Augustus - Oktober 2020
Inhoud en bestuur
3
BESTUUR EN INHOUD
Voorzitter, Secretaris & Redactieverantwoordelijke: Michiel Seys, Aartrijkestraat 168, 8820 torhout 050/ 22 29 71 michiel.seys@gmail.com Penningmeester & Webbeheerder: Chris Demeulenaere, Spoorwegstraat 8, 8610 Zarren 051 / 57 07 09 demeulenaere-desimpel@telenet.be Barverantwoordelijke: Patricia Desimpel, Spoorwegstraat 8, 8610 Zarren 051 / 57 07 09 demeulenaere-desimpel@telenet.be
4
interne kalender
5
Richtlijnen ledenavonden najaar 2020
6 - 7
L-nummers
8 - 9
Sierkevers kweken
10
Aankondiging ledenavond September
12 - 15 Epoxy, hoe zat dit nu weer? 16
Aankondiging ledenavond oktober
17 - 22 Midden-amerikaanse cichliden houden
Expoverantwoordelijke: Glenn Coulembier, Ijzerstraat 1, 8820 Torhout 0474 / 25 86 65 glenn.coulembier@telenet.be Winkelverantwoordelijke: Ivo Dhoore, Sijslostraat 31, 8020 Ruddervoorde 0477/79 28 84 ivo.dhoore@proximus.be Materiaalmeester: Ryan Demeulenaere, Spoorwegstraat 8, 8610 Zarren 051 / 57 07 09 demeulenaere2@gmail.be Ere-voorzitter & jeugdverantwoordelijke: Joris Diopere, Leiestraat 2A, 8820 Torhout 050 / 21 19 73 - 0473 / 74 40 79 diopere@skynet.be
redactie: Eindverantwoordelijke: Michiel Seys Redacteurs: Michiel Seys Chris Demeulenaere Glenn Coulembier Verantwoordelijke verzending:
Michiel Seys
Contactpersonen: Terrarium: Dirk Van Den Haute Malawi’s: Chris Demeulenaere & Patricia Desimpel Vijvers: Luc Diopère Zoetwater algemeen: Glenn Coulembier
Volg de pagina “Skalaar Torhout v.z.w.” Wordt lid van de groep “Skalaar Torhout” op facebook! ‘t skalaarke |
september / oktober
4
Interne kalender
interne kalender
Ledenavonden
( aanvang telkens om 20u00 in Club de B) Locatie Onderwerp Datum
Spreker
18 september 2020
Club De B
Vissen uit N.-Amerika
Ruben Decloedt
30 oktober 2020
Club De B
Het bekende v.h. onbekende
Ronny Vannerom
4 december 2020
Club De B
Slangkopvissen
Hugues De Clerck
19 februari 2021
Club De B
Glenn Coulembier
19 maart 2021
Club De B
Het West- en Centraal afrikaans aquarium -
30 april 2021
Club De B
-
-
21 mei 2021
Club De B
-
-
25 juni 2021
Club De B
-
-
Kidz Datum
Onderwerp
...
...
-
Info abonnementen ‘t Skalaarke: € 18 / jaar of ‘t Skalaarke + BBAT: € 28 /jaar Abonnementen kunnen op ieder gewenst tijdstip ingaan. U ontvangt als Skalaar-lid 2-maandelijks het Skalaar clubblad. Indien u kiest voor Skalaar + BBAT- lid, krijgt u daarboven-
op het maandblad Aquariumwereld, uitgegeven door BBAT. Abonneren kan bij de penningmeester op rekeningnummer BE30-473-807-074-111 met de vermelding van ‘naam’ ‘lidgeld Skalaar’ of ‘lidgeld
‘t skalaarke | september / oktober
Skalaar en BBAT’. Dit zijn de prijzen voor jaargang 2020, uitgezonderd speciale acties. ‘t Skalaarke wordt 2-maandelijks uitgeven onder de verantwoordelijkheid van Skalaar Torhout vzw.
Richtlijnen ledenavond najaar 2020
5
Ri c htlijnen ledenavonden na j aar 20 2 0 We hopen op 18 september en 30 oktober onze eerste ledenavonden te kunnen laten doorgaan.
* Consumeren aan de bar is niet toegestaan men mag enkel zittend consumeren, rekening houdend met de nodig corona-maatregelen. We zullen m.a.w. rondkomen om consumpties te noteren en u aan tafel bedienen.
Indien dit niet het geval is - dan laten we dit zo vlug mogelijk weten via website www.skalaar. be, de groep “Skalaar Torhout” op facebook en e-mail. * We werken met drankkaartjes, om zoveel mogelijk cash geld te vermijden. Vanuit Stad Torhout kregen we echter ook al enkele belangrijke richtlijnen mee waaraan we Het is als kleine vereniging met onze medewerkers onze ledenavonden dienen te houden. natuurlijk een hele klus om ledenavonden te kunnen organiseren. We hopen daarom ook dat Ons clublokaal is “Club de B” - en hiervoor geldt we op je medewerking kunnen rekenen om dit helaas momenteel nog een maximum van 35 alles corona-proof in goede banen te kunnen personen die toegelaten zijn op de ledenavond! leiden. Vooraf registreren is hierbij ook verplicht! (ivm mogelijke contact opsporing) Wens je aanwezig te zijn op deze ledenavond? Geef dit door aan iemand van ons bestuur - en dit ten laatste tegen de woensdag VOOR de ledenavond (tegen woensdag 16 september of 28 oktober). Graag hierbij ook het aantal personen.
Skalaar Torhout staat bekend om z’n goeie, leuke & kwaliteitsvolle ledenavonden - en we hopen dit natuurlijk zo te kunnen behouden. Voor wie echter NIET AANWEZIG kan of wil zijn, proberen we ook een LIVESTREAM van de ledenavond aan te bieden. Dit houdt in dat je de ledenavond LIVE zal kunnen volgen van thuis uit! Geef volgende link in op vrijdag-avond op je browser, en je zal van thuis uit kunnen meevolgen.
E-mail adressen en telefoonnummers van bestuursleden staan voorraan, op pagina 3. De aanwezigheidslijst zullen we bijhouden tot 14 dagen na de ledenavond (rekening houden met Ledenavond September 2020: de GDPR-wetgeving). https://tinyurl.com/skalaar092020 Volgende afspraken gelden ook op onze ledenavonden: Ledenavond Oktober 2020: * Ben je ziek? - blijf thuis!
https://tinyurl.com/skalaar102020
* Mondmasker is binnen verplicht, breng zeker We hopen met het volledige bestuur dat we de een mondmasker mee! ledenavonden op een veilige manier kunnen laten doorgaan en hopelijk kun je aanwezig * Ontsmet je handen bij de ingang van Club de B. zijn - dit ofwel fysiek in Club de B- ofwel online om onze ledenavond digitaal mee te volgen via * Houd 1,5 meter afstand! youtube. * Volg de signalisatie in het gebouw. * Vermijd samenscholing aan de toiletten/trap van Club de B: houd afstand!
