Destur_46

Page 1

‫‪46‬‬ ‫چوارشه‌ممه‬

‫‌‪2010/8/25‬‬ ‫(‪‌)20‬الپه‌ڕ‌ه‬ ‫نرخ‌(‪‌)1000‬دیناره‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی‌سياسى‌گشتییه‌‪‌،‬هه‌فتانه‌‌کۆمپانیای‌سولى‌تێلیگراف‌ده‌ریده‌کات‬

‫‪w w w. d e s t u r. n e t‬‬

‫پاش‌تێپه‌ڕینی‌‪‌31‬ساڵ‌‌به‌سه‌ر‌هێرشی‌كۆماری‌ئیسالمی‌‬ ‫بۆ‌ كوردستانی‌ رۆژه��ه‌اڵت‪ ‌،‬ئه‌مساڵ‌ جیاوازتر‌ له‌سااڵنی‌‬ ‫رابردوو‌باسی‌رووداوی‌‪28‬ی‌گه‌الوێژ‌ده‌كرێ‌‪‌.‬ئه‌و‌رۆژانه‌ی‌‬ ‫كه‌‌ به‌فه‌رمانی‌ خومه‌ینی‌ هێرشكرایه‌‌ سه‌ر‌ كوردستان‌ و‌‬ ‫به‌هه‌زاران‌كه‌س‌له‌خه‌ڵكی‌كوردستان‌كوژران‪‌.‬ئه‌وه‌ش‌له‌وه‌دا‌‬ ‫خۆی‌ ده‌بینێته‌وه‌‌ كه‌بزووتنه‌وه‌یه‌كی‌ ناڕه‌زایه‌تی‌ له‌ئێران‌‬ ‫ئاماده‌بووه‌و‌تاڕاده‌یه‌ك‌مێژووی‌سی‌ساڵه‌ی‌كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌له‌زۆر‌جێگه‌دا‌خراوه‌ته‌‌ژێر‌پرسیار‪.‬‬

‫"تائێستا‌به‌رنام ‌هی‌‌گۆڕانم‌بۆ‌به‌غداد‌نه‌بینیوه‌"‬ ‫محه‌مه‌د‌كیانی‌‌ئه‌ندامی‌‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‌بۆ‌ده‌ستوور‬

‫سه‌رجه‌م‌به‌رپرسی‌كۆمیته‌كانی‌یه‌كێتی‌‬ ‫پۆسته‌كانیان‌لێده‌سه‌ندرێته‌وه‌‬

‫ده‌ستوور‬ ‫م��ح�ه‌م�ه‌د‌ كیانی‌‌ ئ �ه‌ن��دام �ی‌‌ په‌رله‌مانی‌‌‬ ‫عێراق‌ له‌سه‌ر‌ فراكسیۆنی‌‌ گ��ۆڕان‌ ده‌ڵێت‌‬ ‫تائێستا‌ گ��ۆڕان‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌‌ تایبه‌تی‌‌ بۆ‌‬ ‫ع��ێ��راق‌ن�ه‌خ��س��ت��ووه‌ت�ه‌ڕوو‪‌،‬ب��ڕواش �ی‌‌وای�ه‌‌‬ ‫كه‌بیركردنه‌و‌هی‌‌ یه‌كێت ‌ی‌و‌ پارتی‌‌ به‌سه‌ر‌‬ ‫ئیئتیالفی‌ فراكسیۆنه‌‌ كوردییه‌كاندا‌ زاڵه‌و‌‬ ‫به‌رنام ‌هی‌‌ ئیئتیالفه‌كه‌ش‌ به‌شتی‌‌ الوه‌ك ‌ی‌و‌‬ ‫كورتبین‌ده‌زانێت‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌ كیانی‌‌ ده‌ڵێت‌ ك��ورد‌ له‌عێراقدا‌‬ ‫به‌رنام ‌هی‌‌ تۆكم ‌هی‌‌ نییه‌‪ ‌،‬داواكارییه‌كانی‌‌‬ ‫ئیئتیالفی‌‌ فراكسیۆنه‌‌ كوردستانییه‌كان‌‬ ‫داواك�������اری‌‌س�����اده‌ن‪‌،‬وت���ی‌‌"ده‌ب���وای���ه‌‌‬ ‫به‌رنامه‌یه‌كی‌‌ هه‌مه‌الیه‌ن ‌هی‌‌ هه‌بوایه‌‌ بۆ‌‬ ‫ئایند‌هی‌‌عێراق‪‌،‬ده‌بوایه‌‌ئه‌م‌به‌شداریكردنه‌‌‬ ‫له‌چه‌ند‌داواكارییه‌كی‌‌تایبه‌ت‌به‌كورد‌خۆی‌‌‬ ‫نه‌بینایه‌ته‌وه‌‪‌،‬له‌گه‌ڵ‌هه‌ندێك‌داواكاری‌‌دیكه‌‌‬ ‫سه‌باره‌ت‌ به‌پۆسته‌كان‪ ‌،‬ئه‌وه‌‌ به‌بڕوای‌‌ من‌‬ ‫شتێكی‌‌ ناشیرینه‌‌ له‌سیاسه‌تدا‪ ‌،‬ئاكامێكی‌‌‬ ‫چاكی‌‌ نابێت‌و‌ ئه‌وه‌‌ پیشانده‌دات‌ كه‌كورد‌‬

‫ده‌ستوور‬

‫محه‌مه‌د‌كیان ‌‬ ‫ی‬ ‫ی‌له‌چه‌ند‌پۆستێكه‌‪‌،‬ئه‌وه‌‌ده‌الله‌تی‌‌‬ ‫ته‌نها‌چاو ‌‬ ‫باش‌ناگه‌یه‌نێت‌بۆ‌هه‌یبه‌تی‌‌سیاسیی‌كوردو‌‬ ‫پێگ ‌هی‌‌كورد‌‌له‌عێراقدا"‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌كیانی‌‌وتی‌‌"من‌پێش‌هه‌موو‌شتێك‌‬ ‫له‌به‌رده‌م‌ده‌نگده‌ردا‌خۆم‌به‌لێپرسراو‌ده‌زانم‌‬

‫ئه‌ندامێكی‌ سه‌ركردایه‌تی‌ یه‌كێتی‌ رایگه‌یاند‌‬ ‫له‌رێكخستنه‌و‌ه‌و‌ كه‌مكردنه‌و‌هی‌‌ مه‌ڵبه‌ند‌و‌‬ ‫كۆمیته‌كاندا‌ جۆرێك‌ له‌زیادبوونی‌ كادیر‌‬ ‫له‌مه‌ڵبه‌نده‌كاندا‌دروستده‌بێت‪‌،‬بۆیه‌‌به‌شێكی‌‬ ‫زۆر‌ له‌كارگێڕی‌ مه‌ڵبه‌نده‌كان‌ پۆستی‌‬ ‫به‌رپرسی‌كۆمیته‌كانیان‌پێده‌درێت‌و‌به‌شێك‌‬ ‫له‌به‌رپرسی‌ كۆمیته‌كانیش‌ له‌مه‌ڵبه‌نده‌كاندا‌‬ ‫داده‌نرێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌رێم‌ كه‌مال‌ ئاغا‌ ئه‌ندامی‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫ئینجا‌له‌به‌رده‌م‌قه‌واره‌‌سیاسییه‌كه‌دا‪‌،‬تائێستا‌ یه‌كێتی‌و‌ به‌رپرسی‌ مه‌ڵبه‌ندی‌ موسڵی‌ ئه‌و‌‬ ‫من‌شتێكی‌‌تایبه‌تم‌نه‌بینیوه‌‌به‌نیسبه‌ت‌ئه‌و‌ حیزبه‌‪‌،‬له‌لێدوانێكیدا‌بۆ‌ده‌ستوور‪‌،‬رایگه‌یاند‌‬ ‫به‌رنامه‌ی ‌هی‌‌كه‌ئێمه‌‌هه‌مان‌بێت‌بۆ‌عێراق"‪" .‬كارگێڕی‌ئه‌و‌مه‌ڵبه‌ندان ‌هی‌‌هه‌ڵده‌وه‌شێنه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ته‌واوی‌چاوپێکه‌وتنه‌که‌‌له‌الپه‌ڕه‌‌‪8‬دا‌ ده‌ك��رێ��ن‌ ب��ه‌‌ ب �ه‌رپ��رس��ی‌ كۆمیته‌كان‌و‌‬ ‫بخوێنه‌ره‌وه‌‪ .‬له‌كۆمیته‌كاندا‌ ده‌وام��ده‌ك��ه‌ن‪ ‌،‬به‌رپرسی‌‬

‫كۆمیته‌كانیش‌ئه‌گه‌ر‌له‌ئۆرگانه‌كانی‌خواره‌وه‌‌‬ ‫جێگه‌یان‌ نه‌بێته‌وه‌‪ ‌،‬ناچار‌ ده‌بردرێن‌ بۆ‌‬ ‫مه‌ڵبه‌نده‌كان"‪.‬‬ ‫هه‌رێم‌ كه‌مال‌ ئاغا‪ ‌،‬وتی‌‌ "هیچ‌ كادیرێكی‌‬ ‫یه‌كێتی‌بێ‌موچه‌‌ناكرێت‌و‌هه‌موو‌كادیره‌كان‌‬ ‫نمونه‌‌ ئه‌گه‌ر‌ پۆستی‌ به‌رپرسی‌ كۆمیت ‌هی‌‌‬ ‫هه‌بێت‪ ‌،‬به‌هه‌مان‌ ئیمتیازاته‌وه‌‌ ده‌چێت‌‬ ‫له‌مه‌ڵبه‌ند‌ ده‌وامده‌كات‪ ‌،‬ته‌نها‌ پۆسته‌ك ‌هی‌‌‬ ‫لێده‌سه‌ندرێته‌وه‌"‪.‬‬ ‫ئاماژ‌هی‌‌به‌وه‌شدا‌كه‌ئه‌وان ‌هی‌‌له‌ئۆرگانه‌كانی‌‬ ‫خواره‌وه‌‌له‌وانه‌‌كۆمیته‌‌جێگه‌یان‌نه‌بێته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ره‌وان ‌هی‌‌ مه‌ڵبه‌نده‌كان‌ ده‌كرێن‌و‌ ئه‌وانه‌شی‌‬ ‫به‌پێی‌ رێنماییه‌كان‌ ئێستا‌ به‌ته‌مه‌ن‌ بوون‌و‌‬ ‫كه‌متر‌كاری‌رێكخستنیان‌بۆ‌ده‌كرێت‌‪‌،‬فۆڕمی‌‬ ‫خانه‌نشینی‌پڕده‌كه‌نه‌و‌ه‌و‌خانه‌نشینده‌كرێن‪‌،‬‬ ‫به‌هه‌مان‌ئیمتیازی‌ئه‌و‌پۆست ‌هی‌‌هه‌یبووه‌‪.‬‬

‫"كێشه‌ی‌‌دارایی‌‌یه‌كێتی‌‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌نییه‌‌كه‌باس‌ده‌كرێت"‬ ‫وه‌ستا‌ره‌سوڵ‌لێپرسراوی‌‌مه‌ڵبه‌ندی‌‌چه‌مچه‌ماڵی‌‌یه‌كێتی‌‌بۆ‌ده‌ستوور‬

‫پاش‌ساڵێك‪‌،‬چوار‌پۆست‬ ‫به‌پله‌ی‌‌وه‌زیر‌یه‌كالنه‌كراونه‌ته‌وه‌‬ ‫مه‌عاز‌فه‌رحان‬ ‫پ��اش‌ ساڵێك‌ له‌ته‌مه‌نی‌ حكومه‌ت‪ ‌،‬چ��وار‌‬ ‫پۆست‌ به‌پل ‌هی‌‌ وه‌زی��ر‌ یه‌كالیینه‌كراونه‌ته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫په‌رله‌مانتارێك‌رایده‌گه‌یه‌نێت ی‌ه‌كالیینه‌كردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ پۆستانه‌‌ به‌هۆی‌ كێش ‌هی‌‌ نێوان‌ یه‌كێتی‌و‌‬ ‫پارتییه‌وه‌یه‌‪‌،‬وته‌بێژی‌حكومه‌تیش‌ده‌ڵێت‌ئه‌وه‌‌‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌كی‌سیاسییه‌‪.‬‬ ‫چ��وار‌ پۆست‌ به‌پل ‌هی‌‌ وه‌زی��ر‌ دوای‌ نزیك ‌هی‌‌‬ ‫ساڵێك‌ له‌پێكهێنانی‌ حكومه‌ت‪ ‌،‬تائێستا‌‬ ‫یه‌كالیینه‌كراونه‌ته‌وه‌‌ ئ�ه‌وان��ی��ش‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫لیژنه‌كانی‌ ن��اوچ�ه‌داب��ڕاوه‌ك��ان‪ ‌،‬ژینگه‌‪ ‌،‬مافی‌‌‬ ‫مرۆڤ‌و‌پۆستی‌سكرتێری‌ئه‌نجومه‌نی‌خانمانه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ به‌هۆی‌ كێش ‌هی‌‌ سیاسییه‌وه‌‌ ئه‌و‌ چوار‌‬ ‫پۆسته‌‌تائێستا‌یه‌كالیینه‌كراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل �ه‌س �ه‌روب �ه‌ن��دی‌ پێكهێنانی‌ ح��ك��وم�ه‌ت��دا‪‌،‬‬ ‫سه‌رۆكی‌ حكوم ‌هت‌و‌ جێگره‌ك ‌هی‌‪ ‌،‬بڕیاریاندا‌‬ ‫له‌به‌شدارپێكردنی‌ حیزبی‌ زه‌حمه‌تكێشاندا‌‬ ‫یه‌كێك‌ له‌پۆسته‌كانی‌ سه‌رۆكی‌ یه‌كێك‌ له‌و‌‬ ‫سێ‌لیژنه‌یه‌‌بدرێته‌‌ئه‌وان‪‌،‬به‌اڵم‌تائێستا‌هیچ‌‬ ‫كه‌سێك‌بۆ‌ئه‌و‌پۆستانه‌‌دانه‌نراوه‌‪.‬‬ ‫ك��اوه‌‌ مه‌حمود‌ وته‌بێژی‌‌ حكومه‌تی‌‌ هه‌رێمی‌‌‬ ‫ك���وردس���ت���ان‌پ��ێ��ن �ه‌دان �ی‌‌ئ���ه‌و‌پ��ۆس��ت��ان�ه‌‌‬ ‫به‌مه‌سه‌له‌یه‌كی‌‌سیاسی‌‌ده‌زانێت‪‌،‬ده‌ڵێت‌ده‌بێت‌‬ ‫ئه‌و‌ پرسیاره‌‌ راسته‌وخۆ‌ رووب�ه‌ڕووی‌ سه‌رۆكی‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌وه‌زیران‌بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫كاوه‌‌وتی‌‌"جه‌نابی‌‌سه‌رۆكی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌و‌‬ ‫جێگره‌ك ‌ه ‌ی‌به‌رپرسن‌له‌ته‌شكیلكردنی‌‌حكومه‌ت‪‌،‬‬ ‫ئه‌وه‌‌مه‌سه‌له‌یه‌كی‌‌سیاسییه‌و‌په‌یوه‌ندی‌‌به‌كاری‌‌‬ ‫حكومه‌ته‌وه‌‌ نییه‌‪ ‌،‬ئه‌وه‌ند‌هی‌‌ مه‌سه‌له‌یه‌كی‌‌‬

‫سیاسییه‌‌ئه‌وه‌نده‌‌مه‌سه‌له‌یه‌كی‌‌حكومی‌‌نییه‌‪‌،‬‬ ‫ده‌بێت‌له‌و‌دوو‌به‌ڕێزه‌‌پرسیاربكه‌یت"‪.‬‬ ‫وته‌بێژی‌ حكومه‌ت‌ وتی‌‌ "خه‌ریكه‌‌ ئه‌و‌ لیژنانه‌‌‬ ‫ده‌كه‌ونه‌كار‪‌،‬له‌په‌رله‌مان‌بڕیاریان‌له‌سه‌ر‌دراوه‌و‌‬ ‫ستافیان‌بۆ‌داده‌نێین‪‌،‬جارێ‌‌نازانم‌كێ‌‌ده‌بێته‌‌‬ ‫سه‌رۆكی‌‌ئه‌و‌لیژنانه‌"‪.‬‬ ‫گومانده‌كرێت‌به‌‌به‌تاڵی‌مانه‌و‌هی‌‌ئه‌و‌پۆستانه‌‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ به‌رێكنه‌كه‌وتنی‌ ب�ه‌ره�ه‌م‌ ساڵح‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ حكوم ‌هت‌و‌ ئ��ازاد‌ ب��ه‌رواری‌ جێگری‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ حكومه‌ته‌وه‌‌ بێت‪ ‌،‬له‌سه‌ر‌ چۆنیه‌تی‌‬ ‫دابه‌شكردنی‌ئه‌و‌پۆستانه‌‪‌‌.‬‬ ‫فازڵ‌ حه‌سه‌ن‌ په‌رله‌مانتاری‌‌ زه‌حمه‌تكێشان‌‬ ‫(باڵی‌قادر‌عه‌زیز)‪‌،‬ئاماژ‌ه‌به‌وه‌‌ده‌دات‌كه‌به‌ڵێنی‌‌‬ ‫ئه‌وه‌یان‌پێدراوه‌‌پۆستێكیان‌پێبدرێت‌له‌پل ‌هی‌‌‬ ‫وه‌زیر‌كه‌متر‌نه‌بێت‌و‌وتی‌‌"بڕیاربوو‌یه‌كێك‌له‌و‌‬ ‫لیژنانه‌‌به‌ئێمه‌‌بده‌ن‪‌،‬به‌اڵم‌تائێستاش‌به‌رپرسی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ده‌زگایانه‌‌دیارینه‌كراون"‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌ك ‌هی‌‌زه‌حمه‌تكێشان‪‌،‬ده‌ڵێت‌به‌هۆی‌‌‬ ‫كێش ‌هی‌‌نێوان‌یه‌كێت ‌ی‌و‌پارتییه‌وه‌‌پێدانی‌‌ئه‌و‌‬ ‫پۆستانه‌‌ دواك��ه‌وت��ووه‌‪ ‌،‬ف��ازڵ‌ به‌ده‌ستووری‌‌‬ ‫وت‌ "هه‌ندێك‌ شتمان‌ بیستووه‌‌ كه‌مه‌سه‌له‌كه‌‌‬ ‫ده‌گێڕنه‌وه‌‌ بۆ‌ كێش ‌هی‌‌ نێوان‌ یه‌كێت ‌ی‌و‌ پارتی‌‌‬ ‫خۆیان‪ ‌،‬یه‌كێتی‌‌ ده‌ڵێت‌ ئێمه‌‌ ده‌یكه‌ین‌ ئه‌گه‌ر‌‬ ‫پارتی‌‌رازی‌بێت‪‌،‬پارتیش‌ده‌ڵێت‌ئه‌گه‌ر‌یه‌كێتی‌‌‬ ‫رازی‌‌بێت‌بۆ‌ئێمه‌‌رێگربین"‪.‬‬ ‫په‌خشان‌ زه‌نگه‌نه‌‌ تاكه‌‌ كاندیدی‌ وه‌رگرتنی‌‬ ‫پۆستی‌ سكرتێری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ خانمان‪ ‌،‬وتی‌‌‬ ‫"هه‌شت‌مانگ‌له‌مه‌وبه‌ر‌ئه‌و‌مه‌سه‌له‌ی ‌ه‌باسكراوه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌بۆ‌ماو‌هی‌‌شه‌ش‌مانگه‌‌ئاگاداری‌‌هیچ‌نیم‌‬ ‫نازانم‌كراوه‌‌یان‌نا؟"‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫هه واڵ‬

‫‪3‬‬

‫پژاك‪‌:‬دوای‌مانگی‌ره‌مه‌زان‌هێرشده‌كه‌ین ئازاد‌چاالك‪‌:‬كاتی‌‌ئە‌وە‌یە‌‌الیەنە‌‌عێراقییەكان‌‬ ‫فه‌رمان‌چۆمانی‌‬ ‫به‌رپرسێكی‌پارتی‌ژیانی‌ئازادی‌كوردستان‌‬ ‫(پژاك)‌ رایده‌گه‌یه‌نێت‌ ته‌نها‌ له‌به‌ر‌ مانگی‌‬ ‫ره‌م�ه‌زان‌ ئاگربه‌ستیان‌ راگرتوو‌ه‌و‌ ده‌ڵێت‌‬ ‫دوای‌مانگی‌ره‌مه‌زان‌ئاگربه‌ست‌ده‌شكێنین‌و‌‬ ‫ده‌ست‌به‌هێرشی‌چه‌كداری‌ده‌كه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫كه‌لهور‌ رێبین‌ ئه‌ندامی‌‌ كوردیناسیۆنی‌‌‬ ‫پارتی‌‌ ژیانی‌‌ ئازاد‌ (پژاك)‪ ‌،‬له‌لێدوانێكی‌‬ ‫تایبه‌تدا‌بۆ‌ده‌ستوور‪‌،‬رایگه‌یاند‌«به‌بۆن ‌هی‌‌‬ ‫هاتنی‌‌ مانگی‌‌ پ��ی��رۆزی‌‌ ره‌م����ه‌زان‪ ‌،‬كه‌‌‬ ‫له‌رۆژهه‌اڵتی‌‌ ناوه‌ڕاست‌ پیرۆزه‌‪ ‌،‬ئاستی‌‌‬ ‫چاالكییه‌كانمان‌ راگرتووه‌و‌ تا‌ هێرشمان‌‬ ‫نه‌كرێته‌‌ سه‌رمان‌ هیچ‌ جۆره‌‌ چاالكییه‌ك‌‬ ‫له‌بواری‌‌ سه‌ربازیدا‌ ناكه‌ین‪ ‌،‬به‌اڵم‌ له‌بواری‌‌‬ ‫سیاسی‌‌ كارو‌ خه‌باتمان‌ به‌رده‌وامده‌كه‌ین‌و‌‬ ‫نیشانیشیده‌ده‌ین‌كه‌ئێمه‌‌هێزین‌و‌ده‌توانین‌‬

‫ب�ه‌ه�ه‌م��وو‌ ش��ێ��وه‌ی�ه‌ك‌ چ��االك �ی‌‌ بكه‌ین‪‌،‬‬ ‫له‌هه‌مانكاتدا‌ ئاماده‌ین‌ بۆ‌ ه �ه‌ر‌ جۆره‌‌‬ ‫پێشكه‌وتنێك‌ ل�ه‌س�ه‌ر‌ كێش ‌هی‌‌ ك��ورددا‌‬ ‫هه‌نگاوی‌‌بۆ‌هه‌ڵبگیرێ‌»‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و‌س �ه‌رك��رده‌ی � ‌هی‌‌پ��ژاك‌وت �ی‌‌«ئێمه‌‌‬ ‫دوای‌ مانگی‌ ره‌م �ه‌زان‌ راسته‌وخۆ‌ هێرشه‌‌‬ ‫چه‌كدارییه‌كانمان‌بۆ‌سه‌ر‌پاسدارانی‌ئێران‌‬ ‫ده‌ستپێده‌كه‌ینه‌و‌ه‌و‌ له‌خه‌باتی‌ چه‌كداریدا‌‬ ‫به‌رده‌وامده‌بین»‪.‬‬ ‫كه‌لهور‌ رێبین‌ ره‌تیكرده‌وه‌‌ كه‌كاریگه‌ری‌‌‬ ‫په‌كه‌كه‌یان‌ له‌سه‌ر‌ بێت‌ بۆ‌ راگه‌یاندنی‌‌‬ ‫ئ��اگ��رب �ه‌س��ت‪‌،‬وت���ی‌‌«ه��ی��چ‌ك��اری��گ �ه‌ری‌‌‬ ‫په‌كه‌كه‌مان‌ له‌سه‌ر‌ نییه‌و‌ راگرتنی‌‌چاالكی‌‌‬ ‫له‌مانگی‌‌ره‌مه‌زان‪‌،‬په‌یوه‌ندی‌‌به‌پیرۆزی‌‌ئه‌و‌‬ ‫مانگه‌و‌هه‌لومه‌رجی‌‌ئه‌و‌قه‌یران ‌هی‌‌ك ‌ه‌له‌سه‌ر‌‬ ‫ئێران‌و‌كاروخه‌باتی‌‌پژاك‌هه‌یه‌‪‌،‬به‌مه‌به‌ستی‌‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌‌كێش ‌هی‌‌كورد»‪.‬‬

‫وە‌اڵمی‌‌داواكاریی‌‌فراكسیۆنە‌‌كوردستانییە‌كان‌بدە‌نە‌وە‌‌‬ ‫ده‌ستوور‬ ‫ئ���ازاد‌ چ���االك‌ ئ �ه‌ن��دام �ی‌‌ شاندی‌‌‬ ‫دان��وس��ت��ان��دن��ك��اری‌‌ ئیئتیالفی‌‌‬ ‫فراكسیۆنه‌‌ كوردستانییه‌كان‌ وتی‌‌‬ ‫دوو‌ هه‌فته‌‌ تێپه‌ڕبووه‌‌ به‌سه‌ر‌‬ ‫پێشكه‌شكردنی‌‌ ‪ ‌19‬داواكارییه‌كه‌ی‌‌‬ ‫كورد‌به‌الیه‌نه‌‌عێراقییه‌كان‌و‌ئێستا‌‬ ‫كاتی‌‌ ئه‌وه‌یه‌‌ الیه‌نه‌كان‌ وه‌اڵم�ی‌‌‬ ‫داواكارییه‌كانی‌‌كورد‌بده‌نه‌وه‌‪‌.‬‬

‫چ������االك‌ل���ه‌ل���ێ���دوان���ێ���ك���دا‌ب��ۆ‌ له‌ڕێگه‌ی‌‌ دانیشتن‌و‌ كۆبوونه‌وه‌وه‌‌‬ ‫ده‌ستوور‌ وتی‌‌ چاوه‌ڕێی‌‌ وه‌اڵمی‌‌ وه‌اڵم�����ی‌‌داواك��اری��ی��ه‌ك��ان��م��ان‌‬ ‫الی �ه‌ن �ه‌‌ عێراقییه‌كان‌ ده‌ك �ه‌ی��ن‪ ‌،‬پێڕابگه‌یه‌نن»‪.‬‬ ‫ل��ه‌ب��اره‌ی‌‌ئ��ه‌و‌ ‪‌19‬داواك��اری��ی �ه‌ی‌‌‬ ‫ل��ه‌م��اوه‌ی‌‌ ڕاب����وردوو‌ ئیئتیالفی‌‌‬ ‫پێشكه‌شمانكردوون‪.‬‬ ‫كوردستانییه‌كان‌‬ ‫فراكسیۆنه‌‌‬ ‫ئه‌وه‌شی‌‌ وت‌ ماوه‌ی‌‌ دوو‌ هه‌فته‌یه‌‌ داواكارییه‌كی‌‌‪‌19‬خاڵی‌‌پێشكه‌شی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ داواكارییانه‌مان‌ پێشكه‌شی‌‌ الی �ه‌ن �ه‌‌ ب��راوه‌ك��ان �ی‌‌ هه‌ڵبژاردنی‌‌‬ ‫الیه‌نه‌كان‌ ك��ردووه‌و‌ ئێستا‌ كاتی‌‌ پ��ه‌رل��ه‌م��ان��ی‌‌ع��ێ��راق‌ك����رد‪‌،‬بۆ‌‬ ‫جێبه‌جێكردنی‌‌ داواك��ان �ی‌‌ ك��ورد‪‌،‬‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‌وه‌اڵممان‌بده‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌كاتی‌‌پێكهێنانی‌‌حكومه‌تی‌‌نوێی‌‌‬ ‫پێشیوابوو‌ كه‌‌ «ڕه‌نگه‌‌‌ الیه‌نه‌كان‌ عێراقی‌‪‌.‬‬

‫‪‌25‬ئه‌فسه‌ری‌‌پله‌به‌رز‌له‌دیاله‌‌‬ ‫له‌كاره‌كانیان‌دوورده‌خرێنه‌وه‌‬ ‫زانیار‌داقوقی‌‬

‫ڕێژه‌یه‌کی‌زۆر‌له‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌گشتی‌ده‌زگاکانی‌حکو‌مه‌ت‌و‌هێزه‌‌ئه‌منییه‌کان‌له‌کاره‌کانیان‌دوورده‌خرێنه‌وه‌‬

‫‪ ‌25‬ئه‌فسه‌ری‌‌ پۆلیس‌ له‌پارێزگای‌‌ دیاله‌‌‬ ‫له‌الیه‌ن‌ لیژن ‌هی‌‌ ده‌ست ‌هی‌‌ لێپرسینه‌وه‌و‌‬ ‫دادپه‌روه‌ری‌‌ناوه‌كانیان‌له‌وه‌زاره‌تی‌‌ناوخۆی‌‌‬ ‫عێراقیه‌وه‌‌ بۆ‌ البردنیان‌ گه‌یشتووه‌ته‌‌‬ ‫ئیدار‌هی‌‌ پارێزگای‌ دیاله‌‪ ‌،‬به‌هۆی‌ ئه‌و‌هی‌‌‬ ‫ل �ه‌س �ه‌رده‌م��ی‌ به‌عسدا‌ ل �ه‌ری��زی‌ سوپای‌‬ ‫عێراقیدا‌بوون‪.‬‬ ‫جه‌لیل‌ ئیبراهیم‌ ئه‌ندامی‌‌ لیژن ‌هی‌‌ نه‌زاهه‌‌‬ ‫له‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگای‌‌دیاله‌‪‌،‬له‌لێدوانێكیدا‌‬ ‫ب��ۆ‌ ده‌س��ت��وور‪ ‌،‬رایگه‌یاند‌ «ئێمه‌‌ وه‌ك‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌‌ پارێزگا‌ ناوی‌‌ ‪ ‌25‬ئه‌فسه‌ری‌‌‬ ‫پله‌به‌رزمان‌ پێگه‌یشتووه‌‌ كه‌‌ له‌الیه‌ن‌‬ ‫ده‌س��ت � ‌هی‌‌ لێپرسینه‌وه‌و‌ دادپ����ه‌روه‌ری‌‌‬

‫حكومه‌ت‌ته‌نها‌به‌فۆڕمی‌یه‌كێتی‌و‌پارتی‌خه‌ڵك‌داده‌مه‌زرێنن‬ ‫كاروخ‌نامیق‬ ‫به‌پێی‌‌ ئ�ه‌و‌ زانیارییانه‌ی‌‌ ده‌ست‌‬ ‫رۆژن��ام��ه‌ی‌‌ده‌س��ت��وور‌ك �ه‌وت��وون‪‌،‬‬ ‫سه‌رجه‌می‌ئه‌و‌كه‌سانه‌ی‌‌داده‌مه‌زرێن‌‬ ‫به‌فۆڕمی‌ رێكخستنه‌كانی‌ مه‌ڵبه‌ند‌و‌‬ ‫ل��ق��ی‌ پ��ارت��ی‌و‌ یه‌كێتی‌ ده‌ب��ێ��ت‪‌،‬‬ ‫سكرتێری‌ ئه‌نجومه‌نی‌ وه‌زیرانیش‌‬ ‫ده‌ڵێت‌ مه‌رج‌ نییه‌‌ ئه‌وه‌ی‌‌ یه‌كێتی‌و‌‬ ‫پارتی‌بینێرێت‌دابمه‌زرێنرێن‪.‬‬ ‫له‌شارۆچكه‌ی‌‌ته‌كیه‌‌ماوه‌یه‌كه‌‌لیژنه‌ی‌‌‬ ‫ناوچه‌ی‌‌ پارتی‌‌ داوای‌‌ له‌ئه‌ندامانی‌‬ ‫ك���ردووه‌‌ ئ��ه‌وان��ه‌ی‌‌ كه‌سوكاریان‌‬ ‫ده‌رچ���ووی‌‌ زانكۆ‌و‌ په‌یمانگاكان‌و‌‬ ‫تائێستا‌ دا‌نه‌مه‌زرێنراون‌ باسه‌ردانی‌‌‬ ‫ناوچه‌‌بكه‌ن‌بۆ‌پڕكردنه‌وه‌ی‌‌فۆڕمی‌‌‬

‫دامه‌زراندن‪.‬‬ ‫یه‌كێك‌ ل �ه‌و‌ كه‌سانه‌ی‌‌ سه‌ردانی‌‌‬ ‫ناوچه‌ی‌‌ كردبوو‌ بۆ‌ پڕكردنه‌وه‌ی‌‌‬ ‫ئ��ه‌و‌ف��ۆڕم��ه‌‌ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‌وت‌‬ ‫«ل��ه‌ڕێ��گ��ه‌ی‌‌ ك�ه‌س��ێ��ك�ی‌‌ نزیكی‌‌‬ ‫خۆمه‌وه‌‌ ئاگاداركرامه‌وه‌‌ كه‌پارتی‌‌‬ ‫فۆڕمی‌‌ دام �ه‌زران��دن‌ پڕده‌كاته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫منیش‌ س��ه‌ردان��ی‌‌ ن��اوچ �ه‌م‌ ك��رد‪‌،‬‬ ‫له‌وێ‌‌ناویان‌تۆماركردم‌و‌دوو‌وێنه‌و‌‬ ‫كۆپی‌‌ فۆڕمی‌‌ كۆبونی‌‌ خۆراكیان‌‬ ‫لێوه‌رگرتم»‪.‬‬ ‫له‌مه‌ڵبه‌ندی‌ هه‌ولێری‌ یه‌كێتیش‌‬ ‫ب�ه‌پ��ێ��ی‌وت���ه‌ی‌‌س �ه‌رچ��اوه‌ی �ه‌ك��ی‌‬ ‫ده‌ستوور‪‌،‬ئه‌ندام‌مه‌ڵبه‌ندێك‌فۆڕی‌‬ ‫دامه‌زراندن‌و‌ پشتگیری‌ ئه‌ندامانی‌‬ ‫ده‌كات‌ دواتر‌ ره‌وانه‌ی‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬

‫وه‌زی���ران���ی‌ده‌ك����ات‌ب��ۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌‬ ‫دابمه‌زرێنرێن‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‌ زانیویه‌تی‌ ل �ه‌زۆرب �ه‌ی‌‌‬ ‫قه‌زاو‌ ناحییه‌كاندا‌ به‌فۆڕمی‌ حیزبی‌‬ ‫دام��ه‌زران��دن‌ هه‌یه‌‌و‌ ئ �ه‌و‌ كه‌سانه‌‌‬ ‫داده‌م��ه‌زرێ��ن��رێ��ن‌ كه‌پشتگیری‌‬ ‫حیزبیان‌هه‌یه‌‪.‬‬ ‫م��ح�ه‌م�ه‌د‌ ق��ه‌ره‌داخ��ی‌‌ سكرتێری‌‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌‌ وه‌زی��ران‌ له‌لێدوانێكدا‌‬ ‫به‌ده‌ستووری‌‌ راگه‌یاند‌ «حیزبه‌كان‌‬ ‫ج���اران‌ ن��اوی��ان‌ زۆر‌ ده‌ن����ارد‌ بۆ‌‬ ‫دامه‌زراندن‪‌،‬ئێستاش‌هه‌ر‌ده‌ینێرن‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ مه‌رج‌ نییه‌‌ ئه‌وه‌ی‌‌ ده‌ینێرن‌‬ ‫دابمه‌زرێنرێن»‪.‬‬ ‫قه‌ره‌داخی‌‌ وتی‌‌ «ئه‌وانه‌ی‌‌ داوای‌‌‬ ‫دامه‌زراندن‌ده‌كه‌ن‌له‌وه‌زاره‌ته‌كانه‌وه‌‌‬

‫به‌نووسراو‌ ده‌ینێرینه‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌‬ ‫وه‌زی���ران‪ ‌،‬له‌ڕێگه‌ی‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌‬ ‫وه‌زی����ران����ه‌وه‌‌داده‌م��ه‌زرێ��ن��رێ��ن‪‌،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم‌ وه‌ك��و‌ حیزب‌ تائێستا‌ هیچ‌‬ ‫لیستێكێمان‌ بۆ‌ نه‌هاتووه‌‌ مه‌گه‌ر‌‬ ‫كه‌سه‌‌حیزبییه‌كان‌خۆیان‌له‌ڕێگه‌ی‌‌‬ ‫ح��ی��زب �ه‌وه‌‌ف���ۆڕم‌پ��ڕب��ك�ه‌ن�ه‌وه‌‌بۆ‌‬ ‫دامه‌زراندن»‪.‬‬ ‫سكرتێری‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌ وه‌زی���ران‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌‌ ب �ه‌وه‌دا‌ «ئ�ه‌و‌ كه‌سانه‌ی‌‌‬ ‫داده‌م���ه‌زرێ���ن‌ده‌رچ����ووی‌‌زان��ك�ۆ‌و‌‬ ‫په‌یمانگاكانن‌و‌ به‌پێی‌‌ پێشبڕكێ‌و‌‬ ‫نمره‌‌و‌ ساڵی‌‌ ده‌رچ���وون‌و‌ جۆری‌‌‬ ‫پ��س��پ��ۆڕی‌‌ده‌ب��ێ��ت‪‌،‬ب�ه‌ب��ێ��ئ�ه‌وه‌ی‌‌‬ ‫جیاوازی‌‌ بكرێت‌ له‌نێوان‌ ئه‌وه‌ی‌‌‬ ‫حیزبیه‌‌و‌ئه‌وه‌ی‌حیزبی‌‌نییه‌»‪.‬‬

‫روونکردنه‌وه‌‬ ‫به‌ڕێزان‌ رۆژنامه‌كه‌تان‌ له‌ژماره‌ی(‪)38‬ی‌‬ ‫رۆژی‌ سێشه‌ممه‌‌ به‌مێژووی‌ ‪2010/6/30‬‬ ‫ب�ه‌م��ان��ش��ێ��ت��ی‌گ�����ه‌وره‌‌ن��ووس��ی��وی �ه‌ت��ی‌‬ ‫«ف �ه‌رم��ان��گ �ه‌ك��ان��ی‌ گ �ه‌رم��ی��ان‌ گوێیان‌‬ ‫له‌قه‌رزه‌كانی‌حكومه‌ت‌خه‌واندووه‌»‌پاشان‌‬ ‫له‌درێژه‌ی‌بابه‌ته‌كه‌دا‌له‌الپه‌ڕه‌ی‌(‪‌)6‬به‌م‌‬ ‫شێوه‌یه‌‌ ده‌نووسێ‌ (دوای‌ یه‌ك‌ ساڵ‌ و‌‬ ‫نیو‌ له‌ڕاپۆرته‌كه‌ی‌ چاودێری‌ دارایی‌ ‪77‬‬ ‫ملیاره‌كه‌ی‌حكومه‌ت‌له‌الیه‌ن‌فه‌رمانگه‌كانی‌‬ ‫گه‌رمیانه‌وه‌‌نه‌گه‌ڕێندراوه‌ته‌وه‌)‪.‬‬ ‫له‌به‌ر‌رۆشنایی‌ئه‌م‌بابه‌ته‌ی‌رۆژنامه‌كه‌تان‌‬ ‫كه‌‌ ل �ه‌س �ه‌ره‌وه‌دا‌ هاتووه‌‪ ‌،‬به‌باشمانزانی‌‬ ‫ئه‌م‌ روونكردنه‌وه‌یه‌تان‌ بۆ‌ بنێرین‌ به‌و‌‬ ‫هیوایه‌م‌ له‌مه‌ودوا‌ زیاتر‌ رۆبچنه‌‌ ناواخنی‌‬ ‫ئه‌و‌بابه‌تانه‌ی‌كه‌مه‌به‌ستانه‌‌رووی‌خه‌وشی‌‬ ‫لێهه‌ڵبماڵن‪ ‌،‬ئه‌ویش‌ به‌پێودانگه‌یه‌كی‌‬ ‫ل��ۆژی��ك��ی��ان �ه‌و‌ پ��اب �ه‌ن��دب��ێ��ت‌ به‌ئیتیكی‌‬ ‫رۆژنامه‌گه‌ری‌‪‌.‬نه‌وه‌ك‌به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌‪.‬‬ ‫‌ یه‌كه‌م‪ ‌/‬نازانین‌ ئه‌م‌ رۆژنامه‌یه‌‌ یان‌ ئه‌و‌‬ ‫رۆژنامه‌نووسه‌ی‌راپۆرته‌كه‌ی‌ئاماده‌كردووه‌‌‬ ‫چ��ۆن‌رێ��گ�ه‌ی‌ب �ه‌خ��ۆی��داوه‌‌ئ �ه‌م‌ژم��اره‌و‌‬ ‫ره‌قه‌مانه‌‌ ‌ بنووسێت‪ ‌ ‌،‬بێ‌ هیچ‌ بنه‌ماو‌‬ ‫ب��ه‌دواداچ��وون��ێ��ك‪ ‌،‬چونكه‌‌ ل�ه‌ڕاپ��ۆرت��ی‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌ دیوانی‌ چ��اودێ��ری‌ دارای��ی‌‬

‫وه‌زاره‌ت����ی‌‌ن��اوخ��ۆوه‌‌ره‌وان���ه‌ك���راوه‌‌بۆ‌‬ ‫دوورخستنه‌وه‌یان‌له‌كاره‌كانیان»‪.‬‬ ‫جه‌لیل‌وتی‌«ئێمه‌ش‌له‌الیه‌ن‌ئه‌نجومه‌نی‌‌‬ ‫پارێزگاوه‌‌دووباره‌‌نووسراوێكمان‌ئاراست ‌هی‌‌‬ ‫وه‌زاره‌ت �ی‌‌ ناوخۆ‌ كرد‌ بۆ‌ پشتگیریكردنی‌‌‬ ‫بڕیاره‌كه‌»‪.‬‬ ‫ئاماژ‌هی‌‌به‌وه‌شدا‌كه‌‌به‌پێی‌‌زانیارییه‌كانیان‌‬ ‫ی‌لێپرسینه‌وه‌و‌دادپه‌روه‌ری‌‪‌،‬‬ ‫له‌الیه‌ن‌ده‌ست ‌ه ‌‬ ‫رێ��ژه‌ی�ه‌ك�ی‌‌ زۆر‌ ل �ه‌ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌‌ گشتی‌‌‬ ‫ده‌زگاكانی‌‌ حكومه‌ت‌و‌ هێزه‌‌ ئه‌منییه‌كان‌و‌‬ ‫سوپای‌‌عێراقدا‌له‌سنووری‌پارێزگای‌دیاله‌‌‬ ‫له‌كاره‌كانیان‌ دوورده‌خ��رێ��ن �ه‌وه‌‪ ‌،‬به‌هۆی‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌‌ كاتی‌ خۆی‌ له‌ریزی‌ ئیستخبارات‌و‌‬ ‫سوپای‌ به‌عسدا‌ بوون‌و‌ وتی‌‌ «به‌منزیكانه‌‌‬ ‫ره‌نگه‌‌ ئ�ه‌و‌ ده‌سته‌یه‌‌ بڕیار‌ له‌سه‌ر‌ ئه‌و‌‬ ‫كه‌سانه‌ش‌بدات»‪.‬‬

‫دكتۆر‌فایه‌ق‌گوڵپی‌‌‬ ‫ده‌ستیله‌كاركێشایه‌وه‌‬

‫فه‌رمان‌خێالنی‌‌له‌سلێمانی‌‬ ‫ژم��اره‌‌‌(‪)22‬ل���ه‌‪‌2009/1/26‬ته‌نها‌باسی‌‬ ‫‪ ‌55,966,562,304‬په‌نجاو‌ پێنج‌ ملیارو‌‬ ‫نۆسه‌دو‌ شه‌ست‌ و‌ شه‌ش‌ ملیۆن‌ و‌ پێنج‌‬ ‫سه‌دو‌شه‌ست‌و‌دوهه‌زارو‌سێ‌سه‌دو‌چوار‌‬ ‫دینار)‌كردووه‌‌كه‌‌به‌ڕاوه‌ستاوی‌ماوه‌ته‌وه‌‌‬ ‫له‌سه‌ر‌وه‌زاره‌تی‌هه‌رێم‌بۆ‌كاروباری‌دارایی‌و‌‬ ‫ئابووری‪ ‌،‬واته‌‌ هه‌موو‌ ناوچه‌ی‌ سلێمانی‌‬ ‫پێش‌ یه‌كگرتنه‌وه‌ی‌ حكومه‌ت‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫و‌هه‌ولێر‪‌،‬ئه‌مان‌نه‌ك‌ئه‌م‌بڕه‌ی‌سه‌ره‌وه‌‌‬ ‫كه‌چی‌كردوویانه‌‌به‌‌(‪‌)77‬حه‌فتاو‌حه‌وت‌‬ ‫ملیار‌ دینارو‌ هه‌مووشیان‌ له‌سه‌ر‌ گه‌رمیان‌‬ ‫كردووه‌‌به‌‌قه‌رز‪‌،‬به‌اڵم‌هه‌ر‌له‌ڕاپۆرته‌كه‌دا‌‬ ‫ئه‌وانه‌ی‌ له‌سه‌ر‌ فه‌رمانگه‌كانی‌ سه‌ر‌ به‌‌‬ ‫ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌رای�ه‌ت��ی‌ گه‌نجینه‌ی‌ گه‌رمیان‌‬ ‫دیاریكراوه‌‌ته‌نها‌بڕی‌(‪‌)6,52,176,300‬‬ ‫دی��ن��اره‌‌ ك �ه‌ب��ڕی‌ (‪000‬و‪‌)1,818,000‬‬ ‫دیناری‌ پێشینه‌ی‌ هاوسه‌رێتییه‌‪ ‌،‬واته‌‌‬ ‫ته‌نها‌ (‪ ‌)6,52,176,300‬دی��ن��اری‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كانه‪.‬‬ ‫دووه‌م‌‪‌/‬له‌به‌شێكی‌تری‌نووسینه‌كانتاندا‌‬ ‫ده‌ڵێن‌‪‌:‬گوایه‌‌هیچ‌به‌دواداچوون‌نه‌كراوه‌‌‬ ‫بۆ‌ گ �ه‌ڕان �ه‌وه‌ی‌ ئ�ه‌و‌ پێشینانه‌‪ ‌،‬نازانین‌‬ ‫رۆژن��ام �ه‌ك �ه‌ت��ان‌ ده‌ی��ه‌وێ��ت‌ كاتێك‌ هه‌ر‌‬ ‫ب�ه‌دواداچ��وون��ێ��ك‌ ده‌ك�ه‌ی��ن‪ ‌،‬وێنه‌یه‌كیش‌‬

‫له‌‌‪2009/12/31‬ی‌ئاماده‌‌كردبوو‌كه‌تێیدا‌‬ ‫ته‌نها‌ ب��ڕی‌ (‪ ‌)1,009,773,095‬یه‌ك‌‬ ‫ملیارو‌نۆ‌ملیۆن‌و‌حه‌وتسه‌دو‌حه‌فتاو‌سێ‌‬ ‫هه‌زار‌و‌ نه‌وه‌دو‌ پێنج‌دیناربه‌‌راوه‌ستاوی‌‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌و‌ نزیكه‌ی‌ بڕی‌ (‪540000000‬پێنج‌‬ ‫س���ه‌دو‌ چ��ل‌ م��ل��ی��ۆن‌ دی��ن��ار‌ پێشینه‌ی‌‬ ‫هاوسه‌رێتی‌ گه‌ڕێندراوه‌ته‌وه‌‌ بۆ‌ خه‌زێنه‌ی‌‬ ‫ده‌وڵ��ه‌ت‌ له‌به‌ر‌ ئ �ه‌وه‌ی‌ ئه‌و‌ پێشینانه‌ی‌‬ ‫هاوسه‌رێتی‌ بۆ‌ م��اوه‌ی‌ پێنج‌ ساڵ‌ زیاتر‌‬ ‫پاكتاو‌ ده‌ب��ێ��ت‪ ‌،‬ن �ه‌ك‌ وه‌ك��و‌ پێشینه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانگه‌كان‌ كه‌ده‌بێت‌ له‌هه‌مان‌ ساڵی‌‬ ‫داراییدا‌پاكتاو‌بكرێت‌‪.‬‬ ‫هاوپێچ‌ وه‌اڵمی‌ راپۆرتی‌ سه‌ره‌وه‌تان‌ بۆ‌‬ ‫ده‌نێرین‌و‌هه‌ركاتێكیش‌ویستتان‌سه‌رجه‌م‌‬ ‫به‌راییه‌كان‌ ده‌نێرین‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ زۆرن‌‬ ‫له‌به‌رده‌سماندا‌‪‌‌.‬‬ ‫پێنجه‌م‌ ‪ ‌/‬له‌گه‌ڵ‌ رێزمان‌ بۆ‌ سه‌رجه‌م‌‬ ‫ئه‌و‌ كه‌سانه‌ی‌ له‌فه‌رمانگه‌‌ حكومییه‌كاندا‌‬ ‫كه‌لێدوانیان‌داوه‌‌بۆ‌رۆژنامه‌ی‌ناوبراو‌به‌بێ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌پرسێكی‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیمان‌بكه‌ن‌و‌‬ ‫زۆربه‌یان‌كه‌وتوونه‌ته‌‌هه‌ڵه‌وه‌‌‪.‬‬

‫بۆ‌ئ �ه‌وان‌بنێرین‌‌ی��ان‌‌‌ب�ه‌دواداچ��وون‌‬ ‫ك��راوه‌و‌ به‌نووسراومان‌ ژم��اره‌‌ (‪ ‌)109‬له‌‌‬ ‫‪ ‌2009/2/11‬سه‌رجه‌م‌ فه‌رمانگه‌كانمان‌‬ ‫ئ��اگ��ادارك��ردووه‌ت �ه‌وه‌‌ب��ۆ‌وه‌اڵم��دان��ه‌وه‌ی‌‬ ‫راپۆرته‌كه‌‌‌ئه‌وه‌نده‌ی‌په‌یوه‌ندی‌به‌ئه‌وانه‌وه‌‌‬ ‫هه‌بێت‌ به‌نووسراومان‌ ژم��اره‌‌ (‪)366‬ل �ه‌‌‬ ‫‪ ‌2009/5/17‬وه‌اڵمی‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ دیوانی‌‬ ‫چاودێری‌دارایی‌دراوه‌ته‌وه‌و‌ئه‌و‌راپۆرته‌ش‌‬ ‫داخراوه‌‌له‌الیه‌ن‌به‌ڕێزیانه‌وه‌‪‌.‬‬ ‫سێهه‌م‪ ‌/‬له‌به‌شێكی‌ تردا‌ ده‌ڵێن‌ ده‌ستوور‌‬ ‫په‌یوه‌ندیكردووه‌‌ به‌‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌ بانكی‌‬ ‫ك����ه‌الره‌وه‌‌ن��اوب��راو‌ئ��ام��اده‌ن �ه‌ب��ووه‌‌هیچ‌‬ ‫لێدوانێك‌بدات‌به‌بیانوی‌ئه‌وه‌ی‌له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫داراییه‌وه‌‌ داوایانلێكراوه‌‌ كه‌نابێت‌ به‌بێ‌‬ ‫بڕیاری‌ وه‌زاره‌ت‌ ‌ هیچ‌ لێدوانێك‌ بده‌ن‪‌،‬‬ ‫رۆژنامه‌نووس‌ نازانێت‌ بانك‌و‌ گه‌نجینه‌ی‌‬ ‫گ��ه‌رم��ی��ان‌ چ��ه‌ن��ده‌‌ ج���ی���اوازن‪ ‌،‬باسی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌ گه‌نجینه‌‌ ده‌ك��ات‪ ‌،‬به‌اڵم‌ به‌‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌بانكی‌كه‌الر‌ناوی‌ده‌بات‪‌،‬ئیتر‌‬ ‫ده‌بێت‌ چۆن‌ بتوانێت‌ به‌دواداچوونی‌ باش‌‬ ‫بۆ‌مه‌سه‌له‌كان‌بكات‪.‬‬ ‫چ��واره‌م‪ ‌/‬سه‌رۆكایه‌تی‌ دیوانی‌ چاودێری‌‬ ‫دارای����ی‌ ب��ۆ‌ وردب��ی��ن��ی‌ ئیشوكاره‌كانی‌ مسعود‌احمد‌موسی‌‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیمان‌ راپۆرتی‌ ژماره‌‌ (‪ ‌)540‬به‌ڕێوه‌به‌ری‌گه‌نجینه‌ی‌گه‌رمیان‬

‫د‪‌.‬فایه‌ق‌محه‌مه‌د‌گوڵپی‌‌سكرتێری‌‌‬ ‫پ��ێ��ش��ووی‌‌پ��ارت��ی‌‌چ���اره‌س���ه‌ری‌‌‬ ‫دیموكراتی‌‌ كوردستان‌و‌ ئه‌ندامی‌‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌ئێستای‌‌ئه‌و‌حیزبه‌‌‬ ‫ده‌ستی‌ له‌پۆسته‌كه‌ی‌‌ كێشایه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئ��ام��اژه‌‌ ب��ه‌وه‌ش��ده‌دات‌ كه‌هۆكاری‌‬ ‫ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌كه‌ی‌‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌رێگریكردنی‌ پارتی‌و‌ یه‌كێتییه‌وه‌‌‬ ‫هه‌یه‌‌له‌كاری‌سیاسییاندا‪.‬‬ ‫ف��ای��ه‌ق‌ گ��وڵ��پ �ی‌‌ له‌لێدوانێكیدا‌‬ ‫ب��ۆ‌رۆژن���ام���ه‌ی‌‌ده‌س���ت���وور‪‌،‬وت�ی‌‌‬ ‫«به‌هۆی‌‌ ئ �ه‌وه‌ی‌‌ یه‌كێتی‌‌و‌ پارتی‌‌‬ ‫رێگه‌مان‌ ناده‌ن‌ كاربكه‌ین‪ ‌،‬ده‌ستم‌‬ ‫له‌پۆسته‌كه‌م‌ كێشاوه‌ته‌وه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫مه‌بده‌ئییه‌ن‌ هه‌ر‌ له‌گه‌ڵ‌ حیزبه‌كه‌دا‌‬ ‫ماومه‌ته‌وه‌»‪.‬‬ ‫گوڵپی‌‌ وت��ی‌‌ «ه��ه‌رك��ات‌ ف��ه‌زای‌‌‬ ‫دیموكراتی‌‌كاركردنی‌‌پارت‌و‌رێكخراوی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستاندا‌‬ ‫ه��ات��ه‌گ��ۆڕێ‌‪‌،‬ده‌س��ت��ب �ه‌ك��ارك��ردن‌‬ ‫ده‌بمه‌وه‌‪ ‌،‬بۆیه‌‌ ده‌ڵێم‌ مه‌بده‌ئییه‌ن‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌حیزبه‌كه‌دا‌ده‌مێنمه‌وه‌‪‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ده‌ستم‌له‌پۆسته‌كه‌م‌كێشاوه‌ته‌وه‌»‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪2‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫دهیهوێت بهسهركهوتنی الوانو ئافرهتان جێ بهپیرهكان چۆڵبكات‬

‫نێچیرڤان‌بارزانی‌‌له‌سه‌ر‌كۆنگره‌‌كه‌وتووه‌ته‌‌كۆبوونه‌وه‌‌به‌ئۆرگانه‌كانی‌‌پارتی‌‬ ‫بورهان قادر‬ ‫نێچیرڤان بارزانی كهوتووهته كۆبوونهوه‬ ‫ب��هئ��ۆرگ��ان��هك��ان��ی پ��ارت��یو ل��هوێ��وه راو‬ ‫پێشنیازهكانی خۆی بۆ ئهندامانی پارتی‬ ‫دهخاتهڕوو‪ ،‬داوادهكات كهئافرهتانو گهنجان‬ ‫بچنه سهركردایهتیو پارتی‪ ،‬نهوهكو كوتلهو‬ ‫باڵباڵێن‪ ،‬بهمهش دهیهوێت بهسهركهوتنی‬ ‫الوانو ئافرهتان جێ بهپیرهكان چۆڵبكات‪.‬‬ ‫رۆژی چوارشهممه ‪ 2010/8/18‬لهشاری‬ ‫ه��هول��ێ��ر نێچیرڤان ب��ارزان��ی بهبۆنهی‬ ‫كۆتاییهاتنی كۆنگرهی یهكێتی ئافرهتانو‬ ‫‪16‬ی ئ��اب ی��ادی دام��هزران��دن��ی پارتی‪،‬‬ ‫كۆبوونهوهیهكی لهگهڵ سكرتێرو ئهندامانی‬ ‫سكرتاریهتی ئ��هو رێ��ك��خ��راوه ك���ردووه‪،‬‬ ‫ههفتهی پێش ئهو كۆبوونهوهیهش لهگهڵ‬ ‫ئهندامانی یهكێ�تی قوتابیان كۆبووهتهوه‪،‬‬ ‫پێشبینیدهكرێت ئ���هو ك��ۆب��وون��هوان��ه‬ ‫بهردهوامبێت لهگهڵ ئۆرگانهكانیتر‪ ،‬هاوكات‬ ‫بهپێی ئ��هو زان��ی��اری��ان��هی بهدهستوور‬ ‫گهیشتووه ئ��هو ك��ۆب��وون��هوان��ه بهشێكه‬ ‫لهكاركردن بۆ ئهو كهسانهی كهنێچیرڤان‬ ‫دهی��هوێ�����ت ل��هك��ۆن��گ��ره س���هرك���هون بۆ‬ ‫سهركردایهتی پارتی‪ ،‬چونكه ئهو دهیهوێت‬ ‫لهرێگهی الوانو ئ��اف��رهت��ان��هوه بهشێك‬ ‫لهسهركردایهتی پارتی ئهوانهی كهدهمێكه‬ ‫لهو سهركردایهتیهن دووربخاتهوه"‪.‬‬

‫س��هرچ��اوهی��هك��ی نزیك لهكۆبوونهوهكه‬ ‫بهدهستووری راگهیاند "دوای دهستپێكردنی‬ ‫كۆبوونهوهكهو باسكردن لهرۆڵی ئافرهتو‬ ‫یادی پارتیو كۆنگرهی یهكێتی ئافرهتان‪،‬‬ ‫كاك نێچیرڤان باسی لهكۆنگرهی پارتی‬ ‫كردو قسهكانی ئێمهی زۆر خۆشحاڵكردو‬ ‫هانیداین كهزیاتر ئیش بكهین"‪.‬‬ ‫ئ��هو س��هرچ��اوهی��ه كهنهیویست ن��اوی‬ ‫باڵوبكرێتهوه وتیشی "ك��اك نێچیرڤان‬ ‫رهتیكردهوه كه لهكۆنگرهی پارتیدا ئافرهتان‬ ‫بهكۆتا بچنه سهركردایهتیو وتی "پارتی‬ ‫بهپێچهوانهی یهكێتیو كۆمهڵی ئیسالمی‬ ‫كۆتای پێقبوڵ نییهو پێویسته ئافرهتان‬ ‫خۆیان بڕۆنه سهركردایهتیو دهبێت سێ‬ ‫تا چوار ئافرهتمان لهسهركردایهتی پارتیدا‬ ‫ههبێت"‪.‬‬ ‫ل��هم��ب��ارهوه ع��هل��ی ع��هون��ی ب��هرپ��رس��ی‬ ‫پهیمانگهی كادیرانی پارتی بهدهستووری‬ ‫راگهیاند "من ئاگاداری ئهو كۆبوونهوهو‬ ‫قسانه نیم‪ ،‬بهاڵم ئهوه مهبدهئی پارتیه‬ ‫كهئافرهت لهسهركردایهتی پارتی ههبێتو‬ ‫ب���هردهوام ههبووه بهكۆتاش نههاتوون‪،‬‬ ‫بهڵكو بهمافی خۆیان ه��ات��وون‪ ،‬غیابی‬ ‫ئافرهتیش لهسهركردایهتی كهموكورتیو‬ ‫زیانه"‪.‬‬ ‫ئ��هو س��هرچ��اوهی��ه كهنهیوسیت ن��اوی‬ ‫باڵوبكرێتهوه وتیشی "ههر لهسهر كۆنگره‬

‫ك��اك نێچیر وت��ووی��هت��ی ناكرێت ئێمه‬ ‫حیزبێكین خ��اوهن��ی ‪ 64‬س��اڵ خهبات‪،‬‬ ‫كهچی لهناو سهركردایهتیدا ئافرهتمان‬ ‫نهبێت‪ ،‬چونكه پێشتر بانگهشهی ریفۆرمو‬ ‫چ��اك��س��ازی��م��ان ك�����ردووه‪ ،‬چاكسازیش‬ ‫بهمانای نوێبوونهوهی ئۆرگانهكانمان دێت‬ ‫كهئافرهتانو الوان بچنه سهركردایهتی نهك‬ ‫كوتلهو باڵباڵێن"‪.‬‬ ‫سهرچاوهكه وتیشی"داوای لێكردووینو‬ ‫روون��ی��ك��ردهوه ب��ۆ ئ���هوهی ك��هئ��اف��رهت‬ ‫ل��هس��هرك��ردای��هت��ی زۆرب��ێ��ت ب��ا ژم���ارهی‬ ‫كانیدهكانتان زۆر نهبێت‪ ،‬چونكه لهكۆنگرهی‬ ‫‪ 12‬نزیكهی ‪ 15‬ئافرهت خۆیان كاندیدكرد‪،‬‬ ‫بهاڵم ئهگهر ئێوه پێنج تا شهش ئهندامتان‬ ‫بۆ سهركردایهتی ههڵبژارد‪ ،‬بهتهئكید سێ‬ ‫یان چوار لهوانه سهردهكهون"‪.‬‬ ‫س���هب���ارهت ب��هس��هرك��هوت��ن��ی الوان بۆ‬ ‫س��هرك��ردای��هت��ی پ��ارت��ی ع��هل��ی ع��هون��ی‬ ‫وت��ی "س��هرك��ردای��هت��ی پ��ارت��ی ب���هردهوام‬ ‫لهخۆنوێكرنهوهدا بووهو لهو چهند ساڵهی‬ ‫راب����ردوودا پ��ارت��ی گ��ۆڕان��ك��اری ك���ردووهو‬ ‫الوان��ی بۆ سهركردایهتی سهرخستووه‬ ‫كهههرچهنده ئهو گۆڕانكاریه الدان بوو‬ ‫لهسیستمی حیزب‪ ،‬چونكه دهبوایه ئهو‬ ‫الوان��ه لهكۆنگرهوهو بهههڵبژاردن بڕۆنه‬ ‫سهركردایهتی‪ ،‬بهاڵم ئهمهش بهبێ هۆ نهبوو‬ ‫بۆ نمونه ئازادی عێراقو تهشكیلی حكومهتی‬

