Destur Newspaper

‫الوان‪ ،‬پشتگوێخستن‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‌ ته‌ها به‌رواری‬

‫‪17..‬‬

‫نۆبڵ‌و بالك وۆ‌ته‌ر‪..‬‬ ‫دوو خه‌اڵتی‌ نائه‌خالقی‌‬

‫‪21..‬‬

‫ژمار‌ه (‪)17‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬ ‫(‪ )28‬الپه‌ڕه‌‬ ‫نرخ (‪ )1000‬دیناره‌ ‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی سياسى گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتان ‌ه کۆمپانیای سولى تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫ه زنجیر ‌ه‬ ‫له‌میس ل ‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنییه‌کی نوێدا‬

‫‪22..‬‬ ‫پاشکۆیه‌کی وه‌رزشیی رۆژنامه‌ی ده‌ستووره‌‌‪،‬‬ ‫رۆژانی دووشه‌مم ‌ه کۆمپانیای سولى تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫زاگرۆس‪:‬‬ ‫یه‌كه‌م بێژه‌ری كوردم‬

‫سـاالر عـه‌زیـز‪ :‬پـاره‌مـان لـه‌مـالیـكـی‌و بـارزانـی‌ وه‌رنـه‌گـرتـووه‌‬

‫‪12..‬‬

‫ی خۆمان ده‌یكشێنین‬ ‫پێكهاته‌ی گۆڕان وه‌ك هه‌ویره‌و به‌ئاره‌زوو ‌‬ ‫‪2‬‬

‫‪5‬‬

‫‪9‬‬

‫بارزانی‪ :‬مام رۆسته‌مم‬ ‫ته‌نها وه‌ك هاوواڵتییه‌كی‬ ‫كه‌ركوكی بینیوه‌‬

‫مه‌سعود بارزانی له‌بروسكه‌یه‌كی‬ ‫نهێنی‌و تایبه‌تدا كه‌رۆژی‬ ‫ی سه‌رجه‌م‬ ‫‪ 2010/1/22‬ئاراست ‌ه ‌‬ ‫لق‌و فه‌رمانده‌یی‌و رێكخراو‌ه‬ ‫پیشه‌ییه‌كان‌و ده‌زگاكان ‌ی راگه‌یاندنی‬ ‫ی كردووه‌‪ ،‬رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫حیزبه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه مام رۆسته‌می ته‌نها وه‌كو‬ ‫هاوواڵتییه‌كی شاری كه‌ركوك‬ ‫بینیوه‌‪ ،‬نه‌ك وه‌ك گۆڕان‌و‬ ‫كۆمپانیای وشه‌‪02 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ نائارام ‌ه‬

‫ره‌وشێكی نائارام له‌چه‌ند‬ ‫ی رابردوودا له‌چه‌مچه‌ماڵدا‬ ‫هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫دروستده‌بێت‪ ،‬ك ‌ه چه‌ند حاڵه‌تێكی‬ ‫كوشتن‌و ته‌قه‌كردن تیایدا‬ ‫دروستده‌بێت‪ ،‬به‌رپرس ‌ی پۆلیس ‌ی‬ ‫شاره‌كه‌ش ده‌ڵێت له‌شوێن ‌ی‬ ‫ی‬ ‫نادیاره‌و‌ه ته‌ق ‌ه ده‌كرێت‌و پشێو ‌‬ ‫ده‌نرێته‌وه‌‪03 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ی زیاتر له‌ده‌یان ملیار‪،‬‬ ‫ب ‌ه به‌ها ‌‬ ‫ی نـه‌وت له‌عـێــراق‬ ‫وه‌به‌رهێنان ‌‬ ‫ئـه‌نـجـامـده‌درێــت‬

‫ی كه‌مكردنه‌وه‌كان ‌ی‬ ‫ی بردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی رۆژئاوا‪2-‬‬ ‫ی قوڕن ‌ه ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌ناوچ ‌ه ‌‬ ‫له‌الیه‌ن روسیاوه‌‪ ،‬وه‌به‌رهێنان‬ ‫له‌و ناوچه‌ی ‌ه له‌الیه‌ن كۆمپانیا‬ ‫روسییه‌كه‌و‌ه ده‌ستیپێكرد‪08 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ی‬ ‫تائێستا چاره‌نووس ‌‬ ‫گرێبه‌سته‌كان دیارنین‬

‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت كێش ‌ه ‌ی‬ ‫هه‌نارده‌كردن ‌ی نه‌وت ‌ی هه‌رێم‬ ‫له‌ڕێ ‌ی لول ‌ه نه‌وته‌كان ‌ی به‌غداو‌ه‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت‌و بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌رێم پێشنیازێك ‌ی داوه‌ت ‌ه نور ‌ی‬ ‫مالیك ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی عێراق‪09 ..‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫«خه‌ڵك له‌لێكترازان‌و‬ ‫شه‌ڕی ناو حیزبه‌كانی‬ ‫رۆژهه‌اڵت ناڕازین»‬

‫دكتۆر گوڵموراد مورادی نووس ‌هر‌و‬ ‫توێژه‌ری كورد له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌ی‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌ی ده‌ستووردا ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌دات به‌شدارینه‌كردن ‌ی چاالكان ‌ه ‌ی‬ ‫خه‌ڵك ‌ی كوردستان له‌ناڕه‌زایه‌تیه‌كان ‌ی‬ ‫ئێراندا بۆ ئه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن ‌ی ئێران ‌ی هه‌مان بۆچوون ‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران ‌ی هه‌ی ‌ه له‌مه‌ڕ كێش ‌ه ‌ی‬ ‫كورد‪10 .. .‬‬

‫چۆن له‌گه‌ ‌ڵ كاك مه‌سعود‬ ‫مه‌رحه‌بامان هه‌یه‌‪ ،‬پێمانخۆش ‌ه‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ مام جه‌اللیش هه‌مان بێت‪.‬‬

‫تایبه‌ت به‌ده‌ستوور‬

‫ساالر عه‌زیز یه‌كێك له‌سه‌ركرده‌‬ ‫دی��اره‌ك��ان��ی ب��زووت��ن �ه‌وه‌ی گۆڕان‬ ‫ده‌ڵێت دوای‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ عێراق‬ ‫بزووتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫هێزێكی‌ سیاسیدا رێكده‌خه‌ن‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ئێستا پێكهاته‌یه‌كی‌‬ ‫الستیكیان هه‌یه‌و به‌ئاره‌زووی‌‬ ‫خۆیان ده‌یكشێنن‪.‬‬ ‫ساالر عه‌زیز له‌چاوپێكه‌وتنێكی‬ ‫رۆژنامه‌ی ده‌ستووردا ده‌ڵێت مانگێك‬ ‫زیاتر تێپه‌ڕیوه‌و هێشتا وه‌زاره‌تی‬ ‫ناوخۆ وه‌اڵم��ی داواكارییه‌كه‌یانی‬ ‫بۆ مۆڵه‌ت نه‌داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬پێشبینی‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌كات گرفت بۆ مۆڵه‌ت‬ ‫پێدانیان دروستبكه‌ن‪.‬‬ ‫ساالر عه‌زیز ره‌تیده‌کاته‌وه‌ هیچ‬ ‫ناکۆکییه‌ک له‌نێوان باڵی ریفۆرم‌و‬ ‫خه‌ڵکه‌ سه‌ربه‌خۆکانی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕاندا هه‌بێت‪ ،‬ده‌ڵێت «ده‌بێت‬ ‫ک��ادی��ره‌ ک��ۆن �ه‌ک��ان که‌مینه‌ بن‬ ‫ل �ه‌س �ه‌رک��ردای �ه‌ت��ی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕاندا»‪.‬‬

‫ی له‌پشت‬ ‫گومان ده‌كه‌ین یه‌كێت ‌‬ ‫ی كادیره‌كانمانه‌و ‌ه بێت‪،‬‬ ‫په‌الماردان ‌‬ ‫به‌اڵم به‌ڵگه‌یه‌كمان پێنییه‌‪.‬‬

‫هیچ ناكۆكییه‌ك له‌نێوان باڵی‬ ‫ی‬ ‫ریفۆرم‌و خه‌ڵكانی‌ سه‌ربه‌خۆ ‌‬ ‫ی گۆڕاندا نییه‌‪.‬‬ ‫بزووتنه‌وه‌ ‌‬

‫‪07-06..‬‬

‫ساالر عه‌زیز‬

‫ی سێ‬ ‫ی به‌نزیك ‌ه ‌‬ ‫پارتی بینایه‌ك له‌سلێمان ‌‬ ‫ی ده‌كڕێت‬ ‫ی سیاسی ‌‬ ‫ملیۆن دۆالر بۆ مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ده‌ستوور‬

‫دوای سه‌رنه‌كه‌وتنی مه‌سعود بارزانی‬ ‫ل��ه‌س��ن��ووری پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی ‪‌7/25‬و الوازبوونی‬ ‫پارتی له‌وسنووره‌‪ ،‬پارتی بڕیاریدا لقێكی‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی له‌سلێمانی بكاته‌وه‌‌و‬ ‫عیزه‌دین به‌روار ‌ی سه‌رپه‌رشتی بكات‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش خانوویه‌كی به‌بڕی‬ ‫دوو ملیۆن‌و ‪ 900‬هه‌زار دۆالر كڕیوه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور ك ‌ه‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی ناو كۆبوونه‌وه‌كه‌ی‬ ‫رۆژی ‪ 2010/1/4‬ك ‌ه له‌باره‌گای لقی‬ ‫چ���وار له‌سلێمانی به‌ئاماده‌بوونی‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌عیزه‌دین ب �ه‌رواری‌و زه‌عیم‬ ‫عه‌لی ئه‌ندامانی مه‌كته‌بی سیاسی‌و‬ ‫كادرانی لقی ‪4‬ی پارتی به‌ڕێوه‌چوو‪،‬‬ ‫«تیایدا باس له‌وه‌كرا ك ‌ه بینای لقی‬ ‫سلێمانی مه‌كته‌بی سیاسی له‌نزیك‬ ‫باخی به‌ختیاری ده‌بێت‌و بیناك ‌ه به‌بڕی‬ ‫‪ 2‬ملیۆن‌و ‪ 900‬هه‌زار دۆالر كڕدراوه‌»‪.‬‬

‫ئاشكراشیكردوو‌ه‬ ‫سه‌رچاوه‌ك ‌ه‬ ‫«بۆ رازیكردنی خاوه‌نی ئه‌و بینای ‌ه‬ ‫بۆ فرۆشتنی به‌پارتی ك ‌ه خاوه‌نه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫سه‌باحی ئیمامه‌‪ ،‬مه‌سعود بارزانی‬ ‫كاڵشینكۆفێك‌و ده‌مانچه‌یه‌كی وه‌ك‬ ‫دیاریی پێبه‌خشیوه‌»‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ستوور وتیش ‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫«عیزه‌دین به‌رواری له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫ی ئه‌و لقه‌ی مه‌كته‌بی‬ ‫وتویه‌تی كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سیاسی گڕ‌وتینێكی ت��ر به‌رێژ‌ه ‌‬ ‫ی پارتی ده‌دات له‌سنووری‬ ‫جوڵ ‌ه ‌‬ ‫پارێزگای سلێمانی‌و چیتر نووسراومان‬ ‫ناچێت ‌ه مه‌سیف»‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‪،‬‬ ‫عیزه‌دین ب��ه‌رواری له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫راشكاوان ‌ه دانی به‌وه‌داناو‌ه كه‌پارتی‬ ‫نه‌یتوانیو‌ه وه‌ك پێویست ده‌ستكه‌وتی‬ ‫ب����اش ل �ه‌ل��ی��س��ت��ی ك��وردس��ت��ان��ی‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت‌و هۆكاره‌كه‌شی بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫گه‌ڕاندووه‌ته‌و‌ه ك ‌ه دكتۆر رۆژ نوری‬ ‫شاوه‌یس به‌رپرسی ئه‌و لیژنه‌ی ‌ه بووه‌‌و‬ ‫نه‌توانراو‌ه پارتی كاریگه‌ری هه‌بێت‪.‬‬

‫عیزه‌دین به‌رواری له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫ی ده‌ركه‌وتنی‬ ‫ئه‌وه‌شی وتوو‌ه كه‌دوا ‌‬ ‫ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌كان‪ ،‬مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی به‌سه‌رۆكایه‌تی مه‌سعود‬ ‫بارزانی كۆبووه‌ته‌وه‌‌و له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫ی ئه‌و لقه‌ی مه‌كته‌بی‬ ‫بڕیاری كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫سیاسی دراوه‌‪.‬‬ ‫لقی سلێمانی مه‌كته‌بی سیاسی‬ ‫پارتی‪ ،‬به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‬ ‫سه‌رپه‌رشتی لقه‌كانی (‪،12 ،11 ،4‬‬ ‫‪)21 ،19 ،15‬ی پارتی ده‌ك��ات‌و هه‌ر‬ ‫لقێك له‌و لقان ‌ه (‪ )7‬كارگێڕی ده‌بێت‪.‬‬ ‫بڕیار‌ه ئارازی عه‌لی حه‌سۆ میرخان‬ ‫سه‌رپه‌رشتی الیه‌نی ئه‌منی بكات‌و‬ ‫نوێنه‌ری مه‌كته‌بی سه‌رۆكیش بێت‪.‬‬ ‫عیزه‌دین به‌رواری له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫ئه‌ندامانی لقی سلێمانی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی ئاشكرا كردوو‌ه كه‌پێكهاتوون‬ ‫له‌هه‌ریه‌ك ‌ه له‌(عیزه‌دین به‌رواری‪ ،‬زه‌عیم‬ ‫عه‌لی‪ ،‬سیروان باپیر‪ ،‬فاتح كه‌ریم‪،‬‬ ‫شیروان سورچی)‪ ،‬له‌گه‌ڵ كۆمه‌ڵێك‬ ‫كادری تری پارتی‪.‬‬

‫ی باپیر كردوو ‌ه‬ ‫ی بۆ عه‌ل ‌‬ ‫مه‌ال كرێكار پێشنیار ‌‬ ‫ی بزووتنه‌و ‌ه‬ ‫ی كۆچكردوو ‌‬ ‫ی رابه‌ر ‌‬ ‫ك ‌ه مه‌ال عه‌ل ‌‬ ‫ی بكوژن‪.‬‬ ‫به‌ئاربیج ‌‬

‫‪05..‬‬

‫رؤذنامةى دةستوور لة‬ ‫‪www.destur.net‬‬ ‫بخويَنةرةوة‬

‫‪3‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‌‪5‬‬

‫مه‌ال كرێكار نیازی كوشتنی رابه‌ری بزووتنه‌وه‌ی هه‌بووه‌‬

‫چـه‌مـچـه‌مـاڵ نـائـارامـه‌‬

‫بـه‌ڕێـوه‌بـه‌ری‌ پـۆلـیـس‪ :‬ئـه‌وانـه‌ی‌ پـشـێـوی‌ ده‌نـێـنـه‌وه‌‪ ،‬لـه‌شوێـنـی‌ نـادیـاره‌وه‌ تـه‌قـه‌ده‌كه‌ن‬ ‫كاروخ نامیق ره‌زا له‌چه‌مچه‌ماڵ‬

‫ی‬ ‫ره‌وشێكی نائارام له‌چه‌ند هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫رابردوودا له‌چه‌مچه‌ماڵدا دروستده‌بێت‪،‬‬ ‫ك ‌ه چه‌ند حاڵه‌تێكی كوشتن‌و ته‌قه‌كردن‬ ‫تیایدا دروستده‌بێت‪ ،‬به‌رپرس ‌ی پۆلیس ‌ی‬ ‫شاره‌كه‌ش ده‌ڵێت له‌شوێن ‌ی نادیاره‌و‌ه‬ ‫ی ده‌نرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ته‌ق ‌ه ده‌كرێت‌و پشێو ‌‬ ‫ده‌زگا ئه‌منییه‌كانی ناوچه‌ك ‌ه ئاماژ‌ه‬ ‫ب�ه‌وه‌ده‌ده‌ن‪ ،‬ك ‌ه به‌پێی زانیارییه‌كانی‬ ‫ی حاڵه‌ته‌كان به‌هۆی‬ ‫ئ��ه‌وان زۆرب��� ‌ه ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و شه‌خسیه‌وه‌یه‌و‬ ‫كێش ‌ه ‌‬ ‫ی سیاسی‪ ،‬ره‌دی‬ ‫دوور‌ه له‌كێش ‌ه ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش���ده‌ده‌ن���ه‌و‌ه كه‌بكوژه‌كان‬ ‫داڵده‌درابن‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‬ ‫ح��اڵ �ه‌ت �ه‌ك��ان��ی ك��وش��ت��ن ل��ه‌ق��ه‌زای‬ ‫ی راب����ردوودا‬ ‫چ�ه‌م��چ�ه‌م��اڵ‪ ،‬ل��ه‌م��او‌ه ‌‬ ‫گه‌یشتووه‌ته‌ ‪7‬حاڵه‌ت‪ ،‬به‌اڵم ده‌زگا‬ ‫ئه‌منییه‌كان ئ��ام��اژ‌ه ب� ‌ه ‪ 5‬حاڵه‌ت‬ ‫ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫س��ااڵن � ‌ه ل���ه‌ق���ه‌زای چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫حاڵه‌ته‌كانی ت�ه‌ق�ه‌ك��ردن‌و كوشتن‌و‬ ‫كێشه‌و گرژییه‌كانی نێوان هاوواڵتیان‪،‬‬ ‫ب ‌ه ب�ه‌راورد له‌گه‌ڵ قه‌زاو ناحییه‌كانی‬ ‫تر زیاتره‌‪ ،‬هاوواڵتیان كێشه‌كان بۆ‬

‫گرتوخانه‌کانی چه‌مچه‌ماڵ به‌رده‌وام جمه‌یان دێت‬

‫پشتگیریكردنی ئاژاوه‌گێڕان له‌الیه‌ن‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌و‌ه ده‌گێڕنه‌وه‌‪ ،‬به‌رپرسانی‬ ‫ناوچه‌كه‌ش ده‌ڵێن هۆكاره‌كه‌ی چڕی‬ ‫دانیشتوانه‌‪.‬‬ ‫عه‌ل ‌ی ره‌وف قایمقام ‌ی قه‌زای‬ ‫ی وت"چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫قه‌زایه‌كی گ�ه‌وره‌ی�ه‌‪ ،‬زیاتر ل ‌ه ‪175‬‬ ‫ه��ه‌زار كه‌س ‌ی تێدا ده‌ژێ���ت‪ ،‬له‌هه‌ر‬ ‫جێگه‌یه‌ك جمجۆڵ‌و ژیان هه‌بێت كێش ‌ه‬ ‫هه‌رده‌بێت"‪.‬‬

‫قایمقامی چه‌مچه‌ماڵ ده‌ڵێت ئه‌و‬ ‫ی له‌چه‌مچه‌ماڵ دروستبووه‌‪،‬‬ ‫كێشان ‌ه ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تیی ‌ه‌و دوور‌ه‬ ‫زیاتر كێش ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كێشه‌ی سیاسییه‌وه‌‪" ،‬له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ڕاب��ردوودا ئه‌و جۆر‌ه حاڵه‌تان ‌ه زیاد ‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ،‬هیچ حاڵه‌تێك ‌ی سیاس ‌ی‬ ‫له‌پشت ئه‌و كێشانه‌و‌ه نییه‌"‪.‬‬ ‫عه‌ل ‌ی ره‌ئوف وتی‌"له‌چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫یه‌كێت ‌ی‌و پ��ارت� ‌ی ب��ااڵده‌س��ت��ن‪ ،‬هیچ‬ ‫تاوانبارێك له‌ژێر ركێف‌و باڵ ‌ی ئه‌و‬

‫ئێران هێز ده‌نێرێتـ ‌ه‬ ‫ی سـورێــن‬ ‫سنـوره‌كـانـی‌ چـیـا ‌‬ ‫فه‌رمان حه‌سه‌ن له‌شاره‌زوور‬

‫ماوه‌یه‌كه‌ ئێران له‌سنوری‌ چیای‌‬ ‫سورێن ده‌ستی‌ به‌توندكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و سنوره‌و داخستنی‌ رێگاكانی‌‬ ‫ك��ردووه‌‪ ،‬به‌وته‌ی‌ شایه‌تحاڵه‌كان‬ ‫له‌هه‌ندێك شوێنی‌ چیاكه‌دا هێزی‌‬ ‫پ���اس���داری‌ ئ��ێ��ران �ی‌ خێوه‌تییان‬ ‫هه‌ڵداوه‌و جێگیربوون‪ ،‬به‌رپرسێكی‌‬ ‫بااڵی‌ پاسه‌وانی‌ سنوریش ده‌ڵێت‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و هێزه‌ بۆ كردنه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌ند بازاڕێكی‌ ناڕه‌سمیه‌ له‌نێوان‬ ‫هه‌رێم‌و ئێراندا‪.‬‬ ‫ه�ه‌ڤ��اڵ محه‌مه‌د ك�ه‌ یه‌كێكه‌‬ ‫ل �ه‌و كاسبكارانه‌ی‌ بناری‌ چیای‌‬ ‫سورێن كه‌ رۆژانه‌ی‌ سه‌ردانی‌ ئێران‬ ‫ده‌كات‪ ،‬به‌ده‌ستووری‌ وت "جاران‬

‫ئ��ه‌و رێگایانه‌ ك�ه‌س��ی لێنه‌بوو‪ ،‬به‌رنامه‌رێژییه‌ی‌ ئێران گه‌ڕانده‌وه‌ كه‌‬ ‫ئێمه‌ به‌ئاسانی‌ هاتووچۆی‌ خۆمان ده‌یانه‌وێت چه‌ند بازاڕێكی‌ بچوكی‌‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم ماوه‌یه‌كه‌ ئێران هه‌موو هاوبه‌ش له‌نێوان هه‌رێم‌و ئێراندا‬ ‫رێگاكانی‌ چیای‌ سورێنی‌ گرتووه‌و بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬وت�ی‌ "ب��ۆ ئه‌ومه‌به‌سته‌‬ ‫له‌هه‌ندێك جێگای‌ چیاكه‌شدا هێزی‌ چه‌ند كۆبونه‌وه‌یه‌كمان كردووه‌"‬ ‫ئ��ه‌ح��م��ه‌د غ��ه‌ری��ب ده‌ڵێت‬ ‫پاسداری‌ جێگیركردووه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ك��اس��ب��ك��اره‌ ئ���ام���اژه‌ی‌ كردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و بازاڕانه‌ به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫ب���ه‌وه‌دا سوپای‌ پ��اس��داران چه‌ند ك �ه‌م��ك��ردن �ه‌وه‌ی‌ ه��ات �و‌وچ��ۆی‌ ئه‌و‬ ‫ج���ارێ���ك ك��اس��ب��ك��اره‌ك��ان �ی‌ ئه‌م هاوواڵتیانه‌یه‌ كه‌ له‌نێوان هه‌ردووالدا‬ ‫سنوره‌یان گرتووه‌و ئازاریان داون‌و به‌رێگای‌ قاچاخ دێن‌و ده‌چن‪ ،‬زیاتر‬ ‫هێستره‌كانییان كوشتوون‪ ،‬وتی‌ كۆنترۆڵكردنی‌ ناوچه‌كه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د غه‌ریب ره‌تیكرده‌وه‌‬ ‫"ئێستا كه‌س ناوێرێت له‌و چیایه‌وه‌‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و هێزانه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫هاتووچۆی‌ ئێران بكات"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د غ�ه‌ری��ب فه‌رمانده‌ی‌ به‌بۆردومانی تۆپخانه‌كه‌ی‌ كۆماری‌‬ ‫ل��ی��وای‌ س��ێ�ی‌ پ��اس��ه‌وان��ی‌ سنور ئیسالمیه‌وه‌ هه‌بێت‪ ،‬وتی‌ "تۆپباران‬ ‫له‌سلێمانی‌ له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور له‌سنوری‌ قه‌زای‌ پشده‌ره‌‌و بڕواناكه‌م‬ ‫ه��ۆك��اری‌ ك��ۆك��ردن��ه‌وه‌ی‌ سوپای‌ هێنانی‌ ئه‌و هێزانه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌و‬ ‫پاسدارانی ل �ه‌و ناوچه‌یه‌ بۆ ئه‌و بۆردومانكردنانه‌وه‌ هه‌بێت"‪.‬‬

‫دوو حیزبه‌دا نییه‌‪ ،‬شت ‌ی له‌وجۆر‌ه له‌و‬ ‫سنووره‌دا بوون ‌ی نیی ‌ه كه‌داڵده‌درابن‪،‬‬ ‫ی كردبێت بۆ شوێنێك ‌ی‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌بێت را ‌‬ ‫تر ئه‌و‌ه بابه‌تێك ‌ی تره‌"‪.‬‬ ‫ی راب��ردوودا رۆشنبیران‌و‬ ‫له‌هه‌فت ‌ه ‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسانی قه‌زای چه‌مچه‌ماڵ‪،‬‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ئه‌و بارودۆخ ‌ه ‌‬ ‫له‌بار‌ه ‌‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌كی ناڕه‌زاییان باڵوكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ك�ه‌ت��ی��ای��دا داوای هێوركردنه‌و‌ه‌و‬ ‫ب���ارودۆخ���ه‌ك���ه‌و ده‌ستگیركردنی‬

‫ی‬ ‫ی له‌به‌رپرسه‌كان ‌‬ ‫یه‌كگرتوو گۆڕانكار ‌‬ ‫ی شاره‌زووریدا ده‌كات‬ ‫سنور ‌‬ ‫فه‌رمان حه‌سه‌ن له‌شاره‌زوور‬

‫به‌هۆی‌ ئه‌و شكسته‌ی‌ له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ كورستان توشیهات‪،‬‬ ‫یه‌كگرتووی‌ ئیسالمی‌ ده‌ستیكردووه‌‬ ‫ب �ه‌گ��ۆڕان��ك��اری‌ له‌ئۆرگانه‌كانی‌‬ ‫حیزبه‌كه‌ی‌ له‌ناوچه‌ی‌ شاره‌زوور‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و زانیاریانه‌ی‌ ده‌ست‬ ‫ده‌ستوور كه‌وتوون‪ ،‬له‌تیف عه‌لی‬ ‫به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ندی‌ ‪10‬ی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫له‌پێنجوێن گۆڕاوه‌و جه‌مال عومه‌ر‬ ‫خراوه‌ته‌ شوێنی‌‪ ،‬ئه‌كره‌م زاهیر‬ ‫به‌رپرسی لقی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ تازه‌ی‌‬ ‫سه‌نته‌ری‌ گه‌شه‌پێدانی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫گۆڕاوه‌ بۆ عومه‌ر محه‌مه‌د‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫پێشووتریش به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫‪9‬ی‌ شاره‌زووری‌ یه‌كگرتوو گۆڕابوو‬

‫مــالزمـێـكــی كــورد‪ ،‬عه‌میدێك چوار ساڵ ‌ه‬ ‫ده‌ستگیرده‌كرێـت‬ ‫ی لیوا وه‌رده‌گرێت‬ ‫موچ ‌ه ‌‬ ‫ده‌ستوور‬

‫م�لازم��ێ��ك��ی ك�����ورد ك��� ‌ه خ��ۆی‬ ‫ل��ه‌ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌رای��ه‌ت��ی پۆلیسی‬ ‫ی تاوانه‌كان له‌شاری‬ ‫لێكۆڵینه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كه‌ركوك ده‌وامده‌كات‪ ،‬دوا ‌‬ ‫هاوواڵتییه‌كی ع �ه‌ره‌ب ده‌ڕفێنێت‪،‬‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ن پۆلیسی فریاكه‌وتنه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستگیرده‌كرێت‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ئه‌منی له‌پارێزگای‬ ‫كه‌ركوك‪ ،‬له‌لێدوانێكیدا به‌ده‌ستووری‬ ‫رایگه‌یاند"مالزمێكی ك��ورد به‌ناوی‬ ‫(ا‪ ،‬ش) ك ‌ه خۆی له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬

‫پۆلیسی لێكۆڵینه‌وه‌ی تاوانه‌كان‬ ‫ده‌وام��ده‌ك��ات‪ ،‬ده‌ستگیر ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ی عه‌ره‌بێكی دانیشتووی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫كه‌ركوك ده‌ڕفێنێت‌و ب ‌ه ‪ 80‬وه‌ره‌ق ‌ه‬ ‫ئازادی ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌ی ‌ه وتی‌"ئه‌و مالزمه‌‪،‬‬ ‫م��اوه‌ی��ه‌ك ل �ه‌م �ه‌وب �ه‌ر عه‌ره‌بێكی‬ ‫رفاندبوو‪ ،‬داوای ده‌فته‌رێك دۆالری‬ ‫ی كردبوو‪ ،‬به‌اڵم له‌الی‬ ‫له‌كه‌سوكاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫پردی سێی شاری كه‌ركوك كاتێك‬ ‫ویستویه‌تی ب ‌ه ‪ 80‬وه‌ره‌ق ‌ه عه‌ربه‌ك ‌ه‬ ‫ئازادبكات‌و بیداته‌و‌ه كه‌سوكاری‬ ‫ده‌ستگیركراو‌ه‌و پاره‌و مۆبایله‌كه‌شی‬ ‫لێسه‌ندراوه‌"‪.‬‬

‫ده‌ستوور له‌كه‌ركوك‬

‫عه‌میدێك له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی‬ ‫پۆلیسی كه‌ركوك نزیكه‌ی‌ چوار‬ ‫ساڵه‌ موچه‌ی‌ لیوا وه‌رده‌گرێت‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا ته‌نها نزیكه‌ی‌ ‪ 15‬رۆژه‌‬ ‫ب���ووه‌ ب�ه‌ع�ه‌م��ی�د‌و پێشتر پله‌ی‌‬ ‫عه‌قیدی بووه‌‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫گ��ش��ت��ی پ��ۆل��ی��س��ی ك���ه‌رك���وك‪،‬‬ ‫ل �ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��دا ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‬ ‫راگ���ه‌ی���ان���د"ع���ه‌م���ی���د ت���ۆره���ان‬ ‫عه‌بدلڕه‌حمان یوسف توركمانه‌‌و‬

‫تۆمه‌تبارانیان ده‌كرد‪.‬‬ ‫ب����ارام س��وب��ح � ‌ی ی�ه‌ك��ێ��ك� ‌ه له‌و‬ ‫ی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫رۆژن��ام��ه‌ن��ووس��ان�� ‌ه ‌‬ ‫ب�ڵ�اوك���رده‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌به‌یاننامه‌كه‌یان‬ ‫ی وت"ب��ه‌پ��ێ�� ‌ی ئه‌و‬ ‫ب���ه‌ده‌س���ت���وور ‌‬ ‫ی ئێمه‌ی ‌ه هه‌ندێك له‌و‬ ‫ی ال ‌‬ ‫زانیاریان ‌ه ‌‬ ‫ی تۆمه‌تبارن به‌كوشتن له‌الیه‌ن‬ ‫كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫حیزب ‌ه بااڵده‌سته‌كان ‌ی كوردستانه‌و‌ه‬ ‫داڵ��������ده‌دراون‌و راده‌س���ت��� ‌ی دادگ���ا‬ ‫نه‌كراون"‪ .‬ب��ارام وت ‌ی "ئێم ‌ه داوامان‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫وه‌زار‌هت‌و ده‌زگاكانییه‌و‌ه كاربكات بۆ‬ ‫ی باروودۆخه‌كه‌"‪.‬‬ ‫هێوركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ب �ه‌رپ��رس��ان��ی ئ �ه‌م��ن��ی ئ��ام��اژ‌ه‬ ‫ی بارودۆخه‌ك ‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌هێوربوونه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌هۆی ده‌ستگیركردنی تۆمه‌تباران‌و‬ ‫بكوژه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫عه‌مید دارا عه‌بدواڵ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫پۆلیس ‌ی چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫وت"ئێستا بارودۆخ ‌ی چه‌مچه‌ماڵ ئارام‬ ‫بووه‌ته‌وه‌‪ ،‬توانیومان ‌ه سه‌رجه‌م تاوانباران‬ ‫ی دادوه‌ر ده‌ستگیربكه‌ین‪ ،‬ته‌نها‬ ‫به‌بڕیار ‌‬ ‫یه‌كێكیان نه‌بێت"‪.‬‬ ‫به‌پێی ئامارێكی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫پۆلیس ‌ی چه‌مچه‌ماڵ ‪ 5‬حاڵه‌تی كوشتن‬ ‫به‌فیشك ه�ه‌ب��ووه‌‪ ،‬ك ‌ه ‪ 3‬حاڵه‌ت ‌ی‬ ‫كوشتن‌و ‪ 2‬حاڵه‌ت ‌ی تریان خۆكوشتن‬

‫ی‬ ‫ب��ووه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی ئه‌و زانیاریان ‌ه ‌‬ ‫ی‪7‬‬ ‫ده‌ست ده‌ستور كه‌وتووه‌‪ ،‬نزیك ‌ه ‌‬ ‫حاڵه‌ت بووه‌‪ .‬كۆی ئه‌و رووداوانه‌ش‬ ‫له‌سه‌ره‌تای مانگی یه‌كه‌و‌ه بوو‌ه تاوه‌كو‬ ‫ئێستا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫عه‌مید دارا وتی‌"ئه‌و حاڵه‌تان ‌ه ‌‬ ‫ل�ه‌م م��اوه‌ی�ه‌دا رووی��ان��داوه‌‪ ،‬حاڵه‌ت ‌ی‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‌و‬ ‫تۆڵه‌كردنه‌و‌ه‌و كێش ‌ه ‌‬ ‫شه‌خس ‌ی بوون"‪.‬‬ ‫پۆلیسی چه‌مچه‌ماڵ له‌هه‌وڵدای ‌ه‬ ‫ی چه‌كداری‌‪،‬‬ ‫بۆ بنبڕكردن ‌ی دی���ارد‌ه ‌‬ ‫كه‌خه‌ڵكێك ‌ی زۆر به‌ب ‌ێ مۆڵه‌ت چه‌ك‬ ‫هه‌ڵده‌گرن‌و ئه‌وه‌ش حاڵه‌ته‌كانی ش ‌هڕ‌و‬ ‫ته‌قه‌كردنی له‌و قه‌زای ‌ه زیاتر كردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پشێو ‌‬ ‫عه‌مید دارا وتی‌"ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ده‌ن��ێ��ن �ه‌وه‌‪ ،‬له‌شوێن ‌ی ن���ادی���اره‌و‌ه‬ ‫ته‌قه‌ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی پۆلیسی چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫ی راب���ردوودا له‌گه‌ڵ الیه‌نی ‌ه‬ ‫ل�ه‌م��او‌ه ‌‬ ‫سیاسییه‌كانی چه‌مچه‌ماڵ كۆبوونه‌وه‌یان‬ ‫ی ده‌ستگیریكردنی‬ ‫ك��ردووه‌‪ ،‬له‌بار‌ه ‌‬ ‫تاوانبارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی "ئ���ه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ب����ارام وت��� ‌‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تیشه‌و‌ه‬ ‫به‌هۆی كێش ‌ه ‌‬ ‫ئه‌وكار‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌شێكیان له‌الیه‌ن‬ ‫ی‬ ‫حیزب ‌ه ده‌سه‌اڵتداره‌كانه‌و‌ه پشتگیر ‌‬ ‫ده‌كرێن"‪.‬‬

‫جێگری به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی پۆلیسی‬ ‫كه‌ركوكه‌‪ ،‬چوار ساڵه‌ موچه‌ی‌ لیوا‬ ‫وه‌رده‌گرێت‌و هه‌ر به‌ناوی لیواشه‌وه‌‬ ‫نووسراوو كاره‌كانی رایی ده‌كات"‪.‬‬ ‫ب���ه‌پ���ێ���ی ن���ووس���راوێ���ك���ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی پۆلیسی‬ ‫كه‌ركوك كه‌ ژماره‌ ‪297‬ی له‌سه‌ره‌‌و‬ ‫رۆژی ‪ 2010/1/12‬لیوا جه‌مال تاهیر‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی پۆلسی كه‌ركوك‬ ‫ئیمزای كردووه‌‌و كۆپییه‌كی ده‌ست‬ ‫ده‌ستوور كه‌وتووه‌‪ ،‬عه‌مید تۆرهان‬ ‫له‌و رۆژه‌دا پله‌ی‌ له‌عه‌قیده‌وه‌ بۆ‬ ‫عه‌مید به‌رزكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم چوار‬ ‫ساڵه‌ موچه‌ی‌ لیوا وه‌رده‌گرێت‪.‬‬

‫جه‌مال ئه‌حمه‌د كرا به‌به‌رپرسی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌نده‌كه‌‪.‬‬ ‫ج �ه‌م��ال ئه‌حمه‌د به‌رپرسی‬ ‫م �ه‌ڵ��ب �ه‌ن��دی‌ ‪ 9‬ی یه‌كگرتوو‬ ‫ل��ه‌ش��اره‌زوور‪ ،‬له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ده‌ستوور وتی‌ "ئه‌م گۆڕانكاریانه‌‬ ‫س��روش��ت��ی��ی �ه‌و له‌وانه‌یه‌‬ ‫ب��ه‌ه��ۆی‌ سه‌رقاڵی‬ ‫خودی خۆیانه‌وه‌‬ ‫نه‌توانن درێژه‌‬ ‫به‌كار ه‌كه‌یان‬ ‫بده‌ن"‪.‬‬ ‫جه‌ما ل‬ ‫ئ���ه‌ح���م���ه‌د‬ ‫وت���ی‌ "ئ��ه‌م‬ ‫هه‌لومه‌رجه‌ی‌‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ا وای‌‬

‫ده‌خواست كه‌ ئه‌م گۆڕانكارییانه‌‬ ‫ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ئ��ه‌گ��ه‌ر پێویستیش‬ ‫بكات گ��ۆڕان��ك��اری‌ ت��ر ده‌كرێت‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا"‪.‬‬ ‫ئ��ه‌ك��ره‌م زاه��ی��ر به‌رپرسی‬ ‫پێشووی‌ لقی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ تازه‌ی‌‬ ‫گه‌شه‌پێدانی‌‬ ‫سه‌نته‌ی‌‬ ‫الوان‪ ،‬له‌لێدوانێكدا‬ ‫بۆ ده‌ستوور وتی‌‬ ‫"لقی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫له‌سنو ر ه‌كه‌د ا‬ ‫پ���ێ���وی���س���ت���ی‌‬ ‫به‌كا ر گێڕ ێك‬ ‫ه�������ه‌ب�������ووه‌‪،‬‬ ‫منیش بوومه‌ته‌‬ ‫ك����ارگ����ێ����ڕی����ان‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ كه‌سێكی‌‬ ‫تر خراوه‌ته‌ جێگه‌كه‌م"‪.‬‬

‫روونكردنه‌وه‌یه‌ك له‌راگه‌یاندنی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی مه‌ڵبه‌ندی سلێمانیه‌و‌ه‬

‫بۆ‪ /‬رۆژنامه‌ی ده‌ستوور‬ ‫به‌رێزان‪ ...‬ل�ه‌الپ�ه‌ڕه‌(‪)23‬ی ژم��اره‌(‪)16‬ی رۆژنامه‌كه‌تان (رۆژنامه‌ی ده‌ستوور)‬ ‫له‌به‌رواری (‪ )2010/1/27‬راپۆرتێكتان باڵوكرده‌و‌ه له‌ژێرناونیشانی (دوو خوێندنگه‌ی‬ ‫سلێمانی به‌گروپی كۆمپانیاكانی قه‌یوان ده‌فرۆشرێـ) ك ‌ه په‌یامنێرتان ئاكۆ محه‌مه‌د‬ ‫ئاماده‌یكردووه‌‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه بۆ ئه‌و كار‌ه ره‌زامه‌ندی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ی حكومه‌تی هه‌رێم وه‌رگیراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌پێویستی ده‌زانین ئه‌م چه‌ند خاڵ ‌ه بۆ هه‌موو الیه‌ك روونبكه‌ینه‌وه‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئه‌و دوو بینای ‌ه نه‌فرۆشراو‌ه به‌(پاره‌ی نه‌ختی) به‌گروپی كۆمپانیاكانی قه‌یوان‬ ‫وه‌ك ئێو‌ه باستانكردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو به‌شێوه‌ی ئاڵوگۆڕ ده‌یاندرێتێ‌و شوێنی ئه‌و دوو‬ ‫خوێندنگه‌ی ‌ه (فریشت ‌ه‌و شێنێ) ده‌كرێت ‌ه باخچه‌و سه‌وزایی بۆ بینای تاوه‌ره‌كانی قه‌یوان‬ ‫ك ‌ه ئه‌وانیش دیسانه‌و‌ه ره‌زامه‌ندی حكومه‌تی هه‌رێمیان وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و كاره‌شدا كۆمپانیای قه‌یوان دوو بینای زۆر باشتر‌و گه‌وره‌تر بۆ‬ ‫ئه‌و دوو خوێندنگه‌ی ‌ه دروستده‌كات‪ ،‬یه‌كێكیان له‌ناو قه‌یوان سیتی‌و ئه‌وی دیكه‌شیان‬ ‫هه‌ر له‌نزیك ئاماده‌یی فریشت ‌ه ده‌بێت ك ‌ه ئێستا كاری تێدا ده‌كرێت‌و له‌ته‌واوبووندایه‌‪.‬‬ ‫‪-3‬بۆ زانیاری هه‌مووان هێشتا ئه‌و دوو خوێندنگه‌ی ‌ه ده‌وامی ئاسایی تێدا ده‌كرێت‌و‬ ‫خوێندكاران له‌پۆله‌كانیاندان‌و چۆڵنه‌كراو‌ه هه‌تا بیناكانیان بۆ ته‌واو نه‌كرێت‪ ،‬ده‌شتوانن‬ ‫له‌گه‌ڵ رێزدا‬ ‫ ‬ ‫بچن سه‌ردانیان بكه‌ن‪.‬‬ ‫به‌شی راگه‌یاندنی به‌ڕێوه‌به‌رێتی په‌روه‌رده‌ی مه‌ڵبه‌ندی سلێمانی‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫‪2‬‬

‫بارزانی‪ :‬مام رۆسته‌مم ته‌نها وه‌ك هاوواڵتییه‌كی كه‌ركوكی بینیو ‌ه‬ ‫ده‌ستوور‬

‫مه‌سعود ب��ارزان��ی له‌بروسكه‌یه‌كی‬ ‫نهێنی‌و تایبه‌تدا كه‌رۆژی ‪2010/1/22‬‬ ‫ی سه‌رجه‌م لق‌و فه‌رمانده‌یی‌و‬ ‫ئاراست ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراو‌ه پیشه‌ییه‌كان‌و ده‌زگاكان ‌‬ ‫ی ك���ردووه‌‪،‬‬ ‫راگه‌یاندنی حیزبه‌ك ‌ه ‌‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت ك ‌ه مام رۆسته‌می ته‌نها‬ ‫وه‌كو هاوواڵتییه‌كی شاری كه‌ركوك‬ ‫بینیوه‌‪ ،‬نه‌ك وه‌ك گۆڕان‌و كۆمپانیای‬ ‫وشه‌‪.‬‬ ‫له‌بروسك ‌ه نهێنییه‌كه‌دا ك ‌ه‬ ‫كۆپییه‌كی ده‌ست ده‌ستوور كه‌وتووه‌‪،‬‬

‫ه��ات��وو‌ه "هاتنی م��ام رۆس��ت �ه‌م بۆ‬ ‫الی س�ه‌رۆك��ی ه�ه‌رێ��م‪ ،‬ته‌نها وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫هاوواڵتییه‌كی كه‌ركوك بووه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫گفتوگۆ له‌باره‌ی چه‌ند پڕۆژه‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫بۆ كه‌ركوك بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ب���ارزان���ی ل���ه‌ن���ووس���راوه‌ك���ه‌دا‬ ‫ی‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش��ی ب��اس��ك��ردووه‌ ك�ه‌ ئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌راگه‌یاندنه‌كاندا باسده‌كرێت دوور‌ه‬ ‫له‌راستییه‌وه‌‌و هاتوو‌ه "ئه‌و‌ه ته‌نها‬ ‫بۆ تێكدانی بارودۆخی نێوان ئێمه‌و‬ ‫یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستانه‌‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه ن ‌ه به‌ناوی گۆڕان‌و ن ‌ه به‌ناوی‬ ‫كۆمپانیای وشه‌و‌ه نه‌هاتووه‌ت ‌ه المان‬ ‫بۆ ئاگاداری هه‌ڤااڵنمان"‪.‬‬

‫ی‬ ‫بۆ به‌جینۆساید ناساندن ‌‬ ‫دۆسیه‌ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬

‫بۆ دامه‌زراندن له‌هێزی‌ پێشمه‌رگه‌دا‪،‬‬ ‫ی ده‌كرێت‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫ی ته‌زكییه‌ ‌‬ ‫داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫‪ 4200‬ئیمزا ئاڕاست ‌ه ‌‬ ‫ێ سه‌رۆكایه‌تیه‌ك ‌ه‬ ‫س‌‬ ‫ده‌كرێت‬ ‫دوێن هاشم له‌هه‌ولێر‬

‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ‌ ئــــه‌وه‌ی‌ له‌ئێســــتادا‬ ‫ی�ه‌ك��ێ��ت�ی‌‌و پـــارتی‌ سه‌رقاڵی‌‬ ‫یه‌كخــستنی‌ هێزی‌ خۆیــــانن‬ ‫ب��ۆئ�ه‌وه‌ی‌ بیــــــكه‌نه‌ هـــــێزی‌‬ ‫كوردستـــانی‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ت��ا ئێستا‬ ‫بۆ دام�ه‌زران��دن له‌و هێزه‌دا داوای‌‬

‫ته‌زكییـــه‌ی‌ پارتــــی‌ دیموكراتــــــی‌‬ ‫كوردســـتان ده‌كرێت‪.‬‬ ‫یه‌كێك ل��ه‌و هاوواڵتییانه‌ی‌‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ دامه‌زراندن له‌و هێزه‌دا‬ ‫س�ه‌ردان�ی‌ شوێنی‌ په‌یوه‌ندیداری‌‬ ‫كردبوو بۆ ده‌ستوور ئاشكرایكرد‪:‬‬ ‫له‌كاتی‌ داواكردنی‌ دامه‌زراندن له‌و‬ ‫هێزه‌دا‪ ،‬هێنانی‌ ته‌زكییه‌ی‌ پارتی‌‬ ‫كراوه‌ به‌مه‌رج‌و ئه‌وانه‌ی‌ ویستویانه‌‬

‫داب��ه‌م��ه‌زرێ��ن داوای‌ ته‌زكییه‌ی‌‬ ‫پارتییان لێكراوه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور ن��اوی‌ ئ �ه‌و شوێن‌و‬ ‫رێ��ك��خ��راوان �ه‌ی‌ پ��ارت �ی‌ ل �ه‌الی �ه‌ كه‌‬ ‫ده‌بێت هاوواڵتیان سه‌ردانی‌ بكه‌ن‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌زكییه‌ بۆ‬ ‫دامه‌زراندن له‌و هێزه‌دا‪.‬‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ ده‌سته‌ی‌ كارگێڕی‌‬ ‫یه‌كێــــــــك له‌رێكخـــــــراوه‌كانــی‌‬

‫پارتی‌ كه‌ ك��اری‌ تــــه‌زكییه‌ بۆ‬ ‫دامه‌زارندنی‌ هێزه‌كانی‌ كوردستان‬ ‫ده‌ك���ات ئاماده‌نــــــه‌بوو هیچ‬ ‫لێدوانێك ل��ه‌و ب��اره‌ی��ه‌وه‌ بدات‌و‬ ‫ب �ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت "ناتوانــــین‬ ‫هیچ لێداونێك له‌وباره‌یه‌وه‌ بده‌ین‌و‬ ‫پ �ه‌ی��وه‌ن��دی‌ به‌هیچ ده‌زگایه‌كی‌‬ ‫ت��ری��ش �ه‌وه‌ م��ه‌ك��ه‌‪ ،‬چ��ون��ك�ه‌ هیچ‬ ‫زانیارییه‌كت پێناده‌ن"‪.‬‬

‫فـێـڵ لـه‌پـڕۆژه‌ی گـه‌یـانـدنـی ئـاوی‬ ‫خـانه‌قیـن بۆ نه‌فتخان ‌ه ده‌كرێت‬ ‫فه‌رمان‌و سه‌الم له‌نه‌فتخانه‌‬

‫به‌ڵێنده‌ر‌و ئه‌ندازیاران‌و سه‌رپه‌شتیار ‌‬ ‫ی‬ ‫پڕۆژه‌ی گه‌یاندنی ئاوی خواردنه‌وه‌‬ ‫له‌خانه‌قینه‌وه‌ بۆ نه‌فتخانه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ رێككه‌وتوون كه‌پڕۆژه‌كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هێڵه‌ كۆنه‌كه‌ ببه‌ستن‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫بۆری‌ هێڵه‌ كۆنه‌كه‌ی‌ ئاوی‌ خانه‌قین‌و‬ ‫نه‌قتخانه‌‪ ،‬له‌ساڵی‌ ‪1920‬دا دانراوه‌و‬ ‫رزیوه‌‪.‬‬

‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگادار له‌پڕۆژه‌ك ‌ه‬ ‫كه‌ نه‌یویست ن��اوی باڵوبكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ده‌ستووری‌ راگه‌یاند "به‌ڵێنده‌ری‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ ره‌زامه‌ندی له‌سه‌ر گۆڕینی‬ ‫پ��ڕۆژه‌ك��ه‌و‬ ‫تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی‬ ‫به‌ستنه‌وه‌ی‌ به‌هێڵه‌ كۆنه‌كه‌وه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫یاریده‌ده‌ری پارێزگای دیاله‌ هێناوه‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌م �ه‌ش فێڵێكه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ به‌ڵێنده‌رو یاریده‌ده‌ری‌‬ ‫پارێزگاره‌و له‌زه‌ره‌ری‌ هاوواڵتیانه‌"‪.‬‬ ‫حامد وه‌لی به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئاوی‌‬

‫شارۆچكه‌ی‌ نه‌فتخانه‌ له‌لێدوانێكدا‬ ‫بۆ ده‌س��ت��وور وت�ی‌ "ئێمه‌ كێشه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گ��واس��ت��ن �ه‌وه‌م��ان ه��ه‌ب��وو له‌گه‌ڵ‬ ‫به‌ڵێنده‌ره‌كه‌دا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ دووری‌‬ ‫ن��ێ��وان پ���ڕۆژه‌ی‌ ئ��اوی‌ خانه‌قین‌و‬ ‫نه‌فتخانه‌ ‪ 45‬كیلۆمه‌تره‌‪ ،‬به‌ڵێنده‌ره‌كه‌‬ ‫به‌ئێمه‌ی‌ وت‪ :‬ئه‌و پاره‌یه‌ كه‌مه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ده‌یبه‌ستینه‌وه‌ به‌بۆریه‌ كۆنه‌كانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌ "ئه‌گه‌ر بیبه‌ستنه‌وه‌‬ ‫به‌و بۆریه‌ كۆنانه‌وه‌ وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌‬ ‫هیچیان نه‌كردبێت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و پڕۆژه‌‬

‫كۆنه‌ی‌ ئاوی‌ نه‌فتخانه‌ هی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫نه‌وته‌و له‌ساڵی‌ ‪1920‬دا دروستكراوه‌و‬ ‫ئێستا ژه‌ن��گ��اوی‌ ب��ووه‌و ئاوه‌كه‌ی‌‬ ‫به‌كه‌ڵكی‌ خواردنه‌وه‌ نایه‌ت"‪.‬‬ ‫ل��ه‌الی��ه‌ك��ی ت����ره‌وه‌ محه‌مه‌د‬ ‫م�ه‌ال حه‌سه‌ن قایمقامی‌ خانه‌قین‬ ‫ب��ێ��ئ��اگ��ای �ی‌ خ����ۆی‌ ل��ه‌گ��ۆڕی��ن��ی‌‬ ‫رێ���ڕه‌وی‌ پ��ڕۆژه‌ك �ه‌ ده‌رب���ڕی‪ ،‬وتی‌‬ ‫"به‌دواداچوونی‌ بۆ ده‌كه‌ین ئه‌گه‌ر‬ ‫پ��ڕۆژه‌ك �ه‌ وه‌رنه‌گیرابێته‌وه‌ ئه‌وا‬ ‫ره‌تیده‌كه‌ینه‌وه‌"‪.‬‬

‫ده‌ستوور‪ .‬هه‌ڵه‌بجه‌‬

‫دوێنێ‌ سێشه‌ممه‌ كه‌مپینی‌ پشگیری‌‬ ‫له‌به‌جینۆساید ناساندنی‌ كه‌یسی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬به‌فه‌رمی كۆتاییان به‌و‬ ‫هه‌ڵمه‌تی‌ واژۆ كۆكردنه‌وه‌یه‌ هێنا‬ ‫كه‌ م��اوه‌ی‌ ‪ 15‬رۆژه‌ به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش نزیكه‌ی‌ ‪4200‬‬ ‫واژۆی��ان كۆكردۆته‌وه‌و كۆپییه‌كی‌‬ ‫ئه‌و ئیمزایانه‌یان ئاڕاسته‌ی‌ سێ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ی‌ هه‌رێم كردووه‌‪.‬‬ ‫سه‌الح جه‌میل سه‌رپه‌رشتیاری‌‬ ‫كه‌مپینی‌ پشگیری‌ له‌به‌جینۆساید‬ ‫ن��اس��ان��دن �ی‌ ك �ه‌ی��س �ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور راگه‌یاند‪:‬‬ ‫زیاتر له‌‪ 35‬په‌رله‌مانتارو چه‌ندین‬ ‫كه‌سایه‌تی‌ ناوخۆو ئه‌وروپی‌ ئیمزایان‬ ‫كردووه‌و پشتگیری‌ كه‌مپینه‌كه‌یان‬ ‫ك����ردووه‌‪ ،‬وتیشی‌ "ئیمزاكانمان‬ ‫ئاڕاسته‌ی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێم‌و‬ ‫حكومه‌ت‌و په‌رله‌مان كرد‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬

‫وه‌ك پشتگیرییه‌ك بۆ هه‌نگاوی‌‬ ‫به‌جینۆساید ناساندنی‌ كاره‌ساتی‌‬ ‫كیمیابارانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌"‪.‬‬ ‫لوقمان عه‌بدولقادر سه‌رۆكی‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ قوربانیانی‌ كیمیابارانی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور‬ ‫وت��ی‌ "ئێمه‌ ل��ه‌و م���اوه‌ی���ه‌دا ئه‌و‬ ‫واژۆی���ان���ه‌م���ان ك���ۆك���رده‌وه‌ وه‌ك‬ ‫پ��ش��گ��ی��ری��ی�ه‌ك ب��ۆ پ���ارێ���زه‌ران���ی‌‬ ‫دۆس���ی���ه‌ك���ه‌‪ ،‬ئ���اڕاس���ت���ه‌ی‌ سێ‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ی‌ هه‌رێممان كرد تا‬ ‫ئه‌وانیش له‌چوارچێوه‌ی‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫یاساییدا رۆڵی خۆیان بگێڕن"‪.‬‬ ‫‪17‬ی‌ مانگی‌ رابردووش دادگای‌‬ ‫تاوانه‌كانی‌ عێراق دوادانیشتنی‌‬ ‫خ���ۆی‌ ب��ه‌س��ه‌رۆك��ای��ه‌ت��ی‌ عه‌بود‬ ‫مسته‌فا ئه‌لحه‌مامی‌ به‌ڕێوه‌بردوو‬ ‫له‌و دانیشتنه‌دا كه‌ دادگا دوابڕیاری‌‬ ‫خ��ۆی‌ ل��ه‌وب��اره‌ی��ه‌وه‌ خوێنده‌وه‌‪،‬‬ ‫كاره‌ساتی‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ نه‌به‌سته‌وه‌‬ ‫به‌جینۆسایده‌وه‌و له‌خانه‌ی‌ تاوانی‌‬ ‫دژی‌ مرۆڤایه‌تیدا جێگه‌ی‌ كرده‌وه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ شاره‌وان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حیزب ‌‬ ‫ی كۆبوونه‌وه‌ ‌‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫كادرێك ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ ئاوه‌ڕۆ ‌‬ ‫كه‌ركوك له‌سه‌ركار الده‌بات به‌فه‌رمانبه‌ران ده‌كات‬ ‫زانیار داقوقی‌ له‌كه‌ركوك‬

‫وه‌زاره‌ت ‌ی شاره‌وان ‌ی عێراق‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی‬ ‫ئاوه‌ڕۆ ‌ی كه‌ركوك ك ‌ه كورده‌‪ ،‬له‌سه‌ركار‬ ‫الده‌بات‌و توركمانێك ده‌خات ‌ه شوێنه‌ك ‌هی‌‪،‬‬ ‫به‌هۆ ‌ی پابه‌ندنه‌بوون ‌ی به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌و‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی پارێزگا ‌ی كه‌ركوك به‌و‬ ‫ب���ڕی���اره‌وه‌‪ ،‬وه‌زاره‌ت م��وچ � ‌ه ‌ی ‪440‬‬ ‫كارمه‌ند ‌ی فه‌رمانگه‌ك ‌ه ‌ی راگرتووه‌‪.‬‬ ‫ره‌مه‌زان فارس به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی ئاوه‌ڕۆ ‌ی‬ ‫كه‌ركوك له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور‬ ‫ئ��ام��اژ‌ه ‌ی ب���ه‌وه‌دا‪ :‬ب��ڕی��ار ‌ی البردنی‌‪،‬‬ ‫به‌بێئاگادار ‌ی ئیدار‌ه ‌ی پارێزگا بووه‌‪،‬‬ ‫وتیش ‌ی "ئیدار‌ه ‌ی پارێزگا ‌ی كه‌ركوك‬

‫رازینین ده‌ست له‌كاره‌كه‌م بكێشمه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌وڵ ‌ی جدیان گرتووه‌ته‌به‌ر بۆمانه‌وه‌م"‪.‬‬ ‫ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌ر ‌ی ئ���اوه‌ڕۆ ‌ی كه‌ركوك‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌و توركمان ‌ه ‌ی بۆ جێگه‌كه‌م‬ ‫دیاریكراوه‌‪ ،‬هه‌ڕه‌ش ‌ه ‌ی ئاڵۆزتركردن ‌ی‬ ‫كێشه‌ك ‌ه ده‌كات‪ ،‬وت ‌ی "ده‌ستبه‌ردار ‌ی‬ ‫پۆسته‌كه‌م نابم‪ ،‬مه‌گه‌ر كوردێك بخه‌ن ‌ه‬ ‫شوێنه‌كه‌م"‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن تورهان ئه‌ندام ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ا ‌ی ك �ه‌رك��وك ل�ه‌س�ه‌ر لیست ‌ی‬ ‫توركمان ‌ی له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور وت ‌ی‬ ‫"ئێم ‌ه هه‌وڵ ‌ی ئه‌وه‌مانداو‌ه ئه‌و توركمان ‌ه‬ ‫بكرێت به‌به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی فه‌رمانگ ‌ه ‌ی ئاوه‌ڕۆ‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ك��ورد ل�ه‌ك�ه‌رك��وك سه‌رجه‌م‬ ‫پۆسته‌كانیان بۆخۆیان داگیركردووه‌"‪.‬‬

‫زیاد ئیسماعیل له‌هه‌ولێر‬

‫ی‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌ی ئاگادار به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫راگ��ه‌ی��ان��د‪ :‬ك��ادرێ��ك � ‌ی پ��ارت�� ‌ی ك ‌ه‬ ‫ی بنكه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫ی كارگێڕ ‌‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر ‌‬ ‫ته‌ندروستی ‌ه له‌هه‌ولێر‪ ،‬مانگان ‌ه چه‌ند‬ ‫جارێك له‌كات ‌ی ده‌وام��دا فه‌رمانبه‌ران‬ ‫ی حیزبی‌‪.‬‬ ‫ده‌بات بۆ كۆبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌وه‌دا‪:‬‬ ‫ئه‌و سه‌رچاوه‌ی ‌ه ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫حوسێن سورچ ‌ی ك ‌ه به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ته‌ندروست ‌ی شه‌هید‬ ‫ی بنك ‌ه ‌‬ ‫كارگێڕ ‌‬ ‫محه‌مه‌د ب��اج �ه‌الن �ه‌‪ ،‬مانگان ‌ه ئه‌و‬ ‫ی حیزبین له‌كات ‌ی ده‌وام ‌ی‬ ‫فه‌رمانبه‌ران ‌ه ‌‬ ‫ی پارت ‌ی‬ ‫فه‌رم ‌ی ده‌یانبات بۆ رێكخراو ‌‬ ‫ی سه‌رپه‌رشت ‌ی ده‌كات‪.‬‬ ‫ك ‌ه خۆ ‌‬

‫ئه‌و سه‌رچاوه‌ی ‌ه وت ‌ی "حوسێن‬ ‫سورچ ‌ی بۆ راپه‌ڕاندن ‌ی ئیشوكاره‌كان ‌ی‬ ‫ی ئۆتۆمبێل ‌ی بنك ‌ه‬ ‫تایبه‌ت ‌ی خ��ۆ ‌‬ ‫به‌كاردێنێت"‪.‬‬ ‫ی به‌وه‌دا‪:‬‬ ‫هه‌مان سه‌رچاو‌ه ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی توند ‌‬ ‫ی مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌خۆشخانه‌وه‌‪ ،‬تا ئێستا ‪ 13‬فه‌رمانبه‌ر ‌‬ ‫ی گواستنه‌وه‌یان‬ ‫ئ �ه‌و بنكه‌ی ‌ه داوا ‌‬ ‫كردوه‌و خۆیان گواستۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫حوسێن سورچ ‌ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ته‌ندروست ‌ی شه‌هید‬ ‫ی بنك ‌ه ‌‬ ‫كارگێڕ ‌‬ ‫محه‌مه‌د باجه‌الن‪ ،‬له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ی ره‌تكرده‌و‌ه‌و‬ ‫ده‌ستوور ئه‌و زانیارییان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫وت ‌ی "من لێدوان ناده‌م‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫بنكه‌كه‌م هه‌رچ ‌ی بڵێت‪ ،‬قس ‌ه ‌‬ ‫راسته‌"‪.‬‬

‫ی مسته‌فا‬ ‫دكتۆر غ��از ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بنك ‌ه ‌‬ ‫ب����ه‌ڕێ����وه‌ب����ه‌ر ‌‬ ‫ت��ه‌ن��دروس��ت�� ‌ی محه‌مه‌د‬ ‫ب��اج�ه‌الن‪ ،‬له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ده‌ستوور وت ‌ی "من ده‌زانم‬ ‫ی‬ ‫حوسێن س��ورچ� ‌ی هاتوچۆ ‌‬ ‫رێكخراو ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا هیچ‬ ‫كۆبوونه‌وه‌یه‌ك ‌ی حیزب ‌ی لێر‌ه نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها مانگ ‌ی جارێك حوسێن‌و كه‌سێك ‌ی‬ ‫ی دڵشاد له‌كات ‌ی ده‌وام نزیك ‌ی‬ ‫تر به‌ناو ‌‬ ‫سه‌عات ‪ 12‬ده‌ڕۆن ‌ه رێكخراو"‪.‬‬ ‫س���ه‌ب���اره‌ت ب�� ‌ه به‌كارهێنان ‌ی‬ ‫ی وتی ‌"ئه‌و‬ ‫ئۆتۆمبێل ‌ی بنك ‌ه د‪ .‬غاز ‌‬ ‫پێشتر ئۆتۆمبێڵ ‌ی ه �ه‌ب��وو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پێویست ‌ی به‌پار‌ه هه‌بوو فرۆشت ‌ی له‌و‬ ‫كاته‌و‌ه به‌م ئۆتۆمبێل ‌ه له‌كات ‌ی ده‌وام‬

‫ئیشوكاره‌كانی‌‬

‫ی پێده‌كات"‪.‬‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌ب����اره‌ت ب����ه‌و ك��ه‌س��ان�� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاماژ‌ه ‌‬ ‫گواستراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬د‪ .‬غاز ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌وه‌دا ئ�ه‌و فه‌رمانبه‌ران ‌ه به‌رگ ‌ه ‌‬ ‫ده‌وام ‌ی جدییان نه‌گرتووه‌‪ ،‬وت ‌ی "هه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫له‌ده‌وام ‌ه هاكه‌زاییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫پێشوو راهاتوون"‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‪7‬‬

‫"ده‌بێت باڵ ‌ی ریفۆرم كه‌مین ‌ه بێت له‌سه‌ركردایه‌ت ‌ی بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕاندا"‬

‫راپۆرتی نهێنی‌و زانیاری ورد له‌دژی ئاسایش‌و پۆلیس به‌رزده‌كرێته‌و ‌ه‬

‫ی سه‌ره‌و ‌ه ده‌كرێت‬ ‫ی ‪ ،12‬هه‌فتان ‌ه راپۆرتی نهێنی له‌دژی ئه‌فسه‌رانی كوردی نێو سوپا ره‌وان ‌ه ‌‬ ‫ئامر فه‌وجێكی فیرق ‌ه ‌‬ ‫شۆڕش خالید‬

‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‪،‬‬ ‫هه‌فتانه‌ راپۆرتی نهێنی‌و زانیاریی ورد‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌فسه‌رانی كورد له‌فیرقه‌ی‌‬ ‫‪12‬ی سوپای عێراق‌و هه‌ردوو ئاسایشی‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی‌و پۆلیسی كه‌ركوك‪،‬‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ن به‌رپرسانی فیرقه‌ی‌ ‪12‬‬ ‫كه‌ركوكه‌وه‌ ده‌نووسرێت‌و ئاراسته‌ی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی به‌رگری‌و وه‌زاره‌تی ناوخۆی‬ ‫حكومه‌تی عێراق ده‌كرێت‪.‬‬ ‫له‌نوێترین ه�ه‌وڵ��ی ئه‌فسه‌ره‌‬ ‫ب��ااڵك��ان��ی ن��ێ��و ف��ی��رق��ه‌ی‌ ‪12‬ی‬ ‫س��وپ��ای ع��ێ��راق ب��ۆ الوازك�����ردن‌و‬ ‫له‌ده‌ستده‌رهێنانی ئه‌منیه‌تی كه‌ركوك‬ ‫له‌ژێر ركێفی كورده‌كان‪ ،‬به‌ئه‌فسه‌ر‌و‬ ‫ئاسایش‌و پۆلیسه‌وه‌‪ ،‬نووسراوێكی‬ ‫فیرقه‌ی‌ ‪12‬ی سوپای عێراق كه‌‬ ‫له‌ژێر ناوی‌ (زۆر نهێنی)‪ ،‬ئاراسته‌ی‌‬ ‫چه‌ند بنكه‌یه‌كی پۆلیسی كه‌ركوك‬ ‫كراوه‌‪ ،‬داوای كۆكردنه‌وه‌ی‌ زانیاری‬ ‫ورد‌و هه‌ڵوێستی ئه‌فسه‌رانی پۆلیسی‬ ‫نێو بنكه‌كان‌و جۆری چه‌كه‌كانیان‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌به‌ری بنكه‌كانی پۆلیس‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ئامر فه‌وجێكی نێو‬ ‫س��وپ��ای عێراقیش ئ �ه‌و راستییه‌‬ ‫ده‌درك��ێ��ن��ێ �ت‌و ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"هه‌فتانه‌ به‌پێی زانیارییه‌كانی ئێمه‌‬ ‫راپۆرت له‌دژی ئه‌فسه‌ره‌ كورده‌كان‌و‬ ‫ئ��اس��ای��ش��ی ی �ه‌ك��ێ��ت �ی‌و پ��ارت��ی‌و‬ ‫ئه‌فسه‌رانی پۆلیس ده‌نووسرێت‌و‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ سه‌ره‌وه‌ ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫نووسراوه‌ نهێنییه‌كه‌ كه‌كۆپیه‌كی‬ ‫ده‌ست ده‌ستوور كه‌وتووه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن‬ ‫(م��ق��ر ال��ف��وج ال��ث��ان �ی‌ لمش‪15/‬‬ ‫(االستخبارات)ی فیرقه‌ی‌ ‪12‬ه‌وه‌‬ ‫ده‌رچ��������ووه‌‪ ،‬ب����ه‌ژم����اره‌ ‪38/2‬‬ ‫ل �ه‌رۆژی ‪21‬ك ‪ ،2010‬به‌ناونیشانی‬

‫سوپا له‌دژی ئاسایش‌و پۆلیس سه‌نگه‌رده‌گرێت‬

‫(هه‌ڵسانگاندنی بارودۆخی ئه‌منی)‌و‬ ‫ئ��اراس��ت �ه‌ی یه‌كێك له‌بنكه‌كانی‬ ‫پۆلیسی پارێزگای كه‌ركوك كراوه‌‪،‬‬ ‫هاتووه‌ "داواتان لێده‌كه‌ین كه‌ (ع‪1/‬‬ ‫عه‌باس ئه‌حمه‌د غه‌فور)‪ ،‬نێردراوی‬ ‫ئێمه‌یه‌ بۆ هه‌ندێك داواك��اری ئێمه‌‬ ‫سه‌ردانتان ده‌ك��ات تكایه‌ یارمه‌تی‬ ‫بده‌ن"‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌نووسراوه‌كه‌دا كه‌ئیمزای‬ ‫عه‌قید س��ه‌الم دای��ح خلف دلێمی‬ ‫ئامر فه‌وجی دووی فیرقه‌ی‌ ‪12‬ی‬ ‫سوپای عێراقی له‌سه‌ره‌‪ ،‬هاتووه‌‬ ‫"ن��ێ��ردراوه‌ك��ه‌م��ان زان���ی���اری ورد‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ڵوێستی ئه‌فسه‌ره‌كانی‬ ‫پۆلیس‌و جۆری چه‌ك‌و رێ‌وشوێنیان‬ ‫كۆده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‪،‬‬ ‫ته‌واوی ئه‌و هه‌واڵنه‌ بۆ بێهێزكردن‌و‬ ‫ك��ارك��ردن ب��ۆ الوازك��ردن��ی توانای‬

‫پاراستنی ئه‌منی به‌رپرسه‌ كورده‌كانه‌‬ ‫له‌پارێزگای كه‌ركوك‌و سنووره‌كانی‬ ‫ده‌وروبه‌ری‪.‬‬ ‫م��ق �ه‌ده‌م روك���ن ش���وان حه‌مه‌‬ ‫غه‌ریب‪ ،‬ئامر فه‌وجی ‪4‬ی سوپای‬ ‫عێراق‪ ،‬ته‌واوی ئه‌و زانیارییانه‌ی بۆ‬ ‫ده‌ستوور پشتڕاستكرده‌وه‌‌و رایگه‌یاند‬ ‫"ئه‌وه‌نده‌ی‌ ئێمه‌ ئاگاداربین فریقه‌ی‌‬ ‫‪ ،12‬هه‌فتانه‌ راپۆرتی نهێنی خۆی‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌فسه‌ره‌ كورده‌كانی نێو‬ ‫سوپای عێراق كۆده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬

‫م���ق���ه‌ده‌م روك���ن ش���وان وت��ی‌‬ ‫"به‌رپرسانی فیرقه‌ی‌ ‪ 12‬له‌ئێستادا‬ ‫ب�ه‌س��ێ ج��ۆر زان���ی���اری‌و راپۆرتی‬ ‫نهێنی له‌سه‌ر كورده‌كان ده‌نووسن‌و‬ ‫به‌رزده‌كه‌نه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و وت�ی‌ "رێ��گ�ه‌ی‌ یه‌كه‌م كار‬ ‫له‌سه‌ر الوازكردنی پێگه‌ی‌ كورده‌كان‬ ‫ده‌ك����ه‌ن ل�ه‌ن��ێ��و س��وپ��ای عێراق‪،‬‬ ‫رێگه‌یه‌گی تر زانیاری ورد له‌سه‌ر‬ ‫ئاسایشی یه‌كێتی‌و پارتی له‌ناوچه‌كه‌‬ ‫ك��ۆده‌ك��ه‌ن��ه‌وه‌‌و راپ���ۆرت له‌دژیان‬

‫ی زانیاری له‌سه‌ر ئاسایش‌و پۆلیس‪،‬‬ ‫"كۆكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ه‬ ‫ه تیرۆرستییه‌كانه‌‪ ،‬چونك ‌‬ ‫كاری گروپ ‌‬ ‫ئه‌و دوو ده‌زگایه‌ حكومین"‬

‫ده‌نووسن‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ش هه‌ر به‌وه‌وه‌‬ ‫نه‌وه‌ستاون‌و له‌م ماوه‌یه‌دا زانیاری‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر پۆلیسیش كۆده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا سوپا له‌سه‌ر وه‌زاره‌تی‬ ‫به‌رگرییه‌و پۆلیس له‌سه‌ر وه‌زاره‌تی‬ ‫ناوخۆیه‌"‪.‬‬ ‫ئامر فه‌وجی ‪4‬ی سوپای عێراق‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا‪ :‬جگه‌ له‌جێگۆڕكێ‬ ‫پ��ێ��ك��ردن‌و ل��ێ��س �ه‌ن��دن �ه‌وه‌ی پله‌و‬ ‫گواستنه‌وه‌یان بۆ شوێنی دوورتر‪،‬‬ ‫رۆژانه‌ كێشه‌ی سیاسی بۆ ئه‌فسه‌ره‌‬ ‫ك��ورده‌ك��ان دروس��ت��ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ عه‌ره‌بن هیچ گرفتێكیان بۆ‬ ‫نادۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌ "ئێمه‌ ئه‌وانه‌ به‌پالن‬ ‫ده‌زان��ی��ن‪ ،‬چونكه‌ چه‌ندین كه‌سی‬ ‫ناشاره‌زا‌و بێ بڕوانامه‌ له‌نێو فیرقه‌ی‌‬ ‫‪12‬دا هه‌یه‌‪ ،‬هیچیان پێناڵێن‪ ،‬به‌اڵم بۆ‬ ‫ئێمه‌ جگه‌ له‌به‌رزكردنه‌وه‌ی‌ راپۆرت‪،‬‬

‫كار بۆ الوازكردنمان ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌ف���س���ه‌ران���ی ك�����وردی نێو‬ ‫سوپای عێراق ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌سه‌ركردایه‌تی ك��ورد ئاگاداری‬ ‫هه‌موو ئه‌و ه�ه‌واڵن�ه‌ن‌و داواده‌ك��ه‌ن‬ ‫رێگه‌ به‌وجۆره‌ كارانه‌ نه‌درێت‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د عه‌سكه‌ری ئه‌ندامی‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ی پ��ارێ��زگ��ای دیاله‌‪،‬‬ ‫رایگه‌یاند "ئه‌گه‌ر حاڵه‌تێكی له‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ هه‌بێت ئه‌وه‌ جێگه‌ی‌ قبوڵ‬ ‫نییه‌‪ ،‬ده‌بێت رووب �ه‌ڕووی ببینه‌وه‌‌و‬ ‫رێگه‌نه‌ده‌ین"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "هیچ زانیارییه‌كم له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و هه‌واڵنه‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ر الیه‌نێك‬ ‫زانیاری له‌وشێوه‌یه‌ كۆبكاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫مانای ئه‌وه‌یه‌ كار بۆ الیه‌نێك یان‬ ‫حیزبێكی دیاریكراو ده‌كات‌و ئه‌وه‌ش‬ ‫نایاساییه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د عه‌سه‌كه‌ری ئاماژه‌ی‌‬ ‫ب���ه‌وه‌دا كه‌هه‌ریه‌كه‌ له‌ئاسایشی‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی ده‌زگای حكومین‌و‬ ‫بنكه‌كانی پۆلیسیش به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌یه‌‪" ،‬بۆیه‌ ئه‌گه‌ر هه‌ر الیه‌نێك‬ ‫زان��ی��اری��ی��ان ل �ه‌س �ه‌ر كۆبكاته‌وه‌‌و‬ ‫راپۆرتیان له‌دژ بنووسێت‪ ،‬ئه‌وه‌ مانای‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ئه‌و الیه‌نه‌ كاری تیرۆریستی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬چونكه‌ ئه‌وه‌ ئیشی گروپه‌‬ ‫تیرۆرستییه‌كانه‌"‪.‬‬ ‫عه‌مید سه‌رحه‌د قادر به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫پۆلیسی قه‌زاو ناحییه‌كانی كه‌ركوك‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ نكوڵی له‌بوونی نووسراوی‬ ‫له‌وشێوه‌یه‌ كرده‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم وتی‌ "ئێمه‌‬ ‫الی خ��ۆم��ان�ه‌وه‌ دژی ه�ه‌م��وو ئه‌و‬ ‫هه‌واڵنه‌ ده‌وه‌ستینه‌وه‌‌و ئه‌و داوایه‌ی‌‬ ‫سوپای عێراقیشمان ره‌تكردووه‌ته‌وه‌‬ ‫كه‌داوای زانیارییان كردووه‌"‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور پ �ه‌ی��وه‌ن��دی به‌لیوا‬ ‫جه‌مال تاهیر به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی‬ ‫پۆلیسی ك�ه‌رك��وك�ه‌وه‌ ك��رد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كه‌ دروستنه‌بوو‪.‬‬

‫مه‌ال كرێكار نیازی كوشتنی رابه‌ری بزووتنه‌وه‌ی هه‌بوو ‌ه‬

‫عه‌لی‌ باپیر به‌هۆی‌ هه‌یمه‌نه‌ی‌ بنه‌ماڵه‌ی‌ مه‌ال عه‌لییه‌وه‌ له‌بزووتنه‌وه‌ جیابووه‌وه‌‬ ‫دلێر عه‌بدوڵاڵ‬

‫ئیسالمییه‌كانی ك��وردس��ت��ان ك ‌ه‬ ‫به‌هۆی كێشه‌و ناكۆكی له‌بیروباوه‌ڕو‬ ‫ئیجتیهاداتی دینی‪ ،‬ئێستا له‌چه‌ندین‬ ‫گ��روپ‌و هێزی جیاواز پێكهاتوون‪،‬‬ ‫ل���ه‌م���اوه‌ی م��ێ��ژوی��ی �ه‌ك��ی كه‌می‬ ‫ته‌مه‌نیاندا چه‌ندین رووداو‌و شه‌ڕیان‬ ‫خولقاندووه‌‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی پریشكی‬ ‫ئه‌و زیانان ‌ه كۆمه‌ڵگه‌و الیه‌نه‌كانی‬ ‫تری گرتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬كاریگه‌ری له‌سه‌ر‬ ‫خۆشیان هه‌بووه‌و تاراده‌یه‌كی زۆر‬ ‫لێی زه‌ره‌رمه‌ندبوون‪.‬‬ ‫ده‌ركه‌وتنی بزووتنه‌وه‌ی ئیسالمی‬ ‫له‌هه‌شتاكانی سه‌ده‌ی رابردوو‪ ،‬وه‌ك‬ ‫هێزێكی جیهادی سه‌له‌فی‌و ته‌كفیری‬ ‫له‌گۆڕه‌پانی كوردستان‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ی‬ ‫مه‌ترسی بۆ سه‌ر هێز‌ه سیاسییه‌كانی‬ ‫كوردستان هێناو پارته‌كانی ئه‌وسای‬ ‫شاخی توشی شۆك كرد‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫یه‌كێتی‪ ،‬ب��وو‌ه ن��اوه‌ن��دو پێگه‌یه‌ك‬ ‫ب��ۆ ی��ه‌ك�لای��ی��ك��ردن��ه‌وه‌ی كێشه‌و‬ ‫ناكۆكییه‌كانی سه‌ركردایه‌تی ئه‌وسای‬ ‫ئه‌و حیزبه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی بزووتنه‌وه‌ی ئیسالمی‬ ‫به‌سه‌ره‌تای سه‌رهه‌ڵدانی رابوونی‬ ‫ئیسالمی‌و ئه‌و جواڵنه‌و‌ه ئیسالمیی ‌ه‬

‫داده‌نرێت ك ‌ه له‌كوردستاندا گه‌شه‌ی‬ ‫ك�����ردووه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب��ی��ری ئیخوان‬ ‫موسلمینی میسری ك �ه‌ ت���ه‌واوی‬ ‫واڵت � ‌ه عه‌ره‌بییه‌كانی گرتبووه‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌ره‌تایه‌ك ب��وو بۆ سه‌رهه‌ڵدانی‬ ‫ئه‌و جواڵنه‌وه‌یه‌ی كه‌ پێی ده‌وترێت‬ ‫رابوونی ئیسالمی كه‌ ده‌كرێت بوترێت‬ ‫كێشه‌و ن��اك��ۆك��ی ئیسالمییه‌كان‬ ‫له‌وێوه‌ سه‌ریهه‌ڵداوه‌و بنچینه‌كه‌ی‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و ده‌مه‌ی كه‌هه‌ردوو‬ ‫ره‌وت � ‌ه ئیخوانییه‌كه‌ی مه‌ال سدیقی‬ ‫ئه‌میری ب��زووت��ن��ه‌وه‌ی راپه‌ڕینی‬ ‫پێشوو‪ ،‬رابه‌ری ئێستای بزووتنه‌وه‌‌و‬ ‫سه‌اڵحه‌دین به‌هادینی ئه‌مینداری‬ ‫یه‌كگرتووی ئیسالمی‪ ،‬له‌ملمالنێی‬ ‫وه‌رگرتنی متمانه‌ی رێكخراوی ئیخوان‬ ‫موسلمینی میسری بوون‪.‬‬ ‫بزووتنه‌وه‌ی ئیسالمی كه‌ جیاواز‬ ‫له‌حیزبه‌كانی ت��ری كوردستان‬ ‫پێكهات‌و خ��ۆی راگه‌یاند‪ ،‬بووه‌‬ ‫مه‌یدانی ملمالنێ‌و كێشه‌و ناكۆكی‬ ‫نێوان چاالكوانانی ئه‌وسای ئیخوان‬ ‫موسلمین‪ ،‬به‌تایبه‌ت باڵی بنه‌ماڵه‌‬ ‫"م�ه‌ال عوسمان‌و براكانی"و باڵی‬ ‫گه‌نجان به‌سه‌ركردایه‌تی عه‌لی‬ ‫باپیر كه‌ ئه‌م ناكۆكی‌و ملمالنێیه‌ی‬ ‫ب��زووت��ن��ه‌وه‌ ت��ا جیابوونه‌وه‌ی‬ ‫باڵه‌كه‌ی عه‌لی باپیر له‌ساڵی ‪2001‬‬

‫درێژه‌ی كێشا‪.‬‬ ‫ع��ه‌ل��ی ب��اپ��ی��ر وه‌ك یه‌كێك‬ ‫ل�ه‌س�ه‌رك��رده‌ گه‌نجه‌كانی ئه‌وسای‬ ‫بزووتنه‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌ره‌تای دامه‌زراندنی‬ ‫ئه‌و حیزبه‌وه‌‪ ،‬كه‌وت ‌ه دژایه‌تیكردنی‬ ‫باڵی بنه‌ماڵه‌ به‌تایبه‌ت مه‌ال عه‌لی‪،‬‬ ‫ه�����ه‌روه‌ك ئ����ه‌وه‌ی م���ه‌ال كرێكار‬ ‫له‌یاداشته‌كانیدا ئاماژه‌ی پێده‌كات‬ ‫"كێشه‌ی ن��ێ��وان سه‌ركردایه‌تی‌و‬ ‫مامۆستا عه‌لی باپیرو هاوبیرانی‬ ‫به‌راده‌یه‌ك گه‌وره‌بوو‪ ،‬كه‌س نامه‌ی‬ ‫كه‌سی ن �ه‌ده‌خ��وێ��ن��ده‌وه‌‪ ،‬زۆرج��ار‬ ‫مامۆستا عه‌لی باپیر ده‌ی��وت ئه‌م‬ ‫مه‌الیان ‌ه ئه‌گه‌ر بۆ عیلمی شه‌رعی‬ ‫لێبڕابان زۆر چاكتر ده‌بوو"‪.‬‬ ‫ع�ه‌ل��ی باپیرو ه��اوب��ی��ران��ی ك ‌ه‬ ‫ئێستا هه‌ندێكیان له‌سه‌ركردایه‌تی‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمیدان‪ ،‬هه‌میشه‌ هه‌وڵی‬ ‫ئه‌وه‌یان ده‌دا كه‌ ده‌سه‌اڵتی باڵی‬ ‫بنه‌ماڵه‌ كه‌مبكه‌نه‌وه‌و خۆیان بكه‌ن ‌ه‬ ‫ده‌سه‌اڵتداری بزووتنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێران‬ ‫له‌الیه‌ك‌و ده‌سه‌اڵتی باڵی بنه‌ماڵ ‌ه‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌وه‌ ئه‌و هه‌واڵنه‌ی عه‌لی‬ ‫باپیرو هاوه‌اڵنی پوچه‌ڵده‌كرده‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌و نێوه‌نده‌شدا كێشه‌كان به‌گه‌وره‌یی‬ ‫ده‌مانه‌وه‌و ئێرانیش له‌والوه‌ جۆشی‬ ‫ده‌دا‪ ،‬ت��ا ئ���ه‌وه‌ی له‌ساڵی ‪‌2001‬و‬ ‫ل �ه‌ه �ه‌ل��ێ��ك��دا ك��ۆم �ه‌ڵ��ی ئیسالمی‬

‫راگه‌یه‌ندراو عه‌لی باپیرو هاوڕێكانی‬ ‫له‌بزووتنه‌وه‌ جیابوونه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی وت���ه‌ی م��ه‌ال كرێكار‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵێك له‌سه‌ركرده‌ بێالیه‌نه‌كان‬ ‫به‌مه‌به‌ستی كۆتاییهێنان به‌كێشه‌كان‌و‬ ‫چاره‌سه‌ری ناكۆكییه‌كانی نێوان باڵی‬ ‫بنه‌ماڵه‌و عه‌لی باپیر‪ ،‬كۆبوونه‌وه‌یه‌كیان‬ ‫له‌شاری سه‌رده‌شتی ئێران له‌گه‌ڵ‬ ‫باڵه‌كه‌ی عه‌لی باپیر ئه‌نجامدا‪،‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ك ئ��ه‌وه‌ی ده‌ڵێت "له‌پێش‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه به‌ڵێنماندا ك ‌ه ئه‌م‬ ‫دانیشتن ‌ه بۆ جیابوونه‌وه‌ له‌بزووتنه‌و‌ه‬ ‫نییه‌و پاشان ده‌ستمان خسته‌سه‌ر‬ ‫قورئان‌و په‌یمانمان به‌خواو پاشان‬ ‫یه‌كتردا ك ‌ه به‌نهێنی بمێنێته‌وه‌و الی‬ ‫كه‌س نه‌دركێنرێت‪ ،‬دواجار به‌ڵێنی‬ ‫ئه‌وه‌مان دای��ه‌وه‌ كه‌ ئه‌م ك��اره‌ بۆ‬ ‫سێ مانگ‌و به‌مه‌به‌ستی دروستكردنی‬ ‫تین‌و فشاری گۆڕانكاری بێت له‌سه‌ر‬ ‫سه‌ركردایه‌تی نه‌ك جیابوونه‌وه‌‪".‬‬ ‫به‌پێی گێڕانه‌وه‌كه‌ی مه‌ال كرێكار‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه هیچ ئه‌نجامێكی نه‌بووه‌و‬ ‫نه‌توانراوه‌ كێشه‌كان چاره‌سه‌ربكرێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش پ��اش ئ���ه‌وه‌ی ك �ه‌ عه‌لی‬ ‫باپیر كۆبوونه‌وه‌كه‌ی دركاندووه‌و‬ ‫نهێنییه‌كانی بۆ بنه‌ماڵه‌ی مه‌ال عه‌لی‌و‬ ‫ئێران ئاشكراكردووه‌‪.‬‬ ‫ل��ه‌ب��اره‌ی ئ��ه‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌و‬

‫چ��ۆن��ی�ه‌ت��ی ك��ێ��ش �ه‌ك��ان‪ ،‬ئیحسان‬ ‫مه‌ال عه‌لی كوڕی راب �ه‌ری پێشووی‬ ‫بزووتنه‌وه‌‪ ،‬له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور‬ ‫وتی "عه‌لی باپیرو ئه‌وان هیچ نه‌بوون‬ ‫ت��ا ك��ۆب��وون �ه‌وه‌و ه��ه‌وڵ ب��ۆ الدان‌و‬ ‫دوورخستنه‌وه‌ی باوكم بده‌ن‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫زۆر بچوك بوون له‌بزووتنه‌وه‌و هیچ‬ ‫ئاست‌و پله‌یه‌كیان نه‌بوو‪ ،‬نه‌ك هه‌وڵی‬ ‫له‌و جۆره‌ بده‌ن‪".‬‬ ‫ه��ه‌روه‌ه��ا ئ �ه‌وه‌ش��ی راگه‌یاند‬ ‫"م��ن پاسه‌وانی باوكم ب��ووم‪ ،‬هیچ‬ ‫به‌رپرسیارییه‌تیه‌كم نه‌بوو‪ ،‬له‌شاری‬ ‫سنه‌ ع �ه‌ل��ی ب��اپ��ی��رو هاوڕێكانیم‬ ‫گ���رت‌و زیندانیم ك���ردن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫مانای ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌وان ‌ه هیچ نه‌بوون‌و‬ ‫هیچیشیان له‌ده‌ست نه‌هاتووه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫چۆن ئێستا كه‌سانی وا هه‌ن هیچ‬ ‫نین‪ ،‬به‌اڵم كۆبوونه‌وه‌ دژی ئه‌مریكا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌وه‌ش وابوو‪ ،‬سه‌ركردایه‌تی‬ ‫بزووتنه‌وه‌ ئاگای له‌وانه‌ نه‌بووه‌‪".‬‬ ‫له‌الیه‌كی ت��ره‌وه‌و به‌پێی وته‌ی‬ ‫یه‌كێك له‌ئه‌ندامانی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫ئه‌وسای بزووتنه‌وه‌و به‌شداربوویه‌كی‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه ك ‌ه نه‌یویست ناوی‬ ‫ئاشكرا بكرێت ئ �ه‌وه‌ی به‌ده‌ستوور‬ ‫راگه‌یاند ك ‌ه م �ه‌ال كرێكار له‌پاش‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كه‌ پێشنیاری بۆ عه‌لی‬ ‫باپیر كردوو‌ه ك ‌ه هه‌وڵی تیرۆركردنی‬

