Bedrijfsvergelijking 2011 Levensmiddelendetailhandel

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

Deloitte Branchegroep Retail September 2011

Inhoud

Inleiding

5

1. Branchegegevens en brancheontwikkelingen 1.1 Maatschappelijke ontwikkelingen 1.2 Ontwikkelingen consumentengedrag 1.3 Brancheontwikkelingen 1.4 Markante gebeurtenissen in 2010/2011

7 7 9 11 15

2. De uitkomsten 2.1 Samenvatting 2.2 Uitkomsten van 110 levensmiddelenbedrijven 2.3 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan 75.000 per week 2.4 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie 75.000 tot 150.000 per week 2.5 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie 150.000 tot 225.000 per week 2.6 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie meer dan 225.000 per week 2.7 Verwachtingen voor de toekomst 2.7.1 Verwachtingen van de deelnemende bedrijven 2.7.2 Verwachtingen van Deloitte

23 23 26 30 34 38 42 46 46 50

3. Enkele kerncijfers sinds 1990

51

4. Toelichting en bronvermelding

53

5. Deloitte en de levensmiddelendetailhandel

55

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

3

4

Inleiding

De Branchegroep Retail van Deloitte presenteert met veel genoegen haar jaarlijks onderzoek naar de autonome ontwikkelingen in de zelfstandige levensmiddelendetailhandel. De consument heeft meer uitgegeven bij de supermarkt, maar de focus op de prijs verhindert een herstel van de marge.

Hoe die consument denkt en handelt, blijkt uit ons consumentenonderzoek van juni 2011 dat separaat is opgenomen in deze publicatie.

In het navolgende rapport Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel 2011, vergelijken wij de resultaten van 110 supermarkten voor de jaren 2009 en 2010. De detaillisten zien hun resultaat stijgen, maar uitsluitend door een consequente kostenbeheersing. In deze rapportage worden vier omzetklassen onderkend, met een interval van € 75.000. De klasse met de hoogste gemiddelde weekomzet is de klasse met een gemiddelde weekomzet boven € 225.000. De cijfers 2010 maken duidelijk dat er grote verschillen bestaan tussen de onderkende omzetklassen en dat de kleinere zaken het onverkort moeilijk hebben. De verschillen nemen toe, de marge van de grote supermarkten verbetert, terwijl deze bij de kleine supermarkt verslechtert. Meer dan ooit geldt: hoe groter de winkel, hoe hoger de winst.

Voordat we in hoofdstuk 2 van dit rapport ingaan op de bedrijfsvergelijkende cijfers en de verwachtingen van de ondernemers (peiling juli 2011), wordt in hoofdstuk 1 van dit rapport ingegaan op de brancheontwikkelingen en treft u een opsomming aan van de meest markante gebeurtenissen in de branche vanaf augustus 2010. In hoofdstuk 3 geven wij een overzicht van de ontwikkelingen in de periode 1990 tot en met 2010.

De branchegroep Retail van Deloitte is verheugd u de editie 2011 van de Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel en de belangrijkste uitkomsten van ons in juni 2011 gehouden consumentenonderzoek te kunnen aanbieden. Wij zijn benieuwd naar uw reacties. Desgewenst bespreken wij de gerapporteerde bevindingen graag met u. Hiervoor kunt u altijd terecht bij het secretariaat van onze branchegroep. Zie contactgegevens op pagina 55.

Paul Op Heij Branchegroep Retail september 2011

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

5

6

1. Branchegegevens en brancheontwikkelingen

1.1. Maatschappelijke ontwikkelingen Stagnatie bevolkingsaantallen De Nederlandse bevolkingsteller van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) staat per 1 januari 2010 op 16.575.000 inwoners. In 2010 werden 184.000 kinderen geboren. Er overleden 136.000 mensen. In totaal vestigden zich 150.000 immigranten en verlieten 118.000 mensen Nederland. Per saldo nam de totale bevolking toe met 89.000 (2009: 92.000 mensen). De verwachting is dat de bevolkingsgroei van Nederland de komende jaren zal afnemen, vanaf 2040 zelfs met een absolute afname van het aantal inwoners.

Bevolking in Nederland 18,000,000

30.00

25.00

20.00 17,000,000 15.00

Aandeel

Aantal inwoners

17,500,000

16,500,000 10.00 16,000,000

5.00

15,500,000

0.00

2005

2010

2015

2020

Aandeel 65+ (in %)

2025

2030

2035

2040

2045

Aandeel niet westerse allochtonen (in%)

2050

2055

2060

Inwoners

(Bron: CBS)

Huishoudens (in 1.000-en) Aantal huishoudens

2005

2010

2015

2020

2025

2030

2040

2050

2060

7.091

7.386

7.689

7.959

8.194

8.357

8.478

8.481

8.437

Eenpersoonshuishoudens (in %)

34,5

36,1

37,1

38,2

39,5

40,7

42,7

43,8

43,9

Personen per huishouden

2,30

2,24

2,20

2,16

2,13

2,12

2,10

2,10

2,10

(Bron: CBS)

Bevolkingssamenstelling Het aantal niet-westerse allochtonen groeit tot een verwacht aandeel van ca. 18,5% in 2060. Turkije is momenteel het meest vertegenwoordigde land van herkomst van de niet-westerse allochtonen, met een aandeel van 20,7 procent. Turkije wordt gevolgd door Marokko (18,8%), Suriname (18,4%), en de Nederlandse Antillen en Aruba (7,4%). Een derde generatie valt niet binnen de definitie van allochtonen.

Ongeveer 38,5% van alle niet westerse allochtonen, 717.000 personen, leeft in de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) waar zij circa een derde deel van de bevolking uitmaken. Buiten de vier grote steden is hun bevolkingsaandeel circa 8%.

Deze wijzigingen in de samenstelling van de Nederlandse bevolking zullen uiteraard hun uitwerking hebben op de Nederlandse supermarkten. Assortimenten en inrichting zullen moeten worden afgestemd op de consument van morgen. Die consument is in 2050 in één van de vier gevallen boven de 65 en op één van de zes gevallen van niet-westerse afkomst.

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

7

Ontwikkelingen per provincie In de hiervoor genoemde trends zijn er grote verschillen per provincie. Hieronder worden de belangrijkste ontwikkelingen tussen 2010 en 2040 per provincie grafisch weergegeven.

% Niet Westerse Allochtonen

Verwachte inwonersaantallen

Zuid-Holland

Zuid-Holland

Zeeland

Zeeland

Utrecht

Utrecht

Overijssel

Overijssel

Noord-Holland

Noord-Holland

Noord-Brabant

Noord-Brabant

Limburg

Limburg

2040

Groningen

Groningen

2030

Gelderland

Gelderland

Friesland

Friesland

Flevoland

Flevoland

Drenthe

2020 2010

Drenthe 0

5

10

15

20

25

30

35

40

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

x100.000

% 65 jaar en ouder

Gemiddelde omvang per huishouden

Zuid-Holland

Zuid-Holland

Zeeland

Zeeland

Utrecht

Utrecht

Overijssel

Overijssel

Noord-Holland

Noord-Holland

Noord-Brabant

Noord-Brabant

Limburg

Limburg

Groningen

Groningen

Gelderland

Gelderland

Friesland

Friesland

Flevoland

Flevoland

Drenthe

Drenthe 5.0

8

10.0

15.0

20.0

25.0

2

2.1

2.2

2.3

2.4

2.5

1.2 Ontwikkelingen consumentengedrag Consumptieve bestedingen Op 1 januari 2011 werden in Nederland 16.664.000 inwoners geteld. In 2010 hebben deze inwoners samen ruim 39,8 miljard euro aan voedings- en genotsmiddelen besteed in supermarkten en speciaalzaken. Dat is € 2.405 per inwoner ofwel € 46,25 per week. Een gemiddeld huishouden bestond in 2010 uit 2,24 personen en dat betekent een gemiddelde wekelijkse besteding per huishouden aan voedings- en genotsmiddelen in de supermarkt of speciaalzaak van € 103,60. Hiervan wordt weer ongeveer 81,9% ofwel € 84,84 per huishouden (€ 37,87 per inwoner) in de supermarkt besteed. Dit bedrag aan wekelijkse supermarktbesteding ligt in 2010 ongeveer 2,5% hoger dan in 2009. De groei van 2,5% bestaat uit een prijscomponent van 0,3% en een volumecomponent van 2,2% (Bron: CBS).

Tendensen gedurende decennia • Het marktaandeel voedings- en genotsmiddelen van de detailhandel neemt ieder jaar af ten gunste van overige kanalen zoals benzinestations, horeca, bedrijfsrestaurants, instellingen, scholen, sportkantines, evenementen, etc., aan deze opmars lijkt de huidige economische recessie een voorlopig einde te hebben gemaakt. De verwachting is dat op termijn de trend evenwel zal doorzetten.

• Binnen de detailhandel winnen de supermarkten ieder jaar van de speciaalzaken.

• De gemiddelde verkoop oppervlakte van supermarkten neemt ieder jaar toe.

Particuliere consumptie In absolute zin blijft er sprake van een stijging van het aandeel van voedings- en genotsmiddelen. Vooral de afname van de totale particuliere consumptie in 2009 ten opzichte van 2008 valt op.

De omzet van supermarkten stijgt nog steeds.

Jaar

Totale particuliere consumptie

Aandeel supermarkten en speciaalzaak totaal

Aandeel supermarkten

Aandeel speciaalzaak

(x 1 mld.)

(x 1 mld.)

(x 1 mld.)

(x 1 mld.)

7

2005

250

34

27

2006

255

35

28

7

2007

264

37

29

8

2008

271

39

31

8

2009

262

39

32

7

2010

268

40

33

7

(Bron: CBS)

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

9

Totale particuliere consumptie (%)

Aandeel supermarkten en speciaalzaak totaal (%)

Aandeel supermarkten (%)

Aandeel speciaalzaak (%)

2005

100

13,6

10,8

2,8

2006

100

13,7

11,0

2,7

2007

100

14,0

11,0

3,0

2008

100

14,4

11,4

3,0

2009

100

14,8

12,2

2,7

2010

100

14,9

12,2

2,7

Jaar

(Bron: CBS)

De inflatie van de totale consumptie bedroeg in 2010 gemiddeld 1,4%. Er was sprake van een volumetoename van de consumptie van 0,9% zodat de totale waarde van de consumptie met 2,3% toenam.

Toename totale consumptie Consumptie in volume (%)

Inflatie (%)

Consumptie in waarde (%)

2005

Jaar

1,1

2,1

3,2

2006

-0,2

2,1

1,9

2007

2,0

1,8

3,8

2008

1,1

1,2

2,3

2009

-2,8

-0,4

-3,2

2010

0,9

1,4

2,3

(Bron: CBS)

In de supermarkten was sprake van een volumegroei van 2,2% en een prijsstijging van 0,3% waardoor de totale omzet met 2,5% toenam tot bijna 33 miljard euro.

Historie supermarktomzetten (in mld â‚Ź) 32.7 31.1

31.8

29.0 27.8 26.6

2005 (Bron: CBS)

10

2006

2007

2008

2009 (op basis van 52 weken)

2010

1.3 Brancheontwikkelingen Het aantal supermarkten daalt de laatste jaren gestaag. De daling bij de kleine supermarkten/winkels wordt deels gecompenseerd door de groei in het aantal grote supermarkten. Hierdoor is per saldo het totaal aantal m2 verkoopvloeroppervlakte gestegen. Voor 2015 verwacht men dat het aantal supermarkten is gedaald tot circa 4.300. Deze daling zal vooral plaatsvinden bij de kleine supermarkten/winkels.

Aantal winkels Verkoopvloeroppervlakte Hypermarkten > 2500 m2

2009 Totaal

Filialen

2010 Zelfstandige franchisers

Totaal

Filialen

2011 Zelfstandige franchisers

Totaal

Filialen

Zelfstandige franchisers

63

54

9

63

54

9

64

55

9

Grote supermarkten 1000-2500 m2

1.289

837

452

1.334

865

469

1.388

898

490

Supermarkten 700-1000 m2

1.121

662

459

1.100

644

456

1.085

641

444

867

501

366

844

488

356

795

460

335

Kleine supermarkten 400-700 m2 Kleine winkels < 400 m2

1.133

395

738

1.124

420

704

1.120

447

673

Totaal

4.473

2.449

2.024

4.465

2.471

1.994

4.452

2.501

1.951

(Bron: Levensmiddelenkrant Supermarktgids)

Vloeroppervlakte De gemiddelde verkoopvloeroppervlakte (V.V.O.) is in Nederland fors toegenomen evenals de totale vloeroppervlakte. Het aantal m2 V.V.O. per 1000 inwoners blijft stijgen. Â

Verkoopvloeroppervlakte t.o.v. inwonersaantallen 2008

Gemiddelde vloerproductiviteit in â&#x201A;Ź/m2 per jaar Gemiddeld V.V.O Aantal supermarkten Totaal aantal m2 V.V.O. Aantal inwoners x 1.000 Aantal m2 V.V.O. per 1.000 inwoners

2009 9.011

2010 8.684

2011 8.861

2015 9.041

9.500

766

819

826

836

920

4.500

4.473

4.465

4.452

4.300

3.448.132

3.664.637

3.686.963

3.721.714

3.956.000

16.405

16.486

16.575

16.664

16.941

210,2

222,3

222,4

223,3

233,5

Conclusie Het aantal vaste punten is met 13 afgenomen. De filiaalbedrijven zagen een toename van 30 en de zelfstandige ondernemers een afname van 43.

Het totale aantal m2 nam toe 34.751 m2. Het aantal winkels neemt af, de gemiddelde verkoopvloeroppervlakte neemt toe. Van 826 m2 in 2010 naar 836 m2 in 2011. Het marktaandeel van de zelfstandigen neemt na een daling in 2010 weer toe van 35,8% in 2010 naar circa 37,0% in 2011.

