ژماره ()27 چوارشه‌ممه2010/4/14 ، ( )20الپهڕه نرخ ( )1000دیناره
22تا 29ی ئهم مانگه فراوانترین پێشانگای كتێب له‌هوڵی كتێبخانه‌ی گشتی سلێمانی ده‌ركرێته‌وه به‌به‌شداری چه‌ندین ده‌زگای چاپ‌و باڵوكردنه‌وه‌و ڕێژه‌ی داشكاندن %50ی ه
www.destur.net
رۆژنامه‌یه‌کی سياسى گشتییه ،هه‌فتان ه کۆمپانیای سولى تێلیگراف دهریدهکات
سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم 118فه‌رمانبه‌ری ،له‌سه‌رۆكایه‌تی كۆمار زیاتره
ی %70فه‌رمـانبه‌ره‌كانـی سه‌رۆكایه‌تـی هه‌رێـم‌و نزیكـه ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‌و په‌رله‌مان پارتین 2
5
9
ه گـه‌وره‌كـان دانـووسـانـ دوور لـه‌بـه‌غـداد ده‌كـرێــت
ی به‌ڕای چاودێران ئه‌نجام ی هه‌ڵبژاردنه په‌رله‌مانییه‌كه ی ی رابردووی عێراق ،هه‌ل مانگ ی ی بۆ واڵتان ده‌ستتێوه‌ردان ی ده‌وروبه‌رو ئه‌مریكا له‌مه‌سه‌له ی ی حكومه‌ت هه‌وڵه‌كانی پێكهێنان نوێدا زیاتركردووه04 ... .............................. ه نه‌خۆشی نییه، «سه‌رئێش به‌ڵكو نیشانه‌ی نه‌خۆشییه»
پسپۆڕانی بواری نه‌خۆشییه‌كانی ده‌مارو مێشك ئاماژه بهوه ده‌كه‌ن ك ه سه‌رئێشه نه‌خۆشی نییه ،به‌ڵكو نیشانه‌ی چه‌نده‌ها نه‌خۆشییه كه بههۆی چه‌ندین هۆكارهوه له‌شێوه‌ی سه‌رئیشه‌دا ده‌رده‌كه‌ون. 15 ..
تایبهت به ده‌ستوور
به‌پێی ئ��هو زان��ی��اری��ی��ان� ه ی دهس��ت دهس��ت��وور ك �ه‌وت��وون ،نزیك ه ی %70 ئهو فه‌رمانبه‌ران ه ی ك ه له‌سه‌رۆكایه‌تی ه���ه‌رێ���م‌و ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن��ی وه‌زی�����ران‌و په‌رله‌مانی كوردستان ده‌وام��دهك�ه‌ن پارتین ،سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمیش 118 فه‌رمانبه‌ری له‌سه‌رۆكایه‌تی كۆماری عێراق زیاتره. په‌رله‌مانتارێكی كۆمه‌ڵی ئیسالمی كوردستان ،به‌راوردێكی نێوان ژمارهی كارمه‌ندانی هه‌ر سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌ك هی هه‌رێم لهگهڵ سه‌رۆكایه‌تی كۆمار‌و په‌رله‌مان‌و ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی عێراق ئاشكرا ده‌كات ك ه به‌پێی ئهو ئاماره سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم كارمه‌ندی زۆر له‌سه‌رۆكایه‌تی كۆماری عێراق زیاتره ك ه 118فه‌رمانبه‌ره. ب �هپ��ێ��ی ئ���هو زان��ی��اری��ی��ان�� هی له‌به‌دواداچوونێكی وردی رۆژنام هی دهس�����ت�����ووردا دهس���ت���ك���ه‌وت���ووه، دهركهوتووه ،به‌نزیك ه ی له %70ته‌واوی ئهو فه‌رمانبه‌ران ه ی له‌سه‌رۆكایه‌تی ه �ه‌رێ �م‌و پ �ه‌رل �هم��ان‌و ئه‌نجومه‌نی وه‌زی���ران���ی حكومه‌تی هه‌رێمدا
مه‌سعود بارزانی سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان
دامه‌زرێنراون ،پارتین‌و ئه‌وانی تریش ك ه دهمێننهوه به‌شێكی زۆری بۆ یهكێتیو ئه‌وانی تریش بۆ شیوعی‌و حیزبه‌كانی ترن. به‌پێی زانیارییه‌كانی ده‌ستوور به‌شێكی زۆر ی ئهو فه‌رمانبه‌ران ه دوای یه‌كگرتنه‌و‌ه ی حكوم هت‌و پێكهێنانی كابین ه ی پێنجه‌م دامه‌زرێنراون‌و زۆرب هی هه‌ر‌ه زۆریان پارتین ،به‌نزیك ه ی .%70 به‌شه‌كه‌ی تریشی له‌سه‌رده‌می دوو
