Fact.
Helen den Held, Fair Chance Foundation:
Marja van Bijsterveldt, minister van Onderwijs:
" Jong talent wil een werkgever die investeert in de maatschappij"
“ Talent ontwikkelen is ook een eigen verantwoordelijkheid”
Nr.4 • 2011 Magazine voor de relaties van Deloitte
Alexander Rinnooy Kan, voorzitter SER:
“ Nederland moet als kenniseconomie terug in de top vijf”
Amsterdamse basisschoolleerlingen bedenken hun eigen bedrijf.
2
Impact Day 2011 Impact Day, de jaarlijkse, wereldwijde Deloitte-
25.000 mensen betrokken bij de diverse projecten.
vrijwilligersdag, bracht op 28 september in
Er waren bliksemstages, sollicitatietrainingen voor
Nederland ruim 400 Deloitte-vrijwilligers op de
jongeren en brainstorms met partnerorganisaties.
been. Zij gingen aan de slag als docent, begeleider
Amsterdamse basisschoolleerlingen leerden via
en sparringpartner voor meer dan 1.500 kinderen
het programma ‘Op zoek naar de verdwenen
en jongeren. In totaal werden landelijk 38
investering’ van Tom & Thomas, op het kantoor
projecten uitgevoerd, met als gemeenschappelijk
van Deloitte aan het Orlyplein in Amsterdam, alles
kenmerk kinderen in achterstandssituaties een
over ondernemerschap. Samen met Deloitte-
stapje verder helpen. Via Facebook en Twitter
professionals kwamen de plannen op tafel voor
(#deloitteimpactday) werden nog eens bijna
hun eigen bedrijf. 3
Inhoud
p.8
Coverinterview Alexander Rinnooy Kan, voorzitter SER: “Nederland moet als kenniseconomie terug in de top vijf.” Fotografie cover: Friso Keuris
p.28
CEO for one day
p.30 De talenten van Golf
p.32
Interview
Boudewijn Pols, student
Team Holland
Marja van Bijsterveldt
Bedrijfseconomie, mocht een
De zeven professionals
geeft haar visie op het
dag van stoel wisselen met
van Golf Team Holland
onderwijsbeleid.
Deloitte deputy CEO Cees de
in the picture.
Boer.
Fact is het relatiemagazine van Deloitte en wordt via controlled circulation verspreid. Fact verschijnt viermaal per jaar in een oplage van 15.000 exemplaren.
4
Redactieadres: Deloitte, t.a.v. Walter Wijnhoven, Postbus 2031, 3000 CA Rotterdam, nlbcfact@deloitte.nl
Concept en realisatie: MediaPartners LoyaliteitsCommunicatie Druk en lithografie: HENK Grafimedia Center
p.14
p.36
p.17 Talent kun je
Peter Kavelaars
p.26
Jong talent gaat voor
Peter Kavelaars, Deloitte
ontwikkelen
zinvol werk
partner en hoogleraar Fiscale
Via de Fair Chance Foundation
Ronald Meijers, Talent Partner
Economie, over het belang
krijgen jonge talenten in
bij Deloitte, over nieuwe eisen
van kruisbestuiving tussen
achterstandssituaties kansen
die jonge mensen stellen aan
onderwijs en bedrijfsleven.
zich verder te ontwikkelen.
hun werkgever en carrière.
De beste universiteiten
p.38
Ladies only Executive
p.42
Masterclass Leiderschap
ter wereld
Breakfast
Een kijkje in de keuken
Waar ter wereld kun je het
Willemijn Verloop over het
van deze populaire Deloitte
beste studeren? En hoe doen
belang en de toekomst van
masterclass.
Nederlandse universiteiten het
sociaal ondernemen.
op de wereldranglijst?
Aan dit nummer werkten mee: René van Asselt, Carla Bakkum, Jiri Büller, Marcel Bekedam, Fleur Betlem, Vivianne van Bezeij, Cora Bronkers, Max Christern, Niels Christern, Janet Deibert, Annemiek de
Gier, Matt Gower, Arjan Gras, Bianca van Hilst, Jan-Tiedo Huese, Jeroen de Jager, Friso Keuris, Daniëlle Levendig, Arie Meijer, Tjitske Nijdam, Tom Pilzecker, Frank de
Smit, Mireille Spapens, Nina Verhaaren, Pamela Wilhelmus , Paul van Wijngaarden en Walter Wijnhoven.
© 2011 MediaPartners/Deloitte. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en producent.
5
Boven op het nieuws
Voiceworks wint Deloitte Technology Fast50 Het jonge bedrijf Voiceworks is dit jaar verkozen tot winnaar van de Deloitte Technology Fast50, de verkiezing van de vijftig snelst groeiende technologiebedrijven in Nederland en België. Voiceworks startte in 2005 en realiseerde sindsdien een gigantische omzetgroei. Het bedrijf biedt op de zakelijke markt telefonie- en dataoplossingen aan, op basis van een zelfontwikkeld VoIP-platform. Binnen het Technology Fast50-programma organiseert Deloitte ook bijeenkomsten gericht op de bedrijfsvoering, zoals seminars, round tables met CEO’s en studiereizen.
Volg de laatste ontwikkelingen rond Fast50 via Twitter (#Fast50), op Facebook of in de Fast50 community van LinkedIn. Meer informatie: Daan Witteveen, 088 288 23 36, dwitteveen@deloitte.nl.
Duizend leeslampjes voor kinderen in Ghana Deloitte heeft afgelopen maand duizend Philips-leeslampjes uitgedeeld aan scholen in Ghana. Aanleiding: was de interne Innovation campagne, waarbij Deloitte elk innovatief businessidee van medewerkers beloonde met een leeslamp voor kinderen in Ghana. “Dit goede doel motiveerde medewerkers enorm om met ideeën te komen”, aldus Deloitte’s CEO Roger Dassen. Honderden miljoenen Afrikanen leven zonder elektriciteit. Vaak gebruiken ze olielampen, terwijl die onveilig en ongezond zijn, en slecht leeslicht geven. De led-leeslamp werkt op zonne-energie en geeft urenlang helder leeslicht.
6
Academy De Deloitte Academy verzorgt cursussen en masterclasses over financiële en fiscale onderwerpen voor het hoger en middenkader bij publieke en private organisaties. Kijk voor onderstaande en meer trainingen en inschrijvingen op www.deloitte.nl/academy. De Deloitte Academy is een door het NIVRA erkende onderwijsinstelling.
Jaarrekening lezen voor raadsleden 17 januari 2012, Amersfoort
Serious Request
Grondexploitatie en de economische crisis - Lokaal bestuur 19 januari 2012, Amersfoort
Honderdtwintig studenten van het ROC ID College in
vrijwilliger van de Fair Chance Foundation de
Leiden hebben in verschillende teams een sponsorplan
studenten begeleidden. Een speciale rol was
ontwikkeld om geld op te halen voor Serious Request,
weggelegd voor het Deloitte Reaching Peaks-team,
de jaarlijkse inzamelingsactie van radiozender 3FM
de recente bedwingers van de Kilimanjaro, dat de
voor projecten van het Rode Kruis, die in de week voor
leerlingen teambuildingsvaardigheden bijbracht.
de kerst mediabreed is te volgen. Zij kregen daarbij
Meer informatie: www.kominactie.nl,
WMO: verbeter het financieel beheer
hulp van negentien Deloitte-medewerkers, die als
www.rocleiden.nl/glazenhuis.
8 februari 2012, Amersfoort
Klaslokaal Visie e op de 44 Hoogduin etage op het menu Les krijgen op de 44e etage van de
Het afgelopen Deloitte CFO
Maastoren in Rotterdam en daarna
Diner had als centraal
rappen met Gers Pardoel. Leerlingen van
thema ‘Financiële crisis.
groep 8 van de Rotterdamse basisschool
Fundamentele verande-
Valentijn stapten op 8 november in de
ring?’ Lex Hoogduin,
lift van het Deloitte-hoofdkantoor om na
voormalig directeur van De
een ontbijt een interactieve les te volgen
Nederlandsche Bank, gaf zijn
over geld. Ze werden begeleid door
visie op de macro-economische en
consultants van Deloitte en konden
financiële ontwikkelingen, en de
vervolgens vragen stellen aan CFO Cees
invloed daarvan op het Nederlandse
de Boer. De afsluiting van de bijzondere
bedrijfsleven – met een nadruk op de
les werd verzorgd door Gers Pardoel, de
financieringsmogelijkheden.