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

11

Winkelformule/inkoopcentrales, commerciële organisaties en hun formules Albert Heijn

Aantal zelfstandige franchise ondernemers

Aantal filialen

Rijdende winkel

Marktaandeel filialen

Marktaandeel zelfstandigen

Totaal marktaandeel

33,6

546

224

1.230

24,7

8,9

33,6

AH To Go

12

36

165

Albert Heijn XL

30

3.560

Albert Heijn

Bijeen

C1000 Jumbo Super de Boer

Gem. V.V.O.

22,5

400

1.020

11,5

11,5

141

82

1.320

3,5

2,0

5,5

56

80

1.000

2,3

3,2

5,5

Opmerking: in de loop van dit en volgend jaar zal het aantal Super de Boer vestigingen afnemen tot 0 ten gunste van het aantal Jumbo supermarkten en C1000 supermarkten.

Superunie

Boon Beheer B.V. Agrimarkt MCD MCD Alledag

5 21

11

5

29,6

0,7

0,3

1

1.430

900

430

Bonimarkten Bonimarkten

0,7 34

0,7

950

Coop Supermarkten Coop Supermarkten

1,3 50

Coop Compact SuperCoop

33

Neutraal

61

1,4

740

57

390

5

1.140

42

250

Deen Supermarkten Deen

2,7

2 61

2,0

1.000

Detailconsult Groep

4,2

4,2

Dekamarkt

86

1.100

Dirk van den Broek

53

1.170

Bas van der Heijden

27

1.030

Digros

16

970

Sligro Golff/Emté Sanders

12

100 10

30

2,0

0,7

2,7

1.122

1,7

0,7

2,4

762

0,3

0,3

Winkelformule/inkoopcentrales, commerciële organisaties en hun formules

Aantal zelfstandige franchise ondernemers

Aantal filialen

Rijdende winkel

Gem. V.V.O.

Marktaandeel filialen

Hoogvliet Hoogvliet

Marktaandeel zelfstandigen

Totaal marktaandeel

2,0 60

2,0

1.148

Jan Linders Jan Linders

1,2 55

1,2

1.030

Nettorama distributie Nettorama

1,4 30

1,4

1.100

Plus Retail

6,0

Plus

269

929

6,0

Spar Holding

2,5

Spar

2,5

320

380

2

800

Spar Express

84

250

Attent/Super op vakantie

54

Eurospar

Poiesz Supermarkten Poiesz

1,2 59

1,2

850

Vomar voordeelmarkt Vomar Discounters

2 54

488

500

7,9

7,9

Lidl

346

700

5,6

5,6

Troefmarkt

110

Dagwinkel

17

Aldi

Van Tol B.V.

2

1.570

250

13,5

0,8

0,8

280

Rijdende winkels van Nederland

161

25

Springer & Partners

144

25

192

150

55

200

Buurtwinkels Recreatiemarkten TOTAAL

2.378

2.131

305

62,6

37,4

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

100,0

13

Ontwikkeling marktaandelen per inkoopcentrale 40 35 30 25

2009

20

2010

15

2011

10 5 0 Albert Heijn

Superunie

Bijeen

Aldi

LIDL

Vanaf 1 januari 2010 koopt Jumbo samen met C1000 in middels de inkoopcombinatie Bijeen. Tot 2010 kocht Jumbo in via Superunie.

14

1.4 Markante gebeurtenissen in 2010/2011 Augustus 2010 • Merkartikelen zijn in augustus 2010 in Nederland nog altijd goedkoper dan voor de start van de prijzenoorlog van (oktober) 2003. Dat blijkt uit onderzoek van SymphonyIRI, dat voortdurend een basispakket met daarin 75 A-merkproducten meet.

Het pakket was in 2010 vijf procent (zeven euro) goedkoper dan in 2003.

• C1000 stopt tijdelijk met de ‘kiloknallers’, het goedkope vleespakket. Dat doet de supermarktketen na acties van Wakker Dier, waarin de laatste in radiospotjes klanten van C1000 wijst op diervriendelijke weekaanbiedingen bij concurrerende supermarkten.

• Newco Food Retail maakt bekend eind 2010, begin 2011 een nieuwe websupermarkt onder de naam Smaak.nl te openen. Op dit moment is alleen Albert Heijn op grotere schaal actief met een websupermarkt.

• Dertig gemeenten hebben de waardering onroerende zaak (WOZ) met tientallen procenten verhoogd. Dat constateert de Raad Nederlandse Detailhandel (RND). Daardoor valt de onroerendezaakbelasting (OZB) voor veel supermarktondernemers ineens veel hoger uit.

• De overname van Sanders Supermarkten door Sligro Food Group is definitief. De Nederlandse Mededingingsautoriteit heeft de overname goedgekeurd. Met de overname is een bedrag van 50 miljoen euro gemoeid. Sligro bouwt 20 van de 22 Sanders Supermarkten om naar Emté-winkels September 2010 • De winst van zelfstandig supermarktondernemers is in 2009 voor het tweede achtereenvolgende jaar fors gedaald. Gemiddeld houden ondernemers onder de streep nog maar 1,9 procent uit. Dat blijkt uit de jaarlijkse Bedrijfsvergelijking van Deloitte, die in Zeist werd gepresenteerd.

• Het marktaandeel van Aldi is in een jaar tijd, tussen 2009 en 2010, gedaald van 8,4 naar 7,8 procent.

Dat blijkt uit gegevens van onderzoeksbureau Nielsen. In 2006 had Aldi nog 9,6 procent van de supermarktverkopen in handen. Het marktaandeel van Lidl is volgens Nielsen in dezelfde periode (2009-2010) stabiel gebleven op 5,3 procent.

• Plus Retail maakt bekend af te willen van de voormalige Foodfactory supermarkten in Alkmaar en Enschede. Beide winkels zijn zwaar verliesgevend.

Plus nam de winkels in 2006 over van Manpro.

• La Place (V&D) maakt bekend zijn gemaksformule Express, die sinds september 2009 in Rotterdam werd getest, te gaan uitrollen. De eerste twee vestigingen (Schiphol en Nijmegen) openen eind oktober hun deuren.

• Detailhandel Nederland (DN) maakt bekend dat er 400 miljoen euro kan worden bespaard als alle geldtransacties in Nederland elektronisch kunnen worden gedaan.

• Spar opent eind september in Rotterdam haar eerste ‘city store’, een nieuw type gemakswinkel. Naast het standaardassortiment zijn in de winkel onder meer verse koffie en sappen, belegde broodjes en een saladebar aanwezig.

• Proeverijen zijn in supermarkten bezig aan een opmars. Ze verdringen de rol van actiedisplays en signing. Instore televisie komt nog niet van de grond. Dat blijkt uit het Jaarrapport 2010 van Popai, de vereniging die actief is op het gebied van shopper marketing. De Nederlandse retail besteedde in 2009 348 miljoen euro aan instore communicatie.

• Dick Boer gaat Ahold leiden. De nieuwe, Nederlandse bestuursvoorzitter volgt de huidige topman John Rishton op, die het bedrijf per maart 2011 verlaat om de hoogste baas te worden bij Rolls-Royce. Dat heeft Ahold bekendgemaakt. Boer was daarvoor verantwoordelijk voor de Europese supermarktdivisie van Ahold.

Oktober 2010 • Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) is teleurgesteld in de VVD, dat zich bereid verklaarde om een besluit over de huidige Winkeltijdenwet — met daarin de zondagsopenstelling als heikel punt — uit te willen stellen.

• De Nederlander gooit per jaar voor 175 euro aan eten weg. Om die voedselverspilling terug te dringen, heeft het Voedingscentrum de website Etenisomopteeten.nl gelanceerd.

• Minister Piet Hein Donner (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft besloten de zogeheten Kleinebanenregeling nog een jaar te verlengen. Met deze regeling hoeven supermarktondernemers ook

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

15

in 2011 geen premie te betalen voor werknemers tot 23 jaar, als die minder dan de helft verdienen van hun minimumloon. Inmiddels heeft zijn opvolger, Henk Kamp, bekendgemaakt dat de regeling in 2012 niet wordt verlengd.

• De schade als gevolg van winkeldiefstal schiet voor het derde achtereenvolgende jaar omhoog.

Dat blijkt uit de Diefstal Barometer, gepresenteerd door Checkpoints Systems Benelux. Nederlandse winkeliers lijden jaarlijks 578 miljoen euro schade, alleen door winkeldiefstal. Dat is 2,1 procent boven het Europese gemiddelde.

• In een aantal Hema-vestigingen openen Minimarkten. Het foodconcept omhelst alle versgroepen, waardoor Hema de strijd aangaat met supermarkten.

November 2010 • De biologische winkelketen Ekoplaza (6 vestigingen), eigendom van de biologische versgroothandel Udea, maakt bekend de formule open te stellen voor franchisers. Medio 2011 telt Ekoplaza 47 vestigingen. Een deel van die forse groei komt door de overschakeling van 19 Natuurwinkels (onderdeel van Udea-dochter Biosfeer) naar Ekoplaza.

• Een derde van de kwart miljoen caissières en vakkenvullers in Nederland werd het afgelopen jaar bedreigd of gemolesteerd door klanten. Dit blijkt uit een reportage van het tv-programma EenVandaag.

Het CBL noemt het een landelijk probleem, hoewel de provincies Limburg, Friesland, Noord-Holland en Utrecht er negatief uitspringen.

• De Eerste Kamer is akkoord gegaan met beperking van het aantal koopzondagen in Nederland. Door de nieuwe wet moet scherper worden gekeken of een gebied wel echt belangrijk is voor toerisme.

Alleen als dat zo is, mogen winkels vaker op zondag open zijn dan de twaalf keer per jaar die nu zijn toegestaan.

• Supermarkten krijgen steeds meer mannen over de vloer. In 2004 lag het aantal mannelijke shoppers nog op 20 procent, anno 2010 is dat percentage gestegen naar 26 procent. Dit blijkt uit een shopperonderzoek van SymphonyIRI Group.

• Nederlandse supermarkten kopen onnodig duur in, beweert Detailhandel Nederland in een rapport op basis van een onderzoek naar de effecten van handelsbarrières. Het platform stelt dat grote A-merkfabrikanten de Europese markt verdelen, 16

waardoor het voor Nederlandse winkeliers praktisch onmogelijk wordt merkartikelen daar in te kopen, waar deze in de Europese Unie het voordeligst zijn te krijgen. Bij volledig vrije import van A-merken zouden de supermarkten volgens Detailhandel Nederland op jaarbasis minimaal 375 miljoen euro op de inkoopkosten kunnen besparen.

December 2010 • Equens, verwerker van het elektronisch betalingsverkeer, registreerde in de ‘Sinterklaasperiode’ 55,5 miljoen elektronische pinbetalingen. Dat is 5,6 procent meer dan in 2009. Het absolute dagrecord was de een na laatste zaterdag voor Sinterklaas met 9,8 miljoen transacties.

• De ChristenUnie initieert een actie die supermarkten moet verplichten binnen vijf jaar louter nog duurzame huismerkproducten te verkopen. Daarbij krijgt de politieke partij de steun van een groot aantal maatschappelijke groeperingen.

Centraal in de actie staat de nieuwe website www.eerlijkesupermarkten.nl. Op de website kunnen consumenten een publieksmanifest voor eerlijke handel in de supermarkten ondertekenen.

• De vrijdag is nog steeds de beste omzetdag voor supermarkten, becijferde marktonderzoeksbureau GfK. Van de totale omzet wordt 22,33 procent op deze dag binnen gehaald. In 2007 was dat nog 24,3 procent.

• De huurprijzen op de markt voor winkelvastgoed zijn in 2010 opnieuw gedaald. De voor inflatie gecorrigeerde daling met 0,4 procent was wel een stuk lager dan een jaar eerder. Dat meldt vastgoedadviseur Jones Lang LaSalle. In 2009 bedroeg de afname van de huurprijs nog 0,6 procent. De daling in 2010 is vooral te wijten aan de kleinere steden, in de grote steden is er sprake van herstel. In de zes grootste winkelsteden van Nederland stegen de huren met 0,3 procent, met Amsterdam als belangrijkste aanjager.

• Bij een overval op een Spar in Moerkapelle is een van de drie overvallers om het leven gekomen na een val van een trap. De zaak leidde in Nederland tot veel commotie.

• Supermarkten profiteren flink van het winterse weer. ‘Consumenten kiezen door de winterse omstandigheden vaker voor one-stop-shopping’, aldus onderzoekers van GfK.

• De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft meelproducenten in Nederland, België en Duitsland boetes opgelegd van in totaal 81,6 miljoen euro.

Het gaat om een van de hoogste boetes ooit, op de bouwfraude na. Vijftien bedrijven hebben volgens de NMa in wisselende samenstelling de markt verdeeld of afspraken gemaakt om de concurrentie te beperken.

Januari 2011 • De supermarktbranche–verenigd in de 29 leden van het CBL–wil in tien jaar tijd de CO2-uitstoot met 20 procent terugschroeven. Bijvoorbeeld door af te zien van gratis plastic zakjes bij de kassa (scheelt jaarlijks een berg plastic van 500.000 kilo), koelkasten die vaker deuren krijgen en energiezuiniger verlichting.

Dat staat in het zogeheten Klimaatplan. Zowel de winkels zelf als de distributiecentra en het vervoer moeten klimaatvriendelijk worden. Ook komt voedselverspilling hoger op de agenda.

• De kerstomzet (laatste drie weken van het jaar) bedroeg in 2010 2,02 miljard euro, een stijging van 4,4 procent ten opzichte van het jaar ervoor.