ئیداره‌ییدا دامه‌زرێنراون. سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، 800كارمه‌ند ی هه‌یه ،بهاڵم سه‌رۆكایه‌تی ك��ۆم��ار ی ع��ێ��راق 682ك��ارم�ه‌ن��دی ه �هی �ه ،ب�ه‌وپ��ێ��ی�هش س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت��ی هه‌رێمی كوردستان 118فه‌رمانبه‌ری له‌سه‌رۆكایه‌تی كۆماری عێراق زیاتره. هاوكات سه‌رۆكایه‌تی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی حكومه‌تی هه‌رێم كه‌ته‌نها سێ پارێزگای به‌سه‌ره‌وه‌ی ه 2731كارمه‌ندی
هه‌یه ،ب��ه‌اڵم ئه‌نجومه‌ن ی وه‌زی��ران�ی عێراق پانز‌ه پارێزگای ه 2523كارمه‌ند ی هه‌یه ،به‌وپێیه‌ش ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی حكومه‌تی هه‌رێم 208كارمه‌ندی زیاتره له‌ئه‌نجومه‌نی وه‌زی��ران��ی حكومه‌تی عێراق. ب��ی�لال سلێمان په‌رله‌مانتاری كۆمه‌ڵی ئیسالمی له‌به‌راوردكردنی بودجه‌ی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی حكومه‌تی هه‌رێم‌و ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی حكومه‌تی عێراقدا ،ده‌ڵێت ئه‌نجومه‌ن ی وه‌زیرانی هه‌رێم ی كوردستان 218ملیارو 788 ملیۆن دینار بودج ه ی سااڵنه‌یه‌تی، بهاڵم ئه‌نجومه‌ن ی وه‌زیران ی عێراق لهگهڵ ئهوهی 14به‌ش ی تر ی لهسهره ،بهاڵم تهنها 100ملیارو 778ملیۆن دینار ب��ودج � ه ی سااڵنه‌یه‌تی ،به‌وپێیه‌ش ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی حكومه‌تی هه‌رێم به‌ته‌نها دوو ب�ه‌رام��ب�هرو چواریه‌كی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی عێراق وه‌رده‌گرن. ه�ه‌روه‌ه��ا ئ��ام��اژه‌ی ب�ه‌وه‌ش��دا كه بودج ه ی سااڵن ه ی په‌رله‌مان ی كوردستان 72ملیار دیناره ،ب �ه‌اڵم په‌رله‌مانی عێراق دوو به‌رامب هرو نیو ی په‌رله‌مانی ك��وردس��ت��ان ئه‌ندام ی ه�هی�ه ،كه‌چی موچ ه ی په‌رله‌مانتاره‌كانیش ی دوو ئهوهنده ی په‌رله‌مانتاران ی كوردستانه،
بهاڵم بودج ه ی سااڵن ه ی 237ملیاره. زۆری فه‌رمانبه‌رانی پارتی له‌هه‌ر سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه ،له‌كاتێكدای ه كه له‌خولی پێشوو ئێستای په‌رله‌مانی كوردستاندا پارتیو یهكێتی ژمارهی ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كانیان وه‌كیه‌كبوون. بیالل سلێمان ئه‌ندام ی په‌رله‌مانی ك��وردس��ت��ان له‌فراكسیۆن ی كۆمه‌ڵ به‌ده‌ستوور ی وت «ئهو فه‌رمانبه‌ران هی دامه‌زرێنراون سه‌ر به‌یه‌كێتی‌‌و پارتین، ئ��هو ژم���اره زۆره ی فه‌رمانبه‌ریش دهگهڕێتهوه بۆ ئهو دوو ئیداره‌یی هی كه‌پێشتر ههبووه». ل���ه‌الی���هك���ی ت������ره‌و‌ه ع��وم��ه‌ر عه‌بدولڕه‌حمان ئه‌ندام ی فراكسیۆنی كوردستان ی له‌په‌رله‌مان ی كوردستانی له‌لێدوانێكدا به‌ده‌ستوور ی وت «ئهو فه‌رمانبه‌ران ه ی له‌ئه‌نجومه‌ن ی وه‌زیران دام��ه‌زراون زۆربه‌یان ه ی كابینه‌كانی پێشووتره ،به‌پێ ی پێویست ی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران دامه‌زراون». س���ه‌ب���اره‌ت ب�����هوه ی زۆرب���� هی فه‌رمانبه‌ره‌كان ل�ه‌الی�ه‌ن پارتییه‌وه دامه‌زرێنراون ،ئهو ئه‌ندام په‌رله‌مانه رایگه‌یاند «زۆر دڵنیانیم لهوه ،بهاڵم پارتیو یهكێتیو خه‌ڵك ی بێالیه‌نیش دامه‌زرێنراون».