Veel leesplezier in deze editie & hopelijk tot op een ledenavond! Mvg, Michiel Seys
* Neem je jas mee naar je plaats * Iedereen krijgt een vaste plaats aangewezen. Verlaat deze plaats niet zomaar. ‘t skalaarke |
september / oktober
6
L-Nummers
L-nummers
Bron: - tekst: Chris Demeulenaere - foto’s: Chris Demeulenaere
Je kent ze wel: die mooie “algeneters” of “ruitenkuisers” waar ze nogal wat geld voor vragen in een aquariumzaak. De L-nummers! Eerst en vooral misschien even verduidelijken dat de term “algeneter” of “Ruitenkuiser” vaak onterecht is want een heleboel van deze L-nummers laten algen maar al te graag aan zich voorbij gaan als er ander voedsel beschikbaar is. Tot zover de mythe dat zo’n beestjes je ruiten vrij van algen houden dus... Je kan je ook afvragen waarom je deze vissen niet vindt onder een wetenschappelijke naam zoals andere vissen? L-nummers zijn harnasmeervallen uit Zuid-Amerika. De Latijnse term voor Harnasmeerval is Loricariidae. Hiermee is dus al de “L” verklaard bij L-nummers. Jaren terug publiceerde het duitse aquarium tijdschrift DATZ de harnasmeervallen die ontdekt werden. Deze vissen werden echter in zulk een hoog tempo ontdekt dat de wetenschap amper meekon om de beestjes te beschrijven en ze een naam geven. Om deze reden begonnen ze bij DATZ dus met het aangeven van de nummers. De bedoeling was om dan later die nummers te vervangen door de wetenschappelijke naam, maar tegen die tijd was het gebruik van de nummers al zo algemeen ingeburgerd dat men beslist heeft om het zo te houden. De kans dat je een “L-144” tegenkomt is veel groter dan een “Loricariidae Ancistrinae Ancistrus Temmenckii”, ook al is dit dezelfde vis. Ook een ander Duits aquarium tijdschrift: ‘Das Aquarium’, begon met het publiceren van L-nummers in haar tijdschrift. Deze kregen als benaming LDA-nummers. Omdat deze 2 tijdschriften elkaars concurrent waren, kan het voorkomen dat sommige meervallen zowel een L-nummer als een LDAnummer hebben. De LDA-nummers zijn echter nog lang zover niet als de L-nummers. Er is nog een derde ‘code’: LG-nummers. Deze code is echter meer bij wetenschappers bekend, je zal de term niet snel tegenkomen in de handel.
‘t skalaarke | september / oktober
L-Nummers
7
De onderfamilies die te vinden zijn in familie Loricariidae (=harnasmeervallen): Ancistrinae: Acanthicus, Aphanotorulus, Ancistomus, Ancistrus, Baryancistrus, Chaetosoma, Cordylancistrus, Dekeyseria, Dolichancistrus, Exastilithoxus, Guyanancistrus, Hopliancistrus, Megalancistrus,
Hemiancistrus, Hypancistrus,
Lasiancistrus, Leporacanthicus, Leptoancistrus, Lithoxancistrus, Lithoxus, Neblinichthys, ... Hypoptopomatinae: Delturus, Hisonotus, Lampiella, Nannoptopoma, Otocinclus, Parotocinclus, Pseudotothyris, Schizolecis. Hypostominae: Cochliodon (tegenwoordig Hypostomus), Corymphanes, Glyptoperichthys, Hypostomus, Isorineloricaria, Kronichthys, Liposarcus, Neoplecostomus, Pogonopoma, Pseudorinelepis, Pterygoplichthys, Rhinelepis, ... Lithogeninae: Lithogenes Neoplecostominae: Neoplecostomus, Kronichthys, Pareiorhaphis, Pareiorhina, ... Loricariinae: Acestridium, Aposturisoma, Crossoloricaria, Ctenoloricaria, Farlowella, Harttia (tegenwoordig Ctenoloricaria), Hemiloricaria, Lamontichthys, Loricaria, ... Delturinae: Delturus, Hemipsilichthys
Voor een volledige lijst, zie Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/ wiki/Harnasmeervallen
‘t skalaarke |
september / oktober
8
Sierkevers kweken
Bron: - tekst: Chris Demeulenaere - foto’s: Chris Demeulenaere
S ier kev ers kwek en kever. Als de tijd rijp is breekt de kever dan uiteindelijk uit de cocon om de rest van z’n leven bovengronds te leven. Van dan voort Wij zijn er voor het eerst in aanraking gekomen leeft het dier niet meer op vivarium vorig jaar. Toen waren we direct van rottende bladeren gefascineerd door die wezentjes die eigenlijk of rottend hout, maar veel groter en kleurrijker zijn dan wij zelf wisten. wel van zoet fruit. In de periode dat ze kever zijn, De aankoopprijs voor de gewone soortjes bleek zorgen ze ook weer voor nieuwe eitjes die in de relatief laag en dus besloten we om er ons hier bodem gelegd worden. Een heel groot voordeel ook eens aan te wagen. Het was iets wat ons is ook dat je die gewoon op kamertemperatuur totaal onbekend was en dat maakte het heel kan houden. De tijd dat die larven zijn kan je die aanlokkelijk om te leren kennen. We kochten dan ook gewoon in een curverbox ergens in een kast ook 3 soorten en lieten ons voldoende informeren opbergen. Gezien die in de grond leven hebben aan de stand van www.coleoptera-forum.nl die geen nood aan verlichting. Hmmm, kevers dan nog! Mestkevers en Meikevers kennen we, maar van die heel speciale sierkevers dat je in een terrarium houdt hebben de meeste mensen nog nooit gehoord. Althans toch niet in onze streek.