‫نێچیرڤان بارزانی‬ ‫عێراقو كارهساتی یهكی شوباتو هۆكاریتر‬ ‫مهشغولیهتی دروستكردو نهتوانرا بهئاسانی‬ ‫كۆنگره ببهسترێ‪ ،‬بۆیه فرسهتێك بۆ ئهو‬ ‫الوانه دروستكرا تا بچنه سهركردایهتی"‪،‬‬ ‫سهبارهت بهرووبهڕووبونهوهی الوان لهگهڵ‬ ‫سهركرده دێرینهكانو رێگرییهكان‪ ،‬بهرپرسی‬ ‫پهیمانگهی كادیرانی پارتی وتی "لهههموو‬

‫دونیاداو بهگشتی ئهو دوو نهوهیه بهردهوام‬ ‫لهركابهریدان نهوهی پێشوو دهیهوێ شوێنی‬ ‫خۆی ب��هرن��هداتو ن��هوهی نوێش دهی��هوێ‬ ‫شوێنی خۆی بكاتهوه‪ ،‬ههرگیز شتی وانیه‬ ‫كهسانێك بڵێن وهره شوێنهكهی من ئهوه‬ ‫تواناو هێزی عهقلی كهسانهكه وا دهكات كه‬ ‫شوێنی خۆیان بكهنهوه"‪.‬‬

‫هێشتا حكومهت بهتهواوی پێكنههێنراوه‬ ‫سه‌رۆكی‌حكوم ‌هت‌و‌جێگره‌ك ‌هی‌‌ده‌ستی‌ده‌ستی‌به‌حیزبه‌‌بچوكه‌كان‌ده‌كه‌ن‪‌،‬له‌و‌به‌ڵێن ‌هی‌‌بۆ‌به‌شداریپێكردنیان‌له‌حكومه‌ت‌پێی‌دابوون‬ ‫مهعاز فهرحان‬ ‫س��هرۆك��ی حكومهتو جێگرهكهی جگه‬ ‫له بهبهتاڵی هێشتنهوهی چ��وار پۆستی‬ ‫بهرز‪ ،‬تائێستا ئهو بهڵێنهیان نهبردووهته‬ ‫سهر لهچۆنیهتی بهشدارپێكردنی حیزبه‬ ‫بچوكهكان‪ ،‬حیزبه بچوكهكان دهڵێن بهڵێنی‬ ‫پێدانی جێگری وهزیرو چهندین بهڕێوهبهری‬ ‫گشتی دراون‪ ،‬بهاڵم پشتیان لێكردوون‪.‬‬ ‫چوار پۆست بهپلهی وهزیر دوای نزیكهی‬ ‫ساڵێك لهپێكهێنانی حكومهت‪ ،‬تائێستا‬ ‫یهكالیینهكراونهتهوه ئهوانیش پۆستی‬ ‫سهرۆكی لیژنهكانی ناوچهدابڕاوهكانو ژینگهو‬ ‫مافی مرۆڤو پۆستی سكرتێری ئهنجومهنی‬ ‫خانمانه‪ ،‬پهرلهمانتارێكیش دهڵێت بههۆی‬ ‫كێشهی نێوان یهكێتیو پارتییهوه ئهو‬ ‫پۆستانه یهكالیینهكراونهتهوه‪.‬‬ ‫ل��هس��هروب��هن��دی پێكهێنانی حكومهتدا‪،‬‬ ‫سهرۆكی حكومهتو جێگرهكهی‪ ،‬بۆ حیزبی‬ ‫سۆسالیستو بزووتنهوهی ئیسالمی جگه‬ ‫لهپێدانی وهزی��ر بهڵێنی پێدانی جێگری‬ ‫وهزی��رو بهڕێوهبهری گشتیو بهڕێوهبهری‬ ‫ناحییهی پ��ێ��دان‪ ،‬ب��هاڵم تائێستا جگه‬ ‫لهپۆستی وهزیری‪ ،‬بهڵێنی پێدانی هیچكام‬ ‫لهپۆستهكانی تر نهدراوه بهو دوو حیزبه‪.‬‬ ‫حیزبی زهحمهتكێشانیش تائێستا یهكێك‬ ‫لهسهرۆكی ئهو سێ لیژنهیهیان پێنهدراوه‬

‫كهبڕیاربوو پێیان بدرێت‪.‬‬ ‫ساڵێك بهسهر تهمهنی حكومهتی ههرێمدا‬ ‫تێپهڕدهبێت‪ ،‬بهاڵم تائێستا دهیان پۆست‬ ‫به بهتاڵی م��اون��هت��هوهو دانانی س��هرۆك‬ ‫ب��ۆی��ان ل��هن��ێ��وان س��هرۆك��ی حكومهتو‬ ‫جێگرهكهی بهههڵواسراوی م��اوهت��هوهو‬ ‫یهكالینهكراونهتهوه‪ ،‬لهوانه پۆستهكانی‬ ‫ئهو سێ لیژنهیهی كهبڕیاربوو دروستبكرێت‬ ‫كهپۆستهكهی بهپلهی وهزی���رهو لهگهڵ‬ ‫پۆستی سهرۆكی ئهنجومهنی خانمان‪.‬‬ ‫گوماندهكرێت به بهتاڵی م��ان��هوهی ئهو‬ ‫پۆستانه پهیوهندی بهرێكنهكهوتنی سهرۆكی‬ ‫حكومهتو جێگرهكهیهوه لهسهر چۆنیهتی‬ ‫دابهشكردنی ئ��هو پۆستانه‪ ،‬وتهبێژی‬ ‫حكومهتی ههرێمیش راشكاوانه دهڵێت‬ ‫"ئهوه مهسهلهیهكی سیاسییهو سهرۆكی‬ ‫حكومهتو جێگرهكهی لێی بهرپرسن"‪.‬‬ ‫ئ���هو پ��ۆس��ت��ان��هی ك��هب��ڕی��ارب��وو ب��درێ��ن‬ ‫ب��هس��ۆس��ی��ال��س��تو ب��زووت��ن��هوه بێجگه‬ ‫لهپۆستی وهزیر‪ ،‬بریتین لهجێگیری وهزیرو‬ ‫بهڕێوهبهری گشتیو قائیمقامو بهڕێوهبهری‬ ‫ناحیه‪ ،‬بۆ زهحمهتكێشانیش (باڵی قادر‬ ‫ع��هزی��ز)‪ ،‬سهرۆكی یهكێك لهلیژنهكانی‬ ‫ناوچهدابڕاوهكان یان ژینگه یان مافی مرۆڤ‬ ‫وهربگرن‪.‬‬ ‫م��ح��هم��هدی حاجی مهحمود سكرتێری‬ ‫حیزبی سۆسیالست دیموكراتی كوردستان‬

‫لهلێدوانێكیدا بۆ دهستوور‪ ،‬وتی "بهس‬ ‫پۆستی وهزیرمان وهرگرتووه‪ ،‬بڕیاربووه‬ ‫پۆستی جێگری وهزیرو بهڕێوهبهری گشتیو‬ ‫چهند پۆستێكی ترمان پێبدرێت‪ ،‬بهاڵم‬ ‫تائێستا هیچ لهو پۆستانهمان وهرنهگرتووه"‪.‬‬ ‫ش��وان ق��هاڵدزێ��ی وتهبێژی بزووتنهوهی‬ ‫ئیسالمی باس ل��هوهدهك��ات كه لهیهكهم‬ ‫دانیشتندا لهگهڵ س��هرۆك��ی حكومهتو‬ ‫جێگرهكهی ئهو بهڵێنهیان پێدراوه‪ ،‬كهجگه‬ ‫لهوهزیرێك‪ ،‬بریكارێكو بهڕێوهبهری گشتیو‬ ‫قائیمقامو بهڕێوهبهری ناحیهیان پێدهدرێت‪.‬‬ ‫ئ��هو وت��ی "ب��هاڵم تائێستا بهشێوهیهكی‬ ‫عهمهلی هیچی جێبهجێ نهكراوه"‪.‬‬ ‫بزووتنهوهی ئیسالمی لهكابینهكهی د‪.‬‬ ‫بهرههمدا ب��هوهزی��ری ئ��هوق��اف بهشداره‬ ‫لهحكومهتدا‪ ،‬وتهبێژی ئهو حیزبه دهڵێت‬ ‫وهزیرهكهی ئهوان دهسهاڵتێكی زۆر كهمی‬ ‫ههیه‪.‬‬ ‫فازڵ حهسهن پهرلهمانتاری زهحمهتكێشان‬ ‫(باڵی ق��ادر عهزیز)‪ ،‬ئاماژه ب��هوهدهدات‬ ‫كهبهڵێنی ئهوهیان پێدراوه پۆستێكیان‬ ‫پێبدرێت لهپلهی وهزی��ر كهمتر نهبێت‪،‬‬ ‫لهوانه ئهو لیژنانهی كهدروستدهكرێنو‬ ‫بهرپرسهكانیان لهپلهی وهزیردا دهبن‪.‬‬ ‫فازڵ وتی "بڕیاربوو یهكێك لهو دهزگایانه‬ ‫بهئێمه بدهن‪ ،‬بهاڵم تائێستاش بهرپرسی‬ ‫ئهو دهزگایانه دیارینهكراون"‪.‬‬

‫ف�����ازڵ ح���هس���هن ئ���اش���ك���رای دهك����ات‬ ‫كهبهشداریكردنی زهحمهتكێشان لهحكومهتدا‬ ‫بهههڵپهسێردراوی م��اوهت��هوه‪ ،‬ئهو وتی‬ ‫"بابهتی بهشداریكردنی زهحمهتكێشان‬ ‫لهحكومهت بهههڵپهسێردراوی ماوهتهوه‪،‬‬ ‫دهتوانم بڵێم شتێك نهماوه سهبارهت به‬ ‫ب��هش��داری زهحمهتكێشان لهحكومهت‪،‬‬ ‫بوونمان لهحكومهتدا نییه‪ ،‬نه ئۆپۆزیسیۆنین‬ ‫نه لهگهڵ حكومهتداین"‪.‬‬ ‫محهمهدی حاجی مهحمود وتی "ههموو‬ ‫ج��ارێ��ك دهڵ��ێ��ن پێتاندهدهین‪ ،‬جارێك‬ ‫چاوهڕێ دهكهین‪ ،‬یهكجار داوادهكهین ههزار‬ ‫جار داوا ناكهین"‪.‬‬ ‫پهرلهمانتارهكهی زهحمهتكێشان‪ ،‬دهڵێت‬ ‫بههۆی كێشهی نێوان یهكێتیو پارتییهوه‬ ‫پێدانی ئهو پۆستانه دواك��هوت��ووه‪ ،‬فازڵ‬ ‫بهدهستوری وت "ههندێك شتمان بیستووه‬ ‫كهمهسهلهكه دهگێڕنهوه بۆ كێشهی نێوان‬ ‫یهكێتیو پارتی خۆیان‪ ،‬یهكێتی دهڵێت‬ ‫ئێمه دهیكهن ئهگهر پارتی ڕازی بێت‪،‬‬ ‫پارتی دهڵێت ئهگهر یهكێتی رازی بێت‪ ،‬بۆ‬ ‫ئێمه رێگربین"‪.‬‬ ‫كاوه مهحمود وتهبێژی حكومهتی ههرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان پ��ێ��ن��هدان��ی ئ���هو پۆستانه‬ ‫بهمهسهلهیهكی سیاسی دهزانێت‪ ،‬دهڵێت‬ ‫دهبێت ئهو پرسیاره راستهوخۆ رووبهڕووی‬ ‫سهرۆكی ئهنجومهنی وهزیران بكرێتهوه‪.‬‬

‫ك��اوه وتی "جهنابی سهرۆكی حكومهتی‬ ‫ههرێمو جێگرهكهی بهرپرسن لهتهشكیلكردنی‬ ‫حكومهت‪ ،‬ئهوه مهسهلهیهكی سیاسییهو‬ ‫پهیوهندی ب��هك��اری حكومهتهوه نییه‪،‬‬ ‫ئهوهندهی مهسهلهیهكی سیاسیه ئهوهنده‬ ‫مهسهلهیهكی حكومی نییه‪ ،‬دهبێت لهو دوو‬ ‫بهڕێزه پرسیاربكهیت"‪.‬‬ ‫لهبارهی لیژنهكانیشهوه‪ ،‬وتهبێژی حكومهت‬ ‫وتی "خهریكه ئهو لیژنانه دهكهونهكار‪،‬‬ ‫لهپهرلهمان بڕیاریان لهسهر دراوهو ستافیان‬ ‫بۆ دادهنێین‪ ،‬ج��ارێ نازانم كێ دهبێته‬ ‫سهرۆكی ئهو لیژنانه"‪.‬‬ ‫ش��وان ق��هاڵدزێ��ی وتهبێژی ب��زووت��ن��هوه‪،‬‬ ‫رایگهیاند پارتیو یهكێتی دهستی دهستی‬ ‫بهحیزبه بچووكهكان دهك��هنو وتی "لهو‬ ‫بڕوایهشدا نین كهئهو پۆستانه وهربگرین‪،‬‬ ‫ب���هردهوام ههوڵمانداوه بۆ ئ��هوهی ئهو‬ ‫بهڵێنهی كهبهبزووتنهوه دراوه بۆمان‬ ‫جێبهجێبكهن"‪.‬‬ ‫پێشتر بهرههم ساڵح سهرۆكی حكومهت‬ ‫رایگهیاند بۆ جێگرتنهوهی وهزارهتێكی‬ ‫تایبهت ب��هژن��ان‪ ،‬ئهنجومهنێكی خانمان‬ ‫پێكدههێنێتو راستهوخۆ ئهو ئهنجومهنه‬ ‫پهیوهندی بهسهرۆكی حكومهتهوه دهبێت‪،‬‬ ‫مانگانهو ههفتانه راسپاردهو كۆبوونهوهی‬ ‫خۆیان دهبێتو دهتوانن چاودێربن بهسهر‬ ‫حكومهتو پهرلهماندا‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫رووداوی‌هه‌فته‌‬

‫‪5‬‬

‫دهزگا ئهمنییهكانی كهركوك كۆنتڕۆڵی رفێنهرانیان بۆ ناكرێت‬ ‫ته‌نها‌له‌ماوه‌ی‌مانگی‌رابردوودا‪‌،‬چوار‌حاڵه‌تی‌رفاندن‌روویداوه‌‬ ‫شۆڕش خالید*‬ ‫حاڵهتهكانی رفاندن لهناو شاری كهركوك‬ ‫رووی لهزیادی كردووه‪ ،‬بهرپرسانی دهزگا‬ ‫ئهمنییهكانیش رایدهگهیهنن كهئهگهر‬ ‫ئیمكانیهتیان باشتربكرێت‪ ،‬دهتوانن‬ ‫بهتهواوی كۆنتڕۆڵی ئهو بارودۆخه بكهن‪.‬‬ ‫تهنها لهماوهی راب��ردوودا چوار حاڵهتی‬ ‫ج��ۆراوج��ۆری رفاندنی هاوواڵتیان لهناو‬ ‫ش��اری كهركوكدا ئهنجامدراوه‪ ،‬ئهوهش‬ ‫ترسو دوودڵی لهنێو دانیشتووانی شاری‬ ‫كهركوكدا دروستكردووه‪.‬‬ ‫دهزگا ئهمنییهكانی كهركوك نهیانتوانیوه‬ ‫كۆنتڕۆڵی حاڵهتهكانی رفاندن لهو شارهدا‬ ‫بكهن‪ ،‬دهڵێن توانای دهزگا ئهمنییهكانی‬ ‫بهتایبهت پۆلیس س��ن��وورداره‪ ،‬بههۆی‬ ‫كهمی رێ���ژهی پۆلیسو كهمی توانای‬ ‫مادییهوه‪.‬‬ ‫ترسی هاوواڵتیان لهرفێنهرهكان زیاتربوو‪،‬‬ ‫كاتێك ههواڵی ئهوه باڵوبووهوه یهكێك‬ ‫لهحاڵهتهكانی رفاندن لهناوچهی حهسیرهكه‬ ‫(ج��هرگ��هی ن��اوچ��ه كوردنیشنهكان)‪،‬‬ ‫رفێنهرهكانی جلی سهربازیان لهبهربوو‪.‬‬ ‫رۆژی ‪12‬ی ئهم مانگه هاوواڵتییهكی شاری‬ ‫كهركوك لهكاتی بانگی مهغریبدا بهناوی‬ ‫(ه ش)‪ ،‬لهخان خورمای شاری كهركوك‪،‬‬ ‫لهالیهن چهند چهكدارێكهوه رفێنرا‪.‬‬ ‫دهزگا ئهمنییهكانی ئهوكات رایانگهیاند‬ ‫ئهو هاوواڵتییه لهالیهن ‪ 4‬كهسهوه رفێندرا‪،‬‬ ‫بهگوێرهی قسهی شایهتحاڵهتهكانیش‪،‬‬ ‫رفێنهرهكان جلی سهربازیان لهبهردابووهو‬ ‫هاوواڵتییهكهیان ب��ردووه بۆ شوێنێكی‬ ‫نادیار‪.‬‬ ‫دوو رۆژ دوای ئهوه دهزگا ئهمنییهكانی‬ ‫شاری كهركوك‪ ،‬حاڵهتێكی تری رفاندنیان‬ ‫لهشاری كهركوك راگهیاند‪ ،‬بهاڵم ههر زوو‬ ‫رفێندراوهكه كهمنداڵێك بوو ئازادكراو‬ ‫رفێنهرهكهشیان دهستگیركرا‪ ،‬كهئافرهتێك‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫عهبدولڕهحمان مستهفا پارێزگاری كهركوك‬ ‫رایگهیاند گروپهكانی رفاندنی هاوواڵتیان‬ ‫ترسیان لهسهر هاوواڵتیان دروستكردووهو‬ ‫بوونهته هۆی بێزاری هاوواڵتیانی شارهكه‪.‬‬ ‫رۆژی ‪ 7/30‬هاوواڵتییهكی ب��هرهگ��هز‬ ‫مهسیحی ل��هالی��هن چهند چهكدارێكی‬ ‫نهناسراوهوه لهكهركوك رفێنرا‪ .‬ئهمهیان تا‬ ‫ئامادهكردنی ئهم راپۆرته هیچ ههواڵێكی‬ ‫نییهو بێسهروشوێنه‪.‬‬ ‫لیوا جهمال تاهیر بهڕێوهبهری گشتی‬ ‫پۆلیسی كهركوك رایگهیاند ئهو هاوواڵتییه‬ ‫بهناوی (ی د م)هو لهنووسینگهیهكی‬ ‫پارهگۆڕینهوهدا ژمێریارهو دانیشتووی‬ ‫گهڕهكی رهحیماوایه‪.‬‬ ‫ئهو گهڕهكه بهیهكێك لهگهڕهكه ئارامهكانی‬ ‫ش��اری ك��هرك��وك دادهن��رێ��تو دهكهوێته‬ ‫باكووری خۆرههاڵتی كهركوكهوه‪.‬‬ ‫ب��هاڵم دهزگ���ا ئهمنییهكان وردهك���اری‬ ‫زیاتریان لهو رووداوه ئاشكرانهكرد‪ ،‬عهمید‬ ‫سهرحهد قادر بهڕێوهبهری پۆلیسی قهزاو‬ ‫ناحییهكان رایگهیاند "ئهوهندهی ئاگاداربم‬ ‫ئهو رفێنراوه تائێستا ئازاد نهكراوه"‪.‬‬ ‫عهقید شێرزاد مۆفهری‪ ،‬بهڕێوهبهری بنكهی‬

‫حاڵهتی ڕفاندن لهکهرکوک زیادیکردووه‬ ‫پۆلیسی عروبه‪ ،‬كه بهفراوانترین بنكه‬ ‫دادهنرێت لهناو شاری كهركوكدا دهڵێت‪،‬‬ ‫ئهگهر توانای دهزگا ئهمنییهكانی پۆلیس‬ ‫لهڕووی دابینكردنی پێداویستییهكانیانهوه‬ ‫ل��هس��هرووی ههموویان رێ��ژهی پۆلیس‬ ‫زیادبكرێت‪ ،‬ئهوا توانای رووبهڕووبوونهوهی‬ ‫ئهو حاڵهتانهیان زیاتردهبێت‪.‬‬ ‫ئ��هو وت��ی "حاڵهتهكانی رفاندن كهمه‪،‬‬ ‫ل��هب��ارهی س��ن��ووری خ��ۆم��هوه قسهبكهم‬ ‫نییه‪ ،‬ئهو حاڵهتانهی كهبوونی ههیه لهناو‬ ‫كهركوكدا بهو شێوهیه نییه"‪.‬‬ ‫ل���هدوای رووخ��ان��ی رژێ��م��ی بهعسهوه‪،‬‬ ‫حاڵهتهكانی رف��ان��دنو كوشتنو بڕین‬ ‫لهپارێزگاكانی عێراق رۆژ دوای رۆژ رووی‬ ‫لهپهرهسهندن ك��رد‪ ،‬بهجۆرێك چهندین‬ ‫خێزان بههۆی ترسو خراپی بارودۆخی‬ ‫ئهمنییهوه شوێنی نیشتهجێبوونی خۆیان‬ ‫گۆڕیوه‪ ،‬تائێستاش حاڵهتهكانی رفاندن‬ ‫كۆتایی نههاتووه‪.‬‬ ‫لهسنووری پارێزگای كهركوك بهپێی وتهی‬ ‫بهرپرسان دهزگ��ا ئهمنییهكان دوو جۆر‬ ‫حاڵهتی رفاندن ههیه‪ ،‬حاڵهتێكی لهالیهن‬ ‫گروپه توندڕهوهكانهوه ئهنجامدهدرێت‪،‬‬ ‫حاڵهتهكهی تریشیان دهستگیركردنو‬ ‫رفاندنی ئهو بازرگانو پزیشكو خاوهن‬ ‫كۆمپانیاو بهرپرسانهیه كه لهپێناو پارهدا‬ ‫دهستگیردهكرێن‪.‬‬

‫كۆتاییهكانی مانگی ح��هوت پزیشكێكی‬ ‫شاری كهركوك رفێنرا‪ ،‬بهاڵم بهپێی وتهی‬ ‫دهزگا ئهمنییهكان ئهو شاره ئهو پزیشكه‬ ‫لهالیهن چهند باندێكهوه لهپێناو وهرگرتنی‬ ‫بڕێك پ��اره لهبنهماڵهكهیان رفێنراوه‪،‬‬ ‫رفێنراوهكه ناوی دكتۆر جهودهت بووه‪.‬‬ ‫عهمید س��هرح��هد ق���ادر ب��هدهس��ت��ووری‬ ‫وت "ئ��هو حاڵهتهی كه لهالیهن گروپه‬ ‫ت��ون��دڕهوهك��ان��هوه دهك��رێ��ت‪ ،‬بهپێی ئهو‬ ‫زانیارییانهی ئێمهو بهپێی ئهو بهڵگهنامانهی‬ ‫كهههیه بۆ ئهوهیه ئهو گروپه توندڕهوانه‬ ‫بڵێن دهتوانین لههاركاتێكدا بێت چاالكی‬ ‫بكهین‪ ،‬بهاڵم ئێمه توانیومانه تاڕادهیهكی‬ ‫باش رێگهیان پێنهدهین"‪.‬‬ ‫ههروهها وتی "ئهوانه لهالیهك مهبهستیانه‬ ‫ترسو دوودڵی بخهنه ناو هاوواڵتیانهوه‪،‬‬ ‫ل��هالی��هك��ی ت���رهوه دهی��ان��هوێ��ت خۆیان‬ ‫وانیشانبدهن كههێزیان ههیهو م��اونو‬ ‫تائێستاش دهتوانن چاالكی خۆیان بكهن"‪.‬‬ ‫سهرحهد دهڵێت كهمهرج نییه ههموو ئهو‬ ‫حاڵهتانه گروپه توندڕهوهكان بن كه لهم‬ ‫ماوهیهدا روویداوه‪ ،‬بهڵكو ههندێكی بههۆی‬ ‫كێشهی كۆمهاڵیهتیو ههندێكیش لهپێناو‬ ‫پارهدا دهڕفێنرێن‪.‬‬ ‫كهسێكی نزیكی رفێنراوه مهسیحییهكهی‬ ‫گهڕهكی رهحیماوا‪ ،‬كه لهبهر بارودۆخی‬ ‫ئهمنی نهیویست ن��اوی باڵوبكرێتهوه‪،‬‬

‫بهدهستووری وت"(ی د م) پێشئهوهی‬ ‫بفڕێنرێت هیچ كێشهیهكی ن��هب��ووه‪،‬‬ ‫گوماندهكهین تهنها لهپێناو پارهدا بووبێت"‪.‬‬ ‫ئهو وتی "گومانمان لههیچ الیهنێك نییه‪،‬‬ ‫بهاڵم داوا لهدهزگا ئهمنییهكان دهكهین‬ ‫زیاتر بۆ ئهمنییهتی شارهكه كار بكهن"‪.‬‬ ‫ترسی خ��ۆیو بنهماڵهكهشیانی ل��هوه‬ ‫نیشاندا حاڵهتی لهو جۆره دووبارهببێتهوه‪.‬‬ ‫عهقید ش��ێ��رزاد م��ۆف��هری رایگهیاند بۆ‬ ‫كۆنتڕۆڵكردنی ههرحاڵهتێكی لهو جۆره‪،‬‬ ‫دهبێت دهزگا ئهمنییهكان ههریهكهو لهالی‬ ‫خۆیهوه متمانهیهك لهالیهن هاوواڵتیان‬ ‫دروستبكات بۆ ئهوهی زانیاریان پێبدهن‪.‬‬ ‫ئ��هو وت��ی "ئ���هوهش دهوهس��ت��ێ��ت��ه سهر‬ ‫بنكهیهك بۆ بنكهیهكیتر‪ ،‬چۆن بتوانێت ئهو‬ ‫متمانهیه دروستبكات‪ ،‬جیاوازی متمانهكان‬ ‫وهكو جیاوازی پهنجهی دهستهكان وایه"‪.‬‬ ‫ئهو وتی "ئێمه فهتاحی شاڵ نین ئاگاداری‬ ‫ههموو شتێك بین‪ ،‬دهبێت هاوواڵتیانیش‬ ‫زانیاریمان پێبدهن"‪.‬‬ ‫شێرزاد مۆفهری پێیوایه هێشتا دهزگا‬ ‫ئهمنییهكانی كهركوك ئیمكانیهتی باشیان‬ ‫نییه‪ ،‬وتی "كاتێك هاوواڵتیان زانیارییهكمان‬ ‫پێدهدهن‪ ،‬ئێمه ناتوانین پاداشتێكی باشی‬ ‫مادییان بكهین‪ ،‬بۆ ئ��هوهی جارێكیتر‬ ‫هاوكاری باشی ئێمهبن"‪.‬‬ ‫ل��هس��ن��ووری پ��ارێ��زگ��ای ك��هرك��وك ‪12‬‬

‫ههزار هێزی چهكدارو ئهمنی ههیه‪ ،‬ههر‬ ‫لهدهزگاكانی پۆلیسو ئاسایشو سوپای‬ ‫عێراقیو دهزگ��ا ئهمنییهكانیتر‪ ،‬جگه‬ ‫لهدوو بارهگای ئاسایشی تایبهت بهپارتیو‬ ‫یهكێتی‪ ،‬ب��هاڵم تائێستاش حاڵهتهكانی‬ ‫رفاندنو كوشتن لهو ش��ارهدا نهتوانراوه‬ ‫كۆنتڕۆڵ بكرێت‪.‬‬ ‫عهبدولڕهحمان مستهفا پارێزگاری كهركوك‬ ‫پێیوایه گروپهكانی رفاندنی هاوواڵتیان بۆ‬ ‫كهركوك‪ ،‬بوون بهمهترسی‪ .‬دهڵێت دهبێت‬ ‫بهشێوهیهكی باشتر دهزگ��ا ئهمنییهكان‬ ‫رووبهڕوویببنهوه‪.‬‬ ‫پارێزگاری كهركوك وتی "ئ��هو گروپانه‬ ‫مهترسین‪ ،‬ترسیان بۆ سهر شاری كهركوك‬ ‫دروستكردووهو هاوواڵتیانیان بێزاركردووه‪،‬‬ ‫ب��ۆی��ه دهب���ێ���ت ب��هه��هم��وو ت��وان��ای��هك‬ ‫رووبهڕوویببینهوه"‪.‬‬ ‫عهبدولڕهحمان مستهفا بهدهستووری وت‬ ‫"بهڕێوهبهرایهتی پۆلیس كهموكورتی زۆرهو‬ ‫زۆرشتیان بۆ جێبهجێنهكراوه‪ ،‬بۆیه ئهگهر‬ ‫ههموو پێداویستییهكانیان بهتهواوهتی بۆ‬ ‫دابینبكرێت‪ ،‬ئهوا باشتر لهئێستا دهتوانن‬ ‫ك��ارهك��ان��ی��ان ئهنجامبدهنو كۆنتڕۆڵی‬ ‫رووداوهكانو حاڵهتهكانی رفاندن بكهن"‪.‬‬ ‫* محهمهد نهجیب بهشداری لهم راپۆرتهدا‬ ‫كردووه‬

‫قۆڵێكی بریندارهكهی تۆپخانهكانی ئێران لهسلێمانی بڕدرایهوه‬ ‫تۆپه‌كانی‌ئێران‌چۆن‌قۆڵی‌ره‌سوڵیان‌په‌ڕاند؟‬ ‫فهرمان چۆمانی‬ ‫ئ��هو گهنجهی ب��هه��ۆی تۆپبارانهكانی‬ ‫ئێرانهوه‪ ،‬بهسهختی برینداربوو‪ ،‬دوێنێ‬ ‫سێشهممه‪ ،‬لهنهخۆشخانهی سلێمانی‬ ‫بههۆی سهختی برینهكهیهوه قۆڵێكی‬ ‫بڕدرایهوه‪.‬‬ ‫ب��هه��ۆی ت��ۆپ��ب��اران��هك��ان��ی دووش��هم��م��هی‬ ‫راب���ردووی كۆماری ئیسالمی ئێرانهوه‬ ‫هاوواڵتییهكی دانیشتووی گوندی زروكانهی‬ ‫نزیك شارۆچكهی سهنگهسهر بهناوی‬ ‫رهسوڵ حاجی حسێن قۆڵێكی دهپهڕێت‬ ‫دوای ئهوهی دهیهوێت لهگهڵ ‪ 40‬كهسی‬ ‫تردا ئاگری تۆپهكاتی ئێران بكوژێنێتهوه‪.‬‬ ‫تۆپخانهكانی ئێران ئهمجاره بهپێچهوانهی‬

‫جاری پێشوو بۆردومانی چهند گوندێكی‬ ‫نزیك شارۆچكهی سهنگهسهریان كرد بهو‬ ‫هۆیهشهوه هاوواڵتییهكی تهمهن ‪ 30‬ساڵ‬ ‫بهناوی رسوڵ حاجی حسێن كهدانیشتووی‬ ‫گوندی زروكانه لهشارۆچكهی سهنگهسهرو‬ ‫خاوهنی سێ منداڵه بهسهختی بریندار‬ ‫دهبێتو قۆڵێكی دهپهڕێت‪.‬‬ ‫وشیار عهبدوڵاڵ كوڕه پوری بریندارهكه‬ ‫كه لهكاتی رووداوهك���هدا پێكهوهبوون‪،‬‬ ‫بهدهستووری وت "كاتژمێر ‪ 4:30‬خولهكی‬ ‫ئێوارهی ‪ 8-23‬كۆماری ئیسالمی ئێران‬ ‫تۆپبارانی ناوچهكهمانی كردو ئاگر لهپوشو‬ ‫پاوانی دهوروب��هری گوندهكهمان بهربوو‪،‬‬ ‫كاتێك تۆپبارانهكه ه��ێ��واش ب���ووهوه‪،‬‬ ‫ئێمهش ‪ 40‬كهس زیاتر دهبووین چوین‬ ‫ئاگرهكه بكوژێنینهوه‪ ،‬بهاڵم دواتر تۆپباران‬

‫دهستیپێكردهوهو دوو تۆپ هاتن یهكێكیان‬ ‫لهنزیك ئێمهیدا‪ ،‬ئهویتریان لهنزیك‬ ‫رهسوڵی كوڕی خاڵم كهوتهوهو بهسهختی‬ ‫برینداریكرد"‪.‬‬ ‫وشیار وتی "ئاگرهكهمان بهجێهێشتوو‬ ‫چووین بریندارهكه رزگاربكهین‪ ،‬كهزۆربهی‬ ‫لهشی بریندارببوو‪ ،‬ب��هاڵم برینی قۆڵی‬ ‫راستیو رانی چهپی زۆر بوو‪ ،‬بهپهله بۆمان‬ ‫بهستو كاتژمێر ‪7‬ی ئێواره گهیاندمانه‬ ‫نهخۆشخانه"‪.‬‬ ‫رس��و ئاغا كهئامۆزای ئ��هو بریندارهیهو‬ ‫ل��هن��هخ��ۆش��خ��ان��هی سلێمانی الی��هت��ی‪،‬‬ ‫بهدهستووری وت "بریندارهكهمان هۆشی‬ ‫هاتووهتهوه سهرخۆی‪ ،‬بهاڵم قۆڵی راستی‬ ‫بڕاوهتهوهو رانی چهپیو چهند شوێنێكی‬ ‫تریشی برینداربووه"‪.‬‬

‫رسوئاغا رایگهیاند "ه��هرچ��هن��ده زۆر‬ ‫ههوڵماندا كهقۆڵی نهبڕنهوه‪ ،‬ب��هاڵم بێ‬ ‫سوود بوو‪ ،‬چونكه برینهكهی زۆر سهخت‬ ‫بوو‪ ،‬تائێستا یهك نهشتهرگهری بۆ كراوهو‬ ‫پێنج بتڵ خوێنمان تێكردووه"‪.‬‬ ‫رسوئاغا ئاماژهی بهوهدا كه لهو كاتهی‬ ‫رووداوهك���ه رووی���داوه ههموویان ب��هرۆژو‬ ‫ب��وونو رهس��وڵ ئازارێكی زۆری ههبووهو‬ ‫بێتاقهت بووه‪.‬‬ ‫وشیار وتی "واڵتێكی ئیسالمی خهڵكی‬ ‫بهزمانی بهرۆژو لێ برینداركردینو رێزی‬ ‫مانگی رهمهزانی النهبووه"‪.‬‬ ‫هاوواڵتیانی ناوچهكه داوا لهحكومهتی‬ ‫ههرێم دهكهن‪ ،‬كار بۆ وهستاندنی تۆپبارانه‬ ‫بێ پاساوهكانی كۆماری ئیسالمی ئێران‬ ‫بكهن‪.‬‬

‫ڕهسوڵ حاجی حسێن‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪4‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫رووداوی‌هه‌فته‌‬

‫كورد‌به‌رنامه‌ی‌‌بۆ‌دوای‌‌كشانه‌وه‌ی‌‌ئه‌مریكا‌نییه‌‬ ‫كشانه‌وه‌ی‌‌ئه‌مریكا‌گرفت‌بۆ‌ناوچه‌‌جێناكۆكه‌كان‌دروستده‌كات‬ ‫محه‌مه‌د‌نه‌جیب‬ ‫ی‌و‌ س�ه‌رب��ازی‌‌‬ ‫ی‌و‌ دبلۆماس ‌‬ ‫هێزی‌ سیاس ‌‬ ‫كوردستان‌ئاماده‌‌نییه‌‌بۆ‌پڕكردنه‌و‌هی‌‌ئه‌و‌‬ ‫بۆشایی ‌هی‌‌كه‌‌به‌كشانه‌و‌هی‌‌سوپای‌‌ئه‌مریكا‌‬ ‫رووبه‌ڕووی‌‌ناوچه‌‌جێناكۆكه‌كان‌ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫بڕیاره‌‌ كۆتایی‌‌ ئ�ه‌م‌ مانگه‌‌ هه‌موو‌ هێزه‌‌‬ ‫سه‌ربازییه‌كانی‌‌ئه‌مریكا‌له‌عێراق‌بكشێنه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫جگ ‌ه‌له‌‌‪‌50‬هه‌زار‌سه‌رباز‌كه‌بۆ‌مه‌شقپیكردنی‌‌‬ ‫هێزه‌‌عێراقییه‌كان‌ده‌مێننه‌وه‌‌تا‌‪.2012‬‬ ‫چاودێرانی‌‌ سیاسی‌‌ ده‌ڵێن‌ یه‌كنه‌خستنی‌‌‬ ‫ه��ێ��زی‌‌پ��ێ��ش��م�ه‌رگ�ه‌و‌ه��ێ��زی‌‌ئ��اس��ای��ش‪‌،‬‬ ‫پێشخستنی‌‌ ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دی��ی�ه‌‌ حیزبیه‌كان‌‬ ‫له‌بری‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌‌نیشتمانییه‌كان‪‌،‬پێگ ‌هی‌‌‬ ‫كوردی‌‌له‌ناوچه‌‌جێناكۆكه‌كان‌الوازكردووه‌‪‌،‬‬ ‫له‌كاتێكدا‌ هێزه‌‌ ركابه‌ره‌كانی‌‌ كورد‌ هه‌موو‌‬ ‫ناكۆكییه‌كانیان‌ وه‌الخستووه‌‌ له‌به‌رانبه‌ر‌‬ ‫داواكانی‌‌كورددا‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌‌ چاودێران‌و‌ پسپۆڕانی‌‌ سیاسی‌‬ ‫ئ��ام��اژه‌‌ ب����ه‌وه‌ده‌ده‌ن‌ ك��ورد‌ به‌رنامه‌ی‌ بۆ‌‬ ‫دوای‌ كشانه‌وه‌ی‌ هێزه‌كانی‌ ئه‌مریكا‌ نییه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ به‌رپرسانی‌ سه‌ربازی‌ هه‌بوونی‌ ئه‌و‌‬ ‫مه‌ترسیه‌‌بۆ‌سه‌ر‌هه‌رێمی‌كوردستان‌و‌ناوچه‌‌‬ ‫جێناكۆكه‌كان‌ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫قادر‌ عزیز‌ سكرتێری‌ حزبی‌ زه‌حمه‌تكێشان‌‬ ‫له‌لێدوانێكدا‌بۆ‌ده‌ستوور‌ده‌ڵێت‌كشانه‌وه‌ی‌‬ ‫ئه‌و‌ هێزانه‌‌ كاریگه‌ری‌ سلبی‌ هه‌یه‌‌ له‌رووی‌‬ ‫سیاسی‌و‌ئه‌منییه‌وه‌‪‌،‬وتی‌‌"هه‌ر‌یه‌ك‌له‌هێزه‌‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ عێراق‌ ئیمتیدادی‌ واڵتێكی‌‬ ‫ئیقلیمین‪ ‌،‬ب��ه‌اڵم‌ ته‌نها‌ ك��ورد‪ ‌،‬ئه‌مریكا‌‬ ‫به‌دۆستی‌ خ��ۆی‌ ده‌زان��ێ��ت‪ ‌،‬بۆیه‌‌ ل �ه‌دوای‌‬ ‫كشانه‌وه‌ی‌ هێزه‌كانی‌ ئه‌مریكا‌ له‌ناوچه‌‌‬ ‫جێناكۆكه‌كان‌كێشه‌كان‌زیاترده‌بن"‪.‬‬ ‫ب �ه‌ب��ڕوای‌‌ق��ادر‌ع�ه‌زی��ز‌ب�ه‌ه��ۆی‌‌كشانه‌وه‌‌‬

‫ئایا‌کورد‌توانای‌پاراستنی‌ئاسایشی‌ناوچه‌‌جێناکۆکه‌کانی‌هه‌یه‌؟‬ ‫س��وپ��ای‌‌ ئه‌مریكاوه‌‪ ‌،‬بۆشایی‌ سیاسی‌و‌‬ ‫ئه‌منی‌‌دروستده‌بێت‪‌‌،‬ده‌ڵێت‌ئه‌و‌بۆشایه‌‌‬ ‫ئه‌منییه‌‌ئه‌و‌هێزانه‌‌پڕیده‌كه‌نه‌وه‌‌كه‌نه‌یاری‌‬ ‫هه‌رێمی‌كوردستانن‪‌،‬وتی‌‌"واڵتانی‌ئیقلیمی‌‬ ‫ده‌ستتێوه‌ردانی‌ زیاتریان‌ ده‌بێت‪ ‌،‬بۆیه‌‌‬

‫گێڕانه‌وه‌ی‌ كه‌ركوك‌و‌ ناوچه‌‌ دابڕاوه‌كان‌ بۆ‌‬ ‫سه‌ر‌هه‌ریم‌قورسترده‌بێت"‪.‬‬ ‫ئاوات‌ محه‌مه‌د‌ ئه‌مین‌ ئه‌ندامی‌ ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پارێزگای‌كه‌ركوك‪‌،‬له‌لێدوانێكدا‌بۆ‌ده‌ستوور‌‬ ‫ئاماژه‌‌ به‌وه‌‌ ده‌دات‌ كاریگه‌ری‌‌ كشانه‌وه‌كه‌‌‬

‫به‌هێزو‌ راسته‌وخۆ‌ نییه‌‪ ‌،‬به‌هۆی‌‌ ئه‌و‌هی‌‌‬ ‫لیوایه‌كی‌ س��وپ��ای‌‌ ئه‌مریكا‌ له‌كه‌ركوك‌‬ ‫ده‌مێنێته‌وه‌‪ ‌،‬به‌هۆی‌‌ ب��ارودۆخ�ی‌‌ سیاسی‌‌‬ ‫شاره‌كه‌وه‌‪.‬‬ ‫یوسف‌محه‌مه‌د‌مامۆستای‌زانكۆ‌له‌كۆلێژی‌‬ ‫زانسته‌‌سیاسییه‌كانی‌زانكۆ‌سلێمانی‌ده‌ڵێت‌‬ ‫به‌هۆی‌‌ئه‌و‌هی‌‌كه‌هێزه‌‌چه‌كداره‌كانی‌هه‌رێم‌‬ ‫رێكنه‌خراون‌له‌چوارچێوه‌ی‌هێزێكی‌نیزامی‌و‌‬ ‫پیشه‌یی‌و‌ نیشتمانیدا‌و‌ هێزی‌ چه‌كداری‌‬ ‫حیزبین‪‌،‬بۆیه‌‌كشانه‌وه‌ی‌هێزه‌كانی‌ئه‌مریكا‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ ده‌كاته‌‌ سه‌ر‌ بارودۆخی‌ ئه‌منی‌‬ ‫هه‌رێم‌و‌ناوچه‌‌جێناكۆكه‌كان‪‌.‬‬ ‫ئه‌و‌ وتی‌ "به‌هۆی‌‌ بوونی‌‌ هێزی‌ هاوبه‌شی‌‬ ‫ئه‌مریكاو‌عێراق‌و‌پێشمه‌رگه‌‪‌،‬ته‌سه‌ور‌ناكه‌م‌‬ ‫ئ��اژاوه‌و‌ شه‌ڕی‌ چاوه‌ڕوانكراو‌ له‌و‌ ناوچانه‌‌‬ ‫رووبدات"‪.‬‬ ‫جه‌بار‌ یاوه‌ر‌ ئه‌مینداری‌ گشتی‌ وه‌زاره‌ت��ی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌‌ له‌لێدوانێكدا‌ ب��ۆ‌ ده‌س��ت��وور‌‬ ‫وتی‌ "به‌هۆی‌‌ بوونی‌‌ هێزی‌‌ هاوبه‌شی‌‌ سێ‌‬ ‫الیه‌نیه‌وه‌‪‌‌،‬هه‌ست‌به‌هیچ‌مه‌ترسێك‌ناكرێت‌‬ ‫له‌ناوچه‌‌جێناكۆكه‌كان"‪.‬‬ ‫هه‌موو‌الیه‌ك‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه‌‌‬ ‫كه‌كورد‌ پێویسته‌‌ به‌رنامه‌یه‌كی‌ هه‌بێت‪ ‌،‬بۆ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌بتوانێت‌رووبه‌ڕووی‌هه‌ر‌پێشهاتێكی‌‬ ‫چاوه‌ڕوانه‌كراو‌ ببێته‌وه‌‪ ‌،‬بتوانێت‌ له‌هه‌موو‌‬ ‫ئه‌گه‌ره‌كاندا‌ملمالنێیه‌كان‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌ناوچانه‌‌‬ ‫به‌قازانجی‌‌خۆی‌‌كۆتایی‌پێبهێنێت‪.‬‬ ‫ئاوات‌محه‌مه‌د‌به‌پێویستی‌ده‌زانێت‌كورد‌بۆ‌‬ ‫هه‌موو‌ئه‌و‌ئه‌گه‌ران ‌هی‌‌مه‌ترسی‌‌دروستده‌كه‌ن‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ كوردستان‪ ‌،‬سه‌ركردایه‌تی‌‌ سیاسی‌‌‬ ‫ك��ورد‌ ب�ه‌رن��ام�ه‌و‌ پالنی‌‌ پێشوه‌ختی‌‌ بۆ‌‬ ‫ئاماده‌بكات‪‌،‬وتی‌‌"به‌اڵم‌نازانم‌تائێستا‌كورد‌‬ ‫چ‌به‌رنامه‌یه‌كی‌هه‌یه‌‌بۆ‌ئه‌و‌حاڵه‌ته‌"‪.‬‬ ‫قادر‌عزیز‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌پێویست‌زانی‌كه‌كورد‌‬ ‫به‌هێزی‌ خ��ۆی‌ ب �ه‌رگ��ری‌ ل�ه‌خ��ۆی‌ بكات‪‌،‬‬

‫ده‌ڵێ�ت‌ له‌عێراقدا‌ دوو‌ رێگا‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬رێگای‌‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌،‬كه‌ئه‌گه‌ر‌ عێراقییه‌كان‌ ملكه‌چی‌‬ ‫ئ �ه‌و‌ده‌س��ت��ووره‌‌ب��ن‪‌،‬ئ��ه‌وا‌بۆ‌ك��ورد‌بێ‌‬ ‫كێشه‌‌ ده‌بێت‪ ‌،‬رێگای‌‌ دووه‌میش‌ ملمالنێی‌‬ ‫دبلۆماسی‌و‌ سیاسی‌ ت��ا‌ ف��ش��اری‌ هێزی‌‬ ‫چه‌كداری‪‌.‬‬ ‫قادر‌ عزیز‌ وتی‌‌ "بڕواناكه‌م‌ سه‌ركردایه‌تی‌‬ ‫سیاسی‌ كورد‌ به‌رنامه‌و‌ پالنی‌ درێژخای ‌هن‌و‌‬ ‫وردبینی‌ هه‌بێت‪ ‌،‬بۆ‌ ئه‌گه‌ره‌كانی‌‌ پاش‌‬ ‫كشانه‌وه‌ی‌هێزه‌كانی‌ئه‌مریكا"‪.‬‬ ‫یوسف‌ محه‌مه‌د‌ فره‌‌ كوێخای‌و‌ گرتنه‌به‌ری‌‬ ‫سیاسه‌تی‌حیزبی‌له‌بری‌سیاسه‌تی‌نیشتمانی‌‬ ‫له‌و‌ناوچانه‌‪‌،‬وایكردووه‌‌كه‌مه‌ترسیان‌له‌سه‌ر‌‬ ‫بێت‪‌،‬وتی‌‌"بۆیه‌‌ده‌بێت‌سه‌ركردایه‌تی‌كورد‌‬ ‫به‌سیاسه‌تێكی‌نوێ‌و‌نیشتمانییه‌وه‌‌كاربكات‪‌،‬‬ ‫ئه‌و‌كات‌ئه‌و‌مه‌ترسییانه‌‌كه‌مده‌كاته‌وه‌"‪.‬‬ ‫یوسف‌ به‌پێویستی‌‌ ده‌زانێت‌ كۆمیته‌یه‌كی‌‌‬ ‫هاوبه‌ش‌ له‌هه‌موو‌ هێزه‌‌ كوردستانییه‌كان‌‬ ‫پێكبهێنرێت‪ ‌،‬بۆ‌ ئ �ه‌وه‌ی‌ كه‌سه‌رپه‌رشتی‌‬ ‫ناوچه‌‌ جێناكۆكه‌كان‌و‌ بۆ‌ كه‌مكردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌و‌نه‌هێشتنی‌‌ملمالنێی‌‌حیزبی‌‌وتی‌‌‬ ‫"چونكه‌‌ئه‌و‌ناڕه‌زایه‌تییه‌ی‌كه‌‌له‌و‌ناوچاندا‌‬ ‫دروستبووه‌‪ ‌،‬ئه‌وا‌ مه‌ترسی‌ هه‌یه‌‌ بۆ‌ سه‌ر‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌ ئه‌و‌ ناوچانه‌‌ بۆ‌ سه‌ر‌ هه‌ریمی‌‬ ‫كوردستان‪‌،‬بۆیه‌‌ده‌بێت‌ئه‌و‌ناوچان ‌ه‌له‌رووی‌‬ ‫خزمه‌تگوزارییه‌وه‌‌خزمه‌تبكرێن"‪.‬‬ ‫جه‌بار‌ ی��اوه‌ر‌ ده‌ڵێت‌ هێزی‌ پیشمه‌رگ ‌ه‌و‌‬ ‫هه‌موو‌ الیه‌نه‌‌ سیاسییه‌كانی‌ كوردستان‌‬ ‫به‌هه‌موو‌ شێوه‌یه‌ك‌ هه‌م‌ له‌رووی‌ سیاسی‌و‌‬ ‫ئه‌منییه‌وه‌‌ به‌رانبه‌ر‌ هه‌ر‌ كێشه‌و‌ ناكۆكی‌‬ ‫تایفی‌ ده‌وه‌ستنه‌وه‌‪ ‌،‬وتی‌‌ "بۆیه‌‌ هه‌موو‌‬ ‫توانای‌ خۆمان‌ وه‌گه‌ڕده‌خه‌ین‌ بۆ‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫عێراقێكی‌ هێمنی‌ بێ‌ كێشه‌ی‌ یه‌كگرتووی‌‬ ‫فیدراڵی‌ ل���ه‌دوای‌ كشانه‌وه‌ی‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫ئه‌مریكا‌له‌عێراق‌بێته‌ئاراوه‌"‪.‬‬

‫پێش‌كۆنگره‌‪‌،‬پارتی‌له‌گه‌رمیان‌كوتله‌كاری‌تێده‌كه‌وێت‬ ‫پارتی‌له‌گه‌رمیان‌به‌سه‌ر‌باڵی‌ئه‌كره‌م‌ساڵح‌و‌عه‌بدولڕه‌حمان‌ده‌لۆدا‌دابه‌شبووه‌‬ ‫ئاواره‌‌جاف‌له‌گه‌رمیان‬ ‫س��ه‌رچ��اوه‌ی��ه‌ك‌ل�ه‌ن��ێ��و‌ل��ق�ی‌‌‪‌22‬پ��ارت�ی‌‌‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌رم��ی��ان‪‌،‬ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‌راگ �ه‌ی��ان��د‪‌،‬‬ ‫كه‌به‌رپرسه‌‌ حیزبییه‌كانی‌ پارتی‌ له‌گه‌رمیان‌‬ ‫ب��وون‌ ب��ه‌دوو‌ كوتله‌و‌ه‌و‌ به‌سه‌ر‌ دوو‌ باڵدا‌‬ ‫دابه‌شبوون‪‌،‬به‌رپرسی‌راگه‌یاندن‌و‌رۆشنبیری‌‬ ‫لقه‌كه‌ش‌ده‌ڵێت‌پێشتر‌ئه‌و‌حاڵه‌ت‌هه‌بووه‌‌‬ ‫نه‌ك‌ئێستا‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ ئاگاداری‌ نێو‌ لقی‌ پارتی‌و‌‬ ‫ئ��اگ��اداری‌ رێكخستنه‌كانی‌ ئ��ه‌و‌ حیزبه‌‌‬ ‫له‌گه‌رمیان‪ ‌،‬له‌لێدوانێكیدا‪ ‌،‬بۆ‌ ده‌ستوور‌‬ ‫وتی‌‌ «له‌گه‌ڵ‌ نزیكبوونه‌وه‌‌ له‌كۆنگر‌هی‌‌ ‪‌13‬‬ ‫پارت ‌ی‌و‌ ئه‌و‌ گۆڕانكارییان ‌هی‌‌ ماوه‌یه‌ك‌ پێش‌‬ ‫ئیستا‌له‌نێو‌لقی‌‌‪‌22‬پارتیدا‌له‌گه‌رمیان‌كرا‪‌،‬‬ ‫كوتله‌كاری‌‌خستووه‌ته‌‌نێو‌رێزه‌كانی‌‌پارتی‌‌‬ ‫له‌گه‌رمیان‌و‌ ته‌نانه‌ت‌ كارگێڕ‌ لق‌و‌ به‌رپرسی‌‌‬ ‫ناوچه‌كانیشی‌‌كردووه‌ته‌‌دوو‌ئاراست ‌هی‌‌جیا»‪.‬‬ ‫بۆ‌پشتگیری‌قسه‌كانی‌ئه‌و‌سه‌رچاوه‌یه‌‌وتی‌‌‬ ‫«له‌كاتی‌‌سه‌ردان‌و‌بۆنه‌و‌پرسه‌كانیشدا‪‌،‬لقی‌‌‬ ‫‪ ‌22‬ب�ه‌دوو‌ گروپ‌ ده‌چ��ن‪ ‌،‬كوتل ‌هی‌‌ ئه‌كره‌م‌‬ ‫ساڵح‌ به‌رپرسی‌‌ لقی‌‌ ‪ ‌22‬پارتی‌‌ له‌گه‌رمیان‌‬ ‫به‌جیاو‌كوتل ‌هی‌‌عبدولڕه‌حمان‌ده‌لۆ‌به‌رپرسی‌‌‬ ‫به‌شی‌رێكخستن‌به‌جیا»‪.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كه‌‌ ئاماژ‌هی‌‌ ب �ه‌وه‌دا‌ كه‌هه‌ریه‌كه‌‌‬ ‫له‌مامۆستا‌غه‌زال ‌ه‌و‌شیرین‌ئه‌حمه‌د‌كارگێڕانی‌‬ ‫لق‌و‌زمناكۆ‌حسێن‌و‌لوقمان‌ره‌شید‌و‌شوان‌‬ ‫محه‌م ‌هد‌و‌حاكم‌بێستون‌ئه‌ندامانی‌لق‌و‌نه‌جم‌‬ ‫باوه‌نوری‌‌ به‌رپرسی‌‌ ناوچ ‌هی‌‌ ك�ه‌الر‌و‌ شێخ‌‬ ‫سه‌باح‌ به‌رپرسی‌‌ ناوچ ‌هی‌‌ گواڵن‌و‌ مسته‌فا‌‬ ‫ی‌و‌ لوقمان‌‬ ‫وادی‌‌ به‌رپرسی‌‌ ناوچ ‌هی‌‌ كفر ‌‬ ‫گه‌اڵیی‌‌ به‌رپرسی‌‌ ناوچ ‌هی‌‌ ده‌ربه‌ندیخان‌و‌‬ ‫حه‌سه‌ن‌سه‌رتیپ‌ئه‌ندام‌لق‌كوتل ‌هی‌‌ئه‌كره‌م‌‬ ‫ساڵح‌به‌رپرسی‌ئێستای‌لقی‌گه‌رمیانن‪.‬‬ ‫ب �ه‌اڵم‌ هه‌ریه‌كه‌‌ له‌عومه‌ر‌ شه‌ریف‌و‌ عه‌لی‌‌‬ ‫كه‌ڵۆشی‌و‌ محه‌مه‌د‌ عه‌لی‌‌ ق��ادر‌و‌ مامۆستا‌‬ ‫ئیبراهیم‌و‌ رزگ��ار‌ شه‌مێرانی‌‌ كارگێڕانی‌‬ ‫ل��ق‌و‌ ف��ری��اد‌ فه‌قێ‌‌ ب�ه‌رپ��رس�ی‌‌ رێكخراوه‌‌‬ ‫جه‌ماوه‌رییه‌كانی‌‌ پارتی‌‌ له‌گه‌رمیان‌و‌ ره‌هێڵ‌‬

‫‌کات‬ ‫کوتله‌کاری‪‌،‬لقی‌گه‌رمیانی‌پارتی‌له‌تده ‌‬ ‫حه‌سه‌ن‌ئه‌ندام‌لق‌و‌مه‌حمود‌قادر‌به‌رپرسی‌‌‬ ‫ناوچ ‌هی‌‌ باوه‌نورو‌ كه‌نعان‌ عه‌بدولڕه‌حمان‌‬ ‫به‌رپرسی‌‌ ناوچ ‌هی‌‌ قه‌ره‌ته‌په‌و‌ عه‌لی‌‌ سلیم‌‬ ‫ب �ه‌رپ��رس �ی‌‌ ن��اوچ�� ‌هی‌‌ گ �ه‌رم��ی��ان‌ كوتل ‌هی‌‌‬ ‫عه‌بدولڕه‌حمان‌‌ده‌لۆن‪.‬‬ ‫عومه‌ر‌شه‌ریف‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌به‌شی‌‌راگه‌یاندن‌و‌‬ ‫ی‌و‌ وته‌بێژی‌‌ لقی‌‌ ‪22‬ی‌ پارتی‌‌‬ ‫رۆشنبیر ‌‬ ‫له‌گه‌رمیان‌ ب �ه‌ده‌س��ت��ووری‌‌ وت‌ «ئ�ه‌وان�ه‌‌‬ ‫كوتله‌‌نییه‌‪‌،‬ئه‌و‌هی‌‌واده‌ڵێت‌له‌وانه‌یه‌‌باسی‌‬ ‫پێشتر‌ یان‌ ماوه‌یه‌ك‌ پێش‌ ئێستا‌ بكات‪‌،‬‬ ‫كه‌هه‌ندێك‌ تێڕوانینی‌ جیاواز‌ هه‌بوو‌ له‌كاتی‌‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫گۆڕینی‌‌به‌رپرسی‌‌ناوچه‌كاندا‪‌،‬ئه‌و‌كێشانه‌ش‌‬ ‫چاره‌سه‌ركراو‌له‌الی‌‌پارتیش‌بیروڕای‌‌جیاواز‌‬ ‫ئاساییه‌و‌ ده‌ربڕینی‌‌ رای‌‌ خۆت‌ به‌ئازادا‌نه‌‌‬ ‫ده‌رده‌بڕدرێت»‪.‬‬ ‫عومه‌ر‌شه‌ریف‌ئاماژ‌هی‌‌به‌وه‌شدا‌كه‌الی‌ئه‌وان‌‬ ‫ئه‌وه‌‌گرنكه‌‌كه‌جیاوازی‌بیروڕای‌ئه‌ندامانیان‌‬ ‫له‌ناو‌ خ��ودی‌ حیزبه‌كه‌دایه‌و‌ ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫حیزبه‌ك ‌ه‌نییه‌‪‌،‬وتی‌‌«كوتل ‌ه‌له‌ناو‌پارت ‌ی‌و‌له‌ناو‌‬ ‫لقدا‌نییه‌‪‌،‬لقه‌ك ‌ه‌له‌ئێستادا‌له‌بارودۆخێكی‌‌زۆر‌‬ ‫ئاسایدایه‌و‌ كه‌سیش‌ كوتل ‌هی‌‌ كه‌س‌ نییه‌و‌‬ ‫هه‌موومان‌كوتل ‌هی‌‌پارتین»‪.‬‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫سه‌رچاوه‌ك ‌هی‌‌ ده‌ستوور‌ ئاماژ‌هی‌‌ به‌وه‌شدا‌‬ ‫كه‌ئه‌و‌كوتله‌و‌كوتله‌كارییه‌‌له‌وه‌وه‌‌سه‌ریهه‌ڵدا‌‬ ‫كه‌گۆڕانكاری‌ ‌ له‌پۆستی‌ به‌رپرسی‌ لق‌ كراو‌‬ ‫ئه‌كره‌م‌ ساڵح‌ له‌كارگێڕ‌ لقییه‌وه‌‌ ب��وو‌ به‌‌‬ ‫به‌رپرسی‌‌لق‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژ‌هی‌‌ بۆ‌ ئه‌وه‌شكرد‌ كه‌ئه‌كره‌م‌ ساڵح‌‬ ‫فه‌رمانی‌‌ س���ه‌رووی‌‌ خ��ۆی‌‌ جێبه‌جێده‌كات‌‬ ‫به‌تایبه‌ت‌ مه‌حمود‌ محه‌مه‌دی‌‌ ئه‌ندامی‌‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌‌ سیاسی‌‌ پ��ارت��ی‌‪ ‌،‬وت��ی‌‌ «ئ �ه‌و‌‬ ‫كوتله‌كارییه‌‌ئه‌ندامانی‌لقی‌نیگه‌رانكردووه»‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‌ئه‌وه‌شی‌‌زانیوه‌‌كه‌كوتله‌كارییه‌ك ‌هی‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ‪‌:‬زانیار‌محه‌مه‌د‬

‫نێو‌لقی‌‌‪‌22‬گه‌یشتووه‌ته‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌‬ ‫پارت ‌ی‌و‌ له‌مه‌كته‌بی‌‌ سیاسیش‌ له‌و‌ ئه‌دای ‌هی‌‌‬ ‫كادرانی‌‌ گه‌رمیان‌ نیگه‌رانن‌و‌ به‌هۆی‌‌ ئه‌و‌‬ ‫باڵباڵێن ‌هی‌‌ ئه‌مدوای ‌هی‌‌ كه‌وتوووه‌ته‌‌ نێو‌‬ ‫رێزه‌كانی‌‌ رێكخستنی‌‌ پارتی‌‌ له‌گه‌رمیان‪‌،‬‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ ماوه‌یه‌كه‌‌ ت�ه‌داخ��والت‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫هیچكام‌ له‌ئه‌كره‌م‌ ساڵح‌ به‌رپرسی‌‌ لق‌و‌‬ ‫ع�ه‌ب��دول��ڕه‌ح��م��ان‌ده‌ل���ۆ‌ب�ه‌رپ��رس�ی‌‌به‌شی‌‌‬ ‫رێكخستن‌ له‌گه‌رمیان‌ ئاماده‌نه‌بوون‌ لێدوان‌‬ ‫بده‌ن‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫‪7‬‬

