Destur Newspaper

‫نیان عه‌بدوڵاڵبۆ ده‌ستوور‪:‬‬ ‫ئه‌وه‌ی له‌دڵمدایه‌ له‌سه‌ر ده‌ممه‌‬

‫‪12..‬‬

‫‪13..‬‬

‫ی‬ ‫ئه‌یشواریا به‌شداریی‌ له‌فیلمه‌كان ‌‬ ‫جیمس بۆنددا ده‌كات‬

‫‪13..‬‬

‫عه‌دنان كه‌ریم له‌ستۆكهۆڵم‬ ‫كۆنسێرتێك سازده‌كات‬

‫بخوێنه‌ره‌وه‌‬ ‫ژمار‌ه (‪)26‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫پاشکۆیه‌کی وه‌رزشیی رۆژنامه‌ی ده‌ستووره‌‌‪،‬‬ ‫رۆژانی دووشه‌مم ‌ه کۆمپانیای سولى تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫(‪ )24‬الپه‌ڕه‌‬ ‫نرخ (‪ )1000‬دیناره‌ ‬

‫‪23..‬‬ ‫ی له‌یه‌كێتی‌ وه‌رگرتووه‌‬ ‫سه‌دان هه‌زار دۆالر ‌‬ ‫ی هێناو ‌ه‬ ‫ی نه‌ته‌وه‌كان ‪ 223‬ده‌نگ ‌‬ ‫ی به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی سياسى گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتان ‌ه کۆمپانیای سولى تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫‪2‬‬

‫‪5‬‬

‫‪9‬‬

‫ی‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬ده‌رچووان ‌‬ ‫زانكۆی گه‌رمیان توڕه‌ده‌كـات‬

‫به‌فه‌رمان ‌ی عیماد ئه‌حمه‌د جێگر ‌ی‬ ‫پێشوو ‌ی سه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت ‪114‬‬ ‫كه‌س داده‌مه‌زرێنرێن ك ‌ه ته‌نها ‪8‬‬ ‫كه‌سیان بڕوانام ‌ه ‌ی به‌كالۆریۆسیان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا نزیك ‌ه ‌ی ‪400‬‬ ‫ده‌رچوو ‌ی زانكۆ مانیانگرتوو‌ه به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ك ‌ه دانامه‌زرێنرێن‪02 ...‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌و ئۆباما كۆده‌بنه‌وه‌‬

‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫بانگهێشت ‌ی كۆنگره‌یه‌ك ‌ی نێوده‌وڵه‌تی‌‬ ‫له‌سه‌ر رووبه‌ڕووبوونه‌و‌ه ‌ی چه‌كی‌‬ ‫كۆكوژ ده‌كرێت‪ ،‬بڕیار‌ه پاش‬ ‫ته‌واوبوون ‌ی كۆنگر‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كه‌‪،‬‬ ‫دیدارێك له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی‌‬ ‫ویالیه‌ت ‌ه یه‌كگرتووه‌كان ‌ی ئه‌مریكا‬ ‫ئه‌نجامبدات‪03 ...‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ی سه‌رۆكی‬ ‫ه ‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ك ‌‬ ‫ه‬ ‫هه‌رێم له‌گه‌ڵ لیست ‌‬ ‫براوه‌كان تائێستا بێئه‌نجامه‌‬

‫كۆبوونه‌وه‌كانی چه‌ند رۆژی‬ ‫رابردووی سه‌رۆكی هه‌رێم له‌گه‌ڵ‬ ‫لیست ‌ه براوه‌كان بۆ پێكهێنانی یه‌ك‬ ‫كوتله‌و گوتارێكی كوردی له‌به‌غدا‪،‬‬ ‫تائێستا هیچ ئه‌نجامێكی روونی نییه‌و‬ ‫پێناچێت هیچ ئه‌نجامێكی هه‌بێت‪،‬‬ ‫چونك ‌ه گۆڕان‌و یه‌كگرتووی ئیسالمی‬ ‫تائێستا پێشنیاری كاندیدكردنی‬ ‫تاڵه‌بانیان بۆ پۆستی سه‌رۆك كۆمار‬ ‫قبوڵنه‌كردووه‌‪04 ...‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫پارتی تۆمه‌تبارده‌كرێت‬ ‫ی بودج ‌ه‬ ‫ی په‌سه‌ندكردن ‌‬ ‫به‌دواخستن ‌‬

‫تائێستا هیچ ده‌نگۆیه‌كی نوێ بۆ‬ ‫دیاریكردنی كاتی دانیشتنه‌كانی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان‪ ،‬بۆ‬ ‫گفتوگۆكردن له‌سه‌ر بودجه‌‬ ‫له‌ئارادانییه‌و په‌رله‌مانتارانیش‬ ‫ملمالنێی سیاسی‌و پارتی به‌تایبه‌ت‬ ‫به‌ڕێگری یه‌كه‌م له‌په‌سه‌ندكردنی‬ ‫بودج ‌ه داده‌نێن‪05 ...‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ی ئاكه‌پ ‌ه بووه‌و ‌ه به‌خوری‌‬ ‫ریسه‌ك ‌ه ‌‬

‫دوا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی پارت ‌ی داد‌وگه‌شه‌پێدانی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار پرۆژه‌یه‌ك ‌ی بۆ گۆڕینی‌‬ ‫‪ 29‬ماد‌ه ‌ی ناو ده‌ستوور ‌ی توركیا‬ ‫ئاماده‌كرد‌‪ ،‬هه‌ڵوێست ‌ی پارته‌كان ‌ی نێو‬ ‫په‌رله‌مان به‌ته‌واوه‌ت ‌ی روونبووه‌‌وه‌و‬ ‫به‌سه‌ر دوو به‌ره‌دا دابه‌شبوون‪،‬‬ ‫عه‌بدوڵاڵ ئۆجاالن ‌ی سه‌رۆكی‌‬ ‫حكومدراو ‌ی په‌كه‌ك ‌ه دژایه‌ت ‌ی خۆی‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌پڕۆژه‌ك ‌ه ده‌ربڕی‌‪11 ...‬‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫تا‌یبه‌ت به‌ ده‌ستوور‬

‫به‌پێی‌ ئ�ه‌و زانیارییانه‌ی‌ ده‌ست‬ ‫ده‌س��ت��وور ك���ه‌وت���وون‪ ،‬مامۆستا‬ ‫ج���ه‌ع���ف���ه‌ر س����ه‌رۆك����ی‌ لیستی‌‬ ‫ب��ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌ ن�ه‌ت�ه‌وه‌ك��ان س �ه‌دان‬ ‫هه‌زار دۆالری‌ له‌یه‌كێتی‌ وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا ته‌نها ‪ 223‬ده‌نگی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌رچ���اوه‌ی���ه‌ك���ی‌ ئ���اگ���ادار‬ ‫ب�ه‌ده‌س��ت��ووری‌ راگه‌یاند مامۆستا‬ ‫جه‌عفه‌ر ك�ه‌ پێشتر لێپرسراوی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ بیروهۆشیاری‌ یه‌كێتی‌‬ ‫بوو‪ 100 ،‬هه‌زار دۆالری‌ به‌فه‌رمانی‌‬

‫مامۆستا جه‌عفه‌ر‬

‫ی خوێندكاران‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‬ ‫دوو سكرتێر ‌‬ ‫تا‌یبه‌ت به‌ ده‌ستوور‬

‫پێنج لقی كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكارانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان�ی‌ یه‌كێتی‪ ،‬بایكۆتی‬ ‫مه‌كته‌بی رێكخراوه‌ دیموكراتییه‌كانی‬ ‫ئ���ه‌و ح��ی��زب �ه‌ ده‌ك�����ه‌ن ك���ه‌ م �ه‌ال‬ ‫به‌ختیار لێپرسراوی مه‌كته‌به‌كه‌یه‌و‬ ‫نامه‌یه‌كیش ئاراسته‌ی‌ مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی یه‌كێتی ده‌ك���ه‌ن‌و داوای‬ ‫وه‌اڵمدانه‌وه‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬به‌و هۆیه‌شه‌و ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئێستا رێكخراوه‌كه‌ دوو سكرتێر ‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫س�ه‌ف��ی��ن ف����اروق ل��ێ��پ��رس��راوی‬ ‫ی‬ ‫لقی زان��ك��ۆی هه‌ولێری كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫خ���وێ���ن���دك���اران���ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا ب�ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫«ئێستا ئه‌و نامه‌ ناڕه‌زاییه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتییه‌و ‌ه‬ ‫تاوتوێ ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم تائێستا هیچ‬ ‫وه‌اڵمێك بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ نییه‌»‪.‬‬ ‫سه‌فین وتی‌ «به‌ڵێ له‌هه‌ولێر محه‌مه‌د‬ ‫جه‌میل به‌حوكمی ئه‌وه‌ی‌ لێپرسراوی‬ ‫ی‬ ‫میحوه‌ره‌‪ ،‬ئیش‌وكاره‌كانی كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫خوێندكاران به‌ڕێوه‌ده‌بات»‪.‬‬ ‫ن��ام �ه‌ ن��اڕه‌زای��ی��ه‌ك��ه‌ ل �ه‌الی �ه‌ن‬ ‫لقه‌كانی كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكاران‪،‬‬ ‫(هه‌ولێر یه‌ك‪ ،‬هه‌ولێر دوو‪ ،‬سۆران‪،‬‬ ‫لقی زانكۆ‪ ،‬لقی په‌یمانگاكان)ی‬ ‫هه‌ولێری كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكارانه‌و ‌ه‬ ‫نووسراوه‌ كه‌ ‪ 45‬كه‌س له‌لێپرسراوی‬ ‫لق‌و كارگێڕی لق ئیمزایان كردووه‌‪.‬‬ ‫سه‌فین ئاماژه‌ی به‌وه‌دا كه‌ئێستا‬ ‫له‌ناو كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكاراندا به‌هیچ‬ ‫ش��ێ��وه‌ی �ه‌ك ك �ه‌س��ی ی �ه‌ك �ه‌م دی��ار‬ ‫نییه‌‌و وتیشی «ئێمه‌ چوار مانگ ‌ه‬ ‫نه‌سریه‌مان بڕدراوه‌»‪.‬‬ ‫له‌كۆنگره‌ی یه‌كێتی قوتابیانی‬ ‫پ��ارت��ی��دا ك�ه‌ له‌مانگی راب���ردوودا‬ ‫به‌سترا‪ ،‬محه‌مه‌د جه‌میل وه‌ك��و‬ ‫سكرتێری كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكارانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان بانگكرابوو‪ ،‬به‌ناوی‬

‫ی‬ ‫سكرتێریشه‌وه‌ وت��اری كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫خوێندكارانی پێشكه‌شكرد‪.‬‬ ‫س���������ه‌‌ردار ح����ه‌م����ه‌ ع��ه‌ل��ی‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رپ���ه‌رش���ت���ی���اری‌ ل��ق �ه‌ك��ان � ‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬به‌ده‌ستووری وت «ئه‌و‬ ‫به‌شداریكردنه‌ی محه‌مه‌د جه‌میل‬ ‫له‌كۆنگره‌ی یه‌كێتی قوتابیاندا‪،‬‬ ‫وه‌كو نوێنه‌ری‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكاران‬ ‫بووه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌تایپه‌كه‌ ره‌نگه‌ به‌هه‌ڵ ‌ه‬ ‫نووسرابێت»‪.‬‬ ‫ه��ه‌روه‌ه��ا وت��ی‌ «ئێستا من‬ ‫ئیشوكاره‌كانی‌ كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكاران‬ ‫ی‬ ‫ب��ه‌ڕێ��وه‌ده‌ب��ه‌م‌و سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكارانی‌ كوردستان‬ ‫منم»‪.‬‬

‫به‌رپرسێكی‌ بااڵی‌ یه‌كێتی‌ له‌ئیداره‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫گشتی‌ وه‌رگ��رت��ووه‌‪ ،‬دواتریش ‪25‬‬ ‫ه���ه‌زار دۆالری‌ ب�ه‌ن��ووس��راوێ��ك�ی‌‬ ‫ئ�ه‌ن��دام��ێ��ك�ی‌ م�ه‌ك��ت�ه‌ب��ی سیاسی‬ ‫یه‌كێتی‌ وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ وتی‌ «له‌نه‌سریه‌ی‌‬ ‫مه‌كته‌به‌كه‌ی‌ م��ی��وان��داری‌ ده‌ی��ان‬ ‫كه‌سایه‌تی‌ ع���ه‌ره‌ب‌و توركمانی‌‬ ‫ك��������ردووه‌ ب����ۆ ب�����ه‌رژه‌وه‌ن�����دی‌‬ ‫لیسته‌كه‌ی‌»‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌دا كه‌‬ ‫یه‌كێتی‌ داوای‌ له‌سه‌رۆكی‌ لیستی‌‬ ‫ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌ نه‌ته‌وه‌كان ك��ردووه‌‬ ‫له‌پارێزگاكانی‌‪ ،‬سلێمانی‌‪ ،‬كه‌ركوك‌و‬ ‫دیاله‌ به‌شداری‌ نه‌كه‌ن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وان‬

‫بۆچی ڤیکتۆریا الوازه‌؟‬

‫له‌هه‌ولێرو دهۆك‌و موسڵ كه‌ له‌ژێر‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ پارتیدایه‌ به‌شدارییان‬ ‫ن�����ه‌ك�����ردووه‌‪ ،‬وت����ی‌ «ئ�����ه‌وه‌ش‬ ‫یه‌كێتی‌ توڕه‌ كردوو لێپرسراوێتی‌‬ ‫مه‌كته‌به‌كه‌یان لێوه‌رگرته‌وه‌»‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌ی‌ وتی‌ «مامۆستا‬ ‫ج �ه‌ع��ف �ه‌ر ‪19‬پ���اس���ه‌وان���ی ه�ه‌ی�ه‌و‬ ‫‪ 6‬كه‌سیشی ل��ه‌س��ه‌ر مه‌كته‌بی‬ ‫بیروهۆشیاری بۆ دامه‌زراوه‌‪ ،‬خۆشی‌‬ ‫به‌پله‌ی‌ وه‌زی��ر خانه‌نشین ك��راوه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا رۆژێك له‌رۆژان فه‌رمانبه‌ر‬ ‫نه‌بووه‌ له‌م واڵته‌دا»‪.‬‬ ‫مامۆستا جه‌عفه‌ر س�ه‌رۆك��ی‬ ‫لیستی ب��ه‌رژه‌وه‌ن��دی نه‌ته‌وه‌كان‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور له‌باره‌ی‌‬

‫وه‌رگرتنی‌ پ��اره‌ له‌یه‌كێتی‪ ،‬وت ‌‬ ‫ی‬ ‫«به‌قسه‌ی ناو ب��ازاڕ نابێت‪ ،‬ئه‌و‬ ‫كه‌سه‌ی كه‌ ئه‌و زانیارییه‌ی به‌ئێوه‌‬ ‫داوه‌ ب��ا ن���اوی خ��ۆی بنووسێت‬ ‫بۆئه‌وه‌ی من وه‌اڵمی بده‌مه‌وه‌‪ ،‬شتی‬ ‫وا رووینه‌داوه‌و پاره‌ وه‌رنه‌گیراوه‌»‪.‬‬ ‫س���ه‌ب���اره‌ت ب �ه‌خ �ه‌رج��ك��ردن��ی‬ ‫ب��ودج �ه‌ی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن‬ ‫مامۆستا جه‌عفه‌ر ئاماژه‌ی به‌وه‌دا‬ ‫كه‌خه‌ڵك پاره‌ی بۆ خه‌رجكردوون‪،‬‬ ‫وتی «دوێنی كه‌سێك هات بۆالم‬ ‫وتی من ‪ 10‬ملیۆنم خه‌رجكردووه‌‬ ‫بۆ بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫به‌ناچاری بمده‌یته‌وه‌‪ ،‬وتم یه‌ك فلسم‬ ‫نییه‌‪ ،‬بۆ ئه‌مه‌ش شایه‌تم هه‌یه‌»‪.‬‬

‫ی هێناوه‌‬ ‫ی ‪ 66‬هه‌زار ده‌نگ ‌‬ ‫ی له‌سلێمان ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫پ‪ .‬ده‌ستوور‬

‫ی‬ ‫به‌پێی‌ لێدوانێكی‌ به‌رپرسی‌ لق ‌‬ ‫ی‬ ‫‪4‬ی‌ پارتی‌‪ ،‬حیزبه‌كه‌ی‌ له‌سنوور ‌‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای‌ سلێمانی‌ ‪ 66‬ه �ه‌زار‬ ‫ده‌نگی‌ هێناوه‌‪ ،‬نه‌ك ‪ 82‬هه‌زار‬ ‫ده‌ن�����گ‪ ،‬ب��ه‌وپ��ێ��ی��ه‌ش ده‌ب��ێ��ت � ‌ه‬ ‫پێنجه‌مین حیزب له‌سه‌ر ئاستی‌‬ ‫پارێزگاكه‌ له‌دوای‌ گۆڕان‪ ،‬یه‌كێتی‌‪،‬‬ ‫یه‌كگرتوو‪ ،‬كۆمه‌ڵ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌ رۆژنامه‌ ‌‬ ‫ده‌س���ت���ووردا س���ه‌الم ع�ه‌ب��دوڵ�ڵا‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌رپ���رس���ی‌ ل��ق��ی‌ ‪4‬ی‌ پ��ارت�� ‌‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت «راس��ت��ه‌ د‪ .‬مه‌حمود‬ ‫عوسمان ده‌ڵێت بێالیه‌نم‪ ،‬راسته‌‬ ‫بێالیه‌نیشه‌‪ ،‬به‌اڵم كێ‌ ده‌نگی‌ بۆ‬ ‫ی‬ ‫داوه‌‪ ،‬وه‌ك لقی‌ چ��وار نزیكه‌ ‌‬ ‫ش�ه‌ش ه��ه‌زار ده‌نگمان پێداوه‌‪،‬‬ ‫ه�ه‌م��ووی‌ ده‌نگی‌ پارتییه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫به‌پشتگیری‌‌و پشتیوانی‌ پارتی‌‬ ‫ده‌رچ���ووه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئ��ه‌وه‌دا ئێم ‌ه‬ ‫پشتیوانییه‌كی‌ زۆرمان لێكردووه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫وه‌ك كاندیدی‌ خ��ۆم��ان سه‌یر ‌‬ ‫ده‌كه‌ین»‪.‬‬

‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‬

‫مه‌حمود عوسمان ‪22،247‬‬ ‫ده‌نگی‌ به‌ده‌ستهێناوه‌‪ ،‬به‌وپێیه‌ش‬ ‫ده‌نگه‌كانی‌ پارتی‌ له‌پارێزگای‌‬ ‫س��ل��ێ��م��ان �ی‌ ل����ه‌‪ 82‬ه������ه‌زاره‌و ‌ه‬ ‫كه‌مده‌كات بۆ ‪ 66‬هه‌زار‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫به‌رپرسی‌ لقی‌ چوار ده‌ڵێت ته‌نها‬ ‫‪ 6‬هه‌زار ده‌نگیان بۆ د‪.‬مه‌حمود‬ ‫ی‬ ‫داوه‌‪ ،‬كه‌واته‌ ‪ 16‬ه �ه‌زار ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ��ه‌و ك��ان��دی��ده‌ ده‌ن��گ �ی‌ كه‌سان ‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆو بێالیه‌نن‪.‬‬

‫هه‌ر له‌و چاوپێكه‌وتنه‌دا سه‌الم‬ ‫ی‬ ‫ع �ه‌ب��دوڵ�لا ده‌ڵ��ێ��ت له‌كۆنگره‌ ‌‬ ‫پارتیدا كه‌ئه‌مساڵ ده‌به‌سترێت‬ ‫تاوتوێی مه‌سه‌له‌ی‌ پۆسته‌كانی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێم‌و سه‌رۆكی پارتی‬ ‫ده‌كرێت‌و ئاماژه‌ ب�ه‌وه‌ش ده‌دات‬ ‫ك�ه‌پ��ارت��ی به‌تایبه‌ت نێچیرڤان‬ ‫بارزانی‪ ،‬به‌نیازی گۆڕانكاریكردنه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم «به‌وشێوه‌ دراماتیكییه‌ نا‬ ‫كه‌ له‌ناوچه‌ی‌ سلێمانیدا روویدا»‪.‬‬

‫قادر عه‌زیز‪ :‬نێچیرڤان بارزانی نانی بڕین‬ ‫دانا هه‌ڵه‌بجه‌یی‌‬

‫ق���ادر ع��ه‌زی��ز س��ك��رت��ێ��ری حیزبی‬ ‫زه‌ح��م �ه‌ت��ك��ێ��ش��ان��ی س��ه‌رب��ه‌خ��ۆ‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێكدا رایگه‌یاند له‌سه‌رده‌می‬ ‫حكومه‌تی‌ نێچیرڤان بارزانیدا نانی‬ ‫حیزبێك بڕدرا نه‌ك كه‌سێك‪ ،‬كه‌چی‬ ‫نێچیرڤان ده‌ڵێت ئه‌گه‌ر من سه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت بوومایه‌‪ ،‬نه‌مده‌هێشت نانی‬ ‫خه‌ڵك ببڕدرێت‪.‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا ب��ۆ رۆژن��ام �ه‌ی‌‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ،‬ق��ادر عه‌زیز وتی‌ «ئه‌و‬ ‫قسانه‌ی ك��اك نێچیرڤان له‌باره‌ی‌‬

‫ئه‌وه‌ی‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و سه‌رۆكی حكومه‌ت‬ ‫ب��ووای �ه‌ نه‌یده‌هێشت نانی خه‌ڵك‬ ‫ببڕن‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ مه‌به‌ستێكی سیاسی‬ ‫له‌پشته‌وه‌یه‌‌و به‌ئامانج ئه‌و قسانه‌‬ ‫ده‌كات»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی‌ «كاتێك ئه‌و قسانه‌‬ ‫ده‌كات كه‌خۆی له‌ده‌سه‌اڵت نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌رنا یه‌كه‌م كه‌س كه‌نانی خه‌ڵكی‬ ‫ئێمه‌ی بڕی به‌بێ ئاگاداری وه‌زاره‌تی‬ ‫دارای���ی‪ ،‬نێچیرڤان ب��ارزان��ی ب��وو‪،‬‬ ‫به‌بڕیاری نێچیرڤان خۆی بڕدرا»‪.‬‬ ‫پێشتر ن��ێ��چ��ی��رڤ��ان ب��ارزان��ی‬ ‫ل�ه‌چ��اوپ��ێ��ك�ه‌وت��ن��ێ��ك��ی رۆژن���ام���ه‌ی‌‬ ‫رۆژن���ام���ه‌دا‪ ،‬رای��گ �ه‌ی��ان��د «ئ �ه‌گ �ه‌ر‬

‫ئ��ه‌و س��ه‌رۆك��ی ح��ك��وم�ه‌ت ب��ووای �ه‌‬ ‫نه‌یده‌هێشت‪ ،‬نانی خه‌ڵك ببڕدرێت»‪.‬‬ ‫ق��ادر عه‌زیز وت �ی‌ «نێچیرڤان‬ ‫ب��ارزان��ی‪ ،‬دوور له‌یاساو له‌پشتی‬ ‫وه‌زاره‌ت��ی دارای�ی‌و به‌نادادپه‌روه‌ریی‬ ‫نانی حیزبێكی بڕی نه‌ك كه‌سێك‪،‬‬ ‫كه‌چی ئێستا ده‌ڵێت ئه‌گه‌ر سه‌رۆكی‬ ‫حكومه‌ت بوومایه‌ نه‌مده‌هێشت نانی‬ ‫خه‌ڵك ببڕدرێت»‪.‬‬ ‫ل���ه‌ب���اره‌ی‌ ه �ه‌وڵ �ه‌ك��ان��ی��ان بۆ‬ ‫گ��ێ��ڕان �ه‌وه‌ی‌ ب��ودج �ه‌ك �ه‌ی��ان‪ ،‬ق��ادر‬ ‫عه‌زیز به‌ده‌ستووری وت «ئێمه‌ بۆ‬ ‫گ��ه‌ڕان��ه‌وه‌ی بودجه‌كه‌مان هه‌وڵی‬ ‫زۆرمانداوه‌ له‌گه‌ڵ‌ سه‌رۆكی هه‌رێم‌و‬

‫سه‌رۆكی حكومه‌ت‪ ،‬وه‌ك سه‌ركرده‌ی‬ ‫چ���وار ح��ی��زب�ه‌ك�ه‌ش چ�ه‌ن��دج��ارێ��ك‬ ‫قسه‌مان ك��ردوو‌ه له‌گه‌ڵ‌ سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬به‌اڵم تائێستا ئاماده‌نه‌بوون‬ ‫ئه‌م بودجه‌یه‌ بۆ ئێمه‌ بگێڕنه‌وه‌«‪.‬‬ ‫ق��ادر عزیز ئ��ام��اژه‌ی به‌وه‌شدا‬ ‫كه‌ئه‌وان هیچ پاساوێكیان نییه‌ بۆ‬ ‫نه‌گێڕانه‌وه‌ی ئ�ه‌و بودجه‌یه‌‌و هیچ‬ ‫وه‌اڵمێكیان ناده‌نه‌وه‌‪ ،‬وتی‌ «به‌ڵكو‬ ‫وه‌ك سزایه‌كی سیاسییه‌ بۆ سه‌ر‬ ‫ئێمه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش به‌پێچه‌وانه‌ی یاسا‌و‬ ‫مافی م��رۆڤ‌و ئه‌خاڵقی سیاسییه‌‌و‬ ‫توڵه‌سه‌ندنه‌وه‌یه‌كه‌ له‌هه‌ڵوێسته‌كانی‬ ‫من‌و حیزبی زه‌حمه‌تكێشان»‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫سیاسی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‌‪5‬‬

‫شه‌قه‌ی باڵه‌کانی کۆمه‌ڵه‌ی خوێندکاران دێت‬

‫ی نیم گومان له‌چۆنیه‌تی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫مه‌حمود عوسمان‪ :‬من كاندید ‌‬ ‫خه‌رجكردنی شه‌ش‬ ‫ملیۆن دینار ده‌كرێت‬ ‫دانا هه‌ڵه‌بجه‌یی‌‬

‫م��ه‌ح��م��ود ع��وس��م��ان ك��ان��دی��دی‌‬ ‫سه‌ركه‌وتووی‌ لیستی‌ هاوپه‌یمان ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان بۆ په‌رله‌مانی‌ عێراق‪،‬‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت كه‌ ئه‌و پارتی نییه‌‌و‬ ‫س �ه‌رب �ه‌خ��ۆی �ه‌‪ ،‬پ��ارت��ی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫به‌قۆرخكردنی‌ مه‌یدانی‌ سیاسه‌ت‬ ‫تۆمه‌تبار ده‌كات‪.‬‬ ‫د‪ .‬م���ه‌ح���م���ود ع��وس��م��ان‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور رایگه‌یاند‬ ‫ئه‌و بۆ خۆی‌ چه‌ند جارێك شه‌ڕو‬ ‫هه‌رای‌ زۆری‌ كردوه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌ وه‌ك كاندیدێكی‌ سه‌ربه‌خۆ ناو‬ ‫ببرێت‪" ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ تائێستا‬ ‫میدیاكانی‌ پارتی‌ وه‌ك كاندیدێكی‌‬ ‫ئه‌و حیزبه‌ ناوم ده‌به‌ن"‪.‬‬ ‫مه‌حمود عوسمان وت �ی‌ "من‬ ‫له‌جاران سه‌ربه‌خۆترم‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌‬ ‫پ��ارت �ی‌و یه‌كێتین كوردستانیان‬ ‫پ�����اوه‌ن ك�����ردوه‌ ك���ه‌ ه��ه‌رك��ه‌س‬ ‫حیزبی‌ نه‌بێت حه‌قی‌ ژیانی‌ پێ‌‬ ‫نادرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌سێك سه‌ربه‌خۆ‬ ‫بێت به‌زه‌حمه‌ت ده‌توانێت خۆی‌‬ ‫ك��ان��دی��د ب��ك��ات‪ ،‬ب���ه‌اڵم دووپ��ات �ی‌‬ ‫ده‌كه‌مه‌وه‌ من پیاوێكی‌ سه‌ربه‌خۆم‌و‬ ‫به‌كرده‌وه‌كانیشم ده‌یسه‌لمێنم كه‌‬ ‫له‌جاران سه‌ربه‌خۆترم"‪.‬‬

‫كامه‌ران كه‌ریم له‌شاره‌زوور‬

‫مه‌حمود عوسمان‬

‫ئه‌و تاكه‌ ئه‌ندامه‌ سه‌ربه‌خۆیه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناو لیستی‌ هاوپه‌یمانی‌ به‌توندی‌‬ ‫ره‌خنه‌ی‌ له‌و جۆره‌ سیاسه‌ته‌ گرت‪،‬‬ ‫وتی‌ "پێویسته‌ ئه‌وان پێیان خۆش‬ ‫بێت له‌ناو لیسته‌كه‌یان سه‌ربه‌خۆ‬ ‫ه �ه‌ب��ێ��ت‪ ،‬ن���ه‌ك ئ����ه‌وه‌ی‌ خه‌ڵكه‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆكان دابه‌ش بكه‌ن به‌سه‌ر‬ ‫حیزبه‌كاندا‪ ،‬چونكه‌ بوونی‌ كه‌سی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆ‌و حیزبی‌ له‌ناو یه‌ك لیستدا‬

‫به‌هێزی‌ به‌و لیسته‌ ده‌به‌خشێت‪،‬‬ ‫نه‌ك ئه‌م جۆره‌ مامه‌ڵه‌كردنه‌"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ تره‌وه‌ سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‬ ‫به‌رپرسی‌ لقی‌ چواری‌ پارتی‌ ده‌ڵێت‬ ‫ئه‌وان مه‌حمود عوسمان به‌كاندیدی‌‬ ‫خۆیان ده‌زان���ن‪ ،‬وت�ی‌ "وه‌ك لقی‌‬ ‫چوار نزیكه‌ی‌ شه‌ش هه‌زار ده‌نگمان‬ ‫پێداوه‌‪ ،‬هه‌مووی‌ ده‌نگی‌ پارتییه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و به‌پشتگیری‌‌و پشتیوانی‌ پارتی‌‬

‫سه‌رۆكی‌ شاره‌وانی‌ هه‌ڵه‌بجه‌و‬ ‫ئۆباما كۆده‌بنه‌وه‌‬ ‫پ‪.‬ده‌ستوور‬

‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی هه‌ڵه‌بج ‌ه بانگهێشت ‌ی‬ ‫ك��ۆن��گ��ره‌ی�ه‌ك� ‌ی ن��ێ��وده‌وڵ �ه‌ت � ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫رووب���ه‌ڕووب���وون���ه‌و‌ه ‌ی چ�ه‌ك� ‌ی كۆكوژ‬ ‫ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬ب��ڕی��ار‌ه پ��اش ت�ه‌واوب��وون�ی‌‬ ‫كۆنگر‌ه نێوده‌وڵه‌تییه‌كه‌‪ ،‬دیدارێك‬ ‫له‌گه‌ڵ سه‌رۆك ‌ی ویالیه‌ت ‌ه یه‌كگرتووه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مریكا ئه‌نجامبدات‪.‬‬ ‫خ��در كه‌ریم س�ه‌رۆك� ‌ی ش��اره‌وان�ی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور‬ ‫ئاشكرا ‌ی كرد كۆنگره‌ك ‌ه سێ ‌ی مانگی‌‬ ‫داهاتوو له‌باره‌گا ‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان‬ ‫ل �ه‌ن��ی��ۆی��ۆرك ده‌ب �ه‌س��ت��رێ��ت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬

‫به‌مه‌به‌ست ‌ی رووبه‌ڕووبوونه‌و‌ه ‌ی چه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌ڵكوژو له‌سه‌ر ئاست ‌ی جیهانیش‬ ‫چه‌ندین كه‌سایه‌تی‌و به‌رپرس ‌ی بااڵ‬ ‫به‌شدار ‌ی تێدا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫س��ه‌رۆك�� ‌ی ش���اره‌وان��� ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫وتی "له‌كۆنگره‌كه‌دا چه‌ند ده‌قیقه‌یه‌ك‬ ‫ت��ه‌رخ��ان��ك��راو‌ه ب���ۆئ���ه‌و‌ه ‌ی هه‌ڵه‌بجه‌‬ ‫وتار ‌ی خۆ ‌ی تێدا بخوێنێته‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌م‬ ‫مه‌به‌سته‌ش وتارێكمان ئاماده‌كردو‌ه كه‌‬ ‫ده‌مانه‌وێت له‌میان ‌ی ئه‌و كۆنگره‌یه‌دا‬ ‫په‌یام ‌ی گه‌ل ‌ی كوردو هه‌ڵه‌بج ‌ه به‌گه‌النی‌‬ ‫جیهان بگه‌یه‌نین"‪.‬‬ ‫كه‌ریم كۆنگره‌ك ‌ه ‌ی به‌گرنگ وه‌سف‬ ‫ك��ردوو رایگه‌یاند ل �ه‌دوا ‌ی ته‌واوبوونی‌‬ ‫كۆنگره‌ك ‌ه ك ‌ه س ‌ێ رۆژ ده‌خایه‌نێت‪،‬‬

‫بڕیار‌ه بۆرد ‌ی رووبه‌ڕووبوونه‌و‌ه ‌ی چه‌كی‌‬ ‫كۆمه‌ڵكوژ ك ‌ه ل�ه‌‪ 20‬كه‌س پێكهاتوون‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌ی جیهان ك ‌ه ئه‌ویش یه‌كێكه‌‬ ‫ل �ه‌و بیست ك�ه‌س�ه‌‪ ،‬ل�ه‌گ�ه‌ڵ ئۆبامادا‬ ‫كۆببنه‌وه‌‪.‬‬ ‫روونیكرده‌و‌ه به‌نیاز‌ه له‌دیداره‌كه‌یاندا‬ ‫ب �ه‌ت��ێ��رو ت �ه‌س �ه‌ل ب��اس � ‌ی ك��اره‌س��ات �ی‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه بگه‌یه‌نێت به‌سه‌رۆك ‌ی ویالیه‌ته‌‬ ‫یه‌كگرتووه‌كان ‌ی ئه‌مریكا‪.‬‬ ‫پێشتریش له‌مانگ ‌ی ‪‌ 11‬ی ساڵی‌‬ ‫راب�����وردوودا له‌هه‌نگاوێكدا سه‌رۆكی‌‬ ‫شاره‌وان ‌ی هه‌ڵه‌بج ‌ه به‌جێگر ‌ی سه‌رۆكی‌‬ ‫رێكخراو ‌ی شاره‌وانیان ‌ی جیهان هه‌ڵبژێردراو‬ ‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی هێرۆشیماش كرایه‌‬ ‫سه‌رۆك ‌ی ئه‌و رێكخراو‌ه جیهانییه‌‪.‬‬

‫ده‌رچووه‌"‪.‬‬ ‫ب���ه‌و پ��ێ��ی �ه‌ش ب��ێ��ت پ��ارت � ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌سلێمانی‌ ‪ 82‬ه���ه‌زار ده‌نگی‌‬ ‫نه‌هێناوه‌‪ ،‬به‌ڵكو ‪ 66‬هه‌زار ده‌نگی‌‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬چونكه‌ د‪ .‬مه‌حمود كه‌‬ ‫‪ 22‬هه‌زار ده‌نگی هێناوه‌‪ 6 ،‬هه‌زار‬ ‫ه����ه‌واداری‌ پ��ارت��ی‌‌و ‪ 16‬ه��ه‌زار‬ ‫كه‌س به‌هۆی‌ سه‌ربه‌خۆ بوونییه‌وه‌‬ ‫ده‌نگیان پێداوه‌‪.‬‬

‫داوای یاسایی له‌سه‌ر ئاكۆ حسێن‬ ‫لێپرسراوی نوێنه‌رایه‌تی‌ لقی‌‬ ‫ش����اره‌زووری‌ لیژنه‌ی‌ ئۆڵۆمپی‌‬ ‫ت��ۆم��ارده‌ك��رێ�ت‌و گ��وم��ان له‌سه‌ر‬ ‫شێوازی‌ خه‌رجكردنی‌ شه‌ش ملیۆن‬ ‫دیناری لێده‌كرێت كه‌ساڵی پار‬ ‫له‌فیستیڤاڵێكدا خه‌رجیكردبوو‪.‬‬ ‫لێپرسراوی‌ به‌شی‌ چاالكی‌‌و‬ ‫دی��ده‌وان��ی‌ ل �ه‌ق �ه‌زای‌ ش���اره‌زوور‬ ‫گ��وم��ان��ی ل���ه‌س���ه‌ر چ��ۆن��ی �ه‌ت��ی‬ ‫خه‌رجكردنی شه‌ش ملیۆن دینار‬ ‫هه‌یه‌ كه‌ساڵی پار له‌فیستیڤاڵێكی‬ ‫وه‌رزش���ی���دا خ��ه‌رج��ك��راوه‌‌و به‌و‬ ‫ه��ۆی �ه‌ش �ه‌وه‌ داوای��ه‌ك��ی یاسایی‬ ‫ل �ه‌دژی ئاكۆ حسێن لێپرسراوی‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی‌ لقی‌ ش���اره‌زووری‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ ئۆڵۆمپی‌ تۆمارده‌كات‪.‬‬ ‫ئاكۆ حسێن كه‌نوێنه‌رایه‌تی‌‬ ‫ل��ق��ی‌ ش��������اره‌زووری‌ ل��ی��ژن �ه‌ی‌‬

‫ئۆڵۆمپی‌ ده‌ك��ات‪ ،‬له‌لێدوانێكیدا‬ ‫ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت "له‌لیژنه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئۆڵۆمپی‌ داوام لێكراوه‌ كه‌شێوازی‌‬ ‫خه‌رجكردنی‌ ئ �ه‌و ب��ڕه‌ پاره‌یه‌‬ ‫روون��ب��ك�ه‌م�ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ل��ه‌‪4/6‬دا‬ ‫ل��ه‌الی��ه‌ن ل��ێ��پ��رس��راوی‌ چ��االك�ی‌‬ ‫دیده‌وانییه‌وه‌ داوایان له‌سه‌ر تۆمار‬ ‫كردم‪ ،‬له‌پۆلیسی‌ شاره‌زوور"‪.‬‬ ‫ن��ه‌ق��ی��ب ك���ه‌م���ال س����ه‌ردار‬ ‫ل��ێ��پ��رس��راوی‌ پۆلیسی‌ ق���ه‌زای‌‬ ‫شاره‌زوور دوای‌ پشتڕاستكردنه‌وه‌ی‌‬ ‫ه �ه‌واڵ �ه‌ك �ه‌ ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"ل��ه‌الی��ه‌ن ل��ێ��پ��رس��راوی‌ چاالكی‌‬ ‫دیده‌وانییه‌وه‌ داوا له‌سه‌ر ئه‌و‬ ‫مامۆستایه‌ تۆمار ك��راوه‌‌و ئه‌مڕۆ‬ ‫بانگی‌ دادگا ك��راوه‌‌و به‌كه‌فاله‌ت‬ ‫ئازاد كراوه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌نوه‌ر حه‌سه‌ن لێپرسراوی‌‬ ‫به‌شی‌ چاالكی‌‌و دیده‌وانی‌ له‌قه‌زای‌‬ ‫شاره‌زوور به‌ده‌ستووری‌ وت "من‬ ‫ناتوانم لێدوان بده‌م‪ ،‬تاكێشه‌كه‌‬ ‫یه‌كالییده‌بێته‌وه‌"‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ری داخستنی ‪120‬‬ ‫به‌نزینخانه‌ی كه‌ركوك ده‌كرێت‬ ‫زانیار داقوقی‌‬

‫وه‌زاره‌ت������ی‌ ن��ه‌وت��ی‌ ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫ب�ه‌ن��ووس��راوێ��ك ك�ه‌ ئاراسته‌ی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوكی‬ ‫ك������ردووه‌‪ ،‬داوا ل��ه‌ئ��ی��داره‌ی‌‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ك��ه‌رك��وك ده‌ك���ات‬ ‫به‌البردنی ئ�ه‌و به‌نزینخانانه‌ی‌‬ ‫كه‌مۆڵه‌تی وه‌زاره‌تیان نییه‌‪ ،‬كه‌‬ ‫ژماره‌یان ‪ 120‬به‌نزینخانه‌یه‌‪.‬‬ ‫عه‌لی‌ نامیق ساڵه‌یی‌ ئه‌ندامی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌ كه‌ركوك‪،‬‬ ‫له‌سه‌ر لیژنه‌ی‌ چاودێری‌ به‌شه‌‬ ‫ن�ه‌وت��ی��ی�ه‌ك��ان‪ ،‬له‌لێدوانێكیدا‬

‫ب �ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت "وه‌زاره‌ت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ن��ه‌وت��ی‌ ع��ێ��راق ب��ه‌ن��ووس��راوی‬ ‫فه‌رمی‪ ،‬ه�ه‌ڕه‌ش�ه‌ی‌ داخستنی‬ ‫به‌نزینخانه‌كانی شاری كه‌ركوكی‬ ‫له‌خاوه‌ن به‌نزینخانه‌كان كردووه‌‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وان���ه‌ی‌ تائێستا مۆڵه‌تی‌‬ ‫وه‌زاره‌تیان نییه‌"‪.‬‬ ‫ع �ه‌ل �ی‌ س��اڵ �ه‌ی �ی‌ ه��ه‌روه‌ه��ا‬ ‫وت �ی‌ "ئێمه‌ وه‌ك ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگا داوام��ان له‌خاوه‌نی‌ ئه‌و‬ ‫به‌نزینخانانه‌ كردووه‌ سه‌رجه‌میان‬ ‫سه‌ردانی‌ وه‌زاره‌تی‌ نه‌وت بكه‌ن‬ ‫بۆ وه‌رگرتنی‌ مۆڵه‌ت"‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شدا كه‌ ئه‌وان‬ ‫وه‌ك��و ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‬

‫ك��ه‌رك��وك‪ ،‬پشتگیری‌ خۆیان‬ ‫ل�ه‌م��ان�ه‌وه‌ی‌ ئ �ه‌و به‌نزینخانانه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬وتی‌ "به‌اڵم به‌مه‌رجێك‬ ‫له‌الیه‌ن وه‌زاره‌ته‌وه‌ دوو مۆڵه‌ت‬ ‫وه‌ربگرن‪ ،‬مۆڵه‌تێكیان بۆ پێدانی‌‬ ‫شوێن‪ ،‬مۆڵه‌تی دووه‌م مۆڵه‌تی‌‬ ‫بازرگانی‌ به‌شه‌ سوته‌مه‌نییه‌كان"‪.‬‬ ‫ئه‌و به‌نزینخانه‌ ئه‌هلیانه‌ی‌‬ ‫ل����ه‌ك����ه‌رك����وك ه����ه‌ڕه‌ش����ه‌ی‌‬ ‫داخستنیان له‌سه‌ره‌‪ ،‬ژماره‌یان‬ ‫‪ 120‬ب �ه‌ن��زی��خ��ان �ه‌ی��ه‌‌و به‌پێی‬ ‫زان��ی��اری��ی��ه‌ك��ان��ی ده‌س���ت���وور‬ ‫زۆری��ن�ه‌ی��ان ل �ه‌الی �ه‌ن به‌رپرسه‌‬ ‫كورده‌كانی شاره‌كه‌وه‌ پشتگیری‬ ‫ده‌كرێن‪.‬‬

‫خـانـه‌قـیـن كـه‌مـتـریـن بـودجـه‌ی‌ بـۆ دانـراوه‌‬ ‫فه‌رمان خێاڵنی‌ له‌خانه‌قین‬

‫ی‬ ‫خ��ان�ه‌ق��ی��ن گ��ه‌وره‌ت��ری��ن ق���ه‌زا ‌‬ ‫ی‬ ‫پارێزگای‌ دیاله‌یه‌و كه‌مترین بڕ ‌‬ ‫ب��ودج �ه‌ی‌ ب��ۆ دی��اری��ك��راوه‌‪ ،‬به‌و‬ ‫ی‬ ‫ه��ۆی�ه‌ش�ه‌وه‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ق �ه‌زا ‌‬ ‫ی‬ ‫خ��ان �ه‌ق��ی��ن ب��ه‌ش��ه‌ ب��ودج �ه‌ك �ه‌ ‌‬ ‫ره‌ت���ك���ردووه‌ت���ه‌وه‌ ك��ه‌ ل �ه‌الی �ه‌ن‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاكه‌وه‌ دانراوه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها ئه‌ندامه‌كه‌ی‌ سه‌ر به‌یه‌كگرتوو‬ ‫له‌دژی‌ پرۆژه‌كه‌ ده‌نگی‌ داوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫سه‌میر محه‌مه‌د نور سه‌رۆك ‌‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن�ی‌ ق���ه‌زای‌ خانه‌قین‬ ‫له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور راگه‌یاند‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن�ی‌ پ��ارێ��زگ��ای‌ دی��ال� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بودجه‌ی‌ ئه‌مساڵی‌ پارێزگاكه‌ ‌‬ ‫به‌نایه‌كسانی‌ داب��ه‌ش��ك��ردووه‌‪،‬‬ ‫ل �ه‌ك��ۆی‌ ‪ 57‬ملیار دی��ن��ار‪33 ،‬‬

‫ملیارو ‪ 250‬ه��ه‌زار دیناریان بۆ‬ ‫ی‬ ‫به‌عقوبه‌ داناوه‌ به‌بیانووی‌ ئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫زانكۆ ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كان‌و‬ ‫تێدایه‌‪ 9 ،‬ملیار دینار بۆ خاڵس‬ ‫ی‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ی‌ جێگری‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن�ی‌ پ��ارێ��زگ��ا خه‌ڵك ‌‬ ‫خاڵسه‌‪ 6 ،‬ملیار دینار بۆ مقدادیه‌‪،‬‬ ‫‪ 6‬ملیار دینار بۆ ب �ه‌ل �ه‌دروزو ‪2‬‬ ‫ملیارو ‪ 750000‬حه‌وت سه‌دو په‌نجا‬ ‫هه‌زار دینار بۆ خانه‌قین دانراوه‌‪.‬‬ ‫وت���ی‌ "ئ��ه‌م��ه‌ له‌كاتێكدای ‌ه‬ ‫ی‬ ‫خ��ان�ه‌ق��ی��ن گ��ه‌وره‌ت��ری��ن ق���ه‌زا ‌‬ ‫ی‬ ‫پارێزگاكه‌یه‌و هه‌ر سێ‌ ناحیه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ج��ه‌ل��ه‌والو س �ه‌ع��دی �ه‌و مه‌یدان ‌‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ره‌‪ ،‬ج��گ��ه‌ل��ه‌وه‌ش چه‌ند‬ ‫پ���ڕۆژه‌ی���ه‌ك���ی���ان ب���ۆ خ��ان�ه‌ق��ی��ن‬ ‫ده‌ستنیشانكردووه‌ كه‌ له‌م قۆناغه‌دا‬ ‫هیچ گرنگی‌‌و ئه‌وله‌ویاتێكیان نیی ‌ه‬ ‫ب��ۆ خانه‌قین‪ ،‬ب��ۆی�ه‌ ئێمه‌ ئه‌و‬

‫خانه‌قین‪ ،‬گه‌وره‌ترین قه‌زاو که‌مترین بودجه‌‬

‫بودجه‌یه‌مان ره‌ت��ك��ردووه‌ت �ه‌وه‌و‬ ‫ده‌بێت ده‌ستكاری‌ بكرێت‌و بۆمان‬ ‫زیاد بكه‌ن"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌هه‌ڵوێستی‌ ئه‌ندام ‌ه‬ ‫ی‬ ‫كورده‌كانی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگا ‌‬ ‫دی��ال�ه‌‪ ،‬سه‌میر وت �ی‌ "ل�ه‌ك��ۆی‌ ‪6‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌ن‪ ،‬ئه‌ندامه‌كه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتوو‪ ،‬سۆشیالیست‪ ،‬پارتی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ئاماده‌بوون‪ ،‬ئه‌ندامه‌كه‌ی‌ پارت ‌‬ ‫به‌شداری‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌ی‌ نه‌كردووه‌و‬ ‫ی‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ سۆشیالیستیش په‌سه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ك����ردووه‌‪ ،‬ت�ه‌ن��ه��ا ئ �ه‌ن��دام �ه‌ك �ه‌ ‌‬ ‫یه‌كگرتوو ره‌تیكردۆته‌وه‌‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫كۆبوونه‌وه‌یه‌كی‌ نا ئاساییمان‬ ‫به‌ست‌و حیزبه‌ كوردییه‌كانمان‬ ‫لێ ئاگادار كردۆته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وانیش‬ ‫هه‌ڵوێستیان هه‌بوو‪ ،‬پشتگیریمان‬ ‫ی‬ ‫ده‌ك������ه‌ن‪ ،‬چ���اوه‌ڕێ���ی‌ وه‌اڵم��� ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگاین"‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫تــائـێـستـا سـیـمـاكـانـی‌ دوو ئـیــداره‌یــی‌ مــاو ‌ه‬

‫‪2‬‬

‫ی حكومی‌ هه‌ولێرو دهۆك جیاوازن له‌سلێمانی‌‬ ‫چه‌ندین ده‌زگا ‌‬

‫حیزبییه‌وه‌ داده‌مه‌زرێنرێن‪.‬‬ ‫ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ری‌ پ�����ه‌روه‌رده‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌ ئ��ام��اژه‌ی‌ ب����ه‌وه‌ده‌دات‬ ‫له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌وه‌ بڕیار‬ ‫ده‌رچ��ووه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌ ئه‌و‬ ‫كێشه‌یه‌ كه‌ له‌یه‌كی‌ سه‌ره‌تاییه‌وه‌ تا‬ ‫‪3‬ی‌ ناوه‌ندی‌ پێی بوترێت قوتابی‌‌و‬ ‫ل��ه‌‪‌4‬و ‪‌5‬و ‪6‬ی‌ ئاماده‌ییش پێی‬ ‫بوترێت خوێندكار‪ ،‬ب�ه‌اڵم هێشتا‬ ‫قوتابیان‌و مامۆستایان په‌یڕه‌وی‌‬ ‫ئه‌و بڕیاره‌ ناكه‌ن‪.‬‬ ‫ه�ه‌روه‌ه��ا محه‌مه‌د قه‌ره‌داغی‌‬ ‫سكرتێری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانی‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‬ ‫روون���ی���ك���رده‌وه‌ ل�ه‌ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن�ی‌‬ ‫وه‌زی��ران��ه‌وه‌ ب��ڕی��ار ده‌رچ���ووه‌ كه‌‬ ‫ده‌بێت ناوی‌ هه‌موو فه‌رمانگه‌كان‬ ‫وه‌ك یه‌ك بێت‪.‬‬ ‫رێ��ب��ی��ن ره‌س�����ول پ��ێ��ی��وای �ه‌‬ ‫شوێنه‌واره‌كانی‌ دوو ئیداره‌یی‌ وا‬ ‫به‌ئاسانی‌ ناسڕێته‌وه‌‪ ،‬به‌بڕیارێكی‌‬ ‫سیاسی‌ كۆتایی‌ نایه‌ت‪ ،‬نه‌هێشتنی‌‬ ‫ئ���ه‌و ش��وێ��ن��ه‌واران��ه‌‪ ،‬پێویستی‌‬ ‫به‌به‌رنامه‌‌و پالنی‌ ورد‌و زانستی‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا وت �ی‌ حه‌ماسه‌تێك‬ ‫نییه‌ بۆ نه‌هێشتنی‌ شوێنه‌واره‌كانی‌‬ ‫دوو ئیداره‌یی‌‪ ،‬له‌سه‌ر زه‌مینه‌ی‌‬ ‫واقیعیش دوو ئیداره‌یی‌ بوونی‌‬ ‫هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ك��اروان ساڵح په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫گ��ۆڕان��ی��ش ئ��ام��اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌دات‬

‫مانه‌وه‌ی‌ دوو چاودێری‌ دارایی‌‌و دوو‬ ‫ئاسایش‌و دوو وه‌زاره‌ت��ی‌ دارای�ی‌‪،‬‬ ‫ش��وێ��ن �ه‌واری‌ ب�ه‌رج�ه‌س��ت�ه‌ی‌ دوو‬ ‫ئیداره‌یین‪.‬‬ ‫ئ������ه‌و پ����ه‌رل����ه‌م����ان����ت����اره‌‬ ‫ئاشكراشیده‌كات م��ان �ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‬ ‫شوێنه‌وارانه‌‪ ،‬پێچه‌وانه‌ی‌ بڕیاره‌كانی‌‬ ‫خولی‌ دووه‌می‌ په‌رله‌مانه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو روونیكرده‌وه‌ تائێستا‬ ‫نووسراوی‌ ژێر به‌ژێر هه‌یه‌ به‌ناوی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌ دارای��ی‌‌و ئ��اب��ووری‌‪-‬س‌و‬ ‫وه‌زاره‌ت �ی‌ دارای �ی‌‌و ئابووری‌‪-‬ه كه‌‬ ‫مه‌به‌ستی‌ سلێمانی‌‌و هه‌ولێره‌‌و ئه‌و‬ ‫سیمایانه‌ش‪ ،‬پاشماوه‌كانی‌ شه‌ڕی‌‬ ‫ناوخۆ‌و دوو ئیداره‌ییه‌‪.‬‬ ‫له‌باره‌ی‌ هۆكاره‌كانی‌ مانه‌وه‌ی‌‬ ‫شوێنه‌واره‌كانی‌ دوو ئیداره‌یی‪،‬‬ ‫رێ��ب��ی��ن ره‌س����ول ئ���ام���اژه‌ ب��ه‌وه‌‬ ‫ده‌دات دوو ئیداره‌یی‌ به‌رژه‌وه‌ندی‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت���ی‌ پ���ارت���ی‌‌و یه‌كێتی‌‬ ‫ده‌پارێزێت له‌و ناوچانه‌ی‌ كه‌ تێیدا‬ ‫ب��ااڵده‌س��ت��ن‪ ،‬ب��ۆی�ه‌ ئ��اس��ان نییه‌‬ ‫ده‌س��ت��ب �ه‌رداری‌ ده‌سه‌اڵته‌كانیان‬ ‫ببن‪.‬‬ ‫ئه‌و رۆشنبیره‌ نمونه‌ی‌ ده‌زگا‬ ‫هه‌واڵگرییه‌كانی‌ پاراستن‌و زانیاری‌‬ ‫ده‌هێنێته‌وه‌ كه‌ تا ئێستا ماون‌و‬ ‫له‌ژێر فه‌رمانی‌ پارتی‌‌و یه‌كێتیدا‬ ‫ك����ارده‌ك����ه‌ن‪ ،‬ن���اوب���راو وتیشی‌‬ ‫شوێنه‌واری‌ دوو ئیداره‌یی‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫ل��ه‌س��ه‌ر ئ��اس��ت �ی‌ ك��ۆم �ه‌اڵی �ه‌ت �ی‌‌و‬ ‫ده‌روونیش ره‌نگیداوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫ی زانكۆی گه‌رمیان توڕه‌ده‌كات‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬ده‌رچووان ‌‬

‫سێ منداڵی‌ تری‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌یی‬ ‫له‌ئێران‬ ‫ده‌دۆزرێنه‌وه‌‬

‫زانیار محه‌مه‌د‬

‫پاش تێپه‌ڕبوونی نزیكه‌ی ‪ 5‬ساڵ‬ ‫ب �ه‌س �ه‌ر ی�ه‌ك��گ��رت��ن�ه‌وه‌ی‌ ه���ه‌ردوو‬ ‫ئیداره‌ی‌ سلێمانی‌‌و هه‌ولێر له‌ساڵی‌‬ ‫‪ ،2005‬به‌اڵم هێشتا سیماكانی‌ دوو‬ ‫ئ��ی��داره‌ی�ی‌‌و شوێنه‌واره‌كانی‌ ئه‌و‬ ‫دۆخه‌ سیاسییه‌ ده‌بینرێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش‬ ‫له‌كاروباری‌ ده‌زگاكانی‌ حكومه‌تدا‬ ‫به‌ئاشكرا هه‌ستی پێده‌كرێت‪.‬‬ ‫ملمالنێكانی‌ نێوان یه‌كێتیی‌‬ ‫نیشتیمانی ك��وردس��ت��ان‌و پارتی‌‬ ‫دیموكراتی كوردستان له‌ماوه‌ی‌ چه‌ند‬ ‫ساڵی‌ راب��وردوودا ته‌نانه‌ت له‌سه‌ر‬ ‫ئاستی‌ زمانیشدا ره‌نگیداوه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش به‌جۆرێكه‌ له‌فه‌رمانگه‌كانی‌‬ ‫سلێمانی كۆمه‌ڵێك ده‌س��ت �ه‌واژه‌‬ ‫به‌كارده‌هێنرێن‪ ،‬له‌هه‌ولێر له‌بری‌‬ ‫ئه‌و ده‌سته‌واژانه‌‪ ،‬كار به‌كۆمه‌ڵێك‬ ‫ده‌سته‌واژه‌ی‌ تر ده‌كرێت‪.‬‬ ‫دووشه‌ممه‌ی‌ رابوردوو له‌هه‌ولێر‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی نه‌هێشتنی‌‬ ‫توندوتیژی‌ دژی‌ ئافره‌تان كرایه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا به‌ڕێوه‌به‌رێتییه‌كانی‌ سه‌ر‬ ‫به‌م به‌ڕێوه‌به‌رێتییه‌ له‌پارێزگای‌‬ ‫سلێمانی‌‪ ،‬به‌ناوی‌ به‌ڕێوه‌به‌رێتی‬ ‫نه‌هێشتنی‌ توندوتیژی‌ دژی‌ ژنانه‌وه‌‬ ‫كارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ل���ه‌و ب���اره‌ی���ه‌وه‌ س��ه‌رك��ه‌وت‬ ‫ع��وم�ه‌ر ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌ نه‌هێشتنی‌‬ ‫توندوتیژی‌ دژی‌ ژنان له‌سلێمانی‌‬

‫فه‌رمان خێاڵنی‌ له‌گه‌رمیان‬

‫ی‬ ‫ی عیماد ئه‌حمه‌د جێگر ‌‬ ‫به‌فه‌رمان ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ‪114‬‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫پێشوو ‌‬ ‫كه‌س داده‌مه‌زرێنرێن ك ‌ه ته‌نها ‪8‬‬ ‫ی به‌كالۆریۆسیان‬ ‫كه‌سیان بڕوانامه‌ ‌‬ ‫ی ‪400‬‬ ‫ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬له‌كاتێكدا نزیكه‌ ‌‬ ‫ی زان��ك��ۆ مانیانگرتوو‌ه‬ ‫ده‌رچ���وو ‌‬ ‫ی ك ‌ه دانامه‌زرێنرێن‪.‬‬ ‫ی ئه‌وه‌ ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌نووسراوێكدا ك ‌ه كۆپیه‌ك ‌‬ ‫ی ده‌س�����ت�����ووره‌‪ ،‬ل����ه‌و ‪114‬‬ ‫ال ‌‬ ‫ی‬ ‫هاوواڵتیی ‌ه ‪ 36‬كه‌سیان بڕوانامه‌ ‌‬ ‫ی س�ه‌ره‌ت��ای�ی‌‌و ‪ 6‬كه‌سیان‬ ‫شه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫نه‌خوێنده‌وارو ‪ 8‬كه‌س هه‌ڵگر ‌‬

‫له‌لێدوانێكدا ب �ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت‬ ‫بابه‌تی‌ ناو‪ ،‬یه‌كێكه‌ له‌كێشه‌كان‌و‬ ‫پ��ێ��ش��ن��ی��ازم��ان��ك��ردووه‌ ه �ه‌م��وو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رێتییه‌كان ی �ه‌ك ن��اوی‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ش ته‌نیا كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫كارگێڕییه‌‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو وتیشی‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌م به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییانه‌ هی كاتی‌‬ ‫س�ه‌رده‌م�ی‌ دوو ئیداره‌یین‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫تائێستا به‌و ناوانه‌وه‌ ماونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫هاوكات جه‌الل كه‌ریم بریكاری‌‬ ‫وه‌زاره‌ت�����ی‌ ن��اوخ��ۆی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫ه �ه‌رێ��م �ی‌ ك��وردس��ت��ان ئ��ام��اژه‌ی‌‬ ‫به‌وه‌شدا پێشتر به‌ڕێوه‌به‌رێتییه‌كه‌‬ ‫له‌سلێمانی‌ ب��ه‌ن��اوی‌ ژن��ان��ه‌وه‌‌و‬ ‫له‌هه‌ولێر ب �ه‌ن��اوی‌ ئ��اف��ره‌ت��ان�ه‌وه‌‬ ‫ن���اون���راوه‌‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش كاریگه‌ریی‌‬ ‫سه‌رده‌می‌ دوو ئیداره‌ییه‌‌و ئێستا وا‬ ‫بڕیاره‌ ناوه‌كان یه‌كبخرێن‪.‬‬ ‫به‌اڵم رێبین ره‌سوڵ رۆشنبیر‬ ‫پێیوایه‌ سیماكانی‌ دوو ئیداره‌یی‌‬ ‫له‌ئاستی‌ زۆر ب��ااڵدا ده‌بینرێت‪،‬‬ ‫ن �ه‌ك ته‌نیا له‌سه‌ر ئاستی‌ ناوی‌‬ ‫ف �ه‌رم��ان��گ �ه‌ك��ان‪ ،‬دوو ئ��ی��داره‌ی�ی‌‬ ‫له‌ئاستی‌ پێشمه‌رگه‌دا ماوه‌‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫ئاستی‌ دابه‌شكردنی‌ به‌شه‌بودجه‌‬ ‫م��اوه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئاستی‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫وه‌زیره‌كاندا ماوه‌‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و رۆش��ن��ب��ی��ره‌ ئ���ام���اژه‌‬ ‫به‌وه‌شده‌دات دوو ئیداره‌یی‌ ته‌نانه‌ت‬ ‫له‌ئاستی‌ سه‌رۆكی‌ هه‌رێم‌و سه‌رۆكی‌‬ ‫حكومه‌تدا ماوه‌‪ ،‬بۆنمونه‌ سه‌رۆكی‌‬

‫ی زان��ك��ۆو په‌یمانگان‌و‬ ‫ب��ڕوان��ام �ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تریشیان ب��ڕوان��ام �ه‌ ‌‬ ‫ئ��ه‌وان��ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ناوه‌ندی‌‌و ئاماده‌ییان هه‌یه‌‪ ،‬پشك ‌‬ ‫ی دامه‌زراندنه‌دا به‌ر‬ ‫شێر له‌م رێژه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كاروكاروبار ‌‬ ‫ه��ه‌ردوو وه‌زاره‌ت�� ‌‬ ‫ی په‌روه‌رد‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و وه‌زاره‌ت � ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌وتوو‌ه كه‌وه‌زیره‌كانیان یه‌كێت ‌‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫ی زانكۆ‬ ‫یه‌كێك له‌و ده‌رچووانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توند ‌‬ ‫ك ‌ه مانیگرتووه‌‪ ،‬ره‌خنه‌ ‌‬ ‫ی "ئێم ‌ه‬ ‫ل��ه‌و ب��ڕی��ار‌ه گ���رت‪ ،‬وت�� ‌‬ ‫ی ‪ 300‬مامۆستاین تا ئێستا‬ ‫نزیكه‌ ‌‬ ‫دان �ه‌م �ه‌زراوی��ن‪ ،‬له‌كاتێكدا ك ‌ه ‪3‬‬ ‫ی مانده‌گرین‌و‬ ‫ساڵ ‌ه ب�ه‌ب�ه‌رده‌وام� ‌‬ ‫ی دامه‌زراندن ده‌كه‌ین‌و دامان‬ ‫داوا ‌‬

‫هه‌رێم ناتوانێت هه‌ندێك بڕیار كه‌‬ ‫تایبه‌ت بێت به‌ناوچه‌ی‌ سلێمانی‌‪،‬‬ ‫به‌بێ‌ راوێژی‌ یه‌كێتی‌ ده‌ربكات‪.‬‬ ‫ئه‌و رۆشنبیره‌ سیماكانی‌ دوو‬ ‫ئیداره‌یی‌ روونتر ده‌كاته‌وه‌‌و ده‌ڵێت‬ ‫س �ه‌رۆك �ی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمیش‬ ‫ه �ه‌ن��دێ��ك ب��ڕی��ار ك �ه‌ پ �ه‌ی��وه‌ن��دی‬ ‫به‌ناوچه‌كانی‌ هه‌ولێر‌و دهۆكه‌وه‌‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ناتوانێت به‌بێ‌ راوێ��ژی‌‬ ‫پارتی‌ بیدات‪.‬‬ ‫یه‌كێكی‌ ت��ر ل���ه‌و ب��واران��ه‌ی‌‬ ‫كه‌سیماكانی‌ دوو ئیداره‌یی‌ پێوه‌‬

‫ی‬ ‫ی وه‌زاره‌ت���� ‌‬ ‫ن��ام �ه‌زرێ��ن��ن‪ ،‬ك �ه‌چ � ‌‬ ‫ی حیزبه‌وه‌و‬ ‫پ����ه‌روه‌رد‌ه له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‬ ‫ی بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌خوێنده‌وارو بڕوانامه‌ ‌‬ ‫خه‌ڵك ‌‬ ‫ی داده‌مه‌زرێنن‪،‬‬ ‫سه‌ره‌تایی‌‌و ناوه‌ند ‌‬ ‫بۆی ‌ه داوا ده‌ك �ه‌ی��ن ئ �ه‌م كابین ‌ه‬ ‫ی حكومه‌ت ئه‌و دامه‌زراندنان ‌ه‬ ‫نوێیه‌ ‌‬ ‫ی پسپۆڕو خاوه‌ن‬ ‫رابگرێت‌و خه‌ڵكان ‌‬ ‫بڕوانام ‌ه بخات ‌ه شوێنیان"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵسوڕاوێك ‌‬ ‫عه‌دنان قوربان ‌‬ ‫ی گه‌رمیان‬ ‫رێكخراو‌ه مه‌ده‌نییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌لێدوانێكیدا بۆ ده‌ستوور وت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ت جێگه‌ ‌‬ ‫"ئه‌م مامه‌ڵه‌یه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ت��ون��ده‌‪ ،‬ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ ‌‬ ‫ره‌خ��ن��ه‌ ‌‬ ‫ئێم ‌ه ئاگادارین ئه‌و دامه‌زراندن ‌ه‬

‫دی��اره‌‪ ،‬فه‌رمانگه‌كانی‌ وه‌زاره‌ت�� ‌‬ ‫ی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی���ه‌‪ ،‬بۆنمونه‌ تائێستا‬ ‫له‌سلێمانی‌ ده‌وترێت خوێندكار‪،‬‬ ‫له‌هه‌ولێر ده‌وترێت قوتابی‌‪.‬‬ ‫ك �ه‌م��ال ن���وری‌ ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ی‌ سلێمانی‌ ره‌تیده‌كاته‌وه‌‬ ‫له‌ده‌زگا په‌روه‌رده‌ییه‌كانی‌ پارێزگای‌‬ ‫سلێمانی‌ سیماكانی‌ دوو ئیداره‌یی‌‬ ‫مابێت‪ ،‬وت�ه‌ك��ان�ی‌ ك �ه‌م��ال ن��وری‌‬ ‫له‌كاتێكدایه‌‪ ،‬تائێستاش به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫قوتابخانه‌كانی‌ سلێمانی‌‌و هه‌ولێر‌و‬ ‫ده�����ۆك ل���ه‌ڕێ���گ���ه‌ی‌ ت��ه‌زك��ی��ه‌ی‌‬

‫ی‬ ‫ی هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌‬ ‫ی بانگه‌شه‌ ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫ی كه‌سایه‌تی‌‬ ‫پێشوودا به‌به‌ڵێن ‌‬ ‫ی دروس���ت���ب���ووه‌و دوات���ر‬ ‫ح��ی��زب � ‌‬ ‫ی حكومه‌ت ك��راوه‌‪ ،‬ئه‌گینا‬ ‫ره‌وان �ه‌ ‌‬ ‫ی ئه‌و هه‌موو نه‌خوێنده‌وار‌ه‬ ‫بۆچ ‌‬ ‫داده‌مه‌زرێنرێن"‪.‬‬ ‫ی ده‌ڵ��ێ��ت پێویست ‌ه‬ ‫ق��ورب��ان � ‌‬ ‫ح���ك���وم���ه‌ت ه���ه‌وڵ���ب���دات ئ��ه‌و‬ ‫ی ك ‌ه نه‌خوێنده‌وارن‌و‬ ‫فه‌رمانبه‌رانه‌ ‌‬ ‫له‌كۆندا دامه‌زراون خانه‌نشین بكات‪،‬‬ ‫ی تر نه‌خوێنده‌وار‬ ‫نه‌ك كۆمه‌ڵێك ‌‬ ‫ی ئه‌م ‌ه‬ ‫ی "به‌ڕاست ‌‬ ‫دابمه‌زرێنێت‪ ،‬وت ‌‬ ‫ی گه‌وره‌ی ‌ه له‌هه‌موو ئه‌و‬ ‫غه‌درێك ‌‬ ‫ی ك ‌ه تا ئێستا‬ ‫خاوه‌ن بڕوانامانه‌ ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫دان �ه‌م �ه‌زراون‌و هه‌ڵوێست ‌‬

‫ی‬ ‫ی شایه‌ن ‌‬ ‫وه‌رده‌گرین‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫قبوڵكردن نییه‌"‪.‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ا مسته‌فا حه‌مید‬ ‫ی‬ ‫ی پ���ه‌روه‌رده‌ ‌‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌‬ ‫گ��ه‌رم��ی��ان ل��ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��دا بۆ‬ ‫ی له‌و‬ ‫ی خ��ۆ ‌‬ ‫ده‌س��ت��وور بێئاگای ‌‬ ‫ی‬ ‫رێژ‌ه دامه‌زراندنان ‌ه راگه‌یاند‪ ،‬وت ‌‬ ‫ی ئێمه‌و‌ه ئه‌و‌ه نه‌كراوه‌‪،‬‬ ‫"له‌ڕێگه‌ ‌‬ ‫ئێم ‌ه ته‌نها نووسراومان بۆ ‪373‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ا ك�����ردووه‌و ت��ا ئێستا‬ ‫ی نه‌داوینه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫وه‌زاره‌ت وه‌اڵم�� ‌‬ ‫هه‌رگیز ئاماده‌ش نیم نووسراو بۆ‬ ‫ی‬ ‫نه‌خوێنده‌وار بكه‌م به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی‬ ‫دامه‌زراندن‪ ،‬دیار‌ه ئه‌و‌ه له‌شوێن ‌‬ ‫تره‌و‌ه بۆیان كراوه‌"‪.‬‬

‫دانا هه‌ڵه‌بجه‌یی‌‬

‫ی چه‌ند زانیارییه‌ك ك ‌ه‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌‬ ‫ی تایبه‌ته‌و‌ه ده‌ست‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ێ منداڵ ‌‬ ‫ده‌ستوور كه‌وتوون‪ ،‬س ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه له‌واڵت ‌‬ ‫ی كاره‌سات ‌‬ ‫ونبوو ‌‬ ‫ئێران دۆزراونه‌ته‌وه‌و بڕیار‌ه له‌چه‌ند‬ ‫ی تایبه‌ت بۆ‬ ‫ی داهاتوودا لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫ی واڵت ‌‬ ‫ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه سه‌ردان ‌‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫گۆران ئه‌دهه‌م ره‌حیم قایمقام ‌‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور‬ ‫وت��ی‌ «دوێ��ن �ێ‌ ب�ه‌ف�ه‌رم�ی‌ ئ��اگ��ادار‬ ‫ی‬ ‫ی ونبوو ‌‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ێ منداڵ ‌‬ ‫كراینه‌و‌ه ك ‌ه س ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه له‌واڵت ‌‬ ‫كاره‌سات ‌‬ ‫دۆزراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه داوامان لێكرا ك ‌ه‬ ‫به‌هانایانه‌و‌ه بچین‌و بیانگێڕینه‌و‌ه بۆ‬ ‫نێو كه‌س‌و كاری‌ خۆیان»‪.‬‬ ‫ی هه‌ڵه‌بج ‌ه رایگه‌یاند‬ ‫قایمقام ‌‬ ‫ی وردتر‬ ‫له‌ئێستادا ناتوانن زانیار ‌‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر دۆس��ی�ه‌ك� ‌ه ئاشكرابكه‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی كێش ‌ه ب��ۆ گ��ه‌ڕان��ه‌و‌ه ‌‬ ‫ب��ۆئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫منداڵه‌كان دروس��ت نه‌كرێت‪ ،‬وت ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫«به‌اڵم ئه‌وه‌ند‌ه هه‌ی ‌ه به‌گوێر‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه پێیان گه‌یشتو‌ه ئه‌و‬ ‫زانیارییان ‌ه ‌‬ ‫مندااڵن ‌ه كچیش‌و كوڕیشیان تێدایه‌«‪.‬‬ ‫ی به‌وه‌دا‬ ‫گۆران ئه‌دهه‌م ئاماژ‌ه ‌‬ ‫ی شه‌هیدانیان له‌دۆسیه‌ك ‌ه‬ ‫وه‌زاره‌ت�� ‌‬ ‫ئاگادار كردۆته‌وه‌‪ ،‬بڕیار‌ه به‌منزیكان ‌ه‬ ‫ی تایبه‌ت بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه‬ ‫لیژنه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی ئێران بكرێت‪.‬‬ ‫ره‌وان ‌ه ‌‬

‫‪5‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‪7‬‬

‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ؛ لێپرسراوی لقی چواری پارتی‪ :‬له‌کۆنگره‌ تاوتوێی پۆسته‌کانی سه‌رۆکی هه‌رێم‌و سه‌رۆکی پارتی ده‌کرێت‪.‬‬

‫ی بـاڵه‌کانی كـۆمـه‌ڵــه‌ی‌ خـوێـنـدكــاران دێــت‬ ‫شـه‌قــ ‌ه ‌‬

‫ی خوێندكاران‪ ،‬به‌هۆی پشتگوێخستنیانه‌وه‌‪ ،‬بایكۆتی مه‌كته‌بی رێكخراو ‌ه‬ ‫پێنج لقی كۆمه‌ڵه‌ ‌‬ ‫دیموكراتییه‌كان ده‌كه‌ن‌و نامه‌یه‌ك ئاڕاست ‌هی‌ مه‌كته‌بی سیاسی ده‌كه‌ن‬ ‫تایبه‌ت به‌ده‌ستوور‬

‫پێنج لقی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی‬ ‫كوردستان ‌ی یه‌كێتی‪ ،‬بایكۆتی مه‌كته‌بی‬ ‫رێكخراو‌ه دیموكراتییه‌كانی ئه‌و حیزبه‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬ك ‌ه مه‌ال به‌ختیار لێپرسراوی‬ ‫مه‌كته‌به‌كه‌یه‌و نامه‌یه‌كیش ئاڕاست ‌هی‌‬ ‫مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی ده‌ك � ‌هن‌و‬ ‫داوای وه‌اڵمدانه‌و‌ه ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬ئێستاش‬ ‫سه‌ربه‌خۆ كاره‌كانیان دوور له‌چه‌تری‬ ‫مه‌كته‌بی رێكخراو‌ه دیموكراتییه‌كان‬ ‫ئه‌نجامده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ده‌نگی شه‌قه‌ی‌ باڵه‌کانی كۆمه‌ڵه‌ی‌‬ ‫خوێندكاران دێت‬ ‫دوا ‌ی ئ��ه‌و‌ه ‌ی سكرتێر‌و ه �ه‌ردوو‬ ‫ج��ێ��گ��ره‌ك � ‌هی‌و ت����ه‌واوی ئه‌ندامانی‬ ‫سكرتاریه‌ت ‌ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی‬ ‫كوردستان ل��ه‌دوای هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫‪7/25‬ه‌وه‌‪ ،‬به‌بڕیارێك به‌بیانووی‬ ‫"ته‌كه‌تول"‌و نه‌بوونی "سوودیان بۆ‬ ‫یه‌كێتی"‪ ،‬له‌و رێكخراو‌ه دوورده‌خرێنه‌وه‌‪،‬‬ ‫مه‌كته‌بی رێكخراو‌ه دیموكراتییه‌كان‪،‬‬ ‫لیژنه‌یه‌كی س�ه‌رپ�ه‌رش��ت��ی��ك��ردن بۆ‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی كوردستان‬ ‫داده‌نێت‪.‬‬ ‫به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور‪،‬‬ ‫له‌ئێستادا كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران به‌هۆی‬ ‫باڵ باڵێن‌و كوتالیه‌تییه‌وه‌‪ ،‬بوو‌ه به‌دوو‬ ‫به‌شه‌وه‌‌و به‌شێكیان راسته‌وخۆ له‌ژێر‬ ‫چه‌تر‌و فه‌رمانی مه‌كته‌بی رێكخراوه‌‬ ‫دیموكراتییه‌كاندا كارده‌ك ‌هن‌و به‌شه‌كه‌ی‬ ‫تریان ك ‌ه ‪ 5‬لق‌و نزیك ‌ه ‌ی ‪ 50‬كارگێڕ‬ ‫لقن بایكۆتی مه‌كته‌بی رێكخراوه‌‬ ‫دیموكراتییه‌كانیان ك���ردووه‌و دوور‬ ‫له‌چه‌تری ئه‌واندا كارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكاران له‌نێوان‬

‫باڵی كۆسره‌ت‌و مه‌ال به‌ختیاردا‬ ‫قڵیشاوه‌ته‌وه‌‬ ‫ئه‌و رێكخراو‌ه له‌ئێستادا به‌پێی‬ ‫چه‌ند زانیارییه‌ك ك ‌ه له‌لێپرسراوی لق‌و‬ ‫كارگێڕی لقه‌كانه‌و‌ه ده‌ست ده‌ستوور‬ ‫كه‌وتووه‌‪ ،‬بوو‌ه ب�ه‌دوو به‌شه‌وه‌‌و ئه‌و‬ ‫به‌ش ‌ه ‌ی له‌هه‌ولێر‌ه سه‌ربه‌خۆ كارده‌ك ‌هن‌و‬ ‫له‌الیه‌ن باڵی كۆسره‌ته‌و‌ه پشتگیری‬ ‫مادی ده‌كرێن‪ ،‬چونك ‌ه چه‌ند لقێكیان‬ ‫چ��وار مانگ ‌ه نه‌سرییه‌یان ب���ڕدراوه‌‌و‬ ‫لقێكی تریش ‪ 6‬مانگ ‌ه بێ نه‌سرییه‌ن‪،‬‬ ‫به‌شه‌كه‌ی تریشیان ئه‌وان ‌ه ‌ی سنووری‬ ‫پارێزگای سلێمانی‌و ده‌وروبه‌رین سه‌ر‬ ‫به‌رێكخراو‌ه دیموكراتییه‌كانن‌و ئه‌و‬ ‫لیژنه‌ی ‌ه سه‌رپه‌رشتی ده‌كه‌ن ك ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫مه‌ال به‌ختیاره‌و‌ه دانراون‪.‬‬ ‫س �ه‌رچ��اوه‌ی �ه‌ك��ی ب��ااڵ له‌ستافی‬ ‫پ��ێ��ش��ووی ك��ۆم �ه‌ڵ � ‌ه ‌ی خ��وێ��ن��دك��اران‬ ‫ب �ه‌ده‌س��ت��ووری وت "پێشتریش ئه‌و‬ ‫ستاف ‌ه بۆی ‌ه هه‌ڵوه‌شێنرایه‌وه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫مه‌ال به‌ختیار پێی كۆنترۆڵ نه‌ده‌كران‪،‬‬ ‫ستافه‌ك ‌ه ب��وو ب��وو ب��ه‌دوو به‌شه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌شێكیان نزیكبوون له‌مه‌ال به‌ختیار‌و‬ ‫ب �ه‌ش �ه‌ك �ه‌ی تریشیان ل�ه‌ك��ۆس��ره‌ت‬ ‫ره‌سوڵه‌وه‌"‪.‬‬ ‫رێناس عومه‌ر سه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫لقی په‌یمانگاكانی هه‌ولێری كۆمه‌ڵ ‌هی‌‬ ‫خوێندكاران‪ ،‬ك ‌ه نه‌سرییه‌یان چوار‬ ‫مانگ ‌ه ب����ڕدراوه‌‪ ،‬ن��ه‌ی��ش��ارده‌و‌ه كه‌‬ ‫له‌ئێستادا له‌الیه‌ن مه‌كته‌بی كۆسره‌ت‬ ‫ره‌س��وڵ جێگری یه‌كه‌می سكرتێری‬ ‫گشتییه‌و‌ه هاوكاری مادی ده‌كرێن‪ ،‬وتی‌‬ ‫"له‌ڕووی مادییه‌و‌ه هاوكاری ده‌كرێین"‪.‬‬ ‫كێ رابه‌رایه‌تی كۆمه‌ڵه‌ی‌ خوێندكاران‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌یه‌كێك له‌لقه‌كانی‬ ‫ه�ه‌ول��ێ��ری ك��ۆم�ه‌ڵ� ‌ه ‌ی خوێندكاران‪،‬‬

‫ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت "ئ���ه‌و لقان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫سلێمانی‌و ده‌وروبه‌ری له‌الیه‌ن سه‌ردار‬ ‫ح�ه‌م� ‌ه ع �ه‌ل��ی��ی �ه‌وه‌‪ ،‬سه‌رپه‌رشتی‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و لق ‌ه ناڕه‌زاییان ‌هی‌‬ ‫هه‌ولێر‌و ده‌وروب �ه‌ری له‌الیه‌ن محه‌مه‌د‬ ‫جه‌میله‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌كۆنگره‌ی یه‌كێتی قوتابیانی‬ ‫پارتیدا ك ‌ه له‌مانگی رابردوودا به‌سترا‪،‬‬ ‫محه‌مه‌د جه‌میل وه‌ك���و سكرتێری‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی كوردستان‬ ‫بانگكرابوو‪ ،‬به‌ناوی سكرتێریشه‌و‌ه وتاری‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی پێشكه‌شكرد‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ئێستادا له‌سنووری سلێمانی‌و‬ ‫ده‌وروب�����ه‌ری س���ه‌ردار ح�ه‌م� ‌ه عه‌لی‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاری ئه‌و رێكخراو‌ه ده‌كات‌و‬ ‫ه �ه‌وڵ��ی رێكخستنه‌و‌ه ‌ی كۆمه‌ڵ ‌هی‌‬ ‫خوێندكاران ده‌دات‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ده‌س��ت��وور زانیویه‌تی‬ ‫له‌فیدراسیۆنی رێكخراو‌ه قوتابی‌و‬ ‫خوێندكارییه‌كاندا محه‌مه‌د جه‌میل‬ ‫به‌شداری ده‌كات نه‌ك سه‌ردار‪.‬‬ ‫سه‌ردار حه‌م ‌ه عه‌لی‪ ،‬به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "ئ �ه‌و به‌شداریكردنه‌ی محه‌مه‌د‬

‫جه‌میل له‌كۆنگره‌ی یه‌كێتی قوتابیاندا‪،‬‬ ‫وه‌كو نوێنه‌ر ‌ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران‬ ‫بووه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه له‌تایپه‌ك ‌ه ره‌نگ ‌ه به‌هه‌ڵه‌‬ ‫نووسرابێت"‪.‬‬ ‫سه‌ردار وت ‌ی "من سه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانم‪ ،‬نه‌ك ئه‌و‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ئه‌ومان ته‌نها وه‌كو نوێنه‌ر له‌فیدراسیۆن‬ ‫دیاریكردووه‌"‪.‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ه���ا وت��� ‌ی "ئ��ێ��س��ت��ا من‬ ‫ئیشوكاره‌كان ‌ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌ب ‌هم‌و سه‌رپه‌رشتیار ‌ی كۆمه‌ڵ ‌هی‌‬ ‫خوێندكاران ‌ی كوردستان منم"‪.‬‬ ‫‪ 5‬لقی كۆمه‌ڵه‌كه‌‪ ،‬بایكۆتی رێكخراوه‌‬ ‫دیموكراتییه‌كان ده‌كه‌ن‬ ‫پێنج لقی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌ئێستادا بایكۆتی مه‌كته‌بی‬ ‫رێكخراو‌ه دیموكراتییه‌كانی یه‌كێتیان‬ ‫ك���ردووه‌‌و به‌سه‌ربه‌خۆ ك��ارده‌ك �ه‌ن‪،‬‬ ‫مه‌كته‌بی رێكخراو‌ه دیموكراتییه‌كانیش‬ ‫‪ 4‬مانگ ‌ه نه‌سریی ‌ه ‌ی ب��ڕی��ون‌و هیچ‬ ‫نه‌سریه‌یه‌كیان ناداتێ‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگادار له‌كێشه‌كانی‬ ‫ن��ێ��وان ك��ۆم��ه‌ڵ�� ‌ه ‌ی خ��وێ��ن��دك��اران‪،‬‬

‫به‌ده‌ستووری وت "ئ�ه‌و ‪ 5‬لق ‌ه دوای‬ ‫ئ �ه‌و‌ه ‌ی له‌الیه‌ن مه‌كته‌بی رێكخراوه‌‬ ‫دی��م��وك��رات��ی��ی �ه‌ك��ان��ی یه‌كێتییه‌وه‌‬ ‫پشتگوێده‌خرێن‌و نه‌سرییه‌یان نادرێتێ‪،‬‬ ‫نامه‌یه‌كی ناڕه‌زاییان ئاڕاست ‌ه ‌ی مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی یه‌كێتی كردووه‌"‪.‬‬ ‫سه‌فین ف��اروق لێپرسراوی لقی‬ ‫زانكۆی هه‌ولێری كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬له‌لێدوانێكیدا به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "ئێستا ئه‌و نام ‌ه ناڕه‌زایی ‌ه له‌الیه‌ن‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتییه‌و‌ه تاوتوێ‬ ‫ده‌كرێت‪ ،‬به‌اڵم تائێستا هیچ وه‌اڵمێك‬ ‫بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه نییه‌"‪.‬‬ ‫سه‌فین وت�� ‌ی "ب �ه‌ڵ��ێ له‌هه‌ولێر‬ ‫محه‌مه‌د جه‌میل به‌حوكمی ئ �ه‌و‌هی‌‬ ‫لێپرسراوی میحوه‌ره‌‪ ،‬ئیش‌وكاره‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران ده‌كات"‪.‬‬ ‫نام ‌ه ناڕه‌زاییه‌ك ‌ه له‌الیه‌ن لقه‌كانی‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران‪( ،‬هه‌ولێر یه‌ك‪،‬‬ ‫هه‌ولێر دوو‪ ،‬سۆران‪ ،‬لقی زانكۆ‪ ،‬لقی‬ ‫په‌یمانگاكانی) هه‌ولێری كۆمه‌ڵ ‌هی‌‬ ‫خوێندكارانه‌و‌ه نووسراوه‌‪ ،‬ك ‌ه ‪ 45‬كه‌س‬ ‫له‌لێپرسراوی لق‌و كارگێڕی لق ئیمزایان‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫سه‌فین ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ك ‌ه ئێستا‬ ‫له‌ناو كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاراندا به‌هیچ‬ ‫شێوه‌یه‌ك كه‌سی یه‌كه‌م دیار نییه‌‌و‬ ‫وتیشی "ئێم ‌ه چوار مانگ ‌ه نه‌سرییه‌مان‬ ‫بڕدراوه‌"‪.‬‬ ‫ب����ه‌اڵم س������ه‌ردار ح �ه‌م �ه‌ع �ه‌ل �ی‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاری كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكارانی‌‬ ‫كوردستان به‌ده‌ستووری وت "هیچ لقێك‬ ‫نه‌سریی ‌ه ‌ی ن �ه‌ب��ڕدراوه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئه‌گه‌ر‬ ‫بڕدرابێت ئه‌و‌ه په‌یوه‌ند ‌ی به‌خه‌له‌لی‌‬ ‫ئیدار ‌ی ئه‌و لقه‌و‌ه هه‌بووه‌‪ ،‬ل�ه‌ڕووی‌‬ ‫شێواز ‌ی سه‌رفكردنییه‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وت ‌ی "ئێستا ئێم ‌ه خه‌ریكی‌‬

‫دانان ‌ی به‌رنامه‌یه‌كی تۆكمه‌و به‌هێزین‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی كاره‌كانمان به‌ئاڕاسته‌یه‌كی‌‬ ‫به‌هێزدا ببه‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌ر كه‌موكوڕییه‌ك‬ ‫هه‌بووبێت دی��ار‌ه خه‌له‌ل هه‌رده‌بێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم مه‌رج نیی ‌ه شت ‌ی گه‌ور‌ه بكه‌ینه‌‬ ‫قوربان ‌ی ئه‌و خه‌له‌النه‌"‪.‬‬ ‫بڕیاره‌ ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتی‬ ‫له‌باره‌ی‌ ئه‌و كێشانه‌وه‌ له‌گه‌ڵ مه‌ال‬ ‫به‌ختیار كۆببنه‌وه‌‬ ‫ئێستا كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران‬ ‫ب���ه‌ت���ه‌واوی الوازی پ��ێ��وه‌دی��اره‌‌و‬ ‫جموجۆڵ‌و چاالكیان به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫گشتی ك��ه‌م��ب��ووه‌ت��ه‌وه‌‪ ،‬ل��ه‌ب��ار‌هی‌‬ ‫كێشه‌كانیشییه‌وه‌‪ ،‬بڕیار‌ه ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ناوه‌ندی یه‌كێتی له‌گه‌ڵ مه‌ال به‌ختیار‬ ‫ل��ێ��پ��رس��راوی م�ه‌ك��ت�ه‌ب��ی رێ��ك��خ��راوه‌‬ ‫دیموكراتییه‌كانی یه‌كێتیدا كۆببێته‌وه‌‪.‬‬ ‫رێناس عومه‌ر سه‌رپه‌رشتیاری لقی‬ ‫په‌یمانگاكانی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران‪،‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا ب��ه‌ده‌س��ت��ووری وت‬ ‫"كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی خوێندكاران الوازب��وون��ی‬ ‫پێو‌ه دیاره‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش دوو هۆكار هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌الیه‌ك به‌هۆی ئه‌و بارودۆخ ‌ه ‌ی یه‌كێتی‬ ‫پێیدا تێپه‌ڕده‌بێت‪ ،‬له‌الیه‌كی تر به‌هۆی‬ ‫كێشه‌كانی نێوخۆی رێكخراوه‌كه‌وه‌"‪.‬‬ ‫رێ��ن��اس وت�� ‌ی "یه‌كێتی گرنگی‬ ‫ب�ه‌ك��ۆم�ه‌ڵ� ‌ه ‌ی خ��وێ��ن��دك��اران ن���ادات‪،‬‬ ‫ل �ه‌والش �ه‌و‌ه نه‌سرییه‌و بودجه‌یه‌كی‬ ‫دیاریكراوی نیی ‌ه بۆ لقه‌كان‪ ،‬ئه‌مانه‌‬ ‫هه‌مووی هۆكارن"‪.‬‬ ‫ئ���ام���اژ‌ه ‌ی ب���ه‌وه‌ش���دا ك � ‌ه دوای‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی نام ‌ه ناڕه‌زاییه‌كه‌یان ئاڕاست ‌هی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتی‌و مه‌كته‌بی‬ ‫سیاسی ك��ردووه‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ند‬ ‫پ��ێ��ی��وت��وون ل �ه‌گ �ه‌ڵ م��ه‌ال به‌ختیار‬ ‫كۆده‌بینه‌وه‌‌و تاوتوێی ئه‌و كێشه‌یه‌‬ ‫ده‌كه‌ین‪.‬‬

‫ی بودج ‌ه‬ ‫ی په‌سه‌ندكردن ‌‬ ‫پارتی تۆمه‌تبار ده‌كرێت به‌دواخستن ‌‬

‫په‌رله‌مانتارێكی یه‌كێتی‪ :‬قابیل ‌ه یه‌كێتی‌ رێگه‌بدات حكومه‌ته‌ك ‌هی‌ د‪ .‬به‌رهه‌م شكستبهێنێت‬ ‫ی‬ ‫مه‌عاز فه‌رحان له‌سلێمان ‌‬

