Destur Newspaper

‫خاوه‌نی مریه‌م باوانم‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬

‫‪12..‬‬

‫عه‌شق سه‌رچاوه‌ی‬ ‫ژیانیه‌تی‬

‫‪23..‬‬ ‫ژمار‌ه (‪)21‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬ ‫(‪ )24‬الپه‌ڕه‌‬ ‫نرخ (‪ )1000‬دیناره‌ ‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سياسى گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتان ‌ه کۆمپانیای سولى تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫ی گۆڕان له‌دهۆك‪:‬‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬

‫‪372‬‬

‫ی گۆڕان هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌بادینان‌و موسڵ هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌سه‌ر چاالكوانه‌كان ‌‬ ‫‪2‬‬

‫‪5‬‬

‫تایبه‌ت به‌ده‌ستوور‬

‫‪9‬‬

‫عه‌لی باپیر خۆی‌و زاواك ‌هی‌و‬ ‫ی كاندیدن‬ ‫سكرتێره‌ك ‌ه ‌‬

‫هه‌ریه‌ك ‌ه له‌عه‌لی باپیر ئه‌میری كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی‌و عه‌بدولستار مجیدی زاوای‌و‬ ‫حاجی هێمن به‌رپرسی مه‌كته‌بی‬ ‫ئه‌میری كۆم ‌هڵ‌‪ ،‬كاندیدی لیستی‬ ‫كۆمه‌ڵن بۆ ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئه‌و دووان ‌ه ‌ی یه‌كه‌میان‬ ‫ژماره‌كه‌یان یه‌ك ‌هم‌و دووه‌می لیستی‬ ‫پارێزگای هه‌ولێریان گرتووه‌‪02 ... .‬‬ ‫ی‬ ‫گۆڕان‪ :‬یه‌كێتی‌‌و پارت ‌‬ ‫پۆسته‌ره‌كانمان ده‌شارنه‌وه‌‬

‫كاندیدێك ‌ی لیست ‌ی گۆڕان بۆ‬ ‫په‌رله‌مان ‌ی عێراق له‌سه‌ره‌تا ‌ی‬ ‫بانگه‌ش ‌ه ‌ی هه‌ڵبژادندا رێگریان لێكراو‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵواسین ‌ی پۆسته‌ره‌كانیان‪،‬‬ ‫راشیگه‌یاند له‌كۆتایی بانگه‌شه‌كه‌دا‬ ‫هه‌ڵمه‌ت ‌ی داپۆشین‌و لێكردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫پۆسته‌ره‌كانیان له‌الیه‌ن یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتییه‌و‌ه ده‌ستیپێكردووه‌‪03 ...‬‬ ‫‪..............................‬‬

‫د‪ .‬بورهان یاسین سه‌رۆك ‌ی لیست ‌ی گۆڕان‬ ‫له‌دهۆك رایگه‌یاند كادیرو ئه‌ندامه‌كان ‌ی‬ ‫بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕان له‌بادینان‌و ناوچ ‌ه‬ ‫كوردییه‌كان ‌ی موسڵ له‌ژێر هه‌ڕه‌شه‌و‬ ‫مه‌ترسیدان‪ ،‬ده‌ڵێت مه‌ترس ‌ی روودان ‌ی‬ ‫كاره‌ساتێك ‌ی هاوشێو‌ه ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی له‌ساڵ ‌ی‬ ‫‪‌ 2005‬ی له‌دهۆك به‌رامبه‌ر یه‌كگرتوو كرا‬ ‫به‌رامبه‌ر لیست ‌ی گۆڕان له‌ئارادایه‌‪.‬‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی ئه‌و هێرشان ‌ه ‌ی راگه‌یاندن ‌ی‬ ‫پارت ‌ی ده‌یكات ‌ه سه‌ر گۆڕان‪ ،‬د‪.‬بورهان‬ ‫ی��اس��ی��ن وت��� ‌ی «پ��ێ��م��وای � ‌ه پارت ‌ی‬ ‫هه‌ستیكردو‌ه گۆڕان به‌ره‌وپێشچوونێك ‌ی‬ ‫كردوه‌و له‌به‌رامبه‌ردا كاردانه‌و‌ه ‌ی ده‌بێت‪،‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ه راستییه‌ك ‌ه كه‌هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌ندام‌و چاالكوانه‌كان ‌ی گۆڕان له‌بادینان‬ ‫به‌ره‌و ناوچ ‌ه ‌ی سنجار‌و موس ‌ڵ هه‌یه‌»‪.‬‬ ‫بورهان یاسین ده‌ڵێت راسته‌وخۆ‬ ‫ی ئ����ه‌و ه���ه‌ڕه‌ش���ان��� ‌ه‬ ‫ب��ه‌س��ت��ن��ه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌حیزبه‌كان ‌ی ده‌س �ه‌اڵت �ه‌و‌ه كارێك ‌ی‬ ‫ئاسان نییه‌‪« ،‬به‌بۆچوون ‌ی من ئه‌و‬ ‫رووداو‌ه ته‌نیا رێككه‌وت نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫جارێك ‌ی تر ده‌یڵێمه‌و‌ه ك ‌ه ده‌سه‌اڵت‬ ‫ی‬ ‫ده‌بێت ب �ه‌ر له‌هه‌موو الی��ه‌ك خۆ ‌‬ ‫نیگه‌ران بێت‌و گرنگ ‌ی بدات به‌دووبار‌ه‬ ‫روونه‌دانه‌وه‌یان»‪.‬‬ ‫ده‌ق ‌ی چاوپێكه‌وتنه‌ك ‌ه له‌الپه‌ڕ‌ه ‪7‬‬ ‫ده‌خوێنیته‌و‌ه‬

‫ی‬ ‫سه‌عدی‌ پیره‌‪ :‬بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌سلێمان ‌‬ ‫گێره‌شێوێنییه‌‬ ‫‌ده‌ستوور‬

‫ی‬ ‫ی ئه‌حمه‌د پیر‌ه ئه‌ندام ‌‬ ‫سه‌عد ‌‬ ‫ی یه‌كێتی‌‌و‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاس ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیستی‌ هاوپه‌یمان ‌‬ ‫كاندید ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌ولێر رایگه‌یاند شێواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن له‌سلێمان ‌‬ ‫بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گ��ێ��ره‌ش��ێ��وێ��ن�ی‌و قه‌ره‌باڵغ ‌‬ ‫ی‬ ‫بێمانایه‌‪ ،‬ده‌ڵێت كه‌س به‌گرژ ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌هه‌ولێر ناباته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫ی بێده‌نگ ‌‬ ‫له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌هه‌ولێر سه‌عد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی «سروشت ‌‬ ‫ئه‌حمه‌د پیر‌ه وت ‌‬ ‫ی هه‌ولێر محافزكارتر‌ه‬ ‫ش���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سلێمانی‌‪ ،‬كه‌متریش الیه‌نگیر ‌‬ ‫ی‬ ‫گرژی‌‌و دروستكردنی‌ قه‌ره‌باڵغ ‌‬ ‫ی‬ ‫بێمانایه‌‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ی‌ له‌سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێستا رووده‌دات په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ب��ه‌گ��ه‌رم��وگ��وڕی��ی��ه‌وه‌ نییه‌‪،‬‬

‫ب �ه‌گ �ه‌رم��وگ��وڕی‌ ن���اوی‌ نابه‌م‪،‬‬ ‫ی زۆر گێره‌شێوێنییه‌»‪.‬‬ ‫تاڕاده‌یك ‌‬ ‫پیر‌ه وتی‌ «هیواردام ئه‌م‬ ‫گێره‌شێوێنی‌‌و گرژیان ‌هی‌ كه‌هه‌ی ‌ه‬ ‫شتێكی‌ رێكخراو (مونه‌زه‌م)‬ ‫ن �ه‌ب��ێ��ت‪ ،‬ئ��ه‌گ��ه‌ر ئ���ه‌و ج���ۆر‌ه‬ ‫ی چه‌ند گه‌نجێك‬ ‫گرژیانه‌ له‌هه‌وڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ببینێته‌و‌ه ئه‌م ‌ه شتێك ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫سروشتییه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر رێكخراو‬ ‫بێت ئه‌و‌ه كارێكی‌ خراپه‌»‪.‬‬ ‫ده‌قی چاوپێكه‌وتنه‌ك ‌ه له‌الپه‌ڕ‌ه‬ ‫‪6‬دا ده‌خوێنیته‌و‌ه‬

‫کۆم ‌هڵ‌و یه‌کگرتوو ده‌ترسن‪،‬‬ ‫پارتیش خۆی به‌براو ‌ه ده‌زانێت‬

‫د‪ .‬بورهان یاسین سه‌رۆك ‌ی لیست ‌ی گۆڕان له‌دهۆك‬

‫لیست ‌ه ركابه‌ره‌كانی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫له‌هه‌رسێ پارێزگاكه‌ی هه‌رێم‪،‬‬ ‫كێبڕكێی توند له‌سه‌ر به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫ده‌نگی ده‌نگده‌رانی تایبه‌تدا ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ك ‌ه (‪ )5-4‬كورسی پارێزگاكانی‬ ‫هه‌رێم پێكده‌هێنن‌و بڕیار‌ه سب ‌ه ‌ی‬ ‫پێنجشه‌مم ‌ه ئه‌نجامبدرێت‪04 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬

‫ی قوتـابـیـان داوا لـه‌یـه‌كـگـرتـوو ده‌كـات‬ ‫رێـکـخـراوی گـه‌شه‌پێدانـ ‌‬ ‫هـێـزێـكـی‌ نـمـایـشـیـی‌ پـێـكـبـهـێـنـێـت‬

‫له‌ترسی «ده‌سه‌اڵت» له‌هه‌ولێر‬ ‫ئیشبكه‌‌و نوێژبك ‌ه‬

‫هاوواڵتیانی شاری هه‌ولێر‪ ،‬ده‌ڵێن‬ ‫دروستكردنی ترس له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵت‌و‬ ‫رێگه‌نه‌دان بۆ ده‌ربڕینی رای خۆیان‬ ‫بۆ لیسته‌كانی جیا له‌ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫بووه‌ت ‌ه هۆی ئه‌و‌ه ‌ی بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن له‌شاره‌كه‌یان به‌بێده‌نگی‌و‬ ‫دوور له‌بانگه‌شه‌یه‌كی چڕ‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێت‪05 .. .‬‬

‫‌ده‌ستوور‬

‫مه‌كته‌بی‌ سكرتارییه‌تی‌ رێكخراوی‌‬ ‫گه‌شه‌پێدانی‌ قوتابیانی‌ یه‌كگرتوو‬ ‫داوا ده‌ك���ات یه‌كگرتوو هێزێكی‌‬ ‫نمایشیی‌ مه‌ده‌نی‌ ل�ه‌‪ 100‬بۆ ‪300‬‬ ‫گ �ه‌ن��ج پێكبهێنێت‪ ،‬ت��ا له‌بۆنه‌‬ ‫نیشتمانی‌‌و نه‌ته‌وه‌ییه‌كاندا بڕژێنه‌‬ ‫س��ه‌رج��اده‌و ه��ێ��زو جه‌ماوه‌رێتی‌‬ ‫یه‌كگرتوو پیشانی‌ خه‌ڵك بده‌ن‪.‬‬ ‫پرۆژه‌كه‌ كه‌ له‌‪1/25‬ی‌ ئه‌مساڵ‬

‫ن����ووس����راوه‌و دراوه‌ت������ه‌ ده‌س���ت‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كگرتوو‪ ،‬ئاماژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌ ك��ردووه‌ هێزه‌كه‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫پێكبهێنرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌زمونه‌كه‌‬ ‫سه‌ركه‌وتوو بوو ئه‌وا له‌پارێزگاكانی‌‬ ‫تر دووباره‌ بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئامانجی‌ پ��ڕۆژه‌ك �ه‌ شكاندنی‌‬ ‫ترس‌و شه‌رمی گه‌نجانی‌ یه‌كگرتووه‌و‬ ‫دروستكردنی‌ متمانه‌و باوه‌ڕه‌ پێیان‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها داواك���راوه‌ له‌و خوالنه‌ی‌‬ ‫به‌شداریان پێبكرێت كه‌تایبه‌تن‬ ‫به‌رووداوی‌ چاونه‌ترسی‌و حه‌قبێژی‌و‬

‫جیهادی‌ سه‌رده‌م‪.‬‬ ‫ب �ه‌پ��ێ �ی‌ پ���ڕۆژه‌ك���ه‌ ئ��ه‌رك��ی‌‬ ‫ئ �ه‌و هێزه‌ بریتی‌ ده‌بێت له‌وه‌ی‌‬ ‫له‌شه‌وانی‌ هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌فولكه‌ی‌ یه‌كگرتنه‌وه‌ تاوه‌كو‬ ‫فولكه‌ی‌ ئاسكه‌كان بمێننه‌وه‌و‬ ‫به‌هات‌و ه��اوارو س��رود سه‌ڵه‌وات‌و‬ ‫هوتافكێشانیان‬ ‫دروش�������م‌و‬ ‫گه‌رموگوڕی به‌هه‌ڵمه‌ته‌كه‌ ببه‌خشن‪،‬‬ ‫به‌ئۆتۆمبێل‌و م��ات��ۆڕ قه‌تاره‌ی‌‬ ‫ب��ان��گ�ه‌ش�ه‌ ب��ب�ه‌س��ت�ن‌و چاپوكی‌‌و‬ ‫چاونه‌ترسی یه‌كگرتوو بگه‌یه‌نن‪.‬‬

‫له‌به‌شێكی‌ ت��ری‌ پڕۆژه‌كه‌دا‬ ‫هاتووه‌ «بۆ سه‌رجه‌م بۆنه‌ ئایینی‌‌و‬ ‫نیشتمانی‌و پڕۆژه‌كانی‌ رێكخراوو‬ ‫رێكخستن‪ ،‬با پشتیوانی‌ مامۆستا‬ ‫بین‪ ،‬بۆچی قوتابی فێرنابێت‪ ،‬تاجی‬ ‫زێڕین‪ ،‬یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ وه‌زاره‌ته‌كان‪،‬‬ ‫چه‌سپاندنی‌ ی��اس��او دادوه‌ری‌‪،‬‬ ‫ب��ودج�ه‌ی‌ حیزبه‌كان‪ ،‬بودجه‌ بۆ‬ ‫رێكخراوه‌كان‪ ،‬موچه‌ی‌ شه‌هیدان‌و‬ ‫جیاكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫زیانلێكه‌وتووان‪،‬‬ ‫حیزب له‌حكومه‌ت‪ ...‬هتد‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫هه‌ڵوێست‌و پێشهاته‌كان بڕژێنه‌‬

‫س �ه‌رش �ه‌ق��ام‌و فشار بخه‌نه‌ سه‌ر‬ ‫ده‌سه‌اڵت»‪.‬‬ ‫له‌پڕۆژه‌كه‌دا هۆشداری‌ ئه‌وه‌‬ ‫دراوه‌ كه‌ نابێت هه‌موو ئه‌ركه‌كه‌‬ ‫بخرێته‌ س �ه‌رش��ان �ی‌ ئ��ه‌و هێزه‌و‬ ‫داواكراوه‌ زۆر نهێنی‌ بێت‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫هاتووه‌ «له‌كاتی‌ رێپێوان‌و نمایشه‌‬ ‫جه‌ماوه‌رییه‌كاندا ته‌نها هه‌وێن‬ ‫ب��ن ی��اخ��ود س �ه‌ره‌ت��ای �ه‌ك ب��ن بۆ‬ ‫ك��ۆك��ردن��ه‌وه‌‌و سه‌رنجراكێشانی‌‬ ‫به‌رهه‌ڵستكاران‌و‬ ‫ب��ه‌ش��خ��وراوو‬ ‫خه‌ڵكی‌ هۆشیار»‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‌‪5‬‬

‫به‌هۆی لیستی هاوپه‌یمانییه‌وه‌ به‌شداری کۆمه‌ڵ له‌به‌غدا الوازبووه‌‬

‫له‌بودجه‌ی ‪2010‬دا به‌شه‌بودجه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم دیارینه‌كراو ‌ه‬ ‫دوێن هاشم‬

‫له‌بودجه‌ی ‪2010‬دا به‌شه‌بودجه‌ی‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم دیارینه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫تائێستاش ی��اس��ای �ه‌ك نیی ‌ه بۆ‬ ‫رێكخستنی موچه‌ی سه‌رۆكی هه‌رێم‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارێكی لیستی گۆڕانیش‬ ‫ده‌ڵێت په‌رله‌مانتاران بێده‌نگ بوون‬ ‫له‌و مه‌سه‌له‌یه‌‪.‬‬ ‫ب���وره���ان ره‌ش���ی���د ئه‌ندامی‬ ‫په‌رله‌مان له‌سه‌ر فراكسیۆنی گۆڕان‬ ‫رایگه‌یاند تاكو ئێستا به‌شه‌بودجه‌ی‬

‫سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‌و ئه‌نجومه‌نی‬ ‫دادوه‌ری‌و سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانیش‬ ‫دی��اری ن�ه‌ك��راوه‌‪ ،‬په‌رله‌مانتارانیش‬ ‫پێویستیان به‌به‌رچاوڕوونی هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌مباره‌وه‌‪.‬‬ ‫ب��وره��ان ره‌شید وت��ی "له‌كاتی‬ ‫دیاریكردنی‬ ‫پ��ێ��ش��ن��ی��ارك��ردن��ی‬ ‫به‌شه‌بودجه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‬ ‫په‌رله‌مان بێده‌نگی نواندووه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو به‌پێویستیشی ده‌زانێت‬ ‫ئه‌و به‌شه‌بودجه‌ی ‌ه دی��اری بكرێت‪،‬‬ ‫وت��ی "ده‌ب��ێ��ت م��وچ �ه‌ی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێمیش به‌یاسا دیاریبكرێت"‪.‬‬

‫پ‪ .‬ده‌ستوور‬

‫ی‬ ‫ی (‪ )500‬هاوواڵت ‌‬ ‫ی یه‌كالییكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتوو داوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه ناویان له‌لیست ‌‬ ‫ی چوار ئه‌ندامه‌كه‌ ‌‬ ‫ی كوژران ‌‬ ‫كێشه‌ ‌‬ ‫ده‌نگده‌راندا نیی ‌ه‬ ‫ی ده‌كات‬ ‫بادینان ‌‬ ‫ده‌ستوور‬

‫دوای‌ ت��ێ��پ��ه‌ڕب��وون��ی‌ زی��ات��ر‬ ‫له‌چوار ساڵ تائێستا دۆسیه‌ی‌‬ ‫كوژرانی‌ ‪ 4‬ئه‌ندامه‌كه‌ی‌ ده‌ڤه‌ری‌‬ ‫بادینانی‌ یه‌كگرتوو له‌دادگادا‬ ‫یه‌كالیینه‌كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ندامێكی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ ئه‌و حیزبه‌ش‬ ‫داوای‌ ی��ه‌ك�لای��ی��ك��ردن��ه‌وه‌و‬ ‫كۆتاییهێنان به‌و دۆسیه‌یه‌ ده‌كات‬ ‫ب�ه‌ج��ۆرێ��ك ك �ه‌ دادوه‌ری����ی‌ تێدا‬ ‫ره‌چاو بكرێت‪.‬‬ ‫سه‌اڵحه‌دین بابه‌كر وته‌بێژی‌‬ ‫لیستی‌ ‪315‬و ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌ یه‌كگرتووی‌ ئیسالمی‌‬ ‫ل �ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��دا ب��ۆ ده‌س��ت��وور‬ ‫رایگه‌یاند تائێستا له‌دادگادا‬ ‫دۆس��ی�ه‌ی‌ ئ �ه‌و چ��وار ئه‌ندامه‌ی‌‬ ‫یه‌كگرتوو یه‌كالیی نه‌كراوه‌ته‌وه‌‬

‫كه‌ له‌مانگی‌ ‪ 2005/12‬به‌ده‌ستی‌‬ ‫رێكخستنه‌كانی‌ پارتی‌ كوژراون‪.‬‬ ‫سه‌اڵحه‌دین بابه‌كر وتی "ئێمه‌‬ ‫وه‌ك یه‌كگرتووی‌ ئیسالمی‌ داوای‌‬ ‫یه‌كالییكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌و كێشه‌یه‌‬

‫ی دوو‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ملیۆن دۆالر ‌‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫شكستده‌هێنێت‬

‫ده‌كه‌ین له‌دادگادا‪ ،‬به‌اڵم به‌جۆرێك‬ ‫كه‌ دادوه‌ریی تێدا ره‌چاو بكرێت"‪.‬‬ ‫بابه‌كر رایگه‌یاند "ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫ك�ه‌ م��اوه‌ س��ك��ااڵی‌ كه‌سوكاری‌‬ ‫شه‌هیدانه‌ ل �ه‌دۆس��ی �ه‌ك �ه‌دا‪ ،‬بۆ‬ ‫یه‌كال ییكر د نه‌و ه‌شی‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ق��س �ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌واندا بكرێت‌و بۆچوونی‌‬ ‫ئه‌وان وه‌ربگیرێت"‪.‬‬ ‫وت��ه‌ب��ێ��ژی‌ لیستی‌‬ ‫‪ 315‬روون��ی��ك��رده‌وه‌ كه‌‬ ‫ل��ه‌م��اوه‌ی‌ ده‌ستكردن‬ ‫به‌بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫چ���ه‌ن���دی���ن س��ك��ااڵی��ان‬ ‫له‌سه‌ر پێشێلكارییه‌كان‬ ‫ب������ه‌رزك������ردۆت������ه‌وه‌‬ ‫زۆری��ن �ه‌ش��ی��ان به‌فیلم‌و‬ ‫ب���ه‌ڵ���گ���ه‌ی‌ ڤ���ی���دۆی���ی‌‬ ‫ئ��اڕاس��ت �ه‌ی‌ كۆمسیۆن‬ ‫كراوه‌‪.‬‬

‫زانا ئه‌حمه‌د‬

‫ی‬ ‫ی ئۆفیسی‌ هه‌ڵه‌بج ‌ه ‌‬ ‫ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب���ااڵی‌ سه‌ربه‌خۆ ‌‬ ‫كۆمسیۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان رایگه‌یاند ‪ 500‬هاوواڵت ‌‬ ‫ی ده‌نگده‌راندا‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه ناویان له‌لیست ‌‬ ‫نه‌هاتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كه‌ن‬ ‫ك �ه‌ ب �ه‌ف �ه‌رم �ی‌ كۆمسیۆنی بااڵی‬ ‫سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كانیان له‌مه‌ڕ‬ ‫ئه‌و كێشه‌یه‌ ئاگاداركردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌تیف عوسمان به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫ئۆفیسی‌ ه �ه‌ڵ �ه‌ب��ج �ه‌ی‌ شه‌هیدی‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ربه‌خۆ ‌‬ ‫ی ب���ااڵ ‌‬ ‫كۆمسیۆن ‌‬ ‫ی راگه‌یاند‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫ی‬ ‫"زیاتر ل �ه‌‪ 500‬هاوواڵتی‌ ده‌نگده‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ ناویان له‌هیچ لیستێك ‌‬ ‫ده‌نگده‌راندا نه‌هاتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی پێویست ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر چاره‌سه‌رێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجامنه‌درێت ئ��ه‌وا ژماره‌یه‌ك ‌‬

‫به‌رچاو له‌هاوواڵتیانی‌ ئه‌و شارۆچكه‌ی ‌ه‬ ‫ی ده‌نگدان"‪.‬‬ ‫بێبه‌شده‌بن له‌ماف ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رپرسه‌ك ‌هی‌ كۆمسیۆن وتیش ‌‬ ‫"بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ له‌نووسراوێكدا‬ ‫ی‬ ‫ی ب����ااڵ ‌‬ ‫ب���ه‌ف���ه‌رم���ی‌ ك��ۆم��س��ی��ۆن � ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانمان‬ ‫ی‬ ‫س �ه‌رب �ه‌خ��ۆ ‌‬ ‫لێ ئ��اگ��ادارك��ردووه‌ت �ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وانیش‬ ‫به‌ڵێنیانداوه‌ كه‌چاره‌سه‌ری‌ پێویست‬ ‫ب��ۆ ك��ێ��ش�ه‌ك�ه‌ ب���دۆزن���ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم‬ ‫تائێستا هیچ رێگه‌چاره‌یه‌كی‌ بۆ‬ ‫نه‌دۆزاراوه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی ده‌نگدانی‌ هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫ن��اوه‌ن��د ‌‬ ‫ی س��ی��روان��ی��ش‬ ‫ك���ه‌ش���ارۆچ���ك���ه‌ ‌‬ ‫له‌خۆده‌گرێت‪ 45 ،‬هه‌زار كه‌س له‌و‬ ‫ن��اوه‌ن��ده‌ مافی‌ ده‌نگدانیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ب��ۆ ئ��ه‌و مه‌به‌سته‌ش ‪ 20‬بنكه‌ ‌‬ ‫ده‌نگدان ك��راوه‌ت �ه‌وه‌و دابه‌شكراو‌ه‬ ‫به‌سه‌ر ‪ 60‬وێستگ ‌هی‌ ده‌نگدان له‌هه‌ر‬ ‫ی ‪ 400‬ده‌نگده‌ر‬ ‫وێستگه‌یه‌كیش نزیك ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌نگدانیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ماف ‌‬

‫م���اوه‌ی‌ دوو س��اڵ �ه‌ رێكخراوی‌‬ ‫ب��ۆك��ای‌ ئه‌مه‌ریكی‌ پڕۆژه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌یاندنی‌ به‌بڕی‌ دوو ملیۆن دۆالر‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بجه‌ی‌ شه‌هید خستووه‌ته‌‬ ‫ب��واری جیبه‌جێکردنه‌وه‌‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ب �ه‌ه��ۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ك �ه‌ وه‌زاره‌ت����ی‌‬ ‫گ�ه‌ی��ان��دن كێبڵی‌ پێویستی‌ بۆ‬ ‫پڕۆژه‌كه‌ دابیننه‌كردوه‌ پڕۆژه‌كه‌ی‌‬ ‫بۆكا شكستده‌هێنێت‪.‬‬ ‫خه‌لیل ب���ارام به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫پ��ۆس��ت �ه‌و گ�ه‌ی��ان��دن�ی‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور ئاماژه‌ی‌‬ ‫ب���ه‌وه‌دا چه‌ند جارێك به‌فه‌رمی‌‬ ‫داوای����ان ئ��اڕاس��ت �ه‌ی‌ وه‌زاره‌ت����ی‌‬ ‫گه‌یاندن ك���ردوه‌‪ ،‬ب��ۆئ �ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی���ه‌ی‌ ب��ۆك��ای‌ ئه‌مه‌ریكی‌‬ ‫له‌هه‌ڵه‌بجه‌دا ته‌واو بكه‌ن‌و بودجه‌ی‌‬ ‫بۆ دابین بكرێت‪ ،‬ب�ه‌اڵم له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ داراییه‌وه‌ ره‌تكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫خه‌لیل بارام وتی‌ "ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆره‌ پڕۆژه‌كه‌ نیوه‌ی‌ كاره‌كانی‌‬ ‫ك�������راوه‌‪ ،‬ب�����ه‌اڵم پێویستی‌‬ ‫به‌دابینكردنی‌ كێبڵی‌ تره‌ بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫ت �ه‌واو بكرێت‪ ،‬وه‌زاره‌ت ناچێته‌‬ ‫ژێرباری‌ ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌ له‌ئێستادا شكستیهێناوه‌"‪.‬‬ ‫ناوبراو روونیكرده‌وه‌ كه‌ هه‌ركات‬ ‫كێبڵی‌ پێویستیان بۆ دابینبكرێت‬ ‫ئه‌وا ده‌ست به‌ته‌واوبوونی‌ پڕۆژه‌كه‌‬ ‫ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬وتی‌ "به‌ته‌واو بوونیشی‌‬ ‫خزمه‌تێكی‌ ب��اش به‌دانیشتوانی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌و شارۆچكه‌یه‌ به‌داله‌یه‌كی‌‬ ‫دیجیتاڵی‌ ه �ه‌ی �ه‌ ك��ه‌ نزیكه‌ی‌‬ ‫(‪ )5000‬هه‌زار به‌شداربووی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌تواناشیدایه‌ زیاتر له‌(‪ )15‬هه‌زار‬ ‫هێڵی‌ تری‌ لێ‌ ببه‌سترێت‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی‌و پارت ‌‬ ‫ی گۆڕان‪ :‬یه‌كێت ‌‬ ‫ی كـوردسـتـانـ ‌‬ ‫سه‌رۆكـی‌ لیستـی‌ هـاوپه‌یـمـانـ ‌‬ ‫له‌هه‌ولێر پۆسته‌ره‌كانمان‬ ‫ی ئادابی‌ خانه‌قین بانگه‌ش ‌ه ده‌كات‬ ‫له‌كۆلێژ ‌‬ ‫ده‌شارنه‌و ‌ه‬ ‫فه‌رمان خێاڵنی‌ له‌خانه‌قین‬

‫خوێندكارانی‌ كۆلێژی‌ ئادابی‌‬ ‫خانه‌قین ده‌ب��رێ��ن ب��ۆ كۆڕێكی‌‬ ‫زانستی‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم حه‌سه‌ن جیهاد‬ ‫س �ه‌رۆك �ی‌ لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫ل��ه‌پ��ارێ��زگ��ای‌ دی��ال��ه‌ ك��ۆڕه‌ك��ه‌‬ ‫ده‌قۆزێته‌وه‌ بۆ بانگه‌شه‌و راگری‌‬ ‫ئ��ه‌و ك��ۆل��ێ��ژه‌ش ده‌ڵ��ێ��ت ئ��ه‌وه‌‬ ‫ئه‌ركێكی‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ به‌شی‌ جوگرافیای‌‬ ‫كۆلێژی‌ ئادابی‌ خانه‌قین رۆژی‌‬ ‫‪ 2/28‬كۆڕێك له‌سه‌ر جوگرافیای‌‬ ‫ه���ه‌ڵ���ب���ژاردن س���ازده‌ك���ات كه‌‬ ‫به‌ئۆتۆمبێلی‌ كۆلێژی‌ ناوبراو‬ ‫خ��وێ��ن��دك��اران��ی‌ ئ���ه‌و كۆلێژه‌‬ ‫ده‌گوازنه‌وه‌ بۆ به‌شداریكردن له‌و‬ ‫كۆڕه‌كه‌دا‪ ،‬دوای‌ ده‌ستپێكردنی‌‬ ‫كۆڕه‌كه‌و له‌سه‌ره‌تادا پاڵێوراوی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان له‌دیاله‌ حه‌سه‌ن جیهاد‬ ‫بانگه‌شه‌ بۆ خ��ۆی‌‌و لیسته‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌ك���ات‌و داوا له‌خوێندكارانی‌‬ ‫كۆلێژه‌كه‌ ده‌كات كه‌ ده‌نگبده‌ن بۆ‬ ‫لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌ كوردستانی‌‌و‬ ‫خۆی‌ وه‌ك پاڵێوراوێكی‌ لیسته‌كه‌‬

‫له‌پارێزگای‌ دیاله‌‪.‬‬ ‫خوێندكارێكی‌ كۆلێژی‌ ئادابی‌‬ ‫خانه‌قین ده‌ڵێت به‌پاسی‌ كۆلێژه‌كه‌‬ ‫بردوویانن بۆ كۆڕێكی‌ زانستی‌‪،‬‬ ‫وتی‌ "به‌اڵم ئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ی‌ بێزار‬ ‫ك��رد ئ�ه‌وه‌ب��وو كه‌ پاڵێوراوێكی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ ك �ه‌ س �ه‌رۆك �ی‌ لیستی‌‬ ‫كوردستانییه‌ له‌دیاله‌ بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫ب��ۆ خ��ۆی‌‌و لیسته‌كه‌ی‌ ده‌ك��رد‪،‬‬ ‫كۆڕگێڕانیش درێ��غ��ی��ان نه‌كرد‬ ‫له‌بانگه‌شه‌ بۆ لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‌و‬

‫پاڵێوراوانی‌ یه‌كێتی‌"‪.‬‬ ‫د‪.‬فوئاد حسێن یاریده‌ده‌ری‌‬ ‫راگ��ری‌ كۆلێژی‌ ئادابی‌ خانه‌قین‬ ‫ل�ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��دا ب���ۆ ده‌ستوور‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كۆڕه‌كه‌ تایبه‌ت‬ ‫بووه‌ به‌جوگرافیای‌ هه‌ڵبژاردن‌و بۆ‬ ‫دوو مامۆستای‌ كۆلێژه‌كه‌ بووه‌‪،‬‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ی‌ له‌كۆلێژه‌كه‌ هۆڵ‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬خوێندكارانیان بردووه‌ بۆ‬ ‫هۆڵی‌ ناوه‌ندی‌ كلتوری‌ خانه‌قین‪.‬‬ ‫ل �ه‌ب��اره‌ی‌ بانگه‌شه‌كردن بۆ‬

‫لیستی‌ ه��اوپ�ه‌ی��م��ان�ی‌ له‌الیه‌ن‬ ‫سه‌رۆكی‌ لیسته‌كه‌وه‌‪ ،‬د‪.‬فوئاد‬ ‫حسێن وت �ی‌ "ل �ه‌گ �ه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫وه‌ك ئه‌ركێكی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌ به‌ڕێز‬ ‫حه‌سه‌ن جیهاد سه‌رۆكی‌ لیستی‌‬ ‫كوردستانیمان‬ ‫ه��اوپ �ه‌ی��م��ان �ی‌‬ ‫له‌دیاله‌ بانگهێشتكرد بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌ر بابه‌ته‌كه‌ واتا جوگرافیای‌‬ ‫ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن قسه‌ ب��ك��ات‌و باس‬ ‫له‌گرنگی‌ به‌شداریكردن بكات له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا"‪.‬‬

‫دوێن هاشم‬

‫ی گ����ۆڕان بۆ‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫ك��ان��دی��دێ��ك� ‌‬ ‫ی‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان �ی‌ ع��ێ��راق له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژادندا رێگریان لێكراو‌ه‬ ‫بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫پۆسته‌ره‌كانیان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌ڵواسین ‌‬ ‫راشیگه‌یاند له‌كۆتایی بانگه‌شه‌كه‌دا‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵمه‌تی‌ داپۆشین‌و لێكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫پۆسته‌ره‌كانیان له‌الیه‌ن یه‌كێتی‌‌و‬ ‫پارتییه‌و‌ه ده‌ستیپێكردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫مریه‌م عه‌زیز كاندید ‌‬ ‫گ��ۆڕان له‌هه‌ولێر له‌لێدوانێكدا بۆ‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ت���وور ده‌ڵ��ێ��ت له‌سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵت"‬ ‫ب��ان��گ�ه‌ش�ه‌وه‌ "لیست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆسته‌ره‌كان ‌‬ ‫رێگربووه‌ له‌هه‌ڵواسین ‌‬ ‫لیستی‌ گ���ۆڕان‪" ،‬ب��ه‌اڵم هه‌ستمان‬ ‫ی‬ ‫كردووه‌ له‌م چه‌ند رۆژه‌دا جگه‌له‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و پۆسته‌ران ‌ه‬ ‫ی له‌هه‌ڵواسین ‌‬ ‫رێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌هه‌ندێك شوێن به‌پۆسته‌ر ‌‬ ‫خۆیان ده‌یشارنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و كاندیده‌ وتی "له‌ئێستادا ئه‌و‬ ‫دیارده‌یه‌ له‌نێوان یه‌كێتی‌و پارتیش‬ ‫سه‌ریهه‌ڵداوه‌"‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫ی دۆمـیـنـه‌و ‌ه‬ ‫بـانـگـه‌شـ ‌ه بــه‌ده‌م زكـری خـواو تـه‌قـ ‌ه ‌‬

‫‪2‬‬

‫به‌سااڵچووان بانگه‌شه‌ی لیسته‌كانیان ده‌به‌نه‌ چایخانه‌و مزگه‌وته‌كان‬ ‫كاروخ‌و محه‌مه‌د له‌سلێمانی‬

‫ی‬ ‫ل �ه‌س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬ب��ه‌پ��ێ��چ��ه‌وان�� ‌ه ‌‬ ‫گه‌نجانه‌و‌ه ك�ه‌ت�ه‌واوی شه‌قامه‌كان‬ ‫ی‬ ‫به‌رزكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌هوتافكێشان‌و‬ ‫ئ���ااڵو‌ه داده‌پ��ۆش��ن‪ ،‬به‌سااڵچووان‬ ‫ی دۆمینه‌و‌ه‬ ‫به‌ده‌م زكری خواو ته‌ق ‌ه ‌‬ ‫بانگه‌شه‌ ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ ده‌ستپێكردنی بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان له‌هه‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ه��اوواڵت��ی��ان ل�ه‌ش��وێ��ن��ی جیاوازو‬ ‫ب �ه‌ش��ێ��وازی ج��ی��اواز بانگه‌ش ‌ه بۆ‬ ‫لیسته‌كانیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫گه‌نجان بۆ بانگه‌شه‌ی لیسته‌كانیان‬ ‫به‌هوتافكێشان‌و‬ ‫ش��ه‌ق��ام��ه‌ك��ان‬ ‫ی ئااڵی لیسته‌كانیانه‌و‌ه‬ ‫به‌رزكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ت �ه‌واوی شه‌قامه‌كانیان داپۆشیوه‌‪،‬‬ ‫به‌سااڵچووانیش بانگه‌شه‌كان ده‌به‌ن ‌ه‬ ‫مزگه‌وت‌و چایخانه‌كان‪.‬‬ ‫وه‌ستا محه‌مه‌د ته‌مه‌ن ‪ 75‬سا ‌ڵ‬ ‫ك ‌ه له‌گه‌ڵ چه‌ند هاوته‌مه‌نێكیدا یاری‬

‫دۆم��ی��ن�ه‌ی ده‌ك���رد‪ ،‬به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "ئێم ‌ه كه‌چووینه‌ت ‌ه ته‌مه‌نه‌و‌ه‬ ‫له‌چایخانه‌و مزگه‌وته‌كان بانگه‌شه‌ی‬ ‫خۆمان ده‌كه‌ین‪ ،‬به‌اڵم به‌شێوازێكی‬ ‫هێمنانه‌و‌ه له‌سه‌رخۆ له‌نێوان یه‌كتریدا‬ ‫بیروڕاكان ده‌گۆڕینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫وه‌ستا محه‌مه‌د وتیشی "ئێمه‌ش‬ ‫كه‌گه‌نج بووین وه‌ك گه‌نجه‌كانی‬

‫ئێستا ده‌چووین ‌ه سه‌ر شه‌قامه‌كان‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌توندوتیژی نا"‪.‬‬ ‫ی "ئێم ‌ه چووینه‌ت ‌ه‬ ‫هه‌روه‌ها وت ‌‬ ‫ته‌مه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئێستا بۆ گه‌نجه‌كانمان‬ ‫جێهێشتووه‌‪ ،‬كاروانه‌كه‌مان داوه‌ت ‌ه‬ ‫ده‌ست ئه‌وان"‪.‬‬ ‫شه‌ما ‌ڵ خ��زر ق��ادر ته‌مه‌ن ‪27‬‬ ‫ساڵ‌‪ ،‬خوێندكاری زانكۆ وتی "هه‌موو‬

‫شه‌وێك ئه‌گه‌ر كاتم هه‌بێت ده‌چم ‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه شوێنێكی تر‬ ‫نیی ‌ه دڵسۆزی خۆم بۆ ئه‌و لیست ‌ه‬ ‫ده‌رببڕم"‪.‬‬ ‫شه‌ما ‌ڵ ده‌ڵێت ئه‌و گه‌نجانه‌ی‬ ‫ك ‌ه له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان بانگه‌ش ‌ه‬ ‫به‌سااڵچووه‌كانیش‬ ‫ده‌ك������ه‌ن‌و‬ ‫له‌چایخانه‌و مزگه‌وته‌كان په‌یوه‌ندی‬

‫به‌كلتوری ئه‌و واڵته‌و‌ه هه‌یه‌‪" ،‬ره‌نگ ‌ه‬ ‫ئ�ه‌وان به‌الیانه‌و‌ه عه‌یب ‌ه بێت بێن ‌ه‬ ‫س �ه‌رش �ه‌ق��ام �ه‌ك��ان‌و ئ��ااڵی��ه‌ك یان‬ ‫دروشمێك به‌رزبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬یان فیكه‌و‬ ‫هۆڕن لێبده‌ن‪ ،‬به‌اڵم بۆ گه‌نجێك زۆر‬ ‫ئاساییه‌‪ ،‬یان ره‌نگ ‌ه به‌هۆی ته‌مه‌نه‌و‌ه‬ ‫تاقه‌تی ئه‌وه‌یان نه‌مابێت"‪.‬‬ ‫به‌سااڵچووان به‌ده‌م زكری خوا‬ ‫له‌مزگه‌وته‌كانه‌و‌ه له‌گه‌ڵ یه‌كتردا‬ ‫گفتوگۆ له‌سه‌ر لیست‌و كاندیده‌كان‬ ‫ده‌ك��ه‌ن‌و له‌چایخانه‌كانیش به‌ده‌م‬ ‫ی دۆمینه‌و تاوڵه‌و‌ه بانگه‌ش ‌ه بۆ‬ ‫ته‌ق ‌ه ‌‬ ‫لیسته‌كانیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫م��ح��ه‌م��ه‌د س��اڵ��ح ‪ 74‬س���اڵ‌‪،‬‬ ‫له‌چایخانه‌یه‌كی ش�ه‌ق��ام��ی كاك‬ ‫ئه‌حمه‌دی شێخ دانیشتبوو‪ ،‬پۆسته‌ری‬ ‫یه‌كێك ل �ه‌ك��ان��دی��دی لیسته‌كانی‬ ‫به‌ده‌سته‌و‌ه گرتبوو‪ ،‬به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "تائێستا هه‌ركه‌سێك هاتوو‌ه‬ ‫قۆڵبڕبووه‌‪ ،‬چونك ‌ه له‌ناو ده‌روونی‬ ‫ئه‌م میلله‌ته‌و‌ه هه‌ڵنه‌قواڵوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫من ئاماده‌م ده‌نگ بده‌م بۆ ئه‌وه‌ی‬

‫ئیسپاتی بوونی میلله‌ته‌كه‌م بكه‌م‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر شۆڤێنییه‌تی عه‌ره‌بدا‪،‬‬ ‫به‌اڵم گه‌شبینیش نیم"‪.‬‬ ‫به‌الی ئه‌و به‌ته‌مه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و هۆڕن‬ ‫لێدان‌و خه‌ڵك بێزاركردن ‌ه راست نییه‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی الیه‌نگری هه‌ر لیستێك ‌ه با‬ ‫به‌بێده‌نگی بانگه‌شه‌ی خۆی بكات‌و‬ ‫ده‌نگی خۆی بدات‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د ساڵح وت��ی "ئاسایی ‌ه‬ ‫كه‌گه‌نجه‌كان به‌شێوازێكی هێمن‌و‬ ‫له‌سه‌رخۆ له‌شه‌قامه‌كان بانگه‌ش ‌ه‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬نه‌ك ده‌ست له‌یه‌خه‌ی یه‌كتر‬ ‫گیربكه‌ن‪ ،‬ب �ه‌الی منه‌و‌ه پیره‌كان‬ ‫هه‌ڵوێستیان جوان ‌ه ئه‌گه‌ر بانگه‌شه‌ش‬ ‫بكه‌ن له‌ئه‌دب‌و ئه‌خالق ده‌رناچێت"‪.‬‬ ‫به‌كر حه‌م ‌ه شه‌ریف خاوه‌نی‬ ‫چایخانه‌ی شه‌عب له‌گه‌ ‌ڵ تێكردنی‬ ‫چ �ا‌و راییكردنی موشته‌رییه‌كانی‬ ‫به‌ده‌ستووری وت "ئ �ه‌و كه‌سانه‌ی‬ ‫كه‌دێن بۆ چایخانه‌ی شه‌عب له‌چینی‬ ‫ێ له‌نێوانیاندا‬ ‫رۆشنبیرانن‌و ده‌مه‌قاڵ ‌‬ ‫روونادات"‪.‬‬

‫گومانده‌کرێت دانانی مه‌سرور بارزانی بۆ‬ ‫ی‬ ‫عه‌لی باپیر خۆی‌و زاواكه‌ی‌و سكرتێره‌ك ‌ه ‌‬ ‫هه‌ڵمه‌تی بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ولێر‪ ،‬بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كاندیدی كۆمه‌ڵی ئیسالمین‬ ‫محه‌مه‌د حه‌م ‌ه نه‌جیب له‌سلێمانی لێپرسراوی هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌ڵبژاردنی عه‌لی باپیر‌و عه‌بدولستار مه‌جید‌و‬ ‫جه‌ماوه‌ری نێچیرڤان بێت‬ ‫كۆمه‌ڵ له‌لێدوانێكدا به‌ده‌ستووری حاجی هێمن‪ ،‬زانا رۆستایی وتی‬ ‫معاز فه‌رحان‬

‫پارتی بۆ هه‌ڵمه‌تی بانگه‌شه‌كانی‬ ‫هه‌ولێر‌و ده‌وروبه‌ری مه‌سرور بارزانی‬ ‫دان��اوه‌‪ ،‬گومانیش ده‌كرێت دانانی‬ ‫ناوبراو بۆ لێدان‌و كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫جه‌ماوه‌ر‌و رۆڵی نێچیرڤان بارزانی‬ ‫بێت له‌پارێزگای هه‌ولێر‪.‬‬ ‫به‌هۆی ئه‌وه‌ی‌ ‪ 4‬ساڵ نێچیرڤان‬ ‫بارزانی سه‌رۆكی حكومه‌ت بووه‌‪،‬‬ ‫ش��اره‌زای��ان��ی سیاسی پێیانوایه‌‬ ‫نێچیرڤان ب��ارزان��ی توانیویه‌تی‬ ‫له‌هه‌ولێر جه‌ماوه‌رێكی زۆری پارتی‬ ‫ب �ه‌الی خۆیدا رابكێشێت‌و ئاماژه‌‬ ‫ب �ه‌وه‌ش��ده‌ك �ه‌ن كه‌دانانی مه‌سرور‬ ‫بارزانی به‌سه‌رپه‌رشتی هه‌ڵمه‌تی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی سنووری پارێزگای‬ ‫هه‌ولێر بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ جه‌ماوه‌ری‬ ‫نێچیرڤان بارزانی بێت‪.‬‬ ‫مه‌سعود عه‌بدولخالق پسپۆڕیی‬ ‫سیاسی له‌لێدوانێكدا به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "له‌سیستمی‌ ن��وێ �ی‌ حیزبه‌‬

‫عه‌لمانییه‌كاندا ده‌وری‌ حیزب وه‌كو‬ ‫موڵكییه‌تی‌ لێهاتووه‌‪ ،‬ئێستا له‌ناو‬ ‫حیزبه‌ عه‌لمانییه‌كاندا له‌دوای‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌باوك نامێنێت كوڕ یان برا یان‬ ‫برازا داده‌نرێت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و حیزبه‌‬ ‫به‌موڵك حیسابه‌"‪.‬‬ ‫مه‌سعود عه‌بدولخالق ئه‌وه‌شی‬ ‫وت "نێچیرڤان ب��ارزان�ی‌ پیاوێكی‌‬ ‫ك���راوه‌ی���ه‌‪ ،‬ئ���ه‌و پ��ی��اوه‌ له‌كاتی‌‬ ‫حكومه‌تداریدا توانی‌ ته‌شه‌نوجات‬ ‫نه‌هێڵێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت‬ ‫بووایه‌ له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا نه‌یده‌هێشت‬ ‫ت�ه‌ش�ه‌ن��وج��ات ب��ه‌و راده‌ی���ه‌ بوایه‌‬ ‫كه‌ته‌قه‌كردن‌و شه‌ڕبوایه‌‪ ،‬شتێك‬ ‫هه‌یه‌ نازانم تاچه‌ند راسته‌ كه‌ده‌ڵێن‬ ‫ئیش‌و كاره‌كانی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‬ ‫ده‌گ���ه‌ڕێ���ت���ه‌وه‌ ب��ۆ الی‌ مه‌سرور‬ ‫بارزانی‌ كه‌هه‌رچه‌نده‌ په‌یوه‌ندیشی‌‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌تی‌ هه‌رێمه‌وه‌ نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌الی خۆیه‌وه‌ جه‌عفه‌ر ئیمینیكی‌‬ ‫سه‌رۆكی ده‌زگای هه‌ڵبژاردنی پارتی‪،‬‬ ‫هه‌موو ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ی‌ ره‌تكرده‌وه‌‬ ‫كه‌گوایه‌ مه‌سرور بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌‬

‫دان��راوه‌‌و به‌ده‌ستووری وت "له‌به‌ر‬ ‫واقیعی‌ سیاسی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ بڕیاریدا براده‌رانی‌‬ ‫م�ه‌ك��ت�ه‌ب�ی‌ س��ی��اس�ی‌ دابه‌شببن‪،‬‬ ‫سنووری‌ گه‌رمیان‌و كه‌ركوك كاك‬ ‫مه‌حمود محه‌مه‌د سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫ده‌كات‪ ،‬پارێزگای‌ سلێمانی‌ عیزه‌دین‬ ‫ب�����ه‌رواری‌‌و ل �ه‌پ��ارێ��زگ��ای‌ ده��ۆك‌و‬ ‫ن�ه‌ی��ن�ه‌وا ك��اك ف��ازی��ل میرانیمان‬ ‫دان��اوه‌ كه‌كه‌سێكی‌ زۆر لێهاتووه‌‪،‬‬ ‫به‌هه‌مانشێوه‌ كاك مه‌سرور بارزانی‌‬ ‫ته‌بیعی‌ ه��اوك��ار ده‌ب��ێ��ت ب��ۆ هه‌ر‬ ‫شوێنێك كه‌پێویستی‌ به‌وبێت"‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا وت �ی‌ "به‌ڕاستی‌ ئه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌ به‌هه‌ڵه‌ بۆ ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫ده‌چن كاك مه‌سرور‌و كاك نێچیرڤان‬ ‫ی یه‌كترن‪ ،‬پێموایه‌ ئه‌و‬ ‫ت�ه‌واوك�ه‌ر ‌‬ ‫ج��ۆره‌ خه‌ڵكانه‌ به‌خۆڕایی خۆیان‬ ‫سه‌رقاڵده‌كه‌ن ب �ه‌و مه‌سه‌النه‌وه‌‪،‬‬ ‫ب��اوه‌ڕ بكه‌ ئه‌وه‌ پێشنیاری‌ خودی‌‬ ‫من‌و كاك محه‌مه‌دی‌ مه‌ال قادر بوو‬ ‫كه‌ سنووری هه‌ولێر كاك مه‌سروری‬ ‫لێبێت"‪.‬‬

‫هه‌ریه‌كه‌ له‌عه‌لی باپیر ئه‌میری‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی‌و عه‌بدولستار‬ ‫م��ج��ی��دی زاوای‌و ح��اج��ی هێمن‬ ‫ب��ه‌رپ��رس��ی م �ه‌ك��ت �ه‌ب��ی ئه‌میری‬ ‫كۆمه‌ڵ‌‪ ،‬كاندیدی لیستی كۆمه‌ڵن‬ ‫بۆ ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق‪،‬‬ ‫ئه‌و دووانه‌ی‌ یه‌كه‌میان ژماره‌كه‌یان‬ ‫یه‌كه‌م‌و دووه‌می لیستی پارێزگای‬ ‫هه‌ولێریان گرتووه‌‪.‬‬ ‫م��ح �ه‌م �ه‌د ح �ه‌ك��ی��م ئه‌ندامی‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی كۆمه‌ڵی ئیسالمی‬ ‫ل �ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��دا ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‬ ‫وت "ئ����ه‌وه‌ ل���ه‌الی���ه‌ن زۆری��ن��ه‌ی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵه‌وه‌ بڕیاری‬ ‫له‌سه‌ر دراوه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ مامۆستا‬ ‫خ���ۆی پ��ێ��ن��اخ��ۆش ب����ووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫پابه‌ندبووه‌ به‌بڕیاری ئه‌ندامانی‬ ‫س��ه‌رك��ردای��ه‌ت��ی��ی��ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫كه‌سایه‌تی مامۆستا له‌هه‌ولێر‬ ‫لیسته‌كه‌ به‌هێز ده‌كات"‪.‬‬ ‫زان����ا رۆس���ت���ای���ی ئه‌ندامی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی كۆمه‌ڵی ئیسالمی‌و‬

‫راگه‌یاند "له‌هه‌رسێ پارێزگاكه‌ی‬ ‫ه��ه‌رێ��م‌و ه���ه‌روه‌ه���ا كه‌ركوكیش‬ ‫چه‌ند كه‌سێك له‌ئه‌ندامانی خۆمان‬ ‫ی��ان كه‌سانی سه‌ربه‌خۆ خۆیان‬ ‫پێشنیاركرد‪ ،‬دواتر له‌سه‌ركردایه‌تی‬ ‫ك��ۆم��ه‌ڵ‌ ك��ۆب��وون��ه‌وه‌م��ان ك��رد‪،‬‬ ‫ب �ه‌ده‌ن��گ��دان��ی نهێنی ئه‌وانه‌مان‬ ‫دیاریكرد"‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی كاندیدكردنی مامۆستا‬

‫"ل �ه‌الی �ه‌ن مه‌ڵبه‌ندی هه‌ولێره‌وه‌‬ ‫ئ���ه‌و ك �ه‌س��ان �ه‌ پێشنیاركران‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تیش په‌سه‌ندی كردوون‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هیچ په‌یوه‌ندی به‌خزمایه‌تی‌و‬ ‫نزیكایه‌تییه‌وه‌ ن �ه‌ب��ووه‌‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫پ��ێ��ش��م��ه‌رگ��ه‌ی��ه‌ك��ی دێ��ری��ن��ن‌و‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌كی دیاری ناو خه‌ڵكی‬ ‫هه‌ولێرن‌و رۆڵ‌و قورسایی خۆیانیان‬ ‫هه‌یه‌"‪.‬‬

‫ی‌و دهۆك تۆماركراون‬ ‫پارتی له‌هه‌ولێرو دهۆك كاندیده‌كانیان فه‌رزده‌كه‌ن ‪ 120‬سكااڵ له‌هه‌ولێر‌و سلێمان ‌‬ ‫ده‌ستوور له‌هه‌ولێر‌و دهۆك‬

‫پ��ارت��ی ل �ه‌ه �ه‌ری �ه‌ك � ‌ه له‌پارێزگای‬ ‫هه‌ولێر‌و دهۆك ماڵ به‌ماڵ ده‌گه‌ڕێن‌و‬ ‫كاندیده‌كانیان به‌سه‌ر مااڵن‌و لق‌و ناوچه‌و‬ ‫رێكخراوه‌كانیان ف �ه‌رز ده‌ك�� ‌هن‌و داوا‬ ‫ده‌كه‌ن ده‌بێت ده‌نگیان پێبده‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێی ئه‌و زانیارییان ‌ه ‌ی له‌سنووری‬ ‫رێكخستنه‌كانی پارتی له‌پارێزگای‬ ‫هه‌ولێره‌و‌ه ده‌ست ده‌ستوور كه‌وتووه‌‪،‬‬ ‫پارتی دوا ‌ی ئ �ه‌و‌ه ‌ی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی‬ ‫به‌لق‌و ناوچه‌كانی هه‌ولێر‌و ده‌وروبه‌ری‬ ‫ك��ردووه‌‪ ،‬چه‌ند مه‌رجێكی به‌سه‌ریاندا‬ ‫فه‌رزكردووه‌‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌رێكخستنه‌كانی‬ ‫پ��ارت��ی له‌هه‌ولێر ب �ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"پارتی كاندیده‌كانی به‌سه‌ر لقه‌كاندا‬

‫دابه‌شكردوو‌ه‌و پێیڕاگه‌یاندوون كه‌هه‌ر‬ ‫لقێكی ده‌وروب����ه‌ری هه‌ولێر ئه‌ركی‬ ‫ده‌رچوواندنی كاندیدێكی له‌ئه‌ستۆدایه‌"‪.‬‬

‫هه‌روه‌ها ئه‌و سه‌رچاوه‌ی ‌ه وتیش ‌ی‬ ‫"ب��ۆن��م��ون � ‌ه ل��ه‌س��ن��ووری ل��ق��ی ‪16‬ی‬ ‫ده‌وروب���ه‌ری هه‌ولێر داواك���راو‌ه به‌هه‌ر‬ ‫ش��ێ��وه‌ی �ه‌ك ب��ێ��ت‪ ،‬ده‌ب���ێ (شیالن)‬ ‫كه‌كاندیدی حیزبه‌كه‌یان ‌ه ده‌ربچێت‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڕه‌كه‌كانی باداو‌ه‌و مه‌نتكاو‌ه‌و گواڵن‌و‬ ‫گه‌ڕه‌كی ‪ ،92‬داواكراوه‌‪ ،‬ده‌نگ به‌سامی‬ ‫ش��ۆڕش ب��ده‌ن‪ ،‬له‌گه‌ڕه‌كی ره‌نگین‌و‬ ‫نه‌ورۆز‌و كوردستانیش ده‌نگ به‌مامۆستا‬ ‫ره‌ئوف بده‌ن"‪ .‬له‌الیه‌كی تره‌وه‌‪ ،‬پارتی‬ ‫له‌سنووری پارێزگای دهۆكیش ماڵ‬ ‫به‌ماڵ ده‌گه‌ڕێت‌و داوا ده‌ك �ه‌ن ده‌نگ‬ ‫به‌كاندیده‌كانیان بد‌هن‌و پۆست ‌هر‌و وێن ‌ه ‌ی‬ ‫كاندیده‌كانیان به‌سه‌ردا دابه‌شده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫جوان موسا‪ ،‬دانیشتووی گه‌ڕه‌كی‬ ‫مه‌الیین له‌دهۆك‪ ،‬به‌ده‌ستووری وت‬ ‫"ئه‌و‌ه چه‌ند جار‌ه پارتی له‌ده‌رگامان‬ ‫ده‌د‌هن‌و داوا ده‌كه‌ن ده‌نگیان پێبده‌ین"‪.‬‬

‫كاروخ نامیق له‌سلێمانی‌‬

‫له‌سه‌ره‌تای‌ ده‌ستپێكردنی‌ بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ تائێستا له‌هه‌رسێ‌‬ ‫پارێزگاكه‌ی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫‪ 120‬سكااڵ له‌الیه‌ن لیست‌و قه‌واره‌‬ ‫ب�ه‌ش��دارب��ووه‌ك��ان�ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‬ ‫تۆماركراون‪.‬‬ ‫هه‌ندرێن محه‌مه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ئۆفیسی‌ ه �ه‌ول��ێ��ری‌ كۆمسیۆنی‌‬ ‫ب��ااڵی‌ سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫ب���ه‌ده‌س���ت���ووری‌ وت "تائێستا‬ ‫له‌پارێزگای‌ هه‌ولێر ‪ 15‬سكااڵ له‌الیه‌ن‬ ‫ق����ه‌واره‌و لیسته‌ جیاجیاكانه‌وه‌‬ ‫تۆماركراون"‪.‬‬ ‫هه‌ندرێن محه‌مه‌د ئه‌وه‌شی وت‬ ‫"ئه‌و سكااڵیانه‌ی‌ له‌ئۆفیسی‌ هه‌ولێر‬

‫تۆماركراون زیاتر له‌سه‌ر دڕاندنی‌‬ ‫پۆسته‌ر‌و به‌كارهێنانی‌ شوێنی‌ گشتی‌‬ ‫بووه‌ له‌الیه‌ن قه‌واره‌و لیسته‌كانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ك��ی ت���ره‌وه‌‪ ،‬به‌رپرسی‌‬ ‫ئۆفیسی‌ سلێمانی‌ كۆمسیۆنی‌ بااڵی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان رایگه‌یاند‬ ‫تائێستا له‌سلێمانی‌ ‪ 46‬سكااڵ له‌الیه‌ن‬ ‫لیست‌و ق��ه‌واره‌ك��ان��ه‌وه‌ له‌باره‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‬ ‫پێشێلكارییه‌كانی‌‬ ‫ئاراسته‌ی‌ كۆمسیۆن كراوه‌‪.‬‬ ‫تاهیر محه‌مه‌د له‌لێدوانێكدا‬ ‫ب����ه‌ده‌س����ت����ووری‌ وت "لیست‌و‬ ‫قه‌واره‌كانی‌ پارێزگای‌ سلێمانی‌ ‪46‬‬ ‫سكااڵیان ل �ه‌دژی‌ یه‌كتر‌و له‌باره‌ی‌‬ ‫ئاراسته‌ی‌‬ ‫پێشێلكارییه‌كانه‌وه‌‬ ‫كۆمسیۆن ك����ردووه‌‪ ،‬ك �ه‌ ‪ 11‬له‌و‬ ‫سكااڵیانه‌ پێش ده‌ستپێكردنی‌‬ ‫هه‌ڵمه‌تی‌ ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌ك��ان‌و ‪35‬‬

‫س��ك��ااڵی‌ ت��ر له‌كاتی‌ بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن تۆماركراون"‪.‬‬ ‫له‌پارێزگای دهۆكیش ‪ 59‬سكااڵ‬ ‫له‌الیه‌ن ق���ه‌واره‌‌و لیسته‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫پاریزگایه‌وه‌ تۆماركراون‪.‬‬ ‫ب �ه‌ی��ار دۆس��ك �ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫ئۆفیسی‌ دهۆكی‌ كۆمسیۆنی‌ بااڵی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كان وتی‌"‪59‬‬ ‫سكااڵ له‌الیه‌ن ئه‌و قه‌واره‌و لیستانه‌ی‌‬ ‫كاندیدیان له‌پارێزگای‌ دهۆك هه‌یه‌‬ ‫تۆماركراون"‪.‬‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌ ئۆفیسی‌ دهۆك‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش��ی وت "ئ���ه‌و سكااڵیانه‌ی‌‬ ‫تۆماركراون زیاتر په‌یوه‌ندی‌ هه‌یه‌‬ ‫به‌دڕاندنی‌ پۆسته‌رو لێكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫وێ��ن �ه‌ی‌ ك��ان��دی��ده‌ك��ان‌و هه‌روه‌ها‬ ‫به‌كارهێنانی‌ كه‌ل‌و په‌لی‌ حكومه‌ت‬ ‫بۆ بانگه‌شه‌"‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‪7‬‬

‫"له‌بادینان‌و موسڵ هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌سه‌ر چاالكوانه‌كان ‌ی گۆڕان هه‌یه‌"‬

‫هـه‌ولـێـر به‌بـێ بـانـگـه‌شـ ‌ه‬ ‫هه‌ڵبژاردن به‌ڕێده‌كات‬

‫له‌ترسی "ده‌سه‌اڵت" له‌هه‌ولێر ئیشبكه‌‌و نوێژبكه‌‬ ‫ده‌ستوور له‌هه‌ولێر‬

‫هاوواڵتیانی شاری هه‌ولێر‪ ،‬ده‌ڵێن‬ ‫دروس���ت���ك���ردن���ی ت���رس ل��ه‌الی��ه‌ن‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و رێگه‌نه‌دان بۆ ده‌ربڕینی‬ ‫رای خ��ۆی��ان ب��ۆ لیسته‌كانی جیا‬ ‫ل�ه‌ده‌س�ه‌اڵت‪ ،‬بووه‌ته‌ هۆی ئه‌وه‌ی‌‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن له‌شاره‌كه‌یان‬ ‫به‌بێده‌نگی‌و دوور له‌بانگه‌شه‌یه‌كی‬ ‫چڕ‪ ،‬به‌ڕێوه‌بچێت‪.‬‬ ‫ل��ه‌س��ه‌ره‌ت��ای ده‌ستپێكردنی‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ تاوه‌كو‬ ‫ئێستاش‪ ،‬ش�ه‌ق��ام�ه‌ك��ان‌و شوێنه‌‬ ‫گشتییه‌كانی ش����اری هه‌ولێر‪،‬‬ ‫ب�ه‌ب��ێ ب��ه‌رزك��ردن��ه‌وه‌ی پۆسته‌رو‬ ‫الفیته‌ له‌الیه‌ن ه �ه‌وادارن��ی قه‌واره‌‬ ‫ب�ه‌ش��دارب��ووه‌ك��ان��ی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێوه‌چووه‌‪ ،‬هاوواڵتیانیش هۆكه‌ی‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌ بۆ ترس له‌ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫ئ��ه‌وان پێیانوایه‌ كه‌ده‌سه‌اڵت‬ ‫كارێكی وایكرده‌وه‌ خه‌ڵك بترسێت‬ ‫ل�ه‌ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن‌و نه‌وێرێت ئازادانه‌‬ ‫بانگه‌شه‌ بۆ لیسته‌كانی ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵت بكات‪.‬‬ ‫ك��ۆس��ار ح��س��ێ��ن ت��ه‌م��ه‌ن ‪22‬‬ ‫س��اڵ‪ ،‬خوێندكاری‌ به‌شی‌ كوردی‌‬ ‫له‌زانكۆی‌ سه‌اڵحه‌دین وتی "حیزبی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت له‌هه‌ولێر رێگه‌نادات خه‌ڵك‬ ‫به‌ئاره‌زووی‌ خۆی‌ قسه‌بكات‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫رای‌ خ��ۆی‌ به‌ئاشكرا ده‌رببڕێت‬ ‫دووچاری‌ سزادان ده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬

‫"خه‌ڵكی‌ هه‌ولێریش ده‌یه‌وێت‬ ‫وه‌ك خه‌ڵكی‌ سلێمانی‌ به‌وشێوه‌‬ ‫دیموكراسییه‌ بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ب��ۆ لیسته‌كانیان ب��ك �ه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دیموكراسی‌ لێره‌ ته‌نها بۆ لیستی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌" كۆسار وای وت‪.‬‬ ‫ب��ه‌ڕای به‌شێك له‌رۆشنبیران‌و‬ ‫شیكه‌ره‌وانی سیاسی‪ ،‬خه‌ڵكی هه‌ولێر‬ ‫خ��ۆی��ان به‌شێكن له‌دروستكردنی‬ ‫ئه‌و دۆخ �ه‌و بێده‌نگیان ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ناچاركردووه‌ به‌و شێوه‌یه‌ مامه‌ڵه‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫رێكار حه‌سه‌ن ته‌مه‌ن ‪ 24‬ساڵ‪،‬‬ ‫خوێندكار‪ ،‬وت��ی "خه‌ڵكی هه‌ولێر‬ ‫له‌ژێر سایه‌ی رژێمی به‌عس زیانی‬ ‫زۆری به‌ركه‌وتووه‌‪ ،‬دوای راپه‌ڕینیش‬ ‫ل �ه‌ش �ه‌ڕی ن��اوخ��ۆدا هه‌ولێر بووه‌‬ ‫مه‌یدانی ئه‌و شه‌ڕه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش كاریگه‌ری‬ ‫راسته‌وخۆی له‌سه‌ر سایكۆلۆژیای‬ ‫خه‌ڵكی هه‌ولێر هه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫ج��ی��اوازی��ی��ه‌ك��ی زۆر هه‌یه‌‬ ‫له‌جۆری راده‌ربڕین بۆ لیسته‌كانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت له‌نێوان ئه‌و دوو‬ ‫پارێزگایه‌ی‌ ژێر جێنفوزی پارتی‪،‬‬ ‫به‌به‌راورد به‌هه‌ریه‌كه‌ له‌پارێزگاكانی‬ ‫كه‌ركوك‌و سلێمانی‪.‬‬ ‫له‌سلێمانی‌و ناوچه‌ی‌ گه‌رمیان‬ ‫بانگه‌شه‌كان زۆر به‌چڕی ده‌ستیپێكرد‪،‬‬ ‫رژانه‌ سه‌رشه‌قامه‌كان‌و مانه‌وه‌ تا شه‌و‬ ‫له‌الیه‌ن هه‌وادارانه‌وه‌ له‌یه‌كه‌م رۆژی‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ تائێستاش‬ ‫به‌رده‌وامه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌هه‌ولێر‌و‬

‫"له‌هه‌ولێر ئازادی به‌وشێوه‌یه‌ نیی ‌ه تابتوانیت رای خۆت ده‌رببڕیت"‬

‫محه‌مه‌دی‌ مه‌ال ق��ادر ئه‌ندامی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌و ئه‌ندامی‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌و حیزبه‌ وتی‌‬ ‫"بێده‌نگی هه‌ولێر بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫كه‌پارتی ب��ڕی��اری��داوه‌ بانگه‌شه‌كه‌‬ ‫زیاتر به‌هه‌ڵواسینی‌ پۆسته‌رو وێنه‌‬ ‫بێت‪ ،‬نه‌ك خه‌ڵك بێزاركردن‪ ،‬هیچ‬ ‫هۆكارێكی تر نییه‌"‪.‬‬ ‫الیه‌نه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵت‬ ‫دووپاتی وته‌ی‌ هاوواڵتیان ده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ل���ه‌وه‌ی خه‌ڵكی هه‌ولێر ترسیان‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ك��ۆت��ا رۆژه‌ك���ان���ی هه‌ڵمه‌تی‬ ‫بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی ‪7/25‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی ن��ی��ش��ان��دا ك���ه‌ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫ل �ه‌وش��اره‌ رێ��گ �ه‌ن��ادات الیه‌نه‌كانی‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ ده‌س �ه‌اڵت به‌بێترس رای‬ ‫خۆیان له‌سه‌ر لیست‌و قه‌واره‌كان‬ ‫ده‌رببڕن‪ ،‬كاتێك ده‌سه‌اڵت به‌ئاشكرا‬ ‫هه‌ڵیكوتایه‌ سه‌ر باره‌گاكانی كۆمه‌ڵی‬

‫ئیسالمی‌و گۆڕان‌و یه‌كگرتوو‪.‬‬ ‫به‌ڕای چاودێران ئه‌و هه‌ڵكوتان‌و‬ ‫په‌الماردانانه‌ له‌كاتی بانگه‌شه‌كانی‬ ‫‪ 7/25‬نمونه‌ی‌ دروستكردنی ئه‌و‬ ‫ترسانه‌ن‪.‬‬ ‫د‪ .‬ب��وره��ان باڵه‌كی كاندیدی‬ ‫یه‌كگرتوو ئیسالمی كوردستان‬ ‫له‌هه‌ولێر به‌ده‌ستووری وت "له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی ترسێك هه‌یه‌ له‌دڵ‌و ده‌روونی‬ ‫خه‌ڵكی هه‌ولێردا‪ ،‬ب �ه‌اڵم خه‌ڵكی‬ ‫هه‌ولێر هێمنترن به‌به‌راورد له‌گه‌ڵ‌‬ ‫خه‌ڵكی ناوچه‌كانی تری كوردستان"‪.‬‬ ‫ئه‌و كاندیده‌ی یه‌كگرتوو ئاماژه‌ی‬ ‫ب��ه‌وش��دا "ه��ه‌رچ��ه‌ن��ده‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی راسته‌وخۆ رێگرنه‌بووه‌‬ ‫له‌بانگه‌شه‌ی هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردنی‬ ‫لیسته‌كان‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئ��ه‌وه‌ی جێگه‌ی‬ ‫سه‌رنجه‌ شه‌وانه‌ پۆسته‌ری كاندیدو‬ ‫لیسته‌كان لێده‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌فین مه‌ال قه‌ره‌‪ ،‬به‌رپرسێكی‬

‫ب��زووت��ن��ه‌وه‌ی‌ گ���ۆڕان له‌هه‌ولێر‪،‬‬ ‫وت �ی‌ "خه‌ڵكی‌ هه‌ولێر ده‌ترسێت‬ ‫ل��ه‌ده‌س��ه‌اڵت‪ ،‬بۆیه‌ به‌گڕوتینه‌وه‌‬ ‫بانگه‌شه‌ ناكه‌ن"‪.‬‬ ‫خ��ۆش��ن��او ح �ه‌س �ه‌ن هاوواڵتی‬ ‫وتی‌ "به‌ڵێ بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌هه‌ولێر هه‌ر بوونی‌ نییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خه‌ڵكی‌ هه‌ولێر به‌جۆش‌و خرۆشه‌وه‌‬ ‫خ��ۆی��ان ئ��ام��اده‌ك��ردوه‌ ب��ۆ رۆژی‌‬ ‫ده‌نگدان"‪.‬‬ ‫ئ��ه‌و وت��ی "حیزبی‌ ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫له‌هه‌ولێر كاریگه‌ری‌ هه‌یه‌ له‌سه‌ر‬ ‫لیسته‌كان‌و ناتوانن به‌ئازادی‌ بانگه‌شه‌‬ ‫بۆ كاندیده‌كانیان بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ل���ه‌درێ���ژه‌ی‌ ق��س�ه‌ك��ان��ی��دا ئه‌و‬ ‫هاوواڵتییه‌ وتی‌ "ئ�ه‌وه‌ راست نییه‌‬ ‫كه‌خه‌ڵكی هه‌ولێر حه‌زیان به‌سیاسه‌ت‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئ �ه‌و ئ��ازادی��ی�ه‌ به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ نییه‌ تابه‌توانن گوزارشت‬ ‫له‌ڕاوبۆچوونی‌ خۆیان بكه‌ن"‪.‬‬

‫ی هاوپه‌یمانییه‌و ‌ه‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫"به‌هۆ ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵ له‌به‌غداد الوازبووه‌"‬ ‫به‌شدار ‌‬

‫سازدانی‌‪ :‬مه‌عاز فه‌رحان‬

‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫كامه‌ران بابان زاد‌ه كاندید ‌‬ ‫ی ده‌ڵێت‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی له‌پارێزگا ‌‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫سێ حیزب ‌ه ئیسالمییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌وت ‌‬ ‫ناتوانن نوێنه‌رایه‌تی ته‌واو ‌‬ ‫ی له‌كوردستان بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫ی جیاواز واده‌كات‬ ‫پێشیوای ‌ه لیست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مافه‌كان ‌‬ ‫كێبڕكێ له‌سه‌ر چه‌سپاندن ‌‬ ‫كورد له‌به‌غداد زیاتر بكرێت‪.‬‬ ‫‪................................‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ �ه‌م��ڕۆ ئ��ه‌و هێزو‬ ‫ی‬ ‫ی له‌هه‌ڵبژاردن ‌‬ ‫ی به‌شدار ‌‬ ‫ق�ه‌واران� ‌ه ‌‬ ‫ی عێراقدا ده‌كه‌ن دابه‌شبوون‬ ‫په‌رله‌مان ‌‬ ‫به‌سه‌ر ئایین‌و مه‌زه ‌هب‌و نه‌ته‌وه‌كاندا‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫ئایا ئێو‌ه وه‌ك��و كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئایین ‌‬ ‫ی ئه‌مه‌دان وه‌ك هێزێك ‌‬ ‫له‌كوێ ‌‬ ‫ی ده‌چن ‌ه په‌رله‌مان؟‬ ‫یان نه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫ك�����ام�����ه‌ران ب����اب����ان زاده‌‪:‬‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی هێزه‌كان ‌‬ ‫دابه‌شبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫ی ئاینی‌و هێز ‌‬ ‫به‌سه‌رهێز ‌‬ ‫ی ته‌ندروست نابینم‪،‬‬ ‫به‌دابه‌شبوونێك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه م�ه‌رج نیی ‌ه ئه‌وهێزان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئایین ‌‬ ‫ی كوردیدا به‌هێز ‌‬ ‫له‌شه‌قام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫ناسراون خاوه‌ن خواست ‌‬ ‫نه‌بن‪ ،‬مه‌رجیش نیی ‌ه هه‌موو هێز‌ه‬ ‫له‌بیركردنه‌وه‌و‬ ‫ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ی �ه‌ك��ان‬ ‫ی ب���ه‌دوور بن‪،‬‬ ‫ی ئایین ‌‬ ‫ب��اك��گ��راون��د ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێم ‌ه لیستێك ‌ه بۆ خواسته‌كان ‌‬ ‫لیست ‌‬ ‫ی كوردستان تێده‌كۆشێت‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌اڵم ب��اك��گ��راون��دو ب��ی��رو دیدێك ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌توانین‬ ‫ئیسالمیان ‌ه ‌‬ ‫بڵێین ئ�ه‌م دابه‌شبوون ‌ه له‌ئه‌سڵدا‬ ‫ی ناواقیعیه‌و ئێم ‌ه‬ ‫دابه‌شبوونێك ‌‬ ‫ی خۆمانین له‌به‌غدا‬ ‫ی میلله‌ت ‌‬ ‫نوێنه‌ر ‌‬ ‫ی ئیسالمیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌باكگراوندو دیدێك ‌‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ك���ورد له‌ئه‌مڕۆدا‬