‫دوكانداره چینییهكان لهمامهڵهكردنی كورد بێزارن‬ ‫«خه‌ڵكی‌‌كوردستان‌حه‌زیان‌له‌شتی‌‌خراپ‌و‌هه‌رزانه‌»‬

‫كاروخ‌نامیق‬ ‫دوكانداره‌‌ چینییه‌كانی‌‌ بازاڕی‌ كاسۆ‌ مۆڵی‌‌‬ ‫سلێمانی‌‌ده‌ڵێن‌مامه‌ڵه‌كردنی‌‌زۆری‌‌كڕیارانی‌‌‬ ‫ك��ورد‌ ماندووی‌ ك��ردوون‪ ‌،‬ئاماژه‌‌ به‌وه‌ش‌‬ ‫ده‌ده‌ن‌ كه‌خه‌ڵكی‌‌ كوردستان‌ ئاره‌زوویان‌‬ ‫له‌كوالیتی‌‌به‌رزی‌‌كااڵكان‌نییه‌‪‌،‬به‌ڵكو‌كااڵی‌‌‬ ‫خراپ‌و‌هه‌رزانیان‌ده‌وێت‪.‬‬ ‫ب��ازاڕی‌‌ كاسۆ‌ مۆڵ‌ ده‌كه‌وێته‌‌ ناوجه‌رگ ‌هی‌‌‬ ‫شاری‌‌سلێمانیه‌وه‌‪‌،‬له‌مانگی‌‌‪4‬ی‌ئه‌مساڵه‌وه‌‌‬ ‫كراوه‌ته‌وه‌‪‌،‬له‌و‌كاته‌وه‌‌به‌‌به‌رده‌وامی‌‌خه‌ڵكی‌‌‬ ‫ی‌و‌شاره‌كانی‌‌تری‌‌كوردستان‌‬ ‫شاری‌‌سلێمان ‌‬ ‫س �ه‌ردان �ی‌‌ئ �ه‌و‌ب���ازاڕه‌‌ده‌ك��ه‌ن‌بۆ‌كڕینی‌‌‬ ‫پێداویستییه‌كانیان‪.‬‬ ‫ئیدار‌هی‌‌بازاڕی‌‌كاسۆ‌مۆڵ‌بۆ‌به‌ڕێوه‌بردنی‌‌‬ ‫دوكانه‌كانی‌‌بازاڕه‌كه‌‪‌،‬گرێبه‌ستێكیان‌له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كۆمپانیای‌ بزیكسلو‌ (‪)bzixilu‬ی‌ چینی‌‌‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‌بۆ‌هێنانی‌‌نزیك ‌هی‌‌‪‌400‬كارمه‌ندی‌‌‬ ‫چینی‌‪‌،‬نه‌زانینی‌‌زمانی‌‌كوردی‌‌كێش ‌هی‌‌بۆ‌‬ ‫ئه‌و‌كارمه‌ندانه‌‌دروستكردووه‌‪‌،‬بۆیه‌‌له‌گه‌ڵ‌‬ ‫هه‌ر‌كارمه‌ندێكی‌‌چینیدا‌وه‌رگێڕێكی‌‌كوردیان‌‬ ‫داناوه‌‪.‬‬ ‫تیم‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ گشتی‌‌ له‌و‌ كۆمپانیای ‌هی‌‌‬ ‫كه‌كارمه‌نده‌‌چینییه‌كانی‌‌بازاڕی‌‌كاسۆ‌مۆڵی‌‌‬ ‫هێناوه‌‌بۆ‌كوردستان‪‌،‬ده‌ڵێت‌كارمه‌نده‌كان‌‬ ‫ی‌و‌ چینه‌وه‌‌ هێنراون‌ بۆ‌ كوردستان‪‌.‬‬ ‫له‌دوب ‌ه ‌‬ ‫وت �ی‌‌ «ئ��ه‌و‌ كارمه‌ندانه‌مان‌ به‌هاوكاری‌‌‬ ‫حكومه‌تی‌‌ هه‌رێم‌ هێناوه‌‪ ‌،‬گرێبه‌ستیان‌‬ ‫هه‌یه‌‌ بۆ‌ م��او‌هی‌‌ ساڵێك‌ كه‌‌ له‌كوردستان‌‬ ‫كاربكه‌ن»‪‌.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌كۆمپانیایه‌كه‌‌وتی‌‌«حكومه‌تی‌‌‬ ‫هه‌رێم‌ زۆر‌ ح �ه‌زی‌‌ به‌كارمه‌ندی‌‌ چینییه‌‪‌،‬‬ ‫هاوكاریمان‌ده‌كات‪‌،‬هیچ‌كێشه‌یه‌كمان‌نییه‌‌‬ ‫له‌و‌باره‌یه‌وه‌»‪.‬‬ ‫ئایڤۆ‌جانگی‌‌كچێكی‌‌ته‌مه‌ن‌‪‌20‬ساڵ‌شه‌ش‌‬ ‫مانگه‌‌ له‌چینه‌وه‌‌ هاتووه‌ته‌‌ كوردستان‪‌،‬‬ ‫ئێستا‌ ل �ه‌ب��ازاڕی‌‌ كاسۆ‌ م��ۆڵ‌ له‌سلێمانی‌‌‬ ‫له‌دوكانێكی‌‌ فرۆشتی‌‌ پێاڵو‌ ك��ارده‌ك��ات‪‌،‬‬

‫ده‌ڵێت‌خه‌ڵكی‌‌كوردستان‌تا‌شتێك‌ده‌كڕن‌‬ ‫زۆر‌مامه‌ڵه‌ده‌كه‌ن‪‌،‬ئه‌وانیش‌بێزارده‌بن‌له‌و‌‬ ‫هه‌موو‌مامه‌ڵه‌یه‌‪‌،‬وتی‌‌«خه‌ڵك‌شتی‌‌باش‌و‌‬ ‫گرانیان‌ ناوێت‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ ه �ه‌رزان‌و‌ خراپیان‌‬

‫كڕیاری كورد‬ ‫پێاڵوێك دهبات‬ ‫چهند رۆژێك‬ ‫لهپێی دهكات‪ ،‬دواتر‬ ‫پێاڵوهكه دێنێتهوهو‬ ‫دهیهوێت پارهكهمان‬ ‫لێبسهنێتهوه‪،‬‬ ‫ناشیگۆڕێت‬ ‫بهمۆدێلی تر‬

‫ده‌وێت»‪‌.‬‬ ‫ئاڤۆ‌ ده‌ڵێت‌ ه �ه‌وڵ��ده‌دات‌ كه‌خۆی‌‌ فێری‌‌‬ ‫كوردی‌‌بكات‪‌،‬وتی‌‌«له‌به‌رئه‌وه‌ی‌من‌لێره‌‌‬ ‫ئیشده‌كه‌م‪‌،‬پێویستم‌پێی‌‌ده‌بێت‪‌،‬هه‌رچه‌نده‌‌‬ ‫ئێستا‌چه‌ند‌وشه‌یه‌كی‌‌سه‌ره‌تایی‌‌فێربووم»‪‌.‬‬ ‫فرۆشیاره‌‌ چینییه‌كانی‌‌ بازاڕی‌‌ كاسۆ‌ مۆڵ‌‬ ‫ئاماژه‌‌ ب �ه‌وه‌ده‌ده‌ن‌ ئه‌و‌ قازانج ‌هی‌‌ ده‌یكه‌ن‌‬ ‫زۆرباش‌سنوورداره‌‪‌،‬بۆیه‌‌ناتوانن‌ماوه‌یه‌كی‌‌‬ ‫درێژ‌لێره‌‌بمێننه‌وه‌‪‌،‬ده‌ڵێن‌له‌سێ‌چوار‌ساڵ‌‬ ‫زیاتر‌ناتوانن‌بمێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫سوسوڤا‌ ‪ ‌32‬ساڵ‌ له‌گه‌ڵ‌ هاوسه‌ره‌ك ‌هی‌‌‬ ‫له‌چینه‌وه‌‌ هاتووه‌‌ بۆ‌ كوردستان‌ له‌بازاڕی‌‌‬ ‫كاسۆ‌ م��ۆڵ‌ كه‌لوپه‌لی‌‌ م��ن��دااڵن‌و‌ پێاڵو‌‬ ‫ده‌فرۆشن‪‌،‬به‌هاوكاری‌‌وه‌رگێڕێك‪.‬‬ ‫سوسوڤا‌ ده‌ڵێت‌ كێشه‌یان‌ له‌گه‌ڵ‌ كڕیاری‌‌‬ ‫ك��ورد‌ ئ�ه‌وه‌ی�ه‌‪ ‌،‬هه‌ندێكیان‌ كه‌دێن‌ پێاڵو‌‬ ‫ده‌كڕن‪‌،‬ده‌ڵێن‌ژماره‌‌‪‌40‬له‌پێده‌كه‌م‪‌،‬دواتر‌‬ ‫ده‌ی��ب��ات‌و‌ چه‌ند‌ رۆژێ��ك‌ له‌پێی‌‌ ده‌ك��ات‪‌،‬‬ ‫دێ��ت �ه‌وه‌‌ ده‌ڵێت‌ ژم���اره‌‌ ‪ ‌41‬له‌پێده‌كه‌م‪‌،‬‬ ‫وتی‌‌ «ده‌یه‌وێت‌ پاره‌كه‌مان‌ لێبسه‌نێته‌وه‌‌‬ ‫ناشیگۆڕێت‌به‌مۆدێلی‌‌تر»‪‌‌.‬‬ ‫سوسوڤا‌ سێ‌ مانگه‌‌ هاتووه‌ته‌‌ كوردستان‪‌،‬‬ ‫ده‌ڵێت‌ له‌وه‌ت ‌هی‌‌ ره‌مه‌زان‌ هاتووه‌‌ بازاڕمان‌‬ ‫ك��زب��ووه‌‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ رۆژان��ی‌‌ هه‌ینی‌‌ كڕیاریان‌‬

‫زیاترده‌بێت‪‌.‬‬ ‫«مامه‌ڵ ‌هی‌‌ كڕیاری‌‌ كوردیش‌ وه‌كو‌ كڕیاری‌‌‬ ‫چینی‌‌وایه‌‪‌،‬ده‌ڵێت‌ئه‌وه‌م‌بده‌رێ‌كه‌نرخی‌‌‬ ‫له‌وه‌‌زۆر‌كه‌متره‌»‌سوسوڤا‌وای‌‌وت‪.‬‬ ‫بازاڕی‌‌كاسۆ‌مۆڵ‌هه‌موو‌رۆژێك‌له‌كاتژمێر‌‬ ‫د‌هی‌‌ به‌یانییه‌وه‌‌ ب���ه‌ڕووی‌‌ هاوواڵتیاندا‌‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‌تا‌كاتژمێر‌‪‌11‬شه‌و‪‌.‬‬ ‫فرۆشیارو‌ كارمه‌نده‌‌ چینییه‌كان‌ ده‌ڵێن‌‬ ‫زمانی‌‌كوردی‌‌زۆر‌قورسه‌‌بۆ‌ئه‌وان‌و‌ناتوانن‌‬ ‫به‌ئاسانی‌‌ فێری‌‌ ببن‪ ‌،‬ئاماژه‌‌ به‌وه‌‌ ده‌ده‌ن‌‬ ‫دوای‌‌چه‌ند‌مانگێك‌كه‌‌له‌كوردستانن‪‌،‬جگه‌‌‬ ‫له‌هه‌ندێك‌وش ‌هی‌‌سه‌ره‌تایی‌و‌ئاسان‌هیچیتر‌‬ ‫فێرنه‌بوون‪.‬‬ ‫وان��گ‌ جانگ‌ ی��ۆن‪ ‌26 ‌،‬س��اڵ‪ ‌،‬له‌چینه‌وه‌‌‬ ‫هاتووه‌‪ ‌،‬له‌دوكانێكی‌‌ ب��ازاری‌‌ كاسۆ‌ مۆڵدا‌‬ ‫جانتا‌ ده‌فرۆشێت‪ ‌،‬ده‌ڵێت‌ چه‌ند‌ وشه‌یه‌كی‌‌‬ ‫ی‌و‌ژماره‌كان‌فێر‌بووه‌‪.‬‬ ‫سه‌ره‌تایی‌كورد ‌‬ ‫وانگ‌جانگ‌یۆن‌وتی‌‌«هه‌ڵسوكه‌وتی‌‌خه‌ڵكی‌‌‬ ‫كورد‌زۆرباشه‌‌له‌گه‌ڵمان‪‌،‬به‌اڵم‌مامه‌ڵه‌‌زۆر‌‬ ‫ده‌كه‌ن»‪‌‌.‬‬ ‫ده‌ڵێت‌ئه‌گه‌ر‌كاره‌ك ‌هی‌‌باش‌بێت‪‌،‬ئه‌وا‌دوو‌‬ ‫تا‌سێ‌ساڵیتر‌له‌كوردستان‌ده‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫وانگ‌جانگ‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌دات‌ئه‌و‌شتان ‌هی‌‌‬ ‫ئ �ه‌وان‌ ده‌یفرۆشن‌ كوالیتیان‌ ب �ه‌رز‌ نییه‌‪‌،‬‬

‫زۆریش‌خراپ‌نین‪‌،‬به‌ڵكو‌مامناوه‌ندییه‌‪‌،‬وتی‌‌‬ ‫«خه‌ڵكی‌‌ كوردستان‌ حه‌زیان‌ له‌كه‌لوپه‌لی‌‌‬ ‫كوالیتی‌‌به‌رز‌نییه‌‪‌،‬چونكه‌‌گرانن»‪.‬‬ ‫‌ ژوول��ی��ن��گ‌ ویلینگ‌ ‪ ‌42‬س���اڵ‪ ‌،‬هه‌شت‌‬ ‫مانگه‌‌ هاتووه‌ته‌‌ كوردستان‌و‌ پرۆژه‌ك ‌هی‌‌‬ ‫تاكه‌كه‌سیه‌‪‌،‬له‌چه‌ند‌رۆژی‌‌رابردوودا‌مۆڵه‌تی‌‌‬ ‫كاركردنی‌‌وه‌رگرتووه‌‌له‌سلێمانی‌‪‌.‬‬ ‫ژوولینگ‌ویلینگ‌ده‌ڵێت‌«‌كورد‌كه‌دێن‌شت‌‬ ‫له‌من‌ ده‌كڕن‌ زۆرباشن‪ ‌،‬به‌اڵم‌ كێش ‌هی‌‌ من‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‌شته‌كانم‌زۆر‌نافرۆشرێن‪‌،‬خه‌ڵك‌دانه‌‌‬ ‫دانه‌‌شت‌ده‌كڕێت»‪‌.‬‬ ‫كڕیاره‌‌ كورده‌كان‌ كاتێك‌ سه‌ردانی‌‌ بازاڕی‌‌‬ ‫ك��اس��ۆ‌م���ۆڵ‌ده‌ك����ه‌ن‌ل�ه‌ه�ه‌ڵ��س��وك�ه‌وت‌و‌‬ ‫مامه‌ڵ ‌هی‌‌ كارمه‌ندو‌ فرۆشیاره‌‌ چینییه‌كان‌‬ ‫رازی��ن‪ ‌،‬به‌ئه‌ته‌كێتێكی‌‌ جوانه‌وه‌‌ پێشوازی‌‌‬ ‫له‌كڕیاره‌كان‌ده‌كه‌ن‪‌.‬‬ ‫ئه‌میر‌ره‌زا‪‌29‌،‬ساڵ‪‌،‬له‌نه‌رویج‌داده‌نیشێت‌و‌‬ ‫ئێستا‌ به‌سه‌ردان‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌ كوردستان‪‌،‬‬ ‫وتی‌‌«ئه‌و‌چینیان ‌هی‌‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌دوكانانه‌ن‪‌،‬‬ ‫زۆر‌ به‌ئه‌د‌هب‌و‌ به‌ڕێكوپێكی‌‌ ‌ به‌خێرهاتنی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ كه‌سانه‌یان‌ ده‌ك��رد‌ كه‌ده‌هاتن‌ شتیان‌‬ ‫ده‌كڕی»‪.‬‬ ‫ئه‌میر‌ وتی‌‌ «نرخی‌‌ كااڵكانی‌‌ ئه‌م‌ ب��ازاڕه‌‌‬ ‫له‌چاو‌بازاڕه‌كانیتر‌زۆر‌گرانه‌»‪‌.‬‬

‫كۆچبهره كوردهكان بێبهشكراون‬ ‫هه‌ر‌كۆچبه‌رێكی‌عێراقی‌پارچه‌‌زه‌وییه‌كی‌پێدراوه‌‪‌،‬به‌اڵم‌له‌سنووری‌ناوچه‌‌جێناكۆكه‌كان‌هیچ‌زه‌وییه‌ك‌دابه‌شنه‌كراوه‌‬ ‫زانیار‌داقوقی‌‬

‫ئه‌و‌ كوردانه‌ی‌‌ له‌پارێزگاو‌ قه‌زاكانی‌‬ ‫خۆیان‌دوورخراونه‌ته‌وه‌‪‌،‬به‌پێچه‌وانه‌ی‌‌‬ ‫عه‌ره‌به‌كان‌ بێبه‌شبوون‌ له‌یارمه‌تی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ كۆچ‌و‌ كۆچبه‌رانی‌ عێراقی‪‌،‬‬ ‫ل �ه‌ك��ۆی‌ ئ��ه‌و‌ ‪ ‌104‬ملیار‌ دی��ن��اره‌ی‌‌‬ ‫ئ��ه‌و‌ وه‌زاره‌ت�����ه‌ش‌ ب��ۆ‌ كۆچبه‌رانی‌‬ ‫س���ه‌رف���ك���ردووه‌‪‌،‬ب �ه‌ش��ێ��ك��ی‌ك �ه‌م‌‬ ‫له‌كورده‌كان‌لێی‌سوودمه‌ندبوون‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ وه‌زاره‌ت �ه‌‌ له‌ماوه‌كانی‌ راب��ردوودا‌‬ ‫بڕیاری‌ پێدانی‌ پارچه‌‌ زه‌وییه‌كی‌ بۆ‌‬ ‫ه �ه‌ر‌ خێزانه‌‌ كۆچبه‌رێكی‌ عێراقی‌‬ ‫ته‌رخانكرد‌ ئه‌وانه‌ی‌‌ كه‌گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‌‬ ‫ش��وێ��ن��ی‌خ���ۆی���ان‪‌،‬ب����ه‌اڵم‌ك���ورده‌‌‬ ‫كۆچبه‌ره‌كان‌ ئه‌وانه‌ی‌‌ له‌ناوچه‌كانی‌‬ ‫خ��ۆی��ان‌ل �ه‌ن��اوخ��ۆی‌ع��ێ��راق �ه‌وه‌‌بۆ‌‬ ‫ناوچه‌یه‌كیتر‌ كۆچیانكردووه‌‪ ‌،‬ده‌ڵێن‌‬ ‫له‌پێدانی‌زه‌وی‌بێبه‌شبوون‪.‬‬ ‫پێدانی‌ ئ�ه‌و‌ پارچه‌‌ زه‌وییه‌‌ ناوچه‌‌‬ ‫جێناكۆكه‌كانی‌ ن �ه‌گ��رت��ووه‌ت �ه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫له‌كاتێكدا‌ زۆرب��ه‌ی‌‌ ئ �ه‌و‌ ك��وردان�ه‌ی‌‌‬ ‫به‌ماڵ‌و‌ خێزانه‌وه‌‌ ناوچه‌كانی‌ خۆیان‌‬ ‫به‌جێهێشتووه‌‌ ب�ه‌ه��ۆی‌ ب��ارودۆخ��ی‌‬ ‫ئه‌منییه‌وه‌‌ده‌كه‌ونه‌‌ئه‌و‌ناوچانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌ح��م �ه‌د‌ت �ه‌ه��ا‌ك�ه‌ه��اوواڵت��ی��ی�ه‌ك�ی‌‌‬ ‫كوردی‌ كۆچبه‌ره‌‌و‌ ناوی‌ له‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫كۆچ‌وكۆچبه‌ران‌ ت��ۆم��ارك��ردووه‌‪ ‌،‬بۆ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌‌ له‌و‌ یارمه‌تیانه‌‌ سوودمه‌ندبێت‌‬ ‫كه‌ئه‌و‌ وه‌زاره‌ت �ه‌‌ به‌سه‌ر‌ كۆچبه‌رانی‌‬ ‫عێراقیدا‌ دابه‌شیده‌كات‪ ‌،‬له‌لێدوانێكیدا‌‬ ‫بۆ‌ده‌ستوور‪‌،‬رایگه‌یاند‌كه‌ئه‌و‌به‌هۆی‌‌‬ ‫مه‌ترسی‌‌و‌بارودۆخی‌‌ئه‌منییه‌وه‌‌چه‌ند‌‬ ‫ساڵێكه‌‌ حه‌ویجه‌ی‌ به‌جێهێشتووه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ده‌ڵێت‌تائێستا‌وه‌كو‌كۆچبه‌ری‌‬

‫عێراقی‌مامه‌ڵه‌ی‌‌له‌گه‌ڵدا‌نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‌ وتی‌‌ «بڕێكی‌ كه‌م‌ ‌ پاره‌یان‌‬ ‫دامێ‪ ‌،‬به‌اڵم‌ زۆر‌ كه‌مبوو‪ ‌،‬زه‌ویشیان‌‬ ‫پێنه‌داوم»‪.‬‬ ‫ئه‌و‌بڕه‌‌پاره‌یه‌ی‌‌ئه‌حمه‌د‌وه‌ریگرتووه‌‪‌،‬‬ ‫ته‌نها‌یه‌ك‌ملیۆن‌دیناری‌عێراقییه‌‪.‬‬ ‫زۆرب��ه‌ی‌‌ خێزانه‌‌ كۆچبه‌رانی‌ كورد‌‬ ‫ل �ه‌ن��اوچ �ه‌ك��ان��ی‌پ��ارێ��زگ��ای‌دی��ال �ه‌و‌‬ ‫سه‌اڵحه‌دین‌و‌ كه‌ركوكن‪ ‌،‬وه‌زاره‌ت��ی‌‬ ‫كۆچ‌و‌ كۆچبه‌ران‌ مامه‌ڵه‌ی‌ كۆچبه‌ری‌‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌ ئ��ه‌و‌ خ��ێ��زان�ه‌‌ عێراقیانه‌دا‌‬ ‫ده‌كات‌ كه‌‌ به‌هۆی‌ خراپی‌ بارودۆخی‌‬ ‫ئه‌منییه‌وه‌‌ له‌دوای‌ هاتنی‌ هێزه‌كانی‌‬ ‫هاوپه‌یمانانه‌وه‌‪ ‌،‬ناوچه‌كانی‌ خۆیان‌‬ ‫به‌جێهێشتووه‌‌و‌ له‌ناوچه‌یه‌كی‌ تری‌‬ ‫عێراق‌ نیشته‌جێبوون‪ ‌،‬یان‌ ئه‌وانه‌ی‌‌‬ ‫سااڵنێكه‌‌ به‌هۆی‌ خراپی‌ مامه‌ڵه‌ی‌‌‬ ‫حیزبی‌به‌عس‌واڵتیان‌به‌جێهێشتووه‌‌و‌‬ ‫ئێستا‌گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌زه��ار‌ خێاڵنی‌‌ س �ه‌رۆك �ی‌‌ لیژنه‌ی‌‌‬ ‫ك��ۆچ‌وك��ۆچ��ب��ه‌ران‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌‌‬ ‫پارێزگای‌‌دیاله‌‌رایگه‌یاند‌له‌پارێزگاكه‌ی‌‌‬ ‫ئه‌واندا‌ ده‌ستكراوه‌‌ به‌دروستكردنی‌‌‬ ‫‪‌150‬یه‌كه‌ی‌‌نیشته‌جێبوون‌بۆ‌خێزانه‌‌‬ ‫ك��ۆچ��ب�ه‌ره‌ك��ان‪‌.‬ئ��ام��اژه‌ی‌‌ب�ه‌وه‌ش��دا‌‬ ‫ك��ه‌دوای‌ ته‌واوبوونی‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫یه‌كسان‌به‌سه‌ر‌خێزانه‌‌كۆچبه‌ره‌كاندا‌‬ ‫دابه‌شده‌كرێن‪.‬‬ ‫ك���ه‌م���ال‌ش��ك��ور‌ه��اوواڵت��ی��ی��ه‌ك��ی‌‌‬ ‫دانیشتووی‌‌ قه‌زای‌ داقوقه‌‪ ‌،‬رایگه‌یاند‌‬ ‫ماوه‌یه‌كی‌ زۆره‌‌ چاوه‌ڕێیه‌‌ له‌الیه‌ن‌‬ ‫نووسینگه‌ی‌‌ كه‌ركوكی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫كۆچ‌و‌ كۆچبه‌رانه‌وه‌‌ پارچه‌‌ زه‌وییه‌كی‌‬ ‫پ��ێ��ب��درێ��ت‪ ‌،‬ب���ه‌اڵم‌ تائێستا‌ هیچ‌‬ ‫ئاگادارنه‌كراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫پێشووتر‌ عه‌بدولسه‌مه‌د‌ ره‌حمان‌‬ ‫سوڵتان‌ وه‌زی��ری‌‌ كۆچ‌و‌ كۆچبه‌رانی‌‌‬ ‫عێراقی‌‪ ‌،‬ئاشكرایكرد‌ كه‌‌ تائێستا‌‬

‫وه‌زاره‌ت��ی‌‌ كۆچ‌وكۆچبه‌رانی‌‌ عێراقی‌‌‬ ‫به‌رده‌وامه‌‌ له‌پرۆژه‌ی‌‌ نیشتمانی‌‌ بۆ‌‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌خێزانه‌‌كۆچكردووه‌كان‌بۆ‌‬ ‫شوێنی‌‌ خۆیان‌و‌ ئاماژه‌ی‌‌ به‌وه‌دا‌ كه‌‌‬ ‫تائێستا‌‪‌60‬هه‌زار‌خێزانی‌‌كۆچكردوو‌‬ ‫له‌ناو‌ شاره‌كانی‌‌ عێراق‌ گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‌‬ ‫بۆ‌ شوێنی‌‌ خۆیان‌و‌ ناونووسكراون‌و‌‬ ‫نزیكه‌ی‌‌ ‪ ‌12‬هه‌زار‌ ل �ه‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌ واڵت‌‬ ‫گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‌بۆ‌شوێنی‌‌خۆیان‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا‌ وت �ی‌‌ «وه‌زاره‌ت‌ بۆ‌ هه‌ر‌‬ ‫خێزانێكی‌ كۆچبه‌ر‌ پارچه‌‌ زه‌وییه‌كی‌‬ ‫ب��ۆ‌ خ��ان��ووی‌‌ نیشته‌جێبوون‌ بۆ‌‬ ‫داب��ی��ن��ده‌ك��ات‪ ‌،‬ی��ان‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬

‫یه‌كسان‌ له‌و‌ یه‌كه‌‌ نیشته‌جێبوونانه‌ی‌‌‬ ‫ك��ه‌دروس��ت��ده‌ك��رێ��ن‌ی�ه‌ك�ه‌ی�ه‌ك��ی��ان‌‬ ‫پێده‌درێت»‪.‬‬ ‫به‌اڵم‌ كۆچبه‌ره‌‌ كورده‌كانی‌ سنووری‌‬ ‫پارێزگاكانی‌ دی��ال�ه‌و‌ سه‌اڵحه‌دین‌و‌‬ ‫ك���ه‌رك���وك‌و‌م��وس��ڵ‌و‌ن��اوچ �ه‌ك��ان��ی‌‬ ‫ده‌وروب �ه‌ری��ان‪ ‌،‬تائێستا‌ هیچ‌ پارچه‌‌‬ ‫زه‌وییه‌كیان‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ فه‌رمی‌‬ ‫پێنه‌دراوه‌‪ ‌،‬ده‌ڵێن‌ سوودمه‌ندنه‌بووین‌‬ ‫لێی‪.‬‬ ‫ئازاد‌ جه‌باری‌‌ ئه‌ندامی‌‌ لیژنه‌ی‌‌ كۆچ‌و‌‬ ‫كۆچبه‌ران‌ له‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ پارێزگای‌‌‬ ‫كه‌ركوك‌به‌ده‌ستووری‌‌وت‌«ئێمه‌‌وه‌ك‌‬

‫ئه‌نجومه‌نی‌‌ پارێزگای‌‌ كه‌ركوك‌ هیچ‌‬ ‫نووسراوێكی‌‌ دابه‌شكردنی‌‌ زه‌ویمان‌‬ ‫به‌سه‌ر‌كۆچبه‌راندا‌پێنه‌گه‌یشتووه‌»‪.‬‬ ‫ئ��ازاد‌ جه‌باری‌‌ وتی‌‌ «دابه‌شكردنی‌‌‬ ‫زه‌وی‌‌ نابێت‌ ته‌نها‌ ئه‌وانه‌‌ بگرێته‌وه‌‌‬ ‫كه‌‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌واڵت‌ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌»‪.‬‬ ‫تائێستا‌ ب �ه‌پ��ێ��ی‌ وت���ه‌ی‌‌ عیسام‌‬ ‫خ��ه‌ف��اج��ی‌‌ب��ری��ك��اری‌‌وه‌زاره‌ت�����ی‌‌‬ ‫ك��ۆچ‌وك��ۆچ��ب �ه‌ران �ی‌‌ ع��ێ��راق �ی‌‪104 ‌،‬‬ ‫ملیار‌ دینار‌ بۆ‌ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی‌‌‬ ‫خه‌رجكراوه‌‪‌.‬‬ ‫خێزانه‌كۆچبه‌ره‌كان‌‬ ‫ب��ه‌اڵم‌ چۆنیه‌تی‌ سه‌رفكردنی‌ ئه‌و‌‬ ‫پاره‌یه‌ی‌‌رووننه‌كرده‌وه‌‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪6‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫لۆکاڵ‬

‫فێری بڕینی قاسهی مااڵن بوون‬ ‫چوونه سهرمااڵنو دزیكردن لهوارماوه زیادیكردووهو پۆلیسیش كۆنتڕۆڵی پێناكرێت‬ ‫ك�����ام�����هران‬ ‫كهریم‪ .‬شارهزوور‬ ‫حاڵهتهكانی دزی��ك��ردنو‬ ‫م��اڵ��ب��ڕی��نو چ��وون��ه‬ ‫س�������هرم�������ااڵن‬ ‫لهماوهی دوو‬ ‫م���ان���گ���ی‬ ‫راب��ردوودا‬

‫بهشێوهیهكی بهرچاو لهشارۆچكهی‬ ‫وارم��اوه زیادیكردووه‪ ،‬هاوواڵتیان گلهیی‬ ‫لهبهرپرسان دهكهنو ئهوانیش هاوواڵتیان‬ ‫بهكهمتهرخهم دهزانن‪.‬‬ ‫بهپێی ئامارێكی بنكهی پۆلیسی وارماوا‬ ‫تهنها لهههشت مانگی راب����ردوودا‪11 ،‬‬ ‫حاڵهتی دزی���نو چ��وون��هس��هرم��ااڵن لهو‬ ‫شارۆچكهیه تۆماركراوه‪ ،‬كهزۆرترینی ئهو‬ ‫حاڵهتانه لهدوو ههفتهی راب��ردوودا بووه‪،‬‬ ‫بهبێئهوهی هیچ كهسێك دهستگیركرابێت‪.‬‬ ‫زۆرترینی ئهو حاڵهتانه بڕینی قاسهی‬ ‫مااڵنو بردنی پارهو ئاڵتوون بووه‪ ،‬كهدوا‬ ‫حاڵهتیان دزینی ههشت ملیۆن دیناره‬ ‫لهماڵێكدا‪.‬‬ ‫بهرپرسانی ناحییهكه زۆرب��وون��ی ئهو‬ ‫حاڵهتانه بۆ كهمتهرخهمی هاوواڵتیان‬ ‫دهگ��ێ��ڕن��هوه‪ ،‬بهبێئهوهی تائێستا هیچ‬ ‫كهسێكیان لهسهر بڕینی مااڵنو دزیكردن‬ ‫دهستگیركردبێت‪.‬‬ ‫كهمال عهزیز‪ ،‬هاوواڵتییهكی دانیشتووی‬ ‫یهكێك لهگهڕهكه تازهكانی ناحییهی‬ ‫وارماوایه‪ ،‬چهند رۆژێك پێش ئێستا‬ ‫ههشت ملیۆن دینار لهماڵهكهی دزرا‪،‬‬ ‫دوای ئهوهی دهچنه سهر ماڵهكهی‪.‬‬ ‫كهمال لهو كاتهی دهچنه سهر ماڵهكهی‪،‬‬

‫بۆ خانمان‪ ..‬ئاگاداری تهمهنی نائومێدی به‬ ‫تهمهنی نائومیدی (لێچوونهوهی سوڕی مانگانه)‬ ‫چیت بهسهردههێنێت؟‬ ‫د‪ .‬سجی اسعد*‬ ‫تهمهنی نائومێدی (تهمهنی لێچوونهوهی‬ ‫سوڕی مانگانه) چییه؟‬ ‫ئ��هم قۆناغه ل��هالی خانمان بهمانای‬ ‫پچڕانی س��ووڕی مانگانه دێ��ت‪ ،‬لێرهدا‬ ‫هۆكار زۆرهو گۆڕانكارییهكان پێش ئهم‬ ‫پچڕانه روودهدات‪ ،‬لهئهنجامی وهستانی‬ ‫هێلكهدانهكان لهبهرههمهێنانی هۆڕمۆنه‬ ‫مێینهكاندا وهك ئیسترۆجین‪ ،‬كاتێك‬ ‫سوڕی مانگانه دهوهستێت بهو مانایه‬ ‫دێ��ت ك��هئ��هو ئ��اف��رهت��ه ت��وان��ای نابێت‬ ‫جارێكیتر دووگیان بێتهوه‪.‬‬ ‫تهمهنی نائومیدی كهی دهستپێدهكات؟‬ ‫دهشێت ئهم قۆناغه لهتهمهنێكی زووهوه‬ ‫دهستپێبكات لهتهمهنی ‪ 35‬ساڵیهوه یان‬ ‫لهتهمهنێكی دواكهوتوودا دهستپێبكات‬ ‫وهك لهتهمهنی ‪ 60‬ساڵیهوه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫نێوهندی ئهم تهمهنه لهنێوان ‪50-40‬‬ ‫ساڵیه‪ ،‬لهههندێك لهخانماندا بهشێوهی‬ ‫كتوپڕ دهوهستێت‪ ،‬لهالی ههندێكی تریان‬ ‫چهند نیشانهیهك دهردهك��هوێ��ت پێش‬ ‫چهند مانگێك لهوهستانی‪.‬‬ ‫دهشێت بپرسیت لهچۆنیهتی زانینی ئهم‬ ‫قۆناغه؟‬ ‫لێرهدا گۆڕانكاری روودهدات لهسوڕی‬ ‫مانگانه بهجۆرێك دهبێته شێوهی ناڕێك‪،‬‬ ‫یان كهمبوونهوهی س��وڕی مانگانه بۆ‬ ‫ماوهی درێژو بهردهوام یان بۆ ماوهی كهم‬ ‫یان بهكزی سوڕی مانگانه روودهدات‪،‬‬ ‫یان بۆ ماوهی چهند مانگێك دادهبڕێتو‬ ‫دوایی دیسان دهستپێدهكاتهوه‪ ،‬دهبێت‬ ‫ئ��هم م��اوهی��ه ئ��اگ��ادارب��ی��ت ل��هروودان��ی‬ ‫دووگیانی ئهگهر هۆكانی بهرگری لهدوو‬ ‫گیانی بهكارنههێنیت‪.‬‬ ‫گرنگترین نیشانهكانی چییه؟‬ ‫هۆڕمۆنی ئیسترۆجین تهنها كارناكاته‬ ‫سهر ن��هوه خستنهوه بهتهنها‪ ،‬بهڵكو‬ ‫كاریگهری دهبێت لهسهر پلهی گهرمی‬ ‫جهسته‪ ،‬لهسهر حاڵهتی گشتی مهزاجو‬ ‫لهسهر چڕێتی ئێسكو جومگهكان‪ ،‬ههر‬ ‫بۆیه لهكاتی وهستانی سوڕی مانگانهدا‬ ‫ههندێك نیشانه دهردهكهوێت لهوانه‪:‬‬ ‫نۆرهی گهرمبوونی جهسته‪ :‬ئهم نۆرانه‬ ‫پێش وهستانی سوڕی مانگانه بهچهند‬ ‫مانگێك رودهداتو كۆتاییدێت لهساڵی‬ ‫ی��هك��هم ی��ان دووس���اڵ دوای تهمهنی‬ ‫نائومێدی‪ ،‬ئهم نۆرانه دهشێت رۆژانه‬ ‫یهكجار رووب��دات یان چهند نۆرهیهك‬ ‫رووبدات لهرۆژێكدا‪ ،‬ئهم نۆرانه كاتێك‬ ‫لهئێواراندا روودهدات عارهقێكی زۆر‬ ‫بهژنهكه دهك��ات��هوه لهكاتی خهوتندا‪،‬‬ ‫دهش��ێ��ت ل��هگ��هڵ ئ���هم ن���ۆران���هدا دڵ‬ ‫پێداهاتنو لێدانی زۆری دڵ لهگهڵ خۆیدا‬ ‫بێنێت‪ ،‬بۆ دووركهوتنهوه لهم حاڵهته‬

‫پێویسته جلوبهرگی تهنك لهبهربكاتو‬ ‫خۆی بداته بهر ههوایهكی فێنك‪.‬‬ ‫سڕبوونی جهسته‪ :‬زۆربهی جار لهگهڵ‬ ‫ئ���ازاری ج��وم��گ��هك��انو ماسولكهكاندا‬ ‫روودهدات‪ ،‬ههندێك لهخانمان تووشی‬ ‫ئاوسانی دهستهكانو پێیهكان دهبن‪،‬‬ ‫بۆ زاڵبوون بهسهر ئهمهدا دهتوانرێت‬ ‫ههندێك وهرزشی ئاسان بكرێت‪.‬‬ ‫خهمۆكیو توڕهبوونو ههڵچوونی مهزاج‪:‬‬ ‫ئهم گۆڕانكارییانه روودهدات لهئهنجامی‬ ‫ئهوهی ژنهكه ههستدهكات كه كهوتووهته‬ ‫تهمهنهوه‪ ،‬دابهزینی ئاستی هۆڕمۆنی‬ ‫ئیسترۆجین پهیوهندی راستهوخۆی‬ ‫بهم حاڵهتهوه نییه‪ ،‬دهتوانێت زاڵبێت‬ ‫ب��هس��هر ئ��هم ح��اڵ��هت��هدا بهراهینانی‬ ‫وهرزشیو پشتگیری كهسوكار‪.‬‬ ‫گیروگرفتی سێكسی‪ :‬دوای ماوهیهك‬ ‫لهوهستانی سوڕی مانگانه‪ ،‬هۆكارێك‬ ‫پهیدا نابێت بۆ روودان��ی گیروگرفتی‬ ‫سێكسی‪ ،‬ب���هاڵم داب��هزی��ن��ی ئاستی‬ ‫هۆڕمۆنی ئیسترۆجین لهخوێندا دهبێته‬ ‫هۆكاری وشكبوونهوهی دامێنی (المهبل)‬ ‫ئافرهتهكه لهناوهوه كهوا دهكات كاری‬ ‫پرۆسهی سێكسی بهئازاربێت‪ ،‬بهاڵم‬ ‫دهتوانرێت زاڵببێت بهسهر ئهم گرفتهدا‬ ‫به بهكارهێنانی م��ادهی جهالتینی بۆ‬ ‫تهڕكردنی دامێن یان بههۆی بهكارهێنانی‬ ‫دهرمانی پزیشكی كهپێكهاتهی هۆڕمۆنی‬ ‫ئیسترۆجینی تێدایه‪.‬‬ ‫الوازب��وون��ی ئێسك‪ :‬دابهزینی ئاستی‬ ‫هۆڕمۆنی ئیسترۆجین لهخوێندا دهبێته‬

‫هۆی كهمبوونهوهی كالسیۆم كهدهبێته‬ ‫هۆی ئهوهی ئێسك لهم قۆناغهدا الواز‬ ‫بێتو قابیلی شكان بێت بهئاسانی‪،‬‬ ‫دهتوانرێت زاڵبێت بهسهر ئهم دیاردهیهدا‬ ‫ب��هراه��ێ��ن��ان��ی وهرزش�����یو خ��واردن��ی‬ ‫كالسیۆم لهسهوزهكانو زیادخواردنی‬ ‫بهروبوومی شیرو وهرگرتنی دهرمانی‬ ‫پزیشكی دهوڵ��هم��هن��د بهكالسیۆمو‬ ‫دهرمانی پڕكهرهوهی ئاستی هۆڕمۆنی‬ ‫ئیسترۆجین‪.‬‬ ‫ئایا چارهسهر ههیه؟‬ ‫چ���ارهس���هری ئ��هم ق��ۆن��اغ��ه كهههموو‬ ‫ئ��اف��رهت��ێ��ك پ��ێ��ی��دا ت��ێ��پ��هڕدهب��ێ��ت‬ ‫لهقۆناغهكانی بهتهمهنیدا بریتیه لهیهكهم‬ ‫چارهسهری دهروونی كهدهبێت ئافرهتهكه‬ ‫ئ��ام��ادهی��ی ت��ی��اداب��ێ��ت ئ���هم قۆناغه‬ ‫وهرب��گ��رێ��ت‪ ،‬بهیارمهتی كهسوكاری‪،‬‬ ‫ههوڵی خۆگوزهرانی بدات لهگهڵ ئهم‬ ‫قۆناغهدا‪ ،‬ههست ب��هوه نهكات كهئهم‬ ‫حاڵهته نیشانهی تهواوبوونی دنیایه‪،‬‬ ‫ی��ان ت��هواو مێینهیهتی لهدهستچووه‪،‬‬ ‫بهتهواوهتی تهمهنی گهورهبووه‪ ،‬وهك‬ ‫جاران نهماوه‪ ،‬بهڵكو ئهمه قۆناغێكی‬ ‫نوێیهو لهگهڵ ئاستهنگهكانی لهسهرهتای‬ ‫دهستپێكردنیدا‪ ،‬ب��هه��ۆی تێكچوونی‬ ‫هۆڕمۆنهكانهوه‪ ،‬بهاڵم دوای چارهسهری‬ ‫ههموویان دهت��وان��ی بهژیانێكی نوێو‬ ‫خۆش خۆت رابهێنیت‪.‬‬ ‫* پسپۆڕی نهخۆشییهكانی ژن��انو‬ ‫منداڵبوون ‪-‬بهغداد‬

‫ئهوان لهماڵی خزمێكیان دهبنو وتی «شهو‬ ‫كهگهڕاینهوه ماڵهوهمان تێكدرابوو‪ ،‬كاتێك‬ ‫زانیمان ههشت ملیۆن دینارمان دزراوه»‪.‬‬ ‫ئهو وتی حكومهت ناتوانێت ژیانو ماڵی‬ ‫هاوواڵتیان بپارێزێتو بهكهمتهرخهم ناوی‬ ‫بردن‪« .‬مهعقول نییه‪ ،‬ئهم ماوهیه دزیكردن‬ ‫زیادبووه‪ ،‬بهاڵم كهس تائێستا نهگیراوه»‪.‬‬ ‫ههروهها وتی «دزیكردن بووهته حاڵهتێكی‬ ‫ترسناك»‪.‬‬ ‫كهمال وت��ی «خهڵك وای لێهاتووه‬ ‫گ��هورهت��ری��ن گرفتی ههبێت‪ ،‬نابێت‬ ‫شهو ماڵ چۆڵبكات‪ ،‬چونكه كهشهو‬ ‫م��اڵ چۆڵكرا‪ ،‬یهكسهر دهبێت خۆت‬ ‫حازربكهیت كهدزیت لێكراوه»‪.‬‬ ‫نهقیب ئازاد مهحمود لهبنكهی پۆلیسی‬ ‫وارم���اوا رایگهیاند نیگهرانن ل��هوهی‬ ‫دیاردهكه لهم ماوهیهدا زیادیكردووه‪.‬‬ ‫ئهو وتی «دزهكان زیاتر چاودێری ئهو‬ ‫مااڵنه دهكهن كهدهردهچن بۆ سهردان‬ ‫یاخود ماڵهوهیان چۆڵدهكهنو فرسهت‬ ‫دهبهنو دزیدهكهن»‪.‬‬ ‫ه���هروهه���ا وت���ی «ن��اك��رێ��ت ئێمه‬ ‫خ��ۆم��ان بكهین ب��هم��ااڵن��دا‪ ،‬ب���هردهوام‬ ‫مهفرهزهكانمان بهشهوان دهگهڕێن‪ ،‬بهاڵم‬ ‫زیاتر هاوواڵتیان كهمتهرخهمن»‪.‬‬

‫بنكهی پۆلیسی وارم��اوه پالنیان ههیه‬ ‫بهشێوازێكیتر ههوڵی دهستگیركردنی‬ ‫ئهو كهسانه بدهن كهدهچنه سهر مااڵن‪.‬‬ ‫ئهو پالنهكهی بۆ دهستوور ئاشكراكردو‬ ‫وتی «لهگهڵ چهند ماڵێكدا رێكدهكهوین‪،‬‬ ‫كهماڵهكهیان چۆڵبكهنو كارمهندێكی‬ ‫پۆلیس لهماڵهوهبێت‪ ،‬تابتوانین دزهكه‬ ‫دهستگیربكهین»‪.‬‬ ‫كاوه ئهمین پیشه مامۆستایه دهڵێت‬ ‫كهماوهیهكه لهگهڵ دراوسێكانیان تا‬ ‫درهنگانی شهو دادهنیشنو پاسهوانی‬ ‫خۆیان دهكهن‪.‬‬ ‫كاوه وتی «لهخوار ماڵی ئێمهوه چوونه‬ ‫سهرماڵێك‪ ،‬بۆیه ئێمهش ترسمان‬ ‫ههیه»‪.‬‬ ‫ف��ازڵ ع��وم��هر ب��هڕێ��وهب��هری ناحیهی‬ ‫وارماوا ئاماژه بهوهدهدا كهبڕینو چوونه‬ ‫سهرمااڵن بووهته حاڵهتێكی ناسروشتیو‬ ‫وتی كهبهردهوام ئاسایشو پۆلیسیان‬ ‫شهوان دهگهڕێن بهشهقامو كۆاڵنهكاندا‪.‬‬ ‫ئهو وتی «ههندێك حاڵهتی دزیكردن‬ ‫دوای ئ��اش��ك��راب��وون��ی ب��هع��هش��ای��هری‬ ‫چ��ارهس��هردهك��رێ��ت‪ ،‬ئ��هم��ه خ��راپ��هو‬ ‫رهنگه ئهو كهسه سبهی بچێته سهر‬ ‫دراوسێیهكی تریان»‪.‬‬

‫ئازاری پشتو چارهسهركردنی‬ ‫پشوودانو وهرزش باشترین چارهسهرن بۆ ئازاری پشت‬ ‫ئا‪ :‬بێستون فهتاح‬ ‫نهخۆشی ئ��ازاری پشت كهههندێكجار مرۆڤ‬ ‫تووشی ئ��ازاری قورسدهكات‪ ،‬زیاتر بههۆی‬ ‫ههڵگرتنی شتی قورسهوه روودهدات‪ ،‬پسپۆڕان‬ ‫دهڵێن وهرزشو پشوودان باشترین چارهسهرن‬ ‫بۆ ئهو نهخۆشییه‪.‬‬ ‫د‪ .‬عهباس عهزیز پسپۆڕی نهشتهرگهری بڕبڕهی‬ ‫پشتو مێشكو دهمارهكان لهچاوپێكهوتنێكدا‬ ‫بۆ دهستوور وتی «دوو هۆكار رهنگه ببێته‬ ‫ه��ۆی زی��ادب��وون��ی ئ��هو ئ����ازاره‪ ،‬یهكێكیان‬ ‫بریتیه لهههڵگرتنی كهلوپهلی ق��ورس‪ ،‬ئهمه‬ ‫بهتایبهت لهئافرهتاندا لهكاتی ئیشی ناوماڵدا‪.‬‬ ‫ئ��ازاردانو وریانهبوونی بڕبڕهی پشت لهكاتی‬ ‫دووگیانبووندا‪ ،‬یهكێكی ت��ره ل��هو هۆكارانه‬ ‫كهبێگومان ئهمه وادهكات ئهو ئازاره بمێنێت‬ ‫لهدوای منداڵبوونیش»‪.‬‬ ‫هۆكاری دروستبوونی ئازاری پشت‬ ‫بهپێی روانینه زانستییهكان ئ��هو ئ��ازارهی‬ ‫لهپشتدا دروستدهبێت دهگهڕێتهوه بۆ گیروگرفت‬ ‫لهبڕبڕهكانی پشتدا‪ ،‬كهپێكهاتهی ئهم بڕبڕانه‬ ‫پتهون‪ ،‬بهاڵم لهئهنجامی خراپ بهكارهێنانیان‬ ‫ئ��هم گرفتانه دروستدهبن‪ .‬د‪ .‬عهباس وتی‬ ‫«لهنیشانهكانی لێكترازانی بڕبڕهكانی پشت‪،‬‬ ‫بریتیه له‪ :‬ئازاری پشت كهئهو ئازاره لهگهڵ‬ ‫جواڵندا زیاددهكات‪ ،‬بهپێچهوانهشهوه زۆرجار‬ ‫بهپاڵكهوتن باشدهبێت»‪.‬‬ ‫ئازاری پهلهكانی خ��وارهوه بههۆی بڕبڕهكانی‬ ‫پشتهوهیه‬ ‫س���هرهڕای ئ��هوهی بڕبڕهكان ل���هدوای خراپ‬ ‫بهكارهێنانیان دهبنه هۆكاری پشت ئێشه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫ئازاری پهلهكانی خوارهوهش زۆرجار هۆكارهكهی‬ ‫دهگهڕێتهوه بۆ بڕبڕهكان‪ ،‬د‪ .‬عهباس دهڵێت‬ ‫«جگه لهو ئ��ازارهش ئازاریتر ههیه كهدهداته‬ ‫قاچی الی راست یاخود الی چهپ كهدهشێت ئهم‬ ‫ئازاره پهیوهست بێت بهبڕبڕهی پشتهوه‪ ،‬یاخود‬ ‫بهتهنها بێت‪ ،‬ئهم نهخۆشییهش دهتوانرێت‬ ‫دهربكهوێتو رێژهكهی دیاریبكرێت بههۆی‬ ‫تیشكی (كارۆ مۆگناتیسیهوه) تهنوریهوه»‪.‬‬ ‫ئهو تهمهنهی ك��هوا زۆرترین كهس تووشی‬ ‫ئ��هم نهخۆشییه دهب��ن لهنێوان ‪ 20‬س��اڵ بۆ‬ ‫‪ 45‬ساڵیدایه‪ ،‬ئهمه ئهوهش ناگهیهنێت كهوا‬ ‫لهخوار ئهو تهمهنهوه روونادات‪ ،‬ئهگهر هاتوو‬ ‫ئ��ازار لهپشتی نهخۆشهكهدا زیاتربێت وهك‬ ‫لهقاچهكانی‪ ،‬ئهوا خۆی لهخۆیدا نهخۆشییهكه‬ ‫پێی دهڵێن ئ��ازاری خواری پشت‪ ،‬واته خوار‬ ‫كلێنچكو زۆریش باوهو لهزۆر كهسدا روودهدات‪.‬‬ ‫د‪ .‬ع��هب��اس دهڵ��ێ��ت «وهرزشو ههندێك‬ ‫چ��ارهس��هری سروشتی ههیه‪ ،‬كهدهبنه هۆی‬ ‫چاكبوونی ئهم نهخۆشییه«‪.‬‬ ‫لێكترازانی بڕبڕهكانی پشت‬ ‫بڕبڕهی پشتی مرۆڤ له ‪ 33‬بڕبڕه پێكهاتووه‬ ‫لهنێوان ه��هر ب��ڕب��ڕهی��هكو بڕبڕهیهكی تردا‬ ‫پشتێنێكی كڕكڕاگهیی ههیه‪ ،‬ئهم پشتێنه‬ ‫كڕكڕاگهییه یارمهتی بڕبڕهی پشت دهدات بۆ‬ ‫نوشتانهوه بهم الو ئهو الدا‪.‬‬

‫لهئهنجامی ك��اری گ��رانو بهههڵه ئ��ازاردان��ی‬ ‫ب��ڕب��ڕهك��ان��ی پشت ل��ێ��ك��ت��رازان��ی ب��ڕب��ڕهك��ان‬ ‫دروستدهبێت‪ ،‬وهك باری ئاسایی بڕبڕهكان‬ ‫لهسهریهك كاری خۆیان دهك��هن‪ ،‬د‪ .‬عهباس‬ ‫وت��ی «ب��ڕب��ڕهی پشت لهتهمهنی الوێ��ت��یو‬ ‫منداڵیدا بهئاسانی دهنوشتێتهوه‪ ،‬بهاڵم لهگهڵ‬ ‫بهسااڵچوونی تهمهندا ماده كڕكڕاگهییهكان‬ ‫تووشی داخ��وران دهبێتو رووش��ان لهنێوان‬ ‫بڕبڕهكاندا دروستدهبێتو دهبێته هۆی ئهوهی‬ ‫كۆمهڵێك گیروگرفت لهكهسهكهدا دروستبكات»‪.‬‬ ‫ترازانی كڕكڕاگهی بڕبڕهی پشت سێ قۆناغی‬ ‫ههیه‪ ،‬یهكهم قۆناغی ئاوسانه دووهم قۆناغی‬ ‫پهردهیهكهو دهیپچڕێنێتو دهڕوات��ه دهرهوه‬ ‫قۆناغی سێههمیش بریتیه لهپچڕانی ئهو‬ ‫پهردهیهی لهههردوو دی��وی كڕكڕاگهكهدایه‪،‬‬ ‫بههۆی تیشكی تهنوریهوه حاڵهتی پچڕانهكه‬ ‫دهردهكهوێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬عهباس دهڵێت «بێگومان ئ��هم قۆناغه‬ ‫بهنهشتهرگهری نهبێت‪ ،‬چارهسهرناكرێت‪،‬‬ ‫یهكێك لهو هۆكارانهی دهبێته هۆی ترازانی‬ ‫كڕكڕاگهی پشت‪ ،‬بریتیه لهههڵگرتنی تهنی‬ ‫قورس كهبێگومان ئهمهش تهنها هۆكار نییه‬ ‫بۆ تووشبوون بهو نهخۆشییه‪ ،‬چونكه لهوانهیه‬ ‫ئهو نهخۆشه تهنی قورسیشی ههڵنهگرتبێت‪،‬‬ ‫لهههمان كاتیشدا تووشی ئ��هو نهخۆشییه‬ ‫بووبێت»‪.‬‬ ‫د‪ .‬ع��هب��اس دهڵ��ێ��ت چ���ارهس���هری ت��رازان��ی‬ ‫كڕكڕاگهی بڕبڕهی پشت بهپاڵكهوتنو پشوودان‬ ‫بۆ ماوهی ‪ 4‬رۆژ بهشێوهیهكی چڕوپر لهگهڵ‬ ‫بهكارهێنانی دهرمانی ئازارشكێن بۆ ئهوهی‬ ‫ئهو فشارهی لهسهر بڕبڕهكانه كهمبێتهوه‪،‬‬ ‫«چونكه تهنها پاڵكهوتن ئازاری پشتو ترازانی‬ ‫كڕكڕاگه كهمدهكاتهوه‪ ،‬پاشان نهخۆشهكه بۆ‬ ‫م��اوهی ‪ 10‬رۆژیتر ئهو پاڵكهوتنو پشوودانه‬ ‫دووبارهبكاتهوه‪ ،‬بهاڵم بهشێوهیهكی كهمتر لهو‬ ‫‪ 4‬رۆژهی پێشوو‪ ،‬لهو ماوهیهدا ئهگهر هاتوو ئهو‬ ‫نهخۆشه چاكنهبوو‪ ،‬ئهوا ئهو حاڵهته دهكهوێته‬ ‫ب��اری نهشتهرگهرییهوه‪ ،‬زۆرت��ری��ن حاڵهتی‬ ‫لێكترازانی كڕكڕاگه لهبڕبڕهی ‪ 4‬و ‪ 5‬ی قهدهنیو‬ ‫بڕبڕهی یهكهمی عهجزیدا دهبێت»‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫سیاسه‌ت‬

‫‪9‬‬

‫"كێشه‌ی‌‌دارایی‌‌یه‌كێتی‌‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌نییه‌‌كه‌باس‌ده‌كرێت"‬ ‫وه‌ستا‌ره‌سوڵ‌لێپرسراوی‌‌مه‌ڵبه‌ندی‌‌چه‌مچه‌ماڵی‌‌یه‌كێتی‌‌بۆ‌ده‌ستوور‬ ‫سازدانی‪ :‬كاروخ نامیق‬

‫لهچاوپێكهوتنێكدا لهگهڵ رۆژنامهی دهستوور وهستا رهسوڵ‬ ‫ئهندامی سهركردایهتیو لێپرسراوی مهڵبهندی ‪ 15‬یهكێتی‬ ‫لهچهمچهماڵ‪ ،‬ئاماژه بهوهدهدات كێشهی دارایی لهناو یهكێتیدا‬ ‫بهو شێوهیه نییه كهههندێك لهبهرپرسهكانی باسی دهكهن‪،‬‬ ‫رایدهگهیهنێت یهكێتی جارێ وای لێنههاتووه نهتوانێت موچهی‬ ‫كادیرهكانی دابینبكات‪.‬‬ ‫لهبارهی بارودۆخی چهمچهماڵهوه‪ ،‬دهڵێت داڵدهی هیچ كهسێك‬ ‫نادهن كه لهیاسا رایكردبێت‪ ،‬وتی "ههر راكردوویهكی دهستی‬ ‫یاسا لهالی ههر دهزگایهكمان بێت‪ ،‬دهیگرینو رادهستیدهكهین"‪.‬‬ ‫زۆر كهمبكاتهوه؟‬ ‫وهس��ت��ا رهس����وڵ‪ :‬ب��هپ��ێ��چ��هوان��هی ئ��هو‬ ‫ب���ۆچ���وون���هوهم‪ ،‬چ��ون��ك��ه ك��ات��ێ��ك ئێمه‬ ‫بهشداریمانكرد لهههڵبژاردنهكانی ‪،1992‬‬ ‫یهكێتی ‪ 4‬مهڵبهندی ههبوو‪ ،‬بهاڵم توانی‬ ‫دهنگێكی زۆر لهسهر ئاستی كوردستان‬ ‫بهێنێت‪ ،‬دهنگهێنان لهناو ج��هم��اوهردا‬ ‫ب��هخ��زم��هت��ی چ��اك��دهب��ێ��ت‪ ،‬ب���هوه نییه‬ ‫چهند ئۆرگانی حیزبیمان ههیه‪ ،‬ئهگهر‬ ‫خزمهتی ب��اش پێشكهشبكرێت لهالیهن‬

‫دهس���ت���وور‪ :‬زۆر ب���اس ل����هوه دهك���را‬ ‫ك��هزۆری مهڵبهندهكان رۆڵ��ی گهورهیان‬ ‫لهقوڵكردنهوهی كێشهكانی یهكێتیدا ههبوو‪،‬‬ ‫پێتانوایه كهمكردنهوهی مهڵبهندهكان‬ ‫چ��ارهس��هرێ��ك��ی گونجاوبێت لهئێستادا‬ ‫كهبهرهو ههڵبژاردنی ئهنجومهنی پارێزگاكان‬ ‫دهچین؟‬ ‫وهستا رهس��وڵ‪ :‬ئۆرگانی زۆر وایكردبوو‬ ‫ك��هك��ارهك��ان ل��هم��هك��ت��هب��ی رێكخستن‬ ‫پهككهوتنێكی پ��ێ��وهدی��ارب��ێ��ت‪ ،‬بۆیه‬ ‫لهكۆنگرهی سێدا بڕیاردرا كهئۆرگانهكان‬ ‫كهمبكرێنهوه‪ ،‬ب��هو ه��ی��وای��هی كهههم‬ ‫ئهندامی مهكتهبی سیاسیو ئهندامی‬ ‫سهركردایهتی ببنه بهرپرسی مهڵبهندهكان‪،‬‬ ‫ئهو مهڵبهندانهش كهئێستا بهپێی پهیڕهو‬ ‫بڕیاریان لێدراوه‪ ،‬هیوامان وای��ه زاڵبین‬ ‫بهسهر ههموو ئهو گرفتانهی كهدێنهپێش‬ ‫كاری رێكخراوهیی لهنێو ئۆرگانهكانماندا‪.‬‬ ‫دهس���ت���وور‪ :‬ب���هاڵم لهشكرێك لهكادیر‬ ‫بێبهشدهبن لهئهنجامی تێكهڵكردنی‬ ‫م��هڵ��ب��هن��دهك��ان‪ ،‬ئ��ێ��وه رات��ان��گ��هی��ان��دووه‬ ‫كهموچهی كهس نابڕن‪ ،‬بهههمان ئیمتیاز‬ ‫دهمێننهوه‪ ،‬لهكاتێكدا ئێستا باس لهوه‬ ‫دهكرێت یهكێتی كێشهیهكی گهورهی دارایی‬ ‫ههیه؟‬ ‫وهستا رهس���وڵ‪ :‬كێشهی دارای���ی لهناو‬ ‫یهكێتیدا ب��هو ش��ێ��وهی��ه نییه كهباس‬ ‫دهك���رێ���ت‪ ،‬ج���ارێ ح��ی��زب��هك��هم��ان وای‬ ‫لێنههاتووه نهتوانین موچهی كادیرهكانمان‬ ‫نهدهین‪ ،‬بهپێچهوانهوه دهمانهوێت دارایی‬ ‫بهفیرۆ ن��هڕوات‪ ،‬ئهو كادیرانهی لهریزی‬ ‫مهڵبهندهكانی پێشووتر كاریانكردووه یان‬ ‫موچهیان ه��هب��ووه‪ ،‬ئهوانه لهمهڵبهندی‬ ‫دایكو لهبهشهكانی مهڵبهندی دایك وهكو‬ ‫جاران كاری خۆیان دهكهن‪.‬‬ ‫دهس����ت����وور‪ :‬رای�����هك ه��هی��ه پ��ێ��ی��وای��ه‬ ‫ك��هم��ك��ردن��هوهی مهڵبهندو كۆمیتهكان‬ ‫بچوكردنهوهی یهكێتییه‪ ،‬بۆ نمونه دهوترێت‬ ‫یهكێتی بهو ههموو مهڵبهندو كۆمیتهو‬ ‫بارهگایهوه‪ ،‬لهههڵبژاردنهكاندا دهریخست‬ ‫نهیتوانیوه خواستهكانی خهڵك بهدیبهێنتو‬ ‫بهدهم داواكارییهكانی هاوواڵتیانهوه بچێت‪،‬‬ ‫چ جایی ئهوهی ئهو بارهگایانه بهشێوهیهكی‬