‫تائێستا هیچ ده‌نگۆیه‌كی ن��وێ بۆ‬ ‫دی��اری��ك��ردن��ی ك��ات��ی دانیشتنه‌كانی‬ ‫په‌رله‌مانی كوردستان‪ ،‬بۆ گفتوگۆكردن‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ر ب���ودج��� ‌ه ل��ه‌ئ��ارادان��ی��ی��ه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانیش ملمالنێی سیاسی‌و‬ ‫پ��ارت��ی به‌تایبه‌ت ب�ه‌ڕێ��گ��ری یه‌كه‌م‬ ‫له‌په‌سه‌ندكردنی بودج ‌ه داده‌نێن‪.‬‬ ‫له‌راپۆرته‌ك ‌ه ‌ی گواڵن‌و سه‌ردانه‌ك ‌هی‌‬ ‫نێچیرڤان له‌گه‌ڵ وه‌فدێكی حكومی‬ ‫به‌بێ ئاگاداركردنه‌و‌ه ‌ی د‪.‬به‌رهه‌م‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌دواخستنی تاوتوێكردنی بودجه‌ش‪،‬‬ ‫به‌هه‌وڵ ‌ی پارتی له‌قه‌ڵه‌م ده‌درێ��ن بۆ‬ ‫الوازكردنی حكومه‌ته‌ك ‌ه ‌ی به‌رهه‌م ساڵح‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ك ‌ه ئ �ه‌و ه �ه‌واڵن �ه‌ی پارتی‬ ‫له‌ڕێگریكردنی حكومه‌ته‌كه‌ی به‌رهه‌م‬ ‫س��اڵ��ح ل���ه‌الی���ه‌ن پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ت��اران��ی‬ ‫یه‌كێتییه‌و‌ه له‌نێو لیستی كوردستانی‬ ‫راسته‌وخۆ هه‌ستیپێكراوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه جگه‌‬ ‫له‌پێشنیاركردنی جیابوونه‌و‌ه ‌ی یه‌كێتی‌و‬ ‫پارتی له‌یه‌ك ق����ه‌واره‌دا‪ ،‬راسته‌وخۆ‬ ‫پ��ارت��ی��ان ب �ه‌رێ��گ��ری��ك��ردن ل�ه‌ب��ودج�ه‌‬ ‫تۆمه‌تباركرد‪.‬‬ ‫لیست ‌ه ئۆپۆزیسیۆنه‌كان پێیانوایه‌‬ ‫ب��وون � ‌ی ملمالنێ ‌ی سیاس ‌ی له‌نێوان‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتیدا بووه‌ت ‌ه هۆ ‌ی دواخستنی‌‬ ‫په‌سه‌ندكردن ‌ی بودجه‌‪ ،‬په‌رله‌مانتارێكی‌‬

‫یه‌كێتیش راسته‌وخۆ پارتی تۆمه‌تبار‬ ‫ده‌كات له‌دواخستنی بودجه‌دا‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫به‌ناكۆكی سیاسی ده‌ك���ات له‌نێوان‬ ‫پارتی‌و یه‌كێتیدا‪ .‬پێشتر ره‌فیق سابیر‬ ‫به‌ڕاشكاوی پارتی به‌په‌سه‌ندنه‌كردن‌و‬ ‫راگرتنی بودج ‌ه تۆمه‌تبار كرد‪ ،‬رایگه‌یاند‬ ‫"پارتی نایه‌وێت بودج ‌ه په‌سه‌ندبكرێت‌و‬ ‫رێگری لێده‌كات‪ ،‬هه‌ر بۆی ‌ه دانیشتنه‌كان‬ ‫دواده‌خات‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاران ده‌ڵێن سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫په‌رله‌مان سه‌ربه‌خۆیی خ��ۆ ‌ی نییه‌و‬ ‫ی�ه‌ك��ێ��ت�ی‌و پ��ارت��ی رای��ان��ده‌س��پ��ێ��رن‪،‬‬

‫بۆی ‌ه رێگریكردنی پارتی له‌راگرتنی‬ ‫بودج ‌ه ب �ه‌الی ئ �ه‌وان �ه‌و‌ه گومانه‌ك ‌هی‌‬ ‫نه‌هێشتووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫عه‌بدوڵاڵی مه‌ال نوری په‌رله‌مانتاری‬ ‫ل��ی��س��ت��ی گ�����ۆڕان‪ ،‬ل �ه‌ل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��دا‬ ‫به‌ده‌ستووری وت "ده‌ست ‌ه ‌ی سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫په‌رله‌مان نه‌یتوانیو‌ه بێالیه‌ن بێت‪،‬‬ ‫كاره‌كان ‌ی رابردووشیان سه‌لماندوویه‌تی‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و وت ‌ی "من بۆ خۆم هه‌رگیز ناڵێم‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌ی په‌رله‌مان بێالیه‌ن بووه‌‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌ی له‌س ‌ێ مانگ ‌ی راب���ردوودا‪،‬‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارت ‌ی له‌ڕێگ ‌ه ‌ی سه‌رۆكایه‌تی‌‬

‫دواکه‌وتنی په‌سه‌ندکردنی بودج ‌ه سه‌دان پرۆژه‌ په‌کده‌خات‬

‫په‌رله‌مان‌و ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كانیانه‌و‌ه‬ ‫نایه‌ڵن په‌رله‌مان چاالكبێت‌و به‌كاره‌كانی‌‬ ‫خۆ ‌ی هه‌ڵبستێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی تره‌وه‌‪ ،‬گۆران ئازاد ئه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتار‌ه ‌ی پێشنیاری جیابوونه‌و‌هی‌‬ ‫په‌رله‌مانتارانی یه‌كێتی‌و پارتی كرد‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت یه‌كێت ‌ی قه‌ت گرفت بۆ كابینه‌ك ‌هی‌‬ ‫د‪ .‬ب �ه‌ره �ه‌م دروس��ت��ن��اك��ات‪" ،‬ئ�ه‌گ�ه‌ر‬ ‫الیه‌نه‌كان ‌ی تر گرفت نه‌نێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫گ���ۆران ب��ه‌ده‌س��ت��ور ‌ی وت "ئ �ه‌م‬ ‫بودجه‌ی ‌ه حكومه‌ت داوه‌تیی ‌ه په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫حكومه‌ته‌كه‌ش سه‌رۆكه‌ك ‌ه ‌ی د‪.‬به‌رهه‌مه‌‪،‬‬

‫قابیل ‌ه یه‌كێت ‌ی رێ��گ �ه‌ب��دات ب��ه‌و‌ه ‌ی‬ ‫حكومه‌ته‌ك ‌ه ‌ی د‪ .‬به‌رهه‌م شكستبێنێت‌و‬ ‫سه‌ركه‌وتوو نه‌بێت"‪.‬‬ ‫س��ه‌رۆك��ی ف��راك��س��ی��ۆن��ی گ���ۆڕان‬ ‫له‌په‌رله‌مانی كوردستان‪ ،‬رۆژی دووشه‌ممه‌‬ ‫نیگه‌رانی خۆی له‌به‌یاننامه‌یه‌كدا كه‌‬ ‫ئاڕاست ‌ه ‌ی سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانكرد‬ ‫ده‌رب��ڕی ل�ه‌و‌ه ‌ی زیاتر له‌مانگێك ‌ه هیچ‬ ‫دانشیتنێك ل �ه‌ب��ار‌ه ‌ی تاوتوێكردنی‬ ‫بودجه‌و‌ه نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫لیست ‌ه ئۆپۆزیسیۆنه‌كان ئاماژه‌‬ ‫ب�ه‌وه‌ده‌ده‌ن ك ‌ه هیچ هۆكارێك ‌ی یاسایی‌‌و‬ ‫هونه‌ر ‌ی نیی ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ‌ی دانیشتنه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مان ده‌ست پێ نه‌كاته‌وه‌‪ ،‬پێیانوایه‌‬ ‫ته‌نها ده‌ستێكی سیاس ‌ی له‌پشته‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫رای ‌ه ‌ی لیست ‌ه ئۆپۆزیسیۆنه‌كان له‌كاتێكدایه‌‬ ‫ك ‌ه یه‌كێتیش پارتی تۆمه‌تبار ده‌كات‪.‬‬ ‫د‪ .‬سه‌باح به‌رزنج ‌ی له‌فراكسیۆنی‌‬ ‫كۆمه‌ڵ به‌ده‌ستووری وت "ئه‌و قسه‌یه‌‬ ‫راست ‌ه ك ‌ه ده‌ڵێت ده‌ستێك ‌ی سیاسی‌‬ ‫له‌پشت ئه‌و په‌سه‌ندنه‌كردنه‌وه‌یه‌دایه‌‪،‬‬ ‫بێگومان ده‌ستێك ‌ی سیاس ‌ی هه‌یه‌‌و‬ ‫كێشه‌یه‌ك هه‌ی ‌ه ل�ه‌ن��اوخ��ۆ ‌ی لیستی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان�ی‌‪ ،‬ئ�ه‌گ�ه‌ر وان��ی� ‌ه فه‌رموو‬ ‫بادانیشتن بكرێت‌و په‌سه‌ندبكرێت"‪.‬‬ ‫ك���اردۆ م��ح�ه‌م�ه‌د په‌رله‌مانتاری‌‬ ‫فراكسیۆن ‌ی گ���ۆڕان ده‌ڵ��ێ��ت م��او‌هی‌‬ ‫دانیشتن ‌ی یاسای ‌ی په‌رله‌مان كراوه‌ته‌وه‌و‬ ‫تائێستا پ �ه‌رل �ه‌م��ان ل �ه‌س �ه‌ر بودجه‌‬

‫دانیشتنی نه‌كردووه‌ته‌وه‌‪" ،‬ئه‌م ‌ه به‌ڵگه‌ی‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه روانینێك ‌ی سیاس ‌ی هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫راگرتن ‌ی بودجه‌"‪.‬‬ ‫گۆران ئازاد په‌رله‌مانتار ‌ی یه‌كێتی‌‬ ‫له‌لیست ‌ی ك��وردس��ت��ان � ‌ی وت��� ‌ی "هیچ‬ ‫هۆكارێك ‌ی یاسای ‌ی نیی ‌ه بۆ دواكه‌وتنی‌‬ ‫بودجه‌‪ ،‬به‌اڵم هۆكاره‌ك ‌ه ‌ی سیاسییه‌‌و‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی په‌رله‌مانیشه‌وه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌‬ ‫ئه‌و كات ‌ه ‌ی ك ‌ه بودج ‌ه دواكه‌وت هۆكاره‌‬ ‫سیاسییه‌ك ‌ه ده‌ست ‌ی پێكردو ده‌توانرا له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌دا دانیشتن بكرێت‪ ،‬به‌اڵم دواخراو‬ ‫ئه‌و‌ه ماو‌ه ‌ی د‌ه رۆژ‌ه پشوو ته‌واوبووه‌‬ ‫كه‌چ ‌ی په‌رله‌مانیش دانه‌نیشتووه‌"‪.‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ه���ا وت��� ‌ی "ئ�����ه‌و‌ه روون��� ‌ه‬ ‫كۆنه‌بوونه‌و‌ه ‌ی په‌رله‌مان له‌ده‌سه‌اڵت ‌ی‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان ده‌رچ�����ووه‌‌و ه��ۆك��اره‌ك � ‌ه ‌ی‬ ‫سیاسییه‌"‪ ،‬به‌اڵم ئاسۆ كه‌ریم په‌رله‌مانتار ‌ی‬ ‫پارت ‌ی ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌دات ك ‌ه نابێت بودج ‌ه‬ ‫تێكه‌ڵ به‌حسابات ‌ی سیاسی ‌ی بكرێت‪ ،‬وت ‌ی‬ ‫"پێموای ‌ه بودج ‌ه كۆمه‌ڵێك خاڵ ‌ی پۆزه‌تیڤ ‌ی‬ ‫ت��ێ��دای� ‌ه له‌كه‌موكورتیش به‌ده‌رنیی ‌ه‬ ‫ئه‌وكات ‌ه ‌ی ك ‌ه گفتوگۆكان ده‌ستیانپێكرد‪،‬‬ ‫له‌كات ‌ی هه‌ڵمه‌ت ‌ی هه‌ڵبژاردندا بوو‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫به‌م شێوه‌ی ‌ه ‌ی لێهات"‪.‬‬ ‫ئاسۆ كه‌ریم ده‌ڵێت هیچ ناكۆكییه‌ك‬ ‫نیی ‌ه له‌نێوان لیست ‌ی كوردستانیدا‪ ،‬وتی‌‬ ‫"وه‌ك��و لیست ‌ی كوردستان ‌ی هه‌ستمان‬ ‫به‌وه‌نه‌كردوو‌ه كه‌ملمالنێ هه‌بێت له‌نێوان‬ ‫یه‌كێتی‌‌و پارتیدا"‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫‪4‬‬

‫كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه ‌ی سه‌رۆكی هه‌رێم له‌گه‌ڵ لیست ‌ه براوه‌كان تائێستا بێئه‌نجامه‌‬

‫گۆڕان تا سزای سیاسی النه‌بردرێت هیچ بڕیارێك ناده‌ن‪ ،‬یه‌كگرتووش مه‌رجی تری هه‌یه‌‬ ‫گۆران وه‌هاب‬

‫كۆبوونه‌وه‌كانی چه‌ند رۆژی راب��ردووی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێم له‌گه‌ڵ لیست ‌ه براوه‌كان‬ ‫بۆ پێكهێنانی یه‌ك كوتله‌و گوتارێكی‬ ‫كوردی له‌به‌غدا‪ ،‬تائێستا هیچ ئه‌نجامێكی‬ ‫روونی نییه‌و پێناچێت هیچ ئه‌نجامێكی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬چونك ‌ه گ��ۆڕان‌و یه‌كگرتووی‬ ‫ئیسالمی تائێستا پێشنیاری كاندیدكردنی‬ ‫تاڵه‌بانیان بۆ پۆستی س�ه‌رۆك كۆمار‬ ‫قبوڵنه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی تائێستا مه‌سعود بارزانی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێم دوو كۆبوونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ‬ ‫لیست ‌ه براوه‌كاندا ئه‌نجامداوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا كۆبوونه‌وه‌كان هیچ ئه‌نجامێكی‬ ‫روونیان نییه‌‪ ،‬له‌كۆبوونه‌و‌ه ‌ی دوێنێشدا‬ ‫كه‌دووه‌م كۆبوونه‌وه‌بوو الیه‌نه‌كان له‌سه‌ر‬ ‫هیچ خاڵێكی دیاریكراو رێكنه‌كه‌وتوون‪.‬‬ ‫نوێنه‌ر ‌ی لیست ‌ه براوه‌كان ‌ی كوردستان‬ ‫له‌كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه ‌ی رۆژ ‌ی شه‌مم ‌ه ‌ی رابردوو‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ سه‌رۆك ‌ی هه‌رێم له‌سه‌ر چه‌ند‬ ‫خاڵێك رێككه‌وتبوون كه‌وه‌كو پێشنیار‬ ‫بخرێت ‌ه ب���ه‌رده‌م لیست ‌ه ب��راوه‌ك��ان‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم دوا ‌ی كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه هه‌ریه‌كه‌‬ ‫له‌یه‌كگرتوو ‌ی ئیسالمی‌‌و بزووتنه‌و‌هی‌‬ ‫گ����ۆڕان ن���اڕه‌زای���ی خ��ۆی��ان ل �ه‌س �ه‌ر‬ ‫خاڵه‌كان ‌ی ئه‌و كۆبوونه‌وه‌ی ‌ه ده‌رب��ڕی‌‌و‬ ‫به‌شێك له‌خاڵه‌كانیان ره‌ت��ك��رده‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه ‌ی دوێنێشدا ته‌نها بڕیار‬ ‫له‌سه‌ر دروستكردن ‌ی س ‌ێ لیژن ‌ه دراوه‌‪.‬‬ ‫شۆڕش حاج ‌ی ئه‌ندام ‌ی به‌شداربووی‌‬

‫تائێستا لیسته‌ کوردستانییه‌کان نه‌گه‌یشتوونه‌ت ‌ه هیچ رێککه‌وتنێک‬

‫لیست ‌ی گۆڕان له‌كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه ‌ی دوێنێ‬ ‫سێشه‌ممه‌دا‪ ،‬ل �ه‌گ �ه‌ڵ سه‌رۆكایه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌رێم‌و لیست ‌ه براوه‌كان‪ ،‬له‌لێدوانێكیدا‬ ‫بۆ ده‌ستوور رایگه‌یاند "له‌كۆبوونه‌وه‌كه‌دا‬ ‫بڕیار له‌سه‌ر پێكهێنان ‌ی هاوپه‌یمانییه‌ك‬ ‫ل�������ه‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی پ �ه‌رل �ه‌م��ان � ‌ی ع��ێ��راق‌و‬ ‫لیژنه‌یه‌ك بۆ یه‌كگوتار ‌ی كورد له‌به‌غداد‬ ‫پێكهێنراوه‌"‪ .‬ئه‌گه‌رچی شۆڕش حاجی‬ ‫ل �ه‌ك��ۆب��وون �ه‌وه‌ك � ‌ه ‌ی رۆژی شه‌ممه‌دا‬ ‫رایگه‌یاند لیست ‌ه براوه‌كان له‌سه‌ر چه‌ند‬ ‫پێشنیارێك رێككه‌وتوون كه‌یه‌كێك له‌و‬ ‫پێشنیاران ‌ه كاندیدكردنه‌و‌ه ‌ی جه‌الل‬ ‫تاڵه‌بانیی ‌ه بۆ پۆستی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫كۆمار‪ ،‬به‌اڵم هه‌مان رۆژ بزووتنه‌و‌هی‌‬ ‫گۆڕان له‌زاری قادری حاجی عه‌لییه‌وه‌‬ ‫كه‌خۆشی به‌شداربووی كۆبوونه‌وه‌كه‌بوو‪،‬‬ ‫رایگه‌یاند "ئێم ‌ه له‌گه‌ڵ كاندیدكردنه‌و‌هی‌‬

‫تاڵه‌بانیدا نین"‪.‬‬ ‫له‌دوا ‌ی كۆبوونه‌و‌ه ‌ی دووه‌می لیست ‌ه‬ ‫براوه‌كان‪ ،‬شۆڕش حاجی وت ‌ی "سه‌رۆكی‌‬ ‫هه‌رێم له‌به‌رده‌م الیه‌ن ‌ه به‌شداربووه‌كانی‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌كه‌دا به‌ڵێن ‌ی نه‌هێشتن ‌ی سزای‌‬ ‫سیاس ‌ی الیه‌نگران ‌ی بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕانی‌‬ ‫خستووه‌ت ‌ه ئه‌ستۆ ‌ی خۆی‌"‪.‬‬ ‫ئێستا ب��زووت��ن�ه‌و‌ه ‌ی گ��ۆڕان وه‌ك‬ ‫م��ه‌رج��ی س �ه‌ره‌ك��ی��ی��ان ب��ه‌رازی��ب��وون‬ ‫به‌ئه‌نجامی كۆبوونه‌وه‌كانی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم البردنی سزای سیاسییه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا ئه‌و‌ه نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫دوا ‌ی ك��ۆب��وون��ه‌وه‌ك�� ‌ه ‌ی رۆژی‌‬ ‫شه‌مم ‌ه ‌ی راب���ردوو ‌ی سه‌رۆك ‌ی هه‌رێم‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ لیسته‌كاندا‪ ،‬مه‌سعود بارزانی‌‬ ‫ل�ه‌ك��ۆن��گ��ره‌ی�ه‌ك� ‌ی رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ی��دا‬ ‫رایگه‌یاند سه‌رجه‌م لیست ‌ه كوردستانییه‌‬

‫براوه‌كان ‌ی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق‬ ‫رێككه‌وتوون له‌سه‌ر ئ��ه‌وه‌ی به‌یه‌ك‬ ‫كوتل ‌ه بچن ‌ه په‌رله‌مانی عێراق‌و ته‌ئكیدی‌‬ ‫له‌وه‌شكرده‌و‌ه كه‌هه‌موویان رێككه‌وتوون‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی "مام جه‌الل پاڵێوراوی‬ ‫خه‌ڵكی كوردستان بێت بۆ پۆستی‬ ‫سه‌رۆك كۆماری عێراق"‪.‬‬ ‫ب �ه‌پ��ێ��چ �ه‌وان � ‌ه ‌ی ئ���ه‌و ل��ێ��دوان � ‌هی‌‬ ‫سه‌رۆك ‌ی هه‌رێمه‌و‌ه قادری حاجی عه‌لی‬ ‫سه‌رۆك ‌ی وه‌فد ‌ی گۆڕان بۆ كۆبوونه‌و‌هی‌‬ ‫لیست ‌ه ب���راوه‌ك���ان ل �ه‌گ � ‌ه ‌ڵ س�ه‌رۆك�ی‌‬ ‫هه‌رێم له‌كه‌ناڵه‌كانی راگه‌یاندنی سه‌ر‬ ‫به‌كۆمپانیای وش ‌ه رایگه‌یاند "ئ �ه‌وان‬ ‫چه‌ندین تێبینیان له‌سه‌ر رۆڵی تاڵه‌بانی‬ ‫وه‌ك س��ه‌رۆك كۆمار خستووه‌ته‌ڕوو‬ ‫كه‌نه‌یتوانیو‌ه هاوسه‌نگ ‌ی له‌نێوان‬ ‫الیه‌نه‌كان ‌ی كوردستاندا بپارێزێت"‪.‬‬

‫قادری حاجی عه‌لی وتی "مام جه‌الل‬ ‫گرنگی به‌عه‌ر‌هب‌و توركمان زیاتر داوه‌‬ ‫وه‌ك له‌كورد‪ ،‬له‌كوردستانیش هێنده‌ی‬ ‫گرنگی به‌حیزبه‌كه‌ی داوه‌‪ ،‬هێند‌ه گرنگی‬ ‫به‌الیه‌نه‌كانی تر نه‌داوه‌"‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو ئ��ام��اژ‌ه ب���ه‌وه‌ش ده‌ك��ات‬ ‫ك �ه‌ئ �ه‌وان وه‌ك ب��زووت��ن �ه‌و‌ه ‌ی گ��ۆڕان‬ ‫به‌مه‌رج به‌شدار ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ لیسته‌كان ‌ی تردا‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و وت ‌ی "ناكرێت له‌كوردستان سزای‌‬ ‫سیاسییان بدرێت‌و له‌به‌غدادیش له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫لیست ‌ی هاوپه‌یمانیدا یه‌ك هه‌ڵوێستبن"‪.‬‬ ‫بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕان رایده‌گه‌یه‌نێت‬ ‫كه‌ئه‌وان چاككردنی بارودۆخی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‌و نه‌هێشتنی سزای سیاسی‬ ‫تاك ‌ه م�ه‌رج��ی جێبه‌جێكردنی خ��اڵ‌و‬ ‫به‌نده‌كانی ت��ر‌ه ل��ه‌الی ب��زووت��ن�ه‌وه‌ی‬ ‫گ��ۆڕان‪" ،‬چونك ‌ه ناكرێت له‌كوردستان‬ ‫سزای سیاسی هه‌بێت‌و له‌به‌غدادیش یه‌ك‬ ‫هه‌ڵوێست بیت"‪.‬‬ ‫هاوكات رۆژ ‌ی دوا ‌ی كۆبوونه‌وه‌ك ‌هی‌‬ ‫س �ه‌رۆك � ‌ی ه �ه‌رێ �م‌و ن��وێ��ن�ه‌ر ‌ی لیسته‌‬ ‫براوه‌كان ‌ی كوردستان‪ ،‬له‌سه‌روتاری‌‬ ‫رۆژن��ام � ‌ه ‌ی ك��وردس��ت��ان ن��وێ��دا ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌كراو‌ه كه‌ناكرێ‌و راست نیی ‌ه كاركردن‬ ‫ب��ۆ یه‌كخستنی ه�ه‌ڵ��وێ��س�ت‌و گوتار‬ ‫له‌به‌غداد‪ ،‬هه‌ر له‌قۆناغی دانوستانه‌كانی‬ ‫پێكهێنانی حكومه‌تی نوێی به‌غداده‌وه‌‬ ‫تاده‌گات ‌ه سه‌ر كاری دواتری په‌رله‌مان‌و‬ ‫حكومه‌تی عێراق‪.‬‬ ‫له‌سه‌روتاری كوردستانی نوێدا‪،‬‬ ‫هاتوو‌ه "بۆ هیچ الیه‌نێك له‌و الیه‌نانه‌ی كه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی به‌غداددا نوێنه‌ریان هه‌یه‌‪،‬‬

‫نییه‌‪ ،‬وه‌ك منه‌ت یان سازشكردنێكی‬ ‫ناهاوسه‌نگ لێكبدرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌شێك ‌ی تر ‌ی ئه‌و سه‌روتار‌هی‌‬ ‫كوردستانی نوێدا هاتوو‌ه "له‌ڕاستیدا‬ ‫بارودۆخی كوردستان نائاسایی نییه‌‬ ‫تائاسایی بكرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو په‌یوه‌ندیی‬ ‫نێوان هه‌ندێ الیه‌نی سیاسیی كوردستان‬ ‫له‌ئه‌نجامی ب��ارودۆخ��ی بانگه‌شه‌ی‬ ‫ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌و‌ه وه‌ك پێویست نییه‌‬ ‫كه‌ڕه‌وتی كاركردنی هاوبه‌ش له‌به‌غدا‬ ‫زه‌مانه‌تی ئه‌و دڕدۆنگی‌و نائاساییبوونه‌ی‬ ‫په‌یوه‌ندیی نێوان ئه‌و هه‌ندێ الیه‌نیش‬ ‫ده‌بێ"‪.‬‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ك � ‌ی ت��ری��ش �ه‌و‌ه س �ه‌رۆك��ی‬ ‫بزووتنه‌و‌ه ‌ی گۆڕان له‌چاوپێكه‌وتنێكیدا‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ رۆژنام ‌ه ‌ی شه‌رق ئه‌لئه‌وسه‌تدا‬ ‫ده‌ڵێت ئه‌وان له‌به‌غداد هاوكار ‌ی لیستی‌‬ ‫هاوپه‌یمان ‌ی ناكه‌ن له‌كاتێكدا ئ�ه‌وان‬ ‫به‌هۆ ‌ی بیروبۆچوون ‌ی جیاواز‌و ده‌نگدان‬ ‫به‌لیسته‌ك ‌ه ‌ی ئه‌وان دژایه‌ت ‌ی الیه‌نگرانیان‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و له‌كاره‌كانیان دوورخراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا وتی "له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ده‌سه‌اڵت به‌ده‌ست هاوپه‌یمانی‬ ‫كوردستانه‌وه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و ده‌سه‌اڵت ‌ه له‌ماوه‌ی‬ ‫دوو هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ی په‌رله‌مانی هه‌رێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ی ع��ێ��راق��دا‪،‬‬ ‫ده‌نگده‌رانی لیستی گۆڕانیان ئازارداوه‌‌و‬ ‫سه‌دان كه‌س له‌كارمه‌ندانی وه‌زاره‌ته‌كانی‬ ‫ناوخۆ‌و پێشمه‌رگه‌‌و پاسه‌وانی سنوور‬ ‫له‌كاره‌كانیان ده‌ركراون‪ ،‬بۆی ‌ه به‌ڕاشكاوی‬ ‫پێمانوتوون ئێم ‌ه ناتوانین له‌به‌غدا‬ ‫هاوكارییان بكه‌ین"‪.‬‬

‫ژمــاره‌و دبـلـۆمـاسییــه‌ت‪ ..‬كـێ ده‌یـبـاتــه‌وه‌؟‬

‫پێگه‌ی كورد له‌به‌غداد له‌نێوان ژماره‌ی كورسییه‌كانی‌و دبلۆماسییه‌تی سه‌ركرده‌كانیدا‪ ،‬دیار نییه‌‬ ‫زانیار محه‌مه‌د له‌سلێمانی‬

‫پێگه‌ی سیاسی ك���ورد ل�ه‌پ��رۆس�ه‌ی‬ ‫سیاسی عێراقی دوای هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫‪2010/3/7‬ه‌و‌ه ك ‌ه ‪ 57‬كورسی له‌كۆی ‪325‬‬ ‫كورسی په‌رله‌مانی عێراق به‌ده‌ستهێناوه‌‪،‬‬ ‫رای جیاوازی له‌سه‌ره‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێك له‌سیاسه‌تمه‌داران پێیانوایه‌‬ ‫كه‌می ژماره‌ی كورسییه‌كان‪ ،‬كاریگه‌ریی‬ ‫خراپی ده‌بێت له‌سه‌ر پێگه‌ی كورد‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراقدا‪ ،‬ب �ه‌اڵم هه‌ندێك‬ ‫له‌سیاسه‌تمه‌دارانیش جه‌ختده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫كورد ده‌توانێت به‌ڕێگه‌ی دیبلۆماسییه‌كی‬ ‫ب�ه‌ه��ێ��ز‪ ،‬ق���ه‌ره‌ب���ووی ك �ه‌م��ی ژم���اره‌ی‬ ‫كورسییه‌كانی بكاته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراقدا ك� ‌ه ل��ه‌‪7‬ی ئ���اداری راب���وردوو‬ ‫ئه‌نجامدرا‪ ،‬هه‌ر چوار لیست ‌ه كوردییه‌كه‌ی‬ ‫ب��راوه‌ی هه‌ڵبژاردن توانیان ته‌نیا ‪57‬‬ ‫كورسی به‌ده‌ستبهێنن‪ ،‬هاوپه‌یمانیی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ‪ 43‬ك��ورس �ی‌و گ���ۆڕان ‪8‬‬ ‫كورسی‌و یه‌كگرتووی ئیسالمی ‪ 4‬كورسی‌و‬ ‫كۆمه‌ڵی ئیسالمیش ‪ 2‬كورسی‪.‬‬ ‫چاودێرانی سیاسی ژماره‌ی كورسییه‌‬ ‫به‌ده‌ستهاتووه‌كانی الیه‌ن ‌ه كوردییه‌كان‬ ‫به‌كه‌م ده‌زان���ن‪ ،‬له‌چاو ك��ۆی ژم��اره‌ی‬ ‫كورسییه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق ك ‌ه خۆی ده‌دات له‌‪ 325‬كورسی‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه‌‪ ،‬له‌په‌رله‌مانی‬ ‫پێشووی ع��ێ��راق��دا ك� ‌ه ك��ۆی ژم��اره‌ی‬ ‫كورسییه‌كانی ده‌گه‌یشت ‌ه ‪ 275‬كورسی‪،‬‬ ‫كورد خاوه‌نی ‪ 58‬كورسی بوو‪ .‬به‌وه‌ش‬ ‫رێژه‌ی كورد له‌‪%21‬ه‌و‌ه دابه‌زی بۆ ‪%17‬‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراقدا‪.‬‬ ‫ره‌ئوف عوسمان ئه‌ندامی پێشووی‬

‫ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق له‌سه‌ر‬ ‫لیستی هاوپه‌یمانیی كوردستان‪ ،‬پێیوایه‌‬ ‫ژم��اره‌ی كورسیی ‌ه به‌ده‌ستهاتووه‌كانی‬ ‫كورد كه‌مه‌‪ ،‬ئه‌و په‌رله‌مانتار‌ه هۆكاری‬ ‫كه‌میی ژماره‌ی كورسییه‌كانی بۆ یاسای‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌و كاركردن به‌فۆرمی خۆراك‬ ‫گ��ێ��ڕای�ه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه ب �ه‌ب��ڕوای ن��اوب��راو‪،‬‬ ‫كورد سته‌می لێكراو‌ه له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی‬ ‫بازرگانیی عێراقه‌وه‌و حساب بۆ ژماره‌ی‬ ‫ن��وێ��ی ل�ه‌دای��ك��ب��ووان��ی ك���ورد ن �ه‌ك��راوه‌‬ ‫له‌هه‌رێمی كوردستاندا‪ .‬به‌اڵم عوسمان‬ ‫نیگه‌ران نییه‌‪ ،‬ده‌ڵ��ێ��ت ك��ورد ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراقدا رێژه‌كه‌شی كه‌مبێت‪،‬‬ ‫ده‌بێت وه‌ك پێكهاته‌یه‌كی سه‌ره‌كی‬ ‫عێراق مامه‌ڵه‌بكات‪ ،‬وتی "ده‌بێت ره‌فتار‌و‬ ‫بڕیاره‌كان له‌سه‌ر بنه‌مای نه‌ته‌وه‌ی دووه‌م‬ ‫بێت له‌عێراقدا‪ ،‬نه‌ك له‌سه‌ر بنه‌مای ‪57‬‬ ‫كورسی"‪ .‬ره‌ئوف عوسمان رێككه‌وتنی‬ ‫سیاسی به‌جێگره‌وه‌ی ئ �ه‌و بۆشاییه‌‬ ‫ده‌زانێت ك ‌ه كه‌می كورسییه‌كانی كورد‬ ‫دروستیده‌كات‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌دات "ده‌بێت‬ ‫رێككه‌وتنی سیاسی هه‌بێت له‌سه‌ر بنه‌مای‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی پێگه‌‌و قورسایی‬ ‫كورد كه‌منه‌كات"‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه چوار ساڵی رابوردووش‬ ‫ژم��اره‌ی كورسییه‌كانی ك��ورد له‌به‌غدا‬ ‫هێند‌ه زۆر نه‌بووه‌‪ ،‬به‌اڵم ره‌ئوف عوسمان‬ ‫ئاشكرایده‌كات "له‌چوار ساڵی رابودوودا‬ ‫وه‌ك یه‌كێك له‌پێكهات ‌ه سه‌ره‌كییه‌كانی‬ ‫عێراق ره‌فتارمان ك��ردووه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫هه‌رگیز نه‌مانهێشتوو‌ه بۆشایی كه‌می‬ ‫ك��ورس��ی��م��ان پ��ێ��و‌ه دی��ارب��ێ��ت‌و وه‌ه��ا‬ ‫ده‌رنه‌كه‌وتووین ك ‌ه كورسیمان كه‌مه‌‪،‬‬ ‫بگر‌ه قورسایی‌و گرنگیمان هه‌بوو له‌ناو‬ ‫په‌رله‌ماندا"‪.‬‬ ‫م��ح��ه‌م��ه‌د ئ��ه‌ح��م��ه‌د س��ه‌رۆك��ی‬

‫پێشووی لیستی یه‌كگرتووی ئیسالمیی‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫كه‌می ژماره‌ی كورسییه‌كانی فراكسیۆنه‌‬ ‫كوردستانییه‌كان پێده‌چێت كاربكات ‌ه سه‌ر‬ ‫ده‌نگ‌و پێگه‌ی كورد‪.‬‬ ‫ناوبراو له‌درێژه‌ی لێدوانه‌كه‌یدا پێیوایه‌‬ ‫كورد ده‌توانێت قه‌ره‌بووی كه‌می ژماره‌ی‬ ‫كورسییه‌كانی بكاته‌وه‌‪ ،‬وتی "پێویسته‌‬ ‫ده‌سته‌وه‌ستان نه‌بین‪ ،‬بگر‌ه پێویسته‌‬ ‫به‌دبلۆماسیه‌تێكی به‌هێزه‌و‌ه قه‌ره‌بووی‬ ‫كه‌می ژماره‌ی كورسییه‌كان بكه‌ینه‌وه‌‪،‬‬ ‫خۆمان به‌نوێنه‌ری مه‌سه‌له‌ی كورد بزانین‌و‬ ‫ئاشكرای بكه‌ین ك ‌ه چاره‌سه‌ركردنی ئه‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌ی ‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ندی هه‌موو عێراقه‌"‪.‬‬ ‫س��ه‌رۆك��ی لیستی ی�ه‌ك��گ��رت��ووی‬ ‫ئیسالمی له‌په‌رله‌مانی عێراق ئه‌وه‌شی‬ ‫وت "ده‌بێت بۆ هه‌موو پێكهاته‌كانی ناو‬ ‫په‌رله‌مانی عێراقی ده‌ربخه‌ین ك ‌ه خاوه‌نی‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌كی ره‌واین‪ ،‬هه‌موو رێگه‌یه‌كی‬ ‫ره‌وا بگرینه‌به‌ر ب��ۆ به‌ده‌ستهێنان‌و‬ ‫چه‌سپاندنی مافه‌كانمان"‪.‬‬ ‫الی خ��ۆی�ه‌و‌ه موحسین سه‌عدون‬ ‫كاندیدی ده‌رچووی لیستی هاوپه‌یمانیی‬

‫كوردستان بۆ په‌رله‌مانی عێراق پێیوایه‌‬ ‫یه‌ك هه‌ڵوێستی الیه‌ن ‌ه كوردییه‌كان‪،‬‬ ‫ده‌بێت ‌ه جێگره‌وه‌ی ئه‌و دۆخه‌ی ك ‌ه كورد‬ ‫خاوه‌نی ژماره‌یه‌كی زۆری كورسی نییه‌‪.‬‬ ‫سه‌عدون وتی ئه‌گه‌ر ئێم ‌ه له‌به‌غدا‬ ‫یه‌ك ده‌نگ‌و یه‌ك هه‌ڵوێست بین‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫ك�ه‌م��ی ژم����اره‌ی ك��ورس��ی��ی�ه‌ك��ان‪ ،‬هیچ‬ ‫كاریگه‌رییه‌كی نابێت له‌سه‌ر پێگه‌‌و‬ ‫قورسایی كورد له‌په‌رله‌مانی عێراقدا‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتار‌ه نه‌یشارده‌و‌ه كه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی عێراق به‌رگری له‌هه‌رێمی‬ ‫كوردستان‌و بودجه‌كه‌ی ده‌ك ‌هن‌و ئاماژه‌ی‬ ‫به‌وه‌شدا ژم��اره‌ی كورسییه‌كانی كورد‬ ‫به‌هۆی كورسیی كه‌م ‌ه نه‌ته‌وایه‌تییه‌كانی‬ ‫وه‌ك ی��ه‌زی��دی‌و ش �ه‌ب �ه‌ك �ه‌و‌ه ده‌گ��ات�ه‌‬ ‫‪ 60‬ك��ورس��ی‪ .‬ب��ه‌اڵم ك��ام �ه‌ران مه‌نتك‬ ‫مامۆستای زانست ‌ه سیاسییه‌كان له‌زانكۆی‬ ‫سه‌اڵحه‌دین پێیوای ‌ه بۆ ك��ورد ژم��اره‌ی‬ ‫كورسی كاریگه‌ریی گرنگی هه‌یه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫له‌و بابه‌تانه‌ی هێز‌ه عه‌ره‌بییه‌كان یه‌ك‬ ‫هه‌ڵوێستن‪.‬‬ ‫مه‌نتك ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌دات "ئه‌گه‌ر‬ ‫ژم���اره‌ی كورسییه‌كانیش كه‌مبێت‪،‬‬

‫پیگه‌ی کورد له‌به‌غداد په‌یوه‌سته‌ به‌ته‌بایی‌و دیبلۆماسییه‌تی لیسته‌ کوردستانییه‌کان‬

‫ب�ه‌اڵم ئه‌گه‌ر نوێنه‌ره‌كانمان به‌هێزبن‌و‬ ‫پ��رۆژه‌ی��اس��ای گ��رن��گ بخه‌ن ‌ه ب���ه‌رده‌م‬ ‫په‌رله‌مان‌و دانوستاندنی سیاسی له‌گه‌ڵ‬ ‫الی � ‌هن‌و قه‌واره‌كانی ت��ردا ئه‌نجامبده‌ن‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ده‌نگ كۆبكه‌نه‌وه‌‌و بڕیاره‌كان‬ ‫له‌به‌رژه‌وه‌ندی كورددا بێت‪ ،‬ئه‌وا مه‌ترسی‬ ‫له‌سه‌ر كورد دروست نابێت"‪ .‬به‌اڵم ئه‌و‬ ‫مامۆستای ‌ه گومانی خۆی له‌و باره‌یه‌وه‌‬ ‫خسته‌روو‪ ،‬وتی "پێموای ‌ه ئه‌و كار‌ه زۆر‬ ‫زه‌حمه‌ته‌"‪ .‬هه‌روه‌ها وتی "خۆمان فریو‬ ‫ده‌ده‌ی���ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر پێمانوابێت ژم��اره‌ی‬ ‫كورسییه‌كان كاریگه‌ریی نابێت"‪.‬‬ ‫بۆ گرنگی ژم��اره‌ی كورسی‪ ،‬ئه‌و‬ ‫مامۆستای ‌ه ئاماژ‌ه به‌سیستمی په‌رله‌مانی‬ ‫ده‌ك����ات‌و ئ��اش��ك��رای��ده‌ك��ات "ل�ه‌ه�ه‌م��وو‬ ‫سیستمێكی په‌رله‌مانیدا‪ ،‬بابه‌ته‌كان‬ ‫له‌ڕێگه‌ی ده‌نگدانه‌و‌ه له‌ناو په‌رله‌ماندا‬ ‫یه‌كالده‌كرێنه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه هه‌ر پرۆژه‌یه‌ك‬ ‫پێشكه‌شده‌كرێت‪ ،‬دوای گفتوگۆی زۆر‬ ‫ده‌خرێت ‌ه ده‌نگدانه‌وه‌‌و له‌وكاته‌دا ژماره‌ی‬ ‫كورسییه‌كان گرنگییان ده‌رده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫كامه‌ران مه‌نتك ده‌ڵێت بۆنمون ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫كورد بیه‌وێت پرۆژه‌یاسایه‌ك له‌په‌رله‌مان‬

‫په‌سه‌ندبكرێت‪ ،‬پێویستی به‌ده‌نگێكی زۆر‬ ‫هه‌ی ‌ه ك ‌ه ژم��اره‌ی كورسییه‌كانی كورد‬ ‫ته‌واوی ناكات‪.‬‬ ‫هاوكات له‌تیف مسته‌فا كاندیدی‬ ‫ده‌رچ��ووی لیستی گۆڕان بۆ په‌رله‌مانی‬ ‫عێراق ه��اوڕای مامۆستاكه‌ی زانكۆیه‌‌و‬ ‫رایگه‌یاند ژماره‌ی كورسییه‌كانی كورد‪،‬‬ ‫تا زیاتر بێت باشتره‌‪ .‬له‌تیف مسته‌فا‬ ‫كۆمه‌ڵێك خاڵی گرنگتر ده‌خاته‌ڕوو‪ ،‬وه‌ك‬ ‫له‌زۆریی ژماره‌ی كورسییه‌كان‪.‬‬ ‫به‌بڕوای ئه‌و سێ خاڵی گرنگر هه‌یه‌‬ ‫ك ‌ه "یه‌كه‌میان ده‌بێت كورد به‌ژماره‌ی‬ ‫كورسی ته‌ماشای خۆی نه‌كات‪ ،‬بگره‌‬ ‫ده‌بێت وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌ك له‌پاڵ نه‌ته‌وه‌ی‬ ‫عه‌ره‌بدا مامه‌ڵه‌بكات‌و بڵێت هاوبه‌شین له‌م‬ ‫واڵته‌دا‪ ،‬خاڵی دووه‌میش ئێم ‌ه هه‌رێمێكی‬ ‫یاساییمان هه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌رێمی كوردستانه‌‌و‬ ‫دان پێدانراوه‌‪ ،‬بۆی ‌ه له‌سیستمی فیدراڵیدا‬ ‫ئ��ه‌و ه�ه‌رێ��م� ‌ه ق��ورس��ای��ی خ��ۆی هه‌یه‌‬ ‫له‌بڕیاره‌كاندا"‪.‬‬ ‫ل����ه‌ب����اره‌ی خ��اڵ��ی س��ێ��ی �ه‌م �ه‌وه‌‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌كه‌ی گ��ۆڕان روونیكرده‌وه‌‬ ‫"ك���ورد تاچه‌ند ل �ه‌ن��اوخ��ۆی هه‌رێمی‬ ‫كوردستان ته‌با بێت‌و كرانه‌وه‌‌و لێبورده‌یی‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا پێگه‌و قورسایی له‌به‌غدا‬ ‫زی��ات��ر ده‌ب��ێ��ت"‪ .‬شێخ له‌تیف وتی‬ ‫"نه‌بوونی ده‌ستاوده‌ستكردنی ده‌سه‌اڵت‬ ‫به‌ڕێگه‌ی ئاشتیانه‌‌و رێزنه‌گرتن له‌مافی‬ ‫مرۆڤ‌و ئۆپۆزیسیۆن‌و چه‌مكی هاوواڵتی‌و‬ ‫بنبڕنه‌كردنی گ�ه‌ن��ده‌ڵ��ی‪ ،‬زی��ان��ده‌دات‬ ‫له‌پێگه‌ی كورد له‌به‌غدا"‪ .‬ناوبراو ده‌ڵێت‬ ‫"پێگه‌ی ه �ه‌ر ق��ه‌واره‌ی��ه‌ك له‌ناوخۆی‬ ‫خۆیدایه‌‪ ،‬ئێمه‌ی كورد چه‌ند‌ه بچوكبین‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ناوخۆدا ته‌بابین‌و گه‌نده‌ڵی‌و‬ ‫نادادپه‌روه‌ری نه‌هێڵین‪ ،‬ئه‌وا كاریگه‌ریی‬ ‫ده‌بێت له‌سه‌ر به‌هێزبوونمان له‌به‌غدا"‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫ه ‪ -‬سیاسی‬ ‫دیمان ‌‬

‫سازدانی‪ :‬گۆران وه‌هاب‬

‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ لێپرسراوی لقی‬ ‫ی‬ ‫چواری پارتی ده‌ڵێت له‌كۆنگره‌ ‌‬ ‫پارتیدا ك ‌ه له‌ئه‌مساڵدا ده‌به‌سترێت‬ ‫تاوتوێی مه‌سه‌ل ‌هی‌ پۆسته‌كانی‬ ‫سه‌رۆكی هه‌رێم‌و سه‌رۆكی پارتی‬ ‫ده‌كرێت‌و ئاماژه‌ به‌وه‌شده‌كات‬ ‫كه‌پارتی به‌تایبه‌ت نێچیرڤان‬ ‫بارزانی‪ ،‬به‌نیازی گۆڕانكاریكردنه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم "به‌وشێوه‌ دراماتیكی ‌ه نا ك ‌ه‬ ‫له‌ناوچه‌ی‌ سلێمانیدا روویدا"‪.‬‬ ‫‪................................‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬وه‌ك پارتی‌ له‌سنوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سلێمانیدا ئه‌نجام ‌‬ ‫پ��ارێ��زگ��ا ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كان چۆن ده‌بینن؟‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫س��ه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬به‌پێ ‌‬ ‫كورسییانه‌ی‌ به‌ده‌ستمان هێناو‌ه‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجامه‌كانمان پێباشه‌‪ ،‬له‌پارێزگا ‌‬ ‫ی خ��ۆم��ان به‌سه‌ركه‌وتوو‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی س‌‬ ‫ی هه‌شت كورس ‌‬ ‫ده‌زانین‪ ،‬له‌كۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫كورسیمان به‌ده‌ستهێناوه‌‪ ،‬رێژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫باشه‌ بۆ ئێمه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه پێشبین ‌‬ ‫زیاترمانده‌كرد‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵئه‌وه‌شدا‬ ‫به‌و ئه‌نجام ‌ه رازین‪ ،‬به‌ره‌و پێشچوون‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌بینین له‌ناوچه‌ ‌‬ ‫چه‌سپاندنی‌ پارت ‌‬ ‫سلێمانیدا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ��ه‌و ك��ان��دی��دان�ه‌ ‌‬ ‫پارتی‌ داینابوون كه‌مترین ده‌نگیان‬ ‫ی ژنان‬ ‫به‌ده‌ستهێنا‪ ،‬ئه‌گه‌ر كۆتا ‌‬ ‫نه‌بوایه‌‪ ،‬ته‌نها د‪.‬مه‌حمود عوسمان‬ ‫ده‌رده‌چ�����وو‪ ،‬له‌كاتێكدا ئه‌ویش‬ ‫خ �ه‌ڵ��ك وه‌ك كه‌سێكی‌ بێالیه‌ن‬ ‫ی‬ ‫ته‌ماشایانده‌كرد‪ ،‬نه‌ك وه‌ك كاندید ‌‬ ‫ی‬ ‫پ��ارت �ی‌‪ ،‬بۆیه‌ الیه‌نی‌ تر ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌وداوه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه ئه‌و‌ه ناگه‌یه‌نێت پارت ‌‬ ‫له‌سلێمانی‌ ل��ه‌رووی‌ رێكخستنه‌و‌ه‬ ‫پاشه‌كشه‌یكردووه‌؟‬ ‫ی‬ ‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ده‌بێت سه‌یر ‌‬ ‫ئه‌نجامه‌كان بكه‌یت‪ ،‬ئه‌نجامه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ئاماژه‌ن بۆئه‌وه‌ی‌ ئێمه‌ له‌پارێزگا ‌‬ ‫ێ‬ ‫سلێمانی‌ ب��وی��ن ب �ه‌خ��اوه‌ن �ی‌ س ‌‬ ‫كورسی‌‪ ،‬راست ‌ه د‪.‬مه‌حمود عوسمان‬ ‫ده‌ڵێت بێالیه‌نم‪ ،‬راست ‌ه بێالیه‌نیشه‌‪،‬‬ ‫ی بۆ داوه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫ێ ده‌نگ ‌‬ ‫ب��ه‌اڵم ك ‌‬ ‫ی ش �ه‌ش ه �ه‌زار‬ ‫ی چ��وار نزیكه‌ ‌‬ ‫لق ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌نگ ‌‬ ‫ده‌نگمان پێداوه‌‪ ،‬هه‌موو ‌‬ ‫ی‬ ‫پارتییه‌‪ ،‬ئه‌و به‌پشتگیری‌‌و پشتیوان ‌‬ ‫ی‬ ‫پارتی‌ ده‌رچ��ووه‌‪ ،‬له‌الیه‌ن سه‌رۆك ‌‬ ‫ده‌ستنیشانكرابوو‪،‬‬ ‫ه��ه‌رێ��م��ه‌وه‌‬ ‫ئ��اگ��اداری��ش��ك��راب��ووی��ن �ه‌وه‌ ه�ه‌م��وو‬ ‫پشتیوانییه‌كی‌ لێبكه‌ین‪ ،‬راست ‌ه‬ ‫ی سیاسی‌و ناسراو‌ه‬ ‫د‪.‬مه‌حمود پیاوێك ‌‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی‌ ناوخۆی‌‌و نێوده‌وڵه‌تی‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ڵئه‌وه‌دا ئێم ‌ه پشتیوانییه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫زۆرم��ان لێكردووه‌‌و وه‌ك كاندید ‌‬ ‫خۆمان سه‌یری‌ ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ی له‌م هه‌ڵبژاردنه‌دا‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬پارت ‌‬ ‫ی ‪1992‬‬ ‫ب ‌ه به‌راورد به‌هه‌ڵبژاردنه‌كان ‌‬ ‫ی ‪ 50‬هه‌زار ده‌نگی‌ جیاوازه‌‪،‬‬ ‫نزیكه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكدا ئێو‌ه ده‌ڵێن رێكخستنه‌كان ‌‬ ‫پارتی‌ له‌سلێمانی‌ له‌گه‌شه‌كردندایه‌؟‬ ‫ی‬ ‫س����ه‌الم ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا‪ :‬ل�ه‌س��اڵ� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 90‬ه���ه‌زار ده‌نگ ‌‬ ‫‪2005‬دا پ��ارت� ‌‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪ ،‬ئه‌مسا ‌ڵ ‪ 82‬هه‌زارمان‬ ‫هێناوه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ ده‌ن��گ��ده‌ره‌‪ ،‬وه‌ك��و‬ ‫ئه‌ندام زیادمانكردووه‌‪ ،‬له‌و رۆژه‌و‌ه‬ ‫هاتوینه‌ته‌وه‌ سلێمانی‌ به‌ئامار ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی مه‌كته‌بی‌ سیاس ‌‬ ‫سااڵن ‌ه پێشكه‌ش ‌‬ ‫ده‌كه‌ین‪ ،‬ژم��اره‌ی‌ ئه‌ندامانمان زۆر‬ ‫زیادیكردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ده‌نگده‌ر له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ئ �ه‌ن��دام��دا ج���ی���اوازه‌‪ ،‬م���ه‌رج نیی ‌ه‬ ‫ی بێت‪ ،‬ده‌نگده‌ر له‌م‬ ‫ده‌نگده‌ر پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژه‌دا پارتی‌ ی��ان الیه‌نێكی‌ تر ‌‬

‫نێچیرڤان بارزانی‬ ‫نه‌یوتوو ‌ه پۆستی جێگریم‬ ‫قبوڵ نییه‌‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‪9‬‬

‫ی حكومه‌تی‌ داهاتوو‬ ‫سیناریۆو ئه‌گه‌ره‌كانی‌ پێكهێنان ‌‬

‫"له‌كۆنگره‌‪ ،‬تاوتوێی پۆسته‌كانی سه‌رۆكی‬ ‫هه‌رێم‌و سه‌رۆكی پارتی ده‌كرێت"‬ ‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ لێپرسراوی لقی چواری پارتی بۆ ده‌ستوور‬

‫ی‬ ‫ده‌وێت ده‌نگی‌ پێده‌دات‪ ،‬ئه‌مه‌ مانا ‌‬ ‫ئه‌و‌ه نیی ‌ه وه‌كو حیزب كه‌متكردوو‌ه‬ ‫یان زیادتكردووه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌وه‌بێت‬ ‫ی ئه‌م واڵتان ‌ه‬ ‫ده‌بێت هه‌موو حیزبێك ‌‬ ‫له‌پاشه‌كشه‌دابێت‪ ،‬وه‌كو وتم ده‌نگده‌ر‬ ‫مه‌رج نییه‌ ئه‌ندامی‌ ئێم ‌ه بێت‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب��اس��ل�ه‌وه‌ده‌ك�ه‌ی��ت‬ ‫ژم��اره‌ی‌ ئه‌ندامه‌كانتان ب ‌ه ب�ه‌راورد‬ ‫ی ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ ده‌نگیان‬ ‫به‌ژماره‌ ‌‬ ‫ی ئ���ێ���وه‌داو‌ه زۆر‬ ‫ب �ه‌ك��ان��دی��ده‌ك��ان � ‌‬ ‫زیادیكردووه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و ئه‌ندامانه‌تان‬ ‫ده‌نگیان پێنه‌داون‌و ئینتیمایان بۆ‬ ‫ئێو‌ه نه‌بووه‌؟‬ ‫س���ه‌الم ع �ه‌ب��دوڵ�ڵا‪ :‬ئێمه‌ هه‌ر‬ ‫یه‌ك واڵتین‌و یه‌ك خه‌ڵكمان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫یه‌ك میلله‌تین‪ ،‬ئه‌و ده‌نگانه‌ له‌هه‌ر‬ ‫هه‌ڵبژاردنێكدا دابه‌شده‌بێت‪ ،‬جارێك‬ ‫ی‬ ‫ی زۆرین ‌ه دێنێت‪ ،‬یان ره‌وتێك ‌‬ ‫یه‌كێت ‌‬ ‫نوێ دێته‌كایه‌وه‌‌و ئه‌و ده‌نگانه‌ دێنێ‪،‬‬ ‫ئه‌و ده‌نگان ‌ه هی‌ میلله‌ته‌كه‌یه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫ئاساییه‌ كه‌ الیه‌نێك ده‌نگی‌ زیاتر‬ ‫ی تر بهێنێت‪ ،‬به‌اڵم وه‌ك‬ ‫له‌الیه‌نێك ‌‬ ‫ی ئه‌ندام‌و‬ ‫ی پارتی‌ له‌ڕوو ‌‬ ‫گه‌شه‌كردن ‌‬ ‫دۆستان‌و الیه‌نگرانه‌وه‌ زیادیكردووه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ماوه‌یه‌ك پێش ئێستا‬ ‫ی‬ ‫ی چوار به‌شێك له‌سه‌ركرده‌كان ‌‬ ‫له‌لق ‌‬ ‫پارتی‌ كۆبوونه‌وه‌یه‌كیان ك��رد بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی نووسینگه‌ی‌ مه‌كته‌بی سیاس ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌سلێمانی‌ بكرێته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه‬ ‫بیناش بۆ ئه‌و نوسینه‌گه‌ی ‌ه كڕدران‪،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم تائێستا ئ �ه‌و نووسینگه‌ی ‌ه‬

‫له‌كۆنگره‌ی پارتی‬ ‫گۆڕانكاری رووده‌دات‬ ‫ی‬ ‫نه‌كراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئایا ئه‌م ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ب �ه‌ئ �ه‌ن��ج��ام �ی‌ ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ه‌ك��ان‌و‬ ‫پاشه‌كشه‌ی‌ پارتییه‌و‌ه نیی ‌ه له‌م‬ ‫سنووره‌؟‬ ‫س������ه‌الم ع����ه‌ب����دوڵ��ڵ�ا‪ :‬ه��ی��چ‬ ‫ی ب����ه‌وه‌و‌ه نییه‌‪،‬‬ ‫پ �ه‌ی��وه‌ن��دی��ی �ه‌ك � ‌‬ ‫ی ئ �ه‌م ب��ڕی��اران�ه‌ پێش‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن دراون‪ ،‬ته‌نها مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ت�ه‌ك��ن��ی��ك��ی�ه‌‪ ،‬ئ���ه‌و ب��ی��ن��ای �ه‌ی‌ بۆ‬ ‫ی‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫نووسینگه‌ی‌ مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ك���ڕدراوه‌ پێویستی‌ به‌نوێكردنه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬چونك ‌ه ئه‌گه‌ر هه‌یئه‌تێك بێت ‌ه‬ ‫ئێره‌ ده‌بێت شوێنێكی‌ حه‌وانه‌وه‌مان‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬مه‌سه‌له‌ك ‌ه ته‌نها ته‌كنیكیه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گینا بڕیاره‌كان وه‌ك خۆیه‌تی‌‌و ئه‌و‬ ‫براده‌رانه‌ش له‌داهاتوویه‌كی‌ نزیكدا‬ ‫ده‌وامیان لێره‌ ده‌ستپێده‌كات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ل��ه‌چ��ه‌ن��د رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گواڵن راپۆرتێك ‌‬ ‫رابردوودا گۆڤار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شه‌شه‌م‌و خود ‌‬ ‫له‌سه‌ر كابینه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫دكتۆر به‌رهه‌م باڵوكرده‌وه‌‌و هێرشیك ‌‬ ‫توندیكرد‌ه سه‌ر د‪.‬به‌رهه‌م‪ ،‬به‌وه‌ش‬ ‫ی له‌نێوان یه‌كێتی‌‌و‬ ‫جۆرێك له‌گرژ ‌‬ ‫پارتیدا دروس��ت��ب��ووه‌‪ ،‬ل �ه‌م كاته‌دا‬ ‫باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م راپۆرت ‌ه بۆچی‌؟‬ ‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ئه‌م راپۆرته‌‬ ‫نه‌ بۆچوونی‌ پارتییه‌‪ ،‬نه‌ بۆچوونی‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی‌ پارتی ب��ووه‌‪ ،‬ئه‌م‬ ‫راپ���ۆرت���ه‌ راس��ت��ه‌ ل�ه‌گ��ۆڤ��ارێ��ك��دا‬ ‫باڵوكراوه‌ته‌وه‌‌و مه‌حسوم بووه‌ له‌سه‌ر‬ ‫پارتی‌‪ ،‬به‌اڵم چ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‌و‬ ‫چ ك��اك نێچیریش ب �ه‌ڕاش��ك��اوی‌‬ ‫ئ��ی��دان �ه‌ی‌ ئ��ه‌و راپ��ۆرت �ه‌ی��ان��ك��رد‪،‬‬

‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ئه‌و مه‌سه‌الن ‌ه‬ ‫ده‌بێت بخرێته‌ ب���ه‌رده‌م كۆنگره‌‌و‬ ‫ی له‌سه‌ر بدرێت‪،‬‬ ‫له‌كۆنگره‌دا بڕیار ‌‬ ‫چ��ون��ك� ‌ه ك��ۆن��گ��ر‌ه ل��ه‌ن��او حیزبدا‬ ‫بااڵده‌سترین ده‌س �ه‌اڵت �ه‌‪ ،‬كۆنگر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی داه��ات��وو ‌‬ ‫ده‌ت��وان��ێ��ت سیاسه‌ت ‌‬ ‫حیزب دابڕێژێت‪ ،‬به‌ته‌ئكید كۆمه‌ڵێك‬ ‫ی ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫گ��ۆڕان��ك��ار ‌‬ ‫له‌په‌یڕه‌و پڕۆگرامدا كه‌ پێش ‪12‬‬ ‫ی‬ ‫ساڵ‌ له‌مه‌وبه‌ر نووسراوه‌‌و پێویست ‌‬ ‫ی‬ ‫ب �ه‌گ��ۆڕان هه‌یه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئه‌ندامان ‌‬ ‫ك��ۆن��گ��ر‌ه ب���ڕی���ارده‌ده‌ن چ خاڵێك‬ ‫بگۆڕن‌و چ سیاسه‌تێك په‌یڕه‌وبكرێت‪.‬‬ ‫ده‌س��������ت��������وور‪ :‬ل����ه‌س����ه‌ر‬ ‫ده‌ستبه‌رداربوونی‌ مه‌سعود بارزانی‌‪،‬‬ ‫ی له‌ناو خۆیدا هیچ پێشنیارێك‬ ‫پارت ‌‬ ‫یان باسی‌ ئه‌و مه‌سه‌له‌كراوه‌؟‬ ‫س�ه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ئ�ه‌وه‌ ده‌بێت‬ ‫له‌كۆنگره‌دا بڕیاری‌ له‌سه‌ر بدرێت‬ ‫ئایا چۆن چاره‌سه‌ری‌ ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫ده‌ك����رێ����ت‪ ،‬ئ��ای��ا ك �ه‌س��ێ��ك ب��وو‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌رێم ده‌توانێت سه‌رۆك ‌‬ ‫به‌سه‌رۆك ‌‬ ‫حیزبیش بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ له‌ناو كۆنگره‌دا‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫ت��اوت��وێ��ده‌ك��رێ �ت‌و ب��ڕی��ار ‌‬ ‫ده‌درێت‪ ،‬پێموای ‌ه ده‌گونجێت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ی هه‌رێم بۆ‬ ‫ئه‌گه‌ر پۆستی‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ماوه‌ی‌ چوار سا ‌ڵ بێت ده‌توانێت ئه‌و‬ ‫چوار ساڵه‌ جێگرێك بۆخۆی‌ دابنێت‪،‬‬ ‫دوای‌ چوار ساڵه‌كه‌ كه‌پۆسته‌كه‌ی‌ نه‌ما‬ ‫ی‬ ‫ده‌توانێت بگه‌ڕێته‌و‌ه سه‌ر پۆسته‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی خۆی‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ش هه‌ر بۆ‬ ‫پێشوو ‌‬

‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‬

‫پشتیوانی‌ خۆشیان بۆ د‪.‬به‌رهه‌م‬ ‫دوپ��ات��ك��رده‌وه‌‪ ،‬پێشموایه‌ ئه‌و‬ ‫كه‌سانه‌ی‌ ئ �ه‌و ك��اره‌ی��ان ك��ردووه‌‬ ‫پارتی‌ لێپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدا‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ب���ه‌اڵم ده‌وت��رێ��ت‬ ‫ب �ه‌ئ��اگ��اداری‌ پ��ارت�ی‌ ئ �ه‌و راپ��ۆرت� ‌ه‬ ‫ی گۆڤاری‬ ‫باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی ده‌ری��ده‌ك��ات‌و به‌ب ‌‬ ‫گ��واڵن پ��ارت� ‌‬ ‫ی ئه‌وان ناتوانرێت ده‌ست بۆ‬ ‫ئاگادار ‌‬ ‫كارێكی‌ له‌و شێوه‌یه‌ ببرێت؟‬ ‫س����ه‌الم ع���ه‌ب���دوڵ�ڵ�ا‪ :‬ئ��ه‌وان�� ‌ه‬ ‫پ��ڕوپ��اگ��ه‌ن��ده‌ن‪ ،‬واده‌زان�����ن ئێم ‌ه‬ ‫ح��ی��زب��ێ��ك �ی‌ س��ت��ال��ی��ن��ی��ن‪ ،‬ه��ه‌ر‬ ‫وش �ه‌ی �ه‌ك ب�ڵاوده‌ك��رێ��ت �ه‌وه‌ ده‌بێت‬ ‫له‌سه‌ركردایه‌تییه‌و‌ه داب��ڕێ��ژرێ�ت‌و‬ ‫به‌سانسۆردا ب��ڕوات‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ ئه‌سڵ‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ئ �ه‌س��اس �ی‌ ن��ی��ی �ه‌‪ ،‬ئ��ه‌م�� ‌ه قس ‌ه ‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسیش‬ ‫رۆژنامه‌نووسه‌‌و‬ ‫ی خ��ۆی‌ ش��ت ده‌نوسێت‪،‬‬ ‫به‌كه‌یف ‌‬ ‫ب���ه‌اڵم ك��ات��ێ��ك زان��ی��ت الده‌دات‌و‬ ‫ی خزمه‌ت ناكات ده‌بێت‬ ‫نووسینه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی حیزبه‌و‌ه‬ ‫ی بااڵ ‌‬ ‫له‌الیه‌ن ده‌زگاكان ‌‬ ‫ی ل�ه‌گ�ه‌ڵ��دا بكرێت‌و‬ ‫لێپرسینه‌وه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئیدانه‌ بكرێت‪ ،‬له‌الیه‌ن مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی كاك‬ ‫سیاسییه‌وه‌‌و نووسینگ ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫نێچیرڤان‌و هه‌موو سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫پارتیشه‌و‌ه ئیدانه‌ی‌ ئ�ه‌و راپۆرت ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی د‪.‬به‌رهه‌م سوپاس ‌‬ ‫ك��راوه‌‪ ،‬خود ‌‬ ‫ك��اك م�ه‌س��ع��ود‌و ك��اك نێچیرڤانی‬ ‫كردووه‌‪ ،‬ئیتر له‌و‌ه زیاتر چیبكه‌ین‪،‬‬ ‫ی ئ �ه‌و ج��ۆر‌ه‬ ‫وه‌ك��و خ��ۆم الیه‌نگر ‌‬ ‫نووسین‌و به‌ڕه‌اڵییه‌ له‌نووسیدا نیم‬ ‫ی‬ ‫كه‌چوارچێوه‌ی‌ نه‌بێت‌و به‌ئاره‌زوو ‌‬ ‫خ���ۆت ق��س �ه‌ب��ك �ه‌ی��ت‪ ،‬ب���ه‌ئ���اره‌زوو‬ ‫ن��ی��ی�ه‌‪ ،‬ده‌ب��ێ��ت چ��وارچ��ێ��وه‌ی�ه‌ك��ت‬ ‫ی رۆژنام ‌ه‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬دوورنییه‌ السای ‌‬ ‫ئه‌هلییه‌كانیشیان كردبێته‌و‌ه بۆ‬ ‫ی خه‌ڵك‬ ‫ی سه‌رنج ‌‬ ‫وروژاندن‌و راكێشان ‌‬ ‫بوبێت تابیكڕن‪.‬‬

‫ی پێشتر رایگه‌یاند‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬پارت ‌‬ ‫له‌ئه‌مساڵدا گۆنگره‌ ده‌به‌ستێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا دواكات بۆ به‌ستنی‌ گۆنگر‌ه‬ ‫دیارینه‌كراوه‌‪ ،‬بۆچی‌؟‬ ‫س���ه‌الم ع �ه‌ب��دوڵ�ڵا‪ :‬كۆمه‌ڵێك‬ ‫بیروبۆچوون هه‌یه‌‪ ،‬سه‌رجه‌میان‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نن كه‌ئه‌مساڵ‌ كۆنگر‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌ب�ه‌س��ت��رێ��ت‪ ،‬ب��ه‌اڵم دیاریكردن ‌‬ ‫ی ك ‌هی‌ ده‌بێت‪ ،‬بۆچوونێك‬ ‫رۆژه‌ك � ‌ه ‌‬ ‫ی ‪10‬دا ببه‌سترێت‪،‬‬ ‫هه‌ی ‌ه له‌مانگ ‌‬ ‫هه‌ندێك ده‌ڵێن دوات��ر بێت‪ ،‬كاك‬ ‫ی له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫ی باسیكرد وت ‌‬ ‫فازڵ میران ‌‬ ‫ی ئابدا‬ ‫له‌مانگی‌ پێنجدا یان ل�ه‌‪‌ 16‬‬ ‫ببه‌سترێت‪ ،‬ئ �ه‌و ئه‌گه‌رانه‌ هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم گرنگ ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌مساڵ‌ كۆنگر‌ه‬ ‫ببه‌سترێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ئ���ه‌و ه��ۆك��اران � ‌ه ‌‬ ‫وایكردووه‌ كۆنگره‌ دوابكه‌وێت چییه‌؟‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌الم ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا‪ :‬ه �ه‌م��وو ‌‬ ‫ی ته‌كنیكین‪ ،‬ئه‌م هه‌ڵبژاردنان ‌ه‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫وای��ك��رد نه‌په‌رژێیت ‌ه س �ه‌ر ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫خۆشت هه‌ڵبژاردنێك بكه‌یت بۆ‬ ‫حیزب‌و كۆنگر‌ه ببه‌ستیت‪ ،‬پێموای ‌ه‬ ‫ه��ۆك��اره‌ك��ه‌ی‌ ت�ه‌ن��ه��ا ئ���ه‌وه‌ب���ووه‌‪،‬‬ ‫ی كۆنگره‌ش له‌م چه‌ند‬ ‫ئه‌نجامنه‌دان ‌‬ ‫ی‬ ‫ساڵه‌دا ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ بارودۆخ ‌‬ ‫ی زه‌م��ی��ن�ه‌‪،‬‬ ‫ع��ێ��راق‌و ن �ه‌ڕه‌خ��س��ان � ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك � ‌ه سه‌رقاڵ ‌‬ ‫ب�ه‌ت��ای��ب�ه‌ت پ��ارت � ‌‬ ‫ی عێراق‬ ‫دروستكردنه‌و‌هی‌ حكومه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تردا‪ ،‬پارت ‌‬ ‫بوو‌ه له‌گه‌ڵ‌ هێزه‌كان ‌‬ ‫ی ‪12‬‬ ‫ته‌نها حیزب ب��ووه‌ توانیویه‌ت ‌‬ ‫كۆنگره‌ ببه‌ستێت‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ل�ه‌ك��ۆن��گ��ره‌دا هیچ‬ ‫گۆڕانكارییه‌ك ده‌كرێت‪ ،‬بۆ نمون ‌ه‬ ‫ی ل�ه‌ی�ه‌ك��ك��ات��دا‬ ‫م �ه‌س��ع��ود ب���ارزان��� ‌‬ ‫ی پارتی‌‌و هه‌رێمه‌‪ ،‬خه‌ڵك‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ڵێت پێویست ‌ه مه‌سعود بارزان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پۆستی‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ده‌س��ت��ب �ه‌ردار ‌‬ ‫ی ببێت‪ ،‬هیچ كه‌سێكی‌ تر بۆ‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی ئه‌و پێشنیاركراوه‌؟‬ ‫جێگه‌ ‌‬

‫ی‬ ‫كه‌س مونافس ‌‬ ‫كاك مه‌سعود نییه‌‬ ‫كۆنگر‌ه به‌جێده‌هێڵدرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كۆتاییهاتن ‌‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬دوا ‌‬ ‫ی ح��ك��وم �ه‌ت‪،‬‬ ‫ی س���ه‌رۆك��� ‌‬ ‫پ��ۆس��ت � ‌‬ ‫ی وه‌ك‬ ‫مه‌سعود بارزانی‌‪ ،‬نێچیرڤان ‌‬ ‫جێگری‌ خ��ۆی‌ ده‌ستنیشانكرد‪،‬‬ ‫ی ره‌تكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و پۆسته‌كه‌ ‌‬ ‫ی به‌وه‌ هه‌ی ‌ه‬ ‫ده‌وترێت ئه‌وه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌یه‌وێت پۆست ‌‬ ‫كه‌نێچیرڤان بارزان ‌‬ ‫ی وه‌ربگرێت؟‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ پارت ‌‬ ‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ئه‌و نه‌یوتو‌ه‬ ‫ی تر‬ ‫قبوڵم نییه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم جێگرێك ‌‬ ‫ی عه‌بدوڵاڵی ‌ه‬ ‫هه‌ی ‌ه ئه‌ویش كاك عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تێكۆشه‌ره‌‌و مێژوویه‌ك ‌‬ ‫كه‌سێك ‌‬ ‫ی له‌ناو پارتیدا هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زۆر ‌‬ ‫پۆسته‌كه‌ی‌ له‌ال م��اوه‌‪ ،‬كاك نێچیر‬ ‫ده‌ڵێ‌ هه‌تا ئه‌و له‌و پۆسته‌دا بێت من‬ ‫ی ئه‌و پۆست ‌ه بگێڕم‪،‬‬ ‫حه‌زناكه‌م رۆڵ ‌‬ ‫ی كۆنگر‌ه بڕیاری‌ له‌سه‌ردا‬ ‫به‌اڵم كه‌ ‌‬ ‫ئه‌وكاته‌ وه‌ریده‌گرم‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬باسله‌وه‌ده‌كرێت ك ‌ه‬ ‫ی ده‌یه‌وێت تا كۆنگر‌ه‬ ‫نێچیرڤان بارزان ‌‬ ‫ئه‌و پۆست ‌ه وه‌رنه‌گرێت‌و له‌كۆنگره‌دا‬ ‫ی وه‌ربگرێت‪،‬‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫پۆستی‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی جێگری‌ سه‌رۆك ‌‬ ‫بۆیه‌ ئێستا پۆست ‌‬ ‫ی ناوێت؟‬ ‫پارت ‌‬ ‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ئه‌و مه‌سه‌الن ‌ه‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫ته‌نها له‌كۆنگره‌دا بڕیار ‌‬ ‫ێ ب��ڕی��اردرا‬ ‫ده‌درێ����ت‪ ،‬ئ �ه‌گ �ه‌ر ل��ه‌و ‌‬ ‫ی‬ ‫كه‌سایه‌تییه‌ك بكرێت به‌سه‌رۆك ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژێرێت‬ ‫ی یان كه‌سێك خۆ ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫به‌ته‌ئكید كۆنگره‌ بڕیاری‌ له‌سه‌ر‬ ‫ی تائێستا دیار‌ه‬ ‫ده‌دات‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه ‌‬

‫ی كاك مه‌سعود‬ ‫هیچ كه‌سێك مونافس ‌‬ ‫نیی ‌ه وات�ه‌ كاندیدێكی‌ دیاربێت بۆ‬ ‫ی له‌سه‌ر‬ ‫ی پارتی‌‪ ،‬كه‌س ڤیتۆ ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ئه‌وه‌نییه‌ هه‌ركه‌سێك له‌كۆنگره‌دا‬ ‫خۆی‌ بۆ ئه‌و پۆسته‌ هه‌ڵبژێرێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬به‌شێك له‌چاودێران‬ ‫ی‬ ‫پێیانوایه‌ ره‌ت��ك��ردن �ه‌و‌هی‌ پۆست ‌‬ ‫ی‬ ‫ج���ێ���گ���ری‌ س�����ه‌رۆك�����ی‌ پ���ارت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ن نێچیرڤانه‌وه‌ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوخۆ ‌‬ ‫ی كێشه‌كان ‌‬ ‫به‌قوڵبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫پارتییه‌و‌ه ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬ئ �ه‌و ده‌ی�ه‌وێ��ت‬ ‫گۆڕانكاری‌‌و ریفۆرم بكات؟‬ ‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬كاك نێچیرڤان‬ ‫ی ده‌ڵێت ئێمه‌ش ده‌مانه‌وێت‬ ‫به‌ڕاشكاو ‌‬ ‫گۆڕان ببێت‪ ،‬به‌اڵم گۆڕان به‌و شێو‌ه‬ ‫دراماتیكی ‌ه نا ك ‌ه له‌ناوچه‌ی‌ سلێمانیدا‬ ‫رووی��دا‪ ،‬ئێمه‌ش ده‌مانه‌وێت گۆڕان‬ ‫ببێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم چ ج��ۆره‌ گۆڕانێك‪،‬‬ ‫ی حیزبدا‪ ،‬نه‌ك‬ ‫گۆڕانێك له‌ناو گیان ‌‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌هی‌ حیزبدا‪ ،‬هه‌موو كه‌سێك‬ ‫حه‌زده‌كات حیزبه‌كه‌ی‌ به‌ره‌و پێش‬ ‫بچێت‌و سیاسه‌تی‌ نوێ‌ دابڕێژێت‌و‬ ‫كۆمه‌ڵێك بڕیاری‌ گونجاو بدات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫گ��ۆڕان ل���ه‌ده‌ره‌و‌هی‌ حیزب تائێستا‬ ‫ی‬ ‫ی پارتی‌ دیارده‌یه‌كی‌ وا بوون ‌‬ ‫له‌ال ‌‬ ‫نییه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬مه‌سه‌له‌یه‌كی‌ تر‬ ‫ی‬ ‫ی ك��ورد‌ه له‌حكومه‌ت ‌‬ ‫به‌شداریكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ع���ێ���راق‌و گفتوگۆ ‌‬ ‫داه���ات���وو ‌‬ ‫ی‬ ‫لیسته‌كان به‌رده‌وامه‌‪ ،‬به‌اڵم پارت ‌‬ ‫ی عێراقی ‌ه‬ ‫ده‌یه‌وێت كورد له‌گه‌ ‌ڵ لیست ‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتی‌ ب��ك��ات‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫ی ناوده‌برێت‌و‬ ‫ی به‌عس ‌‬ ‫به‌لیستێك ‌‬ ‫یه‌كێتیش پێیوایه‌ ده‌بێت له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫ی‬ ‫ی یاسا هاوپه‌یمانێت ‌‬ ‫لیستی‌ ده‌وڵه‌ت ‌‬ ‫بكرێت‪ ،‬باس له‌وه‌ده‌كرێت ئه‌مه‌ش‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌شكستی‌ یه‌كێتییه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌ بۆی ‌ه پارتی‌ به‌و جۆر‌ه مامه‌ڵ ‌ه‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫ی‬ ‫سه‌الم عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ئه‌و‌ه بۆچوون ‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسان ‌ه كه‌وایلێكده‌ده‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی به‌و شێوه‌ی ‌ه شیناكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم پارت ‌‬ ‫ی پارتی‌‌و كاك مه‌سعود‬ ‫سه‌ركردایه‌ت ‌‬ ‫ی ت��ر له‌مه‌سه‌له‌ك ‌ه‬ ‫ب�ه‌ش��ێ��وه‌ی�ه‌ك� ‌‬ ‫ده‌ڕوان���ن‪ ،‬پێموای ‌ه یه‌كێتیش هه‌ر‬ ‫وابێت‪ ،‬له‌و روانگه‌یه‌و‌ه سه‌یری‌ ئه‌و‬ ‫لیستان ‌ه ده‌كه‌ین‪ ،‬كه‌ ئه‌و لیستانه‌ تا‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫چه‌ند پابه‌ندن به‌جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫مادان ‌هی‌ تائێستا جێبه‌جێنه‌كراو‌ه‬ ‫ی ‪‌140‬و یاسای‌ نه‌وت‌و گاز‌و‬ ‫وه‌ك ماده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناوچه‌دابڕاوه‌كان‌و سنوور ‌‬ ‫كێش ‌ه ‌‬ ‫ی تر‪.‬‬ ‫كوردستان‌و كۆمه‌ڵێك مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ل��ه‌چ��ه‌ن��د رۆژ ‌‬ ‫ی له‌گه‌ ‌ڵ‬ ‫راب��ردوودا د‪.‬رۆژ وه‌ك پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیار ‌‬ ‫ی سه‌ركرده‌ ‌‬ ‫ئوسام ‌ه نوجێف ‌‬ ‫لیستی‌ عێراقیه‌دا كۆبووه‌وه‌؟‬ ‫س����ه‌الم ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا‪ :‬ئ��وس��ام� ‌ه‬ ‫ی نه‌ینه‌وا‬ ‫نوجێفی‌ وه‌ك پارێزگا ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌گه‌ ‌ڵ د‪ .‬رۆژ دانیشتوه‌‪ ،‬كه‌ئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارتی‌‌و جێگر ‌‬ ‫ی سیاس ‌‬ ‫مه‌كته‌ب ‌‬ ‫ی‬ ‫س���ه‌رۆك وه‌زی��ران��ه‌‪ ،‬وه‌ك لیست ‌‬ ‫ی‬ ‫عێراقی ‌ه ك ‌ه له‌كۆمه‌ڵێك كه‌سایه‌ت ‌‬ ‫پێكهاتووه‌‪ ،‬سه‌رۆكی‌ لیسته‌كه‌ش‬ ‫ی‬ ‫د‪.‬ئ �ه‌ی��اد ع �ه‌الوی � ‌ه ك�ه‌ هه‌ڵوێست ‌‬ ‫ه �ه‌ب��وو‌ه ل�ه‌س�ه‌ر مه‌سه‌له‌كانمان‌و‬ ‫ی به‌پشتیوان‌و پشتگیری‌ زانیوه‌‌و‬ ‫خۆ ‌‬ ‫له‌گه‌ل مام ج �ه‌الل‌و كاك مه‌سعودا‬ ‫ی دۆستانه‌یان هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی ب��ه‌رده‌وام‬ ‫ئه‌گه‌ر ئوسامه‌ نوجێف ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت ل �ه‌س �ه‌ر ئ��ه‌و هه‌ڵوێستان ‌ه ‌‬ ‫ی راشكاوانه‌ی‌ كورد‬ ‫خ��ۆی‌‌و دژایه‌ت ‌‬ ‫بكات به‌ته‌ئكید ئێمه‌ش هه‌ڵوێستمان‬ ‫ده‌بێت له‌سه‌ری‌‌و هاوپه‌یمانێتیان‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ناكه‌ین‌و بۆ هیچ پۆستێكیش‬ ‫پشتیوانی‌ ناكه‌ین‪.‬‬

‫مه‌حمود عوسمان‬ ‫ی‬ ‫به‌پشتگیری‌‌و پشتیوان ‌‬ ‫ی ده‌رچووه‌‬ ‫پارت ‌‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ه ‪ -‬سیاسی‬ ‫دیمان ‌‬

‫‪6‬‬

‫"هـه‌ڵبـژاردن‪ ،‬هاتـوهـاواری‌ حیـزبه‌كانـی له‌سـه‌ر‬ ‫ی ژن لـه‌سیـاسـه‌تـدا به‌درۆخستـه‌وه‌"‬ ‫ی بـه‌شـدار ‌‬ ‫مـه‌سه‌لـه‌ ‌‬

‫خــانـم ره‌حــیــم؛ بــه‌ڕێـوه‌بـــه‌ری رێـكـخـــراوی ئاســـووده‌ بۆ ده‌ســتـــوور‬ ‫سازدانی‪ :‬گۆران وه‌هاب‬

‫خانم ره‌حیم چاالكوانی رێكخراوی‬ ‫كۆمه‌ڵی مه‌ده‌نی‌و به‌ڕێوبه‌ری‬ ‫رێكخراوی ئاسووده‌‪ ،‬پێیوایه‌‬ ‫له‌كوردستان‌و عێراقدا كۆتای ژنان‬ ‫ته‌نها بۆ ده‌سه‌اڵتی‌ ته‌شریعیه‌‪،‬‬ ‫نه‌ك بۆ ده‌سه‌اڵتی‌ ته‌نفیزی‌و‬ ‫ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت كه‌حیزبه‌كان ژنان‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای توانا‌و لێهاتوویی‬ ‫هه‌ڵنابژێرن‪.‬‬ ‫‪...............................‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ل �ه‌ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ی‌‬ ‫‪3/7‬دا ژماره‌یه‌كی‌ به‌رچاو له‌ژنان‬ ‫نه‌یانتوانی‌ بگه‌نه‌ پ�ه‌رل�ه‌م��ان‪،‬‬ ‫به‌شێكیشیان به‌كۆتا گه‌یشتن‪،‬‬ ‫به‌ڕای‌ تۆ هۆكار چییه‌؟‬ ‫خ��ان��م ره‌ح���ی���م‪ :‬س��ه‌ب��اره‌ت‬ ‫به‌گه‌یشتن‌و نه‌گه‌یشتنی‌ ژن��ان‬ ‫ب��ۆ پ �ه‌رل �ه‌م��ان ك �ه‌ ژم��اره‌ی �ه‌ك �ی‌‬ ‫زۆر به‌شداریانكرد‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫كورسییه‌كانی‌ كورد به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫گشتی‌ كه‌مبووه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌ڵبژاردنی‌‬ ‫پێشوودا كورد له‌پله‌ی‌ دووه‌مدا بوو‪،‬‬ ‫ئێستا له‌پله‌ی‌ چواره‌مدایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی‌ ژنان نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫سه‌ربكه‌ون هه‌ر كه‌ باس له‌وه‌كرا‬ ‫هه‌ڵبژاردن به‌لیستی‌ ك��راوه‌ یان‬ ‫داخراو بێت‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌كی‌ گشتی‌ ‬ ‫لیستی‌ كراوه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌ كۆتا‬ ‫نییه‌‪ ،‬كاتێك باسی‌ لیستی‌ كراوه‌‬ ‫ده‌ك��را وه‌ك��و ژن��ان ئه‌و ترسه‌مان‬ ‫هه‌بوو كه‌له‌وانه‌یه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندیمان‬ ‫ن �ه‌ب��ێ��ت‪ ،‬ن���ه‌ك وه‌ك ژن��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫به‌ڵكو ه �ه‌م��وو ئ��ه‌و ق��ه‌واران��ه‌ی‬ ‫له‌په‌رله‌ماندان‪ ،‬ئێستا زۆربه‌ی‌ ژنان‬ ‫ده‌نگێكی‌ كه‌میان هێناوه‌‌و ئه‌وه‌شی‌‬ ‫سه‌ركه‌وتووه‌ به‌كۆتا بووه‌‪ ،‬جێگه‌ی‌‬ ‫داخ��ه‌ ده‌ب��وای��ه‌ ژن��ان ده‌نگێگی‌‬ ‫زۆرتریان به‌ده‌ستبهێنایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫زۆرب���ه‌ی‌ پیاوه‌كانیش ده‌نگیان‬ ‫نه‌هێناوه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‌ ده‌نگیان هێناوه‌‬ ‫ژماره‌یه‌كی‌ زۆر كه‌من‪ ،‬بۆچی‌ ژنان‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ ده‌نگبێنن‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫شتێكی‌ ت��ره‌‪ ،‬پێموایه‌ كۆمه‌ڵێك‬ ‫الیه‌ن له‌وه‌ به‌رپرسه‌ نه‌ك به‌ته‌نها‬ ‫ژن��ان خۆیان یان رێكخراوه‌كانی‌‬ ‫ژنان‪ .‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬سه‌باره‌ت به‌هه‌رێمی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌‪ ،‬ره‌ن��گ��ه‌ دۆخ �ه‌ك �ه‌‬ ‫جیاوازتر بێت‪ ،‬چونكه‌ ل �ه‌دوای‌‬ ‫راپ�ه‌ڕی��ن�ه‌وه‌ مه‌یدانی‌ ب�ه‌رف��راوان‬ ‫بۆ كاركردنی‌ ژنان هاته‌ ئ��اراوه‌‪،‬‬ ‫ژم��اره‌ی �ه‌ك �ی‌ ب �ه‌رچ��او رێكخراوی‌‬ ‫ژن�����ان‌و ك��ۆم��ه‌ڵ��گ��ای‌ م��ه‌ده‌ن��ی‌‬ ‫دروس��ت��ب��وون‪ ،‬ب���ه‌اڵم ده‌بینین‬ ‫هێشتا ژنان نه‌یانتوانیوه‌ متمانه‌‬ ‫به‌ده‌سبهێنن؟ ئایا ئه‌و رێكخراوانه‌‬ ‫پێگه‌یه‌ك نه‌بوون بۆ دروستكردن‌و‬ ‫پێگه‌یاندنی‌ ژنانی‌ سه‌ركرده‌؟‬ ‫خانم ره‌حیم‪ :‬به‌شداریپێكردنی‌‬ ‫ژنان پێویستی‌ به‌ئیراده‌ی‌ سیاسی‌‬ ‫ه�ه‌ی�ه‌‪ ،‬ئ��ی��راده‌ی �ه‌ك له‌پشتیه‌وه‌‬ ‫هه‌بێت كه‌بیه‌وێت به‌شداری‌ به‌ژنان‬

‫خانم ڕه‌حیم‬

‫بكات‪ ،‬بۆ به‌شداری‌ سیاسی‌ ژنان‬ ‫ده‌بوایه‌ دوو حیزبه‌ بااڵ ده‌سته‌كه‌ی‌‬ ‫كوردستان ده‌ستپیشخه‌ربن له‌وه‌دا‪،‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ئه‌وان له‌دوای‌ راپه‌رینه‌وه‌‬ ‫نه‌یانتوانیوه‌ رۆڵێكی‌ كاریگه‌ر‬ ‫بده‌ن ب �ه‌ژن‪ ،‬بۆیه‌ دوات��ر ئه‌وه‌ش‬ ‫ره‌نگی‌ داوه‌ت��ه‌وه‌‪ ،‬پرسیار له‌الی‌‬ ‫خه‌ڵك دروستبووه‌ كه‌حیزبه‌كان‬ ‫له‌بێباوه‌ڕبوونیان ب��ه‌وه‌ی‌ ژنان‬ ‫ناتوانن رۆڵ‌ ببینن بۆیه‌ رۆڵیان‬ ‫ن��اده‌ن��ێ‪ ،‬راسته‌ رێكخراو هه‌یه‌‌و‬ ‫ژنان رۆڵێان بینیوه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌كاره‌‬ ‫مام ناوه‌ندییه‌كاندا رۆڵیان بینیوه‌‪،‬‬ ‫له‌وانه‌یه‌ ئه‌ركی‌ یه‌كێتی‌ ژن��ان‌و‬ ‫ئافره‌تان بێت ژنانی‌ سه‌ركرده‌‬ ‫دروس��ت��ب��ك�ه‌ن‌و رۆڵ��ی��ان هه‌بێـت‬ ‫له‌سه‌ر فشار دروستكردن له‌سه‌ر‬ ‫حیزبه‌كانیان ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ بزانن‬ ‫بۆچی‌ به‌شداری‌ ژنان زیاتر ناكه‌ن‬ ‫له‌ناو حیزبه‌كانیاندا‪ ،‬به‌اڵم بوونی‌‬ ‫ئه‌م رێكخراوه‌ مه‌ده‌نیانه‌ی‌ ئێستا‬ ‫هه‌یه‌ ئ��ه‌وه‌ن��ده‌ی‌ كه‌ته‌ركیزیان‬ ‫له‌سه‌ر ك��اری‌ كۆمه‌اڵیه‌تیكردووه‌‬ ‫هێنده‌ كاریان له‌سه‌ر ئه‌وه‌ نه‌بووه‌‬ ‫به‌شداری‌ سیاسی‌ ژن زیاد بكه‌ن‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێمه‌ هه‌ر هاوار بكه‌ین‌و ده‌نگ‬ ‫به‌رزبكه‌ینه‌وه‌‌و بڵێین به‌شداریمان‬ ‫ده‌وێت ئه‌گه‌ر حیزبه‌كان قبوڵمان‬ ‫نه‌كه‌ن‪ ،‬ئێمه‌ چی بكه‌ین؟ به‌ڕاستی‌‬ ‫ل�ه‌ن��او حیزبه‌كاندا ژن��ان�ی‌ ك��اراو‬ ‫به‌توانا هه‌یه‌‪ ،‬كه‌ هیچ یه‌كێكیان‬ ‫هیچیان له‌و پیاوانه‌ كه‌متر نییه‌‬ ‫كه‌ له‌مه‌كته‌بی‌ سیاسیه‌كاندان‪،‬‬ ‫بگره‌ ژن�ی‌ تێدایه‌ زۆر له‌وانه‌ش‬ ‫ب �ه‌ت��وان��ات��رن‪ ،‬ب���ه‌اڵم حیزبه‌كان‬ ‫به‌پله‌ی‌ یه‌كه‌م له‌وه‌ به‌رپرسیارن‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوه‌ك��ان��ی‌ ژن���ان���ی‌ س �ه‌ر‬ ‫به‌حیزبه‌كان به‌رپرسیاری‌ دووه‌من‬ ‫له‌وه‌ی‌ نه‌یانتوانیوه‌ ئه‌و فشارانه‌‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و پارتانه‌ دروستبكه‌ن‬ ‫كه‌ئه‌وان كاریان بۆ ده‌كه‌ن‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫ژنان هه‌ڵوه‌سته‌یه‌كیان هه‌بێـت كه‌‬ ‫ئه‌و پرسیارانه‌ی‌ ئێستا ده‌كرێت‬ ‫بۆچی‌ واب��وو‪ ،‬به‌الیه‌نی‌ كه‌مه‌وه‌‬

‫ی سه‌ر به‌حیزبه‌كان‬ ‫"رێكخراوه‌كانی‌ ژنان ‌‬ ‫به‌رپرسیارن له‌وه‌ی‌ نه‌یانتوانیو ‌ه فشار دروستبكه‌ن"‬