‫م��ه‌ال ع�ه‌ل��ی ب �ه‌رپ��رس��ی مه‌كته‌بی‬ ‫عه‌سكه‌ری ئ�ه‌وس��ای بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫رابه‌ری كۆچكردوو بدرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌پێناوی چ��اره‌س �ه‌ری كێشه‌كان‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم عه‌لی باپیر ره‌ت��ی ئه‌وه‌ی‬ ‫كردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و ئه‌ندامه‌ی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫پێشووی ب��زووت��ن��ه‌وه‌ی ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌شدا كه‌مه‌ال كرێكار پێشنیاری‬ ‫ئه‌وه‌ی كردوو‌ه به‌چه‌كی ئاڕ بی جی‪،‬‬ ‫م�ه‌ال عه‌لی بكوژرێت‌و بۆ ئه‌وه‌ش‬ ‫داوای هاوكاری له‌عه‌لی باپیر كردووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم عه‌لی باپیر پێی راگه‌یاندووه‌ ك ‌ه‬ ‫ناتوانێت خوێنی كه‌س حه‌اڵڵ بكات‪.‬‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌و وته‌یه‌‪ ،‬ئیحسان‬ ‫ده‌ڵێت "ئێم ‌ه متمانه‌مان به‌مامۆستا‬ ‫كرێكار هه‌یه‌و ئ �ه‌وه‌ی كه‌ده‌وترێت‬ ‫له‌قسه‌ی ئه‌و پیاو‌ه ناوه‌شێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ره‌ن��گ��ه‌ ئ �ه‌م �ه‌ ه �ه‌وڵ��ێ��ك ب��ێ��ت بۆ‬ ‫لێكردنه‌وه‌ی ئه‌و تۆم ‌هت‌و كارانه‌ی ك ‌ه‬ ‫عه‌لی باپیر ئه‌نجامیداوه‌و مامۆستا‬ ‫كرێكاری پێ ناشرین بكرێت‪".‬‬ ‫ده‌ستوور بۆ وه‌رگرتنی وته‌ی‬ ‫ع�ه‌ل��ی باپیری ئه‌میری كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی په‌یوه‌ندی به‌ناوبراوه‌و‌ه‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم ئاماده‌نه‌بوو لێدوان بدات‌و‬ ‫ره‌تی ئه‌وه‌ی كرده‌و‌ه له‌وباره‌و‌ه قس ‌ه‬ ‫بكات‪.‬‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫‪4‬‬

‫حه‌ڤد ‌ه ساڵ ‌ه بارزانی گه‌رمیانی نه‌بینیو ‌ه‬ ‫گه‌رمیانییه‌كان ده‌ڵێن بارزانی ناوچه‌گه‌رێتی ده‌كات‬

‫که‌سوکاری ئه‌نفالکراوه‌کان له‌بارزانی تووڕه‌ن‬ ‫ئاوار‌ه محه‌مه‌د له‌گه‌رمیان‬

‫تا ئێستا مه‌سعود بارزانی‌‪ ،‬وه‌ك سه‌رۆك ‌ی‬ ‫هه‌رێم سه‌ردان ‌ی گه‌رمیان ‌ی نه‌كردوو‌ه‌و‬ ‫گه‌رمیانیه‌كانیش پێیانوای ‌ه مه‌سعود‬ ‫بارزان ‌ی به‌یه‌كچاو سه‌یر ‌ی ناوچه‌كان ‌ی‬ ‫هه‌رێم ناكات‌و ناوچه‌گه‌ر ‌ی ده‌كات‪.‬‬ ‫ل �ه‌م��اوه‌ی سه‌رۆكایه‌تی مه‌سعود‬ ‫بارزانیدا تاوه‌كو ئێستا وه‌كو سه‌رۆكی‬

‫هه‌رێم سه‌ردانی گه‌رمیانی نه‌كردووه‌‪،‬‬ ‫م��او‌ه ‌ی ‪17‬ساڵیش ‌ه ناوبراو گه‌رمیانی‬ ‫نه‌بینووه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌و ناوچه‌ی ‌ه زۆرب ‌ه ‌ی‬ ‫ك ‌هس‌وكار‌و پاشماو‌ه ‌ی ئه‌نفالكراوه‌كانن‪.‬‬ ‫به‌شێك له‌گه‌رمیانییه‌كان پێیانوای ‌ه‬ ‫بارزانی وه‌كو سه‌رۆكی هه‌رێم ناوچه‌گه‌رێتی‬ ‫ده‌كات‌و جیاوازی له‌نێوان ناوچه‌یه‌ك بۆ‬ ‫ناوچه‌یه‌كی تر ده‌كات‪ ،‬چونك ‌ه له‌ماوه‌ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیدا چه‌ند جارێك سه‌ردانی‬ ‫دهۆك‌و ناوچه‌كانی ده‌وروبه‌ری‪ ،‬هه‌روه‌ها‬

‫ناوچه‌كانی تری كوردستانی كردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫سنور عه‌بدولكه‌ریم‪ ،‬خێزان ‌‬ ‫ی له‌گه‌رمیان‪ ،‬پێیوای ‌ه‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫شه‌هێدیك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم بۆ ناوچه‌كان ‌‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫سه‌ردان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ناوچه‌كان ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‌و نه‌هاتن ‌‬ ‫سنور ‌‬ ‫ی سلێمانی‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت گه‌رمیان‪،‬‬ ‫سنور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گومان ‌ه‌و خه‌ڵك به‌شێوازێك ‌‬ ‫جێگا ‌‬ ‫تر لێی ده‌ڕوانن‪.‬‬ ‫سنور وت��ی "ب��ۆ ئێم ‌ه ئاماده‌بین‬ ‫ده‌نگ ‌ی پێبده‌ین؟‪ ،‬كه‌چ ‌ی ئه‌و ئاماده‌نیی ‌ه‬

‫بمانبینێت‌و سه‌ردانمان بكات!"‪.‬‬ ‫ئه‌و ژن ‌ه شه‌هید‌ه ‌ی پارتی‌‪ ،‬نیگه‌رانبوو‬ ‫له‌و‌ه ‌ی ك ‌ه ‪ 17‬ساڵه‌‪ ،‬مه‌سعود بارزان ‌ی‬ ‫گه‌رمیان ‌ی نه‌بینیوه‌‪.‬‬ ‫"سه‌رۆك ‌ی هه‌رێم‪ ،‬وه‌ك باوك وای ‌ه‬ ‫بۆ میلله‌ت‪ ،‬بۆی ‌ه پێویست ‌ه باوكێك ‌ی عادل‬ ‫ب ‌ێ‌و به‌ب ‌ێ جیاواز ‌ی هه‌موو ناوچه‌كان‬ ‫به‌سه‌ر بكاته‌وه‌" سنور وای وت‪.‬‬ ‫دوا ‌ی ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌ك��ان��ی ‪7/25‬‬ ‫مه‌سعود ب��ارزان��ی له‌سه‌ردانێكیدا بۆ‬ ‫قه‌زای سۆران ئه‌وه‌ی راگه‌یاند ك ‌ه به‌نیاز‌ه‬ ‫هه‌موو ناوچه‌كانی هه‌رێمی كوردستان‬ ‫به‌سه‌ربكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم تا ئێستا سه‌ردانی‬ ‫گه‌رمیانی نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫به‌شێك له‌هاوواڵتیان پێیانوای ‌ه‬ ‫جیاوازی مه‌سعود بارزانی له‌سه‌ردانیكردن‬ ‫بۆ ناوچه‌كان‪ ،‬په‌یوه‌ندی به‌وه‌و‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئه‌ندام‌و الیه‌نگرانی پارتی له‌سنوری‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی كه‌متر‌ه وه‌ك‬ ‫له‌سنوره‌كانی دهۆك‌و هه‌ولێر‪ ،‬به‌شێكی‬ ‫ت��ری هاوواڵتیانیش گومانی تریان‬ ‫ال دروستبووه‌‪ ،‬له‌هه‌ر حاڵه‌تێكیشدا‬ ‫ه��اوواڵت��ی��ان ئ��ه‌و‌ه به‌ناوچه‌گه‌رێتی‬ ‫لێكده‌ده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫بێستون ب��اج��ه‌اڵن‪ ،‬چاالكوان ‌ی‬ ‫كار ‌ی رێكخراوه‌ی ‌ی له‌گه‌رمیان‪ ،‬پێیوای ‌ه‬ ‫ك�� ‌ه ده‌س���ه‌اڵت���داران��� ‌ی كوردستان‪،‬‬ ‫به‌عه‌قڵییه‌ت ‌ی حزبایه‌تییه‌و‌ه كارده‌ك ‌هن‌و‬ ‫به‌وهۆیه‌شه‌وه‌‪ ،‬خۆیان‌و میلله‌ته‌كه‌یشیان‬ ‫زه‌ره‌رم��ه‌ن��د ده‌ب��ن‪ .‬ئ �ه‌و وت � ‌ی "وه‌ك‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه ‌ی پێشوودا بینیمان‪،‬‬ ‫نووسه‌رێك ركابه‌ر ‌ی سه‌رۆك ‌ی ده‌كرد‌و‬ ‫چواریه‌ك ‌ی ده‌نگه‌كان ‌ی به‌ده‌ستهێنا ك ‌ه‬ ‫ده‌بێت سه‌رۆك ئه‌و‌ه بكات ‌ه وانه‌ی ‌هك‌و‬

‫له‌م خول ‌ه ‌ی سه‌رۆكایه‌ت ‌ی خۆیدا‪ ،‬هه‌موو‬ ‫ناوچه‌كان به‌سه‌ربكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫بێستون باجه‌اڵن‪ ،‬جه‌خت ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش��ك��رده‌و‌ه ك ‌ه ده‌بێت سه‌رۆك ‌ی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬جیاواز ‌ی له‌نێوان ناوچه‌كاندا‬ ‫نه‌كات‪" ،‬سه‌رۆك ‌ی هه‌رێم به‌هه‌ڵبژاردن‬ ‫پۆست ‌ی س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت� ‌ی وه‌رگ��رت��وو‌ه‌و‬ ‫گه‌ربێت‌و به‌خۆیدا نه‌چێته‌وه‌و له‌پۆست ‌ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌یدا ناوچه‌گه‌ر ‌ی بكا‪ ،‬ئه‌و‌ه‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ند ده‌بێت‌و له‌چوار ساڵ ‌ی ئاینده‌دا‪،‬‬ ‫خه‌ڵك متمان ‌ه ‌ی پێنابه‌خشێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی زی��ات��ر گه‌رمیانییه‌كانی‬ ‫نیگه‌رانكردوو‌ه له‌سه‌ردانینه‌كردنی بارزانی‬ ‫په‌یوه‌ندی ب �ه‌وه‌و‌ه هه‌ی ‌ه ك ‌ه به‌شێكی‬ ‫زۆری خه‌ڵكی ئه‌و ناوچه‌ی ‌ه له‌ك ‌هس‌وكاری‬ ‫ئه‌نفالكراوه‌كانن‌و تا ئێستاش به‌پێی‬ ‫پێویست ئاوڕیان لێنه‌دراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ساڵی پاریش له‌كاتی هاتنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫گۆڕی ئه‌نفالكراوه‌كان مه‌سعود بارزانی‬ ‫ئاماده‌ی ئه‌و مه‌راسیم ‌ه نه‌بوو‪.‬‬ ‫هێمن بایر‪ ،‬گه‌نجێك ‌ی گه‌رمیانییه‌و‬ ‫پیش ‌ه ‌ی مامۆستاییه‌‪ ،‬ره‌خن ‌ه ‌ی توند ‌ی‬ ‫له‌سه‌رۆك ‌ی هه‌رێم گرت‪ ،‬له‌و‌ه ‌ی "گه‌رمیان ‌ی‬ ‫ره‌شپۆش به‌سه‌رناكاته‌و‌ه‌و ناوچه‌گه‌ر ‌ی‬ ‫ده‌ك����ات‌و ته‌نها س��ه‌ردان�� ‌ی ب���ارزان‌و‬ ‫بادینان ده‌كات"‪ .‬هێمن وتی‌"سه‌رۆكێك‬ ‫ئ��ام��اده‌ن�ه‌ب� ‌ێ دڵ�� ‌ی دایكێك ‌ی جه‌رگ‬ ‫هه‌ڵقرچاو ‌ی گه‌رمیانیه‌ك بداته‌وه‌‪ ،‬ئید ‌ی‬ ‫نازانم چۆن ویژدان ‌ی ئاسوده‌ی ‌ه‌و خۆ ‌ی‬ ‫به‌سه‌رۆك ‌ی ئه‌و میلله‌ت ‌ه ده‌زانێت"‪.‬‬ ‫مه‌سعود بارزان ‌ی له‌ساڵ ‌ی ‪1993‬‬ ‫بۆیه‌كه‌م جار سه‌ردان ‌ی گه‌رمیان ‌ی كردووه‌‪،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم ئه‌وكات سه‌رۆكی پارتی بوو‌ه‌و‬ ‫به‌پێ ‌ی زانیارییه‌كان ‌ی ده‌ستووریش‪ ،‬ئه‌و‬

‫سه‌ردان ‌ه ‌ی به‌مه‌به‌ست ‌ی ئاشته‌وای ‌ی نێوان‬ ‫بزووتنه‌و‌ه ‌ی ئیسالم ‌ی‌و یه‌كێت ‌ی بووه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ئه‌وكات ناكۆكییان هه‌بوو‪.‬‬ ‫عومه‌ر شه‌ریف به‌رپرس ‌ی راگه‌یاندن ‌ی‬ ‫لق ‌ی ‪‌ 22‬ی گه‌رمیان ‌ی پارتی‌‪ ،‬هۆكار ‌ی‬ ‫سه‌رداننه‌كردن ‌ی سه‌رۆك ‌ی هه‌رێم ‌ی بۆ‬ ‫بارودۆخ ‌ی سیاس ‌ی گ �ه‌ڕان��ده‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌شدا ك ‌ه له‌به‌رنامه‌یدای ‌ه‬ ‫سه‌ردانی گه‌رمیان بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و رونیكرده‌و‌ه "به‌هۆ ‌ی شه‌ڕ ‌ی‬ ‫ناوخۆوه‌‪ ،‬مه‌سعود بارزان ‌ی به‌ر له‌و‌ه ‌ی‬ ‫ببێت ‌ه س�ه‌رۆك� ‌ی ه�ه‌رێ��م‪ ،‬نه‌یتوانیو‌ه‬ ‫سه‌ردان ‌ی گه‌رمیان بكات‌و له‌ماو‌ه ‌ی چوار‬ ‫ساڵ ‌ی خول ‌ی پێشوو ‌ی سه‌رۆكایه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌رێمیشدا‪ ،‬به‌هۆ ‌ی دوو ئیداره‌ییه‌و‌ه‬ ‫نه‌یتوانیو‌ه ئه‌و سه‌ردان ‌ه بكات‪ ،‬ك ‌ه ئه‌و‬ ‫ناوچه‌ی ‌ه له‌ژێر ده‌ست ‌ی یه‌كێتیدا بووه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی وت ‌ه ‌ی به‌رپرس ‌ی راگه‌یاندن ‌ی‬ ‫لقی گه‌رمیان له‌م خول ‌ه ‌ی سه‌رۆكایه‌تیدا‪،‬‬ ‫مه‌سعود بارزان ‌ی له‌به‌رنامه‌یدای ‌ه سه‌ردان ‌ی‬ ‫گه‌رمیان بكات‪" ،‬له‌دوا ‌ی گه‌ڕانه‌وه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫له‌ئه‌مریكا‪ ،‬هه‌وڵده‌ده‌ین به‌رنامه‌ڕێژ ‌ی‬ ‫بۆ سه‌ردانه‌ك ‌ه ‌ی بكه‌ین‌و گه‌رمیان بخات ‌ه‬ ‫فائیق‬ ‫پێش ناوچه‌كان ‌ی تر"‪ .‬دژوار‬ ‫به‌رپرس ‌ی لق ‌ی ‪‌ 22‬ی پارت ‌ی له‌گه‌رمیان‬ ‫ئاماده‌نه‌بوو هیچ لێدوانێك بدات‪.‬‬

‫داوا ده‌كرێت بارزانی‬ ‫وانه‌یه‌ك له‌دۆڕاندنه‌كانی‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ گه‌رمیان ببینێت‬

‫لـه‌ئـامـرلـی جـه‌نـگـی نـاسـنـامـ ‌ه ده‌سـتـیـپـێـكـرد‬

‫توركمانه‌كان بیر له‌دابڕانی ناوچه‌یه‌كی عێراق بۆ خۆیان ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬عه‌ره‌به‌كانیش به‌گۆڕینی ناسنام ‌ه تۆمه‌تباریان ده‌كه‌ن‬ ‫زانیار داقوقی له‌ئامرلی‬

‫كاتێك ل��ه‌س��ه‌ره‌ت��ای شارۆچك ‌ه ‌ی‬ ‫ئ��ام��رل��ی��ی�ه‌و‌ه ب����ه‌ره‌و شارۆچكه‌ك ‌ه‬ ‫تیده‌په‌ڕیت‪ ،‬شن ‌ه ‌ی ئااڵیه‌كی گه‌ور‌ه ‌ی‬ ‫توركمانه‌كان‪ ،‬باوه‌شی به‌شه‌قامه‌كه‌دا‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌الیه‌ن عه‌ره‌به‌كانه‌و‌ه‬ ‫وه‌ك یه‌كێك له‌هه‌وڵه‌كانی توركمانه‌كان‬ ‫ب��ۆ داب��ڕان��ی ناوچه‌یه‌كی توركمانی‬ ‫داده‌نرێت له‌عێراقدا‪.‬‬ ‫عه‌ره‌به‌كانی شارۆچك ‌ه ‌ی ئامرلی‌و‬ ‫ده‌وروب������ه‌ری ك � ‌ه به‌شێكی كه‌متر‬ ‫له‌توركمانه‌كانی له‌دانیشتوانی ناوچه‌ك ‌ه‬ ‫پێكده‌هێنن‪ ،‬ده‌ڵ��ێ��ن توركمانه‌كان‬ ‫ده‌س��ت��ی��ان ب�ه‌گ��ۆڕی��ن��ی ناسنام ‌ه ‌ی‬ ‫شارۆچكه‌ك ‌ه ك��ردوو‌ه‌و بیر له‌دابڕانی‬ ‫ن��اوچ�ه‌ی�ه‌ك��ی ع��ێ��راق ده‌ك��ه‌ن��ه‌و‌ه بۆ‬ ‫خۆیان‪ ،‬توركمانه‌كانیش عه‌ره‌به‌كان‬ ‫ب ‌ه به‌كرێگیراو و هه‌وڵدان بۆ تێكدانی‬ ‫ئه‌منی ‌هت‌و ئاسایشی ناوچه‌ك ‌ه تۆمه‌تبار‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌ماوه‌ی راب���ردوودا به‌ده‌ركردنی‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌ك ك ‌ه به‌ناوی (‪ )54‬سه‌رۆك‬ ‫هۆز‌و عه‌شیر‌هت‌و پیاوماقوڵی شارۆچك ‌ه ‌ی‬ ‫ئامرلییه‌و‌ه ده‌ركرا‪ ،‬كێشه‌كانی نێوان‬ ‫ت��ورك��م��ان �ه‌ك��ان‌و ع �ه‌ره‌ب �ه‌ك��ان��ی ئه‌و‬ ‫شارۆچكه‌ی ‌ه ‌ی قوڵتركرده‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫له‌به‌یاننامه‌كه‌دا توركمانه‌كان به‌تێكدانی‬ ‫ناسنام ‌ه ‌ی شارۆكه‌ك ‌ه تۆمه‌تباركراو‪،‬‬ ‫بارگرژی له‌ناوچه‌ك ‌ه دروستكرد‪.‬‬ ‫به‌یاننامه‌ك ‌ه ك ‌ه به‌وت ‌ه ‌ی سه‌رۆك‬ ‫هۆزه‌كان نوێنه‌رایه‌تی ‪ 12‬هه‌زار كه‌س‬ ‫ده‌كه‌ن له‌ناوچه‌كه‌دا‪ ،‬ناڕه‌زایی‌و گله‌یی‬

‫خۆیان ئاڕاست ‌ه ‌ی الیه‌ن ‌ه حكومی‌و‬ ‫ئه‌منییه‌كانی ناوچه‌ك ‌ه كردووه‌‪ ،‬به‌و‌ه ‌ی‬ ‫توركمانه‌كان "ئه‌منیه‌تی ناوچه‌كه‌یان گرژ‬ ‫كردوو‌ه"‌و تیایدا هاتووه‌" له‌مامه‌ڵه‌كردنی‬ ‫توركمانه‌كان رازی نین"‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئ �ه‌و به‌یاننامه‌یه‌دا‬ ‫توركمانه‌كان ع���ه‌ر‌هب‌و كورده‌كانی‬ ‫ن��اوچ �ه‌ك � ‌ه ل�ه‌ت��ێ��ك��دان��ی ب��ارودۆخ��ی‬ ‫ئه‌منی‌و ئاڵۆزییه‌كانی ئه‌و ناوچه‌ی ‌ه‬ ‫تۆمه‌تبارده‌كه‌ن‪،‬هه‌روه‌هابه‌پڕوپاگه‌نده‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن ناوی ده‌به‌ن‪.‬‬ ‫شیخ ریاز عه‌باس تایی‌‪ ،‬سه‌رۆك‬ ‫ه��ۆز ‌ی تاییه‌كان له‌ناحی ‌ه ‌ی ئامرلی‌‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور وتی‌"ئێم ‌ه‬ ‫ناوچه‌ك ‌ه ته‌نها به‌ناوچ ‌ه ‌ی توركمانه‌كان‬ ‫نازانین‪ ،‬به‌ڵكو به‌ر‌ه ‌ی توركمانی هه‌وڵ ‌ی‬ ‫گۆڕین ‌ی ناسنام ‌ه ‌ی ناحییه‌ك ‌ه ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫شیخ تای ‌ی ئاماژ‌ه ‌ی بۆ ئه‌وه‌شكرد‪،‬‬ ‫ك ‌ه عه‌شره‌ته‌كه‌یان به‌هیچ جۆرێك رازی‬ ‫نابن به‌ر‌ه ‌ی توركمان ‌ی به‌ناو ‌ی توركمان ‌ی‬ ‫ئه‌و ناحییه‌و‌ه ده‌ست ‌ی یارمه‌تییان بۆ‬ ‫درێژبكات‪ .‬ئه‌و وتی‌"به‌هیچ جۆریك‬ ‫ته‌نازول ناكه‌ین له‌ناسنامه‌مان‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ناسنامه‌مان عه‌ره‌بیی ‌ه نه‌ك توركمانی‌"‪.‬‬ ‫راگه‌یاندنه‌كانی‬ ‫پ��ێ��ش��ووت��ر‬ ‫ب����ه‌ر‌ه ‌ی ت��ورك��م��ان��ی‪ ،‬شارۆچك ‌ه ‌ی‬ ‫ئامرلییان به‌شارۆچكه‌یه‌كی توركمانی‬ ‫وه‌سفكردبوو‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ش نیگه‌رانی الی‬ ‫سه‌رۆك هۆز‌و عه‌شیره‌ت ‌ه عه‌ره‌به‌كان‬ ‫دروستكردبوو‪.‬‬ ‫توركمانه‌كان ده‌ڵێن شارۆچك ‌ه ‌ی‬ ‫ئامرلی پێشهاتنی عوسمانییه‌كانیش‬ ‫ناسنامه‌ی دانیشتوانه‌ك ‌ه ‌ی توركمانییه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ع��ه‌ره‌ب��ه‌ك��ان ده‌ڵ��ێ��ن نابێت‬

‫ناسنام ‌ه ‌ی ئه‌و شارۆچكه‌ی ‌ه به‌ناسنام ‌ه ‌ی‬ ‫توركمانییه‌و‌ه ناوببرێت‪.‬‬ ‫شێخ ریاز وتی‌"عه‌ره‌به‌كان ‌ی ناحی ‌ه ‌ی‬ ‫ئامرل ‌ی له‌كات ‌ی سه‌رده‌م ‌ی داگیركه‌ر ‌ی‬ ‫عوسمانل ‌ی فێر ‌ی زمان ‌ی توركمان ‌ی‬ ‫بووین‪ ،‬به‌اڵم هه‌رچه‌ند‌ه به‌توركمان ‌ی‬ ‫قسه‌بكه‌ین نه‌ته‌وه‌مان عه‌ره‌به‌"‪.‬‬ ‫ن��اح��ی � ‌ه ‌ی ئ��ام��رل � ‌ی ده‌كه‌وێت ‌ه‬ ‫خ�����واروو ‌ی ق����ه‌زا ‌ی خ��ورم��ات��وو ك ‌ه‬ ‫زۆرب � ‌ه ‌ی دانیشتوانه‌ك ‌ه ‌ی به‌توركمانی‬ ‫قسه‌ده‌كه‌ن‪ ،‬شارۆچكه‌ك ‌ه ‪ 20‬كیلۆمه‌تر‬ ‫له‌قه‌زای خورماتووه‌و‌ه دوور‌ه‌و زۆرب ‌ه ‌ی‬ ‫هه‌ر‌ه زۆری دانشیتوانه‌ك ‌ه ‌ی توركمانن‌و‬ ‫له‌مه‌زهه‌بی شیعه‌ن‪.‬‬ ‫عه‌ل ‌ی هاشم مختار ئۆغلو‪ ،‬به‌رپرس ‌ی‬ ‫به‌ر‌ه ‌ی توركمان ‌ی له‌قه‌زا ‌ی خورماتوو‬ ‫و ئه‌ندام ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی پارێزگا ‌ی‬ ‫سه‌اڵحه‌دین له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور‬ ‫ده‌ڵێت ئه‌و شێخان ‌ه ك ‌ه له‌به‌یاننامه‌كه‌دا‬ ‫دژای�ه‌ت� ‌ی ب��ه‌ر‌ه ‌ی توركمان ‌ی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫"ده‌ستێك ‌ی سیاسیان له‌پشته‌"‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌رپرس ‌ه ‌ی به‌ر‌ه ‌ی توركمانی وتی‌"به‌ر‌ه ‌ی‬ ‫توركمان ‌ی له‌ناوچ ‌ه ‌ی خورماتوو‪ ،‬ئامرلی‌‪،‬‬ ‫ناحی ‌ه ‌ی سلێمان بیگ‪ ،‬له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ی پارێزگا ‌ی سه‌اڵحه‌دین‬ ‫براوه‌بووین‪ ،‬بۆی ‌ه ئێستاش براو‌ه ده‌بین‪،‬‬ ‫هه‌ربۆی ‌ه كێشه‌مان بۆ دروستده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئۆغلو وت �ی‌"ئ��ااڵ ‌ی توركمانیمان‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ئااڵ ‌ی عێراق ‌ی له‌ده‌رواز‌ه ‌ی‬ ‫ناحییه‌كه‌دا هه‌ڵواسیو‌ه‌و ئااڵكه‌مان‬ ‫ئااڵ ‌ی توركمان ‌ه نه‌ك ئااڵ ‌ی توركی‌"‪.‬‬ ‫توركمانه‌كان پێیانوای ‌ه به‌شێك‬ ‫له‌به‌رپرس ‌ه كورده‌كانیش له‌پشت ئه‌و‬ ‫گرژییه‌وه‌ن ك ‌ه له‌قه‌زاكه‌دا دروستبووه‌‪،‬‬

‫به‌اڵم كورده‌كان ئه‌و‌ه ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫چه‌چان پێیوای ‌ه ئه‌وان به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫م��وخ��ت��ار ئ��ۆغ��ل��و وتی‌"ده‌ست ‌ه بوونه‌ت ‌ه مای ‌ه ‌ی ئاشتی له‌ناوچه‌كه‌‪،‬‬ ‫سیاسییه‌ك ‌ه ده‌ستێك ‌ی حیزب ‌ی كوردی ‌ه نه‌ك نائارامی‪ .‬به‌یاننامه‌ك ‌ه ‌ی به‌ناو‬ ‫ك ‌ه ئیستا وه‌ك حزبێك ‌ی سه‌ره‌ك ‌ی سه‌رۆك هۆز‌و عه‌شیره‌ته‌كانی ئامرلی‪،‬‬ ‫له‌ناوچ ‌ه ‌ی خورماتوو ده‌سه‌اڵتداره‌‪ ،‬ك ‌ه داوا له‌قایمقامی خورماتوو ده‌كات‪،‬‬ ‫ئه‌وش یه‌كێت ‌ی نشتیمانی كوردستانه‌"‪ .‬قبوڵنه‌كات ك ‌ه به‌ر‌ه ‌ی توركمانی كار‬ ‫چه‌چان مه‌ردان كاڕگێڕ ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی بۆ گۆڕینی ناسنام ‌ه ‌ی شاره‌ك ‌ه بك ‌هن‌و‬ ‫حه‌مرینی یه‌كێت ‌ی نیشتیمان ‌ی كوردستان‪ ،‬ده‌ستكاری سیمای شارۆچكه‌ك ‌ه بكه‌ن‪.‬‬ ‫ل �ه‌ق �ه‌زا ‌ی خ��ورم��ات��وو به‌ده‌ستوور ‌ی‬ ‫شه‌الل عه‌بدول ئه‌حمه‌د قایمقام ‌ی‬ ‫وت"الیه‌ن ‌ی كورد ‌ی له‌و ناوچان ‌ه به‌ردوام دووزخورماتوو‪ ،‬به‌ده‌ستووری وت"به‌رامبه‌ر‬ ‫هه‌وڵی‌ ئاشته‌وای ‌ی له‌نێوان عه‌ر‌هب‌و به‌هه‌ڵسوكه‌وت ‌ی ب���ه‌ر‌ه ‌ی توركمان ‌ی‬ ‫توركمان ‌ه سوننه‌و شیعه‌كان ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌‪ ،‬عه‌ره‌به‌كان ‌ی ده‌وورووبه‌ر ‌ی‬

‫تورکمانه‌کانی عێراق به‌بێ خاک خه‌ون به‌ده‌وڵه‌تێکی سه‌ربه‌خۆوه‌ ده‌بینن‬

‫ش��اره‌ك� ‌ه به‌توند ‌ی یاداشتامه‌یه‌كیان‬ ‫ئاڕاست ‌ه ‌ی ئیداره‌كه‌مان كردووه‌"‪ .‬شه‌الل‬ ‫وتی‌"ئه‌و بارودۆخ ‌ه بۆ ناوچه‌ك ‌ه له‌بار‬ ‫نییه‌و ناحییه‌ك ‌ه نائارامه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئاسایش‬ ‫له‌و سنور‌ه به‌رقه‌رار نییه‌"‪.‬‬ ‫ع �ه‌زه‌دی��ن ئیسماعیل وه‌ن���داو ‌ی‬ ‫ئه‌ندام ‌ی توركمان ‌ی له‌ئه‌نجومه‌ن ‌ی قه‌زا ‌ی‬ ‫خورماتوو پێیوای ‌ه ناحی ‌ه ‌ی ئامرلی‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ده‌ستكاری ناسنامه‌یان كردبێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هه‌ر ناسنام ‌ه ‌ی قه‌زاك ‌ه توركمانییه‌‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و وت�ی‌"ئ�ه‌و ناحیی ‌ه له‌ئه‌سڵ‌و‬ ‫ئه‌ساسدا توركمانییه‌"‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫ه ‪ -‬سیاسی‬ ‫دیمان ‌‬

‫ده‌ستوور‪ :‬بۆچ ‌ی گو ‌ێ له‌و په‌یامان ‌ه‬ ‫نه‌گیرا؟‬ ‫س��االر ع�ه‌زی��ز‪ :‬قسه‌كراوه‌‪ ،‬گو ‌ێ‬ ‫ده‌گیرێت‪ ،‬به‌اڵم الیه‌نه‌ك ‌ه ‌ی تر ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫پێباش ‌ه ك ‌ه خ��ۆ ‌ی ده‌ی�ه‌وێ��ت‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫پێباش ‌ه ك ‌ه ل�ه‌ب�ه‌رژه‌وه‌ن��د ‌ی شه‌خس ‌ی‬ ‫خۆیه‌تی‌‪ ،‬هه‌ندێك كه‌س هه‌ی ‌ه ره‌نگ ‌ه‬ ‫بیر له‌بنه‌ماڵه‌ك ‌ه ‌ی خۆ ‌ی بكاته‌وه‌‪ ،‬یان‬ ‫له‌بوون ‌ی پاشاگه‌ردانیدا وه‌ك شه‌خس‬ ‫سوودمه‌ندبێت‪ ،‬تۆ حه‌زت به‌گۆڕانكاری‌‌و‬ ‫چاكسازی ‌كرد‪ ،‬به‌اڵم كه‌سیش هه‌ی ‌ه‬ ‫ت لێده‌گرێت‪،‬‬ ‫ت ده‌بێته‌وه‌‌و رێگ ‌ه ‌‬ ‫به‌ره‌نگار ‌‬ ‫به‌اڵم ده‌بوو ئه‌وكات ‌ه چیمان بكردایه‌‪،‬‬ ‫ده‌ب��وو لێ ‌ی جیابیته‌وه‌‪ ،‬ی��ان ده‌بێت‬ ‫له‌گه‌ڵیدا ئیشبكه‌یت‌و به‌رده‌وامبیت‪،‬‬ ‫هه‌بوو‌ه وه‌ك ئێم ‌ه بیر ‌ی كردووه‌ته‌و‌ه‬ ‫توانا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی نه‌بوو‌ه له‌گ ‌ه ‌ڵ ئێمه‌دا بێت‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬یان مومكین ‌ه له‌و ‌ێ دوو قس ‌ه ‌ی‬ ‫خێر بكات‪ ،‬یان ره‌نگ ‌ه له‌قس ‌ه ‌ی خێردا‬ ‫نه‌مابێت‌و ئه‌ویش داخڵ ‌ی ئه‌و بۆچوون‌و‬ ‫ئه‌و سیستمی به‌ڕێوه‌بردن ‌ه بووه‌‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬وه‌ك بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫گۆڕان پێتانوانی ‌ه كات ‌ی ئه‌و‌ه نه‌هاتوو‌ه‬ ‫كۆبونه‌وه‌یه‌ك ‌ی گشت ‌ی له‌شێو‌ه ‌ی كۆنگره‌دا‬ ‫بێت یان هه‌ر شتێك ‌ی تر ‌ی ناوبنێن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی خۆتان رێكبخه‌نه‌وه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬با هه‌ڵبژاردن ته‌وابێت‬ ‫به‌ته‌ئكید ئه‌و شتان ‌ه ده‌بن ‌ه زه‌روری ‌هت‌و‬ ‫دێته‌به‌رده‌ممان ده‌بێت بیكه‌ین‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬پێشتر ئه‌و‌ه باڵوبوویه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه وه‌ك ب��زووت��ن�ه‌و‌ه ‌ی گ��ۆڕان داوا ‌ی‬ ‫مۆڵه‌تتان له‌وه‌زاره‌ت ‌ی ناوخۆ كردووه‌‪،‬‬ ‫وه‌اڵم���� ‌ی ئ����ه‌وان چ���ۆن ب����ووه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫وه‌اڵمێكیان داونه‌ته‌وه‌؟‬ ‫س��االر ع �ه‌زی��ز‪ :‬هێشتا وه‌اڵمیان‬ ‫نه‌داوینه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬م���او‌ه ‌ی داواك���ردن��� ‌ی‬ ‫مۆڵه‌ته‌كه‌تان چه‌ند‌ه بێت‪ ،‬مانگێك ‌ی‬ ‫تێپه‌ڕاندووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ده‌مێكه‌‪ ،‬به‌اڵم دووشت‬ ‫هه‌ی ‌ه یه‌كێكیان ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌و یاسای ‌ه ‌ی له‌م‬ ‫واڵته‌دای ‌ه ده‌توانن یار ‌ی پێبكه‌ن‪ ،‬بڵێن‬ ‫ئێو‌ه حیزب نین‪ ،‬ده‌بێت ببن به‌حیزب‪،‬‬ ‫پێكهاته‌كه‌تان پێكهات ‌ه ‌ی حیزب ‌ی نیه‌‪،‬‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌و‌ه ده‌بێت ناوێك له‌خۆتان‬ ‫بنێن‪ ،‬ده‌توانن له‌و رێیه‌و‌ه كێشه‌ت بۆ‬ ‫دروستبكه‌ن‪ ،‬ئێمه‌ش ده‌ڵێین كیانێك ‌ی‬ ‫سیاسین‪ ،‬كیان ‌ی سیاسیش بته‌وێ‌‌و‬ ‫نه‌ته‌و ‌ێ هه‌ر جۆر‌ه پێكهاته‌یه‌ك ‌ی هه‌بێت‬ ‫ده‌توانیت حساب ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی بۆ بكه‌یت ك ‌ه‬ ‫بوون ‌ی سیاسیم هه‌یه‌‪ ،‬بنكه‌‌و جێگام‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬رێباز‌و سیاسه‌ت ‌ی خۆم هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌په‌رله‌ماندام‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه زۆر ئاسایی ‌ه‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌ر ب �ه‌ن��او ‌ی كیانێك ‌ی سیاسیش‬ ‫داواب��ك��ه‌ی��ن‌و ئ���ه‌وان قبوڵ ‌ی بك ‌هن‌و‬ ‫ته‌فسیرات ‌ی جۆراوجۆر ‌ی بۆ نه‌دۆزنه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی بڵێن ئێو‌ه حیزب نین‌و‬ ‫ده‌بێت ناوتان حیزب ‌ی فاڵن بێت ئه‌وكات ‌ه‬ ‫ئێمه‌ش مۆڵه‌تان پێده‌ده‌ین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬پێتوای ‌ه بیانو ‌ی له‌و‬ ‫شێوه‌تان پێبگرن؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌وان بۆیان بكرێت‬ ‫هه‌رچ ‌ی گرفت ‌ه بۆ ئێم ‌ه ‌ی دروستده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ئ�ه‌گ�ه‌ر شتێك ‌ی له‌و‬ ‫شێوه‌یان هێنای ‌ه پێشه‌و‌ه ئێو‌ه چ ‌ی‬ ‫ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬خۆتان ده‌ك�ه‌ن به‌حیزب یان‬ ‫په‌نا بۆ شوێنك ‌ی تر ده‌به‌ن؟‬ ‫س��االر ع �ه‌زی��ز‪ :‬ئه‌وكات ‌ه بڕیار ‌ی‬ ‫لێده‌ده‌ین چ ‌ی بكه‌ین‪ ،‬دڵنیاب ‌ه هه‌رگیز‬ ‫پێكهاته‌یه‌ك دروستناكه‌ین له‌پێكهات ‌ه ‌ی‬ ‫ئه‌م حیزبان ‌ه بچێت‪ ،‬ده‌بێت مه‌ودا ‌ی‬ ‫نێوان ئێمه‌و خه‌ڵك زۆر نزیكبێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬به‌پێ ‌ی یاسا ‌ی حیزبه‌كان‬ ‫ك ‌ه په‌رله‌مان ‌ی كوردستان له‌ساڵ ‌ی‬ ‫‪1993‬دا ده‌ری��ك��ردووه‌‪ ،‬ده‌ڵێت ئه‌گه‌ر‬ ‫دوا ‌ی مانگێك داواك � ‌ه وه‌اڵمنه‌درایه‌و‌ه‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫بازرگانی به‌ده‌نگی ده‌نگده‌ره‌‌و‌ه ده‌کرێت‬

‫ی‬ ‫هیچ ناكۆكییه‌ك له‌نێوان باڵی ریفۆرم‌و خه‌ڵكان ‌‬ ‫ی گۆڕاندا نییه‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆی‌ بزووتنه‌وه‌ ‌‬

‫ئ��ه‌وا به‌قبو ‌ڵ حسابه‌‪ ،‬ئێو‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫وه‌اڵمنه‌درانه‌و‌ه به‌قبو ‌ڵ حساب ‌ی ده‌كه‌ن‬ ‫یان چۆن؟‬ ‫س��االر عه‌زیز‪ :‬له‌راستیدا هێشتا‬ ‫ئه‌و بابه‌ت ‌ه زۆر به‌المانه‌و‌ه گرنگ نی ‌ه‬ ‫تا پێداگر ‌ی له‌سه‌ر بكه‌ین‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫هێشتومانه‌ته‌وه‌‪ ،‬دوا ‌ی هه‌ڵبژاردن بیر ‌ی‬ ‫لێده‌كه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬تائێستا مه‌سه‌ل ‌ه ‌ی‬ ‫سه‌رچاو‌ه ‌ی دارای ‌ی بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕان‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی نادیار ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫به‌شێك له‌ئه‌ندامان ‌ی بااڵ ‌ی بزووتنه‌وه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌ڵێن سه‌رچاو‌ه ‌ی داهاتمان كۆم ‌هك‌و‬ ‫ه��اوك��ار ‌ی ئ �ه‌و كه‌سانه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫بزووتنه‌وه‌ك ‌ه كارده‌كه‌ن‪ ،‬یان له‌ده‌ره‌و‌هن‌و‬ ‫نایانه‌وێت ناویان ئاشكرابكرێت‪ ،‬ئێو‌ه‬ ‫هه‌ڵبژاردنیشتان ل�ه‌پ��ێ��ش�ه‌وه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫س��ه‌رچ��او‌ه ‌ی درای��� ‌ی له‌كوێو‌ه په‌یدا‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫س��االر ع�ه‌زی��ز‪ :‬به‌ڕاستیش وایه‌‪،‬‬ ‫تا ئێستا هیچ سه‌رچاوه‌یه‌كمان نییه‌‪،‬‬ ‫به‌راشكاو ‌ی ده‌ڵێین‌و ئاماده‌ین رۆژێك‬ ‫له‌ڕۆژان ئه‌و‌ه بۆ خه‌ڵك ئاشكرابكه‌ین‪،‬‬ ‫به‌ب ‌ێ ئه‌و‌ه ‌ی ناو ‌ی خه‌ڵك بڵێین‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ناتوانین بڵێن چ كه‌سێك یارمه‌ت ‌ی ئێم ‌ه ‌ی‬ ‫داوه‌‪ ،‬خۆتان ده‌زانن چ ‌ی به‌رامبه‌ر خه‌ڵك‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬كه‌سێك یارمه‌ت ‌ی ئێمه‌بدات‌و‬ ‫ناوه‌ك ‌ه ‌ی ئاشكرا بكه‌ین‪ ،‬بزان ‌ه دواتر ئه‌و‬ ‫كه‌س ‌ه چ ‌ی به‌سه‌ردێت ره‌نگ ‌ه نه‌هێڵن‬ ‫له‌م واڵت��ه‌دا دابنیشێت‪ ،‬هیچ الی ‌هن‌و‬ ‫ده‌وڵه‌تێك یارمه‌تییان نه‌داوین‪ ،‬خه‌ڵك ‌ه‬ ‫كوردستانیه‌كان ك ‌ه زیاتر یارمه‌ت ‌ی ئێم ‌ه‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬هیچ كه‌سێك ‌ی تر یارمه‌ت ‌ی‬ ‫ئێم ‌ه ‌ی نه‌داوه‌‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬م����اوه‌ی����ه‌ك باس‬ ‫له‌وه‌ده‌كرا گوای ‌ه پاره‌تان له‌نور ‌ی مالك ‌ی‬ ‫وه‌رگرتووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌و‌ه هه‌موو ‌ی قسه‌ی‬ ‫هه‌ڵبه‌ستراون‪ ،‬ئه‌و‌ه ئێم ‌ه ‌ی كه‌لله‌ڕه‌ق‬ ‫نین ن��اچ��ار ‌ی ئ �ه‌وه‌ب��ی��ن بچین داوا‬ ‫له‌مالك ‌ی‌و هه‌ره‌ک ‌هس‌و الیه‌نێکی تر بكه‌ین‬ ‫یارمه‌تیمان بدات‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬واباڵوكرایه‌و‌ه ك ‌ه مام‬ ‫رۆس��ت �ه‌م ل �ه‌گ �ه‌ڵ مه‌سعود بارزان ‌ی‬ ‫كۆبووه‌ته‌وه‌‌و پار‌ه ‌ی لێوه‌رگرتووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬هیچ بنه‌مایه‌ك ‌ی نییه‌‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ب��اس��ت ل���ه‌وه‌ك���رد‬ ‫س��ه‌رچ��او‌ه ‌ی دارای��� ‌ی ئێو‌ه كۆمه‌ك ‌ی‬ ‫خه‌ڵكه‌‪ ،‬بۆچ ‌ی چۆنییه‌ت ‌ی سه‌رفكردن ‌ی‬ ‫راناگه‌یه‌نن؟‬ ‫س����االر ع���ه‌زی���ز‪ :‬ل���ه‌داه���ات���وودا‬ ‫هه‌ركه‌سێك بیه‌وێت بزانێت ئه‌و پاران ‌ه ‌ی‬ ‫خه‌ڵك ه��اوك��اری��ك��ردووی��ن‪ ،‬چۆنمان‬ ‫سه‌رفكردووه‌‌و بۆچیمان سه‌رفكردووه‌‪،‬‬ ‫شتێك ‌ی سروشتی ‌ه خه‌ڵك بیزانێ‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕاندا‬ ‫ده‌سه‌اڵت ‌ی سه‌رفكردن ‌ی پار‌ه به‌ده‌ست‬

‫ی هه‌بێت‪،‬‬ ‫پێمانخۆشه‌ په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ پارت ‌‬ ‫به‌اڵم رێككه‌وتنی‌ ستراتیژی‌ رێگر ‌ه‬

‫كێیه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئێم ‌ه ئه‌م ده‌زگایه‌مان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ته‌له‌فزیۆنمان هه‌یه‌‪ ،‬ته‌له‌فزیۆن‬ ‫خۆ ‌ی پار‌ه بۆ خۆ ‌ی په‌یداده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫پار‌ه ‌ی كه‌مبوو له‌الیه‌ن بزووتنه‌وه‌كه‌و‌ه‬ ‫ی��ارم�ه‌ت� ‌ی ده‌درێ����ت‪ ،‬رادی���ۆش وایه‌‪،‬‬ ‫شته‌كان ‌ی ئێم ‌ه ده‌زگاییه‌‪ ،‬خه‌رجیمان‬ ‫زۆر كه‌مه‌‪ ،‬هه‌موومان له‌سه‌ر حساب ‌ی‬ ‫خۆمان كارده‌كه‌ین‪ ،‬به‌پار‌ه ‌ی خۆمان‬ ‫كارده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬خۆتان پ��ار‌ه له‌كو ‌ێ‬ ‫دێنن؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬هه‌ریه‌كه‌و موچه‌یه‌كامان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬خانه‌نشینین‪ ،‬كادیره‌كانیشمان‬ ‫هه‌یان ‌ه فه‌رمانبه‌ر‌ه هه‌یان ‌ه كرێكار ‌ی‬ ‫ده‌كات‪ ،‬واتا له‌شوێنێكه‌و‌ه موچه‌یه‌كیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬هیچ یارمه‌تیه‌كمان نی ‌ه بیده‌ین‬ ‫به‌ئه‌ندامه‌كان ‌ی خۆمان‪ ،‬خه‌رجیشمان‬ ‫ئ �ه‌وه‌ن��ی��ی �ه‌‪ ،‬ته‌نها م �ه‌گ �ه‌ر له‌كات ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردندا ك ‌ه پێویستمان به‌كڕین ‌ی‬ ‫كه‌لوپه‌له‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌چه‌ندین فلته‌ردا‬ ‫تێده‌په‌ڕێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬بابه‌تێك ‌ی تر ك ‌ه جێ ‌ی‬ ‫قسه‌له‌سه‌ركردنه‌‪ ،‬مه‌سه‌ل ‌ه ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫ن��ێ��وان ئ��ێ��وه‌‌و یه‌كێتییه‌‪ ،‬ب���ه‌رده‌وام‬ ‫له‌راگه‌یاندنه‌كاندا گرژ ‌ی پێوه‌دیاربوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌م ماوه‌یه‌دا ئه‌وپه‌یوه‌ندیان ‌ه زۆر‬ ‫گرژبوو‪ ،‬هۆكار ‌ی ئه‌و‌ه چ ‌ی بوو؟‬ ‫س�����االر ع����ه‌زی����ز‪ :‬ئ�����ه‌و‌ه هیچ‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی به‌ئێمه‌و‌ه نییه‌‪ ،‬ئێم ‌ه گرژ ‌ی‬ ‫درووستناكه‌ین‪ ،‬ره‌خن ‌ه له‌ده‌وڵ ‌هت‌و‬ ‫ده‌سه‌اڵت ده‌گرین‪ ،‬ره‌خن ‌ه له‌وه‌زاره‌ت ‌ی‬ ‫پالن ده‌گرین‪ ،‬یان له‌سه‌رۆك ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی‬ ‫وه‌زی��ران‌و جێگره‌ك ‌ه ‌ی ده‌گرین‪ ،‬ره‌خن ‌ه‬ ‫ل�ه‌دام��وده‌زگ��اك��ان� ‌ی ده‌گ��ری��ن‪ ،‬ره‌خن ‌ه‬ ‫له‌نه‌بوون ‌ی شه‌فافی ‌هت‌و چۆنییه‌ت ‌ی‬ ‫سه‌رفكردن ‌ی پار‌ه له‌واڵته‌كه‌دا ده‌گرین‪،‬‬ ‫چ��ۆن پ��ار‌ه خه‌رجده‌كرێت‌و به‌هه‌ده‌ر‬ ‫ده‌ڕاوت‌و به‌رنام ‌ه ‌ی كار له‌بواره‌كاندا نیه‌‪،‬‬ ‫قه‌ت نه‌مانویستوو‌ه باس ‌ی یه‌كێـتی‌‌و‬ ‫پارت ‌ی بكه‌ین‪ ،‬راست ‌ه له‌ناو یه‌كێتیدا‬ ‫بووین‪ ،‬ئه‌وان باس ‌ی شه‌خس ‌ی یه‌كه‌م ‌ی‬ ‫ئێم ‌ه ده‌ك��� ‌هن‌و بوختان‌و درۆم���ان بۆ‬ ‫هه‌ڵده‌به‌ستن‪ ،‬ئه‌مه‌ش كۆده‌بێته‌وه‌‌و‬ ‫ناچارده‌بین وه‌اڵم ‌ی بده‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫ئێم ‌ه ده‌ت��وان��ی��ن ل �ه‌گ �ه‌ڵ یه‌كێتیدا‬ ‫دۆستایه‌ت ‌ی بكه‌ین‪ ،‬له‌ناو په‌رله‌ماندا‬ ‫پ��ێ��ك�ه‌وه‌ی��ن‪ ،‬ب��راده‌ره‌ك��ان��م��ان ل��ه‌و ‌ێ‬ ‫په‌رله‌مانتاران ‌ی یه‌كێـتی‌‌و پارت ‌ی ده‌بینن‌و‬ ‫پێكه‌و‌ه قسه‌ده‌كه‌ن‪ ،‬ئێمه‌ش حه‌زده‌كه‌ین‬ ‫له‌گه‌ڵ یه‌كێتیدا وه‌ك حیزبێك‌و ئێمه‌ش‬ ‫وه‌ك گ���ۆڕان په‌یوه‌ندیمان هه‌بێت‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها پارتی‌‌و یه‌كگرتوو الیه‌نه‌كان ‌ی‬ ‫تریش دابنیشین‪ ،‬هه‌م ئۆپۆزیسیۆن بین‌و‬ ‫هه‌م مه‌رحه‌با ‌ی یه‌كتریش بكه‌ین‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌مدواییه‌دا كۆمه‌ڵێك‬ ‫هێرش كرای ‌ه سه‌ر ئه‌ندام‌و الیه‌نگران ‌ی‬ ‫ئێوه‌‪ ،‬به‌بڕوا ‌ی ئێو‌ه بۆچ ‌ی ئه‌و هێرشان ‌ه‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی به‌رباڵو كادیر‌و الیه‌نگران ‌ی‬ ‫ئێو‌ه ‌ی گرته‌وه‌‪ ،‬بۆچ ‌ی ئه‌ندام‌و الیه‌نگران ‌ی‬ ‫حیزبه‌كان ‌ی تر ‌ی نه‌گرته‌وه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی پێیانوای ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئه‌و دیوار‌ه گه‌وره‌یه‌ی ‌ی له‌به‌رده‌میاندا‬ ‫وه‌ستاو‌ه ئێمه‌ین‪ ،‬به‌بڕوا ‌ی من ئه‌و‌ه‬

‫الپه‌ڕه‪9‬‬ ‫بۆچوونێك ‌ی زۆر هه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬ئێم ‌ه هه‌ین‌و‬ ‫دروستبووین‪ ،‬ئێم ‌ه نه‌وشیروان‌و فاڵن‌و‬ ‫ئ�ه‌و ب��راده‌ران��ه‌‌و ك��ێ‌‌و ك ‌ێ نین‪ ،‬ئێم ‌ه‬ ‫بزووتنه‌وه‌یه‌ك ‌ی گه‌وره‌ین‪ ،‬له‌وه‌تێپه‌ڕیوین‬ ‫بڵێین فاڵن ئه‌ندام ‌ی مه‌كته‌ب ‌ی سیاسی‬ ‫جێگاك ‌ه ‌ی من ‌ی داگ��ی��رك��ردووه‌‌و له‌و‬ ‫تێكۆشه‌رترم‪ ،‬ده‌بێت جێ ‌ی ئه‌و بگرمه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه بزووتنه‌وه‌یه‌ك ‌ی جیاوازین‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫پێیانوای ‌ه له‌به‌ش ‌ی ئه‌وانمان خواردووه‌‪،‬‬ ‫ده‌یانه‌وێـت بمانترسێنێن‪ ،‬شێواز ‌ی‬ ‫ج��ۆراوج��ۆر به‌رامبه‌ر به‌ئێم ‌ه به‌ڕه‌وا‬ ‫ده‌زانن‪ ،‬ره‌نگ ‌ه بڕوایان وابێت به‌وشێوه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌وان به‌هێزو ئێم ‌ه الواز ده‌بین‪ ،‬به‌بڕوا ‌ی‬ ‫من ئه‌و‌ه بۆچوونێك ‌ی هه‌ڵه‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ك�� ‌ێ ل �ه‌پ��ش��ت ئه‌و‬ ‫هه‌ڕه‌شانه‌و‌ه بوو؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬نازانم ئه‌وان حیزبن‪،‬‬ ‫ك � ‌ێ ك�ه‌س� ‌ی ی�ه‌ك�ه‌م�ه‌‪ ،‬ئێم ‌ه گومان‬ ‫له‌وه‌ده‌كه‌ین ئه‌و كاران ‌ه یه‌كێـت ‌ی بیكات‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ڵگه‌یه‌كمان پێنییه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ه�ه‌واڵ��م��ان الی��ه‌‪ ،‬ك��ێ وای��ك��ردووه‌‌و چ‬ ‫كه‌سێك ب���ووه‌‌و چۆت ‌ه ك��وێ‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناتوانین كه‌سێك تاوانبار بكه‌یت ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌ڵگه‌یه‌ك ‌ی سه‌د له‌سه‌دت پێنه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬س���ه‌رۆك��� ‌ی هه‌رێم‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌ت ‌ی وه‌زیر ‌ی ناوخۆ لیژنه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫پێكهێنا‪ ،‬وه‌زیر ‌ی ناوخۆش ده‌ڵێت با ئه‌و‬ ‫كه‌سان ‌ه بچن شكات بكه‌ن‪ ،‬ئایا شكاتیان‬ ‫كردووه‌‪ ،‬چۆن له‌كاره‌كان ‌ی ئه‌و لیژنه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌ڕوان���ن‌و تاچه‌ند پێ ‌ی گه‌شبینن ك ‌ه‬ ‫بتوانێت سه‌ركه‌وتووبێت؟‬ ‫س��االر ع�ه‌زی��ز‪ :‬شكاتیانكردووه‌‪،‬‬ ‫پێویست ‌ه ئ��ه‌و م�ه‌س�ه‌ل�ه‌ی� ‌ه بدرێت ‌ه‬ ‫دادگ��او حاكم بێت ‌ه ن��او بابه‌ته‌كه‌وه‌‪،‬‬ ‫لێیبكۆڵێته‌وه‌‪ ،‬پێموانی ‌ه خه‌ڵك له‌و‌ه‬ ‫تێنه‌گات ئه‌و‌ه چییه‌‪ ،‬ئێم ‌ه له‌و حیزبه‌دا‬ ‫ئیشمانكردوو‌ه ئه‌گه‌ر كه‌سێك له‌به‌غداو‌ه‬ ‫ت ‌ی ئێن تییه‌ك ‌ی پێبووبێت‌و ویستبێت ‌ی‬ ‫له‌سلێمان ‌ی بیته‌قێنێته‌وه‌‪ ،‬یه‌كسه‌ر ك ‌ه‬ ‫له‌به‌غداو‌ه هاتوو‌ه زانراوه‌‪ ،‬ئێستا چۆن‬ ‫نازانێت كه‌سێك ل�ه‌ش��اره‌زوور ته‌ق ‌ه ‌ی‬ ‫لێده‌كرێت‌و ده‌كوژرێت‪ ،‬له‌سلێمان ‌ی ته‌ق ‌ه‬ ‫له‌ما ‌ڵ ده‌كرێت‪ ،‬به‌ڕۆژ ‌ی نێوه‌ڕۆ له‌خه‌ڵك‬ ‫ده‌درێ���ت‪ ،‬چ��ۆن ن��ازان��ن‪ ،‬ئه‌وه‌ند‌ه ‌ی‬ ‫له‌و حیزبه‌دا ئیشمانكردبێت پێموای ‌ه‬ ‫دۆزینه‌و‌ه ‌ی ئه‌وان ‌ه كارێك ‌ی ئاسانه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬یه‌كێت ‌ی ده‌ڵێن كاك‬ ‫نه‌وشیروان‌و ئه‌و براده‌ران ‌ه ‌ی مه‌كته‌ب ‌ی‬ ‫سیاس ‌ی ئیستغالل ‌ی بوون ‌ی خۆیان له‌ناو‬ ‫یه‌كێتیدا ك���ردووه‌‪ ،‬هه‌میش ‌ه هه‌وڵ ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌یانداو‌ه بارودۆخ ‌ی ناوخۆ ‌ی یه‌كێت ‌ی‬ ‫شلۆق بێت‪ ،‬هه‌موو ك��ات یه‌كێتـ ‌ی‬ ‫له‌قه‌یراندابێت‌و به‌مه‌ش زیاتر جه‌ماوه‌ر‬ ‫هانبده‌ن ك ‌ه له‌خزمه‌ت ‌ی بزووتنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫گۆڕاندا بێت؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬نه‌مانویستوو‌ه یه‌كێت ‌ی‬ ‫بخه‌ین‪ ،‬هه‌وڵماندا یه‌كێت ‌ی چاكبكه‌ین‪،‬‬ ‫ئه‌وپه‌ڕی دیموکراتیی ‌هت‌و شه‌فاف بێت‬ ‫له‌هه‌موو شتێكدا‪ ،‬یه‌كێك بووم له‌كادیر‌ه‬ ‫پێشكه‌وتووه‌كان ‌ی ئه‌و حیزبه‌‪ ،‬ماف ‌ی‬ ‫خۆم ‌ه بزانم پار‌ه ‌ی ئه‌و حیزب ‌ه چه‌نده‌‌و‬ ‫له‌كوێیه‌و چۆن سه‌رفده‌كرێت‪ ،‬ساڵێك‬ ‫داواب��ك �ه‌م‪ ،‬دوو س��اڵ بڵێم س ‌ێ سا ‌ڵ‬ ‫داوابك ‌هم‌و نه‌یزانم‪ ،‬به‌ته‌ئكید هه‌ڵوێست‬ ‫وه‌رده‌گ������رم‪ ،‬پێمباش ‌ه حیزبه‌كه‌م‬ ‫سیاسه‌تی باش بگرێته‌به‌ر‪ ،‬ن ‌ه سیاسه‌تی‬ ‫چ���ه‌وت‌و نه‌سیاسسه‌تێک ک� ‌ه ته‌نیا‬ ‫که‌سێک داڕێژه‌ری بێت‪ ،‬نه‌ک سیاسه‌تێک‬ ‫ک ‌ه به‌خێری گه‌له‌که‌م ناگه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆنمون ‌ه ئه‌وکاته‌ی هاوکاری ئه‌مریکا‬ ‫ده‌که‌م ل ‌ه شه‌ڕی ترو دروستکردنه‌وه‌ی‬ ‫عێراق‪ ،‬پێویست ‌ه له‌سه‌ر سبنه‌مایه‌ک‬ ‫بێت ک ‌ه له‌دواییدا مایه‌پووچ ده‌رنه‌چم‪،‬‬ ‫ئه‌و واناكات‌و تۆش له‌گه‌ڵیدا ناڕۆیت‪،‬‬ ‫دێیت ‌ه دواوه‌‌و بیر له‌شتێك ده‌كه‌یته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئازادین بیر له‌چ ‌ی ده‌كه‌ینه‌وه‌‪ ،‬گورز ‌ی‬ ‫سه‌ره‌ك ‌ی ئێم ‌ه بۆ س�ه‌ر ك�ه‌س نییه‌‪،‬‬ ‫خه‌ریك ‌ی ئه‌وه‌ین ده‌مانه‌وێت واڵته‌كه‌مان‬ ‫چ��اك��ب��ك�ه‌ی��ن‪ ،‬ئ���ه‌م ئیستفزاكردن‌و‬ ‫گاڵته‌كردن ‌ه به‌عه‌قڵ ‌ی جه‌ماوه‌ر شتێك ‌ی‬ ‫زۆر خراپه‌‪ ،‬جه‌ماوه‌ر مه‌ڕو مااڵت نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه گه‌وج‌و نه‌زان نی ‌ه به‌دوو قس ‌ه ‌ی‬ ‫ئێم ‌ه هه‌ڵبخه‌ڵه‌تێ‪ ،‬جه‌ماوه‌ر هه‌موو‬

‫رۆژێ��ك له‌م واڵت��ه‌دا ئ��ازار ده‌چێژێت‪،‬‬ ‫هه‌ست به‌هه‌موو ناڕه‌حه‌تیه‌كان ‌ی ئه‌و‬ ‫واڵت ‌ه ده‌ك��ات‪ ،‬هه‌ستده‌كات واڵته‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫چ��ۆن ب��ه‌ڕێ��و‌ه ده‌ب��رێ��ت‪ ،‬ل��ه‌پ��اره‌و‌ه‬ ‫له‌بودجه‌وه‌‪ ،‬له‌ده‌وڵه‌مه‌ندبوون ‌ی هه‌ندێك‬ ‫ك �ه‌س �ه‌و‌ه به‌شێوه‌یه‌كی ناشه‌رعی‌‪،‬‬ ‫له‌نه‌بوون ‌ی نایه‌كسانی‌‌و ناعه‌داله‌تییه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌گرانی‌‌و بێكارییه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو رۆژێك‬ ‫له‌گه‌ڵیدا ده‌ژی‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه پێویست نیی ‌ه‬ ‫خه‌ڵک به‌نه‌زان‌و دواکه‌وتوو دابنێیت‪،‬‬ ‫ئه‌و خه‌ڵك ‌ه ئێم ‌ه هه‌ڵمان خه‌ڵه‌تاندووه‌‪،‬‬ ‫دروشم‌و قسه‌كان ‌ی ئێم ‌ه دیاره‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ���ام���اده‌ن له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫یه‌كێتیدا په‌یوه‌ندیتان هه‌بێت‪ ،‬هیچ‬ ‫ده‌ستپێشخه‌رییه‌كتان كردووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬زۆر ئاماده‌ین له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫یه‌كێتدا وه‌ك حیزبێك وه‌ك چۆن‬ ‫حیزبه‌كان ‌ی تر له‌سه‌ر گۆڕه‌پانه‌ك ‌ه‬ ‫ب��وون��ی��ان ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ب�ه‌ه�ه‌م��ان هێزه‌و‌ه‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌واندا دابنیشین‌و قس ‌ه بكه‌ین‪،‬‬ ‫راز‌و گله‌ی ‌ی بكه‌ین‪ ،‬مه‌رحه‌با ‌ی یه‌كتر‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬قس ‌ه ‌ی خۆشمانكردووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌وان ته‌عه‌دا له‌ئێم ‌ه ده‌كه‌ن‪ ،‬زوڵمیان‬ ‫له‌ئێم ‌ه ك���ردووه‌‪ ،‬گ��ورز ‌ی سه‌ره‌كیان‬ ‫بۆسه‌ر ئێمه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه بچین لێیان‬ ‫بپاڕێینه‌وه‌‪ ،‬نا له‌كه‌س ناپاڕێینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئاماده‌ین له‌گ ‌ه ‌ڵ هه‌موو الیه‌نه‌كاندا‬ ‫بێجیاواز ‌ی قسه‌بكه‌ین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬له‌گ ‌ه ‌ڵ پارتیدا هیچ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كتان هه‌یه‌؟‬ ‫س��االر ع�ه‌زی��ز‪ :‬تا ئێستا له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫پارتیدا دانه‌نیشتووین‪ ،‬ب�ه‌اڵم كاتێك‬ ‫شكاتێك یان داخوازییه‌كمان ده‌بێت‬ ‫له‌سه‌ر بارودۆخه‌كه‌‪ ،‬ئ �ه‌و‌ه سه‌رۆك ‌ی‬ ‫هه‌رێم سه‌رۆك ‌ی هه‌موو هه‌رێمه‌‪ ،‬سه‌رۆك ‌ی‬ ‫حكومه‌تیش به‌هه‌مان شێوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬

‫ی‬ ‫ئه‌مریكا هیچ به‌ڵێنێك ‌‬ ‫تایبه‌تی‌ پێنه‌داوین‬

‫وه‌زیره‌كانیش‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬بۆچ ‌ی وه‌ك هێزێك ‌ی‬ ‫سیاس ‌ی په‌یوه‌ندیتان له‌گ ‌ه ‌ڵ پارت ‌ی‬ ‫دروستنه‌بوو؟‬ ‫س����االر ع���ه‌زی���ز‪ :‬پێمانخۆش ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵیاندا دروستببێت‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه په‌یوه‌ند ‌ی به‌وانه‌و‌ه هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ده‌وترێت به‌شێك ‌ی ئه‌و‬ ‫ساردیی ‌ه ‌ی له‌نێوان ئێوه‌‌و پارتیدای ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی به‌چاوپێكه‌وتنێك ‌ی تۆو‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ گۆڤار ‌ی لڤین‪ ،‬پارت ‌ی له‌و قسان ‌ه‬ ‫نیگه‌ران بوون؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌و‌ه له‌كات ‌ی پێش‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌ی رابردوودا بوو‪ ،‬له‌كات ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردندا له‌وه‌زیاتریش وتراو‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫بێیته‌سه‌ر ئ�ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه هیچ‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی ب �ه‌وه‌و‌ه نییه‌‪ ،‬ئێم ‌ه چه‌ند‬ ‫سا ‌ڵ له‌گ ‌ه ‌ڵ پارتیدا له‌شه‌ڕدابووین‪،‬‬ ‫مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌وه‌ند‌ه ‌ی یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارت ‌ی خه‌ڵكیان له‌یه‌كتری كوشت‪ ،‬خۆ‬ ‫ئێم ‌ه ئه‌وه‌شمان نه‌كردووه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫له‌قسه‌یه‌ك ‌ی من بۆ نیگه‌ران ده‌بن‪،‬‬ ‫ل����ه‌دوا ‌ی قسه‌كان ‌ی م��ن ق��س� ‌ه ‌ی زۆر‬ ‫توندتریش كراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫به‌وه‌و‌ه نییه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬بۆچ ‌ی پارت ‌ی به‌ڕه‌سم ‌ی‬ ‫له‌گه‌ڵ ئێو‌ه په‌یوه‌ند ‌ی نابه‌ستێت؟ ئێو‌ه‬ ‫خۆتان ده‌ستپێشخه‌ریتانكردووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌وان هێشتا له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫یه‌كێتیدا رێككه‌وتنیان هه‌یه‌‪ ،‬به‌ره‌سمیش‬ ‫ده‌ستپێشخه‌ریمان نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی په‌رله‌مان ‌ی‬

‫ع��ێ��راق��دا ب��ه‌ن��ی��ازن چ �ه‌ن��د كوس ‌ی‬ ‫به‌ده‌ستبێنن؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬نازانم چه‌ند دێنین‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێمانوای ‌ه له‌جار ‌ی پێشوو زیاتر‬ ‫خه‌ڵك ده‌نگمان ده‌داتێ‌‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ئ���� ‌ه ‌ی س���ه‌ب���اره‌ت‬ ‫به‌كه‌ركوك‪ ،‬پێتوای ‌ه له‌پێش لیست ‌ی‬ ‫هاوپه‌یمانیه‌و‌ه بن؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬بارودۆخمان له‌كه‌ركوك‬ ‫زۆر باشه‌‌و كار ‌ی باشیشمان بۆ كردووه‌‪،‬‬ ‫به‌بڕوا ‌ی من ده‌نگی زۆر ده‌هێنین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب��اس له‌وه‌ده‌كرێت‪،‬‬ ‫كاتێك چوون ‌ه په‌رله‌مان ‌ی عێراق‌و بۆ‬ ‫وه‌رگ��رت��ن�ه‌و‌ه ‌ی پۆسته‌ك ‌ه ‌ی تاڵه‌بان ‌ی‬ ‫پێویست ‌ی به‌ده‌نگ ‌ی په‌رله‌مانتاره‌كان ‌ی‬ ‫ئێو‌ه بێت‪ ،‬ئێو‌ه پشتگیر ‌ی ناكه‌ن؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئێستا هیچ شتێك‬ ‫ناڵێین‪ ،‬له‌كات ‌ی خۆیدا قس ‌ه ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬پێتانباش ‌ه كوردێك‬ ‫سه‌رۆك كۆمار بێت‪ ،‬یان هه‌بێت هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫تێبینیشتان له‌سه‌ر ‌ی هه‌بێـت؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬پێمانخۆش ‌ه كوردێك‬ ‫سه‌رۆك كۆمار بێت‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها له‌پێناو‬ ‫خه‌ڵك ‌ی كوردستاندا ئیشبكات‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬پێتوای ‌ه تاڵه‌بان ‌ی‬ ‫له‌پێناو به‌رژه‌وه‌ند ‌ی شه‌خس ‌ی خۆیدا‬ ‫كاریكردووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬له‌راگه‌یاندن ‌ی خۆماندا‬ ‫قسه‌‌و ره‌خن ‌ه ‌ی خۆمانگرتووه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬وات��� ‌ه ل��ه‌ئ��ه‌دا ‌ی ئه‌و‬ ‫رازینین؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬به‌ته‌ئكید‪ ،‬ئه‌دا ‌ی ئه‌و‬ ‫به‌ڕێزه‌و ئه‌وانه‌یش ‌ی له‌و ‌ێ ئیشیانكردووه‌‌و‬ ‫له‌حكومه‌تدا كاریان به‌ده‌ستبووه‌‪ ،‬تا‬ ‫ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كانیش‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ده‌وت��رێ��ت به‌شێك ‌ی‬ ‫زۆر ‌ی ئه‌ندامان ‌ی په‌رله‌مان ‌ی عێراق كاك‬ ‫نه‌وشیروان دایناون؟‬ ‫س��االر ع�ه‌زی��ز‪ :‬ده‌ڵێین ئه‌وان ‌ه ‌ی‬ ‫له‌حكومه‌تدا ك��ارده‌ك �ه‌ن‪ ،‬ب ‌ه به‌شێك‬ ‫له‌ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كانیشه‌وه‌‪ ،‬با كاك‬ ‫ن �ه‌وش��ی��روان دای��ن��اب��ن‪ ،‬ئێم ‌ه ناڵێین‬ ‫هه‌موویان‪ ،‬به‌ڵكو به‌شێكیان ده‌ور ‌ی‬ ‫باشیان بینیووه‌‪ ،‬ده‌ڵێین زۆربه‌یان‪،‬‬ ‫ده‌یانتوان ‌ی له‌ناو په‌رله‌ماندا ئیش ‌ی‬ ‫باشتربكه‌ن‪ ،‬وه‌زیره‌كان له‌ناو حكومه‌تدا‬ ‫ده‌یانتوان ‌ی ئیش ‌ی باشبكه‌ن‪ ،‬سه‌رۆك ‌ی‬ ‫كۆمار له‌زۆر بۆنه‌دا ده‌یتوان ‌ی ئیش ‌ی باش‬ ‫بۆ كورد بكات‪ ،‬له‌زۆر مه‌سه‌ل ‌ه ‌ی گرنگ‌و‬ ‫چاره‌نوسسازدا ڤیتۆ به‌كار بهێنێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌چه‌ند رۆژ ‌ی رابردوودا‬ ‫باڵیۆز ‌ی ئه‌مریكا سه‌ردان ‌ی گرده‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫كرد‪ ،‬له‌گ ‌ه ‌ڵ سه‌رۆك بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕاندا‬ ‫كۆبۆوه‌‪ ،‬باس له‌وه‌ده‌كرێت سه‌ردانه‌ك ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی به‌هه‌ڵبژاردن ‌ی داهاتوو‪،‬‬ ‫مه‌سه‌ل ‌ه ‌ی سیاس ‌ی ناوخۆ ‌ی هه‌رێم ‌ی‬ ‫كوردستانه‌و‌ه هه‌بووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌مریكا له‌گ ‌ه ‌ڵ هه‌موو‬ ‫هێزه‌كان ‌ی كوردستاندا مه‌رحه‌با ‌ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ ئێمه‌شدا به‌هه‌مان شێوه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫هێزێك ‌ی گ�ه‌ور‌ه ‌ی ناوچه‌كه‌ین‪ ،‬پێگه‌ی‬ ‫دیاری خۆمان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا باس ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌كراو‌ه له‌كات ‌ی هه‌ڵبژاردندا پێویست ‌ه‬ ‫ئارام ‌ی بپارێزن؟ ئه‌وان به‌ڵێن ‌ی ئه‌وه‌یان‬ ‫پێداون ئه‌گه‌ر الیه‌نێك ویست ‌ی هێرش‬ ‫بكاته‌سه‌رتان ئه‌وان بتانپارێزن؟‬ ‫س���االر ع��ه‌زی��ز‪ :‬ب�ه‌ڵ� ‌ێ هه‌میش ‌ه‬ ‫ئ �ه‌وان ده‌ڵێن پێمانخۆش ‌ه هه‌ڵبژاردن‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی پ��اك ب���ڕوات به‌ڕێوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر رووب���ه‌روو ‌ی هه‌ڕه‌ش ‌ه بوینه‌و‌ه‬ ‫ئه‌و‌ه نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان‌و كۆمیسیۆن‌و‬ ‫الیه‌نیتر هه‌یه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئه‌مریكیه‌كان‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌ی قس ‌ه له‌گ ‌ه ‌ڵ هیچ الیه‌نێك‬ ‫ناكه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو له‌گ ‌ه ‌ڵ الیه‌نه‌كان به‌گشت ‌ی‬ ‫قس ‌ه ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫پارتی له‌ قسه‌یه‌کی من بۆ نیگه‌ران ده‌بن‪ ،‬له‌دوای‬ ‫قسه‌کانی من قسه‌ی زۆر توندتریش کراوه‌‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫ه ‪ -‬سیاسی‬ ‫دیمان ‌‬

‫‪6‬‬

‫ی گۆڕاندا"‬ ‫"ده‌بێت باڵ ‌ی ریفۆرم كه‌مین ‌ه بێت له‌سه‌ركردایه‌ت ‌ی بزووتنه‌و ‌ه ‌‬

‫ی گۆڕان بۆ ده‌ستوور‬ ‫ساالر عه‌زیز سه‌ركرده‌ی‌ بزووتنه‌وه‌ ‌‬ ‫سازدانی‌‪ :‬وریا حه‌م ‌ه تاهیر‌و گۆران وه‌هاب‬

‫ساالر عه‌زیز یه‌كێك له‌سه‌ركرد‌ه‬ ‫دیاره‌كان ‌ی بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕان‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌ی رۆژنام ‌ه ‌ی‬ ‫ده‌ستووردا ده‌ڵێت مانگێك زیاتر‬ ‫تێپه‌ڕیوه‌و هێشتا وه‌زاره‌ت ‌ی ناوخۆ‬ ‫وه‌اڵم ‌ی داواكارییه‌كه‌یان ‌ی بۆ مۆڵه‌ت‬ ‫نه‌داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬پێشبین ‌ی ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌كات گرفت بۆ مۆڵه‌ت پێدانیان بۆ‬ ‫دروستبكه‌ن‪ .‬له‌بار‌ه ‌ی رێكخستنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕانه‌و‌ه رایده‌گه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫دوا ‌ی هه‌ڵبژاردن ‌ی په‌رله‌مان ‌ی عێراق‬ ‫خۆیان یه‌كالییده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬وتیش ‌ی "به‌اڵم‬ ‫ئێستا پێكهاته‌یه‌ك ‌ی الستیكیمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌ئاره‌زوو ‌ی خۆمان ده‌یكشێنین"‪.‬‬ ‫‪...................................‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌ی ‪7/25‬دا‬ ‫زیاتر ل ‌ه ‪ 400‬هه‌زار خه‌ڵك ده‌نگ ‌ی به‌لیست ‌ی‬ ‫گۆڕاندا‪ ،‬به‌شێك ‌ی ئه‌و خه‌ڵكان ‌ه ده‌ڵێن‬ ‫بۆی ‌ه ده‌نگیان به‌و لیست ‌ه داوه‌‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫مۆدێلێك ‌ی ج��ی��اواز ‌ی سیاسه‌تكردن‌و‬ ‫ئ �ه‌زم��ون��ێ��ك � ‌ی ن��وێ�� ‌ی ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ردن‬ ‫پێشكه‌شبكه‌ن‪ ،‬ئه‌و شت ‌ه جیاوازان ‌ه چی ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئێو‌ه پێشكه‌شتانكردووه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ل ‌ه ‪7/25‬دا بێگومان‬ ‫دیار‌ه خه‌ڵك له‌به‌رچی‌ ده‌نگ ‌ی به‌لیست ‌ی‬ ‫گۆڕانداوه‌‪ ،‬پێموای ‌ه ده‌نگه‌كان زۆر زیاتر‬ ‫ب��وون ل ‌ه ‪ 400‬ه��ه‌زار‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی پاك‌و‬ ‫بێگه‌رد بوایه‌‪ ،‬ئێم ‌ه ته‌سه‌ورمانده‌كرد‬ ‫ژماره‌یه‌ك ‌ی زۆر زیاتر خه‌ڵك ده‌نگه‌كانیان‬ ‫ده‌ركه‌وتایه‌‪ ،‬به‌بۆچوون ‌ی خۆمان ‪40‬‬ ‫كورس ‌ی په‌رله‌مانمان به‌ده‌ستده‌هێنا‪،‬‬ ‫خه‌ڵكیش بۆ ده‌نگ ‌ی پێداوین له‌به‌ر‬ ‫دوو هۆكار بووه‌‪ ،‬له‌وانه‌ش مه‌سائیل ‌ه‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی ‌ی‌و ناوخۆییه‌كان ‌ه ك ‌ه په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫به‌و حكوم ‌هت‌و نیزام ‌ه ‌ی ك ‌ه له‌كوردستاندا‬ ‫ه���ه‌ی���ه‌‪ ،‬س���ه‌ب���اره‌ت به‌مه‌سائیل ‌ه‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌كان‪ ،‬وه‌ك ده‌زانن به‌شێك ‌ی زۆر‬ ‫گه‌ور‌ه له‌خاك ‌ی كوردستان ك ‌ه ‪ %40‬ده‌بێت‪،‬‬ ‫ئه‌و ناوچان ‌ه ك ‌ه له‌سنور ‌ی كوردستاندای ‌ه‌و‬ ‫نه‌هاتونه‌ته‌و‌ه سه‌ر خاك ‌ی كوردستان‬ ‫به‌تایبه‌ت كه‌ركوك ك ‌ه شوێنێك ‌ی گرنگ‌و‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ند‌ه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌و‌ه خستیان ‌ه‬ ‫ناو س �ه‌وداو مامه‌ڵ ‌ه‌وه‌‪ ،‬به‌ستیانه‌و‌ه‬ ‫به‌بڕیا ‌ی ‪140‬ه‌وه‌‪140 ،‬یش ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئێستا مرداربووه‌ته‌و‌ه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه یه‌كێك ‌ه له‌و‬ ‫مه‌سائیالن ‌ه ‌ی ك ‌ه هه‌موو مرۆڤێك ‌ی كورد‬ ‫بیر ‌ی لێده‌كاته‌وه‌‪ ،‬بۆچ ‌ی نه‌مانتوان ‌ی ئه‌و‬ ‫شوێن ‌ه دابڕاوان ‌ه بكه‌وێته‌و‌ه ده‌ستمان‬ ‫له‌كاتێكدا ك ‌ه به‌شدارییه‌ك ‌ی گه‌وره‌مان‬ ‫له‌دروستكردنه‌و‌ه ‌ی عێراقدا كرد‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ك ‌ه حكومه‌ت ‌ی عێراق‌و داموده‌زگاكان ‌ی‌و‬ ‫له‌شكر ‌ی نه‌مابوو‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه كورد‬ ‫به‌هێز بوو‪ ،‬خاوه‌ن له‌شكر بوو‪ ،‬جه‌ماوه‌ر‬ ‫بۆ هه‌موو شتێك ئاماده‌بوو‪ ،‬کۆمه‌اڵنی‬ ‫خه‌ڵک له‌سه‌ر مه‌سائیل ‌ه نه‌ته‌وایه‌تیه‌كان‬ ‫پشتیوان ‌ی له‌سه‌ركرده‌كان ‌ی خۆ ‌ی ده‌كرد‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه خه‌ڵك ‌ی كوردستان سه‌یرده‌كات‬ ‫مایه‌پوچ ده‌رچووه‌‪ ،‬سه‌ره‌ڕا ‌ی ئه‌و هه‌موو‬ ‫هه‌وڵدان ‌ه بۆ دروستكردنه‌و‌ه ‌ی عێراق‌و‬ ‫ش �ه‌ڕك��ردن‌و ك��ارك��ردن ل��ه‌دژ ‌ی تیرۆر‌و‬ ‫هه‌موو شتێك له‌پێناو ‌ی ئ��ه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫عێراق دروستببێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم خه‌ڵك ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌بینێت ئه‌نجامه‌ك ‌ه ‌ی به‌و‌ه گه‌یشتوو‌ه‬ ‫ك ‌ه ئ �ه‌و كێش ‌ه گ �ه‌وره‌ی � ‌ه وه‌ك خۆ ‌ی‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ماد ه‌ی‌ (‪)140‬‬ ‫مرداربوو ه‌ته‌و ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌رگر ی‌ لێد ه‌كه‌ین‬

‫ساالر عه‌زیز‬

‫راست ‌ه ئێم ‌ه له‌سه‌ر بوار‌ه نه‌ته‌وه‌ییه‌ك ‌ه‬ ‫كارده‌كه‌ین‪ ،‬به‌اڵم ماد‌ه ‌ی ‪ 140‬فه‌رامۆش‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬به‌و سیفه‌ت ‌ه ‌ی ئه‌و‌ه به‌شێك ‌ه‬ ‫له‌ده‌ستوور ‌ی عێراق ‌ی‌و چاره‌سه‌ركردن ‌ی‬ ‫كێشه‌ك ‌ه خراوه‌ت ‌ه ناو ئه‌و ماده‌یه‌و‌ه‌‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه ئێم ‌ه له‌و هه‌وڵه‌دا ده‌سته‌وه‌ستان‬ ‫نابین‌و هه‌وڵی جێبه‌جێکردنی ده‌ده‌ین‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬پێشتر ده‌ت��ان��وت‬ ‫بزووتنه‌وه‌یه‌ك ‌ی جه‌ماوه‌رین‪ ،‬هێشتا‬ ‫نه‌خه‌مڵ ‌ی ب��وو‪ ،‬كاركردنتان چۆنه‌‪،‬‬ ‫تێكه‌ڵه‌یه‌ك له‌خه‌ڵك ‌ی جیابوون ك ‌ه‬ ‫پێشتر هه‌ریه‌كه‌و به‌ئایدۆلۆژیایه‌ك ‌ی ترو‬ ‫له‌حیزبێك ‌ی تر گۆشكرابوون‪ ،‬یان خه‌ڵك ‌ی‬ ‫سه‌ربه‌خۆبوون‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌ی كۆیكردبوونه‌و‌ه‬ ‫دروس��ت��ب��وون� ‌ی ئۆپۆزیسیۆنێك بوو‬ ‫له‌كوردستان‪ ،‬ئێستا ‪ 25‬كورسیتان‬ ‫ل���ه‌پ���ه‌رل���ه‌م���ان ه���ه‌ی���ه‌‪ ،‬ب���ه‌ش���دار ‌ی‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی په‌رله‌مان ‌ی عێراقیشدا‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌ی رووننییه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ئۆرگانه‌كان ‌ی ئه‌م بزووتنه‌وه‌ی ‌ه چۆنن‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بزووتنه‌وه‌ی ‌ه ئێستا چۆن كاروباره‌كان ‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌بات؟ ‬ ‫س������االر ع����ه‌زی����ز‪ :‬بێگومان‬ ‫ئێم ‌ه پێكهاته‌یه‌كمان ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫ب��زووت��ن�ه‌وه‌ی�ه‌ك��ی��ش ب�ه‌ب� ‌ێ پێكهات ‌ه‬ ‫نابێت‪ ،‬پێش هه‌ڵبژاردنیش بۆخۆمان‬ ‫پێكهاته‌یه‌كمان هه‌بووه‌‪ ،‬وه‌ك هێزێك ‌ی‬ ‫سیاس ‌ی ك ‌ه به‌شداریی له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫بكات‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه به‌رنامه‌یه‌ك ‌ی خۆمان‬ ‫هه‌بوو‌ه بۆ كاركردن‪ ،‬كات ‌ی خۆ ‌ی ك ‌ه‬ ‫هاتین په‌یامێكمان هه‌بوو بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫خۆمان بناسین ئێم ‌ه چین‌و ده‌مانه‌وێت‬ ‫چ ‌ی بكه‌ین‪ ،‬له‌سه‌ره‌تا ‌ی دامه‌زراندن ‌ی‬ ‫كۆمپاینا ‌ی وشه‌دا په‌یامێكمان هه‌بوو‪،‬‬ ‫په‌یامه‌كه‌مان ئاماژه‌ی ‌ه بۆ هێنانه‌د ‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتێك ‌ی دیموكرات ‌ی‌و شه‌فاف‪،‬‬ ‫دروستبوون ‌ی ده‌زگا‌و یه‌كگرتن ‌ی هێز ‌ی‬ ‫پێشمه‌رگه‌‪ ،‬بوون ‌ی یه‌ك ئیدار‌ه له‌جیات ‌ی‬ ‫دوو ئ��ی��داره‌و کۆمه‌ڵێک شتی تر‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ئێم ‌ه هه‌روا نه‌هاتووین بڵێین‬ ‫له‌پڕێكدا وه‌ك قارچك هه‌ڵتۆقیوین‪،‬‬

