ژماره ()27 چوارشه‌ممه2010/4/14 ، ( )20الپهڕه نرخ ( )1000دیناره www.destur.net
رۆژنامه‌یه‌کی سياسى گشتییه ،هه‌فتان ه کۆمپانیای سولى تێلیگراف دهریدهکات
sherko khanzadi
ی ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتی: سكرتێر
ی هه‌ڵوه‌شێته‌وه ی ستراتیژ ی ده‌یه‌وێت رێككه‌وتن ی پارت باڵێك 2
5
9
سه‌رهه‌نگ سوله‌یمانی.. جه‌نه‌ڕاڵی بێ سێبه‌ر
ئه‌گه‌ر ئهمریكاو ئیسرائیل هێرش بكه‌ن ه سه‌ر ئێران‌و هه‌ندێك ئاماژه له‌ئارادای ه له‌بار‌ه ی ئهگهری ئهم سیناریۆیه ،كه‌سایه‌تییه‌ك ی سه‌ره‌كی ك ه زۆر سهرچاوه ی هه‌ڕه‌شه‌ی ه له‌الیه‌ن تارانهوه جه‌نه‌ڕاڵێك ه له‌ناو سوپای پاسداران‌و زۆر زانیاری ی له‌باره‌وه نازانرێت ته‌نانه‌ت له‌الیه‌ن ده‌زگا هه‌واڵگرییه‌كان ی خۆرئاواشه‌وه04 ... .............................. ده‌ستوور فه‌زیحه‌یه‌كی دوو به‌رپرسی كورد ،له‌كه‌ركوك ئاشكراده‌كات
دوو به‌رپرسی كوردی پارێزگای كه‌ركوك، ك ه كاری رێكخستنی حیزبی ده‌كه‌ن له‌ناو ده‌زگاكانی پۆلیسی شاری كه‌ركوكدا، چه‌ندین پاره‌یان به‌ناوی به‌رزكردنه‌و‌هی پله‌و جێگریكردنی پله‌كانیانه‌وه، له‌چه‌ندین ئه‌فسه‌ری پۆلیسی كه‌ركوك وهرگرتووه ،دوای ئاشكرابوونیشان له‌الیه‌ن وه‌زاره‌تی ناوخۆی عێراقهوه ده‌ستگیر ده‌كرێن05 ... .............................. سوپای پاسداران ،له‌هێزێكی سه‌ربازییه‌و ه بۆ كۆنتڕۆڵكردنی هه‌موو ده‌سه‌اڵتێك
رووداو‌ه سیاسییه‌كانی 1979ی ئێران‌و هاتنه‌سه‌ركاری كۆماری ئیسالمی، وه‌رزێكی نوێی گۆڕانكاری گهوره له‌پێكهاته‌ی هێز‌و سیاسه‌تی له‌ئێراندا خوڵقاند‌و سوپای پاسداران وه‌ك نمونه‌یه‌كی به‌رچاو لهم گۆڕانكارییانه له‌دایكبوو08 ... ..............................
