Laxe das Rodas
Revista do CEIP PlurilingĂźe de Louro Elaborada polo EDLG Curso 2015/16
Este curso, adentrámonos no fascinante mundo da cociña e dos prace-
res culinarios. Pero como somos un pouco especiais, o nome do tema anual foi un pouco máis complexo: “Comer e pensar, todo é empezar”. Coa unión deses dous verbos, xa estamos a facer toda unha declaración de principios, subliñando a importancia dunha boa alimentación, que nos manteña sans e fortes, física e mentalmente. Escollemos un menú moi completo e nutritivo. De entrantes, contamos con actividades que nos abriron o apetito e a curiosidade por este tema. De prato principal, realizamos tarefas con gran valor proteínico que nos aportaron grande información. E como postre, doce e tentador, escollemos unha Xincana que nos deleitou e revolucionou os sentidos. Aprendemos tamén novas formas de “cociñar” na escola. Buscamos novos produtos fóra das aulas e mesturamos aos aprendices, porque ve-
mos que “pequenos e grandes” enriquécense mutuamente cando traballan xuntos. De aí xurdiron os talleres que esperamos repetir e mellorar o curso que ven. E como nesta vida, as penas e alegrías cócense na mesma pota, márchanse algún “chefs” do noso restaurante. Si
algunha profe vai continuar a súa andaina
profesional noutros colexios estamos seguros, que pronto, estes, terán novas estrelas Michelin!!! Agora, o noso restaurante ten que pechar por vacacións, pero reabriremos en setembro con novas receitas innovadoras. Bo verán… E QUE VOS APROVEITE!!!
2
3
Índice Comer e pensar todo é empezar…………………...5 -Dieta Occidental vs Dieta Oriental…………………………………………..7 -Festas Gastronómicas……………………………………………………………………..8
-Os mellores Chefs de Galicia…………………………………………………….12 -Horta Atlántica : as algas……………………………………………………………17
Biblioteca…………………………………………………..…………….22 Concurso Literario Laxe das Rodas…...…25
Celebracións…………………………………………………….…...28 Xinkana…………………………………...……………………………….32 Saídas…………………………………………………….…………..…...38 Humor……………………………………………………………….……...40
4
Comer e pensar , todo é empezar !!!
Para entender o que foi o traballo realizado este curso no noso centro comezaremos dando unha definición de Gastronomía.
A Gastronomía é a conxunción de aspectos culinarios con aspectos culturais que fan a cada sociedade ou comunidade. É por isto que a gastronomía non é simplemente un conxunto de técnicas ou métodos de cocción senón tamén a relación que os individuos establecen co medio que os rodea, do cal obteñen os seus recursos alimenticios, o modo en que os utilizan e todos aqueles fenómenos sociais ou culturais que teñen que ver coa consumición das preparacións culinarias.
5
6
20-30 gr
3-7 racións á semana
Ocasional e moderado
Ocasional e moderado
Ocasional e moderado
4-8 racións ao día
Diario > 30 minutos
Froitos secos
Embutidos e carnes graxas
Doces, snacks e refrescos
Mantequilla, margarina e bollería
Auga de bebida
Práctica actividade física
200 ml aprox.
1 puñado ou ración individual (20/30 gr)
60-80 gr
3-4 racións á semana
Legumes
1 cunca de leite 2 unidades de iogur 2-3 lonchas de queixo 1 porción individual 1 filete individual 1 filete pequeno 1 cuarto de polo ou coello 1-2 ovos 1 prato normal individual
2-4 racións ao día
Leite e derivados
3-4 racións de cada á semana, alternar 100-125 gr o seu consumo
200-250 ml de leite 200-250 gr de iogur 40-60 gr de queixo curado 80-125 gr de queixo fresco 125-150 gr
3-6 racións ao día
Aceite de oliva
Carnes magras, aves e ovos
10 ml
≥3 racións ao día
Froitas
1 prato de ensalada variada 1 prato de verdura cocida 1 tomate grande 2 cenorias 1 peza mediana 1 cunca de cereixas, fresas... 2 rodaxas de melón 1 cullerada sopeira
3-4 racións á semana
120-200 gr
≥ 2 racións ao día
Verduras e hortalizas
1 prato normal 3-4 rebanadas ou un panecillo
Medidas caseiras
Peixe
60-80 gr de pasta, arroz 40-60 gr de pan 1 pataca grande ó 2 pequenas 150-200 gr
Peso de cada ración (en cru e neto)
4-6 racións ao wdía + formas integral
Frecuencia recomendada
Patacas, arroz, pan, pan integral e pasta
Grupo de alimentos
Comezamos por facer unha recollida de datos sobre a nosa alimentación semanal e
analizamos que aspectos debemos mellorar para levar unha dieta equilibrada.