‫دهۆك وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌ هه‌ڵبژاردنیش‬ ‫له‌ئارادا نه‌بێت‪.‬‬ ‫ك��ام��ه‌ران مه‌نتك مامۆستای‬ ‫زانسته‌ سیاسییه‌كان له‌زانكۆی‬ ‫سه‌اڵحه‌دین وتی "ئه‌و رایگشتییه‌ی‬ ‫له‌سلێمانی هه‌یه‌ رایه‌كی ئاشكرایه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌ولێر رایه‌كی شاراوه‌یه‌‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌كاتی ده‌نگداندا ئه‌و‬ ‫رایه‌ی خه‌ڵكی هه‌ولێر ده‌بێته‌ كردار‪،‬‬ ‫واتا ده‌بێته‌ هه‌ڵوێستێك"‪.‬‬ ‫كامه‌ران مه‌نتك ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا‬ ‫ره‌ن��گ �ه‌ خه‌ڵكی سلێمانی زیاتر‬ ‫فێربووبێت یان ئاشنای زیاتریان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌كارهێنانی ئازادییه‌كانیان‪،‬‬ ‫"ش�����اری ه��ه‌ول��ێ��ر هۆشیاریان‬ ‫ئازادییه‌كانیان‬ ‫له‌به‌كارهێنانی‬ ‫كه‌متره‌"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وت����ی‌ "به‌كارهێنانی‬ ‫توندوتیژی له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵته‌وه‌‪،‬‬ ‫كاریگه‌ری هه‌یه‌‪ ،‬بۆیه‌ ده‌نگده‌ری‬ ‫هه‌ولێر كه‌متر فێربووه‌ ئازادییه‌كانی‬ ‫خۆی به‌كاربهێنێت"‪.‬‬ ‫هه‌ولێرییه‌كان له‌نێو خۆیاندا‬ ‫ب����ه‌رده‌وام ئ��ه‌و وت �ه‌ی �ه‌ ده‌ڵێنه‌وه‌‬ ‫كه‌ئه‌گه‌ر له‌هه‌ولێر ئیش‌و نوێژ بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌وا كه‌س رێگه‌یان پێناگرێت‪.‬‬ ‫رێكار پێیوایه‌ خه‌ڵكی هه‌ولێر‬ ‫خۆی بێده‌نگه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم به‌ده‌نگێكی‬ ‫ب�ه‌رزرت��ر وت�ی‌ "ب��ه‌اڵم ده‌سه‌اڵتیش‬ ‫كارێكی وایكرده‌وه‌ خه‌ڵك بترسێت‬ ‫ل�ه‌ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن‌و بانگه‌شه‌كردن بۆ‬ ‫لیسته‌كانی ده‌ره‌وه‌ی ده‌سه‌اڵت"‪.‬‬

‫کامه‌ران بابان زاده‌‬

‫ی گ���ه‌وره‌ی هه‌ی ‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵێك كێش ‌ه ‌‬ ‫ل��ه‌س��ه‌رج��ه‌م م �ه‌س �ه‌ل �ه‌ك��ان��دا وه‌ك‬ ‫ی ‪،140‬‬ ‫ناوچ ‌ه جێناكۆكه‌كان‪ ،‬م��اد‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌وت‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌ش پسپۆڕ ‌‬ ‫كێش ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌و بوارانه‌دا ده‌وێ��ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئێو‌ه‬ ‫ی كاندیده‌كان ‌‬ ‫ده‌بینرێت زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ی شه‌ریعه‌تن‪ ،‬ئه‌م ‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌رچ���وو ‌‬ ‫ی‬ ‫ناگه‌یه‌نێت كه‌ئێو‌ه وه‌ك هێزێك ‌‬ ‫ی ده‌چن ‌ه په‌رله‌مانه‌وه‌؟‬ ‫ئایین ‌‬ ‫كامه‌ران بابان زاده‌‪ :‬له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫ی تۆ راستبێت‪،‬‬ ‫ی ئه‌م ناساندن ‌ه ‌‬ ‫هه‌ندێك ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه نیی ‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌اڵم ئه‌م ‌ه نیشان ‌ه ‌‬ ‫ی تێدا نه‌بێت‪ ،‬له‌ناو‬ ‫ی ت��ر ‌‬ ‫پسپۆڕ ‌‬ ‫ی یاساو‬ ‫ی ئێم ‌ه پسپۆڕ ‌‬ ‫كاندیده‌كان ‌‬ ‫ی تێدایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بوار‌ه زانستییه‌كانیش ‌‬ ‫ی هه‌موویان بك ‌هی‌‪،‬‬ ‫ی پڕۆفایل ‌‬ ‫سه‌یر ‌‬ ‫له‌وانه‌ی ‌ه زۆرین ‌ه ئه‌وه‌بێت ك ‌ه جه‌نابت‬ ‫ی خۆمه‌و‌ه‬ ‫ده‌یڵێیت‪ ،‬م��ن له‌ئاست ‌‬ ‫ل �ه‌و ریزبه‌ندیی ‌ه نیم ك ‌ه تۆ باست‬ ‫ی‬ ‫ی عێراق ‌‬ ‫ك��رد‪ ،‬ماسته‌رم له‌مێژوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مێژوو ‌‬ ‫هاوچه‌رخدا هه‌یه‌و مامۆستا ‌‬ ‫ی چوار‬ ‫ی بووم بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫عێراق ‌‬ ‫ی‬ ‫ساڵ له‌زانكۆو په‌یمانگاو ماسته‌رێك ‌‬ ‫ی ئیسالمدا هه‌یه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ترم له‌مێژوو ‌‬ ‫بواره‌یه‌و‌ه پاشخانێكم هه‌ی ‌ه له‌پاڵ ئه‌م‬ ‫شاره‌زاییه‌م له‌ئیسالم‌و شه‌ریعه‌تدا‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬گه‌ر چوون ‌ه په‌رله‌مان‬

‫ی سلێمانی‌ بۆ ده‌ستوور‬ ‫ی ئیسالمی‌ له‌پارێزگا ‌‬ ‫كاندیدێكی‌ كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫داتانناو‌ه له‌گه‌ڵ چ هێزو قه‌واره‌یه‌كدا‬ ‫ی ب��ك � ‌هن‌و ل �ه‌س �ه‌ر چ‬ ‫هاوپه‌یمانێت ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن؟‬ ‫بنه‌مایه‌ك هاوپه‌یمانێت ‌‬ ‫كامه‌ران بابان زاده‌‪ :‬به‌ته‌ئكید‬ ‫ی‬ ‫ی بیركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬خه‌سڵه‌ت ‌‬ ‫ی خ��ۆ ‌‬ ‫تایبه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ی ‌ه بۆ ئامانجه‌كان ‌‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫دیاریكراو ‌‬ ‫ی عێراق‪،‬‬ ‫بۆ كێشه‌و گیروگرفته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫له‌هه‌مان كاتیشدا دیدێك ‌‬ ‫ی كێشه‌كان‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫هه‌ی ‌ه بۆ چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ی خۆیدا ه�ه‌رگ��روپ‌و الیه‌نێك‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌په‌رله‌ماندا بگونجێت له‌گه‌ڵ دید ‌‬ ‫ی ئیسالمی‌‪ ،‬بگونجێت له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ئامانجه‌كانی‌‪ ،‬له‌وێدا قس ‌ه ده‌كرێت‬ ‫له‌سه‌ر هاوپه‌یمانی‌‪ ،‬پێشوه‌خت هیچ‬ ‫ی له‌گه‌ڵ چ‬ ‫بڕیارێك نیی ‌ه ك ‌ه هاوپه‌یمان ‌‬ ‫الی ‌هن‌و لیستێك ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ی پێشودا‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی به‌شداربوو‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ی كزبوو چیتان ك��ردو‌ه ك ‌ه‬ ‫ده‌نگێك ‌‬ ‫ی پێشوو‬ ‫ی ج��ار ‌‬ ‫ئه‌مجار‌ه ئه‌زمون ‌‬ ‫دووبار‌ه نه‌بێته‌وه‌؟‬ ‫ی تر‬ ‫كامه‌ران بابان زاده‌‪ :‬جاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تایبه‌تدا بوو له‌ناولیست ‌‬ ‫له‌بارودۆخێك ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوپه‌یمانی‌‪ ،‬به‌ته‌ئكید به‌به‌شدارییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫كزه‌و‌ه به‌شداربوو‪ ،‬ئه‌مجار‌ه به‌لیستێك ‌‬ ‫ی ده‌كات‪،‬‬ ‫سه‌ربه‌خۆو چاالكان ‌ه به‌شدار ‌‬

‫ی ژماره‌وه‌‪ ،‬هه‌م‬ ‫هه‌م ده‌یه‌وێت له‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫چۆنیه‌تییه‌و‌ه كاراتربێت له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ��ای��ن��ده‌دا‪ ،‬ه �ه‌م بتوانێت ژم���ار‌ه ‌‬ ‫ی زۆرت���ر بێت‪ ،‬هه‌م‬ ‫كورسییه‌كان ‌‬ ‫ی كاراو‬ ‫بتوانێت ئ�ه‌ن��دام په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی ئاینده‌‪.‬‬ ‫چاالكتر بگه‌یه‌نێت ‌ه په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ل��ه‌م په‌رله‌مان ‌ه ‌‬ ‫ی رێگربوو‌ه‬ ‫ی هاوپه‌یمان ‌‬ ‫ئێستادا لیست ‌‬ ‫له‌چاالكبوونتاندا؟‬ ‫ی‬ ‫ك��ام�ه‌ران بابان زاده‌‪ :‬كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ی له‌ناو هاوپه‌یمان ‌‬ ‫ئیسالم ‌‬ ‫ی هه‌بوو‪ ،‬به‌ته‌ئكید یه‌ك‬ ‫یه‌ك كورس ‌‬ ‫كورسیش ك ‌ه پابه‌ندبێت به‌بڕیارو‬ ‫ی هاوپه‌یمانی‌‪،‬‬ ‫رێنمایی‌و كاره‌كان ‌‬ ‫به‌ته‌ئكید ده‌توانین بڵێین یه‌كێك ‌ه‬

‫ی‬ ‫ی به‌رده‌م چاالك نه‌بوون ‌‬ ‫له‌كۆسپه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی ئیسالم ‌‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌‬ ‫ئێستادا‪.‬‬ ‫ی قه‌وار‌ه‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬فر‌ه لیست ‌‬ ‫ی ك��وردس��ت��ان چۆن‬ ‫سیاسییه‌كان ‌‬ ‫ده‌بینی‌؟‬ ‫ی‬ ‫كامه‌ران بابان زاده‌‪ :‬به‌حاڵه‌تێك ‌‬ ‫ی ئێم ‌ه‬ ‫زۆر ئه‌رێنی ده‌بینم‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر بڵێین لیستێك هه‌بێت له‌هه‌رێم ‌‬ ‫ی هه‌موو‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ك��ورد بكات‪ ،‬ئێم ‌ه ئه‌و شێوازه‌مان‬ ‫تاقیكرده‌وه‌‪ ،‬ل����ه‌‪2003‬و‌ه ده‌بینین‬ ‫ی كورد له‌به‌غدا له‌سه‌ریه‌ك‬ ‫نوێنه‌رایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫لیست له‌سه‌ریه‌ك شێوه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه وا ‌‬ ‫ی بكه‌ین‬ ‫ك���ردو‌ه ك� ‌ه ئ�ه‌گ�ه‌ر تێبین ‌‬

‫ی كێبڕكێ‌و ركابه‌رییه‌و‌ه‬ ‫ی نه‌بوون ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی تر له‌كوردستان‪،‬‬ ‫له‌نێوان لیست ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆر له‌مه‌سه‌ل ‌ه هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫نێوان هه‌رێم‌و به‌غدا زۆر له‌مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی میلله‌ت ‌‬ ‫ی ك ‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫ده‌ستوور ‌‬ ‫كورددای ‌ه رۆژ به‌ڕۆژ له‌پاشه‌كشه‌دایه‌‪،‬‬ ‫ی ‪ 140‬ك ‌ه ده‌بوو‬ ‫له‌ناویاندا م��اد‌ه ‌‬ ‫‪ 2005‬جێبه‌جێبكرایه‌‪ ،‬ئێستا هه‌موو‬ ‫ی‬ ‫ی هاوپه‌یمانی‌و نوێنه‌ر ‌‬ ‫ئ��ازای�ه‌ت� ‌‬ ‫ی‬ ‫ك��ورد له‌به‌غدا ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه ك ‌ه الیه‌ن ‌‬ ‫به‌رامبه‌رمان ده‌ڵێن ئه‌و ماده‌ی ‌ه مردو‌ه‬ ‫ئێم ‌ه به‌و‌ه به‌سه‌ركه‌وتوو تێده‌گه‌ین‬ ‫ك ‌ه له‌ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌و‌ه بڵێین نه‌خێر‬ ‫ی‬ ‫ی الواز ‌‬ ‫نه‌مردوو‌ه ك ‌ه ئه‌م ‌ه ئه‌وپه‌ڕ ‌‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت‪.‬‬

‫ی‬ ‫ئێمه‌ نوێنه‌ر ‌‬ ‫ی خۆمانین‬ ‫میلله‌ت ‌‬ ‫له‌به‌غدا به‌باكگراوندو‬ ‫ی‬ ‫دیدێك ‌‬ ‫ئیسالمیانه‌وه‌‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫ی تایبه‌ت‪ ..‬كێ ده‌یباته‌وه‌؟‬ ‫ده‌نگدان ‌‬

‫‪4‬‬

‫كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرتوو ده‌ترسن‪ ،‬یه‌كێتی‌و گۆڕان هیچ ناڵێن‪،‬‬ ‫پارتی خۆی به‌براو ‌ه ده‌زانێت‬ ‫محه‌مه‌د حه‌مه‌نه‌جیب له‌سلێمانی‬

‫لیسته‌ ركابه‌ره‌كانی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫ل �ه‌ه �ه‌رس��ێ پ��ارێ��زگ��اك �ه‌ی هه‌رێم‪،‬‬ ‫كێبڕكێی توند له‌سه‌ر به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫ده‌نگی ده‌نگده‌رانی تایبه‌تدا ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫كه‌ (‪ )5-4‬كورسی پارێزگاكانی‬ ‫هه‌رێم پێكده‌هێنن‌و بڕیاره‌ سبه‌ی‌‬ ‫پێنجشه‌ممه‌ ئه‌نجامبدرێت‪.‬‬ ‫سبه‌ی‌ پێنجشه‌ممه‌‪ ،‬ده‌نگده‌رانی‬ ‫ت��ای��ب�ه‌ت كه‌پێكهاتوون له‌هێزه‌‬ ‫چه‌كداره‌كان‌و زیندانیان‌و نه‌خۆش‌و‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كان‬ ‫ك��ارم��ه‌ن��دان��ی‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌رچی كۆمسیۆنی‬ ‫ب��ااڵی سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫ئاماژه‌ به‌گرتنه‌به‌ری رێوشوێنی توند‬ ‫ده‌ك�ه‌ن بۆ رێگرتن له‌ساخته‌كاری‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ل��ێ��پ��رس��راوی بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی هه‌ندێك له‌قه‌واره‌كان‬ ‫له‌ئێستاوه‌ ت��رس��ی له‌ده‌نگدانی‬ ‫تایبه‌تدا هه‌یه‌‪ ،‬به‌وه‌ی‌ رێگه‌نه‌درێت‬ ‫ده‌نگده‌ران به‌ئازادی ده‌نگبده‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێی ئ�ه‌و ئامارانه‌ی‌ ده‌ست‬ ‫ده‌ستوور كه‌وتووه‌‪ ،‬له‌سنووری هه‌ر‬ ‫سێ پارێزگاكه‌ی حكومه‌تی هه‌رێم‪،‬‬ ‫نزیكه‌ی‌ (‪ )140‬ه �ه‌زار‌و ‪ 500‬كه‌س‬ ‫به‌شداری ده‌نگدانی تایبه‌ت ده‌كه‌ن‬ ‫ك�ه‌ب��ڕی��اره‌ سه‌رله‌به‌یانی رۆژی ‪5‬‬ ‫شه‌ممه‌ ئه‌نجامبدرێت‪.‬‬ ‫به‌پێی ئ��ام��اری ئۆفیسه‌كانی‬ ‫كۆمسیۆنی ب���ااڵی سه‌ربه‌خۆی‬ ‫ه���ه‌ڵ���ب���ژاردن���ه‌ك���ان ل���ه‌ه���ه‌ر سێ‬ ‫پارێزگاكه‌ی ه�ه‌رێ��م‪ ،‬له‌پارێزگای‬ ‫سلێمانی نزیكه‌ی‌ ‪ 66500‬كه‌س‬ ‫له‌هێزه‌ چه‌كداره‌كان‌و كارمه‌ندانی‬ ‫ت �ه‌ن��دروس��ت �ی‌و ن��ه‌خ��ۆش‌و پۆلیس‬ ‫له‌‪ 51‬ناوه‌ندی ده‌نگداندا به‌شداری‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫دلێر عه‌بدوڵاڵ‬

‫مه‌ال كرێكار كه‌سه‌ركردایه‌تی گروپی‬ ‫ئ�ه‌ن��س��ارول��ئ��ی��س�لام��ی ك�����ردووه‌و الی‬ ‫حیزب ‌ه عه‌لمانییه‌كانی كوردستان‬ ‫به‌كه‌سایه‌تیه‌كی شه‌ڕه‌نگێزو توندڕه‌و‬ ‫ده‌ن��اس��رێ��ت‪ ،‬رك��اب �ه‌ره‌ك��ان � ‌ی ده‌ڵێن‬ ‫له‌هه‌لێك ده‌گه‌ڕێت بۆئه‌وه‌ی بگه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫كوردستان‌و دووبار‌ه خۆی بخاته‌و‌ه نێو‬ ‫ملمالنێ سیاسییه‌كان‪.‬‬ ‫مه‌ال كرێكار كه‌ماوه‌ی چه‌ند ساڵێك ‌ه‬ ‫ل �ه‌واڵت��ی ن �ه‌روی��ج دوور له‌ده‌سه‌اڵتی‬ ‫كوردی ژیان به‌سه‌ر ده‌بات‌و به‌هۆی ئه‌و‬ ‫تۆمه‌تانه‌ی له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵتی كوردییه‌و‌ه‬ ‫به‌سه‌ریدا سه‌پێنراو‌ه ب �ه‌وه‌ی ده‌ستی‬ ‫ه �ه‌ب��وو‌ه له‌كاره‌ساتی خێڵی حه‌مه‌و‬ ‫سه‌ركردایه‌تیكردنی گروپێكی یاساغی‬ ‫وه‌ك ئه‌نسار‪ ،‬په‌نای بۆ واڵتی نه‌رویج‬ ‫بردووه‌و له‌وێ كه‌وتووه‌ت ‌ه دژایه‌تیكردنی‬ ‫الی���ه‌ن��� ‌ه ع �ه‌ل��م��ان��ی��ی �ه‌ك��ان ل��ه‌س��ه‌رو‬ ‫هه‌مووشیانه‌و‌ه یه‌كێتی‌و پارتی‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌و وت��ارو لێدوان ‌ه ئاگریناوییانه‌دا ك ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر تۆڕی ئینته‌رنێت باڵویده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی مه‌ال كرێكار باكگراوندێكی‬ ‫ئیسالمییانه‌ی هه‌یه‌و به‌شێكی سه‌ره‌كی‬ ‫ب���وو‌ه ل��ه‌م��ێ��ژووی ب��زاڤ��ی ئیسالمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��ه‌اڵم پ��اش په‌نابردنی‬ ‫ب��ۆ ن �ه‌روی �ج‌و ج��ی��اب��وون�ه‌وه‌ی كۆمه‌ڵی‬ ‫ئیسالمی له‌بزووتنه‌وه‌ی ئیسالمی‪ ،‬كه‌وت ‌ه‬ ‫دژایه‌تیكردنی ئیسالمییه‌كانی كوردستان‌و‬ ‫هاوشێوه‌ی عه‌لمانییه‌كان له‌هێرشكردن ‌ه‬

‫له‌پارێزگای هه‌ولێریش نزیكه‌ی‬ ‫‪ 50‬هه‌زار كه‌س‌و له‌پارێزگای دهۆكیش‬ ‫نزیكه‌ی ‪ 24‬هه‌زار كه‌س به‌شدارده‌بن‬ ‫كه‌كۆی گشتی ده‌نگده‌ران نزیكه‌ی‌‬ ‫(‪ )140‬ه���ه‌زار‌و ‪ 500‬ك �ه‌س ده‌بن‪،‬‬ ‫به‌وه‌ش (‪ )5-4‬كورسی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫نوێنه‌رانی عێراق ده‌كات له‌كۆی ‪43‬‬ ‫كورسی هه‌ر سێ پارێزگاكه‌ی‌ هه‌رێم‪.‬‬ ‫به‌شێك له‌كیانه‌ سیاسییه‌كان‬ ‫به‌ترسه‌وه‌ له‌هه‌ڵبژاردنی ده‌نگده‌رانی‬ ‫تایبه‌ت ده‌ڕوانن‌و پێیانوایه‌ دوو هۆكار‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ئه‌وان ده‌نگنه‌هێنن‪ ،‬یاخود‬ ‫ده‌نگی كه‌مبهێنن له‌و هه‌ڵبژاردنه‌دا‪.‬‬ ‫ئ��ه‌وان پێیانوایه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫ت���ه‌واوی‌ هێزه‌ چ �ه‌ك��داره‌ك��ان سه‌ر‬ ‫ب �ه‌ه �ه‌ردوو حیزبی ده‌سه‌اڵتدارن‪،‬‬ ‫ل���ه‌الی���ه‌ك���ی ت���ری���ش���ه‌وه‌ جۆرێك‬ ‫له‌رێگه‌گرتن‌و فشار هه‌یه‌ له‌سه‌ریان‬ ‫له‌وه‌ی‌ نه‌توانن به‌ئازادی راده‌رببڕن‪،‬‬ ‫ب��ۆی �ه‌ ئ��ه‌گ��ه‌ری به‌ده‌ستهێنانی‬ ‫ده‌نگێكی كه‌میان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫زان����ا رۆس��ت��ای��ی به‌رپرسی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی لیستی كۆمه‌ڵی ئیسالمی‬ ‫پێیوایه‌ كۆمه‌ڵی ئیسالمی ده‌نگێكی‬ ‫زۆر ناهێنن له‌نێو ده‌نگده‌رانی‬ ‫ت��ای��ب �ه‌ت��دا "ل���ه‌ب���ه‌رئ���ه‌وه‌ی هێزه‌‬ ‫چه‌كداره‌كان‪ ،‬له‌الیه‌ن هه‌ردوو حیزبی‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌وه‌ كۆنتڕۆڵ كراون"‪.‬‬ ‫رۆستایی وتی "له‌وانه‌یه‌ كه‌سانێك‬ ‫هه‌بن له‌دڵه‌وه‌ حه‌زبكه‌ن ده‌نگبده‌ن‬ ‫به‌لیسته‌كه‌مان‪ ،‬به‌اڵم به‌هۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫كه‌ئازادنین‌و له‌ژێر گوشارو فشارێكی‬ ‫زۆردان نه‌توانن ده‌نگمان بده‌نێ"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی ترسی خۆی‬ ‫ل �ه‌وه‌ نیشانده‌دات كه‌ساخته‌كاری‬ ‫له‌ده‌نگدانی تایبه‌تدا بكرێت‪ ،‬به‌وه‌ش‬ ‫به‌زه‌ره‌ر به‌سه‌ر ده‌نگده‌رانی تایبه‌تدا‬ ‫بشكێته‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆس��ت��ای��ی وت��ی‌ "له‌ئێستاوه‌‬

‫ده‌ی��ان �ه‌وێ��ت س��اخ��ت�ه‌ك��اری بكه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌ی��ان��ه‌وێ��ت خه‌ڵكانێك بنێرنه‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌كان‌و بیانخه‌وێنن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێمانوایه‌ زۆرب���ه‌ی ده‌نگه‌كان بۆ‬ ‫لیستی هاوپه‌یمانی ده‌بێت‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ئازادیێكی ت��ه‌واو ل�ه‌و ده‌نگدانه‌دا‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌نێو ق���ه‌واره‌ ساسییه‌كانی‬ ‫ه���ه‌ر س��ێ پ��ارێ��زگ��اك �ه‌ی‌ هه‌رێم‪،‬‬ ‫پێشبینی ده‌كرێت زۆرینه‌ی‌ ده‌نگی‬ ‫ده‌نگده‌رانی تایبه‌ت بۆ سێ قه‌واره‌‬ ‫بچێت‪ ،‬ئه‌وان پارتی‌و یه‌كێتی له‌نێون‬ ‫لیستی هاوپه‌یمانیدا به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م‌و‬ ‫گ��ۆڕان��ی��ش ب�ه‌پ��ل�ه‌ی‌ دووه‌م وه‌ك‬ ‫بزووتنه‌وه‌یه‌كی سه‌ربه‌خۆ‪.‬‬ ‫بۆیه‌ كێبڕكێی توند له‌نێوان‬ ‫ئ �ه‌و س��ێ الی �ه‌ن �ه‌دا ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی زۆرترین رێژه‌ له‌و (‪-4‬‬ ‫‪ )5‬كورسییه‌ی‌ ده‌نگده‌رانی تایبه‌تدا‪.‬‬ ‫یه‌كێتی ن��ای�ه‌وێ��ت له‌ئێستادا‬ ‫پێشبینی له‌سه‌ر ده‌نگده‌رانی تایبه‌تدا‬ ‫بكات‌و پێیوایه‌ ته‌نها سندوقه‌كانی‬ ‫ده‌نگدان ئه‌وه‌ یه‌كالییده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫پێشبینی‪.‬‬ ‫ش��ۆڕش ئیسماعیل به‌رپرسی‬ ‫ده‌زگ����ای ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی یه‌كێتی‬ ‫ب �ه‌ده‌س��ت��ووری وت "ن��ات��وان��م هیچ‬ ‫پێشبینییه‌ك ب��ك�ه‌م ل �ه‌س �ه‌ر ئه‌و‬ ‫ده‌ن��گ��دان��ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ سندوقه‌كانی‬ ‫ده‌نگدان یه‌كالییده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و وت���ی "ه��ه‌م��وو ئه‌وانه‌ی‬ ‫ل�ه‌ده‌ن��گ��دان��ی تایبه‌تدا به‌شدارن‬ ‫خۆیان ئازادن ده‌نگ به‌كێ ده‌ده‌ن‌و‬ ‫چۆن ده‌نگده‌ده‌ن‪ ،‬خه‌ڵكی وشیارن‌و‬ ‫ده‌زانن ده‌نگ بۆ كێ ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی ت���ره‌وه‌ ئاسۆ عه‌لی‬ ‫ئ �ه‌ن��دام��ی ل��ی��ژن �ه‌ی سه‌رپه‌رشتی‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژارنه‌كانی لیستی‬ ‫گۆڕان‪ ،‬رایگه‌یاند "ده‌نگدانی تایبه‌ت‬

‫ئ �ه‌وه‌ن��ده‌ ده‌ڵ��ێ��م ك�ه‌ ده‌نگدانێكی‬ ‫هه‌ستیاره‌‪ ،‬ئێمه‌ نامانه‌وێت پێش‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان قسه‌ی‌ له‌سه‌ر بكه‌ین"‪.‬‬ ‫م��وش��ی��ر م��ح �ه‌م �ه‌د به‌رپرسی‬ ‫مه‌كته‌بی هه‌ڵبژاردنی یه‌كگرتووی‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬پێیوایه‌ رێژه‌یه‌كیان له‌و‬ ‫ده‌نگانه‌ به‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ به‌ئازادنه‌ ده‌نگبده‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی "ئه‌و هێزانه‌ هه‌مووی‬ ‫سه‌ر به‌ده‌سه‌اڵتن‌و دامه‌زراون‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫فشارێكی زۆریان له‌سه‌ره‌ كه‌ده‌بێت‬ ‫ده‌ن��گ��ب��ده‌ن به‌لیستی ده‌س���ه‌اڵت‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ده‌بێت ئه‌و هێزانه‌ بێالیه‌نبن‬ ‫به‌و مانایه‌ی ك �ه‌وه‌ك هه‌موو چین‬ ‫توێژه‌كانی تر بتوانن ئازادانه‌ بیروڕای‬ ‫خۆیان ده‌رببڕن"‪.‬‬ ‫پارتی پێیوایه‌ ئه‌وان له‌نێو لیستی‬ ‫هاوپه‌یمانی كوردستاندا ده‌توانن‬ ‫زۆرینه‌ی‌ ده‌نگه‌كان به‌ده‌ستبهێنن‪.‬‬ ‫جه‌عفه‌ر ئیبراهیم به‌رپرسی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی پارتی وت��ی "هه‌موو‬ ‫كیانه‌ سیاسییه‌كان به‌شیان هه‌یه‌ له‌و‬ ‫ده‌نگدانه‌ تایبه‌ته‌دا‪ ،‬به‌اڵم پێمانوایه‌‬ ‫ه��اوپ �ه‌ی��م��ان��ی رێ��ژه‌ی��ه‌ك��ی زۆری‬ ‫به‌رده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫ه��ه‌روه‌ه��ا ئ��ام��اژه‌ی به‌وه‌شدا‬ ‫كه‌پارتی ده‌نگێكی زیاتر دێنێت‬ ‫له‌هێزه‌كانی ت��ر‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ش شتێكی‬ ‫سروشتییه‌‌و وتی‌ "براده‌رانیشمان‬ ‫له‌هاوپه‌یمانی‌و ده‌ره‌وه‌ی هاوپه‌یمانی‬ ‫ئه‌و راستییه‌ ده‌بینن‪ ،‬له‌وه‌ی‌ ئێمه‌‬ ‫یه‌كه‌م ده‌بین له‌ده‌نگدانی تایبه‌تدا"‪.‬‬ ‫كۆمسیۆنی ب��ااڵی سه‌ربه‌خۆی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان رایده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬به‌هۆی‬ ‫هه‌ستیاری ده‌ن��گ��ده‌ران��ی تایبه‌ت‪،‬‬ ‫گه‌ره‌نتی روون �ه‌دان��ی ساخته‌كاری‬ ‫به‌قه‌واره‌كان راده‌گه‌یه‌نن‪.‬‬ ‫به‌هۆی ئ �ه‌وه‌ی‌ له‌كوردستاندا‪،‬‬ ‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا زۆرب�����ه‌ی‌ هێزه‌كانی‬

‫‪140‬هه‌زار که‌س به‌شداری ده‌نگدانی تایبه‌ت ده‌که‌ن‬

‫پێشمه‌رگه‌و پۆلیس‌و ئاسایش له‌الیه‌ن‬ ‫ده‌زگ��اك��ان��ی س �ه‌ر به‌حیزبه‌كانه‌وه‌‬ ‫دان���راون‪ ،‬بۆیه‌ ئ �ه‌وان �ه‌ی‌ پشكیان‬ ‫له‌هێزی پێشمه‌رگه‌و ت �ه‌واوی هێزه‌‬ ‫چه‌كداره‌كاندا كه‌متره‌‪ ،‬ئومێدیان‬ ‫به‌هێنانی ده‌نگی ده‌نگده‌رانی تایبه‌ت‬ ‫نییه‌‪.‬‬ ‫عه‌بدلڕه‌حمان خه‌لیفه‌ به‌رپرسی‬ ‫جه‌ماوه‌رییه‌كانی‬ ‫پ �ه‌ی��وه‌ن��دی��ی �ه‌‬ ‫كۆمسیۆنی ب���ااڵی سه‌ربه‌خۆی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان به‌ده‌ستووری وت‬ ‫"دوو گه‌ره‌نتی بنه‌ڕه‌تی گیراونه‌ته‌به‌ر‬ ‫بۆ روونه‌دانی پشێوی‌و ساخته‌كاری‪،‬‬ ‫گ �ه‌ره‌ن��ت��ی��ی �ه‌ك��ی��ان ل������ه‌ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫كۆمسیۆنه‌‪ ،‬ئه‌ویتریان له‌ناوه‌وه‌ی‬

‫مـه‌ال كرێـكـار نیـازی به‌گـۆڕان هه‌یه‌‬ ‫به‌رپرسێكی بزووتنه‌وه‌‪ :‬زه‌مینه‌سازی بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ ئامانجیه‌تی‬

‫مه‌ال کرێکار له‌هه‌لێک ده‌گه‌ڕێت بۆ گه‌ڕانه‌وه‌‬

‫سه‌ریان درێغی ن �ه‌ك��ردوو‌ه كه‌ئه‌وه‌ش‬ ‫بووه‌ت ‌ه مایه‌ی نیگه‌رانی ئیسالمییه‌كان‌و‬ ‫سه‌رسامیان له‌هه‌ڵوێستی ناوبراو‪.‬‬ ‫عیرفان ئه‌حمه‌د كاك ‌ه مه‌حمود‬ ‫ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫ئیسالمی به‌ده‌ستووری وت "ئێم ‌ه وه‌ك‬ ‫بزووتنه‌و‌ه به‌و هه‌ڵوێسته‌ی مامۆستا‬ ‫سه‌رسامین‌و پێمانوای ‌ه زیان گه‌یاندن ‌ه‬ ‫به‌ده‌نگ‌و نفوزی ئیسالمییه‌كان‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫ج��گ �ه‌ل �ه‌وه‌ی ل �ه‌ڕوان��گ �ه‌ی بیروباو‌هڕ‌و‬

‫ئیسالمییه‌و‌ه‬

‫له‌سه‌ری‬

‫ع �ه‌ق��ی��ده‌ی‬ ‫ده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی مه‌ال كرێكار ته‌واو‬ ‫ئیسالمییه‌كانی نیگه‌رانكردووه‌و پێیانوای ‌ه‬ ‫هه‌ڵوێستی ناوبراو جگه‌له‌وه‌ی كاریگه‌ری‬ ‫له‌سه‌ر ده‌نگیان ده‌بێت‪ ،‬خزمه‌تكردن ‌ه‬ ‫به‌به‌رامبه‌رییان ك ‌ه غه‌یر‌ه ئیسالمییه‌‪.‬‬ ‫م��ه‌ال كرێكار ك � ‌ه له‌هه‌ڵبژاردنی‬ ‫پێشووی پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ی كوردستاندا‪،‬‬ ‫پشتگیرییه‌كی ت �ه‌واوی لیستی گۆڕانی‬

‫ده‌ك��ردو هێرشی توندی ده‌ك��رد‌ه سه‌ر‬ ‫ئیسالمییه‌كان ب �ه‌ج��ۆرێ��ك ده‌نگی‬ ‫ئیسالمییه‌كانی كزو الوازكرد‪.‬‬ ‫مه‌ال كرێكار دووباره‌و له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا‬ ‫كه‌وته‌و‌ه دژایه‌تیكردنی ئیسالمییه‌كان‌و‬ ‫یه‌كێتی‌و پارتی‌و پشتگیریكردنه‌وه‌ی‬ ‫لیستی گۆڕان كه‌چاوه‌ڕێ ده‌كرێت له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا هه‌مان زیان به‌ئیسالمییه‌كان‬ ‫بگه‌یه‌نێته‌وه‌‪.‬‬ ‫پشتگیریكردنی مه‌ال كرێكار له‌لیستی‬

‫گۆڕان لێكدانه‌وه‌و شیكردنه‌وه‌ی جیای بۆ‬ ‫ده‌كرێت‌و الیه‌ن ‌ه ئیسالمی‌و عه‌لمانییه‌كان‬ ‫هۆكارگه‌لێك بۆ ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی ناوبراو‬ ‫ده‌خه‌نه‌ڕوو‪.‬‬ ‫ئ��ه‌و ئ��ه‌ن��دام سه‌ركردایه‌تییه‌ی‬ ‫بزووتنه‌وه‌ی ئیسالمی وت ‌ی "زه‌مینه‌سازی‬ ‫بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ كوردستان له‌داهاتوودا‬ ‫هۆكاری سه‌ره‌كییه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫پێمانوای ‌ه پێویست ‌ه مامۆستا كرێكار‬ ‫روونكردنه‌و‌ه له‌باره‌ی ئه‌و هه‌ڵوێسته‌یه‌و‌ه‬ ‫بدات"‪.‬‬ ‫یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان‬ ‫كه‌هه‌میش ‌ه هه‌وڵی ئ �ه‌و‌ه ده‌دات مه‌ال‬ ‫كرێكار بگه‌ڕێنێته‌و‌ه كوردستان‌و له‌دادگادا‬ ‫دۆسییه‌كه‌ی یه‌كالییبكاته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫پشتگیریكردن له‌لیستی گۆڕان له‌الیه‌ن‬ ‫ن��اوب��راوه‌و‌ه به‌له‌كه‌داركردنی ئه‌زمونی‬ ‫كوردستان له‌قه‌ڵه‌مده‌دات‪.‬‬ ‫عه‌دنانی حه‌مه‌ی مینا ئه‌ندامی‬ ‫سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی ده‌ڵێت "گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆ كوردستان‌و دووب���ار‌ه تێكدانه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌زمونی هه‌رێمی كوردستان ئامانجی مه‌ال‬ ‫كرێكار‌ه له‌پشتگیریكردنی لیستی گۆڕان‪،‬‬ ‫ئه‌و ده‌یه‌وێت به‌سود وه‌رگرتن له‌نه‌یارانی‬ ‫ئه‌زمونی كوردستان‪ ،‬دووبار‌ه بگه‌ڕێته‌وه‌و‬ ‫پشێوی دروستبكات"‪.‬‬

‫كۆمسیۆنه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وتی "له‌ده‌ره‌وه‌ی كۆمسیۆن‬ ‫چ��اودێ��ری��ك��ردن��ی خ���ودی ق���ه‌واره‌‬ ‫سیاسییه‌كان كه‌هه‌ر قه‌واره‌یه‌ك‬ ‫چ��اودێ��ری یه‌كتری ده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫س �ه‌ره‌ڕای چاودێری رێكخراوه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی‌و راگه‌یاندنه‌كان"‪.‬‬ ‫خه‌لیفه‌ ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا كه‌ئه‌و‬ ‫ك �ه‌س��ان �ه‌ی ده‌ن���گ���ده‌ده‌ن ل���ه‌رۆژی‬ ‫ده‌ن��گ��دان��ی تایبه‌تدا "ناوه‌كانیان‬ ‫له‌تۆماری گشتیدا نامێنێته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ناتوانن جارێكی تر ده‌نگبده‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌ڕه‌رای ئاماده‌كردنی مره‌كه‌بێكی‬ ‫زۆر باش كه‌لێكردنه‌وه‌ی هه‌روا ئاسان‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو ئ��ام��اژ‌ه ب���ه‌وه‌ش ده‌كات‬ ‫كه‌مه‌ال كرێكار ل�ه‌ڕوان��گ�ه‌ی "دوژمنی‬ ‫دوژم���ن دۆس��ت��م�ه‌‪ ،‬پشتگیری گۆڕان‬ ‫ده‌كات‪ ،‬ئه‌گه‌رنا بیروباوه‌ڕی ئه‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫بیروباوه‌ڕی گۆڕاندا زۆر جیاوازه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌وه‌‪ ،‬مسته‌فا چاوه‌ڕه‌ش‬ ‫وه‌ك ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی‬ ‫پێیوای ‌ه كه‌گۆڕان هیچ نیی ‌ه تا گه‌ڕانه‌وه‌ی‬ ‫م �ه‌ال كرێكار ب �ه‌ده‌س��ت ئ���ه‌وان بێت‪،‬‬ ‫پشتگیریكردنی ئه‌و لیسته‌ش له‌الیه‌ن‬ ‫مه‌الكرێكاره‌و‌ه مه‌رامی خۆی له‌پشته‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و وت � ‌ی "ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌و‌ه ئ �ه‌و ته‌نها‬ ‫ده‌یه‌وێت خۆی بهێنێت ‌ه كایه‌كه‌وه‌"‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمی كه‌كه‌وتووه‌ت ‌ه‬ ‫به‌ره‌ی دژ‌ه مه‌ال كرێكاره‌وه‌و به‌هه‌میشه‌یی‬ ‫له‌الیه‌ن ئه‌و كه‌سایه‌تییه‌و‌ه ده‌كرێت ‌ه‬ ‫ئامانجی هێرش‌و ره‌خن ‌ه روخێنه‌ره‌كانی‪،‬‬ ‫ش �ه‌ڕی ئ�ه‌و كه‌سایه‌تیه‌ی پێناكرێت‌و‬ ‫نایه‌وێت ناكۆكییه‌كانیان هێنده‌ی تر‬ ‫قوڵبێته‌وه‌‪.‬‬ ‫زانا رۆستایی ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫سیاسی كۆمه‌ڵی ئیسالمی به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "ئێم ‌ه نامانه‌وێت بكه‌وین ‌ه شه‌ڕی‬ ‫مامۆستاو ش �ه‌ڕی ئه‌ومان پێناكرێت‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه بڕیاری ئه‌وه‌مانداو‌ه به‌هیچ جۆرێك‬ ‫له‌باره‌ی ئه‌وه‌و‌ه قس ‌ه نه‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ده‌ستوور بۆ وه‌رگرتنی رای لیستی‬ ‫گۆڕان له‌وباره‌و‌ه په‌یوه‌ندی به‌هه‌ریه‌ك ‌ه‬ ‫له‌جه‌الل جه‌وهه‌رو دكتۆر شاهۆ سه‌عیدو‬ ‫ئاسۆ عه‌لی‌و عومه‌ر سه‌ید عه‌لییه‌و‌ه كرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم هیچ كام له‌و به‌رپرسان ‌ه ئاماده‌ی‬ ‫وه‌اڵمدانه‌و‌ه نه‌بوون‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫ه ‪ -‬سیاسی‬ ‫دیمان ‌‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‪9‬‬

‫به‌شێک له‌نه‌خشه‌ڕێگاکه‌ی ئۆجه‌الن باڵوده‌کرێته‌و‌ه‬

‫ی گۆڕان هه‌یه‌"‬ ‫"له‌بادینان‌و موسڵ هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌سه‌ر چاالكوانه‌كان ‌‬

‫ی گۆڕان له‌دهۆك بۆ ده‌ستوور‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫سازدانی‌‪ :‬ده‌ستوور‬

‫ی‬ ‫دكتۆر بورهان یاسین سه‌رۆك ‌‬ ‫ی گۆڕان له‌دهۆك ده‌ڵێت‬ ‫لیست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاره‌ساتێك ‌‬ ‫ی روودان ‌‬ ‫مه‌ترس ‌‬ ‫ی ‪2005‬‬ ‫ی له‌ساڵ ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫هاوشێو‌ه ‌‬ ‫له‌دهۆك به‌رامبه‌ر یه‌كگرتوو كرا‬ ‫ی گۆڕان له‌ئارادایه‌‪،‬‬ ‫به‌رامبه‌ر لیست ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه وه‌ك‬ ‫داواش ده‌كات پارت ‌‬ ‫حه‌قیقه‌تێك قبوڵ بكات ك ‌ه گۆڕان‬ ‫ی گه‌وره‌ی ‌ه له‌هاوكێش ‌ه‬ ‫ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هه‌رێم‌و عێراقدا‪.‬‬ ‫سیاسییه‌كان ‌‬ ‫‪...............................‬‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫چۆن هه‌ڵده‌سه‌نگێنیت؟‬ ‫ی‬ ‫د‪ .‬ب��وره��ان ی��اس��ی��ن‪ :‬توانا ‌‬ ‫ی الیه‌نه‌كان وه‌كو یه‌ك‬ ‫بانگه‌شه‌كردن ‌‬ ‫ی ده‌سه‌اڵت‬ ‫نییه‌‪ ،‬یه‌كه‌م حیزبه‌كان ‌‬ ‫ی باشیان له‌به‌رده‌ستدایه‌‪،‬‬ ‫توانایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ل ‌‬ ‫ی له‌ڕه‌خساندن ‌‬ ‫دووه‌م هاوسه‌نگ ‌‬ ‫بانگه‌شه‌كردن له‌نێوان الیه‌نه‌كاندا‬ ‫زۆر ك�ه‌م�ه‌‪ ،‬سێیه‌م چه‌ند رۆژێك‬ ‫ی كراوه‌ت ‌ه سه‌ر‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر ده‌ستدرێژ ‌‬ ‫ی ئێن ئێن له‌سه‌ر‬ ‫ی ك ‌ه ‌‬ ‫ی كه‌ناڵ ‌‬ ‫ستاف ‌‬ ‫ی نێوان دهۆك‌و زوم��ار‌و دیار‌ه‬ ‫رێگا ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌مان ‌ه هه‌موو به‌یه‌كه‌و‌ه ده‌رفه‌ت ‌‬ ‫ی بۆ ئێم ‌ه سنووردار‬ ‫بانگه‌شه‌كردن ‌‬ ‫كردوه‌‪.‬‬ ‫ده‌مه‌وێت ئه‌وه‌ت پێبڵێم به‌به‌راورد‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫ب���ه‌‪ ،7/25‬بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫ی به‌خۆیه‌و‌ه دیوه‌‪،‬‬ ‫ی زۆر ‌‬ ‫جیاوازییه‌ك ‌‬ ‫ی زۆر ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌وكات ‌ه جه‌ماوه‌رێك ‌‬ ‫ی گۆڕان‬ ‫ی راگه‌یاندن ‌‬ ‫به‌كه‌ناڵه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گۆڕان شتێك ‌‬ ‫ئاشنانه‌بوون‪ ،‬وش ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ندێك‬ ‫ت��ازه‌ب��وو ل �ه‌الی��ان‪ ،‬دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵوێسته‌ك ‌ه ‌‬ ‫گۆڕانكاری به‌تایبه‌ت ‌‬ ‫ی گۆڕان له‌ناو په‌رله‌مان‬ ‫په‌رله‌مانتاران ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر بودج ‌ه ك ‌ه كاریگه‌رییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌بوو‪ ،‬ئه‌م هۆكاران ‌ه هه‌موو ‌‬ ‫زۆر ‌‬ ‫ی خه‌ڵك تا‬ ‫به‌یه‌كه‌و‌ه وایكردوو‌ه ترس ‌‬ ‫راده‌یه‌ك شكاوه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌ت����وان����م بڵێم‬ ‫ب��ه‌گ��ش��ت�� ‌‬ ‫ی ت���ا راده‌ی�����ه‌ك‬ ‫ب��ان��گ��ه‌ش��ه‌ی��ه‌ك�� ‌‬ ‫سه‌ركه‌وتوومان به‌ڕێوه‌بردوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬به‌پێچه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫چ���اوه‌ڕوان���ده‌ك���را‪ ،‬ل�ه‌چ�ه‌ن��د رۆژ ‌‬ ‫ی نێوان گۆڕان‌و‬ ‫راب��وردودا په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی راگه‌یاندنه‌و‌ه‬ ‫ی له‌كه‌ناڵه‌كان ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێكه‌وتوه‌‪ ،‬ئێو‌ه ئه‌و‌ه بۆچ ‌‬ ‫گرژ ‌‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌؟‬ ‫د‪ .‬بورهان یاسین‪ :‬پێموانیی ‌ه‬ ‫ی پێشمه‌رگ ‌ه‬ ‫ی ناوهێنان ‌‬ ‫مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫به‌میلیشیا له‌راستیدا تاكه‌هۆكار‬ ‫ی واقیعیش‬ ‫بێت‪ ،‬له‌بنه‌ڕه‌تدا پاساوێك ‌‬ ‫نییه‌‌و ناكرێت له‌باشترین حاڵه‌تێكدا‬ ‫بكرێت ‌ه پاساوێك بۆ ئه‌و گرژییه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌ستیكردو‌ه‬ ‫پ��ێ��م��وای� ‌ه پ��ارت�� ‌‬ ‫ی كردووه‌و‬ ‫گۆڕان به‌ره‌وپێشچوونێك ‌‬ ‫ی ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا كاردانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫كاردانه‌وه‌یه‌ش بریتیی ‌ه له‌قۆستنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی مه‌سه‌له‌كه‌ش‬ ‫ئه‌و قسه‌ی ‌ه ك ‌ه ئه‌سڵ ‌‬ ‫ی عه‌دنان عوسمان‬ ‫وانییه‌‌و قسه‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌وشێوه‌ی ‌ه نییه‌‪.‬‬ ‫ی گشتی‬ ‫ب���ه‌ش���ێ���وه‌ی���ه‌ك��� ‌‬ ‫ئێم ‌ه واه��ه‌س��ت ده‌ك��ه‌ی��ن حیزب ‌ه‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌كان هه‌ستیان به‌وه‌كردو‌ه‬

‫گۆڕان به‌ره‌وپێشده‌چێت‪ ،‬ده‌یانه‌وێت‬ ‫ی مه‌سه‌له‌یه‌ك بكرێت‬ ‫گۆڕان سه‌رقاڵ ‌‬ ‫ی به‌هه‌ڵبژاردنه‌و‌ه نییه‌‪،‬‬ ‫كه‌په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌یام‌و كارنام ‌ه ‌‬ ‫ی گه‌یاندن ‌‬ ‫له‌جیات ‌‬ ‫ی كوردستان‪،‬‬ ‫لیسته‌كان به‌هاوواڵتیان ‌‬ ‫ی تردا‬ ‫ی بانگه‌شه‌كان به‌الیه‌ك ‌‬ ‫ئاراست ‌ه ‌‬ ‫ی تر‬ ‫بڕوات‌و وزه‌‌و تواناكان له‌شتێك ‌‬ ‫خه‌رجبكرێت‪ ،‬به‌بۆچوونی من خه‌ریك ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ش تێده‌په‌ڕێنین‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬هه‌ندێك له‌چاودێران‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ماڵ ‌‬ ‫ی هه‌میش ‌ه دهۆك ‌‬ ‫ده‌ڵێن پارت ‌‬ ‫ی زانیوه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت ئاماده‌ش نیی ‌ه‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی بكات‪ ،‬ئایا‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ یه‌كێتیدا به‌ش ‌‬ ‫پێتوای ‌ه ئێستا قبوڵ ده‌كات گۆڕان‬ ‫ببێت ‌ه هاوبه‌شی؟‬ ‫د‪ .‬بورهان یاسین‪ :‬به‌بۆچوونی‬ ‫ی به‌پارتییه‌و‌ه‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫من ئه‌وه‌ند‌ه ‌‬ ‫ه��ه‌ی��ه‌‪ ،‬ده‌ب��ێ��ت ئ���ه‌و پرسیار‌ه‬ ‫ی بكرێت ئایا‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫له‌لێپرسراوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وان چییان ئاماده‌كردو‌ه بۆ دوا ‌‬ ‫ی ئاماده‌كردو‌ه‬ ‫ی چ‌‬ ‫‪3/7‬؟ ئایا پارت ‌‬ ‫ی هاوكێش ‌ه سیاسییه‌كان‬ ‫بۆ ئه‌و رۆژ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گۆڕێن به‌شێوه‌یه‌ك كه‌ئه‌گه‌رێك ‌‬ ‫یه‌كجار زۆر‌ه گۆڕان ببێت به‌ژمار‌ه ‪2‬‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنه‌كان؟ له‌وه‌ش زیاتر‬ ‫له‌دوا ‌‬ ‫ئێستا هێماكان جوان ده‌رده‌كه‌ون‌و‬ ‫خه‌ڵكیش ب��اش ده‌یخوێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی كوردستان‌و‬ ‫گ��ۆڕان نه‌ك له‌ئاست ‌‬ ‫ی جیهانیدا‬ ‫عێراقدا ژماره‌یه‌‪ ،‬له‌ئاست ‌‬ ‫ی كورد‌و‬ ‫ی هه‌ی ‌ه به‌كێش ‌ه ‌‬ ‫كه‌په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی ده‌ره‌و‌ه ژم��اره‌ی �ه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫جیهان ‌‬ ‫ی ده‌چێت بۆ‬ ‫كاك مه‌سعود بارزان ‌‬ ‫واشنتۆن‌و له‌گ ‌ه ‌ڵ ئۆباما داده‌نیشێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی به‌روون ‌‬ ‫ئۆباما یه‌كێك له‌په‌یامه‌كان ‌‬ ‫ی جیاواز‬ ‫ئه‌وه‌بوو ئێم ‌ه ده‌مانه‌وێت بیر ‌‬ ‫له‌كوردستان هه‌بێت‪ ،‬له‌هه‌مان رۆژدا‬ ‫ی ئه‌مه‌ریكا‬ ‫ی باڵیۆز ‌‬ ‫كریستۆڤه‌ر هێڵ ‌‬ ‫له‌به‌غدا ده‌نێرێت بۆ گ��رده‌ك� ‌ه بۆ‬ ‫ی گ���ۆڕان‌و ئه‌و‌ه‬ ‫ی سه‌ركرده‌كان ‌‬ ‫ال ‌‬ ‫ی‬ ‫پشتڕاستده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه كورد پێویست ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��ارا به‌جیاواز ‌‬ ‫به‌ئۆپۆزسیۆنێك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌شێو‌ه ‌‬ ‫ل�ه‌ب��ی��روڕا‌و به‌جیاوازی ‌‬ ‫ی سیاسی‬ ‫خۆڕێكخستن‌و كارنام ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ی ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫هه‌ی ‌ه بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ته‌ندروست بێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی دیموكرات ‌‬ ‫به‌و هیوایه‌ین پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان له‌و حه‌قیقه‌ت ‌ه بگات كه‌ئید ‌‬ ‫ی ناوخۆیی ‌ه‬ ‫گۆڕان نه‌ك هه‌ر ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫له‌هه‌ولێر‌و سلێمانی‌‌و دهۆك‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ی تر ده‌بێت ‌ه‬ ‫پاش پێنج شه‌ش رۆژ ‌‬ ‫ی سیاسیی عێراقدا‌و‬ ‫ژمار‌ه له‌هاوكێش ‌ه ‌‬ ‫ی گه‌وره‌ش ده‌بێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫هه‌م ده‌چێت ‌ه په‌رله‌مانه‌وه‌و ئه‌گه‌ری‬ ‫ئ��ه‌وه‌ش زۆرل �ه‌ئ��ارادای � ‌ه به‌شداربێت‬ ‫ی جێبه‌جێكردن‌و ببێت ‌ه‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵت ‌‬ ‫به‌شێك له‌حكومه‌ت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬باسمان له‌وه‌كرد ك ‌ه‬ ‫ی به‌رامبه‌ر‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫ی راگه‌یاندن ‌‬ ‫گوتار ‌‬ ‫به‌گۆڕان توندبووه‌‪ ،‬ئایا له‌و ماوه‌یه‌دا‬ ‫ی له‌گ ‌ه ‌ڵ ئێوه‌دا توند‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫نه‌بووه‌؟‬ ‫د‪.‬ب����وره����ان ی��اس��ی��ن‪ :‬ئ���ه‌و‌ه‬ ‫راستیی ‌ه كه‌هه‌ڕه‌ش ‌ه له‌سه‌ر ئه‌ندام‌و‬ ‫ی گۆڕان له‌بادینان به‌ره‌و‬ ‫چاالكوانه‌كان ‌‬ ‫ی سنجار‌و موس ‌ڵ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناوچ ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و هه‌ڕه‌شان ‌ه‬ ‫راسته‌وخۆ به‌ستنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌سه‌اڵته‌و‌ه كارێك ‌‬ ‫به‌حیزبه‌كان ‌‬

‫به‌هیواین گۆڕان وابیرنه‌كاته‌وه‌ كه‌بزانێت‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ سلێمانی‌ مانای‌ به‌ده‌ستهێنانی‌‬ ‫هه‌موو شتێكه‌‬

‫د‪ .‬بورهان یاسین‬

‫ێ‬ ‫ی بووه‌‌و له‌و ‌‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫ی هۆشیاری ‌‬ ‫ی ناوه‌ندێك ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‬ ‫ی سیاسه‌ت ‌‬ ‫كۆمه‌ڵێك كه‌س ك ‌ه كۆڵه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی كوردین په‌یدابوون‬ ‫ناسیۆنالیزم ‌‬

‫ئاسان نییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌ده‌ستدرێژییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫بۆنمون ‌ه‬ ‫رۆژی (‪ ،)2/26‬بۆ سه‌ر په‌یامنێرێك‌و‬ ‫ی ‪ KNN‬له‌ناو‬ ‫ی كه‌ناڵ ‌‬ ‫وێنه‌گرێك ‌‬ ‫ئۆتۆمبێلێكدا ك ‌ه ‪ 150‬كه‌س لێیان‬ ‫كۆبوونه‌ته‌وه‌‌و به‌موعجیز‌ه له‌كوشتن‬ ‫ی زۆر‬ ‫ده‌رب���ازب���وون‪ ،‬ئ��ه‌و‌ه رووداو ‌‬ ‫مه‌ترسیدارن‌و ئێم ‌ه به‌و زمان ‌ه قس ‌ه‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ ده‌سه‌اڵتدا ده‌كه‌ین ك ‌ه له‌‪19‬‬ ‫ی‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ی ده‌س�ه‌اڵت� ‌‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ساڵ ‌‬ ‫ی پێوه‌ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫تاك ‌ه شتێك شانازی ‌‬ ‫ی كوردستانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئاسایش‌و ئارام ‌‬ ‫ی زۆر هه‌ستیاریدا‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ماوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی هێنا پێموای ‌ه ئ��ه‌و تاك ‌ه‬ ‫ك��ورت � ‌‬ ‫ی نامێنێت‪.‬‬ ‫شانازییه‌ش ‌‬ ‫به‌بڕوای من ئه‌و رووداو‌ه ته‌نیا‬ ‫ی‬ ‫رێككه‌وت نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو جارێك ‌‬ ‫تر ده‌ڵێمه‌و‌ه ك ‌ه ده‌س �ه‌اڵت ده‌بێت‬ ‫ی نیگه‌ران‬ ‫به‌ر له‌هه‌موو الیه‌ك خۆ ‌‬ ‫ی ب���دات ب���ه‌دووب���ار‌ه‬ ‫ب��ێ �ت‌و گرنگ ‌‬ ‫روونه‌دانه‌وه‌یان‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬باس له‌وه‌ده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫توندوتیژیتان به‌رامبه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬ئایا‬ ‫ی ‪2005‬‬ ‫ی ساڵ ‌‬ ‫ی ده‌كه‌ن ئه‌و‌ه ‌‬ ‫پێشبین ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر یه‌كگرتوو ك��را‪ ،‬به‌رامبه‌ر‬ ‫ئێوه‌ش دووبار‌ه بكرێته‌وه‌؟‬ ‫د‪ .‬بورهان یاسین‪ :‬ئومێدمان‬ ‫زۆر‌ه ئ��ه‌و رووداو‌ه به‌رامبه‌رمان‬ ‫دووبار‌ه نه‌كرێته‌وه‌‪ ،‬واده‌زانم حیزب ‌ه‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌كان باش له‌و‌ه گه‌یشتوون‬ ‫ی گه‌وره‌ی ‌ه‬ ‫ك�ه‌ئ�ه‌و‌ه سه‌ركێشییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫ی پ��رۆس� ‌ه ‌‬ ‫له‌سه‌ر حساب ‌‬ ‫ی كورد‌و‬ ‫ل �ه‌ك��وردس��ت��ان‌و دوا رۆژ ‌‬ ‫ی كورد‬ ‫ی كوردی‌‌و مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫سیاسه‌ت ‌‬ ‫له‌عێراق‌و مه‌سه‌ل ‌ه چاره‌نووسسازه‌كان‬ ‫ی وا نابێت ‌ه‬ ‫چاره‌سه‌رنه‌كراون‪ ،‬كارێك ‌‬ ‫ی ب��ۆ هیچ كه‌سێك‬ ‫ی ش��ان��از ‌‬ ‫م��ای� ‌ه ‌‬ ‫ی ئاوا هه‌ستیاردا رووداوێك‬ ‫له‌كاتێك ‌‬ ‫ی به‌بنبه‌ستن‬ ‫تۆماربكات كه‌ببێت ‌ه هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌یشتن‌و شكست یاخود هه‌ره‌سهێنان ‌‬ ‫ی له‌كوردستان‪.‬‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫پرۆس ‌ه ‌‬

‫ی ب��ڵ��ێ��ی��ن ئ��ه‌و‬ ‫ب����ه‌راش����ك����او ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كه‌یت له‌جێ ‌‬ ‫ی تۆ باس ‌‬ ‫مه‌سه‌له‌ی ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆیدایه‌‌و نیگه‌رانییه‌كانیش له‌ئه‌گه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و رووداو‌ه له‌جێ ‌‬ ‫دووباره‌بوونه‌و‌ه ‌‬ ‫خۆیدایه‌‪ ،‬هیوادارم ئه‌و نیگه‌رانیی ‌ه وا‬ ‫ی رۆشنبیر‌و سیاسییه‌كان‬ ‫له‌خه‌ڵكان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خه‌ڵك ‌‬ ‫بكات ك ‌ه دڵیان ب �ه‌دواڕۆژ ‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان ده‌س��وت��ێ��ت‪ ،‬هه‌مووان‬ ‫ج�ه‌خ��ت ل �ه‌س �ه‌ر ئ���ه‌و‌ه بكه‌ینه‌و‌ه‬ ‫ی ئ����اوا هه‌رگیزاو‬ ‫ك��اره‌س��ات��ێ��ك � ‌‬ ‫هه‌رگیز روون���ه‌دات���ه‌وه‌و هیوادارین‬ ‫ی ئارام‬ ‫ی ‪ 3/7‬له‌كه‌شێك ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌بچێت‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب��اس له‌وه‌ده‌كرێت‬ ‫ی ئێو‌ه له‌دهۆك‬ ‫ك ‌ه چه‌ند كاندیدێك ‌‬ ‫كشاونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئێو‌ه روونكردنه‌وه‌تان‬ ‫له‌وباره‌یه‌و‌ه چییه‌؟‬ ‫د‪ .‬ب���وره���ان ی��اس��ی��ن‪ :‬دوو‬ ‫كاندیدمان كشاونه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌سیستم ‌ه‬ ‫دیموكراسییه‌كاندا رووده‌دات كاندیدێك‬ ‫ی بكشێته‌وه‌‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫به‌ویست ‌‬ ‫ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه له‌راگه‌یاندنه‌كانه‌و‌ه‬ ‫ی پێدراوه‌‪.‬‬ ‫زیاد له‌پێویست بایه‌خ ‌‬ ‫ی ئاگادارنیم ئه‌مان ‌ه‬ ‫من به‌ته‌واو ‌‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌ر چ ه��ۆی �ه‌ك كشاونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی كوردستانیش‬ ‫ی به‌خه‌ڵك ‌‬ ‫به‌راشكاو ‌‬ ‫ی لیست‬ ‫ده‌ڵێم ئێم ‌ه وه‌ك��و سه‌رۆك ‌‬ ‫ت�ه‌ن��ان�ه‌ت پێنج ده‌قیقه‌شمان بۆ‬ ‫ی‬ ‫قسه‌كردن له‌سه‌ر خۆكێشانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی گۆڕان تا ئه‌و‬ ‫دوو كاندید له‌لیست ‌‬ ‫ی به‌لیسته‌كه‌مانه‌و‌ه‬ ‫ی په‌یوه‌ند ‌‬ ‫شوێن ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ی ‌ه ته‌رخان نه‌كردوه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌نگان ‌ه ‌‬ ‫ره‌نگ بوو بدرای ‌ه به‌م دووان ‌ه بۆ ‪14‬‬ ‫ی تر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاندیده‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ئ �ه‌گ �ه‌ر ب����ه‌راورد ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫ی بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫كه‌شوهه‌وا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ‌‬ ‫ێ پارێزگاك ‌ه ‌‬ ‫له‌نێوان س ‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دا ب��ك �ه‌ی��ن‪ ،‬ده‌بینین‬ ‫ی‬ ‫ی ت��ر وه‌ك سلێمان ‌‬ ‫پارێزگاكان ‌‬ ‫ی‬ ‫گه‌رموگوڕ نین‪ ،‬تۆ جگ ‌ه له‌سه‌رۆك ‌‬ ‫ی ده��ۆك وه‌كو‬ ‫لیستێك له‌پارێزگا ‌‬

‫ی زانكۆ‌و شاره‌زایه‌ك‬ ‫مامۆستایه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سیاسه‌تدا ئ��ه‌و‌ه بۆچ ‌‬ ‫ل �ه‌ب��وار ‌‬ ‫ده‌گێڕێنیته‌وه‌؟‬ ‫د‪ .‬بورهان یاسین‪ :‬له‌‪7/25‬شدا‬ ‫ئه‌و دیارده‌ی ‌ه به‌دیده‌كرا‪ ،‬ره‌نگ ‌ه ئه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌دوو پارێزگاك ‌ه ‌‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫جیاوازی ‌‬ ‫تر نیشانبدات‪ ،‬ئ �ه‌و‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫ی راب���وردو‬ ‫ی س���ه‌د‌ه ‌‬ ‫ب��ۆ بیسته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هۆشیاری ‌‬ ‫ی ناوه‌ندێك ‌‬ ‫ك ‌ه سلێمان ‌‬ ‫ێ كۆمه‌ڵێك كه‌س‬ ‫ی بووه‌‌و له‌و ‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی ‌‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‬ ‫ی سیاسه‌ت ‌‬ ‫ك ‌ه كۆڵه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی كوردین په‌یدابوون‪،‬‬ ‫ناسیۆنالیزم ‌‬ ‫ی خاوه‌ن‬ ‫ێ ژماره‌یه‌ك كه‌س ‌‬ ‫هه‌ر له‌و ‌‬ ‫قه‌ڵه‌م په‌یدابوون ك ‌ه قه‌ڵه‌مه‌كانیان‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌ییدا‬ ‫ی به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫له‌خزمه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بووه‌‪ ،‬له‌و پارێزگای ‌ه یه‌كه‌م زانكۆ ‌‬ ‫ی كوردستان دامه‌زرێنراوه‌‪،‬‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ئه‌مان ‌ه كۆمه‌ڵێك فاكته‌رن كه‌ئه‌و‬ ‫ی داو‌ه به‌سلێمانی‌‪.‬‬ ‫خه‌سڵه‌ت ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌كه‌س‬ ‫ی دووه‌میش ‌‬ ‫الیه‌ن ‌‬ ‫ی لێبكات ته‌قینه‌وه‌یه‌ك‬ ‫ناتوانێت نكوڵ ‌‬ ‫ی نیشتمانی كوردستاندا‬ ‫له‌ناو یه‌كێتی ‌‬ ‫ی بووه‌‪،‬‬ ‫ی یه‌كێتیش سلێمان ‌‬ ‫روویدا‌و دڵ ‌‬ ‫كاتێك له‌ناو دڵێكدا ته‌قینه‌وه‌یه‌ك‬ ‫رووده‌دات دیار‌ه له‌ناو ئه‌و دڵه‌شدا‬ ‫زیاتر جۆش‌و خرۆش ده‌بینرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ئه‌و جۆش‌و خرۆش ‌ه ‌‬ ‫شتێكی‌ سروشتیه‌‪ ،‬دوو ته‌قینه‌و‌ه‬ ‫له‌یه‌ككاتدا روویانداو‌ه كه‌یه‌كێكیان‬ ‫ی ن��او یه‌كێتیی‌ بوو‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ئه‌وه‌ك ‌هی‌ تریشیان ته‌قینه‌وه‌یه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ل��ه‌ن��او ج���ه‌م���اوه‌ر به‌ئاراسته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫چاكسازیی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ش له‌روو ‌‬ ‫ی‬ ‫سۆسیۆلۆژی‌ سیاسییه‌و‌ه ته‌ماشا ‌‬ ‫بكرێت‪ ،‬شتێكی‌ سه‌رنجڕاكێشه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ه �ه‌ردووك��ی��ان له‌خاڵێكدا كه‌ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕان ‌ه یه‌كده‌گرنه‌وه‌‪ ،‬له‌سلێمان ‌‬ ‫ملمالنێكان ل �ه‌س �ه‌ر چاره‌نووسی‬ ‫ی سیاسیی ‌ه كه‌واده‌زانێت‬ ‫قه‌واره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانی‌‪ ،‬له‌ده‌ستدان ‌‬ ‫له‌ده‌ستدان ‌‬ ‫بوونی‌ خۆیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ست ‌‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ����ه‌و‌ه ‌‬ ‫پێده‌كرێت گۆڕانیش زیاتر جه‌خت‬ ‫ده‌كات ‌ه سه‌ر سلێمانی‌؟‬ ‫د‪ .‬بورهان یاسین‪ :‬به‌هیواین‬ ‫گ���ۆڕان واب��ی��رن�ه‌ك��ات�ه‌و‌ه كه‌بزانێت‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانی‌ مانا ‌‬ ‫به‌ده‌ستهێنان ‌‬ ‫ی ه �ه‌م��وو شتێكه‌‪،‬‬ ‫به‌ده‌ستهێنان ‌‬ ‫به‌بڕوای من ئه‌گه‌ر گ��ۆڕان بیه‌وێت‬ ‫ی‬ ‫ج��ی��اوازب��ێ��ت ده‌ب��ێ��ت له‌پانتای ‌‬ ‫كوردستان هه‌ر له‌زاخۆو‌ه تا خانه‌قین‬ ‫ی بنوێنێت‪ ،‬ئه‌وكاته‌ سه‌ركه‌وتوو‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬به‌مانایه‌كی‌ ت��ر ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی گۆڕان‬ ‫ئه‌مڕۆ له‌سه‌ر بزووتنه‌و‌ه ‌‬ ‫پێویست ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌چاوی‌ له‌وه‌نه‌بێت‬ ‫ی ئه‌و سه‌ركه‌وتنه‌ی‌ له‌‪7/25‬‬ ‫كه‌به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌رامبه‌ره‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌ده‌ستیهێناو‌ه‬ ‫راده‌م��اڵ��ێ��ت ل �ه‌و س��ن��ووره‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ده‌بێت ئه‌و سه‌ركه‌وتن ‌ه بقۆزێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی سه‌ركه‌وتنێكی‌ تا راده‌یه‌ك‬ ‫هێنانه‌د ‌‬ ‫كه‌م یان زۆر له‌هه‌ولێر‌و له‌بادینانیش‪،‬‬ ‫ی م��ن ئ��ه‌م س��ت��رات��ی��ژ‌ه بۆ‬ ‫ب��ه‌ب��ڕوا ‌‬ ‫گ��ۆڕان ته‌ندروسته‌و به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی له‌وه‌بێت به‌گیان ‌‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌ر چ��او ‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ره‌ك ‌هی‌‪،‬‬ ‫تۆڵه‌سه‌ندنه‌و‌ه‬ ‫ی چۆڵ بكات‪،‬‬ ‫ی به‌ڕكابه‌ره‌ك ‌ه ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌ بیركردنه‌وه‌یه‌كی‌ ته‌ندروست‬

‫نییه‌‪.‬‬ ‫ی ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬وه‌ك تێبین ‌‬ ‫ی گۆڕان له‌هه‌ولێر‌و‬ ‫ی لیسته‌كان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ده���ۆك ل����ه‌ده‌ره‌و‌ه گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئایا ئه‌م ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ناگه‌ڕێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫گۆڕان له‌و دووپارێزگای ‌ه بنكه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی نییه‌؟‬ ‫جه‌ماوه‌ری به‌رفراوان ‌‬ ‫د‪ .‬ب��وره��ان یاسین‪ :‬هه‌رگیز‬ ‫ی گۆڕان‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫وان��ی��ی�ه‌‪ ،‬س �ه‌رۆك � ‌‬ ‫له‌هه‌ولێر ل �ه‌ن��اوه‌وه‌‌و له‌كوردستان‬ ‫ی ده‌ستپێكردوه‌و چوه‌ت ‌ه‬ ‫خه‌بات ‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌و ه��ات��ۆت��ه‌وه‌‪ ،‬به‌نده‌ش‬ ‫ی‬ ‫ی له‌كۆتای ‌‬ ‫ی گه‌نجایه‌ت ‌‬ ‫له‌قۆناغ ‌‬ ‫شه‌سته‌كان‌و له‌ناوه‌ڕاستی حه‌فتاكان‌و‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌ره‌ت���ای ه �ه‌ش��ت��اك��ان خه‌بات ‌‬ ‫سیاسیم ك��ردوه‌‪ ،‬هه‌ردووكمان هیچ‬ ‫‪ 24‬سه‌عاتێك له‌ژیانماندا تێنه‌په‌ڕیو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ژیان ‌‬ ‫ێ بیركردنه‌و‌ه له‌كێش ‌ه ‌‬ ‫به‌ب ‌‬ ‫هه‌ردووكیشمان‬ ‫میلله‌ته‌كه‌مان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی گرنگ ‌‬ ‫توانیومان ‌ه له‌چه‌ند قۆناغێك ‌‬ ‫ی میلله‌ته‌كه‌ماندا ئاماده‌بین‪.‬‬ ‫مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك��و وت��م گ��ۆڕان له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫دوو ت�ه‌ق��ی��ن�ه‌وه‌دا سه‌ریهه‌ڵداوه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ت �ه‌ق��ی��ن �ه‌وه‌ی �ه‌ك��ی��ان ل������ه‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌یه‌كیشیان‬ ‫خ��ۆی �ه‌ت��ی‌‌و‬ ‫ی ناو‬ ‫ل��ه‌ن��اوه‌وه‌ی��ه‌ ك �ه‌ت �ه‌ق��ی��ن �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی كوردستانه‌‪،‬‬ ‫ی نیشتمان ‌‬ ‫یه‌كێتی ‌‬ ‫وی��س��ت��ێ��ك ب���وو ب��ۆ چاكسازیی‌‌و‬ ‫ی ناڕه‌زاییه‌‪،‬‬ ‫گۆڕانكاریی‌‪ ،‬ده‌نگێك ‌‬ ‫ل �ه‌ده‌ری��ش �ه‌و‌ه به‌هه‌مان شێوه‌یه‌و‬ ‫ده‌نگێك‌و ویستێك ‌ه بۆ گۆڕانكاریی‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ رێككه‌وتێكی‌ مێژووییه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم یه‌كجار گرنگه‌‌و دیارده‌یه‌ك‬ ‫ده‌هێنێت ‌ه پێشه‌و‌ه كه‌ گۆڕانه‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫ی نووسه‌رو‬ ‫م�ن‌و ده‌ی��ان كه‌سی‌ ت��ر ‌‬ ‫ی ئه‌و بزووتنه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫رۆشنبیر تێكه‌ڵ ‌‬ ‫ی خۆكاندیكردنه‌و‌ه‬ ‫ب��وون‪ ،‬جا له‌ڕێ ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت یان له‌شێوه‌یه‌ك له‌شێوه‌كان ‌‬ ‫ی فیكری‌‌و هه‌ر جۆرێكی‌ تر‬ ‫پشتگیری ‌‬ ‫ی سروشتیه‌و‬ ‫بێت‪ ،‬ئه‌و‌ه مه‌سه‌له‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئێمه‌ له‌ئه‌نجام ‌‬ ‫به‌شداریكردن ‌‬ ‫ی جه‌ماوه‌رییه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫ته‌قینه‌وه‌ ‌‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬تۆ به‌دكتۆر بورهان‬ ‫یاسین ناسراویت‪ ،‬به‌اڵم ئێستا وشه‌ی‬ ‫دۆسكیشت كردو‌ه به‌ناوه‌كه‌ته‌وه‌؟‬ ‫د‪ .‬بورهان یاسین‪ :‬ناتوانرێت‬ ‫ی له‌وه‌بكرێت كه‌ تۆ له‌ناوچه‌یه‌كدا‬ ‫نكوڵ ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌یت ك ‌ه‬ ‫بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫به‌رامبه‌ره‌كه‌ت تاسه‌ر ئێسقان سود‬ ‫ی ئ �ه‌و ج��ۆره‌ ناوان ‌ه‬ ‫له‌به‌كارهێنان ‌‬ ‫وه‌رده‌گرێت‪ ،‬من پێموای ‌ه ئه‌وه‌ زۆر‬ ‫ناسیاسییانه‌‌و ناتاكتیكانه‌یه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫بێحیكمه‌تیی ‌ه من خۆم له‌و توانای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بێبه‌شبكه‌م‪ ،‬ب��ه‌اڵم له‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫پ��رس��ی��اره‌ك � ‌هی‌ ت���ۆش تێده‌گه‌م‪،‬‬ ‫ی من بیه‌شێنێت‬ ‫تاراده‌یه‌كیش دڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��ورد ناو ‌‬ ‫ی رۆشنبیرێك ‌‬ ‫كه‌بۆچ ‌‬ ‫ی بنێت‪.‬‬ ‫ی له‌خۆ ‌‬ ‫دۆسك ‌‬ ‫ت���ۆ ل���ه‌ڕه‌وش���ێ���ك���دای ئه‌گه‌ر‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی��ه‌ك�لای��ه‌ن��ه‌و ر‌هش‌و س��پ�� ‌‬ ‫ی‬ ‫سیاسه‌ت بچیت‪ ،‬واده‌زان���م توانا ‌‬ ‫به‌ره‌وپێشچوونت نییه‌‪ ،‬من سوود‬ ‫ل��ه‌و ن���او‌ه وه‌رده‌گ�����رم ك � ‌ه ره‌نگ ‌ه‬ ‫ی خۆشم دروستكردبێت‪،‬‬ ‫ی ال ‌‬ ‫پرسیار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌اڵم واهه‌ست ده‌كه‌م له‌و شوێن ‌ه ‌‬ ‫بانگه‌ش ‌ه بۆ خۆم ده‌ك�ه‌م پێویستم‬ ‫ی ئه‌و ناو‌ه هه‌یه‌‪.‬‬ ‫به‌به‌كارهێنان ‌‬

‫ی كوردستان له‌و حه‌قیقه‌ت ‌ه بگات‬ ‫ی دیموكرات ‌‬ ‫به‌و هیوایه‌ین پارت ‌‬ ‫ی ناوخۆییه‌‪ ،‬به‌ڵكو پاش پێنج‬ ‫كه‌ئید ‌ی گۆڕان نه‌ك هه‌ر ژماره‌یه‌ك ‌‬ ‫ی عێراقدا‬ ‫شه‌ش رۆژ ‌ی تر ده‌بێت ‌ه ژمار‌ه له‌هاوكێش ‌ه ‌ی سیاسی ‌‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ه ‪ -‬سیاسی‬ ‫دیمان ‌‬

