ze bestaan uit mensen van vlees en bloed, volgens ons omdat het privébedrijven zijn die streven naar winst, niet naar correcte beoordelingen.

Het harde besparingsbeleid dat in ruil voor hulp door de zogenaamde trojka, het Internationaal Monetair Fonds, de Europese Centrale Bank en het Europees stabiliteitsfonds, door de strot van de bevolking geramd werd, heeft die economieën in een diepe recessie gestort.

De kapitalistische eenmaking van Europa en de gemeenschappelijke munt waren hef bomen voor winstmaximalisatie en sociale afbraak. De verschillen tussen de nationale economieën in de nen. Maar de Eurozone namen niet af, maar toe. Met het lage kostprijs om rentebeleid dat de sterkste economieën van de ECB eisten, werden in de periferie vastgoedbub- de Eurozone te bels geblazen en belastingsparadijzen gecreëerd, behouden, zou die elders gebruikt werden om sociale verworvenwel eens te heden af te breken en lageloonsectoren op te zet- hoog kunnen ten. Dat dit waterhoofd op een bepaald moment oplopen. zou leeglopen, voorspellen de linkse socialisten al jaren. De spreads, het verschil in kostprijs waartegen nationale overheden kunnen lenen, waren nooit groter.

Landen die geen lid zijn van de Eurozone kunnen de export stimuleren door hun munt te devalue-

Sociale explosies

Trouwe lezers van De Linkse Socialist en onze website socialisme.be hebben de voorbije maanden verslagen gelezen over de revoluties, algemene stakingen en bewegingen die op gang getrokken werden door de eerste effecten van de crisis.

Volgens ons zijn dat slechts de voorbodes van de sociale explosies die ons nog te wachten staan. In die explosies zal de arbeidersbeweging zich zowel organisatorisch als qua programma herbewapenen.

De linkse socialisten zijn vast van plan daarin een belangrijke bijdrage te leveren.

10

internationaal

de

Linkse Socialist

Revolutionaire golf in Midden-Oosten bereikt Israël

Israël: grootste mobilisatie uit de geschiedenis van het land

I

door

Thomas (Namen)

sraël is niet het homogene land dat eengemaakt tegenover een vijandige buitenwereld staat, zoals dit in de burgerlijke propaganda van het land vaak wordt voorgesteld. De revolutionaire golf in NoordAfrika en het Midden-Oosten, aangevuld met de massale bewegingen in het zuiden van Europa (met de Spaanse ‘misnoegden’ en de acties in Griekenland), heeft nu ook Israël geraakt.

De regering en de media waren ver- spelen de kaart van het nationalisme wonderd, maar de sociale tegenstellin- en de nederzettingen om geen demogen in Israël zijn eveneens erg groot. cratische rechten toe te kennen aan de Het kwam tot een massale betoging Arabische bevolking in Israël (goed met maar liefst 300.000 deelnemers op voor 27% van de bevolking) en om van 6 augustus na aanhoudende acties van- Gaza een openluchtgevangenis te maaf midden juli. Het gaat om de grootste ken. Maar het racisme en de discriminatie treffen ook joodse vluchtelingen acties ooit in het land.

Deze explosie van protest is het re- uit Noord-Afrika en Rusland. De posultaat van de tegenstellingen in de litie ging niet over tot een repressieve Israëlische samenleving. De burgerij en aanpak van de tentenkampen van ‘mishaar staatsapparaat richten zich niet en- noegden’ in Tel Aviv, dat zou immers de kel tegen de Palestijnen en de Arabische Israëli’s, maar ook tegen de Joodse arbeiders en armen. Terwijl het patronaat zichzelf rijkelijk bedient, moet de overgrote meerderheid van de bevolking schrapen om rond te komen.

Meer dan een miljoen Israëli’s moet overleven met een maandloon van minder dan 750 euro terwijl de prijzen er niet bepaald lager zijn dan bij ons. Maar liefst 1,750 miljoen Israëli’s leven onder de armoedegrens en dat op een bevolking van bijna acht miljoen mensen. Er zijn steeds meer onzekere jobs en het neoliberale beleid zorgt voor een onderfinanciering van de publieke sector ten voordele van de kapitalisten (onder meer door belastingsverlagingen voor de rijken).

De rechtse regering en extreem-rechts

aandacht van de media en de toeristen trekken, maar het regime aarzelt niet om gewelddadig op te treden in de armere wijken van de grote steden.

De tentenbeweging was niet het werk van enkele verwende studenten, zoals de Israëlische burgerij liet uitschijnen. Een brede laag van de bevolking is bijzonder gevoelig rond de kwestie van betaalbare huisvesting. Net zoals de Europese jongerenbewegingen gaan ook Israëlische jongeren op zoek naar alternatieven op het neoliberale systeem. De leraars, spoorarbeiders, taxichauffeurs, gevangenisbewakers en zelfs politie-agenten namen deel aan de acties om te protesteren tegen hun arbeidsvoorwaarden, lonen of het verbod om zich syndicaal te mogen organiseren.

Libië.

Het einde van het regime van Khadaffi

N

a zes lange maanden van bloedige aanhoudende strijd, werd de omverwerping van het dictatoriale regime van Khadaffi door brede lagen van de bevolking gevierd. Opnieuw moest een dictator de aftocht blazen. De directe betrokkenheid van het imperialisme werpt echter een donkere schaduw over de toekomst van de revolutie.

De imperialisten stelden hun interventie voor als ‘humanitair’, daartoe werd zelfs samengewerkt met dictatoriale bondgenoten zoals de regimes van Saoedi-Arabië of Quatar. Het doel van de militaire interventie was niet om de belangen van de bevolking te verdedigen, maar wel om een betrouwbaar regime te vestigen waardoor de controle over de olie- en gasrijkdommen wordt gegarandeerd en de revolutionaire golf in de regio aan banden wordt gelegd.

De Nationale Overgangsraad baseerde zich op de ondersteuning van de NAVO-luchtmacht en het breed gedragen ongenoegen tegenover Khadaffi.

Het ontbreekt evenwel aan onaf hankelijke organisaties van de werkenden, jongeren en armen om zelf de strijd te organiseren en de macht over te nemen.

Het momentum van de Libische revolu-

tie tijdens de begindagen ging verloren.

In tegenstelling tot Tunis en Cairo kende Tripoli niet de ene massabetoging na de andere met stakingen die het regime ondermijnden.

Dat kwam niet enkel door de harde repressie van het regime van Khadaffi, repressie heeft ook de betogingen in Syrië niet gestopt. Het was ook het resultaat van het ontbreken van eigen organisaties en de onmiddellijke imperialistische inmenging in het opzetten van een betrouwbare bondgenoot.

Wat er nu zal gebeuren, is niet duidelijk. De steun voor de Nationale Overgangsraad is onzeker. De ‘arrestatie’ en moord op de militaire rebellenleider Younes is nog steeds niet opgehelderd. De leider van de Overgangsraad, Jibril, zat meer in het buitenland dan in Libië omdat hij zelfs in Benghazi vrees-

de voor zijn veiligheid. Als Jibril niet veilig is in Benghazi, tot nu toe de basis voor de Overgangsraad, dan is het begrijpelijk dat de Overgangsraad twijfelt of ze zal verhuizen naar Tripoli.

De regionale, nationale en religieuze tegenstellingen alsook de stammentwisten kunnen in de komende periode aan belang winnen en dat tegen de achtergrond van een sterk bewapende bevolking. De imperialisten zullen ongetwijfeld proberen om de situatie te ‘stabiliseren’, maar een zekere heropbouw en sociale toegevingen zullen snel botsen met het kapitalistische systeem in crisis.