Observamos a diferenza entre a pirámide alimentaria que tomamos como refe-
rencia e a pirámide alimentaria dos países asiáticos, con elas constatamos as diferenzas existentes
PIRÁMIDE OCCIDENTAL
PIRÁMIDE ASIÁTICA
7
Festas Gatronómicas Galicia pode presumir de numerosas Festas Gastronómicas, tanto as que teñen que ver co viño, como as de exaltación do marisco e os produtos da horta. A través das nosas festas coñeceremos a variedade e riqueza de produtos da nosa terra.
Pontevedra
2)
1)
5)
3)
6) 15)
4)
7)
8)
9) 14) 10)
13)
11)
12)
1)Festa do Galo de Corral– Vila de Cruces
9)Festa das ostras– Soutomaior
2)Festa do chourizo– Vila de Cruces
10)Festa do Choco– Redondela
3)Festa da Rosquilla—Silleda
11)Festa do rescón de xema– A Guarda
4)Festa da Lamprea– Pontecesures
12)Festa da angula– Tui
5)Festa do Caldo– Mourente (Pontevedra)
13)Festa da Lamprea– Arbo
6)Festa da Ameixa– Vilagarcía de Arousa
14)Festa da troita– Pontecaldelas
7)Festa dos callos– Vilagarcía de Arousa
15)Festa do salmón– A Estrada
8)Festa de Cereixa– Vigo 8
A Coruña
16)
1)Festa da Filloa de Lestedo—Boqueixón
9)Festa das Cereixas en Paiosaco
2)Festa do Queixo de Arzúa.
10)Festa da navalla de Aguiño
3)Festa da Troita de Sigüeiro (Oroso).
11)Festa do Polbo de Palmeira
4)Festa do Melindre de Melide
12)Festa da Empanada de Noia
5)Festa do Pan de Carral.
13)Festa dos Cogomelos de As Pontes
6)Festa da tortilla xigante de carcacía-Padrón
14)Festa do galo de Arteixo
Festa do pemento de Herbón
15)Festa da Pataca de Coristanco 16)Festa do Longueirón de Fisterra
7-Festa dos callos de Laracha 8-Festa do Percebe de Corme
9
Lugo
17) 15)
18)
16) 16)
1)
14)
2) 13) 3) 4)
12) 11)
5)
10) 6)
7)
9)
8)
1)Festa do bonito-Burela
10)Festa do cocido do porco celta– Sarria
2)Festa do percebe-Rinlo (Ribadeo)
11)Festa do queixo de San Simón– Vilalba
3)Festa da faba-Lourenzá
12)Festa da Filloa—Cospeito
4)Festa da troita– A Pontenova
13)Festa do Capón—Vilalba
5)Festa do Botelo– Fonsagrada
14)Expogrelo– Abadín
6)Festa da tenreira galega– Láncara
15)Festa da pescada do pincho– Celeiro
7)Festa do queixo– O Cebreiro
16)Festa do polvo da pedra- Xove
8)Festa da castaña– O Caurel
17)Queimada Popular de Cervo
9)Festa da cereixa– Rivas do Sil
18)Festa do Ourizo– San Ciprián (Cervo)
10
Ourense 4)
2)
3)
1) 5)
6) 7)
8) 9) 14)
13)
10) 12)
11)
1)Festa do cocido- Pobra de Trives
7)Fsta do viño Riveiro- Ribadavia
2)Festa do porco- Amoeiro
8)Festa do Pemento– Arnoia
3)Festa das castañas asadas
9)Festa da Empanada– Allariz
4-Festa da Cachucha– O Carballiño
10)Festa do peixe– Bande
5)Festa do Polbo- O Carballiño
11)Festa dos ovos cocidos– Celanova
6)Festa do pan de Cea- Cea
12)Festa do chourizo- Pobra de Trives 13)Festa do cabrito en Vilariño de Conso 14-Festa da Androlla , o botelo-Viana do Bolo 11
Os mellores Chefs de Galicia
Restaurante - Nova– Ourense
DANIEL GUZMAN / JULIO SOTOMAYOR
12
Restaurante - Árbore da Veira - A Coruña
LUIS VEIRA
Restaurante - Alborada - A Coruña
IVÁN DOMÍNGUEZ
Restaurante - A Estación - Cambre
BEATRIZ SOTELO/ XOÁN CRUJEIRAS
13
Restaurante – As Garzas – Malpica (A Coruña)
FERNANDO AGRASAR
Bar de tapas– Casa Marcelo – Santiago de Compostela (A Coruña)
MARCELO TEJEDOR
Restaurante– O Retiro da Costiña – Santa Comba (A Coruña)
MANUEL GARCÍA 14
Restaurante – Yayo Daporta – Cambados
YAYO DAPORTA
Restaurante – Culler de pau – O Grove
JAVIER OLLEROS
Restaurante – Casa Solla – (Pontevedra)
PEPE SOLLA 15
Restaurante – Maruja Limón– Vigo (Pontevedra)
RAFA CENTENO
INÉS ABRIL
Restaurante – Pepe Vieira “ Camiño da serpe”– Raxó
XOSÉ TORRES CANNA
Restaurante – Silabario– Tui (Pontevedra)
ALBERTO GONZÁLEZ PRELCIC 16
Horta Atlántica: as algas Sempre estiveron aí...