Digitale factuurverwerking - Lokaal bestuur 1 februari 2012, Amersfoort De financiële positie van gemeenten 7 februari 2012, Utrecht
Actualia fiscaliteiten onderwijs 9 februari 2012, Amersfoort In control statement voor het onderwijs 14 februari 2012, Amersfoort Europese aanbestedingen onderwijs 15 maart 2012, Amersfoort
rapsensatie van dit moment. Het evenement werd georganiseerd in het
Lees het verslag van
kader van de Week van het Geld,
deze bijeenkomst op
waarvan Deloitte een van de sponsors is.
www.deloitte.nl/cf
7
Coverinterview
8
Alexander Rinnooy Kan Tekst: Max Christern Fotografie: Jiri Büller
“ Nederland moet terug in de top vijf” Als Alexander Rinnooy Kan nu minister van Onderwijs was, zou hij heel hard knokken voor investeringen in de kenniseconomie. Want Nederland moet, in zijn ogen, zo snel mogelijk weer terug naar de wereldtop in onderwijs en innovatie. Waar mogelijk met hulp van het bedrijfsleven. Hoe somber de analyses van een situatie ook kunnen zijn, in Alexander Rinnooy Kan schuilt uiteindelijk altijd een optimist. Als aan het einde van ons gesprek over talentontwikkeling, onderwijsinnovatie en kenniseconomie de studieprestaties van zijn drie kinderen ter sprake komen – de oudste is afgestudeerd en werkt als consultant, de tweede is bezig met haar tweede masters en de jongste zit vol motivatie midden in haar opleiding - besluit hij met een mengeling van vaderlijke trots en bescheidenheid dat we de situatie in Nederland ook niet somberder
>> 9
Coverinterview
>>
moeten maken dan hij is. “Het gaat erom dat we blijven
is de KIA -Foto, de voortgangsrapportage van de Kennis
benoemen wat beter kan en dat we blijven innoveren.”
en Innovatie Agenda van een verbond van werkgevers-
Voorafgaand aan deze conclusie wist de voorzitter van
en werknemersverenigingen en organisaties uit de
de Sociaal Economische Raad (SER) te schetsen waarom
kenniswereld. Via zestig indicatoren meten we hoe we
Nederland de laatste jaren wegzakt op de mondiale
er als Nederland voor staan op het vlak van onderwijs,
ranglijst van kenniseconomieën. En die analyse stemt op
onderzoek en innovatie. Elke indicator geeft in een
veel vlakken wel degelijk tot somberheid. Nederland
kleur aan hoe het ermee is gesteld. Groen is goed, geel
behoort niet meer tot de beste van de wereld. Tot eind
is gemengd, rood is slecht. Als je alles op een rij zet, zijn
vorige eeuw zat het altijd in de top vijf op onderwijs-
die drie kleuren precies gelijk verdeeld. Dat is dat
gebied, maar anno 2011 haalt ons land zelfs de top tien
gemengde beeld. En dat vertelt ook dat we nog niet op
niet meer.
koers lopen voor 2020. We hebben heel sterke onderdelen in onze kenniseconomie op dit moment, en ook nog heel zwakke.”
“ De urgentie van innovatie is hoger dan ooit”
Kan dat alleen veranderen als er meer geld bijkomt voor onderwijs en innovatie? “Die agenda is opgesteld om een doel te formuleren waar we in 2020 willen zijn. Nederland moet weer terug in de top vijf van kenniseconomieën in de wereld. Die positie namen we eind vorige eeuw nog in. Daarna zijn we weggezakt naar de middenmoot. We zullen nog wel even op dit niveau blijven staan, want dit kabinet schrapt de komende jaren 550 miljoen euro aan subsidies voor allerlei onderzoeksprojecten en heeft bovendien
Nederland moet terug naar een leidende positie, vindt
besloten om voorlopig geen cent van de aardgasbaten
Rinnooy Kan. Hij is niet de enige, maar wel een van de
meer in innovatie en onderzoek te investeren. Dat is
belangrijkste mensen in Nederland die deze ambitie
allemaal des te schrijnender als je weet dat landen in
uitspreken. Weinigen beschikken over een cv en een
onze omgeving – vooral in het noorden van Europa –
netwerk als dat van de 62-jarige doctor in de wiskunde,
juist meer geld aan onderwijs en onderzoek besteden.
die al jaren geldt als een van de invloedrijkste bestuur-
Nederland raakt dus verder achterop.”
ders van Nederland. Rinnooy Kan heeft berekend dat
10
Nederland, als het weer wil meespelen met de beste
Wat doet dat met de moraal en de cultuur rondom
kenniseconomieën in de wereld, de komende tien jaar
kennisinstellingen hier in Nederland?
zes miljard euro nodig heeft om de kennisuitgaven op
“Dat hangt een beetje af van waar je zit. In het onder-
peil te houden. Maar voorlopig komt er niets bij. Het
wijs blijft het allemaal min of meer constant. De grote
kabinet van premier Mark Rutte bezuinigt stevig. Geld
pijn zit bij het onderzoek en dat baart me echt zorgen.
voor investeringen in onderwijs, kennis en innovatie is
Er wordt in Nederland komende tijd veel capaciteit
er niet. Om die reden begon het gesprek ook met de
afgebouwd. Er verdwijnen waarschijnlijk drieduizend
vraag of de huidige situatie in Nederland rond de eigen
promotieplaatsen in de hoek van het wetenschappelijk
kenniseconomie hem niet somber en zorgelijk maakt.
onderzoek. Dat is echt slecht nieuws. Op het vlak van
“Het antwoord op die vraag is echt dubbel: ja en nee.
innovatie is er nu een coördinerend ministerie met veel
Het is een gemengd beeld. De beste bron om te
enthousiasme. Daar zit nu mijn hoop op een positief
bekijken waar we echt staan met onze kenniseconomie,
effect.”
Wat zou u doen als u nu minister van Onderwijs was? “Laat ik vooropstellen dat ik waardering heb voor minister Van Bijsterveldt. Ze heeft besloten zich echt in te zetten voor een aantal zaken. Ze doet veel aan het
Alexander Rinnooy Kan werd geboren
behoud van de kwaliteit van het onderwijs op het
op 5 oktober 1949 in Den Haag. Zijn
niveau van leraren door scholen aan te spreken op hun
vader was plaatsvervangend thesaurier-
eigen organisatie. Daar ligt vaak een bron van onvrede
generaal bij het ministerie van Financiën,
voor veel leraren.
zijn moeder was een Britse en opgeleid
Mijn zorg ligt als gezegd in de hoek van het onderzoek.
als actrice. “Ik lijk het meest op mijn
Ik zou harder hebben geknokt als minister om het
moeder”, zei hij ooit in een interview.
budget voor de noodzakelijke onderzoekscapaciteit
“Zij was iemand die harmonie kon
veilig te stellen. We kennen in Nederland negen
creëren, dat is iets wat ik ook altijd
topsectoren. Daar is veel moois over te vertellen, maar
probeer te doen.” Rinnooy Kan
als er straks geen onderzoeksmiddelen zijn, gebeurt
studeerde wiskunde en promoveerde tot
daar op termijn echt te weinig. Als ik minister was, zou
doctor in dat vak in 1976. In zijn
ik er veel energie in steken om dat snel te veranderen.”
loopbaan pendelde hij geregeld tussen de publieke en de private sector. Hij was
Is er een land dat Nederland op dit vlak als inspire-
rector magnificus van de Erasmus
rend voorbeeld kan nemen?
Universiteit in Rotterdam, voorzitter van
“Onderwijs wordt hier nog te vaak als kostenpost
de werkgeversorganisatie VNO-NCW, lid
beschouwd. Dat is verkeerd. Kijk eens naar een land als
van de raad van bestuur van ING en sinds
Finland, dat vijftien jaar geleden het economisch beleid
2006 voorzitter van de Sociaal Economi-
rigoureus veranderde om een antwoord te vinden op de
sche Raad. Hij is getrouwd en heeft drie
depressie die het land toen teisterde. Finland koos voor
kinderen.
investeringen in onderwijs, onderzoek en nieuwe technologie. Het werd een groot succes. Het Finse onderwijs is nu het beste ter wereld. Daar kan Nederland veel van leren. Om een idee te geven wat haalbaar is: als wij onze 15-jarigen op Fins niveau zouden krijgen,
groeiende complexiteit van die sector. Daarom is het
betekent dat per jaar een extra economische groei van
logisch en goed dat een partij als Deloitte een van de
0,5 procent. Zo bezien is de onderwijsbegroting de
partners van het eerste uur is voor de Duisenberg School
laatste waarop je kunt bezuinigen.”
of Finance, dat hoogwaardig onderwijs en onderzoek binnen de financiële sector verzorgt. Op die manier stijgt
Welke rol kan het bedrijfsleven spelen voor beter
het aanbod aan goede mensen. Er zijn meer van dit
onderwijs en onderzoek?
soort voorbeelden. Steeds meer bedrijven zien de
“Het bedrijfsleven wil graag goed opgeleide mensen.
noodzaak van extra opleiding en zijn bereid te investe-
Onder druk van datzelfde bedrijfsleven worden de
ren in een samenwerking met onderwijsinstellingen.
laatste jaren plannen ontwikkeld om te kijken hoe ze
Maar er zijn ook plekken waar het nog achterblijft. Zo
talent kunnen stimuleren. Er blijkt in sommige hoeken
vind ik de innovatieagenda van het midden- en
een lacune aan kennis en ervaring te bestaan. Neem de
kleinbedrijf zorgwekkend. Er wordt niet of nauwelijks
financiële sector. Nederlandse bedrijven hebben er baat
geïnvesteerd in innovatie. Nu wordt dat geweten aan
bij dat mensen worden opgeleid en bijgeschoold in de
de economische crisis, maar ook daarvoor was dit al zo.