‫خاڵێک ‌ی تریش ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه په‌یوه‌ند ‌ی‬ ‫به‌ژیان ‌ی خه‌ڵكه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ژیان ‌ی خه‌ڵك‬ ‫به‌یه‌كسان ‌ی‌و به‌پێ ‌ی نیزام‌و دادپه‌روه‌ر ‌ی‬ ‫ناڕوات به‌ڕێوه‌‪ ،‬ئێم ‌ه ده‌زگامان نییه‌‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه حكومه‌تۆكه‌یه‌كمان هه‌ی ‌ه نه‌مانتوان ‌ی‬ ‫ببین ‌ه حكومه‌تێك ‌ی رێكوپێك‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫له‌دوا ‌ی راپه‌ڕینه‌و‌ه هه‌ل ‌ی زۆر باشمان بۆ‬ ‫هه‌ڵكه‌وت‪ ،‬خه‌ڵك ئه‌و‌ه ‌ی له‌به‌رچاو‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌داخه‌و‌ه ئه‌و هه‌ل ‌ه ‌ی دوا ‌ی داگیركردن ‌ی‬ ‫كوه‌یت له‌الیه‌ن عێراقه‌و‌ه بۆ كورد هات ‌ه‬ ‫پێشه‌و‌ه به‌داخه‌و‌ه نه‌مانتوان ‌ی سود ‌ی‬ ‫لێوه‌ربگرین‪ ،‬ش �ه‌ڕ ‌ی یه‌كتریمانكرد‪،‬‬ ‫قه‌زیه‌كه‌مان گه‌ڕای ‌ه دواوه‌‪ ،‬جارێكیتر‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪2003‬دا بارودۆخێك ‌ی باشترمان‬ ‫بۆ هه‌ڵكه‌وت‌و ده‌مانتوان ‌ی مه‌رجه‌كان ‌ی‬ ‫خۆمان ف�ه‌رز بكه‌ین‌و یارمه‌ت ‌ی كه‌س‬ ‫نه‌ده‌ین‪ ،‬ئه‌و كه‌س ‌ه ‌ی داوامان لێده‌كات پێكهاته‌ی گۆڕان وه‌ك هه‌ویر‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه یارمه‌ت ‌ی بده‌ین به‌رێککه‌وتن‌و مه‌رج وایه‌‪ ،‬ده‌توانین به‌ئاره‌زوو ‌‬ ‫خۆمان بیكشێنین‬ ‫هاوکاریمان بکردایه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ره‌خنه‌ت له‌ئه‌دا ‌ی پارت ‌ی‌و‬ ‫یه‌كێت ‌ی‌و نوێنه‌ران ‌ی كورد له‌به‌غداد هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌ڵێیت ئه‌وان كه‌ركوكیان خستووه‌ت ‌ه‬ ‫نه‌خێر ئێم ‌ه ب��اگ��راون��د ‌ی سیاسیمان‬ ‫چوارچێو‌ه ‌ی ماد‌ه ‌ی ‪140‬ی ده‌ستوور ‌ی‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ب��ێ��ج��گ�ه‌ل�ه‌و‌ه ‌ی وه‌ك كه‌س‪،‬‬ ‫ع��ێ��راق�ه‌و‌ه ك� ‌ه ئێستا م����ردووه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫خۆمان له‌سه‌ركردایه‌ت ‌ی ئه‌و بزووتنه‌وان ‌ه‬ ‫رێوشوێنان ‌ه چین ك ‌ه بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕان‌و‬ ‫ب��ووی��ن ك� ‌ه ده‌ستیشمان پێكردوو‌ه‬ ‫دوات��ر لیست ‌ی گ��ۆڕان ده‌یه‌وێت كار ‌ی‬ ‫په‌یامێكمان ه�ه‌ب��ووه‌‪ ،‬مه‌ركه‌زێكمان‬ ‫له‌سه‌ر بكات بۆ گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی كه‌ركوك بۆ‬ ‫ه�ه‌ب��وو‌ه ك ‌ه گ��رده‌ك�ه‌ی�ه‌‪ ،‬جۆرێک ل ‌ه‬ ‫سه‌ر هه‌رێم ‌ی كوردستان‪ ،‬ئه‌و به‌دیل ‌ه ‌ی‬ ‫سه‌ركردا‌یه‌تیان هه‌بووه‌‪ ،‬له‌خواره‌و‌ه‬ ‫ئێو‌ه هه‌تان ‌ه بۆ ئه‌و ماده‌ی ‌ه چییه‌؟‬ ‫پێكهاته‌یه‌كمان هه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌کاتی‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئێم ‌ه له‌دوو بواره‌و‌ه كار‬ ‫‌بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردندا جه‌ماوه‌رێك ‌ی‬ ‫بۆ ناوچ ‌ه دابڕاوه‌كان ده‌كه‌ین‪ ،‬یه‌كێكیان‬ ‫یه‌كجار گه‌ور‌ه روویكرد‌ه ئێره‌و هاته‌ناو‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌و ناوچان ‌ه له‌رووی جوگرافی‌و‬ ‫بزووتنه‌وه‌كه‌وه‌‪ ،‬بیرمان له‌وه‌كرده‌و‌ه‬ ‫میژووییه‌و‌ه ناوچه‌یه‌ك ‌ی كوردستانه‌‪ ،‬كار‬ ‫ده‌بێت پێكهاته‌یه‌كمان هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و‌ه ده‌كه‌ین له‌ناو رێكخراو ‌ی‬ ‫پێكهاته‌ك ‌ه پێكهاته‌یه‌ك ‌ه وه‌ك هه‌ویر‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان یان ده‌وڵه‌تان ‌ی‬ ‫وای �ه‌‪ ،‬ده‌توانین ب �ه‌ئ��اره‌زوو ‌ی خۆمان‬ ‫دنیا یان له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ‌ی عێراقدا بێت‬ ‫بیكشێنین‪ ،‬چۆن بزووتنه‌وه‌كه‌مان بۆ‬ ‫ئه‌و راستی ‌ه بسه‌لمێنین‪ ،‬ئه‌م ‌ه جۆرێك ‌ه‬ ‫پێشه‌و‌ه ببات‌و له‌خه‌ڵكمان نزیكبكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌كاركردن ‌ی ئێم ‌ه وه‌ك هێزێك‪ ،‬خه‌بات‬ ‫ن�ه‌ك ب�ه‌و مانای ‌ه ‌ی ئ�ه‌و پێكهاته‌ی ‌ه ‌ی‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ده‌كه‌ین ك ‌ه ده‌بێت بسه‌لمێنرێت‬ ‫حیزبه‌كان هه‌یان ‌ه ك ‌ه له‌ناو په‌یڕه‌و ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه به‌شێك ‌ه له‌كوردستان‪ ،‬جا به‌دادگا ‌ی‬ ‫ناوخۆیدا بڕیاردراو‌ه‌و قابیل ‌ی گۆڕان نی ‌ه‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت ‌ی بێت‪ ،‬یان هه‌ر شوێنێك ‌ی‬ ‫ته‌نها كۆنگر‌ه ده‌توانێت ده‌ستكار ‌ی‬ ‫دیكه‌‪.‬‬ ‫بكات‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌ی ئێم ‌ه وانییه‌‪ ،‬ال ‌ی ئێم ‌ه‬ ‫به‌شێك ‌ی تریش ‌ی ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه سبه‌ین ‌ێ‬ ‫ئ�ه‌و شتان ‌ه ‌ی ده‌بێت ‌ه مای ‌ه ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫به‌شداریده‌كه‌ین له‌حكومه‌ت ‌ی عێراقدا‪،‬‬ ‫نزیكمان بخاته‌و‌ه له‌خه‌ڵك‪ ،‬شتێكمان‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌ما ‌ی ده‌س��ت��وور ‌ی عێراقی‌‪،‬‬ ‫دروستكردوو‌ه له‌سه‌ر بنه‌ما ‌ی رایه‌ڵ ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌و شتان ‌ه ‌ی له‌ناو ده‌ستوور ‌ی عێراقدا‬ ‫ئه‌م ‌ه زۆر الستیكی ‌ه‌و ده‌توانێت به‌ئاره‌زو ‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌پێ ‌ی ئه‌و‌ه هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كه‌ین‬ ‫خۆت بیكشێنین‌و ده‌ستكار ‌ی بكه‌ین‪،‬‬ ‫ك� ‌ه یه‌كێكیش ل �ه‌وان � ‌ه م���اد‌ه ‌ی ‪،140‬‬ ‫نه‌هاتووین به‌زۆر خه‌ڵك له‌چوارچێو‌ه ‌ی‬

‫حزبێكدا كۆبكه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫رای �ه‌اڵن � ‌ه وه‌ك خۆیده‌مێنێته‌و‌ه یان بڕوامانوای ‌ه ئه‌گه‌ر سه‌ركردایه‌تیه‌ك یان‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ��ای��ا ب��ۆ ب��ڕی��اردان پێكهاته‌یه‌ك ‌ی تر دروستده‌كه‌ین‪ ،‬ئایا هه‌یئه‌تێكمان هه‌ڵبژارد بۆ به‌ڕێوه‌بردن ‌ی‬ ‫ئه‌نجومه‌نێك یان ده‌سته‌یه‌كتان هه‌یه‌‪ ،‬بۆ ئه‌و شت ‌ه ‌ی دروستمانكردوو‌ه له‌خه‌ڵك ‌ی ئه‌م بزووتنه‌وه‌یه‌‪ ،‬ده‌بێت تێكه‌اڵوبێت‬ ‫نمون ‌ه كاتێك بڕیار له‌سه‌ر به‌شداریكردن دوورخستوینه‌ته‌و‌ه ی��ان له‌خه‌ڵكمان له‌هه‌موو ئه‌و خه‌ڵكانه‌‪ ،‬پێمانوای ‌ه ده‌بێت‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردندا به‌یه‌ك لیست یان لیست ‌ی نزیكده‌خاته‌وه‌‪ ،‬الیه‌ن ‌ی ئیجاب ‌ی‌و سلبیمان زۆرترینیان له‌وانه‌بن‪ ،‬ئێم ‌ه وه‌ك كادیر‌ه‬ ‫جیاواز ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌م بڕیاران ‌ه لێر‌ه چۆن كامه‌یه‌‪ ،‬نه‌بوون ‌ی ئه‌وشتانه‌ش هیچ كۆنه‌كان كه‌مینه‌بین تێیدا‌و ئه‌وان‬ ‫زیانێك ‌ی له‌ئێم ‌ه نه‌داو‌ه‌و نه‌بووه‌ت ‌ه مای ‌ه ‌ی زۆرینه‌بن‪.‬‬ ‫ده‌درێن؟‬ ‫س��االر ع �ه‌زی��ز‪ :‬ئێم ‌ه له‌سه‌ره‌و‌ه كه‌موكوڕ ‌ی ئه‌وتۆ ك ‌ه رێگ ‌ه له‌ئیشكردنمان‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ل �ه‌ب��ار‌ه ‌ی سیاس ‌هت‌و‬ ‫سه‌ركردا‌یه‌تییه‌كمان ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬به‌اڵم بگرێت‪.‬‬ ‫دی���دگ���ا ‌ی ب���زووت���ن���ه‌وه‌ك���ه‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئێستا باس له‌وه‌ده‌كرێت حكومڕانیكردن‌و مامه‌ڵه‌كردن له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫سه‌ركردا‌یه‌تییه‌ك ‌ی ره‌س��م � ‌ی نییه‌‪،‬‬ ‫واتا سه‌ركردا‌یه‌تییه‌ك ‌ی ره‌سم ‌ی بێت‌و گوای ‌ه ئه‌و كادیران ‌ه ‌ی له‌باڵ ‌ی ریفۆرمه‌و‌ه ك��اروب��ار ‌ی سیاسی‪ ،‬ئ��اب��ووری‌‪ ،‬ئاین‌و‬ ‫به‌هه‌ڵبژاردن هاتبێت‪ ،‬جیاواز ‌ی نێوان هاتوون لێر‌ه زۆرین ‌هن‌و خه‌ریك ‌ه ده‌ست پ �ه‌روه‌رده‌‪..‬ه��ت��د چۆنه‌‪ ،‬ده‌تانه‌وێت‬ ‫سه‌ره‌و‌ه‌و كادیره‌كان ‌ی خواره‌و‌ه زۆر نییه‌‪ ،‬به‌سه‌ر هه‌موو كاروباره‌كاندا ده‌گرن‪ ،‬بزووتنه‌وه‌ك ‌ه بزووتنه‌وه‌یه‌ك ‌ی نه‌ته‌وایه‌ت ‌ی‬ ‫تا وایلێكردبێت بڕیار له‌سه‌ره‌و‌ه بدرێت‌و له‌سه‌ر ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌ش ملمالنێ له‌گ ‌ه ‌ڵ بێت ی��ان چ��ه‌پ‪ ،‬چ ئایدۆلۆژیایه‌ك‬ ‫ئه‌و بڕیارانه‌ش نهێن ‌ی بێت‪ ،‬نه‌خێر نێوان ‌ی كه‌س ‌ه سه‌ربه‌خۆكان ‌ی ناو بزووتنه‌و‌ه ‌ی په‌یڕه‌وده‌كه‌ن‪ ،‬له‌چیه‌و‌ه نزیكن؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئێم ‌ه باس ‌ی ئایدۆلۆژیا‬ ‫سه‌ره‌و‌ه له‌گه‌ڵ كادیره‌كان ‌ی خواره‌وه‌دا گۆڕاندا هه‌یه‌؟‬ ‫تێكه‌اڵوییه‌ك ‌ی زۆر زۆر هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌و قسان ‌ه هیچ ‌ی ناكه‌ین‌و خۆشمان به‌هیچ ئایدۆلۆژیایه‌كه‌و‌ه‬ ‫كاتێك بڕیارێك ده‌ده‌یت‪ ،‬یان ده‌ته‌وێت راس��ت��ن��ی��ن‪ ،‬ب�ه‌ڵ��ك��و ه��ه‌م��وو قسه‌ی نه‌به‌ستووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئه‌وان ‌ه ‌ی له‌بزووتنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫سیاسه‌تێك بگریته‌به‌ر‪ ،‬یان بارودۆخێكت هه‌ڵبه‌ستراون‪ ،‬ئه‌و براده‌رانه‌ش ‌ی كات ‌ی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه ده‌چێت ‌ه ناو ژماره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫گ����ۆڕان ك��ۆب��ون��ه‌ت��ه‌وه‌‪ ،‬هه‌موویان‬ ‫زۆر له‌و كادیر‌ه پێشكه‌وتوان ‌ه ‌ی له‌ده‌ور ‌ی‬ ‫خه‌م ‌ی دروس��ت��ك��ردن� ‌ی ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫ئه‌و بزووتنه‌وه‌یه‌دان‪ ،‬كادیر ‌ی پێشكه‌وتوو‬ ‫كۆیكردونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌وترێت هیچ‬ ‫كاك‬ ‫ڵ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌گ‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫چۆن‬ ‫دی���ارن‪ ،‬ل �ه‌ب��ڕی��اردان‌و به‌ڕێوه‌بردندا‬ ‫دیدگایه‌ك ‌ی روونتان بۆ به‌ڕێوه‌بردن‬ ‫به‌شداریده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫مه‌سعودا مه‌رحه‌بامان نییه‌؟‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬به‌شێك له‌خه‌ڵك‌و‬ ‫س��االر عه‌زیز‪ :‬ئێم ‌ه به‌رنامه‌مان‬ ‫ه له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ه پێمانخۆش ‌‬ ‫هه‌ی ‌‬ ‫مام جه‌اللیشدا هه‌مانبێت هه‌یه‌‪ ،‬هه‌موو به‌رنامه‌كانمان خستۆته‌ڕوو‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تیش ركابه‌ره‌كانتان ره‌خنه‌تان‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی پێشوودا به‌رنام ‌ه ‌ی خۆمان‬ ‫لێده‌گرن‌و ده‌ڵێن لێر‌ه بڕیاردان ته‌نها‬ ‫خسته‌ڕوو‪ ،‬بۆ ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ش به‌رنام ‌ه ‌ی‬ ‫له‌ده‌ست ‌ی نه‌وشیروان مسته‌فادایه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫سیاس ‌ی‌و ئابوور ‌ی‌و كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی خۆمان‬ ‫ناڕوونیه‌ش‪ ،‬هه‌ر بۆئه‌وه‌ی ‌ه تا رووننه‌بێت‬ ‫بۆچوون ‌ی ك ‌ێ وه‌ربگیردرێت‪ ،‬وه‌اڵمتان بۆ خۆ ‌ی له‌مه‌كته‌ب ‌ی سیاس ‌ی یه‌كێتیه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬له‌هه‌موو بواره‌كان ‌ی تر ‌ی ژیاندا‬ ‫هاتوون‌و ئێمه‌ش پێشتر ک ‌ه له‌و ‌ێ بووین‪ ،‬هه‌یه‌‪ ،‬به‌رچاومان روون �ه‌‪ ،‬ئه‌وه‌نه‌بێت‬ ‫ئه‌و قسان ‌ه چییه‌؟‬ ‫‌ك‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫نیی‬ ‫‌نێواندا‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌كمان‬ ‫ه‬ ‫ناكۆكی‬ ‫هیچ‬ ‫ك ‌ه كاتێك هاتین حكومڕان ‌ی له‌م واڵته‌دا‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬هه‌رگیز وانییه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫بڕیارده‌ده‌ین به‌كۆم ‌ه ‌ڵ بڕیارده‌ده‌ین‪ ،‬یه‌ك بیرده‌كه‌ینه‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌ر مه‌سائیل ‌ه بكه‌ین نه‌زانین چۆن چاره‌سه‌ر ‌ی كێش ‌ه ‌ی‬ ‫كاك نه‌وشیروان به‌هیچ شێوه‌یه‌ك شت ‌ی ستراتیجیه‌كان وه‌ك یه‌ك بیرده‌كه‌ینه‌وه‌‪ ،‬كشتوكاڵ ده‌كه‌ین‪ ،‬یان چۆن چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫خۆ ‌ی فه‌رزناكات‪ ،‬له‌كات ‌ی كۆبونه‌وه‌كاندا که‌سمان بیرمان له‌وه‌نه‌كردووه‌ته‌و‌ه كێش ‌ه ‌ی بێكاره‌كان ده‌كه‌ین‪ ،‬یان ئه‌م‬ ‫ئه‌و گوێ له‌هه‌موو ‌ی ده‌گرێت‌و بۆچوون ‌ی خۆمان لێپرسراوێت ‌ی بگرین ‌ه ده‌ست‌و بودج ‌ه زۆر‌و زه‌به‌الح ‌ه ‌ی له‌كوردستاندا‬ ‫گشتیش وه‌رده‌گ���رێ���ت‪ ،‬به‌گشتیش ده‌سه‌اڵتمان هه‌بێت‌و هه‌تاهه‌تای ‌ه ئێم ‌ه هه‌ی ‌ه چ��ۆن ده‌ت��وان��ی��ن وابكه‌ین ك ‌ه‬ ‫لێره‌بین‪ ،‬له‌خود ‌ی كاك نه‌وشیروانه‌و‌ه خه‌ڵك بێپار‌ه نه‌بێت‌و ب��ژی‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫بڕیارده‌ده‌ین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬بۆچ ‌ی ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌ی وا بیرناكاته‌و‌ه تا هه‌موومان‪ ،‬یه‌كێك ئه‌و شتانه‌مان وت��ووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هاتین ‌ه‬ ‫ك��ۆده‌ب��ن��ه‌و‌ه ران��اگ��ه‌ی��ه‌ن��درێ��ت‪ ،‬تا له‌و ره‌خنان ‌ه ‌ی له‌حیزبه‌كان هه‌مانبوو‌ه سه‌ركار پێموابێت حكومڕانیكردن له‌سه‌ر‬ ‫ئێستا حزبه‌كان مه‌كته‌ب ‌ی سیاس ‌ی‌و ئ��ه‌وه‌ب��وو‌ه رێ��گ��ان��اده‌ن گه‌نجه‌كان‌و بنه‌ما ‌ی ئه‌و بۆچوونان ‌ه ‌ی هه‌مان ‌ه كارێك ‌ی‬ ‫سه‌كردایه‌تیان هه‌یه‌‪ ،‬یان رێكخراوه‌كان خه‌ڵك ‌ی ت���از‌ه بێن ‌ه پ��ێ��ش �ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و زه‌حمه‌ت نیه‌‪.‬‬ ‫سكرتاریه‌تیان ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬هه‌ندێكجار حیزبان ‌ه نه‌یانهێشتوو‌ه گۆڕانكار ‌ی‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئێو‌ه باس له‌وه‌ده‌كه‌ن‬ ‫له‌راگه‌یاندنه‌كاندا لێر‌ه ناو ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی بكرێت‌و به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی شارستان ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌گه‌ر حكومڕان ‌ی بگرنه‌ده‌ست واڵت‬ ‫به‌ڕێوه‌بردن ده‌هێنرێت‪ ،‬ئه‌ندامه‌كان ‌ی ئه‌و سه‌رده‌مه‌كه‌دا رێبک ‌هن‌‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه باش ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬ب �ه‌اڵم ركابه‌ره‌كانتان‬ ‫ئه‌نجومه‌ن ‌ه كێن‌و چۆن دیاریكراون؟‬ ‫ئێم ‌ه ماڵمان كراوه‌یه‌‪ ،‬زۆر شه‌فافین‌و ره‌خن ‌ه ‌ی ئه‌وه‌تان لێده‌گرن ك ‌ه ئێو‌ه‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬پێموای ‌ه ئێم ‌ه فێر ‌ی هیچ شتێك ‌ی شاراوه‌مان نییه‌‪ ،‬ئه‌و شتان ‌ه كاتێك له‌ده‌سه‌اڵتدا بوون نه‌تانتوانیو‌ه‬ ‫ئه‌وه‌بووین له‌ناو ئه‌و حیزبانه‌دا مه‌كته‌ب ‌ی پڕوپاگه‌ند‌هن‌‪ ،‬به‌اڵم بڵێ ‌ی ئێم ‌ه له‌سه‌ر گۆڕانكار ‌ی ریشه‌یی‌و سیستم ‌ی حكومڕان ‌ی‬ ‫سیاس ‌ی‌و سه‌ركردایه‌تیه‌ك هه‌بێت‪ ،‬ئێم ‌ه بۆچوونه‌كان جیاوازیمان نییه‌‪ ،‬به‌ته‌ئكید له‌هه‌رێمدا بكه‌ن؟‬ ‫وانین‪ ،‬بڕوامان به‌و شێو‌ه پێكهاته‌ی ‌ه ئێم ‌ه جیاوازیمان هه‌ی ‌ه له‌سه‌ر بۆچوون‪،‬‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬به‌درێژای ‌ی مێژوو ‌ی ئه‌و‬ ‫نییه‌‪ ،‬ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌و‌ه هیچ سوودێك ‌ی له‌سه‌ر مه‌سائیل ‌ی تاكتیكی‌‪ ،‬له‌سه‌ر شت ‌ی حیزب ‌ه ‌ی ك ‌ه خۆمان كارمان تیاكردووه‌‪،‬‬ ‫نیی ‌ه‌و دوورمانده‌خاته‌و‌ه له‌جه‌ماو‌هر‌و رۆژانه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه شتێك ‌ی زۆر ئاساییه‌‪.‬‬ ‫ناكۆك ‌ی هه‌بوو‌ه له‌سه‌ر ئ��ه‌و‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫الی��ه‌ن��گ��ران��م��ان‪ ،‬ب��ۆش��ای��ی �ه‌ك��ی زۆر‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ده‌وترێت رانه‌گه‌یاندن ‌ی شتان ‌ه ‌ی خراپ ‌ه تا باشبكرێت‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫دروستده‌كات له‌نێوانماندا‪ ،‬له‌هه‌مانكات هه‌ئیه‌ت ‌ی سه‌ره‌وه‌‪ ،‬جا ئه‌نجومه‌ن ‌ه یان له‌م سااڵن ‌ه ‌ی دوای��دا‪ ،‬هه‌موومان له‌و‬ ‫بڕوامان به‌شه‌فافیه‌ت هه‌یه‌‪ ،‬كاركردنمان هه‌ر شتێك ‌ی تره‌‪ ،‬به‌شێك ‌ی په‌یوه‌ند ‌ی كه‌سان ‌ه بووین‪ ،‬له‌كاك نه‌وشیروانه‌و‌ه بگر‌ه‬ ‫زۆر دیاره‌‪ ،‬هیچ شتێك ‌ی شاراوه‌مان نییه‌‪ ،‬ب �ه‌وه‌و‌ه هه‌ی ‌ه له‌سه‌ر ئ�ه‌و‌ه كۆك نین تا ئه‌و براده‌ران ‌ه ‌ی له‌مه‌كته‌ب ‌ی سیاس ‌ی‬ ‫جار ‌ی واهه‌ی ‌ه ك ‌ه بڕیارێك ده‌ده‌ین ‪ 50‬له‌كادیر‌ه كۆنه‌كان ك ‌ێ دابنرێت‪ ،‬ئه‌وان ‌ه ‌ی ب��وون‌و پێیانده‌وترێت باڵ ‌ی ریفۆرم‪،‬‬ ‫كه‌س كۆده‌بینه‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێكجار ‪ 40‬كه‌س له‌باڵ ‌ی ریفۆرمه‌و‌ه هاتوون‌و ئه‌وانه‌ش ‌ی له‌ناو حیزبه‌كه‌دا پێشنیارمانكردووه‪،‬‬ ‫یان ‪ 30‬كه‌س یاخود هه‌ندێكجاریش له‌پێشتر‌و ئه‌مدوایه‌ش هاتوون‪ ،‬هه‌روه‌ها به‌ده‌یان وتارمان له‌سه‌ر ئه‌و‌ه نووسیوه‌‪،‬‬ ‫ل ‌ه ‪ 10‬كه‌سدا كۆده‌بێته‌وه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌و ئه‌و كه‌س ‌ه سه‌ربه‌خۆیانه‌ش ‌ی ك ‌ه پێشتر ره‌خنه‌مانگرتوو‌ه له‌شێواز ‌ی حیزبه‌ك ‌ه‌و‬ ‫بنه‌مای ‌ه ‌ی سروشت ‌ی بزووتنه‌وه‌ك ‌ه ‌ی ئێم ‌ه یه‌كێت ‌ی نه‌بوون‌و هاتوون؟‬ ‫له‌شێو‌ه ‌ی به‌ڕێوه‌بردنی‌‪ ،‬له‌په‌یڕه‌و‌ه ‌ی‬ ‫وه‌هایه‌؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬ئه‌وان ‌ه هیچ ‌ی راست ن��اوخ��ۆی‌‪ ،‬ل �ه‌ده‌س �ه‌اڵت � ‌ی تاكه‌كه‌س‪،‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬نابێت هه‌یئه‌تێكتان نییه‌‪ ،‬هه‌موومان كۆكین له‌سه‌ر ئه‌و‌ه ‌ی له‌جۆر ‌ی ئه‌و په‌یوه‌ندی ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬له‌ڕوانینمان‬ ‫ك ‌ه به‌ڕاست ‌ی ده‌بێت ژماره‌یه‌ك ‌ی زۆر بۆ ئاینده‌‪ ،‬قسه‌مانكردووه‌‪ ،‬زۆربه‌ی وتارو‬ ‫هه‌بێت؟‬ ‫ساالر عه‌زیز‪ :‬پرسیاره‌ك ‌ه به‌جێیه‌‪ ،‬له‌كه‌سان ‌ی گه‌نج بهێنین‪ ،‬گه‌نج ‌ی زۆر چاوپێکه‌وتنه‌کانیش یان له‌رۆژنامه‌ی‬ ‫به‌ته‌ئكید ده‌ب��ێ��ت ئ���ه‌و هه‌یئه‌ت ‌ه وشیارمان هه‌یه‌‪ ،‬خه‌ڵك ‌ی جۆراوجۆرمان یه‌کێتی ی��ان ل � ‌ه ته‌له‌فزیۆنه‌کانی‬ ‫ه�ه‌ب��ێ��ت‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێم ‌ه له‌ماوه‌یه‌ك ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬خه‌ڵك هه‌ی ‌ه ك ‌ه یه‌كێت ‌ی نه‌بووه‌‪ ،‬باسمانکردووه‌‪ ،‬ره‌خنه‌مان گرتووه‌و‬ ‫ئینتقالی(گواستنه‌وه‌)دا ده‌ژی��ن‪ ،‬وه‌ك خ�ه‌ڵ��ك ه�ه‌ی� ‌ه س��ه‌ر به‌حیزبێك ‌ی تر ده‌ستمان خستووه‌ت ‌ه سه‌ر کێشه‌کان ئه‌و‬ ‫ئاماژه‌مپێكرد بزووتنه‌وه‌ك ‌ه ‌ی ئێم ‌ه وه‌ك ب��وو‌ه ی��ان بێالیه‌ن ب��ووه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه جگ ‌ه له‌کۆبوونه‌وه‌کان‪.‬‬ ‫هه‌ویرێك وایه‌‪ ،‬له‌رێڕه‌و ‌ی تێكۆشانداین‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه هه‌ڵبژاردنێكمانكرد‪ ،‬هه‌ڵبژاردنێك ‌ی‬ ‫تریشمان له‌پێشه‌‪ ،‬ل �ه‌دوا ‌ی ئ�ه‌و‌ه بیر‬ ‫گومانده‌كه‌ین یه‌كێتی‌ له‌پشت ئه‌و هێرش‌و‬ ‫ل �ه‌وه‌ده‌ك �ه‌ی��ن �ه‌و‌ه بزانین چ جۆرێك‬ ‫ه سه‌ر كادیره‌كانمان‪،‬‬ ‫ه ده‌كرێت ‌‬ ‫هه‌ڕه‌شانه‌وه‌ بێت ك ‌‬ ‫باشه‌‪ ،‬سه‌رکردایه‌تی چۆن رێکبخرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ڵگه‌یه‌كمان پێنیه‌‬ ‫ده‌بێت رێژ‌ه ‌ی كادیر‌ه كۆنه‌كان چه‌ند‬ ‫بێت‪ ،‬تازه‌كان چه‌ند بێت‪ ،‬ئایا ئه‌و‬

‫‪9‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫عیراقـی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪11‬‬

‫به‌ده‌پ ‌ه یه‌كه‌مین كۆنگر‌ه ‌ی خۆ ‌ی به‌ست‬

‫سه‌نـگـه‌رگـواستنـه‌وه‌ی په‌رلـه‌مـانـتـاره‌ عێـراقییـه‌كـان‬ ‫نه‌وزاد سدیق‬

‫گه‌رچی‌ تائێستا ناوی‌ كاندیده‌كانی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ داهاتووی‌ په‌رله‌مانی‌‬ ‫عێراق به‌فه‌رمی رانه‌گه‌یه‌نراوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم دزه‌كردنی‌ هه‌ندێك له‌ناوه‌كان‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ده‌رده‌خ������ات‪ ،‬ژم��اره‌ی��ه‌ك‬ ‫سه‌نگه‌ریان‬ ‫له‌په‌رله‌مانتاره‌كان‬ ‫گواستۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫س��ای��ت�ی‌ ئ��ورن��ی��وزی‌ عێراقی‌‬ ‫ب��ڵ�اوی����ك����رده‌وه‌ "ژم����اره‌ی����ه‌ك‬ ‫له‌په‌رله‌مانتاره‌ دیاره‌كانی‌ ره‌وتی‌‬ ‫س��ه‌در له‌لیسته‌كه‌ی‌ عه‌الویدان‌و‬ ‫له‌په‌رله‌مانتاره‌كانی‌‬ ‫ه �ه‌ن��دێ��ك‬ ‫ئه‌میش له‌لیسته‌كانی‌ ئیئتالفی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ قانون‌و لیسته‌كانی‌ تردا‬ ‫جارێكیتر خۆیان هه‌ڵبژاردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ�ه‌م�ه‌ ج��گ �ه‌ل �ه‌وه‌ی‌ ه�ه‌ن��دێ��ك له‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌ له‌گه‌ڵ‌ به‌جێهێشتنی‌‬ ‫لیسته‌كانیان‪ ،‬هاوپه‌یمانێتی‌‌و لیستی‌‬ ‫نوێیان بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی‌ مانگی‌‬ ‫ئاداری‌ داهاتوو پێكهێناوه‌"‪.‬‬ ‫سایته‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كردوه‌‪،‬‬ ‫شێخ ع�ه‌ب��دول��ه��ادی‌ ده‌راج���ی‌ كه‌‬ ‫سه‌ركرده‌یه‌كی‌ دی��اری‌ شه‌ڕه‌كه‌ی‌‬ ‫نه‌جه‌ف‌و شارۆچكه‌ی‌ سه‌دری‌ ساڵی‌‬ ‫‪2004‬ب���وو‪ ،‬ل��ه‌دژی‌ هێزه‌ عێراقی‌‌و‬ ‫ئه‌مه‌ریكییه‌كان ده‌جه‌نگا ئه‌و كاته‌ی‌‬ ‫ئه‌یاد ع��ه‌الوی‌ س��ه‌رۆك وه‌زیرانی‌‬ ‫عێراق بوو‪ ،‬ئێستا خۆی‌ له‌لیستی‌‬ ‫ج��واڵن��ه‌وه‌ی‌ نیشتمانی‌ عێراقی‪-‬‬ ‫عه‌الویدا‪-‬خۆی‌ كاندید كردووه‌‪.‬‬ ‫ده‌ڕاجی‌ كه‌ وته‌بێژی‌ نووسینگه‌ی‌‬ ‫س���ه‌در‌و ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌ری‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫راگه‌یاندن‌و به‌ڕێوه‌به‌ری‌ نووسینگه‌ی‌‬

‫بازرگانی به‌ده‌نگی ده‌نگده‌ره‌‌و‌ه ده‌کرێت‬

‫شه‌هید سه‌در بوو له‌به‌ری‌ ره‌سافه‌ی‌‬ ‫به‌غدا‌و به‌بیانوی‌ هاندانی‌ كوشتنی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكییه‌كان‌و‬ ‫س����ه‌رب����ازه‌‬ ‫ئامۆژگاریكردنی‌ الوانی‌ ره‌وتی‌ سه‌در‬ ‫بۆ ئ �ه‌وه‌ی‌ به‌گژ ئه‌مه‌ریكییه‌كاندا‬ ‫بچنه‌وه‌‪ ،‬بۆ ماوه‌یه‌ك ده‌ستگیركراو‬ ‫ئێستا ده‌یه‌مین ناوی‌ لیسته‌كه‌ی‌‬ ‫عه‌الوییه‌ له‌شاری‌ به‌غدا‪.‬‬ ‫جگه‌ ل �ه‌م س �ه‌رك��رده‌ دی��اره‌ی‌‬ ‫سه‌در‪ ،‬هه‌ر له‌لیسته‌كه‌ی‌ عه‌الویدا‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی‌ تری‌ ره‌وتی‌ سه‌در‬ ‫ده‌بینرێت كه‌ئه‌ویش فه‌تاح شێخه‌و‬

‫ناوه‌كه‌ی‌ له‌لیسته‌كه‌دا یانزه‌یه‌‪.‬‬ ‫ب����ه‌ش����داری����ك����ردن����ی‌ ئ���ه‌و‬ ‫پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��اران�ه‌ی‌ ره‌وت���ی‌ سه‌در‬ ‫له‌لیستی‌ ت���ردا وای���ك���ردووه‌ كه‌‬ ‫ده‌ستدرێژییان بكرێته‌سه‌رو قسه‌ی‌‬ ‫سوكیان پێبوترێت‪.‬‬ ‫گ���ه‌رچ���ی‌ ن���ازان���رێ���ت بۆچی‌‬ ‫ل�ه‌ل��ی��س��ت�ه‌ك�ه‌ی‌ ره‌وت����ی‌ س���ه‌دردا‬ ‫دوورخراونه‌ته‌وه‌ كه‌ ناوی‌ (ئه‌حرار)‬ ‫ه‌‪ ،‬به‌اڵم موقته‌دا سه‌در سه‌رۆكی‌‬ ‫ره‌وت���ی‌ س��ه‌در له‌به‌یاننامه‌یه‌كدا‬ ‫رایگه‌یاند "خۆپااڵوتنی‌ ئه‌و كه‌سانه‌‬

‫بـێـده‌نـگـی ئـه‌مـه‌ریـكـا‬ ‫له‌داگـیـركـردنـی فه‌كـه‌ی چـوار‬ ‫ئا‪ :‬ده‌ستوور‬

‫ك���ۆت���ای���ی‌ س���اڵ���ی‌ راب�������وردوو‬ ‫له‌پێشهاتێكی‌ چاوه‌ڕواننه‌كراودا‪،‬‬ ‫ئێران ده‌ستیگرت به‌سه‌ر بیری‌ ژماره‌‬ ‫‪4‬ی‌ كێڵگه‌ی‌ فه‌كه‌ی‌ سه‌رسنوریی‌و‬ ‫چاودێرانیش پاساوی‌ ئه‌مه‌ریكا بۆ‬ ‫به‌رگرتن له‌و ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنه‌‬ ‫به‌بیانوی‌ ئ�ه‌وه‌ی‌ ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫په‌یوه‌سته‌ ب�ه‌س�ه‌روه‌ری�ی‌ خاكی‌‬ ‫عێراقه‌وه‌و ئه‌مه‌ریكییه‌كان نایه‌نه‌‬ ‫ن��او م �ه‌س �ه‌ل �ه‌ك �ه‌وه‌و چۆنیه‌تی‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌ بۆ عێراقییه‌كان‬ ‫به‌جێدێڵن‪ ،‬ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و چاودێرانه‌ ده‌ڵێن‪ :‬به‌گوێره‌ی‌‬ ‫رێ��ك��ك �ه‌وت��ن��ن��ام �ه‌ی‌ ستراتیژی‌‬ ‫نێوان ه���ه‌ردوو واڵت‪ ،‬ئه‌مه‌ریكا‬ ‫به‌رپرسیاره‌ له‌پاراستنی‌ ئاسایشی‌‬ ‫ع��ێ��راق‌و س �ه‌روه‌ری �ی‌ خاكه‌كه‌ی‌و‬ ‫رێگرتن له‌هه‌ر ده‌ستوه‌ردانێكی‌‬ ‫بیانی‌‌و ئه‌و واڵته‌ له‌به‌ربه‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫خۆی‌ له‌سه‌ر ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌ هه‌ڵی‌‬ ‫نه‌دایه‌و هێزه‌كانی‌ به‌كارنه‌هێنا بۆ‬ ‫ده‌ركردنی‌ هێزه‌كانی‌ ئێران له‌ناو‬ ‫خاكی‌ عێراقدا‪.‬‬ ‫ب�����اس ل�������ه‌وه‌ش ده‌ك�����ه‌ن‬ ‫"به‌رژه‌وه‌ندی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌وه‌دایه‌‬ ‫كه‌ په‌یوه‌ندی‌ نێوان عێراق‌و ئێران‬ ‫خ��ۆش ن�ه‌ب��ێ�ت‌و الوازب���ێ���ت‪ ،‬له‌و‬ ‫بڕوایه‌شدان ئه‌مه‌ریكاو خۆرئاوا‬ ‫پێیانوایه‌ هه‌ر ملمالنێیه‌كی‌ نێوان‬ ‫واڵت��ان�ی‌ جیهانی‌ سێیه‌م ئه‌گه‌ر‬

‫به‌بێ‌ چاره‌سه‌ر بهێڵرێته‌وه‌ ئه‌وا‬ ‫ورده‌ ورده‌ گه‌وره‌ده‌بێت‌و ره‌وشه‌كه‌‬ ‫به‌ره‌و خراپتر ده‌چێت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كه‌ن‪ ،‬كۆشكی‌‬ ‫سپی‌ له‌دوو پێشهاتی‌ هاوشێوه‌دا‬ ‫ته‌نیا لێدوانێكی‌ ده‌رك����ردووه‌‌و‬ ‫نیگه‌رانی‌ ئه‌مه‌ریكای‌ راگه‌یاندووه‌و‬ ‫داوای‌ له‌هه‌موو الیه‌نه‌كان كرد دان‬ ‫به‌خۆیاندا بگرن‪.‬‬ ‫رۆژی‌ ‪22‬ی‌ مانگی‌ ئه‌یلولی‌‬ ‫ساڵی‌ ‪ ،1980‬كاتێك سوپای عێراق‬ ‫چوونه‌ ناو خاكی‌ ئێرانه‌وه‌‪ ،‬كۆشكی‌‬ ‫سپی‌ داوای‌ له‌سه‌رۆكی‌ عێراق كرد‬ ‫هێزه‌كانی‌ بكێشێته‌وه‌ هۆشیاریدا‬ ‫ك �ه‌ب �ه‌پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌وه‌ رووب�����ه‌ڕووی‌‬ ‫س��زای‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ ده‌بێته‌وه‌‌و‬ ‫وته‌بێژه‌كه‌ی‌ كۆشكی‌ سپی‌ هێنده‌ی‌‬ ‫وت "واش��ن��ت��ۆن نیگه‌رانه‌‌و داوا‬ ‫له‌سه‌رجه‌م الیه‌نه‌كان ده‌كات دان‬ ‫به‌خۆیاندا بگرن‌و ئارام بن"‪.‬‬ ‫ئه‌مه‌ش ل�ه‌الی�ه‌ن سه‌دامه‌وه‌‬ ‫والێكدرایه‌وه‌ كه‌ تیشكی‌ سه‌وزی‌‬ ‫ئ�ه‌و واڵته‌یه‌ ب��ۆئ�ه‌وه‌ی‌ ب��ه‌رده‌وام‬ ‫بێت له‌جه‌نگه‌كه‌ی‌ له‌دژی‌ تاران‌و‬ ‫ئه‌مه‌ریكاش پشتیوانی‌ بێسنووری‌‬ ‫ده‌كات كه‌ هه‌رواش ده‌رچوو‪ .‬هه‌مان‬ ‫پێشهات له‌مه‌سه‌له‌ی‌ داگیركردنی‌‬ ‫كوێت له‌الیه‌ن سه‌دامه‌وه‌ روویدا‬ ‫كاتێك واشنتۆن بێده‌نگی‌ هه‌ڵبژارد‬ ‫ت��ا ك��ار به‌وه‌گه‌یشت ئه‌مه‌ریكا‬ ‫هێزه‌كانی‌ ب��رده‌ ن��او كوێته‌وه‌و‬ ‫ب �ه‌ه �ه‌م��ان ش��ێ��وه‌ س����ه‌دام وای‌‬ ‫لێكدایه‌وه‌ كه‌ئه‌وه‌ تیشكی‌ سه‌وزه‌و‬

‫ئه‌و واڵت �ه‌ رێگری‌ ناكات له‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌ست به‌سه‌ر واڵته‌ دراوسێكه‌یدا‬ ‫بگرێت ت��ا ئ��ه‌و ك��ات �ه‌ی‌ كه‌وته‌‬ ‫ن��او ت�ه‌ڵ�ه‌ك�ه‌وه‌‪ .‬ئ �ه‌و چاودێرانه‌‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ن "ئه‌مه‌ریكا له‌مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫بیره‌نه‌وته‌كه‌ی‌‬ ‫داگ��ی��رك��ردن��ی‌‬ ‫فه‌كه‌دا هه‌مان هه‌ڵوێستی‌ نواند‌و‬ ‫ته‌نیا باسی‌ ل��ه‌رووداوه‌ك��ه‌ كردو‬ ‫هیچ هه‌ڵوێستێكی‌ دیاریكراوی‌‬ ‫رانه‌گه‌یاند به‌و ئومێده‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫نێوان هه‌ردوو واڵت خراپتر ببێت‌و‬ ‫ع��ێ��راق س���ه‌ره‌ڕای‌ بچوكی‌ توانا‬ ‫سه‌ربازییه‌كانی‌ سوپاكه‌ی‌ بخاته‌‬ ‫ئاماده‌باشییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ش بۆ ئ�ه‌وه‌ده‌ك�ه‌ن كه‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا بۆ هه‌ندێك له‌هاوپه‌یمانه‌‬ ‫روونكردوه‌ته‌وه‌‬ ‫ئه‌وروپاییه‌كانی‌‬ ‫"ب �ه‌رده‌وام سعودیه‌ سكااڵ ده‌كات‬ ‫ل��ه‌وه‌ی‌ ده‌س �ه‌اڵت��داران �ی‌ ئێستای‌‬ ‫عێراق په‌یوه‌ندیی باشیان هه‌یه‌‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌ ده‌س��ه‌اڵت��داران��ی‌ ئێران‌و‬ ‫خ���وازی���ارن ه �ه‌ن��دێ��ك پێشهات‬ ‫بێته‌ پێشه‌وه‌ ك �ه‌ ببێته‌ هۆی‌‬ ‫دوورخستنه‌وه‌ی‌ لێپرسراوه‌كانی‌‬ ‫ئ��ێ��س��ت��او ه���ات���ن���ه‌س���ه‌رك���اری‌‬ ‫هه‌ندێك كه‌سی‌ تر كه‌ له‌تاران‬ ‫دووربكه‌ونه‌وه‌"‪.‬‬ ‫س��ه‌ره‌ت��ای‌ مانگی‌ كانوونی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ راب��وردوو‪ 11 ،‬سه‌ربازی‌‬ ‫ئێران ده‌ستیان به‌سه‌ر بیره‌ نه‌وتی‌‬ ‫ژماره‌ ‪4‬ی‌ كێڵكه‌ی‌ نه‌وتی‌ فه‌كه‌دا‬ ‫گرت‌و بۆ ماوه‌یه‌ك ئااڵی‌ واڵته‌كه‌یان‬ ‫به‌سه‌ر بیره‌كه‌دا هه‌ڵكرد‪.‬‬

‫له‌لیستێكی‌ تردا مانای‌ ئه‌وه‌نییه‌ كه‌‬ ‫له‌مان دووركه‌وتوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌توانن له‌داهاتوودا له‌ناو ره‌وتی‌‬ ‫سه‌دردا كاربكه‌ن"‪.‬‬ ‫ه������ه‌ر ل����ه‌چ����وارچ����ێ����وه‌ی‬ ‫سه‌نگه‌رگواستنه‌وه‌ی‌ په‌رله‌مانتاراندا‪،‬‬ ‫جه‌عفه‌ر س��ه‌دری‌ ك��وڕی‌ محه‌مه‌د‬ ‫باقر سه‌دری‌ دامه‌زرێنه‌ری‌ حیزبی‌‬ ‫ده‌عوه‌ له‌لیستی‌ ده‌وڵه‌تی‌ قانونی‌‬ ‫ن��وری‌ مالیكیدا خ��ۆی‌ پااڵوتووه‌و‬ ‫به‌ڕای‌ چاودێران ده‌ستكه‌وتێكه‌ بۆ‬ ‫لیسته‌كه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ جگه‌له‌وه‌ی‌‬

‫له‌بنه‌ماڵه‌یه‌كی‌ ناسراوی‌ شیعه‌یه‌‪،‬‬ ‫خاوه‌نی‌ بڕوانامه‌ی‌ به‌كالۆریۆسه‌‬ ‫له‌كۆلێژی‌ ماف له‌به‌غداو تاقه‌ كوڕی‌‬ ‫محه‌مه‌د باقر سه‌دره‌ كه‌ به‌یه‌كێك‬ ‫له‌بیرمه‌ندو فه‌یله‌سوفه‌ ئیسالمییه‌‬ ‫شیعه‌كان داده‌نرێت‪.‬‬ ‫ب���ه‌ڕای‌ س��ای��ت�ه‌ك�ه‌‪ ،‬ئ��ه‌و ‪12‬‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌ ن��وێ��ی �ه‌ی‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ پێكهێنراوه‌ تا راده‌یه‌ك‬ ‫مۆركی‌ تایه‌فییان كاڵكردووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌وه‌ هه‌ندێك كه‌سایه‌تی‌‬ ‫عه‌لمانی‌ له‌ریزی‌ هاوپه‌یمانێتییه‌‬ ‫ئاینییه‌كانی‌ وه‌كو هاوپه‌یمانێتی‌‬ ‫نیشتمانی‌‌و هاوپه‌یمانێتی‌ ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫قانوندا خۆیان پااڵوتووه‌ له‌وانه‌‬ ‫شه‌ریف عه‌لی‌ بن حسێنی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫جواڵنه‌وه‌ی‌ مه‌له‌كی‌ ده‌ستووریی‌‌و‬ ‫ن��ه‌س��ی��ر چ���ادرچ���ی‌ س���ه‌رۆك���ی‌‬ ‫حیزبی‌ نیشتمانی‌ دیموكراتی‌‌و‬ ‫ن��وری‌ ب �ه‌دران �ی‌ وه‌زی���ری‌ ناوخۆ‬ ‫له‌حكومه‌ته‌كه‌ی‌ ع�ه‌الوی‌‌و حه‌مید‬ ‫ه��ای��س س��ه‌رۆك��ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫رزگاركردن له‌ئه‌نبار‌و هانی‌ ئیدریس‬ ‫كه‌پێشتر له‌لیسته‌كه‌ی‌ عه‌الویدا‬ ‫خۆی‌ پااڵوتبوو له‌گه‌ڵ‌ خالید مه‌ال‬ ‫سه‌رۆكی‌ گردبوونه‌وه‌ی‌ زانایانی‌‬ ‫ع��ێ��راق ك �ه‌ه �ه‌م��ووش��ی��ان سونه‌‬ ‫مه‌زهه‌بن‪ ،‬هه‌روه‌ك هه‌ریه‌ك له‌ژنه‌‬ ‫په‌رله‌مانتار سه‌فیه‌ سوهه‌یل‌و‬ ‫مه‌هدی‌ حافز كه‌ پێشتر له‌لیستی‌‬ ‫عێراقیه‌ی‌ عه‌الویدا خۆیان پااڵوتبوو‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ وجدان میخائیلی‌ وه‌زیری‌‬ ‫م��اف�ی‌ م���رۆڤ له‌هاوپه‌یمانێتی‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ قانونی‌ مالیكیدا خۆیان‬ ‫پااڵوتووه‌‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات ئیبراهیم جه‌عفه‌ری‌‬

‫سه‌رۆك وه‌زیرانی‌ پێشووتری‌ عێراق‬ ‫كه‌ له‌حیزبی‌ ده‌عوه‌ جیابووه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫پێشتر ره‌وتی‌ ئیسالمی‌ نیشتمانی‌‬ ‫پێكهێنابوو‪ ،‬له‌پاڵ‌ موه‌فه‌ق روبه‌یعی‌‬ ‫راوێژكاری‌ ئاسایشی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ پێشوو‬ ‫له‌لیستی‌ هاوپه‌یمانێتی‌ نیشتمانی‌‬ ‫عه‌الویدا خۆیان پااڵوتووه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها هاوپه‌یمانێتی‌ یه‌كێتیی‌‬ ‫عێراقیش كه‌ جه‌واد بوالنی‌ وه‌زیری‌‬ ‫ناوخۆ سه‌رۆكایه‌تی‌ ده‌كات به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌ چه‌ند كه‌سایه‌تییه‌كی‌ تری‌‬ ‫سونه‌كانی‌ له‌خۆگرتووه‌ له‌وانه‌‬ ‫شێخ ئه‌حمه‌د ئه‌بوڕیشه‌ی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫س�ه‌ح��وه‌ك��ان�ی‌ ئ �ه‌ن��ب��ارو ئه‌حمه‌د‬ ‫عه‌بدولغه‌فور سامه‌ڕایی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫دی��وان �ی‌ وه‌ق��ف�ی‌ س��ون�ه‌‪ .‬گه‌رچی‌‬ ‫سه‌نگه‌رگواستنه‌وه‌ی‌‬ ‫دی���ارده‌ی‌‬ ‫عێراقییه‌كان‬ ‫پ��ه‌رل��ه‌م��ان��ت��اره‌‬ ‫چ��اودێ��ران �ی‌ س��ه‌رس��ام ك���ردووه‌و‬ ‫به‌دیارده‌یه‌كی‌ نوێی داده‌نێن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌و دیارده‌یه‌ به‌كه‌می‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان ده‌ب��ی��ن��رێ�ت‌و ب���ه‌ڕای‌‬ ‫چ��اودێ��ران تائێستا هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان كه‌ پارتی‌‌و یه‌كێتیی‌‬ ‫تیایدا بااڵده‌ستن ترازانێكی‌ ئه‌وتۆ‬ ‫له‌ریزه‌كانیدا رووی��ن��ه‌داوه‌و جگه‌‬ ‫له‌ژماره‌یه‌كی‌ كه‌می‌ په‌رله‌مانتاران‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬په‌رله‌مانتارانی‌ لیسته‌كه‌‬ ‫سه‌نگه‌ریان نه‌گواستنه‌وته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌گوێره‌ی‌ ئه‌و ناوانه‌ی‌ تائێستا‬ ‫له‌راگه‌یاندنه‌كاندا باڵوكراونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی‌ لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫جارێكی‌ تر له‌لیستی‌ بزووتنه‌وه‌ی‌‬ ‫گ��ۆڕان��دا خ��ۆی‌ پ���ااڵوت���ووه‌و دوو‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��اری ت��ری��ش ك���ار بۆ‬ ‫سه‌رخستنی‌ ئه‌و لیسته‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫ی گرێبه‌سته‌كان دیارنین‬ ‫تائێستا چاره‌نووس ‌‬ ‫ئا‪ :‬ئاراس حه‌سه‌ن‬

‫ی هه‌نارده‌كردن ‌ی‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت كێش ‌ه ‌‬ ‫نه‌وت ‌ی هه‌رێم له‌ڕێ ‌ی لول ‌ه نه‌وته‌كان ‌ی‬ ‫ب �ه‌غ��داو‌ه چاره‌سه‌ربكرێت‌و بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌ست ‌ه ب �ه‌ره �ه‌م ساڵح سه‌رۆك ‌ی‬ ‫حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم پێشنیازێك ‌ی داوه‌ت ‌ه‬ ‫ی مالیك ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی عێراق‪.‬‬ ‫نور ‌‬ ‫ی ن��ی��وی��ۆرك تایمز‬ ‫رۆژن���ام��� ‌ه ‌‬ ‫ب�ڵاوی��ك��رده‌و‌ه "گ��ه‌رچ�� ‌ی هه‌رێم ‌ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ئ��ارام��ت��ری��ن ناوچه‌ی ‌ه‬ ‫له‌عێراق‪ ،‬ب�ه‌اڵم چاره‌نووس ‌ی سه‌ودا‬ ‫نه‌وتییه‌كان كه‌بای ‌ی ده‌یان ملیار دۆالرن‬ ‫به‌ستراوه‌ته‌و‌ه به‌ملمالنێ ‌ی سیاس ‌ی‬ ‫نێوان هه‌رێم ‌ی كوردستان‌و حكومه‌ت ‌ی‬ ‫ی له‌به‌غدا"‪.‬‬ ‫ناوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گرانت هارمز ‌‬ ‫رۆژنامه‌ك ‌ه له‌زار ‌‬ ‫ی نیكۆو‌ه‬ ‫ی كۆمپانیا ‌‬ ‫ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌ر ‌‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌ی‬ ‫نووسیویه‌ت ‌ی "مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی كۆمپانیا‬ ‫له‌ئێستادا ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ێ پار‌ه ‌‬ ‫ده‌دات"‪ .‬باس ‌ی له‌وه‌شكردووه‌‪ :‬هه‌ندێك‬ ‫ی گرێبه‌ستیان له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫له‌و كۆمپانیایان ‌ه ‌‬ ‫حكومه‌ت ‌ی هه‌رێمدا ئیمزاكردووه‌و‬ ‫ژماره‌یان ده‌گات ‌ه ‪ 30‬كۆمپانیا چه‌ندین‬ ‫ی‬ ‫ملیۆن دۆالریان له‌كه‌رت ‌ی نه‌وت‌و گاز ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێمه‌كه‌دا خستوه‌ته‌گه‌ڕ به‌بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫هیچ قه‌ره‌بویه‌ك بكرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ك ‌ه ئاشكرایكردووه‌‪ :‬به‌م‬ ‫دواییان ‌ه به‌غدا‌و هه‌ولێر له‌سه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫رێككه‌وتوون نه‌وت ‌ی به‌رهه‌مهێنراو ‌‬ ‫ی نه‌رویجی‌‌و‬ ‫ی ‪‌ DNO‬‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ا ‌‬ ‫ی چین‌و‬ ‫ی هاوبه‌ش ‌ی تۆپكۆ ‌‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫توركیا رۆژان ‌ه ‪100‬هه‌زار به‌رمیل نه‌وت‬ ‫له‌ڕێ ‌ی لول ‌ه نه‌وت ‌ی نیشتمانییه‌و‌ه‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه بكه‌ن ك ‌ه له‌مانگ ‌ی‬ ‫هه‌نارد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫تشرین ‌ی یه‌كه‌م ‌ی راب��وردوودا به‌هۆ ‌‬

‫ی‬ ‫رێكنه‌كه‌وتن ‌ی ه�ه‌ردووال له‌سه‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كۆمپانیاكان خه‌رج‬ ‫كامیان پ��ار‌ه ‌‬ ‫ده‌كات راگیراوه‌‪.‬‬ ‫ی نیویۆرك تایمز‪ ،‬بۆ‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن ‌ی ئه‌و كێشه‌ی ‌ه به‌رهه‌م‬ ‫ساڵح س �ه‌رۆك � ‌ی حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم‬ ‫ی مالیك ‌ی‬ ‫پێشنیازێك ‌ی داو‌ه به‌نور ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی عێراق‌و كۆمپانیا ‌‬ ‫ی ئ��ه‌و دوو‬ ‫ی ع��ێ��راق پ���ار‌ه ‌‬ ‫س��ۆم��ۆ ‌‬ ‫كۆمپانیای ‌ه خه‌رج ده‌كات‪.‬‬ ‫ی سلێمانی‌‪،‬‬ ‫ی له‌شار ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫له‌ماڵه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژنامه‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح به‌په‌یامنێر ‌‬ ‫راگه‌یاندوو‌ه "ئه‌و پێشنیاز‌ه عه‌مه‌لییه‌و‬ ‫ژینگه‌یه‌ك ‌ی له‌بار بۆ دروستكردن ‌ی‬ ‫متمان ‌ه له‌نێوان هه‌ردووالدا دروستده‌كات‬ ‫ی چ���اره‌س���ه‌رك���ردن��� ‌ی‬ ‫ب��ه‌ئ��اراس��ت�� ‌ه ‌‬ ‫ی��ه‌ك��ج��اره‌ك�� ‌ی ك��ێ��ش �ه‌ك �ه‌"‪ .‬باس ‌ی‬ ‫له‌وه‌شكردووه‌‪ :‬له‌گ ‌ه ‌ڵ پێشنیازه‌كه‌یدا‬ ‫بۆ مالیكی‌‪ ،‬كۆپییه‌كیش ‌ی له‌گرێبه‌ست ‌ی‬ ‫كۆمپانیاكان ‌ی ‪‌DNO‬و جینێل ئینه‌رج ‌ی‬ ‫ی‬ ‫توركی‌‌و ئه‌داكس پترۆلیۆم ‌ی سویسر ‌‬ ‫ی سینۆپێك ‌ی‬ ‫ك ‌ه دواتر له‌الیه‌ن كۆمپانیا ‌‬ ‫چینییه‌و‌ه كڕراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬هاوپێچكردووه‌و‬ ‫ی له‌گ ‌ه ‌ڵ سه‌رۆك‬ ‫به‌ته‌له‌فۆنیش قس ‌ه ‌‬

‫وه‌زی��ران� ‌ی عێراقدا ك���ردووه‌و ئه‌ویش‬ ‫ی له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫به‌ڵێنیداو‌ه پێشنیازه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی نه‌وتدا‬ ‫حسێن شه‌هرستان ‌ی وه‌زی��ر ‌‬ ‫تاوتوێ بكات‪ .‬سه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫هه‌رێم باس ‌ی له‌وه‌شكردو‌ه مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫به‌شداریكردن ‌ی‬ ‫گرێبه‌سته‌كان ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مهێنان‌و یاسای ‌ی بوون ‌ی یاخود‬ ‫ی‬ ‫نایاسای ‌ی بوون ‌ی ئه‌و گرێبه‌ستان ‌ه ‌‬ ‫هه‌رێم دواتر به‌جیا گفتوگۆیان له‌باره‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرێت‌و نابه‌سترێنه‌و‌ه به‌مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ه�ه‌ن��ارده‌ك��ردن� ‌ی ن �ه‌وت �ه‌وه‌‪ .‬به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی جینێل ‌ی‬ ‫ی كۆمپانیا ‌‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر ‌‬ ‫ی به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫توركیا‪ ،‬پێشنیازه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ده‌ستپێشخه‌رییه‌ك ‌ی باشه‌و رێگه‌خۆش‬ ‫ی ب���ه‌م نزیكان ‌ه‬ ‫ده‌ك����ات ب���ۆئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌نارده‌كردن ‌ی نه‌وت له‌هه‌ردوو كێڵگ ‌ه ‌‬ ‫نه‌وت ‌ی ته‌قت ‌هق‌و تاوك ‌ی ده‌ستپێبكات‬ ‫ی پشكه‌كان ‌ی‬ ‫ك ‌ه خاوه‌ن ‌ی ‪‌%51‬و ‪‌ %25‬‬ ‫ه��ه‌ردوو كێڵگه‌كه‌یه‌‪ .‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی یه‌كێك ‌ی تر له‌كۆمپانیاكان‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫پێیوای ‌ه ئه‌و ده‌ستپێشخه‌ریی ‌ه كێشه‌ك ‌ه‬ ‫چ��اره‌س�ه‌رن��اك��ات‌و مه‌سه‌ل ‌ه دارای��ی‌‌و‬ ‫یاساییه‌كان یه‌كالناكاته‌وه‌‌و كۆتای ‌ی به‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌ی ‌ه ناهێنێت‪.‬‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫ئابووری‬

‫کێڵگه‌ نه‌وتییه‌کانی عێراق‪ ،‬لیکی کۆمپانیا زه‌به‌الحه‌کان ده‌جوڵێنێت‬

‫به‌ به‌های‌ زیاتر له‌ده‌یان ملیار‪ ،‬وه‌به‌رهێنانی‌‬ ‫نـه‌وت له‌عـێــراق ئـه‌نـجـامـده‌درێــت‬ ‫ئا‪ :‬نه‌وزاد سدیق‌و محه‌مه‌د عه‌لی‬

‫ی كه‌مكردنه‌وه‌كان ‌ی‬ ‫ی بردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ل �ه‌دوا ‌‬ ‫ی رۆژئاوا‪2-‬‬ ‫ی قوڕن ‌ه ‌‬ ‫تایبه‌ت به‌ناوچ ‌ه ‌‬ ‫له‌الیه‌ن روسیاوه‌‪ ،‬وه‌به‌رهێنان له‌و‬ ‫ناوچه‌ی ‌ه له‌الیه‌ن كۆمپانیا روسییه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستیپێكرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌ب��ه‌الح�� ‌ی ب���وار ‌‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫نه‌وت ‌ی روس ‌ی (لوك ئۆیڵ)و هاوبه‌ش ‌ه‬ ‫ی (ستات ئۆیل) پێكه‌و‌ه‬ ‫نه‌رویجییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی (‪ )30‬ملیار دۆالر وه‌به‌رهێنان ‌ی‬ ‫به‌به‌ها ‌‬ ‫نه‌وت ئه‌نجامده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫له‌كۆبوونه‌وه‌یدا له‌گه‌ڵ ڤالدیمیر‬ ‫پۆتین ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی واڵته‌ك ‌هی‌‪،‬‬ ‫ڤ��اگ��ی��ت ئ�ه‌ل��ێ��ك��پ��ی��رۆڤ س��ه‌رۆك�� ‌ی‬ ‫ی به‌و‌ه‬ ‫ی كۆمپانیاك ‌ه ئاماژ‌ه ‌‬ ‫جێبه‌جێكار ‌‬ ‫ی رۆژئ��اوا‪ 2-‬له‌سه‌ره‌تادا‬ ‫كرد له‌قوڕن ‌ه ‌‬ ‫(‪ )4.5‬ملیارو سه‌رجه‌میش (‪)30‬‬ ‫ملیار دۆالر خه‌رجده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫كۆمپانیاك ‌ه پالن ‌ی داڕش��ت��وو‌ه له‌و‬ ‫ی نه‌وت لێبدات‪.‬‬ ‫ناوچه‌ی ‌ه (‪ )380‬بیر ‌‬ ‫ی رابردوودا‬ ‫له‌مانگ ‌ی دیسه‌مبه‌ر ‌‬ ‫وه‌زاره‌ت� ‌ی نه‌وت ‌ی عێراق له‌سه‌رجه‌م ‌ی‬ ‫ی ئه‌نجامیدان‬ ‫ئ �ه‌و كه‌مكردنه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی (‪)41.2‬‬ ‫ی به‌بڕ ‌‬ ‫چه‌ندین رووب���ه‌ر ‌‬ ‫ملیار به‌رمیل ‌ی یه‌ده‌ك ‌ی دای� ‌ه (‪)45‬‬ ‫كۆمپانیا ك ‌ه له‌(‪ )23‬واڵت ‌ی جیاجیاو‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌شدارییان ك��ردب��وو‪ ،‬كۆمپانیا ‌‬ ‫زه‌ب���ه‌الح��� ‌ی روس��� ‌ی (ل���وك ئۆیڵ)‬ ‫ی كه‌مكردنه‌وه‌یه‌ك له‌یه‌كێك‬ ‫به‌بردنه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌ناوچ ‌ه هه‌ر‌ه ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان ‌ی عێراق‬ ‫به‌نه‌وت ك ‌ه (‪ )13‬ملیار به‌رمیل نه‌وت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫یه‌ده‌ك ‌ی تێدای ‌ه دووبار‌ه گه‌ڕایه‌و‌ه بوار ‌‬ ‫وه‌به‌رهێنان له‌واڵتدا‪.‬‬

‫ی (لوك ئۆیڵ)‬ ‫هه‌ردوو كۆمپانیا ‌‬ ‫و (ستات ئۆیڵ) رۆژان ‌ه (‪ )18‬ملیۆن‬ ‫به‌رمیل نه‌وت به‌رهه‌مده‌هێنن‪ ،‬بۆ هه‌ر‬ ‫ی قازانج بریت ‌ی ده‌بێت‬ ‫به‌رمیلێكیش بڕ ‌‬ ‫ی (لوك‬ ‫ل �ه‌(‪ )1.15‬دۆالر‪ ،‬كۆمپانیا ‌‬ ‫ی‬ ‫ئۆیڵ) ك ‌ه هاوبه‌ش ‌ی له‌سه‌دا ‪‌ 85‬‬ ‫گروپ ‌ی كۆمپانیاكان ‌ه له‌ناوچه‌كه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ی رۆژئاوا‪2-‬‬ ‫ی ‪ 20‬ساڵ له‌قوڕن ‌ه ‌‬ ‫ماو‌ه ‌‬ ‫كارده‌كات‪ ،‬به‌پێ ‌ی ئه‌و گرێبه‌سته‌ش‬ ‫ك ‌ه له‌نێوان وه‌زاره‌ت ‌ی نه‌وتی‌ عێراق‌و‬ ‫ی‬ ‫ی دووشه‌مم ‌ه ‌‬ ‫كۆمپانیاكه‌دا رۆژ ‌‬ ‫ی ته‌واوبوون ‌ی‬ ‫رابردوو ئیمزا كرا‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی چه‌ند پێنج‬ ‫ئه‌و ماوه‌یه‌ش بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫ساڵێك له‌سه‌ر ی �ه‌ك گرێبه‌سته‌ك ‌ه‬ ‫تازه‌ده‌كرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی (لوك‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت كۆمپانیا ‌‬ ‫ئۆیڵ) ك ‌ه به‌الیه‌ن ‌ی كه‌مه‌و‌ه ‪ 290‬ساڵ‬ ‫ی‬ ‫له‌و ناوچه‌ی ‌ه ده‌مێنێته‌وه‌‪ ،‬سااڵن ‌ه بڕ ‌‬ ‫ی گشتیش‬ ‫(‪ )7.2‬ملیار دۆالرو كۆ ‌‬ ‫ی (‪ )144‬ملیار دۆالر قازانج بكات‪.‬‬ ‫بڕ ‌‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ك � ‌ی دی��ك��ه‌و‌ه دووه‌مین‬ ‫ی ن���ه‌وت له‌جیهاندا‬ ‫ب �ه‌ك��اره��ێ��ن �ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه واڵت�� ‌ی چینه‌‪ ،‬بۆ پڕكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫پێداویستییه‌كان ‌ی ك� ‌ه ب����ه‌رده‌وام‌و‬ ‫به‌خێرایی له‌به‌رزبوونه‌وه‌دای ‌ه مانگ ‌ی‬ ‫ی رابردوو رێككه‌وتننامه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫نۆڤه‌مبه‌ر ‌‬ ‫ی له‌گه‌ڵ عێراقدا مۆركرد‪.‬‬ ‫گه‌ور‌ه ‌‬ ‫ی نه‌وت ‌ی نیشتمان ‌ی چین ‌ی‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫سه‌ر به‌حكومه‌ت ‌ی ئه‌و واڵت� ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی (بریتش په‌تڕۆلیۆم) ‌‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫به‌ریتان ‌ی تایبه‌ت به‌وز‌ه رێككه‌وتننامه‌یان‬ ‫له‌گه‌ڵ حكومه‌ت ‌ی عێراقدا به‌مه‌به‌ست ‌ی‬ ‫وه‌به‌رهێنان له‌یه‌كێك له‌گه‌وره‌ترین‬ ‫كێڵگه‌كان ‌ی ده‌وڵه‌مه‌ند به‌نه‌وت مۆركرد‬ ‫ی ڕومێله‌‪.‬‬ ‫ك ‌ه بریتیی ‌ه ل ‌ه كێڵگ ‌ه ‌‬

‫ی‬ ‫ه واڵت ‌‬ ‫دووه‌مین به‌كارهێنه‌ری‌ نه‌وت له‌جیهاندا ك ‌‬ ‫ی پێداویستییه‌كانی‌ كه‌ به‌رده‌وام‌و‬ ‫چینه‌‪ ،‬بۆ پڕكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی رابردوو‬ ‫به‌خێرایی له‌به‌رزبوونه‌وه‌دایه‌ مانگی‌ نۆڤه‌مبه‌ر ‌‬ ‫رێككه‌وتننامه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ له‌گه‌ڵ عێراقدا مۆركرد‬

‫ب��ه‌پ��ێ�� ‌ی ئ����ه‌م رێككه‌وتن ‌ه‬ ‫ی به‌رهه‌مهێنان ك ‌ه‬ ‫كۆمپانیاكان بڕ ‌‬ ‫ئێستا یه‌ك ملیۆن به‌رمیل ‌ه له‌ڕۆژێكدا‬ ‫بۆ (‪ )2‬ملیۆن‌و (‪ )850‬هه‌زار به‌رمیل‬ ‫له‌ڕۆژێكدا به‌رزده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر به‌پێ ‌ی‬ ‫رێككه‌وتنه‌ك ‌ه (بریتش په‌تڕۆلیۆم)‬ ‫ی نه‌وت ‌ی چین ‌ی‬ ‫ی ‪%38‬و كۆمپانیا ‌‬ ‫بڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪‌ %15‬‬ ‫‪%37‬و حكومه‌ت ‌ی عێراقیش بڕ ‌‬ ‫قازانجه‌ك ‌ه ده‌بات‪ ،‬ئه‌و سه‌رمایه‌ش ‌ی بۆ‬ ‫وه‌به‌رهێنان تێیدا دیاریكراو‌ه بریتیی ‌ه‬ ‫له‌(‪ )15‬ملیار دۆالر‪.‬‬ ‫واڵت � ‌ی چین به‌ئیمزاكردن ‌ی ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی له‌بازاڕ ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫رێككه‌وتننامه‌ی ‌ه جێگ ‌ه ‌‬ ‫نه‌وتی جیهانیدا زیاتر تۆكم ‌ه كرد‪،‬‬ ‫ی نه‌وتی‌و كیمیایی‬ ‫پێشتریش دامه‌زراو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫چین له‌مانگ ‌ی حوزه‌یراندا كۆمپانیا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌به‌رامبه‌ر بڕ ‌‬ ‫(ئه‌داكس پتڕۆڵ) ‌‬ ‫(‪ )7.2‬ملیار دۆالردا كڕیبوو‪ ،‬هاوكات‬ ‫ی نه‌وت‬ ‫ی ب��وار ‌‬ ‫كۆمپانیاكان ‌ی دیك ‌ه ‌‬ ‫ل�ه‌واڵت� ‌ی چین به‌مه‌به‌ست ‌ی له‌كیس‬ ‫ی له‌عێراق‬ ‫نه‌چوون ‌ی ئه‌و وه‌به‌رهێنان ‌ه ‌‬ ‫ئه‌نجامده‌درێت هه‌وڵ بۆ خۆ گونجاندن‬ ‫له‌گه‌ڵ رێككه‌وتننام ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‬ ‫ده‌ده‌ن‪ .‬چ��اوه‌ڕوان��ی��ش ده‌كرێت‬ ‫ی‬ ‫ده‌ركرده‌كان ‌ی واڵت � ‌ی چین له‌بوار ‌‬ ‫وزه‌دا به‌رده‌وامییان هه‌بێت‪.‬‬ ‫ی له‌ساڵ ‌ی ‪1997‬دا‬ ‫ی ئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی به‌عێراق‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان رێگ ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه بكات‪،‬‬ ‫دا ن�ه‌وت ه�ه‌ن��ارد‌ه ‌‬ ‫یه‌كه‌م كۆمپانیا ك ‌ه هات ‌ه نێو عێراقه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫بۆ ئه‌نجامدان ‌ی وه‌به‌رهێنان له‌بوار ‌‬ ‫ی (لوك ئۆیڵ)بوو‪.‬‬ ‫نه‌وتدا‪ ،‬كۆمپانیا ‌‬ ‫(لوك ئۆیڵ) سه‌باره‌ت به‌كاركردن‬ ‫ی رۆژئ���اوا‪ 2-‬له‌گه‌ڵ رژێم ‌ی‬ ‫له‌قوڕن ‌ه ‌‬ ‫ی ئیمزا‬ ‫دیكتاتۆریدا رێككه‌وتننام ‌ه ‌‬ ‫ی داگیركردن ‌ی عێراق‬ ‫كردبوو‪ ،‬به‌اڵم دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌مریكاوه‌‪ ،‬رێككه‌وتننامه‌ك ‌ه ‌‬ ‫نێوان حكومه‌ت ‌ی عێراق‌و كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫هه‌ڵوه‌شێنرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی دا‬ ‫مۆسكۆش تا ئه‌مڕۆ هه‌وڵ ‌ی زۆر ‌‬ ‫ی ئه‌و وه‌به‌رهێنان ‌ه‬ ‫بۆ به‌ده‌ستهێنانه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌و ناوچه‌یه‌داو له‌و پێناوه‌شدا له‌زیاتر‬ ‫ی قه‌رزه‌كان ‌ی سه‌ر‬ ‫له‌(‪ )10‬ملیار دۆالر ‌‬ ‫ئه‌و واڵت ‌ه خۆشبوو‪.‬‬

‫كۆمپانیا گ �ه‌وره‌ك��ان � ‌ی جیهان‬ ‫ی نه‌وت ‌ی عێراق‬ ‫به‌شداری ‌ی له‌بنیاتنانه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‬ ‫چ���اوه‌ڕوان���ده‌ك���رێ���ت گ����ه‌ور‌ه‬ ‫كۆمپانیاكان ‌ی جیهان به‌شداری ‌ی‬ ‫ی ك �ه‌رت � ‌ی نه‌وت ‌ی‬ ‫ل�ه‌ب��ن��ی��ات��ن��ان�ه‌و‌ه ‌‬ ‫عێراقدا بك ‌هن‌و ببێت ‌ه پێشه‌نگ ‌ی واڵت ‌ه‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌كان ‌ی نه‌وت له‌جیهاندا‪.‬‬ ‫ل��ه‌و چ��وارچ��ێ��وه‌ی �ه‌دا‪ ،‬ه���ه‌ردوو‬ ‫ی بریتش په‌تڕۆلیۆم ‌ی‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫ی به‌ڵێنیانداو‌ه‬ ‫به‌ریتان ‌ی‌و شێل ‌ی هۆڵه‌ند ‌‬ ‫ی داهاتوودا‪ ،‬به‌رهه‌م ‌ی‬ ‫ی ده‌ی ‌ه ‌‬ ‫له‌ماو‌ه ‌‬ ‫نه‌وت ‌ی عێراق بگه‌یه‌نن ‌ه پتر له‌‪10‬ملیۆن‬ ‫به‌رمیل نه‌وت له‌رۆژێكدا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫تۆن ‌ی هیوارد سه‌رۆك ‌ی جێبه‌جێكار ‌‬ ‫ی بریتش په‌تڕۆلیۆم ده‌ڵێت‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫ی خوازیار‌ه به‌شداری ‌ی‬ ‫"كۆمپانیاك ‌ه ‌‬ ‫له‌زیادكردن ‌ی به‌رهه‌م ‌ی نه‌وت ‌ی عێراقدا‬ ‫ی ‪ 3‬ملیۆن‬ ‫ب��ك��ات‌و رۆژان��� ‌ه نزیك ‌ه ‌‬ ‫به‌رمیل نه‌وت له‌كێڵگ ‌ه نه‌وتییه‌كاندا‬ ‫به‌رهه‌مبهێنێت"‪ .‬وتیش ‌ی "زیادكردن ‌ی‬ ‫ی به‌رهه‌مهێنان ‌ی نه‌وت ‌ی عێراق‬ ‫توانا ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌شدارییه‌ك ‌ی گرنگ ‌ه له‌كه‌مكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی نێوان ئاست ‌ی به‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫جیاواز ‌‬ ‫ی خواست ‌ی‬ ‫ج��ی��ه��ان � ‌ی‌و ئ���ه‌و ب����ڕ‌ه ‌‬ ‫له‌سه‌ره‌"‪.‬‬ ‫روونیكرده‌و‌ه "كۆمپانیاكان ‌ی نه‌وت‬ ‫به‌وریاییه‌و‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گ ‌ه ‌ڵ كه‌رت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫نه‌وت ‌ی عێراقدا ده‌ك�ه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئ��اس��ت �ه‌ن��گ �ه‌ك��ان ب��وون��ه‌ت�� ‌ه رێگر‬ ‫له‌به‌رده‌م به‌ره‌وپێشچوون ‌ی پالنه‌كان ‌ی‬ ‫ی كه‌رت ‌ی نه‌وتدا"‪.‬‬ ‫بنیاتنانه‌و‌ه ‌‬ ‫ه�����اوارد ئ��ام��اژ‌ه ب���ه‌وه‌ده‌ك���ات‬ ‫ی نه‌وت ‌ی به‌رهه‌مهێنراو‬ ‫"زیادكردن ‌ی بڕ ‌‬ ‫كارێك ‌ی زۆر قورس نیی ‌ه‌و ده‌كرێت تا‬ ‫ساڵ ‌ی ‪ ،2020‬عێراق ببێت ‌ه خاوه‌ن ‌ی‬ ‫‪10‬ملیۆن به‌رمیل نه‌وت له‌رۆژێكدا"‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌و چوارچێوه‌یه‌دا‪ ،‬پیته‌ر‬ ‫ی شێل ‌ی‬ ‫ی كۆمپانیا ‌‬ ‫فۆسه‌ر به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫هۆڵه‌ندی رایگه‌یاند "كۆمپانیاك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌شداری ‌ی له‌په‌ره‌پێدان ‌ی دوو كێڵگ ‌ه ‌‬ ‫نه‌وتدا ده‌كات"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هاوارد‪ ،‬ئاست ‌ی داواكار ‌‬ ‫به‌وت ‌ه ‌‬ ‫جیهان ‌ی له‌سه‌ر نه‌وت تا ‪ 2030‬ده‌گات ‌ه‬

‫ی ‪ 100‬ملیۆن به‌رمیل نه‌وت‬ ‫نزیك ‌ه ‌‬ ‫له‌رۆژێكدا له‌كاتێكدا ئێستا ‪ 85‬ملیۆن‬ ‫به‌رمیله‌‪.‬‬ ‫تائێستا وه‌زاره‌ت ‌ی نه‌وت ‌ی عێراق‪،‬‬ ‫دوو خول ‌ی ئیمزاكردن ‌ی گرێبه‌ست ‌ی‬ ‫نه‌وت ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ كۆمپانیا جیهانییه‌كاندا‬ ‫رێكخستووه‌و ل �ه‌ه �ه‌ردوو خوله‌كه‌دا‬ ‫ژماره‌یه‌ك كۆمپانیا گرێبه‌ستیان له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كه‌دا بۆ په‌ره‌پێدان ‌ی كێڵگ ‌ه‬ ‫نه‌وتییه‌كان به‌تایبه‌ت ‌ی كێڵگه‌كان ‌ی‬ ‫باشوور ئیمزاكردووه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی ئاژانسه‌كان ‌ی هه‌وا ‌ڵ له‌خول ‌ی‬ ‫یه‌كه‌مدا ك ‌ه مانگ ‌ی حوزه‌یران ‌ی ساڵ ‌ی‬ ‫رابوردوو به‌ڕێوه‌چوو‪ ،‬وه‌زاره‌ت ‌ی نه‌وت‬ ‫ی بریتش‬ ‫گرێبه‌ستێك ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ كۆمپانیا ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌تڕۆلیۆم ‌ی به‌ریتان ‌ی‌و كۆمپانیا ‌‬ ‫نه‌وت ‌ی نیشتمان ‌ی چین ‌ی بۆ په‌ره‌پێدان ‌ی‬ ‫ی نه‌وت ‌ی ئیمزاكردو‌وه‌و‬ ‫ی رومێل ‌ه ‌‬ ‫كێڵگ ‌ه ‌‬ ‫له‌خول ‌ی دووه‌میشدا كه‌مانگ ‌ی رابوردوو‬ ‫به‌ڕێوه‌چوو‪ ،‬عێراق گرێبه‌ست ‌ی نه‌وت ‌ی‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ هه‌ریه‌ك له‌كۆمپانیاكان ‌ی شێل ‌ی‬ ‫ی‌و پیترۆناس بۆ په‌ره‌پێدان ‌ی‬ ‫هۆڵه‌ند ‌‬ ‫ی مه‌جنون ئیمزاكرد ك ‌ه به‌یه‌كێك‬ ‫كێڵگ ‌ه ‌‬ ‫له‌گه‌وره‌ترین كێڵگ ‌ه نه‌وتییه‌كان ‌ی‬ ‫جیهان داده‌نرێت‪.‬‬ ‫ی چین ‌ی‌و‬ ‫ه����ه‌روه‌ك كۆمپانیا ‌‬ ‫ی ت��وت��ال� ‌ی فه‌ره‌نسیش‬ ‫كۆمپانیا ‌‬ ‫ی‬ ‫گرێبه‌ست ‌ی پ�ه‌ره‌پ��ێ��دان� ‌ی كێڵگ ‌ه ‌‬ ‫ی بچوكیان بۆ ده‌رچوو‪.‬‬ ‫حه‌لفایا ‌‬ ‫كه‌ناڵ ‌ی ب ‌ی ب ‌ی س ‌ی باڵویكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫كۆمپانیاكان ‌ی جیهان ده‌خوازن له‌كێڵگ ‌ه‬ ‫گه‌وره‌كاندا كاربكه‌ن‪ ،‬بۆی ‌ه له‌هه‌ردوو‬ ‫خوله‌كه‌دا‪ ،‬كۆمپانیاكان رێككه‌وتوون‬ ‫ی‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر پێدان ‌ی ه���ه‌ردوو كێڵگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باكوور‌و باشوور له‌سنور ‌‬ ‫رومێل ‌ه ‌‬

‫‪8‬‬

‫ی‬ ‫ی مه‌جنون له‌سنوور ‌‬ ‫كوێت‌و كێڵگ ‌ه ‌‬ ‫ئێران ك ‌ه مه‌زه‌نده‌ده‌كرێت پتر له‌‪12‬‬ ‫ملیار به‌رمیل نه‌وت ‌ی تێدابێت‪.‬‬ ‫ی چ���اودێ���ران‪ ،‬له‌كێڵگ ‌ه‬ ‫ب����ه‌را ‌‬ ‫گه‌وره‌كاندا كۆمپانیاكان هه‌ل ‌ی قازانجیان‬ ‫زۆرت���ر‌ه وه‌ك له‌كێڵگ ‌ه بچوكه‌كان‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌ی ك � ‌ه ك��ار به‌سیستم ‌ی‬ ‫گرێبه‌ست ‌ی خزمه‌تگوزاری ‌ی هاوبه‌ش‬ ‫ده‌كرێت‌و به‌و پێیه‌ش كۆمپانیاكان‬ ‫ی قازانج ‌ی‬ ‫بڕێك ‌ی دیاریكراو له‌رێژ‌ه ‌‬ ‫نه‌وت ‌ی به‌رهه‌مهێنراویان به‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و چاودێران ‌ه ده‌ڵێن "قه‌بار‌ه ‌‬ ‫كێڵگه‌كان به‌ته‌نیا ب �ه‌س نیی ‌ه بۆ‬ ‫راكێشان ‌ی كۆمپانیاكان‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫باشبوون ‌ی ره‌وش�� ‌ی ئه‌منی یه‌كێك ‌ه‬ ‫له‌هۆكار‌ه گرنگه‌كان ‌ی به‌شداریكردن ‌ی‬ ‫كۆمپانیاكان له‌په‌ره‌پێدان ‌ی كه‌رت ‌ی‬ ‫ی ناوچه‌كان ‌ی‬ ‫ن���ه‌وت‪ ،‬ل��ه‌ب��ه‌رئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫باشوور له‌چاو ناوچه‌كان ‌ی ناوه‌ڕاست‌و‬ ‫خ���ۆرئ���اوا ئ��ارام��ت��ره‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫كۆمپانیاكان ئاماده‌ییان نیشانداو‌ه كار‬ ‫له‌كێڵگه‌كان ‌ی حه‌لفایا‪ ،‬رومێله‌‪ ،‬قوڕنه‌‪،‬‬ ‫ی كێڵگ ‌ه‬ ‫مه‌جنوندا بكه‌ن‪ ،‬به‌پێچه‌وان ‌ه ‌‬ ‫نه‌وتییه‌كان ‌ی خۆرهه‌اڵت ‌ی نزیك دیاله‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫خۆرهه‌اڵت ‌ی به‌غدا ك ‌ه سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫یه‌ده‌گێك ‌ی زۆر نه‌وتییان تێدایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیچ كۆمپانیایه‌ك ئاماده‌نیی ‌ه له‌ئێستادا‬ ‫كار له‌و كێڵگانه‌دا بكات‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژ‌ه بۆ ئ��ه‌وه‌ش ده‌ك��ه‌ن ك ‌ه‬ ‫ی چه‌ندین‬ ‫كه‌رت ‌ی نه‌وت ‌ی عێراق دوا ‌‬ ‫ساڵ له‌شه‌ڕو كاولكاری ‌ی‌و پشتگوێخستن‬ ‫ی چه‌ند ساڵه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی ئابوور ‌‬ ‫ی گه‌مارۆ ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫كۆمپانیا‬ ‫به‌سه‌رمایه‌گوزاریكردن ‌ی‬ ‫بیانییه‌كان نه‌بێت بنیاتنانرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ك هه‌موو سه‌رمایه‌گوزاریییه‌كیش‬ ‫ل��ه‌و ك��ه‌رت��ه‌دا ب �ه‌گ��رن �گ‌و پڕبایه‌خ‬ ‫ی عێراق‬ ‫له‌قه‌ڵه‌مده‌ده‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی له‌نه‌وته‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫ی بودجه‌ك ‌ه ‌‬ ‫‪‌ %90‬‬ ‫ئۆپیك تیشك ‌ی سه‌وز ده‌دات ‌ه عێراق‬ ‫لێپرسراوێك ‌ی ئۆپیك رایگه‌یاند‪:‬‬ ‫عێراق تا چ��وار بۆ پێنج ساڵ ‌ی تر‪،‬‬ ‫پابه‌ند ناكرێت به‌پشك ‌ی به‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫نه‌وته‌وه‌و ئازاد‌ه له‌و ماوه‌یه‌دا رۆژان ‌ه‬ ‫چه‌ند نه‌وت ده‌فرۆشێت‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌نووسیدا‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێك ‌ی‬ ‫ی گشت ‌ی‬ ‫ی ئه‌میندار ‌‬ ‫عه‌بدوڵاڵ ب �ه‌در ‌‬ ‫ی نه‌وت‬ ‫ی واڵتان ‌ی هه‌نارده‌كه‌ر ‌‬ ‫رێكخراو ‌‬ ‫ی پابه‌ندكردن ‌ی عێراق‬ ‫وت ‌ی "مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫به‌سیاسه‌ت ‌ی به‌رهه‌مهێنان ‌ی ئۆپیك‪،‬‬ ‫ی ‪ 4‬بۆ ‪ 5‬ساڵ ده‌خایه‌نێت"‪.‬‬ ‫ماو‌ه ‌‬ ‫وتیش ‌ی "پابه‌ندكردن ‌ی عێراق به‌و‬ ‫سیاسه‌ته‌و‌ه النیكه‌م چوار بۆ پێنج‬ ‫ساڵ ‌ی ده‌وێت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه عێراق یه‌كێك ‌ه‬ ‫ی خۆی‬ ‫له‌دامه‌زرێنه‌ران ‌ی ئۆپیك "‌و بڕوا ‌‬ ‫نیشاندا هه‌ردووال له‌سه‌ر ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫رێكده‌كه‌ون‪.‬‬ ‫ی له‌كاتێكدای ‌ه‬ ‫ی به‌در ‌‬ ‫لێدوانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه وه‌زاره‌ت ‌ی نه‌وت ‌ی عێراق ژماره‌یه‌ك‬ ‫گرێبه‌ست ‌ی به‌مه‌به‌ست ‌ی زیادكردن ‌ی‬ ‫ئاست ‌ی به‌رهه‌مهێنان ‌ینه‌وت ئیمزاكردووه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی حسێن شه‌هرستان ‌ی وه‌زیر ‌‬ ‫به‌وت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌توانێت له‌ماو‌ه ‌‬ ‫نه‌وت‪ ،‬وه‌زاره‌ته‌ك ‌ه ‌‬ ‫چه‌ند ساڵ ‌ی داهاتوودا‪ ،‬رۆژان ‌ه ‪ 6‬ملیۆن‬ ‫به‌رمیل نه‌وت به‌رهه‌مبهێنێت‪.‬‬ ‫ب����ه‌رای‌ چ���اودێ���ران‪ ،‬لێدوانی‌‬ ‫لێپرسراوه‌كه‌ی‌ ئۆپیك‪ ،‬هه‌لێكی‌‬ ‫زێڕینه‌ بۆ عێراق‌و هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ت��ا زۆرت��ری��ن ب��ڕی‌ ن��ه‌وت بفرۆشن‌و‬ ‫داهاته‌كه‌ی‌ له‌بنیاتنانه‌وه‌ی‌ ژێرخانی‌‬ ‫ك �ه‌رت �ی‌ ن���ه‌وت‌و ك�ه‌رت�ه‌ك��ان�ی‌ تردا‬ ‫خه‌رجبكه‌ن‪ ،‬به‌رله‌و‌هی‌ رێكخراوه‌كه‌‬ ‫ب��ڕی‌ نه‌وتی‌ عێراق له‌چوارچێو‌هی‌‬ ‫سیاسه‌تی‌ نه‌وتی‌ خۆیدا وه‌كو واڵته‌‬ ‫ئه‌ندامه‌كانیتر دیاریبكات‪.‬‬