‫ئ�ه‌و ژنانه‌ی‌ ئێستا سه‌ركه‌وتن‪،‬‬ ‫ئ �ه‌وان �ه‌ش س�ه‌رن��اك�ه‌وت��ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌به‌ر كۆتاكه‌ نه‌بوایه‌ حیزبه‌كان‬ ‫له‌به‌رخاتری‌ ئه‌وه‌یان نییه‌ كه‌پێیان‬ ‫گرنگه‌ ژن هه‌بێت‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كۆتا هه‌یه‌‌و ده‌بێت سه‌ریانبخه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬هه‌ندێك رایانوایه‌‬ ‫ك �ه‌رێ��ك��خ��راوه‌ك��ان ك�ه‌زۆری��ن�ه‌ی��ان‬ ‫وابه‌سته‌ی‌ حیزبن زیاده‌ن‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ل���ه‌و ب�����واره‌دا ك�ه‌م��پ��ی�ن‌و گ��روپ‬ ‫پێویستن‪ ،‬ن��ه‌ك رێ��ك��خ��راو؟ بۆ‬ ‫پیشتگیری‌ بۆچوونه‌كه‌شیان ده‌ڵێن‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌ ژنان‪ ،‬ژنانی ته‌مه‌ڵ‌‌و‬ ‫چاو له‌ده‌ستی‌ پیاو دروستده‌كات‪،‬‬ ‫به‌اڵم كه‌مپین ژنانی‌ چاالك ده‌هێنته‌‬ ‫مه‌یدانه‌كه‌وه‌‪.‬‬ ‫خانم ره‌حیم‪ :‬ئه‌و رێكخراوانه‌ی‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆن‌و بێالیه‌ن كارده‌كه‌ن‬ ‫له‌كوردستاندا زۆركه‌من‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌‬ ‫له‌تێنه‌گه‌یشتنی‌‬ ‫له‌رۆڵی‌ رێكخراوه‌كانی‌ مه‌ده‌نی‌‪،‬‬ ‫ح��ك��وم�ه‌ت زۆرج���ار رۆڵ���ی‌ خۆی‌‬ ‫ن���ازان���ێ���ت‌و رۆڵ����ی‌ ك��ۆم �ه‌ڵ��گ��ای‌‬ ‫م �ه‌ده‌ن �ی‌ ده‌بینێت‪ ،‬ئ�ه‌گ�ه‌ر ئه‌و‬ ‫رۆڵ����ه‌ش ن�ه‌ب��ی��ن��ێ��ت‪ ،‬ده‌ی��ه‌وێ��ت‬ ‫ق��ۆرغ��ی‌ ك��ۆم �ه‌ڵ��گ��ای‌ م��ه‌ده‌ن��ی‌‬ ‫بكات‪ ،‬ره‌نگه‌ ئه‌مه‌ ت��اڕاده‌ی �ه‌ك‬ ‫به‌حكومه‌تیشه‌وه‌‬ ‫پ��ه‌ی��وه‌ن��دی‌‬ ‫ن �ه‌ب��ێ��ت ه��ێ��ن��ده‌ی‌ پ��ه‌ی��وه‌ن��دی‌‬ ‫ب�ه‌ت��اك�ه‌ك��ان�ی‌ ن��ێ��و حیزبه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر كه‌سێك‬ ‫ی��ان لێپرسراوێك هه‌ڵده‌ستێت‌و‬ ‫رێكخراوێك دروستده‌كات‌و ناوی‌‬ ‫ده‌نێت كۆمه‌ڵگای‌ مه‌ده‌نی‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌درێژای‌ كات ده‌رده‌كه‌وێت كام‬ ‫رێكخراو ك��اری‌ بۆ ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌‌و‬ ‫ئایدۆلۆژیه‌تی‌ حیزب ده‌كات‪ .‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ه�ه‌ن��دێ��ك ده‌ڵێن‬ ‫دان��ان��ی‌ ‪ %25‬له‌كورسییه‌كانی‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌ عێراق بۆ ژنان‪ ،‬داننانه‌‬ ‫ب��ه‌الوازی‌ ژن��ان‪ ،‬ئایا ژن��ان هه‌مان‬ ‫هه‌ستیان هه‌یه‌ كه‌ به‌زۆر جێگه‌یان‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬بۆ نمونه‌ ده‌ڵێن با ژنان‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌ به‌شداری‌ سیاسی‌‌و چاالكی‌‬ ‫خۆیانه‌وه‌ متمانه‌ به‌ده‌ستبهێنن‪،‬‬ ‫ئه‌وكاته‌ رێژه‌كه‌ ئه‌گه‌ر ‪ %5‬یان ‪%50‬‬ ‫بیێت كێشه‌ نییه‌؟‬ ‫خانم ره‌حیم‪ :‬مه‌سه‌له‌ی‌ كۆتا‬ ‫پێیده‌وترێت جیاكاری‌ ئه‌رێنی‪ ،‬واته‌‬ ‫ئه‌و توێژه‌رانه‌ی‌ له‌ناو كۆمه‌ڵگادا‬ ‫په‌راوێزخراون‌و بواریان پێنادرێت‬ ‫به‌شداریبكه‌ن‪ ،‬مه‌سه‌له‌ی‌ ژنیش‬ ‫به‌ته‌نها له‌كوردستاندا نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫ئ���ه‌وه‌ ل�ه‌ه�ه‌م��وو دن��ی��اش��دا وای��ه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ هه‌وڵده‌درێت ئ�ه‌و كۆتاییه‌‬ ‫بسه‌پێنرێت وه‌ك ته‌میزێكی‌ ئیجابی‌‪،‬‬ ‫ب��ۆ ئ���ه‌وه‌ی‌ گ �ه‌ره‌ن��ت��ی كه‌مترین‬ ‫به‌شداری‌ ژن��ان مسۆگه‌ر بكرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم مه‌سه‌له‌ی‌ كۆتا پێویستییه‌كی‌‬ ‫حه‌تمییه‌‌و وه‌ك جیاكاریی‌ پێویسته‌‬ ‫بۆ زه‌مانه‌تی‌ رێ��ژه‌ی‌ ژن��ان له‌ناو‬ ‫په‌رله‌ماندا‪ ،‬له‌حكومه‌تیش‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌داخه‌وه‌ ئێمه‌ كۆتاكه‌مان هه‌ر بۆ‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌ ته‌شریعیه‌‪ ،‬بۆ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫ته‌نفیزی نییه‌‪ .‬‬

‫خ��ان��م ره‌ح���ی���م‪ :‬م �ه‌س �ه‌ل �ه‌ی‌‬ ‫گۆڕانكاری‌ كلتور‌و عه‌قڵه‌یه‌ت‌و‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ ك �ه‌ك��ل��ت��ورێ��ك بگۆڕیت‬ ‫ك �ه‌س �ه‌دان ساڵه‌ چ �ه‌ق به‌ستوو‬ ‫ب��ووه‌‪ ،‬شتێكی‌ ئ �ه‌وه‌ن��ده‌ ئاسان‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ته‌نها ژنیش به‌رپرسیارنین‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌ی‌ گۆڕینی‌ كۆمه‌ڵگادا‪،‬‬ ‫چ��ون��ك�ه‌ ك��ۆم�ه‌ڵ��ێ��ك رێ��ك��خ��راوی‌‬ ‫مه‌ده‌نیش هه‌یه‌ كه‌ به‌ته‌نها ژن لێی‌‬ ‫به‌رپرس نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو پیاویش لێی‌‬ ‫به‌رپرسه‌‪ ،‬هه‌موو رێكخراوه‌كانی‌‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ م �ه‌ده‌ن �ی‌ به‌رپرسین‬ ‫له‌وه‌ی‌ بتوانین ئه‌م كۆمه‌ڵگایه‌ی‌‬ ‫خۆمان بكه‌ین به‌كۆمه‌ڵگایه‌كی‌‬ ‫م���ه‌ده‌ن���ی‌‌و ی��ه‌ك��س��ان��ی‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری‌ ل����ه‌ڕووی‌ گۆڕینی‌‬ ‫ك��ل��ت��وری‌ رۆشنبیرییه‌وه‌ كاتی‌‬ ‫ده‌وێــت‪ 12 ،‬ساڵ‌ پێوه‌ر نییه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ بتوانیت كاری‌ رێكخراوه‌یی‬ ‫كۆمه‌ڵگای‌ مه‌ده‌نی‌ له‌بارودۆخی‌‬ ‫س��ااڵن �ی‌ پ��ێ��ش��ووی‌ كوردستاندا‬ ‫وه‌اڵمێكمان پێبێت تا بۆ چوار ساڵی‌ رێژه‌ی‌ ژنان له‌پیاوان زیاتره‌‪ ،‬هه‌ر ب�ه‌راوردب��ك�ه‌ی��ت ب��ه‌وه‌ی‌ بزانیت‬ ‫تر خۆمان ئاماده‌بكه‌ین‌و به‌جۆرێكی‌ ئه‌و ژنانه‌ بوون توانیان به‌رگه‌ی‌ توانیویانه‌ گۆڕانكاری‌ بكه‌ن یان‬ ‫تر به‌شداری‌ له‌هه‌ڵبژاردندا بكه‌ین‪ .‬ئه‌و هه‌موو نه‌هامه‌تییه‌ بگرن‪ ،‬به‌اڵم نا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ مه‌سه‌له‌ی‌ گۆڕانكاری‌‬ ‫ده‌س������ت������وور‪ :‬زۆرج������ار كاتێك دێته‌ س�ه‌ر دابه‌شكردنی‌ كه‌شه‌ سیاسی‌‌و ئابورییه‌كه‌ له‌بار‬ ‫رێ��ك��خ��راوه‌ك��ان��ی‌ ژن����ان ده‌ڵ��ێ��ن ده‌سه‌اڵت ده‌بێت پاساوت هه‌بێت بێت زۆر ئ��اس��ان��ت��ره‌ وه‌ك ئه‌و‬ ‫حیزبه‌كان كچه‌ شه‌هید‌و كچی‌ بۆئه‌وه‌ی‌ ده‌سه‌اڵته‌كه‌ی‌ پێبده‌یت‪ .‬بارودۆخه‌ی‌ ئێمه‌ی‌ تێداین‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬پ��ێ��ت��وای �ه‌ ئ �ه‌م‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬مه‌سه‌له‌یه‌ك هه‌یه‌‬ ‫به‌رپرسان ده‌كه‌نه‌ پاڵێوراو‪ ،‬نه‌ك‬ ‫ژنانی‌ ناو رێكخراوه‌كان؟‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ن هێشتا ب �ه‌ڕوون �ی‌ نازانن هه‌ڵبژارنه‌ ئه‌وه‌ی‌ سه‌لماند بوونی‌‬ ‫خانم ره‌ح��ی��م‪ :‬به‌دڵنیایه‌وه‌ چییان ده‌وێ��ت‪ ،‬داخوازیه‌كانیان ئه‌و رێكخراوانه‌ زی��اده‌ن؟ چونكه‌‬ ‫ئه‌وه‌ وایه‌‪ ،‬كاتێك قسه‌یان له‌گه‌ڵ‌ روون نین؟ یان النیكه‌م كۆده‌نگیان وه‌ك ده‌ڵێن دوای‌ نزیكه‌ی‌ ‪ 20‬ساڵ‌‬ ‫ده‌كه‌یت ده‌ڵێن زیاتر ئه‌وله‌ویات له‌و باره‌یه‌وه‌ نییه‌؟‬ ‫بێبه‌رهه‌م بوون‪.‬‬ ‫ب��ۆ ئ���ه‌و ك �ه‌س��ان �ه‌ی �ه‌ له‌حیزبدا‬ ‫خانم ره‌حیم‪ :‬ئه‌وه‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫خانم ره‌حیم‪ :‬ئه‌مه‌ راسته‌‪،‬‬ ‫به‌شدارن‪ ،‬پێموایه‌ ئه‌وانه‌ی‌ ئێستا تائێستا له‌كوردستاندا شتێك ب�����ه‌وه‌وه‌ ن��ی��ی �ه‌‪ ،‬چ��ون��ك �ه‌ ئ �ه‌و‬ ‫ب�ه‌ك��ۆت��ا داده‌ن��رێ��ن ی��ان خۆیان نییه‌ به‌ناوی‌ بزووتنه‌وه‌ی‌ ژنان‪ ،‬رێكخراوانه‌ كاریان ئ�ه‌وه‌ نه‌بووه‌‬ ‫هه‌ڵده‌بژێرن‪ ،‬ئه‌وانه‌ش هه‌ر له‌الیه‌ن‬ ‫ئیش بۆ به‌شداری‌ ژن له‌سیاسه‌تدا‬ ‫پیاوانی‌ حیزبه‌كانه‌وه‌ داده‌نرێن‪،‬‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬مه‌سه‌له‌ی‌ ژن له‌به‌شداری‌‬ ‫كێشه‌كه‌مان لێره‌دایه‌‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫سیاسیدا تێگه‌یشتنی‌ راده‌ی‌‬ ‫‌ڕبوونیان‬ ‫ه‬ ‫‌بێباو‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫"حیزب‬ ‫بنه‌مای‌ كه‌فائه‌ت‌و توانا‌و لێهاتووی‌‬ ‫سیاسیه‌‪ ،‬ئه‌و رێكخراوانه‌ زیاتر‬ ‫ژنان هه‌ڵنابژێرێت‪ ،‬تا ئه‌و ژنانه‌ به‌و ‌ه ‌‬ ‫ی ژنان ناتوانن رۆڵببینن‪ ،‬رێكخراوی‌ كۆمه‌اڵیه‌تین‪ ،‬كاری‌‬ ‫رۆڵ‌ ببینن‌و نمونه‌یه‌كی‌ باش‬ ‫ه رۆڵیان ناده‌نێ" كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ده‌كه‌ن‪ ،‬ئه‌و بۆشایانه‌ی‌‬ ‫بۆی ‌‬ ‫به‌خه‌ڵك نیشانده‌ن‪ ،‬ژنمان زۆر‬ ‫له‌ناو كۆمه‌ڵگا دروستده‌بێت‪ ،‬یان‬ ‫كه‌مه‌ ئه‌وانه‌ی‌ له‌الیه‌ن حیزبه‌كانه‌وه‌‬ ‫ئه‌و شوێنانه‌ی‌ حكومه‌ت ده‌ستی‌‬ ‫دان����راب����ن‌و ب���ه‌ت���وان���ای‌ خ��ۆی��ان‬ ‫پێناگات ئه‌م رێكخراوانه‌ ده‌بنه‌‬ ‫بیسه‌لمێنن كه‌ به‌توانان‪ ،‬ئه‌وانه‌ وات �ه‌ بزووتنه‌وه‌یه‌كی‌ یه‌كگرتوو بازنه‌ی‌ گه‌یاندن له‌نێوان حكومه‌ت‌و‬ ‫به‌په‌نجه‌ی‌ ده‌س��ت ده‌ژمێردرێن‪ ،‬ب��ۆ ژن���ان‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش ده‌ره‌ن��ج��ام� ‌‬ ‫ی ئ �ه‌و شوێنانه‌دا‪ ،‬رێكخراو هه‌یه‌‬ ‫ل��ه‌ب��ه‌رئ��ه‌وه‌ی‌ ك�ه‌س��ێ��ك ل�ه‌س�ه‌ر ئه‌و ملمالنێیانه‌ی‌ نێوان حیزب ‌ه ناوی‌ خۆی‌ ده‌نێت به‌شداری‌ كاری‌‬ ‫بنه‌مای‌ مه‌حسوبیه‌ت‌و مه‌نسوبیه‌ت سیاسیه‌كانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان‌و سیاسی‌ بكات‪ ،‬به‌اڵم له‌كوردستاندا‬ ‫داده‌نرێت‪ ،‬دواتر ده‌رئه‌نجامه‌كه‌ی‌ ئه‌و ده‌رنجامانه‌ی‌ له‌شه‌ڕی‌ ناوخۆ زۆر كه‌م رێكخراوی‌ له‌و شێوه‌یه‌مان‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ نه‌توانێت به‌پێی‌ پێویست ماوه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌ڕاستی‌ رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌وان به‌رپرسیارنین‪ ،‬ئه‌و‬ ‫رۆڵ���ی‌ خ��ۆی‌ ببینێـت‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ش ژنانی‌ سه‌ر به‌حیزب نه‌یانتوانیوه‌‪ ،‬رێكخراوانه‌ له‌گه‌وره‌وه‌ بۆ بچوك‬ ‫به‌جۆرێك ل�ه‌ج��ۆره‌ك��ان به‌سلبی‌ تائێستاش له‌سه‌ر كه‌مینه‌یه‌ك س��ه‌ر ب�ه‌ح��ی��زب�ه‌ك��ان��ن‪ ،‬ل �ه‌ئ �ه‌وان‬ ‫به‌سه‌ر ژناندا ده‌شكێته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك رێكبكه‌ون‪ ،‬ك �ه‌ژن به‌كاربهێنین بپرسن‪ ،‬ئێمه‌ ریكخراوێكین كار‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ به‌ته‌نها خۆی‌ نه‌یتوانیوه‌ یان ئافره‌ت‪ ،‬ل �ه‌وه‌دا سه‌دله‌سه‌د بۆ ئه‌و ژنانه‌ ده‌كه‌ین كه‌هه‌ڕه‌شه‌ی‌‬ ‫رۆڵ��ی‌ ب��اش ببینێـت‪ ،‬پێموایه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و بۆچوونه‌دام‪ ،‬له‌گه‌ ‌ڵ كوشتنیان له‌سه‌ره‌ بیانپارێزین‪،‬‬ ‫تائێستاش حیزبه‌كان به‌ئاره‌زووی‌ ئه‌وه‌شدا ئ �ه‌وه‌ی‌ نازانین چیمان ك��اری‌ ئێمه‌ نییه‌ ئیش بۆ ئه‌وه‌‬ ‫خۆیان خه‌ڵك هه‌ڵده‌بژێرن نه‌ك ده‌وێ��ت وانییه‌‪ ،‬به‌ڵكو یه‌كنین‪ ،‬ب��ك �ه‌ی��ن‪ ،‬ك���اری‌ رێ��ك��خ��راوه‌ك��ان‬ ‫به‌ته‌نها كه‌سوكاری‌ شه‌هیدان‪.‬‬ ‫الن��ی��ك �ه‌م ده‌زان����ن چ��ی��ان��ده‌وێ��ت جیاوازه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ ده‌بێته‌ سه‌رنجێك‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬هه‌ندێك ده‌ڵێن كه‌كۆمه‌ڵێك خاڵی‌ هاوبه‌ش هه‌ی ‌ه كه‌ئه‌و هه‌موو هاتوهاواره‌ی‌ له‌م‬ ‫مه‌سه‌له‌كه‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌ئه‌دای‌ ك���اری‌ ل �ه‌س �ه‌ر ده‌ك���ه‌ن ئه‌ویش چه‌ند ساڵه‌ی‌ دوایدا له‌الیه‌ن حیزبه‌‬ ‫ژنانه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬ده‌رفه‌تی‌ كاركردن به‌دیهێنانی‌ یه‌كسانی‌‌و ئه‌و مافانه‌ ‌‬ ‫ی سیاسییه‌كانه‌وه‌ له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫هه‌یه‌‌و بواریشیان پێدراوه‌ به‌شداری‌ لێیان زه‌وت���ك���راوه‌‌و چاككردن ‌‬ ‫ی به‌شداری‌ ژن له‌سیاسه‌تدا كراوه‌‬ ‫پ��رۆس�ه‌ی‌ سیاسی‌ بكه‌ن؟ به‌اڵم ئ �ه‌و یاسایانه‌ی ل �ه‌ب �ه‌رژه‌وه‌ن��د ‌‬ ‫ی ئ �ه‌م �ه‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ب �ه‌درۆخ��س��ت �ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ژن���ان ن��ی��ی�ه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم گوتارێك ‌‬ ‫ی پێموایه‌ ئه‌گه‌ر مه‌سه‌له‌ی‌ كۆتا‬ ‫خۆیان لێهاتوو نین؟‬ ‫خانم ره‌حیم‪ :‬ئه‌وه‌ به‌هانه‌یه‌كی‌ یه‌كگرتوومان نیه‌‪.‬‬ ‫نه‌بێت كه‌ له‌عێراقدا جێگیركراوه‌‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب��ۆچ�ی‌ هه‌میشه‌‬ ‫بێبنه‌مایه‌ به‌ته‌نها ب��ۆ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ب��ه‌ش��داری‌ ب �ه‌ژن��ان ن �ه‌ك �ه‌ن‪ ،‬ژن نه‌ریتی‌ كۆمه‌ڵگاو كلتور تۆمه‌تبار‬ ‫ت��وان��ی��وی�ه‌ت�ی‌ ل���ه‌زۆرب���ه‌ی‌ زۆری‌ ده‌ك��رێ��ن‪ ،‬بۆچی‌ ‪ 19‬ساڵه‌ ئه‌م‬ ‫ی سه‌ر به‌حیزب نه‌یانتوانیوه‌‪،‬‬ ‫"رێكخراوه‌كان ‌‬ ‫ئ�ه‌و ك��اران�ه‌ی‌ ئیشی‌ تێداده‌كات رێكخراو و ئه‌م ژنانه‌ نه‌یانتوانیوه‌‬ ‫تائێستاش له‌سه‌ر كه‌مینه‌یه‌ك رێكبكه‌ون"‬ ‫خ���ۆی ب��س�ه‌ل��م��ێ��ن��ێ��ت‪ ،‬زۆرب����ه‌ی‌ به‌شێك له‌و كلتور‌و نه‌ریته‌ بگۆڕن‌و‬ ‫دام��وده‌زگ��اك��ان �ی‌ ئ��ه‌م واڵت��ه‌ ژن بڕوا به‌خه‌ڵك بهێنن‪ ،‬كه‌ ژنانیش‬ ‫به‌ڕێوه‌یده‌بات‪ ،‬له‌هه‌موو عێراقدا توانای‌ سه‌ركردایه‌تیان هه‌یه‌؟‬

‫‪9‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫عێراقی ‪2010 -‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪11‬‬

‫ریسه‌که‌ی ئاکه‌پ ‌ه بوویه‌و‌ه به‌خوری‬

‫ی ده‌بێت‬ ‫ی داهاتوو ته‌وافوقی‌ نیشتمان ‌‬ ‫حكومه‌ت ‌‬

‫ی سلێمانی‌ بۆ ده‌ستوور‬ ‫ی زانكۆ ‌‬ ‫ئاریان محه‌مه‌د عه‌لی‌ مامۆستا ‌‬ ‫سازدانی‌‪ :‬ده‌ستوور‬

‫مامۆستایه‌ك ‌ی زانكۆ ك ‌ه پسپۆر ‌ی ده‌ستووریی فیدراڵیی ‌ه له‌زانكۆ ‌ی سلێمان ‌ی پێ ‌ی وای ‌ه‬ ‫به‌هۆ ‌ی سروشت ‌ی سیاس ‌ی‌و كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی پێكهاته‌كان ‌ی عێراق‪ ،‬حكومه‌ت له‌م قۆناغه‌داو‬ ‫ره‌نگ ‌ه له‌قۆناغه‌كان ‌ی تریشدا ته‌وافوق ‌ی بێت‪.‬‬ ‫ل ‌ه چاوپێكه‌وتنێكدا ئاریان محه‌مه‌د عه‌ل ‌ی عه‌باس به‌رۆژنام ‌ه ‌ی ده‌ستوور ‌ی وت‪" :‬سیستم ‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن به‌شێوه‌یه‌كه‌‪ ،‬هه‌ر هێزه‌و به‌قه‌د قورسای ‌ی خۆ ‌ی كورس ‌ی له‌په‌رله‌مان ده‌باته‌و‌ه‌و‬ ‫مه‌رج نیی ‌ه ئه‌و هێز‌ه ‌ی زۆرین ‌ه ‌ی كورسییه‌كان له‌هه‌ڵبژاردندا بباته‌و‌ه ببێت ‌ه زۆرین ‌ه له‌ناو‬ ‫په‌رله‌ماندا"‪ .‬باسیش له‌وه‌ده‌كات ك ‌ه چه‌ند خاڵێك ‌ی دژ به‌یه‌ك له‌و مه‌سه‌له‌یه‌دا هه‌ی ‌ه‬ ‫وه‌كو ئه‌و‌ه ‌ی له‌كاتێكدا هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه ‌ی مانگ ‌ی رابردوو بۆ پێكهێنان ‌ی په‌رله‌مانه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێستا ته‌نیا قس ‌ه له‌سه‌رپێكهێنان ‌ی حكومه‌ت ده‌كرێت‪ ،‬وات ‌ه رۆڵ ‌ی په‌رله‌مان الوازه‌‪.‬‬ ‫‪.............................................‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬وه‌ك���و ده‌زان���رێ���ت‬ ‫ی ‪‌7‬‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی په‌رله‌مان ‌ی رۆژ ‌‬ ‫ئ��ادار‪ ،‬هیچكام له‌لیسته‌كان ده‌نگی‌‬ ‫پێویست ‌ی نه‌هێناو‌ه بۆ پێكهێنانی‌‬ ‫ی ت��ۆ سیناریۆی‌‬ ‫ح��ك��وم �ه‌ت‪ ،‬ب���ه‌را ‌‬ ‫پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت چۆن ده‌بێت؟‬ ‫ئاریان محه‌مه‌د عه‌لی‌‪ :‬پێكهێنانی‌‬ ‫ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌ت له‌عێراقدا دوو ره‌هه‌ند ‌‬ ‫ره‌هه‌ندێكیان یاسایی‌و ده‌ستورییه‌‪،‬‬ ‫ره‌هه‌ندێكیان سیاسی ‌ی‌و واقیعییه‌‪.‬‬ ‫هه‌ندێك خاڵ ‌ی به‌یه‌كگه‌یشتن هه‌یه‌‬ ‫له‌نێوان ئه‌م دوو ره‌هه‌نده‌دا‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه به‌شێك له‌و رێسایان ‌هی‌‬ ‫ی عێراقدا ه ‌هن‌و تایبه‌تن‬ ‫له‌ده‌ستوور ‌‬ ‫به‌ڕێكخستن ‌ی حكومه‌ت ده‌توانێت بواره‌‬ ‫سیاسییه‌كه‌ش رێكبخات‪ ،‬به‌و مانای ‌هی‌‬ ‫ی عێراق ‌ی چه‌ند رێسایه‌كی‌‬ ‫ك ‌ه ده‌ستوور ‌‬ ‫تێدای ‌ه پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت له‌م قۆناغه‌و‬ ‫ی داهاتوویشدا‬ ‫چه‌ند قۆناغێك ‌ی تر ‌‬ ‫به‌ره‌و حكومه‌تێك ‌ی ته‌وافوق ‌ی ده‌بات‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ئه‌و رێسایان ‌ه زۆر روون نین‪،‬‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‌و‬ ‫به‌اڵم سروشت ‌ی پێكهات ‌ه ‌‬ ‫سیاسی ‌ی عێراق به‌ره‌و ئه‌و ئاراسته‌یه‌‬ ‫ی هیچ‬ ‫ده‌ڕوات ب�ه‌ح��وك��م� ‌ی ئ����ه‌و‌ه ‌‬ ‫هێزێك له‌عێراقدا ناتوانێت زۆرین ‌هی‌‬ ‫په‌رله‌مان ‌ی به‌ده‌ستبهێنێت‌و سیستمی‌‬ ‫ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌ك �ه‌ش ب��ه‌و شێوه‌یه‌یه‌‬ ‫ه �ه‌ر هێزه‌و به‌قه‌د قورسای ‌ی خۆی‌‬ ‫ده‌توانێت كورس ‌ی په‌رله‌مان بباته‌وه‌‪،‬‬ ‫ناچار هێز‌ه عێراقییه‌كان په‌ناده‌به‌نه‌‬ ‫ی سیاسیی‌‬ ‫به‌ر ئیتئالف‌و ته‌وافوقساز ‌‬ ‫یان دروستكردن ‌ی هاوپه‌یمانێت ‌ی بۆ‬ ‫دروستكردن ‌ی حكومه‌ت‪.‬‬ ‫له‌واقیع ‌ی سیاسیشدا ئ��ه‌و‌هی‌‬ ‫ی هێزه‌كاندا‬ ‫ی سیاسی ‌ی زۆرب ‌ه ‌‬ ‫له‌گوتار ‌‬ ‫ده‌ب��ی��ن��رێ��ت ئ��ه‌وه‌ی�� ‌ه كه‌حكومه‌تی‌‬ ‫ی عێراق‪ ،‬حكومه‌تێك ‌ی ته‌وافوقی‌‬ ‫داهاتوو ‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه هه‌ندێك كێش ‌هی‌‬ ‫درێژه‌‬

‫‪ -3‬ك ‌ه به‌ڕا ‌ی ئه‌و كه‌نااڵن ‌ه ‌ی راگه‌یاندن‬ ‫قورسترینیانه‌‪ ،‬بریتی ‌ه ل ‌ه حكومه‌تێك ك ‌ه‬ ‫له‌هاوپه‌یمانێتی ‌ی دووان له‌چوار لیسته‌‬ ‫گه‌وره‌كه‌‪ ،‬وات ‌ه راسپاردن ‌ی مالیك ‌ی یان‬ ‫ع���ه‌الو ‌ی ی��اخ��ود ع��ادل عه‌بدولمه‌هدی‌‬ ‫به‌پێكهێنان ‌ی ح��ك��وم � ‌هت‌و ئ��ه‌و دوو‬ ‫لیسته‌یش ‌ی به‌شداری ‌ی ناكه‌ن ده‌توانن ببنه‌‬ ‫ئۆپۆزیسیۆن له‌ناو په‌رله‌ماندا‪.‬‬ ‫ئ��اژان��س��ه‌ك��ان�� ‌ی ه�����ه‌وا ‌ڵ ئ��ام��اژه‌‬ ‫ب��ۆئ �ه‌وه‌ده‌ك �ه‌ن ك� ‌ه گ�ه‌وره‌ت��ری��ن كێشه‌‬ ‫له‌مه‌سه‌ل ‌ه ‌ی جێبه‌جێكردن ‌ی یه‌كێك له‌م‬ ‫سیناریۆیان ‌ه نه‌بوون ‌ی متمانه‌ی ‌ه له‌نێوان‬ ‫پێكهاته‌كان ‌ی عێراق به‌جۆرێك ئه‌گه‌ر‬ ‫پێكهاته‌یه‌ك به‌شداری ‌ی له‌حكومه‌تدا‬ ‫نه‌كرد ره‌نگ ‌ه ببێته‌هۆ ‌ی ئاڵۆزكردنی‌‬ ‫ره‌وشه‌كه‌و ده‌ستوه‌ردان ‌ی زیاتر ‌ی ئیقلیم ‌ی‌و‬ ‫نێوده‌وڵه‌ت ‌ی له‌مه‌سه‌ل ‌ه ‌ی عێراقدا‪ .‬باس‬ ‫له‌وه‌ش ده‌كه‌ن‪ ،‬ك ‌ه ئه‌نجام ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‬ ‫بۆخۆ ‌ی سیناریۆ ‌ی به‌شداریكردن ‌ی هه‌موو‬ ‫الیه‌نه‌كان ده‌سه‌پێنێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌هی‌‬ ‫له‌كاتێكدا مالیك ‌ی ل �ه‌زۆرب � ‌ه ‌ی پارێزگا‬

‫ئاریان محه‌مه‌د‬

‫لێده‌كه‌وێته‌و‌ه به‌تایبه‌ت ‌ی له‌قۆناغی‌‬ ‫ی عێراقدا‪ ،‬ئه‌ویش الوازكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ئێستا ‌‬ ‫رۆڵ�� ‌ی په‌رله‌مان ‌ه له‌چاودێریكردنی‌‬ ‫حكومه‌ت‪ ،‬وات�� ‌ه الوازك��ردن�� ‌ی رۆڵ�ی‌‬ ‫په‌رله‌مان له‌ژیان ‌ی سیاسیدا به‌حوكمی‌‬ ‫ی هێز‌ه سیاسییه‌كان زیاتر‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫خه‌م ‌ی ئه‌وه‌یان هه‌ی ‌ه چۆن پۆست‌و‬ ‫كورسییه‌كان له‌نێوان خۆیاندا به‌شبكه‌ن‬ ‫ی دامه‌زراو‌ه ده‌ستورییه‌كان‬ ‫وه‌ك له‌و‌ه ‌‬ ‫رۆڵێك ‌ی كاریگه‌ریان هه‌بێت له‌قۆناغی‌‬ ‫ی عێراق له‌سیسستمێكی‌‬ ‫گواستنه‌و‌ه ‌‬ ‫نادیموكرات ‌ی به‌ره‌و دیموكراتی‌‪ ،‬واته‌‬ ‫ی ئێستا ده‌خرێته‌ڕوو ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫حكومه‌تێك ‌ی ئیئتالف ‌ی له‌نێوان چوار‬ ‫هێز‌ه سه‌ره‌كییه‌ك ‌ه دروستببێت كه‌‬ ‫بریتین له‌لیست ‌ی ئه‌لعێراقیه‌‪ ،‬ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫یاسا‪ ،‬ئیئتالف ‌ی نیشتمان ‌ی‌و هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستانی‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ب��اس � ‌ی ره‌ه��ه‌ن��دی‌‬ ‫ده‌ستووریت ك��رد‪ ،‬ه�ه‌ر له‌ئێستاوه‌‬ ‫ی به‌پێی‌‬ ‫ناكۆك ‌ی هه‌ی ‌ه له‌سه‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌س���ت���وور ك���ام لیست حكومه‌ت‬ ‫ی له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫پێكده‌هێنێت‪ ،‬ئ�ه‌و‌ه ‌‬ ‫زۆرترین كورس ‌ی ده‌باته‌و‌ه یان ئه‌و‬ ‫ی ده‌ت��وان��ێ��ت هاوپه‌یمانێتی‌‬ ‫الی �ه‌ن � ‌ه ‌‬ ‫پێكبهێنێت‌و زۆرترین ‌ی كورس ‌ی ناو‬ ‫په‌رله‌مان مسۆگه‌ر ده‌ك��ات‪ ،‬ئایا ئه‌و‬ ‫ناكۆكیی ‌ه كاریگه‌ری ‌ی چ ‌ی ده‌بێت له‌سه‌ر‬ ‫پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت؟‬ ‫ی من‬ ‫ئاریان محه‌مه‌د عه‌لی‌‪ :‬به‌را ‌‬ ‫ی ئه‌و بابه‌ت ‌ه بازدانێكی‌‬ ‫زه‌قكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫سیاسیی ‌ه‌و له‌كات ‌ی راگه‌یاندن ‌ی هه‌ندێك‬ ‫له‌ئه‌نجامه‌كان ‌ی هه‌ڵبژاردندا ته‌نانه‌ت‬ ‫ی كاندیده‌كان ‌ی ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ئێم ‌ه ل �ه‌زار ‌‬ ‫یاساشه‌و‌ه گوێبیست ‌ی ئه‌و‌ه ده‌بووین كه‌‬ ‫حكومه‌ت لیست ‌ی براو‌ه له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫ی ده‌ستوور‬ ‫پێك ‌ی ده‌هێنێت‌و به‌گوێر‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و‌هی‌‬ ‫به‌و شێوه‌یه‌یه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم دوا ‌‬

‫ئه‌نجامه‌كان راگه‌یاندران ئه‌م شته‌‬ ‫ی ئه‌و لیست ‌ه پێچه‌وان ‌ه بووه‌ته‌وه‌و‬ ‫ال ‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران داوایكرد شیكردنه‌و‌هی‌‬ ‫ی بۆ ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫ی ده‌ستوور ‌‬ ‫دادگا ‌‬ ‫چ��ی��ی�ه‌‪ ،‬وه‌اڵم���� ‌ی دادگ���اك���ه‌ش ب�ه‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ی ‌ه ك ‌ه گه‌وره‌ترین فراكسیۆنی‌‬ ‫ناو په‌رله‌مانه‌‪ ،‬نه‌ك لیست ‌ی یه‌كه‌می‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن‪ ،‬ئه‌مه‌ش كێش ‌ه بۆ هه‌ندێك‬ ‫له‌الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌كان دروستده‌كات‬ ‫ی تائێستا ده‌ستوور ئه‌و‬ ‫به‌و مانای ‌ه ‌‬ ‫ی رووننه‌كردووه‌ته‌وه‌و هه‌روه‌كو‬ ‫شت ‌ه ‌‬ ‫پێشتریش باسمان ك��رد سروشتی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‌و سیاس ‌ی پێكهاته‌كانی‌‬ ‫عێراق ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه به‌قه‌د قورسایی‌‬ ‫خۆیان نوێنه‌ریان له‌په‌رله‌ماندا ده‌بێت‪،‬‬ ‫وه‌ك��و به‌ریتانیا نیی ‌ه كه‌سیستمه‌كه‌‬ ‫زۆرینه‌ی ‌ه‌و سیستم ‌ی حیزبایه‌تییه‌كه‌ش‬ ‫دوو حیزبه‌و كامیان له‌هه‌ڵبژاردندا‬ ‫زۆرترین ده‌نگ ‌ی به‌ده‌ستهێنا خۆی‌‬ ‫حكومه‌ت پێكده‌هێنێت له‌به‌رئه‌و‌هی‌‬ ‫ی زۆرینه‌ی ‌ه له‌په‌رله‌ماندا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫خۆ ‌‬ ‫له‌عێراقدا كێشه‌ك ‌ه ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬ده‌كرێت‬ ‫لیستێك ل �ه‌ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن��دا زۆری��ن �ه‌‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌وه‌ناچێت‬ ‫له‌په‌رله‌ماندا زۆرین ‌ه بێت‪.‬‬ ‫وروژان���دن���ی‌ ئ���ه‌و مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫مه‌به‌ستێكی‌ سیاسیی‌ له‌پشته‌وه‌یه‌و‬ ‫ده‌كرا كێشه‌كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ مه‌سه‌له‌‬ ‫ده‌ستوورییه‌كه‌وه‌ چاره‌سه‌ربكرێت‬ ‫ب��ه‌و م��ان��ای�ه‌ی‌ گ��وێ ب �ه‌وه‌ن��ادرێ��ت‬ ‫ده‌س��ت��وور چی‌ ده‌ڵ��ێ��ت‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫واخ���راب���ووه‌ڕوو ك�ه‌ مه‌سه‌له‌یه‌كی‌‬ ‫یاساییه‌و پابه‌ندبوون به‌ده‌ستوورو‬ ‫له‌و چوارچێوه‌یه‌دا باس ده‌كرا‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ چه‌ند بنه‌مایه‌ك ‌‬ ‫ه��ه‌ی��ه‌‪ ،‬ئ��ه‌گ��ه‌ر ئێمه‌ بمانه‌وێت‬ ‫سه‌قامگیرییه‌كی‌ سیاسیی‌ له‌عێراقدا‬ ‫دروس��ت��ب��ك�ه‌ی��ن ب �ه‌ڕاس��ت �ی‌ ده‌بێت‬

‫شیعه‌نشینه‌كان ‌ی باشوور یه‌كه‌م بوو‌ه كه‌چ ‌ی‬ ‫له‌پارێزگا سوننه‌نشینه‌كان ‌ی ناوه‌ڕاست‌و‬ ‫خۆرئاوا ئه‌و ئه‌نجام ‌ه ‌ی به‌ده‌ستنه‌هێناو‌ه‌و‬ ‫له‌پارێزگاكان ‌ی كوردستانیش ته‌نیا چه‌ند‬ ‫لیستێك ‌ی ك���ورد ‌ی ده‌ن��گ� ‌ی پێویستی‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪ .‬له‌به‌رامبه‌ردا عه‌الویش‬ ‫له‌پارێزگاكان ‌ی باشوور ئه‌نجامێك ‌ی باشی‌‬ ‫به‌ده‌ستنه‌هێناوه‌و له‌دوا ‌ی ده‌وڵه‌ت ‌ی یاسا‌و‬ ‫هاوپه‌یمانێ ‌ی نیشتمانییه‌و‌ه بووه‌و له‌سێ‌‬ ‫پارێزگاك ‌ه ‌ی هه‌رێمی كوردستانیش ده‌نگی‌‬ ‫به‌ده‌ستنه‌هێناوه‌‪.‬‬ ‫ی حكومه‌ت‪.‬‬ ‫‪ 4‬بژاره‌ بۆ پێكهێنان ‌‬ ‫له‌الیه‌ك ‌ی تره‌وه‌‪ ،‬به‌گوێر‌ه ‌ی رۆژنام ‌هی‌‬ ‫حه‌یات ‌ی له‌نده‌ن ‌ی ‪ 4‬بژار‌ه (خیار) هه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت كه‌ئه‌وانیش بریتین له‌‪:‬‬ ‫پێكهێنان ‌ی حكومه‌تێك ‌ی یه‌كێتی ‌ی نیشتمانی‌‬‫ك ‌ه سه‌رجه‌م لیست ‌ه براوه‌كان له‌خۆبگرێت‪.‬‬ ‫هه‌وڵدان ‌ی مالیك ‌ی بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌و‌هی‌‬‫لیسته‌ك ‌ه ‌ی عه‌الوی‌‪ ،‬له‌ڕێ ‌ی پێدان ‌ی پۆستی‌‬ ‫حكوم ‌ی ب �ه‌س �ه‌ران � ‌ی ع �ه‌ره‌ب � ‌ی سوننه‌و‬ ‫بوژانه‌و‌ه ‌ی هاوپه‌یمانێتییه‌ك ‌ه ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ كورد‌و‬ ‫حیزب ‌ه شیعه‌كان ‌ی تر‌و دووباره‌كردنه‌و‌هی‌‬ ‫هه‌مان سیناریۆ ‌ی ساڵ ‌ی ‪.2006‬‬ ‫‪-‬هه‌وڵدان ‌ی ع��ه‌الو ‌ی بۆ راكێشانی‌‬

‫ك��ورد‌و حیزب ‌ه شیعه‌كان به‌ال ‌ی خۆیداو‬ ‫دوورخستنه‌و‌ه ‌ی مالیك ‌ی له‌حكومه‌ت‪.‬‬ ‫هاوپه‌یمانێتی ‌ی نێوان هاوپه‌یمانێتیی‌‬‫نیشتمان ‌ی عێراق‌و هاوپه‌یمان ‌ی كوردستان ‌ی‌و‬ ‫به‌شێك ل�ه‌گ��روپ�ه‌ك��ان� ‌ی ن��او لیستی‌‬ ‫ئه‌لعێراقیه‌و ناچاركردن ‌ی مالیك ‌ی به‌و‌هی‌‬ ‫ده‌ستبه‌ردار ‌ی پۆست ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران‬ ‫بێت‪ ،‬له‌م باره‌شدا یان جه‌عفه‌ر ‌ی یان‬ ‫عادل عه‌بدولمه‌هد ‌ی پۆست ‌ی سه‌رۆكایه‌تی‌‬ ‫حكومه‌ت وه‌رده‌گرن‪.‬‬ ‫رۆڵی‌ ئه‌مریكاو واڵتانی‌ ده‌وروبه‌ر‬ ‫ب�ه‌گ��وێ��ر‌ه ‌ی چ��اودێ��ران‪ ،‬ناسنام ‌هی‌‬ ‫حكومه‌ت ‌ی داهاتوو ‌ی عێراق رۆڵێك ‌ی گه‌وره‌‬ ‫ده‌گێڕێت له‌دیاریكردن ‌ی ئاڕاست ‌ه ‌ی ئه‌م واڵته‌‬ ‫له‌هه‌نگاونان به‌ره‌و دیموكراس ‌ی یان گه‌ڕانه‌وه‌‬ ‫ب�ه‌ره‌و دواو‌ه به‌جۆرێك ئه‌م واڵت ‌ه ببێته‌‬ ‫فاكته‌رێك ‌ی گه‌ور‌ه ‌ی نائارام ‌ی له‌خۆرهه‌اڵتی‌‬ ‫ن��اوه‌ڕاس��ت��دا‪ .‬ه��اوك��ات پێكهێنان ‌ی ئه‌م‬ ‫حكومه‌ت ‌ه له‌كاتێكدای ‌ه كه‌بڕیار‌ه دوای‌‬ ‫چه‌ند مانگێك ‌ی تر ئه‌مریكا ده‌ستبكات‬ ‫به‌پاشه‌كش ‌ه له‌عێراق‌و تاكۆتای ‌ی ‪2011‬‬ ‫سه‌رجه‌م هێز‌ه جه‌نگییه‌كان ‌ی بكێشێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئ�ه‌م�ه‌ش هه‌لێك ب��ۆ واڵت��ان � ‌ی ده‌وروب���ه‌ر‬ ‫به‌تایبه‌ت ‌ی ئێران ده‌ڕه‌خسێنێت تا زیاتر‬

‫ی‬ ‫لیسته‌كه‌ی‌ ع���ه‌الوی‌‌و لیسته‌كه‌ ‌‬ ‫مالیكی‌‌و كورد حكومه‌ت پێكبهێنن‌و‬ ‫ب��ه‌و پێیه‌ ن��وێ��ن�ه‌رای�ه‌ت�ی‌ ب��اك��ور‌و‬ ‫ناوه‌ڕاست‌و باشوور ده‌كه‌ن‪ ،‬له‌هه‌موو‬ ‫ب��ارێ��ك��دا ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬حكومه‌ته‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ته‌وافوقی‌ بێت بۆ هێنانه‌كایه‌ ‌‬ ‫سه‌قامگیرییه‌كی‌ سیاسیی‌‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌و چوارچێوه‌یه‌دا كێشه‌یه‌كی‌‬ ‫تر هاتووه‌ت ‌ه ئ��اراو‌ه ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌‬ ‫ك ‌ه هیچ هێزێك ‌ی سیاسی ‌ی نایه‌وێت‬ ‫ببێت ‌ه ئ��ۆپ��ۆزی��س��ی��ۆن‌و ه�ه‌م��ووی��ان‬ ‫چاویان له‌وه‌ی ‌ه چۆن ده‌ستكه‌وته‌كانی‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت‌و پۆسته‌كان له‌نێوان خۆیاندا‬ ‫دابه‌شبكه‌ن‪ ،‬ئه‌م ‌ه خاڵێك ‌ی دژبه‌یه‌كه‌‪.‬‬ ‫ل��ه‌الی��ه‌ك�� ‌ی ت�����ره‌وه‌‪ ،‬خاڵێكی‌‬ ‫ی دژب �ه‌ی �ه‌ك هه‌ی ‌ه ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه وه‌كو‬ ‫ت��ر ‌‬ ‫ی ك��راوه‌‪،‬‬ ‫ده‌زان��ی��ن ئ �ه‌و هه‌ڵبژاردن ‌ه ‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنێك ‌ی په‌رله‌مانیی ‌ه‌و هه‌ڵبژاردنه‌‬ ‫بۆ دروستكردن ‌ی په‌رله‌مان‌و هه‌روه‌ها‬ ‫دروستكردن ‌ی حكومه‌ت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ند‌هی‌‬ ‫ی سیاسیدا باس ‌ی پۆستی‌‬ ‫له‌گوتار ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت ده‌كرێت ئه‌وه‌نده‌‬ ‫قس ‌ه له‌سه‌ر رۆڵ ‌ی په‌رله‌مان ناكرێت‪،‬‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ل�ه‌ده‌س��ت��ووردا په‌رله‌مان‬ ‫بااڵده‌سته‌‪ ،‬به‌اڵم له‌واقیع ‌ی سیاسیدا‬ ‫ده‌بینین ئ �ه‌و‌ه حكومه‌ت ‌ه ته‌حه‌كوم‬ ‫به‌په‌رله‌مانه‌و‌ه ده‌ك��ات‌و به‌تایبه‌تیش‬ ‫ب���ه‌دی���و‌ه ت��ه‌واف��وق��ی��ه‌ك��ه‌ی��دا‌و ب �ه‌و‬ ‫ی له‌ئێستادا‬ ‫ناسه‌قامگیریی ‌ه سیاسیی ‌ه ‌‬ ‫ی هه‌یه‌‬ ‫هه‌یه‌و له‌و قۆناغ ‌ه گواستنه‌وه‌ی ‌ه ‌‬ ‫ده‌بینین په‌رله‌مان رۆڵێك ‌ی كه‌متری‌‬ ‫له‌ژیان ‌ی سیاسیدا هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ب��اس � ‌ی حكومه‌تی‌‬ ‫ی تۆ چانسی‌‬ ‫ته‌وافوقیت ك��رد‪ ،‬ب �ه‌ڕا ‌‬ ‫ی كامیان زیاتر‌ه بۆ‬ ‫مالیك ‌ی یان عه‌الو ‌‬ ‫پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت؟‬ ‫ئ��اری��ان م��ح �ه‌م �ه‌د ع��ه‌ل��ی‌‪ :‬من‬ ‫ناتوانم بڵێم چانس ‌ی كامیان زیاتره‌‪،‬‬ ‫ده‌ت��وان��م پێت بڵێم ده‌ك��رێ��ت ئه‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌ی ‌ه به‌پااڵوتن ‌ی كه‌سێك ‌ی تر‬ ‫ی بێت نه‌‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت‪ ،‬ن ‌ه عه‌الو ‌‬ ‫مالیكی‌‪ ،‬به‌ڵكو كه‌سێك ‌ی تر بێت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌موو هێز‌ه سیاسییه‌كان‬ ‫قس ‌ه له‌سه‌ر حكومه‌ت ‌ی ته‌وافوقسازی‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن ده‌ك��رێ��ت پاڵێوراوێك ‌ی تر‬ ‫ده‌ستنیشان بكرێت وه‌ك���و چۆن‬ ‫ل �ه‌‪ 2005‬ئه‌م حاڵه‌ت ‌ه هه‌بوو مالیكی‌‬ ‫ی چاره‌سه‌ركردن بوو ده‌كرێت‬ ‫پاڵێوراو ‌‬ ‫له‌ئێستاشدا كێشه‌یه‌ك ‌ی له‌و شێوه‌یه‌‬ ‫به‌و جۆر‌ه چاره‌سه‌ربكرێت‌و په‌له‌بكرێت‬ ‫له‌پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‪ ،‬چونك ‌ه هه‌ر‬

‫دواكه‌وتنێك له‌پێكهێنان ‌ی حكومه‌تدا‬ ‫ره‌وشه‌ك ‌ه ئاڵۆزتر ده‌كات‌و ئێستا كار‬ ‫بۆ تێكه‌ڵكردن ‌ی كارته‌كان ده‌كرێت‪،‬‬ ‫تیرۆركردن‌و ته‌قینه‌وه‌كان‌و كوشتن‌و‬ ‫بڕین مه‌سه‌له‌كان به‌ره‌و ئاقارێك ‌ی تر‬ ‫ده‌بات‪ ،‬هێز‌ه سیاسییه‌كان له‌گفتوگۆی‌‬ ‫س��ی��اس � ‌ی‌و پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‬ ‫ی تر ده‌خاته‌ڕوو‪،‬‬ ‫دوورده‌خاته‌وه‌و بژار‌ه ‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش مانای وای�� ‌ه سه‌قامگیریی‌‬ ‫سیاس ‌ی به‌ره‌و ئاقارێك ‌ی تر ده‌ڕوات‌و‬ ‫ی له‌خۆیدا كێشه‌یه‌ك ‌ی تره‌‪.‬‬ ‫خۆ ‌‬ ‫لێره‌شدا ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه دووراییه‌كی‌‬ ‫تر وه‌رده‌گرێت ك ‌ه ده‌ستوه‌ردان ‌ی واڵتانی‌‬ ‫ئیقلیم ‌ی‌و ئه‌مریكای ‌ه له‌پێكهێنانی‌‬ ‫ح��ك��وم��ه‌ت��دا‪ ،‬ئ���ه‌گ���ه‌ر ب��ی��ان �ه‌وێ��ت‬ ‫حكومه‌تێك ‌ی سه‌قامگیر دروستبكرێت‪،‬‬ ‫ئه‌وا كێشه‌كان چاره‌سه‌رده‌بن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر بیانه‌وێت ره‌وشه‌ك ‌ه به‌ئاقارێكی‌‬ ‫تر بڕوات ئه‌وا پێكهێنان ‌ی حكومه‌تیش‬ ‫سه‌قامگیری ‌ی سیاس ‌ی له‌چوار ساڵی‌‬ ‫ئاینده‌دا لێناكه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫كێشه‌ك ‌ی ت��ر ره‌ن��گ� ‌ه ئه‌وه‌بێت‬ ‫كه‌ئه‌مریكا دووركه‌وتبێته‌و‌ه له‌و گوتار‌هی‌‬ ‫بیه‌وێت دیموكراس ‌ی بچه‌سپێنێت به‌قه‌د‬ ‫ی بیه‌وێت سه‌قامگیری ‌ی سیاس ‌ی‌و‬ ‫ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئه‌من ‌ی بچه‌سپێنێت‌و خه‌م ‌ی ئه‌و‌هی‌‬ ‫نه‌ماو‌ه ئه‌م واڵت ‌ه به‌ره‌و دیموكراسیه‌ت‬ ‫هه‌نگاو بنێت‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ل�ه‌ك��ات��ێ��ك��دا ب��اس‬ ‫ی‌و توركیا‬ ‫ی عه‌ره‌ب ‌‬ ‫له‌وه‌ده‌كرێت واڵتان ‌‬ ‫له‌پشت ع��ه‌الوی��ی��ه‌و‌هن‌و ئێرانیش‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌ك��ات‪ ،‬به‌ڕا ‌‬ ‫ی له‌مالیك ‌‬ ‫پشتیوان ‌‬ ‫ی له‌كام الیه‌ن‬ ‫تۆ ئه‌مریكا پشتیوان ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ ببێت ‌ه سه‌رۆك ‌‬ ‫ده‌كات‌و ده‌یه‌وێت ك ‌‬ ‫ی داهاتوو؟‬ ‫حكومه‌ت ‌‬ ‫ئاریان محه‌مه‌د عه‌لی‌‪ :‬ئه‌گه‌رچی‌‬ ‫ئه‌مریكا رایگه‌یاندو‌ه كه‌پشتگیری ‌ی له‌هیچ‬ ‫الیه‌نێك ناكات‪ ،‬به‌اڵم واده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫ی‌و لیسته‌ك ‌هی‌‬ ‫كه‌پشتگیری ‌ی له‌عه‌الو ‌‬ ‫ی ئێران‬ ‫ده‌ك���ات‪ ،‬به‌حوكم ‌ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫پشتگیری ‌ی له‌هه‌ردوو لیست ‌ی ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫یاسا‌و هاوپه‌یمانێت ‌ی نیشتمان ‌ی ده‌كات‪.‬‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ك ‌ی تریش هه‌ی ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌‬ ‫ره‌وت ‌ی سه‌در له‌هاوپه‌یمانێت ‌ی نیشتمانی‌‬ ‫هێز ‌ی یه‌كالكه‌ره‌و‌ه ده‌بێت‌و زۆرین ‌هی‌‬ ‫كورسییه‌كانی ئه‌و هاوپه‌یمانێتیه‌یان‬ ‫به‌ده‌ستهێناو‌ه‌و تێبینییان له‌سه‌ر‬ ‫ه��ه‌ردوو الیه‌نه‌ك ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫له‌سه‌ر مالیك ‌ی سه‌رنجییان زۆره‌‪ ،‬له‌و‬ ‫ب��اره‌دا ئه‌گه‌ر لیست ‌ی هاوپه‌یمانێتی‌‬ ‫نیشتمان ‌ی راز ‌ی بێت پۆست ‌ی سه‌رۆك‬

‫نفوز ‌ی خۆ ‌ی له‌عێراقدا به‌هێز بكات‪ .‬جه‌مال‬ ‫خه‌رسان ك ‌ه نووسه‌رێك ‌ی عێراقیی ‌ه ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫له‌دوا ‌ی راگه‌یاندن ‌ی ئه‌نجامی‌‬ ‫به‌رای ‌ی ره‌سم ‌ی هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫گۆڕه‌پان ‌ی عێراق جموجوڵێكی‌‬ ‫گه‌ور‌ه ‌ی الیه‌ن ‌ه سه‌ره‌كییه‌كان‌و‬ ‫په‌یوه‌ندییان به‌واڵتان ‌ی ده‌وروبه‌ره‌وه‌‬ ‫به‌خۆیه‌و‌ه ده‌بینێت‪.‬‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌شداو‌ه له‌حكومه‌تی‌‬ ‫داهاتوودا هاوپه‌یمانه‌كان ‌ی ئێران‬ ‫ك ‌ه بریتین له‌هاوپه‌یمانێتی‌‬ ‫نیشتمان ‌ی ع��ێ��راق‬ ‫به‌تا یبه‌تی‌‬

‫وه‌زیران بدرێت به‌ده‌وڵه‌ت ‌ی یاسا‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫مالیك ‌ی نابێت له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی سه‌درییه‌كان‬ ‫به‌مالیك ‌ی راز ‌ی نابن‪ ،‬راپرسیه‌كه‌یشیان‬ ‫بۆئه‌وه‌ی ‌ه به‌قورساییه‌ك ‌ی تر بێنه‌وه‌‬ ‫مه‌یدان‌و بڵێن پاڵێوراو ‌ی ئێم ‌ه بۆ ئه‌و‬ ‫پۆست ‌ه ئه‌م كه‌سه‌یه‌و ئێم ‌ه پشتگیریی‌‬ ‫له‌و ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬به‌پێچه‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی ل��ێ��ده‌ك��رای�ه‌و‌ه ك� ‌ه به‌روخانی‌‬ ‫بیر ‌‬ ‫سه‌دام كێشه‌كان ‌ی كورد له‌گ ‌ه ‌ڵ به‌غداد‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێن‪ ،‬به‌اڵم ئێستا كێش ‌هی‌‬ ‫ی گرێبه‌سته‌كانی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌و ئایند‌ه ‌‬ ‫نه‌وتیش ‌ی چووه‌ته‌سه‌ر‪ ،‬ئایا له‌ماو‌هی‌‬ ‫چوارساڵ ‌ی داهاتوودا تا چه‌ند ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ی ‌ه كێش ‌ه هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كان ‌ی نێوان‬ ‫ناوه‌ند‌و كورد چاره‌سه‌ر بكرێن؟‬ ‫ئ��اری��ان محه‌مه‌د عه‌لی‌‪ :‬ب �ه‌رای‌‬ ‫ی ئێستا له‌بار‌هی‌‬ ‫من له‌و گفتوگۆیان ‌ه ‌‬ ‫حكومه‌ته‌و‌ه ده‌كرێن‪ ،‬ئێم ‌ه ده‌توانین‬ ‫چه‌ند هه‌نگاوێك به‌و ئاراسته‌ی ‌ه بنێین‬ ‫هه‌رچه‌ند‌ه ئه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه تا راده‌یه‌كی‌‬ ‫زۆر به‌ستراوه‌ته‌و‌ه به‌هه‌نگاوه‌كانی‌‬ ‫حكومه‌ت له‌چوارساڵ ‌ی داهاتوودا‪ ،‬له‌و‬ ‫ی ناوده‌نرێت‬ ‫رووه‌و‌ه له‌گفتوگۆكان ‌ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫"فراكسیۆن ‌ی ك���وردی‌"‪ ،‬هاوپه‌یمانی‬ ‫كوردستان ‌ی‌و لیست ‌ه كوردیی ‌ه براوه‌كانی‌‬ ‫تر ده‌ت��وان��ن به‌شێك ‌ی ئ �ه‌و كێشانه‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رنام ‌ه ‌‬ ‫یه‌كالی ‌ی بكه‌نه‌و‌ه ب �ه‌و‌ه ‌‬ ‫حكومه‌ت له‌چوارساڵ ‌ی داه��ات��وودا‬ ‫چی ده‌بێت بۆ چاره‌سه‌ركردنیان‪،‬‬ ‫به‌شێكیش ‌ی په‌یوه‌ست ‌ه به‌چاالكی‌‬ ‫نوێنه‌ره‌كانمان له‌به‌غدا‌و نه‌ك به‌ته‌نیا‬ ‫ی گشت ‌ی كورد‪،‬‬ ‫ئه‌وان‪ ،‬هه‌ڵوێست ‌ی را ‌‬ ‫هه‌ڵوێست ‌ی رێكخراوه‌كان ‌ی كۆمه‌ڵگای‌‬ ‫م��ه‌ده‌ن��ی‌‪ ،‬هه‌ڵوێست ‌ی دام����ه‌زراوه‌‬ ‫ده‌ستورییه‌كان له‌هه‌رێم ‌ی كوردستان‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵوێست ‌ی ئ �ه‌و كه‌س ‌ه ك��وردان � ‌ه ‌‬ ‫ی له‌عێراقدا وه‌رده‌گرن‪ ،‬چ‬ ‫پۆست ‌ی سیاد ‌‬ ‫ی سه‌رۆك ‌ی وه‌زیران‬ ‫وه‌زیر بێت‪ ،‬چ جێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫بێت‪ ،‬چ سه‌رۆك كۆمار بێت‪ ،‬به‌ڕاست ‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت هه‌ڵوێسته‌كان شێوه‌یه‌ك‬ ‫له‌ته‌واوكاری ‌ی سیاسییان پێوه‌دیاربێت‬ ‫ن �ه‌ك ل�ه‌س�ه‌ر شان ‌ی كه‌سێك‌و دوو‬ ‫كه‌س بێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئێم ‌ه ئه‌و مه‌سه‌الن ‌ه‬ ‫ی یاسای ‌ی‌و ده‌س��ت��ووری‌‬ ‫به‌مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫خۆمان ‌ی ده‌زانین‪ ،‬له‌و قه‌ناعه‌ته‌شداین‬ ‫ی له‌سه‌ربه‌خۆییه‌‬ ‫ك ‌ه ده‌توانین پارێزگار ‌‬ ‫ده‌ستوورییه‌كانمان بكه‌ین له‌ڕێی‌‬ ‫چ��اره‌س �ه‌رك��ردن � ‌ی ئ��ه‌و كێشانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڕاست ‌ی ده‌بێت هه‌موومان داكۆكییان‬ ‫ی چ هێزه‌‬ ‫لێبكه‌ین چ وه‌كو تاك ‌ی كورد ‌‬ ‫سیاسییه‌كان‪ ،‬چ دامه‌زراوه‌كان ‌ی هه‌رێم‪،‬‬ ‫چ نوێنه‌ره‌كان ‌ی كورد له‌به‌غداد‪ ،‬ئه‌وكات ‌ه‬ ‫ده‌توانین كاریگه‌ریمان هه‌بێت له‌سه‌ر‬ ‫ی حكومه‌ت ‌ی عێراق‌و به‌ره‌و ئه‌و‬ ‫بڕیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رین ك ‌ه له‌چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ئاراسته‌ی ‌ه ‌‬ ‫كێشه‌كان نزیكده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌شداری ‌ی له‌حكومه‌تدا ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫باس ‌ی له‌وه‌شكردوه‌‪ ،‬ئه‌مریكا‬ ‫ن��ای��ه‌وێ��ت ك �ه‌س��ێ��ك � ‌ی خ����اوه‌ن‬ ‫ج�ه‌م��اوه‌ری� ‌ی وه‌ك��و مالیكی‌ كه‌‬ ‫‪ 622961‬ده‌نگی‌ به‌ده‌ستهێناو‌ه‬ ‫ف �ه‌رام��ۆش بكات بۆی ‌ه له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه حكومه‌تی یه‌كێتی ‌ی‬ ‫نیشتمان ‌ی پێكبهێنرێت‌و‬ ‫ه����ه‌ر چ���وار‬

‫الی���ه‌ن��� ‌ه‬ ‫گه‌وره‌ك ‌ه به‌شداری ‌ی تێدا‬

‫ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن �ی‌‬ ‫ب�����ااڵ‌و ره‌وت����ی‌‬

‫سه‌در‌و‬ ‫ل��ه‌الی��ه‌ك��ی‌‬ ‫تره‌و‌ه هاوپه‌یمانی‌‬ ‫سعودیه‌كان ك ‌ه لیستی‌‬ ‫ئه‌لعێراقییه‌ن به‌دڵنیاییه‌وه‌‬

‫بكه‌ن‪.‬‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌داو‌ه ك ‌ه لێدوانه‌ك ‌ه ‌ی ئه‌م‬ ‫دوایی ‌ه ‌ی عه‌ممار حه‌كیم له‌بار‌ه ‌ی ئه‌یاد‬ ‫عه‌الوییه‌و‌ه بێمه‌به‌ست نییه‌و هه‌نگاوێك‬ ‫به‌ره‌و به‌شداریكردن له‌حكومه‌تدا ك ‌ه به‌رای‌‬ ‫نووسه‌ر له‌خۆڕانییه‌و بۆ به‌ده‌نگه‌وه‌هاتنی‌‬ ‫خواست ‌ی ئه‌مریكایه‌‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫عێراقی ‪2010 -‬‬

‫‪8‬‬

‫ی‬ ‫ی عێـراق به‌ته‌مـای‌ ئـه‌وه‌ن به‌شـداری ‌‬ ‫هه‌مـوو الیه‌نه‌كانـ ‌‬ ‫‌ن د‪ .‬ره‌ئوف عوسمان بۆ ده‌ستوور‬ ‫لـه‌حكـومـه‌تـدا بـكـه‬ ‫سازدانی‪ :‬ده‌ستوور‬

‫ره‌ئوف عوسمان ئه‌ندام ‌ی په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫پێشوو ‌ی عێراق ده‌ڵێت‪" :‬حكومه‌تی‌‬ ‫داهاتوو ته‌نیا له‌سه‌ره‌تادا به‌ڵێن‬ ‫ده‌دات هه‌وڵ ‌ی چاره‌سه‌ركردن ‌ی كێشه‌‬ ‫هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كان ‌ی نێوان هه‌رێم‌و به‌غدا‬ ‫بدات‪ ،‬به‌اڵم دواتر خۆ ‌ی لێده‌دزێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكدا له‌گ ‌ه ‌ڵ ده‌ستوور‪،‬‬ ‫وتیشی‌‪" :‬ئه‌مریكا تائێستا سیناریۆی‌‬ ‫خۆ ‌ی بۆ پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‬ ‫ئاشكرانه‌كردووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌ند‌ه له‌سه‌ره‌وه‌‬ ‫لێپرسراوان ‌ی ئه‌و واڵت ‌ه هه‌ندێك قسه‌‬ ‫ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ئاماژ‌ه ‌ی بۆئه‌وه‌ش ده‌كات ك ‌ه سیناریۆی‌‬ ‫پێشبینیكراو بۆ پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‪،‬‬ ‫پارچ ‌ه پارچه‌بوون ‌ی یه‌كێك له‌‬ ‫لیسته‌كان ‌ی عه‌الو ‌ی یان مالیكییه‌‪.‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬وه‌ك����و ده‌زان���رێ���ت‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردن ‌ی په‌رله‌مان ‌ی رۆژ ‌ی ‪‌ 7‬ی ئادار‪،‬‬ ‫هیچكام له‌لیسته‌كان ده‌نگ ‌ی پێویستی‌‬ ‫نه‌هێنا بۆ پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‪ ،‬به‌ڕای‌‬ ‫تۆ سیناریۆ ‌ی پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت چۆن‬ ‫ده‌بێت؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ��وف عوسمان‪ :‬ئێستا دوو‬ ‫ئاڕاست ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬ئاڕاسته‌یه‌كیان ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌و‬ ‫لیست ‌ه ‌ی له‌هه‌موو لیسته‌كان ‌ی تر زۆرتر‬ ‫كورس ‌ی به‌ده‌ستهێناو‌ه به‌پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌ت راده‌سپێردرێت‪ ،‬به‌اڵم دادگای‌‬ ‫فیدراڵ ‌ی ده‌ڵێت ئه‌و ئه‌رك ‌ه به‌و گروپانه‌‬ ‫ده‌سپێردرێت كه‌یه‌ك ده‌گرن‌و زۆرترین‬ ‫ده‌نگ به‌ده‌ستدێنن‪ ،‬ئه‌م دوو ئاڕاسته‌یه‌‬ ‫وه‌ك��و خۆ ‌ی م��اوه‌ت�ه‌وه‌‌و نازانرێت ئایا‬ ‫ئه‌یاد ع�ه‌الو ‌ی به‌پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‬ ‫راده‌سپێردرێت یان چه‌ند الیه‌نێك له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫ع�ه‌الو ‌ی یه‌كده‌گرن‌و ده‌نگ ‌ی پێویستی‌‬ ‫په‌رله‌مان كۆده‌كه‌نه‌و‌ه بۆ په‌سه‌ندكردنی‌‬ ‫ح��ك��وم�ه‌ت�ه‌ك�ه‌ی��ان‪ .‬ئێستا ه �ه‌ری �ه‌ك‬ ‫له‌لیسته‌كان ‌ی مالیكی‌‌و عه‌الو ‌ی له‌هه‌وڵی‌‬ ‫راكێشان ‌ی گروپه‌كان ‌ی ناو لیسته‌ك ‌هی‌‬ ‫ركابه‌ریانن ب��ه‌ال ‌ی خۆیانداو ئ �ه‌و‌هی‌‬ ‫رێگ ‌ه ‌ی بۆئه‌و‌ه خۆشكردوو‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌‬ ‫له‌به‌ره‌ك ‌ه ‌ی ع �ه‌الو ‌ی كۆمه‌ڵێك شیعه‌‬

‫دكتۆر ره‌ئوف عوسمان‬

‫هه‌یه‌‪ ،‬هاوكات ل ‌ه به‌ره‌ك ‌ه ‌ی مالیكیش‬ ‫كۆمه‌ڵێك سونن ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫سیناریۆ ‌ی زۆر پێشبین ‌ی كراو پارچه‌‬ ‫پارچه‌كردن‌و الوازكردن ‌ی الیه‌كیانه‌و ئه‌و‬ ‫كات ‌ه الك � ‌ه ‌ی تر ده‌توانێت حكومه‌ت‬ ‫پێكبهێنێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬مالیكی‌‌و عه‌الو ‌ی ژمار‌هی‌‬ ‫كورسییه‌كانیان له‌یه‌كه‌و‌ه نزیكه‌‪ ،‬كامیان‬ ‫چانس ‌ی پێكهێنان ‌ی حكومه‌تیان زیاتر‬ ‫ده‌بێت؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ�����وف ع��وس��م��ان‪ :‬ئ���ه‌وه‌‬ ‫له‌رۆژگار ‌ی داهاتوودا زیاتر ده‌رده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫ئه‌و‌ه بڕیارده‌رده‌بێت كه‌ئه‌م دوو الیه‌نه‌‬ ‫سه‌ره‌كیی ‌ه ت��ا چ�ه‌ن��د خواسته‌كانی‌‬ ‫الی �ه‌ن �ه‌ك��ان � ‌ی ت��ر ج��ێ��ب�ه‌ج��ێ��ده‌ك�ه‌ن‪،‬‬ ‫ب���ۆ ن��م��ون � ‌ه ره‌ن���گ��� ‌ه ه��اوپ �ه‌ی��م��ان �ی‌‬ ‫كوردستان ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌و الیه‌نه‌دا بێت‬ ‫ك � ‌ه خواسته‌كان ‌ی جێبه‌جێده‌كات‪،‬‬ ‫م��اد‌ه ‌ی ‪ 140‬جێبه‌جێده‌كات‌و كێشه‌‬ ‫هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كان چاره‌سه‌رده‌كات‪،‬‬ ‫ره‌نگ ‌ه گروپ ‌ی سه‌در له‌گ ‌ه ‌ڵ ئه‌و الیه‌نه‌دا‬ ‫بێت ك ‌ه بڵێت جه‌عفه‌ر سه‌در ده‌كه‌ین‬ ‫ب �ه‌س �ه‌رۆك وه‌زی���ران‪ ،‬نزیكبوونه‌و‌هی‌‬ ‫ئ �ه‌م گ���روپ‌و لیستانه‌ش په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ب � ‌ه به‌جێهێنان ‌ی خواسته‌كانیان‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیانه‌و‌ه هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬چاودێران باس له‌ئه‌گه‌ری‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌و‌ه ‌ی لیست ‌ه گه‌وره‌كان ده‌كه‌ن‬

‫وه‌كو یه‌كێك له‌سیناریۆكان ‌ی پێكهێنان ‌ی‬ ‫حكومه‌ت ‌ی داهاتوو تۆش ئاماژه‌ت پێكرد‪،‬‬ ‫كام له‌دوو لیست ‌ه گه‌وره‌ی ‌ه (ئه‌لعێراقیه‌‌و‬ ‫هاوپه‌یمانێتی ‌ی ده‌وڵه‌ت ‌ی یاسا) ئه‌گه‌ری‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌یان زیاتره‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ��وف عوسمان‪ :‬ل ‌ه راستیدا‬ ‫له‌خول ‌ی پێشوو ‌ی په‌رله‌مان ‌ی عێراقدا‬ ‫لیست ‌ی ئه‌لعێراقی ‌ه جۆرێك له‌كه‌رتبوونی‌‬ ‫تێكه‌وت ك ‌ه ده‌توانین بڵێین پێكهاته‌یه‌كی‌‬ ‫له‌یه‌كنه‌چوو ب���وو‪ ،‬الی�ه‌ن�ه‌ك��ان� ‌ی ناو‬ ‫لیسته‌ك ‌ه هه‌ریه‌كه‌و به‌جۆرێك بیری‌‬ ‫ده‌كرده‌وه‌‪ ،‬له‌ئێستاشدا الیه‌ن ‌ی عه‌لمانی‌‪،‬‬ ‫الیه‌ن ‌ی شۆڤێنیش ‌ی تێدایه‌‪ ،‬به‌شێك‬ ‫له‌به‌عسییه‌كانیش ‌ی ل�ه‌خ��ۆگ��رت��ووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ندێك الیه‌ن ‌ی نه‌ته‌وه‌ییش ‌ی تێدایه‌و‬ ‫ك��ێ��ش� ‌ه ‌ی ك �ه‌رت��ب��وون � ‌ی ئ���ه‌م لیسته‌‬ ‫له‌جیاوازی ‌ی بیركردنه‌و‌ه ‌ی ئه‌م الیه‌نانه‌وه‌‬ ‫سه‌رچاوه‌ده‌گرێت‪ .‬به‌بۆچوون ‌ی من ئه‌گه‌ر‬ ‫كه‌رتبوون له‌ناو لیست ‌ه گه‌وره‌كاندا‬ ‫رووب���دات له‌ناو لیست ‌ی ئه‌لعێراقیه‌دا‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و خاڵه‌ش هه‌ی ‌ه كه‌ئه‌و‬ ‫الیه‌نانه‌یش ‌ی له‌گه‌ڵ مالیكین ئه‌گه‌ر‬ ‫ته‌ماح ‌ی گه‌وره‌یان بدرێت ‌ه به‌ر له‌وانه‌یه‌‬ ‫له‌ژێره‌و‌ه واڵت ‌ه عه‌ره‌بییه‌كان پاره‌یه‌كی‌‬ ‫زۆریان بۆ بنێرن‪ ،‬یان پۆست ‌ی سیادییان‬ ‫بده‌ن ‌ێ ئه‌مان ‌ه سازش ‌ی ژێربه‌ژێرن‌و ئێمه‌‬ ‫زۆر ئاگادار ‌ی نین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر ئه‌زموونی‌‬ ‫راب����ردوو ل�ه‌ب�ه‌رچ��اوب��گ��ری��ن‪ ،‬ئ�ه‌گ�ه‌ری‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌و‌ه ‌ی لیست ‌ی ئه‌لعێراقییه‌‬ ‫زیاتره‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬پێتوای ‌ه عه‌الو ‌ی په‌ندی‌‬ ‫له‌ئه‌زموون ‌ی شكستخواردوو ‌ی رابردووی‌‬ ‫وه‌رنه‌گرتووه‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ���وف عوسمان‪ :‬مه‌به‌ستم‬ ‫ئه‌وه‌نیی ‌ه ك ‌ه په‌ند ‌ی وه‌رنه‌گرتووه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫مه‌به‌ستم ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه الك � ‌ه ‌ی به‌رامبه‌ری‌‬ ‫جۆرێك له‌فشاردروستبكات به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫جیابوونه‌وه‌یان له‌لیست ‌ی ئه‌لعێراقیه‌‪،‬‬ ‫ئێستا ل�ه‌ع��ێ��راق��دا حاڵه‌تێك هه‌یه‌‬ ‫ئه‌ویش ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه هاوواڵتیبوون له‌ناو‬ ‫هاوواڵتیاندا كه‌متر هه‌ست ‌ی پێده‌كرێت‬ ‫وه‌كو له‌ئینتیما ‌ی مه‌زهه‌بی‌‌و نه‌ته‌وه‌یی‪،‬‬ ‫بۆنمون ‌ه كورد زیاتر هه‌ست به‌ناسنام ‌هی‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی ‌ی ده‌كات وه‌كو له‌هاوواڵتیبوون‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش له‌سه‌ر پاراستن ‌ی به‌رژه‌وه‌ندی‌‬

‫كورده‌‪ ،‬چه‌مك ‌ی هاوواڵتیبوون ال ‌ی شیع ‌ه‬ ‫زیاتر پاراستن ‌ی پیرۆزییه‌كان ‌ی شیعه‌و‬ ‫مه‌رجه‌عه‌كانییه‌تی‌‪ ،‬هاوواڵتیبوون الی‌‬ ‫سوننه‌كان پاراستن ‌ی ب��ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌‌و‬ ‫پێگه‌كان ‌ی خۆیانه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ناتوانین‬ ‫بڵێین چه‌مك ‌ی هاوواڵتییبون چه‌سپیوه‌‌و‬ ‫ته‌نیا حساب بۆ به‌رژه‌وه‌ند ‌ی بااڵ ‌ی عێراق‬ ‫بكرێت له‌سه‌ر حساب ‌ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌‬ ‫تر‪ .‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی گشت ‌ی ئه‌گه‌ر حكومه‌تی‌‬ ‫داهاتوو به‌كه‌رتبوون ‌ی یه‌كێك له‌لیسته‌‬ ‫گه‌وره‌كان دروستببێت‪ ،‬ئه‌وا لیسته‌ك ‌هی‌‬ ‫عه‌الو ‌ی ده‌بێت ‌ه قوربانی‌‌و كه‌رت ده‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬باس ‌ی ف��ش��ارت ك��رد‪،‬‬ ‫مه‌به‌ستت ئه‌وه‌ی ‌ه مه‌رجه‌عیه‌ت ‌ی شیعه‌‬ ‫فشاربخات ‌ه سه‌ر الیه‌ن ‌ه شیعه‌كان ‌ی ناو‬ ‫ئه‌لعێراقییه‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ����وف ع��وس��م��ان‪ :‬نه‌خێر‬ ‫مه‌به‌ستم فشار‌و ئه‌جێندا ‌ی ده‌ره‌و‌هی‌‬ ‫عێراقه‌‪ ،‬واڵت ‌ه عه‌ره‌بییه‌كان‌و واڵته‌كانی‌‬ ‫تر كه‌هه‌ر یه‌كه‌و ئه‌جێندا ‌ی خۆ ‌ی هه‌یه‌‌و‬ ‫كار بۆ جێبه‌جێكردنیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬باس ‌ی فشار ‌ی واڵتانی‌‬ ‫ده‌وروب�����ه‌رت ك���رد‪ ،‬له‌كاتێكدا باس‬ ‫له‌وه‌ده‌كرێت واڵتان ‌ی ع��ه‌ره‌ب له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫ئه‌وه‌ن عه‌الو ‌ی ببێت ‌ه سه‌رۆك ‌ی حكومه‌تی‌‬ ‫داه��ات��وو‪ ،‬پێتوای ‌ه ئێران پشتیوانی‌‬ ‫له‌جارێك ‌ی تر وه‌رگرتنه‌و‌ه ‌ی ئه‌و پۆسته‌‬ ‫له‌الیه‌ن مالیكییه‌و‌ه ده‌كات ؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ���وف ع��وس��م��ان‪ :‬تائێستا‬ ‫مالیك ‌ی له‌دوورییه‌ك ‌ی یه‌كسان له‌نێوان‬ ‫ئه‌مریكاو ئێراندا وه‌ستاوه‌‪ ،‬به‌اڵم ره‌نگه‌‬ ‫ئێستا ئێران كار بۆ ئه‌وه‌بكات مالیكی‌‬ ‫به‌ال ‌ی خۆیدا رابكێشێت به‌تایبه‌ت ‌ی كه‌‬ ‫ده‌زانێت چانس ‌ی زۆر‌ه بۆ وه‌رگرتنه‌و‌هی‌‬ ‫ئه‌و پۆسته‌و ناچاریش ‌ه هه‌ر له‌شیعه‌كان‬ ‫خۆ ‌ی نزیكبكاته‌و‌ه نه‌ك له‌سووننه‌كان‪.‬‬ ‫ئێستا ئێران فشار ‌ی زۆر ‌ی له‌سه‌ره‌و‬ ‫رووب����ه‌ڕوو ‌ی كێش ‌ه ‌ی زۆر ب��ووه‌ت �ه‌وه‌و‬ ‫الر ‌ی نیی ‌ه له‌و‌ه ‌ی سازش له‌سه‌ر هه‌موو‬ ‫شته‌كان ‌ی تر بكات له‌پێناو به‌رنامه‌‬ ‫ئه‌تۆمییه‌ك ‌هی‌‪ .‬له‌هه‌موو بارێكدا مالیكی‌‌و‬ ‫هاوپه‌یمانێت ‌ی نیشتمان ‌ی عێراق له‌ئێرانه‌وه‌‬ ‫نزیكن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬باس له‌وه‌ده‌كرێت كه‌‬ ‫واڵت ‌ه عه‌ره‌بییه‌كان‌و توركیا پشتیوان ‌ی له‌‬

‫عه‌الو ‌ی ده‌ك ‌هن‌و ئێرانیش له‌مالیكی‌‪ ،‬ئایا‬ ‫رۆڵ ‌ی ئه‌مریكا چییه‌‌و چ سیناریۆیه‌ك ‌ی‬ ‫هه‌ی ‌ه بۆ پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئوف عوسمان‪ :‬ئه‌شێت ئه‌مریكا‬ ‫سیناریۆ ‌ی خۆ ‌ی هه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئاشكرای‌‬ ‫ناكات‪ ،‬به‌ڵكو جه‌خت ده‌كاته‌و‌ه له‌سه‌ر‬ ‫پابه‌ندبوون ‌ی به‌خشت ‌ه ‌ی پاشه‌كش ‌هی‌‬ ‫هێزه‌كان ‌ی له‌عێراق‌و ده‌شڵێت‪( :‬ئێمه‌‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌یه‌ك ‌ی دیموكراسیمان بۆ‬ ‫عێراقییه‌كان بنیاتنانه‌وه‌و ده‌یشیپارێزین‌و‬ ‫بژاره‌كان ‌ی پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت ده‌ده‌ینه‌وه‌‬ ‫ده‌ست ‌ی عێراقییه‌كان)‪ .‬ئه‌م ‌ه قس ‌هی‌‬ ‫سه‌رزاریانه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌بنه‌و‌ه ره‌نگ ‌ه هه‌وڵی‌‬ ‫ئه‌وه‌بده‌ن ك ‌ه عه‌الو ‌ی ببێت به‌سه‌رۆكی‌‬ ‫ح��ك��وم �ه‌ت ی���ان مالیك ‌ی والێبكه‌ن‬ ‫پابه‌ندبێت به‌بۆچوونه‌كانیانه‌وه‌‪ ،‬له‌هه‌موو‬ ‫بارێكدا ئه‌مریكییه‌كان ده‌یانه‌وێت‬ ‫الیه‌نێك له‌عێراقدا هه‌بێت كه‌پابه‌ند‬ ‫بێت به‌بۆچوونه‌كانیه‌و‌ه ب��ۆئ �ه‌و‌هی‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان له‌ناوچه‌ك ‌ه بپارێزێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئه‌و الیه‌ن ‌ه كام الیه‌نه‌یه‌‪،‬‬ ‫مالیكیی ‌ه یان عه‌الوی‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ��وف عوسمان‪ :‬ئه‌و الیه‌نه‌‬ ‫چاوه‌ڕوانده‌كرێت ع �ه‌الو ‌ی بێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌ڵێن ‌ی پاراستن ‌ی پۆسته‌ك ‌هی‌‬ ‫به‌مالیك ‌ی بده‌ن‪ ،‬ئه‌میش ئاماد‌ه ده‌بێت‬ ‫به‌ڵێن ‌ی پاراستن ‌ی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانیان‬ ‫پێبدات‪ ،‬چونك ‌ه به‌ڕاست ‌ی له‌سیاسه‌تدا‬ ‫به‌رژه‌وه‌ند ‌ی هه‌میشه‌ی ‌ی هه‌ی ‌ه ن ‌ه دۆست‌و‬ ‫ن ‌ه دوژمن ‌ی هه‌میشه‌ی ‌ی نین‪ ،‬كورسی‌‬ ‫ده‌س�ه‌اڵت��ی��ش ئ �ه‌وه‌ن��د‌ه خۆشه‌ویسته‌‬ ‫هه‌موو قوربانییه‌ك ‌ی بۆ ده‌درێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬له‌كاتێكدا وه‌كو ‪،2005‬‬ ‫الیه‌نێك زۆرین ‌ه ‌ی پێویست ‌ی پێكهێنانی‌‬ ‫حكومه‌ت ‌ی به‌ده‌ستنه‌هێنا‪ ،‬بۆچی‌‬ ‫بیرله‌وه‌ناكرێته‌وه‌‪ ،‬الیه‌نێك حكومه‌ت‬ ‫پێكبهێنێت‌و الك��� ‌ه ‌ی ت��ری��ش ببێت‬ ‫به‌ئۆپۆزیسیۆن؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئوف عوسمان‪ :‬له‌به‌رئه‌و‌هی‌‬ ‫هه‌ردوو الیه‌نه‌ك ‌ه ژمار‌ه ‌ی كورسییه‌كانیان‬ ‫زۆر له‌یه‌كه‌و‌ه نزیكه‌‪ ،‬الیه‌نێكیان پێی‌‬ ‫حه‌یف ‌ه ببێت به‌ئۆپۆزیسیۆن‪ ،‬ئاماده‌نییه‌‬ ‫ب��ۆ ج��ی��اواز ‌ی دوو ك��ورس� ‌ی ی��ان سێ‌‬ ‫كورس ‌ی واز له‌ده‌سه‌اڵت بهێنێت به‌هه‌موو‬ ‫ده‌ستكه‌وته‌كانییه‌وه‌‪.‬‬

‫ده‌س���ت���وور‪ :‬مه‌به‌ستت ئ �ه‌وه‌ی � ‌ه‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی ده‌كرێت ‌ه ده‌ره‌و‌ه ‌ی حكومه‌ته‌وه‌‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ند ده‌بێت؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ����وف ع��وس��م��ان‪ :‬ه�ه‌م��وو‬ ‫الیه‌نه‌كان ‌ی ع��ێ��راق به‌ته‌ما ‌ی ئ �ه‌وه‌ن‬ ‫به‌شداری له‌حكومه‌تدا بك ‌هن‌و پاساویشیان‬ ‫بۆئه‌و‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه كه‌حكومه‌ت به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫به‌هێزده‌بێت‪ ،‬باس له‌وه‌ش ده‌كه‌ن ئه‌گه‌ر‬ ‫الیه‌كیان ببێت ب ‌ه ئۆپۆزیسیۆن‪ ،‬ئه‌وا‬ ‫حكومه‌ت زوو ده‌ڕوخ��ێ��ت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌‬ ‫هه‌موویان جه‌خت له‌سه‌رئه‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫ك �ه‌ب �ه‌ش��داری � ‌ی له‌حكومه‌تدا بك ‌هن‌و‬ ‫ئاماده‌ش نین واز له‌ده‌ستكه‌وته‌كانی‌‬ ‫حوكمڕانی‌‌و كورس ‌ی ده‌س �ه‌اڵت بهێنن‪،‬‬ ‫كورس ‌ی ده‌سه‌اڵته‌كه‌شیان زیاتر بۆ‬ ‫خزمه‌تكردن ‌ی گ���روپ‌و الیه‌نگره‌كانی‌‬ ‫خۆیانه‌‌و كه‌متر بۆ میلله‌ته‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئه‌م ‌ه ئه‌و‌ه ناگه‌یه‌نێت‬ ‫كه‌متمانه‌یان به‌یه‌كتر نییه‌‌و ده‌ترسن‬ ‫الیه‌كیان ده‌س��ه‌اڵت ل �ه‌دژ ‌ی الكان ‌ی تر‬ ‫به‌كاربهێنێت‪ ،‬هه‌روه‌كو ل ‌ه ‪ 80‬ساڵی‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‌ی عێراق ‌ی به‌ر له‌روخان ‌ی سه‌دامدا‬ ‫بینیومانه‌؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ���وف عوسمان‪ :‬ه �ه‌روای �ه‌‪،‬‬ ‫پێكهاته‌كان متمانه‌یان به‌یه‌كتر نییه‌‪،‬‬ ‫بۆ نمون ‌ه حیزب ‌ی ده‌ع��و‌ه به‌هه‌ر سێ‌‬ ‫باڵه‌كه‌یه‌و‌ه په‌یڕه‌و پرۆگرامیان زۆر‬ ‫زۆر ل�ه‌ی�ه‌ك�ه‌و‌ه نزیكه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم بۆچی‌‬ ‫جیابوونه‌ته‌وه‌‪ ،‬مه‌سه‌له‌ك ‌ه به‌رژه‌وه‌ندی‌‌و‬ ‫ده‌ستگرتن ‌ه به‌سه‌ر ده‌سه‌اڵتدا‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬ب ‌ه را ‌ی تۆ حكومه‌تی‌‬ ‫چوارساڵ ‌ی داهاتوو ‌ی عێراق تا چه‌ند هه‌وڵی‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن ‌ی كێش ‌ه هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كانی‌‬ ‫نێوان هه‌رێم‌و به‌غداد ده‌دات؟‬ ‫د‪ .‬ره‌ئ���وف عوسمان‪ :‬له‌وانه‌یه‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تاو‌ه به‌ڵێن بدات ك ‌ه چاره‌سه‌ریان‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم بڕواناكه‌م دواتر سووربێت‬ ‫له‌سه‌ر چاره‌سه‌ركردنیان مه‌گه‌ر فشاری‌‬ ‫گه‌ور‌ه ‌ی بخرێته‌س ‌هر‌و هه‌رێم ‌ی كوردستان‬ ‫په‌نا بۆ كۆمه‌ڵێك شێواز‌و رێگا به‌رن‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی چاره‌سه‌ركردن ‌ی ئه‌و كێشه‌‬ ‫هه‌ڵپه‌سێردراوانه‌‪ ،‬مانه‌و‌ه ‌ی ئه‌و كێشانه‌‬ ‫ب�ه‌چ��اره‌س�ه‌رن�ه‌ك��راو ‌ی ل �ه‌ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌‬ ‫كورددا نییه‌‌و كات به‌خێرای ‌ی تێده‌په‌ڕێت‌و‬ ‫ئێمه‌ش به‌و خێرایی ‌ه هه‌نگاونانێین‪.‬‬

‫ی داهاتوو‬ ‫ی حكومه‌ت ‌‬ ‫سیناریۆو ئه‌گه‌ره‌كانی‌ پێكهێنان ‌‬ ‫ده‌ستوور‬

‫به‌پێ ‌ی ئه‌نجام ‌ی هه‌ڵبژاردن ‌ی په‌رله‌مانی‌‬ ‫‪‌ 7‬ی ئادار‪ ،‬پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت ‌ی داهاتوو‬ ‫به‌یه‌كێك له‌م لیستان ‌ه ده‌سپێردرێت كه‌‬ ‫ئه‌وانیش ده‌وڵه‌ت ‌ی یاسای نور ‌ی مالیكی‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی عێراق‌و ئه‌لعێراقی ‌هی‌‬ ‫ئه‌یاد عه‌الو ‌ی سه‌رۆك وه‌زیران ‌ی سه‌رده‌می‌‬ ‫ئینتیقالی‌‌و سه‌رۆك ‌ی لیست ‌ی ئه‌لعێراقییه‌‪.‬‬ ‫گ��ه‌رچ�� ‌ی ع����ه‌الو ‌ی ‪ 91‬ك��ورس �ی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌و دوو كورس ‌ی له‌ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫یاسا زیاتر‌ه ك ‌ه خاوه‌ن ‌ی ‪ 89‬كورسییه‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان ‌ی داه��ات��وودا‪ ،‬ب��ه‌اڵم هیچ‬ ‫كام له‌م لیستان ‌ه به‌ب ‌ێ هاوپه‌یمانێتیی‌‬ ‫نیشتمانی ‌ی عێراق كه‌‪ 71‬كورسی‌‌و یاخود‬ ‫هاوپه‌یمانی ‌ی كوردستان ‌ی ‪ 43‬كورسی‌‬ ‫به‌ده‌ستهێناو‌ه ناتوانن حكومه‌ت ‌ی داهاتوو‬ ‫پێكبهێنن‪ ،‬هه‌ربۆی ‌ه دوا ‌ی راگه‌یاندنی‌‬ ‫ئه‌نجام ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه هه‌ردوو لیسته‌‬ ‫یه‌ك ‌هم‌و دووه‌مه‌ك ‌ه كه‌وتن ‌ه په‌یوه‌ندیكردن‬ ‫ب �ه‌م دوو لیسته‌و الیه‌نه‌كان ‌ی ت��ره‌وه‌‬ ‫به‌مه‌به‌ست ‌ی ك��ۆك��ردن��ه‌و‌ه ‌ی ده‌نگی‌‬ ‫پێویست ‌ی ناو په‌رله‌مان بۆ دروستكردنی‬