‫كادیره‬ ‫حیزبییهكان‬ ‫لهحكومهت‬ ‫نوێنهری‬ ‫یهكێتین‪ ،‬ئهگهر‬ ‫كهمتهرخهم بن‬ ‫دهیانگۆڕین‬ ‫حكومهتهوه كهیهكێتی بهشێكی سهرهكی‬ ‫ئهو حكومهتهی ئهمڕۆیه‪ ،‬گهر حكومهت‬ ‫بتوانێت خزمهتی باش بهخهڵك بكات‪،‬‬ ‫بهقازانج بۆ یهكێتی دهشكێتهوه‪ ،‬بۆ نمونه‬ ‫قائمقامێك یان بهڕێوهبهری ناحییهیهك‬ ‫كادیری حیزبهكهی تۆیه‪ ،‬ئهگهر توانی‬ ‫لهكاری حكومهت خزمهت بههاوواڵتیان‬ ‫بكات‪ ،‬سهری حیزبهكهت لهناو جهماوهردا‬ ‫بهرزدهكاتهوه‪.‬‬ ‫لێره بهدواوه قۆناغهكان جیاوازن لهگهڵ‬

‫رۆناڵدۆ‪ ،‬ببهر‬ ‫هرشهل‬ ‫‪yary‬‬ ‫لۆۆننههیی لهپپێێككهن‬ ‫هنین خست‬

‫یانهی‬ ‫ئینتهرمیالنی‬ ‫رمیالنی‬ ‫بهیانه‬ ‫بهیانهی الزیۆی پ ئیتاڵی چۆكی‬ ‫ایتهختی‬ ‫رابردووتر لهرێی ب‬ ‫داداو لهرێیهوه خۆی لهبهده واڵتهكهی پارما پێشهنگی ردنهوهی لهیانهی‬ ‫نازناوی ئهم وهرزهی خولیستهێنانی بهشێوهیهكی كاتیریزبهندی خولهكهی‬ ‫ناوخۆی‬ ‫واڵتهكهی‬ ‫وهرگرتهوه‪.‬‬ ‫نزیك كردهوه‪.‬‬ ‫بهم پێیهش‬ ‫شهوی‬ ‫نزیكه لهوهی یانهی ئینتهرمیالن‬ ‫رابردوو بهئه‬ ‫بۆ‬ ‫یاری لوتكهیی نێوان نجامدانی ساڵ‬ ‫پێنجهمین‬ ‫لهسهریهك‬ ‫یانهی الزیۆو ئینتهرمیالن‪ ،‬ههردوو پاڵهوانێتییه ببات نازناوی ئهو‬ ‫ل‬ ‫بهكێبركێكانی ههفتهی كۆتایی لهبهدهستهێنانی هكاتێكدا چاوی‬ ‫شهشی خولی كاڵچۆی سیو پاڵهوانهكانی ئ نازناوی خولی یانه‬ ‫هات كه تێیدا یانهی ئین ئیتاڵی ‪22‬ی ئهم مانگههوروپایه كه بڕیاره‬ ‫توانی سهركهوتن بهدهستتهرمیالن رووبهڕووی یانهی لهیاری كۆتاییدا‬ ‫خۆی لهبهدهستهێنانی ن بهێنێتو ئهڵمانی بێتهوه‪ .‬بایرن میونخی‬ ‫ازناوهكه‬ ‫نزیكبكاتهوه‪.‬‬ ‫ئ ههروهها ئهم ی‬ ‫یاری نێوان‬ ‫اریانهش بهم‬ ‫لهیاریگای ئۆڵ ئهم دوو یانهیه هنجامانه كۆتاییانهات‪:‬‬ ‫ۆمپیكۆی‬ ‫كاتانیا ‪ 1×11‬یۆ‬ ‫لهرۆمای پایتهخت ئهنجامدراو الزیۆ ‪ 2×2‬ئۆدهنێزی‪ ،‬ڤانتۆس‪ ،‬كالیاری‬ ‫باری‬ ‫بهدوو‬ ‫گۆڵی بێ وهاڵم كه‬ ‫مۆتا‬ ‫یاریزانان ساموێل‬ ‫تۆم لهخولهكهكانی "‬ ‫اریانكرد له‬

‫بههێزیشمان ههیه‪ ،‬كۆمهڵێك دهزگامان‬ ‫ههیه دهیخهینه خزمهتی ئ��هو پالنهوه‪،‬‬ ‫پۆلیس چاالكتر دهكهین‪ ،‬لهم ناوچهیدا‬ ‫هێزی فریاكهوتنمان داناوه ئهویش دهخهینه‬ ‫بن دهستی دادگ��او قائمقامهوه بۆ ههر‬ ‫جوڵهیهك كهههبێت‪ ،‬ههروهها ئاسایشمان‬ ‫ههیه‪ ،‬ههروهها رێكخستنهكانی یهكێتیش‬ ‫چاودێری ههموو ئهو راكردووانه دهكهن‪،‬‬ ‫ههوڵیش دهدهی��ن ئهوانه بهزووترین كات‬ ‫دهستی عهدالهت بیانگاتێو سزای خۆیان‬ ‫وهربگرن‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬خهڵكی چهمچهماڵ گلهیی‬ ‫ئهوهیان ههیه ئهو كهسانه بوونهتهمایهی‬ ‫پشێوی لهم ناوچهیدا‪ ،‬لهالیهن حیزبهكانهوه‬ ‫پشتگیری دهك��رێ��ن‪ ،‬بهتایبهتی لهالیهن‬ ‫یهكێتیو پارتییهوه‪ ،‬ئهوه لهبهرنامهتاندایه‬ ‫ئهو كهسانه بدهنهوه دهست یاسا؟‬ ‫وهستا رهسوڵ‪ :‬ئێمه لههیچ كهسێكی قبوڵ‬ ‫ناكهین لهیاسا راكردوو بێتو بێت الی ئێمه‬ ‫پهنابدرێت‪ ،‬لهالی ههر دهزگایهكمان بێت‬ ‫دهیگرینو رادهستیدهكهین‪ ،‬حیزبهكانی‬ ‫تریش هیوادارین وهك ئێمه بكهن ئهوانیش‬ ‫بیرلهوه نهكهنهوه ك��هس پهنابدهن كه‬ ‫لهیاسا رای��ك��ردب��ێ��ت‪ ،‬ب���هاڵم ئ��هم��ه ههر‬ ‫یهكێتیو پارتی نییه‪ ،‬حیزبهكانی تریشی‬ ‫گ��رت��ووهت��هوه‪ .‬حیزبی تریش ههیه لهم‬ ‫ناوچهیهدا لهوانهی كهتازهش دروستبوون‬ ‫خهڵكی راكردوو لهیاسایان پهناداوه‪ ،‬ئهوه‬

‫كارێكی ب��اش نییه‪ ،‬من ئ��هو بۆچوونهم‬ ‫داوهته دهزگاكانی خۆمان‪ ،‬هیچ كهسێكی‬ ‫پیاوكوژ یان راكردوو لهدهستی یاسا لههیچ‬ ‫جێگهیهك پهنا نهدرێت‪ ،‬ههوڵدهدهین ئهو‬ ‫كهسانه بهزووترین كات ئهوانه رادهستی‬ ‫یاسا بكهنهوه‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬پێشتر لێكتێنهگهیشتنێك ههبوو‬ ‫لهنێوان الیهنهكاندا بهتایبهت لهنێوان ئێوهو‬ ‫پارتیدا‪ ،‬ناوبهناو یهكترتان تۆمهتباردهكرد‬ ‫كه لهپشت ئاژاوهكانی ناوچهكهوهن؟‬ ‫وهستا رهسوڵ‪ :‬پارتی هاوپهیمانی ئێمهیه‬ ‫ئهگهر ههرشتێك ه��هب��وو‪ ،‬لهرێگهكانی‬ ‫خۆمانهوه پێیان رادهگهنین‪ ،‬ئهو پشێویهی‬ ‫كه ل��هراب��ردوودا رووی��دا‪ ،‬ئهوهنده گهوره‬ ‫نهبوو لهم شارهدا واگهوره كرایهوه‪ ،‬ئهگهر‬ ‫بهراوردی بكهیت بهگهڕهكێك لهگهڕهكهكانی‬ ‫ك��هرك��وك ی��ان ههولێر لهچهمچهماڵیش‬ ‫ههرئهوهنده كێشهی ههبووه‪ ،‬كێشه ههیه‬ ‫ل��هم سنووره ئێمه ناڵێین نییه‪ ،‬دوات��ر‬ ‫كێشهكان ههستدهكهیت گهورهكردنهوهیهكی‬ ‫ل��هدواوهی��ه‪ ،‬ب��هاڵم بۆ ههر بیخهینه ملی‬ ‫یهكێتیو پ��ارت��ی‪ ،‬ئایا خهڵكیتر نییه‬ ‫بهرژهوهندی ل��هوهدا ههبێت ئهم كێشانه‬ ‫گهوره بكاتهوه‪ ،‬بێگومان خهڵكیتر ههیه‪،‬‬ ‫رهنگه كهس ههبێت بیهوێت ئهو كێشانه‬ ‫گهورهبكاتهوه‪ ،‬بهاڵم نه یهكێتیو نه پارتی‬ ‫یهكتریان تۆمهتبارنهكردووه بهوهی ئهوان‬ ‫كێشه دهنێنهوه لهناوچهكهدا‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪t‬‬ ‫‪www.destur.ne‬‬

‫ئئییننتتهر‬ ‫هرمیالن‬ ‫پای‬ ‫ه‬ ‫هه‬ ‫ژ‬ ‫هژ‬ ‫تهختی اند‬

‫رابردوو‪ ،‬ئێستادا قۆناغی داهاتووی ئێمه‬ ‫بریتییه لهوهی چۆن كادیری باش كاندید‬ ‫بكهین بۆ پۆستهكان‪ ،‬بۆ ئهوهی بتوانێت‬ ‫ب��اش خزمهتی خهڵك بكات‪ ،‬حیزبیش‬ ‫ئهركی ئهوهیه چاودێری ئهو كارانه بكات‬ ‫كهحكومهت دهیكات‪ ،‬بزانێت كارهكانی‬ ‫باشه دهستخۆشی لێبكات‪ ،‬ئهگهر خراپیشه‬ ‫ئاگاداریبكاتهوهو ل��هوهی پێی بڵێت ئهو‬ ‫كارهت خراپه‪.‬‬ ‫سهبارهت بهوهی یهكێتی لهههڵبژاردنهكانی‬ ‫راب���ردوودا دهنگی ت��اڕادهی��هك كهمیكرد‪،‬‬ ‫پێموایه یهكێتی خۆی خاوهنی جهماوهرهو‬ ‫جهماوهرێكی یهكجار زۆر لهدهوری ئااڵكهی‬ ‫یهكێتی كۆبوونهتهوه‪ ،‬ب��هاڵم لهماوهی‬ ‫پێشوودا بارودۆخێكی بابهتی هاتهپێشهوه‪،‬‬ ‫دۆخهكه پهیوهندی بهلێكترازانی بهشێك‬ ‫لهههڤاڵهكانی ناو یهكێتی بوو بهالیهكی‬ ‫تردا‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬لهپالنی مهكتهبی رێكخستندا‬ ‫هاتووه كهدهسهاڵتهكان شۆڕدهكرێنهوه بۆ‬ ‫مهڵبهندهكانو بهشێوهیهك المهركهزییهت‬ ‫پهیڕهودهكرێت‪ ،‬ئهمه چ رۆڵێكی دهبێت‬ ‫لهچارهسهركردنی كێشهكاندا؟‬ ‫وهستا رهس���وڵ‪ :‬رۆڵ��ی گرنگ دهبێنێت‬ ‫لهچارهسهركردنی كێشهكان‪ ،‬لهبهرئهوهی‬ ‫من لهقهزایهكی وهك چهمچهماڵدا ئهگهر‬ ‫دهس��هاڵت��م نهبێتو دهس��هاڵت��ی كاركردنم‬ ‫نهبێتو لهئۆرگانهكانی خۆم نهپێچمهوه‬ ‫ب��ۆ چ���اكو ب��ۆ خ����راپ‪ ،‬دهس��ت��خ��ۆش��یو‬ ‫سهرزهنشتیان نهكهم‪ ،‬بهدڵنیایهوه ناتوانم‬ ‫كاربكهم‪ ،‬بۆیه شۆڕكردنهوهی دهسهاڵت‬ ‫بۆ مهڵبهندو كۆمیتهكان باشترین كاره‬ ‫كهمهكتهبی رێكخستن ئهنجامیداوه‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬چهمچهماڵ شارێكه جگه‬ ‫لهوهی بهردهوام كهشێكی نیمچه نائارامی‬ ‫ههبووه‪ ،‬كێشهی نهبوونی خزمهتگوزاریو‬ ‫باڵوبوونهوهی بهرچاوی گهندهڵی ههیه‪ ،‬زۆر‬ ‫كهس ئهمه بۆ نهبوونی ئیدارهیهكی بههێز‬ ‫دهگێڕنهوه‪ ،‬لهكاتێكدا زۆربهی بهڕێوهبهرو‬ ‫كهسی یهكهمی فهرمانگهكان سهربه‬ ‫یهكێتین؟‬ ‫وهس��ت��ا رهس����وڵ‪ :‬ل��هئ��ێ��س��ت��ادا بهپێی‬ ‫زانیارییهكانی ئێمه كۆمهڵێك دهزگای تازهش‬ ‫هاتوونهته ئێره‪ ،‬وهك بهڕێوهبهرایهتی‬ ‫گشتی ئاسایش كهپێشتر لهچهمچهماڵ‬ ‫نهبووه‪ ،‬ئێستا بهڕێوهبهری ئاسایش ههیه‬ ‫جگه لهمعاونه قهزاییهكان‪ ،‬پۆلیسیش‬ ‫ئێستا تۆزێك كاراتر بووه لهجاران‪ ،‬ئێمهش‬ ‫وهك مهڵبهند كهنوێنهرایهتی یهكێتی‬ ‫دهكهین لهم ناوچهیه‪ ،‬كهموكوڕی لهكهس‬ ‫قبوڵناكهین ه��هر كهسێك لهههر پلهو‬ ‫پۆستێكدا بێت كهموكوڕی ههبوو‪ ،‬خهڵك‬ ‫بهگهندهڵی زانی ئێمه باڵی دهگرینو الی‬ ‫دهدهین لهجێگاكهی‪ ،‬كادرێكی چاالكتری بۆ‬ ‫دادهنێین‪.‬‬ ‫كێشهكان لهچهمچهماڵ ههندێك كێشهی‬ ‫یاسایی ه��هی��ه‪ ،‬وهك ئ���هوهی ههندێك‬ ‫كهس ههیه تهقهیان لهخهڵك كردووه یان‬ ‫خهڵكیان كوشتووه بهناههقو رایانكردبێتو‬ ‫خ��ۆی��ان نهدابێته دهس��ت��هوه‪ ،‬ئێمه بۆ‬ ‫ئهم مهسهلهیه پالنمان ههیه‪ ،‬پالنێكی‬

‫پاشکۆیهکی‬ ‫رۆژانی د‬ ‫وهرزشیی رۆژنامهی‬ ‫دهستووره‪،،‬‬ ‫ووشهممه کۆمپانیای‬ ‫ژماره‬ ‫سولى تێلیگراف‬ ‫‪ ،29‬دووشه‬ ‫دهریدهکات‬ ‫ممه‪2010/5/3 ،‬‬

‫‪ 8‬الپهڕه‬

‫‪750‬‬

‫وه‌رده‌‬

‫بينی په‌ر‬

‫ژمار‌ه (‪)29‬‬ ‫‪2010/4/28‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪،‬‬ ‫(‪ )20‬الپه‌ڕه‌‬ ‫‪ )100‬دینار‌ه‬ ‫نرخ (‪0‬‬

‫خوێنه‌ره‌وه‌‬ ‫‌روه‌رده‌) ب‬ ‫سیستمی‬ ‫ه‬ ‫‌دا (جیهانبینی پ تایبه‌ت ب ‌ه‬ ‫ژماره‌یه‬ ‫ه‌رده‌ییه‌‪،‬‬ ‫له‌م‬ ‫په‌رو‬ ‫که‌ پاشکۆیه‌کی وردستان‪.‬‬ ‫ندن له‌ک‬ ‫نوێی خوێ‬

‫‪www.d‬‬

‫جيهان‬ ‫رۆژانا‬ ‫یه‪،‬‬ ‫‌ردهییییه‬ ‫یه‬ ‫ه‌‌روه‌رر‬ ‫کی پ‬ ‫یه‌‌کی‬ ‫شکۆ‬ ‫کۆ‬ ‫اپاشک‬

‫ی‬ ‫ه‌و ‌ه ‌‬ ‫‌شاندن‬ ‫‌ڵوه‬ ‫هه و‬ ‫‌ڵو‬ ‫ی ه‬ ‫‌‬

‫توور‬ ‫ستو‬ ‫تو‬ ‫د‌ه‌سست‬ ‫مهی‬ ‫ه‬ ‫مه‬

‫ترس‬ ‫مه‌تر‬

‫ندن‬ ‫خوێنێند‬ ‫ند‬ ‫ێی و‬ ‫ونو ی‬ ‫ته ی‬ ‫می‬ ‫سته‬ ‫یست‬ ‫سیس‬ ‫به‌ سی‬

‫کات‬ ‫ید‌ه‌ککا‬ ‫کا‬ ‫دهر د‬ ‫ستاتاتان‬ ‫کوردست‬ ‫هله و‬ ‫کو‬

‫یم‪ ،‬ز‬ ‫کهر م‬ ‫یم‬ ‫یوب ه‬ ‫که‬ ‫‪ :‬ئه‌‌ییو‬ ‫یو‬ ‫رششتتتییار‬ ‫یار‬ ‫سسههرپپهه‬

‫اتایبیبه‌ت‬ ‫‌ت‬

‫مهد‬ ‫حه ه‬ ‫مه‬ ‫محه‬ ‫ایایار مح‬ ‫انی‬ ‫انی‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫ژاماماره‬

‫نوێ‬ ‫سیستمی و‬ ‫می‬

‫ممه‌‬ ‫شه‌مم‬ ‫چوار‬ ‫‪ ،‬و‬ ‫چو‬

‫‌كرێت‬ ‫ێندن ده‬ ‫دن‬ ‫ی و‬ ‫خو‬ ‫‌‬ ‫(‪، )29‬‬

‫‪2010/4/28‬‬

‫‌روه‌رده‌‬ ‫نبينی په‬

‫جيها‬

‫وێنێنددن‬ ‫خووێن‬

‫خخووات‬ ‫ده‌‬

‫وێێێیی خ‬ ‫ئهننوووههر‬ ‫تمممیی ننوو‬ ‫هششتتتیی‬ ‫ستت‬ ‫سیس‬ ‫س‬ ‫ریی سی‬ ‫راف‪ :‬د‬ ‫تۆۆۆگگگرراف‬ ‫رهه سه‌ر‬ ‫ففۆۆۆتت‬ ‫ننمممرر‬

‫وی په‌‬ ‫شووی‬ ‫پێپێشو‬ ‫شو‬ ‫ی‬ ‫‌‬

‫ه‌رده‌‪:‬‬ ‫رو‬ ‫رو‬

‫وه‌زییرر‬ ‫ترین‬ ‫ین‬ ‫‌حممان‬ ‫ان‬ ‫راستتر‬ ‫تر‬ ‫‌ه راست‬ ‫د عه‌بدوولڕلڕه ه‌روه‌رد‬ ‫دڵشا‬ ‫تتمم ‌ی پ‬ ‫‌ی سیس‬ ‫گۆڕیینن‬ ‫دامان‬ ‫ان‬ ‫ك ‌ه دام‬ ‫بوو‬ ‫ار‌ه‬ ‫بڕیارربو‬ ‫وهدیار‬ ‫‌رده‌‪:‬‬ ‫و‌هرد‬ ‫وێ‪،‬‬ ‫نــوێ‬ ‫ــــــــوێ‬ ‫اغی‌‪:‬‬ ‫ی‌و پێ‬ ‫رهداغ‬ ‫مدهدهین‬ ‫نهزان‬ ‫ر قه‌‌ره‬ ‫وه‌زیری په‌ر سیستم‬ ‫ستم ‌ی ‌نجاامد‬ ‫‌ییو‬ ‫مه‌‬ ‫رز‌یی‬ ‫دزه‌یی‬ ‫اندن ‌ی سی ‌هو‌ه ئه‬ ‫گگاندن‬ ‫رزه‬ ‫شپرز‬ ‫هۆ ‌ك ‌ه شپ‬ ‫سه‌فین‬ ‫زه ههه‌ڵسه‌ن‬ ‫اند كۆببوونـ‬ ‫وونـ‬ ‫اره‬ ‫ڕیار‬ ‫بۆ ه‬ ‫ببڕی‬ ‫ڕی‬ ‫اویندا‬ ‫یندا‬ ‫ووی ههاو‬ ‫او‬ ‫پششووی‬ ‫له‬

‫ه‌رده‌یه‌‬ ‫‪:‬‬ ‫په‌رو‬ ‫ایه‌ق سه‌عید پرۆسه‌ی‬ ‫ف‬ ‫دوژمنی‬ ‫نمره‬

‫گیرێت‬

‫ه‌‬

‫ره‌تی‌ په‌روه‌رد ‌ه د ی نوێی‬ ‫ی‌ وه‌زا‬ ‫سیستم‬ ‫كه‌‬ ‫ی كۆی‬ ‫مانچسته نه‌ ‌ی توند له‌بڕیاره‌ انه‌وه‌ ‌‬ ‫خۆشی رلهه‌خ‬ ‫هه‌ڵوه‌ش‬ ‫ئه‌گ ‌هری ه‌كرێت‬ ‫وێندن د‬ ‫خ‬ ‫یانه‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی‬

‫سياسى‬

‫گشتییه‌‪،‬‬

‫مپانیای سولى‬ ‫‌فتان ‌ه کۆ‬ ‫هه‬

‫‪estur.n‬‬

‫‪et‬‬

‫‌ریده‌کات‬ ‫لیگراف ده‬ ‫تێ‬

‫یانهی مانچسته‬ ‫خۆشیو‬ ‫ئاههنگی بردنه‬ ‫ئهم وهرزهی‬ ‫خولی نایابی واڵته‬ ‫لهیانهی‬ ‫چێڵسی ركابه‬ ‫بهبردن‬ ‫هوهیهكی قورس له‬ ‫سهن‬ ‫م دهرالندی هاونی‬ ‫شتمانی‪ ،‬یانه‬ ‫دهستوور‬ ‫انچستهر‬ ‫یبهت به‬ ‫یبهت‬ ‫تاتایبه‬ ‫یونایتدی ئینگلیزی‬ ‫ئاههنگی بردنهوهی‬ ‫نازناوی ئه‬ ‫وهرزهی‬ ‫روهردهی‬ ‫خولی‬ ‫ناوخۆی واڵته‬ ‫‪9 5‬‬ ‫هوهی وهزی��ری پ��هوردس��ت��ان‬ ‫لهیانهی چێڵسی‬ ‫دوای ئ‬ ‫‪2‬‬ ‫ركابهری دواخست‬ ‫ه��هرێ��م��ی ك�هروهردهی��ی‬ ‫كه لهیاریی‬ ‫لوتكهیی‬ ‫تنی‬ ‫ئهم‬ ‫هه‬ ‫بۆ کوش‬ ‫حكومهتی كۆنگرهی پ� اچوونهوه‬ ‫كه شهوی‬ ‫بانگهشه‬ ‫بڕیارێكی‬ ‫سهركهوتنێكی رابردوو ئهنجامیدا‬ ‫رایگهیاند پێد ��ی تری‬ ‫لهئێران دهکرێت‬ ‫گهورهی‬ ‫�ارهك��ان‬ ‫سارد‪،‬‬ ‫بهسهر‬ ‫لی‬ ‫یانه‬ ‫ههڵپه ج��هم ب��ڕی‬ ‫دهك��ات‪،‬‬ ‫تاڵهبانی‬ ‫ڤهرپوول تۆماركرد‪.‬‬ ‫ڕهوهكانی‬ ‫ب��ۆ س��هر نوێی خوێندن مهترسی‬ ‫یسالمییه توند مهتی ههرێم‬ ‫روپه ئ‬ ‫سیستمی پهروهردهییش سیستمی‬ ‫حكو‬ ‫ایانی‬ ‫گ وردستانی ئێران شه كردن‬ ‫ت��هواوی‬ ‫كافروو‬ ‫شارهز هوهی‬ ‫ك‬ ‫شهڕ هاوكات‬ ‫بهحكومهتی ناودهبن‪،‬‬ ‫ههڵوهشان ێندن دهكهن‪ .‬رهوهردهو‬ ‫بهجیهاد‬ ‫جهالل‬ ‫نوێی خو پێشووی پ��ه ب��واری‬ ‫لهدژیهشه بۆ كوشتنی ماری عێراق‬ ‫ان��ی‬ ‫وهزیری ش��ارهزای�� لهبڕیاری‬ ‫بانگ‬ ‫كۆ‬ ‫سهرۆك‬ ‫�پ��ۆڕانو‬ ‫که‌پڵه‌که‌ی‬ ‫تاڵهبانی‬ ‫پ��س�‬ ‫رهخنهی توند پهساردنی‬ ‫دهیی‬ ‫‪04 ..‬‬ ‫دهكهن‪...‬‬ ‫‪..........‬‬ ‫پهروهر پهروهرده بهههڵ پهروهرده‬ ‫‪..........‬‬ ‫پڵه‬ ‫كهپڵه‬ ‫اگونجێت‬ ‫وهزارهتی سیستمی نوێی ردنی ‪25‬‬ ‫‪..........‬‬ ‫ئێمه ن‬ ‫ڕگهیهكی‬ ‫كه بۆ‬ ‫بهههژمارك ‪ 11‬بۆ‬ ‫ب‬ ‫ئیسپانی‬ ‫سیستمێك‬ ‫بهته‬ ‫سهرۆك‬ ‫كه تای �ۆل��هك��ان��ی ‪10‬و لهزانكۆو‬ ‫گانی‬ ‫�‬ ‫ریاڵ مه‬ ‫تهیب ئهردۆ خوڵقاندنی‬ ‫ن��م��رهی پ خوێندكار هبڕیارێكی‬ ‫جهب‬ ‫�ی‬ ‫واڵت‪ ،‬جوانترینیره كه لههێنانهكایهو كهوتووه‪،‬‬ ‫وهرگ��رت��ن�كان‪ ،‬دهگرنو ب وهزیریش‬ ‫وه‬ ‫زیران كاندا زۆر سهر انهوه كه‬ ‫پهیمانگا وازی دادهنێنو لهیهكهم‬ ‫ژنی ئئههستێره ئهجێندا‬ ‫ئهو ئهنجام‬ ‫كه‬ ‫نوێخ‬ ‫هوهی‬ ‫انهی‬ ‫هتییهكاندا‬ ‫دژه‬ ‫دهكهن ب‬ ‫‪09 ..‬‬ ‫پێی جیهانه بهپێچهو ههێنێ!‪..‬‬ ‫هوهی ناڕهزای‬ ‫هتبار‬ ‫بهدهستی د‬ ‫تۆموبهڕووبوون‬ ‫دڵ���ش���اد‬ ‫رو‬ ‫ووه‪.‬‬ ‫تهسلیم ب ����ارهی�����هوه پێشووی‬ ‫ل����هو ب� وهزی��ری‬ ‫دولڕهحمان‬ ‫عهب‬

‫کۆمپانیای سولی تێلیگراف‬ ‫بینی پێوه‬ ‫انیو كورت‬ ‫هیی‪ ،‬نهز‬ ‫شپرز‬ ‫پسپۆڕی‬ ‫چاوپێكهوتنێكی دیاره»‪.‬‬ ‫فایهق سهعید دهڵ��ێ��ت‬ ‫ههروهها‬ ‫له‬ ‫ازانم ئهو‬ ‫هروهردهی����ی‪ ،‬ایاساییه‪،‬‬ ‫��هروهرده‬ ‫واری پ����‬ ‫وتی «من ن بهڕێزم‬ ‫وهزارهت ن واقیعییه‪،‬‬ ‫پ��� ��ت�ووردا‬ ‫ب����‬ ‫ب��رای‬ ‫دهس وههوایهی كه ارهی تێدا داوه بڕیارهكهی �هو بڕیاره نا هرلهمانو‬ ‫كهش سهفین ئهو بڕی هوهستانی یان پێیوایه ئ� زی��ر بڕیاری پرادهگ���رێ‬ ‫بهاڵم ب‬ ‫كاك‬ ‫ئهو بڕیاره‪ ،‬وت��ی «وه وهزی ���ران وهزی���رانو‬ ‫چۆن بووه‪ ،‬راگرتنی‬ ‫لهوانهی‬ ‫هنجومهنی‬ ‫س���هرۆك‬ ‫ئهمهش‬ ‫دهبێت‬ ‫ئ‬ ‫ستان بهرهو بهبێ ئ���هوهی قسه بكهن‪،‬‬ ‫خوانهكرده یهكێك‬ ‫همان یهك‬ ‫كاك سهفین دهی كورد �هروهه��ا‬ ‫چوونانهدا‪،‬‬ ‫پهرل‬ ‫�‬ ‫روهر‬ ‫ه‬ ‫هوه‪،‬‬ ‫پ��ه‬ ‫ه»‪.‬‬ ‫كه‬ ‫دهگ��هڕێ��ن��ن � لهكوردستاندا نایاسایی مبهر ئهو بۆ ��هروهرده‬ ‫دواوه‬ ‫اكسازیش‬ ‫لهبهرا زهیی وهزی��ری پپهساردنی‬ ‫ئیرادهی چ دهبات»‪.‬‬ ‫عهبدولڕهحمان سهفین د ��ڕی��اری ههڵ وێیهكهی‬ ‫هرهو دواوه‬ ‫ب‬ ‫ب بهبڕوای دڵشاد ��ی پ��هروهرده ل��هب �ارهیهیهی سیستمه ن«ل��هس��هر‬ ‫�‬ ‫س��هر‬ ‫زارهت‬ ‫��ی‬ ‫بڕگ‬ ‫�دات ل��ه‬ ‫تبوو وه‬ ‫هوه‪ ،‬وت�‬ ‫چونكه‬ ‫ئهو‬ ‫ب���‬ ‫ێویس‬ ‫وهرد‬ ‫پ ���هوڵ���ی زی���ات���ر ستمه نوێیهكه‪ ،‬پ��������هر همایه بڕیارماندا‪ ،‬ههندێك‬ ‫ه كردنهوهی سیدكارانهی لهماوهی ئ��هو بن ێبهجێكردنهوه مومكینه‬ ‫روون «ئهو خوێن شاندانیان كرد‪ ،‬ل��هڕووی ج ینی‪ ،‬چونكه هجێكردندا‬ ‫زۆرب��هی‬ ‫همان ب‬ ‫وتی‬ ‫خۆپی‬ ‫جێب ههبێت‪،‬‬ ‫اب���ردوودا‬ ‫بزانه‬ ‫ههڵ یزمی‬ ‫ر ڕۆنه پۆلی ‪ 12‬یاندا پهشیمان لهمیكان كهموكورتیمان هههندێك‬ ‫اخی خۆ‬ ‫ب‬ ‫ههندێك‬ ‫مامۆستا ل گرفتمان‬ ‫با ریان لهن‬ ‫همی‬ ‫زۆ‬ ‫ت�����رهوه‪ ،‬ه��ۆم��هر وهك ك وهك ناوهڕۆك چونكه‬ ‫ه»‪.‬‬ ‫نابنهو هالی��هك��ی‬ ‫پهروهردهیی قوتابخانه‪ ،‬سیستمدا نییه‪�� ،‬ووان��هو‬ ‫ل��‬ ‫ۆڕی‬ ‫�ش �ك��هوت‬ ‫داخی پسپ گرتو وتی «ئهو ل��هگ��هڵ‬ ‫��هڕووی‬ ‫سیستمێكی پ��ێ� �هاڵم ل�‬ ‫هروهرده‪،‬‬ ‫قهره لهو بڕیاره‬ ‫هردهم��ان��هی��ه‪ ،‬ب � ههیه»‬ ‫رهخنهی هیهی وهزارهتی پ وێكه بۆ‬ ‫كێشهمان‬ ‫ڕیاره تاز‬ ‫خراپهو ههنگاپهله درا‪ ،‬س��كانیزمهوه‬ ‫ب رێكی زۆر‬ ‫زۆر به ستی‪ ،‬می‬ ‫بڕیا‬ ‫رهكه‬ ‫هكی زان‬ ‫دواوه‪ ،‬بڕیا كۆڵینهوهی‬ ‫هیچ لێ‬ ‫بهبێ‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫ستمی نوێی‬ ‫سی‬

‫د ‌هخات ‌ه‬

‫قهیراندایه‬ ‫قهیرا‬ ‫لهقه‬ ‫ێندن له‬ ‫خو‬

‫ۆڕانه‌وه‌‬

‫رتی‌و گ‬ ‫نێوان پا‬

‫ك كێش ‌‬ ‫ه ان له‌حی‬ ‫‌یاسای ‌ه‬ ‫ستوه‌رد‬ ‫پڕۆژه ان به‌ده‌‬ ‫ۆڕ‬

‫زبه‌كه‌ی‌‬

‫رده‌كات‬

‫تۆمه‌تبا‬

‫یز‪ :‬باڵی‬ ‫قادر عه‌ز ‪ 6‬ملیار‬ ‫‌ه‬ ‫جیابووه‌و ه‌س ‌هاڵت‬ ‫یان له‌د‬ ‫دینار‬ ‫گرتووه‌‬ ‫وه‌ر‬

‫‌و‌چاپ‌و‌بالوکردنه‌وه‌‬ ‫روژنامه‌وانی‌و‬

‫دهستوور‬ ‫پ‪.‬‬

‫وردس��ت��ان‬ ‫وردستاندا‪.‬‬ ‫لیستی‬ ‫حمهتكێشانی ك� كه باڵی‬ ‫لهك‬ ‫تاری‬ ‫دوو ئیدارهییهئوف پهرلهمان �هداخ��هوه‬ ‫حیزبی زهرتێر) رایدهگهیهنێت ‪ 14‬مانگدا‬ ‫«ئهمانهی‬ ‫زانا رهدستووری وت «ب� حیزبی‬ ‫(باڵی سك حیزبهكهیان لهماوه رگرتووهو‬ ‫یهكی‬ ‫سهاڵت وه‬ ‫روهها نووسیویهتیرۆكی حیزبێك گ��ۆڕان ب‬ ‫لهڕوانگه دهكرێت»‪.‬‬ ‫جیابووهوهی اریان لهده‬ ‫سه‬ ‫هه‬ ‫ئێمه دهیانهوێت واڵت‪ ،‬واز لهپۆسته پڕۆژهیاساكههكهسییهوه سهیر گهرانییهوه‬ ‫كرد‪ ،‬ئهو‬ ‫‪ 6‬ملیار دین خزمهتێكی زهلیالنه‪.‬وپێكهوتنێكی‬ ‫ستهی پهرلهمان لهالیهن الی بوو بهسهرۆكی كهچی لهواڵتانی یاخود تاك وتی «من بهنی ههندێك‬ ‫لهپاداشتی ��هزی��ز لهچا سهاڵت بۆ‬ ‫سهرۆكی‬ ‫ع‬ ‫هوهی ده‬ ‫ههروهها نووسینانهی كه ��ی ئهمه‬ ‫ههرێم ئارا ناڕهزایی توندی بهپارتی كه هكهی بهێنێت‪ ،‬دهبێته‬ ‫ێشتر بۆ هیچ‬ ‫ق���ادر هڵێت «ئ‬ ‫ب�هڕاس��ت‬ ‫وانمه ئهو‬ ‫هكانی سهر‬ ‫سایه‬ ‫د‬ ‫ووردا‪،‬‬ ‫حیزبییراتیدا ئهو كهسهی حیزب»‪.‬‬ ‫پ‬ ‫ئێمه‬ ‫ردی‪،‬‬ ‫�ن‪،‬‬ ‫دهڕ‬ ‫دووه‪ ،‬چونكه‬ ‫دهست‬ ‫��ووس�‬ ‫ئهوان ك‬ ‫مانه‪،‬‬ ‫پڕۆژهیا راگهیاندن‬ ‫رۆكی‬ ‫دیموك‬ ‫دهیشبێته سه ستی گۆڕان داوا ب��هڕێ��ز دهی��نمافی ئهندام پهرله پێشكهش‬ ‫دهزگ��ا‬ ‫دهستوور‬ ‫مهكتهبی‬ ‫جیاكردنهوهیپێكی تری نهكر گهورهیان‬ ‫پ‪.‬‬ ‫لێكهوتهوه‪ .‬سیب ئهندامی دیموكراتی واڵت پڕۆژهیاساكهی لیرزانی دهستبهرداری زهوتكردنی ۆمانه پڕۆژهیاسا ئهو حهقه‬ ‫الیهنو گرو پیالنهیان گورزێكی خزمهتێكی‬ ‫��ازا حه‬ ‫سعود با‬ ‫گ ��ۆڕان‬ ‫ئهوان بهو‬ ‫مهتكێشانداو‬ ‫پارتی ببێتو حهقی خ وادارم هیچ كهس كهشكردنی‬ ‫ئ‬ ‫اندنی پارتی لهژمارهی‬ ‫هكات مه‬ ‫ستی‬ ‫هتیی‬ ‫حیزبی زهح‬ ‫ژهی��اس��ای��هك��ی لی كێشه دهخاته ناوهندی راگهی هوتارێكیدا كه هرۆژنامهی د ستی سهرۆكای هكانی سهرۆكایهتی بكهین‪ ،‬هیخۆی كهمافی پێش �هرل��هم��ان‬ ‫سهاڵت كرد»‪ .‬مانگه زیاتر‬ ‫له‬ ‫�هئ��هن��دام پ�‬ ‫كوردستان‬ ‫بهده‬ ‫بهوه پۆ‬ ‫پارتییهوه‪ ،‬كوردستان‪ ،‬ل دووشهممه ل‬ ‫پ��ڕۆ‬ ‫كاروبار‬ ‫به‬ ‫گهورهیان وتی «ئهوان ‪ 14‬دهپرسم‬ ‫ێنانی نهدات ی���اس���ا ل�‬ ‫‪)76‬ی رۆژی‬ ‫هتێ‪،‬‬ ‫لهپهرلهمانی هوهی گۆڕانو لهكاروباری‬ ‫دهوه‪ ،‬گ��ۆڕان هداته خۆی بۆرخانبكات‪.‬‬ ‫كه وازه‬ ‫پ��ڕۆژه‬ ‫��رده‬ ‫ههروهها دیناریان داون رنهگیراوه‪،‬‬ ‫(‪7‬‬ ‫اوك��ر‬ ‫ته‬ ‫نێوان بزووتن هستوهردان‬ ‫وهرد‬ ‫هكات‬ ‫�اوك‬ ‫اوك‬ ‫ههرێم‬ ‫هكهی‬ ‫ت»‪.‬‬ ‫كهدهست‬ ‫ب�ب���‬ ‫بهوهشد‬ ‫مێكی‬ ‫زهوتبكا‬ ‫یزبیی‬ ‫لهشهش ملیار هراهی خودا وه زهلیالنه‬ ‫پارتی ئهوان بهد دهكهن‪ ،‬ئهندا هڵێت ههولێردا دهك��ات‬ ‫ئاماژه رزانی لهپۆسته ح بهقۆناغی‬ ‫یارانه ل‬ ‫خزمهته‬ ‫تۆمهتبار‬ ‫كهیان تۆمهتبار گ��ۆڕان د‬ ‫هڵێت ئ��هوان‬ ‫ۆتاییهێنان‬ ‫سعود با‬ ‫رتی‪.‬‬ ‫پرسه ئهو مل لهپاداشتی ئهواڵتیان كرد»‪.‬‬ ‫حیزبه‬ ‫مه‬ ‫ستی‬ ‫ردنی‬ ‫ك‬ ‫پا‬ ‫بۆ‬ ‫ئ��ازا د‬ ‫لهلی‬ ‫كێك دهبێت‬ ‫�ه‪ ،‬زهوتك‬ ‫ئهوهش‬ ‫كێتی بهر‬ ‫بهڵكو‬ ‫پێكهێنرا‬ ‫بهدهسه‬ ‫كاروباری ��ارهك��هدا‬ ‫پهرلهمانیش ب��رادهران�‬ ‫زبیو‬ ‫كلی‬ ‫هتیی یه‬ ‫وهرگیراوه كه ئ��هو لیژنهیهی ناوبراووو‬ ‫ل��هوت هدهنه كاری حیشهرعییه»‪.‬‬ ‫سهركردای‬ ‫وتهكانی ئهو مانه‪.‬‬ ‫ردنی‬ ‫ارهی‬ ‫نێكی‬ ‫ۆریوو ناناشه‬ ‫وهرد‬ ‫بهرپرسی‬ ‫ان»‪.‬‬ ‫ل��هب � وڵدان بۆ تیرۆرك عهزیز وتی‬ ‫��راوه‬ ‫مافی ئهندام پهرله ئهندام پهرلهما بۆ دهست «دیكتات‬ ‫كه‬ ‫ئهوپهڕی‬ ‫تهبی رێ��ك��خ رگێڕوو لهئهنجامهك ئیسماعیلیش یهكێتییه هسهر هه‬ ‫��هك��ی‬ ‫هوهی‬ ‫الیهنێك‪ ،‬قادرهستی ئهوانی‬ ‫شۆڕش‬ ‫�ژاردن��ی‬ ‫ئێستا ل تباركردنی‬ ‫�رس �راوی مهك كێتیو كا‬ ‫دوای ئ�ۆڕان پ�ڕۆژهی��اس��ای هرۆكایهتی‬ ‫د‬ ‫�ب‬ ‫شیاندا‬ ‫�‬ ‫�هڵ‬ ‫هسهلهیهش‬ ‫���ای ه�‬ ‫اسای س‬ ‫��پ�‬ ‫كانی یه‬ ‫ێتی‪،‬‬ ‫«رهن��گ��ه جامه تۆمه ییهوه لهمه‬ ‫لیستی گ � هوهی ی‬ ‫سیاسی ل��ێ موكراتییه‬ ‫«بهدڵنیا‬ ‫تهبی سیاسیی یهك تهبی دهزگ� �ت �ووری وت كانو دهرهن‬ ‫�ارهت ب��هم مهزیری داد بۆ‬ ‫ههمواركردن‬ ‫مهكتهبی‬ ‫دی‬ ‫مهك‬ ‫�هب‬ ‫ب �هدهس� ردنی ههڵه‬ ‫مهك‬ ‫ك��ردای��هت��یو‬ ‫تێدابوو‪ ،‬س� رۆكی ههرێم و بڕواناكهم‬ ‫كهمی وتهبێژی «ههڵبهته ههموو هڵهیه نین‪ ،‬كاتی باسك‬ ‫دراوه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫ڕیاری سه‬ ‫نهوهداین‪،‬‬ ‫یاری ئهو ه‬ ‫هپێی س��هر دهكهن‪.‬‬ ‫ێگری یه‬ ‫هڵێت‬ ‫بهب‬ ‫پێش‬ ‫نهبێت‪ ».‬كۆڵی‬ ‫سپێر‬ ‫تۆمهتبار‬ ‫ناوه‪ ،‬ب‬ ‫سرهت رهسوڵ ج یشتیمانیی د اسی بهرپرس كۆبوونهوهی ونمان خراپهكان استه ئێمه لهلێ هبهدییهكه لێكۆڵینهوه را بكرێت»‪.‬‬ ‫ێكهوتنێكی‬ ‫ئ‬ ‫دهنگی هێ ژماره دهنگه‬ ‫تنیدا سی‬ ‫وپێكهوت‬ ‫یهكێتیی ن‬ ‫تا دوایین كمان بۆچو‬ ‫چاوپ‬ ‫ئهوه ر میشه پرسیاره باشتربێت هیچ لهگهڵ ئهواندا توودا چا‬ ‫زارو ‪929‬‬ ‫كۆ شتیی‬ ‫ێكهو‬ ‫ێتهوه‬ ‫وه‬ ‫ئهو‬ ‫ونكه‬ ‫و‬ ‫خوێنێنێته‬ ‫ژمارهی داها‬ ‫دوڵاا دهخو‬ ‫دهخو‬ ‫ه��ه كانی كۆمسیۆن كورسییهی دهكرد سكرتێری گ لهنوێترین چاوپ سازیداوه‪ ،‬چ ژاردنیش‪ ،‬ههندێ كهمبكهینهوه‪ ،‬چونكه هه ههیه‪ ،‬دهك��را هواوب �وون‪،‬‬ ‫سهعد عهببدوڵ‬ ‫له‬ ‫انمان‬ ‫روڕاكانمان‬ ‫ههڵب‬ ‫هزیزو سهعد‬ ‫یاسا لهو شهش‬ ‫ئامادهیی هوهكانمان ت � سهوباسو قادر ععهزیزو‬ ‫كهوتووه‪ ،‬بهاڵم كوردستان هاواڵتی لهگهڵیداچوونم وابوو‬ ‫�وو كاندیدهك توانی بی‬ ‫مهد‬ ‫لێكۆڵین هڕوو ب��ۆ ق‬ ‫یهكێتی‬ ‫حهمه‬ ‫واب�‬ ‫دیدی‬ ‫امهی‬ ‫زانیار ممحه‬ ‫بۆ‬ ‫نهمان‬ ‫زیاتر ێستا بهر‬ ‫ام��ی كه دهخ��رێ��ن �‬ ‫ڵێنوو دانانی كان كێتی كهرۆژن «وهك خۆم‪ ،‬اندیدهكان بۆ مهخابن‬ ‫ئ‬ ‫كه‬ ‫��دی ئ��هن��د‬ ‫ك‬ ‫یه‬ ‫ئ��هوا‬ ‫هڵێت‬ ‫ین»‪.‬‬ ‫باڵبا‬ ‫هنگهكانی‬ ‫مانی‬ ‫د‬ ‫ژماره زۆرهی ب��اش نابێت‪ ،‬بچهسپێن‬ ‫ۆڵینهوه»‪.‬‬ ‫نێكدا‬ ‫وش����‬ ‫هڵبژاردنی پهرله كێتی بههۆی شێك لهد‬ ‫كه ئهو هنجامهكهی‬ ‫كۆمیتهی‬ ‫ع�����ارف ر كێتی لهلێدوا �وو لێك‬ ‫ۆرهوه به‬ ‫ستیان لهه‬ ‫یه‬ ‫جامی‬ ‫وون‪.‬‬ ‫«ه��هم�‬ ‫یه‬ ‫دوای شك س��هرك �ردهك��ان��ی لێدوانی ز ارتی رۆیشت اگهیاندنی ئهن هوه‪ ،‬یهكێتی ئ تهبی سیاسیوونهی منیان سهركردایهتیی راگ��هی��ان��د‬ ‫��هاڵم مهك ئهم بۆچو‬ ‫�ێ��راق��دا‪،‬‬ ‫س��ت��ووری‬ ‫تۆمهتباركردنو هیچ بۆ پ رۆژی ر‬ ‫عێراق‬ ‫ع�‬ ‫ل���ه‬ ‫مانی‬ ‫كهش‬ ‫ب��هده‬ ‫��ۆی��ان ب كردایهتی‪،‬‬ ‫هكتر‬ ‫ردنی پهرله كێتی خ‬ ‫بهختیار‬ ‫سهر‬ ‫ت»‪.‬‬ ‫خهریكی ی دهزگاكانی حیزبه زانستیان‬ ‫هڵبژا‬ ‫یه‬ ‫رێتی‬ ‫ههند وهرنهگر رهوه م��هال‬ ‫دێكی‬ ‫دژ بهیهكن‪ ،‬ههڵسهنگان زی��ن��هوهی ه هرك��ردهك��ان��ی رتنی بهرپرسیا �ی به‬ ‫یهكی ت��‬ ‫س��‬ ‫�هك��ت��هب�‬ ‫كۆڵینهوهو هڕوو ب��ۆ دۆ‬ ‫لهههڵگ‬ ‫لهال‬ ‫لێ‬ ‫ووهت �‬ ‫دهدزنهوه ك��س��ت��هی��ان‪ ،‬م� هكتهبهكان‬ ‫ن��هخ��س��ت � شكستهكهیان‪ .‬هڵبژاردنی‬ ‫كانو م‬ ‫����هو ش��‬ ‫كانی ه‬ ‫كانی‬ ‫مهكتهبه‬ ‫ئ‬ ‫هۆكارههپێی ئهنجامه كێتی لهههر سی سیاسی‬ ‫ب‬ ‫ستان ‪397‬‬ ‫یه‬ ‫پهرلهمانی عێراق‪،‬رێمی كورد‬ ‫اكهی هه‬ ‫پارێزگ‬

‫رتی‪ ،‬گ‬ ‫پا‬

‫ركرد ‌هكانی‬ ‫س ‌ه‬

‫یه‌كێتی‪،‬‬

‫بارده‌كه‌ن‬ ‫تر تۆمه‌ت‬ ‫نیان یه‌ك‬ ‫كاندید ‌هكا‬ ‫رن ‌هچوونی‬ ‫له‌د ‌ه‬

‫دهروازهیهک بۆ راگهیاندنی پیشهگهر‬

‫ههرێمی كوردستان‪ ،‬سلێمانی ـ شاڕێی سالم‪ ،‬تهالری میران ـ نهۆمی پێنجهم ـ بهرامبهر بهڕێوهبهرایهتی پهروهرده‬

‫‪0533187811‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪8‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫سیاسه‌ت‬

‫"بیركردنه‌وه‌ی‌‌پارتی‌‌و‌یه‌كێتی‌‌زاڵه‌‌به‌سه‌ر‌ئیئتیالفه‌‌كوردستانییه‌كه‌دا"‬ ‫محه‌مه‌د‌كیانی‌‌ئه‌ندامی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌نوێنه‌رانی‌‌عێراق‌له‌سه‌ر‌فراكسیۆنی‌‌گۆڕان‌بۆ‌ده‌ستوور‬ ‫سازدانی‪ /‬دانا جهمیل‬

‫محهمهد كیانی ئهندامی ئهنجومهنی نوێنهرانی‬ ‫عێراق لهسهر فراكسیۆنی گ��ۆڕان دهڵێت كورد‬ ‫لهعێراقدا بهرنامهی تۆكمهی نییه‪ ،‬داواكارییهكانی‬ ‫ئیئتیالفی فراكسیۆنه كوردستانییهكان داواك��اری‬ ‫سادهن‪ ،‬ئاماژهش ب��هوهدهدات كهئێستا لهعێراقدا‬ ‫هیچ دهسهاڵتێك نییه تا كورد داواك��اری لێبكات‪،‬‬ ‫بهڵكو دهبوایه بهرنامهیهكی ههمهالیهنهی ههبوایه بۆ‬ ‫ئایندهی عێراق‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬واههستدهكرێت ئیئتیالفی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ه ك��وردس��ت��ان��ی��ی��هك��ان‪،‬‬ ‫ژمارهیهكی گرنگ نییه لهگۆڕهپانی‬ ‫سیاسیی عێراق؟ مهسهلهكه الوازی‬ ‫پێگهكهیهتی یان خۆی نایهوێت جارێ‬ ‫كارتهكانی بخاتهڕوو؟‬ ‫م��ح��هم��هد ك��ی��ان��ی‪ :‬ب��هڕاس��ت��ی ئ��هوه‬ ‫پرسیارێكی زۆر گرنگهو چهند جارێكیش‬ ‫لهگهڵ برادهراندا لهبارهی ئهم پرسیارهوه‬ ‫قسهمكردووه‪ ،‬بهراستی ئێمه دهبێت‬ ‫بزانین وهكو كورد چۆن مامهڵه لهگهڵ‬ ‫ئهو بارودۆخه نوێیهی ئێستای عێراق‬ ‫دهكهین‪ ،‬ئایا بهشێكی دابڕاوین لهو‬ ‫پێكهاتهیهی عێراق كهدروستدهبێتهوه‬ ‫یان بهشێكین لهو پێكهاته سیاسییهی‬ ‫كهئێستا لهعێراقدا دروستدهبێت‪ ،‬ئهگهر‬ ‫ئێمه بهشێك نین لهو پێكهاته سیاسییه‪،‬‬ ‫دهبێت ب��هو ئاڕاستهیهدا كاربكهین‬ ‫كهكوردستان دابڕێنین لهعێراق‪ ،‬بهاڵم‬ ‫پێموابێت كهس لهناو ئێمهدا تائێستا‬ ‫ئامادهنییه ب��هو شێوهیه كاربكات‪،‬‬ ‫لهبهرئهوه دهبێت ئێمه خۆمان بكهین به‬ ‫بهشێكی كاریگهر لهكۆمهڵگهی عێراقیو‬ ‫كاریگهرییهكی تایبهتیمان ههبێت لهسهر‬ ‫ژیانی كۆمهاڵیهتیو سیاسیو ئابووریی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬ب��هب��ڕوای م��ن ك��ورد ك��هوهك‬ ‫ئیئتیالفی فراكسیۆنه كوردییهكان‬ ‫بهشداریكردووه ئهوه شتێكی باشه‪،‬‬ ‫ب���هاڵم دهب���وای���ه ب��هش��داری��ك��ردن��هك��ه‬ ‫لهچهند داواكارییهكی تایبهت بهكورد‬ ‫خۆی نهبینایهتهوه‪ ،‬لهگهڵ ههندێك‬ ‫داواكاری دیكه سهبارهت بهپۆستهكان‪،‬‬ ‫ئ��هوه بهبڕوای من شتێكی ناشیرینه‬ ‫لهسیاسهتدا‪ ،‬ئاكامێكی چاكی نابێتو‬ ‫ئهوه پیشاندهدات كهكورد تهنها چاوی‬ ‫لهچهند پۆستێكهوهیه‪ ،‬ئهوه دهاللهتی‬ ‫باش ناگهیهنێت بۆ ههیبهتی سیاسیی‬ ‫كوردو پێگهی كورد لهعێراقدا‪ .‬بهاڵم‬ ‫ئهگهر ئێمه بهرنامهیهكی ههمهالیهنهمان‬ ‫ههبێتو بهتێروتهسهلی داڕێژراوبێت‬ ‫لهسهر كۆمهڵگهی كوردیو كۆمهڵگهی‬ ‫عێراقیو گشتاندنی ئ��هو پرۆگرامه‬ ‫بێت‪ ،‬ئێمه زیاتر كاریگهریمان دهبێتو‬ ‫دهتوانین ب��هب��اوهڕو گوڕێكی دیكهوه‬ ‫لهناو لیستهكاندا كاربكهینو داواكاری‬ ‫گهورهتریشمان دهبێت‪ .‬دهبوایه ئێمه‬ ‫پرۆگرامێكی ههمهالیهنهمان ههبوایه‬ ‫ب��ۆ ه��هم��وو ك��ۆم��هڵ��گ��هی ع��ێ��راق��یو‬ ‫لهگهڵ ئ��هوهش��دا وهك��و ئۆپۆزیسیۆن‬ ‫ل��هگ��هڵ الیهنهكانی دی��ك��هدا مامهڵه‬ ‫نهكهین‪ ،‬ئێستا ئیئتیالفی فراكسیۆنه‬ ‫كوردستانییهكان وهكو ئۆپۆزیسیۆنێك‬ ‫وایه كهحهرهكهیهكی چهكداری ههبێتو‬ ‫بچێت داواك��اری لهالیهنهكانیتر بكات‪،‬‬ ‫وهكو دهسهاڵت سهیریان بكات‪ ،‬كهئایا‬ ‫ئهو داواكارییانهمان بۆ جێبهجێدهكهن‬ ‫یان جێبهجێی ناكهن‪ ،‬ئهمه شتێكی‬ ‫ن��اڕاس��ت��ه‪ ،‬دهب���وای���ه ك���ورد ل��هگ��هڵ‬ ‫ههریهك لهو فراكسیۆنانه بهرنامهیهكی‬ ‫هاوبهشیان ههبوایه ه��هم بۆ الیهنی‬ ‫ك��وردیو ههم بۆ الیهنی عێراقی‪ ،‬بهو‬ ‫شێوهیه ئێمه دهمانتوانی كاریگهری‬ ‫زیاترمان ههبێت ‪.‬‬ ‫دهس����ت����وور‪ :‬ل��هق��س��هك��ان��ت��دا ئ���هوه‬ ‫دهردهك������هوێ������ت ك��هف��راك��س��ی��ۆن��ه‬ ‫كوردستانییهكان كهئێستا دانوستان‬ ‫دهكهن لهبهغداد‪ ،‬بهرنامهیهكی روونیان‬

‫نییه‪ ،‬بهڵكو تهنها چهند داواكارییهكیان‬ ‫ههیه؟‬ ‫محهمهد كیانی‪ :‬بهرنامهكهیان كهپێكدێت‬ ‫ل��هه��هن��دێ��ك خ��اڵ��ی سیاسی كههیچ‬ ‫پهیوهندییهكی نییه بهژیانی كۆمهاڵیهتی‬ ‫خهڵكی عێراق بهكوردیشهوه‪ ،‬پهیوهندی‬ ‫نییه بهژیانی ئابووری ئهم واڵت��هوه‪،‬‬ ‫ئهوه كهموكورتییهكه لهبهرنامهی ئهو‬ ‫فراكسیۆنهدا‪ ،‬تهنها چهند داواكارییهكی‬ ‫ههیه تایبهت بهكاركردنی دیموكراسیو‬ ‫پهیوهندیان ب��هدهس��ت��وورهوه‪ ،‬چهند‬ ‫داواكارییهكیشی بهنیسبهت كوردهوه‬ ‫ت��ێ��دای��ه‪ ،‬هیچی دی��ك��هی ت��ێ��دا نییه‬ ‫س��هب��ارهت بهچۆنیهتی رێكخستنی‬ ‫ژیانی كۆمهاڵیهتی كۆمهڵگه لهعێراقدا‪،‬‬ ‫دووربینییهكی تێدا نییه دهرب��ارهی‬ ‫ئهوهی لهدواڕۆژدا چ دۆخێكی ئابووری‬ ‫یان سیاسی دێته ئاراوه‪ ،‬تهنها چهند‬ ‫داواكارییهكی كاتینو درێژخایهن نین‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬لهكاتێكدا كورد به بهرنامهوه‬ ‫ناچێته بهغداد‪ ،‬بهڵكو تهنها داواكاری‬

‫تائێستا من شتێكی‬ ‫تایبهتم نهبینیوه‬ ‫بهنیسبهت ئهو‬ ‫بهرنامهیهی‬ ‫كهگۆڕان‬ ‫ههیبێت بۆ‬ ‫عێراق‬ ‫دهخاتهڕوو تاچهند ئهگهری ئهوه ههیه‬ ‫بتوانێت بهشداریكردنێكی كاریگهری‬ ‫ههبێت؟‬ ‫محهمهد كیانی‪ :‬لهبژاردهی سیاسیی‬ ‫ك���ورد ك��هم ك��هس ل���هوه ت��ێ��دهگ��اتو‬ ‫زۆر كورتبیننو بهههمان عهقڵیهتی‬ ‫ههشتاكانو حهفتاكان ك��اردهك��هن‪،‬‬ ‫ئێستا ب��ارودۆخ گ��ۆڕاوهو مانای نییه‬ ‫پرۆسهی سیاسی موجامهالتی سیاسی‬ ‫بێت‪ ،‬بهبڕوای من پرۆسهی سیاسی‬ ‫گهلێك فراوانترو گهلێك الیهنی تری‬ ‫ههیه‪ ،‬ئهمانه ههمووی دهبنه هۆی‬ ‫ئهوهی كهبهرنامهی نوێو بیروبۆچوونی‬ ‫نوێت ههبێتو جورئهتیشت ههبێت‬ ‫لهتهرحكردنی ب��هرن��ام��هدا‪ ،‬م��ن ئهم‬ ‫ش��ت��ان��ه ل��هب��هرن��ام��هی فراكسیۆنه‬ ‫كوردستانییهكاندا نابینم‪ ،‬ئێمه دهبینین‬ ‫تا ك��ورد وهرهق���هی داواكارییهكانی‬ ‫نهبرده بهغداد‪ ،‬تهنها ئیشی لهسهر‬ ‫م��وج��ام��هالت دهك����رد‪ ،‬ب���هاڵم لهگهڵ‬ ‫ئهوهشدا تۆ داواك��اری لهكێ دهكهیت‪،‬‬ ‫چونكه دهسهاڵتێك نییه لهعێراقدا تا‬ ‫دانوستاندنی لهسهر بكهیت ‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬ئ��هو خ��ۆ بهكهمزانینهی‬