De cyclus begint met een eitje. Daaruit groeit dan weer een larve. Je kan dit nog het best vergelijken met een made of een rups. Deze leven echter niet bovengronds, maar zitten bij voorkeur in lichtvochtige bosgrond tussen de r o t t e n d e bladeren en takjes. Dit is tevens hun v o e d i n g . De larven doorgaan 3 stadia die men als L1 tot L3 benoemt. De soorten die wij meebrachten waren 2 kleinere soorten kevers (+/- 2 à 3cm) en 1 soort dat rond de 7-8 cm wordt. We brachten uiteraard geen kevers mee maar larven. Na verloop van tijd vormen die larven een coccon waarin ze de laatste metamorfose tot kever ondergaan. Bij die overgang verandert die lelijke, in de grond wonende, “worm” zich tot een krachtige ‘t skalaarke | september / oktober
Intussen zijn wij al zo ver dat de 2 kleinere soorten tot volwaardige kevers uitgegroeid zijn. Hiervan waren de larven op het eind zo’n 1.5cm groot. De grote soort is nu nog altijd een L3-larve. Deze hebben nu toch een lengte bereikt van zo’n 6-tal cm en zijn zo dik al je duim. Allemaal heel tof, maar wie hier hiermee wil beginnen moet zich er wel bewust van zijn dat héél het proces lang duurt. Héééél lang. Ieder stadium dat de larves doormaken en de tijd dat de larven in de cocon verblijven duurt zo telkens enkele maanden. Blijkbaar is het zo dat hoe groter de soort is, hoe langer het telkens duurt. Om maar
Sierkevers kweken
9
eens een idee te geven: De larven van de grote kevers die we op vivarium kochten (dus november 2019!!) hebben nog altijd geen cocon gevormd en daarna kan het nog makkelijk 6 maanden duren eer die uitkomen. Eén keer per maand moet je controleren of hun bodem nog niet helemaal verteerd werd en die nog voldoende organisch materiaal bevat of gewoon om te zien of de larven zich niet in een cocon genesteld hebben. Als er zich een cocon gevormd werd, kan je die gewoon uithalen en in een terrarium op de bodem leggen tot de kever tevoorschijn gekomen is. Verder moet je regelmatig die bodem eens natsproeien zodat die niet uitdroogd. Méér werk is er eigenlijk niet aan. Wij moeten wel zeggen dat die kevers in het terrarium wel de moeite zijn. Zeker voor mensen die niet zoveel tijd hebben om veel met hun hobby bezig te zijn. De grote kever hieronder is de enige waarvan we een foto van het internet moeten gebruiken. De rest zijn al foto’s van onze eigen diertjes.
‘t skalaarke |
september / oktober
10
Aankondiging ledenavond: Vissen uit Noord -Ameri k a Door Ruben Decloedt
Bron: - tekst: Glenn Coulembier
18 september 2020 Jarenlang genieten van meerdere tropische gezelschapsaquariums en zoals bij velen, er kan altijd wel nog een bakje bij. Een erg leuke tijd met vallen en opstaan maar de energiekost werd me te hoog. Tijd om toch wat te minderen maar toen kwam Filip Maes met zijn voordracht “Shiners”. De juiste man op het juiste moment! Het is dan ook deze presentatie die een ware aardverschuiving veroorzaakte in mijn aquariumhobby. Naast de prachtige shiners had ik ook oog voor de interessant ogende ‘bijvissen’ die tijdens de filmpjes te zien waren. Een echte uitdaging om deze soorten te vinden!
inzake inrichting aquarium, kweek, importeren… met behulp van foto- en videomateriaal. Noord-Amerika heeft heel wat te bieden, kom dat zien!
In deze presentatie zullen we dus stilstaan bij Hopelijk tot dan! verschillende Noord-Amerikaanse soorten voor het koudwateraquarium of vijver. Mvg, Ruben Decloedt Bij de vissen die ik zelf bezit deel ik mijn ervaringen
‘t skalaarke | september / oktober
12 Epoxy, hoe zat dit nu weer?
Bron: - tekst: Luc Vansand (Zilverhaai Beringen)
Epox y, hoe zat dit nu w eer ? 1. Wat is epoxy? Epoxy werd in 1938 ontwikkeld in Zwitserland. Het bestaat uit polymeren, dit wil zeggen dat er van een lopende vorm wordt overgegaan naar een vaste vorm, dit na een chemische reactie. Het bestaat uit 2 componenten die men altijd apart levert, men heeft hars en men heeft harder, meestal worden beiden aangegeven door component A en component B. Het is een veelzijdig product, net omdat het een uitstekende hechting heeft op het moment dat het van lopende naar een vaste vorm gaat.
of zonder voldoende persoonsbescherming, zoals bv ademhalingsbescherming. Zoals gezegd, epoxy leent zich zeer goed om te helpen een achterwand te maken. Het verstevigd een wand, waardoor deze niet uiteen zou vallen. Het sluit de wand volledig af, zodat men geen schadelijke stoffen van bv. tegellijm of beton in het water krijgt. Het houdt allerlei schrapende vissen zoals bv. meervalsoorten tegen om door de wand te gaan als deze algen aan het bijeen zoeken zijn.
3. Waar kan men epoxy bestellen?
2. Waarom en wanneer wordt epoxy gebruikt? Er zijn verschillende toepassingen, zowel in de industriële als in de burgersector. Denk maar aan bv. diverse coatings. Maar epoxy is ook voor onze hobby een fijn product, en hier gaat het tenslotte toch om, niet? Epoxy wordt in onze hobby meestal gebruikt om achterwanden te maken, men mag epoxy daarom niet verwarren met polyester. Beide zijn totaal verschillend, terwijl epoxy nagenoeg geurloos is geeft polyester een grote stank en de gevaarlijke styreengeur, waardoor het niet aan te raden is dit binnenshuis te gebruiken ‘t skalaarke | september / oktober
Je kan epoxy bestellen bij diverse gespecialiseerde winkels, eventjes via google zoeken en men krijgt verschillende adressen te zien. Wat ik iedereen aanraad is om gelijk bij de epoxy een liter thinner te bestellen, dit om bv. kwasten uit te wassen. Maar het kan ook gebruikt worden om bv. de tafel of vloer proper te maken na eventueel morsen van het product. Gelijktijdig kan men een technische fiche vragen, dit is altijd gemakkelijk om nadien het product correct aan te brengen.
4. Het mengen van epoxy. Dit is een belangrijk punt waar ik nog eventjes wat langer wil bij blijven stilstaan. Het is niet voldoende dat men gewoon in het potje roert als men A en B heeft samengevoegd, maar wat even belangrijk is dat je met je roerstokje
13
goed over de bodem roert, dit omdat men meestal roert van de bodem af, bij het verwerken van de laatste restjes krijg je dan epoxy die niet goed is gemengd, dit vertaalt zich dikwijls in stukken op de wand die minder snel uitharden, met het gevolg dat er slechte stukken epoxy op de wand worden tegen gekomen, stukken die eigenlijk onbruikbaar zijn om onder water te worden gezet.