>> 11
“ In de afgelopen tien jaar zijn we weggezakt naar de middenmoot” >>
Innovatie heeft nooit de hoge prioriteit gehad die het
geven aan die gedachte. Dat moet de kenniseconomie
moet hebben in deze sector.”
uiteindelijk ook ten goede komen. Vooral bij de nieuwe generatie zit de ambitie voor een duurzamer samenle-
Mist Nederland niet gewoon de juiste cultuur en
ving in de genen en dat geeft mij, naast alle zorgen die
urgentie om succesvol te innoveren?
er zijn, toch een optimistisch gevoel.”
“Ik ben jarenlang nauw en actief betrokken geweest bij het innovatieplatform. Dat platform kreeg altijd een wat cynische pers, en dat heeft me verbaasd en soms ook wel geërgerd. Want er is wel degelijk veel goeds gebeurd dankzij het platform. Ik geef twee voorbeelden. We hebben innovatievouchers geïntroduceerd waarmee kleine ondernemers kennis kunnen inkopen. En we hebben het project Slimmer Werken opgezet, dat kan leiden tot zo'n tien procent productiviteitsstijging bij kleine ondernemingen. Dat platform was veel meer dan een vrijblijvende praatclub, zoals het vaak in de media is neergezet. Het heeft er mede toe geleid dat er nu een ministerie is, onder leiding van Maxime Verhagen, dat innovatiebeleid maakt en coördineert. De urgentie voor innovatie is bovendien hoger dan ooit. Deze tijd vraagt om een nieuwe manier van economisch denken en handelen. Duurzaamheid is daarbij een centraal thema. We moeten in de behoeften van de huidige generatie voorzien zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generatie in gevaar te brengen. Zo stond het een kwart eeuw geleden in het Brundtlandrapport. Ik geloof sterk in die definitie en ik zie ook dat veel Nederlandse bedrijven steeds breder invulling 12
Column
Investeren in de maatschappij loont! Bedrijven die maatschappelijk betrokken
van jongeren in achterstandssituaties in de
ondernemen (MBO) louter als kostenpost
leeftijd van 6-18 jaar in Nederland. De
zien, leven in het verleden. Elke moderne
foundation werkt samen met erkende
bedrijfsstrategie is een gezonde mix van
maatschappelijke instanties en investeert
merk, werknemers en cliënten en MBO hoort
geld, tijd en expertise van professionals in
hierbij.
programma’s voor financiële educatie,
Wat mij opvalt is dat medewerkers die bij
interviewtraining, lessen in ondernemerschap,
MBO-activiteiten betrokken raken, vaak
et cetera. Onderwerpen nauw verbonden aan
denken dat het vooral een kwestie is van
onze kernactiviteiten en daarom makkelijker
‘geven’ en minder van ‘ontvangen’. Maar in
te onderwijzen.
de praktijk blijkt dat zij er vooral zelf veel van
Het is mijn overtuiging dat kinderen op die
leren. Hoe meer betrokken zij worden, hoe
manier langer op school blijven en zo een
meer zij positieve, gemotiveerde, enthousiaste
betere opleiding krijgen. Wanneer zij van
en fantastische ambassadeurs worden voor
school komen, maken zij vervolgens meer
ons merk.
kans op een baan. Goed onderwijs vergroot de kansen op een succesvolle toekomst. En
“Maatschappelijk betrokken consultants zijn beter in hun werk”
meer mensen aan het werk betekent een
Bedrijven investeren vrij veel in het aantrekken
voor uw bedrijf, maar nog meer voor de ngo’s
van het juiste talent en in opleiding en
die u helpt.
sterkere economie. Een goed geformuleerde MBO-strategie is dus voordelig voor alle partijen. Doe geen moeite wanneer u gaat voor het snelle geld. Maar als u zich voor de lange termijn bindt, zullen de spin-offs zeer ‘winstgevend’ zijn:
ontwikkeling van hun werknemers. Feit is dat steeds meer studenten willen werken voor bedrijven die investeren in de maatschappij. Door opleiding en ontwikkeling te koppelen aan maatschappelijke projecten, worden de ‘kosten’ van MBO omgezet in een leerproces, waarbij tegelijkertijd niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) worden geholpen. Een cliënt vertelde me laatst dat maatschappelijk betrokken consultants beter zijn in hun werk. Omdat zij werkelijk begrijpen wat de aanjagers en beperkingen van de economie zijn, en wat er werkelijk speelt in de maatschappij. Als voorbeeld noem ik graag de Fair Chance
Helen den Held is directeur van de
Foundation, een initiatief van Deloitte, die
Deloitte Fair Chance Foundation.
zich richt op het verbeteren van de toekomst
Volg haar blog op: http://helendenheld.com.
13
Visie
Deloitte-hoogleraren stimuleren dialoog tussen universiteiten en bedrijfsleve
Topmanagers en top Negen Deloitte-partners combineren hun carrière met wetenschappelijk werk als hoogleraar. Zij vinden dat de kwaliteit aan beide zijden verbetert dankzij de synergie tussen praktijk en theorie. Peter Kavelaars is een van hen.
14
Sinds 1996, toen hij een inaugurele rede hield over de vermogenswinstbelasting, is Peter Kavelaars hoogleraar Fiscale Economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Tussen 1997 en 2002 was hij als hoogleraar Belastingrecht ook verbonden aan de Universiteit van Leiden, waar zijn oratie ging over de harmonisatie van het personenverkeer in de Europese Unie. Professorendiner De wisselwerking tussen universiteit en Deloitte ervaart Kavelaars als een pluspunt. “Voor het onderwijs is het van groot belang dat men zicht heeft op de fiscale praktijk. Daarom werk ik ook graag mee aan het
en
studenten in gesprek Professorendiner Tax. Deloitte biedt hiermee een unieke kans aan topstudenten die in de laatste fase van hun studie fiscaal recht of fiscale economie zitten. De geselecteerde studenten volgen een exclusief traject van vier maanden. In deze periode werken zij, samen met vier fiscaal hoogleraren die aan Deloitte verbonden zijn, aan een wetenschappelijk artikel. Met als doel het te publiceren in een fiscaal vakblad.” Ongedwongen
“Studenten kunnen zo in een ongedwongen sfeer met hoogleraren van gedachten wisselen”
Samen met zijn collega’s Ruben Freudenthal, Allard Lubbers en Hans van den Hurk organiseert Kavelaars vier intervisiebijeenkomsten, die iedere keer worden begeleid door een van de hoogleraren. “Die bijeenkomsten beginnen op kantoor en worden afgesloten in een sterrenrestaurant. Het biedt studenten een uitgelezen
Hoogleraar
in
aan
mogelijkheid in een ongedwongen sfeer contact te
Roger Dassen
Accountantscontrole
Vrije Universiteit Amsterdam
hebben met hoogleraren fiscale economie en fiscaal
Ruben Freudenthal
Belastingrecht
Rijksuniversiteit Groningen
recht. Ze kunnen allerlei zaken rondom de fiscaliteit
Ralph ter Hoeven
Externe Verslaglegging
Rijksuniversiteit Groningen
bespreken op een inhoudelijk hoog niveau. Omgekeerd
Hans van den Hurk
Europese Inkomsten- en Vennootschapbelastingen
Universiteit Maastricht
met de studenten van gedachten te wisselen over allerlei
Peter Kavelaars
Fiscale Economie
Erasmus Universiteit Rotterdam
interessante fiscale zaken en ontwikkelingen in regel-
Allard Lubbers
Algemeen Belastingrecht (i.h.b. Inkomstenbelasting)
Universiteit Leiden
Barbara Majoor
Accountancy
Nyenrode
Frans van Schaik
Management Accounting
Universiteit van Amsterdam
Mario van Vliet
Information & Technology Management
Universiteit van Amsterdam
is het voor ons als hoogleraren een groot genoegen om
geving en in rechtspraak.” Optimale training Als ‘buitengewoon prettig, boeiend en uitdagend’, zo ervaart Kavelaars de bijeenkomsten. “Het is interessant om over fiscaalwetenschappelijke vraagstukken te discussiëren, maar ook over de opzet van een verantwoord wetenschappelijk artikel met een probleemstel-
Prof. dr. Peter Kavelaars is partner bij
ling, met toetsingscriteria, randvoorwaarden en logische
Deloitte Belastingadviseurs, directeur
conclusies. Er zijn nu al drie door de studenten geschre-
van het Wetenschappelijk Bureau van
ven artikelen in de fiscale vakpers gepubliceerd. Het is
Deloitte Belastingadviseurs, en
niet alleen een unieke mogelijkheid voor ze om rond hun
hoogleraar Fiscale Economie aan de
afstuderen tot een publicatie in de fiscale vakpers te
Erasmus Universiteit Rotterdam.
komen, het is ook een optimale training voor hun master thesis.” • Meer info: www.werkenbijdeloitte.nl/professorendiner.