‫كهپێشتر لیستی گ��ۆڕان باسیدهكرد‬ ‫كهكورد ب���هردهوام لهگهڵ دهرهوهدا‬ ‫خۆی وهك كهسی دووهم پیشانداوه‪،‬‬ ‫ههستناكهیت ئێستاش بهههمان‬ ‫ش��ێ��وه لهئیئتیالفی فراكسیۆنه‬ ‫كوردستانییهكاندا بۆ مامهڵهكردن‬ ‫لهگهڵ بهغداد رهنگیداوهتهوه؟‬ ‫محهمهد كیانی‪ :‬ب��هراس��ت��ی ههمان‬ ‫میكانیزمه ك��اری پێدهكرێت‪ ،‬ئهگهر‬ ‫سهیری داواكارییهكان بكهین ههمان‬ ‫ئهو داواكارییانهیه كهپێش چوار ساڵ‬ ‫خرانهڕوو‪ ،‬ههمان ئهو هێزه سیاسییانهن‬ ‫ك��هك��اری��ان ل��هس��هر ك����ردووه‪ ،‬ب��هاڵم‬ ‫بهئهنجامیان نهگهیاندووه‪ ،‬لهئێستاشدا‬ ‫ههمان شێوازو تاكتیك بهكاردههێنن‪،‬‬ ‫م��وج��ام��هالتو ق��ۆس��ت��ن��هوهی چهند‬ ‫پۆستێك گرنگه بهالیانهوه‪ ،‬كه بهبڕوای‬ ‫من داواكارییهكان زۆر سادهنو پێویسته‬ ‫میكانیزمێك دابنرێت بۆ بهجێهێنانی‬ ‫ئ��هو داواك��اری��ی��ان��ه‪ ،‬داواك��اری��ی��هك��ان‬ ‫چڕكراونهتهوه لهكۆمهڵێك بهرژهوهندیو‬ ‫بیركردنهوهیهكی تایبهت لهناو ئیئتیالفی‬ ‫فراكسیۆنه كوردستانییهكاندا‪ .‬ناتوانیت‬ ‫بڵێیت ئ��هوه پرۆگرامێكی كامڵه بۆ‬ ‫بهڕێوهبردنی دهوڵ��هت لهچوار ساڵی‬ ‫داهاتوودا‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬بیركردنهوهیهكی تایبهت‪،‬‬ ‫مهبهستت ب��ی��رك��ردن��هوهی الیهنێكی‬ ‫دیاریكراوه لهناو ئیئتیالفی فراكسیۆنه‬ ‫كوردستانییهكاندا؟‬ ‫م��ح��هم��هد ك��ی��ان��ی‪ :‬ه��هت��ا ئێستا‬ ‫بیركردنهوهی پارتیو یهكێتی زاڵه‬ ‫ب��هس��هر ئ��هو فراكسیۆنهدا ئ��هوهش‬ ‫چ��ڕك��راوهت��هوه ل���هداواك���اری پۆستی‬ ‫س��هرۆك ك��ۆم��اریو چهند پۆستێكی‬ ‫دیكهدا‪ ،‬ئهگهر تۆ بهرنامهت ههبێتو‬ ‫بتوانیت بهرنامهكهت لهگهڵ بهرنامهی‬ ‫خهڵكی دی��ك��هدا تێكهڵبكهیت‪ ،‬ئهو‬ ‫كاته پۆست وهك شتێكی میكانیكی‬ ‫لهگهڵ تێپهڕاندنی بهرنامهكاندا خۆی‬ ‫دێتهپێشهوه‪ ،‬بهاڵم من شتهكان لهوهدا‬ ‫دهبینم كهچهند دهسكهوتێكی تایبهت‬ ‫ههیه لهكوردستاندا ئهو دهستكهوتانه‬ ‫بپارێزرێتو چهند پۆستێكیش لهبهغداد‬ ‫بهدهست بهێنرێت‪ .‬مهسهلهی مادهی‬ ‫‪ ،140‬ئایا بهحاڵی چهند جارهی پێشووی‬ ‫لێدێتهوه‪ ،‬ئێمهش دهبێت ئهو پرسیاره‬ ‫لهسهركردهكانی كورد بكهین‪ ،‬چونكه‬ ‫بهقهناعهتهوه دهڵێم ئێمه نابێت لۆمهی‬ ‫دهسهاڵتی بهغداد بكهین‪ ،‬لهبهرئهوهی‬ ‫ب��هش��ێ��ك��ی زۆری دهك��هوێ��ت��ه س��هر‬ ‫دهسهاڵتی كوردی كهبهالیدا نهچوون‪،‬‬ ‫بۆ نمونه كاتێك تاریق هاشمی جێگری‬

‫سهرۆك كۆمار رهتیدهكاتهوه كهسنووری‬ ‫پارێزگاكان بگهڕێنرێتهوه بۆ ئهو كاتهی‬ ‫پێش تێكدانی‪ ،‬ئهوه كارێكی سهرۆك‬ ‫ك��ۆم��اری عێراق ب��ووه كهئهو ك��ارهی‬ ‫ن��هك��ردووه‪ ،‬ه��هردوو جێگری سهرۆك‬ ‫كۆمار باسی ئهوه دهك��هن كهشتێكی‬ ‫وان��هب��ووه كهئێمه رهتمانكردبێتهوه‪.‬‬ ‫كهمتهرخهمی كورد لهو پهڕیدایه ئهگهر‬ ‫ههر كهسێك خۆی بهپارێزهری مهسهله‬ ‫نهتهوایهتییهكان دهزان��ێ��ت‪ ،‬دهبوایه‬ ‫ماددهی ‪ 140‬لهئهولهویهتی كارهكانی‬ ‫بوایه‪ ،‬ههڵوێستی جدییان ههبوایه‪.‬‬ ‫لهبهرئهوه دهبێت كورد لۆمهی خۆی‬ ‫بكات ك��هپ��رۆژهی نهتهوایهتی كورد‬ ‫شكستیهێناوه‪ ،‬بهبڕوای من تائێستا‬ ‫بیرێكی نهتهوایهتی تۆكمهمان نییه‬ ‫كهرێنیشاندهرمان بێت‪ ،‬ئێمه خهباتمان‬ ‫بووه بهناوی خهباتی نهتهوایهتییهوه‪،‬‬ ‫بهاڵم بهڕاستی ئهو بیره نهتهوایهتییمان‬ ‫نییه كهدووربێت لهحهزو ئاواتی حیزبێك‬ ‫یان سهركردهیهك‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬ل��هم جهسته بریندارهی‬ ‫عێراقدا بهردهوام كورد خۆی بهالیهنی‬ ‫یهكالكهرهوه بینیوه لهههموو هاوكێشهو‬ ‫گهمه سیاسییهكاندا‪ ،‬بهاڵم دهرئهنجام‬ ‫بهدهستبهتاڵی هاتووهته دهرهوه‪،‬‬ ‫هۆكاری ئهمه چییه؟‬

‫بهڕاستی من‬ ‫بهرنامهی گۆڕان‬ ‫لهئیئیتالفهكهدا‬ ‫نابینم‪ ،‬ئهگهر‬ ‫ئهو ‪ 19‬خاڵه‬ ‫بیركردنهوهی گۆڕان‬ ‫بێت‪ ،‬ئهوا بهبڕوای‬ ‫من بیركردنهوهیهكی‬ ‫زۆر زۆر سادهیه‬

‫محهمهد كیانی‪ :‬رۆحیهتێكی ئینتهازی‬ ‫لهناو دهسهاڵتی كوردیدا ههیه‪ ،‬ئهم‬ ‫رۆحیهته وایكردووه لهبهر بهرژهوهندی‬ ‫كهسیو خێزانیی خۆیان پۆستهكان‬ ‫بقۆزنهوه‪ ،‬پ��رۆژهی ئابووریان ههیهو‬ ‫پاراستنی ئ��هو پ���رۆژه ئابووریانه‬ ‫پهیوهندی بهقایمكردنی پێگهی خۆیانهوه‬ ‫ههیه‪ ،‬ههر لهبهرئهوهش من وتم پرۆژهی‬ ‫نهتهوایهتیمان شكستیهێناوه‪ ،‬ئهگهر‬ ‫سهوابتێكی نهتهوایهتیمان ههبێتو ئێمه‬ ‫لهسهری كۆبكاتهوه‪ ،‬ئهو كاته ئێمه‬ ‫بهو شێوهیه مهسهلهی ب��هرژهوهن��دی‬ ‫تایبهتو بهرژهوهندی حیزبی كاریگهری‬ ‫لهپرۆژه نهتهوایهتییهكهمان نهدهكرد‪.‬‬ ‫كێشهی ئێمه ئهوهیه كهبهردهوام خۆیان‬ ‫پیشانداوه كهالیهنی ئاشتیخوازنو الیهنی‬ ‫رێكخهرن لهعێراقدا‪ ،‬تهنها بۆ ئهوهی‬ ‫متمانهی الیهنهكانی دیكه رابكێشن‬ ‫بۆ ئ��هوهی باوهڕیان پێبهێننو چهند‬ ‫بهرژهوهندییهكی تایبهتییان ههیه بۆیان‬ ‫دابینبكهن‪ ،‬ئهوه مهترسییهكی گهورهیه‬ ‫لهسهر كورد ههرواش ماوهتهوه‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬وهك بزووتنهوهی گۆڕان‬ ‫ل��هك��ات��ی ب��ان��گ��هش��هی ه��هڵ��ب��ژاردن��دا‪،‬‬ ‫بانگهشهی ئهوهتان دهكرد كه لهعێراقدا‬ ‫شتی ج��ی��اواز پێشكهشدهكهن‪ ،‬ئایا‬ ‫ئێستا ف��راك��س��ی��ۆن��ی گ����ۆڕان ل��هن��او‬ ‫ئیئتیالفی فراكسیۆنه كوردستانییهكان‬ ‫دهتوێتهوه یا ئهو شتانه چین كهئێوه‬ ‫وهك فراكسیۆنی گ��ۆڕان لهعێراقدا‬ ‫پێشكهشیدهكهن؟‬ ‫م��ح��هم��هد ك��ی��ان��ی‪ :‬ب��هڕاس��ت��ی زۆر‬ ‫بهسهراحهت وهاڵم��ی ئهو پرسیارهت‬ ‫دهدهم��هوه‪ ،‬ههرچهنده لهوانهیه ببێته‬ ‫هۆی عاجزبوونی چهند برادهرێك لهناو‬ ‫ئێمهدا‪ ،‬من دهبێت راستگۆبم لهگهڵ ئهو‬ ‫كهسانهی كهدهنگیان بهمن داوه‪ ،‬راسته‬ ‫گۆڕان پاڵپشتی كردووم كهببمه ئهندامی‬ ‫ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراق‪ ،‬بهاڵم من‬ ‫پێش ههموو شتێك لهبهردهم دهنگدهردا‬ ‫خۆم بهلێپرسراو دهزانم ئینجا لهبهردهم‬ ‫ق��هواره سیاسییهكهدا‪ ،‬تائێستا من‬ ‫شتێكی تایبهتم نهبینیوه بهنیسبهت‬ ‫ئهو بهرنامهیهی كهئێمه ههمان بێت بۆ‬ ‫عێراق‪ ،‬لهبهرئهوهی بهرنامهكهی ئێمه‬ ‫لهچوارچێوهی بهرنامهی الیهنهكانی‬ ‫دیكهدایه‪ ،‬من بهراستی ئاگادارنیم لهو‬ ‫‪ 19‬خاڵهی كهوهك داواكاریو بهرنامهی‬ ‫ئیئتیالفهكه راگهیهندرا‪ ،‬من كهئهندامی‬ ‫ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراقمو سبهینێ‬ ‫داوا لهمن دهكرێت كهدهنگ بهو الیهنه‬ ‫بدهم كهئیئتیالفهكه پشتگیریدهكات‪،‬‬ ‫من چۆن بتوانم ب��ڕوا بهخۆم بهێنم‪،‬‬ ‫لهبهرئهوهی پرسم پێنهكراوهو بۆچوونم‬ ‫وهرن��هگ��ی��راوه‪ ،‬من بهبۆچوونی خۆم‬ ‫سهیریدهكهم‪ ،‬ن��ازان��م ب��رادهران��ی تر‬ ‫ئاگادارن یان نا‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬ب���هاڵم ل��هن��او ئیئتیالفی‬ ‫فراكسیۆنه كوردستانییهكهدا چهند‬ ‫ئهندامێكی گۆڕانی تێدایه؟‬ ‫محهمهد كیانی‪ :‬ب��هاڵم بهراستی من‬ ‫بهرنامهی گۆڕان لهئیئتیالفهكهدا نابینم‪،‬‬ ‫ئهگهر ئهو ‪ 19‬خاڵه بیركردنهوهی گۆڕان‬ ‫بێت‪ ،‬ئهوا بهبڕوای من بیركردنهوهیهكی‬ ‫زۆر زۆر سادهیه‪ ،‬دهبوایه پرۆگرامێكی‬ ‫دیكه بوایه بهو شێوهیهی كهپێشتر‬ ‫باسمانكرد‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬پێشتر گ��ۆڕان بانگهشهی‬ ‫ئ���هوهی دهك���رد ك��هدهن��گ ب��هج��هالل‬ ‫تاڵهبانی ن��ادات بۆ س��هرۆك كۆماری‬ ‫عێراق‪ ،‬ب��هاڵم ئێستا ههڵبژاردنهوهی‬ ‫ت��اڵ��هب��ان��ی وهك س�����هرۆك ك��ۆم��ار‬ ‫یهكێكه لهداواكارییهكانی ئیئتیالفه‬ ‫كوردستانییهكه كهگۆڕانیش ئهندامه‬ ‫لهناویدا‪ ،‬ئایا ئهمه پهشیمانبوونهوهیه یا‬ ‫تاكتیكێكی سیاسییهو گۆڕان دهیهوێت‬ ‫لهرێگهیهوه بهچی بگات؟‬ ‫محهمهد كیانی‪ :‬لهراستیدا من ئاگادار‬ ‫نیم ل��هو پ��هش��ی��م��ان��ب��وون��هوهی��ه‪ ،‬من‬ ‫پابهندیشم بهو قسانهی كهكردوومه‪،‬‬ ‫ب��هاڵم ب��ڕوام وای��ه ل��هرۆژی دهنگداندا‬ ‫كهس ناتوانێت تهحهكوم بكات بهوهی‬ ‫من چۆن دهنگدهدهم‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫پشو و ‪11‬‬

‫بان‌غازی‌‪‌:‬له‌ئاو‌زۆر‌ده‌ترسم‬ ‫سازدانی‪ :‬موحسین یاسین‬ ‫خانمه ئهكتهری ب��واری شانۆو دراما‬ ‫"بان غازی" لهساڵی ‪ 1983‬لهگهڕهكی‬ ‫مامۆستایانی سلێمانی لهدایكبووهو‬ ‫دهرچ���ووی بهشی شانۆی پهیمانگای‬ ‫هونهره جوانهكانی سلێمانییهو ئێستا‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ه‪ ،‬ل��هم چاوپێكهوتنهی‬ ‫دهس��ت��ووردا ئاشكرایدهكات كههێشتا‬ ‫نهچووهته ن��او ژیانی هاوسهرییهوهو‬ ‫ئهوهش دهڵێت كه لهئاو زۆر دهترسێت‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬باسی منداڵیی خۆت بكه؟‬ ‫بان غازی‪ :‬لهتهمهنی منداڵیدا پێیاندهوتم‬ ‫كهسێكی بهعهقڵ گهورهیو بیركردنهوهت‬ ‫لهگهڵ خۆتدا نییه‪ ،‬ب��هاڵم كهسێكی‬ ‫هێمنو لهسهرخۆبوومو ههرگیز حهزم‬ ‫بهشهڕ نهكردووه‪ ،‬بهاڵم ههمیشه وهك‬ ‫كهسێكی گهوره ههڵسوكهوتم كردووه‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬سهرهتای ك��اری هونهریت‬ ‫دهگهڕێتهوه بۆ چ ساڵێك؟‬ ‫بان غ��ازی‪ :‬ل��هدوای قۆناغی ناوهندی‬ ‫كهچوومه پهیمانگای هونهره جوانهكان‪،‬‬ ‫كاره هونهرییهكانم لهوێوه دهستیپێكردو‬ ‫پ��هرهی��س��هن��د‪ ،‬ه��هرچ��هن��ده م��ن ه��هر‬ ‫لهمنداڵییهوه ح��هزو خولیام ههبوو‬ ‫ب��ۆ ك��اری ه��ون��هری‪ ،‬ب��هاڵم كارهكانم‬ ‫لهپهیمانگاوه گهشهیكردووهو یهكهم‬ ‫ك��اری شانۆیی كهبهشداریم تیاداكرد‬ ‫شانۆیی"یاداشتهكانی عهرعهر"بوو كه‬ ‫لهدهرهێنانی مامۆستا"مۆفهق عارف‬

‫لهۆنی" بوو كهسهركهوتنێكی گهورهی‬ ‫بهدهستهێنا‪.‬‬ ‫دهس�����ت�����وور‪ :‬ل����هچ درام���ای���هك���دا‬ ‫بهشداریتكردووه؟‬ ‫بان غازی‪ :‬لهزنجیره درامای "لهگوڵێك‬ ‫كاڵترو گێله پیاوو ئ���ارهزووو گهمهی‬ ‫باڵندهكان بهشداریمكردووه‪.‬‬ ‫دهس���ت���وور‪ :‬ه��ۆك��ار چییه زۆرب���هی‬ ‫هونهرمهنده شانۆكارهكان لهشانۆوه‬ ‫دهچنه ناو كاری دراماوه‪ ،‬ئایا ئارهزووه‬ ‫یان چاولێكهرییه؟‬ ‫بان غازی‪ :‬من ئارهزووم ههبووه بۆ دراماو‬ ‫شانۆ‪ ،‬بهاڵم ههندێك لههونهرمهندان بۆ‬ ‫چاولێكهریو خۆدهرخستن كاری دراما‬ ‫دهك��هن‪ .‬بۆ من چاولێكهری نهبووه‪،‬‬ ‫چونكه ههمیشه حهزمكردووه گۆڕانكاری‬ ‫ل��هژی��ان��م��دا ب��ك��همو ه���هر ب��هش��ان��ۆوه‬ ‫سهرقاڵ نهبم‪ ،‬بهڵكو لهبواری دراماشدا‬ ‫بهشداریبكهم‪.‬‬ ‫دهس�����ت�����وور‪ :‬ل����هو درام���ای���ان���هی‬ ‫ب��هش��داری��ت��ك��ردووه‪ ،‬ههستدهكهیت‬ ‫لهكامهیاندا سهركهوتووبوویت؟‬ ‫بان غازی‪ :‬من زیاتر حهزم لهڕۆڵێكه كه‬ ‫لهگهڵ خۆمدا بگونجێتو لهكۆمهڵگهدا‬ ‫لهسهرم نهكهوێت‪ ،‬ههندێكجار رۆڵی‬ ‫سهرهكیم رهت��ك��ردووهت��هوه بۆ رۆڵی‬ ‫سهرهتایی‪ .‬بهاڵم لهدرامای ئ��ارهزوودا‬ ‫زیاتر دهركهوتمو ناسرام‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬هیچ كاتێك رووبهڕووی رهخنه‬ ‫بوویتهوه لهدوای بهشداریكردنت لهزنجیره‬ ‫درامایانهدا كهبهشداریت تێدا كردووه؟‬

‫بان غازی‪ :‬تائێستا تووشی هیچ‬ ‫كێشهو توانجێك نهبووم‪ ،‬بهاڵم‬ ‫نازانم لهزنجیره درامای"گهمهی‬ ‫ب���اڵ���ن���دهك���ان���دا " ك��هئ��ێ��س��ت��ا‬ ‫نمایشدهكرێتو رۆڵ��ی سهرهكیم‬ ‫ههیه چۆن دهبێت‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬دهوت��رێ��ت كۆمهڵگه‬ ‫بهربهست ل��هب��هردهم ئافرهتاندا‬ ‫دادهنێت‪ ،‬تۆ چهنده گرنگیت بهو‬ ‫بهربهستانه داوه؟‬ ‫بان غازی‪ :‬خێزانهكهم رێگر نهبوون‬ ‫سهربهستییهكی‬ ‫لهبهردهممداو‬ ‫ت��هواوی��ان داوم��هت��ێ لههونهریدا‬ ‫كاربكهمو لهدهرهوهش تووشی هیچ‬ ‫گرفتێك نهبووم‪.‬‬ ‫دهس���ت���وور‪ :‬ژی��ان��ی ه��اوس��هری��ت‬ ‫پێكهێناوه؟‬ ‫بان غازی‪ :‬نهخێر‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬ئهی بهنیازی پێكهێنانی‬ ‫ژیانی هاوسهری نیت؟‬ ‫بان غازی‪ :‬تائێستا نهخێر‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬لهژیانتدا لهچ شتێك‬ ‫ترساویت؟‬ ‫بان غازی‪ :‬جوانی زۆر گرنگ نییه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫ترسم‪.‬‬ ‫ده‬ ‫زۆر‬ ‫ئاو‬ ‫له‬ ‫‪:‬‬ ‫بان غازی‬ ‫لهدراماو شانۆدا شهخسیهتو مامهڵه‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬لهماڵهوه لهدروستكردنی مرۆڤ جواندهكهن‪.‬‬ ‫خواردندا چۆنیت‪ ،‬ئایا دهزانیت خواردن دهستوور‪ :‬دهتهوێت لهكاری هونهری‬ ‫دروستبكهیت؟‬ ‫بهردهوامبیت؟‬ ‫دروستكردنی‬ ‫له‬ ‫زاییم‬ ‫شاره‬ ‫بان غ��ازی‪:‬‬ ‫بان غازی‪ :‬حهزده كهم تا دواساتهكانی‬ ‫خواردندا ههیهو ئیشی ماڵهوهش دهكهم‪ .‬ژیانم بهردهوامبم لهكاری هونهریو پاشان‬ ‫دهستوور‪ :‬جوانیی رووخسار تاچهند ئهگهر ژیانی هاوسهریشم پێكهێنا‪ ،‬یهكهم‬ ‫گرنگه بۆ هونهرمهندی شانۆكار؟‬ ‫مهرجم ئهوهیه دهمهوێت بهردهوامبم‬

‫لهكاره هونهرییهكانم‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬چ كاتێك توڕهدهبیت؟‬ ‫بان غ��ازی‪ :‬بههۆی ئ��هوهی مامۆستای‬ ‫قۆناغی بنهڕهتیم‪ ،‬قوتابیهكانم ههندێكجار‬ ‫توڕهمدهكهن‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬لهشانۆو درامادا حهزت لهچ‬ ‫جۆره كهساتیهتییهكه؟‬ ‫بان غازی‪ :‬زیاتر حهزم لهو رۆاڵنهیه بۆ‬ ‫نمونه كهگریانی تیابێت‪.‬‬

‫كوێستانی‌قه‌ندیل‌به‌شداریی‌‌فێستیڤاڵێكی‌‌نێونه‌ته‌وه‌یی‌‌ده‌كات پایزه‌دیده‌نی‬ ‫له‌سلێمانی‌‌نمایشده‌كرێت‬ ‫موحسین یاسین‬

‫پایزه دیدهنی نمایشدهكات‪.‬‬ ‫پایزه دیدهنی لهنووسینی دالوهرقهرهداغیو‬ ‫موحسین یاسین‬ ‫بیرۆكهو دهرهێنانی دلێر محهمهد تاهیرو‬ ‫تیپی شانۆیی هۆبه لهسهر بانگهێشتی نواندنی پهرژین عهبدوڕهحمانه‪.‬‬ ‫بهڕێوهبهرایهتیی هونهری شانۆی سلێمانی ئهم شانۆییه پێشتر لهفێستیڤاڵی شانۆی‬ ‫لهڕۆژانی ‪24‬و ‪25‬ی مانگی داهاتوو شانۆیی كوردی لهلهندهن نمایشكراوه‪.‬‬

‫فیلمی سینهمایی كوێستانی قهندیل كه‬ ‫لهدهرهێنانی تهها كهریمییه‪ ،‬لهبهشی‬ ‫كێبهركێی پانزهیهمین خولی فێستیڤاڵی‬ ‫نێونهتهوهیی "ئۆرێنس" لهئیسپانیا‬ ‫بهشداریدهكات‪.‬‬ ‫كوێستانی قهندیل بهرههمی وهزارهت��ی‬ ‫رۆشنبیریو الوان��ی حكومهتی ههرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��هو ق��وت��ب��هدی��ن س��ادق��ی‬ ‫شانۆنامهنووسو ئهكتهرو دهرهێنهری‬ ‫بهئهزموونی شانۆی كوردستانو ئێران‬ ‫یهكێك لهرۆڵه سهرهكییهكانی فیلمهكهی‬ ‫بهرجهستهكردووه‪.‬‬ ‫فیستیڤاڵی "ئۆرێنس" به بهشداریی ‪30‬‬ ‫فیلم كه لهناو ‪ 197‬فیلمدا ههڵبژێراون‪،‬‬ ‫لهسهرهتای مانگی داهاتوو بۆ ماوهی نۆ‬ ‫رۆژ بهڕێوهدهچێت‪.‬‬ ‫فیلمی سینهمایی كوێستانی قهندیل‬ ‫ل��هالی��هن كۆمپانیای س��ت��اك فیلمی‬ ‫سنه لهسهرتاسهری دنیادا بهشێوهی‬ ‫نێودهوڵهتی باڵودهكرێتهوه‪ ،‬لهم فیلمهدا‬ ‫ههڵبژاردهیهك لهئهكتهرهكانی كوردستانی‬ ‫عێراق‪ ،‬كوردستانی ئێران‪ ،‬كوردستانی‬ ‫توركیا رۆڵیان بینیوه‪.‬‬

‫ته‌رازوو‌‬

‫ئارمان‪‌:‬ئیبراهیم‌تاتڵیسس‌‬ ‫ده‌مبات‌بۆ‌ئه‌سته‌مبوڵ‬ ‫دهستوور‬ ‫ئارمان ئیسماعیل كهخاوهنی ‪ 45‬كاری‬ ‫میوزیكه بۆ زنجیره درام��او گۆرانیی‬ ‫هونهرمهندان‪ ،‬دهڵێت خهڵكی ئێمه‬ ‫ئاشنایهتیی لهگهڵ میوزیكدا نییهو‬ ‫ئاشكراشیدهكات كهئیبراهیم تاتڵیسس‬ ‫بهڵێنیپێداوه بیببات بۆ ئهستهمبوڵ‪.‬‬ ‫ئ��ارم��ان كه لهسهنتهری ئۆكسترای‬ ‫سلێمانی م��ام��ۆس��ت��ای مۆسیقایهو‬

‫دوپشک‌‌‬

‫که‌وان‌‌‬

‫گیسک‌‬

‫پێشتریش لهچهندان درامادا رۆڵی بینیوه‬ ‫دهڵێت لهزنجیره دراماكانی گهردهلولو‬ ‫شهوچهرهدا بهشداریكردووه‪ ،‬كهرۆڵی‬ ‫ئارامی بینیوهو دهڵێت رۆڵ��ی ئارام‬ ‫لهكهسایهتیی خۆمهوه نزیكه‪.‬‬ ‫ئ��ارم��ان‪ ،‬ك��ه ل��هدای��ك��ب��ووی ‪1981‬ی‬ ‫سلێمانییه‪ ،‬پێیوایه لهكوردستان‬ ‫بایهخ بههونهر نادرێتو وتی ئیبراهیم‬ ‫تاتڵیسس بهڵێنی پێداوم بمبات بۆ‬ ‫ئهستهمبوڵو لهوێ سهرقاڵی خوێندن‬ ‫بم‪.‬‬

‫سه‌تڵ‌‌‬

‫نه‌هه‌نگ‌‬

‫(‪‌22‬ئه‌یلول‌‪‌22‌-‬ت‪‌.‬یه‌که‌م)‬

‫(‪‌23‬ت‪‌.‬یه‌که‌م‌‪‌21‌-‬ت‪‌.‬دووه‌م)‬

‫(‪‌22‬ت‪‌.‬یه‌که‌م‌‪‌20‌-‬ک‪‌.‬یه‌که‌م)‬

‫(‪‌21‬ک‪‌.‬یه‌که‌م‌‪‌19‌-‬ک‪‌.‬دووه‌م)‬

‫(‪‌20‬ک‪‌.‬دووه‌م‌‪‌18‌-‬شوبات)‬

‫(‪‌19‬شوبات‌‪‌20‌-‬ئازار)‬

‫لهسهرهتای ئهم ههفتهیهدا كهسی‬ ‫زۆر تایبهت دهناسیت‪ .‬كهسێكه‬ ‫كه دهتوانی هاوڕێیهتییهكی گهرمو‬ ‫درێژخایهنی لهگهڵدا ببهستیت‪.‬‬ ‫ههواڵی كهسێكی خۆشهویسست‬ ‫پێدهگات كه ماوهیهكه ئاگاداری‬ ‫نیت‪ .‬ئهویش ب��هوهاڵم��هك��هت زۆر‬ ‫دڵخۆشدهبێت‪.‬‬

‫سهبارهت بهشتێك كه ئهوه ناهێنێت‬ ‫خۆتت دوودڵكردووه‪.‬خۆت ههست‬ ‫بهم حاڵهته ناكهیت‪ ،‬بهاڵم كهسانی‬ ‫دهوروب���هرت ه��هوڵ بۆ دۆزینهوهی‬ ‫سهرچاوهو چارهسهرهكهی دهدهن‪.‬‬ ‫ههست بهوه دهكهیت كه كهسێك‬ ‫زۆر سهرسامه پێتو ههڵسوكهوتو‬ ‫جلوبهرگیشیت زۆر پێخۆشه‪.‬ا‬

‫كێشه تایبهتییهكانت ب��هرهب��هره‬ ‫بهرهو چارهسهربوون دهچنو بهمه‬ ‫دڵخۆش دهبیت‪ .‬گوێ بهجوانكارییه‬ ‫بچوكهكانی نێو ماڵهكهت مهده‪،‬‬ ‫ئ��هگ��هرچ��ی سهرنجت ڕابكێشنو‬ ‫ببنه م��ای��هی ب��ێ��زاری��ت‪ .‬ب��اری‬ ‫داراییت باشدهبێتو لهگرفتهكان‬ ‫دهربازدهبیت‪.‬‬

‫ك��هس��ێ��ك��ی ج����وان دهن��اس��ی��تو‬ ‫دهبێته هۆی ئهوهی زۆر سهرنجت‬ ‫ڕابكێشێت‪ ،‬بهاڵم پێویسته ئاگات‬ ‫لهوهبێت ئهو كهسه بایهخی زۆر‬ ‫ب��هڕووك��هش دهداتو زی���ادهڕهوی‬ ‫تێدا دهكات‪ .‬بۆ نزیكبوونهوهت لێی‬ ‫تووشی ناڕهحهتی زۆر دهبیت‪ ،‬بهاڵم‬ ‫دهرهنجامی باشی لێدهكهوێتهوه‪.‬‬

‫ل���هس���هرهت���ای ئ���هم ه��هف��ت��هی��هدا‬ ‫گرێبهستێك لهگهڵ چهند كهسێكدا‬ ‫دهكهیت‪،‬بهاڵم پێویسته پێش ئهوه‬ ‫بهباشی بیرت لهههموو الیهنهكانی‬ ‫ئ���هو پ���رۆژهی���ه ك��ردب��ێ��ت��هوه بۆ‬ ‫ئهوهی دواتر پهشیمان نهبیتهوه‪.‬‬ ‫بهكارهكهتهوه سهرقاڵدهبیت‪ ،‬بهاڵم‬ ‫پێویسته كاتهكانت ڕێكبخهیت‪.‬‬

‫چهند ڕۆژێ��ك بهسهر دهبهیت كه‬ ‫تێیدا زۆر كۆمهاڵیهتی دهردهكهویتو‬ ‫لهگهڵ دهوروبهرهكهت زۆر تێكهاڵو‬ ‫دهبیت‪ .‬بۆ ئهو كهسانهی كه بهدوای‬ ‫هاودهمێكدا دهگهڕێن كارێكی باشه‪.‬‬ ‫بهاڵم ههرچۆنێك بێت چهند كهسێك‬ ‫دهناسیت‪ ،‬كه له تهمهنتدا سوودیان‬ ‫بۆت دهبێت‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫‪ 10‬پشوو‬

‫گوگوش‪‌..‬جه‌ژن‌له‌كوردستان‌ده‌بێت مه‌سیحییه‌كانی‌عێراق‌‬ ‫له‌فیلمێكی‌‌كوردیدا‬ ‫ژهنیار‬

‫گوگوشی گۆرانیبێژی بهناوبانگی فارسو‬ ‫چهند گۆرانیبێژێكی دیكهی ئێران‪ ،‬لهجهژنی‬ ‫رهمهزانی ئهمساڵدا‪ ،‬سێ ئاههنگی گهوره‬ ‫لهههولێر ئهنجامدهدهن‪.‬‬ ‫سهلوان سهناتی خاوهنی كۆمپانیای‬ ‫هونهریی "بابیلۆن" بهدهستووری راگهیاند‬ ‫"بــهبــۆنــهی هاتنی جــهژنــی رهمـــهزانـــهوه‪،‬‬ ‫بۆندێكمان لهگهڵ ژمارهیهك لهگۆرانیبێژانی‬ ‫ئێرانی مۆركردووه بۆ ئهوهی لهههرسێ رۆژی‬ ‫جهژنی رهمهزاندا‪ ،‬ئاههنگبگێڕێن"‪.‬‬ ‫وتیشی "گۆرانیبێژهكان پێكهاتوون‬ ‫لهگوگوشو ئهفشینو سپێدهو شادمێرو ئاندیو‬ ‫جهمشید"‪.‬‬ ‫سهناتی پێیوایه "هێنانی گۆرانیبێژی‬ ‫ئێرانی بۆ ئێمه باشتره‪ ،‬لهبهرئهوهی خهڵكێكی‬ ‫زۆر لهئێرانهوه روودهكــهنــه كوردستان بۆ‬ ‫بهشداریكردن لهو ئاههنگانهو ئهوهش سوود‬ ‫بهئابووری كوردستان دهگهیهنێت"‪.‬‬ ‫كۆمپانیای بابیلیۆن تائێستا ژمارهیهكی‬ ‫زۆری گۆرانیبێژانی بیانی هێناوهته كوردستان‪،‬‬ ‫لهوانیش ههردوو گۆرانیبێژی لوبنانی ئهلیساو‬ ‫نهجوا كــهرهم‪ ،‬گۆرانیبێژی لوبنانی وهدیع‬ ‫سافی‪ ،‬ههروهها گۆرانیبێژی عێراقی شهزا‬ ‫حهسونو ههردوو گۆرانیبێژی ئێرانی موعینو‬ ‫جهمشید‪.‬‬

‫ژهنیار‬

‫رۆژنــامــهنــووسو دۆكیۆمێنتار‬ ‫سههین موفتی‪ ،‬كاری دهرهێنانی‬ ‫بــۆ فیلمێكی دۆكیۆمنێتی‬ ‫لهبارهی مهسیحییه ئاوارهكانی‬ ‫نــاوهڕاســتو بــاشــووری عێراق‬ ‫كۆتایی پێهێناو نمایشێكی‬ ‫تــایــبــهتــی بــۆ دهكــــات بــهر‬ ‫لهپهخشكردنی لهتهلهفزیۆن‪.‬‬ ‫سههین موفتی له لێدوانێكیدا‬ ‫بــۆ دهســتــوور وتــی "فیلمی‬ ‫دۆكیۆمێنتی ئاوارهبوون لهالنهدا‪،‬‬ ‫كــــاری وێــنــهگــرتــنــی لــهالیــهن‬ ‫كــاوه موحسین ئهنجامدراوه‪،‬‬ ‫ماوهكهی ‪ 38‬خولهكهو بهرههمی‬ ‫كهناڵی ئاسمانیی زاگرۆسه‪ ،‬بهر‬ ‫لهتهلهفزیۆن‪،‬‬ ‫لهنمایشكردنی‬ ‫نمایشێكی تایبهتی بۆ دهكرێت"‪.‬‬ ‫ههروهها وتی "ئهم فیلمه باس‬ ‫لهرهوشی ژیانی مهسیحییهكانی‬ ‫عێراق دهكات‪ ،‬بهتایبهتی دوای‬

‫ئا و ا ر ه بو و نیا ن‬ ‫لــهزێــدی خۆیان لــهنــاوهڕاســتو‬ ‫باشووری عێراقو پهنابردنیان بۆ‬ ‫ههرێمی كوردستان"‪.‬‬ ‫ئـــامـــاژهی بــهوهشــكــرد "لــهم‬ ‫فیلمه دۆكیۆمێنتییهدا‪ ،‬لهزاری‬ ‫ئاوارهبووهكانهوه‪،‬‬ ‫مهسیحییه‬ ‫بارودۆخی ههرێمی كوردستان به‬ ‫بهراورد لهگهڵ بهشهكانی دیكهی‬ ‫عێراق دهخرێتهڕوو"‪.‬‬

‫شانیای‌‌عێراق ‌‬ ‫ی‬ ‫یه‌كه‌م‌ئه‌لبومی‌‌به‌كوردی‌‌باڵوده‌كاته‌وه‬ ‫ژهنیار لهههولێر‬

‫خانمه گۆرانیبێژی عێراقی شانیا‪،‬‬ ‫یهكهم ئهلبومی گۆرانی بهكوردی‬ ‫تۆماركردو یهكێك لهگۆرانییهكانی‬ ‫ئــهو ئهلبومهشی كلیپكردو بووه‬ ‫یــهكــهم ژنــه گۆرانیبێژی عــهرهب‬ ‫كهئهلبوومێكی گۆرانی بهكوردی‬ ‫باڵوبكاتهوه‪.‬‬ ‫باره‬ ‫شانیا له ی دهستپێكردنی كاری‬ ‫هــونــهریــیــهوه بــۆ دهســتــوور وتی‬ ‫"لهمنداڵییهوه لهتیپی ئینشادی‬ ‫عێراقی وانـــهم لــهبــواری گۆرانی‬ ‫وهرگرتووه‪ ،‬دواتر كۆلێژی هونهره‬ ‫جوانهكانی بــهغــدادم تــهواوكــرد‪،‬‬ ‫دوای بهشداریكردنم لهچهند زنجیره‬ ‫درامایهكی تهلهفزیۆنی‪ ،‬بڕیارمدا‬ ‫ئهمجارهیان لهرێگهی ئهلبومێكی‬ ‫گۆرانییهوه بهزمانی كــوردی خۆم‬ ‫وهكو گۆرانیبێژێك بناسێنم"‪.‬‬ ‫ئهوهشی وت "یهكهم ئهلبومی گۆرانیم‬ ‫بهزمانی كوردییه‪ ،‬لهبهرئهوهی ئهو‬ ‫ماوهی لهكوردستان بوومو كوردم‬ ‫نــاســیــوه‪ ،‬كــهســانــی بــاشــن‪ ،‬بۆیه‬ ‫پێمخۆشبوو بهكوردی گۆرانی بڵێمو‬ ‫جهماوهرم لهكوردستان ههبێت"‪.‬‬ ‫وتیشی بهنیازه ئهلبومێكی گۆرانی‬ ‫بهزمانی عهرهبی تۆماربكات‪.‬‬ ‫شانیا ئاشكرایكرد كــه لهچهند‬ ‫الیهنێكهوه پێشنیازی رۆڵبینینی بۆ‬ ‫كراوهو بهنیازه گفتوگۆیان لهگهڵدا‬ ‫بكات‪.‬‬

‫كاوڕ‬

‫(‪ 21‬مارس ‪ 20 -‬نیسان)‬

‫پێویسته ئهو دهمهقاڵهیه ههڵپهسێری‬ ‫كه لهگهڵ هاوڕێیهكی دێرینتدا ههته‪.‬‬ ‫بارودۆخی دهروونیت جێگیر دهبێـتهوهو‬ ‫كــاره كهڵهكهبووهكانت ورده ورده‬ ‫تهواودهكهیتو ههست بهئاسوودهیی‬ ‫دهكهیت‪ .‬ئاگات لهخۆشهویستهكهت‬ ‫بێتو زویری مهكه‪.‬‬

‫گا‬

‫(‪ 21‬نیسان ‪ 20 -‬ئایار)‬

‫بــهردهوام سهرقاڵیت بهیارمهتیدانی‬ ‫كهسانێكهوه كــه حــهز بهبینینت‬ ‫دهكهنو خۆشیاندهوێی‪.‬بهاڵم پێویسته‬ ‫خــۆت لهبیرنهكهیتو تهندروستیت‬ ‫فهرامۆشنهكهیت‪.‬گازی لهوه گهورهتر‬ ‫مهگره كه ناتوانی بیخۆیت‪ .‬كهسێك‬ ‫بهنهێنی خۆشیدهوێی‪ ،‬بهاڵم ههستی‬ ‫پێناكهیت‪.‬‬

‫دووانه‬

‫(‪ 21‬ئایار ‪ 20 -‬حوزهیران)‬

‫گهیشتوویتهته ئهو دهرهنجامهی كه‬ ‫شوێن دڵت نهكهوتوویتو لهمهشدا‬ ‫زیانت بهركهوتووه‪ .‬لهكارهكهتدا‬ ‫بــهبــاشــی پــێــشــدهكــهویــت‪ ،‬بــهاڵم‬ ‫لهئاستی پێشبینییهكانتدا نییه‪.‬‬ ‫ئهمهش وات لێدهكات قایلنهبیت‬ ‫بــــهوهی كــه دهیــكــهیــتو ههوڵی‬ ‫گۆڕانكاریی بدهیت‪.‬‬

‫قرژاڵ‬

‫(‪ 21‬حوزهیران ‪ 22 -‬تهموز)‬

‫دهوروبهرهكهت بۆچوونهكانتیان زۆر‬ ‫پێخۆشه‪ .‬ئهمهش وات لێدهكات‬ ‫لهژیانی كاردا جێگهی شانازی بیت‪.‬‬ ‫كاتێكی گونجاوه بۆ ئهنجامدانی‬ ‫ئـــهو پـــرۆژانـــهی لهمێشكتدایه‪.‬‬ ‫باری داراییت باشدهبێتو داهاتت‬ ‫زیاددهكات‪ .‬هیوایهكی نوێ بهژیان‬ ‫دروستدهبێت لهالت‪.‬‬

‫شێر‬

‫(‪ 22‬تهموز ‪ 22 -‬ئاب)‬

‫لهم ههفتهیهدا چوونهدهرهوهو بینینی‬ ‫كهسێكی چاوهڕواننهكراو كاریگهریی‬ ‫لــهســهر ژیــانــت جێدههێڵێت‪.‬‬ ‫هـــهروهك چهند ڕۆژێــكــی ههفته‬ ‫لهماڵهوهو سهرگهرم بوون بهیهكێك‬ ‫بهسهردهبهیت‪.‬‬ ‫لهحهزهكانتهوه‬ ‫لهئێستادا ئهو دنیایهت له ههموو‬ ‫شوێنێك پێخۆشتر كه تێیدایت‪.‬‬

‫فهریک‬

‫(‪ 22‬ئاب ‪ 22 -‬ئهیلول)‬

‫ههندێك شتی بچوك لهكارهكهتدا‬ ‫بــێــزارتــدهكــهنو ئــهوهنــدهی بۆت‬ ‫دهكــــرێ‪ ،‬هــهوڵــبــده خــۆتــیــان لێ‬ ‫بهدوور بگریت‪ .‬ڕهوتی ههسارهكان‬ ‫بهوه ئامۆژگاریت دهكهن كه بهپێی‬ ‫حهزهكانت بجوڵێیتهوهو تهركیز‬ ‫نهخهیته ســهر ئــهو شتانهی كه‬ ‫حهزیان پێناكهیت‪.‬‬

‫‪a‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫کلتوور ‪13‬‬

‫«بوونی دوو مهنههجی جیاواز بۆ پۆلی دوازدهیهم هیچ كێشهیهك دروست ناكات»‬ ‫پاكیزه‌‌ته‌لعه‌ت‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌په‌روه‌رده‌ی‌هه‌ولێر‌بۆ‌ده‌ستوور‬ ‫سازدانی‪ :‬فهرمان رهشاد‬ ‫پاكیزه تهلعهت بهڕێوهبهری گشتی پ��هروهردهی ههولێر لهم دیمانهیهدا‬ ‫گرفتهكانی ب��هردهم پ��هروهردهو فێركردن دهخاتهڕوو‪ ،‬بڕوای وایه كهمی‬ ‫قوتابخانهكان یهكێكه لهگهورهترین لهمپهرهكانی ب��هردهم پێشخستنی‬ ‫پرۆسهی پهروهرده‪ ،‬دهڵێت بوونی دوو مهنههجی جیاوازی خوێندن كێشه‬ ‫دروست ناكات بۆ ساڵی ئاینده‪.‬‬ ‫دهس���ت���وور‪ :‬رێ����ژهی قوتابخانهكان‬ ‫لهسنووری پارێزگای ههولێر بۆ ئهمساڵی‬ ‫خوێندن لهئاستی پێویسته؟‬ ‫پ��اك��ی��زه ت��هل��ع��هت‪ :‬ل��هڕاس��ت��ی��دا ئێمه‬ ‫گرفتمان ههیه لهریژهی قوتابخانهكان‬ ‫لهسنووری پ��هروهردهی ههولێر‪ ،‬بۆیه‬ ‫دهبینین بههۆی ئهو كهمییهوه رێژهی‬ ‫قوتابی لهپۆل زۆرهو تا پهنجا قوتابی‬ ‫لهههندێ شوێن لهپۆلێك دهڕوات‪ ،‬بهاڵم‬ ‫بێگومان وهزارهت��ی پ��هروهرده سااڵنه‬ ‫رێژهیهكی زۆری قوتابخانه دروستدهكاتو‬ ‫كهمتهرخهمی نییه لهالیهن حكومهتهوه‪،‬‬ ‫بهتهنها بۆ ئهم ساڵ ‪ 53‬قوتابخانهی‬ ‫ت��ازهم��ان بۆ ك��راوهت��هوه‪ ،‬ئهمه جگه‬ ‫لهوهی بۆ ساڵی داهاتوو ‪ 95‬قوتابخانهی‬ ‫تر دهكرێنهوه‪ ،‬ههروهها لهسهر بودجهی‬ ‫وهبهرهێنانو پهرهپێدانو حكومهتیش‬ ‫بهردهوام قوتابخانهی تازه دهكرێتهوه‪،‬‬ ‫ب��هاڵم تائێستا نهگهیشتووهته ئهو‬ ‫ئاستهی كهكێشهی كهمی قوتابخانه‬ ‫چ��ارهس��هرب��ك��رێ��تو تائێستاش جگه‬ ‫لهناو پارێزگای ههولێر لهدهوروبهری‬ ‫قوتابخانهی سێ دهوامی ماوه‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬پارێزگای ههولێر پێویستی‬ ‫ب��هچ��هن��د ق��وت��اب��خ��ان��هی ت��ر ه��هی��ه‪،‬‬

‫بۆچارهسهركردنی ئهو كێشهیه؟‬ ‫پاكیزه ت��هل��ع��هت‪ :‬ل��ێ��ره م��ن ناتوانم‬ ‫دیاریبكهم بڵێم پێویستمان بهئهوهنده‬ ‫قوتابخانه ههیه‪ ،‬چونكه گهشهسهندنی‬ ‫دانیشتووان زۆر خێرایهو ب���هردهوام‬ ‫گ��هڕهكو شوێنی نیشتهجێبوونی تازه‬ ‫دروستدهكرێت‪ ،‬ئهوه وایكردووه ئهمڕۆ‬ ‫پێت وای��ه گهڕهكێك پێویستی بهدوو‬ ‫قوتابخانه ه��هی��ه‪ ،‬بهیانی كهسهیر‬ ‫دهكهیت پێویستی ب��هدووی تر ههیه‪،‬‬ ‫بۆیه ئهستهمه ئهو رێژهیه دیاریبكهین‪،‬‬ ‫بهاڵم ئێمه بهگوێرهی توانا بهردهوامین‬ ‫لهكردنهوهی قوتابخانهی تازه‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬دهرچووییهكی زۆر ههیهو‬ ‫دانامهزرێنرێن‪ ،‬كهچی بهردهوام سااڵنه‬ ‫گرفتی كهمی مامۆستا دووبارهدهبێتهوه؟‬ ‫پ��اك��ی��زه ت��هل��ع��هت‪ :‬ك��هم��ی مامۆستا‬ ‫راستهوخۆ پهیوهندی بهئێمهوه نییه‪،‬‬ ‫چهند مانگێكه ئێمه داواك���اری ئهو‬ ‫دهرچ���ووان���هم���ان داوهت����ه وهزارهت����ی‬ ‫پهروهرده‪ ،‬ئهوانیش دهیبهنه ئهنجومهنی‬ ‫وهزی�����ران‪ ،‬بێگومان لهئهنجومهنی‬ ‫وهزی��ران��ی��ش رێ��ژهی��هك ب��ۆ وهزارهت���ی‬ ‫پ�����هروهرده داب��ی��ن��دهك��رێ��تو ئ��هوهش‬ ‫دابهشدهكرێته سهر چوار بهڕێوهبهرایهتی‬

‫كهیهكێكیان پارێزگای ههولێره‪ ،‬ئهوهی‬ ‫ئهمساڵ بۆ پارێزگای ههولێر دابینكراوه‬ ‫‪ 630‬پله بۆ بنهڕهتیو ‪ 300‬پله بۆ‬ ‫ئامادهییه‪ ،‬ئهمه لهكاتێكدایه ئێمه‬ ‫پێویستمان بهڕێژهیهكی بهرچاو ههیه‬ ‫لهمامۆستا بهتایبهتی لهوانه زانستیو‬ ‫زمانی ئینگلیزی‪ ،‬بهاڵم ئهو ریژهیهی‬ ‫كهبۆ ئێمه دان���راوه‪ ،‬ناكاته چارهكی‬ ‫ئهو داواكارییانهی كهپێشكهشكراون‬ ‫بۆ دامهزراندن‪ ،‬چونكه ئێستا نزیكهی‬ ‫‪ 300‬فایل بۆ دام��هزران��دن ل��هالی ئێمه‬ ‫ههیه‪ ،‬بۆیه ئێمه بهو رێژهیهی ههیه‬

‫تائێستاش لهپارێزگای‬ ‫ههولێر قوتابخانهی سێ‬ ‫دهوامی ماوه‬

‫بۆ دامهزراندن ناتوانین كێشهی كهمی‬ ‫مامۆستا چارهسهربكهین‪ ،‬لهالیهكیتر‬ ‫هۆكارێكی تری كهمی مامۆستا پهیوهندی‬ ‫ب���هوهوه ههیه رێ��ژهی��هك لهمامۆستا‬ ‫مۆڵهتی جۆراوجۆر وهردهگرن‪ ،‬ئهمهش‬ ‫بۆشایی بۆ ئێمه دروستدهكات‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬زۆرج��ار ئهو مامۆستایانهی‬ ‫خزمهتی دهرهوهی شاریان تهواوكردووه‪،‬‬ ‫ناگهڕێندرێنهوه ناو شارهكان‪ ،‬هۆكاری‬ ‫ئهمه چییه؟‬ ‫پ��اك��ی��زه ت��هل��ع��هت‪ :‬ب��هه��ۆی ئ���هوهی‬

‫ن��اوی ئهوانهی كهدادهمهزرێن درهنگ‬ ‫دهگ��هڕێ��ن��هوه‪ ،‬بۆیه ئێمه ههندێكجار‬ ‫داوادهك��هی��ن ل��هوهی ئهو مامۆستایانه‬ ‫لهكاتی خ��ۆی��ان بگهڕێندرێنهوه نێو‬ ‫ش��ارهك��ان‪ ،‬ئهمهش تهنها بۆ ئهوهیه‬ ‫بۆشایی دروس��ت نهبێت ل���هدهرهوهی‬ ‫شارهكاندا‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬ب��ۆ ئهمساڵ ئایا رێ��ژهی‬ ‫ل���ه‪ %10‬پۆلی دهی���همو ل���ه‪ %15‬پۆلی‬ ‫یازدهم ئهژماردهكرێ بۆ قوتابیانی پۆلی‬ ‫دوازده؟‬ ‫پاكیزه تهلعهت‪ :‬لهساڵی پ��ارهوه ئهم‬ ‫بڕیاره ههڵپهسێردراوه‪ ،‬ئێستا لهژێر‬ ‫لێكۆڵینهوهدایه بهمهبهستی دۆزینهوهی‬ ‫بهدیلێكی گونجاو‪ ،‬بهنیازین لهماوهیهكی‬ ‫زۆر كهمدا بهدیلهكه رابگهیهنین‪ ،‬ئێستا‬ ‫هیچ قسهی لهسهر ناكهم‪ .‬ب��هاڵم ئهو‬ ‫رێژهیهی باستكرد ئهمساڵ جێبهجێ‬ ‫ناكرێت‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬ئهمساڵ بۆ پۆلی دوازدهیهمی‬ ‫ئامادهیی دوو مهنههج پهیڕهودهكرێ‪،‬‬ ‫پێتان وانییه ئهمه جۆرێك لهكێشه‬ ‫دروستدهكات؟‬ ‫پاكیزه تهلعهت‪ :‬پێم وانییه هیچ گرفتێك‬ ‫لهم رووهوه دروستببێت‪ ،‬ئهوهی لهپۆلی‬ ‫یازدهوه بۆ دوازده دهچێت راستهوخۆ‬ ‫ئ��هو مهنههجه ت��ازهی��ه دهخوێنێت‪،‬‬ ‫كهمادهكانی كیمیاو بیركاریو ئینگلیزیو‬ ‫زی��ن��دهوهرزان��ی گ���ۆڕدراوه‪ ،‬بۆ ئهمهش‬ ‫ئهم هاوینه مامۆستاكانی ئهو مادانه‬ ‫خولیان بۆ كرایهوه‪ ،‬ئێستا ئامادهن ئهو‬ ‫مادانه بڵێنهوه‪ ،‬قوتابیانی دوو ساڵهش‬ ‫ههمان مهنههجی ساڵی راب��ردووی��ان‬ ‫دهخوێننهوهو ئێمه بهدوای ئالیهتێكی‬

‫گونجاو دهگهڕێین بۆ ئهوهی بێ كێشه‬ ‫ئهمساڵ بیپهڕێنین‪ ،‬چونكه بهڕاستی‬ ‫ئێمه ناتوانین لهبهر ئهو قوتابیانهی‬ ‫كهرێژهیهكی كهمن ل��هچ��او ئ��هوان��هی‬ ‫ئهمساڵ دهبنه پۆلی دوازده ساڵێك ئهو‬ ‫مهنههجه تازهیه بوهستێنین‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬چۆن دهڕواننه ئهو دیاردهیه‬ ‫كهرێژهیهك قوتابیان سااڵنه خۆیان‬ ‫دههێڵنهوه بۆ خولی دووهمو ساڵی‬ ‫دووهم؟‬ ‫پاكیزه ت��هل��ع��هت‪ :‬ئێمه ل��هگ��هڵ ئهو‬ ‫ح��اڵ��هت��هدا ن��ی��ن‪ ،‬ه���هم ل��هگ��هڵ ئ��هو‬ ‫رێ���ژه زۆرهی ك��هخ��ۆی��ان ب��ۆ خولی‬ ‫دووهم دههێڵنهوهو ههم ئهوانهی بۆ‬ ‫ساڵی دووهم‪ ،‬ب��هاڵم بهڕاستی ئهوه‬ ‫دهگهڕێتهوه سهر قوتابیان كه لهپێناو‬ ‫وهرگرتن لهشوێنی بهرز ئهو تاكتیكه‬ ‫بهكاردههێنن‪ ،‬من ئامۆژگاری قوتابیان‬ ‫دهكهمو هیواداریشم واز لهوه بهێنن‪.‬‬

‫بهدوو سیستمهوه دهرگای مهكتهب دهكرێتهوه‬ ‫وهزارهتی پهروهرده بڕیاریدا لهپشووی هاویندا بهسیستمی خوێندندا بچێتهوه‪ ،‬بهاڵم تائێستا هیچ نهكراوه‬ ‫مهعاز فهرحان‬ ‫پهروهرده لهنێوان سیستمه كۆنو تازهكهدا‬ ‫تائێستا گ��ی��ری��خ��واردووه‪ ،‬مامۆستایانو‬ ‫خوێندكاران تائێستا ن��ازان��ن لهئهمساڵی‬ ‫خوێندندا بهكام سیستم دهستپێدهكهن‪،‬‬ ‫لهكاتێكدا كردنهوهی دهرگای خوێندنگهكان‬ ‫تهنها دوو ههفتهی ماوه‪.‬‬ ‫لهگهڵ نزیكبوونهوه لهساڵی نوێی خوێندن‬ ‫گلهییو ن��اڕهزای��ی لهبهرانبهر وهزارهت���ی‬ ‫پ��هروهرده زیادهبن‪ ،‬چونكه ئهو وهزارهت��ه‬ ‫هێشتا مهسهلهی سیستمه كۆنو تازهكهی‬ ‫یهكالیی نهكردووهتهوه‪ ،‬لهكاتێكدا بڕیاربوو‬ ‫لهم پشووی هاوینهدا ئهو مهسهلهیه كۆتایی‬ ‫پێبهێنرێت‪.‬‬ ‫ساڵی پار لهژێر ههڕهشهو فشاری مانگرتنو‬ ‫خۆپیشاندانی خوێندكارانی ئامادهییهكان‬ ‫بهتایبهت خوێندكارانی پۆلی شهشهم‪،‬‬ ‫وهزارهتی پهروهرده ناچاربوو چهند بڕگهیهكی‬ ‫سیستمه نوێیهكهی خوێندن بۆ ئهو ساڵهی‬ ‫خوێندن رابگرێت‪ ،‬خودی وهزیری پهروهردهش‬ ‫رای��گ��هی��ان��د ك��هك��ۆب��وون��هوهی��هك��ی ف���راوان‬ ‫دهبهسترێتو بهكۆی سیستمی نوێی خوێندندا‬ ‫دهچنهوه لهپشووی هاویندا‪.‬‬ ‫تائێستا ئهو بڕیارهی وهزارهت��ی پ��هروهرده‬ ‫بۆ دابهشكردنی كۆنمرهی پۆلی ‪ 12‬بهسهر‬ ‫ههموو قۆناغی ئامادهییدا بهههڵپهسێردراوی‬ ‫م��اوهت��هوه‪ ،‬وتهبێژی وهزارهت���ی پ��هروهرده‬ ‫ئاماژه بهوهدهكات كه تائێستا بڕیارنهدراوه‬ ‫كهئیش بهو سیستمه بكرێت یان نا‪ ،‬دهڵێت‬ ‫«بهدڵنیاییهوه دهبێت لهگهڵ دهستپێكی نوێی‬ ‫خوێندن ئهو كێشهیه یهكالبكرێتهوه»‪.‬‬ ‫سیستمی نوێی خوێندن لهساڵی ‪2007‬هوه‬ ‫باسدهكرێت‪ ،‬ب��هاڵم رهخنهكان لهسهر ئهو‬ ‫سیستمهو چۆنیهتی جێبهجێكردنی بهردهوامه‪،‬‬ ‫ههندێك پێیانوایه سیستمهكه بۆ كوردستان‬ ‫دهستنادات‪ ،‬بههۆی كهمی بیناو مامۆستای‬ ‫تایبهتو شارهزا‪ ،‬بهاڵم ههندێك رایان لهسهر‬ ‫سیتمهكه ههیه‪.‬‬ ‫دوو ههفتهی ماوه بۆ كردنهوهی قوتابخانهكان‪،‬‬ ‫هێشتا پێداچوونهوه بهسیستمهكهدا نهكراوهو‬ ‫بهشێوهیهكی ئاشكرا بڕیاری ئهوه رانهگهیهنراوه‬ ‫بهچ سیستمێك خوێندن دهستپێدهكاتهوه‪.‬‬ ‫رۆژی دووشهممهی رابردوو‪ ،‬لیژنهی پهروهردهو‬

‫تائێستا کۆسپهکانی بهردهم سیستمی نوێی خوێندن النهبراون‬ ‫خوێندنی بااڵی پهرلهمانی كوردستان لهبارهی‬ ‫ئهو مهسهلهیه لهگهڵ ژمارهیهك بهڕێوهبهری‬ ‫گشتی سهر بهوهزارهتی پهروهرده كۆبوونهوه‪،‬‬ ‫بهاڵم هیچ شتێكیان رانهگهیاند تهنها ئهوهنهبێت‬ ‫لهماوهیهكی نزیكدا دانانی سیستمی نمره بۆ‬ ‫پۆلهكانی دهیهم تا دوانزهیهم بڕیاری لهسهر‬ ‫دهدرێت‪.‬‬ ‫شههرام عهبدولاڵ خوێندكاری شهشهمی‬ ‫ئامادهیی بهنیگهرانیهكهوه وتی «خهریكه‬ ‫خوێندن دهستپێدهكاتهوه نازانین بهچ‬ ‫سیستمێك مامهڵهمان لهگهڵدا دهكرێت‪ ،‬هیچ‬ ‫دیارنییه بهو سیستمهدا دهچنهوه یان نا»‪.‬‬ ‫ئهو خوێندكاره وتی «لهئێستاوه تووشی‬ ‫دڵ��هڕاوك��ێ ب��ووی��ن‪ ،‬نازانین ئهمساڵ بهچ‬ ‫سیستمێك دهخوێنین»‪.‬‬ ‫مامۆستا نادر مهحمود بهڕێوهبهری ئامادهیی‬