De totale omzet over heel 2010 kwam volgens GfK uit op 31,42 miljard euro, een plus van 1,9 procent ten opzichte van 2009. Het aantal bezoeken in 2010 is met 0,2 procent gestegen, terwijl de omzet per kassabon met 1 procent steeg van 21,89 euro (2009) naar 22,10 euro (2010).

• Albert Heijn maakt bekend haar eerste Belgische franchisevestiging in maart in Brasschaat te openen.

• Op 13 januari overlijdt Albert Heijn, van 1962 tot 1989 voorzitter van de raad van bestuur wat nu Ahold is, in het Engelse Pudleston.

• De Nederlandsche Bank meldt dat in 2010 39.600 valse eurobiljetten zijn onderschept. Dat is een daling met 28 procent ten opzichte van 2009 (54.900).

• Investeren in supermarktvastgoed levert een rendement op tussen acht en tien procent. Dat stelt vastgoedinvesteerder Annexum in Distrifood.

Februari 2011 • In het Zuid-Hollandse Ammerstol opent de 100ste vestiging van de formule Attent (Spar).

• Consumenten bezochten in 2010 gemiddeld 4,65 verschillende supermarktformules. Dat is, ondanks toenemende actiedruk, vrijwel gelijk aan het cijfer

•

•

•

•

•

van 2009. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau GfK. De acties bij de supermarkten gingen vooral ten koste van speciaalzaken.

De voedselprijzen in de wereld hebben in januari opnieuw een recordhoogte bereikt. Vooral graan, suiker en olie zijn duurder geworden. Dat heeft de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) bekendgemaakt. Het is de zevende maand op rij dat de voedselprijzen stijgen.

De graanprijzen zijn fors gestegen na de onrust in Tunesië, Egypte en Jordanië. De zogeheten FAO Food Price Index, die is gebaseerd op de gemiddelde prijzen van graan, vlees, suiker en oliezaden, kwam in januari uit op 230,7 punten.

In december stond de index nog op 223,1 punten.

De algemene verwachting is ook dat de prijzen van grondstoffen flink gaan stijgen.

Supermarkten onthouden hun jonge personeel alleen al door het niet betalen van het zogenaamde afhelpkwartiertje miljoenen euro’s per jaar. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim vierhonderd medewerkers tot en met 23 jaar, uitgevoerd door bureau MWM2 in opdracht van CNV Dienstenbond. Bij 30 procent van de medewerkers wordt het gewerkte afhelpkwartiertje niet betaald, hoewel dat volgens de cao wel moet.

Nederlandse supermarkten zijn in 2010 184 keer slachtoffer geworden van een overval. Dat is ten opzichte van 2009 een daling met 30 overvallen (-14 procent). Dat blijkt uit cijfers van het Landelijk Overvallen Registratie Systeem (LORS).

Plus is van de grote, landelijk opererende fullserviceformules de enige waarvan de winkels gemiddeld nog kleiner zijn dan 1000 vierkante meter (960). Dat blijkt uit gegevens van Retail Direct, de elektronische supermarktdatabank van Reed Business.

C1000 begint in februari in vijf winkels in samenwerking met het CBL een proef met zogeheten SDNA-spray. De dna-spray is bedoeld als afschrikmiddel tegen overvallers en inbrekers.

Deze spray geeft volgens beide partijen een uniek en zeer moeilijk te verwijderen dna-spoor mee aan overvallers en inbrekers die daardoor makkelijker zijn op te sporen. De politie kan met behulp van uv-lampen de dna-sporen bij verdachten eenvoudig vaststellen. Het middel wordt al gebruikt in de retail in onder meer Amsterdam en Rotterdam en heeft hier geleid tot een daling van het aantal overvallen.

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

17

• Campina is met een omzet van 399,9 miljoen euro nog steeds het grootste A-merk in Nederland. Dat blijkt uit de Top 100 A-merken in de supermarkt door SymphonyIRI. Nummer twee is Marlboro met een omzet van 323,4 miljoen euro. Op de derde plek staat Douwe Egberts (289,1 miljoen euro).

• De Nederlandse horeca heeft in 2010 haar omzet zien teruglopen met 0,9 procent tot 13,4 miljard euro. Vooral de restaurantsector (-4,4%) leed onder de trend dat consumenten minder buiten de deur aten en dronken. De drankensector zag de omzet licht dalen (-0,6%), terwijl de fastservicesector vrijwel gelijk bleef (+0,1%) en de hotelsector aantrok (+2,3%). Dat blijkt uit het Jaarverslag 2010 van het bedrijfschap Horeca en Catering.

• Het marktaandeel van Albert Heijn is in 2010 gestegen van 32,8 naar 33,6 procent, zo blijkt uit marktaandeelcijfers bekendgemaakt door Nielsen.

C1000 volgt met 11,5%. De andere Nielsenpercentages: Aldi 7,9, Plus 6,0, Lidl 5,6, Jumbo en Super de Boer 5,5, Dirk/Bas/Digros 4,2, Coop 2,5, Spar 2,2, Hoogvliet en Deen 2,0, Emté 1,9, Vomar 1,7, Jan Linders en Poiesz 1,0, Golff 0,6, Sanders 0,3, overigen (waaronder Boni, Dekamarkt, MCD en Nettorama) 5,0.

Maart 2011 • Emté opent op 2 maart zijn 100e supermarkt in het Zeeuwse Oostkapelle. Het bedrijf groeit sinds de overname door Sligro gestaag. Sligro vulde Emté eerst met Edah-filialen, nadien ook met supermarkten van Golff en Sanders.

• De weekomzet van Lidl is in Nederland in vier jaar tijd omhooggeschoten van 83.000 naar 106.000 euro per filiaal. In dezelfde tijd is de weekomzet van Aldi gekelderd van 121.000 euro naar 102.000 euro. Die volstrekt tegenovergestelde ontwikkeling van beide discountformules blijkt uit cijfers van marktonderzoeksbureau Nielsen.

• De gesprekken over een nieuwe cao voor de supermarktsector verlopen stroef. Belangrijkste struikelblok in de onderhandelingen is de eis van de vakbonden om de jeugdlonen af te schaffen. Een ander struikelblok is de wens van de werkgevers (verenigd in de Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen VGL en het Vakcentrum) om werknemers flexibeler te kunnen inzetten en het aantal toeslagen op werken in de late uren of in het weekend te verminderen of zelfs af te schaffen.

18

• Het aantal productrecalls in supermarkten bleef in 2010 beperkt tot vijf. De vijf waren: Yoghurt fruitbiscuit appel (C1000, smaakafwijking), Liga Tweede Stap (Kraft Food, aanpassing gebruiksinstructie), Tjolk zuiveldranken (Tjolk BV, mogelijkheid tot vroegtijdig bederf), Unox Party Knaks (Unilever, bevatte per abuis kaas) en Nescafé (Nestlé, mogelijk glassplinters in oploskoffie).

• De online consumentenbestedingen zijn in 2010 toegenomen met 11 procent tot ruim 8,2 miljard euro. Dat blijkt uit de Thuiswinkel Markt Monitor 2010-2 door Blauw Research in samenwerking met GfK Retail & Technology in opdracht van belangenvereniging Thuiswinkel.org. Gemiddeld deed een online shopper 7,4 bestellingen voor een totaalbedrag van 890 euro, een toename van vier procent ten opzichte van 2009.

April 2011 • Jumbo opent 6 april zijn 200ste winkel in Dordrecht.

Het betreft hier een omgebouwde Super de Boer-winkel.

• Huishoudens hadden in 2010 minder te besteden dan in 2009. Na correctie voor inflatie kwam de daling van het beschikbaar inkomen uit op 1,4 procent. Toch waren de bestedingen van huishoudens 0,4 procent hoger. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

De daling van het beschikbaar inkomen komt onder meer door een sterke toename van betaalde premies, vooral voor de zorgverzekeringen, en door afname van de werkgelegenheid.

• Dekamarkt lanceert op 13 april in Wormerveer zijn eerste Deka Drive. Klanten kunnen er met de auto producten ophalen die ze daarvoor online hebben besteld.

• In Amsterdam opent de eerste vestiging van de nieuwe foodformule Landmarkt, een initiatief van ondernemer Harm Jan van Dijk. De Landmarkt, 1200 vierkante meter, gaat concurreren met supermarkten. Vers staat centraal in de winkel, met een bakkerij, slagerij, vishandel en kaasen groentekramen, allemaal verkocht vanuit permanente marktkramen. De producten worden zo veel mogelijk verkocht zonder de tussenhandel en klanten kunnen hun boodschappen afrekenen bij centrale kassa’s. Het is de bedoeling dat deze overdekte markt uitgroeit tot een nationaal concept.

• Beleggen in winkelcentra was in 2010 in Nederland populair. In totaal werd er ruim 1,5 miljard euro in winkelcentravastgoed geïnvesteerd. Dat is 2,5 keer zo veel als in 2009 en het hoogste bedrag ooit. Dat heeft vastgoeddienstverlener Cushman & Wakefield bekendgemaakt. In 2010 werd er bijna 146.000 vierkante meter winkelcentrumruimte aan de Nederlandse markt toegevoegd. De winkelcentrumdichtheid is in Nederland 343,3 vierkante meter per duizend inwoners, een van de hoogste niveaus in Europa.

• Bij een schietpartij in winkelcentrum Ridderhof in Alphen aan den Rijn zijn zeven doden, onder wie de dader, en zestien gewonden gevallen. De 24-jarige dader had meerdere wapens leeggeschoten op het winkelend publiek.

• De formulenaam Spar verdwijnt van de campings.

Ze gaan de naam Attent, Super op vakantie! voeren.

Dit is een gevolg van het beleid van Spar om alleen nog grotere, representatieve winkels in dorpen en wijken met de naam Spar te tooien.

• 2010 geldt als een matig introductiejaar doordat levensmiddelenfabrikanten snijden in hun innovatiebudgetten, de focus van supermarkten op huismerken ligt en zij introducties te weinig tijd geven zich te bewijzen. Dat blijkt uit de Intro Top 20, het onderzoek van SymphonyIRI en vakblad Foodmagazine naar de beste scorende nieuwe producten van 2010. Absolute topper was de Limited Edition chips van Lays, dat per week 226.000 euro omzet, voor Arla Biologische Zuivel met 187.800 euro.

• De wijziging van de Winkeltijdenwet in Nederland is voorlopig van de baan. Het initiatiefvoorstel van D66 en GroenLinks om het aantal koopzondagen te verruimen en de invulling ervan aan gemeentelijke overheden over te laten, haalde het niet in de Tweede Kamer.

• Sklep Halinka, een keten van Poolse supermarkten in Schiedam, Boskoop, Vlaardingen en Hillegom, opent een vijfde filiaal in Haarlem.

Mei 2011 • Cateraar Albron zet de eerste schreden op het retailpad met het openen van supermarkten op de negen recreatieparken van Center Parcs in Nederland en België. De eerste Daily Foodstore is inmiddels geopend in Gennep op park Heijderbos.

Albron heeft alle food- en horeca-activiteiten van Center Parcs overgenomen en investeert 25 miljoen euro in zijn outlets op de vakantieparken.

• Van alle supermarktomzet werd 52,1 procent gerealiseerd tussen 12.00 en 18.00 uur. Die omzet lag sinds de vrijgave van de avondopenstelling in 1996 niet zo hoog. In 1999 werd 49,5 procent van de omzet in de middag gerealiseerd, het laagste cijfer ooit. Ook de zondagomzet van supermarkten blijft toenemen. Het omzetaandeel van de zondag is gestegen naar 1,16 procent in 2010, oftewel 364 miljoen euro. Dat is een stijging van 30 procent in vergelijking met 2009. Dat blijkt uit cijfers van GfK Panel Services.

• Het marktaandeel van supermarkten in de verkoop van biologisch vlees en biologische vleeswaren ligt op 59,3 procent. Dat blijkt uit de Bio Monitor van Biologica.

• De omzet van biologische levensmiddelen steeg in 2010 met 13,1 procent naar 752,1 miljoen euro. In supermarkten namen de bestedingen bovengemiddeld toe, met 18,8 procent tot 340,6 miljoen euro. Dat blijkt uit de Bio Monitor van Biologica.

• De omzet van zorggeneesmiddelen in de supermarkt is in 2010 uitgekomen op 61,1 miljoen euro, een stijging met 3,4 procent ten opzichte van 2009. Dat blijkt uit cijfers van brancheorganisatie Neprofarm. Supermarkten hebben daarmee een omzetaandeel van 9 procent, tegenover 76 procent voor drogisterijen en 15 voor apotheken.

• Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) heeft becijferd dat er in 2010 voor 190 miljoen euro in supermarkten is gestolen. Ongeveer 70 procent daarvan wordt gestolen door supermarktmedewerkers, ofwel 130 miljoen euro. In 2006 was dat nog ‘maar’ 68 miljoen euro.

• C1000 heeft haar 400e winkel geopend. De formule had in het verleden (2002) al eens 476 winkels, maar zag dat aantal door ontkoppeling van Ahold en het

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

19

afstoten van noodlijdende winkels in de jaren erna afkalven tot 360. Sinds de inkoopsamenwerking met Jumbo en de daaraan gekoppelde aanwinst van 60 Super de Boer-winkels (Jumbo nam in oktober 2009 Super de Boer over; voor de inkoop van Jumbo, C1000 en Super de Boer werd de zelfstandige inkoopcombinatie Bijeen opgericht) stijgt het aantal filialen weer.