‫حكومه‌ت ك ‌ه ‪ 163‬ده‌نگه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش ئه‌و‬ ‫هێزو الیه‌نانه‌ن ك ‌ه ده‌چن ‌ه په‌رله‌مان ‌ی‬ ‫داهاتووه‌‌و ژمار‌ه ‌ی كورسییه‌كانیانه‌‪:‬‬ ‫لیست ‌ی ئه‌لعێراقیه‌‪ ،91 :‬ده‌وڵه‌تی‌‬ ‫ی��اس��ا‪ 89 :‬ك��ورس �ی‌‪ ،‬هاوپه‌یمانێتیی‌‬ ‫نیشتمانی ‌ی ع��ێ��راق‪ 70 :‬ك��ورس �ی‌‪،‬‬ ‫هاوپه‌یمانی ‌ی كوردستان ‌ی ‪ 43‬كورسی‌‪،‬‬ ‫گۆڕان‪ 8 :‬كورسی‌‪ ،‬جه‌به ‌ه ‌ی ته‌وافوق‪6 :‬‬ ‫كورسی‌‪ ،‬یه‌كگرتوو ‌ی ئیسالم ‌ی كوردستان‪:‬‬ ‫‪ 4‬كورسی‌‪ ،‬وه‌حد‌ه ‌ی عێراق‪ 4 :‬كورسی‌‪،‬‬ ‫كۆمه‌ڵ ‌ی ئیسالمی ‌ی كوردستان‪ 2 :‬كورسی‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها پێنج كورس ‌ی به‌مه‌سیحییه‌كان‪،‬‬ ‫كورسییه‌ك ب�ه‌ش�ه‌ب� ‌هك‌و كورسییه‌ك‬ ‫به‌ئێزدییه‌كانیش دراوه‌‪.‬‬ ‫سیناریۆكان ‌ی پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‬ ‫ب �ه‌گ��وێ��ر‌ه ‌ی گ��ۆڤ��ار ‌ی (المشاهد‬ ‫السیاسی‌) له‌نده‌نی‌‪ ،‬پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت‬ ‫ئه‌م چوار سیناریۆی ‌ه له‌خۆده‌گرێت‪:‬‬ ‫سیناریۆ ‌ی یه‌كه‌م‪ :‬بۆ هێوركردنه‌و‌هی‌‬ ‫بارگژ ‌ی سیاسی ‌ی ناوخۆ‌و به‌شداریكردنی‌‬ ‫زیاتر ‌ی سونه‌كان له‌پرۆس ‌ه ‌ی سیاسی‪،‬‬ ‫ع����ه‌الو ‌ی به‌پێكهێنان ‌ی ح��ك��وم�ه‌ت‬ ‫راده‌سپێردرێت‪ ،‬ب�ه‌اڵم بۆئه‌و‌ه ‌ی ‪163‬‬ ‫كورس ‌ی ناو په‌رله‌مان به‌ده‌ستبهێنێت‪،‬‬

‫ده‌بێت دانوستاندن له‌گ ‌ه ‌ڵ هاوپه‌یمانێتی‬ ‫نیشتمانی ‌ی عێراق به‌سه‌رۆكایه‌ت ‌ی عه‌ممار‬ ‫حه‌كیم بكات ك ‌ه ‪ 71‬كورسی هه‌یه‌‌و‬ ‫ره‌وت�� ‌ی سه‌دریش یه‌كێك ‌ه له‌پێكهاته‌‬ ‫سه‌ره‌كییه‌كانی‌‌و نزیك ‌ه ‌ی ‪ 40‬كورسییان‬ ‫له‌و ‪ 71‬كورسیی ‌ه به‌ده‌ستهێناوه‌و دژی‌‬ ‫وه‌رگرتنه‌و‌ه ‌ی پۆست ‌ی سه‌رۆك ‌ی حكومه‌تن‬ ‫ل��ه‌الی��ه‌ن م��ال��ی��ك��ی�ه‌وه‌‪ ..‬ج��گ�ه‌ل�ه‌وه‌ش‬ ‫كورده‌كان (هاوپه‌یمانی ‌ی كوردستانی‌)‬ ‫ب��ێ��ت ك�� ‌ه ‪ 43‬ك��ورس�� ‌ی ه��ه‌ی�� ‌ه ی��ان‬ ‫هێزه‌كان ‌ی ئۆپۆزیسیۆن بێت به‌شداریی‌‬ ‫له‌و هاوپه‌یمانێتییه‌دا ده‌ك�ه‌ن‪ ،‬به‌وه‌ش‬ ‫عه‌الو ‌ی نزیك ‌ه ‌ی ‪ 220‬كورس ‌ی په‌رله‌مان‬ ‫مسۆگه‌ر ده‌كات‌و پۆست ‌ه بااڵكانیش به‌م‬ ‫شێوه‌ی ‌ه ده‌ب��ن‪ :‬سه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت بۆ‬ ‫ع �ه‌الو ‌ی (شیعه‌)‪ ،‬سه‌رۆك ‌ی په‌رله‌مان‬ ‫بۆ كه‌سایه‌ت ‌ی سوننه‌‌و پۆست ‌ی سه‌رۆك‬ ‫كۆماریش بۆ كورده‌كان ك ‌ه پێده‌چێت‬ ‫ج��ارێ��ك� ‌ی ت��ری��ش تاڵه‌بان ‌ی ببێته‌وه‌‬ ‫به‌سه‌رۆك كۆمار‪.‬‬ ‫سیناریۆ ‌ی دووه‌م‪ :‬رێككه‌وتنی‌‬ ‫ه��اوپ �ه‌ی��م��ان��ێ��ت � ‌ی ده‌وڵ���ه‌ت��� ‌ی ی��اس��او‬ ‫هاوپه‌یمانێتی نیشتمانی‌‌و دوورخستنه‌و‌هی‌‬ ‫عه‌الوییه‌‪ ،‬چ��اودێ��ران ده‌ڵێن‪ :‬كۆسپی‌‬

‫سه‌ره‌ك ‌ی به‌رده‌م ئه‌م سیناریۆی ‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه مالیك ‌ی هه‌ڵوێست ‌ی له‌عه‌ممار حه‌كیم‌و‬ ‫سه‌درییه‌كان جیاوازه‌‌و ئه‌مه‌ش به‌دیهێنانی‌‬ ‫سیناریۆك ‌ه ‌ی ئاڵۆزكردووه‌‪ ،‬له‌م باره‌شدا‬ ‫ده‌كرێت مالیك ‌ی له‌گ ‌ه ‌ڵ حه‌كیم له‌سه‌ره‌تاو‬ ‫دواتر له‌گ ‌ه ‌ڵ هاوپه‌یمانیی كوردستانی‌‬ ‫رێ��ك��ب��ك �ه‌وێ �ت‌و زۆری���ن��� ‌ه ‌ی پێویست‬ ‫له‌ناوپه‌رله‌مان مسۆگه‌ر بكات‪.‬‬ ‫سیناریۆ ‌ی سێیه‌م‪ :‬رێككه‌وتن ‌ی سوریا‌و‬ ‫ئێران ‌ه له‌سه‌ر ده‌ستنیشانكردن ‌ی كه‌سێك‬ ‫بۆ سه‌رۆك ‌ی حكومه‌ت وه‌كو ده‌روازه‌ی �ه‌ك‬ ‫بۆ چاره‌سه‌ر ‌ی ئه‌و مه‌سه‌له‌یه‌‪ .‬به‌گوێر‌هی‌‬ ‫گۆڤاره‌كه‌‪ ،‬ئێران نایه‌وێت عه‌الو ‌ی ئه‌و پۆسته‌‬ ‫وه‌ربگرێت‌و سوریا به‌له‌یه‌كتێگه‌یشتن له‌گ ‌هڵ‌‬ ‫سعودی ‌ه نایانه‌وێت مالیك ‌ی جارێك ‌ی تر ئه‌و‬ ‫پۆست ‌ه وه‌ربگرێته‌وه‌‪ .‬ئاماژ‌ه به‌وه‌شده‌كات‪،‬‬ ‫له‌ڕێ ‌ی جێبه‌جێكردن ‌ی ئه‌م سیناریۆیه‌وه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر هه‌ی ‌ه هاوپه‌یمانێتییه‌ك ‌ه ‌ی عه‌الوی‌‬ ‫هه‌ڵبوه‌شێته‌وه‌‌و مالیكی‌‌و جه‌عفه‌ری‌‬ ‫یه‌كبگرنه‌وه‌و موقته‌دا سه‌در قایلبكرێت كه‌‬ ‫هاوكاری ‌ی مالیك ‌ی بكات‪ ،‬به‌و شێوه‌ی ‌ه مالیكی‌‬ ‫‪ 153‬كورس ‌ی مسۆگه‌ر ده‌كات‌و ده‌توانێت‬ ‫چه‌ند كورسییه‌ك ‌ی تریش له‌ڕێ ‌ی گفتوگۆ‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ كورددا مسۆگه‌ر بكات‌و حكومه‌ته‌ك ‌هی‌‬

‫له‌ناو په‌رله‌ماندا ده‌نگ ‌ی پێبدرێت‪.‬‬ ‫سیناریۆ ‌ی چواره‌میش‪ :‬به‌چاودێری ‌ی‬ ‫ئه‌مریكاو له‌ڕێ ‌ی هاوكاریكردن ‌ی كورده‌وه‌‬ ‫ده‌بێت به‌تایبه‌ت ‌ی پارت ‌ی دیموكراتی‌‬ ‫كوردستان ك ‌ه خاوه‌ن ‌ی ‪ 30‬كورس ‌ی له‌‪43‬‬ ‫كورسییه‌ك ‌ه ‌ی هاوپه‌یمان ‌ی كوردستانه‌و‬ ‫تیایدا ع��ه‌الو ‌ی نزیك ‌ه ‌ی ‪ 150‬کورسی‬ ‫مسۆگه‌ر ده‌كات‌و دواتریش به‌گفتوگۆكردن‬ ‫ل�ه‌گ� ‌ه ‌ڵ هه‌ندێك الی�ه‌ن� ‌ی بچووك ‌ی تر‬ ‫ده‌توانێت كورس ‌ی پێویست بۆ تێپه‌ڕاندنی‌‬ ‫حكومه‌ته‌ك ‌ه ‌ی له‌په‌رله‌مان مسۆگه‌ر بكات‌و‬ ‫به‌و شێوه‌ی ‌ه مالیك ‌ی دووربخرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫تائێستا ئه‌مریكییه‌كان هیچ قسه‌یه‌كیان‬ ‫له‌و باره‌یه‌و‌ه نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی گۆڤاره‌ك ‌ه له‌م سیناریۆیه‌دا‬ ‫واش��ن��ت��ۆن ف��ش��ار به‌كارده‌هێنێت بۆ‬ ‫دروستكردن ‌ی هاوپه‌یمانێتی ‌ی له‌نێوان‬ ‫ع���ه‌الوی‌‌و هاوپه‌یمانی ‌ی كوردستانی‌‌و‬ ‫پێكه‌وه‌ده‌بن ‌ه خاوه‌ن ‌ی ‪ 134‬كورسی‌‪ ،‬دواتر‬ ‫له‌ڕێ ‌ی دابه‌شبوون‌و جیابوونه‌و‌ه له‌ناو‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌كان ‌ی مالیكی‌‌و جه‌عفه‌ری‌‪،‬‬ ‫‪ 163‬كورس ‌ی به‌ده‌ستده‌هێنن‪ ،‬به‌اڵم ئه‌م‬ ‫زۆرینه‌ی ‌ه یه‌كگرتوو نییه‌و له‌رزۆك ده‌بێت‪.‬‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ك � ‌ی ت�����ره‌وه‌‪ ،‬ب �ه‌گ��وێ��ر‌هی‌‬

‫ئاژانسه‌كان ‌ی هه‌وا ‌ڵ چه‌ند سیناریۆیه‌ك ‌ی‬ ‫تریش بۆ پێكهێنان ‌ی حكومه‌ت هه‌ی ‌ه كه‌‬ ‫دیارترینیان ئه‌م سێ سیناریۆیه‌یه‌‪:‬‬ ‫‪-1‬پێكهێنان ‌ی حكومه‌تێك ‌ی یه‌كێتیی‌‬ ‫نیشتمان ‌ی ك ‌ه سه‌رجه‌م لیست ‌ه براوه‌كان‬ ‫له‌خۆبگرێت‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئ �ه‌م سیناریۆیه‌‬ ‫هه‌وڵێك ‌ی زۆر‌و ماوه‌یه‌ك ‌ی دورودرێ��ژی‌‬ ‫ده‌وێت‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش ده‌بێت لیسته‌كان‬ ‫چاو له‌ئه‌نجام ‌ی هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌ه بپۆشن‌و‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌ه ‌ی په‌رله‌مان رێكبكه‌ون‪.‬‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌ی ئه‌و ئاژانسانه‌‪ ،‬ئه‌مریكاو‬ ‫نه‌ته‌و‌ه یه‌كگرتووه‌كان پشتیوان ‌ی له‌م‬ ‫سیناریۆی ‌ه ده‌كه‌ن ‪.‬‬ ‫‪-2‬گ�����ه‌ڕان�����ه‌و‌ه ب���ۆ ح��ك��وم�ه‌ت�ی‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتی ‌ی شیعه‌‌و ك��ورد‌و لیستی‌‬ ‫ته‌وافوق ‌ی حیزب ‌ی ئیسالمی‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش مانای‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی ‌ه بۆ حكومه‌ت ‌ی ئیئتالف ‌ی پێشوو‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ هه‌ندێك ده‌ستكاریی‌‌و چاكسازیی‌‪،‬‬ ‫به‌جۆرێك حیزب ‌ی ده‌ع��وه‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫بااڵ ‌ی ئیسالمی‌‪ ،‬حیزب ‌ی ئیسالمی‌‪ ،‬پارتی‌‌و‬ ‫یه‌كێتی ‌ی له‌خۆبگرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش مانای‌‬ ‫گێڕانه‌و‌ه ‌ی مالیكیی ‌ه بۆ چوارچێو‌هی‌‬ ‫حیزب ‌ه شیعه‌كان‌و ئه‌م سیناریۆی ‌ه ئێران‬ ‫بۆ ل‪9‬‬ ‫داكۆك ‌ی لێده‌كات‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫کوردستانی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫مۆنیکا بیلۆچی به‌ڕووتی ده‌رکه‌وت‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪13‬‬

‫ریـسـه‌كـه‌ی‌ ئـاكـه‌پـه‌ بـوویـه‌وه‌ بـه‌خــوری‌‬

‫ی پڕۆژه‌ك ‌ه پاشگه‌زبوونه‌وه‌‬ ‫ی گۆڕانكارییه‌كانن‪ 50 ،‬په‌رله‌مانتاریش له‌پشتگیریكردن ‌‬ ‫ئۆجاالن‌و جه‌هه‌پ ‌ه‌و مه‌هه‌پ ‌ه دژ ‌‬ ‫ی خه‌فاف‬ ‫ئا‪ :‬محه‌مه‌د عه‌ل ‌‬

‫ی‬ ‫ی داد‌وگه‌شه‌پێدان ‌‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ گۆڕین ‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتدار پرۆژه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی توركیا‬ ‫ی ناو ده‌س��ت��وور ‌‬ ‫‪ 29‬م��اد‌ه ‌‬ ‫ی رابوردوو‬ ‫ی ‪ 30‬مانگ ‌‬ ‫ئاماد‌ه كرد‌و رۆژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫پێشكه‌ش ‌‬ ‫ی نێو‬ ‫ی پارته‌كان ‌‬ ‫ك��رد‪ ،‬هه‌ڵوێست ‌‬ ‫ی روونبوو‌ه‌وه‌و‬ ‫په‌رله‌مان به‌ته‌واوه‌ت ‌‬ ‫به‌سه‌ر دوو ب��ه‌ره‌دا داب��ه‌ش ب��وون‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫هه‌روه‌ك عه‌بدوڵاڵ ئۆجاالن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پ �ه‌ك �ه‌ك � ‌ه دژای��ه‌ت�� ‌‬ ‫ح��ك��وم��دراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌رامبه‌ر به‌پڕۆژه‌ك ‌ه له‌ڕێ ‌‬ ‫خ��ۆ ‌‬ ‫پارێزه‌ره‌كانییه‌و‌ه ده‌ربڕی‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ئه‌نجامدان ‌‬ ‫میكانیزم ‌‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی پ���رۆژ‌ه یاسا ‌‬ ‫ی ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ه‌ك��ان پێشكه‌ش ‌‬ ‫ی توركیا‬ ‫ی په‌رله‌مان ‌‬ ‫س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت� ‌‬ ‫كرا‪ ،‬ئه‌و سه‌رۆكایه‌تیی ‌ه له‌پڕۆژه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌كۆڵێته‌و‌ه ك ‌ه ئایا هیچ بڕگه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌ده‌ستوور ‌‬ ‫تێدا نیی ‌ه سوكایه‌ت ‌‬ ‫توركیا ب��ك��ات‪ ،‬پ��اش ره‌زام��ه‌ن��دی‬ ‫ی په‌رله‌مان ره‌شنووسه‌ك ‌ه‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌مواركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی لیژن ‌ه ‌‬ ‫ره‌وان�� ‌ه ‌‬ ‫ده‌س��ت��وور ل �ه‌پ �ه‌رل �ه‌م��ان ده‌ك��رێ��ت‬ ‫ی له‌سه‌ر بدات‪ ،‬پڕۆژه‌ك ‌ه‬ ‫ی ده‌نگ ‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نیو‌ه كۆ یه‌ك ‌‬ ‫پێویستی به‌ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی لیژنه‌ك ‌ه ده‌بێت بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ئه‌ندامان ‌‬ ‫ی په‌رله‌مان بكرێت‪ ،‬پاشانیش‬ ‫ره‌وان ‌ه ‌‬ ‫ی په‌رله‌مان‬ ‫ی ج��ی��ا ‌‬ ‫دوو دانیشتن ‌‬ ‫تایبه‌ت ده‌ك��رێ��ت به‌تاوتوێكردن‌و‬ ‫ده‌ن��گ��دان له‌سه‌ر ره‌شنووسه‌كان‪،‬‬ ‫ی یه‌كه‌مدا ده‌ن��گ له‌سه‌ر‬ ‫له‌دانیشتن ‌‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌درێت ك ‌ه ئایا ره‌شنووسه‌كان‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌ماندا گفتوگۆ ‌‬ ‫له‌دانیشتنێك ‌‬ ‫له‌سه‌ر بكرێت‌و بخرێت ‌ه ده‌نگدانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی دووه‌م��دا یه‌ك ‌ه‬ ‫پاشان له‌دانیشتن ‌‬ ‫ی گفتوگۆكردن‬ ‫ی ماده‌كان دوا ‌‬ ‫یه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌خ��رێ��ن� ‌ه ده‌ن��گ��دان �ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر ‌‬ ‫بۆ په‌سه‌ندكردنیشیان له‌په‌رله‌مان‬ ‫پێویست ‌ه ره‌شنووسه‌كان له‌هه‌ر یه‌ك‬ ‫ی‬ ‫له‌و دانیشتنانه‌دا سێ له‌سه‌ر پێنج ‌‬ ‫ی ئاماده‌بووان به‌ده‌ستبهێنن‬ ‫ده‌نگ ‌‬ ‫ی‬ ‫ك ‌ه ده‌كات ‌ه ‪ 330‬ده‌ن��گ له‌حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی هه‌موو په‌رله‌مانتاراندا‪،‬‬ ‫ئاماده‌بوون ‌‬

‫ره‌حمی‌ توران‬

‫و‪ .‬له‌توركییه‌وه‌‪ :‬محه‌مه‌د عه‌ل ‌ی‬

‫فه‌رمانڕه‌وایانی‌ ئه‌مڕۆ ماوه‌ی‌ هه‌شت‬ ‫ساڵه‌ له‌ده‌سه‌اڵتدان‪ ،‬له‌و ماوه‌یه‌دا‬ ‫كام یه‌ك له‌كێشه‌كانی‌ ئه‌م واڵته‌‬ ‫چاره‌سه‌ركراون؟ ئێمه‌ تائێستاش‬ ‫وه‌ك ئه‌و مندااڵنه‌ین كه‌ ئاواتیانه‌‬ ‫پێ بگرن‪ ،‬به‌اڵم هێشتا فێرنه‌بوون‬ ‫رێ‌ بكه‌ن‪ ،‬هه‌موو كاتێك ده‌كه‌وین‌و‬ ‫هه‌موو الیه‌كی‌ جه‌سته‌مان بریندار‌و‬ ‫خ �ه‌ڵ��ت��ان �ی‌ خ��وێ��ن ب����ووه‌‪ ،‬وه‌ك‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ش مه‌مه‌یه‌ك ده‌خه‌نه‌‬ ‫ده‌ممانه‌وه‌‌و پێی‌ بێده‌نگ ده‌بین‪،‬‬ ‫هه‌ندێ‌ كاتی‌ دیكه‌ش به‌و یارییانه‌‬ ‫سه‌رگه‌رمین كه‌دراوه‌ته‌ ده‌ستمان‌و‬ ‫كاتی‌ خۆمانی‌ پێ به‌سه‌ر ده‌به‌ین‪.‬‬ ‫ئ������ه‌م ده‌س������ه‌اڵت������ه‌ ن���ه‌ك‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌ڕێ��وه‌ب��ردن�ی‌ واڵت���دا‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫له‌گۆڕینی‌ ئه‌جێندادا سه‌ركه‌وتووه‌!‬ ‫له‌ئێستاشدا شتێكیان به‌ناوی‌‬ ‫گۆڕینی‌ ده‌س��ت��ووره‌وه‌ خستۆته‌‬ ‫نێو ف��ڕن �ه‌وه‌‪ ،‬چه‌ند مانگێكیش‬ ‫تاوتوێی‌ ئه‌مه‌ ده‌كه‌ین‌و وا ده‌كه‌ین‬ ‫كاتی‌ ئ�ه‌م واڵت �ه‌ به‌فیڕۆ ب��ڕوات‪،‬‬ ‫ئ �ه‌ی‌ ئ �ه‌وه‌ نه‌بوو ره‌ج��ه‌ب ته‌یب‬ ‫ئ�ه‌ردۆگ��ان�ی‌ س��ه‌رۆك وه‌زی��ر وتی‌‬

‫هه‌وڵه‌کانی ئاکه‌په‌ بۆ ئه‌نجامدانی گۆڕانکاری له‌ده‌ستووری تورکیا به‌رده‌وامه‌‬

‫ی‬ ‫ده‌نگدانیش ل�ه‌س�ه‌ر یه‌ك ‌ه یه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌شنووسه‌كان به‌نهێن ‌‬ ‫بڕگه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬ب��ه‌اڵم ب��ۆ خستن ‌ه ب��وار ‌‬ ‫ی ئه‌و گۆڕانكارییان ‌ه ‪330‬‬ ‫جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌نگ به‌س نییه‌‪ ،‬ئه‌و گۆڕانكارییان ‌ه ‌‬ ‫له‌نێوان ‪ 330‬بۆ ‪ 367‬ده‌نگده‌هێنن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫س��ه‌رۆك كۆمار ده‌ت��وان��ێ ره‌وان�� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫په‌رله‌مانیان بكاته‌و‌ه بۆ تاوتوێكردن ‌‬ ‫زی��ات��ر ی��ان راس��ت �ه‌وخ��ۆ بیانخات ‌ه‬ ‫ری��ف��ران��دۆم�ه‌و‌ه‌و ل�ه‌الی�ه‌ن خه‌ڵكه‌و‌ه‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ده‌نگیان له‌سه‌ر بدرێت‪ ،‬هه‌رچ ‌‬ ‫ی گۆڕانكارییه‌كانیش ‌ه ك ‌ه زیاتر‬ ‫بڕگان ‌ه ‌‬ ‫له‌‪ 367‬ده‌نگده‌هێنن‪ ،‬سه‌رۆك كۆمار‬ ‫ی هه‌ی ‌ه ك ‌ه په‌سه‌ندیان‬ ‫ی ئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ماف ‌‬ ‫ی جێبه‌جێكردنه‌و‌ه‬ ‫بكات‌و بخرێن ‌ه بوار ‌‬ ‫یاخود بیانخات ‌ه ریفراندۆمه‌وه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی لیژن ‌ه ‌‬ ‫ره‌شنووسه‌كان پێشكه‌ش ‌‬ ‫ی ده‌ستوور كران‬ ‫هه‌مواركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شاهین سه‌رۆك ‌‬ ‫مه‌همه‌ت عه‌ل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توركیا رایگه‌یاند دوا ‌‬ ‫په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی هیچ‬ ‫ی دڵنیا ب���وون ل���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ئ���ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی به‌ده‌ستوور‌و‬ ‫ی‌و سوكایه‌تییه‌ك ‌‬ ‫دژایه‌ت ‌‬ ‫ی په‌رله‌مانی تێدا‬ ‫ی ناوخۆ ‌‬ ‫په‌یڕه‌و ‌‬ ‫ی پێشكه‌ش‬ ‫نییه‌‪ ،‬ره‌شنووسه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌ستوور‬ ‫ی هه‌مواركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫به‌لیژن ‌ه ‌‬

‫ی ك���ردوو‌ه‬ ‫ی واڵت��ه‌ك�� ‌ه ‌‬ ‫ل�ه‌پ�ه‌رل�ه‌م��ان� ‌‬ ‫ی له‌سه‌ر بده‌ن‪ ،‬وتی "جه‌هه‌پ ‌ه‬ ‫تاده‌نگ ‌‬ ‫ك ‌ه ره‌خنه‌یان له‌و باره‌یه‌و‌ه لێده‌گرتین‌و‬ ‫ی‬ ‫ی دادگا ‌‬ ‫پێیان وابوو ده‌توانن له‌ڕێگ ‌ه ‌‬ ‫ده‌س��ت��وری��ی�ه‌و‌ه رێگه‌مان لێبگرن‪،‬‬ ‫به‌هه‌ڵه‌دا چوون"‪.‬‬ ‫بڕیار ب��وو ئه‌مڕۆ چوارشه‌مم ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ره‌ش��ن��ووس��ه‌ك��ان ل���ه‌و لیژنه‌ی ‌ه ‌‬ ‫په‌رله‌ماندا تاوتوێ بكرێن‌و ده‌نگیان‬ ‫له‌سه‌ر بدرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ئۆجاالن‌و جه‌هه‌پ ‌ه‌و مه‌هه‌پ ‌ه دژ ‌‬ ‫گۆڕانكارییه‌كانن‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمار ‌‬ ‫ی گه‌ل ‌‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌پارت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ب��زووت��ن�ه‌و‌ه ‌‬ ‫(ج �ه‌ه �ه‌پ � ‌ه)‌و پ��ارت� ‌‬ ‫ی ئ��ۆپ��ۆزی��س��ی��ۆن‬ ‫ن��ه‌ت��ه‌وه‌پ��ه‌رس��ت�� ‌‬ ‫ی‬ ‫(مه‌هه‌په‌)‪ ،‬له‌نێو په‌رله‌ماندا دژایه‌ت ‌‬ ‫ی خۆیان بۆ ئه‌و ره‌شنووسان ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام ‌‬ ‫ی داد‌و گه‌شه‌پێدان‬ ‫ده‌ربڕیو‌ه ك ‌ه پارت ‌‬ ‫ئاماده‌یكردوون‪ ،‬پێیانوایه‌‪ ،‬مه‌به‌ست‬ ‫ی هه‌وڵدان ‌ه بۆ مانه‌و‌ه له‌ده‌سه‌اڵتدا‪،‬‬ ‫لێ ‌‬ ‫ی‌و دیموكراسی (به‌ده‌په‌)‬ ‫ی ئاشت ‌‬ ‫پارت ‌‬ ‫ی نێو‬ ‫ی كورد ‌‬ ‫ش ك ‌ه گه‌وره‌ترین پارت ‌‬ ‫په‌رله‌مان ‌ه‌و هاوكات ئۆپۆزیسیۆنیشه‌‪،‬‬ ‫ی روون��ك��ردۆت �ه‌و‌ه‌و‬ ‫ی خ��ۆ ‌‬ ‫هه‌ڵوێست ‌‬ ‫رایگه‌یاندوو‌ه ئه‌گه‌ر بۆچوونه‌كانمان‬

‫سه‌باره‌ت به‌گۆڕانكارییه‌كان به‌هه‌ند‬ ‫ی‬ ‫وه‌رن �ه‌گ��ی��رێ ئ���ه‌وا ل �ه‌ب �ه‌رژه‌وه‌ن��د ‌‬ ‫ره‌شنووسه‌كان ده‌نگ ناده‌ن‪.‬‬ ‫ی پارته‌كه‌ش‬ ‫گرنگترین خواست ‌‬ ‫ی یاساغ له‌سه‌ر‬ ‫ی هه‌ڵگرتن ‌‬ ‫ل���ه‌دوا ‌‬ ‫ی كوردی‌‪،‬‬ ‫په‌روه‌رد‌ه‌و فێركردن به‌زمان ‌‬ ‫ی هاوواڵتیبوون ‌ه‬ ‫ی پێناس ‌ه ‌‬ ‫گۆڕین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توركیادا ك ‌ه له‌پڕۆژه‌كان ‌‬ ‫له‌كۆمار ‌‬ ‫ئاكه‌په‌دا نیی ‌ه‌و به‌ده‌پ ‌ه وه‌ك پێشنیار‬ ‫ی كردوون‪.‬‬ ‫پێشكه‌ش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رۆك ‌‬ ‫ع�ه‌ب��دوڵ�ڵا ئ��ۆج��االن� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌كه‌كه‌ش هه‌ڵوێست ‌‬ ‫حكومدراو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توند ‌‬ ‫ی ئاشكرا كرد‌و ره‌خن ‌ه ‌‬ ‫خۆ ‌‬ ‫ی ئاكه‌پ ‌ه گرت‌و رایگه‌یاند‬ ‫له‌و هه‌نگاو‌ه ‌‬ ‫ی ده‌س���ه‌اڵت���دار ج��دی نیی ‌ه‬ ‫"پ��ارت�� ‌‬ ‫ی‌و‬ ‫ی دیموكرات ‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌كرانه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ستوور‪ ،‬چونك ‌ه پێویست ‌ه‬ ‫گۆڕین ‌‬ ‫له‌پێش هه‌موو شتێكدا دیموكراسی‬ ‫ی پارته‌كاندا فه‌راهه‌م بكرێت"‪.‬‬ ‫له‌ناوخۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئۆجاالن له‌وته‌كانیدا له‌بار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی توركیاو‌ه ك ‌ه ماڵپه‌ڕ ‌‬ ‫ده‌س��ت��وور ‌‬ ‫ی پارێزه‌ره‌كانییه‌و‌ه‬ ‫ف��ورات ل���ه‌زار ‌‬ ‫گواستوێتییه‌وه‌‪ ،‬رایگه‌یاندوو‌ه "ئه‌م ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ئاكه‌په‌ی ‌ه‌و نا بۆ ده‌ستوور ‌‬ ‫ده‌ستوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ێ بۆ ده‌س��ت��وور ‌‬ ‫ی‌و به‌ڵ ‌‬ ‫پیالنگێڕ ‌‬

‫ی شاره‌زایه‌كه‌وه‌‬ ‫توركیا له‌دید ‌‬ ‫"گۆڕانكارییه‌كانی‌ نێو ده‌ستوور پێوتم‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "گۆڕانكارییه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫نێو ده‌ستوور كه‌ به‌ بڕوای‌ من ته‌واو‬ ‫وه‌ك ده‌رمان‌و حه‌ب وه‌هان"‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و ده‌رم��������ان‌و ح��ه‌ب��ه‌ی‌ كۆمیدیایه‌‪ ،‬وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌ ماڵێك‬ ‫ك���ه‌ ده‌ی��خ��ۆی��ن دوای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ گ��ڕی گرتبێت‌و ئ���ه‌وان بیانه‌وێ‌‬ ‫ك��ه‌ ك��اری��گ��ه‌ری‌ ن �ه‌م��ا ئ�ه‌م��ج��اره‌ ت��ااڵن�ی‌ ب��ك�ه‌ن‪ ،‬په‌له‌یان چییه‌؟‬ ‫ئازاره‌كان به‌شێوه‌یه‌كی‌ به‌هێزتر واڵت گڕی‌ گرتووه‌‪ ،‬ئه‌وان له‌جیاتی‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی‌ ب��ی��ك��وژێ��ن��ن�ه‌وه‌‪ ،‬خۆیان‬ ‫ده‌ستپێده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئیلهان كه‌سیجی‌ كه‌ راوێژكاری‌ به‌كۆمه‌ڵه‌ شتێكی‌ دیكه‌وه‌ سه‌رقاڵ‌‬ ‫دام���ه‌زراوه‌ی‌ پالندانانی‌ ده‌وڵ �ه‌ت ك����ردووه‌‪ ،‬له‌ئێستادا له‌توركیا‬ ‫بووه‌‌و ئێستا په‌رله‌مانتاره‌ له‌سه‌ر ژم��اره‌ی‌ ئ�ه‌و كه‌سانه‌ی‌ بێكارن‌و‬ ‫فراكسیۆنی‌ جه‌هه‌په‌ (پارتی‌ گه‌لی‌ ناویان تۆماركراوه‌ بریتییه‌ له‌سێ‬ ‫كۆماری‌)‪ ،‬كه‌سێكه‌ توانای‌ ئه‌وه‌ی‌ ملیۆن‌و نیو كه‌س‪ ،‬به‌اڵم له‌واقیعدا‬ ‫هه‌یه‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ دروست‪ ،‬ده‌ست حه‌وت ملیۆنن‪ ،‬هه‌موو ئه‌و كارانه‌ی‌‬ ‫بخاته‌ سه‌ر ئه‌و كێشه‌‌و گرفتانه‌ی‌ ئه‌وان ده‌یكه‌ن بۆ ئه‌وه‌یه‌ باس له‌و‬ ‫پێوه‌ی‌ ده‌ناڵێنین‌و دیارییان بكات‪ ،‬كاره‌ساته‌ نه‌كرێت كه‌ بێكاره‌كانی‌‬ ‫ئه‌و قسانه‌شی‌ كه‌ له‌پرۆگرامێكی‌ ئ �ه‌م واڵت���ه‌ی‌ گ��رت��ۆت �ه‌وه‌‪ ،‬ئێستا‬ ‫ته‌له‌فزیۆنیدا كردنی‌ زۆری‌ قسه‌ توركیا زیاتر ل�ه‌‪ 500‬ملیۆن دۆالر‬ ‫ب����ه‌دوای‌ خ��ۆی��دا هێنا‌و زۆری��ش قه‌رزی‌ له‌سه‌ره‌‪ ،‬ئه‌و بڕه‌ قه‌رزه‌ زۆر‬ ‫خه‌یاڵییه‌‪ ،‬هه‌موو ئه‌و قه‌رزه‌ی‌ كه‌‬ ‫تاوتوێ كرا‪.‬‬ ‫منیش به‌سیفه‌تی‌ شاره‌زایه‌ك كۆماری‌ توركیا له‌ماوه‌ی‌ ‪ 80‬ساڵی‌‬ ‫داوام له‌ئیلهان كه‌سیجی‌ كرد ئه‌و ته‌مه‌نیدا بۆ هاوواڵتیان‌و كه‌رتی‌‬ ‫دۆخ�ه‌ی‌ ئێستا ئێمه‌ی‌ تێداین بۆ تایبه‌ت كردبووی‌ ئه‌وان له‌ماوه‌ی‌‬ ‫روون��ب��ك��ات�ه‌وه‌‪ ،‬ته‌ماشاكه‌ن چی ح �ه‌وت ساڵدا ئ�ه‌وه‌ن��ده‌‌و نیوێكی‌‬

‫ئه‌و هه‌شتا ساڵه‌ قه‌رزیان كرد‪،‬‬ ‫پێویسته‌ توركیا قسه‌ له‌سه‌ر ئه‌مانه‌‬ ‫بكات‪ ،‬به‌اڵم له‌جیاتی‌ ئه‌مه‌ رۆژێك‬ ‫پالنێكی‌ كۆده‌تا ده‌هێنن‌و یه‌ك دوو‬ ‫مانگی‌ پێوه‌ ده‌كوژن‪ ،‬ئیمزای‌ سه‌ر‬ ‫به‌ڵگه‌نامه‌یه‌كی‌ تایبه‌ت به‌كۆده‌تا‬ ‫ده‌هێنن‌و تا لێی‌ ده‌كۆڵنه‌وه‌ كه‌‬ ‫ئۆریجناڵه‌ یان ساخته‌یه‌‪ ،‬شه‌ش‬ ‫مانگی‌ دیكه‌ی‌ پێ به‌سه‌ر ده‌به‌ن‪،‬‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌ ئه‌م گۆڕینی‌ ده‌ستووره‌ش‬ ‫ئێستا هه‌ر به‌و جۆره‌یه‌‪ ،‬میلله‌تی‌‬ ‫پێ ده‌خافڵێنن‌و من وه‌ك كۆمیدیا‬ ‫ته‌ماشای‌ ده‌كه‌م"‪.‬‬ ‫وت����ی ئ���ای���ا ل���ه‌ت���ورك���ی���ادا‬ ‫دادپ��ه‌روه‌ری‌ هه‌یه‌؟ به‌ڕێك‌وپێكی‌‬ ‫ده‌ڕوات به‌ڕێوه‌؟ چۆن ئێمه‌ له‌مه‌‬ ‫تێده‌گه‌ین؟ ئه‌وانه‌ له‌كۆتایی ساڵی‌‬ ‫‪2002‬دا ده‌سه‌اڵتیان گرته‌ ده‌ست‪،‬‬ ‫ل��ه‌و ك��ات��ه‌دا چ�ه‌ن��دی��ن دۆس��ی�ه‌ی‌‬ ‫سكااڵ له‌دادگاكان هه‌بوون‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫له‌كۆتایی ساڵی‌ ‪2009‬دا ژم��اره‌ی‌‬ ‫ئ�ه‌و دۆسیه‌یانه‌ ك�ه‌م بووبێته‌وه‌‬ ‫ئ��ه‌وا كارێكی‌ ب��اش�ه‌‪ ،‬له‌كۆتایی‬

‫ی له‌به‌ده‌پ ‌ه كردوو‌ه‬ ‫دیموكراتی‌"‪ ،‬داواش ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بۆ ده‌ستوورێك ‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌كان ‌‬ ‫ی ئاشكرا بكات‪.‬‬ ‫دیموكراس ‌‬ ‫ی ئاكه‌پ ‌ه‬ ‫زیاتر له‌‪ 50‬په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫په‌شیمانبوونه‌وه‌‪ ،‬ره‌شنووسه‌ك ‌ه‬ ‫دووبار‌ه ده‌نووسرێته‌وه‌‬ ‫په‌نجا په‌رله‌مانتار ك ‌ه پێشتر‬ ‫ی پ��رۆژه‌ك��ان��ی��ان ده‌ك��رد‌و‬ ‫پشتیوان ‌‬ ‫ئیمزایان ل �ه‌س �ه‌ر ره‌شنووسه‌كان‬ ‫ی خۆیان‬ ‫كردبوو‪ ،‬پاشگه‌زبوونه‌و‌ه ‌‬ ‫ره‌شنووسه‌كان‬ ‫ی‬ ‫له‌پاڵپشتیكردن ‌‬ ‫راگه‌یاند‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پارت ‌‬ ‫سوات كڵچ په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫داد‌و گه‌شه‌پێدان رایگه‌یاند له‌گه‌ڵ‬ ‫ی دیكه‌دا ئه‌و‬ ‫ی ‪ 50‬په‌رله‌مانتار ‌‬ ‫نزیك ‌ه ‌‬ ‫ئیمزایانه‌یان كێشاوه‌ته‌و‌ه كه‌پێشتر‬ ‫ی نێو‬ ‫س�ه‌ب��اره‌ت به‌گۆڕانكارییه‌كان ‌‬ ‫ی "توركیا‬ ‫ده‌ستوور كردبوویان كڵچ وت ‌‬ ‫ی‬ ‫پێویست ‌ه له‌مه‌ودوا قس ‌ه له‌سه‌ر رۆح ‌‬ ‫ی بكات‌و‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان‌و بنچینه‌كان ‌‬ ‫تاوتوێیان بكات"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی لیژن ‌ه ‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌ستوور‬ ‫هه‌مواركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شێنرایه‌وه‌‬ ‫دوای‌ ك��ش��ان��ه‌وه‌ی‌ ئ���ه‌و ‪50‬‬

‫‪2002‬دا پێنج ملیۆن‌و سێ سه‌د‌و‬ ‫هه‌شتا‌و هه‌شت ه��ه‌زار دۆسیه‌ی‌‬ ‫سكااڵ ه �ه‌ب��وون‪ ،‬ب��ه‌اڵم ژماره‌كه‌‬ ‫ئێستا بریتییه‌ له‌شه‌ش ملیۆن‌و‬ ‫سه‌د هه‌زار دۆسیه‌‪ ،‬ژماره‌كه‌ كه‌می‌‬ ‫نه‌كردووه‌ به‌ڵكو زی��ادی‌ ك��ردووه‌‌و‬ ‫ئه‌مه‌ش ئاماژه‌یه‌كی‌ باش نییه‌‪.‬‬ ‫له‌ئه‌وروپا له‌هه‌ر سه‌د كه‌سێكی‌‬ ‫تۆمه‌تبار پێنج كه‌سیان بێتاوان‬ ‫ده‌رده‌چ����ن‪ ،‬ئ��ه‌م دادپ �ه‌روه‌ری��ی �ه‌‬ ‫دادپ �ه‌روه‌ری��ی �ه‌ك �ی‌ ب��اش �ه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫ئ��ه‌و رێ��ژه‌ی �ه‌ له‌توركیا ل�ه‌س�ه‌دا‬ ‫‪54‬ه‌‪ ،‬وات��ه‌ له‌هه‌ر ‪ 100‬كه‌سێك‬ ‫كه‌ ده‌درێ��ن به‌دادگا ‪ 54‬كه‌سیان‬ ‫بێتاوانن‪ ،‬ئه‌وه‌ش به‌و مانایه‌ دێت‬ ‫كه‌ به‌له‌پای‌ هیچ له‌نێو زینداندا‬ ‫هێڵراونه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش زۆر كارێكی‌‬ ‫تۆقێنه‌ره‌! به‌ندیخانه‌كانی‌ توركیا‬ ‫بۆ ‪ 75‬هه‌زار كه‌س دروستكراون‪،‬‬ ‫ه��اوك��ات ژم���اره‌ی‌ ئ �ه‌و كه‌سانه‌ی‌‬ ‫ئێستا زیندانین بریتییه‌ ل�ه‌‪118‬‬ ‫هه‌زار كه‌س‪ ،‬ئه‌م مرۆڤانه‌ له‌سه‌ر‬ ‫یه‌كتر هه‌ڵچنراون‪ ،‬له‌و ‪ 118‬هه‌زاره‌‬

‫ی‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ له‌پشتیوانی‌ كردن ‌‬ ‫ره‌ش��ن��ووس��ه‌ك��ان‪ ،‬ژم����اره‌ی‌ ئ�ه‌و‬ ‫په‌رله‌مانتارانه‌ی‌ پشتیوانی‌ له‌پڕۆژ ‌ه‬ ‫یاساكان ده‌ك���ه‌ن ك �ه‌م ب��ووی �ه‌وه‌‌و‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌و ه��ۆی��ه‌ش��ه‌وه‌ ك��ۆب��وون��ه‌وه‌ ‌‬ ‫لیژنه‌ی‌ هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ ده‌ستوور‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌ توركیا هه‌ڵوه‌شایه‌و ‌ه‬ ‫كه‌ بڕیار بوو ئه‌مڕۆ چوارشه‌مم ‌ه‬ ‫سازبكرێت به‌مه‌به‌ستی‌ ده‌نگدان‬ ‫ی‬ ‫له‌سه‌ر ره‌شنووسه‌كان‌و به‌رنامه‌ ‌‬ ‫كاری‌ لیژنه‌كه‌ش گۆڕانكاری‌ به‌سه‌ر‬ ‫دا هات‪.‬‬ ‫له‌ڕوونكردنه‌وه‌یه‌كیشدا بورهان‬ ‫ی لیژنه‌ك ‌ه رایگه‌یاند‬ ‫ی ئه‌ندام ‌‬ ‫ك��وزو ‌‬ ‫ی ‪ 61‬پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��ار‬ ‫ی ئ����ه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ئیمزاكانیان كێشایه‌وه‌‪ ،‬ژمار‌ه ‌‬ ‫ی ك ‌ه پشتیوانییان‬ ‫په‌رله‌مانتاران ‌ه ‌‬ ‫له‌پرۆژه‌كان ده‌كرد‌و ئیمزایان له‌سه‌ر‬ ‫ی ب��ۆ خ���وار ‪284‬‬ ‫ك��ردب��وو داب����ه‌ز ‌‬ ‫په‌رله‌مانتار‪ ،‬به‌بێ ‪ 284‬ئیمزاش‬ ‫ی ده‌ستوور‬ ‫ی هه‌مواركردنه‌و‌ه ‌‬ ‫لیژن ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و ره‌شنووسان ‌ه‬ ‫ێ تاوتوێ ‌‬ ‫ناتوان ‌‬ ‫ی‬ ‫بكات‪ ،‬هه‌ر بۆیه‌ش كۆبوونه‌وه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 4/7‬هه‌ڵوه‌شێنرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژ ‌‬ ‫دووبار‌ه ئیمزا بۆ ره‌شنووسه‌ك ‌ه‬ ‫كۆكرایه‌وه‌‬ ‫ی‬ ‫ی ره‌ش��ن��ووس�� ‌‬ ‫ی ئ�����ه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی‬ ‫گۆڕانكارییه‌كان ل �ه‌الی �ه‌ن لیژن ‌ه ‌‬ ‫ی ده‌س���ت���ووره‌و‌ه‬ ‫ه��ه‌م��وارك��ردن��ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌م ‌‬ ‫ی توركیا به‌هۆ ‌‬ ‫له‌په‌رله‌مان ‌‬ ‫ی ل�ه‌گ�ه‌ڵ��ی��دا ب��وو‬ ‫ئ���ه‌و ئ��ی��م��زای��ان� ‌ه ‌‬ ‫ره‌تكرایه‌وه‌‪ ،‬هه‌وڵه‌كان بۆ دووب��ار‌ه‬ ‫ی ره‌شنووسه‌كان‬ ‫پێشكه‌شكردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌رله‌مان ده‌ست ‌‬ ‫به‌سه‌رۆكایه‌ت ‌‬ ‫پ��ێ��ك��رده‌و‌ه‌و ئاكه‌پ ‌ه ئ �ه‌م ج��اره‌ش‬ ‫كه‌وته‌و‌ه خۆی‌‪ ،‬له‌و چوارچێوه‌یه‌شدا‬ ‫ی‬ ‫هه‌ریه‌ك له‌ڕه‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆگان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌زیره‌كان ‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیر‌و ته‌واو ‌‬ ‫كابینه‌ك ‌هی‌‪ ،‬ره‌شنووس ‌ه نوێكانیان‬ ‫ئیمزا كرد‪.‬‬ ‫ی ف���ورات‬ ‫ی ئ��اژان��س�� ‌‬ ‫م��اڵ��پ��ه‌ڕ ‌‬ ‫ی ‪226‬‬ ‫باڵویكرده‌و‌ه ئاكه‌پ ‌ه توانیویه‌ت ‌‬ ‫ئیمزا بۆ ره‌شنووس ‌ه نوێكان كۆبكاته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی‬ ‫هاوكات سوات كڵچ رایگه‌یاند "دوا ‌‬ ‫ئیمزاكردنیان هه‌وڵده‌ده‌ین به‌زووترین‬ ‫ی‬ ‫ك��ات ره‌ش��ن��ووس �ه‌ك��ان پێشكه‌ش ‌‬ ‫ی بكه‌ین"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكایه‌ت ‌‬

‫‪ 42‬هه‌زاریان تا ئێستا نازانن ك ‌ه‬ ‫تاوانبارن یاخود نا‪ ،‬به‌بێ ئه‌وه‌ش‬ ‫هه‌ر به‌ندكراون‪ .‬دواتر وتی‌ "توركیا‬ ‫بووه‌ته‌ ده‌وڵه‌تی‌ ترس‪ ،‬توڕه‌ییه‌‬ ‫بێكۆتاییه‌كه‌ی‌ ئه‌ردۆگان هه‌موو‬ ‫كه‌سێك ده‌ترسێنێ‌‪ ،‬ئ �ه‌و ترسه‌‬ ‫ل �ه‌و واڵت���ه‌دا ه�ه‌م��وو جێگایه‌ك‌و‬ ‫بگره‌ شاخه‌كان‌و به‌رده‌كانیشی‌‬ ‫گرتۆته‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ش ترسی‌ ئه‌وه‌یه‌‬ ‫كه‌ له‌الیه‌ن ئه‌ردۆگان‌و حكومه‌ته‌وه‌‬ ‫س���زات ب��ه‌س��ه‌ردا بسه‌پێنرێت‪،‬‬ ‫ئ����ه‌ردۆگ����ان ل��ه‌ن��ێ��و ك��اب��ی��ن �ه‌ی‌‬ ‫ح��ك��وم �ه‌ت �ه‌ك �ه‌ی��دا‌و ل �ه‌ب �ه‌رچ��اوی‌‬ ‫چه‌ندین وه‌زی��ری‌ دیكه‌ به‌یه‌كێك‬ ‫له‌وه‌زیره‌كانی‌ وت "له‌ماوه‌ی‌ یه‌ك‬ ‫خ��ول �ه‌ك��دا ده‌ت��ك �ه‌م �ه‌ ده‌ره‌وه‌"؟‬ ‫ئه‌گه‌ر كه‌سێك له‌ماوه‌ی‌ خوله‌كێكدا‬ ‫وه‌زی��رێ��ك�ی‌ بكاته‌ ده‌ره‌وه‌‪ ،‬چی‬ ‫به‌كه‌سانی‌ دیكه‌ ناكات!"‪.‬‬ ‫ئیلهان زۆر شتی‌ دیكه‌ی‌ وت‬ ‫له‌فرسه‌ته‌كانی‌ داهاتوودا بۆتانی‌‬ ‫باس ده‌كه‌م‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌ی‌ حورییه‌ت‬

‫ژمار‌ه (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کوردستانی‬

‫ئـێـران لـه‌عـێـراق‪ ..‬شـكـسـت یـان بـردنــه‌وه‌!‬

‫‪10‬‬

‫شاره‌زایانی سیاسی ده‌ڵێن له‌دوای هه‌ڵبژاردنه‌كانه‌و ‌ه ئێران‪ ،‬هه‌وڵ ده‌دات بۆ زیادكردنی نفوزی خۆی له‌ناوچه‌كه‌‬ ‫هیوا سه‌لیمی‬

‫مشتومڕ‌و ش �ه‌ڕی ده‌س��ه‌اڵت له‌نێوان‬ ‫هێز‌و الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌كانی عێراق بۆ‬ ‫پێكهێنانی حكومه‌تی نوێ به‌رده‌وامه‌‪،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم تائێستا هیچ هاوپه‌یمانییه‌كی‬ ‫نوێ بۆ پێكهێنانی حكومه‌ت سه‌ری‬ ‫نه‌گرتووه‌‪ ،‬ئێرانیش ده‌یه‌وێت هه‌موو‬ ‫هه‌وڵه‌كان الی خۆیه‌و‌ه بێت‪.‬‬ ‫ئ��ێ��ران وه‌ك هێزێكی ده‌ره‌ك���ی‬ ‫كاریگه‌ر له‌سه‌ر هاوكێش ‌ه سیاسییه‌كانی‬ ‫عێراق‪ ،‬سه‌رجه‌می ه�ه‌وڵ‌و تواناكانی‬ ‫بۆ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی به‌ده‌ستنه‌هاتنی‬ ‫ئه‌نجام ‌ه دڵخوازه‌كانی خستووه‌ته‌گ ‌هڕ‌و‬ ‫ئه‌و گه‌م ‌ه سیاسییه‌ی ئێران چه‌ندین‬ ‫ك�����اردان�����ه‌وه‌‌و ه �ه‌ڵ��وێ��س��ت��ی ن��وێ��ی‬ ‫لێكه‌وتووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ب��ه‌ل��ه‌ب��ه‌رچ��اوگ��رت��ن��ی ره‌وت����ی‬ ‫رووداوه‌ك������ان‪ ،‬پێشبینی ده‌ك��رێ��ت‬ ‫له‌عێراقی داه��ات��وودا ئێران‌و چه‌شنی‬ ‫ئایدۆلۆژیای ده‌سه‌اڵتی ئێرانی ئه‌و پێگه‌‬ ‫سیاسییه‌ی راب���ردووی له‌ده‌ستبدات‌و‬ ‫زۆرب���ه‌ی چ��اودێ��ران��ی سیاسیی ئه‌م‬ ‫قۆناغه‌ی گۆڕه‌پانی سیاسیی عێراق‬ ‫به‌قۆناغی شكستی ستراتیژیه‌تی ئێران‬ ‫ده‌زانن‪ ،‬ئه‌و مه‌سه‌له‌ش ده‌توانێ وه‌ك‬ ‫پاڵنه‌رێك بۆ توندوتیژی زیاتر له‌عێراق‬ ‫ته‌ماشابكرێت‪.‬‬ ‫ئێران‪ ،‬یه‌كێك له‌ئه‌ندازیارانی هه‌نگاونان‬ ‫بۆ پێكهێنانی حكومه‌تی عێراق‬ ‫زۆرب����ه‌ی چ��اودێ��ران��ی سیاسیی‬ ‫له‌و بڕوایه‌دان ك ‌ه له‌كاتی بانگه‌شه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئێران سه‌رمایه‌یه‌كی به‌رچاوی‬ ‫بۆ هێز‌و الیه‌ن ‌ه سیاسییه‌كانی دۆست‌و‬ ‫هاوپه‌یمانی خوێ له‌عێراقدا خه‌رجكرد‪،‬‬ ‫ك �ه‌چ��ی ئ��اك��ام�ه‌ك��ان��ی ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن‌و‬ ‫به‌ده‌ستنه‌هاتنی ئه‌نجام ‌ه دڵخوازه‌كان‪،‬‬ ‫ئێرانی به‌ره‌و ئاراسته‌یه‌كی دیك ‌ه برد‪،‬‬ ‫ئه‌ویش هه‌وڵ بۆ به‌رده‌وامبوونی نفوز‌و‬ ‫پێگه‌ی خۆی له‌ڕێگه‌ی به‌شداریكردنی‬ ‫ناڕاسته‌وخۆ له‌پێكهێنانی حكومه‌ت‪،‬‬ ‫خستووه‌ته‌گه‌ڕ‪.‬‬ ‫لیستی ئه‌لعێراقی ‌ه وه‌ك لیستی‬ ‫س���ه‌رك���ه‌وت���ووی ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن �ه‌ك��ان‪،‬‬ ‫ب���ه‌رده‌وام ئێرانی به‌ده‌ستتێوه‌ردان‬ ‫له‌كاروباری ناوخۆی عێراق تۆمه‌تبار‬ ‫كردووه‌‌و ته‌نانه‌ت دژایه‌تیكردنی له‌گه‌ڵ‬ ‫سیاسه‌ته‌كانی ئێستای ئێران له‌عێراق‪،‬‬ ‫یه‌كێك له‌دروشم ‌ه سه‌ره‌كییه‌كانی ئه‌و‬ ‫لیست ‌ه بۆ به‌شداریكردن له‌پرۆسه‌ی‬ ‫هه‌ڵبژاردن بووه‌‪.‬‬ ‫حكومه‌تی ئ��ێ��ران له‌یه‌كه‌مین‬ ‫ك��اردان��ه‌وه‌دا به‌سه‌ركه‌وتنی لیستی‬ ‫ئه‌لعێراقیه‌‌و له‌ئاراسته‌ی هه‌نگاونان بۆ‬ ‫راگرتنی راده‌ی نفوز‌و بااڵده‌ستی خۆی‬ ‫له‌عێراق‪ ،‬الیه‌ن ‌ه سیاسیی ‌ه شیعه‌كانی‬ ‫بانگهێشتی ئێران ك��رد‌و هه‌وڵیدا تا‬ ‫به‌ئیئتیالفی ئ �ه‌م الی�ه‌ن��ان��ه‌‌و الیه‌نی‬ ‫كوردی‪ ،‬پرۆسه‌ی پێكهێنانی حكومه‌ت‬ ‫له‌الیه‌ن لیسته‌كه‌ی عه‌الوی په‌كبخات‪.‬‬ ‫راب��ێ��رت درای��ف��وس له‌وتارێكدا‬ ‫ك��� ‌ه ل���ه‌م���اڵ���پ���ه‌ڕی ‪the nation‬‬ ‫ب�ڵ�اوی���ك���ردووه‌ت���ه‌و‌ه م�ه‌س�ه‌ل�ه‌ك��ان��ی‬ ‫په‌یوه‌ست به‌م بابه‌ت ‌ه تاوتۆی ده‌كات‌و‬ ‫له‌و بڕوایه‌دای ‌ه كه‌حكومه‌تی ئێران هیچ‬ ‫هه‌لێك له‌ده‌ستنادات بۆئه‌وه‌ی له‌واڵته‌‬ ‫دراوسێیه‌كه‌ی خۆیدا حكومه‌تێكی‬ ‫هاوشێوی ئێران بێنێت ‌ه سه‌ركار‪.‬‬ ‫به‌بڕوای درایفوس مه‌به‌ستی ئێران‬ ‫له‌ڕێكخستنی كۆبوونه‌وه‌كانی تاران‬ ‫له‌نێوان لیست ‌ه شیعه‌كان‪ ،‬به‌رگرتن‬ ‫به‌پێكهێنانی ده‌وڵه‌ت به‌رابه‌ڕی عه‌الوی‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫هه‌ر له‌م باره‌یه‌و‌ه ماڵپه‌ڕی وێست‬ ‫له‌راپۆرتێكدا باسی ل��ه‌و‌ه ك��ردووه‌‬

‫ئه‌یاد عه‌الوی‬

‫كه‌ئێران رازی نیی ‌ه ع���ه‌الوی ببێته‌‬ ‫سه‌رۆك وه‌زیران‪.‬‬ ‫م��اڵ��پ�ه‌ڕی ن��اوب��راو رایگه‌یاندوه‌‬ ‫كه‌به‌رپرسی دۆسیه‌ی عێراق له‌كۆماری‬ ‫ئیسالمی ئ��ێ��ران ن��اڕه‌زای �ه‌ت��ی خۆی‬ ‫له‌هه‌مبه‌ر وه‌رگرتنی پۆستی سه‌رۆكایه‌تی‬ ‫وه‌زیران له‌الیه‌ن عه‌الوییه‌و‌ه ده‌ربڕیوه‌‌و‬ ‫رایگه‌یاندوو‌ه كه‌ئێران ئاماده‌ی ‌ه هاوكاری‬ ‫ع���ه‌الوی ب��ك��ات ب��ۆ وه‌رگ��رت��ن��ی هه‌ر‬ ‫پۆستێكی دیك ‌ه له‌حكومه‌تی عێراق جگه‌‬ ‫له‌پۆستی سه‌رۆك وه‌زیران‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م ه�������ه‌واڵ‌و ل��ێ��ك��دان��ه‌وه‌‬ ‫رۆژنامه‌وانییان ‌ه له‌كاتێكدای ‌ه كه‌خودی‬ ‫عه‌الویش له‌وتووێژێك له‌گه‌ڵ ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫"س��ی ئێن ئ��ێ��ن" نیگه‌رانییه‌كانی‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ده‌س��ت��وه‌ردان��ی ئێران‬ ‫نه‌شارده‌وه‌‌و رایگه‌یاند كه‌ئێران چه‌ند‬ ‫س��اڵ له‌مه‌وپێشیش دژی س��ه‌رۆك‬ ‫وه‌زیری ئه‌و بووه‌‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها چه‌ندین ماڵپه‌ڕی ناوخۆی‬ ‫ئێران‌و به‌تایبه‌ت ماڵپه‌ڕی "خه‌به‌ر‬ ‫ئۆنالین"‪ ،‬له‌چه‌ندین راپۆرت‌و لێكدانه‌وه‌‬ ‫ده‌رباره‌ی دیاریكردنی پۆستی سه‌رۆك‬ ‫وه‌زی��ران��ی عێراق باسیان له‌وه‌كردوه‌‬ ‫كه‌پێویست ‌ه سه‌رۆك وه‌زیرانی داهاتووی‬ ‫عێراق تێڕوانینێكی ئه‌رێنی به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌ئێران هه‌بێت‌و هه‌ر به‌وپێی ‌ه عه‌الوی‬ ‫هه‌ڵگری ئه‌و تایبه‌تمه‌ندیی ‌ه نییه‌‪.‬‬ ‫س��االری پاشایی سه‌رنووسه‌ری‬ ‫هه‌فته‌نامه‌ی ئاسۆی رۆژه��ه‌اڵت باس‬ ‫ل��ه‌دژای��ه‌ت��ی ئ��ێ��ران ل �ه‌گ �ه‌ڵ ره‌وت���ی‬ ‫دیموكراسی له‌عێراقدا ده‌كات‪.‬‬ ‫پاشایی له‌لێدوانێكیدا به‌ده‌ستووری‬ ‫وت "لیسته‌كان ه �ه‌رك��ام له‌هه‌وڵی‬ ‫دروستكردنی كوتله‌یه‌كی زۆرینه‌ن بۆ‬ ‫مسۆگه‌ركردنی ‪ 163‬كورسی پێویست‬ ‫بۆ دامه‌زراندنی كابینه‌ی نوێی ده‌وڵه‌تی‬ ‫داهاتوو"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وت ‌ی "له‌وه‌ها بارودۆخێكدا‬ ‫بێگومان ده‌وڵه‌تانی ده‌وروب�ه‌ر هه‌وڵی‬ ‫ده‌س��ت��ت��ێ��وه‌ردان‌و پشتگیریكردنی‬ ‫الی���ه‌ن���ه‌ك���ان���ی ن���زی���ك ل��ه‌خ��ۆی��ان‬ ‫له‌دروستكردنی كابینه‌ی نوێی ده‌وڵه‌تی‬ ‫عێراق ده‌ده‌ن"‪.‬‬ ‫ب���ه‌ڕای ئ��ه‌و رۆژن��ام �ه‌ن��ووس � ‌ه كه‌‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ن��ووس��ێ��ك��ی ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت��ی ئێستای ت��اران �ه‌‪ ،‬ئێران‬ ‫به‌رچاوترین ده‌وڵ �ه‌ت � ‌ه له‌رۆژهه‌اڵتی‬ ‫ن���اوه‌ڕاس���ت ك��ه‌ه��ه‌ر ل��ه‌س��ه‌ره‌ت��ای‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی ده‌وڵه‌تی فاشیستی‬ ‫به‌عسدا له‌و‌ه ترساو‌ه دیموكراسی له‌م‬ ‫واڵت ‌ه جێگیر بكرێت‌و ئه‌مه‌ش به‌زیانی‬ ‫خۆی ده‌زانێت‪.‬‬ ‫ئێستاش ك �ه‌ده‌ره‌ن��ج��ام �ه‌ك��ان��ی‬

‫نوری مالیکی‬

‫هه‌ڵبژاردن به‌دڵی ئێران نییه‌‪ ،‬پاشایی‬ ‫وت� ‌ی "ئێران ه �ه‌وڵ��ده‌دا له‌رێگه‌گه‌لی‬ ‫ج����ی����اوازه‌و‌ه چ��ه‌ن��دی��ن الی����ه‌ن بۆ‬ ‫دروستكردنی ده‌وڵه‌تێك كه‌پارێزه‌ری‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی بێ‪ ،‬پشتگیریبكات‪".‬‬ ‫وت��ه‌ب��ێ��ژی ك���ۆم���اری ئیسالمی‬ ‫ئێران‪ ،‬رامین مێهمان په‌ره‌ست رۆژی‬ ‫پێنجشه‌مم ‌ه ‪1‬ی ئ��اوری��ل رایگه‌یاند‬ ‫كه‌ئێران ده‌س���ت���وه‌ردان له‌پرۆسه‌ی‬ ‫سیاسیی ن��اوخ��ۆی ع��ێ��راق ن��اك��ات‌و‬ ‫س �ه‌رج �ه‌م��ی ه����ه‌واڵ‌و راپ��ۆرت�ه‌ك��ان��ی‬ ‫پ�ه‌ی��وه‌ن��دی��دار ب �ه‌و بابه‌ت ‌ه ن��اڕاس�ت‌و‬ ‫هه‌ڵه‌یه‌‪.‬‬ ‫مێهمان په‌ره‌ست باسی له‌وه‌كرد‬ ‫كه‌ئێران سیاسه‌تی ده‌ره‌كی خۆی له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای ده‌س��ت��وه‌رن�ه‌دان له‌كاروباری‬ ‫ناوخۆی واڵتانی ناوچه‌ك ‌ه داده‌ڕێژێت‪.‬‬ ‫ئێران له‌الوازبوونی پێگه‌ی سیاسی‬ ‫خۆی نیگه‌رانه‌‬ ‫ش��اره‌زای��ان��ی سیاسی ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ك��ۆك��ب��وون ل�ه‌س�ه‌ر ئ���ه‌و‌هی‌‪ ،‬ل��ه‌دوای‬ ‫رووخ��ان��ی حكومه‌تی به‌عس‪ ،‬ئێران‬ ‫یه‌كێك ل �ه‌ك��اره‌ك��ت �ه‌ر‌ه چ��االك�ه‌ك��ان‬ ‫له‌گۆڕه‌پانی سیاسیی عێراق ب��ووه‌‌و‬ ‫له‌هه‌موو ئامرازه‌كان بۆ راگرتنی ئه‌م‬ ‫بااڵده‌ستیی ‌ه كه‌ڵكی وه‌رگرتووه‌‪.‬‬ ‫گرنگترین‌و گونجاوترین ئامرازی‬ ‫ئێران بۆ نفوز له‌عێراق‌و كاركردن له‌سه‌ر‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی خۆی له‌و واڵته‌‪،‬‬ ‫كه‌ڵكوه‌رگرتن بوو‌ه له‌ئامرازی مه‌زه ‌هب‌و‬ ‫چوون ‌ه ناو ملمالنێ سیاسییه‌كانی عێراق‬ ‫به‌قازانجی تاران له‌ڕێگه‌ی ره‌وت‌و الیه‌نه‌‬ ‫سیاسیی ‌ه شیعه‌كان بووه‌‪.‬‬ ‫دووركه‌وتنه‌وه‌ی خه‌ڵكی عێراق‬ ‫له‌الیه‌ن ‌ه مه‌زهه‌بییه‌كان‌و بردنه‌وه‌ی‬ ‫زۆرترینی كورسییه‌كانی په‌رله‌مان‬ ‫ل��ه‌الی��ه‌ن لیسته‌كه‌ی ع����ه‌الوی كه‌‬

‫عه‌ممار ئه‌لحه‌کیم‬

‫به‌دژبه‌ری ده‌ستوه‌ردانه‌كانی ئێران‬ ‫ل �ه‌ع��ێ��راق ن��اوب��ان��گ��ی ده‌رك�����ردووه‌‪،‬‬ ‫حكومه‌تی ئێرانی نیگه‌ران ك��ردووه‌‌و‬ ‫ه �ه‌روه‌ك پێشووتر پێشبینی ده‌كرا‪،‬‬ ‫هه‌وڵدان بۆ یه‌كخستنی ماڵی شیعه‌كان‌و‬ ‫ئه‌گه‌ری پێكهێنانی حكومه‌ت له‌الیه‌ن‬ ‫دۆستانی ئێران‪ ،‬به‌رچاوترین هه‌وڵی‬ ‫ت��اران‌و له‌راستیدا له‌پله‌ی یه‌كه‌می‬ ‫هه‌نگاوه‌كانی ئه‌و واڵت ‌ه ده‌بێ‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت به‌راده‌ی نفوزی حكومه‌تی‬ ‫ئێران ل�ه‌واڵت��ی ع��ێ��راق‪ ،‬م �ه‌ك گۆرك‬ ‫ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی‬ ‫ئه‌مریكا له‌سه‌رده‌می ج��ۆرج بوش‌و‬ ‫ئه‌ندامی ئێستای ئه‌نجومه‌نی په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫ده‌ره‌كییه‌كانی ئه‌مریكا له‌لێدوانێكی‬ ‫رۆژن��ام�ه‌وان��ی بۆ "هێراڵد تریبون"ی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی باس له‌به‌رده‌وامبوونی‬ ‫نفوزی ئێران له‌عێراقدا ده‌كات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌و بڕوایه‌دای ‌ه كه‌ئه‌و نفوزه‌ی ئێران‬ ‫چیتر دیاریك ‌هر‌و یه‌كالكه‌ره‌و‌ه نییه‌‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو ل �ه‌درێ��ژه‌ی لێدوانه‌كه‌یدا‬ ‫ده‌ڵێت "عێراق به‌فۆرمێكی پێچه‌وانه‌‪،‬‬ ‫ته‌نیا شوێنێك له‌رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاسته‌‬ ‫ك ‌ه پاشه‌كش ‌ه به‌ئێران ده‌ك��ات‌و له‌م‬ ‫هه‌نگاوه‌شیدا سه‌ركه‌وتووه‌"‪.‬‬ ‫ه��ه‌روه‌ه��ا ئ��ام��اژ‌ه ب��ه‌و ده‌ك��ات‬ ‫كه‌مالیكی ئازایه‌تی زۆری له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ئێران له‌خۆنیشاندا‌و ئێستا ئێرانییه‌كان‬ ‫ل�ه‌ه�ه‌وڵ��ی ئ����ه‌وه‌دان ره‌وت���ی س �ه‌در‬ ‫له‌مالیكی نزیكبكه‌نه‌وه‌‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫ئه‌گه‌ر ئ�ه‌م هه‌نگاوه‌ش سه‌ركه‌وتن‬ ‫به‌ده‌ستبێنێ‪ ،‬الوازه‌‌و ئه‌نجامێكی‬ ‫ئه‌وتۆی بۆ ئێران نابێ‪.‬‬ ‫مێهردادی خوانساری لێكۆڵ ‌هر‌و‬ ‫راوێ���ژك���اری ن���اوه‌ن���دی رۆژه��ه‌اڵت��ی‬ ‫ناوه‌ڕاست له‌له‌نده‌ن له‌وتووێژێك له‌گه‌ڵ‬ ‫رادیۆی فه‌ردا‪ ،‬ئه‌نجامه‌كانی هه‌ڵبژاردن‌و‬

‫به‌ده‌ستهێنانی زۆرت��ری��ن ده‌نگه‌كان‬ ‫بۆ لیستی ئه‌لعێراقی ‌ه به‌رووداوێكی‬ ‫چاوه‌ڕواننه‌كراو بۆ ئێران وه‌سفده‌كات‌و‬ ‫ل��ه‌م��ب��اره‌ی��ه‌و‌ه ده‌ڵ��ێ��ت "ئ �ه‌زم��ون��ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتداری شیعه‌كان‌و ده‌ستوه‌ردانه‌‬ ‫ب �ه‌رده‌وام �ه‌ك��ان��ی ئ��ێ��ران ل�ه‌ك��اروب��اری‬ ‫ناوخۆی عێراق له‌سه‌رده‌می ده‌سه‌اڵتی‬ ‫بێئه‌مالوالی شیعه‌كان‪ ،‬هه‌روه‌ها چه‌ندین‬ ‫ف��اك��ت�ه‌ری دی��ك �ه‌ی وه‌ك پشتیوانی‬ ‫واڵت��ان��ی ع �ه‌ره‌ب��ی له‌سیكۆالره‌كان‪،‬‬ ‫نزیكترین لیست به‌حكومه‌تی ئێران واته‌‬ ‫ئیئتیالفی نیشتمانی تووشی پاشه‌كشه‌‬ ‫كرد‌و ده‌ركه‌وتنی ئه‌و ئه‌نجامه‌‪ ،‬ئێرانی‬ ‫ل�ه‌داه��ات��ووی پێگه‌ی خ��ۆی له‌عێراق‬ ‫نیگه‌ران كردوووه‌"‪.‬‬ ‫نیگه‌رانییه‌كانی ئێران‪ ،‬ناكۆكه‌كان‬ ‫كۆده‌كاته‌وه‌‬ ‫راگه‌یاندنی شكستی هه‌وڵه‌كان بۆ‬ ‫یه‌كخستنی ماڵی شیعه‌كان له‌هه‌مبه‌ر‬ ‫پێكهێنانی حكومه‌تی نوێی عێراق‪،‬‬ ‫ئێرانی به‌ره‌و تاكتیكی نوێ په‌لكێش‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫م��اڵ��پ �ه‌ڕی ف��ارس��ی ب��ی ب��ی سی‬ ‫له‌راپۆرتێكدا له‌ژێر ناوی بۆچی عه‌ممار‬ ‫حه‌كیم پشتیوانی له‌عه‌الوی ده‌كات؟‬ ‫تیشكده‌خات ‌ه سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌‌و نووسه‌ری‬ ‫ئ�ه‌م راپ��ۆرت� ‌ه مێهردادی فه‌رهه‌مه‌ند‬ ‫ده‌نووسێت "پاڵنه‌ری سه‌ره‌كیی حه‌كیم‬ ‫له‌پشتیوانیكردنی عه‌الوی‪ ،‬هه‌وڵدان بۆ‬ ‫راگرتنی پێگه‌ی ئه‌نجومه‌نی بااڵ‌و پشكی‬ ‫ئه‌و ره‌وت ‌ه سیاسییه‌ی دۆستی ئێران‬ ‫له‌حكومه‌تی داهاتووی عێراقه‌‪ ،‬دابه‌زینی‬ ‫به‌رچاوی ده‌نگه‌كانی ئه‌نجومه‌نی بااڵ‬ ‫له‌ناو شیعه‌كان‌و ته‌نانه‌ت بردنی كه‌مترین‬ ‫ك��ورس��ی ل �ه‌ن��او لیستی نیشتمانی‪،‬‬ ‫ئاینده‌ی ئه‌م ره‌وت ‌ه سیاسییه‌ی تووشی‬ ‫مه‌ترسی كردووه‌"‪.‬‬ ‫چه‌ند رۆژ له‌مه‌وپێش عه‌ممار‬ ‫حه‌كیم سه‌رۆكی لیستی نیشتمانی‌و‬ ‫راب �ه‌ری ئه‌نجومه‌نی بااڵ له‌لێدوانێكی‬ ‫رۆژن��ام��ه‌وان��ی��دا ب��ه‌رگ��ری له‌لیستی‬ ‫ئه‌لعێراقی ‌ه ك���ردووه‌‌و ناوهێنانی ئه‌و‬ ‫لیسته‌ی به‌لیستی به‌عسییه‌كان‬ ‫ره‌تكردبووه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژن��ام�ه‌ی ئه‌لوه‌ته‌نی سعودیش‬ ‫ل �ه‌راپ��ۆرت��ێ��ك��دا ب��اس ل���ه‌و‌ه ده‌ك��ات‬ ‫ك �ه‌ئ��ێ��ران س �ه‌رج �ه‌م��ی رێ��گ��اك��ان بۆ‬ ‫پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی له‌عێراق‬ ‫تاقیده‌كاته‌وه‌‌و هه‌موو كارته‌كانی بۆ ئه‌م‬ ‫مه‌به‌ست ‌ه به‌كارده‌هێنێت‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌م رێگایانه‌ش پێكهێنانی‬ ‫ئیئتیالف‌و هاوپه‌یمانی فۆرماڵیته‌‌و‬ ‫كارتۆنی‌و هاتنه‌ناوه‌و‌ه له‌ڕێگه‌ی یاسایی‬ ‫بۆ درێژه‌ی بااڵده‌ستی له‌عێراقه‌‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ری زیادبوونی توندوتیژییه‌كان‌و‬ ‫رۆڵی ئێران‬ ‫ل���ه‌دوای له‌ناوچوونی حكومه‌تی‬ ‫ب �ه‌ع��س‪ ،‬ع��ێ��راق ب��ووه‌ت � ‌ه گۆڕه‌پانی‬ ‫پێكدادانی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی واڵتانی‬ ‫ده‌ره‌كی‪.‬‬ ‫له‌م نێوه‌دا كێشمه‌كێش‌و ملمالنێی‬ ‫نێوان ئێران‌و ئه‌مریكا‪ ،‬به‌رچاوتر له‌هه‌موو‬ ‫واڵت��ان��ی دیكه‌یه‌‌و هه‌ڵبژاردنه‌كانی‬ ‫په‌رله‌مانی عێراق زه‌قتر له‌هه‌میش ‌ه ئه‌م‬ ‫بابه‌ته‌ی ئاشكرا كرد‪.‬‬ ‫چاودێرانی سیاسیی ب���ه‌رده‌وام‬ ‫باسیان له‌وه‌كردو‌ه كه‌رێكنه‌كه‌وتنی‬ ‫لیست ‌ه براوه‌كان‌و دواكه‌وتنی پێكهاتنی‬ ‫حكومه‌ت ده‌توانێ توندوتیژییه‌كان‬ ‫زیاد بكات‪ ،‬هه‌روه‌ها باس له‌وه‌ده‌كرێ‬ ‫كه‌شكستی پ��ڕۆژه‌ك��ان��ی ئیسالمی‬ ‫ت��ون��دڕ‌هو‌و الوازب��وون��ی پێگه‌ی ئێران‬ ‫ده‌توانێ پێكهێنه‌ری قۆناغێكی تازه‌‬ ‫له‌توندوتیژی به‌پشتیوانی ئێران‬ ‫له‌عێراق بێت‪.‬‬ ‫حه‌سه‌نی ره‌حمان په‌نا‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫كۆمیته‌ی ناوه‌ندی حیزبی كۆمۆنیستی‬ ‫ئێران له‌بابه‌تێكی باڵوكراو‌ه له‌ماڵپه‌ڕه‌‬ ‫ئینته‌رنێتییه‌كاندا ئه‌و باس ‌ه ده‌وروژێنێ‌و‬ ‫ده‌نووسێت "جێگه‌ی گومان نیی ‌ه كه‌‬ ‫له‌ره‌وتی ناكۆكیی ‌ه ناوخۆییه‌كانی عێراق‌و‬ ‫ناوچه‌كه‌‌و ل��ه‌دوای شكستی پ��ڕۆژه‌ی‬ ‫ئیسالمی ب��ون��ی��ادگ�ه‌را له‌ده‌سه‌اڵتی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬ئێستا ئه‌مریكا له‌هه‌وڵی‬ ‫هێنان ‌ه خ����واره‌وه‌ی نفوزی كۆماری‬ ‫ئیسالمی‌و هێزه‌كانی الیه‌نگری ئێران‬ ‫له‌عێراق‌و هه‌روه‌ها گروپ ‌ه ئیسالمییه‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كانی دیكه‌ی ‌ه له‌ناوچه‌كه‌دا"‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا ئ��ام��اژ‌ه ب��ه‌و‌ه ده‌دات‬ ‫كه‌هاوته‌ریب له‌گه‌ڵ ئه‌و سیاسه‌ته‌‪،‬‬ ‫ئه‌مریكا خه‌ریكی به‌هێزكردنی ره‌وته‌‬ ‫ئیسالمیی ‌ه میانڕه‌وه‌كان‌و لیبراڵه‌كان‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ئه‌لته‌رناتیڤه‌كانی دیكه‌‌و‬ ‫ب�ه‌ت��ای��ب�ه‌ت چ �ه‌پ �ه‌ك��ان‌و سیكۆالره‌‬ ‫راسته‌قینه‌كانه‌‪ ،‬پشتیوانی‌و پیرۆزبایی‬ ‫ده‌ستبه‌جێی ئه‌مریكا به‌بۆنه‌ی‬ ‫سه‌ركه‌وتنی عه‌الوی له‌م پێدوایستییه‌وه‌‬ ‫سه‌رچاو‌ه ده‌گرێ‪ ،‬له‌وه‌ها بارودۆخێكدا‬ ‫ئ��وم��ێ��د‌و ن��ی��گ��ه‌ران��ی��ی��ه‌ك��ی زۆر‬ ‫سه‌باره‌ت به‌داهاتووی عێراق هه‌یه‌‪،‬‬ ‫الوازب��وون��ی پێگه‌ی ت��ون��دڕه‌وه‌ك��ان‌و‬ ‫ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی��ی �ه‌ك��ان��ی ئ��ێ��ران‪ ،‬ترس‬ ‫له‌چاالكبوونه‌وه‌ی سه‌رله‌نوێی گروپه‌‬ ‫ئیسالمیی ‌ه توندڕه‌وه‌كان به‌پشتیوانی‬ ‫ئێرانی لێده‌كه‌وێته‌وه‌‌و ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌‬ ‫ده‌ت��وان��ێ داه��ات��ووی��ێ��ك��ی ره‌ش بۆ‬ ‫عێراقییه‌كان بێنێته‌ئاراوه‌‪.‬‬ ‫ناوه‌نده‌كانی لێكۆڵینه‌وه‌ی ئێران‬ ‫ل �ه‌وت��ار‌و لێكۆڵینه‌و‌ه ب�ڵاوك��راوه‌ك��ان‬ ‫له‌ماڵپه‌ڕ‌ه ئینته‌رنێتییه‌كان باس‬ ‫له‌و‌ه ده‌ك�ه‌ن كه‌عێراقێكی سه‌قامگیر‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی به‌رده‌وامی هه‌ڕه‌شه‌ی ‌ه بۆ‬ ‫كۆماری ئیسالمی ئێران‪.‬‬ ‫به‌هۆكاری ئاماده‌بوونی به‌ستێنه‌‬ ‫هێزه‌كییه‌كانی وه‌ك وزه‌‌و جوگرافیای‬ ‫سیاسی‪ ،‬سه‌قامگیری سیاسی له‌عێراق‪،‬‬ ‫ده‌توانێ داهاتووی سیاسیی كۆماری‬ ‫ئیسالمی بخات ‌ه مه‌ترسییه‌وه‌‪.‬‬ ‫هێرشی ئه‌مریكا بۆ عێراق‪ ،‬بووه‌‬ ‫هۆی الوازبوونی عێراق‌و له‌م روانگه‌یه‌وه‌‬ ‫پێویستبوو ئێران ل �ه‌م هه‌ل ‌ه كه‌ڵك‬ ‫وه‌ربگرێت‌و به‌سیاسه‌تێكی به‌رته‌سكی‬ ‫دژایه‌تی له‌گه‌ڵ سه‌قامگیری‪ ،‬بۆ هه‌میشه‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی عێراق بۆ ئێران له‌ناوبه‌رێت‪.‬‬ ‫ئه‌‌و روانگ ‌ه پێیوای ‌ه كه‌هه‌رچه‌شنه‌‬ ‫نائارامی‌و ناسه‌قامگیرییه‌ك له‌عێراق‬ ‫روبه‌ری هه‌ڕه‌شه‌كانی ئه‌مریكا له‌ئێران‬ ‫كورتتر ده‌كاته‌وه‌‌و توانا‌و پتانسیه‌لی‬ ‫ئێران وه‌ك الیه‌نێكی كاریگه‌ر له‌عێراق‬ ‫بۆ دان��وس��ت��ان‌و بازرگانی سیاسیی‬ ‫به‌هێزتر ده‌كات‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫پشوو‬

‫مه‌ها عه‌لی‌‪ :‬توێژه‌رانی‌ ده‌روونی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ،‬كه‌له‌پچه‌ كراون‌و هیچیان پێناكرێت‪.‬‬

‫ئه‌یشواریاو‬ ‫فیلمێکی نوێ‬

‫ع ‌هدنان كه‌ریم‬ ‫ل ‌هستۆكهۆڵم‬ ‫كۆنسێرتێك‬ ‫سازده‌كات‬

‫ده‌ستوور‪:‬‬ ‫ی هند ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شۆخ ‌‬ ‫بڕیار‌ه ئه‌كته‌ر ‌‬ ‫ی باتچان‪ ،‬به‌شداریی‌‬ ‫ئه‌یشواریا را ‌‬ ‫ی نوێی فیلمه‌كانی‌‬ ‫له‌چه‌ند به‌شێك ‌‬ ‫جیمس بۆند بكات‪.‬‬ ‫ی ئیالف باڵویكردوه‌ته‌وه‌‪ ،‬دوو ژنه‌‬ ‫سایت ‌‬ ‫ده‌ستوور‬ ‫ی ده‌ستنیشانكراون بۆ‬ ‫ی هیند ‌‬ ‫ئه‌كته‌ر ‌‬ ‫به‌شداریكردن له‌و فیلمان ‌ه ك ‌ه بریتین له‌فریدا‬ ‫ی به‌ناوبانگ (ملیۆنێری‌‬ ‫ی فیلم ‌‬ ‫ی ئه‌ستێر‌ه ‌‬ ‫پینتۆ ‌‬ ‫�ێ �رت �ه‌ك �ان��ی �دا‬ ‫س�‬ ‫ی بیبوله‌و‌ه به‌خاوه‌نی‌‬ ‫بێالنه‌) ك ‌ه له‌الیه‌ن گۆڤار ‌‬ ‫ل ���ه‌درێ ���ژ‌هی ك �ۆن � ‌هی ك �وردی‬ ‫ه‌ڵ‬ ‫جوانترین ده‌موچاو له‌جیهاندا ده‌ستنیشانكراوه‌‪،‬‬ ‫كه‌ب ‌ههاوكاری كۆم س��ازی��ده‌ك��ات‪،‬‬ ‫دووه‌میشیان ئه‌یشواریای ‌ه كه‌پێده‌چێت باشتر‬ ‫ل���ه‌واڵت���ی س��وی��د ك ‌هریم‪ ،‬بڕیار‌ه‬ ‫ی هۆڵیوود‬ ‫بێت‪ ،‬چونك ‌ه پێشتر له‌فیلمه‌كان ‌‬ ‫هون ‌هرمه‌ند عه‌دنان انگ ‌ه ل ‌هشاری‬ ‫م‬ ‫به‌شداریی كردووه‌‪.‬‬ ‫رۆژی ‪10‬ی ئ �ه‌م كی گۆرانی‌و‬ ‫تێ‬ ‫ی سیناریسته‌كه‌‪،‬‬ ‫ی ق��س � ‌ه ‌‬ ‫به‌پێ ‌‬ ‫ستۆكهۆڵم كۆنسێر دی ب ‌ههاوكاری‬ ‫كالسیكی كور‬ ‫ی فیلمه‌ك ‌ه بینه‌ران‬ ‫چ��ی��رۆك� ‌‬ ‫مۆزیكی‬ ‫ت‪.‬‬ ‫ی شۆك ده‌كات‪.‬‬ ‫تووش ‌‬ ‫چوار مۆزیسیان سازبكا دی ن��اوب�راو‬ ‫پێشتریش هون ‌هرمه‌ن واڵت���ی سوید‪،‬‬ ‫ل�ه‌چ�ه‌ن�د ش��ارێ�ك�ی ت��ری ی سازكردبوو‪.‬‬ ‫ره‌وه‌ندی كورد‬ ‫كۆنسێرتی بۆ‬

‫ی راگرت‬ ‫شه‌وكه‌ت ئه‌مین فیلمه‌كه‌ ‌‬ ‫بڕیاربوو رۆژی یه‌كشه‌ممه‌ی رابردوو‪ ،‬فیلمی سینه‌مایی (شوێنێك بۆ یاری‪)Kick Off-‬‬ ‫له‌ده‌رهێنانی شه‌وكه‌ت ئه‌مین كوركی‪ ،‬له‌میانه‌ی چاالكییه‌كانی پێنجه‌مین پێشانگای‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی هه‌ولێر بۆ كتێب نماییش بكرێت‪ ،‬به‌اڵم ده‌رهێنه‌ری فیلمه‌ك ‌ه رێگری‬ ‫كردو نمشایكردنی فیلمه‌ك ‌ه ‌ی راگرت‪.‬‬ ‫فیلمی سینه‌مایی "شوێنێك بۆ یاری" تائێستا به‌شداری له‌چه‌ند‬ ‫فێستیڤاڵێك كردووه‌و چه‌ند خه‌اڵتێكی به‌دستهێناوه‌‪ ،‬دوایین خه‌اڵتیش‪،‬‬ ‫خه‌اڵتی "خه‌نجه‌ری زیوین"بوو له‌فێستیڤاڵی سینه‌مایی مه‌سقه‌ت له‌واڵتی‬ ‫عه‌ممان‪.‬‬ ‫ئه‌و فیلم ‌ه به‌رهه‌می به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی سینه‌مای سلێمانی‌و واڵتی‬ ‫ژاپۆنه‌‪ ،‬تائێستا له‌دوو چاالكی سینه‌مایی له‌سلێمانی‌و كه‌ركوك نمایشكراوه‌‪،‬‬ ‫هیچ نمایشێكی بۆ نه‌كراوه‌‪ .‬شه‌وكه‌ت‬ ‫به‌اڵم له‌هه‌ولێر‌و دهۆك‬ ‫له‌لێدوانێكیدا به‌ده‌ستووری وت‬ ‫ئ �ه‌م��ی��ن ك��ورك��ی‬ ‫ئاگادار كرامه‌و‌ه كه‌فیلم ‌ه نوێیه‌كه‌م‬ ‫"دوای ئ �ه‌وه‌ی‬ ‫چ��االك��ی��ی �ه‌ك��ان��ی پێشانگای‬ ‫له‌په‌راوێزی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی هه‌ولێر بۆ كتێب‬ ‫نمایشده‌كرێت‪ ،‬نیگه‌ران بووم‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی‬ ‫سینه‌مام له‌و‌ه ئاگاداركرده‌و‌ه‌و‬ ‫رام��گ��رت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی ئ�ه‌و فیلم ‌ه تائێستا نمایشی ی���ه‌ك��� ‌هم‌و ت��ای��ب �ه‌ت��ی‬ ‫ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد‬ ‫له‌هه‌ولێری پایته‌خت بۆ نه‌كراوه‌"‪ .‬كوركی‬ ‫ك�ه‌ف��ی��ل��م�ه‌ك� ‌ه ل �ه‌م‬ ‫"دوای ئه‌وه‌ی ئاگادارمكردنه‌وه‌‪ ،‬بڕیاریاندا‬ ‫ده‌ستوور‬

‫له‌ژمار‌ه ‌ی ئه‌م مانگ ‌ه ‌ی‬ ‫گۆڤار ‌ی ڤان ‌ی فێره‌دا‪،‬‬ ‫وێنه‌یه‌ك ‌ی رووت ‌ی ژنه‌‬ ‫ئ��ه‌ك��ت��ه‌ر ‌ی شۆخی‌‬ ‫ئیتاڵ ‌ی مۆنیكا بیلوچی‌‬ ‫باڵوكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌و وێنه‌یه‌دا بیلوچ ‌ی له‌مانگی‌‬ ‫حه‌وت ‌ی سكپڕییه‌كه‌یدایه‌و هیچ‬

‫پێشانگایه‌دا نمایش نه‌ك ‌هن‌و نمایشێكی تایبه‌تی‬ ‫له‌كۆتایی مانگی نیسان بۆ بكه‌ن"‪.‬‬ ‫ن�����اس�����ر ح����ه‌س����ه‌ن‬ ‫ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ری گشتی‬ ‫سینه‌ما له‌وه‌زاره‌تی رۆشنبیری‌و‬ ‫الوان���ی حكومه‌تی هه‌رێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬به‌ده‌ستووری‬ ‫راگه‌یاند "به‌هه‌ڵ ‌ه فیلمی‬ ‫(شوێنێك ب��ۆ ی��اری)‬ ‫ش���ه‌وك���ه‌ت ئ�ه‌م��ی��ن‬ ‫كوركی بۆ پێشانگای‬ ‫نێوده‌وڵه‌تی هه‌ولێر ب��ۆ كتێب‬ ‫نێردرابوو"‪ .‬ناسر حه‌سه‌ن ئه‌وه‌شی راگه‌یاند‬ ‫"فیلمه‌كه‌مان له‌و پێشانگای ‌ه نمایش نه‌كرد‌و به‌نیازین نمایشێكی‬ ‫تایبه‌تی له‌هه‌ولێر بۆ بكه‌ین"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی سینه‌ما له‌باره‌ی نمایشكردنی فیلمه‌كه‌‬ ‫له‌هه‌ولێر وتی "ئه‌م فیلم ‌ه به‌شێوه‌ی داڵبی كاری ده‌نگی بۆ‬ ‫كراوه‌‪ ،‬نمایشكردنی فیلم به‌م سیستم ‌ه ته‌نها له‌هۆڵی پێشه‌وا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئامێری نمایشكردنی فیلم له‌و هۆڵه‌ش له‌كاركه‌وتووه‌‪،‬‬ ‫ئێستا خه‌ریكن چاكی ده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬بڕیاروای ‌ه له‌كۆتایی مانگی‬ ‫چوار یه‌كه‌م نمایش بۆ ئه‌و فیلم ‌ه بكه‌ین"‪.‬‬ ‫دوو دڵ نه‌بوو‌ه ل �ه‌و‌ه ‌ی ب�ه‌و شێوه‌یه‌‬ ‫وێنه‌ك ‌ه ‌ی باڵوبكرێته‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی وه‌ك‬ ‫خۆ ‌ی ده‌ڵێت شاناز ‌ی پێو‌ه ده‌كات‪.‬‬ ‫مۆنیكا كه‌ته‌مه‌ن ‌ی ‪ 45‬ساڵه‌و‬ ‫چاوه‌ڕێ ‌ی هاتن ‌ه دنیا ‌ی دووه‌م منداڵی‌‬ ‫ده‌ك���ات‪ ،‬به‌گۆڤاره‌ك ‌ه ‌ی وت��وو‌ه "زۆر‬ ‫خۆشحاڵم ك ‌ه له‌م ته‌مه‌نه‌دا منداڵم ده‌بێت‬ ‫به‌بێئه‌و‌ه ‌ی په‌نا بۆ هیچ ده‌رمانێك‌و‬ ‫هۆكارێك ‌ی پزیشك ‌ی ببه‌م"‪.‬‬ ‫ه � ‌هر‌وه‌ه��ا ئ��ام��اژه‌ش��ی ب��ه‌و‌ه داوه‌‬ ‫كه‌كاتێك منداڵ ‌ی یه‌كه‌م ‌ی بووه‌‪ ،‬ئاماده‌‬

