Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 BRUSSEL T 02 553 80 11 F 02 553 80 05 info@lne.be
VERSLAG lerend netwerk economie ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
datum: 10 februari 2015 aanwezig: Filip Colson (Dep. LNE, Ecocampus), Peter Schildermans (Dep. LNE, Ecocampus), Charlotte Christiaens (Catapa), Anne De Corte (UC Leuven-Limburg), Ellen Vandenplas (Dep. LNE, Ecocampus), Bart Henssen (Odisee), Tom Kuppens (UHasselt), Veerle Labeeuw (OVAM), Sara Rymenams (UC LeuvenLimburg), Jonathan Janssens (Catapa), Femmy Thewissen (Catapa) afwezig met kennisgeving: Rik Adriaens (Arteveldehogeschool), Dries Bollaerts (Dalkia), Marc Craps (KU Leuven, Campus Brussel), Luc De Wispelaere (Erasmushogeschool) Jo Lefevere (Arteveldehogeschool), Michel Van Gorp (KdG-Hogeschool) voorzitter: Ingrid Molderez ( KU Leuven, Campus Brussel) verslaggever: Filip Colson (Dep. LNE, Ecocampus), Peter Schildermans (Dep. LNE, Ecocampus) onderwerp: Pedagogisch instrument ter ondersteuning van docenten bij het integreren van competenties voor duurzame ontwikkeling in economische opleidingen ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Agenda: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Het instrument: concept en opbouw Stakeholdersimulatie: het instrument in de praktijk Doorlichting van de cases Doorlichting van de werkvormen Communicatie over het instrument Tentoonstelling BroekMarais-Meyboom
Het instrument: concept en opbouw Tijdens de presentatie kregen de deelnemers uitleg over het doel, het doorlopen traject en het concept en de opbouw van het instrument.  
Voor het doel en doorlopen traject, zie de presentatie 20150130_Ecocampus_pr(ps) Voor een visuele voorstelling van het instrument, zie Prezi
pagina 1 van 4
Stakeholdersimulatie Voorzitter Ingrid Molderez gaf een presentatie van het instrument “Stakeholder Simulation APTech” over een fictief bedrijf dat actief is in urban mining. Het instrument werd uitgewerkt door Ingrid Molderez, Marc Crabs, Kim Ceulemans, Marijke De Prins en Talia Stough. Het instrument wordt gebruikt in het vak MVO. De studenten krijgen een rol toebedeeld en moeten samen tot een nieuw project komen. De studenten krijgen ervaring met tegengestelde belangen, machtsrelaties, het multi-actor perspectief en een veranderende realiteit. De stakeholdersimulatie krijgt een plaats binnen het instrument dat het lerend netwerk economie uitwerkt.
Doorlichting van de cases Catapa – case 1 : Peru Zie presentatie 20150210_case-cajamarca_pr OVAM – Case 2: Vlaams Materialenprogramma Zie prezi tot slide14 Feedback
De voornaamste conclusie was dat er in de cases duidelijke links moeten zijn met verschillende vakken. De cases en werkvormen zijn momenteel goed afgestemd op de sleutelcompetenties voor duurzame ontwikkeling, maar de link met “mainstream” vakken uit economische opleidingen ontbreekt nog. Het doel van het instrument is om duurzame ontwikkeling – naast de usual suspects zoals MVO – ook in “mainstream” vakken zoals macro-economie te krijgen. Daarom is het essentieel om die link duidelijk te leggen. Om die link te leggen, moet de redactiegroep weten welke vakken op welke manier aan welke hoofdstukken uit de cases linken. Aan die linken kan het instrument dan meer aandacht geven. o AFSPRAAK: docenten van het lerend netwerk economie vullen vanuit de eigen ervaring een matrix in. In de matrix vindt u in de eerste kolom een lijst met ankerpunten: leerinhouden die DO kunnen mainstreamen in economische opleidingen. Deze lijst kan u verder uitbreiden. In de eerste rij vindt u een overzicht van de meest courante vakken uit de economische disciplines. U kan in de cellen invullen op welke manier een bepaald ankerpunt in een vak aan bod kan komen. o De matrix is te vinden op Google Drive De cases moet u zien als achtergronddossiers. De studenten moeten bij de werkvormen de kans krijgen om zelf zaken zoals BBP, tewerkstelling, etc. uit te zoeken. De cases zijn in dat geval een achtergronddossier ter ondersteuning van de docent. Bij het voorgaande wordt de bedenking gemaakt dat dit een evenwichtsoefening vereist tussen een case die flexibel genoeg is om in verschillende vakken te gebruiken en tegelijk diepgaand genoeg is om inzetbaar te zijn op het niveau van 1 vak. Werk in fiches om de info behapbaar te maken.