Het opzetten van een onafhankelijke beweging van arbeiders uit Libië en migranten, armen en jongeren gebaseerd op eigen acties en strijd voor een echte revolutionaire verandering, is de enige manier om de imperialistische plannen te doorkruisen, een einde te maken aan de dictatuur en het leven van de massa’s van de bevolking te veranderen.

Deze beweging stond niet geïsoleerd.

Er waren ook betogingen voor de rechten van de Palestijnen, met meer dan 10.000 betogers in Tel Aviv op 4 juni.

Er was een staking van dokters, de sociale werkers gingen in actie (zonder de steun van de officiële vakbonden) en er was ook een stakingsactie bij Haifa Chemicals. Deze acties genoten een brede steun onder de bevolking.

Onze kameraden van de Socialistische Strijdbeweging, de linkse socialisten in Israël/Plalestina, waren erg actief in de beweging. Ze benadrukten de noodzaak van eengemaakte strijd tegen de regering. Zowel Arabische als Joodse arbeiders en armen zijn immers het slachtoffer van het beleid van de Israëlische regering. Samen met strijdbare syndicalisten zijn we ook actief binnen ‘Arbeidersmacht’, een alternatieve vakbond die ingaat tegen de officiële federatie Histradut die nauw verbonden is met het regime.

De regering heeft meteen geprobeerd om de sociale strijd naar de achtergrond te drukken door de nationale kwestie opnieuw op het voorplan te brengen.

De beste manier om daar tegen in te gaan, is met arbeiderseenheid en een duidelijk programma van socialistische verandering.

We begrijpen de doelstellingen van de campagne BDS (boycot, desinvesteren en sancties) en ondersteunen de acties tegen Dexia, Deutsche Bank en andere kapitalisten die in de nederzettingen investeren. Maar een algemene boycot kan de arbeidersklasse en de jongeren in de armen van het zionistische regime drijven. Dat regime laat geen kans

voorbijgaan om de ‘nationale eenheid’ tegenover de volledige buitenwereld te benadrukken. De beweging van de afgelopen weken heeft duidelijk gemaakt dat Israël geen homogene sociale samenstelling kent, maar een grote kloof tussen de elite en de gewone bevolking.

Wij moeten de strijd van die gewone bevolking ondersteunen.

Paul Murphy, het Europarlementslid van de Ierse Socialist Party, nam deze zomer deel aan de Vrijheidsvloot voor Gaza (zie het interview met Paul in ons zomernummer). Het feit dat de Israëlische regering er in slaagde om de vloot te stoppen, grotendeels vooraleer een boot was vertrokken, toont aan hoe dit regime met protest omgaat.

Het is echter belangrijk om de druk hoog te houden.

Het sociale protest in Israël overstijgt de nationale tegenstellingen en is mee geïnspireerd door de revoluties in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.

Nadat dictators zoals Moebarak in Egypte zijn verdreven, ligt ook het Israëlische establishment onder vuur.

Dit toont het potentieel van internationale solidariteit, ook in een regio waar de nationale tegenstellingen bijzonder diepgaand zijn. Voor de linkerzijde komt het er nu op aan om te bouwen aan een strijdbaar socialistisch alternatief. Daartoe is er nood aan een massale arbeiderspartij in Israël en in Palestina om samen te strijden tegen het kapitalisme en om de nationale kwestie te verbinden met sociale strijd. Zoals Marx al opmerkte: “Geen volk dat andere naties onderdrukt kan vrij zijn.”

internationaal

www.socialisme.be September 2011

11

Indignados in opstand tegen de gevolgen van de crisis de gewone vakbondsleden in discussie te gaan om de noodzaak van strijdbare en democratische organen te verdee beweging van Indignados (misnoegden) in Spanje toonde de digen. Algemene vergaderingen op de woede en de weigering om te betalen voor hun crisis. De centrale werkvloer zouden daartoe een aanzet slogan van deze beweging is: “Wij zijn geen koopwaar in handen kunnen vormen. van politici en bankiers”. De beweging maakt duidelijk dat onder de geMaar er zijn tegenstrijdige standpunneratie ‘zonder toekomst’ een anti-kapitalistisch bewustzijn groeit. ten binnen de beweging. Dat blijkt onDe crisis heeft vernietigende gevolgen 150.000 in Madrid. Deze betogingen der meer uit de slogan voor 15 oktober, in Spanje, de malaise is groot. De pen- en de acties tegen de huisuitdrijvingen een nieuwe internationale actiedag. sioenleeftijd werd opgetrokken van 65 tonen een enorm potentieel. De indig- De slogan roept op tot “globale vernaar 67 jaar, er werd fors bespaard op nados moeten zich naar de arbeiders- andering”. Dat is een vage slogan die de budgetten voor de openbare diensten, klasse richten om samen met alle slacht- minder concreet is en een stap achterde banken beginnen gezinnen die hun offers van de economische rampspoed uit vormt tegenover de slogans van 19 hypotheek niet meer kunnen afbetalen in verzet te gaan. uit hun huizen te zetten, 40% van de De bezettingen op het Puerta del Sol jongeren zit zonder werk (met in totaal (Madrid) en de Plaça de Catalunya 4,9 miljoen werklozen), de nieuwe her- (Barcelona) werden opgeheven om het vorming van de arbeidswetgeving voert verzet te organiseren in de samenleving nog meer onzekere contracten in met door de acties te richten op de wijken. nog meer flexibiliteit,... Tegelijk wor- Dat kan een grote stap vooruit betekeden tientallen verkiezingskandidaten nen indien het leidt tot een betrokkenvan beide grote partijen, PSOE (soci- heid van bredere lagen van arbeiders en aal-democraten) en PP (conservatieven), jongeren. Er waren al honderden menbeschuldigd van corruptie of andere sen op de vergaderingen en acties, maar misdrijven. De mensen weten waar ze het zal er op aankomen om dit aantal op tegen zijn en zoeken een alternatief. te drijven na de zomervakantie.

De beweging is niet homogeen, maar De indignados: een beweging toch weerklinkt steeds meer de roep naar een algemene staking. Op de bemet veel potentieel toging van 19 juni in Barcelona was er Deze beweging haalde inspiratie bij vooraan een spandoek met de slogan: de revoluties in Egypte en Tunesië en “naar een algemene staking”. Op de had op zijn beurt een internationale Plaça de Catalunya was er van bij het impact. Er kwamen ook pleinbezettin- begin een werkgroep ‘algemene stagen en volksvergaderingen in steden king’ met het idee om de economie lam en dorpen in onder meer Griekenland te leggen en de strijd te organiseren op maar ook in bijvoorbeeld Israël (zie pa- de werkvloer om tot een overwinning te kunnen komen. Deze werkgroep groeigina hiernaast).

Op 19 juni riepen de indignados op de uit tot de “Nationale Coördinatie van tot een internationale actiedag tegen de 15M-beweging naar een algemene het Europact, een akkoord tussen de staking” (15M staat voor 15 mei, de Europese regeringen om een hard be- dag van de eerste bezettingsactie). De sparingsbeleid op te leggen. Het kwam werkgroep begrijpt de remmende rol op deze dag tot grote betogingen met van de vakbondsleiding. Ze richt zich 275.000 deelnemers in Barcelona en naar de arbeidersorganisaties om met

D

door

Clara

Is honger in Afrika onvermijdelijk?

D

e honger in Afrika is verschrikkelijk. Er wordt opgeroepen om steun te geven via NGO’s. Terwijl de solidariteit van veel mensen lovenswaardig is, moet ook een stap verder worden gegaan. Waar komt deze honger vandaan en is er iets fundamenteel aan te doen? We publiceren een artikel door Europees Parlementslid Paul Murphy.