‫نه‌بوو‌ه جارێك ‌ی تر منداڵ ‌ی ببێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫كاتێك حه‌ز ‌ی له‌منداڵێك ‌ی تر كردووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌و كار‌ه ماوه‌یه‌ك ‌ی زۆر ‌ی پێچووه‌‪.‬‬ ‫ل���ه‌ب���ار‌ه ‌ی پ �ه‌ی��وه‌ن��دی � ‌ی ل �ه‌گ � ‌هڵ‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كه‌یدا‪ ،‬ژن ‌ه ئه‌كته‌ر‌ه ئیتاڵییه‌كه‌‬ ‫ده‌ڵێت "ه��اوس�ه‌ره‌ك�ه‌م زۆر هاوكاریم‬ ‫ده‌كات له‌به‌خێوكردن‌و چاودێریكردنی‌‬ ‫كچه‌كه‌مان‪ ،‬دڵنیام ل�ه‌گ� ‌ه ‌ڵ منداڵی‌‬ ‫دووه‌میشمان هه‌روا ده‌بێت"‪.‬‬ ‫بیلوچ ‌ی كچێك ‌ی ته‌مه‌ن شه‌ش ساڵی‌‬ ‫هه‌ی ‌ه به‌ناو ‌ی دیڤا‪.‬‬

‫ی ده‌ركه‌وت‬ ‫مۆنیكا بیلوچی‌ به‌ڕووت ‌‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪15‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫پشوو‬

‫نیان عه‌بدوڵاڵ‪ :‬ئه‌وه‌ی له‌دڵمدای ‌ه له‌سه‌ر ده‌ممه‌‬ ‫سازدانی‌‪ :‬موحسین یاسین‬

‫خانمه‌ گۆرانیبێژ نیان عه‌بدوڵاڵ‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت رۆژانه‌ دوور له‌كاری‬ ‫هونه‌ری به‌ئیشوكاری ناوماڵه‌و‌ه‬ ‫خه‌ریكم‪ ،‬جگه‌له‌وه‌ش وه‌رزش‬ ‫ده‌كات‌و زۆربه‌الیه‌و‌ه گرنگه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی "زۆر له‌زیادبوونی‬ ‫كێشم ده‌ترسم‌و حه‌ز به‌قه‌ڵه‌وی‬ ‫ناكه‌م"‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی زۆرێك پێیانوای ‌ه‬ ‫كه‌جوانی رووخسار بۆ‬ ‫هونه‌رمه‌ند زۆر گرنگه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نیان ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫گرنگی به‌ماكیاژ نادات‌و وت ‌‬ ‫"زۆر كه‌مته‌رخه‌م"‪.‬‬

‫نیان ده‌ڵێت "ماكیاژم لێنایه‌ت‌و‬ ‫زیاتریش حه‌ز ده‌ك �ه‌م ساده‌بم"‪،‬‬ ‫ل��ه‌ب��اره‌ی جلوبه‌رگیشه‌وه‌ وتی‬ ‫"گرنگی زۆر به‌جلوبه‌رگ ده‌ده‌م‌و‬ ‫حه‌زم له‌ڕه‌نگی ره‌ش‌و پیرۆزیی‌و‬ ‫قاوه‌ییه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌شێكی تری گفتوگۆكه‌یدا‬ ‫له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی‌ ده‌ستوور‪ ،‬نیان‬ ‫عه‌بدوڵاڵ باسی له‌وه‌كرد كه‌هه‌ر‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ره‌ت��ای ك��اری هونه‌رییه‌وه‌‬ ‫رێچكه‌ی ده‌نگی خ��ۆی گرتووه‌و‬ ‫السایی هیچ گۆرانیبێژێك ناكاته‌وه‌‌و‬ ‫زیاتر حه‌ز به‌گۆرانی خاو ده‌كات‪.‬‬ ‫ل���ه‌ب���اره‌ی ئ��اس��ت��ی گ��ۆران��ی‬ ‫ك���وردی���ی���ه‌وه‌‪ ،‬ن��ی��ان پ��ێ��ی��وای�ه‌‬ ‫كه‌گۆرانی ك��وردی ب�ه‌ره‌و شكست‬ ‫ده‌ڕوات‌و ئاستی گۆرانی كوردی‬ ‫باش نابینێت‪ ،‬ئه‌و وتی‌ "چونكه‌‬ ‫گۆرانی ك��وردی تێكه‌ڵ به‌ئاوازی‬ ‫عه‌ره‌بی‌و توركی‌و فارسی بووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ر بۆیه‌ گوێ له‌هه‌ندێك گۆرانی‬ ‫كوردی ده‌گرم‪ ،‬تام‌و چێژی نییه‌‌و‬ ‫هه‌ستده‌كه‌م كه‌گوێم له‌گۆرانی‬ ‫توركی گرتووه‌"‪.‬‬ ‫نیان وتی‌ "به‌داخه‌وه‌ هیوادارم‬ ‫كه‌ئه‌و هونه‌رمه‌ندانه‌ به‌تایبه‌تی‬ ‫ئه‌وانه‌ی له‌توركیا گۆرانییه‌كانیان‬ ‫ت���ۆم���ارده‌ك���ه‌ن‪ ،‬ل �ه‌ك��وردس��ت��ان‬ ‫گۆرانییه‌كانیان تۆماربكه‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫ستۆدیۆی باشمان هه‌یه‌"‪.‬‬

‫ن��ی��ان ع�ه‌ب��دوڵ�ڵا داواش��ی��ك��رد‬ ‫كه‌هونه‌رمه‌ندان دوور بكه‌ونه‌وه‌ له‌و‬ ‫ئاوازه‌ بیانییانه‌و تێكه‌ڵ به‌گۆرانی‌و‬ ‫ئ���اوازی ك��وردی ن�ه‌ك�ه‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫به‌ڕای ئه‌و ئه‌وه‌ خزمه‌ت به‌هونه‌رو‬ ‫مۆزیكی ره‌سه‌نی كوردی ناكات‪.‬‬ ‫ل���ه‌ب���اره‌ی‌ ب��وون��ی ئ��اف��ره‌ت‬ ‫له‌كلیپدا‪ ،‬نیان عه‌بدوڵاڵ پێیوایه‌‬ ‫كه‌به‌شێكی زۆر ل �ه‌و گۆرانیانه‌‬ ‫الوازن‪ ،‬بۆیه‌ هونه‌رمه‌ند په‌نا‬ ‫ب���ۆ ئ���ه‌و ئ��اف��ره‌ت��ان��ه‌ ده‌ب����ات‌و‬ ‫وت �ی‌ "له‌الیه‌كی تریشه‌وه‌ ئه‌وه‌‬ ‫سوكایه‌تییه‌ به‌ئافره‌ته‌كه‌‪ ،‬چونكه‌‬ ‫وه‌ك كااڵیه‌ك سه‌یرده‌كرێت‪ ،‬بۆ‬ ‫مه‌به‌ستی تایبه‌تی"‪.‬‬ ‫ن��ی��ان��ی ه��ون��ه‌رم��ه‌ن��د باسی‬ ‫ل �ه‌وه‌ش��ك��رد ك �ه‌ ل �ه‌ژی��ان��دا شتی‬ ‫شاراوه‌ی نییه‌و دڵی بۆ ئه‌و كه‌س‌و‬ ‫هاوڕێیانه‌ی ده‌كاته‌وه‌ كه‌زۆر لێوه‌ی‬ ‫نزیكن‌و وت�ی‌ "ئ��ه‌وه‌ی له‌دڵیدایه‌‬ ‫له‌سه‌رده‌میه‌تی"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و خ��ات��ون �ه‌ ئ���ام���اژه‌ی بۆ‬ ‫ئه‌وه‌شكرد بۆ پێشكه‌وتنی كاره‌‬ ‫هونه‌رییه‌كانی گ��وێ بۆ ره‌خنه‌‬ ‫ده‌گرێت‪ ،‬به‌اڵم ره‌خنه‌ی دروستكه‌ر‬ ‫بۆئه‌وه‌ی بتوانێت كاره‌كانی باشترو‬ ‫جوانتر ب��ك��ات‪" ،‬چونكه‌ م��رۆڤ‬ ‫به‌ڕه‌خنه‌ پێش ده‌كه‌وێت"‪.‬‬ ‫خ��ان��م��ی گ��ۆران��ی��ب��ێ��ژ ن��ی��ان‬ ‫ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا‪ ،‬ل��ه‌ش��اری سلێمانی‬

‫‪12‬‬

‫له‌دایكبووه‌و ده‌رچ��ووی ئاماده‌یی‬ ‫بازرگانی كچانه‌‪ ،‬له‌ساڵی ‪1995‬ه‌و ‌ه‬ ‫ده‌ستی كردووه‌ به‌كاری هونه‌ری‌و‬ ‫له‌ساڵی ‪ 1997‬به‌هۆی كلیپكردنی‬ ‫هه‌ر دوو گۆرانی (جێم مه‌هێله‌‌و‬ ‫شه‌نگه‌گوڵ) كه‌تێكستی نه‌جم‬ ‫هۆگرو میلۆدی ئیبراهیم سابیره‌‪،‬‬ ‫ناسراوه‌‪.‬‬ ‫ت��اك��و ئێستا خ��اوه‌ن��ی دوو‬ ‫ئه‌لبومی گۆرانییه‌ به‌ناوی چوار‬ ‫چراو كه‌رنه‌ڤاڵی خه‌مه‌كان‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫كۆمه‌ڵێك گۆرانی كه‌ به‌شێوه‌ی‬ ‫سنگڵ له‌سااڵنی پێشوو تۆماری‬ ‫كردوون‪.‬‬ ‫ج���گ���ه‌ ل����ه‌وان����ه‌ش‬ ‫ژم���اره‌ی���ه‌ك گ��ۆران��ی‬ ‫ك��ل��ی��پ��ك��راوی ه�ه‌ی��ه‌‌و‬ ‫دواك�����اری�����ش�����ی‬ ‫ك���ل���ی���پ���ك���ردن���ی‬ ‫گ���ۆران���ی���ی���ه‌ك���ه‌‬ ‫ب��������������ه‌زاراوه‌ی‬ ‫كرمانجی به‌ناوی‬ ‫(ح����ه‌م����ك����ێ‬ ‫تۆڤی)‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫تیپی مۆزیكی‬ ‫ده�����ۆك�����دا‌و‬ ‫له‌ئایند ه‌یه‌كی‬ ‫ن����زی����ك����دا‬

‫خه‌رمان هیرانی‪ ،‬هونه‌ری‬ ‫ئۆیۆرتمی له‌كوردستان نمایشده‌كات‬ ‫په‌سار فایه‌ق له‌هه‌ولێر‬

‫كورد ‌ه ده‌ڵێت‬ ‫خ ‌هتای خۆم بوو!‬

‫د‌هستوور‬

‫ك گه‌ڕاوه‌ته‌و‌ه‬ ‫دانێ‬ ‫اڵت كورد‌ه كه‌ئێستا به‌سه‌ر ومی خۆیه‌تی‬ ‫ی یه‌ك ‌هم ئ ‌هلب‬ ‫و‬ ‫گۆرانیبێژی دوور ی باڵوكردنه‌و‌ه‬ ‫ستان‪ ،‬س ‌هرقاڵ‬ ‫كورد‬ ‫ی له‌خۆگرتوو‌ه‬ ‫خۆم بوو)‪.‬‬ ‫ۆران‬ ‫به‌ناوی (خ ‌هتای ۆرانیبێژ كورده‌‪ ،‬حه‌وت گ دوور واڵت زیاد‬ ‫یگ‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ئه‌و ئه‌لبوم ‌ه تێكست‌و میلۆدی هون ‌هرمه‌ند خاو وتراوه‌‪،‬‬ ‫ش به‌ستایلێكی‬ ‫ێنج گۆرانییان‬ ‫به‌ناوی هه‌بوو‬ ‫نی‬ ‫‌پ‬ ‫كه ده‌و سه‌رج ‌هم گۆرانیی ‌هكا ه‌واڵتی نه‌رویج‬ ‫ئه‌سعه‌‬ ‫ئه‌لبوم ‌هك ‌هی ل‬ ‫ه‌گۆرانیی ‌هكانی‬ ‫ی ‌هكێك ل‬ ‫زیادئه‌سعه‌ده‌و‬ ‫ی هون ‌هرمه‌ند‬ ‫‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫وو‬ ‫د‬ ‫ر‬ ‫ك‬ ‫یپ‬ ‫كل‬ ‫د‬ ‫نه‌بوو‬ ‫ردووه‌‪ .‬ناوبراو‬ ‫تێكست‌و میلۆ‬ ‫ۆك‬ ‫ئه‌و گۆرانییه‌ی‌ ه‌د رواندزی كاری مۆزیكی ب ‪1‬ه‌وه‌ له‌واڵتی‬ ‫ل ‌هساڵی ‪997‬‬ ‫حم‬ ‫مۆزیسیان سه‌ید ئ ‌ه ‌وت گۆرانییه‌‌و‬ ‫خاوه‌نی حه‬ ‫تائێستا‬ ‫نه‌رویج ده‌ژی‪.‬‬

‫خه‌رمان هیرانی خانمه‌ ئۆیرۆتمیستی‬ ‫كورد‪ ،‬له‌باره‌ی هونه‌ری "ئۆیرۆتمی"‬ ‫قسه‌ ده‌كات‌و چه‌ند نمایشێكی كورتی‬ ‫ئه‌و هونه‌ره‌ی پێشكه‌شكرد‪.‬‬ ‫خه‌رمان هیرانی له‌باره‌ی چه‌مك‪،‬‬ ‫مێژوو‪ ،‬فه‌لسه‌فه‌و گه‌شه‌سه‌ندنی ئه‌و‬ ‫هونه‌ره‌ دوا كه‌ به‌شێوه‌یه‌كی شانۆیی‬ ‫له‌سه‌ر ته‌خته‌ی شانۆ له‌ڕێگه‌ی جۆر ‌ه‬ ‫سه‌مایێكی تایبه‌ته‌وه‌‪ ،‬پێشكه‌ش‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫هیرانی ئه‌و بابه‌ته‌ی له‌كتێبخانه‌ی‬ ‫"زه‌یتون" له‌هه‌ولێر پێشكه‌شیكرد‪،‬‬ ‫ل��ه‌ب��اره‌ی چه‌مكی "ئ��ۆی��رۆت��م��ی"‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی ب �ه‌وه‌ك��رد كه‌ وشه‌یه‌كی‬ ‫یۆنانییه‌و مانای "جوڵه‌ی جوان" یان‬ ‫"هاوسه‌نگی له‌جوڵه‌دا" ده‌دات‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی راگه‌یاند‪ ،‬ئه‌و هونه‌ر ‌ه‬ ‫پشت به‌فه‌لسه‌فه‌یه‌كی تایبه‌ت‬

‫ده‌به‌ستێت‪ ،‬له‌ساڵی ‪ 1912‬بۆ جاری‬ ‫یه‌كه‌م ناسرا‪ ،‬وتیشی "سه‌ره‌تا ئه‌و‬ ‫هونه‌ره‌ به‌قسه‌ی بینراو ده‌ناسرا"‪.‬‬ ‫خانمه‌ ئۆیرۆتمیستی ك��ورد‪،‬‬ ‫ه�ه‌ر ل�ه‌ب��اره‌ی ئ�ه‌و ه��ون �ه‌ره‌وه‌و بۆ‬ ‫ئاشناكردنی خه‌ڵك له‌كوردستان به‌و‬ ‫هونه‌ره‌‪ ،‬وتی "ئه‌و هونه‌ره‌ به‌جه‌ست ‌ه‬ ‫مۆزیك پیشانده‌دات"‪.‬‬ ‫خه‌رمان هیرانی م��اوه‌ی چه‌ند‬ ‫ساڵێكه‌ ل �ه‌واڵت��ی ئه‌ڵمانیا ژی��ان‬ ‫به‌سه‌ر ده‌بات‌و به‌و هونه‌ره‌ سه‌رقاڵه‌‪،‬‬ ‫روونیكرده‌وه‌ "هونه‌ری ئۆیرۆتمی‬ ‫كه‌مێك له‌سه‌مای بالێ نزیكه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫جیاوازتره‌‪ ،‬خه‌رمان جه‌سته‌ی مرۆڤ‬ ‫نیشانده‌دات‪ ،‬هه‌ستی تاكه‌ كه‌سی‬ ‫ده‌رنابڕێت‌و سه‌ر به‌هیچ سه‌مایێك‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫ه �ه‌ر ل �ه‌ب��اره‌ی ئ �ه‌و ه��ون �ه‌ره‌و ‌ه‬ ‫دوا كه‌زیاتر قوڵبوونه‌وه‌یه‌ له‌ناو‬ ‫ناخداو نزیكبوونه‌وه‌یه‌ له‌رۆح‌و وتی‬ ‫"ئۆیرۆتمی په‌یوه‌ندی به‌هێزی دڵه‌و ‌ه‬

‫هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ه���ی���ران���ی الی��ه‌ن��ه‌ك��ان��ی‬ ‫دیكه‌ی ئه‌و هونه‌ره‌ی له‌كاتی‬ ‫نماییشكردنی له‌سه‌ر ته‌خته‌ی شانۆ‬ ‫خسته‌ڕوو‪ ،‬وه‌ك ره‌ن��گ‪ ،‬رووناكی‌و‬ ‫جلوبه‌رگ‌و به‌ستنه‌وه‌ی ئه‌و هونه‌ر ‌ه‬ ‫ب���ه‌پ���ه‌روه‌ره‌ده‌ به‌شێكی دیكه‌ی‬ ‫باسه‌كه‌ی بوو‪.‬‬ ‫تیشكی خسته‌سه‌ر ئ��ه‌وه‌ش‬ ‫كه‌ئه‌و هونه‌ره‌ له‌رۆژئاوا زۆر كه‌م‬ ‫كاری له‌سه‌ر ده‌كرێت‪ ،‬له‌رۆژهه‌اڵتیش‬ ‫زۆر ده‌گمه‌نه‌‌و ته‌نها له‌واڵتی میسر‬ ‫ناسراوه‌‪.‬‬ ‫دوای پێشكه‌شكردنی ئ�ه‌و‬ ‫بابه‌ته‌ كه‌ له‌هه‌مان كات له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌رگ��ێ��ڕێ��ك��ه‌وه‌ ب��ۆ س���ه‌ر زم��ان��ی‬ ‫ئینگلیزی وه‌رده‌گێڕدرا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‬ ‫جگه‌ ل�ه‌ئ��ام��اده‌ب��وون��ی ژم��اره‌ی �ه‌ك‬ ‫ل���ه‌ب���ه‌رپ���رس���ان‪ ،‬رۆش��ن��ب��ی��ران‪،‬‬ ‫هونه‌رمه‌ندان‌و ه�ه‌واداران��ی هونه‌ر‪،‬‬ ‫ئاماده‌بوون‪.‬‬

‫دوای‌ حه‌وت ساڵ‪ ،‬ئاڤان جه‌مال هاته‌وه‌‬ ‫ده‌ستوور‬

‫ل�����ه‌دوای ح����ه‌وت س���اڵ خانم ‌ه‬ ‫هونه‌رمه‌ندی گۆرانیبێژ ئاڤان‬ ‫جه‌مال‪ ،‬بێده‌نگی ده‌شكێنێت‌و‬ ‫ئه‌لبومێكی نوێ باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ئ�ه‌ل��ب��وم�ه‌ی ئاڤان‬ ‫هه‌شت گۆرانی له‌خۆگرتووه‌و‬ ‫له‌ستۆدیۆی ده‌ن���گ‌و ره‌ن��گ‬ ‫له‌شاری دهۆك كاری تۆماركردنی‬ ‫ب��ۆ ئ��ه‌ن��ج��ام��داوه‌و ب �ه‌ره �ه‌م��ی‬ ‫كۆمپانیای ‪‌ngc‬و كه‌ناڵی ئاسمانی‬

‫ڤین ‪tv‬ه‌و سه‌رجه‌م كاره‌كانی‬ ‫ته‌واوبووه‌‪ .‬تێكستی گۆرانییه‌كان‬ ‫له‌الیه‌ن (شێخ ئ�ه‌ن��وه‌رو ساڵح‬ ‫بێچارو نه‌وژین محه‌مه‌دو كه‌ریم‬ ‫ب��ه‌د‌هل‌و عیماد عه‌لی‌و ئه‌حمه‌د‬ ‫هه‌سنی) نووسراون‪.‬‬ ‫م��ی��ل��ۆدی گ��ۆران��ی��ی �ه‌ك��ان��ی‬ ‫ئاڤان جه‌مال‪ ،‬له‌الیه‌ن (محه‌مه‌د‬ ‫ره‌ئ��وف كه‌ركوكی‌و عیماد عه‌لی‌و‬ ‫ئه‌میر سدیق‌و نه‌وژین محه‌مه‌د)‬ ‫دان��راون‌و هه‌روه‌ها چوار گۆرانییان‬ ‫ب �ه‌ش��ێ��وه‌زاری س��ۆران��ی��ی�ه‌و چ��وار‬ ‫گۆرانیشیان به‌شێوه‌زاری كرمانجییه‌‪.‬‬

‫خ��ه‌رم��ان‬ ‫هیرانی ل �ه‌م��اوه‌ی نیو كاتژمێردا‬ ‫بابه‌ته‌كه‌ی خ��ۆی پێشكه‌شكرد‪،‬‬ ‫پاشان چه‌ند نمایشێكی ئۆیۆرتمی‬ ‫له‌رێگه‌ی سكرینه‌وه‌ نمایشكران‪.‬‬ ‫بۆ زیاتر روونكردنه‌وه‌ له‌باره‌ی‬ ‫ئه‌و هونه‌ره‌وه‌و به‌هاوكاری پیانۆژه‌نی‬ ‫ئه‌ڵمانی "هۆبیرفۆس تێڵدمان"‪،‬‬ ‫چ �ه‌ن��د نمایشێكی "ئ��ۆی��رۆت��م��ی"‬ ‫به‌به‌رجه‌سته‌كردنی خه‌رمان هیرانی‬ ‫پێشكه‌ش به‌ئاماده‌بووان كرا‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م نمایش له‌رێگه‌ی شیعرێكی‬ ‫خ���ه‌رم���ان ه��ی��ران��ی ب���وو ب �ه‌ن��اوی‬ ‫"گه‌شه‌سه‌ندنی م���رۆڤ"‪ ،‬نمایشی‬ ‫دووه‌م ل �ه‌رێ��گ �ه‌ی خ��وێ��ن��دن�ه‌وه‌ی‬ ‫شیعرێكی شاعیری ناسراوی كورد‬ ‫نالی بوو‪ ،‬ئه‌م دوو نمایشه‌ش به‌بێ‬ ‫مۆزیك به‌رجه‌سته‌كران‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫کلتور‬

‫به‌شایه‌تیدانی‌ پێنج له‌شفرۆش‪ ،‬شۆفێرێكی ته‌كسی خرایه‌ زیندانه‌وه‌‬

‫مامۆستا كورده‌كانی که‌رکوک ناكرێن ‌ه‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاریی په‌روه‌ده‌یی‬

‫وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ی عێراق دژایه‌تی خوێندنی كوردی ده‌كات فۆتۆگراف‪ :‬ده‌ستوور‬ ‫زانیار داقوقی له‌كه‌ركوك‬

‫وه‌زاره‌ت���ی پ���ه‌روه‌رده‌ی عێراق رێگری‬ ‫ده‌كات مامۆستایانی كورد له‌په‌روه‌رده‌ی‬ ‫ك �ه‌رك��وك بكرێن ‌ه سه‌رپه‌رشتیاریی‬ ‫په‌روه‌رده‌یی‌و به‌رپرسانی پ �ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫ك�ه‌رك��وك��ی��ش ئ��ام��اژ‌ه ب���ه‌و‌ه ده‌ك���ه‌ن‬ ‫كه‌ئه‌وان له‌ڕێگه‌ی حكومه‌تی هه‌رێمه‌وه‌‬ ‫س��ه‌رپ��ه‌رش��ت��ی��اری��ی پ����ه‌روه‌رده‌ی����ی‬ ‫داده‌مه‌زرێنن‪.‬‬ ‫دوو ساڵ له‌مه‌وبه‌ر‪ ،‬له‌سه‌ر داوای‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی پ���ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫ك �ه‌رك��وك‪ ،‬به‌شی خوێندنی ك��وردی‪،‬‬ ‫ن��اوی ‪ 5‬مامۆستای ك��ورد ره‌وان���ه‌ی‬ ‫وه‌زاره‌تی په‌روه‌رد‌ه كرابوون‪ ،‬بۆئه‌وه‌ی‬ ‫وه‌ك سه‌رپه‌رشتیاریی پ �ه‌روه‌رده‌ی��ی‬ ‫دابمه‌زرێنرێن‪ ،‬به‌اڵم وه‌زیری په‌روه‌رده‌ی‬ ‫عێراق ره‌زامه‌ندی له‌سه‌ر ئه‌و مامۆستایانه‌‬ ‫ده‌رنه‌بڕی له‌وه‌ی ببن ‌ه سه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫په‌روه‌رده‌یی‪.‬‬ ‫ف��ات��ی��ح ق�����ادر ی �ه‌ك��ێ��ك � ‌ه ل��ه‌و‬ ‫مامۆستایانه‌ی ك ‌ه له‌الیه‌ن په‌روه‌رده‌ی‬ ‫گشتی ك �ه‌رك��وك �ه‌و‌ه تاقیكردنه‌وه‌ی‬

‫تایبه‌تیان پێكراوه‌‪ ،‬ب��ۆئ �ه‌وه‌ی ببنه‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاریی پ �ه‌روه‌رده‌ی��ی‪ ،‬وه‌ك‬ ‫خۆی ده‌ڵێت تائێستا ناوی نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‬ ‫ب��ۆئ �ه‌وه‌ی ببێت به‌سه‌رپه‌رشتیاریی‬ ‫په‌روه‌رده‌یی‪ .‬مامۆستا فاتیح ئاماژ‌ه بۆ‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌كات كه‌ئه‌وان به‌پێی فه‌رمانی‬ ‫پ���ه‌روه‌رد‌ه خولێكی تاقیكردنه‌وه‌یان‬ ‫له‌سه‌ر سه‌رپه‌رشتیاریی ته‌واوكردووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم تائێستا ناوه‌كانیان له‌وه‌زاره‌ته‌وه‌‬ ‫نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫فاتیح وت��ی "پێموای ‌ه وه‌زاره‌ت���ی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی عێراق ره‌زامه‌ندی له‌سه‌رمان‬ ‫ده‌رنابڕێت‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی كه‌ئێم ‌ه كوردین"‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و مامۆستایان ‌ه سه‌رجه‌میان‬ ‫سه‌ر به‌میالكی وه‌زاره‌ت��ی پ �ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫عێراقین‪ ،‬به‌شی كوردیی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫پ �ه‌روه‌رده‌ی كه‌ركوكیش نووسراوی بۆ‬ ‫وه‌زاره‌ت كردوو‌ه‌و داوایكردوو‌ه بكرێنه‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاریی په‌روه‌رده‌یی له‌به‌شی‬ ‫خوێندنی كوردی په‌روه‌ردی كه‌ركوك‪.‬‬ ‫ح��وس��ێ��ن ج���اف ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ری‬ ‫پ�����ه‌روه‌رده‌ی گشتی ب�ه‌ش��ی ك��وردی‬ ‫له‌به‌غدا به‌ده‌ستووری راگه‌یاند "ئێمه‌‬ ‫وه‌ك به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رده‌ی كوردی‬

‫ره‌زامه‌ندیمان له‌سه‌ر ئه‌و مامۆستایانه‌‬ ‫ده‌رك������ردووه‌و دوای ئ����ه‌وه‌ی خولی‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌مان بۆ كردن‪ ،‬سه‌رجه‌میان‬ ‫به‌پله‌ی باش ده‌رچوون"‪.‬‬ ‫ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌ری پ���ه‌روه‌رده‌ی گشتی‬ ‫به‌شی ك��وردی له‌به‌غدا روونیكرده‌وه‌‪،‬‬ ‫دوای ئ���ه‌وه‌ی ن��ووس��راوی فه‌رمیان‬ ‫ئاراسته‌ی وه‌زی��ری پ �ه‌روه‌رد‌ه كردووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ره‌زامه‌ندی له‌سه‌ر دامه‌زراندنی‬ ‫ئ�ه‌و مامۆستا ك��وردان� ‌ه ده‌رن��اك��ات كه‌‬ ‫ببن به‌سه‌رپه‌رشتیاریی پ�ه‌روه‌رده‌ی��ی‬ ‫له‌كه‌ركوك‪.‬‬ ‫حسێن ج��اف باسی له‌وه‌شكرد‬ ‫كه‌چه‌ندین جار بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه هانای‬ ‫ب��ۆ ع��ارف ته‌یفور جێگری سه‌رۆكی‬ ‫په‌رله‌مانی پێشوی عێراق‌و رۆژ نوری‬ ‫شاوه‌یس جێگری سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫وه‌زی��ران ب��ردووه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم تائێستا هیچ‬ ‫وه‌اڵمێكیان نه‌دراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌رپرسانی پ���ه‌روه‌رده‌ی كه‌ركوك‬ ‫ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ده‌كه‌ن ئه‌وان له‌رێگه‌ی‬ ‫وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان�ه‌و‌ه ه�ه‌وڵ��ی دام �ه‌زران��دن��ی‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاریی په‌روه‌رده‌یی ده‌ده‌ن‪.‬‬

‫ی��وس��ف س �ه‌ع��ی��د ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌ری‬ ‫به‌شی كوردیی له‌په‌روه‌رده‌ی كه‌ركوك‬ ‫به‌ده‌ستووری وت "ئ �ه‌و مامۆستایانه‌‬ ‫سه‌رجه‌میان كوردن‌و سه‌ر به‌وه‌زاره‌تی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی حكومه‌تی عێراقن"‪.‬‬ ‫یوسف سه‌عید وتیشی "له‌الیه‌ن‬ ‫وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ی حكومه‌تی هه‌رێم‬ ‫‪ 75‬مامۆستامان تۆماركردوو‌ه بۆئه‌وه‌ی‬ ‫ببن ‌ه سه‌رپه‌رشتیاریی پ �ه‌روه‌رده‌ی��ی‪،‬‬ ‫به‌منزیكان ‌ه تاقیكردنه‌و‌ه ته‌واوده‌ك ‌هن‌و‬ ‫به‌سه‌رپه‌رشتیاریی ده‌وام ده‌كه‌ن"‪.‬‬ ‫ف��ه‌وزی��ی�� ‌ه ع��ه‌ب��دوڵ�ڵا جێگری‬ ‫ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ری پ������ه‌روه‌رده‌ی گشتی‬ ‫ك �ه‌رك��وك ئ��ام��اژه‌ی ب���ه‌وه‌دا ك�ه‌ئ�ه‌وان‬ ‫ق��ۆن��اغ ب �ه‌ق��ۆن��اغ سه‌رپه‌رشتیاریی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ی���ی داده‌م���ه‌زرێ���ن���ن‌و وتی‬ ‫"دوای ته‌واوكردنی خولی یه‌ك مانگی‌و‬ ‫تاقیكردنه‌وه‌‪ ،‬ناوه‌كانیان دێته‌وه‌و ده‌بنه‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیاریی په‌روه‌رده‌یی"‪.‬‬ ‫جێگری به‌ڕێوه‌به‌ری پ��ه‌روه‌رده‌ی‬ ‫كه‌ركوك ئه‌وه‌شی وت كه‌ئه‌وان وه‌ك‬ ‫په‌روه‌رده‌ی كه‌ركوك "هیچ په‌یوه‌ندییان‬ ‫به‌به‌شی كوردییه‌و‌ه نیی ‌ه له‌وه‌زاره‌تی‬ ‫په‌روه‌رده‌ی عێراق"‪.‬‬

‫ی ده‌روونی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪،‬‬ ‫"توێژه‌ران ‌‬ ‫كه‌له‌پچه‌ كراون‌و هیچیان پێناكرێت"‬

‫ی كوردستان بۆ ده‌ستوور‬ ‫ی كۆمه‌ڵناسان‌و ده‌روونناسان ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی خانه‌قین ‌‬ ‫ی لق ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫سازدانی‌‪ :‬فه‌رمان خێاڵنی‌‬

‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی خانه‌قین ‌‬ ‫ی لق ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی كوردستان‬ ‫كۆمه‌ڵناسان‌و ده‌رونناسان ‌‬ ‫ئ��ام��اژ‌ه ب��ه‌و‌ه ده‌ك���ات كه‌توێژه‌ر‌ه‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ده‌روونییه‌كان پشتگوێ‬ ‫خراون‌و ناتوانن كاروباره‌كانیان له‌ناو‬ ‫قوتابخانه‌و خوێندنگاكاندا راپه‌ڕێنن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی لق ‌‬ ‫ی س���ه‌رۆك��� ‌‬ ‫م �ه‌ه��ا ع �ه‌ل � ‌‬ ‫ی كۆمه‌ڵناسان‌و‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫خانه‌قین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��وردس��ت��ان وت ‌‬ ‫ده‌روون��ن��اس��ان � ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌روون��ی‌‌و كۆمه‌اڵیه‌ت ‌‬ ‫"توێژه‌ران ‌‬ ‫كه‌له‌پچه‌ كراون‌و هیچیان پێناكرێت"‪.‬‬ ‫ی ك��ۆم �ه‌ڵ��ن��اس��ان‌و‬ ‫ك���ۆم���ه‌ڵ��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ك��وردس��ت��ان لق ‌‬ ‫ده‌روون��ن��اس��ان � ‌‬ ‫خانه‌قین ل��ه‌‪ 2009/1/7‬كراوه‌ته‌وه‌و‬ ‫ی‬ ‫ی خانه‌قین ‌‬ ‫ی لق ‌‬ ‫ی به‌سه‌رۆك ‌‬ ‫مه‌ها عه‌ل ‌‬ ‫كۆمه‌ڵه‌ك ‌ه دان���را‪ 105 ،‬ئه‌ندامیان‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌و س �ه‌رج �ه‌م ئه‌ندامه‌كانمان‬

‫مه‌ها عه‌لی‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬ده‌ستوور‬

‫ی‬ ‫ی به‌كالۆریۆس ‌‬ ‫ی بڕوانام ‌ه ‌‬ ‫هه‌ڵگر ‌‬ ‫ی ی��ان ده‌روونناسین‌و‬ ‫كۆمه‌ڵناس ‌‬ ‫ی په‌روه‌رده‌یین له‌ناو قوتابخانه‌و‬ ‫رابه‌ر ‌‬ ‫ی خانه‌قیندا‪.‬‬ ‫خوێندنگه‌كان ‌‬ ‫ی كێشه‌و گرفته‌كانی‬ ‫ده‌رب���ار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و ده‌روون � ‌‬ ‫توێژه‌ران ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وت ‌‬ ‫له‌ناو خوێندگاكاندا‪ ،‬مه‌ها عه‌ل ‌‬ ‫"به‌دڵنیاییه‌و‌ه توێژه‌ران بوون به‌بار‬

‫به‌سه‌ر خوێندنگه‌كانه‌وه‌و كه‌له‌پچ ‌ه‬ ‫ی خۆیان‬ ‫ی ژوور ‌‬ ‫ك��راون‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫نییه‌و كاتیان كه‌مه‌و پڕۆگرامێكیان‬ ‫ی بخوێنن‪ ،‬بۆی ‌ه ناتوانن‬ ‫نیی ‌ه له‌سه‌ر ‌‬ ‫ی خۆیان له‌نێو خوێندنگه‌كاندا‬ ‫كار ‌‬ ‫به‌باشی‌ ئه‌نجامبده‌ن"‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌‬ ‫ی خانه‌قین ‌‬ ‫ی لق ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ك��ۆم �ه‌ڵ��ن��اس��ان‌و ده‌روون��ن��اس��ان�� ‌‬

‫كوردستان ئاماژه‌ی به‌وه‌دا كه‌ده‌بێت‬ ‫ی توێژینه‌وه‌مان‬ ‫حكومه‌ت سه‌نته‌رێك ‌‬ ‫بۆ دابمه‌زرێنێت‌و پێناسمان بۆ بكات‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ی فه‌رم ‌‬ ‫ی بتوانین به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫بچین ‌ه ن��اوه‌ن��د‌ه حكومییه‌كانه‌وه‌و‬ ‫ت���وێ���ژی���ن���ه‌وه‌ ل����ه‌س����ه‌ر ك��ێ��ش� ‌ه‬ ‫ده‌روونییه‌كان‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌و‬ ‫ی‬ ‫ئه‌نجامبده‌ین‌و پێشكه‌ش به‌الیه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی بكه‌ین به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫ی حكوم ‌‬ ‫به‌رپرس ‌‬ ‫چاره‌سه‌ر‪.‬‬ ‫ی "داواك��اری��ن‬ ‫ی وت�� ‌‬ ‫مه‌ها عه‌ل ‌‬ ‫ی شیاومان بۆ دروستبكه‌ن‌و‬ ‫بینایه‌ك ‌‬ ‫خه‌رجیمان (ن�ه‌س��ری�ه‌) پێبده‌ن‌و‬ ‫ی ناو لقه‌كه‌مان بۆ دابینبكه‌ن‬ ‫كه‌لوپه‌ل ‌‬ ‫ی ئینته‌رنێت‌و‬ ‫وه‌ك كۆمپیوته‌رو هێڵ ‌‬ ‫مێزو ك��ورس �ی‌‌و دۆاڵب‌و قه‌نه‌فه‌‪،‬‬ ‫ی كه‌گرنگترین‬ ‫ی توێژه‌ر ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ پێناس ‌‬ ‫ی بتوانین‬ ‫پێداویستیی ‌ه ب��ۆئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫بچین ‌ه ناو ناوه‌ند‌ه حكومییه‌كانه‌وه‌و‬ ‫توێژینه‌وه‌ ئه‌نجامبده‌ین"‪.‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪17‬‬

‫جیهانبینی په‌روه‌رده‌‬ ‫فــایــه‌ق ســـه‌عــیــد‬

‫یه‌كێتی خوێندكاران‌و مامۆستایان‬ ‫ده‌سه‌اڵتی كوردی یه‌كێك نیی ‌ه له‌نمون ‌ه پێشكه‌وتووه‌كانی ده‌سه‌اڵت له‌جیهانداو‬ ‫یه‌كێك له‌فۆرم ‌ه پێشكه‌وتووه‌كانی ده‌سه‌اڵتیش پیاد‌ه ناكات‪ ،‬یه‌كێك له‌خه‌سڵه‌ته‌كانی‬ ‫ئه‌وجۆر‌ه ده‌سه‌اڵت ‌ه بریتیی ‌ه له‌راوه‌ستان له‌نێوان سیستمی دیموكراتی‌و سیستمی‬ ‫تۆتالیتارییدا‪.‬‬ ‫میكانیزمی پیاده‌كردنی ئازادییه‌كان به‌ند‌ه به‌گه‌شه‌سه‌ندن‌و به‌هێزبوونی خودی‬ ‫رێكخراوو هێز‌ه دیموكراتییه‌كان‪ ،‬به‌مپێی ‌ه تا ئه‌و هێزو رێكخراوان ‌ه خه‌باتێكی به‌هێز‬ ‫نه‌كه‌ن بۆ پیاده‌كردنی فۆرم ‌ه نوێكانی كاركردن‪ ،‬هه‌رگیز ده‌سه‌اڵت باس له‌و فۆرمانه‌‬ ‫ناكات‌و رێگه‌شیان پێنادات‪.‬‬ ‫پاش خه‌بات‌و هه‌وڵێكی بێوێنه‌ی ئه‌و هێزو رێكخراوانه‌و زۆرجاریش فشارێكی‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیش ئه‌وجا ده‌سه‌اڵتی كوردی ورده‌ورد‌ه ره‌زامه‌ندی خۆی له‌سه‌ر هه‌ندێك‬ ‫له‌و فۆرم ‌ه نوێیان ‌ه ده‌رده‌بڕێ‪.‬‬ ‫رێكخراوه‌كانی ژنان‌و رۆژنامه‌نووسان دوو رێكخراون كه‌به‌بۆچوونی من باشترین‬ ‫هه‌وڵ‌و كۆششیان بۆ به‌هێزكردنی خۆیان داوه‌‪.‬‬ ‫له‌وه‌ته‌ی راپه‌ڕین بوو‌ه ده‌سه‌اڵتی كوردی رێگه‌ی ئه‌وه‌ی نه‌داو‌ه رێكخراوی سه‌ربه‌خۆو‬ ‫ئ��ازادی مامۆستایان‌و خوێندكاران دروستببێت‪ ،‬ئه‌و دوو توێژ‌ه خاوه‌نی دوو‬ ‫رێكخراوی تایبه‌تن كه‌راسته‌وخۆ پاشكۆی حیزبه‌كانی ده‌سه‌اڵتن‌و به‌بێ ره‌زامه‌ندی‬ ‫ئه‌وان ناتوانن یه‌ك دێڕی زیاد بڵێن‪ ،‬دواتر ئه‌و دوو رێكخراوه‌ش وه‌كو سه‌رجه‌می‬ ‫رێكخراو‌ه حیزبییه‌كانی دیك ‌ه له‌دوای شه‌ڕی ناوخۆو‌ه بوون به‌دوو به‌شه‌وه‌و له‌كاتی‬ ‫یه‌كگرتنه‌وه‌شیاندا هه‌ردوو حیزب ملمالنێیه‌كی بێسنوور پیاد‌ه ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌م دوو رێكخراو‌ه به‌الیه‌نی كه‌مه‌و‌ه له‌دوای راپه‌ڕینه‌و‌ه نه‌یانتوانیو‌ه به‌هێزو بازووی‬ ‫خۆیان هیچ ده‌ستكه‌وتێكی راسته‌قین ‌ه بۆ خوێندكاران‌و مامۆستایان به‌رجه‌ست ‌ه بكه‌ن‪،‬‬ ‫ته‌نها ئه‌وان ‌ه نه‌بێت كه‌حیزب بڕیاری له‌سه‌ر داون‪ ،‬تاوه‌كو ئێستاش به‌شێوه‌یه‌كی‬ ‫زۆر ناشه‌رعی درێژ‌ه به‌ده‌سه‌اڵته‌كانی خۆیان ده‌ده‌ن‪ ،‬نه‌بادا ده‌نگی ره‌خنه‌گرانه‌یان‬ ‫تیادا باڵوبێته‌وه‌‪ ،‬ئێم ‌ه له‌هه‌ندێك له‌كۆبوونه‌وه‌كانیاندا بینیمان چۆن رێكخراوه‌كانی‬ ‫حیزب (بۆنمون ‌ه مه‌كته‌بی رێكخراو‌ه دیموكراتییه‌كان)‌و ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی‬ ‫هه‌ردوو حیزب ده‌ستیان خستبوو‌ه ناو كۆبوونه‌وه‌كانی ئه‌و رێكخراوانه‌و له‌هه‌ندێ‬ ‫كاتیشدا چه‌كداریان كردوون بۆ نواندنی هه‌ندێك كار ك ‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ندی حیزبه‌كانیاندا‬ ‫بشكێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م دوو جۆر‌ه رێكخراوان ‌ه رێكخراوی زه‌ردن‪ ،‬هه‌موو هه‌وڵه‌كانیان له‌وه‌دا چڕده‌كه‌نه‌وه‌‬ ‫كه‌چۆن هه‌موو ساڵێك په‌یمان بۆ حیزب تاز‌ه بكه‌نه‌وه‌و هه‌واداری نوێشیان بۆ‬ ‫كۆبكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێم ‌ه سه‌رنجی وتاره‌كانیان بده‌ین ك ‌ه له‌سه‌ره‌تاو كۆتایی ساڵی خوێندندا‬ ‫باڵویده‌كه‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه به‌روونی ده‌بینین چۆن داوای گه‌ردن ئازادی له‌حیزب ده‌ك ‌هن‌و‬ ‫ئه‌و‌ه دووبار‌ه ده‌كه‌نه‌و‌ه كه‌حیزب چه‌ند شتێكی پڕ به‌های ‌ه له‌واڵتی ئێمه‌دا‪.‬‬ ‫هه‌ردوو حیزب ئه‌م جۆر‌ه رێكخراوانه‌یان پێخۆشه‌و پشتگیری لێده‌كه‌ن‪ ،‬چونكه‌‬ ‫پایه‌كانی ده‌سه‌اڵتی خۆیانی پێ ئه‌ستوور ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌پاڵ ئه‌مانه‌شدا هه‌ندێ رێكخراوو رۆژنامه‌ی خوێندكاری دیكه‌ش دروستبوون‬ ‫كه‌به‌هه‌مان شێو‌ه سه‌ر به‌حیزب ‌ه بچوكه‌كانی دیك ‌ه بوون‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌مانه‌شدا‬ ‫كۆمه‌لێك كچ‌و كوڕی الوی خوێنگه‌رم له‌رێگه‌ی رۆژنامه‌كانیانه‌و‌ه هه‌وڵیان داوه‌‬ ‫وشیاری له‌ناو خوێندكاراندا باڵوبكه‌نه‌وه‌و به‌بێ به‌رامبه‌ر هه‌وڵیانداو‌ه له‌رێگه‌ی كارو‬ ‫نووسینه‌كان‌و رۆژنامه‌كانیانه‌وه‌‪ ،‬به‌هاكانی خوێندكار به‌رز رابگرن‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌ر هه‌ر‬ ‫هۆكارێك بووبێت نه‌یانتوانیو‌ه بگه‌ن ‌ه ئه‌و ئاست ‌ه ‌ی رێكخراوێكی سه‌رتاسه‌ری نوێ بۆ‬ ‫خوێندكاران دابمه‌زرێنن‪ ،‬له‌م بواره‌شدا هه‌وڵی خوێندكاران زۆر له‌هه‌وڵی مامۆستایان‬ ‫جدیترو گه‌رمتربووه‌‪.‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌گه‌ر به‌شی گه‌وره‌ی گوناهه‌كان بكه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆی ده‌سه‌اڵت ئه‌و‌ه به‌شێكی‬ ‫دیكه‌شی ده‌كه‌وێت ‌ه ئه‌ستۆی الوازبوونی رێكخراوه‌كانی دیكه‌ی كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی‌و‬ ‫ئه‌و مامۆستاو خوێندكارانه‌ی كه‌له‌و دوو رێكخراو‌ه زه‌رده‌دا ئه‌ندام بوون‌و هه‌میشه‌‬ ‫ناڕه‌زایی خۆیان له‌هه‌مبه‌ر ناشه‌رعییبوونی ئه‌و دوو رێكخراو‌ه ده‌ربڕیوه‌‪ ،‬من پێموایه‌‬ ‫ئه‌و دوو رێكخراو‌ه وه‌كو دوو رێكخراوی حیزبی ده‌مێننه‌وه‌و ئه‌وه‌ش مافی خۆیانه‌‬ ‫كه‌ئاوا كاربكه‌ن‪ ،‬یه‌كێك له‌چاره‌سه‌ره‌كان ئه‌وه‌ی ‌ه هه‌موو مامۆستاو خوێندكاران‬ ‫به‌كۆمه‌ڵ بچن ‌ه ناو ئه‌و دوو رێكخراوه‌وه‌و هه‌وڵبده‌ن خۆیان رابه‌رایه‌تی بكه‌ن نه‌ك‬ ‫هه‌واداره‌كانی حیزب‪.‬‬ ‫چاره‌سه‌ری دووه‌م ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌موو ده‌نگ ‌ه راسته‌قینه‌كان كۆببنه‌وه‌و هه‌وڵی‬ ‫دام��ه‌زران��دن��ی دوو رێ��ك��خ��راوی ن��وێ بۆ‬ ‫خوێندكاران‌و مامۆستایان دروستبكه‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌م سه‌رده‌م ‌ه تازه‌ی ‌ه به‌توندی له‌ده‌رگای‬ ‫هه‌زاران خوێندكارو مامۆستا ده‌دات بۆئه‌وه‌ی‬ ‫رێكخراوه‌كانیان هه‌ڵگری هه‌ندێ خه‌سڵه‌تی‬ ‫گرنگ بێت ك ‌ه تائێستا به‌رێكخراو‌ه زه‌رده‌كان‬ ‫نامۆ ب��ووه‌‪ ،‬بۆنمونه‌‪ :‬م���ۆڕاڵ‪ ،‬كارامه‌یی‬ ‫ئه‌ندامه‌كان‪ ،‬دیموكراسی‌و كلتوری هه‌ڵبژاردن‪،‬‬ ‫رێزگرتن‌و به‌رفراوانكردن ‌ی ئازادی تاكه‌كه‌س‪،‬‬ ‫رێزگرتن له‌به‌ها مرۆییه‌كان ‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫له‌وه‌ته‌ی راپه‌ڕین بووه‌‬ ‫ئه‌وه‌ی سه‌رنجی دوایین لێدوانه‌كانی سه‌رۆكی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی كوردی‬ ‫یه‌كێتی مامۆستایانی داب��ێ��ت به‌بۆنه‌ی‬ ‫رێگه‌ی ئه‌وه‌ی نه‌داوه‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كانی ناو یه‌كێتی مامۆستایانه‌وه‌‬ ‫رێكخراوی سه‌ربه‌خۆو‬ ‫(هه‌فته‌نامه‌ی ئاوێنه‌)‪ ،‬ئه‌وه‌ی بۆ ده‌رده‌كه‌وێت‬ ‫ئازادی مامۆستایان‌و‬ ‫كه‌هه‌ژموونی حیزب به‌سه‌ر رێكخراوه‌كه‌یانه‌وه‌‬ ‫خوێندكاران‬ ‫چه‌ند گ�ه‌وره‌ی�ه‌و نیگه‌رانی خه‌ڵكیش له‌و‬ ‫دروستببێت‬ ‫بواره‌دا چه‌ند بێسنووره‌‪ ،‬میكانیزمی نوێی‬ ‫هه‌ڵبژارنه‌كان وا دانراون كه‌ده‌نگ ‌ه ئازاده‌كان‬ ‫زۆر به‌زه‌حمه‌ت ده‌ت��وان��ن لیستی خۆیان‬ ‫دروستبك ‌هن‌و سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ستبێنن‪.‬‬ ‫هیوادارم مامۆستایان شتێكی زۆرت��ر له‌م‬ ‫بواره‌دا بنووسن‪.‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کلتور‬ ‫ئاكۆ محه‌مه‌د له‌سلێمانی‌‬

‫ی‬ ‫هاوواڵتیان ده‌ڵێن ئه‌و نووسراوان ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه له‌سۆپه‌رماركیت‌و دوكانه‌كان‬ ‫ی داشكاندن له‌نرخی‬ ‫داده‌نرێت به‌و‌ه ‌‬ ‫شتومه‌كه‌كانیان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ته‌نها‬ ‫جۆرێك ‌ه له‌"قۆڵبڕین‌و چه‌واشه‌كاری‌"‪،‬‬ ‫ئه‌گینا ن��رخ �ه‌ك��ان ب��ه‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫داناشكێنرێن‪.‬‬ ‫ی داش����ك����ان����دن‬ ‫دی�����������ارد‌ه ‌‬ ‫ی دوك��ان‌و‬ ‫ی جیاجیا ب��ازاڕ ‌‬ ‫ب�ه‌رێ��ژ‌ه ‌‬ ‫ی گه‌رمكردووه‌‪،‬‬ ‫سوپه‌رماركێته‌كان ‌‬ ‫ه��اوواڵت��ی��ان ده‌ڵێن ئه‌م ‌ه جۆرێك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی ن���وێ‌‌و نرخ ‌‬ ‫ل�ه‌پ��اره‌پ�ه‌ی��داك��ردن� ‌‬ ‫ك���ه‌ل‌وپ���ه‌ل���ه‌ك���ان ه����ه‌ر گ���ران���ن‪،‬‬ ‫فرۆشیاره‌كانیش ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌ده‌ن‬ ‫ی كه‌نووسراو‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر به‌و رێژ‌ه زۆر‌ه ‌‬ ‫داش��ك��ان��دن بكرێت ئ���ه‌وا ئیفالس‬ ‫ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫له‌ژماره‌یه‌ك له‌سوپه‌رماركێته‌كان‌و‬ ‫ی‬ ‫ی ناو بازاڕه‌كاندا به‌ریكالم ‌‬ ‫دوكان ‌‬ ‫گه‌وره‌‌و به‌چه‌ندین شێو‌ه نووسراو‌ه‬ ‫داشكاندن (‪ )%50( ، )%75‬به‌مه‌ش‬ ‫ی بازاڕ‬ ‫ی له‌به‌ر زۆری‌‌و گران ‌‬ ‫خه‌ڵك ‌‬ ‫ی‬ ‫رووده‌كه‌ن ‌ه ئه‌و شوێنانه‌‪ ،‬به‌و هیوای ‌ه ‌‬ ‫ی دیاریكراو‬ ‫بتوانن به‌بڕێك پ��ار‌ه ‌‬ ‫شتێك بكڕن‪ ،‬به‌اڵم كڕیاره‌كان ئاماژ‌ه‬ ‫به‌و‌ه ده‌كه‌ن نرخه‌كان به‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫دانه‌شكێنراو‌ه ك� ‌ه ریكالمیان بۆ‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی گه‌نج‪ ،‬به‌نیاز ‌‬ ‫ده‌ریا ستار كچێك ‌‬ ‫ی پێاڵو روویكردبوو‌ه یه‌كێك ‬ ‫كڕین ‌‬ ‫ی‬ ‫ی داشكاندن ‌‬ ‫له‌و سوپه‌رماكێتان ‌ه ‌‬ ‫ی به‌وه‌دا‬ ‫ی كردبوو ئاماژ‌ه ‌‬ ‫بۆ كااڵكان ‌‬ ‫ی به‌حساب‬ ‫ی كه‌له‌سه‌ریه‌ت ‌‬ ‫ئه‌و نرخ ‌ه ‌‬ ‫داشكاوه‌‪" ،‬به‌اڵم به‌و نرخه‌ش له‌بازاڕ‬ ‫ده‌یكڕین"‪.‬‬

‫ی پاره‌په‌یداكردن‬ ‫ی نوێ ‌‬ ‫داشكاندن ‪ ..‬جۆرێك ‌‬

‫ی شم ‌هك‌و كااڵكان هاوواڵتیان دڵخۆش ناكات‬ ‫ی نرخ ‌‬ ‫داشكاندن ‌‬

‫فرۆشیاره‌كان ده‌ڵێن به‌و رێژ‌ه زۆره‌ نرخ دابشكێنین ئیفالس ده‌كه‌ین‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬ئاكۆ محه‌مه‌د‬

‫ی "ئ �ه‌م � ‌ه جۆرێك ‌ه‬ ‫ده‌ری����ا وت��� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌قۆڵبڕین‌و چه‌واشه‌كاری‌‌و مۆدێلێك ‌‬ ‫نوێی‌ كاسپیكردنه‌"‪.‬‬ ‫زۆرێ���ك پێیانوای ‌ه داشكاندن‬ ‫ته‌نها جۆرێك ‌ه له‌بازاڕ په‌یداكردن بۆ‬ ‫ی كااڵو شمه‌كه‌كان‪،‬‬ ‫ی زیاتر ‌‬ ‫فرۆشتن ‌‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌هه‌فت ‌ه ب���ازاڕ یاخود‬ ‫ێ‬ ‫ی تایبه‌تدا ده‌كرێت كه‌كر ‌‬ ‫شوێنێك ‌‬ ‫یاخود باج نه‌ده‌ن‪ ،‬به‌مه‌ش ده‌توانن‬

‫ی دابشكێنن بۆ هاوواڵتیان‪،‬‬ ‫نرخه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌و شمه‌ك ‌ه یان كااڵی ‌ه‬ ‫یاخود وه‌رز ‌‬ ‫ی بڕوات‪.‬‬ ‫به‌ره‌و كۆتای ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی هه‌ند ‌‬ ‫له‌كوردستاندا له‌گه‌ڵئه‌و‌ه ‌‬ ‫له‌داشكاندنه‌كان بۆ ئه‌و كااڵیانه‌ی ‌ه‬ ‫ی ده‌چێت‬ ‫ك�ه‌وه‌رزی��ان ب �ه‌ره‌و كۆتای ‌‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا بوو‌ه به‌جۆرێك له‌بازاڕ‬ ‫په‌یداكردن له‌بازاڕو سوپه‌رماركێت ‌ه‬ ‫ئاساییه‌كاندا‪.‬‬

‫ته‌رز‌ه به‌خۆی‌‌و منداڵه‌كانییه‌وه‌ ب���ه‌اڵم كاتێك ل��ه‌م چ�ه‌ن��د رۆژه‌دا‬ ‫ی شتكڕین روو ‌‬ ‫به‌مه‌ست ‌‬ ‫سۆپه‌رماركێته‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ی له‌یه‌كێك چ��ووه‌ت � ‌ه‬ ‫له‌و دوكانان ‌ه كردبوو‪ ،‬كه‌به‌ریكالمێك ‌‬ ‫ی ب���ۆی ده‌رك����ه‌وت����ووه‌ ك��� ‌ه "ج��گ� ‌ه‬ ‫ی ك �ه‌ل‌وپ �ه‌ل �ه‌ك��ان � ‌‬ ‫گ����ه‌ور‌ه ن��رخ�� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر ‌‬ ‫ی كڕیار هیچ ‌‬ ‫ی له‌س ‌هر‌نجڕاكێشان ‌‬ ‫داشكاندبوو‪ ،‬ئه‌و وت ‌‬ ‫ی "ئه‌م ‌ه سێیه‌م تێدا نییه‌"‪.‬‬ ‫دوكانی‌ داشكاندنه‌ بۆی ده‌چم"‪.‬‬ ‫ته‌رز‌ه ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه ده‌كات ئه‌و‬ ‫ی كه‌مۆدێلیان نه‌ماوه‌و جوان‬ ‫ت�����ه‌رز‌ه ت��ائ��ێ��س��ت��ا ه�ه‌س��ت��ی شتان ‌ه ‌‬ ‫ب �ه‌ج��ی��اواز ‌‬ ‫ی ن��رخ ن���ه‌ك���ردوو‌ه به‌و نیین‪ ،‬داشكاندنه‌ك ‌ه ده‌یگرێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی كه‌بانگه‌ش ‌ه ‌‬ ‫شێواز‌ه ‌‬ ‫ی ت��ر نرخه‌كانیان‬ ‫ی بۆ ك��راوه‌‪ ،‬ئه‌گینا ئ �ه‌وان � ‌‬

‫كه‌س ناچێت ‌ه ناو خانووه‌كانی حكومه‌ته‌وه‌!‬

‫ی لێپرسراوی‌ فه‌رمانگه‌كانی‌ ناحییه‌كان‪ ،‬به‌كه‌موكوڕییه‌وه‌ جێده‌هێڵدرێت‬ ‫خانوو ‌‬ ‫ئاوات محه‌مه‌د له‌رانیه‌‬

‫به‌هۆ ‌ی كه‌موكوڕییه‌كان ‌ی ئه‌و خانووان ‌هی‌‬ ‫بۆ لێپرسراو ‌ی فه‌رمانگه‌كان ‌ی سنوور ‌‬ ‫ی‬ ‫ناحیه‌كان دروستكراوه‌‪ ،‬تاوه‌كو ئێستا‬ ‫به‌چۆڵ ‌ی ماونه‌ته‌وه‌و دابه‌شنه‌كراون‪،‬‬ ‫به‌رپرسان ‌ی ش��اره‌وان � ‌ی‌و به‌ڕێوبه‌ری‌‬ ‫ناحییه‌كانیش ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كه‌ن كه‌س‬ ‫ناچێت ‌ه ناو ئه‌و خانووانه‌و‌ه تاوه‌كو‬ ‫كه‌موكوڕییه‌كان ‌ی چاره‌سه‌ر نه‌كرێت‪.‬‬ ‫ب��ۆ ه��اوك��اری��ك��ردن� ‌ی لێپرسراوی‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كان ‌ی سنوور ‌ی ناحییه‌كان‪،‬‬ ‫له‌هه‌ر ناحییه‌ك ‪20‬خانوو دروستكراوه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم به‌هۆ ‌ی كه‌موكوڕییه‌كان ‌ی ئه‌و‬ ‫خانووانه‌و‌ه تاوه‌كو ئێستا به‌چۆڵی‌‬ ‫ماونه‌ته‌و‌ه‌و دابه‌شنه‌كراون‪.‬‬ ‫سوار‌ه فه‌تاح سه‌رۆك ‌ی شاره‌وانی‌‬ ‫سه‌ركه‌پكان به‌ده‌ستوور ‌ی راگه‌یاند كه‌س‬ ‫ئاماده‌نیی ‌ه بچێت ‌ه ناو ئه‌و خانووانه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه كۆمه‌ڵێك ك ‌هم‌وكوڕییان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫"ئ���ه‌وه‌ش كاریگه‌ر ‌ی خراپ ‌ی له‌سه‌ر‬ ‫به‌ڕێوه‌چوون ‌ی ژیان ‌ی رۆژانه‌مان ده‌بێ‌"‪.‬‬ ‫ئ��ه‌و خ��ان��ووان � ‌ه ‌ی دروس��ت��ك��راوه‌‬ ‫ك�ه‌م��وك��وڕ ‌ی (ئ���او‪ ،‬ئ���اوه‌ڕۆ‪ ،‬سیاج‪،‬‬ ‫نه‌بوون ‌ی قیرتاو‪ ،‬شۆسته‌) ‌ی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫لێپرسراو ‌ی فه‌رمانگه‌كانیش ده‌ڵێن‬ ‫ئاماده‌نین به‌و كه‌موكوڕییانه‌و‌ه بچنه‌‬ ‫ناو ئه‌و خانووانه‌وه‌‪ ،‬چونك ‌ه ده‌بێت‬ ‫مه‌سره‌فێك ‌ی زۆر ‌ی تێدا بكه‌ن‪.‬‬ ‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی سه‌ركه‌پكان‬ ‫وت ‌ی "ئاماده‌نین ئه‌و مه‌سره‌ف ‌ه له‌سه‌ر‬ ‫حساب ‌ی خۆمان بكه‌ین‪ ،‬له‌به‌رئه‌و‌هی‌‬ ‫ئه‌و‌ه دیارنیی ‌ه ئه‌و كه‌س ‌ه ‌ی دوا ‌ی ئێمه‌‬ ‫دێت ئه‌و مه‌سره‌فه‌مان بۆ ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‬ ‫یان نا"‪.‬‬ ‫م��وزه‌ف �ه‌ر عه‌بدوڵاڵ به‌ڕێوبه‌ری‌‬

‫ناحی ‌ه ‌ی چوارقوڕن ‌ه هۆكار ‌ی نه‌چوونه‌‬ ‫ناو خانووه‌كان ده‌گه‌ڕێنێته‌و‌ه بۆ ئه‌و‬ ‫كه‌موكوڕییان ‌ه ‌ی ك� ‌ه له‌ده‌رخست ‌هی‌‬ ‫پڕۆژه‌كه‌دا هه‌بوون‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ر ‌ی ناحی ‌ه ‌ی چوارقوڕن ‌ه وتی‌‬ ‫"دوا ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی ئه‌وه‌مانزان ‌ی ئێم ‌ه قایمقام‌و‬ ‫پارێزگا ‌ی سلێمانیمان ئاگاداركرده‌وه‌‬ ‫له‌و كه‌موكورتیان ‌ه ‌ی هه‌یه‌تی‌‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫تائێستا دووجار نوسراومان كردوو‌ه بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‪ ،‬به‌اڵم به‌حساب به‌هۆی‌‬ ‫كه‌م ‌ی بودجه‌و‌ه نه‌توانراو‌ه بكرێت"‪.‬‬ ‫ی دروس��ت��ك��راو‌ه‬ ‫ئ �ه‌و خ��ان��ووان� ‌ه ‌‬ ‫ناتوانرێت له‌سه‌ر كه‌س تاپۆ بكرێت‌و‬ ‫ی‬ ‫ی حكومه‌ته‌‪ ،‬ئه‌و فه‌رمانبه‌ر‌ه ‌‬ ‫موڵك ‌‬ ‫ی ل���ه‌و شوێن ‌ه‬ ‫ل���ه‌س���ه‌رك���اره‌ك��� ‌ه ‌‬ ‫دوورده‌خرێته‌و‌ه یان الده‌برێت ده‌بێت‬ ‫ی بكات‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌و لێپرسراو‌ه‬ ‫چۆڵ ‌‬ ‫ی تێدا‬ ‫حكومیان ‌ه نایانه‌وێت پ��ار‌ه ‌‬ ‫خه‌رج بكه‌ن‪.‬‬ ‫هیوا قه‌ره‌ن ‌ی به‌ڕێوبه‌ر ‌ی ناحی ‌هی‌‬

‫سه‌ركه‌پكان ئاماژ‌ه ‌ی ب��ه‌وه‌دا ئه‌گه‌ر‬ ‫فه‌رمانبه‌رێك بچێت ‌ه ناو ئه‌و خانووانه‌و‌ه‬ ‫ده‌ب�� ‌ێ چ��وار ملیۆن تا پێنج ملیۆن‬ ‫دینار ‌ی تێدا سه‌رف بكات‪.‬‬ ‫ئه‌و وت ‌ی "له‌كاتێکدا ئه‌و‌ه دیارنییه‌‬ ‫كات ‌ێ تۆ ئه‌و پاره‌ی ‌ه سه‌رف ده‌ك ‌ه ‌ی تا‬ ‫دوو مانگ ‌ی تر له‌وێ ده‌مێنیته‌و‌ه یان نا‪،‬‬ ‫كه‌س ئاماد‌ه نیی ‌ه ئه‌وه‌ت بۆ قه‌ره‌بوو‬ ‫بكاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێ ‌ی زانیارییه‌كان ‌ی ده‌ستوور‬ ‫له‌ناحیه‌كان ‌ی چوارقوڕنه‌‪ ،‬سه‌ركه‌پكان‪،‬‬ ‫حاجیاواو سه‌روچاو‌ه له‌قه‌زا ‌ی رانیه‌‬ ‫له‌هه‌ریه‌كه‌یاندا ئ�ه‌و ‪ 20‬خانووه‌یان‬ ‫ب��ۆ دروس���ت���ك���راوه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ب�ه‌ه��ۆی‌‬ ‫ك ‌هم‌وكورتییه‌و‌ه كه‌س ئاماده‌نه‌بووه‌‬ ‫بچێت ‌ه ناویان‪.‬‬ ‫م��ح �ه‌م �ه‌د ح��ه‌م��ه‌د ل��ێ��پ��رس��راوی‌‬ ‫پۆسته‌و گه‌یاندن ‌ی چوارقوڕن ‌ه باسله‌وه‌‬ ‫ده‌كات ك ‌ه له‌جێبه‌جێكردن ‌ی پڕۆژه‌كه‌دا‬ ‫ل�ه‌ن��اح��ی�ه‌ی�ه‌ك�ه‌و‌ه ت��ا ناحیه‌یه‌كیتر‬

‫جیاواز ‌ی كراو‌ه‌و وت ‌ی "له‌هه‌ندێك ناحیه‌‬ ‫فه‌رمانبه‌ران چوونه‌ت ‌ه ناو خانووه‌كانه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی له‌هه‌موو شوێنه‌كان وه‌ك‬ ‫یه‌ك نییه‌‪ ،‬له‌خه‌له‌كان‌و خدران باشن‬ ‫فه‌رمانبه‌ران چوونه‌ت ‌ه ناویان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ناحی ‌ه ‌ی چوارقوڕن ‌ه وانیه‌"‪.‬‬ ‫لێپرسراو ‌ی پۆسته‌و گه‌یاندنی‌‬ ‫چوارقوڕن ‌ه ده‌ڵێت "ئێم ‌ه ئاماده‌ین‬ ‫م �ه‌س��ره‌ف � ‌ی لێبكه‌ین‪ ،‬ب���ه‌اڵم هیچ‬ ‫زه‌مانه‌تێك نیی ‌ه دوا ‌ی چۆڵكردنی‌‬ ‫قه‌ره‌بوو بكرێینه‌وه‌"‪.‬‬ ‫لێپرسراو ‌ی فه‌رمانگه‌كان ‌ی سنووری‌‬ ‫ناحییه‌كان داواك���ارن له‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی هاوكاریان بكات‬ ‫بۆ چاككردن ‌ی كه‌موكوڕیه‌كان ‌ی ئه‌و‬ ‫خانووان ‌ه تاوه‌كو بتوانن له‌زووترین‬ ‫كاتدا دابه‌شیبكه‌ن‪ .‬محه‌مه‌د حه‌مه‌د‬ ‫وت ‌ی "داواكارین له‌ئه‌نجومه‌ن ‌ی پارێزگای‌‬ ‫سلێمان ‌ی هاوكاریمان بكات بۆ چاككردنی‌‬ ‫ئه‌م كه‌موكوڕیانه‌"‪.‬‬

‫به‌رپرسی‌ فه‌رمانگه‌كان نایانه‌وێت پاره‌ له‌و خانووانه‌دا سه‌رف بكه‌ن‪ ،‬چونك ‌ه نابێت به‌موڵكیان‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬ئاوات محه‌مه‌د‬

‫‪14‬‬

‫ی‬ ‫خه‌یاڵییه‌و زۆر جیاواز‌ه له‌گه‌ڵ رێژ‌ه ‌‬ ‫داشكاندنه‌كه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫س���االر مسته‌فا ه��ه‌م��ان را ‌‬ ‫ی داشكاندن‬ ‫ی هه‌بوو‪ ،‬ب �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ت �ه‌رز‌ه ‌‬ ‫زیاتر له‌و كااڵو شمه‌كانه‌دا ده‌كرێت‬ ‫كه‌ كوالیتییان باش نییه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی له‌به‌رئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی "خه‌ڵك ‌‬ ‫ساالر وت ‌‬ ‫له‌بازاڕ زۆر خه‌ڵه‌تێنراوه‌‪ ،‬پێیوای ‌ه ئه‌و‬ ‫ی ئه‌ودای ‌ه‬ ‫داشكاندن ‌ه له‌به‌رژه‌وه‌ند ‌‬ ‫ی ده‌یبینیت‪،‬‬ ‫بۆی ‌ه وابه‌قه‌ڵه‌باڵغ ‌‬ ‫به‌اڵم زۆریشیان كه‌نرخه‌كان ده‌بینن‬ ‫نایكڕن‪ ،‬چونك ‌ه ده‌زان��ن له‌بازاڕیش‬ ‫به‌و نرخه‌‪ ،‬یان كه‌متر ده‌یكڕن"‪.‬‬ ‫ی ئه‌و دوكان‌و‬ ‫ژماره‌یه‌ك له‌خاوه‌ن ‌‬ ‫كه‌نرخه‌كانیان‬ ‫ی‬ ‫سوپه‌رماركێتان ‌ه ‌‬ ‫ی داشكاندووه‌‪،‬‬ ‫ی خه‌یاڵ ‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫جه‌خت له‌و‌ه ده‌كه‌نه‌و‌ه كه‌نرخه‌كان‬ ‫ب����ه‌و رێ���ژه‌ی���ه‌ دان��ه‌ش��ك��ێ��ن��راو‌ه‬ ‫كه‌نووسیویانه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر به‌و شێوه‌ی ‌ه‬ ‫ن��رخ��ه‌ك��ان داب��ش��ك��ێ��ن��رێ��ت ئ���ه‌وا‬ ‫خاوه‌نه‌ك ‌هی‌ ئیفالس ده‌كات‪.‬‬ ‫ی یه‌كێك ‌ه له‌و‬ ‫ی خوازاو ‌‬ ‫نادر ناو ‌‬ ‫ی تێداكراو‌ه‬ ‫شوێنان ‌ه ك ‌ه داشكاندنه‌كان ‌‬ ‫ی "له‌راستیشدا له‌و روانگه‌یه‌و‌ه‬ ‫وت ‌‬ ‫ی ی�ه‌ك�ه‌م زۆر خه‌یاڵیه‌و‬ ‫ك� ‌ه نرخ ‌‬ ‫ل��ه‌ئ��ه‌وروپ��اش ب��ه‌و ن��رخ�ه‌ی�ه‌و ئه‌و‬ ‫داشكاندنه‌ش له‌و روانگه‌یه‌و‌ه كاتێك‬ ‫ی داشكاندن‬ ‫ی ده‌كه‌ین‪ ،‬دوا ‌‬ ‫به‌راورد ‌‬ ‫ی بازاڕه‌و‌ه نزیكن‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫هێشتا له‌نرخ ‌‬ ‫ی پێیوای ‌ه نرخ به‌و شێواز‌ه‬ ‫خه‌ڵك ‌‬ ‫دانه‌شكاوه‌"‪.‬‬ ‫نادر وتی "ئه‌گه‌ر داشكاندنه‌ك ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی چاوه‌ڕێ ‌‬ ‫به‌و شێواز‌ه بێت خه‌ڵك ‌‬ ‫ی ئیفالس‬ ‫ده‌ك��ات‪ ،‬ئ�ه‌وا خاوه‌نه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی ن��رخ‌و‬ ‫ده‌ك���ات‪ ،‬بۆی ‌ه له‌مه‌سه‌ل ‌ه ‌‬ ‫ی زۆره‌و‬ ‫قازانج‌و خه‌رجكردن ورده‌كار ‌‬ ‫ی ئه‌مانه‌و‌ه ئه‌و داشكاندن ‌ه‬ ‫له‌روانگ ‌ه ‌‬ ‫ده‌كرێت"‪.‬‬

‫به‌دوو ساڵ‌و ملیارێک‬ ‫دیناره‌وه‌‪ ،‬پاركێك ته‌واونه‌بووه‌‬ ‫مه‌عاز فه‌رحان له‌خورماڵ‬

‫ی خورماڵ تائێستا پارك ‌‬ ‫ی‬ ‫شارۆچك ‌ه ‌‬ ‫ی دوو ساڵ ‌ه یه‌ك ملیار‬ ‫نییه‌و م��او‌ه ‌‬ ‫دینار ته‌رخانكراو‌ه بۆ پاركێك‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫تائێستا به‌ته‌واونه‌كراو ‌‬ ‫به‌رپرسان ‌ی حكوم ‌ی ناوچه‌ك ‌ه دڵنیانین‬ ‫ی خورماڵ ته‌واوده‌بێت‪،‬‬ ‫ی پاركه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ك ‌ه ‌‬ ‫به‌نیگه‌رانییه‌وه‌‬ ‫ه��اوواڵت��ی��ان��ی��ش‬ ‫له‌نه‌بوون ‌ی پاركێك له‌شارۆچكه‌كه‌یاندا‬ ‫ده‌ڕوانن‌و پێیانوای ‌ه كه‌مته‌رخه‌م ‌ی كراوه‌‬ ‫له‌دروستكردن ‌ی ئه‌و پاركه‌دا‪.‬‬ ‫له‌ساڵ ‌ی ‪2004‬ه‌و‌ه له‌شارۆچك ‌ه ‌ی‬ ‫خورماڵدا رووبه‌ر ‌ی ‪30‬هه‌زار مه‌تر زه‌و ‌ی‬ ‫بۆ دروستكردن ‌ی پاركێك ته‌رخانكراوه‌‪،‬‬ ‫له‌وساڵه‌دا ته‌نها ئه‌و رووب �ه‌ر‌ه زه‌ویی ‌ه‬ ‫دیاریكراو‌ه په‌رژین ‌ی بۆ كراوه‌‪ ،‬له‌ساڵ ‌ی‬ ‫‪ 2008‬ده‌ستكراو‌ه به‌ئیش‌و كاره‌كان ‌ی ئه‌و‬ ‫پڕۆژه‌یه‌‪ ،‬نزیك ‌ه ‌ی یه‌ك ملیار دینار ‌ی بۆ‬ ‫ته‌رخانكراوه‌و تائێستا ته‌واونه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫هاوواڵتیان ‌ی خورماڵ به‌نیگه‌رانیه‌وه‌‬ ‫له‌كاره‌كان ‌ی حكومه‌ت ده‌ڕوانن‌و پێیانوایه‌‬ ‫زۆرب ‌ه ‌ی شوێنه‌كان پارك‌و شوێن ‌ی گشتیان‬ ‫هه‌ی ‌ه كه‌چ ‌ی تائێستا خورماڵ ب ‌ێ پاركه‌‪.‬‬ ‫رابه‌ر حه‌مه‌ئه‌مین ته‌مه‌ن ‪ 22‬ساڵ‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت ل ‌ه ‪2004‬و‌ه سیاج ‌ی پاركه‌كه‌مان‬ ‫بینیو‌ه تائێستا چاوه‌ڕوانین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌و‌ه‬ ‫م��او‌ه ‌ی شه‌ش ساڵ ‌ه ئه‌و پارك ‌ه ته‌واو‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬كه‌ده‌توانرا به‌ماو‌ه ‌ی یه‌ك ساڵ‬ ‫ته‌واوبكرێت‪ .‬رابه‌ر ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كات‬ ‫ك ‌ه له‌خورماڵدا هاوواڵتیان شوێنێكیان‬ ‫نیی ‌ه تا بچن پشوویه‌ك ‌ی تێدابده‌ن‪ ،‬وت ‌ی‬ ‫"ته‌نیا یاریگایه‌ك ‌ی خۆڵ‌و چایخانه‌كانمان‬ ‫هه‌ی ‌ه تا بۆیان بچین هیچ شوێنێك نی ‌ه‬ ‫بۆ كات به‌سه‌ربردن‪ ،‬زۆر حه‌یف ‌ه كۆنترین‬ ‫ناحی ‌ه تائێستا پاركێك ‌ی نه‌بێت"‪.‬‬

‫د‪.‬ئه‌سكه‌نده‌ر ك ‌ه ‌ی خه‌سره‌و خاوه‌نی‌‬ ‫كۆمپانیا ‌ی ئ���اروزه‌رو سه‌رپه‌رشتیار ‌ی‬ ‫پڕۆژه‌ك ‌ه به‌ده‌ستوور ‌ی راگه‌یاند "ئه‌م پاركه‌‬ ‫به‌س ‌ێ قۆناغ گه‌یشتووه‌ت ‌ه ده‌ست ئێمه‌‪،‬‬ ‫پێشتر له‌الیه‌ن دوو كۆمپانیا ‌ی ت��ره‌وه‌‬ ‫كاره‌كان ‌ی سه‌ره‌تاو ناوه‌ند ‌ی جێبه‌جێكراون‪،‬‬ ‫ئێمه‌ش قۆناغ ‌ی كۆتای ‌ی جێبه‌ج ‌ێ ده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫سه‌رپه‌رشتیار ‌ی پ��ڕۆژه‌ك� ‌ه وتیشی‌‬ ‫"پێنچ مانگ ‌ه ئیش‌و كاره‌كانمان وه‌ستاون‪،‬‬ ‫چ���اوه‌ڕێ��� ‌ی گ���ه‌ڕان���ه‌و‌ه ‌ی ئ�ه‌م��ره‌ك�ه‌ی��ن‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌ن ‌ی وه‌زی����ران‪ ،‬ب��ڕی��ار‌ه له‌م‬ ‫هه‌فته‌یه‌دا ده‌ستبكه‌ینه‌و‌ه به‌كاره‌كانمان"‪.‬‬ ‫ه���ه‌ڵ���ۆ ق�����ادر ئ���ه‌ن���دازی���اری‌‬ ‫ی پڕۆژه‌كه‌‪ ،‬وت ‌ی "له‌‬ ‫سه‌رپه‌رشتیار ‌‬ ‫ی ئیش‌وكاره‌كانمان ته‌واو بوون‪،‬‬ ‫‪‌ %90‬‬ ‫له‌ماوه‌یه‌ك ‌ی نزیكدا گه‌ر ئه‌مره‌ك ‌ه زوو‬ ‫ده‌ربچێت پاركه‌ك ‌ه ته‌واوده‌كه‌ین"‪.‬‬ ‫ی ته‌رخانكراوی‌‬ ‫ی بودج ‌ه ‌‬ ‫ده‌ب��ار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ناحی ‌ه ‌‬ ‫پ���ڕۆژه‌ك���ه‌و‌ه ب��ه‌ڕێ��وب��ه‌ر ‌‬ ‫خورماڵ‪ ،‬سمكۆ ساالر وت ‌ی "بێجگه‌له‌‬ ‫ی ك ‌ه‬ ‫س��ی��اج �ه‌ك � ‌ه ئ���ه‌و ب��ودج��ه‌ی�� ‌ه ‌‬ ‫ی ملیارێك دینار‬ ‫ته‌رخانكراو‌ه نزیك ‌ه ‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬ك ‌ه ئه‌م قۆناغ ‌ه ‪517‬ملیۆن‌و‬ ‫ی بۆ ته‌رخانكراو‬ ‫‪ 870‬ه �ه‌زار دینار ‌‬ ‫ی تریش له‌قۆناغه‌كان ‌ی تردا دابین‬ ‫بڕه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی پڕۆژه‌كه‌ش ‪ 119‬رۆژه‌"‪.‬‬ ‫كرابوو‪ ،‬ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی شاره‌وان ‌‬ ‫رزگار ئه‌حمه‌د سه‌رۆك ‌‬ ‫خورماڵ به‌وه‌كاله‌ت ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌كات كه‌هه‌موو پڕۆژه‌یه‌ك كه‌موكوڕی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬پاركه‌كه‌ش كه‌موكوڕی هه‌ی ‌ه‌و‬ ‫ی پێویست ‌ه‬ ‫ی "هه‌ندێك گۆڕانكار ‌‬ ‫وت ‌‬ ‫ی زیاد بكرێن"‪.‬‬ ‫بۆ ‌‬ ‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی خورماڵ وتی‌‬ ‫"ئیش‌و كاره‌كان ‌ی وه‌ستاون نازانین ك ‌هی‌‬ ‫ته‌واو ده‌بێت‪ ،‬ئه‌مر ‌ی ته‌واوكردنه‌ك ‌هی‌‬ ‫ل ‌ه ئه‌نجومه‌ن ‌ی وه‌زی��ران � ‌ه چاوه‌ڕێی‌‬ ‫گه‌ڕانه‌و‌ه ‌ی ئه‌مره‌كه‌ین"‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫کلتور‬

‫سه‌ردار ئه‌حمه‌د له‌بازیان‬

‫گه‌نجان ‌ی بازیان ده‌ڵێن پشتگوێخراوین‌و‬ ‫ك �ه‌س ئ��اوڕ له‌كێشه‌و گرفته‌كانمان‬ ‫ناداته‌وه‌‪ ،‬به‌رپرسان ‌ی شاره‌وانیش دان‬ ‫به‌كه‌موكوڕییه‌كاندا ده‌نێن‌و ئاماژ‌ه به‌وه‌‬ ‫ده‌ك��ه‌ن له‌هه‌وڵدان بۆ خزمه‌تكردنی‌‬ ‫زیاتر ‌ی گه‌نجان‪.‬‬ ‫به‌شێك له‌دواكارییه‌كان ‌ی گه‌نجان‬ ‫بۆ خزمه‌تكردن ‌ی زیاتر ‌ی ناوچه‌كه‌یانه‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی گشت ‌ی‌و به‌شێك ‌ی تریان‬ ‫تایبه‌ت ‌ه به‌ژیان ‌ی گه‌نجان خۆیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫م‪ .‬ئ��اراس نه‌جمه‌دین گه‌نجێكی‌‬ ‫ناحی ‌ه ‌ی بازیانه‌‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌كه‌موكوڕی‌‬ ‫ئه‌و چه‌ند پارك ‌ه بچوك ‌ه ‌ی ناحیه‌كه‌یان‬ ‫ده‌ك��ات‌و ده‌ڵێت شوێنێك نی ‌ه گه‌نجان‬ ‫تێیدا پشووبده‌ن‪ .‬م‪ .‬ئاراس وت ‌ی "ئه‌و‬ ‫پاركان ‌ه ‌ی ك ‌ه له‌ناو بازیاندا هه‌ن هیچ‬ ‫مه‌رجێك ‌ی تایبه‌ت ‌ی پارك ‌ی تێدانییه‌‪،‬‬ ‫هه‌م ل �ه‌روو ‌ی شوێنه‌وه‌و هه‌م ل�ه‌ڕووی‌‬ ‫پێویستیه‌كان ‌ی ناو پاركه‌كه‌و سه‌وزایی‌‬ ‫ناو پاركه‌كانیش وه‌كو پێویست نییه‌"‪.‬‬ ‫له‌ناو بازیاندا جگه‌ل ‌ه كه‌موكوڕیه‌كانی‌‬ ‫پارك‪ ،‬تاوه‌كو ئێستا هێڵ ‌ی ئینته‌رنێتی‌‬ ‫نییه‌و گه‌نجان‌و خوێندكاران بێبه‌شن‬ ‫له‌و خزمه‌تگوزارییه‌‪ ،‬گه‌نجان ئاماژه‌‬ ‫به‌وه‌ده‌كه‌ن هۆڵ ‌ی تایبه‌ت به‌ئه‌نجامدانی‌‬ ‫چاالكییان نییه‌و كتێبخانه‌كه‌شیان‬ ‫كه‌موكوڕ ‌ی زۆر ‌ی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫رێبوار تاهیر ده‌ڵێت ئێم ‌ه ‌ی گه‌نج‬ ‫له‌سنور ‌ی ناحی ‌ه ‌ی ب��ازی��ان له‌زۆرێك‬ ‫له‌مافه‌كانمان بێبه‌ش كراوین‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫بمانه‌وێت چاالكییه‌ك س��ازب��ده‌ی��ن‪،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪19‬‬

‫هه‌ندرێن بۆ ده‌ستوور‪ :‬شتێك نییه‌ به‌ناوی ره‌خنه‌ی "بونیاتنه‌ر"و "رووخێنه‌ر"‬

‫ی له‌بیر نییه‌!‬ ‫ی بازیان ‌‬ ‫كه‌س گه‌نجان ‌‬

‫"پشتگوێخراوین‌و كه‌س ئاوڕ له‌كێشه‌و گرفته‌كانمان ناداته‌وه"‬

‫ی تێدا بده‌ن‪ .‬فۆتۆگراف‪ :‬سه‌ردار ئه‌حمه‌د‬ ‫ی بازیان شوێنێكیان نیی ‌ه پشوو ‌‬ ‫گه‌نجان ‌‬

‫جگه‌له‌و‌ه ‌ی هه‌موو ئه‌ركه‌كان له‌سه‌رشان ‌ی‬ ‫خۆمانه‌‪ ،‬كێش ‌ه ‌ی نه‌بوون ‌ی جێگه‌مان‬ ‫بۆ دروستده‌بێت‪" ،‬چونك ‌ه ناحی ‌هی‌‬ ‫بازیان تائێستا هۆڵێك ‌ی تایبه‌ت ‌ی نییه‌‬ ‫بۆ گه‌نجان‌و به‌ڕێوه‌بردن ‌ی رێوڕه‌سمه‌‬ ‫تایبه‌تییه‌كان"‪.‬‬ ‫گه‌نجان ‌ی بازیان ئاماژ‌ه به‌وه‌ده‌كه‌ن‬ ‫ته‌نها له‌كات ‌ی هه‌ڵبژاردندا به‌رپرسان‬ ‫سه‌ردانیان ده‌ك ‌هن‌و چه‌ندین به‌ڵێنیان‬

‫پ��ێ��ده‌ده‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم دوا ‌ی ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن‬ ‫به‌ڵێنه‌كان كه‌س نازانێت چ ‌ی لێدێت‪.‬‬ ‫رێبوار وت ‌ی "كاتێك ك ‌ه هه‌ڵبژاردن‬ ‫بێت‌و كاریان پێمان بێت‪ ،‬ئه‌وا چه‌ندین‬ ‫به‌رپرس سه‌ردانمان ده‌ك � ‌هن‌و چه‌ندین‬ ‫به‌ڵێنمان پێده‌ده‌ن‪ ،‬به‌اڵم ك ‌ه هه‌ڵبژاردن‬ ‫ته‌واو ده‌بێت‌و كاریان پێمان نامێنێت‪،‬‬ ‫نازانین ئه‌و به‌ڵێنان ‌ه چ ‌ی لێدێت"‪.‬‬ ‫ئومێد ناسیح خوێندكار نه‌بوونی‌‬

‫پێداویستییه‌كان ‌ی گه‌نج له‌ناوچه‌كه‌دا‬ ‫ب��ۆ چ�ه‌ن��د ه��ۆك��ارێ��ك ده‌گێڕێته‌وه‌‬ ‫له‌وان ‌ه بێمنه‌ت ‌ی ده‌سه‌اڵت له‌جه‌ماوه‌ر‬ ‫به‌گشت ‌ی‌و گه‌نج به‌تایبه‌تی‌‪ ،‬بێده‌نگی‌‬ ‫گ�ه‌ن��ج ب �ه‌رام��ب �ه‌ر به‌هه‌ڵسوكه‌وتی‌‬ ‫به‌رپرسان‌و به‌كه‌مترین خزمه‌ت رازی‌‬ ‫ب��وون‪ ،‬ه �ه‌روه‌ه��ا ئ �ه‌و رێكخراوان ‌هی‌‬ ‫ك ‌ه ل�ه‌ن��اوچ�ه‌ك�ه‌دان وه‌ك��و پێویست‬ ‫نه‌یانتوانیو‌ه خزمه‌ت به‌گه‌نج بكه‌ن‪.‬‬

‫مه‌ریوان ئیبراهیم كادرێك ‌ی كۆمه‌ڵ ‌ه ‌ی‬ ‫خوێندكاران ‌ی كوردستان ‌ه ئاماژ‌ه بۆ ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌كات كاروچاالك ‌ی رێكخراوه‌كان سنوردار‌ه‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا‪ .‬مه‌ریوان وت ‌ی "ئه‌و خوالن ‌ه ‌ی‬ ‫ك ‌ه له‌ناوچه‌كه‌دا ده‌كرێنه‌و‌ه زیاتر خوێندكار‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌و گه‌نجان ‌ی تر لێ ‌ی سوودمه‌ند‬ ‫نابن"‪ .‬مه‌ریوان ده‌ڵێت شوێنێك ‌ی تایبه‌ت‬ ‫نیی ‌ه بۆئه‌و‌ه ‌ی گه‌نجان بتوانن كاته‌كان ‌ی‬ ‫خۆیانیان تێدا به‌سه‌ربه‌رن‪ .‬‬