‫زۆزك لهبازیان وتی «بهڕاستی كهمتهرخهمییه‬ ‫تائێستا ئهو بڕیاره یهكالیی نهبووهتهوه‪،‬‬ ‫دهبوایه بهبوونو نهبوون وهاڵمی ههمووالیهك‬ ‫بدرایهتهوه»‪.‬‬ ‫ئهو بهڕێوهبهره وتی تائێستاش نازانین ئهو‬ ‫بڕیاره كاری پێدهكرێت یان نا‪.‬‬ ‫م��هری��وان س��هالح حیلمی ش���ارهزای ب��واری‬ ‫پ��هروهرده‪ ،‬پێیوایه ئهو وهاڵمنهدانهوهیهی‬ ‫وهزارهت����ی پ�����هروهرده‪ ،‬دهگ��هڕێ��ت��هوه بۆ‬ ‫ك��هم��ت��هرخ��هم��ی وهزارهت وت��ی «ئ��هگ��هر‬ ‫كهمتهرخهمی نهبێت بۆچی بهبهڵی یان نهخێر‬ ‫ئهو گۆڕانكارییانهی كه لهسیستمهكهدا كراون‬ ‫راناگهیهنرێت»‪.‬‬ ‫وتهبێژی وهزارهتی پهروهرده باس لهوهدهكات‬ ‫كه لهپشووی هاویندا لهكۆبوونهوهكاندا باس‬ ‫لهبڕیارهكه كراوه‪ ،‬بهاڵم بهههڵپهسێردراوی‬

‫ماوهتهوه‪.‬‬ ‫ئیسماعیل بهرزنجی وتی «لهپشووی هاویندا‬ ‫ئهنجومهنی وهزارهت كهسێ كۆبوونهوهی‬ ‫سازداوه لهههرسێ كۆبوونهوهكهدا باسكراوه‪،‬‬ ‫ب��ڕی��ارهك��ه تائێستا ه��هڵ��پ��هس��ێ��ردراوهو‬ ‫رهتنهكراوهتهوه‪ ،‬بهاڵم لهگهڵ دهستپێكی‬ ‫ساڵی نوێی خوێندن ب��ڕی��اری گونجاوی‬ ‫بۆ دهدرێ��تو لهبهرژهوهندی خوێندكاراندا‬ ‫دهبێت»‪.‬‬ ‫بهرزنجی ئاشكرایدهكات كهبڕیارنهدراوه ئیش‬ ‫بهو سیستمه دهكرێت یان نا‪ ،‬ئهو دهڵێت‬ ‫«نهخێر تائێستا ب��ڕی��ارن��هدراوه كهئیشی‬ ‫پێبكرێت یان نهكرێت‪ ،‬بهس ههڵپهسێردراوه‪،‬‬ ‫دهبێت لهگهڵ دهستپێكی نوێی خوێندن ئهو‬ ‫كێشهیه یهكالییبكرێتهوه»‪.‬‬ ‫مهریوان حیلمی پێیوایه كهیهكالیینهكردنهوهی‬

‫ئهو بڕیارهو چارهسهرنهكردنی ئهو كێشهیه‬ ‫خوێندكاران تووشی بارێكی دهروونی ناخۆش‬ ‫دهكات‪.‬‬ ‫حیلمی وتی «ههڵپهساردنی ئهو كێشانه‬ ‫شتێكی ب��اش نییه‪ ،‬چونكه كهچووینه‬ ‫ساڵی نوێی خوێندن كێشه بۆ خوێندكاران‬ ‫دروستدهكاتو دهیانخاته بارێكی دهروونی‬ ‫ئاڵۆزو دوودڵییهوه‪ ،‬بۆیه پێویسته وهزارهتی‬ ‫پ����هروهرده ب��هزووت��ری��ن ك��ات چ��ارهس��هری‬ ‫ئ��هو كێشهیه بكاتو چیتر ئ��هو كێشانهی‬ ‫ك��ه لهسیستمی ن��وێ��ی خ��وێ��ن��دن��دا ههن‬ ‫بهههڵپهسێردراوی نهمێننهوه«‪.‬‬ ‫س��هف��ی��ن دزهی����ی وهزی�����ری پ������هروهرده‪،‬‬ ‫لهساتی خۆپیشاندانهكانی خوێندكاراندا‬ ‫لهچاوپێكهوتنێكی دهستووردا‪ ،‬لهبارهی بڕیاری‬ ‫‪ 25‬نمرهكهی قۆناغی ئامادهییهوه‪ ،‬وتی بههۆی‬ ‫ئهوهی هیچ فلتهرێكی تاقیكردنهوه تا قۆناغی‬ ‫‪ 12‬نهماوه‪ ،‬ئهوا ههموو قورساییهك دهچێته‬ ‫سهر قۆناغی ‪ ،12‬بۆیه بهپێی ئهژماركردنی‬ ‫‪ 25‬نمرهی قۆناغی ‪ 12‬لهقۆناغی ‪10‬و ‪11‬دا‪،‬‬ ‫ههوڵدراوه ئهو قورساییه لهسهر قۆناغی ‪12‬‬ ‫نهمێنێتو وتی «رهوا نییه خوێندكار ماوهی‬ ‫‪ 12‬ساڵ بخوێنێت‪ ،‬ههموو ههوڵدانهكهی تهنیا‬ ‫لهسهر قۆناغی ‪ 12‬بهندبێت»‪.‬‬ ‫ئهوكات رایگهیاند كهبڕیاری ههڵپهساردنهكهی‬ ‫ل���هس���هر ئ���هو ب��ن��هم��ای��هی ك���ه ل����هڕووی‬ ‫جێبهجێكردنهوه ههندێك ههڵهیان بینیو وتی‬ ‫«چونكه لهوانهیه لهئالیهتی جێبهجێكردندا‬ ‫ههندێك كهموكورتیمان ههبێت‪ ،‬وهك كهمی‬ ‫مامۆستا لهههندێك قوتابخانهدا»‪.‬‬ ‫مهریوام سهاڵح حیلمی وتی «لهسهر ئهو‬ ‫شتانهی كهخوێندكاران خۆپیشاندانیان‬ ‫بۆ كردو مامۆستایان ناڕهزایهتیان لهسهر‬ ‫دهربڕی‪ ،‬تائێستا هیچ بڕیارێك نهدراوه»‪.‬‬ ‫ئیسماعیل بهرزنجی پێیوایه سیستمه نوێیهكهی‬ ‫خوێندن الن��ادرێ��ت‪ ،‬بهڵكو ههوڵدهدرێت‬ ‫كهموكورتییهكانی چارهسهربكرێن‪.‬‬ ‫بهرزنجی وتی «پێشئهوهی خوێندكارانی پۆلی‬ ‫‪ 12‬فۆڕمی وهرگرتن پێشكهشی زانكۆكان‬ ‫بكهن ئهو كێشهیه چارهسهردهكرێت‪ ،‬ئهو‬ ‫سیستمه النادرێت بهڵكو دهبێت رێگهیهكی‬ ‫گونجاوی بۆ بدۆزرێتهوه»‪.‬‬ ‫ههروهها وتی «كۆسپهكانی ب��هردهم ئهم‬ ‫سیتمه الدهبرێنو چارهسهردهكرێن»‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪12‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫کلتوور‬

‫بازاڕی‌له‌چك‌و‌حیجاب‌ده‌بوژێته‌وه‌‬ ‫به‌هۆی‌مانگی‌ره‌مه‌زانه‌وه‌‪‌،‬كچان‌به‌لێشاو‌روو‌له‌فرۆشگاكانی‌تایبه‌ت‌به‌فرۆشتنی‌له‌چك‌و‌حیجاب‌ده‌كه‌ن‬ ‫مه‌عاز‌فه‌رحان‬ ‫رۆژان‌عه‌بدولڕه‌حمان‪‌22‌،‬ساڵ‪‌،‬له‌یه‌كه‌م‌‬ ‫رۆژی‌‌ مانگی‌‌ ره‌م��ه‌زان��ه‌وه‌‌ ب��ڕی��اری��داوه‌‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌ی‌‌ جارانه‌وه‌‌ خۆی‌ بپۆشێت‌و‌‬ ‫جله‌‌ ته‌نك‌و‌ قۆڵ‌ رووته‌كانی‌ بگۆڕێت‪‌،‬‬ ‫به‌نیازیشه‌‌ ماوه‌ی‌‌ مانگێك‌ له‌بری‌‌ ئه‌وه‌ی‌‌‬ ‫ئارایشتی‌‌ قژی‌‌ بكات‪ ‌،‬جوانترین‌ له‌چك‌‬ ‫له‌سه‌ربكات‪.‬‬ ‫رۆژان‌وتی‌‌«له‌به‌ر‌رێزی‌‌مانگی‌‌ره‌مه‌زان‌و‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌به‌ڕۆژوم‌و‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌نه‌بمه‌‌‬ ‫هۆی‌‌ گوناه‌ بۆ‌ خه‌ڵكیتر‪ ‌،‬به‌باشم‌ زانی‌‌‬ ‫له‌چك‌بكه‌م»‪.‬‬ ‫ه�ه‌م��وو‌ ساڵێك‌ ل�ه‌گ�ه‌ڵ‌ هاتنی‌‌ مانگی‌‌‬ ‫ره‌م���ه‌زان���دا‌ك��چ��ان�ی‌‌ك��وردس��ت��ان‌روو‌‬

‫لهبهر خاتری‬ ‫خهڵك‬ ‫نییه‪ ،‬بهڵكو‬ ‫لهبهرخاتری‬ ‫خودا لهچكم‬ ‫كردووه‬

‫له‌پێشانگاكانی‌‌ كه‌مالیات‌و‌ فرۆشتنی‌‌‬ ‫له‌چك‌و‌ حیجاب‌ ده‌ك��ه‌ن‪ ‌،‬بازاڕه‌كانیش‌‬ ‫به‌‌ له‌چكی‌‌ ئیماراتی‌‌و‌ توركی‌‌و‌ ئێرانی‌‌‬ ‫رازێنراونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫خاوه‌ن‌پێشانگاكانی‌‌كه‌مالیات‌و‌فرۆشتنی‌‌‬ ‫له‌چك‌و‌ حیجاب‌ ئاماژه‌‌ به‌وه‌‌ ده‌ده‌ن‪ ‌،‬كه‌‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تای‌‌ مانگی‌‌ ره‌م�ه‌زان�ه‌وه‌‌ ب��ازاڕی‌‌‬ ‫ئ��ه‌وان‌ گه‌رمبووه‌و‌ كڕیاره‌كانی‌‌ ئ �ه‌وان‌‬ ‫به‌زۆری‌‌ ئه‌و‌ كچانه‌ن‌ كه‌ته‌نها‌ له‌ڕه‌مه‌زاندا‌‬ ‫ل��ه‌چ��ك��ده‌ك��ه‌ن‌و‌ل��ه‌گ��ه‌ڵ‌ت��ه‌واوب��وون��ی‌‌‬ ‫ره‌مه‌زانیشدا‌له‌چكه‌كانیان‌فڕێده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ره‌نج‌فه‌ره‌ج‌خاوه‌نی‌‌پێشانگای‌‌كه‌مالیات‪‌،‬‬ ‫به‌ده‌ستووری‌‌ وت‌ «له‌سه‌ره‌تای‌‌ مانگی‌‌‬ ‫ره‌م��ه‌زان��ه‌وه‌‌ ب���ازاڕی‌‌ ئێمه‌‌ گه‌رمبووه‌‪‌،‬‬ ‫دی����ارده‌ی‌‌ ب��ااڵپ��ۆش �ی‌‌ الی‌‌ ك��چ��ان‌ زۆر‌‬ ‫زیادیكردووه‌‌له‌م‌مانگه‌دا»‪.‬‬ ‫ره‌ن���ج‌ده‌ڵ��ێ��ت‌ئ���ه‌و‌ك��چ��ان �ه‌ی‌‌ك���ه‌ڕوو‌‬ ‫له‌دوكانه‌كانی‌‌ئه‌وان‌ده‌كه‌ن‌به‌شێكیشیان‌‬ ‫به‌رۆژووش‌نین‪‌،‬به‌اڵم‌له‌به‌ر‌خاتری‌مانگی‌‬ ‫ره‌مه‌زان‌له‌چكده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ره‌ن��ج‌ وتی‌‌ «وایده‌بینم‌ زیاتر‌ پاڵنه‌ری‌‌‬ ‫دینییه‌و‌ له‌به‌ر‌ خاتری‌‌ مانگی‌‌ ره‌م �ه‌زان‌‬ ‫له‌چكده‌كه‌ن»‪.‬‬ ‫ئه‌و‌كچانه‌ی‌‌كه‌‌له‌مانگی‌‌ره‌مه‌زاندا‌له‌چك‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ كابۆو‌ تیشێرت‌و‌ ته‌نوره‌دا‌ له‌سه‌ر‌‬ ‫ده‌ك �ه‌ن‪ ‌،‬ئاماژه‌‌ به‌وه‌‌ ده‌ده‌ن‌ كه‌‌ له‌به‌ر‌‬ ‫پیرۆزی‌‌ئه‌و‌مانگه‌‌له‌چكده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫رۆژان‌ ره‌نگی‌‌ ئه‌و‌ له‌چكه‌ی‌‌ كه‌كڕیبووی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ تیشێرته‌كه‌یدا‌ م��ۆر‌ ب��وو‪ ‌،‬وتی‌‌‬ ‫«ئ��ه‌گ��ه‌ر‌ گه‌یشتمه‌‌ ق �ه‌ن��اع �ه‌ت‪ ‌،‬ئ �ه‌وا‌‬ ‫به‌یه‌كجاری‌‌له‌چك‌و‌حیجاب‌ده‌كه‌م»‪.‬‬ ‫ك���چ���ان‌ل��ه‌چ��ك��ك��ردن‌ل���ه‌ڕه‌م���ه‌زان���دا‌‬ ‫به‌دابونه‌ریتێكی‌‌ئیسالمییانه‌و‌دیارده‌یه‌كی‌‌‬ ‫جوان‌ وه‌سفده‌كه‌ن‪ ‌،‬له‌هه‌مانكاتیشدا‌ زۆر‌‬ ‫به‌الیانه‌وه‌‌گرنگه‌‌كه‌ئارایشتی‌‌له‌چكه‌كه‌یان‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌جله‌كانیاندا‌بگونجێت‪.‬‬ ‫ڤینا‌ ك�ه‌ری��م‌ ‪ ‌24‬س��اڵ‌ كه‌ده‌ستی‌‌ به‌و‌‬

‫له‌ڕه‌مه‌زاندا‌له‌چکده‌که‌ن‌و‌دوای‌ڕه‌مه‌زان‌قژ‌به‌رده‌ده‌نه‌وه‌‬ ‫ل �ه‌چ��ك �ه‌وه‌‌گ��رت��ب��وو‌ك��ه‌‌ل �ه‌س �ه‌ره‌ت��ای‌‌‬ ‫مانگی‌‌ ره‌م��ه‌زان��ه‌وه‌‌ داب��وی‌‌ به‌سه‌ریدا‪‌،‬‬ ‫وتی‌‌ «ب�ه‌الم�ه‌وه‌‌ ئوسوڵێكی‌‌ جوانه‌‌ كه‌‌‬ ‫ل�ه‌ڕه‌م�ه‌زان��دا‌ له‌چكبكه‌م‌ له‌به‌ر‌ خاتری‌‌‬ ‫خه‌ڵك‌ نییه‌‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ له‌به‌رخاتری‌‌ خودا‌‬ ‫له‌چكم‌كردووه‌»‪.‬‬ ‫«زۆر‌ هه‌وڵده‌ده‌م‌ ئارایشتی‌‌ له‌چكه‌كه‌م‌و‌‬ ‫جله‌كانم‌ بگونجێنم‌ ئینجا‌ بێمه‌ده‌ره‌وه‌»‪‌.‬‬ ‫ڤینا‌وای‌‌وت‪.‬‬

‫له‌مه‌ودوا‌نێرگه‌له‌‌بڤه‌یه‌‬

‫خاوی‌هێڵه‌كان‪‌،‬گه‌نجانی‌داقوق‌‬

‫گه‌نجان‌ده‌ڵێن‌ده‌ستبه‌رداری‌‌نێرگه‌له‌كێشان‌نابین‬ ‫كاروخ‌نامیق‬ ‫له‌ئێستاشدا‌كردنه‌و‌هی‌‌كافتریای‌تایبه‌ت‌بۆ‌‬ ‫كێشانی‌ نێرگه‌له‌‌ به‌رده‌وامه‌و‌ حكومه‌تیش‌‬ ‫وه‌زاره‌ت������ی‌‌ ت��ه‌ن��دروس��ت��ی‌‌ حكومه‌تی‌‌ ده‌یه‌وێت‌رێگری‌لێبكات‪.‬‬ ‫ه���ه‌رێ���م‌ه �ه‌ڵ��م �ه‌ت��ێ��ك �ی‌‌بۆ‌‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ له‌په‌رله‌ماندا‌ یاسایه‌كی‌ تایبه‌ت‌‬ ‫ب�ه‌ره‌ن��گ��ارب��وون�ه‌و‌هی‌‌ كێشانی‌‌‬ ‫له‌بار‌هی‌‌ قه‌ده‌غه‌كردنی‌ كێشانی‌ جگه‌ره‌وه‌‌‬ ‫ن��ێ��رگ �ه‌ل �ه‌‌ده‌س��ت��پ��ێ��ك��ردووه‌‪‌،‬‬ ‫هه‌یه‌‌ به‌تایبه‌ت‌ له‌شوێنه‌‌ گشتی‌و‌ ناو‌‬ ‫به‌ئامانجی‌‌ ه��ۆش��ی��ارك��ردن�ه‌وه‌‌و‌‬ ‫ب��ازاڕه‌ك��ان��دا‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ ئ �ه‌م‌ یاسایه‌‌ به‌هیچ‌‬ ‫قه‌ده‌غه‌كردنی‌‌ ئه‌و‌ ماده‌‌‬ ‫شێوه‌یه‌ك‌كاری‌پێناكرێت‪.‬‬ ‫زیانبه‌خشه‌‪‌،‬به‌اڵم‌گه‌نجان‌‬ ‫وه‌زاره‌ت��ی‌ ته‌ندروستی‌ ده‌یه‌وێت‌ ئه‌و‌‬ ‫ده‌ڵێن‌ده‌ستبه‌رداری‌‌نێرگه‌له‌‌‬ ‫یاسایه‌‌ له‌میان ‌هی‌‌ ئ��ه‌و‌ هه‌ڵمه‌ت ‌هی‌‌‬ ‫نابین‪.‬‬ ‫كه‌ده‌ستیانپێكردووه‌‪ ‌،‬ك��ارات��ر‌ بكه‌ن‌و‌‬ ‫ك���ۆژان‌ك��ام��ه‌ران‌‪‌23‬س��اڵ‌‪‌،‬‬ ‫جێبه‌جێبكرێت‪ ‌،‬به‌ئامانجی‌ قه‌ده‌غه‌كردنی‌‬ ‫گه‌نجێكه‌‌ به‌‌ به‌رده‌وامی‌‌ نێرگه‌له‌‌‬ ‫ئه‌و‌دیارده‌یه‌‪.‬‬ ‫ده‌كێشێت‌ به‌ده‌ستووری‌‌ راگه‌یاند‌‬ ‫به‌ڵێن‌ سه‌اڵحه‌دین‌ ‪ ‌27‬س��اڵ‪ ‌،‬گه‌نجێكی‌‌‬ ‫ناتوانێت‌ ده‌ستبه‌رداری‌‌ نێرگه‌له‌‌‬ ‫تری‌‌ نێرگه‌له‌كێشه‌‌ پێیوایه‌‌‬ ‫ب��ب��ێ��ت‪‌،‬ب��ۆی��ه‌‌ح��ك��وم�ه‌ت��ی��ش‌‬ ‫ته‌شه‌نه‌سه‌ندنی‌‌ كێشانی‌‌‬ ‫ناتوانێت‌ لێیان‌ قه‌ده‌غه‌بكات‪‌.‬‬ ‫نێرگه‌له‌‌ له‌نێوگه‌نجان‌‬ ‫وت�ی‌‌ «ل��ه‌وه‌‌ ده‌چێت‌ بتوانێت‌‬ ‫ده‌گ���ه‌ڕێ���ت���ه‌وه‌‌ بۆ‌‬ ‫كافتریاكان‌ دابخات‌و‌ نه‌هێڵیت‌‬ ‫چاولێكه‌ری‌‪‌.‬‬ ‫بیكه‌نه‌وه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ ئێمه‌‌ هه‌ر‌‬ ‫ب����ه‌ڵ����ێ����ن‌وت����ی‌‌‬ ‫ده‌یكێشین»‪‌.‬‬ ‫«ه��ه‌ڵ��م��ه‌ت��ێ��ك��ی‌‌‬ ‫ك��ۆژان‌ وت �ی‌‌ «گه‌نج‌ له‌م‌‬ ‫ل������ه‌و‌ش���ێ���وه‌ی���ه‌‌‬ ‫واڵته‌‌بێ‌ئیشه‌‌شوێنێكی‌‌‬ ‫زۆرباشه‌‪‌،‬زیانه‌كانی‌‌‬ ‫نییه‌‌ تا‌ كاته‌كانی‌‌ خۆی‌‬ ‫ب���خ���رێ���ن���ه‌ڕوو‌ بۆ‌‬ ‫تێدابه‌سه‌ر‌ به‌رێت‪ ‌،‬ناچار‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌‌ گه‌نجان‌ لێی‌‌‬ ‫خویداوه‌ته‌‌ كافتریاكانی‌‌‬ ‫دووركه‌ونه‌وه‌»‪.‬‬ ‫نێرگه‌له‌كێشان»‪‌.‬‬ ‫ب���ه‌ڵ���ێ���ن‌ش����ه‌وان����ه‌‌‬ ‫ل���ه‌م���اوه‌ی‌‌س���ێ‌س��اڵ��ی‌‬ ‫یاخود‌ ئ��ێ��واران‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫رابردوودا‌به‌ده‌یان‌كافتریای‌‬ ‫ه��اوڕێ��ی �ه‌ك��ان �ی‌‌ ده‌چێت‌‬ ‫تایبه‌ت‌بۆ‌كێشانی‌نێرگه‌له‌‌‬ ‫بۆ‌ كافتریاكانی‌‌ ناوشار‌و‌‬ ‫له‌شاره‌كانی‌ كوردستان‌‬ ‫له‌ماڵیشه‌وه‌‌ ده‌یكێشێت‌و‌‬ ‫كراونه‌ته‌و ه‌‌و‌‬ ‫ئێستاش‌به‌رده‌وامه‌‪‌.‬‬ ‫رۆژی‌‌ یه‌كشه‌مم ‌هی‌‌ راب���ردوو‌‬ ‫دك���ت���ۆر‌ت��اه��ی��ر‌ه���ه‌ورام���ی‌‌‬ ‫وه‌زی����ری‌‌ ت�ه‌ن��دروس��ت�ی‌‌ حكومه‌تی‌‌‬ ‫ه�ه‌رێ��م‌ له‌كۆنگره‌یه‌كی‌‌‬ ‫رۆژنامه‌وانیدا‪‌،‬هه‌ڵمه‌تی‌‌‬ ‫ب �ه‌ره‌ن��گ��ارب��وون �ه‌و‌هی‌‌‬

‫مامۆستایانی‌‌ ئاینی‌‌ ئاماژه‌‌ ب �ه‌وه‌ده‌ده‌ن‌‬ ‫كه‌ئه‌و‌ كچانه‌ی‌‌ له‌ڕه‌مه‌زاندا‌ له‌چكده‌كه‌ن‌‬ ‫ئه‌وا‌ «كارێكی‌‌ باش»‌ ده‌كه‌ن‌و‌ پێیانوایه‌‌‬ ‫ره‌م �ه‌زان‌ مرۆڤ‌ له‌خودا‌ نزیكده‌كاته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫داوا‌له‌و‌كچانه‌‌ده‌كه‌ن‌كه‌دوای‌‌ره‌مه‌زانیش‌‬ ‫ده‌ستبه‌رداری‌‌له‌چكه‌كانیان‌نه‌بن‪.‬‬ ‫مامۆستا‌مه‌ال‌ره‌شید‌وانه‌بێژو‌نوێژخوێنی‌‌‬ ‫خانه‌قای‌‌ مه‌حوی‌‌ له‌سلێمانی‌‌ پێیوایه‌‌‬ ‫ناتوانرێت‌ ب�ه‌و‌ كه‌سانه‌‌ بوترێت‌ كاری‌‌‬

‫ناته‌ندروست‌ده‌كه‌ن‌كه‌به‌ته‌نها‌له‌ڕه‌مه‌زاندا‌‬ ‫له‌چكده‌كه‌ن‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ وتی‌‌ «دیارده‌یه‌كی‌‌‬ ‫ب��اش�ه‌و‌ شتێكی‌‌ چ��اك�ه‌و‌ هۆكارێكه‌‌ بۆ‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌‌كچان‌به‌یه‌كجاری‌‌روو‌له‌بااڵپۆشی‌‌‬ ‫بكه‌ن»‪.‬‬ ‫مامۆستا‌ م��ه‌ال‌ ره‌ش��ی��د‌ «ب��اش��ت��ره‌‌ بۆ‌‬ ‫ئافره‌تان‌ به‌یه‌كجاری‌‌ له‌چك‌و‌ حیجاب‌‬ ‫بكه‌ن‌و‌ دوای‌‌ ره‌م��ه‌زان‌ ده‌سته‌به‌رداری‌‌‬ ‫نه‌بن»‪.‬‬

‫كێشانی‌‌ نێرگه‌ل ‌هی‌‌ له‌كوردستان‌ راگه‌یاند‌‬ ‫كه‌ماو‌هی‌‌ چه‌ند‌ هه‌فته‌یه‌ك‌ ده‌خایه‌نێت‪‌،‬‬ ‫هه‌ڵمه‌ته‌كه‌‌ له‌ژێر‌ دروش��م�ی‌‌ (كێشانی‌‌‬ ‫نێرگه‌له‌‌ مردنێكی‌‌ له‌سه‌ر‌ خۆ‌و‌ به‌ئازاره‌)‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ده‌چێت‪.‬‬ ‫د‪‌.‬خ��اڵ��س‌ق���ادر‌وت �ه‌ب��ێ��ژی‌‌وه‌زاره‌ت����ی‌‌‬ ‫ته‌ندروستی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌به‌ده‌ستووری‌‌‬ ‫راگ��ه‌ی��ان��د‌ه �ه‌ڵ��م �ه‌ت �ه‌ك �ه‌ی��ان‌ب��ۆ‌زی��ات��ر‌‬ ‫ته‌شه‌نه‌نه‌سه‌ندنی‌‌ دیارد‌هی‌‌ نێرگه‌له‌كێشانه‌‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌‌ له‌نێو‌ گه‌نجان‌و‌ كه‌مكردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ دی��ارده‌‌ مه‌ترسیداره‌‌و‌ كۆنتڕۆڵكردن‌و‌‬ ‫پاراستنی‌‌ هاوواڵتیان‌و‌ ن��ه‌و‌هی‌‌ داهاتوو‌‬ ‫له‌مه‌ترسییه‌‌ ته‌ندروستییه‌كانی‌‌ كێشانی‌‌‬ ‫نێرگه‌له‌‪.‬‬ ‫د‪ ‌.‬خاڵس‌ قادر‌ وتی‌‌ «كێشانی‌‌ نێرگه‌له‌‌‬ ‫له‌نێوگه‌نجانی‌‌ ش���ارو‌ ‌ شارۆچكه‌كانی‌‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌ب �ه‌ش��ێ��وه‌ی �ه‌ك �ی‌‌ب��ه‌رچ��او‌‬ ‫زی��ادی��ك��ردووه‌‌و‌ گه‌یشتووه‌ته‌‌ ئاستێكی‌‌‬ ‫مه‌ترسیدار»‪‌.‬‬ ‫یه‌كێك‌ له‌ئامانجه‌كانی‌‌ ئ �ه‌و‌ هه‌ڵمه‌ته‌‌‬ ‫ی‌‬ ‫ك��اراك��ردن�ی‌‌ یاسای‌‌ به‌ره‌نگاربوونه‌و‌ه ‌‬ ‫نێرگه‌له‌و‌جگه‌ره‌كێشانه‌‪.‬‬ ‫د‪ ‌.‬خ��ال��س‌ وت��ی‌‌ «ئێستا‌ ئ��ه‌و‌ یاسایه‌‌‬ ‫پێداچوونه‌و‌هی‌‌بۆ‌كراوه‌‌و‌دووباره‌‌ره‌وان ‌هی‌‌‬ ‫په‌رله‌مان‌ كراوه‌ته‌وه‌‌ بۆ‌ هه‌مواركردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك‌بتوانرێت‌جێبه‌جێبكرێت»‪‌.‬‬ ‫د‪ ‌.‬خاڵس‌ ق��ادر‌ وت �ی‌‌ «قه‌ده‌غه‌كردنی‌‌‬ ‫كێشانی‌‌ نێرگه‌له‌‌ ره‌نگه‌‌ تاكه‌‌ چاره‌سه‌ر‌‬ ‫نه‌بێت‪‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌‌ئێستا‌به‌هۆشیاركردنه‌وه‌‌‬ ‫ده‌ستمانپێكردووه‌»‪.‬‬ ‫له‌رووی‌‌ ته‌ندروستییه‌وه‌‌ كێشانی‌‌ نێرگه‌له‌‌‬ ‫زی��ان‌ به‌ته‌ندروستی‌‌ م��رۆڤ‌ ده‌گه‌یه‌نێت‪‌،‬‬ ‫به‌بڕوای‌‌ پزیشكان‌ زیانه‌كانی‌‌ نێرگه‌له‌‌ زۆر‌‬ ‫زیاتره‌‌ له‌جگه‌ره‌‪ ‌،‬چونكه‌‌ مرۆڤ‌ دووچاری‌‌‬ ‫شێرپه‌نج ‌هی‌‌ لێو‌و‌ ن��اوده‌م‌و‌ شێرپه‌نج ‌هی‌‌‬ ‫گ �ه‌ده‌‌و‌ میزه‌ڵدان‌و‌ نه‌خۆشی‌‌ سیل‌و‌ دڵ‌و‌‬ ‫سوڕی‌‌خوێن‌و‌كۆئه‌ندامی‌‌هه‌ناسه‌‌و‌جه‌ڵد‌هی‌‌‬ ‫ده‌ماغ‌‌ده‌كات‪.‬‬

‫له‌سه‌ر‌خه‌ت‌دوورده‌خاته‌وه‌‬ ‫زانیار‌داقوقی‌‬ ‫گه‌نجانی‌ قه‌زای‌ داقوق‌ ده‌ڵێن‌ به‌هۆی‌‬ ‫نه‌بوونی‌ هێڵی‌ ئینته‌رنێت‪ ‌،‬یان‌ خاوی‌‬ ‫هێڵه‌كانه‌وه‌‌بێبه‌شبوون‌له‌به‌ركارهێنانی‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌و‌ لێی‌ سوودمه‌ند‌ نابن‪‌،‬‬ ‫داواده‌ك���ه‌ن‌ الیه‌نی‌ حكومی‌و‌ كه‌رتی‌‬ ‫تایبه‌ت‌ هێڵی‌ ئینته‌رنێت‌ له‌قه‌زاكه‌‌‬ ‫فراوانتر‌ بكه‌ن‌و‌ ئه‌وانه‌شی‌ هێڵه‌كانیان‌‬ ‫خاوه‌‌باشتری‌بكه‌ن‪.‬‬ ‫ل�ه‌دوای‌ ساڵی‌ ‪2004‬ه‌وه‌‌ بۆ‌ یه‌كه‌مجار‌‬ ‫هاوواڵتیان‌و‌ به‌تایبه‌ت‌ گه‌نجانی‌ قه‌زای‌‬ ‫داقوق‪‌،‬فێری‌سه‌ره‌تاكانی‌به‌كارهێنانی‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌ ب��وون‪ ‌،‬به‌اڵم‌ دوای‌ شه‌ش‌‬ ‫ساڵ‌له‌به‌كارهێنانی‌ئینته‌رنێت‌تائێستا‌‬ ‫گه‌نجانی‌ئه‌و‌قه‌زایه‌‌نه‌یانتوانیوه‌‌به‌پێی‌‬ ‫پێویست‌سوودی‌لێببینن‪.‬‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری‌ بنكه‌و‌ سه‌نته‌ره‌كانی‌‬ ‫هێڵی‌ ئینته‌رنێت‌ ده‌ڵێن‌ خوازیارانی‌‬ ‫ب �ه‌ك��اره��ێ��ن��ان��ی‌ هێڵی‌ ئینته‌رنێت‌‬ ‫له‌سه‌ره‌تادا‌زۆر‌بووه‌‪‌،‬به‌اڵم‌له‌ئێستادا‌‬ ‫به‌هۆی‌بوونی‌گرفت‌و‌خاوی‌هێڵه‌كان‪‌،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌به‌رچاو‌كه‌می‌كردووه‌‪.‬‬ ‫س���ه‌ن���ت���ه‌ری‌‌رۆش��ن��ب��ی��ری‌‌داق����وق‌‬ ‫كه‌سه‌نته‌رێكی‌كه‌رتی‌تایبه‌ته‌‪‌،‬به‌شێكی‌‬ ‫تایبه‌تی‌ به‌هێڵی‌ ئینته‌رنێت‌ هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ئه‌و‌به‌شه‌‌به‌پێی‌پێویست‌نییه‌‌و‌‬ ‫له‌ئاست‌داخوازییه‌كانی‌گه‌نجان‌نییه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ سه‌نته‌ره‌‌ پێكهاتووه‌‌ له‌به‌شی‌‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌و‌ هوڵی‌‌ خوێندنه‌وه‌و‌ به‌شی‌‌‬ ‫كتێبخان ‌هی‌‌ گشتی‌‪ ‌.‬ئ �ه‌و‌ سه‌نته‌ره‌‌‬ ‫حكومی‌نییه‌‪.‬‬ ‫قاسم‌ ره‌شید‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ سه‌نته‌ری‌‌‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ری‌‌داق����وق‌ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‌‬ ‫وت‌ «ئ �ه‌م‌ سه‌نته‌ره‌‌ له‌ساڵی‌‌ ‪‌2007‬‬ ‫ده‌ستیكرد‌به‌كاركردن‌و‌نزیك ‌هی‌‌‪‌20‬هێڵی‌‌‬ ‫ئینته‌رنێتی‌‌ له‌خۆگرت‌و‌ زۆرب ‌هی‌‌ زۆری‌‬

‫ئه‌و‌ هێاڵنه‌ش‌ به‌كرێ‌‌ دابه‌شكرابوون‌‬ ‫له‌نێوان‌ دانیشتووانی‌‌ داقوقدا»‪ ‌.‬به‌اڵم‌‬ ‫ئێستا‌ئه‌وان‌كاره‌كانیان‌راگرتووه‌‪.‬‬ ‫قاسم‌ باسله‌وه‌‌ ده‌ك��ات‌ له‌سه‌ره‌تاوه‌‌‬ ‫م����او‌هی‌‌ی���ه‌ك‌س���اڵ‌دان��ی��ش��ت��ووان�ی‌‌‬ ‫داق��وق‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌ ب�ه‌رب��اڵو‌ هێڵی‌‬ ‫ئینته‌رنێتیان‌ به‌كارهێناوه‌‌و‌ زۆرب� ‌هی‌‌‬ ‫قوتابیان‌و‌ماموستایان‌و‌الوان‌سه‌ردانی‌‌‬ ‫سه‌نته‌ره‌كه‌یان‌ده‌كرد‌بۆ‌راكێشانی‌هێڵ‌‬ ‫بۆ‌ ماڵه‌كانیان‪ ‌،‬ب�ه‌اڵم‌ ده‌ڵێت‌ ئێستا‌‬ ‫رووی‌له‌كه‌می‌كردووه‌‪‌.‬به‌تایبه‌ت‌دوای‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌‌كاره‌كانی‌ئه‌وان‌ته‌واوبوو‪.‬‬ ‫قاسم‌وت��ی‌«ت�ه‌ن��ان�ه‌ت‌ئ �ه‌وان � ‌هی‌‌بۆ‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌‌ئینته‌رنێتی‌سه‌نته‌ره‌كه‌ش‌‬ ‫سه‌ردانیان‌ده‌كرد‌ئێستا‌كه‌مبوونه‌ته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئ�ه‌وان��ی��ش‌ ده‌س��ت��ان‌ له‌به‌كارهێنانی‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌هه‌ڵگرت»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها‌ وتی‌‌ «هۆكاره‌كه‌ی‌ به‌هۆی‌‬ ‫خراپی‌‌گه‌یاندن‌و‌خاوی‌هێڵه‌كه‌وه‌یه‌»‪.‬‬ ‫ه��اوار‌ عادیل‌ گه‌نجێكی‌ دانیشتووی‌‌‬ ‫قه‌زای‌داقوقه‌‪‌،‬به‌ده‌ستووری‌وت‌«هێڵی‌‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌ ل�ه‌داق��وق‌ به‌هیچ‌ جۆرێك‌‬ ‫دڵی‌‌ گه‌نجانی‌ خۆشنه‌كردووه‌‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫ئه‌وكه‌س ‌هی‌‌سه‌نته‌ری‌‌ئینته‌رنێتی‌‌هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫ه �ه‌ر‌ هێڵێكی‌ ه���ه‌رزان‌و‌ خ��راپ‌ بێت‪‌،‬‬ ‫ده‌یهێنێته‌‌بازاڕ»‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ وت �ی‌‌ خ��اوی‌و‌ خراپی‌ هێڵه‌كان‌و‌‬ ‫دروس��ت��ب��وون��ی‌ گ��رف��ت��ی‌ هێڵه‌كانی‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌كێش ‌هی‌‌بۆ‌دروستكردوون‪.‬‬ ‫ه����اوار‌وت���ی‌«ئ�����ه‌و‌هی‌‌س �ه‌ن��ت �ه‌ری‌‌‬ ‫ئینته‌رنێت‌ ده‌كاته‌وه‌‌ له‌داقوق‌ هیچیان‌‬ ‫توانای‌هێنانی‌هێڵی‌باشیان‌نییه‌»‪.‬‬ ‫ش��ه‌م��س��ه‌دی��ن‌م��ه‌ح��م��ود‌خ��اوه‌ن��ی‌‌‬ ‫تۆڕێكی‌ ئینته‌رنێته‌‌ له‌قه‌زای‌ داقوق‪‌،‬‬ ‫به‌ده‌ستووری‌‌وت‌«هێڵی‌‌باش‌و‌چاك‌و‌‬ ‫ك��ارا‌ بۆ‌ ق��ه‌زای‌ داق��وق‌ ده‌ستنادات‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌خه‌ڵكی‌هه‌ژاری‌زۆره‌»‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫کوردستانی ‪15‬‬

‫جارێكیتر‌په‌نا‌بۆ‌دیالۆگ‌له‌گه‌ڵ‌ئۆجه‌الندا‌ده‌بردرێت‬

‫حكومه‌تی‌‌توركیا‌په‌یوه‌ندی‌‌به‌ئۆجه‌النه‌وه‌‌كردووه‌‌و‌كۆنگره‌ی‌‌كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌دیموكراتیش‌بڕیاری‌‌گفتوگۆكردنی‌‌له‌گه‌ڵ‌داوه‌‬ ‫محه‌مه‌د‌عه‌لی‌‌كه‌مال‌و‬ ‫فه‌رمان‌چۆمانی‬ ‫جارێكیتر‌له‌هه‌وڵه‌كان‌بۆ‌‌چاره‌سه‌ركردنی‌‬ ‫كێشه‌ی‌‌ ك��ورد‪ ‌،‬په‌نا‌ بۆ‌ عه‌بدوڵاڵ‌ ئۆجه‌الن‌‬ ‫ده‌ب��ردرێ��ت �ه‌وه‌‪ ‌،‬به‌پێی‌ ه�ه‌واڵ��ی‌ ده‌زگاكانی‌‬ ‫راگ �ه‌ی��ان��دن‌ ده‌وڵ��ه‌ت��ی‌ توركیا‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌ئۆجه‌النه‌وه‌‌كردووه‌‪‌،‬له‌كۆنگره‌ی‌‌كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌‬ ‫دیموكراتیشدا‌داواكراوه‌‌به‌زووترین‌كات‌دیالۆگ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ئۆجه‌الندا‌ده‌ستپێبكرێت‪.‬‬ ‫هه‌وڵه‌كان‌ بۆ‌ چاره‌سه‌ركردنی‌‌ كێشه‌ی‌‌‬ ‫كورد‌له‌توركیا‌له‌الیه‌ن‌سیاسه‌تمه‌دارانی‌‌كوردو‌‬ ‫رێكخراوه‌كانی‌‌كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌مه‌ده‌نی‌‌به‌رده‌وامه‌‌و‌‬ ‫ل��ه‌و‌ پ��ێ��ن��اوه‌ش��دا‌ چ�ه‌ن��دی��ن‌ رێگه‌چاره‌یتر‌‬ ‫گیراونه‌ته‌به‌ر‪ ‌،‬ك��ه‌دوا‌ رێگاچاره‌یان‌ خۆی‌‬ ‫له‌سازدانی‌‌ دیالۆگ‌ له‌گه‌ڵ‌ عه‌بدوڵاڵ‌ ئۆجه‌الن‌‬ ‫س �ه‌رك��رده‌ی‌‌ حوكمدراوی‌‌ په‌كه‌كه‌‌ له‌الیه‌ن‌‬ ‫ه �ه‌ری �ه‌ك‌ له‌حكومه‌تی‌‌ توركیا‌و‌ كۆنگره‌ی‌‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌دیموكراتییه‌وه‌‌ده‌بینێته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌كۆبوونه‌وه‌ی‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌ هه‌میشه‌یی‌‬ ‫ك��ۆن��گ��ره‌ی‌‌ك��ۆم��ه‌ڵ��گ��ه‌ی‌‌دی��م��وك��رات��ی��دا‌‬ ‫ك �ه‌ب �ه‌س �ه‌رپ �ه‌رش��ت �ی‌‌ ه��ه‌ری��ه‌ك‌ له‌ئه‌حمه‌د‌‬ ‫تورك‌و‌ ئایسه‌ل‌ توغڵوك‌ سه‌رۆكانی‌‌ كۆنگره‌‌‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌‌ چاره‌سه‌ركردنی‌‌ كێشه‌ی‌‌ كورد‌‬ ‫به‌سترا‪‌،‬بڕیاری‌‌كۆبوونه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌به‌رپرسانی‌‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌‌توركیا‌و‌عه‌بدوڵاڵ‌ئۆجه‌الن‌سه‌رۆكی‌‌‬ ‫په‌كه‌كه‌‌و‌ سه‌ركردایه‌تی‌‌ پارتی‌‌ كرێكارانی‌‌‬ ‫كوردستان‌درا‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‌ تورك‌ له‌وته‌یه‌كی‌ كۆنگره‌كه‌یاندا‌‬ ‫رای��گ �ه‌ی��ان��د‌ك��ۆن��گ��ره‌ك �ه‌ی��ان‌ل��ه‌گ��ه‌ڵ‌ه�ه‌ر‌‬ ‫كه‌سێكدا‌ كۆده‌بێته‌وه‌‌ كه‌پێیوابێت‌ ده‌توانێت‌‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردنی‌‌كێشه‌ی‌‌كورددا‌رۆڵی‌‌هه‌بێت‪‌،‬‬ ‫وتی‌‌ «له‌سه‌روو‌ هه‌مووشیانه‌وه‌‌ به‌رپرسانی‌‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت‌و‌ حكومه‌ت‌و‌ عه‌بدوڵاڵ‌ ئۆجه‌الن‪ ‌،‬له‌و‌‬ ‫پێناوه‌شدا‌ سیاسه‌تێكی‌‌ ده‌ستپێشخه‌ریكه‌رانه‌‌‬ ‫په‌یڕه‌وده‌كات»‪.‬‬ ‫له‌كۆنگره‌یه‌كی‌‌ رۆژنامه‌وانیدا‌ كه‌ئه‌حمه‌د‌‬ ‫ت���ورك‌و‌ ئایسه‌ل‌ ت��وغ��ڵ��وك‌و‌ ئاڵتان‌ تانی‌‌‬ ‫ن��ووس �ه‌ری‌‌ ن��اس��راو‌‌و‌ عوسمان‌ بایده‌میری‌‌‬ ‫س �ه‌رۆك �ی‌‌گ���ه‌وره‌‌ش��اری‌‌ئ��ام �ه‌د‌و‌چه‌ندین‌‬ ‫ئه‌ندامی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌هه‌میشه‌یی‌ئاماده‌یبوون‪‌،‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‌ تورك‌ سه‌باره‌ت‌ به‌كۆبوونه‌وه‌كانی‌‌‬

‫ئ �ه‌م‌ دوای��ی �ه‌ی‌‌ كۆنگره‌كه‌یان‌ ئاشكرایكرد‌‬ ‫كه‌باسی‌‌دوایین‌پێشكه‌وتنه‌‌سیاسییه‌كانی‌‌ئه‌م‌‬ ‫دواییه‌‌و‌هه‌یكه‌ل‌و‌پێكهاته‌ی‌‌كۆنگره‌‌و‌پرۆژه‌ی‌‌‬ ‫ئۆتۆنۆمی‌‌ دیموكراتی‌‌و‌ پێكهێنانی‌‌ لیژنه‌كانی‌‌‬ ‫كاركردنیان‌كردووه‌‌و‌گه‌یشتوونه‌ته‌‌ده‌ره‌نجامی‌‌‬ ‫زۆر‌باش‪‌.‬‬ ‫ئ��ه‌ح��م��ه‌د‌ت����ورك‌ئ���ام���اژه‌ی‌‌ب����ه‌وه‌دا‌‬ ‫كه‌راگه‌یاندنی‌‌ ئاگربه‌ست‌ له‌الیه‌ن‌ په‌كه‌كه‌وه‌‌‬ ‫هه‌نگاوێكی‌‌ ئازایانه‌یه‌‌ له‌چاره‌سه‌ركردنی‌‌‬ ‫كێشه‌ی‌‌ ك��وردداو‌ به‌هه‌لێكی‌‌ مێژوویشی‌‌ بۆ‌‬ ‫ئاشتییه‌كی‌‌جه‌ماوه‌ری‌‌له‌قه‌ڵه‌مدا‪.‬‬ ‫تورك‌وتی‌‌«وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌ئاگربه‌سته‌‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ ئه‌رێنی‌‌و‌ گۆڕینی‌‌ بۆ‌ ئاشتی‌‪‌،‬‬ ‫ئه‌ركێكی‌‌ ویژدانی‌‌و‌ ئه‌خالقی‌‌و‌ سیاسی‌‌ هه‌موو‌‬ ‫ئه‌و‌الیه‌نانه‌یه‌‌كه‌داوای‌‌ئاگربه‌ستیان‌لێكراوه»‪.‬‬ ‫جارێكی‌‌تریش‌داوای‌له‌حكومه‌تی‌توركیا‌‬ ‫ك��رد‪ ‌،‬به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ ك��رداری‌ ئ�ه‌و‌ هه‌ڵمه‌ته‌‌‬ ‫سیاسی‌‌و‌سه‌ربازییانه‌‌رابگرێت‪.‬‬ ‫ل �ه‌ك��ۆن��گ��ره‌ك �ه‌دا‌ب���اس‌ل���ه‌وه‌‌ك���را‌كه‌‌‬

‫ئهحمهد‬ ‫تورك‪ :‬ئهگهر‬ ‫ئاگربهستی‬ ‫پهكهكه وهاڵمێكی‬ ‫نهدرێتهوه‪ ،‬ئهوا‬ ‫روومان نایهت‬ ‫داوابكهین‬ ‫كهئاگربهست‬ ‫درێژهی ههبێت‬

‫له‌حاڵه‌تێكدا‌ئه‌گه‌ر‌ئۆپه‌راسیۆنه‌‌سه‌ربازییه‌كان‌‬ ‫به‌رده‌وامبێت‌و‌ ئاگربه‌ستی‌‌ په‌كه‌كه‌‌ وه‌اڵمێكی‌‌‬ ‫نه‌درێته‌وه‌‪‌،‬ئه‌وا‌ئه‌وان‌جارێكیتر‌روویان‌نابێت‌‬ ‫داوابكه‌ن‌كه‌ئاگربه‌ست‌درێژه‌ی‌‌هه‌بێت‪‌‌.‬‬ ‫سه‌رچاوه‌كانی‌هه‌واڵ‌چه‌ند‌رۆژی‌رابردوو‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی��ان‌ ب��اڵوك��رده‌وه‌‌ كه‌حكومه‌تی‌ توركیا‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌سه‌رۆكی‌په‌كه‌كه‌‌ئۆجه‌الن‌له‌باره‌ی‌‌ئه‌و‌‬ ‫پرسه‌وه‌‌ گفتوگۆیان‌ كردووه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ هه‌ر‌ زوو‌‬ ‫ره‌جه‌ب‌ته‌یب‌ئه‌ردۆگان‌ئه‌وه‌ی‌ره‌تكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫پێشتر‌ م��وراد‌ قه‌ره‌یاڵن‌ له‌باره‌ی‌‌ بوونی‌‌‬ ‫دیالۆگ‌له‌نێوان‌حكومه‌ت‌و‌ئۆجه‌الندا‌به‌كارێكی‌‬ ‫دروس��ت��زان��ی‪‌،‬ل��ه‌ب��اره‌ی‌‌وت�ه‌ك��ان��ی‌ره‌ج��ه‌ب‌‬ ‫ته‌ییب‌ ئه‌ردۆگانیش‌ ب�ه‌وه‌ی‌‌ كه‌دیالۆگی‌‌ له‌و‌‬ ‫جۆره‌‌ رووینه‌داوه‌‪ ‌،‬ته‌نها‌ بۆ‌ ئه‌وه‌‌ گه‌ڕانده‌وه‌‌‬ ‫كه‌بتوانێت‌ ده‌ن��گ�ی‌‌ ج �ه‌م��اوه‌ی‌‌ پارته‌كه‌ی‌‌‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئایسه‌ل‌ توغڵوك‌ س �ه‌رۆك �ی‌‌ كۆنگره‌ی‌‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌ دیموكراتی‌‌ ئ��ام��اژه‌ی‌‌ ب��ه‌وه‌دا‌‬ ‫كه‌پرۆژه‌ی‌‌ توركیایه‌كی‌‌ دیموكرات‌و‌ ئۆتۆنۆمی‌‌‬ ‫بۆ‌ كوردستان‪ ‌،‬پێشنیازێكی‌‌ ج��وداخ��وازی‌‌‬ ‫نییه‌‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ پرۆژه‌یه‌كه‌‌ بۆ‌ یه‌كگرتووییه‌كی‌‌‬ ‫خۆویستانه‌‌و‌ پ���رۆژه‌ی‌‌ پێكه‌وه‌ژیانه‌‪ ‌،‬وتی‌‌‬ ‫«چاوه‌ڕێی‌‌پشتیوانی‌‌ته‌واوی‌‌خه‌ڵكی‌‌توركیاین‌‬ ‫بۆ‌ ئه‌و‌ پرۆژه‌یه‌‌و‌ له‌نێویشیاندا‌ رووناكبیران‌و‌‬ ‫نووسه‌ران‌و‌ئه‌كادیمییه‌كان»‪.‬‬ ‫دوای‌‌ ‪ ‌10‬رۆژ‌ له‌راگه‌یاندنی‌‌ ئاگربه‌ست‌‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ن‌ پ��ارت�ی‌‌ كرێكارانی‌‌ كوردستانه‌وه‌‌‬ ‫س �ه‌رك��ردای �ه‌ت �ی‌‌ كۆماجڤاكێن‌ ك��وردس��ت��ان‌‬ ‫(كه‌جه‌كه‌)‌ روونكردنه‌وه‌یه‌كی‌‌ باڵوكرده‌وه‌‌و‌‬ ‫تێیدا‌ پشتڕاستی‌‌ هه‌واڵه‌كانی‌‌ كۆبوونه‌وه‌كانی‌‌‬ ‫حكومه‌تی‌‌ توركیا‌ له‌گه‌ڵ‌ عه‌بدوڵاڵ‌ ئۆجه‌الندا‌‬ ‫ك�����رده‌وه‌‪ ‌،‬كه‌پێشتریش‌ ل����ه‌زاری‌‌ م���وراد‌‬ ‫قه‌ره‌یاڵنه‌وه‌‌باسی‌‌لێوه‌كرابوو‪.‬‬ ‫له‌روونكردنه‌وه‌كه‌دا‌ هاتووه‌‌ «پارتی‌‌ داد‌و‌‬ ‫گه‌شه‌پێدان‌ به‌رژه‌وه‌ندیخوازانه‌‌و‌ دووڕووییانه‌‌‬ ‫له‌چاره‌سه‌ركردنی‌‌كێشه‌ی‌‌كورد‌نزیكده‌بێته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئه‌و‌سیاسه‌تانه‌ی‌‌گوایا‌كۆنه‌بوونه‌ته‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئۆجه‌الن‌ ته‌نها‌ له‌به‌ر‌ له‌ده‌ستدانی‌‌ ده‌نگ‌و‌‬ ‫هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندنی‌‌ گه‌لی‌‌ كورد‌ ده‌یگرنه‌به‌ر‌ هیچ‌‬ ‫ده‌ره‌نجامێكی‌‌لێناكه‌وێته‌وه‌»‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌تره‌وه‌‪‌،‬ئه‌حمه‌د‌ده‌نیز‌به‌رپرسی‌‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‌ كۆماجڤاكێن‌‬

‫عه‌بدوڵاڵ‌ئۆجه‌الن‬ ‫كوردستان‪‌،‬به‌ده‌ستووری‌‌وت‌«ئه‌و‌ئاگربه‌سته‌‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ داخ���وازی‌‌ ده‌وڵ �ه‌ت �ی‌‌ توركیا‌ ب��ووه‌و‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌‌ سه‌رۆك‌ ئاپۆ‌ كۆبوونه‌ته‌وه‌‪ ‌،‬هه‌روه‌ها‌‬ ‫رای‌‌ گشتی‌‌ كوردو‌ رێكخراوه‌كانی‌‌ كۆمه‌ڵگای‌‌‬ ‫مه‌ده‌نیش‌ ئه‌و‌ داواكارییه‌یان‌ هه‌بووه‌‪ ‌،‬بۆیه‌‌‬ ‫بزووتنه‌وه‌كه‌مان‌ئه‌و‌بڕیاره‌ی‌‌دا»‪.‬‬ ‫ب �ه‌وت �ه‌ی‌‌ ئ �ه‌و‌ س �ه‌رك��رده‌ی �ه‌ی‌‌ په‌كه‌كه‌‪‌،‬‬ ‫ئامانجیانه‌‌ئه‌و‌ئاگربه‌سته‌‪‌،‬ببێته‌‌دوو‌الیه‌نه‌‌و‌‬ ‫وتی‌‌«چونكه‌‌ئه‌گه‌ر‌دووقۆڵی‌‌نه‌بێت‌بێسووده‌‪‌،‬‬ ‫ده‌مانه‌وێت‌ پرسی‌‌ كورد‌ به‌شێوه‌ی‌‌ دیالۆگ‌‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت‪ ‌،‬ده‌بێت‌ ده‌وڵ��ه‌ت‌ هه‌نگاو‌‬

‫بهاوێت‌بۆ‌ئه‌و‌مه‌رجانه‌ی‌‌كه‌هه‌مانبووه‌»‪.‬‬ ‫ده‌نیز‌ وتی‌‌ «ده‌وڵ �ه‌ت‌ هه‌نگاو‌ ناهاوێت‌و‌‬ ‫ئێستاش‌ ئ��ۆپ �ه‌راس��ی��ۆن‌ ه �ه‌ی �ه‌و‌ به‌رسڤی‌‌‬ ‫ن��ه‌داوه‌ت��ه‌وه‌و‌ به‌ڵێنی‌‌ نه‌گه‌یاندووه‌ته‌سه‌ر‪‌،‬‬ ‫له‌ئه‌نجامی‌‌ئه‌وه‌شدا‌شه‌ڕ‌دروستده‌بێت‪‌،‬ئه‌مه‌ش‌‬ ‫گفتوگۆ‌له‌سه‌ر‌چاره‌سه‌ركردنی‌‌كێشه‌ی‌‌كورد‌‬ ‫قورسده‌كات‪ ‌،‬بۆیه‌‌ ئاوا‌ بڕوات‌ ئه‌گه‌ری‌‌ زۆری‌‌‬ ‫هه‌یه‌‌دوای‌‌ئه‌و‌‪‌40‬رۆژه‌‌ئاگربه‌ست‌بشكێنرێت‌و‌‬ ‫ناچارین‌ به‌رگری‌‌ له‌خۆمان‌ بكه‌ین‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫ده‌وڵه‌ت‌خۆی‌‌ئاماده‌نه‌كردووه‌‌بۆ‌قبوڵكردنی‌‌‬ ‫مافی‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌كورد»‪.‬‬

‫تۆڕی‌گروپه‌‌تیرۆرستییه‌كانی‌ئێران‪‌،‬واڵتانی‌عه‌ره‌بی‌ده‌گرێته‌وه‌‬ ‫توندتربوونه‌وه‌ی‌كێشه‌كانی‌نێوان‌ئێران‌و‌ئه‌مریكا‌زیادیكردووه‌‬

‫ئازاد‌ره‌حمانی‬ ‫به‌رپرسانی‌ئێرانی‌په‌یتاپه‌یتا‌بۆ‌لوبنان‌و‌‬ ‫سوریا‌سه‌فه‌رده‌كه‌ن‪‌،‬عه‌لی‌ئه‌كبه‌ری‌ویالیه‌تی‌‬ ‫راوێ��ژك��اری‌ تایبه‌تی‌ خامنه‌یی‌ له‌كاروباری‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی‌ئێران‌له‌دوای‌چه‌ندین‌رۆژ‌دانیشتن‌و‌‬ ‫گفتوگۆ‌بۆ‌تاران‌گه‌ڕایه‌وه‌‪.‬‬ ‫وی��الی �ه‌ت��ی‌ل �ه‌رێ��گ �ه‌ی‌گ���ه‌ڕان���ه‌وه‌‌بوو‌‬ ‫كه‌مه‌نوچه‌ری‌‌ موته‌كی‌ وه‌زی��ری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫ئێران‌ ب��ه‌ره‌و‌ سوریا‌ ب�ه‌ڕێ��ك�ه‌وت‪ ‌.‬بڕیاره‌‌‬ ‫ئه‌حمه‌دی‌ نه‌ژادیش‌ له‌كۆتاییه‌كانی‌ مانگی‌‬ ‫ره‌مه‌زان‌ به‌مه‌به‌ستی‌ چاوپێكه‌وتن‌و‌ گفتوگۆ‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ راب���ه‌ران‌و‌ به‌رپرسانی‌ لوبنانی‌ بۆ‌‬ ‫ئه‌و‌ واڵته‌‌ سه‌فه‌ر‌ بكات‪ ‌.‬هاتوچۆكردنێكی‌‬ ‫له‌راده‌به‌ده‌ر‌كه‌‌له‌مێژووی‌په‌یوه‌ندی‌ئێران‌و‌‬ ‫ئه‌و‌دوو‌واڵته‌دا‌بێ‌وێنه‌یه‌‪.‬‬ ‫هاوكات‌ ده‌زگ��ا‌ ئه‌منییه‌كانی‌ به‌حره‌ین‌‬ ‫له‌راپۆرتێكدا‌ هوشداری‌ ئ �ه‌وه‌‌ ده‌ده‌ن‌ كه‌‌‬ ‫له‌ئه‌گه‌ری‌ هێرشی‌ سه‌ربازی‌ ئه‌مریكا‌ بۆ‌‬ ‫سه‌ر‌ ناوه‌نده‌‌ ئه‌تۆمییه‌كانی‌ ئێران‪ ‌،‬گروپه‌‌‬ ‫توندڕه‌و‌‌و‌تێكده‌ره‌كانی‌په‌یوه‌ندیدار‌به‌ئێران‌‬ ‫ده‌س��ت��ده‌ده‌ن�ه‌‌ هێرشی‌ تێكده‌رانه‌‌ ل �ه‌دژی‌‬ ‫واڵتانی‌كه‌نداو‪.‬‬ ‫‌ رۆژن��ام �ه‌ی‌ ئه‌لقه‌به‌سی‌‌ كوه‌یت‌ باس‌‬ ‫ل���ه‌وه‌ده‌ك���ات‌ك �ه‌ئ �ه‌م‌راپ���ۆرت���ه‌ی‌ده‌زگ���ا‌‬ ‫ئه‌منییه‌كانی‌ ب �ه‌ح��ره‌ی��ن‌ له‌ئیعتراف‌و‌‬ ‫دانپێدانانی‌گروپێكی‌«تیرۆریستی‌گه‌وره»ی‌‬ ‫ده‌ستگیركراو‌له‌به‌حره‌ین‌سه‌رچاوه‌ده‌گرێت‪.‬‬ ‫‌ ‪ ‌250‬ئه‌ندامی‌ ده‌ستگیركراوی‌ گروپه‌كه‌‌‬ ‫له‌به‌حره‌ین‌ ئیعترافیان‌ به‌وه‌كردووه‌‌ كه‌ئه‌وان‌‬ ‫په‌یوه‌ندییان‌ به‌حكومه‌تی‌ ئێرانه‌وه‌‌ هه‌ی ‌ه‌و‌‬ ‫چه‌ندین‌ باندی‌ هاوشێوه‌ی‌ ئه‌وان‌ له‌كوه‌یت‌و‌‬ ‫سعودییه‌‌ خه‌ریكی‌ چاالكی‌و‌ ئاماده‌كاری‌‬

‫‪‌250‬ئه‌ندامی‌ده‌ستگیرکراوی‌گروپێکی‌تیرۆریستی‌دانیان‌به‌وه‌داناوه‌‌که‌‌په‌یوه‌ندیان‌به‌ئێرانه‌وه‌‌هه‌یه‌‬ ‫بۆ‌ به‌رپه‌رچدانه‌و‌ه‌و‌ تۆڵه‌كردنه‌وه‌ی‌ هێرشه‌‌‬ ‫سه‌ربازییه‌كانی‌ئه‌مریكا‌بۆ‌سه‌ر‌ئێرانن‪.‬‬ ‫له‌ناوخۆی‌ ئێرانیش‌ شه‌پۆلێكی‌ نوێی‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ی‌ فه‌رمانده‌‌ سه‌ربازییه‌كان‌ له‌دژی‌‬ ‫ئه‌مریكا‌و‌ئیسرائیل‌ده‌ستیپێكردووه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د‌ ره‌زا‌ پوور‌ ده‌ستان‌ فه‌رمانده‌ی‌‬