Internationale hulporganisaties waarschuwen dat de hongersnood in de Hoorn van Afrika de ergste in meer dan 20 jaar is. Iedere dag ontvluchten 1.000 mensen Somalië als gevolg van de erger wordende voedselcrisis. Droogte en misoogsten zijn ongetwijfeld een factor, maar de situatie wordt erger door de speculatie op de voedselmarkten.

De EU en de Europese lidstaten laten de speculanten ongemoeid.

De prijs van maïs is in Kenia op een jaar tijd met 160% toegenomen, de verkoopprijs van koren ging met 169% omhoog. In het zuiden van Somalië zijn de graanprijzen met 240% gestegen tegenover vorig jaar.

De omvang van deze prijsstijgingen,

waarbij de hoge prijzen tijdens de voedselcrisis van 2007-08 werden overstegen, kan niet louter door de droogte en de misoogsten worden verklaard.

Speculatie op toekomstige oogsten is een belangrijke factor. Nu grote speculanten als Goldman Sachs en Meryll Lynch niet langer kunnen speculeren op vastgoed, zetten ze een nieuw casino op door te gokken op voedselprijzen.

In april vroeg ik op een bijeenkomst van de Internationale Handelscommissie van het Europees Parlement aan commissaris De Gucht: “Is de Commissie van plan om iets te doen aan de speculatie op voedsel?” De Gucht antwoordde bijzonder vaag met als boodschap dat niets zou worden ondernomen.

Er wordt geschat dat Barclays PLC dit jaar 340 miljoen pond winst zal maken op basis van speculatie op voedselprijzen. Tussen 70 en 80% van de wereldhandel inzake voedsel is puur speculatief.

Deze nieuwe uitbarsting van speculatie door de inhalige financiële giganten zal er onvermijdelijk toe leiden dat we allemaal meer zullen betalen voor ons voedsel. Het stilzwijgen van de traditionele politici op dit vlak moet worden doorbroken en er moet iets worden ondernomen om te vermijden dat speculanten verder ons voedsel vergokken.

Levensnoodzakelijke gewassen zouden niet op de futures markten mogen worden verhandeld. Als de EU effectief iets zou willen ondernemen tegen de honger in Afrika, dan zou ze een onmiddellijk verbod op speculatieve handel van voedsel moeten invoeren.

juni. Het is geen goede benadering om de beweging te verbreden onder de arbeidersklasse.

Dit stelt de cruciale kwestie van een democratisch functioneren van de beweging. Het mag niet zijn dat dergelijke slogans, die een volledige beweging moeten vertegenwoordigen, worden beslist door een kleine groep van nietverkozen personen die een beslissing via het internet aan de rest oplegt. Er is dringend nood aan democratisch verkozen vertegenwoordigers van de lokale bijeenkomsten in de barrios (wij-

ken) om per stad met vertegenwoordigers te vergaderen en uiteindelijk ook vertegenwoordigers te kunnen verkiezen voor regionale en nationale bijeenkomsten die transparant moeten zijn.

Dergelijke vertegenwoordigers moeten op ieder moment afzetbaar zijn door diegenen die hen hebben verkozen.

Echte democratie betekent het kapitalisme afschaffen

De officiële eisen bevatten heel wat goede elementen. Zo wordt ingegaan tegen de hervorming van de pensioenen en tegen de hervorming van de arbeidswetgeving. Het eisenplatform stelt dat politici niet meer mogen verdienen dan het gemiddelde loon van de gewone bevolking. Het richt zich ook tegen het ondersteunen van de banken en voor de nationalisering van de banken in moeilijkheden. De indignados pleiten voor een arbeidsduurvermindering zonder loonsverlies, voor meer sociale woningen, voor een vermogensbelasting, voor degelijke openbare diensten,... Op de bijeenkomsten wordt bovendien nog verder gegaan op het vlak van eisen.

Maar al deze eisen kunnen we niet afdwingen in een systeem dat zich op de winstlogica baseert. Enkel een fundamentele breuk met het kapitalisme en het instellen van een democratisch alternatief waarbij de controle op de rijkdommen en de sleutelsectoren van de economie uit de handen van de kapitalisten wordt genomen, kan ervoor zorgen dat een einde wordt gemaakt aan de besparingen. Het is enkel dan dat we een echte democratie kunnen bekomen waarbij de bevolking ook effectief iets te zeggen heeft met een regering van arbeiders en jongeren in het kader van een socialistische samenleving.

12

cultuur / Media

Wat na Pukkelpop?

door

E

Marc (Gent)

ventuele kritiek op de organisatie en de instanties verstomde al gauw, want los van enkele communicatieproblemen, maakten beelden van de storm duidelijk hoe extreem de situatie was. De intensiteit van het onweer was nooit gezien en trok een spoor van vernieling zonder precedenten. Maar wat nu?

Op Roskilde 2000 kwamen negen mensen om door gedrang voor het hoofdpodium tijdens een optreden van Pearl Jam. Het optreden werd stilgelegd toen mensen uitgleden in de modder, maar een gebrek aan veiligheidsgangen zorgde ervoor dat velen vertrappeld werden in de paniek. Dit ongeval kon overal gebeuren, in 2000 had geen enkel groot festival voldoende veiligheidsgangen.

Het jaar nadien werden deze massaal ingevoerd en sindsdien moest nergens een dode betreurd worden als gevolg van gedrang. Toch liep het vorig jaar mis op een compleet andere schaal: Duisburg (19 doden en meer dan 300 gewonden). Toen was de organisatie mank en bleek er sprake te zijn van nalatigheid, slechte planning en het laten primeren van commerciële belangen boven veiligheid. Duisburg was geen tragische les, maar onopzettelijke doodslag. Het luidde het einde in van het gratis evenement en schroefde de ambities terug van gelijkaardige festivals.

De tragedie van Pukkelpop is anders: de schaal van de ramp is ongezien. Er vielen minder doden dan in eerdere rampen, maar de volledige infrastruc-

de

tuur liet het afweten en het festival werd afgelast. Ongetwijfeld zal er nu veel vergaderd worden en komen er onderzoeken naar de verbetering van de veiligheid bij noodweer. Maar zullen daarbij de juiste vragen gesteld worden.

Zal het gaan om symptoombestrijding of preventie?

Pukkelpop werd de afgelopen jaren steeds meer een commercieel gebeuren met een enorme expansie. Op tien jaar tijd verdubbelde het aantal bezoekers.

Nergens onstaan en groeien festivals zo snel als in België. De industrie boomt hier al jaren, en Live Nation, sponsors, lokale politici en andere spelers pikken hun deel van de koek mee.

Dat er veel festivals zijn is leuk, maar anderzijds is het concept van wat een festival is of moet zijn, verschoven.

Spectaculaire groei en snelle commercialisering gaan normaliter gepaard met professionalisering, maar ook met groeipijnen. Dat een scenario als dat wat plaats vond op de noodlottige donderdagavond niet voorzien was, is deels ook daaraan te wijten.

Deze ramp kon niet voorkomen worden, maar we kunnen wel voorkomen om nadien de foute vragen te stellen.

Linkse Socialist

Het gaat niet enkel om ‘sterkere festivaltenten’, ‘buienradars’ of ‘betere communicatie’. Het gaat ook om het in vraag stellen van hoe grote festivals vandaag hun invulling krijgen.

Want natuurlijk is er een toekomst voor Pukkelpop! Het kan kleinschaliger en meer geprofileerd zijn. Maar daarvoor zal het bepaalde zaken moeten opgeven. Het expansie- en winstprincipe, bijvoorbeeld. De juiste vragen die men zich nu kan stellen zijn: “Moeten we blijven uitbreiden, duurder worden, in aantal toenemen en elkaar kapot concurreren?” en “Kunnen we toegenomen veiligheid inplanten als het gevolg van een nieuwe benadering, in plaats van als het gevolg van een gebeurtenis?”