Fotografie: Marcel Bekedam
15
Column
Jongeren laten ervaren hoe het ‘werkt’ “Iedereen heeft hier dezelfde beroep”, aldus
moderne werknemers maatschappelijke actie
Brahim (13). “Ze werken allemaal met een
van hun werkgevers eisen, het is ook nog
computer.” Brahim is op Bliksemstage bij
eens erg leuk en vaak inspirerend om met
Deloitte in Amsterdam om te leren wat je
deze doelgroep aan de slag te gaan. En het
allemaal kunt worden. Zijn eerste observatie is
helpt!
trouwens dat iedereen die hier werkt, ‘stinkend rijk’ is. “Ze hebben allemaal een pak aan.” Het is de eerste keer dat hij meer dan twee tramhaltes buiten zijn wijk komt. In de wijk waar hij woont, is niet veel werk te zien, afgezien van de groenteman. “Maar dat is geen werk, dat is mijn oom.”
“Talent is er voldoende, in achterstandswijken”
Een op de vier kinderen uit wijken met een forse sociaal-economische achterstand (Brahim komt uit Amsterdam Nieuw-West)
In deze tijd waarin de overheid in toenemen-
valt uit in het middelbaar beroepsonderwijs.
de mate verlangt dat mensen zelf verant-
Ronduit slecht voor hun toekomstperspectief,
woordelijkheid nemen, is juist voor jongeren
en zeker voor de leefbaarheid in de wijk. En
(waarvoor de volgende week doorgaans al
een gemiste kans voor werkgevers, die zitten
buiten de planningshorizon ligt) ondersteu-
te springen om goed opgeleid personeel.
ning cruciaal. De samenwerking met het
Talent is er in overvloed, te vaak komt het er
bedrijfsleven biedt jongeren de mogelijkheid
uiteindelijk niet uit.
hun horizon te verbreden en te ervaren hoe het in de praktijk ‘werkt’.
JINC heeft als doel schooluitval te voorkomen. In een programma voor jongeren van
Meer info of meedoen:
8 tot 16 jaar brengen wij jaarlijks 20.000
www.jinc.nl of neem contact op met
leerlingen op een hoger ontwikkelingsniveau:
Daniël Roos, droos@jinc.nl.
met projecten gericht op beroepsoriëntatie en het aanleren van sociale vaardigheden. Ik vind dat je daar niet vroeg genoeg mee kunt beginnen. Zeker wanneer jongeren al op hun 14e moeten beslissen wat ze de rest van hun leven gaan ‘worden’. Bedrijven zetten zowel medewerkers als financiële middelen in om dit te bereiken. In
16
Daniël Roos is initiatiefnemer en
totaal werkt JINC met meer dan 500 bedrij-
directeur van JINC, een organisatie die
ven samen, waarmee jaarlijks 20.000
grotendeels wordt gefinancierd door
basisschool- en vmbo-leerlingen worden
het bedrijfsleven.
bereikt. Bedrijven doen niet alleen mee omdat
Deloitte Fair Chance Foundation
Talent kun je ontwikkelen
Fotografie: Erik Smits
De Fair Chance Foundation van Deloitte biedt jongeren in achterstandssituaties toegang tot onderwijs. Met tijd, geld en kennis helpen we jeugdig talent ontplooien en geven we jongeren kans op een betere toekomst. >> 17
Deloitte Fair Chance Foundation
Wesley is heel creatief. Maar hij weet nog niet hoe hij zijn gave kan benutten. Wie zijn z'n voorbeelden, van wie kan hij leren, hoe zet hij zijn creativiteit in voor een betere toekomst? Met een steuntje in de rug kunnen kinderen aan de slag met hun talenten. Door zichzelf te ontplooien kunnen zij onverwachte en kansrijke maatschappelijke paden inslaan. Daar ‘groeien’ niet alleen de jongeren van. Hun directe omgeving groeit mee, en uiteindelijk ook de samenleving.
18
19
Deloitte Fair Chance Foundation
Monica heeft lef. Ze valt meteen op in de groep. Verkopen kan ze als de beste. Met een klein beetje hulp maakt ze hier straks haar beroep van. Door zich te ontwikkelen kan ze groeien als mens en als professional. De vrijwilligers van de Fair Chance Foundation stellen graag hun tijd en kennis beschikbaar om kinderen boven zichzelf te laten uitstijgen.
20
21
Deloitte Fair Chance Foundation
Rashid
heeft een aangeboren talent voor rekenen. Op straat heeft hij daar niet zo veel aan. Maar later kan hem dat een baan opleveren. Via de Fair Chance Foundation geven we iets waardevols terug aan de samenleving: kennis en kunde. Zodat jongeren van nu kunnen uitgroeien tot succesvolle werknemers en geslaagde ondernemers van morgen. Wilt u hieraan meehelpen? Kijk voor meer informatie op www.fairchancefoundation.nl.
22
23
Fair Chance Foundation
Make others grow! Fair Chance Foundation, een initiatief van Deloitte, is een platform van goede doelen gericht op de ontwikkeling van jongeren in achterstandssituaties. Met de gezamenlijke inzet van tijd, geld en kennis gaan zij een betere toekomst tegemoet.
oe kunt u meedoen? H Bent u of is uw bedrijf geïnteresseerd om een bijdrage te leveren? Kijk op www.fairchancefoundation.nl Meer info: Anne-Marie de Jeu, 088 288 53 79, amdejeu@deloitte.nl.
De Fair Chance Foundation wordt bestuurd door het stichtingsbestuur dat bestaat uit twee leden van de raad van bestuur van Deloitte Nederland en twee externe bestuursleden. De ‘externen’ zijn momenteel Piet Hoogendoorn, voormalig CEO Deloitte & Touche, en Paul Doop, voorzitter College van Bestuur Universiteit van Amsterdam en Hogeschool van Amsterdam. De dagelijkse leiding van de Fair Chance Foundation is in handen van Helen den Held, directeur, en Anne-Marie de Jeu, manager.
24
Projecten van de Fair Chance Foundation: Nibud Geldexamen Het Nibud Geldexamen, een initiatief van Deloitte, is mogelijk gemaakt door samenwerking met budgetinstituut Nibud en uitgever ThiemeMeulenhoff. Dit lespakket leert kinderen uit groep 7 en 8 bewust met geld omgaan. De Fair Chance Foundation faciliteert de verspreiding van het Geldexamen onder scholen in achterstandswijken en verzorgt gastlessen. IMC Weekendschool IMC Weekendschool biedt aanvullend onderwijs voor gemotiveerde jongeren van 10 tot 14 jaar uit sociaaleconomische achterstandswijken. Voor elk vak bieden enthousiaste professionals, in samenwerking met de medewerkers van IMC Weekendschool, een boeiende introductie op hun vakgebied. Na het behalen van hun weekendschooldiploma kunnen de leerlingen aansluiten bij het alumni-netwerk Future for Life Institute (FFL). Stichting Jong Ondernemen Leerlingen ontwikkelen ondernemersvaardigheden door learning by doing. De inhoud van deze programma’s verschilt per schooltype, maar de aanpak is overal gelijk. Jongeren oefenen in ondernemen om zo ondernemend denken en handelen te stimuleren. JINC Jongeren uit achterstandswijken ervaren via verschillende programma’s wat er te koop is op de arbeidsmarkt en welke vaardigheden daarvoor nodig zijn. Hiermee bereikt JINC jaarlijks ruim 20.000 leerlingen van basisschool en vmbo. Sollicitatietrainingen, gegeven door managers uit het bedrijfsleven, bereiden vmbo-leerlingen uit de 3e en 4e klas voor op het vinden van een goede stageplaats of bijbaan. Workshops en bliksemstages In het project ‘Ondernemen doe je zo!’ krijgen jongeren via workshops een beter beeld van de dagelijkse, vaak weerbarstige maar ook leuke praktijk van het ondernemen. En via bliksemstages bezoeken basisschoolleerlingen en vmbo-leerlingen een bedrijf waar ze ook echt een handje mee mogen helpen. Tijdens de jaarlijkse Deloitte Impact Day zetten bovendien zo veel mogelijk professionals hun tijd en kennis in om jongeren in achterstandssituaties een betere toekomst te bieden.
