TBI Klimaattrein

Samen vaart maken

Lees de interviews met de Aanjagers en de Stuurgroepleden op www.tbiklimaattrein.nl

We gáán

Met de TBI Klimaattrein zetten we twee belangrijke stappen tegelijk. Eén: we onderstrepen onze intrinsieke maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid als TBI. En twee: we maken vaart richting de gemaakte afspraken: net zero in 2050. Want daar hebben we de komende jaren alles en iedereen bij nodig.w

De TBI Klimaattrein | Het is niet alleen een fonds, zoals ons nieuwe Praktijkfonds en ons bekende Studiefonds. De TBI Klimaattrein is vooral ook een community, een beweging om meer snelheid te brengen in de vermindering van in onze sector, op weg naar de afgesproken net zero in 2050. De energietransitie en de circulaire transitie – waar we strategisch vól op inzetten – vragen immers veel meer van ons dan wat aanpassingen in gedrag, in processen, in materiaalgebruik. Het moet écht anders. En we weten op veel vlakken eigenlijk nog niet goed hóe dan precies.

In de TBI Klimaattrein brengen we alles samen wat ons verder kan of gaat brengen op weg naar Parijs en net zero in 2050. Vanuit het Klimaattrein fonds kunnen we die ideeën en initiatieven financieel stimuleren. Vanuit de community en de beweging kunnen we kansrijke kruisbestuivingen op gang brengen en nieuwe samenwerkingen organiseren. Goed nadenken en broeden, maar vooral ook samenbrengen, samen doen en gáán. Dat is de TBI Klimaattrein. We hopen als Aanjagers dus op heel veel initiatieven en actie, aan boord van onze trein. En wensen iedereen een hele snelle, succesvolle en vooral super inspirerende reis naar Parijs.

Bianca Seekles directievoorzitter ERA Contour, Tobias Verhoeven directeur Synchroon

01 Waarom?

‘Ik ben vooral nieuwsgierig naar wat we nu nog níet weten.’

Lucas de Man

Lid Stuurgroep TBI Klimaattrein

Lucas, presentator, kunstenaar en vooral ook directeur van Biobased Creations en New Heroes, is één van de zeven Stuurgroepleden van de TBI Klimaattrein. De Stuurgroep zorgt voor een objectieve en onafhankelijke beoordeling van de fondsaanvragen in de trein, en zet ook eigen kennis, kunde en netwerk in om kruisbestuiving, samenwerking en kennisopbouw mogelijk te maken.

Lucas: ‘Ik hoop vooral op dingen die ik nog niet ken. Als ik het allemaal al zou weten zou ik het zelf wel doen. Er zijn een paar dingen belangrijk denk ik. We gaan voor versnellen en opschalen, maar er moet ook goed nagedacht worden. Die twee moeten goed samengaan. We moeten geen beslissingen nemen waar we over tien jaar spijt van krijgen, of die blijven hangen in de oude sustainability gedachte: het vasthouden aan wat we nu al hebben en kennen. We moeten samenwerken aan het nieuwe ecosysteem dat nodig is en de symbiose tussen mens en natuur. Ik hoop dus dat we de projecten aan boord krijgen die helpen om écht te veranderen. Projecten die leiden tot versnelling, opschaling en een bredere bewustwording over de positieve, mooie beweging die we kunnen maken, met elkaar.’

Bouw + gebouwde omgeving

61%

Andere sectoren

Operationele emissies bouwsector

11%

28% Gebouwgebonden emissies

gebouwde

Bouw en gebouwde omgeving

Samen 39% van de mondiale CO2-emissie = opwarming van de aarde = klimaatverslechtering.

Klimaatakkoord:

Vermindering van de emissie met 50% vóór 2035, in 2050 naar net zero.

VOL inzetten op reductie = 40 jaar TBI (innovatie)kracht benutten en de organisatie op tijd aanpassen aan de nieuwe economie en de nieuwe wereld.

Voorbeeld zijn voor de sector en voor andere landen: yes we can.

De harde feiten | Het IPCC, platform van maar liefst 700 samenwerkende wetenschappers uit de hele wereld, houdt ons regelmatig de spiegel voor: het gaat slecht met de wereld. Belangrijkste oorzaak: de opwarming van onze aarde als gevolg van allerlei emissies, met CO2 voorop. Oceanen, oerwouden en groenzones, de natuurlijke ‘afvangers’ van CO2, kunnen hun neutraliserende werk door vergaande vervuiling en ontbossing allang niet meer aan.

In Parijs hebben we afgesproken dat we de opwarming van de aarde willen beperken tot maximaal 2 graden Celcius. Daarvoor moet de wereldwijde, jaarlijkse CO2 uitstoot worden teruggedrongen van ruim 50 Gt equivalenten naar 25 Gt equivalenten. Hoewel de verhoudingen tussen landen verschillen, is van deze uitstoot voor ruim driekwart toe te wijzen aan operationele emissies (zoals energieverbruik), en een kwart aan gebouw-gebonden emissies.