‫‪6‬‬

‫ی هه‌ڵبژاردن ناباته‌وه‌"‬ ‫ی گرژ ‌‬ ‫"له‌هه‌ولێر كه‌س به‌دروستكردن ‌‬

‫ی ئه‌حمه‌د پیره‌ بۆ ده‌ستوور‬ ‫سه‌عد ‌‬ ‫سازدانی‪ :‬ده‌ستوور‬

‫سه‌عدی‌ ئه‌حمه‌د پیره‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتی‌و یه‌كێك‬ ‫له‌كاندیداكانی‌ لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان له‌پارێزگای‌ هه‌ولێر‪،‬‬ ‫پێیوانییه‌ بانگه‌شه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫له‌هه‌ولێر گه‌رموگوڕ بێت‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫ئه‌وه‌ گێره‌شێوێنییه‌‪.‬‬ ‫سه‌عدی‌ پیره‌ له‌باره‌ی‌ رێككه‌وتنی‌‬ ‫ستراتیژی‌ نێوان یه‌كێتی‌و پارتی‬ ‫له‌سه‌ر پۆسته‌كان‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌دات كاندیدكردنه‌وه‌ی‌ تاڵه‌بانی‌‬ ‫بۆ سه‌رۆك كۆمار یه‌كالییبوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پۆسته‌كانی‌ تر بۆ دوای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن دانراوه‌‪ ،‬پیره‌ ده‌ڵێت‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر پێدانی‌ پۆستی‌ جێگری‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیری‌ عێراق به‌پارتی‌‪،‬‬ ‫یه‌كێتی‌ وه‌زاره‌تێكی‌ له‌پارتی‌‬ ‫وه‌رگرتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی‌‬ ‫به‌دواداچوونه‌كانی‌ ده‌ستوور هێشتا‬ ‫پارتی‌ هیچ وه‌زاره‌تێكی نه‌داوه‌‬ ‫به‌یه‌كێتی‌‪.‬‬ ‫‪................................‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ك��ات��ێ��ك بانگه‌شه‌ی‌‬ ‫ش��اری‌ سلێمانی‌ ده‌بینیت‌و دێیته‌‬ ‫هه‌ولێر جیاوازییه‌كی‌ زۆر له‌نێوان‬ ‫هه‌ڵمه‌تی‌ بانگه‌شه‌دا به‌دیده‌كرێت‬ ‫ئه‌و گه‌رموگوڕییه‌ی‌ له‌سلێمانی‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌هه‌ولێر نییه‌‪ ،‬ئایا مه‌سه‌له‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌هه‌ولێر ملمالنێ كه‌متره‌‪ ،‬یان‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ پارتی‌ به‌سه‌ریدا زاڵه‌؟‬ ‫س �ه‌ع��دی‌ پ��ی��ره‌‪ :‬ه �ه‌م��وو ئه‌و‬ ‫قه‌واره‌ سیاسیانه‌ی‌ له‌سلێمانی‌ هه‌ن‪،‬‬ ‫له‌هه‌ولێر‌و دهۆكیش هه‌ن‪ ،‬قه‌باره‌ی‌‬ ‫ق���ه‌واره‌ سیاسییه‌كان له‌هه‌ولێر‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌هێزتر نه‌بێت الوازتر نییه‌‬ ‫له‌سلێمانی‌‪ ،‬به‌اڵم راستی‌ مه‌سه‌له‌كه‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ كلتوری‌ سیاسی‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫شتێكی‌ ت��ره‌ له‌كلتوری‌ سیاسی‌‬ ‫له‌هه‌ولێرو ل �ه‌ده��ۆك‪ ،‬له‌سلێمانی‌‬ ‫خه‌ڵك ك�ه‌ ئه‌ندامی‌ یه‌كێك له‌و‬ ‫ق�ه‌واره‌ سیاسیانه‌ بێت یان نه‌بێت‬ ‫هه‌مووی‌ خۆی‌ به‌سیاسی‌ ده‌زانێت‪،‬‬ ‫هه‌تا ئه‌گه‌ر پابه‌ندیش نه‌بێت‪ ،‬جاری‌‬ ‫واهه‌یه‌ سێ‌ ن �ه‌وه‌ له‌سه‌رجاده‌یه‌‪،‬‬ ‫منداڵ‌‪ ،‬ب��اوك‪ ،‬باپیره‌‪ ،‬داگیزه‌ی‌‬ ‫مه‌تبه‌خ چێشته‌كه‌ی‌ له‌سه‌ر ئاگر‬ ‫ده‌سووتێت‌و ئه‌و خه‌ریكی‌ چه‌پڵه‌یه‌‬ ‫بۆ خۆپیشاندان‪ ،‬له‌هه‌ولێر شتی‌‬ ‫وانییه‌‪ ،‬له‌هه‌ولێر ئه‌وانه‌ی‌ هه‌ڵسوڕاو‌و‬ ‫چاالكن له‌هه‌ڵمه‌تی‌ هه‌ڵبژاردندا‬ ‫كاری‌ خۆیان ده‌كه‌ن‌و خه‌ڵكی‌ تریش‬ ‫بایی‌ ئ �ه‌وه‌ن��ده‌ ب �ه‌ش��داری‌ ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌شتێكی‌ لێبپرسیت وه‌اڵمه‌كه‌ی‌‬ ‫بداته‌وه‌‪ ،‬سروشتی‌ ش��اری‌ هه‌ولێر‬ ‫محافزكارتره‌ له‌سلێمانی‌‪ ،‬كه‌متریش‬ ‫الیه‌نگیری‌ گ��رژی‌‌و دروستكردنی‌‬ ‫ق �ه‌ره‌ب��اڵ��غ �ی‌ ب��ێ��م��ان��ای�ه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌‬ ‫رووده‌دات‬ ‫ئێستا‬ ‫له‌سلێمانی‌‬ ‫به‌گه‌رموگوڕییه‌وه‌‬ ‫پ��ه‌ی��وه‌ن��دی‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌گه‌رموگوڕی‌ ناوی‌ نابه‌م‪،‬‬ ‫ت��اڕاده‌ی��ك�ی‌ زۆر گێره‌شێوێنییه‌‪،‬‬ ‫ه���ی���واردام ئ���ه‌م گێره‌شێوێنی‌‌و‬ ‫گرژیانه‌ی‌ كه‌هه‌یه‌ شتێكی‌ رێكخراو‬ ‫(مونه‌زه‌م) نه‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و جۆره‌‬ ‫گرژیانه‌ له‌هه‌وڵی‌ چه‌ند گه‌نجێك‬ ‫خ��ۆی‌ ببینێته‌وه‌ ئ�ه‌م�ه‌ شتێكی‌‬

‫ی هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌یت‬ ‫كه‌باس ‌‬ ‫هه‌میش ‌ه ساخته‌كاری‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌ئه‌گه‌ره‌كان‬

‫ی مام جه‌الل‬ ‫كاندیدكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سه‌رۆك كۆمار‬ ‫بۆ پۆست ‌‬ ‫یه‌كالییبووه‌ته‌و‌ه‬

‫سروشتیه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر رێكخراوبێت‬ ‫ئه‌وا كارێكی‌ خراپه‌‪ ،‬له‌هه‌ولێر كه‌س‬ ‫به‌دروستكردنی گ��رژی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ناباته‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵكی‌ هه‌ولێر ئاماده‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌یه‌كێتییه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬خه‌ڵك له‌هه‌ولێر به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر ئاماده‌ی‌ تێدایه‌ ده‌نگی‌ پێبدات‪،‬‬ ‫جۆرێك له‌خۆئاماده‌كردن‌و رازیبوون‬ ‫به‌به‌شداریكردن له‌هه‌ڵبژاردن‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ده‌ب��ی��ن��رێ��ت له‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا په‌نا بۆ مامۆستایانی‌‬ ‫زانكۆ یان كه‌سانێكی‌ بێالیه‌ن براوه‌‪،‬‬ ‫یه‌كێـتی‌ ل �ه‌و م��ێ��ژووه‌ی‌ هه‌یبووه‌‬ ‫بۆ نه‌یتوانیوه‌ له‌ناوخۆیدا نه‌وه‌ی‌‬ ‫دووه‌م‌و سێیه‌م به‌رهه‌مبێنێت‪ ،‬بۆ‬ ‫په‌نا ده‌برێته‌ به‌ر زانكۆ له‌كاتێكدا‬ ‫زان��ك��ۆك��ان له‌مامۆستا‌و كه‌سانی‌‬ ‫لێهاتوو ده‌ڕوتێنرێنه‌وه‌‌و ده‌یاننێرن‬ ‫بۆ په‌رله‌مان؟‬ ‫س �ه‌ع��دی‌ پ��ی��ره‌‪ :‬ن��ا پێموایه‌‬ ‫ت�ه‌ف��س��ی��ره‌ك�ه‌ی‌ ت��ۆ ته‌فسیرێكی‌‬ ‫دروست نییه‌‪ ،‬ئه‌و په‌رله‌مانه‌ی‌ عێراق‬ ‫په‌رله‌مانێكه‌‪ ،‬په‌رله‌مانی‌ هه‌موو‬ ‫خه‌ڵكی‌ كوردستانه‌‪ ،‬په‌رله‌مانێكه‌‬ ‫بۆ جاری‌ دووه‌م خه‌ڵك بانگده‌كرێت‬ ‫بێته‌ س��ه‌ر س��ن��دوق�ی‌ ده‌ن��گ��دان‪،‬‬ ‫ده‌بێت ئه‌زمون له‌په‌رله‌مانی‌ رابردوو‬ ‫وه‌ربگرین‪ ،‬چونكه‌ په‌رله‌مانی‌ رابردوو‬ ‫په‌رله‌مانی‌ یه‌كه‌م بوو‪ ،‬لیستی‌ داخراو‬ ‫بوو‪ ،‬هه‌ر كه‌سێك دابنرایه‌ به‌پێی‌‬ ‫ئه‌و ژماره‌یه‌ی‌ هه‌یبوو ده‌رده‌چوو‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم ئه‌مجاره‌ لیستی‌ كراوه‌یه‌‪،‬‬ ‫لیستی‌ كراوه‌ش ده‌بێت جاری‌ یه‌كه‌م‬ ‫كه‌سێك دابنێیت كه‌ ده‌نگ بێنێت‪،‬‬ ‫چونكه‌ هیچ یه‌كێك له‌حیزبه‌كان‬ ‫ناتوانێت پاڵێوراوه‌كه‌ی‌ سه‌ربخات‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌ته‌مابێت به‌ده‌نگی‌ ئه‌ندام‌و‬ ‫كادیرانی‌ حیزبه‌كه‌ی‌ ده‌ربچێت‪،‬‬ ‫په‌رله‌مان ه�ه‌ر ئیشی‌ ئ �ه‌وه‌ نییه‌‬ ‫كورسییه‌ك پڕبكه‌یته‌وه‌‪ ،‬په‌رله‌مان‬ ‫جگه‌ له‌كۆبوونه‌وه‌ گشتییه‌كانی‌‪،‬‬ ‫ده‌ی���ان لیژنه‌ی‌ ه�ه‌ی�ه‌ ك �ه‌ ئیشه‌‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كان ئه‌وان ده‌یكه‌ن‪ ،‬ئه‌و‬ ‫لیژنانه‌ لیژنه‌ی‌ پسپۆڕین‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫خه‌ڵكێك بنێریت ك�ه‌ هه‌موویان‬ ‫شاره‌زایی‌‌و پسپۆڕی‌ جۆراو جۆریان‬ ‫له‌بواره‌كاندا هه‌بێت‪ ،‬جگه‌ له‌بواری‌‬ ‫یاسا‪ ،‬ده‌بێت له‌بواری‌ پیشه‌سازی‌و‬ ‫ك��اروب��اری‌ ده‌ره‌وه‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‬ ‫ك��اروب��اری‌ ئه‌منیدا كه‌سانێكی‌‬ ‫شاره‌زات هه‌بێت‌و بگه‌ڕێی‌ به‌دوایدا‬ ‫ك�ه‌ ك�ێ‌ ش���اره‌زای‌ له‌چیدا هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ژم��اره‌ی��ه‌ك ل �ه‌وان �ه‌ له‌لیژنه‌كاندا‬ ‫ج��ێ��گ��ای��ان ده‌ب��ێ��ت��ه‌وه‌‪ ،‬له‌جاری‌‬ ‫راب������ردوودا ك��ۆم�ه‌ڵ��ێ��ك كه‌سمان‬ ‫هه‌بوو ده‌رچووی‌ به‌شی‌ مێژوو یان‬ ‫یاسابوون زی��اد له‌پێویست‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كه‌سانێك ده‌رچ��ووی‌ به‌شی‌ نه‌وت‬ ‫بن‌و شاره‌زاییان له‌و بواره‌دا هه‌بێـت‬ ‫كه‌مبوون‪ ،‬له‌بواری‌ ته‌كنه‌لۆجیادا‬ ‫كه‌ممان هه‌بوو‪ ،‬له‌بواری‌ سیاسه‌تی‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ش��دا ته‌نها خه‌ڵكمان هه‌بوو‬

‫جێگری‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم تائێستا‬ ‫نه‌دراوه‌ته‌وه‌ به‌یه‌كێتی‌؟‬ ‫سه‌عدی‌ پیره‌‪ :‬به‌ڵێ پۆستی‌‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌م درا به‌پارتی‌‪ ،‬ئه‌و خۆی‌‬ ‫ده‌ستی‌ له‌كاركێشایه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ بوو‬ ‫به‌سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‪ ،‬له‌بری‌‬ ‫ئه‌و پۆسته‌ وه‌زاره‌تێك به‌یه‌كێـتی‌‬ ‫درا‪ ،‬پۆستی‌ جێگری‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێمیش له‌ئاینده‌یه‌كی‌ نزیكدا‬ ‫ده‌بێـت‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬سونه‌كان هه‌وڵی‬ ‫ئه‌وه‌ده‌ده‌ن پۆستی‌ سه‌رۆك كۆمار‬ ‫وه‌ربگرن‪ ،‬ئه‌وانه‌شی‌ وه‌ك حه‌دبان‬ ‫ده‌یانه‌وێت ببنه‌ رێگر له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كورد ده‌یه‌وێت له‌به‌غدا به‌ده‌ستی‌‬ ‫بێنێت‪ ،‬ئایا لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫هه‌ڵوێسته‌یه‌كی‌ ك���ردووه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی‌ ئه‌مجاره‌ سونه‌ به‌به‌هێزی‌‬ ‫دێته‌ ناو پرۆسه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنه‌وه‌؟‬ ‫سه‌عدی‌ پیره‌‪ :‬له‌ناو سونه‌كاندا‬ ‫رێكخراوی‌ جیاجیا هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫شۆڤێنین ن��وێ��ن�ه‌رای�ه‌ت�ی‌ هه‌موو‬ ‫سونه‌ ناكه‌ن‌و ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌و قسانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن له‌گه‌ڵ‌ هه‌ڵبژاردن‌و نیزامی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ ران �ه‌ه��ات��وون‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫له‌سه‌ر كوده‌تا راه��ات��وون‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫له‌سه‌ر شێوازی‌ ئه‌و حكومڕانییه‌ی‌‬ ‫پێشتر وات���ه‌ ب�ه‌ع��س راه��ات��وون‪،‬‬ ‫ئه‌و سونانه‌ی‌ هاوشێوه‌ی‌ لیستی‌‬ ‫حه‌دبان‪ ،‬پۆستی‌ سه‌رۆك كۆماری‌‬ ‫عێراق یان پۆستی‌ تر نابیننه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌وان �ه‌ی‌ ل�ه‌س�ه‌ر حسابی‌ خه‌ڵك‬ ‫كراون‪ ،‬رووناده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬مه‌سه‌له‌یه‌كی‌ تر‬ ‫هه‌یه‌ ئه‌ویش فشاری‌ نیوده‌وڵه‌تی‌‌و‬ ‫ئه‌مه‌ریكییه‌كانه‌‪ ،‬وه‌ك له‌یاسای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كاندا به‌دیكرا‪ ،‬كورد‬ ‫ب�ه‌ژم��اره‌ی�ه‌ك�ی‌ كه‌متر له‌كورسی‌‬ ‫رازیبوو‪ ،‬وا ده‌خوێنرێته‌وه‌ ئه‌مه‌ریكا‬ ‫هه‌میشه‌ فشار ده‌خاته‌سه‌ر كورد‪،‬‬ ‫به‌اڵم عه‌ره‌بی‌ سونه‌ له‌به‌رامبه‌ریدا‬ ‫ده‌وه‌س���ت���ن���ه‌وه‌‪ ،‬ی���ان شیعه‌كان‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ ئه‌وه‌بكه‌ن؟‬ ‫س��ه‌ع��دی‌ پ��ی��ره‌‪ :‬ئ����ه‌وه‌ی‌ تۆ‬ ‫ده‌یڵێیت نیوه‌ی‌ راسته‌‪ ،‬یاسای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن كێشه‌یه‌كی‌ تێدانیه‌‪،‬‬ ‫كێشه‌كه‌ له‌ئاماده‌كردنی‌ لیستی‌‬ ‫ت��ۆم��اری‌ ده‌ن��گ��ده‌ران�ه‌‪ ،‬له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌و وه‌زاره‌ت���ی‌ بازرگانی‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ نه‌یتوانیوه‌ كۆنتڕۆڵی‌‬ ‫ب���اش���ی‌ ه��ه‌ب��ێ��ت ل���ه‌س���ه‌ر ئ��ه‌و‬ ‫دام �ه‌زراوان �ه‌ی‌ لیستی‌ ده‌نگده‌ران‬ ‫ئاماده‌ ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬چونكه‌ تائێستا‬ ‫ل�ه‌ع��ێ��راق��دا س �ه‌رژم��ێ��ری‌ نه‌كراوه‌‬ ‫ت��ا بزانین ژم���اره‌ی‌ دانیشتوانی‌‬ ‫عێراق چه‌نده‌‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ پشت‬ ‫به‌پسوڵه‌ی‌ خ��ۆراك به‌ستراوه‌ كه‌‬ ‫ئه‌وه‌ش شتێكی‌ وردو راست نییه‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ خێزان له‌موسڵ‌ هه‌یه‌ پێنج‬ ‫ش��ه‌ش ف��ۆرم �ی‌ خ��ۆراك��ی‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫خ�ه‌ڵ��ك ه�ه‌ی�ه‌ ئ�ه‌س��ڵ�ه‌ن عێراقی‌‬ ‫نییه‌‌و كارتی‌ هه‌یه‌‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ بۆته‌‬

‫ی هه‌ولێر محافزتكارتره‌ له‌سلێمانی‌‪ ،‬كه‌متریش‬ ‫شار ‌‬ ‫الیه‌نگیری‌ گرژی‌‌و دروستكردنی‌ قه‌ره‌باڵغی‌ بێمانایه‌‬

‫سه‌عدی ئه‌حمه‌د پیره‌‬

‫ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی خۆراك ‌‬ ‫ه پێنج شه‌ش فۆرم ‌‬ ‫ڵ هه‌ی ‌‬ ‫خێزان له‌موس ‌‬ ‫ی دانیشتووان‬ ‫ی تر ژماره‌ ‌‬ ‫له‌موسڵ‌‌و به‌سره‌و ناوچه‌كان ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ به‌رچاو زیادیكردوه‌‬

‫له‌بواری‌ سیاسه‌تی‌ گشتیدا شاره‌زایی‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬ئه‌وانه‌ ده‌بێت پڕبكرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ ئه‌مجاره‌ دانراون كه‌سانێكی‌‬ ‫ش��اره‌زاو پسپۆڕن‌و ده‌توانن له‌ناو‬ ‫خه‌ڵكدا ده‌نگبهێنن‪.‬‬ ‫له‌كوردستاندا‬ ‫ده‌س���ت���وور‪:‬‬ ‫الی‌ خه‌ڵك ترسێك هه‌یه‌ ئه‌ویش‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ ساخته‌كارییه‌‪ ،‬له‌ناوچه‌ی‌‬ ‫هه‌ولێر ئه‌گه‌ری‌ ساخته‌كاری چۆنه‌؟‬ ‫س �ه‌ع��دی‌ پ��ی��ره‌‪ :‬م��ن فه‌توای‌‬ ‫س��اخ��ت��ه‌ك��اری ن����اده‌م كه‌باسی‌‬ ‫ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن ده‌ك��ه‌ی��ت هه‌میشه‌‬ ‫ساخته‌كاری یه‌كێكه‌ له‌ئه‌گه‌ره‌كان‪،‬‬ ‫له‌هه‌موو دنیا وایه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ته‌واوی‌‬ ‫پ��ش��ت��ب �ه‌س��ت��ن ب��ه‌س��اخ��ت��ه‌ك��اری‬ ‫ده‌مانگێڕێته‌وه‌ بۆ سه‌رده‌می‌ ئه‌وانه‌ی‌‬ ‫نه‌یانتوانی‌ ده‌نگی‌ كۆمه‌ڵگا بهێنن‪،‬‬ ‫بۆیه‌ پێویسته‌ هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌بده‌ین‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌و بانگه‌شه‌یه‌كی‌ خاوێن‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬بانگه‌شه‌یه‌ك بكه‌ین كه‌‬ ‫رووی‌ شارستانی‌ ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫نیشانی‌ خه‌ڵك ب��دات‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫بنكه‌‌و س��ن��دوق��ان�ه‌ی‌ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ده‌ی��ان چ��اودێ��ری‌ لێیه‌‪ ،‬چاودێری‌‬ ‫ق���ه‌واره‌ سیاسییه‌كان‌و چاودێری‌‬ ‫كۆمسیۆن‌و لیسته‌كان‌و رێكخراوه‌‬ ‫ن��اح��ك��وم��ی��ی �ه‌ك��ان ه��ه‌ی��ه‌‪ ،‬جگه‌‬ ‫ل��ه‌وه‌ی‌ ئ �ه‌و واڵت��ان �ه‌ی‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان كۆنسوڵخانه‌یان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وانیش چاودێری ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌نێو ئه‌وانه‌دا هێشتا هه‌ر‬ ‫ساخته‌كاریبكرێت‪ ،‬پێموایه‌ ئه‌وه‌‬ ‫خه‌تای‌ ئه‌و الیه‌نانه‌یه‌ كه‌ قبوڵیان‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬رێككه‌وتن له‌سه‌ر‬ ‫پۆسته‌كان له‌به‌غدا له‌نێوان ئێوه‌‌و‬ ‫پ��ارت��ی��دا‪ ،‬ئ��ای��ا ه��ی��چ قسه‌یه‌كی‌‬ ‫له‌سه‌ر كراوه‌ یان دانراوه‌ بۆ دوای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن؟‬

‫س��ه‌ع��دی‌ پ��ی��ره‌‪ :‬به‌ته‌ئكید‬ ‫ئه‌مه‌ دوای‌ هه‌ڵبژاردنی‌ گفتوگۆی‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌كرێـت‪ ،‬پێش هه‌ڵبژاردن‬ ‫گفتوگۆی له‌سه‌ر ناكرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫تائێستا یه‌كالبۆته‌وه‌‌و جێگیره‌‪،‬‬ ‫ك��ان��دی��دك��ردن�ه‌وه‌ی‌ جارێكی‌ تری‌‬ ‫م��ام ج�ه‌الل�ه‌ ب��ۆ پۆستی‌ سه‌رۆك‬ ‫كۆمار‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ تر هه‌مووی‌ قابیلی‌‬ ‫گفتوگۆن‪ ،‬په‌یوه‌ندی‌ به‌ئه‌نجامی‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬له‌وێ‌ گفتوگۆ‬ ‫ده‌ك �ه‌ی��ن چ پۆستێك ب��ۆ كاممان‬ ‫بێـت‪ ،‬ب��ه‌اڵم ب��ۆ ك��وردس��ت��ان ئه‌و‬ ‫پۆستانه‌ی‌ هه‌ن دوو پۆستی‌ سیادی‌‬ ‫له‌ناو ئه‌و هه‌شت پۆسته‌ی‌ كه‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌به‌غدا هی‌ خه‌ڵكی‌ كوردستانه‌‪،‬‬ ‫ئێستا پۆستی‌ س�ه‌رۆك�ی‌ كۆمار‌و‬ ‫پۆستی‌ وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬شه‌شه‌كه‌ی‌‬ ‫تر به‌سه‌ر به‌شه‌كانی‌ تری‌ عێراقدا‬ ‫دابه‌شده‌كرێت‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌و پۆستانه‌‬ ‫هیچ گفتوگۆیه‌ك نییه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬پ��رس��ی��ار له‌سه‌ر‬ ‫رێ��ك��ك�ه‌وت��ن�ی‌ س��ت��رات��ی��ژی‌ نێوان‬ ‫یه‌كێـی‌‌و پارتی‌ هه‌یه‌؟‬ ‫سه‌عدی‌ پیره‌‪ :‬ئه‌و رێككه‌وتنه‌‬ ‫ستراتیژییه‌ وه‌ك خۆی‌ ماوه‌ته‌وه‌‌و‬ ‫هیچ گ��ۆڕان��ك��اری��ی�ه‌ك�ی‌ به‌سه‌ردا‬ ‫رێككه‌وتنێكی‌‬ ‫ن���ه‌ه���ات���ووه‌‪،‬‬ ‫ئ��اره‌زووم��ه‌ن��دان��ه‌ی��ه‌‪ ،‬هه‌ركاتێك‬ ‫هه‌ردووالمان بزانین پێویست ناكات‌و‬ ‫پێویست نه‌ما ئ�ه‌وه‌ هه‌ردووالمان‬ ‫هه‌ڵیده‌وه‌شێنینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم تا ئه‌م‬ ‫ساته‌ ك��ورد ه�ه‌ڕه‌ش�ه‌ی‌ له‌سه‌ره‌‌و‬ ‫هه‌ڵناوه‌شێته‌وه‌‪ ،‬ل �ه‌زۆر مه‌سه‌له‌‌و‬ ‫ب��واردا به‌لێكتێگه‌یشتن ئیشه‌كانی‌‬ ‫خۆمان ده‌كه‌ین‪ ،‬پێمانخۆشه‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ه �ه‌م��وو الی�ه‌ن�ه‌ك��ان�ی‌ ت��ر پێكه‌وه‌‬ ‫كاربكه‌ین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب �ه‌اڵم پۆسته‌كه‌ی‌‬ ‫د‪ .‬به‌رهه‌م درا به‌پارتی‌‪ ،‬لێره‌ش‬

‫ه��ۆی‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ لیستی‌ ده‌نگده‌ر‬ ‫لیستێكی‌ ورد نه‌بێت‪ ،‬له‌موسڵ‌‌و‬ ‫ب�ه‌س��ره‌و ناوچه‌كانی‌ تر ژم��اره‌ی‌‬ ‫دانیشتوان به‌شێوه‌یه‌كی‌ به‌رچاو‬ ‫زی��ادی��ك��ردوه‌‪ ،‬حكومه‌تی‌ عێراق‬ ‫ئاماده‌ نه‌بوو سه‌رژمێری‌ بكات‪،‬‬ ‫له‌سااڵنی‌ چله‌كاندا هه‌ڵبژاردنێك‬ ‫كراوه‌ ژماره‌ی‌ دانیشتوانی‌ ئه‌وكاته‌ی‌‬ ‫عێراق ‪ 13‬ملیۆن هاوواڵتی بووه‌‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای‌ فۆڕمی‌ خۆراك‪ ،‬دواتر‬ ‫كه‌ له‌ساڵی‌ ‪ 1947‬سه‌رژمێری‌ كرا‬ ‫ده‌رك�ه‌وت ژماره‌ی‌ دانیشتوانه‌كه‌ی‌‬ ‫‪ 5‬ملیۆن‌و ن��ی��وه‌‪ ،‬ب�ه‌ه�ه‌م��وو ئه‌و‬ ‫ده‌لیالنه‌ی‌ هه‌یه‌ ئێستا عێراق له‌‪25‬‬ ‫بۆ ‪ 26‬ملیۆن هاوواڵتی‌ تێپه‌ڕناكات‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم كه‌ ئێستا ‪ 32‬ملیۆن‌و نیو‬ ‫ن��ووس��راوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ موباله‌غه‌یه‌كی‌‬ ‫گه‌وره‌یه‌‪ ،‬كورد تێیدا زه‌ره‌رمه‌ند‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر‬ ‫بودجه‌كه‌ی‌ نه‌بووه‌‪ ،‬كاریگه‌رییه‌كی‌‬ ‫ئه‌وتۆشی‌ له‌سه‌ر پرۆسه‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫نابێت‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا ئه‌مه‌ریكا‬ ‫به‌ڵێنێكی‌ داوه‌‪ ،‬ئ��ه‌و به‌ڵێنه‌ی‌‬ ‫داویه‌تی‌ له‌وێ‌ گفتوگۆیان له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كراوه‌ تا ئه‌و به‌ڵێنه‌ وردبكه‌نه‌وه‌‌و‬ ‫بزانرێت چییه‌‪ ،‬ئه‌و به‌ڵێنه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئ���ه‌رز چ��ی��ده‌گ �ه‌ی �ه‌ن��ێ��ت‪ ،‬ن���ه‌وه‌ك‬ ‫وه‌ك بڕیاری‌ ‪688‬ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ئاسایشی‌ نێوده‌وڵی‌ لێبێت‌و به‌نیوه‌‬ ‫ناچڵ‌ جێبه‌جێبكرێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئه‌و به‌ڵێنه‌ چییه‌؟‬ ‫س �ه‌ع��دی‌ پ��ی��ره‌‪ :‬ئ��ه‌و به‌ڵێنه‌‬ ‫ب��ڕی��اری‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ت��ێ��دای�ه‌ م���اده‌ی‌‬ ‫‪ 140‬وه‌ك ماده‌یه‌كی‌ ده‌ستووری‌‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‌و گفتوگۆی له‌سه‌ر‬ ‫ده‌كرێت بۆ چاره‌سه‌كردن‌و ته‌نها‬ ‫رێ��گ��اچ��اره‌ی �ه‌ ب��ۆ ن��اوچ �ه‌ كێشه‌‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ره‌ك��ان‪ ،‬م��اده‌ی‌ ‪ 142‬رێزی‌‬ ‫لێبگیردرێت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و ماده‌یه‌‬ ‫ماده‌یه‌كه‌ رێگا ده‌دات به‌گۆڕانكاری‌‬ ‫ده‌س���ت���ووری‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم رێ��گ��ا ن��ادات‬ ‫به‌گۆڕانكاری‌ ئه‌و مادانه‌ی‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌كوردو ئازادییه‌ دیموكراتیه‌كانه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬جگه‌ له‌وه‌ش ئێمه‌ له‌بابه‌تی‌‬ ‫داب �ه‌ش��ك��ردن �ی‌ ده‌س����ه‌اڵت له‌ناو‬ ‫عێراقدا‪ ،‬ده‌بێت له‌گه‌ڵ‌ عێراق له‌سه‌ر‬ ‫ئ�ه‌و شێوه‌یه‌ بمێنێت كه‌ پێشتر‬ ‫له‌سه‌ری‌ رێككه‌وتووین‪ ،‬مه‌بده‌ئی‌‬ ‫ته‌وافوق یه‌كێك بێت له‌مه‌بده‌ئه‌‬ ‫گ��رن��گ�ه‌ك��ان ك �ه‌ پێش رووخ��ان��ی‌‬ ‫س��ه‌دام حیزبه‌ ئۆپۆزیسیۆنه‌كان‬ ‫وه‌سیقه‌یه‌كیان هه‌یه‌ پێیده‌وترێت‬ ‫وه‌س��ی��ق �ه‌ی‌ ش����ه‌ره‌ف‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫له‌دیباجه‌ی‌ ده‌س��ت��ووردا هاتووه‌‪،‬‬ ‫له‌رێككه‌وتننامه‌ی‌ نێوان ئه‌مه‌ریكا‌و‬ ‫عێراق له‌سه‌ر كشانه‌وه‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫ئ �ه‌م �ه‌ری��ك��ادا ه���ات���ووه‌‪ ،‬به‌ناوی‌‬ ‫وه‌ره‌قه‌ی‌ ئیسالح كه‌ له‌وێ‌ ته‌ئكید‬ ‫ده‌ك��ات�ه‌وه‌ كه‌ یه‌كێك له‌مه‌بده‌ئه‌‬ ‫گرنگه‌كان كه‌ پێویسته‌ پێوه‌ی‌‬ ‫پابه‌ندبن مه‌بده‌ئی‌ ته‌وافوقه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ب���ه‌اڵم به‌ڵێنی‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكاش دیكۆمێنتێكی‌ فه‌رمی‌و‬ ‫بڕواپێكراو نییه‌ له‌ناوه‌نده‌ سیاسییه‌‬ ‫بااڵكاندا؟‬ ‫س �ه‌ع��دی‌ پ��ی��ره‌‪ :‬له‌سه‌ردانی‌‬ ‫ئه‌م دواییه‌ی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم بۆ‬ ‫والیه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكا‌و‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‌ ئۆباما رێككه‌وتن‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌مه‌ كراوه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی زانكۆمان دانا‪ ،‬چونك ‌ه ته‌نها به‌ده‌نگ ‌‬ ‫بۆی ‌ه مامۆستایان ‌‬ ‫ئه‌ندامه‌كانمان ناتوانین هه‌موو كاندیده‌كانمان سه‌ربخه‌ین‬

‫‪9‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رێکالم‬

‫داكۆكیكارێكی ب ‌ه ئه‌زمون له‌ده‌ستكه‌وته‌كانی گه‌لی كورد ل ‌ه به‌غداد‬

‫كاندیدی ژماره‌ ‪ 2‬پارێزگای هه‌ولێر‬

‫ئه‌‌ندامی‌ ده‌‌سته‌ی‌ دامه‌‌زرێنه‌‌ری‌ یه‌‌كێتیی‌ نیشتمانیی‌ كوردستان‬ ‫له‌ ‪ 1938/3/21‬له‌ شاری‌ كۆیه‌ له‌ دایكبووه‪.‬‬ ‫له‌ زانكۆی‌ (االزهری‌ قاهیره‌) دكتۆرای‌ فه‌لسه‌فه‌ی‌ وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫له‌ سااڵنی‌ ‪ 1972-1969‬مامۆستا بووه له‌ زانكۆی‌ (به‌سره‌)دا‪.‬‬ ‫ی شۆرشی‌ كورد بووه له‌ (قاهیره‌)‪.‬‬ ‫له‌ ساڵی‌ ‪ 1975-1972‬نوێنه‌ر ‌‬ ‫له‌ ساڵی‌ ‪ 1993-1992‬یه‌كه‌م سه‌رۆكی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بوو‪.‬‬ ‫له‌ ساڵی‌ ‪ 1993‬كارگێڕی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ یه‌كێتیی‌ نیشتمانیی‌ كوردستان بوو‪.‬‬ ‫له‌ ساڵی‌ ‪ 1998‬سه‌رپه‌رشتیاری‌ (رێكخستن) و (راگه‌یاندن)ی‌ یه‌كێتیی‌ نیشتمانیی‌ كوردستان بوو له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‪.‬‬ ‫له‌ ساڵی‌ ‪ 2002‬نوێنه‌ری‌ یه‌كێتیی‌ نیشتمانیی‌ كوردستان بوو له‌ (ده‌سته‌ی‌ ئاماده‌كردنی‌ كۆنگره‌ی‌ نیشتمانی‌ عێراق له‌‬ ‫له‌نده‌ن)‪.‬‬ ‫له‌ ساڵی‌ ‪ 2003‬سه‌رۆكی‌ لێژنه‌ی‌ میكانیزمی‌ دانانی‌ ده‌ستور له‌ عێراق‪.‬‬ ‫ساڵی‌ ‪ 2004‬سه‌رۆكی‌ كۆنگره‌ی‌ نیشتمانی‌ عێراق‪.‬‬ ‫ساڵی‌ ‪ 2004‬سه‌رۆكی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نیشتمانی‌ عێراق‪.‬‬ ‫ساڵی‌ ‪ 2005‬سه‌رۆكی‌ فراكسیۆنی‌ هاوپه‌یمانی‌ كوردستان له‌ پارله‌مانی‌ عێراق‬ ‫و جێگری‌ سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ دارشتنی‌ ده‌ستووری‌ عێراق و پاشانیش جێگری‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ لیژنه‌ی‌ ده‌سكاری‌ كردنی‌ ده‌ستوری‌ عێراق‪.‬‬ ‫به‌شداریكردووه‌ له‌ چه‌ندین لێژنه‌ی‌ موناقه‌شه‌ی‌‌ تێزی‌ ماجستێرو دكتۆرا له‬ ‫زانكۆكانی‌ كوردستاندا‪.‬‬ ‫كتێبێكی‌ به‌ناوی‌ «اخوان الصفاء ‪ -‬فلسفتهم و غایتهم» چاپ‌و باڵوبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫چه‌ندین نووسینی‌ جیا جیای‌ له‌ رۆژنامه‌ كوردی‌ و عه‌ره‌بییه‌كاندا باڵو بۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن ئیمتیازی‌ رۆژنامه‌ی‌ رۆژانه‌ی‌ كوردستانی‌ نوێ یه‪.‬‬

‫‪372‬‬

‫‪4 372‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫رێکالم‬

‫سه‌عدی ئه‌حمه‌د پیر ‌ه‬ ‫کاندیدی ژمار ‌ه (‪)4‬ی پارێزگای هه‌ولێر‬

‫‪4 372‬‬

‫• ل ‌ه ‪ 1951/7/1‬ل ‌ه ناحیه‌ ‌ی دیبه‌گه‌ ‌ی قه‌زا ‌ی مه‌خمور ‌ی سه‌ر ب ‌ه پارێزگا ‌ی هه‌ولێر ل ‌ه دایك بووه‌‪.‬‬ ‫• به‌كالۆریۆسی‌ ته‌كنۆلوجیای‌ ل ‌ه زانكۆی‌ نه‌مسا وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪1967‬و‌ه ده‌ستی‌ ب ‌ه چاالك ‌ی سیاس ‌ی كردووه‌‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1976‬بووه‌ به‌ ئه‌ندامی‌ یه‌كێتی خوێندكاران ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵت‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1978‬لێپرسراوی‌ یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان بووه‌ له‌ نه‌مسا‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1987‬لێپرسراوی‌ رێكخراوی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ ره‌نجده‌ران ‌ی كوردستان بووه‌ له‌ ئه‌وروپا‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1992‬ئه‌ندامی‌ یه‌كه‌مین پارله‌مان ‌ی كوردستان بووه‌‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1993‬وه‌زیر ‌ی كشتوكاڵ و ئاودێر ‌ی بووه‌ ل ‌ه كابینه‌ ‌ی دوو‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1995‬بووه‌ به‌ ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1996‬بووه‌ ب ‌ه وه‌زیری‌ ته‌ندروست ‌ی و كاروباری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1998‬بووه‌ ب ‌ه وه‌زیری‌ مرۆڤایه‌ت ‌ی و هاوكاری‌‪.‬‬ ‫• ل ‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1999‬لێپرسراوی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان ‌ی ده‌ره‌وه‌ی‌ یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان بووه‌‪.‬‬ ‫• ل ‌ه سااڵن ‌ی ‪ 2002‬تا ‪ 2005‬لێپرسراوی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ هه‌ولێر و موسڵ‪/‬ی‌ یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی‬ ‫ كوردسان بووه‌‪.‬‬ ‫• رێكخه‌ری‌ په‌یوه‌ندی‌ یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان و سۆسیال ئنته‌رناسیۆنال بووه‌‪.‬‬ ‫• بێجگه‌ل ‌ه زمان ‌ی دایك‪ ،‬زمانه‌كانی‌ عه‌ره‌بی‌‪ ،‬ئینگلیزی‌‪ ،‬فارس ‌ی و ئه‌لمان ‌ی ده‌زانێ‬ ‫• به‌شدار ‌ی و نوێنه‌رایه‌تی‌ چه‌ندین كۆنفرانس ‌ی نێوده‌وڵه‌ت ‌ی كردووه‌‪.‬‬ ‫• خێزانداره‌و دوو منداڵی‌ هه‌یه‌‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪11‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫کوردستانی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫خاوه‌نی مریه‌م باوانم ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪12‬‬

‫ی ئۆجه‌الن باڵوده‌كرێته‌وه‌‬ ‫به‌شێك له‌نه‌خشه‌ڕێگاكه‌ ‌‬

‫ی پێبدرێت‬ ‫ی كوردستان ئۆتۆنۆم ‌‬ ‫داوا ده‌كرێت باكوور ‌‬ ‫ی خه‌فاف‬ ‫ئا‪ :‬محه‌مه‌د عه‌ل ‌‬

‫كۆنگر‌ه ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌ی دیموكرات‬ ‫له‌شار ‌ی ئامه‌د ‌ی باكوور ‌ی كوردستان‬ ‫ك��ۆن��گ��ر‌ه ‌ی ك��ۆم�ه‌ڵ��گ� ‌ه ‌ی دیموكرات‬ ‫كۆنفرانسێك ‌ی دووڕۆژ‌ه ‌ی له‌ژێر ناو ‌ی‬ ‫"ئه‌زمون ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان ‌ی دانوستان‌و‬ ‫چاره‌سه‌ر"دا سازكرد ك ‌ه چه‌ندین ك ‌هس‌و‬ ‫سیاسه‌تمه‌دار ‌ی ن��اودار له‌پارته‌كان ‌ی‬ ‫واڵت � ‌ی ئیسپانیا‌و له‌هه‌رێم ‌ی باسك‌و‬ ‫گالیچیاو كه‌ته‌لۆنیاو‌ه به‌شدارییان تێدا‬ ‫كرد‪ ،‬بیروڕا ‌ی خۆیان له‌مه‌ڕ چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫كێش ‌ه ‌ی كورد له‌توركیا ده‌ربڕی‌‪.‬‬ ‫ئانا ڤیه‌یاس ئارینۆ ‌ی به‌رپرس ‌ی‬ ‫په‌یمانگا ‌ی كلتور ‌ی ئاشت ‌ی له‌كه‌ته‌لۆنیا‬ ‫ل �ه‌دان��ی��ش��ت��ن �ه‌ك��ان � ‌ی ی��ه‌ك��ه‌م رۆژی‬ ‫كۆنفرانسه‌كه‌دا وته‌یه‌ك ‌ی پێشكه‌شكرد‪،‬‬ ‫تێیدا رایگه‌یاند كه‌ته‌لۆنیا هه‌ست‬ ‫به‌نزیكییه‌ك ‌ی زۆر له‌نێوان خۆی‌و‬ ‫دیاربه‌كردا ده‌ك��ات‪ ،‬كۆنفرانسه‌كه‌ش ‌ی‬ ‫ب �ه‌پ��ڕب��ای �ه‌خ ب��ۆ ه��ه‌ری��ه‌ك له‌كورد‌و‬ ‫توركه‌كان وه‌سفكرد‪.‬‬ ‫له‌به‌شێك ‌ی دی��ك � ‌ه ‌ی وته‌كانیدا‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی كێش ‌ه ‌ی كوردو توركیاو‌ه قس ‌ه ‌ی‬ ‫كرد‪ ،‬پێیوابوو بۆ چاره‌سه‌ركردن ‌ی ئه‌و‬ ‫كێشه‌ی ‌ه پێویست ‌ه س��ود له‌ئه‌زمون ‌ی‬ ‫كه‌ته‌لۆنیا وه‌ربگیرێ‪ ،‬پێش هه‌موو‬ ‫هه‌نگاوێكیش پێویست ‌ه له‌گه‌ڵ په‌كه‌كه‌دا‬ ‫دیالۆگ سازبكرێت‪ ،‬پرسیارێكیش ‌ی‬ ‫ئاراست ‌ه ‌ی ده‌سه‌اڵتداران ‌ی توركیا كرد‌و‬ ‫رایگه‌یاند له‌كاتێكدا توركیا به‌شدار ‌ی‬ ‫له‌پرۆس ‌ه ‌ی ئاشت ‌ی له‌واڵتان ‌ی دیكه‌دا‬ ‫ده‌ك��ات‪ ،‬بۆچ ‌ی ده‌ست به‌پرۆسه‌یه‌ك ‌ی‬ ‫له‌وجۆر‌ه له‌واڵته‌ك ‌ه ‌ی خۆیدا ناكات؟‬ ‫له‌وته‌یه‌ك ‌ی دیكه‌دا كامیلۆ نۆگیرا‬ ‫پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��ار ‌ی پێشوو ‌ی ئیسپانیا‬ ‫خۆشحاڵ ‌ی خ��ۆ ‌ی ده‌رب����ڕ ‌ی ل���ه‌و‌ه ‌ی‬ ‫بنه‌چه‌یان بۆ كوردستان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێستاش له‌سه‌ر ئه‌و خاكه‌ن‪ ،‬جه‌ختیش ‌ی‬ ‫له‌وه‌كرده‌و‌ه ك ‌ه بۆ چوون ‌ه ناو یه‌كێت ‌ی‬

‫ئ�ه‌وروپ��او‌ه توركیا پێویست ‌ه كێش ‌ه ‌ی‬ ‫كورد ‌ی چاره‌سه‌ر كردبێت‪ ،‬نۆگیرا وت ‌ی‬ ‫"پێویست ‌ه كوردان ‌ی هه‌رچوار پارچ ‌ه‬ ‫ماف ‌ی ئۆتۆنۆمی‌و خۆبه‌ڕێوه‌بردن ‌ی خۆیان‬ ‫وه‌رگرن‪ ،‬بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش سود له‌و‬ ‫مۆدێالن ‌ه وه‌ربگیر ‌ێ ك ‌ه له‌جیهاندا‬ ‫په‌یڕه‌وده‌كرێن"‪.‬‬ ‫ل���ه‌ب���ه‌ی���ان���ن���ام��� ‌ه ‌ی ك��ۆت��ای��ی‬ ‫كۆنفرانسه‌كه‌شدا هاتوو‌ه ك ‌ه پێویست ‌ه‬ ‫ب��ۆ چ��اره‌س �ه‌رك��ردن � ‌ی كێش ‌ه ‌ی كورد‬ ‫نه‌خشه‌ڕێگایه‌ك دابڕێژرێت‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫بۆ ده‌ستكردن به‌دیالۆگ‌و هه‌نگاوه‌كان ‌ی‬ ‫چ���اره‌س���ه‌ر پێویست ‌ه كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت ‌ی به‌شدار ‌ی ئه‌رێن ‌ی بكات‪.‬‬ ‫"كات ‌ی قسه‌كردن له‌سه‌ر ئۆتۆنۆم ‌ی‬ ‫هاتووه‌"‬ ‫رایمۆند هیڵتۆن لۆرد ‌ی په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫به‌ریتانیا س��ه‌ب��اره‌ت به‌ڕێگه‌كان ‌ی‬ ‫چاره‌سه‌ر ‌ی كێش ‌ه ‌ی ك��ورد رایگه‌یاند‬ ‫پێش هه‌ر هه‌نگاوێك بۆ چاره‌سه‌ركردن ‌ی‬ ‫ئ�ه‌وك��ێ��ش�ه‌ی�ه‌‪ ،‬ب���ۆئ���ه‌و‌ه ‌ی كاره‌كان‬ ‫ده‌ره‌نجام ‌ی باشیان هه‌بێت‪ ،‬پێویست ‌ه‬ ‫ناسنام ‌ه ‌ی كورد به‌فه‌رم ‌ی له‌توركیادا‬ ‫بناسرێت‪ ،‬وتیشی "ه���ه‌روه‌ك كات ‌ی‬ ‫ه���ات���ووه‌‌و پێویست ‌ه گفتوگۆكان‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی چۆنێت ‌ی چه‌سپاندن ‌ی یاخود‬ ‫نه‌چه‌سپاندن ‌ی ئۆتۆنۆم ‌ی ناوچه‌یی‬ ‫ده‌ست ‌ی پێیكرێت"‪.‬‬ ‫رایمۆند هیڵتۆن به‌پێویستیش ‌ی‬ ‫ده‌زان���ێ���ت ئ���ه‌و ج �ه‌ن��گ � ‌ه ‌ی له‌ساڵ ‌ی‬ ‫‪1984‬ه‌و‌ه له‌توركیادا هه‌یه‌‪ ،‬ساتێك‬ ‫زووتر كۆتایی پێبهێنرێت‪ ،‬چونك ‌ه زیان ‌ی‬ ‫زۆر ‌ی له‌و واڵت ‌ه داوه‌‪ ،‬له‌بار‌ه ‌ی داخستن ‌ی‬ ‫ده‌ته‌پ ‌ه له‌الیه‌ن دادگ��ا ‌ی ده‌ستوور ‌ی‬ ‫توركیاشه‌و‌ه ئه‌و لۆرد‌ه پێیوای ‌ه ك ‌ه ئه‌و‬ ‫كار‌ه له‌جێگ ‌ه ‌ی خۆیدا نه‌بووه‌و زه‌ره‌ر ‌ی‬ ‫زۆر ‌ی له‌پرۆس ‌ه ‌ی چاره‌سه‌ر داوه‌‪.‬‬ ‫نه‌خشه‌ڕێگاك ‌ه ‌ی ئۆجه‌الن‬ ‫س��ای��ت� ‌ی ف����ورات ب�ڵاوی��ك��رده‌و‌ه‬ ‫یه‌كێك له‌پارێزه‌ران ‌ی ئۆجه‌الن هه‌ندێ‬ ‫سه‌ره‌قه‌ڵه‌م ‌ی ل �ه‌و نه‌خشه‌ڕێگای ‌ه ‌ی‬

‫ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا ئ��ۆج��ه‌الن�� ‌ی س���ه‌رۆك��� ‌ی‬ ‫ده‌ستگیركراو ‌ی په‌كه‌ك ‌ه بۆ چاره‌سه‌ر ‌ی‬ ‫كێش ‌ه ‌ی ك���ورد له‌توركیا ئاماد‌ه ‌ی‬ ‫كردووه‌‪ ،‬روونكردۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و پارێزه‌ر‌ه رایگه‌یاندوو‌ه تا ئێستا‬ ‫رێگ ‌ه ن �ه‌دراو‌ه ت �ه‌واو ‌ی نه‌خشه‌ڕێگاك ‌ه‬ ‫بگات ‌ه تیم ‌ی پارێزه‌ران ‌ی ئۆجه‌الن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هه‌ند ‌ێ شت ‌ی كورت له‌وباره‌یه‌و‌ه ده‌زانن‪،‬‬ ‫له‌نه‌خشه‌ڕێگه‌كه‌دا هاتوو‌ه "پێویست ‌ه‬ ‫ده‌وڵه‌ت جه‌خت له‌سه‌ر مافه‌كان ‌ی كورد‬ ‫بكاته‌وه‌و بیانسه‌لمێنێ‌‪ ،‬هه‌روه‌ها الیه‌ن ‌ی‬ ‫كوردیش ئه‌و‌ه رابگه‌یه‌ن ‌ێ ك ‌ه توندوتیژ ‌ی‬ ‫وه‌ك ئ��ام��رازێ��ك� ‌ی چاره‌سه‌ركردن ‌ی‬ ‫كێشه‌كان نابینن‪ ،‬له‌ده‌ره‌نجام ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌شه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه كه‌شێك ‌ی دوور له‌ش ‌هڕ‌و‬ ‫پێكدادان دروستده‌بێت"‪.‬‬ ‫پارێزه‌ره‌ك ‌ه ‌ی ده‌ڵێت "پێویست ‌ه‬ ‫رێگ ‌ه له‌به‌رده‌م ئۆجه‌الندا بكرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش ده‌ستبه‌سه‌ركردن ‌ی‬ ‫له‌ماڵه‌ك ‌ه ‌ی خۆیدا كارێك ‌ی گونجاوه‌‪،‬‬ ‫ئۆجه‌الن وه‌ك الیه‌نێك ‌ی گفتوگۆكان ‌ی‬ ‫چاره‌سه‌ر ‌ی كێش ‌ه ‌ی ك��ورد ده‌ته‌پ ‌ه ‌ی‬ ‫وه‌ك قسه‌كه‌ر نیشاندا‪ ،‬به‌اڵم سه‌ره‌ڕا ‌ی‬ ‫ئه‌مه‌ش پێ ‌ی باش ‌ه بۆچوونه‌كان ‌ی خۆی‌و‬ ‫په‌كه‌ك ‌ه له‌هه‌ند ‌ێ بابه‌تدا وه‌ربگیرێ‪،‬‬ ‫بابه‌تێك ‌ی دی��ك � ‌ه ك � ‌ه پارێزه‌ره‌ك ‌ه‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی بۆ ده‌كات‌و له‌نه‌خشه‌ڕێگه‌كه‌دا‬ ‫هاتوو‌ه بریتیی ‌ه له‌كشانه‌و‌ه ‌ی په‌كه‌ك ‌ه‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی سنووره‌كان‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫مافان ‌ه ‌ی كورده‌كان ك ‌ه ده‌وڵه‌ت دان ‌ی‬ ‫پێداده‌نێت بخرێن ‌ه چوارچێو‌ه ‌ی یاساوه‌‌و‬ ‫یاساكان گۆڕانكارییان تێدا بكرێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا گه‌ڕانه‌و‌ه له‌ڕیزه‌كان ‌ی په‌كه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د تورك‪ :‬كورد به‌رده‌وام‬ ‫رووبه‌ڕوو ‌ی بێده‌نگكردن بۆته‌و‌ه‬ ‫س��ه‌رۆك�� ‌ی پ��ارت�� ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌ی‬ ‫دیموكرات (ده‌ته‌په‌) ‌ی داخراو رایگه‌یاند‬ ‫ب��ه‌ه��ۆ ‌ی ئ����ه‌و‌ه ‌ی ك��ۆم��ار ‌ی توركیا‬ ‫له‌سه‌ره‌تا ‌ی دروستبوونییه‌و‌ه رژێمێك ‌ی‬ ‫پارێزگار بووه‌‪ ،‬هه‌میش ‌ه كورد‌و هێز‌ه‬

‫ئایا تورکیا ئۆتۆنۆمی ده‌داته‌ کورده‌کان؟‬

‫دیموكراتییه‌كان به‌ره‌نگار ‌ی وه‌ستان‬ ‫بوونه‌ته‌وه‌‌و به‌و هۆیه‌شه‌و‌ه به‌رده‌وام‬ ‫رووب���ه‌ڕوو ‌ی بێده‌نگكردن بوونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫وتیشی "به‌دڵنیاییه‌و‌ه گه‌ر له‌شوێنێك‬ ‫ده‌ستوورو كۆمارێك ‌ی دیموكرات بوون ‌ی‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬خه‌بات ‌ی ئێم ‌ه له‌پێش هه‌موو‬ ‫شتێكه‌و‌ه خه‌بات ‌ی ب �ه‌ره‌و پێشبردن ‌ی‬ ‫تێگه‌یشتن ‌ه له‌دیموكراتی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د تورك جه‌ختیش ‌ی كرده‌و‌ه‬ ‫به‌بێ ئ��ازادب��وون� ‌ی ك��ورد له‌توركیا‪،‬‬ ‫توركه‌كانیش به‌ئازاد ‌ی ناگه‌ن‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫له‌پێش هه‌موو شتێكه‌و‌ه ده‌بێت بۆ‬ ‫ك��ۆم��ارێ��ك بگه‌ڕێین ك� ‌ه كۆمارێك ‌ی‬ ‫دیموكرات ‌ی بێت‌و جه‌خت له‌ماف‌و‬ ‫ئازادییه‌كان ‌ی هه‌مووان بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌ش��ێ��ك� ‌ی ت���ر ‌ی وته‌كانیدا‬ ‫ئه‌حمه‌د تورك ئاماژ‌ه ‌ی ب�ه‌وه‌دا به‌بێ‬ ‫ك��ۆب��وون��ه‌و‌ه ‌ی ه �ه‌م��وو الیه‌نه‌كان‪،‬‬ ‫كێشه‌ك ‌ه چ��اره‌س �ه‌ر ناكرێت‪ ،‬باس ‌ی‬ ‫رۆڵ�� ‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان ‌ی كرد‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردن ‌ی كێش ‌ه ‌ی چه‌ندین واڵتدا‪،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم وت ‌ی ك ‌ه نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی چاره‌سه‌ر ‌ی كێش ‌ه ‌ی كورده‌و‌ه‬ ‫هیچ ‌ی ن��ه‌ك��ردووه‌‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك باس ‌ی‬ ‫له‌توركیاش كرد ك ‌ه ده‌یه‌وێت بچێت ‌ه نێو‬ ‫یه‌كێت ‌ی ئه‌وروپا‪ ،‬رایگه‌یاند ئه‌و واڵت ‌ه تا‬ ‫ئێستا هه‌وڵ ‌ی ن�ه‌داو‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی بزان ‌ێ‬ ‫ئه‌و كێشه‌ی ‌ه ‌ی به‌رۆك ‌ی گرتووه‌‌و ناهێڵ ‌ێ‬ ‫بچێت ‌ه نێو ئ �ه‌و یه‌كێتییه‌و‌ه چییه‌‪،‬‬ ‫سه‌رچاوه‌ك ‌ه ‌ی له‌كوێوه‌یه‌‪ ،‬ئاڵۆزییه‌كان‬ ‫له‌كوێدایه‌‌و پێویست ‌ه چیبكرێت بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫كێشه‌ك ‌ه چاره‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬ ‫تورك له‌كۆتایی وته‌كانیدا پرسی‬ ‫كێی ‌ه ئه‌و الیه‌ن ‌ه ‌ی ك ‌ه نایه‌و ‌ێ چاره‌سه‌ر‬ ‫بێت ‌ه ئاراوه‌‪ ،‬كورده‌كانن یان ده‌وڵه‌ته‌‪،‬‬ ‫ب��ا ئه‌م ‌ه ب �ه‌ڕاش��ك��او ‌ی ب��اس بكه‌ین‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌رچاوه‌ك ‌ه ‌ی كورده‌كان بوون‬ ‫ئه‌وا لۆمه‌یان بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئێو‌ه‬ ‫بڵین كورده‌كان تێرۆریستن‌و بتانه‌و ‌ێ‬ ‫به‌هه‌ر جۆرێك بوو‌ه به‌ره‌و واڵته‌كانیان‬ ‫راپێچیان بكه‌ن ئه‌م ‌ه ناڕه‌وایه‌تییه‌‪.‬‬

‫ی ده‌ڕوانــێ‌؟‬ ‫ئـاكـه‌پـ ‌ه چــۆن لـه‌ڕكـابـــه‌ره‌كـانـ ‌‬ ‫مه‌حمود ئۆڤور‬

‫له‌ئێستادا هه‌ڵبژاردنێك ‌ی پێشوه‌خت‬ ‫ل���ه‌ئ���ارادا ن��ی��ی �ه‌‪ ،‬ب����ه‌اڵم ه���ه‌ر یه‌ك‬ ‫له‌پارته‌كانیش خۆیان بۆ ئه‌گه‌رێك ‌ی‬ ‫له‌وجۆر‌ه ئاماده‌كردووه‌‪ ،‬به‌قۆناغێكدا‬ ‫تێده‌په‌ڕین ك ‌ه دڵ�ه‌ڕاوك��ێ� ‌ی سیاس ‌ی‬ ‫تێدا زۆره‌‪ ،‬به‌ڵكو له‌هه‌ند ‌ێ جێگه‌دا‬ ‫سیاسه‌ت ته‌كه‌تول ‌ی تێده‌كه‌وێ‌‪ ،‬ئ ‌ه ‌ی‬ ‫ئه‌گه‌ر ل �ه‌م نێوه‌نده‌دا هه‌ڵبژاردنێك‬ ‫بكرێت‪ ،‬چ ج��ۆر‌ه وێنه‌یه‌ك ‌ی سیاس ‌ی‬ ‫له‌سندوق ‌ی ده‌نگدانه‌و‌ه دێت ‌ه ده‌رێ‌؟ ئه‌م‬ ‫پرسیار‌ه له‌ڕۆژان ‌ی داهاتوودا كه‌سان ‌ی‬ ‫پل ‌ه به‌رز له‌هه‌موو پارت ‌ه سیاسییه‌كاندا‌و‬ ‫له‌سه‌روو هه‌مووشیانه‌و‌ه ئاكه‌پ ‌ه ده‌كه‌ین‌و‬ ‫وه‌اڵم�ه‌ك��ان��ی��ش��ی��ان باڵوده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫وێستگ ‌ه ‌ی یه‌كه‌ممان‪ :‬پ��ارت� ‌ی داد‌و‬ ‫گه‌شه‌پێدان (ئاكه‌په‌)ی ‌ه ك ‌ه ئێستا‬ ‫له‌ده‌سه‌اڵتدایه‌‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ش سه‌باره‌ت‬ ‫به‌پارت ‌ه سیاسییه‌كان‌و ئه‌دا ‌ی ئه‌كته‌ر‌ه‬ ‫سیاسییه‌كانییان ل �ه‌گ �ه‌ڵ حوسه‌ین‬ ‫چه‌لیك ی��اری��ده‌ده‌ر ‌ی سه‌رۆك ‌ی گشت ‌ی‬ ‫ئاكه‌پ ‌ه وتووێژێكمان كرد‪ .‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫چه‌لیك پێشبین ‌ی نه‌ده‌كرد هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫پێشوه‌خت ئه‌نجامبدرێت‪ ،‬به‌ڵكو وت ‌ی‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ڵبژاردن له‌واد‌ه ‌ی دیاریكراو ‌ی‬ ‫خۆیدا بكرێت‪ ،‬ئه‌وا ئاكه‌پ ‌ه یه‌كه‌م ده‌بێت‪،‬‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی پارت ‌ه سیاسییه‌كان‌و ئه‌دایان‬

‫ئه‌و پێیوابوو‪ :‬جه‌هه‌په‌‪ ،‬هه‌وڵده‌دات‬ ‫به‌فریا ‌ی ره‌گه‌زپه‌رستییه‌و‌ه بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌م ‌ه ل �ه‌دژ ‌ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانییه‌تی‌‪،‬‬ ‫ته‌واو ‌ی پارت ‌ه سۆسیال دیموكراته‌كان ‌ی‬ ‫دون��ی��ا گ���ۆڕان‌و ری��ف��ۆرم��خ��وازن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جه‌هه‌پ ‌ه به‌رده‌وام ‌ه له‌سه‌ر ئه‌و بیروڕاو‬ ‫پێكهاته‌ی ‌ه ‌ی ك ‌ه هه‌یه‌تی‌‪ ،‬وا پیشانده‌دات‬ ‫ك � ‌ه ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ی �ه‌‪ ،‬ب��ه‌ن��او ‌ی گه‌له‌وه‌‌و‬ ‫له‌چوارچێو‌ه ‌ی ده‌وڵه‌تدا سیاسه‌ت ناكات‪،‬‬ ‫به‌ڵكو به‌ناو ‌ی ده‌وڵ�ه‌ت�ه‌و‌ه سیاسه‌ت‬ ‫ب�ه‌س�ه‌ر گ �ه‌ل �ه‌و‌ه ده‌ك���ات‪ ،‬كورده‌كان‬ ‫هاوسۆز نین له‌گه‌ڵی‌‌و عه‌له‌وییه‌كانیش ‌ی‬ ‫ل �ه‌خ��ۆ ‌ی ت���ۆران���دووه‌‪ ،‬ه����ه‌روه‌ك له‌و‬ ‫ئاسته‌شدا نین ك ‌ه ده‌ربڕی هه‌سته‌كان ‌ی‬ ‫گه‌ل بن‪ ،‬هه‌ر له‌به‌ر ئه‌م هۆكارانه‌ش ‌ه‬ ‫ك ‌ه پێده‌چێت له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی داهاتوودا‬ ‫ده‌نگه‌كان ‌ی پێشوو ‌ی نه‌هێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫مانا ‌ی نه‌ته‌وه‌په‌رست ‌ی‬ ‫مه‌هه‌په‌‪ :‬ئه‌م پارت ‌ه ره‌گه‌زپه‌رست ‌ه‬ ‫كالسیك ‌ه محافزكاره‌كان له‌خۆده‌گرێت‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم ل���ه‌گ���ه‌ڵ ه��ات��ن � ‌ه س���ه‌رك���ار ‌ی‬ ‫ئ��اك�ه‌پ� ‌ه ج��ی��اوازی��ی �ه‌ك هاته‌ئاراوه‌‪،‬‬ ‫س�ه‌رك��ردای�ه‌ت� ‌ی مه‌هه‌پ ‌ه هاتن ‌ه سه‌ر‬ ‫هێڵێك ‌ی نه‌ته‌وه‌په‌رست ‌ی ك� ‌ه هێڵ ‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌په‌رست ‌ی ه �ه‌ژاران � ‌ه ‌ی داخران ‌ه‬ ‫به‌نێو خ��ۆدا‪ ،‬نه‌ته‌وه‌په‌رست ‌ی ئه‌سڵ ‌ی‬ ‫ره‌گ�ه‌ز په‌رست ‌ی نییه‌‪ ،‬ره‌گه‌زپه‌رست ‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌په‌رستییه‌ك ‌ه ك ‌ه ته‌واو ‌ی ده‌مار‌ه‬ ‫مه‌عنه‌وییه‌كان ‌ی لێقرتێنراوه‌‪ .‬جه‌هه‌پ ‌ه‬

‫پارتێك ‌ی نه‌ته‌وه‌په‌رسته‌‪ ،‬ئیحسان‬ ‫سه‌لچوك نووسه‌رێك ‌ی نه‌ته‌وه‌په‌رسته‌‪،‬‬ ‫سه‌ركردایه‌ت ‌ی مه‌هه‌په‌ش هاتوونه‌ت ‌ه‬ ‫س �ه‌ر ئ �ه‌م هێڵه‌‪ ،‬یه‌كێتییان له‌گه‌ڵ‬ ‫ج�ه‌ه�ه‌پ�ه‌ش��دا ه��ه‌ر ده‌گ��ه‌ڕێ��ت��ه‌و‌ه بۆ‬ ‫ئ �ه‌م �ه‌‪ ،‬تایبه‌تمه‌ندییه‌ك ‌ی دیك ‌ه ‌ی‬ ‫مه‌هه‌په‌ش ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌رده‌م له‌قۆناغ ‌ی‬ ‫دڵه‌ڕاوكێكاندا گه‌ش ‌ه ‌ی ك��ردووه‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ناوه‌ندان ‌ه ‌ی ك ‌ه پێكدادان ‌ی تێدا نه‌بوو‌ه‬ ‫مه‌هه‌پ ‌ه هه‌رگیز ده‌ن��گ� ‌ی پێویست ‌ی‬ ‫به‌ده‌ست نه‌هێناوه‌‪ ،‬له‌هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫داهاتووشماندا ئه‌و دۆخ ‌ه ده‌پارێز ‌ێ ك ‌ه‬

‫ئێستا تێیدایه‌‪ ،‬به‌ده‌پ ‌ه له‌ئێستادا ده‌نگ ‌ی‬ ‫پێویست بۆ دروستكردن ‌ی فراكسیۆنێك‬ ‫ناهێنێت‪ ،‬ته‌نها ده‌ت��وان��ن به‌شێو‌ه ‌ی‬ ‫كاندید ‌ی سه‌ربه‌خۆ بچنه‌و‌ه په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫پارت ‌ی سه‌عاده‌ت ئه‌و ده‌نگ ‌ه به‌ده‌ست‬ ‫ناهێنێته‌و‌ه ك ‌ه له‌هه‌ڵبژاردن ‌ه لۆكاڵییه‌كاندا‬ ‫هێنای‌‪ ،‬له‌و هه‌ڵبژاردنه‌دا به‌و زه‌ره‌ر‌ه ‌ی‬ ‫ك ‌ه له‌ئێمه‌یداو له‌نێوان ئه‌و ده‌نگانه‌دا‬ ‫ك ‌ه خۆ ‌ی هێنا ‌ی رێژه‌یه‌ك ‌ی پێچه‌وان ‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬سیاسه‌تێكیان گرته‌به‌ر ك ‌ه بریت ‌ی‬ ‫بوو له‌سڕینه‌و‌ه به‌رامبه‌ر‪ ،‬رێگه‌یان بۆ‬ ‫پارت ‌ه رك��اب�ه‌ره‌ك� ‌ه ‌ی ئێم ‌ه خۆشكرد‪،‬‬

‫له‌هه‌ڵبژاردنی داهاتووی تورکیا کێ براوه‌ ده‌بێت؟‬

‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ه �ه‌م��ان ش��ت له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫گشتیشدا ئه‌نجامبده‌ن‪ ،‬كه‌مێك زه‌ره‌ر‬ ‫له‌ئێم ‌ه ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم سود ‌ی بۆ خۆیان‬ ‫نابێت‪ ،‬سه‌رۆك ‌ی پارته‌ك ‌ه نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌شێكیان ده‌ڵێن ده‌رگامان وااڵی� ‌ه بۆ‬ ‫هه‌ر كه‌سێك بێت ‌ه نێو پارته‌كه‌و‌ه بێجگ ‌ه‬ ‫له‌ئاكه‌په‌ییه‌كان‪ ،‬به‌م روانینه‌و‌ه ناتوانن‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌ی داه��ات��وودا خۆیان‬ ‫بسه‌لمێنن‪.‬‬ ‫مسته‌فا سار ‌ی گیول‪ :‬بۆشاییه‌ك‬ ‫له‌باڵ ‌ی چه‌پ ‌ی سیاسه‌ت ‌ی توركیادا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه جه‌هه‌پ ‌ه چه‌پڕه‌و نییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و پارته‌ش ك ‌ه مسته‌فا سار ‌ی گیول‬ ‫دایمه‌زراندوو‌ه له‌جه‌هه‌پ ‌ه راستڕه‌وتره‌‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه دۆستایه‌تیمان له‌گه‌ڵ ‌ی هه‌یه‌‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی جه‌هه‌پ ‌ه ‌ی به‌دڵ‬ ‫نه‌بوو ویست ‌ی پارتێك ‌ی ئه‌لته‌رناتیڤ ‌ی‬ ‫جه‌هه‌پ ‌ه دابمه‌زرێنێ‌‪ ،‬نابێ له‌و راستڕه‌وتر‬ ‫بێت‪ ،‬هه‌موو پارت ‌ه كۆپییه‌كان خزمه‌ت‬ ‫ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬ب�ه‌ب��ڕوا ‌ی من پارته‌ك ‌ه ‌ی ئه‌و‬ ‫پیاو‌ه نامێنێته‌وه‌‪ ،‬له‌قۆناغ ‌ی یه‌كه‌مدا‬ ‫هه‌ند ‌ێ كه‌س ‌ی زوی��ر روو ‌ی تێده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌له‌به‌رچاوگرتن ‌ی ئه‌و زه‌مینه‌ی ‌ه ‌ی‬ ‫پشت ‌ی پێبه‌ستوو‌ه دۆزینه‌و‌ه ‌ی جێگایه‌ك‬ ‫له‌نێو سیاسه‌تدا زۆر قورسه‌‪ ،‬ده‌سه‌پ ‌ه‬ ‫(پارت ‌ی دیموكرات ‌ی چ��ه‌پ)‪ :‬ئه‌میش‬ ‫له‌به‌ر هه‌مان هۆكار ناتوان ‌ێ بوون ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫بسه‌لمێنێ‌‪ ،‬له‌مه‌ودواش خۆ سه‌لماندن ‌ی‬ ‫مه‌حاڵه‌‪ ،‬ده‌پ � ‌ه (پارت ‌ی دیموكرات)‪:‬‬

‫خ��وێ��ن��دن�ه‌و‌ه ‌ی ئ �ه‌م پ��ارت� ‌ه له‌مه‌ودوا‬ ‫له‌الیه‌ن جه‌ماوه‌ره‌و‌ه وه‌ك نه‌كرد‌ه دێت ‌ه‬ ‫ب�ه‌رچ��او‪ ،‬چونك ‌ه ئ�ه‌و پارت ‌ه خاوه‌ن ‌ی‬ ‫ئیراده‌یه‌ك ‌ه ك ‌ه ب�ه‌س��ۆزه‌و‌ه ته‌ماشا ‌ی‬ ‫ئه‌رگه‌نه‌كۆن ده‌كات‪ ،‬یه‌كگرتنه‌و‌ه ‌ی ئه‌م‬ ‫ئیراده‌ی ‌ه له‌گه‌ڵ ئیراد‌ه ‌ی گه‌لدا مه‌حاڵه‌‪،‬‬ ‫(پارت ‌ی توركیا) عه‌بدولله‌تیف شه‌نه‌ر‪:‬‬ ‫له‌و بڕوایه‌دا نیم ئه‌ویش وه‌ك سار ‌ی‬ ‫گیول بتوان ‌ێ بوون ‌ی خۆ ‌ی نیشانبدات‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب�ه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه ئایا پارت ‌ی دادو‬ ‫گه‌شه‌پێدان رێككه‌وتنێك ‌ی نهێن ‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌پارت ‌ی س�ه‌ع��اد‌هت‌و ده‌په‌و‬ ‫پارت ‌ی توركیادا به‌نهێن ‌ی واژۆ ناكه‌ن‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی پێكه‌و‌ه به‌شدار ‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫ب��ك�ه‌ن‪ ،‬چه‌لیك وت��ی‌‪ :‬وه‌ك یه‌كێك‬ ‫ك� ‌ه س��ه‌ر ‌ی له‌ڕێككه‌وتنه‌كاندا سپ ‌ی‬ ‫كردبێت پێت ده‌ڵیم ك ‌ه رێككه‌وتنه‌كان‬ ‫هیچ كاتێك سودیان نییه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫م��او‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه پارته‌كان ‌ی دیموكرات‌و‬ ‫سه‌عاده‌ت رێككناكه‌ون‪ ،‬ئه‌گه‌ر رێشكه‌ون‬ ‫ئ �ه‌وا سه‌عاده‌ت ئه‌و ده‌نگ ‌ه به‌ده‌ست‬ ‫ناهێنێ‌‪ ،‬ئ�ه‌وان� ‌ه خوێنیان بۆ یه‌كتر‬ ‫نابێت‪ ،‬له‌پێشووشدا ده‌نیز بایكاڵیان‬ ‫به‌ڕێككه‌وتن له‌گه‌ڵیان ق��ای��ل كرد‬ ‫به‌بیانوو ‌ی "یه‌كگرتوویی چه‌په‌كان"‪،‬‬ ‫دواتر ده‌سه‌پ ‌ه قازانج ‌ی كرد‌و جه‌هه‌پ ‌ه‬ ‫به‌ته‌نهاش بووای ‌ه ئه‌و ده‌نگ ‌ه ‌ی ده‌هێنا‪.‬‬ ‫و‪ .‬له‌توركییه‌وه‌‪ :‬محه‌مه‌د عه‌ل ‌ی كه‌مال‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌ی سه‌باح ‌ی تورك ‌ی‬

‫ژمار‌ه (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کوردستانی‬ ‫بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن!‬ ‫خ��ال��ی��د ت���ه‌وه‌ك���ول���ی مامۆستای‬ ‫كۆمه‌ڵناسی له‌ زانكۆكانی ئێران‬