A costa galega é unha das maiores hortas submarinas de Europa. Aínda que hai moita xente que non as probou, desde fai uns anos e trala irrupción da cociña oriental e en particular da cociña xaponesa, non resultan unhas descoñecidas. Ademais, pouco a pouco van incorporándose como produto gourmet na gastronomía galega e española, porque existir, o que se di existir, xa o fixeron desde tempos inmemoriais. O que ocorre é que se utilizaban para outros fins e en sectores tan dispares como o da cosmética, a industria alimentaria, a farmacéutica ou na agricultura e a gandería. As algas pertencen ao grupo dos seres vivos máis antigos e son unha das poucas verduras silvestres que quedan. Trátase dun recurso natural que se renova no mar. Por iso, si se recolecta a man e cun plan de explotación que permita a súa renovación biolóxica, poden supoñer un alimento estable e sostible. Ademais, as algas mariñas teñen un alto valor nutricional polo seu baixo contido en calorías e graxas, a súa alta concentración de minerais, vitaminas, proteínas (aminoácidos esenciais) e carbohidratos non dixeribles, e o seu nivel de fibra. Entre as moitas propiedades nutritivas das algas pode dicirse que: disolven o exceso de graxas do organismo; son a maior fonte de sales minerais e oligoelementos; a abundante fibra é saciante e lixeiramente laxante; os seus aminoácidos complementan as proteínas dos demais alimentos; e, por último, activan as defensas, limpan o corpo de toxinas e fortalecen os osos, o pelo e as uñas. 17
1.- Wakame: (Undaria pinnatifida) Chamada tamén golfo. Moi apreciada na cultura oriental e moi abundante nas costas de Galicia. Rica en calcio, iodo, proteínas e fibra. É unha das máis apropiadas para consumir crúa en ensaladas ou en sopas, arroz, con outras verduras, a forno, simplemente fervida, en rechos de empanadas, etc.
2.- Espaguete de Mar: (Himanthalia elongata) Tamén chamadas correas ou cintas. Exuberante alga parda, moi saborosa e frecuente en litorais profundos e augas axitadas. Rica en fibra e en ferro. Pode tomarse tanto crúa como cociñada e é unha das algas con máis personalidade entre as variedades atlánticas.
3.- Kombu: (Laminaria ochroleuca – Laminaria hyperborea – Laminaria saccharina) Soga, Toco ou Faixa. De gran tamaño, cor pardo e consistencia carnosa. Pódese usar en cociña para dar sabor ou como unha verdura máis. A súa principal característica é que é rica en ácido glutámico que potencia o sabor dos demais alimentos. Ademais, produce un efecto saciante e é rica en minerais, especialmente calcio e magnesio. A "Laminaria saccharina" ten un sabor lixeiramente doce e é chamada por iso Kombu de azucre.
18
4.- Dulse: (Palmaria palmata) É un alga de cor vermella que se pode tomar tanto crúa en ensaladas como cocida en sopas. É rica en vitamina C, por iso moi apreciada en outras épocas polos mariñeiros que l recolectaban e comían para evitar o escorbuto. Ademais, é rica en proteínas e potasio.
5.- Nori: (Porphyra umbilicalis) Tamén chamada Touca. É un alga de pequeno tamaño e moitos pliegues. En Xapón cultívase e elabórase moída en forma de láminas prensadas para a súa utilización nos maqui sushi e outras elaboracións da cociña xaponesa. En Galicia atópase silvestre na baixamar. Suele comercializarse deshidratada e en copos. Ten un sabor intenso e pode usarse crúa ou lixeiramente tostada para desmenuzala despois sobre o prato. Destaca en proteínas, vitamina A e vitamina B12.