25
Talent en cultuur
Talenten willen een carrière ‘beyond making money’
Fotografie: Corbino
Organisaties zoeken talent dat bijdraagt aan de bedrijfsdoelstellingen. Vroeger waren dat vooral financiële doelstellingen, nu ligt de nadruk meer op de maatschappelijke rol. Ronald Meijers, Talent Partner bij Deloitte, ziet de instelling van bedrijven veranderen, maar ook die van de jonge talenten.
26
Zinvol werk Volgens Ronald sluit die ontwikkeling goed aan bij hoe kandidaten er tegenwoordig in staan. “Talentvolle mensen willen zinvol werk doen en sluiten zich dus graag aan bij organisaties die een duidelijk doel hebben ‘beyond making money’. Een moderne onderneming stelt haar medewerkers in staat zelf het heft in handen te nemen en hun carrière op maat aan te passen, bijvoorbeeld door het nieuwe werken te stimuleren. Als mensen in staat worden gesteld om hun werkdag zelf in te delen, dan verandert er al veel. Het motiveert medewerkers in ieder geval meer dan het aloude mantra ‘the number one in the market’ te worden, of ‘the 100 billion euro target’ te halen. Die doelen hebben buiten de bestuurskamer weinig betekenis en inspireren werknemers niet echt. Bovendien zijn de tijden van hoge winstgevendheidspercentages waarschijnlijk sowieso voorbij, al was het maar omdat die niet duurzaam zijn.”
“Bedrijven bestaan niet om geld te verdienen. Bedrijven
Lekker blijven bungelen
bestaan dankzij het feit dat ze geld verdienen, maar dat is
“Het traditionele beeld van een carrière is inmiddels ook
niet het doel van een onderneming. Net zoals mensen niet
veranderd. Vroeger werd een carrière vooral gezien als een
bestaan om te ademen, maar dankzij het feit dat ze
ladder, waarbij je onderaan begint en bovenaan eindigt.
ademhalen. Wat is dan wel het doel van een onderne-
Tegenwoordig is een carrière eerder een klimrek waar je
ming? Bedrijven vervullen een cruciale maatschappelijke
van alle kanten op kunt klimmen en waarop iedereen zijn
taak: het leveren van producten en diensten die menselijke
eigen route kan volgen. Je hoeft niet in een rechte lijn naar
behoeften vervullen. De meerwaarde van het bedrijf ligt in
de top, maar je kunt ook af en toe een zijpad inslaan of
het nut en de duurzaamheid van dat aanbod.”
even lekker blijven bungelen.”
“ Een carrière is een klimrek waar je van alle kanten op kunt klimmen” Niet alleen jongeren “Zo’n loopbaan laat nadrukkelijk ruimte voor andere doelen dan een zo hoog mogelijk salaris. Zelfontplooiing, het combineren van werk en privéleven, en vooral het idee dat je iets zinvols met je leven doet zijn belangrijke overwegingen bij het uitstippelen van een carrière. Die behoefte om carrière en persoonlijke omstandigheden beter op elkaar af te stemmen is niet typisch iets voor jongeren. Het geldt voor veel mensen tussen ruwweg 35 en 45 jaar die een baan buitenshuis willen combineren met een gezinsleven thuis.” •
Ronald Meijers (1961) is sinds 2011 Talent Partner bij Deloitte. In die functie is hij onder meer verantwoordelijk voor de HR-organisatie, de Talent Council en het thema Learning & Diversity. Belangrijke aandachtsgebieden van Ronald zijn het stimuleren van het permanent ontwikkelen van talent, het vergroten van de diversiteit binnen de organisatie en het versterken van de binding van professionals met de organisatie door het levensfasebewuste HR-beleid verder te ontwikkelen. Voor zijn aantreden bij Deloitte was Ronald bijna 22 jaar verbonden aan adviesbureau Krauthammer. 27
Deloitte talentontwikkeling
CEO for one day! De agenda van Boudewijn Pols zat bomvol op 14 oktober. Vanaf het vroege ontbijt in de Deloitte Maastoren was het een aaneenschakeling van interviews, toespraken, conferenties en ontmoetingen. Niet gek voor een 23-jarige student business development. Boudewijn nam voor één dag de plaats in van de topman van Deloitte als winnaar van de CEO for one day-verkiezing, een onderdeel van TEDx Rotterdam. TEDx is een wereldwijd programma van lokaal georganiseerde evenementen die een onafhankelijk podium bieden voor (world changing) ideas worth spreading. De Rotterdamse editie, waar Deloitte hoofdsponsor van is, stond in het teken van talentontwikkeling en toekomstig leiderschap. CEO for one day betekende voor 20 excellerende studenten dat zij hun ideeën over leiderschap bij een grote organisatie vorm konden geven. Voor hen was het een unieke kans om kennis te maken met de dagelijkse praktijk in de bestuurskamer, voor Deloitte en de 19 andere organisaties een mooie gelegenheid om alvast een van de mogelijke future leaders te ontmoeten.
Boudewijn Pols (23) studeert binnenkort af aan de Rijksuniversiteit Groningen. Momenteel schrijft hij zijn scriptie en loopt hij stage bij ABN AMRO bij diverse innovatieprojecten. Meer informatie over hem: http://nl.linkedin.com/in/boudewijnpols en via Twitter: @boudewijnpols. 28
07:15 uur : CEO DELOITTE
07:30 uur : CEO-ontbijt Ma 150 man (ook burgemeest
09:00 uur Inter view RTV Rijnmond
10:00 uur Video-interview geven op voor alle Deloit ters
10:15 uur Discussie Yammer & Twitt goede bereikbaarheid lei delen. Communities zijn k
10:30 uur Radio-interview NOS o
!!!
aastoren
ter Aboutaleb!)
d
p Yammer
ter. Keymessages: iders, ideeĂŤn key!
op 3 en Radio2
11:10 uur : Inter view lus FD) Telegraaf (p
12:30 uur e Boer (mijn d s e e C t e m h c n Lu voorganger) ;)
m orrow, Rot terditate, m To f o rs e d a Le 14:00 uur : al (organisatie Young Delo Cruise Termin door Deloit te Innovation). gefaciliteerd rwijscase. Jureren onde
terdam, t o R x D E T rekenLbuixjor Theater p S : r u u 17:00 Nieuwe
16:00
uur Futur e Ronal Talks! (Talen d Meijer Met Deloit t Par tnes r te)
17:30 uur Young Deloitte-feest: borrel, diner en dansen!
29
Golf
De talenten van Golf Team Holland Naam: Christel Boeljon (Deloitte golfambassadeur) Leeftijd: 24
Sinds wanneer bij GTH: Januari 2009
Beste prestatie: Winnen van de
Golf en Nederland vormen een goede combinatie. Er spelen in ons land 400.000 mensen regelmatig golf. Voornamelijk recreatief, maar sommigen op zeer hoog niveau. Dat geldt zeker voor de zeven talenten van Golf Team Holland.
Solheim Cup en mijn winst op de LET in Turkije Mooiste golfbanen: Metropolitan, Melbourne, Australië; Kennemer G&CC; De Lage Vuursche Grote voorbeeld: Niet zozeer een voorbeeld, wel bewondering voor Tiger Woods, Lorena Ochoa, Annika Sorenstam en Luke Donald Doel komend seizoen: Op lange termijn: meedoen met de top van de wereld, winnen en veel Solheims spelen!