pagina 2 van 4
Werkvormen Zie presentatie 20150130_Ecocampus_pr(ps) Zie fiches werkvormen Feedback:
De belangrijkste conclusie bij de doorlichting van de cases is ook relevant voor de werkvormen. Er zijn zeker manieren waarop de werkvormen kunnen gebruikt worden in een “mainstream” economisch vak. Maar die zijn op het eerste zicht niet duidelijk. Het is belangrijk voor de gebruiksvriendelijkheid dat die manieren geëxpliciteerd worden in het uiteindelijke instrument. Een concreet voorbeeld is de werkvorm “controverse atlas”. Die biedt studenten de mogelijkheid om de theorie die ze in het vak macro-economie krijgen, zoals bijvoorbeeld het berekenen van het bruto binnenlands product, toe te passen op de cases. Een tweede concreet voorbeeld is de business case: bij handelsingenieurs wordt een semester lang over ondernemen gedoceerd. Het opstellen van een duurzaam businessplan kan hier makkelijk deel van uitmaken (docenten werken dan binnen het kader van DO zonder het curriculum expliciet aan te passen). Daarnaast is het een optie om bijkomende vragen te formuleren die docenten kunnen gebruiken in hun lessen. Dit is een extra manier om de cases te mainstreamen. De cases moeten dan wel genoeg diepgang hebben. Het is interessant om in het instrument aan te geven welke bedrijfsbezoeken zinvol kunnen zijn.
Communicatie over het instrument Afspraken:
Deelnemers van het lerend netwerk, die met een proefversie van het instrument aan de slag willen na de paasvakantie, mailen naar ecocampus@lne.vlaanderen.be. Communicatie over het instrument gebeurt in mei en juni via: o Ecocampus nieuwsflits: verschijnt 3 juni o Ecocampus website o Mail naar de deelnemers van het lerend netwerk economie o Mail naar de communicatieverantwoordelijken van de hogeronderwijsinstellingen AFSPRAAK: aan de deelnemers van het lerend netwerk economie vragen we om het instrument zelf te verspreiden in hun professionele kring.
Feedback:
Het belangrijkste aandachtspunt bij de communicatie over het instrument is de vraag: “hoe motiveer je docenten om het te gebruiken?”. Verschillende mogelijkheden: o Deelnemers van het lerend netwerk zijn overtuigd. Zij werkten het instrument mee uit en hebben een belangrijke rol als ambassadeur van het instrument. o Het instrument moet concreet zijn en laagdrempelig. Dat betekent dat de linken tussen cases, werkvormen en economische vakken zo expliciet mogelijk gemaakt moeten worden. Dat kan met behulp van een online doorkliksysteem dat vertrekt vanuit de noden van de docent. pagina 3 van 4

 Dat kan met behulp van een matrix in de publicatie. o Voor docenten zijn de cases interessante, nieuwe leerinhouden die voor variatie zorgen in het standaard aanbod van de tekstboeken. De cases moeten daarvoor wel genoeg diepgang hebben. o Docenten moeten die leerinhouden en werkvormen niet zelf ontwikkelen. Ze winnen dus kostbare tijd. Met het voorgaande hou je rekening in de communicatie en de uitwerking van het instrument.
Tentoonstelling BroekMarais-Meyboom Zie presentatie 20150210_tentoonstelling-marais_pr
pagina 4 van 4