6.- Osmundea: (Osmundea pinnatifida) Coñecida no mundo anglosaxón como Pepper Dulse. É un alga moi pequena pero cun intenso olor a mar. Moi difícil de coller xa que se atopa baixo as rochas nas que se crían os percebes.
19
7.- Codium: (Codium tomentosum) Carrasca, Ramallo de mar. Carnosa, de sabor e incluso textura recorda ó dun percebe. Escasea bastante. Pódese comer como verdura e sobretodo en tortilla.
8.- Leituga de mar: (Ulva ríxida) Xebra ou Lavacán. É un alga que recorda moito na súa apariencia á leituga, aínda que o seu sabor recorda máis ao dos crustáceos. Pódese tomar crúa en ensalada ou como guarnición de peixes e mariscos. Preséntase tamén deshidratada co cal pode engadirse deste modo a guisos e potaxes, ou rehidratala con auga e sal.
9.- Agar-agar Atlántica: (Gelidium sesquipedale) Xelatina de Algas. É a Xelatina mariña de máis alta calidade. Ten un sabor neutro. Suele empregarse como espesante e xelificante (E-406) en postres ou para espesar salsas, sopas, potaxes ou purés. É tamén moi usada en investigación (microbioloxía). É saciante e pobre en calorías. Comercialízase en láminas secas que poden cortarse en xuliana e formar parte de ensaladas e guarnicións.
20
10.- Musgo de Irlanda: (Chondrus crispus) Tamén chamada Carrapucho ou Pata de galiña. Utilízase na sua gran maioría para a produción industrial de carraxeninas, pero tamén pode utilizarse en cociña como espesante en sopas e salsas, pero sobretodo en postres (E-407). Comercialízase deshidratada e en salazón.
11.- Verdello o Verdin (Enteromorpha Intestinalis) É unha alga verde da orde das Ulvales. Frecuente en estuarios e plataformas rochosas que reciben aportes de auga doce. Pódese comer en sopa e en follas secas pode utilizarse como Nori.
http://www.directoalpaladar.com/ingredientes-y-alimentos/la-algas-en-galicia-la-verdura-del-oceano-atlantico
21
Biblioteca
Como cada ano o papel que desempeña a Biblioteca resulta fundamental para a organización e funcionamento de multitude de actividades que realizamos ao longo de todo o curso. Catalogación, mochilas viaxeiras, club de lectura, celebración de conmemoracións co deseño de actividades, tema anual… son algunhas das moitas actividades coordinadas polo equipo de Biblioteca do centro. Imos facer un resumo delas:
Día da Biblioteca
Este curso aproveitamos o Dia da Biblioteca para introducir o tema anual. Deseñamos diferentes actividades que tiñan como fin un dos propósitos da metodoloxía que estamos a introducir no centro , traballar os temas desde múltiples ópticas poñendo en funcionamento as diferentes intelixencias do noso alumnado. As actividades constatan a presenza do tema da alimentación desde as distintas áreas de coñecemento: música, matemáticas, ciencias sociais, ciencias naturais, plástica, inglés...
22
Xogo de simulación
Realizamos este xogo para traballar co noso alumnado “O reparto inxusto dos alimentos no mundo”. Para iso preparámoslles tres mesas con diferentes repartos de palomitas e zume. Na 1ª mesa non tiñan nin unha palomita por neno, e non había zume, na 2ª había poucas palomitas e pouco zume e na 3ª mesa había moito das dúas cousas. O grupo asignado a cada mesa non podía ir as outras mesas. Posteriormente fixemos un debate para comentar o ocurrido.
O alumnado de 5º e 6º redactou a nota que enviamos ás casas para colaborar con Cáritas de Muros nas recollida de alimentos e xoguetes. A resposta dos país/nais foi excelente.
1ª mesa
3ª mesa
2ª mesa 23
Mochilas viaxeiras
Coas mochilas viaxeiras poidemos degustar unha gran variedade de postres e pratos que o noso alumnado realizou nas súas casas cos seus pais, avos, tías/os,irmáns… O momento de compartir cos nosos compañeiros e profes acompáñase sempre de risas , conversacións e en fin… de gratos momentos sentados á mesa.
24
Concurso Literario “Laxe das Rodas” A PATACA FALADORA
O outro día cando estaba facendo a cea unha pataca comezou a falarme, quedei abraiada. A pataca empezou a contarme que cando a están cocendo sinte como si estivese nun Jacuzzi, e cando a están fritindo sinte coma si estivese tomando o sol relaxada na praia e poñéndose morena. -Ah, pois gústame que me contes cousas porque es un dos meus alimentos favoritos , encántame o teu sabor – díxenlle eu. -De feito, quero comerte agora!!!, así que vou facer contigo CALDO !!!!