Naam: Wil Besseling Leeftijd: 25 Sinds wanneer bij GTH: Januari 2007 Beste prestatie: Wereldkampioen individueel en als team in 2006. Winst Challenge Tour Colombia 2009, 3e op de
Golf Team Holland ondersteunt en adviseert startende
European Tour tijdens Madeira Island
golfprofessionals, met behulp van partners zoals
Open in 2009
Deloitte. Een initiatief dat jong talent perspectief biedt
Mooiste golfbanen: Noordwijk;
om door te stoten van de nationale top naar de
Leopard Creek, Zuid-Afrika
Europese of wereldtop. Een concreet wenkend perspec-
Grote voorbeeld: Voormalig
tief is 2016 als golf voor het eerst op het olympische
bondscoach Chris van der Velde, als
programma staat. Volgens bedenker en oprichter van
sportman Roger Federer
Golf Team Holland, Jeroen Stevens, moet het mogelijk
Doel komend seizoen: Kaart voor
zijn twee dames en twee heren te laten uitkomen voor
European Tour (terug)verdienen
Nederland, ‘met kans op een medaille!’ • 30
Naam: Jurrian van der Vaart Leeftijd: 25 Sinds wanneer bij GTH: Januari 2010 Beste prestatie: Gedeeld 6e, M2M Russian Challenge Cup Mooiste golfbanen: Old Course, St. Andrews; Noordwijk Grote voorbeeld: Jack Nicklaus Doel komend seizoen? Kaart voor European Tour verdienen
Naam: Tim Sluiter Naam: Floris de Vries
Leeftijd: 22
Leeftijd: 22
Sinds wanneer bij GTH: Januari 2010
Sinds wanneer bij GTH: Maart 2009
Beste prestatie: Dit jaar op European Tour
Beste prestatie: 4 e op de order of merit,
16e in het Tsjechisch Open
Challenge Tour 2010
Mooiste golfbaan: PGA de Catalunya;
Mooiste golfbanen: Leopard Creek,
Rosendaelsche; Noordwijk
Zuid-Afrika; Rosendaelsche
Grote voorbeeld: Tiger Woods
Grote voorbeeld: Tiger Woods qua spel
Doel komend seizoen? Kaart voor
en discipline, José María Olazabal qua
European Tour terugverdienen en houden
vechtlust Doel komend seizoen: Kaart voor de European Tour terugverdienen en houden Naam: Dewi Claire Schreefel Leeftijd: 25 Naam: Richard Kind
Sinds wanneer bij GTH: Januari 2009
Leeftijd: 26
Beste prestatie: 11e op Women’s British
Sinds wanneer bij GTH: Januari 2009
Open
Beste prestatie: Winnaar Nederlands
Mooiste golfbanen: PumpkinRidge,
Kampioenschap Strokeplay 2004, winnaar EPD
Portland, USA; Sallandsche Golfclub;
e
Tour, 4 Challenge Tour Marokko
Utrechtse Golfclub De Pan
Mooiste golfbanen: Haagsche;
Grote voorbeeld: Geen, al zijn Annika
Whispering Pines, Texas, USA
Sorenstam, Lorena Ochoa en Yani Tseng
Grote voorbeeld: Tiger Woods
wel inspirerend
Doel komend seizoen: Kaart voor
Doel komend seizoen: Verder
European Tour verdienen
ontwikkelen minder goede punten om top 70 te bereiken
31
Interview
“ Als wij meer eisen van leerlingen, komt er ook meer uit” Voor Marja van Bijsterveldt mag de lat voor het onderwijs omhoog. Nederland moet ambitieuzer worden. “We zijn hier te snel tevreden met een zesje. Daarmee hou je het mondiaal gewoon niet vol.” 32
Marja van Bijsterveldt, minister van Onderwijs
Ze zegt het in een bijzin tijdens het interview, maar het
onderwijs snel groeien. We moeten opletten dat we in
zijn deze zeven woorden die de essentie van Marja van
vergelijking met deze landen niet wegzakken, maar we
Bijsterveldt eigenlijk het best vangen: “Ik ben een kind uit
mogen ook trots zijn op wat we hebben. Nederlandse
een ondernemersgezin.” Sinds oktober 2010 is ze
jongeren zijn bijvoorbeeld de gelukkigste van de hele
minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het
wereld. Ons onderwijs staat internationaal echt goed
kabinet-Rutte en in het afgelopen jaar heeft ze in haar
bekend. Maar achteroverleunen, kunnen we ons niet
portefeuille vooral veel moeten ondernemen. En bij
permitteren.”
‘ondernemen’ doelt de 50-jarige CDA-politica op hard werken, doorzetten, zoeken naar creatieve oplossingen,
Toch staat die positie wel onder druk en het zal niet
schouders eronder en ertegenaan. “Die drive heb ik van
makkelijker worden om juist nu te investeren in
huis uit meegekregen.”
onderwijs. Uw eigen kabinet moet fors bezuinigen.
Ze noemde zichzelf wel eens ‘een ongedurige leerling’.
Hoe lijdt onderwijs onder die slag?
Een kind dat geboeid wilde worden door het onderwijs.
“We moeten er in Nederland aan wennen dat we met
Maar vooral ook veel doorzettingsvermogen liet zien. Via
minder meer moeten doen. En we moeten daarbij ook
de mavo kwam ze op de havo op het Rotterdamse
beseffen: het is hier altijd een redelijk walhalla geweest
Johannes Calvijn College. Haar favoriete vakken waren
voor leerlingen en studenten. We hebben in de loop der
geschiedenis en economie, en vooral dat laatste vak kon
jaren veel geïnvesteerd in onderwijs en talentontwikkeling.
de ondernemersdochter echt boeien omdat de link naar
Dat blijven we ook doen, maar we gaan daarbij het
de praktijk zo duidelijk gelegd kon worden. Die praktijk,
initiatief voor een groter deel terugleggen bij de mensen
wist ze toen: daar wilde ze zo snel mogelijk heen.
zelf. Persoonlijke ontwikkeling van talent is ook en vooral
Ze deed een opleiding Verpleegkunde en werkte negen
een persoonlijke verantwoordelijkheid.
jaar in de gezondheidszorg. En intussen werd ze politiek
Ik wil bij die talentontwikkeling ouders meer motiveren om
actief, bij het CDA. Via het wethouderschap in Almere en
hun kinderen te helpen. Voor een ouder is een kind uniek
het burgemeesterschap van Schipluiden kwam ze in het
en de meeste ouders zijn erg bereid om in hun kind te
hart van de politiek terecht: het Binnenhof. Daar voelt ze
investeren. Maar ouders zijn in het onderwijs te veel in een
zich als een vis in het water. Ze mag er ondernemen en er
consumentenrol terechtgekomen, gewild en ongewild.
liggen genoeg uitdagingen voor haar op tafel, elke dag
Onderzoek wijst uit dat betrokkenheid van ouders ook echt
weer.
tot betere resultaten van kinderen leidt."
“Ik zeg vaak: ons onderwijssysteem is geen rustig bezit. De nieuwe generatie Nederlanders gaat de grens over, om
Meer betrokkenheid van ouders zal vooral effect
verder te studeren of om te werken, de arbeidsmarkt
hebben als er op de scholen en universiteiten ook
wordt steeds mondialer. We moeten de competitie
het nodige gebeurt. Wat vraagt u van hen?
aangaan met de rest van de wereld.”
“De basis van ons onderwijs moet beter op orde. Veel leerlingen stromen nu nog te zwak in. De vakken rekenen
Maar in die competitie lijkt Nederland het te verlie-
en taal moeten gewoon bij ieder kind een goede basis
zen van steeds meer landen.
hebben. Dat is de ruggengraat van het onderwijs.
“In Europa staat Nederland nog steeds in de top drie van
Universiteiten, hogescholen en bedrijfsleven klaagden
landen als het om onderwijsprestaties gaat. Finland is daar
steen en been over de gebrekkige beheersing van taal en
de absolute koploper maar we moeten ons in Nederland
rekenen en andere algemene basiskennis. Om die reden
blijven meten met de besten. Dat geldt ook voor de landen
hebben we nieuwe normen gecreëerd die de komende
buiten Europa. In Azië gaat het snel, landen als Brazilië,
jaren worden ingevoerd. En we nemen daarbij de hele
Nieuw-Zeeland, Australië en Canada doen het goed op dit
onderwijsketen mee. De lat moet omhoog. We zijn in
vlak, in de nieuwe economieën zie je de kwaliteit van het
Nederland te snel tevreden met een zesje. Daarmee houd
>> 33
Interview
34
Marja van Bijsterveldt, minister van Onderwijs
>>
je het mondiaal gewoon niet vol. Er moet echt een
met het lokale bedrijfsleven door de vraag naar toekom-
tandje bij.”
stige arbeidskrachten goed af te stemmen op het aanbod van de opleidingen. Dat soort coalities mogen van mij
Wat gaan leerlingen daar op korte termijn van
verder groeien. Daar kunnen bedrijven meer aan doen,
merken?
en het onderwijs moet er nog veel meer voor openstaan,
“Ik ben bezig de exameneisen op te hogen. Dit school-
want hier liggen de kansen voor de toekomst.”
jaar beginnen we daar al mee in het voortgezet onder-
Marja van Bijsterveldt spreekt met betrokkenheid en
wijs. Als wij in het onderwijs verwachtingsvoller en
passie over haar plannen en visies. Wie naar haar luistert,
veeleisender naar leerlingen worden, komt een kind
voelt een warme wervelwind vol woorden langs waaien.
beter tot z’n recht en wordt daarmee gelukkiger.