‫هێزی‌ زه‌مینی‌ ئه‌رته‌شی‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌‬ ‫له‌وتووێژێك‌ له‌گه‌ڵ‌ هه‌واڵنێری‌ ئیرنا‌ ده‌ڵێت‌‬ ‫«رێگه‌ی‌ بچوكترین‌ سه‌ركێشی‌ به‌دوژمن‌‬ ‫ن��اده‌ی��ن‪ ‌،‬ئ�ه‌رت�ه‌ش‌ له‌باشترین‌ ب��ارودۆخ��ی‌‬ ‫ئ��ام��اده‌ی��ی‌و‌ ج�ه‌ن��گ��ی��دای� ‌ه‌و‌ ئ��ه‌م‌ سوپایه‌‌‬ ‫له‌توانایدایه‌‌به‌ره‌نگاری‌هه‌رچه‌شنه‌‌هه‌ڕه‌ش ‌ه‌و‌‬ ‫هێرشێك‌ببێته‌وه»‌‪.‬‬

‫‌سوپای‌پاسدارانیش‌رۆژی‌پێنجشه‌ممه‌‌‬ ‫به‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌ راگه‌یه‌ندراوێك‌ رایگه‌یاندووه‌‌‬ ‫ك��ه‌‌ل��ه‌ئ��ه‌گ��ه‌ری‌ب���ه‌ك���رده‌وه‌‌ده‌ره��ات��ن��ی‌‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌كان‪ ‌،‬به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ ئه‌مریكا‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌‌ده‌كه‌وێته‌‌مه‌ترسی‌جدییه‌وه‌‪.‬‬ ‫خامنه‌یی‌رابه‌ری‌كۆماری‌ئیسالمی‌ئێران‌‬ ‫له‌نوێترین‌لێدوانی‌سه‌باره‌ت‌به‌ئه‌گه‌ری‌هێرشی‌‬

‫سه‌ربازی‌ بۆ‌ سه‌ر‌ ئێران‌ ده‌ڵێت‌ «هه‌مووان‌‬ ‫بزانن‌ك ‌ه‌له‌ئه‌گه‌ری‌جێبه‌جێبوونی‌هه‌ڕه‌شه‌كان‌‬ ‫ل��ه‌دژی‌ ئێران‪ ‌،‬به‌رپه‌رچدانه‌وه‌كان‌ ته‌نیا‌‬ ‫ناوخۆی‌ئێران‌ناگرێته‌وه‌و‌رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫ئێران‌رووبه‌رێكی‌به‌رینتر‌ده‌گرێته‌وه‌»‪‌.‬‬ ‫هاوكات‌ئه‌حمه‌دی‌نه‌ژاد‌له‌رێوڕه‌سمی‌رۆژی‌‬ ‫پیشه‌سازیی‌ به‌رگری‌ واڵت‪ ‌،‬له‌كۆبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫فه‌رمانده‌‌سه‌ربازییه‌كانی‌ئێران‌ده‌ڵێت‌«ئێمه‌‌‬ ‫ده‌بێ‌ به‌شوێنێك‌ بگه‌ین‌ كه‌پێش‌ له‌هێرشی‌‬ ‫دوژمنان‌ده‌ستیان‌بقرتێنین»‪‌.‬‬ ‫سایتی‌‌میدڵ‌ئیست‌ئۆنالین‌له‌شیكاری‌و‌‬ ‫لێكدانه‌وه‌ی‌ ئه‌م‌ ب��ارودۆخ �ه‌دا‌ ده‌نووسێ‪‌،‬‬ ‫بێگومان‌ئه‌م‌جموجۆاڵنه‌ی‌ئێران‌له‌نیگه‌رانی‌‬ ‫به‌رپرسانی‌ ئێرانی‌ له‌ئه‌گه‌ره‌‌ نزیكه‌كانه‌‪‌.‬‬ ‫ئه‌م‌ نیگه‌رانییه‌‌ هاوكاته‌‌ له‌گه‌ڵ‌ گفتوگۆی‌‬ ‫ناڕاسته‌وخۆی‌نێوان‌ئه‌حمه‌دی‌نه‌ژاد‌و‌ئۆباما‌‬ ‫له‌ڕێگه‌ی‌چه‌ندین‌ده‌اڵڵ‌و‌ناوبژیوانی‌جێگه‌ی‌‬ ‫بڕوا‪‌.‬به‌دڵنیاییه‌وه‌‌هۆكاره‌كانی‌ئه‌م‌بارودۆخه‌‌‬ ‫ئه‌وه‌نییه‌‌ كه‌ئه‌مریكا‌ بیه‌وێ‌ ئێران‌ بكاته‌‌‬ ‫هاوبه‌شێکی‌ناوچه‌یی‌خۆی‪‌.‬به‌پێچه‌وانه‌‌ئه‌م‌‬ ‫بارودۆخه‌‌ نیشانه‌ی‌ نیگه‌رانی‌ به‌رپرسانی‌‬ ‫ئێران‌له‌هه‌نگاوه‌كانی‌ئه‌مریكایه‌‪.‬‬ ‫ئێران‌ ده‌زان��ێ‌ كه‌بۆ‌ رووب�ه‌ڕووب��وون�ه‌وه‌‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئه‌مریكا‌ ده‌ستی‌ به‌سنووره‌كانی‌ ئه‌و‌‬ ‫واڵته‌‌ناگات‪‌،‬هه‌ربۆیه‌‌ده‌یه‌وێ‌هه‌ر‌له‌ئێستاوه‌‌‬ ‫له‌م‌ناوچه‌دا‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌مریكا‌زۆرانبازی‌بكات‪‌.‬‬ ‫نیگه‌رانییه‌كانی‌ئێران‌دوو‌هۆكاری‌سه‌ره‌كی‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬یه‌كه‌میان‌ ئابڵوقه‌ی‌ توندی‌ ئه‌مریكا‌و‌‬ ‫ئه‌وروپا‌و‌دووه‌میان‌مه‌ترسی‌هێرشی‌سه‌ربازی‌‬ ‫بۆ‌ سه‌ر‌ ئێران‪ ‌.‬ئه‌مریكا‌ تائێستا‌ به‌باشی‌‬ ‫سیاسه‌تی‌ ته‌سكتركردنه‌وه‌ی‌ گه‌مارۆكانی‌‬ ‫ئێرانی‌به‌ره‌وپێش‌بردووه‌‪‌،‬به‌اڵم‌ئێستا‌ئێران‌‬ ‫نیگه‌رانی‌ بڕیار‌و‌ هه‌نگاوی‌ دووه‌م��ه‌‪ ‌،‬واته‌‌‬ ‫هێرشی‌سه‌ربازییه‌‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫‪ 14‬تایبه‌ت‬

‫كۆماری‌‌ئیسالمی‌‌به‌شه‌ڕ‌وه‌اڵمی‌‌داخوازییه‌كانی‌‌كوردی‌‌دایه‌وه‌‬ ‫‪‌31‬ساڵ‌به‌سه‌ر‌فه‌رمانی‌هێرش‌بۆ‌سه‌ر‌كوردستان‌تێپه‌ڕی‬ ‫هیوا سهلیمی‬ ‫پاش تێپهڕینی ‪ 31‬ساڵ بهسهر هێرشی‬ ‫كۆماری ئیسالمی بۆ كوردستانی رۆژههاڵت‪،‬‬ ‫ئهمساڵ جیاوازتر لهسااڵنی رابردوو باسی‬ ‫رووداوی ‪28‬ی گهالوێژ دهكرێ‪ .‬ئهو رۆژانهی‬ ‫كه بهفهرمانی خومهینی هێرشكرایه سهر‬ ‫كوردستان و بهههزاران كهس لهخهڵكی‬ ‫كوردستان كوژران‪ .‬ئهوهش لهوهدا خۆی‬ ‫دهبینێتهوه كهبزووتنهوهیهكی ناڕهزایهتی‬ ‫لهئێران ئامادهبووهو تاڕادهیهك مێژووی‬ ‫س��ی س��اڵ��هی ك��ۆم��اری ئیسالمی ل��هزۆر‬ ‫جێگهدا خراوهته ژێر پرسیار‪.‬‬ ‫ئ��هو ش���هڕه ك��ه ب��هف��هرم��ان��ی جیهادی‬ ‫خومهینی دژ بهكوردستان ن��او دهب��رێ‬ ‫تهنیا بهرپهرچدانهوهو بهرهنگاری خهڵكی‬ ‫كوردستانی رۆژه��هاڵت��ی لێنهكهوتهوه‪،‬‬ ‫بهڵكو زیاتر لهدهیان پێشمهرگهی یهكێتی‬ ‫لهپێناو پاراستنی دهستكهوتهكانی كورددا‬ ‫لهرۆژههاڵت كوژران‪.‬‬ ‫چهند ههفته لهمهوبهر میرحسێن موسهوی‬ ‫رهخنهی لههێرشكردنه سهر كوردستان‬ ‫گرت و بهههڵهی وهسفكرد‪.‬‬ ‫ههموو ساڵێك لهالیهن چاالكوانانی كورد‬ ‫رێز له ‪28‬ی گهالوێژ دهگێرێت و ئهم رۆژه‬ ‫ب��هرۆژی نهتهوهیی ك��ورد لهكوردستانی‬ ‫ئێران ناوزهدكراوه‪.‬‬ ‫بۆ ئهم مهبهسته دهستوور لهم راپۆرتهی‬ ‫خ��وارهوهدا چاوخشاندنێكی خیرا بهسهر‬ ‫رووداوهك����ان����ی ‪ 31‬س���اڵ ل��هم��هوب��هری‬ ‫كوردستانی رۆژههاڵتدا دهكات‪.‬‬ ‫ل��هش��ۆڕش��هك��هی ‪79‬ی ئ��ێ��ران��هوه بۆ‬ ‫ههوڵهكانی دامهزراندنی دهسهاڵتی كوردی‬ ‫لهسهر زهمیینهی چهندین دهیه خهباتی‬ ‫سیاسیو چهكداری لهرابردوودا جموجۆلێكی‬ ‫س��ی��اس��ی گ�����هوره ل������هدوای ش��ۆڕش��ی‬ ‫‪79‬ی ئێران لهكوردستان دروستبوو‪.‬‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی رۆژه����هاڵت ل��هرووخ��ان��دن��ی‬ ‫رژێ��م��ی پاشایهتی رۆڵ��ی گ��ێ��ڕاو دوات��ر‬ ‫فهزایهكی ك��راوهی سیاسیو كۆمهاڵیهتی‬ ‫لهكوردستان هاتهئاراوه‪ .‬ئهگهرچی لهو‬ ‫چهند مانگهی سهرهتای دوای شۆڕش‪،‬‬ ‫بنكه سهربازییهكانی ئهرتهش لهشارهكانی‬ ‫كوردستان لهجێی خۆیاندا مابوونهوه‪،‬‬ ‫بهاڵم كۆنتڕۆڵو ئیدارهی شارهكان لهدهست‬ ‫هێزی پێشمهرگهو خهڵكدا بوو‪ .‬حكومهتی‬ ‫ت��ازه ب��هدهس��هاڵت گهیشتووی كۆماری‬ ‫ئیسالمی بهوردی چاودێری رووداوهكانی‬ ‫كوردستانی دهكرد‪ ،‬بهلێكدانهوهی هێزی‬ ‫كوردستانو كڕینی كات بۆ هێرشهكانی‬ ‫دوات���ر‪ ،‬وهفدێكی بۆ گفتوگۆ رهوان��هی‬ ‫كوردستان كرد‪.‬‬ ‫زس��ت��ان��ی ‪ 1979‬ن��وێ��ن��هران��ی ك��ۆم��اری‬ ‫ئیسالمی گهیشتنه مههابادو لهوێ لهگهڵ‬ ‫نوێنهرانی گهلی ك��ورد كهپێكهاتبوون‬ ‫لهشیخ عیزهدینی حوسێنی‪ ،‬دكتۆر‬ ‫قاسملو‪ ،‬سهالحهدینی موهتهدی‪ ،‬فوئادی‬ ‫موستهفا سوڵتانیو غهنی بلوریان دیدارو‬ ‫چاوپێكهوتنیان ئهنجامدا‪.‬‬ ‫ئهم دانیشتنه هیچ ئهنجامێكی ئهوتۆی‬ ‫لێنهكهوتهوه‪ ،‬بهاڵم گهاڵڵهیهكی ‪ 8‬مادهیی‬ ‫لهالیهن نوێنهرانی ك���وردهوه رادهستی‬ ‫نوێنهرانی كۆماری ئیسالمی بهسهرۆكایهتی‬ ‫داریوشی فروههر وهزیری كاری حكومهتی‬ ‫ت��ازه پێكهاتووی ت��اران ك��را‪ .‬ه��هر لهو‬ ‫ك��ۆب��وون��هوهی��هدا س��هن��اری م��ام��هدی‪،‬‬ ‫پێشنیازی مادهیهكی كرد‪ ،‬كهرێگه بگیرێ‬ ‫لهگێڕانهوهی ئهو كوردانهی باشوور كه‬ ‫لهدوای ههرهسهێنانهكهی ‪ 1975‬هاتبوونه‬ ‫كوردستانی رۆژههاڵت‪.‬‬ ‫لهم مانگانهی سهرهتادا كه لهسهرهتای‬ ‫شۆڕش تا هاوینی ‪ 1980‬درێ��ژهی كێشا‬ ‫چهندین رووداوی وهك پێكدادانی سهربازی‬ ‫لهپاوه‪ ،‬كۆچی مێژوویی خهڵكی مهریوان‬ ‫لهناڕهزایهتی بهرهفتارهكانی دهوڵهت لهو‬ ‫ناوچهیهو شهڕهكانی ناوچهی دیواندهره‬ ‫روویدا‪ .‬چهند رۆژ پێش لهفهرمانی هێرشی‬ ‫سهرتاسهری بۆ سهر كوردستان‪ ،‬شهڕێكی‬ ‫ق��ورس لهنێوان هێزهكانی پێشمهرگه‬ ‫لهالیهكو هێزهكانی سوپای پاسدارانو‬ ‫ئ��هرت��هشو ج��هن��دهرم��ه ل��هش��اری پ��اوه‬ ‫رووی��دا‪ ،‬راگهیاندنهكانی سهر بهكۆماری‬ ‫ئیسالمی لهشارهكانی تری ئێران كهوتنه‬ ‫پ��ڕوپ��اگ��هن��دهو ج��ۆش��دان��ی ج��هم��اوهریو‬ ‫چهواشهكاری سهبارهت بهرووداوهكانی‬

‫شهڕ دژی کوردهکانی ئێران بهفهرمانی خومهینی ئهنجامدرا‬ ‫شاری پاوه‪ .‬بهمهبهستی پشتیوانیكردنی‬ ‫هێزهكانی دهوڵ��هت لهپاوه ك��هوردهورده‬ ‫لهژێر گورزی هێزی پێشمهرگه خهریكی‬ ‫لهناوچوون بوون‪ ،‬موستهفا چهمران جێگری‬ ‫سهرۆك وهزیرانی ئێران خۆی بهرهو پاوه‬ ‫ب��هڕێ��ك��هوتو ف��هرم��ان��دهی��ی جهنگهكهی‬ ‫لهئهستۆگرت‪ .‬لهو ‪ 180‬پاسدارهی كه بۆ‬ ‫یارمهتیدانی ش��اری پ��اوه بهڕێكرابوون‪،‬‬ ‫‪ 150‬كهسیان كوژراو ههروهها فڕۆكهیهكی‬ ‫سیخوڕی جۆری ئێف‪ 4‬لهنزیك شاری پاوه‬ ‫خرایه خوارهوه‪.‬‬ ‫فهرمانی جیهاد دراو بهرهنگاری سێ مانگه‬ ‫هاتهئاراوه‬ ‫خومهینی لهپهیامیك بۆ سهرجهمی هێزه‬

‫سهعاتداو لهدادگایهكی چهند دهقیقهیدا‬ ‫خهڵخاڵی بڕیاری لهسێدارهدانی ‪ 12‬كهسی‬ ‫پهسهندكرد‪ .‬لهدوانیوهڕۆی رۆژی دواتر ‪7‬‬ ‫كهسیتر لهخهڵكی پاوه لهسێدارهدران‪.‬‬ ‫ئینجا بهبیانووی ئهوهی كهچهند ژنێكی‬ ‫موسڵمان لهیهكێك لهمزگهوتهكانی شاری‬ ‫سنه لهالیهن هێزی پێشمهرگهوه بهبارمته‬ ‫گیراون‪ ،‬ههستی ئایینی شاره فارسهكان‬ ‫جۆشدراو هێرشی بهرباو بۆ شاری سنهش‬ ‫دهستیپێكرد‪ .‬هێزه چهكدارهكانی ئێران‬ ‫بهپشتیوانی جاشهكانی ناوچهكه‪ ،‬ههروهها‬ ‫تاقمو گروپه چ��هك��داره ئیسالمییهكانی‬ ‫ناسراو بهمهكتهبی قورئان سهرجهمی‬ ‫ش��ارو شارۆچهكانی كوردستانو لهوانه‬

‫خومهینی لهپهیامیك بۆ‬ ‫سهرجهمی هێزه چهكدارهكانی‬ ‫ئێران‪ ،‬فهرمانی هێرشی‬ ‫بهرباڵوی زهمینیو ئاسمانی بۆ‬ ‫سهر كوردستان پهسهندكرد‬ ‫چهكدارهكانی ئێران‪ ،‬فهرمانی هێرشی‬ ‫ب��هرب��اوی زهمینیو ئاسمانی ب��ۆ سهر‬ ‫كوردستان پهسهندكرد‪ 28 ،‬گهالوێژی‬ ‫‪1358‬ی ههتاوی بهرانبهر به ‪ 19‬ئۆگهستی‬ ‫‪1979‬ی زایینی ئهم هێرشه دهستپێكرد‪.‬‬ ‫هێرشێكی بهرباو دهستیپێكردو هاوكات‬ ‫لهگهڵ هێرشی هێزه چهكدارهكان‪ ،‬خهڵخاڵی‬ ‫نوێنهری خومهینی بۆ دادگاییكردنی خهڵكی‬ ‫ناڕازی رهوانهی كوردستان كرا‪ .‬لهیهكهمین‬ ‫كاتژمێرهكانی جهنگ سهرهڕای بهرهنگاری‬ ‫ب��هرچ��اوی خ��هڵ��كو هێزی پێشمهرگه‪،‬‬ ‫ش���اری پ���اوه گ��ی��رای��هوهو لهچهندین‬

‫س��ن��ه‪ ،‬س��هق��ز‪ ،‬ب��ان��ه‪ ،‬م��هه��اب��ادو‪...‬ی��ان‬ ‫گرتهوهو پێشمهرگه شارهكانی چۆڵكردو‬ ‫ب��هرهو سنوورهكانی كوردستانی عێراق‬ ‫پاشهكشهی كرد‪.‬‬ ‫لهسنوورهكان بۆ جارێكیتر هێزی پێشمهرگه‬ ‫خۆی رێكخستهوه‪ ،‬سهرلهنوێ زۆرب��هی‬ ‫ناوچهكانی كوردستان ل��هالی��هن هێزی‬ ‫پێشمهرگهوه رزگاركرایهوه‪ ،‬ئاگربهستو‬ ‫ئاشتی كاتی راگهیهندرایهوه‪ .‬بۆ جارێكیتر‬ ‫پ��رس��ی گفتوگۆ ل��هالی��هن حكومهتی‬ ‫ناوهندییهوه هاتهكایهوه‪ ،‬بۆ ماوهی نزیك‬ ‫به ‪ 7‬مانگ كۆنتڕۆڵكردنی كوردستان‬

‫لهالیهن پێشمهرگهوه‪ ،‬چهندین دانیشتن‬ ‫لهنێوان نوێنهرانی خهڵكی كوردستانو‬ ‫حكومهتی ناوهندی سهریگرت‪.‬‬ ‫یهكهمین كۆبوونهوهیان كه بهشێوهی‬ ‫نهێنی بوو لهسهردهستی جهالل تاڵهبانی‬ ‫سكرتێری یهكێتی لهناوچهی بێورانی‬ ‫سهردهشت لهنێوان وهفدی نێونهرایهتی‬ ‫ك��ورد بهسهرۆكایهتی شیخ عێزهدینو‬ ‫لهالیهنی بهرانبهریش به بهشداری فروههر‬ ‫وهزی��ری ك��ارو سهحابیو سهباغیان دوو‬ ‫كاربهدهستی تری ئێران بوون‪ ،‬چهندین‬ ‫ئ��هف��س��هری پ��ای��هب��هرزی س��وپ��ای ئێران‬ ‫روویدا‪ .‬دواتر ئهم كۆبوونهوانه بۆ مههاباد‬ ‫گ��واس��ت��رای��هوه‪ ،‬ب��هاڵم هیچ ئهنجامێكی‬ ‫لێنهكهوتهوهو دواج��ار هێرشی دووهم��ی‬ ‫سهربازی دهستیپێكرد‪.‬‬ ‫فهرمانی هێرشی دووهمو داگیركردنی‬ ‫تهواوهتی كوردستان‬ ‫ل���هدوای رزگ��ارك��ردن��هوهی سهرلهنوێی‬ ‫ش���ارهك���ان ل���هالی���هن خ���هڵ���كو ه��ێ��زی‬ ‫پێشمهرگهوه‪ ،‬خومهینی بهپهلهپهله‬ ‫كهوته پاساوهێنانهوهو لهسهر رێككهوتنی‬ ‫دووالیهنی ك��وردیو دهوڵ��هت‪ ،‬ئاگربهست‬ ‫راگهیهندراو گفتوگۆكان دهستیپێكردهوه‪.‬‬ ‫ه��هروهك چاوهڕواندهكرا ئهم دانیشتانه‬ ‫ب��ۆ ح��ك��وم��هت تهنیا كڕینی ك��ات بۆ‬ ‫خۆڕێكخستنهوهی دووب���ارهو هێرشێكی‬ ‫ههمهالیهنتر بوو‪ .‬حكومهتی ئێران بههیچ‬ ‫شێوهیهك قایل بهمافهكانی گهلی كورد‬ ‫لهكوردستانی رۆژههاڵت نهبوو‪ ،‬ههر بۆیه‬ ‫لهچهشنی پهالمارهكهی ‪19‬ی ئۆگهستی‬ ‫‪ 1979‬بۆ جارێكیتر هێرشه سهربازییهكان‬ ‫دهستیپێكردهوه‪ .‬لهرێكهوتی ‪18‬ی ئاپریلی‬ ‫‪ 1980‬هێزه چهكدارهكانی كۆماری ئیسالمی‬ ‫بهشێوهیهكی بهرباو هێرشیانكردهوه سهر‬ ‫كوردستانو شاری سنه وهك دهروازهی‬ ‫هاتنهناو كوردستان دی��اری��ك��را‪ .‬هێزی‬ ‫پێشمهرگه هاوشان لهگهڵ خهڵكی ئهو شاره‬ ‫بۆ ماوهی ‪ 24‬رۆژ بهرهنگاریان لهبهرانبهر‬ ‫هێرشی زهمینیو ئاسمانی سوپای ئێراندا‬ ‫كرد‪ ،‬خهڵكی ئهو شاره بهدروستكردنی‬ ‫م��هت��هرێ��ز ل��هس��هر ج��ادهك��انو بهچهكه‬ ‫سوكهكان كهوتنه بهرهنگاری‪ .‬سهرهنجام‬ ‫حكومهت س��هرك��هوت��ن��ی بهدهستهێناو‬ ‫لهكاتێكدا ئهو شاره خهڵتانی خوێن كرا‪،‬‬ ‫پێشمهرگه بهناچاری شاری بهجێهێشتو‬ ‫حكومهت دهستی بهسهر سنهدا گرت‪.‬‬ ‫لهدرێژهی ئهو هێرشه بهرباوهدا سهرجهمی‬ ‫شارهكانیتر به بهرهنگارییهكی بێوێنهو‬

‫بهگیانلهدهستدانی ههزاران كهس داگیركراو‬ ‫شاری بانه وهك دوایین شاری كوردستان‬ ‫لهالیهن سوپای ئێرانهوه گیرایهوه‪.‬‬ ‫یهكێتی نیشتمانی رۆڵی گێڕا‬ ‫لهرووداوهكانی كوردستان لهدوای شۆڕشی‬ ‫ئیسالمی‪ ،‬یهكێتی رۆڵێكی ب��هرچ��اوی‬ ‫لهملمالنێ سیاسیو سهربازییهكانی‬ ‫كوردستانی رۆژههاڵتدا گێڕا‪ ،‬لێرهدا دهكرێ‬ ‫ئاماژه بهچهندین نمونهی مێژوویی بكرێ‪.‬‬ ‫لهرووداوی گرتنی پادگانی ئهرتهش لهشاری‬ ‫س��هردهش��ت لهرێكهوتی ‪ 26‬ئۆگهستی‬ ‫‪ ،1979‬لهالیهن كۆمهڵهوه داوا لهتاڵهبانی‬ ‫كرا كهپشتیوانی سهربازی لهكۆمهڵه بۆ‬ ‫گرتنی پادگانی سهردهشت بكرێ‪ ،‬یهكێتی‬ ‫نیشتمانی وهاڵمی ئهو داوكارییهی دایهوهو‬ ‫پۆلێك پێشمهرگهی یهكێتی بهفهرماندهیی‬ ‫قادر شۆڕش بهشداری لهم چاالكییهدا كرد‪.‬‬ ‫له ‪16‬ی ئاگۆستی ‪ 1979‬تێكههڵچوونی‬ ‫سهربازی لهنێوان خانو بهگهكانی ناوچهی‬ ‫دیواندهرهو كۆمهڵه بههاوكاری یهكێتیو‬ ‫چریكهكانی فیدایی لهگوندی كهرهفتو‬ ‫ه��ات��هئ��اراوهو چهند ك��هس شههیدبوون‬ ‫كهیهكێكیان پ��ێ��ش��م��هرگ��هی یهكێتی‬ ‫نیشتمانی بوو‪ .‬لهبهرهنگاربوونهوهی هێزی‬ ‫پێشمهرگهی كۆمهڵهو دیموكراتو چریكه‬ ‫فیداییهكان لهشاری پاوه‪ ،‬پێشمهرگهكانی‬ ‫یهكێتی نیشتمانی رۆڵێكی بهرچاویان‬ ‫گێڕاو ئ��هم بابهته ب���هردهوام لهرۆژنامه‬ ‫سهرتاسهرییهكانی ئێران باسی لێدهكرا‪.‬‬ ‫ل�����هرووداوه چ��هك��داری��ی��هك��ان��ی ش��اری‬ ‫مهریوان یهكێتی رۆڵی كاریگهری گێڕا‪.‬‬ ‫لهدانیشتنهكانی نێوان نوێنهرانی گهلی‬ ‫ك��ورد لهكوردستانی رۆژه���هاڵت لهگهڵ‬ ‫حكومهتی ن��اوهن��دی‪ ،‬یهكێتیو خودی‬ ‫تاڵهبانی بهشداربوون‪.‬‬ ‫نهوشیروان مستهفا لهكتێبێكیدا باس لهوه‬ ‫دهكات كه لهسهر داوای حیزبی دیموكرات‬ ‫بهشداریان لهشهڕكردووه دژی كۆماری‬ ‫ئیسالمی‪.‬‬ ‫س��هرچ��اوهك��ان��ی ئ��ۆپ��ۆزی��س��ی��ۆن ب��اس‬ ‫ل��هوهدهك��هن كهسهرجهمی شههیدهكانی‬ ‫یهكێتی لهكوردستانی رۆژههاڵت لهو ساڵه‬ ‫پڕ لهرووداوانه‪ 17 ،‬كهسنو ئهمه سهرهڕای‬ ‫ئ��هوه دێت كه بهشێوهیهكی بهرباویش‬ ‫چهكو تهقهمهنیان رادهستی ئۆپۆزیسیۆنی‬ ‫ك��وردی ئێرانی ك���ردووه‪ ،‬بهشدارییهكی‬ ‫چاالكانهیان لهبهرهنگارییه چهكدارییهكانی‬ ‫خهڵكی كوردستانو هێزی پێشمهرگهدا‬ ‫كردووه‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫کۆمێنت ‪17‬‬

‫هاوینی وهزارهتی پهروهرده چۆن بوو؟‬ ‫فایه‌ق‌سه‌عید‬ ‫چ����وار‌م��ان��گ‌زی���ات���ر‌ب���ه‌س���ه‌ر‌ئ �ه‌و‌‬ ‫خۆپیشاندانه‌دا‌ تێپه‌ڕبووه‌‌ كه‌هه‌ندێك‌‬ ‫له‌خوێندكاره‌‌ ه �ه‌رزه‌ك��اره‌ك��ان‌ ل �ه‌دژی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت������ی‌ پ������ه‌روه‌رده‌‌ له‌سلێمانی‌‬ ‫ب�ه‌رپ��ای��ان‌ ك��ردب��وو‪ ‌.‬خوێندكاره‌كانی‌‬ ‫ئێمه‌ش‌ وه‌ك��و‌ هه‌موو‌ یه‌كێكی‌ دیكه‌‌‬ ‫بیروڕاكان‌و‌هه‌ڵوێستی‌خۆیان‌له‌به‌رانبه‌ر‌‬ ‫گۆڕانكارییه‌كانی‌ وه‌زاره‌ت��ی‌ پ �ه‌روه‌رده‌‌‬ ‫ن��اش��ارن �ه‌وه‌و‌ك��ه‌م‌ت��ا‌زۆر‌گ��وزارش��ی‌‬ ‫لێده‌كه‌ن‪ ‌.‬به‌اڵم‌ ئه‌و‌ خۆپیشاندانه‌‌ به‌‌‬ ‫به‌راورد‌له‌گه‌ڵ‌خۆپیشاندانه‌كانی‌دیكه‌دا‪‌،‬‬ ‫ب �ه‌ده‌ر‌ ل �ه‌وه‌ی‌ توندوتیژی‌ لێكه‌وته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫مانایه‌كی‌ سیمبۆلیشی‌ هه‌بوو‪ ‌.‬له‌الیه‌ك‌‬ ‫پرۆتێستێك‌بوو‌دژ‌به‌یه‌كێك‌له‌باشترین‌‬ ‫بڕگه‌كانی‌ ئه‌و‌ ریفۆرمه‌‌ په‌روه‌رده‌ییه‌ی‌‬ ‫ساڵی‌‪‌2007‬بۆ‌یه‌كه‌مین‌جار‌له‌مێژووی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و‌ عێراقیشدا‌ ئه‌نجامدراو‌‬ ‫له‌الیه‌كی‌ دیكه‌شه‌وه‌‌ ناڕه‌زاییه‌ك‌ بوو‌‬ ‫كه‌چۆكی‌ به‌وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‌ داهێناو‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ نیشاندا‌ كه‌وه‌زاره‌تی‌ په‌روه‌رده‌‌‬ ‫خۆی‌له‌به‌رده‌م‌یه‌كه‌مین‌نه‌رمه‌‌ناڕه‌زایی‌‬ ‫خوێندكاراندا‌ نه‌گرت‪ ‌.‬ده‌رئه‌نجام‌ ئه‌و‌‬ ‫بڕگه‌‌ بڕیاره‌‌ هه‌ڵپه‌سێردراو‌ جێگه‌كه‌ی‌‬ ‫تاوه‌كو‌ئێستاش‌به‌بۆشی‌ماوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل��ه‌و‌ده‌م���ه‌وه‌‌وه‌زاره‌ت����ی‌پ����ه‌روه‌رده‌و‌‬ ‫شه‌خسی‌ به‌ڕێز‌ وه‌زی��ری‌ پ��ه‌روه‌رده‌ش‌‬

‫له‌چه‌ندین‌ دیمانه‌و‌ بۆنه‌دا‌ ئاماژه‌‌ بۆ‌‬ ‫ئه‌وه‌‌ده‌كه‌ن‌كه‌سیستمی‌نوێی‌خوێندن‌‬ ‫كه‌موكوڕی‌ زۆری‌ تێدایه‌‌ به‌بێئه‌وه‌ی‌‬ ‫ئ��ه‌و‌ك�ه‌م��وك��وڕی��ی��ان�ه‌‌ل �ه‌پ��ڕۆژه‌ی �ه‌ك��دا‌‬ ‫ده‌سنیشانبكه‌ن‪ ‌.‬له‌به‌رانبه‌ر‌ ئه‌مه‌شدا‌‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌ئه‌و‌خۆپیشاندانه‌وه‌‌په‌یمانی‌‬ ‫ئه‌وه‌‌به‌خوێندكاران‌و‌مامۆستایان‌ده‌ده‌ن‌‬ ‫كه‌هاوین‌ پێداچوونه‌وه‌یه‌كی‌ گشتی‌‬ ‫به‌سیستمه‌كه‌دا‌ده‌كه‌ن‪‌.‬‬ ‫دوو‌هه‌فته‌ی‌دیكه‌‌ده‌رگای‌قوتابخانه‌كان‌‬ ‫ئ��اوه‌اڵده‌ب��ن�ه‌وه‌و‌ خوێندكارانیش‌ له‌نێو‌‬ ‫دڵه‌ڕاوكێدا‌ده‌ست‌به‌خوێندن‌ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫لێره‌دا‌هه‌موو‌خوێندكارێك‌ئه‌وه‌‌ده‌زانێت‌و‌‬ ‫چاوه‌ڕوانی‌ئه‌وه‌شه‌‌له‌وه‌زاره‌تی‌په‌روه‌رده‌‌‬ ‫بڕیارێك‌ یا‌ چه‌ند‌ بڕیارێك‌ به‌مه‌به‌ستی‌‬ ‫جێگیركردنی‌و‌ باشتركردنی‌ هه‌ندێك‌‬ ‫بوار‌ ده‌ربكات‪ ‌،‬چونكه‌‌ وه‌زاره‌ت‌ خۆی‌‬ ‫په‌یمانی‌ئه‌وه‌ی‌دابوو‪‌.‬به‌الیه‌نی‌كه‌مه‌وه‌‌‬ ‫ده‌كرێ‌ ئاماژه‌‌ به‌و‌ بڕیاره‌‌ زۆر‌ گرنگه‌ی‌‬ ‫سه‌ره‌وه‌‌بده‌ین‌كه‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌یه‌كجار‌‬ ‫گ��ه‌وره‌ی‌ به‌خوێندكارانی‌ ئاماده‌ییه‌وه‌‌‬ ‫هه‌یه‌‪‌.‬زۆر‌سه‌یریش‌نییه‌‌كه‌ئێمه‌‌لێره‌دا‌‬ ‫باس‌ له‌و‌ دڵه‌راوكێیه‌‌ بكه‌ین‌ كه‌وه‌زاره‌ت‌‬ ‫ب��ۆ‌ خوێندكاره‌كانی‌ دروس��ت��ك��ردووه‌‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌له‌ساڵی‌‪‌2007‬دا‌بڕیاری‌ئه‌وه‌درا‌‬ ‫كۆنمره‌ی‌پۆلی‌‪‌12‬به‌سه‌ر‌هه‌موو‌قۆناغی‌‬ ‫ئاماده‌ییدا‌ داب �ه‌ش��ده‌ك��رێ��ت‪ ‌،‬به‌هاری‌‬ ‫ئه‌مساڵ‌ ئ�ه‌و‌ بڕیاره‌‌ راگیرا‌ یا‌ باشتر‌‬ ‫وایه‌‌ بڵێم‌ هه‌ڵوه‌شێندرایه‌وه‌و‌ په‌یامێكی‌‬ ‫نانووسراو‌بۆ‌خوێندكاران‌نێردرا‌كه‌چیتر‌‬

‫كار‌به‌و‌بڕگه‌یه‌‌ناكرێت‌و‌به‌الیه‌نی‌كه‌مه‌وه‌‌‬ ‫ئه‌گه‌ری‌ ئه‌وه‌‌ هه‌یه‌‌ پاشه‌كشه‌بكه‌ن‌ بۆ‌‬ ‫سیستمه‌‌ كۆنه‌كه‌‪ ‌.‬بێگومان‌ خوێندكار‌‬ ‫به‌رگه‌ی‌ ئه‌وه‌‌ ناگرێت‌ له‌سیستمی‌ ‪‌2006‬‬ ‫وه‌‌باز‌بۆ‌سیستمی‌‪‌2007‬بدات‌و‌دواتریش‌‬ ‫‌دووباره‌‌باز‌بداته‌وه‌‌بۆسیستمی‌‌‪.2006‬‬ ‫ئه‌مه‌‌ جه‌وهه‌ری‌ ئه‌و‌ دڵه‌راوكێیه‌یه‌‌ كه‌بۆ‌‬ ‫خوێندكاره‌كانمان‌ دروستكردووه‌‪ ‌،‬ئه‌مه‌‌‬ ‫س����ه‌ره‌ڕای‌ ئ���ه‌وه‌ی‌ ك��ۆی‌ سیستمه‌كه‌‌‬ ‫له‌داهاتوویه‌كی‌ته‌مومژاویدا‌ده‌ژی‪‌،‬چونكه‌‌‬ ‫هیچ‌خوێندكارێك‌و‌په‌روه‌رده‌زانێك‌له‌الی‌‬ ‫روون‌ نییه‌‌ كه‌چی‌ جۆره‌‌ گۆڕانكارییه‌ك‌‬ ‫ده‌كرێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌ك‌ئه‌و‌هاوینه‌ی‌وه‌زاره‌ت‌باسیده‌كرت‌‬ ‫تێپه‌ڕی‌و‌له‌الیه‌كی‌دیكه‌شه‌وه‌‌دوو‌هه‌فته‌ی‌‬ ‫ماوه‌‌بۆ‌كردنه‌وه‌ی‌قوتابخانه‌كان‪‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫هێشتا‌ خ��وێ��ن��دك��اره‌ك��ان‌ ن��ازان��ن‌ به‌چ‌‬ ‫سیستمێك‌ مامه‌ڵه‌یان‌ له‌گه‌ڵدا‌ ده‌كرێت‪‌.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر‌ ئێمه‌‌ له‌واڵتێكی‌ پێشكه‌وتوو‌‬ ‫ب��ووی��ن��ای�ه‌‌م��ن‌ن��ی��گ �ه‌ران‌ن��ه‌ده‌ب��ووم‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌ هه‌ر‌ بڕیارێك‌ به‌یه‌ك‌ رۆژ‌ به‌ر‌‬ ‫له‌كردنه‌وه‌ی‌ قوتابخانه‌كانیش‌ ده‌رچوایه‌‌‬ ‫هێنده‌‌ گرنگ‌ نه‌بوو‪ ‌،‬چونكه‌‌ له‌كاتی‌‬ ‫خوێیدا‌ جێبه‌جێ‌ ده‌ك��را‪ ‌،‬به‌اڵم‌ یه‌كێك‌‬ ‫وه‌زاره‌ت���ی‌‬ ‫له‌تایبه‌تمه‌ندێتییه‌كانی‌‬ ‫پ��ه‌روه‌رده‌ی‌ كوردستان‌ ئه‌وه‌یه‌‌ ئه‌مرۆ‌‬ ‫بڕیارێك‌ ده‌رده‌كات‌و‌ دووسبه‌ی‌ یه‌كێكی‌‬ ‫دیكه‌‌كه‌هاودژه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌ی‌یه‌كه‌مه‌داو‌‬ ‫دوای‌ ماوه‌یه‌كی‌ كورت‌ بڕیاری‌ سێیه‌م‌‬ ‫ده‌رده‌كات‌ كه‌داوای‌ گه‌ڕانه‌وه‌‌ ده‌كات‌ بۆ‌‬

‫بڕیاری‌ یه‌كه‌م‪ ‌.‬ئه‌م‌ تایبه‌تمه‌ندێتییه‌ش‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ ته‌نها‌ به‌وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‌ كاك‌‬ ‫سه‌فینه‌وه‌‌ نییه‌‪ ‌.‬له‌وانه‌یه‌‌ وه‌زاره‌ت��ی‌‬ ‫پ����ه‌روه‌رده‌‌ ل��ه‌م‌ دێ���ڕه‌‌ نیگه‌رانبێت‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ چاوگێڕان‌ به‌رۆژنامه‌كاندا‌ راستی‌‬ ‫ئ��ه‌م‌ قسه‌یه‌‌ ده‌رده‌خ����ات‌ كه‌هه‌ندێك‌‬ ‫له‌مامۆستاكان‌ ‌ به‌‌ به‌ڵگه‌وه‌‌ ئاماژه‌یان‌‬ ‫پێكردووه‌‪‌.‬‬ ‫تائێستا‌ روون‌ نییه‌‌ ئ��ه‌م‌ هاوینه‌‌‬ ‫چی‌ ك���راوه‌‪ ‌،‬پێداچوونه‌وه‌كه‌‌ ك��راوه‌‌‬ ‫یا‌ نا‪ ‌،‬چۆن‌ ك��راوه‌و‌ به‌چی‌ به‌شێكی‌‬ ‫سیستمه‌كه‌دا‌ پێداچوونه‌وه‌‌ ك��راوه‌‪‌.‬‬ ‫تائێستاش‌ وه‌زاره‌ت�����ی‌ پ����ه‌روه‌رده‌‌‬ ‫به‌ره‌سمی‌راگه‌یه‌ندراوێكی‌ده‌رنه‌كردووه‌‌‬ ‫باس‌ له‌پرۆژه‌یه‌ك‌ بكات‪ ‌.‬هه‌مووشمان‌‬ ‫زۆر‌جار‌ئه‌و‌ه‌له‌وتاره‌كاندا‌ده‌خوێنینه‌وه‌‌‬ ‫ك����ه‌زۆر‌ ش��ت‌ ب��ه‌م��ه‌زاج��ی‌ شه‌خسی‌‬ ‫ده‌كرێت‌و‌ ئه‌مه‌ش‌ دووب��اره‌‌ وه‌زاره‌ت��ی‌‬ ‫پ�ه‌روه‌رده‌‌ ناڕه‌حه‌ت‌ ده‌كات‪ ‌،‬به‌اڵم‌ بۆ‌‬ ‫جارێكی‌ دیكه‌ش‌ ده‌ڵێم‌ ئه‌م‌ خاڵه‌ش‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ ته‌نها‌ به‌وه‌زاره‌ته‌كه‌ی‌ كاك‌‬ ‫سه‌فینه‌وه‌‌ نییه‌‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ له‌هه‌موو‌‬ ‫وه‌زاره‌ته‌كاندا‌كه‌م‌تا‌زۆر‌هه‌ر‌وابووه‌‪‌.‬‬ ‫بۆ‌ ئ�ه‌وه‌ی‌ كه‌سیش‌ نیگه‌ران‌ نه‌بێت‪‌،‬‬ ‫ده‌ب��ێ‌ ئ �ه‌وه‌‌ بزانین‌ ئه‌گه‌ر‌ كاره‌كان‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ بنه‌مای‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ زانستی‌‬ ‫نه‌بوو‌ كه‌واته‌‌ زانست‌ تێیدا‌ ئاماده‌‌‬ ‫نییه‌‪‌،‬به‌ڵكو‌مه‌زاجی‌شه‌خسی‌حوكمی‌‬ ‫ده‌كات‪‌.‬هه‌ركه‌سێك‌پێی‌وایه‌‌مه‌زاجی‌‬ ‫شه‌خسی‌ له‌كارێكدا‌ رۆڵ��ی‌ نه‌گێراوه‌‌‬

‫با‌ ئاماژه‌‌ به‌ڵێكۆلینه‌وه‌‌ زانستییه‌كان‌‬ ‫بكات‌كه‌كراون‪‌‌.‬‬ ‫به‌هه‌رحاڵ‌هه‌موومان‌به‌ته‌مای‌ئه‌وه‌ین‌تا‌‬ ‫دوو‌هه‌فته‌ی‌دیكه‌‌چاره‌نووسی‌ئه‌و‌بڕگه‌‌‬ ‫هه‌ڵپه‌سێراوه‌‌ دیاریبكرێت‌و‌ كاره‌كانی‌‬ ‫وه‌زاره‌ت��ی��ش‌ك�ه‌ل�ه‌م‌ه��اوی��ن�ه‌دا‌ك��راون‌‬ ‫په‌رده‌یان‌ له‌سه‌ر‌ هه‌لماڵرێت‪ ‌.‬له‌الیه‌كی‌‬ ‫دیكه‌وه‌‌كۆمه‌ڵێك‌پرۆژه‌و‌كاری‌زۆرگرنگ‌‬ ‫هه‌یه‌‌ ‌ ل�ه‌ب��واری‌ پ���ه‌روه‌رده‌دا‌ كه‌ده‌بێ‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌په‌روه‌رده‌‌‌كاریان‌له‌سه‌ر‌بكات‌‬ ‫بۆ‌ ئه‌وه‌ی‌ بتوانێت‌ له‌كۆتایی‌ كابینه‌ی‌‬ ‫شه‌شه‌مدا‌شانازییان‌پێوه‌‌بكات‪‌.‬به‌رای‌‬ ‫م��ن‌ ده‌ستپێكی‌ ئ �ه‌و‌ ك��اران �ه‌ش‌ ده‌ب��ێ‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ئه‌مساڵدا‌ئاشكرابكرێن‌و‌كاریان‌‬ ‫له‌سه‌ر‌بكرێت‪.‬‬

‫كاری ئهمریكا لهعێراق تهواو نهبووه‬ ‫فه‌رایی‌تنچ‌‌‪‌-‬رۆژنام ‌هی‌‌حورییه‌ت‌‬ ‫له‌توركییه‌وه‌‪‌:‬محه‌مه‌د‌عه‌لی‌‌‬ ‫سه‌رۆكی‌‌ ئه‌مریكا‌ هه‌رچۆنێك‌ بێت‌ به‌ڵێنه‌ك ‌هی‌‌‬ ‫برده‌س ‌هر‌و‌‌په‌یڕه‌وی‌‌ئه‌و‌خشته‌‌زه‌مه‌نیی ‌هی‌‌كرد‌‬ ‫كه‌بۆ‌ كشانه‌و‌هی‌‌ سه‌ربازانی‌‌ سوپای‌‌ واڵته‌ك ‌هی‌‌‬ ‫له‌عێراق‌دانرابوو‪‌.‬دوایین‌یه‌ك ‌هی‌‌شه‌ڕكه‌ری‌‌ئه‌و‌‬ ‫سوپایه‌‌ له‌ڕێی‌‌ كوه‌یته‌وه‌‌ عێراقی‌‌ به‌جێهێشت‪‌.‬‬ ‫ئه‌و‌ ‪ ‌50‬هه‌زار‌ سه‌رباز‌هی‌‌ كه‌ماویشه‌ته‌وه‌‌ دوای‌‌‬ ‫ئ�ه‌و‌هی‌‌ هێزه‌‌ ئه‌منییه‌كانی‌‌ عێراق‌ به‌ته‌واوه‌تی‌‌‬ ‫په‌روه‌رده‌ده‌كه‌ن‌ به‌پێی‌‌ ئه‌و‌ رێككه‌وتننامه‌ی ‌هی‌‌‬ ‫پ��ارس��اڵ‌ ل�ه‌ن��ێ��وان‌ ه���ه‌ردوو‌ واڵت���دا‌ ئیمزاكرا‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‌ واڵته‌ك ‌هی‌‌ خۆیان‪ ‌.‬به‌اڵم‌ ئایا‌ ئه‌و‌‬ ‫خشته‌‌ زه‌مه‌نیی ‌هی‌‌ دان���راوه‌‌ په‌یڕه‌وده‌كرێت‪‌،‬‬ ‫ئ��ه‌وه‌‌ هێشتا‌ روون‌ نییه‌‪ ‌ ‌.‬ئه‌مریكییه‌كان‌‬ ‫خۆشحاڵن‌ ب �ه‌و‌هی‌‌ عێراق‌ به‌جێده‌هێڵن‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫به‌وت ‌هی‌‌ زۆرێك‌ له‌چاودێرانی‌‌ سیاس ‌ی‌و‌ به‌رپرسه‌‌‬ ‫سه‌ربازییه‌‌ عێراقییه‌كان‌ به‌گومانه‌وه‌‌ ده‌ڕواننه‌‌‬ ‫ئ �ه‌م‌ كشانه‌وه‌یه‌‪ ‌.‬له‌عێراقێكدا‌ ‌ كه‌چه‌ندین‌‬ ‫مانگه‌‌ ناتوانرێ‌ رێككه‌وتنێك‌ بۆ‌ پێكهێنانی‌‌‬ ‫حكومه‌ت‌ بكرێت‪ ‌،‬ترسی‌‌ ئ��ه‌وه‌‌ بااڵده‌سته‌‌‬ ‫ك��ه‌دوای‌‌ كشانه‌و‌هی‌‌ س�ه‌رب��ازه‌‌ ئه‌مریكییه‌كان‌‬ ‫جارێكیتر‌ رێ��ژ‌هی‌‌ پێكدادان‌و‌ توندوتیژییه‌كان‌‬ ‫به‌رزبێته‌وه‌‪‌.‬به‌رپرسه‌‌ئه‌مریكییه‌كان‌رایده‌گه‌یه‌نن‌‬ ‫كه‌كێشانه‌و‌هی‌‌ هێزه‌كانی‌‌ واڵته‌كه‌یان‌ به‌مانای‌‌‬ ‫به‌جێهێشتنی‌‌ عێراق‌ به‌ته‌نها‌ نای ‌هت‌و‌ هه‌رواشه‌‪‌.‬‬ ‫به‌پێی‌‌ ئه‌و‌ پالنه‌ش‌ كه‌په‌یوه‌سته‌‌ به‌كشانه‌وه‌وه‌‌‬ ‫رێككه‌وتنی‌‌ ورد‌ له‌سه‌ر‌ ئه‌و‌ چ ‌هك‌و‌ ته‌قه‌مه‌نی‌و‌‬ ‫جبه‌خانانه‌‌كراوه‌‌كه‌عێراق‌له‌ئه‌مریكای‌‌ده‌كڕێت‪‌.‬‬ ‫ئه‌و‌كڕین‌و‌فرۆشه‌ش‌له‌ڕێگ ‌هی‌‌وه‌زاره‌تی‌‌ده‌ره‌و‌ه‌و‌‬ ‫ناوه‌نده‌‌ دیبلۆماسییه‌كانه‌وه‌‌ به‌رده‌وامده‌بێت‪‌.‬‬ ‫كه‌ركوكیش‌تائێستا‌گرنگترین‌بابه‌ته‌‌كه‌هه‌ڕه‌شه‌‌‬ ‫له‌سه‌قامگیریی‌عێراق‌ده‌كات‪‌.‬نه‌‌ئه‌و‌ریفراندۆمه‌‌‬ ‫ئه‌نجامدرا‌ كه‌به‌ڵێن‌ به‌كورد‌ درابوو‌ بكرێت‌و‌ نه‌‌‬ ‫له‌بار‌هی‌‌ رێككه‌وتننامه‌كانی‌‌ بواری‌‌ نه‌وتیشه‌وه‌‌‬ ‫گه‌یشتنه‌‌ ئه‌نجام‪ ‌.‬بۆ‌ جێبه‌جێكردنی‌‌ ماد‌هی‌‌‬ ‫‪140‬ی‌‌ ده‌ستووری‌‌ عێراقیش‌ فشاره‌كانی‌‌ كورد‌‬ ‫بۆ‌ س�ه‌ر‌ به‌غداد‌ ب �ه‌رده‌وام �ه‌‪ ‌.‬ئ�ه‌م‌ بابه‌ته‌‌ كه‌‌‬ ‫له‌توانایدایه‌‌ ببێته‌‌ جدیترین‌ هۆكاری‌‌ پێكدادان‌‬ ‫له‌نێوان‌ ك��ورد‌و‌ عه‌ره‌بدا‪ ‌،‬له‌قۆناغی‌‌ داهاتوودا‌‬ ‫ده‌بێته‌‌ مای ‌هی‌‌ مشتومڕی‌‌ زۆر‌و‌ ئه‌گه‌ری‌‌ زۆریش‌‬ ‫هه‌یه‌‌ ببێته‌‌ هۆی‌‌ دروستبوونی‌‌ قه‌یرانی‌‌ جدی‌‪‌.‬‬

‫ئایا‌ئه‌مریکا‌به‌ته‌واوه‌تی‌له‌عێراق‌ده‌چێته‌ده‌ره‌وه‌؟‬ ‫جه‌یمس‌ دوبیك‌ كه‌ژه‌نه‌راڵێكی‌‌ خانه‌نشین ‌ه‌و‌‬ ‫ل�ه‌ن��ێ��وان‌ س��ااڵن �ی‌‌ ‪‌2007‬و‪2008‬دا‌ ب �ه‌ش��داری‌‌‬ ‫له‌ڕاهێنانی‌‌ هێزه‌‌ ئه‌منییه‌كانی‌‌ عێراقدا‌ كردووه‌‪‌،‬‬ ‫له‌و‌ شیكردنه‌وه‌یدا‌ كه‌سه‌باره‌ت‌ به‌پێكدادان‌ له‌و‌‬ ‫ناوچانه‌‌كردوویه‌تی‌‪‌،‬ده‌ڵێت‌ده‌توانرێ‌بۆ‌به‌رگرتن‌‬ ‫له‌قه‌یرانی‌‌ ك�ه‌رك��وك‌ له‌ناوچه‌‌ سنورییه‌كانی‌‌‬ ‫باشووری‌‌ هه‌رێمی‌‌ كوردستان‌و‌ له‌و‌ جێگایان ‌هی‌‌‬ ‫كه‌مای ‌هی‌‌ مه‌ترسین‪ ‌،‬هێزی‌‌ ئاشتی‌‌ نێوده‌وڵه‌تی‌‌‬ ‫جێگیربكرێت‌وه‌ك‌ئه‌و‌هی‌‌له‌واڵتانی‌‌به‌ڵقان‌هه‌یه‌‪‌.‬‬ ‫بیرۆك ‌هی‌‌جێگیركردنی‌‌هێزی‌‌ئاشتیپارێز‌كه‌یه‌ك ‌هی‌‌‬ ‫شاره‌زا‌له‌به‌ره‌نگاربوونه‌و‌هی‌‌تیرۆردا‌له‌خۆده‌گرن‌و‌‬

‫ف��ره‌ن �ه‌ت �ه‌وه‌ن‌ ن��وێ‌ نیی ‌ه‌و‌ ل �ه‌و‌ ناوه‌ندانه‌شدا‌‬ ‫باسده‌كرێت‌ كه‌‌ نزیكن‌ له‌ئیدار‌هی‌‌ ئه‌مریكییه‌وه‌‪‌.‬‬ ‫به‌اڵم‌كورد‌به‌هه‌موو‌شێوه‌یه‌ك‌ئه‌و‌ه ‌ی‌به‌یان‌كردووه‌‌‬ ‫كه‌نایه‌وێ‌ هێزی‌‌ بیانی‌‌ له‌ناوچه‌كانیدا‌ ببینێت‪‌.‬‬ ‫بابه‌تی‌‌ مانه‌و‌هی‌‌ بنك ‌هی‌‌ سه‌ربازی‌‌ هه‌میشه‌یی‌‬ ‫ئه‌مریكییه‌كانیش‌به‌رده‌وام‌به‌درۆده‌خرێته‌وه‌‪‌.‬ئایا‌‬ ‫ئه‌مریكا‌به‌ڕاستی‌‌عێراق‌به‌جێده‌هێڵێ‌؟‌با‌واز‌له‌وه‌‌‬ ‫بێنین‌ كه‌ئه‌مریكا‌ له‌عێراق‌ خه‌رجیكردووه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫دوای‌‌ ئه‌و‌هی‌‌ ئه‌و‌ ده‌وڵه‌ت ‌هی‌‌ پارچه‌پارچه‌‌ كرد‌و‌‬ ‫كۆمه‌ڵگاك ‌هی‌‌دابه‌شكرد‌و‌وه‌ك‌بانگه‌ش ‌هی‌‌بۆ‌ده‌كرا‌‬ ‫به‌هێزترین‌سوپای‌‌خۆرهه‌اڵتی‌‌ناوه‌ڕاستی‌‌له‌دوای‌‌‬

‫ئیسرائیله‌وه‌‌به‌هۆی‌‌تیرۆره‌وه‌‌له‌ناوبرد‌و‌‌ئێستا‌‬ ‫ئه‌و‌واڵته‌‌به‌جۆرێكی‌‌لێهاتووه‌‌كه‌ئاوااڵیه‌‌له‌به‌رده‌م‌‬ ‫هه‌ر‌ده‌ستوه‌ردانێكی‌‌ده‌ره‌ك ‌ی‌و‌له‌نێویشیاندا‌هی‌‬ ‫دراوسێكانی‌‪‌،‬ئایا‌ئه‌مریكا‌به‌جێیده‌هێڵ ‌ێ‌و‌بڕوات؟‌‬ ‫به‌دڵنیاییه‌وه‌‌نه‌خێر‪‌.‬ئۆباما‌ئه‌و‌به‌ڵێن ‌هی‌‌داویه‌تی‌‌‬ ‫ده‌یباته‌‌سه‌ر‪‌.‬له‌جیاتی‌‌هێزه‌‌شه‌ڕكه‌ره‌كان ‌ی‌و‌له‌ژێر‌‬ ‫ناوی‌‌ راهێنان‌و‌ په‌روه‌رده‌كردنی‌‌ سوپا‌و‌ پۆلیسی‌‌‬ ‫عێراقدا‌رێككه‌وتننامه‌‌له‌گه‌ڵ‌چه‌ندین‌كۆمپانیای‌‌‬ ‫ئه‌منی‌‌ دارده‌س��ت �ی‌‌ خ��ۆی‌‌ له‌نمون ‌هی‌‌ بالكۆته‌ر‌‬ ‫واژۆده‌كات‌و‌شه‌ش‌حه‌وت‌هه‌زار‌"ئه‌منیه‌ت‌پارێز"‌‬ ‫له‌ناو‌گه‌النی‌‌عێراقدا‌به‌ره‌اڵ‌ده‌كات‪‌.‬جگه‌‌له‌وه‌ش‌‬

‫‪ ‌50‬ه �ه‌زار‌ سه‌رباز‌ النیكه‌م‌ تا‌ پاییزی‌‌ داهاتوو‌‬ ‫ل�ه‌و‌ واڵت �ه‌‌ ده‌مێننه‌وه‌‪ ‌.‬له‌پاڵ‌ ئه‌مه‌شدا‌و‌ هه‌ر‌‬ ‫له‌ئێستاشه‌وه‌‌ژمار‌هی‌‌ئه‌و‌كه‌سان ‌ه‌له‌واشنتۆن‌كه‌م‌‬ ‫نین‌كه‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كه‌ن‌ئه‌گه‌ر‌داواكاری‌‌له‌الیه‌ن‌‬ ‫حكومه‌نی‌‌عێراقه‌وه‌‌بكرێت‪‌،‬ده‌توانرێ‌ئه‌م‌خشته‌‌‬ ‫زه‌مه‌نییه‌‌ گۆڕانكاری‌ به‌سه‌ردا‌ بهێنرێت‪ ‌.‬بردنه‌‌‬ ‫سه‌ری‌‌ به‌ڵێنی‌‌ كشانه‌و‌هی‌‌ هێزه‌‌ شه‌ڕكه‌ره‌كان‌‬ ‫به‌مانای‌‌ به‌جێهێشتنی‌‌ عێراق‌ نایه‌ت‪ ‌.‬كراولی‌‌‬ ‫وته‌بێژی‌‌ وه‌زاره‌ت��ی‌‌ ده‌ره‌و‌هی‌‌ ئه‌مریكا‌ ده‌ڵێت‌‬ ‫"له‌عێراقدا‌شه‌ڕكردن‌كۆتایی‌پێ‌ده‌هێنین‪‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫كاره‌كانمان‌كۆتایی‌پێناهێنین"‪.‬‬

‫روونكردنه‌وه‌یه‌ك‌له‌(هۆشیار‌عه‌بدوڵاڵ)ه‌وه‌‪،‬‬ ‫سه‌باره‌ت‌به‌چاوپێكه‌وتنه‌كه‌ی‌به‌ڕێز‌شێخ‌عه‌بدولره‌حمانی‌نه‌قشبه‌ندی‌له‌ڕۆژنامه‌ی‌ده‌ستووردا‬ ‫له‌‌ژماره‌(‪)45‬ی‌رۆژنام ‌هی‌‌ده‌ستوورو‌له‌چاوپێكه‌تنێكیدا‌‬ ‫به‌ڕێز‌شێخ‌عه‌بدولره‌حمانی‌نه‌قشبه‌ندی‌وێرای‌كۆمه‌ڵێك‌‬ ‫ره‌خنه‌و‌ گله‌یی‌ له‌گۆڕان‌و‌ كه‌ی‌ ئێن‌ ئێن‪ ‌،‬ناوی‌ منی‌‬ ‫له‌دوو‌شوێندا‌هێناوه‌و‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌من‌بومه‌ته‌‌‬ ‫هۆی‌ البردنی‌ هه‌واڵی‌ ه�ه‌ورام��ی‪ ‌.‬من‌ بۆ‌ به‌ڕێز‌ كاك‌‬ ‫عه‌بدولره‌حمان‌و‌ هه‌ورامییه‌‌ به‌ڕێزو‌ ئازیزه‌كانیش‌ ئه‌م‌‬ ‫روونكردنه‌وه‌یه‌‌ده‌نووسم‪:‬‬ ‫‪ ‌.1‬من‌ دوورو‌ نزیك‌ په‌یوه‌ندیم‌ به‌البردنی‌ هه‌واڵه‌‌‬ ‫هه‌ورامییه‌كانه‌وه‌‌ نییه‌‪ ‌،‬راسته‌‌ له‌خستنه‌‌ سه‌ر‌ سكه‌ی‌‬