Inés Caamaño López-1º 25
O INVENTO DOS ESPAGUETES A BOLOÑESA
Había unha vez un cociñeiro chamado Lucas que traballaba nun dos mellores restaurantes do mundo. Hoxe viña a visitar o restaurante un señor que era moi criticón. Chamábase Pepe, pero chamábanlle Finolis. Cando viña Pepe, todos se poñían supernerviosos, (incluso algún choraban) porque os podía denunciar ou pechar o restaurante. Xa chegara Pepe, e viña con cara d enfado. Os cociñeiros e os camareiros estábanse poñendo histéricos, pero de súpeto, di Lucas: -Parade xa!!, imos ensinarlle o que sabemos a este tal “Finolis”. Empezaron a cociñar uns pratos superdifíciles. Así sabían que podían impresiónalo. E de súpeto, entrou un gato pola ventá da cociña e comezou a tirar toda a comida. Non se salvou nada. E non podían volver a facelo porque non tiñan os ingredientes. Só lles quedaba un pouco de carne picada e uns fideos longos que eran moi raros. Puxéronse mans a obra a ver se podían facer algo con iso. Ao rematar, engadíronlle un pouquiño de queixo raiado, que tamén sobrara. Leváronllo ao señor Pepe a ver que lle parecía. O señor Pepe empezouse a rir descontroladamente. Pepe probouno e parouse durante uns minutos. Cando por fin volveu en si, empezou a dar brincos de alegría, e a dicir: -Que rico! Que rico está! -e preguntou: -Como se chama esta marabilla? -“Espaguetes a Boloñesa”-contestoulle Lucas. 26
Lucía– 4º
A TRISTE HISTORIA DA ENSALADA Érase unha vez tres amigos que se levaban moi ben: Tomate, Cenoria e Cebola. Cada un era diferente, por iso uníanse tanto– Cebola era moi tímida e tristeira; Tomate era moi fácil facelo enfadar e Cenoria era alegre e sempre estaba contenta. Un día Cenoria con tomate e Cebola foron buscar a Don Leituga, o líder da horta. Cando chegaron ao seu destino atoparon a Dona Leituga, a súa muller , de xeonllos, chorando e , ao velos, díxolles: -O granxeiros levou ao meu marido para cociñar! Cenoria non daba creto ao que oía e falou ben claro: _Temos que ir á cociña a rescatar a Don Leituga! Tomate cos ollos coma pratos advertiu: _Toleaches? Se nos cacha na cociña acabaremos nun prato!!! -Nun prato… non quero acabar así… Buaaa, Buaaaaa!!!_ chorou Cebola. -Non temos tempo para parvadas!- Berrou Cenoria.
Ao chegar agocháronse tras unas cazolas e viron a Don Leituga tombado e atado nunha táboa de cortar. Cenoria dixo-Teño un plan, colgareime dese fideo, agarrarei a Don leituga e vós subirédesme. -Dacordo- susurrou Tomate a Cebola. Lanzouse cenoria atada ao fideo, pero non contara cos coitelos que vixiaban a Don Leituga e que acabaran partindo o fideo do que colgaba Cenoria, que acabou no chan. Tomate e Cebola lanzáronse para protexer á indefensa Cenoria. Cando un coitelo ameazante ía cortar a Cenoria, Cebola e Tomate puxéronse diante e o coitelo cortounos a eles. Nun último intento, antes de caer, Cebola soltou o se, pero ela seguía coas u ácido que fixo chorar ós coitelos. Cenoria conseguiu escapar. Dende lonxe observou a Cebola, Tomate e Don Leituga cortados nun prato e bautizárono como ensalada. Sentiu que a súa alegría xa era inexistente, pero ela seguiu coa súa vida sen esquecer aos seus amigos. Sempre se lembraba da ensalada, da súa historia comezada e agora rematada.
Raquel– 6º 27
SAMAIN
28
OS GAÑADORES
Miguel
Aday
29
Ana
Nadal
Raquel-6º
Aday– 3º
Iria- 2º 30
Antroido
31
Xinkana:CociĂąa de Ratatouille
32
Restaurante
33
A CasiĂąa de Chocolate
34
A Granxa
35
O Supermercado
36
Food Truck
37
Saídas
Ancoradoiro – Recollida de algas
38
Supermercado Eroski
Panadería “Corona de Galicia”, Louro-Muros
39
Humor
40
41
42