Ikzelf kwam voor mijn wand met 1 keer een halve liter per laag toe. Deze wand was 270 cm lang en 60 cm hoog.
5. Hoe brengt men epoxy aan?
Dit is soms een groot struikelblok, terwijl dit eigenlijk niet al te moeilijk is, op voorwaarde dat Epoxy mengen is niet moeilijk, maar moet wel men natuurlijk alles goed in het oog houdt en zorgvuldig gebeuren! de werkmethode respecteert. Neem voldoende voorzorgen, zet alles klaar van materiaal dat je nodig hebt: 1) Leg altijd een plastiek onder de wand die je wil bewerken, niets is smeriger dan epoxy van een tafel of kast te moeten verwijderen! 2) Wat je nodig hebt: a. Kwasten, goedkope met stugge haren zijn de beste hiervoor, 3 a 4 stuks is meer dan voldoende. b. A en B component c. Lege potjes om epoxy in af te maken d. Enkele roerstokjes Men kan het beste nooit meer klaar maken dan e. Chirurghandshoensetjes dat men op 15 a 20 minuten kan verwerken, die pot-life (de bruikbare tijd nadat het is gemengd) is f. Enkele vodden (oude kleding of stukken meestal rond de 20 minuten, maar een inductietijd bedlakens) is er niet bij epoxy. Na die 20 minuten is de epoxy dikwijls al te ver 6. Het aanbrengen of applicatie van ivm de chemische reactie en kan men deze weg epoxy gooien. Goed lezen wat men aangeeft ivm de mengverhouding van A en B is belangrijk. Meestal is de verhouding 1 op 2, maar dit kan serieus afwijken, en bv. 1 op 3 of zelfs nog andere verhoudingen. Zelf ben ik er al tegen gekomen waar dit 1 op 8 was!
Dit gebeurt het gemakkelijkste met een verfborstel (kwast). Een bokkenpoot of radiatorkwast is het gemakkelijkste: deze staat op 45° ten opzichte van de steel, op deze manier kan men gemakkelijk in allerlei kieren en holtes epoxy aanbrengen. Spuiten kan natuurlijk ook, maar raad ik ten stelligste af, dit omwille van plaatsen die je hebt die je niet kan bereiken. Men geeft soms aan dat men enkele uren later al een tweede laag kan aanbrengen, dit raad ik ook af. Later meer hierover.
Dan is het zaak dit goed uit te tellen, want men kan zich al voorstellen dat dit dan snel fout kan lopen. Daarom raad ik ook aan om bv. 2 keer een halve liter te bestellen, dan 1 keer een liter. Bij kleinere wanden zelfs indien dit mogelijk is nog kleinere 7. Waar moet men aandachtig voor zijn? verpakkingen. Er zijn wel enkele punten waar men moet voor Dit omdat men meestal 2 lagen zet en men uitkijken, en dan heb ik het speciaal over de zodanig kan werken dat men 2 keer kan afmaken, omgevingscondities. beter een beetje weg gooien, dan met de zorgen te zitten dat de verhoudingen van een grotere 1)Temperaturen: verpakking wel kloppen. ‘t skalaarke |
september / oktober
14
De temperatuur van de epoxy, de wand en de omgeving kan het beste gelijkwaardig zijn. D.w.z. rond de 20°C, beste is dat men de dag voor het aanbrengen de epoxy en de wand in dezelfde kamer laat waar men deze in verwerkt.
i.v.m. het reliëf op de wand en ook omdat men bijna zeker stukken zal vergeten, nat in nat is veel moeilijker om te bewerken dan nat op droog.
2) De omgevingsvochtigheid:
8. Wat kunnen de problemen zijn en
Deze mag niet meer zijn dan 85%. Een normale verwarmde kamer tijdens de wintermaanden zal niet teveel vochtigheid hebben, wel oppassen dat in die kamer niet teveel aquaria staan te draaien, want dit geeft een spectaculaire verhoging van de vochtigheid.
hoe oplossen?
Ook zal men merken dat indien men nat in nat doet dat men bij een tweede laag veel minder Staat de epoxy of wand bv. in een schuur of epoxy gebruikt, dit geeft een vals gevoel, het andere onverwarmde kamer dan is het contrast wil gewoon zeggen dat men veel te weinig heeft tussen de epoxy en het materiaal te groot in de aangebracht. Dus gewoon 24 uur wachten tussen kamer waar het 20°C is opdat ogenblik, waardoor de lagen is uiteindelijk het beste. men een totaal andere en soms verkeerde chemische reactie kan opwekken. Soms zeggen mensen dat ze na 4 of 5 dagen hun wand al onder water hebben gezet en er De omgevingsvochtigheid veranderd ook bij niks mis mee is. Zij hebben dan geluk gehad, het verwerken van de epoxy waardoor er teveel meestal loopt dit faliekant af. Beter is dat men vochtigheid naar het te bewerken materiaal kan 7 dagen wacht, nadien is de uitharding meestal worden gezogen. Je wand kan als het ware ten einde en kan men deze onder water zetten, beginnen te zweten, wat de reactie van de epoxy zijn er na een week nog plakkerige plaatsen op weer niet ten goede komt. Daarom is het beter de wand is het aanbrengen mislukt, maar later dat het product en de wand in één en dezelfde hier meer over. kamer zich bevind.
1) De potten van de epoxy zijn open geweest en deze is nu een goeie 6 maanden geleden:
a.Potten die open zijn geweest kan men beter na 3 maanden niet meer gebruiken en weg gooien. Een schuur of garage is ook uit den boze, of men (niet bij het gewoon huisvuil zetten, maar wel moet zeker zijn dat men 24 uur per dag ongeveer apart naar het containerpark brengen) een 20°C kan aanhouden en dat de garage niet verkeerd is geïsoleerd waardoor deze ook weer b. Potten die niet open zijn geweest zijn nog goed een te hoge vochtigheid kan krijgen door de tot 1 jaar na aankoop. verwarming. c. Hier wel een kleine kanttekening: indien de Daarom is het beter dat men dit ergens in huis poten in een droge en niet te kouide of warme doet waar wordt geleefd, deze kamers zijn kamer staan, (kelder, huiskamer of zolder) durf ik meestal voldoende droog en warm. te stellen dat men er zelfs gerust nog 6 maanden tot een jaartje mag bijdoen. 3) Droogtijden: 2) De epoxy wil niet goed drogen: dit kan Dit is nog een belangrijk punt. Men geeft soms verscheidene oorzaken hebben. aan dat men na enkele uren terwijl de eerste laag nog nat is, direct een tweede laag kan a. De epoxy en harder zijn niet voldoende aanbrengen. Ik raad iedereen af dit te doen, gemengd. meestal zijn de technische fiches correct, alleen wordt de epoxy getest in een labo, en zoals men b. Men heeft de mengverhouding niet correct weet is een labo een heel andere omgeving dan aangehouden. een kamer in huis. Ook wordt er bij het testen meestal materialen gebruikt (waaronder vlakke c. De epoxy of het te behandelen materiaal heeft platen), die dan worden bespoten met epoxy. te koud gestaan. Een vlakke plaat die egaal wordt behandeld, is toch iets anders dan een achterwand met reliëf. d. De temperaturen bij de applicatie (het aanbrengen) was niet hoog genoeg Bij een wand die we zelf insmeren met epoxy raad ik iedereen aan om 24 uur te wachten. e. De temperatuur bij het drogen was te koud Vooral omdat er toch niet kan worden geschuurd ‘t skalaarke | september / oktober
15
3) Er zijn plekken die minder snel of helemaal niet drogen, wat te doen?