‫ماوه‌یه‌ك ‌ه پڕوپاگه‌ند‌ه بۆ هه‌ڵبژاردن‬ ‫ل ‌ه عێراق ده‌ستیپێكردوه‌‌و كوردیش ب ‌ه‬ ‫گه‌رمی به‌شداری ئه‌م پرۆسه‌ی ‌ه ده‌كات‪،‬‬ ‫كه‌ناڵ ‌ه ته‌له‌فیزیۆنییه‌كان النیكه‌م‬ ‫به‌رنامه‌ی ئاساییان نیه‌‌و هه‌ركام ب ‌ه‬ ‫جۆرێك‌و بۆ لیستێك رێكالم ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫دی���ار‌ه ه �ه‌ل��ب��ژاردن ب��ۆ دامه‌زراندنی‬ ‫سیستمێكی دیمۆكراتیك زۆر گرنگه‌‌و‬ ‫هه‌ندێك ل ‌ه بیرمه‌ندانی سیاسی به‌دڵی‬ ‫دیموكراسی ناوبرده‌ی ده‌كه‌ن‪ ،‬ل ‌ه رووی‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی ك ‌ه دیموكراسی بۆ ئاكام‌و‬ ‫ئه‌نجامی كێشه‌ی ك��ورد ل ‌ه ئێستا‌و‬ ‫داهاتوودا زۆر پێویسته‌‪ ،‬ئێستا له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌و پرسیار‌ه هه‌ر‌ه گرنگ ‌ه رووبه‌روو‬ ‫ده‌بین ك ‌ه بڵێی ئه‌م هه‌ڵبژاردن‌و شێوه‌ی‬ ‫پڕوپاگه‌نده‌ی حیزبه‌كان ب ‌ه قازانجی‬ ‫دیموكراسی‌و كورد بێت؟ ئێم ‌ه وه‌كو‬ ‫كورد چه‌ند‌ه له‌م هه‌ل ‌ه سوود وه‌رده‌گرین‬ ‫بۆ دامه‌زراندنی دیموكراسی؟‬ ‫دیموكراسی چه‌مكێك ‌ه ك ‌ه ده‌بێ‬ ‫هه‌وڵی دامه‌زراندنی بد‌هی‌و ئه‌و جۆر‌ه‬ ‫ك ‌ه ده‌ته‌وێ باری بێنی‪ ،‬پێشتربوونی‬ ‫نیه‌‌و هه‌ر چۆنێ هه‌ڵسووكه‌وتی له‌گه‌ڵدا‬ ‫بكه‌ی وا رادێت‪ ،‬پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫ل ‌ه واڵتێكی وه‌كو عێراق‌و ب ‌ه تایبه‌ت‬ ‫بۆ كورد ده‌رفه‌تێكی زۆر له‌بار فه‌راهه‌م‬ ‫ده‌كا بۆ دامه‌زراندنی دیموكراسی‪ ،‬له‌م‬ ‫ماوه‌یه‌دا ئیمكانی ره‌خن ‌ه ل ‌ه ده‌سه‌اڵت‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬خه‌ڵك زیاتر سه‌رنجی قسه‌‌و‬ ‫باسه‌كان ده‌د‌هن‌و ب �ه‌ش��داری كۆڕ‌و‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كان ده‌ب��ن‪ ،‬حیزبه‌كانیش‬ ‫هه‌لێکی باشیان بۆ ده‌ره‌خسێ تاكو‬ ‫بتوانن په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا بگرن‌و‬ ‫ئاگاداری به‌رنامه‌كانیان بك ‌هن‌و ورد‌ه‬ ‫ورد‌ه الیه‌ن ‌ه جۆراوجۆره‌كان ده‌س بكه‌ن‬ ‫ب ‌ه دیالۆگ‌و هه‌ركامیان ل ‌ه بۆچوونی‬ ‫خ��ۆی به‌رگری بكات‌و ه �ه‌وڵ ب��دا بۆ‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی ده‌نگی خه‌ڵك‪.‬‬ ‫دیموكراسی دوو الیه‌نی هه‌یه‌‪:‬‬ ‫پێکهات ‌ه (‪‌)structural‬و الیه‌نی‬ ‫(‪ ،)agency‬ه���ه‌ڵ���ب���ژاردن خۆی‬ ‫به‌شێك ‌ه ل� ‌ه الی�ه‌ن��ی س��اخ��ت��اری‌و ل ‌ه‬ ‫هه‌مانكاتیشدا ده‌توانێ ئه‌م دوو الیه‌ن ‌ه‬ ‫ب ‌ه هێز كات‪ ،‬له‌م پرۆسه‌یه‌دا ده‌كرێت‬ ‫هه‌وڵ بدرێ بۆ چه‌سپاندنی سیستمی‬ ‫فره‌حیزبی ل ‌ه ك��وردس��ت��ان‪ ،‬پانتای‬ ‫چاالكی كۆمه‌ڵه‌ی مه‌ده‌نی به‌رفراوان‬ ‫بێت‪ ،‬یاسای هه‌ڵبژاردن چاك بكرێت‪،‬‬ ‫ده‌زگای پێویست دابمه‌زرێت‪ ،‬بێالیه‌نی‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت ره‌چ��او بكرێت‪ ،‬ل ‌ه الیه‌كی‬ ‫تریشه‌و‌ه ده‌كرێت به‌و قسه‌‌و باسان ‌ه‬ ‫ك ‌ه دێن ‌ه گۆڕێ‪ ،‬ئاستی وشیاری خه‌ڵك‬ ‫به‌رزتربێته‌وه‌‪ ،‬زیاتر به‌شداری بكه‌ن‬ ‫ل ‌ه بۆنه‌‌و كێش ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‪،‬‬ ‫رێز بگرن ل ‌ه مافی "ئه‌ویتر"‪ ،‬رۆحی‬ ‫ته‌حه‌مول گه‌ش ‌ه بستێنێت‌و ‪...‬‬ ‫باگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن به‌ره‌و كوێمان‬ ‫ده‌بات؟ ئایا ئه‌م رێگا ك ‌ه گرتوومانه‌ت ‌ه‬ ‫به‌ر به‌ره‌و دیموكراسییه‌؟ چه‌ند‌ه باس ل ‌ه‬ ‫ته‌حمول كراوه‌؟ چه‌ند‌ه یاسای هه‌ڵبژاردن‬ ‫كه‌وتووه‌ت ‌ه به‌ر قسه‌و باسی گشتی؟‌و‪...‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ده‌یبینین هه‌ڵپه‌ڕینه‌‌و كه‌رنه‌ڤاڵی‬ ‫ئۆتۆمبێله‌كان‌و هیچیتر! له‌گه‌ڵ رێزمدا‬ ‫بۆ گۆرانیبێژه‌كان‪ ،‬به‌اڵم ناتوانین حاشا‬ ‫له‌و‌ه بكه‌ین ك ‌ه به‌داخه‌و‌ه وادی��ار‌ه له‌م‬ ‫پ��رۆس�ه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌شدا ه �ه‌ر وه‌ك‬ ‫زه‌م����اوه‌ن‪ ،‬ده‌وری س �ه‌ره‌ك��ی ئه‌وان‬ ‫ده‌یگێڕن‌و ئ��ه‌وه‌ی پسپۆڕ‌و كارناسی‬ ‫سیاسه‌ت ‌ه خه‌ریكی هه‌ڵپه‌ڕینه‌! پێم‬ ‫وابێ له‌مه‌وال زانایانی سیاس ‌هت‌و زانست ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ده‌بێ ل ‌ه سه‌ر نزیكی‌و‬ ‫لێكچوونی ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن‌و هه‌ڵپه‌ڕین‌و‬ ‫په‌یوه‌ندی نێوانیان بنووسن‪ ،‬ئه‌وه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌م رۆژانه‌دا به‌دی ده‌كرێت نیشانده‌ری‬ ‫دووركه‌وتنه‌وه‌ی زیاتر ل ‌ه دیموكراسییه‌‪.‬‬ ‫(‪ )bond‬ل ‌ه زۆربووندایه‌‌و (‪)bridge‬‬ ‫به‌ره‌و رووخان‌و نه‌مان ده‌چێت‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫"ده‌یانه‌وێ خه‌ڵكی كوردستان چاوترسێن بكه‌ن"‬ ‫هیوا سه‌لیمی‬

‫پێشێلكارییه‌كانی مافی مرۆڤ ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی‬ ‫كوردستان به‌شێوه‌یه‌كی به‌رچاو په‌ره‌ی‬ ‫سه‌ندووه‌‪ ،‬ل ‌ه هه‌فته‌كانی رابردوو چه‌ندین‬ ‫كه‌س ب ‌ه ته‌قه‌ی هێزه‌كانی ئێران ده‌كوژرێن‪،‬‬ ‫چه‌ندین كه‌سیش ده‌ستگیركراون‌و ئه‌گه‌ری‬ ‫جێبه‌جێكردن ‌ی سزای له‌سێداره‌دان له‌سه‌ر‬ ‫به‌ندكراوانی سیاسی‌و مه‌ده‌نیی كورد ل ‌ه‬ ‫ئارادایه‌و زیاتر ل ‌ه ‪ 2100‬چاالكوانی مه‌ده‌نی‬ ‫داوای هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی سزای ل ‌ه سێداره‌دانی‬ ‫به‌ندكراوی سیاسیی كورد‪ ،‬شیرین عه‌له‌م‬ ‫هولو ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫پێشێلكارییه‌كانی مافی مرۆڤ روو ل ‌ه زیادبوون ‌ه‬ ‫پێشێلكردنی مافه‌كانی م��رۆڤ ل ‌ه‬ ‫كوردستانی ئێران له‌الیه‌ن ناوه‌نده‌كانی‬ ‫داك��ۆك��ی��ك��ار ل�� ‌ه م��اف��ی م���رۆڤ وه‌ك‬ ‫تایبه‌تمه‌ندییه‌كی ئاشكرای ئ�ه‌م سێ‬ ‫ده‌یه‌ی ده‌سه‌اڵتداری كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران ناسراوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م بابه‌ت ‌ه ل ‌ه قۆناغ ‌ه‬ ‫جیاجیاكاندا گرێدراو ب ‌ه بارودۆخی سیاسی‬ ‫ئێران ل ‌ه هه‌ڵكشان‌و داكشاندا بووه‌‪،‬‬ ‫هاوكات له‌گه‌ڵ چوونه‌سه‌ره‌وه‌ی ئاستی‬ ‫قه‌یران ‌ه سیاسییه‌كانی ناوخۆی ئێران ل ‌ه‬ ‫‪ 9‬مانگی رابردوو‪ ،‬پێشێلكارییه‌كانی مافی‬ ‫مرۆڤ ل ‌ه كوردستان به‌شێوه‌یه‌كی به‌رچاو‬ ‫په‌ره‌ی سه‌ند‌و ته‌نانه‌ت ل ‌ه چه‌ندین نموونه‌دا‬ ‫سزای له‌سێداره‌دانی به‌ندكراوانی سیاسی‬ ‫جێبه‌جێ كرا‪ ،‬ماڵپه‌ڕی كوردستان میدیا‬ ‫ل ‌ه راپۆرتێكدا ده‌رباره‌ی ته‌قه‌ی هێزه‌كانی‬ ‫حكومه‌تی ئێران له‌ناوچ ‌ه سنوورییه‌كانی‬ ‫كوردستان رایده‌گه‌یه‌نێ ك ‌ه له‌شه‌وی‬ ‫‪ 2/21‬ده‌سته‌یه‌ك ل ‌ه كاسبكارانی ئاوایی‬ ‫"گه‌نگه‌چین"ی ناوچه‌ی برادۆستی سه‌ر ب ‌ه‬ ‫ورمێ ده‌كه‌ون ‌ه به‌ر ده‌ستڕێژی هێزه‌كانی‬ ‫ئێران‌و ل ‌ه ئاكامدا سێ كه‌س ب ‌ه ناوه‌كانی‬ ‫"ساجی مه‌عنه‌وی"‌و "ئه‌رجان"‌و "شاهین‬ ‫عێزه‌تی موقه‌ده‌م" بریندار بوون‪ ،‬هاوكات‬ ‫ل ‌ه هه‌مان ناوچ ‌ه سێ كه‌سی دیكه‌ش ب ‌ه‬ ‫ناوه‌كانی بیژه‌ن یوسفی‪ ،‬كه‌بیر محه‌مه‌دی‌و‬ ‫ج��ه‌زا گ �ه‌ڕاڵ��ی ده‌ك �ه‌ون � ‌ه ب �ه‌ر گولله‌ی‬ ‫هێزه‌كانی ئێران‪ ،‬هه‌فته‌یه‌ك پێش ئه‌و‬

‫شه‌پۆلی کوشتوبڕ به‌رده‌وامه‌‬

‫رووداوانه‌ش النیكه‌م ‪ 11‬كاسبكار ل ‌ه ناوچ ‌ه‬ ‫سنوورییه‌كانی بانه‌‌و مه‌ریوان‌و سه‌رده‌شت‬ ‫كوژران‌و بریندار بوون‪.‬‬ ‫هاوكات رۆژان � ‌ه ب ‌ه ده‌ی��ان كه‌س ل ‌ه‬ ‫ناوچ ‌ه جیاجیاكانی كوردستان ده‌ستگیر‬ ‫ده‌كرێن‪ ،‬هیچ زانیارییه‌ك سه‌باره‌ت ب ‌ه‬ ‫چاره‌نووسی ئه‌م گیراوان ‌ه له‌به‌رده‌ستدا‬ ‫نییه‌‪ ،‬رێگ ‌ه ب ‌ه بنه‌ماڵه‌كانیان نادرێ‬ ‫تا چاویان ب ‌ه كوڕ‌و كچه‌كانیان بكه‌وێ‪،‬‬ ‫ئه‌م شه‌پۆلی گرتنان ‌ه ته‌نیا هاوواڵتیان ‌ی‬ ‫ئاسایی نه‌گرتووه‌ته‌وه‌‪ ،‬ل ‌ه چه‌ند هه‌فته‌ی‬ ‫رابردوودا چه‌ندین چاالكوانی بزووتنه‌وه‌ی‬ ‫خوێندكاری كورد له‌وان ‌ه حامید ئومیدی‌و‬ ‫سێ خوێندكاری ك��وردی زانكۆی سن ‌ه‬ ‫ب ‌ه ناوه‌كانی ئارمینی نه‌عمانی‪ ،‬سیروانی‬ ‫نه‌جه‌فی‌و سه‌یوانی محه‌مه‌دی ل ‌ه الیه‌ن‬ ‫هێزه‌كانی ئیتاڵعاتی ئێرانه‌و‌ه گیراون‪.‬‬ ‫نیگه‌رانییه‌كان روو ل ‌ه زیادبوونه‌‌و داوای‬ ‫هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی سزاكان ده‌كرێ‬ ‫تا ئێستا زیاتر ل ‌ه ‪ 21‬به‌ندكراوی‬ ‫سیاسی‌و مه‌ده‌نی كورد له‌الیه‌ن دادگاكانی‬ ‫حكومه‌تی ئێران سزای له‌سێداره‌دانیان‬

‫ب���ه‌س���ه‌ردا س���ه‌پ���اوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ره‌كانی‬ ‫جێبه‌جێكردنی ئ �ه‌م سزایان ‌ه هه‌موو‬ ‫الیه‌كی نیگه‌ران كردووه‌‪ ،‬زۆرترین سزای‬ ‫له‌سێداره‌دان بۆ به‌ندكراوانی سیاسیی‬ ‫ئێران تایبه‌ت ب ‌ه كوردستانه‌‌و ته‌نانه‌ت‬ ‫ل� ‌ه چه‌ند مانگی راب����ردوو دوو كه‌س‬ ‫ل�ه‌م به‌ندكراو‌ه سیاسیان ‌ه ب ‌ه تۆمه‌تی‬ ‫پێوه‌ندیگرتن ب ‌ه حیزب ‌ه سیاسییه‌كانی‬ ‫رۆژهه‌اڵته‌و‌ه له‌سێداره‌دراون‪.‬‬ ‫ش��ی��ری��ن ع���ه‌ل���ه‌م ه��ول��و یه‌كێك‬ ‫ل���ه‌و ب���ه‌ن���دك���راو‌ه س��ی��اس��ی��ان�ه‌ی� ‌ه ك ‌ه‬ ‫س��زای له‌سێداره‌دانی ئه‌رێنی كراوه‌‪،‬‬ ‫چاالكوانانی مافی مرۆڤ ل ‌ه هه‌ڵمه‌تێكی‬ ‫ئیمزاكۆكردنه‌وه‌دا داوای هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی‬ ‫سزای له‌سێداره‌دانی ناوبراویان كردووه‌‪،‬‬ ‫‪ 2100‬كه‌س ل ‌ه چاالكوانانی بواری مافه‌كانی‬ ‫م��رۆڤ ل ‌ه راگه‌یه‌ندراوێكدا خوازیاری‬ ‫هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی حوكمی له‌سێداره‌دانی ئه‌م‬ ‫به‌ندكراو‌ه سیاسیی ‌ه ده‌ك ‌هن‌و ناڕه‌زایه‌تی‬ ‫خۆیان له‌مباره‌و‌ه ده‌رده‌بڕن‪.‬‬ ‫خه‌لیلی به‌هرامیان پارێزه‌ری شیرین‬ ‫ل ‌ه وتووێژێك له‌گه‌ڵ ماڵپه‌ڕی هه‌واڵنێری‬

‫ده‌نگی ئه‌ڵمانیا‪ ،‬سه‌رجه‌می پرۆسه‌ی‬ ‫دادگاییكردنی ناوبراو ب ‌ه نایاسایی وه‌سف‬ ‫ده‌كات‌و باس له‌وه‌ده‌كات ك ‌ه نامه‌یه‌كی‬ ‫سه‌باره‌ت به‌م بابه‌ت ‌ه ئاڕاسته‌ی ده‌زگای‬ ‫قه‌زایی ئێران كردووه‌‪.‬‬ ‫سه‌پاندنی س��زای له‌سێداره‌دان بۆ‬ ‫سه‌ر چاالكوانی كورد ل ‌ه كاتێكدای ‌ه ك ‌ه‬ ‫هیچ زانیارییه‌ك سه‌باره‌ت ب ‌ه چاره‌نووسی‬ ‫كۆمه‌ڵێك خوێندكاری ك��وردی تریش‬ ‫له‌به‌رده‌ستدا نییه‌‪ .‬ل�ه‌رۆژان��ی رابردوو‬ ‫هه‌واڵی ئ�ه‌و‌ه ب�ڵاوب��ووه‌و‌ه ك ‌ه په‌خشان‬ ‫ع �ه‌زی��زی خوێندكاری زان��ك��ۆی تاران‬ ‫ده‌ستی داوه‌ت��� ‌ه مانگرتن له‌خواردن‌و‬ ‫ب��ه‌ه��ۆی ن��ال��ه‌ب��ارب��وون��ی ب���ارودۆخ���ی‬ ‫ته‌ندروستی مه‌ترسی گیان له‌ده‌ستدانی‬ ‫لێده‌كرێ‪ ،‬په‌خشان عه‌زیزی یه‌كێك له‌و‬ ‫خوێندكاران ‌ه بوو ك ‌ه له‌خۆپیشاندان دژ ب ‌ه‬ ‫جێبه‌جێكردنی حوكمی ئیحسان فه‌تاحیان‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ چه‌ندین خوێندكاری كوردی تر ل ‌ه‬ ‫تاران ده‌ستگیركراو به‌شێكیان ب ‌ه دانانی‬ ‫بارمته‌ی قورس ئازاد كران‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات ل �ه‌گ � ‌ه ‌ڵ مانگرتنی ئه‌و‬

‫خوێندكار‌ه ك��ورده‌‪ ،‬عه‌باس جه‌لیلیان‬ ‫ن���ووس���ه‌رو ت���وێ���ژه‌ری ك��رم��اش��ان��ی ل ‌ه‬ ‫زیندانی دیزڵئابادی ئه‌و شار‌ه ده‌ستی‬ ‫داوه‌ت�� ‌ه مانگرتن‌و تا ئێستا سه‌باره‌ت‬ ‫به‌بارودۆخی جه‌سته‌یی هیچ زانیاریه‌ك‬ ‫له‌به‌رده‌ستدانییه‌‪.‬‬ ‫به‌رزبوونه‌وه‌ی ئاستی پێشێلكارییه‌كانی‬ ‫مافی مرۆڤ په‌یوه‌ند‌ه به‌باری سیاسییه‌و‌ه‬ ‫پێشێلكاری مافی م��رۆڤ خاڵێكی‬ ‫ئاماد‌ه ل ‌ه پڕۆژه‌و سیناریۆی سه‌ركوتی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت���ی ك���ۆم���اری ئ��ی��س�لام��ی ل ‌ه‬ ‫رووب���ه‌ڕووب���وون���ه‌و‌ه ل��ه‌گ��ه‌ڵ نه‌ته‌و‌ه‬ ‫بنده‌سته‌كانی ئێران‌و به‌تایبه‌ت گه‌لی‬ ‫كورده‌‪ .‬دكتۆر عه‌لی سیگاری چاودێری‬ ‫سیاسی‌و چاالكوانی مافه‌كانی مرۆڤ‬ ‫ل ‌ه ئه‌مریكا‪ ،‬خراپتربوونی بارودۆخی‬ ‫مافی م��رۆڤ ل ‌ه ئ��ێ��ران‌و به‌تایبه‌ت ل ‌ه‬ ‫كوردستان بۆ ترس ده‌گێڕێته‌وه‌‪ ،‬دكتۆر‬ ‫سیگاری له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور ده‌ڵێت‬ ‫"رووداو‌ه سیاسییه‌كانی ناوخۆی ئێران‌و‬ ‫قه‌یرانه‌كان‪ ،‬ده‌ركه‌وته‌یه‌كی زۆر گرنگ‬ ‫به‌ده‌سته‌و‌ه ده‌دا‪ ،‬ئه‌م ده‌ركه‌وته‌ش شتێك‬ ‫نیی ‌ه جیا ل ‌ه ترس‌و نیگه‌رانی حكومه‌تی‬ ‫ئێران ل ‌ه رۆژه‌كان‌و مانگه‌كانی داهاتووی‬ ‫بارودۆخه‌كه‌‪ ،‬كۆماری ئیسالمی كه‌وتووه‌ت ‌ه‬ ‫به‌ر شااڵوێكی به‌هێزی بێزاری جه‌ماو‌هر‌و‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا له‌باری نێوده‌وڵه‌تیه‌و‌ه ل ‌ه‬ ‫قه‌یراندا به‌سه‌ر ده‌با‪ ،‬له‌وه‌ها بارودۆخێكدا‬ ‫سه‌ركوتی ره‌ها‌و پێشێلكارییه‌كانی مافی‬ ‫مرۆڤ ل ‌ه سه‌ره‌وه‌ی هه‌موو پالنه‌كاندایه‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌م ره‌ف��ت��اره‌ی ده‌سه‌اڵتیش ن �ه‌ك ل ‌ه‬ ‫پێگه‌ی هێز‪ ،‬به‌ڵكو به‌پێچه‌وان ‌ه ل ‌ه ترس‌و‬ ‫داماوییه‌و‌ه سه‌رچاوه‌ده‌گرێ"‪.‬‬ ‫سیگار ‌ی دواتر به‌شێوه‌یه‌كی تایبه‌تی‬ ‫زووم ده‌كات ‌ه سه‌ر پێشێلكاریه‌كانی مافی‬ ‫مرۆڤ ل ‌ه كوردستان‌و ده‌ڵێت "سه‌باره‌ت‬ ‫ب ‌ه كوردستان ده‌یانه‌وێ به‌پشتبه‌ستن‬ ‫ب ‌ه تووندوتیژی زی��ات��ر‪ ،‬زه‌میینه‌كانی‬ ‫ئه‌گه‌ری خرۆشانی جه‌ماوه‌ری له‌باربه‌رن‪،‬‬ ‫ده‌یانه‌وێ خه‌ڵكی كوردستان چاوترسێن‬ ‫بك ‌هن‌و نه‌هێڵن ئه‌زموونی سێ ده‌ی ‌ه‬ ‫خه‌باتی سه‌خت‌و خوێناوی كوردستان له‌م‬ ‫ساته‌وه‌خت ‌ه هه‌ستیاره‌دا به‌ربگرێت‪".‬‬

‫خامنه‌یی‌و ئه‌حمه‌دینه‌ژاد له‌گ ‌ه ‌ڵ هاوپه‌یمانه‌كانیان كۆده‌بنه‌و ‌ه ‬ ‫ده‌ستوور‬

‫مه‌حموودی ئه‌حمه‌دینه‌ژاد سه‌رۆك‬ ‫ك��ۆم��اری ئێران ل ‌ه سه‌فه‌رێكی دوو‬ ‫رۆژه‌دا ب��ۆ س��وری��ا چاوپێكه‌وتنی‬ ‫جیاجیای له‌گه‌ڵ ‪ 13‬رێكخراوی لوبنانی‌و‬ ‫فه‌له‌ستینی كرد‪ .‬هاوشێوه‌ی هه‌مان‬ ‫دی��دار‪ ،‬رۆژێ��ك دوات��ر عه‌لی خامنه‌یی‬ ‫رێبه‌ری كۆماری ئیسالمی ئێران ل ‌ه‬ ‫تاران چاوپێكه‌وتنی له‌گه‌ڵ رێبه‌رانی‬ ‫فه‌له‌ستینی‌و لوبنانی كرد‌و ب ‌ه تووندی‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی ل ‌ه ئیسرائیل‌و ئه‌مریكا كرد‪.‬‬ ‫ته‌ره‌فێكی دیپلۆماسی ل ‌ه نێوان ئێران‌و‬ ‫گروپ ‌ه تووندڕه‌وه‌كان‬ ‫پ��ش��ت��ی��وان��ی��ك��ردن ل��� ‌ه گ��روپ�� ‌ه‬ ‫ئیسالمییه‌كانی لوبنان‌و فه‌له‌ستین‬ ‫سیاسه‌تێكی هه‌میشه‌یی ئه‌م سێ ده‌یه‌ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی كۆماری ئیسالمی بووه‌‌و ئه‌م‬ ‫بابه‌ت ‌ه خاڵێكی سه‌ره‌كی ل ‌ه سیاسه‌تی‬ ‫ده‌ره‌ك���ی ئ��ێ��ران ب���ووه‌‪ ،‬ئ��ێ��ران ب��ه‌و‌ه‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كرێ ك ‌ه هاوكاریكردنه‌كانی‬ ‫بۆ ئه‌م گروپان ‌ه ته‌نیا الیه‌نی مه‌عنه‌وی‬ ‫نییه‌‌و به‌ڵكو ئ�ه‌م یارمه‌تیان ‌ه بواری‬ ‫م��ادی‌و سه‌ربازیش ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬رۆژی‬ ‫هه‌ینی هه‌واڵنێری "س��ان��ا" ئۆرگانی‬ ‫فه‌رمی ده‌وڵه‌تی سوریا ل ‌ه هه‌واڵێكدا‬ ‫رای��گ �ه‌ی��ان��د ك�� ‌ه ح��ه‌س��ه‌ن نه‌سروڵاڵ‬ ‫رێبه‌ری بزووتنه‌وه‌ی حیزبوڵاڵی لوبنان‌و‬ ‫رێبه‌رانی چه‌ندین رێكخراوی فه‌له‌ستینی‪،‬‬

‫چ��اوپ��ێ��ك�ه‌وت��ن��ی��ان ل��ه‌گ��ه‌ڵ مه‌حمود‬ ‫ئه‌حمه‌دینه‌ژاد كردوه‌‌و بارودۆخی تازه‌ی‬ ‫ناوچه‌كه‌یان تاوتوێ كردووه‌‪ .‬ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫ئه‌لمه‌ناری حیزبووڵاڵش ل ‌ه راپۆرتێكدا‬ ‫له‌مباره‌و‌ه ده‌ڵێت "دانیشتنی رێبه‌رانی‬ ‫گروپه‌كانی لوبنان‌و فه‌له‌ستین له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌رۆك كۆماری ئێران جیاجیا بووه‌‌و له‌م‬ ‫دانیشتانه‌دا باس ل ‌ه هه‌ڕه‌شه‌كانی ئه‌م‬ ‫دواییانه‌ی ئیسرائیل كراوه‌"‪.‬‬ ‫له‌م رۆژان��ه‌ی دوای��ی ئه‌حمه‌دینه‌ژاد‬ ‫چه‌ندین جار باسی ل ‌ه هه‌ڕه‌ش ‌ه تازه‌كانی‬ ‫ئیسرائیل ل ‌ه دژی لوبنان‌و واڵتانی عه‌ره‌بی‬ ‫ناوچه‌ك ‌ه ك���ردووه‌‪ ،‬وێ��ڕای ئاماژه‌كردن‬ ‫ب ‌ه تواناكانی ئێران بۆ وه‌اڵمدانه‌و‌ه به‌م‬ ‫هه‌ڕه‌شان ‌ه رایگه‌یاندو‌ه ل ‌ه حاڵه‌تێكدا‬ ‫ك ‌ه ئیسراییل بیه‌وێ هێرشێكی نوێی‬ ‫سه‌ربازی ل ‌ه ناوچه‌كه‌دا رێكبخا تووشی‬ ‫له‌ناوچوون ده‌بێ‪ .‬رۆژێك دوای گه‌ڕانه‌وه‌ی‬

‫ئه‌حمه‌دی نه‌ژادو خامنه‌یی گفتوگۆ ده‌که‌ن‬

‫ئه‌حمه‌دینه‌ژاد بۆ ت��اران كۆبوونه‌وه‌یه‌ك‬ ‫ل ‌ه ت��اران ب ‌ه ب�ه‌ش��داری نوێنه‌رانی ئه‌م‬ ‫گ��روپ��ان � ‌ه رێ��ك��خ��را‌و ع �ه‌ل��ی خامنه‌یی‬ ‫رێ��ب�ه‌ری ك��ۆم��اری ئیسالمی ئێران له‌م‬ ‫كۆبوونه‌وه‌دا بانگهێشتی هه‌موو الیه‌نه‌كان‬ ‫بۆ پێكهێنانی یه‌كڕیزی‌و یه‌كێتی كرد‪،‬‬ ‫رایگه‌یاند ك ‌ه سیاسه‌تی ئه‌مریكا ده‌رباره‌ی‬ ‫ئاشتی رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست ل ‌ه رێگه‌ی‬ ‫دانووستانه‌و‌ه سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست ناهێنێ‪.‬‬ ‫زه‌میینه‌ بۆ قه‌یرانێكی نوێ خۆش‬ ‫ده‌كرێ‬ ‫به‌شێك ل� ‌ه چ��اودێ��ران��ی سیاسی‬ ‫ل �ه‌وب��ڕوای �ه‌دان ك ‌ه ئ �ه‌م هه‌نگاوان ‌ه ل ‌ه‬ ‫ئ��اڕاس��ت�ه‌ی درووس��ت��ك��ردن��ی زه‌میین ‌ه‬ ‫بۆ قه‌یرانێكی نوێیه‌‪ ،‬سۆهرابستان‬ ‫ماڵپه‌ڕێكی نزیك ب ‌ه بزووتنه‌وه‌ی سه‌وز ل ‌ه‬ ‫وتارێكدا له‌مباره‌و‌ه ده‌نووسێت "سێ ساڵ‬ ‫له‌مه‌وپێش ل �ه‌دوای به‌ده‌سته‌وه‌گرتنی‬

‫ره‌ه���ای ده‌س����ه‌اڵت ل��ه‌الی��ه‌ن سوپای‬ ‫پاسداران ل ‌ه ئێران‌و ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‬ ‫سه‌رله‌نوێی پیتاندنی یۆرانیۆم‪ ،‬فه‌زایه‌كی‬ ‫قورس باڵی به‌سه‌ر ناوچه‌كه‌دا كێشا‌و‬ ‫ئه‌گه‌ره‌كانی هێرشی سه‌ربازیی ئه‌مریكا‬ ‫بۆ سه‌ر ئێران زی��ادی كرد‪ ،‬حكومه‌تی‬ ‫ئ��ێ��ران ده‌سبه‌جێ ك�ه‌وت� ‌ه خ��ۆی‌و بۆ‬ ‫ره‌واندنه‌وه‌ی مه‌ترسییه‌كان بڕیاری ب ‌ه‬ ‫حیزبوڵاڵی لوبناندا تا بكه‌وێت ‌ه شه‌ڕێك‬ ‫له‌گه‌ڵ ئیسرائیل‪ ،‬شه‌ڕێكی ‪ 33‬رۆژ‌ه ك ‌ه‬ ‫حیزبوڵاڵ هه‌ڵیگرساند‌و زیانێكی گه‌وره‌ی‬ ‫مادی‌و مرۆیی لێكه‌وته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ل ‌ه درێ��ژه‌ی ئه‌م وت��اره‌دا هاتوو‌ه‬ ‫"ك���ۆم���اری ئیسالمی ب��ۆ جارێكیتر‬ ‫تووشی قه‌یرانی جدی ب��ووه‌ت �ه‌وه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫به‌الڕێدابردنی رای گشتی‌و كڕینی كات‬ ‫بۆ چاالكیی ‌ه ئه‌تۆمییه‌كانی‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫كۆكردنه‌وه‌ی كۆده‌نگی ل ‌ه ناوخۆی ئێران‬ ‫بۆ خنكاندنی بزووتنه‌وه‌ی سه‌وز پێده‌چێ‬ ‫بڕیاری ده‌ستپێكردنی شه‌ڕێكی تازه‌ی ب ‌ه‬ ‫گروپه‌كانی لوبنان‌و فه‌له‌ستین دابێ‪".‬‬ ‫ماڵپه‌ڕی ناسراوی "په‌یك نێت"یش‬ ‫ل ‌ه راپۆرتێكدا باس ل ‌ه ئاگاداربوونی‬ ‫خامنه‌یی ل ‌ه هێرشی سه‌ربازی بۆسه‌ر‬ ‫ناوه‌ند‌ه ئه‌تۆمییه‌كان ده‌كا‌و له‌مباره‌و‌ه‬ ‫ده‌نووسێت "ئه‌گه‌ری هێرشی سه‌ربازی‬ ‫ب��ۆ س��ه‌ر ئ��ێ��ران ب�ه‌ه��ێ��زه‌‌و خامنه‌یی‬ ‫ده‌ی��ه‌وێ پێش ل ‌ه ده‌سپێكردنی ئه‌م‬ ‫هێرشه‌‪ ،‬جه‌نگێكی نوێ ب ‌ه هاوئاهه‌نگی‬ ‫گروپه‌كانی لوبنان‌و فه‌له‌ستین‌و سوریا‬

‫رێكبخا‪ ،‬زانیاری راست له‌به‌رده‌ستدای ‌ه‬ ‫ك ‌ه ئه‌حمه‌دینه‌ژد له‌م سه‌فه‌ره‌یدا ‪400‬‬ ‫ملیۆن دۆالری خستووه‌ت ‌ه خزمه‌ت‬ ‫حیزبوڵال‌و پرسی ته‌نزیماتی شه‌ڕه‌كه‌شی‬ ‫جێبه‌جی كردووه‌"‪.‬‬ ‫ب��ه‌ش��ی ف���ارس���ی ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫ئه‌مریكاش ل ‌ه راپۆرتێكی شیكاریدا ئه‌م‬ ‫هه‌نگاو‌ه نوێی ‌ه ‌ی كۆماری ئیسالمی ب ‌ه‬ ‫مانۆڕ وه‌سف ده‌كا‌و ده‌ڵێت "چه‌ند هه‌فت ‌ه‬ ‫له‌مه‌وپێش ده‌زگای دیپلۆماسی ویالیه‌ت ‌ه‬ ‫یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكا به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫زۆر به‌رفراوان دانیشتن‌و چاوپێكه‌وتنی‬ ‫له‌گه‌ڵ واڵتانی ناوچه‌كه‌‌و ب ‌ه تایبه‌ت‬ ‫واڵتانی عه‌ره‌بی كرد‪ ،‬ئه‌مریكا ل ‌ه هه‌وڵی‬ ‫جۆشدانی واڵت��ان��ی ع �ه‌ره‌ب��ی ل� ‌ه دژی‬ ‫سه‌ره‌ڕۆییه‌كانی حكومه‌تی ئێرانه‌و ئه‌م‬ ‫ره‌فتاره‌ی كۆماری ئیسالمیش كاردانه‌و‌ه‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌م سیاسه‌ته‌ی ئه‌مریكایه‌‪".‬‬ ‫ل ‌ه په‌یوه‌ند له‌گه‌ڵ ئه‌گ ‌هر‌و گومانه‌كان‬ ‫ده‌رباره‌ی قه‌یرانێكی نوێ ل ‌ه ناوچه‌كه‌‪،‬‬ ‫هه‌واڵنێرییه‌كان ل ‌ه زمانی یه‌كێك ل ‌ه‬ ‫وته‌بێژه‌كانی س��وپ��ای ئیسرائیله‌و‌ه‬ ‫رایانگه‌یاندوو‌ه ك ‌ه ل ‌ه رۆژی یه‌كشه‌ممه‌و‌ه‬ ‫ب�ڵاوك��ردن��ه‌وه‌ی ماسكی دژی گ��از‌ه‬ ‫ژه‌هراوییه‌كان ل ‌ه نێوان دانیشتوانی‬ ‫ئیسرائیل ده‌ستی پێكردووه‌‪ ،‬به‌پێی وته‌ی‬ ‫ئه‌م به‌رپرس ‌ه ئه‌م هه‌ڵمه‌ت ‌ه سه‌رجه‌می‬ ‫ئیسرائیل ده‌گرێته‌وه‌‌و ئامانج له‌م كاره‌‪،‬‬ ‫مه‌ترسییه‌كانی هێرشی مووشه‌كی ئێران‌و‬ ‫سوریا‌و لوبنان راگه‌یه‌ندراوه‌‪.‬‬

‫دکتۆر مه‌حمود عه‌لی عوسمان‬ ‫کاندیدی ژمار ‌ه (‪)2‬ی پارێزگای سلێمانی‬

‫‪372‬‬

‫پارێزگای سلێمانی‬

‫‪2 372‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫پشوو‬

‫خــاوه‌نــــی مـــریـــه‌م بـــاوانــم ده‌گـــه‌ڕێـتــه‌وه‌‬ ‫سازدانی‪ :‬ده‌ستوور‬

‫خانم ‌ه گۆرانیبێژ نه‌رمین ره‌زا ك ‌ه‬ ‫به‌گۆرانی (مریه‌م باوانم) ناسراوه‌‪،‬‬ ‫ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات كه‌بڕیار‌ه‬ ‫بگه‌ڕێته‌و‌ه بۆ كاری هونه‌ری‬ ‫كه‌پێشتر به‌هۆی نه‌خۆشییه‌و‌ه‬ ‫وازیهێنابوو‪.‬‬ ‫نه‌رمین له‌ساڵی ‪ 1972‬له‌گه‌ڕه‌كی‬ ‫شێخان له‌شاری سلێمانی‬ ‫له‌دایكبووه‌و له‌خێزانێكی هونه‌ریدا‬ ‫په‌روه‌رده‌بووه‌‪ ،‬به‌هۆی ئه‌وه‌ی‬ ‫براكانی هونه‌رمه‌ند بوون‪،‬‬ ‫كاریگه‌ریان هه‌بوو‌ه به‌سه‌رییه‌و‌ه‬ ‫به‌تایبه‌تی "ئه‌حمه‌د ره‌زا"ی برای‬ ‫كه‌مۆزیسیان بوو‌ه له‌تیپی مۆزیكای‬ ‫مه‌وله‌وی‪ .‬‬

‫ده‌ستوور‪ :‬بۆچی بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر‌ه‬ ‫له‌كاری هونه‌ری دابڕاویت؟‬ ‫نه‌رمین‪ :‬من له‌ساڵی ‪1998‬دا‬ ‫تووشی نه‌خۆشییه‌كی زۆر سه‌ختبووم‪،‬‬ ‫دواتر چاره‌سه‌ری كیمیاویم بۆ كرا‌و‬ ‫له‌بارودۆخێكی زۆرخراپدا ده‌ژیام‌و‬ ‫كه‌س به‌ته‌مام نه‌مابوو‪ ،‬ئیتر دوای‬ ‫ئ��ه‌و‌ه ب �ه‌ه��اوك��اری هاوسه‌ره‌كه‌م‌و‬ ‫خوشك‌و براكانم ك �ه‌زۆر سوپاسی‬ ‫هه‌موو الیه‌كیان ده‌كه‌م كه‌هاوكاریان‬

‫كردم‪ ،‬پزیشكه‌كه‌م‌و ماڵی خه‌زورم‬ ‫زۆر هاوكاریان كردم‌و كارێكی وایان‬ ‫كرد كه‌بۆجارێكی تر ژیان به‌جوانی‬ ‫ببینمه‌وه‌‪ ،‬ه�ه‌روه‌ه��ا خ��ۆم ئاماد‌ه‬ ‫بكه‌مه‌و‌ه بۆ ك��ار‌ه هونه‌رییه‌كانم‪،‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌ب��وو ه��اوس��ه‌ره‌ك��ه‌م گۆرانی‬ ‫(باران باران)ه‌ی بۆ ئاماده‌كردووم‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم دووس�����اڵ له‌مه‌وبه‌ریش‬ ‫گرێیه‌ك له‌قورگمدا دروستبوو ك ‌ه‬ ‫له‌قوتابخانه‌ی گه‌الوێژ وانه‌ی سرودم‬ ‫ده‌وته‌وه‌‪ ،‬پزیشك پێی وتم كه‌نابێت‬ ‫گۆرانی بڵێم‌و وانه‌ی سرود بڵێمه‌وه‌‪،‬‬ ‫سوپاسی دكتۆر حه‌مه‌جه‌زا ده‌كه‌م‬ ‫كه‌نه‌یهێشت لێزه‌ر له‌قورگم بدرێت‌و‬ ‫هاوكاری كردم كه‌ته‌نها به‌ڕێنماییه‌كان‬ ‫چاره‌سه‌ر بكرێم‌و بگه‌ڕێمه‌و‌ه بۆكاری‬ ‫هونه‌ری‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ی��ه‌ك��ه‌م گۆرانی‬ ‫كه‌تۆمارتكرد ناوی چی بوو؟‬ ‫ن���ه‌رم���ی���ن‪ :‬ی���ه‌ك���ه‌م گ��ۆران��ی‬ ‫كه‌تۆمارمكرد له‌ساڵی ‪1995‬دا بوو‬ ‫له‌گه‌ڵ تیپی مۆزیكای فۆلكلۆر به‌ناوی‬ ‫(مریه‌م باوانم) كه‌هه‌ر ئه‌و گۆرانییه‌ش‬ ‫منی به‌خه‌ڵك ناساند كه‌ئاوازو‬ ‫ه��ۆن��راوه‌ی فۆلكلۆرو ئاماده‌كردن‌و‬ ‫دابه‌شكردنی كاك سه‌باحی سه‌نتور‬ ‫بوو‪ ،‬پاشان له‌ساڵی ‪ 1996‬له‌گه‌ڵ‬ ‫تیپی مۆزیكای سلێمانی گۆرانی‬ ‫"ئه‌سمه‌ر یارم جوانه‌"م تۆماركرد‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬تاچه‌ند هونه‌رو ئاوازی‬ ‫ك��وردی ره‌سه‌نایه‌تی پاراستووه‌؟‬ ‫چه‌ند په‌یوه‌ستی به‌ڕه‌سه‌نایه‌تییه‌و‌ه‬ ‫له‌گۆرانییه‌كانتدا؟‬ ‫ن��ه‌رم��ی��ن‪ :‬گ���ۆران���ی ك���وردی‬ ‫تاماوه‌یه‌كی زۆر پێش ئێستاش یاخود‬ ‫به‌مانایه‌كی تر ت��ادوای هه‌شتاكان‌و‬ ‫ن �ه‌وه‌ده‌ك��ان مۆركی ك��وردی زیاتر‬ ‫پێو‌ه دیاربوو‪ ،‬من به‌شبه‌حاڵی خۆم‬ ‫حه‌زده‌كه‌م ئه‌و به‌رهه‌م ‌ه فۆلكلۆرییان ‌ه‬ ‫بڵێمه‌وه‌و له‌فه‌وتان رزگاریان بكه‌م‪،‬‬ ‫چونك ‌ه له‌ئێستادا گۆرانی كوردی‬ ‫ت��ووش��ی ق��ه‌ی��ران ب����ووه‌‪ ،‬ئ���اوازو‬ ‫مۆزیكی توركی ع�ه‌ره‌ب�ی‌و فارسی‬

‫زۆر زاڵ � ‌ه به‌سه‌ر گۆرانی مۆزیكی‬ ‫كوردیدا‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه من ده‌مه‌وێت‬ ‫به‌وشێوه‌ی ‌ه كاربكه‌م تا ره‌سه‌نایه‌تی‬ ‫له‌گۆرانییه‌كانمدا بپارێزم‌و گۆرانی‬ ‫كوردی‌و ره‌سه‌ن پێشكه‌ش به‌ئاشقانی‬ ‫ده‌نگم بكه‌م‌و به‌رده‌وام ده‌بم له‌سه‌ر‬ ‫ئه‌و شێوازه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬وه‌ك���و خانمێكی‬ ‫گ��ۆران��ی��ب��ێ��ژ ح���ه‌زت ل �ه‌ده‌ن��گ��ی چ‬ ‫هونه‌رمه‌ندێكه‌؟‬ ‫ن�ه‌رم��ی��ن‪ :‬زۆرئ��اش��ق��ی ده‌نگی‬ ‫هونه‌رمه‌ندان عه‌دنان كه‌ریم‌و به‌هجه‌ت‬ ‫یه‌حیام‪ ،‬له‌گه‌ڵ كامكاره‌كان‪ ،‬زۆر‬ ‫گوێ له‌ده‌نگی عه‌دنان كه‌ریم ده‌گرم‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ���ه‌و گۆرانیی ‌ه‬ ‫فۆلكلۆرییانه‌ی كه‌تاكو ئێستا وتوت ‌ه‬ ‫زیاتر بۆ ئافره‌ته‌‪ ،‬ده‌مانه‌وێت بزانین‬ ‫به‌نیازنیت گۆرانی بۆ پیاو بڵێیت؟‬ ‫نه‌رمین‪ :‬بێگومان ئه‌و تێكستانه‌ی‬ ‫كه‌من كردووم ‌ه به‌گۆرانی هه‌موویان‬ ‫فۆلكلۆربوون‪ ،‬ه �ه‌روه‌ك��و ده‌زانین‬ ‫هۆنراوه‌ی فۆلكلۆریش زیاتر پیاو بۆ‬ ‫ژنی وتووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێم ‌ه كاتێك هاتووین‬ ‫ك��ردوم��ان� ‌ه ب�ه‌گ��ۆران��ی ویستومان ‌ه‬ ‫تێكست‌و ئاوازه‌ك ‌ه تێكنه‌ده‌ین‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫له‌وانه‌ی ‌ه گۆرانییه‌ك ‌ه خۆشنه‌بێت‌و‬ ‫ئه‌و تام‌و چێژه‌ی نه‌مێنێت‪ ،‬ئێستا‬ ‫گۆرانی خوالێخۆشبوو "ماملێ" هه‌یه‌ ‬ ‫زۆرحه‌زم لێیه‌تی كه‌بیڵێمه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ی تێكسته‌كه‌ی بۆ ژن‬ ‫وت��راو‌ه حه‌زناكه‌م كه‌ئه‌و تێكست ‌ه‬ ‫بگۆڕێت‌و گۆرانییه‌ك ‌ه ناخۆشبێت‪،‬‬ ‫ه��ی��وادارم له‌ئاینده‌یه‌كی نزیكدا‬ ‫بتوانم گۆرانی به‌تێكستی نوێ ك ‌ه‬ ‫بۆ من بشێت بیڵێم‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه ئه‌و‬ ‫گۆرانییانه‌ی كه‌وتومه‌و تێكسته‌كانی‬ ‫فۆلكلۆر‌ه هه‌ستده‌كه‌م هه‌ندێ شتیم‬ ‫تیادای ‌ه بۆنمون ‌ه كه‌ده‌ڵێت (ئه‌سمه‌ر‬ ‫یارم جوانه‌)‪ ،‬ئه‌گه‌ر كوڕبێت یا كچ‬ ‫بێت ئه‌سمه‌ر بێت ت��ۆ ده‌توانیت‬ ‫ب��ه‌ده‌زگ��ی��ران��ه‌ك��ه‌ت بڵێیت‪ ،‬یان‬ ‫به‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ت بڵێیت‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬به‌خۆشه‌ویستی‬

‫‪12‬‬

‫ئه‌وخۆشه‌ویستییه‌ی نێوانتان چه‌ندی‬ ‫خایاند؟‬ ‫نه‌رمین‪ :‬نزیكه‌ی‬ ‫ح��������ه‌وت م��ان��گ��ی‬ ‫خایاندو دواتر هات ‌ه‬ ‫خوازبێنیم‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪:‬‬ ‫وه‌ك���و كابانێك‬ ‫ل�ه‌م��اڵ�ه‌و‌ه رقت‬ ‫له‌چ كارێكه‌؟‬ ‫ن���ه‌رم���ی���ن‪:‬‬ ‫هه‌موو كاره‌كانی‬ ‫ماڵم پێخۆشه‌‪.‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪:‬‬ ‫پ�����ڕۆژه‌ی ه��ون��ه‌ری‬ ‫نوێت چییه‌؟‬ ‫ن������ه‌رم������ی������ن‪:‬‬ ‫گ��ۆران��ی��ی�ه‌ك��ی نوێی ‌ه‬ ‫ب���ه‌ن���اوی ب���ی���ره‌وه‌ری‬ ‫ئه‌حمه‌د‬ ‫كه‌تێكستی‬ ‫م���ح���ه‌م���ه‌ده‌‌و میلۆدی‬ ‫سه‌باحی سه‌نتوره‌‪،‬‬ ‫س���اڵ���ی راب������ردوو‬ ‫له ‌كۆ نسێر تێك‬ ‫له‌شارۆچكه‌ی كه‌الر‬ ‫له‌گه‌ڵ تیپی مۆزیكی‬ ‫پێشكه‌شمكرد‬ ‫فۆلكلۆر‬ ‫ك �ه‌ب �ه‌ه��اوك��اری به‌ڕێوه‌به‌رێتی‬ ‫رۆشنبیری سلێمانی‌و گه‌رمیان‬ ‫سازكرابوو‪.‬‬

‫ژیانی هاوسه‌ریت پێكهێناوه‌‪ ،‬یاخود‬ ‫به‌ڕێكه‌وت؟‬ ‫به‌خۆشه‌ویستی‬ ‫ن��ه‌رم��ی��ن‪:‬‬ ‫ب��وو‪ ،‬هاوسه‌ره‌كه‌م مامۆستام بوو‬ ‫له‌په‌یمانگای هونه‌ر‌ه جوانه‌كان‪،‬‬ ‫دوای ئ���ه‌وه‌ی كه‌په‌یمانگام‬ ‫ته‌واوكرد پاشان ئه‌و بابه‌ت ‌ه‬ ‫دروستبوو‪ ،‬به‌هۆی‬ ‫ئه‌وه‌ی وه‌كو دوو‬ ‫هاوڕێ پێكه‌و‌ه‬ ‫ده‌چ��ووی��ن بۆ‬ ‫سه‌یر كر د نی‬ ‫پێشا نگا و‬ ‫فێستیڤا ڵه‌‬ ‫هونه‌رییه‌كان‌و‬ ‫زیاتر له‌وباره‌یه‌و‌ه‬ ‫ك��چ زۆر كاریگه‌ری‬ ‫ده‌كات ‌ه سه‌ر كوڕ تاكو بزانێت‬ ‫له‌الیه‌نی ره‌وشته‌و‌ه باش بێت‪،‬‬ ‫بۆ كوڕیش به‌هه‌مان شێوه‌‪،‬‬ ‫من كه‌زانیم كوڕێكی باش‌و‬ ‫رێكوپێكه‌ رازیبووم‪.‬‬ ‫ده‌س����������ت����������وور‪:‬‬

‫نه‌ورۆز گوێ له‌به‌ختیار ساڵح بگر ‌ه بورهان محه‌مه‌د له‌سیدی ده‌ترسێت‬ ‫‌ده‌ستوور‬

‫گ��ۆران��ی��ب��ێ��ژی الو ب�ه‌خ��ت��ی��ار ساڵح‪،‬‬ ‫به‌سه‌ردانێك گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه بۆ كوردستان‌و‬ ‫سه‌رقاڵی ئه‌لبومێكی نوێی ‌ه كه‌بڕیار‌ه‬ ‫له‌جه‌ژنی نه‌ورۆزدا باڵویبكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌كی ته‌له‌فۆنیدا له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌ستوور‪ ،‬گۆرانیبێژی ناوبراو ئاماژه‌ی‬

‫بۆ ئ�ه‌وه‌ك��رد كه‌سه‌ردانی ئه‌مجاره‌ی بۆ‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی ئه‌لبومێكی گۆرانییه‌و‬ ‫ئێستا سه‌رقاڵی كاری تۆماركردنه‌و هیچ‬ ‫زانیارییه‌كی ل�ه‌ب��ار‌ه ‌ی به‌رهه‌مه‌كه‌یه‌و‌ه‬ ‫نه‌دركاند‪ .‬به‌پێی وت ‌ه ‌ی كه‌سێكی نزیكی‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئێستا ئه‌لبومه‌كه‌ی كاری چه‌ند‬ ‫گۆرانییه‌كی ماو‌ه كه‌نزیكه‌ی ‪ 10‬گۆرانی‬ ‫له‌خۆ ده‌گرێت‌و به‌نیاز‌ه ئه‌گه‌ر هیچ گرفتێك‬ ‫نه‌یه‌ته‌ڕێی‪ ،‬له‌جه‌ژنی نه‌ورۆزدا باڵویبكاته‌وه‌‪.‬‬

‫‌ده‌ستوور‬

‫هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژ‪ ،‬بورهان‬ ‫م���ح���ه‌م���ه‌د ن���ای���ه‌وێ���ت سیدی‬ ‫به‌رهه‌مبهێنێت‪ ،‬چونك ‌ه له‌سیدی‬ ‫ی "ئه‌و پاره‌یه‌ی‬ ‫زه‌ره‌ره‌ده‌ك���ات‌و وت ‌‬ ‫كه‌تیای خ �ه‌رج��ده‌ك �ه‌م نایه‌ته‌و‌ه‬ ‫ده‌ستم‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه هه‌وڵده‌ده‌م ساڵی‬

‫چه‌ند گۆرانییه‌ك تۆماربكه‌م‌و باڵویان‬ ‫بكه‌مه‌وه‌"‪.‬‬ ‫بورهان محه‌مه‌د له‌لێدوانێكیدا بۆ‬ ‫رۆژنامه‌ی ده‌ستوور وتی "كۆمه‌ڵێك‬ ‫به‌رهه‌می نوێم ئاماده‌ی ‌ه كه‌یه‌كێكیانم‬ ‫ت��ۆم��ارك��ردوو‌ه‌و به‌نیازم كلیپی بۆ‬ ‫بكه‌م به‌ناوی (تاسه‌باره‌) كه‌تێكستی‬ ‫شاعیرو پ��ارێ��زه‌ر (خالید مه‌جید‬ ‫ف����ه‌ره‌ج)‌ه‌و ئ���اوازی خۆمه‌و له‌سه‌ر‬

‫خواستی خۆشم تێكسته‌كه‌ی بۆ‬ ‫نووسیوم كه‌باس له‌غورب ‌هت‌و گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆ واڵت ده‌كات"‪.‬‬ ‫ب��وره��ان ئ �ه‌وه‌ش��ی وت ك��ه‌دوو‬ ‫گۆرانیشی الی مامۆستا (گ��ۆران‬ ‫كامیل)‌ه‌و ئێستا ك��اری تیا ده‌كات‬ ‫كه‌یه‌كێكیان تێكستی (محه‌مه‌د عه‌زیز)‬ ‫‌ه‌و ئاوازی هونه‌رمه‌ند خۆیه‌تی‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫تریشیان هۆنراو‌ه‌و ئاوازی خۆیه‌تی‌‪.‬‬

‫ی كه‌ركوك) له‌ئیتاڵیای ‌ه جوتیار له‌ئه‌سته‌نبوڵ گه‌ڕایه‌و ‌ه‬ ‫(گوڵه‌كان ‌‬ ‫ده‌شتی‌ ئه‌نوه‌ر‬

‫فریبورز كامكار ده‌رهێنه‌رێكی‌‬ ‫ك��وردی‌ رۆژه �ه‌اڵت �ی‌ كوردستانه‌‪،‬‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ راب���ردوودا له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫ئه‌كته‌رێكدا ل �ه‌ش��اری‌ كه‌ركوك‬ ‫ده‌ستیان به‌ئه‌نجامدانی‌ كاره‌كانی‌‬ ‫فیلمێك كرد به‌ناوی‌ "گوڵه‌كانی‌‬ ‫كه‌ركوك" كه‌ئێستا ت �ه‌واو بووه‌‌و‬ ‫فیلمه‌كه‌ش بۆ كاری‌ مۆنتاژكردن‬ ‫له‌واڵتی‌ ئیتاڵیایه‌‪.‬‬ ‫شه‌یدا جاف ئه‌كته‌ری‌ فیلمی‌‬ ‫گوڵه‌كانی‌ كه‌ركوك به‌ده‌ستووری‌‬ ‫راگه‌یاند "ئه‌و فیلمه‌ باس له‌ڕووداوی‌‬

‫خۆشه‌ویستی‌ نێوان كوڕێكی‌ كورد‌و‬ ‫كچێكی‌ ع �ه‌ره‌ب ده‌ك��ات له‌شاری‌‬ ‫ك���ه‌رك���وك ك �ه‌پ��ێ��ك �ه‌وه‌ ژی����اون‌و‬ ‫ح�ه‌زی��ان له‌یه‌كتری‌ ب��ووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫له‌كاتێكدا پێشئه‌وه‌ی‌ كه‌ركوك‬ ‫بكه‌وێته‌ گێژاوی‌ گرفت‌و ته‌عریب‌و‬ ‫ترساندنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ش �ه‌ی��دا ج��اف ئ��ه‌وه‌ش��ی‌ وت‬ ‫"فیلمه‌كه‌ كاره‌كانی‌ ته‌واوبووه‌‌و‬ ‫ئێستا له‌واڵتی‌ ئیتاڵیایه‌ بۆ كاری‌‬ ‫مۆنتاژكردن‪ ،‬چونكه‌ له‌مانگی‌ چواردا‬ ‫نمایشده‌كرێت‪،‬‬ ‫له‌فێستیڤاڵێكدا‬ ‫بۆیه‌ له‌داهاتوویه‌كی‌ نزیكدا هه‌موو‬ ‫كاره‌كانی‌ ته‌واو ده‌بێت‌و ئاماده‌ی‌‬ ‫نمایشكردن ده‌بێت"‪.‬‬

‫سیزار سه‌لیم‬

‫گ��ۆران��ی��ب��ێ��ژی‌ گ��ه‌ن��ج‌و یه‌كه‌می‬ ‫ك��وردس��ت��ار‪ ،‬ج��وت��ی��ار زاخۆیی‌‬ ‫له‌م چه‌نـــــــد رۆژه‌دا له‌شاری‌‬ ‫ئ �ه‌س��ت �ه‌ن��ب��وڵ �ی‌ واڵت����ی‌ توركیا‬ ‫گه‌ڕایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش بۆ كلیپكردنی‌‬ ‫ی�ه‌ك��ێ��ك ل�ه‌گ��ۆران��ی��ی�ه‌ك��ان�ی‌ نێو‬ ‫ئه‌لبومه‌كه‌ی‌ له‌ساڵی‌ ‪.2008‬‬ ‫جوتیار به‌ده‌ستووری‌ راگه‌یاند‬ ‫كه‌رۆیشتــــــــنی‌ ئـــــــه‌و بۆ‬ ‫ئه‌سته‌نبـــــــــوڵ بۆ كلیپكردنی‌‬ ‫گ��ۆران �ی‌ (ب��ێ��ژه‌ م��ن) بــــــــوو‬ ‫كه‌هۆنراوه‌و ئ��اوازی‌ عه‌بدولقه‌هار‬

‫زاخۆییه‌‪.‬‬ ‫جوتیار ب��اس�ی‌ ئه‌وه‌شیكرد‬ ‫كه‌وا كاری‌ ده‌رهێنان‌و وێنه‌گرتنی‌‬ ‫كلیپه‌كه‌ ل �ه‌الی �ه‌ن رائ��ی��د سندی‌‬ ‫ك���راوه‌و ب�ه‌ه��اوك��اری‌ هاوڕێیه‌كی‌‬ ‫به‌ناوی‌ (ئاشتی‌ كۆچه‌ر)‪.‬‬ ‫جوتیار وت�ی‌ "ل �ه‌م ماوه‌یه‌دا‬ ‫دوو گۆرانـــــــی‌ تر تۆمارده‌كه‌م‬ ‫ك�ه‌ی�ه‌ك��ێ��ك��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ی��ان كۆنه‌‌و‬ ‫ن��وێ��ی��ده‌ك��ات �ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ی‌ تریش‬ ‫گۆرانییه‌كی‌ نوێیه‌"‪.‬‬ ‫ج��وت��ی��ار زاخ��ۆی��ی‌ له‌خولی‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ به‌رنامه‌ی‌ كوردستاری‌‬ ‫كه‌ناڵی‌ كوردساتدا پله‌ی‌ یه‌كه‌می‬ ‫به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫کلتور‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪17‬‬

‫خورماڵ بێ ئینته‌رنێت ‌ه‬

‫ی‬ ‫رۆژنـامـه‌كان گـوێ لـه‌قـوتـابـیـانـ ‌‬ ‫راگـه‌یـانـــدن نــاگـــرن‬ ‫ی بانیشاری‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫عه‌ل ‌‬

‫به‌هۆ ‌ی پشتگوێخستن ‌ی الیه‌ن ‌ی پراكتیك ‌ی‬ ‫له‌به‌ش ‌ی راگه‌یاندن‪ ،‬ده‌رچووان ‌ی به‌ش ‌ی‬ ‫راگه‌یاندن ناتوانن له‌ناو رۆژنامه‌كاندا‬ ‫به‌ئاسان ‌ی جێگ ‌ه ‌ی خۆیان بكه‌نه‌وه‌و‬ ‫رۆژنامه‌كانیش پشت به‌و رۆژنامه‌نووسان ‌ه‬ ‫نابه‌ستن ك ‌ه له‌زانكۆكانه‌و‌ه ده‌رده‌چن‪،‬‬ ‫به‌رپرسان ‌ی به‌ش ‌ی راگه‌یاندنیش ئاماژ‌ه‬ ‫ب �ه‌وه‌ده‌ك �ه‌ن به‌شه‌كه‌یان كه‌موكوڕ ‌ی‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ وه‌رگ��رت��ن � ‌ی ژماره‌یه‌كی‬ ‫زۆر ‌ی قوتابیان‌و خوێندكاران له‌به‌ش ‌ی‬ ‫راگه‌یاندن ‌ی زانكۆ ‌ی سه‌اڵحه‌دین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا رۆژنامه‌و گۆڤاره‌كان ‌ی هه‌ولێر‬ ‫وه‌ك پێویست پشتیان به‌و قوتابیان ‌ه‬ ‫نه‌به‌ستووه‌و گ��وێ له‌رۆژنامه‌نووس ‌ه‬ ‫ئه‌كادیمییه‌كان له‌كوردستان ناگیرێت‪.‬‬ ‫س �ه‌ره‌ڕا ‌ی وه‌رگرتن ‌ی ‪ 300‬قوتاب ‌ی‬ ‫له‌به‌ش ‌ی راگه‌یاندن ‌ی زانكۆ ‌ی سه‌اڵحه‌دین‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم زۆرب���� ‌ه ‌ی ق��وت��اب��ی��ان ل����ه‌دوا ‌ی‬ ‫ته‌واوكرن ‌ی به‌ش ‌ی راگه‌یاندن له‌ڕۆژنامه‌و‬ ‫گۆڤاره‌كان كارناكه‌ن‪ ،‬ئ�ه‌و به‌شه‌ش‬ ‫چه‌ندین كه‌موكورت ‌ی هه‌یه‌و تائێستا‬ ‫كه‌موكوڕییه‌كان به‌چاره‌سه‌رنه‌كراو ‌ی‬ ‫ماونه‌ته‌وه‌‪ .‬قوتابیان‌و خوێندكاران باس‬ ‫ل�ه‌وه‌ده‌ك�ه‌ن ك ‌ه رۆژنامه‌و گۆڤاره‌كان‬ ‫له‌ئێستادا رۆژنامه‌نووس ‌ه نائه‌كادیمییه‌كان‬ ‫ده‌یبه‌ن به‌ڕێوه‌و گوێ له‌قوتابیان ‌ی به‌ش ‌ی‬ ‫راگه‌یاندن ناگیرێت‪ ،‬رۆژنامه‌نووسانیش‬ ‫ده‌ڵێن ك��ار ‌ی راگه‌یاندن پێشئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫تیۆر ‌ی بێت مه‌یدانییه‌و قوتابیان ‌ی‬ ‫راگه‌یاندن خۆیان ماندوو ناك ‌هن‌و به‌دوا ‌ی‬ ‫سه‌رچاوه‌دا ناگه‌ڕێن‪.‬‬ ‫ه��ای��د ‌ی ف�ه‌ه��د قوتاب ‌ی قۆناغ ‌ی‬ ‫سێیه‌م ‌ی به‌ش ‌ی راگه‌یاندن له‌زانكۆ ‌ی‬ ‫سه‌اڵحه‌دین به‌ده‌ستوور ‌ی وت "پێویست ‌ه‬ ‫رۆژنامه‌كان ‌ی كوردستان وه‌ك ده‌ره‌و‌ه‬ ‫گرنگ ‌ی به‌ڕۆژنامه‌نووس ‌ه ئه‌كادیمییه‌كان‬ ‫ب�����ده‌ن‪ ،‬چ��ون��ك � ‌ه رۆژن���ام���ه‌ن���ووس��� ‌ه‬ ‫ئه‌كادیمییه‌كان پشتگوێخراون له‌الیه‌ن‬

‫رۆژنامه‌كان خۆیان به‌دوور ده‌گرن له‌رۆژنامه‌نووسانی‌ ئه‌كادیمی‌‪.‬‬

‫رۆژنامه‌كان ‌ی كوردستان به‌گشت ‌ی‌و‬ ‫رۆژنامه‌كان ‌ی هه‌ولێر به‌تایبه‌تی‌"‪.‬‬ ‫هاید ‌ی وت ‌ی "كێش ‌ه ‌ی قوتابیان ‌ی‬ ‫به‌ش ‌ی راگه‌یاندن ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬گرنگیانداو‌ه‬ ‫به‌شێو‌ه تیۆرییه‌كه‌و پراكتیكیان‬ ‫پشت گوێخستووه‌‪ ،‬رۆژنامه‌كان ‌ی‬ ‫هه‌ولێر پشتگیریمان ناك ‌هن‌و هه‌ندێك‬ ‫له‌قوتابیان‌و خوێندكارانیش گرنگ ‌ی‬ ‫به‌به‌شه‌ك ‌ه ‌ی خۆیان ناده‌ن"‪.‬‬ ‫ح �ه‌م��ی��د ئ �ه‌ب��وب �ه‌ك��ر ب��ه‌درخ��ان‬ ‫سه‌رنووسه‌ر ‌ی هه‌فته‌نام ‌ه ‌ی به‌ردخان‬ ‫له‌هه‌ولێر پێیوای ‌ه قوتابیان ‌ی به‌ش ‌ی‬ ‫راگه‌یاندن زۆر كه‌مته‌رخه‌من له‌گرنگیدان‬ ‫به‌به‌شه‌كه‌یان‌و هه‌میش ‌ه له‌هه‌وڵ ‌ی‬ ‫ئه‌وه‌دان "بابه‌ت ‌ی له‌قوتونان بنێرن بۆ‬ ‫رۆژنامه‌كان"‪.‬‬ ‫س����ه‌رن����ووس����ه‌ر ‌ی ب����ه‌درخ����ان‬ ‫ب��ه‌ده‌س��ت��وور ‌ی وت "راپۆرته‌كان ‌ی‬ ‫قوتابیان ‌ی به‌ش ‌ی راگه‌یاندن هه‌ندێك‬

‫كات ئه‌وه‌ند‌ه خراپ ‌ه كه‌ده‌بێت رۆژنامه‌ك ‌ه‬ ‫قوڕ ‌ی بۆ بپێوێت‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا قوتابیان‬ ‫نازانن ئامرازه‌كان ‌ی ه �ه‌واڵ‌و ‪ ....‬هتد‬ ‫له‌جێگ ‌ه ‌ی خۆیدا به‌كاربهێنن"‪.‬‬ ‫سه‌رنووسه‌ر ‌ی هه‌فته‌نام ‌ه ‌ی به‌درخان‬ ‫وت ‌ی "كار ‌ی راگه‌یاندن پێشئه‌و‌ه ‌ی تیۆر ‌ی‬ ‫بێت مه‌یدانییه‌"‪.‬‬ ‫خالید م��ح�ه‌م�ه‌د یه‌كێك ‌ی تر‌ه‬ ‫ل �ه‌ق��وت��اب��ی��ان � ‌ی ب��ه‌ش�� ‌ی راگ��ه‌ی��ان��دن‬ ‫ئاماژ‌ه بۆ ئ�ه‌و‌ه ده‌ك��ات له‌كوردستان‬ ‫رۆژنامه‌نووس ‌ه نائه‌كادیمییه‌كان نیمچ ‌ه‬ ‫زاڵبونێكیان به‌سه‌ر رۆژنامه‌نووس ‌ه‬ ‫ئه‌كادیمیه‌كاندا هه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه به‌ش ‌ی‬ ‫راگه‌یاندن له‌سه‌ره‌تا ‌ی خوێندن ‌ی زانكۆدا‬ ‫له‌كوردستان نه‌بوو‌ه‌و وه‌ك پێویست‬ ‫گرنگی نییه‌‪.‬‬ ‫خالید وت�� ‌ی "ل��ه‌پ��اش چه‌ندین‬ ‫س��اڵ له‌كردنه‌و‌ه ‌ی به‌ش ‌ی راگه‌یاندن‬ ‫ل �ه‌ك��وردس��ت��ان��دا ب�ه‌ش�ه‌ك� ‌ه به‌ده‌یان‬

‫كه‌موكورت ‌ی تێدایه‌و وه‌ك پێویست‬ ‫گرنگ ‌ی پێنه‌دراوه‌‪ ،‬چۆن ده‌بێت به‌ش ‌ی‬ ‫راگه‌یاندن ستۆدیۆ ‌ی نه‌بێت"‪.‬‬ ‫دكتۆر ره‌زوان بادین ‌ی سه‌رۆك ‌ی‬ ‫به‌ش ‌ی راگه‌یاندن له‌زانكۆ ‌ی سه‌اڵحه‌دین‬ ‫باس له‌وه‌ده‌كات ك ‌ه له‌پاش ته‌واوكردن ‌ی‬ ‫به‌ش ‌ی راگه‌یاندن هه‌ندێك له‌قوتابیان‬ ‫ك��ار ‌ی راگه‌یاندن ناك ‌هن‌و كارێك ‌ی تر‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرن‪.‬‬ ‫د‪.‬ره‌زوان ده‌ڵێت "وه‌رگرتن ‌ی ‪300‬‬ ‫قوتاب ‌ی له‌به‌ش ‌ی راگه‌یاندن له‌هه‌ر چوار‬ ‫ساڵه‌كه‌دا بۆ كوردستان زۆرنییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫كه‌میشه‌‪ ،‬چونك ‌ه راگه‌یاندن ‌ی كورد ‌ی‬ ‫زیاتر له‌و‌ه هه‌ڵده‌گرێت"‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆك��� ‌ی ب��ه‌ش�� ‌ی راگ��ه‌ی��ان��دن‬ ‫به‌ده‌ستوور ‌ی وت "كێش ‌ه ‌ی هه‌ر‌ه گه‌ور‌ه ‌ی‬ ‫به‌ش ‌ی راگه‌یاندن نه‌بوون ‌ی ستۆدیۆیه‌‪،‬‬ ‫وا ‌ی له‌قوتابیان كردوو‌ه نه‌توانن وه‌ك‬ ‫پێویست كار ‌ی پراكتیك ‌ی بكه‌ن"‪.‬‬

‫مه‌ڕومااڵت‪ ،‬قوتابخانه‌یه‌ك بێزار ده‌كات‬ ‫ئاوات محه‌مه‌د له‌رانیه‌‬

‫ب���ه‌ه���ۆ ‌ی ب��ه‌خ��ێ��وك��ردن��ی ئ����اژ‌هڵ‌و‬ ‫م��ه‌ڕوم��ااڵت ل �ه‌الی �ه‌ن چه‌ند ماڵێك ‌ی‬ ‫ن��زی��ك قوتابخانه‌یه‌ك ‌ی بنه‌ڕه‌تی‌‪،‬‬ ‫قوتابیان‌و مامۆستایان ‌ی قوتابخانه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫ب����ێ����زارك����ردووه‌و ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ر ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌كه‌ش ئ��ام��اژ‌ه به‌وه‌ده‌كات‬ ‫كه‌دوا ‌ی چه‌ندجارێك ئاگاداركردنه‌و‌ه ‌ی‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێت ‌ی په‌روه‌رد‌ه كێشه‌كه‌یان بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫دوا ‌ی چه‌ندین س��اڵ له‌ناردن ‌ی‬ ‫نووسراو ‌ی فه‌رم ‌ی بۆ البردن ‌ی ئاژ‌هڵ‌و‬ ‫مه‌ڕومااڵت ‌ی نزیك قوتابخان ‌ه ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی‬ ‫بنه‌ڕه‌ت ‌ی له‌چوارقوڕنه‌‪ ،‬نه‌توانراو‌ه‬ ‫كێشه‌كه‌یان چاره‌سه‌ر بكرێت‪.‬‬ ‫كان ‌ی حه‌مه‌ئه‌مین قوتاب ‌ی پۆل ‌ی‬ ‫شه‌ش له‌قوتابخان ‌ه ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی بنه‌ڕه‌ت ‌ی‬ ‫وت ‌ی "ئه‌و ئاژ‌هڵ‌و مه‌ڕومااڵت ‌ه له‌ده‌ور ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌كه‌مان به‌ڕاست ‌ی بێزار ‌ی‬ ‫كردووین"‪.‬‬ ‫كان ‌ی باسی ل��ه‌وه‌ك��رد كه‌چه‌ند‬ ‫هاوڕێیه‌ك ‌ی به‌هۆ ‌ی بۆن‌و به‌رامه‌و پیس ‌ی‬ ‫ئه‌و ئاژه‌اڵنه‌و‌ه تووش ‌ی نه‌خۆش ‌ی بوون‪.‬‬ ‫كان ‌ی داواك���ار‌ه ئ �ه‌و مه‌ڕومااڵت ‌ه‬ ‫دووربخرێته‌وه‌و‬ ‫له‌قوتابخانه‌كه‌یان‬ ‫كێشه‌كه‌یان بۆ چاره‌سه‌ربكرێت‪.‬‬

‫شیبا حه‌سه‌ن قوتابیه‌ك ‌ی تر ‌ی‬ ‫قوتابخان ‌ه ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی بنه‌ڕه‌تیی ‌ه‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌دا له‌نزیك قوتابخانه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫ئه‌وان هه‌م مه‌ڕومااڵت به‌خێوده‌كرێ‌‪،‬‬ ‫ه��ه‌م به‌شێك ‌ی پ��اش��م��اوه‌ك��ان� ‌ی شار‬ ‫ده‌هێنرێت ‌ه نزیك قوتابخانه‌ك ‌ه ‌ی ئێم ‌ه‬ ‫فڕێده‌در ‌ێ‌و پاشان ئاگر ‌ی تێبه‌رده‌درێ‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش دوك�� ‌هڵ‌و بۆنێك ‌ی ناخۆشمان‬ ‫ب��ۆ دروس��ت��ده‌ك��ات‪ .‬شیبا داواك����ار‌ه‬ ‫خه‌ڵك ‌ی گه‌ڕه‌كه‌ك ‌ه هاوكاریان بكه‌ن بۆ‬ ‫دوورخستنه‌و‌ه ‌ی ئه‌و ئاژه‌اڵنه‌‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن عومه‌ر حاج ‌ی خاوه‌ن ‌ی‬ ‫ئ����اژ‌هڵ‌و م��ه‌ڕوم��ااڵت�� ‌ه ل �ه‌ن��زی��ك ئه‌و‬

‫قوتابییه‌كان تووشی نه‌خۆشی بوون‪.‬‬

‫قوتابخانه‌ی ‌ه ئ��ام��اژ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌ك��ات‬ ‫كات ‌ێ ئه‌و ئاژه‌اڵنه‌یان راگرتووه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫قوتابخانه‌و ئه‌و مااڵن ‌ه ‌ی لێنه‌بووه‌‪.‬‬ ‫حه‌سه‌ن وت ‌ی "ئێم ‌ه له‌به‌ر خاتر ‌ی‬ ‫ب��ه‌رژه‌وه‌ن��د ‌ی گشت ‌ی ئ �ه‌و قوتابیان ‌ه‬ ‫ئاماده‌ین ئه‌گه‌ر حكومه‌ت قه‌ره‌بوومان‬ ‫بكاته‌و‌ه شوێنمان بۆ دابین بكات‪ ،‬ئێر‌ه‬ ‫چۆڵبكه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌هجه‌ت جه‌مال ئه‌حمه‌د به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی‬ ‫قوتابخان ‌ه ‌ی مه‌ڵبه‌ند ‌ی بنه‌ڕه‌ت ‌ی‬ ‫له‌چوارقوڕن ‌ه به‌ده‌ستوور ‌ی راگه‌یاند‬ ‫دوا ‌ی ته‌واوبوون ‌ی قوتابخانه‌كه‌یان‌و‬ ‫ده‌ستبه‌كاربوونیان له‌بینای تازه‌‪،‬‬

‫نووسراویان بۆ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌ی گشت ‌ی‬ ‫پ�ه‌روه‌رد‌ه ‌ی رانی ‌ه كردوو‌ه‌و ئاگاداریان‬ ‫كردوونه‌ته‌و‌ه له‌بوونی ژماره‌یه‌ك ئاژ‌هڵ‌و‬ ‫م �ه‌ڕوم��ااڵت‌و قه‌سابخانه‌یه‌ك له‌نزیك‬ ‫قوتابخانه‌كه‌یان‪ ،‬بۆئه‌و‌ه ‌ی دوریبخه‌نه‌و‌ه‬ ‫لێیان‪.‬‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌رای �ه‌ت��ی پ����ه‌روه‌رده‌ش‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی ناحیه‌كه‌یانی به‌نووسراو ‌ی‬ ‫ژمار‌ه (‪‌ )10823‬ی به‌روار ‌ی ‪2007/9/23‬‬ ‫ئ���اگ���ادارك���ردووه‌ت���ه‌و‌ه‌و به‌وهۆیه‌و‌ه‬ ‫قه‌سابخانه‌ك ‌ه داخ����راوه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئه‌و‬ ‫ئاژه‌اڵن ‌ه هه‌رماون‪.‬‬ ‫به‌هجه‌ت جه‌مال وت� ‌ی "له‌ساڵ ‌ی‬ ‫‪ 2008‬ن��ووس��راوم��ان ب �ه‌ژم��ار‌ه (‪)15‬‬ ‫ل���ه‌ب���ه‌روار ‌ی ‪ 2008/9/21‬دووب����ار‌ه‬ ‫پ��ه‌روه‌رد‌ه ‌ی رانیه‌مان ئاگاداركرده‌و‌ه‬ ‫كه‌ئه‌و كێشه‌ی ‌ه ‌ی پار چار‌ه سه‌رنه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه خۆتان ده‌زانن منداڵ ناسك ‌ه‌و زوو‬ ‫توش ‌ی نه‌خۆش ‌ی ده‌بێ‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ش بوو‬ ‫وایكرد به‌شێك له‌قوتابیه‌كانمان توش ‌ی‬ ‫نه‌خۆش ‌ی بكات‌و ده‌زگاكان ‌ی راگه‌یاندن‬ ‫پێیان زان ‌ی‌و باسیان كرد"‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژ‌ه ‌ی ب�ه‌وه‌ش��دا كه‌ساڵی پار‬ ‫نه‌مامیان چاندوو‌ه‌و گه‌وره‌بوون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫م �ه‌ڕوم��ااڵت � ‌ی ماڵه‌كان ‌ی ده‌وروب����ه‌ر ‌ی‬ ‫قوتابخانه‌ك ‌ه خواردوویانن‪.‬‬ ‫ئه‌و وت ‌ی "به‌ڕاست ‌ی ناكر ‌ێ هه‌موو‬ ‫كات ‌ێ ببین به‌پاسه‌وان ‌ی ئه‌و دارانه‌"‪.‬‬