‫به‌رپرسان ‌ی شاره‌وان ‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌و‌هی‌‬ ‫دان به‌كێشه‌و گرفته‌كاندا ده‌نێن‪ ،‬ئاماژ‌ه‬ ‫ب���ه‌و‌ه ده‌ك���ه‌ن ه �ه‌ن��د ‌ێ له‌كێشه‌كانی‌‬ ‫گه‌نجان ئه‌وان لێ ‌ی به‌رپرس نین‪ .‬ئاالن‬ ‫ئه‌حمه‌د سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی ناحی ‌هی‌‬ ‫بازیان به‌وه‌كاله‌ت ئاماژ‌ه ‌ی به‌وه‌كرد كه‌‬ ‫ئه‌و ماوه‌یه‌ك ‌ی كه‌م ‌ه كراو‌ه به‌سه‌رۆك ‌ی‬ ‫شاره‌وان ‌ی ته‌نها چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك ‌ه له‌وێ‌‬ ‫ده‌وام ده‌ك���ات‪ ،‬بۆی ‌ه زۆر ش��اره‌زای�ی‌‬ ‫كێشه‌و كه‌موكوڕیه‌كان ‌ی گه‌نجان نییه‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌دا‪.‬‬ ‫س��ه‌ب��اره‌ت ب�ه‌خ��راپ� ‌ی پاركه‌كان‬ ‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی بازیان وت ‌ی "راسته‌‬ ‫ئه‌و پاركان ‌ه كه‌موكوڕ ‌ی زۆره‌و له‌ئاست‬ ‫پێویست ‌ی گه‌نجاندا نییه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێم ‌ه كار‬ ‫ده‌كه‌ین بۆ چاككردنیان‌و راگرتن ‌ی پاكو‬ ‫خاوێن ‌ی ناو پاركه‌كان"‬ ‫سه‌رۆك ‌ی شاره‌وان ‌ی بازیان ئاماژ‌ه ‌ی‬ ‫ب��ه‌وه‌دا ئه‌و كه‌موكوڕیان ‌ه ‌ی ك ‌ه له‌ناو‬ ‫كتێبخانه‌دا هه‌ی ‌ه وه‌ك كه‌م ‌ی كتێب‬ ‫پ�ه‌ی��وه‌ن��د ‌ی به‌ئێمه‌و‌ه نییه‌و ئه‌رك ‌ی‬ ‫وه‌زاره‌ت ‌ی رۆشنبیرییه‌‪ ،‬ئه‌رك ‌ی ئێم ‌ه پاك‌و‬ ‫خاوێن راگرتنیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ئاالن ئه‌حمه‌د ده‌رب��ار‌ه ‌ی نه‌بوون ‌ی‬ ‫هێڵ ‌ی ئینته‌رنێت له‌ناحی ‌ه ‌ی بازیان وتی‌‬ ‫"ئینته‌رنێت پێویستیه‌ك ‌ی سه‌ره‌كیه‌‬ ‫بۆ كۆمه‌ڵ به‌گشت ‌ی‌و گه‌نج به‌تایبه‌ت ‌ی‬ ‫هه‌وڵمانداو‌ه بۆ چاره‌سه‌ركردنی‌‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌م مه‌به‌ست ‌ه كۆمپانیا ‌ی (ئه‌ل سه‌نت)‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی پێوه‌كردووین بۆ دامه‌زراندن ‌ی‬ ‫هێڵ ‌ی ئینته‌رنێت له‌سنور ‌ی ناحیه‌كه‌مان‌و‬ ‫له‌گه‌ڵیان گه‌یشتوین ‌ه رێككه‌وتن بۆ‬ ‫هێنان ‌ی هێڵ بۆ سنوره‌كه‌مان ك ‌ه له‌چه‌ند‬ ‫مانگ ‌ی داهاتوودا داده‌مه‌زرێت"‪.‬‬

‫ی پێنج له‌شفرۆش‪،‬‬ ‫بادینییه‌كان‪ ،‬ده‌یانه‌وێت سۆرانییه‌كان به‌شایه‌تیدان ‌‬ ‫له‌رێكخراوه‌كانی پارتی ده‌ربهێنن شۆفێرێكی ته‌كسی خرای ‌ه زیندانه‌وه‌‬ ‫په‌پمانگاكان ‌ی هه‌ولێر پشتگیر ‌ی كۆڤان قوتابیاندا كێش ‌ه له‌نێوان سۆرانییه‌كان‌و‬ ‫ی بانیشاری‌ له‌هه‌ولێر‬ ‫عه‌ل ‌‬ ‫عیسا ده‌ك��ات ك ‌ه كه‌سێك ‌ی بادینییه‌و بادینییه‌كاندا هه‌بووه‌‪ ،‬چونك ‌ه یه‌كێتی ‌ی‬ ‫بارزان جه‌لیل ك ‌ه سۆرانیی ‌ه له‌الیه‌ن چه‌ند ق��وت��اب��ی��ان پ��ێ��ی��واب��وو‌ه لیژنه‌كان ‌ی‬ ‫ب��ڕی��ار‌ه ل �ه‌م هه‌فته‌یه‌دا كۆنفرانس ‌ی به‌رپرسێك ‌ی به‌رز ‌ی پارتییه‌و‌ه هاوكار ‌ی قوتابیان ل �ه‌زان��ك��ۆ ‌ی سه‌اڵحه‌دیندا‬ ‫به‌په‌یمانگاكانیشه‌و‌ه زۆربه‌یان به‌ده‌ست ‌ی‬ ‫زانكۆو په‌یمانگاكان ‌ی یه‌كێتی ‌ی قوتابیان ماد ‌ی‌و مه‌عنه‌و‌ه ‌ی ده‌كرێت‪.‬‬ ‫ببه‌سترێت‪ ،‬له‌پاش به‌ست ‌ی كۆنگر‌هی‌ ‬ ‫كۆڤان عیسا كاندید ‌ی یه‌كێتی ‌ی سۆرانییه‌كانه‌وه‌یه‌‪ ،‬هه‌موو هه‌وڵه‌كانیش‬ ‫‪‌13‬ه ‌ی ئ�ه‌و رێكخراوه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم م��اوه‌ی قوتابیان بۆ به‌رپرس ‌ی ناوه‌ند ‌ی زانكۆو له‌م كۆنفرانسه‌دا بۆ ئه‌وه‌ی ‌ه به‌ڕه‌ك ‌ه‬ ‫چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك ‌ی یه‌ك ل �ه‌دوا ‌ی یه‌ك ‌ه په‌یمانگاكان ‌ی هه‌ولێر باس له‌وه‌ده‌كات له‌ژێرپێ ‌ی سۆرانییه‌كان ده‌ربهێنن‪.‬‬ ‫ب�����ارزان ج�ه‌ل��ی��ل یه‌كێك ‌ی ت��ر‌ه‬ ‫زانكۆ‌و په‌یمانگاكان ‌ی هه‌ولێر شڵه‌ژانێك ‌ی هیچ كات كۆنفرانس نه‌بووه‌ت ‌ه شه‌ڕ ‌ی‬ ‫زۆریان به‌خۆیانه‌و‌ه بینیوه‌و سه‌رجه‌م سۆران ‌ی‌و بادین ‌ی ئه‌و‌ه ‌ی هه‌ی ‌ه له‌نێوان له‌ركابه‌ره‌كان بۆ به‌رپرس ‌ی ناوه‌ند ‌ی‬ ‫نوێنه‌رو به‌رپرس ‌ی لیژنه‌كان ‌ی زانكۆو ئ��ه‌و دوو ك��ان��دی��ده‌دا ملمالنێیه‌ك ‌ی زانكۆو په‌یمانگاكان ‌ی هه‌ولێر ئه‌و‌ه ‌ی‬ ‫نه‌شارده‌و‌ه ك ‌ه ناوچه‌گه‌رێت ‌ی له‌ناخ ‌ی‬ ‫په‌یمانگاكان ‌ی یه‌كێتی ‌ی قوتابیان كار بۆ "شه‌ریفانه‌"یه‌و هیچ ‌ی تر‪.‬‬ ‫كوتله‌كان ‌ی خۆیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫كۆڤان به‌ده‌ستوور ‌ی وت "ئاماده‌كار ‌ی هه‌ندێك كه‌سدا چ�ه‌ك�ه‌ر‌ه ‌ی ك��ردووه‌‪،‬‬ ‫به‌پێ ‌ی ئه‌و زانیارییان ‌ه ‌ی له‌چه‌ندین ته‌واو له‌الیه‌ن یه‌كێتی ‌ی قوتابیانه‌و‌ه كراو‌ه ئ �ه‌وه‌ش ت��اڕاده‌ی �ه‌ك ل�ه‌م كۆنفراسه‌دا‬ ‫سه‌رچاو‌ه ‌ی جیاوازه‌و‌ه له‌ناو یه‌كێتی ‌ی بۆ كۆنفرانس‌و وه‌ك پاڵێوراوه‌كان هیچ ده‌بینرێت‪ .‬بارزان به‌ده‌ستوور ‌ی راگه‌یاند‬ ‫قوتابیاندا ده‌ست ده‌ستوور كه‌وتووه‌‪ ،‬كێشه‌یه‌كمان له‌نێواندا نییه‌و ئه‌وه‌ش ‌ی "ب�ه‌داخ��ێ��ك� ‌ی زۆره‌و‌ه ده‌س��ت��وه‌ردان‬ ‫زان��راو‌ه به‌ستن ‌ی كۆنفرانس ‌ی ناوه‌ند ‌ی ده‌وترێت راست نییه‌‪ ،‬هه‌موو كه‌س مافی‌ له‌كۆنفراسدا هه‌بووه‌‪ ،‬ناوچه‌گه‌رێت ‌ی‬ ‫زانكۆو په‌یمانگاكان ‌ی هه‌ولێر بووه‌ت ‌ه خۆیه‌ت ‌ی خۆ ‌ی هه‌ڵبژێرێت"‪ .‬ئه‌و كاندید‌ه خوێنراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌زانكۆو په‌یمانگاكاندا‬ ‫كێشه‌یه‌ك ‌ی گ���ه‌ور‌ه له‌نێو یه‌كێتی ‌ی وتی "سكرتێر ‌ی یه‌كێتی ‌ی قوتابیان هیچ به‌ناو ‌ی سكرتێره‌و‌ه قس ‌ه ده‌كرێت ك ‌ه‬ ‫قوتابیانداو ه�ه‌ر كوتله‌یه‌ك بۆخۆ ‌ی كات پشتگیر ‌ی من ‌ی نه‌كردووه‌و به‌ئازادان ‌ه نه‌ده‌بوای ‌ه ئه‌مان ‌ه رووبدات له‌كۆنفراسدا"‪.‬‬ ‫ئه‌و كاندید‌ه بۆ به‌رپرس ‌ی ناوه‌ند ‌ی‬ ‫كۆنفرانس ده‌چێتبه‌ڕێوه‌‪ ،‬كه‌س بۆ ‌ی‬ ‫ده‌ستوه‌رده‌دات ‌ه كۆنفرانسه‌وه‌‪.‬‬ ‫زان��ك��ۆو په‌یمانگاكان ‌ی هه‌ولێر وت ‌ی‬ ‫ده‌س��ت��وور ئ��ه‌و‌ه ‌ی زانیو‌ه خود ‌ی نیی ‌ه ده‌ست له‌كۆنفرانس وه‌ربدات"‪.‬‬ ‫زانیارییه‌كان ئه‌وه‌یان ده‌رخستووه‌ "یه‌كێتی ‌ی قوتابیان زۆر له‌و‌ه گه‌وره‌تر‌ه‬ ‫سكرتێر ‌ی یه‌كێتی ‌ی قوتابیان له‌كۆ ‌ی‬ ‫دوو كاندید بۆ به‌رپرس ‌ی ناوه‌ند ‌ی زانكۆو ك� ‌ه ته‌نانه‌ت له‌كۆنگر‌ه ‌ی یه‌كێتی ‌ی ناوچه‌گه‌رێت ‌ی له‌نێویدا هه‌بێت‪ ،‬ئێم ‌ه وه‌ك‬ ‫یه‌كێتی ‌ی قوتابیان بۆ ئه‌و‌ه دروستبووین‬ ‫خزمه‌ت بكه‌ین‪ ،‬ن�ه‌ك ناوچه‌گه‌رێت ‌ی‬ ‫بكه‌ین"‪.‬‬ ‫ك��ۆن��گ��ر‌ه ‌ی یه‌كێتی ‌ی قوتابیان‬ ‫زۆرترین كێش ‌ه ‌ی به‌دوا ‌ی خۆیدا هێناو‬ ‫چه‌ندین كه‌س ‌ی ئه‌و رێكخراو‌ه له‌یه‌كێتی ‌ی‬ ‫قوتابیان تۆران‪ ،‬ئه‌و به‌ڵگان ‌ه ‌ی دراون‬ ‫به‌ڕۆژنام ‌ه ‌ی ده‌ستوور ده‌ریانخستوو‌ه‬ ‫ك ‌ه پێده‌چێت له‌كۆنفرانسیشدا به‌هۆ ‌ی‬ ‫پشتگیریكردن ‌ی سكرتێر ‌ی یه‌كێتی ‌ی‬ ‫قوتابیانه‌و‌ه له‌بادینییه‌كان ئاڵۆزی‌‬ ‫بكه‌وێت ‌ه نێوان سۆران ‌ی‌و بادینییه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور په‌یوه‌ندیكرد به‌عیرفان‬ ‫عه‌زیز سكرتێر ‌ی یه‌كێتی ‌ی قوتابیانی ‌ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئاماده‌نه‌بوو له‌و‬ ‫رێکخراوێکی ناوچه‌یی‬ ‫باره‌یه‌و‌ه لێدوان بدات‪.‬‬

‫شه‌نگ هاشم له‌دهۆك‬

‫شۆفێرێك ‌ی ته‌كس ‌ی ‪5‬س��اڵ زیندانی‌‬ ‫ده‌كرێت به‌تۆمه‌ت ‌ی رێگه‌خۆشكردن بۆ‬ ‫ئه‌نجامدان ‌ی كار ‌ی له‌شفرۆش ‌ی بۆ پێنج‬ ‫ژن‪ ،‬دوا ‌ی ئ �ه‌و‌ه ‌ی ژن ‌ه له‌شفرۆشه‌كان‬ ‫شایه‌تییان له‌سه‌ر شۆفێره‌كه‌دا‪.‬‬ ‫پێنج ژن ‌ی له‌شفرۆش له‌دادگا ‌ی تاوان‬ ‫له‌دهۆك له‌م هه‌فته‌یه‌دا شایه‌تییان له‌سه‌ر‬ ‫گه‌نجێكدا ك ‌ه رێخۆشكه‌ربوو‌ه بۆ كار ‌ی‬ ‫له‌شفرۆش ‌ی ئه‌وان له‌گ ‌ه ‌ڵ گه‌نجاندا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫گه‌نج ‌ه له‌دادگا دان ‌ی به‌وه‌دا ناو‌ه ك ‌ه ئه‌و‬ ‫ته‌نها وه‌ك شۆفێرێك كار ‌ی كردووه‌و هه‌ر‬ ‫كرێیه‌ك ‌ی به‌رامبه‌ر ب ‌ه ‪ 25‬هه‌زار دینار بووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌م كێشه‌ی ‌ه ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ ساڵی‌‬ ‫‪ 2009‬پاش نه‌مان ‌ی ژن ‌ه له‌شفرۆشه‌كان‬ ‫ل �ه‌ئ��وت��ێ �ل‌و م��ۆت��ێ��ل�ه‌ك��ان� ‌ی ده‌ڤ���ه‌ری‌‬ ‫سه‌رسه‌نگ ‌ی سه‌ر ب ‌ه پارێزگا ‌ی دهۆك‪.‬‬ ‫یه‌كێك له‌و گه‌نجان ‌ه رۆژان ‌ه سه‌ردانی‌‬ ‫ئه‌و ئوتێل‌و مۆتێالن ‌ه ‌ی شاری دهۆكی‬ ‫ك��ردووه‌‪ ،‬به‌مه‌رام ‌ی كڕیار ‌ی سێكسی‌‪،‬‬ ‫دواتر پێنج له‌و ژن ‌ه له‌شفرۆشانه‌‬ ‫ده‌گوازێته‌و‌ه بۆ دهۆك‌و‬ ‫رۆژان���� ‌ه ك��ار ب��ه‌و ژنه‌‬ ‫له‌شفر ۆ شا نه‌‬ ‫ده‌ك���������ات‌و‬ ‫ك������������وڕی‌‬

‫گه‌نجیان بۆ ده‌بات به‌رامبه‌ر به‌وه‌رگرتنی‌‬ ‫بڕێك پار‌ه له‌و گه‌نجانه‌و دواتر به‌و پاره‌ی ‌ه‬ ‫ماڵێك بۆ ئه‌و ژنان ‌ه به‌كر ‌ێ ده‌گرێت‪.‬‬ ‫هه‌ر پێنج ژنه‌ك ‌ه له‌دادگا ‌ی تاوانی‌‬ ‫دهۆك ئاماده‌بوون‌و شایه‌تییان له‌سه‌ر‬ ‫كاره‌كان ‌ی شۆفێره‌كه‌دا به‌ناو ‌ی (د‪.‬‬ ‫ك)‪ .‬بۆ به‌رگریكردن له‌خۆ ‌ی (د‪ .‬ك)‬ ‫له‌به‌رده‌م دادگا وتی "من له‌شوێنێك‬ ‫بووم دوو ژنم بین ‌ی به‌ته‌له‌فۆن قسه‌یان‬ ‫ده‌كرد‪ ،‬له‌قسه‌كردنیانه‌و‌ه بۆم ده‌ركه‌وت‬ ‫ك ‌ه ئه‌و ژنان ‌ه كار ‌ی له‌شفرۆش ‌ی ده‌كه‌ن‪،‬‬ ‫پاشان به‌شوێنیاندا چووم‌و به‌گرتمدان"‪.‬‬ ‫(ع‪ .‬خ) ی �ه‌ك��ێ��ك � ‌ه ل����ه‌و ژن��ه‌‬ ‫له‌شفرۆشانه‌و له‌به‌رده‌م دادگ��ا قس ‌هی‌‬ ‫كرد‌و وتی "ئه‌و گه‌نج ‌ه به‌رپرس ‌ی ئێمه‌‬ ‫بوو خانووییه‌ك ‌ی بۆ ئێم ‌ه به‌كر ‌ێ گرتبوو‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه له‌ماڵ ‌ی ئ��ه‌ودا ك��ارم��ان ده‌ك��رد‪،‬‬ ‫ئێم ‌ه له‌گ ‌ه ‌ڵ خه‌ڵكدا ده‌چووین‌و كاری‌‬ ‫له‌شفرۆشیمان ده‌ك��ردو ئه‌ویش پار‌هی‌‬ ‫وه‌رده‌گ��رت‪ ،‬من نزیك ‌ه ‌ی مانگ‌و نیوێك‬ ‫له‌و ‌ێ كار ‌ی له‌شفرۆشیم كرد"‪.‬‬ ‫له‌شفرۆشێك ‌ی تریان به‌ناو ‌ی (س‪.‬‬ ‫ش) ئاماژ‌ه ‌ی ب �ه‌وه‌دا له‌به‌غداده‌وه‌‬ ‫هاتووه‌و له‌دهۆك كار ‌ی له‌شفرۆشی‌‬

‫ك��ردووه‌‪ ،‬له‌به‌رده‌م دادگ��ا وت ‌ی "ئێمه‌‬ ‫پێنج ژن بووین‌و ئه‌م كاره‌مان ده‌كرد‪،‬‬ ‫هه‌رجارێك (‪ 150‬ت��ا‪ ) 200‬دۆالرم��ان‬ ‫وه‌رده‌گ����رت‪ ،‬من نزیك ‌ه ‌ی هه‌فته‌یه‌ك‬ ‫كارمكرد پاشان ده‌ستگیركراین"‪.‬‬ ‫(س‪ .‬ج) ی��ه‌ك��ێ��ك�� ‌ی ت����ر‌ه له‌‬ ‫له‌شفرۆشه‌كان‌و به‌دادگا ‌ی وت "ئه‌م تاوانباره‌‬ ‫شۆفێر ‌ی ئێمه‌بوو‪ ،‬هه‌رجارێك ئێم ‌ه ‌ی به‌‪50‬‬ ‫دۆالر ده‌بردو نزیكی‌‪ 15‬رۆژ من ئه‌م كاره‌م‬ ‫كرد"‪ .‬هه‌ردوو ژن ‌ه له‌شفرۆشه‌ك ‌ه ‌ی تر هه‌مان‬ ‫ئه‌م قسانه‌یان بۆ دادوه‌ر پشتڕاستكرده‌وه‌و‬ ‫پاشان نۆر‌ه ‌ی دانپێدانان ‌ی شۆفێره‌كه‌هات‪.‬‬ ‫ئه‌و تۆمه‌تبار‌ه بۆ دادگا ‌ی ئاشكراكرد كه‌‬ ‫ئه‌و ته‌نها شۆفێر ‌ی ئه‌و ژن ‌ه له‌شفرۆشانه‌‬ ‫بووه‌و وت ‌ی "كه‌سێك ‌ی تر ئه‌م ژنان ‌ه ‌ی ده‌دان‬ ‫به‌ئیشكردن‌و من ته‌نها به‌ئۆتۆمبێل ‌ی خۆم‬ ‫ده‌مهێنان‌و ده‌مبردن هه‌رجار‌ه ‌ی به ‌‪ 25‬‬ ‫هه‌زار دینار"‪.‬‬ ‫دادگ����ا ‌ی ت����اوان ل��ه‌ده��ۆك پاش‬ ‫ئه‌و‌ه ‌ی گوێ ‌ی بۆ هه‌ر پێنج ژنه‌ك ‌ه گرت‬ ‫وه‌كو شایه‌تێك له‌سه‌ر ئه‌م كێشه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆ ‌ی ئاشكرابوو ك ‌ه ئه‌و گه‌نج ‌ه بوو‌ه‬ ‫ب �ه‌رێ��خ��ۆش��ك �ه‌ر ب��ۆ ك���ار ‌ی ئ���ه‌و ژن�ه‌‬ ‫له‌شفرۆشانه‌‪ .‬دادگا بڕیار ‌ی تاوانباركردن ‌ی‬ ‫ئه‌و گه‌نج ‌ه ‌ی داو حوكم ‌ی پێنج ساڵ‌‬ ‫زیندان ‌ی ب �ه‌س �ه‌ردا سه‌پاند‪ .‬به‌پێی‌‬ ‫زانیارییه‌كان ‌ی ده‌س��ت��وور‬ ‫هه‌ر پێنج ژنه‌كه‌‬ ‫خ���راون���ه‌ت���ه‌‬ ‫زی��ن��دان �ه‌وه‌‬ ‫تا دادگایی‬ ‫بكرێن‪.‬‬

‫ژمار‌ه (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫کلتور‬

‫نه‌زۆكی‌‪ ..‬نهێنییه‌كانی‌‪..‬‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌‬

‫سازدانی‌‪ :‬بێستون فه‌تاح‬

‫ی‬ ‫د‪ .‬ژیان ئه‌حمه‌د پسپۆڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مندااڵن‌و نه‌زۆك ‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌كان ‌‬ ‫ی ده‌ستووردا‪ ،‬ده‌ڵێت‬ ‫له‌دیمانه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌ستكردن به‌حاڵه‌ت ‌‬ ‫له‌كات ‌‬ ‫نه‌زۆكیدا‪ ،‬باشتر‌ه ژن‌و پیاو پێكه‌و‌ه‬ ‫ده‌ست به‌پشكنین بكه‌ن‪ ،‬هه‌وره‌ها‬ ‫ورده‌كاری الیه‌ن ‌ه شاراوه‌كانی‬ ‫نه‌زۆكی‌و چاره‌سه‌ركردنی بۆ خوێنه‌ر‬ ‫روونده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪.............................‬‬ ‫ی چییه‌؟‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬نه‌زۆك ‌‬ ‫ی یه‌كێك ‌ه له‌و‬ ‫د‪ .‬ژی��ان‪ :‬نه‌زۆك ‌‬ ‫ی خێزان‬ ‫ی تووش ‌‬ ‫گرفت ‌ه ته‌ندروستییان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی وه‌ك پێناسه‌یه‌ك ‌‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬نه‌زۆك ‌‬ ‫ی منداڵ‬ ‫ی بریتیی ‌ه له‌نه‌خستنه‌و‌ه ‌‬ ‫زانست ‌‬ ‫ی‬ ‫یان منداڵ نه‌بوون پاش پێكهێنان ‌‬ ‫ی له‌نێوان ژن‌و پیاوێكدا‬ ‫هاوسه‌رگیری ‌‬ ‫ی ساڵێك‪ ،‬به‌مه‌رجێك هیچ‬ ‫بۆ ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌دووگیان ‌‬ ‫ی ب �ه‌رگ��ر ‌‬ ‫هۆكارێك ‌‬ ‫به‌كارنه‌هێنن‪ ،‬به‌واتایه‌كیتر ئه‌و دوو‬ ‫ی پێكه‌وه‌بوون بۆ‬ ‫هاوسه‌ر‌ه ژیانێك ‌‬ ‫ی ساڵێك به‌یه‌كه‌و‌ه به‌سه‌ربه‌رن‌و‬ ‫ماو‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دووگیان ‌‬ ‫ی به‌رگر ‌‬ ‫هیچ هۆكارێك ‌‬ ‫به‌كارنه‌هێنن‪ ،‬به‌اڵم منداڵیان نه‌بێت‪،‬‬ ‫یان ئافره‌ته‌ك ‌ه دووگیان نه‌بێت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫ی‬ ‫ساڵ ‌ه دانراو‌ه بۆ ئافره‌تێك كه‌ته‌مه‌ن ‌‬ ‫گه‌نج بێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم گ �ه‌ر ئافره‌ته‌ك ‌ه‬ ‫ی ‪40‬‬ ‫ی زیاتر بێت وه‌ك ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ساڵ‌و ژوورت��ر ئه‌و كات ‌ه ئه‌و ماوه‌ی ‌ه‬ ‫به‌شه‌ش مانگ ده‌ژمێردرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬هۆكاره‌كان ‌‬ ‫چییه‌؟‬

‫ی‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌كان ‌‬ ‫د‪ .‬ژیان ئه‌حمه‌د‪ ،‬پسپۆڕ ‌‬ ‫ی بۆ ده‌ستوور‬ ‫مندااڵن‌و نه‌زۆك ‌‬

‫د‪ .‬ژی����ان‪:‬‬ ‫ی‬ ‫ه���ۆك���اره‌ك���ان��� ‌‬ ‫ی زۆرن‪،‬‬ ‫ن �ه‌زۆك � ‌‬ ‫ی‬ ‫ل���ه‌گ���ه‌ڵ ئ����ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی هۆكاره‌كان له‌هه‌ردوو‬ ‫زۆرب ‌ه ‌‬ ‫ره‌گه‌زه‌كه‌دا ده‌ستنیشان كراون‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێك هۆكاریش هه‌ن تائێستا‬ ‫ی پێنه‌كردووه‌‪ ،‬كاتێك‬ ‫زانست درك� ‌‬ ‫خێزانێك منداڵیان نابێت‪ ،‬پێویست ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی پسپۆڕ ‌‬ ‫ژن‌و پیاوه‌ك ‌ه پزیشك ‌‬ ‫تایبه‌ت بیانبینێت‌و دواتر پشكنینیان‬ ‫ی هۆكاره‌كان‬ ‫ب��ۆ بكرێت‪ ،‬ب��ۆئ �ه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌ستنیشان بكرێت‌و ده‌ستبكرێت‬ ‫به‌چاره‌سه‌ركردن‪.‬‬ ‫ی ه����ه‌ردوو ره‌گ��ه‌زه‌ك�� ‌ه‬ ‫ن��ه‌زۆك�� ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌و هه‌ندێكجار هۆكاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫ن���ه‌زان���راوه‌‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی تایبه‌ت ‌ه‬ ‫ی سێیه‌ك ‌‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫ی تایبه‌ت ‌ه‬ ‫ی ت��ر ‌‬ ‫ب�ه‌ژن�ه‌ك�ه‌و سێیه‌ك ‌‬ ‫ی په‌یوه‌ست ‌ه‬ ‫ی تر ‌‬ ‫به‌پیاوه‌كه‌و سێیه‌ك ‌‬ ‫ی ده‌مێنێته‌و‌ه‬ ‫به‌هه‌ردووكیانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌‬

‫ی نه‌زانراوه‌‌و له‌بنه‌ڕه‌تدا‬ ‫هۆكاره‌ك ‌ه ‌‬ ‫ن��ات��وان��رێ��ت ده‌ستنیشان بكرێت‪،‬‬ ‫ی ژنه‌ك ‌ه بكه‌ین‬ ‫سه‌ره‌تا ئه‌گه‌ر باس ‌‬ ‫ی ده‌كرێت تایبه‌ت ‌ه‬ ‫ی بۆ ‌‬ ‫ئه‌و پشكنینان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنه‌كه‌‪ ،‬پشكنین ‌‬ ‫ی زاوزێ ‌‬ ‫به‌كۆئه‌ندام ‌‬ ‫ی ژنه‌كه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی جه‌ست ‌ه ‌‬ ‫ی هۆرمۆنات ‌‬ ‫بار ‌‬ ‫ی ئافره‌ته‌كه‌ی ‌ه‬ ‫ی ت�ه‌ن��دروس��ت� ‌‬ ‫ب���ار ‌‬ ‫ی گشتی‌‪ ،‬به‌اڵم سه‌باره‌ت‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫ی بۆ‬ ‫ی تۆوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫به‌پیاوه‌ك ‌ه پشكنین ‌‬ ‫ی ورده‌و‌ه‬ ‫ی پشكنینێك ‌‬ ‫ده‌كرێت له‌رێ ‌‬ ‫ی ده‌رده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫ك ‌ه چه‌نده‌ها زانیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ت����ۆوه‌ك���� ‌هی‌‪ ،‬ره‌ن��گ � ‌‬ ‫وه‌ك ب���ڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تۆوه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ی خانه‌كان ‌‬ ‫تۆوه‌كه‌‪ ،‬ژمار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دیاریكراودا‪ ،‬ژمار‌ه ‌‬ ‫له‌پێوانه‌یه‌ك ‌‬

‫خ����ان���� ‌ه ت�����ۆو‌ه‬ ‫چاالكه‌كان‪ ،‬هه‌روه‌ها‬ ‫ی خان ‌ه هێواش‌و‬ ‫ژمار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ن��ات �ه‌واوه‌ك��ان‌و ژم��ار‌ه ‌‬ ‫خان ‌ه مردووه‌كان‌و چه‌نده‌ها‬ ‫ی تر‪.‬‬ ‫زانیار ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ه��ۆك��اره‌ك��ان � ‌‬ ‫ی مێینه‌دا چییه‌؟‬ ‫ی له‌ناو ره‌گه‌ز ‌‬ ‫نه‌زۆك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گشت ‌‬ ‫د‪ .‬ژی��ان‪ :‬به‌شێوه‌یه‌ك ‌‬ ‫منداڵ نه‌بوون له‌ژناندا چه‌ند هۆكارێكی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ی �ه‌ك هۆكار نیی ‌ه به‌ته‌نها‪،‬‬ ‫ی‬ ‫یه‌كێك له‌هۆكاره‌كان وه‌ك ئ�ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنه‌ك ‌ه ماده‌یه‌ك ‌‬ ‫ی مندااڵن ‌‬ ‫له‌مل ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كوشتن ‌‬ ‫ت��ێ��داب��ێ�ت‌و ببێت ‌ه ه��ۆ ‌‬ ‫ی پیاوه‌كه‌‪ ،‬هۆكارێكیتر‬ ‫ی تۆو ‌‬ ‫خانه‌كان ‌‬ ‫ی ئافره‌ته‌كه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی به‌منداڵدان ‌‬ ‫په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ی زۆر بچوك بێت‬ ‫ی منداڵدان ‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی تیابێت‪ ،‬یان نه‌خۆشییه‌ك‬ ‫یاخود گرێ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌ناو منداڵداندا بێت‪ ،‬یان له‌ناوپۆش ‌‬ ‫منداڵداندا بێت كه‌نه‌توانێت منداڵ‬ ‫بگرێته‌خۆی‌‪ ،‬یه‌كێكیتر له‌هۆكاره‌كان‬

‫ی فالوب ‌ه‬ ‫ی قه‌نات ‌‬ ‫ی بۆرییه‌كان ‌‬ ‫گیران ‌‬ ‫كه‌هێلكه‌دان ده‌به‌ستێت به‌منداڵدانه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م بۆریان ‌ه ژماره‌یان دوو دانه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر بگیرێت به‌هه‌ر هۆكارێك بێت‬ ‫ی‬ ‫ی له‌وه‌پێش نه‌شته‌رگه‌ر ‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تووش ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫كردبێت‪ ،‬یان به‌هۆ ‌‬ ‫ی ب��ووب��ێ��ت‪ ،‬ی��اخ��ود هه‌ر‬ ‫ن�ه‌خ��ۆش� ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌زگماكییه‌و‌ه وابێت‌و چه‌ند هۆكارێك ‌‬ ‫ی ئه‌و بۆریانه‌‪،‬‬ ‫ی تایبه‌ت به‌گیران ‌‬ ‫تر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ژناندا به‌هۆ ‌‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫ی تر ‌‬ ‫هۆكار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌ژنه‌كه‌دا وه‌ك هۆكار ‌‬ ‫كه‌موكوڕ ‌‬ ‫ی هێلكه‌دان‬ ‫ی دی���وار ‌‬ ‫ناته‌ندروست ‌‬ ‫ی هێلك ‌ه دروستبكات كه‌دواتر‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫بپیتێنرێت‪ ،‬ی��ان ئ �ه‌و هۆكاران ‌ه ‌‬ ‫ی به‌هێلكه‌دانه‌و‌ه هه‌ی ‌ه‬ ‫پ �ه‌ی��وه‌ن��د ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كیس ‌‬ ‫ی تووش ‌‬ ‫وه‌ك ئه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫هێلكه‌دان ده‌بن كه‌ناتوانرێت هێلك ‌ه‬ ‫ی له‌هێلكه‌دانیان بێت ‌ه ده‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ئاسان ‌‬ ‫ی تر هێلكه‌دانیان‬ ‫یاخود هه‌ندێك كه‌س ‌‬ ‫زۆر ب��چ��وك �ه‌‪ ،‬ی���ان هێلكه‌دانیان‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌شته‌رگه‌رییه‌و‌ه تووش ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫ی ب��ووه‌‪ ،‬یان ئه‌و‬ ‫ی ناسروشت ‌‬ ‫حاڵه‌ت ‌‬ ‫ی ئه‌و‬ ‫ی په‌یوه‌ندییان به‌كار ‌‬ ‫هۆكاران ‌ه ‌‬ ‫ی ژنه‌كه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫ی جه‌ست ‌ه ‌‬ ‫هۆرمۆنان ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌مێشك ‌‬ ‫وه‌ك ئ �ه‌و هۆرمۆنان ‌ه ‌‬ ‫ژنه‌كه‌و‌ه ده‌رده‌چن‪ ،‬كاریگه‌ریان له‌سه‌ر‬ ‫ی هێلكه‌‪،‬‬ ‫هێلكه‌دان هه‌ی ‌ه بۆ دروستكردن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌دروستنه‌بوون ‌‬ ‫وات � ‌ه په‌یوه‌ند ‌‬ ‫ئه‌و هۆرمۆنان ‌ه یان كه‌میانه‌و‌ه هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ی ده‌بێت هه‌میش ‌ه‬ ‫ی ئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫س���ه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی ژنه‌ك ‌ه به‌هه‌ند وه‌ربگیرێت‬ ‫ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ژنه‌ك ‌ه كه‌مبێت‪ ،‬یان ته‌مه‌ن ‌‬ ‫كه‌ته‌مه‌ن ‌‬ ‫ی له‌هه‌ردوو‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫گه‌وره‌بێت سه‌ره‌ڕا ‌‬ ‫ی‬ ‫ی مانگان ‌ه ‌‬ ‫حاڵه‌ته‌كه‌دا ژنه‌ك ‌ه سوڕ ‌‬ ‫ی ناته‌واوه‌‪،‬‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم هێلكه‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئاماده‌باش ‌‬ ‫ی منداڵدان ‌‬ ‫یان رووپۆش ‌‬ ‫تێدانه‌بێت منداڵ بگرێته‌خۆی‌‪.‬‬ ‫ی نێردا؟‬ ‫ی له‌ره‌گه‌ز ‌‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئ ‌ه ‌‬ ‫د‪ .‬ژیان‪ :‬سه‌ره‌تا له‌و هۆكارانه‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستپێده‌كه‌ین ك�ه‌ئ�ه‌و كه‌سان ‌ه ‌‬ ‫ی گ�ه‌ور‌ه یان درێژخایه‌نیان‬ ‫نه‌خۆش ‌‬ ‫ی ش�ه‌ك��ر‌ه ك ‌ه‬ ‫هه‌ی ‌ه وه‌ك نه‌خۆش ‌‬ ‫ی زۆر ده‌كات ‌ه‬ ‫له‌پیاواندا كاریگه‌رییه‌ك ‌‬ ‫ی منداڵ‪ ،‬یاخود‬ ‫سه‌ر دروستنه‌بوون ‌‬ ‫ی هه‌ندێك‬ ‫ی ت���ۆو ب��ه‌ه��ۆ ‌‬ ‫ن �ه‌ب��وون � ‌‬ ‫نه‌خۆشییه‌و‌ه وه‌ك له‌هه‌ندێك پیاودا‬ ‫ی‬ ‫ی زاوزێ � ‌‬ ‫له‌زگماكییه‌و‌ه كۆئه‌ندام ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌یه‌‪ ،‬وه‌ك دانه‌به‌زین ‌‬ ‫گیروگرفت ‌‬

‫‪16‬‬

‫گون ك ‌ه له‌ناوسكیدا ده‌مێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌كه‌و‌ه‬ ‫ی��اخ��ود ب �ه‌ه��ۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌منداڵیدا‪ ،‬یان له‌گه‌وره‌ییشدا تووش ‌‬ ‫بووبێت‪ ،‬تێكچونێك له‌ناو گونیدا‬ ‫رووبدات‌و نه‌توانێت تۆو دروستبكات‪،‬‬ ‫ی كه‌تۆو ده‌گه‌یه‌نێت‪،‬‬ ‫یان ئه‌و قه‌نات ‌ه ‌‬ ‫گیرابێت‪ ،‬راست ‌ه تۆوه‌ك ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ناتوانێت بێت ‌ه ده‌ره‌وه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ چه‌ند‬ ‫ی تر‪ ،‬هه‌ر بۆی ‌ه هه‌میش ‌ه ئێم ‌ه‬ ‫هۆكارێك ‌‬ ‫ك ‌ه له‌هۆكاره‌كان ده‌كۆڵینه‌و‌ه پشكنین‬ ‫بۆ هه‌ردوو ره‌گه‌زه‌ك ‌ه ده‌ستپێده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬تاكالیه‌ن ‌ه هۆكاره‌كان ‌‬ ‫ی ده‌رده‌كه‌وێت؟‬ ‫نه‌زۆك ‌‬ ‫د‪ .‬ژیان‪ :‬الیه‌نێك له‌و دووالیه‌ن ‌ه‬ ‫هه‌وڵده‌ده‌ن پشكنین بۆ خۆیان به‌ته‌نها‬ ‫ی له‌ناو ژناندا باو‌ه‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬وه‌ك ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ده‌یانه‌وێت یه‌كه‌مینجار پشكنین ته‌نها‬ ‫بۆ خۆیان بكه‌ن تا بزانن هۆكاره‌ك ‌ه‬ ‫له‌و دای ‌ه یان نا‪ ،‬به‌ڵكو به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫وا باشتر‌ه هه‌ردووكیان به‌یه‌كه‌و‌ه‬ ‫ده‌ستپێبكه‌ن‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ده‌س������ت������وور‪ :‬ده‌رب���������ار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی نه‌زۆك ‌‬ ‫ی حاڵه‌ته‌كان ‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫بۆچوونت چییه‌؟‬ ‫د‪ .‬ژی�����ان‪ :‬چ���اره‌س���ه‌رك���ردن‬ ‫ی حاڵه‌ته‌كه‌یانه‌‪ ،‬بۆنمون ‌ه‬ ‫به‌گوێر‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ئه‌گه‌ر گیروگرفت له‌دروستبوون ‌‬ ‫ی‬ ‫هێلكه‌دا ه�ه‌ب��وو ئ��ه‌وا چ��اره‌س �ه‌ر ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌یه‌و ده‌درێ��ت به‌ژنه‌ك ‌ه بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی وا هه‌ی ‌ه‬ ‫هێلك ‌ه دروستبكات‪ ،‬جار ‌‬ ‫ئه‌و چاره‌سه‌ر‌ه زۆر ساكارو ئاسانه‌‪،‬‬ ‫ی بۆ‬ ‫وه‌ك ئ���ه‌و چ��اره‌س��ه‌ری��ی��ان�� ‌ه ‌‬ ‫ی یان‬ ‫ی پێدان ‌‬ ‫هێلكه‌دانه‌‪ ،‬یان به‌هۆ ‌‬ ‫ی هۆرمۆنه‌وه‌یه‌‪ ،‬یان ئه‌گه‌ر‬ ‫هاندان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی گرێیه‌كه‌و‌ه بێت به‌هۆ ‌‬ ‫ی بوون ‌‬ ‫به‌هۆ ‌‬ ‫نه‌شته‌رگه‌رییه‌و‌ه چاره‌سه‌رده‌كرێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێك حاڵه‌تیش هه‌ی ‌ه وه‌ك‬ ‫ی‬ ‫ی ژنه‌ك ‌ه ه��ه‌ردوو بۆرییه‌ك ‌ه ‌‬ ‫ئ��ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫گیرابێت یاخود هیچ گیروگرفتێك ‌‬ ‫ی دوورو دریژ‌ه‬ ‫ی نییه‌و سااڵنێك ‌‬ ‫زانراو ‌‬ ‫ی نابێت‪ ،‬یان‬ ‫ی پێكهێناوه‌و منداڵ ‌‬ ‫خێزان ‌‬ ‫ی پیاوه‌كه‌دا هه‌بێت‬ ‫گیروگرفت له‌تۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تۆوه‌ك ‌ه كه‌مبێت جوڵ ‌ه ‌‬ ‫وه‌ك ژمار‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫تۆوه‌ك ‌ه زۆر الوازبێت‪ ،‬یاخود شێو‌ه ‌‬ ‫ی نه‌بێت‪ ،‬بۆ ئه‌مان ‌ه‬ ‫تۆوه‌ك ‌ه سروشت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تر كه‌منداڵ ‌‬ ‫په‌نا ده‌برێته‌به‌ر رێگا ‌‬ ‫بلوریی ‌ه كه‌ئێستا ل�ه‌ن��او هه‌رێمدا‬ ‫له‌هه‌موو پارێزگاكاندا ده‌كرێت‪.‬‬

‫پـزیـشـكـه‌كـان پـاره‌یـان بـه‌نـه‌خـۆشـه‌كـان نـه‌هێشـت!‬

‫ی پزیشك‪ ،‬پاره‌ له‌گیرفانیدا نامێنێت‬ ‫نه‌خۆشه‌كان ده‌ڵێن هه‌ركه‌سێك رووبكات ‌ه ال ‌‬ ‫ی له‌هه‌ولێر‬ ‫ی بانیشار ‌‬ ‫عه‌ل ‌‬

‫كاروان ماو‌ه ‌ی چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك ‌ی یه‌ك‬ ‫ل �ه‌دوا ‌ی یه‌ك ‌ه به‌هۆ ‌ی نه‌خۆشكه‌وتن ‌ی‬ ‫باوكییه‌و‌ه رووده‌ك��ات�� ‌ه ال ‌ی كلینكی‌‬ ‫دك��ت��ۆره‌ك��ان‪ ،‬ئ�ه‌و پسوالن ‌ه ‌ی ك��اروان‬ ‫بۆ باوك ‌ی ال ‌ی پزیشكه‌كان بڕیویه‌ت ‌ی‬ ‫كاروان ‌ی تووش ‌ی كێش ‌ه ‌ی ماد ‌ی كردووه‌‪.‬‬ ‫ك���اروان عوسمان ب�ه‌ده‌س��ت��وور ‌ی‬ ‫وت "هه‌ركه‌سێك له‌م رۆژه‌دا رووبكات ‌ه‬ ‫ال ‌ی دكتۆر پار‌ه له‌گیرفانیدا نامێنێت‪،‬‬ ‫ب �ه‌ن��اش��ك��ور ‌ی نه‌بێت ه �ه‌رگ��ی��ز ئه‌م‬ ‫پزیشكان ‌ه دینارێك خاتر ‌ی خه‌ڵك ‌ی‬ ‫ناگرن‌و به‌زه‌ییه‌كیان به‌م خه‌ڵك ‌ه ر‌هش‌و‬ ‫رووته‌دا نایه‌ته‌وه‌"‪.‬‬ ‫گ��ران � ‌ی پ��س��ول� ‌ه ‌ی پزیشكه‌كان‌و‬ ‫ب���ه‌رزب���وون���ه‌و‌ه ‌ی ن��رخ � ‌ی ده‌رم��ان�� ‌ی‬ ‫ده‌رمانخانه‌كان نیگه‌ران ‌ی ال ‌ی هاوواڵتیان‬ ‫دروستكردووه‌و خاوه‌ن ده‌رمانخانه‌كان‌و‬ ‫پزیشكه‌كان ب �ه‌ب��ێ��وی��ژدان ده‌زان���ن‪،‬‬ ‫حكومه‌تیش تائێستا هیچ رێگرییه‌كی‬ ‫نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫له‌هه‌ولێر پسول ‌ه بڕینێك بۆ بینینی‌‬ ‫پزیشكێك ‪ 15‬هه‌زار دیناره‌‪ ،‬له‌كاتێكدا‬ ‫نه‌خۆشێك ره‌نگ ‌ه پێویست ‌ی به‌چه‌ند‬

‫پزیشكێك ببێت له‌یه‌ككاتدا‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫هاوواڵتیان رووب���ه‌ڕوو ‌ی گرفت ‌ی مادی‌‬ ‫ده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاروان وت ‌ی "كات ‌ی وا هه‌ی ‌ه ته‌نها‬ ‫ده‌مه‌وێت یه‌ك پرسیار له‌دكتۆر بكه‌م‬ ‫كه‌چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك ‌ه دێم ‌ه الی‌‪ ،‬كه‌چی‬ ‫ده‌بێت پسوڵ ‌ه ببڕم"‪.‬‬ ‫خاوه‌ن ده‌رمانخانه‌و‬ ‫پزیشكه‌كانی‌ هه‌ولێر‬ ‫نایشارنه‌وه‌ رۆژان ‌ه‬ ‫هاوواڵتییه‌كی‌ زۆر‬ ‫ده‌بینن‌و ته‌نها‬ ‫هۆكاریش زۆری‬ ‫نه‌خۆشه‌ نه‌ك‬ ‫پ�������اره‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم‬

‫وه‌ك هاوواڵتیان ئاماژه‌ی‌ پێده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫له‌نه‌خۆشخانه‌كانه‌و ‌ه‬ ‫پزیشكه‌كان‬ ‫نه‌خۆش ره‌وانه‌ی‌ الی‌ خۆیان ده‌كه‌ن‬ ‫بۆ پاره‌ كێشانه‌وه‌‪.‬‬

‫نه‌خۆشه‌كان‪ :‬نرخ ‌ی پسوڵ ‌ه ‌ی بینین ‌ی پزیشكێك ‪ 15‬هه‌زار دیناره‌‪.‬‬

‫حه‌كیم ع �ه‌ب��دول��ق��ادر پزیشك ‌ی‬ ‫ق��وڕگ‌و گوێ ده‌ڵێت "ئه‌گه‌ر دكتۆر‬ ‫ویژدانی نه‌بێت‪ ،‬ئه‌وا بڕواناكه‌م كه‌س‬ ‫خاوه‌ن ویژدان بێت‪ ،‬نه‌خۆشی‌ واهه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌ده‌ره‌وه‌ بێت به‌الیه‌وه‌ ئاسایی ‌ه‬ ‫چه‌ند ده‌فته‌رێك خه‌رجبكات بۆئه‌وه‌ ‌ی‬ ‫چاكبێته‌وه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم لێره‌ بۆ پسول ‌ه‬ ‫بڕینێك هاواری‌ لێهه‌ڵده‌ستێت"‪.‬‬ ‫ئه‌و پزیشكه‌ پسپۆڕه‌ی‌ قوڕگ‌و‬ ‫گ��وێ ئ��ام��اژه‌ی‌ ب���ه‌وه‌دا ئه‌و‬ ‫ن�ه‌خ��ۆش�ه‌ زۆره‌ی‌ رۆژان��� ‌ه‬ ‫ده‌ی��ب��ی��ن��ن ه��ی��چ�ی‌ ل �ه‌ب �ه‌ر‬ ‫پاره‌نییه‌‪ ،‬كه‌سی‌ واش هه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ ده‌زانین هه‌ژاره‌ "پاره‌ ‌ی‬ ‫لێوه‌رناگرین"‪.‬‬ ‫نه‌خۆشه‌كان هه‌ندێك‬ ‫كات به‌هۆی‌ دیارینه‌كردن ‌ی‬ ‫نه‌خۆ شییه‌كه‌یا نه‌و ه‌‌و‬ ‫چاره‌سه‌ر نه‌بوونیان‪،‬‬

‫ده‌رم��ان��ه‌ك��ان��ی‌ ی �ه‌ك �ه‌م��ج��ار ت���ه‌واو‬ ‫ن��اك �ه‌ن‪ ،‬پزیشكێكی‌ ت��ر ده‌رم��ان � ‌ی‬ ‫ت��ری‌ ب��ۆ ده‌ن��ووس��ێ��ت‪ ،‬ی��اخ��ود ئه‌و‬ ‫ده‌رمانه‌ی‌ وه‌ریده‌گرن وه‌ك پێویست‬ ‫ب�ه‌ك��اری��ن��اه��ێ��ن��ن‪ ،‬ئ �ه‌م �ه‌ش ده‌بێت ‌ه‬ ‫ه��ۆی خه‌رجكردنی پاره‌یه‌كی زۆر‪.‬‬ ‫عه‌بدوڵاڵ مادێح بۆ كڕینی‌ ده‌رم��ان‬ ‫هاتبوو بۆ یه‌كێك له‌ده‌رمانخانه‌كان‪،‬‬ ‫به‌ده‌ستووری‌ وت "راسته‌ پاره‌یه‌ك ‌ی‬ ‫زۆر خ��راوه‌ت��ه‌ س��ه‌ر ده‌رم��ان �ه‌ك��ان‪،‬‬

‫ب��ه‌اڵم ئ�ه‌گ�ه‌ر س��ودی‌ هه‌بێت ئ�ه‌و ‌ه‬ ‫كێشه‌ نییه‌‪ ،‬چونكه‌ ئه‌م ده‌رمانان ‌ه‬ ‫گومانی‌ لێده‌كرێت كه‌هه‌ندێكیان‬ ‫ئێكسپایه‌ربن"‪.‬‬ ‫ئه‌و نه‌خۆشه‌ وتی‌ "ناكرێت نیواو‬ ‫نیو خێری‌ به‌سه‌ره‌وه‌ بخۆن"‪.‬‬ ‫خ������اوه‌ن ده‌رم���ان���خ���ان���ه‌ك���ان‬ ‫له‌ئێكسپایه‌رنه‌بوونی‌‬ ‫نه‌خۆشه‌كان‬ ‫ده‌رمانه‌كان دڵنیاده‌كه‌نه‌وه‌و ده‌ڵێن‬ ‫هه‌ركه‌سێك ده‌رم��ان�ی‌ ئێكسپایه‌ر ‌ی‬ ‫وه‌رگ��رت بابچێت سكااڵمان له‌سه‌ر‬ ‫تۆماربكات‪ ،‬لیژنه‌ هه‌یه‌و هه‌فتانه‌و‬ ‫مانگانه‌ ب�ه‌س�ه‌ر ده‌رمانخانه‌كاندا‬ ‫ده‌گه‌ڕێت‪.‬‬ ‫ئازاد هادی‌ خاوه‌نی ده‌رمانخانه‌ ‌ی‬ ‫راستی‌ له‌هه‌ولێر ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات‬ ‫هه‌ركه‌سێك ده‌رم��ان�ی‌ ئێكسپایه‌ر ‌ی‬ ‫وه‌رگرت‪ ،‬بابچێت سكااڵ بكات‪" ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر ده‌رمانی‌ خراپمان بفرۆشتایه‌‪،‬‬ ‫ئه‌وا ئێستا چه‌ندین خه‌ڵك به‌هۆیه‌و ‌ه‬ ‫گیانیان له‌ده‌ستدابوو"‪.‬‬ ‫ئازاد ده‌ڵێت "هه‌ندێكجار ده‌رمان‬ ‫له‌بازاڕی‌ ره‌ش ده‌كڕین كه‌زۆر گران‬ ‫ده‌ستمان ده‌ك �ه‌وێ��ت‪ ،‬ی��ان له‌الیه‌ن‬ ‫واڵت��ان �ی‌ دراوس��ێ��وه‌ دێ��ت‌و ئێمه‌ش‬ ‫ده‌بێت خێر بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم نه‌ك ئه‌وه‌ ‌ی‬

‫‪19‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫حه‌جکردنی عێراقییه‌کان بۆ ئێران‬

‫الپه‌ڕ‌ه ‪21‬‬

‫شتێك نییه‌ به‌ناوی ره‌خنه‌ی "بونیاتنه‌ر"و"رووخێنه‌ر"‬ ‫هه‌ندرێن بۆ ده‌ستوور‬ ‫ئا‪ :‬ده‌ستوور‬

‫به‌شی یه‌كه‌م‬

‫هه‌ندرێن چه‌ند ساڵێك ‌ه یه‌كێك له‌و‬ ‫ی‬ ‫ده‌نگ ‌ه ناسراوو جدیانه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌پانتای ‌‬ ‫ئه‌د‌هب‌و هونه‌رو ره‌خنه‌دا‪،‬‬ ‫چ وه‌ك نووسه‌رو چ وه‌ك وه‌رگێڕ‬ ‫ی له‌خواره‌و‌ه‬ ‫كارده‌كات‪ ،‬ئه‌و‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی رۆژنام ‌ه ‌‬ ‫ده‌یخوێننه‌و‌ه وتووێژ ‌‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستوور‌ه له‌گه‌ڵ هه‌ندرێن ده‌ربار‌ه ‌‬ ‫ی ئه‌ده‌بی‪.‬‬ ‫ره‌خنه‌و ره‌خن ‌ه ‌‬ ‫‪.....................................‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئه‌گه‌ر بمانه‌وێ ره‌خن ‌ه‬ ‫به‌گشتی‌و ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی به‌تایبه‌ت‬ ‫پێناس ‌ه بكه‌ین‪ ،‬ئێو‌ه ره‌خن ‌ه چۆن‬ ‫پێناس ‌ه ده‌كه‌ن؟‬ ‫هه‌ندرێن‪ :‬راستییه‌كه‌ی ن ‌ه من وه‌ك‬ ‫خۆم تاك ‌ه پێناسه‌یه‌كم بۆ ره‌خنه‌و‬ ‫ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی هه‌یه‌و ن ‌ه له‌خودی‬ ‫مێژووی كۆن‌و نوێی ره‌خنه‌سازیی‌و‬ ‫ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بیشدا تاك ‌ه پێناسه‌یه‌ك‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌بواری ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بیدا‬ ‫ره‌وتگ ‌هل‌و تیۆریگه‌لێك هه‌ی ‌ه ك ‌ه هه‌ر‬ ‫یه‌كێك له‌وان ‌ه جه‌خت له‌سه‌ر باب ‌هت‌و‬ ‫گۆشه‌یه‌كی دیاریكراو ده‌ك�ه‌ن�ه‌وه‌‪،‬‬ ‫هاوكاتیش ه�ه‌ر ی�ه‌ك ل�ه‌و روانگه‌و‬ ‫تیۆرییان ‌ه پێناسه‌ی جوداشیان بۆ‬ ‫ئه‌ركی ره‌خنه‌و ده‌قی ئه‌ده‌بی هه‌یه‌‪،‬‬ ‫من ره‌خن ‌ه وه‌ك شێوازێكی بزۆكی‬ ‫نووسین ده‌بینم ك ‌ه له‌سه‌فه‌رێكی‬ ‫بێكۆتاییدا ب�ه‌ن��او ناخی ده‌قێكی‬ ‫ئه‌ده‌بیی یان به‌رهه‌مێكی هونه‌رییدا‬ ‫به‌دوای راستیدا ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬من خۆم ك ‌ه‬ ‫ك ‌هم‌و زۆر كرده‌ی ره‌خن ‌ه وه‌ك چه‌شن ‌ه‬ ‫نووسینێكی ئاوه‌اڵ تاقیده‌كه‌مه‌و‌ه به‌و‬ ‫مه‌یل‌و ئ��اره‌زووه‌و‌ه په‌نای بۆ ده‌به‌م‬ ‫ك ‌ه بتوانم به‌رێگای گفتوگۆكردنه‌و‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌قێكی ئه‌ده‌بی‪ ،‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫شیعریی یان هونه‌ریی‪ ،‬شه‌به‌نگێكی‬ ‫هزریی رابگه‌یه‌نم‪ ،‬ئه‌و ته‌رز‌ه ره‌خنه‌ی ‌ه‬ ‫ب����ه‌دوای راوك���ردن���ی ئ���ه‌و ت��ی��رۆژ‌ه‬ ‫هزرییانه‌ی ‌ه ك� ‌ه له‌خاكی ده‌قێكی‬ ‫ئه‌ده‌بیی یان به‌رهه‌مێكی هونه‌رییدا‬ ‫یان راڕه‌وی زماندا ئاماده‌ییان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌ده‌ربڕینێكی ساده‌تر ئه‌ركی ره‌خن ‌ه‬ ‫به‌شێوازی زمانێكی دیكه‌و‌ه چنینه‌وه‌ی‬ ‫ئه‌و چرپ ‌ه یان زرینگانه‌و‌ه هزریی ‌ه‬ ‫پ �ه‌رت‌و باڵوانه‌ن ك ‌ه زم��ان له‌خاكی‬ ‫نامۆی ده‌قێكی ئه‌ده‌بیی یان هونه‌ریی‬ ‫نماییشیان ده‌كات‪.‬‬ ‫ب�ه‌دی��وێ��ك��ی دی��ك��ه‌دا‪ ،‬ره‌خن ‌ه‬ ‫(ك���ری���ت���ی���ك) وه‌ك ل��ه‌چ��اوگ�� ‌ه‬ ‫زاستییه‌كانه‌وه‌ پێناسه‌ده‌كرێت ك ‌ه‬ ‫ره‌چه‌ڵه‌كه‌كه‌ی له‌زمانی گریكیدا‬ ‫مانای هه‌ڵسه‌نگاندن‌و نرخاندنێكی‬ ‫ئه‌رێنیی‌و نه‌رێنی (پ��ۆزه‌ت��ی�ڤ‌و‬ ‫ن��ێ��گ �ه‌ت��ی��ڤ) ل��ه‌ره‌ف��ت��ارێ��ك ی��ان‬ ‫ده‌قێك ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬ده‌سته‌واژه‌ی‬ ‫ره‌خنه‌ وه‌ك خۆی بێالیه‌نه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌گشتی وه‌ك كرده‌یه‌كی نه‌رێنی‬ ‫سه‌یرده‌كرێت‪ ،‬ره‌خنه‌ ده‌كرێ توندو‬ ‫ده‌شكرێ هێور بێت‪.‬‬ ‫س�����ه‌ب�����اره‌ت ب���ه‌"ره‌خ���ن���ه‌ی‬ ‫ئ���ه‌ده‌ب���ی"ش���ه‌وه‌‪ ،‬وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی‬ ‫له‌زانستی ره‌خندا پێناسه‌ده‌كرێت‪،‬‬ ‫مانای "ران���ان"ی ده‌قێكی ئه‌ده‌بی‬ ‫ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬راپه‌ڕێنه‌ری ئه‌و كار‌ه‬

‫هه‌ندرێن‬

‫به‌ره‌خنه‌گر ناودێرده‌كرێت‪ ،‬ره‌خنه‌گر‬ ‫پردێك ‌ه له‌نێوان د‌هق‌و خوێنه‌ردا‪ ،‬دیار‌ه‬ ‫له‌رۆژئاوا‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌ی كوردستان‪،‬‬ ‫ئه‌و كه‌سان ‌ه به‌ره‌خنه‌گر ناودێر ده‌كرێن‬ ‫ك ‌ه پاشخانێكی ئه‌كادیمی هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫سه‌رو كاریان له‌گه‌ڵ زانستی ئه‌ده‌بییدا‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك ره‌خنه‌گر ده‌بێت‬ ‫خاوه‌ن تیۆرییه‌كی ئه‌ده‌بیی بێت‪.‬‬ ‫س��ه‌ب��اره‌ت ب �ه‌ئ �ه‌رك��ی ره‌خ��ن�ه‌و‬ ‫ره‌خ��ن�ه‌گ��ری ئ �ه‌ده‌ب��ی‪ ،‬یه‌كێك له‌و‬ ‫ره‌خنه‌گر‌ه فه‌ره‌نسیی ‌ه ره‌چه‌ڵه‌ك‬ ‫جوله‌كانه‌ی ك ‌ه ل�ه‌ب��واری ره‌خنه‌دا‬ ‫به‌زمانێكی ئاوێته‌كراوی ئه‌ده‌بیی‬ ‫فه‌لسه‌فی ده‌ن��ووس��ێ��ت‪ ،‬م��اوری��س‬ ‫ب�لان��ش��ۆی� ‌ه (وت��ارێ��ك��ی ره‌خ��ن�ه‌ی��ی‬ ‫سه‌رنجكێشی بالنشۆ‪" ،‬پچڕاندن"م‬ ‫وه‌رگ����ێ����ڕاوه‌‪ ،‬ل��ه‌گ��ۆڤ��اری رام���ان‬ ‫ب�ڵاوك��راوه‌ت �ه‌وه‌) ل �ه‌وت��اری "ره‌خن ‌ه‬ ‫له‌چۆن ره‌وشێك دایه‌؟" ك ‌ه به‌سویدی‬ ‫خوێندوومه‌ته‌وه‌‪ ،‬ده‌ستوورگه‌لێكی‬ ‫سه‌رنجكێش له‌مه‌ڕ ب��وون‌و نه‌بوونی‬ ‫ره‌خ��ن �ه‌و‌ه ده‌ك��ا‪ ،‬بالنشۆ ده‌پرسێ‬ ‫"ره‌خ��ن�� ‌ه پێویست ب��ێ��ت؟ بۆچی‬ ‫به‌رهه‌مێك به‌خۆی ن ‌ه په‌یڤێت؟ بۆچی‬ ‫ده‌بێ له‌نێوان خوێنه‌رو به‌رهه‌مێك‪،‬‬ ‫له‌نێوان مێژوو به‌رهه‌مێكدا‪ ،‬ئاماده‌یی‬ ‫ئ���ه‌و خ��ۆ ب �ه‌ش��ت��زان � ‌ه دڵ��ڕه‌ق��ی��ی� ‌ه‬ ‫له‌خوێندنه‌وه‌و نووسین پێویست بێت‪،‬‬ ‫ئه‌و مرۆڤه‌ی ك ‌ه به‌شێوازێكی به‌ها‬ ‫تێكده‌رانه‌و‌ه خۆی ده‌كات به‌پسپۆڕی‬ ‫خوێندنه‌وه‌‪ ،‬وه‌ل��ێ ك ‌ه به‌بێ ئه‌و‌ه‬ ‫نه‌نووسێت ناتوانێت بخوێنێته‌و‌ه ك ‌ه‬ ‫ته‌نیا له‌سه‌ر ئ �ه‌و‌ه ده‌نووسێت ك ‌ه‬ ‫ده‌یخوێنێته‌وه‌و هاوكاتیش ده‌بێ‬ ‫واخ��ۆی نیشانبدات ك ‌ه ئه‌و كاتێك‬ ‫ده‌خوێنێته‌وه‌و ده‌ن��ووس��ێ��ت‪ ،‬هیچ‬ ‫كارێك ناكات‪ ،‬بێجگ ‌ه له‌وه‌ی ك ‌ه بوار‬ ‫بۆ قواڵیی به‌رهه‌مێك‪ ،‬ئه‌وه‌ی ك ‌ه له‌و‬ ‫قوڵییه‌دا كات ده‌ب��ات ك ‌ه له‌وێشدا‬ ‫هه‌میش ‌ه روونتر‪ ،‬نادیارتر خۆشبكات‬ ‫ك � ‌ه بپه‌یڤێت هیچی ت��ر ن��اك��ات؟‬ ‫‪ ....‬ره‌خن ‌ه چیتر ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ڕا ئه‌و‬ ‫هه‌ڵسه‌نگێنه‌ر‌ه نیی ‌ه ك ‌ه به‌رهه‌مێكی‬ ‫ئه‌ده‌بیی به‌دیار بخات‌و به‌ره‌به‌ره‌ش‬ ‫به‌هاكانی رابگه‌یه‌نێت‪".‬‬ ‫ه �ه‌ر چۆنێك بێت‪ ،‬وێ��ڕای ئه‌و‬ ‫چه‌شن ‌ه خستن ‌ه ژێ��ر ده‌س��ت��ووره‌ی‬ ‫ره‌خ���ن���ه‌و ره‌خ��ن��ه‌گ��ر ك�� ‌ه بالنشۆ‬ ‫سه‌رنجمان بۆ راده‌كێشێت‪ ،‬من وه‌ك‬ ‫خوێنه‌رێكی بێالیه‌ن‪ ،‬دوو چه‌شن ‌ه‬ ‫ره‌خنه‌و ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی دڵكێشم‬ ‫ده‌كه‌ن‪ ،‬یه‌كه‌میان ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه ره‌خن ‌ه‬

‫ره‌خنه‌گر له‌ئاقارێكی ده‌قێكی ئه‌ده‌بیی یان به‌رهه‌مێكی‬ ‫هونه‌رییدا نه‌سره‌وێت‪ ،‬به‌ڵكو بكۆشێ‪ ،‬تام‌و بۆی ئه‌زمونی‬ ‫جوانناسیی‪ ،‬هونه‌رسازیی به‌رجه‌ست ‌ه بكاته‌و‌ه ك ‌ه ده‌قێكی‬ ‫ئه‌ده‌بیی یان به‌رهه‌مێكی هونه‌ریی به‌خوێنه‌ری ده‌به‌خشێت‬

‫به‌ته‌رزێك تا ده‌كرێ راڤه‌ی ده‌قێك‬ ‫یان به‌رهه‌مێك بكا ك ‌ه له‌وێدا ره‌خنه‌گر‬ ‫ئه‌و بوار‌ه بۆ خوێنه‌ر ئاوه‌اڵ بكاته‌و‌ه‬ ‫ك ‌ه خۆی له‌گه‌ڵ ده‌ق یان به‌رهه‌مه‌ك ‌ه‬ ‫تێكه‌اڵو بێت‌و له‌گه‌ڵیدا بژیت‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫دواج��ار ره‌خنه‌گر ناتوانێت دوا واتا‬ ‫ی��ان ئاكامی ده‌ق ی��ان به‌رهه‌مێكی‬ ‫هونه‌ریی به‌رجه‌ست ‌ه بكاته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫باشتروای ‌ه ره‌خنه‌گر وه‌ك خوێنه‌رێك‬ ‫له‌خوێنه‌ران تێگه‌یشتن‌و ئه‌زمونی‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كه‌ی خۆی له‌گه‌ڵ ده‌قێكی‬ ‫ئه‌ده‌بیی یان به‌رهه‌مێكی هونه‌ریی‬ ‫ده‌رب��ب��ڕێ��ت‪ ،‬دووه‌م��ی��ان ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه ك ‌ه‬ ‫ره‌خ��ن �ه‌گ��ر ل�ه‌ئ��اق��ارێ��ك��ی ده‌قێكی‬ ‫ئه‌ده‌بیی یان به‌رهه‌مێكی هونه‌رییدا‬ ‫نه‌سره‌وێت‪ ،‬به‌ڵكو بكۆشێ تام‌و بۆی‬ ‫ئه‌زمونی جوانناسیی‪ ،‬هونه‌رسازیی‬ ‫به‌رجه‌ست ‌ه بكاته‌و‌ه ك� ‌ه ده‌قێكی‬ ‫ئه‌ده‌بیی یان به‌رهه‌مێكی هونه‌ریی‬ ‫به‌خوێنه‌ری ده‌به‌خشێت‪ ،‬ره‌نگ ‌ه هه‌مو‬ ‫خوێنه‌رێكیش ت�ه‌واو په‌ی به‌و تام‌و‬ ‫بۆیه‌ی ن�ه‌ك�ه‌ن‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ‌ه ئ �ه‌و دوو‬ ‫پێناسه‌ی ‌ه بۆ ره‌خن ‌ه ئاوێته‌ی یه‌كترن‪.‬‬ ‫به‌مجۆر‌ه گه‌ره‌ك ‌ه ره‌خن ‌ه قورسایی‬ ‫راڤه‌كه‌ی له‌سه‌ر ئه‌و كۆدو هێمایانه‌ی‬ ‫ن���او راڕه‌وی زم��ان��ی ده‌ق��ه‌ك��ه‌و‌ه‬ ‫چڕبكاته‌و‌ه ك ‌ه هێزی ته‌قینه‌وه‌ی‬ ‫ده‌قه‌كه‌ن‪ ،‬به‌واتایه‌كی دیك ‌ه ره‌خن ‌ه‬ ‫ده‌ب��ێ نه‌رێنیی‌و پ�ه‌رج��ووی رۆحی‬ ‫ن��ام��ۆی ده‌ق��ێ��ك��ی ئ �ه‌ده‌ب��ی��ی ی��ان‬ ‫به‌رهه‌مێكی هونه‌ریی به‌گۆبێنێت‪،‬‬ ‫دی�����اره‌ ئ���ه‌و ك���رده‌ی���ه‌ی ره‌خ��ن � ‌ه‬ ‫ته‌ڤله‌هه‌ڤه‌‪ ،‬چونك ‌ه خوێنه‌ر به‌ده‌م‬ ‫خوێندنه‌و‌ه تووشی ته‌ڤله‌هه‌ڤیی‌و‬ ‫په‌رجوو‌ه ده‌بێت ك ‌ه له‌خودی ده‌ق‬ ‫به‌تایبه‌تیش ل�ه‌ه�ه‌ن��اوی ده‌قێكی‬ ‫راستینه‌ی شیعرییدا ئاماده‌یی هه‌یه‌‪.‬‬ ‫لێره‌و‌ه كرده‌ی ره‌خن ‌ه له‌روونترین‬ ‫پێناسه‌دا وه‌ك ته‌رز‌ه كرده‌یه‌كی بزۆك‬ ‫ده‌بێ توانایه‌كی به‌رزی هه‌ڵسه‌نگاندنی‬ ‫ده‌ق��ی تێدا بێت‪ ،‬به‌مجۆر‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫ره‌خنه‌گرێك خۆی وه‌ك خوێنه‌رێكی‬ ‫هیدڵی‪ ،‬په‌رۆشخۆرو خودان توانای‬ ‫ره‌خنه‌ی بزانێت‪ ،‬گه‌ره‌ك ‌ه بتوانێت‬ ‫ئه‌و نادڵنیایی‌و واتای ‌ه په‌رته‌وازانه‌ی‬ ‫ده‌قێك رۆشنبكاته‌و‌ه ك ‌ه ده‌قه‌ك ‌ه الی‬ ‫خوێنه‌ر به‌جێده‌هێڵێت‪.‬‬ ‫كه‌وات ‌ه پێناسه‌ی من له‌ره‌خنه‌دا‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه ك ‌ه په‌یام ‌ه ناوه‌كییه‌كانی‬ ‫ده‌قێكی ئه‌ده‌بی راڤ ‌ه ده‌كا نه‌ك شێو‌ه‬ ‫ده‌ره‌كییه‌كانی‪ ،‬رێزمان یان ئاماژ‌ه‬ ‫دیاره‌كانی ده‌ق‪ ،‬به‌كورتی ره‌خنه‌و‬ ‫ره‌خنه‌گری په‌رۆشخۆر هه‌وڵده‌دات‬ ‫ده‌ست به‌راسته‌قینه‌یی جوانی ده‌قه‌و‌ه‬ ‫بگرێت نه‌ك سه‌پاندنی حه‌زی خۆی‬ ‫به‌سه‌ر ده‌قدا‪ ،‬ره‌خن ‌ه وه‌ك بوارێكی‬ ‫پێویست‌و به‌هادار له‌بنه‌ڕه‌تدا له‌مه‌یلی‬ ‫ب��ۆ ئ���ه‌د‌هب‌و راستیدا ره‌گ��ئ��اژۆی�ه‌‪،‬‬ ‫راس��ت��ی��ی��ه‌ك��ه‌ی ره‌خ���ن��� ‌ه یه‌كێك‬ ‫له‌سه‌ختترین شێوازه‌كانی نووسینه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئه‌ركێكی په‌روه‌رده‌یی هه‌یه‌‪،‬‬

‫كه‌وات ‌ه كاتێك ره‌خنه‌گرێك ره‌خن ‌ه‬ ‫له‌ده‌قێك ده‌گرێت ته‌نیا نووسه‌ری‬ ‫ده‌ق ناگرێته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵكو خوێنه‌ریش‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه خوێنه‌ری زرنگ‬ ‫مافی خۆیه‌تی ك ‌ه ئ�ه‌و ره‌خنه‌گر‌ه‬ ‫هه‌ڵسه‌نگێنێ‌و به‌ره‌و رووی بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵێ‪ ،‬لێره‌دا ئه‌مه‌ی ‌ه پێناسه‌ی من‬ ‫بۆ ره‌خنه‌‪ ،‬بێئه‌وه‌ی به‌قوتابخان ‌ه یان‬ ‫چه‌مكگه‌لێكدا ناودێری بكه‌م‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ :‬زۆرج���ار ك� ‌ه باسی‬ ‫ره‌خن ‌ه ده‌كرێت‪ ،‬باس له‌چه‌مكێكی‬ ‫"ره‌خنه‌ی بونیاتنه‌ر" ده‌كرێت‪ ،‬به‌الی‬ ‫ئێوه‌و‌ه ره‌خنه‌ی بونیاتنه‌ر چ مانایه‌كی‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئایا چه‌مكی ره‌خنه‌ی بونیاتنه‌ر‬ ‫ك ‌ه به‌رامبه‌ر به‌ره‌خنه‌ی رووخێنه‌ر‬ ‫به‌كار ده‌برێ‪ ،‬جۆرێ خاڵی كردنه‌وه‌ی‬ ‫ره‌خن ‌ه نیی ‌ه له‌مانا رادیكاڵه‌كه‌ی؟‬ ‫هه‌ندرێن‪ :‬له‌ئاستی كوردییدا‬ ‫ئ��ه‌و دوو ب �ه‌ن��او ك��ردن � ‌ه له‌ره‌خن ‌ه‬ ‫به‌رده‌وامییه‌ك ‌ه ل�ه‌و سیاسه‌تاندن ‌ه‬ ‫ب��اوه‌ی ك ‌ه ژیانی ك��وردی سیخناخ‬ ‫كردووه‌‪ ،‬بۆی ‌ه "ره‌خنه‌ی بونیادنه‌ر"و‬ ‫"ره‌خنه‌ی رووخێنه‌ر" گواستنه‌وه‌ی‬ ‫هه‌مان قسه‌ی دووب���اره‌ی س �ه‌رزاری‬ ‫سیاسییه‌كان ‌ه ك ‌ه سااڵنێك ‌ه وه‌ك‬ ‫وه‌اڵم��ێ��ك��ی س���واو ل�ه‌ه�ه‌م��ب�ه‌ر ئه‌و‬ ‫شااڵوی ره‌خنه‌و هات‌و هاوارانه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر گه‌نده‌ڵیی ‌ه شه‌رمهێنه‌ره‌كانیان‬

‫"ره‌خنه‌ی بونیادنه‌ر"و‬ ‫"ره‌خنه‌ی رووخێنه‌ر"‬ ‫گواستنه‌وه‌ی هه‌مان‬ ‫قسه‌ی دووباره‌ی سه‌رزاری‬ ‫سیاسییه‌كانه‬ ‫ده‌ن��ووس��رێ��ن‌و ده‌گ��وت��رێ��ن‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫ل �ه‌ب��ن �ه‌م��ادا شتێك نیی ‌ه ب �ه‌ن��اوی‬ ‫ره‌خنه‌ی "بونیاتنه‌ر"و "رووخێنه‌ر"‪،‬‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌تدا "ره‌خنه‌ی بنیاتنه‌ر" ئه‌گه‌ر‬ ‫مه‌به‌ست "‪"konstruktiv kritik‬‬ ‫بێت‪ ،‬ئ �ه‌وا به‌مانای ئ �ه‌و‌ه دێ��ت ك ‌ه‬ ‫له‌پێناوی گۆڕانكاریدا پێشنیازی‬ ‫جیاواز پیشكه‌شده‌كات‪" ،‬ره‌خنه‌ی‬ ‫روخ��ێ��ن �ه‌ر‪ "destruktiv kritik-‬هه‌ی ‌ه‬ ‫ك ‌ه به‌پێچه‌وانه‌ی "بنیاتنه‌ر"ه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫دوو ش��ێ��واز‌ه ره‌خ��ن �ه‌ی � ‌ه ل �ه‌ب��واری‬ ‫زانستی ره‌خنه‌و زمانه‌كانی رۆژئاوادا‬ ‫وه‌ك ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بی ئاماده‌ییان‬ ‫نییه‌‪ ،‬ئاماده‌یی ئ �ه‌و دوو چه‌شن ‌ه‬ ‫ره‌خنه‌ی ‌ه له‌بواری ره‌خنه‌ی كوردییدا‬ ‫بۆ تێگه‌یشتنێكی سه‌ق ‌هت‌و رووكه‌شی‬ ‫ره‌خ��ن �ه‌ی ئ�ه‌ده‌ب��ی��ی ده‌گ �ه‌ڕێ��ت �ه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه له‌ئاستی زانستگاو به‌تایبه‌تیش‬ ‫له‌به‌شی ئه‌ده‌بدا‪ ،‬ئاستی خوێندكارو‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ان الوازه‌‪ ،‬ب��ۆی � ‌ه ئ�ه‌و‬ ‫چ �ه‌م��ك��ان �ه‌ی ره‌خ��ن�� ‌ه وه‌ك ك��ۆی‬ ‫چه‌مكه‌كانی تری سیاسیی‪ ،‬جڤاكیی‪،‬‬ ‫سیاسیی‪ ،‬تیۆریی‌و ‪ ...‬تاد به‌خراپی‬ ‫ده‌گوازرێنه‌وه‌و پێناسه‌یه‌كی رواڵه‌تی‌و‬ ‫جه‌ڵه‌بیان بۆ ده‌ك��رێ��ت‪ ،‬به‌مجۆر‌ه‬ ‫ئاماده‌ی ئه‌و دوو پێناسه‌ی ‌ه له‌ره‌خن ‌ه‬ ‫له‌بواری نووسینی كوردییدا په‌یوه‌ندی‬ ‫ب �ه‌خ��ودی ئ �ه‌و ش��ێ��واز‌ه سه‌قه‌ته‌ی‬ ‫ره‌خنه‌و‌ه هه‌ی ‌ه ك ‌ه له‌بواری ره‌خنه‌ی‬ ‫كوردییدا بااڵده‌ستن‪ ،‬ئاشكرای ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئه‌مڕۆ له‌ره‌خنه‌ی كوردییدا دوو چه‌شن ‌ه‬ ‫نووسین به‌ناو ره‌خن ‌ه هه‌یه‌‪ ،‬یه‌كێكیان‬ ‫ل �ه‌س �ه‌ر ب��ن�ه‌م��ای رۆشنبیرییه‌كی‬ ‫هه‌سته‌كیی‌و رقئامێزه‌و‌ه بونیاتنراوه‌‪،‬‬ ‫ل�ه‌وێ��دا ئ�ه‌و ره‌خنه‌گر‌ه پێشوه‌خت‬ ‫بڕیاریی داوه‌‪ ،‬وه‌ك چۆن مامۆستایه‌كی‬ ‫جینگزو دیكتاتۆر له‌پێشڕا بڕیاری داو‌ه‬ ‫له‌تاقیكردنه‌وه‌كه‌دا به‌بیانوی بنكۆڵ‬

‫خوێندكاره‌كه‌ی ساقیت بكا‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ره‌خنه‌گره‌ش به‌هه‌مان شێو‌ه نووسه‌رو‬ ‫ده‌قه‌كه‌ی یه‌كسان ده‌كات به‌سفر هیچ‬ ‫به‌ده‌ست‪.‬‬ ‫دووه‌م��ی��ان‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌ی ئه‌و‬ ‫ره‌خنه‌یه‌وه‌‪ ،‬ره‌خنه‌یه‌كمان هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫پێشوه‌خت بڕیاری داو‌ه وه‌ك كۆیل ‌ه‬ ‫به‌شان‌و باڵی ن��ووس�ه‌رو ده‌قه‌كه‌ی‬ ‫هه‌ڵبڵێت‪.‬‬ ‫دی���ار‌ه ئ �ه‌و دوو شێو‌ه ره‌خن ‌ه‬ ‫سه‌قه‌ت ‌ه ك ‌ه گوتمان به‌ره‌واجترین‬ ‫ره‌خنه‌ی كوردیین‪ ،‬فڕیان به‌هونه‌رێكی‬ ‫س�ه‌خ��ت��ی وه‌ك ره‌خ���ن���ه‌و‌ه نییه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵكو بریتین له‌كۆمه‌ڵێ بۆچوون‬ ‫ك ‌ه سه‌رچاوه‌كه‌یان له‌رۆشنبرییه‌كی‬ ‫هه‌ڵبڕزكاوو روواڵه‌تیی هه‌ڵقواڵون‪ ،‬ئه‌و‬ ‫دوو ره‌خنه‌ی ‌ه به‌رهه‌می به‌رته‌كێكی‬ ‫هه‌سته‌كین ن�ه‌ك بیركردنه‌وه‌یه‌كی‬ ‫ره‌گئاژۆ له‌زانستی ئه‌ده‌بدا‪.‬‬ ‫چونك ‌ه به‌شێكی زۆری به‌ناو‬ ‫ره‌خنه‌گری كوردیی كوشته‌ی هه‌مان‬ ‫گ��رف��ت‌و تێگه‌یشتنی رووك��ه‌ش��ن‬ ‫له‌چه‌مكی ره‌خنه‌‪ ،‬بۆی ‌ه له‌نێوان ئه‌و‬ ‫دوو پێناس ‌ه سه‌قه‌ته‌دا چه‌قیون‪،‬‬ ‫كه‌چی كاره‌ساته‌ك ‌ه له‌وه‌دای ‌ه ك ‌ه خودی‬ ‫ئه‌و ره‌خنه‌گر‌ه جه‌ڵه‌بیی‌و باوانه‌ی ك ‌ه‬ ‫به‌هۆی زارقه‌ره‌باڵغییانه‌و‌ه توانیویان ‌ه‬ ‫له‌رێگه‌ی میدیا حیزبییه‌كانه‌و‌ه خۆیان‬ ‫بسه‌پێنن‪ ،‬وه‌ك خ��ودی حیزبه‌كان‬ ‫ناتوانن ده‌س��ت��ب �ه‌رداری ئ �ه‌و به‌ناو‬ ‫"ره‌خن ‌ه رووخێنه‌ر"و "بنیاتنه‌ره‌" بن‬ ‫ك ‌ه خۆیان سازێنه‌رینه‌‪.‬‬ ‫ئ��ه‌و ت���ه‌رز‌ه ره‌خ��ن�ه‌گ��ر‌ه گۆج ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌و دوو پێناسه‌ی له‌ره‌خنه‌ی‬ ‫ئه‌ده‌بییدا ماونه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه هه‌میش ‌ه‬ ‫خوێنه‌ریی كوردییان ب�ه‌و باسه‌و‌ه‬ ‫گۆجكردووه‌‪.‬‬ ‫به‌مجۆر‌ه ئه‌وانه‌ی ك ‌ه خه‌ریكی‬ ‫بێتامكردنی زمان‌و ره‌خنه‌ی كوردیین‬ ‫ب���ه‌ده‌س���ت���ه‌واژه‌ی "رووخ���ێ���ن���ه‌ر"و‬ ‫"بنیاتنه‌ر"‪ ،‬ناتوانن به‌بێ دروستكردنی‬ ‫به‌رانبه‌رێكی دژ بۆ خۆیان بژین‪،‬‬ ‫گوتمان تا ئاستی زانستگاو به‌ش ‌ه‬ ‫ئه‌ده‌بییه‌كه‌ی ئه‌وها بێبه‌رهه‌م بێت‪،‬‬ ‫ئه‌و دوو پێناس ‌ه باوو جه‌ڵه‌بییه‌ی ك ‌ه‬ ‫ده‌قكوژ‌ه به‌هه‌ڕمێن ده‌بن‪.‬‬ ‫دی��ار‌ه من ل�ه‌وت��ار‌ه فراوانه‌كه‌م‬ ‫"پ��ێ��ڕگ��ری��ی ره‌خ��ن �ه‌گ��ر ئه‌فراندنی‬ ‫گ��ه‌ن��ده‌ڵ��ی"دا ل �ه‌ب �ه‌ه��ای ره‌خ��ن �ه‌ی‬ ‫ئ��ه‌ده‌ب��ی��ی‪ ،‬گ��رف��ت�ه‌ك��ان��ی ره‌خ��ن �ه‌و‬ ‫ره‌خنه‌گری كوردیی دواوم‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫خ��وێ��ن �ه‌ر ح���ه‌ز ب��ك��ات ده‌ت��وان��ێ��ت‬ ‫بیخوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫به‌ڵێ‪ ،‬ره‌خنه‌‪ ،‬وه‌ك له‌وه‌اڵمی‬ ‫ده‌س���ت���ووری پ��ێ��ش��وودا ه�ه‌وڵ��م��ان‬ ‫دا كه‌مێكی باسبكه‌ین‪ ،‬هێنده‌ی‬ ‫په‌رۆشخۆری سازاندنی گه‌ڕان‌و گفتوگۆی‬ ‫دۆستانه‌ی نێوان ده‌نگ ‌ه ناوه‌كییه‌كانی‬ ‫د‌هق‌و خولیاكانی خوێنه‌ره‌‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌‬ ‫له‌خه‌می "بونیاتنان"و "رووخاندن"ی‬ ‫كه‌سێك یان ئۆبژه‌یه‌ك یان جیهانی‬ ‫بزۆك‌و هێماكانی ده‌ق نییه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬چ ج��ی��اوازی��ی �ه‌ك‬ ‫هه‌یه‌ له‌نێوان ره‌خنه‌و خوێندنه‌وه‌و‬ ‫ته‌فسیر كردندا؟‬ ‫هه‌ندرێن‪ :‬هه‌رچه‌ند نازانم ئه‌و‬ ‫ده‌سته‌واژانه‌ی تۆ به‌كارت هێناون‬ ‫ره‌چه‌ڵه‌كی چه‌مكه‌كانیان له‌زمانی‬ ‫گریكی كۆن یان زمانی رۆژئاواییدا‬ ‫چین‪ ،‬هاوكاتیش ئه‌و ده‌سته‌واژان ‌ه‬ ‫رستێك ل �ه‌ده‌س��ت �ه‌واژه‌ی زانستیی‬ ‫ئ��ه‌ده‌ب��ی‌و ه��زری��ن ك � ‌ه ل�ه‌پ��رۆس�ه‌ی‬ ‫مێژووی ئه‌د‌هب‌و فه‌لسه‌فه‌ی رۆژئاوادا‬ ‫زاوزێیان كردووه‌‪ ،‬ئه‌و چه‌مكان ‌ه وه‌ك‬ ‫تۆڕێكی لێكگرێدراو وان‪ ،‬بۆی ‌ه ره‌نگ ‌ه‬ ‫له‌دیدارێكی رۆژنامه‌وانییدا نه‌ك هه‌ر‬ ‫ناكرێت پێناس ‌ه بكرێن‪ ،‬به‌ڵكو ره‌نگ ‌ه‬

‫خێرا باسكردنی له‌ده‌ره‌وه‌ی ناوكۆیی‬ ‫(كۆنتێكست)ی پرۆسه‌ی مێژووی‬ ‫زانستی ره‌خنه‌ی ئه‌ده‌بییدا‪ ،‬به‌هه‌ڵه‌و‬ ‫سه‌رچیغیان ببه‌ین‪ ،‬هه‌رچۆنێك بێت‪،‬‬ ‫شیكردنه‌وه‌ی ره‌چه‌ڵه‌كی "ره‌خن ‌ه‬ ‫ب�ه‌م��ان��ا گ��ری��ك�ی‌و التینییه‌كه‌ی"‪،‬‬ ‫"خوێندنه‌و‌ه رید به‌ئینگلیزییه‌كه‌ی"و‬ ‫"ته‌فسیركردن واتا ئه‌ناالیز"‪ ،‬ك ‌ه ره‌نگ ‌ه‬ ‫به‌كوردیی "راڤه‌‪-‬شرۆڤه‌" بێت‪ ،‬لێره‌دا‬ ‫مه‌یسه‌ر نابێت‪ ،‬ئه‌و جۆر‌ه ده‌ستووران ‌ه‬ ‫پێویستیان به‌وه‌ی ‌ه وت��اری زانستی‬ ‫سه‌ربه‌خۆیان ل�ه‌س�ه‌ر بنووسرێن‪،‬‬ ‫چونك ‌ه له‌زمانی كوردییدا ئه‌و چه‌مكان ‌ه‬ ‫به‌گۆتر‌ه باس ده‌كرێن‪.‬‬ ‫به‌كورتیی‌و ك��وردی‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ی‬ ‫بشێ لێر‌ه بێژم ك ‌ه "ره‌خنه‌" هه‌وڵده‌دا‬ ‫الیه‌ن ‌ه چاك‌و خ��راپ‪ ،‬هه‌ڵه‌و راست‌و‬ ‫كێماسییه‌كانی ده‌قێك تاوتوێ بكات‪.‬‬ ‫"خوێندنه‌وه‌" شێوازێكی ره‌خنه‌یی‬ ‫ئازادو بزۆكه‌‪ ،‬ئه‌و شێواز‌ه ره‌خنه‌یی ‌ه‬ ‫ره‌نگ ‌ه هه‌وڵبدا دیوێك ل �ه‌ده‌ق یان‬ ‫به‌رهه‌مێكی هونه‌ریی بخوێنێته‌و‌ه‬ ‫یانیش ب �ه‌ده‌ر له‌ئاوڕدانه‌و‌ه له‌ك ‌هم‌و‬ ‫كوڕییه‌كانی زم��ان‌و كێماسییه‌كانی‬ ‫ده‌ق‪ ،‬هه‌وڵبدا ستراكچه‌ری زم��ان"‬ ‫ب��اب �ه‌ت‪ ،‬س��ه‌رچ��اوه‌‪ ،‬ك���ۆد‪ ،‬هێماو‬ ‫ئامانجه‌كانی ده‌ق نماییشبكات‪،‬‬ ‫ره‌نگ ‌ه له‌و شێو‌ه ره‌خنه‌یه‌دا سۆبژ‌ه‬ ‫ره‌خنه‌گر خوێنه‌ر وه‌ك ئۆبژه‌یه‌ك‬ ‫ده‌ق سه‌یر نه‌كات‪ ،‬به‌ڵكو بێالیه‌نان ‌ه‬ ‫ن��اوه‌ڕۆك��ی ده‌ق بناسێنێت‪ .‬كه‌چی‬ ‫ره‌خنه‌ی "ته‌فسیركردن‪-‬ئه‌ناالیز" ك ‌ه‬ ‫ل�ه‌وش�ه‌ی گریكی "‪" analysis‬ه‌و‌ه‬ ‫ه��ات��ووه‌‪ ،‬وات��ای یه‌كالكردنه‌و‌ه یان‬ ‫شیكردنه‌و‌ه ده‌گه‌یه‌نێت‪ ،‬ئه‌و شێواز‌ه‬ ‫له‌ره‌خن ‌ه ده‌ق تیك ‌ه تیكه‌ی ده‌قێك‬ ‫به‌جیا ش��ی��ده‌ك��ات �ه‌وه‌‪ ،‬ت��ا له‌هه‌ر‬ ‫یه‌كێك له‌و تیك ‌ه تیكانه‌ی ده‌ق یان‬ ‫له‌كۆی ‌هه‌موویاندا روانگه‌یه‌ك یان‬ ‫ئاكامگرییه‌ك به‌رهه‌مبهێنێت‪ ،‬هه‌روه‌ك‬ ‫"ره‌خ��ن�ه‌ی ئه‌ناالیز" زیاتر ب �ه‌دوای‬ ‫ده‌سته‌واژه‌و وات��او ره‌هه‌ند‌ه نادیارو‬ ‫ئاڵۆزه‌كانی ده‌قێكی ئ�ه‌ده‌ب��ی یان‬ ‫به‌رهه‌مێكی هونه‌ریی ده‌گه‌ڕێت‪ ،‬ك ‌ه‬ ‫كاریگه‌رییان له‌سه‌ر پێكهاته‌ی زمان‌و‬ ‫ماناكانی د‌هق‌و به‌رهه‌م ‌ه هونه‌رییه‌كه‌و‌ه‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌روانگه‌ی هزرێك‪ ،‬تیۆرییه‌كه‌و‌ه‬ ‫هه‌وڵده‌دا ئایدیا‪ ،‬هزرێكی نوێ له‌بنیاتی‬ ‫زمانی ده‌قێكی ئه‌ده‌بیی‌و به‌رهه‌مێكی‬ ‫هونه‌رییدا به‌رهه‌مبهێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌و شێواز‌ه له‌ره‌خنه‌ی ‌ه الیه‌نی‬ ‫ئه‌رێنیی‌و نه‌رێنیی ده‌ق زۆر به‌سه‌ر‬ ‫ناكاته‌وه‌‪ ،‬زۆر هه‌قی به‌رووخسار‪ ،‬فۆرم‌و‬ ‫ته‌كنیكی د‌هق‌و به‌رهه‌م ‌ه هونه‌رییه‌كه‌و‌ه‬ ‫نیی ‌ه ك ‌ه "ته‌فسیر"ی ده‌كا‪ ،‬به‌ڵكو ئه‌و‬ ‫شێواز‌ه له‌ره‌خنه‌ی ‌ه به‌راڤه‌كردنی ئه‌و‬ ‫بابه‌ت‪ ،‬كۆدو هێمایانه‌ی له‌و زمانه‌ی‬ ‫ك ‌ه ده‌قه‌كه‌ی چنیوه‌ته‌و‌ه یان ئه‌و‬ ‫هێما‪ ،‬ك��ۆد‪ ،‬سیمبول‌و وێنانه‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌به‌رهه‌م ‌ه هونه‌رییه‌كه‌دا‪ ،‬هزرێك‬ ‫به‌رجه‌ست ‌ه بكاته‌و‌ه یان واتایه‌كی‬ ‫ن��وێ ل�ه‌و ده‌ق � ‌ه به‌رهه‌مبهێنێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگ ‌ه ئه‌و ئاكامگیرییه‌ی ك ‌ه ره‌خنه‌ی‬ ‫"راڤه‌كاریی" له‌ده‌قێك یان به‌رهه‌مێكی‬ ‫هونه‌رییدا ئه‌نجامیده‌دا‪ ،‬په‌یوه‌ندی به‌و‬ ‫واتاو مه‌به‌ستانه‌و‌ه نه‌بێت ك ‌ه نووسه‌ر‬ ‫یان هونه‌رمه‌ند خۆی یان خوێنه‌ری‬ ‫گشتی بیریان لێكردۆته‌وه‌‪.‬‬