achter slot en grendel, dit omdat kinderen er niet bij zouden geraken
a. Zijn het veel of grote plaatsen, de wand weggooien en opnieuw beginnen
• Overschot van het aangemaakte product of vuile thinner, steeds in gesloten verpakking (fles of pot) bij het containerpark afleveren.
b. Zijn het kleine plekken, dan kan men de natte stukken eruit snijden, opnieuw wat tegellijm • Nooit zomaar een product in de riool, afvoer, aanbrengen en opnieuw de epoxy aanbrengen, wc of badkamer kappen. dit wel goed en overdacht mengen en oproeren. Belangrijk: Bij het innemen of in de ogen krijgen 4) Bij het vullen met water van het aquarium van epoxy, altijd zo snel mogelijk een dokter sloeg de epoxy wit uit. raadplegen en erbij vermelden over welk product het gaat. a. De epoxy was dan nog niet volledig uitgehard, en ofwel zit er een witte waas aan de buitenkant Wij raden aan om gezichts- en huidbescherming van de epoxy, ofwel tussen de lagen. te gebruiken tijdens het werken met epoxy. Nog een tip: Azijn helpt het best om de nog niet b. Dit wil zeggen dat er een chemische reactie uitgeharde epoxy te verwijderen. is gekomen tussen het water met de nog niet uitgeharde epoxy, ook is de kans aanwezig dat Aanvulling: hieronder enkele aquariums van de de ondergrond nog niet volledig was uitgedroogd, tentoonstelling in 2019, waarbij de achterwand denk dan bv. aan tegellijm of beton op een net in epoxy is gezet. achterwand. c. Wat kunnen we hieraan doen? Niet veel vrees ik, meestal is dit volledig opnieuw beginnen met een wand te maken. d. Ik raad altijd af om nog een extra laag epoxy aan te brengen. Men kan veel beter terug opnieuw beginnen met een wand te maken dan dat men nadien moet constateren dat er vissterfte is en de planten wegkwijnen.
9. Veiligheid en milieu • Steeds werken met handschoenen, kunnen gewone werkhandschoenen zijn, maar mogen ook van die rubber chirurgenhandschoensetjes zijn. • Goed kledij aandoen, dwz: lange mouwen en lange broek • Veiligheidsbril opzetten (we hebben maar 2 ogen) • Niet roken, eten of drinken tijdens het aanbrengen van de epoxy. • Geen open vlam in de buurt van nog niet verharde epoxy brengen. • Zet het product voor en na de werken altijd ‘t skalaarke |
september / oktober
16
Aankondiging ledenavond oktober
Bron: - tekst: Ronny Vannerom
Aankondiging ledenavond: H et bek ende v /h onbek ende Door Ronny Vannerom
30 oktober 2020 Met fierheid stel ik mijn nieuwe voordracht voor: het vervolg op “ Het onbekende van Centraal Amerika”. En zoals de meesten mij ondertussen al kennen zullen deze keer weer de levendbarende vissen als de rode draad doorheen mijn voorstelling lopen.
vissoorten die Centraal-Amerika rijk is enorm vele cichliden alsook andere minder bekende vissoorten zoals bv het genus ‘RHAMDIA’ de revue zullen passeren.
In deze nieuwe voordracht pikken we de draad op vanaf Honduras en reizen zo verder tot in Belize. Tijdens onze reis ontdekken we verschillende levendbarende vissen waaronder de genussen ‘HETERANDRIA’ ,’PHALLICHTHYS’ , ‘ALFARO’ en de onbekende’ SCOLICHTHYS’ soorten die heel zwaar bedreigd zijn met uitsterven.
De natuur van Centraal Amerika is feitelijk een land van contrasten waar u zult zien dat er de laatste jaren veel schoonheid is verdwenen door het toedoen van de mens. Voorbeelden als Tilapia- en garnalen kwekerijen maar ook de vervuiling door industrie en de steeds meer toenemende toerisme geven ons tijdens deze Maar het zijn niet allemaal onschuldige voordracht een kijk waarom de vissen het elke levendbarende vissen die we zullen ontdekken dag moeilijker krijgen om te overleven. want doorheen de reis maken we kennis met de levendbarende snoek ‘Belonesox belizanus’ In deze ongeveer 2 uur durende power point , de pitbull onder de levendbarende vissen. Een voorstelling ( met pauze ) zal deze keer de nadruk vissoort die zijne naam van pitbull waardig is. gelegd worden op voornamelijk de Centraal Amerikaanse landen: Honduras , El Salvador, Guatemala en Belize. Deze landen hebben zeer veel onbekende aspecten te bieden die ik jullie met veel plezier terug wil leren ontdekken. Hopelijk tot dan! Vele groeten, Vannerom Ronny Aanvulling: hou zeker je mailbox, website www. skalaar.be en/of de facebook pagina van Skalaar Torhout in de gaten! Mocht de ledenavond helaas niet kunnen doorgaan wegens het corona-virus, laten we dit zeker tijdig weten! Centraal-Amerika heeft nog veel meer te bieden dan enkel alleen levendbarende vissen en ik kan u met zekerheid vertellen dat tussen de 450
‘t skalaarke | september / oktober
Bron: - tekst: Jan Fioole ( Aponogeton)
Midden-amerikaanse cichliden houden
17
M idden-amerikaanse ci chliden houden Mocht u plannen hebben om met MiddenAmerikaanse cichliden te gaan beginnen, dan is dit artikel misschien een handreiking om eventuele teleurstellingen te voorkomen. Het is mij namelijk opgevallen dat er best veel mensen het “proberen” met deze vissen, maar naar verloop van tijd er toch weer mee stoppen. Waardoor komt dit nu eigenlijk? In de meeste gevallen hoor ik de volgende argumenten; • Die vissen zijn niet te houden, ‘’ wat zijn die vissen agressief zeg!” • Wat een graafmachines, ze slopen je hele inrichting! • Je kunt er geen planten bijhouden • Je kunt er geen “bijvissen” bijhouden, dat vind ik zo jammer
Midden-Amerikaanse cichliden opdelen in een aantal groepen te weten: 1. Planteneters
• Je moet perse een groot aquarium hebben.