‫جیهانبینی په‌روه‌رده‌‬ ‫فــایــه‌ق ســـه‌عــیــد‬

‫ئه‌ریكسۆن وه‌ك ده‌روونناسێكی كۆمه‌اڵیه‌تی‬ ‫ئێریك ئه‌ریكسۆن له‌سه‌ره‌تاكانی سه‌ده‌ی رابردوو وه‌ك منداڵێكی ناشه‌رعی‬ ‫له‌دایك‌و باوكێكی دانیماركی له‌ئه‌ڵمانیا له‌دایكبوو‪ ،‬ئه‌ریكسۆن تا مردنی‬ ‫له‌ساڵی ‪1994‬دا توانی ببێته‌ ناوێكی زۆر به‌رز له‌بواری شیكاری ده‌روونی‪،‬‬ ‫ده‌روونناسی كۆمه‌اڵیه‌تی‌و ده‌روونناسی گه‌شه‌كردندا به‌یه‌كێك له‌و ده‌روونناسانه‌‬ ‫ده‌ژمێردرێت كه‌توانی رۆڵێكی گه‌وره‌ له‌بواری په‌روه‌رده‌دا ببینێت‪.‬‬ ‫به‌ر له‌له‌دایكبوونی ئه‌ریكسۆن دایك‌و باوكی جیابوونه‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی دواتر‬ ‫دایكی شوو به‌دكتۆرێكی ئه‌ڵمانی بكاته‌وه‌‪ ،‬دوای جیابوونه‌وه‌یه‌كی دیكه‌ش‬ ‫ئه‌ریكسۆنی دایكی شووی به‌پیاوێكی ئه‌مریكی كرد كه‌بووه‌ رێخۆشه‌كه‌رێك‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ئه‌ریكسۆن چاوی به‌دنیایه‌كی به‌رفراواندا هه‌ڵبێت‪ ،‬ئه‌ریكسۆن‬ ‫كه‌به‌ماوه‌یه‌كی كورت توانی ببێته‌ یه‌كێك له‌ده‌روونناسه‌ به‌ناوبانگه‌كان‪ ،‬توانی‬ ‫تا هاتنه‌ سه‌رته‌ختی هیتله‌ر له‌ئه‌ڵمانیا بمێنێته‌وه‌و دواتر به‌ره‌و ئه‌مریكا‬ ‫هه‌ڵبێت‪ ،‬له‌وێنده‌رێ دنیایه‌كی زۆر گه‌وره‌تری بۆ ئاشكرابوو‪ ،‬ئه‌ریكسۆن‬ ‫به‌شی هه‌ره‌ زۆری كاته‌كانی خۆی بۆ كه‌سایه‌تی منداڵ‌و گه‌شه‌سه‌ندنی‬ ‫منداڵ ته‌رخانكرد‪ ،‬ئه‌ریكسۆن به‌پێچه‌وانه‌ی پیاژێوه‌ جه‌ختی له‌سه‌ر فاكته‌ره‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌و كلتورییه‌كان ده‌كرده‌وه‌ وه‌كو فاكته‌رێكی گرنگ كه‌ده‌توانێت رۆڵ‬ ‫له‌گه‌شه‌سه‌ندنی مندااڵندا ببینێت‪.‬‬ ‫پوخته‌ی راكانی له‌م بواره‌دا له‌كتێبی منداڵ‌و كۆمه‌ڵگادا باڵوكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ریكسۆن ماوه‌یه‌كی زۆر خه‌ریكی ئه‌و تیۆرییانه‌بوو كه‌ده‌رباره‌ی گه‌شه‌سه‌ندنی‬ ‫منداڵ شتێكی نوێیان خستبووه‌ بازاڕه‌وه‌‪ ،‬هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ باسی له‌هه‌ندێ‬ ‫كه‌مته‌رخه‌می تیۆرییه‌ مه‌عریفییه‌كی پیاژێ ك��ردو پێیوابوو راوه‌ستانی‬ ‫تیۆرییه‌كه‌ی پیاژێ كه‌بریتی بوو له‌چوار قۆناغ له‌ته‌مه‌نی هه‌رزه‌كاریدا یه‌كێكه‌‬ ‫له‌نوقسانییه‌كانی پیاژێ‪ ،‬بۆیه‌ تیۆرییه‌كه‌ی خۆی له‌باره‌ی گه‌شه‌سه‌ندنی‬ ‫م��ن��دااڵن�ه‌وه‌ هه‌شت قۆناغی له‌خۆی گرتبوو كه‌تا ته‌مه‌نی ‪ 35‬ساڵی‬ ‫له‌خۆگرتبوو‪ ،‬هه‌ركه‌سێك به‌راوردی تیۆرییه‌كه‌ی پیاژێ له‌گه‌ڵ ئه‌ریكسۆندا‬ ‫بكات‪ ،‬سێ جیاوازی بۆ ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬یه‌كه‌میان تیۆرییه‌كه‌ی ئه‌ریكسۆن‬ ‫باسی گه‌شه‌سه‌ندنی مرۆڤ ده‌كات له‌ساتی له‌دایكبوونییه‌وه‌ تا ته‌مه‌نی ‪35‬‬ ‫ساڵی له‌كاتێكدا پیاژێ تا ته‌مه‌نی هه‌رزه‌كاری باس له‌و گه‌شه‌سه‌ندنه‌ ده‌كات‪،‬‬ ‫دووه‌م تیۆرییه‌كه‌ی ئه‌ریكسۆن له‌بواری پراكتیكدا هێنده‌ی تیۆرییه‌كه‌ی پیاژێ‬ ‫ده‌رفه‌تی پیاده‌كردن‌و سه‌لماندنی بۆ نه‌ڕه‌خسا‪ ،‬سێیه‌م له‌كاتێكدا پیاژێ‬ ‫هه‌موو قورسایی خۆی خستبووه‌ سه‌ر گه‌شه‌سه‌ندنی مه‌عریفی‌و تواناكانی‬ ‫منداڵ ئه‌ریكسۆن قورسایی خۆی خستبووه‌ سه‌ر فاكته‌ره‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫كلتورییه‌كان‪ ،‬ره‌نگه‌ له‌م بواره‌دا ئه‌ریكسۆن له‌ڤیگۆجیسكییه‌وه‌ نزیكتر بێت تا‬ ‫پیاژێ به‌تایبه‌ت له‌بواری گه‌شه‌كردن‌و فێربوونی زماندا‪.‬‬ ‫ئێریك ئه‌ریكسۆن به‌یه‌كێك له‌و زانایانه‌ ده‌ژمێردرێت كه‌زانستێكی زۆری‬ ‫له‌فرۆیده‌وه‌ وه‌رگرتوه‌و به‌رگێكی نوێی به‌به‌ردا كردووه‌‪ ،‬له‌كاتی كاركردن له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌ندێك منداڵ له‌قوتابخانه‌یه‌كی ڤیه‌ننادا هاوكارییه‌كی زۆری ئانا فرۆیدی‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئه‌م ناسینه‌ی ئانا بووه‌ هۆی نزیكبوونه‌وه‌ی زیاتر له‌شیكاری ده‌روونی‬ ‫كه‌دواتر بۆ شیكردنه‌وه‌ی گه‌شه‌كردنی مندااڵن به‌كاریهێنا‪ ،‬به‌اڵم شاره‌زابوونی‬ ‫ئه‌و له‌شیكاری ده‌روونی زیاتر ئه‌وی به‌ره‌و ده‌روونناسی كۆمه‌اڵیه‌تی برد‬ ‫تا شیكاری ده‌روون��ی‪ ،‬ره‌نگه‌ یه‌كێك له‌هۆكاره‌كانیش هه‌اڵتنی ئه‌و بێت‬ ‫بۆ ئه‌مریكاو كاركردنی به‌رده‌وامی ئه‌و بێت له‌گه‌ڵ مندااڵن‌و هه‌رزه‌كارانی‬ ‫ئه‌مریكایی كه‌بووه‌ هۆی ئه‌وه‌ی بۆ شیكردنه‌وه‌ی بارودۆخ‌و گه‌شه‌سه‌ندنی‬ ‫ئه‌و مندااڵنه‌ زیاتر جه‌خت له‌سه‌ر رۆڵی فاكته‌ره‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان بكاته‌وه‌ تا‬ ‫شتێكی دیكه‌‪ ،‬یه‌كێك له‌و بوارانه‌ش فێربوونی زمان‌و ئاستی گه‌شه‌سه‌ندنی‬ ‫زم��ان بوو ل �ه‌الی مندااڵن ك �ه‌الی چۆمسكی ره‌هه‌ندێكی زیاتر سیاسی‌و‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی وه‌رگرت‪.‬‬ ‫ئه‌ریكسۆن به‌پێچه‌وانه‌ی ئانا فرۆیده‌وه‌ پێیوابوو گه‌شه‌سه‌ندنی مندااڵن‬ ‫ل��ه‌دوای هه‌رزه‌كارییه‌وه‌ راناوه‌ستێت‪ ،‬بۆیه‌ له‌و هه‌شت قۆناغه‌دا كه‌بۆ‬ ‫گه‌شه‌سه‌ندنی مندااڵن ته‌رخانی كردبوو باسی ژیانی هه‌رزه‌كاری‌و الویشی كرد‪.‬‬ ‫به‌پێی تیۆرییه‌كه‌ی ئه‌ریكسۆن له‌هه‌ر یه‌كێك له‌و هه‌شت قۆناغه‌دا مرۆڤ‬ ‫به‌قه‌یرانێكی تایبه‌تدا تێپه‌ڕده‌بێت‌و چاره‌سه‌كردنی ئه‌و گرفت‌و قه‌یرانانه‌ش‬ ‫شێوازی ژی��ان‌و كه‌سایه‌تی ئه‌و مرۆڤه‌ ده‌ستنیشانده‌كات‪ ،‬له‌قۆناغه‌كانی‬ ‫سه‌ره‌تادا مرۆڤ هه‌ندێك له‌بنه‌ماكانی پیاژێ ده‌بینێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫زۆر ورد مرۆڤ له‌پێنج قۆناغی یه‌كه‌مدا‬ ‫ف��رۆی��د زۆر به‌ئاشكرا ده‌بینێ‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ل�ه‌س��ێ قۆناغی كۆتاییدا ئه‌ریكسۆن‬ ‫هه‌وڵی ئه‌وه‌ ده‌دات فرۆید به‌جێبێڵێت‬ ‫بۆ ئ �ه‌وه‌ی تێڕوانینه‌كانی خۆی جێگیر‬ ‫ب��ك��ات‪ ،‬له‌نووسینه‌كانی ئه‌ریكسۆندا‬ ‫پیاژێ هه‌موو قورسایی‬ ‫زۆرجار مرۆڤ تێرمی سۆسیال كۆنتڕۆڵ‬ ‫خۆی خستبوو‌ه سه‌ر‬ ‫به‌دی ده‌كات له‌به‌رئه‌وه‌ی رۆڵێكی گه‌وره‌‬ ‫‌و‬ ‫ی‬ ‫‌عریف‬ ‫گه‌شه‌سه‌ندنی مه‬ ‫له‌قۆناغه‌كانی گه‌شه‌سه‌ندندا ده‌گێڕێت‪،‬‬ ‫تواناكانی منداڵ‬ ‫له‌مه‌ڕ گه‌شه‌سه‌ندنی مندااڵنه‌وه‌ ئه‌ریكسۆن‬ ‫جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌راده‌و‬ ‫ئه‌ریكسۆن قورسایی‬ ‫جۆری ئه‌و گه‌شه‌سه‌ندنه‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‬ ‫خۆی خستبوو‌ه سه‌ر‬ ‫زۆری به‌و سۆسیال كۆنتڕۆڵه‌و جۆری‬ ‫فاكته‌ر‌ه كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫مامه‌ڵه‌كردنی گه‌وره‌كانه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ركات‬ ‫كلتورییه‌كان‪ ،‬ره‌نگ ‌ه‬ ‫منداڵ به‌باشی په‌روه‌رده‌كراو خزمه‌ت كرا‪،‬‬ ‫له‌م بواره‌دا ئه‌ریكسۆن‬ ‫ئه‌و ده‌مه‌ بڕوایه‌كی پته‌وی به‌گه‌وره‌كان‬ ‫له‌ڤیگۆجیسكییه‌و‌ه‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئ�ه‌گ�ه‌ر به‌پێچه‌وانه‌وه‌‬ ‫نزیكتر بێت تا پیاژێ‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی نامرۆڤدۆستانه‌وه‌ مامه‌ڵه‌‬ ‫كراو داواكانی ره‌تكرایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وا بڕوای‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌بواری‬ ‫به‌و گه‌ورانه‌ نامێنێت‌و ئه‌وان نابنه‌ جێگای‬ ‫گه‌شه‌كردن‌و فێربوونی‬ ‫متمانه‌و باوه‌ڕی ئه‌و‪.‬‬ ‫زماندا‬ ‫‪faiekk@hotmail.com‬‬

‫‪14‬‬ ‫خانه‌قینییه‌كان ب ‌ه شه‌ش‬ ‫پیاوان له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫ی سوور به‌كارده‌هێنن! دیالێکت قسه‌ده‌كه‌ن‬ ‫كارت ‌‬ ‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کلتور‬

‫ژنان بۆ هاوسه‌ره‌كانیان ده‌نگ ده‌ده‌ن‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬ئاكۆ محه‌مه‌د‬ ‫ئیلهام عه‌بدوڵاڵ له‌سلێمانی‌‬

‫به‌هۆ ‌ی جیاواز ‌ی بیروبۆچوونه‌و‌ه كێش ‌ه‬ ‫ده‌كه‌وێت ‌ه نێوان ژنان‌و پیاون‪ ،‬پیاوان‬ ‫رێگه‌ناده‌ن ژنه‌كانیان به‌ئازاد ‌ی خۆیان‬ ‫ده‌نگ بده‌ن‪ ،‬چاالكوانان ‌ی بوار ‌ی ژنان‌و‬ ‫پسپۆران ‌ی بوار ‌ی كۆمه‌اڵیه‌تیش ئاماژ‌ه‬ ‫ب �ه‌و‌ه ده‌ك��ه‌ن په‌یوه‌ند ‌ی ب ‌ه كلتور ‌ی‬ ‫پیاوساالر ‌ی‌و ده‌سه‌اڵت ‌ی پیاوه‌وه‌یه‌‪.‬‬ ‫قه‌واره‌سیاسیه‌كان‬ ‫ملمالنێ ‌ی‬ ‫گوازراوه‌ته‌و‌ه بۆ ناو خێزانه‌كان‌و ژنان‬ ‫ده‌ڵێن پیاوان ده‌یسه‌پێنن به‌سه‌رماندا‬ ‫كه‌ده‌بێت ده‌نگ بده‌ین به‌و لیست ‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫ئه‌وان ده‌یانه‌وێت‪.‬‬ ‫شیالن محه‌مه‌د ته‌مه‌ن ‪ 35‬ساڵ‬ ‫وت ‌ی "مێرده‌كه‌م ته‌اڵق ‌ی لێخواردوم كه‌ئه‌و‬ ‫لیست ‌ه ‌ی كه‌ئه‌و مه‌به‌ستییه‌ت ‌ی من ده‌بێت‬ ‫ده‌نگ ‌ی بۆ بده‌م ئه‌گینا ته‌اڵقم ده‌دات‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫بیانوو ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه موچه‌ك ‌ه ‌ی ده‌بڕن‌و‬ ‫ن��ان ب��ڕاو ‌ی ده‌ك���ه‌ن"‪ .‬شیالن ده‌ڵێت‬ ‫"له‌گه‌ڵ ئ �ه‌و‌ه ‌ی ماف ‌ی ده‌نگدان ماف ‌ی‬ ‫نێرو مێی ‌ه كه‌چ ‌ی له‌كۆمه‌ڵگ ‌ه ‌ی ئێمه‌دا‬ ‫پیاوان وه‌كو هه‌موو مافه‌كانیتر ماف ‌ی‬ ‫ده‌نگدانیش ل ‌ه ئافره‌تان زه‌وت ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ته‌الر كاو‌ه ته‌مه‌ن ‪ 25‬ساڵ ده‌ڵێت‬ ‫"ن �ه‌ك ل �ه‌م ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن�ه‌دا‪ ،‬به‌ڵكو ل ‌ه‬ ‫هه‌موو هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌ی رابردوودا براكه‌م‬ ‫ده‌م��ان ب��ات بۆ بنك ‌ه ‌ی ده‌ن��گ��دان ئه‌و‬ ‫به‌چاودێران ‌ی بنكه‌ك ‌ه ده‌ڵێت دایكم‌و‬ ‫خوشكه‌كانم نه‌خوێنده‌وارن ده‌نگی ئێم ‌ه‬

‫بۆ ئه‌و لیست ‌ه ‌ی ده‌دات كه‌خۆ ‌ی ده‌یه‌وێت‬ ‫نه‌ك ئێم ‌ه ده‌مانه‌وێت‪ ،‬راستیش ناكات‬ ‫خوێنده‌وارین"‪ .‬ته‌الر وت ‌ی "بۆچ ‌ی ده‌بێت‬ ‫تائێستاش ژن خاوه‌ن ‌ی راو بۆچوون ‌ی‬ ‫خۆ ‌ی نه‌بێت"‪.‬‬ ‫به‌شێك ل ‌ه ژنان بۆ رووبه‌ڕووبونه‌و‌ه ‌ی‬ ‫ئه‌و بێمافیی ‌ه ‌ی به‌رامبه‌ریان ده‌كرێت‪،‬‬ ‫ده‌ڵێن به‌شدار ‌ی ل ‌ه هه‌ڵبژاردن ناكه‌ن‪.‬‬ ‫نازه‌نین عه‌ل ‌ی ته‌مه‌ن ‪ 23‬ساڵ‬ ‫ده‌ڵێت "به‌شدار ‌ی ل ‌ه هه‌ڵبژاردن ناكه‌م‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی باوكم ناهێڵێت ده‌نگ بده‌م‬ ‫به‌و لیست ‌ه ‌ی ك ‌ه خۆم ده‌مه‌وێت"‪.‬‬ ‫نازه‌نین وت ‌ی "باوكم ده‌یه‌وێت ده‌نگ‬ ‫بده‌م ب ‌ه لیست ‌ی هاوپه‌یمانی‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی رێككه‌وتن ‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‬ ‫ماف ‌ی ده‌نگدان وه‌ك یه‌كێك ل ‌ه ماف ‌ه‬ ‫سیاسیه‌كان بۆ ئافره‌تان ئه‌ژمار ده‌كرێت‪،‬‬ ‫هۆكارێكیش ‌ه بۆ به‌شدار ‌ی سیاس ‌ی ژنان‬ ‫ل ‌ه سیستم ‌ی حكومڕانیدا‪.‬‬ ‫م��اف� ‌ی ده‌ن��گ��دان له‌ڕێككه‌وتن ‌ی‬ ‫په‌یوه‌ست به‌ماف ‌ه سیاسییه‌كان بۆ ژنان‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪1952‬ده‌رچ����وو‌ه ئ�ه‌م ماف ‌ه ‌ی‬ ‫داو‌ه به‌ئافره‌تان‪ ،‬ه�ه‌روه‌ه��ا له‌ساڵ ‌ی‬ ‫‪2000‬دا پرۆتۆكۆلێك ‌ی له‌گه‌ڵدا هاوپێچ‬ ‫ده‌رچ��وو‌ه بۆ چاودێر ‌ی جێبه‌جێكردن ‌ی‬ ‫ئه‌و رێككه‌وتن ‌ه له‌الیه‌ن ئه‌و واڵتان ‌ه ‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌م رێككه‌وتنه‌دا الیه‌نن كه‌ئه‌و‌ه مومكین‬ ‫ده‌كات ك�ه‌داوا ‌ی تاكه‌كه‌س ‌ی پێشكه‌ش‬ ‫بكرێت ل�ه‌ك��ات� ‌ی جێبه‌جێنه‌كردن ‌ی‬ ‫مادده‌كان ‌ی رێككه‌وتنه‌كه‌و روودان ‌ی هه‌ر‬ ‫جۆر‌ه پێشێلكارییه‌ك‪.‬‬

‫به‌شێك له‌ئافره‌تان په‌یوه‌سست نابن‬ ‫ب ‌ه بیروڕا ‌ی هاوسه‌ره‌كانیانه‌و‌ه ده‌یانه‌وێت‬ ‫خۆیان باوه‌ڕیان به‌كام لیست‌و قه‌وار‌ه ‌ی‬ ‫سیاس ‌ی هه‌ی ‌ه ده‌نگ ‌ی پێبده‌ن‪.‬‬ ‫هه‌وار حه‌مه‌ساڵح ته‌مه‌ن ‪ 28‬ساڵ‬ ‫وت ‌ی "له‌گه‌ڵ ئه‌و‌ه ‌ی كۆسپ‌و رێگرییه‌كان ‌ی‬ ‫به‌رده‌مم بۆ ده‌نگدان ب ‌ه‌و لیست ‌ه ‌ی كه‌خۆم‬ ‫ده‌مه‌وێت زۆرن‪ ،‬ب�ه‌اڵم ئه‌وان ‌ه ناهێڵم‬ ‫كاریگه‌ر ‌ی هه‌بێت له‌سه‌رم"‪.‬‬ ‫ه��ه‌وار ئاماژ‌ه ب �ه‌و‌ه ده‌دات ژنان‬ ‫ده‌توانن له‌ڕێگ ‌ه ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌و‌ه بارودۆخ ‌ی‬ ‫سیاسی‌و بارودۆخ ‌ی ژنان بگۆڕن‪.‬‬ ‫كاندید‌ه ژنه‌كان‌و پسپۆران ‌ی بوار ‌ی‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تیش رێگر ‌ی له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی ژنان‬ ‫بۆ ئه‌و لیست ‌ه ‌ی خۆیان مه‌به‌ستیان ‌ه‬ ‫ده‌گ��ێ��ڕن�ه‌و‌ه بۆ كلتور ‌ی باوكساالر ‌ی‬ ‫له‌خێزان ‌ی كوردیدا ك ‌ه باوك‌و براو مێردو‬ ‫ته‌نانه‌ت خاڵ‌و مام ده‌توانن ده‌ست بخه‌ن ‌ه‬ ‫ژیان ‌ی كچ‌و ژن‌و خوشكه‌كانیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ��ااڵ تاڵه‌بان ‌ی كاندید ‌ی لیست ‌ی‬ ‫هاوپه‌یمان ‌ی كوردستانی بۆ په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫عێراق ب ‌ه ده‌ستوور ‌ی راگه‌یاند ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫تائێستا وایكردوو‌ه كه‌ژنان نه‌توانن ب ‌ه‬ ‫ئازادان ‌ه بیروبۆچوون ‌ی خۆیان هه‌بێت‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ كلتور ‌ی‬ ‫باوكساالری‌‪.‬‬ ‫شنۆ ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د به‌رپرس ‌ی لق ‌ی‬ ‫سلێمان ‌ی یه‌كگرتوو ‌ی خوشكان‌و كاندید ‌ی‬ ‫یه‌كگرتوو ‌ی ئیسالم ‌ی كوردستان‪ ،‬ئاماژ‌ه ‌ی‬ ‫ب �ه‌وه‌دا له‌گه‌ڵ نزیكبوونه‌و‌ه ‌ی هه‌شت ‌ی‬ ‫مارس ‌ی هه‌موو ساڵێك رێخراوه‌كان ‌ی ژنان‬ ‫به‌زاره‌كی باس له‌مافه‌كان ‌ی ئافره‌تان‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌م ساڵیش ك ‌ه هه‌شت ‌ی مارس‬ ‫یاد ‌ی جیهان ‌ی ژنان نزیك ‌ه له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‬ ‫وه‌كو داكۆكیكارێك داوا له‌سه‌رجه‌م‬ ‫ئافره‌تان ده‌كه‌م به‌كردار بیسه‌لمێنن ك ‌ه‬ ‫كارو كرده‌وه‌كانیان كاریگه‌ر ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫ژنان هه‌بێت‌و بتوانن ئازادان ‌ه ماف ‌ی ژنان‬ ‫به‌رجه‌سته‌بكه‌ن‪.‬‬ ‫دڵشاد مه‌حمود توێژه‌ر ‌ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‬ ‫وت ‌ی "له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی له‌كۆمه‌ڵگا ‌ی ئێم ‌ه‬ ‫پ��ی��اوان ب���ڕی���ارده‌ر ‌ی خ��ێ��زان��ن‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنیش ئ��ه‌وان ده‌بێت بڕیار‬ ‫له‌سه‌ر ده‌نگدان ‌ی ئافره‌تان بد‌هن‌و ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫پیاوان ده‌یانه‌وێت هه‌ر ده‌بێت ئه‌و‌ه بێت‬ ‫بۆی ‌ه ژنان ناچارده‌كه‌ن كه‌به‌دڵ ‌ی ئه‌وان‬ ‫ده‌نگ بده‌ن"‪.‬‬

‫فه‌رمان خێاڵنی‌ ل ‌ه خانه‌قین‬

‫له‌كاتێكدا له‌هه‌ر گه‌ڕه‌كێك ‌ی خانه‌قیندا‬ ‫شێوه‌زارێك به‌كارده‌هێنرێت‌و هه‌مووشیان‬ ‫له‌یه‌كتر تێده‌گه‌ن‪ ،‬هه‌وڵه‌كان بۆ دانان ‌ی‬ ‫یه‌ك شێوه‌زار ب ‌ه كارێك ‌ی ئه‌سته‌م داده‌نرێ‪.‬‬ ‫خانه‌قین شارێك ‌ی سنورییه‌و ئێران‌و‬ ‫عێراق پێكه‌و‌ه ده‌به‌ستێته‌وه‌و به‌هۆ ‌ی‬ ‫هه‌ڵكه‌وت ‌ه ‌ی شوێنه‌ك ‌ه ‌ی وه‌ك خاڵێك ‌ی‬ ‫سنور ‌ی‌و به‌مه‌به‌ست ‌ی بازرگان ‌ی ب ‌ه درێژای ‌ی‬ ‫مێژوو هاتووچۆ ‌ی گه‌الن ‌ی فارس‌و تورك‌و‬ ‫عه‌ره‌ب ‌ی به‌سه‌ره‌و‌ه بووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه كورد‬ ‫زۆرین ‌ه ‌ی دانیشتووانه‌ك ‌ه ‌ی پێكده‌هێنێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم چه‌ندین خێزان ‌ی عه‌ر‌هب‌و توركمان‌و‬ ‫چه‌ند خێزانێك ‌ی ئاشور ‌ی (مه‌سیحی‌)‬ ‫تێدا ده‌ژێن‪ .‬ئه‌م فر‌ه كلتوریی ‌ه وایكردوو‌ه‬ ‫دانیشتووان ‌ی خانه‌قین ب ‌ه چه‌ندین شێو‌ه‬ ‫زار ‌ی جیاواز قس ‌ه بك ‌هن‌و له‌یه‌كتریش‬ ‫ت��ێ��ب��گ �ه‌ن‪ ،‬ب����ه‌ده‌رل����ه‌و‌ه ‌ی ب�� ‌ه چه‌ند‬ ‫شێوه‌زارێك ‌ی كورد ‌ی له‌نێو خۆیاندا قس ‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌گه‌ڵ عه‌ر‌هب‌و توركمانه‌كانیش‬ ‫ب ‌ه عه‌ره‌ب ‌ی‌و توركمانی‌ قس ‌ه ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌خانه‌قیندا ‪ 4‬شێوه‌زار ‌ی كورد ‌ی‌و‬ ‫‪ 2‬زمانیتر رۆژان��� ‌ه قسه‌و گفتوگۆ ‌ی‬ ‫پێده‌كرێت‌و هه‌مووشیان ده‌توانن له‌یه‌كتر‬ ‫تێبگه‌ن‪ .‬شاكۆ محه‌مه‌د م��او‌ه ‌ی چوار‬ ‫ساڵ ‌ه له‌خانه‌قین خوێندكار‌ه ئاماژ‌ه به‌و‌ه‬ ‫ده‌كات خه‌ڵكی شاره‌ك ‌ه ب ‌ه پێی شوێنی‬ ‫دانیشتنیان شێو‌ه زاره‌كه‌یان جیاوازی‬ ‫پێو‌ه دی��اره‌‪ ،‬بۆ نمون ‌ه دانیشتوویه‌كی‬ ‫گ��ه‌ڕه‌ك��ی ئ���ه‌رك���ه‌وازی شێوه‌زاریان‬ ‫جیاواز‌ه له‌گه‌ڵ دانیشتوویه‌ك ‌ی گه‌ڕه‌ك ‌ی‬ ‫تۆڵه‌فرۆش‪.‬‬ ‫شاكۆ وت ‌ی وش ‌ه ‌ی (قواڵژم) یه‌كێك‬ ‫ب��وو ل�ه‌و وشانه‌ی ئه‌مساڵ بیستم ك ‌ه‬ ‫خه‌ڵكی ئه‌ركه‌وازی بۆ ئاماژه‌كردن ب ‌ه‬ ‫(دووپشك) به‌كاری دێنن!‬ ‫شاكۆ زیاتر نمون ‌ه ده‌هێنێته‌وه‌و‬ ‫ده‌ڵێت زۆر جاریش ل ‌ه كاتی ئاخاوتندا‬ ‫په‌ندێكی توركمانی یان عه‌ره‌ب ‌ی یان‬ ‫فارسی ده‌خه‌ن ‌ه نێو قسه‌كردنه‌كانیانه‌وه‌‪،‬‬ ‫بۆ نمون ‌ه (ئالو یاغددا)ی توركمانی ك ‌ه‬ ‫ماناكه‌ی ل ‌ه كوردیدا وه‌ك ئ �ه‌و‌ه وای ‌ه‬ ‫بڵێیت "نانت كه‌وتووه‌ت ‌ه رۆنه‌وه‌" هه‌روه‌ها‬ ‫(بعد خراب بصره‌)ی عه‌ره‌بی ك ‌ه به‌مانا‬ ‫كوردییه‌ك ‌ه ‌ی وه‌ك ئه‌و‌ه وای ‌ه بڵێیت "كار‬

‫ل ‌ه كار ترازا"‪.‬‬ ‫فوئاد م��وڕاد هاوواڵتیه‌ك ‌ی ته‌مه‌ن‬ ‫‪ 40‬ساڵ ‌ی دانیشتوو ‌ی شار ‌ی خانه‌قینه‌و‬ ‫باس له‌و‌ه ده‌كات ك ‌ه هاوواڵتیان ‌ی كورد ‌ی‬ ‫خانه‌قین جگ ‌ه له‌و‌ه ‌ی به‌چه‌ندین شێوه‌زار‬ ‫قس ‌ه ده‌ك �ه‌ن ه��ه‌ردوو زمان ‌ی عه‌ره‌ب ‌ی‌و‬ ‫توركمانیش ده‌زان��ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌سێك ل ‌ه‬ ‫خانه‌قین بچێت ‌ه دوكانێكه‌وه‌و ب ‌ه عه‌ره‌ب ‌ی‬ ‫ساڵو بكات‪ ،‬ئه‌وا دوكاندار‌ه كورده‌ك ‌ه ب ‌ه‬ ‫عه‌ره‌ب ‌ی قس ‌ه ‌ی له‌گه‌ڵدا ده‌كات‪ ،‬ب ‌ه هه‌مان‬ ‫شێو‌ه ئه‌گه‌ر ب ‌ه توركمان ‌ی ساڵو بكات ئه‌وا‬ ‫دوكانداره‌ك ‌ه ب ‌ه توركمان ‌ی قس ‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫كه‌سه‌كه‌دا ده‌كات‪.‬‬ ‫ل ‌ه گه‌ڕه‌ك ‌ی ئه‌ركه‌واز ‌ی ب ‌ه شێوه‌زارێك‬ ‫قس ‌ه ده‌كه‌ن ك ‌ه وش ‌ه ‌ی عه‌ره‌ب ‌ی زۆر تێدا‬ ‫به‌كارده‌هێنن‪ ،‬به‌اڵم گه‌ڕه‌ك ‌ی كارێز ب ‌ه‬ ‫شێوه‌زارێك ‌ی كه‌ڵهوڕ ‌ی وا قس ‌ه ده‌كه‌ن ك ‌ه‬ ‫وش ‌ه ‌ی فارس ‌ی زۆر ‌ی تێدا به‌كارده‌هێنن‪،‬‬ ‫وه‌ك كورده‌كان ‌ی كرماشان‪ ،‬ل ‌ه گه‌ڕه‌ك ‌ی‬ ‫تۆڵه‌فرۆش ب ‌ه (ئه‌را ئ�ه‌را) ‌ی كه‌ڵهوڕ ‌ی‬ ‫قس ‌ه ده‌ك��ه‌ن‪ ،‬چه‌ند گه‌ڕه‌كێك ‌ی نوێ ‌ی‬ ‫خانه‌قینیش ك ‌ه ده‌لۆی ‌ی‌و جافه‌كان ‌ی تێدا‬ ‫ده‌ژین ب ‌ه شێوه‌زار ‌ی گه‌رمیان ‌ی (سۆرانی‌)‬ ‫قس ‌ه ده‌ك��ه‌ن‪ .‬ئیبراهیم باجه‌اڵن وه‌ك‬ ‫ئه‌دیب‌و رۆژنامه‌نووسێك ‌ی به‌ته‌م ‌هن‌و‬ ‫دیار ‌ی گه‌رمیان‌و خانه‌قین له‌سه‌ر شێو‌ه‬ ‫زاره‌ك��ان�� ‌ی خانه‌قین ب � ‌ه ده‌س��ت��وور ‌ی‬ ‫وت "ش��ێ��و‌ه ‌ی ماچۆ ی��ان شێوه‌زار ‌ی‬ ‫گۆران ك ‌ه كاكه‌ییه‌كان‌و باجه‌اڵنیه‌كان‌و‬ ‫جموریه‌كان‌و زه‌نگه‌نه‌ییه‌كان ‌ی خانه‌قین‬ ‫قس ‌ه ‌ی پێده‌كه‌ن‪ ،‬شێوه‌زار ‌ی لوڕ ‌ی ك ‌ه‬ ‫گه‌ڕه‌ك ‌ی بانمیل‌و ئه‌ركه‌واز ‌ی‌و كورده‌كان ‌ی‬ ‫ناحی ‌ه ‌ی سه‌عدییه‌و ده‌وروبه‌ر ‌ی جه‌له‌والو‬

‫مه‌نده‌لیش قس ‌ه ‌ی پێده‌كه‌ن‪ ،‬جگ ‌ه له‌وه‌ش‬ ‫شێو‌ه ‌ی (ئه‌را ئ�ه‌را)ش هه‌ی ‌ه ك ‌ه خۆ ‌ی‬ ‫به‌شێك ‌ه ل ‌ه شێوه‌زار ‌ی ل��وڕ ‌ی‌و هه‌ند ‌ێ‬ ‫ل�ه‌و عه‌شیره‌تان ‌ه ‌ی ك ‌ه ب ‌ه شێوه‌زار ‌ی‬ ‫گۆران قسه‌یان ده‌كرد به‌هۆ ‌ی راگواستن‌و‬ ‫بارودۆخ ‌ی سیاسیه‌و‌ه شێو‌ه زاریان گۆڕا‬ ‫بۆ شێو‌ه ‌ی (ئه‌را ئ�ه‌را)‪ ،‬له‌گه‌ڵ شێو‌ه‬ ‫زارێكیتر ك ‌ه عه‌شیره‌ته‌كان ‌ی جاف‌و‬ ‫ده‌لۆییه‌كان‌و گوندنشینه‌كان ‌ی نزیك كه‌الر‬ ‫قس ‌ه ‌ی پێده‌كه‌ن شێو‌ه زار ‌ی سۆرانیه‌"‪.‬‬ ‫باجه‌اڵن روون ‌ی ده‌كاته‌و‌ه ك ‌ه ئه‌م شێو‌ه‬ ‫زاران�� ‌ه ‌ی خانه‌قین جیاوازیان هه‌ی ‌ه ل ‌ه‬ ‫یه‌كترو ده‌ڵێت "هه‌ریه‌ك له‌و شێوه‌زاران ‌ه ‌ی‬ ‫ل ‌ه خانه‌قین به‌كارده‌هێنرێت جیاوازن‬ ‫له‌یه‌كتر‪ ،‬به‌اڵم خانه‌قینیه‌كان ب ‌ه ئاسان ‌ی‬ ‫ل ‌ه یه‌كتر تێده‌گ ‌هن‌و هه‌ر كه‌سێك ب ‌ه‬ ‫شێوه‌زار ‌ی خۆ ‌ی قس ‌ه ده‌كات"‪.‬‬ ‫ئێستا هه‌وڵێك له‌ئارادای ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫یه‌ك شێوه‌زار ‌ی له‌خانه‌قیندا بۆ قسه‌كردن‬ ‫دروستبكرێت‪ ،‬تا هه‌موو خانه‌قین وه‌ك‬ ‫زمانێك ‌ی ستاندارت به‌كار ‌ی بهێنن‪.‬‬ ‫یه‌كێك ل ‌ه هه‌وڵه‌كانیش كتێبێك ‌ی‬ ‫ئومێد به‌رزان ‌ه ك ‌ه پێشكه‌ش ‌ی زانكۆ ‌ی‬ ‫كۆی ‌ه ‌ی ك��ردووه‌و تێیدا شێو‌ه زارێك ‌ی‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه خانه‌قین ‌ی داناوه‌‪.‬‬ ‫ئیبراهیم ب��اج �ه‌اڵن وتی‌"دانان ‌ی‬ ‫شێو‌ه زارێ��ك � ‌ی تایبه‌ت ب� ‌ه خانه‌قین‬ ‫زۆر ئاسان نیه‌و ده‌بێت حكومه‌ت ل ‌ه‬ ‫رێگ ‌ه ‌ی راگه‌یاندن ‌ی ناوخۆی ‌ی‌و خوێندنه‌و‌ه‬ ‫ئه‌و شێو‌ه زار‌ه باڵوبكاته‌و‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫دوا ‌ی چه‌ندین ساڵ ‌ی تر جێگیر ببێت‌و‬ ‫خانه‌قینیه‌كانیش وه‌ك هاوواڵتیان ‌ی هه‌ر‬ ‫شارێك ‌ی تر ب ‌ه یه‌ك شێوه‌زار قس ‌ه بكه‌ن"‪.‬‬

‫هه‌ر گه‌ڕه‌که‌و شێوه‌زارێک‬

‫كــاری لــه‌شــفـــرۆشــی لـه‌دهـۆك زیـاد ده‌كــات‬

‫ساڵی پار ‪ 45‬ژن به‌هۆی ئه‌نجامدانی كاری له‌شفرۆشی‌و دزیكردن گیراون‬ ‫شه‌نگ هاشم له‌دهۆك‬

‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی چاكسازی ژن��ان‌و مێردمندااڵن ل�ه‌ده��ۆك‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫به‌زیادبوونی رێژه‌ی‌ له‌شفرۆشی‌و دزی له‌الیه‌ن ژنان‌و كاری بێ‌ ره‌وشتی‬ ‫له‌الیه‌ن مێردمندااڵنه‌وه‌ ده‌ك�ه‌ن‪ ،‬به‌شێكی زۆری ئه‌وانه‌ش له‌سااڵنی‬ ‫رابردوودا رووبه‌ڕووی دادگا كراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی ئاماره‌كان كه‌ده‌ست ده‌ستوور كه‌وتوون‪ ،‬ته‌نها له‌ساڵی پاردا‪،‬‬ ‫‪ 24‬ژن به‌هۆی سواڵكردن‌و ‪ 8‬ژن به‌هۆی دزیكردن حوكمدراون‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫‪ 13‬ژن به‌هۆی كاری‌ له‌شفرۆشییه‌وه‌ ده‌ستگیركراون‪ ،‬جگه‌ له‌رفاندنی ‪5‬‬ ‫ژن‪.‬‬ ‫هه‌ر به‌پێی ئه‌و ئاماره‌‪ 10 ،‬مێردمنداڵ‪ ،‬له‌سه‌ر كاری بێ‌ ره‌وشتی‬ ‫له‌سنووری پارێزگای دهۆك‪ ،‬ده‌ستگیركراون‌و دواتر حكومدراون‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری چاكسازی مێردمندااڵن‌و ژن��ان له‌پارێزگای دهۆك‪،‬‬ ‫ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات كه‌بارودۆخی ئه‌و ژن‌و مێردمندااڵنه‌ی‌ كه‌ئێستا‬ ‫له‌نێو زیندانه‌كاندان‪ ،‬زۆر باشه‌و ده‌ڵێن هه‌موو پێداویستییه‌كیان بۆ‬ ‫دابینكراوه‌‪.‬‬ ‫ئیسماعیل ئیبراهیم ئه‌مین ئ��وره‌ی �ی‌ ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری چاكسازی‬

‫مێردمندااڵن‌و ژنان له‌پارێزگای ده��ۆك‪ ،‬به‌ده‌ستووری وت"ئێمه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ كه‌ دادگا بڕیاری زیندانیكردن‌و ده‌ستگیركردنیانی داوه‌‪،‬‬ ‫له‌زیندانه‌كاندا بایه‌خی تایبه‌تیان پێده‌ده‌ین‪ ،‬له‌رووی خواردنیشه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و خواردنه‌ی‌ لێره‌ ده‌یانده‌ینێ له‌ماڵی خۆیان نایخۆن‪ ،‬بۆیه‌ به‌شێك‬ ‫له‌و زیندانیانه‌ دوای‌ ئازادكردنیشیان ئێره‌یان پێخۆشتره‌و حه‌زده‌كه‌ن‬ ‫بمێننه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌ڕێوه‌به‌ره‌ ئه‌وه‌ی نه‌شارده‌وه‌ كه‌ له‌ئێستادا‌و له‌پارێزگای دهۆك‬ ‫زیندانیكردنی مێردمندااڵن‌و ژنان رووی له‌زیادی كردووه‌‌و وتی‌"له‌ساڵی‬ ‫رابردوودا ‪ 10‬مێردمنداڵ له‌سه‌ر كاری‌ بێ‌ ره‌وشتی ده‌ستگیركراون‪ ،‬كه‌‬ ‫‪ 7‬له‌و مێردمندااڵنه‌ كێشه‌كانیان گه‌یشتووه‌ته‌ دادگاو حوكمدراون‌و ‪3‬ی‬ ‫تریان له‌زینداندان‌و چاوه‌ڕێی دادگا ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئیسماعیل ئیبراهیم له‌باره‌ی‌ ره‌وشی ناو زیندانه‌كه‌وه‌‪ ،‬رایگه‌یاند"پێنج ‬ ‫هۆڵمان بۆ ئه‌و زیندانیانه‌ ئاماده‌كردووه‌ كه‌ته‌مه‌نیان له‌نێوان ‪23-18‬‬ ‫ساڵییه‌‪ .‬هه‌ركه‌سێك كه‌ته‌مه‌نی له‌نێوان ‪ 11‬ـ ‪ 18‬ساڵی بێت‌و دوای‌ بڕیاری‬ ‫دادگا ده‌ستگیربكرێت‪ ،‬راسته‌وخۆ ره‌وانه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی چاكسازی‬ ‫مێردمندااڵن‌و ژنان ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانه‌ی‌ ته‌مه‌نیان له‌سه‌رووی ‪18‬‬ ‫ساڵییه‌وه‌بێت‪ ،‬ره‌وانه‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی چاكسازی مێردمندااڵن‌و ژنانی‬ ‫گه‌وره‌ ده‌كرێت‪ .‬ئیسماعیل ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا كه‌ له‌ساڵی ‪2008‬دا ‪136‬‬

‫ژن به‌بڕیاری دادگا ده‌ستگیركراون‪ ،‬كه‌زۆربه‌یان به‌هۆی كاری له‌شفرۆشی‌و‬ ‫دزی‌و سواڵكردنه‌وه‌ بوون‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و ئامارێكی ت��ری ساڵی ‪2008‬ی ل �ه‌ب��اره‌ی ده‌ستگیركردنی‬ ‫مێردمندااڵنه‌وه‌ ئاشكراكرد‪ ،‬كه‌ ‪ 69‬مێردمنداڵ ده‌ستگیركراون ‬ ‫كه‌زۆربه‌یان به‌هۆی دزیكردنه‌وه‌ ده‌ستگیركراون‌و ‪ 34‬مێردمنداڵیان‬ ‫چاوه‌ڕێی بڕیاری دادگا ده‌كه‌ن‌و ‪ 5‬دانه‌ی تریان به‌ماده‌ی‌ ‪ 406‬كه‌تایبه‌ته‌‬ ‫به‌كوشتن حكومدراون‌و ‪ 4‬تریشیان چاوه‌ڕێی بڕیاری دادگا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی چاكسازی مێردمندااڵن‌و ژنان‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كه‌ن‬ ‫كه‌ته‌واوی ئه‌وانه‌ی‌ چاودێری وردی زیندانه‌كان ده‌كه‌ن‪ ،‬ژنن‌و ئیسماعیل‬ ‫وتی"الی ئێمه‌ شوێنی ژنان‌و مێردمندااڵن جیاوازه‌و به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫نابێت پیاوان چاودێری چاكسازی ژنان بكه‌ن‪ ،‬كارمه‌ند‌و پاسه‌وان‌و‬ ‫چاودێره‌كانمان هه‌موویان ژنن"‪.‬‬ ‫رۆژانه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی چاكسازی مێردمندااڵن‌و ژنانی دهۆك‪ ،‬زیاتر‬ ‫له‌كاتژمێرێك بۆ وه‌رزشی زیندانییه‌كان ته‌رخانده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫به‌پێی وته‌ی‌ به‌ڕێوه‌به‌ری چاكسازی مێردمندااڵن‌و ژنانی دهۆك‪،‬‬ ‫كاری له‌شفرۆشی‌و دزیكرن له‌الیه‌ن ژنانه‌وه‌ زیادیكردووه‌‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ده‌ستگیركردنی مێردمندااڵنیش به‌هۆی كاری بێ ره‌وشتییه‌وه‌ به‌هه‌مان‬ ‫شێوه‌ رووی له‌زیادیكردووه‌‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫کلتور‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪19‬‬

‫سوهراب هه‌میش ‌ه ناسک‌و هه‌میشه‌ ته‌نیا‬

‫ی خۆیان ده‌گۆڕن!‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ی‌ دابمه‌زرێن مه‌زهه‌ب ‌‬

‫ی خۆیان بگۆڕن‬ ‫ی شیع ‌ه مه‌زهه‌به‌وه‌‪ ،‬گه‌نجان ده‌یانه‌وێت مه‌زهه‌ب ‌‬ ‫ی ئایین ‌‬ ‫به‌مه‌به‌ستی دامه‌زراندنیان له‌الیه‌ن پیاوێك ‌‬ ‫زانیار له‌داقوق‬

‫دوای‌ ب�ڵ�اوب���وون���ه‌وه‌ی‌ ده‌نگۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫دامه‌زراندنی‌ هاوڕێ توركمانه‌كانیان‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ن پیاوێكی‌ ئایینی‌ شیعه‌‬ ‫م �ه‌زه �ه‌ب �ه‌وه‌‪ ،‬ده‌رچ��وان��ی‌ زانكۆو‬ ‫په‌یمانگاكان له‌قه‌زای‌ داقوق به‌هۆی‌‬ ‫دانه‌مه‌زراندیان‌و پشتگوێخستنیان‪،‬‬ ‫ده‌ڵێن مه‌زهه‌بی‌ خۆمان ده‌گۆڕین بۆ‬ ‫شیعه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ دابمه‌زرێین‪.‬‬ ‫ده‌رچوانی‌ زانكۆو په‌یمانگاكان‬ ‫ل �ه‌داق��وق ل���ه‌دوای‌ باڵوبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫ده‌ن��گ��ۆی‌ دام��ه‌زران��دن��ی‌ چه‌ندین‬ ‫هاوڕێی‌ شیعه‌ مه‌زهه‌بیان له‌الیه‌ن‬ ‫نوێنه‌رێكی‌ موقته‌دا سه‌دره‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫هه‌سته‌یان له‌ال زیاتربووه‌‪.‬‬ ‫ماوه‌ی‌ ‪6‬ساڵه‌ گه‌نجانی‌ داقوق ‬ ‫دوای‌ ده‌رچوونیان دانه‌مه‌زرێنراون‌و‬ ‫رووب���ه‌ڕووی‌ بێكاری‌ بوونه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‌و‬ ‫به‌رپرسانی‌ كورد له‌به‌غدا به‌خه‌مسارد‬ ‫ده‌زانن له‌ئاست داواكارییه‌كانیان‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش نیگه‌رانی‌‌و مه‌ترسی‌ الی‌‬ ‫گه‌نجان دروستكردووه‌‪ ،‬پێیانوایه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر تا ماوه‌یه‌كی‌ دیكه‌ دانه‌مه‌زرێن‬ ‫ئه‌وه‌ ته‌مه‌نیان به‌سه‌رده‌چێت‌و هیچ‬ ‫فه‌رمانگه‌یه‌كی‌ حكومی‌ وه‌ری��ان‬ ‫ناگرێت‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ محه‌مه‌د قادر ده‌رچووی‌‬ ‫كۆلێژی‌ ئه‌ندازیارییه‌‪ ،‬له‌دوای‌ ساڵی‌‬ ‫‪2003‬وه‌ كۆلێژی‌ ت��ه‌واوك��ردووه‌‪،‬‬ ‫وت��ی‌"م��ن ل �ه‌گ �ه‌ڵ ‪3‬ب���رای‌ دیكه‌م‬ ‫خوێندنمان ته‌واوكردووه‌ ده‌رچوی‌‬ ‫كۆلێژو په‌یمانگاین‪ ،‬به‌اڵم تائێستا‬ ‫دانه‌مه‌زراوین"‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌كات‬ ‫له‌دوای‌ ته‌واوكردنی‌ زانكۆوه‌ كرێكاری‌‬ ‫كردووه‌و ماوه‌ی‌ دوو مانگه‌ بێكاره‌‪،‬‬ ‫وتی‌ "ئێمه‌ سه‌ر به‌هیچ حزبێك نین‌و‬ ‫خزمی‌ نزیكمان نیه‌ له‌حیزبه‌كاندا‪،‬‬

‫له‌داقوق دامه‌زراندن به‌ده‌ست پیاوێکی شیع ‌ه مه‌زهه‌به‌‬

‫بۆیه‌ دانه‌مه‌زراوین"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و وت����ی‌"ئ����ه‌و گه‌نجانه‌‬ ‫له‌خۆمان كۆده‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ تائیستا‬ ‫دانه‌مه‌زراون‪ ،‬باوه‌ش بۆ به‌رپرسانی‌‬ ‫ت��ورك��م��ان ده‌ك��ه‌ی��ن��ه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌رپرسه‌ توركمانه‌كان یان ئه‌ندامانی‌‬ ‫توركمان له‌ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌رانی‌‬ ‫عێراقی‌ هه‌ر هه‌مووی‌ كۆبكه‌یته‌وه‌‬ ‫‪10‬ب��ه‌رپ��رس ن��اب��ن‪ ،‬ب��ه‌اڵم به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ حكومه‌تی‌ ئێستا زۆربه‌ی‌ له‌‬ ‫په‌یڕه‌وانی مه‌زهه‌بی‌ شیعه‌ن‪ ،‬په‌یتا‬ ‫په‌یتا توركمان داده‌مه‌زرێنن ئێمه‌ش‬ ‫شوێنێك نیه‌ پاڵی‌ پێوه‌بده‌ین"‪.‬‬ ‫جاسم ره‌شید گه‌نجێكی‌ تری‌‬ ‫قه‌زای‌ داقوقه‌‪ ،‬خوێندكاری‌ كۆلێژه‌‬

‫له‌به‌شی‌ پ���ه‌روه‌رده‌ به‌ده‌ستووری‌ چ��اودێ��ری‌ ك��اروب��اری‌ كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫وت"ئێستا خوێندكارم له‌كۆلیژ‪ ،‬له‌ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫به‌اڵم مه‌ترسی‌ ئ�ه‌وه‌م هه‌یه‌ دوای‌ به‌ده‌ستووری‌ راگه‌یاند"حكومه‌تی‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌ بڕوانامه‌ هیچ كارێك نه‌بێت عێراقی‌ به‌ڵێنیداوه‌ له‌ساڵی‌ نوێدا‬ ‫یان له‌هیچ الیه‌ك دانه‌مه‌زرێم"‪.‬‬ ‫هه‌وڵێكی‌ ف��راوان بدات بۆ نه‌مانی‌‬ ‫ئه‌ڵماس فازڵ ئه‌ندام ‌‬ ‫ی لیژنه‌ی‌ بێكاری‌"‪.‬‬

‫ئێمه‌ ئاگاداری‌ ئه‌وه‌ نین كه‌ئه‌و پیاوه‌ ئاینییه‌‬ ‫گه‌نجی‌ كوردی‌ دامه‌زراندبێت‪ ،‬به‌اڵم گه‌نجی‌‬ ‫توركمانی‌ دامه‌زراندووه‌‬

‫ئه‌ڵماس وتیشی‌ كه‌به‌رپرسانی‌‬ ‫كورد له‌حكومه‌تی‌ عێراقی‌ ته‌نها بۆ‬ ‫نه‌ته‌وه‌ كار ناكه‌ن‪ ،‬به‌ڵكو خۆیان‬ ‫به‌ به‌رپرسی‌ هه‌موو عێراق ده‌زانن‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و ئ�ه‌ن��دام�ه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگای‌ كه‌ركوك روونیكردوه‌"هه‌ر‬ ‫فه‌رمانبه‌رێك ل�ه‌ب�ه‌غ��داوه‌ به‌بێ‌‬ ‫ئ��اگ��اداری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگا‬ ‫دامه‌زرێت ئێمه‌ ره‌تی‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫پێشتریش وه‌زاره‌ته‌كانی‌ حكومه‌تی‬ ‫عێراق به‌بێ‌ ئاگاداریمان خه‌ڵكیان‬ ‫دام �ه‌زران��د‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئێمه‌ رێگامان‬ ‫پێیان نه‌داو گه‌ڕاندمانه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ل��ه‌الی‌ گه‌نجانی‌ داق���وق ئه‌و‬ ‫ده‌نگۆیه‌ باڵوكراوه‌ته‌وه‌ كه‌گوایه‌‬

‫وت��ارب��ێ��ژێ��ك �ی‌ ش��ی��ع�ه‌ مه‌زهه‌ب‬ ‫ك �ه‌ن��وێ��ن �ه‌ری‌ م��وق��ت �ه‌دا س���ه‌دره‌‬ ‫له‌داقوق به‌بێ‌ ئاگاداری‌ ئیداره‌ی‌‬ ‫قه‌زای‌ داقوق‌و پارێزگای‌ كه‌ركوك‬ ‫چ��ه‌ن��دی��ن گ �ه‌ن��ج �ی‌ توركمانی‌‬ ‫دامه‌زراندوه‌و به‌رده‌وام هاوواڵتیانی‌‬ ‫توركمان داده‌مه‌زرێنێت‪.‬‬ ‫زیدان عه‌لی‌ دانیشتووی‌ داقوق‬ ‫ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت"ئ����ه‌و پیاوه‌‬ ‫ئاینییه‌ چه‌ندین گه‌نجی‌ توركمانی‌‬ ‫داقوقی‌ دامه‌زراند"‪.‬‬ ‫زیدان ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫ئ��ه‌و پ��ی��اوه‌ تاكو دڵنیا نه‌بێت‬ ‫كه‌ئه‌و گه‌نجه‌ سه‌ر به‌ئه‌وانه‌ هه‌وڵی‌‬ ‫دامه‌زراندنی‌ بۆ نادات‪.‬‬ ‫گه‌نجێكی‌ داق��وق كه‌نه‌یوست‬ ‫ناوی‌ ئاشكرا بكات وتی" براكه‌م‬ ‫هه‌وڵیدا الی‌ ئه‌و پیاوه‌ ئایینیه‌‬ ‫دابمه‌زرێت‪ ،‬به‌اڵم براكه‌م نه‌یتوانی‌‬ ‫بچێته‌ سه‌ر لیسته‌كه‌یان ئه‌ویش‬ ‫ئاماده‌ نه‌بوو دایبمه‌زرێنێت"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ به‌رپرسانی‌ حكومی‌‬ ‫له‌كه‌ركوك ئ��ه‌وه‌ ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫ك�ه‌ ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌ ئ��ه‌وان كه‌سێك‬ ‫داب��م �ه‌زرێ��ت‪ ،‬ب��ه‌اڵم به‌رپرسانی‌‬ ‫حیزبی‌ پشتڕاستی‌ ئه‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫ك �ه‌ ئ��ه‌و پ��ی��اوه‌ ئاینییه‌ شیعه‌‬ ‫م �ه‌زه �ه‌ب �ه‌ چ �ه‌ن��دی��ن توركمانی‌‬ ‫دامه‌زراندووه‌‪.‬‬ ‫ئیدریس عادل جێگری‌ به‌رپرسی‌‬ ‫مه‌ڵبه‌ندی‌ داق��وق به‌ده‌ستووری‌‬ ‫راگه‌یاند"ئێمه‌ ئاگاداری‌ ئه‌وه‌ نین‬ ‫ك�ه‌ ئ �ه‌و پ��ی��اوه‌ ئاینییه‌ گه‌نجی‌‬ ‫كوردی‌ دامه‌زراندبێت‪ ،‬به‌اڵم گه‌نجی‌‬ ‫توركمانی‌ دامه‌زراندووه‌"‪.‬‬ ‫جێگری‌ به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫داقوق وتی‌"ئه‌و پیاوه‌ ده‌ستی‌ هه‌یه‌‬ ‫له‌دامه‌زراندنی‌ هاوواڵتیان‪ ،‬هه‌ر‬ ‫هاوواڵتیه‌كی‌ كورد بچێت بۆ الی‌‬ ‫ئه‌و كابرا ئاینییه‌ ره‌تیناكاته‌وه‌‌و‬ ‫هه‌وڵی‌ بۆ ده‌دات"‪.‬‬

‫خـورمــاڵ بــێ‌ ئـیـنـتـه‌رنــێــتــه‌‬

‫"بۆ وه‌رگرتن یان ناردنی‌ ته‌نها ئیمه‌یلێك‪ ،‬بۆ هه‌ڵه‌بج ‌ه یان سلێمانی‌ چووم"‬ ‫كارزان تاریق له‌خورماڵ‬

‫نه‌بوونی‌ خزمه‌تگوزاری‌ ئینته‌رنێت‬ ‫له‌شارۆچكه‌ی‌ خورماڵدا گه‌نجان‌و‬ ‫رۆشنبیرانی‌ ن��اوچ�ه‌ك�ه‌ی‌ نیگه‌ران‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئه‌وان حكومه‌ت به‌كه‌مته‌رخه‌م‬ ‫ده‌زانن له‌نه‌بوونی‌ ئه‌و خزمه‌تگوزارییه‌و‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌ ناحیه‌كه‌ش ده‌ڵێت‬ ‫هه‌ركه‌س خزمه‌تگوزاری‌ ئینته‌رنێت‬ ‫بێنێته‌ ناوچه‌كه‌وه‌ كارئاسانی‌ ته‌واوی‌‬ ‫بۆ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫خورماڵ كه‌ده‌كه‌وێته‌ رۆژهه‌التی‌‬ ‫ش��اری‌ سلێمانییه‌وه‌ له‌سه‌رده‌می‌‬ ‫ته‌كنه‌لۆژیادا له‌خزمه‌تگوزارییه‌كانی‌‬ ‫ئه‌و به‌رهه‌مه‌ بێبه‌شه‌و كاریگه‌ری‌‬ ‫ك���ردووه‌ت���ه‌ س��ه‌ر ك���ارو چاالكییه‌‬ ‫رۆشنبیرییه‌كانیان‪.‬‬ ‫رێباز حه‌مه‌ غه‌ریب خوێندكاری‌‬ ‫زانكۆ به‌نیگه‌رانییه‌وه‌ به‌ده‌ستوری‌‬ ‫وت "ته‌نها له‌چوارچێوه‌ی‌ زانكۆدا‬ ‫ده‌توانین په‌ره‌ به‌ئاستی‌ رۆشنبیری‌‌و‬ ‫ك���ۆم���ه‌اڵی���ه‌ت���ی‌ خ���ۆم���ان ب��ده‌ی��ن‬ ‫نه‌بوونی‌ ئینته‌رنێت زیانێكی‌ زۆری‌‬ ‫به‌خوێندكاران گه‌یاندووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫هۆكاری‌ دواكه‌وتویی‌ ناوچه‌كه‌مان‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت"‪.‬‬

‫له‌شارۆچكه‌ی‌ خورماڵدا رۆژنامه‌ی‌‬ ‫خورماڵ ده‌رده‌چێت‌و چه‌ندین كه‌س ‌‬ ‫ی‬ ‫دی��ك�ه‌ ل��ه‌و ن��اوچ �ه‌ی �ه‌ له‌ڕۆژنامه‌و‬ ‫گۆڤاره‌كاندا ئیش ده‌كه‌ن‪ ،‬نه‌بوونی‌‬ ‫ئینته‌رنێت ن��اچ��اری��ان ده‌ك���ات بۆ‬ ‫ناردنی‌ بابه‌تێك ده‌بێت بچنه‌ هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫ی��ان له‌ڕێگه‌ی‌ ئ �ه‌و هاوواڵتیانه‌ی‌‬ ‫كه‌ له‌ماڵه‌وه‌ هێڵی‌ ئینته‌رنێتیان‬ ‫راكێشاوه‌ بابه‌ته‌كانیان بنێرن‪.‬‬ ‫ع���ه‌ل���ی‌ ح���اج���ی‌ ی��ه‌ك��ێ��ك��ه‌‬ ‫له‌رۆژنامه‌نوسانی‌ ستافی‌ روژنامه‌ی‌‬ ‫خورماڵ وتی‌"نه‌بوونی‌ ئینته‌رنێت‬ ‫گرفتێكی‌ زۆری‌ بۆ خه‌ڵكی‌ هه‌ورامان‬ ‫دروس��ت��ك��ردووه‌‪ ،‬چونكه‌ خ��ۆم بۆ‬ ‫وه‌رگرتن یان ناردنی‌ ته‌نها ئیمه‌یلێك‬ ‫بۆ هه‌ڵه‌بجه‌ ی��ان سلێمانی‌ چووم‬ ‫ئه‌مه‌ش هۆكاری‌ نه‌بوونی‌ هێڵێكی‌‬ ‫رێكوپێكه‌ له‌ناوچه‌كه‌دا‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی‌ به‌وه‌شكرد كه‌هه‌رچه‌نده‌‬ ‫هێڵێك هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم ناوبه‌ناو ئیش‬ ‫ده‌ك���ات ته‌نها ت��وان��ای‌ راكێشانی‌‬ ‫‪20‬هێڵی‌ هه‌یه‌ ئه‌مه‌ش كه‌مترین خه‌ڵك‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا سودی‌ لێده‌بینێ‌"‪.‬‬ ‫م��ق��داد ح �ه‌م �ه‌ع �ه‌ل �ی‌ ته‌مه‌نی‌‬ ‫‪20‬ساڵ كاری‌ رۆژنامه‌نوسی ده‌كات‬ ‫وتی‌"گه‌نجانی‌ خورماڵ ته‌نها ناوی‌‬ ‫ئینته‌رنێتیان بیستووه‌و تائێستا‬

‫نه‌یان بینووه‌" ‪.‬‬ ‫مقداد كه‌ئاره‌زوو ده‌كات له‌ڕێگه‌ی‌‬ ‫ف�ه‌ی��س��ب��وك‌و چ��ات��ه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫هاوڕێیه‌تی‌ ببه‌ستێت‌و خه‌ڵكانی‌‬ ‫تر بناسێت ئاماژه‌ی‌ ب �ه‌وه‌دا وه‌كو‬ ‫گه‌نجانی‌ ناوچه‌كه‌ هه‌وڵی‌ زۆریانداوه‌‬ ‫بۆ هێنانی‌ هێڵێك بۆ ناوچه‌كه‌‪ ،‬به‌اڵم‬

‫تائێستا بۆیان جێبه‌جێ‌ نه‌بووه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫داوا له‌الیه‌نه‌ به‌رپرسه‌كان ده‌كه‌ن‬ ‫ئه‌و پێداویستییه‌ بۆ ئه‌و مه‌ڵبه‌ندی‌‬ ‫رۆشنبیرییه‌ دابینبكه‌ن"‪.‬‬ ‫نه‌بوونی‌ سه‌نته‌رێكی‌ ئینته‌رنێت‬ ‫له‌خورماڵدا گه‌نجان‌و رۆشنبیرانی‌‬ ‫ن����اچ����ارك����ردووه‌ ك���ه‌ ل��ه‌ڕێ��گ��ه‌ی‌‬

‫گه‌نجان حكومه‌ت به‌كه‌مته‌رخه‌م ده‌زانن له‌بێبه‌شبوونیان له‌خزمه‌تگوزاری‌ ئینته‌رنێت‪.‬‬

‫مۆبایله‌كانیانه‌وه‌ سوود له‌ئینته‌رنێت‬ ‫وه‌ربگرن‌و گله‌یی‌ ئه‌وه‌ش ده‌كه‌ن كه‌‬ ‫حكومه‌ت ناتوانێت كار بۆ گه‌نجان‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫هه‌ورامان ئه‌حمه‌د رۆژنامه‌نووس‬ ‫وتی‌"نه‌بوونی‌ ئینته‌رنێت واته‌ نه‌بوونی‌‬ ‫تاكه‌ كه‌ناڵێك كه‌تاكه‌كان به‌جیهانه‌وه‌‬

‫ببه‌ستێته‌وه‌ بۆیه‌ نه‌بوونی‌ ئینته‌رنێت‪،‬‬ ‫وات ‌ه نه‌بوونی‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ گه‌وره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫م �ه‌ع��ری��ف �ی‌‪ ،‬ه���ه‌ر ب��ۆی �ه‌ پ �ه‌ن��ا بۆ‬ ‫ئینته‌رنێتی‌ مۆبایله‌كانمان ده‌به‌ین‬ ‫كه‌له‌ڕووی‌ ماددیه‌وه‌ زۆری‌ تێده‌چێت"‪.‬‬ ‫ئامانج یاسین خاوه‌نی‌ سه‌نته‌رێكه‌‬ ‫كه‌كاری‌ كۆمپیوته‌ری‌ ده‌كات‪ ،‬ماوه‌ی‌‬ ‫‪ 5‬مانگه‌ هێڵێكی‌ ئینته‌رنێتی‌ هێناوه‌ته‌‬ ‫شارۆچكه‌ی‌ خورماڵ ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌ك��ات هێڵه‌كه‌ كه‌موكورتی‌ زۆره‌و‬ ‫زۆربه‌ی‌ كات له‌كارده‌كه‌وێت ئێسته‌ش‬ ‫هێڵه‌كه‌ پچڕاوه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش نیگه‌رانی‌ الی‌‬ ‫ئه‌و رێژه‌ به‌شداربووانه‌ دروستكردووه‌‬ ‫كه‌په‌یوه‌ندییان به‌و هێڵه‌وه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫سمكۆ ساالر به‌ڕێوبه‌ری‌ ناحیه‌ی‌‬ ‫خ���ورم���اڵ ب��ۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫ئ����ه‌و ك��ێ��ش �ه‌ی �ه‌ ب���ه‌ده‌س���ت���ووری‌‬ ‫وت"ئ��اگ��اداری��م��ان باڵوكردووه‌ته‌وه‌‬ ‫ه �ه‌رك �ه‌س��ێ��ك ب��ی �ه‌وێ��ت هێڵێكی‌‬ ‫ئینته‌رنێتی‌ باش بێنێته‌ سنووره‌كه‌‬ ‫هه‌موو ئاسانكارییه‌كی‌ بۆ ده‌كه‌ین‪،‬‬ ‫تائێستا چ �ه‌ن��د نووسینگه‌یه‌ك‬ ‫داوای���ان���ك���ردووه‌ ك�ه‌ه��ێ��ڵ بهێننه‌‬ ‫ناوچه‌كه‌ ئێمه‌ش رێگه‌مان پێداون‬ ‫ته‌نانه‌ت ئاسانكاریمان بۆكردوون‬ ‫ب �ه‌وه‌ی‌ كه‌ په‌یوه‌ندیمان به‌الیه‌نی‌‬ ‫په‌یوه‌ندیدار له‌سلێمانی‌ كردووه‌"‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کلتور‬

‫‪16‬‬

‫ی گه‌وره‌دا ده‌رناكه‌وێت‪،‬‬ ‫ی ته‌نها له‌كه‌سان ‌‬ ‫"مایه‌سیر ‌‬ ‫به‌ڵكو هه‌ندێكجار له‌منداڵیشدا ده‌رده‌كه‌وێت"‬ ‫ی بۆ ده‌ستوور‬ ‫دكتۆر سیروان حه‌م ‌ه شه‌ریف قه‌ره‌داغ ‌‬ ‫سازدانی‌‪ :‬بێستون فه‌تاح‬

‫بازاڕیان گه‌رمه‌‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬مه‌عاز فه‌رحان‬

‫ی خێرا‬ ‫فاست فود ‪ ..‬خواردن ‌‬ ‫ی به‌ره‌و كوێ‌؟‬ ‫ته‌ندروست ‌‬ ‫محه‌مه‌د حمه‌نه‌جیب له‌سلێمانی‬

‫پسپۆڕان ‌ی ب���وار ‌ی پزیشك ‌ی ده‌ڵێن‬ ‫خوارده‌مه‌نی ‌ه خێراكان ده‌بنه‌هۆی‬ ‫چه‌ندین نه‌خۆشی جۆراوجۆر‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫رۆژبه‌ڕۆژ به‌كارهێنه‌ران ‌ی ئه‌و خواردنان ‌ه‬ ‫له‌زیادبووندایه‌و شوێن ‌ی تایبه‌ت به‌و‬ ‫جۆر‌ه خواردنان ‌ه ده‌كرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هاوواڵتیان به‌هۆی خوارده‌مه‌نیی ‌ه‬ ‫خێراكانه‌و‌ه توشی چه‌ندین نه‌خۆشی‬ ‫ج��ۆراوج��ۆر ب���وون‪ ،‬ئ�ه‌م�ه‌ش به‌هۆی‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی ئ���ه‌و خ��واردن��ان�� ‌ه ل���ه‌دوای‬ ‫دروستكردنیانه‌و‌ه چه‌ندینجار گه‌رم‬ ‫ده‌ك��رێ��ن �ه‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌م �ه‌ش ده‌بێته‌هۆی‬ ‫كه‌مبوونه‌وه‌ی م��اد‌ه خۆراكییه‌كانی‬ ‫ناوی‌و باڵوبوونه‌وه‌ی میكرۆب تیایدا‪،‬‬ ‫پسپۆرانی ته‌ندروستیش ده‌ڵێن ئه‌م‬ ‫خواردنان ‌ه ب ‌ه شێوه‌یه‌كی راسته‌وخۆ‬ ‫په‌یوندی هه‌ی ‌ه ب ‌ه ته‌ندروستی مرۆڤه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ئێستادا به‌هۆی سه‌رقاڵبوونی‬ ‫هاوواڵتیان ب ‌ه زۆری ئیش‌و كاره‌وه‌و‬ ‫ك�ه‌م��ی كاته‌كانیان به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫ب�ه‌رچ��او رووی��ان��ك��ردووه‌ت � ‌ه خواردنی‬ ‫خێرا‪ ،‬هه‌ندێكیان وه‌ك چاولێكه‌ری‌‌و‬ ‫هه‌ندێكیشیان به‌ناچاری په‌نا بۆ ئه‌و‬ ‫ج��ۆر‌ه خ��واردن��ان � ‌ه ده‌ب���ه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫واده‌كات كۆمه‌ڵێك نه‌خۆشی جۆراوجۆر‬ ‫به‌هۆی ئه‌و‌ه خواردنانه‌و‌ه باڵوبێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی خه‌ڵكیش گوێ بدات ‌ه ئه‌و‬ ‫نه‌خۆشیانه‌‪.‬‬ ‫س��ۆران سه‌عید ته‌مه‌ن ‪26‬ساڵی‬ ‫دوك��ان��دار ب ‌ه ده‌س��ت��ووری وت"ئیستا‬ ‫ب��ه‌ه��ۆی ن��ه‌خ��ۆش��ی��ه‌و‌ه وازم له‌و‬ ‫خ��واردن� ‌ه خێرایان ‌ه هێناوه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫پێشتر ده‌مخوارد نه‌مده‌زانی ل ‌ه رووی‬ ‫ته‌ندروستییه‌و‌ه ئه‌و كاریگه‌ریی ‌ه خراپه‌ی‬ ‫ه�ه‌ی�ه‌"‪ .‬ئ �ه‌و دوك��ان��دار‌ه ده‌ڵ��ێ��ت‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ناچاریدا په‌نا ده‌به‌ی بۆ ئه‌و خواردنانه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌گه‌ر بته‌وێت خواردنێكی تر‬ ‫بخۆیت ب ‌ه ئیسراحه‌ت ئه‌وا كاتی زۆری‬ ‫ده‌وێ��ت‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌و خواردنان ‌ه خێران‌و‬ ‫خواردنێكی س��وك��ن‪" ،‬ب �ه‌ه��ۆی ئه‌و‬ ‫خواردنانه‌و‌ه تۆشی چه‌ندین نه‌خۆشی‬ ‫وه‌ك زۆری خوێن‌و ك ‌ه له‌(‪94‬بووه‌‪)108‬‬ ‫هه‌روه‌ها توشی نه‌خۆشی قۆلۆن بووم‬ ‫به‌هۆی زۆر خواردنی گۆشت"‪.‬‬ ‫"ن��اچ��اری وات ل��ێ ده‌ك���ات ئه‌و‬ ‫خواردنان ‌ه بخۆیت‪ ،‬ئه‌گه‌رنا كێ حه‌ز‬ ‫ده‌كات خواردن به‌په‌ل ‌ه بخوات‪ ،‬نه‌بوونی‬ ‫كات وات لێده‌كات ك ‌ه بیخۆیت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئێم ‌ه خوێندكاری به‌شی ناوخۆین"‪،‬‬ ‫شیروان عوسمان خوێندكاری زانكۆی‬ ‫سلیمانی وا ‌ی وت‪.‬‬ ‫ش��ی��روان ئ��ام��اژه‌ی ب���ه‌وه‌دا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫خ��واردن�ه‌ی ك ‌ه به‌خێرایی ده‌خورێت‬ ‫ئ��ه‌وا به‌شێوه‌یه‌كی وش��ك دێت ‌ه ناو‬ ‫گ�ه‌ده‌و‌ه ئه‌مه‌ش ئه‌ركی گه‌د‌ه قورس‬ ‫ده‌كات‌و ئازاری ئه‌نزیمه‌كانی ده‌دات‪،‬‬

‫شیروان ده‌ڵێت"له‌ناو كوردا خواردن ل ‌ه‬ ‫ماوه‌یه‌كی زۆردا دروستده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ماوه‌ی كه‌م ده‌خورێت‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌ی‬ ‫واڵتانی تره‌و‌ه ك ‌ه ب ‌ه ماوه‌یه‌كی كه‌م‬ ‫دروس��ت��ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬ب��ه‌اڵم ب� ‌ه كاتێكی‬ ‫زۆر ده‌خورێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش خواردنێكی‬ ‫ته‌ندروسته‌"‪.‬‬ ‫پسپۆڕانی ته‌ندروستیش ده‌ڵێن‬ ‫خواردن ‌ه خێراكان كاریگه‌ری راسته‌وخۆو‬ ‫ناڕاسته‌خۆ ‌ی هه‌ی ‌ه له‌سه‌ر ته‌ندروستی‬ ‫م��رۆڤ‌و توشی كۆمه‌ڵێك نه‌خۆشی‬ ‫جۆراوجۆریان ده‌كات‪.‬‬ ‫د‪.‬فه‌ریدون ئیبراهیم عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫پسپۆری نه‌خۆشیه‌كانی سنگ‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫به‌وه‌ده‌كات خواردن ‌ه خێراكان ب ‌ه زۆری‬ ‫پشت ده‌به‌ستێت ب ‌ه سوركردنه‌و‌ه بۆی ‌ه‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی راسته‌وخۆ‌و ناراسته‌وخۆ‬ ‫په‌یوندی هه‌ی ‌ه ب ‌ه ته‌ندروستی مرۆڤه‌وه‌‌و‬ ‫ده‌بێته‌هۆی ئ �ه‌و نه‌خۆشیانه‌ی ك ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندی هه‌ی ‌ه ب ‌ه به‌رزبونه‌وه‌ی رێژه‌ی‬ ‫خوێن‌و كۆلیسترۆڵه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و پسپۆره‌ی نه‌خۆشیه‌كانی‬ ‫سنگ ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا‪ ،‬ئه‌م خواردنان ‌ه‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی به‌خێرایی ئاماد‌ه ده‌كرێن‌و‬ ‫هه‌ندێك شوێنیش پابه‌ندی رێنمایی‬ ‫ته‌ندروستی نابن‪ ،‬ده‌بن ‌ه سه‌رچاوه‌ی‬ ‫گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشی ‌ه میكرۆبیه‌كانی‬ ‫وه‌ك"گرانه‌تا‌و سكچون‌و زه‌ردووی��ی‪،‬‬ ‫ك � ‌ه زۆرج����ار ل � ‌ه رێ��گ��ای ده‌سته‌و‌ه‬ ‫ده‌گوازرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫خاوه‌نی خوارده‌مه‌نیی ‌ه خێراكان‬ ‫ئاماژ‌ه ب �ه‌و‌ه ده‌ك��ه‌ن هۆكاری زۆری‬ ‫رووكردن ‌ه خه‌ڵكێكی بۆ ئه‌و خوارنانه‌‪،‬‬ ‫ده‌گ�ه‌ڕێ��ت�ه‌و‌ه بۆ ه �ه‌رزان �ی‌و خێرایی‬ ‫خواردنه‌كان‌و كه‌می كاتی كه‌سه‌كان‪.‬‬ ‫ئومێد ساڵح ل ‌ه چایخانه‌‌و خواردنی‬ ‫م�ه‌ح��وی ل� ‌ه شه‌قامی م �ه‌ح��وی‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫ده‌س��ت��وری وت‪ ،‬ل� ‌ه درووستكردنی‬ ‫خواردنه‌كاندا زه‌ی��ت به‌كارده‌هێنین‪،‬‬ ‫هه‌ندێكیشیان ده‌ك��وڵ��ێ��ن��ی��ن‪ ،‬ئه‌م‬ ‫خوارده‌مه‌نیی ‌ه خێرا‌و راسته‌وخۆ نییه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ب ‌ه به‌رده‌وامی ئاگری ل ‌ه ژێردای ‌ه تا‬ ‫ته‌واو ده‌بێت"سێ بۆ چوار جار گه‌رمی‬ ‫ده‌كه‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ب��ازاڕ ده‌زانێت‬ ‫تاوه‌كو زوو ت �ه‌واو بێت كه‌متر گه‌رم‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئومێد وتی"ئێم ‌ه ئه‌و خواردنان ‌ه‬ ‫بۆ كاتێكی كه‌م دروستده‌كه‌ین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫خه‌ڵكه‌ش ك ‌ه روو ده‌كه‌ن ‌ه خواردنی‬ ‫خێرا هۆكه‌ی خێرای دروستكردنی‬ ‫خواردنه‌كه‌یه‌‪ ،‬زۆر جار خه‌ڵك دێت‬ ‫چ��اوه‌ڕێ��ی ئ�ه‌م خ��واردن� ‌ه خێراییه‌ش‬ ‫ناكات "‪.‬‬ ‫د‪.‬فه‌ره‌یدون وتی"ئه‌و خواردنانه‌ی‬ ‫چه‌ندجار گه‌رم ده‌كرێنه‌و‌ه ڤیتامینی‬ ‫خۆراكیان كه‌مده‌بێته‌وه‌‪ ،‬ده‌بێته‌هۆی‬ ‫باڵوبونه‌وه‌ی میكرۆب تیایاندا‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ه��اوواڵت��ی��ان هۆشیاربن ل��ه‌و جۆر‌ه‬ ‫خواردنانه‌"‪.‬‬