پ��ارت�ی ده‌ك��رێ��ت ،وت �ی «كۆنگر ه ی ده‌س���ه‌اڵت���ی ه��هڵ��وه‌ش��ان��دن��هوه ستراتیژییه‌كه‌ی رێككه‌وتننامه هه‌یه». س��ام��ان گ �ه‌رم��ی��ان �ی ده‌ڵ��ێ��ت مه‌كـــته‌بی سیاســـی دان��ی بهو ی ه���ه‌اڵن���ه‌دا ن����اوه ك��ه‌ب��وون��ه ه��ۆ ی له‌كیسچوونی ده‌ی��ان ه�ه‌زار ده‌نگ ی ئ���هو ح��ی��زب �ه ،وت���ی «ل��ـ��ـ��ـ�ه‌ڕوو تهكنیكییهوه ه�هڵ�ه‌م��ان ه�ه‌ب��وو، مه‌كته‌بی سیاسی به‌دواداچوونی بۆ كردووهو له‌ڕێی راگه‌یاندنی خۆیه‌و ه ی ره‌خـــنه‌ی ئاراســــته‌ی خۆ كردووه ،له‌ناوخۆماندا واهه‌ستده‌كه‌ین پێویسیتمان بهوه هه‌یه كۆنگره ئهو
تایبهت به ده‌ستوور
ی س��ام��ان گ �ه‌رم��ی��ان��ی س��ك��رت��ێ��ر ئه‌نجومه‌نی ناوه‌ندی یه‌كێتی ده‌ڵێت ف��ازڵ میرانی وتویه‌تی كه‌پارتیی ه ئه‌سڵییه‌كان پابه‌ندن به‌ڕێككه‌وتننام ه ستراتیژییه‌كه‌ی نێوان یهكێتیو ی پارتییه‌وه ،به‌اڵم باڵێكی ناو پارت بۆچوونێكی جیاوازتریان هه‌یه. س��ام��ان گه‌رمیانی رایگه‌یاند ی��ه‌ك��ێ��ت��ی ت��ائ��ێ��س��ت��ا پ��اب��ه‌ن��د ه ب �ه‌ڕێ��ك��ك �ه‌وت��ن��ن��ام �ه‌ك �هوه ،ب��ه‌اڵم ی ل��ه‌ك��ۆن��گ��ره‌دا ب���اس ل �ه‌ش��ێ��واز په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان یهكێتیو
سامان گه‌رمیانی
ده‌ستوور فه‌زیحه‌یه‌كی دوو به‌رپرسی په‌رله‌مانتارێك وه‌اڵمی ده‌زگای پاراستنی كورد له‌كه‌ركوك ئاشكراده‌كات پارتی ده‌داته‌وه شۆڕش خالید
دوو ب�ه‌رپ��رس��ی ك���وردی پارێزگای كه‌ركوك كه‌كاری رێكخستنی حیزبی ده‌كه‌ن له‌ناو ده‌زگاكانی پۆلیسی شاری كه‌ركوك ،پاره له‌چه‌ندین ئه‌فسه‌ری ی پله‌و پۆلیس به‌بیانووی به‌رزكردنه‌و‌ه جێگیركردنی پله‌كانیانه‌وه ،وه‌رده‌گرن، دوای ئاشكرابوونیشان ل �ه‌الی �ه‌ن وه‌زاره‌تی ناوخۆی عێراقهوه ده‌ستگیر ده‌كرێن. ب �ه‌پ��ێ��ی چ��ه‌ن��د زان��ی��اری��ی��ه‌ك كه‌ده‌ستوور له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی بااڵی ئهمنییهوه ل�ه‌پ��ارێ��زگ��ای كه‌ركوك ده‌س��ت��ی ك��ه‌وت��ووه ،دوو به‌رپرسی كورد كه‌یه‌كێكیان یه‌كێتییه‌و ئهوهی
تریشیان پارتییه ،به‌پله‌كان ی نه‌قیب‌و ی تۆڕێكه‌و‌ه عه‌قید ،ماوه‌یه‌ك ه له‌ڕێگ ه ی پاره ك��اری وه‌رگرتن‌و كۆكردنه‌و‌ه ده‌ك��ه‌ن له‌ناو ئه‌فسه‌رانی پۆلیسی ئ �هو پ��ارێ��زگ��ای�ه‌دا ،ب �هو هۆیهشهوه چه‌ندین پاره‌یان له‌ئه‌فسه‌رانی پۆلیسی پارێزگای كه‌ركوك كۆكردووه‌ته‌وه، ی پله‌كانیان بۆ به‌بیانووی ئ���هوه به‌رزده‌كه‌نه‌وه ،یان جێگیری ده‌كه‌ن. ئ����هو س����ه‌رچ����اوه ئ�ه‌م��ن��ی��ی�ه ب�ه‌ده‌س��ت��ووری وت «ئ �هو دووكه‌سه ی نه‌قیبی هه‌ی ه به‌ناوی یه‌كێكیان پل ه ی عه‌قیدی (ه)و ئهوهی تریشیان پل ه هه‌ی ه به‌ناوی (ك)و به‌هاوكاری لهگهڵ تۆڕێكی هاوكار له‌ناو وه‌زاره‌تی ناوخۆدا كارده‌ك هنو تائێستا چه‌ندین پاره‌یان له‌ئه‌فسه‌ران كۆكردووه‌ته‌وه».