• Dankzij de toename van het aantal pintransacties zijn de kosten van het betalingsverkeer tussen 2006 en 2009 met 3 procent gedaald. Dat meldt de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen. De totale kosten van betalingsverkeer bedroegen in 2009 1.242 miljoen euro. Dat is 2 procent van alle kosten die een ondernemer maakt en 1,2 procent van de consumptieve bestedingen. De gemiddelde kosten voor een pinbetaling zijn voor het eerst goedkoper dan voor een contante transactie (21 tegenover 22 cent).

Juni 2011 • Het aantal pintransacties bereikte in 2010 met ruim 2,154 miljard opnieuw een record. Dit blijkt uit de jaarcijfers van Currence, de merkeigenaar van onder meer PIN. Het aantal pinbetalingen groeide met 8 procent ten opzichte van 2009. Het aantal pinbetalingen onder 10 euro steeg het afgelopen jaar met ruim 76 miljoen tot een totaal van 561 miljoen en bedraagt ongeveer 27 procent van alle pintransacties, een stijging met 16 procent.

• 59 procent van de Nederlandse huishoudens bezoekt wel eens een website van een supermarkt; 25 procent doet dit inmiddels wekelijks. Dat blijkt uit Consumententrends 2011 van EFMI Business School.

• De smartphone-applicatie Aanbiedingenapp.nl heeft de grens van 200.000 downloads doorbroken. De applicatie geeft de mogelijkheid aanbiedingen van 18 supermarktketens te vergelijken.

• Een op de vijf supermarktwinkeliers was in 2010 slachtoffer van inbraak. Omgerekend gaat het om drie supermarkten per dag. Dat blijkt uit de Monitor Criminaliteit Bedrijfsleven, een jaarlijks onderzoek uitgevoerd door TNS Nipo in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De gedupeerde supermarkten liepen daarbij gemiddeld een schade op van 8.350 euro, ofwel bijna 8,5 miljoen euro per jaar. Dat is fors hoger dan bij de totale detailhandel (4.600 euro per getroffen winkel).

20

• Lidl heeft in Ommen haar 350ste filiaal in Nederland geopend.

• De Tweede Kamer heeft een wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren aangenomen dat een einde moet maken aan ritueel slachten in Nederland.

Met 116 stemmen voor kon het plan op een riante meerderheid rekenen. Het plan werd wel meteen weer afgezwakt door een ander voorstel, dat de onverdoofde slacht alsnog toestaat indien kan worden aangetoond dat het dier niet meer pijn lijdt dan wanneer het wél zou zijn verdoofd.

Juli 2011 • Supermarkten hebben in de eerste zes maanden van 2011 een omzet behaald van 15,9 miljard euro, twee procent meer dan in de vergelijkbare periode in 2010. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau GfK. • Huismerken waren in 2010 in Nederlandse supermarkten goed voor een omzet van 7,5 miljard euro. Dit blijkt uit het jaarboek 2011 van de Private Label Manufacturers Association (PLMA).

Volgens de PLMA zijn huismerken in Nederlandse levensmiddelenwinkels goed voor een omzetaandeel van 25,5 procent. Dat is een half procentpunt meer dan in 2009.

• Het aantal reclamefolders dat bij huishoudens op de mat valt, is gedaald van 11,9 miljoen stuks in 2009 naar 11,7 miljard in 2010. Dat blijkt uit cijfers van de Dutch Dialogue Marketing Association (DDMA • Acquisitiefraude, van spookfacturen tot misleidende aanbiedingen, kost het bedrijfsleven volgens MKB Nederland jaarlijks 400 miljoen euro. Welk gedeelte daarvan op het bordje van supermarkten belandt, is onbekend.

• De koopkracht van de Nederlandse bevolking is in 2010 met 0,5 procent afgenomen. Dat is de grootste daling sinds 1985. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Vooral zelfstandigen en gepensioneerden leverden in koopkracht in. Bij zelfstandigen liep de koopkracht met 1,4 procent terug; bij gepensioneerden was dat 0,8 procent.

• De politie heeft in 2010 ruim 33.000 mensen opgepakt voor winkeldiefstal. De grootste groep aangehouden winkeldieven is die tussen de 12 en 17 jaar (22,7%). Daarna volgen 25-34 jaar (19,5%),

18-24 jaar (18,4%), 35-44 jaar (18,1%), 45-54 jaar (12,5%) en 55 jaar en ouder (8,8%). Dat blijkt uit analyses van politiecijfers door Detailhandel Nederland.

• Het aantal in Nederland onderschepte valse eurobiljetten blijft dalen. Dat maakte de Nederlandsche Bank bekend. In de eerste helft van 2011 doken 14.400 valse biljetten op, hoofdzakelijk biljetten van 20 en 50 euro, 28 procent minder in vergelijking met het tweede halfjaar van 2010.

Bronnen (in alfabetische volgorde): • Bedrijfschap Horeca en Catering • Bio Monitor/Biologica • Blauw Research • Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) • Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) • Checkpoints Systems Benelux • CNV Dienstenbond • Currence • Cushman & Wakefield • Deloitte • Distrifood • Distrifood.nl • Dutch Dialogue Marketing Association (DDMA) • EenVandaag • EFMI Business School • Equens • FAO

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Foodmagazine GfK Panel Services Jaarcijfers CVC Jones Lang LaSalle Landelijk Overvallen Registratie Systeem (LORS) MKB Nederland De Nederlandsche Bank Neprofarm Nielsen Popai Raad Nederlandse Detailhandel (RND) Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen SymphonyIRI Thuiswinkel.org TNS Nipo Voedingscentrum Volkskrant

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

21

22

2. De uitkomsten

2.1. Samenvatting Ook dit jaar worden veel ontwikkelingen waargenomen in de foodretailmarkt. Zondagsopening en veiligheid zijn nog steeds hot issues. Winkels worden uitgeruild, er wordt gesaneerd, maar er worden ook weer nieuwe winkels geopend. De antwoorden van de deelnemers aan de bedrijfsvergelijking zijn heel divers, maar gemiddeld genomen laten de resultaten wel een stabiele ontwikkeling zien ten opzichte van 2009: • Ondanks de extra week in 2009 is er in 2010 een omzetstijging van 1,5% gerealiseerd.

Na eliminatie van de extra week in 2009 komt de stijging uit op 3,5%. De gemiddelde weekomzet steeg van € 155.331 naar € 160.764 per week.

De brutomarge is gelijk aan vorig jaar en bedraagt 19,5% van de netto-omzet. Gemiddeld werd er een brutowinst gerealiseerd van € 1.522.665 t.o.v. € 1.499.978 in 2009.

• De gemiddelde bedrijfskosten zijn in 2010 nagenoeg op hetzelfde niveau als in 2009, ze stegen van € 1.342.170 in 2009 naar € 1.348.640 in 2010, dit is een stijging van 0,5%. Maar doordat er in 2010 een hogere omzet is gerealiseerd, zijn de bedrijfskosten procentueel afgenomen van 17,5% naar 17,3% van de netto-omzet. Deze daling is niet toe rekenen aan één bepaalde kostensoort, maar is gelijkelijk verspreid over alle kosten.

• De grootste post in de bedrijfskosten, de personeelskosten, zijn evenredig aan de omzet met 1,5% gestegen. Uitgedrukt in een percentage van de netto-omzet komen de personeelskosten voor beide jaren uit op 9,7%.

• Door een hogere omzet, een relatief gelijk gebleven brutomarge en relatief lagere bedrijfskosten is de netto bedrijfswinst met 10,3% gestegen van € 157.808 naar € 174.025. Dit is 2,2% van de nettoomzet ten opzichte van 2,0% in 2009.

Omzetontwikkeling naar omzetklasse 2010 Consumentenomzet per week Minder dan 75.000 75.000–150.000

2009

index 2009=100

€

€

38.482

38.630

99,6

119.773

116.720

102,6

150.000–225.000

187.885

178.759

105,1

Meer dan 225.000

295.967

285.996

103,5

Gemiddelde

160.764

155.331

103,5

Hieruit blijkt dat de groep kleine supermarkten iets aan omzet heeft ingeleverd, terwijl in de overige omzetcategorieën een stijging is gerealiseerd.

De brutomarge in de diverse omzetklasse (in euro en procenten) 2010 Consumentenomzet per week

2009

index

€

%

€

%

2009=100

368.426

19,7

395.482

20,7

93,2

75.000–150.000

1.089.543

18,7

1.094.248

19,0

99,6

150.000–225.000

1.798.426

19,8

1.717.590

19,4

104,7

Meer dan 225.000

2.837.393

19,8

2.757.845

19,5

102,9

Gemiddelde

1.522.665

19,5

1.499.978

19,5

101,5

Minder dan 75.000

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

23

Gemiddeld werd door de deelnemers aan de bedrijfsvergelijking een brutomarge van 19,5% gerealiseerd. In 2009 hadden de kleinere supermarkten nog veruit de hoogste marge, in 2010 hebben zij flink moeten inleveren, waardoor zij nu ook op hetzelfde niveau als de overige omzetcategorieën uitkomen. De groep supermarkten in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 heeft de grootste stijging gerealiseerd, zowel in marge als in omzet.

Totale bedrijfskosten naar omzetklasse 2010 Consumentenomzet per week

2009

index

€

€

2009=100

348.162

351.840

99,0

75.000–150.000

1.045.097

1.055.092

99,1

150.000–225.000

1.597.939

1.566.762

102,0

Meer dan 225.000

2.356.122

2.354.327

100,1

Gemiddelde

1.348.640

1.342.170

100,5

Minder dan 75.000

De bedrijfskosten zijn ten opzichte van 2009 gemiddeld 0,5% hoger dan in 2009. De groep met een weekomzet tussen € 150.000 en € 225.000 had te maken met de hoogste kostenstijging, deze bedroeg 2%. De twee laagste omzetcategorieën laten daarentegen een lichte kostendaling zien.

Personeelskosten naar omzetklasse (in euro en procenten) 2010 Consumentenomzet per week

index

€

%

€

%

Minder dan 75.000

171.922

9,2

170.425

8,9

100,9

75.000–150.000

563.942

9,7

560.227

9,7

100,7

150.000–225.000

914.605

10,0

896.638

10,1

102,0

Meer dan 225.000

1.376.751

9,6

1.353.371

9,6

101,7

757.458

9,7

746.572

9,7

101,5

Gemiddelde

De personeelskosten stijgen licht mee met de omzet en komen in verhouding tot de netto-omzet op hetzelfde percentage uit als in 2009. Door de omzetdaling bij de groep met kleinste supermarkten is de stijging in verhouding tot de netto-omzet het hoogst namelijk van 8,9% naar 9,2%. De overige categorieën blijven gelijk of dalen met 0,1%.

Huisvestingskosten De kosten voor huisvesting zijn in totaliteit gelijk aan voorgaand jaar. De gemiddelde huurprijs is met 3,4% gestegen ten opzichte van 2009. Deze stijging wordt volledig gecompenseerd door lagere energielasten en een daling van de overige huisvestingskosten.

24

2009

2009=100

Verkoopkosten De verkoopkosten zijn zowel ten opzichte van vorig jaar als in verhouding tot de netto-omzet vrij stabiel.

Een groot gedeelte van de reclameactiviteiten wordt geregeld op formule-niveau.

Deze kosten worden doorberekend middels een mediafee of verrekend in de formulefee.

De ondernemer vult dit aan met lokale activiteiten. In totaal bedroegen de verkoopkosten zowel in 2010 als in 2009 1,2% van de netto-omzet.

Algemene kosten De algemene kosten variëren in 2010 van 2,3% van de netto-omzet voor de omzetklasse met minder dan € 75.000 gemiddelde weekomzet tot 1,2% voor de omzetklasse met de hoogste omzetten. Logischerwijs worden de algemene kosten relatief lager bij toenemende gemiddelde weekomzetten. Gemiddeld stegen de algemene kosten slechts met 0,5% en bedragen thans 1,3% van de netto-omzet.

Afschrijvingen De post afschrijvingen van bedrijfsmiddelen daalt met 5,4%. Uitgedrukt in een percentage van de nettoomzet bedraagt deze post zowel in 2010 als in 2009 1,0% van de netto-omzet. Het gemiddelde bedrag aan afschrijvingen bedraagt € 76.194 en varieert van ca. € 25.000 bij de laagste omzetklasse tot circa € 125.000 bij de hoogste omzetklasse.

Rente De rentelast is in deze bedrijfsvergelijking opgenomen door een percentage van 5% te nemen over het gemiddeld geïnvesteerd eigen en lang vreemd vermogen. In 2010 lag dit gemiddeld geïnvesteerd vermogen en de daarbij behorende rente 3,7% onder het bedrag van het jaar 2009. Relatief bedraagt deze post, in 2009 0,5% van de netto-omzet en in 2010 0,4%.

Omzet per openingsuur (in euro's) 2010

2009

index

€

€

2009=100

631

633

99,7

75.000–150.000

1.625

1.603

101,4

150.000–225.000

2.520

2.458

102,5

Meer dan 225.000

3.859

3.730

103,4

Gemiddelde

2.228

2.174

102,5

Consumentenomzet per week Minder dan 75.000

De omzet per openingsuur wordt progressief hoger naarmate de omzetklasse hoger is. De toename is progressief.

In de kleinste categorie is een lichte daling waargenomen, in de hoogste categorie daarentegen stijgt de omzet per openingsuur met 3,5%.

Netto bedrijfswinst naar omzetklasse (in euro en procenten) 2010 Consumentenomzet per week Minder dan 75.000

2009

index

€

%

€

%

2009=100

20.265

1,1

43.642

2,3

46,4

75.000–150.000

44.446

0,8

39.156

0,7

113,5

150.000–225.000

200.487

2,2

150.828

1,7

132,9

Meer dan 225.000

481.271

3,4

403.518

2,9

119,3

Gemiddelde

174.025

2,2

157.808

2,0

110,3

Over het algemeen geldt: hoe groter de winkel, hoe hoger de winst. Dit is zowel in absolute zin als in relatieve zin van toepassing. De supermarkten met een gemiddelde weekomzet tussen € 150.000 en € 225.000 hebben ten opzichte van 2009 de hoogste winststijging bereikt. De groep met de laagste weekomzet heeft daarentegen een forse winstdaling moeten verwerken. Dit heeft tot gevolg dat het aantal kleinere supermarkten langzaam steeds verder afneemt.