Het heeft bijzonder weinig zin om daarover nog langer te debatteren, want de klok tikt door. We moeten aan de bak. De laatste IPCC rapportage (maart 2013) was glashelder: het moet allemaal véél sneller. En vooral: veel radicaler. Omdat de bouw en de gebouwde omgeving samen goed zijn voor maar liefst 39% van de totale, mondiale CO2-emissie, weten we precies wat de positieve impact kan zijn van onze eigen sector. Wat nu negatief is, moeten we neutraliseren. Of zelfs in het positieve zien te krijgen. Daar moeten we zo breed en zo hoog mogelijk op inzetten. Voor een gezonde wereld. Voor een gezonde sector.

We zijn al op weg...

Het begin is er | We hebben de afgelopen jaren niet stilgezeten, bij TBI en in de rest van de sector. Er zijn al veel stappen in de goede richting gezet. Houtbouw is terug van weggeweest en inmiddels bezig met een enorme efficiency-slag. De energietransitie begint op stoom te komen. We leren steeds beter hoe we modulair, aanpasbaar en dus zonder verspilling van waardevolle grondstoffen kunnen bouwen. We maken slimme moiliteitshubs met deelvervoer in plaats van ouderwetse parkeergarages met voor iedereen één of meer auto’s. En we leren steeds beter hoe we vierkante meters voor de mens moeten integreren met vierkante meters voor water, landschap en natuur. Maar toch.

TBI projecten en initiatieven

...maar het moet sneller

2023

IPCC, maart ’23: 1,5 ºC opwarming houden we niet meer tegen. Het moet radicaal anders!

De beweging moet breder | We zijn dus wel op de goede weg en we weten ook wel waar het naartoe moet, maar eerlijk gezegd: we zijn ook nog steeds heel erg zoekende. Dat is ook niet zo vreemd. Veranderen kost gewoon tijd. En geld. En denkkracht. En energie. En het één gaat gewoon beter en sneller dan het andere.

Waar de energietransitie bijvoorbeeld aardig op gang begint te komen, vooral omdat de businessmodellen voor schone energie én de (fiscale) wetgeving goede vooruitzichten bieden, lopen we met de circulaire transitie nog ver achter. Veel nieuwe biobased materialen hebben, bij gebrek aan bewijslast en certificering, nog niet voldoende ‘poot om op te staan’. En recyclen is vaak nog niet haalbaar of betaalbaar.

Er is en blijft daarnaast een enorme behoefte aan ‘omdenken’. Nieuwe manieren om duurzame prestaties te waarderen bijvoorbeeld: less = more. Dat minder juist méér gewaardeerd zou moeten worden, vraagt dan dus ook om andere (fiscale) wetgeving, andere waardemodellen en een nieuwe cultuur: hoe verdelen we de schaarse dingen die we allemaal belangrijk vinden en nodig hebben. En hoe gaan we daar duurzaam en verstandig mee om.

Kortom: het stimuleren van onderzoek, pilot-projecten, nieuwe ideeën en andere invalshoeken is hard nodig. Nu meer dan ooit. Want het is inmiddels, waarschuwt het IPCC, allang vijf over twaalf. We hebben geen tijd meer te verliezen.

Cécile is cofounder en adviseur van Copper8, en daarnaast lid van de TBI Klimaattrein Stuurgroep. Ze is al haar hele werkzame leven actief als duurzaamheidsdenker. Ze hoopt dat de TBI Klimaattrein tot meetbaar resultaat zal leiden: meer bewijsvoering voor meer kennis óver systemen, processen en materialen met een neutrale of positieve impact op het klimaat.

Cécile: ‘Ik kom steeds meer tot de overtuiging dat het niet gaat om het incrementeel verbeteren van onze processen en systemen, maar om het wezenlijk veranderen daarvan. Ons economische systeem weerhoudt ons ervan om bewust te kiezen voor écht duurzaam en minder groei, terwijl dat is, wat er nodig is. Daarnaast moeten we de boel gewoon eerlijker verdelen. Het gaat niet om een beetje bijsturen. We zullen onze economie echt drastisch en wezenlijk moeten veranderen.’

We gáán | Gelukkig zijn we bij TBI niet de enigen die nieuwe wielen aan het uitvinden zijn. Ook in andere vakgebieden, in buurten, verenigingen en kunstenaarsateliers worden allerlei positieve klimaatinitiatieven ontwikkeld, waar we veel aan kunnen hebben en vice versa, als we de handen maar ineenslaan. En dat is nu precies wat we willen, met de TBI Klimaattrein: krachten bundelen in een stevige 1+ 1=3 beweging op weg naar Parijs.