‫ی تر‪،‬‬ ‫ئۆپیك رایگه‌یـــاند‪ :‬عێراق تا چـــوار بۆ پێنج ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫پابه‌ند ناكـــرێت به‌پشـــكی‌ به‌رهه‌مهـــێنان ‌‬ ‫ه‬ ‫نه‌وتــــه‌وه‌و ئــــازاد ‌ه لــــه‌و ماوه‌یــــه‌دا رۆژانـــ ‌‬ ‫چه‌ند نــه‌وت ده‌فرۆشــێت‬

‫‪11‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫کوردستانی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫بــ ‌ه نـیـلـیـسـیــایــان ده‌وت خــوشــکــ ‌ه مـــریــشــک‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪13‬‬

‫ی خـۆی‌ بـه‌سـت‬ ‫بـه‌ده‌پـه‌ یـه‌كـه‌مـیـن كـۆنـگـره‌ ‌‬ ‫ی خه‌فاف‬ ‫ئا‪ :‬محه‌مه‌د عه‌ل ‌‬

‫ی ئاشتی‌و‬ ‫ی شوبات پارت ‌‬ ‫ی یه‌ك ‌‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫ی (ب �ه‌ده‌پ �ه‌) یه‌كه‌مین‬ ‫دیموكراس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌شار ‌‬ ‫ی نائاسایی خۆ ‌‬ ‫كۆنگر‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توركیا به‌دروشم ‌‬ ‫ی پایته‌خت ‌‬ ‫ئه‌نقه‌ر‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بخه‌ین ‌ه سه‌ر سیاسه‌ت ‌‬ ‫دیموكراس ‌‬ ‫ی به‌ست ك ‌ه به‌جۆش‌و‬ ‫دیموكراس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆره‌وه‌و به‌هه‌ڵواسین ‌‬ ‫خرۆشێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عه‌بدوڵاڵ ئۆجاالن‌و وێن ‌ه ‌‬ ‫وێن ‌ه ‌‬ ‫كه‌له‌پچه‌كراوه‌كان‬ ‫ب �ه‌ده‌پ �ه‌ی��ی � ‌ه‬ ‫ی كۆنگره‌كه‌دا‬ ‫ی هۆڵ ‌‬ ‫به‌دیواره‌كان ‌‬ ‫ده‌ستیپێكرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ركرده‌كان ‌‬ ‫ه���ه‌ری���ه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی داخ�����راو‪ ،‬ئه‌ندامان ‌‬ ‫ده‌ت���ه‌پ��� ‌ه ‌‬ ‫ی ئاشتی‌‪،‬‬ ‫ی ئاشتی‌‪ ،‬دایكان ‌‬ ‫گروپه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌‬ ‫ژم��اره‌ی �ه‌ك رێكخراو ‌‬ ‫ی پارت ‌ه‬ ‫مه‌ده‌نی‌و سه‌ندیكاو نوێنه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مانتاران ‌‬ ‫سیاسییه‌كان‪،‬‬ ‫به‌ده‌په‌‪ ،‬س �ه‌رۆك شاره‌وانییه‌كان‌و‬ ‫ی به‌ناوبانگ له‌یال‬ ‫سیاسه‌تمه‌دار ‌‬ ‫زان��ا‪ ،‬ه�ه‌ری�ه‌ك له‌ئه‌حمه‌د تورك‌و‬ ‫ی‬ ‫ی كار ‌‬ ‫ئایسه‌ل توغڵوك ك ‌ه قه‌ده‌غ ‌ه ‌‬ ‫سیاسییان لێكراو‌ه به‌شدارییان‬ ‫له‌كۆنگره‌كه‌دا كرد‪.‬‬ ‫ێ مه‌ك ‌ه روو‬ ‫"ئه‌ردۆگان‪ ..‬وامان ل ‌‬ ‫له‌شاخ بكه‌ین"‬ ‫ی‬ ‫ی كۆنگره‌كه‌دا ناو ‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ه��ه‌ری��ه‌ك ل��ه‌س��ه‌رۆك ش��اره‌وان��ی‌و‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرس ‌ه بااڵ ده‌ستگیركراوه‌كان ‌‬ ‫ی "‬ ‫پارته‌ك ‌ه خوێنرایه‌وه‌و دروشم ‌‬ ‫ئه‌ردۆگان سه‌رت سوڕ نه‌مێنێ‌‪ ،‬وامان‬ ‫ێ مه‌ك ‌ه روو له‌شاخ بكه‌ین" له‌الیه‌ن‬ ‫ل‌‬ ‫ئاماده‌بووانه‌و‌ه وترایه‌وه‌‪ ،‬هه‌ریه‌ك‬ ‫له‌سه‌الحه‌دین ده‌میرتاش‌و گیولتان‬ ‫ی به‌ده‌پ ‌ه وه‌ك‬ ‫كشاناك په‌رله‌مانتاران ‌‬ ‫ی ناسێنران‬ ‫ی هاوسه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫پاڵێوراوان ‌‬ ‫ك ‌ه دوات��ر له‌الیه‌ن ‪ 457‬نوێنه‌ره‌و‌ه‬ ‫ده‌نگیان بۆ دراو هه‌ر له‌كۆنگره‌كه‌شدا‬ ‫ی‬ ‫ی ناوخۆ ‌‬ ‫ی ل �ه‌پ �ه‌ی��ڕه‌و ‌‬ ‫گ��ۆڕان��ك��ار ‌‬ ‫پ��ارت �ه‌ك �ه‌دا ئ�ه‌ن��ج��ام��درا ك � ‌ه تێیدا‬ ‫ی چه‌سپێنرا‬ ‫ی هاوسه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫سیستم ‌‬ ‫ك � ‌ه بریتیی ‌ه ل���ه‌دوو ه��اوس��ه‌رۆك‌و‬ ‫جێگره‌كانیان‪.‬‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‬ ‫"پێویست ‌ه ئۆجاالن قس ‌ه ‌‬ ‫بكرێت"‬ ‫سه‌واهیر بایندر په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫به‌ده‌په‌ كه‌ له‌كۆنگره‌دا به‌سه‌رۆكی‌‬ ‫دی��وان��ی‌ س �ه‌رۆك��ای �ه‌ت �ی‌ پارته‌كه‌‬ ‫ه��ه‌ڵ��ب��ژێ��ردرا‪ ،‬ل��ه‌وت��ه‌ی��ه‌ك��دا كه‌‬ ‫به‌شی‌ یه‌كه‌می‌ به‌زمانی‌ كوردی‌‬ ‫پێشكه‌شكرد‪ ،‬رایگه‌یاند ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌ویسترێ‌ كێشه‌ی‌ كورد به‌ڕاستی‌‬ ‫چاره‌سه‌ری‌ بۆ بدۆزرێته‌وه‌‪ ،‬یه‌كێك‬

‫ئه‌ندامانی به‌ده‌په‌ له‌کۆنگره‌که‌دا‬

‫له‌و الیه‌نانه‌ی‌ كه‌ پێویسته‌ قسه‌ی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ بكرێت ئۆجاالنه‌‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫جه‌ختی‌ له‌سه‌ر ئ�ه‌وه‌ ك��رده‌وه‌ كه‌‬ ‫توركیا پێویستی‌ زۆری‌ به‌ئاشتی‌و‬ ‫دیموكراسییه‌‪ ،‬بایندر ئاماژه‌ی‌ بۆ‬ ‫ره‌شبگیرییه‌كانی‌ ئاكه‌په‌ كردو وتی‌‬ ‫"ئه‌گه‌ر ده‌ت��ان�ه‌وێ‌ ل�ه‌و رێگه‌یه‌وه‌‬ ‫خۆتان بسه‌پێنن‪ ،‬ئ �ه‌وا پێویسته‌‬ ‫ئه‌وه‌ بزانن ئه‌وانه‌ی‌ پێش ئێوه‌ش كه‌‬ ‫وه‌ك ئێوه‌ ره‌فتاریان كرد‪ ،‬له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ئه‌نجامدانی‌ كوده‌تای‌ سیاسییه‌وه‌‬ ‫ناگه‌نه‌ ئامانجه‌كانتان"‪.‬‬ ‫ی كورده‌"‬ ‫"ئامانج له‌ناوبردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ده‌میر چه‌لیك سه‌رۆك ‌‬ ‫ی به‌ده‌پ ‌ه له‌وته‌یه‌كدا وه‌ك‬ ‫ئێستا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دواتر ‌‬ ‫ئاماژه‌یه‌ك بۆ ئه‌م هه‌ڵمه‌تان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫هێز‌ه ئه‌منییه‌كان رایگه‌یاند "كوێ ‌‬ ‫ی پێو‌ه دیاره‌؟‬ ‫كه‌له‌پچه‌كان دیموكراس ‌‬ ‫ی ك ‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫ی دادپه‌روه‌رییه‌؟ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كوێ ‌‬ ‫ی كورده‌‪ ،‬به‌ش‬ ‫سڕینه‌وه‌و له‌ناوبردن ‌‬ ‫ی ئه‌و هێز‌ه رێكخراوه‌ی ‌ه‬ ‫به‌شكردن ‌‬

‫ك ‌ه هه‌یه‌تی‌"‪ ،‬دوات��ری��ش گیولتان‬ ‫ی‬ ‫ی هاوسه‌رۆك ‌‬ ‫كشاناك پ��اڵ��ێ��وراو ‌‬ ‫ی ئاكه‌پ ‌ه‬ ‫به‌ده‌پ ‌ه رایگه‌یاند "حكومه‌ت ‌‬ ‫ی ‪ 8‬ساڵ ‌ه ده‌سه‌اڵتداره‌‪،‬‬ ‫ك ‌ه م��او‌ه ‌‬ ‫ی سیاسی‌و‬ ‫بۆت ‌ه ده‌سه‌اڵتی كوده‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌گه‌یشتن ‌ه چاره‌سه‌رو سڕینه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه بۆ ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر هه‌موو هه‌له‌كان ‌‬ ‫ره‌خ��س��او‌ه ل �ه‌ده‌س��ت��داوه‌‪ .‬هه‌روه‌ك‬ ‫ی ئاكه‌په‌دا‬ ‫ی فه‌رمانڕه‌وایه‌ت ‌‬ ‫له‌سه‌رده‌م ‌‬ ‫ی ده‌ریكردوون‬ ‫ی ئه‌و یاسایان ‌ه ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ماف‌و ئازادییه‌كان سنورداركراون‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئاگربه‌ستدا هه‌ڵمه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجامداوه‌و هه‌نگاو ‌‬ ‫س �ه‌رب��از ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫ی كێش ‌ه ‌‬ ‫ب��ه‌ره‌و چ��اره‌س �ه‌ر ‌‬ ‫ی پێدا "ئێم ‌ه‬ ‫نه‌ناوه‌"‪ ،‬كشاناك درێژ‌ه ‌‬ ‫له‌و شتانه‌و‌ه ك ‌ه به‌سه‌رمان هاتوو‌ه‬ ‫تێده‌گه‌ین ك ‌ه ئاكه‌په‌و كوده‌تاچییه‌كان‬ ‫ی نیی ‌ه واز‬ ‫له‌یه‌ك به‌ره‌دان‪ ،‬ئاكه‌پ ‌ه نیاز ‌‬ ‫ی لێكردن‌و سڕینه‌و‌ه‬ ‫ی نكوڵ ‌‬ ‫له‌سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد به‌شێوازێك ‌‬ ‫بێنێت‌و كێش ‌ه ‌‬ ‫ی چاره‌سه‌ر بكات"‪.‬‬ ‫دیموكراس ‌‬

‫ی به‌ده‌پ ‌ه‬ ‫ی هاوسه‌رۆك ‌‬ ‫پاڵێوراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌وه‌شكرد‪ :‬ئه‌وان هه‌وڵ ‌‬ ‫ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیموكراس ‌‬ ‫زۆر ده‌ده‌ن ك ‌ه سیاسه‌ت ‌‬ ‫به‌ره‌و پێش به‌رن‌و سیاس ‌هت‌و خه‌ڵك‬ ‫به‌یه‌كتر بگه‌یه‌ننه‌وه‌و هه‌موو چین‌و‬ ‫ی كۆمه‌ڵگ ‌ه رێكبخه‌ن بۆ‬ ‫توێژه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسی‌‪ ،‬وت ‌‬ ‫ی ك��ار ‌‬ ‫ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئۆپۆزسیۆن ‌‬ ‫ی دایك ‌‬ ‫"به‌ده‌پ ‌ه پارت ‌‬ ‫دیموكراتی توركیایه‌"‪.‬‬ ‫ی ئاكه‌پ ‌ه‬ ‫"گه‌له‌كه‌مان له‌ده‌ست ‌‬ ‫رزگارده‌كه‌ین"‬ ‫س���ه‌الح���ه‌دی���ن ده‌م���ی���رت���اش‬ ‫ی به‌ده‌په‌ش‬ ‫ی هاوسه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫پاڵێوراو ‌‬ ‫له‌وته‌یه‌كیدا رایگه‌یاند "هه‌موو ئه‌و‬ ‫ی وا ده‌زانن ئاكه‌پ ‌ه به‌ته‌نهاو‬ ‫كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌خۆیه‌و‌ه ده‌توانێت چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ك��ێ��ش�ه‌ك��ان ب��ك��ات خه‌یاڵپاڵون‌و‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ش‬ ‫هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنراون‪،‬‬ ‫له‌م قۆناغه‌دا ك ‌ه له‌به‌رده‌مماندای ‌ه‬ ‫ی ده‌بێت‬ ‫سه‌ره‌كیترین سیاسه‌تمان بریت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌له‌كه‌مان له‌ده‌ست ‌‬ ‫له‌ڕزگاركردن ‌‬

‫ئاكه‌په‌"‪ .‬ده‌میرتاش به‌ڵێنیشی دا‬ ‫ی‬ ‫ی كراوه‌ت ‌ه ده‌ست ‌‬ ‫ئه‌و كه‌له‌پچان ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ئه‌وان‪ ،‬ده‌ریانبێنن‌و بیكه‌ن ‌ه مل ‌‬ ‫ی ئاكه‌پ ‌ه هه‌یه‌تی‌‪.‬‬ ‫عه‌قڵییه‌ت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێگه‌یشتن ‌‬ ‫وتیشی "بنه‌ما ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێم ‌ه بریتیی ‌ه له‌و‌ه ‌‬ ‫دیموكراس ‌‬ ‫ده‌وڵ �ه‌ت له‌پیرۆزبوون ده‌ربهێنین‌و‬ ‫ی خه‌ڵك‪ ،‬ببین ‌ه‬ ‫بیكه‌ین ‌ه خزمه‌تكار ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراوێك ده‌وڵ��ه‌ت له‌ئامرازێك ‌‬ ‫فه‌رمانڕه‌وایه‌تی‌و فشاره‌و‌ه بكه‌ین ‌ه‬ ‫ی رێكخراو"‪.‬‬ ‫ی دیموكراس ‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی وته‌كانیدا‬ ‫ی دیك ‌ه ‌‬ ‫له‌به‌شێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زیندانیكردن ‌‬ ‫ده‌میرتاش له‌بار‌ه ‌‬ ‫مندااڵنه‌و‌ه رایگه‌یاند‪ :‬ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌ت‬ ‫ی مندااڵن‬ ‫ی بكات له‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌یه‌وێت رێگر ‌‬ ‫ی تێبگرن‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان به‌رد ‌‬ ‫با چكلێت‌و میزه‌اڵن نه‌به‌خشێته‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌ریاندا‪ ،‬با بێت‌و قوتابخان ‌ه بكاته‌و‌ه‬ ‫ی خۆیان‌و‬ ‫ی ئه‌و مندااڵن ‌ه به‌زمان ‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی زان��س�ی‌و به‌خۆڕایی‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫بخوێنن‪ .‬سه‌الحه‌دین ده‌میرتاش داوا ‌‬

‫مـیـدیـــــاو ئـــۆپــۆزیــســیـــۆن‌و ده‌ســـه‌اڵت‬ ‫ئه‌حمه‌د ئاڵتان‪ .‬رۆژنام ‌ه ‌ی ته‌ره‌ف ‌ی تورك ‌ی‬

‫"رووخ���س���ار"ی‌ س��وپ��ای �ه‌ك ب��ه‌درۆ‬ ‫ناپارێزرێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌گه‌ڵ هه‌ر‬ ‫درۆیكدا هێنده‌ی‌ دیكه‌ رووخساره‌كه‌‬ ‫تێكده‌چێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر سوپا بیه‌وێت‬ ‫رووخ��س��اری‌ بپارێزێت له‌سیاسه‌ت‬ ‫ده‌چێته‌ ده‌ره‌وه‌و كۆده‌تاچییه‌كان‬ ‫ده‌سگیرده‌كات‌و راده‌ستی‌ دادگایان‬ ‫ده‌ك���ات‌و راستییه‌كان ب��ۆ خه‌ڵك‬ ‫ئاشكراده‌كات‪.‬‬ ‫ئایا به‌نكوڵی‌ ك��ردن له‌بوونی‌‬ ‫(ژی���ت���ه‌م) ك��ه‌ ه�����ه‌زاران كه‌سی‌‬ ‫له‌باشووری‌ خۆرهه‌اڵت كوشتووه‌‪،‬‬ ‫توانی رووخساری‌ بپارێزێت؟ ئایا‬ ‫ك��ه‌س ب��ه‌و قسانه‌ ب���ڕوای‌ كرد؟‬ ‫ب��ه‌داخ��ه‌وه‌ سوپاكه‌مان نه‌خۆش‬

‫كه‌وتوه‌‪.‬‬ ‫خولیای‌ سیاسه‌ت‌و سووربونی‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌سه‌اڵت‌و ته‌ماحی‌ ده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫واڵت به‌موڵكی‌ خۆ زانین‪ ،‬سوپای‌‬ ‫نه‌خۆشخستووه‌‪.‬‬ ‫بێگومان لێره‌دا ته‌نیا تاوانی‌‬ ‫سوپا نییه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر له‌ناو سوپای‌‬ ‫واڵتێكدا بێویژدانیه‌ك كه‌ پالنی‌‬ ‫ته‌قاندنه‌وه‌ی‌ م��زگ�ه‌وت دابڕێژێت‬ ‫به‌بێ‌ دوودڵ �ی‌ سه‌رهه‌ڵبدات‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫میدیای‌ ئه‌و واڵته‌ش رۆڵ له‌ناو ئه‌و‬ ‫خراپه‌كارییه‌دا ده‌گێڕێت‪ ،‬له‌هیچ‬ ‫واڵتێكدا كه‌ خاوه‌نی‌ میدیاكی‌ راست‌و‬ ‫دروستبێت "كۆده‌تا" ناكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌م كارمه‌ندانه‌ی‌ میدیا كه‌ دژی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ خۆیانن‌و خه‌ڵكی‌ خۆیان‬ ‫به‌بچوك ده‌بینن‪ ،‬له‌الیه‌كه‌وه‌ خۆیان‬ ‫به‌چمكی‌ جه‌نه‌راڵه‌كاندا هه‌ڵواسیوه‌و‬

‫له‌الیه‌كی‌ دیكه‌وه‌ ده‌یانه‌وێت وه‌ك‬ ‫دیموكراتخواز ببینرێن‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫پالنی‌ كۆده‌تادا له‌ئه‌ركانی گشتی‌‬ ‫زی��ات��ر ده‌ل��ه‌رزێ��ن‪ ،‬ل�ه‌ب��ری‌ ئ��ه‌وه‌ی‌‬ ‫داواب���ك���ه‌ن راس��ت��ی‌ ئ���ه‌م پالنه‌‬ ‫ئاشكرابكرێت‪ ،‬له‌سوپا ده‌پاڕێنه‌وه‌‬ ‫هه‌واڵه‌كه‌ ب�ه‌درۆب��خ��ات�ه‌وه‌‪ ،‬له‌بری‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ده‌نگێكی‌ مه‌ردو بڵند دژی‌‬ ‫كۆده‌تا بوه‌ستنه‌وه‌‪ ،‬ده‌پرسن چۆن‬ ‫ئه‌و به‌ڵگه‌نامه‌ی‌ پالنه‌ دزه‌یكرد بۆ‬

‫رۆژنامه‌ی‌ ته‌ره‌ف‪ ،‬له‌م واڵته‌ هه‌ژاره‌دا‬ ‫چوار جار كۆده‌تا كراوه‌‪ ،‬له‌كامیاندا‬ ‫میدیا ه��اوك��اری‌ ن��ه‌ك��ردووه‌؟ ئه‌و‬ ‫ئه‌ندامانه‌ی‌ میدیا له‌بری‌ ئه‌وه‌ی‌ دژی‌‬ ‫كۆده‌تابن‪ ،‬دژی‌ هه‌واڵی‌ ئه‌نجامدانی‌‬ ‫كۆده‌تان‪.‬‬ ‫ئ��ه‌گ��ه‌ر م��ی��دی��ا واب��ێ��ت‪،‬ئ��ه‌ی‌‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن چ��ۆن �ه‌؟ ئ��ای��ا یه‌ك‬ ‫ورته‌تان له‌سه‌رۆكی‌ پارتی‌ گه‌لی‌‬ ‫ك��ۆم��اری‌ بیسته‌وه‌ ك �ه‌ زوو زوو‬

‫ئیدی‌ ده‌بێت ئه‌م واڵته‌ بگۆڕین‪،‬‬ ‫ده‌بێت ده‌ستوور‌و یاساو سوپاو سیاسه‌ته‌كه‌ی‌ به‌راست‌و‬ ‫دروستی‌ دابڕێژینه‌وه‌‬

‫راده‌كات بۆ دادگای‌ ده‌ستووری‌و دژی‌‬ ‫دادگاییكردنی‌ سه‌ربازه‌كانه‌ له‌دادگا‬ ‫مه‌ده‌نییه‌كان‪ ،‬پارتێكی‌ گ��ه‌وره‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و پیاوانه‌ی‌ كه‌ "مزگه‌وت‬ ‫ده‌ته‌قێننه‌وه‌" بێده‌نگ وه‌ستاوه‌‪،‬‬ ‫پیاو شه‌رم دایده‌گرێت كه‌ قسه‌یه‌ك‬ ‫بكات‪ ،‬ئه‌و وتاره‌ ئاگراویانه‌ی‌ ده‌یداو‬ ‫محامێتی‌ بۆ ئه‌رگه‌نه‌كۆن ده‌كرد‬ ‫كه‌ پیالنی‌ كۆده‌تای‌ بینی‌ له‌كوێوه‌‬ ‫ونبوو؟‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت �ی‌ سیاسی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫پالنی‌ ك��ۆده‌ت��اك�ه‌ وه‌ستاوه‌ته‌وه‌و‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ لێده‌گرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ به‌س‬ ‫نییه‌‪ ،‬ده‌سه‌اڵت ده‌بێت تۆمه‌تباران‬ ‫ره‌وانه‌ی‌ دادگا بكات‌و ئه‌ركی‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ئه‌و بنچینه‌ نه‌خۆش‌و كۆده‌تاچێتیه‌ی‌‬ ‫سوپا بگۆڕێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌سه‌اڵت‬ ‫تا زووه‌ ه�ه‌وڵ��ن�ه‌دات بۆ گۆڕینی‌‬

‫ی‬ ‫ی هه‌موو سه‌ربازان ‌‬ ‫له‌دایك‌و باوكان ‌‬ ‫ی توركیاو گه‌ریالكان كرد ك ‌ه‬ ‫سوپا ‌‬ ‫ی رۆڵه‌كانیان‬ ‫ی مردن ‌‬ ‫چیتر ته‌ماشاچ ‌‬ ‫نه‌بن‪ ،‬چونك ‌ه كۆتاییهێنان به‌م جه‌نگ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌پێش هه‌موو كه‌سێكه‌و‌ه ماف ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وانه‌و پێویست ‌ه به‌دوایدا بڕۆن‪ ،‬وت ‌‬ ‫ی ئاشتیی ‌ه‬ ‫"ئێستا په‌كه‌ك ‌ه ئاماد‌ه ‌‬ ‫ی لێكردوو‌ه دایكانن‪،‬‬ ‫ی ك ‌ه وا ‌‬ ‫ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫پێویست ‌ه ده‌وڵه‌تیش ناچار بكه‌ن بۆ‬ ‫ئه‌و كاره‌"‪.‬‬ ‫سه‌الحه‌دین ده‌میرتاش بوو‬ ‫ی به‌ده‌پ ‌ه‬ ‫به‌سه‌رۆك ‌‬ ‫ی كۆنگره‌كه‌دا‬ ‫ی رۆژ ‌‬ ‫له‌ئێوار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ن���گ���دان ل��ه‌س��ه‌ر پاڵێوراوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫هاوسه‌رۆكایه‌تی‌و ئه‌ندامان ‌‬ ‫ناوه‌ندیی ده‌ستیپێكردو هه‌ریه‌ك‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌الحه‌دین ده‌میرتاش به‌سه‌رۆك ‌‬ ‫ی ئاشتی‌و دیموكراسی‌و‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫گیولته‌ن كشاناك بوو‌ه هاوسه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫پارته‌ك ‌ه‌و دواتریش ئه‌ندام ‌ه بااڵكان ‌‬ ‫پارته‌ك ‌ه هه‌ڵبژێردران‪.‬‬

‫ده‌س��ت��وور‪ ،‬ئ �ه‌وا كوده‌تاچی‌ نوێ‌‬ ‫پالنی‌ نوێ‌ داده‌ڕێژێت‪.‬‬ ‫بێده‌نگبوون له‌به‌رامبه‌ر داخستنی‌‬ ‫ده‌ت �ه‌پ �ه‌‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك نابێت كۆسپ‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئاگری‌ تیماركردنی‌ داوای‌‬ ‫نوێ‌ دژ به‌داخستنی‌ خۆتان‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ده‌ستووریش نه‌گۆڕن كۆسپ دروست‬ ‫نابێت له‌به‌رده‌م ئاماده‌كردنی‌ پالنی‌‬ ‫نوێ‌‪.‬‬ ‫ئیدی‌ ده‌بێت ئه‌م واڵته‌ بگۆڕین‪،‬‬ ‫ده‌بێت ده‌س��ت��وور‌و یاساو سوپاو‬ ‫سیاسه‌ته‌كه‌ی‌ به‌راست‌و دروستی‌‬ ‫دابڕێژینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ته‌مه‌نی‌ خۆمان به‌كوده‌تا هیچ‌و‬ ‫پوچه‌كان به‌سه‌ربرد‪ ،‬هیچ نه‌بێت‬ ‫با منداڵه‌كانمان له‌واڵتێكی‌ راست‌و‬ ‫دروستدا بژین‪.‬‬ ‫و‪ :‬كامه‌ران ئه‌حمه‌د حه‌مه‌د‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫کوردستانی‬

‫‪10‬‬

‫"خه‌ڵك له‌لێكترازان‌و شه‌ڕی ناو حیزبه‌كانی رۆژهه‌اڵت ناڕازین"‬

‫دكتۆر گوڵموراد مورادی نووسه‌ر‌و توێژه‌ری كورد بۆ ده‌ستوور‬ ‫سازدانی‪ :‬هیوا سه‌لیمی‬

‫دك��ت��ۆر گ��وڵ��م��وراد م���ورادی نووس ‌هر‌و‬ ‫ت��وێ��ژه‌ری ك��ورد له‌چاوپێكه‌وتنێك ‌ی‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌ی ده‌ستووردا ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات‬ ‫به‌شدارینه‌كردن ‌ی چاالكان ‌ه ‌ی خه‌ڵك ‌ی‬ ‫كوردستان له‌ناڕه‌زایه‌تیه‌كان ‌ی ئێراندا‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه ئۆپۆزیسیۆن ‌ی‬ ‫ئێران ‌ی هه‌مان بۆچوون ‌ی ده‌سه‌اڵتداران ‌ی‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌مه‌ڕ كێش ‌ه ‌ی كورد‪ .‬‬ ‫گوڵموراد ده‌ڵێت هێز‌ه كوردییه‌كان‬ ‫ل�ه‌ه�ه‌م��وو ه��ێ��ز‌ه ئۆپۆزیسیۆنه‌كان ‌ی‬ ‫تر ‌ی ئێران زیاتر سه‌رنج ‌ی كۆمه‌ڵگا ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیان بۆسه‌ر سته‌مه‌كان ‌ی كۆمار ‌ی‬ ‫ئیسالم ‌ی راكێشاوه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب��ارودۆخ��ی كۆمه‌ڵگای‬ ‫ئێران چ��ۆن ده‌بینن‌و ب �ه‌ب��ڕوای ئێو‌ه‬ ‫درێ��ژه‌ی ئه‌م بارودۆخ ‌ه چ ئه‌نجامێكی‬ ‫لێده‌كه‌وێته‌وه‌؟‬ ‫د‪.‬گوڵموراد م��ورادی‪ :‬به‌بڕوای من‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌ی ئه‌م پرسیار‌ه دوو الیه‌نی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ل�ه‌الی�ه‌ك�ه‌و‌ه ب��ارودۆخ �ه‌ك � ‌ه زۆر‬ ‫قه‌یراناوی‌و مه‌ترسیداره‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫حكومه‌تی ئێران تۆقاو‌ه‌و بۆ مانه‌و‌ه ده‌ست‬ ‫بۆ هه‌ر تاوانێك ده‌ب��ات‪ ،‬ئ�ه‌وان الوانی‬ ‫ئاشتیخواز‌و ناڕازی به‌سته‌م ده‌دۆزنه‌و‌ه‌و‬ ‫ده‌ستگیریان ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌ژێر ئه‌شكه‌نجه‌دا‬ ‫ده‌یانكوژن‪ ،‬ی��ان به‌په‌تی سێداره‌یان‬ ‫ده‌سپێرن‪ ،‬نمونه‌ی به‌رچاو بۆ ئه‌م بابه‌ته‌‪ ،‬‬ ‫ئه‌م مانگانه‌ی دوایی گه‌نجه‌كانی ئێران ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئه‌م له‌سێداره‌دراوان ‌ه هیچ تاوانێكیان‬ ‫به‌غه‌یری ن��اڕه‌زای �ه‌ت��ی ئاشتیخوازان ‌ه‬ ‫ب�ه‌ن��ای�ه‌ك��س��ان��ی��ی�ه‌ك��ان‪ ،‬ن��اڕه‌زای��ه‌ت��ی‬ ‫به‌ساخته‌كاری له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌و نه‌بوونی‬ ‫ئ���ازادی‌و ن��اڕه‌زای�ه‌ت��ی به‌ده‌سه‌اڵتداری‬ ‫دیكتاتۆریی ره‌ها‪ ،‬نه‌بوو‌ه‌و نییه‌‪.‬‬ ‫ل��ه‌الی��ه‌ك��ی��ت��ره‌و‌ه ب���ارودۆخ���ه‌ك��� ‌ه‬ ‫هیوابه‌خش‌و دڵخۆشكه‌ره‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫ك ‌ه سه‌رجه‌می نه‌ته‌وه‌كانی ئێران‌و زیاتر‬ ‫له‌هه‌مووان كوڕان‌و كچانی گه‌نجی واڵت‬

‫دکتۆر گوڵموراد مورادی‬

‫ده‌زانن ك ‌ه چیان ده‌وێت‪ ،‬هیچ هه‌ڕه‌ش ‌ه‌و‬ ‫سه‌ركوتێك ناتوانێ وه‌ك له‌مپه‌رێك‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رده‌م خواست ‌ه ره‌واك��ان��ی ئه‌وان‬ ‫بوه‌ستێته‌وه‌‪ ،‬كیانووش ئاسای یارسانی‌و‬ ‫موجته‌با كرماشانی كورد‪ ،‬له‌پاڵ نیدا ئاغا‬ ‫سوڵتانی فارس‌و ته‌رانه‌ی ئازه‌رباینجانی‬ ‫له‌رێگه‌ی ئ��ازادی��دا گیانیان به‌ختكرد‪،‬‬ ‫گه‌نجانی ئێم ‌ه ب�ه‌ئ��اش��ك��را رێبه‌ری‬ ‫ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی شه‌قامیان له‌ئه‌ستۆدایه‌‪،‬‬ ‫ه�ه‌ر ب�ه‌و ه��ۆك��اره‌ش حكومه‌تی ئێران‬ ‫تۆقاو‌ه‌و به‌چاوی خۆی ده‌یبینێت ك ‌ه‬ ‫ن�ه‌وه‌ی نوێی دوای��ی شۆڕشی ئیسالمی‬ ‫س����ه‌ره‌ڕای پ�����ه‌روه‌رده‌ی سه‌داسه‌دی‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ریاندا وه‌ستاونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫چه‌رخی مه‌زنی ش��ۆڕش رێكه‌وتووه‌‪،‬‬ ‫ب��ه‌ره‌وپ��ێ��ش ده‌ڕوات‌و گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌سته‌مه‌‪ ،‬ه �ه‌ر به‌شێوه‌ی ش��ای ئه‌و‬ ‫سه‌رده‌مه‌ی ئێران ده‌نگی شۆڕشی گه‌النی‬ ‫ئێرانی بیست‌و خه‌ڵكی شۆڕشگێر راویان‬ ‫نا‪ ،‬ئێستاش خامنه‌یی‌و الیه‌نگره‌كانی‬ ‫چاره‌نووسێكی باشتر له‌شایان نابێت‪،‬‬

‫كه‌وات ‌ه پێویست ‌ه ده‌نگی خه‌ڵكی ناڕازی‌و‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی به‌ندكراوان‌و له‌سێداره‌دراوان‬ ‫به‌گوێی جیهان بگه‌یه‌ندرێت‪ ،‬تا به‌فشاری‬ ‫پێویست له‌سه‌ر رێبه‌رانی سیاسیی ئێران‬ ‫به‌ر به‌له‌سێداره‌دان‌و گرتنی گه‌نجه‌كان‬ ‫بگیرێت‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ 8 :‬م��ان��گ�� ‌ه ب��اس‬ ‫له‌پێداویستیی به‌شداری كورد له‌م پرۆس ‌ه‬ ‫سیاسی ‌ه تازه‌ی ‌ه ده‌كرێ‌و كه‌چی شتێكی‬ ‫ئه‌وتۆ نابینرێت‪ ،‬ئایا ب�ه‌ب��ڕوای ئێو‌ه‬ ‫بارودۆخه‌ك ‌ه هه‌ر به‌مشێوه‌ی ‌ه ده‌مێنێته‌وه‌؟‬ ‫هه‌نگاوه‌كانی كورد بۆ به‌شداریكردنی له‌م‬ ‫پرۆسه‌ی ‌ه ده‌بێ چی بێ؟‬ ‫د‪.‬گوڵموراد م��ورادی‪ :‬پرسیارێكی‬ ‫گرنگه‌‪ ،‬راس��ت� ‌ه ك��ورد به‌شدارییه‌كی‬ ‫الوازی له‌خه‌باتی سه‌رتاسه‌ری كردووه‌‪،‬‬ ‫كه‌چی له‌هه‌موو ك�ه‌س زیاتر له‌كورد‬ ‫ت��رس��اون‪ ،‬ب �ه‌درێ��ژای��ی ئ �ه‌م ‪ 30‬ساڵ ‌ه‬ ‫زۆرت��ری��ن ژم����اره‌ی ه��ێ��زی چه‌كداری‬ ‫حكومه‌تی ئێران له‌كوردستان بووه‌‪،‬‬ ‫ه�ه‌وڵ��دراو‌ه هه‌ر ده‌نگێكی ن��اڕازی كپ‬

‫بكرێت‌و زۆرترین ئاماری ده‌ستدرێژی‌و‬ ‫ئه‌تككردن له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵته‌و‌ه بۆ سه‌ر‬ ‫كچان‌و ژنانی كوردستان بووه‌‪ ،‬هه‌ر له‌م‬ ‫‪ 8‬مانگه‌ی راب���ردوو زۆرت��ری��ن ژماره‌ی‬ ‫ده‌ستگیركراوه‌كان‌و ئه‌شكه‌نجه‌دراوه‌كان‌و‬ ‫له‌سێداره‌دان له‌كوردستان بووه‌‪ .‬وانیشان‬ ‫ده‌درێ��ت ك ‌ه ته‌نیا دوژمنی حكومه‌ت‬ ‫كورده‌كانن‪ .‬كاتێك ك ‌ه رژێم گه‌نجه‌كان‬ ‫ته‌نیا به‌هۆكاری ئه‌ندامبوون له‌حیزبێكی‬ ‫سیاسیی ك����وردی ل���ه‌س���ێ���داره‌ده‌دا‪،‬‬ ‫به‌شداریكردنی چاالكانه‌ی جه‌ماوه‌ری‬ ‫زۆر به‌تووندتر له‌هه‌موو شوێنێك وه‌اڵم‬ ‫ده‌درێته‌وه‌‪ ،‬به‌بڕوای من یه‌كه‌مین هۆكار‬ ‫له‌به‌شداری الوازی كورد‪ ،‬بۆ داخراوبوونی‬ ‫زیاتری كوردستان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ .‬دووه‌مین‬ ‫هۆكار‪ ،‬بۆ به‌رچاوته‌نگی ئۆپۆزیسیۆنی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی بااڵده‌ست‌و چه‌شنی دروشمه‌كانی‬ ‫ئه‌وان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ .‬ئاشكرای ‌ه ك ‌ه تاكێكی‬ ‫جیا له‌نه‌ته‌وه‌ی بااڵده‌ست ك ‌ه ده‌بینێت‬ ‫رێبه‌رانی حكومه‌تی ئێران‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫به‌شێك له‌ئۆپۆزیسیۆنی دژی حكومه‌تیش‬ ‫هه‌موو نه‌ته‌وه‌كانی ئێران به‌فارسه‌و‌ه‬ ‫گرێده‌ده‌ن‪ ،‬نامه‌سئوالن ‌ه ده‌سته‌واژه‌ی‬ ‫ن�ه‌ت�ه‌وه‌ی ئێران له‌جێگه‌ی ئێرانێكی‬ ‫فره‌نه‌ته‌و‌ه داده‌نێن‪ ،‬چ چاوه‌ڕوانییه‌ك‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌وه‌ی ك ‌ه كورد‌و نه‌ته‌وه‌كانی دیك ‌ه‬ ‫به‌شداری چاالكان ‌ه بكه‌ن‪ ،‬ئه‌زموونی تاڵی‬ ‫شۆڕشی ‪ 79‬له‌بیر نه‌كراوه‌‪ ،‬ئێم ‌ه هه‌ر‬ ‫ل ‌ه ئێستاو‌ه هه‌ڕه‌شه‌كانی "داریوشی‬ ‫هومایون" ده‌بینین ك ‌ه ئه‌و‌ه ده‌گه‌ینێ‬ ‫له‌ئه‌گه‌ری دانی ماف به‌نه‌ته‌وه‌بنده‌سته‌كان‬ ‫له‌چه‌شنی هاوسه‌نگه‌رێكی حكومه‌تی‬ ‫ئێرانی شه‌ڕ ده‌كات‪....‬سه‌ره‌ڕای هه‌مووی‬ ‫ئه‌مان ‌ه گه‌نج ‌ه شۆڕشگێڕه‌كانی كورد پێ‬ ‫به‌پێی الوانی دیكه‌ی نه‌ته‌وه‌كانی ئێران‬ ‫له‌خه‌باتی شار‌ه گه‌وره‌كان‌و زانكۆكان‬ ‫به‌شداریان ك��ردوو‌ه‌و ده‌یك ‌هن‌و ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌باشی ده‌بیندرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئێم ‌ه‬ ‫بمانه‌وێ سه‌رجه‌می خه‌ڵكی نه‌ته‌وه‌كانی‬ ‫ئێران بانگهێشتی شه‌قامه‌كان بكه‌ین‪،‬‬ ‫پێویستمان ب � ‌ه به‌خشینی ئومێد‌و‬

‫پێناسه‌یه‌كی واقعیی ‌ه بۆ ئه‌م نه‌ته‌وان ‌ه‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ن هێز‌ه چاالكه‌كانی نه‌ته‌وه‌ی‬ ‫بااڵده‌ست‪ ،‬به‌گشتی له‌و بڕوایه‌دام ك ‌ه‬ ‫رۆشنبیران‌و چاالكوانی كورد شانبه‌شانی‬ ‫سه‌رجه‌می خه‌باتكارانی ئێران قاره‌مانان ‌ه‬ ‫خ�ه‌ب��ات ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئ �ه‌م خه‌بات ‌ه‬ ‫گشتگیر نه‌بوو‌ه‌و ئه‌وه‌ش بۆ ئه‌و هۆكاران ‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه ئاماژه‌م پێدا‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬رۆڵ��ی ئۆپۆزیسیۆنی‬ ‫كوردی ئێرانی وه‌ك دیموكرات‌و كۆمه‌ڵ ‌ه‬ ‫له‌م ده‌وره‌یه‌دا چۆن ده‌بینیت‪ ،‬ئایا حیزب ‌ه‬ ‫كوردییه‌كان توانیویان ‌ه ده‌وری واقعیی‬ ‫خۆیان بگێڕن؟‬ ‫د‪ .‬گ��وڵ��م��وراد م����ورادی‪ :‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بمانه‌وێ هه‌ڵسه‌نگاندنێك له‌نێوان حیزب ‌ه‬ ‫كوردییه‌كانی وه‌ك كۆمه‌ڵ ‌ه‌و دیموكرات‌و‪..‬‬ ‫هتد له‌گه‌ڵ حیزبه‌كانی دیكه‌ی ئێران‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬بێگومان حیزب‌و رێكخراو‌ه‬ ‫ك��وردی��ی �ه‌ك��ان چ��االك��ت��رن‌و له‌پێوه‌ند‬ ‫به‌ناساندنی بزووتنه‌وه‌ی ناوخۆی ئێران‬ ‫به‌كۆمه‌ڵگای جیهانی له‌ریزی پێشه‌وه‌دان‪،‬‬ ‫ئاشكرای ‌ه ك ‌ه پێش له‌هه‌ر هه‌ڵسه‌نگاندنێك‬ ‫ده‌ب��ێ ه�ه‌م��وو الیه‌نه‌كانی ئ �ه‌م كار‌ه‬ ‫له‌به‌رچاو بگیرێت‪ ،‬بارودۆخی حیزبه‌كان‪،‬‬ ‫وشیاری رێبه‌رانیان‪ ،‬جه‌ماوه‌ری ئه‌ندام‌و‬ ‫الیه‌نگریان‪ ،‬ژماره‌ی كۆچب ‌هر‌و راكردووانی‬ ‫سیاسی‪ ،‬رێژه‌ی چه‌ندایه‌تی‌و چۆنایه‌تی‬ ‫حیزبه‌كان‌و زۆر هۆكاری دیكه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫هۆكاران ‌ه كاریگه‌ریه‌كی به‌رچاویان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی گشتیی چاالكیی سه‌رجه‌می‬ ‫حیزب ‌ه كوردییه‌كان‌و به‌تایبه‌ت دیموكرات‌و‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه له‌دژی رژێمی دیكتاتۆری كۆماری‬ ‫ئیسالمی به‌رچاو‌ه‌و جێگه‌ی پێزانین‪،‬‬ ‫ته‌نیا شتێك ك ‌ه من‌و سه‌دان كوردی وه‌ك‬ ‫من له‌داهاتووی بزووتنه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ری‬ ‫نیگه‌ران ده‌كات‪ ،‬نه‌بوونی یه‌كێتی له‌نێوان‬ ‫رێكخراو‌ه سیاسییه‌كان‌و ئینشقاق‌و‬ ‫جیابوونه‌و‌ه جیاجیاكان له‌نێوان به‌شێك‬ ‫له‌م حیزب ‌ه كوردیانه‌یه‌‪ ،‬ئه‌م حیزبان ‌ه‬ ‫ل �ه‌ئ �ه‌گ �ه‌ری هه‌نگاونان له‌ئاراسته‌ی‬ ‫یه‌كیه‌تی‌و به‌رگرتن به‌لێكترازان‌و ئینشقاق‪،‬‬

‫ده‌توانن رۆڵی مێژوویی خۆیان له‌پێناو‬ ‫دابینكردنی خواسته‌كانی نه‌ته‌وه‌ی كورد‬ ‫بنوێنن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬حیزب ‌ه كوردییه‌كان له‌ئێران‬ ‫خۆیان وه‌ك نوێنه‌ری به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‬ ‫گه‌لی ك��ورد پێناس ‌ه ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬كه‌چی‬ ‫خه‌ڵكی كوردستان له‌كارنامه‌ی حیزبه‌كان‬ ‫له‌م ساته‌وه‌خته‌دا رازی نین‪ ،‬به‌رای ئێو‌ه‬ ‫ئه‌م وه‌زع ‌ه چ كاریگه‌رییه‌ك له‌سه‌ر فه‌زای‬ ‫سیاسیی كوردستان داده‌نێت؟‬ ‫د‪ .‬گوڵموراد مورادی‪ :‬وه‌اڵمدانه‌و‌ه‬ ‫به‌م پرسیار‌ه له‌چه‌ند رسته‌ی به‌رته‌سكدا‬ ‫وه‌اڵم نادرێته‌و‌ه‌و پێویستی به‌شیكاری‌و‬ ‫لێكدانه‌وه‌ی چڕوپڕه‌‪ ،‬حیزب ‌ه كوردییه‌كان‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای هه‌موو كه‌موكوڕییه‌كانیان‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی چین‌و توێژ‌ه جیاجیاكانی‬ ‫خه‌ڵكی كوردستان ده‌كه‌ن‪ ،‬زۆربه‌ی ئه‌م‬ ‫حیزبانه‌ش له‌دڵه‌و‌ه ده‌یانه‌وێ ك ‌ه گرێدراو‬ ‫به‌واڵتێكی سێیه‌مه‌و‌ه نه‌بن‪ ،‬ئه‌م بابه‌ته‌ش‬ ‫رۆڵێكی به‌رچاوی له‌كێشه‌ی مادی ئه‌م‬ ‫حیزبان ‌ه بوو‌ه بۆ چاالكیی‌و هه‌ڵسورانی‬ ‫زیاتر‪ ،‬من له‌م دواییان ‌ه له‌به‌رنامه‌یه‌كی‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی یه‌كێك له‌كه‌ناڵ ‌ه كوردییه‌كان‬ ‫به‌شداریمكرد‌و به‌رپرسی ئه‌و ته‌له‌فزیۆن ‌ه‬ ‫باسی له‌وه‌ده‌كرد ك ‌ه له‌قه‌یرانی مادیدان‪،‬‬ ‫له‌ئه‌گه‌ری یارمه‌تی‌و پشتیوانی نه‌كردنی‬ ‫خه‌ڵك ناچارن كه‌ناڵه‌ك ‌ه دابخه‌ن‪ ،‬به‌و‬ ‫پێی ‌ه زه‌رووریی ‌ه ك ‌ه خه‌ڵكی كوردستان‬ ‫ده‌رك ب���ه‌ب���ارودۆخ‌و جێگ ‌ه‌وپێگه‌ی‬ ‫حیزب ‌ه ك��وردی��ی�ه‌ك��ان ب��ك �ه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫خه‌ڵك له‌كارنامه‌ی حیزبه‌كان ناڕازیین‪،‬‬ ‫به‌بڕوای من بۆ په‌رشوباڵوی ل ‌ه ئه‌نجامی‬ ‫لێكترازان‌و ئینشقاق‌و شه‌ڕی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫نێو حیزبه‌كان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك بۆ‬ ‫چه‌شنی هه‌ڵسوران‌و چاالكیی سیاسیی‬ ‫ئه‌وان له‌دژی حكومه‌تی ئێران‪ ،‬ئاشكرای ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئه‌م جیابوونه‌وان ‌ه‌و شه‌ڕی ده‌سه‌اڵت‬ ‫له‌نێو حیزبه‌كان كاریگه‌ری نه‌رێنی له‌سه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵگای كوردی داده‌نێت‪ ،‬بزووتنه‌و‌ه‬ ‫الواز ده‌كات‌و دوژمن خۆشحاڵ ده‌كات‌و‬ ‫ئێمه‌ش ئه‌وه‌مان ناوێ‪.‬‬

‫لـه‌یــادی دامـه‌زرانـدنـیــدا‬

‫كـۆمـاری ئـیـسـالمـی لـه‌خـرۆشـانـه‌وه‌ی شـه‌قـامـه‌كـان نـیـگــه‌رانـــ ‌ه‬ ‫سازدانی‪ :‬هیوا سه‌لیمی‬

‫ن��اڕازی��ی�ه‌ك��ان ل�ه‌ئ��ێ��ران خ��ۆی��ان بۆ‬ ‫رووبه‌ڕووبونه‌وه‌یه‌كی نوێ ئاماده‌‬ ‫ده‌كه‌ن‌و رۆژی ‪22‬ی رێبه‌ندانیان ( ‪11‬ی‬ ‫شوبات)‪ ،‬واته‌ ساڵرۆژی به‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫گه‌یشتنی كۆماری ئیسالمیان بۆ ئه‌م‬ ‫مه‌به‌سته‌ دیاریكردووه‌‪ ،‬حكومه‌تی‬ ‫ئێرانیش له‌به‌رامبه‌ردا به‌كه‌ڵكوه‌رگرتن‬ ‫ل �ه‌ه �ه‌م��وو ئ��ام��ڕازه‌ك��ان له‌هه‌وڵی‬ ‫به‌رگرتن به‌خۆپیشاندانی ناڕازیان له‌و‬ ‫رۆژه‌دایه‌‪.‬‬ ‫میرحسێنی موسه‌وی‌‌و كه‌ڕوبی‬ ‫بانگهێشتی جه‌ماوه‌ر بۆ خۆپیشاندان‬ ‫ده‌كه‌ن‬ ‫له‌چه‌ند رۆژی راب��ردوو زۆربه‌ی‬ ‫ك�ه‌ن��اڵ�ه‌ك��ان��ی راگ��ه‌ی��ان��دن پرسی‬ ‫پاشه‌كشه‌ی رێبه‌رانی سه‌وز له‌ئێرانیان‬ ‫وروژاند‪ ،‬به‌گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ دیمانه‌یه‌كی‬ ‫رۆژن��ام��ه‌وان��ی ك��ه‌ڕوب��ی‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫چه‌ندین هه‌واڵ‌و راپۆرتی ماڵپه‌ڕه‌كانی‬ ‫سه‌ربه‌باڵی ئه‌حمه‌دینه‌ژاد له‌مباره‌وه‌‪،‬‬ ‫باسیان له‌ئه‌گه‌ره‌كانی پاشه‌كشه‌ی‬ ‫رێبه‌رانی سه‌وز له‌به‌رامبه‌ر خامنه‌یی‌و‬ ‫ئه‌حمه‌دینه‌ژاددا‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ی‌‬ ‫كرد‪ ،‬به‌اڵم پاش له‌سێداره‌دانی دوو‬

‫چاالكی سیاسیی به‌ناوه‌كانی محه‌مه‌د‬ ‫ره‌زا عه‌لی زه‌مانی‌و ئارشی ره‌حمانی‬ ‫به‌تۆمه‌تی ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی ئه‌م‬ ‫چه‌ند مانگه‌‪ ،‬كه‌ڕوبی‌و موسه‌وی‌ ئه‌م‬ ‫له‌سێداره‌دانه‌یان ئیدانه‌كرد‌و داوایان‬ ‫له‌جه‌ماوه‌ر كرد كه‌ ل��ه‌رۆژی ‪22‬ی‬ ‫رێبه‌ندان به‌شداری له‌خۆپیشاندانه‌كان‬ ‫بكه‌نـ‪ ،‬به‌پێی راپۆرتێكی ماڵپه‌ڕی‬ ‫كه‌لیمه‌‪ ،‬ك �ه‌ م��اڵ��پ �ه‌ڕی فه‌رمیی‬ ‫میرحسێنی موسه‌وییه‌‪ ،‬سه‌رله‌به‌یانی‬ ‫رۆژی شه‌ممه‌ هه‌ر دوو پاڵێوراوه‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫ن��اڕازی��ی��ه‌ك��ه‌ی‬ ‫خولی ده‌ی �ه‌م��ی س���ه‌رۆك كۆماری‬ ‫ئێران له‌ماڵی كه‌ڕوبی كۆبوونه‌وه‌‌و‬ ‫له‌سێداره‌دانه‌كانی ئه‌م دواییانه‌یان‬ ‫له‌راگه‌یه‌ندراوێكی‬ ‫ئیدانه‌كردووه‌‪،‬‬ ‫دواتری موسه‌وی‌‌و كه‌ڕوبی بانگهێشتی‬ ‫خه‌ڵك ده‌كرێت كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫به‌رباڵو له‌خۆپیشاندانی رۆژی ‪22‬ی‬ ‫رێبه‌ندان به‌شداریبكه‌ن‪ .‬له‌الیه‌كیتره‌وه‌‬ ‫بزووتنه‌وه‌ی سه‌وز له‌رێگه‌ی تۆڕه‌‬ ‫ئینته‌رنێته‌وه‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی‬ ‫ب�ه‌ش��ێ��وه‌ی�ه‌ك��ی ب��ه‌رب�ڵاو خه‌ریكی‬ ‫خۆئاماده‌كردن بۆ به‌شداریكردن‬ ‫له‌خۆپیشاندانه‌كانی ئ�ه‌و رۆژه‌دا‪،‬‬ ‫كه‌مپه‌ینێكی به‌رباڵو بۆ زیاتر هاندانی‬ ‫جه‌ماوه‌ر دروستكراوه‌‪.‬‬

‫هیدایه‌تی ق���ادری چاالكوانی‬ ‫سیاسیی له‌رۆژهه‌اڵتی كوردستان‌و‬ ‫ده‌رچ���وی زانسته‌ سیاسییه‌كان‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ رۆژنامه‌ی ده‌ستوور‬ ‫له‌و بڕوایه‌دایه‌ كه‌ موسه‌وی‌‌و كه‌ڕوبی‬ ‫ن��اچ��ارب��وون ك�ه‌ داوا له‌خه‌ڵك بۆ‬ ‫خۆپیشاندان بكه‌ن‪ ،‬ده‌ڵێت مانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌وانیش به‌ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی خه‌ڵكه‌وه‌‬

‫گرێدراوه‌‪ .‬قادری وتی‌ "له‌راستیدا له‌م‬ ‫ماوه‌یه‌دا ئه‌گه‌ری رێككه‌وتن له‌نێوان‬ ‫رێبه‌رانی ریفۆرمیست‌و ده‌سه‌اڵتدارانی‬ ‫ئێران به‌هێز ب��وو‪ ،‬ته‌نانه‌ت باس‬ ‫له‌وه‌ده‌كرێت كه‌ خاته‌می له‌نامه‌یه‌كدا‬ ‫ب��ۆ خامنه‌یی داوای دانووستان‌و‬ ‫كۆتایهێنان به‌قه‌یرانه‌كانی كردبوو‪،‬‬ ‫به‌م راگه‌یه‌ندراوه‌ ت��ازه‌ی كه‌ڕوبی‌و‬

‫موسه‌وی‌ ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ خامنه‌یی‬ ‫مل به‌پاشه‌كشه‌ ن��ادات‌و بانگه‌وازی‬ ‫كه‌ڕوبی‌و موسه‌وی‌ بۆ هاتنی خه‌ڵك‬ ‫بۆ پاشه‌كشه‌كردنی الیه‌نی به‌رامبه‌ره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم راستییه‌ك هه‌یه‌ كه‌ شه‌پۆلی‬ ‫دیموكراسیخوازی‌و مافخوازی زۆر‬ ‫فراوانتر‌و به‌رینتره‌ له‌روانگه‌كانی‬ ‫رێبه‌رانی ریفۆرمیستی حكومه‌تی"‪.‬‬ ‫حكومه‌تی ئێران‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌كانی توندتر ده‌كات‬ ‫حكومه‌تی ئێران به‌درێژایی ئه‌م‬ ‫‪ 30‬ساڵه‌ له‌رۆژی ‪22‬ی رێبه‌ندان وه‌ك‬ ‫پێگه‌یه‌كی به‌هێزی مه‌شرووعییه‌ت‬ ‫كه‌ڵكی وه‌رگرتووه‌‪ ،‬ئه‌م رۆژه‌ی وه‌ك‬ ‫بۆنه‌ ده‌وڵه‌تییه‌كانی دیكه‌‪ ،‬به‌جۆش‌و‬ ‫خرۆشێكی تایبه‌تییه‌وه‌ به‌ڕێوه‌بردووه‌‪،‬‬ ‫له‌ماوه‌ی ئه‌م ‪ 8‬مانگه‌ی قه‌یرانه‌كان‪،‬‬ ‫ب��زووت��ن�ه‌وه‌ی‌ ناڕازییه‌كانی ئێران‬ ‫ده‌یانه‌وێت ئه‌م بۆنه‌ وه‌ك ده‌رفه‌تێكی‬ ‫گرنگ‌و مێژوویی بۆ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‬ ‫خۆیان بقۆزنه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ یه‌كه‌مین كاردانه‌وه‌كانی‬ ‫حكومه‌ت بۆ به‌رگرتن به‌خۆپیشاندان‬ ‫له‌و رۆژه‌دا‌و له‌چه‌ند هه‌فته‌ی رابردوو‬ ‫به‌سه‌دان كه‌س ده‌ستگیر‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫چ �ه‌ن��دی��ن ك���ه‌س ت��ووش��ی س��زای‬ ‫له‌سێداره‌دان بوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬حسێنی‬

‫ه �ه‌م �ه‌دان��ی ف��ه‌رم��ان��ده‌ی‌ سوپای‬ ‫پاسداران له‌تاران ناسراو به‌سوپای‌‬ ‫محه‌مه‌د ره‌سولاڵ له‌ لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ماڵپه‌ڕی فارس رایگه‌یاند "‪ 70‬له‌سه‌دی‬ ‫ئاژاوه‌گێڕه‌كان ده‌ستگیركراون‪ ،‬چیتر‬ ‫ئاسه‌وارێكی جیدی له‌خۆپیشانده‌رانی‬ ‫تێكده‌ر نه‌ماوه‌‪ ،‬هه‌مه‌دانی‌ له‌درێژه‌ی‬ ‫قسه‌كانیدا نیگه‌رانیه‌كانی ناشارێته‌وه‌‌و‬ ‫ده‌ڵێت به‌هیچ شێوه‌یه‌ك رێگه‌ ناده‌ن‬ ‫ناڕازییه‌كان ئه‌و رۆژه‌ تێكبده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ به‌رپرسانی حكومه‌تی‬ ‫ئ��ێ��ران ب����ه‌رده‌وام����ه‌‌و ناڕازییان‬ ‫به‌شداریكردن‬ ‫ل �ه‌ئ��اك��ام �ه‌ك��ان��ی‬ ‫له‌خۆپیشاندانه‌كه‌دا ده‌ترسێنن‪.‬‬ ‫ه��ی��دای��ه‌ت��ی ق�����ادری ده‌ڵێت‬ ‫"بارودۆخی سیاسیی ئێران پێی ناوه‌ته‌‬ ‫قۆناغێكی هه‌ستیار‌و به‌شداریكردنی‬ ‫به‌رباڵوی جه‌ماوه‌ر له‌ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی‬ ‫‪22‬ی رێبه‌ندان‪ ،‬ده‌س �ه‌اڵت تووشی‬ ‫قه‌یرانی جیدیتر ده‌كات‌و ده‌سكه‌وتی‬ ‫زۆر به‌نرخ به‌پرۆسه‌ی روو له‌خێرای‬ ‫دیموكراسیخوازی ئێران ده‌به‌خشێت‪،‬‬ ‫نیگه‌رانییه‌كانی ده‌سه‌اڵت له‌م رۆژه‌‪،‬‬ ‫ب��ۆ تێگه‌یشتن ل �ه‌و ده‌سكه‌وتانه‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و بێگومان خۆپیشاندانی‬ ‫به‌هێز له‌و رۆژه‌ ده‌توانێ به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫كاریگه‌ر هاوسه‌نگی هێز بگۆڕێت‪".‬‬

‫‪13‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫پشوو‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫بااڵپۆشــی له‌زانـکـــۆو په‌یمانگاکــاندا‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪15‬‬

‫ب ‌ه نیلیسایان ده‌وت خوشك ‌ه مریشك‬ ‫ده‌ستوور له‌ له‌نده‌ن‬

‫كچه‌ گۆرانیبێژی الو (نیلیسا) كه‌‬ ‫ئێستا ل�ه‌واڵت��ی به‌ریتانیا ده‌ژی‪،‬‬ ‫سه‌رقاڵی ئه‌لبومێكی نوێیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ب��ۆ ده‌س��ت��وور ده‌گ��ێ��ڕێ��ـ��ت�ه‌وه‌ كه‌‬ ‫به‌منداڵی به‌خوشكه‌ مریشك بانگیان‬ ‫ده‌كرد‪.‬‬ ‫نیلیسا له‌ ساڵی ‪ ،1988‬له‌شاری‬ ‫سلێمانی له‌دایكبووه‌و هه‌ر له‌ته‌مه‌نی‬ ‫مناڵیدا له‌گه‌ڵ خێزانه‌كه‌ی چووه‌ته‌‬ ‫واڵتی به‌ریتانیا‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و له‌ساڵی راب���ردوو یه‌كه‌م‬

‫گۆرانی خۆی به‌ناوی (چیت پێبڵێم)‬ ‫باڵوكرده‌وه‌‌و له‌ئێستاشدا سه‌رقاڵی‬ ‫كاره‌كانی ئه‌لبومه‌كه‌یه‌تی‪.‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا بۆ ده‌ستوور نیلیسا‬ ‫وتی ‌"له‌ته‌مه‌نی مناڵیدا زۆر هێمن و‬ ‫له‌سه‌رخۆبووم‪ ،‬هه‌ربه‌وهۆیه‌شه‌وه‌‬ ‫ناویان ناوم (خوشكه‌ مریشك)"‪.‬‬ ‫نیلیسا به‌پێكه‌نینه‌وه‌ وتی‬ ‫"هه‌ربه‌هۆی ئه‌و بێده‌نگی‌و هێمنییه‌‌وه‌‬ ‫كچێك ل�ه‌ك��ۆاڵن زۆرب���اش لێیدام‪،‬‬ ‫به‌اڵم من هیچ كاتێك له‌هاوڕێكانم‬ ‫نه‌داوه‌"‪ .‬له‌باره‌ی ناوه‌كه‌یه‌وه‌ نیلیسا‬ ‫وتی "ناوه‌كه‌م ناوێكی ئیسپانییه‌‌و‬ ‫كه‌سێكی به‌ڕێز ناوی ناوم‪ ،‬ژماره‌ی‬

‫به‌ختیشم ژماره‌ چواره‌"‪.‬‬ ‫نیلیسا زۆرح���ه‌زی‬ ‫ل���ه‌ده‌ن���گ���ی چۆپی‬ ‫ف �ه‌ت��اح �ه‌و ئاماژه‌ی‬ ‫ب��ۆ ئ �ه‌وه‌ش��ك��رد كه‌‬ ‫ئ���ه‌و گ���ۆران���ی بۆ‬ ‫گه‌نجان ده‌ڵێت‌و‬ ‫بۆ یه‌كه‌مجاریش‬ ‫له‌ئاهه‌نگی جه‌ژنی‬ ‫ن�������ه‌ورۆز ل���ه‌واڵت���ی‬ ‫به‌ریتانیا گۆرانییه‌كی‬ ‫گ��ۆران��ی��ب��ێ��ژ چۆپی‬ ‫فه‌تاحی به‌ناوی كه‌ركوك‬ ‫وتۆته‌وه‌‌‪.‬‬

‫لــه‌خـورمـاڵ ســیـاســه‌ت‌و هـونـه‌ر‬ ‫لـه‌یـه‌كـتـر جـیـاده‌كـرێـتـه‌وه‌‬ ‫موعاز فه‌رحان له‌خورماڵ‬

‫ی خورماڵ‬ ‫كۆمه‌ڵێك گه‌نج له‌شارۆچك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫بۆ زیندووهێشتنه‌و‌ه‌و دوورخستنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ناوچه‌كه‌یان له‌سیاسه‌ت‬ ‫ه��ون �ه‌ر ‌‬ ‫تیپێكی نوێ داده‌مه‌زرێنن‪.‬‬ ‫(تیپ ‌ی ن��وان��دن� ‌ی خ��ورم��اڵ) بۆ‬ ‫سینه‌ما‌و شانۆ‪ ،‬له‌الیه‌ن كۆمه‌ڵێك‬ ‫گه‌نجی ئه‌و شارۆچكه‌یه‌و‌ه دامه‌زرێنراو‌ه‌و‬ ‫كار بۆ ئه‌و‌ه ده‌كه‌ن له‌شارۆچكه‌كه‌یان‬

‫هونه‌ر له‌سیاسه‌ت جیابكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی تیپ ‌‬ ‫الیه‌ق ئه‌نوه‌ر لێپرسراو ‌‬ ‫ی وت‬ ‫ی خورماڵ به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫نواندن ‌‬ ‫ی هونه‌ری‬ ‫"ئێم ‌ه بۆ ب��ره‌ودان به‌الیه‌ن ‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا در‌وستبووین پێشتر‬ ‫ی‬ ‫له‌بۆنه‌و فێستیڤاڵه‌كاندا چاالك ‌‬ ‫هونه‌ریمان هه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم سه‌ربه‌خۆ‬ ‫نه‌بووین له‌گه‌ڵ گروپێكی هونه‌ریدا‬ ‫كارمان ده‌كرد ك ‌ه سه‌ر به‌حیزب بووه‌"‪.‬‬ ‫ی پێشه‌نگ‬ ‫وتیشی‌"له‌به‌رئه‌و‌ه له‌گروپ ‌‬ ‫هاتین ‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه سیاس ‌هت‌و‬

‫هونه‌ر پێكه‌و‌ه ناگونجێن‌و ‬ ‫ی‬ ‫ده‌مانه‌وێت هونه‌ر ‌‬ ‫ن�����اوچ�����ه‌ك����� ‌ه‬ ‫له‌پاشكۆیه‌تی‌‬ ‫رزگ������������ار‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬

‫ی‬ ‫حه‌سه‌ن شه‌ریف‪ :‬زیاتر ل ‌ه په‌نجا گۆران ‌‬ ‫باڵونه‌كراوه‌م هه‌یه‌‬ ‫ی سیزار سه‌لیم له‌هه‌ولێر‬ ‫گفتوگۆ ‌‬

‫هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژ‪ ،‬حه‌سه‌ن‬ ‫ی‬ ‫شه‌ریف‪ ،‬پێیوای ‌ه ئه‌و هونه‌رمه‌ندان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بادین ‌‬ ‫سۆرانین‌و كار له‌سه‌ر گۆران ‌‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و ئه‌وانه‌شی بادینین‌و كار‬ ‫ی ده‌كه‌ن ته‌نها‬ ‫ی سۆران ‌‬ ‫له‌سه‌ر گۆران ‌‬ ‫وه‌كو عاده‌تێك ئه‌و كار‌ه ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌"زیاتر ل ‌ه (‪)500‬‬ ‫ی‬ ‫هۆنراوه‌م بۆهاتوو‌ه كه‌وا كار ‌‬ ‫له‌سه‌ربكه‌م‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌یان سه‌باره‌ت‬ ‫به‌كه‌سێكن‌و منیش حه‌زم به‌شتی‬ ‫شه‌خسی نییه‌"‪.‬‬ ‫‪.................................‬‬ ‫ی چ‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬پێشمه‌رگایه‌ت ‌‬ ‫ی به‌سه‌ر هونه‌ره‌كه‌ته‌و‌ه‬ ‫كاریگه‌رییه‌ك ‌‬ ‫هه‌بوو؟‬ ‫ح����ه‌س����ه‌ن ش����ه‌ری����ف‪ :‬زۆر‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بوو‪ ،‬چونك ‌ه من به‌هۆ ‌‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫پێشمه‌رگایه‌تییه‌و‌ه هه‌ست‌و سۆزێك ‌‬

‫زی��ات��رم بۆ نیشتمانه‌كه‌م ده‌جواڵ‌و‬ ‫پێشمه‌رگه‌ش پێویستییان به‌و‌ه هه‌بوو‬ ‫ك �ه‌وا كه‌سێك گۆرانیان بۆ بڵێت‌و‬ ‫هانیان بدات‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬كه‌وات ‌ه ئه‌و‌ه بوو وایكرد‬ ‫ی پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫كه‌وا تۆ به‌هونه‌رمه‌ند ‌‬ ‫بناسرێیت؟‬ ‫حه‌سه‌ن شه‌ریف‪ :‬به‌ڵێ‪ ،‬شانازیش‬ ‫به‌وه‌و‌ه ده‌كه‌م‪.‬‬ ‫ی هه‌شتاكاندا‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌كۆتای ‌‬ ‫ی (هێروشیما‬ ‫به‌رهه‌مێكت ب �ه‌ن��او ‌‬ ‫خوشكا هه‌ڵه‌بجه‌یه‌) تۆماركرد‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫سه‌خت نه‌بوو تاوه‌كو ئه‌و به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫تۆمار بك ‌هی‌؟‬ ‫حه‌سه‌ن شه‌ریف‪ :‬زۆریش سه‌خت‬ ‫ی‬ ‫ب��وو چونك ‌ه ئه‌وكات من له‌كه‌مپ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیاربه‌كر بووم‪ ،‬سه‌رباز ‌‬ ‫په‌نابه‌ران ‌‬ ‫ێ تاوه‌كو‬ ‫توركیش زۆرب����وون ل��ه‌و ‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌م تۆماركرد چه‌ندینجار‬ ‫ی تورك كردوو‌ه‬ ‫داوام��ان له‌سه‌ربازان ‌‬ ‫ێ بتوانین‬ ‫ت��اوه‌ك��و پاتریمان بده‌ن ‌‬

‫به‌رهه‌مه‌ك ‌ه تۆمار بكه‌ین‪.‬‬ ‫ی كه‌وا‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬دوای���ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیاربه‌كر بوو ‌‬ ‫ی په‌نابه‌ران ‌‬ ‫له‌كه‌مپ ‌‬ ‫ی كه‌م رووتانكرد‌ه ده‌ره‌و‌ه‌و‬ ‫به‌ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی سوید نیشته‌جێبوون‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌بوو له‌واڵت ‌‬ ‫ی بوو؟‬ ‫ئه‌و چوونه‌ت بۆچ ‌‬ ‫حه‌سه‌ن ش �ه‌ری��ف‪ :‬زۆر هۆكار‬ ‫ه�ه‌ب��وون ك��ه‌وا وایانكرد من بچم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌وكات ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌وان ‌ه بارودۆخ ‌‬ ‫واڵت‪ ،‬م��ن ح��ه‌زم��ده‌ك��رد هه‌موو‬ ‫ی كوردستان ببینم حه‌زیشم‬ ‫پارچه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ی هونه‌رمه‌ند ‌‬ ‫له‌وه‌بوو له‌قاڵب ‌‬ ‫ی‬ ‫بێم ‌ه ده‌ره‌و‌ه‌و ببم ‌ه هونه‌رمه‌ندێك ‌‬ ‫كوردستانی‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬به‌چوونت بۆ ده‌ره‌و‌ه‬ ‫ی ك ‌ه ده‌تویست؟‬ ‫توانیت ئه‌وه‌بك ‌ه ‌‬ ‫ی باش‬ ‫حه‌سه‌ن شه‌ریف‪ :‬تاڕاده‌یه‌ك ‌‬ ‫ێ ده‌توانێت‬ ‫ی ئه‌و ‌‬ ‫به‌ڵێ‪ ،‬چونك ‌ه ژینگ ‌ه ‌‬ ‫زۆر شتت بۆ ده‌ستبه‌ربكات‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬جگه‌له‌و هۆنراو‌ه‬ ‫ی كه‌وا تۆ ده‌یانكه‌یت ‌ه‬ ‫كالسیكییان ‌ه ‌‬ ‫گۆرانی‌‪ ،‬ئایا كه‌س هه‌بوو‌ه هۆنراوه‌ت‬ ‫ێ‌و داوا بكات بیكه‌یت ‌ه گۆرانی‌؟‬ ‫بدات ‌‬ ‫حه‌سه‌ن شه‌ریف‪ :‬زۆریش هه‌بوون‪،‬‬ ‫پێت سه‌یرنه‌بێت ئه‌گه‌ر بڵێم زیاتر ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫(‪ )500‬هۆنراوه‌م بۆ هاتوو‌ه كه‌وا كار ‌‬ ‫له‌سه‌ر بكه‌م‪ ،‬به‌اڵم زۆربه‌یان سه‌باره‌ت‬ ‫به‌كه‌سێكن وات���ا به‌ستراوه‌ته‌و‌ه‬

‫به‌كه‌سێكه‌وه‌‪ ،‬منیش زۆر حه‌زده‌كه‌م‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪،‬‬ ‫كار له‌سه‌ر مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی‌و ره‌خنه‌یی بكه‌م‪ ،‬نه‌ك‬ ‫رۆشنبیر ‌‬ ‫ی شه‌خسی‌‪.‬‬ ‫شت ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬كه‌وات ‌ه زۆر به‌رهه‌م ‌‬ ‫باڵونه‌كراوه‌ت هه‌یه‌؟‬ ‫ێ زیاتر‬ ‫حه‌سه‌ن ش�ه‌ری��ف‪ :‬به‌ل ‌‬ ‫ی باڵونه‌كراوه‌م هه‌یه‌‪.‬‬ ‫له‌(‪ )50‬گۆران ‌‬ ‫ی ئه‌گه‌ر باسله‌و‌ه‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سۆران ‌‬ ‫بكه‌م تۆ به‌رهه‌مت به‌زاراو‌ه ‌‬ ‫نیی ‌ه هۆكار چییه‌؟‬ ‫ی‬ ‫حه‌سه‌ن ش�ه‌ری��ف‪ :‬له‌ئاهه‌نگ ‌‬ ‫ی سۆرانیم‬ ‫ی‌و گشتییه‌كان گۆران ‌‬ ‫تایبه‌ت ‌‬ ‫گووتوه‌‪ ،‬به‌اڵم وه‌كو به‌رهه‌م كارم له‌سه‌ر‬ ‫ی كه‌وا سۆرانین‌و كار‬ ‫نه‌كردووه‌‪ ،‬ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ك ‌هن‌و ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی بادین ‌‬ ‫له‌سه‌ر گۆران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سۆران ‌‬ ‫بادینین‌و كار له‌سه‌ر گۆران ‌‬ ‫ده‌كه‌ن له‌گه‌ڵ رێزم بۆیان به‌اڵم ئه‌و‌ه‬ ‫بووه‌ت ‌ه عاده‌تێك‌و هونه‌رمه‌ندان خۆیان‬ ‫پێو‌ه به‌ستووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی به‌ڕێزت‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬دواین به‌رهه‌م ‌‬ ‫ی خۆتن‪،‬‬ ‫هه‌ندێك له‌هۆنراوه‌كان ه ‌‬ ‫دیار‌ه له‌م بواره‌شدا ده‌ستان هه‌یه‌؟‬ ‫حه‌سه‌ن شه‌ریف‪ :‬زۆرب��اش نیم‪،‬‬ ‫ی نووسیم ‌ه هه‌ستی خۆم‬ ‫به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫بوو‌ه كه‌وا ویستووم ‌ه كار ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌م‪ ،‬هیوادارم رۆژێك بتوانم به‌باش ‌‬ ‫له‌و بواره‌دا شت بنووسم‪.‬‬

‫به‌هۆی پێشمه‌رگایه‌تییه‌و ‌ه هه‌ست‌و سۆزێکی زیاترم‬ ‫بۆ نیشتمانه‌که‌م ده‌جواڵ‪ ،‬ئه‌وه‌ش کاریگه‌ریی له‌سه‌ر‬ ‫هونه‌ره‌که‌م هه‌بوو‬

‫عه‌تا قه‌ره‌داغی له‌سوید‬ ‫جوانی ئه‌فسوناوی‬ ‫كلیپكرد‬ ‫ده‌ستوور له‌سلێمانی‬

‫ه��ون �ه‌رم �ه‌ن��دی گ��ۆران��ی��ب��ێ��ژ عه‌تا‬ ‫ق�ه‌ره‌داغ��ی له‌واڵتی سوید گۆرانی‬ ‫جوانی ئه‌فسوناوی كلیپكرد كه‌‬ ‫ئ��اوازی خ��ۆی‌و تێكستی عه‌بدوڵاڵ‬ ‫په‌شێوه‌‪.‬‬ ‫له‌دوای باڵوكردنه‌وه‌ی ئه‌لبومی‬ ‫(ج��وان�ه‌ له‌تۆ) له‌ساڵی ‪2008‬دا‪،‬‬ ‫له‌ماوه‌‌ی پێشوودا عه‌تا قه‌ره‌داغی‬ ‫كلیپی بۆ یه‌كێك له‌گۆرانییه‌كانی‬ ‫ئه‌لبومه‌كه‌ی ئه‌نجامدا له‌واڵتی‬ ‫سوید‪ ،‬ئه‌ویش گ��ۆران��ی (جوانی‬ ‫ئه‌فسوناوی)ه‌‪.‬‬

‫ق �ه‌ره‌داغ��ی ب �ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"ئه‌م گۆرانییه‌م له‌سه‌ر ئه‌ركی خۆم‬ ‫به‌رهه‌مهێناوه‌و له‌ستۆدیۆی پاپ‬ ‫له‌شاری تاران تۆمارمكردووه‌"‪.‬‬

‫عه‌بدوڵاڵ خه‌یات بێبه‌خت ‌ه‬ ‫ده‌ستوور له‌سلێمانی‬

‫هونه‌رمه‌ندی شانۆكار عه‌بدوڵاڵ خه‌یات‬ ‫پێیوایه‌ ئ��ه‌و ل �ه‌ژی��ان��ی خ��ۆی��دا زۆر‬ ‫بێبه‌خته‌و ده‌ڵێت "هه‌ر له‌به‌رئه‌وه‌شه‌‬ ‫باوه‌ڕم به‌ژماره‌ی‌ به‌ختیش نییه‌"‪.‬‬ ‫ل��ه‌ب��اره‌ی ده‌ستكردنی به‌كاری‬ ‫هونه‌ری‪ ،‬عه‌بدوڵاڵ خه‌یات ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئ��ه‌وه‌ده‌ك��ات ك�ه‌ س �ه‌رده‌م��ی منداڵی‬ ‫كاریگه‌ری هه‌بووه‌ له‌سه‌ر ژیانی هونه‌ری‌و‬ ‫به‌ده‌ستووری وت "له‌ته‌مه‌نی منداڵیمدا‬ ‫هه‌میشه‌ چاومده‌بڕییه‌ شاشه‌ ره‌ش‌و‬ ‫سپییه‌كه‌ی ‪ tv‬كه‌ ته‌مسیله‌ كوردییه‌كانی‬ ‫ن��م��ای��ش��ده‌ك��رد"‪ .‬ئ��ه‌و هونه‌رمه‌نده‌‪،‬‬ ‫وتی‌" به‌شانۆ ده‌ستمكردووه‌ به‌كاری‬

‫هونه‌ری‌و دواتر روومكردووه‌ته‌ دراما‪،‬‬ ‫هه‌میشه‌ شانۆ له‌ڕۆحمدا ده‌ژی‌و شانازی‬ ‫پێوه‌ده‌كه‌م‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا مافی خۆشمه‌‬ ‫هه‌نگاو به‌ره‌و دراما بنێم"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی كه‌سێتی خۆیه‌وه‌‪ ،‬عه‌بدوڵاڵ‬ ‫خه‌یات باسیله‌وه‌كرد كه‌ له‌ماڵه‌وه‌‬ ‫كه‌سێكی زۆرت���وڕه‌ی���ه‌‌و باوه‌ڕیشی‬ ‫به‌ژماره‌ی به‌خت نییه‌و كه‌سێكی زۆر‬ ‫بێبه‌خته‌‪.‬‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫پشوو‬

‫‪ 25‬ساڵ ‌ه مردووه‌و زاگرۆس‪:‬‬ ‫ئێستا بووه‌ت ‌ه حاج ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م بێژه‌ری‬ ‫كوردم‬ ‫سیزار سه‌لیم له‌هه‌ولێر‬

‫دایكی هونه‌رمه‌ندی كۆچكردو ئه‌رده‌وان‬ ‫ی‬ ‫زاخۆیی‪ ،‬كه‌سێك له‌بری كوڕه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ‪25‬‬ ‫ده‌نێرێت بۆ ح ‌هج‌و ئێستا دوا ‌‬ ‫س��اڵ به‌سه‌ر بێسه‌روشوێنبوونیدا‪،‬‬ ‫ئه‌رده‌وان بوو‌ه به‌حاجی‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه یه‌كێك بوو‬ ‫ئه‌رده‌وان زاخۆی ‌‬ ‫له‌هونه‌رمه‌ند‌ه دیاره‌كانی كوردستان‪،‬‬ ‫ی له‌‪1986/1/29‬ه‌و‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی به‌عسه‌و‌ه بێسه‌روشوێنكرا‪،‬‬ ‫رژێم ‌‬ ‫ئ�ه‌م��س��اڵ ب �ه‌ه �ه‌وڵ��ی دای��ك��ی ب��وو‌ه‬ ‫به‌حاجی‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫یه‌كێك له‌كه‌س ‌ه نزیكه‌كان ‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند‌ه نه‌مر‌ه باسی له‌و‌ه كرد‬ ‫ی‬ ‫ی ناوبراو زۆر حه‌ز ‌‬ ‫ك ‌ه هونه‌رمه‌ند ‌‬ ‫ك��ردووه‌‪ ،‬رۆژێك بچێت ‌ه ح ‌هج‌و ببێت ‌ه‬

‫ی به‌عس ئه‌و‬ ‫ح��اج�ی‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم رژێ��م� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پ��ێ��ن �ه‌داوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه دایك ‌‬ ‫هیوای ‌ه ‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند ئ �ه‌رده‌وان زاخۆیی ساڵی‬ ‫ی‌كرد‪.‬‬ ‫رابردوو حه‌جێكی بۆ كوڕه‌ك ‌ه ‌‬ ‫هونه‌رمه‌ند عه‌بدولعه‌زیز سلێمان‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه یه‌كێك بوو له‌كه‌س ‌ه نزیكه‌كان ‌‬ ‫ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌‪ ،‬به‌ده‌ستووری وت‬ ‫ی ئه‌رده‌وان‬ ‫"ساڵێك پێش ئێستا دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ناو ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی نزیك ‌‬ ‫یه‌كێك له‌حاجیان ‌‬ ‫ی محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د راده‌سپێرێت‬ ‫حاج ‌‬ ‫ی ئ �ه‌رده‌وان بچێت ‌ه‬ ‫ی له‌جیات ‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ح ‌هج‌و ئه‌و كه‌سه‌ش ده‌چێت ‌ه ح ‌هج‌و‬ ‫ی ئ����ه‌رده‌وان ب��ه‌ه��ه‌زار دۆالر‬ ‫دای��ك � ‌‬ ‫حه‌جه‌ك ‌ه له‌و كه‌س ‌ه ده‌كڕێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی وت‬ ‫ع �ه‌ب��دول��ع �ه‌زی��ز ئ���ه‌وه‌ش��� ‌‬ ‫"ئه‌و حه‌ج ‌ه له‌الیه‌ن شێخ ئیبراهیم‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی شه‌رع ‌‬ ‫حوسێنه‌و‌ه به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئه‌رده‌وان كڕدراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬

‫تیرێژ لۆریجانی ته‌واوكرد‬ ‫سیزار سه‌لیم له‌هه‌ولێر‬

‫هونه‌رمه‌ند تیرێژ ئورمیه‌‪ ،‬به‌رهه‌م ‌ه‬ ‫نوێیه‌ك ‌ه ‌ی ت���ه‌واوك���رد ک � ‌ه به‌ناوی‬ ‫لوریجانه‌وه‌یه‌‪ .‬ئه‌و به‌رهه‌م ‌ه له‌(‪)12‬تراك‬ ‫پێكدێت ك �ه‌(‪ )10‬تراكیان كرمانجین‌و‬ ‫(‪ )2‬تراكیان سۆرانییه‌‪ ،‬كار ‌ی موزیك ‌ی‬ ‫له‌توركیاو ئه‌ڵمانیا ئه‌نجامداوه‌و خۆ ‌ی‬ ‫به‌رهه‌مه‌كه‌یه‌تی‌‪.‬‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ر ‌ی‬ ‫هونه‌رمه‌ند تیرێژ به‌ده‌ستووری وت"ده‌بوای ‌ه‬

‫له‌سه‌ر ‌ی ساڵدا باڵوبكرایه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی دووب��ار‌ه كار ‌ی میكس ‌ی‬ ‫ب��ۆ ك��رای �ه‌و‌ه بۆی ‌ه دواك����ه‌وت‌و ئێستا‬ ‫كار ‌ی به‌رهه‌مه‌ك ‌ه ئاماده‌یه‌و بڕیاریش ‌ه‬ ‫له‌هه‌فت ‌ه ‌ی داهاتوو هونه‌رمه‌ند تیرێژ‬ ‫له‌شار ‌ی هه‌ولێر كۆنگره‌یه‌ك ‌ی رۆژنامه‌وان ‌ی‬ ‫فراوان ببه‌ستێت‌و قس ‌ه ‌ی له‌سه‌ر بكات"‪.‬‬ ‫تیرێژ ل ‌ه (لۆریجان)دا كار ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ح�ه‌س�ه‌ن كێف‌و دی��ارب �ه‌ك��رو ئورمی ‌ه‬ ‫ك��ردووه‌‪ ،‬بڕیاریش ‌ه ئه‌و به‌رهه‌م ‌ه له‌م‬ ‫مانگه‌دا باڵوبكرێته‌وه‌‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫زاگ������رۆس‬ ‫ج���ه‌ب���ار ی �ه‌ك��ێ��ك � ‌ه له‌و‬ ‫ی له‌بواره‌كانی‌ شانۆ‌و‬ ‫كچ ‌ه كوردانه‌ ‌‬ ‫ئاكۆ محه‌مه‌د‬ ‫راگ �ه‌ی��ان �د‌و ئ��ارای��ش��دا ك��ارده‌ك��ات‌و‬ ‫ی واڵتی‌ هۆڵه‌ندایه‌‪ ،‬ده‌یه‌وێت‬ ‫نیشته‌جێ ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی پڕۆفیشنااڵنه‌ كاره‌كانی‬ ‫ئه‌نجامبدات‌و وتی‌"شانازیی ‌ه بۆ من ك ‌ه‬ ‫یه‌كه‌مین كچه‌ بێژه‌ری كوردم له‌ئینته‌رنێتدا"‪.‬‬ ‫ی راگه‌یاندندا‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كاركردنی‌ له‌بوار ‌‬ ‫زاگرۆس وتی‌"له‌ساڵی‌‪2007‬ه‌و‌ه له‌راگه‌یاندندا‬ ‫كارده‌كه‌م هۆكاره‌كه‌ش خولیایی‌ كاركردن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌م بواره‌داو له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دام به‌پڕۆفیشناڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كه‌مین بێژه‌ر ‌‬ ‫ی تایتڵ ‌‬ ‫ببمه‌ بێژ‌هر‌و خاوه‌ن ‌‬ ‫كوردم له‌سه‌رتۆڕی‌ ئینته‌رنێت"‪.‬‬ ‫ی رۆڵی‌ هه‌یه‌ له‌راگه‌یاندندا‬ ‫ی جوان ‌‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫زاگ���رۆس وتی‌"بێگومان روخ��س��اری‌ ج��وان‌و‬ ‫سه‌رنجڕاكێش زۆر گرنگه‌‌و له‌وه‌ش گرنگتر شاره‌زایی ‌ه‬ ‫له‌بواره‌كه‌ی‌ خۆیدا"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و كه‌سه‌ ده‌كه‌م ك ‌ه‬ ‫ئه‌و بێژه‌ر‌ه وتی‌"سوپاس ‌‬ ‫الساییم ده‌كاته‌وه‌‪ ،‬به‌المه‌وه‌ ئاساییه‌‪ ،‬چونك ‌ه ن ‌ه‬ ‫ی تر ده‌بێت ب ‌ه‬ ‫زاگرۆس ده‌بێته‌ كه‌سێكیتر نه‌كه‌سێك ‌‬ ‫زاگرۆس"‪.‬‬ ‫زاگرۆس ك ‌ه ماوه‌یه‌ك ئه‌كته‌ری شانۆ بوو‌ه له‌هۆڵه‌ندا‬ ‫ی‬ ‫به‌ده‌ستووری وت"هۆكاری‌ كاریگه‌ری‌ گروپی‌ شانۆ ‌‬ ‫بێسنوور ك ‌ه له‌هۆڵه‌ندا بوو‪ ،‬وایلێكردم كه‌خۆم‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫له‌وبواره‌دا تاقیبكه‌مه‌و‌ه له‌گه‌ڵئه‌و‌ه ‌‬ ‫شانۆ شتم پێشكه‌شكردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫ی شانۆدا‬ ‫ی تاقیكردنه‌وه‌كه‌م له‌بوار ‌‬ ‫رۆژه‌ ‌‬ ‫ئه‌نجامدا سه‌ركه‌وتنم به‌ده‌ستهێنا‌و‬ ‫چومه‌ ناو ئه‌و دنیایه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و ده‌یه‌وێت له‌هه‌ردوو بواری‬ ‫شانۆ‌و راگه‌یاندندا كار‬ ‫بكات‌و به‌رده‌وامیش‬ ‫بێت‪.‬‬

‫چۆمان ره‌شید‪ :‬لـه‌"پـایـتــه‌خــی دڵ" مـه‌قــام ده‌ڵـێــم‬ ‫م���وح���س���ی���ن ی��اس��ی��ن‬ ‫له‌سلێمانی‬