In de hoofdstukken 2.2 tot en met 2.6 treft u de uitkomsten van deze bedrijfsvergelijking aan, zowel van de hele groep als van de afzonderlijke omzetklassen.

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

25

2.2 Uitkomsten van 110 levensmiddelenbedrijven Exploitatieoverzicht van 110 levensmiddelenbedrijven

€ Consumentenomzet 8.359.745 Omzetbelasting 562.860 Netto-omzet 7.796.885 Inkoopwaarde 6.372.105 1.424.780 Overige opbrengsten 97.885 Brutowinst 1.522.665 Bedrijfskosten 1.348.640 Nettobedrijfswinst 174.025

€ 8.232.562 550.761 7.681.801 6.274.850 1.406.951 93.027 1.499.978 1.342.170 157.808

2009 % 107,2 7,2 100 81,7 18,3 1,2 19,5 17,5 2,0

Index 2009=100 101,5 102,2 101,5 101,5 101,3 105,2 101,5 100,5 110,3

Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal

732.437 25.021 757.458

9,4 0,3 9,7

719.235 27.337 746.572

9,4 0,3 9,7

101,8 91,5 101,5

Huisvestingskosten Huur pand Afschrijvingen verbouwing huurpanden Energiekosten Verzekeringen Overige huisvestingskosten Totaal

180.331 36.552 48.932 9.469 11.023 286.307

2,3 0,5 0,6 0,1 0,2 3,7

174.397 36.017 53.483 8.428 13.937 286.262

2,3 0,4 0,7 0,1 0,2 3,7

103,4 101,5 91,5 112,4 79,1 100,0

66.243 25.217 91.460

0,9 0,3 1,2

65.765 25.021 90.786

0,9 0,3 1,2

100,7 100,8 100,7

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti Heffingen en vakbelangen Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten Onderhoud en huur inventaris Diversen Totaal

7.013 4.882 3.238 21.001 21.737 30.653 15.152 103.676

0,1 0,0 0,0 0,3 0,3 0,4 0,2 1,3

7.253 4.861 3.028 21.405 22.217 28.919 15.489 103.172

0,1 0,1 0,0 0,3 0,3 0,4 0,2 1,4

96,7 100,4 106,9 98,1 97,8 106,0 97,8 100,5

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal

76.194 33.545 109.739

1,0 0,4 1,4

80.532 34.846 115.378

1,0 0,5 1,5

94,6 96,3 95,1

1.348.640

17,3

1.342.170

17,5

100,5

Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging Verpakkingsmateriaal Totaal

Totale bedrijfskosten

26

2010 % 107,2 7,2 100,0 81,7 18,3 1,2 19,5 17,3 2,2

Balans van 110 levensmiddelenbedrijven Balans per Activa Materiële vaste activa Bouwvoorzieningen Inventaris Vervoermiddelen

31.12.2010 €

31.12.2009 €

Index 2009=100

457.354

92,0 89,4 97,6 90,9

265.321

105,6 90,0 98,0

784.410

758.096

100,1 112,9 97,6 103,5

1.460.407

1.480.771

98,6

789.504

783.854

107,1 94,4 100,7

670.903

696.917

96,3

202.402 196.969 16.545

220.069 220.336 16.949 415.916

Financiële vaste activa Waarborgsommen Vorderingen op lange termijn

144.331 115.750

136.731 128.590 260.081

Vlottende activa Voorraden Vorderingen op korte termijn Liquide middelen

223.291 286.980 274.139

Totaal Activa Passiva Kortlopende schulden Handelscrediteuren Te betalen posten Totaal passiva Eigen/vreemd lang vermogen

223.043 254.236 280.817

418.588 370.916

390.781 393.073

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

27

Basisgegevens van 110 levensmiddelenbedrijven 2010

2009

Index

€

€

2009=100

Consumentenomzet

8.359.745

8.232.562

101,5

Netto-omzet

7.796.885

7.681.801

101,5

Inkoopwaarde

6.372.105

6.274.850

101,5

Brutowinst

1.522.665

1.499.978

101,5

Personeelskosten

757.458

746.572

101,5

Huur pand

180.331

174.397

103,4

48.932

53.483

91,5

Vlottende activa

784.410

758.096

103,5

Kortlopende schulden

789.504

783.854

100,7

Eindvoorraad

223.292

223.042

100,1

26,9

25,9

103,7

1,6

1,9

82,9

Energiekosten

Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

28,5

27,9

102,3

45.512

43.871

103,7

B.V.O.

1.230

1.236

99,6

V.V.O.

933

934

99,8

Aantal klanten per week

9.910

9.935

99,7

Openingsuren per week

72

71

101,0

418.588

390.781

107,1

6.832.109

6.724.737

101,6

160.764

155.331

103,5

3.347

2.978

112,4

52

53

98,1

Aantal gewerkte uren

Crediteuren eindsaldo Inkoopwaarde incl. BTW Gemiddelde consumentenweekomzet Gemiddeld resultaat per week Aantal weken

Kostenontwikkeling van 110 levensmiddelenbedrijven €

%

Stijging: Personeelskosten Huisvestingskosten Verkoopkosten Algemene kosten

10.886

1,5

45

0,0

674

0,7

504

0,5

12.109 Daling:

28

Afschrijving en rente

5.639

4,9

Per saldo kostenstijging

6.470

0,5

Kengetallen van 110 levensmiddelenbedrijven 2010

2009

Index 2009=100

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per werkzame FTE Netto-omzet per â&#x201A;Ź personeelskosten Netto-omzet per gewerkt uur

273.463

275.570

99,24

10,29

10,29

100,04

171

175

97,84

Bruto-omzet per gewerkt uur

184

188

97,89

Brutowinst per werkzame FTE

53.405

53.809

99,25

2,01

2,01

100,05

Brutowinst per â&#x201A;Ź personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur

33

34

97,85

49,75

49,77

99,95

28.160

28.793

97,80

16,64

17,02

97,80

Netto-omzet per m2 V.V.O. per jaar

8.358

8.222

101,65

Bruto omzet per m V.V.O. per jaar

8.961

8.812

101,70

147

141

103,87

40

43

91,90

239

239

100,21

0,99

0,97

102,73

Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per betaalde FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties 2

Huur per m2 B.V.O. per jaar Energie per m2 B.V.O. per jaar Gemiddelde voorraad per m V.V.O. 2

3. Financieel Liquiditeit current ratio Liquiditeit quick ratio Krediettermijn crediteuren in dagen

0,71

0,68

104,12

22,36

21,21

105,43

4. Overige kengetallen Gemiddelde besteding per klant

16,22

15,63

103,76

Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad

29

28

101,49

Opslagduur van de voorraad in dagen

13

13

98,53

Openingsuren per week

72

71

100,99

Aantal gewerkte uren per openingsuur

12

12

102,72

Aantal m2 V.V.O. per werkzame FTE

33

34

97,62

2.228

2.174

102,48

Consumentenomzet per openingsuur

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

29

2.3 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week Exploitatieoverzicht van 24 levensmiddelenbedrijven (omzet < € 75.000 per week)

2010

2009 € % € % Consumentenomzet 2.001.049 106,9 2.047.385 106,9 Omzetbelasting 128.685 6,9 132.478 6,9 Netto-omzet 1.872.364 100,0 1.914.907 100,0 Inkoopwaarde 1.535.882 82,0 1.555.432 81,2 336.482 18,0 359.475 18,8 Overige opbrengsten 31.944 1,7 36.007 1,9 Brutowinst 368.426 19,7 395.482 20,7 Bedrijfskosten 348.162 18,6 351.840 18,4 Nettobedrijfswinst 20.265 1,1 43.642 2,3 Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal

168.094 3.828 171.922

9,0 0,2 9,2

167.140 3.285 170.425

8,7 0,2 8,9

100,6 116,5 100,9

Huisvestingskosten Huur pand Afschrijvingen verbouwing huurpanden Energiekosten Verzekeringen Overige huisvestingskosten Totaal

41.371 10.737 21.216 4.834 4.443 82.601

2,2 0,6 1,1 0,3 0,2 4,4

41.259 10.471 23.031 3.503 5.057 83.321

2,2 0,5 1,2 0,2 0,3 4,4

100,3 102,5 92,1 138,0 87,9 99,1

Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging Verpakkingsmateriaal Totaal

17.092 4.383 21.475

0,9 0,2 1,1

21.742 4.289 26.031

1,2 0,2 1,4

78,6 102,2 82,5

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti Heffingen en vakbelangen Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten Onderhoud en huur inventaris Diversen Totaal

1.625 3.685 1.978 2.622 14.202 15.097 3.089 42.298

0,1 0,2 0,1 0,1 0,8 0,8 0,2 2,3

2.135 3.558 1.462 3.302 12.402 14.388 3.585 40.832

0,1 0,2 0,1 0,2 0,6 0,7 0,2 2,1

76,1 103,6 135,3 79,4 114,5 104,9 86,2 103,6

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal

24.697 5.169 29.866

1,3 0,3 1,6

23.920 7.311 31.231

1,2 0,4 1,6

103,3 70,7 95,6

348.162

18,6

351.840

18,4

99,0

Totale bedrijfskosten

30

Index 2009=100 97,7 97,1 97,8 98,7 93,6 88,7 93,2 99,0 46,4

Balans van 24 levensmiddelenbedrijven (omzet < € 75.000 per week) Balans per

31.12.2010

€

31.12.2009

Index

€

2009=100

Activa Materiële vaste activa Bouwvoorzieningen

48.131

54.421

88,4

Inventaris

38.861

53.858

72,2

Vervoermiddelen

7.637

7.875 94.629

97,0 116.154

81,5

Financiële vaste activa Waarborgsommen

28.906

21.713

133,1

Vorderingen op lange termijn

48.292

60.120

80,3

77.198

81.833

94,3

Vlottende activa Voorraden

92.418

93.033

99,3

Vorderingen op korte termijn

39.200

39.719

98,7

Liquide middelen

45.157

52.438

86,1

Totaal Activa

176.775

185.190

95,5

348.602

383.177

91,0

Passiva Kortlopende schulden Handelscrediteuren

131.212

118.801

Te betalen posten

114.001

118.147

110,4 96,5

Totaal passiva

245.213

236.948

103,5

Eigen/vreemd lang vermogen

103.389

146.229

70,7

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

31

Basisgegevens van 24 levensmiddelenbedrijven (omzet < € 75.000 per week)

Consumentenomzet

2010

2009

Index

€

€

2009=100

2.001.049

2.047.385

97,7

Netto-omzet

1.872.364

1.914.907

97,8

Inkoopwaarde

1.535.882

1.555.432

98,7

Brutowinst

368.426

395.482

93,2

Personeelskosten

171.922

170.425

100,9

Huur pand

41.371

41.259

100,3

Energiekosten

21.216

23.031

92,1

Vlottende activa

176.775

185.190

95,5

Kortlopende schulden

245.213

236.948

103,5

92.418

93.033

99,3

Eindvoorraad Aantal FTE betaald

6,9

7,2

95,9

Aantal FTE onbetaald

1,6

2,0

79,7

Totaal FTE

8,5

9,2

92,4

11.745

12.253

95,9

B.V.O.

Aantal gewerkte uren

575

599

96,0

V.V.O.

431

446

96,4

Aantal klanten per week

2.883

2.929

98,4

Openingsuren per week

61

61

99,9

131.213

118.801

110,4

1.641.441

1.663.040

98,7

38.482

38.630

99,6

390

823

47,3

52

53

98,1

Crediteuren eindsaldo Inkoopwaarde incl. BTW Gemiddelde consumentenweekomzet Gemiddeld resultaat per week Aantal weken

Kostenontwikkeling van 24 levensmiddelenbedrijven (omzet < € 75.000 per week) €

%

Personeelskosten

1.497

0,9

Algemene kosten

1.466

3,6

Stijging:

2.963 Daling: 720

0,9

Verkoopkosten

Huisvestingskosten

4.556

17,5

Afschrijving en rente

1.365

4,4

6.641 Per saldo kostendaling

32

3.678

1,0

Kengetallen van 24 levensmiddelenbedrijven (omzet < € 75.000 per week) 2010

2009

Index 2009=100

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per werkzame FTE Netto-omzet per € personeelskosten Netto-omzet per gewerkt uur

219.364

207.204

105,87

10,89

11,24

96,93

159

156

102,00

Bruto-omzet per gewerkt uur

170

167

101,96

Brutowinst per werkzame FTE

43.164

42.793

100,87

2,14

2,32

92,35

31

32

97,18

46,66

43,09

108,29

24.767

23.534

105,24

14,64

13,91

105,24

Netto-omzet per m2 V.V.O. per jaar

4.349

4.290

101,38

Bruto omzet per m V.V.O. per jaar

4.648

4.587

101,34

72

69

104,43

Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per betaalde FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties 2

Huur per m2 B.V.O. per jaar Energie per m B.V.O. per jaar

37

38

95,94

215

208

103,35

Liquiditeit current ratio

0,72

0,78

92,24

Liquiditeit quick ratio

0,34

0,39

88,45

29,18

26,07

111,90

2

Gemiddelde voorraad per m2 V.V.O. 3. Financieel

Krediettermijn crediteuren in dagen 4. Overige kengetallen Gemiddelde besteding per klant