‫نه‌خۆشییه‌كانی‌ ك��ۆم‌و مایه‌سیری‌‬ ‫یه‌كێكه‌ له‌و نه‌خۆشییانه‌ی‌ به‌هۆی‌‬ ‫شه‌رم‌و عه‌یبه‌وه‌ تاوه‌كو ماكه‌كانی‌‬ ‫نه‌خۆشیه‌كه‌ زۆر له‌نه‌خۆشه‌كه‌ نه‌كات‌و‬ ‫هه‌راسانی‌ نه‌كات‪ ،‬په‌نا ناباته‌ به‌ر‬ ‫الیه‌نی‌ پزیشكی‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‪،‬‬ ‫ئه‌م دیارده‌یه‌ بووه‌ته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ن�ی‌ ت�ه‌ن��دروس��ت��ی�ه‌وه‌ ببێته‌‬ ‫مه‌ترسی‌ بۆ سه‌ر ژیانی‌ كه‌سه‌كه‌و‬ ‫باری‌ چاره‌سه‌ركردنی‌ گران بكات‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌و نه‌خۆشییانه‌ ده‌ستوور‬ ‫دیمانه‌یه‌كی‌ له‌گه‌ڵ دكتۆر سیروان‬ ‫حه‌مه‌ شه‌ریف قه‌ره‌داغی‌ یاریده‌ده‌ری‌‬ ‫پرۆفیسۆر له‌ زان��ك��ۆی‌ سلێمانی‌‌و‬ ‫ی گشتی‌ سازدا‪.‬‬ ‫پسپۆری‌ نه‌شته‌رگه‌ر ‌‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬نه‌خۆشییه‌كانی‌ كۆم‬ ‫چییه‌‪ ،‬ده‌كرێن به‌چه‌ند به‌شه‌وه‌؟‬ ‫د‪.‬سیروان‪ :‬نه‌خۆشییه‌كانی‌ كۆم‬ ‫ده‌كرێت به‌ چه‌ند به‌شێكه‌وه‌ له‌رووی‌‬ ‫ه��ۆك��ارو ده‌رك�ه‌وت��ن�ه‌ك��ان‌و شێوه‌ی‌‬ ‫چ��اره‌س�ه‌رك��ردن�ی‌ وه‌ك نه‌خۆشیه‌‬ ‫زگماكییه‌كانی‌ كۆم‪ ،‬ئه‌و نه‌خۆشیانه‌‬ ‫ده‌گ��رێ��ت�ه‌وه‌ كه‌ كاتێك منداڵه‌كه‌‬ ‫له‌دایكده‌بێت گیروگرفته‌كه‌ی‌ هه‌یه‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ زگماكی‌‪ ،‬وه‌ك بونی‌‬ ‫كۆمی‌ ن��ا ئاسایی‌ ل �ه‌م حاڵه‌ته‌دا‬ ‫له‌سه‌ره‌تاوه‌ منداڵه‌كه‌ كونی‌ كۆمی‌‬ ‫نیه‌و ناتوانێت به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫پیسایی‌ یان هه‌وا ده‌ربكات له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫سكی‌ ده‌ئاوسێت‌و ئازارێكی‌ زۆری‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬پێویسته‌ به‌زوترین كات فریای‌‬ ‫نه‌خۆشه‌كه‌ بكه‌وین به‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ریه‌ك گه‌ر بتوانرێت كونی‌‬ ‫كۆم له‌جێی‌ خۆیدا بكرێته‌وه‌‪ ،‬گه‌ر‬ ‫ئه‌م رێگاچاره‌یه‌ نه‌كرا ناچارده‌بین كه‌‬ ‫له‌ دیواری‌ سكییه‌وه‌ ریخۆڵه‌ بهێنینه‌‬ ‫ی بكات‪.‬‬ ‫ده‌ره‌وه‌ بۆ ئه‌و‌هی‌ پیسای ‌‬ ‫حاڵه‌تێكیتر بریتیه‌ ل���ه‌وه‌ی‌‬ ‫منداڵه‌كه‌ كونی‌ كۆمی‌ هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زۆر ته‌سكه‌‪ ،‬ناتوانێت به‌كاری‌ بهێنێت‬ ‫ته‌نها رێگه‌ی‌ چاره‌سه‌ركردنیشی‌‬ ‫گه‌وره‌كردنێتی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها یه‌كێكیتر‬ ‫له‌و حاڵه‌تانه‌ منداڵه‌كه‌ كونی‌ كۆمی‌‬ ‫ل�ه‌ جێی‌ خ��ۆی��دا نیه‌ ك�ه‌ زۆرب���ه‌ی‌‬ ‫ج��ار له‌پێشتری‌ شوێنی‌ ئاسایی‌‬ ‫خۆیدایه‌تی‌ رێگه‌ی‌ چاره‌سه‌ریشی‌‬ ‫بریتیه‌ له‌وه‌ی‌ بگوازرێته‌وه‌ بۆ شوێنی‌‬ ‫ئاسایی‌ خۆی‌‪.‬‬ ‫حاڵه‌تی‌ تر هه‌یه‌ وه‌ك بوونی‌‬ ‫گرێ‌ له‌پشتی‌ كۆمدا(سه‌ر كلێنچكه‌)‬ ‫ل �ه‌م حاڵه‌تانه‌شدا ج��اری‌ واهه‌یه‌‬ ‫ب �ه‌ق �ه‌ب��اره‌ی‌ ج��ی��اواز وه‌ره‌م هه‌یه‌‬ ‫زۆر بچوك هه‌یه‌ جاری‌ واش هه‌یه‌‬ ‫وه‌ره‌مه‌كه‌ زۆر گه‌وره‌یه‌ كه‌ده‌بێته‌‬ ‫ه��ۆی‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ منداڵه‌كه‌ به‌شێوه‌ی‌‬ ‫ئاسایی‌ نه‌توانێت له‌دایكببێت‪ ،‬ته‌نها‬ ‫له‌رێگه‌ی‌ نه‌شته‌رگه‌رییه‌وه‌ منداڵه‌كه‌‬ ‫له‌دایكده‌بێت‪ ،‬ده‌بێت ئه‌م حاڵه‌ته‌‬ ‫به‌زووترین ك��ات چ��اره‌س�ه‌ر بكرێت‬ ‫تانه‌گاته‌ حاڵه‌تی‌ شێرپه‌نجه‌‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ئ �ه‌و نه‌خۆشییانه‌ی‌‬ ‫كه‌په‌یوه‌ندیان به‌زگماكیه‌و‌ه نییه‌‪،‬‬ ‫ل����ه‌دوای‌ ل �ه‌دای��ك��ب��وون‌و له‌ماوه‌ی‌‬ ‫ته‌مه‌ندا ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬كه‌هه‌ندێكیان‬ ‫له‌سه‌ر كلێنچكه‌ن‌و هه‌ندێكیان له‌ناو‬ ‫كۆمدان وه‌ك (ناسۆری‌ كلێنچكه‌)‬ ‫ناسۆر به‌واتای‌ ئه‌و برینه‌ دێت كه‌‬ ‫چاكبوونه‌وه‌ی‌ نییه‌‪ ،‬هه‌موو جارێك‬ ‫ی كلینچكه‌ له‌و‬ ‫ده‌كولێته‌وه‌‪ ،‬ناسۆر ‌‬ ‫كه‌سانه‌دا ده‌بێت كه‌ جه‌سته‌یان‬ ‫ت��وك��ن �ه‌‪ ،‬زی��ات��ر ب����اری‌ ژیانیان‬

‫له‌شێوه‌ی‌ دانیشتندان‪ ،‬هۆكاره‌كه‌ی‌‬ ‫ده‌گ��ه‌ڕێ��ت��ه‌وه‌ ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ چڵك‌و‬ ‫پیسی‌‌و توكی‌ ئه‌و كه‌سه‌ كۆده‌بێته‌وه‌‬ ‫له‌سه‌ر كلێنچكه‌ی‌‪ ،‬دوات��ر به‌هۆی‌‬ ‫روش��ان �ی‌ ئ �ه‌و ن��اوچ �ه‌ی �ه‌وه‌‪ ،‬توك‌و‬ ‫پیساییه‌كه‌ ده‌چێته‌ پێسته‌كه‌وه‌و‬ ‫كونی‌ تێده‌كات‌و ده‌بێت به‌ناسۆر‪،‬‬ ‫پاش ئ�ه‌وه‌ ناسۆره‌كه‌ ئ��ازار په‌یدا‬ ‫ده‌كات‌و هه‌ندێكجار ده‌ته‌قێت‌و كێم‌و‬ ‫جه‌راعه‌ت دێته‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫تر بێ‌ ئازار ده‌بێته‌وه‌و تا ماوه‌یه‌كی‌‬ ‫تر ده‌گ�ه‌ڕێ��ت�ه‌وه‌ دۆخ �ی‌ ئازاره‌كه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم هه‌ندێكجار ئ��ه‌و ناسۆره‌‬ ‫جه‌راعه‌ته‌كه‌ی‌ ده‌رناچێت‌و به‌ئاسانی‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ب��ه‌دوم��ه‌ڵ‪ ،‬حاڵه‌ته‌كانیتر‬ ‫نه‌خۆشییه‌كانی‌ ناو كونی‌ كۆمن ئه‌و‬ ‫نه‌خۆشیه‌ی‌ كه‌زۆر باوه‌ له‌م ناوچه‌یه‌ی‌‬ ‫جه‌سته‌دا بریتیه‌ له‌ مایه‌سیری‌‪ ،‬گه‌ر‬ ‫پێناسه‌یه‌كی‌ ك��ورت�ی‌ مایه‌سیری‌‬ ‫بكه‌ین بریتیه‌‪ ،‬له‌ گه‌وره‌بوونی‌ ئه‌و‬ ‫ده‌ماره‌ خوێنه‌ وردانه‌ی‌ له‌ناو كونی‌‬ ‫ی سروشتی‌‬ ‫كۆمدا هه‌یه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫م��رۆڤ وای��ه‌ به‌پێوه‌ ده‌وه‌ستێت‪،‬‬ ‫ده‌بێته‌ هۆی‌ دروستبوونی‌ ته‌وژم‌و‬ ‫پاڵه‌په‌ستۆ له‌سه‌ر ئ�ه‌م ده‌مارانه‌‬ ‫به‌هۆی‌ خوێنی‌ سه‌روتر له‌و شوێنه‌‪،‬‬ ‫دوات��ر ئه‌ستوربوونی‌ ده‌ماره‌كانی‌‬ ‫لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪ ،‬پاشتر ده‌رپه‌ڕینی‌ بۆ‬ ‫ده‌ره‌وه‌ كه‌ ئه‌مه‌ش زیاتر له‌كه‌سی‌‬ ‫گه‌نجدا ده‌رده‌كه‌وێت یان له‌ته‌مه‌نی‌‬ ‫سه‌رو گه‌نجیدا‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب �ه‌ڕێ��زت ئاماژه‌ت‬ ‫ب���ه‌وه‌ك���رد م��ای �ه‌س��ی��ری‌ باڵوترین‬ ‫ی كۆمه‌ هۆكاره‌كانی‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كان ‌‬ ‫ی چین؟‬ ‫دروستبوونی‌ مایه‌سیر ‌‬ ‫د‪.‬س�����ی�����روان‪ :‬ب���ه‌ه���ۆی‌ ئ��ه‌و‬ ‫پاڵه‌په‌ستۆیه‌ی‌ پێشوتر باسمانكرد‬ ‫كه‌به‌هۆی‌ وه‌ستانی‌ زۆره‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ه��ۆك��اری‌ ت��ری��ش ه���ه‌ن وه‌ك بێ‬ ‫هێزبوونی‌ دیواره‌كانی‌ ده‌ماره‌كان‪،‬‬ ‫به‌رزبوونه‌و‌هی‌ پاڵه‌په‌ستۆی‌ ناوسك‬

‫وه‌ك ل��ه‌ م����اوه‌ی‌ دووگ��ی��ان��ی‌ له‌‬ ‫ئافره‌تاندا‪ ،‬وه‌یان بوونی‌ ئاوبه‌ندی‌ ناو‬ ‫هه‌ناو‪ ،‬یان بوونی‌ وه‌ره‌می‌ ناو سك‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها به‌رده‌وامی‌ قه‌بزبوون یان‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ میز كردنیان گرانه‌‪ ،‬یاخود‬ ‫له‌وانه‌دا كه‌ بۆ ماوه‌یه‌كی زۆر هێز‬ ‫ده‌ده‌نه‌ به‌ر خۆیان وه‌كو سكچونێكی‌‬ ‫زۆری‌ درێژ خایان‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬شێوه‌ی‌ ده‌ركه‌وتنی‌‬ ‫مایه‌سیری‌ چۆنه‌؟‬ ‫د‪.‬س��ی��راون‪ :‬مایه‌سیری‌ ته‌نها‬ ‫ل �ه‌ك �ه‌س��ان �ی‌ گ������ه‌وره‌دا به‌ته‌نها‬ ‫ده‌رن��اك �ه‌وێ��ت‪ ،‬به‌ڵكو هه‌ندێكجار‬ ‫له‌منداڵیشدا ده‌رده‌ك��ه‌وێ��ت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ گ �ه‌وره‌دا به‌تایبه‌ت له‌وانه‌ی‌ كه‌‬ ‫ق �ه‌ب��زن له‌كاتی‌ پیسایی‌ كردندا‬ ‫دیواری‌ مایه‌سیره‌كه‌ی‌ ده‌ڕوشێنێت‌و‬ ‫خوێن له‌گه‌ڵ پیسایه‌كه‌یداو له‌ دوای‌‬ ‫پیسایه‌كه‌ی‌ ده‌رده‌چێت‪ ،‬خوێنه‌كه‌‬ ‫ره‌نگی‌ گه‌ش‌و سوره‌ به‌شێوه‌ی‌ تك‬ ‫تك دێته‌ خ��وارێ‌‪ ،‬یان هه‌ندێكجار‬ ‫خوێنه‌كه‌ فیچقه‌ ده‌ك���ات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫مایه‌سیریه‌كه‌ چاره‌سه‌رنه‌كرا‪ ،‬ده‌بێته‌‬ ‫هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ دوگمه‌ له‌ لێواری‌ كۆم‬ ‫ده‌ربچێته‌ ده‌ره‌و‌ه به‌تایبه‌تی‌ له‌كاتی‌‬ ‫پیسایی‌ كردندا‪ ،‬هه‌روه‌ها هه‌ندێكجار‬ ‫كه‌ به‌ به‌رده‌وامی‌ دوگمه‌كه‌ له‌كۆم‬ ‫ده‌چێته‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬به‌هۆی‌ شه‌رمه‌وه‌‬ ‫چ��اره‌س��ه‌رن��اك��رێ��ت‪ ،‬ماكه‌كانی‌‬ ‫مایه‌سیریه‌ك ‌ه ده‌رده‌ك �ه‌وێ��ت وه‌كو‬ ‫خوێنبه‌ربوونی‌ زۆر‪ ،‬ج��اری‌ واش‬ ‫هه‌یه‌ دوگمه‌ك ‌ه دێته‌ ده‌ره‌وه‌ له‌و‬ ‫كاته‌دا كشته‌كی‌ كۆم دێته‌وه‌ یه‌ك‌و‬ ‫بواری‌ ئه‌وه‌ نادات دوگمه‌كه‌ بچێته‌وه‌‬ ‫ژوره‌وه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌ هه‌ندێك جۆری‌‬ ‫مایه‌سیریدا زیاتر له‌ دوگمه‌یه‌ك‬ ‫دروستده‌بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر چاره‌سه‌ریان‬ ‫بۆ نه‌كرا ده‌شێت ببێته‌ برین‪ ،‬گه‌ر‬ ‫برینه‌كه‌ چاره‌سه‌رنه‌كرا له‌وانه‌یه‌ ره‌ش‬ ‫ببێته‌وه‌ یان ببێته‌هۆی‌ ده‌رپه‌ڕین‌و‬ ‫هه‌ڵگه‌ڕانه‌وه‌ی‌ كۆم‪.‬‬

‫زوو چاره‌سه‌رنه‌کردنی نه‌خۆشییه‌کانی کۆم له‌شێرپه‌نجه‌وه‌ نزیکه‌‬

‫م���ای���ه‌س���ی���ری‌ چ����اره‌س����ه‌ری‌‬ ‫ده‌گۆڕێت به‌پێی‌ ئاستی‌ پێشكه‌وتنی‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كه‌و گ��وێ��ن �ه‌دان پێی‌‪،‬‬ ‫ده‌شێت ب �ه‌ده‌رزی‌ چاره‌سه‌ربكرێت‪،‬‬ ‫جاری‌ واهه‌ی ‌ه به‌به‌ستن به‌ الستیك‬ ‫چاره‌سه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬یان كه‌وی‌ كردن‬ ‫به‌تیشكی‌ تایبه‌ت‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫حاڵه‌ته‌كه‌ی‌ زۆر خراپ بووبوو ته‌نها‬ ‫رێگا بڕینه‌ به‌شێوه‌ی‌ نه‌شته‌رگه‌ری‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پێویسته‌ هاوواڵتیان ئه‌وه‌ بزانن‬ ‫ی كۆم‬ ‫هه‌موو نه‌خۆشییه‌كانی‌ ناوچه‌ ‌‬ ‫به‌مایه‌سیری‌ دانانرێت‪.‬‬ ‫پێویسته‌ دومه‌ڵی‌ ده‌وری‌ كۆم‬ ‫له‌ مایه‌سیری‌ جیابكرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫حاڵه‌تی‌ دروستبوونی‌ دومه‌ڵه‌ وه‌ك‬ ‫دوم �ه‌ڵ �ی‌ ه�ه‌م��وو به‌شه‌كانی‌ تری‌‬ ‫جه‌سته‌ی‌ مرۆڤ وایه‌‪ ،‬ئازارو له‌رزو‬ ‫تا بۆ نه‌خۆشه‌كه‌ دروستده‌كات‪،‬‬ ‫وه‌ك كڵۆیه‌ك ده‌رده‌كه‌وێت‌و گه‌وره‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ته‌نها رێگه‌ی‌ چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫ی كێمه‌كه‌یی‌‌و‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ریه‌و ده‌رهێنان ‌‬ ‫ی كۆم‬ ‫پاككردنه‌وه‌یه‌تی‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌رز ‌‬ ‫بریتیه‌ ل ‌ه ته‌قینی‌ پێستی‌ سه‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫روپۆشی‌ كۆم‪ ،‬به‌هۆی‌ پاڵه‌په‌ستۆوه‌‬ ‫ب��ێ��ت ل��ه‌س��ه‌ر ئ���ه‌و ش��وێ��ن�ه‌ وه‌ك‬ ‫قه‌بزی‌‌و یان هه‌ر هۆیه‌كی‌ تره‌وه‌‬ ‫بێت‪ ،‬كه‌ده‌بێته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ برینێك‬ ‫دروس��ت��ب��ك��ات ك �ه‌ چاكنه‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتی‌ پیسایی‌ كردندا ئازارێكی‌‬ ‫زۆر قورس دروستده‌بێت‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌‬ ‫وای �ه‌ ده‌رزی‌ بكه‌ن ب�ه‌و شوێنه‌دا‪،‬‬ ‫دوات��ر خوێنی‌ لێدێت‪ ،‬ده‌بێته‌هۆی‌‬ ‫ی بكات‌و‬ ‫نه‌خۆشه‌كه‌ نه‌وێرێت پیسای ‌‬ ‫قه‌بزبێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌م حاڵه‌ته‌ درێژه‌ی‌‬ ‫كێشاو چ��اره‌س�ه‌رن�ه‌ك��را ئ �ه‌و كاته‌‬ ‫سه‌ری‌ درزه‌كه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ دوگمه‌یه‌ك‬ ‫دروس���ت���ده‌ك���ات‪ ،‬كه‌نه‌خۆشه‌كه‌‬ ‫به‌مایه‌سیری‌ ده‌زان��ێ��ت‪ ،‬شێوه‌ی‌‬ ‫چاره‌سه‌ر گه‌ر حاڵه‌ته‌كه‌ سه‌ره‌تایی‌‬ ‫بوو به‌ده‌رمان چاره‌سه‌ر ده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر حاڵه‌ته‌كه‌ خراپ بووبوو‬ ‫پێویست ب ‌ه نه‌شته‌رگه‌ری‌ ده‌كات‪.‬‬ ‫ی كۆم‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ :‬ن���اس���ۆر ‌‬ ‫چییه‌‪ ،‬ئه‌م ج��ۆره‌ش ب�ڵاوه‌ ل ‌ه ناو‬ ‫هاوواڵتیاندا‪ ،‬ئایا هه‌ر له‌ گه‌وره‌دا‬ ‫ناسۆر دروستده‌بیت یان له‌ منداڵیشدا‬ ‫دروستده‌بێت؟‬ ‫ی‬ ‫ی جار دوا ‌‬ ‫د‪.‬س��ی��روان‪ :‬زۆرب�� ‌ه ‌‬ ‫ی كۆم یان‬ ‫ی بۆ دومه‌ڵ ‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دومه‌ڵه‌كه‌‪ ،‬شوێنێك دوا ‌‬ ‫ته‌قین ‌‬ ‫ی ناسۆرێك‬ ‫چاكبونه‌و‌ه ب�ه‌ش��ێ��و‌ه ‌‬ ‫ی تێدا‬ ‫دروستده‌بێت كه‌پیسی‌‌و موو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر ‌‬ ‫كۆده‌بێته‌وه‌‪ ،‬وه‌ك جۆره‌كان ‌‬ ‫ناسۆر ئازار ده‌كات‌و پاش ماوه‌یه‌ك‬ ‫ده‌ته‌قێت‪ ،‬پ��اش ماوه‌یه‌كیتر چاك‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی ل��ه‌دوا ‌‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬به‌گشت ‌‬ ‫ێ دێڵێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دوگ��م �ه‌ی �ه‌ك به‌ج ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ن��اس��ۆره‌ك� ‌ه سه‌رێك ‌‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ل �ه‌ن��او ك��ۆم��دای��ه‌‌و س��ه‌ره‌ك�� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ل��ه‌ده‌ره‌وه‌دای��ه‌‪ ،‬ده‌بێته‌هۆ ‌‬ ‫ی ناسۆر‌ه‬ ‫ی تێبچێت‪ ،‬ئه‌م جۆر ‌‬ ‫پیس ‌‬ ‫له‌منداڵ‌و گه‌وره‌دا دروستده‌بێت‪ ،‬ته‌نها‬ ‫ی نه‌شته‌رگه‌ریه‌‪،‬‬ ‫ی چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫رێگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫دواب��ه‌ش ل�ه‌و نه‌خۆشیان ‌ه ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی كۆمه‌‪،‬‬ ‫ی دیوار ‌‬ ‫پێبكه‌م شێرپه‌نج ‌ه ‌‬ ‫ی كۆم ‌ه‬ ‫ی ده‌ور ‌‬ ‫ك ‌ه سامناكترین نه‌خۆش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌مێنێته‌وه‌و زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه زۆر به‌نهێن ‌‬ ‫جار نه‌خۆش واده‌زانێت مایه‌سیریه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر گرێیه‌ك ببینێت یان برینێك یان‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌كات‪ ،‬روو ‌‬ ‫دوگمه‌یه‌ك فه‌رامۆش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دكتۆر تا حاڵه‌ته‌ك ‌ه ‌‬ ‫نایه‌ت بچێت ‌ه ال ‌‬ ‫پێش ده‌ك��ه‌وێ��ت‪ ،‬ئ��ه‌و حاڵه‌ته‌ش‬ ‫ی كۆمه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر زوو‬ ‫ی دیوار ‌‬ ‫شێرپه‌نج ‌ه ‌‬ ‫ی بزانرێت چاره‌سه‌ر ده‌كرێت‪.‬‬ ‫پێ ‌‬

‫‪19‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫(ره‌زا مافی‌) نیگاركێش له‌پاش مه‌رگ ‌ی‬ ‫سوهراب ئه‌م شیعر‌ه ‌ی سوهراب ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫گۆڕه‌ك ‌ه ‌ی نووسی‌‪:‬‬ ‫" ئه‌گه‌ر بۆال ‌ی من دێن‬ ‫هێدی‌و له‌سه‌رخۆ وه‌رن‪ ،‬نه‌وه‌ك درز ببات‬ ‫چین ‌ی ناسك ‌ی ته‌نیای ‌ی من"‬ ‫هیچ گ��وم��ان ناكرێت له‌ناسكی‌و‬ ‫ساده‌یی‌و بێده‌نگی‌و گه‌وره‌ی ‌ی سوهراب‪،‬‬ ‫تا ئه‌و راده‌ی ‌ه ‌ی ك ‌ه ده‌ڵ ‌ێ "هه‌رگیز حه‌زم‬ ‫نه‌كردوه‌‪ ،‬ئازار ‌ی مێرووله‌یه‌ك بده‌م"‪.‬‬ ‫ئه‌وكات ‌ه ‌ی له‌كاشان ره‌و‌ه كولل ‌ه‬ ‫هێرشێك ‌ی گ���ه‌ور‌ه ‌ی هێنابوو‌ه سه‌ر‬ ‫م��ه‌زراك��ان‪ ،‬ده‌وڵ���ه‌ت سوهراب ‌ی كرد‌ه‬ ‫سه‌رپه‌رشت ‌ی قه‌اڵچۆكردنیان‪ ،‬خوشكه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫(پ�ه‌ری‌) ده‌ڵێ‌‪ :‬لێمپرس ‌ی حاڵت چیی ‌ه‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ ره‌و‌ه كولله‌؟ سوهراب ده‌ڵ ‌ێ "وه‌ڵاڵ‬ ‫هه‌ر كوێیه‌ك ‌ی زه‌وییه‌كان ده‌گ��ر ‌ی هه‌ر‬ ‫كولله‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم من هه‌وڵده‌ده‌م‪ ،‬پێم وه‌به‌ر‬ ‫یه‌كێكیان نه‌كه‌وێت تا پانیان نه‌كه‌مه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و هه‌میش ‌ه ده‌یوت "بۆ خۆم ده‌زانم‬ ‫ك ‌ه ‌ی ده‌مرم" به‌اڵم "ده‌ب ‌ێ له‌بیابانه‌كان ‌ی‬ ‫كاشان ‌ێ بمرم" ئید ‌ی ده‌ست ‌ی ده‌كرد‬ ‫به‌گریان‪ .‬پاش یه‌ك مانگ له‌ژێر چاودێر ‌ی‬ ‫پزیشكدا له‌له‌نده‌ن بڕست ‌ی له‌به‌ر بڕابوو‬ ‫ره‌نگ ‌ی زه‌ردو بێتوانا‪ ،‬دكتۆره‌كان پێیانوت‬ ‫ك ‌ه ئه‌و تووش ‌ی (شێرپه‌نج ‌ه ‌ی خوێن)‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫پ���ه‌ر ‌ی ده‌ڵ����ێ‌‪ ،‬رۆژێ����ك پێیوتم‬ ‫"هه‌روه‌ك ئه‌و‌ه ‌ی ده‌ب ‌ێ ماوه‌یه‌ك ‌ی كورتر‬ ‫له‌بۆ ژیانم به‌رنامه‌رێژ ‌ی بكه‌م‪ ،‬خۆزیا‬ ‫ده‌متوان ‌ی كتێبه‌كه‌م ته‌واوبكه‌م"‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خوێنیان تێكردو گه‌ڕایه‌و‌ه ئێران‌و دوبار‌ه‬ ‫گوێزرایه‌و‌ه بۆ نه‌خۆشخانه‌‪ ،‬به‌اڵم ئید ‌ی‬ ‫نه‌یتوان ‌ی كتێبه‌ك ‌ه ‌ی ته‌واوبكات‌و جارێك ‌ی‬ ‫د ‌ی بگه‌ڕێته‌و‌ه ماڵه‌وه‌‪ ،‬له‌وكاته‌دا ك ‌ه‬ ‫له‌نه‌خۆشخانه‌بوو‪ ،‬هه‌موو رۆژێك كچێك‬ ‫به‌چه‌پك ‌ه گوڵێك ‌ی س���وره‌و‌ه ده‌هات ‌ه‬ ‫س �ه‌ردان �ی‌و به‌هۆ ‌ی نیگه‌ران ‌ی بۆحاڵ ‌ی‬ ‫س��وه��راب ه���ه‌ر زوو نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫جێده‌هێاڵ‪ ،‬ئه‌م ‌ه هه‌موو رۆژێ دووبار‌ه‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫ئازادی هه‌ڵبژاردن‌و هه‌سنه‌کردن به‌ به‌رپرسیارێتی‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪21‬‬

‫سوهراب هه‌میش ‌ه ناسك و هه‌میش ‌ه ته‌نیا‬

‫ده‌ب��ۆوه‌‪ .‬په‌ر ‌ی گه‌رچ ‌ی باس له‌م كچ ‌ه‬ ‫ناكات كێیه‌‪ ،‬به‌اڵم پێده‌چێت یه‌كێك بێت‬ ‫كه‌زۆر عاشق ‌ی سوهراب بووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر چ ‌ی‬ ‫به‌درێژای ‌ی ژیان ‌ی باس له‌عه‌شق ‌ی كچێك‬ ‫نه‌كراو‌ه له‌م كتێبه‌دا‪ .‬سوهراب ل ‌ه دوایین‬ ‫كاته‌كان ‌ی سه‌ره‌مه‌رگدا وتی‌‪:‬‬ ‫"له‌نێوان دووسات ‌ی پوچدا هاتمه‌ده‌رو‬ ‫رۆی��ش��ت��م‪ ،‬ب��ه‌رده‌ك��ان��م گ��وێ � ‌ی لێیه‌‪،‬‬ ‫هه‌میشه‌ی ‌ی خه‌م له‌په‌نا ‌ی گۆڕا چاوه‌نواڕ ‌ی‬ ‫چ بێهوده‌یه‌‪"!.‬‬ ‫سوهراب گه‌رچ ‌ی ده‌بوو زۆرتر بژی‌‪،‬‬ ‫تا دونیا ‌ی به‌رائ ‌هت‌و بێده‌نگی‌و ته‌نیایی‌و‬ ‫داهێنان گه‌وره‌تر بكات‪ ،‬تا ده‌نگ ‌ی پێی‬ ‫ئاوو ره‌ونه‌ق ‌ی گوڵ ‌ی سوور باشتر به‌د ‌ی‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم ق�ه‌ده‌ر ‌ی ره‌ش‪ ،‬هه‌میش ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر رێگا ‌ی گ���ه‌ور‌ه كه‌سان ‌ی وه‌ك‬ ‫سوهراب دایه‌‪.‬‬ ‫به‌ڵێ‌‪ ،‬سه‌ره‌نجام ئه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه نه‌ده‌بوو‬ ‫رووبدات‪ ،‬روویدا‪ ،‬سوهراب له‌سه‌ر ته‌خت ‌ه ‌ی‬ ‫نه‌خۆشخان ‌ه چاوه‌كان ‌ی بڕیوه‌ت ‌ه ئاسمان‌و‬ ‫له‌بێده‌نگیدا نقومبوه‌‪ ،‬تاوێك بێده‌نگ‌و‬

‫تاوێك هێواش‪ ،‬هێواش قس ‌ه ده‌كات‪.‬‬ ‫سه‌ره‌نجام ئه‌وكات ‌ه ‌ی ك ‌ه خۆر خۆ ‌ی‬ ‫ئاماده‌ده‌كات‪ ،‬له‌ودیو كه‌له‌و‌ه ونبێت‪،‬‬ ‫به‌ڵ ‌ێ س�ه‌ع��ات شه‌ش ‌ی پاشنیوه‌ڕۆ ‌ی‬ ‫رۆژ ‌ی یه‌كه‌م ‌ی مانگ ‌ی ئه‌ردیبهشت ‌ی ساڵ ‌ی‬ ‫(‪‌ )1359‬ی هه‌تاو ‌ی واتا (‪ )23‬ساڵ پێش‬ ‫ئێستا رۆح ‌ی له‌زیندان ‌ی سین ‌ه ‌ی رزگاری‬ ‫بوو‪ ،‬به‌ته‌نها مایه‌وه‌‪ ،‬ئید ‌ی ته‌رمه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫گوێزرایه‌و‌ه بۆ (مه‌شهه‌د ‌ی ئه‌رده‌هاڵ‌)‪.‬‬ ‫ئه‌و هه‌میش ‌ه ده‌یگوت‪:‬‬ ‫ناب ‌ێ بترسین له‌مردن‬ ‫مردن له‌ناوچوون ‌ی كۆترنیی ‌ه ‪.....‬‬ ‫مردن زۆرجار ریحان ‌ه ده‌چن ‌ێ‬ ‫زۆرجار له‌سێبه‌ر رۆنیشتوو‌ه لێمانده‌نواڕ ‌ێ‬ ‫نیگه‌رانی‌و بێده‌نگی‌و ژانه‌كان ‌ی هه‌میش ‌ه‬ ‫وایلێده‌كرد بڵێ‌‪:‬‬ ‫لقه‌كان سیس بوون‬ ‫به‌رده‌كان خه‌ماوین‬ ‫رووبار ده‌ناڵ ‌ێ‬ ‫كوند ده‌خوێن ‌ێ‬ ‫خه‌م ره‌نگ ‌ی خۆرئاوای گرتو‌ه‬

‫ئه‌تك ‌ێ له‌لێوم چیرۆك ‌ی سارد‬ ‫دڵم ته‌نگ ‌ه به‌كات ‌ی ئه‌م خۆر ئاوابوونه‌و‌ه‬ ‫مردن ‌ی سوهراب بۆ من‪ ،‬هه‌مان مردن ‌ی‬ ‫س��وار‌ه ‌ی ئێلخان ‌ی زاده‌ی� ‌ه ك ‌ه شاعیرێك ‌ی‬ ‫ه��اوچ �ه‌رخ��ی س��ه‌رده‌م�� ‌ی س��وه��راب � ‌ه بۆ‬ ‫شیعر ‌ی كورد ‌ی رێبازو رێچك ‌ه ‌ی تایبه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌بوو‪ ،‬سه‌ره‌نجام ئه‌ویش له‌سه‌ر ته‌خت ‌ی‬ ‫نه‌خۆشخان ‌ه به‌نه‌خۆش ‌ی شێرپه‌نج ‌ه مرد‪.‬‬ ‫س���وه���راب زۆرب����� ‌ه ‌ی كاته‌كان ‌ی‬ ‫به‌نووسین‌و خوێندنه‌وه‌و نیگاركێشان‬ ‫ده‌ب��رده‌س �ه‌ر‪ ،‬گوند ‌ی (چینار) له‌سه‌ر‬ ‫رێگا ‌ی (كاشان مه‌شهه‌د) ئیلهام ‌ی شیعر ‌ی‬ ‫(ده‌نگ ‌ی پێی ئاو)ی سوهراب بوو‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫جگ ‌ه ‌ی له‌ده‌نگ ‌ی پێی ئاو له‌شه‌وان ‌ی مات‌و‬ ‫خه‌یااڵویدا‪ ،‬له‌م شوێن ‌ه ته‌نهاییه‌دا هیچ‬ ‫شتێك ‌ی ترت گو ‌ێ ل ‌ێ نه‌ده‌بوو‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌نووسه‌ر‌ه گه‌وره‌كان ‌ی ئێران‬ ‫له‌بار‌ه ‌ی سوهراب ده‌ڵ ‌ێ "شیعر ‌ی سوهراب‬ ‫له‌ئایدۆلۆژیا بێبه‌رییه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ئیجبار‬ ‫وه‌ك��و هه‌موو شیعر‌ه به‌رزه‌كان ‌ی دیك ‌ه‬ ‫له‌جیهانبینیه‌ك به‌هره‌مه‌نده‌‪ ،‬هه‌ڵهێنجان‌و‬

‫خوێندنه‌وه‌یه‌ك ‌ی وه‌ها ئۆرگانێك داڕێژراو ‌ی‬ ‫هه‌ی ‌ه ك� ‌ه ناتوان ‌ێ رووب����ه‌ڕوو ‌ی خۆ ‌ی‬ ‫بێته‌وه‌‪".‬‬ ‫ئه‌وان ‌ه ‌ی ك ‌ه ره‌خن ‌ه له‌گۆشه‌گیری‌و‬ ‫مانه‌و‌ه ‌ی سوهراب له‌بورج ‌ی عاج‌و بایه‌خ‬ ‫نه‌دان ‌ی به‌چاره‌نووس ‌ی كۆمه‌ڵگ ‌ه ده‌گرن‌و‬ ‫مه‌به‌ستیان ‌ه ئایدۆلۆژیا ‌ی خۆیان له‌ودا‬ ‫ببیننه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم شیعر ه�ه‌م��وو كات‬ ‫ناتوان ‌ێ خ��ه‌ون‌و خولیاو كرداره‌كان ‌ی‬ ‫تیادا باڵوبێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مان ‌ه قس ‌ه ‌ی (شاهرخ‬ ‫مسكوب)‌ه له‌باره‌ی سوهرابه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سوهراب خۆ ‌ی ده‌ڵێ‌‪ :‬پێویست ‌ه چاوه‌كان‬ ‫بشۆرین‌و به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی دونیا ته‌ماشاكه‌ین‪.‬‬ ‫ساڵ ‌ی (‪ )1332‬بڕوانام ‌ه ‌ی لیسانسی‬ ‫له‌كۆلێژ ‌ی هونه‌ر‌ه جوانه‌كان ‌ی زانكۆ ‌ی‬ ‫ت��اران وه‌رگ��رت‪ ،‬هه‌ر ماوه‌ی ‌ه ‌ی كارێك ‌ی‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬ساڵ ‌ی ‪ 1336‬چوو‌ه پاریس‌و دواتر‬ ‫چوو‌ه له‌ند‌هن‌و رۆما‪.‬‬ ‫سه‌ره‌ڕا ‌ی فرۆشتن ‌ی تابلۆكانی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خاوه‌ن ‌ی گه‌له‌ریه‌ك ده‌ڵ ‌ێ "سوهراب هیچ‬ ‫كاتێك وا له‌خراپترین ب��اری ئابووریدا‬

‫ئـیـرۆسـیـزم لـه‌ئـه‌ده‌بـیـاتــدا‬

‫ئه‌لبێرتۆ مۆراڤیا‪ ،‬رۆماننووسی ئیتالی‬ ‫‪1990 - 1907‬‬ ‫هه‌ڵگری سه‌رله‌به‌ری‬ ‫ساده‌یی‌و كێویبوون‌و هاوئاهه‌نگی‬ ‫ئ���ه‌و س��روش��ت �ه‌ی � ‌ه ك�� ‌ه ئێستاش‬ ‫ب �ه‌ه��ۆی ت���اوان له‌مه‌سیحیبووندا‬ ‫ئیرۆسیزم له‌ئه‌ده‌بیاتی مۆدێرندا‪ ،‬لێكهه‌ڵنه‌وه‌شاوه‌ته‌وه‌و نه‌بۆت ‌ه دژی‬ ‫نه‌ له‌ئیرۆسیزم له‌ئه‌ده‌بیاتی یۆنان‌و خۆی‪ ،‬كه‌چی ئیرۆسیزم له‌ئه‌ده‌بیاتی‬ ‫رۆمی كۆن ده‌چێ نه‌ له‌ئیرۆسیزمی مۆدێرندا ده‌بێ ئه‌زمونی مه‌سیحی‬ ‫ئ �ه‌و ئه‌ده‌بیاته‌ی ك ‌ه دوات��ر هات‪ ،‬له‌به‌رچاو بگرێ‪ ،‬به‌واتایه‌كی دیك ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ریش هاوشێوه‌یه‌كیشی هه‌ی ‌ه ئیرۆسیزم له‌ئه‌ده‌بیاتی مۆدێرندا‬ ‫زیاتر له‌نمونه‌ی یه‌كه‌م ده‌چێ‪ ،‬به‌اڵم هه‌ڵقواڵوی بارودۆخێكی سروشتی‬ ‫ئه‌م جیاوازی ‌ه له‌ئارادای ‌ه كه‌ ئیرۆسیزم نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو ژێ��ده‌ره‌ك��ه‌ی ره‌وتی‬ ‫ل�ه‌ئ�ه‌ده‌ب��ی��ات��ی پ��اگ��ان ‪Pagan‬دا رزگ��ارب��وون �ه‌ ل�ه‌ی��اس��اغ�ه‌ك��ان‌و ئه‌و‬

‫تابویانه‌ی ك ‌ه به‌ر له‌خۆی هه‌بوون‪،‬‬ ‫ئازادی بۆ پاگانه‌كان راسته‌قینه‌یه‌كی‬ ‫سانابوو‪ ،‬كه‌سێك نه‌بوو كه‌ ژیران ‌ه‬ ‫بیری لێبكاته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم مۆدێرنه‌كان‬ ‫ده‌بوایه‌ خوازیاری ئ��ازادی بوایه‌ن‌و‬ ‫سه‌رله‌نوێ بیاندۆزیبوایه‌ته‌وه‌‪ ،‬ده‌بوو‬ ‫دیسان به‌ده‌ستیان هێنابوایه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪ ،‬ئیرۆسیزم له‌ئه‌ده‌بیاتی‬ ‫مۆدێرندا تایبه‌تمه‌ندیی بابه‌تگه‌لێكی‬ ‫هه‌ی ‌ه یان ده‌بێ بیبێ كه‌ سه‌رسامت‬ ‫ن��اك�ه‌ن ی��ان ه �ه‌ر ل �ه‌خ��ۆوه‌ سه‌رنج‬ ‫راناكێشن به‌كورتی نۆرماڵن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫مه‌به‌ستمان له‌نۆرماڵ بریتی بێ‬ ‫له‌گۆڕانی سێكس (كرده‌ی جنسی)‬ ‫به‌ره‌و شتێك كه‌ له‌دیدی زانستییه‌و‌ه‬ ‫ناسراوو هه‌ڵگری ناسراوی شاعیرانه‌بێ‬ ‫له‌دیدی ئه‌خالقییه‌و‌ه بێبایه‌خه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌ره‌نجامه‌ی به‌ده‌ستدێ یان ده‌بێ‬ ‫به‌ده‌ستبێ ئه‌مه‌ی ‌ه كه‌ بۆ یه‌كه‌مجار‬ ‫دوای ئ �ه‌ده‌ب��ی��ات��ی پاگانه‌كان‪،‬‬ ‫سێكس ده‌بێته‌ بابه‌تی شیعر به‌بێ‬ ‫پێویستبوونی سیمبول‌و خوازه‌‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆك ‌ه ب��ۆ یه‌كه‌مجار دوای‬ ‫تێپه‌ڕبوونی چه‌ندین سه‌ده‌‪ ،‬سێكس‬ ‫هه‌ر كاتێك ك ‌ه خودی به‌رهه‌م بخوازێ‬ ‫ده‌ت��وان��ێ ب�ه‌ش��ێ��وه‌ی راسته‌وخۆو‬ ‫بێپێچوپه‌نا‪ ،‬به‌شێوه‌ی ئاشكراو‬ ‫ریالیزمانه‌و شاعیران ‌ه نیشانبدرێ‪.‬‬ ‫ئێستاك ‌ه ره‌ن��گ� ‌ه بپرسن ئایا‬ ‫پێویسته‌ ك �ه‌ س��ه‌ب��اره‌ت سێكس‬ ‫قسه‌بكرێ؟ ئه‌گه‌ر وای � ‌ه چ كات؟‬ ‫وه‌اڵم��ی من ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬پێویست ناكا‬ ‫هه‌میشه‌ له‌سه‌ر سێكس قسه‌بكرێ‪،‬‬ ‫راست هه‌ر به‌وجۆره‌ی كه‌ پێویست‬

‫ن��اك��ا هه‌میش ‌ه ل���ه‌ب���اره‌ی پرس ‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان یان به‌سه‌رهات ‌ه‬ ‫جۆراوجۆره‌كان له‌ئه‌فریقا بدوێین‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌پێچه‌وانه‌ی راب��وردوو ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌مڕۆك ‌ه به‌رهه‌ڵست‌و تابوویه‌كی‬ ‫رێگر له‌پێش دوان له‌سێكس نییه‌‪،‬‬ ‫بێده‌نگبوونیش له‌ئاست سێكسدا‬ ‫ن��ی��ی �ه‌‪ ،‬ئ��ه‌وی��ش ك��ات��ێ ك�� ‌ه باس‬ ‫ل��ێ��ك��ردن پێویسته‌‪ ،‬ئ��ی��دی وه‌كو‬ ‫راب��وردوو بابه‌تێكی ئه‌خالقی نییه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ناكارامه‌بوونی ده‌ربڕینه‌‪،‬‬ ‫ب��ا ئ��ام��اژه‌ به‌نمونه‌یه‌ك بكه‌ین‪،‬‬ ‫نوسه‌رێكی ه��اوچ �ه‌رخ ك ‌ه سێكس‬ ‫سانسۆر ده‌ك��ا‪ ،‬ئه‌ویش كاتێ ك ‌ه‬ ‫بابه‌تی كتێبه‌كه‌ی ده‌یخوازێ‪ ،‬له‌و‬ ‫هاوواڵتیی ‌ه ده‌چێ ك ‌ه له‌حكومه‌تێكی‬ ‫دیموكراتیكدا باسی سیاسه‌ت ناكا‪،‬‬ ‫چونكه‌ دیكتاتۆریی پێشتر مۆڵه‌تی‬ ‫كارێكی ئه‌وتۆی ن��ه‌ده‌دا‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫ئه‌م ‌ه دووپاتده‌كه‌مه‌و‌ه ك ‌ه هه‌میش ‌ه‬ ‫پێویست نیی ‌ه ل ‌ه سێكس بدوێین‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر به‌وشه‌كان یاری بكه‌ین‪،‬‬ ‫پێویسته‌ باسی بكه‌ین ك ‌ه پێویست‬ ‫بێ‪.‬‬ ‫كێ ده‌توانێ نكۆڵی ل �ه‌وه‌ بكا‬ ‫كه‌ عه‌شق له‌هه‌موو سه‌رده‌مێك‌و‬ ‫له‌هه‌موو شوێنێك بابه‌تی باوی‬ ‫ئه‌ده‌بیات بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌ویتر ده‌ڵێ‬ ‫باش ‌ه له‌ئه‌ده‌بیاتی مۆدێرندا چۆن‬ ‫عه‌شق بۆ سێكس‪ ،‬به‌واتایه‌كی دیك ‌ه‬ ‫چ��ۆن عه‌شق ئ �ه‌و تایبه‌تمه‌ندیی ‌ه‬ ‫ئامانجی‌و خوازه‌یی‌و ناڕاسته‌وخۆیه‌ی‬ ‫له‌كیسداو‌ه ك ‌ه له‌رابوردوودا هه‌یبووه‌و‬ ‫دواتر له‌گه‌ڵ سێكس بوونه‌ته‌ یه‌ك‬

‫شت؟ هۆكاره‌كانی ئه‌م یه‌كبوون ‌ه‬ ‫زۆرن‪ ،‬هۆی سه‌ره‌كی هه‌ر به‌و جۆره‌ی‬ ‫كه‌ پێشتریش ئاماژه‌مان پێكرد‪،‬‬ ‫بریتیی ‌ه له‌البردنی یاساغه‌كان‌و ئه‌و‬ ‫تابویانه‌ی ل�ه‌راده‌ب�ه‌ده‌رو به‌شێوه‌ی‬ ‫ده‌ستكرد په‌ره‌یان به‌ئامانجیبوونی‬ ‫ناڕاستی ئورۆتیزم ده‌دا‪.‬‬ ‫ئ �ه‌م تابو‌و به‌ربه‌ستان ‌ه ته‌نیا‬ ‫ب��ه‌ڕواڵ��ه‌ت بنچینه‌ی مه‌سیحییان‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬مه‌سیحیبوون له‌راستیدا‬ ‫راسپارده‌ی داوێنپاكبوونی نه‌به‌زاند‪،‬‬ ‫تابو‌و یاساغه‌كان ره‌نگ ‌ه ده‌ره‌نجامی‬ ‫گۆڕانێكی كۆمه‌اڵیه‌تی ‪involution‬‬ ‫هێور بن‪ ،‬گۆڕانكارییه‌كی كه‌م تا‬ ‫زۆر هاوشێوه‌ی ئه‌و شته‌ی بۆنمون ‌ه‬ ‫چینایه‌تییه‌كانی‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫به‌شێك له‌كۆمه‌ڵگا رۆژئاواییه‌كاندا‬ ‫ده‌بیندرێ‪.‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای ئه‌م ‌ه له‌ناوچوونی‬ ‫ئ���ه‌م ت��اب��و‌و ی��اس��اغ��ان �ه‌ به‌گشتی‬ ‫ل �ه‌وه‌و‌ه سه‌رچاو‌ه ده‌گ��رێ كه‌ پێی‬ ‫ده‌گ���وت���رێ ده‌روون����زان����ی قواڵیی‬ ‫یان ده‌روونشیكاری‌و ئه‌و زانست ‌ه‬ ‫ده‌روونزانییانه‌ی په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵی‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫دۆزینه‌و‌ه ده‌روونشیكارییه‌كان‬ ‫له‌دوو روانگه‌و‌ه ده‌ره‌نجامی بنه‌ڕه‌تی‬ ‫هه‌بووه‌‪ :‬ئه‌م دۆزینه‌وان ‌ه تابوه‌كانیان‬ ‫شكاندووه‌و سێكسیان له‌چوارچێوه‌ی‬ ‫ن���اوزڕاوی‌و شوره‌یی رزگاركردووه‌و‬ ‫دیسان خستیانه‌و‌ه نێو چه‌ندین‬ ‫ش��ێ��وازی ب �ه‌ی��ان‌و پ �ه‌ی��وه‌ن��دی ك ‌ه‬ ‫له‌به‌رده‌ستی مرۆڤدا هه‌بوون‪.‬‬ ‫له‌ئه‌ده‌بیاتی مۆدێرندا سێكس‬

‫ئاماد‌ه نه‌بوو له‌ژێر كارێكیدا واژۆ بكات؟!‬ ‫سوهراب‪ ،‬مه‌وله‌و ‌ی به‌گه‌وره‌ترین‬ ‫شاعیر‪-‬عارف ‌ی سه‌رده‌مه‌كان ‌ی مێژوو ‌ی‬ ‫رۆژ ‌ی ژیان ‌ی ده‌زان �ی‌‪ ،‬هه‌روه‌ها زۆر پڕ‬ ‫بایه‌خ ده‌ینواڕیی ‌ه شیعره‌كان ‌ی (حافز ‌ی‬ ‫شیرازی‌)‪ ،‬سوهراب خۆش ‌ی چه‌ند شیعر ‌ی‬ ‫ژاپۆن ‌ی له‌ئینگلیزیه‌و‌ه وه‌رگێڕای ‌ه سه‌ر‬ ‫زمان ‌ی فارسی‌‪ ،‬به‌شێكیش ‌ی له‌شیعره‌كان ‌ی‬ ‫كران ‌ه فه‌ره‌نس ‌ی جگ ‌ه ل �ه‌و‌ه ‌ی زۆرب ‌ه ‌ی‬ ‫شیعره‌كان ‌ی كراونه‌ت ‌ه ئینگلیزی‌و ئه‌ڵمانی‌‪،‬‬ ‫عه‌ره‌بی‌‪ ،‬توركی‌‪ ،‬ئیسپانی‌‪ ،‬سویدی‌‪،‬‬ ‫كوردی‌)‪.‬‬ ‫سوهراب خۆ ‌ی ده‌ڵ ‌ێ "زۆر كاریگه‌ر‬ ‫بووم‪ ،‬به‌مامۆستا (ابراهیم بن ‌ی احمد)‪،‬‬ ‫سهراب ده‌ڵ ‌ێ هه‌ر یه‌كه‌م رۆژ ‌ێ ك ‌ه هات‬ ‫ئه‌م شیعر‌ه ‌ی پ ‌ێ نووسین‪:‬‬ ‫ئێم ‌ه به‌وه‌و‌ه زیندووین ك ‌ه ئارام نه‌بین‬ ‫شه‌پۆلین‌و به‌ئارامگرتن له‌ناو ده‌چین‬ ‫خ��ۆش��ی س��اڵ��ی ‌‪ 1336‬له‌یه‌كێك‬ ‫له‌دیوانه‌كانی ك ‌ه له‌كاشان باڵوبووه‌و‌ه ئه‌م‬ ‫شیعر‌ه ‌ی نووسیوه‌‪:‬‬ ‫جگ ‌ه له‌خ ‌هم‌و خه‌یاڵ‌‌و ئه‌ندێشه‌و ره‌نج‬ ‫له‌م كاوالشه‌دا نیی ‌ه زنجێك‬ ‫ئه‌و له‌و دیوان ‌ه ‌ی خۆیدا نووسیویه‌تی‌‪:‬‬ ‫"ئه‌م كتێب ‌ه پێشكه‌ش ‌ه به‌و رۆح ‌ه ‌ی‬ ‫كه ‌تائێره‌كان ‌ه بووه‌ت ‌ه هۆ ‌ی نائارامی‌و‬ ‫په‌رێشان ‌ی رۆح ‌ی من"‬ ‫سوهراب سپهر ‌ی سێیه‌مین منداڵ ‌ی‬ ‫خێزان ‌ی ئه‌س ‌ه دوڵ�ڵاخ��ان سپه‌هری‌‪،‬‬ ‫فه‌روخ خانم ‌ی سپه‌هریه‌‪ ،‬له‌منداڵه‌كان ‌ی‬ ‫تر (مه‌نوچهر‪-‬هۆمایۆن دوخت‪ ،‬سوهراب‬ ‫په‌ر ‌ی دوخت‪ ،‬په‌روانه‌) له‌(‪‌ )15‬ی مهرما‬ ‫ساڵ ‌ی (‪‌ )1307‬ی هه‌تاو ‌ی وات��ا (‪)77‬‬ ‫ساڵ پێش ئێستا‪ ،‬له‌كات ‌ی نێوه‌ڕۆدا هات ‌ه‬ ‫دنیاوه‌‪.‬‬ ‫تێبینی‌‪ :‬سه‌رنجی خوێنه‌ر راده‌كێشم‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی كه‌من به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪ ،‬كتێبه‌كه‌م‬ ‫له‌كۆتاییه‌و‌ه خوێندۆته‌و‌ه نه‌ك له‌سه‌ره‌تاو‌ه‬ ‫(ا‪ .‬بازگر)‬ ‫خوێندنه‌و‌ه ‌ی كتێب ‌ی سوهراب باڵند‌ه ‌ی‬ ‫كۆچه‌ر‪.‬‬ ‫نووسین ‌ی پهر ‌ی دوخت‪ ،‬خوشك ‌ی سوهراب‬ ‫و‪ .‬له‌فارسییه‌وه‌‪ :‬نه‌وزاد محه‌مه‌د‬

‫نه‌ وه‌سوه‌سه‌یه‌كی شه‌یتانیی ‌ه ك ‌ه‬ ‫خواپه‌رستانی س�ه‌ده‌ك��ان��ی ناڤین‬ ‫پێیانوابوو‪ ،‬ن ‌ه چێژێكی تا راده‌یه‌ك‬ ‫ه��اوش��ێ��وه‌ی چ��ێ��ژی خ����واردن بۆ‬ ‫ب�����ۆرژوازی س����ه‌ده‌ی ه���ه‌ژده‌ی���ه‌م‪،‬‬ ‫ل�ه‌ئ�ه‌ده‌ب��ی��ات��ی م��ۆدێ��رن��دا سێكس‬ ‫به‌مجۆر‌ه نییه‌‪ ،‬ی��ان نابێ وابێ‪،‬‬ ‫به‌ڵكو چه‌شنێك ك��رده‌ی چونه‌ ناو‬ ‫سیستمێكی جیهانی‌و ئه‌وپه‌ڕی‬ ‫مرۆڤییه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش كاتێ ده‌رده‌كه‌وێ‬ ‫كه‌ بتوانین سێكس له‌ترسی ئه‌خالقی‌و‬ ‫هه‌روه‌ها له‌چێژوه‌رگرتنی ره‌شۆكیان ‌ه‬ ‫جیابكه‌ینه‌وه‌‪ ،‬سێكس كاتێ به‌مجۆر‌ه‬ ‫ببیندرێ له‌راستیدا شتێكی سه‌رترو‬ ‫سیمبوالنه‌ترو كامڵتر له‌عه‌شقه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی ئ �ه‌گ �ه‌ر ع �ه‌ش��ق وه‌ك‬ ‫په‌یوه‌ندی جه‌سته‌یی هه‌سته‌وه‌ریی‬ ‫ساده‌ی نێوان پیاو‌و ژن راڤه‌بكرێت‪.‬‬ ‫له‌فارسییه‌وه‌‪ :‬ئیسماعیل ئیسماعیل زاد‌ه‬

‫له‌ئه‌ده‌بیاتی مۆدێرندا‬ ‫سێكس ن ‌ه وه‌سوه‌سه‌یه‌كی‬ ‫شه‌یتانیی ‌ه ك ‌ه‬ ‫خواپه‌رستانی سه‌ده‌كانی‬ ‫ناڤین پێیان وابوو‪ ،‬ن ‌ه‬ ‫چێژێكی تا راده‌یه‌ك‬ ‫هاوشێوه‌ی چێژی خواردن بۆ‬ ‫بۆرژوازی سه‌ده‌ی هه‌ژده‌یه‌م‬

‫ژمار‌ه (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫وتـووێــژ لـه‌گـه‌ڵ‌ عـه‌لــی ئـه‌شـــره‌ف ده‌روێـشـیــان‬ ‫و‪ :‬به‌هاره‌ حسه‌ین‬

‫عه‌لی ئه‌شره‌ف ده‌روویشیان‪،‬‬ ‫ی فارسی‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ی ناودار ‌‬ ‫نووسه‌ر ‌‬ ‫ی ‪ 1941‬ل ‌ه كرماشان‬ ‫نووس‪ ،‬ساڵ ‌‬ ‫ل ‌ه رۆژهه‌اڵتی‌ كوردستان له‌ دایك‬ ‫ی دیاری‌ ئه‌ده‌بی‬ ‫بووه‌‪ ،‬وه‌ك ده‌نگێك ‌‬ ‫له‌ ئێران ده‌ركه‌وتووه‌و زیاتر ل ‌ه ‪20‬‬ ‫ی جۆراوجۆری‌ نووسییوه‌‪.‬‬ ‫به‌رهه‌م ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ له‌ خواره‌وه‌ ده‌یخوێننه‌و‌ه‬ ‫وتووێژێكه‌ له‌ گه‌ڵ ئه‌م نووسه‌ره‌‪.‬‬ ‫‪...............................‬‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬چ���ۆن ب���وو بوویت‬ ‫به‌نووسه‌ر؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬به‌رێكه‌وت‪ ،‬له‌پۆلی سێی‬ ‫ی بووم‪ ،‬داڕشتنێكم نووسی‬ ‫ناوه‌ند ‌‬ ‫ی لێكرا‪ ،‬ئه‌مه‌ بوو‬ ‫ك ‌ه زۆر پێشواز ‌‬ ‫ی به‌توانای‬ ‫به‌به‌ستێنێ‌ بۆئه‌وه‌ی په‌ ‌‬ ‫خ��ۆم ببه‌م له‌نووسیندا‪ ،‬ب �ه‌اڵم تا‬ ‫ی ‪ 30‬ساڵی‌ هیچ شتێكم باڵو‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی ئاشنایه‌تیم‬ ‫نه‌كرده‌وه‌‪ ،‬له‌زانكۆ به‌هۆ ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ جه‌الل ئال ئه‌حمه‌د‪ ،‬دكتۆر‬ ‫ئه‌میر حسێن ئاریانپوورو دواتر باقر‬ ‫مومنی‌و به‌ه ئازین‌و ‪ .....‬نووسین‬ ‫بوو به‌كارێكی‌ جدی‪ ،‬به‌تایبه‌ت جه‌الل‬ ‫ئال ئه‌حمه‌دو خاتوو سیمین دانشوه‌ر‬ ‫زۆری��ان هاندام به‌وه‌ی‌ ك ‌ه بنووسم‪،‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ت من هه‌موو ئه‌مانه‌ به‌رووداوو‬ ‫هه‌ڵكه‌وت ده‌زانم‪.‬‬ ‫ی كار كردنتان‬ ‫پرسیار‪ :‬شێوه‌ ‌‬ ‫چۆنه‌؟ هه‌موو رۆژێك ده‌نووسی یان‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ ئیلهام ده‌بیت؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬م��ن ه��ه‌م��وو رۆژێ���ك‬ ‫ی‬ ‫ده‌ن��ووس��م‪ ،‬هیچ ك��ات چاوه‌ڕوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رده‌وام ‌‬ ‫ئیلهام نابم‪ ،‬نووسین كار ‌‬ ‫رۆژانه‌مه‌‪ ،‬من هیچ كارێكم نیی ‌ه جگ ‌ه‬ ‫ی ژیان‌و‬ ‫له‌خوێندنه‌وه‌و ئه‌زمونكردن ‌‬ ‫نووسین‪ ،‬سه‌باره‌ت به‌ئیلهام دواتر‬ ‫ی خۆمت پێده‌ڵێم‪.‬‬ ‫را ‌‬ ‫پرسیار‪ :‬به‌ر له‌نووسین فۆڕم‬ ‫دیاریده‌كه‌ی‌ بۆ نووسینه‌كه‌ت؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬به‌ر له‌نووسین بیر له‌و‬ ‫ی‬ ‫ی من ‌‬ ‫بابه‌ت ‌ه ده‌كه‌مه‌و‌ه كه‌ سه‌رنج ‌‬ ‫ی خۆی‌ راكێشاوه‌‪ ،‬تا راده‌یه‌ك‬ ‫بۆ ال ‌‬ ‫ی دیاریده‌كه‌م‬ ‫ش��ێ��وه‌و ف��ۆڕم �ه‌ك �ه‌ ‌‬ ‫دواتر ده‌ستده‌كه‌م به‌نووسین‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بیركردنه‌وه‌ی ‌ه له‌بابه‌ت ره‌نگه‌ بۆ یه‌ك‬ ‫مانگ مێشكم داگیربكات‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬ن��ووس�ه‌ران‌و شاعیران‬ ‫زۆرتر ده‌فته‌رێكیان پێیه‌ بۆ نووسینی‬ ‫تێبینییه‌كانیرۆژانه‌یان‪ ،‬ئێو‌ه چی؟‬ ‫ێ بوونی‌ ده‌فته‌رێك‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬به‌ڵ ‌‬ ‫بۆ نووسینی تێبینییه‌كانی رۆژان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌یه‌كێ‌ له‌كه‌ره‌س ‌ه سه‌ره‌كییه‌كان ‌‬ ‫كاری‌ نووسین ده‌زانم‪ ،‬بریا باوك‌و‬ ‫ی‬ ‫دایكێكم هه‌با ك ‌ه هه‌ر له‌سه‌رده‌م ‌‬ ‫مناڵیه‌وه‌ ن��اچ��اری��ان ك��ردب��ام ك ‌ه‬ ‫ی رۆژان����ه‌م‬ ‫ی ژی��ان�� ‌‬ ‫رووداوه‌ك����ان���� ‌‬ ‫ب��ن��ووس��م �ه‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌م � ‌ه پاشكه‌وت‌و‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌روه‌ی ‌ه بۆ داهاتوو ‌‬ ‫سه‌ره‌مایه‌یه‌ك ‌‬ ‫مرۆڤێك‪ ،‬چ ببێ‌ ب�ه‌ن��ووس�ه‌ر یان‬ ‫نه‌بێت‪ ،‬داواك���ارم دایكان‌و باوكان‬ ‫ب���ه‌رل���ه‌وه‌ی‌ حیسابی ب��ان��ك��ی بۆ‬ ‫مناڵه‌كانیان بكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ده‌فته‌رێكیان‬ ‫ی‬ ‫ی رووداوه‌كان ‌‬ ‫بۆ بكڕن‪ ،‬ب��ۆئ�ه‌وه‌ ‌‬ ‫رۆژان �ه‌ی‌ تێدا بنووسنه‌وه‌‪ ،‬گفتتان‬ ‫پێده‌ده‌م زۆر به‌سووده‌ بۆیان‪.‬‬ ‫پ�����رس�����ی�����ار‪ :‬ت�����ا چ���ه‌ن���د‬ ‫به‌نووسراوه‌كانتاندا ده‌چنه‌وه‌؟‬

‫وه‌اڵم‪ :‬زۆرجار به‌نووسراوه‌كانمدا‬ ‫ێ‬ ‫ده‌چ������م������ه‌وه‌و س�����ه‌ر ل���ه‌ن���و ‌‬ ‫ده‌ی��ان��ن��ووس��م �ه‌وه‌‪ ،‬ی���ازده‌ كه‌ڕه‌ت‬ ‫ب �ه‌رۆم��ان �ی‌ چ���وار ب �ه‌رگ �ی‌ "ساڵ ‌ه‬ ‫هه‌ورییه‌كاندا" چوومه‌وه‌و نووسیمه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پرسیار‪ :‬ره‌خن ‌ه له‌به‌رهه‌مه‌كان ‌‬ ‫خۆت ده‌گری‌؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ره‌خ��ن �ه‌و لێكدانه‌وه‌ی‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رهه‌مه‌كان كارێك ‌‬ ‫ب��ه‌رده‌وام�� ‌‬ ‫گرنگه‌و من زۆرجار ئه‌م كاره‌ ده‌كه‌م‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پرسیار‪ :‬راتان چیی ‌ه ده‌رباره‌ ‌‬ ‫ی چیرۆك یان رۆمان؟‬ ‫ده‌ستپێك ‌‬ ‫ی‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ئ���ه‌و پ���ه‌ره‌گ���راف��� ‌ه ‌‬ ‫ی رۆم��ان یان چیرۆك ‌ه‬ ‫كه‌ده‌ستپێك ‌‬ ‫زۆر گ��رن��گ�ه‌‪ ،‬س��ه‌ره‌ت��ای چیرۆك‬ ‫ی خوێنه‌ر‬ ‫ێ سه‌رنج ‌‬ ‫ی ده‌توان ‌‬ ‫ب �ه‌زۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ یان ناچار ‌‬ ‫بۆ الی‌ خۆی‌ رابكێش ‌‬ ‫ی‬ ‫بكات كتێبه‌كه‌ بخاته‌الوه‌‪ ،‬رۆمان ‌‬ ‫ی‬ ‫"ساڵه‌ هه‌ورییه‌كان"یش سه‌ره‌تاكه‌ ‌‬ ‫به‌مشێوه‌یه‌یه‌ (قیژه‌ قیژی‌ دایكم‬ ‫ژووره‌ك ‌هی‌ داگرتوه‌)‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬ئایا ده‌ستت داوه‌ته‌ دوان‬ ‫ی‬ ‫له‌دۆخێك له‌چیرۆكدا ك ‌ه ئه‌زمونێك ‌‬ ‫دروستت له‌و دۆخه‌ نه‌بێت؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬م���ن ن��ات��وان��م جگ ‌ه‬ ‫له‌ئه‌زمونه‌كانم هیچ شتێكیتر بنووسم‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫ی وه‌رزێر ‌‬ ‫ره‌نگه‌ بتوانم دروێنه‌كردن ‌‬ ‫ببینم‌و س �ه‌ب��اره‌ت ب �ه‌و زه‌حمه‌ت‌و‬ ‫ی ده‌یكێشێ بنووسم‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌ركانه‌ ‌‬ ‫ئه‌گه‌ر خۆم داس بگرم به‌ده‌سته‌وه‌و‬ ‫كاربكه‌م‪ ،‬باشتر ده‌توانم بنووسم‪.‬‬ ‫ی زۆر‬ ‫پرسیار‪ :‬كه‌واته‌ به‌شێك ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نووسراوه‌كانتان به‌رهه‌می‌ ئه‌زمون ‌‬ ‫تاكه‌كه‌سین؟‬ ‫ی‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ب �ه‌ڵ �ێ‌‪ ،‬ل �ه‌س �ه‌دا ‪‌ 99‬‬ ‫نووسراوه‌كانم‪.‬‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ن��ووس �ه‌ر پێویستی‬ ‫به‌ئیلهام هه‌یه‌؟‬ ‫ی "ده‌ركه‌وتن"و‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ئیلهام مانا ‌‬ ‫"كه‌وتنه‌ دڵه‌وه‌" ده‌دات‪ ،‬به‌رامبه‌ر‌ه‬ ‫‪inspiration‬‬ ‫ی‬ ‫ئینگلیزییه‌كه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ه‌‪ ،‬له‌ده‌روونشیكاریدا‪ ،‬سه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫ی ئیلهام نه‌ست ‌ه ك ‌ه تایبه‌ت ‌ه‬ ‫سه‌ره‌ك ‌‬ ‫به‌باسی بیره‌وه‌ریی ‌ه زه‌ینییه‌كان‪،‬‬ ‫وات����ا ه��ه‌م��ان ئ���ه‌و ب��اس��ه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫"سوورئالیسته‌كان" زۆر جه‌ختی‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ك��ه‌ن��ه‌وه‌‪ ،‬ئ��ه‌وان له‌سه‌ر‬ ‫ی هونه‌رمه‌ند‪،‬‬ ‫ئه‌و باوه‌ڕه‌ن كه‌ نه‌ست ‌‬ ‫ی له‌الیه‌ن‬ ‫ێ ج��ار به‌بێئه‌وه‌ ‌‬ ‫ه�ه‌ن��د ‌‬ ‫ی پێبدرێ‌‪،‬‬ ‫ع��ه‌ق��ڵ��ه‌و‌ه ف��ه‌رم��ان�� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستده‌داته‌ ده‌ربڕینی ئه‌و شته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ له‌خۆیدا هه‌ڵیگرتووه‌و ئه‌م شته‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه له‌زه‌یندا هه‌ڵگیراوه‌‪ ،‬به‌شێوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیلهام‌و به‌بیرهێنانه‌وه‌‪ ،‬سه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫داهێنانی‌ هونه‌رییه‌‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫سوورئالیسته‌كان ئیلهام به‌جۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆح‌و گۆڕان ‌‬ ‫ی كتوپڕ ‌‬ ‫ته‌قینه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌روونی‌ پێناسه‌ ده‌كه‌ن كه‌ له‌پانتایی‬ ‫ی‬ ‫زماندا ده‌رده‌كه‌وێ‌‪ ،‬ئه‌وان الیه‌نه‌كان ‌‬ ‫ی "نائاگا"و "نیو‌ه نائاگا"یان تا‬ ‫چه‌مك ‌‬ ‫ی زۆركه‌م ك��رده‌وه‌و روویان‬ ‫راده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی شاعیرانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هێنایه‌ پانتایی زانین ‌‬ ‫ی مادی‌و‬ ‫ماتریالیسته‌كان به‌ستێن ‌‬ ‫ی زه‌ینی‌و بیركردنه‌و‌ه‬ ‫دی��ارده‌ی�ه‌ك� ‌‬ ‫به‌پێی‌ ئه‌و دیارد‌ه زه‌ینییه‌ به‌ئیلهام‬ ‫ی‬ ‫ده‌زان���ن‪ ،‬ده‌روون��ن��اس �ی‌و ره‌خنه‌ ‌‬ ‫نوێی ئه‌ده‌بی ئیلهامی‌ هونه‌ری‌ وه‌ك‬ ‫ی له‌هونه‌رمه‌ند‬ ‫ی ده‌روون � ‌‬ ‫دیارده‌یه‌ك ‌‬ ‫دا پێناسه‌ ده‌ك��ات‌و روان��گ� ‌هی‌ بان‬ ‫ی قبوڵ نییه‌‪ ،‬من باوه‌ڕم‬ ‫سروشت ‌‬

‫یه‌كێ‌ له‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی‌ زۆر روونی‌ هونه‌ر‪ ،‬الیه‌نی‌‬ ‫جۆراوجۆربوون‌و فره‌چه‌شنییه‌تی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر وا نه‌بێت‬ ‫هه‌موو به‌رهه‌مه‌ هونه‌رییه‌كان وه‌ك یه‌ك ده‌بن‪.‬‬

‫عه‌لی ئه‌شره‌ف ده‌روێشیان‬

‫به‌ئیلهام وه‌رگرتن له‌جیهانی‌ مادی‌و‬ ‫زه‌مینی‌و خه‌ڵكی‌ هه‌یه‌و هه‌رده‌م‬ ‫پێویستم به‌م چه‌شنه‌ ئیلهامه‌ بووه‌‪.‬‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ئ��ێ��و‌ه چ شێوه‌یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ده‌به‌ن ‌ه كار بۆئه‌و‌هی‌ كه‌سێتیێك ‌‬ ‫ی ناو‬ ‫راسته‌قین ‌ه بكه‌ن به‌كه‌سێتیێك ‌‬ ‫چیرۆك؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬پێمخۆش نییه‌ هیچ ئه‌ركێك‬ ‫بۆ هونه‌رمه‌ندو نووسه‌ر دیاریبكه‌م‪،‬‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێ‌ له‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی‌ زۆر روون ‌‬ ‫ی جۆراوجۆربوون‌و‬ ‫ه��ون �ه‌ر‪ ،‬الی�ه‌ن� ‌‬ ‫فره‌چه‌شنییه‌تی‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر وا نه‌بێت‬ ‫هه‌موو به‌رهه‌مه‌ هونه‌رییه‌كان وه‌ك‬ ‫ی �ه‌ك ده‌ب��ن‪ ،‬ئ �ه‌م پۆلێنبه‌ندییان ‌ه‬ ‫ێ له‌ژیانیدا‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌‪ ،‬هونه‌رمه‌ند ده‌توان ‌‬ ‫ی دۆخ‪ ،‬باری‌ رۆحی‌‪ ،‬هانده‌رو ئه‌و‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫رووداوان �ه‌ی‌ رووبه‌ڕوویان ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستبداته‌ خولقاندنی‌ به‌رهه‌م ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ی جیاوازو نه‌ناسراو‪ ،‬ئه‌وه‌ ‌‬ ‫هونه‌ر ‌‬ ‫پابه‌ند بیت به‌سنوورو ریز په‌ڕه‌كن‬ ‫له‌هونه‌ردا دروست نییه‌‪.‬‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬له‌به‌رهه‌مه‌كانتاندا‬ ‫ی‬ ‫ی واقیعی ده‌ره‌ك ‌‬ ‫خۆتان به‌قه‌رزار ‌‬ ‫ده‌زانن؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬بۆوێنه‌ "بی بی" له‌"ساڵ ‌ه‬ ‫ی خۆتان‪،‬‬ ‫هه‌ورییه‌كان" بێننه‌و‌ه بیر ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌نگه‌ هه‌موو ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییانه‌ ‌‬ ‫ده‌رب���ار‌هی‌ بی بی هێناوم ‌ه راست‬ ‫نه‌بیت‪ ،‬به‌اڵم من به‌درێژایی ژیانم‬ ‫زۆر پیره‌ژنی‌ كرماشانیم چ له‌گوندو‬ ‫ی‬ ‫چ له‌شاردا دیوه‌ ك ‌ه وایه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫بی بی‌ له‌الی خوێنه‌ر وه‌ربگیردرێ‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆئه‌وه‌ی‌ خوێنه‌ر هه‌ست به‌نزیكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫بكات له‌گه‌ڵی‌‪ ،‬ره‌فتارو خوو خه‌د‌ه ‌‬ ‫ئ �ه‌و ته‌مه‌نه‌م ل �ه‌و ده‌وره‌ی����ه‌دا بۆ‬ ‫پێرسۆناژه‌كان به‌قه‌رز وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫ی بی بی لێدروست‬ ‫ی كه‌سێت ‌‬ ‫بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫بكه‌م‪ ،‬وات ‌ه كاراكته‌رێك دروستبكه‌م‬ ‫ك ‌ه خه‌ڵك وه‌ریبگرن‪.‬‬ ‫ی ناو‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ل��ه‌ك��اراك��ت��ه‌ر ‌‬ ‫چ��ی��رۆك �ه‌ك��ان��ت��دا ك���ام كاراكته‌ر‬ ‫له‌كه‌سێتی‌ خۆتانه‌وه‌ نزیكه‌ یان‬ ‫له‌كه‌سێتی‌ خۆتانه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬زۆریان‪ ،‬له‌"ئابشووران"‪،‬‬ ‫"له‌م ویالیه‌ته‌وه‌"و له‌زۆر چیرۆكیتردا‬ ‫خۆم بوونم هه‌یه‌‪ ،‬شه‌ریفی "ساڵ ‌ه‬ ‫هه‌ورییه‌كان" خۆمم‪.‬‬ ‫ی نووسیندا تا چ‬ ‫پرسیار‪ :‬له‌كات ‌‬ ‫رادیه‌ك پرس ‌ه ته‌كنیكییه‌كانی‌ چیرۆك‬