‫هونه‌رمه‌ند چۆمان ره‌شید‬ ‫نیگه‌رانی ئه‌وه‌یه‌ ك ‌ه چه‌ند‬ ‫راگه‌یاندن‬ ‫كه‌ناڵێكی‬ ‫ل �ه‌ك��وردس��ت��ان بایه‌خ‬ ‫ب�ه‌ه��ون�ه‌رو فه‌رهه‌نگی‬ ‫میلله‌تانی دراوس���ێ‬ ‫ده‌ده‌ن‌و ئه‌وه‌ند‌ه گرنگی‬ ‫ناده‌ن به‌زیندووكردنه‌وه‌ی‬ ‫كلتورو ره‌سه‌نایه‌تی‬ ‫ك�������������������وردی‌و‬

‫وتی‌"پێموانییه‌‬ ‫هیچ میلله‌تێك‬ ‫ب������ه‌ق������ه‌د‬ ‫میلله‌تی كورد‬ ‫باكگراوندێكی‬ ‫ك����ل����ت����وری‬ ‫مۆزیكی جوانی‬ ‫ه��ه‌ب��ێ‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پشتگوێخراو ه‌"‪.‬‬ ‫چ��������ۆم��������ان‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‬ ‫ده‌س���ت���ووردا داوای‬ ‫لێبوردن له‌گوێگرانی‬ ‫د ه‌كات‬

‫له‌دواكه‌وتنی ئه‌لبومه‌كه‌یی‌و وتی‌"به‌اڵم‬ ‫له‌به‌هاری ئه‌مساڵدا‪ ،‬ئه‌لبومه‌كه‌م‬ ‫ته‌واو ده‌بێت"‪.‬‬ ‫‪................................‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌مجاره‌تان‬ ‫بۆ كوردستان بۆ چ مه‌به‌ستێكه‌؟‬ ‫چ��ۆم��ان‪ :‬ئ����ه‌وه‌ی راستیبێت‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌م بۆ هه‌ندێك كاری هونه‌ری‬ ‫خۆم ‌ه كه‌ به‌نیازم لێر‌ه ئه‌نجامی‬ ‫بده‌م‪ ،‬دوور له‌كاری هونه‌ریش كارێكی‬ ‫تایبه‌تی ژیانی خۆم هه‌یه‌‪ ،‬ئیشه‌ڵاڵ‬ ‫ده‌توانم به‌جێیبگه‌یه‌نم‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ���ه‌ی چ���ۆن بوو‬ ‫له‌مۆزیكه‌و‌ه رووتكرده‌ گۆرانی؟‬ ‫چۆمان‪ :‬هه‌ڵبه‌ت ‌ه زۆرده‌مێك ‌ه‬ ‫ماڵی ئێم ‌ه النكه‌ی هونه‌رمه‌ندان‬ ‫بووه‌و ئه‌وه‌ش به‌هۆی برا گه‌وره‌كه‌م‬ ‫ك���اك م��ح��ه‌م��ه‌ده‌و‌ه ب���وو‌ه ك ‌ه‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌ئه‌ندامه‌ دێرینه‌كانی‬ ‫تیپی مۆزیكی سلێمانی‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌وكاته‌و‌ه من خولیای‬ ‫گۆرانی وتن ب��ووم‌و بۆ‬ ‫خۆشم گۆرانیم ده‌وت‬ ‫له‌ناو براده‌ر‌ه گۆرانی‬ ‫بێژو مۆزیسیانه‌كاندا‪،‬‬ ‫ه�ه‌رب��ۆی� ‌ه هانده‌ری‬ ‫سه‌ره‌كیم ئه‌وان بوون‪،‬‬ ‫ك ‌ه داوایان لێكردم‬ ‫گ���ۆران���ی بڵێم‬ ‫ته‌نانه‌ت پێش‬ ‫ئ�ه‌و ئه‌لبومه‌م ك ‌ه له‌ساڵی‬ ‫‪2003‬باڵومكرد ه‌و ه‌‪،‬‬ ‫چ�������ه‌ن�������د‬

‫كاسێتێكی تۆماركراوی خۆمم هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم باڵومنه‌كردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئه‌و بێسه‌روبه‌رییه‌ی‬ ‫ك ‌ه له‌كوردستان‌و ته‌نانه‌ت له‌نێو‬ ‫كه‌ناڵه‌ ئاسمانی و لۆكاڵیه‌كاندا به‌دی‬ ‫ده‌ك��رێ��ت له‌په‌خشكردنی گۆرانی‌و‬ ‫مۆزیكی ك��وردی نازانستی بۆچی‬ ‫ده‌گێڕیته‌وه‌؟‬ ‫چۆمان‪ :‬زۆرخۆشحاڵده‌بم كاتێك‬ ‫ك �ه‌ ب��اس ل��ه‌ب��ارودۆخ��ی هونه‌ری‬ ‫مۆزیكی ك��وردی ده‌كه‌ین‪ ،‬باسمان‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌ی سیاس ‌هت‌و حیزبایه‌تی‬ ‫نه‌كردایه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه شتێكی زۆر خۆش‬ ‫ده‌بوو‪ ،‬ده‌بووه‌ مایه‌ی خۆشحاڵی بۆ‬ ‫ئێمه‌‪ ،‬به‌اڵم داخی گرانم له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫هیچ یه‌كێك له‌میدیاكانی ئێم ‌ه‬ ‫میدیای سه‌ربه‌خۆنین‪ ،‬واتا كه‌ناڵێكی‬ ‫ئه‌هلی نین دووربن له‌ده‌ستێوه‌ردانی‬ ‫حیزبه‌وه‌‌و ئه‌مڕۆ بارودۆخی هونه‌ریش‬ ‫وه‌كو هه‌موو بارودۆخه‌كانی تری ژیانی‬ ‫رۆژان�ه‌ی كوردستان ده‌ستێوه‌ردانی‬ ‫حیزبی له‌هه‌موو جێگایه‌كدا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی له‌كه‌ناڵه‌كاندا‪ ،‬بۆی ‌ه من‬ ‫ئه‌وبێسه‌روبه‌ریی ‌ه بۆئه‌و‌ه ده‌گێڕمه‌و‌ه‬ ‫ك �ه‌ ك�ه‌س��ان��ی ن��اش��ی��او داده‌ن��رێ��ت‬ ‫ل �ه‌و شوێنانه‌دا‪ ،‬له‌جیاتی كه‌سی‬ ‫شیاو‪ ،‬ل���ه‌دوای ئ��ه‌وه‌ش به‌ڕاستی‬ ‫ئه‌مڕۆ كه‌ناڵه‌كان هێنده‌ی گرنگی‬ ‫به‌زیندووكردنه‌وه‌ی هونه‌رو فه‌رهه‌نگی‬ ‫میلله‌تانی دراوسێ ده‌ده‌ن ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫گرنگی ن��اده‌ن به‌زیندووكردنه‌وه‌ی‬ ‫ك��ل��ت��ورو ره‌س��ه‌ن��ای��ه‌ت��ی خۆمان‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا پێموانیی ‌ه هیچ میلله‌تێك‬ ‫به‌قه‌د میلله‌تی كورد باكگراوندێكی‬

‫كلتوری مۆزیكی ج��وان��ی هه‌بێ‪،‬‬ ‫پانتاییه‌كی زۆربه‌رفراوانمان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ئ��ه‌و په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫رۆحییه‌ چیی ‌ه ك � ‌ه ل�ه‌ن��ێ��وان تۆو‬ ‫هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژ خالید ره‌شیدا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ناوبراو زۆربه‌ده‌گمه‌ن‬ ‫تێكه‌ڵ به‌هونه‌رمه‌ندان ده‌بێت؟‬ ‫چۆمان‪ :‬ئێم ‌ه ئێستا هه‌ردووكمان‬ ‫له‌واڵتی سوید ده‌ژی��ن‪ ،‬هونه‌رمه‌ند‬ ‫خالید ره‌شید به‌ده‌رله‌وه‌ی كه‌هاوڕێی‬ ‫مناڵی ب��را گ��ه‌وره‌ك��ه‌م ب���ووه‌ ك ‌ه‬ ‫ئه‌ندامی تیپی مۆزیكی سلێمانی‬ ‫ب���وو‪ ،‬پێش ئ���ه‌وه‌ی بچم ‌ه واڵتی‬ ‫سویدیش لێر‌ه یه‌كتریمان ده‌ناسی‬ ‫من ده‌مه‌وێت لێره‌دا ئاماژ‌ه به‌شتێك‬ ‫بده‌م له‌ناو هونه‌رمه‌نده‌كان واباوه‌‌و‬ ‫باسیده‌كه‌ن ك ‌ه كاك خالید كه‌سێكی‬ ‫تۆزێك توندڕه‌وه‌و گۆشه‌گیره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی لێینزیك بێـته‌و‌ه ده‌زانێت‬ ‫كه‌وا نییه‌‪ ،‬كاك خالید بریتیی ‌ه له‌یه‌ك‬ ‫پارچ ‌ه هاوڕێی‌و راستگۆیی‪ ،‬زۆربه‌ی‬ ‫كاره‌كانیشی مۆركی ره‌سه‌نایه‌تی‬ ‫كوردی پێوه‌یه‌‪.‬‬ ‫ئه‌لبومه‌كه‌ت‬ ‫ده‌س����ت����وور‪:‬‬ ‫گه‌یشتووه‌ت ‌ه كوێ؟‬ ‫چ���ۆم���ان‪ :‬داوای لێبوردن‬ ‫ل �ه‌گ��وێ��گ��ره‌ك��ان��م ده‌ك����ه‌م ك��ه‌ من‬ ‫نه‌متوانیوه‌ ل �ه‌دوای ساڵی ‪2003‬و‌ه‬ ‫كاری نوێ به‌ئه‌نجام بگه‌یه‌نم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا خۆشبه‌ختانه‌ ئه‌لبومی دووه‌مم‬ ‫له‌قۆناغی كۆتاییدای ‌ه كاری مۆزیك‌و‬ ‫هه‌موو شتێكی ته‌واوبووه‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ماوه‌ ده‌نگی بخه‌م ‌ه سه‌رو‬ ‫كاری ماستره‌ینگی بۆ ئه‌نجامبده‌م‌و‬

‫باڵوبكرێته‌وه‌‪ ،‬له‌به‌هاردا پێشكه‌شی‬ ‫هه‌موو گه‌لی كوردی ده‌كه‌م‪ ،‬ك ‌ه حه‌وت‬ ‫گۆرانی‌و مه‌قامێكی له‌خۆگرتووه‌‪،‬‬ ‫ناوی "پایته‌ختی دڵه‌"‪.‬‬ ‫ده‌س�����ت�����وور‪ :‬س���ه‌ی���ری ‪tv‬‬ ‫ده‌كه‌یت؟‬ ‫چۆمان‪ :‬زۆربه‌كه‌می‪ ،‬ته‌نها بۆ‬ ‫هه‌واڵ‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬به‌چی بێزارده‌بیت؟‬ ‫چ����ۆم����ان‪ :‬ه����ه‌ر ن��اح��ه‌ق��ی‌و‬ ‫نایه‌كسانییه‌ك ببینم زیاد له‌ئه‌نداز‌ه‬ ‫پێی بێزارده‌بم‪ ،‬هه‌ر ناڕاستگۆییه‌ك‬ ‫بێزارده‌بم‪،‬‬ ‫ده‌بینم من زۆر‬ ‫به‌رامبه‌ر‬ ‫مه‌رجیش نیی ‌ه‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ب����ه‌خ����ۆش����م‬

‫گۆرانیبێژی الو چۆمان‬ ‫ره‌شید‪ ،‬ساڵی ‪1970‬‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كی گۆیژه‌ی شاری‬ ‫سلێمانی له‌دایكبووه‌‪،‬‬ ‫ده‌رچووی پۆلی سێی‬ ‫ناوه‌ندییه‌‪.‬‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1978‬بوو‌ه‬ ‫به‌ئه‌ندام له‌تیپی مۆزیكی‬ ‫مندااڵنی پیره‌مێرد‌و‬ ‫مۆزیكژه‌ن‌و ژه‌نیاری‬ ‫ئامێری ئۆكۆردیۆن بووه‌‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫کلتور‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪17‬‬

‫الوان‪ ،‬پشتگوێخستن‪ ،‬وه‌زاره‌ته‌ك ‌هی‌ ته‌ها به‌رواری‬

‫بـااڵپـۆشی لـه‌زانـكـۆكـانـدا‬

‫جیهانبینی په‌روه‌رده‌‬ ‫فــایــه‌ق ســـه‌عــیــد‬

‫بااڵپۆشــكردنی‌ كچــان له‌زانكۆو په‌یمانگــــاكاندا سیاسه‌تی‌ حیزب ‌ه په‌روه‌رد ‌ه له‌جیهانبینی‬ ‫ی له‌پشـــته‌وه‌یه‌ ‌؟‬ ‫ئیسالمییه‌كـــــان ‌‬ ‫به‌ره ‌هم‌و نێچیرڤاندا‬

‫ی سه‌ره‌تایه‌كه‌ بۆ ئه‌ندامبوون له‌رێكخراوه‌ ئیسالمییه‌كان ‬ ‫بااڵپۆش ‌‬ ‫محه‌مه‌د حه‌مه‌نه‌جیب له‌سلێمانی‬

‫حیزب ‌ه ئیسالمییه‌كانی كوردستان‪،‬‬ ‫ی رێ��ك��خ��راو‌ه قوتابی‌و‬ ‫ل��ه‌رێ��گ�� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌وڵ ‌‬ ‫خوێندكارییه‌كانیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی كچانن له‌ناو زانكۆو‬ ‫به‌بااڵپۆشكردن ‌‬ ‫ی كوردستاندا‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫په‌یمانگاكان ‌‬ ‫رێكخراوان ‌ه ئه‌و‌ه ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ریه‌ك ‌ه له‌رێكخراوی گه‌شه‌پێدان ‌‬ ‫ی‬ ‫قوتابیان ك �ه‌س �ه‌ر به‌یه‌كگرتوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان ‌ه‌و رێكخراو ‌‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫ی‬ ‫قوتابیانی كوردستان كه‌سه‌ر به‌كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستانه‌‪ ،‬سااڵن ‌ه ئاهه‌نگ ‌‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫تایبه‌ت بۆ ئه‌و كچان ‌ه سازده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫بوون به‌بااڵپۆش‪.‬‬ ‫به‌پێی ئه‌و ئاماره‌ی به‌ده‌ستوور‬ ‫گ�ه‌ی��ش��ت��ووه‌‪ ،‬ل �ه‌س��ن��ووری هه‌رسێ‬ ‫پارێزگاكه‌ی هه‌رێم له‌ساڵی ‪2009‬دا‬ ‫(‪ )2504‬كچ بااڵپۆش بوون‪.‬‬ ‫به‌پێی ئ��ام��ارێ��ك��ی رێكخراوی‬ ‫گه‌شه‌پێدانی كوردستان له‌سنووری‬ ‫ه���ه‌رس���ێ پ���ارێ���زگ���اك���ه‌ی هه‌رێم‬ ‫له‌ساڵی‪2009‬دا (‪ )1500‬كه‌س بااڵپۆش‬ ‫ب��وون‪ ،‬ه �ه‌روه‌ه��ا به‌پێی ئامارێكی‬ ‫رێ��ك��خ��راوی قوتابیانی كوردستان‬ ‫له‌ساڵی ‪2009‬دا (‪ )1004‬كه‌س بااڵپۆش‬ ‫بوون‪ ،‬ئه‌م رێژان ‌ه ته‌نها ئه‌و كه‌سان ‌ه‬ ‫ده‌گرێته‌و‌ه ك ‌ه له‌و دوو رێكخراوه‌دا‬ ‫ناویان تۆماركردووه‌‪.‬‬ ‫عه‌بدولسه‌الم نه‌جاد به‌رپرسی‬ ‫راگه‌یاندنی رێكخراوی گه‌شه‌پێدانی‬ ‫كوردستان به‌ده‌ستووری وت "هیچ‬ ‫گروپێكی ئیسالمی ناتوانێت خۆی‬ ‫ب��ك��ات ب �ه‌خ��اوه‌ن��ی ئ��ه‌و كه‌سانه‌ی‬ ‫بااڵپۆش ده‌بن"‪.‬‬ ‫ی "چونك ‌ه ئایینی‬ ‫ه�ه‌روه‌ه��ا وت� ‌‬ ‫ئیسالم گروپێكی دیاریكراو به‌ته‌نها‬ ‫خاوه‌نی نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو هه‌موو كۆمه‌ڵگای‬ ‫ئیسالمی خاوه‌نییه‌تی"‪.‬‬ ‫به‌رپرسی راگه‌یاندنی رێكخراوی‬ ‫گه‌شه‌پێدان‪ ،‬وتی "له‌به‌رئه‌وه‌ی زانكۆ‬ ‫ناوه‌ندێكی زانستییه‌‪ ،‬خاوه‌ن زانست‬ ‫روو ده‌كات ‌ه ئ��ه‌وێ‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بینین‬

‫رێژه‌ی بااڵپۆشی‌و پابه‌ندبوون له‌وێو‌ه‬ ‫ده‌ستپێده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ه�ه‌ردوو رێكخراوی گه‌شه‌پێدان‌و‬ ‫ق��وت��اب��ی��ان��ی ك��وردس��ت��ان سااڵن ‌ه‬ ‫به‌بۆنه‌ی ب��ااڵپ��ۆش ب��وون��ی كچانی‬ ‫ی‬ ‫زان��ك��ۆو په‌یمانگاو‌ه رێوڕه‌سم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (ئاهه‌نگ ‌‬ ‫تایبه‌ت سازده‌كه‌ن به‌ناو ‌‬ ‫ی زێڕین بۆ بااڵپۆشان)‪ ،‬وه‌ك‬ ‫تاج ‌‬ ‫رێزلێنانێك‌و ده‌ربڕینی خۆشه‌ویستی‬ ‫بۆیان‪ ،‬رێكخراو‌ه عه‌لمانییه‌كانیش‬ ‫پێیانوای ‌ه ئ��ه‌و‌ه س�ه‌ره‌ت��ای�ه‌ك� ‌ه بۆ‬ ‫ی زیاتر بۆ رێكخراوو‬ ‫ی ئه‌ندام ‌‬ ‫راكێشان ‌‬ ‫حیزبه‌كانیان‪.‬‬ ‫رۆژان ره‌ئوف خوێندكار له‌به‌شی‬ ‫پزیشكی ڤێته‌رنه‌ری زانكۆی سلێمانی‬ ‫م��اوه‌ی ساڵێك‌و دوومانگ ‌ه بااڵپۆش‬ ‫بووه‌‪ ،‬وتی "هه‌ست به‌ئارامی‌و دڵخۆشی‬ ‫ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ده‌كه‌م له‌به‌رئه‌وه‌ی قه‌ناعه‌تم پێ ‌‬ ‫حه‌زم ده‌كرد پێشتریش بمكردایه‌‪ ،‬قه‌ت‬ ‫بیرم له‌و‌ه نه‌كرده‌وه‌ته‌و‌ه الیبه‌م"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و خوێندكار‌ه پێیوای ‌ه ئه‌و كچ ‌ه ‌‬ ‫كه‌تاز‌ه ده‌بێت ‌ه بااڵپۆش رووبه‌ڕووی‬ ‫كۆمه‌ڵێك قس ‌ه ده‌ب��ێ��ت�ه‌وه‌‪ ،‬رۆژان‬ ‫وتی "سازدانی ئه‌و ئاهه‌نگان ‌ه بۆ هیچ‬ ‫مه‌به‌ستێكی حیزبی نییه‌‪ ،‬داواشیان‬ ‫لێنه‌كردووین بۆئه‌وه‌ی ببین به‌ئه‌ندام‬ ‫له‌رێكخراوه‌كانیان"‪.‬‬ ‫تاژان ئه‌حمه‌د عه‌بدوڵاڵ خوێندكار‬ ‫له‌به‌شی راگه‌یاندنی زانكۆی سلێمانی‬ ‫ماوه‌ی ساڵ‌و نیوێك ‌ه بوو‌ه به‌بااڵپۆش‬ ‫ب�ه‌ده‌س��ت��ووری وت "ل�ه‌س�ه‌ر رووتی‬ ‫هیچ قازانجێكم نه‌كرد‪ ،‬بۆی ‌ه بڕیارمدا‬ ‫بااڵپۆشبم‪ ،‬دونیاش شتێكی كاتیی ‌ه‌و‬ ‫ده‌ڕوات"‪.‬‬ ‫رێ�����ك�����خ�����راو‌ه ق���وت���اب���ی‌و‬

‫خوێندكارییه‌كانی س�ه‌ر به‌هه‌ردوو‬ ‫حیزبی یه‌كگرتووی ئیسالمی‌و كۆمه‌ڵی‬ ‫ی پااڵپۆشكردنی ئه‌و‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی ك ‌ه قه‌ناعه‌تیان پێده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫كچان ‌ه ‌‬ ‫ناوه‌كانیان الی خۆیان تۆمارده‌ك ‌هن‌و‬ ‫ی ئامارێك الی خۆیان‬ ‫وه‌كو كۆكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌یپارێزن‪ .‬شه‌وبۆ عوسمان ئه‌ندامی‬ ‫سكرتاریه‌تی رێكخراوی قوتابیانی‬ ‫كوردستان بۆ ده‌ستوور‪ ،‬وتی "ئامانجی‬ ‫ئێم ‌ه ته‌نها بۆ ئه‌و كه‌سان ‌ه ده‌ربڕینی‬ ‫خۆشه‌ویستیی ‌ه ب��ۆی��ان‌و پاشان‬ ‫كۆكرنه‌وه‌ی ناوه‌كانیان‌و كردنیان ‌ه‬ ‫به‌داتا‪ ،‬نه‌ك به‌ومه‌به‌سته‌ی كه‌بیانكه‌ین ‌ه‬ ‫ئه‌ندام له‌رێكخراوه‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫شه‌وبۆ ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا كه‌دوای‬ ‫ب��ااڵپ��ۆش��ی چ�ه‌ن��د كه‌سانێك هه‌ن‬ ‫ك ‌ه به‌هۆی كاریگه‌ری ده‌وروب���ه‌ره‌و‌ه‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌و‌ه سه‌ر سه‌فوری‪" ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫الی ئێم ‌ه زۆر ئاساییه‌"‪.‬‬ ‫ی تایبه‌ت به‌قوتابیان‌و‬ ‫رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی سه‌ر به‌حیزب ‌ه‬ ‫خوێندكاران‌و ژنان ‌‬ ‫عه‌لمانییه‌كان ئ��ام��اژ‌ه به‌وه‌ده‌كه‌ن‬ ‫ی‬ ‫كه‌ئه‌و شێواز‌ه له‌ڕێوڕه‌سم ‌ه تایبه‌ت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫رێكخراو‌ه ئیسالمییه‌كان سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی له‌پشته‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫حیزب ‌ه ئیسالمییه‌كان ‌‬ ‫سه‌ردارحه‌مه‌ئه‌مینسه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی خوێندكارانی كوردستان‬ ‫به‌ده‌ستووری راگه‌یاند "ئه‌م ئاهه‌نگان ‌ه‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه له‌ده‌ره‌وه‌ی زانكۆ ده‌كرێن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌م ‌ه مه‌به‌ستێكی سیاسی یان‬ ‫بیروباوه‌ڕێكی ئایینی له‌پشته‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌رنا پێوست به‌و‌ه ناكات ئه‌وان‬ ‫ئه‌و‌ه بكه‌ن به‌موڵكی خۆیان‌و وه‌ك‬ ‫هه‌لێك بیقۆزنه‌و‌ه ك �ه‌وا ئ�ه‌و كار‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ستی ئه‌وان كراوه‌"‪.‬‬

‫زانكۆ شوێنێك ‌ه بۆئه‌وه‌ی زانستی تیا بخوێنرێت‪،‬‬ ‫نه‌ك خه‌ڵكی تیا ئستیغالل بكه‌یت‌و‬ ‫بااڵپۆشیان بكه‌یت‬

‫س��ه‌رپ��ه‌رش��ت��ی��اری كۆمه‌ڵه‌ی‬ ‫خوێندكارانی ك��وردس��ت��ان ده‌ڵێت‬ ‫كه‌خوێندكار ئازاد‌ه له‌وه‌ی بااڵپۆش‬ ‫ده‌بێت یان نا‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه موڵكی هیچ‬ ‫كه‌سێك نییه‌و كه‌س ناتوانێت ببێت‬ ‫به‌خاوه‌نی‪.‬‬ ‫سه‌ردار وت ‌ی "شه‌رت نیی ‌ه ئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫بااڵپۆش ده‌بێت ببێت ‌ه ئه‌ندام‌و الیه‌نگری‬ ‫ئه‌وان"‪.‬‬ ‫هه‌رمان محه‌مه‌د سه‌لیم سكرتێری‬ ‫یه‌كێتی قوتابیانی كوردستان ئاماژ‌ه ‌ی‬ ‫ب���ه‌وه‌دا كه‌هه‌موو رێكخراوێك سه‌ر‬ ‫به‌حیزبێكی سیاسییه‌‪ ،‬ب��ۆی� ‌ه هه‌ر‬ ‫چ��االك��ی��ی�ه‌ك ب��ك �ه‌ن له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫فه‌لسه‌فه‌و به‌رنامه‌ی ئه‌و حیزب ‌ه ده‌بێت‌و‬ ‫وت ‌ی "له‌به‌رئه‌و‌ه مه‌به‌ستێكی سیاسی‬ ‫ده‌چێت ‌ه پاڵ ئه‌و چاالكییه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و‬ ‫دوو رێكخراو‌ه سه‌ر به‌حیزبی ئیسالمی‬ ‫سیاسین"‪.‬‬ ‫هه‌رمان ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا ئێم ‌ه‬ ‫میلله‌تێكی موسڵمانین‌و هه‌رێمێكی‬ ‫دیموكراتمان ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ه �ه‌ری �ه‌ك له‌و‬ ‫رێكخراوان ‌ه ئ���ازادن چ��االك��ی خۆیان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬هه‌رمان وتی "بااڵپۆشی تایبه‌ت ‌ه‬ ‫به‌خودی كه‌سه‌ك ‌ه خۆیه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ت��اب��ان شێخ عه‌بدوڵاڵ ئه‌ندامی‬ ‫سكرتاریه‌تی یه‌كێتی ژنانی كوردستان‪،‬‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌وه‌دانیی ‌ه ك ‌ه له‌زانكۆكاندا‬ ‫ئ���ه‌و ش��ت��ان � ‌ه ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ئ���ه‌و وت��� ‌ی‬ ‫"ده‌ب��ێ��ت رێكخراوه‌كان ئ �ه‌و كه‌سان ‌ه‬ ‫سه‌رقاڵبكه‌ن به‌شتی زانستییه‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫به‌سه‌رپۆشه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ت��اب��ان وت � ‌ی "ئ���ه‌و‌ه مه‌به‌ستێكی‬ ‫تایبه‌تی له‌پشته‌وه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫زانكۆ شوێنێك ‌ه بۆئه‌وه‌ی زانستی تیا‬ ‫بخوێنرێت‪ ،‬نه‌ك خه‌ڵكی تیا ئستیغالل‬ ‫بكه‌یت‌و بااڵپۆشیان بكه‌یت"‪.‬‬ ‫ئه‌و ئه‌ندامه‌ی سكرتاریه‌تی یه‌كێتی‬ ‫ژن��ان ئ��ام��اژه‌ی ب���ه‌وه‌دا "ئ��ه‌و له‌چك‬ ‫بۆ كڕین ‌ه سه‌ره‌تایه‌ك ‌ه بۆ چوون ‌ه ناو‬ ‫ئ�ه‌و رێكخراوانه‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌و‌ه ده‌ستێكی‬ ‫ناڕاسته‌وخۆی حیزب‌و رێكخراوه‌كان ‌ه بۆ‬ ‫ناو زانكۆ دواتر بۆ ناو قوتابخان ‌ه ناوه‌ندی‬ ‫و ئاماده‌ییه‌كان"‪.‬‬

‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا كه‌پێشینه‌ی هه‌ردوو به‌رێز به‌رهه‌م ساڵح‌و نێچیرڤان بارزانی زۆر‬ ‫جیاوازه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ردووكیان ئه‌وه‌یان پیشانداو‌ه ك ‌ه به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌وانه‌ی‬ ‫تاوه‌كو ئێستا پۆستی سه‌ره‌ك وه‌زیرانیان وه‌رگرتووه‌‪ ،‬چاالكترو ئیشكه‌رترن‪ .‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌شدا نێچیرڤان بارزان ‌ی وه‌كو دكتۆر به‌رهه‌م ساڵح پێشینه‌یه‌كی ئه‌كادیمی نییه‌و‬ ‫خوێندنی بااڵی له‌رۆژئاوادا ته‌واو نه‌كردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م ‌ه نه‌بۆت ‌ه رێگر له‌بواری ئیداریدا‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی كاره‌كانی له‌كاندیده‌كانی دیك ‌ه باشتر به‌ڕێوه‌ببات‪.‬‬ ‫هه‌فته‌ی رابردوو كه‌مێك له‌سه‌ر پێگه‌ی په‌روه‌رد‌ه له‌الی هه‌ردوو به‌رێز تاڵه‌بانی‌و‬ ‫بارزانی راوه‌ستام كه‌چۆن بوونه‌ت ‌ه رێگر له‌به‌رده‌م گه‌شه‌سه‌ندنی بواری په‌روه‌رده‌دا‪،‬‬ ‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ش كه‌مێك له‌سه‌ر پێگه‌ی په‌روه‌رد‌ه له‌الی به‌رێز نێچیرڤان بارزان ‌ی‌و‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌م راده‌وه‌ستم‪.‬‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح له‌ساڵی ‪ 2001‬كابینه‌یه‌كی له‌سلێمانی پێكهێناو ئه‌وه‌ی من بیرم‬ ‫بێت خاتوو شه‌ونم عبدالقادر وه‌زیری په‌روه‌رد‌ه بوو‪ ،‬ئه‌م خانم ‌ه هیچ كارێكی باشی‬ ‫بۆ بواری په‌روه‌رد‌ه نه‌كردوو‌ه كه‌شایه‌نی ئه‌وه‌بێت به‌پێشكه‌وتن له‌قه‌ڵه‌می بده‌یت‪،‬‬ ‫له‌راستیشدا گرنگ نیی ‌ه وه‌زیری په‌روه‌رد‌ه كێ بوو‌ه یا نا‪ ،‬چونك ‌ه له‌و‌ه گرنگتر ن ‌ه‬ ‫وه‌زیری په‌روه‌رده‌و ن ‌ه به‌رهه‌م ساڵح كاریگه‌رییان به‌سه‌ر په‌روه‌رده‌و‌ه نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح راست ‌ه پێشینه‌یه‌كی ئه‌كادیمی هه‌یه‌و شاره‌زاییه‌كی زۆر باشی له‌زۆر‬ ‫بواردا هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم بۆ ئه‌وه‌ی ئێم ‌ه بتوانین ئه‌و‌ه بڵێین ك ‌ه له‌بواری په‌روه‌رد‌ه خاوه‌نی‬ ‫جیهانبینی خۆیه‌تی ده‌بێ به‌دێكۆمێنێت‌و به‌كار‌ه‌و‌ه بیسه‌لمێنین‪.‬‬ ‫من هیچ وتارێكی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی ئه‌وم له‌ال نییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌یاده‌وه‌ری خۆشمدا‬ ‫هیچ شتێكی زۆر گرنگم له‌ال نه‌ماو‌ه كه‌نیشانه‌ی جیهانبینیه‌كی تایبه‌تی ئه‌و‬ ‫بێت ل�ه‌پ�ه‌روه‌رده‌دا‪ ،‬كاره‌كه‌ش زۆر ئاسان ‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌و خاوه‌نی ئه‌و جیهانبینی ‌ه‬ ‫هاوچه‌رخ ‌ه بوایه‌‪ ،‬ئه‌وا به‌شێوه‌یه‌كی پراكتیكی ئێم ‌ه كاریگه‌رییه‌كانمان له‌په‌روه‌رده‌دا‬ ‫ده‌بینییه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌و‌ه په‌روه‌رد‌ه له‌كابینه‌كه‌ی ئه‌ودا هیچ جیاوازییه‌كی له‌گه‌ڵ كابینه‌كانی‬ ‫دیكه‌دا نه‌بوو‪ ،‬به‌هیچ شێوه‌یه‌ك جێگایه‌كی تایبه‌تی له‌الی ئه‌و نه‌بوو‪ ،‬بێگومان‬ ‫هه‌موومان بیرمان ‌ه كاك به‌رهه‌م ده‌یگوت په‌روه‌رد‌ه گرنگه‌و ده‌بێ بایه‌خی پێبده‌ین‌و‬ ‫دوارۆژی نه‌وه‌كانمانی له‌سه‌ر وه‌ستاوه‌و ‪ ...‬هتد‪ ،‬له‌م قسانه‌ی به‌رێزیان ده‌چێت ‌ه‬ ‫خانه‌ی ئه‌و قسانه‌ی سیاسییه‌كان رۆژان ‌ه به‌راست‌و چه‌پدا بۆ راگه‌یاندنه‌كانی ده‌ڵێن‪.‬‬ ‫به‌رێز نێچیرڤانیش زیاتر له‌كابینه‌یه‌كدا كاری كردووه‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا له‌بواری‬ ‫دیكه‌دا سه‌ركه‌وتوو بووه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌په‌روه‌رده‌دا خاوه‌نی هیچ سه‌روه‌رییه‌ك نه‌بوو‌ه تا‬ ‫‪.2007‬‬ ‫من هیچ وتارێكی ئه‌ویشم له‌یاده‌وه‌ریدا نیی ‌ه كه‌بتوانێت جیهانبینی ئه‌و له‌په‌روه‌رده‌دا‬ ‫شیبكاته‌وه‌‪ ،‬هه‌موو قسه‌كانی ئه‌ویش له‌م بواره‌دا له‌سنوری لێداونی رۆژنامه‌وانی‬ ‫ده‌رنه‌چوون‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌ودا ماوه‌یه‌كی زۆر عبدالعزیز ته‌یب وه‌زیری په‌روه‌رد‌ه بوو‌ه‬ ‫به‌هه‌مان شێوه‌ی ئیداره‌ی سلێمانیش هیچ شتێك نه‌كراو‌ه كه‌له‌روانگه‌ی په‌روه‌رده‌ی‬ ‫هاوچه‌رخه‌و‌ه به‌پێشكه‌وتن له‌قه‌ڵه‌مبدرێت‪.‬‬ ‫نێچیرڤان‌و د‪.‬به‌ره ‌هم‌و هه‌موو سیاسییه‌كانی دیكه‌ش ته‌نها یا شانازییان كردوو‌ه‬ ‫یا به‌هانه‌یان بۆ ئه‌و‌ه هێناوه‌ته‌و‌ه كه‌بۆ په‌روه‌رد‌ه پێشكه‌وتوو نییه‌‪ .‬به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫گشتیش له‌ناو هه‌موو به‌رپرس ‌ه بااڵكانی یه‌كێتی‌و پارتیشدا كه‌كاربه‌ده‌ست بوون‬ ‫یه‌كێك به‌دی ناكه‌یت كه‌خاوه‌نی جیهانبینیه‌كی تایبه‌ت بووبێت له‌په‌روه‌رده‌دا‪،‬‬ ‫سیاسه‌تی حیزبیش وایكردوو‌ه كه‌له‌دوای راپه‌ڕینه‌و‌ه تاوه‌كو ئه‌م سات ‌ه ئه‌و دوو‬ ‫حیزب ‌ه نه‌یانتوانیو‌ه بۆ تاق ‌ه یه‌ك جارێكیش پیاوێكی پسپۆڕ بۆ پۆستی وه‌زیری‬ ‫په‌روه‌رد‌ه دابنێن‪.‬‬ ‫یه‌ك تاق ‌ه وتاری نێچیرڤان بارزانی ك ‌ه له‌كۆنگره‌ی په‌روه‌رده‌یی ‪2007‬دا پێشكه‌ش‬ ‫كرا‪ ،‬شتێكی زۆر جودا بوو‪ ،‬من یه‌كه‌مین جار‌ه سیاسییه‌كی كورد ببینم وتارێكی‬ ‫جوانی له‌و بابه‌ت ‌ه له‌سه‌ر پ�ه‌روه‌رد‌ه پێشكه‌شبكات‪ ،‬دوای ئه‌و‌ه له‌وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‬ ‫دڵشاد عه‌بدولڕه‌حماندا گۆڕانكارییه‌كی گه‌ور‌ه هاته‌ئاراو‌ه كه‌ده‌مێك بوو من له‌سه‌ری‬ ‫نووسیبووم كه‌ئێم ‌ه ده‌توانین پیاده‌ی بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم من پێموای ‌ه به‌هۆی نه‌بوونی ئه‌و‬ ‫جیهانبینیی ‌ه په‌روه‌رده‌ییه‌و‌ه له‌الی سه‌ره‌ك وه‌زیر‌و خودی وه‌زیره‌كانی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫نه‌مانتوانیو‌ه بیكه‌ین‪ ،‬من له‌گه‌ڵ هه‌ندێك وه‌زیری پ �ه‌روه‌رده‌و جێگری سه‌ره‌ك‬ ‫وه‌زیرانی وا دانیشتووم كه‌پێم خۆشبوو‌ه زیاتر باسی راو‌ه كه‌وو مكیاج بكه‌ین تا‬ ‫باسی په‌روه‌رده‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌وه‌ی تیایدا شاره‌زا‬ ‫نه‌بوون په‌روه‌رد‌ه بووه‌‪.‬‬ ‫من ئ �ه‌وه‌ش ده‌زان��م ه��ه‌ردوو به‌ره ‌هم‌و‬ ‫نێچیرڤان پشتیوانی له‌و خه‌ڵكان ‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌له‌گه‌ڵیاندا كارده‌ك ‌هن‌و ده‌یانه‌وێت كارێكی‬ ‫باش پێشكه‌ش بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم گرفتی ئه‌وان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌وان نه‌یانتوانیو‌ه بۆ هه‌موو بواره‌كان‬ ‫كه‌سی پسپۆڕ هه‌ڵبژێرن‪ .‬به‌شێك له‌هۆكاره‌كان‬ ‫بۆ نه‌بوونی ئه‌و جیهانبینی ‌ه ده‌گه‌ڕێته‌وه‌و‬ ‫ئه‌مڕۆ كابینه‌كه‌ی‬ ‫به‌شه‌كه‌ی دیكه‌ش بۆ ملمالنێی حیزبی‬ ‫به‌رهه‌م ساڵح‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه كه‌كارێكی وای كردوو‌ه پێوه‌ری‬ ‫یه‌كه‌م بۆ هه‌ڵبژاردنی وه‌زیره‌كان دڵسۆزی بۆ‬ ‫له‌كاردایه‌و سه‌رۆكی‬ ‫حیزب بێت نه‌ك شاره‌زایی‌و لێوه‌شاوه‌یی‪.‬‬ ‫كابینه‌ش پیاوێك ‌ه‬ ‫ئ �ه‌م��ڕۆ كابینه‌كه‌ی ب��ه‌ره��ه‌م ساڵح‬ ‫ل�ه‌ك��اردای�ه‌و س�ه‌رۆك��ی كابینه‌ش پیاوێك ‌ه‬ ‫توانیویه‌تی له‌سه‌ر‬ ‫توانیویه‌تی له‌سه‌ر ئاستی عێراقیش ئه‌و‌ه‬ ‫ئاستی عێراقیش ئه‌و‌ه‬ ‫بسه‌لمێنێت كه‌توانای كاركردنی باشی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بسه‌لمێنێت كه‌توانای‬ ‫به‌اڵم ئایا چاوه‌ڕێی ئه‌وه‌ی لێبكه‌ین له‌بواری‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌دا به‌ئه‌ندازه‌ی كابینه‌ی پێنجه‌م‬ ‫كاركردنی باشی هه‌یه‬ ‫گۆڕانكاری له‌په‌روه‌رده‌دا بكات؟ ره‌نگ ‌ه هێشتا‬ ‫زوو بێت بۆ ئه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪faiekk@hotmail.com‬‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫کلتور‬

‫مه‌سیحییه‌كـان ده‌ڵێـن له‌هه‌ولێـر‬ ‫رووبـه‌ڕووی "ناوزڕاندن" بووینـه‌تـه‌و ‌ه‬ ‫ی له‌هه‌ولێر‬ ‫ی بانیشار ‌‬ ‫عه‌ل ‌‬

‫ی‬ ‫ی گرنگیدان ‌‬ ‫مه‌سیحییه‌كان ده‌ڵێن به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم به‌ساڵی‌ زایین ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتداران ‌‬ ‫ی مزگه‌وته‌كانه‌وه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن‬ ‫له‌مینبه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئایینییه‌و‌ه رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫مامۆستایان ‌‬ ‫"ناوزڕاندن" بوونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌ك له‌دوا ‌‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌ولێر‬ ‫ی شار ‌‬ ‫یه‌ك ‌ه له‌مزگه‌وته‌كان ‌‬ ‫ی ئاینی‌ به‌نیگه‌رانیه‌و‌ه‬ ‫مامۆستایان ‌‬ ‫ی كۆچی‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫باس له‌رۆیشتن ‌‬ ‫ی هه‌رێم گرنگییان‬ ‫ك ‌ه ده‌سه‌التداران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زاین ‌‬ ‫پێنه‌دا‪ ،‬له‌كاتێكدا ك ‌ه ساڵ ‌‬ ‫هات ئاهه‌نگێڕان ده‌ستیپێكرد‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ندێك له‌مامۆستایانی‌ ئاین ‌‬ ‫ی رۆژی‌ هه‌ینیدا هه‌موو‬ ‫ل��ه‌وت��ار ‌‬ ‫وێنه‌یه‌كی‌ بابه‌ نوئێلیان به‌حه‌رام‬ ‫ی مه‌سیحیشیان‬ ‫له‌قه‌ڵه‌مداو دین ‌‬ ‫به‌دینێكی‌ بێگانه‌ به‌نه‌ته‌وه‌ی‌ كوردو‬ ‫موسوڵمانان وه‌سفكرد‪.‬‬ ‫مه‌سیحییه‌كان باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن‬ ‫ی‬ ‫چه‌ندینجار له‌الیه‌ن مامۆستایان ‌‬ ‫ی به‌مه‌سیح كراوه‌‪،‬‬ ‫ئاینی‌ سوكایه‌ت ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتیشیان له‌وجۆره‌ هێرشكردن ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئ���اگ���ادارك���ردووه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬وه‌زاره‌ت���� ‌‬ ‫ئه‌وقافیش رایده‌گه‌یه‌نێت بۆ هیچ‬ ‫ی نییه‌ هێرش بكات ‌ه‬ ‫ی ئاین ‌‬ ‫مامۆستایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ترو هێڵ ‌ه سووره‌كان ‌‬ ‫سه‌ر ئاینه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌وقاف ببه‌زێنێت‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫مامۆستا م��ی��ران عبدولواحید‬ ‫ی‬ ‫ی حه‌یده‌ر ئاغا ‌‬ ‫ی مزگه‌وت ‌‬ ‫وتاربێژ ‌‬ ‫زه‌كیه‌خان له‌هه‌ولێر وێنه‌ی‌ باب ‌ه‬ ‫نوئیل به‌حه‌رام وه‌سفده‌كات‌و ده‌ڵێت‬ ‫ی‬ ‫"یادكردنه‌وه‌و جه‌ژن گێڕان بۆ ئاین ‌‬ ‫مه‌سیح حه‌رامه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫وتاربێژی‌ مزگه‌وتی‌ حه‌یده‌ر ئاغا ‌‬ ‫زه‌كیه‌خان وتی‌"ناكرێت موسوڵمانان‬ ‫ی‬ ‫یادی‌ ساڵی‌ زاینی‌ بكه‌نه‌وه‌و كۆچ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆچ ‌‬ ‫له‌بیربكه‌ن‪ ،‬چونكه‌ ساڵ ‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌موسڵمانانه‌و‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی ئاینی‌ له‌وتاره‌كاندا‬ ‫وه‌ك مامۆستایان ‌‬ ‫ه��اوواڵت��ی��ان��م��ان ل���ه‌و حاڵه‌ت ‌ه‬ ‫ئاگاداركردووته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌"هیچ كات ناكرێت‬

‫ی‬ ‫ی زبڵ‌و خاشاك ئاسمان ‌‬ ‫دوكه‌ڵ ‌‬ ‫خانه‌قین ره‌ش ده‌كات‬

‫ی‬ ‫ی خانه‌قین ته‌نها یه‌ك ئۆتۆمبێل ‌‬ ‫به‌هه‌موو شار ‌‬ ‫خۆڵ‌و خاشاك ڕشتنیان هه‌یه‌‬ ‫فه‌رمان‌و پێشه‌وا له‌خانه‌قین‬

‫ی نیگه‌رانی‌ لێكه‌وته‌وه‌‬ ‫ی ساڵی‌ زایین ‌‬ ‫گرنگیدان به‌سه‌ر ‌‬

‫داب‌ونه‌ریتی‌ مه‌سیحی‌ بسه‌پێنرێت‬ ‫به‌سه‌ر موسڵماناندا به‌وه‌ی‌ كه‌یادی‌‬ ‫مه‌سیح هی‌ كورد بێت"‪.‬‬ ‫س��ه‌رچ��اوه‌ی��ه‌ك له‌كه‌نیسه‌ی‌‬ ‫مه‌سیحی‌ ع�ه‌ی��ن��ك��اوه‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫به‌ده‌ستووری وت"ئه‌وه‌ چه‌ندین جاره‌‬ ‫مامۆستایانی‌ ئاینی‌ هێرش ده‌كه‌نه‌‬ ‫سه‌ر مه‌سیح"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و س��ه‌رچ��اوه‌ی��ه‌ ئ��ام��اژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌دا كه‌ ئه‌وان راسته‌و‌خۆ وه‌اڵمی‌‬ ‫مامۆستایانی‌ ئاینیان نه‌داوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو بڕیاریانداوه‌ خۆیان له‌و قسانه‌‬ ‫به‌دووربگرن كه‌ به‌رامبه‌ر به‌مه‌سیح‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌وان ده‌سه‌اڵتیان‬ ‫ل��ه‌وه‌ ئ��اگ��ادارك��رده‌وه‌ ك�ه‌ هێرش‬ ‫كراوه‌ته‌ سه‌ر مه‌سیح‪ ،‬ده‌سه‌اڵتیش‬ ‫پێی راگه‌یاندون لێپرسینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌و كه‌س‌و الیه‌نانه‌دا ده‌كرێت كه‌‬

‫سوكایه‌تی‌ به‌ئاینه‌كان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫مه‌ریوان نه‌قشبه‌ندی‌ وته‌بێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ ئه‌وقاف‌و كاروباری‌ ئاینی‌‬ ‫ن�ه‌ی��ش��ارده‌وه‌ چه‌ندین مامۆستای‌‬ ‫ئاینی‌ له‌وتاری‌ رۆژی‌ هه‌یندا له‌سه‌ری‌‬ ‫ساڵدا‪ ،‬گله‌ییان له‌ده‌سه‌اڵت كردووه‌‬ ‫به‌وه‌ی‌ گرنگی‌ به‌ساڵی‌ زاینی‌ داوه‌‌و‬ ‫ساڵی‌ كۆچیشی پشتگوێخستووه‌‪.‬‬ ‫م�����ه‌ری�����وان ن��ه‌ق��ش��ب��ه‌ن��دی‌‬ ‫ب �ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت"ئێمه‌ هه‌واڵی‌‬ ‫هێرشكردنه‌ سه‌ر ئاینی‌ مه‌سیحمان‬ ‫پێ نه‌گه‌یشتووه‌‪ ،‬هیچ مامۆستایه‌كی‌‬ ‫ئاینی‌ ناتوانێت هێڵه‌ سووره‌كانی‌‬ ‫ئه‌وقاف ببه‌زێنێت"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ سزادانی‌ ئه‌و مامۆستا‬ ‫ئاینیانه‌ی‌ كه‌ هێرشیان كردووه‌ته‌‬ ‫سه‌ر مه‌سیح‪ ،‬وته‌بێژی‌ وه‌زاره‌تی‌‬ ‫ئه‌وقاف‌و كاروباری‌ ئاینی‌ وتی‌"ئێمه‌‬

‫ناتوانین سزایان بده‌ین‪ ،‬به‌پێی‌ یاسا‬ ‫ته‌نها وه‌زی��ری‌ ئه‌وقاف‌و كاروبار ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاینی‌ ده‌توانێت لێپرسینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئیمام‌و خه‌تیبه‌كاندا بكات"‪.‬‬ ‫ع �ه‌ل �ی‌ م��ح �ه‌م �ه‌د له‌كڵێسای‌‬ ‫مه‌سیحی‌ ك��ورد زم��ان له‌هه‌ولێر‬ ‫ب���ه‌ده‌س���ت���ووری‌ وت"ئ��ێ��م��ه‌ وه‌ك‬ ‫مه‌سیحییه‌كان رێز له‌هه‌موو بیرو‬ ‫بۆچوونه‌كان ده‌گ��ری��ن‪ ،‬هیچ كات‬ ‫مه‌سیح هێرشی‌ نه‌كردووه‌ته‌ سه‌ر‬ ‫هیچ ئاینێك‪ ،‬به‌ڵكو خۆشه‌ویستی‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌ دژایه‌تی‌‬ ‫مه‌سیح ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫عه‌لی محه‌مه‌د وتی‌"عیسا فێری‌‬ ‫كردووین رێز له‌هه‌موو كه‌س بگرین‪،‬‬ ‫عیسا ده‌ڵێت ئه‌گه‌ر له‌ڕوومه‌تی‬ ‫راس��ت��ی��ان دای���ت‪ ،‬ئ��ه‌وا روومه‌تی‌‬ ‫چه‌پیش شلبكه‌ بۆیان"‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫ب�ه‌ه��ۆ ‌ی زۆرب��وون�� ‌ی زب��ڵ‌و خاشاكه‌و‌ه‬ ‫دانیشتوان ‌ی خانه‌قین ده‌ڵێن شاره‌كه‌مان‬ ‫بوو‌ه به‌"زبڵخانه‌"و به‌رپرسان ‌ی شاره‌وانیش‬ ‫ه��ۆك��اره‌ك�� ‌ه ‌ی ب��ۆ ن �ه‌ب��وون � ‌ی بودجه‌و‬ ‫كه‌م ‌ی كرێكار‌و ئۆتۆمبێل ‌ی پاككردنه‌و‌ه‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌رپرسان ‌ی شاره‌وان ‌ی خانه‌قین ئاماژ‌ه‬ ‫ب�ه‌وه‌ده‌ك�ه‌ن ك ‌ه دانیشتوان ‌ی خانه‌قین‬ ‫له‌دوا ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی كورده‌كان بۆ شاره‌ك ‌ه‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪2003‬دا له‌‪ 35‬هه‌زار كه‌سه‌و‌ه بوو‌ه‬ ‫به‌‪ 160‬هه‌زار كه‌س‪ ،‬له‌كاتێكدا به‌هه‌موو‬ ‫شاره‌وان ‌ی خانه‌قین ته‌نها یه‌ك ئۆتۆمبێل ‌ی‬ ‫پاككردنه‌وه‌یان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫دان��ی��ش��ت��وان� ‌ی خ��ان�ه‌ق��ی��ن ده‌ڵێن‬ ‫شاره‌كه‌یان بوو‌ه به‌"زبڵخانه‌"و شاره‌وان ‌ی‬ ‫به‌كه‌مته‌رخه‌م ده‌زان��ن له‌كۆبوونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫پیسی‌‌و زبڵ ‌ی شاره‌كه‌یان‪.‬‬ ‫نیهاد كه‌ریم هاوواڵتییه‌ك ‌ی گه‌ڕه‌ك ‌ی‬ ‫پاشا كۆپر ‌ی شار ‌ی خانه‌قین باسله‌و‌ه‬ ‫ده‌ك��ات ك ‌ه به‌ده‌ست زب�ڵ‌و خاشاكه‌و‌ه‬ ‫بێزاربوون‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و وت �ی‌"ئ �ه‌م ش��ار‌ه ‌ی ئێم ‌ه هه‌ر‬ ‫له‌زبڵخان ‌ه ده‌چێت‌و كاتێك دێیت ‌ه ناو‬ ‫بازاڕ یان ده‌رواز‌ه ‌ی شاره‌و‌ه بۆنێك ‌ی زۆر‬ ‫ناخۆش ‌ی زبڵ‌و خاشاك بێزارت ده‌كات‪،‬‬ ‫جگ ‌ه له‌چه‌ند فلكه‌یه‌ك ‌ی ناو بازاڕ نه‌بێت‬ ‫ئیتر هه‌موو شوێنێك ‌ی خانه‌قین زبڵ‬ ‫دایپۆشیوه‌"‪.‬‬ ‫نیهاد وت ‌ی "هه‌ر ده‌ڵێ ‌ی حكوم ‌هت‌و‬ ‫شاره‌وان ‌ی له‌م شاره‌دا نییه‌"‪.‬‬ ‫كه‌ڕه‌م محه‌مه‌د هاوواڵتیه‌ك ‌ی گه‌ڕه‌ك ‌ی‬ ‫دار‌ه كونار‌ه ‌ی خانه‌قین ‌ه ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا‬ ‫به‌ناچار ‌ی زبڵ‌و خاشاك ‌ی رۆژان ‌ه رۆده‌كه‌ن ‌ه‬ ‫چه‌ند شوێنێك ‌ی گه‌ڕه‌كه‌كه‌یانه‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌ڕه‌م وتی‌"دوا ‌ی ماوه‌یه‌ك ك ‌ه زبڵه‌ك ‌ه‬ ‫زۆر ده‌بێت له‌بر ‌ی ئ��ه‌و‌ه ‌ی شاره‌وان ‌ی‬ ‫كۆیبكاته‌وه‌و دووریبخاته‌و‌ه له‌شاره‌ك ‌ه‬ ‫دێن هه‌ر له‌جێگ ‌ه ‌ی خۆیدا ده‌یسوتێنن"‪.‬‬ ‫هه‌ر كاتێك ئه‌و زبڵ ‌ه بسوتێنن بۆ‬ ‫ماو‌ه ‌ی ‪ 2‬رۆژ گه‌ڕه‌كه‌كان بۆن ‌ی بۆكڕوز ‌ی‬ ‫زب��ڵ‌و خ��اش��اك ده‌ی��گ��رێ�ت‌و ئاسمان ‌ی‬ ‫شاره‌كه‌ش ره‌ش ده‌كات‪.‬‬

‫سه‌میر م��ح�ه‌م�ه‌د ن��ور سه‌رۆك ‌ی‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن� ‌ی ش���اره‌وان��� ‌ی خانه‌قین‬ ‫به‌ده‌ستوور ‌ی راگه‌یاند"له‌ماو‌ه ‌ی ‪3‬ساڵ ‌ی‬ ‫دوا ‌ی روخ��ان��دن� ‌ی رژێ��م خانه‌قین ‪18‬‬ ‫گه‌ڕه‌ك ‌ی زیاد‌ه ‌ی تێدا درووستبووه‌"‪.‬‬ ‫س�ه‌رۆك� ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی شاره‌وان ‌ی‬ ‫خانه‌قین وتی‌"ته‌نها یه‌ك ئۆتۆمبێل ‌ی‬ ‫زب��ڵ‌و خاشاك ك��ۆك �ه‌ره‌وه‌م��ان هه‌یه‌و‬ ‫پێشتر ‪16‬كرێكارمان له‌به‌رده‌ستدابوو‬ ‫ك ‌ه له‌دیاله‌و‌ه رۆژان � ‌ه به‌گرێبه‌ست هه‌ر‬ ‫كرێكار‌ه ‌ی ‪6000‬ش �ه‌ش ه�ه‌زار دیناریان‬ ‫پ��ێ��ده‌دان‌و ئ�ه‌وان��ی��ش ب �ه‌ه��ۆ ‌ی كه‌م ‌ی‬ ‫پاره‌كه‌یانه‌و‌ه وازیانهێنا له‌شاره‌وانی‌"‪.‬‬ ‫به‌رپرسانی قه‌زای خانه‌قین پیسی‬ ‫شاره‌كه‌یان بۆ كه‌مته‌رخه‌می پارێزگای‬ ‫دیال ‌ه ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌میر محه‌مه‌د وتی‌"ئیدار‌ه ‌ی دیال ‌ه‬ ‫پێیان وتین ته‌نانه‌ت به‌عقوب ‌ه ك ‌ه ناوه‌ند ‌ی‬ ‫پارێزگای ‌ه هیچ پڕۆژه‌یه‌ك ‌ی پاكوخاوێن ‌ی‬ ‫تێدانیه‌و له‌زبڵخان ‌ه ده‌چێت‪ ،‬ئیتر چۆن‬ ‫ده‌توانین پ���ڕۆژ‌ه ‌ی پاكوخاوێن ‌ی یان‬ ‫بودج ‌ه بۆ ئه‌و پڕۆژه‌ی ‌ه بۆ خانه‌قین دابین‬ ‫بكه‌ین؟"‪.‬‬ ‫به‌رپرسانی خانه‌قین ماوه‌یه‌ك په‌نایان‬ ‫بردوو‌ه بۆ حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم‌و ئه‌وانیش‬ ‫ئێستا ‪ 30‬كرێكاریان بۆ دامه‌زراندون‬ ‫به‌گرێبه‌ست ‌ی مانگانه‌‪ ،‬بۆ هه‌ر كرێكارێك‬ ‫‪ 250‬هه‌زار دیناریان پێداون‪.‬‬ ‫س�ه‌رۆك� ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی شاره‌وان ‌ی‬ ‫خانه‌قین وتی‌"ئه‌گه‌ر ئه‌و كرێكاران ‌ه ‌ی‬ ‫پێشوو ‌ی دی��ال �ه‌ش بگه‌ڕێنه‌و‌ه ئه‌وا‬ ‫ده‌توانین كۆنترۆڵ ‌ی پیسی‌‌و خاشاك ‌ی‬ ‫شاره‌ك ‌ه بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم به‌م توانا كه‌مه‌و‌ه‬ ‫له‌كرێكارو ئامێرو بێپاره‌ییه‌و‌ه ناتوانین‬ ‫ده‌ره‌قه‌ت ‌ی پیسی‌‌و خاشاك ‌ی خانه‌قین‬ ‫بێین‌و بۆمان كۆنترۆڵ ناكرێت"‪.‬‬

‫به‌م توانا كه‌مه‌و ‌ه‬ ‫ه‬ ‫له‌كرێكارو ئامێرو بێپاره‌یی ‌‬ ‫ناتوانین ده‌ره‌قه‌تی‌ پیسی‌‌و‬ ‫ی خانه‌قین بێین‬ ‫خاشاك ‌‬

‫ی ئێزیدییه‌كانی داوه‌"‬ ‫ی كوشتن ‌‬ ‫ی عێراق فه‌توا ‌‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫"ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫ی اللشی‌ ئێزیدییه‌كان بۆ ده‌ستوور‬ ‫ی بنكه‌ ‌‬ ‫ی بااڵ ‌‬ ‫شێخ شامو جێگری‌ سه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ ‌‬ ‫ده‌ستور له‌دهۆك‬

‫ش��ێ��خ ش��ام��و ج��ێ��گ��ری‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫ده‌س��ت��ه‌ی‌ ب���ااڵی‌ بنكه‌ی‌ اللشی‌‬ ‫ئێزیدییه‌كان ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات‬ ‫هه‌ندێك الیه‌ن هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌ده‌ده‌ن‬ ‫ناسنامه‌ی‌ ك���ورده‌ ئێزیدییه‌كان‬ ‫بشێوێنن‌و ئێزیدییه‌كان جیابكه‌نه‌وه‌‬ ‫له‌كورد‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌"ئه‌وه‌ پڕوژه‌یه‌كی‌‬ ‫ترسناكه‌و ره‌نگه‌ الیه‌نه‌ سیاسییه‌كانی‬ ‫دژ به‌دۆزی‌ كوردستان له‌پشت ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌وه‌ بن"‪.‬‬ ‫جێگری‌ س��ه‌رۆك��ی‌ ده‌سته‌ی‌‬ ‫بااڵی‌ اللش ئه‌وه‌شی بۆ ده‌ستوور‬ ‫دركاند كه‌ ئێستا كلتوری‌ كومه‌ڵگای‌‬ ‫ئێزیدی‌ له‌به‌رده‌م ته‌حه‌دایه‌كی‌ زۆر‬ ‫هه‌ستیاردایه‌‪ ،‬چونكه‌ ئێزیدیه‌كان‬ ‫خ��اوه‌ن ره‌وش �ت‌و كلتورێكی‌ كون‌و‬ ‫تاڕاده‌یه‌ك داخ��راوه‌‪ ،‬وتی‌"زۆرجار‬ ‫ئ �ه‌م تایبه‌تمه‌ندییه‌ ل�ه‌گ�ه‌ڵ ئه‌م‬

‫سه‌رده‌مه‌ ناگونجێت‪ ،‬ره‌نگه‌ ناكۆكی‌‬ ‫له‌نێوان نه‌وه‌ی‌ نوی‌‌و نه‌وه‌ی‌ كوندا‬ ‫دروستببێت‪ ،‬ئه‌م دیارده‌یه‌ش له‌ناو‬ ‫كومه‌ڵگاكانی‌ تریش هه‌یه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ته‌نها ئێزیدیه‌كان"‪.‬‬ ‫شیخ شامو‪ ،‬پێیوایه‌ ته‌كنه‌لوژیاو‬ ‫جیهانگیری‌‪ ،‬كاریگه‌ری‌ خۆی‌ ده‌بێت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ گۆڕانكاری‌ له‌ناو كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫ئێزیدییه‌كان په‌یدابكات‪ ،‬ترسی‌‬ ‫ئه‌وه‌شی نیشاندا كه‌ ئه‌و كلتوره‌‬ ‫ره‌س�ه‌ن�ه‌ رۆژل����ه‌دوای‌رۆژ بزربێت‪،‬‬ ‫چ��ون��ك�ه‌ "ئێستا جیاوازییه‌كی‌‬ ‫ئه‌وتۆ له‌نێوان خه‌ڵكی‌ ئێزیدی‌‬ ‫به‌تایبه‌ت گه‌نجه‌كان‌و خه‌ڵكی‌ دیكه‌‬ ‫نادۆزرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫بنكه‌ی‌ الل��ش �ی‌ رۆشنبیری‌‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬تایبه‌ته‌ به‌كورده‌‬ ‫ئ��ێ��زی��دی��ی �ه‌ك��ان ل �ه‌س��اڵ �ی‌ ‪1992‬‬ ‫دام������ه‌زراوه‌‪ ،‬وه‌ك ده‌زگایه‌كی‌‬ ‫سه‌ره‌كی‌ رۆشنبیری‌ ئێزیدیه‌كان‬ ‫ناسراوه‌‌و زیاتر له‌ ‪4‬هه‌زار ئه‌ندامی‌‬ ‫هه‌یه‌و چه‌ندین لقی‌ له‌ده‌ڤه‌ره‌كانی‌‬

‫(شه‌نگال‪ ،‬شیخان‪ ،‬باشیك‪ ،‬خه‌تار‪،‬‬ ‫باعدری‌‪ ،‬شاریا‪ ،‬خانك)‌و ده‌ڤه‌ره‌كانی‌‬ ‫تری‌ ئێزیدییه‌كان هه‌یه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ژم��اره‌ی�ه‌ك ب�ڵاوك��راوه‌و چاپه‌مه‌نی‌‬ ‫ده‌رده‌ك���ات كه‌ گرنگی‌ به‌دیروك‌و‬ ‫كلتور‌و ژیانی‌ ئێزدیاتی‌ ده‌دات‪.‬‬ ‫شیخ شامو‪ ،‬وتی‌"ده‌بێت ده‌زگا‬ ‫رۆشنبیرییه‌كانی‌ ئێزیدی‌ هه‌وڵی‌‬ ‫ئه‌وه‌بده‌ن كه‌ ئه‌م كلتوره‌ ره‌سه‌نه‌ی‌‬ ‫ئێزیدیه‌كان به‌مێشكێكی‌ كراوه‌و‬ ‫پێشكه‌وتووه‌وه‌ ره‌فتاری‌ له‌گه‌ڵدا‬ ‫بكرێت‪ ،‬ب��ۆئ��ه‌وه‌ی‌ له‌شێواندن‌و‬ ‫له‌نه‌مان بپارێزرێت"‪.‬‬ ‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ ده‌سته‌ی‌ بااڵی‌‬

‫اللش پێیوایه‌ له‌سااڵنی‌ رابردوودا‬ ‫بنكه‌ی‌ اللش توانی‌ كارێكی‌ به‌رچاو‬ ‫بكات بۆئه‌وه‌ی‌ كلتورو رۆشنبیری‌‬ ‫ئێزیدییه‌كان به‌خه‌ڵك بناسێنن‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا ئ �ه‌و رۆشنبیرییه‌‬ ‫دیكۆمێنت بكرێت‪.‬‬ ‫ب��ه‌گ��وێ��ره‌ی‌ سه‌رچاوه‌كانی‌‬ ‫مێژوو‪ ،‬ئاینی‌ ئێزیدی‌ به‌پاشماوه‌ی‌‬ ‫ئ��ای��ن �ه‌ ك��ۆن �ه‌ك��ان �ی‌ رۆژه���ه‌اڵت���ی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست ده‌ناسرێت‪ ،‬به‌بۆچوونی‌‬ ‫هه‌ندێك له‌مێژووناسان ئێزیدییه‌كان‬ ‫پاشماوه‌ی‌ میترائیه‌كانن‌و تائیستاش‬ ‫هه‌ندێك له‌رێوڕه‌سمی‌ ئاینی‌ ئه‌وان‬ ‫الی‌ ئێزیدییه‌كان پارێزراوه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی رابردوودا سه‌دان كه‌سی‌ ئێزید ‌‬ ‫له‌چه‌ند ساڵ ‌‬ ‫ی موسڵ رووبه‌ڕووی‌ رفاندن‌و‬ ‫ی سه‌ر به‌پارێزگا ‌‬ ‫له‌ده‌ڤه‌ره‌كان ‌‬ ‫كوشتن بوونه‌ته‌وه‌‬

‫ژم��اره‌ی‌ ئێزیدییه‌كان ده‌گاته‌‬ ‫زیاتر له‌(‪)500‬هه‌زار كه‌س‪ ،‬نزیكه‌ی‌‬ ‫‪ 20‬هه‌زاریش له‌واڵتانی‌ ئه‌ورپادا‬ ‫ده‌ژی���ن ب�ه‌ت��ای��ب�ه‌ت له‌ئه‌ڵمانیاو‬ ‫سوید‪ ،‬هه‌روه‌ها ژماره‌یه‌كی‌ كه‌میان‬ ‫له‌توركیاو سوریاو ئێران‌و ئه‌رمینیا‌و‬ ‫ئازه‌ربایجان ده‌ژین‪.‬‬ ‫ئێزدیاتی‌ هه‌موو رێوڕه‌سمه‌كانی‌‬ ‫ب�ه‌زم��ان�ی‌ ك��وردی��ی �ه‌‪ ،‬په‌رستگای‌‬ ‫اللش كه‌ ده‌كه‌وێته‌ باكوری‌ قه‌زای‌‬ ‫شێخانه‌وه‌ ب�ه‌ن��اوه‌ن��دی‌ سه‌ره‌كی‌‬ ‫ئاینی‌ ئێزیدییه‌كان له‌هه‌موو جیهان‬ ‫ده‌ناسرێت‪ ،‬زۆرب �ه‌ی‌ ئێزیدییه‌كان‬ ‫له‌هه‌ر دوو پارێزگای‌ دهۆك‌و موسڵ‬ ‫نیشته‌جێن‪ ،‬هه‌روه‌ها له‌ده‌ڤه‌ره‌كانی‌‬ ‫شه‌نگال‪ ،‬شێخان‪ ،‬تلكیف‪ ،‬به‌عشیقه‌‪،‬‬ ‫سیمیل‪ ،‬زاخۆ نیشته‌جێن‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ ت��ره‌وه‌ شێخ شامو‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كرد كه‌ ئێزیدییه‌كان‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ل���ه‌ده‌ڤ���ه‌ره‌ك���ان���ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستانی به‌تایبه‌تی‌‬ ‫له‌ده‌ڤه‌ره‌كانی‌ سه‌ر به‌موسڵ زۆر‬

‫له‌په‌ره‌سه‌ندنی‌ ت��اك��ڕه‌وی‌ ئاینی‌‌و‬ ‫ه��زری‌ شۆڤێنی‌ له‌ناو كۆمه‌ڵگادا‬ ‫ده‌ت��رس��ن‪ ،‬به‌بۆچوونی‌ ئ �ه‌و "ئه‌م‬ ‫دی��ارده‌ی�ه‌ش ره‌نگدانه‌وه‌ی‌ خراپی‬ ‫نه‌ك ته‌نیا له‌سه‌ر ئێزیدییه‌كانه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو دژایه‌تیه‌ به‌رامبه‌ر هه‌موو‬ ‫كه‌مه‌ ئاینیه‌كانیتر"‪.‬‬ ‫شیخ شامو‪ ،‬ئه‌وه‌شی‌ راگه‌یاند‬ ‫كه‌ له‌چه‌ند ساڵی‌ رابردوودا سه‌دان‬ ‫كه‌سی‌ ئێزیدی‌ له‌ده‌ڤه‌ره‌كانی‌ سه‌ر‬ ‫ب�ه‌پ��ارێ��زگ��ای‌ موسڵ رووب����ه‌ڕووی‌‬ ‫رفاندن‌و كوشتن بوونه‌ته‌وه‌ به‌هۆی‌‬ ‫ج��ی��اوازی‌ ئاینییه‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ ئیسالمی‌ عێراق به‌ڕه‌سمی‌‬ ‫فه‌توای‌ كوشتنی‌ ئێزیدییه‌كانی داوه‌‪.‬‬ ‫ئێستا به‌شێكی زۆر له‌ئێزدییه‌كان‬ ‫ناتوانن هاتو‌وچۆی‌ موسڵ بكه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌موو قوتابیه‌ ئێزیدییه‌كان له‌زانكۆو‬ ‫په‌یمانگاكانی موسڵ گوازراونه‌ته‌وه‌‬ ‫بۆ زانكۆكانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‪،‬‬ ‫تاوه‌كو بتوانن به‌رده‌وامی‌ به‌خویندنی‌‬ ‫خۆیان بده‌ن‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫کلتور‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫وتووێژ له‌گه‌ڵ ناسر حیسامی‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪19‬‬

‫هه‌ر رۆژه‌ی‌ به‌ڕه‌نگێك خۆیان ده‌نوێنن‬

‫ێ بوون‬ ‫ی دڵه‌ڕاوك ‌‬ ‫ی جل‌وبه‌رگ‪ ،‬تووش ‌‬ ‫ی مۆدێله‌كان ‌‬ ‫كچان‌و كوڕان به‌هۆی زۆری‌‌و جۆراوجۆر ‌‬ ‫موعاز فه‌رحان له‌سلێمانی‌‬

‫ی مۆدێله‌كان ‌ی جل‌وبه‌رگ گه‌نجان ‌ی‬ ‫زۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ی كردووه‌و به‌هۆ ‌‬ ‫تووش ‌ی بێزار ‌‬ ‫مۆدێله‌كانه‌و‌ه فریاناكه‌ون به‌دڵ ‌ی خۆیان‬ ‫جل بپۆشن‪.‬‬ ‫ئ�ه‌م��ڕۆ مۆدێله‌كان ‌ی جل‌وبه‌رگ‬ ‫زووزوو گ��ۆڕان��ی��ان ب �ه‌س �ه‌ردا دێت‌و‬ ‫رۆژان � ‌ه چه‌نده‌ها مۆدێل ‌ی جۆراوجۆر‬ ‫دێن ‌ه بازاڕه‌كان ‌ی هه‌رێمه‌و‌ه‌و زۆرترین‬ ‫ی‬ ‫به‌كارهێنه‌ران ‌ی مۆدێله‌كان توێژ ‌‬ ‫كۆڕان‌و كچانن‪.‬‬ ‫ی ب��ازاڕه‌ك��ان�� ‌ی‬ ‫ی ئ����ه‌و‌ه ‌‬ ‫ب��ه‌ه��ۆ ‌‬ ‫كوردستان كراونه‌ته‌و‌ه به‌سه‌ر وه‌رگرتن ‌ی‬ ‫زۆرترین مۆدێله‌كان ‌ی جل‌وبه‌رگ‪ ،‬رۆژان ‌ه‬ ‫ێ دێت ‌ه كوردستانه‌وه‌‪،‬‬ ‫مۆدێل ‌ی ن��و ‌‬ ‫ئه‌مه‌ش حاڵه‌ت ‌ی دڵه‌ڕاوكێ ‌ی بۆ گه‌نجان‬ ‫دروستكردووه‌‪.‬‬ ‫رێباز عه‌ل ‌ی ته‌مه‌ن ‪ 25‬ساڵ یه‌كێك ‌ه‬ ‫ی نوێترین‬ ‫ی به‌رده‌وام به‌دوا ‌‬ ‫له‌و گه‌نجان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫مۆدێل ‌ی جل‌وبه‌رگدا ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مڕۆدا فریا ‌‬ ‫به‌وه‌دا ك ‌ه له‌ڕۆژگار ‌‬ ‫ئه‌وه‌ناكه‌وی مۆدێلێك له‌به‌ربكه‌یت‌و‬ ‫مۆدێلێك ‌ی دیك ‌ه دێت ‌ه بازاڕه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ئه‌و‌ه ناكه‌ویت‬ ‫رێباز وت ‌ی "فریا ‌‬ ‫جلێك بكڕیت‪ ،‬مۆدێله‌كان زۆر زوو‬ ‫ده‌گۆڕێن"‪.‬‬

‫رێ��ب��از ب���ه‌و ه���ۆی���ه‌و‌ه تووشی‬ ‫دڵ���ه‌ڕاوك���ێ ب���ووه‌‪" ،‬ئ��ه‌م��ڕۆ جلێك‬ ‫ی‬ ‫ی به‌به‌ر ‌‬ ‫به‌دڵ ‌ی خۆت ده‌كڕیت‪ ،‬سب ‌ه ‌‬ ‫یه‌كێك ‌ی دیكه‌دا جلێك ده‌بینیت دڵت‬ ‫ی ئ �ه‌و"‪ ،‬رێباز‬ ‫ده‌چێت ‌ه سه‌ر جله‌ك ‌ه ‌‬ ‫وتیشی "مۆدێله‌كان به‌ته‌نیا دڵه‌ڕاوكێ‬ ‫ی گه‌نج‬ ‫دروستناكه‌ن‪ ،‬قه‌ناعه‌تیش ‌ی ال ‌‬ ‫نه‌هێشتووه‌"‪.‬‬ ‫حوزه‌یف ‌ه ئه‌دهه‌م ‪ 24‬ساڵ هه‌میش ‌ه‬ ‫له‌خورماڵه‌و‌ه دێت ‌ه سلێمان ‌ی بۆجل‬ ‫ی ئ �ه‌و‌ه ناكه‌وین‬ ‫كڕین‪ ،‬وت ‌ی "فریا ‌‬ ‫یه‌ك كاتژمێر جلێك له‌به‌ر بكه‌ین‪،‬‬ ‫ی‬ ‫مۆدێله‌كه‌مان به‌سه‌رده‌چێت‌و ال ‌‬ ‫خه‌ڵك ‌ی به‌جوان دانانرێن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫حوزه‌یف ‌ه حه‌ز ده‌كات ئه‌و جل ‌ه ‌‬ ‫ده‌یپۆشێت جلێكی دیاربێت‪" ،‬جله‌ك ‌ه‬ ‫ب�ه‌دڵ� ‌ی خ��ۆم بێت‌و ستاندار بێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم فریاناكه‌ویت‪ ،‬چونك ‌ه مۆدێله‌كان‬ ‫به‌چرك ‌ه ده‌گۆڕێن"‪.‬‬ ‫سۆما عه‌بدوڵاڵ ‪ 24‬س��اڵ وت ‌ی‬ ‫"هه‌میش ‌ه حه‌زده‌كه‌م جلم تاك بێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫مۆدێل ‌ی باو به‌كاردێنم‪ ،‬به‌اڵم به‌شێواز ‌‬ ‫خۆم جل ده‌پۆشم"‪.‬‬ ‫سۆما ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كات ك ‌ه نابێت‬ ‫گه‌نجان به‌و شێواز‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫مۆدێله‌كاندا بكه‌ن تا تووش ‌ی خه‌ف ‌هت‌و‬ ‫دڵه‌ڕاوكێ نه‌یه‌ن "حاڵه‌ت ‌ی دڵه‌ڕاوكێ‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم من گوێ ‌ی ناده‌مێ‌"‪.‬‬

‫ی مۆدێله‌كان ‌ی جل‌وبه‌رگ‬ ‫زۆر ‌‬ ‫ی ده‌روونییه‌و‌ه‬ ‫ی له‌ڕوو ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫گه‌نجان ‌ی بێزاركردو‌ه له‌هه‌مانكاتدا‬ ‫ی خوێندن‌و ئابووریشه‌و‌ه زیان ‌ی‬ ‫له‌ڕوو ‌‬ ‫به‌گه‌نجان گه‌یاندوه‌‪.‬‬ ‫یه‌حیا كه‌ریم ‪ 23‬ساڵ گه‌نجێك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی مۆدێله‌كان‌و به‌بكوژ ‌‬ ‫بێزار‌ه له‌زۆر ‌‬ ‫ی مۆدێله‌كان ده‌بات‪،‬‬ ‫حه‌زه‌كان ‌ی ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌حیا وت ‌ی "به‌ڕاست ‌ی حه‌زم له‌زۆر ‌‬ ‫م��ۆدێ��ل �ه‌ك��ان ن��ی��ی�ه‌و حه‌زه‌كانم ‌ی‬ ‫كوشتووه‌"‪.‬‬ ‫یه‌حیا مۆدێله‌كان به‌زیان بۆ الیه‌ن ‌ی‬ ‫ی گه‌نجان داده‌ن��ێ�ت‌و ده‌ڵێت‬ ‫ئابوور ‌‬ ‫ی گه‌نج له‌كوردستاندا‬ ‫"الیه‌ن ‌ی ئابوور ‌‬ ‫ی مۆدێله‌كانیش‬ ‫زۆر الوازه‌‪ ،‬ش��ه‌ڕ ‌‬ ‫بوه‌ستن له‌والو‌ه كه‌هه‌ر رۆژه‌و مۆدێلێك‬ ‫دێت ‌ه بازاڕه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی مۆدێله‌كان ‌ی جل‌وبه‌رگ‬ ‫زۆر ‌‬ ‫ب �ه‌ج��ۆرێ��ك��ن ب �ه‌ت �ه‌ن��ی��ا گه‌نجان ‌ی‬ ‫ب��ێ��زارن �ه‌ك��ردووه‌‪ ،‬به‌ڵكو بازرگان‌و‬ ‫خ��اوه‌ن پێشانگاكان ‌ی جل‌وبه‌رگیش ‌ی‬ ‫بێزاركردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵوێست كه‌ریم خاوه‌ن ‌ی پێشانگا ‌‬ ‫ی ره‌شه‌مۆڵ له‌سلێمانی‌‪،‬‬ ‫مارك ‌ه له‌بازاڕ ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ناكه‌ون‬ ‫ی به‌وه‌دا كه‌فریا ‌‬ ‫ئاماژ‌ه ‌‬ ‫مۆدێل بهێنن‪.‬‬ ‫هه‌ڵوێست بۆ هێنان ‌ی جل‌وبه‌رگ‬ ‫ی‬ ‫زوو زوو ده‌چێت ‌ه توركیا‌و وت ‌ی "ئێم ‌ه ‌‬

‫ی مۆدێله‌كانه‌وه‌"‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫"كڕیاره‌كان كه‌دێن ‌ه المان نازانن چ جلێك هه‌ڵبژێرن به‌هۆ ‌‬

‫دوكانداریش تووش ‌ی دڵه‌ڕاوكێ بوین‪،‬‬ ‫ئه‌مڕۆ ده‌چین له‌توركیا تازه‌ترین‌و‬ ‫جوانترین جل ده‌هێنین كه‌چ ‌ی سبه‌ین ‌ێ‬ ‫ی‬ ‫مۆدێلێك ‌ی دیك ‌ه ده‌رده‌چێت‌و ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئه‌مڕۆ نافرۆشرێت نازانین چ ‌ی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ی وت‬ ‫هه‌ڵوێست ب��ه‌ده‌س��ت��وور ‌‬ ‫"ك��ڕی��اره‌ك��ان كه‌دێن ‌ه الم��ان نازانن‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫چ جلێك هه‌ڵبژێرن به‌هۆ ‌‬

‫مۆدێله‌كانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی ده‌روون ‌ی ئاماژ‌ه‬ ‫پسپۆڕان ‌ی بوار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی‌و جۆراوجۆر ‌‬ ‫ب �ه‌وه‌ده‌ك �ه‌ن ك���ه‌زۆر ‌‬ ‫مۆدێله‌كان‪ ،‬گه‌نجان تووش ‌ی دڵه‌ڕاوكێ ‌ی‬ ‫ده‌روون� ‌ی ده‌كات له‌كات ‌ی هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫جل‌وبه‌رگه‌كانیدا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫گ��ێ�لاس ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا پسپۆڕ ‌‬ ‫ی سلێمان ‌ی‬ ‫ده‌روون ‌ی‌و مامۆستا له‌زانكۆ ‌‬

‫ی مۆدێله‌كان‬ ‫ی وت "زۆر ‌‬ ‫به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ی گه‌نجان‬ ‫ح��اڵ�ه‌ت� ‌ی دڵ���ه‌ڕاوك���ێ ال ‌‬ ‫دروستده‌كات‪ ،‬چونك ‌ه گه‌نج ئاماده‌ی ‌ه‬ ‫ی به‌پێ ‌ی مۆدێل جل بپۆشێت‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫واز له‌خوێندنه‌و‌ه بهێنێت‌و به‌قه‌رزیش‬ ‫بێت جل بكڕێت‪ ،‬گۆڕین ‌ی مۆدێله‌كان‬ ‫ی كچان زیاترن‪ ،‬ئێستا كوڕانیش‬ ‫له‌ال ‌‬ ‫به‌رئه‌و چه‌شن ‌ه كه‌وتون"‪.‬‬

‫كه‌ی‌ ده‌رگای‌ سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫الوان‪ ،‬پشتـگـوێـخسـتـن‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‌ ته‌ها به‌رواری گه‌نجانی‌ ته‌كیه‌ ده‌كرێته‌وه‌؟‬ ‫زریان له‌رانیه‌‬

‫الوان‌و رێكخراوه‌كانی تایبه‌ت به‌و بواره‌‪،‬‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كه‌ن كه‌ده‌بێت حكومه‌ت‬ ‫ئاوه‌ڕی زیاتریان لێبداته‌و‌ه‌و پشتگوێیان‬ ‫نه‌خات‪ ،‬گله‌یی ئه‌وه‌شده‌كه‌ن له‌ماوی‬ ‫چوارساڵی وه‌زاره‌ت��ی الوان��دا‪ ،‬شتێكی‬ ‫دڵخۆشكه‌ریان پێنه‌گه‌یشت‪.‬‬ ‫له‌كابین ‌ه ‌ی ش�ه‌ش�ه‌م��دا یه‌كێك‬ ‫ل��ه‌وه‌زاره‌ت��ه‌ك��ان ب �ه‌ن��اوی وه‌زاره‌ت���� ‌ی‬ ‫رۆشنبیری‌و الوان �ه‌وه‌ی �ه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم الوان‬ ‫داواده‌كه‌ن ئه‌و وه‌زاره‌ت ‌ه گرنگی ته‌واو‬ ‫بدات به‌الوانی كوردستان‌و نیگه‌رانی‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش��ن ك� ‌ه له‌كابین ‌ه ‌ی پێنجه‌مدا‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی وه‌رزش‌و الوان جیاوازی‬

‫له‌نێوان الوان��ی شاره‌كانی كوردستان‬ ‫ده‌كرد‪ .‬الوان ده‌ڵێن وه‌زاره‌تێكمان ناوێت‬ ‫له‌وه‌زاره‌ته‌ك ‌ه ‌ی ته‌ها ب�ه‌رواری بچێت‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌وان پێیانوای ‌ه ئه‌و وه‌زاره‌ت ‌ه‬ ‫نه‌یتوانی كار بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌و‬ ‫گرفته‌كانی الوان بكات‪.‬‬ ‫ئومێد سه‌لیم به‌رپرس ‌ی سه‌نته‌ر ‌ی‬ ‫ران��ی � ‌ه ‌ی رێ��ك��خ��راو ‌ی ئ���ازاد ‌ی الوان��ه‌‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"ئێم ‌ه هیچ نیگه‌راننین له‌نه‌مان ‌ی ئه‌و‬ ‫وه‌زاره‌ته‌ی كه‌به‌ناو تایبه‌ت به‌الوان بوو‪،‬‬ ‫به‌اڵم بوون ‌ی وه‌زاره‌تێك ‌ی تایبه‌ت به‌الوان‬ ‫به‌پێوست ده‌زانم"‪.‬‬ ‫ئه‌و گه‌نج ‌ه هه‌روه‌ها وت ‌ی "كومه‌ڵگ ‌ه ‌ی‬ ‫ك��ورد ‌ی كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی گه‌نجه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌و‌ه بایه‌خ به‌گه‌نجان نه‌دراوه‌"‪.‬‬

‫ب �ه‌رپ��رس��ی س �ه‌ن��ت �ه‌ر ‌ی رانی ‌ه ‌ی‬ ‫رێكخراو ‌ی ئازاد ‌ی الوان‪ ،‬ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا‬ ‫كه‌ئه‌و وه‌زاره‌ت���ه‌ی كابین ‌ه ‌ی پێنجه‌م‬ ‫"ته‌نها بۆ ناوچ ‌ه ‌ی دهۆك‌و هه‌ولێر بووه‌و‬ ‫ناوچ ‌ه ‌ی سلێمان ‌ی فه‌رامۆشكردووه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه هیچ نیگه‌ران نین له‌نه‌مان ‌ی ئه‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت� ‌ه كه‌هیچ بنه‌مایه‌ك ‌ی نه‌بوو بۆ‬ ‫كاركردن له‌سه‌ری‌"‪.‬‬ ‫داواشیكرد له‌چوارچێوه‌ی وه‌زاره‌تی‬ ‫رۆشنبیری‌و الوان گرنگی زیاتر به‌الوان‬ ‫بدرێت‌و بایه‌خی سه‌ره‌كی ئه‌و وه‌زاره‌ت ‌ه‬ ‫بۆ الوان بێت‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌تی وه‌رزش‌و الوانی كابین ‌ه ‌ی‬ ‫پێنجه‌م‪ ،‬ب��ه‌ڕای الوان تائێستا هیچ‬ ‫شتێكی دیار نیی ‌ه كه‌الی الوان جێگ ‌ه ‌ی‬ ‫گ��رن��گ�ی‌و بایه‌خپێدان ب��ێ��ت‪ ،‬الوان‬ ‫ده‌ڵێن ئه‌و وه‌زاره‌ت�� ‌ه كه‌ماو‌ه ‌ی چوار‬ ‫س��اڵ له‌كابین ‌ه ‌ی پێنجه‌مدا هه‌بوو‪،‬‬ ‫جیاوازییه‌كی زۆری له‌نێوان شاره‌كانی‬ ‫كوردستان ده‌كرد‪.‬‬ ‫داستان مسته‌فا پێیوای ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫وه‌زاره‌تی رۆشنبیری‌و الوانی كابین ‌ه ‌ی‬ ‫شه‌شه‌م هه‌روه‌كو كابین ‌ه ‌ی پێنجه‌م بێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا "باشترێك ‌ه الوانه‌ك ‌ه ‌ی لێبكرێته‌و‌ه‌و‬ ‫ته‌نها ناوی رۆشنبیری بمێنێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫داستان وت ‌ی "ئه‌و وه‌زاره‌ت�� ‌ه ئه‌م‬ ‫ده‌ڤه‌ر‌ه ‌ی سلێمان ‌ی فه‌رامۆش كردبوو‪،‬‬ ‫گرنگی به‌الوان نه‌ده‌دا‪ ،‬نازانم ئیشیان‬ ‫چیبوو؟"‪.‬‬ ‫ع �ه‌ل � ‌ی ئ �ه‌ح��م �ه‌د كه‌كارمه‌ند ‌ی‬ ‫پێشوو ‌ی یه‌كێك له‌فه‌رهه‌نگخانه‌كانه‌‪،‬‬ ‫وت ‌ی "ئه‌و وه‌زاره‌ت ‌ه تایبه‌ت بوو به‌چه‌ند‬ ‫كه‌سێك ‌ی دیاریكراو‪ ،‬هه‌رئه‌وانه‌ش لێ ‌ی‬ ‫سوودمه‌ند ده‌ب��وون‌و هیچ یاسایه‌ك ‌ی‬ ‫نه‌بوو بۆ كاركردن"‪.‬‬ ‫ئه‌و گه‌نج ‌ه داوایكرد له‌كابین ‌ه ‌ی‬ ‫شه‌شه‌مدا گرنگی زیاتر به‌الوان‌و كێشه‌و‬ ‫گرفته‌كانیان بدرێت‪.‬‬