13,35

13,19

101,22

Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad

17

17

99,07

Opslagduur van de voorraad in dagen

22

22

100,94

Openingsuren per week

61

61

99,88

Aantal gewerkte uren per openingsuur Aantal m2 V.V.O. per werkzame FTE Consumentenomzet per openingsuur

4

4

95,97

50

48

104,42

631

633

99,73

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

33

2.4 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 75.000 tot € 150.000 per week Exploitatieoverzicht van 34 levensmiddelenbedrijven (omzet € 75.000 - € 150.000 per week)

2010

2009 Index € % € % 2009=100 Consumentenomzet 6.228.205 107,2 6.186.142 107,2 100,7 Omzetbelasting 415.873 7,2 414.433 7,2 100,3 Netto-omzet 5.812.332 100,0 5.771.708 100,0 100,7 Inkoopwaarde 4.803.800 82,7 4.756.938 82,4 101,0 1.008.532 17,3 1.014.770 17,6 99,4 Overige opbrengsten 81.011 1,4 79.478 1,4 101,9 Brutowinst 1.089.543 18,7 1.094.248 19,0 99,6 Bedrijfskosten 1.045.097 17,9 1.055.092 18,3 99,1 Nettobedrijfswinst 44.446 0,8 39.156 0,7 113,5 Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal

544.696 19.246 563.942

9,4 0,3 9,7

535.413 24.814 560.227

9,3 0,4 9,7

101,7 77,6 100,7

Huisvestingskosten Huur pand Afschrijvingen verbouwing huurpanden Energiekosten Verzekeringen Overige huisvestingskosten Totaal

152.734 25.408 45.569 7.747 8.180 239.638

2,6 0,4 0,8 0,1 0,1 4,1

148.028 25.517 51.080 7.220 8.430 240.275

2,6 0,4 0,9 0,1 0,1 4,2

103,2 99,6 89,2 107,3 97,0 99,7

Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging Verpakkingsmateriaal Totaal

62.050 19.007 81.057

1,1 0,3 1,4

58.800 18.808 77.608

1,0 0,3 1,3

105,5 101,1 104,4

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti Heffingen en vakbelangen Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten Onderhoud en huur inventaris Diversen Totaal

6.939 4.067 2.471 10.058 18.563 29.135 12.721 83.954

0,1 0,1 0,0 0,2 0,3 0,5 0,2 1,4

7.242 4.484 2.474 10.362 17.007 24.889 23.108 89.566

0,1 0,1 0,0 0,2 0,3 0,4 0,4 1,6

95,8 90,7 99,9 97,1 109,1 117,1 55,0 93,7

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal

58.313 18.193 76.506

1,0 0,3 1,3

68.004 19.413 87.417

1,2 0,3 1,5

85,7 93,7 87,5

1.045.097

17,9

1.055.093

18,3

99,1

Totale bedrijfskosten

34

Balans van 34 levensmiddelenbedrijven (omzet € 75.000 - € 150.000 per week) Balans per

31.12.2010

€

31.12.2009

Index

€

2009=100

Activa Materiële vaste activa Bouwvoorzieningen

141.121

147.423

95,7

Inventaris

156.665

151.852

103,2

Vervoermiddelen

19.210

20.591 316.996

93,3 319.866

99,1

Financiële vaste activa Waarborgsommen

130.957

118.549

110,5

Vorderingen op lange termijn

144.229

133.525

108,0

275.186

252.074

109,2

Vlottende activa Voorraden

181.572

181.514

100,0

Vorderingen op korte termijn

126.983

126.435

100,4

Liquide middelen

171.876

176.370

97,5

Totaal Activa

480.431

484.319

99,2

1.072.613

1.056.259

101,5

Passiva Kortlopende schulden Handelscrediteuren

326.499

277.359

Te betalen posten

382.255

390.647

117,7 97,9

Totaal passiva

708.754

668.006

106,1

Eigen/vreemd lang vermogen

363.859

388.253

93,7

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

35

Basisgegevens van 34 levensmiddelenbedrijven (omzet € 75.000 - € 150.000 per week)

Consumentenomzet

2010

2009

Index

€

€

2009=100

6.228.205

6.186.142

100,7

Netto-omzet

5.812.332

5.771.708

100,7

Inkoopwaarde

4.803.800

4.756.938

101,0

Brutowinst

1.089.543

1.094.248

99,6

Personeelskosten

563.942

560.227

100,7

Huur pand

152.734

148.028

103,2

45.569

51.080

89,2

Energiekosten Vlottende activa

480.431

484.319

99,2

Kortlopende schulden

708.754

668.006

106,1

Eindvoorraad

181.572

181.514

100,0

20,3

20,4

99,3

1,8

2,0

90,0

22,1

22,4

98,4

Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

34.288

34.544

99,3

B.V.O.

Aantal gewerkte uren

1.160

1.152

100,7

V.V.O.

887

882

100,6

Aantal klanten per week

7.745

7.644

101,3

Openingsuren per week

74

73

101,2

326.499

277.359

117,7

5.147.513

5.098.507

101,0

119.773

116.720

102,6

855

739

115,7

52

53

98,1

Crediteuren eindsaldo Inkoopwaarde incl. BTW Gemiddelde consumentenweekomzet Gemiddeld resultaat per week Aantal weken

Kostenontwikkeling van 34 levensmiddelenbedrijven (omzet € 75.000 - € 150.000 per week) €

%

Personeelskosten

3.715

0,7

Verkoopkosten

3.449

4,4

Stijging:

7.164 Daling: Huisvestingskosten Algemene kosten Afschrijving en rente

637

0,3

5.612

6,3

10.911

12,5

17.160 Per saldo kostendaling

36

9.996

0,9

Kengetallen van 34 levensmiddelenbedrijven (omzet € 75.000 - € 150.000 per week) 2010

2009

Index 2009=100

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per werkzame FTE Netto-omzet per € personeelskosten Netto-omzet per gewerkt uur

263.424

257.480

102,31

10,31

10,30

100,04

170

167

101,46

Bruto-omzet per gewerkt uur

182

179

101,43

Brutowinst per werkzame FTE

49.380

48.815

101,16

1,93

1,95

98,91

Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur

32

32

100,31

51,76

51,20

101,10

27.829

27.440

101,42

16,45

16,22

101,42

Netto-omzet per m2 V.V.O. per jaar

6.553

6.547

100,09

Bruto omzet per m V.V.O. per jaar

7.022

7.018

100,07

132

128

102,50

39

44

88,62

205

206

99,41

0,68

0,73

93,49

Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per betaalde FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties 2

Huur per m2 B.V.O. per jaar Energie per m2 B.V.O. per jaar Gemiddelde voorraad per m V.V.O. 2

3. Financieel Liquiditeit current ratio Liquiditeit quick ratio Krediettermijn crediteuren in dagen

0,42

0,45

93,02

23,15

19,86

116,60

4. Overige kengetallen 15,47

15,27

101,28

Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad

Gemiddelde besteding per klant

26

26

100,97

Opslagduur van de voorraad in dagen

14

14

99,04

Openingsuren per week

74

73

101,23

9

9

98,05

40

39

102,21

1.625

1.603

101,37

Aantal gewerkte uren per openingsuur Aantal m2 V.V.O. per werkzame FTE Consumentenomzet per openingsuur

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

37

2.5 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 per week Exploitatieoverzicht van 25 levensmiddelenbedrijven (omzet € 150.000 - € 225.000 per week)

2010

2009 Index € % € % 2009=100 Consumentenomzet 9.770.012 107,3 9.474.229 107,3 103,1 Omzetbelasting 663.465 7,3 645.612 7,3 102,8 Netto-omzet 9.106.547 100,0 8.828.617 100,0 103,1 Inkoopwaarde 7.458.672 81,9 7.236.191 82,0 103,1 1.647.875 18,1 1.592.426 18,0 103,5 Overige opbrengsten 150.551 1,7 125.164 1,4 120,3 Brutowinst 1.798.426 19,8 1.717.590 19,4 104,7 Bedrijfskosten 1.597.939 17,6 1.566.762 17,7 102,0 Nettobedrijfswinst 200.487 2,2 150.828 1,7 132,9 Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal

887.731 26.874 914.605

9,7 0,3 10,0

867.732 28.906 896.638

9,8 0,3 10,1

102,3 93,0 102,0

Huisvestingskosten Huur pand Afschrijvingen verbouwing huurpanden Energiekosten Verzekeringen Overige huisvestingskosten Totaal

205.120 46.466 57.328 10.030 11.330 330.274

2,3 0,5 0,6 0,1 0,1 3,6

195.345 45.612 58.255 9.155 12.947 321.314

2,2 0,5 0,7 0,1 0,1 3,6

105,0 101,9 98,4 109,6 87,5 102,8

65.723 27.528 93.251

0,7 0,3 1,0

75.190 27.658 102.848

0,9 0,3 1,2

87,4 99,5 90,7

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti Heffingen en vakbelangen Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten Onderhoud en huur inventaris Diversen Totaal

9.518 5.336 3.743 23.903 24.153 32.164 19.780 118.597

0,1 0,1 0,0 0,3 0,3 0,4 0,2 1,3

10.488 5.305 3.482 22.043 27.707 31.400 15.095 115.520

0,1 0,1 0,0 0,2 0,3 0,4 0,2 1,3

90,8 100,6 107,5 108,4 87,2 102,4 131,0 102,7

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal

96.570 44.642 141.212

1,1 0,5 1,6

89.910 40.532 130.442

1,0 0,5 1,5

107,4 110,1 108,3

1.597.939

17,6

1.566.762

17,7

102,0

Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging Verpakkingsmateriaal Totaal

Totale bedrijfskosten

38

Balans van 25 levensmiddelenbedrijven (omzet € 150.000 - € 225.000 per week) Balans per

31.12.2010

€

31.12.2009

Index

€

2009=100

Activa Materiële vaste activa Bouwvoorzieningen

284.435

318.115

Inventaris

283.522

330.506

85,8

19.279

23.509

82,0

Vervoermiddelen

587.236

89,4

672.130

87,4

Financiële vaste activa Waarborgsommen Vorderingen op lange termijn

215.726

198.628

1.068

108,6

8.045 216.794

13,3 206.673

104,9

Vlottende activa Voorraden

316.760

319.009

99,3

Vorderingen op korte termijn

323.542

288.506

112,1

Liquide middelen

322.421

Totaal Activa

308.174

104,6

962.723

915.689

105,1

1.766.753

1.794.492

98,5

Passiva Kortlopende schulden Handelscrediteuren

434.150

442.454

98,1

Te betalen posten

439.769

541.401

81,2

Totaal passiva

873.919

983.855

88,8

Eigen/vreemd lang vermogen

892.834

810.637

110,1

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

39

Basisgegevens van 25 levensmiddelenbedrijven (omzet € 150.000 - € 225.000 per week)

Consumentenomzet

2010

2009

Index

€

€

2009=100

9.770.012

9.474.229

103,1

Netto-omzet

9.106.547

8.828.617

103,1

Inkoopwaarde

7.458.672

7.236.191

103,1

Brutowinst

1.798.426

1.717.590

104,7

Personeelskosten

914.605

896.638

102,0

Huur pand

205.120

195.345

105,0

57.328

58.255

98,4 105,1

Energiekosten Vlottende activa

962.723

915.689

Kortlopende schulden

873.919

983.855

88,8

Eindvoorraad

316.760

319.009

99,3

34,3

31,8

108,1

1,0

1,0

100,0

35,3

32,8

107,9

Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

58.117

53.759

108,1

B.V.O.

Aantal gewerkte uren

1.301

1.300

100,1

V.V.O.

1.010

1.023

98,7

Aantal klanten per week

12.159

11.829

102,8

Openingsuren per week

75

73

102,5

434.151

442.455

98,1

8.002.080

7.765.353

103,0

187.885

178.759

105,1

3.856

2.846

135,5

52

53

98,1

Crediteuren eindsaldo Inkoopwaarde incl. BTW Gemiddelde consumentenweekomzet Gemiddeld resultaat per week Aantal weken

Kostenontwikkeling van 25 levensmiddelenbedrijven (omzet € 150.000 - € 225.000 per week) €

%

17.967

2,0

Stijging: Personeelskosten Huisvestingskosten

8.960

2,8

Algemene kosten

3.077

2,7

10.770

8,3

Afschrijving en rente

40.774 Daling: Verkoopkosten Per saldo kostenstijging

40

9.597

9,3

31.177

2,0

Kengetallen van 25 levensmiddelenbedrijven (omzet € 150.000 - € 225.000 per week) 2010

2009

Index 2009=100

1. Arbeidsprestaties 257.627

269.389

95,63

Netto-omzet per € personeelskosten

Netto-omzet per werkzame FTE

9,96

9,85

101,12

Netto-omzet per gewerkt uur

157

164

95,41

Bruto-omzet per gewerkt uur

168

176

95,39

Brutowinst per werkzame FTE

50.878

52.409

97,08

1,97

1,92

102,65

Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur

31

32

96,86

50,86

52,20

97,42

26.628

28.220

94,36

15,74

16,68

94,36

Netto-omzet per m2 V.V.O. per jaar

9.021

8.628

104,55

Bruto omzet per m V.V.O. per jaar

9.678

9.259

104,53

158

150

104,91

44

45

98,32

315

312

101,01

1,10

0,93

118,36

Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per betaalde FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties 2

Huur per m2 B.V.O. per jaar Energie per m2 B.V.O. per jaar Gemiddelde voorraad per m V.V.O. 2