‫به‌شێكی زۆری به‌ناو ره‌خنه‌گری‬ ‫كوردیی كوشته‌ی هه‌مان‬ ‫گرفت‌و تێگه‌یشتنی‬ ‫رووكه‌شن له‌چه‌مكی ره‌خنه‌‬

‫ژمار‌ه (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫ئه‌ده‌ب‌و هونه‌ر‬

‫دڵــتــه‌نــگــــی‬

‫‪18‬‬

‫ه ده‌گا‬ ‫ه به‌و ئاکام ‌‬ ‫ه سه‌یرو سه‌مه‌ره‌کاندا ده‌ژین‪ .‬که‌م که‌م خه‌ریک ‌‬ ‫ه له‌گه‌ڵ ده‌نگ ‌‬ ‫ه ده‌بێ له‌گه‌ڵ ئه‌م گوێ زرینگانه‌وه‌یه‌دا بژیت‪ ،‬دڵخۆشه‌کان هه‌میش ‌‬ ‫چار نیی ‌‬ ‫ه بۆ ئه‌وه‌ی دڵخۆش بیت ده‌بێ گوێت بزرینگێته‌وه‌‪ ،‬ده‌بێ ئه‌وانی دی باست بکه‌ن‪ ،‬تۆ خۆت نازانی بۆ دڵخۆشی‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وانی دی ده‌زانن‪.‬‬ ‫ک‌‬ ‫م��اوه‌ی�ه‌ک نه‌یده‌زانی داخ��ۆ دڵی‬ ‫خۆش ‌ه ی��ان ناخۆشه‌! ئه‌سڵه‌ن هیچ‬ ‫وێنایه‌کی له‌زه‌ین و ده‌رووندا نه‌مابوو‪،‬‬ ‫ته‌نیا ده‌ژی��ا‪ ،‬ژیانێک وه‌ک رووانین‪،‬‬ ‫هاتن و رۆیشتن‪ ،‬نان خواردن‪ ،‬خه‌وتن‪،‬‬ ‫ج��ارج��ار‌ه ق��س �ه‌ک��ردن و دانیشتن‪،‬‬ ‫شتێک وه‌ک به‌تاڵی‪ ،‬به‌تاڵیی ده‌روون‪،‬‬ ‫دونیایه‌ک ک ‌ه تێیدا هه‌موو ره‌نگه‌کان‪،‬‬ ‫ژم��اره‌ک��ان و ئ�ه‌ن��دازه‌ک��ان وه‌ک یه‌ک‬ ‫وابوون‪ ،‬هه‌موو شتێک له‌یه‌ک ده‌چوو‪،‬‬ ‫ج��ی��اوازی��ی �ه‌ک��ان ن��ه‌م��اب��وون‪ ،‬دن��ی��ا‪،‬‬ ‫په‌یکه‌رێکی تاپۆئاسا‪ ،‬روانین‪ ،‬ته‌نیا‬ ‫به‌سه‌ر شته‌کان و دیارده‌کاندا ده‌خشاو‬ ‫ده‌خشا‪ ،‬ئه‌وسا له‌شوێنێک ون ده‌بوو‬ ‫یان ره‌نگ ‌ه له‌هیچ شوێنێک له‌وبه‌ری‬ ‫شته‌کاندا ون نه‌ده‌بوو‪ ،‬به‌ڵکو هه‌ر له‌ناو‬ ‫شته‌کاندا له‌شوێنێکی نادیار له‌خۆیدا‬ ‫نوقم و بزر ده‌بوو‪ ،‬بیرکردنه‌وه‌کانیش‬ ‫هه‌روه‌ها زه‌ین و بیر هیچ شتێکی له‌خۆ‬ ‫نه‌ده‌گرت‪ ،‬زه‌ین‪ ،‬بوونێکی به‌تاڵ‪ ،‬ته‌نیا‬ ‫هه‌بوونێک له‌ژیانێکی داس�ه‌پ��اودا ک ‌ه‬ ‫به‌یانی لێده‌هات‪ ،‬له‌خه‌و هه‌ڵده‌ستاو‬ ‫ده‌چ���وو‌ه ب �ه‌ر په‌نجه‌ره‌که‌و سه‌یری‬ ‫ئاسمانی ده‌کرد‪ ،‬ئاسمان دیاربای ‌ه یان‬ ‫نا‪ ،‬ئه‌م ‌ه پیشه‌ی بوو‪ ،‬شه‌وانه‌ش پێش‬ ‫خه‌و ئه‌م ک��اره‌ی دووپ��ات ده‌ک��رده‌وه‌‪،‬‬ ‫ئیتر له‌بیری نایه‌ت له‌نێوان ئه‌م دوو‬ ‫روانینه‌دا له‌ئاسمانی ده‌ڕوانییه‌و‌ه یان نا‪،‬‬ ‫ته‌نیا کات ‌ه یه‌کسانه‌کان بوون ک ‌ه له‌خۆی‬ ‫ده‌گرتن‪.‬‬ ‫وه‌ک نه‌ریتی رۆژانه‌و وه‌ک هه‌موو‬ ‫مرۆڤه‌کانی دیک ‌ه کار‌ه رۆتین ‌ه رۆژانه‌کانی‬ ‫ئه‌نجامده‌دا‪ ،‬به‌اڵم ته‌نیا ئه‌نجامیده‌دان‪،‬‬ ‫هیچ ک��رده‌وه‌ی �ه‌ک ل �ه‌وێ ن�ه‌ب��وو‪ ،‬ئه‌م‬ ‫له‌شوێنێکی دیک ‌ه ب��وو‪ ،‬له‌شوێنێکی‬ ‫بێره‌نگ و بێبۆو بێبوون و بێهه‌بوون‪،‬‬ ‫که‌ی ئه‌م حاڵه‌ت ‌ه ده‌ستیپێکرد؟ نازانێ!‬ ‫ده‌یزانی وه‌ڕس ‌ه له‌مه‌‪ ،‬ده‌یزانی زۆر به‌تاڵه‌‪،‬‬ ‫ده‌یزانی جه‌سته‌ی ته‌نیا دیارده‌یه‌ک ‌ه ک ‌ه‬ ‫ئه‌م ته‌نیا هه‌ڵیده‌گرێ و به‌س‪ ،‬رۆح؟‬ ‫نازانێ! رۆح‪ ،‬جه‌سته‌ی هه‌ڵده‌گرت یان‬ ‫جه‌ست ‌ه رۆح؟ نازانێ! داخۆ ئه‌م دووان ‌ه‬ ‫له‌کوێ به‌یه‌ک ده‌گه‌یشتن؟ دیسان‬ ‫نازانێ! جاریوای ‌ه جه‌سته‌ی خۆی ده‌بینی‬ ‫ک ‌ه له‌شوێنێک هه‌ڵکورماوه‌و له‌رۆحی‬

‫ده‌ڕوانێ ک ‌ه له‌والو‌ه له‌و دوور دووران ‌ه‬ ‫خه‌ریکی پیاسه‌یه‌کی بێهوده‌یه‌‪ ،‬پیاس ‌ه‬ ‫به‌ناو دونیایه‌کدا ک ‌ه که‌س نه‌یده‌زانی‬ ‫له‌کوێ ده‌ستپێده‌کاو له‌کوێ کۆتاییدێت‬ ‫یان رۆحی خۆی ده‌بینی ک ‌ه له‌شوێنێک‬ ‫دانیشتووه‌و له‌جه‌سته‌ی سه‌رگه‌ردانی‬ ‫ده‌ڕوان����ێ‪ ،‬ئ �ه‌و جه‌سته‌یه‌ی ک� ‌ه زۆر‬ ‫له‌جه‌سته‌ی نه‌ده‌کرد‪ ،‬ئه‌و جه‌سته‌یه‌ی‬ ‫که‌س نه‌یده‌بینی و که‌چی چه‌نده‌ش‬ ‫حه‌زی له‌ناو ئه‌وان بوو!‬ ‫ج��ارج��ار‌ه هه‌وڵێک بۆ گه‌ڕانه‌و‌ه‬ ‫بۆ پێش ئه‌م دۆخ �ه‌‪ ،‬به‌اڵم بێهووده‌‪،‬‬ ‫ره‌نگ ‌ه دونیا هه‌روابووه‌و هه‌رواش ده‌بێ‪،‬‬ ‫ج��ارج��اره‌ش هه‌وڵێک بۆ ب �ه‌زان��دن و‬ ‫واوه‌ترچوون لێی‪ ،‬به‌اڵم دیسان بێهووده‌‪،‬‬ ‫چه‌ند جه‌سته‌و رۆحێکی چه‌قیو! بوونێک‬ ‫ک ‌ه ته‌نیا بوون بوو‪ ،‬یاخود هه‌بوون‪.‬‬ ‫ت��ا ش �ه‌وێ��ک شتێکی بیست ک ‌ه‬ ‫ده‌ب��ا سه‌ره‌نجام بیبیستێ! شه‌وێک‬ ‫له‌شه‌وه‌کانی هاوین‪ ،‬ئه‌و کاتانه‌ی هه‌موو‬ ‫له‌ماڵه‌و‌ه دانیشتوون و دوای نانخواردنی‬ ‫شه‌و خه‌ریکی چان خواردنه‌وه‌ن‪ ،‬ئه‌وسا‬ ‫قسه‌یه‌کی بیست‪ ،‬نازانێ کێ‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫که‌سێک گوتی "مێشکم په‌رێشان ده‌بێ‬ ‫کاتێک ده‌بینم که‌سێک پێویستی به‌شتێک‬ ‫هه‌یه‌!" جواڵ‪ ،‬به‌م قسه‌ی ‌ه جواڵ‪ ،‬چۆن‬ ‫بوو مێشکی ئه‌م گوته‌یه‌ی له‌خۆگرت‪،‬‬ ‫نازانێ‪ ،‬ته‌نیا گرتی‪ ،‬ئه‌وسا ئارام هه‌ستاو‬ ‫چوو‌ه ژووره‌ک�ه‌ی تر‪ ،‬له‌وێ چوو‌ه به‌ر‬

‫ئــاوی‌ ســوێـــــر‬ ‫ی ‪ 1960‬له‌پاریس له‌دایكبووه‌‪ ،‬رۆژنامه‌نووس‌و‬ ‫سێرگی پامیس ‪ ،‬ساڵ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 1992‬یه‌كه‌م رۆمان ‌‬ ‫ی رادیۆو ته‌له‌فیزیۆنه‌‪ ،‬ساڵ ‌‬ ‫وه‌رگێڕو هه‌واڵنێر ‌‬ ‫ی وه‌رگرت‌و‬ ‫ی پرۆدنسی بێرترانا ‌‬ ‫به‌ناوی "غه‌ریزه‌" باڵوبۆوه‌و خه‌اڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ‪ 1996‬باڵو كرده‌وه‌‪ ،‬كۆمه‌ڵ ‌ه چیرۆكێك ‌‬ ‫ی "هه‌ستیار بوونی‌" ساڵ ‌‬ ‫رۆمان ‌‬ ‫ی سێرا دیڤۆر‬ ‫ی ‪ 1998‬خه‌اڵت ‌‬ ‫ی بارسلۆن ساڵ ‌‬ ‫ی گه‌ور‌ه ‌‬ ‫به‌ناوی رۆمان ‌‬ ‫كریتیكسی وه‌رگرت‪.‬‬

‫ن‪ :‬سێرگی پامیس‬ ‫و‪ :‬محه‌مه‌د هاشمی‬

‫به‌یان ‌ی ك ‌ه له‌خه‌و خه‌به‌رم ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫زۆرم حه‌ز له‌گریانه‌‪ ،‬به‌اڵم كاتم نییه‌و‬ ‫زۆر كارم هه‌ی ‌ه ك ‌ه ده‌بێت پێیان بگه‌م‪،‬‬ ‫بۆ دواتر‪ ،‬ده‌كه‌وم ‌ه رێ به‌ره‌و فه‌رمانگه‌‬ ‫بۆئه‌و‌ه ‌ی بۆ كات ‌ی كۆبوونه‌و‌ه ‌ی یه‌كه‌م‬ ‫له‌كات ‌ی خۆیدا بگه‌م‪ ،‬به‌رپرسی گشتی‌‬ ‫راپۆرت ‌ی چوون ‌ه س��ه‌ره‌و‌ه ‌ی نرخه‌كان‬ ‫ی���ان ه��ات��ن� ‌ه خ�����واره‌و‌ه ‌ی ن��رخ�ه‌ك��ان‬ ‫ده‌خوێنێته‌وه‌‪ ،‬ل�ه‌س�ه‌ر كاغه‌زه‌ك ‌هی‌‬ ‫به‌رده‌مم داس‌و چه‌كوشێك ده‌كێشمه‌وه‌‪،‬‬ ‫فرمێسك زاوه‌ت � ‌ه چ��اوم‌و هاكا ده‌ستم‬ ‫ك��رد ب�ه‌گ��ری��ان‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ئێستا به‌ر‬

‫به‌گریانه‌كه‌م ده‌گرم‪ ،‬له‌كارگێڕی خه‌ریك ‌ی‬ ‫تاوتوێكردن ‌ی حیسابه‌كانم ده‌بم‪ ،‬كاتژێر‬ ‫دوو ‌ی پاش نیوه‌ڕۆ كۆت ‌ه په‌شمینه‌كه‌م‬ ‫ده‌كه‌م ‌ه ب��ه‌رم‌و ده‌چ��م �ه‌ده‌ر بۆئه‌و‌هی‌‬ ‫بگه‌م ‌ه كۆبوونه‌وه‌یه‌ك ‌ی راوێژكاریی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ مامۆستا ‌ی ك��وڕه‌ك �ه‌م‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ژن ‌ه كۆنه‌كه‌مدا هاوكات ده‌گه‌ین ‌ه ئه‌وێ‌‪،‬‬ ‫له‌ماو‌ه ‌ی كۆبوونه‌وه‌كه‌دا مامۆستاكه‌‬ ‫زیاتر روو ‌ی قس ‌ه ‌ی له‌من ‌ه نه‌ك له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وو ئه‌م ‌ه ئه‌زیه‌تم ده‌دات‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫ره‌نگ ‌ه له‌به‌رئه‌و‌ه ‌ی ئ�ه‌و قسان ‌ه ‌ی كه‌‬ ‫ده‌كرا پێمخۆش نه‌بوو‪ ،‬ده‌ڵێت كوڕه‌كه‌‬ ‫كێش ‌ه ‌ی هه‌یه‌‪ ،‬ئاگا ‌ی له‌پۆله‌ك ‌ه نییه‌و‬ ‫ئه‌زیه‌ت ‌ی هاوپۆله‌كان ‌ی ده‌دات‪ ،‬به‌تایبه‌ت‬ ‫كچ ‌ه ئه‌فریقییه‌كان‪ ،‬زۆر جه‌خت له‌سه‌ر‬

‫په‌نجه‌ره‌که‌‪ ،‬جگه‌ره‌یه‌کی داگیرساند‌‪،‬‬ ‫س �ه‌ری هه‌ڵبڕی و سه‌یری ئاسمانی‬ ‫کرد‪ ،‬ئاسمانی نوقمی ئه‌ستێره‌ی هاوین‪،‬‬ ‫شاخێک ک ‌ه له‌پانتاییه‌که‌یدا راکشابوو‪،‬‬ ‫ئه‌وسا ئه‌ستێره‌کان جواڵن‪ ،‬یه‌کیان بوو‬ ‫به‌جه‌سته‌یه‌کی له‌ت له‌ناو تۆزو دووکه‌ڵ‬ ‫و هاوارو گرمه‌دا‪ ،‬ئه‌ستێر‌ه له‌ته‌ک ‌ه که‌وت ‌ه‬ ‫سه‌مایه‌کی ئارام‪ ،‬وه‌ک سه‌مای ئازار‪،‬‬ ‫سه‌مای جه‌ست ‌ه له‌دوا کاته‌کانی ژیاندا‪،‬‬ ‫ئه‌ستێر‌ه له‌ته‌ک ‌ه له‌به‌ر ت��ۆز‪ ،‬خوێنی‬ ‫جه‌سته‌ی دیار نه‌بوو‪ ،‬له‌به‌ر گرمه‌و هاوار‬ ‫هه‌ناسه‌ی خنکابوو‪ ،‬نه‌ده‌بیسترا‪.‬‬ ‫ئه‌ستێره‌یه‌کی ت��ۆزاوی ک ‌ه ته‌نیا‬ ‫له‌می ده‌ڕوانی و له‌ژێر لێوه‌و‌ه رسته‌یه‌کی‬ ‫تام ده‌کرد‪ ،‬سه‌ری دانه‌واند‪ ،‬له‌باغه‌که‌ی‬ ‫رووانی‪ ،‬باغی ناو حه‌وشه‌که‌ی خۆیان‪،‬‬ ‫ئه‌وسا دار گوێزه‌که‌ی بینی ک ‌ه لقه‌کانی‬ ‫ک��ش��ان‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ن��د‌ه ب��ه‌رز ت��ا ئاسمان‪،‬‬ ‫له‌وێ له‌ئه‌ستێر‌ه له‌ته‌ک ‌ه ئااڵن‪ ،‬یه‌کێک‬ ‫له‌گه‌اڵکان په‌نجه‌ی خست ‌ه سه‌ر لێوی‬ ‫ئه‌ستێره‌که‌و گه‌اڵکانی دیک ‌ه جه‌سته‌یان‬ ‫داپۆشی‪ ،‬چوارمیلک ‌ه دانیشت و سه‌ری‬ ‫له‌ناو له‌پی ده‌سته‌کانیدا ون بوو‪.‬‬ ‫ک یه‌کجار دڵی ناخۆش بوو!‬ ‫ماوه‌ی ‌ه ‌‬ ‫وه‌ها ک ‌ه له‌م دڵ ناخۆشتر له‌جیهاندا‬ ‫ده‌ست نه‌ده‌که‌وت‪ ،‬ئه‌وه‌ند‌ه غه‌مگین‬ ‫ک ‌ه ده‌ڵێی خودی په‌یکه‌ری غه‌م بوو‪،‬‬ ‫قاچه‌کانی به‌ئا‌سته‌م هه‌ڵده‌هاتن و‬ ‫جه‌سته‌ی سه‌رتاسه‌ر بوونێکی شۆڕ‪ ،‬شۆڕ‬ ‫شۆڕ به‌سه‌ر زه‌ویدا‪ ،‬په‌یکه‌رێک ک ‌ه شان‬ ‫و سه‌رو ملی له‌یه‌ک جیانه‌ده‌کرانه‌وه‌و‬ ‫ک�ه‌م�ه‌ری هه‌میش ‌ه ده‌ڵێی له‌ئامێزی‬ ‫زه‌وی‪ ،‬یاخود ده‌ستێکی نادیاردا بوو‬ ‫ک ‌ه ده‌ڕۆیی‪ ،‬هه‌موو دنیا راده‌وه‌ستا ک ‌ه‬ ‫ده‌ڕۆیی هه‌موو شتێک ئاره‌قی ده‌ڕه‌شت‪،‬‬ ‫کێوه‌کان‪ ،‬ته‌مێکی سه‌یر دایده‌گرتن‬ ‫و ئاسمان وه‌ک شینێکی تواو‌ه تکتک‬ ‫به‌ئاسۆدا ده‌چ��ۆڕای��ه‌وه‌‪ ،‬ده‌زان���ێ ک ‌ه‬ ‫له‌و رۆژه‌و‌ه غه‌مگین ‌ه ک ‌ه ئه‌ستێره‌ک ‌ه‬ ‫بریندارکراو دارگوێزه‌ک ‌ه له‌حه‌وشه‌که‌ی‬ ‫ئه‌مانه‌و‌ه ناشتی‪ ،‬حه‌زی ده‌کرد له‌هه‌موو‬ ‫شوێنێک باسی ئه‌ستێره‌ک ‌ه بکات‪،‬‬ ‫باسی ئاسمانێکی بێبن و بێکۆتاو‬ ‫ئه‌ستێره‌یه‌کی هه‌ر‌ه بچوک ک ‌ه هه‌موو‬ ‫شه‌وێک کاری ته‌نیا دره‌وشانه‌و‌ه بوو‪،‬‬

‫بیرکردنه‌و‌ه له‌و ئه‌ستێره‌ی ک ‌ه پێویستی‬ ‫به‌ئاسمان بوو یان خود ئه‌و ئاسمانه‌ی‬ ‫ک ‌ه پێویستی به‌ئه‌ستێره‌ک ‌ه بوو یان‬ ‫ره‌نگ ‌ه خۆی ک ‌ه لێر‌ه له‌کونجێکی دنیادا‬ ‫له‌به‌ر په‌نجه‌ره‌یه‌کی ته‌نیشت دارگوێزێکدا‬ ‫پێویستی به‌و ئه‌ستێره‌ی ‌ه بوو‪ ،‬دڵی چه‌ند‬ ‫ته‌نگه‌‪ ،‬هه‌موو شه‌وێ ده‌چێت ‌ه قه‌راغ‬ ‫په‌نجه‌ره‌که‌و داوا له‌دارگوێزه‌ک ‌ه ده‌کات‬ ‫باسی ئه‌و شه‌وه‌ی بۆ بکاته‌وه‌‪ ،‬ئه‌ویش‬ ‫تا ده‌توانێ بۆی باس ده‌ک��ات‪ ،‬هه‌تا‬ ‫شه‌وێک له‌کاتی باسکردنه‌کانیدا ئارام‬ ‫ده‌ست بۆ ئه‌ستێره‌کانی تر راده‌کێشێت‪،‬‬ ‫ئه‌و شه‌و‌ه ئه‌م ئه‌ستێره‌کانی تری بینی‪،‬‬ ‫بینی و قاقایه‌کی سه‌یرو ته‌ڕ هه‌موو‬ ‫جه‌سته‌ی له‌خۆگرت‪.‬‬ ‫ئیستا یه‌کجار دڵی خۆشه‌! له‌به‌ر‬ ‫خۆیه‌و‌ه هه‌میش ‌ه بزه‌ی دێت و به‌دڵ‬ ‫خۆشییه‌کی فراوانه‌و‌ه له‌دنیا ده‌ڕوانێ‪،‬‬ ‫بۆخۆشی ده‌زانێ بۆچی‪ ،‬ده‌زانێ ته‌نیا‬ ‫ئ��ام��اژه‌ی�ه‌ک ب��وو‌ه ه��ۆی ئ �ه‌م گۆڕان ‌ه‬ ‫کتوپڕییه‌‪ ،‬ئاماژه‌ی دارگوێزێک له‌پانتایی‬ ‫شه‌وێکی تاریکدا ک ‌ه دڵخۆش بێت‪ ،‬دونیا‬ ‫چ خۆشه‌! چه‌ند خۆی به‌قه‌رزاری ئه‌و‬ ‫ئاماژه‌ی ‌ه ده‌زانێ‪ ،‬ئه‌و "رۆژ‌ه ئاماژه‌"ی‬ ‫ک ‌ه په‌یکه‌ری تێدا راستبووه‌وه‌و له‌گه‌ڵیا‬ ‫ئاسمان و کێوه‌کان و زه‌ویش! هه‌موو‬ ‫شتێک گ��ۆڕا‪ ،‬ئه‌وه‌ند‌ه گۆڕا ک ‌ه ئیدی‬ ‫هه‌ستی ده‌کرد خودی گۆڕانه‌‪ ،‬په‌یکه‌ری‬ ‫ئه‌زه‌لیی و ئه‌ب ‌هد‌یی گۆڕان‪ ،‬ئه‌گه‌ر جاران‬ ‫هیچ زانیارییه‌کی سه‌باره‌ت به‌پێکه‌نین‪،‬‬ ‫بز‌ه یاخود ه��اوار نه‌بوو‪ ،‬ئێستا هه‌ر‬ ‫له‌خۆیه‌و‌ه بزه‌ی دێ و پێده‌که‌نێ‪.‬‬ ‫جاروباریش هاوار ده‌کا‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت‬ ‫له‌چۆڵگه‌دا ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی شار ده‌چێت ‌ه‬ ‫ئه‌وێ و ده‌قیڕێنێ‪ ،‬قۆله‌کانی له‌به‌ریه‌ک‬ ‫له‌ئاراسته‌ی شانه‌کانیدا ده‌کشێنێ و پڕ‬ ‫به‌گه‌رووی روو به‌ئاسمان هاوار ده‌کا‪،‬‬ ‫هاوارێکی وه‌ها ک ‌ه په‌نجه‌کانی سڕ ده‌بن‪،‬‬ ‫هاوارێک ک ‌ه هه‌موو هێزه‌کان ده‌خواو هیچ‬ ‫هێزێکی دیکه‌ش به‌شی ناکا‪ ،‬ده‌زانێ ک ‌ه‬ ‫ئه‌ستێر‌ه ونه‌که‌و ئه‌ستێره‌کانی دی و‬ ‫دارگوێزی حه‌وشه‌که‌ش گوێی لێیه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ی تر خۆشییه‌که‌ی زیاد ده‌کا‪.‬‬ ‫چه‌ند سوپاسگوزاری دونیایه‌‪،‬‬ ‫چه‌ند سوپاسگوزاری دارگ��وێ��زه‌ک�ه‌و‬

‫ئه‌فریقیبوون ده‌ك��ات �ه‌وه‌‪ ،‬ب��ڕی��ارده‌ده‌م‬ ‫به‌شوێنیدا بڕۆم‌و كارێك بكه‌م‪ ،‬هه‌رچه‌ند‬ ‫دادوه‌ر ته‌نها مۆڵه‌تی پێداوم دوو هه‌فته‌‬ ‫جارێك كوڕه‌كه‌م ببینم‌و له‌راستییدا‬ ‫به‌مشێوه‌ی ‌ه هیچم له‌ده‌ست نایه‌‪ ،‬كاتی‌‬ ‫ماڵئاوایی من‌و ژن ‌ه كۆنه‌كه‌م هه‌وڵده‌ده‌ین‬ ‫كاتێك دیاریبكه‌ین‌و به‌ورد ‌ی له‌باره‌یه‌وه‌‬ ‫قسه‌بكه‌ین‪ ،‬به‌اڵم هه‌ردووكمان په‌له‌مانه‌و‬ ‫هه‌ر قسه‌یه‌ك ده‌ك �ه‌ن‪ ،‬هه‌رچه‌ند زۆر‬ ‫رازیمان ناكات‪ ،‬هه‌ر كامه‌مان به‌رێگای‌‬ ‫خۆماندا ده‌ڕۆی��ن‪ ،‬س��ه‌ره‌ڕا ‌ی ترافیكی‌‬ ‫ق��ورس‪ ،‬ب��ۆئ �ه‌و‌ه ‌ی به‌كۆبوونه‌وه‌ك ‌هی‌‬ ‫دوا ن��ی��وه‌ڕۆ بگه‌م له‌گه‌ڵ كڕیارێكی‌‬ ‫هه‌میشه‌ییماندا‪ ،‬ئاسۆكان شێو‌هی‌‬ ‫كار كردنه‌كان‌و كۆمه‌ڵێك شتیتر باس‬ ‫ده‌ك ‌هم‌و خۆم ده‌كێشم ‌ه الو‌ه بۆئه‌و‌هی‌‬ ‫ك��ڕی��ار‌ه هه‌میشه‌ییه‌ك ‌ه نه‌تۆرێنم‌و‬ ‫سه‌ره‌نجام ده‌توانم كاریگه‌ریم ببێت‬ ‫له‌سه‌ر كڕیاره‌كه‌و كڕیاره‌ك ‌ه گرێبه‌ست‬ ‫ده‌به‌ستێت له‌گه‌ڵمان‪ ،‬دواتر سكرتێری‌‬ ‫كۆمپانیا راوێ����ژم ل �ه‌گ �ه‌ڵ ده‌ك���ات‪،‬‬ ‫به‌ده‌نگێك ‌ی ناسك‌و هه‌ژێنه‌ر ده‌ڵێت‬ ‫كۆمپانیایه‌ك ‌ی نێونه‌ته‌وه‌یی پێشنیاری‌‬ ‫كار ‌ی پێداوه‌و ئه‌و ماوه‌ته‌و‌ه ئه‌و‌ه بزانێت‬ ‫ده‌رفه‌تێك ‌ی گونجاو هه‌ی ‌ه بۆ گۆڕین یان‬ ‫نا‪ ،‬له‌و رووه‌و‌ه چاك ‌ه ‌ی ئه‌وم ده‌وێ‪ ،‬پێی‬ ‫ده‌ڵێم بڕوات ‌ه سه‌ر ئه‌و كار‌ه ك ‌ه تێده‌گه‌م‬ ‫وه‌اڵمه‌كه‌م بوو‌ه به‌هۆ ‌ی رۆیشتنی‌‪ ،‬به‌وه‌‬

‫ده‌گه‌م ئه‌و ویستوویه‌ت ‌ی به‌هێنان ‌ه به‌ر‬ ‫باسی ئه‌م پێشنیار‌ه ‌ی ك ‌ه قه‌ت بوونی‌‬ ‫نه‌بووه‌‪ ،‬مامه‌ڵه‌مان له‌گه‌ڵ بكات‌و من‬ ‫داوابكه‌م به‌و‌ه ‌ی موچه‌ك ‌ه ‌ی زیاد بكه‌ن‪،‬‬ ‫بێهیوا ده‌بم‪ ،‬به‌اڵم خۆم وا ده‌رناخ ‌هم‌و‬ ‫هیچ ناڵێم‪ ،‬حه‌بێك ‌ی دڵ ده‌خ��ۆم‌و به‌ر‬ ‫له‌چوون ‌ه ده‌ره‌و‌ه ته‌له‌فۆن ده‌ك ‌هم‌و له‌گه‌ڵ‬ ‫دایكم قسه‌ده‌كه‌م‪ ،‬پێی ده‌ڵێم له‌بری‌‬ ‫یه‌كشه‌ممه‌‪ ،‬شه‌مم ‌ه دێم‪ ،‬به‌خوشكه‌كه‌م‬ ‫ده‌ڵێم هه‌موو نمونه‌كانت بۆ ده‌نێرم‪ ،‬جگه‌‬ ‫له‌یه‌كیان ك ‌ه هێشتا پێیان نه‌داوین‪ ،‬زه‌نگ‬ ‫ده‌ده‌م ‌ه كاپتن ‌ی تیپی فوتبۆڵی بچوك‌و‬ ‫پێی ده‌ڵێم له‌گه‌ڵ خۆمدا تۆپ دێنم‬ ‫ك ‌ه ده‌گه‌م ‌ه ماڵه‌و‌ه نان ‌ی شه‌و ده‌خۆم‪،‬‬ ‫ماسی قوتو له‌ئاو خوێ‌و ماستدا‪ ،‬تۆزێ‌‬ ‫له‌سه‌ر قه‌نه‌فه‌ك ‌ه راده‌كشێم‌و ده‌یژمێرم‬ ‫تا بزانم چه‌ند كاتژمێرم ماو‌ه كوڕه‌كه‌م‬ ‫ببینم‪ ،‬له‌ژوور ‌ی خه‌وه‌كه‌م رووتده‌بمه‌وه‌‪،‬‬ ‫ل���ه‌ب���ه‌رده‌م ئ��اوێ��ن �ه‌ك �ه‌دا ده‌وه‌س��ت��م‪،‬‬ ‫ده‌ستم له‌كه‌مه‌رم قوفڵ ده‌كه‌م‪ ،‬ددانم‬ ‫ده‌شۆم‪ ،‬له‌سه‌ر قه‌ره‌ویڵه‌ك ‌ه راده‌كشێم‪،‬‬ ‫دوا ‌ی چه‌ند ساتێك دوودڵ��ی‪ ،‬له‌خۆم‬ ‫ده‌پرسم كارێك هه‌ی ‌ه ك ‌ه ده‌با بمكردباو‬ ‫نه‌مكردبێت‪ ،‬خۆم به‌خۆم ده‌ڵێم‪ ،‬نه‌‪،‬‬ ‫چراك ‌ه ده‌كوژێنمه‌وه‌و سه‌ر ده‌خه‌م ‌ه سه‌ر‬ ‫سه‌رینه‌ك ‌هم‌و ده‌س��ت ده‌كه‌م ‌ه گریان‪،‬‬ ‫سه‌رم ده‌كه‌م ‌ه ناو سه‌رینه‌ك ‌ه بۆئه‌و‌هی‌‬ ‫گریانه‌كه‌م دراوسێكان ئه‌زیه‌ت نه‌دات‪.‬‬

‫ئه‌ستێره‌کانی دیکه‌یه‌‪ ،‬دونیا ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫خۆش ‌ه ک ‌ه هه‌میش ‌ه گوێی ده‌زرینگێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ده‌نگێک له‌گوێچکه‌کانیدا دێت و ده‌ڕوا‪،‬‬ ‫هه‌میش ‌ه چ له‌خه‌وو چ له‌بێداریدا له‌وێیه‌‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵیدایه‌‪.‬‬ ‫وادی������ار‌ه خ��ۆش��ی��ی �ه‌ک � ‌ه ته‌نیا‬ ‫ل���ه‌ده‌ره‌و‌ه نییه‌‪ ،‬ل���ه‌ده‌روون و له‌ناو‬ ‫گوێچکه‌کانیشیدایه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئ�ه‌م له‌م‬ ‫زرینگانه‌وه‌ی ‌ه حاڵی نابێت‪ ،‬وشه‌کان و‬ ‫رسته‌کان لێک جیاناکرێنه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ند‌ه‬ ‫به‌په‌له‌ن ک ‌ه ته‌نیا ده‌ڕۆن‪ ،‬ده‌ڕۆن و‬ ‫چاوه‌ڕێ نین که‌س لێیان تێبگات‪ ،‬تا‬ ‫رۆژێکیان دایکی گوتی رۆڵ ‌ه زرینگانه‌وه‌ی‬ ‫گوێچک ‌ه یانی ئه‌وه‌ی ک ‌ه باست ده‌که‌ن‪،‬‬ ‫که‌س یان که‌سانێک باست ده‌که‌ن‪ ،‬باش ‌ه‬ ‫ده‌بێ کێ ب ‌ێ باسی ده‌کا؟ کێ بن؟‬ ‫ده‌بێ بیدۆزێته‌و‌ه یان بیاندۆزێته‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌ماڵ دێته‌ده‌ر‪ ،‬هه‌ر له‌ده‌رگای ده‌ره‌و‌ه‬ ‫ک ‌ه ده‌ت���رازێ‪ ،‬گوێ هه‌ڵده‌خا‪ ،‬ته‌نیا‬ ‫زرینگانه‌وه‌‪ ،‬سه‌یری رێبواره‌کان ده‌کا‪،‬‬ ‫هیچ نابیستێ‪ ،‬سه‌ره‌وخوار ده‌بێته‌وه‌‪،‬‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌ر ه��ه‌ر ماڵێک و خانوویه‌کدا‬ ‫راده‌وه‌س��ت��ێ‪ ،‬گ��وێ هه‌ڵده‌خا له‌سه‌ر‬ ‫هه‌ر کۆاڵن و له‌به‌ر هه‌ر په‌نجه‌ره‌یه‌ک‪،‬‬ ‫له‌ژێر هه‌ر دره‌ختێک‪ ،‬باڵنده‌کان ته‌نیا‬ ‫ده‌جریوێنن و گه‌اڵکان ته‌نیا خۆ له‌با‬ ‫ده‌خشێنن‪ ،‬رێگا ده‌گ����ۆڕێ‪ ،‬ب��ه‌ره‌و‬ ‫سروشت‪ ،‬له‌وێش هه‌مان شت‪ ،‬وه‌ڕس‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬باش ‌ه ده‌ب��ێ کێ باسی بکا‪،‬‬ ‫ن ‌ه شارو ن ‌ه سروشت‪ ،‬ن ‌ه کۆاڵن و ن ‌ه‬ ‫گه‌اڵ‪ ،‬ئه‌ی کێ؟ باش ‌ه دای ‌ه ده‌بێ کێ‬ ‫باسم بکا؟ دایکی ته‌نیا ده‌زان��ێ ک ‌ه‬ ‫باسی ده‌ک���ه‌ن‪ ،‬دایکی ده‌ڵ��ێ هه‌موو‬ ‫که‌س باسی دڵخۆشه‌کان ده‌که‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫شه‌رت نیی ‌ه بۆ خۆت گوێت لێ بێت‪،‬‬ ‫ک ‌ه نزیک ده‌که‌وێته‌وه‌‪ ،‬راده‌وه‌ستن‪ ،‬قس ‌ه‬ ‫ناکه‌ن‪ ،‬هه‌ر دوور که‌وتیته‌و‌ه دیسان‬ ‫ده‌ستپێده‌که‌نه‌وه‌‪ ،‬ئه‌م پێیوانیی ‌ه وابێت‪،‬‬ ‫ئه‌م پێیوای ‌ه بۆ جارێکیش بێت‪ ،‬ئه‌وان‬ ‫نازانن ک ‌ه ئه‌م لێیان نزیک که‌وتووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫ره‌نگ ‌ه مرۆڤه‌کانی پێش ئه‌مان یاخود‬ ‫ئه‌وانه‌ی دواترن ک ‌ه باسی ئه‌م ده‌که‌ن‪،‬‬ ‫بزه‌یه‌ک ده‌یگرێ‪ ،‬ده‌ی چۆن بزانێ؟ چار‬ ‫نیی ‌ه ده‌بێ له‌گه‌ڵ ئه‌م گوێ زرینگانه‌وه‌دا‬ ‫بژیت‪ ،‬دڵخۆشه‌کان هه‌میش ‌ه له‌گه‌ڵ‬

‫فه‌رۆخ نیعمه‌تپوور‬

‫ده‌نگ ‌ه سه‌یرو سه‌مه‌ره‌کاندا ده‌ژی��ن‪،‬‬ ‫ک�ه‌م ک�ه‌م خه‌ریک ‌ه ب�ه‌و ئاکام ‌ه ده‌گا‬ ‫ک ‌ه بۆئه‌وه‌ی دڵخۆش بیت ده‌بێ گوێت‬ ‫بزرینگێته‌وه‌‪ ،‬ده‌بێ ئه‌وانی دی باست‬ ‫بکه‌ن‪ ،‬تۆ خۆت نازانی بۆ دڵخۆشی‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وانی دی ده‌زانن‪ ،‬که‌چی پێت‬ ‫ناڵێن‪ ،‬ره‌نگ ‌ه هه‌موو رازی دڵخۆشی له‌م‬ ‫نه‌زانینه‌دا بێت‪ ،‬ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ماڵ‪ ،‬دایکی‬ ‫به‌بزه‌و‌ه سه‌یری ده‌کا‪ ،‬شتێک ده‌ڵێ ک ‌ه‬ ‫ئه‌م نایبیستێ‪.‬‬ ‫ش�ه‌و دێ��ت‪ ،‬ن��ان ده‌خ��وا‪ ،‬که‌مێک‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ ئ �ه‌وان��ی دی داده‌ن��ی��ش��ێ��ت و‬ ‫ده‌چێت ‌ه ژووره‌ک��ه‌ی دی‪ ،‬جگه‌ره‌که‌ی‬ ‫وه‌ک هه‌میش ‌ه داده‌گیرسێنێ و دوای‬ ‫ماوه‌یه‌کی زۆر دووری له‌په‌نجه‌ره‌که‌‪،‬‬ ‫ده‌چێته‌و‌ه به‌ری‪ ،‬دیسان هاوینه‌‪ ،‬دیسان‬ ‫دارگوێزه‌که‌و ئاسمانی ته‌ژی له‌ئه‌ستێره‌‪،‬‬ ‫ئاگای لێی ‌ه دارگ��وێ��زه‌ک� ‌ه دیسان لق‬ ‫به‌ره‌و ئاسمان ده‌هاوێ‪ ،‬به‌رز به‌رز‪ ،‬تا‬ ‫ئه‌و شوێنه‌ی ک ‌ه هاوینی پێشوو یاخود‬ ‫هاوینه‌کانی پێشوو ئه‌ستێره‌که‌ی تیا‬ ‫بریندار بوو‪ ،‬نێژرا‪.‬‬ ‫گ���ه‌اڵک���ان ل �ه‌ش��وێ��ن � ‌ه ب��ه‌ت��اڵ و‬ ‫خاڵییه‌که‌ی ئاسمان له‌یه‌ک ده‌ئاڵێن و‬ ‫ئه‌ستێره‌یه‌ک دروستده‌که‌ن‪ ،‬گوێی لێی ‌ه‬ ‫گه‌اڵو ئاسمان ده‌که‌ون ‌ه دوان‪ ،‬گوێی لێی ‌ه‬ ‫باسی ئه‌م ده‌که‌ن‪ ،‬باسی ئه‌و ئه‌ستێره‌ی‬ ‫ک ‌ه ئێستا له‌ئه‌مدا نێژراوه‌و قسه‌کانی‬ ‫ب�ه‌گ��وێ��ی ئ �ه‌م��دا ده‌چ��پ��ێ��ن��ێ‪ ،‬باسی‬ ‫خۆشی‪ ،‬باسی ناخۆشی و باسی به‌تاڵ‬ ‫بوونه‌وه‌کان‪ ،‬له‌په‌نجه‌ره‌ک ‌ه ده‌په‌ڕێته‌وه‌و‬ ‫به‌دارگوێزه‌که‌دا هه‌ڵده‌زنێ‪ ،‬به‌و لقه‌یدا‬ ‫ک ‌ه له‌ئاسمان ‌ه ده‌ئاڵێ‪ ،‬گه‌اڵکان ده‌یبه‌ن‪،‬‬ ‫ده‌چێت ‌ه ئه‌وێ‪ ،‬له‌وێ له‌شوێنی ئه‌ستێر‌ه‬ ‫ونبووه‌که‌دا راده‌کشێ و گه‌اڵکان له‌خۆی‬ ‫ده‌کاته‌وه‌‪ ،‬ئاگای لێی ‌ه گه‌اڵکان خۆیان‬ ‫کۆده‌که‌نه‌وه‌و لقه‌ک ‌ه ده‌کشێته‌و‌ه به‌ره‌و‬ ‫زه‌وی‪ ،‬ب���ه‌ره‌و ح�ه‌وش�ه‌ک�ه‌ی ئه‌مان‪،‬‬ ‫لێره‌و‌ه زه‌وی چه‌ند بچوکه‌و خانووه‌که‌ی‬ ‫ئه‌مانیش چه‌ند ون‪ ،‬ئ�ه‌وس��ا گوێی‬ ‫له‌هه‌موو شتێکه‌‪ ،‬زرینگانه‌وه‌کان ده‌بن‬ ‫به‌وشه‌و به‌رسته‌‪ ،‬لێر‌ه ئه‌ستێره‌کان‬ ‫باسی ئه‌م ده‌که‌ن‪ ،‬باسی ئه‌و ئه‌ستێر‌ه‬ ‫ونبووه‌ی ک ‌ه دوای بزربوون و ناشتنی‬ ‫گه‌ڕابووه‌وه‌‪ ،‬ئاسمان چه‌ند خۆشحاڵه‌!‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫ابوونهوهی ریاڵ مهدریدو‬ ‫جی‬ ‫رشهلۆنه گهشته كالسیكۆ‬ ‫به‬

‫‪yary‬‬

‫‪21‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫بیروڕا‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان ئه‌لڕاشید‬ ‫و‪ :‬سه‌عید عارف‬

‫ب���ێ���دوودڵ���ی ژم���اره‌ی���ه‌ک���ی زۆر‬ ‫له‌سیاسییه‌‌کان‪ ،‬به‌تایبه‌ت گه‌مه‌چییه‌‬ ‫‌بااڵکانی هه‌ڵبژاردن دابارینه‌ سه‌ر‬ ‫تاران و کۆبوونه‌وه‌یان به‌ست له‌گه‌ڵ‬ ‫گه‌و‌ره‌ به‌رپرسانی سیاسی ئێرانیدا‪،‬‬ ‫له‌نێوان ئه‌واندا فه‌رمانده‌ی فه‌یله‌قی‬ ‫ق��ودس��ی پ��اس��داران��ی ئینقالب و‬ ‫به‌رپرسی دۆسیه‌ی عێراقی ئاغای‬ ‫ق��اس��م سلێمانی‪ ،‬ئ��اخ��ۆ شکۆی‬ ‫عێراق وا به‌ئاشکرا ن �ه‌وی و نزم‬ ‫ب��ووه‌ ب��ه‌وه‌ی کلیلی ک��ار له‌الیه‌ن‬ ‫ئێرانییه‌کانه‌‌وه‌ ببه‌خشرێت‪ ،‬تا‬ ‫ده‌گات به‌سپاردنی سه‌رۆکایه‌تی؟‬ ‫ئ���ه‌وه‌ی گ��ۆڕه‌پ��ان �ه‌ سیاسییه‌که‌‬ ‫بناسێت ناتوانێت به‌رزه‌ده‌ماغی‬ ‫بکات لوتاوێژ بێت ل �ه‌وه‌ی ئێران‬ ‫ده‌ورو نرخی نییه‌ له‌کارنامه‌ی‬ ‫عێراقیدا‪ ،‬به‌تایبه‌ت له‌هه‌نوکه‌و‬ ‫ئێستاکه‌دا‪ ،‬به‌ڵکو به‌پێچه‌وانه‌وه‌‪،‬‬ ‫هه‌موو پێده‌زانن‌ ئێران رۆڵی گرنگی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬چاوه‌ڕانده‌کرێت گه‌مه‌که‌ره‌‬ ‫سیاسییه‌ گ �ه‌وره‌ک��ان په‌رستاری‬ ‫ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی��ی �ه‌ک��ان��ی ئ��ێ��ران بن‬ ‫له‌هه‌ڵپێچبوونی ‌له‌گه‌ڵ عێراقدا‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌سه‌ر حسابی به‌رژه‌وه‌ندیده‌‬ ‫بااڵکانی عێراق نه‌بێت‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌به‌رده‌مماندا ده‌گ��وزه‌رێ حه‌جی‬ ‫زۆرانگره‌ سیاسییه‌کانن به‌ره‌و تاران‬ ‫و هانای بردنیانه‌ بۆ ئه‌وێ تا ده‌خاله‌ت‬ ‫بکات بۆ به‌حوکم گه‌یاندنیان‪ ،‬یان‬ ‫بۆ پیرۆزبایی لێکردنی‪ ،‬نێوانی‬ ‫کۆک بوونه‌ هاوپه‌یمانییه‌کان که‌‬ ‫خ�ه‌م��ڵ��ی گ�ه‌ی��ش��ت��وی پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ی‬ ‫پ��ێ��ت �ه‌واو ده‌ک����ه‌ن ی���ان رێ��پ��ێ��دان‬ ‫و ی��اخ��ود رێ��گ��ری��ک��ردن��ی الی�ه‌ن��ی‬ ‫دژبانه‌که‌یان ب��ه‌ک��رده‌وه‪ ‌،‬ئه‌وانه‌‬ ‫ده‌وڵ �ه‌ت �ه‌ عێراقیه‌‌که‌یان گرگن و‬ ‫بچوک ده‌که‌نه‌وه‌ وه‌کو ده‌وڵه‌تۆکه‌ی‬ ‫کۆماره‌کانی مۆزی سه‌ر به‌رژێمێکی‬ ‫دڕی وه‌ها له‌داهاتودا نه‌هێڵێت هیچ‬ ‫یه‌ک له‌و سیاسیانه‌ بتوانێت مته‌ق‬ ‫بکات له‌به‌رده‌م داوا ئێرانییه‌کاندا‪،‬‬ ‫پێویسته‌ چ���اک ب��زان��ی��ن کێشه‌‬ ‫ئێرانی و عێراقییه‌کان له‌سه‌رده‌می‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت��ی رژێمی ئێستاکه‌یاندا‬ ‫حوسێن ئیسماعیل خان ده‌لۆ‬

‫ماسته‌ر له‌مێژووی نوێ‬

‫گه‌رمیانییه‌كان ده‌ڵێن "بێچاوی‬ ‫له‌چاوه‌ڕوانی خاستره‌" ئه‌مه‌ش‬ ‫كاردانه‌وه‌و ره‌نگدانه‌وه‌ی ئه‌و باره‌‬ ‫ده‌روونییه‌یه‌ كه‌ سه‌رتاپاو گشت‬ ‫ته‌مه‌نی ئه‌وانی له‌چاوه‌ڕوانیدا لول‬ ‫دابوو‪.‬‬ ‫ب��اپ��ی��ران��م��ان له‌وێستگه‌ی‬ ‫چ���اوه‌ڕوان���ی���دا ژی����ان‌و م���ردن‌و‬ ‫ئێمه‌ش به‌شێكی زۆری ته‌مه‌نمان‬ ‫چ���اوه‌ڕوان���ی ب��ۆ خ���ۆی ب���ردی‪،‬‬ ‫ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی �ه‌ك چه‌ند سه‌ده‌یه‌كه‌‬ ‫هه‌موو شته‌كانی خۆی به‌چاوه‌ڕوانی‬ ‫سپاردووه‌و هه‌ر چاو له‌ڕێی قه‌ده‌رو‬ ‫پێشهاته‌كانه‌‪ ،‬سه‌رباری ئه‌وه‌ی‬ ‫كۆشش‌و قوربانییه‌كان بێشومار‬ ‫بوون‪ ،‬ده‌رده‌س �ه‌ری‌و ماڵوێرانی‌و‬ ‫ك���اول���ك���اری‌و خ���اپ���وورك���ردن‌و‬ ‫ك��ۆك��وژی��ی�ه‌ك��ان زۆرزۆر ب��وون‪،‬‬ ‫وه‌لێ ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه‌ تاكو ئێستا‬ ‫له‌ده‌روازه‌ی چاوه‌ڕوانیدا زه‌قزه‌ق‬ ‫له‌ئاینده‌ ده‌ڕوانێ‪.‬‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ب����ه‌وردی ته‌ماشای‬ ‫مێژووی دروستبوونی ده‌وڵه‌تان‬ ‫بكه‌ین‪ ،‬تێده‌گه‌ین زۆر ده‌وڵه‌تی‬ ‫ئاینی‌و مه‌زهه‌بی‌و نه‌ته‌وه‌یی‌و‬ ‫دیموكراتی‌و سۆسیالیزمی ‪....‬‬ ‫هتد‪ ،‬له‌سه‌ر گۆی ئه‌م زه‌وییه‌ پان‌و‬ ‫پ��ۆڕه‌دا دروستبوون‪ ،‬كورد وه‌ك‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌ك تاكو ئێستا له‌و جوغزو‬ ‫هاوكێشه‌یه‌یدا وێڕای ئه‌و هه‌وڵ‌و‬

‫پاشکۆیه‌کی وه‌رزشی رۆژنامه‌ی ده‌ستووره‌‪ ،‬رۆژانی دووشه‌مم ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫رشهلۆنهی ئیسپانی‬ ‫ریاڵ مهدریدو به‬ ‫سهركهوتنو‬ ‫یانهی‬ ‫لهتۆماركردنی‬ ‫جیابوونهوهیان گهشته‬ ‫ردهوامن‬ ‫به رییكردنی یهكتریو‬ ‫ركابه‬ ‫یاری كالسیكۆی نێوانیان‪ .‬ئیسپانی جارێكی تر‬ ‫ی ریاڵ مهدریدی‬ ‫خولی ناوخۆی‬ ‫یانه‬ ‫ندی‬ ‫گهڕایهوه پێشهنگی ریزبهركابهرییهكانی لهگهڵ‬ ‫یو بهردهوامیدایه‬ ‫ویش پاش ئهوهی‬ ‫واڵتهكه‬ ‫ئه‬ ‫یانهی بهرشهلۆنهی ركابهری وهی لهگهڵ یانهی‬ ‫رابردوو لهرووبهڕووبونه‬ ‫وتنی تۆماركردو‬ ‫شهوی‬ ‫ركه‬ ‫رایسینگ سانتاندێر سه رۆناڵدۆی پرتوگالیو‬ ‫بهدوو گۆڵی كریستیانۆ نتینی شكستی بهو‬ ‫هیگواینی ئهرجه‬ ‫گۆنزالۆ‬ ‫یانهیه هێنا‪.‬‬ ‫هۆی بهرزكردنهوهی‬ ‫ئهم سهركهوتنه بووه خاڵو وهرگرتنهوهی‬ ‫خاڵهكانی ریاڵ مهدرید بۆ ‪ 77‬كه ئهویش لهیاری‬ ‫لۆنه‬ ‫پێشهنگی لهیانهی بهرشهنجامێكی گهورهو بهچوار‬ ‫رابردووتردا بهئه‬ ‫ئهتڵهتیك بلباوی‬ ‫شهوی‬ ‫ر گۆڵێك لهیانهی‬ ‫گۆڵ بهرامبه‬ ‫نجامه بهردهوامیدایه‬ ‫بردبووهوه‪.‬‬ ‫ریاڵ مهدرید بهم ئه ههفتهیه لهسهریهك‬ ‫كانی كه ماوهی ‪12‬‬ ‫یاری كالسیكۆی‬ ‫سهركهوتنه‬ ‫نها‬ ‫بهدهستی دههێنێت‪ ،‬بۆیه ته ئهم دوو یانهیه‬ ‫ئاینده لهتوانایدایه‬ ‫كۆتایی به راوڕاوێنی‬ ‫فتهی‬ ‫هه كتری جیابكاتهوهو‬ ‫شکستهکهی یانهی‬ ‫لهیه‬ ‫نێوانیان بهێنێت که پاش تڵهتیکۆ مهدرید له‬ ‫بهرامبهر یانهی ئه‬ ‫که درێژهی ههیه‪.‬‬ ‫بهرشلۆنه‬ ‫خوله‬ ‫ههفتهی بیستو دووههمی ئهتڵهتیکۆ مهدرید‬ ‫له الیهکی ترهوه یانهی بێ وهاڵم لهیانهی‬ ‫خۆیدا به سێ گۆڵی‬ ‫خاڵ چووه پلهی‬ ‫لهیاریگای بردهوهو بهکۆی ‪40‬‬ ‫الکهرۆنیای‬ ‫ڕیزبهندی‪.‬‬ ‫مهدرید ‪ 77‬خاڵ‪.‬‬ ‫دهیهمی ندی خولهکه‪ :‬ریاڵ‬ ‫ریزبه‬ ‫رشلۆنه‪ 77 :‬خاڵ‪.‬‬ ‫به‬ ‫ڤالهنسیا ‪.56 :‬‬

‫بریندارهكهی ئینگلتهرا‬ ‫شێره‬ ‫بۆ بایرن مهاڵس داوه‬ ‫خۆی‬

‫بێکهام‬ ‫دهبێته‬ ‫شیکهرهوه‬

‫حه‌جکـردنی عێـراقییه‌کـان بۆ ئێـران‬

‫پێکه‌نینی ئێرانییه‌کان هیچکات له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئیراده‌ی سه‌ربه‌خۆیی عێراقییه‌کاندا نه‌بووه‌‬

‫به‌فه‌رمانده‌یی پاسدارانی ئینقالبی‪،‬‬ ‫بارگرانییه‌کی زۆری ده‌ب��ێ��ت بۆ‬ ‫سبه‌ینێیه‌کی ده‌سته‌اڵتخوازانی‬ ‫ئ����ه‌م����ڕۆ‪ ،‬ه����ه‌ر ل �ه‌ن��اک��ۆک��ی��ی �ه‌‬ ‫سنورییه‌کان و ناوچه‌ په‌ترۆلییه‌کان‬ ‫و ده‌راوه‌ ئاوییه‌ هاوبه‌شه‌کان و‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌ ده‌ره‌کییه‌کان له‌گه‌ڵ‬ ‫واڵت�ه‌ یه‌کگرتووه‌کانی ئه‌مریکا و‬ ‫ئه‌وانی ترداو سه‌رباری ره‌نگدانه‌وه‌ی‬ ‫ملمالنێ‌ ناوخۆییه‌کانی ئێران له‌سه‌ر‬ ‫سه‌رکردایه‌تی‌ بااڵی هاوپه‌یمانییه‌‬ ‫عێراقییه‌کان ل�ه‌ع��ێ��راق خ��ۆی��دا‪،‬‬ ‫پێشبینی ده‌ک���ه‌م هه‌ڵپه‌که‌رانی‬

‫رووک��ردووه‌ ‌ت��اران بیانو بهێننه‌وه‌‬ ‫ب����ه‌وه‌ی ئ���ه‌ی ب��ۆچ��ی سیاسیی ‌ه‬ ‫عێراقییه‌کانی تر ده‌ڕۆن بۆ ریازو‬ ‫ئه‌بوزه‌بی و دیمه‌شق و قاهیره‌‪،‬‬ ‫دوات��ر به‌ته‌نها ئ�ه‌م��ان تۆمه‌تبار‬ ‫ده‌ک��رێ��ن به‌پاشکۆو به‌کرێگیراو‬ ‫کاتێ ده‌ڕۆن بۆ الی ئێرانی گه‌وره‬ ‫دراوس��ێ��ی��ان‌؟ ک��ه‌س رێ��گ��ر نییه‌‬ ‫له‌به‌رده‌م هاوبه‌ستی بوون له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ��ێ��ران��دا ه���ه‌روه‌ک چ��ۆن ناکرێت‬ ‫م �ه‌ت��رس��ی ده‌وڵ���ه‌ت���ه‌ هاوسێکان‬ ‫پشتگوێ بخرێت ل���ه‌وه‌ی عێراق‬ ‫بگۆڕێت بۆ سه‌رنمونه‌ی لوبنان‬

‫سوریاییه‌که‌یدا‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌‬ ‫ک��ات��ێ��ک س���ه‌رۆک���ی حیزبه‌کانی‬ ‫له‌ده‌ری نووسینگه‌که‌ی ئه‌فسه‌رێکی‬ ‫وه‌ک غازی که‌نعان له‌چاوه‌ڕوانیدا‬ ‫بوون بۆ س �ه‌ره‌ی چاوپێکه‌وتنێک‬ ‫ی��ان چ��اوه‌ڕوان��ی په‌یوه‌ندییه‌کی‬ ‫ته‌له‌فۆ‌نی ئ�ه‌و ب��وون بۆ کارێکی‬ ‫س��اده‌ی شاره‌وانییه‌کانی خۆیان‪،‬‬ ‫ئێمه‌ بارێکی وه‌ه��ا ناخوازین بۆ‬ ‫ده‌وڵه‌تێکی گه‌وره‌ی وه‌کو عێراق که‌‬ ‫خاوه‌نی توانستی هه‌ناوی خۆیه‌تی‬ ‫و سه‌رچاوه‌گه‌لێکی ‌سروشتییه که‌‬ ‫ده‌توانێت بیکاته‌ ده‌وڵه‌مه‌ندترینی‬

‫ده‌وڵه‌ته‌کانی ناوچه‌که‌‪ ،‬سه‌فه‌ری‬ ‫کۆمه‌ڵی سیاسییه‌ بااڵکانی عیراق‬ ‫بۆ الی ج�ه‌ن�ه‌ڕاڵ قاسم سلێمانی‬ ‫بانگه‌وازی قۆناغێکی شه‌رمهێنه‌ بۆ‬ ‫عێراقێکی ده‌وڵه‌تی و عێراقێکی‬ ‫گه‌لنشین‪ ،‬جه‌الل تاڵه‌بانی سه‌رۆک‬ ‫ک��ۆم��ار ل �ه‌گ �ه‌ڵ کۆمه‌ڵێکی ت��ردا‬ ‫به‌ڕێکه‌وێت بۆ ئه‌وێ و بخوازێت پله‌و‬ ‫پایه‌ی له‌داهاتودا پێبسپێررێت‪،‬‬ ‫ئ���ه‌وه ‌ده‌رب��ڕی��ن��ی ق��ه‌ب��اره‌ی ئه‌و‬ ‫نه‌هامه‌تییه‌یه‌ له‌ئاینده‌دا‪ ،‬بۆچی‬ ‫ب�ه‌ت��ای��ب�ه‌ت ب��ۆ ت��اڵ �ه‌ب��ان��ی؟ جگه‬ ‫‌له‌وه‌ی چوار ساڵی رابوردو سه‌رۆک‬

‫نــه‌تــه‌وه‌یــه‌ك لـــه‌چـاوه‌ڕوانــیــدا‬

‫خه‌بات‌و كۆشش‌و قوربانیدانه‌‪،‬‬ ‫ه��ی��چ��ی ب��ه‌ه��ی��چ ن����ه‌ك����ردووه‌‪،‬‬ ‫هه‌ناسه‌و پشووی له‌چاوه‌ڕوانیدا‬ ‫س��واره‌‪ .‬سه‌ده‌كانی راب��ردوو بۆ‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی كورد جگه‌ له‌نائومێدی‌و‬ ‫ن �ه‌ه��ام �ه‌ت �ی‌و شكست له‌ئاست‬

‫دۆزو پرسه‌ چاره‌نووسسازه‌كاندا‬ ‫شتێكی ئ��ه‌وت��ۆی ل �ه‌ت��وره‌ك �ه‌و‬ ‫خورج‌و هه‌گبه‌كه‌ی نه‌نا‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫هه‌ڵهێنجانــــدنی ئ �ه‌و ك��وره‌و‬ ‫كوانوه‌ی ب�ه‌رخ��ودان‌و قوربانی‌و‬ ‫خه‌باته‌بێت‪ ،‬قاڵبوون‌و ئه‌زمونه‌‪،‬‬

‫به‌اڵم چ ئه‌زمونێك؟ ئه‌زمونێك‬ ‫ك��ه‌ ت����ه‌ژی ب��ێ��ت ل �ه‌ع��ی��ب��ره‌ت‌و‬ ‫پ �ه‌ن��دوه‌رگ��ـ��ـ��ـ��ـ��رت��ن ب��ۆ ب��ڕی��ار‬ ‫ب �ه‌ده‌س��ت��ان��ی ئ��ه‌م��ڕۆی ك���ورد‪،‬‬ ‫ب��ۆ سیاسه‌توانان خه‌رمانێكه‌‬ ‫له‌بیره‌وه‌ری‌و تاڵی‌و تفتییه‌كانی‬

‫م��ێ��ژووی گ���وزه‌ران���ی گه‌لێكی‬ ‫به‌شمه‌ینه‌ت‌و س��ت�ه‌م��دی��ده‌‪ ،‬بۆ‬ ‫تاكی كوردی هزرێكه‌ له‌كۆده‌نگی‌و‬ ‫هاوهه‌ڵوێستی‌و پشتیوانیكردنی‬ ‫یه‌كتری‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و الف‌و گ���ه‌زاف���ه‌ی كه‌‬ ‫ك��ورد بۆ دیموكراتی له‌عێراقدا‬ ‫لێیده‌دات سااڵنێكی دوورودرێ��ژه‌‬ ‫خه‌باتی بۆ ده‌ك��ات‌و پره‌نسیپ‌و‬ ‫میتۆدو كارنامه‌ی بووه‌و قوربانی‬ ‫له‌و پێناوه‌دا پێشكه‌شكردووه‌‪،‬‬ ‫ك��ورد ده‌خ��ات�ه‌ ب��ه‌رده‌م باهۆزی‬ ‫چ��اوه‌ڕوان��ی زی��ات�ر‌و له‌دووڕیانی‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌رو ن��ه‌گ��ه‌ردا په‌یامی دڵه‌‬ ‫راوكێی پێده‌به‌خێشت‪ ،‬عێراقێكی‬ ‫زۆرینه‌ عه‌ره‌ب‌و پڕ له‌گزی‌و فزی‪،‬‬ ‫ك���ورد راده‌س��ت��ی كه‌مینه‌یه‌كی‬ ‫بچوكتر ده‌كات‪ ،‬چونكه‌ به‌كرده‌نی‬ ‫ده‌ركه‌وتووه‌ به‌هۆی دابڕدابڕكردنی‬ ‫له‌په‌یماننامه‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ه‌وه‌‬ ‫نێوده‌وڵه‌تییه‌كان ك�ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫واڵت���ه‌ زل��ه��ێ��زو بااڵده‌سته‌كانی‬ ‫سه‌ده‌كانی راب���ردوودا واژۆك��را‪،‬‬ ‫ك���ورد ب��ه‌ش��ی ك �ه‌م��ی��ن �ه‌ی ئ �ه‌و‬ ‫عێراقه‌یه‌ تاكو م���ۆرغ‌و ئێسك‬ ‫كۆمه‌ڵێكی ده‌مارگیرو شۆڤێنی‬ ‫عه‌ره‌بی تێدا كۆبووه‌ته‌وه‌‪ ،‬نه‌ك‬ ‫مافی نه‌تــــــــــه‌وه‌یی‌و مرۆیی‬ ‫بۆ گه‌لی كورد به‌ره‌وا نازانــــــن‌و‬

‫‪3‬‬

‫رۆژنامهی دهستووره‪،‬‬ ‫پاشکۆیهکی وهرزشیی تێلیگراف دهریدهکات‬ ‫کۆمپانیای سولى‬ ‫رۆژانی دووشهممه‬

‫ممه‪2010/4/5 ،‬‬ ‫ژماره ‪ ،25‬دووشه‬

‫‪ 8‬الپهڕه‬

‫‪ 750‬دینار‬

‫پێشووی بكاتهوهو‬ ‫دووهمیان لهیاری تۆڵهی یاری یاریگای كامپ نۆی‬ ‫دهبێت كه ئهوهی‬ ‫سیناریۆكهی‬ ‫پێش ئێستا به‬ ‫كی كۆتایی خولی یانه چووندا لهنێو یاریگای خۆی بهدوو بهر له ‪ 11‬ساڵ‬ ‫چاره‬ ‫دووباره بكاتهوه‪،‬‬ ‫گۆڵێك سهركهوتنی‬ ‫وروپا چوار یاری‬ ‫كه‬ ‫مانچستهر‬ ‫یونایتدی پاڵهوانهكانی ئه‬ ‫كۆتایی گۆڵ بهرامبهر رووبهڕووبونهوهی یانه ئهڵمانیه ی بایرن دهیهوێت‬ ‫یانهی‬ ‫تۆڵهی‬ ‫بهرێوهبچێتو‬ ‫لهبهرامبهردا یانه‬ ‫تۆماركردبوو‪.‬‬ ‫دهیهوێت پێشووی گرنگ‬ ‫ئینگلیزی‬ ‫دۆڕان به یانه‬ ‫ئهو قۆناغهی‬ ‫ئهم دوو یانهیه ركابهرییهكی دووباره شهربهتی‬ ‫شكستهكهی ههفتهی‬ ‫بهكێبركێكانی‬ ‫نێوان خۆدهگرێتو چاوهڕێدهكرێت ئینگلیزییهكه بنۆشێتهوهو‬ ‫وهو ههمان سیناریۆی نۆكامپ پاڵهوانێتیهكه بێت‪.‬‬ ‫فتهیهی توند له‬ ‫پێشكهش‬ ‫بكاته‬ ‫میونخی ئهڵمانی‬ ‫بگهیهنێته قۆناغی‬ ‫هه‬ ‫بهیانهی بایرن‬ ‫گرنگترین یاری ئهم ههردوو ههردووال ئاستێكی بهرز یونایتد خۆی‬ ‫پاڵهوانێتیهكه لهنێوان یونایتدی بكهن‪ ،‬یانهی مانچستهر یهوێت داهاتوو‪.‬‬ ‫وه‪.‬‬ ‫شێری بریندار ده‬ ‫دووباره بكاته ســـێــشـــهممـــهو‬ ‫مانچستهر‬ ‫بڕیـــــاره‬ ‫ئهڵمانی وهك‬ ‫ی ئاینده لهچوارچێوهی یانهی و بایرن میونخی‬ ‫قۆناغی ئینگلیزی‬ ‫چوارشهممه‬ ‫كێبركێكانی گهڕانهوهی‬

‫‪2‬‬

‫کلیستهرز ههمووان‬ ‫دژی‬ ‫نهێنی‬ ‫وتنهکهی بهڕازیلن‬ ‫سهرکه‬ ‫ئاشکرا‬

‫یونس‬ ‫مهحمود‬ ‫دهچێته‬ ‫مۆندیال‬

‫دهکات‬

‫‪4‬‬

‫‪4‬‬

‫‪6‬‬

‫کۆمار بووه‌‪ ،‬نماینده‌ی شه‌رعیه‌ت‬ ‫و مێژوویه‌که‌‪ ،‬هه‌روه‌ها ئه‌و بڕوای ‌ه‬ ‫ده‌که‌وێته‌ڕوو له‌ناو عێراقییه‌کان‬ ‫به‌وه‌ی ئه‌و سه‌رکردانه‌ی تریش که‌‬ ‫تۆمه‌تبار نه‌بوون به‌مه‌یلداریان بۆ‬ ‫ئێران ئه‌وانیش ده‌که‌و‌نه‌ ناو هه‌مان‬ ‫تونێلی تاریکه‌وه‌‪ ،‬ئ��ه‌وه‌ی ئێران‬ ‫شیرین ده‌کات به‌گیانی پێشه‌وایه‌کی‬ ‫سیاسی وه‌ک��و تاڵه‌بانی ئه‌وه‌یه‌‬ ‫له‌برێتی ئ��ه‌وه‌ی پێشه‌نگی خۆی‬ ‫س��ازو چاکبکاته‌وه‌ بۆ حیزبه‌که‌ی‬ ‫و گه‌له‌که‌ی له‌کوردستان و باقی‬ ‫عێراق‪ ،‬خه‌می هاتۆته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫دۆڕاندنه‌کانی له‌هه‌ڵبژاردندا جوبران‬ ‫بکاته‌وه‌ به‌هۆی ده‌ستکێشکردنی‬ ‫ئێرانیه‌کان بۆ گۆڕه‌پانی عێراقی‪،‬‬ ‫به‌ڵکو له‌نوێ تاجی سه‌رۆکایه‌تی‬ ‫له‌سه‌ر بنێنه‌وه‌‪ ،‬هه‌موو ئه‌وانه‌ی‬ ‫ت��اڵ�ه‌ب��ان��ی��ان به‌جێهێشت و له‌م‬ ‫ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ه‌دا ده‌ن��گ��ی خ��ۆی��ان‬ ‫به‌خشی به‌‌دژبانه‌که‌ی‪ ،‬ئه‌وانه‌ باربۆ‬ ‫ناکرێته‌وه‌ به‌ده‌ستتێوه‌ردانی ئێرانی‪،‬‬ ‫به‌داخی گرانه‌وه‌ ئه‌و پێشه‌وایه‌ی‬ ‫دژی زوڵم و زۆری سه‌دام حسه‌ین‬ ‫جه‌نگی‪ ،‬ئ �ه‌م��ڕۆ ه��ه‌وڵ��ده‌دات بۆ‬ ‫گۆڕینه‌وه‌ی به‌ڕژیمێکی له‌و خراپتر‪،‬‬ ‫رژێ��م��ی ئ �ه‌ح��م �ه‌دی ن �ه‌ژاد‪-‬ق��اس��م‬ ‫سلێمانی له‌ئێراندا حاڵی له‌وه‌ باشتر‬ ‫نییه‌و ئه‌مڕۆ ل�ه‌ب�ه‌رده‌م گه‌له‌که‌ی‬ ‫خۆیدا به‌هۆی دزینی ده‌نگه‌کانی‬ ‫هه‌ڵبژاردنی حوزه‌یرانی رابوردوودا‬ ‫له‌جه‌نگدایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر رژێمێک ناجۆر‬ ‫بێت له‌به‌ڕێوه‌بردنی گه‌له‌که‌ی داو‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌رده‌م ئابڵوقه‌یه‌کی داهاتودا‬ ‫بێت‪ ،‬چ��ۆن تاڵه‌بانی ه��ان��ای بۆ‬ ‫ده‌ب���ات ب��ۆ به‌ڕێکردنی ده‌س��ه‌اڵت‬ ‫له‌به‌غدا؟ ئه‌وانه‌ رژێمێکی بریندارو‬ ‫خ�ه‌س��ت�ه‌ی ئ��ێ��ران��ی ده‌خ����وازن بۆ‬ ‫چاره‌سه‌ری به‌زین و دۆڕاندنه‌کانیان‬ ‫له‌عێراق‪ ،‬به‌ڵکو له‌ڕاستیدا ئه‌وه‌ی‬ ‫بنیاتیان ن��اوه‌ سه‌ربه‌سه‌ر وێرانی‬ ‫ده‌ک��ه‌ن��ه‌وه‌ له‌پێناوی پێکهاته‌ی‬ ‫په‌یمانبه‌ستنێکدا که‌ زۆر ئاسانه‌‬ ‫له‌یه‌که‌م هه‌ڵبژاردنه‌کانی داهاتودا‬ ‫به‌ئاسانی به‌ده‌ستی بهێننه‌وه‌ به‌بێ‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی داب��ن�ه‌ون بۆ ئ�ه‌م ئاسته‌ی‬ ‫‌کاره‌ سیاسییه‌کان‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌ رۆژنامه‌ی(الشرق االوسط)‬ ‫نابینن‪ ،‬به‌ڵكو ده‌رفه‌تیان هه‌بێت‌و‬ ‫بۆیان بلوێت ده‌ستده‌خه‌نه‌ به‌ر‬ ‫بینمان‌و ن �ه‌ف �ه‌س‌و هه‌ناسه‌مان‬ ‫لێده‌بڕن‪.‬‬ ‫ب �ه‌ڕێ��ك��ردن��ی رۆژو م��ان �گ‌و‬ ‫ساڵه‌كان هه‌روا به‌هه‌مان ریتمی‬ ‫پ��ێ��ش��وو‪ ،‬س��ی��اس�ه‌ت��ك��ردن وه‌ك��و‬ ‫ج���اری ج���اران‪ ،‬كه‌ڵه‌كه‌كردنی‬ ‫مێژووی نغرۆبوونی نه‌ته‌وه‌یه‌كه‌‪،‬‬ ‫ب���ۆی���ه‌ پ��ێ��وی��س��ت��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ�ه‌‬ ‫ن��ووس�ه‌ران‌و رووناكبیرانی كورد‬ ‫شه‌قامی ك��وردی بورژێنن تاكو‬ ‫سه‌ركرده‌كانی كورد ناچار بكه‌ن‬ ‫ل �ه‌ئ��اس��ت ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی��ی �ه‌ك��ان��ی‬ ‫كورددا یه‌كده‌نگ‌و یه‌كهه‌ڵوێست‌و‬ ‫یه‌كسه‌نگه‌ر ب �ن‌و ئ �ه‌م میلله‌ته‌‬ ‫ده‌رب��ازب��ك��ه‌ن ل �ه‌ق �ه‌ی��ران��ی ئ�ه‌و‬ ‫چاوه‌ڕانییه‌ی كه‌ تاكو هه‌نوكه‌‬ ‫پێیوه‌ ده‌ناڵێنێت‪ ،‬ئه‌و عێراقه‌‬ ‫به‌ناو دیموكراسییه‌ پێشكه‌ش‬ ‫ب �ه‌ب��را ع �ه‌ره‌ب �ه‌ك��ان بكه‌ینه‌وه‌‌و‬ ‫ماڵئاوایی هه‌تا هه‌تایان لێبكه‌ین‌و‬ ‫خ��ۆم��ان ت��ی��م��اری ب��ری��ن�ه‌ك��ان��ی‬ ‫خ��ۆم��ان ب��ك �ه‌ی��ن‪ ،‬چ��ون��ك�ه‌ ه�ه‌ر‬ ‫رۆژێك دێت كورد هه‌ناسه‌ساردو‬ ‫م��ای��ه‌پ��ووچ ده‌رده‌چ���ێ���ت ل �ه‌م‬ ‫هاوبه‌شی‌و شه‌راكه‌ته‌ی عێراقدا‪،‬‬ ‫ره‌ن��گ��ه‌ ئ �ه‌وك��ات �ه‌ ه�ه‌ل�ه‌ك�ه‌م��ان‬ ‫له‌ده‌ستچووبێت‌و ئاخ هه‌ڵكێشان‌و‬ ‫په‌شیمانبوونه‌وه‌ بۆ ئێستا دادمان‬ ‫نه‌دات‪.‬‬ ‫‪husin2008@yahoo.com‬‬

‫‪20‬‬ ‫ئـه‌ركـی سه‌ره‌كـی ئاییـن‪ ،‬سیاسه‌تكـردن‌و به‌ڕێوه‌بردنـی‬ ‫ه ئــه‌بــوبـه‌كــر عــه‌لــی بـــۆ ده‌ســـتـــوور‬ ‫ده‌وڵـه‌ت نییــ ‌‬ ‫ژمار‌ه (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫بـیـروڕا‬

‫سازكردنی‪ :‬ده‌ستوور‬ ‫به‌شی سێ‌ی ‌هم‌و كۆتایی‬

‫به‌رمه‌بنای ئه‌و ئیشكالیه‌ته‌ی ك ‌ه‬ ‫له‌نێوان هه‌ریه‌ك له‌چه‌مكی ئایین‌و‬ ‫ده‌وڵ ‌هت‌و سیاس ‌هت‌و سیكۆالریزمدا‬ ‫هه‌یه‌و ئه‌و گفتوگۆو دیالۆگانه‌ی‬ ‫ك ‌ه به‌رده‌وام له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌تان ‌ه‬ ‫ده‌خرێنه‌روو‪ ،‬له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ك ‌ه ئایا‬ ‫ئه‌م چه‌مكان ‌ه له‌چ پانتاییه‌كدا ده‌توانر ‌ێ‬ ‫راڤه‌یه‌كی ته‌ندروستیان بۆبكرێت‌و‬ ‫له‌كوێدا ده‌توانن خۆیان مانیفێست‬ ‫بكه‌ن‪ ،‬له‌چوارچێوه‌ی ئه‌و دۆسیه‌یه‌ی‬ ‫ك ‌ه بۆ ئه‌م مه‌به‌ست ‌ه ته‌رخانمان كردو‌ه‬ ‫رۆژنامه‌ی ده‌ستوور گفتوگۆیه‌كی‬ ‫له‌گ ‌ه ‌ڵ به‌رێز ئه‌بوبه‌كر عه‌لی نووسه‌رو‬ ‫رووناكبیرو ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی‬ ‫یه‌كگرتووی ئیسالمی كوردستان سازدا‪.‬‬ ‫‪...............................‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬هه‌میش ‌ه عه‌لمانییه‌كان‬ ‫ئاماژ‌ه به‌مه‌ترسی نزیكبوونه‌وه‌ی گرتنه‌‬ ‫ده‌س��ت��ی ده‌س����ه‌اڵت ده‌ك���ه‌ن ل�ه‌الی�ه‌ن‬ ‫ئیسالمییه‌كانه‌وه‌‪ ،‬پێیانوای ‌ه حیزبی‬ ‫ئایینی گ �ه‌ر ل �ه‌ده‌س �ه‌اڵت��دا بێت ئه‌وا‬ ‫سته‌مكاری به‌رهه‌مده‌هێنێت‌و ئازادییه‌كان‬ ‫سنووردار ده‌كات‪ ،‬چونك ‌ه ئایدۆلۆژیای‬ ‫ئایینی ب���اوه‌ڕی به‌پلورالیزم نییه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی به‌رمه‌بنای كۆمه‌ڵێك بنه‌مای‬ ‫ئایینی ئه‌زمونی ده‌سه‌اڵت ده‌كات؟‬ ‫ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‪ :‬ئ �ه‌و ترس ‌ه بۆ‬ ‫هه‌ندێ هێزی ئیسالمی‌و له‌هه‌ندێ كات‌و‬ ‫شوێندا ره‌وای���ه‌و له‌به‌رامبه‌ر هه‌ندێ‬ ‫هێزی تر ناڕه‌واو به‌شێك ‌ه له‌باوه‌ڕنه‌بوون‬ ‫به‌كێبڕكێی سیاسی‌و تۆمه‌تباركردنی‬ ‫به‌رامبه‌ره‌كان به‌مه‌به‌ستی ناشیرینكردن‌و‬ ‫ناوزڕاندنیان‪ ،‬یاخود بیانو داتاشین بۆ‬ ‫لێدان یاخود رێگه‌گرتن له‌وه‌ی به‌شێواز‌ه‬ ‫مه‌ده‌نییه‌كان جڵه‌وی ده‌سه‌اڵت بگرن ‌ه‬ ‫ده‌ست‪ ،‬ئه‌م ‌ه سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی زۆربه‌ی‬ ‫عه‌لمانییه‌كانی خۆرهه‌اڵت به‌تایبه‌تیش‬ ‫ئه‌وانه‌ی ئه‌زمونی ده‌سه‌اڵتیان هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫ئه‌م جۆر‌ه ره‌خنه‌گرتنانه‌یان لێنایه‌و‬ ‫به‌ئاسانی ده‌توانرێت هه‌ست بكرێت ك ‌ه‬ ‫له‌سۆنگه‌ی به‌هێزی ته‌وژمی ئیسالمی‬ ‫له‌هه‌ندێ واڵت��دا ئ�ه‌م ت��رس‌و فۆبیایه‌‬ ‫سه‌باره‌ت به‌ئیسالمی باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌پێناو پارێزگاریكردن له‌كورسی‌و پله‌و‬ ‫پایه‌و ده‌سه‌اڵتی خۆیان‪ ،‬چونك ‌ه زۆرێك‬ ‫له‌عه‌لمانیی ‌ه ده‌سه‌اڵتداره‌كانی رۆژهه‌اڵت‬ ‫به‌رهه‌مهێنه‌ری سه‌ره‌كی سته‌مكاری‬ ‫سیاسی‌و گه‌نده‌ڵی‌و ن��ادادپ�ه‌روه‌ری��ی‬ ‫م��ێ��ژووی نوێی ناوچه‌كه‌ن‪ ،‬ته‌نانه‌ت‬ ‫سه‌رهه‌ڵدانی هه‌ندێ گروپ‌و ئایدۆلۆژیای‬ ‫رادی��ك��اڵ‌و توندوتیژی ئیسالمیش‪،‬‬ ‫ل��ه‌ك��ارن��ام��ه‌و س��ی��اس�� ‌هت‌و م��ۆدێ��ل� ‌ه‬ ‫حوكمڕانییه‌كه‌ی ئ �ه‌وان داب��ڕاو نییه‌و‬ ‫له‌ڕوویه‌كه‌و‌ه كاردانه‌وه‌یه‌كی نه‌خۆشن‬ ‫به‌ڕووی خراپی‌و سته‌مكاریی ئه‌واندا‪.‬‬ ‫م���رۆڤ ن��ات��وان��ێ س �ه‌ره �ه‌ڵ��دان‌و‬ ‫باڵوبوونه‌وه‌ی بیری ته‌كفیری ئیسالمی‌و‬ ‫سه‌له‌فی جیهادی له‌میسڕدا له‌سزاو‬ ‫ئه‌شكه‌نجه‌ی وه‌حشیگه‌رانه‌ی پیاوه‌كانی‬ ‫جمال عبدولناسڕ له‌زیندانه‌كاندا دژ‬ ‫به‌ئیسالمیی ‌ه به‌ندكراوه‌كان داڕن��ێ‪،‬‬ ‫ناتوانێ ئ �ه‌و ت �ه‌وژم � ‌ه شۆڕشگێڕی‌و‬ ‫جیهادیه‌ی جیهادی ئه‌فغانستان له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆیدا هێنا‪ ،‬له‌سیاسه‌ت ‌ه خوێناوی‌و‬

‫ئه‌بوبه‌کر عه‌لی‬

‫كوده‌تاو زه‌برو زه‌نگی كۆمۆنیسته‌كانی نه‌یانتوانیو‌ه بیسه‌لمێنن له‌ئیسالمییه‌كان‬ ‫ح��ی��زب��ه‌ك��ان��ی خ���ه‌ڵ���ك‌و پ��ه‌رچ��ه‌م دیموكراسیترن‌و كه‌متر له‌وان باوه‌ڕیان‬ ‫له‌ئه‌فغانستان‌و هێنانی سوپای سۆڤیه‌ت به‌گردكردنه‌وه‌و مه‌ركه‌زیه‌تی ده‌سه‌اڵت‬ ‫بۆ ئه‌و واڵت ‌ه جیابكاته‌وه‌‪ ،‬به‌داخه‌و‌ه هه‌یه‌‪ ،‬له‌سه‌ر ئاستی كوردستانیشدا‬ ‫ئ���ه‌وان���ه‌ی خ��ۆی��ان ل��ه‌ده‌س��ه‌اڵت��دان‌و ی �ه‌ك��گ��رت��وو ه���ه‌ر ل��ه‌ی��ه‌ك��ه‌م رۆژی‬ ‫دیموكراسی پیاده‌ناكه‌ن‪ ،‬یاخود ته‌نها سه‌رهه‌ڵدانییه‌و‌ه پابه‌ند بوون به‌دروشمی‬ ‫ئاماده‌ی قبوڵكردنی هه‌ندێ رواڵه‌تی دژایه‌تیكردنی توندوتیژی ئیسالمی‌و‬ ‫دیموكراسین‪ ،‬چ��ۆن رێگا به‌خۆیان توندوتیژییه‌وه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌ب��ێ��ت له‌م‬ ‫ده‌ده‌ن ئ �ه‌و ج��ۆر‌ه تۆمه‌تان ‌ه بخه‌ن ‌ه شوێنانه‌دا پۆلێنكردنه‌كان ئایدۆلۆژی‬ ‫پاڵ به‌رامبه‌ره‌كانیان؟ سه‌رسوڕمانیش نه‌بن‪ ،‬به‌ڵكو سنوور‌ه ئایدۆلۆژییه‌كان‬ ‫له‌وه‌دای ‌ه ك ‌ه هه‌ندێك جارو له‌هه‌ندێك تێپه‌ڕێنێ‌و له‌سه‌ر بناغه‌ی ره‌فتارو‬ ‫شوێندا به‌هۆی ئه‌گه‌ری سته‌مكاری كارنامه‌ی سیاسی‌و ئه‌زمونی مه‌یدانی‬ ‫ئیسالمییه‌كان دیموكراسی سه‌ر ببڕێت‌و سه‌ر له‌نوێ دابه‌شبكرێنه‌وه‌و شوناسییان‬ ‫ئیراده‌ی زۆرینه‌ی كۆمه‌ڵگای ‌هك‌و واڵتێك پێبدرێت‪ ،‬وه‌ك ئ���ه‌وه‌ی ئیسالمی‌و‬ ‫شه‌ڵتانی خ��وێ��ن بكرێت‪ ،‬ه���ه‌روه‌ك عه‌لمانیی ‌ه دیموكراسیخوازو میانڕه‌وه‌كان‬ ‫ل���ه‌م���ڕووه‌و‌ه بخرێن ‌ه خ��ان�ه‌ی�ه‌ك�ه‌وه‌و‬ ‫له‌جه‌زائیردا روویداو بینرا!!‪.‬‬ ‫واق��ی��ع��ی واڵت����ان‌و پ���ارت‌و هێز‌ه عه‌لمانی‌و ئیسالمیی ‌ه توندڕه‌وه‌كان ك ‌ه‬ ‫ئیسالمییه‌كان له‌دنیادا ئه‌و راستییه‌مان باوه‌ڕیان به‌فره‌یی‌و دیموكراسی‌و ماف‌و‬ ‫ب��ۆ ده‌خ��ات��ه‌ڕوو ك� ‌ه ئه‌مانیش وه‌ك ئازادییه‌كانی هاوواڵتیان نییه‌‪ ،‬بخرێن ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ره‌كانیان پۆلێن ده‌كرێن بۆ خانه‌یه‌كی تره‌وه‌‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌ی ئه‌مه‌و‌ه‬ ‫دووب �ه‌ش �ه‌وه‌‪ ،‬هه‌ندێك ل �ه‌وان بڕوایان به‌هه‌ڵه‌دا ده‌چین‌و نازانستییان ‌ه ئیراده‌و‬ ‫به‌دیموكراسی نییه‌و به‌دڵنیاییه‌و‌ه هێزه‌كان هه‌ڵده‌سه‌نگێنین‪.‬‬ ‫گشتگیركردن ل��ه‌م شوێنانه‌دا‬ ‫له‌گه‌ڵ گه‌یشتن ‌ه سه‌ر كورسی ده‌سه‌اڵت‬ ‫فۆرمێكی ت��ون��دوت��ی��ژ له‌حوكمڕانی رێگرده‌بێت له‌بنیاتنانی دیدێكی رۆشن‌و‬ ‫ده‌س �ه‌پ��ێ��ن��ن‪ ،‬ل �ه‌وێ��ن �ه‌ی تاڵیبانی ه�ه‌م�ه‌الی�ه‌ن� ‌ه ل �ه‌م �ه‌ڕ پ���رس‌و رێ��ب��ازو‬ ‫ئه‌فغانستان‪ ،‬ئه‌م هێزانه‌ش به‌سروشتی ته‌وژمه‌كان‪ ،‬هه‌موو فۆرمێكی ئایدۆلۆژی‬ ‫ح���اڵ ل���ه‌ڕێ���ی ك���وده‌ت���او ش���ۆڕش‌و ئاینی دژی فره‌یی نییه‌و هه‌موو فۆرمێكی‬ ‫به‌كارهێنانی هێزو له‌ه ‌هل‌و مه‌رجێكی عه‌لمانییه‌تیش له‌گه‌ڵیدا نییه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫هێز‌ه ئیسالمییه‌كانیش تێگه‌یشتنیان‬ ‫نائاساییدا ده‌سه‌اڵت ده‌گرنه‌ده‌ست‪.‬‬ ‫به‌اڵم هه‌ندێ هێزی تریان بڕوایان بۆ بنه‌مای (ثوابت)ی ئاینی له‌پێگه‌ی‬ ‫به‌به‌كارهێنانی هێزو توندتیژی نییه‌و ده‌س���ه‌اڵت‌و په‌یوه‌ندی نێوان ئاین‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ دیموكراسی‌و فره‌یی‌و قبوڵكردنی سیاس ‌هت‌و تێگه‌یشتنیان بۆ ناوه‌ڕۆكی‬ ‫یاساكانی گه‌مه‌ی سیاسه‌تی مۆدێرندان‌و چه‌مكی ئیسالمیبوون دیسانه‌و‌ه وه‌ك‬ ‫هه‌ندێك جاریش ده‌توانن له‌مڕووه‌و‌ه ی �ه‌ك نییه‌‪ ،‬بۆی ‌ه ده‌بێت به‌دیدێكی‬ ‫پێش به‌رامبه‌ر‌ه عه‌لمانییه‌كان بده‌نه‌وه‌و شیكارانه‌و راڤه‌كارانه‌ی به‌به‌رنامه‌و‌ه‬ ‫بیانخه‌ن ‌ه ژێر پرسیاره‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ی ‌ه ئه‌م باسان ‌ه تاوتوێ بكرێن‌و هه‌ڵوێستی‬ ‫ك ‌ه له‌ئه‌مڕۆی توركیادا ده‌بینرێت‪ ،‬پارتی فكری‌و كرداری هێزو ته‌وژم ‌ه سیاسی‌و‬ ‫دادو گه‌شه‌پێدانی پاشخان ئیسالمی كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ده‌ستنیشان بكرێن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ئایا پێتوانیی ‌ه خودی‬ ‫به‌شایه‌تی دوورونزیك نوێنه‌رایه‌تی ره‌وتی‬ ‫دیموكراسی‌و رێفۆرمخوازیی ئه‌م قۆناغه‌ی سیكۆالریزم یان عه‌لمانییه‌ت جۆرێك‬ ‫واڵت�ه‌ك�ه‌ی ده‌ك��ات‌و هه‌ندێك له‌پارت ‌ه بێت له‌ئایدۆلۆژیا؟ ئه‌و فۆرمه‌ی ك ‌ه‬ ‫عه‌لمانی‌و ناسیۆنالیسته‌كانیش له‌به‌ره‌ی عه‌لمانییه‌ت هه‌یه‌تی له‌ئه‌وروپا هه‌مان‬ ‫دژ به‌م ئاراسته‌یه‌دان‪ ،‬ته‌نانه‌ت له‌سه‌ر فۆرم ‌ه ك �ه‌الی حیزب ‌ه عه‌لمانییه‌كانی‬ ‫ئاستی عێراقی نوێشدا سیكۆالریسته‌كان ئێره‌ش هه‌یه‌؟‬ ‫ئه‌بوبه‌كر ع �ه‌ل��ی‪ :‬پێموانیی ‌ه‬ ‫له‌بنه‌ڕه‌تدا عه‌لمانییه‌ت ئایدۆلۆژیا بێت‌و‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌و رایه‌ی دكتۆر برهان غلیون‬ ‫ی عێراق ‌‬ ‫له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫ی نوێشدا سیكۆالریسته‌كان نه‌یانتوانیوه‌ دام ك ‌ه له‌كتێب ‌ه گرنگه‌كه‌ی خۆیدا‬ ‫‌وان‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫‌متر‬ ‫ه‬ ‫ك‬ ‫‌و‬ ‫ن‬ ‫دیموكراسیتر‬ ‫‌كان‬ ‫ه‬ ‫‌ئیسالمیی‬ ‫ه‬ ‫بیسه‌لمێنن ل‬ ‫ره‌خنه‌كردنی سیاسه‌ت‪ ،‬عه‌لمانیه‌ت‬ ‫ی ده‌سه‌اڵت هه‌یه‌‬ ‫باوه‌ڕیان به‌گردكردنه‌وه‌و مه‌ركه‌زیه‌ت ‌‬ ‫به‌هه‌ندێ رێوشوێنی كرده‌یی ده‌زانێت‬ ‫بۆ له‌یه‌ك جیاكردنه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ئاینی‌و ده‌س�ه‌اڵت��ی زه‌مه‌نی یاخود‬