‫كارۆخ نامیق له‌ته‌كیه‌‬

‫ماوه‌ی‌ یه‌ك ساڵه‌ بینای سه‌نته‌ری‌‬ ‫گه‌نجانی‌ ته‌كیه‌ ت��ه‌واوب��ووه‌و‬ ‫تا ئێستاش پێداویستییه‌كانی‌‬ ‫ب��ۆ دابیننه‌كراوه‌‪ ،‬گه‌نجانیش‬ ‫خوازیارن به‌زووترین كات پڕۆژه‌كه‌‬ ‫ته‌واوبكرێت‪.‬‬ ‫پ��ڕۆژه‌ی‌ سه‌نته‌ری‌ گه‌نجانی‌‬ ‫ته‌كیه‌ له‌ساڵی‌ ‪2007‬ه‌وه‌ ده‌ستكراوه‌‬ ‫به‌كاركردن تێیداو تا ئێستا ته‌نها‬ ‫بیناكه‌ی‌ ت��ه‌واوك��راوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌كاتێكدایه‌ كه‌ماوه‌ی‌ پڕۆژه‌كه‌‬ ‫‪ 320‬رۆژ ب���ووه‌‪ ،‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ناحیه‌ش داوا له‌حكومه‌ت ده‌كات‬ ‫پێداویستییه‌كانی‌ ن��او بیناكه‌‬ ‫دابینبكه‌ن‪.‬‬ ‫له‌كاتێكدا به‌رپرسانی‌ ناوچه‌كه‌‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كه‌ن له‌حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم هیچ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌ك‬ ‫نییه‌ تایبه‌ت بێت به‌كاروباره‌كانی‌‬ ‫ئه‌م سه‌نته‌رانه‌‪.‬‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ له‌الیه‌ن كۆمپانیای‌‬ ‫جێبه‌جێكراوه‌‌و‬ ‫(بۆسكان)ه‌وه‌‬ ‫ماوه‌ی‌ پڕۆژه‌كه‌ ‪ 320‬رۆژ بووه‌‪،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم به‌هۆی‌ فراوانكردن‌و ئه‌و‬ ‫له‌پڕۆژه‌كه‌دا‬ ‫گۆڕانكارییانه‌ی‌‬ ‫كراوه‌‪ ،‬به‌دوو فرمانی‌ جیا ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 40‬رۆژو ‪ 30‬رۆژی‌ بۆ كۆمپانیاكه‌‬ ‫زی��ادك��راوه‌‪ ،‬ب �ه‌وه‌ش ماوه‌كه‌ بۆ‬ ‫‪ 390‬رۆژ درێژكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫دل��ێ��ر ناسیح ئه‌ندازیاری‌‬ ‫س��ه‌رپ��ه‌رش��ت��ی��اری‌ پ���ڕۆژه‌ك���ه‌‬ ‫به‌ده‌ستووری‌ وت "له‌‪2009/4/1‬ه‌وه‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ سه‌ره‌تایی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫دراوه‌ت�����ه‌وه‌‬ ‫ناحییه‌كه‌‪ ،‬به‌مه‌رجێك كۆمپانیاكه‌‬

‫له‌ماوه‌ چاكسازیدا هه‌موو ئه‌و‬ ‫كه‌م‌وكورتییانه‌ چاره‌سه‌ربكات كه‌‬ ‫له‌پڕۆژه‌كه‌دا هه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‬ ‫ب�ه‌ه��ۆی‌ ئ��ه‌و كه‌م‌وكورتییانه‌و‬ ‫دواك�ه‌وت��ن�ی‌ پ��ڕۆژه‌ك��ه‌وه‌ چه‌ند‬ ‫جارێك كۆمپانیاكه‌ سزادراوه‌‪.‬‬ ‫ئیبراهیم محێدین به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ناحیه‌ی‌ ته‌كیه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا‬ ‫كه‌ ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ی‌ ته‌نها بینای‌‬ ‫پ��ڕۆژه‌ك �ه‌ ت��ه‌واوك��راوه‌ ناتوانن‬ ‫به‌ڕووی‌ گه‌نجاندا بیكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی‌ "داوامان له‌حكومه‌ت‬ ‫پێداویستییه‌كانی‌‬ ‫ك����ردووه‌‬ ‫بیناكه‌مان بۆ دابینبكات وه‌ك‬ ‫ئاماده‌كردنی (ته‌جهیز) به‌شی‌‬ ‫ن��اوه‌وه‌ی‌ بیناكه‌و دامه‌زراندنی‌‬ ‫‪ 30‬ك �ه‌س‪ 15 ،‬فه‌رمانبه‌رو ‪15‬‬ ‫كه‌سیش وه‌ك پاسه‌وان"‪.‬‬ ‫له‌حكومه‌تی‌ هه‌رێمدا تائێستا‬ ‫هیچ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ك نییه‌‬ ‫كه‌تایبه‌ت بێت به‌كاروباره‌كانی‌‬ ‫ئه‌و سه‌نته‌رانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ناحیه‌ی‌ ته‌كیه‌ سه‌ر به‌قه‌زای‌‬ ‫چه‌مچه‌ماڵه‌‪ ،‬ئێستا زیاتر له‌‪33‬‬ ‫ه��ه‌زار ه��اوواڵت �ی‌ تێیدا ده‌ژی‌‪،‬‬ ‫دانیشتوانه‌كه‌ی‌ به‌تایبه‌ت توێژی‌‬ ‫گ �ه‌ن��ج��ان رووب������ه‌ڕووی‌ كه‌می‌‬ ‫خزمه‌تگوزاری‌ بوونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫گه‌نجانی‌ ته‌كیه‌ داواك���ارن‬ ‫پ �ه‌ل �ه‌ب��ك��رێ��ت ل��ه‌ت��ه‌واوك��ردن��ی‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌دا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ ده‌ڵێن‬ ‫به‌ته‌واوی‌ په‌راوێزخراوین‌و شوێنێك‬ ‫نییه‌ كاتی‌ تێدا به‌سه‌ربه‌رن‪.‬‬ ‫رێ��ب��ی��ن ع��ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان‬ ‫گه‌نجێكی‌ ته‌كیه‌یه‌ وتی‌ "جیاوازی‌‬ ‫ده‌كرێت له‌نێوان گه‌نجانی‌ شاره‌‬ ‫گه‌وره‌كان له‌گه‌ڵ گه‌نجانی‌ قه‌زاو‬

‫ناحیه‌كان"‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی‌ گه‌نجانی‌ ته‌كیه‌‬ ‫گله‌یی‌ له‌كه‌می‌ خزمه‌تگوزاری‌‌و‬ ‫دواك����ه‌ت����ن����ی‌ ك�����ردن�����ه‌وه‌ی‌‬ ‫س���ه‌ن���ت���ه‌ره‌ك���ه‌ی���ان ده‌ك�����ه‌ن‪،‬‬ ‫ل�ه‌ه�ه‌م��ان��ك��ات��دا به‌گرنگییه‌وه‌‬ ‫له‌كردنه‌وه‌ی‌ سه‌نته‌ری‌ گه‌نجان‬ ‫ده‌ڕوانن بۆ گه‌شه‌پێدانی‌ الیه‌نی‌‬ ‫رۆشنبیرییان‪.‬‬ ‫رێبین ده‌ڵ��ێ��ت "گه‌نجانی‌‬ ‫ته‌كیه‌ پ��ه‌راوێ��زخ��راون‌و گوێ‌‬ ‫ناگیرێت‪،‬‬ ‫له‌داواكارییه‌كانیان‬ ‫ب���ه‌اڵم ك���ردن���ه‌وه‌ی‌ سه‌نته‌ری‌‬ ‫گه‌نجان له‌ته‌كیه‌ گرنگی‌ زۆری‌‬ ‫هه‌یه‌ بۆ گه‌شه‌پێدانی‌ الیه‌نی‌‬ ‫رۆشنبیریان‪ ،‬به‌ته‌واوبوونی‌ ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ به‌شێك له‌داخوازیه‌كانی‌‬ ‫گه‌نجان جێبه‌جێده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئ��ی��س��م��اع��ی��ل كاكه‌سوور‬ ‫گ �ه‌ن��ج��ێ��ك �ی‌ ت���ری‌ ته‌كیه‌یه‌‪،‬‬ ‫ك��ردن �ه‌وه‌ی‌ سه‌نته‌ری‌ گه‌نجان‬ ‫به‌گرنگ ده‌زانێت بۆ تێكه‌ڵبوونی‌‬ ‫زیاتری‌ گه‌نجان‌و سوودوه‌رگرتن‬ ‫له‌به‌هره‌و تواناكانی‌ یه‌كتری‌‪.‬‬ ‫ئیسماعیل وتی "دروستكردنی‌‬ ‫ئه‌و سه‌نته‌ره‌ ده‌بێته‌ هێزێكی‌‬ ‫رۆشنبیری‌ ل�ه‌س��ن��ووره‌ك�ه‌دا بۆ‬ ‫له‌داواكارییه‌كانی‌‬ ‫داكۆكیكردن‬ ‫خه‌ڵكی‌ ناوچه‌كه‌‪ ،‬بۆیه‌ داواكارین‬ ‫په‌له‌بكرێت له‌ته‌واوكردنی‌ ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌"‪.‬‬ ‫سه‌نته‌ری‌ گه‌نجانی‌ ته‌كیه‌‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر ب��ودج �ه‌ی‌ په‌ره‌پێدانی‌‬ ‫پارێزگاكان به‌بڕی‌ ‪ 1‬ملیارو ‪155‬‬ ‫ملیۆن‌و ‪ 488‬هه‌زار دیناری‌ عێراقی‌‬ ‫دروس��ت��ك��راوه‌‪ ،‬ل����ه‌‪2007/10/7‬‬ ‫ده‌ستكراوه‌ به‌كاركردن تێیداو‬ ‫له‌‪ 2009/4/1‬بیناكه‌ ته‌واوكراوه‌‪.‬‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫کلتور‬

‫‪16‬‬

‫ی ده‌كرێت‬ ‫مه‌ترسی داخستنی حه‌وت بنكه‌ی‌ ته‌ندروست ‌‬

‫ی كه‌ركوك هاوكاریمان ناكه‌ن‬ ‫به‌رپرسانی‌ ته‌ندروستی‌ داقوق ده‌ڵێن سه‌رۆكایه‌تی‌ ته‌ندروست ‌‬ ‫زانیار له‌داقوق‬

‫ی پسپۆڕ‪،‬‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫چ�ه‌ن��د بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی تێدا‬ ‫ی ده‌وام ‌‬ ‫ی داقوق به‌كه‌م ‌‬ ‫له‌قه‌زا ‌‬ ‫ی ته‌ندرستی‌‌و‬ ‫ده‌كرێت‌و به‌رپرسان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌زاكه‌ش ده‌ڵێن ته‌ندروست ‌‬ ‫ئیدار ‌‬ ‫ی داواكارییه‌كانیان‬ ‫كه‌ركوك وه‌اڵم ‌‬ ‫ناداته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی ن �ه‌ب��وون � ‌‬ ‫ب �ه‌ه��ۆ ‌‬ ‫ی داق��وق‬ ‫س��ڕك��ردن‪ ،‬دانیشتوان ‌‬ ‫ی ك �ه‌رك��وك ده‌ك��ه‌ن‬ ‫روو ل �ه‌ش��ار ‌‬ ‫ی نه‌شته‌رگه‌ری‌‪،‬‬ ‫ب��ۆ ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی داقوقیش‬ ‫ی نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كات‪ :‬هه‌فتان ‌ه ته‌نها‬ ‫ی‬ ‫یه‌ك رۆژ له‌كه‌ركوكه‌و‌ه پزیشكێك ‌‬ ‫سڕكردنی بۆ ده‌چێت‪.‬‬ ‫ی هێزه‌كانی‬ ‫ی ه��ات��ن� ‌‬ ‫ل����ه‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوپه‌یمانان بۆ عێراق‌و رووخاندن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی س���ه‌دام حسێن‪ ،‬هه‌وڵ ‌‬ ‫رژێ��م� ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ����ه‌وه‌درا ك� ‌ه له‌چه‌ند گوندێك ‌‬ ‫ی‬ ‫س�ه‌ر ب�ه‌ق�ه‌زای‌ داق��وق ‪ 7‬بنكه‌ ‌‬ ‫ی دروستبكرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی پزیشك ئ�ه‌و ‪7‬‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی وه‌ك پێویست تێدا‬ ‫بنكه‌ی ‌ه ده‌وام ‌‬ ‫ناكرێت‪.‬‬ ‫ی زانیو‌ه ئه‌و‬ ‫ده‌ستوور ئ �ه‌وه‌ ‌‬

‫بنك ‌ه ته‌ندروستییان ‌ه به‌هۆی‬ ‫كێشه‌و كه‌م‌وكوڕییه‌كانه‌و‌ه مه‌ترسی‬ ‫داخستنیان لێده‌كرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س��ه‌رچ��اوه‌ی��ه‌ك له‌سه‌نته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داق��وق به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫وت "ل�ه‌س�ه‌ر داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی داقوق‌و به‌فه‌رمان ‌‬ ‫قه‌زا ‌‬ ‫ی عێراق‪ ،‬له‌چه‌ند گوندێك‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫له‌و ناوچه‌ی ‌ه بنكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كرایه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم تائێستا سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك �ه‌رك��وك پزیشك ‌‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی بۆ ئه‌و بنكان ‌ه ته‌رخان‬ ‫پسپۆڕ ‌‬ ‫نه‌كردووه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دانیشتوو ‌‬ ‫مامۆستا زیدان عه‌ل ‌‬ ‫ی داقوق‬ ‫ی ق �ه‌زا ‌‬ ‫ی ئینگیجه‌ ‌‬ ‫گوند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ه‌وه‌دا كه‌بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫ئ��ام��اژه‌ ‌‬ ‫ی عه‌بدوڵاڵ‬ ‫ی له‌گوند ‌‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫غانم هه‌ی ‌ه زۆر نزیك ‌ه له‌گونده‌كه‌ ‌‬ ‫ی گونده‌كه‌مان‬ ‫ئه‌وان‪" ،‬به‌اڵم خه‌ڵك ‌‬ ‫ی بن‬ ‫ی نه‌خۆش ‌‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه تووش ‌‬ ‫ناچن ‌ه ئه‌و بنكه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌و بنك ‌ه‬ ‫ته‌ندروستیی ‌ه پزیشكی لێنییه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گوند ‌‬ ‫ئه‌بوبه‌كر سدیق خه‌ڵك ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی وت "به‌س ‌‬ ‫حه‌وته‌غار به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫گوند یه‌ك بنكه‌ی ته‌ندروستیمان بۆ‬ ‫دروستكراوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌بوبه‌كر وتیشی‌‪ :‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫ی پێویست ‌ه بۆ‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫بنكه‌ ‌‬

‫بنكه‌ ته‌ندروستییه‌كانی‌ قه‌زای‌ داقوق فه‌رامۆشكراون‬

‫ی‬ ‫ێ پزشك ‌‬ ‫گوندنشینه‌كان‪ ،‬به‌اڵم به‌ب ‌‬ ‫ی تێدا‬ ‫پسپۆڕ وه‌ك پێویست ده‌وام ‌‬ ‫ناكرێت‪.‬‬ ‫ی سنووری‬ ‫ی گوند ‌‬ ‫دانیشتوان ‌‬ ‫س���ه‌ر ب���ه‌ق���ه‌زای‌ داق����وق داوای‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ی بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫دروستكردن ‌‬

‫ی قه‌زاك ‌ه‬ ‫له‌گونده‌كه‌یان له‌ئیداره‌ ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی سنوور له‌ئێستادا ‪1500‬‬ ‫گوند ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌س تێیدا ده‌ژین‪ ،‬تا ئێستا بنكه‌ ‌‬ ‫ته‌ندروستیان بۆ دروستنه‌كراوه‌و‬ ‫ی بنك ‌ه‬ ‫ی س�ه‌ردان� ‌‬ ‫دانیشتوانه‌كه‌ ‌‬

‫ی داق����وق‌و‬ ‫ت �ه‌ن��دروس��ت��ی��ی �ه‌ك��ان � ‌‬ ‫كه‌ركوك ده‌كه‌ن‪ .‬ئه‌میر خواكه‌ره‌م‬ ‫ی داقوق‬ ‫ی قه‌زا ‌‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی راگه‌یاند "ئێم ‌ه وه‌ك‬ ‫به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ی قه‌زاك ‌ه ده‌یان جار داوامان‬ ‫ئیداره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارێزگاو سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫ی كه‌ركوك كردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫تائێستا وه‌اڵممان نه‌دراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌زا ‌‬ ‫ی ئه‌نجومه‌ن ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫داقوق وتی "نه‌ك پزیشك بۆ ئه‌و‬ ‫ی دوو‬ ‫بنكان ‌ه نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو م��اوه‌ ‌‬ ‫ی داقوق‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ساڵ ‌ه نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ی سڕكردنی تێدا نییه‌"‪.‬‬ ‫پزشك ‌‬ ‫ی نه‌شارده‌و‌ه‬ ‫خواكه‌ره‌م ئه‌وه‌ش ‌‬ ‫ی داقوق‬ ‫كه‌زۆرێك له‌نه‌خۆشه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی ن���ه‌ب���وون��� ‌‬ ‫ب���ه‌ه���ۆ ‌‬ ‫ی رووده‌كه‌نه‌‬ ‫سڕكردن‪ ،‬به‌ناچار ‌‬ ‫ی ك��ه‌رك��وك‬ ‫ن��ه‌خ��ۆش��خ��ان��ه‌ك��ان�� ‌‬ ‫ی یان‬ ‫ی ن�ه‌ش��ت�ه‌گ�ه‌ر ‌‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ده‌چن ‌ه نه‌خۆشخان ‌ه ئه‌هلییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی زۆر نه‌شته‌رگه‌ر ‌‬ ‫كه‌به‌پاره‌یه‌ك ‌‬ ‫ئه‌نجامده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ب��ه‌رپ��رس��ان�� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داق����وق پشتڕاست ‌‬ ‫ل���ه‌ق���ه‌زا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خزمه‌تگوزارییه‌كان ‌‬ ‫كێشه‌و كه‌م ‌‬ ‫ی ده‌ك��ه‌ن��ه‌و‌ه‬ ‫ی ت�ه‌ن��دروس��ت� ‌‬ ‫ب���وار ‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌یان‌و ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كه‌ن‬ ‫ی‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬

‫كه‌ركوك هاوكارییان ناكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫فه‌رمان تاڵه‌بان ‌‬ ‫ی داق���وق‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ن �ه‌خ��ۆش��خ��ان �ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫ی وت "به‌هۆ ‌‬ ‫به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سڕكردن (موخه‌در) زۆربه‌ ‌‬ ‫پزشك ‌‬ ‫ی داق��وق رووده‌كه‌ن ‌ه‬ ‫نه‌خۆشه‌كان ‌‬ ‫ی كه‌ركوك"‪.‬‬ ‫ی شار ‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ل����ه‌ك����ۆب����وون����ه‌وه‌ك����ان���� ‌‬ ‫ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌رای��ه‌ت��ی ته‌ندروستی‬ ‫ی‬ ‫ك����ه‌رك����وك����دا‪ ،‬ب����ه‌ڕێ����وه‌ب����ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داقوق به‌وته‌ ‌‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫خۆی چه‌ندین جار داوا ‌‬ ‫ی "له‌الیه‌ن‬ ‫سڕكردن ك��ردووه‌‌و وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ركوكه‌و‌ه هه‌فته‌ ‌‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫ی سڕكردنمان بۆ‬ ‫یه‌كجار پزیشك ‌‬ ‫ره‌وانه‌ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ر ‌‬ ‫ی بۆ ئه‌وه‌شكرد‬ ‫ی داقوق ئاماژه‌ ‌‬ ‫گشت ‌‬ ‫ی داقوق ‪5‬‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ك ‌ه له‌نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌‌و هه‌فته‌ ‌‬ ‫ی نه‌شته‌گه‌ر ‌‬ ‫پزیشك ‌‬ ‫ی بۆ ده‌كرێت‪،‬‬ ‫‪ 15‬نه‌خۆش نه‌شته‌گه‌ر ‌‬ ‫ی سڕكردنمان هه‌بێت‬ ‫"ئه‌گه‌ر پزیشك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌فته‌یه‌كدا ‪ 50‬بۆ ‪ 60‬نه‌شته‌گه‌ر ‌‬ ‫ئه‌نجامده‌درێت"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشخانه‌ ‌‬ ‫ئه‌و به‌رپرسه‌ ‌‬ ‫ی "‪ %75‬نه‌خۆشه‌كانی‌‬ ‫داق��وق وت ‌‬ ‫ی شاره‌ك ‌ه‬ ‫داقوق رووده‌كه‌ن ‌ه ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی نه‌شته‌رگه‌ری‌"‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌نجامدان ‌‬

‫ی‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ێ مۆر ‌‬ ‫ی ناوده‌م به‌ب ‌‬ ‫ی ناخۆش ‌‬ ‫چۆن بۆن ‌‬ ‫گۆشــت ده‌فـرۆشـــن‬ ‫چاره‌سه‌رده‌كه‌یت؟‬ ‫ی‬ ‫دكتۆر ه��اژ‌ه محه‌مه‌د پسپۆڕ ‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كانی‌ ده‌م‌و ددان‬

‫(بۆنی‌ ناخۆشی‌ ناوده‌می‌ كاتی‌)‬ ‫گومانی‌ تێدا نییه‌ بۆنی‌ ناخۆشی‌‬ ‫ن������اوده‌م گ��رف��ت��ێ��ك �ی‌ زۆرب�����ه‌ی‌‬ ‫خه‌ڵكییه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئ��ه‌وه‌ی‌ لێره‌دا‬ ‫ده‌مانه‌وێت ئاماژه‌ی‌ پێ بكه‌ین‪،‬‬ ‫بوونی‌ ئ�ه‌م دی��ارده‌ی �ه‌و چۆنێتی‌‬ ‫هه‌ستپێكردنێتی‌‪.‬‬ ‫ئه‌م تاقیكردنه‌وه‌و نیشانانه‌‬ ‫دیارده‌ی‌ بوونی‌ بۆنی‌ ناوده‌من‪:‬‬ ‫‪1‬ـ ئه‌گه‌ر هه‌ستتكرد پوكت‬ ‫خوێنی‌ لێدێت كاتێك ددان��ت‬ ‫پ��اك��ده‌ك �ه‌ی��ت �ه‌وه‌ ب �ه‌ فڵچه‌ یان‬ ‫به‌ده‌زوو‪.‬‬ ‫‪2‬ـ كاتێك پوكت سووربۆوه‌ یان‬ ‫له‌چه‌ند شوێنێكه‌وه‌ ئاوسابوو‪.‬‬ ‫‪3‬ـ فوو بكه‌ره‌ ناو كیسێكه‌وه‌و‬ ‫به‌خێرایی‌ هه‌ڵیبمژه‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫‪4‬ـ تفه‌كه‌ت بكه‌ره‌ ناو له‌پی‌‬ ‫ده‌ستت یان زمانتبخشێنه‌ له‌دیوی‌‬ ‫ناوه‌وه‌ی‌ له‌پی‌ ده‌ستت چوار چركه‌‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ بۆنی‌ بكه‌‪.‬‬ ‫‪5‬ـ ئه‌گه‌ر جگه‌ره‌كێشیت‪.‬‬ ‫‪6‬ـ ل��ه‌ك��ه‌س��ێ��ك��ی‌ نزیكت‬ ‫پرسیار بكه‌ (ه��اوڕێ��ك �ه‌ت یان‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌ت)‪.‬‬ ‫‪7‬ـ ب��چ��ۆره‌ الی‌ پزیشكێكی‌‬ ‫ددان‌و راسته‌وخۆ ده‌یزانێت‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم پێویسته‌ له‌سه‌رمان‬ ‫بزانین چۆن بۆنی‌ ده‌م��ی كاتی‌‌و‬ ‫هه‌میشه‌یی‌‌و بۆنی‌ ده‌می‌ به‌یانیان‬ ‫له‌یه‌ك جیاده‌كه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م‪ :‬بۆنی‌ ده‌می‌ به‌یانییان‬ ‫هه‌موو كه‌سێك له‌به‌یانیاندا‬ ‫بۆنێكی‌ ناخۆش ل�ه‌ده‌م�ی‌ دێت‪،‬‬ ‫له‌كاتی‌ به‌ئاگاییدا زمان‌و لێوه‌كان‬ ‫پاشه‌ڕۆی‌ خواردن‌و خانه‌ مردووه‌كان‬

‫راده‌م��اڵ�ن‌و له‌گه‌ڵ لیكدا تێكه‌اڵو‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌كاتی‌ خه‌وتندا‬ ‫ئه‌و جوڵه‌یه‌ كه‌مده‌بێته‌وه‌و لیكیش‬ ‫به‌كه‌می‌ ده‌ڕژێت‪ ،‬ئه‌و به‌كتریایانه‌ی‌‬ ‫ن��اوده‌م پاشماوه‌ی‌ خواردنه‌كان‬ ‫شیده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ بۆنێكی‌ تایبه‌تی‌‬ ‫دروستده‌كات‪ ،‬بۆ كه‌سی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ناخۆشه‌‪.‬‬ ‫چۆن چاره‌سه‌ری‌ بۆنی‌ ده‌می‌‬ ‫به‌یانییان ده‌كه‌یت؟‬ ‫‪1‬ـ پێش خه‌وتن ده‌م‌و ددانت‬ ‫بشۆ‪.‬‬ ‫‪2‬ـ له‌كاتی‌ به‌خه‌به‌رهاتندا ژه‌می‌‬ ‫به‌یانیان بخۆ‪.‬‬ ‫‪3‬ـ په‌رداخێك ئاو له‌گه‌ڵ ئاوی‌‬ ‫لیمۆ بخۆره‌وه‌‪.‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬بۆنی‌ ده‌می‌ كاتی‌‬ ‫هۆكاره‌كانی‌‬ ‫‪1‬ـ ل �ه‌ئ �ه‌ن��ج��ام �ی‌ هێواشی‌‬ ‫جگه‌ره‌كێشانه‌وه‌‬ ‫ك��اری��گ��ه‌ری‌‬ ‫دروس��ت��ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬ده‌ب��ێ��ت �ه‌ ه��ۆی‌‬

‫كه‌مبوونه‌وه‌ی‌ لیكه‌رژێنه‌كان‪.‬‬ ‫‪2‬ـ بۆنێكی‌ ناخۆشی‌ كاتی‌‬ ‫دروستده‌بێت له‌و كاته‌ی‌ بۆ ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 48-24‬كاتژمێر خواردن خورابێت‬ ‫وه‌ك سیرو پیازو كاری‌‌و‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫‪3‬ـ ب��ۆن��ێ��ك له‌ئه‌نجامی‌‬ ‫ن �ه‌خ��واردن دروستده‌بێت (وه‌ك‬ ‫ئ �ه‌وان �ه‌ی‌ ب���ه‌رۆژو ده‌ب��ن) كاتێك‬ ‫خواردن ناخورێت جه‌سته‌ چه‌وری‌‬ ‫ده‌ت��وێ��ن��ێ��ت �ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌و وزه‌ی����ه‌ی‌‬ ‫له‌هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی‌ یان توانه‌وه‌ی‌‬ ‫چه‌وری‌ له‌ش دروستده‌بێت له‌ڕێی‌‬ ‫هه‌ناسه‌دانه‌وه‌ به‌بۆنێكی‌ ناخۆش‬ ‫هه‌ستی‌ پێده‌كرێت كه‌ بۆنی‌ سێوی‌‬ ‫خراپبووی‌ لێدێت‪.‬‬ ‫چاره‌سه‌ركردن‪:‬‬ ‫‪1‬ـ خواردنی‌ كه‌ره‌وز‬ ‫‪2‬ـ پاككردنه‌وه‌ی‌ ددانه‌كان‬ ‫به‌گیراوه‌ی‌ ددان شوشتن‪.‬‬ ‫‪3‬ـ غه‌رغه‌ره‌ی‌ ناوده‌م به‌ئاوی‌‬ ‫شله‌تێن‪.‬‬

‫خواردنی که‌ره‌وز چاره‌سه‌ره‌ بۆ نه‌مانی بۆنی ده‌م‬

‫هاوژین محه‌مه‌د له‌چوارقوڕنه‌‬

‫ب�ه‌ه��ۆ ‌ی ن�ه‌ب��وون� ‌ی قه‌سابخانه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫گشتیی‪ ،‬قه‌سابه‌كان ‌ی چوارقوڕن ‌ه‬ ‫خۆیان ئاژه‌ڵه‌كان س �ه‌رده‌ب��ڕن‌و هیچ‬ ‫الیه‌نێك ‌ی ته‌ندروستیش چاودێرییان‬ ‫ناكات‪ ،‬به‌رپرسان ‌ی ناوچه‌كه‌ش تاوه‌كو‬ ‫ئێستا نه‌یانتوانیو‌ه چاره‌سه‌ر ‌ی كێشه‌ك ‌ه‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫رۆژان ‌ه ده‌یان سه‌ر ئاژه‌ڵ له‌الیه‌ن‬ ‫قه‌سابه‌كان ‌ی چوارقوڕنه‌و‌ه سه‌رده‌بڕدرێت‬ ‫به‌بێئه‌و‌ه ‌ی مۆر ‌ی ته‌ندروست ‌ی لێبدرێت‪،‬‬ ‫قه‌سابه‌كانیش داواده‌ك���ه‌ن شوێنێك ‌ی‬ ‫تایبه‌تیان بۆ دروستبكرێت‪.‬‬ ‫عه‌زیز ئه‌حمه‌د ماو‌ه ‌ی ‪ 30‬ساڵ ‌ه كار ‌ی‬ ‫قه‌ساب ‌ی ده‌كات له‌چوارقوڕن ‌ه ئاماژ‌ه ‌ی‬ ‫ب��ه‌وه‌دا چوارقوڕن ‌ه له‌شه‌سته‌كانه‌و‌ه‬ ‫ناحیه‌ی ‌ه‌و ژماره‌ی دانیشتوانه‌ك ‌ه ‌ی زۆره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم قه‌سابخان ‌ه ‌ی تێدا نییه‌‪.‬‬ ‫عه‌زیز وتی‌‪ :‬لێپرسراوان ‌ی ڤێته‌رنه‌ر ‌ی‬ ‫ران��ی � ‌ه پێیانوتووین له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫"قه‌سابخانه‌تان نیی ‌ه بۆی ‌ه ئێم ‌ه مۆر بۆ‬ ‫گۆشته‌كه‌تان لێناده‌ین"‪.‬‬ ‫ل�ه‌چ��وارق��وڕن�ه‌دا قه‌سابخانه‌یه‌ك‬ ‫ه �ه‌ب��ووه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم به‌هۆ ‌ی نه‌گونجاو ‌ی‬ ‫شوێنه‌كه‌یه‌و‌ه داخراوه‌و تاوه‌كو ئێستاش‬ ‫هیچ قه‌سابخانه‌یه‌ك ‌ی تر نه‌كراوه‌ته‌وه‌و‬ ‫هه‌ندێجار له‌الیه‌ن لیژن ‌ه ‌ی ته‌دروست ‌ی‬ ‫رانیه‌و‌ه قه‌سابه‌كان سزاده‌درێن‪.‬‬ ‫عه‌زیز ده‌رب���ار‌ه ‌ی داخستن ‌ی ئه‌و‬ ‫قه‌سابخانه‌ی ‌ه ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا "به‌رپرسان‬ ‫ن ‌ه به‌دیلیان هه‌بوو ن ‌ه رێگاچاره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫گونجاویان هه‌بوو"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د عه‌بدوڵاڵ ماو‌ه ‌ی ‪ 25‬ساڵ ‌ه‬ ‫قه‌سابخان ‌ه ‌ی هه‌ی ‌ه له‌چوارقوڕن ‌ه وت ‌ی‬ ‫"هه‌ریه‌كه‌مان له‌شوێن ‌ێ مه‌ڕومااڵته‌كانمان‬ ‫سه‌رده‌بڕین"‪.‬‬ ‫م��ح�ه‌م�ه‌د ب��اس��ی ل���ه‌وه‌ش كرد‪:‬‬

‫كه‌سێك هه‌ی ‌ه له‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی شارۆچكه‌كه‌ی ‌ه‬ ‫مه‌ڕومااڵت ‌ی هه‌ی ‌ه ئ �ه‌و‌ه ‌ی لێ ‌ی بكر ‌ێ‬ ‫له‌و ‌ێ شوێنێك ‌ی دروستكردو‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ئاژه‌ڵه‌ك ‌ه له‌و ‌ێ سه‌رببڕێ‌‪ ،‬شوێنه‌ك ‌ه‬ ‫خاوێن ‌ه بیر ‌ی ئاوو ژوورێك ‌ی سه‌ب ‌ه ‌ی‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌‪" ،‬ئێستا هیچ چاودێرێك ‌ی‬ ‫ته‌ندروستی نیی ‌ه به‌سه‌رمانه‌وه‌" محه‌مه‌د‬ ‫وای وت‪.‬‬ ‫به‌هۆ ‌ی نه‌بوون ‌ی قه‌سابخانه‌‪ ،‬له‌م‬ ‫مانگه‌دا ماو‌ه ‌ی س ‌ێ رۆژ چه‌ند دوكانێك ‌ی‬ ‫ق�ه‌س��اب�ه‌ك��ان ل��ه‌الی��ه‌ن فه‌رمانگ ‌ه ‌ی‬ ‫ڤێته‌رنه‌ر ‌ی رانیه‌و‌ه داخرا‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫مۆر به‌گۆشته‌كانیانه‌و‌ه نه‌بووه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د وت ‌ی "ئه‌وان ئه‌و كار‌ه ده‌كه‌ن‬ ‫به‌دیلیان پ ‌ێ نیی ‌ه بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‪،‬‬ ‫پێمان خۆش ‌ه چاودێر ‌ی ته‌ندروست ‌ی‬ ‫هه‌بێ‌‪ ،‬مۆریش له‌گۆشته‌كه‌مان بدات"‪.‬‬

‫شێخ عه‌ل ‌ی سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی‬ ‫چوارقوڕن ‌ه ئاماژ‌ه ب �ه‌وه‌ده‌ك��ات‪ :‬ئه‌و‬ ‫قه‌سابخانه‌ی ‌ه ‌ی له‌كۆندا دروستكرابوو‬ ‫داخرا‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی شوێنه‌ك ‌ه ‌ی گونجاو‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬ه�ه‌روه‌ه��ا مواسه‌فات ‌ی باش ‌ی‬ ‫نه‌بوو‌ه‌و ئه‌و ئاوه‌ڕۆی ‌ه ‌ی بۆ ‌ی كرابوو‬ ‫له‌ناو خۆ ‌ی ده‌رنه‌ده‌چوو‪.‬‬ ‫ده‌رب���������ار‌ه ‌ی دروس���ت���ك���ردن��� ‌ی‬ ‫قه‌سابخانه‌یه‌ك ‌ی نو ‌ێ سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی‬ ‫چوارقوڕن ‌ه وت ‌ی "له‌گه‌ڵ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی‬ ‫ناحی ‌ه سه‌ردان ‌ی وه‌زیر ‌ی شاره‌وانیمان‬ ‫ك��ردوو‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی قه‌سابخانه‌یه‌كمان‬ ‫بۆبكه‌ن‪ ،‬به‌ڵێنیدا ئێمه‌ش شوێنمان بۆ‬ ‫دابین كردبوو له‌شاره‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫شێخ عه‌ل ‌ی وت ‌ی "له‌به‌رنام ‌ه ‌ی ‪2010‬‬ ‫خ��راوه‌ت� ‌ه به‌رنامه‌وه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم تائێستا‬ ‫بودج ‌ه ‌ی بۆ دابیننه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫م��زه‌ف �ه‌ر عه‌بدوڵاڵ به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی‬ ‫ن��اح��ی� ‌ه ‌ی چ��وارق��وڕن�� ‌ه وت��� ‌ی "ئێم ‌ه‬ ‫كار ‌ی خۆمان جێبه‌جێكردووه‌‪ ،‬چه‌ند‬ ‫جارێك قه‌سابخانه‌كانمان داخستووه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی نووسراو ‌ی سامان‌و دروست ‌ی‬ ‫ئاژه‌ڵ ‌ی رانی ‌ه بۆمان هاتوو‌ه كه‌سه‌ربڕین ‌ی‬ ‫ئاژه‌ڵ له‌وشوێن ‌ه ‌ی ئێستا ‌ی قه‌سابه‌كان ‌ی‬ ‫چوارقوڕن ‌ه لێیده‌كه‌ن ته‌ندروست نییه‌‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه ده‌ب ‌ێ دابخرێن یان ده‌ب ‌ێ كوشتار‬ ‫له‌قه‌سابخان ‌ه ‌ی رانی ‌ه ی��ان حاجیاوا‬ ‫بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ئه‌و وت ‌ی "ئه‌وانیش په‌یمانیان داو‌ه‬ ‫له‌و ‌ێ ئه‌و‌ه بكه‌ن ئه‌گه‌ر قه‌سابێكیش‬ ‫ئه‌و‌ه نه‌كات دوكانه‌ك ‌ه ‌ی پێداده‌خه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی ناحی ‌ه ‌ی چوارقوڕن ‌ه‬ ‫نه‌بوون ‌ی قه‌سابخان ‌ه ده‌خات ‌ه ئه‌ستۆ ‌ی‬ ‫ش���اره‌وان��� ‌ی‌و ده‌ڵ��ێ��ت "ئێم ‌ه ساڵ‌و‬ ‫ن��ی��وێ��ك ل �ه‌م �ه‌وپ��ێ��ش چ��وی��ن � ‌ه ال ‌ی‬ ‫وه‌زی���ر ‌ی ش��اره‌وان��ی��ی�ه‌ك��ان به‌ڵێنیدا‬ ‫قه‌سابخانه‌یه‌كمان بۆ بكات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا ل�ه‌الی�ه‌ن ش��اره‌وان � ‌ی خۆمان‬ ‫نه‌كراوه‌"‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫نۆبڵ‌و بالك وۆ‌ته‌ر‪ ..‬دوو خه‌اڵتی‌ نائه‌خالقی‌‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪21‬‬

‫ی‬ ‫وتــووێـــژ له‌گــه‌ڵ نـــاســـر حـیـســـامــ ‌‬ ‫نــاسـر حــیــســـامــی بـــۆ ده‌ســتوور‬ ‫سازدانی‌‪ :‬ئه‌نوه‌ر حسین‬ ‫به‌شی سێیه‌م‌و كۆتایی‬

‫له‌ ‪ 2‬ژماره‌ی‌ رابردووی‌‬ ‫"ده‌ستوور"دا ‪ ،‬وتووێژێك باڵو‬ ‫بوه‌وه‌ له‌گه‌ڵ‌ شاعیرو وه‌رگێڕی‌‬ ‫ناسراو‪ ،‬ناسر حیسامی‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫وتووێژه‌ له‌الیه‌ن به‌ڕێز "ئه‌نوه‌ر‬ ‫حسێن"ه‌وه‌ ئه‌نجام دراوه‌‪ ،‬ده‌قی‬ ‫ئه‌م وتووێژه‌ زۆر دوورو درێژه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ نه‌ده‌كرا هه‌موو ئه‌م وتووێژه‌‬ ‫له‌م رۆژنامه‌ باڵوبێته‌وه‌و ره‌نگه‌‬ ‫باڵوبوونه‌وه‌ی‌ سه‌رجه‌م ئه‌م وتووێژه‌‬ ‫چه‌ن ژماره‌ی‌ تری‌ بخایاندبا‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫دوای‌ راوێژكردن له‌گه‌ڵ كاك ئه‌نوه‌ر‬ ‫حسێن بڕیاردرا هه‌موو ئه‌م وتووێژه‌‬ ‫لێره‌دا باڵونه‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬جگه‌ له‌شیعر وابزانم‬ ‫ده‌ستت بۆ نووسینی‌ په‌خشانیش‬ ‫ب�����ردووه‌‪ ،‬ل �ه‌وه‌رگ��ێ��ڕان��ی��ش جگه‌‬ ‫له‌وه‌رگێڕانی‌ شیعریش‪ ،‬وه‌رگێڕانی‌‬ ‫كردووه‌‪.‬؟‪.‬زه‌بڵدان‪،‬‬ ‫چیرۆكیشت‬ ‫خ��ۆرت��او چه‌ند چیرۆكێكی‌ تریش‬ ‫ل��ه‌وه‌رگ��ێ��ڕان��ی‌ چ��ی��رۆك��دا‪ ،‬چه‌ند‬ ‫سه‌ركه‌وتوو بویت خۆت هیچ چیرۆكت‬ ‫نووسیوه‌؟‬ ‫ناسر حیسامی‪ :‬چه‌ند چیرۆكێكم‬ ‫نووسیوه‌ باڵومنه‌كردونه‌ته‌وه‌‪ ،‬هێشتا‬ ‫خۆم لێیانڕازی‌ نیم كه‌ وه‌ك چیرۆكی‌‬ ‫به‌رهه‌مێكی‌ قابیلی‌ قبوڵن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫چیرۆكی‌ دیكه‌م وه‌رگێڕا‪ ،‬چیرۆكی‌‬ ‫مه‌حمودی‌ ده‌وڵه‌ت ئابادیم وه‌رگێڕاوه‌‪،‬‬ ‫هۆشه‌نگی‌ گوڵشیری‌‪ ،‬عه‌لی‌ ئه‌شره‌ف‬ ‫ده‌روێشیان‪ ،‬شیترپواز‪ ،‬ئه‌ڵبێرت‬ ‫ماڵس ئه‌وانه‌م وه‌رگێراوه‌‪ ،‬ئینسان‬ ‫قه‌ڵه‌می‌ ل �ه‌وه‌رگ��ێ��ڕان �ی‌ چیرۆكدا‬ ‫ئازادتره‌ تا له‌وه‌رگێڕانی‌ شیعردا‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬پێتوایه‌ له‌وه‌رگێڕانی‌‬ ‫چیرۆكدا سه‌ركه‌وتوویت تا شیعر‪،‬‬ ‫یان به‌پێچه‌وانه‌وه‌؟‬

‫ناسر حیسامی‬

‫ناسر حیسامی‪ :‬نازانم‪ ،‬به‌ڕاستی‌‬ ‫من ناتوانم هیچ داوه‌ریه‌ك له‌بابه‌ت‬ ‫ئه‌وانه‌وه‌ بكه‌م‪ ،‬پێموایه‌ كه‌سانێك‬ ‫كه‌ خۆیان ب��ه‌راوردی‌ بكه‌ن ئه‌وان‬ ‫ده‌توانن داوه‌ری‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌بكه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬چه‌ند په‌خشانی‌ تۆم‬ ‫بینیوه‌‪ ،‬له‌گۆڤاره‌كاندا باڵوكراوه‌ته‌وه‌‬ ‫نووسینی‌ پ�ه‌خ��ش��ان چ��ۆن بوو؟‬ ‫پێتوایه‌ له‌وه‌شدا هه‌ر سه‌ركه‌توو‬ ‫بووی‌‪ ،‬یان نا‪ ،‬ئه‌وه‌ش دیسان هه‌ر‬ ‫پێویستی‌ به‌داوه‌ریه‌؟‬ ‫ناسر حیسامی‪ :‬ده‌زان �ی‌ چۆنه‌‬ ‫كه‌سێك ك �ه‌ شتێك ده‌نووسێت‬ ‫ب��ه‌ن��ی��ازی‌ ئ�����ه‌وه‌ی‌ نانووسێت‬ ‫كه‌داوه‌ریه‌كی‌ له‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫خۆی‌ پێیوایه‌ قسه‌یه‌كی‌ هه‌یه‌ بۆ‬

‫ك���ردن‌و قسه‌كه‌ی‌ ده‌ك���ات‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫خوێنه‌ره‌ داوه‌ری‌ له‌سه‌ر ئه‌مه‌ ده‌كات‬ ‫ك�ه‌ ئایا ئه‌مه‌ به‌رهه‌مێكه‌ جێگا‬ ‫ده‌گرێت یان نایگرێت‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬له‌سیاسه‌ته‌وه‌ بۆ‬ ‫شیعر‪ ،‬له‌شیعره‌وه‌ ب��ۆ چیرۆك‪،‬‬ ‫ل��ه‌چ��ی��رۆك��ه‌وه‌ ب��ۆ پ �ه‌خ��ش��ان بۆ‬ ‫وه‌رگ���ێ���ڕان‪ ،‬ئ��ه‌و ه �ه‌م��وو ئه‌ركه‌‬ ‫ق��ورس �ه‌ت خستووه‌ته‌ سه‌رشانی‌‬ ‫خۆت پێتوانییه‌ ئه‌و هه‌موو په‌رش‌و‬ ‫باڵویه‌ پێویست نییه‌‪ ،‬یان ناتوانی‌‬ ‫وه‌ك��و پێویست له‌خزمه‌ت یه‌كێك‬ ‫له‌بواره‌كاندا بیت‪ ،‬یا ئه‌وه‌ له‌خۆت‬ ‫راده‌بینی‌؟‬ ‫ناسر حیسامی‪ :‬نا من هیچیانم‬ ‫وه‌كو ئه‌رك نه‌كردووه‌‪ ،‬شیعرێكم به‌دڵ‬

‫كه‌سێك كه‌ شتێك ده‌نووسێت به‌نیازی‌ ئه‌وه‌ی‌ نانووسێت‬ ‫كه‌ داوه‌ریه‌كی‌ له‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬ئه‌و خۆی‌ پێیوایه‌‬ ‫قسه‌یه‌كی‌ هه‌یه‌ بۆ كردن‌و قسه‌كه‌ی‌ ده‌كات‬

‫بووبێ‌ وه‌رمگێڕاوه‌ چیرۆكێكم به‌دڵ‬ ‫بووبێت وه‌رمگێڕاوه‌‪ ،‬پێموابووبێت‬ ‫ده‌توانم وه‌ریگێڕم ده‌ن��ا شیعریش‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ به‌دڵمه‌و ناتوانم وه‌ریبگێڕم‪،‬‬ ‫ج��اری��واب��وو هه‌ستمكردووه‌ خۆم‬ ‫قسه‌یه‌كم بۆ وتن هه‌یه‌‪ ،‬په‌خشانێكم‬ ‫نووسیوه‌‪ ،‬جاریوایه‌ كه‌سێكی‌ وه‌كو‬ ‫شه‌وبۆ مردووه‌‪ ،‬هه‌ستمكردووه‌ خۆم‬ ‫قسه‌یه‌كم هه‌یه‌ بۆكردن پێمخۆشه‌‬ ‫بیڵێم‪ ،‬یا جاریوایه‌ خۆ زۆر شیعر‬ ‫هه‌یه‌ بۆ نموونه‌ تۆ ئێستا شیعره‌كانی‌‬ ‫شیركۆ بێكه‌س چاولێبكه‌‪ ،‬شیعری‌‬ ‫بۆ چه‌ند پێشمه‌رگه‌ وت��ووه‌؟ ئه‌وه‌‬ ‫ل �ه‌وه‌اڵم �ی‌ پرسیاره‌كه‌ی‌ پێشووم‬ ‫به‌بیردێنێته‌وه‌‪ ،‬ئایا ئه‌مه‌ شیعر‬ ‫وتنه‌‪ ،‬ئه‌و ئینسان ده‌كاته‌ شاعیری‌‬ ‫ده‌رب����ار‪ ،‬م��ن زۆرج����اری‌ واهه‌بوو‬ ‫شتم نووسیووه‌ بۆ پێشمه‌رگه‌یه‌ك‬ ‫شه‌هیدبووه‌و كاریگه‌ری‌ لێكردووم‬ ‫یا نووسیومه‌ بۆ كه‌سێك ته‌نانه‌ت‬ ‫نه‌شمدیووه‌‪ ،‬من كاك فوئادی‌ مسته‌فا‬ ‫سوڵتانیم نه‌دیووه‌‪ ،‬بۆم نووسیووه‌‪،‬‬ ‫ئ�ه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌ ب �ه‌وه‌وه‌ هه‌یه‌ كه‌‬ ‫ت��ۆ ه �ه‌ر شتێك چ كاریگه‌ریه‌كت‬ ‫لێده‌كات ره‌نگه‌ به‌كورتی‌ له‌وه‌اڵمی‌‬ ‫ئ��ه‌و پ��رس��ی��اره‌دا ئ��ه‌وه‌ بڵێم ئه‌و‬ ‫شتانه‌ی‌ كه‌ كاریگه‌ریان لێكردووم‪،‬‬ ‫پێموابووبێ‌ وه‌رگێڕانیان به‌كه‌ڵكه‌‬ ‫وه‌رمگێڕاوه‌ ئه‌گه‌ر چیرۆك بووبێت‬ ‫یا شیعر بووبێت‪ ،‬زۆرت��ر له‌شیعرو‬ ‫كه‌متر له‌چیرۆك‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ئ���ه‌و شتانه‌ی‌‬ ‫كه‌كاریانتێكردووی‌‪ ،‬وایانلێكردووی‌‬ ‫ل �ه‌چ��رك �ه‌ی �ه‌ك ل �ه‌چ��رك �ه‌ك��ان زۆر‬ ‫ك��اری��گ �ه‌رب��ن ل���ه‌س���ه‌رت‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫له‌په‌خشانه‌كانت یا شیعره‌كانت چۆن‬ ‫چۆنی‌ بوو بۆ كێت نووسیوه‌؟‬ ‫ن��اس��ر ح��ی��س��ام��ی‪ :‬ك����ه‌زۆری‌‬ ‫كاریتێكردبێتم؟‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬به‌ڵێ‌‪.‬‬ ‫ن��اس��ر ح��ی��س��ام��ی‪ :‬ئ��ه‌وان��ه‌ی‌‬ ‫كه‌ بۆ خۆم نوسیومن هه‌موویان‪،‬‬ ‫پێموایه‌ هی‌ كاتێك بوون كه‌زۆریان‬

‫كارتێكردووم‪ ،‬من ئه‌گه‌ر شتێك كاری‌‬ ‫تێنه‌كردبێتم زۆر زه‌حمه‌ته‌ بتوانم‬ ‫بنووسم‪ ،‬جاریواش هه‌بوو دانیشتووم‬ ‫هه‌وڵمداوه‌ شتێك بنووسم دواتر‬ ‫هه‌ستمكردووه‌‪ ،‬نا به‌راده‌ی‌ بنووسین‬ ‫هێشتا ده‌روونم دانه‌گیرساوه‌‪ ،‬هه‌رچی‌‬ ‫هه‌وڵمداوه‌ بۆم نه‌بووه‌ته‌ شتێك‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ك���ه‌وات���ه‌ شیعر‬ ‫نووسینه‌وه‌‪ ،‬چركه‌ساته‌ شێتیه‌كانی‌‬ ‫ئینسانه‌؟ جۆرج بات‪ ،‬ده‌ڵێ‌‪ ":‬شیعر‬ ‫نووسینه‌وه‌ی‌ چركه‌ساته‌كانی‌ شێتیه‌"‬ ‫بۆیه‌ به‌رێزیشت له‌چاوكاره‌كانی‌‬ ‫تردا كه‌متر شیعر ده‌نووسیت‪ ،‬ئایا‬ ‫ئه‌و چركه‌ساته‌ شێتیانه‌ كه‌متر تۆ‬ ‫ده‌گرێت؟‬ ‫ن����اس����ر ح���ی���س���ام���ی‪ :‬ئ���ه‌و‬ ‫چركه‌ساتانه‌ ج��اری��وای �ه‌ ئینسان‬ ‫خ��ۆی‌ هه‌ستیپێناكات‪ ،‬جاریوایه‌‬ ‫ت��ۆ رووداوێ������ك ده‌ب��ی��ن��ی��ت خۆت‬ ‫هه‌ستناكه‌ی‌ ئه‌مه‌ گه‌رای‌ شیعرێكی‌‬ ‫تێدا دان��اوی‌ ئه‌وه‌ دوات��ره‌ له‌وانه‌یه‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك دواتر‪ ،‬جاریوایه‌ مانگێك‬ ‫دوات���ر ل �ه‌ده‌رون��ت��دا ب��وو به‌شتێك‬ ‫هانت ده‌دات یاپاڵت پێوه‌ده‌نێت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ كه‌بیڵێ‌‪ ،‬ئه‌و چركه‌ساته‌ی‌‬ ‫كه‌تۆ باسیده‌كه‌یت من هه‌ر هه‌ستی‌‬ ‫پێناكه‌م كه‌ كه‌ی‌ له‌ده‌روونی‌ مندا‬ ‫داگ��ی��رس��اوه‌‪ ،‬من وانییه‌ هه‌میشه‌‬ ‫رووداوێك ببینم كارتێكردو ده‌بێته‌‬ ‫شیعرێك‪ ،‬هه‌میشه‌ وانییه‌‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ك���ه‌وات���ه‌ شیعر‬ ‫هه‌ڵچوونی‌ كاتی‌ ناخی‌ مرۆڤه‌؟‬ ‫ن��اس��ر ح��ی��س��ام��ی‪ :‬جاریوایه‌‬ ‫هه‌ڵچوونی‌ چركه‌ییه‌‪ ،‬جاریوایه‌‬ ‫شتێكه‌ كه‌ له‌ماوه‌یه‌كی‌ دورودرێژتردا‬ ‫ل���ه‌ده‌روون���ت���دا داده‌گ��ی��رس��ێ��ت‪،‬‬ ‫بۆنموونه‌ رووداوێكی‌ وه‌كو مردنی‌‬ ‫ش�ه‌وب��ۆ هه‌ڵچوونێكی‌ ئانی‌ بوو‪،‬‬ ‫من كه‌خه‌به‌ره‌كه‌م بیست‪ ،‬ئه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب�ه‌ده‌ردوژان��ێ��ك�ی‌ یه‌كجار زۆر ئه‌و‬ ‫شیعره‌ له‌دایكبوو‪ ،‬به‌اڵم من شیعریشم‬ ‫هه‌یه‌ ئه‌نجامی‌ دوركه‌وتنه‌وه‌مه‌ لێره‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵێ‌ كه‌س كه‌ خۆشمویستوون‪،‬‬

‫چـیـرۆكـی‌ مـینیـمـاڵـیـزم‬ ‫مسته‌فا زاهیدی‌‬

‫به‌شی دووه‌م‬

‫سه‌رهه‌ڵدانی‌ مینیماڵیزم‬ ‫بریتانیكا‪،‬‬ ‫ل��ه‌دی��ك��ش��ن��ری‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر وش��ه‌ی‌ مینیماڵیزمدا‬ ‫ه���ات���ووه‌ "ب���زووت���ن���ه‌وه‌ی���ه‌ك كه‌‬ ‫كۆتاییه‌كانی‌ ده‌یه‌ی‌ ‪1960‬ی‌ زایینی‬ ‫له‌پانتایی‌ هونه‌ره‌كان‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫ه��ون��ه‌ری‌ وێ��ن �ه‌ك��ێ��ش��ان‌و مۆزیك‬ ‫له‌ئه‌مریكا سه‌ریهه‌ڵدا‪ .‬به‌رچاوترین‬ ‫ت��ای��ب�ه‌ت��م�ه‌ن��دی��ی�ه‌ك ك��ه‌ جه‌ختی‌‬ ‫له‌سه‌رده‌كاته‌وه‌ ساده‌ی‌ زیاده‌له‌راده‌‬ ‫ل �ه‌ف��ۆرم‌و ب �ه‌ه��ادان به‌بۆچوونێكی‌‬ ‫ئۆبژه‌كتیڤ‌و بێ رۆح‪ ،‬به‌رهه‌می‌ ئه‌م‬ ‫هونه‌رمه‌ندانه‌ به‌ته‌واوه‌تی‌ به‌شێوه‌ی‌‬ ‫كوتووپڕ دێنه‌ به‌رهه‌م‌و هه‌ندێجار‬ ‫هه‌ڵقواڵوی‌ شێوه‌ هه‌نده‌سییه‌ ساده‌و‬ ‫دووباره‌ییه‌كانن‪ ،‬مینیماڵیزم له‌ئه‌ده‌بدا‬ ‫ستایل ی��ان بونیادێكی‌ ئه‌ده‌بییه‌‬ ‫كه‌ جه‌خت له‌سه‌ر چڕبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫راده‌ب��ه‌ده‌رو كورتبێژی‌ له‌ناوه‌ڕۆكدا‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌وان له‌كورتبیژیدا تا ئه‌و‬ ‫ئاسته‌ ده‌ڕۆنه‌ پێش كه‌ ته‌نها توخمه‌‬ ‫پێویستییه‌كانی‌ ب�ه‌ره�ه‌م‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫له‌كه‌مترین‌و كورتترین شێوه‌دا‬

‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ .‬هه‌ربۆیه‌ رووتبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫وش �ه‌ك��ان‌و كه‌مبێژی‌ به‌رچاوترین‬ ‫تایبه‌تمه‌ندی‌ ئه‌م به‌رهه‌مانه‌یه‌‪.‬‬ ‫ره‌وت�ی‌ مینیماڵیزم له‌شانۆشدا‬ ‫پێگه‌یه‌كی‌ تایبه‌تی‌ هه‌یه‌و به‌رهه‌می‌‬ ‫زۆر سه‌ر به‌م ژانره‌ هونه‌ریه‌ هاتووه‌ته‌‬ ‫به‌رهه‌مهاتن‪ ،‬یه‌كێك له‌ناودارترین‬ ‫مینیماڵیزتییه‌كان‬ ‫ش��ان��ۆن��ام �ه‌‬ ‫شانۆنامه‌ی‌ هه‌ناسه‌ (‪ )1969‬به‌رهه‌می‌‬ ‫سامۆئل بێكته‌ كه‌ نمایشكردنی‌ ئه‌م‬ ‫شانۆیه‌ پتر له‌ ‪35‬چركه‌ ناخایه‌نێت‪،‬‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ كه‌ " سه‌حنه‌ كه‌م نوورو‬ ‫چۆڵه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵێك زبڵ به‌ده‌ورووبه‌ردا‬ ‫پرژاوه‌‌و ته‌نها ده‌نگی‌ هاواری‌ مرۆڤی‌‬ ‫ده‌بیسترێ‌‪ .‬دواتر ده‌نگی‌ هه‌ناسه‌دانی‌‬ ‫كه‌سێك كه‌ زیاتر ده‌بێت له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ناسه‌دانه‌كه‌دا ن��ووری‌ سه‌حنه‌ی‌‬ ‫شانۆكه‌ ده‌كوژێته‌وه‌و هه‌ڵده‌بێت‌و‬ ‫ه �ه‌م��دی��س��ان ده‌ن��گ��ی‌ ه���اواره‌ك���ه‌‬ ‫ده‌بیسترێ‌"‬ ‫هه‌رچه‌ن سامۆئل بێكت‪ ،‬فرانتس‬ ‫كافكا‪ ،‬رۆبرت واڵز‪ ،‬بێرتۆلت برێشت‬ ‫ی به‌رچاویان هه‌بوو له‌سه‌ر‬ ‫كاریگه‌ر ‌‬ ‫گه‌شه‌سه‌ندن ‌ی ئ �ه‌م ره‌وت���ه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی مینیماڵیزت ‌ی وتارێك ‌ی‬ ‫یه‌كه‌م وتار ‌‬ ‫ئێدگار ئالن پۆیه‌‪ ،‬وتارێك ك ‌ه به‌یه‌كه‌م‬

‫مانیفێست ‌ی نافه‌رم ‌ی مینیماڵیزته‌كان‬ ‫ده‌زاندرێ‌‪ ،‬له‌م وتاره‌دا ئالن پۆ باس‬ ‫ی ده‌كات له‌كورت ‌ه‬ ‫له‌یه‌كده‌ست ‌ی كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی گه‌یشتن به‌م‬ ‫چیرۆكداو ته‌نها رێگا ‌‬ ‫شت ‌ه له‌كورتنووسیندا ده‌بینێ‌‪.‬‬ ‫ناوه‌وه‌ی‌ كاهوو‬ ‫وێرا هێنری‌‪ ،‬چیرۆكی‌ مینیماڵیزتی‌‬ ‫ب��ه‌ن��اوه‌وه‌ی‌ ك��اه��وو ده‌شوبهێنێ‌‪،‬‬ ‫چیرۆكێك كه‌ شته‌ زیادییه‌كانی‌‬ ‫ده‌خرێته‌ الوه‌وو ئه‌وه‌ی‌ ده‌مێنێته‌وه‌‬ ‫ن��اوه‌وه‌ی �ه‌‪ ،‬ئه‌و شته‌ی‌ كه‌ ده‌كرێ‌‬ ‫به‌چیرۆكی‌ ره‌سه‌ن ناوی‌ لێببه‌ین‪.‬‬ ‫جیمز تۆماس له‌پێشه‌كی‌ كۆمه‌ڵه‌‬ ‫چیرۆكی‌ "س��ه‌رده‌م��ی‌ چیرۆكدا"‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت‪ ":‬ئ �ه‌و چیرۆكانه‌ی‌ ئێوه‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكه‌دا ده‌یبینن جادوو‬ ‫له‌كه‌س ناكه‌ن‪ ،‬ته‌نها ده‌نگی‌ ژه‌نینی‬ ‫شمشاڵێك نییه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌ ژه‌نینی‬ ‫كورت كورتی‌ پارچه‌یه‌كی‌ مۆزیكاییه‌‬ ‫كه‌ مرۆڤ به‌ئاگادێننه‌وه‌‪ .‬هه‌ندێكیان‬ ‫ه �ه‌س��ت��م��ان ئ���اگ���ادارده‌ك���ه‌ن���ه‌وه‌و‬ ‫هه‌ندێكیان زه‌ی��ن��م��ان‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫هه‌ندێكیشیان ب��ه‌و كه‌سانه‌مان‬ ‫ده‌ن��اس��ێ��ن��ن ك �ه‌ خۆشمانده‌وێن‌و‬ ‫به‌شێك ل �ه‌م چیرۆكانه‌ دی���ارده‌ی‌‬ ‫هه‌ستپێنه‌كراوو ن�ه‌ن��اس��راو به‌اڵم‬

‫ف��ام هه‌ڵگر ل�ه‌م جیهانه‌ بۆ ئێم ‌ه‬ ‫ده‌خه‌نه‌ڕوو‪ ،‬به‌شێكیان ته‌نها چه‌ن‬ ‫كاركردێكیان هه‌یه‌و ئه‌مه‌ش ئه‌و‬ ‫شته‌یه‌ كه‌ چیرۆكی‌ باشده‌كرێ بیبێت‌و‬ ‫كورتی‌‌و درێژیه‌كه‌ی‌ چ جیاوازییه‌كی‌‬ ‫هه‌یه‌ ئه‌و كاته‌ی‌ چیرۆكێك ده‌توانی‌‬ ‫كورت هه‌موو شتێ‌ بڵێت‪.‬‬ ‫تۆماس بێرنهارد ئه‌وه‌نده‌ شه‌یدای‌‬ ‫كورتنووسینه‌ ده‌ڵێت ‪":‬ده‌م���ه‌وێ‌‬ ‫هه‌موو شتێ‌ له‌رسته‌یه‌كدا بڵێم" به‌اڵم‬ ‫خودی‌ ئه‌و دواتر ده‌ڵێت " هیچ كه‌س‬ ‫ناتوانێ‌ هه‌موو شت له‌رسته‌یه‌كدا‬ ‫بڵێت"‬ ‫ڤۆلفۆندرا چێك جارێ له‌شوێنێكدا‬ ‫ن��ووس��ی‪ ،‬رسته‌ گه‌لێك ه �ه‌ن كه‌‬ ‫به‌ڕسته‌یه‌ك ناوترێن‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ كافكا‬

‫له‌یادداشته‌ رۆژانه‌كانیدا شتێكی‌ ب ‌‬ ‫ێ‬ ‫ئه‌گه‌ره‌ بتوانی‌ هه‌موو شت بڵێی‌و‬ ‫ناتوانی‌ هه‌موو شت نه‌ڵێی؟‬ ‫چیرۆكه‌ مینیماڵیزتییه‌كان پێشه‌كی‌‬ ‫هه‌ڵنه‌گرن‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌سه‌ره‌تای‌ سه‌ره‌هه‌ڵدانی‌‬ ‫رۆم��ان‌و كورته‌چیرۆكه‌وه‌ پێشه‌كی‌‬ ‫ن��ووس��ی��ن ی�ه‌ك��ێ��ك��ب��وو له‌توخمه‌‬ ‫ب��ون��ی��ادی��ی �ه‌ك��ان ك��ه‌ ن���ووس���ه‌ران‬ ‫كه‌ڵكیان لێوه‌رگرتووه‌‪ .‬هه‌ر له‌گه‌وره‌‬ ‫نووسه‌رانێكی‌ وه‌ك داستایۆفسكی‌ و‬ ‫تئۆلستۆیه‌وه‌ بگره‌ تا ده‌گاته‌ ماكسیم‬ ‫گۆركی‌‪ ،‬گیدی‌ مۆپاسان‪ ،‬ویلیام‬ ‫ڤاگنه‌ر‪ ،‬كافكاو جۆیس‪ ،‬پێشه‌كیان‬ ‫وه‌ك پردێك به‌كارهێناوه‌ بۆچوونه‌‬ ‫ناو چیرۆكه‌وه‌‪.‬‬

‫له‌كۆمه‌ڵگایه‌ك كه‌ به‌جێمهێشتتووه‌و‬ ‫یادی‌ ده‌كه‌م‪ ،‬ئه‌مه‌ وانییه‌ بڵێم ئه‌و‬ ‫هه‌ڵچوونه‌ی‌ هه‌یه‌ له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫مانگدا داده‌گرسێت‪ ،‬هه‌ستده‌كه‌یت‬ ‫له‌ده‌روونتدا بووه‌ به‌شتێك‌و پاڵت‬ ‫پێوه‌ده‌نێت بۆئه‌وه‌ی‌ كه‌بیڵێت‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬بۆچی‌ له‌زۆربه‌ی‌‬ ‫ژم��اره‌ك��ان �ی‌ پێشه‌نگدا‪ ،‬زۆرب���ه‌ی‌‬ ‫بابه‌ته‌كانی‌ هی‌ تۆیه‌‪ ،‬تۆ شیعرت تیا‬ ‫وه‌رگێڕاوه‌‪ ،‬په‌خشانت تیانووسیووه‌‬ ‫بۆ نموونه‌ له‌ژماره‌ (‪)14‬ی‌ ساڵی‌‬ ‫(‪ )1372‬دا زۆربه‌ی‌ بابه‌ته‌كانی‌ ئه‌م‬ ‫ژماره‌یه‌ هی‌ تۆ بووه‌؟‬ ‫ن��اس��ر ح��ی��س��ام��ی‪ :‬پێموای ‌ه‬ ‫ی وای�� ‌ه ژم���اره‌ (‪ )8‬و‬ ‫دوو ژم���ار‌ه ‌‬ ‫ژم��اره‌(‪ )14‬ك ‌ه تۆ وتت‪ ،‬من ئێستا‬ ‫ی دوو‬ ‫رێك له‌بیرمنییه‌‪ ،‬ئه‌وان ‌ه ه ‌‬ ‫ده‌وره‌ی‌ تایبه‌تن ژماره‌ (‪ )8‬هی‌ ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫ێ بۆمباران ‌‬ ‫كاته‌یه‌ ئۆردوگای‌ بۆت ‌‬ ‫ی‬ ‫كیمیای‌ ك��را‪ ،‬ئێمه‌ ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ی پێشه‌نگ بووین‬ ‫ده‌سته‌ی‌ نووسه‌ران ‌‬ ‫ی زۆر له‌یه‌كتر دووركه‌وتینه‌و‌ه‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌ركامێكمان له‌دۆڵێك‌و هه‌ركه‌س‬ ‫ی‬ ‫خ �ه‌ری��ك �ی‌ ك��ارێ��ك ب���وو‪ ،‬ئه‌رك ‌‬ ‫ی ئه‌و ژماره‌ی ‌ه‬ ‫ئاماده‌كردنی‌ بابه‌ته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی من‪ ،‬ئه‌و بابه‌تان ‌ه ‌‬ ‫كه‌وت ‌ه سه‌رشان ‌‬ ‫ی بوون زۆربه‌یان من كردمن ‌ه‬ ‫به‌فارس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆم ‌‬ ‫كوردی‌‪ ،‬نازانم چه‌ند بابه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬دیاره‌ بابه‌تی‌ كه‌سی‌ دیكه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌ركی‌ ئاماده‌كردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌و ژماره‌ی ‌ه زۆرب��ه‌ی‌ له‌سه‌رشان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌وره‌یه‌ك ‌‬ ‫من بوو‪ ،‬ژمار‌ه (‪)14‬ش ‌‬ ‫ی جیابوونه‌وه‌ی‌ یه‌كه‌م ك ‌ه‬ ‫ئاوابوو دوا ‌‬ ‫ی ئێران پێشهات‪،‬‬ ‫ی كۆمۆنیست ‌‬ ‫له‌حیزب ‌‬ ‫ی كه‌پێشتر‬ ‫ژماره‌یه‌ك له‌و هاوڕێیانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نووسه‌ران ‌‬ ‫پێكه‌و‌ه ئه‌ندامی‌ ده‌سته‌ ‌‬ ‫چووبوونه‌ ده‌رێ‌‪ ،‬من لێر‌ه بووم‬ ‫ی ئه‌و ژماره‌یه‌شم‬ ‫ئه‌ركی‌ ئاماده‌كردن ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ش‬ ‫گرته‌ئه‌ستۆ‪ ،‬ژماره‌كانی‌ دوا ‌‬ ‫ی زۆر‬ ‫ی هه‌ی ‌ه كه‌ به‌ش ‌‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ژماره‌یه‌كیشم‬ ‫شه‌به‌ق كردوویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌بیره‌‪ ،‬پێموای ‌ه ژمار‌ه (‪ )10‬به‌ش ‌‬ ‫ی بازگر كردی‌‪.‬‬ ‫هه‌ره‌زۆر ‌‬ ‫چ���ی���رۆك���ی‌ ك���ورت���ی‌ " دوو‬ ‫ژن خ��ۆش �ه‌وی��س��ت" له‌نووسین ‌‬ ‫ی‬ ‫جه‌یمز ج��ۆی��س ب��ه‌م پێشه‌كییه‌‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪.‬‬ ‫ی ئووت‬ ‫ی مانگ ‌‬ ‫ی گه‌رم ‌‬ ‫ئ��ێ��وار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گرتووه‌ته‌وه‌و هه‌وایه‌ك ‌‬ ‫ی شار ‌‬ ‫ئاسمان ‌‬ ‫ی ئارام‪ ،‬ك ‌ه هاوین به‌یاد دێنێته‌و‌ه‬ ‫گه‌رم ‌‬ ‫له‌شه‌قامه‌كاندا له‌هاتوچۆدایه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژ ‌‬ ‫ی ك ‌ه له‌به‌ر پشوو ‌‬ ‫شه‌قامان ‌ه ‌‬ ‫ی به‌ستراوه‌و‬ ‫یه‌كشه‌مم ‌ه دوكانه‌كان ‌‬ ‫حه‌شیمه‌ته‌ك ‌ه به‌شادییه‌و‌ه دێن‌و‬ ‫ده‌ڕۆن‌و شه‌پۆل ده‌ده‌ن‪ ،‬چراكان‬ ‫ی سپی‪ ،‬له‌سه‌ر دارتێل ‌ه‬ ‫وه‌ك م��روار ‌‬ ‫به‌رزه‌كانه‌و‌ه ن��وور ده‌پژێنن به‌سه‌ر‬ ‫ی زیندوو زێڕیندا ك ‌ه به‌رده‌وام‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شكڵ و ره‌ن��گ ئاوازێك ‌‬ ‫به‌گۆڕان ‌‬ ‫ێ‬ ‫ن �ه‌گ��ۆڕ و ب��ێ كۆتایی ده‌به‌خش ‌‬ ‫ی ئه‌و ئێواره‌یه‌‪ ،‬دوو‬ ‫ی گه‌رم ‌‬ ‫به‌هه‌وا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گۆڕه‌پان ‌‬ ‫ی گه‌نج له‌ته‌پۆڵك ‌ه ‌‬ ‫پیاو ‌‬ ‫رۆتله‌نده‌و‌ه دێن ‌ه خوار‪"..‬‬ ‫نووسه‌ر سه‌ره‌تا به‌وه‌سفكردنی‌‬ ‫"ش���وێ���ن‌و ك���ات " چیرۆكه‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‌و دواتر "دوو پیاوی‌ گه‌ند‬ ‫له‌ته‌پۆڵكه‌ی‌ گۆڕه‌پانی‌ رۆتلنه‌نده‌وه‌‬ ‫دێنه‌ خ��وارو‪ "....‬كه‌سایه‌تییه‌كان‌و‬ ‫ج���ووڵ���ه‌ گ��ێ��ڕان��ه‌وه‌ی��ی��ه‌ك��ان بۆ‬ ‫ش��ك�ڵ‌ گ��رت��ن�ی‌ گ��ه‌اڵل��ه‌ی‌ چیرۆك‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م توخمه‌‬ ‫له‌چیرۆكه‌ مینیماڵییه‌كان‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫ئه‌و چیرۆكانه‌ی‌ كه‌ به‌فالش فیكشن‬ ‫ناسراون‪ ،‬نابینرێ‌‪.‬‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫ده‌ربــاره‌ی‌ سـامــۆئــێـل بــێــكــت‬

‫كێش ‌ه گه‌وره‌كان‌و ئازار‌ه راسته‌قینه‌كانی خانمه‌ی ك ‌ه خۆشی ده‌ویست‪ ،‬له‌گه‌ڵیدا‬ ‫و‌‪ :‬یوسف زه‌ماوه‌نگه‌یی‌‬ ‫به‌شی دووه‌م م���رۆڤ داده‌پ���ۆش���ن‪ ،‬ئ��ه‌و پرسیار‌ه خێزانێكی دروستكرد‪ ،‬هه‌تا كۆتای ژیانی‬ ‫س �ه‌خ �ت‌و س �ه‌ره‌ك��ی��ان �ه‌ی ك � ‌ه بێكت ب ‌ه به‌خته‌وه‌ری ده‌ژی؟ هه‌ر له‌به‌ر ئه‌م‬ ‫به‌رده‌وامی بێكت له‌گه‌ڕانی فه‌لسه‌فیدا‪ :‬له‌به‌رامبه‌ر مرۆڤایه‌تیدا به‌رزیانده‌كاته‌و‌ه هۆكاره‌ش ‌ه ك ‌ه بێكت وازی له‌پرسیار‌ه‬ ‫به‌رهه‌مه‌كانی بێكت به‌شێوه‌یه‌كی ئه‌مانه‌ن‪ :‬چۆن بگه‌ین به‌و راستیه‌ی‪ ،‬ناپێویست‌و بێبه‌هاكان هێناوه‌و ل ‌ه‬ ‫گشتی بریتین له‌فێربوونی قوڵی به‌بێ ئ�ه‌وه‌ی پرسیارمان لێكرابێ بۆ كاری نووسینێكه‌و‌ه وه‌ستاوه‌و پاشان‬ ‫ئ��ه‌و ب��ۆ ش��ت �ه‌ك��ان‪ ،‬ه��ه‌روه‌ه��ا پڕن هه‌بوونی‪ ،‬ك ‌ه فڕێ دراوینه‌ت ‌ه ناو ئه‌م رۆشتوو‌ه بۆ نوسێنێكی تری‪.‬‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر زاراوه‌ی راستی‬ ‫ ‬ ‫له‌خه‌یاڵ‌و ئه‌ندێشه‌ی جوان‌و له‌وێشه‌و‌ه جیهان ‌ه یان ئه‌م بونه‌و‌ه ؟ ئێم ‌ه كێین‬ ‫درێژده‌بێته‌و‌ه بۆ سه‌رچاو‌ه ئه‌ده‌بی ‌ه ؟ سروشتی راسته‌قینه‌ی خووده‌كانمان رووتبكرێته‌وه‌و كاكڵه‌ی لۆجیكی كارو‬ ‫جۆاوجۆره‌كان‌و پاشانیش بۆ كاریگه‌ری چین ؟ مرۆڤ مه‌به‌ستی چی ‌ه كاتێك ك ‌ه مه‌به‌سته‌كانی بێكت وه‌ربگیرێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫جه‌ختكردن‌و بوێرییه‌كی فراوان‌و پانتایی‬ ‫گه‌وره‌ی تێده‌كرێت له‌الیه‌ن چه‌نده‌ها ده‌ڵێت "من" ؟‬ ‫ئه‌وه‌ی لێره‌دا ده‌رده‌كه‌وێت وه‌كو دار له‌كاره‌كانی ئ���ه‌ودا ده‌بینرێت‪،‬‬ ‫نووسه‌ری فیكری‌و فه‌لسه‌فی‪ ،‬نمونه‌ی‬ ‫روونیش بۆ كاریگه‌ری راسته‌وخۆ له‌سه‌ر ده‌ركه‌وتنێكی ساخت ‌ه له‌سه‌ر بێهیوایی ئه‌مه‌ش له‌سه‌ره‌تاییترین به‌رهه‌می‬ ‫كار‌ه ئه‌ده‌بیه‌كانی بێكت (دانتی) ی م���رۆڤ ئ��ه‌وه‌ی�� ‌ه ك�� ‌ه ملمالنێیه‌كی له‌كاره‌كانیدا ده‌رده‌ك�ه‌وێ��ت ئه‌وانیش‬ ‫ئیتاڵی‌و فه‌یله‌سوفی فه‌ره‌نسی (رێنی ‌ه بێهوده‌ی ‌ه بۆ الیه‌ن ‌ه گرنگه‌كانی ژیانی له‌هه‌ردوو به‌رهه‌می (زیاتر ئازار له‌چاو‬ ‫دی��ك��ارت)و فه‌یله‌سوفی هۆڵه‌ندی مرۆڤ‪ ،‬هه‌ردوو پاڵه‌وان ‌ه سه‌ره‌كیه‌كه‌ی لێدا)‌و (مۆرفی)داده‌كه‌وێت ك ‌ه ئه‌م‬ ‫سه‌ده‌ی حه‌ڤده‌یه‌م (ئارنۆڵد گیلینكس) شانۆنامه‌ی (ل�ه‌چ��اوه‌ڕوان��ی گادۆدا) به‌رهه‌مانه‌ش لێوانلێون له‌گێڕانه‌وه‌یه‌كی‬ ‫–كاریگه‌ری گه‌وره‌ی (دیكارت) له‌سه‌ر كه‌ناویان (رۆزێنگرانتس)و (گیڵدستن) وه‌سفی دورودرێژ‪ ،‬له‌دوا رۆمانی بێكتدا‬ ‫بێكت به‌تایبه‌تی ل���ه‌ڕووی كارلێكی ه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن ره‌خنه‌گر‌ه ئه‌ده‌بیه‌كانه‌و‌ه ك ‌ه ناوی (وات)ه‌و به‌زمانی ئینگلیزی‬ ‫ه �ه‌ردوو دی��وی رۆح �ی‌و جه‌سته‌ییه‌و‌ه وه‌ك��و بێده‌ره‌تانی سه‌رشه‌قامه‌كان باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ده‌وروبه‌ره‌ك ‌ه پێگه‌یه‌ی‬ ‫ده‌رده‌كه‌وێت‪-‬جگه‌ل ‌ه گاریگه‌ری ئه‌م ئاماژه‌یان پێده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم به‌م شێوه‌ی ‌ه جوگرافی ئێرله‌ندیه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم زۆربه‌ی‬ ‫نووسه‌رانه‌ی ك ‌ه له‌سه‌ره‌و‌ه ئاماژه‌یان ئه‌و دوو پاڵه‌وان ‌ه له‌دیده‌نیگای بێكته‌و‌ه رووداوه‌ك�����ان له‌جیهانێكی ئاڵۆزی‬ ‫پێكرا‪ ،‬ده‌مێنێته‌و‌ه سه‌ر كاریگه‌ری ده‌رناكه‌ون‪ ،‬ته‌نها ئه‌و‌ه نه‌بێت ك ‌ه ئه‌وان خه‌یاڵیدا رووده‌ده‌ن‪ ،‬پاڵه‌وانی رۆمانه‌ك ‌ه‬ ‫نووسه‌رێكی تر له‌سه‌ر بێكت‪ ،‬ك ‌ه له‌دوو بنه‌مای سه‌ره‌كی ژیانی مرۆڤ ك ‌ه ناوی (وات) ه‌‪ ،‬كارێكی خزمه‌تكردنی‬ ‫ئه‌ویش هاوڕێی نزیكی ئێرله‌ندی خۆی ده‌ركه‌توون‌و نازانن بۆچی هاتونه‌ت ‌ه ئه‌م چنگ ده‌ك �ه‌وێ��ت الی پیاوماقوڵێك‬ ‫(جه‌یمس جۆیز) ه‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌م هه‌موو ژیانه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا مرۆڤ بوونه‌وه‌رێكی به‌ناوی (مسته‌ر نۆت)‪ ،‬بۆی ‌ه (وات)‬ ‫كاریگه‌ریانه‌ش‪ ،‬پێویست ‌ه ئه‌وه‌ش لۆجیكیه‌و ناتوانێت خه‌یاڵی ئه‌و‌ه بكات ماوه‌یك الی گ �ه‌وره‌ك �ه‌ی كارده‌كات‬ ‫بزانرێت ك ‌ه ئه‌ندێشه‌ی پڕ له‌كارای ك ‌ه هاتنی بۆ ژیان پرۆسه‌یه‌كی ته‌واو بێ به‌بێئه‌وه‌ی هێشتا رووبه‌ڕووی بوبێته‌و‌ه‬ ‫بێكتیش كه‌منه‌بوو‌ه ل�ه‌س�ه‌ر كار‌ه ئامانج‌و بێمه‌به‌سته‌‪ ،‬دوو پاڵه‌وانه‌كه‌ش یان روومه‌تی گ�ه‌وره‌ك�ه‌ی بینیبێت‪،‬‬ ‫فه‌لسه‌فی‌و فیكریه‌كانی‪ ،‬ئه‌و بیرۆكه‌و واب��ی��رده‌ك �ه‌ن �ه‌و‌ه ك�ه‌ب��وون��ی ئ���ه‌وان‪ ،‬پاش ماوه‌یكی كه‌م له‌سه‌ر كاره‌كه‌ی‬ ‫دیده‌نیگا پڕ ل ‌ه بێهیوایی‌و ره‌شبینیه‌ی له‌شانۆكه‌دا به‌شێوه‌یك ده‌رده‌ك��ه‌ون ده‌رده‌كرێت‪ ،‬هێماو مانای قووڵی مرۆڤ‬ ‫بێكت به‌رامبه‌ر به‌ژیان ته‌نها كاری ك ‌ه له‌شوێنێكی خاڵی بن‪ ،‬ته‌نها ئه‌و‌ه له‌په‌نهان‌و خه‌یاڵدا روون‌و ساده‌یه‌‪.‬‬ ‫ناوه‌ند‌ه باڵوكه‌ره‌وه‌كان بووه‌‪ ،‬چونك ‌ه نه‌بێت ك ‌ه نزیكی دارێكن‪ ،‬له‌چاوه‌ڕێی‬ ‫زۆرب��ه‌ی كاره‌كانی بێكت هه‌مان‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌قوڵی رۆبچین ‌ه ناو تێگه‌یشتنی كه‌سێك دان‪ ،‬به‌اڵم هیچ به‌ڵگه‌یه‌كیان ئ��اس��ت��ی ئ��اڵ��ۆزی��ان ه��ه‌ی��ه‌‪ ،‬ل���ه‌دوا ‬ ‫بێكت س �ه‌ب��اره‌ت ب �ه‌ژی��ان‪ ،‬ئه‌وكات ‌ه به‌ده‌سته‌وه‌نی ‌ه ك ‌ه ئه‌و كه‌سه‌ی دێ شانۆنامه‌یدا (دوای���ن ی��اری ‪ )1957‬‬ ‫ده‌زانرێت ك ‌ه مه‌به‌ست ‌ه سه‌ره‌كیه‌كانی ئه‌و به‌هانایانه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه ن��اوی (گ��ادۆ) یه‌‪ ،‬وه‌سفی په‌یوه‌ندیه‌كی ته‌مه‌ن كورت‬ ‫له‌به‌رهه‌مه‌كانیدا بریتی ده‌بێت له‌بوونی هه‌رگیز ئاگای له‌ئه‌مان بێت‌و كاتێكی ئه‌كات له‌نێوان خزمه‌تكارێك‪( ،‬كڵۆڤ)‬ ‫دژوارو ناسازی كه‌سی بێده‌ره‌تان‌و بۆ ئه‌مان ته‌رخانكردبێت‪-‬یان ته‌نانه‌ت له‌گه‌ڵ گه‌وره‌كه‌ی ك ‌ه پیاوێك ‌ه به‌ناوی‬ ‫سواڵكه‌ری ناو ته‌نه‌كه‌زبڵه‌كان‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر هه‌ر بوونیشی هه‌بێت‪ ،‬بۆی ‌ه (هام)‪ ،‬ئه‌و دوو كه‌سایه‌تی ‌ه له‌ماڵێكی‬ ‫ئه‌و خه‌ڵكانه‌ی ك ‌ه له‌سایه‌ی جه‌نگدا ت �ه‌ح �ه‌م��م��ول‌و ن��اڕه‌ح �ه‌ت��ی ه���ه‌ردوو شێو‌ه بازنه‌ییدا‪ ،‬ك ‌ه دوو په‌نجه‌ره‌ی‬ ‫په‌له‌كانی جه‌سته‌یان له‌ده‌ستداوه‌و پاڵه‌وانه‌ك ‌ه له‌چاوه‌ڕوانیه‌كی بێهوده‌و به‌رزی پێوه‌یه‌‪ ،‬نیشته‌جێده‌بن‪ ،‬كه‌ پێ‬ ‫توشی نوقسانی بوون‪ ،‬ئه‌م هۆكارانه‌ش سستدا وه‌كو گه‌شتێكی بێ ئامانج‌و ئه‌چێ له‌شێوه‌ی ئێسكی سه‌ری مرۆڤ‬ ‫زۆری���ن���ه‌ی ك��ه‌ره‌س��ت��ه‌ی كاره‌كانی سه‌رلێشاو له‌الیه‌ن بێكته‌و‌ه ته‌ماشا بێت‪ ،‬ره‌نگ ‌ه نواندنی ئه‌م شانۆنامه‌ی ‌ه‬ ‫بێكت دروستده‌ك ‌هن‌و ده‌بن ‌ه جیهان ‌ه ده‌كرێت‪ ،‬له‌ئه‌ده‌ب ‌ه چاالك‌و چوسته‌كاندا سیمبولێك بێت ب��ۆ كۆتاییهاتنی ‬ ‫ئه‌ده‌بیه‌كه‌ی_هه‌ڵوێستی‬ ‫خه‌ڵكی زۆربه‌ی پاڵه‌وان ‌ه سه‌ره‌كیه‌كان زۆرجار كه‌سایه‌تی مرۆڤ له‌ماوه‌ی كاتژمێرێكی‬ ‫سه‌ره‌مه‌كه‌ی بێكت به‌رامبه‌ر به‌یه‌كتر‪ ،‬به‌ته‌نگ‌و شوێنی چه‌ند مه‌به‌ستێكی مردن‪ ،‬یان ئاماژه‌یه‌ك بێت بۆ لێكترازانی‬ ‫په‌یوه‌ندی كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ،‬چاوچنۆكی‌و ئ��اش��ك��راوه‌ن وه‌ك���و گ���ه‌ڕان ب���ه‌دوای په‌یوه‌ندی نێوان هه‌ردو دیوی جه‌سته‌و‬ ‫قۆرخكردنی سامان‪ ،‬هه‌وڵدانیان بۆ هێزو س��ام��ان‌و خێزان دروستكردن رۆح��ی م���رۆڤ‪ ،‬له‌شانۆنامه‌ی یه‌ك‬ ‫گه‌یشتن به‌پله‌وپایه‌و توندوتیژی ل �ه‌گ �ه‌ڵ كه‌سێكی په‌سه‌ندكراودا‪ ،‬دیمه‌نی (دواین تۆماری كراپ ‪)1958‬‬ ‫به‌كارهێنان له‌سێكسدا‪ ،‬ئه‌مانه‌ش به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئه‌و جۆر‌ه خه‌ڵكان ‌ه ئه‌و بێكت سه‌باره‌ت به‌پیاوێكی به‌ته‌مه‌ن‬ ‫ته‌نها وه‌كو رواڵ ‌هت‌و خۆشی كاتی بۆ ئ���اوات‌و خه‌ونانه‌ی ك ‌ه هه‌یانبووه‌و نواندنه‌كان نیشانده‌دات ك ‌ه ئه‌و پیاو‌ه‬ ‫بێكت ل �ه‌ب��وون��دا(‪ ) The existence‬هێناویانه‌ت ‌ه دی وه‌اڵمێك ده‌بێت بۆ گوێ له‌دانپانانه‌كانی ده‌گرێت ك ‌ه له‌و‬ ‫ده‌رده‌ك��ه‌وت��ن ی��ان له‌الیه‌كی تره‌و‌ه ئه‌و پرسیارانه‌ی ك ‌ه بێكت كردوونی؟ ساڵ ‌ه رابردووه‌كانی ته‌مه‌نیدا تۆكاری‬ ‫الیه‌نی ساخت ‌ه و هه‌لقۆستنه‌و‌ه ك ‌ه ئایا‪ ،‬بۆ نمونه‌‪،‬پاڵه‌وانه‌ك ‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌و كردو‌ه ك ‌ه به‌خته‌وه‌ر بووه‌‪ ،‬ئه‌م كاره‌ی‬

