Excursie Kampina en Brand

Excursie Kampina en Brand gevarieerd bezoek met hoofddoel vlinders en libellen

Harry Verkerk

Weer een verslag van een excursie? Weer een opsomming van de soorten die zijn gezien? Ja en nee. Dit verhaal is enerzijds een weergave van de mooie en leuke momenten van deze dag die we graag met de lezer willen delen. Anderzijds is dit een poging om de lezer nieuwsgierig te maken. Tenslotte gaat het vooral om je eigen waarnemingen. Hoe fantastisch is het om een bijzondere waarneming te doen en wellicht daar zelfs een prachtfoto van te maken? En die te delen! Graag maken wij jullie nieuwsgierig om eens extra aandacht te besteden aan vlinders en libellen. d

De werkgroep Vlinders en libellen zocht al enige tijd naar een coördinator. Sinds kort vervullen Ton Hoefnagel en Wil Sluis deze rol als duo-taak. Zie ook bladzijde 17 in de Waardvogel van juni 2022, waarin zij zich voorstellen. Met hun komst maakt deze werkgroep een doorstart. Even voor de duidelijkheid: het is niet zo dat er op dit gebied niets gebeurde hoor. Integendeel: aan idylles, nachtvlindernacht, argusvlindertelling, graslandvlinderplan etc. is en wordt veel tijd en aandacht besteed.

Het verslag is dus niet een opsomming van alles wat we hebben waargenomen. We hebben gewoon te véél gezien om op te noemen! Ik heb daarom toch maar besloten een impressie van onze leuke, gezellige en geslaagde dag te geven met gesignaleerde soorten, foto’s, enkele weetjes en ervaringen van deelnemers aan deze excursie! De nadruk ligt op libellen en vlinders, omdat dit toch de core business is van deze werkgroep. We hopen dat lezers hierdoor inspiratie krijgen zelf ook op pad te gaan en hun eigen avontuur te maken. De coördinatoren van deze werkgroep kunnen hierbij desgewenst adviseren.

Natuurgebied Kampina Het is zaterdagochtend 30 juli 2022 en 16 geïnteresseerden hebben zich na een autotocht van een uurtje verzameld op de parkeerplaats Logtsebaan tussen Oisterwijk en Oirschot. Het belooft een warme dag te worden. Er worden wat verwachtingen uitgewisseld en al gauw blijkt dat de aandacht naar meer dan vlinders en libellen uitgaat. Zouden we wellicht een wespendief zien? Een boomvalk misschien? Ton en Wil heten iedereen welkom, leggen het idee voor de dag en de route uit en op weg zijn we. Al snel worden we verwelkomd door oranje en bruine zandoogjes en wat later zien we een hooibeestje. Ze lijken op elkaar. Kan

Deelnemer: “Een excursie gaat wat mij betreft altijd gepaard met de hoop om iets bijzonders of zeldzaams te zien. Die spanning maakt het leuk om er op uit te trekken.”

Deelnemer: “De kracht van dit soort excursies is naar mijn idee de grote verscheidenheid aan kennis onder de deelnemers en de vanzelfsprekendheid om dit met elkaar te delen.”

Oranje zandoogje. Door de veel meer oranje bovenzijde van de vleugels onderscheidt deze zich van het bruine zandoogje., foto: Arie Kooy

Tengere pantserjuffer; de tengere pantserjuffer heeft een metaalachtige glans, foto: Jannie Monhemius

Links: blauwe breedscheenjuffer; naast zijn aparte tekening heeft de blauwe breedscheenjuffer, hier een mannetje, duidelijk brede schenen. Rechts: watersnuffel man en vrouw in tandem. Dit is geen geslachtsdaad, mogelijk wel in voorbereiding, foto’s: Harry Verkerk

Groot dikkopje, foto: Henk Peter

iemand mij het verschil uitleggen? Terwijl sommigen doorlopen, blijven anderen weer ergens hangen. Zou ik wat gemist hebben? In de Kampina is veel te zien. Sommige dieren zijn niet te missen; ze vragen om aandacht, zoals de al genoemde zandoogjes, diverse witjes, de atalanta, gehakkelde aurelia. De libellen die we zien vliegen zijn niet gelijk te determineren. Sommige dieren loop je zo voorbij als je niet oplet. De tengere en de gewone pantserjuffer, blauwe breedscheenjuffer, bruine winterjuffer vallen niet op. De

Deelnemer: “Wat de excursie betreft vond ik het een leuke groep, was het fijn om van de mensen met veel kennis attent gemaakt te worden op de interessante soorten en was het voor mij verrassend om in gebied de Brand boomkikkers te zien. Al met al een zeer geslaagde dag.”

Ook nachtvlinders werden niet voorbijgelopen. Deze mooie zuringspanner werd gefotografeerd door Paul Schrijvershof

De eikenpage is niet zo groot en als hij stil zit met zijn vleugels gesloten, zie je hem gemakkelijk over het hoofd. Foto: Harry Verkerk watersnuffel daarentegen verplaatst zich regelmatig, waardoor hij je blik vangt. Diverse heidelibellen worden gesignaleerd, maar het vereist wel meer kennis om dit goed uit elkaar te houden. De kleur van de poten en het wel of niet hebben van een ‘snor’ zijn belangrijke, maar lastige details om ze te kunnen onderscheiden. Daarom is het goed om een libel van diverse kanten te fotograferen! Hopelijk heb je daarmee het onderscheidende element te pakken. Naast vlinders en libellen zijn de dodaars, een kleine bonte specht, een blauwborst en een zwarte ooievaar! (overvliegend) gezien. De wespendief werd door een paar van ons ook gesignaleerd.

Zo’n kleine boomkikker zou je zomaar kunnen missen! Foto: Jannie Monhemius

Natuurgebied Brand Om twee uur sluiten we ons bezoek aan de Kampina af en verplaatsen ons in een klein half uurtje naar het gebied de Brand dat deel uitmaakt van het Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen. Wellicht dat we daar nog een paar mooie vlinders tegenkomen. Nou, we worden op diverse terreinen verrast! Ook hier treffen we de eikenpage aan. Maar ook hier krijgen we de bruine bovenzijde van de vleugels met blauwe vlekken niet te zien. Naast onder andere een paardenbijter en de azuurwaterjuffer zien we boomkikkers (zo schattig en bijzonder), twee boomvalken en twee roodborsttapuiten.

Koningskaarsen, foto: Henk Gazan

Voor wat planten betreft kan je ook andere soorten aantreffen, zoals het zeer zeldzame waterlepeltje alsook de zeldzame kleine egelskop en moerashertshooi. De biotoop is echt divers. We hebben verder onder meer de volgende soorten aangetroffen: pijpenstrootje, drijvend fonteinkruid, hemelsleutel, adelaarsvaren, koningskaars, grote teunisbloem en wederik, hop, bosbies en waterpeper. Het was een mooie dag waarop iedereen het leuk vond elkaar weer te zien, en met totaal andere soorten dan in de Krimpenerwaard. d