Oogst pop-up

SUMMERSCHOOL CURANGE-LES-BAINS - 2016

OOGST 7. Pop-Up • • •

Wie? Mara Miniaci en Lise De Clerck Pop-up?

Pop-upbegraafbos

Tijdelijke interventies in de open ruimte als trigger voor ontmoeting en buurtinitiatief Met de uitwerking van een methodiek voor pop-ups in de open ruimte dragen de studenten bij aan de verbindende rol die het gebied kan spelen. Een pop-up is vooral een sociaal gebeuren, een manier om mensen, al dan niet uit de buurt, samen te brengen en te verbinden. Ze zien de pop-up als een ideale manier om het gebied op kaart te zetten, en het anders laten te beleven door de buurt (‘wat als…?’). Door er een creatieve twist aan te geven willen ze de buurt oproepen tot actie. De studenten werkten ook één concreet pop-upconcept uit voor Curange: een begraafbos nabij het bestaande Hasseltse geboortebos.

Pop-up?

De term ‘‘pop-up’’ komt van het Engelse werkwoord ‘‘to pop up’’. Vrij vertaald betekent dit verschijnen en weer even snel verdwijnen. Uit het begrip kunnen we al afleiden dat dit een tijdelijk gegeven is. De bedoeling van dit concept is dat er, volgens een vast tijdschema, steeds weer een nieuwe pop-up opduikt. Dit kan om de week, om de maand of enkele keren per jaar zijn.

Door geregeld van locatie te veranderen spelen we ook in in op het mysterie. We wekken de nieuwsgierigheid van de buurtbewoners en de bezoekers en gaandeweg krijgen ze terug een verbinding met verschillende plekken in Curange en verbreedt hun geschiedkundige en natuurkennis.

Een pop-upstrategie in relatie tot een buitengebied wordt vandaag de dag nog niet erg veel toegepast. Een pop-up in de open ruimte kan men ook gebruiken om mensen te laten reflecteren over hoe ze het gebied nu gebruiken en om zich in te beelden hoe ze het in de toekomst anders zouden kunnen gebruiken (‘wat als…?’). Het pop-upconcept geeft mensen uit de buurt nieuwe ontwikkelingsperspectieven, die aansluiten bij hun eigen behoeften, bij hun noden en ideeën.

Het gebied krijgt zo de kans om te groeien en te vernieuwen, maar wel rekening houdend met de mensen die er wonen, hun geschiedenis en hun toekomst. Ideaal worden buurtbewoners en buurtverenigingen geïnspireerd om anders naar hun leefomgeving te kijken en van daaruit zelf initiatief te nemen.

DEPARTEMENT OMGEVING

omgevingvlaanderen.be

SUMMERSCHOOL CURANGE-LES-BAINS - 2016 Of wie weet, om zelf pop-ups te organiseren en zo andere buurtbewoners enthousiast te maken voor hun ideeën. Op die manier vormt een pop-upstrategie een vorm van ruimtelijke capaciteitsopbouw (Geïnspireerd door het verhaal van Sarah Martens tijdens de summerschool over ‘spatial capacity building’).

Pop-upbegraafbos Om het pop-upconcept concreter te maken, hebben we één van de vele ideeën uit onze brainstorm gekozen en uitgewerkt. Deze pop-up lanceerden we tijdens het Buurtlab@Curange.

De bedoeling was om bewoners over het idee van een begraafbos te laten nadenken, als manier om de verbondenheid met de natuur te vergroten, en de natuur een nieuwe invulling te geven.

De term ‘‘geboortebos’’ klinkt vandaag de dag bij de meeste mensen al bekend in de oren.

Men plant een boom bij een geboorte als symbool van nieuw leven en verbondenheid.

Geboortebossen hebben daarbij ook een positief imago. Zo wordt ook in Hasselt naar jaarlijkse traditie feestelijk het geboortebos in de Demervallei ter hoogte van het Prinsenhof verder uitgebreid met een boom voor elke nieuwgeborene.

Begraafbossen daarentegen zijn minder gekend en bestaan voor zover wij dit kunnen inschatten nauwelijks in België. Een begraafbos kan de dood uit een negatieve sfeer halen, nl. dood geeft nieuw leven. Door de klassieke begraafplaats in steen te vervangen door een laatste rustplaats in het groen, zorgen we in de toekomst voor meer groen, op een manier die ecologie verbindt met rust en sereniteit. Daar is durf voor nodig.

Of dit idee kan werken en aan populariteit kan inwinnen is dan ook een terechte vraag. Belgen zijn nogal conservatief in hun ideeën. Anderzijds zijn verandering en vernieuwing in deze dagen van crisis in vele bevolkingslagen zichtbaar. Misschien is het de tijd bij uitstek om hiermee te experimenteren.

In de Demervallei in de Hasseltse stadsrand vonden we de ideale ruimte voor zo’n begraafbos, dichtbij het stadscentrum. Door de combinatie met het geboortebos in de onmiddellijke omgeving, kan een begraafbos hier ook een plek van ontmoeting worden. Een manier om het levensbegin en -einde, jong en oud met elkaar te verbinden. En dat op een plek waar een bos een ecologische meerwaarde voor de toekomst zou vormen. Want misschien worden er aanvankelijk slechts enkelingen over de streep getrokken, maar wie weet is dit concept in de toekomst wel een succesvolle manier van bosuitbreiding?

We bedachten binnen onze pop-up drie verschillende concepten die we verduidelijkten bij het publiek: • Een traditioneel geboorte- en begraafbos. Hier planten we gewoon een boom bij een geboorte of begrafenis. Al dan niet wordt er een biologisch afbreekbare urne begraven.

Verder zijn er geen grafstenen of gedenktekens. What you see, is what you get.

• Een gepersonaliseerd begraafbos. Hierbij zullen de bomen die geplant worden steevast bomen zijn die het karakter van de overleden persoon weergeven. Als je overleden zus

DEPARTEMENT OMGEVING

omgevingvlaanderen.be

SUMMERSCHOOL CURANGE-LES-BAINS - 2016

•

bijvoorbeeld zich vooral liet leiden door haar gevoelens, dan zal er een berk geplant worden ter nagedachtenis van haar. Voor een melancholisch type wordt een wilg geplant, en voor een stoere kerel een eik.

Een experimenteel begraafbos. Hier is er ruimte voor de meest experimentele en absurde ideeĂŤn. Zo kan je jezelf laten omvormen tot een bankje of een ander voorwerp dat hergebruikt kan worden. Of wordt je lichaam bevroren, verpulverd en gebruikt als meststof. Met andere woorden: the sky is the limit!

DEPARTEMENT OMGEVING

omgevingvlaanderen.be