‫بێكت نیگایه‌كی پڕ ل ‌ه ته‌م ومژ و تاریكی‬ ‫بۆ خودی مرۆڤ دروستده‌كات‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫كاتێك ك ‌ه (كراپ) ی پیره‌مێرد گوێ‬ ‫له‌ده‌نگی خ��ۆی ده‌گ��رێ��ت كاتێك ك ‌ه‬ ‫له‌به‌هاری ته‌مه‌نیدا بووه‌‪ ،‬ئه‌وا ده‌نگه‌ك ‌ه‬ ‫ته‌نها ده‌نگی كه‌سێكی نامۆیه‌و هیچی تر‪،‬‬ ‫كه‌واته‌‪ ،‬به‌چی واتاو پێوه‌رێك هه‌ردوو‬ ‫(كراپ) ه‌ك ‌ه ده‌بن به‌هه‌مان مرۆڤ ؟‬ ‫له‌به‌رهه‌مێكی تریدا ك ‌ه به‌ناوی (رۆژ‌ه‬ ‫به‌خته‌وه‌ره‌كان ‪ )1961‬ه‌‪ ،‬بێكت دێت‬ ‫چیرۆكی كچێك باسده‌كات ك ‌ه به‌وتای‬ ‫وش ‌ه له‌زه‌ویه‌كدا ب ‌ه به‌رده‌وامی نوقم‬ ‫ده‌بێت‌و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا یه‌كبین ‌ه قس ‌ه‬ ‫ده‌ك��ات سه‌باره‌ت ب ‌ه بێ نرخی ژیان‪،‬‬ ‫واتای قوڵی ئه‌م به‌رهه‌مه‌ی بێكت ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه هه‌روه‌كو چۆن مرۆڤ له‌ژیانیدا ب ‌ه‬ ‫ب��ه‌رده‌وام��ی ل�ه‌م��ردن نزیكده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌مان كاتدا به‌شێوه‌یه‌ك خۆی‬ ‫نیشانده‌دات ك ‌ه پرۆسه‌ی ژیان هه‌تاهه‌تای ‌ه‬ ‫ب�ه‌رده‌وام ده‌بێت‪ ،‬له‌كارێكی تریدا ك ‌ه‬ ‫سێیه‌نه‌یه‌(‪) trilogy‬‬ ‫به‌رهه‌مێكی‬ ‫و گێڕانه‌وه‌یه‌ك ‌ه له‌سه‌ر شێوه‌ی‬ ‫په‌خشان نوسراوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌وكاره‌ی‬ ‫بێكت به‌شێوه‌یه‌كی سنوردار قسه‌ی‬ ‫له‌سه‌ر بكرێت‪ ،‬رۆم��ان نیه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئ��ه‌م�� ‌ه ت��ێ��ك��ئ��ااڵن��ی هه‌رسێ‬ ‫چ��ی��رۆك��ی (م��ۆڵ��ۆی)‬

‫و (ماڵۆن ده‌مرێت)و (ناولێنه‌نراو)ه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌كۆمه‌ڵ ‌ه چیرۆكی (ده‌قه‌كان‬ ‫بۆ هیچ ‪ ،)1967‬بێكت كێشه‌یه‌كی‬ ‫گرنگ ده‌خاته‌روو ك ‌ه الیه‌نی ناسنامه‌ی‬ ‫مرۆڤ ‌ه له‌گه‌ڵ ناخی خودیدا‪ ،‬لێره‌دا‬ ‫له‌گۆشه‌نیگای بێكته‌و‌ه كێش ‌ه سه‌ره‌كیه‌ك ‌ه‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی ساده‌ ئه‌وه‌یه‌‪ :‬كاتێك من‬ ‫ده‌ڵێم" من ده‌نوسم ‪".‬من باسی خۆم‬ ‫ده‌ك �ه‌م‪ ،‬لێره‌دا به‌شێكی خودی خۆم‬ ‫باسی به‌شه‌كه‌ی ترم ده‌ك��ات ك ‌ه چی‬ ‫ده‌ك��ه‌م‪ ،‬من له‌هه‌مان كاتدا چاودێرو‬ ‫بابه‌تی چاودێریم‪ ،‬ئایا كام له‌و دووان ‌ه‬ ‫(م��ن)ی راسته‌قینه‌یه‌؟ ل ‌ه گێڕانه‌و‌ه‬ ‫په‌خشانئامێزه‌كه‌یدا‪ ،‬بێكت به‌رده‌وام‬ ‫ب�ه‌دوای رۆحی ئاڵۆزی خوده‌وه‌یه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌و‪ ،‬رۆح بریتی ‌ه ل ‌ه جۆگه‌له‌ی بیروهۆش‬

‫‪18‬‬

‫له‌گه‌ڵ چاودێری خ��ود‪ ،‬به‌ئاگابوونی‬ ‫یه‌كێك سه‌باره‌ت به‌بوونی له‌ژیاندا بۆ‬ ‫یه‌كێت بریتی ‌ه له‌جۆگه‌له‌ی بیروهۆش‪،‬‬ ‫س��ه‌ره‌ت��ای خ��وێ��ن��دن �ه‌وه‌ك �ه‌ی بێكت‬ ‫له‌فه‌لسه‌ف ‌ه قوڵه‌كه‌ی (رێنی ‌ه دیكارت)‬ ‫س �ه‌ب��اره‌ت ب�ه‌ب��وون ده‌س��ت پێده‌كات‬ ‫كاتێك ده‌ڵێت (م��ن بیرده‌كه‌مه‌وه‌‪،‬‬ ‫كه‌وات ‌ه من هه‌م‪،) Cogito ergo sum .‬‬ ‫بێكت لێره‌دا ده‌یه‌وێت بگات به‌جه‌وهه‌ری‬ ‫بوون‌و وته‌كه‌ی (دیكارت) وه‌كو ئامێرێك‬ ‫به‌كارده‌هێنێت هه‌تا زاراوه‌ی (جۆگه‌له‌ی‬ ‫به‌ئاگابوون) ده‌رباره‌ی بوونی كه‌سێك‬ ‫ئاشكرابكات‪ ،‬ئه‌وه‌ی بێكت پێیگه‌یشت‬ ‫سه‌باره‌ت به‌بوونی كه‌سێك‪ ،‬بریتیبوو‬ ‫له‌زنجیره‌ی قوڵی چاودێری كه‌سه‌كان‬ ‫ك ‌ه خۆسان له‌كۆتاییدا ده‌بن به‌بابه‌تی‬ ‫چاودێری له‌الیه‌ن چاودێر‌ه نوێوه‌‪ ،‬جا‬ ‫ئه‌م ‌ه چ له‌ڕێگه‌ی گێڕانه‌وه‌ی چیرۆك بێت‬ ‫یان له‌هه‌ر رێگه‌یه‌كی تره‌وه‌‪ ،‬بۆنمون ‌ه‬ ‫له‌چیرۆكی (مۆڵۆی‌و م��ۆران)دا‪ ،‬بێكت‬ ‫به‌شێوه‌ی روون‪ ،‬ئه‌و خاڵه‌ی ك ‌ه له‌پێشه‌و‌ه‬ ‫باسكرا‪ ،‬باسده‌كات‪ ،‬هه‌ر له‌یه‌كه‌م به‌شی‬ ‫چیرك ‌ه سێینه‌كه‌دا‪(،‬مۆڵۆ) و (مۆران)‬ ‫دوو كه‌سی چاودێرو چاودێریكراون بۆ‬ ‫یه‌كتری‪ ،‬له‌به‌شی دووه‌م��ی كاره‌كه‌ی‬ ‫بێكتدا‪ ،‬یه‌كێك ل���ه‌دوو كه‌سایه‌تی ‌ه‬ ‫سه‌ره‌كیه‌ك ‌ه چیرۆك ‌ه چیرۆك‌و گێڕانه‌و‌ه‬ ‫دروستده‌كات سه‌باره‌ت به‌ژیانی كه‌سانی‬ ‫تر‪ ،‬له‌كاتێكدا ك ‌ه ژیانی خۆی چه‌نده‌ها‬ ‫رووی ئ�ه‌و چیرۆكانه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌شی‬ ‫سێیه‌می چ��ی��رۆك �ه‌ك �ه‌‪ ،‬بێكت‬ ‫ده‌مانگه‌یه‌نێت ‌ه خاڵی كۆتایی كاتێك‬ ‫ك ‌ه ده‌نگێك دێته‌به‌ر گوێ‪ ،‬ده‌نگێكی‬ ‫نه‌ناسراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه رووننی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌نگێك ‌ه له‌پشته‌وه‌ی گۆڕێكه‌و‌ه‬ ‫دێت یان حاڵه‌تی له‌بیرچوونی پێش‬ ‫له‌دایكبوونه‌‪ ،‬ه �ه‌روه‌ك��و چۆن‬ ‫ك � ‌ه ئێم ‌ه ن��ات��وان��ی��ن هه‌ست‬ ‫به‌ئاگابوونی خۆمان بكه‌ین‬ ‫ك ‌ه ل �ه‌وێ نین‪"-‬من ناتوانم‬ ‫هه‌ست به‌و‌ه بكه‌م ك ‌ه بوونم‬ ‫كۆتاییهاتووه‌"‪ -‬له‌به‌رئه‌و‌ه‬ ‫به‌ئاگابوون بۆ هه‌تاهه‌تای ‌ه‬ ‫كۆتایی بۆ ئاماده‌نه‌كراوه‌‪ ،‬بێكت‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هه‌مان بابه‌تی به‌ئاگابوون‪،‬‬ ‫له‌كارێكی تری دا ك ‌ه شانۆی (شانۆ ‬ ‫‪ )1963‬یه‌‪ ،‬راستیه‌كان روون ده‌كاته‌‪،‬‬ ‫ئه‌م به‌رهه‌مه‌ی بێكت باسی ئه‌و سات ‌ه‬ ‫ناخۆشانه‌ی سێ كه‌سایه‌تی ده‌كات ك ‌ه‬ ‫هه‌یان ‌ه ده‌رباره‌ی به‌ئاگابوون‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ك ‌ه په‌یوه‌ندیه‌كی به‌هێزیان له‌گه‌ڵ سێ‬ ‫هه‌ستی خۆشه‌ویستی بێ نرخ هه‌ی ‌ه‬ ‫بۆ ژیان‪ ،‬كه‌چی له‌هه‌مان كاتیشدا زۆر‬ ‫تامه‌زرۆی جیهانی هه‌تاهه‌تایین‪.‬‬

‫جــه‌ی دی ســالــیـنــجــێــر‬ ‫ئا‪ :‬مسته‌فا‬

‫جه‌ی دی سالینجێر‪ ،‬رۆماننووسی‬ ‫ن���اوداری‌ ئه‌مریكایی‌و خاوه‌نی‌‬ ‫رۆم��ان��ی‌ (‪The Catcher in‬‬ ‫‪ )the Rye‬رۆژی‌ چوارشه‌ممه‌‬ ‫‪27‬ی‌ تشرینی‌ دووه‌ه‌م له‌ته‌مه‌نی‌‬ ‫‪ 91‬ساڵیدا له‌ماڵه‌كه‌ی‌ خۆی‌‬ ‫له‌ویالیه‌تی نیو همشایر به‌هۆی‌‬ ‫پیرییه‌وه‌ ماڵئاوایی له‌ژیان كرد‪.‬‬ ‫ج���رۆم ده‌ی��ڤ��ی��د سالینجێ‪،‬‬ ‫ك��وڕی‌ بازرگانێكی‌ جووله‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌وڵ���ه‌م���ه‌ن���دب���وو و دای���ك���ی‌‬ ‫ب���ه‌ره‌چ���ه‌ڵ���ه‌ك س��ك��ۆت��ل �ه‌ن��دی‌‪-‬‬ ‫ئایرله‌ندی‌ بوو‪ ،‬سالینجێر ساڵی‌‬ ‫‪ 1919‬له‌نیویۆرك له‌دایكبوو و‬ ‫له‌مه‌نهه‌تن گه‌وره‌ بوو‪.‬‬ ‫پێوه‌ندییه‌كی‌ ساردی‌ له‌گه‌ڵ‬

‫ب��اوك �ی‌ ه �ه‌ب��وو و ملمالنێ‌ له‌‬ ‫گه‌ڵ شۆناسی جووله‌كه‌ بوونی‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ قووڵی له‌سه‌ر دانا‪.‬‬ ‫سالینجێر ئه‌و كاته‌ی‌ چووه‌‬ ‫ئه‌كادیمیای‌ س �ه‌رب��ازی‌ "ڤۆلی‬ ‫فۆرج" له‌پنسیلوانیا‪ ،‬ده‌ستیكرد‬ ‫به‌نووسینی‌ چیرۆك‪ ،‬سالینجێر‬ ‫دوایئه‌وه‌ی‌ وازی‌ له‌خوێندن هێنا‬ ‫نێردرایه‌ ئه‌م ئه‌كادمیایه‌‪.‬‬ ‫سالینجێر ل��ه‌ده‌ی��ه‌ی‌ ‪40‬ی‌‬ ‫زایینیدا چیرۆكی‌ زۆری له‌باڵوكراوه‌‬ ‫جۆراوجۆره‌كانی‌ وه‌ك نیویۆركه‌ر‬ ‫باڵوكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ م��اوه‌ی‌ جه‌نگی‌ دووه‌می‌‬ ‫جیهانیدا‪ ،‬له‌به‌شی دژه‌ زانیاری‌‬ ‫له‌ئه‌رته‌ش ئیشیده‌كردو جه‌نگی‌‬ ‫خوێناوی‌ ن��ۆرم��ان��دی‌‌و بالێجی‌‬ ‫ب �ه‌چ��اوی‌ خ��ۆی‌ بینی‌‌و ئه‌مانه‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ خراپی له‌سه‌ر هه‌بوو‬

‫به‌ وت �ه‌ی‌ كچه‌كه‌ی‌ "پێگی‌"‬ ‫سالینجێر ب��ی��ن �ه‌ری‌ دیمه‌نی‌‬ ‫ترسێنه‌ر بووه‌ له‌ئۆردووگاكانی‌‬ ‫ئه‌ڵمان‪.‬‬ ‫سالینجێر له‌باری‌ ده‌رونییه‌‬ ‫له‌دۆخێكی‌ خ��راپ��دا ب��وو و له‌‬ ‫ف �ه‌ڕه‌ن��س��ا ل �ه‌گ �ه‌ڵ پزیشكێكدا‬ ‫زه‌ماوه‌ندی‌ كرد‪ ،‬به‌اڵم دوای‌ ‪8‬‬ ‫مانگ لێكجیابوونه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫سالینجێر‬ ‫رۆمانی‌ (‪The Catcher in the‬‬ ‫‪ )Rye‬زۆرزوو له‌جیهاندا ناوبانگی‌‬ ‫ده‌رك��رد‪ ،‬ئه‌م كتێبه‌ ده‌رب��اره‌ی‌‬ ‫‪ 48‬س �ه‌ع��ات ل �ه‌ژی��ان �ی‌ هۆڵدن‬ ‫كالیفێڵد‪ ،‬تازه‌الوێكی‌ سه‌ركه‌شه‌‬ ‫كه‌ له‌دۆخێكی‌ خراپی ده‌روونی‌‌و‬ ‫رۆحییدایه‌و خه‌ریكی‌ پیاسه‌كردنه‌‬ ‫له‌شه‌قامه‌كانی‌ نیویۆرك‪.‬‬ ‫دوای‌ تێپه‌ڕبوونی‌ چه‌ندساڵ‬

‫له‌باڵوبوونه‌وه‌ی‌ ئه‌م رۆمانه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫كتێبه‌ بوو به‌ئینجیلی تازه‌الوانی‌‬ ‫ی��اخ�ی‌ ئه‌مریكاو یه‌كێكه‌ له‌و‬ ‫ده‌قانه‌ی‌ له‌زانكۆكانی‌ ئه‌مریكادا‬ ‫ده‌وترێته‌وه‌‪..‬‬ ‫سالینجێر له‌ساڵی‌ ‪1965‬ه‌وه‌‬ ‫ه��ی��چ كتێبێكی‌ چ����اپ‌و باڵو‬ ‫ن��ه‌ك��رده‌وه‌و به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫ئاماده‌ نه‌بوو له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سانه‌‬ ‫دی���دار ب��ك��ات ك �ه‌ ده‌یانویست‬ ‫ده‌رب���اره‌ی‌ ژیانی‌ بنووسن یان‬ ‫ژیاننامه‌ی‌ بكه‌ن به‌فیلم‪.‬‬ ‫ه���ه‌رچ���ه‌ن س��ااڵن��ێ��ك �ی‌ زۆر‬ ‫به‌سه‌ر ب�ڵاوب��وون �ه‌وه‌ی‌ رۆمانی‌ ‬ ‫(‪) The Catcher in the Rye‬‬ ‫تێپه‌ڕده‌بێت‪ ،‬ب�ه‌اڵم هاوڕێكانی‌‬ ‫ب��اس��ل�ه‌وه‌ ده‌ك���ه‌ن النیكه‌م ‪15‬‬ ‫رۆم��ان �ی‌ ب�ڵاون �ه‌ك��راوه‌ی‌ له‌پاش‬ ‫به‌جێماوه‌‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫تــه‌مــه‌نــی ڤــۆدگــا ‪ 145‬ســاڵـــه‌‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪23‬‬

‫نۆبڵ‌و بالك وۆ‌ته‌ر‪ ..‬دوو خه‌اڵتی‌ نائه‌خالقی‌‬

‫"ئه‌و ئه‌هریمه‌نه‌ی‌ ده‌یناسین زۆر باشتره‌ له‌و ئه‌هریمه‌نه‌ی‌ هێشتا نه‌مانناسیوه‌"‬

‫زانكۆ ئیسماعیل ڕۆژ‬ ‫به‌شی‌ یه‌كه‌م‬

‫ریتچارد ئارمیتاج یه‌كێك له‌گه‌ور‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رده‌م ‌‬ ‫به‌رپرس ‌ه سیاسییه‌كان ‌‬ ‫ی ك��وڕ‪،‬‬ ‫ی ج����ۆرج ب��ووش�� ‌‬ ‫ئ���ی���دار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪)2003‬دا به‌تووند ‌‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی نیشانده‌دا به‌رامبه‌ر‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫سه‌رسه‌خت ‌‬ ‫ی به‌عس‬ ‫ی س���ه‌دام‌و رژێم ‌‬ ‫به‌البردن ‌‬ ‫له‌عێراق‪ ،‬ئه‌و پێیوابوو ك ‌ه به‌عس‌و‬ ‫ی گه‌وره‌ن بۆ ئه‌مریكا‪،‬‬ ‫سه‌دام دوژمنێك ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر ئه‌و‌ه‬ ‫ب��ه‌اڵم هه‌میش ‌ه پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫داده‌گرت‌و ده‌یووت "ئه‌و ئه‌هریمه‌ن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یناسیین زۆر باشتر‌ه له‌و ئه‌هریمه‌ن ‌ه ‌‬ ‫هێشتا نه‌مانناسیووه‌"‪.‬‬ ‫ی ئه‌م وتار‌ه‬ ‫لێره‌دا گرنگ ‌ه سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی یه‌كێك له‌به‌رپرس ‌ه‬ ‫به‌و ئیعتراف ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ستپێبكه‌ین‬ ‫ی سپ ‌‬ ‫ی كۆشك ‌‬ ‫بااڵكان ‌‬ ‫ی (سیمۆر‬ ‫ی ئه‌مریك ‌‬ ‫ك ‌ه رۆژنامه‌نووس ‌‬ ‫ی‬ ‫ه��ێ��رش) له‌كتێبێكیدا ده‌رب����ار‌ه ‌‬ ‫ی واڵت ‌ه یه‌كگرتووه‌كان له‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی ناویلێناو‌ه جه‌نگ دژ به‌تیرۆر وه‌ك‬ ‫شت ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی واڵته‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی شكست ‌‬ ‫نمون ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یهێنێته‌وه‌و ده‌ڵێت‪ :‬به‌رپرسێك ‌‬ ‫ی به‌ئاشكرا له‌یه‌كێك‬ ‫ی سپ ‌‬ ‫ی كۆشك ‌‬ ‫بااڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ڕاپۆرته‌كانیدا بۆ س��ه‌روو خۆ ‌‬ ‫ده‌ڵێت‪" :‬اننا نزید االمور سوءأ بالنسب ‌ه‬ ‫للوالیات المتحد‌ة تحت عنوان محارب ‌ه‬ ‫ی له‌م‬ ‫االره��اب"(‪ ،)1‬دیار‌ه ئیعترافێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مریكا خۆ ‌‬ ‫ی ئیدار‌ه ‌‬ ‫چه‌شن ‌ه به‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كێش ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ی ‌ه له‌قووڵكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫رۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دژایه‌تیكردن ‌‬ ‫تیرۆر له‌ژێر ن��او ‌‬ ‫تیرۆر خۆیدا‪ ،‬ته‌نیا ئیعترافێك نیی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ن به‌رپرس ‌ه سیاسییه‌كان ‌‬ ‫ی ئه‌مریكاوه‌‪ ،‬به‌ڵكو یه‌كێك ‌ه له‌و‬ ‫ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی چاودێران‌و‬ ‫ده‌یان راپۆرت ‌ه نهێنیان ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و واڵت ‌ه‬ ‫لێكۆڵه‌ره‌و‌ه سیاسییه‌كان ‌‬ ‫ی واڵته‌كه‌یان‬ ‫ی ئ��ی��دار‌ه ‌‬ ‫ب�ه‌ب�ه‌رده‌وام� ‌‬ ‫لێئاگاداركردووه‌ته‌و‌ه له‌و ره‌فتار‌ه‬ ‫ی ئه‌و ئیداره‌ی ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫نائه‌خالقیان ‌ه ‌‬ ‫ی جیهان به‌گشتی‌‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫ئاست ‌‬ ‫له‌ئه‌فغانستان‌و عێراق ئه‌نجامیده‌دات‌و‬ ‫تائێستاش ب��ه‌رده‌وام��ه‌‪ ،‬دی��ار‌ه دوا‬ ‫ی ئه‌و ئیداره‌ی ‌ه‬ ‫ی شه‌رمه‌زاران ‌ه ‌‬ ‫كرده‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئۆباما ئه‌و مه‌سخه‌ره‌ی ‌ه‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی پێشوودا‬ ‫بوو ك ‌ه له‌م چه‌ند رۆژان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌ده‌ن ‌‬ ‫ی حه‌ڤد‌ه هاوواڵت ‌‬ ‫به‌گیان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��را ل �ه‌الی �ه‌ن دادگایه‌ك ‌‬ ‫عێراق ‌‬ ‫ی ئه‌مریكاوه‌‪ ،‬كاتێك پێنج‬ ‫ق�ه‌زای� ‌‬ ‫ی (بالک‬ ‫ی كۆمپانیا ‌‬ ‫له‌و مرۆڤكوژان ‌ه ‌‬ ‫ی بێتاوانكرد‬ ‫وۆته‌ر – ‪‌ )Black water‬‬ ‫ی ‪ 2007‬ده‌رهه‌ق‬ ‫له‌تاوانێك ك ‌ه ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق ‌‬ ‫ی مه‌ده‌ن ‌‬ ‫به‌حه‌ڤد‌ه هاوواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجامیانداوه‌‪ ،‬ب�ه‌م�ه‌ش دادگ���ا ‌‬ ‫ی پێشكه‌شكرد به‌و‬ ‫ئه‌مریكا خه‌اڵتێك ‌‬ ‫كۆمپانیا مرۆڤكوژه‌و له‌هه‌مان كاتیشدا‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫ی سامناك‌و خه‌ته‌ر ‌‬ ‫سه‌رنجێك ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی عه‌داله‌ت په‌روه‌ران ‌ه ‌‬ ‫رۆڵ ‌‬ ‫ئێم ‌ه دروستكرد‪.‬‬ ‫ئێم ‌ه له‌م وتاره‌دا هه‌وڵده‌ده‌ین له‌ژێر‬ ‫ی ئه‌مریكییه‌كان‬ ‫ی دانپێدانان ‌‬ ‫رۆشنای ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دادگا ‌‬ ‫خۆیان‌و ئه‌و مه‌سخه‌ره‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی چه‌ند مرۆڤێكی‬ ‫ئه‌مریكا ب�ه‌ڕۆح� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫ی له‌یه‌كه‌م رۆژ ‌‬ ‫ی كرد ‌‬ ‫مه‌ده‌ن ‌‬ ‫ن��وێ��دا‪ ،‬خوێندنه‌وه‌یه‌ك بكه‌ین بۆ‬ ‫ی رووده‌دات‌و ده‌گ��وزه‌رێ��ت‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌‬

‫قه‌اڵچۆکردنی تیرۆر یان به‌رهه‌مهێنانی تیرۆر؟!‬

‫له‌ده‌وورمان‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ‌ه مه‌به‌ستیشمان‬ ‫زی��ات��ر تێگه‌یشتن ‌ه ل���ه‌و گوتار‌ه‬ ‫ی ك ‌ه پێیوایه‌و ب��ه‌رده‌وام‬ ‫ه �ه‌رزه‌ی � ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌یه‌وێت قه‌ناعه‌تمان پێبكات به‌و‌ه ‌‬ ‫ی ‪2003‬و‌ه به‌ره‌و‬ ‫ی عێراق له‌دوا ‌‬ ‫دۆخ ‌‬ ‫باشتربوون‌و دیموكراتیبوون ده‌ڕوات‌و‬ ‫ی كورد‪.‬‬ ‫له‌نێو ئه‌م پرۆسه‌یه‌شدا دۆخ ‌‬ ‫په‌یكه‌رێك بۆ بووش‬ ‫ی‬ ‫ساڵێك له‌مه‌وبه‌رو له‌سه‌روبه‌ند ‌‬ ‫هاتنی‌ ئ��ۆب��ام��ا ب��ۆ س��ه‌ر حوكم‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ئ��ه‌و پ��ی��او‌ه ب��ێ��زراو‌ه ‌‬ ‫رۆیشتن ‌‬ ‫ی "ج��ۆرج ب��ووش" ب��وو‪ ،‬یه‌كێك‬ ‫ن��او ‌‬ ‫ی كوردو‬ ‫له‌سیاسیی ‌ه نووسه‌ره‌كان ‌‬ ‫ل�ه‌گ��ۆش�ه‌ی یه‌كێك ل��ه‌و رۆژنام ‌ه‬ ‫حیزبیانه‌دا ده‌نووسێت‌و داوا ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫كه‌"پێویست ‌ه سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫كورد هه‌وڵبدات په‌یكه‌رێك بۆ جۆرج‬ ‫بووش دروستبكات له‌كوردستان!"‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و به‌ڕێزه‌‪ ،‬واتا به‌ڵگ ‌ه ‌‬ ‫ئارگۆمێنت ‌‬ ‫ئ���ه‌وان ب��ۆ ئ��ه‌م داوای����ه‌‪ ،‬بریتیی ‌ه‬ ‫ی ك ‌ه بووش یه‌كێك ‌ه له‌سه‌رۆك ‌ه‬ ‫له‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مریكاو جه‌ساره‌ت ‌‬ ‫جه‌سووره‌كان ‌‬ ‫ی عێراق!‬ ‫ئه‌و قاره‌مانه‌‪ ،‬به‌ڕزگاركردن ‌‬ ‫ی كورد!‬ ‫ی سوودمه‌ندبوون ‌‬ ‫بوو‌ه مای ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و به‌ڕێز‌ه‬ ‫هه‌ڵبه‌ت ‌ه نووسینه‌ك ‌ه ‌‬ ‫كه‌ تێیدا داوا ده‌كات "په‌یكه‌رێك بۆ‬ ‫جۆرج بووش دروستبكه‌ن"‪ ،‬گوزارشت‬ ‫ی ئ��ه‌و ن��اك��ات به‌ته‌نیا‪،‬‬ ‫ل �ه‌دی��دگ��ا ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی ت��ر ‌‬ ‫ی دیوێك ‌‬ ‫به‌ڵكو به‌نهێن ‌‬ ‫عه‌قڵییه‌ته‌شمان بۆ كه‌شفده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫تا چ ئاستێك هه‌ژار‌ه له‌خوێندنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫رووداوه‌كان‌و هه‌ڵسه‌نگاندنیان له‌ڕوو ‌‬ ‫سیاسییه‌وه‌‪ ،‬ئێم ‌ه نازانین كورد‬ ‫ی‬ ‫چۆن سوودمه‌ندبوو له‌قاره‌مانێت ‌‬ ‫ئ��ه‌و پ��ی��او‌ه ب��ێ��زراوه‌‪ ،‬وات��ا جۆرج‬ ‫ی‬ ‫ی نووسه‌ر ‌‬ ‫ب��ووش؟ ئایا پێناس ‌ه ‌‬ ‫ئه‌و بابه‌ت ‌ه بۆ سوودمه‌ندبوون چۆن‌و‬ ‫له‌كوێوو‌ه سه‌رچاو‌ه ده‌گ��رێ‌؟ ئایا‬ ‫ی‬ ‫سوودمه‌ندبوون ‌ه له‌سه‌ر ئاستێك ‌‬ ‫گشتی‌‌و له‌سه‌ر بنه‌ما سیاسییه‌كانی‌‌و‬ ‫ع�ه‌دال�ه‌ت؟ یاخود سوودمه‌ندبوون‬ ‫ی ئ��ه‌و ب �ه‌ڕێ��ز‌ه پ��ار‌ه هه‌ڵڕژان ‌ه‬ ‫ال ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌سه‌ر حیزبێكداو ده‌وڵه‌مه‌ندبوون ‌‬ ‫ی دیاریكراوه‌‪.‬‬ ‫ده‌سته‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌مریكاو‬ ‫ی هێزه‌كان ‌‬ ‫ی هاتن ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و هێزه‌شه‌و‌ه بودجه‌یه‌ك ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫زه‌به‌الح له‌به‌غداو‌ه ته‌رخانكراو‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی كوردستان‌و هه‌ردوو حیزب ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه حیزبه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار ‌‬ ‫ئ��ه‌و ب��ه‌ڕێ��زه‌ش یه‌كێك ‌ه ل��ه‌و دوو‬ ‫هێزه‌‪ ،‬ده‌ستیانگرتوو‌ه به‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫بودجه‌یه‌داو زۆر به‌ئاشكرا بۆ مه‌رام ‌ه‬ ‫ی خۆیان به‌كاریده‌هێنن‌و‬ ‫حیزبییه‌كان ‌‬ ‫سه‌دان‪ ،‬بگر‌ه هه‌زاران كادیرو دۆست‌و‬

‫ی خۆیان له‌سه‌ر ئه‌و بودج ‌ه‬ ‫هه‌وادار ‌‬ ‫زه‌ب�ه‌الح� ‌ه سوودمه‌ندبوون‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫هه‌ندێكیان بوونه‌ت ‌ه ملیۆنێر؟! ئه‌گه‌ر‬ ‫ی ئه‌وان‬ ‫سوودمه‌ندبوون به‌پێوه‌ره‌كان ‌‬ ‫ئه‌م ‌ه بێت؟ ئ�ه‌وا نه‌ك په‌یكه‌رێك‪،‬‬ ‫بگر‌ه ده‌بوو به‌ڕێزیان داوایان بكردای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی بێزراو ‌‬ ‫سه‌دان په‌یكه‌ر بۆ پیاوێك ‌‬ ‫وه‌كو جۆرج بووش دروستبكرێت؟‪.‬‬ ‫ی زۆر س��اد‌ه ك ‌ه‬ ‫لێره‌دا پرسیارێك ‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت بخرێته‌ڕوو ئ �ه‌وه‌ی �ه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫ی‬ ‫ی چیی ‌ه له‌نێوان دیكتاتۆرێك ‌‬ ‫جیاواز ‌‬ ‫ی وه‌ك���و س���ه‌دام حسین‌و‬ ‫ناشرین ‌‬ ‫ی وه‌كو‬ ‫ی گه‌مژه‌و ناسیاس ‌‬ ‫پیاوێك ‌‬ ‫ج��ۆرج ب��ووش؟ كاتێك ئه‌م دووان ‌ه‬ ‫ی ناشرین‬ ‫له‌هه‌گبه‌یاندا مێژوویه‌ك ‌‬ ‫ی مرۆڤ به‌جه‌ماعی‌؟‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌كوشتن ‌‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ئ����ازاردان‪ ،‬ئیهانه‌كردن‌و‬ ‫ی ه���ه‌زاران ئینسان‬ ‫ئه‌شكه‌نجه‌دان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌زیندانه‌كانیاندا ته‌نیا له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫گومانیان لێده‌كرێت نه‌یاربن‪ ،‬یاخود‬ ‫وه‌ك پێویست دۆست نین؟‬ ‫ی عه‌ره‌ب‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر شۆڤێنییه‌ك ‌‬ ‫داواب��ك��ات په‌یكه‌رێك ب��ۆ سه‌دام‬ ‫ی واڵته‌كه‌یدا‪،‬‬ ‫دروستبكرێت له‌نێو خاك ‌‬ ‫ی ئ �ه‌و داوا‬ ‫ده‌زان��ی��ن سه‌رچاوه‌كان ‌‬ ‫ناشیرین ‌ه ل�ه‌ك��وێ��وو‌ه دێ��ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ك��وردێ��ك (ب���ه‌ر له‌هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫كه‌س ده‌بێت كورد بزانێت ماناكان ‌‬ ‫ی چه‌ند‌ه ناشرین‌و بێزراوه‌‪،‬‬ ‫ناعه‌داله‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌ور‌ه ‌‬ ‫ی قوربانییه‌ك ‌‬ ‫چونك ‌ه خۆ ‌‬ ‫ی له‌و‬ ‫ی ناعه‌داله‌تییه‌) داوایه‌ك ‌‬ ‫ده‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مه‌یان له‌و‌ه ‌‬ ‫چه‌شن ‌ه بكات‪ ،‬ئید ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌م ده‌بێت زۆر زیاتر هه‌ڵوێست ‌ه ‌‬ ‫ی لێیڕابمێنین‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر بكه‌ین‌و به‌قووڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫كاتێكیش ئه‌و به‌ڕێز‌ه ئه‌و نووسین ‌ه ‌‬ ‫ی تێدا كردبوو‪،‬‬ ‫نووسی‌‌و ئه‌و داوای ‌ه ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن‬ ‫كاردانه‌وه‌یه‌كمان نه‌بین ‌‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ران‌و ن���ووس���ه‌ران‌و بگر‌ه‬ ‫ی‬ ‫سیاسییه‌كانیشه‌و‌ه له‌سه‌ر ناڕه‌وایه‌ت ‌‬ ‫ئه‌و داوایه‌‪ ،‬بۆ ئێم ‌ه ئه‌م حاڵه‌ت ‌ه دوو‬ ‫مانا ده‌دا به‌ده‌سته‌وه‌‪ ،‬یه‌كه‌میان‬ ‫ج��ۆر‌ه رازیبوونێك به‌و داوای��ه‌‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫ی دیكتاتۆر‌ه‬ ‫ئه‌مه‌یان گ��ۆڕی��ن�ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووه‌م ‌‬ ‫ی دیكه‌‪ ،‬مانا ‌‬ ‫به‌سته‌مكارێك ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌رچییه‌ك له‌نێو رۆژنامه‌و‬ ‫ی كوردیدا بووترێت‬ ‫نووسین‌و سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی نیی ‌ه‬ ‫ئاساییه‌و نۆرماڵه‌و كه‌س كێش ‌ه ‌‬ ‫ی دیك ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵیدا‪ ،‬ئه‌مه‌شیان جارێك ‌‬ ‫ی عه‌قڵییه‌‌و ده‌بێت زۆر‬ ‫كێشه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬ ‫وردتر هه‌ڵوێست ‌ه ‌‬ ‫ی وردت��ر له‌ڕووداوه‌كان‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫تێبگه‌ین ده‌بێت چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌ك‬ ‫هه‌ی ‌ه بۆیان بگه‌ڕێینه‌وه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌و‬ ‫سه‌رچاوانه‌ش "ناووم چۆمسكی‌"یه‌‪،‬‬

‫ی تێگه‌یشتن‬ ‫ێ چ��ۆم��س��ك � ‌‬ ‫ب���ه‌ب��� ‌‬ ‫ی ئه‌مریكاو‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫له‌سیاسه‌ته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م واڵت ‌ه له‌گه‌ڵ نه‌ته‌وه‌كان ‌‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی هیچ مانایه‌ك نادات‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫به‌ده‌سته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی له‌كتێبێكیدا ده‌نووسێت‬ ‫چۆمسك ‌‬ ‫ی واشنطن‬ ‫"ان النزع ‌ه العسكری ‌ه لد ‌‬ ‫ی یدفع‬ ‫لیست هی‌ العامل الوحید الذ ‌‬ ‫ی نحو القیام ‌ه قریبا‪،‬‬ ‫بالجنس البشر ‌‬ ‫ی شك عامل خطیر‬ ‫لكنها بال ادن � ‌‬ ‫الشان‪ ...‬وهذا وال غرو شاهد دامغ اخر‬ ‫ی انحطاط الدیمقراطی ‌ة"(‪ ،)2‬ئه‌م‬ ‫عل ‌‬ ‫ی ده‌یدات‬ ‫ی چۆمسك ‌‬ ‫ئاماژ‌ه ترسناك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌بۆشاییه‌و‌ه نه‌هاتووه‌و ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی خه‌ڵك‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئه‌و نیی ‌ه بۆ ترساندن ‌‬ ‫ی چۆمسكییه‌و‌ه‬ ‫ی قوڵ ‌‬ ‫له‌تێگه‌یشتنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه ئیداره‌كان ‌‬ ‫دێت له‌و هه‌واڵن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داویانه‌و ئیدار‌ه ‌‬ ‫ئه‌مریكا به‌گشت ‌‬ ‫ی‬ ‫ج��ۆرج ب��ووش به‌تایبه‌ت له‌ماو‌ه ‌‬ ‫ی حوكمكردنیدا داویه‌تی‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی ن�ه‌ك به‌ته‌نیا‬ ‫هه‌وڵ ‌ه ترسناكان ‌ه ‌‬ ‫ی جیهان‬ ‫ی به‌سه‌ربازیكردن ‌‬ ‫ئ��اره‌زوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌دات‪ ،‬به‌ڵكو به‌سه‌ربازیكردن ‌‬ ‫ی ده‌نووسێته‌وه‌‪:‬‬ ‫ئاسمانیش‪ ،‬چۆمسك ‌‬ ‫"ی��ق��ر المحللون االم��ری��ك��ی��ون بان‬ ‫برنامج البنتاغون الراهن ‌ه یمكن‬ ‫ی انها خطو ‌ه مهم ‌ه من‬ ‫تفسیرها عل ‌‬ ‫جانب الوالیات المتحد‌ه نحو عسكر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی جد ‌‬ ‫الفضا"(‪ ،)3‬لێره‌دا پرسیارێك ‌‬ ‫ی ده‌سه‌پێنێت ئه‌ویش‪ ،‬ئایا ئه‌م‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی واڵت ‌ه یه‌كگرتووه‌كان‬ ‫هه‌موو هه‌وڵ ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ستگه‌یشتن به‌چیدایه‌و‬ ‫له‌پێناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ب�ه‌ره‌و كوێشمان ده‌ب��ات؟ له‌وه‌اڵم ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌م چه‌شنه‌دا چۆمسك ‌‬ ‫پرسیارێك ‌‬ ‫ده‌ن��ووس��ێ��ت �ه‌وه‌‪" :‬ی��ح��ذر المحلالن‬ ‫الستراتیجیان جون ستاینبرونر و‬ ‫ی غلو‪،‬‬ ‫نانسی‌ غالغر‪ ،‬وبعیدا عن ا ‌‬ ‫من ان البرامج العسكری ‌ه لالدار‌ة بوش‬ ‫ی طیاتها‬ ‫و مواقفها العدوانی ‌ة تحمل ف ‌‬ ‫مخاطر‌ه مقدره‌ بوقوع هالك نهائی‌‪....‬‬ ‫بما فی‌ ذلك حق شن الحرب ساع ‌ه‬ ‫تشا"(‪ ،)4‬لێره‌دا سه‌رنجبده‌ن له‌دوا‬ ‫ی‬ ‫ی ئ �ه‌و كۆته‌یشن ‌ه (بما ف ‌‬ ‫به‌ش ‌‬ ‫ذلك حق شن الحرب ساع ‌ه تشا)‪،‬‬ ‫ی جه‌نگ به‌رپاكردن هه‌ر‬ ‫واتا "ماف ‌‬

‫‪ ....‬ریتچارد ئارمیتاج‬

‫ی واڵت ‌ه یه‌كگرتووه‌كان‬ ‫كاتێك سه‌ران ‌‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ئاره‌زوویان لێكرد"‪ ،‬دوا به‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫كۆته‌یشنه‌‪ ،‬كه‌ڵكه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی جۆرج بووش ده‌خاته‌ڕوو‪،‬‬ ‫ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ستگرتن به‌سه‌ر هه‌موو‬ ‫تاس ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ی به‌سه‌ربازیكردن ‌‬ ‫جیهاندا له‌ڕێ ‌‬ ‫ی جه‌نگ‬ ‫ی هه‌ڵگیرساندن ‌‬ ‫جیهان‪ ،‬تاس ‌ه ‌‬ ‫له‌هه‌ر كات‌و ساتێكدا ك ‌ه ئه‌م هێز‌ه‬ ‫ی كرد‪،‬‬ ‫سه‌ربازیی ‌ه زه‌به‌الح ‌ه ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی ئیمپراتۆریانه‌یه‌و‬ ‫ئه‌مه‌ش تاسه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌یشتن ‌ه به‌قۆناغێك ك ‌ه ئیشتیها ‌‬ ‫ئه‌م ئیمپراتۆرییه‌ت ‌ه بۆ فراوانبوون‌و‬ ‫ده‌ستگرتن به‌سه‌ر هه‌موو شته‌كاندا‬ ‫ی خ��ۆی‌‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ده‌گ��ات به‌لووتك ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌م تاسه‌یه‌‪ ،‬یاخود‬ ‫هۆشیاربین له‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م كه‌ڵكه‌ڵه‌ی ‌ه به‌ته‌نیا كه‌ڵكه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی جۆرج بووش نه‌بووه‌و نییه‌‪،‬‬ ‫ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی ئ��ی��دار‌ه یه‌ك‬ ‫به‌ڵكو ئ��ه‌و‌ه تاس ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌م واڵته‌ی ‌ه له‌دوا ‌‬ ‫ی یه‌كه‌كان ‌‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ی دووه‌مه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م‬ ‫ی جیهان ‌‬ ‫جه‌نگ ‌‬ ‫ی جۆرج بووشدا‬ ‫كه‌ڵكه‌ڵه‌ی ‌ه له‌ئیداره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی مانیفێست‬ ‫ێ شه‌رمان ‌ه خۆ ‌‬ ‫زۆر ب ‌‬ ‫ی ده‌خاته‌ڕوو‪ ،‬له‌په‌یوه‌ند‬ ‫ده‌كات‌و خۆ ‌‬ ‫ی زۆر گه‌وره‌ی ‌ه‬ ‫به‌م خاڵه‌ش هه‌ڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫وابزانرێت جۆرج بووش دیارده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئه‌مریكیدا‪،‬‬ ‫نامۆ بوو له‌نێو سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی ئ �ه‌م هه‌ڵه‌ی ‌ه ده‌ك���ه‌ن یا‬ ‫ئ �ه‌وان � ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌فامانه‌ ئاگادارنین له‌سیاسه‌ت ‌‬ ‫ئه‌مریكی‌‪ ،‬یاخود به‌ئه‌نقه‌ست پاساو‬ ‫ی ئه‌مریكا ده‌هێننه‌وه‌و‬ ‫بۆ سیاسه‌ته‌كان ‌‬ ‫ئه‌مه‌ش خراپتر‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌مه‌یان خۆ‬ ‫گێلكردن‌و چاو نوقاندن ‌ه له‌سه‌دان‬ ‫ی ك ‌ه ئه‌و‬ ‫تاوان به‌رامبه‌ر به‌مرۆڤایه‌ت ‌‬ ‫واڵت ‌ه ئه‌نجامیداوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫هاوڕا له‌گه‌ڵ ئه‌و ئیقتیباسان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌مریك ‌‬ ‫چۆمسكی‌‪ ،‬رۆژنامه‌نووس ‌‬ ‫به‌ناوبانگ سیمۆر هێرش ده‌نووسێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪" :‬خالل حرب فیتنام‪ ،‬حین‬ ‫اطلقت الوكال ‌ه االستخبارات المركزی ‌ه‬ ‫(‪ )CIA‬برنامج العنقا لالغتیاالت‪،‬‬ ‫ی خرج عن السیطر ‌ة و تسبب‬ ‫وال��ذ ‌‬ ‫بمقتل االف المدنیین"(‪ ،)5‬به‌م‬ ‫ی سیمۆر هێرش ئه‌و‬ ‫ئیقتیباس ‌ه ‌‬ ‫ت �ه‌س �ه‌ور‌ه گ��وم��ان��اوی‌‌و ساده‌یه‌ش‬ ‫شكستده‌هێنێت ك ‌ه هه‌ندێك نووسه‌ر‬ ‫به‌ئه‌نقه‌ست یا نه‌زانان ‌ه ده‌یخه‌نه‌ڕوو‪،‬‬ ‫ی نامۆ‬ ‫ی بووش شتێك ‌‬ ‫گوای ‌ه ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی واڵت ‌ه یه‌كگرتووه‌كانداو‬ ‫بوو له‌مێژوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بااڵ ‌‬ ‫واڵت ‌ه یه‌كگرتووه‌كان نمون ‌ه ‌‬ ‫ی جیهانییه‌‪ ،‬ئه‌وه‌تا‬ ‫ی ئاشت ‌‬ ‫چه‌سپاندن ‌‬ ‫ی (‪)CIA‬‬ ‫له‌یه‌كێك ل ‌ه به‌رنامه‌كان ‌‬ ‫ی ڤێتنامدا هه‌زاران‬ ‫ی جه‌نگ ‌‬ ‫له‌سااڵن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كراونه‌ت ‌ه قوربان ‌‬ ‫ی مه‌ده‌ن ‌‬ ‫هاوواڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نێونه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫ی الیه‌نێك ‌‬ ‫ێ ئه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ئه‌مریكا بپرسێته‌وه‌و ئه‌مریكا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سزا بدرێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه سه‌ربار ‌‬ ‫له‌سه‌ر ‌‬ ‫ی دادگایه‌كیش له‌نێو ئه‌مریكادا‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫بۆ ئ �ه‌و مه‌به‌ست ‌ه رێكنه‌خراو‌ه تا‬ ‫ی بكرێت له‌دووباره‌بوونه‌و‌هی‌!!‬ ‫رێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫جا ئه‌گه‌ر ئیمپڕاتۆرییه‌تێك خاوه‌ن ‌‬ ‫ی بێت له‌نێو‬ ‫ی موخابه‌رات ‌‬ ‫به‌رنامه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هاوشێوه‌دا‪،‬‬ ‫لێشاوێك به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رنامه‌كه‌ش بریتیبێت له‌تیرۆركردن ‌‬ ‫ی بێتاوان‪،‬‬ ‫ی مه‌ده‌ن ‌‬ ‫ه�ه‌زاران هاوواڵت ‌‬ ‫چۆن‌و ب ‌ه چ عه‌قڵێك به‌و واڵت ‌ه بڵێین‬ ‫ی‬ ‫ی چه‌سپاندن ‌‬ ‫ی یه‌كه‌م ‌‬ ‫س �ه‌رچ��او‌ه ‌‬ ‫ی جیهان؟! له‌كاتێكدا‬ ‫ئاشتی‌‌و ئاسایش ‌‬

‫ی پێشكه‌شكرد به‌و كۆمپانیا‬ ‫دادگا ‌ی ئه‌مریكا خه‌اڵتێك ‌‬ ‫ی سامناك و خه‌ته‌ر ‌ی‬ ‫مرۆڤكوژه‌و له‌هه‌مان كاتیشدا سه‌رنجێك ‌‬ ‫ی عه‌داله‌ت په‌روه‌ران ‌ه ‌ی خۆ ‌ی بۆ ئێم ‌ه دروستكرد‬ ‫له‌سه‌ر ڕۆڵ ‌‬

‫ی ئ��ه‌م واڵت�� ‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫دوا ت��اوان � ‌‬ ‫به‌مرۆڤ ئه‌و مه‌سخه‌ره‌ی ‌ه بێت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و واڵت ‌ه ده‌یكات به‌ڕۆح ‌‬ ‫دادگایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بێتاوان‪ ،‬ئید ‌‬ ‫حه‌ڤد‌ه ئینسان ‌‬ ‫ی هه‌ر شوێنێكن‌و هه‌ر ئاین‌و‬ ‫خه‌ڵك ‌‬ ‫هه‌ر ره‌گه‌زێكن؟؟ چه‌ند‌ه ساده‌یی ‌ه‬ ‫ی ك��ورده‌و‌ه داوا‬ ‫له‌الیه‌ن سیاسییه‌ك ‌‬ ‫بكرێت په‌یكه‌رێك بۆ جۆرج بووش‬ ‫دروستبكرێت ل�ه‌ك��وردس��ت��ان! ئه‌و‬ ‫ی حوكمكردنیدا‬ ‫ی له‌سه‌رده‌م ‌‬ ‫پیاو‌ه ‌‬ ‫گوانتانامۆو ئه‌بوغرێب ده‌خوڵقێت‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌ش له‌مێژوو ‌‬ ‫ده‌بێت ‌ه په‌ڵه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئ �ه‌و واڵته‌‌و‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫سیاسه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌مریكییه‌كان‬ ‫تائێستاش زۆرب�� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گ�����ه‌ور‌ه ‌‬ ‫ب��ه‌ئ��اب��ڕووچ��وون��ێ��ك�� ‌‬ ‫له‌قه‌ڵه‌مده‌ده‌ن؟‬ ‫ی‬ ‫جارێكیتر سه‌رنجبده‌ن‪ ،‬دادگا ‌‬ ‫ی‬ ‫واڵت ‌ه یه‌كگرتووه‌كان پێنج ئه‌مریك ‌‬ ‫ی حه‌ڤد‌ه‬ ‫بێتاوان ده‌ك��ات له‌كوشتن ‌‬ ‫م��رۆڤ��ی م��ه‌ده‌ن��ی‌‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌و‬ ‫تاوانباران ‌ه خۆیان دانیانناو‌ه به‌وه‌دا‬ ‫ی ئه‌مان‬ ‫ك � ‌ه ئ��ه‌و ح �ه‌ڤ��د‌ه ك �ه‌س � ‌ه ‌‬ ‫ی بوون!!‬ ‫ی مه‌ده‌ن ‌‬ ‫كوشتوویانن خه‌ڵكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێستا بابپرسین له‌م هه‌ڵوێست ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كه‌وێته‌وه‌؟ با‬ ‫ی چ‌‬ ‫ی ئه‌مریك ‌‬ ‫دادگا ‌‬ ‫هه‌ر یه‌كێك له‌ئێم ‌ه وێنه‌یه‌ك له‌زه‌ینیدا‬ ‫ی زۆر روون � ‌ه ك ‌ه له‌م‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌ڵوێست ‌ه ده‌كه‌وێته‌و‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی تۆڵه‌سه‌ندن له‌نێو خه‌ڵكان ‌‬ ‫هه‌ست ‌‬ ‫ئه‌م ناوچه‌ی ‌ه تۆخترو تۆختر ده‌كات‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م ‌ه له‌كاتێكدای ‌ه هیچ الیه‌ك پێویست ‌‬ ‫به‌م هه‌ست ‌ه نییه‌‪ ،‬بیهێنن ‌ه زه‌ینتانه‌و‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر ته‌نیا یه‌كێك‪ ،‬به‌ڵێ‌‪ ،‬ته‌نیا‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫یه‌كێك له‌ئازیزو خۆشه‌ویسته‌كان ‌‬ ‫قوربانیان ‌ه رۆژێك بڕیار بدات رووبكات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مریكا‪ ،‬یا هه‌ر به‌رژه‌وه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫ی جیهاندا بێت‪،‬‬ ‫ئه‌مریكا له‌هه‌ر شوێنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌هه‌ر رێگه‌یه‌كه‌و‌ه بێت تۆڵ ‌ه ‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكاته‌و‌ه له‌ئه‌مریكاو هه‌ست ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی رازیبكات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫تۆڵه‌كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌خۆ ته‌قاندنه‌وه‌ش بێت‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫ی ده‌بێت؟‬ ‫ی ئه‌مریكییه‌كان چ ‌‬ ‫وه‌اڵم ‌‬ ‫سیاسییه‌كانیان ده‌ڵێن چی‌؟ بێگومان‬ ‫راس��ت�ه‌وخ��ۆ ده‌ك��ه‌ون�� ‌ه لۆمه‌كردن‌و‬ ‫ی ئه‌م‬ ‫ی خ�ه‌ڵ��ك� ‌‬ ‫س �ه‌رزه‌ن��ش��ت��ك��ردن � ‌‬ ‫ناوچه‌یه‌و ماشێن ‌ه ئیعالمییه‌كانیشیان‬ ‫ی ت��ی��رۆر ن��اوزه‌دم��ان‬ ‫ب��ه‌س��ه‌رچ��او‌ه ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئینجا دنیا دابه‌شده‌كه‌ن بۆ‬ ‫ی ئازادو كراوه‌و‬ ‫تاریك‌و رووناك‪ ،‬دنیا ‌‬ ‫ی داخراوو دواكه‌وتوو؟ ئایا هه‌تا‬ ‫دنیا ‌‬ ‫ئێستا ئه‌م ‌ه هه‌ڵوێستیان نه‌بووه‌؟‬ ‫سه‌رنجبده‌ن چ��ۆن سیمۆر هێرش‬ ‫ده‌ستده‌خات ‌ه سه‌ر ئه‌م كێشه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت‪" :‬ذكر احد المسؤولین السابقین‬ ‫ی البیت االبیص ان ‌ه (أن كنا امسكنا‬ ‫ف‌‬ ‫ببعچ االش��خ��اص ال��ذی��ن لم یكونوا‬ ‫ی ذلك الوقت‪ ،‬فقد باتوا‬ ‫ارهابیین ف ‌‬ ‫كذلك االن)"(‪ ،)6‬ئایا له‌م ‌ه ئاشكراتر‬ ‫ی دوژم��ن بۆ ئه‌مریكا‬ ‫درووستكردن ‌‬ ‫ی ئه‌و واڵت ‌ه خۆیه‌و‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 2003‬و‌ه‬ ‫چیتر هه‌یه‌؟ له‌عێراقدا له‌دوا ‌‬ ‫ی له‌م چه‌شن ‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌زاران نمون ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی عێراقی‌‪ ،‬ئه‌فغانی‌‪ ،‬پاكستان ‌‬ ‫خێزان ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌هه‌شت كه‌س‪ ،‬شه‌شیان له‌الیه‌ن‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مریكییه‌كانه‌و‌ه كوژراون به‌بۆردومان ‌‬ ‫ی هه‌ڕه‌مه‌كی‌‪،‬‬ ‫كوێرانه‌و ته‌قه‌لێكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ماون چه‌كیان له‌دژ ‌‬ ‫ئه‌و دووان ‌ه ‌‬ ‫ئه‌و سوپای ‌ه هه‌ڵگرتووه‌و ده‌یانه‌وێت‬ ‫ی ناخیان ئاسوود‌ه‬ ‫ی ت��ووڕ‌ه ‌‬ ‫هه‌ست ‌‬ ‫ی ئه‌مریكا ئه‌و‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئیدار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دوو كه‌س ‌ه به‌تیرۆر ناو ده‌بات‌و وێن ‌ه ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر هه‌ڵده‌چنێت‪،‬‬ ‫سه‌یرو سه‌مه‌ر‌ه ‌‬ ‫ی (‪)Babel‬‬ ‫ل���ه‌و رووه‌و‌ه فیلم ‌‬ ‫ی "ئه‌لیخاندرۆ گۆنزالس ئیناریتۆ"‬ ‫‌‬ ‫ی زۆرباشمان ده‌ك��ات بۆ‬ ‫كۆمه‌كێك ‌‬ ‫تێگه‌یشتن له‌و سیناریۆ بێمانایه‌‪.‬‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪20‬‬

‫له‌ئایینه‌كاندا وه‌حی سه‌رچاوه‌ی یاسادانانه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌سیكۆالریزمدا‬ ‫‌وه به‌یان عه‌زیزی بۆ ده‌ستوور‬ ‫یاساكان زه‌مینی ده‌كرێنه‬ ‫سازدانی‌‪ :‬ده‌ستوور‬ ‫به‌ش ‌ی سێی ‌هم‌و كۆتای ‌ی‬

‫به‌رمه‌بنا ‌ی ئه‌و ئیشكالیه‌ت ‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌نێوان هه‌ریه‌ك له‌چه‌مك ‌ی ئایین‌و‬ ‫ده‌وڵ ‌هت‌و سیاس ‌هت‌و سیكۆالریزمدا‬ ‫هه‌یه‌و ئه‌و گفتوگۆو دیالۆگان ‌ه ‌ی‬ ‫ك ‌ه به‌رده‌وام له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌تان ‌ه‬ ‫ده‌خرێنه‌روو‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫ئایا ئه‌م چه‌مكان ‌ه ل ‌ه چ یانتاییه‌كدا‬ ‫ده‌توانر ‌ێ راڤه‌یه‌ك ‌ی ته‌ندرووستیان‬ ‫بۆبكرێت‌و له‌كوێدا ده‌توانن خۆیان‬ ‫مانیفێست بكه‌ن‪ ،‬به‌و پێی ‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌وان به‌مانا پۆزه‌تیڤه‌كان ‌ی‬ ‫خود ‌ی خۆیان ئاشنابن‌و ل ‌ه حاڵه‌تێك ‌ی‬ ‫پاسیڤه‌و‌ه به‌ره‌و حاڵه‌تێك ‌ی ئه‌كتیڤ‬ ‫ئاراست ‌ه بكرێن‪ ،‬له‌به‌ر رۆشنای ‌ی ئه‌م‬ ‫ئیشكالیه‌تان ‌ه رۆژنام ‌ه ‌ی ده‌ستوور‬ ‫گفتوگۆیه‌ك ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ خاتوو به‌یان‬ ‫عه‌زیز ‌ی مامۆستا ل ‌ه زانكۆ ‌ی‬ ‫سه‌الحه‌دین سازداو به‌سوپاسه‌و‌ه‬ ‫به‌رێزیان سه‌رنجه‌كان ‌ی خۆی‌ بۆ‬ ‫رۆژنامه‌كه‌مان خسته‌روو‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌به‌رنامه‌ماندای ‌ه هه‌رله‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ت ‌ه‬ ‫له‌داهاتوودا درێژ‌ه به‌م گفتوگۆی ‌ه‬ ‫بده‌ین‌و رووناكبیرو كه‌سان ‌ی تر ‌ی خاوه‌ن‬ ‫بیروڕا ‌ی جیاواز گفتوگۆبكه‌ین‪.‬‬ ‫‪..................................‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ب �ه‌را ‌ی تۆ پره‌نسیپ ‌ی‬ ‫س��ه‌ره‌ك�� ‌ی ل�ه‌س��ی��ك��ۆالری��زم��دا چیه‌؟‬ ‫ت��اچ راده‌ی���� ‌هك‌و ل�ه‌س�ه‌ر چ ئاستێك‬ ‫بیركردنه‌و‌ه ‌ی ئایین ‌ی ده‌توان ‌ێ بوون ‌ی‬ ‫هه‌ب ‌ێ له‌سیستمێك ‌ی سیكۆالردا؟‬ ‫به‌یان ع �ه‌زی��زی‌‪ :‬شارستانیه‌تی‬ ‫رۆژئ���اوا له‌سه‌ر بنه‌مای سیكۆالریزم‬ ‫دیزاین كراوه‌و فه‌رهه‌نگی سیكۆالریزم‬ ‫له‌سه‌ر وێرانه‌كانی سه‌ده‌كانی ناوه‌راست‬ ‫دام���ه‌زراوه‌‪ ،‬به‌ده‌ستپێكی سه‌رده‌می‬ ‫رێنیسانس سه‌ره‌تا ئایینی مه‌سیحیه‌ت‬ ‫كه‌وت ‌ه به‌ر گومان‌و ره‌خنه‌و پاشان ده‌یان‬ ‫قوتابخانه‌ی فیكری بۆ پڕكردنه‌وه‌ی‬ ‫بۆشایی ئایینێكی گشتگیرو هه‌مه‌الیه‌ن‬ ‫هاتنه‌ئاراوه‌‪ ،‬به‌خێرایی ده‌كرێ پره‌نسیپ ‌ه‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی سیكۆالریزم به‌مان ‌ه‬ ‫بزانین‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئومانیزم وات��ا مرۆڤخوازیی‬ ‫كه‌گرنگترین پۆینته‌‪ ،‬له‌ئومانیزمدا مرۆڤ‬ ‫شیكل‌و ت �ه‌وه‌ره‌ی هه‌موو بابه‌ته‌كان ‌ه‌و‬ ‫خۆی خولقێنه‌ری بایه‌خه‌كان‌و پێوانه‌ی‬ ‫هه‌ڵسه‌نگاندنی خێر‌و ش��ه‌ڕه‌‪ ،‬رۆسۆ‬ ‫ویژدانی مرۆڤه‌كان به‌قازیی ده‌زانێت‌و‬ ‫بایه‌خه‌كان به‌بایه‌خی زه‌مینی ناو ده‌بات‪،‬‬ ‫دیار‌ه بانگه‌شه‌ی درووستكردنی به‌هه‌شت‬ ‫هه‌رله‌م جیهانه‌دا ده‌ك���رێ‌و هێزێكی‬ ‫سه‌رتر له‌هێزی مرۆڤ ره‌فزده‌كرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئیمانی تاك‌و ب��اوه‌ڕی ئه‌و جێی رێز‌ه‬ ‫به‌اڵم ئه‌مان ‌ه گشتی نابێته‌وه‌و ده‌چێت ‌ه‬ ‫خانه‌ی ژیانی تایبه‌تی كه‌سه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬ی���اس���ای س���رووش���ت���ی ك ‌ه‬ ‫به‌ناوی مافه‌سرووشتییه‌كانیش ناوی‬ ‫لێده‌برێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه سه‌رچاوه‌ی یاساكانی‬ ‫سیكۆالریزمه‌و باسله‌و‌ه ده‌ك��ات ك ‌ه‬

‫سیكۆالریزم له‌توركیا‬ ‫سیكۆالریزمێك نییه‌‬ ‫له‌تایبه‌تمه‌ندی‌و‬ ‫پێویستی كۆمه‌ڵگاوه‌‬ ‫هاتبێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫چه‌مك‌و پرۆسه‌یه‌كی‬ ‫ده‌ره‌كی بووه‌‬

‫له‌ کوێدا ئایین‌و سیاسه‌ت به‌یه‌کگه‌یشتن‪ ،‬به‌ریه‌ککه‌وتن رووده‌دات‬

‫له‌ئایینه‌كاندا وه‌حی سه‌رچاوه‌ی یاسا‬ ‫دانانه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌سیكۆالریزمدا یاساكان‬ ‫زه‌مینی ده‌كرێنه‌وه‌و له‌ده‌قی سه‌رد‌هم‌و‬ ‫نیازه‌كانی مرۆڤه‌و‌ه دێت‪ ،‬بۆی ‌ه تاكه‌كان‬ ‫به‌هه‌موو ئایین یان بێ دینیییكه‌و‌ه‬ ‫ده‌ت��وان��ن پیكه‌و‌ه ژیانییان هه‌بێت‪،‬‬ ‫تۆماس هابز له‌سه‌ر ئه‌وباوه‌ڕه‌بوو ك ‌ه‬ ‫ئازادی سه‌روه‌ری هه‌موو شتێكه‌و مرۆڤ‬ ‫ده‌بێ له‌ئازادییداو ب ‌ه له‌به‌رچاوگرتنی‬ ‫مافی تاكه‌كانی تر بگات به‌هه‌ر شتیك‬ ‫ك ‌ه ئیراده‌ی كردووه‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬تاكخوازیی ك ‌ه له‌ئه‌ندێشه‌كانی‬ ‫كانت‪ ،‬جان الك‪ ،‬الیب نیتس ئیسپینۆزا‪،‬‬ ‫كیركیگارد و‪ . . .‬سه‌رچاوه‌ی گرتبوو‪،‬‬ ‫‪ -4‬عه‌قڵخوازیی یان راسیۆنالیزم‬ ‫ك ‌ه باسله‌و‌ه ده‌ك��ات عه‌قڵ هێزیك ‌ه‬ ‫م���رۆڤ ده‌ت���وان���ێ ب �ه‌ی��ارم �ه‌ت��ی ئه‌و‬ ‫ه�ه‌م��وو گرفته‌كان چاره‌سه‌ربكات‌و‬ ‫ئایین‌و باوه‌ڕه‌میتافیزیكییه‌كان ب ‌ه‬ ‫ن��ازان��س��ت��ی ده‌ژم��ێ��رێ��ت‪ ،‬سوننه‌تی‬ ‫عه‌قڵخوازیی ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ دیكارت‌و‬ ‫له‌فه‌لسه‌فه‌ی‬ ‫فه‌رامۆشماننه‌كردوو‌ه‬ ‫كلیسادا عه‌قڵ خزمه‌تكاری ئیمان بوو‪.‬‬ ‫له‌ئاماژه‌یه‌كی‬ ‫‪-5‬زانستخوازیی‪:‬‬ ‫خیرادا ده‌توانم باس له‌تیۆره‌كانی داروین‬ ‫بكه‌م ك ‌ه باوه‌ڕی به‌گۆڕانكاریی سرووشت‌و‬ ‫مادی بوونی هه‌موو رووداوه‌ك��ان بوو‪،‬‬ ‫پێش داروی���ن م��رۆڤ بوونه‌وه‌رێكی‬ ‫پیرۆزبوو ك ‌ه جیهان له‌به‌رئه‌و خوڵقاو‌ه‬ ‫ب��ه‌اڵم تیۆره‌كه‌ی داروی���ن هه‌رجۆر‌ه‬ ‫پیرۆزبوونێكی لێسه‌نده‌وه‌و سروشتی‬ ‫به‌خوڵقێنه‌ر ناوبرد‪.‬‬ ‫دیكه‌ی پره‌نسیپه‌كانیش بریتیین‬ ‫له‌ئازادیخوازیی‪ ،‬ماشینیزم‌و ماتیریالیزم‪،‬‬ ‫به‌ناوبردنی ئه‌و پره‌نسیپان ‌ه ده‌رده‌كه‌وێ‬ ‫له‌كوێدا بیری ئایینی دژ به‌سیكۆالریزم‬ ‫راده‌وه‌س��ت��ێ��ت‪ ،‬ئه‌ندێشه‌ی ئیسالمی‬ ‫باوه‌ڕی به‌زۆریك له‌و پره‌نسیپان ‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌خوێندنه‌وه‌یه‌ك ‌ی جیاوازه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب��ۆ وین ‌ه ك��ه‌رام�� ‌هت‌و گ �ه‌وره‌ی��ی تاك‬ ‫به‌ناوی مرۆڤه‌و‌ه سه‌رتر‌ه له‌سرووشت‌و‬ ‫هه‌ربوونێكی دی��ك�ه‌‪ ،‬له‌سیستمێكی‬ ‫سیكۆالردا بیری ئایینی جێی رێز‌ه‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی مرۆڤیك هه‌ڵیبژاردووه‌‪،‬‬

‫به‌اڵم ئه‌م بیر‌ه نابێ ده‌سه‌اڵتی سیاسی‬ ‫به‌ده‌سته‌و‌ه بگرێت‌و ده‌بێ له‌قه‌واره‌ی‬ ‫دامه‌زراوه‌یه‌كدا بمێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئایا بیركردنه‌و‌ه ‌ی ئایین ‌ی‬ ‫ده‌توانر ‌ێ به‌سیكۆالر بكرێ؟‬ ‫ب�ه‌ی��ان ع �ه‌زی��زی‌‪ :‬بیركردنه‌وه‌ی‬ ‫ئایینی له‌ده‌ڤه‌ری یاسادا باشتر له‌هه‌موو‬ ‫شوێنێك خۆی نیشانده‌دات‪ ،‬ده‌ڤه‌ری‬ ‫یاسا ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه دیدو باوه‌ڕه‌كان ده‌بن‬ ‫به‌فه‌رمان‌و الزم االجرا ده‌كرێن‌و ژیانی‬ ‫تاكی‌و كۆمه‌اڵیه‌تی به‌پێی ئه‌ویاسایان ‌ه‬ ‫ده‌ڕوات � ‌ه پێشه‌وه‌‪ ،‬به‌گشتی له‌ئایینی‬ ‫ئیسالمدا دوو جۆر یاسامان هه‌یه‌‪ ،‬یاسا‬ ‫نه‌گۆڕه‌كان (‪ )Fixed‬ك ‌ه هه‌میشه‌یین‪،‬‬ ‫له‌وه‌حی‌و ده‌ق��ی قورئانه‌و‌ه هاتوون‌و‬ ‫یاسا كاتی‌و بگۆڕه‌كان (‪)changeable‬‬ ‫ك ‌ه به‌پێی به‌رژه‌وه‌ندی مرۆڤ له‌هه‌ر‬ ‫سه‌رده‌مێكدا توانایی گۆڕانییان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫زۆرێ���ك له‌یاساكانی په‌یوه‌ندیدار‬ ‫ب���ه‌س���زادان‌و ق��ی��س��اس‌و نایه‌كسانی‬ ‫مافی ژن‌و پیاو ده‌چن ‌ه خانه‌ی یاسا‬ ‫نه‌گۆڕه‌كانه‌وه‌‪ ،‬لێره‌دای ‌ه ك ‌ه دیالۆگی‬ ‫نێوان ئیسالم‌و سیكۆالریزم ده‌گات ‌ه‬ ‫بنبه‌ست‌و هه‌رگیز ناگه‌ن ‌ه وه‌اڵمێكی‬ ‫هاوبه‌ش پێكه‌وه‌ن به‌اڵم ورده‌كارییه‌كانی‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه یاسا ئابووری‌و سیاسییه‌كان‌و‬ ‫پێوه‌ندی واڵتی ئیسالمی‌و‪ . . .‬ئه‌مان ‌ه‬ ‫ی��اس��ای ب��گ��ۆڕن‪ ،‬زۆرج���ار یاساكانی‬ ‫حكومه‌تێكی ئیسالمی‌و كۆمه‌ڵگایه‌كی‬ ‫سیكۆالر لێره‌دا جیاوازییه‌كی ئه‌وتۆیان‬ ‫پێكه‌و‌ه نییه‌‪ ،‬به‌هه‌رشێو‌ه چۆنیه‌تی‬ ‫ب �ه‌ره‌وڕووب��وون �ه‌وه‌ی ئیلیته‌كانی هه‌ر‬ ‫كۆمه‌ڵگای ‌هك‌و به‌تایبه‌ت كه‌سانی ئایینی‬ ‫له‌گه‌ڵ سیكۆالریزمدای ‌ه ك ‌ه ده‌توانێ‬ ‫الیه‌نێك له‌بیركردنه‌وه‌ی ئایینی دابنێت‬ ‫بۆ پره‌نسیپه‌كانی یان به‌توندی هه‌موو‬ ‫بابه‌ت ‌ه پۆزه‌تیڤه‌كانی سیكۆالریزمیش‬ ‫قبووڵ نه‌كات‪ ،‬ئه‌م ‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ‬ ‫راده‌ی ته‌حه‌موولی كۆمه‌ڵگاو راده‌ی‬ ‫ئاویته‌بوونی ئایین‌و سیاسه‌ت له‌هه‌ر‬ ‫ده‌ڤه‌رێكی جوغرافیاییدا‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئایا ئه‌و عه‌لمانیه‌ت ‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌توركیادا بوون ‌ی هه‌ی ‌ه عه‌لمانیه‌تێك ‌ی‬ ‫شه‌ڕانگێزو تووندڕه‌ونیه‌؟ گه‌ر پێتوای ‌ه‬

‫شه‌رانگێزه‌‪ ،‬ئه‌و هۆكاران ‌ه كامانه‌ن كه‌وا ‌ی‬ ‫لێكردوو‌ه توندڕه‌و شه‌ڕانگێزبێت؟‬ ‫ب�ه‌ی��ان ع �ه‌زی��زی‌‪ :‬واڵت��ی توركیا‬ ‫بارودۆخیكی جیاوازی هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫له‌دوو كیشوه‌ردا جێگیره‌‪ ،‬هه‌موو هه‌وڵی‬ ‫توركیا چوون ‌ه ناو یه‌كێتی ئه‌وروپایه‌و‬ ‫بۆ گه‌یشتن به‌م مه‌به‌ست ‌ه سااڵنێك ‌ه‬ ‫هه‌وڵیكی زۆر ده‌دات‪ ،‬له‌مپه‌ره‌كانی‬ ‫به‌رده‌م توركیا ئه‌گه‌ر بكرێ له‌دوو خاڵی‬ ‫گرنگدا باسیبكه‌ین ده‌بێت ‌ه پرسی مافی‬ ‫مرۆڤ ك ‌ه گرێدراو‌ه به‌دۆخی كورده‌وه‌و تا‬ ‫ئیستا چاره‌سه‌رنه‌كراوه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها پرسی‬ ‫ئیسالم‌و یاسا سیكۆالره‌كانی ئه‌و واڵته‌‪،‬‬ ‫حیزبی ئیسالمی (عه‌داڵ ‌هت‌و گه‌شه‌پێدان)‬ ‫خاوه‌ن ده‌سه‌اڵتیكی زۆر‌ه له‌توركیاو دژ‬ ‫به‌یاسا سیكۆالره‌كان راده‌وه‌ستێت‪،‬‬ ‫له‌الیه‌كی دی��ك �ه‌و‌ه ج�ه‌م��اوه‌رێ��ك ك ‌ه‬ ‫زۆربه‌یان موسوڵمانن‌و به‌ستێنی واڵت‬ ‫پێكده‌هێنن به‌ویاسایانه‌و‌ه ده‌ژین‪،‬‬ ‫توركیا تائیستاش پابه‌ند‌ه به‌یاساكانی‬ ‫(ئه‌تاتۆرك) ك ‌ه ئامانجه‌كانی مۆدێرن‬ ‫ب��وون‌و سیكۆالركردنی كۆمه‌ڵگابوو‪،‬‬ ‫ساڵی راب����ردوو ساڵێكی دژوارب���وو‬ ‫له‌سیاسه‌تی توركیادا‪ ،‬كاتێك حیزبی‬ ‫عه‌داڵه‌ت دژ به‌یاسای قه‌ده‌غه‌بوونی‬ ‫حیجاب له‌زانكۆكاندا به‌رهه‌ڵستی‬ ‫سیاسییان گرت سیكۆالره‌كانی توركیا‬ ‫كیشه‌كه‌یان ب��رد‌ه دادگ��او په‌رله‌مان‌و‬ ‫حكومه‌تیان هه‌ژاند‪ ،‬ئه‌وان به‌رهه‌ڵستی‬ ‫حیزب ‌ه ئیسالمییه‌كه‌یان به‌هه‌وڵدان‬ ‫بۆ به‌رپاكردنی ده‌وڵه‌تێكی ئیسالمی‪،‬‬ ‫الوازكردنی حكوم ‌هت‌و سڕینه‌وه‌ی یاسا‬ ‫سیكۆالره‌كان ناوبرد‪ ،‬پاش چه‌ند مانگ‬ ‫دڵه‌راوكێیه‌كی زۆر دروستبوو له‌ئاكامدا‬ ‫حكومه‌ت هه‌تا البردنی ئه‌وحیزبه‌ش‬ ‫چوو‌ه پێش‪ ،‬ئیسالمییه‌كان كشانه‌وه‌و‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر یاسای له‌چكه‌دا بیده‌نگبوون‬ ‫ل���ه‌ق���ه‌ره‌ب���ووك���ردن���ه‌وه‌دا‪ ،‬حكومه‌ت‬ ‫ئه‌وحیزبه‌ی هێشته‌وه‌‪ ،‬له‌ماوه‌ی دوو‬ ‫هه‌فته‌دا هه‌تا ده‌نگی كۆتایی دادگا‬ ‫كاریگه‌ریه‌تی ئه‌و بارودۆخ ‌ه ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫زۆرب��وو ك ‌ه چه‌ندین الیه‌نی گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫الب��ردن��ی حیزبێكی به‌هیز له‌توركیا‬ ‫دیسان ئه‌و واڵته‌ی له‌چوون ‌ه ناو یه‌كێتی‬

‫ئه‌وروپا دوورتر ده‌خسته‌وه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌ده‌ڤه‌ری ئابووریشدا رۆڵی نێگه‌تیڤی‬ ‫هه‌بوو بۆرسه‌ی ئیستانبول تووشی‬ ‫دابه‌زینێكی خراپ بوو ك ‌ه تا كۆتایی‬ ‫ئه‌و باس ‌ه سه‌رنه‌كشایه‌وه‌‪( ،‬ره‌جه‌ب‬ ‫ته‌یب ئه‌ردۆغان) له‌دوای بڕیاری دادگا‬ ‫خێرا رایگه‌یاند ده‌وڵه‌ته‌كه‌ی هه‌روه‌ك‬ ‫جاران پابه‌ندی پره‌نسیب ‌ه الئیكه‌كان ‌ه‌و‬ ‫یاسای سیكۆالر به‌سه‌ر توركیادا حوكم‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ده‌بینین ته‌نیا یاسایه‌ك له‌باره‌ی‬ ‫حیجابی ژنانه‌و‌ه تا چ راد‌ه حه‌ساس‬ ‫ده‌بێته‌وه‌و ده‌گات ‌ه البردنی حیزبێك‬ ‫هه‌تا دووركه‌وتنه‌و‌ه ل ‌ه یه‌كێتی ئه‌وروپا‪،‬‬ ‫سیكۆالریزم له‌توركیا سیكۆالریزمێك نیی ‌ه‬ ‫له‌تایبه‌تمه‌ندی‌و پێویستی كۆمه‌ڵگاو‌ه‬ ‫هاتبێت به‌ڵكوو چه‌مك‌و پرۆسه‌یه‌كی‬ ‫ده‌ره‌كی بوو‌ه ك ‌ه ئه‌تاتۆرك رۆژگاریك‬ ‫ویستی به‌هۆی ئه‌وه‌و‌ه له‌زووترین كاتدا‬ ‫توركیا مۆدێرن بكات‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئێستا‬ ‫ده‌بینین حیزب ‌ه ئیسالمییه‌كانی توركیا‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و سیكۆالریزمه‌دا ده‌ویستن‌و‬ ‫له‌ستراكتۆری ده‌وڵه‌تێكی الئیكدا خۆیان‬ ‫به‌خاوه‌ن به‌ش ده‌زانن ك ‌ه تائێستاش‬ ‫گه‌لێك پۆستییان به‌ده‌ستهیناوه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬سیكۆالریزم وه‌ك ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ك ‌ه هه‌ی ‌ه توانیویه‌ت ‌ی بب ‌ێ به‌شوناس ‌ی‬ ‫حیزب ‌ی ك���وردی‌؟ ده‌ت��وان��ی��ن بڵێین‬ ‫له‌هه‌رێم ‌ی كوردستاندا سیكۆالریزم‬ ‫مانیفێست ‌ی خۆ ‌ی كردو‌ه له‌رێگ ‌ه ‌ی ئه‌م‬ ‫حیزب ‌ه كوردیانه‌وه‌؟‬ ‫به‌یان عه‌زیزی‌‪ :‬ناكرێ به‌وشه‌یه‌كی‬ ‫ساد‌ه وه‌ك به‌ڵێ یان نا وه‌اڵم بدرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ك� ‌ه ك��ام حیزب مانیفێستی‬ ‫سیكۆالریزم په‌یڕه‌و ده‌كات‌و كامه‌یان‬ ‫نا‪ ،‬قسه‌كردن له‌سه‌ر بابه‌تێكی گۆڕاو‌ه‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌وه‌ی ژیانی مۆدێرنی ئه‌مڕۆ‬ ‫ژیانێك ‌ه به‌پێی ق��ازان��ج (‪)Profit‬‬ ‫ب��ه‌ڕێ��وه‌ده‌چ��ێ��ت نه‌الیه‌نگرییه‌كی‬ ‫چ�ه‌ق��ب�ه‌س��ت��وو ل �ه‌ه �ه‌ن��دێ دروشمی‬ ‫دیاریكراوی حیزبێك‪ ،‬له‌هه‌ڵسه‌نگاندنێكی‬ ‫گشتیدا ده‌بیندرێ حیزبێك له‌سه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫هه‌تا مانه‌وه‌ی ئێستای چه‌ندین قۆناغی‬ ‫بڕیوه‌و ب ‌ه پێی یاسای گشتی (كه‌مترین‬

‫خه‌سارو زۆرترین قازانج) كاریكردوو‌ه ك ‌ه‬ ‫ره‌وشتێكی لۆژیكه‌‪ ،‬بریجار ره‌چاوكردنی‬ ‫پره‌نسیپه‌كانی سیكۆالریزم‌و بریجاریش‬ ‫الدان له‌وان ‌ه به‌پێی بارودۆخ وایكردو‌ه‬ ‫الی ئێم ‌ه ئه‌م بابه‌ت ‌ه بابه‌تێكی چه‌ند‬ ‫الی � ‌هن‌و سه‌یال بێت‪ ،‬پێناسه‌ی زۆرو‬ ‫به‌جێ له‌حیزب كراوه‌‪ .‬له‌ساده‌ترینییدا‬ ‫ب �ه‌وت �ه‌ی م��اك��س ڤیبێر ح��ی��زب ئه‌و‬ ‫ناوه‌ند‌ه كراوه‌ی ‌ه كه‌سه‌كان به‌ئازادییه‌و‌ه‬ ‫دێن ‌ه ناوییه‌وه‌و گرنگترین مه‌به‌ستی‬ ‫هه‌رحیزبێك ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه ك ‌ه ده‌سه‌اڵتی‬ ‫هه‌بێت به‌سه‌رخه‌ڵك‪ ،‬حیزب‌و كه‌سه‌كانی‬ ‫تردا‪ ،‬كه‌وات ‌ه له‌هه‌ر حیزبێكدا ده‌كرێ‬ ‫كه‌سه‌كان به‌هه‌موو جۆر‌ه ئیمان یان‬ ‫باوه‌ڕێكه‌و‌ه ئه‌ندام بن‪ ،‬به‌اڵم هه‌ندێ‬ ‫له‌حیزبه‌كان هه‌ر له‌سه‌ره‌تاو‌ه باوه‌ڕی‬ ‫ئه‌ندامه‌كانی خۆیان ده‌ستنیشانده‌ك ‌هن‌و‬ ‫ب ‌ه ئیدئۆلۆرییه‌كی تایبه‌ته‌و‌ه كارده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫حیزبه‌كان تا راده‌یه‌كی زۆر په‌یوه‌ندییان‬ ‫ب ‌ه به‌ستینه‌و‌ه هه‌ی ‌ه واتا (‪Context‬‬ ‫‪ )Dependent‬ن‪ ،‬به‌سه‌رنجدان به‌ویستی‬ ‫خه‌ڵك له‌هه‌رسات‌و شوێنێكدا پڕۆگرامی‬ ‫خۆیان دیاریده‌كه‌ن نه‌ك ئه‌وه‌ی ته‌نیا‬ ‫یه‌ك پالن بۆ ره‌وتی گشتی كۆمه‌ڵگایه‌ك‬ ‫دابنێن‌و دیزانی ئه‌ندێشه‌ی جه‌ماوه‌ر‬ ‫بكه‌ن‪ .‬له‌هه‌رحیزبێكدا بای ‌هخ‌و نۆرمه‌كان‬ ‫(‪ )Normative Justification‬هێزێكی‬ ‫تایبه‌ت په‌یدا ده‌ك ‌هن‌و ئه‌ندامانی حیزب‬ ‫به‌پێی ئه‌و بنه‌مایان ‌ه ره‌فتارده‌ك ‌هن‌و‬ ‫هه‌ندی جاریش به‌رژه‌وه‌ندی كۆمه‌ڵگا‬ ‫زاڵ ده‌بیت به‌سه‌ر هه‌ندێ پره‌نسیپی‬ ‫گشتی حیزبدا‪ ،‬سیكۆالریزم سه‌ربه‌خۆ‬ ‫نیی ‌ه له‌ده‌وڵ ‌هت‌و گرێدراو‌ه به‌فإكته‌رێكی‬ ‫سه‌ره‌كی به‌ناوی شێوازی حكومه‌ت ك ‌ه‬ ‫تا چ راده‌ی �ه‌ك مافی تاكه‌كان ده‌كات‬ ‫ب�ه‌س�ه‌روه‌ر له‌به‌رابه‌ر مافی گرووپ‌و‬ ‫ئایین‌و چینێكی جیاوازدا‪ ،‬حیزبه‌كان‬ ‫له‌هه‌ر واڵتێكدا له‌سه‌رێكه‌و‌ه هه‌م پێوه‌ند‬ ‫ده‌درێنه‌و‌ه به‌ده‌وڵه‌ت ك ‌ه تا چ راده‌یه‌ك‬ ‫ئیزنی بوون‌و چاالكییان پێبدات‪ ،‬هه‌م‬ ‫له‌سه‌رێكی تره‌و‌ه له‌ژێر كاریگه‌ریه‌تی‬ ‫ویسته‌كانی كۆمه‌ڵگادان‪ ،‬له‌شوێنێكی‬ ‫ت����ه‌واو ئ��ای��ی��ن��ی��دا ك�� ‌ه خه‌ڵكه‌كه‌ی‬ ‫به‌ده‌مارگرژییه‌و‌ه الیه‌نگری ئایینن‪،‬‬ ‫حیزبێكی الئیك ك ‌ه ئاواتی ده‌وڵه‌تێكی‬ ‫سیكۆالری هه‌بێت ناتوانێت بۆ ماوه‌یه‌كی‬ ‫زۆر ئه‌كتیڤ بمێنێته‌وه‌‪ .‬پێچه‌وانه‌كه‌شی‬ ‫دروست ‌ه له‌كۆمه‌ڵگایه‌كیشدا ك ‌ه ویستی‬ ‫جه‌ماوه‌ر ژیانێكی مۆدێرن ‌ه به‌ده‌ستكه‌وت‌و‬ ‫پره‌نسیپه‌كانی سیكۆالریزمه‌وه‌‪ ،‬حیزب ‌ه‬ ‫توندڕه‌و‌ه ئایینیه‌كان به‌هه‌ڕه‌شه‌یه‌ك‬ ‫دژ ب �ه‌ئ��ارام��ی �ی‌و سه‌قامگرتوویی‬ ‫ده‌ژم��ێ��ردرێ��ن‪ .‬ژی��ان له‌كۆمه‌ڵگایه‌كی‬ ‫مۆدێرندا هاوبه‌شیكردن ‌ه له‌یارییه‌كی‬ ‫كۆیی‌و سیاسییدا‪ ،‬حیزبه‌كان‪ ،‬ده‌وڵ ‌هت‌و‬ ‫خه‌ڵك به‌شدارانی یارییه‌ك ‌هن‌و یاساكانی‬ ‫یارییش هه‌مان پره‌نسیپ ‌ه گشتیه‌كانه‌‪.‬‬ ‫بریجار یاساكان سیكۆالرن‌و ئیزنی‬ ‫یاریكردن به‌هه‌موو كه‌سێك ده‌درێت‌و‬ ‫بریجاریش یاسایه‌كی دیكه‌ن ك ‌ه ته‌نیا‬ ‫ژمارێكی دیاریكراو ئیزنی هه‌بوونیان‬ ‫له‌و یارییه‌دا پێده‌درێت‪.‬‬

‫ل ‌ه شوێنێكی ته‌واو‬ ‫ئایینیدا ك ‌ه خه‌ڵكه‌كه‌ی‬ ‫ب ‌ه ده‌مارگرژییه‌و‌ه الیه‌نگری‬ ‫ئایینن‪ ،‬حیزبێكی الئیك ك ‌ه‬ ‫ئاواتی ده‌وڵه‌تێكی سیكۆالری‬ ‫هه‌بیت ناتوانیت بۆ ماوه‌یه‌كی‬ ‫زۆر ئه‌كتیڤ بمینیته‌و‌ه‬

‫‪23‬‬

‫ژماره‌ (‪ )16‬چوارشه‌ممه‌‪2010/1/27 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫جۆراوجۆر‬

‫پاشکۆیه‌کی وه‌رزشی رۆژنامه‌ی ده‌ستووره‌‪ ،‬رۆژانی دووشه‌مم ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫ی تێكدان بوونه‌ته‌و ‌ه‬ ‫ی ڤۆدگـا ‪ 145‬ساڵ ‌ه دووچار ‌‬ ‫ته‌مه‌نـ ‌‬

‫ی‬ ‫ی ڤۆدگا رۆژ ‌‬ ‫خواردنه‌وه‌ی‌ رۆح ‌‬ ‫ی رابردوو ته‌مه‌نی‌ بوو‬ ‫‪31‬ی‌ مانگ ‌‬ ‫ب ‌ه ‪ 145‬ساڵ‪ ،‬بۆ یه‌كه‌م جاریش‬ ‫ی‬ ‫ی كانوونی‌ دووه‌می‌ ساڵ ‌‬ ‫ل ‌ه ‪‌ 31‬‬ ‫‪1865‬دا دروستكرا‪.‬‬ ‫ڤۆدگا ك ‌ه سااڵنه‌ هه‌زاران‬ ‫كه‌س له‌و كه‌سان ‌ه ‌ی ده‌یخۆنه‌وه‬ ‫ی روسیا ده‌بن ‌ه قوربانی‌‪،‬‬ ‫‌له‌واڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌خواردنه‌وه‌یــه‌ك ‌‬ ‫نــه‌تــــه‌وه‌یـــــی‬ ‫داده‌نرێت‌و جگ ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌كاته‌كانـــــ ‌‬