De TBI Klimaattrein is een optelsom. Eén: een stimuleringsfonds, waarmee we belangrijke en veelbelovende initiatieven van binnen én buiten TBI (financiële) op weg kunnen helpen. Twee: een community, waarin we projecten, kennis en mensen met elkaar verbinden, zodat we elkaar kunnen inspireren en allerlei gezamenlijke leercurves kunnen opbouwen. Die twee samen leiden tot drie: een enthousiaste beweging, waarin we zien en erkennen dat alle kleine en grote beetjes helpen, dat we samen wel dégelijk een groot verschil kunnen maken en dat met elkaar innoveren en reizen véél leuker is dan alleen.

Visie-missie

Parijs gaan we halen.

We gaan voor 50% in 2035 en net zero in 2050.

We hebben elkaar nodig.

Samen reizen = veel leuker en inspirerender.

TBI-ondernemingen hebben nieuwe inspiratie en samenwerkingen nodig.

Bestemming Parijs | Met de TBI Klimaattrein willen we met elkaar snelheid maken om de klimaatafspraken te halen die in 2015 onder leiding van de Verenigde Naties zijn gemaakt. Om de opwarming van de aarde terug te brengen naar maximaal 1,5 à 2 graden Celcius (ten opzichte van 2015) moeten we de CO2-uitstoot vóór 2030 zien te halveren, wereldwijd.

Misschien is 2030 te kort dag voor de gevraagde 50% CO2-reductie, maar we zetten er wél op in. Zodat we 2050 in elk geval wél halen, waar we inmiddels ook zelf onze handtekening onder hebben gezet: een volledig net zero TBI in 2050.

Haalbaar? Yes, we can. We hebben in de geschiedenis al meer grote revoluties waargemaakt. Denk maar aan de internetrevolutie. Of het bestrijden van de zure regen, die inmiddels nagenoeg verleden tijd is dankzij collectief en mondiaal ingrijpen. Dat kunnen we ook wel met de CO2-vermindering. Gewoon niet te lang piekeren, maar gáán met die trein.

Innovators, bouwpioniers en nieuwe klimaatinitiatieven hebben middelen en netwerk nodig.

1 + 1 = 3: samen reizen en sneller innoveren.

Fonds

Bouwpioniers de ruimte geven, op weg helpen. Daar zelf (en met elkaar) van leren via de community.

Initiatieven en projecten van TBIondernemingen + bestaande relaties/samenwerkingen.

Het Klimaattrein Fonds | Vanuit het eigen fonds van de Klimaattrein kunnen we enthousiaste klimaatpioniers en slimme omdenkers een (financieel) duwtje in de goede richting geven. Het kan gaan om grote én kleine bedragen voor ideeën, initiatieven en projecten die een link hebben met de gebouwde omgeving. Hoe directer hoe beter, maar er kan dus héél veel. Van het co-financieren van een interne bomenplantdag tot en met het mede mogelijk maken van een pilotproject met 100% natuurlijk vlasbeton.

Het fonds is er voor initiatieven, ideeën en projecten vanuit de TBI-ondernemingen zelf, vanuit hun (directe) samenwerkingspartners of leveranciers, maar ook voor externe organisaties, projecten en initiatieven. Graag zelfs! We hebben alles en iedereen nodig om de noodzakelijke versnelling in onze sector te realiseren.

Externe initiatieven zonder (direct) winstoogmerk: onderzoek, pilots, start-ups, scale-ups, NGO’s.

Interessante projecten mét een winstoogmerk: geen fondsaanvraag mogelijk, wel partnerships met TBI-ondernemingen via de Klimaatambassadeurs.

Community

Delen = vermenigvuldigen (open source). Samen groeien en opschalen.

Reizigers kunnen elkaar zoeken en vinden op tags (thema’s), tracks en de sociale media.

Kruisbestuivingen en actie | Goede ideeën en kennis van de één leiden tot versnelling en actie bij de ander: dat is de way to go, met de trein. Vanuit de TBI Klimaattrein community stimuleren we een levendige uitwisseling tussen alle tracks (sporen waarop je mee kunt doen) en tags (thema’s waarop je medereizigers kunt zoeken en door anderen gevonden kunt worden). De aanjagers Bianca Seekles (ERA Contour) en Tobias Verhoeven (Synchroon) gaan voor een denderende vaart in de trein. De Klimaatambassadeurs zorgen bij de TBI -ondernemingen voor enthousiasme en de adoptie van goede ideeën. Daarnaast organiseert de community regelmatig on- en offline bijeenkomsten rondom verschillende tags en thema’s. Via de sociale media (LinkedIn en Instagram) kunnen leden elkaar natuurlijk ook uitnodigen voor eigen bijeenkomsten en workshops. Zo vergroten we met elkaar de impact en de snelheid van de beweging richting Parijs.