Ze reist door het land, langs scholen en universiteiten, en
Talentontwikkeling begint daar en het is van belang dat
praat met de kinderen, de studenten, de leraren en de
die basis goed is.”
ouders. Ja, ze is druk, beaamt ze. Maar het is voor de goede zaak: beter onderwijs, scherpere talentontwikke-
Dan is het niveau van de leraren en de leiding van
ling, minder zesjes in Nederland. “En wat ik ook van
de school ook van belang. Wat doet u daaraan?
groot belang vind”, voegt ze ten slotte toe, “is dat
“In Nederland moet de kwaliteit van de leraren omhoog.
jongeren een gevoel van ondernemerschap meekrijgen
We werken nu toe naar academische kwaliteit van de
via het onderwijs. Laat ze zien wat ze zelf kunnen
leraren. Finland is in dat opzicht een heel mooi voorbeeld
bereiken.” Ze noemt het voorbeeld van Omar Munie, een
[zie kader]. Daar heeft het vak van onderwijzer ook echt
26-jarige jongeman, die hier op 9-jarige leeftijd als
meer allure gekregen, vooral door de academische
vluchteling kwam en via het vmbo naar de mbo mode-
opleiding die leraren moeten volgen. Daarnaast is goed
vakschool ging. Hij ontwikkelde zijn talent en is nu een
leiderschap ook essentieel. Er zijn veel leidinggevenden in
beroemd tassenmaker met een flagstore aan de Coolsin-
het onderwijs die uit het leraarschap voortkomen. Maar
gel. “Hij had talent, toonde ondernemerschap, is goed
een goede leraar is niet altijd ook een goede manager.
begeleid en heeft zo het beste uit zichzelf kunnen
Wij gaan nu met dit kabinet dertig miljoen euro investe-
halen.” En zo is ze weer terug bij haar eigen essentie.
ren in leiders in het onderwijs. Daar moet gewoon
Onderwijs en ondernemen: ze lijken bijna onlosmakelijk
vakmanschap staan.”
met elkaar verbonden bij Marja van Bijsterveldt. “Ja, die drive heb ik echt van thuis”, herhaalt ze. “En die gun ik
Marja van Bijsterveldt
Welke rol kan het bedrijfsleven spelen bij de
Marja van Bijsterveldt
ontwikkeling van talent?
werkte negen jaar in de
“Er wordt nu ondergemiddeld geïnvesteerd in research
Finland, het beste onderwijs
gezondheidszorg
en development door het bedrijfsleven. Dus daar liggen
Finland leed eind vorige eeuw onder de recessie
voordat ze de politiek
nog veel kansen. Het onderwijs moet beter inzicht krijgen
en de ineenstorting van de Sovjet-Unie, de
inging. Het ministerie
welke eisen het bedrijfsleven stelt aan werk: welk talent
belangrijkste handelspartner. De werkloosheid
van Onderwijs, Cultuur
zoekt men? Aan wat voor soort werk is behoefte? Verder
steeg naar 18 procent. De Finse regering koos
en Wetenschap is haar
moet de aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt
voor economische vernieuwing via investeringen
domein in Den Haag. In
veel beter. Deloitte en de Duisenberg School of Finance is
in onderwijs, onderzoek en nieuwe technologie.
2007 begon ze er als
een mooi voorbeeld. Onze economie heeft goed
Hoogopgeleide bevolking zorgde voor goed en
staatssecretaris, sinds
opgeleide vakmensen nodig en het opleiden van
vernieuwend onderzoek. In combinatie met
vorig najaar is ze er
ondernemende vakmensen vereist goed beroepsonder-
ondernemerschap gaf dat Finse bedrijven de kans
minister. Van Bijster-
wijs. Een goed voorbeeld van deze wisselwerking zag ik
zich internationaal te meten met de wereldtop.
veldt is getrouwd en
onlangs tijdens een bezoek aan het Drenthe College in
Het nieuwe beleid werd een succes. Het Finse
heeft twee kinderen.
Emmen. Dit werkt al een aantal jaren succesvol samen
onderwijs geldt als het beste ter wereld.
elk kind.”
35
Infographic
36
37
Ladies only Breakfast
Executive breakfast over sociaal leiderschap
“ Vertrouwen geven en verbinden� Sociale ondernemingen hebben de toekomst. Willemijn Verloop, oprichter van War Child en succesvol sociaal leider, deelde haar overtuiging met het publiek tijdens het Deloitte ladies only Executive Breakfast. 38
“ Mensen verantwoordelijkheid geven, dat is de kern van leiderschap”
Willemijn Verloop is oprichter van War Child. Tegenwoordig is ze actief als bestuurder en adviseur bij talloze organisaties op het gebied van internationale solidariteit, mensenrechten, vredesopbouw, cultuur en ontwikkelingssamenwerking.
De 21e eeuw vraagt om een nieuwe vorm van leider-
schap is eigenlijk dat wat tegenwoordig een netwerk-
schap. Waren bedrijven eerder marktgericht en hiërar-
organisatie heet. Je trekt goede partners aan en geeft
chisch, om de grote maatschappelijke problemen in de
hen volledig inzicht. Ik heb ervaren dat zulke verbindingen
huidige samenleving op te kunnen lossen zijn andere
extra creativiteit en energie geven en bovendien veel
waarden nodig. Willemijn Verloop weet uit ervaring hoe
toegevoegde waarde kunnen hebben.”
je sociale innovatie toepast in een bedrijf. Zij staat bovendien bekend als een zeer inspirerend leider.
Trucs “Het vierde punt, transparantie, is absoluut noodzakelijk”,
Naïef
vervolgde Verloop. “Zowel naar buiten toe als intern.
“Mensen inzetten op hun kracht, ze eigen verantwoor-
Probeer een open cultuur te creëren. Natuurlijk, cultuur is
delijkheid geven, dat zijn de belangrijkste elementen van
moeilijk te sturen. Maar er zijn trucs, zorg bijvoorbeeld
leidinggeven”, stelde Verloop. “Én een vereiste om als
voor creativiteit, taakgerichtheid en vooral ook diversiteit.
bedrijf flexibel, creatief en sociaal te zijn.” Toen Verloop
Niet alleen in man-vrouwverhouding, ook in verschillende
in 1994 War Child oprichtte, was ze 24 jaar. “Jong en
manieren van denken.” In de toekomst zullen er volgens
naïef”, zegt ze zelf. “Ik zag totaal geen beren op de
Verloop steeds meer ‘sociale ondernemingen’ komen.
weg.” Het lukte Verloop om War Child uit te bouwen tot
“De traditionele bedrijfscultuur heeft de afgelopen jaren
een wereldwijd opererende organisatie. Deze groei was
grote stappen gemaakt in maatschappelijk verantwoord
volgens haar te danken aan vijf elementen: flexibiliteit,
ondernemen en produceren. Maar financiële winst blijft
eigen verantwoordelijkheid, vriendschap, transparantie
hoofdzaak. Wat sociale ondernemers kunnen doen, is
en cultuur. Verloop: “Met flexibiliteit bedoel ik: niet alle
keihard bewijzen dat die waarden gelijk op kunnen
problemen bij voorbaat willen oplossen, maar gewoon
gaan.”
gaan. Eigen verantwoordelijkheid heeft alles te maken
Meer info: Anouk Lammers, anlammers@deloitte.nl,
met vertrouwen geven en verbinding creëren. Vriend-
en Monique van Toor, mvantoor@deloitte.nl. 39
Van leverancier naar samenwerkingspartner
anon:“We koesteren C onze relatie met Deloitte” Deloitte is sinds 2006 een van Canon’s preferred suppliers. De relatie is in de afgelopen jaren geëvolueerd: inmiddels werkt Deloitte vooral als partner voor de strategische transformaties van Canon. Wat zijn de succesfactoren én valkuilen van een goede en duurzame relatie? Fact vraagt het aan de direct betrokkenen. Waarom koos Canon voor Deloitte?
Nadeem: “Deloitte luistert, doet niet alsof zij de
Sandra Christian, European Programme Director:
antwoorden al heeft, werkt mét ons en niet voor ons. En
“Mede vanwege de reputatie in de markt. Deloitte staat
Deloitte levert, altijd. Als andere organisaties het laten
bekend om de brede kennis op het gebied van strategi-
afweten, krijgt Deloitte het voor elkaar.”
sche projecten, precies wat Canon nodig had en heeft.”
Al Turovlin, One Canon Programme Director:
Nadeem Akram, European Programme Director:
“Deloitte begrijpt onze complexe omgeving. Bij Canon
“Het was de combinatie van aanpak, communicatie,
hebben we verschillende culturen, een verscheidenheid
expertise, de kennis van ons bedrijf en het begrijpen van
aan businessunits en mensen. Deloitte helpt ons alles
de wereld waarin wij werken. En de mensen van Deloitte
met elkaar te verbinden.”
zelf.”
Erik Nanninga, partner Deloitte Consulting: “Door onze kennis van Canon kunnen we dwarsverbanden
Ook na vijf jaar verwerft Deloitte bij Canon nieuwe
leggen tussen verschillende onderdelen van hun
opdrachten. Waarom werkt deze relatie zo goed?
business. En we zijn partners; we staan niet als leveran-
Sandra: “Wanneer er problemen zijn, schiet Deloitte
cier en klant tot elkaar. Daarin speelt de betrokkenheid
direct in de ‘oplossingsmodus’. Soms moet ik dit wel eens
van het Canon-management een belangrijke rol.”
afremmen en vragen om eerst te analyseren en dan op
40
te lossen. Een andere succesfactor zijn de mensen:
Zijn er valkuilen wanneer je jarenlang samenwerkt?
professioneel en een plezier om mee te werken.”
