Een dag uit het leven van een weidewachter

Tekst: Klaas de Mik en Gert van de Velde; foto’s: Klaas de Mik

Als weidewachter maak je iedere dag bijzondere dingen mee. Maar soms is er een dag dat je meer beleeft dan anders. Het is de tweede week van april en we hebben een koude periode achter de rug. Het gras is nog erg kort, maar het zal bij warmer weer heel snel groeien. Het bemesten is gedaan en voorlopig wordt er nog niet gemaaid. De boeren gaan binnenkort wel rollen en slepen, dus het is noodzakelijk om de nesten op te sporen. D

De dag werd met militaire precisie voorbereid: we plannen om bij twee boeren te gaan zoeken. De eerste boer die we bezoeken doet dit jaar voor het eerst mee. De week ervoor hebben we al een verkenning gedaan en baltsende grutto’s gezien. Met Google maps wordt de situatie bekeken en de looproute vastgesteld. Het is een bekend gegeven dat grutto’s niet binnen 300 meter broeden van bomen of huizen. Er blijft een gebied over van drie percelen waar we gaan zoeken. Daarna willen we naar een andere boer voor een bliksembezoek. Door eerdere observatie weten we waar de weidevogels gaan broeden. De locatie is goed met de auto te bereiken, dat geeft minder verstoring. Van dichtbij kunnen we het weiland in lopen en vanwege het korte gras snel de nesten vinden.

Om 8.00 uur ‘s morgens rijden we met de auto naar de eerste boer en parkeren de auto op een plaats waar we goed overzicht hebben. Omdat er buien over trekken, wachten we tot het weer beter wordt en intussen observeren we de situatie onder het genot van een bakkie koffie. We wachten net zo lang tot er een kraai overvliegt. Precies op de plaats waar we de nesten verwachten wordt de kraai door weidevogels aangevallen. We tellen acht grutto’s en enkele kieviten. Na de geslaagde verdediging landen de weidevogels in hun territorium. We weten genoeg en gaan gewapend met stokken naar het weiland. Onverwacht zien we een scholekster weglopen door een greppel. Deze heeft ons flink misleid! We zoeken kort naar het nest, maar vinden niets. We lopen door naar het kansrijke perceel en zoeken dat snel af. Het gras is kort waardoor de nesten, voor een geoefend oog, nog goed zichtbaar zijn. We vinden hier twee gruttonesten met twee en drie eieren. Ze zijn dus nog maar net een paar dagen aan het leggen. Waarschijnlijk komen hier later nog meer nesten bij gezien het aantal vogels dat hier aanwezig is. Intussen zien we meer dan alleen de nesten. In het gras ligt een jong haasje doodstil. Zelfs als je er naast staat loopt het niet weg, volledig vertrouwend op haar schutkleur. Het is geen toeval dat juist hier een jong haasje ligt. Het wordt onbedoeld beschermd door de grutto’s die alle roofdieren wegjagen. Een stukje verderop loopt er plots een vrouwtje kuifeend voor ons weg. Ze is mank en vleugellam. Wij weten echter wel beter; ze simuleert de mankheid om ons achter haar aan te lokken. Maar wat verbergt zij dan? We zoeken even, maar vinden niets. We willen nu terug gaan om de boel niet langer te verstoren.

Eenmaal terug in de auto drinken we koffie en observeren de situatie met de verrekijker. We willen toch nog het scholeksternest vinden, want we weten niet wanneer de boer gaat rollen. Tijdens het koffiedrinken ontstaat er een gevecht tussen de scholekster en een kraai. Nu komen er nog twee kraaien op het rumoer af en daarna loopt het volledig uit de hand. Er komen nu ook nog tien kauwen en een aantal eksters op af en de scholekster probeert de kraaien te verjagen. Nu krijgen de rovers het met elkaar aan de stok en de kraaien weten een ekster te grijpen. Ze pikken op de ekster in en de rest vliegt er met veel rumoer om heen. Langzaam keert de rust weer terug en de ekster wordt half dood achter gelaten. We besluiten om niet naar het nest te gaan zoeken en een andere keer terug te komen.

We gaan naar de boerderij waar we hartelijk worden ontvangen door de boerin. Hoewel het erg druk is, krijgen we een bakkie koffie en is er tijd voor een praatje over de vogels. Dan is het voor ons tijd om naar de volgende boer te gaan, enkele kilometers verderop. Het is bekend terrein en we rijden meteen met de auto over het pad naar achteren. Er zitten hier veel zwanen en ganzen die voor ons wegvliegen. Helaas voor ons landt een aantal zwanen op het weiland waar we willen zoeken. Dit geeft onrust en verstoort het gedrag van de weidevogels. We gaan eerst weer observeren met een bakkie koffie er bij. Twee grutto’s vertonen bijzonder gedrag tegenover een zwaan; ze gaan zelfs over tot de aanval. De zwaan vertrekt en de grutto’s zijn tevreden. We komen tot de conclusie dat de zwaan bovenop het gruttonest was gaan zitten. We lopen er heen en jawel hoor, precies op die plek ligt een gruttonest. Nog geen twintig meter verderop vinden we nog een gruttonest. Iets verderop loopt een kievit weg. Dat is een makkie en het nest is snel gevonden. Alles wordt met de mobiele telefoon in het systeem gezet en we gaan weer weg. Onderweg over het pad zien we een paartje scholeksters. Omdat er tijd genoeg is gaan we daar kijken. Geen nest maar er rent wel een haas voor onze voeten

Die dag hebben we geen foto gemaakt van het haasje omdat we snel weg wilden zijn. Deze foto van drie jonge haasjes, verstopt in het gras, is eerder gemaakt.