De TBI Klimaattrein = gebundelde energie. De lol van samen reizen en ontdekken.

De leercurve: reizigers in de trein leren van elkaar en maken gebruik van elkaars netwerken.

Samenbrengen en kruisbestuivingen initiëren

Kies je track

Van lokaal initiatief tot tonnenkanon

Start-ups, scale-ups

Studenten en onderzoekers

Lokale initaitieven

De TBI Tonnenkanonnen

TBI’s grote & kleine

Nieuwe economie-

Meereizen en meedoen | met de TBI Klimaattrein kan op verschillende tracks: van groots en meeslepend tot klein en veelbetekenend.

Binnen TBI en onze directe kring van klanten, leveranciers en partners zijn we vooral op zoek naar tonnenkanonnen en grote-kleine veranderaars. Tonnenkanonnen: dat zijn de ideeën en initiatieven waarmee we, zoals het woord al zegt, tonnen CO2 kunnen besparen, terugwinnen of opslaan. En waarmee dus ook grote investeringen/bijdragen vanuit het fonds gemoeid kunnen zijn. Grote-kleine veranderaars zijn de ideeën die níet zo veel geld kosten, maar die wel van groot belang zijn voor het klimaatenthousiasme dat we nodig hebben binnen de bedrijven. Van het organiseren van OV of deelvervoer naar de bouwplaats tot het introduceren van vegakroketten in de kantine.

Voor externe fondsaanvragen geldt, dat de betreffende initiatieven of projecten géén (persoonlijk) winstoogmerk mogen hebben. De duurzaamheid en ‘het hogere klimaatdoel’ moeten voorop staan. Inschrijven en meedoen kan dan op vier andere tracks: blauw, aqua, roze en oranje. Zie voor meer tekst en uitleg ook www.tbiklimaattrein.nl

scale-ups & one-offs

onderzoekers

initaitieven en NGO’s

Tonnenkanonnen

kleine veranderaars

economie- en andere wereld-ideeën

03 De mensen

‘De knop moet echt om.’

Boukje Vastbinder, incubator en venture builder bij Noorderwind

Boukje is incubator en venture builder bij Noorderwind en lid van de TBI Klimaattrein Stuurgroep. Het Klimaattrein fonds ziet ze als uniek en zéér welkom om de noodzakelijke versnelling in de bouwsector op gang te krijgen.

Boukje: ‘Traditionele financiering is voor duurzame start-ups en projecten vaak heel ontoegankelijk. De meeste banken zijn ouderwets. Ze financieren wat ze al kennen, waar geen risico’s aan vast zitten en waar je veel geld mee kunt verdienen. Terwijl de technologie en projecten die we in de toekomst nodig gaan hebben vaak ongewis zijn. We weten nog niet precies hoe het gaat uitpakken. De verdienperspectieven zijn vaak niet riant. Als je alles netjes en duurzaam doet – netjes salaris betalen, netjes zwangerschapsverlof geven, geen grondstoffen of halffabricaten meer uit China halen – dan ga je onder de streep minder verdienen dan de niet-duurzame bedrijven. Daar zijn veel financiers nog niet klaar voor.’

Beweging

TBI = een stichting.

Onze maatschappelijke betrokkenheid = onze voorsprong. Energie bundelen en sectorbreed voorbeeld zijn.

Bewustzijn en enthousiasme aanjagen, ook in netwerk van leveranciers, partners, klanten.

Open source

mentaliteit = key.

Delen = vermenigvuldigen.

De Stichting TBI staat voor het borgen van de continuïteit van de aangesloten bedrijven: de zorg voor elkaar. En omdat niets meer in ons aller belang is dan een schone, gezonde aarde, geven we die zorg de komende jaren gráág de prioriteit die hij verdient.

Door ‘moeilijk’ of ‘lastig’ hebben we ons bij TBI nog nooit tegen laten houden! Dus nu ook niet. Parijs, we komen eraan. In sneltreinvaart. Het openzetten van de ramen en deuren naar nieuwe inzichten en samenwerkingen hoort daarbij, want samen maken we meer snelheid, zien we meer, weten we meer, maken we meer impact en kunnen we ons als sector sneller en beter aanpassen aan de wereld van morgen. Hoogste tijd!

Let’s go.

De TBI Klimaatttrein

Beweging = bottom up, maar ook top-down.

Alles en iedereen telt mee.

Stuurgroep = kennis + netwerk + expertise uit alle disciplines.

Aanjagers: Bianca en Tobias.

Stuurgroep

Cecile van Oppen

Copper8

Boukje Vastbinder

Noorderwind

Sander Kok

J.P. van Eesteren

Lucas De Man

Biobased Creations

Rik Jans

Eekels Technology

Douwe van den Wall Bake

TBI Holdings

Kom mee!