2. Vleeseters
Reeds vele jaren verzorg ik dit soort vissen en heb een keer de natuurlijke habitat bezocht en in die jaren heb ik ook vele fouten gemaakt waardoor ik ook vaak teleurstellingen heb moeten incasseren. Mede daardoor kwam bij mij het idee op om hierover een artikeltje te schrijven, zodat dit voor u misschien bespaart kan blijven. Maar vooral is het mij te doen om deze cichliden in een beter “daglicht” te stellen, zodat ze op een juiste manier verzorgd worden en dus een beter leven kunnen leiden. Als eerste wil ik de
3. Reophiele soorten 4. Agressieve- minder agressieve- niet agressieve soorten.
Planteneters Soorten welke gerekend kunnen worden tot de groep planteneters zijn o.a. soorten uit de geslachten: Vieja en Herichthys. Deze groep is vrij
‘t skalaarke |
september / oktober
18 Midden-amerikaanse cichliden houden
divers en de gemiddelde grootte is ± 25-40cm. Deze soorten voeden zich in de natuur met planten, plantaardig afval ( bladeren van bomen, bessen en fruit welke in het water gevallen zijn.)
Vleeseters Soorten welke gerekend kunnen worden tot de groep vleeseters zijn o.a. soorten uit de geslachten: Parachromis, Petenia, Parapetenia. Deze groep is ook vrij divers met een gemiddelde grootte van ± 15-60 cm. Deze soorten voeden zich in de natuur met vis en ongewervelde dieren zoals garnalen en kreeftjes.
Reophiele soorten
zo, dat net als bij mensen, je niet iedereen in een bepaald hokje kunt stoppen en zeggen, die doet sus en die doet zo. Ook vissen zijn een individu met bepaalde “karaktertrekken”. Mijn bedoeling hiervan is om een grove scheiding aan te brengen, zodat je dan een globaal lijstje kunt maken van de diverse soorten welke je bij elkaar wilt houden. Nu hebben we een grove verdeling gemaakt wat betreft; voedselbehoefte, behoefte voor snelstromend water en gedrag, daarnaast zijn er natuurlijk nog een aantal zaken waar wij aan moeten voldoen te weten;
Dit zijn soorten welke zich hoofdzakelijk ophouden in de volle stroming van snelstromende rivieren, soorten welke gerekend kunnen worden tot deze groep zijn o.a. soorten uit de geslachten: • De grootte van de “bak” Paraneetroplus, Theraps en Chuco. Deze soorten voeden zich in de natuur met algen, garnalen en • De inrichting insecten. • Welke soorten kun je nu het beste samen houden
Agressieve soorten
Soorten welke gerekend kunnen worden tot de toch wel agressieve groep zijn o.a. soorten uit de geslachten: Parachromis, enkele vertegenwoordigers uit het geslacht Vieja en Parapetenia. Vooral tegen soortgenoten kunnen ze zeer onverdraagzaam zijn. Minder agressieve soorten
• Technische hulpmiddelen • Verzorging en voeding
De grootte van de “bak” Wat bepaald nu precies de grootte van het aquarium, dit is o.a. afhankelijk van de volgende punten;
Soorten welke gerekend kunnen worden tot deze groep is de groep welke tussen agressieve en A: ten eerste natuurlijk wat is de uiteindelijke niet-agressieve invallen en dus teveel is om op grootte van de vissen als ze uitgegroeid zijn? te noemen. B: het gedrag; is een vis agressief of niet, is een Niet agressieve soorten soort zwemlustig (snelstromend water liefhebber) of niet, als de vissen aanstalten gaan maken Soorten welke gerekend kunnen worden tot de tot voortplanting, hebben ze dan een groot niet agressieve soorten zijn o.a. soorten uit de territorium nodig? geslachten; Thorichthys, Archocentrus en enkele vertegenwoordigers uit de geslachten Vieja, C: hoeveel vissen willen ongeveer gaan houden? Herichthys en Theraps. Uiteraard ben ik mij ervan bewust dat ik me met deze opsommingen D: maken we gebruik van veel natuurlijke op glad ijs begeef, als eerste is het natuurlijk een hulpmiddelen bij de inrichting van de bak? globale opsomming, maar ook is het natuurlijk ‘t skalaarke | september / oktober
Midden-amerikaanse cichliden houden
19
A: om een grove indeling te maken voor de grootte van de bak gerelateerd aan de uiteindelijke grootte van de vissen is deze: Uiteindelijke grootte vis Afm. van de bak LxBxH
Min.
Grootte tot ± 15 cm
150x50x50 cm.
Grootte tot ± 25 cm
200x50x50 cm.
Grootte tot ± 30 cm
200x60x50 cm.
Grootte tot ± 40 cm
250x60x60 cm.
Grootte 40 tot…cm
300x60x60 cm.