‫سیاسی‌و ده‌وڵه‌ت‪.‬‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش ئه‌ركێك ‌ه ل���ه‌ڕاب���وردودا‬ ‫ئه‌نجامیداوه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم ه �ه‌رخ��ودی ئه‌م‬ ‫ن���ووس���ه‌ر‌ه ك��ۆم�ه‌ڵ��ن��اس�ه‌و له‌هه‌مان‬ ‫سه‌رچاوه‌و هه‌ندێ نووسینی تریشدا باس‬ ‫له‌فۆرمێكی تری عه‌لمانییه‌ت ده‌كات ك ‌ه‬ ‫له‌خۆرهه‌اڵت‌و له‌مه‌ڕ خۆمان ئاماده‌یه‌و‬ ‫ناوی ناو‌ه عه‌لمانییه‌تی به‌ئایدۆلۆژی كراو‬ ‫ك ‌ه كاهن‌و بانگه‌وازكه‌رو سه‌ربازی خۆی‬ ‫هه‌یه‌و ده‌وڵ ‌هت‌و بژارده‌یه‌كی سیاسی‌و‬ ‫فكری مژده‌ی پێده‌ده‌ن!!‪ ،‬دیار‌ه له‌سه‌ر‬ ‫ئاستی دنیادا زیاتر له‌فۆرم‌و ئه‌زمونێكی‬ ‫عه‌لمانییه‌تمان هه‌یه‌‪ ،‬ئ�ه‌و فۆرمه‌ی‬ ‫له‌خۆرئاوادا له‌ئایدۆلۆژیا نزیكه‌‪ ،‬فۆرمی‬ ‫عه‌لمانیه‌تی فه‌ڕه‌نسییه‌‪ ،‬به‌اڵم هه‌ندێ‬ ‫فۆرمی تری وه‌ك نمونه‌ی به‌ریتانی‌و‬ ‫ئه‌مریكی به‌وجۆر‌ه نییه‌‪.‬‬ ‫له‌ڕوویه‌كی تره‌و‌ه له‌مێژووی نوێی‬ ‫خۆرئاوادا ه �ه‌ردوو فۆرمه‌ك ‌ه هه‌بووه‌‪،‬‬ ‫فۆرمێكی توندڕه‌وی به‌ئایدۆلۆژیاكراوی‬ ‫عه‌لمانیمان هه‌بوو‌ه ك ‌ه كاره‌سات خوڵقێن‬ ‫بوو‌ه ك ‌ه ئه‌ویش له‌ئه‌زمونی فاشیزم‌و‬ ‫نازیزم‌و كۆمۆنیزمدا به‌رجه‌ست ‌ه ده‌بێت‪،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا فۆرمێكی ترمان هه‌ی ‌ه ك ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ لیبرالیزمدا ئاوێته‌یه‌و دیموكراسی‬ ‫به‌رهه‌مهێناوه‌‪.‬‬ ‫به‌داخه‌و‌ه ك ‌ه خۆرهه‌اڵتی ئیسالمی‌و‬ ‫به‌تایبه‌تیش ن��اوچ��ه‌ی رۆژه��ه‌اڵت��ی‬ ‫ناوه‌ڕاست به‌پله‌ی یه‌كه‌م عه‌لمانییه‌تیان‬ ‫له‌نمون ‌ه توندڕه‌و‌ه ئه‌وروپییه‌ك ‌ه وات ‌ه‬ ‫فه‌ڕه‌نسا وه‌رگرتووه‌و ناسیۆنالیزمیشیان‬ ‫له‌ئه‌ڵمانیاو‌ه گواستۆته‌و‌ه ك ‌ه ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌نمونه‌ی توركی‌و تونسیدا به‌جوانی‬ ‫ره‌نگیداوه‌ته‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ی عه‌لمانیه‌تی‬ ‫ئێم ‌ه له‌عه‌لمانیه‌تی خۆرئاوای ئێستا‬ ‫جیاده‌كاته‌و‌ه ئه‌وه‌ی ‌ه ك ‌ه تاكو ئێستاش‬ ‫الی ئێم ‌ه‌و له‌مێژووی نوێی ناوچه‌كه‌دا‬ ‫زۆرك���ه‌م نه‌بێت نه‌یتوانیو‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫دیموكراسیدا هه‌ڵبكات‌و به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌په‌یوه‌ندی ن��ێ��وان ئ��ای�ن‌و ده‌وڵ��ه‌ت‬ ‫بێالیه‌ن بێت‪ ،‬یاخود ده‌وڵه‌تی بێالیه‌ن‬ ‫بێنێته‌كایه‌وه‌‪ ،‬س��ه‌رچ��اوه‌ی به‌شێ‬ ‫ل �ه‌م سروشت ‌ه كۆنه‌په‌رستانه‌ش وا‬ ‫له‌به‌ئایدۆلۆژیابوون‌و ته‌مبه‌ڵی فكری‬ ‫به‌شێ له‌هه‌ڵگرانی له‌پاڵ هه‌ندێ بارو‬ ‫دۆخی بابه‌تدا‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ :‬ده‌گوترێت گه‌ر ئایین‬ ‫جیابكرێته‌وه‌و دووربخرێته‌و‌ه له‌ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫بۆ خۆی ئه‌م ‌ه سه‌یڤكردنی خودی ئایین ‌ه‬ ‫له‌ناپیرۆزبوون‪ ،‬چونك ‌ه وه‌ك چه‌مكێكی‬ ‫پیرۆز له‌قورسایی سیاس ‌هت‌و ده‌سه‌اڵت‬ ‫ده‌پارێزرێت؟‬ ‫ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‪ :‬ئه‌م پرس ‌ه قسه‌ی‬ ‫زیاتر هه‌ڵده‌گرێت‪ ،‬چونك ‌ه راست‌و ناڕاست‬ ‫تیایدا تێكه‌ڵبووه‌و تێكه‌ڵ ده‌بێت‪ ،‬جارێ‬ ‫سه‌ره‌تا ئه‌و‌ه راست ‌ه ك ‌ه به‌درێژایی مێژوو‬ ‫لێره‌و له‌وێ ئاین به‌ده‌ستی ده‌سه‌اڵتداران‬ ‫ئازار دراوه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌رك���ی س����ه‌ره‌ك����ی ئ��ای��ن��ی��ش‬ ‫سیاسه‌تكردن‌و به‌ڕێوه‌بردنی ده‌وڵه‌ت‬ ‫نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو مانا به‌خشین به‌ژیان‌و‬ ‫خ��وداو دواڕۆژ پێناساندن به‌مرۆڤ‌و‬ ‫راڤه‌كردنی رازیبوون‌و پێشكه‌شكردنی‬ ‫خزمه‌تی رۆح���ی‌و ئه‌خالقییه‌‪ ،‬ئاین‬ ‫له‌گه‌ڵ مرۆڤدا ده‌دوێت نه‌ك دامه‌زراوه‌‪،‬‬ ‫دواتر له‌ڕێی باوه‌ڕدارو ئاینداره‌كان‌و ئه‌و‬ ‫شوناس ‌ه یه‌كگرتووه‌ی بۆ شوێنكه‌وتووانی‬ ‫دروستیده‌كات‪ ،‬تێكه‌ڵ به‌و شوێن‌و بابه‌تانه‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬هێنده‌ی سه‌رنجیشم دابێت‬ ‫هه‌مووجارێك ئه‌م دروشم ‌ه له‌دڵسۆزی‬ ‫بۆ ئاینه‌و‌ه نه‌هاتووه‌و سه‌رچاوه‌ناگرێت‪،‬‬ ‫وات ‌ه هێنده‌ی مه‌به‌ست په‌راوێزخستن‌و‬ ‫بێكاریگه‌ر كردنیه‌تی‪ ،‬ب �ه‌و ئه‌ندازه‌‬ ‫پاراستنی نییه‌‪ ،‬به‌اڵم له‌هه‌مانكاتدا ئه‌مه‌‬ ‫ئه‌و‌ه ناگه‌یه‌نێ ك ‌ه دروشم‌و داواك ‌ه هیچ‬

‫راستییه‌كی له‌گه‌ڵ خۆیدا هه‌ڵنه‌گرتبێت‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئاین ل �ه‌و‌ه گ �ه‌وره‌ت��ر‌ه بكرێت‬ ‫به‌ئامرازی سیاسه‌تكردن‪ ،‬یاخود به‌زۆر‬ ‫بانگهێشتی هه‌ندێ بوار بكرێت ك ‌ه ئه‌و‬ ‫نابێ له‌وێدابێت‪ ،‬به‌ڵكو ده‌بێت چاودێربێت‬ ‫به‌سه‌رییه‌وه‌‪ ،‬راست ‌ه هه‌ندێ فۆرمی‬ ‫تێكه‌ڵكردنی نێوان ئاین‌و سیاسه‌ت‬ ‫له‌مێژوو له‌ئێستاشدا زیانی له‌ئاین‌و‬ ‫كۆمه‌ڵگاش داوه‌و نابێ ئاین گه‌مه‌ی‬ ‫ده‌ستی سیاسییه‌كان بێت‪ ،‬به‌اڵم له‌بیرمان‬ ‫نه‌چێت قایل نه‌بوونی هیچ رۆڵێكی‬ ‫سیاسیانه‌ش بۆ ئاین‪ ،‬به‌تایبه‌تیش‬ ‫له‌نێو كۆمه‌ڵگا موسڵمانه‌كاندا ك ‌ه هێشتا‬ ‫ئاین تیایاندا به‌هێزه‌‪ ،‬به‌جۆرێكی تر ئاین‬ ‫سه‌ركوت ده‌ك��ات‌و به‌ره‌و جه‌نگاوه‌ری‌و‬ ‫تۆخكردنه‌وه‌ی چه‌مكی شه‌هید ده‌یبات‪،‬‬ ‫ئاین ده‌بێت له‌ناو كۆمه‌ڵگادا به‌شداری‬ ‫سیاسه‌ت بكات‪ ،‬هێزێ نه‌بێ بانگه‌شه‌ی‬ ‫نوێنه‌رایه‌تیكردنی فه‌رمی ئه‌وو سه‌پاندنی‬ ‫به‌سه‌ر كۆمه‌ڵگادا بكات‪.‬‬ ‫ئاین ب �ه‌ه��او ئ �ه‌خ�لاق پێشكه‌ش‬ ‫ب��ه‌س��ی��اس�� ‌هت‌و وی����ژدان����ی زی��ن��دوو‬ ‫به‌سیاسه‌تكارو ج��ۆرێ له‌حه‌سانه‌ش‬ ‫به‌كۆمه‌ڵگا ده‌به‌خشێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش ئه‌ركی‬ ‫ئاینه‌‪ ،‬به‌ده‌ر له‌م ‌ه راكێشانی ئاین بۆ‬ ‫ناو جه‌نجاڵییه‌كانی سیاسه‌تی رۆژانه‌‬ ‫له‌هه‌یبه‌تی كه‌مده‌كاته‌وه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌‬ ‫واقیعی كۆمه‌ڵگا موسڵمانه‌كان پێمان‬ ‫ده‌ڵێ له‌و كاتانه‌شدا موسڵمانان ست ‌هم‌و‬ ‫ناته‌واوییه‌كان ناخه‌ن ‌ه ئه‌ستۆی ئیسالم‬ ‫به‌حوكمی ئه‌وه‌ی دامه‌زراوه‌و ده‌سه‌اڵتێكی‬ ‫فه‌رمی نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو به‌پله‌ی یه‌كه‌م‬ ‫ده‌یخه‌ن ‌ه ئه‌ستۆی ئه‌و ك ‌هس‌و هێزانه‌ی‬ ‫بانگه‌شه‌ی نوێنه‌رایه‌تیكردنی ئایین‬ ‫ده‌ك ‌هن‌و له‌پێگه‌ی ده‌سه‌اڵته‌و‌ه ئازاری‬ ‫رۆحی ئه‌و ده‌د‌هن‌و به‌شێ له‌چه‌مكه‌كانی‬ ‫به‌كارنامه‌ی ناته‌دروستیان ده‌شێوێنن‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ :‬ب��ۆچ��وون��ت چیی ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌و گوته‌یه‌ی جۆرج ته‌رابیشی‬ ‫بیرمه‌ندو ره‌خنه‌گری گوتاری ئایینی ك ‌ه‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكدا ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌كات‌و‬ ‫ده‌ڵێت عه‌لمانیه‌ت داواك���اری خودی‬ ‫ئیسالمه‌‪ ،‬وات ‌ه ئیسالم داوای عه‌لمانیه‌ت‬ ‫ده‌كات؟‬ ‫ئه‌بوبه‌كر عه‌لی‪ :‬ئه‌م ‌ه ته‌نها رای‬ ‫ئه‌و نییه‌‪ ،‬به‌ڵكو رای هه‌ندێ بیرمه‌ندی‬ ‫خ��ۆرئ��اواش��ه‌‪ ،‬ل��ه‌وان��ه‌ش پرۆفیسۆر‬ ‫ج��ۆن كین‪ ،‬ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری سه‌نته‌ری‬ ‫توێژینه‌وه‌كانی دیموكراسی زانكۆی‬ ‫ویستمه‌سته‌ر‪ ،‬پێیوای ‌ه ته‌نها له‌م دواییانه‌دا‬ ‫له‌تێگه‌یشتن له‌ئیسالم نزیكبۆته‌وه‌و‬ ‫له‌مڕووه‌شه‌و‌ه ده‌ڵێت‪ :‬له‌گرنگترین ئه‌و‬ ‫دۆزینه‌وانه‌ی له‌هه‌وڵدان بۆ تێگه‌یشتن‬ ‫له‌ئیسالم به‌سه‌ریدا كه‌وتووم‪ ،‬ئه‌وه‌ی ‌ه‬ ‫كه‌ئیسالم ئاینێكی عه‌لمانییه‌و گرنگی‬ ‫به‌سیاس ‌هت‌و رێكخستنی په‌یوه‌ندی‬ ‫نێوان مرۆڤه‌كان ده‌دات‪ ،‬بۆی ‌ه ئه‌گه‌ر‬ ‫خۆ له‌و هه‌ستیاری‌و كاردانه‌و‌ه نه‌رێیی ‌ه‬ ‫ب��ه‌دوور بگرین ك ‌ه له‌نێوان كۆمه‌ڵگا‬ ‫موسڵمانه‌كان له‌به‌كارهێنانی وشه‌ی‬ ‫عه‌لمانییه‌ت ده‌كه‌وێته‌وه‌‪ ،‬ده‌توانین‬ ‫بڵێین ئه‌م بۆچوون ‌ه راستی تێدایه‌‪،‬‬ ‫چونك ‌ه ئ�ه‌گ�ه‌ر بگه‌ڕێینه‌و‌ه ب��ۆ ئه‌و‬ ‫ه� ‌هل‌و مه‌رج ‌ه مێژوییه‌ی عه‌لمانییه‌ت‬ ‫له‌خۆرئاوادا سه‌ری تێدا هه‌ڵدا‪ ،‬تێده‌گه‌ین‬ ‫ك ‌ه وه‌سفكردنێكی له‌مجۆر‌ه بۆ ئیسالم‬ ‫قابیلی تێگه‌یشتنه‌‪ ،‬ره‌نگ ‌ه نه‌ناسینی‬

‫ئ �ه‌م سروشته‌ی ئیسالمیش له‌الیه‌ن‬ ‫عه‌لمانییه‌كانی جیهانی ئیسالمه‌و‌ه‬ ‫له‌ڕابردوودا له‌پشت به‌شێ له‌و شكسته‌و‌ه‬ ‫بێت ك ‌ه عه‌لمانییه‌ت ل �ه‌م واڵت��ان�ه‌دا‬ ‫تووشی ه��ات‌و ه��ه‌روه‌ك باسمان كرد‬ ‫كرا به‌ئایدۆلۆژیاو له‌هه‌ندێ كاتیشدا دژ‬ ‫به‌ئیسالم راگیراو هه‌مان ئه‌و ئه‌ركانه‌ی‬ ‫پێده‌سپێردرا ك ‌ه له‌مێژووی خۆرئاوادا‬ ‫ئه‌نجامیداون!!‪.‬‬ ‫عه‌لمانییه‌ت له‌ئه‌زمونی مێژووی‬ ‫خ��ۆرئ��اوادا ره‌ت��ك��ردن�ه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ئایینی به‌سیستماتیزه‌كراوو ب �ه‌زۆر‬ ‫سه‌پاندنی ئیمانی ئایینیی به‌سه‌ر مرۆڤدا‬ ‫ده‌گه‌یاند‌و هه‌وڵدان بوو بۆ گێڕانه‌وه‌ی‬ ‫(اع��ت��ب��ار) ب��ۆ (ع��ه‌ق��ڵ)‌و (ژی���ان)‌و‬ ‫(م��رۆڤ)‌و تواناكانی‪ ،‬به‌پێشخستنی‬ ‫زانست‌و ژیان‌و گه‌یشتن ب ‌ه به‌خته‌وه‌ری‌و‬ ‫ئاسوده‌یی‪ ،‬چونك ‌ه كه‌نیسه‌ی مه‌سیحی‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ده‌ك��ان��ی ن��اوه‌ڕاس��ت��دا خاوه‌نی‬ ‫ده‌سه‌اڵتێكی گه‌وره‌بوو‪ ،‬خۆی به‌خاوه‌نی‬ ‫راسته‌قینه‌ی ده‌سه‌اڵتی سیاسی ده‌زانی‪،‬‬ ‫دژایه‌تی بیركردنه‌وه‌ی زانستی‌و دۆزینه‌و‌ه‬ ‫زانستییه‌كانی ده‌ك��رد‪ ،‬دژی ئه‌وه‌بوو‬ ‫ع�ه‌ق��ڵ س��ه‌رچ��اوه‌ی مه‌عریف ‌ه بێت‪،‬‬ ‫بانگه‌شه‌ی بۆ وازهێنان له‌ژیانی دنیاو‬ ‫خۆشییه‌كانی ده‌كردو ئه‌و بۆچوونه‌ی باڵو‬ ‫ده‌كرده‌و‌ه ك ‌ه مرۆڤ تا زیاتر له‌هه‌ژاری‌و‬ ‫ئازارو سزاو ره‌زال� ‌هت‌و زه‌بوونیدا بژی‪،‬‬ ‫زیاتر له‌خوا نزیكده‌بێته‌وه‌!!‪ ،‬دوای‬ ‫كه‌رتبوونی كه‌نیسه‌ی مه‌سیحیش شه‌ڕی‬ ‫نێوان كاسۆلیك‌و پرۆتستانته‌كان ده‌یان‬ ‫ساڵی خایاندو ئه‌وروپای نوقمی خوێن‌و‬ ‫تاریكی‌و ده‌مارگیری كردبوو‪.‬‬ ‫عه‌لمانیه‌ت له‌منداڵدانی ئه‌م واقیع‌و‬ ‫ه ‌هل‌و مه‌رج ‌ه مێژووییه‌دا سه‌ریهه‌ڵداوه‌‪،‬‬ ‫له‌كاتێكدا له‌ئیسالمدا شتێ نیی ‌ه به‌ناوی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی ئاینی‪ ،‬دژی ئه‌و‌ه نیی ‌ه مرۆڤ‬ ‫له‌م ژیانه‌دا خۆشگوزه‌ران‌و به‌خته‌وه‌ر‬ ‫ب��ژی‪ ،‬له‌مپه‌ر ل �ه‌ب �ه‌رده‌م بیركردنه‌و‌ه‬ ‫له‌گه‌ردوون‌و دۆزینه‌وه‌ی زانستی دانانێت‌و‬ ‫رێزی گه‌وره‌ی بۆ مرۆڤ‌و كه‌رامه‌تی مرۆڤ‬ ‫هه‌یه‌و دژی فه‌رامۆشكردنی خواسته‌كانی‬ ‫جه‌سته‌و وازهێنان له‌ژیانی دنیایه‌‪ ،‬ده‌یان‬ ‫ده‌قی ئیسالمی هه‌ن ك ‌ه له‌شوێنی تردا‬ ‫ئاماژه‌م بۆ كردوون‪ ،‬ئاماژ‌ه به‌م شتان ‌ه‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ش واده‌ك��ات به‌پێوه‌ر‌ه‬ ‫ئه‌وروپییه‌كان ئیسالم به‌ئاینێكی عه‌لمانی‬ ‫دابنرێت وات ‌ه ئاینێك ‌ه بایه‌خ به‌دنیاو‬ ‫ژیانی دنیایی مرۆڤ ده‌دات‌و بانگه‌شه‌ی‬ ‫هاوسه‌نگی له‌نێوان خواست ‌ه رۆحی‌و‬ ‫جه‌سته‌یییه‌كاندا ده‌كات‪ ،‬ئه‌م سروشت‌و‬ ‫خه‌سڵ ‌هت‌و تایبه‌تمه‌ندییه‌ی ئیسالمیش‬ ‫وای ك���ردوو‌ه ك ‌ه ئه‌گه‌ر عه‌لمانیه‌ت‬ ‫له‌جیهانی ئیسالمیدا وه‌ك ئامانجێكی‬ ‫سیاسی به‌شێ له‌بژارد‌ه پێشنیاركراو‬ ‫بێت‪ ،‬ده‌بێت نمونه‌ی تایبه‌ت به‌خۆی‬ ‫به‌رهه‌مبێنی‌و بزانرێ له‌سایه‌ی ئاینێكی‬ ‫له‌مجۆره‌و شوێنكه‌وتوانی‌و نه‌بوونی‬ ‫هه‌ندێ ئیشكالیه‌تی مێژووی خۆرئاوا‬ ‫ده‌شێت چ وه‌زیفه‌یه‌ك به‌جێبێنێ‌و چ‬ ‫ناوه‌ڕۆكێك هه‌ڵبگرێت؟ ئه‌مه‌ش جیای ‌ه‬ ‫له‌وه‌ی بوترێت عه‌لمانیه‌ت وه‌ك ئه‌وه‌ی‬ ‫زۆرێ له‌عه‌لمانیه‌كان له‌الی خۆمان لێی‬ ‫تێگه‌یشتوون داواكاری ئیسالمه‌‪ ،‬چونك ‌ه‬ ‫ئه‌م مۆدێل ‌ه له‌عه‌لمانیه‌ت خۆی كێشه‌ی‬ ‫ن���اوه‌ڕۆك‌و ئاسۆو توانای هه‌ڵكردن‌و‬ ‫لێبورده‌یی هه‌یه‌‪.‬‬

‫زۆرێك له‌عه‌لمانیی ‌ه ده‌سه‌اڵتداره‌كان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سته‌مكاریی‌‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫رۆژهه‌اڵت به‌رهه‌مهێنه‌ر ‌‬ ‫ی ناوچه‌كه‌ن‬ ‫ی نوێ ‌‬ ‫سیاسی‌‌و گه‌نده‌ڵی‌‌و نادادپه‌روه‌ریی مێژوو ‌‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫ابوونهوهی ریاڵ مهدریدو‬ ‫جی‬ ‫رشهلۆنه گهشته كالسیكۆ‬ ‫به‬

‫‪yary‬‬

‫‪23‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫جۆراوجۆر‬

‫پاشکۆیه‌کی وه‌رزشی رۆژنامه‌ی ده‌ستووره‌‪ ،‬رۆژانی دووشه‌مم ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫رشهلۆنهی ئیسپانی‬ ‫ریاڵ مهدریدو به‬ ‫سهركهوتنو‬ ‫یانهی‬ ‫لهتۆماركردنی‬ ‫جیابوونهوهیان گهشته‬ ‫ردهوامن‬ ‫به رییكردنی یهكتریو‬ ‫ركابه‬ ‫یاری كالسیكۆی نێوانیان‪ .‬ئیسپانی جارێكی تر‬ ‫ی ریاڵ مهدریدی‬ ‫خولی ناوخۆی‬ ‫یانه‬ ‫ندی‬ ‫گهڕایهوه پێشهنگی ریزبهركابهرییهكانی لهگهڵ‬ ‫یو بهردهوامیدایه‬ ‫ویش پاش ئهوهی‬ ‫واڵتهكه‬ ‫ئه‬ ‫یانهی بهرشهلۆنهی ركابهری وهی لهگهڵ یانهی‬ ‫رابردوو لهرووبهڕووبونه‬ ‫وتنی تۆماركردو‬ ‫شهوی‬ ‫ركه‬ ‫رایسینگ سانتاندێر سه رۆناڵدۆی پرتوگالیو‬ ‫بهدوو گۆڵی كریستیانۆ نتینی شكستی بهو‬ ‫هیگواینی ئهرجه‬ ‫گۆنزالۆ‬ ‫یانهیه هێنا‪.‬‬ ‫هۆی بهرزكردنهوهی‬ ‫ئهم سهركهوتنه بووه خاڵو وهرگرتنهوهی‬ ‫خاڵهكانی ریاڵ مهدرید بۆ ‪ 77‬كه ئهویش لهیاری‬ ‫لۆنه‬ ‫پێشهنگی لهیانهی بهرشهنجامێكی گهورهو بهچوار‬ ‫رابردووتردا بهئه‬ ‫ئهتڵهتیك بلباوی‬ ‫شهوی‬ ‫ر گۆڵێك لهیانهی‬ ‫گۆڵ بهرامبه‬ ‫نجامه بهردهوامیدایه‬ ‫بردبووهوه‪.‬‬ ‫ریاڵ مهدرید بهم ئه ههفتهیه لهسهریهك‬ ‫كانی كه ماوهی ‪12‬‬ ‫یاری كالسیكۆی‬ ‫سهركهوتنه‬ ‫نها‬ ‫بهدهستی دههێنێت‪ ،‬بۆیه ته ئهم دوو یانهیه‬ ‫ئاینده لهتوانایدایه‬ ‫كۆتایی به راوڕاوێنی‬ ‫فتهی‬ ‫هه كتری جیابكاتهوهو‬ ‫شکستهکهی یانهی‬ ‫لهیه‬ ‫نێوانیان بهێنێت که پاش تڵهتیکۆ مهدرید له‬ ‫بهرامبهر یانهی ئه‬ ‫که درێژهی ههیه‪.‬‬ ‫بهرشلۆنه‬ ‫خوله‬ ‫ههفتهی بیستو دووههمی ئهتڵهتیکۆ مهدرید‬ ‫له الیهکی ترهوه یانهی بێ وهاڵم لهیانهی‬ ‫خۆیدا به سێ گۆڵی‬ ‫خاڵ چووه پلهی‬ ‫لهیاریگای بردهوهو بهکۆی ‪40‬‬ ‫الکهرۆنیای‬ ‫ڕیزبهندی‪.‬‬ ‫مهدرید ‪ 77‬خاڵ‪.‬‬ ‫دهیهمی ندی خولهکه‪ :‬ریاڵ‬ ‫ریزبه‬ ‫رشلۆنه‪ 77 :‬خاڵ‪.‬‬ ‫به‬ ‫ڤالهنسیا ‪.56 :‬‬

‫بریندارهكهی ئینگلتهرا‬ ‫شێره‬ ‫بۆ بایرن مهاڵس داوه‬ ‫خۆی‬

‫بێکهام‬ ‫دهبێته‬ ‫شیکهرهوه‬

‫‪3‬‬

‫ی ده‌كه‌ن‬ ‫له‌میس‌و هۆلیا‌و ئیبرۆ بازرگان ‌‬

‫ه��ون �ه‌رم �ه‌ن��د‌ه ن��اس��راوه‌ك��ان �ی‌‬ ‫واڵت � ‌ی توركیا ئه‌و داهات ‌هی‌‬ ‫ل �ه‌ڕێ � ‌ی ه��ون �ه‌ره‌ك �ه‌ی��ان �ه‌وه‌‬ ‫ده‌ستیانده‌كه‌وێت له‌بواره‌‬ ‫جیاجیاكان ‌ی ب��ازرگ��ان��ی��دا‬ ‫به‌كاریده‌هێنن‪.‬‬ ‫گ��ۆڤ��ارێ��ك � ‌ی ت��ورك �ی‌‬ ‫ب���ڵ���اوی�������ك�������رده‌وه‌‬ ‫ی ناسراو توبا‬ ‫هونه‌رمه‌ند ‌‬ ‫بویوكئوستون خاوه‌نی‌‬ ‫رۆڵ � ‌ی له‌میس سه‌رگه‌رمی‌‬ ‫بازرگانیكردن ‌ه له‌ڕێی‌‬ ‫دوو كۆمپانیای‌‬ ‫تایبه‌ت به‌خۆیه‌وه‌‬ ‫ك���� ‌ه ئ��ام��ێ��ر‌و‬ ‫ت�ه‌ك��ن�ه‌ل��ۆژی��ا‬

‫ك��اره‌ب��ای��ی��ه‌ك��ان‬ ‫به‌رهه‌مده‌هێنن‪.‬‬ ‫ه������ه‌روه‌ك ئ��ه‌ب��رو‬ ‫گ��ون��دێ��ش � ‌ی گ��ۆران��ی��ب��ێ��ژ‬ ‫خ �ه‌ری��ك � ‌ی ئ���اژه‌ڵ���داری‌‌و‬ ‫وه‌ب�ه‌ره��ێ��ن��ان� ‌ه ل �ه‌ب��واری‌‬ ‫ك��ش��ت��وك��اڵ��دا‌و هولیا‬ ‫ئاڤشار ‌ی ناسراو به‌ماڤیش‬ ‫كۆمپانیا ‌ی دروستكردنی‌‬ ‫جل‌وبه‌رگ ‌ی هه‌یه‌‪.‬‬

‫پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫بانگه‌وازی ژمار‌ه (‪ )198-R3‬ساڵ ‌ی ‪2010‬‬ ‫كه‌مكردنه‌و‌ه ‌ی پڕۆژه‌ ‌ی (دروستكردنی‌ به‌نداو ‌ی دێوانه‌ له‌گه‌رمیان)‬ ‫ی ناوخۆو بیانی‌ ده‌كات‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ بانگهێشتی‌ گشت كۆمپانیاو نووسینگه‌ ئه‌ندازیارییه‌كان‌و به‌ڵێنده‌ران ‌‬ ‫ی به‌نداوی‌ دێوان ‌ه‬ ‫ی كه‌ بۆ پڕۆژه‌ی‌ (دروستكردن ‌‬ ‫ی به‌شداریكردنیان هه‌یه‌ بۆ ئه‌م كه‌مكردنه‌و‌ه نهێنیه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی پارێزگا ‌‬ ‫له‌گه‌رمیان) ده‌كرێت‪ ،‬جاهه‌ر كۆمپانیایه‌ك ئاره‌زووی‌ به‌شداریكردنی‌ ئه‌م كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ هه‌ی ‌ه باسه‌ردان ‌‬ ‫ی سالم بكات له‌گه‌ڵ‬ ‫ی ‪ 1‬له‌سه‌ر شه‌قامی‌ سه‌ره‌ك ‌‬ ‫ی نهۆم ‌‬ ‫ی عه‌ل ‌‬ ‫ی حاج ‌‬ ‫ی جه‌مال ‌‬ ‫ی خۆجێیه‌تی‌) له‌ته‌الر ‌‬ ‫ی (كارگێڕ ‌‬ ‫سلێمان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر (‪ )3000000‬سێ‌ ملیۆن دینار ‌‬ ‫ی ناسنامه‌ی‌ تایبه‌ت به‌كۆمپانیا به‌مه‌به‌ستی‌ وه‌رگرتن ‌‬ ‫پیشاندان ‌‬ ‫ی باڵوكردنه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئاگادارییه‌ ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆی‌ ئه‌و كۆمپانیای ‌هی‌ ك ‌ه‬ ‫عێراقی‌ ك ‌ه ناگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‌و كرێ ‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت ‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌رله‌به‌یان ‌‬ ‫ی (‪ )2010/4/15‬كاتژمێر (‪‌ )9‬‬ ‫ی ته‌نده‌ر له‌ڕۆژی‌ (‪ )2010/4/8‬ده‌ستپێده‌كات تاڕۆژ ‌‬ ‫‪ -1‬وه‌رگرتن ‌‬ ‫تا (‪)12‬ی‌ نیوه‌ڕۆ‪.‬‬ ‫ی خۆجێیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ی گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر (‪ ) 2010/5/16‬كاتژمێر (‪ )12‬دوانزه‌ی‌ نیوه‌ڕۆ دواكات ‌ه بۆ كارگێڕ ‌‬ ‫‪ -2‬دواڕۆژ ‌‬ ‫ی (‪ )2010/5/16‬كاتژمێر (‪ )12.30‬نیو‌ه ڕۆ ده‌بێت‪.‬‬ ‫ی كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر له‌ڕۆژ ‌‬ ‫‪ -3‬رۆژ ‌‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‬ ‫ی ك ‌ه به‌شداریده‌كه‌ن پله‌ی‌ پۆلێنكردنیان له‌ (پل ‌ه ‪ )1‬كه‌متر نه‌بێت ك ‌ه‬ ‫‪ -1‬پێویست ‌ه ئه‌و كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌رانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌سه‌ر نه‌چووبێت‌و پسپۆڕیان هه‌بێت له‌بواری‌ دیزاین‌و جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫ی پالندانانه‌وه‌ ده‌رچووبێت‌و به‌روار ‌‬ ‫له‌وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫به‌نداوه‌كان‪.‬‬ ‫‪ -2‬ده‌بێت كۆمپانیا یاخود به‌ڵێنده‌ر له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی‌ بازر گانی‌ تۆماركرابێت‌و پسپۆڕی‌ هه‌بێت‌و تایبه‌تمه‌ندبن‬ ‫ی كه‌ پسپۆڕبن‬ ‫ی دیزاین‌و جێبه‌جێكردنی‌ به‌نداوه‌كان یاخود (‪ )Join Venture‬بكات له‌گه‌ڵ كۆمپانیایه‌كی‌ بیان ‌‬ ‫له‌بوار ‌‬ ‫ی كردبێت‬ ‫ی هاوشێوه‌ ك ‌ه كۆمپانیاك ‌ه جێبه‌جێ ‌‬ ‫ی پڕۆژه‌ ‌‬ ‫ی به‌نداوه‌كان‌و لیستێك به‌ناو ‌‬ ‫له‌بواری‌ دیزاین‌و جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ی پارێزگای‌ سلێمانی‌ كرابێت‪.‬‬ ‫ی باجی‌ ده‌رامه‌ت بهێنن ك ‌ه ئاڕاسته‌ ‌‬ ‫‪ -3‬ئه‌ستۆ پاك ‌‬ ‫‪ -4‬ئه‌و كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌رانه‌ی‌ كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی‌ هه‌رێمن پێویسته‌ پشتگیری‌ تۆماركردنیان هه‌بێت له‌الیه‌ن به‌ڕێو‌ه‬ ‫ی‪.‬‬ ‫ی بازرگان ‌‬ ‫به‌رایه‌تی‌ گشت ‌‬ ‫ی دیاریكراو وه‌رناگیرێت‌و سندوقی‌ ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫‪ -5‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كات ‌‬ ‫ی‬ ‫ی په‌سه‌ندكراو یان (خطاب ضمان) به‌بڕ ‌‬ ‫ی پێشكه‌شكراو) به‌دینار به‌چه‌ك ‌‬ ‫ی نرخ ‌‬ ‫ی یاسایی‌ (‪‌ % 2‬‬ ‫‪ -6‬بڕی‌ بارمته‌ ‌‬ ‫ی دیاریكراو وه‌رده‌گیرێت ده‌بێت له‌كاتی‌ گه‌ڕاندنه‌و‌هی‌ ته‌نده‌ر ئاماده‌بێت‪.‬‬ ‫پار‌ه ‌‬ ‫ی ته‌نده‌ر بێت یان نوێنه‌ریان دیاریبكه‌ن بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌‪.‬‬ ‫‪ -7‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا ئاماد‌هی‌ كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ی پڕ بكاته‌وه‌و نرخ به‌ژماره‌و به‌نووسین پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫‪ -8‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌ر زانیارییه‌كانی‌ ناو ته‌نده‌ر به‌ته‌واو ‌‬ ‫ی پابه‌ند نییه‌ به‌كه‌مترین نرخ‪.‬‬ ‫‪ -9‬پارێزگای‌ سلێمان ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی هه‌ر یه‌كێكیان ته‌نده‌ره‌ك ‌ه پشتگو ‌‬ ‫ی سه‌ره‌و‌ه هه‌ریه‌كه‌یان ئه‌وی‌ تر ته‌واو ده‌كات به‌نه‌بوون ‌‬ ‫‪-10‬ئه‌م به‌ڵگه‌نامانه‌ ‌‬ ‫ده‌خرێت‪.‬‬ ‫‪ -11‬ماو‌هی‌ به‌سه‌رچوونی‌ ته‌نده‌ر (‪ )3‬مانگه‌ له‌دوای‌ به‌رواری‌ داخستنی‌ ته‌نده‌ر ‪.‬‬ ‫ی كردنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ره‌كان ده‌بێت له‌ناو زه‌رفێكی‌ داخراو ده‌بێت‌و‬ ‫ی لیژنه‌ ‌‬ ‫‪ -12‬پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر بۆ سكرتێر ‌‬ ‫ی پڕۆژه‌ك ‌هی‌ له‌سه‌ربێت‪.‬‬ ‫ی كۆمپانیاو ناوی‌ كۆمپانیاو ناو ‌‬ ‫پێویست ‌ه مۆر ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌كنیك ‌‬ ‫ی ئاو ئاماده‌یه‌ بۆ وه‌اڵمدانه‌و‌هی‌ هه‌ر پرسیارو تێبینیه‌ك ‌‬ ‫‪ -13‬به‌ڕێوه‌ به‌رایه‌تی‌ گشتی‌ به‌نداو و كۆگاكان ‌‬ ‫به‌شداربووانی‌ كه‌مكردنه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫ی رشید‬ ‫ئه‌ندازیار‪ :‬به‌هرۆز محمد سالح فق ‌‬ ‫ ‬ ‫پارێزگاری‌ سلێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫‪2010/4/5‬‬

‫رۆژنامهی دهستووره‪،‬‬ ‫پاشکۆیهکی وهرزشیی تێلیگراف دهریدهکات‬ ‫کۆمپانیای سولى‬ ‫رۆژانی دووشهممه‬

‫ممه‪2010/4/5 ،‬‬ ‫ژماره ‪ ،25‬دووشه‬

‫‪ 8‬الپهڕه‬

‫‪ 750‬دینار‬

‫پێشووی بكاتهوهو‬ ‫دووهمیان لهیاری تۆڵهی یاری یاریگای كامپ نۆی‬ ‫دهبێت كه ئهوهی‬ ‫سیناریۆكهی‬ ‫پێش ئێستا به‬ ‫كی كۆتایی خولی یانه چووندا لهنێو یاریگای خۆی بهدوو بهر له ‪ 11‬ساڵ‬ ‫چاره‬ ‫دووباره بكاتهوه‪،‬‬ ‫گۆڵێك سهركهوتنی‬ ‫وروپا چوار یاری‬ ‫كه‬ ‫مانچستهر‬ ‫یونایتدی پاڵهوانهكانی ئه‬ ‫كۆتایی گۆڵ بهرامبهر رووبهڕووبونهوهی یانه ئهڵمانیه ی بایرن دهیهوێت‬ ‫یانهی‬ ‫تۆڵهی‬ ‫بهرێوهبچێتو‬ ‫لهبهرامبهردا یانه‬ ‫تۆماركردبوو‪.‬‬ ‫دهیهوێت پێشووی گرنگ‬ ‫ئینگلیزی‬ ‫دۆڕان به یانه‬ ‫ئهو قۆناغهی‬ ‫ئهم دوو یانهیه ركابهرییهكی دووباره شهربهتی‬ ‫شكستهكهی ههفتهی‬ ‫بهكێبركێكانی‬ ‫نێوان خۆدهگرێتو چاوهڕێدهكرێت ئینگلیزییهكه بنۆشێتهوهو‬ ‫وهو ههمان سیناریۆی نۆكامپ پاڵهوانێتیهكه بێت‪.‬‬ ‫فتهیهی توند له‬ ‫پێشكهش‬ ‫بكاته‬ ‫میونخی ئهڵمانی‬ ‫بگهیهنێته قۆناغی‬ ‫هه‬ ‫بهیانهی بایرن‬ ‫گرنگترین یاری ئهم ههردوو ههردووال ئاستێكی بهرز یونایتد خۆی‬ ‫پاڵهوانێتیهكه لهنێوان یونایتدی بكهن‪ ،‬یانهی مانچستهر یهوێت داهاتوو‪.‬‬ ‫وه‪.‬‬ ‫شێری بریندار ده‬ ‫دووباره بكاته ســـێــشـــهممـــهو‬ ‫مانچستهر‬ ‫بڕیـــــاره‬ ‫ئهڵمانی وهك‬ ‫ی ئاینده لهچوارچێوهی یانهی و بایرن میونخی‬ ‫قۆناغی ئینگلیزی‬ ‫چوارشهممه‬ ‫كێبركێكانی گهڕانهوهی‬

‫‪2‬‬

‫کلیستهرز ههمووان‬ ‫دژی‬ ‫نهێنی‬ ‫وتنهکهی بهڕازیلن‬ ‫سهرکه‬ ‫ئاشکرا‬

‫یونس‬ ‫مهحمود‬ ‫دهچێته‬ ‫مۆندیال‬

‫دهکات‬

‫‪4‬‬

‫‪4‬‬

‫‪6‬‬

‫ی‬ ‫ی له‌ڕێ ‌‬ ‫ئه‌و شیفای ‌ه ‌‬ ‫هه‌نگێكه‌و ‌ه هات‬ ‫ی ‪12‬‬ ‫ی ته‌مه‌ن ‪ 45‬ساڵ‪ ،‬ماو‌ه ‌‬ ‫ی به‌ریتانیا ژنێك ‌‬ ‫له‌واڵت ‌‬ ‫ی ده‌ماره‌كانییه‌و‌ه له‌نێو جێگه‌دا‬ ‫ی ڕه‌قبوون ‌‬ ‫ساڵ به‌هۆ ‌‬ ‫كه‌وت‌و نه‌یده‌توانی به‌هیچ جۆرێك بجوڵێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ی‬ ‫ی چین ‌‬ ‫ی كۆن ‌‬ ‫ی په‌نا برای ‌ه به‌ر شێوازێك ‌‬ ‫ی ئه‌و‌ه ‌‬ ‫دوا ‌‬ ‫ی هه‌نگ ‌ه‬ ‫ی نه‌خۆشییه‌كان ك ‌ه پێوه‌دان ‌‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردن ‌‬ ‫ی روو‬ ‫ی نه‌خۆشه‌وه‌‪ ،‬ژنه‌ك ‌ه ئێستا ته‌ندروست ‌‬ ‫به‌كه‌سان ‌‬ ‫ێ ڕێ بكات‪.‬‬ ‫له‌باشبوونه‌‌و ده‌توان ‌‬ ‫ی ئه‌و ژن ‌ه به‌ریتانییه‌دا ‪ 1500‬هه‌نگ‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردن ‌‬

‫به‌كا ر هێنر ا و ن ‪،‬‬ ‫م����ان����گ‌و‬ ‫ی ‪18‬‬ ‫ب��ۆ م���او‌ه ‌‬ ‫ج���ار ل �ه‌ه �ه‌ر‬ ‫ی دوو‬ ‫ه �ه‌ف��ت � ‌ه ‌‬ ‫‪5 0 0‬‬ ‫ج���ارێ���ك���ی���ش���دا‬ ‫پ���ێ���دراو‌ه‬ ‫هه‌نگ رێگه‌یان‬ ‫ژنه‌كه‌و‌ه بده‌ن‪،‬‬ ‫ی‬ ‫ب���ه‌ج���ه‌س���ت��� ‌ه ‌‬ ‫ی‬ ‫ی هه‌نگه‌كانم‌و له‌سای ‌ه ‌‬ ‫راشیگه‌یاندووه‌‪ :‬من زۆر قه‌رزار ‌‬ ‫ئه‌واندا ته‌ندروستیم به‌ره‌و باشبوون چووه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی "ملیۆنێر ‌‬ ‫فه‌ریدا ‌‬ ‫النه‌واز" یه‌كه‌مه‌‬ ‫ی النه‌واز ك ‌ه‬ ‫ی ملیۆنێر ‌‬ ‫اڵه‌وانی‌ فیلم ‌‬ ‫ی برده‌وه‌‪ ،‬بوو‌ه‬ ‫ف ‌هریدا پینتۆ ‌‬ ‫ی پ خه‌اڵتی‌ ئۆسكار ‌‬ ‫ی ‪2009‬دا ‪10‬‬ ‫ستان ك ‌ه زۆرترین‬ ‫ل ‌هساڵ ‌‬ ‫ی هیند‬ ‫ه‌ند له‌سه‌ر ئاست ‌‬ ‫یه‌كه‌م هون ‌هرم‬ ‫‌ه ف �ه‌ری �دا له‌گه‌ڵ‬ ‫داهاتی‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ك�‬ ‫ئ�ه‌م� ‌هش دوای‌ ئ��ه‌و‌ه ه��ات وو‌ه بۆ رۆڵبینین‬ ‫زا كرد‬ ‫كۆمپانیایه‌كدا گرێبه‌ستی‌ ئیم یهی‌ ئه‌ست ‌هرلینی‌‪.‬‬ ‫ن جون ‌ه‬ ‫ی‬ ‫ی "كچ ‌‬ ‫له‌فیلمێكدا ب ‌هبڕی‌ ‪ 3‬ملیۆ ام مێندێسه‌‌و ناو ‌‬ ‫ه‌ده‌رهێنانی‌ س‬ ‫ورسواڵ ئه‌ندرێس‌و‬ ‫فیلمه‌كه‌ ل له‌هون ‌هرمه‌ندان ئ‬ ‫"‪ .‬هه‌ری ‌هك‬ ‫ی‌ پێشتردا رۆڵیان‬ ‫ی ل ‌هسااڵن‬ ‫بۆند‌ه ‌و بریت هاڵ بێر ‌‬ ‫دیانا ریگ‬ ‫تێدا بینیوه‌‪.‬‬

‫پارێزگا ‌ی سلێمان ‌ی‬ ‫بانگه‌وازی ژمار‌ه (‪ )197-R3‬ساڵ ‌ی ‪2010‬‬ ‫كه‌مكردنه‌وه‌ ‌ی پڕۆژه‌ ‌ی (دروستكردنی‌ به‌نداوی‌ خۆرنه‌وازان له‌گه‌رمیان)‬ ‫ی ناوخۆو بیانی‌ ده‌كات‬ ‫پارێزگای‌ سلێمانی‌ بانگهێشتی‌ گشت كۆمپانیاو نووسینگه‌ ئه‌ندازیارییه‌كان‌و به‌ڵێنده‌ران ‌‬ ‫ی خۆرنه‌وازان‬ ‫ی به‌نداو ‌‬ ‫ی (دروستكردن ‌‬ ‫ی ك ‌ه بۆ پڕۆژ‌ه ‌‬ ‫ی به‌شداریكردنیان هه‌یه‌ بۆ ئه‌م كه‌مكردنه‌و‌ه نهێنیه‌ ‌‬ ‫ك ‌ه ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی به‌شداریكردنی‌ ئه‌م كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ هه‌ی ‌ه باسه‌ردانی‌ پارێزگا ‌‬ ‫له‌گه‌رمیان) ده‌كرێت‪ ،‬جاهه‌ر كۆمپانیایه‌ك ئاره‌زوو ‌‬ ‫ی ‪ 1‬له‌سه‌ر شه‌قامی‌ سه‌ره‌كی‌ سالم بكات له‌گه‌ڵ‬ ‫ی نهۆم ‌‬ ‫ی عه‌ل ‌‬ ‫ی حاج ‌‬ ‫ی خۆجێیه‌تی‌) له‌ته‌الری‌ جه‌مال ‌‬ ‫سلێمانی‌ (كارگێڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌نده‌ر به‌رامبه‌ر (‪ )3000000‬سێ‌ ملیۆن دینار ‌‬ ‫ی وه‌رگرتن ‌‬ ‫ی ناسنام ‌هی‌ تایبه‌ت به‌كۆمپانیا به‌مه‌به‌ست ‌‬ ‫پیشاندان ‌‬ ‫ی ئه‌و كۆمپانیایه‌ی‌ ك ‌ه‬ ‫ی ئه‌م ئاگاداری ‌ه ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆ ‌‬ ‫عێراقی‌ كه‌ ناگه‌ڕێته‌و‌ه بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی‌‌و كرێی‌ باڵوكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫ته‌نده‌ره‌كه‌ی‌ بۆ ده‌رده‌چێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی (‪ ) 2010/4/15‬كاتژمێر (‪ )9‬ی‌ سه‌رله‌به‌یان ‌‬ ‫‪ -1‬وه‌رگرتنی‌ ته‌نده‌ر له‌ڕۆژی‌ (‪ )2010/4/ 8‬ده‌ستپێده‌كات تاڕۆژ ‌‬ ‫ی نیوه‌ڕۆ‬ ‫تا (‪‌ )12‬‬ ‫ی خۆجێیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ی نیوه‌ڕۆ دواكات ‌ه بۆ كارگێڕ ‌‬ ‫ی ته‌نده‌ر (‪ ) 2010/5/16‬كاتژمێر (‪ )12‬دوانزه‌ ‌‬ ‫ی گه‌ڕانه‌و‌ه ‌‬ ‫‪ -2‬دواڕۆژ ‌‬ ‫ی ( ‪ ) 2010/5/16‬كاتژمێر (‪ )12.30‬نیوه‌ڕۆ ده‌بێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬رۆژی‌ كردنه‌وه‌و ئاشكراكردنی‌ ته‌نده‌ر له‌ڕۆژ ‌‬ ‫مه‌رجه‌كانی‌ به‌شداریكردن‬ ‫ی ك ‌ه به‌شداریده‌كه‌ن پله‌ی‌ پۆلێنكردنیان ل ‌ه (پل ‌ه ‪ )1‬كه‌متر نه‌بێت ك ‌ه‬ ‫‪ -1‬پێویست ‌ه ئه‌و كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌رانه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌وه‌زاره‌تی‌ پالندانانه‌وه‌ ده‌رچووبێت‌و به‌رواری‌ به‌سه‌ر نه‌چووبێت‌وپسپۆڕیان هه‌بێت له‌بواری‌ دیزاین‌و جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫به‌نداوه‌كان‪.‬‬ ‫ی هه‌بێت‌و تایبه‌تمه‌ندبن‬ ‫ی تۆماركرابێت‌و پسپۆڕ ‌‬ ‫ی بازر گان ‌‬ ‫‪ -2‬ده‌بێت كۆمپانیا یاخود به‌ڵێنده‌ر له‌الیه‌ن وه‌زاره‌ت ‌‬ ‫ی كه‌ پسپۆڕبن‬ ‫ی دیزاین‌و جێبه‌جێكردنی‌ به‌نداوه‌كان یاخود (‪ )Join Venture‬بكات له‌گه‌ڵ كۆمپانیایه‌كی‌ بیان ‌‬ ‫له‌بوار ‌‬ ‫ی كردبێت‬ ‫ی هاوشێوه‌ ك ‌ه كۆمپانیاكه‌ جێبه‌جێ ‌‬ ‫ی به‌نداوه‌كان‌و لیستێك به‌ناوی‌ پڕۆژه‌ ‌‬ ‫له‌بواری‌ دیزاین‌و جێبه‌جێكردن ‌‬ ‫پێشكه‌ش بكات‪.‬‬ ‫ی كرابێت‪.‬‬ ‫ی سلێمان ‌‬ ‫ی باجی‌ ده‌رامه‌ت بهێنن ك ‌ه ئاڕاسته‌ی‌ پارێزگا ‌‬ ‫‪ -3‬ئه‌ستۆپاك ‌‬ ‫ی هه‌رێمن پێویست ‌ه پشتگیری‌ تۆماركردنیان هه‌بێت له‌الیه‌ن‬ ‫ی ك ‌ه له‌ده‌ره‌و‌ه ‌‬ ‫‪ -4‬ئه‌و كۆمپانیاو به‌ڵێنده‌ران ‌ه ‌‬ ‫ی بازرگانی‌‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ گشت ‌‬ ‫‪ -5‬هیچ ته‌نده‌رێك له‌دوای‌ كاتی‌ دیاریكراو وه‌رناگیرێت‌و سندوقی‌ ته‌نده‌ر داده‌خرێت‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی پێشكه‌شكراو) به‌دینار به‌چه‌كی‌ په‌سه‌ندكراو یان (خطاب ضمان) به‌بڕ ‌‬ ‫‪ -6‬بڕی‌ بارمته‌ی‌ یاسایی‌ (‪% 2‬ی‌ نرخ ‌‬ ‫پار‌هی‌ دیاریكراو وه‌رده‌گیرێت‪ ،‬ده‌بێت له‌كاتی‌ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ ته‌نده‌ر ئاماده‌بێت ‪.‬‬ ‫ی ته‌نده‌ر بێت یان نوێنه‌ریان دیاریبكه‌ن بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌‪.‬‬ ‫ی كردنه‌وه‌ ‌‬ ‫‪ -7‬پێویسته‌ به‌ڵێنده‌ر یان كۆمپانیا ئاماد‌ه ‌‬ ‫ی پڕبكاته‌وه‌و نرخ به‌ژماره‌و به‌نووسین پێشكه‌ش بكات ‪.‬‬ ‫‪ -8‬پێویست ‌ه به‌ڵێنده‌ر زانیارییه‌كانی‌ ناو ته‌نده‌ر به‌ته‌واو ‌‬ ‫‪ -9‬پارێزگای‌ سلێمانی‌ پابه‌ندنییه‌ به‌كه‌مترین نرخ‪.‬‬ ‫ی هه‌ر یه‌كێكیان ته‌نده‌ره‌ك ‌ه‬ ‫ی تر ته‌واو ده‌كات به‌نه‌بوون ‌‬ ‫ی سه‌ره‌و‌ه هه‌ریه‌كه‌یان ئه‌و ‌‬ ‫‪ -10‬ئه‌م به‌ڵگه‌نامانه‌ ‌‬ ‫پشتگوێ‌ ده‌خرێت‪.‬‬ ‫ی ته‌نده‌ر (‪ )3‬مانگه‌ له‌دوای‌ به‌رواری‌ داخستنی‌ ته‌نده‌ر‪.‬‬ ‫‪ -11‬ماو‌هی‌ به‌سه‌رچوون ‌‬ ‫ی داخراو ده‌بێت‌و‬ ‫ی ته‌نده‌ره‌كان ده‌بێت له‌ناو زه‌رفێك ‌‬ ‫ی كردنه‌و‌ه ‌‬ ‫ی لیژن ‌ه ‌‬ ‫‪-12‬پێشكه‌شكردنی‌ ته‌نده‌ر بۆ سكرتێر ‌‬ ‫ی كۆمپانیاو ناوی‌ پڕۆژه‌ك ‌هی‌ له‌سه‌ربێت‪.‬‬ ‫پێویست ‌ه مۆری‌ كۆمپانیاو ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ته‌كنیك ‌‬ ‫ی هه‌ر پرسیارو تێبینیه‌ك ‌‬ ‫ی گشتی‌ به‌نداو و كۆگاكانی‌ ئاو ئاماده‌ی ‌ه بۆ وه‌اڵمدانه‌و‌ه ‌‬ ‫‪ -13‬به‌ڕێوه‌به‌رایه‌ت ‌‬ ‫به‌شداربووانی‌ كه‌مكردنه‌وه‌كه‌‪.‬‬ ‫ی رشید‬ ‫ئه‌ندازیار‪ :‬به‌هرۆز محمد سالح فق ‌‬ ‫پارێزگاری‌ سلێمانی‌ به‌وه‌كاله‌ت‬ ‫‪2010/4/5‬‬

‫ژماره‌ (‪ )26‬چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف هه‌فتان ‌ه ده‌ریده‌کات‬

‫جۆراوجۆر‬

‫ئـایـا بـه‌رامـبـه‌ره‌كـه‌ت درۆت لـه‌گـه‌ڵ ده‌كـات؟‬

‫‪22‬‬

‫درۆك��ردن یه‌كێكه‌ له‌ناشیرینترین خووه‌كانی‌ هه‌ندێك‬ ‫ی له‌و‌ه‬ ‫له‌مرۆڤه‌كان‪ ،‬چه‌ند ئاماژه‌یه‌ك هه‌ن بۆ ئ �ه‌وه‌ ‌‬ ‫تێبگه‌یت كه‌ به‌رامبه‌ره‌كه‌ت درۆت له‌گه‌ڵ ده‌كات‌و‬ ‫ی درۆكانییه‌و‌ه فریوت‬ ‫رێگه‌نه‌ده‌یت چیتر له‌ڕێ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌نێوان ئه‌و شته‌ ‌‬ ‫بدات‪ ،‬له‌وانه‌ش‪ :‬دژییه‌ك ‌‬ ‫ده‌یڵێت‌و ئه‌و‌هی‌ ده‌یكات‪.‬‬ ‫ی‬ ‫له‌كاتێكی‌ زۆر هه‌ستیاردا ئه‌و پرسیاره‌ ‌‬ ‫ی پێناكات‪،‬‬ ‫لێبك ‌ه ك��ه‌ ه��ی��چ ك���ات ح���ه‌ز ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ڵسوكه‌وته‌كانی‌ به‌راورد بكه‌‪ ،‬چونكه‌ له‌كات ‌‬ ‫درۆك��ردن��دا گۆڕانكارییان ب �ه‌س �ه‌ردا دێت‪،‬‬ ‫ی خۆیاندابن‌و‬ ‫زه‌رده‌خه‌نه‌كان پێویست ‌ه له‌كات ‌‬ ‫ێ‬ ‫ی مۆن ناتوان ‌‬ ‫نابێت درێژه‌ بكێشن‌و كه‌س ‌‬ ‫ی‬ ‫ی تۆن ‌‬ ‫زه‌رده‌خه‌ن ‌ه بخاته‌ سه‌رلێوی‌‪ ،‬گۆڕان ‌‬ ‫ی ناوچاوی‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌نگ‌و سه‌یرنه‌كردن ‌‬ ‫له‌كاتێكدا ك ‌ه خوویه‌كی‌ هه‌میشه‌یی نه‌بێت‬ ‫نیشانه‌كانی‌ درۆكردنن‪.‬‬

‫ۆریا‬

‫یكت‬ ‫ڤ‬

‫ی خۆر كارده‌كات‬ ‫ی یه‌كه‌م فڕۆك ‌ه ك ‌ه به‌تیشك ‌‬ ‫فڕین ‌‬ ‫یه‌كه‌م فڕۆك ‌ه ك ‌ه به‌وز‌هی‌ تیشكی‌ خۆر كارده‌كات دروستكرا‌و‬ ‫ی‬ ‫ی (سۆاڵر ئیمپه‌ڵس)ی‌ لێنرا‪ ،‬فڕۆكه‌ك ‌ه له‌الیه‌ن داهێنه‌رێك ‌‬ ‫ناو ‌‬ ‫ی‬ ‫ی كه‌ له‌هه‌مان كاتیشدا فڕۆكه‌وانه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌ندازیارێك ‌‬ ‫سویسر ‌‬ ‫هه‌مان واڵتدا دیزاین كراوه‌‌و به‌رهه‌م هێنراوه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی خۆ ‌‬ ‫بڕیاریشه‌ ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه‌ یه‌كه‌م گه‌شت ‌‬ ‫ی ئه‌و واڵت ‌ه ئه‌نجامبدات‪،‬‬ ‫ی پایه‌رنی‌ خۆرئاوا ‌‬ ‫له‌فڕۆكه‌خانه‌ی‌ سه‌رباز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی قه‌باره‌ی‌ فڕۆكه‌یه‌ك ‌‬ ‫قه‌باره‌ی‌ سۆاڵر ئیمپه‌ڵس هێند‌ه ‌‬ ‫ی ‪ 1600‬كیلۆیه‌‪.‬‬ ‫ئێربه‌س ‪340‬ه‌‌و كێشیش ‌‬

‫ی‬ ‫چ‌‬ ‫بۆ‬

‫د‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ێ‬ ‫ك‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ژ‬ ‫ا‬ ‫پ‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ۆ‬ ‫ن‬ ‫ك‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ك‬ ‫ا‬ ‫ن‬

‫الو‬ ‫ز ‌ه؟‬ ‫ا‬

‫زۆر‌ واڵتی‌‬ ‫ژ‬ ‫ا‬ ‫پ‬ ‫�‬ ‫ل � و پێش ۆن‬ ‫ك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ك‬ ‫�ه‌‬ ‫ت ن ��وێ ��ت �� ه‌وتوو به‌داه‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫‌ی‬ ‫ری ��‬ ‫ب ‌هنا‬ ‫ه‌له‌ف‬ ‫له‌ زیۆنێكی‌ ن داه� �ێ �� وبانگ‬ ‫د‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫گ‬ ‫ه‌ی‬ ‫ن�‬ ‫گ ‌ه‬ ‫ئ ڵ ته‌ما دروستكر �ان ��دا ب��ۆ ب ‌هنێت‬ ‫ك‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫�‬ ‫ه‌‬ ‫د‬ ‫و‌هی‌ چا شاكردنیدا ك ‌ه دوور ‌ی ‌هرج �ه‌س � چیتر‬ ‫چ‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ل�‬ ‫ت �ه‌‬ ‫ێلك‬ ‫ێلك‬ ‫ب‬ ‫ه‌چ �او ب�ك ه‌ ‌ی تایب ‌ه ێ ئ ���ه‌م ت�� ده‌چن ‌ه م ك �ردن � ‌ی ‌هكان‬ ‫س��ێ �رێ�ت‪ ،‬ت ت ‌هماشا ه‌ل��ه‌ف��ز ێژووه‌و‌ه سێ‬ ‫د‬ ‫هه‌ر له‌ش كردن ‌ی ی��ۆن�� ‪،‬‬ ‫ب���ه‌ر ووری��‬ ‫ی‬ ‫�‬ ‫ب ێو‬ ‫�‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫فیل ‌ه بۆ‬ ‫ك‬ ‫‌‬ ‫ی‬ ‫�� ‌ه‬ ‫ێ‬ ‫م‬ ‫ج���ه‌‬ ‫ئاڤا‬ ‫د‌هكات‪ .‬س���ت��� ‌ه ئێه‌ چاوێلك ‌هی‌ تار به‌س ‌هكان ‌ی‬ ‫تا‬ ‫وود‬ ‫ل� ‌ه‬ ‫گه‌یشتن واڵت�� ‌ی یب ‌هت ت ‌هم ‌ه ك ‌ه‬ ‫ئ ئه‌مه‌‬ ‫‌ی‬ ‫خۆماند اشا‬ ‫ئ‬ ‫چ‬ ‫ن‬ ‫ش‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ر‬ ‫������ه‌و‌ه به‌ك ‌ه تا ئێ داهێنان ‌ه ا چ�او ێن‪،‬‬ ‫له‌پ ارنه‌هێناو ستا ئ ‌هو نوێیه‌ نا ‌هڕێ� ‌ی‬ ‫ك‬ ‫ێ‬ ‫ده‌ شدا ه ‌ه ‌ه له‌ب ‌هر چاوێلكانه‌ ‌هین‪،‬‬ ‫ئ‬ ‫و‬ ‫ش‬ ‫گ ‌هو ستك ‌هوێت ڵبد‌هین ه‌وه‌ پێو مان‬ ‫ره‌یه‌ تێب بۆئه‌و‌ه ‌ی چاوێلكه‌ك یست ‌ه‬ ‫گ‬ ‫ل ‌هو داه ‌همان‬ ‫‌هین‪.‬‬ ‫ێنان ‌ه‬

‫الوازی‌ ڤیكتۆریا بێكهام‬ ‫ی‬ ‫ی جه‌سته‌و‌ه بۆته‌ جێی‌ باس‌وخواس ‌‬ ‫ل���ه‌ڕوو ‌‬ ‫ی به‌ریتانیا‌و یه‌كێك ‌ه له‌و‬ ‫رۆژنامه‌‌و راگه‌یاندنه‌كان ‌‬ ‫خه‌مانه‌ی‌ كه‌ خێزانی‌ ناوبراویشی‌ نیگه‌رانكردووه‌‪.‬‬ ‫ی‬ ‫ی ده‌وروبه‌ره‌كه‌یه‌وه‌ ڤیكتۆریا كێش ‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ ‌‬ ‫خۆی‌ زۆر به‌دڵه‌‌و بۆ پاراستنیشی‌ رۆژان ‌ه چه‌ند‬ ‫كاتژمێرێك وه‌رزش ده‌كات‪.‬‬ ‫ی "من له‌هه‌ر گۆڤارێكدا‬ ‫ناوبراو وتویه‌ت ‌‬ ‫ی‬ ‫وێنه‌م باڵوكرابێته‌و‌ه پێویستی‌ نه‌كردوو‌ه له‌ڕێ ‌‬ ‫به‌رنامه‌كانی‌ كۆمپیوته‌ره‌وه‌ ده‌ستكاریی‬ ‫بكه‌ن‌و هه‌ر به‌و جۆره‌ش ده‌مێنمه‌وه‌"‪.‬‬ ‫ی دێڤید‬ ‫ی سێ منداڵه‌‌و ژن ‌‬ ‫ڤیكتۆریا دایك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی یاریزانی‌ تۆپی‌ پێی‌ هه‌ڵبژارد‌ه ‌‬ ‫بێكهام ‌‬ ‫به‌ریتانیایه‌‪.‬‬

‫ی‬ ‫سوزان بۆیڵ ژماره‌ ‌‬ ‫پێوانه‌یی شكانده‌وه‌‬ ‫ی‬ ‫دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ گۆرانییه‌كی‌ سوزان بۆیڵ بووه‌ جێی‌ سه‌رنجی‌ واڵت ‌‬ ‫ی‬ ‫به‌ریتانیا به‌تایبه‌تی‌‌و جیهان به‌گشتی‌‌و به‌و هۆیه‌شه‌وه‌ ڤیدیۆ ‌‬ ‫گۆرانییه‌كه‌ ژماره‌ی‌ پێوانه‌یی له‌سه‌یركردنی‌ له‌سه‌ر ئینته‌رنێـت شكاند‪.‬‬ ‫یه‌كه‌م ئه‌لبومی‌ ئه‌و گۆرانیبێژه‌ پۆپه‌ جارێكی‌ دیكه‌ ژماره‌ی‌ پێوانه‌یی‬ ‫شكانده‌وه‌‌و له‌ماوه‌ی‌ سێ هه‌فته‌دا سێ ملیۆن‌و سه‌د ه �ه‌زار كۆپی‌ لێ‬ ‫فرۆشراوه‌‪.‬‬ ‫فرۆشتنی‌ ئه‌و ژماره‌یه‌ له‌ئه‌لبومه‌كه‌شی‌ داهاتی‌ سوزانی‌ ‪ 4‬ملیۆن پاوه‌ند‬ ‫زیادكرد‪ ،‬له‌واڵتی‌ به‌ریتانیا ئه‌لبومه‌كه‌ی‌ بۆیڵ بووه‌ خێراترین ئه‌لبومێك ك ‌ه‬ ‫ئه‌و ژماره‌یه‌ی‌ لێ فرۆشرابێت هه‌تا ئێستا‪.‬‬

‫كاور‬

‫گا‬

‫دووانه‌‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫فه‌ریك‬

‫(‪ 21‬مارس ‪-‬‬ ‫‪ 20‬نیسان)‬

‫(‪ 21‬نیسان ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئایار)‬

‫(‪ 21‬ئایار ‪-‬‬ ‫‪ 20‬حوزه‌یران)‬

‫‪ 21‬حوزه‌یران ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ته‌مموز‬

‫(‪ 23‬ته‌مموز ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئاب)‬

‫(‪ 23‬ئاب ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئه‌یلول)‬

‫ره‌وتی‌ هه‌ساره‌كان ئامۆژگاریت‬ ‫ده‌كه‌ن ك ‌ه به‌هێمنی‌‌و نه‌رمی‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌وروبه‌ره‌كه‌تدا هه‌ڵسوكه‌وت‌و‬ ‫قسه‌ بكه‌یت‪ ،‬پێویست ناكات‬ ‫ی له‌سه‌ر هه‌موو شتێك‬ ‫ركابه‌ر ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ره‌كه‌تدا بكه‌یت‪.‬‬

‫ه��اوڕێ نزیکه‌کانت به‌خه‌مته‌وه‌ ‌ن‌و‬ ‫ی‬ ‫هاوكاریت ده‌ك �ه‌ن ئه‌گه‌ر كه‌سێك ‌‬ ‫لێهاتوو بناسیت‪ ،‬نه‌رمونیانب ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌ر ده‌وروبه‌رت‪ ،‬چونک ‌ه ‌ هه‌لی‬ ‫ی‬ ‫زیاتری ‌ چوون ‌ه نێو په‌یوه‌ندییه‌ك ‌‬ ‫جدیت پێده‌به‌خشێت‪.‬‬

‫ی زوو‬ ‫زیره‌كیت هۆكارێك ‌ه ب��ۆئ�ه‌و‌ه ‌‬ ‫ی ده‌وروبه‌رت تێبگه‌یت‪ ،‬ئه‌م‬ ‫له‌كه‌سان ‌‬ ‫ك هه‌ستیار‬ ‫هه‌فته‌ی ‌ه بۆتۆ به‌جۆرێ ‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت ك� ‌ه بچوكترین ئاماژه‌كان‬ ‫زۆر ق��ورس دێن ‌ه ب �ه‌رچ��اوت‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫به‌ئاگادارییه‌و‌ه مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵدا بکه‌‪.‬‬

‫پێویستت به‌ئه‌زموونێكه‌ ك ‌ه مێشك‌و‬ ‫دڵت پێكه‌و‌ه بكاته‌وه‌‪ ،‬هه‌ساره‌كان‬ ‫ی بێیته‌و‌ه‬ ‫ئامۆژگاریت ده‌كه‌ن بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫س �ه‌رخ��ۆت‌‪ ،‬هه‌فته‌یه‌كی‌ گونجاو‌ه‬ ‫بۆ گ���ه‌ڕان‌و به‌شداریكردن له‌بۆن ‌ه‬ ‫گشتییه‌كاندا‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی چه‌ند رۆژێك ‌‬ ‫ێ بۆئه‌و‌ه ‌‬ ‫كاتێك دابن ‌‬ ‫ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه بكه‌یت ‌ه رۆژانێك ك ‌ه‬ ‫له‌بیرت نه‌چنه‌وه‌‪ ،‬له‌وانه‌ی ‌ه به‌الته‌و‌ه‬ ‫ی‬ ‫زه‌ح��م �ه‌ت بێت‪ ،‬ب��ه‌اڵم نیشاندان ‌‬ ‫ی‬ ‫متمان ‌ه رێگایه‌ك ‌ه ب��ۆ په‌یوه‌ند ‌‬ ‫سۆزداریی‌‪.‬‬

‫گه‌ر هه‌موو شتێك له‌بیر بكه‌یت‬ ‫جگه‌ ل�ه‌چ��ێ��ژوه‌رگ��رت��ن له‌كات ‌ه‬ ‫خۆشه‌كانت‪ ،‬زه‌ره‌رمه‌ند نابیت‪،‬‬ ‫ده‌توانی‌ په‌یوه‌ندییه‌كانت قوڵتر‬ ‫ی نوێ‬ ‫بكه‌یته‌و‌ه ی��ان كه‌سان ‌‬ ‫بناسیت‪.‬‬

‫ته‌رازوو‬

‫دووپشك‬

‫كه‌وان‬

‫گیسك‬

‫سه‌تڵ‌‬

‫نه‌هه‌نگ‬

‫(‪ 23‬ئه‌یلول ‪-‬‬ ‫‪ 22‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 23‬تشرین ‌ی یه‌كه‌م‬ ‫‪ 21 -‬تشرین ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 22‬تشرین ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 20‬كانون ‌ی یه‌كه‌م)‬

‫(‪ 21‬كانون ‌ی یه‌كه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 19‬كانون ‌ی دووه‌م)‬

‫(‪ 20‬كانون ‌ی دووه‌م ‪-‬‬ ‫‪ 18‬شوبات)‬

‫(‪ 19‬شوبات ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئازار)‬

‫ئه‌م هه‌فته‌یه‌ له‌و‌ه زیاتر خه‌رج‬ ‫ده‌كه‌یت كه‌ ده‌ستت ده‌كه‌وێت‪،‬‬ ‫ی نا‬ ‫ی كار ‌‬ ‫پێویست به‌ئه‌نجامدان ‌‬ ‫ی بچیت ‌ه‬ ‫عه‌قاڵنی‌ ناكات بۆئه‌وه‌ ‌‬ ‫ی كه‌سێكه‌وه‌‪ ،‬ئ�ه‌وه‌ش‬ ‫نێو دڵ� ‌‬ ‫ی‬ ‫ی ئ�ه‌و‌ه نایه‌ت یارمه‌ت ‌‬ ‫به‌مانا ‌‬ ‫كه‌س نه‌ده‌یت‪.‬‬

‫ی‬ ‫ی زۆر باش ده‌بێت له‌ڕوو ‌‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك ‌‬ ‫س��ۆزداری��ی �ه‌وه‌ كه‌تێیدا ده‌توانیت‬ ‫هه‌سته‌كانت ب��ۆ ب �ه‌رام��ب �ه‌ره‌ک �ه‌ت‬ ‫ده‌رب���ب���ڕی���ت‌و ل �ه‌ب �ه‌رام��ب �ه‌ری��ش��دا‬ ‫ی‬ ‫ده‌ستخۆشیت لێبكرێت‪ ،‬كه‌مكردنه‌وه‌ ‌‬ ‫خۆپه‌رستیت وا ده‌كات خۆشه‌ویستتر‬ ‫بێیته‌ به‌رچاو‪.‬‬

‫هه‌وڵی خۆدزینه‌و‌ه له‌راستییه‌کان‬ ‫مه‌ده‌‪ ،‬ئه‌م هه‌فته‌ی ‌ه كاتێکی گونجاو‌ه‬ ‫ی راسته‌قین ‌هی‌ خ��ۆت بۆ‬ ‫ك�ه‌ روو ‌‬ ‫‌خ��ۆش �ه‌وی��س��ت �ه‌ک �ه‌ت ده‌رب��خ �ه‌ی �ت‌‪،‬‬ ‫وت����ووێ����ژی‌ پ���ڕه���ه‌س���ت‌و الی��ه‌ن��ی‬ ‫سۆزداریی کاریگه‌ریی ته‌واوی له‌سه‌ر‬ ‫به‌رامبه‌ره‌كه‌ت ده‌بێت‌‪.‬‬

‫ی تیژت‬ ‫ی خ���ۆش‌و ب��ی��ر ‌‬ ‫م��ام��ه‌ڵ�� ‌ه ‌‬ ‫ی گرنگن له‌تۆدا‪،‬‬ ‫دوو تایبه‌تمه‌ند ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئ �ه‌م هه‌فته‌ی ‌ه ل �ه‌ڕوو ‌‬ ‫ی‬ ‫هه‌ست‌و بیروهۆشه‌و‌ه وه‌ك هه‌فته‌كان ‌‬ ‫دیكه‌ نییه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم به‌م مامه‌ڵه‌یه‌ت‬ ‫ی‬ ‫ب��ه‌رده‌وام ده‌بیت له‌به‌ده‌ستهێنان ‌‬ ‫دڵه‌كان‪.‬‬

‫ده‌توانیت‌ به‌جۆش‌و خرۆش بیت ل ‌ه‬ ‫جێبه‌جێکردنی کاره‌کانتدا تا ئه‌و‬ ‫ت كاردانه‌وه‌كانت‬ ‫ی هه‌ستده‌كه‌ی ‌‬ ‫كات ‌ه ‌‬ ‫كاریگه‌ریی له‌سه‌ر ده‌وروب�ه‌ره‌ك�ه‌ت‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬له‌م هه‌فته‌یه‌دا ئامۆژگاری‬ ‫ده‌کرێیت که‌‌وریابیت‪ ،‬چونک ‌ه ته‌نها‬ ‫ئه‌م ‌ه قازانجت پێده‌به‌خشێت‪.‬‬

‫هه‌سته‌كانت ده‌گه‌ن ‌ه لێوار‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌بێت ئاگادار ‌ی ئه‌و‌ه بیت كا ‌ی كۆن‬ ‫به‌با نه‌كه‌یته‌وه‌‪ ،‬به‌چه‌ند رۆژێكدا‬ ‫تێده‌په‌ڕیت ك� ‌ه هه‌ستده‌كه‌یت‬ ‫له‌خه‌ونه‌كانت نزیكبوویته‌‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ئامۆژگاری ده‌کرێیت نوێگه‌ری‬ ‫له‌ره‌فتارتدا بکه‌یت‪.‬‬

‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪ :‬كۆمپانیای‌ سولی‌ تێلیگراف‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‪ :‬خالید ئه‌حمه‌د شه‌ریف‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی سیاسیی گشتییه‌‪ ،‬هه‌فتان ‌ه کۆمپانیای سولی تێلیگراف ده‌ریده‌کات‬

‫ی سالم‪،‬‬ ‫ی ـ شاڕێ ‌‬ ‫ی كوردستان‪ ،‬سلێمان ‌‬ ‫هه‌رێم ‌‬ ‫ی پێنجه‌م ـ به‌رامبه‌ر به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رده‌‬ ‫ی میران ـ نهۆم ‌‬ ‫ته‌الر ‌‬ ‫‌ ‪0533187811 & 0533184771‬‬

‫لێپرسراوی هونه‌ریی‪ :‬شێرکۆ خانزادی‬

‫ژماره‌ (‪، )26‬‬

‫ساڵی یه‌که‌م‬

‫چوارشه‌ممه‌‪2010/4/7 ،‬‬

‫‪w w w . d e s t u r. n e t‬‬ ‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫خالیدی حاجی ئه‌حمه‌د‬

‫قه‌تیسمان له‌هه‌ولێردا‬

‫بۆ وه‌رگرتنی‬ ‫زانیاری‌و ئاگاداربوون‬ ‫له‌دوایین هه‌واڵ‌و‬ ‫گۆڕانکارییه‌کان‬ ‫سه‌ردانی ماڵپه‌ڕی‬

‫‪www. destur.net‬‬

‫به‌یانی هه‌موو دووشه‌ممه‌یه‌ک‬ ‫رۆژنامه‌ی یاری بخوێنه‌ره‌وه‌‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫له‌گه‌ڵ كۆتاییهاتنی هه‌ڵبژاردنه‌كان‪ ،‬لیستی ئه‌لعێراقی ‌ه رایگه‌یاند‬ ‫ك ‌ه گروپێكی به‌سه‌رۆكایه‌تی رافیع ئه‌لعیساوی ده‌ستنیشانكردوو‌ه بۆ‬ ‫گفتوگۆكردن له‌گه‌ڵ لیست ‌ه براوه‌كانی گۆڕه‌پانی عێراقدا به‌مه‌به‌ستی‬ ‫دروستكردنی ده‌وڵه‌تی نوێی عێراق‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی جێی سه‌رنج ‌ه ئه‌و گروپ‌و الیه‌نانه‌ی ك ‌ه لیستی ئه‌لعێراقیه‌‬ ‫پێكده‌هێنن زۆر زیاترن له‌و چوار گروپه‌ی كوردستان ك ‌ه له‌(لیستی‬ ‫هاوپه‌یمانی‌و گ��ۆڕان‌و كۆم ‌هڵ‌و یه‌كگرتوو) پێكدێن‌و به‌دڵنیاییشه‌وه‌‬ ‫ده‌وترێت ك ‌ه خاڵی هاوبه‌شی ئه‌م گروپ ‌ه كوردیان ‌ه زۆر زیاتر‌ه له‌و خااڵنه‌ی‬ ‫ك ‌ه گروپه‌كانی ناو ئه‌لعێراقی ‌ه پێكده‌هێنن‌و شه‌ڕو كوشتارو لێدان‌و‬ ‫ناوچه‌گه‌رێتی‌و عه‌شایه‌رگه‌رێتیان زۆر زیاتر‌ه له‌و ناكۆكیانه‌ی له‌نێوان‬ ‫كورددا هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم چه‌ند خاڵێكی هاوب ‌هش‌و ئیراده‌ی سه‌ركرده‌كانیان‬ ‫توانی به‌زوویی رێكیان بخات‌و ده‌ستپێشكه‌ریی بكه‌ن له‌دروستكردنی‬ ‫نوێنه‌رایه‌تییه‌كدا ك ‌ه بتوانێت نوێنه‌رایه‌تیان بكات‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌شه‌و‌ه ده‌بینین ك ‌ه كورد هێشتا له‌هه‌ولێردا قه‌تیسماوه‌و‬ ‫نه‌یتوانیو‌ه جۆرێك له‌ئاشته‌وایی پێكبهێنێت‌و ده‌ستپێشكه‌رییه‌ك بكات‬ ‫له‌و گفتوگۆیانه‌دا ك ‌ه پێویستن بۆ پێكهێنانی ده‌وڵه‌تی عێراق‪.‬‬ ‫راست ‌ه سه‌رۆك‌و ئه‌ندامانی لیست ‌ه عێراقییه‌كانی تر‪ ،‬سه‌ردانی‬ ‫هه‌رێمیان كردوو‌ه هه‌ر بۆ هه‌مان مه‌به‌ست ك ‌ه زۆر به‌داخه‌و‌ه ئه‌و‬ ‫س��ه‌ردان‌و لێدوان ‌ه شیرینانه‌ی ئه‌و لیستانه‌ش الی گه‌لێكی زۆر‬ ‫له‌ڕۆشنبیران‌و میدیاكانی ده‌سه‌اڵتی كوردییه‌وه‌‪ ،‬لێكدانه‌وه‌یه‌كی وای بۆ‬ ‫كراو‌ه ك ‌ه گوای ‌ه ئه‌و‌ه قورسایی كورد ده‌رده‌خات‌و ئه‌و الیه‌نان ‌ه ناچارن‬ ‫په‌نا بۆ كورد بهێنن‪ ،‬بێگومان ئه‌و كه‌سه‌ی ئه‌قڵی له‌ده‌ست نه‌دابێت‬ ‫ئه‌و راستیان ‌ه به‌جوانی ده‌بینێت ك ‌ه هه‌مان ئه‌و گروپ‌و الیه‌نان ‌ه كه‌‬ ‫له‌مڕۆكه‌دا سه‌ردانی كورد ده‌كه‌ن له‌دوای نووسینه‌وه‌ی ده‌ستووره‌وه‌‬ ‫تاق ‌ه داوایه‌كی كوردیان نه‌سه‌لماندوه‌و نه‌ك هه‌ر ئه‌وه‌نده‌‪ ،‬به‌ڵكو‬ ‫به‌شداریش بوون له‌پشتگوێخستن‌و یاریكردن به‌خواست‌و داواكانی‬ ‫خه‌ڵكی كوردستان‪ ،‬تا ئێستاش هه‌موو ئه‌و هێزان ‌ه مامه‌ڵه‌یه‌كی‬ ‫ئینگلیزان ‌ه له‌گه‌ڵ كورددا ده‌كه‌ن ك ‌ه بریتیی ‌ه له‌به‌سه‌رۆك هۆز روانینه‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تی كوردو سیاسه‌تی په‌رتكه‌و زاڵبه‌‪.‬‬ ‫لێره‌دا چه‌ند نمونه‌یه‌ك جێی ئاوڕلێدانه‌وه‌یه‌‪ ،‬لیستی حه‌دباو لیستی‬ ‫برایه‌تی نه‌ینه‌وا ساڵ زیاتر‌ه كێشه‌یان هه‌یه‌و تا ئێستا سه‌ركردایه‌تی‬ ‫كورد چاره‌سه‌رێكی بۆ نه‌دۆزیوه‌ته‌وه‌و به‌هانای ئه‌و لیسته‌و‌ه نه‌چووه‌و‬ ‫جگ ‌ه له‌لێدوانی توندو ئاگراویان ‌ه ك ‌ه زیره‌كان ‌ه به‌عسییه‌كانی موسڵ فوی‬ ‫پیاده‌كه‌ن‪ ،‬كه‌سێك نه‌هات به‌دروستی له‌كێشه‌كه‌مان بگه‌یه‌نێت‌و په‌رله‌مانی‬ ‫كوردستانی لێ به‌ده‌نگ بێنێت‌و دوو به‌یاننامه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی‬ ‫له‌سه‌ر ده‌ربكرێ‌و ده‌وڵه‌تی عێراقی لێبه‌رپرسیار بك ‌هن‌و نه‌هێڵن كێشه‌كه‌‬ ‫بهێڵرێته‌و‌ه بۆ ئه‌م كات ‌ه تا له‌دروستكردنی حكومه‌تدا نان‌و پیازی پێوه‌‬ ‫نه‌خورێت‪ ،‬نمونه‌یه‌كی دیك ‌ه ئه‌و سه‌ردانانه‌ن ك ‌ه كه‌سایه‌تیی ‌ه كورده‌كان‬ ‫بۆ توركیا ئه‌نجامیده‌ده‌ن‪ ،‬ئه‌و‌ه راست ‌ه ك ‌ه سیاسه‌تمه‌دارانی كورد ئه‌و‬ ‫مافه‌یان هه‌ی ‌ه سه‌ردانی واڵتانی دراوسێ بك ‌هن‌و په‌یوه‌ندییان هه‌بێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم هه‌موو ده‌زانین ك ‌ه له‌م هه‌ڵبژاردنه‌و‌ه توركیا پێگه‌یه‌كی گه‌وره‌ی‬ ‫به‌ده‌ستهێناو‌ه له‌گۆڕه‌پانی عێراقداو به‌دڵنیاییه‌و‌ه رۆڵێكی گه‌وره‌ی ده‌بێت‬ ‫له‌دروستكردنی ئه‌م حكومه‌ته‌ی به‌ڕێوه‌ی ‌ه له‌عێراقدا پێكبهێنرێت‪ ،‬خۆ‬ ‫ئه‌گه‌ر سه‌ردانه‌كان بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه نه‌بووبن‪ ،‬ئه‌وا بێگومان توركیا‬ ‫ئه‌و هه‌وڵه‌ی داو‌ه ترپه‌ی دڵی كورد بخوێنێته‌و‌ه سه‌باره‌ت به‌ویست‌و‬ ‫داواكانمان‪ ،‬ئه‌و سه‌ردانان ‌ه ك ‌ه بێبه‌رنامه‌و ته‌نانه‌ت پشێوی حكومه‌تی‬ ‫ناوخۆی هه‌رێمی لێبكه‌وێته‌وه‌و له‌والشه‌و‌ه سه‌رۆكی حیزبێكی كوردی كه‌‬ ‫سبه‌ینێ حیزبه‌كه‌ی له‌گروپی كوردیدا به‌شداربێت‪ ،‬جگ ‌ه له‌په‌رته‌وازه‌یی‬ ‫ماڵی كورد هیچی تری لێ ناخوێنرێته‌وه‌‪ ،‬گروپ ‌ه كوردییه‌كان ده‌بوای ‌ه زۆر‬ ‫زووتر به‌رگی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنیان له‌خۆیان بكردایه‌ته‌وه‌و له‌هه‌وڵی‬ ‫پێكهێنانی نوێنه‌رایه‌تییه‌كدا بونایه‌‪ ،‬وه‌ك به‌رپرس بۆ گفتوگۆ كردن بۆ‬ ‫پێكهێنانی حكومه‌ت‪.‬‬ ‫بێگومان بانگهێشتكردنی ئه‌ندامان‌و نوێنه‌رانی لیست ‌ه براوه‌كان‬ ‫له‌الیه‌ن سه‌رۆكی هه‌رێمه‌وه‌‪ ،‬ده‌ستپێكێكی باشه‌‪ ،‬گه‌رچی ده‌بوای ‌ه زووتر‬ ‫ئه‌نجامبدرایه‌و له‌ته‌كیشیدا نوێنه‌ری كۆتای مه‌سیحییه‌كانی لیستی‬ ‫ئه‌لڕافیده‌ینیش كه‌خۆیان به‌نزیكی كورد ده‌زانن‌و نوێنه‌ره‌كانی شه‌ب ‌هك‌و‬ ‫كۆتای یه‌زیدییه‌كیانیش بانگهێشتی ئه‌و كۆبوونه‌وه‌ی ‌ه بكرانایه‌‪ ،‬حكومه‌تی‬ ‫عێراق به‌هه‌رچاوێك له‌شه‌ب ‌هك‌و یه‌زیدی بڕوانێت‪ ،‬ده‌بێت ئێمه‌ی كورد‬ ‫هه‌میش ‌ه وه‌ك به‌شێك له‌خۆمان مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ بكه‌ین‪ ،‬دواتریش‬ ‫پێویست بوو كورد ئه‌ندام ‌ه هه‌ڵبژێردراوه‌كانی لیست‌و ئه‌ندامانی تری‬ ‫لیسته‌كان تێكه‌اڵو نه‌كرانایه‌و گفتوگۆكان له‌چه‌ند ئاستێك‌و له‌سه‌ره‌تاوه‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی په‌رله‌مانی هه‌رێمه‌و‌ه ئه‌نجامبدرایه‌‪ ،‬تا كوردیش بتوانێت‬ ‫بواری گه‌مه‌كانی له‌گفتوگۆكاندا به‌رفراوان بكات‌و ئه‌و گروپه‌ی گفتوگۆ‬ ‫ده‌ك��ات ناچاربووای ‌ه داخ��وازی‌و ویستی الیه‌نه‌كانی تر له‌په‌رله‌ماندا‬ ‫شیبكاته‌وه‌و دواتریش پێكهات ‌ه سیاسییه‌كان ك ‌ه نوێنه‌رایه‌تیان هه‌یه‌و‬ ‫له‌كۆتاییشدا ره‌زامه‌ندی سه‌رۆكی هه‌رێمی بۆ وه‌ربگیرێت‪ ،‬به‌كورتی الیه‌نه‌‬ ‫عه‌ره‌به‌كان‌و هێز‌ه ناوچه‌ییه‌كانیش بیانزانیای ‌ه ك ‌ه ناتوانن هه‌روا به‌ئاسانی‬ ‫خواسته‌كانیان به‌مل گه‌لی كوردستاندا بسه‌پێنن‌و جه‌ماوه‌ری خۆشمان‬ ‫په‌ی به‌و‌ه ده‌برد ك ‌ه ته‌ته‌ڵه‌و له‌بێژنگدانی خواستی هه‌موو الیه‌نه‌كان‬ ‫كراوه‌و ئینجا رێككه‌وتن ئه‌نجامده‌درێت‪.‬‬ ‫گفتوگۆكانی ئه‌و لیسته‌ش ده‌بێت زۆرینه‌ی الیه‌ن ‌ه پێكهێنه‌ره‌كانی‬ ‫ئه‌و لیست ‌ه براوان ‌ه به‌سه‌ر بكه‌نه‌و‌ه تا به‌دروستی له‌ویست‌و ملمالنێكانی‬ ‫ناو ئه‌و لیستانه‌ش بگ ‌هن‌و له‌و‌ه تێبگه‌ن ك ‌ه چ داوایه‌كی كورد ره‌نگ ‌ه‬ ‫له‌كۆتاییدا كۆده‌نگی به‌ده‌ستنه‌هێنێت‌و چ داوایه‌كیشمان ده‌توانێت‬ ‫كاریگه‌رییه‌كی ناوخۆیی بكات ‌ه سه‌ر ئه‌و لیستان ‌ه ك ‌ه دواتر به‌سودی‬ ‫ئێم ‌ه بشكێته‌وه‌‪.‬‬