Roskilde is niet het veiligste festival ter wereld geworden door die ene ramp. Dit was het resultaat van een andere benadering, namelijk een festival gebaseerd op tienduizenden vrijwilligers dat in de afgelopen decennia vooral is verbeterd in plaats van enkel gegroeid. Zo’n benadering is niet enkel een zegen voor de veiligheid, maar ook voor het voortbestaan van een festival zélf. Zoiets heeft een naam: langetermijnvisie.

‘Murdochgate’: de traditionele media met de billen bloot door

Alain (Namen)

D

e mediamagnaat Rupert Murdoch ging er tot voor kort prat op dat hij sinds 15 jaar alle Britse premiers heeft laten verkiezen. Nu ligt hij zelf onder vuur in een schandaal dat het volledige establishment raakt. Het schandaal wijst op het gevaar van private media voor onze democratische rechten. Premier Cameron had het over een gebrek aan “morele waarden” bij de rellen in Londen. Gezien zijn betrokkenheid bij ‘Murdochgate’ heeft hij op dat vlak weinig recht van spreken.

Murdoch staat aan het hoofd van News International dat in verschillende landen actief is. Zo is hij eigenaar van de conservatieve Amerikaanse zender Fox-News en van het voormalige Britse schandaalblad News of the World (NoW). Dat laatste blad onderhield goede banden met hoog geplaatste figuren, soms ook op basis van chantage. Enkele weken voor het blad werd opgedoekt als gevolg van het afluisterschandaal stuurden verantwoordelijken nog brieven naar parlementsleden waarin werd gedreigd om genante informatie te lekken.

NoW is opgedoekt omdat de praktijken van het blad onder het brede publiek bekend raakten en daar op afschuw konden rekenen. De tabloid had het antwoordapparaat van een verdwenen meisje, Milly Dowler, gekraakt en berichten gewist om exclu-

sief over eventuele nieuwe berichten te publiceren. De ouders dachten ondertussen ten onrechte dat het meisje nog leefde aangezien ze terug op het antwoordapparaat binnen geraakten. In de nasleep van de bekendmaking van dit schandaal bleek dat het blad in de telefoons van tal van bekende figuren had ingebroken.

Het sluiten van NoW zorgt ervoor dat personeelsleden op straat staan. Dat is op zich geen antwoord op de praktijken die op zoveel afschuw werden onthaald. Er is nood aan een onafhankelijk onderzoek naar de praktijken van NoW en dit met de betrokkenheid van de arbeidersbeweging, de slachtoffers of de familie van de slachtoffers. Dit voorval leidt ook tot discussie over de noodzaak van democratische controle op de media. Dat kan enkel door de nationalisering van de grote mediabe-

drijven zodat deze niet langer in handen van grote industriële en financiële groepen staan.

De situatie van de Belgische media is overigens amper beter. Ook bij ons is er een nooit geziene concentratie in de sector. Naast de openbare omroepen zijn alle grote titels van de Belgische media in de handen van zeven grote private groepen, waarbij een verdere concentratie in de toekomst niet valt uit te sluiten. De openbare omroep heeft te weinig middelen en staat onder de controle van een raad van bestuur die wordt gedomineerd door de gevestigde partijen. Is het dan verwonderlijk dat er bij de vorige verkiezingen amper werd bericht over wat de voorgestelde besparingen zouden betekenen voor de gewone bevolking? De wereld van de media en de politici is klein.

Hierdoor komt onderlinge uitwisseling vaak voor. Maar dit wereldje staat mijlenver van de meerderheid van de bevolking.

Tegenover de heersende retoriek van politici en media, moeten de werkenden hun eigen stem laten horen.

Daartoe is er nood aan eigen media gebaseerd op onze eigen ervaringen en bekommernissen. Dat is een van de redenen waarom wij deze krant uitbrengen. Steun ons daarin en neem een ‘News International’ van Murdoch: een mediabedrijf dat nauwe banden heeft met abonnement! de top van de politiek en de politie.

waar LSP voor staaT

D

e technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart.

Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid.

De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan.

Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten.

Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen.

Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is.

De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit.

Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van

diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.

32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs.

Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede.

De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen.

Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen.

Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden.

De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak.

Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten.

Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van

Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid).

Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.

Revolutie

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Arbeidersdemocratie

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de

arbeidersregering.

Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt.

Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond.

Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land.

Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

partijnieuws

www.socialisme.be September 2011

Geslaagde zomerschool met 360 socialisten uit 33 landen de linkse socialisten over een iets sterkere kracht beschikken (Griekenland) als waar we onze eerste stappen zetten (Spanje, Tunesië, Egypte) is de kwestie van programma en perspectieven van cruciaal belang.

De rode draad doorheen de zomerschool was ongetwijfeld het feit dat we op een keerpunt staan. Met het CWI zijn we daar op voorbereid en doen we heel goede tussenkomsten. In Griekenland trekken we een laag van strijdbare arbeiders en jongeren aan, in Spanje hebben we een stevige basis gelegd om een degelijke afdeling uit te bouwen. De terugkeer van arbeidersstrijd in GrootBrittannië leidt er meteen tot een hernieuwde groei van de Socialist Party die voor het eerst in jaren opnieuw meer dan 2.000 leden telt. In Ierland werden twee leden verkozen in het parlement: Joe Higgins en Clare Daly. Zij waren door Hanne (Antwerpen) net als Europarlementslid Paul Murphy op de zomerschool aanwezig.

Er waren op de zomerschool iedere nze partij is onderdeel van een internationale organisatie, het dag discussies rond diverse thema’s, CWI (Committee for a Workers’ International), dat actief is in met ook commissies over de vakbonden, een 50-tal landen op alle continenten. Eind juli was er in Leuven strijd tegen racisme, vrouwenbeweging, een Europese zomerschool van het CWI met een 360-tal aanwezigen holebistrijd, Azië, Kazachstan,... uit verschillende Europese landen, maar ook van daarbuiten (onder Op de zomerschool bleek een groot meer VS, Venezuela, Brazilië, Nigeria, Tunesië, Israël, Libanon, India, enthousiasme en betrokkenheid bij de Maleisië, Kazachstan, Australië). strijd. Dat is uiteraard met elkaar verbonden. Het enthousiasme bleek ook uit De zomerschool was dit jaar bijzon- leden dat er nog zoveel bewegingen en de financiële oproep waarmee 25.000 der interessant gezien de internationale opstanden waren waarbij de slogans en euro werd opgehaald. Op basis van polipolitieke situatie. Er was de omverwer- tactieken worden overgenomen vanuit tieke discussie en een consequent sociaping van dictatoriale regimes in Noord- een internationale solidariteit. Tegen listisch programma kunnen we stappen Afrika en het Midden-Oosten, de strijd de achtergrond van snelle veranderin- vooruit zetten, ook al zijn er heel wat in Europese landen zoals Griekenland, gen en bewegingen, zijn internationale complicaties in de huidige periode. bewegingen in de VS (Wisconsin). discussies zoals op onze zomerschool Zelfs in Israël is er het begin van een van groot belang.

Op socialisme.be publiceerden we massabeweging. Tegelijk kent het kapiOp de zomerschool werd vooral uitge- heel wat verslagen en artikels vanop de talisme een bijzonder diepe crisis waar- keken naar de bewegingen van de afge- zomerschool. Deze vind je allemaal op bij ze stilaan niet meer weten welke lopen maanden. De discussies over de socialisme.be/lsp/zs2011/. Deze teksten remedie nog mogelijk is om het zieke beweging in Griekenland of het Midden- zijn gebundeld in een pdf (38 pagina’s) systeem er bovenop te helpen.