به‌پێی زانیارییه‌كان كه‌ده‌ست ده‌ستوور كه‌وتووه ،ئهو دوو كه‌سه هه‌ردووكیان كاری رێكخستن ده‌كه‌ن ی مالزمێكه‌وه بۆ حیزبه‌كانیان‌و له‌ڕێگ ه به‌ناوی (ئـ)و ههروهها كه‌سێكی پله بااڵی ناو وه‌زاره‌ت��ی ناوخۆ ك ه پل هی عه‌میدی هه‌ی ه به‌ناوی (غ) ئهو كاره‌یان كردووه. ده‌ستوور زانیویه‌تی ك ه ئه‌وكات هی ئ��هو دوو ب �ه‌رپ��رس � ه ك����ورده‌ی ناو ریزه‌كانی پۆلیس ده‌چن ه وه‌زاره‌ت��ی ناوخۆ ،له‌الیه‌ن به‌رپرسێكی پله‌بااڵی توركمانی ناو ریزه‌كانی پۆلیسهوه، وه‌زاره‌ت لهو كاره ئاگادار ده‌كرێته‌وه، بۆی ه وه‌زاره‌تیش ده‌ستگیریان ده‌كات. زان��ی��اری زیاتر ل�ه‌الپ�هڕه ()5دا بخوێنه‌وه
له‌توركیادا له‌مه‌ودوا كورد به‌زمانی خۆی بانگه‌شه‌ده‌كات
شاره‌زایانی سیاسی بۆچوونی جیاوازیان له‌سه‌ر هه‌نگاوه‌كانی په‌رله‌مانی توركیا هه‌ی ه له‌رێگه‌پێدان به‌بانگه‌شه‌كردن به‌زمانی كوردی، به‌اڵم زۆربه‌یان له‌سه‌ر ئهوه كۆكن كه‌پارته‌كان ده‌یانه‌وێت كورده‌كان به‌الی خۆیاندا رابكێشن09 ... ژیان ئیبراهم: به‌الی منه‌و ه شـانــۆ زۆر خۆشـتره له دراما
10..
له‌یال فه‌ریقی گۆرانییه‌ک بۆ فیلمی 88 به‌رهه‌مده‌هێنێت
11..