3. Financieel Liquiditeit current ratio Liquiditeit quick ratio Krediettermijn crediteuren in dagen

0,74

0,61

121,88

19,80

20,80

95,22

4. Overige kengetallen 15,45

15,11

102,25

Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad

Gemiddelde besteding per klant

23

23

103,44

Opslagduur van de voorraad in dagen

16

16

96,68

Openingsuren per week

75

73

102,53

Aantal gewerkte uren per openingsuur

15

14

105,44

Aantal m2 V.V.O. per werkzame FTE

29

31

91,47

2.520

2.458

102,51

Consumentenomzet per openingsuur

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

41

2.6 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van meer dan € 225.000 per week Exploitatieoverzicht van 27 levensmiddelenbedrijven (omzet > € 225.000 per week)

2010

2009 € % € % Consumentenomzet 15.390.276 107,3 15.157.778 107,4 Omzetbelasting 1.040.734 7,3 1.041.208 7,4 Netto-omzet 14.349.542 100,0 14.116.570 100,0 Inkoopwaarde 11.639.791 81,1 11.491.202 81,4 2.709.751 18,9 2.625.369 18,6 Overige opbrengsten 127.642 0,9 132.477 0,9 Brutowinst 2.837.393 19,8 2.757.845 19,5 Bedrijfskosten 2.356.122 16,4 2.354.327 16,6 Nettobedrijfswinst 481.271 3,4 403.518 2,9 Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal

1.326.697 50.054 1.376.751

9,2 0,4 9,6

1.303.039 50.332 1.353.371

9,2 0,4 9,6

101,8 99,4 101,7

Huisvestingskosten Huur pand Afschrijvingen verbouwing huurpanden Energiekosten Verzekeringen Overige huisvestingskosten Totaal

310.163 60.026 70.030 15.175 19.954 475.348

2,2 0,4 0,5 0,1 0,1 3,3

301.393 59.048 79.157 13.764 29.236 482.598

2,1 0,4 0,6 0,1 0,2 3,4

102,9 101,7 88,5 110,3 68,3 98,5

Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging Verpakkingsmateriaal Totaal

114.873 47.103 161.976

0,8 0,3 1,1

104.153 47.298 151.451

0,7 0,3 1,0

110,3 99,6 106,9

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti Heffingen en vakbelangen Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten Onderhoud en huur inventaris Diversen Totaal

9.724 6.462 4.820 45.596 30.284 44.993 24.640 166.519

0,1 0,1 0,0 0,3 0,2 0,3 0,2 1,2

9.747 6.026 4.633 48.927 32.227 44.608 16.841 163.009

0,1 0,0 0,0 0,4 0,2 0,3 0,1 1,1

99,8 107,2 104,0 93,2 94,0 100,9 146,3 102,2

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal

125.621 49.907 175.528

0,9 0,3 1,2

137.944 65.954 203.898

1,0 0,5 1,5

91,1 75,7 86,1

2.356.122

16,4

2.354.327

16,6

100,1

Totale bedrijfskosten

42

Index 2009=100 101,5 100,0 101,7 101,3 103,2 96,4 102,9 100,1 119,3

Balans van 27 levensmiddelenbedrijven (omzet > € 225.000 per week) Balans per

31.12.2010

€

31.12.2009

Index

€

2009=100

Activa Materiële vaste activa Bouwvoorzieningen

314.859

346.721

90,8

Inventaris

302.264

352.547

85,7

Vervoermiddelen

20.022

17.908 637.145

111,8 717.176

88,8

Financiële vaste activa Waarborgsommen

250.292

286.464

87,4

Vorderingen op lange termijn

208.234

261.714

79,6

458.526

548.178

83,6

Vlottende activa Voorraden

300.768

302.043

99,6

Vorderingen op korte termijn

323.997

382.287

84,8

Liquide middelen

553.267

590.016

93,8

Totaal Activa

1.178.032

1.274.346

92,4

2.273.703

2.539.700

89,5

Passiva Kortlopende schulden Handelscrediteuren

754.299

717.451

105,1

Te betalen posten

521.256

503.163

103,6

Totaal passiva Eigen/vreemd lang vermogen

1.275.555

1.220.614

104,5

998.148

1.319.086

75,7

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

43

Basisgegevens van 27 levensmiddelenbedrijven (omzet > € 225.000 per week)

Consumentenomzet

2010

2009

Index

€

€

2009=100

15.390.276

15.157.778

101,5

Netto-omzet

14.349.542

14.116.570

101,7

Inkoopwaarde

11.639.791

11.491.202

101,3

Brutowinst

2.837.393

2.757.845

102,9

Personeelskosten

1.376.751

1.353.371

101,7

310.163

301.393

102,9

70.030

79.157

88,5

Huur pand Energiekosten Vlottende activa

1.178.032

1.274.346

92,4

Kortlopende schulden

1.275.555

1.220.614

104,5

300.768

302.043

99,6

47,4

46,4

102,3

0,0

0,0

100,0

47,4

46,4

102,3 102,3

Eindvoorraad Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

80.248

78.474

B.V.O.

Aantal gewerkte uren

1.836

1.848

99,4

V.V.O.

1.366

1.352

101,1

Aantal klanten per week

16.009

16.492

97,1

Openingsuren per week

77

77

100,0

754.299

717.451

105,1

12.483.995

12.338.769

101,2

295.967

285.996

103,5

9.255

7.614

121,6

52

53

98,1

Crediteuren eindsaldo Inkoopwaarde incl. BTW Gemiddelde consumentenweekomzet Gemiddeld resultaat per week Aantal weken

Kostenontwikkeling van 27 levensmiddelenbedrijven (omzet > € 225.000 per week) €

%

Personeelskosten

23.380

1,7

Verkoopkosten

10.525

6,9

3.510

2,2

Stijging:

Algemene kosten

37.415 Daling: Huisvestingskosten Afschrijving en rente

7.250

1,5

28.370

13,9

35.620 Per saldo kostenstijging

44

1.795

0,1

Kengetallen van 27 levensmiddelenbedrijven (omzet > € 225.000 per week) 2010

2009

Index 2009=100

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per werkzame FTE Netto-omzet per € personeelskosten Netto-omzet per gewerkt uur

302.554

304.373

99,40

10,42

10,43

99,92

179

180

99,40

Bruto-omzet per gewerkt uur

192

193

99,29

Brutowinst per werkzame FTE

59.825

59.463

100,61

2,06

2,04

101,14 100,61

Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur

35

35

48,52

49,07

98,88

29.028

29.181

99,48

17,16

17,25

99,48

Netto-omzet per m2 V.V.O. per jaar

10.502

10.441

100,59

Bruto omzet per m V.V.O. per jaar

11.264

11.211

100,47

169

163

103,58

38

43

89,05

221

223

98,74

0,92

1,04

88,46

Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per betaalde FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties 2

Huur per m2 B.V.O. per jaar Energie per m2 B.V.O. per jaar Gemiddelde voorraad per m V.V.O. 2

3. Financieel Liquiditeit current ratio Liquiditeit quick ratio Krediettermijn crediteuren in dagen

0,69

0,80

86,34

22,05

21,22

103,91

18,49

17,34

106,61

39

38

101,51

9

10

98,52

4. Overige kengetallen Gemiddelde besteding per klant Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad Opslagduur van de voorraad in dagen Openingsuren per week

77

77

100,05

Aantal gewerkte uren per openingsuur

20

20

102,21

Aantal m2 V.V.O. per werkzame FTE

29

29

98,82

3.859

3.730

103,44

Consumentenomzet per openingsuur

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

45

2.7 Verwachtingen voor de toekomst 2.7.1 Wat verwachten onze deelnemende bedrijven?

Nettowinst Van de bedrijven met een omzet van minder dan € 75.000 per week verwacht het overgrote deel een gelijkblijvende nettowinst. Slechts 5,9% verwacht een daling. De groep van € 150.000 tot € 225.000 heeft de meest positieve verwachting ten aanzien van de nettowinst, hier verwacht 57,7% een stijging.

Verwachting van de ontwikkeling van de nettowinst: Consumentenomzet x € 1.000 < 75

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

5,9

58,8

35,3

75–150

15,4

30,8

53,8

150–225

11,5

30,8

57,7

8,3

41,7

50,0

11,1

38,3

50,6

> 225 Gemiddelde

Per saldo verwachten onze ondernemers een nettowinststijging van 12,6%. Dat zou betekenen dat het gemiddeld winstniveau zou gaan van € 174.025 in 2010 naar € 195.952 in 2011.

Loonkosten De ondernemers hebben wisselende verwachtingen over de ontwikkeling van de loonkosten. Over het algemeen is in alle categorieën de verwachting van een toename het hoogste. Slechts 28,4% verwacht een daling van de loonkosten.

Verwachting ontwikkeling loonkosten naar omzetklasse: Consumentenomzet x € 1.000 < 75

Afname

Toename

%

%

%

35,3

23,5

41,2

75–150

23,1

42,3

34,6

150–225

30,8

30,8

38,4

> 225

25,0

33,3

41,7

Gemiddelde

28,4

33,3

38,3

De deelnemende ondernemers verwachten een gemiddelde loonkostenstijging van 1,1%.

46

Gelijk

Consumentenomzet Gemiddeld verwacht 74,1% van de deelnemers een omzetstijging en slechts 9,9% een omzetdaling. In de categorie met de hoogste omzet verwacht zelfs geen enkele ondernemer een omzetdaling. In de groep met een gemiddelde weekomzet tot € 75.000 wordt door 17,6% een daling verwacht.

Verwachting ontwikkeling consumentenomzet: Consumentenomzet

Afname

x € 1.000

Gelijk

Toename

%

%

%

< 75

17,6

17,6

64,8

75–150

11,5

11,5

77,0

150–225

7,7

19,2

73,1

> 225

0,0

16,7

83,3

Gemiddelde

9,9

16,0

74,1

Volgens alle ingevulde verwachtingen zal de omzet in 2011 ten opzichte van 2010 met 6,8% stijgen. Gezien de in 2010 gerealiseerde omzetgroei van 3,5% is de verwachte omzetgroei voor 2011 erg optimistisch te noemen.

Brutomarge De ondervraagde ondernemers zijn sterk verdeeld over hun margeverwachting. Gemiddeld verwacht 43,2% dat de omzet gelijk blijft, in de omzetcategorie tot € 75.000 is dit zelfs 64,7%. Enkel in de hoogste omzetcategorie, de deelnemers met een weekomzet van meer dan € 225.000, verwacht het overgrote deel van de ondernemers een toename.

Verwachting van de ontwikkeling van de brutomarge: Consumentenomzet x € 1.000

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

< 75

11,8

64,7

23,5

75–150

26,9

42,3

30,8

150–225

34,6

34,6

30,8

> 225

25,0

33,3

41,7

Gemiddelde

26,0

43,2

30,8

Per saldo verwachten onze ondernemers een stijging van de marge van 0,4% van de netto-omzet. Gezien de verwachting dat ook in 2011 de stijgende grondstofprijzen niet of beperkt doorberekend kunnen worden aan de consument zal de margestijging gerealiseerd moeten worden door assortimentswijzigingen of uitbreiding.

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

47

Productassortiment Het assortiment is een van de belangrijkste mogelijkheden tot het creëren van onderscheidend vermogen.

Consumenten waarderen een uitgebreid assortiment, waardoor veranderingen constant noodzakelijk zijn. Het assortiment wordt voornamelijk uitgebreid met biologische-, duurzame-, verse, en kant-en-klaar producten. Ook artikelen met een gezondheidsclaim scoren hoog.

Daarnaast worden de kruidenierswaren jaarlijks verder uitgebreid en aangepast op de behoeften van de klanten.

In de categorie overig werd voornamelijk gekozen voor streekproducten. Dit zijn vaak biologische en duurzame producten die bovendien extra aanspreken omdat ze uit de eigen regio komen.

Hieronder is aangegeven hoeveel procent van de ondernemers voornemens is het assortiment van een bepaalde omzetgroep uit te breiden.

Gaat u uitbreiden in assortiment en op welke wijze?

Omzetgroep

< 75k %

%

%

%

%

Kant-en-klaar

17,6

42,3

42,9

50,0

37,5

Allochtoon

5,9

15,4

23,8

12,5

15,3

Biologisch

29,4

53,8

52,4

50,0

47,2

Duurzaam

23,5

53,8

52,4

37,5

44,4

Vers

41,2

50,0

61,9

50,0

51,4

Diepvries

0,0

34,6

42,9

0,0

25,0

Non food

5,9

38,5

28,6

0,0

23,6

Slijterij

5,9

15,4

23,8

0,0

13,9

Drogisterij

17,6

11,5

33,3

12,5

19,4

Cosmetica

0,0

15,4

33,3

0,0

15,3

Opname stomerij

0,0

11,5

14,3

0,0

8,3

Artikelen met een gezondheidsclaim

11,8

38,5

33,3

25,0

29,2

Kruidenierswaren

17,6

34,6

38,1

12,5

29,2

5,9

3,8

0,0

12,5

4,2

Overig

75–150k

150–225k

> 225k

Gemiddeld

Investeringen De investeringsbereidheid bij de deelnemende supermarktondernemers ligt voor 2011 op 67,9%.

In 2012 is dit weer iets lager en daalt het percentage naar 45,7%. Over meerdere jaren bezien is de investeringsbereidheid bij alle omzetcategorieën hoog.

Investeren in 2011 en volgende jaren: Consumentenomzet x € 1.000

48

Ja

Ja

Ja

2011

2012

t/m 2015

%

%

%

< 75

47,1

41,2

47,1

75–150

65,4

34,6

50,0

150–225

88,5

53,8

65,4

> 225

58,3

58,3

75,0

Gemiddelde

67,9

45,7

58,0

De ondernemers verwachten in 2011 gemiddeld zo’n € 250.000 te investeren. Voor het volgend jaar is dat gemiddeld € 220.000 en voor de jaren 2013 tot en met 2015 verwacht men in deze periode gemiddeld € 460.000 te investeren.