Oosten en Noord-Afrika vormden on- die lezers zonder internet kunnen beHet is wellicht van de jaren 1960 ge- getwijfeld hoogtepunten. Zowel waar stellen via de redactie van deze krant.

O

16-18 september

Marxistische vorming om het nieuwe academiejaar te starten

I

n september en oktober begint de werking van de Actief Linkse Studenten en Scholieren opnieuw. Om dit politiek voor te bereiden, is er van 16 tot en met 18 september een vormingsweekend in Westouter (nabij Ieper). Naast de vorming is er ook voldoende ruimte voor ontspanning. Inschrijven is verplicht en kost 25 euro (overnachting en maaltijden inbegrepen). Stort op 001-2260393-78 met vermelding “kamp 2011” + naam).

Hierbij het programma:

Vrijdag 16/9 (vanaf 16u) Workshops: ABC van het marxisme: - Meer dan koningen, dictators en eerste ministers. De marxistische visie op de geschiedenis - Rellen: Een probleem in moraliteit of de maatschappij? Marxistische filosofie - De maatschappij veranderen... De rol van een revolutionaire partij Avondfilm “Inside Job”. Over de corruptie in de financiële wereld

Zaterdag (17/9)

Zondag (18/9) – tot 15u30

Ochtend. Workshops: marxisme vandaag: - Wat is echte democatie?

Kapitalistische democratie versus arbeidersdemocratie - De “permanente revolutie” in Tunesië en Egypte vandaag - Marxisme en economie.

Meerwaardeleer om de economische crisis te verklaren

Ochtend. Workshops: programma & actie - Tegen seksisme. De slutwalk en protest tegen anti-abortusacties - Tegen extreem-rechts. Na de massamoord in Noorwegen - Klimaat en kernenergie. Na de catastrofe in Fukushima

BBQ & Ontspanningsnamiddag Avond. Workshops: Lessen uit de geschiedenis - 20 jaar geleden, Waarom is de USSR uiteen gevallen?

- 75 jaar geleden, de Spaanse revolutie en de “Indignados” vandaag!

- Hervormingen of revolutie? Een debat van 100 jaar oud, vandaag nog steeds actueel.

Meeting: “Verontwaardigden aller landen, verenigt u!” Met deelnemers uit de beweging in Spanje en Griekenland Rood feest!

Intussen op de zomerfestivals...

Het was geen zomer om over naar huis te schrijven. In de plaats van zon en warmte kregen we regen en onweer.

Dat heeft onvermijdelijk ook gevolgen gehad voor onze tussenkomsten op een aantal zomerfestivals, die letterlijk in het water vielen. Toch haalden we op een aantal festivals uitstekende resultaten met ons politiek materiaal. Op Dour was er een stand met de jongerencampagne Résistance Internationale waarbij we met heel wat jongeren in discussie konden gaan. Ook op de Gentse Feesten hadden we een officiële stand, maar daar was het slechte weer een spelbreker. Er waren wel goede resultaten op onder meer Sfinks in Boechout (waar we 200 euro steun ophaalden), Wereldfeest en Fiesta du Rock.

13

Agenda - za. 3 sep.. Gent. BBQ van LSP-Gent - 16-18 sep.. ALS-kamp, kick-off voor het nieuwe academiejaar - zo. 25 sep.. Brussel: Slutwalk - tegen seksisme - za. 29 okt. Tweede Dag van het Socialisme georganiseerd door de Ronde Tafel van Socialisten - za.-zo. 26-27 nov.. Regionale congressen van LSP - 3 dec.: Klimaatmanifestatie - 8 maart 2012: anti-NSV betoging in Leuven - 25 maart 2012: protest tegen anti-abortus betoging in Brussel

Agenda van Rood!

LSP neemt actief deel aan de opbouw van Rood!. Hieronder enkele data uit de agenda van deze beweging.

- vr. 9 september. Aalst. Startvergadering Rood!-Aalst. 20u, Het Wereldhuis, Nieuwbeekstraat 35 te Aalst - do. 15 september. Antwerpen. Open vergadering. 19u30, Multatuli - vr. 16 september. Brugge. Voorstelling Rood!, 19u, Dienstencentrum Van Volden; J. Dumeryplein

Waarom ik lid werd Voor mij is een partij geen plaats om zo luid mogelijk te roepen of om mijn ego te dienen. Het is een organisatie die in staat moet zijn om de noden van de bevolking vast te stellen en op die basis te handelen. Het is een organisatie die geen imago verkoopt zoals de politici die zeggen dat ze ons hebben ‘begrepen’, maar wel een organisatie die met de leden discussie voert over de eisen die naar voor worden gebracht.

Ik ben intussen zo’n vijf maanden lid van LSP en ben blij dat ik kan vaststellen dat er zoveel discussie is over ideologie maar ook over de praktische tussenkomsten, dat zoveel belang wordt gehecht aan ervaringen bij acties en dat de leiding zo beschikbaar is, het zijn geen mensen die van bovenaf neerkijken op de leden.

Ik ben het niet altijd eens met alle kameraden, maar er is ruimte voor discussie binnen de partij en daarom wil ik me ook verder blijven engageren.

Bruno, Brussel

In actie tegen vervolging van Tamils Op 18 juli voerden we in Antwerpen samen met de Tamil-gemeenschap actie om te protesteren tegen de vervolging van deze minderheidsbevolking in Sri Lanka. In Antwerpen wonen enkele honderden Tamils die de oorlog en uitbuiting in hun land zijn ontvlucht. Om de bloedbaden niet te vergeten en een onafhankelijk onderzoek naar de oorlogsmisdaden te eisen, werd actie gevoerd door een 25-tal activisten.

Middag. Slotmeeting: “Voor onze toekomst: Mobiliseer & Organiseer!”

Strijdfonds: steun LSP Hieronder publiceren we een stand van zaken van het strijdfonds voor de periode juli-september 2011. Ieder kwartaal willen we 11.000 euro financiële steun ophalen onder leden en sympathisanten. Wil je ons ook steunen?

Dat kan door een bijdrage te storten of beter nog door een doorlopende opdracht te nemen, vanaf 2 euro per maand sturen we ook dit maandblad op.

Stort op 001-2260393-78 van LSP met als mededeling “steun”.

Henegouwen-Namen: 638 € Vl. Brab. Limburg: 924 € Brussel-W. Brab.: 1.353 € O. & W. Vlaanderen: 1.854 € Antwerpen: 910 € Luik-Lux: 195 € Nationaal: 2.169 €

75% 74% 62% 60% 59% 16% 271%

TOTAAL: 8.044,45 €

73%

Contact / Abonnementen

Meer info over de partij / Lid worden: PB131, 1080 Molenbeek-Sainctelette Tel: 02/345 61 81. E-mail:info@socialisme.be.

Redactie: redactie@socialisme.be. Ook lezersbrieven zijn welkom!

Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: 001-3907596-27

14

Milieu

de

Linkse Socialist

Kapitalisme en ecologische crisis D

door

Nicolas Croes “Als het klimaat een bank

e afgelopen periode werden we geconfronteerd met een toename van het aantal ecologische rampen (de kernramp van Fukushima, olieramp met BP in de Golf van Mexico, voedselcrisis en besmetting in Duitsland,…) alsook met de gevolgen van de klimaatveranderingen die steeds concreter worden. Zo kent de Hoorn van Afrika de ergste droogte in zestig jaar. Klimaatverandering is daar niet de enige factor, maar het is wel een element.

In de discussies over het milieu wordt vaak uitgehaald naar de rol van “de mens” in het algemeen. Hetzelfde argument wordt vaak gebruikt door regeringen en bazen als ze de verantwoordelijkheid voor het falen van hun systeem op de gewone werkmens willen afschuiven. Inzake het milieu heeft deze logica wel ingang gevonden, zelfs bij een aantal linkse militanten die het hebben over de “consumptiemaatschappij” of de noodzaak van een “ontgroeiende economie”. De basis voor dit argument bestaat uit het ontkennen van de fundamentele rol van de productie.