‫ی‬ ‫خۆشــی‌‌و ناخۆشــ ‌‬ ‫دانیشتوانـی‌ ئه‌و واڵت ‌ه‬ ‫بـــۆ گه‌رمبوونــــه‌وه‌‌و‬ ‫تـــه‌داوی‌ كـــردنیـــش‬ ‫به‌كــــــاریده‌هێنن‪.‬‬ ‫بۆ یه‌كه‌مجار ڤۆدگا‬ ‫ی‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫زانایـــه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫كیمـــیا ك ‌ه ناو ‌‬ ‫دیمیتر ‌ی مێندێلیێڤ‬ ‫ی‬ ‫بـــوو‪ ،‬له‌نامـــه‌ ‌‬ ‫دكتۆراكه‌یدا باسی‬ ‫‌ له‌ڤۆدگا كردو رێژ‌ه ‌ی‬ ‫كهولی‌ ناویشی‌ ب ‌ه‬ ‫له‌سه‌دا ‪ 38‬دیاریكرد‬ ‫ك ‌ه دواتر به‌رزكرایه‌و‌ه‬ ‫بـــۆ له‌ســه‌دا ‪.40‬‬

‫ه����ه‌وڵ���� ‌ه‬ ‫سه‌ره‌ڕای‬ ‫ب�������ه‌رده‌وام�������ه‌ك�������ان‬ ‫ب��ۆ پ��اراس��ت��ن��ی��ان‪ ،‬ب����ه‌اڵم هێشتا‬ ‫بزوێنـــه‌ره‌كانی گه‌ڕان‌و به‌دواداچوون‬ ‫ی‬ ‫ی ئینته‌رنێت دووچ���ار ‌‬ ‫له‌نێو ت��ۆڕ ‌‬ ‫تێكدان‌و یاریپێكردن ده‌بنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌موو توێژه‌ره‌وه‌كانی گه‌ڕان‌و‬ ‫ئاسایشی ب��زوێ��ن �ه‌ره‌ك��ان ه���اوڕان‬ ‫ل���ه‌س���ه‌رئ���ه‌وه‌ی ب��ه‌ه��ۆی خێرایی‬ ‫ب�ڵاب��وون�ه‌وه‌ی رووداو و هه‌واڵه‌كان‬ ‫ی ئینته‌رنێت‪ ،‬بزوێنه‌ره‌كانی‬ ‫له‌نێو تۆڕ ‌‬ ‫گه‌ڕانـــ ‌ی (گووگـڵ)‌و (مایكرۆسۆفت‬ ‫بینگ)‌و (ی��اه��وو س��ێ��رچ) بواریان‬ ‫ره‌خ��س��ان��دوو‌ه ب��ۆ تاوانباره‌كانی‬ ‫یاریكردن به‌تۆڕه‌كانـــــی ئینته‌رنێت‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت دوایئه‌وه‌ی بزوێنه‌ری گووگڵ‬ ‫مایكرۆسۆفـــــت‌و‬ ‫به‌كارهێنه‌رانی‬ ‫ی��اه��ووی سه‌رپشككرد ل���ه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫بابه‌ته‌كــــــان ‌ی خۆیان بخه‌ن ‌ه ناو سایت ‌ی‬ ‫به‌ناوبانگـــــ ‌ی (تویته‌ر)ه‌وه‌‪.‬‬

‫ب����ه‌گ����وێ����ره‌ی‬ ‫ت��وێ��ژی��ن�ه‌وه‌ك��ان (‪)%88‬‬ ‫ی‬ ‫ی جاڵجاڵۆكه‌ی ‌‬ ‫ی تۆڕ ‌‬ ‫ی ئیمه‌یله‌كان ‌‬ ‫ی تێكده‌ره‌و‌ه ره‌وان ‌ه‬ ‫له‌الیه‌ن كه‌سان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كرێت‌و ژم��اره‌ی ئه‌و ماڵپه‌ڕان ‌ه ‌‬ ‫ی تێكدان‌و‬ ‫له‌ساڵی ‪ 2009‬دووچ���ار ‌‬ ‫ی ناوه‌ڕۆكه‌كانیان بوونه‌ته‌و‌ه‬ ‫شێواندن ‌‬ ‫رۆژان� ‌ه گه‌یشتووه‌ت ‌ه ‪ 2465‬ماڵپه‌ڕ‪،‬‬ ‫ئه‌م ‌ه له‌كاتێكدا له‌ساڵی ‪2008‬دا ‪2290‬‬ ‫ماڵپه‌ڕ بووه‌‪.‬‬ ‫ئاماژه‌شیان بۆ ئ��ه‌وه‌ك��ردوو‌ه ك ‌ه‬ ‫زه‌ره‌رم�ه‌ن��دی سه‌ره‌كی له‌و پرۆسه‌یه‌دا‬ ‫م��ای��ك��رۆس��ۆف�ت‌و ی��اه��وون‌و ب����ه‌رده‌وام‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردنی ئ �ه‌و كیشه‌یه‌دان‌و‬ ‫ده‌ی��ان �ه‌وێ��ت باشترین خزمه‌تگوزاری‬ ‫پێشكه‌ش ب ‌ه به‌كارهێنه‌رانیان بك ‌هن‌و‬ ‫ل �ه‌ك��ات��ی ب �ه‌ك��اره��ێ��ن��ان��ی ن���اوه‌ڕۆك���ی‬ ‫بزوێنه‌ره‌كانیان كه‌مترین زیان به‌پێگه‌و‬ ‫هۆكاره‌كان ‌ی په‌یوه‌ندیكردن بگات‌و ئیمه‌یل‌و‬ ‫نام ‌ه ئه‌له‌كترۆنیه‌كانیان پارێزراو بێت‪.‬‬

‫حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم ‌ی كوردستان‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ی داد‬ ‫فه‌رمانگ ‌ه ‌ی دادنووس ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫(به‌ئاگادار ‌ی باڵوكردنه‌وه‌)‬ ‫تۆماركردن ‌ی ئامێره‌كان‪ :‬كارگ ‌ه ‌ی چ��اوان بۆ پاككردنه‌و‌ه ‌ی رادێته‌ر ‌ی‬ ‫ئۆتۆمبێل له‌ناوچ ‌ه ‌ی پیشه‌سازیدا‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌ی داواكار ‌ی له‌الیه‌ن به‌ڕێز (سه‌ركه‌وت عبدالكریم احمد) له‌ڕۆژ ‌ی‬ ‫‪ 2010/1/13‬ك ‌ه تیایدا داوایكردوو‌ه ئه‌م ئامێران ‌ه ‌ی خواره‌و‌ه به‌ناویانه‌و‌ه بۆ‬ ‫تۆماربكه‌ین جا هه‌ركه‌س په‌یوه‌ند ‌ی هه‌ی ‌ه پێیانه‌و‌ه بابێته‌المان‌و به‌ڵگه‌نام ‌ه ‌ی‬ ‫ره‌سم ‌ی بهێنێت تاماو‌ه ‌ی (‪ )15‬رۆژ له‌باڵوكردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌م ئاگادارییه‌و‌ه‬ ‫له‌ڕۆژنامه‌دا تاكو كاره‌ك ‌ه رابگرین‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ئێم ‌ه ناچارده‌بین ك ‌ه ئه‌و‬ ‫ئامێران ‌ه تۆماربكه‌ین به‌ناویه‌و‌ه به‌گوێر‌ه ‌ی (یاسا ‌ی تۆماركردن ‌ی ئامێره‌كان)‬ ‫ژمار‌ه (‪ )25‬ساڵی (‪ )1952‬و بڕوانام ‌ه ‌ی تۆماركردن ‌ی ده‌درێتێ‌‪.‬‬ ‫دادنووس ‌ی سلێمانی‌‪ /‬شۆخان عباس عوسمان‬ ‫ئامێره‌كان‪:‬‬ ‫‪-1‬ئامێر ‌ی پاككردنه‌وه‌و شۆردن ‌ی رادێته‌ر ‌ی ئۆتۆمبێل ‌ی بچوك دروستكراو ‌ی‬ ‫ئه‌ڵمان ‌ی ژمار‌ه ‪ 001288/‬تایپ‪ 11-1-5/‬كاره‌بایی‌‪.‬‬ ‫‪-2‬ئامێر ‌ی پاككردنه‌وه‌و شۆردن ‌ی رادێته‌ر ‌ی ئۆتۆمبێل ‌ی گه‌وره‌و بچوك‬ ‫دروستكراو ‌ی ئه‌ڵمان ‌ی ژمار‌ه ‪ 001287/‬تایپ ‪ 11-1-5 /‬كاره‌بایی‌‪.‬‬ ‫‪-3‬ئامێر ‌ی شۆردن ‌ی رادێته‌ر دروستكراو ‌ی ئه‌ڵمان ‌ی ژماره‌‪ 25045/‬كاره‌بایی‌‪.‬‬ ‫‪-4‬ئامێر ‌ی كۆمپرێسه‌ر ‌ی هه‌وا دروستكراو ‌ی عێراق ‌ی (‪ 200‬لیتر) (‪ 8‬بار)‬ ‫ب ‌ێ ژماره‌‪.‬‬

‫وه‌زاره‌ت ‌ی ناوخۆ‬ ‫پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫كارگێڕ ‌ی خۆجێیه‌تی‌‪ /‬به‌ڕێوه‌به‌رێت ‌ی پالن‌و به‌دواداچوون‬ ‫‪189-R1‬‬ ‫ی ئاشكرا ‬ ‫بانگه‌واز ‌‬ ‫پڕۆژه‌‪ :‬دروستكردن ‌ی دوو تانك ‌ی (‪300‬م‪ )3‬له‌گه‌ڕه‌ك ‌ی شێخ محێدین‌و شه‌كره‌ك ‌ه له‌سلێمانی‌‪.‬‬ ‫*پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی ئاگادار ‌ی سه‌رجه‌م به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان ده‌كات ك ‌ه ته‌نده‌ر ‌ی پ��ڕۆژ‌ه ‌ی ناوبراو هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫جێبه‌جێكردن سه‌ردان ‌ی‬ ‫فه‌رمانگه‌كه‌مان (كارگێڕی‌‌و خۆجێیه‌ت ‌ی ) له‌ته‌الر ‌ی جه‌مال ‌ی حاج ‌ی عه‌ل ‌ی نهۆم ‌ی ‪ 1‬له‌سه‌ر شه‌قام ‌ی سه‌ره‌ك ‌ی سالم بكات‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر‪.‬‬ ‫*وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر له‌ڕۆژی‌(‪ )2010/02/01‬ده‌ستپێده‌كات تا رۆژ ‌ی (‪ )2010/02/04‬كاتژمێر(‪‌ )9‬ی سه‌رله‌به‌یان ‌ی تا (‪‌ )12‬ی نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژ ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )9‬ی سه‌رله‌به‌یان ‌ی تا (‪‌ )10‬ی نیوه‌ڕۆ بۆ كارگێڕ ‌ی‬ ‫خۆجێیه‌ت ‌ی‬ ‫*ڕۆژ ‌ی كردنه‌وه‌و ئاشكراكردن ‌ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )11‬ی پێش نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫مه‌رجه‌كان ‌ی به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویست ‌ه ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌ه ‌ی ك ‌ه به‌شدار ‌ی ده‌كه‌ن پل ‌ه ‌ی پۆلین كردنیان ( ‪ 1‬تا ‪ )7‬بێت‪،‬پێناس ‌ه ‌ی (یه‌كێت ‌ی‬ ‫به‌ڵێنده‌ران ‌ی كوردستان‌و وه‌زاره‌ت ‌ی پالندانان ‌ی هه‌ولێر) یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئه‌وبه‌ڵێنده‌رو كۆمپانیای ‌ه ‌ی ك ‌ه له‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی هه‌رێمن پێویست ‌ه پشتگیر ‌ی تۆماركردن ‌ی پێبێت لالیه‌ن (به‌ڕێوبه‌ر ‌ی گشت ‌ی‬ ‫بازرگانییه‌وه‌)‬ ‫‪-3‬هیچ ته‌نده‌رێك دوا ‌ی كات ‌ی دیاریكراو وه‌رناگیرێت‌و سندوق ‌ی ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕ ‌ی ته‌ئمینات به‌پێ ‌ی یاساو رێنما ییه‌كان ده‌بێت‪ ،‬به‌بڕ ‌ی پار‌ه ‌ی دیاریكراو به‌چه‌كێك ‌ی په‌سه‌ندكراو (مصدق) یان (خطاب ضمان)‬ ‫به‌بڕ ‌ی (‪ )11.000.000‬یانز‌ه ملیۆن دینار وه‌رده‌گیرێت بۆ (‪ )30‬رۆژ ك ‌ه ده‌بێت له‌كات ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر ئاماده‌بێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیا به‌شداربووه‌كان ئاماد‌ه ‌ی پڕۆس ‌ه ‌ی كردنه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر بن یان نوێنه‌رێك دیاریبكه‌ن بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌ست ‌ه به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ته‌نده‌ره‌كانیان ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-6‬ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌ه ‌ی ك ‌ه به‌شداریده‌كه‌ن له‌بانگهێشته‌كه‌دا پێویست ‌ه ئه‌ستۆپاك ‌ی باج ‌ی ده‌رامه‌تیان پێبدرێت بۆ‬ ‫ساڵ ‌ی نوێ‌‌و پێناسه‌یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر (‪ )15000‬پانز‌ه هه‌زار دینار ك ‌ه ناگه‌ڕێته‌و‌ه بۆ خاوه‌نه‌ك ‌هی‌‪ ،‬كرێ ‌ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌م‬ ‫ئاگاداری ‌ه ده‌كه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆ ‌ی ئه‌وكه‌س ‌ه ‌ی ك ‌ه ته‌نده‌ره‌ك ‌ه ‌ی بۆ ده‌ر ده‌چێت ‪.‬‬ ‫‪ -8‬ئه‌وكه‌ره‌ستان ‌ه ‌ی كه‌پشكنین ‌ی هه‌ی ‌ه پێویست ‌ه بۆ ‌ی ئه‌نجامبدرێت به‌ئامه‌ده‌بوون ‌ی الیه‌ن ‌ی په‌یوه‌ندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬به‌ڵێنده‌ر لیست ‌ی ئه‌و كاران ‌ه ‌ی ك ‌ه ئه‌نجام ‌ی داو‌ه پێشكه‌ش ‌ی بكات له‌گه‌ڵ پشتگیر ‌ی الیه‌ن ‌ی سودمه‌ند له‌گه‌ڵ به‌رنام ‌ه ‌ی‬ ‫كار ‌ی به‌پێ ‌ی ماوه‌ك ‌ه ‌ی (جدول تقدیم العمل) له‌كات ‌ی نه‌بون ‌ی مه‌رجه‌كاندا ته‌نده‌ر ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنه‌ر ‌ی كۆمپانیا ده‌بێت نوسراو ‌ی فه‌رم ‌ی نوێنه‌رایه‌ت ‌ی پێبێت ‪.‬‬ ‫‪-11‬به‌ڵێنده‌ر ماف ‌ی به‌شداربوون ‌ی نابێ له‌كات ‌ی نه‌بوون ‌ی مه‌رجه‌كاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان نرخ ‌ی یه‌ك ‌ه ‌ی ده‌رخسته‌ك ‌ه جگ ‌ه له‌ژمار‌ه به‌نوسینیش بنوسێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ته‌نده‌ره‌ك ‌ه ‌ی ناكرێته‌و‌ه ‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‪ /‬پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫ ‬

‫وه‌زاره‌ت ‌ی ناوخۆ‬ ‫پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫كارگێڕ ‌ی خۆجێیه‌تی‌‪ /‬به‌رێوه‌به‌رێت ‌ی پالن‌و به‌دواداچوون‬ ‫‪188-R4‬‬ ‫ی ئاشكرا ‬ ‫بانگه‌واز ‌‬ ‫پڕۆژه‌‪ :‬دروستكردن ‌ی سیاج بۆ یاریگای ئاوكورت ‌ه له‌ماوه‌ت‪.‬‬ ‫*پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی ئاگادار ‌ی سه‌رجه‌م به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان ده‌كات ك ‌ه ته‌نده‌ر ‌ی پڕۆژ‌ه ‌ی ناوبراو هه‌ی ‌ه بۆ جێبه‌جێكردن‬ ‫سه‌ردان ‌ی‬ ‫فه‌رمانگه‌كه‌مان (كارگێڕی‌‌و خۆجێیه‌ت ‌ی ) له‌ته‌الر ‌ی جه‌مال ‌ی حاج ‌ی عه‌ل ‌ی نهۆم ‌ی ‪ 1‬له‌سه‌ر شه‌قام ‌ی سه‌ره‌ك ‌ی سالم بكات‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر‪.‬‬ ‫*وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر له‌ڕۆژی‌(‪ )2010/02/01‬ده‌ستپێده‌كات تا رۆژ ‌ی (‪ )2010/02/04‬كاتژمێر(‪‌ )9‬ی سه‌رله‌به‌یان ‌ی تا(‪‌ )12‬ی نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژ ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌ی (‪)2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )9‬ی سه‌رله‌به‌یان ‌ی تا(‪‌ )10‬ی نیوه‌ڕۆ بۆكارگێڕ ‌ی خۆجێیه‌ت ‌ی‬ ‫*رۆژ ‌ی كردنه‌وه‌و ئاشكراكردن ‌ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )11‬ی پێش نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫مه‌رجه‌كان ‌ی به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویست ‌ه ئه‌و كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌ه ‌ی ك ‌ه به‌شدار ‌ی ده‌كه‌ن پل ‌ه ‌ی پۆلین كردنیان ( ‪ 1‬تا ‪ )10‬بێت‪ ،‬پێناس ‌ه ‌ی (یه‌كێت ‌ی‬ ‫به‌ڵێنده‌ران ‌ی كوردستان‌و وه‌زاره‌ت ‌ی پالندانان ‌ی هه‌ولێر) یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئه‌وبه‌ڵێنده‌رو كۆمپانیای ‌ه ‌ی ك ‌ه له‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی هه‌رێمن پێویست ‌ه پشتگیر ‌ی تۆماركردن ‌ی پێبێت له‌الیه‌ن (به‌ڕێوبه‌ر ‌ی گشت ‌ی‬ ‫بازرگانییه‌وه‌)‬ ‫‪-3‬هیچ ته‌نده‌رێك دوا ‌ی كات ‌ی دیاریكراو وه‌رناگیرێت‌و سندوق ‌ی ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫ی په‌سه‌ندكراو (مصدق) یان (خطاب‬ ‫‪-4‬بڕ ‌ی ته‌ئمینات به‌پێ ‌ی یاساو رێنما ییه‌كان ده‌بێت‪ ،‬به‌بڕ ‌ی پار‌ه ‌ی دیاریكراو به‌چه‌كێك ‌‬ ‫ضمان) به‌بڕ ‌ی (‪ )1.500.000‬یه‌ك ملێون‌و پێنچ سه‌د هه‌زار دینار وه‌رده‌گیرێت بۆ (‪ )30‬رۆژ ك ‌ه ده‌بێت له‌كات ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ته‌نده‌ر ئاماده‌بێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیا به‌شداربووه‌كان ئاماد‌ه ‌ی پڕۆس ‌ه ‌ی كردنه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر بن یان نوێنه‌رێك دیاریبكه‌ن بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌ست ‌ه به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ته‌نده‌ره‌كانیان ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-6‬ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌ه ‌ی كه‌به‌شدار ‌ی ده‌كه‌ن له‌بانگهێشته‌كه‌دا پێویست ‌ه ئه‌ستۆپاك ‌ی باج ‌ی ده‌رامه‌تیان پێبدرێت بۆ ساڵ ‌ی‬ ‫نوێ‌‌و پێناسه‌یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر(‪ )8.000‬هه‌شت هه‌زار دینار ك ‌ه ناگه‌ڕێته‌و‌ه بۆ خاوه‌نه‌ك ‌هی‌‪ ،‬كرێ ‌ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌م ئاگاداری ‌ه‬ ‫ده‌كه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆ ‌ی ئه‌وكه‌س ‌ه ‌ی ك ‌ه ته‌نده‌ره‌ك ‌ه ‌ی بۆ ده‌رده‌چێت ‪.‬‬ ‫‪ -8‬ئه‌وكه‌ره‌ستان ‌ه ‌ی كه‌پشكنین ‌ی هه‌ی ‌ه پێویست ‌ه بۆ ‌ی ئه‌نجامبدرێت به‌ئامه‌ده‌بوون ‌ی الیه‌ن ‌ی په‌یوه‌ندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬به‌ڵێنده‌ر لیست ‌ی ئه‌وكاران ‌ه ‌ی كه‌ئه‌نجام ‌ی داو‌ه پێشكه‌ش ‌ی بكات له‌گه‌ڵ پشتگیر ‌ی الیه‌ن ‌ی سودمه‌ند له‌گه‌ڵ به‌رنام ‌ه ‌ی كار ‌ی‬ ‫به‌پێ ‌ی ماوه‌ك ‌ه ‌ی (جدول تقدیم العمل) له‌كات ‌ی نه‌بون ‌ی مه‌رجه‌كاندا ته‌نده‌ر ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنه‌ر ‌ی كۆمپانیا ده‌بێت نوسراو ‌ی فه‌رم ‌ی نوێنه‌رایه‌ت ‌ی پێبێت ‪.‬‬ ‫‪-11‬به‌ڵێنده‌ر ماف ‌ی به‌شداربوون ‌ی نابێ له‌كات ‌ی نه‌بوون ‌ی مه‌رجه‌كاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان نرخ ‌ی یه‌ك ‌ه ‌ی ده‌رخسته‌ك ‌ه جگ ‌ه له‌ژمار‌ه به‌نوسینیش بنوسێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ته‌نده‌ره‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫ناكرێته‌و‌ه ‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‪ /‬پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫ ‬

‫وه‌زاره‌ت ‌ی ناوخۆ‬ ‫پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫كارگێڕ ‌ی خۆجێیه‌تی‌‪ /‬به‌رێو‌ه به‌رێت ‌ی پالن‌و به‌دواداچوون‬ ‫‪86-R4‬‬ ‫ی ئاشكرا ‬ ‫بانگه‌واز ‌‬ ‫پڕۆژه‌‪ :‬پاككردنه‌و‌ه ‌ی كارێزه‌كان ‌ی كه‌نارو ‌ێ (دووباره‌‪.)1‬‬ ‫*پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی ئاگادار ‌ی سه‌رجه‌م به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان ده‌كات ك ‌ه ته‌نده‌ر ‌ی پ��ڕۆژ‌ه ‌ی ناوبراو هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫جێبه‌جێكردن سه‌ردان ‌ی‬ ‫فه‌رمانگه‌كه‌مان (كارگێڕی‌‌و خۆجێیه‌ت ‌ی ) له‌ته‌الر ‌ی جه‌مال ‌ی حاج ‌ی عه‌ل ‌ی نهۆم ‌ی ‪ 1‬له‌سه‌ر شه‌قام ‌ی سه‌ره‌ك ‌ی سالم بكات‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر‪.‬‬ ‫*وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر له‌ڕۆژی‌(‪ )2010/02/01‬ده‌سپێده‌كات تا رۆژ ‌ی (‪ )2010/02/04‬كاتژمێر(‪‌ )9‬ی سه‌رله‌به‌یان ‌ی تا (‪‌ )12‬ی نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژ ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌ی (‪)2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )9‬ی سه‌رله‌به‌یان ‌ی ت��ا(‪‌ )10‬ی نیوه‌ڕۆ بۆكارگێڕ ‌ی‬ ‫خۆجێیه‌تی‌‪.‬‬ ‫*رۆژ ‌ی كردنه‌وه‌و ئاشكراكردن ‌ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )11‬ی پێش نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫مه‌رجه‌كان ‌ی به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویست ‌ه ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌ه ‌ی ك ‌ه به‌شدار ‌ی ده‌كه‌ن پل ‌ه ‌ی پۆلین كردنیان ( ‪ 1‬تا ‪ )10‬بێت‪،‬پێناس ‌ه ‌ی (یه‌كێت ‌ی‬ ‫به‌ڵێنده‌ران ‌ی كوردستان‌و وه‌زاره‌ت ‌ی پالندانان ‌ی هه‌ولێر) یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئه‌وبه‌ڵێنده‌رو كۆمپانیای ‌ه ‌ی ك ‌ه له‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی هه‌رێمن پێویست ‌ه پشتگیر ‌ی تۆماركردن ‌ی پێبێت له‌الیه‌ن (به‌ڕێوبه‌ر ‌ی‬ ‫گشت ‌ی بازرگانییه‌وه‌)‬ ‫‪-3‬هیچ ته‌نده‌رێك دوا ‌ی كات ‌ی دیاریكراو وه‌رناگیرێت و سندوق ‌ی ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫ی په‌سه‌ندكراو (مصدق) یان (خطاب‬ ‫‪-4‬بڕ ‌ی ته‌ئمینات به‌پێ ‌ی یاساو رێنما ییه‌كان ده‌بێت‪ ،‬به‌بڕ ‌ی پار‌ه ‌ی دیاریكراو به‌چه‌كێك ‌‬ ‫ضمان) به‌بڕ ‌ی (‪ )2.000.000‬دوو ملێۆن دینار وه‌رده‌گیرێت بۆ (‪ )30‬رۆژ ك ‌ه ده‌بێت له‌كات ‌ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر ئاماده‌بێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیا به‌شدار بووه‌كان ئاماد‌ه ‌ی پڕۆس ‌ه ‌ی كردنه‌و‌ه ‌ی ته‌نده‌ر بن یان نوێنه‌رێك دیاریبكه‌ن بۆ‬ ‫ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ته‌نده‌ره‌كانیان ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-6‬ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌ه ‌ی كه‌به‌شدار ‌ی ده‌كه‌ن له‌بانگهێشته‌كه‌دا پێویست ‌ه ئه‌ستۆپاك ‌ی باج ‌ی ده‌رامه‌تیان پێبدرێت‬ ‫بۆساڵ ‌ی نو ‌ێ‌و پێناسه‌یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وه‌رگرتن ‌ی ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر (‪ )8.000‬هه‌شت هه‌زار دینار ك ‌ه ناگه‌ڕێته‌و‌ه بۆخاوه‌نه‌ك ‌ه ‌ی كرێ ‌ی باڵوكردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌م‬ ‫ئاگاداری ‌ه ده‌كه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆ ‌ی ئه‌و كه‌س ‌ه ‌ی ك ‌ه ته‌نده‌ره‌ك ‌ه ‌ی بۆ ده‌ر ده‌چێت ‪.‬‬ ‫‪ -8‬ئه‌وكه‌ره‌ستان ‌ه ‌ی كه‌پشكنین ‌ی هه‌ی ‌ه پێویست ‌ه بۆ ‌ی ئه‌نجامبدرێت به‌ئامه‌ده‌بوون ‌ی الیه‌ن ‌ی په‌یوه‌ندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬به‌ڵێنده‌ر لیست ‌ی ئه‌وكاران ‌ه ‌ی كه‌ئه‌نجام ‌ی داو‌ه پێشكه‌ش ‌ی بكات له‌گه‌ڵ پشتگیر ‌ی الیه‌ن ‌ی سودمه‌ند له‌گه‌ڵ به‌رنام ‌ه ‌ی‬ ‫كار ‌ی به‌پێ ‌ی ماوه‌ك ‌ه ‌ی (جدول تقدیم العمل) له‌كات ‌ی نه‌بوون ‌ی مه‌رجه‌كاندا ته‌نده‌ر ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنه‌ر ‌ی كۆمپانیا ده‌بێت نوسراو ‌ی فه‌رم ‌ی نوێنه‌رایه‌ت ‌ی پ ‌ێ بێت ‪.‬‬ ‫‪-11‬به‌ڵێنده‌ر ماف ‌ی به‌شداربوون ‌ی نابێ له‌كات ‌ی نه‌بوون ‌ی مه‌رجه‌كاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان نرخ ‌ی یه‌ك ‌ه ‌ی ده‌رخسته‌ك ‌ه جگ ‌ه له‌ژمار‌ه به‌نوسینیش بنوسێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ته‌نده‌ره‌ك ‌ه ‌ی ناكرێته‌و‌ه ‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‪ /‬پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫ ‬

‫ی ناوخۆ‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫پارێزگا ‌‬ ‫ی خۆجێیه‌تی‌‪ /‬به‌رێوه‌ به‌رێتی‌ پالن‌و به‌دواداچوون‬ ‫كارگێڕ ‌‬

‫وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫پارێزگای‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆجێیه‌تی‌‪ /‬به‌رێوه‌ به‌رێتی‌ پالن‌و به‌دواداچوون‬ ‫كارگێڕ ‌‬

‫وه‌زاره‌تی‌ ناوخۆ‬ ‫پارێزگای‌ سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆجێیه‌تی‌‪ /‬به‌رێوه‌ به‌رێتی‌ پالن‌و به‌دواداچوون‬ ‫كارگێڕ ‌‬

‫‪187-R5‬‬ ‫ی ئاشكرا ‬ ‫بانگه‌واز ‌‬ ‫ی قه‌مچوغه‌ له‌دوكان‪.‬‬ ‫ی (‪ )E‬له‌گه‌ڵ بینای ستاف له‌گوند ‌‬ ‫ی جۆر ‌‬ ‫ی ته‌ندروست ‌‬ ‫ی بنكه‌ ‌‬ ‫پڕۆژه‌‪ :‬دروستكردن ‌‬ ‫ی ناوبراو هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫ی پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی ئاگاداری‌ سه‌رجه‌م به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان ده‌كات ك ‌ه ته‌نده‌ر ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫*پارێزگا ‌‬ ‫جێبه‌جێكردن سه‌ردانی‌‬ ‫ی ‪ 1‬له‌سه‌ر شه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌ سالم‬ ‫ی ) له‌ته‌الری‌ جه‌مالی‌ حاجی‌ عه‌لی‌ نهۆم ‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كه‌مان (كارگێڕی‌‌و خۆجێیه‌ت ‌‬ ‫بكات به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رله‌به‌یان ‌‬ ‫ی (‪ )2010/02/03‬كاتژمێر (‪‌ )9‬‬ ‫ی (‪ ) 2010/01/28‬ده‌ستپێده‌كات تا رۆژ ‌‬ ‫ی ته‌نده‌ر له‌ڕۆژ ‌‬ ‫*وه‌رگرتن ‌‬ ‫تا (‪ )12‬نیوه‌رۆ‬ ‫ی‬ ‫ی نیوه‌ڕۆ بۆكارگێڕ ‌‬ ‫ی سه‌رله‌به‌یانی‌ تا(‪‌ )10‬‬ ‫ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )9‬‬ ‫ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌‬ ‫*دواڕۆژی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫خۆجێیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪ )11‬ی‌ پێش نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫ی ته‌نده‌ر رۆژ ‌‬ ‫*رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردن ‌‬ ‫ی كردن‪:‬‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شدار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (یه‌كێت ‌‬ ‫ی پۆلین كردنیان ( ‪ 1‬تا ‪ )8‬بێت‪ ،‬پێناسه‌ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن پل ‌ه ‌‬ ‫ی كه‌به‌شدار ‌‬ ‫‪-1‬پێویست ‌ه ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌رانه‌ ‌‬ ‫ی كوردستان‌و وه‌زاره‌تی‌ پالندانانی‌ هه‌ولێر) یان پێبێت‪.‬‬ ‫به‌ڵێنده‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێبێت له‌الیه‌ن (به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫ی تۆماركردن ‌‬ ‫ی هه‌رێمن پێویست ‌ه پشتگیر ‌‬ ‫ی ك ‌ه له‌ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫‪-2‬ئه‌وبه‌ڵێنده‌رو كۆمپانیایه‌ ‌‬ ‫ی بازرگانییه‌وه‌)‪.‬‬ ‫گشت ‌‬ ‫ی دیاریكراو وه‌رناگیرێت‌و سندوقی‌ ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ ته‌نده‌رێك دوای‌ كات ‌‬ ‫ی په‌سه‌ند كراو (مصدق) یان‬ ‫ی دیاریكراو به‌چه‌كێك ‌‬ ‫ی یاساو رێنما ییه‌كان ده‌بێت‪ ،‬به‌بڕی‌ پاره‌ ‌‬ ‫‪-4‬بڕی‌ ته‌ئمینات به‌پێ ‌‬ ‫ی ته‌نده‌ر‬ ‫ی گه‌ڕانه‌وه‌ ‌‬ ‫ی (‪)6.000.000‬شه‌ش ملیۆن دینار وه‌ر ده‌گیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ ك ‌ه ده‌بێت له‌كات ‌‬ ‫(خطاب ضمان) به‌بڕ ‌‬ ‫ئاماده‌بێت ‪.‬‬ ‫ی ته‌نده‌ر بن یان نوێنه‌رێك دیاریبكه‌ن بۆ‬ ‫ی كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی پڕۆسه‌ ‌‬ ‫‪-5‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیا به‌شدار بووه‌كان ئاماده‌ ‌‬ ‫ئه‌و مه‌به‌سته‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ته‌نده‌ره‌كانیان ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌رامه‌تیان پێبدرێت‬ ‫ی باج ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن له‌بانگهێشته‌كه‌دا پێویست ‌ه ئه‌ستۆپاك ‌‬ ‫ی كه‌به‌شدار ‌‬ ‫‪-6‬ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌رانه‌ ‌‬ ‫ێ‌و پێناسه‌یان پێبێت‪.‬‬ ‫ی نو ‌‬ ‫بۆساڵ ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م‬ ‫ی كرێ ‌‬ ‫ی ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر (‪ )15.000‬پانزه‌ هه‌زار دینار كه‌ ناگه‌ڕێته‌و‌ه بۆ خاوه‌نه‌كه‌ ‌‬ ‫‪-7‬وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی بۆ ده‌ر ده‌چێت ‪.‬‬ ‫ی ك ‌ه ته‌نده‌ره‌كه‌ ‌‬ ‫ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌و كه‌سه‌ ‌‬ ‫ی الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار ‪.‬‬ ‫‪ -8‬ئه‌وكه‌ره‌ستانه‌ی‌ كه‌پشكنینی‌ هه‌یه‌ پێویست ‌ه بۆی‌ ئه‌نجامبدرێت به‌ئامه‌ده‌بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی الیه‌نی‌ سودمه‌ند له‌گه‌ڵ به‌رنامه‌ ‌‬ ‫‪-9‬به‌ڵێنده‌ر لیستی‌ ئه‌وكارانه‌ی‌ كه‌ ئه‌نجامیداو‌ه پێشكه‌شی‌ بكات له‌گه‌ڵ پشتگیر ‌‬ ‫ی مه‌رجه‌كاندا ته‌نده‌ر ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ماوه‌كه‌ی‌ (جدول تقدیم العمل) له‌كاتی‌ نه‌بوون ‌‬ ‫كاری‌ به‌پێ ‌‬ ‫ی پێبێت ‪.‬‬ ‫ی فه‌رمی‌ نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫‪-10‬نوێنه‌ری‌ كۆمپانیا ده‌بێت نوسراو ‌‬ ‫ی مه‌رجه‌كاندا‪.‬‬ ‫ی نابێ له‌كاتی‌ نه‌بوون ‌‬ ‫‪-11‬به‌ڵێنده‌ر مافی‌ به‌شداربوون ‌‬ ‫ی ده‌رخسته‌كه‌ جگه‌ له‌ژماره‌ به‌نوسینیش بنوسێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی یه‌كه‌ ‌‬ ‫‪-12‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان نرخ ‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌ك ‌هی‌ ناكرێته‌و‌ه ‪.‬‬

‫‪186-R1‬‬ ‫ی ئاشكرا ‬ ‫بانگه‌واز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قادر بێسه‌ری‌‪+‬ره‌سوڵ‪+‬پیر‌ه مه‌گرون‪+‬مه‌الرسولی دێلێژه‌‪+‬خانه‌قا ‌‬ ‫پڕۆژ‪ :‬نۆژه‌نكردنه‌وه‌ی‌ مزگه‌وته‌كانی‌ (حاج ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌مزی و سه‌الر نوری‌ مه‌عروف‪+‬بالیكه‌ده‌ر ی‌‪+‬وه‌فای‌‪+‬شێخ مارف قه‌ره‌داغی‌‪+‬حاج ‌‬ ‫مه‌والنه‌‪+‬شه‌هیدانی‌ جه‌مال ‌‬ ‫ی‪.‬‬ ‫ی سه‌روو له‌قه‌ره‌داغ) له‌سلێمانی‌‌و ده‌وروو به‌ر ‌‬ ‫ی میران ‌‬ ‫ی خوارو‪+‬بان ‌‬ ‫محمد سالح ئه‌حمه‌د له‌گوندی ئه‌ڵاڵ ‌‬ ‫ی ناوبراو هه‌یه‌ بۆ‬ ‫ی پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی سلێمانی‌ ئاگاداری‌ سه‌رجه‌م به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان ده‌كات كه‌ته‌نده‌ر ‌‬ ‫*پارێزگا ‌‬ ‫ی ‪1‬‬ ‫ی نهۆم ‌‬ ‫ی حاجی‌ عه‌ل ‌‬ ‫ی جه‌مال ‌‬ ‫ی فه‌رمانگه‌كه‌مان (كارگێڕی‌‌و خۆجێیه‌تی‌ ) له‌ته‌الر ‌‬ ‫جێبه‌جێكردن سه‌ردان ‌‬ ‫ی سالم بكات به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ‪.‬‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫له‌سه‌ر شه‌قام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )2010/02/03‬كاتژمێر(‪)9‬ی‌ سه‌رله‌به‌یان ‌‬ ‫*وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر له‌ڕۆژی‌(‪ )2010/01/28‬ده‌ستپێده‌كات تا رۆژ ‌‬ ‫تا (‪)12‬ی‌ نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نیوه‌ڕۆ بۆكارگێڕ ‌‬ ‫ی سه‌رله‌به‌یانی‌ تا (‪‌ )10‬‬ ‫ی (‪)2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )9‬‬ ‫*دواڕۆژی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر رۆژ ‌‬ ‫خۆجێیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪ )11‬ی‌ پێش نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫*رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر رۆژ ‌‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌ن پله‌ی‌ پۆلین كردنیان ( ‪ 1‬تا ‪ )9‬بێت‪ ،‬پێناسه‌ ‌‬ ‫‪-1‬پێویسته‌ ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌هی‌ كه‌به‌شدار ‌‬ ‫ی كوردستان‌و وه‌زاره‌تی‌ پالندانانی‌ هه‌ولێر) یان پێبێت‪.‬‬ ‫(یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێبێت له‌الیه‌ن (به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫ی تۆماركردن ‌‬ ‫‪-2‬ئه‌وبه‌ڵێنده‌رو كۆمپانیای ‌هی‌ ك ‌ه له‌ده‌ره‌و‌هی‌ هه‌رێمن پێویست ‌ه پشتگیر ‌‬ ‫ی بازرگانییه‌وه‌)‬ ‫گشت ‌‬ ‫‪-3‬هیچ ته‌نده‌رێك دوای‌ كاتی‌ دیاریكراو وه‌رناگیرێت و سندوقی‌ ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫ی پاره‌ی‌ دیاریكراو به‌چه‌كێكی‌ په‌سه‌ندكراو (مصدق)‬ ‫ی یاساو رێنما ییه‌كان ده‌بێت‪،‬به‌بڕ ‌‬ ‫‪-4‬بڕی‌ ته‌ئمینات به‌پێ ‌‬ ‫ی‬ ‫یان (خطاب ضمان) به‌بڕی‌ (‪ )5.000.000‬پێنچ ملیۆن دینار وه‌رده‌گیرێت بۆ (‪ )30‬رۆژ ك ‌ه ده‌بێت له‌كات ‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر ئاماده‌بێت‪.‬‬ ‫ی كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر بن یان نوێنه‌رێك دیاریبكه‌ن‬ ‫‪-5‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیا به‌شداربووه‌كان ئاماد‌هی‌ پڕۆسه‌ ‌‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ته‌نده‌ره‌كانیان ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌رامه‌تیان‬ ‫ی ده‌كه‌ن له‌بانگهێشته‌كه‌دا پێویست ‌ه ئه‌ستۆپاكی‌ باج ‌‬ ‫‪-6‬ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌هی‌ كه‌به‌شدار ‌‬ ‫ێ‌و پێناسه‌یان پێبێت‪.‬‬ ‫ی نو ‌‬ ‫پێبدرێت بۆساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كرێ ی‌ باڵوكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر(‪ )15.000‬پانزه‌ هه‌زار دینار كه‌ ناگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌ك ‌ه ‌‬ ‫‪-7‬وه‌رگرتن ‌‬ ‫ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌وكه‌س ‌هی‌ كه‌ ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌ر ده‌چێت ‪.‬‬ ‫‪ -8‬ئه‌وكه‌ره‌ستانه‌ی‌ كه‌پشكنینی‌ هه‌یه‌ پێویست ‌ه بۆی‌ ئه‌نجامبدرێت به‌ئامه‌ده‌بوونی‌ الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار ‪.‬‬ ‫ی سودمه‌ند له‌گه‌ڵ‬ ‫ی الیه‌ن ‌‬ ‫ی بكات له‌گه‌ڵ پشتگیر ‌‬ ‫ی كه ‌ئه‌نجامیداو‌ه پێشكه‌ش ‌‬ ‫‪-9‬به‌ڵێنده‌ر لیستی‌ ئه‌وكارانه‌ ‌‬ ‫ی مه‌رجه‌كاندا ته‌نده‌ر ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی كاری‌ به‌پێی‌ ماوه‌كه‌ی‌ (جدول تقدیم العمل) له‌كاتی‌ نه‌بوون ‌‬ ‫به‌رنامه‌ ‌‬ ‫ی پێبێت ‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنه‌ری‌ كۆمپانیا ده‌بێت نوسراوی‌ فه‌رمی‌ نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی مه‌رجه‌كاندا‪.‬‬ ‫ی نابێ له‌كاتی‌ نه‌بوون ‌‬ ‫‪-11‬به‌ڵێنده‌ر مافی‌ به‌شداربوون ‌‬ ‫ی ده‌رخسته‌كه‌ جگه‌ له‌ژمار‌ه به‌نوسینیش بنوسێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫‪-12‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان نرخی‌ یه‌كه‌ ‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌ك ‌هی‌ ناكرێته‌و‌ه ‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت‬

‫ی ئاشكرا‬ ‫بانگه‌واز ‌‬

‫‪90-R5‬‬

‫ێ ( دووباره‌‪.)2‬‬ ‫ی (رسول حمه‌أغا رسول) له‌قه‌اڵدز ‌‬ ‫ی قووڵ بۆ هاوواڵت ‌‬ ‫ی بیر ‌‬ ‫پڕۆژه‌‪ :‬لێدان ‌‬ ‫ی ناوبراو هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫ی سه‌رجه‌م به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان ده‌كات كه‌ ته‌نده‌ری‌ پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی ئاگادار ‌‬ ‫*پارێزگای‌ سلێمان ‌‬ ‫جێبه‌جێكردن سه‌ردانی‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫ی ‪ 1‬له‌سه‌ر شه‌قام ‌‬ ‫ی نهۆم ‌‬ ‫ی حاجی‌ عه‌ل ‌‬ ‫ی جه‌مال ‌‬ ‫ی ) له‌ته‌الر ‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كه‌مان (كارگێڕی‌‌و خۆجێیه‌ت ‌‬ ‫ی وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر ‪.‬‬ ‫سالم بكات به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪)2010/02/04‬كاتژمێر (‪)9‬ی‌سه‌رله‌به‌یان ‌‬ ‫*وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر له‌ڕۆژی‌(‪ ) 2010/02/01‬ده‌ستپێده‌كات تا ڕۆژ ‌‬ ‫تا (‪ )12‬نیوه‌رۆ‬ ‫ی‬ ‫ی نیوه‌ڕۆ بۆكارگێڕ ‌‬ ‫ی تا (‪‌ )10‬‬ ‫ی سه‌رله‌به‌یان ‌‬ ‫ی (‪)2010/02/14‬كاتژمێر (‪‌ )9‬‬ ‫*دواڕۆژی‌ گه‌ڕانه‌و‌هی‌ ته‌نده‌ر رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆجێیه‌ت ‌‬ ‫ی (‪ )2010/02/14‬كاتژمێر (‪ )11‬ی‌ پێش نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫*رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر رۆژ ‌‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ی پۆلین كردنیان ( ‪ 1‬تا ‪ )10‬بێت‪ ،‬پێناسه‌ ‌‬ ‫‪-1‬پێویسته‌ ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌رانه‌ی‌ ك ‌ه به‌شداری‌ ده‌كه‌ن پله‌ ‌‬ ‫ی كوردستان‌و وه‌زاره‌تی‌ پالندانانی‌ هه‌ولێر) یان پێبێت‪.‬‬ ‫(یه‌كێتی‌ به‌ڵێنده‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێبێت له‌الیه‌ن (به‌ڕێوبه‌ر ‌‬ ‫ی تۆماركردن ‌‬ ‫‪-2‬ئه‌وبه‌ڵێنده‌رو كۆمپانیایه‌ی‌ ك ‌ه له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێمن پێویست ‌ه پشتگیر ‌‬ ‫ی بازرگانییه‌وه‌)‬ ‫گشت ‌‬ ‫ی دیاریكراو وه‌رناگیرێت‌و سندوقی‌ ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫ی كات ‌‬ ‫‪-3‬هیچ ته‌نده‌رێك دوا ‌‬ ‫ی په‌سه‌ند كراو (مصدق)‬ ‫ی دیاریكراو به‌چه‌كێك ‌‬ ‫ی پار‌ه ‌‬ ‫ی یاساو رێنما ییه‌كان ده‌بێت‪ ،‬به‌بڕ ‌‬ ‫ی ته‌ئمینات به‌پێ ‌‬ ‫‪-4‬بڕ ‌‬ ‫ی (‪ )1.500.000‬یه‌ك ملیۆن‌و پێنچ سه‌دهه‌زار دینار وه‌ر ده‌گیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ ك ‌ه ده‌بێت‬ ‫یان (خطاب ضمان) به‌بڕ ‌‬ ‫له‌كاتی‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر ئاماده‌بێت ‪.‬‬ ‫ی كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر بن یان نوێنه‌رێك دیاریبكه‌ن‬ ‫‪-5‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیا به‌شداربووه‌كان ئاماد‌هی‌ پڕۆس ‌ه ‌‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ته‌نده‌ره‌كانیان ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌رامه‌تیان‬ ‫ی باج ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن له‌بانگهێشته‌كه‌دا پێویست ‌ه ئه‌ستۆپاك ‌‬ ‫ی كه‌به‌شدار ‌‬ ‫‪-6‬ئه‌وكۆمپانیاو به‌ڵێنده‌رانه‌ ‌‬ ‫ێ‌و پێناسه‌یان پێبێت‪.‬‬ ‫پێبدرێت بۆ ساڵی‌ نو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫‪-7‬وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر (‪ )8.000‬هه‌شت هه‌زار دینار كه‌ ناگه‌ڕێته‌و‌ه بۆخاوه‌نه‌كه‌ی‌ كرێ ‌‬ ‫ئه‌م ئاگاداریه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌وكه‌سه‌ی‌ كه‌ ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌ر ده‌چێت ‪.‬‬ ‫ی الیه‌نی‌ په‌یوه‌ندیدار ‪.‬‬ ‫ی كه‌پشكنینی‌ هه‌یه‌ پێویست ‌ه بۆی‌ ئه‌نجامبدرێت به‌ئامه‌ده‌بوون ‌‬ ‫‪ -8‬ئه‌وكه‌ره‌ستانه‌ ‌‬ ‫ی سودمه‌ند له‌گه‌ڵ‬ ‫ی الیه‌ن ‌‬ ‫ی بكات له‌گه‌ڵ پشتگیر ‌‬ ‫ی كه‌ئه‌نجامی‌ داو‌ه پێشكه‌ش ‌‬ ‫ی ئه‌وكاران ‌ه ‌‬ ‫‪-9‬به‌ڵێنده‌ر لیست ‌‬ ‫ی مه‌رجه‌كاندا ته‌نده‌ر ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی ماوه‌كه‌ی‌ (جدول تقدیم العمل) له‌كاتی‌ نه‌بوون ‌‬ ‫ی كاری‌ به‌پێ ‌‬ ‫به‌رنامه‌ ‌‬ ‫ی پێبێت ‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنه‌ری‌ كۆمپانیا ده‌بێت نووسراوی‌ فه‌رمی‌ نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی مه‌رجه‌كاندا‪.‬‬ ‫ی نابێ له‌كاتی‌ نه‌بوون ‌‬ ‫‪-11‬به‌ڵێنده‌ر مافی‌ به‌شداربوون ‌‬ ‫ی یه‌كه‌ی‌ ده‌رخسته‌كه‌ جگ ‌ه له‌ژمار‌ه به‌نووسینیش بنووسێت‪،‬‬ ‫‪-12‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌رو كۆمپانیاكان نرخ ‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ ناكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‬ ‫ ‬ ‫ی سلێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫پارێزگا ‌‬

‫عمر احمد امین‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت‬

‫‪ƩƢǯƧƾȇǁƧƽ ƨǻƢƬǧƨǿ ǥơǂǘȈǴȈƫ ńȂLJ ȃƢȈǻƢưǷƚǯ ƨȈȈƬnjǗ ȄLJƢȈLJ ȄǯƨȇƨǷƢǻƿƙǁ‬‬

‫ژماره‌ (‪ )17‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫جۆراوجۆر‬

‫ی‬ ‫له‌میس له‌زنجیره‌یه‌ك ‌‬ ‫نوێدا ده‌رده‌كه‌وێته‌وه‌‬

‫ی تـه‌لـه‌فـزیـۆن نـامـێـنـێـت‬ ‫كـۆنـتـڕۆڵـ ‌‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆن ك ‌ه كه‌سمان‬ ‫كۆنترۆڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاشنا نه‌بین‌و پێویستییه‌ك ‌‬ ‫نیی ‌ه پێ ‌‬ ‫ی ته‌له‌فزیۆن‌و‬ ‫سه‌ره‌كیی ‌ه له‌ته‌ماشاكردن ‌‬ ‫داگ��ی��رس��ان��دن‌و ك��وژان��دن��ه‌وه‌ی��دا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی نوێ له‌ت ‌‬ ‫ی مۆدێلێك ‌‬ ‫به‌دروستكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌به‌الح ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن كۆمپانیا ‌‬ ‫ڤ‌‬ ‫توشیباو‌ه كۆنترۆڵ ده‌بێت ‌ه به‌شێك‬ ‫له‌مێژوو‪.‬‬ ‫ئه‌و كۆمپانیای ‌ه ئه‌وه‌ی دركاند ك ‌ه‬ ‫داگیرساندن‌و كارپێكردنی ته‌له‌فزیۆن‬ ‫ی ده‌سته‌و‌ه‬ ‫ی به‌كارهێنان ‌‬ ‫له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬چونك ‌ه ته‌له‌فزیۆنه‌ك ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ره‌‌و له‌گه‌ڵ چوون ‌ه‬ ‫كامێرایه‌ك ‌‬ ‫ی تیشك ‌ه‬ ‫ژووره‌وه‌دا كامێراك ‌ه له‌ڕێ ‌‬ ‫سه‌روو بنه‌وشه‌ییه‌كانه‌و‌ه بۆ ده‌ستێك‬ ‫ی‬ ‫ك���� ‌ه ك���ۆن���ت���ڕۆڵ��� ‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌ك ‌ه بكات‬ ‫ده‌گه‌ڕێت‪.‬‬ ‫ك���ات���ێ���ك���ی���ش‬ ‫ی دۆزییه‌و‌ه ته‌له‌فزیۆنه‌ك ‌ه‬ ‫ده‌سته‌ك ‌ه ‌‬

‫ی‬ ‫ی ش��ۆخ‌و شه‌نگ‌و به‌ناوبانگ ‌‬ ‫توبا بویوكئوستون ئه‌كته‌ر ‌‬ ‫ی (سنوات الضیاع) ك ‌ه رۆڵی‌ له‌میسی‌ ده‌گێڕا‪.‬‬ ‫نێو زنجیره‌ ‌‬ ‫ی (گیۆنول چه‌له‌ن) رۆڵده‌بینێت ك ‌ه‬ ‫ی نوێدا به‌ناو ‌‬ ‫له‌زنجیره‌یه‌ك ‌‬ ‫بڕیاره‌ له‌م مانگه‌دا له‌كه‌ناڵی‌ (ئه‌ی‌)ی‌ توركی‌ دابه‌زێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پێش دابه‌زینی له‌كه‌ناڵه‌كان‪ ،‬ئه‌و زنجیره‌یه‌ سه‌رنج ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر پێگه‌كانی‌ ئینته‌رنێت بۆ‬ ‫چه‌ندین كه‌سی له‌شه‌یدایان ‌‬ ‫خۆی‌ راكێشاوه‌‌و چاوه‌ڕوانی‌ بینینی ئه‌و درامایه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ی كچه‌ قه‌ره‌جێك ده‌بینێت‪.‬‬ ‫توبا له‌و زنجیره‌یه‌دا رۆڵ ‌‬

‫ناتۆ تویت ‌هر‌و فه‌یس بووك‬ ‫به‌كارده‌هێنێت‬ ‫ناتۆ كه‌ رێكخراوێكی‌ بواری ئاسایشه‌‌و‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌ جه‌نگی‌ سارددا دامه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫بۆ گه‌یشتن به‌نه‌وه‌ی‌ الوان‪ ،‬تویته‌رو‬ ‫فه‌یس بووك به‌كاردێنێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئ��ه‌و رێ��ك��خ��راو‌ه به‌بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫ی رێكخراوه‌ك ‌ه‬ ‫درێ����ژه‌دان به‌بوون ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌زاره‌ی‌ نوێدا‪ ،‬چه‌ندین رێگه‌ ‌‬

‫جیاوازی‌ بۆ گه‌یشتن به‌گه‌نجه‌كان‬ ‫تاقیكردووه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌نوێترینیاندا‬ ‫تویت ‌هر‌و فه‌یس بووكه‌‪.‬‬

‫شێوازێك ‌ی كۆن دروستكراوه‌‪ ،‬به‌جۆرێك‬ ‫هه‌رچییه‌ك له‌ته‌له‌فزیۆن ‌ه كۆنه‌كاندا‬ ‫هه‌بێت له‌م ته‌له‌فزیۆنانه‌شدا هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫له‌ئاریاڵ‌و دوگمه‌كان ‌ی گۆڕین ‌ی كه‌ناڵه‌كان‌و‬ ‫ك �ه‌م��ك��ردن‌و زی��ادك��ردن�� ‌ی ده‌ن���گ‌و تا‬ ‫قاچه‌كانیشی‌‪ .‬له‌پاڵئه‌وه‌شدا كۆمپانیاك ‌ه‬ ‫هه‌موو تایبه‌تمه‌ندییه‌كان ‌ی ته‌له‌فزیۆن ‌ه‬ ‫نوێكان ‌ی وه‌ك كۆنتڕۆڵ‌و سیستم ‌ی دیجیتاڵ‬ ‫الده‌بات‪ ،‬ك ‌ه ته‌نها به‌دوگمه‌یه‌ك له‌ر‌هش‌و‬ ‫سپییه‌و‌ه ده‌كرێته‌و‌ه به‌ره‌نگاوڕه‌نگ‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی ده‌ستێك ‌‬ ‫ده‌خات ‌ه ئیش‪ ،‬به‌جواڵندن ‌‬ ‫ك���راوه‌ش ب��ۆ پێشه‌و‌ه كه‌ناڵه‌كان‬ ‫ده‌گۆڕێت‪ .‬هه‌روه‌ها به‌به‌رزكردنه‌وه‌‌و‬ ‫ی شایه‌تمانیش‬ ‫ی پ�ه‌ن��ج� ‌ه ‌‬ ‫داگ��رت��ن � ‌‬

‫ی ته‌له‌فزیۆنه‌ك ‌ه ك�� ‌هم‌و زیاد‬ ‫ده‌نگ ‌‬ ‫ی ئاماژه‌ی ‌ه تائێستا‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬جێگ ‌ه ‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌ك ‌ه نه‌خراوه‌ت ‌ه بازاڕه‌وه‌‌و‬ ‫له‌ژێر دروستكردندایه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی منداڵبوون شێرپه‌نجه‌ ‌‬ ‫كۆمپیوته‌ره‌كانتان به‌كلیل ‌‬ ‫مه‌مك كه‌مده‌كاته‌و ‌ه‬ ‫ی دابخه‌ن‬ ‫یو ئێس پ ‌‬ ‫به‌هۆ ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه به‌رده‌وام كۆمپیوته‌ر‌ه‬ ‫كه‌سییه‌كانتان به‌كاردێنن‪ ،‬به‌رده‌وام‬ ‫كۆمه‌ڵێك زانیاری‌‌و شت ‌ی دیك ‌ه ‌ی تایبه‌ت‬ ‫به‌خۆتان ‌ی له‌سه‌ر‌ه ك ‌ه هه‌ندێك كات‬ ‫پێتانخۆش ‌ه هیچ كه‌سێك نه‌یبینێت‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه له‌مه‌وال ده‌توانیت كۆمپیه‌ته‌ره‌كه‌ت‬ ‫دابخه‌یت‪.‬‬

‫ئێستا ب��ه‌ه��ۆ ‌ی پڕۆگرامێك ‌ی‬ ‫نوێو‌ه به‌ناو ‌ی (پریداتۆر) ده‌توانن‬ ‫كۆمپیوته‌ره‌كانتان زۆر باشتر بپارێزن‬ ‫له‌و‌ه ‌ی وش ‌ه ‌ی نهێن ‌ی له‌سه‌ر ویندۆزه‌كانتان‬ ‫دابنێن‪ ،‬پریداتۆر له‌ڕێگ ‌ه ‌ی سیستمێك ‌ی‬ ‫تایبه‌تییه‌و‌ه فالش میمۆرییه‌كه‌تان بۆ‬ ‫ده‌كات ‌ه كلیلێك ‌ی گره‌نت ‌ی كراو‪.‬‬

‫ی سه‌د ‌ه ‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنه‌كان ‌‬ ‫ی كرد‬ ‫ی كۆپ ‌‬ ‫ی رابردوو چین گوگڵیش ‌‬ ‫كۆمپانیا ‌ی زه‌به‌الح ‌ی ئێڵ ج ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫بۆ دروستكردن ‌ی چه‌ند ته‌له‌فزیۆنێك‬ ‫له‌جۆرێك ‌ی تایبه‌ت ئاماده‌ده‌كات‪ ،‬ئه‌و‬ ‫جۆره‌ش ته‌نها له‌فیلمه‌كان ‌ی سااڵن ‌ی زۆر‬ ‫زوو ده‌یبینین‪.‬‬ ‫ت �ه‌ل �ه‌ف��زی��ۆن �ه‌ك��ان ل��ه‌الی��ه‌ن ئێڵ‬ ‫جییه‌و‌ه به‌ناو ‌ی "سێریی وه‌ن ریترۆ‬ ‫كالسیك"ه‌و‌ه ناسێنران‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش‬ ‫كۆنییه‌ك ‌ه ‌ی ته‌نها له‌شێو‌ه ‌ی ده‌ره‌وه‌یدا‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌ناوه‌ڕۆكیشدا له‌سه‌ر‬

‫‪22‬‬

‫دوا ‌ی ئه‌و قه‌یران ‌ه ‌ی له‌نێوان واڵت ‌ی چین‌و‬ ‫سایت ‌ی به‌ناوبانگ ‌ی گوگڵدا رووی��دا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫واڵت ‌ه ده‌ستیكرد به‌دروستكردن ‌ی سایتێك‬ ‫به‌ناو ‌ی "جیجی‌" ك ‌ه به‌مانا ‌ی خوشك دێن‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی هه‌واڵێك ‌ی به‌ش ‌ی چین ‌ی‬ ‫كه‌ناڵ ‌ی ب ‌ی ب ‌ی سی‌‪ ،‬جیج ‌ی سایتێك ‌ی‬ ‫هاوشێوه‌ی گوگڵه‌‌و له‌چوارچێو‌ه ‌ی‬ ‫یاساكان ‌ی واڵت ‌ی چیندا‌و دوا ‌ی فلته‌ركردن ‌ی‬ ‫زانیارییه‌كان خزمه‌ت به‌هاوواڵتیان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬سایته‌ك ‌ه ك ‌ه خاوه‌ن ‌ی لۆگۆیه‌ك ‌ی‬

‫هاوشێو‌ه ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی گوگڵ ‌ه له‌ژێرییه‌و‌ه‬ ‫به‌چین ‌ی نووسراوه‌‪" :‬براگه‌ور‌ه له‌به‌ر‬ ‫خاتر ‌ی خوشكه‌ك ‌ه ‌ی ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌بێ ئه‌و ناگوزه‌رێ‌"‪ ،‬تائێستاش گوگڵ‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی كرانه‌و‌ه ‌ی ئه‌و سایت ‌ه نوێیه‌و‌ه‬ ‫هیچ روونكردنه‌وه‌یه‌ك ‌ی نه‌داوه‌‪.‬‬

‫ی ئاشكرایانكرد‬ ‫ی پزیشك ‌‬ ‫ی بوار ‌‬ ‫زانایان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بێته‌هۆ ‌‬ ‫ك ‌ه یه‌كێك له‌و هۆكاران ‌ه ‌‬ ‫ی مه‌ترسی‌ تووشبوون‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی مه‌مك‪ ،‬منداڵبوونه‌‪.‬‬ ‫به‌شێرپه‌نجه‌ ‌‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ه‌وه‌ك��ان‬ ‫ده‌ری��ان��خ��س��ت��ووه‌ ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫زۆرت��ری��ن ج��ۆر ‌‬ ‫ش���ێ���رپ���ه‌ن���ج��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌گ����ه‌ز ‌‬ ‫ل���ه‌ال ‌‬ ‫بریتیی ‌ه‬ ‫م���ێ‬ ‫له‌شێر په‌نجه‌ی‌‬ ‫مه‌مك‌و تائێستاش‬ ‫ی‬ ‫ه�����ۆك�����ارێ�����ك����� ‌‬ ‫دی��اری��ك��راوی��ش بۆ‬ ‫ت���وش���ب���وون ب���ه‌و‬ ‫نه‌خۆشییه‌ نه‌زانراوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش���ی���ان‬ ‫س���ه‌ل���م���ان���دوو‌ه‬ ‫ك����� ‌ه ه�����ۆك�����ار‌ه‬ ‫بۆماوه‌ییه‌كان رۆڵیان‬ ‫له‌دروستبوونیدا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫جیا ل�ه‌وه‌ش له‌و ئافره‌تانه‌دا‬

‫ئه‌و نه‌خۆشیی ‌ه زۆرت��ر‌ه ك ‌ه به‌هۆی‬ ‫ی‬ ‫كه‌شێكی‌ ناو خێزانه‌كه‌یانه‌و‌ه تووش ‌‬ ‫ئه‌و جۆر‌ه شێرپه‌نجه‌یه‌ بوون‪.‬‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كان ده‌ریانخستوو‌ه‬ ‫باشترین رێگر له‌به‌رده‌م نه‌خۆشییه‌كه‌دا‬ ‫ی‬ ‫ش��ووك��ردن‌و منداڵبوون‌و شیردان ‌‬ ‫ی مێیه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ندیش‬ ‫ره‌گ���ه‌ز ‌‬ ‫ی شیردانه‌ك ‌ه زیاتر بێت‪،‬‬ ‫ماوه‌ ‌‬ ‫ی زیاتره‌‪.‬‬ ‫سوود ‌‬

‫ئاماده‌كردنی‌‪ :‬شه‌یدا‬

‫كاور‬

‫گا‬

‫دوانه‌‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫فه‌ریك‬

‫(‪ 21‬مارس ‪-‬‬ ‫‪ 20‬نیسان)‬

‫(‪ 21‬نیسان ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئایار)‬

‫(‪ 21‬ئایار ‪-‬‬ ‫‪ 20‬حوزه‌یران)‬

‫‪ 22‬حوزه‌یران ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ته‌مموز‬

‫(‪ 23‬ته‌مموز ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئاب)‬

‫(‪ 23‬ئاب ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئه‌یلول)‬

‫ئیشوكاره‌كانت ئ��اڵ��ۆزب��ووه‌‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه‬ ‫كاره‌كانت رێكبخه‌یته‌وه‌‪ ،‬پێداچوونه‌و‌ه‬ ‫به‌كاره‌كان ‌ی پێشووتدا بكه‌‪ ،‬ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی سۆزداریت له‌لوتكه‌دا ده‌بێت‪،‬‬ ‫كاره‌كان ‌ی ئ�ه‌م��ڕۆت م�ه‌خ�ه‌ر‌ه سبه‌ینێ‌‪،‬‬ ‫دووركه‌وتنه‌و‌ه ‌ی كه‌سێك ‌ی نزیكت بۆشایت‬ ‫بۆ دروستده‌كات‪ ،‬باشترین رۆژت شه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫زۆر ئ�����اره‌زو ‌ی گ �ه‌ش��ت��ك��ردن ده‌كه‌یت‬ ‫ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر زۆریش له‌سه‌رت بكه‌وێت‪،‬‬ ‫سه‌رقاڵییه‌كان ‌ی پێشوت جۆرێك له‌ئاڵۆزی‌‌و‬ ‫ب��ێ��زار ‌ی الدروس��ت��ك��ردوی��ت‪ ،‬پێویستت‬ ‫به‌پشویه‌ك ‌ی كه‌م هه‌یه‌‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه‬ ‫سود له‌په‌یوه‌ندیی ‌ه خۆشه‌ویستییه‌كانت‬ ‫وه‌ربگریت‪ ،‬باشترین رۆژت دووشه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫ی دڵخۆشكه‌رت‬ ‫له‌م هه‌فته‌یه‌دا هه‌واڵێك ‌‬ ‫ی ده‌بێت‬ ‫ی باش ‌‬ ‫پ��ێ��ده‌گ��ات‌و ك��اری��گ�ه‌ر ‌‬ ‫ی زیاترت‬ ‫له‌سه‌ر ك��اره‌ك��ان�ت‌و گڕوتین ‌‬ ‫پێده‌به‌خشێت‪ ،‬به‌گومان مه‌ب ‌ه له‌په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی باشتر ‌‬ ‫سۆزداریه‌كانت‌و هه‌نگاو ‌‬ ‫ی كه‌س ‌ه نزیكه‌كانت‬ ‫بنێ‌‌و سود ل ‌ه بۆچوون ‌‬ ‫وه‌ربگره‌‪ ،‬باشترین رۆژت چوارشه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫ئ��ه‌م هه‌فته‌ی ‌ه ه �ه‌م��وو ئ��ه‌و گومانان ‌ه‬ ‫ده‌ڕه‌وێ���ت���ه‌و‌ه ك � ‌ه ك��اری��گ �ه‌ر ‌ی خراپ ‌ی‬ ‫له‌سه‌ر په‌یوه‌ندیی ‌ه خۆشه‌ویستییه‌كانت‬ ‫دروستكردبوو‪ ،‬پێویست ‌ه گرنگ ‌ی زیاتر‬ ‫به‌په‌یوه‌ندیی ‌ه خۆشه‌ویستیه‌كانت بده‌یت‪،‬‬ ‫سه‌ره‌تا ‌ی هه‌فت ‌ه ‌ی داهاتوو كاره‌كانت به‌ره‌و‬ ‫باشتر ده‌چێت‪ ،‬باشترین رۆژت هه‌ینییه‌‪.‬‬

‫ی ته‌ندروستیت‬ ‫ئ��ه‌م هه‌فته‌یه‌ ب���ار ‌‬ ‫ی زیاتر هه‌یه‌‌و ده‌بێت‬ ‫ی به‌چاودێر ‌‬ ‫پێویست ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ژیران ‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ‌ به‌كارهێنان ‌‬ ‫جۆری‌ چاره‌سه‌ره‌كاندا بكه‌یت‪ ،‬كه‌س ‌ه‬ ‫نزیكه‌كانت هاوكارێكی‌ باش ده‌بن بۆ‬ ‫ی باری‌ ته‌ندروستیت‪ ،‬باشترین‬ ‫باشتركردن ‌‬ ‫رۆژت شه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه له‌بار‌ه بۆ گرنگیدان ‌ی زیاتر‬ ‫خۆشه‌ویستییه‌كانت‪،‬‬ ‫به‌په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫له‌هه‌فت ‌ه ‌ی داهاتوودا چه‌ندین هه‌واڵ ‌ی خۆشت‬ ‫پێده‌گات‪ ،‬هه‌وڵبد‌ه هاوسه‌نگ ‌ی له‌نێوان‬ ‫كاره‌ك ‌هت‌و په‌یوه‌ندیی ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كاندا‬ ‫ڕابگریت تا س��وود ل �ه‌ه �ه‌ردوو بواره‌ك ‌ه‬ ‫به‌بینیت‪ ،‬باشترین رۆژت سێ شه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫ته‌رازوو‬

‫دووپشك‬

‫كه‌وان‬

‫گیسك‬

‫سه‌تڵ‌‬

‫نه‌هه‌نگ‬

‫(‪ 23‬ئه‌یلول ‪-‬‬ ‫‪ 22‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 23‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م‬ ‫‪ 21 -‬تشرین ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 22‬تشرین ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 20‬كانون ‌ی یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 20‬كانون ‌ی یه‌كه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 19‬كانون ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 20‬كانون ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 18‬شوبات)‬

‫(‪ 19‬شوبات ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئازار)‬

‫كه‌سێك ‌ی دیبلۆماسی‌‌و رۆمانسیت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫دوو بواره‌ش قازانج ‌ی زۆر ‌ی به‌ژیانت‬ ‫گه‌یاندوه‌‪ ،‬گرنگ ‌ی زیاتر به‌په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫خۆشه‌ویستی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانت‬ ‫بده‌‪ ،‬كه‌س ‌ه نزیكه‌كانت پێویستی‬ ‫زیاتریان به‌تۆیه‌‪ ،‬باشترین رۆژت‬ ‫یه‌كشه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫كه‌سایه‌تییه‌ك ‌ی به‌هێزت هه‌یه‌‪ ،‬باوه‌ڕت‬ ‫به‌خۆت هه‌یه‌‌و ده‌توان ‌ی به‌ئاسان ‌ی سه‌رنج ‌ی‬ ‫كه‌سان ‌ی ده‌وروبه‌ر به‌ال ‌ی خۆتدا رابكێشیت‪،‬‬ ‫گرنگ ‌ی زیاتر به‌كاره‌كه‌ت بد‌ه تا له‌مه‌ترس ‌ی‬ ‫شكستهێنان دووربكه‌ویته‌وه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندیی ‌ه‬ ‫سۆزدارییه‌كانت جێگر ‌ی به‌خۆوه‌ده‌بینێت‪،‬‬ ‫باشترین رۆژت چوارشه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫هه‌لێك ‌ی كاركردن ‌ی تازه‌ت بۆ رێكده‌كه‌وێت‬ ‫به‌ورد ‌ی كاری بۆبكه‌‪ ،‬كه‌سێك ‌ی ره‌شبینیت‬ ‫ئه‌مه‌ش تووش ‌ی كه‌نارگیر ‌ی كردویت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫گرنگ ‌ی زیاتر به‌نزیكبوونه‌وه‌ت له‌كه‌س ‌ه‬ ‫نزیكه‌كانت بده‌یت‪ ،‬پێداچوونه‌و‌ه به‌رێكخستن ‌ی‬ ‫خۆت بکه‌‌و نوێبوونه‌و‌ه له‌شێوه‌‌و روخسارتدا‬ ‫پێویسته‌‪ ،‬باشترین رۆژت سێشه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫كه‌سێك ‌ی راستگۆ‌و به‌سۆزیت‪ ،‬زیاتر له‌بوار ‌ی‬ ‫كار ‌ی ئازاددا سه‌ركه‌وتوویت‪ ،‬به‌گومان مه‌ب ‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی خۆشه‌ویسته‌كه‌تدا‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫سوود ‌ی باشت پێده‌گه‌یه‌نێت‌و راستگۆی ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵدا‪ ،‬هه‌فت ‌ه ‌ی داهاتوو پێویست ‌ی‬ ‫به‌رێكخستنه‌و‌ه ‌ی زیاتر ‌ی كاره‌كانت هه‌یه‌‪،‬‬ ‫باشترین رۆژت هه‌ینییه‌‪.‬‬

‫هه‌میش ‌ه جێگا ‌ی سه‌رنج ‌ی ره‌گ���ه‌ز ‌ی‬ ‫به‌رامبه‌ریت‪ ،‬راستگۆیت له‌كاره‌كه‌تدا سود ‌ی‬ ‫باشت پێده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬خۆشه‌ویسته‌كه‌ت‬ ‫پشتیوانێك ‌ی باش ‌ه بۆ به‌ره‌وپێشچوون ‌ی‬ ‫كاره‌كه‌ت‪ ،‬هه‌فت ‌ه ‌ی داهاتو له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌ی‬ ‫تۆدایه‌‌و ئه‌و هه‌ل ‌ه بقۆزه‌ره‌و‌ه له‌بوار ‌ی‬ ‫كاره‌كه‌تدا‪ ،‬باشترین رۆژت هه‌ینییه‌‪.‬‬

‫خۆت له‌ئیشوكاره‌كان ‌ی كه‌س ‌ه نزیكه‌كانت‬ ‫هه‌ڵمه‌قورتێنه‌‪ ،‬پێده‌چێت پێیان‬ ‫خۆشنه‌بێت‪ ،‬كه‌سێك ‌ی به‌سۆز ‌ی ئه‌مه‌ش‬ ‫واده‌كات به‌رامبه‌ره‌كه‌ت زوو كاریگه‌ر ‌ی‬ ‫ل�ه‌س�ه‌رت دروستبكات‪ ،‬خه‌ونه‌كانت‬ ‫زۆرن‪ ،‬پێویستیان به‌هه‌وڵدان ‌ی زیاتر‌ه بۆ‬ ‫هێنانه‌دی‌‪ ،‬باشترین رۆژت دووشه‌ممه‌یه‌‪.‬‬

‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪ :‬كۆمپانیای‌ سولی‌ تێلیگراف‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬خالید ئه‌حمه‌د شه‌ریف‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتان ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫ی سالم‪،‬‬ ‫ی ـ شاڕێ ‌‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬سلێمان ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی پێنجه‌م ـ به‌رامبه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رده‌‬ ‫ی میران ـ نهۆم ‌‬ ‫ته‌الر ‌‬

‫لێپرسراوی هونه‌ریی‪ :‬شێرکۆ خانزادی‬

‫‌ ‪0533187811 & 0533184771‬‬

‫ژماره‌ (‪، )17‬‬

‫ساڵی یه‌که‌م‬

‫چوارشه‌ممه‌‪2010/2/3 ،‬‬

‫‪w w w . d e s t u r. n e t‬‬ ‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫خالدی حاجی ئه‌حمه‌د‬

‫تۆپ بارانه‌ك ‌ه بودج ‌ه نه‌بوو‬

‫له‌سه‌ركه‌وتن نزیكتان ده‌كاته‌وه‌‬ ‫بۆ سه‌رجه‌م كاندید‌و لیست‌و قه‌واره‌ سیاسییه‌كانی به‌شدار له‌هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عیراق‪،‬‬ ‫رۆژنامه‌ی ده‌ستوور ئاماده‌یه‌ بۆ باڵوكردنه‌وه‌ی ریكالمه‌كانتان له‌چوارچێوه‌ی ڕێنماییه‌كانی كۆمسیۆنی‬ ‫بااڵی هه‌ڵبژاردنه‌كان‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی ده‌ستوور رۆژنامه‌یه‌كی سیاسیی گشتییه‌‪ ،‬كۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌كات‪ .‬رۆژانی‬ ‫چوارشه‌ممه‌ ب ‌ه ‪ 24‬الپه‌ڕه‌و ‪ 4‬الپه‌ڕه‌ی ڕه‌نگاوڕه‌نگ‌و ب ‌ه تیراژی (‪ )10‬د‌ه هه‌زار دانه‌‪ ،‬له‌ڕێی تۆڕێكی‬ ‫فراوانی دابه‌شكردنه‌وه‌ له‌یه‌ككاتدا له‌ته‌واوی شارو شارۆچكه‌كانی كوردستان باڵوده‌کرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫رووبه‌ری پێویست‬ ‫شوێنی گونجاو‬ ‫كوالیتی به‌رز‬ ‫نرخی گونجاو‬ ‫ی سالم‪،‬‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬سلێمانی‌ ـ شاڕێ ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی پێنجه‌م ـ به‌رامبه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رده‌‬ ‫ی میران ـ نهۆم ‌‬ ‫ته‌الر ‌‬ ‫‌ ‪07708626364 &0533187811 & 0533184771‬‬

‫بێگومان ئه‌و‌ه یه‌كه‌م جارو دوا جاریش نابێت ك ‌ه كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران ناوچ ‌ه سنوریه‌كانی هه‌رێم بۆردومان بكات‪ ،‬سه‌رباری ئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫هه‌موو بۆردومان كردنێك كۆمه‌ڵێك نه‌هامه‌تی له‌كوشتن‌و ماڵوێرانی‌و‬ ‫ده‌رب���ه‌ده‌ری ده‌هێنێت بۆ ئه‌و خه‌ڵك ‌ه س��اده‌و ئاشتیخوازو به‌ش‬ ‫مه‌ینه‌تانه‌‪ ،‬به‌اڵم هۆكارو كات‌و ساته‌كه‌ی هه‌م به‌الی ده‌ستدرێژیكه‌رو‬ ‫هه‌م به‌الی ده‌سه‌اڵتدارانی هه‌رێم ‌ه بێده‌ره‌تانه‌كه‌مانه‌و‌ه ئاماژه‌ی‬ ‫جیاوازی بۆ كرا‪.‬‬ ‫تۆپبارانه‌كه‌‪ ،‬جگ ‌ه له‌ڕه‌هه‌ند‌ه عێراقی‌و ناوچه‌یه‌كانی ك ‌ه ده‌كرێت‬ ‫له‌چه‌ند خاڵێكدا ئاماژه‌یان پێبكرێت‪ ،‬ئه‌ویش به‌هۆی گرنگیان‬ ‫له‌هاوكێشه‌كانی ناوچه‌كه‌دا ك ‌ه له‌وێشدا كوردیش ده‌گرێته‌وه‌‌و له‌وان ‌ه‬ ‫هاوساتبوونی له‌گه‌ڵ كشانه‌وه‌ی هێز‌ه سه‌ربازییه‌كانی ئێران له‌بیر‌ه‬ ‫نه‌وتی ژمار‌ه (‪)4‬ی ناوچه‌ی فه‌ككه‌‪ ،‬له‌وێدا ئێران پێداگری خۆی‬ ‫ده‌كات له‌سه‌رئه‌وه‌ی ده‌توانێت چرك ‌ه به‌چرك ‌ه په‌الماری سنووره‌كانی‬ ‫عێراق بدات‪ ،‬به‌تایبه‌تیش له‌ناوچه‌یه‌كی سه‌قامگیری وه‌ك هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬دواتریش په‌الماره‌ك ‌ه هاوكاتبوو له‌گه‌ڵ بڕیاری ئه‌مریكیه‌كان‬ ‫بۆ دامه‌زراندنی هێزی دژ‌ه موشه‌كی ل ‌ه (‪ )4‬واڵتی كه‌نداودا ك ‌ه مه‌ترسی‬ ‫په‌الماری ئێرانیان له‌سه‌ر‌ه له‌ئه‌گه‌ری پێكهه‌ڵپژانی ئه‌مریكاو ئێراندا‪،‬‬ ‫به‌تۆپبارانه‌كه‌ش ئێران وتی پێویست به‌موشه‌ك ناكات‌و ئه‌وه‌ی گرنگ ‌ه‬ ‫عێراق ‌ه ك ‌ه له‌به‌ر ره‌حمه‌تی تۆپبارانه‌كانماندایه‌‪ ،‬بۆ شیعه‌كانیش‬ ‫ئه‌وه‌بوو ك ‌ه بڵێت‪ :‬به‌كشانه‌و‌ه له‌فه‌كك ‌ه كێشه‌ی سنوور كۆتایی نای ‌هت‌و‬ ‫ده‌بێت ویسته‌كانی ئێم ‌ه له‌به‌رچاو بگیرێت‪ ،‬ئه‌مانه‌و گه‌لێك هۆكاری تر‬ ‫ك ‌ه له‌سه‌ره‌تای تۆپبارانه‌كانه‌و‌ه له‌كایه‌دا بوون‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ی گرنگ ‌ه چۆنیه‌تی مامه‌ڵه‌كردن‌و به‌هان ‌ه به‌ده‌سته‌و‌ه‬ ‫دان ‌ه له‌رووداوێكی له‌م جۆره‌دا‪ ،‬حكومه‌تی ئێران له‌رێگه‌ی سایته‌كانه‌و‌ه‬ ‫ئه‌و په‌یامه‌ی نارد گوای ‌ه حكومه‌تی هه‌رێم له‌بودجه‌ی خه‌مڵێنراودا‬ ‫پاره‌ی ته‌رخانكردوو‌ه بۆ هێز‌ه كوردییه‌كانی رۆژهه‌اڵت‪ ،‬ئه‌م شێواز‌ه‬ ‫دوو خاڵی گرنگ له‌خۆده‌گرێت‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئاماژ‌ه ناردن له‌رێگه‌ی باڵوكراوه‌وه‌‪ ،‬بێئه‌وه‌ی كه‌سایه‌تییه‌كی‬ ‫به‌رزی ده‌وڵه‌تی قسه‌ی تێدابكات‪ ،‬ئه‌مه‌ش له‌كاتێكدا مه‌یسه‌ر ده‌بێت‬ ‫ك ‌ه ئه‌و نه‌ته‌وه‌ی ‌ه گه‌یشتبێت ‌ه ئاستێك بتوانێت میدیا له‌خزمه‌تی‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی ‌ه نه‌ته‌وه‌یه‌كانیدا به‌كاربهێنێت‌و بڕوای به‌و رۆڵه‌ش هه‌بێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬زیره‌كی خۆدزینه‌وه‌ی به‌رپرس ‌ه بااڵكان ب ‌ه له‌ئه‌ستۆگرتنی ئه‌و‬ ‫تاوانباركردنه‌و گه‌ر قس ‌ه له‌گه‌ڵ به‌رپرسێكی ئێرانی بكرێت كه‌س خۆی‬ ‫ناكات به‌خاوه‌نی‪.‬‬ ‫بێگومان ئه‌م ‌ه له‌كاتێكدای ‌ه ك ‌ه تۆڕی نهێنگری كۆماری ئیسالمی‬ ‫له‌هه‌رێمدا هێند به‌هێزه‌‪ ،‬گه‌ر پاره‌و پوڵێك بدرێت ‌ه ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی‬ ‫ئه‌و‌ه له‌پێش میدیاكانی خۆمانه‌و‌ه به‌سفرو فاریزه‌و‌ه لێی ئاگادارن‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه لێره‌دا سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان نه‌ده‌بوو بكه‌وتایه‌ت ‌ه ئه‌و‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌یی ك ‌ه پاكان ‌ه بۆ به‌هانه‌یه‌ك بكات ك ‌ه هۆكار نی ‌ه الی ئێرانیه‌كان‌و‬ ‫یارمه‌تیه‌ك گه‌ر بدرێت وه‌ك پێویستیه‌كی نه‌ته‌وه‌یی‌و مرۆڤانه‌‪ ،‬بكرێت ‌ه‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه له‌كاتێكدا كۆماری ئیسالمی به‌فه‌رمی ئه‌وه‌ی نه‌گوتبێت‪ .‬لێره‌دا‬ ‫پرسێكی تریش له‌كایه‌دایه‌‪ ،‬له‌غیابی سه‌رۆكی هه‌رێمدا ك ‌ه جێگرێكی‬ ‫نیه‌و كه‌سیش نازانێت له‌ئاماده‌نه‌بوونی ئه‌ودا كێ به‌رپرسیاره‌؟‬ ‫ده‌بینین سه‌رۆكی په‌رله‌مان قس ‌ه له‌سه‌ر ئه‌و كێشه‌ی ‌ه ده‌كات‌و باس‬ ‫له‌هه‌ڵ ‌ه تێگه‌یشتنی پڕۆژه‌ی بودجه‌ی هه‌رێم له‌الیه‌ن ئێرانه‌و‌ه ده‌كات‬ ‫ك ‌ه په‌رله‌مان له‌پشوودایه‌و هێشتا ده‌نگ له‌سه‌ر ئه‌و بودجه‌ی ‌ه نه‌دراوه‌‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه له‌راستیدا الیه‌نی په‌یوه‌ندیدار ئێستا به‌بودجه‌وه‌‪ ،‬حكومه‌ت ‌ه‬ ‫نه‌ك په‌رله‌مان‌و دیسانیش الیه‌نی په‌یوه‌ندیدار به‌سنووره‌و‌ه وه‌زاره‌تی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ی ‌ه ك ‌ه به‌ده‌ستووری عێراقی به‌شێك له‌وه‌زاره‌تی به‌رگرییه‌‪.‬‬ ‫ب �ه‌اڵم كاتێك داوای ق �ه‌ره‌ب��وو ده‌كرێته‌و‌ه ئ �ه‌و‌ه حكومه‌ت ‌ه‬ ‫داوایده‌كات‌و سه‌رۆكی په‌رله‌مان خۆی له‌و كێشه‌ی ‌ه نادات‪ .‬ل ‌ه كاتێكدا‬ ‫بۆ سه‌لماندنێكی زیاتری قسه‌كانی باشتربوو سه‌رۆكی په‌رله‌مان‬ ‫یه‌كڕاست داوای قه‌ره‌بووی بكردایه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ی هه‌موو ئه‌م قسه‌وباسانه‌دا‪ ،‬من پێموای ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی زیاتر ئێرانی قه‌ڵس كرد‪ ،‬ئه‌و ده‌ربڕینانه‌ی سه‌رۆكی هه‌رێم‬ ‫بوو ل ‌ه سێنته‌ری لێكۆڵینه‌وه‌ی برۆكینز‪ ،‬ك ‌ه ل ‌ه دوو شوێندا ئێرانی‬ ‫سه‌رشێتكرد‪ ،‬یه‌که‌م؛ ئه‌وه‌ی ك ‌ه وتی ئێران ل ‌ه هه‌موو دراوسێكان‬ ‫زیاتر ده‌ستوه‌رده‌دات ‌ه كاروباری عێراقه‌وه‌‪ ،‬ك ‌ه پێموای ‌ه ده‌بوو بیوتای ‌ه‬ ‫هه‌موو دراوسێكان ده‌ستوه‌رده‌ده‌ن ‌ه كاری عێراقه‌و‌ه بێئه‌وه‌ی زلهێزێكی‬ ‫ناوچه‌یی وا ناحاڵی تووڕه‌بكات ك ‌ه ئاماده‌ی ده‌ستوه‌شاندنه‌و ئێمه‌ش‬ ‫هیچمان پێناكرێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه ل ‌ه كاتێكدا ك ‌ه سه‌رۆكی هه‌رێم به‌دروستیش‬ ‫ل ‌ه الیه‌ن ئه‌مریكیه‌كانه‌و‌ه پێیڕاگه‌یه‌نرابێت ك ‌ه ئێران ده‌ڕوخێنن‪ .‬پاشان‬ ‫سه‌رۆك خۆی ل ‌ه هه‌رێم نیه‌و ده‌زانێت ده‌ربڕینی وا توند‪ ،‬پاڵنه‌رێكی‬ ‫وا ده‌بێت ك ‌ه ل ‌ه غیابی خۆیدا ده‌ست ل ‌ه نه‌ته‌وه‌كه‌ی بوه‌شێنرێت‪.‬‬ ‫خاڵی دووه‌م ك ‌ه ئێرانی تووڕه‌كرد ئه‌و وته‌یه‌ی سه‌رۆكی هه‌رێم بوو‬ ‫ك ‌ه وتی "من دژ ب ‌ه خۆكاندیدكردنی ساڵح موتڵ ‌هگ‌و به‌عسیه‌كان نیم‪،‬‬ ‫چونك ‌ه سه‌رۆكی هه‌رێم ده‌زانێت ك ‌ه فارس ‌ه شیع ‌ه فه‌رمانڕه‌واكانی‬ ‫ئێران گه‌ڕانه‌وه‌ی به‌عسی سوون ‌ه ب ‌ه هێڵی سوور ده‌زانن‌و ئه‌و وته‌یه‌ی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێم ب ‌ه ڕێكه‌وتنێكی ژێربه‌ژێری كوردو سوونن ‌ه لێكده‌درێته‌و‌ه‬ ‫ل ‌ه الیه‌ن ئێرانیه‌كانه‌وه‌‪ .‬ل ‌ه كاتێكدا ده‌بوو سه‌رۆكی هه‌رێم بیوتای ‌ه ل ‌ه‬ ‫عێراقدا یاسا هه‌یه‌و من له‌گه‌ڵ بڕیاره‌كانی یاسادام‪.‬‬ ‫ل ‌ه كۆتایشدا بانگه‌شه‌كردن بۆ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی زیانلێكه‌وتووه‌كان‬ ‫ده‌كرێت وه‌ك ئاڵوگۆڕێكی مژده‌به‌خشان ‌ه سه‌یری بكرێت ل ‌ه سیاسه‌تی‬ ‫هه‌رێمدا به‌رانبه‌ر ب ‌ه ئێران‌و گه‌ر ناوخۆمان ب ‌ه ئه‌ركی خۆی هه‌ستێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا ده‌توانین ئه‌و ده‌ستدرێژیانه‌ی ئێرانی ئیسالمی رابگرین‪.‬‬