ی ی له‌سلێمانی نادۆزێته‌وه ده‌ستوور ورده‌كاری پارتی هۆكاری شكسته‌ك ه نێچیرڤان بارزانی یهكێتیو سه‌ركردایه‌تی خۆیان تۆمه‌تبار ده‌كات كوشتنی ئه‌میری قاعید ه باڵوده‌كاته‌وه زانیار محه‌مه‌د
به‌رپرسان‌و سه‌ركردایه‌تی پارتی، ماوه‌یه‌ك ه له‌هه‌وڵی ئه‌وه‌دان هۆكاری شكسته‌كانی سلێمانیو كه‌ركوكی حیزبه‌كه‌یان ب��دۆزن �هوه ،ب �ه‌اڵم رای جیاوازیان هه‌یه ،چاودێرانی سیاسیش ده‌ڵ��ێ��ن ه��ۆك��اری شكستی پارتی له‌سلێمانی ئهوهی ه خه‌ڵكی سلێمانی پارتی ناوێت. سه‌ركردایه‌تی پارتی راشكاوان ه دانیان به‌وه‌دانا ك ه له‌هه‌ردوو پارێزگای
سلێمانیو كه‌ركوك شكستیانهێناوه، ی ی ده‌نگه‌كانی ئهم هه‌ڵبژاردن ه دوا دوای���ی ،سه‌ركردایه‌تی ئ �هو حیزب ه له‌ئێستادا له‌لێكۆڵینه‌وه‌دان له‌هۆكاری شكسته‌كانیان لهو دوو پارێزگایه، چاودێرێكی سیاسیش ده‌ڵێت پارتی ل�هه�ه‌ول��ێ�رو دهۆكیش الوازب����ووهو ده‌نگه‌كانی كه‌میكردووه. دهس����ت����وور ئ�����هوهی زان��ی��وه كه‌سه‌رۆكی پارتیو سه‌ركردایه‌تی ئهو حیزب ه له‌ئێستادا ده‌یانه‌وێت هۆكاری شكستی خۆیان له‌سلێمانی‌و كه‌ركوك بدۆزنه‌وه ،بهاڵم تائێستا هه‌ریه‌كه‌و
رایه‌كی ههیهو هۆكاری شكسته‌كه‌یان پێنادۆزرێته‌وه. ی ی كه‌پۆست نێچیرڤان ب��ارزان � ی دراوه‌ت��ێ، ی پارت ی سه‌رۆك جێگر ی رووداودا ی رۆژنام ه له‌چاوپێكه‌وتنێك ی ی پارت ی الوازبوون ی هۆكار به‌شێك ی ی دهگهڕێنێتهوه بۆ خود له‌سلێمان سه‌ركردایه‌تی پارتی. ه��ه‌روه‌ه��ا راش��ك��اوان � ه یهكێتی تۆمه‌تبار ده‌كات له‌وه‌ی ئه‌وله‌ویه‌تی كاره‌كاره‌نی ئ �ه‌وه‌ب��ووه «نه‌هێڵێت نفوزی پارتی له‌سلێمانی زیادبكات». ی ی لق س�ه‌الم عه‌بدوڵاڵ به‌رپرس
ی ی به‌شێك له‌هۆكاره‌كان ی پارت چوار ی ی الیه‌نگران الوازب��وون‌و كهمبوونهوه ی نێوان ی ن��اوخ��ۆ ی ب��ۆ ش��ه‌ڕ پ��ارت� ی دهگهڕێنێتهوه. یهكێتیو پارت كامه‌ران مه‌نتك مامۆستای زانست ه سیاسییه‌كان ،له‌لێدوانێكدا بۆ ده‌ستوور ی ی له‌ڕوو وتی «ئهو گه‌شه‌سه‌ندن ه ی ئابووری‌‌و رۆشنبیرییهوه له‌سلێمان ی ی عه‌شایه‌ر هه‌یه ،لهگهڵ بیركردنه‌و‌ه ی وابه‌ست ه ی سلێمان ناگونجێت‌و خه‌ڵك نین به‌عه‌شایه‌رییه‌وه». راپۆرتێك له‌الپه‌ڕ‌ه 2ده‌خوێنیته‌وه
سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مان ،گوێیان به‌داوایه‌كی بارزانی نه‌دا كاروخ نامیق له‌سلێمانی
سه‌رۆكایه‌تی په‌رله‌مانی كوردستان تائێستا گوێیان به‌داوایه‌كی سه‌رۆكی هه‌رێم ن �هداوه ،لهباره ی دروستكردنی لیژنه‌یه‌ك لهباره ی وته‌كانی عه‌دنان عوسمانی په‌رله‌مانتاری لیستی گۆڕان، به‌تۆمه‌تی ن��اوزڕان��دن��ی پێشمه‌رگه، سه‌رۆكی دیوانی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمیش ده‌ڵێت په‌رله‌مان ب �ه‌دواداچ��وون��ی بۆ داواك ه ی سه‌رۆكی هه‌رێم نه‌كرد. مانگ ی شوبات ی راب��ردوو سه‌رۆك ی هه‌رێم داوا ی له‌په‌رله‌مان ی كوردستان كرد
به‌دواداچوون بۆ وته‌كانی په‌رله‌مانتار عه‌دنان عوسمان بكه‌ن ،به‌تۆمه‌تی ناوزڕاندن ی پێشمه‌رگه ،بهاڵم تائێستا هیچ ب �ه‌دواداچ��وون��ێ��ك ل �ه‌وب��ارهی �هوه ئه‌نجامنه‌دراوه ،عه‌دنان عوسمانیش رایده‌گه‌یه‌نێت وروژاندن ی ئهو بابه‌ت ه له‌كات ی خ��ۆی��دا ،ب��ۆ پ��ڕوپ��اگ�ه‌ن��ده ی هه‌ڵبژاردن بووه. فوئاد حسێن س�ه‌رۆك� ی دیوان ی س�ه‌رۆك��ای�ه‌ت��ی هه‌رێم ی كوردستان له‌لێدوانێكیدا ب��ه‌ده‌س��ت��وور ی وت «له‌كات ی خۆ ی داوامان له‌په‌رله‌مان كرد لێكۆڵینه‌و‌ه لهوبارهیهوه بكات ،بهاڵم دیاره به‌هۆ ی سه‌رقاڵییانه‌و‌ه تائێستا
هیچیان نهكردووه». ههروهها عه‌بدوڵاڵ عه‌ل ی ئیبراهیم سه‌رۆك ی لیژن ه ی پێشمه‌رگ ه له‌په‌رله‌مان ی كوردستان له‌لێدوانێكدا به‌ده‌ستووری وت «تائێستا هیچ داواكارییه‌ك ی لهو جۆره‌مان به‌ده‌ست نه‌گه‌یشتووه ،بهاڵم كاتێك ئهو كێشه‌ی ه رووی��داوه ،قس ه ی خۆمان له‌باره‌یه‌و‌ه كردووه». ناوبراو وت ی «ن ه له‌په‌رله‌مان‌و ن ه له‌لیژن ه ی پێشمه‌رگه ،هیچ گفتوگۆیه‌ك لهوبارهیهوه نه‌كراوه ،ئه‌گه‌ر داوام��ان لێبكرێت به‌دواداچوون بۆ ئهو كێشه‌ی ه ب��ك �هی��ن ،ئ��ه‌وك��ات ب��ڕی��ار ی خ��ۆم��ان ده‌ده‌ین».