Verwachtingen ondernemerschap Van de deelnemende ondernemers heeft 90% de overtuiging dat ze over vijf jaar nog ondernemer zijn. Bij de groep met een gemiddelde weekomzet lager dan € 75.000 per week denkt 41,2% aan stoppen. Van de ondernemers met een gemiddelde weekomzet boven € 150.000 denkt niemand in de komende 5 jaar te stoppen als supermarktondernemer. Van de ondernemers met een gemiddelde weekomzet lager dan € 75.000 denkt 35,3% dat de supermarkt over 5 jaar niet meer bestaat. Alle ondernemers met een gemiddelde weekomzet boven € 150.000 denken dat hun supermarkt over 5 jaar wel nog bestaat.

Verwacht u over vijf jaar nog supermarktondernemer te zijn?

Consumentenomzet

Ja

x € 1.000

%

%

58,8

41,2

< 75

Nee

75–150

96,0

4,0

150–225

100,0

0,0

> 225

100,0

0,0

90,0

10,0

Consumentenomzet

Ja

Nee

x € 1.000

%

%

< 75

64,7

35,3

75–150

96,0

4,0

150–225

100,0

0,0

> 225

100,0

0,0

91,3

8,8

Gemiddelde Verwacht u dat uw supermarkt over 5 jaar nog bestaat?

Gemiddelde

21% van de ondernemers verwacht in de komende 5 jaar te reloceren. Voor supermarktondernemers met een weekomzet tot € 150.000 zijn de percentages het hoogst. In de groep met een gemiddelde weekomzet boven € 225.000 worden geen relocaties verwacht in de komende vijf jaar.

Verwacht u dat uw supermarkt over 5 jaar nog op dezelfde plek is gevestigd?

Consumentenomzet x € 1.000

Ja

Nee

%

%

< 75

70,6

29,4

75–150

68,0

32,0

150–225

84,6

15,4

> 225 Gemiddelde

100,0

0,0

78,8

21,3

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

49

2.7.2 Verwachtingen van Deloitte De schaalvergroting zal onverminderd doorzetten. Tenzij de overheid ingrijpt, zal ook het aantal openingsuren toenemen. Daardoor zal de omzet in volume nog kunnen toenemen, gedeeltelijk door het winnen van omzet van de horeca. Ook zullen grotere winkels omzet afpakken van veelal kleinere winkels die niet kunnen of willen opengaan op zondag.

Het aantal winkels zal afnemen. De sanering vindt vooral plaats in de winkels met de kleinere oppervlakten. Voor de grotere winkels blijft foodretail een heel lucratieve branche waarin door de ondernemer gemiddeld een goede boterham kan worden verdiend. Door de noodzakelijk grote investeringen alsmede door het veelal ontbreken van het netwerk/contacten, zullen zelfstandigen minder in staat zijn nieuwe grootschalige projecten te verwerven dan de organisaties. Daardoor voorzien wij op termijn een daling van het marktaandeel van de gevestigde supermarktondernemer.

De supermarktonderneming blijkt minder crisisgevoelig dan vele ondernemingen in andere sectoren. Mede door de Jumbo-deal en de crisis is de markt in beweging. Daardoor is het aantal bedrijfsoverdrachten hoger dan in de laatste jaren gebruikelijk. De consolidatieslag in de branche blijkt nog niet ten einde te zijn. Ondanks deze ontwikkelingen zien wij voor zelfstandigen veel kansen in deze branche.

50

3. Enkele kerncijfers sinds 1990

In de navolgende tabel is in één oogopslag de ontwikkeling weergegeven van: • aantal bedrijven • omzet • brutowinst • personeelskosten • nettowinst Het aantal zelfstandige supermarkten is in tegenstelling tot de afgelopen jaren iets toegenomen.

De nettowinst is na de dip in 2009 weer opgekrabbeld richting het niveau van 2008 en bedraagt in 2010 2,2% van de netto-omzet. De personeelskosten vertonen vanaf 1990 zowel absoluut als relatief een stijgende lijn, sinds 2008 blijft het percentage steken op 9,7% van de netto-omzet. De overige kosten zijn in 2010 historisch laag, dit zorgt in combinatie met de stijging van de omzet tot een betere nettowinst dan vorig jaar. Over het algemeen dus een goede ontwikkeling ten opzichte van 2009.

Jaar*

Aantal zelfstandige supermarkten

Omzetstijging per week t.o.v. vorig jaar in %

Brutomarge in %

Totale kosten in %

Personeelskosten in %

Overige kosten in %

Nettowinst in %

1990

6.173

5,8

17,7

14,1

6,2

7,9

3,6

1991

6.000

6,0

17,8

14,7

6,7

8,0

3,1

1992

5.793

5,7

18,4

15,3

7,5

7,8

3,1

1993

5.130

0,8

19,1

16,5

7,9

8,6

2,6

1994

5.069

2,5

18,6

16,3

7,7

8,5

2,3

1995

4.959

2,5

18,6

16,2

7,8

8,4

2,4

1996

4.194

2,3

19,2

16,8

7,7

9,1

2,4

1997

4.141

5,2

19,3

16,4

8,2

8,2

2,9

1998

3.905

7,3

19,3

16,7

8,5

8,2

2,6

1999

3.722

7,4

20,1

17,5

8,5

8,2

2,6

2000

3.332

8,1

20,2

19,3

9,3

10,0

0,9

2001

3.157

7,5

20,5

19,3

9,2

10,1

1,2

2002

2.823

7,4

21,7

19,9

9,3

10,6

1,6

2003

2.590

3,1

21,3

19,7

9,5

10,2

1,6

2004

2.522

-0,1

20,3

18,8

9,5

9,3

1,5

2005

2.594

2,7

20,2

18,6

9,3

9,3

1,6

2006

2.489

5,9

20,2

17,7

9,3

8,4

2,5

2007

2.427

7,8

20,7

17,8

9,6

8,2

2,9

2008

2.092

8,1

20,0

17,7

9,7

8,0

2,3

2009

2.024

3,1

19,5

17,5

9,7

7,8

2,0

2010

1.994

3,5

19,5

17,3

9,7

7,6

2,2

* op basis van 52 weken

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

51

52

4. Toelichting en bronvermelding

Netto-omzet Dit is de consumentenomzet verminderd met omzetbelasting en zegelkorting. Opbrengsten uit nevenactiviteiten, zoals bijvoorbeeld opbrengst postagentschap en dergelijke, bleven buiten beschouwing.

Brutowinst De brutowinst wordt berekend door de nettoomzet te verminderen met de inkoopwaarde van de goederen waartoe ook gerekend worden de kosten die inkoopverenigingen in rekening brengen zoals franchise fee, opslag en distributiekosten. Ook bonussen, commerciĂŤle bijdragen en exploitatiebijdragen worden tot de brutowinst gerekend. Bijdragen die te maken hebben met leveringsrecht zijn hierin niet meegenomen.

Kostprijs loon Onder deze post vallen lonen, salarissen, vakantiegeld, gratificaties, sociale lasten, pensioenpremies en personeelsverzekeringen. Ontvangen ziekengelden en dergelijke alsook subsidies op loonkosten zijn in mindering gebracht. Bij B.V.â&#x20AC;&#x2122;s vallen ook de managementvergoedingen onder de post lonen.

Overige personeelskosten Hier zijn geboekt: opleidingskosten, reiskosten, kosten bedrijfskleding, consumpties, geschenken, kantinekosten en dergelijke. Personeelskosten die betrekking hebben op nevenactiviteiten bleven buiten beschouwing.

Reclame en huisvestigingskosten Zowel folders als advertentiekosten zijn hier verantwoord, evenals de kosten van winkelverzorging, winkelweekacties en dergelijke.

Kosten vervoermiddelen Deze post omvat brandstofgebruik, verzekeringen, onderhoud, reparatie, wegenbelasting en leasekosten, dit alles eventueel na aftrek van de aan privĂŠ toe te rekenen kosten.

Onderhoud en huur inventaris Hieronder valt de huur van inventaris, machines en computers, en alle de daarmee samenhangende onderhoudskosten en automatiseringskosten.

Afschrijving bedrijfsmiddelen Deze post omvat de afschrijving op machines, inventaris en vervoermiddelen.

Gecalculeerde rente Over het eigen en lang vreemd vermogen is zowel in 2010 als in 2009 5% rente gecalculeerd.

Toelichting op de balansposten Onroerende zaken en goodwill zijn buiten beschouwing gelaten.

Bouwvoorzieningen Deze post betreft verbouwingen in gehuurde panden.

Huur pand Hier zijn slechts waarnemingen verwerkt waar sprake is van een echte huursituatie.

Vorderingen op lange termijn Waarborgsommen die gestort werden in verband met huur en dergelijke, alsook deelname in en spaarrekeningen bij inkoopverenigingen zijn op deze rekening geboekt.

Verzekeringen Hieronder zijn de kosten voor verzekering van inventaris, machines, voorraden en aansprakelijkheid gerangschikt.

Vorderingen op korte termijn Deze post omvat debiteurenvorderingen, te vorderen bonuskortingen, vooruitbetaalde posten en direct opeisbare vorderingen.

Overige huisvestigingskosten Deze post omvat de onroerendzaakbelasting en dergelijke alsook kleine reparaties, onderhoud van het bedrijfsgedeelte en het ledigen van de vuilcontainer.

Liquide middelen Betreft kasgeld, gelden onderweg en tegoeden bij banken.

Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

53

Te betalen posten Vooruit ontvangen baten, te betalen posten, rekeningcourant schulden aan bestuurders en overige binnen een jaar te betalen posten zijn hier verantwoord.

Eigen en lang vreemd vermogen Dit vermogen is berekend door de som van de activa te verminderen met de kortlopende schulden.

Aantal werkzame personen Het aantal werkzame personen is berekend door het aantal niet-betaalde en het aantal betaalde krachten, beide herleid op krachten met een volledige werktijd, op te tellen.

Gemiddelde kostprijs uurloon Dit is het totaal van de personeelskosten gedeeld door het aantal gewerkte uren (exclusief ondernemer).

Aantal m2 verkoopvloeroppervlakte (V.V.O.) Dit betreft de voor het publiek toegankelijke ruimte.

Afrondingsverschillen In verband met afronding op gehele getallen op 1 of 2 decimalen kunnen kleine afrondingsverschillen voorkomen.

Bronvermelding Bij de totstandkoming van deze editie van de Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel baseerden wij ons op interne gegevens van Deloitte alsmede op de volgende externe bronnen: • CBS • Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) • Distrifood • Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD)

54

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Marktonderzoeksbureau GfK Bedrijfschap Horeca en Catering Bio Monitor/Biologica Blauw Research Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) Checkpoints Systems Benelux CNV Dienstenbond Currence Cushman & Wakefield Deloitte Distrifood Distrifood.nl Dutch Dialogue Marketing Association (DDMA) EenVandaag EFMI Business School Equens FAO Foodmagazine GfK Panel Services Jaarcijfers CVC Jones Lang LaSalle Landelijk Overvallen Registratie Systeem (LORS) Levensmiddelenkrant Supermarktgids MKB Nederland De Nederlandsche Bank Neprofarm Nielsen Popai Raad Nederlandse Detailhandel (RND) Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen SymphonyIRI Thuiswinkel.org TNS Nipo Voedingscentrum Volkskrant

5. Deloitte en de levensmiddelendetailhandel

Deloitte heeft een leidende positie in de financieelzakelijke dienstverlening in de levensmiddelenbranche.

Een belangrijk onderdeel daarvan vormt de detailhandel. Tal van commerciĂŤle organisaties en ondernemers in deze bedrijfstak maken gebruik van de uitgebreide kennis en ervaring van Deloitte.

De kennis en ervaring van de branche worden gebundeld in de Branchegroep Retail.

De branchegroep bestaat uit de disciplines accountancy, belastingadvies, consultancy en financieel advies. Door de branchegerichte werkwijze van onze

organisatie zijn wij in staat een hoogwaardig product te leveren aan onze cliĂŤnten. De diensten aan detaillisten worden geleverd vanuit een aantal kantoren met gespecialiseerde staf.

Deloitte is geassocieerd lid van de Nederlandse Franchise Vereniging en founder van Franchise University Nederland. Deloitte is eveneens lid van het Vakcentrum. Voor meer informatie over de dienstverlening van de Branchegroep Retail kunt u contact opnemen met een van de volgende gespecialiseerde kantoren:

Vestiging

Contactpersoon

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 1864 6201 BW Maastricht-Airport

Paul Op Heij RA voorzitter branchegroep 06 5585 3633

Secretariaat: Mevr. J. Gulpen Tel: 088 288 1663 Fax: 088 288 9902

Hub Verhoef AA 06 5585 3639 Peter Lutgens AA 06 2127 2928 Bas Smeets AA 06 1201 1579

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 270 1800 AG Alkmaar

Petra BeliĂŤn RA 06 5585 3786

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 30265 6803 AG Arnhem

Fons Tuerlings AA 06 5585 3472

Deloitte Branchegroep Retail Postbus7056 4330 GB Middelburg

Wilco Dingemanse 06 1201 1536

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 2031 3000 CA Rotterdam

Sander Hulst AA 06 1100 2267

Deloitte Consumer Business Postbus 58190 1040 HD Amsterdam

drs. Erik Nanninga RA Industry Leader Consumer Business 06 5585 3772 drs. Patrick Maes Marketing Manager 06 5261 5073 Bedrijfsvergelijking 2011 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

55

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.

Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and deep local expertise to help clients succeed wherever they operate. Deloitte's approximately 170,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence.

This publication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the â&#x20AC;&#x153;Deloitte Networkâ&#x20AC;?) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this publication. Š 2011 Deloitte The Netherlands