‫له‌به‌رچاو ده‌گری‌؟‬ ‫ی‬ ‫ێ ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬راستت ده‌و ‌‬ ‫ی چیرۆكنووسین‬ ‫تكنیك‌و ش��ێ��و‌ه ‌‬ ‫ده‌ك�����رێ‌ ب��ڵ��ێ��م ك��ت��ێ��ب��ێ��ك نیی ‌ه‬ ‫نه‌مخوێندبێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێك ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌ن��ووس��م نووسین خ��ۆی‌ رێگا ‌‬ ‫ی به‌من نیشانده‌دات‌و له‌وساته‌دا‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌دانیم كه‌ فاڵنه‌ ته‌كنیك‬ ‫له‌بیر ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌كاربهێنم‪ ،‬نازانم زۆرانبازێك له‌كات ‌‬ ‫زۆرانبازیدا بیر له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ ئه‌و‬ ‫ی "فتێڵ ‌ه پێچ"‬ ‫سات ‌ه به‌رامبه‌ره‌ك ‌ه ‌‬ ‫بكات یان "سه‌گه‌ك ببه‌ستێ‌"؟ یان‬ ‫ی‬ ‫ی پێشبین ‌‬ ‫ی جوڵ ‌ه ‌‬ ‫ئ��ه‌وه‌ی‌ به‌پێ ‌‬ ‫ی به‌رامبه‌ر ده‌جوڵێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ن �ه‌ك��راو ‌‬ ‫له‌هونه‌ریشدا الموای ‌ه پرسه‌كه‌ هه‌ر‬ ‫به‌مشێوه‌یه‌یه‌‪ ،‬ت��ۆو بابه‌ته‌كه‌ت‪،‬‬ ‫ج��وڵ�ه‌و پ �ه‌رچ �ه‌ك��رداری‌ بابه‌ته‌ك ‌ه‬ ‫ن��اچ��ارت ده‌ك���ات ف�ڵان � ‌ه ته‌كنیك‬ ‫به‌كاربێنی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ن��ووس��ه‌ر ب��ۆ خۆ ‌‬ ‫ده‌نووسێت؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬هه‌مدیسان ده‌ڵێمه‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه هونه‌رمه‌ند‪ ،‬شاعیرو نووسه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ئ�����ازاده‌ ل����ه‌وه‌ی ب��ۆ دڵ���ی‌ خ��ۆ ‌‬ ‫كاربكات‌و بنووسێت‪ ،‬به‌اڵم من ئه‌و‬ ‫ی‬ ‫شتان ‌ه ده‌نووسمه‌وه‌ ك ‌ه له‌جیهان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌وروبه‌رمدا ده‌مخه‌نه‌ ژێر كاریگه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆیانه‌وه‌و مه‌به‌ستم وشیاركردنه‌وه‌ ‌‬ ‫خوێنه‌ر‌ه له‌رووداوه‌كانی‌ ده‌وروبه‌ری‌‪،‬‬ ‫ئانتوان چیخۆف وته‌نی‌‪ ،‬چیخۆف‬ ‫یه‌كێك له‌و نووسه‌رانه‌ی ‌ه كه‌ زۆرم‬ ‫ی‬ ‫خ��ۆش��ده‌وێ‌ (ه �ه‌م��وو ئ��ه‌و شته‌ ‌‬ ‫ده‌م��وی��س��ت ئ��ه‌وه‌ب��وو ك �ه‌ ب �ێ‌ درۆ‬ ‫ی بڵێم) "چ��او له‌خۆتان‬ ‫به‌خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬ته‌ماشابكه‌ن چه‌ند ژیانێك ‌‬ ‫خراپ‌و تاڵتان هه‌یه‌"‪ ،‬ئه‌م ‌ه گرنگترین‬ ‫شته‌ ك ‌ه خه‌ڵك ده‌بێ‌ بیزانن‪ ،‬ئه‌وكات ‌ه‬ ‫به‌دروستی‌ به‌م شته‌یان زانی‌و لێی‬ ‫ی نوێ‌و‬ ‫تێگه‌یشتن‪ ،‬بێگومان ژیانێك ‌‬ ‫باشتر ده‌خولقێنن‪ ،‬مرۆڤ ئه‌وكات ‌ه‬ ‫ی ك ‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫باشتر ده‌بێت ك ‌ه به‌وشێو‌ه ‌‬ ‫ی خۆی‌ بده‌ینه‌وه‌‪).‬‬ ‫نیشان ‌‬ ‫پرسیار‪ :‬بۆچی‌ ده‌نووسیت؟‬ ‫ی‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬بۆئه‌وه‌ی‌ كاریگه‌رییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ه �ه‌ر چه‌ند كه‌مم له‌سه‌ر جیهان ‌‬ ‫ده‌وروبه‌ری‌ خۆم هه‌بێت‪.‬‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ت��ا چ �ه‌ن��د ب���اوه‌ڕت‬ ‫به‌داهێنان هه‌یه‌ له‌ئه‌ده‌بیاتدا؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ب��اوه‌ڕم به‌داهێنان هه‌ی ‌ه‬

‫ی‬ ‫له‌ئه‌ده‌بیاتدا‪ ،‬به‌اڵم نه‌ك به‌و راده‌یه‌ ‌‬ ‫خ�ه‌ڵ��ك ل�ه‌ئ�ه‌ده‌ب��ی��ات بێزاربكات‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ێ كه‌س ده‌ڵێن ئێم ‌ه بۆ دڵ ‌‬ ‫هه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆمان ده‌نووسین‪ ،‬ئه‌م ‌ه درۆیه‌ك ‌‬ ‫ترسنۆكانه‌یه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر بۆ دڵی‌ خۆت‬ ‫ده‌ن���ووس���ی ك�� ‌ه وای��� ‌ه له‌سووچی‬ ‫ی‬ ‫ژووره‌ك������ه‌ت دای���ن���ێ‌‪ ،‬ب��ۆ ب�ڵ�او ‌‬ ‫ی ده‌كه‌یته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ده‌كه‌یته‌وه‌؟ باڵو ‌‬ ‫خه‌ڵك بیخوێننه‌وه‌و بزانن تۆ چۆن‬ ‫هه‌ست به‌جیهان ده‌كه‌ی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پرسیار‪ :‬راتان چیی ‌ه ده‌رباره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ن���ووس���ه‌ران له‌واڵت ‌‬ ‫ك��ۆم�ه‌ڵ��گ��ا ‌‬ ‫خۆماندا؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ن���ووس���ه‌ران���ی‌ ئێران‬ ‫ی‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌م ده‌وره‌یه‌دا رووبه‌ڕوو ‌‬ ‫زۆر كێشه‌و گرفت ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی خۆیان ده‌ده‌ن‬ ‫هه‌ر درێژ‌ه به‌هه‌وڵ ‌‬ ‫ی جۆراوجۆره‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌بار‌هی‌ داهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫پرسیار‪ :‬كام یه‌ك له‌نووسه‌ران ‌‬ ‫ی كاریگه‌رییان‬ ‫ئێرانی‌ ی��ان بیان ‌‬ ‫هه‌بووه‌ له‌سه‌رت؟‬ ‫ی ژیانمدا زۆر‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ل �ه‌م��اوه‌ ‌‬ ‫ن��ووس��ه‌رم ئ �ه‌زم��ون��ك��ردوه‌‪ ،‬له‌ژێر‬ ‫كاریگه‌رییاندا بووم‌و دواتر هه‌وڵمدا‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر پێی خۆم راوه‌ستم‌و رێچكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫خۆم بدۆزمه‌وه‌‪ ،‬له‌په‌راوێزنووسان ‌‬ ‫ی راب��ردووه‌و‌ه بگره‌ تا‬ ‫باڵوكراوه‌كان ‌‬ ‫ده‌گاته‌ نووسه‌رانێكی‌ پێشه‌نگ وه‌ك‬ ‫ج�ه‌م��ال��زاده‌‪ ،‬هیدایه‌ت‪ ،‬چووبه‌ك‪،‬‬ ‫عه‌له‌وی‌و هتد‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬التانوایه‌ چ جیاوازییه‌ك‬ ‫ی نووسه‌رو‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌نێوان كه‌سێك ‌‬ ‫خه‌ڵكانی‌ ئاساییدا؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬هیچ جیاوازییه‌ك نییه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫جگ ‌ه ل��ه‌وه‌ی‌ ره‌وت��ی‌ ژی��ان ئه‌وان ‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و ن��ووس��ی��ن ب����ردوه‌‪ ،‬زۆری���ان‬ ‫ی‬ ‫خ��وێ��ن��دووه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬س���اردی‌و گه‌رم ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژگ��اری��ان چێشتووه‌و به‌ڕۆحێك ‌‬ ‫هه‌ستیارو حه‌ساسه‌و‌ه نه‌یانتوانیو‌ه‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر زوڵ��م‌و زۆردا بێده‌نگ‬ ‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ی رۆم���ان‌و‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬داه��ات��وو ‌‬ ‫كورته‌چیرۆك له‌ئێران چۆن ده‌بینی؟‬ ‫ی‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬به‌هه‌موو ئه‌و گرفتان ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه رووب�ه‌ڕووی��ان ده‌بینه‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ئ �ه‌و‌هی‌ پێشوازی‌ له‌كتێب ناكرێ‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌لێكدانه‌وه‌ی سانسۆرداو به‌سه‌خت ‌‬ ‫ی كتێبه‌كان‪،‬‬ ‫مۆڵه‌تدان به‌باڵوبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ب�ه‌گ��ران�ی‌و بێكاری‌و ه���ه‌زارو یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی تر كه‌ هه‌یه‌‪ ،‬داهاتوو ‌‬ ‫كێشه‌ ‌‬ ‫كتێب داهاتوویه‌كی‌ روون نییه‌و‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌ نائومێدكه‌ره‌‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬له‌نووسیندا تا چه‌ند‬ ‫كه‌ڵك له‌ده‌روونناسی وه‌رده‌گری‌؟‬ ‫ی ت��اران‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬م��ن ل �ه‌زان��ك��ۆ ‌‬ ‫ی ده‌روونناسی فێركردن‌و‬ ‫ماسته‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كۆلێژی مامۆستایه‌تیشدا ماسته‌ر ‌‬ ‫راوێژكاریم خوێندووه‌‪ ،‬به‌دڵنیاییه‌و‌ه‬ ‫ئه‌م خوێندنان ‌ه كاریگه‌رییان ده‌بێ‬ ‫له‌سه‌ر كاره‌كانم‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫پرسیار‪ :‬نووسه‌رێك تا چه‌ند ده‌ب ‌‬ ‫بپه‌رژێته‌ سه‌ر كێشه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‬ ‫ی خۆی‌؟‬ ‫ی سه‌رده‌م ‌‬ ‫سیاسییه‌كان ‌‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬نووسه‌ر وه‌ك ئه‌ندامێك‬ ‫ێ‬ ‫له‌ئه‌ندامه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگا‪ ،‬ناتوان ‌‬ ‫به‌ده‌ربێت له‌هه‌موو ئ��ازارو ره‌نج‌و‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌ك ‌ه ‌‬ ‫مه‌ینه‌تی‌و خه‌باته‌كان ‌‬ ‫خۆی‌‪.‬‬ ‫ی چییه‌ له‌نێوان‬ ‫پرسیار‪ :‬جیاواز ‌‬ ‫ن���ووس���راوه‌ ب�����ازاڕی‌و ن���ووس���راو‌ه‬

‫‪18‬‬

‫جدییه‌كاندا؟‬ ‫ی‬ ‫ی نێوان فیلم ‌‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬جیاواز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی "گا" ‌‬ ‫ی ق���اروون"و فیلم ‌‬ ‫"گه‌نج ‌‬ ‫ی‬ ‫مێهرجوویی له‌چیدایه‌؟ جیاواز ‌‬ ‫ی خ��راپ" له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫ی "د‌ه پیاو ‌‬ ‫فیلم ‌‬ ‫ی‬ ‫"ح����ه‌وت س��ام��ۆرای��ی" به‌رهه‌م ‌‬ ‫ی "ئه‌م تاقم ‌ه‬ ‫"كوروساوا" یان فیلم ‌‬ ‫ی سام پكین له‌چیدایه‌؟‬ ‫ت��ووڕه‌ی�ه‌" ‌‬ ‫ی‬ ‫ی زه‌وق بینین ‌‬ ‫ه��ون��ه‌ری‌ ب����ازاڕ ‌‬ ‫جوانیناسی ل�ه‌م��رۆڤ��دا ده‌ك���وژێ‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌یمرێنێ‌‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه بوونه‌وه‌رێك ‌‬ ‫ی جیهان‬ ‫سووك‌و به‌ده‌ر له‌جوانییه‌كان ‌‬ ‫ی پێشه‌نگ‌و‬ ‫له‌دایكده‌بێ‌و ه��ون�ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌هێز‪ ،‬مرۆڤ به‌ره‌و گه‌وره‌یی‌و پل ‌ه ‌‬ ‫به‌رز ده‌بات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌خنه‌گر به‌چ ‌‬ ‫پرسیار‪ :‬ئه‌رك ‌‬ ‫ده‌زانی‌؟‬ ‫ێ هیچ رق‌و دوژمنی‌ یان‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬به‌ب ‌‬ ‫دۆستایه‌تییه‌ك ره‌خن ‌ه له‌به‌رهه‌مه‌ك ‌ه‬ ‫بگرێ‌‪ ،‬رێنوێنی‌ هونه‌رمه‌ند بكات‬ ‫به‌ره‌و باشبوون‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬هه‌ڵوێستت به‌رامبه‌ر‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ توند له‌به‌رهه‌مه‌كانت چییه‌؟‬ ‫رات چییه‌ ده‌رباره‌یان؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬له‌به‌رامبه‌ریاندا بێده‌نگیم‬ ‫ی‬ ‫ه��ه‌ڵ��ب��ژاردووه‌‪ ،‬ت��ا ئ��ه‌و ئاست ‌ه ‌‬ ‫له‌توانامدابوو دانیشتم‌و خوێندمه‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫نووسیم‪ ،‬تا ئاستی‌ ماندووبوون ‌‬ ‫خۆم خوێندمه‌وه‌‪ ،‬نووسیم‌و فێربووم‬ ‫ی‬ ‫هێشتا پێویست ‌ه فێربم‪ ،‬ب��ه‌زۆر ‌‬ ‫ل�ه‌و ره‌خنانه‌دا‪ ،‬لۆمه‌یان ده‌كردم‬ ‫ی چیرۆكنووسین‬ ‫كه‌ ته‌كنیكه‌كان ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی یه‌ك ‌‬ ‫له‌به‌رچاو ناگرم‌و به‌راست ‌‬ ‫ی من ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ی كار ‌‬ ‫له‌تایبه‌تمه‌ندییه‌كان ‌‬ ‫ی ك��اری‌ دیتران‬ ‫ێ شێوه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه نامه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫دووپ��ات بكه‌مه‌وه‌و هیچ شێوازێك ‌‬ ‫دیاریكراو ناپارێزم‌و ئه‌وه‌ی‌ پێم خۆش‬ ‫بێت ده‌یڵێم‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬شێوازو یاسایه‌ك هه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ێ ب ‌ه له‌به‌رچاوگرتنیان بب ‌‬ ‫ك ‌ه بكر ‌‬ ‫به‌نووسه‌رێكی‌ باش؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬سامرست م��وام ده‌ڵێ‬ ‫ی نووسین توانایی‌و‬ ‫"ی �ه‌ك له‌سه‌د ‌‬ ‫ی نووسین‬ ‫حه‌زه‌و نه‌وه‌دو نۆ له‌سه‌د ‌‬ ‫هه‌وڵ‌و كۆششه‌" منیش له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫باوه‌ڕه‌م‪.‬‬ ‫ی‬ ‫پ��رس��ی��ار‪ :‬ل �ه‌ئ��ێ��س��ت��ادا چ ‌‬ ‫ده‌نووسیت؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬ل�ه‌ئ��ێ��س��ت��ادا خه‌ریكم‬ ‫ی خه‌ڵكی‌ كرماشان‬ ‫له‌سه‌ر دابونه‌ریت ‌‬ ‫ك���ارده‌ك���ه‌م‪ ،‬ه���ه‌روه‌ه���ا خه‌ریكم‬ ‫"بیره‌وه‌رییه‌كانی‌ سه‌فه‌ر خان"یش‬ ‫ته‌واو ده‌كه‌م‪ ،‬كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكێكیشم‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ هێشتا ناوم لێ‌ نه‌ناوه‌‪.‬‬ ‫پرسیار‪ :‬هیچ وته‌یه‌كت هه‌یه‌ بۆ‬ ‫نووسه‌رانی‌ تازه‌كار؟‬ ‫وه‌اڵم‪ :‬داوای������ان لێده‌كه‌م‬ ‫ی ب��ی��ره‌وه‌ری��ان هه‌بێت‪،‬‬ ‫ده‌فته‌رێك ‌‬ ‫ل�ه‌ه�ه‌ر هه‌لێ كه‌ڵك وه‌رب��گ��رن بۆ‬ ‫خوێندنه‌وه‌ی‌ كتێبه‌ باشه‌كان‪ ،‬له‌ناو‬ ‫ی‬ ‫كۆمه‌ڵگاو خه‌ڵكدا ب��ن بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ه��ه‌رده‌م به‌رهه‌مه‌كانیان تازه‌بێت‬ ‫ك ‌ه من "ساڵ ‌ه هه‌ورییه‌كان"م ته‌واو‬ ‫كرد ‪ 3‬كارتۆن یادداشت‌و نووسینم‬ ‫هه‌بوو ك ‌ه به‌پێی ئ�ه‌وان�ه‌ رۆمان ‌ه‬ ‫‪ 2400‬الپه‌ڕه‌ییه‌كه‌م نووسی‪ ،‬گرنگتر‬ ‫له‌هه‌مووان عه‌شق‌و هۆگری‌ به‌كار‌ه‬ ‫ی نه‌بێت‬ ‫ك ‌ه ئه‌گه‌ر مرۆڤ ئه‌م شته‌ ‌‬ ‫ێ ناگات‪.‬‬ ‫به‌هیچ كو ‌‬ ‫سه‌رچاوه‌‪www.ghabil.com :‬‬

‫ی چیرۆكنووسین‬ ‫ی ته‌كنیك‌و شێو‌ه ‌‬ ‫ێ ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫راستت ده‌و ‌‬ ‫ێ بڵێم كتێبێك نیی ‌ه نه‌مخوێندبێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتێك‬ ‫ده‌كر ‌‬ ‫ی به‌من نیشانده‌دات‪،‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫ی رێگا ‌‬ ‫ك ‌ه ده‌نووسم‪ ،‬نووسین خۆ ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌دا نیم ك ‌ه فاڵن ‌ه ته‌كنیك به‌كاربهێنم‪.‬‬ ‫له‌وساته‌دا له‌بیر ‌‬

‫‪21‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫عه‌شق سه‌رچاوه‌ی ژیانیه‌تی‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪22‬‬

‫ی هه‌ڵبـژاردن‌و هه‌ستنه‌كـردن به‌بـه‌رپـرسیـارێتـی‌‬ ‫ئـازاد ‌‬ ‫هه‌رێم عوسمان‬

‫"بڕیار وات گره‌وكردن له‌سه‌ر ئاینده‌‪،‬‬ ‫ی م��رۆڤ��ی��ش ناتوانێت‬ ‫ل��ه‌ب��ه‌رئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫پێشبین ‌ی ئایند‌ه بكات‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه‬ ‫ئه‌م خۆبه‌ستنه‌وه‌ی ‌ه ب���ه‌رده‌وام پڕ‌ه‬ ‫له‌مه‌ترسی‌‌و هاویاری‌‌و دڕدۆنگی"‪.1‬‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬كرده‌یه‌ك ‌ی خودییه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی گوزارشت له‌ئازاد ‌‬ ‫مرۆڤ بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بكات هه‌ڵده‌بژێرێت‪ ،‬هه‌ڵبژاردن‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫چه‌مكێك ‌ی بااڵده‌ست ‌ی فه‌لسه‌ف ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫بوونگه‌راكانیشه‌‪ ،‬به‌واتایه‌ك ‌ی تر ال ‌‬ ‫بوونگه‌راكان هه‌ڵبژاردن وات ‌ه كرده‌یه‌ك ‌ی‬ ‫خ��ودی‌‌و سه‌ربه‌ستی‌‌و جیاوازی‌‪ ،‬من‬ ‫ی‬ ‫فاڵن الیه‌ن هه‌ڵده‌بژێرم ئه‌وان ‌ی د ‌‬ ‫هه‌ڵنابژێرم‪ ،‬ئه‌م ‌ه كرده‌یه‌ك ‌ی خودیی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا سه‌ربه‌ستی‌‌و ئ��ازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫تێدایه‌‪ ،‬له‌الیه‌ك ‌ی دییه‌و‌ه هه‌ڵگر ‌‬ ‫ی ده‌توانم‬ ‫ی ج��ی��اوازه‌‪ ،‬ج��ی��اواز ‌‬ ‫دی��د ‌‬ ‫ی هه‌موو ئازادییه‌كه‌‪،‬‬ ‫بڵێم سه‌ره‌تا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كیركه‌گۆر‌و سارته‌ریش‪( ،‬ئازاد ‌‬ ‫ال ‌‬ ‫په‌یوه‌ست به‌بوون ‌ی مرۆڤه‌وه‌‪ ،‬به‌واتایه‌ك ‌ی‬ ‫ی له‌بوون ‌ی مرۆڤ‬ ‫ی ناتوانین ئ��ازاد ‌‬ ‫د‌‬ ‫ی‬ ‫جودا بكه‌ینه‌وه‌)‪ ،2‬كاتێك مرۆڤ ئازاد ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫به‌بوونییه‌و‌ه به‌سترابێته‌وه‌‪ ،‬ئید ‌‬ ‫ده‌بێت له‌هه‌ر كوچه‌و شه‌قامێكدا به‌ند‬ ‫بكرێت؟ مرۆڤ سه‌ربه‌ست‌و ئازاده‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم له‌به‌رامبه‌ر ئه‌م سه‌ربه‌ستی‌‌و‬ ‫ئازادییه‌دا‪ ،‬هه‌ستكردن به‌لێپرسراوێت ‌ی‬ ‫هه‌ی ‌ه ك ‌ه واده‌ك���ات م��رۆڤ له‌هه‌موو‬ ‫كرداره‌كانیدا به‌وریایی‌‌و هۆشیارییه‌و‌ه‬ ‫ی ئازادی‌‌و‬ ‫مامه‌ڵه‌بكات‪ ،‬گه‌ر له‌ڕوانگ ‌ه ‌‬ ‫هه‌ستكردن به‌لێپرسراویه‌تیه‌و‌ه بڕوانین ‌ه‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌و بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫ده‌گه‌ین ‌ه چ ئه‌نجامێك؟ تۆ بڵێ ‌ی تاك ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ئازاد ‌‬ ‫كورد گه‌یشتبێت ‌ه ئه‌و ئاست ‌ه ‌‬ ‫گه‌یشتبێت؟ تاك ‌ی كورد له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫هه‌ر بڕیارێكدا‪ ،‬هه‌ست به‌لێپرسراوێت ‌ی‬ ‫ی‬ ‫بكات؟ ده‌كرێت ئه‌م ره‌نگ ‌ه جیاوازان ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردندا هوتافیان‬ ‫له‌بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫ی دابنێین؟‬ ‫بۆ ده‌كێشرێت به‌جیاواز ‌‬ ‫ی ره‌نگ ‌ه جیاوازه‌كانن بۆ‬ ‫ی هه‌ڵگر ‌‬ ‫ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌گه‌ن؟ هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫خۆیان له‌جیاواز ‌‬ ‫وه‌ك گوتمان چه‌مكێك ‌ی گرنگ‌و فر‌ه‬ ‫ی بوونگه‌راكانه‌‪،‬‬ ‫ی فه‌لسه‌ف ‌ه ‌‬ ‫بایه‌خدار ‌‬ ‫ی بوونگه‌راكان‬ ‫ب �ه‌اڵم هه‌ڵبژاردن ال ‌‬ ‫په‌یوه‌سته‌‪ ،‬به‌چه‌ند چه‌مكێك ‌ی دییه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‪ ،‬من‬ ‫ئ��ازادی‌‪ ،‬وات ‌ه ئازاد ‌‬ ‫ئ��ازادم كام الیه‌ن ‌ه هه‌ڵده‌بژێرم‪ ،‬ئایا‬ ‫ی ئێم ‌ه‬ ‫ی به‌ته‌نها به‌س ‌ه بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئازاد ‌‬ ‫هه‌ڵبژێرین؟ گه‌ر هه‌موومان ئازادبین‬ ‫به‌ب ‌ێ ره‌چاوكردن ‌ی هه‌ست ‌ی لێپرسراوێت ‌ی‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌ئازادییه‌كه‌مان چ فه‌وزاو‬ ‫پشێویه‌ك دروستده‌بێت؟ گومان ‌ی‬ ‫ی ئه‌م چه‌ند ساڵه‌‪،‬‬ ‫تێدانییه‌‪ ،‬م��او‌ه ‌‬ ‫ی ده‌كات‪،‬‬ ‫هه‌رچ ‌ی مرۆڤ ‌ه باس له‌ئازاد ‌‬ ‫ته‌نانه‌ت به‌مرۆڤ ‌ه كۆیله‌كانیشه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی هه‌نوكه‌‪،‬‬ ‫پێموای ‌ه زۆرێك له‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان بانگه‌ش ‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌س�ه‌اڵت‪ ،‬كۆیل ‌ه ‌‬ ‫كۆیله‌ن‪ ،‬كۆیل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌فس‪ ..‬به‌اڵم مرۆڤ ئ��ازاده‌‪ ،‬له‌و‌ه ‌‬ ‫چ ‌ی هه‌ڵده‌بژێرێت‌و چ ‌ی ره‌تده‌داته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی له‌گه‌ڵ‬ ‫پ��ێ��م��وان��ی � ‌ه ئ���ه‌وان��� ‌ه ‌‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت���دان‬

‫ی خودی‌‌و ئازادان ‌ه‬ ‫هه‌موویان به‌بڕیار ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌س �ه‌اڵت��دا ب��ن‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌ڵێم‬ ‫كۆیله‌ن‪ ،‬له‌هه‌مانكاتدا بڕیاردان‌و‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن به‌ته‌نها به‌س نین بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی بێت‌و سه‌ربه‌ست بێت‪،‬‬ ‫مرۆڤ خۆ ‌‬ ‫به‌ڵكو م��رۆڤ� ‌ی ژی��رو م��رۆڤ� ‌ی ئازاد‬ ‫ی هه‌ڵبژێرێت‌و بڕیاربدات‪،‬‬ ‫پێش ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ه �ه‌س��ت به‌لێپرسراوێت ‌ی ده‌ك���ات‪،‬‬ ‫ی ب��ڕی��اردان بێت‬ ‫ی پێش ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ئ��ازاد ‌‬ ‫تێگه‌یشتنه‌‪ ،‬ئێم ‌ه بڕیارده‌ده‌ین‬ ‫ی تێبگه‌ین‪ ،‬تێگه‌یشتن ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌ست به‌لێپرسراوێت ‌ی بكه‌ین به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌بڕیاره‌كانمان‪ ،‬من ئه‌گه‌ر موسوڵمان‬ ‫بم‌و بڕوام به‌خودا هه‌بێت‪ ،‬ده‌بێت ئه‌و‌ه‬ ‫بزانم كاتێك هه‌ڵده‌بژێرم‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌م‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌ه لێپرسینه‌وه‌م لێده‌كرێت‪،‬‬ ‫گ��ه‌ر موسوڵمانیش ن �ه‌ب��م ده‌بێت‬ ‫ی خۆم‌و مرۆڤایه‌تیدا‬ ‫له‌به‌رده‌م خود ‌‬ ‫هه‌ست به‌لێپرسراوێت ‌ی بكه‌م‪ ،‬مرۆڤ ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ره‌سه‌ن (ك ‌ه چه‌مكێك ‌ی فر‌ه بایه‌خدار ‌‬ ‫بوونگه‌راكانه‌) مرۆڤێك ‌ی ئازاده‌‪ ،‬وات ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خ��اوه‌ن ب��ڕی��اره‌‪ ،‬دروستكه‌ر ‌‬ ‫خ��ۆ ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‌و‬ ‫خ��ۆی �ه‌ت �ی‌‪ ،‬ل �ه‌ڕێ��گ � ‌ه ‌‬ ‫بڕیاره‌كانیه‌وه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم مرۆڤ ‌ی كۆیل ‌ه‬ ‫ی نییه‌‪،‬‬ ‫یان ناڕه‌سه‌ن خاوه‌ن ‌ی خۆ ‌‬ ‫به‌ڵكو چه‌ند فاكته‌رێك ‌ی ده‌ره‌ك�� ‌ی‬ ‫ی ئه‌و بڕیارده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌م مرۆڤان ‌ه‬ ‫له‌بر ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵ‬ ‫هه‌میشه‌‌و بێبیرلێكردنه‌و‌ه دوا ‌‬ ‫ی بۆ ساتێك له‌خۆیان‬ ‫ده‌كه‌ون‪ ،‬بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وان كه‌وتوم‪،‬‬ ‫بپرسن‪ ،‬من بۆ دوا ‌‬ ‫ی شه‌وان ‌ه‬ ‫گومانده‌كه‌م گشت ئه‌وان ‌ه ‌‬ ‫له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان‪ ،‬بانگه‌ش ‌ه ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫به‌خواست‌و بڕیارو هه‌ڵبژاردن ‌ی خۆیان‪،‬‬ ‫هاتبێتن ‌ه سه‌ر شه‌قام‪ ،‬به‌ڵكو گه‌ر‬ ‫لێیان بپرسی‌‪ ،‬ئه‌وا ده‌ڵێن ئێمه‌ش وه‌ك‬ ‫ئه‌و خه‌ڵك ‌ه (ئه‌وان له‌سه‌ر شه‌قامه‌كانن‬ ‫ی فاڵن ‌ه‬ ‫منیش وه‌ك ئه‌وان)‪ ،‬یان له‌دژ ‌‬ ‫حیزب‪.‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی گشت ‌ی بڕیاردان‌و‬ ‫ئازادی‌‌و هه‌ڵبژاردن پێش مه‌رجێكیان‬ ‫هه‌ی ‌ه ك ‌ه مرۆڤ پێویست ‌ه لێ ‌ی به‌ئاگابێت‪،‬‬ ‫ئه‌ویش هه‌ستكردن به‌لێپرسراوێتییه‌‪،‬‬ ‫ی سارته‌ر چه‌مك ‌ی به‌رپرسیارێتی‌‪،‬‬ ‫ال ‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌كۆنتڕۆڵكردن‌و سنووردانان‬ ‫ی بوونگه‌راكان‬ ‫ی ال ‌‬ ‫ده‌وه‌ستێته‌وه‌‪ ،‬ئازاد ‌‬ ‫بۆ هه‌موو مرۆڤه‌كان پێویستیه‌ك ‌ی‬ ‫به‌ڵگه‌نه‌ویسته‌‪ ،‬به‌اڵم به‌هه‌ستكردن‬ ‫ئه‌مه‌ش ‌ه‬ ‫به‌به‌رپرسیارێتییه‌وه‌‪،‬‬ ‫واده‌ك���ات تاكه‌كه‌س ئ���ازاد بێت‪،‬‬ ‫ه��اوك��ات‪،‬‬

‫ی‬ ‫ئ�����ازاد ‌‬ ‫كه‌س ‌ی دی‌‪ ،‬نه‌خات ‌ه مه‌ترسییه‌وه‌‪،‬‬ ‫كاتێك ده‌بینین له‌م بانگه‌شه‌یه‌دا‪،‬‬ ‫ی الق ‌ه‬ ‫ی ئ��ازادی��ی �ه‌وه‌‪ ،‬ئ���ازاد ‌‬ ‫ب �ه‌ن��او ‌‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌م ‌ه چ جۆر‌ه تێگه‌یشتنێك ‌ه‬ ‫ل �ه‌ئ��ازادی‌‪ ،‬كاتێك دوو ره‌ن��گ‌و دوو‬ ‫الیه‌ن ‌ی جیاواز نه‌توانن‪ ،‬له‌شه‌قامێك ‌ی‬ ‫ی‬ ‫دووس���ای���ددا‪ ،‬ب �ه‌رام��ب �ه‌ر به‌یه‌كد ‌‬ ‫ی گرفت‌و پشێوی‌‪ ،‬گوزارشت‬ ‫بێنانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیان بكه‌ن‪ ،‬ئید ‌‬ ‫له‌هه‌ست‌و دید ‌‬ ‫ی ده‌بێت له‌كوێی ئه‌م هه‌رایه‌دا‬ ‫ئازاد ‌‬ ‫جێی ببێته‌وه‌‪ ،‬گرفت ‌ی گه‌ور‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیدا‪ ،‬خۆ ‌‬ ‫تاك ‌ی كورد له‌ناوه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ���ازاد ن��ه‌ك��ردووه‌‪ ،‬گ �ه‌ر له‌ناوه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ئ���ازادك���رد‪ ،‬ئه‌وكات‬ ‫خ��ۆی��دا‪ ،‬خ��ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی خۆیدا بۆ ئازاد ‌‬ ‫ده‌توانێت له‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫تێبكۆشێت‪ ،‬ه��ه‌روه‌ك كامۆ ده‌ڵێت‬ ‫"مرۆڤ به‌ته‌نها له‌شتێك ئازاد نابێت‪،‬‬ ‫ی شتێكیشدا ئازاد‬ ‫به‌ڵكو له‌پێناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه نیی ‌ه یه‌كد ‌‬ ‫ده‌بێت"‪ ،3‬ئازاد ‌‬ ‫ئه‌زیه‌ت بد‌هی‌‪ ،‬خه‌ڵك جارس بكه‌یت‌و‬ ‫ی خۆ ئازادكردن ‌ه‬ ‫مرۆڤ بكوژیت‪ ،‬ئازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك ‌ه ئه‌وان له‌سه‌ر تۆ ‌‬ ‫له‌و كاریگه‌ری ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وه‌ی ‌ه خۆت بڕیار‬ ‫داده‌نێن‪ ،‬ئ��ازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵبژێریت‪ ،‬نه‌ك هات‌و هه‌را ‌‬ ‫بد‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وان‬ ‫ئه‌وان بتهه‌ژێنێت‪ ،‬نه‌ك پار‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌وان‪ ،‬ئێستات‬ ‫بتكڕێت‪ ،‬نه‌ك رابردوو ‌‬ ‫داگیربكات‪ ،‬گ �ه‌ر تاك ‌ی ك��ورد له‌م‬ ‫كرده‌یه‌دا (هه‌ڵبژاردن)‪ ،‬به‌هه‌ستكردن‬ ‫به‌لێپرسراوێتییه‌و‌ه بڕیاربدات‪ ،‬دواتر‬ ‫ی‬ ‫په‌شیمان ‌ی ده‌رنابڕێت‪ ،‬چونك ‌ه خۆ ‌‬ ‫بڕیاریداوه‌‪ ،‬خۆش ‌ی لێپرسراو‌ه به‌رامبه‌ر‬ ‫ی‬ ‫به‌بڕیاره‌ك ‌هی‌‪ ،‬بڕیاردان گرانترین كرد‌ه ‌‬ ‫مرۆڤه‌‪ ،‬چونك ‌ه بڕیاردان په‌یوه‌ست ‌ه‬ ‫ب��ه‌ئ��ای��ن��ده‌وه‌‪ ،‬م��ادام��ه‌ك�� ‌ێ م��رۆڤ‬ ‫نازانێت له‌ئاینده‌دا چ ‌ی رووده‌دات‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه هه‌میش ‌ه ترس‌و گومانكه‌ر‌ه‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن‪ ،‬كاتێك بڕیارو هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫ت��ۆ ب��ۆ الی�ه‌ن��ێ��ك� ‌ه ده‌ب��ێ��ت بزانیت‬ ‫چه‌ندین الیه‌ن ‌ی دیت ره‌تكردۆته‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌بێت بزانیت بۆ ئه‌م هه‌ڵده‌بژێریت‌و‬ ‫ی هه‌ڵنابژێریت"‪ ،‬كاتێك‬ ‫ئه‌وان ‌ی د ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن ‌ی ئیمكانێك‬ ‫مرۆڤ بڕیار ‌‬ ‫ده‌دات وات ‌ه له‌هه‌مانكاتدا كۆمه‌ڵێك‬ ‫ئه‌گه‌ر ره‌تده‌كاته‌وه‌"‪ ،4‬هه‌ر ئه‌مه‌ش ‌ه‬ ‫واده‌كات‪ ،‬مرۆڤ ئاسان بڕیار نه‌دات‪،‬‬ ‫بڕیاردان ئازاراویه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌م هه‌رێم ‌ه‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬چونك ‌ه به‌داخه‌و‌ه‬ ‫بڕیاردان ئازار ‌‬ ‫هه‌ستكردن به‌لێپرسراوێت ‌ی نابینرێت‪،‬‬ ‫ی به‌هه‌ڵ ‌ه‬ ‫ه �ه‌رب��ۆی � ‌ه ئ��ه‌و ك �ه‌س��ان � ‌ه ‌‬ ‫ه �ه‌ڵ��ده‌ب��ژێ��رن‪ ،‬له‌هه‌مووان‬ ‫زیاتر ئه‌و ماف ‌ه به‌خۆیان‬ ‫ده‌ده‌ن ره‌خنه‌بگرن‪،‬‬

‫له‌كا تێكد ا‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و الی� ‌هن‌و حیزب ‌ه ‌‬ ‫به‌ده‌نگ ‌ی خۆ ‌‬ ‫هێناوه‌ت ‌ه سه‌ر كورس ‌ی ده‌سه‌اڵت‪ ،‬یان‬ ‫ی به‌خاوه‌ن ماف‬ ‫له‌هه‌مووان زیاتر خۆ ‌‬ ‫ی ئه‌م میلله‌ته‌‪،‬‬ ‫ده‌زانێت‪ ،‬له‌بردن ‌ی پار‌ه ‌‬ ‫ی زۆرێك له‌گرفته‌كان ‌ی‬ ‫پێموای ‌ه سه‌رچاو‌ه ‌‬ ‫ئه‌م هه‌رێم ‌ه لێره‌و‌ه ده‌ستپێده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی بڕیاردان‌و هه‌ڵبژاردن‬ ‫هه‌ست به‌ئازار ‌‬ ‫ناكه‌ین‪ ،‬هه‌ڵبژاردن وات � ‌ه داهاتوو‪،‬‬ ‫من كاتێك هه‌ڵده‌بژێرم ده‌بێت بزانم‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردن ‌ی ئێستام‪ ،‬كاریگه‌ر ‌‬ ‫داهاتووم داده‌نێت‪ ،‬هه‌ڵبژاردن خاڵ ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ی ئاره‌زووه‌كان نییه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنه‌دا ده‌بینرێت‪،‬‬ ‫له‌م بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫شه‌وان ‌ه له‌سه‌ر شه‌قامه‌كان زۆر مرۆڤ‪،‬‬ ‫ی خۆیان‪ ،‬ئه‌زیه‌ت ‌ی‬ ‫بۆ خاڵیكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫چه‌ندان مرۆڤ ‌ی تر ده‌ده‌ن‪ ،‬هه‌ر بۆ‬ ‫خۆشی‌و سودێكی كه‌م بڕیارده‌د‌هن‌و‬ ‫ی بیربكرێته‌و‌ه‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرن‪ ،‬بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌گرنگ ‌ی ئه‌م كرده‌یه‌‪ ،‬یان بزانرێت ئه‌م‬ ‫كرده‌یه‌‪ ،‬لێپرسراوێتیی ‌ه له‌الیه‌ك له‌خود‬ ‫ی له‌كۆمه‌ڵ‪ ،‬ئه‌م بڕیار‌ه‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی د ‌‬ ‫په‌یوه‌ست ‌ه به‌داهاتووه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‪ ،‬وات ‌ه ئازاد ‌‬ ‫ئ��ازاد ‌‬ ‫ی مرۆڤ‬ ‫ب��ڕی��اردان له‌ئاینده‌‪" ،‬ئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی سه‌ر‬ ‫ل ‌ه هه‌موو بوونه‌وه‌ره‌كان ‌ی تر ‌‬ ‫ی ئازادی‌‌و‬ ‫ی جیاده‌كاته‌و‌ه كرده‌و‌ه ‌‬ ‫زه‌و ‌‬ ‫ی پێكه‌وه‌نان ‌ی ئاینده‌یه‌ت ‌ی‬ ‫ت��وان��ا ‌‬ ‫ی ئازادانه‌و هه‌ستكردن‬ ‫له‌ڕێ ‌ی بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌به‌رپرسیارێتیه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه مرۆڤ خود ‌‬ ‫ی ده‌خوڵقێنێت"‪.5‬‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫راسته‌قین ‌ه ‌‬ ‫راس��ت�� ‌ه ه��ی��چ ب �ه‌ه��ان �ه‌ی �ه‌ك بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی م��رۆڤ نییه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئ���ازاد ‌‬ ‫ی‬ ‫واده‌ك������ات م����رۆڤ ئ��ازادی��ی��ه‌ك�� ‌ه ‌‬ ‫به‌هه‌ڵ ‌ه به‌كارنه‌هێنێت‪ ،‬هه‌ستكردن ‌ه‬ ‫به‌به‌رپرسیارێتی‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه هه‌ركات‬ ‫ی به‌كارهێنا‪،‬‬ ‫م��رۆڤ به‌هه‌ڵ ‌ه ئ���ازاد ‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ تێنه‌گه‌یشتن له‌ئازادی‌‌و‬ ‫هه‌ستنه‌كردن به‌لێپرسراوێتی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫له‌م هه‌رێم ‌ه ن ‌ه تێگه‌یشتن له‌ئازاد ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ن ‌ه هه‌ستكردن به‌به‌رپرسیارێتی‌‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌مه‌ش ‌ه كاره‌ساته‌كان ك ‌ه به‌رۆك ‌ی‬ ‫ی گرتووه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌م‬ ‫تاك ‌ی كورد ‌‬ ‫ی‬ ‫بانگه‌شه‌یه‌دا ك ‌ه بێویست‌و بڕیار ‌‬ ‫ی ئه‌م بانگه‌ش ‌ه‬ ‫خۆت ده‌كه‌ویت ‌ه لێشاو ‌‬ ‫بێسه‌روبه‌ره‌و‌ه ك ‌ه هیچكام له‌ڕه‌نگه‌كان‬ ‫ی جیاواز نین‪ ،‬له‌ئێستادا‬ ‫ی دید ‌‬ ‫هه‌ڵگر ‌‬ ‫تاكێك گه‌ر بیه‌وێت كارێك ئه‌نجامبدات‬ ‫ل��ه‌م ه �ه‌رێ��م �ه‌دا‪ ،‬كاتێك ده‌زانێت‬ ‫ی ئه‌م پڕوپاگه‌ند‌ه‬ ‫ده‌كه‌وێت ‌ه نێو گێژاو ‌‬ ‫ب��ه‌ره‌اڵی��ه‌وه‌‪ ،‬گ�ه‌ر بتوانێت بێگرفت‬ ‫ی‬ ‫ده‌ربچێت ل �ه‌و گ��ێ��ژاو‌ه شوكران ‌ه ‌‬ ‫ده‌وێت‪.‬‬ ‫ی بانگه‌شه‌دا‬ ‫مرۆڤ له‌م ساتان ‌ه ‌‬ ‫ده‌بێت زۆر وریا بێت‪ ،‬ده‌نا زوو له‌خشت ‌ه‬ ‫ده‌ب��رێ��ت‪ ،‬ی��ان تێده‌كه‌وێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫زۆر شت ه �ه‌ن ك ‌ه بایه‌خ ‌ی خۆیان‬ ‫له‌ده‌ستده‌ده‌ن‪ ،‬له‌پێش هه‌موویانه‌و‌ه‬ ‫م��رۆڤ خ��ۆی‌‌و ئ��ازادی�ه‌ك� ‌هی‌‪ ،‬كاتێك‬

‫س�����ام����� ‌ی‬ ‫ئ��ه‌و‌ه نه‌كه‌یت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌نگ ‌ی جلێك بپۆشی‌‪ ،‬ره‌مز ‌‬ ‫به‌ئازاد ‌‬ ‫الیه‌نێك بگه‌یه‌نێت‪ ،‬كاتێك چه‌ندان‬ ‫ی‬ ‫راگه‌یاندن كار بۆ له‌خشته‌بردن ‌ی ئازاد ‌‬ ‫م��رۆڤ بكه‌ن‪ ،‬تا به‌كاركردن ‌ه سه‌ر‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن ‌ی ئازادان ‌ه ‌‬ ‫ده‌روون ‌ی رێگ ‌ه ‌‬ ‫لێبسه‌ننه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه تاك ‌ی كوردیش هه‌تا‬ ‫ی نه‌گه‌یشتووه‌‪،‬‬ ‫ئێستا به‌باش ‌ی له‌ئازاد ‌‬ ‫ئ��ه‌وا راگه‌یاندنه‌كان هۆكارێكن بۆ‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‪ ،‬له‌م‬ ‫پاوانكردن ‌ی ئ��ازاد ‌‬ ‫تاك ‌ه ناهۆشیاره‌‪ ،‬ته‌كنیك ‌ی باش‬ ‫به‌كارده‌هێنن بۆ ئه‌م مه‌به‌ست ‌ه گه‌ر‬ ‫كه‌مێك له‌راگه‌یاندنه‌كان وردبینه‌وه‌‪،‬‬ ‫راسته‌وخۆ ئه‌م رووداو‌ه به‌رجه‌ست ‌ه‬ ‫ده‌بێت‪( ،‬چه‌ندان كه‌س نیشانده‌درێت‬ ‫ی خۆیان‪-‬‬ ‫ك ‌ه گه‌ڕاونه‌ته‌و‌ه بۆ ماڵه‌ك ‌ه ‌‬ ‫من له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی پێشوودا ده‌نگم بۆ‬ ‫ئێو‌ه نه‌داوه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مڕۆ له‌فاڵن ‌ه شوێن‬ ‫كارێك ‌ی خراپم بین ‌ی (له‌لیست ‌ی فاڵن)‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه بڕیارده‌ده‌م ده‌نگ به‌ئێو‌ه‬ ‫بده‌م‪-‬به‌كارهێنان ‌ی ئایین‌و مزگه‌وت‌و‬ ‫ی ئاینیش)‪ ،‬كاركردن‬ ‫ته‌نانه‌ت مامۆستا ‌‬ ‫به‌مجۆر‌ه جگ ‌ه له‌ڕامكردن ‌ی ده‌روون ‌ی‬ ‫م��رۆڤ نه‌بێت بۆخۆ (پارته‌كان)‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬ك��ارك��ردن � ‌ه سه‌ر‬ ‫هیچ ‌ی د ‌‬ ‫ده‌روون ‌ی تاك ‌ی كورد له‌راگه‌یاندنه‌كاندا‪،‬‬ ‫یه‌كێك ‌ه له‌كار‌ه گرنگه‌كان ‌ی راگه‌یاندن ‌ه‬ ‫كوردییه‌كان‪ ،‬به‌جۆرێك وه‌هم له‌خه‌ڵك‬ ‫بكرێت ‌ه حه‌قیقه‌ت‪ ،‬كاتێك شه‌وان ‌ه‬ ‫له‌ڕاگه‌یاندنه‌كاندا ئ �ه‌م دیارده‌ی ‌ه‬ ‫ده‌بینرێت ك ‌ه ئه‌وه‌ند‌ه گه‌ڕانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫وه‌هم ‌ه ده‌بێت ‌ه حه‌قیقه‌ت‪ ،‬به‌بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئ��ه‌م راگ �ه‌ی��ان��دن��ك��اره‌ك��ان �ه‌‪ ،‬هه‌ست‬ ‫به‌لێپرسراوێت ‌ی بكه‌ن‪ ،‬مه‌الیه‌ك ‌ی ئاین ‌ی‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه به‌وتار‌ه ئاگرینه‌كان ‌ی كاریگه‌ر ‌‬ ‫له‌سه‌ر ده‌روون � ‌ی ه �ه‌زاران موسوڵمان‬ ‫ی‬ ‫ده‌دانێت‪ ،‬له‌م ڕۆژانه‌دا ك ‌ه بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫ی دێ���ت‪ ،‬له‌ماڵ‬ ‫ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن ج��م � ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫هاتمه‌ده‌ر بۆ كارێك ‌ی تایبه‌ت‪ ،‬له‌نیو‌ه ‌‬ ‫رێدا ك ‌ه له‌جلكه‌كان ‌ی خۆم وردبوومه‌وه‌‪،‬‬ ‫ترس ده‌روون ‌ی ته‌نیم ك ‌ه بینیتم جله‌كانم‬ ‫گوزارشت له‌فاڵن ‌ه الیه‌ن ده‌كات‪ ،‬ترس ‌ی‬ ‫ئ �ه‌وه‌م ب��وو‪ ،‬گوتم هاكا كه‌وتم ‌ه ناو‬ ‫ی بانگه‌شه‌وه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ده‌ردیسه‌ر ‌‬ ‫ی بۆ مه‌به‌ست ‌ی بانگه‌ش ‌ه ئه‌و‬ ‫بێئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ره‌نگه‌م هه‌ڵبژاردبێت‪ ،‬به‌ر شااڵو ‌‬ ‫ره‌نگ ‌ی دژ (لیست ‌ی دژ) بكه‌وم‪.‬‬ ‫ئ�ه‌م��ڕۆژان� ‌ه وایلێهاتوو‌ه كه‌س ‌ی‬ ‫بێالیه‌ن نه‌توانێت له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی‬ ‫جله‌كانیشیدا سه‌ربه‌ست بێت‪ ،‬به‌سنی ‌ه‬ ‫ش��ار ل �ه‌وێ��ن �ه‌و هه‌ڵواسین ‌ی چه‌ند‬

‫ره‌نگێكدا بكوژرێت‪ ،‬بۆچ ‌ی ده‌بێت ئه‌م‬ ‫هه‌موو ره‌نگ ‌ه قۆرغ بكرێت؟ له‌الیه‌ك ‌ی‬ ‫ی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫دی��ی �ه‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌م��ڕۆژان � ‌ه ‌‬ ‫ده‌ت��وان��ی��ن ب��ه‌رۆژه‌ك��ان�� ‌ی كوشتن ‌ی‬ ‫ی بكه‌ین‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫حه‌قیقه‌ت ن��اوزه‌د ‌‬ ‫ی له‌م پڕوپاگه‌ندانه‌دا ده‌بینرێت‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫جگ ‌ه له‌فێڵكردن‌و پاشقولگرتن له‌وی‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬كوشتن ‌ی راست ‌ی‬ ‫تر‪ ،‬هیچ ‌ی د ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌راگه‌یاندنه‌كاندا ده‌بینرێت‪،‬‬ ‫ی‬ ‫بۆنمون ‌ه له‌ڕووداوێك ‌ی وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌به‌كره‌جۆ رووی���دا‪ ،‬له‌نێوان ئه‌و‬ ‫دووالیه‌ن ‌ه جیاوازه‌دا‪ ،‬بینه‌ر پێویست ‌ی‬ ‫ب �ه‌وه‌رگ��رت��ن � ‌ی زان��ی��اری��ی� ‌ه دروس���ت‌و‬ ‫راستییه‌كانه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب��ۆ گه‌یشتن‬ ‫به‌ڕاست ‌ی رووداوه‌ك �ه‌‪ ،‬ناتوانیت پشت‬ ‫به‌هیچكام له‌راگه‌یاندنه‌كان ببه‌ستیت‪،‬‬ ‫چونك ‌ه هه‌ریه‌ك له‌راگه‌یاندنه‌كان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی خزمه‌تكردن ‌ی خۆ ‌‬ ‫رووداوه‌ك ‌ه ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش جگ ‌ه‬ ‫له‌شێواندن ‌ی راستی‌‌و كوشتن ‌ی راست ‌ی‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬ده‌كرێت بپرسین‬ ‫هیچ ‌ی د ‌‬ ‫بۆچ ‌ی راستییه‌كان ده‌شێوێنرێت؟‬ ‫ب��ۆچ� ‌ی ه��ه‌ر راگ�ه‌ی��ان��دن��ێ��ك به‌پێ ‌ی‬ ‫ی‬ ‫خزمه‌تكردن‌و گونجاندن ‌ی ئایدۆلۆجیا ‌‬ ‫ی رووداوه‌ك������ان ده‌خ���ات���ه‌ڕوو؟‬ ‫خ��ۆ ‌‬ ‫ی من ئه‌م ‌ه ب �ه‌ده‌ر له‌ده‌رچون‬ ‫به‌دید ‌‬ ‫له‌هه‌موو الیه‌ن ‌ی مرۆیی‌‌و ره‌وشتییه‌كان‪،‬‬ ‫ده‌ك��رێ��ت بڵێین ك� ‌ه هه‌ستنه‌كردن‬ ‫به‌به‌رپرسیارێتیی ‌ه به‌رامبه‌ر به‌ڕاست ‌ی‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌بینه‌ر‪ ،‬ه �ه‌م به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌پیشه‌كه‌‪ ،‬به‌رامبه‌ر هه‌موو به‌ها‬ ‫ره‌وش��ت��ی‌‌و مرۆییه‌كان‪ ،‬شێواندن ‌ی‬ ‫راستییه‌كان فێڵكردن ‌ه له‌بینه‌ر‪ ،‬به‌كه‌م‬ ‫ته‌ماشاكردن ‌ی بینه‌رو پیشه‌كه‌یه‌‪،‬‬ ‫هه‌ركات مرۆڤ ئاماده‌بوو راستییه‌كان‬ ‫بشێوێنێت‌و دواجاریش بیكوژێت‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ی بكات‪ ،‬گه‌ر‬ ‫ی د‌‬ ‫ئاماده‌ی ‌ه زۆرك���ار ‌‬ ‫ئه‌مڕۆ ئه‌و راستیی ‌ه بشێوێنیت ك ‌ه‬ ‫ی له‌الیه‌ن‬ ‫مرۆڤێك ‌ی تاوانبار تاوانه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی رۆژنامه‌نووسه‌و‌ه بشارێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ت��ۆ ‌‬ ‫ئ��ه‌وا ده‌ب��ێ��ت چ��اوه‌ڕوان�� ‌ی ئه‌وه‌شت‬ ‫ی ببی ‌ه مرۆڤكوژ‪ ،‬گه‌ر‬ ‫لێبكرێت‪ ،‬سب ‌ه ‌‬ ‫ی به‌رامبه‌ر‬ ‫هه‌ست به‌لێپرسراوێت ‌ی نه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی گرنگ ‌ه واز‬ ‫به‌ڕاستییه‌كان‪ ،‬ئید ‌‬ ‫له‌پیشه‌كه‌ت بهێنیت‪.‬‬ ‫ی له‌هه‌ڵبژاردن‌و بڕیارداندا‬ ‫ئ�ه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌ب��ی��ن��رێ��ت‪ ،‬ل���ه‌م ه �ه‌رێ��م � ‌ه جگ ‌ه‬ ‫له‌ئازادییه‌ك ‌ی ناته‌واو تێنه‌گه‌یشتن‬ ‫ل���ه‌ئ���ازادی‌‌و خ���راپ مامه‌ڵه‌كردن‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌م چه‌مك ‌ه پیرۆزه‌دا هیچ ‌ی‬ ‫ی نییه‌‪ ،‬تێنه‌گه‌یشتن له‌ئازادی‌‌و‬ ‫د‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬له‌تێنه‌گه‌یشتن له‌خوده‌و‌ه‬ ‫ده‌ستپێده‌كات‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی خ���ۆ ‌‬ ‫س���ه‌ره‌ت���ا م����رۆڤ خ����ود ‌‬ ‫بناسێت ئ�ه‌وك��ات ئ �ه‌و هه‌ڵبژێرێت‪،‬‬ ‫ی ناس ‌ی‬ ‫ه �ه‌رك��ات��ێ��ك م����رۆڤ خ���ۆ ‌‬ ‫به‌ئازادییه‌كان ‌ی خۆش ‌ی ئاشناده‌بێت‌و‬ ‫به‌به‌رپرسیارێتییه‌و‌ه بڕیارده‌دات ك ‌ێ‬ ‫هه‌ڵبژێرێت‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌‪:‬‬ ‫ی‬ ‫‪ .1‬ج��ۆن م��اك��واری‌‪ ،‬فه‌لسه‌ف ‌ه ‌‬ ‫بوونگه‌رایی‪ ،‬وه‌رگێڕ‪ ،‬ئازاد به‌رزنجی‌‪،‬‬ ‫ی چ��اپ‌و‬ ‫چ��اپ�� ‌ی ی���ه‌ك���ه‌م‪ ،‬ده‌زگ�����ا ‌‬ ‫ی راگ�ه‌ی��ان��دن� ‌ی ن��ه‌وا‪-‬‬ ‫ب�ڵاوك��ردن��ه‌و‌ه ‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬ال‪.209.‬‬ ‫‪ .2‬هه‌مان سه‌رچاوه‌‪ ،‬ال‪.203.‬‬ ‫‪ .3‬هه‌مان سه‌رچاوه‌‪ ،‬ال‪.208.‬‬ ‫‪ .4‬هه‌مان سه‌رچاوه‌‪ ،‬ال‪.209.‬‬ ‫‪ .5‬هه‌مان سه‌رچاوه‌‪ ،‬ال‪.5.‬‬ ‫‪Harem_o@yahoo.com‬‬

‫كاتێك بڕیار‌و هه‌ڵبژاردنی‌ تۆ بۆ الیه‌نێكه‌‪ ،‬ده‌بێت بزانیت‬ ‫چه‌ندین الیه‌نی‌ دیت ره‌تكردۆته‌وه‌‪ ،‬ده‌بێت بزانیت بۆ ئه‌م‬ ‫هه‌ڵده‌بژێریت‌و ئه‌وانی‌ دی‌ هه‌ڵنابژێریت‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫بـیـروڕا‬ ‫نه‌جمه‌دین حه‌مه‌عه‌لی‬

‫ل �ه‌س �ه‌روب �ه‌ن��دی ب��ان��گ�ه‌ش�ه‌ك��ردن بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق‪ ،‬ده‌بینین ك ‌ه قسه‌كردنێكی زۆر‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌سه‌ر ئ��ازادی‌و دیموكراسی‌و‬ ‫هاندان‌و به‌شداریكردنی هاوواڵتیان‬ ‫له‌الیه‌ن لیست‌و قه‌وار‌ه سیاسییه‌كانه‌و‌ه‬ ‫بۆ به‌شداریكردن له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‪.‬‬ ‫لێره‌دا پێویست ‌ه هه‌ڵوێسته‌یه‌ك‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و‌ه بكه‌ین‌و سه‌رنجێكی ئه‌و‬ ‫گوتار‌ه بده‌ین ك ‌ه هاوواڵتیان ئاراسته‌و‬ ‫گفتوگۆ ده‌ك��ات‪ ،‬ئه‌م ‌ه له‌الیه‌كه‌وه‌‪،‬‬ ‫ێ سه‌رنجی ئه‌و‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌و‌ه ده‌كر ‌‬ ‫ه��اوواڵت �ی‌و ده‌ن��گ��ده‌ره‌ش بده‌ین ك ‌ه‬ ‫ێ چۆن‌و به‌چ شێوازێك‬ ‫كێیه‌و ده‌یه‌و ‌‬ ‫رووب����ه‌ڕووی ئ �ه‌و گ��وت��ار‌ه سیاسیی ‌ه‬ ‫ببێته‌وه‌و به‌چ ئایدیاو بیركردنه‌وه‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫ێ به‌شداری له‌پڕوپاگه‌نده‌كردن‬ ‫ده‌یه‌و ‌‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردن بكات‪ ،‬لێره‌دا پێویست ‌ه‬ ‫ئ�ه‌و پرسیار‌ه بكه‌ین ك ‌ه ئایا ئێم ‌ه‬ ‫خاوه‌نی فه‌زایه‌كی گشتی ته‌ندروستین‬ ‫ك ‌ه بتوانێت هاوواڵتیه‌كی ته‌ندروست‌و‬ ‫بیركه‌ره‌وه‌مان بۆ په‌روه‌رد‌ه بكات؟‬ ‫ئه‌وه‌ی ك ‌ه گوتاری سیاسی كوردی‬ ‫پێده‌ناسرێته‌و‌ه به‌تایبه‌تی له‌م كاته‌دا‬ ‫كه‌سه‌رجه‌م حیزب‌و لیست‌و قه‌وار‌ه‬ ‫سیاسییه‌كان س �ه‌رق��اڵ��ی ریكالم‌و‬ ‫بانگه‌شه‌كردنن ب��ۆ لیسته‌كانیان‪،‬‬ ‫له‌راستیدا ده‌ركه‌وتنی ئه‌م گوتار‌ه‬ ‫له‌م ئاستی بیركردنه‌وه‌یه‌دا ئه‌وه‌مان‬ ‫بۆ ده‌رده‌خات ك ‌ه ئه‌م گوتار‌ه به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك گوتارێكی ره‌س �ه‌ن نییه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه به‌ئاستێك ساده‌بووه‌ته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه به‌هیچ شێوه‌یه‌ك نه‌ك له‌خزمه‌تی‬ ‫هاونیشتمانی‌و هاوواڵتیدا نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ته‌نانه‌ت خودی هه‌ڵگری ئه‌م گوتاره‌شی‬ ‫به‌ئاستێك س��اده‌و بێمانا ك��ردو‌ه ك ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام له‌گوته‌و كرده‌وه‌كانیاندا په‌نا‬ ‫بۆ هه‌موو جۆر‌ه هۆكارێكی نائه‌خالقی‬ ‫ب �ه‌رن‪ ،‬ئه‌گه‌رچی پێچه‌وانه‌ی بوونی‬ ‫خودی خۆشیان بێت‪.‬‬ ‫ئه‌م سیاسه‌ت ‌ه به‌هیچ شێوه‌یه‌ك‬ ‫ج��ی��اوازی ن��اك��ات له‌نێوان ب���ژارده‌و‬ ‫گشتدا‪ ،‬له‌كاتێك له‌هه‌موو سه‌رد‌هم‌و‬ ‫ك��ۆم �ه‌ڵ��گ��ای �ه‌ك��دا ئ���ه‌م جیاوازیی ‌ه‬ ‫هه‌بوه‌و هه‌میشه‌ش جیاوازی له‌نێوان‬ ‫تێگه‌یشتن‌و بیركردنه‌وه‌ی مرۆڤه‌كاندا‬ ‫هه‌بووه‌و ده‌شبێت كه‌ئه‌مه‌ش یاسای‬ ‫سروشته‌و به‌شێك له‌مرۆڤه‌كان توانای‬ ‫بیركردنه‌وه‌یان هه‌یه‌و ده‌توانن به‌ئایدیاو‬ ‫پره‌نسیپ ‌ه ب��ااڵك��ان ب��گ� ‌هن‌و ئه‌وانی‬ ‫دیكه‌ش له‌په‌نای بیركردنه‌وه‌كانی‬ ‫ئه‌ماندا به‌سروشت‌و بوونی مرۆیی‬ ‫خۆیان بگه‌نه‌وه‌و ژیانێكی هاوڕێك‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ بوونی خۆیاندا بگوزه‌رێنن‪.‬‬ ‫ئه‌م بیركردنه‌و‌ه بااڵی ‌ه هیچ كات‬ ‫هاونیشتمانیان پ �ه‌روه‌رد‌ه ناكات به‌و‬ ‫ش��ێ��وه‌ی�ه‌ی ك � ‌ه گیانی ناره‌سه‌نی‌و‬ ‫كۆیالیه‌تیان تێدا بوونیاد بنێت‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌و‌ه هه‌موو هه‌وڵێك ده‌دات‬ ‫له‌پێناو رزگ��ارك��ردن‌و به‌رزكردنه‌وه‌ی‬ ‫هاونیشتمانیان بۆ ده‌ستگه‌یشتنیان‬ ‫به‌ئایدیاو پره‌نسیپ ‌ه بااڵكان یاخود‬ ‫هیچ ن��ا ژیانێكی شكۆمه‌ندانه‌ی‬ ‫ساده‌یان بۆ ده‌سته‌به‌رده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ێ خودی‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ك��ی ت����ره‌و‌ه ده‌ك����ر ‌‬ ‫بژارده‌كان كه‌سی ناره‌سه‌ن بن‌و توانای‬ ‫بیركردنه‌وه‌یان نه‌بێت‪ ،‬له‌م حاڵه‌ته‌شدا‬ ‫بێگومان ناتوانن به‌بیركردنه‌و‌ه بااڵكان‬ ‫ب��گ �ه‌ن‪ ،‬ب��ۆی� ‌ه كاتێك كه‌گفتوگۆی‬ ‫هاونیشتمانیان ده‌ك�ه‌ن‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫خۆیان ناره‌سه‌نن له‌كاتی گوتن له‌سه‌ر‬ ‫ئایدیاكان ن��اچ��ار ده‌ب��ن فۆرمێكی‬ ‫ناره‌سه‌ن به‌م بیركردنه‌وان ‌ه بده‌ن‪،‬‬ ‫لێره‌و‌ه له‌بری ئه‌وه‌ی هاونیشتمانیان‬ ‫به‌رزكه‌نه‌و‌ه بۆئه‌وه‌ی به‌بیركردنه‌و‌ه‬ ‫بااڵكان بگه‌ن‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌و‌ه ئایدیاكان‬ ‫س���اده‌ده‌ك���ه‌ن���ه‌و‌ه ت��ا ئاستێك ك ‌ه‬ ‫له‌ره‌سه‌نێتی خۆیان ده‌كه‌ون‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌ئامانجی ئه‌وه‌ی ك ‌ه هاونیشتمانیان‬ ‫بتوانن لێیان تێبگه‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌كۆتاییدا‬

‫‪20‬‬

‫نائه‌قاڵنیه‌تی سیاسی‌و پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫مه‌ال وه‌ك فۆرمێكی نوێی ریكالمكردن‬

‫ئه‌م جۆر‌ه هه‌ڵسوكه‌وتكردن ‌ه له‌گ ‌ه ‌ڵ‬ ‫بیركردنه‌وه‌دا واده‌ك���ات ك ‌ه گوتارو‬ ‫خودی هاونیشتمانی‌و فه‌زای گشتیش‬ ‫ب �ه‌ره‌و ناره‌سه‌نی ‌هت‌و ساده‌بوونه‌وه‌و‬ ‫بیرنه‌كردنه‌وه‌و چه‌قبه‌ستویی ئاراست ‌ه‬ ‫ببێت‪.‬‬ ‫به‌درێژایی چه‌ندین ساڵی رابردوو‬ ‫"سیستمی سیاسی‌و كایه‌ی سیاسی‬ ‫كوردی" نه‌یتوانیو‌ه خاو‌هن‌و هه‌ڵگری‬ ‫گوتارێكی سیاسی ره‌س���ه‌ن بێت‪،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ك ‌ه ئه‌م گوتار‌ه ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫كاری له‌سه‌ر چه‌پاندن‌و كۆیله‌كردنی‬ ‫فیكری هاونیشتمانیان ك��ردوه‌‪ ،‬هیچ‬ ‫ئ��ه‌وه‌ن��د‌ه ب�ه‌ت�ه‌ن��گ هاوواڵتیانه‌و‌ه‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی ئاراسته‌یان بكات‌و‬ ‫له‌ناره‌سه‌نی ‌هت‌و بیرنه‌كردنه‌و‌ه رزگاریان‬ ‫بكات‪ .‬له‌هه‌ندێك كاتدا نه‌ك هه‌ر له‌هه‌وڵی‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ی هاونیشتمانیاندا نه‌بووه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو له‌راستیدا به‌رژه‌وه‌ندی "سیاسی‌و‬ ‫سیاسه‌تی ك���وردی" ب��ه‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫ب��وو‌ه ك ‌ه ویستوویه‌تی هاوواڵتیان‬ ‫له‌زۆنگاوی بیرنه‌كردنه‌وه‌دا بگه‌وزێن‌و‬ ‫له‌م ئاست‌و ب��ارودۆخ �ه‌دا بمێننه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه مانه‌وه‌ی هاونیشتمانیان له‌م‬ ‫بارودۆخه‌دا واتا بێئاگابوون له‌فه‌زای‬ ‫گشتی‌و له‌وه‌ی ك ‌ه چی رووده‌داو چی‬ ‫ده‌گ��وزه‌رێ‌‪ ،‬هه‌روه‌ها سه‌رقاڵكردنیان‬ ‫به‌و بابه‌تانه‌و‌ه ك ‌ه پێداویستی ژیانی‬ ‫رۆژان���ه‌ی هاوواڵتیانن‌و ك��ارك��ردن بۆ‬ ‫به‌كێشه‌كردنی ئ �ه‌و پێداویستیانه‌‪،‬‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ك ‌ه هاونیشتمانیان بیر له‌زیاتر‬ ‫له‌م پێداویستیان ‌ه نه‌كه‌نه‌وه‌و داوای‬ ‫زیاتر له‌پێداویستییه‌كانی ژیانی رۆژان ‌ه‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه هه‌ر هۆشیاربوونه‌وه‌و‬ ‫به‌ئاگابوونێكی زیاتری هاونیشتمانیان‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی سیاسییه‌كان‌و ناوه‌ندی‬ ‫سیاسی كوردیدا نه‌بووه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بینین‬ ‫دوای چه‌ندین سا ‌ڵ هێشتا تاكی كورد‬ ‫خاوه‌نی له‌سه‌دا په‌نجای پێداویستیی ‌ه‬ ‫سه‌ره‌تاییه‌كانی ژیانی رۆژان � ‌ه نییه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌مه‌ش وای كردوو‌ه له‌ئێستادا ن ‌ه‬ ‫فه‌زای گشتی بوونی هه‌بێت‌و ن ‌ه تاكی‬ ‫بیركه‌ره‌وه‌و به‌ئاگاو ره‌سه‌نیش بوونی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬له‌غیابی ئاماده‌نه‌بوونی ئه‌م‬ ‫دوانه‌شدا هه‌ره‌مه‌كی ‌هت‌و بێسه‌رو به‌ری‌و‬

‫ب ‌ێ به‌رنامه‌یی‌و ب ‌ێ پره‌نسیپی‌و ب ‌ێ‬ ‫باكی‌و ب ‌ێ به‌رپرسیاری سه‌رهه‌ڵده‌دات‪،‬‬ ‫له‌كۆتاییشدا به‌پله‌ی یه‌كه‌م هاوواڵتی‌و‬ ‫دواج����اری����ش خ�����ودی ده‌س�����ه‌اڵت‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ندی یه‌كه‌می ئه‌م بارودۆخه‌ن‪.‬‬ ‫ئ���ه‌م گ���وت���ار‌ه ل���ه‌ب���ارودۆخ��� ‌ه‬ ‫نائاساییه‌كاندا زیاتر خۆی مانیفێست‬ ‫ده‌كات‌و ده‌رده‌كه‌وێت‪ ،‬بۆنمون ‌ه ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌م رۆژانه‌دا سیاسیه‌كان‌و كه‌ناڵه‌كانی‬ ‫راگه‌یاندن بانگه‌شه‌ی بۆ ده‌كه‌ن هیچ‬ ‫نیی ‌ه بێجگ ‌ه له‌فۆرمگرتنی ئه‌و گوتار‌ه‬ ‫نائه‌قاڵنیه‌ی ك ‌ه چه‌ندین ساڵ ‌ه كاری‬ ‫بۆ ده‌كرێت‪ ،‬ئه‌و بێسه‌روبه‌ریه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردندا ده‌یبینین‬ ‫ئاستی هۆشیاری‌و بیركردنه‌وه‌ی تاكی‬ ‫كوردمان بۆ ده‌خاته‌ڕوو ك ‌ه به‌داخه‌و‌ه‬ ‫سیاسییه‌كان‌و كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندن‬ ‫ب �ه‌ب �ه‌رن��ام � ‌ه س �ه‌رق��اڵ��ی وروژان����دن‌و‬ ‫ئاراسته‌كردنی ئه‌و گوتاره‌ن ك ‌ه زیاتر‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ هه‌ست‌و سۆزی تاكدا دێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه چاك ده‌زانن ئه‌م تاك ‌ه گوتاری‬ ‫ئه‌قڵی‌و گفتوگۆی ئه‌قاڵنی له‌الی‬ ‫ئاماده‌یی نییه‌و گرنگیشی پێنادات‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه به‌هه‌موو شێوه‌ی ‌هك‌و به‌هه‌موو‬ ‫جۆر‌ه میكانیزمێك سه‌رقاڵی وروژاندنی‬ ‫سۆزی ئه‌م حه‌شاماته‌ن كه‌به‌رهه‌می‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی سیاسی‌و نائه‌قاڵنیه‌تی‬ ‫ئه‌وانه‌‪.‬‬ ‫ب��ێ��گ��وم��ان ل���ه‌ب���ه‌رئ���ه‌وه‌ی ئه‌م‬ ‫حه‌شامات ‌ه به‌رمه‌بنای گوتارێكی‬ ‫ئه‌قاڵنی په‌روه‌رده‌نه‌كراوه‌و ئاراسته‌ش‬ ‫ناكرێت‌و ته‌نهاو ته‌نها ختوكه‌ی سۆزی‬ ‫ده‌درێت‪ ،‬بۆی ‌ه ن ‌ه ئه‌م به‌شداریكردنه‌ی‬ ‫ته‌ندروست ده‌بێت‌و ن ‌ه ئه‌و بڕیاره‌ش ك ‌ه‬ ‫ده‌یدات بڕیارێكی وا ده‌بێت ك ‌ه شوێنی‬ ‫خ��ۆی بگرێت‪ ،‬ه �ه‌ر به‌شداریكردنی‬ ‫تاكێكی نائه‌قاڵنی له‌پرۆسه‌یه‌كی‬ ‫وادا به‌هیچ شێوه‌یه‌ك شوێنی خۆی‬ ‫ناگرێت له‌به‌رئه‌وه‌ی تێكڕای بڕیاره‌كانی‬ ‫ئه‌و به‌رمه‌بنای س��ۆز‌و عه‌تفن‌و هه‌ر‬ ‫له‌وێشه‌و‌ه سه‌رچاوه‌ده‌گرن‪.‬‬ ‫له‌به‌ر رۆشنایی ئه‌م پره‌نسیپ ‌ه‬ ‫ئه‌قاڵنیی ‌ه ئه‌فاڵتون پێیوای ‌ه ئه‌وه‌ی‬ ‫خاوه‌نی ئه‌قڵ‌‌و بیركردنه‌وه‌ی ئه‌قاڵنی‬ ‫نه‌بێت نابێت به‌شداری بڕیاردان بكات‬

‫ل�ه‌(ش��اردا)‪ ،‬لێره‌شه‌وه‌ی ‌ه كه‌پێیوای ‌ه‬ ‫دیموكراسی هۆكارێك ‌ه ب��ۆ ئه‌وه‌ی‬ ‫كه‌زۆرینه‌ی نائه‌قاڵنی حوكم بكات‪،‬‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌وه‌ی حه‌شاماتیش خاوه‌نی‬ ‫ئه‌قڵ‌‌و بیركردنه‌وه‌ی ئه‌قاڵنی نین‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه زۆر به‌ئاسانی ده‌بن ‌ه هۆكار بۆ‬ ‫سه‌رهه‌ڵدانی سته‌مكاری زۆرینه‌ی‬ ‫ع���ه‌وام‌و (ش��ار) ب��ه‌ره‌و كۆیالیه‌تی‌و‬ ‫فاسدبوون ده‌چێت‪ ،‬له‌راستیدا ئه‌م‬ ‫فاسدبوون ‌ه له‌مڕۆدا له‌نێو فه‌زای ئێمه‌دا‬ ‫زۆر به‌روونی ئاماده‌یی هه‌یه‌و به‌ده‌ستی‬ ‫خۆمان كار له‌سه‌ر فاسدبوونی تاك‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی خۆمان ده‌كه‌ین به‌بێئه‌وه‌ی‬ ‫ئاگامان له‌م فاسدكردنه‌ش بێت‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵگایه‌ك جڵه‌وی به‌ده‌ستی‬ ‫زۆرینه‌ی عه‌وامه‌و‌ه بێت‌و عه‌وام حوكمی‬ ‫بكات‌و ئه‌و ده‌سه‌اڵته‌ی ك ‌ه زۆرینه‌ی‬ ‫ع �ه‌وام هه‌ڵیده‌بژێرێت ده‌ب ‌ێ چی لی‬ ‫ێ بكرێت‌و چ جۆر‌ه سته‌مكاری‌و‬ ‫چاوه‌ر ‌‬ ‫دیكتاتۆریه‌تێكی نوێمان پێشكه‌ش‬ ‫بكات؟ بانگه‌شه‌یه‌ك له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫درۆكردن‌و خه‌ڵه‌تاندن‌و چه‌واشه‌كردن‌و‬ ‫له‌خشته‌بردنی هاوواڵتی‌و فاسدكردنی‬ ‫ئه‌قڵی ئه‌وه‌و‌ه سه‌رچاوه‌بگرێ‌‪ ،‬ده‌ب ‌ێ‬ ‫ئه‌و ده‌سه‌اڵت ‌ه چی بێت ك ‌ه له‌كه‌سێكی‬ ‫فاسده‌و‌ه په‌یڕه‌وی ده‌كرێت‪ ،‬بێجگ ‌ه‬ ‫ل����ه‌وه‌ی ك�� ‌ه ی��ه‌ك��ه‌م ك���اری بریتی‬ ‫ده‌بێت له‌وه‌ی ك ‌ه فاسدكردنی تاك‌و‬ ‫به‌كۆیله‌كردنی به‌سیستم بكات‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت تا ئه‌و ئاسته‌ی ك ‌ه هه‌ست‬ ‫به‌فاسدبوون‌و به‌كۆیله‌بوونی خۆشیان‬ ‫نه‌كه‌ن؟!‬ ‫ل �ه‌ك��ات��ێ��ك��دا ف�����ه‌زای گشتی‌و‬ ‫هاونیشتمانیبوونی نه‌بێت له‌فۆرم ‌ه‬ ‫ره‌سه‌نه‌كه‌یدا‪ ،‬ئه‌وا ئومێدێك ده‌بێت‬ ‫ب���ۆئ���ه‌وه‌ی ف����ه‌زای ئایینی رۆڵ��ی‬ ‫پۆزه‌تیڤی خۆی ببینێت به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌و كۆمه‌ڵگایانه‌دا كه‌ئایین رۆڵی خۆی‬ ‫تێدا ده‌گێڕێت‌و لێره‌و‌ه له‌تێڕوانین‌و‬ ‫گ��وت��اری خ��ۆی �ه‌و‌ه بتوانێت هیچ نا‬ ‫هاونیشتمانی ‌ه باوه‌ڕداره‌كان ئاراست ‌ه‬ ‫بكات‌و له‌ناڕه‌سه‌نبوون‌و فاسدبوون‬ ‫بیانپارێزێت‌و به‌دووریان بگرێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ێ له‌بارودۆخێكی له‌و شێوه‌یه‌دا‬ ‫ده‌كر ‌‬ ‫هه‌ركایه‌یه‌ك له‌كای ‌ه جیاوازه‌كان بتوانێت‬