مه‌سه‌النه یه‌كالییبكاته‌وه». ی گه‌رمیانی ،لهبارهی كێشه‌كان ی یهكێتییهوه ،ده‌ڵ��ێ��ت ملمالنێ باڵه‌كانی حیزب ،یه‌كێتی ماندوو ك����ردووه ،دان ب��ه‌وه‌ش��دا ده‌نێت كه‌باڵه‌كان كه‌سه گه‌نده‌ڵه‌كانیان ی داڵ�����ده‌داوه ،ده‌ڵ��ێ��ت ئ��ه‌م باڵه یه‌كێتی كه‌ماوه‌ته‌وه ،له‌كۆنگره‌دا كێشه‌و كه‌موكوڕییه‌كان چاره‌سه‌ر ده‌كات‌و وتی «بڕیاردراوه ئه‌مجار ه له‌كۆنگره‌دا خه‌ڵكی ت��ازه‌‌و گه‌نج‌و ژن���ان وه‌ك حیزبێكی سۆسیال دیموكرات رۆڵیان هه‌بێت». ده‌قی چاوپیکه‌وتنه‌که له الپه‌ڕ ه ( )7-6دا بخوێنه‌ره‌وه
زانیار محه‌مه‌د
ی ی لیژن ه نه‌ریمان عه‌بدوڵاڵ ئه‌ندام ی كوردستان، ی په‌رله‌مان ن��اوخ��ۆ ل���ه‌وه‌اڵم���ی روون��ك��ردن��هوهی��ه‌ك��ی ده‌زگ������ای پ��اراس��ت��ن��ی پ��ارت��ی��دا كه‌په‌رله‌مان‌و حكومه‌تی به‌هۆكاری ی ده‌زگا ئه‌منییه‌كان یه‌كنه‌گرتنه‌وه‌ك ه تۆمه‌تبار ك��ردب��وو ،رایده‌گه‌یه‌نێت ده‌زگا ئه‌منییه‌كان‌و یهكێتیو پارتی هۆكارن نه‌ك په‌رله‌مان‌و حكومه‌ت. نه‌ریمان عه‌بدوڵاڵ په‌رله‌مانتاری لیستی گ���ۆڕان ب �ه‌ده‌س��ت��ووری وت ی خستووه‌ت ه «په‌رله‌مان پاڵه‌په‌ستۆ ی ئ��اس��ای��ش بۆ س���ه‌ر ده‌زگ���اك���ان��� یهكگرتنهوه ،به‌اڵم ده‌زگاكان خۆیان كاریان بۆ یهكگرتنهوه نهكردووه». ی ئهو پهرلهمانتاره روونكردنه‌وه‌ك ه ی پاراستن ره‌ت��ده‌ك��ات�هوهو ئاژانس ی پێیوای ه كه‌ده‌زگاكان خۆیان مه‌یدان كاریان بۆ یهكگرتنهوه نه‌كردووه‌‌و ی «بۆی ه ئه‌وان به‌رپرسن‌و ئه‌گه‌ر وت نه‌حكوم هتو یه‌كیانبگرتایه‌ته‌وه، نه‌په‌رله‌مان رێگرییان ناكه‌ن». نه‌ریمان عه‌بدوڵاڵ ئاماژهی به‌وه‌دا ی ناوخۆ ی لیژن ه ك ه لهكۆبوونهوه ی هه‌ولێر‌و ی ئاسایش لهگهڵ به‌رپرسان
ی ی دووه‌م� ی كانوون سلێمانی ،ل�ه 1 ئهمساڵهوه شه‌ش مانگ دیاریكراوه بۆ یه‌كگرتنه‌وه‌یان ،ب �هو پێیه‌ش ی 2مانگ‌و 15رۆژ ماوه ئێستا نزیك ه بۆ یه‌كگرتنه‌وه‌یان. ی ی ده‌زگ��ا ل �ه‌روون��ك��ردن �ه‌وه‌ك � ه پاراستندا داوا له‌حكوم هتو په‌رله‌مان ی ی ده‌زگاكان ده‌كرێت بۆ یهكخستنهوه ئ��اس��ای �ش‌و پ��اراس��ت��ن‌و زان��ی��اری، ی ی ناوخۆ ی لیژن ه به‌اڵم ئه‌ندامه‌ك ه ی په‌رله‌مان ده‌ڵێت «كێشه‌كان كێش ه نێوان پارتیو یه‌كێتیین». ی دووشه‌مم هی راب���ردوو ده‌زگ��ا ی ی له‌روونكردنه‌وه‌یه‌ك ی پارت پاراستن ی ی یهكنهخستنهوه تونددا ،هۆكار ی ی ئاسایشی خست ه ئه‌ستۆ ده‌زگاكان ی كوردستان. حكوم هتو په‌رله‌مان