عه‌دنان عوسمان په‌رله‌مانتار ی فراكسیۆن ی گۆڕان پێیوای ه «په‌رله‌مان ده‌ب���ووای��� ه ل��ی��ژن �هی �هك � ی تایبهت ی دروستبكردای ه بۆ ئ�هو كێشه‌یه ،بۆ گوێگرتن له‌هه‌موو الیه‌نه‌كان‌و ده‌رخستن ی راستییه‌كان ك ه مه‌رج نیی ه ئهو لیژنه‌ی ه له‌ئه‌ندامان ی په‌رله‌مان پێكبێت ،چونك ه ئه‌ندامان ی په‌رله‌مان له‌فراكسیۆنه‌كان پێكدێن‌و ئه‌وانیش بۆ خۆیان به‌شێك بوون له‌كێشه‌كه». عه‌دنان وت ی «ئێم ه پێشتر ده‌مانزان ی ئ��هوه به‌شێك ب��وو له‌بانگه‌شه‌یه‌ك ی هه‌ڵبژاردن ،بۆی ه ئێستا ئهو دۆسییه‌یان داخستووه‌‌و هیچ ی له‌باره‌و‌ه ناڵێن».
زانیار محه‌مه‌د
س��ه‌رچ��اوه‌ی��هك له‌پۆلیسی ك �ه‌رك��وك تایبهت به‌ده‌ستوور ی راگه‌یاند «ده‌زگا ی دژه‌ت����ی����رۆر ی ی �هك��ێ��ت � ی كه‌سێكیان ده‌ستگیركردوو‌ه ك ه ته‌ته‌ر ی نێوان ئه‌بو ئه‌یوب ی میسری‌‌و چه‌كداره‌كان ی قاعیده بووه ،پاش لێكۆڵینه‌و‌ه له‌گه‌ڵیدا ،شوێن ی ئه‌بو ئه‌یوب ی میسری‌‌و ئه‌بو عومه‌ر ی به‌غدادی ئاشكراكردووه». ه��ه‌روه‌ه��ا وت�� ی «دوات����ر ده‌زگ���ا ی دژه‌ت��ی��رۆر ی یه‌كێت ی زانیارییان داوه به‌هێزه‌كان ی ئه‌مه‌ریكا لهباره ی شوێن ی ئه‌بو ئه‌یوب ی میسری‌‌و ئه‌بو عومه‌ر ی به‌غدادی‌‌و پاش چاودێریكردن‌و به‌دواداچوون ی ورد، شوێن ی ه���ه‌ردوو س��ه‌رك��رد‌ه ی قاعیده
دۆزراوه‌ت���هوهو پاشان لهالیهن هێزه‌كان ی ئه‌مه‌ریكاو‌ه رۆژ ی دووشه‌مم ه ی رابوردوو له‌نزیك تكریت كورژاون» .ئاماژه ی به‌وه‌شدا «خێزان‌و منداڵ ی ئه‌بو ئه‌یوب ئێستا ال ی هێزه‌كان ی ئه‌مریكا ده‌ستبه‌سه‌رن». سه‌رچاوه‌ك ه ی پۆلیس ئاشكرایكرد «ه�ه‌ر به‌پێ ی زانیارییه‌كان ی ده‌زگ��ای دژه‌تیرۆر ی یهكێتی ،دوێنێش لێپرسراوی ئیدار‌ه ی رێكخراو ی قاعیده له‌باكووری عێراق ك ه به‌ڕه‌گه‌ز توركمان ه گیراوه‌و ههروهها ئه‌بو سوهه‌یبیش ك ه فهرماندهی س �ه‌رب��ازی � ی قاعیده‌ی ه ل�هك�ه‌رك��وك‌و سه‌اڵحه‌دین‌و موسڵ كوژراوه». رۆژ ی دووشه‌ممه‌ش ن��وور ی مالیك ی سه‌رۆك وه‌زیران ی عێراق ،هه‌واڵ ی كوشتن ی ئهو دوو به‌رپرس ه ی قاعیده ی له‌ناوچ ه ی سه‌رسار راگه‌یاند.