Samen met de uitdieping van de economische crisis, zal het bewustzijn echter toenemen dat het kapitalisme zelf een bedreiging is voor het milieu.

De ramp met BP leidde tot de grootste olievlek uit de geschiedenis. Gedurende meerdere maanden kwam tot 800 miljoen liter olie in de zee terecht. Het tweede grootste oliebedrijf ter wereld had bespaard op veiligheidsmaatregelen en negeerde bewust een lange lijst van problemen en ongevallen die als waarschuwing konden dienen, zo waren er in 2005 ernstige problemen

met het diepzeeboorplatform Thunder Horse in de Golf van Mexico. Het beleid waarbij veiligheidsrisico’s worden genomen en evenmin wordt geaarzeld om met dubieuze dictators samen te werken (in onder meer Azerbeidjan, Angola,...) heeft de grote aandeelhouders geen windeieren gelegd. De dividenden gingen de hoogte in. Dezelfde winsthonger heeft ook een belangrijke rol gespeeld in de omvang van de kernramp in Fukushima. Ook daar werd op veiligheid bespaard en werden onnodige risico’s genomen.

was, zou het al lang gered zijn”

De klimaatveranderingen waren het onderwerp van heel wat internationale discussies. De VN-Conferentie over Klimaat in Cancun in 2010 leverde net als de vijftien vorige klimaatconferenties van de VN niets op. Dat is niet verwonderlijk. Er wordt geschat dat de maatregelen die vijftien jaar geleden nodig waren om de opwarming van de aarde te stoppen, nu niet meer zouden hebben gekost dan 3% van het wereldwijde bbp. Maar zelfs die beperkte prijs is onaanvaardbaar voor de grootmachten die enkel oog hebben voor de winstcijfers van de multinationals op korte termijn. Dat het gebrek aan maatregelen op lange termijn catastrofale gevolgen heeft, wordt niet in overweging genomen. De houding van de grootmachten werd samengevat door de

Venezolaanse president Hugo Chavez: “Als het klimaat een bank was, zou het al lang gered zijn.”

Intussen blijft de vraag hoe het klimaat kan worden gered. Net als op andere vlakken slaagt Chavez er niet in om daar concreet over te worden. In april 2010 organiseerde de Bolivaanse president Evo Morales een Conferentie van Volkeren over Klimaatsverandering en de rechten van Moeder Aarde. Morales verklaarde op de openingssessie van de conferentie: “Ofwel komt er een einde aan het kapitalisme ofwel aan Moeder Aarde.” Maar er werd aan de 20.000 aanwezigen niet verteld hoe ze dan wel kunnen ingaan tegen het kapitalisme.

Er werd nogmaals een kans gemist om een internationaal actieplan voor het klimaat voor te stellen met een agenda van internationale betogingen, actiedagen en zelfs stakingsdagen.

hun gezinnen. Door de sleutelsectoren in publieke handen te plaatsen, kunnen voldoende middelen worden vrijgemaakt voor onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van ecologisch duurzame energie. Wij zijn voorstander van collectieve oplossingen en niet van individuele sancties.

Allerhande ecotaksen leggen de verantwoordelijkheid bij de consument, ook al heeft die geen medezeggenschap in de productie- en distributiemethoden van het kapitalisme.

Volgens ons is het noodzakelijk dat de arbeidersorganisaties de hulp organiseren bij natuurrampen. Bij de overstromingen in Pakistan in 2010 kregen sommige regio’s wekenlang geen enkele hulp, terwijl hulpmiddelen werden gebruikt om de positie van regionale kopstukken te versterken. In Sri Lanka werd de wereldwijde hulp na de tsunami van 2005 zelfs aangewend Het kapitalisme omverwerpen om een militarisering van het regime te versterken, wat uiteindelijk een rol Net zoals we internationaal verzet no- speelde in de bloedige oorlog tegen de dig hebben tegen de poging om ons te Tamil-minderheid. Als we dat willen laten opdraaien voor de gevolgen van vermijden, kunnen we enkel vertroude economische crisis, is er ook nood wen op de arbeidersbeweging in geaan verzet tegen de vernietiging van ons leefmilieu. Het gaat overigens om troffen gebieden.

Een socialistische samenleving met dezelfde verantwoordelijken. Enkel door de sleutelsectoren uit de handen een democratische planning van de ecovan de kapitalisten te halen, is een al- nomie, op basis van arbeiderscontrole en -beheer, is nodig om de belangen ternatief mogelijk.

Wij verdedigen de nationalisatie van van de meerderheid van de bevolking de energiesector onder democratische met inbegrip van ecologische belangen controle en beheer van de arbeiders en centraal te stellen.

Geen verhoging van het inschrijvingsgeld, geen toegangsexamens!

D

e hogescholen kennen een forse toename van het aantal inschrijvingen voor het volgende academiejaar. Het feit dat er 18 jaar geleden minder kinderen werden geboren, heeft geen negatieve impact op het aantal jongeren dat wil verder studeren. Vorig jaar telden de hogescholen 25.339 inschrijvingen en dit jaar zou dat aantal nog hoger kunnen liggen. Ook de universiteiten zien het aantal studenten verder toenemen.

Conservatieve stemmen, zoals André Oosterlinck, zien hierin een kans om te pleiten voor hoger inschrijvingsgeld.

Aan de Britse universiteiten werd als onderdeel van het besparingsbeleid al overgegaan tot een verhoging van het maximale inschrijvingsgeld tot 9.000 pond per jaar (ruim 10.000 euro). Tegen de achtergrond van een snelle toename van het aantal werklozen en een dalende levensstandaard, betekent dit in de praktijk dat een groeiende groep Britse jongeren niet langer toegang heeft tot hoger onderwijs.

Bij ons is het nog niet zo ver gekomen, maar als het van André Oosterlinck afhangt, zullen we snel bijbenen. De voorzitter van de associatie rond de KULeuven en voormalig rector van de Leuvense universiteit staat al langer gekend voor zijn elitaire visie waarbij

hoger onderwijs enkel toegankelijk zou mogen zijn voor wie het zich kan permitteren of wie er echt bovenuit steekt.

Enkele jaren geleden pleitte hij voor een harde besparingsoperatie in het hoger onderwijs om slechts één of twee universiteiten over te houden. Die moeten bovendien nauwer aansluiten bij de noden van het bedrijfsleven.

Nu grijpt Oosterlinck het stijgende aantal inschrijvingen aan de hogescholen aan om te pleiten voor een drastische verhoging van het inschrijvingsgeld in een aantal richtingen. Hij verklaarde: “We hebben niet te veel studenten, we hebben er te weinig in de juiste richtingen: ingenieurs, chemici, geschoolden waar de arbeidsmarkt om schreeuwt. Ik stel voor het inschrijvingsgeld voor deze richtingen te halveren of zelfs op nul te brengen en

dat van de andere te verdubbelen. En neen, dat is geen boutade. Het zou een sterk signaal zijn. Verdubbeld inschrijvingsgeld zal nog altijd lager zijn dan wat ze in het buitenland vragen.” Feit is natuurlijk dat een verdubbeling van het inschrijvingsgeld in bepaalde richtingen meteen een sneeuwbaleffect zal hebben in de andere richtingen.

In de plaats van middelen te voorzien om studenten individueel te begeleiden in hun studiekeuze, pleiten de rectoren voor een “oriënteringsproef”. Dat is een opstap naar een ingangsexamen. De Gentse rector Van Cauwenberge verklaarde: “Een student die verkeerd kiest, is een verlies van tijd en geld.”