شوقه‌كانی زه‌كه‌ریا هیچ جۆر ه مۆڵه‌تێكی ره‌سمییان نییه محه‌مه‌د حه‌مه‌نه‌جیب له‌سلێمانی
شوقه‌كانی زه‌كه‌ریا عه‌بدوڵاڵی گۆرانیبێژ ك ه به(پاك سیتی) ناسراوه‌‌و رووبه‌ری زه‌وییه‌ك ه ی 14دۆنمه ،تائێستا مۆڵه‌تی شاره‌وانی‌‌و ده‌ست ه ی وه‌به‌رهێنان ی نییه. یاسین فه‌قێ سه‌عید سه‌رۆكی ده‌س��ت �هی وه‌ب�هره��ێ��ن��ان له‌سلێمانی، له‌لێدوانێكیدا به‌ده‌ستووری وت «ئهو شوقانه‌ی زه‌كه‌ریا عه‌بدوڵاڵ مۆڵه‌تیان نییه له‌وه‌به‌رهێنان ،به‌اڵم ئه‌وان داواكارییان پێشكه‌شكردوو‌ه بۆ وه‌به‌رهێنان ،به‌اڵم
ئێم ه مۆڵه‌تمان نه‌داونه‌تێ». س �ه‌رۆك��ی ده‌س��ت �هی وه‌به‌رهێنان ئاماژهی به‌وه‌شدا ك ه له‌كاتی خۆیدا ئ �ه‌وان چ��اوه‌ڕوان��ی ئه‌وه‌یان نهكردووه كه‌مۆڵه‌تیان بدرێتێ‌و ئینجا ده‌ست به‌كردنه‌وه‌یان بك هنو وت ی «بۆی ه بهبێ مۆڵه‌ت كراونه‌ته‌وه». یاسین فه‌قێ رایگه‌یاند «من نازانم ئهوه یاسایی ه یان نایاساییه ،چونك ه لهم حاڵه‌تانه‌دا كۆمپانیایه‌ك دێت داواكاری پێشكه‌شی حكومه‌ت ده‌ك��ات ئه‌ویش زه‌وی پێویستی ده‌داتێ». ده‌س��ت��وور ئ��هوهی زان��ی��وه كه‌ئه‌و
شوقان ه تاوه‌كو ئێستا له‌شاره‌وانیش هیچ جۆره مۆڵه‌تێكیان نییه‌‌و له‌بری ئهوهی بكرێن ه قوتابخانهو بنك ه ی ته‌ندروستی ئهو شوقانه‌یان لێدروستكراوه. ئه‌حمه‌د ره‌شید به‌ڕێوه‌به‌ری هونه‌ری شاره‌وانی سلێمانی ،ئاماده‌نه‌بوو هیج لێدوانێك لهوبارهیهوه بدات ،به‌بیانووی ئ��هوهی ده‌بێت ب�ه‌ن��ووس��راوی ره‌سمی ره‌زام���ه‌ن���دی ل �ه‌س �ه‌رۆك��ی ش��اره‌وان��ی وه‌ربگیرێت. سه‌رچاوه‌یه‌ك ی ئاگادار لهو شوقان هی زه‌كه‌ریا ،له‌لێدوانێكیدا به‌ده‌ستووری راگه‌یاند «رووبه‌ر ی زه‌ویی ئهو شوقانه
14دۆنمه‌و مۆڵه‌ت ی شاره‌وانی‌‌و ده‌ست ه ی وه‌به‌رهێنان ی نییه» .ه �ه‌روه‌ه��ا وتی «له‌ساڵ ی 2004ئهو رووب��هره زه‌وییه وه‌رگ��ی��راوهو ده‌ب��وو قوتابخانهو بنك هی
ته‌ندروست ی لێ دروستبكرایه ،به‌اڵم تائێستا ئه‌وان ه ی تێدا دروستنه‌كراوه‌‌و به‌شێك ی زۆر ی رووب���ه‌ر ی زه‌وییه‌كه، كراوه‌ت ه بینا».