hoogstwaarschijnlijk op een mislukking uitlopen, omdat de vissen elkaar zullen verjagen, opjagen Hierbij ben ik er vanuit gegaan dat er 2 tot 3 en zelfs zullen beschadigen of afmaken. Om koppels gehouden kunnen worden. het heel simpel naar ons zelf te vertalen als wij ons huis moeten delen met een ander gezin B: Om voor deze “groep” een globale indeling dan zal dat ook niet goed gaan. We kunnen de te maken is toch wel iets ingewikkelder, toch natuurlijke leefomstandigheden maar ten dele wil ik enkele voorbeelden geven. Van bijv. Vieja nabootsen. Dus om het als laatste maar zo uit zonata is bekend dat het een zeer felle rakker te drukken probeer je daarin te beheersen! Een is, om bij deze soort nog één andere robuuste uitzondering hierop zijn de Thorichtys, Theraps soort te houden, dan moet je gauw denken aan en Paraneetroplus soorten, bij deze cichliden een aquarium van minimaal 250x60x60 cm. kunnen we ook “bijvissen” houden zoals bijv. Paraneetroplus soorten staan bekend om hun zalmpjes, levendbarenden en meervallen. behoefte aan zeer snelstromend water, echte “zwemmers” dus,deze soorten moeten we dan D: Gebruik maken van natuurlijke hulpmiddelen ook een aquarium bieden van minimaal 200 bij de inrichting. Hierbij denk ik dan in hoofdzaak cm. kantlengte. Ik weet uit eigen ervaring dat aan rolkeien en kienhout. Richt je een bak in met “Cichlasoma” salvini als deze jongen hebben div. rolkeien en kienhoutstronken, dan begrijpt u een groot territorium opeisen, deze soort valt in dat je meerder vissen kunt herbergen als in een eerste instantie onder de groep van tot ± 15 cm., vrij kale bak, zeker als je het op een manier doet doch als ze jongbroed verzorgen, hebben ze toch zodat er natuurlijk gevormde territoria ontstaan. wel wat meer ruimte nodig, een aquarium van ± 200x60x50 cm. Komt dan eerder in zicht. Dit zijn Tip: een algemene tip wat betreft de afmetingen o.a. enkele dingen waar je bij de aanschaf van van een Midden-Amerika bak is het volgende; de deze soorten toch wel rekening moet houden. diepte (grondoppervlak.) is belangrijker i.v.m. de te vormen territoria, als de hoogte van de bak, C: Hoeveel vissen willen we gaan houden, dit uiteraard moeten we natuurlijk rekening houden klinkt misschien als een rare vraag, doch ik met de “vorm” van de vis. Om als voorbeeld te heb hier al zoveel over gezien en gehoord en geven; een Herichthys pearsei, deze soort wordt ben daar zelf ook mee de fout ingegaan, dus ± 45 cm. lang en gemiddeld toch zo’n 18 cm. daarom stel ik hem toch! Vele aquarianen hoog moeten we natuurlijk niet in een aquarium beginnen met een gezelschapsbak en zijn dus onderbrengen 40 cm. hoogte, daarentegen gewend om a) vele vissen bij elkaar te houden bijvoorbeeld Paraneetroplus bulleri een soort en b) vele soorten. Als je Midden-Amerikaanse welke gemiddeld zo’n 30 cm. lang wordt, maar cichliden wilt gaan verzorgen zijn dit 2 dingen niet hoog gebouwd, hierbij zou dat wel kunnen. welke je snel moet vergeten, daar het grote Wat heel belangrijk is om een zo’n natuur individuen zijn. Een gemiddeld aquarium kan getrouwe weergave te krijgen qua inrichting is maximaal 4 soorten herbergen, dus uiteindelijk dat de gebruikte materialen de werkelijkheid maar 8 vissen. Ik weet uit ervaring dat dit een benaderen en ze zo vloeiend mogelijk in elkaar hele moeilijke keuze is, omdat er zoveel mooie overlopen. vissen zijn en daarin een keus maken is vreselijk moeilijk, doch er is gewoon niet meer ruimte Tip: bouw het geheel vanaf de kale bodem op, voor meer vissen, doe je dat wel, dan zal het begin hierbij met het leggen van de stenen en ‘t skalaarke |
september / oktober
Privacy Skalaar T orhout v zw Uw persoonsgegevens worden verwerkt door Skalaar Torhout v.z.w. (Aartrijkestraat 168, 8820 Torhout, info@skalaar.be), voor ledenbeheer en organisatie van activiteiten op basis van de contractuele relatie als gevolg van uw inschrijving. We gebruiken uw persoonsgegevens ook voor direct marketing (om u op de hoogte te houden van onze activiteiten) op basis van ons gerechtvaardigd belang om informatie over aquarium, terrarium en vijvers aan te bieden.
Indien u niet wil dat wij uw gegevens verwerken met het oog op direct marketing, volstaat het ons dat mee te delen op info@skalaar.be . Via dat adres kan u ook altijd vragen welke gegevens wij over u verwerken en ze verbeteren of laten wissen, of ze vragen over te dragen. Een meer uitgebreid overzicht van ons beleid op het vlak van verwerking van persoonsgegevens vindt u op http://www.skalaar.be
Midden-amerikaanse cichliden houden
kienhoutstronken en breng daarna het zand pas aan, hierdoor loopt alles vloeiend in elkaar over en lijkt het veel natuurlijker als dat je de stenen enz. op het zand legt. Wat ikzelf hiervoor gebruik is gewoon metselzand met hierdoor gemengd, veel grind en kiezels ter grootte van walnoten, rolkeien i.p.v. scherp gevormde stenen en veel vertakte kienhoutstronken. Wat betreft de achterwand van het aquarium, hierin zijn vele kant en klare te koop bij de aquariumhandel, doch ik prefereer meer een zelf gemaakte achterwand, daar deze vaak wat natuurlijker ogen. Ik maak mijn achterwanden van tempex met tegellijm en afgeschilderd met schoolbordenverf en acrylverf, meestal probeer ik een oeverkant situatie van een rivier na te bootsen, wat met deze materialen heel goed te maken is.
Welke soorten samen houden Een grove stelregel hiervoor is: houd soorten bij elkaar welke in de natuur ook bij elkaar voorkomen. En andere stelregel is: houd geen soorten bij elkaar welke tot hetzelfde geslachtssoort behoren, zij zullen elkaar als concurrenten of als partners zien en kun je evt. kruisingen krijgen. Deze informatie kun je uit de nodige literatuur halen of aan mensen vragen welke de biotopen daar bezocht hebben. Natuurlijk zijn zoals op alle regels weer uitzonderingen, daarom wil ik graag enkele voorbeelden noemen;
21
- Vieja synspila met Petenia splendida - Vieja synspila met “Cichlasoma” salvini - Vieja pearsei met Astaheros robertsoni - Thorichtys meeki met Thorichthys helleri en bijvissen. Rivier: Rio de la Sierra, een toeloper van de machtige Rio Grijalva een zeer snelstromende rivier welke een zanderige bodem heeft bezaaid met vele kleine en grote rolkeien. Soorten welke je goed bij elkaar kunt houden: - Vieja bifasciata met Vieja intermedia - Paraneetroplus gibbiceps met Theraps lentiginosus - Thorichtys helleri met bijvissen. Rivier: Rio Chancala, een toeloper van de machtige Rio Usumacinta een snelstromende rivier welke een zanderige bodem heeft welke bezaaid is met vele rolkeien, aan de oeverkanten veel in het water gevallen bomen en takken. Soorten welke je goed bij elkaar kunt houden: - Theraps irregulare met Thorichthys meeki en bijvissen
Rivier: Rio Almoloya, toeloper van de Rio Coatzacoalcos, deze rivier is snelstromend en - “Cichlasoma” nourissati met Petenia splendida bezaaid met vele rolkeien en de overkanten bevatten veel in het water gevallen bomen en - Thorichthys meeki met Thorichthys helleri en takken. bijvissen Soorten welke je goed bij elkaar kunt houden:
- Vieja argentea met “Cichlasoma” pearsei.