De toegang tot hoger onderwijs moet volgens ons open staan voor iedereen.

Dat kan enkel door het inschrijvingsgeld af te schaffen en gratis en degelijk onderwijs aan te bieden, wat betekent dat het inschrijvingsgeld wordt afgeschaft. Studenten moeten bovendien de tijd en mogelijkheden hebben om te kunnen studeren, wat betekent dat het huidige stelsel van studiebeurzen drastisch moet worden uitgebreid in de richting van een studentenloon.

antifa

www.socialisme.be september 2011

15

77 doden bij aanslag door Noorse extreem-rechtse militant

Strijd tegen fascistisch geweld organiseren: anti-NSV betoging op 8 maart Wat is de dreiging bij ons?

Ook in ons land is de dreiging van extreemrechtse en neonazistische elementen reëel. Het is immers nog niet zo lang geleden dat de groep neonazi’s van Blood & Honour werden opgepakt omwille van hun poging voor het opzetten van een gewapende bende. Hun amateuristische aanpak leidde snel tot het mislukken van deze onderneming en een politie-inval maakte er dan ook een einde aan. Maar intussen bleek toch maar dat er in ons land gewapende neonazi’s rondliepen.

Hoewel organisaties zoals Blood & Honour of Combat 18 een reële dreiging kunnen vormen, komt het grootste gevaar vooral van geïsoleerde figuren.

Figuren zoals Hans van Temsche en Timothy McVeigh, die moorden begingen vanuit een extreemrechts gedachtengoed, tonen dit aan. De aanslagen van Anders Breivik zijn hiervan de re-

censte bevestiging.

Op het internet vinden dergelijke ‘losgeslagen elementen’ geestesgenoten waardoor ze verder radicaliseren. Ook Anders Breivik was op allerhande neonazistische websites, zoals nordisk.nu, actief. Via het internet onderhield hij contacten met buitenlandse organisaties zoals de English Defence League.

In eigen land was hij zeven jaar lid van de racistische Vooruitgangspartij.

Dergelijke ‘internet-nazi’s’ komen ook bij ons voor. Zo werd klacht ingediend tegen iemand die zich “Jan zonder vrees” noemt (maar blijkbaar wel vrees heeft om zijn eigen naam bekend te maken). Hij stelde in een commentaar op vandaag.be voor om iedereen met een boerka neer te schieten, “Het zal rap gedaan zijn daar met dienen zever want steeds maar weer kogelgaten repareren in uw gordijn, dat wordt ge toch beu op de duur.”

Foto: op 18 september 2004 organiseerde Blokbuster in Turnhout een betoging tegen fascistisch geweld. Dat was na verschillende incidenten met neo-nazi’s in de stad. door Mathias (Antwerpen)

O

p 22 juli werden er twee bloedige aanslagen gepleegd in Noorwegen; in Oslo ging een bom af in de regeringswijk en daaropvolgend vond er een schietpartij plaats op een kamp van de jeugdafdeling van de sociaaldemocratische Noorse Arbeiderspartij op het eilandje Utoya. De trieste balans van deze aanslagen: 77 doden en zeker 96 gewonden. Het feit dat de dader, de 32-jarige Anders Breivik, de aanslagen pleegde uit overtuiging van zijn extreem-rechtse ideeën, doet de vraag rijzen wat het gevaar is van extreemrechtse individuen en groeperingen.

Enkele uren voor de aanslag zette Breivik een 1500 bladzijden tellend manifest online waarin hij zijn politieke ideeën uit de doeken doet. Daarin spreekt hij zich uit tegen het “cultureel marxisme” en de islam. Hij toonde ook grote bewondering voor de Nederlander Geert Wilders en zijn Partij van de Vrijheid, die volgens hem “de enige echte partij voor conservatieven is”.

Achteraf bleek dat hij dit manifest ook naar een 1000-tal e-mailadressen had gestuurd. In België ontvingen enkele Gentse leden van de Nationalistische Studenten Vereniging (NSV) alsook de VB-parlementsleden Tanguy Veys en Chris Janssens het manifest in hun mailbox. Francesco Speroni, fractieleider van de Italiaanse Lega Nord in het Europees Parlement en voormalig minister onder Berlusconi, verklaarde dat Breivik “de christelijke westerse beschaving verdedigt”.

Door deze gebeurtenissen zijn verschillende extreemrechtse partijen over heel Europa al onder vuur komen te liggen. Zo wordt in Nederland gediscussieerd of Geert Wilders mee verantwoordelijk is voor het klimaat waarin Anders Breivik zijn misdaden kon be-

gaan. Volgens Wilders “speelt links een vals politiek spelletje” en vervolgens nam hij uitdrukkelijk afstand van Breivik om hem te omschrijven als een “verknipte idioot” en een “waanzinnige”. In België distantieerde het Vlaams Belang zich onmiddellijk. VB-voorzitter Bruno Valkeniers antwoordde op de vraag of zijn partij Breivik had geïnspireerd: “die man is geen geestesgenoot, hij is geestesgestoord”.

De houding van deze partijen is hypocriet. Ze ontdoen zich snel van elke verantwoordelijkheid door te stellen dat dit het werk is van een “waanzinnige” of “geestesgestoorde” enkeling. Aan hun ideeën ligt het volgens hen zeker niet. Moesten de aanslagen gepleegd zijn door islamfundamentalisten, ze zouden er als de kippen bij zijn om alle moslims te veroordelen.

Zij zijn niet de enigen met deze reflex, al gauw werd Anders Breivik bestempeld als een “gek” of “psychiatrisch gestoord”. Dat is gemakkelijk om niet verder te moeten gaan zoeken naar oorzaken van het geweld. Ondertussen stelde de Nederlandse hoogleraar forensische psychiatrie Hjalmar van Marle na het doornemen van Breiviks manifest

Massaal protest in Noorwegen Na de aanslagen was er in de Noorse hoofdstad een betoging met 200.000 deelnemers. De regerende sociaal-democratische partij kan in de peilingen op een grote sympathie rekenen en stijgt tot boven de 40%.

Dat kan volstaan om de opmars van de conservatieven te stoppen bij de verkiezingen van september. De conservatieven sturen aan op een coalitie met de extreem-rechtse Vooruitgangspartij die na de aanslagen fors moest inleveren in de peilingen.

Ondanks pogingen om de woede na de aanslagen zo apolitiek mogelijk te houden en te overgieten met een nationalistische saus, was er een groeiende interesse in linkse politieke standpunten. De Socialistische Linkse Partij (een brede linkse formatie) registreerde 500 nieuwe leden in Oslo alleen.

Veel Noren verklaarden dat ze islamofobe verklaringen of racistische grapjes niet langer zullen aanvaarden. De belangrijkste kranten moesten pogingen ondernemen om de discussiepagina’s en commentaren op hun websites te modereren om racistische boodschappen te weren.

en levensgeschiedenis dat niets wijst op een persoonlijkheidsstoornis. Ook gevangenispsychiater Johan Baecke kwam tot die conlclusie.

Door de huidige crisis van het systeem en de sociale problemen die het met zich mee brengt, is het niet verbazingwekkend dat een groeiende laag van de bevolking totaal vervreemd geraakt van de huidige maatschappij.