Sandra: “Natuurlijk, je zou ons als klant voor lief kunnen
V.l.n.r. Victor Hoong, Erik Nanninga (Deloitte), Nadeem Akram, Sandra Christian en Al Turovlin (Canon)
nemen. Dat kan gebeuren in een relatie. Maar dan dagen
een werkdag tijd met elkaar door. Je leert elkaar kennen
we Deloitte opnieuw uit.”
en begrijpen, ontdekt welke belangen er spelen en wat
Nadeem: “Uiteraard zijn er projecten waarbij je een
de doelen zijn. Dat geeft belangrijke inzichten waardoor
onafhankelijke mening wilt en dan komen andere
je de klant beter kan bedienen.”
partijen om de hoek kijken. En er blijft altijd ruimte om te verbeteren. Zo mag Deloitte soms wat meer tegengas
Canon in het kort
geven. Wij zien Deloitte als expert, die rol mag men
Canon richt zich zowel op de consumenten- als de zakelijke
gerust vaker pakken.”
markt. De laatste betreft producten en diensten op het gebied van printing en documentmanagement voor
Welke rol spelen sociale contacten in een relatie?
kantoor- en professionele printomgevingen. De consument
Al: “Momenten om over strategie na te denken, niet te
kent Canon onder meer van foto- en videoapparatuur,
vergelijken met een werkoverleg van een uur.”
printers, scanners en faxen.
Nadeem: “Onze open relatie is deels ontstaan door samen te eten of te golfen. Ook tijdens golf praten we
Wereldwijd telt Canon drie regionale hoofdkantoren (in
over werk, maar in een relaxte atmosfeer. Uiteindelijk
Japan, Amerika en Europa), en in totaal 239 vestigingen.
groeit het vertrouwen in elkaar en dat is belangrijk voor
Dagelijks zijn hier meer dan 165.000 werknemers actief.
een relatie.”
Het hoofdkantoor van Canon Nederland N.V. is gevestigd in
Erik: “Sociale contacten helpen zeker. Je brengt ook na
Amstelveen. 41
Deloitte Academy: Masterclass Leiderschap
‘A little less lonely at the top’ Goed leiderschap heeft verschillende kenmerken. Een belangrijke is dat je als leider in beweging blijft. Bij de Masterclass Leiderschap leren bestuurders zich ontwikkelen tot inspirerend leider. De Masterclass Leiderschap biedt deelnemers een combinatie van
Wim van ’t Veer, directeur De Binnenvest, organi-
reflectie, vaardigheidstraining en kennisoverdracht. In twee blokken
satie voor maatschappelijke opvang:
- een tweedaagse bijeenkomst en circa twee maanden later een
“Mijn voornaamste doel voor deelname was dat
eendaagse bijeenkomst - wordt het leiderschap in de context van de
ik mijn eigen leiderschapsstijl wilde toetsen aan
eigen organisatie vanuit verschillende invalshoeken benaderd en
die van anderen en zo iets extra’s wilde leren. Dat
geprikkeld. Deelnemers duiken hun eigen psyche in en kijken naar
is gelukt: ik ben mij op onderdelen veel bewuster
hun gedrag en persoonlijkheid en naar de cultuur van de onderne-
geworden van mijn leiderschap en de vorm en het
ming. Verder is er uiteraard veel aandacht voor het bedrijfskundige
effect daarvan. Ik heb vooral genoten – naast alle
aspect, onder leiding van adviseur Martijn van Rensch. Centraal bij
interessante colleges – van de onderlinge uitwis-
de masterclass staat het leiderschapsmodel van Rens van Loon,
seling en het van elkaar leren.”
waarin de verschillende leiderschapsstijlen en rollen vorm krijgen. Marcel van de Pol, Indufil, internationale leveranWaardevolle netwerkfunctie
cier van filtersystemen
Ellen den Mulder is als adviseur verbonden aan de masterclass.
“Ik heb bijzonder veel gehad aan de masterclass.
“Voor veel leiders geldt dat het inderdaad zoals het gezegde luidt
Het is een mooie mix van een persoonlijke aanpak
‘lonely at the top’ is. Ze krijgen weinig feedback over hun functione-
en groepsdynamiek. Je krijgt heel handige tools
ren als leider. Een belangrijk onderdeel van deze masterclass is dat ze
aangereikt en de feedback is eerlijk en waardevol
juist worden uitgedaagd om kritisch naar zichzelf te kijken en met
en soms confronterend. Het is bovendien goed
collega-leiders hun stijl van leidinggeven en hun rol als leider te be-
om als leider ook eens buiten je eigen bedrijf en
spreken.” De masterclass heeft zo een waardevolle netwerkfunctie.
branche te kijken. Voor mij persoonlijk was het
“De deelnemers zoeken elkaar vaak naderhand op om ervaringen en
een waardevolle training en inmiddels heb ik ook
knelpunten te delen.”
twee van mijn managers aangemeld.”
Een goede mix van deelnemers
Meer informatie Ellen den Mulder,
Deloitte Academy besteedt dan ook veel aandacht aan de samen-
edenmulder@deloitte.nl, of kijk op
stelling van de groep (maximaal 12 deelnemers). Het is een goede
www.deloitte.nl (Deloitte Academy).
mix van de publieke en private sector en van verschillende specialismen. De masterclass is specifiek gericht op directeuren, bestuurders, dga’s en senior management.
42
Het laatste woord
Talent Voor een accountants- en adviesorganisatie
ren van verschillende generaties in service-
als Deloitte is het aantrekken en behouden
teams. En om diversiteit in arbeidsvoorwaar-
van talent cruciaal, om onze klanten van de
den, carrièrepaden en opleidingsachtergron-
beste diensten en adviezen te voorzien. Hier
den. Organisaties die de juiste mix van mense-
liggen nog volop uitdagingen, zoals op het
lijk talent weten samen te stellen en bovenal
gebied van diversiteit.
weten te mobiliseren, zijn naar mijn overtui-
Natuurlijk is het van belang dat teams uit
ging innovatiever, dynamischer en op de
mensen met verschillende achtergronden
lange termijn succesvoller.
bestaan, maar aan diversiteit zitten ook nadelen. Diversiteit is het tegenovergestelde
Wat bij mij vooropstaat, is dat we bouwen
van eenheid. Dat is de paradox waarmee we
aan een cultuur die de potentiële meerwaar-
te maken hebben.
de van diversiteit benut. Daar wordt Deloitte zowel op commercieel als op menselijk gebied
Aan de ene kant willen we een personeels-
op den duur alleen maar beter van. De
bestand dat een excellente reflectie is van de
komende periode zal ik mij persoonlijk nog
samenleving, aan de andere kant zijn
meer met talent bezighouden. Binnen het
saamhorigheid en solidariteit van groot
Global Executive Committee van Deloitte ga
belang.
ik aan de slag als Global Managing Director Clients, Services and Talent, met als stand-
“Meer variatie in denkstijlen en leefpatronen van medewerkers draagt bij aan het succes van de organisatie”
plaats New York. Mijn nieuwe rol betekent dat na zeseneenhalf jaar mijn afscheid nadert als CEO van Deloitte Nederland. Het betekent tevens mijn laatste column voor Fact. Dat ik mij al 23 jaar, exact de helft van mijn hele leven, inzet voor Deloitte zegt veel. Het bewijst dat deze werkgever in staat is om ambitieuze mensen steeds nieuwe uitdagingen te bieden. Hiervan profiteren onze klanten en dat is tenslotte
We moeten de keerzijde van diversiteit
waar het bij een organisatie als Deloitte om
onderkennen omdat we anders wellicht
draait. •
voorbijgaan aan de bestaande weerstand. Belangrijk is daarom het streven naar wat Ronald Meijers, Talent Partner bij Deloitte, ‘second order diversity’ noemt. Het gaat dan bijvoorbeeld niet alleen om meer vrouwen, maar om meer vrouwelijke eigenschappen. Niet alleen om een grotere etnische representativiteit, maar om meer variatie in denkstijlen
Roger Dassen is bestuursvoorzitter
en leefpatronen. Maar ook om het combine-
van Deloitte Nederland
43
Waar zit uw innovatiekracht? Als u wilt dat innovatie langdurig resultaat oplevert, moet u meer doen dan alleen vernieuwen. Deloitte helpt u om uw maximale innovatiekracht te mobiliseren. En deze effectief te gebruiken met een gestructureerde aanpak. Om te komen tot verrassende initiatieven die verder reiken dan u denkt. Want echte innovatie komt uit een onverwachte hoek. Ontdek het op deloitte.nl/innovatie
Š 2011 Deloitte The Netherlands