- Vieja regani met “Cichlasoma” salvini
Dit zijn enkele voorbeelden van soorten welke je goed bij elkaar kunt houden, uiteraard zijn er nog - Paraneetroplus bulleri met “bijvissen” vele te verzinnen, ik heb me hoofdzakelijk beperkt tot soorten uit Mexico, Belize en Guatamala, - Thorichtys “spec. Quatzacoalcos” met omdat in deze landen de meeste cichlidensoorten Thorichthys callolepis en “bijvissen” voorkomen van geheel Midden-Amerika en ook omdat ik hiermee de meeste ervaring opgedaan Rivier: Rio Candelaria, een rivier welke ontspringt hebt. op de grens met Guatamala en uitmondt in de Golf van Mexico. Deze rivier is op zijn breedste punt ongeveer 50 meter breed en heeft daar Technische hulpmiddelen een gemiddelde diepte van 7 meter. De bodem bestaat voornamelijk uit een laag sediment en Wat betreft de technische hulpmiddelen is mijns langs de kanten veel rietkragen met in het water inziens het filter met bijbehorende pomp het gevallen bomen en takken. belangrijkste voor een cichlidenaquarium. Er zijn vele soorten filtersystemen, te veel om in dit artikel Soorten welke je goed bij elkaar kunt houden: te behandelen, wel wil ik bij enkele stilstaan. Als ‘t skalaarke |
september / oktober
22 Midden-amerikaanse cichliden houden
eerste een eenvoudig maar doeltreffend filter, het zgn. “snelfilter”, dat is een vat welke gemaakt kan zijn van roestvrij staal of van kunststof rioleringsbuis met schroefdeksels en welke voorzien is van een centrale verwarmingspomp. Deze pompen hebben in de meeste gevallen een debiet van ± 2000L/uur, zodat je een redelijk snelstromende rivier kunt nabootsen in je aquarium.
omdat ze hierbij alles wat volgens hun in de weg ligt aan de kant “schuiven”. Verder is een goede en degelijke verlichting onontbeerlijk, hierbij nog opgemerkt dat de meeste M-A cichliden een matige verlichting op prijs stellen boven een “bak met licht”.
Verzorging en voeding
Wat versta ik onder een goede en juiste verzorging? Ik denk dat we onze dieren moeten verzorgen zoals we zelf graag behandeld willen worden. Het belangrijkste vind ik toch zoals reeds eerder vermeld, dat we vissen in één aquarium stoppen, welke elkaar ook “kennen” uit de natuur, dus geen voedselconcurrenten en familieleden zijn, verder is rust in de bak ( hier versta ik onder; de inrichting en het visbestand niet steeds wijzigen.) ook zeer belangrijk, zodat ze weten waar de territoriagrenzen liggen en deze niet om de haverklap moeten bevechten en opnieuw moeten uitzetten. Zoals ook reeds Het vat kan gevuld worden met div. filtermaterialen, vermeld de wekelijkse waterverversing en een zoals bijv. lavasteentjes ter grootte van een juiste en uitgebalanceerde voeding. Wat betreft tennisbal, keramische pijpjes filtersponsen enz. de voeding, hierover kan ik kort zijn. Zoals reeds Wel moet dit materiaal vrij grof zijn van structuur, geschreven heeft iedere soort zijn voorkeur voor daar waar het het filter binnenkomt i.v.m. een een bepaald voedsel, doch in het algemeen goede doorstroming en fijner van structuur kun je deze soorten met alle mogelijke soorten daar waar het het filter weer verlaat, dit geldt levend- diepvries- en droogvoer verwennen, overigens voor de meeste filtersystemen. Een uitgezonderd rode muggenlarven, Tubifex en ander goed filtersysteem is de zgn. “bioloog” of runderhart, hiermee moet je met de meeste ook wel “nat-filter” genoemd, dit systeem kan vissen oppassen. Algemeen wil ik zeggen; voer geïntegreerd zijn in het aquarium, of als losse zo afwisselend mogelijk en liefst meerdere bak onder het aquarium staan. Het bestaat malen per dag kleine porties en last gerust een uit meerdere compartimenten, waar het water “vastendag” in, want er gaan meer vissen dood zigzaggend doorheen stroomt. Als laatste wil door teveel en te vet eten, als door te weinig ik nog het “droog-nat filter” noemen, vaak ook eten. In de natuur moeten ze ook hun uiterste aangeduid met “druppelfilter”. Dit filter heeft een best doen om hun kostje bij elkaar te schrapen. “droog” compartiment welke gevuld kan worden met bijv. bioballen, schuimpatronen o.i.d., boven dit substraat draait dan een sproeibuis welke Slot het water wat uit het aquarium komt over dit subraat “druppelt”, hierna komt dan het “natte” Zoals in de aanhef van dit artikeltje reeds gedeelte, de bioloog zoals hiervoor omschreven, geschreven, staan deze vissen bekend als het voordeel van dit systeem is dat het water moeilijk te houden, ik hoop hiermede dit enigszins heel veel zuurstof in zich opneemt. Mijn ervaring weggenomen te hebben en bij u de interesse is dat, je kan nog zo’n geweldig filtersysteem gewekt te hebben om het ook eens met deze bezitten, maar een wekelijkse of twee wekelijkse vissen te gaan proberen. Wel moet ik U hierbij waterverversing van een derde van de inhoud zeggen dat U moet beschikken over “enig” van het aquarium blijft noodzakelijk. Dit omdat geduld, dit omdat deze vissen hun uiteindelijke M-A cichliden toch wel grote vervuilers zijn, zodat kleurenpracht pas zullen tonen als ze ongeveer je op die manier de vele afvalstoffen zoals nitriet 2 jaar oud zijn. Als laatste wil ik nog graag kwijt, e.d. afvoert. Naast een goed filtersysteem, is een dat als je deze dieren zo natuurgetrouw mogelijk goed werkend verwarmingselement natuurlijk huisvest (dit is eigenlijk niet mogelijk maar toch) onontbeerlijk. Pas hiermee goed op waar je deze je aquarianenhart sneller zal gaan kloppen, zeker neerhangt, het zal niet de eerste keer zijn dat een als deze vissen je verblijdden met nakroost. ZE grote cichlide zo’n element kapot stoot, tijdens de VERDIENEN HET! voorbereidingswerkzaamheden van het afzetten, ‘t skalaarke | september / oktober