Eind juni 2011 was Filip Dewinter op een bijeenkomst van de Als er dan geen linkse kracht met een Lega Nord in Pontida, nabij Bergamo. Hij ontmoette onder meer duidelijk antwoord op het toneel verFrancesco Speroni (uiterst rechts op de foto). Europarlementslid schijnt, kunnen rechts-populistische Speroni verklaarde een maand later over het Noorse bloedbad en zelfs extreemrechtse formaties deze dat Breivik “de Westerse beschaving verdedigde”... politieke leemte opvullen. De electorale successen en de ideeën van deze organisaties kunnen op hun beurt een klivermijden dat extreem-rechtse ideeën maat creëren waarin sommige indivi- Sociale context als aanvaardbaar worden beschouwd. beantwoorden duen een stap verder zetten en geweld Daarom verzetten we ons ook tegen de gebruiken tegen andersdenkenden en De traditionele partijen dragen indi- erkenning van NSV (de studentenclub allochtonen. Dit betekent niet dat we rect mee verantwoordelijkheid voor al van het Vlaams Belang) aan de univerpartijen als het Vlaams Belang verantdeze drama’s. Terrorisme komt niet uit siteiten. Vorig jaar hebben de jongerenwoordelijk achten voor het Noorse ge- de lucht vallen. Het is een gevolg van organisaties van de traditionele partijen weld. Maar het bestaan ervan en de in- de sociale situatie, de maatschappij, er nog alles aan gedaan om de Gentse ternationale contacten, onder meer via waarin het voortkomt. Het neoliberale correspondenten van Breivik een offiinternet, hebben wel een rol gespeeld beleid van de afgelopen decennia waar- ciële erkenning met bijhorende subsiin het versterken van het zelfvertrou- bij de welvaartstaat systematisch werd dies te bezorgen. wen van Breivik. afgebouwd, zorgde voor een groeienBlokbuster staat al jaren vooraan in de de kloof tussen arm en rijk. Hierdoor anti-fascistische strijd en maakt zich op vallen steeds meer mensen uit de boot. om ook de komende maanden acties te Dit kan bij geïsoleerde mensen leiden organiseren. Begin maart 2012 is er een tot radicalisering. De huidige besparin- nieuwe anti-NSV betoging, deze keer in gen als gevolg van de crisis zullen dit Leuven. We willen niet gewoon eenmaenkel verergeren. lig betogen, maar de betoging aangrijBovendien wordt racisme mee ge- pen voor een campagne onder studenstimuleerd door gevestigde partij- ten, scholieren en werkenden. en. Figuren als Merkel, Sarkozy en In onze actieve strijd komen we op Cameron maakten er gebruik van om voor een socialistisch alternatief. Als de aandacht af te leiden van de crisis we racisme en extreemrechts geweld en hun besparingsbeleid. In een maat- willen bestrijden, moeten we de maatschappij waarin er enorme tekorten zijn schappelijke voedingsbodem ervan aan betaalbare woningen, goed betaal- aanpakken. Dit betekent de huidige de en stabiele jobs, leefbare pensioe- ongelijkheid en onzekerheid aanpaknen,... dient het gepraat over het “falen ken door investeringen in de sociale zevan de multiculturele maatschappij” om kerheid, het herverdelen van het werk, de fundamentele crisis van het systeem, degelijke lonen en uitkeringen, betaalEr is een mediarelletje ontstaan in Duitsland over een verkiezings- het kapitalisme, te verdoezelen. bare huisvesting,… We strijden kortom affiche van de rechtsradicale NPD in Berlijn. Smakeloze humor Onze strijd tegen extreem-rechts en tegen een systeem waarin de economilijkt iets internationaals te zijn bij extreem-rechts. De slogan “Gas tegen racisme is gekoppeld aan een sche winstbelangen van een kleine mingeven” is op zijn minst dubbelzinnig. De nationale website van de strijd tegen het kapitalisme. Tevens derheid sociale afbraak voor de meerNPD lijkt wel een synthese van de klassiekers van het VB: boks- willen we door middel van actief ver- derheid met zich mee brengen. handschoenen (met de slogan “Wehrt euch” i.p.v. “Uit zelfverdedi- zet met betogingen, acties en camging”), “Wij zeggen wat u denkt.” Het is alvast veelzeggend dat een pagnes aantonen dat extreem-rechts relatief open neonazistische Duitse partij zijn mosterd (zonder het slechts een kleine geïsoleerde groep www.blokbuster.be gas) haalt bij het VB. organiseert. Met onze acties willen we

Gas geven…

de Linkse

Socialist

socialisme.be Ben

€2

STEUN: € 5

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nummer 307  September 2011

je de dagelijkse stroom van

desinformatie in de traditionele media beu?

Wil je ook een andere Neem

kant van het nieuws horen?

dan een abonnement op dit blad en volg onze dagelijkse website socialisme.be.

strijd  solidariteit  socialisme

Jongeren in verzet voor hun toekomst

Discussiëren, organiseren, mobiliseren!

A

ls we onze toekomst niet willen beperken tot werkloosheid, laag betaalde jobs, onvindbare betaalbare huisvesting, milieurampen, racisme,... dan zullen we daar zelf voor moeten opkomen. De Actief Linkse Studenten en Scholieren willen met jongeren in discussie gaan, organiseren en mobiliseren.

Steun

We roepen op om deel te nemen aan een reeks mobilisaties in de komende maanden. Een eerste afspraak is er op 25 september met een eerste ‘Slutwalk’ in ons land. Dergelijke ‘Slettenmarsen’ vonden al in verschillende landen plaats als een protest tegen seksisme.

Een Canadese politie-agent zei dat vrouwen die zich als een “slet” kleden verkrachtingen zelf uitlokken. Er kwam protest van vrouwen die het recht opeisen om zich te kleden zoals ze dat willen. De betoging werd ‘Slutwalk’ genoemd.

In oktober volgt een internationale a c t ie d a g i n h e t k a d e r v a n h e t jongerenprotest in Zuid-Europa. De Spaanse ‘indignado’s’ (misnoegden) hielden wekenlang pleinen bezet en organiseerden tal van acties. Een

delegatie is te voet op weg naar Brussel waar op 15 oktober een actiedag wordt georganiseerd.

Begin december is er een nieuwe klimaatbetoging, enkele maanden na de verschrikkelijke ramp in Fukushima is het meer dan ooit noodzakelijk om rond dit thema actief te zijn.

Na de wintervakantie volgt in Leuven de jaarlijkse anti-fascistische betoging van Blokbuster en ALS: de anti-NSV betoging van 8 maart. Na het bloedbad in Noorwegen is ook anti-fascistisch verzet bijzonder actueel. De dader van de 77 moorden was een losgeslagen rechtse extremist, maar hij zag zich wel gesterkt door zijn internationale banden waaronder ook tal van NSV’ers (NSV is de studentenorganisatie van het Vlaams Belang).

dit maandblad:

Verder zijn we ook actief in de strijd voor werk met de campagne ‘Jongeren in strijd voor werk’ en verzetten we ons tegen een verdere afbraak van het onderwijs. We komen op voor gratis en degelijk onderwijs dat toegankelijk is voor iedereen.

ALS mobiliseert naar acties maar wil ook discussies aangaan over het huidige systeem. We moeten nagaan waarom dit kapitalistische systeem niet werkt en welke antwoorden we er op kunnen bieden. Dergelijke discussie is belangrijk zodat woede en af keer niet op een wanhopige manier tot uiting komen, zoals bij de rellen in verschillende Engelse steden.

Wij willen geen “verloren generatie” zijn, maar daartoe moeten we ons organiseren. Door actief op te komen

001-3907596-27

voor een socialistische samenleving waarin de behoeften van iedereen centraal staan in de plaats van de winsten van een kleine minderheid van bankiers en toplui van multinationals, kunnen we een rol spelen in de strijd voor fundamentele verandering.

In die strijd moeten we banden aangaan met de arbeidersbeweging omdat de werkende bevolking een sleutelrol speelt in de samenleving.

Samen moeten we opkomen voor een strijdbaar, sociaal programma voor jobs, huisvesting en de verdediging van onze openbare diensten. Doe mee met de Actief Linkse Studenten en Scholieren!

WWW.ACTIEFLINKS.BE