‫پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردنه‌کان به‌شێوه‌یه‌کی عه‌قاڵنی ئاراسته‌نه‌کراوه‌و ته‌نها هه‌ست‌و سۆز ده‌جوڵێنێت‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬موعاز فه‌رحان‬

‫كاریگه‌ری خۆی هه‌بێت گه‌ربێتو بتوانێت‬ ‫به‌رۆڵی خۆی هه‌ستێت‪ ،‬لێره‌دا گرنگ‬ ‫نیی ‌ه گوتاری ئایینی ته‌به‌نی چ جۆر‌ه‬ ‫گوتارێك ده‌كات‪ ،‬به‌ڵكو گرنگ ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه له‌تێڕوانینی گوتارو بیركردنه‌وه‌ی‬ ‫خۆیه‌و‌ه یارمه‌تی هاونیشتمانی بدات‬ ‫كه‌مێك به‌رزیبكاته‌و‌ه بۆئه‌وه‌ی هیچ‬ ‫نا تروسكایی حه‌قیقه‌تی شته‌كان‬ ‫به‌چاو بیركردنه‌وه‌ی خۆی وێنابكات‌و‬ ‫جیاوازیه‌ك بخاته‌ڕوو ك ‌ه جیای كاته‌و‌ه‬ ‫له‌و گوتاره‌ی ك ‌ه عه‌وام تیایدا نقومی‬ ‫نائه‌قاڵنیه‌ت بووه‌‪.‬‬ ‫به‌داخه‌و‌ه له‌ناو دامه‌زراوه‌ی ئایینیدا‬ ‫كاتێك ك ‌ه مه‌الی ئایینی مانیفێستی‬ ‫ئایین ده‌ك��ات‪ ،‬ده‌بینین نه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫ئایین‌و م �ه‌الی ئایینی نه‌یانتوانیو‌ه‬ ‫رۆڵی پۆزه‌تیڤی خۆیان ببینن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫خودی گوتاری ئایینی‌و مه‌الی ئایینیش‬ ‫له‌نه‌گبه‌تی ئ �ه‌م میلله‌ته‌دا به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك نه‌یانتوانیو‌ه له‌نزمترین‬ ‫ئاستدا رۆڵی حه‌قیقی‌و بااڵی خۆیان‬ ‫ببینن‪ ،‬مه‌ال به‌و هه‌موو كێشانه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌گوتاریدا ه ‌هن‌و به‌وگوتار‌ه نائه‌قاڵنی ‌ه‬ ‫ئایینیه‌ی كه‌تێیدا نقومبووه‌و خۆی‬ ‫له‌خۆیدا ب��وو‌ه به‌قورسایی‌و كێش ‌ه‬ ‫به‌سه‌ر ئایینه‌وه‌‪ ،‬س��ه‌ره‌ڕای ئه‌مان ‌ه‬ ‫ده‌بینین م �ه‌الی ئایینی به‌م هه‌موو‬ ‫كێشانه‌و‌ه له‌پانتایی ئایین‌و گوتاری‬ ‫ئایینیه‌و‌ه پێده‌نێت ‌ه ناو سیاس ‌هت‌و‬ ‫گوتاری سیاسی وه‌ك ئ �ه‌وه‌ی له‌ناو‬ ‫گوتاری ئایینیدا هیچی نه‌هێشتبێته‌و‌ه‬ ‫به‌ئه‌نجامی بگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫م����ه‌الی ئ��ای��ی��ن��ی له‌پانتایی‬ ‫ئایینیدا به‌رخوردی له‌گ ‌ه ‌ڵ گوتاری‬ ‫ته‌قلیدی‌و نائه‌قاڵنیدا بووه‌و گفتوگۆی‬ ‫زیاترینی خه‌ڵكی عه‌وامی كردووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ربه‌م نه‌ف ‌هس‌و گوتاره‌و‌ه دێت ‌ه ناو‬ ‫سیاسه‌ته‌وه‌و پێیوای ‌ه كایه‌ی ئایینی‬ ‫زۆرب��اش تێپه‌ڕاندوه‌و ده‌بێت له‌مه‌وال‬ ‫سه‌رقاڵی سیاس ‌هت‌و كایه‌ی سیاسی‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫هاتن ‌ه ن���اوه‌وه‌ی م��ه‌الی ئایینی‬ ‫بۆ ناو كایه‌ی سیاسی یاخود راستتر‬ ‫بڵێم په‌لكێشكردنی بۆ ناو سیاس ‌هت‌و‬ ‫پ��ڕوپ��اگ�ه‌ن��ده‌ی ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن له‌الیه‌ن‬

‫حیزب ‌ه ئیسالمی‌و عه‌لمانیه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌رچ��ی خ���ودی م���ه‌الی ئایینی‬ ‫پێیوای ‌ه ئه‌م ‌ه له‌ده‌ره‌نجامی رێزگرتنی‬ ‫ئ���ه‌وه‌و‌ه س �ه‌رچ��اوه‌ی گ��رت��وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌راستیدا نازان ‌ێ ك ‌ه ئه‌م ‌ه به‌كارهێنان‌و‬ ‫هه‌راجكردنی یه‌كه‌م دینه‌ك ‌هی‌و دووه‌م‬ ‫خودی خۆیه‌تی‌و به‌كارهێنانیه‌تی بۆ‬ ‫پڕوپاگه‌نده‌ی سیاسی‌و كۆكردنه‌وه‌ی‬ ‫زیاترین ده‌نگی ه��اوواڵت��ی��ان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كێشه‌ك ‌ه له‌وه‌دای ‌ه ك ‌ه مه‌الی ئایینی به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك هه‌ست به‌م كۆیله‌بوونه‌ی‬ ‫خ��ۆی ن��اك��ات‪ ،‬ن��ه‌ك ئ���ه‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌ده‌ستی خۆی خه‌ریكی به‌كارهێنانی‬ ‫پێگ ‌ه جه‌ماوه‌ری ‌ه ئایینیه‌كه‌ی خۆی‌و‬ ‫خ���ودی دینه‌كه‌شیه‌تی بۆئه‌وه‌ی‬ ‫ده‌نگی عه‌وامی كۆمه‌ڵگاو باوه‌ڕدارانی‬ ‫ته‌قلیدی به‌ده‌ستبهێنێت‌و دواتر بای‬ ‫ب��ای له‌میمبه‌ری پێغه‌مبه‌رو جبه‌و‬ ‫مێزه‌رو خه‌یرو سه‌ده‌قه‌ی باوه‌ڕداران‌و‬ ‫مه‌عاشی كولله‌مه‌رگی ئه‌وقاف بكات‌و‬ ‫رووبكات ‌ه په‌رله‌مان‌و له‌به‌ركردنی قات‌و‬ ‫ریبات‌و لێخوڕینی مۆنیكاو وه‌رگرتنی‬ ‫مه‌عاشی كاشی چه‌ند ملیۆنی! كه‌چی‬ ‫ئه‌م ‌ه زۆر به‌مایه‌ی شانازی بزانێت‌و‬ ‫له‌میدیا ئیسالمی‌و عه‌لمانیه‌كانه‌و‌ه‬ ‫راشكاوان ‌ه به‌مه‌منونییه‌و‌ه سوپاسی‬ ‫خۆی ئاراسته‌ی ئه‌و حیزب‌و لیستان ‌ه‬ ‫بكات ك ‌ه ئه‌ویان وه‌ك مه‌الیه‌كی ئایینی‬ ‫كاندید كردو‌ه بۆ په‌رله‌مان‪.‬‬ ‫كاتێك مه‌الی ئایینی نه‌یتوانیبێت‬ ‫له‌ناو كای ‌ه ئایینیه‌كه‌ی خۆیدا رۆڵی‬ ‫خ��ۆی ببینێت‌و شكستی هێنابێت‬ ‫له‌گه‌یاندنی گوتاری ئایینی ره‌سه‌ندا‪،‬‬ ‫سه‌یر‌ه ك ‌ه ئه‌م مه‌الی ‌ه بتوانێت به‌م‬ ‫ئه‌قڵه‌و‌ه له‌ئه‌لف‌و بێی سیاسه‌ت بگات‌و‬ ‫بتوانێت ته‌نانه‌ت وه‌ك مه‌الیه‌كیش‬ ‫له‌په‌رله‌ماندا رۆڵ��ی ته‌قلیدی خۆی‬ ‫ببینێت‌و پێشنوێژ بۆ ئه‌ندام په‌رله‌مان ‌ه‬ ‫باوه‌ڕداره‌كان بكات‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییدا ئه‌م مه‌الیان ‌ه نه‌ده‌توانن‬ ‫ببنه‌و‌ه به‌مه‌الی ئایینی ته‌قلیدی‌و‬ ‫نه‌ده‌شتوانن ببن به‌سیاسیه‌كی فاشل‪،‬‬ ‫به‌ڵكو له‌دواجاردا ده‌بن به‌و مه‌الیه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌هه‌ردوو جه‌ژنه‌ك ‌ه ده‌بن‪.‬‬ ‫‪najmhak@yahoo.com‬‬

‫‪23‬‬

‫ژماره‌ (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫جۆراوجۆر‬

‫‪yary‬‬ ‫‌و‌هی‌بازن ‌ه‬ ‫ی‌چووه‌‌ده‌ره‬ ‫انچست ‌هر‌سیت‬ ‫م‬

‫‪info@destur.net‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪www.destur.ne‬‬ ‫‪t‬‬

‫‪ ،‬رۆژانی‬ ‫دهستووره‬ ‫رۆژنامهی‬ ‫ریدهکات‬ ‫تێلیگراف ده‬ ‫رزشیی‬ ‫پاشکۆیهکی وهکۆمپانیای سولى‬ ‫دووشهممه‬

‫پاشکۆیه‌کی وه‌رزشی رۆژنامه‌ی ده‌ستووره‌‪ ،‬رۆژانی دووشه‌مم ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف‬

‫ب ‌ه ‪ 700‬هه‌زار دۆالر گۆڕی‌!‬ ‫ئه‌ستێر‌ه ‌ی به‌ناوبانگ ‌ی پۆپ ‌ی‬ ‫ئه‌مریك ‌ی بریتن ‌ی سپێرز‪ ،‬به‌هۆ ‌ی‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌ی ل � ‌ه ش��ێ��وازو دیزاین ‌ی‬ ‫ماڵه‌ك ‌ه ‌ی بێزارببوو‪ ،‬ب ‌ه ‪700‬‬ ‫هه‌زار دۆالر ‌ی ئه‌مریك ‌ی ته‌واو ‌ی‬ ‫ناوماڵه‌ك ‌ه ‌ی گ��ۆڕی‌‪ ،‬ماڵه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫بریتن ‌ی ل ‌ه ویالیه‌ت ‌ی كالیفۆرنیایه‌و‬ ‫چه‌ند ساڵێك پێش ئێستا ب ‌ه ‪9‬‬ ‫ملیۆن دۆالر كڕیبووی‌‪ ،‬بریتن ‌ی‬ ‫گ��ۆڕان��ك��ار ‌ی ل � ‌ه مه‌له‌وانگه‌و‬ ‫ژووره‌كان ‌ی نوستن‌و گه‌راجه‌كانی‌‌و‬ ‫راڕه‌و چه‌ند شوێنێك ‌ی دیك ‌ه ‌ی‬ ‫خانووه‌ك ‌ه كردووه‌‪.‬‬

‫ده‌ریده‌کات‬

‫عه‌شق‬ ‫ی‬ ‫سه‌رچاوه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ژیانیه‌ت ‌‬

‫فۆرالن‬ ‫پهیوهندی‬ ‫به خانمه‬ ‫پیرهکهوه‬ ‫دهکات‬

‫‪ 8‬الپهڕه‬

‫‪ 500‬دینار‬

‫‌رزه‌ن‌گۆڵه‌وه‌‌‬ ‫ه‬ ‫ریاڵ‌به‌نیو‌د ه‌‌كه‌وته‌وه‌‬ ‫دوای‌به‌رشه‌لۆن‬

‫ژماره ‪20‬‬

‫میالن‌و‌ڕۆما ‌ی‌ئینته‌ر‌نا‌‬ ‫‌ستیان‌له‌بینه‬ ‫‌ده‬ ‫كێبركێكانی‬ ‫نگ‪.‬‬ ‫ئیتاڵی پێشه رابردوو لهمیانی می خولی‬ ‫شهوی‬ ‫میالنی‬ ‫بیستو پێنجه یسی میالن‬ ‫ركهوتنێك‬ ‫ئهیسی‬ ‫ی‬ ‫یانهی‬ ‫سه واڵتهكهی ههفته ئیتاڵیا‪ ،‬یانهی ئه رووبهڕووی‬ ‫تۆماركردنی‬ ‫كاڵچۆی یاریگای خۆی‬ ‫كاڵچۆی‬ ‫بهكێبركێكانی خولی یاندهوه بازنهی لهدهرهوهی‬ ‫رمتركردو خۆی گه نتهرمیالنی‬ ‫ڵ یانهی ئه‬ ‫گهملمالنێكردن لهگه‬

‫‪yary‬‬ ‫‌و‌هی‌بازن ‌ه‬ ‫ی‌چووه‌‌ده‌ره‬ ‫انچست ‌هر‌سیت‬ ‫م‬

‫دووشهممه‬

‫‪2010/2/22‬‬

‫بهئهنجامی‬ ‫بووهوهو توانی‬ ‫سهركهوتنی‬ ‫ی باری‬ ‫یانه گۆڵی بێ وهاڵم یاریزانان‬ ‫دوو‬ ‫تۆماربكات‪ ،‬كه ‪43‬و ‪70‬‬ ‫بهسهردا‬ ‫خولهكهكانی‬ ‫بۆریلیۆو پاتۆ له‬ ‫تۆماریانكرد‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫شاراپۆڤا‬ ‫زناوێکی‬ ‫نا‬ ‫دهستهێنا‬ ‫به‬

‫‪2‬‬ ‫رگسۆن‬ ‫فێ‬ ‫له ڕۆنی‬ ‫ڕازی‬ ‫نییه‬

‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫د‪‌.‬فوئاد‌‬ ‫م ‌هعسوم‬

‫كاندیدی‌ژمار‌ه ‪2‬‬

‫گای‌هه‌ولێر‬ ‫پارێز‬

‫‪372‬‬

‫كانی گهلی‬ ‫وته‬

‫ژماره ‪20‬‬

‫میالن‌و‌ڕۆما ‌ی‌ئینته‌ر‌نا‌‬ ‫‌ستیان‌له‌بینه‬ ‫‌ده‬

‫ئیس������پانی‬ ‫ری������اڵ مهدریدی‬ ‫رش������هلۆنهی‬ ‫������هی‬ ‫به‬ ‫یانش������وێنكهوتنی یانهی تۆماركردنی‬ ‫لهركاب������هری بهردهوامهو به جیاوازی‬ ‫وره‬ ‫�����هركهوتنێكی گ������ه یه بۆ تهنها‬ ‫گهڵ ئهو یانه‬ ‫س�خاڵهكان������ی له‬ ‫خاڵ كهمكردهوه‪ .‬نجامدانی یاری‬ ‫‪����� 2‬هوی رابردوو بهئه ریاڵ مهدریدو‬ ‫ش�نێوان ه������هردوو یانهی فتهی بیستو‬ ‫كێبركێكانی هه‬ ‫اللیگای ئیسپانی‬ ‫ڤیاڕیاڵ‪،‬‬ ‫خولی‬ ‫یانهی ریاڵ‬ ‫س������ێههمی ك������ه تێیدا‬ ‫تۆماربكاتو‬ ‫كۆتایی هات‪،‬‬ ‫درید توانی سهركهوتن رش������هلۆنهی‬ ‫وتنی یانهی به‬ ‫مه‬ ‫لهش������وێنكه‬ ‫ردهوامبێت‪.‬‬ ‫ركابهری به‬

‫رۆبینیۆ‬ ‫نهێنییهک‬ ‫درکێنێت‬ ‫ده‬

‫‪2‬‬

‫‪www.destur.ne‬‬ ‫‪t‬‬

‫‪ ،‬رۆژانی‬ ‫دهستووره‬ ‫رۆژنامهی‬ ‫ریدهکات‬ ‫تێلیگراف ده‬ ‫رزشیی‬ ‫پاشکۆیهکی وهکۆمپانیای سولى‬ ‫دووشهممه‬

‫له بهغداد‬ ‫كورد‬

‫لهدهستكه‬ ‫دهسكاری‬ ‫رۆكی لیژنهی‬ ‫ئهزمون‬ ‫س������ه‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫ۆكیكارێكی به‬ ‫له لهندهن)‪.‬‬ ‫كردنی دهستوریك������ردووه له‬ ‫عێراق‬ ‫داك‬ ‫یهكهم نیشتمانیس������اڵی ‪ 2003‬سهرۆكی ‪ -‬بهش������داری موناقهش������هی‬ ‫ساڵی ‪ 1993-1992‬رێمی ‪ -‬له میكانیزم������ی دانانی چهندین لێژنهی دكتۆرا له‬ ‫ له‬‫ماجس������تێرو‬ ‫حكومهتی هه‬ ‫‪ 1938‬له ش������اری س������هرۆكی‬ ‫تێزی‬ ‫لێژنهی عێراق‪.‬‬ ‫كوردستاندا‪.‬‬ ‫‪/3/21‬‬ ‫كوردستان بوو‪ .‬كارگێڕی دهستور له ‪ 2004‬س������هرۆكی زانكۆكانی ناوی " اخوان‬ ‫ له دایكبووه‪.‬‬‫س������اڵی‬ ‫كتێبێكی به‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫‪1993‬‬ ‫فلسفتهم و غایتهم‬ ‫كۆیه له ندام������ی دهس������تهی ‪ -‬له س������اڵی �����ی یهكێتیی ‪-‬كۆنگرهی نیشتمانی رۆكی ‪-‬‬ ‫یهكێتی������ی‬ ‫�����ه‬ ‫كتهبی سیاس�‬ ‫ئه‬ ‫كوردستان بوو‪.‬‬ ‫س������اڵی ‪ 2004‬س� عێراق‪ .‬الصفاء ‪ -‬باڵوبۆتهوه‪.‬‬ ‫ زرێن������هری‬‫مه‬ ‫نووس������ینی جیا‬ ‫‬‫"چاپ و‬ ‫نی نیشتمانی‬ ‫دامه‬ ‫�����هرۆكی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان(االزهری نیشتمانیی س������اڵی ‪ 1998‬نجومه‬ ‫�����ن‬ ‫كوردی و‬ ‫ ل������ه‬‫رشتیاری (رێكخستن) ئه س������اڵی ‪ 2005‬س� یمان������ی ‪ -‬چهندی������ه رۆژنامه‬ ‫ ل������ه زانك������ۆی فهلسهفهی‬‫كێتیی ‪-‬فراكس������یۆنی هاوپه‬ ‫جیای ل�‬ ‫بۆتهوه‪.‬‬ ‫رپه‬ ‫دكتۆرای‬ ‫سه (راگهیان������دن)ی یه بوو له كوردس������تان ل������ه پارلهمانی عهرهبییهكاندا باڵو رۆژنامهی‬ ‫قاهیره)‬ ‫ن ئیمتیازی‬ ‫كوردستان‬ ‫و‬ ‫كوردستانی نوێ یه‪.‬‬ ‫جێگری س������هرۆكی ‪ -‬خاوه‬ ‫وهرگرتووه‪.‬س������ااڵنی ‪ 1972-1969‬نیشتمانیی‬ ‫�����ه زانكۆی‬ ‫واڵت‪.‬‬ ‫یهكێتیی عێراق و دارشتنی دهستووری رۆژانهی‬ ‫ ل������ه�����تا بووه ل�‬‫لیژنهی پاش������انیش جێگری‬ ‫دهرهوهی ‪ 2002‬نوێنهری‬ ‫مامۆس�‬ ‫‪ - 1975‬له ساڵی كوردس������تان بوو له عێراق و‬‫(بهسره)دا‪.‬‬ ‫‪1972‬‬ ‫نیشتمانیی كردنی كۆنگرهی‬ ‫ ل������ه س������اڵی كورد بووه‬‫ستهی ئاماده‬ ‫ری شۆرشی‬ ‫(ده‬ ‫نوێنه‬ ‫(قاهیره)‪.‬‬ ‫له‬

‫كێبركێكانی‬ ‫نگ‪.‬‬ ‫ئیتاڵی پێشه رابردوو لهمیانی می خولی‬ ‫شهوی‬ ‫میالنی‬ ‫بیستو پێنجه یسی میالن‬ ‫ركهوتنێك‬ ‫ئهیسی‬ ‫ی‬ ‫یانهی‬ ‫سه واڵتهكهی ههفته ئیتاڵیا‪ ،‬یانهی ئه رووبهڕووی‬ ‫تۆماركردنی‬ ‫كاڵچۆی یاریگای خۆی‬ ‫كاڵچۆی‬ ‫بهكێبركێكانی خولی یاندهوه بازنهی لهدهرهوهی‬ ‫رمتركردو خۆی گه نتهرمیالنی‬ ‫ڵ یانهی ئه‬ ‫گهملمالنێكردن لهگه‬

‫فۆرالن‬ ‫پهیوهندی‬ ‫به خانمه‬ ‫پیرهکهوه‬ ‫دهکات‬

‫‪ 8‬الپهڕه‬

‫‪ 500‬دینار‬

‫‌رزه‌ن‌گۆڵه‌وه‌‌‬ ‫ه‬ ‫ریاڵ‌به‌نیو‌د ه‌‌كه‌وته‌وه‌‬ ‫دوای‌به‌رشه‌لۆن‬ ‫دووشهممه‬

‫‪2010/2/22‬‬

‫ئیس������پانی‬ ‫ری������اڵ مهدریدی‬ ‫رش������هلۆنهی‬ ‫������هی‬ ‫به‬ ‫یانش������وێنكهوتنی یانهی تۆماركردنی‬ ‫لهركاب������هری بهردهوامهو به جیاوازی‬ ‫وره‬ ‫�����هركهوتنێكی گ������ه یه بۆ تهنها‬ ‫گهڵ ئهو یانه‬ ‫س�خاڵهكان������ی له‬ ‫خاڵ كهمكردهوه‪ .‬نجامدانی یاری‬ ‫‪����� 2‬هوی رابردوو بهئه ریاڵ مهدریدو‬ ‫ش�نێوان ه������هردوو یانهی فتهی بیستو‬ ‫كێبركێكانی هه‬ ‫اللیگای ئیسپانی‬ ‫ڤیاڕیاڵ‪،‬‬ ‫خولی‬ ‫یانهی ریاڵ‬ ‫س������ێههمی ك������ه تێیدا‬ ‫تۆماربكاتو‬ ‫كۆتایی هات‪،‬‬ ‫درید توانی سهركهوتن رش������هلۆنهی‬ ‫وتنی یانهی به‬ ‫مه‬ ‫لهش������وێنكه‬ ‫ردهوامبێت‪.‬‬ ‫ركابهری به‬

‫بهئهنجامی‬ ‫بووهوهو توانی‬ ‫سهركهوتنی‬ ‫ی باری‬ ‫یانه گۆڵی بێ وهاڵم یاریزانان‬ ‫دوو‬ ‫تۆماربكات‪ ،‬كه ‪43‬و ‪70‬‬ ‫بهسهردا‬ ‫خولهكهكانی‬ ‫بۆریلیۆو پاتۆ له‬ ‫تۆماریانكرد‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫رۆبینیۆ‬ ‫نهێنییهک‬ ‫درکێنێت‬ ‫ده‬

‫شاراپۆڤا‬ ‫زناوێکی‬ ‫نا‬ ‫دهستهێنا‬ ‫به‬

‫‪2‬‬ ‫رگسۆن‬ ‫فێ‬ ‫له ڕۆنی‬ ‫ڕازی‬ ‫نییه‬

‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫د‪‌.‬فوئاد‌‬ ‫م ‌هعسوم‬

‫كاندیدی‌ژمار‌ه ‪2‬‬

‫گای‌هه‌ولێر‬ ‫پارێز‬

‫‪372‬‬

‫كانی گهلی‬ ‫وته‬

‫له بهغداد‬ ‫كورد‬

‫لهدهستكه‬ ‫دهسكاری‬ ‫رۆكی لیژنهی‬ ‫ئهزمون‬ ‫س������ه‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫ۆكیكارێكی به‬ ‫له لهندهن)‪.‬‬ ‫كردنی دهستوریك������ردووه له‬ ‫عێراق‬ ‫داك‬ ‫یهكهم نیشتمانیس������اڵی ‪ 2003‬سهرۆكی ‪ -‬بهش������داری موناقهش������هی‬ ‫ساڵی ‪ 1993-1992‬رێمی ‪ -‬له میكانیزم������ی دانانی چهندین لێژنهی دكتۆرا له‬ ‫ له‬‫ماجس������تێرو‬ ‫حكومهتی هه‬ ‫‪ 1938‬له ش������اری س������هرۆكی‬ ‫تێزی‬ ‫لێژنهی عێراق‪.‬‬ ‫كوردستاندا‪.‬‬ ‫‪/3/21‬‬ ‫كوردستان بوو‪ .‬كارگێڕی دهستور له ‪ 2004‬س������هرۆكی زانكۆكانی ناوی " اخوان‬ ‫ له دایكبووه‪.‬‬‫س������اڵی‬ ‫كتێبێكی به‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫‪1993‬‬ ‫فلسفتهم و غایتهم‬ ‫كۆیه له ندام������ی دهس������تهی ‪ -‬له س������اڵی �����ی یهكێتیی ‪-‬كۆنگرهی نیشتمانی رۆكی ‪-‬‬ ‫یهكێتی������ی‬ ‫�����ه‬ ‫كتهبی سیاس�‬ ‫ئه‬ ‫كوردستان بوو‪.‬‬ ‫س������اڵی ‪ 2004‬س� عێراق‪ .‬الصفاء ‪ -‬باڵوبۆتهوه‪.‬‬ ‫ زرێن������هری‬‫مه‬ ‫نووس������ینی جیا‬ ‫‬‫"چاپ و‬ ‫نی نیشتمانی‬ ‫دامه‬ ‫�����هرۆكی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان(االزهری نیشتمانیی س������اڵی ‪ 1998‬نجومه‬ ‫�����ن‬ ‫كوردی و‬ ‫ ل������ه‬‫رشتیاری (رێكخستن) ئه س������اڵی ‪ 2005‬س� یمان������ی ‪ -‬چهندی������ه رۆژنامه‬ ‫ ل������ه زانك������ۆی فهلسهفهی‬‫كێتیی ‪-‬فراكس������یۆنی هاوپه‬ ‫جیای ل�‬ ‫بۆتهوه‪.‬‬ ‫رپه‬ ‫دكتۆرای‬ ‫سه (راگهیان������دن)ی یه بوو له كوردس������تان ل������ه پارلهمانی عهرهبییهكاندا باڵو رۆژنامهی‬ ‫قاهیره)‬ ‫ن ئیمتیازی‬ ‫كوردستان‬ ‫و‬ ‫كوردستانی نوێ یه‪.‬‬ ‫جێگری س������هرۆكی ‪ -‬خاوه‬ ‫وهرگرتووه‪.‬س������ااڵنی ‪ 1972-1969‬نیشتمانیی‬ ‫�����ه زانكۆی‬ ‫واڵت‪.‬‬ ‫یهكێتیی عێراق و دارشتنی دهستووری رۆژانهی‬ ‫ ل������ه�����تا بووه ل�‬‫لیژنهی پاش������انیش جێگری‬ ‫دهرهوهی ‪ 2002‬نوێنهری‬ ‫مامۆس�‬ ‫‪ - 1975‬له ساڵی كوردس������تان بوو له عێراق و‬‫(بهسره)دا‪.‬‬ ‫‪1972‬‬ ‫نیشتمانیی كردنی كۆنگرهی‬ ‫ ل������ه س������اڵی كورد بووه‬‫ستهی ئاماده‬ ‫ری شۆرشی‬ ‫(ده‬ ‫نوێنه‬ ‫(قاهیره)‪.‬‬ ‫له‬

‫شۆخ‌و‬ ‫ه‌ ئه‌كته‌ری‌ ڵ"ه‌وه‌‬ ‫سته‌ری‌ كچ "گه‌سیپ گێ ده‌كات‬ ‫ی‬ ‫الیتن م ی‌ زنجیره‌ی‌ ئاشكرای ژیانن‪.‬‬ ‫ۆ‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌ به‌ه داكرد‪،‬‬ ‫رچاوه‌‬ ‫ه‌سه‌ر‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫س‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫الو نگی‌ په‌ی یستی‌‬ ‫ی‌ دایك كانه‌وه‌‬ ‫وبا‬ ‫شه‌و‬ ‫ه‌‬ ‫ه‌‬ ‫نا ه‌شق‌و خۆ به‌هۆی‌ ئه‌و ه‌ هۆشبه‌ر نداندا‬ ‫ه‌ زی‬ ‫�ادد‬ ‫ع‬ ‫ته‌ر‬ ‫میس نی‌ به‌ م یش هه‌ر ل ساڵیدا‬ ‫ه‌بوو‬ ‫ئه‌م‬ ‫‪1‬‬ ‫ئالود ی‌ كراوه‌‪ ،‬ته‌مه‌نی‌ ‪ 1‬ن له‌‬ ‫ان‬ ‫ۆڵبینی‬ ‫زیند كبووه‌‪ ،‬له‌ به‌ ر‬ ‫له‌دای ردووه‌‬ ‫تیك‬ ‫ه‌مه‌نی‌‬ ‫ده‌س مه‌كاندا‪ .‬ستا ت‬ ‫كه‌ ئێ‬ ‫كال‬ ‫نجیره‌‬ ‫له‌ز‬ ‫ری الیتن‬ ‫��اڵ��ه‌‬ ‫وه‌ك‬ ‫س‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫‪24‬‬ ‫گه‌كان‬ ‫ئایدا‬ ‫به‌ناوبان ئێس‬ ‫‪2‬و سی ت��ه‌ری‌‬ ‫ه‌ك��‬ ‫‪4‬‬ ‫وه‌ك ئ�� ۆڵ���ی‌‬ ‫وان ر‬ ‫��ی ��‬ ‫م نیوه‌‪.‬‬ ‫بی‬

‫ی دوو گه‌نج!‬ ‫ی جۆرج كلۆنیه‌ بزنێك ده‌بێته‌ هاوسه‌ر ‌‬ ‫ی له‌ماڵه‌كه‌ ‌‬ ‫بێكهام ته‌ماح ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌ستێره‌ی تۆپ ‌‬ ‫ده‌یڤید بێكهام ‌‬ ‫ی‬ ‫پێی ئینگلیزی‪ ،‬شه‌یدای‌ خانووه‌كه‌ ‌‬ ‫ج��ۆرج كلونی‌ ئه‌كته‌ری‌ به‌ناوبانگ‬ ‫بووه‌ و به‌هه‌ر نرخێك بووه‌ ده‌یه‌وێ‬ ‫له‌ده‌ستی‌ ده‌ربێنێ‌‪ ،‬خانووه‌كه‌ ل ‌ه‬ ‫ئیتاڵیایه‌و له‌سه‌ر ده‌ریاچه‌ی‌ كۆمۆیه‌‪،‬‬

‫ی ئه‌و كۆشك ‌ه‬ ‫بێكهام زیاتر شه‌یدا ‌‬ ‫ی ژووریی ‌ه بووه‌ كه‌ ل ‌ه ته‌نیشت‬ ‫س‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ��ه‌وه‌ ‌‬ ‫خ��ان��ووه‌ك �ه‌وه‌ی �ه‌و خۆیش ‌‬ ‫دركاندووه‌‪.‬‬ ‫ی ‪2000‬دا‬ ‫ی له‌ ساڵ ‌‬ ‫جۆرج كلۆن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب ‌ه ‪ 15‬ملیۆن دۆالر ‌‬ ‫ئه‌و خانووه‌ ‌‬

‫ی كڕی‌و تا ئێستاش چه‌ندین‬ ‫ئه‌مریك ‌‬ ‫ی دیك ‌ه ویستوویان ‌ه‬ ‫ی ن��اودار ‌‬ ‫كه‌س ‌‬ ‫ی بكڕنه‌وه‌‪ ،‬به‌رزترین نرخیش ك ‌ه‬ ‫لێ ‌‬ ‫درابێت له‌بری‌ ئه‌و خانوو‌ه ‪46‬ملیۆن‬ ‫ی‬ ‫ی رووس ‌‬ ‫دۆالر بووه‌ كه‌ ملیاردێرێك ‌‬ ‫داویه‌تێ‌‪.‬‬

‫فڕۆكه‌یه‌ك بۆ له‌كۆڵكردن‬

‫ب��ڕی��ار‌ه ب �ه‌م زووان��� ‌ه یه‌كه‌مین فڕۆك ‌ه ‌ی‬ ‫كۆڵه‌پشت ل � ‌ه دون��ی��ادا ب � ‌ه ن��رخ� ‌ی ‪76‬‬ ‫هه‌زار دۆالر بكه‌وێت ‌ه ب��ازاڕه‌وه‌‪ ،‬فڕۆكه‌ك ‌ه‬ ‫ل ‌ه الیه‌ن كۆمپانیایه‌ك ‌ی واڵت ‌ی نیوزله‌نداو‌ه‬ ‫دروس��ت��ده‌ك��رێ �ت‌و ن���او ‌ی (جێتپاك) ‌ی‬

‫لێده‌نرێت‪ ،‬به‌پێ ‌ی ئه‌و هه‌واڵه‌ش ك ‌ه ل ‌ه‬ ‫رۆژنام ‌ه ‌ی ده‌یل ‌ی مه‌یڵدا باڵوكراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫ب �ه‌م نزیكان ‌ه ده‌س��ت به‌به‌رهه‌مهێنان ‌ی‬ ‫ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬كۆمپانیاك ‌ه یه‌كه‌م ج��ار ‪500‬‬ ‫دان� ‌ه ل ‌ه فڕۆكه‌ك ‌ه دروستده‌كات ك ‌ه به‌و‬

‫ل ‌ه واڵت ‌ی مۆزه‌مبیق ل ‌ه كیشوه‌ر ‌ی ئه‌فریقا‬ ‫دوو گه‌نج كار ‌ی سێكس ‌ی له‌گه‌ڵ بزنێكدا‬ ‫ئه‌نجامده‌د‌هن‌و خاوه‌نه‌كه‌ش ‌ی داوا ‌ی‬ ‫شیربایی‌و ماره‌كردن ‌ی بزنه‌ك ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌و دوو گه‌نجه‌و‌ه ده‌كات‪ ،‬به‌پێ ‌ی ئه‌و‬ ‫هه‌واڵ ‌ه ‌ی ل ‌ه سایت ‌ی رادیۆ ‌ی مۆزه‌مبیقه‌و‌ه‬

‫ب�ڵاوك��راوه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬رووداوه‌ك��� ‌ه له‌یه‌كێك‬ ‫ل ‌ه شاره‌كان ‌ی ئ�ه‌و واڵت � ‌ه ب��ووه‌‪ ،‬دوو‬ ‫گه‌نجه‌كه‌ش له‌كات ‌ی ئه‌نجامدان ‌ی كاره‌ك ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ بزنه‌كه‌دا له‌الیه‌ن پۆلیسه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستگیركراون‪ ،‬دادوه‌ر ‌ی شاره‌كه‌ش‬ ‫به‌تۆمه‌ت ‌ی رفاندن به‌مه‌به‌ستی ئه‌نجامدان ‌ی‬

‫كار ‌ی سێكس ‌ی له‌گه‌ڵیدا دوو گه‌نجه‌ك ‌ه ‌ی‬ ‫ب ‌ه دزین ‌ی بزنه‌ك ‌ه تۆمه‌تباركردووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خاوه‌ن ‌ی بزنه‌ك ‌ه ب ‌ه بڕیار ‌ی دادگا قایل‬ ‫نییه‌‌و داوا ده‌كات دوو گه‌نجه‌ك ‌ه وێڕا ‌ی‬ ‫ئ �ه‌و‌ه ‌ی س��زا ‌ی دارای��ی ده‌درێ��ن‪ ،‬ده‌ب ‌ێ‬ ‫بزنه‌كه‌ش مار‌ه بكه‌ن‪.‬‬

‫ی ئینته‌رنێته‌وه‌ ‬ ‫ی چین له‌بار ‌ه ‌‬ ‫ی واڵت ‌‬ ‫یاساغه‌كان ‌‬

‫سوته‌مه‌نییه‌ی‌‬ ‫هه‌ڵیده‌گرێت ده‌توان ‌ێ‬ ‫‪ 48‬كیلۆمه‌تر ببڕێت‌و خێرایش ‌ی‬ ‫ده‌گات ‌ه ‪ 95‬كیلۆمه‌تر ل ‌ه كاتژمێرێكدا‪.‬‬

‫حكومه‌تی‌ بیجین تا ئێستا چه‌ندین‬ ‫ی ل �ه‌س �ه‌ر ب���وارو ماڵپه‌ڕ‌ه‬ ‫ی��اس��اغ� ‌‬ ‫جیاجیاكانی‌ ئینته‌رنێت دان��اوه‌‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫ی‬ ‫دوایین بڕیاریشیدا ك ‌ه بۆ وه‌رگرتن ‌‬ ‫ماڵپه‌ڕ داویه‌تی‌‪ ،‬سه‌یرترین بڕیاڕ‌ه‬

‫ی ماڵپه‌ڕێك‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌‪ .‬بۆ كڕین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ )ch‬واته‌ ماڵپه‌رێك ‌‬ ‫ب ‌ه پاشگر ‌‬ ‫ی چین‪ ،‬داواك���ار‬ ‫تایبه‌ت ب� ‌ه واڵت�� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی چینی‌‌و وێن ‌ه ‌‬ ‫پێویست ‌ه ره‌گه‌زنامه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پێشكه‌شبكات تاوه‌كو لێ ‌‬ ‫خ��ۆ ‌‬

‫بكۆڵرێته‌وه‌‌و دواتریش بۆ لێپێچینه‌و‌ه‬ ‫ی ماڵپه‌ڕه‌كه‌و‬ ‫ی كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ل ‌ه مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی ده‌یانگرێته‌و‌ه بانگهێشت‬ ‫ئه‌و بوارانه‌ ‌‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌شه‌و‌ه داواكار‬ ‫رووبه‌ڕووی‌ دادگا ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬

‫ئاماده‌كردنی‌‪ :‬شه‌یدا‬

‫كاور‬

‫گا‬

‫دوانه‌‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫فه‌ریك‬

‫(‪ 21‬مارس ‪-‬‬ ‫‪ 20‬نیسان)‬

‫(‪ 21‬نیسان ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئایار)‬

‫(‪ 21‬ئایار ‪-‬‬ ‫‪ 20‬حوزه‌یران)‬

‫‪ 21‬حوزه‌یران ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ته‌مموز‬

‫(‪ 23‬ته‌مموز ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئاب)‬

‫(‪ 23‬ئاب ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئه‌یلول)‬

‫هه‌ندێ‌ كات چاره‌سه‌ری‌ مه‌حاڵ‬ ‫بۆ كێشه‌كان ده‌دۆزیته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ ماو‌هی‌ داهاتوودا ده‌بێت خۆت‬ ‫بۆ كێشه‌یه‌ك ته‌رخان بكه‌یت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی چاره‌سه‌ر ‌‬ ‫ناتوانی‌ به‌ ئاسان ‌‬ ‫بكه‌یت‪.‬‬

‫ی‬ ‫زۆر ح�ه‌ز ده‌كه‌یت په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫س��ۆزداری‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێك ل ‌ه هاوكار‬ ‫ێ نزیكه‌كانت ببه‌ستیت‪،‬‬ ‫یاخود هاوڕ ‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫ب�ه‌اڵم ده‌بێت وری��ا بیت ل �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی له‌وجۆر‌ه زۆر كه‌م‬ ‫شانست بۆ كارێك ‌‬ ‫هاوكاریت ده‌كات‪.‬‬

‫ئ �ه‌م هه‌فته‌ی ‌ه شانسه‌كانت چه‌ند‬ ‫به‌رامبه‌ر زیاد ده‌كه‌ن‪ ،‬ل ‌ه كاره‌كانتدا‬ ‫زیاتر سه‌ربه‌خۆ و به‌رپرسیار ده‌بیت‪،‬‬ ‫ی ده‌زانی‌ كاره‌كانت چۆن‬ ‫زۆر به‌ باش ‌‬ ‫جێبه‌جێ بكه‌یت و ل ‌ه چ كاتێكیشدا‬ ‫ئه‌نجامیان بده‌یت‪.‬‬

‫ئ���ه‌م ه�ه‌ف��ت�ه‌ی� ‌ه زۆر دڵ���ت ناسك‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ب�ه‌ت��ای��ب�ه‌ت ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ب ‌ه‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كه‌ت‪ ،‬هه‌ر ئه‌مه‌شه‌ وات‬ ‫لێده‌كات سه‌رنجڕاكێش بیت‪،‬پێویست‬ ‫ی زۆرت‬ ‫ی ئه‌و‌هی‌ گرنگ ‌‬ ‫ناكات له‌باره‌ ‌‬ ‫پێنادرێ خه‌مبار بیت‪.‬‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ زۆر جیاواز‌ه بۆ تۆ ل ‌ه‬ ‫ی تر‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هه‌فته‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ندێ‌ گرفت ‌‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت توش ‌‬ ‫بچوك ده‌بیت‪ ،‬ئه‌مه‌ش بۆ تۆ ئاسان‬ ‫ی تۆ به‌و جۆره‌ی ‌ه‬ ‫نییه‌‪،‬چونك ‌ه سروشت ‌‬ ‫ك ‌ه حه‌ز به‌ڕووبه‌رووبوونه‌وه‌ ناكه‌یت‪.‬‬

‫پێویسته‌ كه‌مێك پرۆژه‌كانت‬ ‫ی‬ ‫دوابخه‌یت‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ی‌ زوو تووش ‌‬ ‫ێ‬ ‫بێزاری‌ نه‌بیت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ده‌شته‌و ‌‬ ‫ێ دروستبكه‌یت‬ ‫ی نو ‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫پێویست ‌ه هێمنتر هه‌نگاوی‌ بۆ‬ ‫بنێیت‪.‬‬

‫ته‌رازوو‬

‫دووپشك‬

‫كه‌وان‬

‫گیسك‬

‫سه‌تڵ‌‬

‫نه‌هه‌نگ‬

‫(‪ 23‬ئه‌یلول ‪-‬‬ ‫‪ 22‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 23‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م‬ ‫‪ 21 -‬تشرین ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 22‬تشرین ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 20‬كانون ‌ی یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 21‬كانون ‌ی یه‌كه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 19‬كانون ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 20‬كانون ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 18‬شوبات)‬

‫(‪ 19‬شوبات ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئازار)‬

‫ل����ه‌پ����اش ئ�������ه‌و‌ه ‌ی چ��ه‌ن��دی��ن‬ ‫لێكتێنه‌گه‌یشتن رووی���دا ئێستا‬ ‫هه‌مووان له‌یه‌ك ئاستدا ده‌بینیت‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه پێویست ‌ه كه‌مێك وریایانه‌تر‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه ل�ه‌گ�ه‌ڵ ده‌ورووب���ه‌ره‌ك���ه‌ت‬ ‫بكه‌یت‪ ،‬چونك ‌ه هه‌ند ‌ێ كه‌س شایه‌ن ‌ی‬ ‫ئه‌و‌ه نین ك ‌ه بۆیان ده‌كه‌یت‪.‬‬

‫ئامۆژگــــــاری‌ ده‌كرێیـــت به‌وه‌ی‌‬ ‫ك �ه‌ بڕیاره‌كــــــــانت كه‌مێك‬ ‫دوابخه‌یت‪ ،‬چونكه‌ ئه‌و ئارامییه‌ی‌‬ ‫باڵی‌ به‌ســــــــــه‌ر ده‌روونتدا‬ ‫كێشاوه‌ به‌شدارنابێت ل �ه‌وه‌ی که‌‬ ‫بتوانیت به‌ئاســـــانی بڕیاره‌کانت‬ ‫بده‌یت‪.‬‬

‫ئ�����ه‌م ه���ه‌ف���ت���ه‌ی���ه‌ ه���ه‌س���ت ب��� ‌ه‬ ‫ئ���اس���ووده‌ی���ی ده‌ك���ه‌ی���ت‌و ئه‌م ‌ه‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر ده‌ورووب��ه‌ره‌ك��ه‌ش��ت ره‌نگ‬ ‫ی زۆر خۆش له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌دات�ه‌وه‌‪،‬ك��ات� ‌‬ ‫ئه‌و كه‌سانه‌دا به‌سه‌ر ده‌به‌یت ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫پێده‌چێت ل ‌ه داهاتوودا ببن ‌ه هاوڕێ ‌‬ ‫زۆر نزیكت‪.‬‬

‫ی قایـــــلكردنی‌ به‌رامبـــــــه‌رت‬ ‫تونا ‌‬ ‫ی نمونــــــه‌ییدا‬ ‫له‌ ئاستێــــــك ‌‬ ‫نییه‌‪ ،‬هه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌شــــــــــه‌ ك ‌ه‬ ‫وه‌اڵمت بۆ ئه‌و خۆشه‌ویستـــــــــــیی ‌ه‬ ‫ده‌ستـــــــــناكه‌وێ‌ كه‌ ل ‌ه دڵتایه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ئ���ه‌وه‌ش ب���ه‌ره‌و باشبوون‬ ‫ده‌چێت‪.‬‬

‫تۆ زیـــــــاتر له‌ هۆكارێكت هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ ك ‌ه ژیان بـــــــــــه‌ڕووناك ‌‬ ‫ببینیت‪ ،‬په‌یوه‌نـــدییه‌كانت له‌گه‌ڵ‬ ‫خ�ه‌ڵ��ك��ی��دا ب���اش ب��ه‌ڕێ��وه‌ ناچن‪،‬‬ ‫ل��ه‌ب��ه‌رك��ردن��ی‌ ه �ه‌ن��دێ �ک‌ ك���ار ك ‌ه‬ ‫به‌الیانه‌وه‌ ناشیرینه‌‪.‬‬

‫ح�ه‌ز ده‌كه‌یت زۆرت��ری��ن چاوت‬ ‫له‌سه‌ر بێت‪ ،‬ب��ه‌اڵم پێویست ‌ه‬ ‫ئاگاداربیت له‌وه‌ی به‌رامبه‌ره‌كانت‬ ‫بریندار نه‌كه‌یت‪ ،‬ل ‌ه ئێستادا‬ ‫به‌رامبه‌ره‌كانت‬ ‫هه‌ستناكه‌یت‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وته‌كانت‬ ‫چ����ۆن‬ ‫ده‌خوێننه‌وه‌‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )21‬چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫بـیـروڕا‬

‫سه‌رنجێك له‌هه‌ڵبژاردنی‌ په‌رله‌مانی‌ عێراق‬ ‫زانا ئه‌حمه‌د عه‌لی‌‬

‫هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران‬ ‫كه‌ بڕیاروایه‌ له‌‪2010/3/7‬دا بكرێت‬ ‫له‌قۆناغێكی‌ پڕ چاره‌نووسسازدا‬ ‫ئ �ه‌ن��ج��ام��ده‌درێ��ت‪ ،‬ب����راوه‌و دۆڕاو‬ ‫س �ه‌ب��اره‌ت به‌هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫ل �ه‌و هه‌ڵبژاردنه‌دا گه‌لی‌ كورده‌‪،‬‬ ‫چونكه‌ ئ�ه‌و هه‌ڵبژاردنه‌ جیاوازه‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌ تر كه‌ له‌سه‌ر‬ ‫ئاستی‌ ه �ه‌رێ �م‌و پ��ارێ��زگ��او قه‌زاو‬ ‫ناحیه‌كان ئه‌نجامده‌درێن‪.‬‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی‌‬ ‫نوێنه‌رانی عێراقی بۆ كورد گرنگ‌و‬ ‫چاره‌نووسسازه‌‪ ،‬چونكه‌ په‌یوه‌سته‌‬ ‫به‌كێشه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌یه‌ك كه‌ سه‌دان ساڵه‌‬ ‫نرخی‌ ئازادی‌ ده‌دات له‌پێناوی‌ مافی‌‬ ‫چاره‌ی‌ خۆنووسین‪ ،‬ئه‌مڕۆش دوای‌‬ ‫پرۆسه‌ی‌ ئازادی‌ عێراق بنیاتنانه‌وه‌ی‌‬ ‫عێراقی‌ نوێ‌ ده‌سكه‌وته‌كانی‌ كورد‬ ‫كه‌ جارێ‌ ماویانه‌ به‌دڵنیایی‌ پاڵی‌‬ ‫لێبده‌ینه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ هه‌ندێ‌ ده‌نگی‌‬ ‫ناشاز لێره‌و له‌وێ‌ تانه‌و ته‌شه‌ره‌‬ ‫له‌سه‌ركردایه‌تی‌ سیاسی‌ كورد ده‌ده‌ن‬ ‫كه‌ كه‌مته‌رخه‌مبوون یان پارێزگاریان‬ ‫له‌مافی‌ كورد نه‌كردووه‌ یان ده‌ڵێن‬ ‫له‌ده‌ستوور فێڵمان لێكراوه‌‪ ،‬جارێ‌‬ ‫هه‌موو ئه‌م وشانه‌ به‌نووسین‌و وتن‬ ‫ئاسانن‪ ،‬به‌اڵم له‌سه‌نگه‌ری‌ شه‌ڕی‌‬ ‫دیموكراسی‌و پێكهاته‌ی‌ عێراق‌و‬ ‫پێگه‌ی‌ كورد له‌سه‌ر ئاستی‌ ناوچه‌ی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ سلێمانی‌ كارێكی‌ هه‌روا‬ ‫ئاسان نییه‌و به‌شاهیدی‌ دۆست‌و‬ ‫دوژمنان له‌پرۆسه‌ی‌ ئازادی‌ عێراق‬ ‫ب��راوه‌ی‌ یه‌كه‌م گه‌لی‌ ك��ورد بووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێ‌ له‌ده‌سكه‌وته‌كانی‌ گه‌لی‌ كورد‬ ‫له‌دوای‌ رووخانی‌ رژێمی‌ پێشوو‪.‬‬ ‫‪ .1‬رووخانی‌ رژێمی‌ پێشوو‪،‬‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌ سوپای‌ داپلۆسێنه‌ر‬ ‫به‌هه‌موو داموده‌زگاكانیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬له‌سێداره‌دانی‌ تاوانباران‌و‬ ‫س���زادان‌و زیندانیكردنی‌ سه‌رانی‌‬ ‫رژێمی‌ به‌عس‪.‬‬

‫‪ .3‬له‌ڕیشه‌ هه‌ڵكه‌ندی‌ پالنی‌‬ ‫ته‌عریب‌و ته‌بعیس‌و ته‌هجیر‪.‬‬ ‫‪ .4‬رزگ���ارب���وون له‌مۆته‌كه‌‬ ‫ترس‌و تۆقاندن‌و زینده‌به‌چاڵ كردن‌و‬ ‫ئه‌نفال‌و كیمیاباران‪.‬‬ ‫كیانێكی‌‬ ‫‪ .5‬پێكه‌وه‌نانی‌‬ ‫كوردی‌ خاوه‌ن حكوم ‌هت‌و په‌رله‌مان‌و‬ ‫ده‌زگ��ای‌ دادوه‌ری‌و خ��اوه‌ن هێزی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌‪.‬‬ ‫‪ .6‬ئ����اوڕدان����ه‌وه‌ له‌كه‌س‌و‬ ‫ك����اری‌ س���ه‌رب���ه‌رزی‌ شه‌هیدان‌و‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌ النی‌ كه‌می‌ الیه‌نه‌‬ ‫رۆحیه‌كه‌یان كه‌ خوێنی‌ رۆڵه‌كانیان‬ ‫به‌فیڕۆ نه‌ڕۆیشت ئ��ازادی‌ هێنایه‌‬ ‫به‌رهه‌م‪.‬‬ ‫‪ .7‬ئ����اوه‌دان����ك����ردن����ه‌وه‌ی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫‪ .8‬ك�����ردن�����ه‌وه‌ی‌ س����ه‌دان‬ ‫خوێندنگه‌و په‌یمانگاو زانكۆ‪.‬‬ ‫‪ .9‬ده‌ره���ێ���ن���ان���ی‌ ن����ه‌وت‌و‬ ‫به‌هێزكردنی‌ پێگه‌ی‌ كورد‪.‬‬ ‫‪ .10‬هه‌رێمی‌ كوردستان بۆته‌‬ ‫ژماره‌یه‌كی‌ دیار‌و رۆژ به‌ڕۆژ گرنگی‌‬ ‫زیاتر ده‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .11‬پڕۆسه‌ی‌ سیاسی‌ عێراق‬ ‫بێ‌ ك��ورد مه‌حاڵه‌ سه‌رناكه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ چه‌ندین ده‌سكه‌وتی‌ تر ‪.....‬‬ ‫ب��ۆی �ه‌ ك��ارێ��ك�ی‌ زۆر هه‌ڵه‌یه‌‬ ‫ئه‌مڕۆ ئه‌رك‌و مه‌هامی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن�ی‌ ن��وێ��ن��ه‌ران تێكه‌ڵ‬ ‫ب��ه‌ه��ه‌ن��دێ‌ پ���رس‌و حیزبایه‌تی‌‬ ‫نه‌فس كورت‌و هه‌ندێ‌ لێكدانه‌وه‌ی‌‬ ‫ه�ه‌ڵ�ه‌و مه‌به‌ستداری‌ بكرێت كه‌‬ ‫قازانج به‌پرسی‌ كورد ناكات‪ ،‬له‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌دا گرنگ ئه‌وه‌یه‌ ژماره‌ی‌‬ ‫كورسییه‌كانی‌ كورد زۆربێت نه‌ك‬ ‫لێكدانه‌وه‌ی‌ هه‌ڵه‌و نازانستی‌ بكرێت‪.‬‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران‬ ‫له‌به‌ر رۆشنایی‌ یاسای ژماره‌ (‪)16‬‬ ‫ه�ه‌م��وارك��راودا ئه‌نجامده‌درێت كه‌‬ ‫تیایدا كار به‌سیستمی‌ رێژه‌ی‌ لیستی‌‬ ‫ك���راوه‌ی‌ س��ن��وردار ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫سیستمه‌ش سیستمێكی‌ زۆر ئاڵۆزه‌و‬ ‫له‌ئه‌ده‌بیاتی‌ ئ�ه‌و سیستمه‌دا من‬

‫نه‌مزانیوه‌ پارته‌كان ئیئتالف بكه‌ن‬ ‫كه‌چی‌ یه‌كێتی‌و پارتی‌و پارته‌كانی‌‬ ‫تر له‌به‌ر به‌رژه‌وه‌ندی‌ بااڵی‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتییان كرد‪.‬‬ ‫ل �ه‌ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگاكانیش یه‌كێتی‌و پارتی‌و‬ ‫پارته‌كانی‌ تر هاوپه‌یمانێتییان‬ ‫ك�����رد‌و ب������ه‌رژه‌وه‌ن������دی‌ ب����ااڵی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییان له‌سه‌رو ده‌سكه‌وتی‌‬ ‫حیزبی‌ دان���اوه‌‪ ،‬من پێموایه‌ له‌و‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ش كارێكی‌ زۆر گرانه‌‬ ‫دابه‌شی‌ رێژه‌ی‌ كورسییه‌كان بكه‌ن‬ ‫به‌سه‌ر پارته‌كانی‌ ناو هاوپه‌یمانی‌‪،‬‬ ‫چ��ون��ك�ه‌ ل��ێ��ره‌دا ده‌ن���گ���ده‌ر ئه‌و‬ ‫پابه‌ندیه‌ی‌ نابێت‪ ،‬هه‌روه‌ها ده‌بێ‌‬ ‫چاوه‌ڕێی‌ ئه‌گه‌ری چاوه‌ڕواننه‌كراو‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬له‌ئێستاشه‌وه‌ پارته‌كانی‌‬ ‫به‌شداربووی ن��او هاوپه‌یمانیێتی‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی��ان الروون��ه‌ كه‌ له‌بازنه‌یه‌ك‬ ‫ل��ه‌ب��ازن��ه‌ك��ان ك��ورس��ی‌ نه‌به‌ن‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم خ��وێ��ن��دن�ه‌وه‌ی‌ سه‌ره‌تایی‌‬ ‫به‌پشتبه‌ستن به‌هه‌ندێ‌ ده‌ره‌نجام‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ڕووی‌ زانستیه‌وه‌ ناته‌واوه‌‬ ‫حساباتی‌ وردی‌ له‌سه‌ر بكه‌ین‪،‬‬ ‫چونكه‌ كارێكی‌ ئاساییه‌ ده‌بێ‌ پشت‬ ‫ب�ه‌دوو پێوه‌ر ببه‌ستین‪ ،‬ئه‌وانیش‬ ‫ئه‌نجامی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ پێشووی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ نوێنه‌ران كه‌ ساڵی‌ ‪2005‬‬ ‫ئه‌نجامدرا‪ ،‬یه‌كێكی‌ تریان ئه‌نجامدانی‌‬

‫راپرسییه‌كانه‌‪ ،‬به‌پێی‌ خوێندنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫سه‌ره‌تایی‌ بۆ راپرسییه‌كان‌و بنكه‌ی‌‬ ‫جه‌ماوه‌ری‌ پارته‌كان‌و ئه‌نجامه‌كانی‌‬ ‫ه���ه‌ڵ���ب���ژاردن���ه‌ك���ان���ی‌ پێشوو‪،‬‬ ‫چاوه‌ڕێده‌كرێت كورد له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫ن��وێ��ن�ه‌ران�ی‌ داه��ات��وو (‪)67-60‬‬ ‫كورسی‌ ببات‌و له‌و ناوه‌ش لیستی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ كوردستان (‪)52–50‬‬ ‫كورسی‌ ببات‪ ،‬یه‌كگرتوو (‪)5-4‬‬ ‫كورسی‌‌و كۆمه‌ڵ (‪ )2-1‬كورسی‌‌و‬ ‫گۆڕانیش (‪ )5-4‬كورسی‌ ببات‪،‬‬ ‫له‌ناو لیستی‌ هاوپه‌یمانیش ئه‌گه‌ر‬ ‫چی‌ پێشبینی‌ زۆر قورس ‌ه له‌به‌ر‬ ‫رۆشنایی‌ ئه‌و سیستمه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫پارته‌كان ده‌نگده‌رانی خۆیان پابه‌ند‬ ‫بكه‌ن ده‌ن��گ به‌چه‌ند پاڵێوراوێك‬ ‫بده‌ن ئه‌وا پارتی‌ دیموكراتی‌ (‪22‬‬ ‫– ‪ ) 24‬كورسی‌‌و یه‌كێتی‌ (‪–25‬‬ ‫‪ )29‬كورسی‌‌و سۆسیالیست (‪)1–0‬‬ ‫كورسی‌‌و شیوعی‌ (‪ )1-0‬كورسی‌‌و‬ ‫بزووتنه‌وه‌ش (‪ )1–0‬كورسی‌ ببات‪.‬‬ ‫گۆڕان (‪ )4‬كورسی‪ ،‬یه‌كگرتوو‬ ‫(‪ )4‬كورسی‌‪ ،‬كۆمه‌ڵ (‪ )1‬كورسی‌‪،‬‬ ‫لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌ كوردستان‬ ‫(‪ )52–50‬كورسی‌ ده‌بات‪ ،‬پارتی‌و‬ ‫یه‌كێتی‌ له‌ناو لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان ئه‌گه‌ر ره‌چاوی‌ سیستمی‌‬ ‫لیستی‌ كراوه‌ی سنوردار بكه‌ن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫لیستی‌ یه‌كێتی‌ (‪ )29-25‬كورسی‌‬

‫ده‌بات‌و پارتی‌ دیموكراتی‌ (‪)24–22‬‬ ‫كورسی‌ ده‌بات‬ ‫دی��اره‌ شتێكی‌ به‌ڵگه‌نه‌ویسته‌‬ ‫ك�ه‌ بنكه‌ی ج��ه‌م��اوه‌ری‌ یه‌كێتی‌‬ ‫كه‌ركوك‪-‬سلێمانی‌‪-‬‬ ‫له‌شاره‌كانی‌‬ ‫هه‌ولێر‪-‬دیاله‌‪-‬سه‌اڵحه‌دین له‌ریزی‌‬ ‫پێشه‌وه‌ی‌ پارته‌كانی‌ تر به‌ده‌ر‬ ‫ل �ه‌ئ �ه‌ن��ج��ام �ه‌ك��ان�ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫‪ 2009/7/25‬كه‌ له‌سلێمانی‌ روویدا‪،‬‬ ‫گ��ۆڕان توانی‌ زۆرینه‌ی‌ ده‌نگه‌كان‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت‪ ،‬ب�ه‌اڵم پێموانییه‌‬ ‫گ��ۆڕان جارێكی‌ تر ئ�ه‌و ده‌نگانه‌‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێته‌وه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌رك‌و‬ ‫مه‌هامی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫نوێنه‌رانی‌ ع��ێ��راق جیایه‌ له‌هی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬ده‌ن��گ��ده‌ری‌ كوردیش‬ ‫گه‌یشتووه‌ته‌ ئه‌و باوه‌ڕه‌ كه‌ پارتێكی‌‬ ‫به‌هێزو خ��اوه‌ن ئه‌زمون ده‌توانێ‌‬ ‫پارێزگاری له‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان‬ ‫بكات‪ ،‬نه‌ك بزووتنه‌وه‌ی‌ گۆڕان‪،‬‬ ‫ه��ه‌روه‌ه��ا ل�ه‌پ��ارێ��زگ��ای‌ (موسڵ)‬ ‫ده‌نگه‌كانی یه‌كێتی‌ شتێكی‌ وای‌‬ ‫ك�ه‌م��ت��ر نییه‌ ل �ه‌ده‌ن��گ �ی‌ پارتی‌‬ ‫دیموكراتی‌ كوردستان‪ ،‬له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ موسڵ لیستی‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌ كوردستان (‪)273458‬‬ ‫ده‌نگی‌ هێنا‪ ،‬پارتی‌ (‪)89476‬‬ ‫ده‌ن����گ‪ ،‬ی�ه‌ك��ێ��ت�ی‌ (‪،)58128‬‬ ‫ی �ه‌ك��گ��رت��وو (‪ ،)236‬شیوعی‌‬

‫‪22‬‬

‫(‪)10958‬و ئ��ه‌وان��ه‌ی‌ ده‌نگیان‬ ‫ته‌نها به‌لیستدابوو (‪)113666‬‬ ‫ده‌نگبوو‪ .‬هه‌روه‌ها پارتی‌ دیموكراتی‌‬ ‫كوردستانیش بنكه‌ی‌ جه‌ماوه‌ری‬ ‫به‌پله‌ی یه‌ك دهۆكه‌ ئینجا هه‌ولێرو‬ ‫موسڵ‪ ،‬له‌سه‌ر ئاستی‌ پارێزگای‌‬ ‫ك��ه‌رك��وك‌و دی��ال �ه‌و سه‌اڵحه‌دین‌و‬ ‫سلێمانیش پ��ارت �ی‌ دووه‌م یان‬ ‫سێیه‌م دێت‪ ،‬هه‌روه‌ها پارته‌كانی‌‬ ‫ت��ری‌ ن��او ه��اوپ�ه‌ی��م��ان�ی‌ چانسی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ كورسیان الوازه‌‪،‬‬ ‫ناڵێم نایهێنن‪ ،‬چونكه‌ له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكان‪ ،‬كاندیداكانی‬ ‫سۆسیالست ته‌نها ب �ه‌‪ 879‬ده‌نگ‬ ‫توانیان كورسییه‌ك ببه‌ن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ده‌توانین بڵێین ئه‌و ده‌ره‌نجامانه‌ی‌‬ ‫له‌ئه‌نجامی‌ ئ �ه‌و توێژینه‌وه‌یه‌وه‌‬ ‫به‌ده‌ستمانهێنا ده‌خوازێت پارته‌كانی‌‬ ‫ناو هاوپه‌یمانی‌ رێككه‌وتنێك له‌نێوان‬ ‫خۆیان‌و پاڵێوراوانیاندا بكه‌ن كه‌‬ ‫ده‌بێت به‌پێی‌ سه‌نگی‌ خۆیان كار بۆ‬ ‫كاندیده‌كان بكه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌رنا بێگومان‬ ‫ده‌نگی‌ زۆر به‌ده‌ستده‌هێنن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ك��ورس �ی‌ ك��ه‌م مسۆگه‌ر ده‌ك��ه‌ن‪،‬‬ ‫ئێستاش باشتروایه‌ یه‌كگرتووی‌‬ ‫ئیسالمی‌و گۆڕان‌و كۆمه‌ڵ‌ به‌تایبه‌تی‌‬ ‫هه‌وڵبده‌ن له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا‬ ‫ملمالنێی‌ به‌هێز له‌گه‌ڵ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستاندا بكه‌ن‪ ،‬به‌اڵم باشتروایه‌‬ ‫هه‌وڵ‌‌و هیم ‌هت‌و پاره‌و كات‌و ده‌نگی‌‬ ‫ك���ورد ل �ه‌پ��ارێ��زگ��ای‌ (ك��ه‌رك��وك‪-‬‬ ‫سه‌اڵحه‌دین‪-‬موسڵ‪-‬دیاله‌‪--‬به‌غداد)‬ ‫به‌فیڕۆ ن���ه‌ده‌ن‪ ،‬چونكه‌ هیوای‌‬ ‫به‌ده‌ستهێنانی‌ كورسی‌ زۆر زۆر‬ ‫الوازه‌‪ ،‬ته‌نها ئه‌گه‌ر بۆ كورسی‌‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ سود له‌و كورسیانه‌‬ ‫وه‌ربگرین‪ ،‬چونكه‌ وه‌ك له‌سه‌ره‌تا‬ ‫ئاماژه‌مان بۆ ك��رد ب��راوه‌و دۆڕاو‬ ‫ل��ه‌و ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌دا (نوێنه‌رانی‌‬ ‫كوردن) به‌ته‌نهاو هه‌ڵسه‌نگاندنێك‬ ‫له‌به‌ر رۆشنایی‌ ده‌رنجامه‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫سیستمه‌ كارێكی‌ زۆر ئه‌سته‌مه‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌ بۆ لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬

‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪ :‬كۆمپانیای‌ سولی‌ تێلیگراف‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬خالید ئه‌حمه‌د شه‌ریف‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتان ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫ژماره‌ (‪، )21‬‬

‫ی سالم‪،‬‬ ‫ی ـ شاڕێ ‌‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬سلێمان ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی پێنجه‌م ـ به‌رامبه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رده‌‬ ‫ی میران ـ نهۆم ‌‬ ‫ته‌الر ‌‬ ‫‌ ‪0533187811 & 0533184771‬‬

‫لێپرسراوی هونه‌ریی‪ :‬شێرکۆ خانزادی‬

‫ساڵی یه‌که‌م‬

‫چوارشه‌ممه‌‪2010/3/3 ،‬‬

‫‪w w w . d e s t u r. n e t‬‬ ‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫داكۆكیكارێكی ب ‌ه ئه‌زمون له‌ده‌ستكه‌وته‌كانی گه‌لی كورد ل ‌ه به‌غداد‬

‫كاندیدی ژمار ‌ه ‪ 2‬پارێزگای هه‌ولێر‬

‫ی یه‌‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان‬ ‫ی دامه‌‌زرێنه‌‌ر ‌‬ ‫ئه‌‌ندام ‌ی ده‌‌ست‌ه ‌‬ ‫ی كۆی‌ه ل‌ه دایكبووه‪.‬‬ ‫له‌ ‪ 1938/3/21‬ل‌ه شار ‌‬ ‫ی وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫ی فه‌لسه‌ف‌ه ‌‬ ‫ی قاهیره‌) دكتۆرا ‌‬ ‫ی (االزهر ‌‬ ‫له‌ زانكۆ ‌‬ ‫ی (به‌سره‌)دا‪.‬‬ ‫ل‌ه سااڵن ‌ی ‪ 1972-1969‬مامۆستا بووه ل‌ه زانكۆ ‌‬ ‫ی شۆرش ‌ی كورد بووه ل‌ه (قاهیره‌)‪.‬‬ ‫ل‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1975-1972‬نوێنه‌ر ‌‬ ‫ل‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1993-1992‬یه‌كه‌م سه‌رۆكی‌ حكومه‌ت ‌ی هه‌رێم ‌ی كوردستان بوو‪.‬‬ ‫ی مه‌كته‌ب ‌ی سیاس ‌ی یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان بوو‪.‬‬ ‫ل‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1993‬كارگێڕ ‌‬ ‫ی واڵت‪.‬‬ ‫ی یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان بوو ل‌ه ده‌ره‌وه‌ ‌‬ ‫ی (رێكخستن) و (راگه‌یاندن) ‌‬ ‫ل‌ه ساڵ ‌ی ‪ 1998‬سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫ی ئاماده‌كردن ‌ی كۆنگره‌ی‌ نیشتمان ‌ی عێراق ل‌ه‬ ‫ل‌ه ساڵ ‌ی ‪ 2002‬نوێنه‌ری‌ یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی ‌ی كوردستان بوو ل‌ه (ده‌ست‌ه ‌‬ ‫له‌نده‌ن)‪.‬‬ ‫ی میكانیزم ‌ی دانان ‌ی ده‌ستور ل‌ه عێراق‪.‬‬ ‫ل‌ه ساڵ ‌ی ‪ 2003‬سه‌رۆك ‌ی لێژنه‌ ‌‬ ‫ی نیشتمان ‌ی عێراق‪.‬‬ ‫ساڵ ‌ی ‪ 2004‬سه‌رۆكی‌ كۆنگر‌ه ‌‬ ‫ساڵ ‌ی ‪ 2004‬سه‌رۆك ‌ی ئه‌نجومه‌ن ‌ی نیشتمان ‌ی عێراق‪.‬‬ ‫ساڵ ‌ی ‪ 2005‬سه‌رۆك ‌ی فراكسیۆنی‌ هاوپه‌یمانی‌ كوردستان ل‌ه پارله‌مان ‌ی‬ ‫عێراق و جێگری‌ سه‌رۆك ‌ی لیژنه‌ی‌ دارشتنی‌ ده‌ستووری‌ عێراق و پاشانیش‬ ‫ی عێراق‪.‬‬ ‫ی كردن ‌ی ده‌ستور ‌‬ ‫ی ده‌سكار ‌‬ ‫ی سه‌رۆك ‌ی لیژن‌ه ‌‬ ‫جێگر ‌‬ ‫ی ماجستێرو دكتۆرا‬ ‫ی ‌ تێز ‌‬ ‫ی موناقه‌شه‌ ‌‬ ‫به‌شداریكردوو‌ه له‌ چه‌ندین لێژنه‌ ‌‬ ‫له زانكۆكان ‌ی كوردستاندا‪.‬‬ ‫ی «اخوان الصفاء ‪ -‬فلسفتهم و غایتهم» چاپ‌و باڵوبۆته‌وه‌‪.‬‬ ‫كتێبێك ‌ی به‌ناو ‌‬ ‫چه‌ندین نووسین ‌ی جیا جیای‌ ل‌ه رۆژنامه‌ كوردی‌ و عه‌ره‌بییه‌كاندا باڵو‬ ‫بۆته‌وه‌‪.‬‬

‫‪372‬‬

‫‪2 372‬‬ ‫ ‬

‫به‌ناوی خوای به‌خشنده‌ و میهره‌بان‬

‫په‌یامی لیستی هاوپه‌یمانی كوردستان‬ ‫لیستی هاوپه‌یمانی كوردستان‪ ..‬لیستی ئێوه‌یه و بۆ ئێوه‌یه‌‪..‬‬ ‫هاوپه‌یمانی كوردستان ك‌ه یه‌كێك‌ه ل‌ه بنیاتنه‌ر‌ه سه‌ره‌كیه‌كانی دیموكراسی و فیدراڵی و ئازادیی ل‌ه عێراقی نوێدا‪ ،‬لیستی ئه‌و هێز‌ه خاوه‌ن‬ ‫ئه‌زموون و ب‌ه ئیرادانه‌ی كوردستان‌ه ك‌ه خاوه‌نی رابردووی پڕسه‌روه‌ری و خه‌بات و قوربانیدانن ل‌ه پێناو به‌دیهێنانی ئاواته‌كانی گه‌له‌كه‌مان‬ ‫و ده‌سته‌به‌ركردنی ئازادی و خۆشگوزه‌رانی و ئاسایشی هاوواڵتیاندا‪..‬‬ ‫لیستی سه‌روه‌ریی یاساو دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تی دامه‌زراوه‌یی و مه‌ده‌نیانه‌ی‌ه له‌سه‌ر بنه‌مای رێزگرتن ل‌ه ئیراده‌و ئازادیی‌ه بنه‌ڕه‌تیه‌كان و‬ ‫مافه‌كانی مرۆڤ‪.‬‬ ‫لیستی تێكۆشان‌ه بۆ ئاوه‌دانی و سه‌قامگیریی و دیموكراسی و پایه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی مه‌ده‌نی و مافه‌كانی ژنان و ئازادیی راده‌بڕین و‬ ‫پاراستنی مافه‌كانی گه‌له‌كه‌مان‪.‬‬ ‫هاوپه‌یمانی كوردستان بایه‌خێكی سه‌ره‌كیی ب‌ه گه‌شه‌سه‌ندنی كۆم‌ه ڵگای كوردستان و خزمه‌تگوزارییه‌كانی ده‌دات‪ ،‬ب‌ه له‌به‌رچاوگرتنی پێداویستیه‌كانی هه‌ر توێژێكی دیاریكراوی‬ ‫كۆمه‌ڵگاكه‌مان‪.‬‬ ‫ئه‌م لیست‌ه خه‌بات ده‌كات بۆ به‌هێزتركردنی پێگه‌ی هه‌رێمه‌كه‌مان و گێڕانه‌وه‌ی ته‌واوی ناوچ‌ه دابڕاوه‌كان و چه‌سپاندنی ده‌ستووری هه‌میشه‌یی عێراقی فیدراڵ و سڕینه‌وه‌ی ئاسه‌واری‬ ‫تاوانه‌كانی رژێمی رووخا و ل‌ه جینۆسایدكردنی گه‌لی كوردستان و قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی زیان لێكه‌وتووان‪.‬‬ ‫لیستی هاوپه‌یمانی‪ ..‬لیستی پێكه‌و‌ه ژیانی ئاشتیانه‌ی هێز و الیه‌ن و نه‌ته‌و‌ه و ئایین و ئایدیای پێكهات‌ه جیاوازه‌كان‌ه له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای یه‌كسانی و دادپه‌وه‌ری و ته‌وافوقی سیاسی ل‌ه عێراقی نوێدا‪.‬‬ ‫ئه‌زموون و خه‌باتی ئه‌م هێزان‌ه و رابه‌رایه‌تی پارت‌ه هاوپه‌یمانه‌كان راستگۆترین پارێزه‌ری یه‌كڕیزیی و ته‌بایی گه‌له‌كه‌مانه‌و‬ ‫زامنی به‌هێزتركردنی پێگه‌ی گه‌لی كوردستان‌ه ل‌ه پێناو پاراستنی ده‌ستكه‌وته‌كان و به‌دیهێنانی سه‌رجه‌م ئاواته‌كانی‬ ‫گه‌له‌كه‌ماندا‪.‬‬ ‫ئیتر بۆ پێشه‌وه‌‪ ..‬به‌ره‌و هه‌ڵبژاردنێكی ئازاد و ته‌ندروست‪..‬‬ ‫به‌ره‌و ده‌نگدان ب‌ه لیستی هاوپه‌یمانی كوردستان ‪ ..‬‬ ‫با هه‌موو ده‌نگمان یه‌كخه‌ین بۆ سه‌رخستنی پاڵێوراوانی لیستی پارێزه‌ری گه‌له‌كه‌مان‪..‬‬ ‫لیستی ژمار‌ه ‪372‬‬

‫‪372‬‬