‫هه‌واڵه‌كان‌و‌دانانی‌كات‌و‌كه‌سی‌شیاو‌بۆ‌جێبه‌جێكردنیان‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌‌ من‌ ب��ووم‌ یه‌كالمكرده‌وه‌‪ ‌،‬ب�ه‌اڵم‌ كاتێك‌ بڕیاری‌‬ ‫البردنی‌یان‌دانانیشی‌دراوه‌‌په‌یوه‌ندی‌به‌منه‌وه‌‌نییه‌‪‌،‬‬ ‫من‌ناتوانم‌بڕیارێكی‌له‌وشێوه‌یه‌‌یه‌كالبكه‌مه‌وه‌‪‌،‬به‌تایبه‌ت‌‬ ‫كه‌كاك‌ عه‌بدولره‌حمان‌ ده‌زانێت‌ له‌سه‌روی‌ منه‌وه‌‌ دوو‌‬ ‫كه‌سیتر‌هه‌یه‌‌كه‌دوا‌بڕیار‌هی‌ئه‌وانه‌‌نه‌ك‌هی‌من‪.‬‬ ‫‪‌‌.2‬به‌‌پێچه‌وانه‌وه‌‌كه‌زانیومانه‌‌هه‌واڵی‌هه‌ورامی‌نامێنێت‪‌،‬‬ ‫وتمان‌پێویسته‌‌به‌هه‌ورامی‌به‌رنامه‌یه‌كی‌هه‌فتانه‌‌هه‌بێت‌‬ ‫كه‌كلتوورو‌ناسنامه‌ی‌ناوچه‌ی‌هه‌ورامان‌بخاته‌روو‌وه‌ك‌‬

‫جێگره‌وه‌ی‌ هه‌واڵی‌ هه‌ورامی‌ كه‌هه‌ر‌ دووباره‌ی‌ هه‌واڵه‌‌‬ ‫سۆرانییه‌كان‌بوو‪.‬‬ ‫‪ ‌.3‬من‌ هه‌ر‌ ئه‌و‌ كاته‌‌ ئاگاداری‌ نیگه‌رانی‌ به‌ڕێز‌ كاك‌‬ ‫عه‌بدولره‌حمان‌بووم‌و‌چه‌ندین‌هه‌وڵماندا‌كه‌ئه‌و‌به‌رنامه‌یه‌‌‬ ‫بخه‌ینه‌‌سه‌رپێ‪‌،‬كه‌راوبۆچوونی‌كاك‌قادرو‌كاك‌ئارامیش‌‬ ‫بوو‪ ‌،‬سه‌ركه‌وتوو‌ نه‌بوو‪ ‌،‬تا‌ ئه‌وه‌ی‌ ئێستا‌ سه‌رگه‌رمی‌‬ ‫به‌رنامه‌یه‌كین‌به‌هه‌ورامی‌كه‌مه‌گه‌ر‌هه‌ر‌ئاماده‌كاره‌كه‌ی‌‬ ‫شایه‌تی‌ئه‌وه‌‌بدات‌كه‌من‌خۆم‌به‌شه‌خسی‌چه‌ند‌پێوه‌ی‌‬ ‫هیالكم‌و‌گه‌ره‌كمه‌‌بكه‌وێته‌‌سه‌ر‌سكه‌‪.‬‬

‫‪‌.4‬من‌رێزو‌خۆشه‌ویستی‌زۆرم‌بۆ‌كاك‌عه‌بدولره‌حمان‌‬ ‫هه‌یه‌و‌ گله‌ییه‌كانی‌ له‌سه‌ر‌ چاوانمان‪ ‌،‬ب�ه‌اڵم‌ خۆزگه‌‌‬ ‫به‌رله‌وه‌ی‌ ئاوا‌ قسه‌مان‌ له‌سه‌ر‌ بكات‪ ‌،‬خۆی‌ له‌زاری‌‬ ‫خۆمانه‌وه‌‌راستییه‌كانی‌بیستبا‌نه‌ك‌له‌خه‌ڵكی‌تره‌وه‌‪‌.‬‬ ‫خ��ۆش‌ به‌ختانه‌ش‌ ل �ه‌م‌ دوای��ی��ان �ه‌دا‌ جگه‌‌ له‌هه‌وڵی‌‬ ‫به‌رنامه‌یه‌كی‌هه‌فتانه‌‪‌،‬په‌یامنێری‌سنووره‌كه‌‌دیاریكراوه‌و‌‬ ‫ده‌توانێت‌راپۆرتی‌هه‌ورامی‌بكات‌و‌له‌هه‌واڵدا‌دابه‌زێت‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ده‌بێت‌هه‌موو‌ئازیزانیش‌بزانن‌كه‌كه‌ی‌ئێن‌ئێن‌‬ ‫كه‌ناڵێكی‌تایبه‌تمه‌ندی‌هه‌واڵیه‌و‌ده‌بێت‌موراعاتی‌ئه‌و‌‬

‫تایبه‌تمه‌ندیه‌ی‌بكرێت‪.‬‬ ‫له‌كۆتایشدا‌ گله‌ییه‌كه‌ی‌ كاك‌ شێخ‌ به‌و‌ تێگه‌یشتنه‌‌‬ ‫وه‌رده‌گ��ری��ن‌ كه‌گله‌یی‌ ل �ه‌دۆس��ت‌ ده‌ك��رێ��ت‪ ‌،‬ئ �ه‌وه‌ی‌‬ ‫له‌ده‌ستیشمان‌ بێت‌ له‌خزمه‌تی‌ كلتوورو‌ ره‌سه‌نه‌یاتی‌‬ ‫ناوچه‌ی‌هه‌ورامان‌درێغی‌ناكه‌ین‌و‌سوپاس‌و‌خۆشه‌ویستی‌‬ ‫دووب��اره‌م��ان‌ بۆ‌ ك��اك‌ شێخ‌و‌ هه‌ورامییه‌‌ به‌ڕێزه‌كان‌‬ ‫كه‌دۆست‌و‌ناسیاومان‌له‌ناویاندا‌زۆر‌زۆره‌‪.‬‬ ‫هۆشیار‌عه‌بدوڵاڵ‬ ‫‪2010/8/18‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫‪ 16‬کۆمێنت‬

‫دابه‌شبوون‬ ‫ئهحمهد ئاڵتان رۆژنامهی تهرهف‬ ‫لهتوركییهوه‪ :‬محمهمهد عهلی كهمال‬ ‫توركیا دابهشدهبێت‪ ،‬ب��هو ج��ۆرهش كهپێویست دهك���اتو زۆر‬ ‫تهندروستانه دابهشبوونێكی "ئاسایی"ی بهسهردا دێت‪ .‬ئهم زاراوهی‬ ‫"دابهشبوونی ئاسایی"ه هی سهردهمی خوێندنگهمهو لهبیرم ماوه‪،‬‬ ‫لهسهر ئینتهرنێتیش جارێكی دیكه تهماشامكردهوه بۆ ئهوهی‬ ‫بزانم بهدروستی لهبیرم ماوه‪ ،‬ههر بهو جۆره بوو‪ .‬ئهو خانانهی‬ ‫"پیردهبن" لهڕێگهی دابهشبوونی "ئاسایی"یهوه بۆ دوو بهش‬ ‫جارێكی دیكه نوێدهبنهوه‪ .‬بهبڕوای من ئهمهی ئێمه لهئێستادا‬ ‫تێیداین بهتهواوهتی ئهمهیه‪ .‬ناتوانین لهیهك نهچینو دژی یهك‬ ‫"دوو شتی جیاواز" بین‪ .‬وهك كوردو توركو عهلهویو سوننی‪،‬‬ ‫چهپهكانو راستڕهوهكان دابهش نابین‪ .‬ئهمڕۆ ههموو كۆئهندامی‬ ‫كۆمهڵگهی ئێمه‪ ،‬ههموو دینو ئهتنو مهزههبو ئهو شتانهی بوونیان‬ ‫ههیه‪ ،‬بهبێ ئهوهی یهكێتی نێوانیان تێكبچێت دابهشدهبن‪ .‬لهنێو‬ ‫یهكێك لهو دوو خانهیهی دابهشدهبێت ت��وركو ك��وردو سوننیو‬ ‫عهلهویو چهپو راست ههن‪ .‬لهنێو خانهی دووهمیشدا توركو‬ ‫كوردو سوننیو عهلهویو چهپهكانو راستهكان ههن‪ .‬پێكهاتهی‬ ‫ئهم خانانه وهك یهكه‪ .‬بهاڵم "بیركردنهوه"یان جیاوازه‪ .‬ئهوهش‬ ‫كهوا دهكات ئهو دابهشبوونه ئهوهنده تهندروست بێت ههر ئهمهیه‪.‬‬ ‫ئهم دابهشبوونه لهسهر بنهمای دینو ئهتنو مهزههب نییه‪ ،‬بهڵكو‬ ‫لهسهر بنهمای بیركردنهوهیه‪ .‬ئهو دهوڵ��هتو كۆمهڵگهیهی ئهم‬ ‫كۆماره دروستیكرد پیربووه‪ .‬لێره تهنها سوپاو دهسهاڵتی دادوهریو‬ ‫سیاسهتو دهوڵهمهندیو "دهسهاڵت" پیرنهبوون‪ ،‬كوردو سوننیو‬ ‫عهلهویو چهپو راستو "ئۆپۆزیسیۆن"هكهشی تهمهنیان زۆر بووه‪.‬‬ ‫لهدهسهاڵتو ئۆپۆزیسیۆنیشدا ههمان بهتهمهنبوونو كهموكوڕیی‬ ‫دروستبوو‪ ،‬ههریهك لهوانه لهنێو رهفتارو ههڵسوكهوته كۆنهكانیاندا‬ ‫وشكبوونهوه‪ .‬بهاڵم ئهم ریفراندۆمه لهسهر دهستوور دابهشبوونهكهی‬ ‫تهكاندا‪ .‬ریفراندۆمهكه نهبووه هۆی ئهوهی دابهشبین‪ ،‬بهڵكو تهنها‬ ‫بووه هۆی ئهوهی ئهم دابهشبوونه بگاته ئاستێك بهچاو ببینرێت‪.‬‬ ‫كوردهكان لهنێو خۆیانداو سوننیهكان لهنێو خۆیانداو عهلهویو چهپو‬ ‫راستهكانیش بهههمان شێوه دابهشدهبن‪ ،‬ئهم دابهشبوونه "نوێ"یه‬ ‫وادهكات زمانه "كۆن"هكهی ئێمه تووشی ئاستهنگببێتهوه‪ .‬بۆ نمونه‬ ‫ئێمه بهوه راهاتووین كوردو تورك لهیهكتر جیابكهینهوه‪ .‬ئهگهر‬ ‫لهڕیفراندۆمهكهی ئهم جارهدا باس لهكوردهكان بكهین‪ ،‬ئایا كام‬ ‫كوردانهمان مهبهسته؟ ئهوه نییه لهبهرانبهرماندا جهماوهرێكی یهك‬ ‫پارچهو یهكگرتوو ههبێ�ت‪ .‬بهدهپهو پهكهكه پێشنیازی بایكۆتكردنی‬ ‫ئهم ریفراندۆمه دهك��هن‪ ،‬ژمارهیهكی بهرچاو لهڕێكخراوهكانی‬ ‫كۆمهڵگهی مهدهنیو سیاسهتمهدارانو رووناكبیران لهكوردهكانیش‬ ‫"بهڵێ" بۆ گۆڕانكارییهكانی دهستوور دهكهن‪ .‬ههموویان كوردن‪ ،‬بهاڵم‬ ‫بهدابهشبوونێكی ئاسایی بهسهر دوو خانهدا لهیهكتری جیادهبنهوه‪.‬‬ ‫ههمان حاڵهت بۆ سوننیه دیندارهكانیش بهو جۆرهیه‪ .‬بۆ نمونه‬ ‫ئاك پارتیو پارتی سهعادهت‬ ‫"بهڵێ" بۆ گۆڕاناكارییهكانی‬ ‫دهس��ت��ور دهڵ��ێ��ن لهكاتێكدا‬ ‫ك���هس���ون���ن���ی دی�����ن�����دارنو‬ ‫بهدهپهو پهكهكه‬ ‫ئهربهكانو جهماعهتهكهشی‬ ‫"ن��هخ��ێ��ر"ی��ان ب��ۆ دهس��ت��وور‬ ‫پێشنیازی بایكۆتكردنی‬ ‫پێباشه ك��هه��هر سوننینو‬ ‫ئهم ریفراندۆمه‬ ‫دیندارن‪ .‬ههردووكیان سوننیو‬ ‫دهكهن‪ ،‬ژمارهیهكی‬ ‫دیندارن‪ ،‬بهاڵم لهدوو خانهی‬ ‫جیاوازدان‪ .‬نهتهوهپهرستهكانی‬ ‫بهرچاو لهڕێكخراوهكانی‬ ‫وهك م���هه���هپ���ه دهن���گ���ی‬ ‫كۆمهڵگهی مهدهنیو‬ ‫"نهخێر" بهدهستور دهدهنو‬ ‫سیاسهتمهدارانو‬ ‫نهتهوهپهرستهكانی وهك پارتی‬ ‫یهكێتی مهزن "بهڵێ" به باش‬ ‫رووناكبیران‬ ‫دهزانن‪ .‬ههندێ لهعهلهوییهكان‬ ‫لهكوردهكانیش "بهڵێ"‬ ‫دهنگی ئهرێ دهدهنو ههندێكی‬ ‫بۆ گۆڕانكارییهكانی‬ ‫دیكهیان نهرێ‪ .‬پێكهاتهكانی‬ ‫نێو ههریهك لهو خانانه لهوی‬ ‫دهستوور دهكهن‬ ‫دیكه دهچێت‪ ،‬بهاڵم بۆچوونی‬ ‫ی��هك��ێ��ك��ی��ان ب���هت���هواوهت���ی‬ ‫جیاوازه ل��هوی تریان‪ .‬ئهم جیاوازییه تهنها بهم ریفراندۆمهوه‬ ‫ناوهستێ‪ .‬بهڵكو لهزۆر مشتومڕی لهمهودوادا ئێمه ئهم دابهشبوونه‬ ‫ئاساییه دهبینین‪ .‬ئهو دهسهاڵتو ئۆپۆزیسیۆنهی ههوڵدهدهن بهو‬ ‫شێوهیهی كهڕاهاتوون لهسهری كێشهكان چارهسهربكهن لهالیهك‬ ‫گرددهبنهوهو ئهو دهس��هاڵتو ئۆپۆزیسیۆنهش كهبۆ چارهسهری‬ ‫نوێ بۆ كێشهكان دهگهڕێن لهالیهكی دیكه كۆدهبنهوه‪ .‬لهوهش‬ ‫ناچێت لێك تێنهگهیشتنو پێكدادانهكانی نێوان ئهم دهسهاڵتو‬ ‫ئۆپۆزیسیۆنه تهواو ببنو كۆتاییانبێت‪ .‬پێكدادانهكان بهردهوامدهبن‪،‬‬ ‫ب��هاڵم لهچوارچێوهی خانهیهكداو زمانێكو دووری��ی��هك��ی نوێ‬ ‫وهدهست دههێنێت‪ .‬وهلێ لهوهی دیكهدا زمانو تێگهیشتنه كۆنهكه‬ ‫دهبینرێتو دهمێنێتهوه‪ .‬شێوازی "پێكدادانو بهرهنگاربوونهوه"كان‬ ‫دهگ��ۆڕێ��ت‪ .‬لهجێگهی ئ��هو تێگهیشتنهی ب��هدوای توندوتیژیو‬ ‫ت��وڕهی��یو تۆڵهسهندنهوهو لهیهكترخوێندنو چهوساندنهوهدا‬ ‫دهگهڕێت‪ ،‬تێگهیشتنێك دروستدهبێت كهداوای یهكسانیو ئازادی‬ ‫دهكاتو بهعهقڵ بۆ چارهسهرهكان دهگهڕێت‪ .‬ئهو پێكهاته نوێیهی‬ ‫كهعهقڵ دهخاته جێگهی چهك لهوانهیه جارێكی دیكه تووشی‬ ‫دابهشبوون ببێتهوه كه لهوانهیه لهشێوهی كوردو توركدا بێت‪.‬‬ ‫بهاڵم ئهگهر دابهشبوونێكی لهوجۆرهش رووبدات‪ ،‬ئهوا دابهشبوونێك‬ ‫نابێت ب��هدوای مهرگدا بگهڕێت‪ ،‬بهڵكو بهشوێن خۆشگوزهرانیو‬ ‫بهختهوهرییهوه دهبێت‪ .‬ئهم كۆمهڵگهیه پیربووهو كهموكوڕیی‬ ‫تێكهوتووهو گهیشتووهته كهناری نهمان‪ ،‬لهوانهبوو وشكبێتهوهو‬ ‫لهناو بچێت‪ ،‬ب��هاڵم بهنیشاندانی زیندوێتییهكی گ��هورهوهو بهم‬ ‫دابهشبوونه جارێكی دیكه نوێدهبێتهوه‪ .‬ئهوهی من بهئومێد دهكات‬ ‫ئهوهیه ئهم دابهشبوونه پشت بهست نییه بهدینو ئهتنو مهزههب‪،‬‬ ‫بهڵكو لهسهر بیركردنهوه وهستاوه‪ ،‬ههر بۆیه نوێدهبێتهوه‪.‬‬

‫بۆچی‌‌له‌مێژوو‌تێبگه‌ین؟‬ ‫تاڵه‌بانی‌‌و‌كێشه‌كانی‌‌له‌گه‌ڵ‌بارزانیدا‬ ‫هیالل ئیبراهیم‬ ‫ههستكردن‬ ‫لهمێژوو‬

‫بهقوربانیو‬

‫تێنهگهیشتن‬

‫م��اوهی��هك��ه ب��هگ��هرم��ی ب��اس لهههندێ‬ ‫نووسین دهكرێت كهپهیوهستن بهكتێبێكهوه‬ ‫دهربارهی ژیانو یاداشتهكانی تاڵهبانی ‪ .‬رای‬ ‫جیاواز لهسهر ئهم باسه خرایهڕوو‪ .‬بهشێكیان‬ ‫هێرشی شهخسیبوون بۆ سهر نووسهری‬ ‫كتێبهكهو بهشێكی دیكهیان بۆ ئیحراجكردنی‬ ‫تاڵهبانی ل��هب��هران��ب��هر ب��ارزان��یو پارتیو‬ ‫بنهماڵهكهی دهنووسرێن‪ .‬كۆی ههوڵهكهش‬ ‫ل��هوهدا چڕدهبێتهوه كهكهشێكی ترسناك‬ ‫دروستبكرێت بۆ ئهوهی كهس بیر لهمێژوو‬ ‫نهكاتهوه‪ .‬لهزۆر الیهنی ئهم بۆی سهلماندین‬ ‫كهدهركردنمان بۆ تێگهیشتن لهمێژوو زۆر‬ ‫الوازهو نامانهوێت لهڕووداو و گۆڕانكارییهكانی‬ ‫بزووتنهوهی رزگاریخوازی كورد تێبگهینو‬ ‫ك��هس��ای��هت��ی��ی��هك��ان��ی ب��ن��اس��ی��نو بهباشی‬ ‫ئهركهكانیان ههڵسهنگێنین‪ .‬لهكوردستان‬ ‫زۆركهس كهسهرچاوه یان باسێكی مێژوویی‬ ‫دهخوێننهوه راستهوخۆ جهوێكی عاتفی‬ ‫دایدهگرێت‪ ،‬ئهم جهوه عاتفییهش لهوێوه‬ ‫دروستبووه خهڵكی كوردستان رووبهڕووی‬ ‫گهلێك كارهساتو نههامهتی ج��ۆراو جۆر‬ ‫بووهتهوه‪ ،‬لهبهر ئهوه پارتو كهسایهتییه‬ ‫سیاسییهكان ئهم ههستكردنه بهقوربانی‬ ‫بهكاردههێنن(ئیستغاللی)دهكهن بۆ ئهوهی‬ ‫كهس بۆی نهبێت باسی مێژووهكهی بكاتو‬ ‫بیری لێبكاتهوهو دهرب���ارهی بنووسێت‪.‬‬ ‫ئهم ههوڵهی پارتو الیهنهكان دهیدهن بۆ‬ ‫دوورخ��س��ت��ن��هوهی خهڵك لهخوێندنهوهو‬ ‫تێگهیشتنی مێژوو ئهگهر بۆ ئهمڕۆ بهكهڵك‬ ‫بێت‪ ،‬ئهوا بۆ داهاتوو و چهند ساڵێكیتر هیچ‬ ‫سودێكی نییه‪ .‬دهبێت پارتو كهسایهتییه‬ ‫سیاسییهكان ئهوه بزانن ئهگهر ئهمڕۆش‬ ‫نهبێت‪ ،‬ئهوا چهند ساڵێكیتر خهڵكی بیر‬ ‫لهمێژوویان دهكهنهوهو دهیانهوێت لهمێژووی‬ ‫سیاسیان تێبگهن‪ .‬لهبهر ئهوه ئهو كێشهیهی‬ ‫ك��هب��هه��ۆی ئ��هو كتێبهوه دروس��ت��ب��ووه‪،‬‬ ‫وابهستهیه بهخوێندنهوهو وردب��وون��هوه‬ ‫لهمێژوویهكی پهنجا ساڵهوه‪ ،‬رهگهكانی ئهم‬ ‫كێشهیه قوڵنو خهڵكی پێویسته لێیان‬ ‫تێبگات‪ .‬ئێستا مێژووی بزووتنهوهكهیو‬ ‫سهركردهكانی بهستراوه به (كتێبێكهوه)‪.‬‬ ‫ه��هر ئ��هم گ��رێ��دان��هوه ب��ووه ه��ۆی ئ��هوهی‬ ‫بهشێكی ن��ووس��هرو رۆژن��ام��هوانو خهڵكی‬ ‫ئاسایش پێیانوابێت قانعی فهردو تاڵهبانی‬ ‫هیچ شتێك نییه پێكهوهیان گرێبداتهوه‬ ‫ئێران نهبێت‪ .‬ههروهها ئهم كتێبه بۆ ئێران‬ ‫ن��ووس��راوهو دهی��ان��هوێ مێژوو بشوێنرێت‪.‬‬ ‫ئهی نابێت خهڵكی ئهو پرسیارهش بكاتو‬ ‫وردبێتهوه ئهگهر مێژوویهك بهكتێبێك‬ ‫بشوێت ئهوه كهی مێژووه‪ .‬ئهگهر خهباتو‬ ‫بزووتنهوهیهك كهس نهوێرێت باسی بكاتو‬ ‫رهخ��ن��هی بكات ئیتر چ��ۆن ن��اوی بنێین‬ ‫بزووتنهوهی رزگاریخوازی نهتهوهیهك‪ .‬ئهو‬ ‫كتێبه كه لهسهر ژیانو یاداشتهكانی مام‬ ‫جهالل لهچهند سهرچاوهیهكی جۆربهجۆرهوه‬ ‫وهرگیراوه لهكهسانی نزیكیو دبلۆماتكارو‬ ‫سهرچاوهی مێژوویو بهڵگهنامهی جیاوازهوه‬ ‫نووسراوه‪ .‬ههر بهو هۆیه پێویسته بهدوای‬ ‫راستیو دروستی س��هرچ��اوهی بهڵگهكان‬ ‫بگهڕێین‪ .‬كهچی ئێستا ب��ارزان��یو پارتی‬ ‫دهیانهوێت تاڵهبانی پێ ئیعراج بكهنو‬ ‫بیكهنه موڵكی ئهو و رایبگهیهنن ههموو‬ ‫زانیارییهكان هی تاڵهبانیهو بۆ بێگانه ئهو‬ ‫كتێبه نووسراوهو ویستراوه مێژوو بشوێنرێت‪.‬‬ ‫باشه چهند ساڵێك لهمهوبهر مهسعود بارزانی‬ ‫بهچهند بهرگێك لهژێر ناوی (بارزانیو رۆڵی‬ ‫لهبزووتنهوهی رزگاریخوازی نهتهوهی كوردا)‬ ‫یاداشتهكانی دهنووسێتهوهو بهشێوهیهكی‬ ‫ئاشكرا دوور ل��هت��رسو دوودڵ���ی هێرشی‬ ‫جۆربهجۆر دهكاته س��هر جهاللییهكانو‬ ‫رۆڵ��ی��ان لهناو ش��ۆڕش��دا‪ .‬ب��هاڵم بۆ كهس‬ ‫نههات ئهم كتێبانه رهخنه بكات‪ .‬كهواته‬ ‫پێویسته ه���هروهك چ��ۆن ئ��هو كتێبهی‬ ‫كهدهربارهی ژیانو یاداشتهكانی تاڵهبانی‬ ‫ن��ووس��راو و رهخ��ن��هك��را‪ ،‬ئ��اوهه��اش ئهو‬ ‫كتێبانهی مهسعود بارزانیش رهخنهبكرێنو‬ ‫ل��هدروس��ت��ی زان��ی��اری��ی��هك��انو ش��ێ��وازی‬ ‫نووسینو ئامانجهكانی كتێبهكه بكۆڵرێتهوه‪.‬‬ ‫پێموایه ژیانو یاداشتهكانی تاڵهبانی وهك‬ ‫وهاڵمدانهوهیهكی ناڕاستهوخۆیه لهبهرانبهر‬ ‫یاداشتهكانی مهسعود بارزانی‪ .‬ههرچهنده‬ ‫تاڵهبانی ئهوه چهندین جاره بههۆی ئهو‬ ‫ك���ارهی���هوه س��ازش��ی پ��ێ��دهك��رێ‪ ،‬ئهگهر‬

‫بیرمان بێت نهك ئێستا بارزانی روونكردنهوه‬ ‫بهتاڵهبانی دهدات‪ ،‬بهڵكو چهند مانگێكیش‬ ‫لهمهوبهر ههر بههۆی ئهو كتێبهوه كهكهم‬ ‫كهس ههیه ههستی بهوه كردبێت مام جهالل‬ ‫لهوتوێژێكیدا لهگهڵ رۆژنامهوی (شرق‬ ‫االوسط) ب��ه‪10‬ب��هش ژی��انو یاداشتهكانی‬ ‫لهسهردهمی رژێ��مو دانوساندنهكانو رۆڵی‬ ‫لهمهجلسی حوكم گێرایهوه‪ .‬لهو وتوێژهدا‬ ‫بهئاشكرا ئ��هوه دهردهك��هوێ��ت كهپاكانه‬ ‫دهكات بۆ زانیاری ناو ئهو كتێبه‪ .‬چونكه‬ ‫تاڵهبانی لهو وتوێژهدا بهچهندین شێوهی‬ ‫ج��ی��اواز وهسفی ب��ارزان��یو بنهماڵهكهیو‬ ‫پارتی دهكات‪ .‬تهنانهت لهو وتوێژهدا دهگاته‬ ‫ئ��هو ب����اوهڕهی كهپهشیمانی دهرببڕێت‬ ‫كهوازی لهپارتی هێناوه‪ .‬ئێستا ئهگهر دوور‬ ‫لهههستكردن بهقوربانیو بمانهوێت لهچهند‬ ‫سهرچاوهیهكی جیاوازهوه لهمێژوو تێبگهینو‬ ‫سهرچاوهی جۆراو جۆر بخرێته بهردهممان‪،‬‬ ‫ئهوا ئهو كارهی تاڵهبانی بهدهر لهو ههموو‬ ‫سازشكردنو پاكانهكردنه بهكارێكی باش‬ ‫ههڵدهسهنگێنین‪ .‬با زانیارییهكانی ناوی‬ ‫توندو قورسو گران بن‪ ،‬بهاڵم وهك وتمان‬ ‫پێویسته لهسهرچاوهكانی ئهو زانیاریانهو‬ ‫وردیو دروستیان بكۆڵرێتهوه‪.‬‬ ‫ترساندن وهك رێگرتن لهخوێندنهوهی‬ ‫مێژوو‬ ‫پێغهمبهران رهخنهكراونو رهخنهدهكرێن‪.‬‬ ‫كتێبه ئ��اس��م��ان��ی��ی��هك��ان رهخ��ن��هك��رانو‬ ‫رهخنهدهكرێت‪ .‬ئایا سهركردهكانی ئێمه‬ ‫كهس بۆی نییه باسیان بكاتو رهخنهیان‬ ‫لێبگرێت‪ .‬ك��هوات��ه س��هرك��ردهك��ان��ی ئێمه‬ ‫لهپێغهمبهرانو كتێبه ئاسمانیهكانیش‬

‫ئهی نابێت‬ ‫خهڵكی ئهو‬ ‫پرسیارهش بكاتو‬ ‫وردبێتهوه ئهگهر‬ ‫مێژوویهك‬ ‫بهكتێبێك بشێوێت‬ ‫ئهوه كهی مێژووه‬ ‫پیرۆزترن‪ .‬ئهم تێڕوانینهش لهالیهن ههر‬ ‫پارتو الیهنێكهوه بێت ستهمكاریه‪ .‬پێویسته‬ ‫بیركردنهوهو تێگهیشتنمان بۆ مێژوو قوڵو‬ ‫فراوان بێت‪ ،‬شتێكی ئاسایی بێت كاتێك‬ ‫باسێك دهربارهی مێژووی كهسایهتییهكانو‬ ‫رووداوه سیاسییهكان دهخرێتهڕوو‪ .‬شتێك‬ ‫كه بهكهڵكو گرنگه بۆ خهڵك‪ ،‬ئهوهیه‬ ‫باسوخواستی جیاواز لهبهردهستدا بێت بۆ‬ ‫ئهوهی سهرچاوه راستهقینهكان ههڵبژێرێت‪،‬‬ ‫یان ههر هیچ نهبێت بهچهند شێوهیهكی‬ ‫جیاوازو دیدی جیاوازو سهرچاوهی جیاجیاوه‬ ‫مێژوو ببینرێت‪ .‬نهك وهك ئهو مێژوونووسانهی‬ ‫س���هرك���ردهك���ان دهك���هن���ه م��رۆڤ��ێ��ك��ی بێ‬ ‫كهموكوڕیو ههڵه‪ ،‬ههندێ خهڵكی دیكهش‬ ‫ه��هن كهكهسایهتییه سیاسییهكان وهك‬ ‫ئههریمهن وێنایان دهك���هنو دهرب��ارهی��ان‬ ‫دهدوێ��ن‪ ،‬كهواته پێویستمان بهسهرچاوهی‬ ‫جیاوازه بۆ تێگهیشتن لهمێژووی سیاسیو‬

‫كهسایهتییهكانی كورد‪ ،‬نهك دروستكردنی‬ ‫دۆخێك تهنها رێگه به(وهسفكردن)دهدات‪.‬‬ ‫ئهگهر ئێمه لهسهر ئیشكردن لهسهر ئهم‬ ‫ترسه بهردهوامبین ئیتر چ جیاوازییهكی ههیه‬ ‫لهگهڵ سهردهمی شهڕی ناوخۆ‪ ،‬ههموومان‬ ‫ئهوهمان بینی ئهگهر كهسێك گوێی لهرادیۆی‬ ‫پ��ارت��ی بگرتایه ل��هس��ن��ووری دهس��هاڵت��ی‬ ‫یهكێتیدا بێسهروشوێن دهك���را‪ .‬ئهگهر‬ ‫كهسێكیش لهسنووری پارتی رۆژنامهیهك‪،‬‬ ‫یان نامیلكهیهكی یهكێتی پێ بگیرایه تا‬ ‫ههتاههتایه نهتدهبینیهوه‪ .‬ئێستا پێویسته‬ ‫ئهو ترسه سیاسییه كۆتاییبێت‪ ،‬نهك لهوهدا‬ ‫بهئارهزووی خۆی پارتێك یان بزووتنهوهیهكی‬ ‫سیاسی ههڵبژێرێت‪ ،‬بهڵكو ئ���ازاد بێت‬ ‫ل��هب��هدواداچ��وونو ب��اس��ك��ردنو تێگهیشتن‬ ‫لهمێژوو‪ .‬ههر لهبهر ئهوه یهكێك لهئیشه‬ ‫باشهكانی تاڵهبانی ئ��هوهب��ووه پشتگیری‬ ‫لهنووسینی ئ��هو كتێبه ك���ردووه‪ ،‬چونكه‬ ‫ئهگهر كهسایهتییهكی سیاسی لهو شێوهیه‬ ‫ئ��هو تهڵهزگهیه نهشكێنێت‪ ،‬درز نهخاته‬ ‫ئهو ترسهوه خهڵكی ناتوانێت بیر لهمێژوو‬ ‫بكاتهوه‪ .‬ئێستا ئهگهر سهیری ئهم جهوه‬ ‫بكهین كهدروستبووه‪ ،‬دهبینین پاش پهنجا‬ ‫ساڵ تێپهڕبوون بهسهر خهباتی رزگاریخوازی‬ ‫كورد هێشتا خهڵكی ناوێرن بیر لهو مێژووه‬ ‫بكهنهوه‪ ،‬پارته كوردییهكانو سهركردهكانیان‬ ‫لهو هێزانهن كهنایانهوێت خهڵكی لهمێژوو‬ ‫تێبگات‪ .‬نایانهوێت خهڵكی مێژوو بخوێنێتهوه‬ ‫بهو شێوهیهی كهههبووه‪ ،‬نایانهوێت ئهو‬ ‫راب���ردووه ببینین كهپڕبووه لهكارهسات‪.‬‬ ‫بهڵكو دهیانهوێ مێژوو بهو شێوهیه بێت‬ ‫كهخۆیان دهیانهوێتو دهینووسنهوهو وهك‬ ‫ئاو دهیدهنه خهڵكی‪ .‬ئهگهر ئهوان ناترسن‬ ‫لههاتنهدهرهوهی بوغزو كینهو كارهسات‪،‬‬ ‫ئهوا دوای پهنجا ساڵ پێویسته رێگهبدهن‬ ‫رووداو و گۆڕانكارییه مێژووییهكان‪ ،‬رۆڵی‬ ‫كهسایهتییهكان‪ ،‬بخرێتهڕوو‪ .‬شتێكی تری‬ ‫ل��هوه مهترسیدارتر ئهوهیه ئهگهر خهڵكی‬ ‫نهوێرن باس لهپهنجا ساڵی پێش ئێستا‬ ‫بكهن؟ ئهی مێژوونوسانو ئهكادیمییهكانو‬ ‫سیاسییهكانی ن��او ش��هڕی ناوخۆ چۆنو‬ ‫ب��هچ شێوهیه ئ��هو م��ێ��ژووه ب��ۆ نهوهكانی‬ ‫داه��ات��وو دهن��ووس��ن��هوه‪ ،‬نهوهكانی ئاینده‬ ‫چۆن لهشهڕی ناوخۆ تێبگهن‪ ،‬تاوانبارانو‬ ‫بێتاوانهكان چۆن لهیهك جیابكهنهوه‪ .‬ئهو‬ ‫نههامهتیو عهزابهی لهو ش��هڕهدا بهسهر‬ ‫ئێمهدا هات‪ ،‬چۆن باس بكرێت‪ .‬كاتێكیش‬ ‫لهالیهن مێژوونووسو سیاسییهكانهوه رووداو‬ ‫و كێشه و گۆڕانكارییه سیاسییهكان خرانه‬ ‫بهرباس ئهو كاته وردهورده دهردهكهوێت‬ ‫كامانهیان سهرچاوهی راستهقینهو گرنگو‬ ‫م��هوزون��نو ك��ام س��هرچ��اوان��هش بێكهڵكن‪.‬‬ ‫كهچی بهپێچهوانهوه هێشتا هیچ نهوتراوهو‬ ‫هیچ باڵونهكراوهتهوه تاڵهبانی كرایه نیشانه‬ ‫بۆ ئهوهی لهڕێگای ئیحراجكردنو ترساندنی‬ ‫ئهوهوه مێژوونوس نهوێرێ مێژوو بنووسێتهو‪،‬‬ ‫سیاسییهكان نهوێرن باسی یاداشتهكانیان‬ ‫ب��ك��هن‪ .‬ل��ێ��ك��ۆڵ��هرهوهك��ان دوورب��ك��هون��هوه‬ ‫لهلێكدانهوهو وردب��وون��هوه‪.‬دروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫ئهو جهوه بۆ تاڵهبانی بۆ ئهوهیه خهڵكی‬ ‫نهتوانێت پرسیار بكات ئهم بزووتنهوهیه‬ ‫پهنجا ساڵه چی ك���ردووهو خهریكی چی‬ ‫بووه؟ الیهنه باشو خراپهكانی ئهم مێژووه‬ ‫بخرێته روو و لێكبدرێتهوه‪ .‬ههر ئهمهشه‬ ‫وامان لێدهكات بڵێین ئهم جهنگه بههانه نییه‬ ‫بۆ خ��ۆالدانو تهریكبوون لهنهخوێندنهوهی‬ ‫رابردوو و كارهساتهكانی‪ ،‬لهبهر ئهوه خهڵكی‬ ‫كوردستان پێویسته بیر لهمێژوویان بكهنهوه‪،‬‬ ‫بیر لهوه بكهنهوه ئهو رووداوانهی روویانداوه‬ ‫چۆن بوونو كهسایهتییه سیاسییهكانی چیان‬ ‫بۆ خۆیانو چیان بۆ خهڵكو ئاینده كردووه‪.‬‬ ‫بهو بۆنهوه ئێمه پێویسته لهمێژوو تێبگهین‪.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫فه‌ر هه‌نگ ‪19‬‬

‫پێشهكییهك لهسهر ئهندێشهی رهخنهگرانهی مهكتهبی فرانكفۆرت‬

‫نۆڕمه درۆینهكانی پیشهی كلتوور‬ ‫عه‌لیره‌زا‌وه‌حیدی‬ ‫و‪‌:‬ئازاد‌به‌هین‬ ‫له‌قۆناغێك‌ له‌مێژووی‌ رۆژئ���اوادا‪ ‌،‬واته‌‌‬ ‫سه‌ده‌ی‌هه‌ژده‌یه‌می‌زایینی‌ئێمه‌‌شاهیدی‌‬ ‫چ��اخ��ی‌رۆش��ن��گ��ه‌ری‌ب�ه‌ن��وێ��ن�ه‌رای�ه‌ت��ی‌‬ ‫كه‌سانێكی‌وه‌كو‌ڤۆڵتێر‪‌،‬رۆسۆ‪‌،‬داالمبر‪-‬‬ ‫ین‪‌.‬ئه‌ندێشه‌ی‌رۆشنگه‌ری‌به‌هۆی‌شۆڕشی‌‬ ‫فه‌ڕه‌نسا‌ له‌ئه‌وروپا‌ گه‌شه‌یكردوو‌ و‌ بووه‌‌‬ ‫هۆی‌ درووستبوونی‌ كۆمه‌ڵگای‌ مه‌ده‌نی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌‌ته‌وه‌ری‌مرۆیی‌و‌هه‌روه‌ها‌بیرۆكه‌ی‌‬ ‫مۆدێرنیته‌‪‌.‬پێشكه‌وتنی‌زانست‌و‌ته‌كنۆلۆژیا‌‬ ‫بووه‌ته‌‌هۆی‌زاڵبوونی‌ته‌كنۆلۆژیا‌به‌سه‌ر‌‬ ‫ئه‌ندێشه‌ی‌مرۆیی‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تیدا‪‌.‬مه‌كته‌بی‌‬ ‫فرانكفۆرت‌له‌به‌رانبه‌ر‌ئه‌و‌زاڵبوونه‌‌به‌سه‌ر‌‬ ‫مرۆڤ‌و‌كۆمه‌ڵی‌مرۆییدا‌كاردانه‌وه‌‌له‌خۆی‌‬ ‫نیشانده‌دات‪‌.‬ئه‌م‌نووسینه‌‌هه‌وڵده‌دات‌تا‌‬ ‫بنه‌مای‌ مه‌كته‌بی‌ فرانكفۆرت‌ ‌ له‌روانگه‌ی‌‬ ‫ئادۆرنۆو‌هۆركهایمه‌ر‌به‌كورتی‌باسبكات‪‌.‬‬ ‫مێژووی‌ مه‌كته‌بی‌ فرانكفۆرت‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌‬ ‫بۆ‌ دام �ه‌زران��دن��ی‌ ده‌زگ���ای‌ توێژینه‌وه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ له‌ساڵی‌ ‪ ‌1923‬كه‌سه‌رله‌نوێ‌‌‬ ‫خوێندنه‌وه‌و‌ تێگه‌یشتنی‌ ئه‌ندێشه‌كانی‌‬ ‫ماركسیزمی‌ كالسیك‌و‌ گ �ه‌اڵڵ �ه‌ی‌ ئه‌و‌‬ ‫پرسیاره‌‌بوو‌كه‌‌بۆچی‌ئه‌ندێشه‌ی‌ماركس‌‬ ‫له‌شه‌ڕی‌ شۆڕشگێڕانه‌‌ ل �ه‌دژی‌ شۆڕشی‌‬ ‫پیشه‌سازی‌سه‌ركه‌وتوو‌نه‌بووه‌؟‌‬ ‫ئه‌و‌ مه‌كته‌به‌‌ له‌بواری‌ مێژووییدا‌ به‌چوار‌‬ ‫قۆناغدا‌تێپه‌ڕیوه‌‪‌:‬‬ ‫قۆناغی‌ یه‌كه‌م‌ له‌ساڵی‌ ‪ ‌1923‬تا‌ ‪‌1933‬‬ ‫كه‌بیرمه‌ندانێكی‌ وه‌ك��و‌ هۆركهایمه‌ر‪‌،‬‬ ‫ماركۆزه‌‪ ‌،‬ئادۆرنۆو‌ واڵتێر‌ بنیامین‌ پێی‌‬ ‫په‌یوه‌ست‌بوون‪‌.‬‬ ‫قۆناغی‌ دووه‌م‌ له‌ساڵی‌ ‪ ‌1933‬تا‌ ‪‌1950‬‬ ‫ئ��ه‌و‌ق��ۆن��اغ�ه‌‌ك �ه‌ه��اوك��ات‌ب��وو‌له‌گه‌ڵ‌‌‬ ‫سه‌رهه‌ڵدانی‌فاشیزم‌له‌ئه‌ڵمانیا‪‌،‬به‌یه‌كێك‌‬ ‫له‌كاریگه‌رترین‌ ‌ قۆناغ‌و‌ سه‌رده‌مه‌كانی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌فرانكفۆرت‌ده‌ژمێردرێ‌‪‌.‬‬ ‫دیارترین‌روانگه‌ی‌ئه‌م‌قۆناغه‌‌روانگه‌ی‌دژه‌‌‬ ‫پوزیتیویستییه‌‪ ‌،‬به‌و‌ باوه‌ڕه‌‌ كه‌روانگه‌ی‌‬ ‫پوزیتیویستی‌ بۆ‌ گۆڕینی‌ دۆخی‌ هه‌بوو‌‬ ‫به‌ئه‌نجامێكی‌ئه‌وتۆ‌ناگه‌ن‪‌.‬‬ ‫قۆناغی‌ سێیه‌م‌ له‌‌ ‪ ‌1950‬تا‌ ‪ ‌1970‬له‌م‌‬ ‫قۆناغه‌دا‌ئه‌ندێشه‌كانی‌مه‌كته‌بی‌فرانكفۆرت‌‬ ‫به‌ئه‌ندێشه‌كانی‌ ماكس‌ ڤێبر‌ نزیكبووه‌وه‌و‌‬ ‫له‌ئه‌ڵمانیا‌كاریگه‌رییه‌كی‌قوڵی‌دانا‪‌.‬‬ ‫قۆناغی‌ چواره‌م‌ له‌‌ ‪ ‌1970‬به‌دواوه‌یه‌‌ كه‌‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌‌هه‌ره‌سهێنانی‌به‌ره‌به‌ره‌یی‌مه‌كته‌بی‌‬ ‫فرانكفۆرت‌به‌ره‌وڕوویه‌‪‌.‬‬ ‫شیكردنه‌وه‌و‌لێكدانه‌وه‌ی‌فرانكفۆرتییه‌كان‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگا‌ تا‌ راده‌یه‌كی‌ زۆر‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌‬ ‫بۆ‌بۆچوون‌و‌ئه‌ندێشه‌كانی‌كارڵ‌‌ماركس‪‌.‬‬ ‫ئه‌و‌ تیۆریسێنانه‌‪ ‌،‬به‌كاریگه‌ری‌ له‌ماركس‪‌،‬‬ ‫جه‌ختیان‌ له‌سه‌ر‌ ناكۆكی‌ ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌‬ ‫له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌په‌یوه‌ندییه‌‌مۆڵكایه‌تییه‌كان‌‬ ‫ده‌ك�����رده‌وه‌‪ ‌،‬ب���ه‌اڵم‌ به‌هیچ‌ شێوه‌یه‌ك‌‬ ‫له‌ماركسیسته‌‌ ئه‌رتۆدۆكسه‌كان‌ نه‌بوون‌و‌‬ ‫زۆرێك‌له‌وان‌ره‌خنه‌یه‌كی‌توندیان‌له‌رژیمی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ سۆڤییه‌ت‌ وه‌ك‌ سیستمێكی‌‬ ‫سیاسیی‌تۆتالیته‌ر‌هه‌بوو‪‌.‬ئه‌وان‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌توانای‌فیكری‌زیاترو‌به‌ڵگاندنی‌تیۆری‌‬

‫ئهرنێستۆ‬ ‫خوانا‌ئاداك‬ ‫(‪*‌)Juana‌Adcock‬‬ ‫‌‌‌‌‌‌و‪‌:‬مسته‌فا‌‬ ‫رۆژێ��ك‌ وه‌ك‌ میرێكی‌‌ چكۆله‌‌ ده‌ستمكرد‌‬ ‫ب �ه‌گ �ه‌ڕان‌ به‌هه‌موو‌ دون��ی��ادا‪ ‌.‬ئیگوانای‌‌‬ ‫ده‌س��ت �ه‌م��ۆ‪ ‌،‬چ �ه‌رچ �ه‌ف �ه‌ك��ان‪ ‌،‬گیاكان‌و‌‬ ‫ت��اب��ل��ۆك��ان‌و‌ س �ه‌الج �ه‌‌ بچكۆله‌‌ س��ه‌وزه‌‌‬ ‫ف��س��ت��ق��ی��ی�ه‌ك�ه‌م‌ دا‌ ب �ه‌ئ �ه‌رن��ێ��س��ت��ۆ‌ كه‌‌‬ ‫له‌باوه‌گه‌وره‌مه‌وه‌‌ پێم‌ گه‌یشتووه‌و‌ هێشتا‌‬ ‫بۆنی‌‌ هه‌نجیری‌ گه‌نیووی‌ لێدێت‪ ‌.‬من‌ زۆر‌‬ ‫كه‌یفم‌ به‌خۆم‌ ده‌ه��ات‌ ب �ه‌و‌هی‌‌ كه‌منداڵم‌‬ ‫نییه‌‌ ئه‌م‌ شتانه‌‌ هه‌ڵگرێت‪ ‌.‬خواردنم‌ ده‌دا‌‬ ‫به‌ئه‌رنێستۆو‌ ئێگواناو‌ هه‌ردووكیشیان‌‬ ‫زۆر‌ كه‌میان‌ ده‌خوارد‪ ‌.‬گیاكانم‌ ئاو‌ ده‌داو‌‬ ‫هه‌موو‌ هه‌فته‌یه‌ك‌ چه‌رچه‌فه‌كانم‌ ده‌شۆرد‪‌،‬‬ ‫تابلۆكانی‌‌سه‌ر‌دیواره‌كه‌م‌تۆزته‌كێن‌ده‌كردو‌‬ ‫ده‌مهێشت‌ به‌فری‌‌ سه‌الجه‌كه‌‌ بتوێته‌وه‌‪‌.‬‬ ‫ماڵێكی‌‌ باش‌ بوو‪ ‌،‬به‌اڵم‌ كاتی‌‌ ئه‌وه‌‌ بوو‌‬

‫ئادۆرنۆ‬

‫به‌هێزتر‌ ئاوڕ‌ له‌شیكردنه‌وه‌و‌ لێكدانه‌وه‌ی‌‬ ‫دیارده‌كانی‌ په‌یوه‌ست‌ به‌سه‌رهه‌ڵدانی‌‬ ‫هه‌لومه‌رجی‌ سیاسی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ نوێ‌‬ ‫(سه‌رهه‌ڵدانی‌ فاشیزم‌و‌ تۆتالیتاریزم)‌‬ ‫ب��ده‌ن�ه‌وه‌‪ ‌،‬هه‌وڵه‌كانی‌ خۆیان‌ له‌سه‌ر‌ ‪‌2‬‬ ‫خاڵی‌سه‌ره‌كی‌كۆكرده‌وه‌‪‌:‬‬ ‫ی�ه‌ك�ه‌م‌ پ��ێ��داچ��وون�ه‌وه‌‌ به‌بۆچوونه‌كان‌‬ ‫له‌چه‌مكی‌ ره‌خنه‌ی‌ ماركس‌ له‌سیستمی‌‬ ‫س��ه‌رم��ای��ه‌داری‪ ‌،‬دووه‌م‌ پێداچوونه‌وه‌‌‬ ‫ل �ه‌ت��ی��ۆری‌ش��ۆڕش��ی‌م��ارك��س��ی‪‌.‬ب��ه‌اڵم‌‬ ‫ن��اوه‌ن��دی‌ ئه‌ندێشه‌و‌ ب��ی��روڕای‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫فرانكفۆرت‌ ده‌بێ‌‌ له‌تیۆری‌ ره‌خنه‌گرانه‌دا‌‬ ‫به‌دوایدا‌ بگه‌ڕێین‌ كه‌به‌نده‌‌ به‌تاوتوێكردن‪‌،‬‬ ‫توێژینه‌وه‌‪ ‌،‬شیركردنه‌وه‌و‌ لێكدانه‌وه‌و‌‬ ‫دیاریكردنی‌ هه‌ندێك‌ الیه‌ن‌ له‌حه‌قیقه‌تی‌‬ ‫ك��ۆم�ه‌اڵی�ه‌ت��ی‌ ك �ه‌م��ارك �س‌و‌ الیه‌نگرانی‌‬ ‫لێی‌ بێ‌ ئاگا‌ ب��وون‪ ‌.‬س���ه‌ره‌ڕای‌ ئ �ه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫فرانكفۆرتییه‌كان‌زۆر‌قه‌رزداری‌هێگڵیشن‪‌.‬‬ ‫چه‌مكی‌ تیۆری‌ ره‌خنه‌گرانه‌‌ كه‌یه‌كه‌مین‌‬ ‫جار‌له‌ساڵی‌‪‌1937‬بوو‌به‌باو‪‌،‬له‌بنه‌ڕه‌تدا‌‬ ‫به‌چه‌شنێك‌ چ��وارچ��ێ��وه‌ی‌ تیۆریك‌ بۆ‌‬ ‫جیاكردنه‌وه‌ی‌ الیه‌نگران‌و‌ ره‌خنه‌گرانی‌‬ ‫خ��ۆی‌ له‌شكڵه‌‌ ب��اوه‌ك��ان��ی‌ ماركسیزمی‌‬ ‫ئه‌رتدۆكس‌و‌ره‌سمی‌ده‌ژمێردرێ‌‪‌.‬‬ ‫ه��ۆرك��ه��ای��م �ه‌ر‌ل���ه‌وت���اری‌ب�ه‌ن��اوب��ان��گ��ی‌‬ ‫خ��ۆی��دا‌ ل�ه‌ژێ��ر‌ ن��اوی‌ "ت��ی��ۆری‌ نه‌ریتی‌و‌‬

‫ره‌خنه‌گرانه‌"‌كه‌دواتر‌به‌مانیفێستی‌‪‌1937‬‬ ‫و‌ یان‌ مانیفێستی‌ مه‌كته‌بی‌ فرانكفۆرت‌‬ ‫ناوبانگی‌ ده‌ركرد‪ ‌،‬گرنگی‌ به‌تاوتوێكردنی‌‬ ‫بارودۆخی‌فه‌لسه‌فه‌و‌زانستی‌كۆمه‌اڵیه‌تیدا‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگای‌زانستی‌و‌زانكۆكانی‌ئه‌ڵمانیای‌‬ ‫ئه‌و‌كات‌و‌به‌جه‌ختكردنه‌وه‌‌له‌سه‌ر‌زاڵبوونی‌‬ ‫روانگه‌ی‌ زانستی‌ سروشتی‪ ‌،‬به‌تایبه‌تی‌‬ ‫زاڵبوونی‌ میتۆد‌ ناسی‌ پوزیتیویستی‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ به‌ستێنی‌ زانست‪ ‌،‬كۆمه‌ڵناسی‌و‌‬ ‫زان��س��ت��ی‌ك��ۆم��ه‌اڵی��ه‌ت��ی‌و‌ف�ه‌ل��س�ه‌ف�ه‌ی‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌ به‌كه‌ره‌سته‌یه‌ك‌ له‌خزمه‌ت‌‬ ‫دۆخ��ی‌ هه‌یی‌و‌ هێزه‌‌ ده‌س �ه‌اڵت��داره‌ك��ان‌‬ ‫به‌سه‌ر‌كۆمه‌ڵگادا‌زانی‌و‌ره‌خنه‌ی‌لێگرتن‌و‌‬ ‫وێڕای‌ جیاوازی‌ له‌نێوان‌ دوو‌ جۆر‌ تیۆری‌‬ ‫نه‌ریتی‌و‌ تیۆری‌ ره‌خنه‌گرانه‌‪ ‌،‬باس‌ له‌وه‌‌‬ ‫ده‌كات‌كه‌تیۆری‌نه‌ریتی‌له‌راستیدا‌هه‌مان‌‬ ‫روانگه‌ی‌ زانستی‌ سروشتیی‌ مۆدێرنه‌‌ كه‌‌‬ ‫له‌فه‌لسه‌فه‌ی‌ م��ۆدێ��رن‌ له‌چوارچێوه‌ی‌‬ ‫پوزیتیویزم‌و‌ئه‌زموونگه‌رایی‌(ئه‌مپرسیزم)‌‬ ‫ده‌ركه‌وتووه‌‪.‬‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ك��ی‌ دی���ك���ه‌وه‌‪ ‌،‬ت��ی��ۆری‌ نه‌ریتی‌‬ ‫ژێ��ر‌ ده‌س �ه‌اڵت��ی‌ پوزیتیویزم‌و‌ روانگه‌ی‌‬ ‫زانستخوازانه‌ی‌ ئه‌و‪ ‌،‬له‌كۆتاییدا‌ ده‌بێته‌‌‬ ‫هۆی‌ بێ‌‌ به‌ڵێنی‪ ‌،‬زه‌وتكردنی‌ الیه‌نگیری‌‬ ‫سیاسی‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‌له‌كۆتایشدا‌ده‌بێته‌‌‬ ‫هۆی‌ تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌و‌ خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دان‪‌.‬‬

‫ب��ڕۆم‪ ‌،‬ئاگات‌ لێ‌ بێت‌ من‌ ده‌گه‌ڕێمه‌وه‌‌‬ ‫ماڵئاواییم‌ له‌هه‌موویان‌ كرد‪ ‌.‬كه‌گه‌ڕامه‌وه‌‌‬ ‫ئه‌رنێستۆ‌ ره‌ن��گ�ی‌‌ زه‌رد‌ هه‌ڵگه‌ڕابوو‪‌،‬‬ ‫گیاكانم‌ تۆزیان‌ له‌سه‌ر‌ نیشتبوو‪ ‌،‬تابلۆو‌‬ ‫چه‌رچه‌فه‌كان‌ نه‌بوون‪ ‌،‬سه‌الجه‌كه‌‌ به‌هۆی‌‌‬ ‫به‌فری‌‌زۆره‌وه‌‌كه‌وتبووه‌‌ته‌په‌‌ته‌پ‪‌،‬حه‌وزی‌‌‬ ‫ئاوه‌كه‌‌پڕبوو‌له‌لم‪‌.‬له‌خۆم‌پرسی‌بۆ‌بڕاوم‌‬ ‫پێ‌كردووه‌و‌ماڵه‌كه‌م‌پێ‌سپاردووه‌‪‌.‬وتی‌‌‬ ‫تاقه‌تی‌‌زیق‌و‌بریقی‌نه‌بووه‌و‌پێی‌خۆشبووه‌‌‬ ‫دی��واره‌ك��ان‌ رووت‌ ب �ن‌و‌ سه‌رینه‌كان‌ بێ‌‬ ‫ب�ه‌رگ‪ ‌.‬ده‌رب��ار‌هی‌‌ ئیگواناش‌ وتی‌‌ هه‌موو‌‬ ‫رۆژێك‌به‌جێگای‌‌خواردن‌لمی‌‌ده‌كرده‌‌ناو‌‬ ‫حه‌وزه‌‌شووشه‌ییه‌كه‌وه‌‪‌.‬ئه‌گه‌ر‌خانووه‌كه‌م‌‬ ‫خۆشده‌ویست‪‌،‬ده‌بوایه‌‌زووتر‌بگه‌ڕامایه‌ته‌وه‌‌‬ ‫هه‌تا‌نه‌بێت‌به‌ژێره‌وه‌‪.‬‬ ‫بۆ‌ ماوه‌یه‌ك‌ بێده‌نگ‌ ب��ووم‌و‌ ده‌ستمكرد‌‬ ‫به‌جگه‌ره‌كێشان‌و‌ ته‌ماشای‌‌ ئیگوانام‌ كرد‌‬ ‫كه‌‌له‌ناو‌لمه‌كاندا‌مه‌ل ‌هی‌‌ده‌كردو‌هه‌رچه‌ن‌‬ ‫ماوه‌‌ جارێك‌ ده‌هاته‌‌ س �ه‌ره‌وه‌‌ هه‌ناس ‌هی‌‌‬ ‫ده‌دا‪ ‌،‬دوات��ر‌ وه‌ك‌ په‌رییه‌كی‌‌ ده‌ریایی‌‬ ‫خ��ۆی‌‌ ده‌خسته‌‌ ن��او‌ لمه‌كان‪ ‌.‬كلكی‌‌ كه‌‌‬ ‫به‌ره‌نگی‌‌ره‌ش‌و‌سپی‌بوو‌له‌ناو‌جه‌غزێكدا‌‬ ‫كه‌بچوك‌و‌ بچوكترده‌بووه‌و‌ نوقم‌ ده‌بوو‌ تا‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌‌قووڵكه‌یه‌كی‌‌لمی‌‌دروستده‌بوو‪‌.‬ئیتر‌‬ ‫نه‌مده‌توانی‌‌تاقه‌ت‌بێنم‪‌.‬حه‌وزه‌‌قورسه‌كه‌م‌‬

‫هه‌ڵگه‌ڕانده‌وه‌و‌ ئ��ه‌و‌هی‌‌ تێیدا‌ ب��وو‌ رژا‪‌،‬‬ ‫ئیگوانا‌ له‌الی‌‌ لمه‌كاندا‌ كه‌وت‌و‌ به‌دژواری‌‌‬ ‫هه‌ناس ‌هی‌‌ ده‌دا‪ ‌.‬ئه‌ژدیهای‌‌ ك��ۆن‪ ‌،‬دێوی‌‌‬ ‫بێده‌نگ‪‌،‬سه‌ری‌‌ته‌واو‌گه‌نی‌‌بوو‌و‌ره‌نگی‌‌‬ ‫په‌ڕیبوو‪‌.‬زۆر‌به‌پارێزه‌وه‌‌لێی‌نزیكبوومه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ترسا‪.‬‬ ‫كه‌ویستم‌ هه‌ڵیبگرم‌ له‌ناو‌ ده‌ستمدا‌ شكا‪‌.‬‬ ‫هیچ‌نه‌بوو‌جگه‌‌له‌توێكڵێكی‌‌خاڵی‌‌كه‌زۆر‌‬ ‫زوو‌ ده‌ش��ك��ا‪ ‌.‬گ��ری��ان‌ به‌ربینگی‌‌ گرتم‪‌.‬‬ ‫ئه‌رنێستۆ‌ده‌ستی‌‌خسته‌‌سه‌ر‌شانم‪‌،‬وه‌ك‌‬ ‫ئه‌و‌ كه‌سان ‌هی‌‌ له‌كاتی‌‌ بێ‌ هیواییا‌ ده‌ست‌‬ ‫ده‌خه‌نه‌‌سه‌ر‌شانی‌‌كه‌سانیتر‪‌.‬ده‌ستم‌درێژ‌‬ ‫كرده‌وه‌‌به‌ره‌و‌ئه‌رنێستۆ‪‌،‬به‌اڵم‌قامكه‌كانم‌‬ ‫چوو‌ به‌ناو‌ ده‌ستیدا‪ ‌.‬له‌ته‌‌ شكاوه‌كانی‌‌‬ ‫كه‌وته‌‌سه‌ر‌كراسه‌كه‌م‪‌.‬ئه‌رنێستۆی‌‌ئازیز‪‌،‬‬ ‫مه‌گه‌ر‌ چه‌ن‌ رۆژ‌ به‌ته‌نها‌ جێم‌ هێشتبووی‌‌‬ ‫كه‌وات‌پێهات؟‬

‫كه‌واته‌‌ ده‌بینین‌ كه‌مه‌كته‌بی‌ فرانكفۆرت‌‬ ‫له‌شیكردنه‌وه‌ی‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌و‌مرۆییدا‌دژی‌‬ ‫روانگه‌ی‌ پوزیتیویستی‌و‌ ئه‌زموونی‌ بێ‌‌‬ ‫خه‌وشه‌‪‌.‬‬ ‫له‌راستیدا‌ هه‌ربه‌و‌ جۆره‌ی‌ كه‌چاوه‌ڕوانی‌‬ ‫له‌بیرمه‌ندانی‌ ره‌خ��ن �ه‌گ��ران‌ ده‌ك��رێ��ت‪‌،‬‬ ‫س�ه‌ره‌ت��او‌ ده‌ستپێكی‌ لێكدانه‌وه‌كانیان‌‬ ‫ده‌گ��ه‌ڕێ��ت��ه‌وه‌‌ب��ۆ‌پ �ه‌ی��وه‌ن��دی‌م���رۆڤ‌‌و‌‬ ‫س��رووش �ت‌و‌ه �ه‌روه‌ه��ا‌م���رۆڤ‌و‌م��رۆڤ‌‌و‌‬ ‫ل��ه‌دوای‌ سه‌لماندنی‌ ده‌سه‌اڵتی‌ زانست‌و‌‬ ‫ته‌كنۆلۆژی‌ به‌سه‌ر‌ مرۆڤی‌ هاوچه‌رخداو‌‬ ‫له‌خۆبێگانه‌بوونی‌ م��رۆڤ‌ و‌ به‌شتبوونی‌‬ ‫ئ��ه‌و‌ ئ���اوڕ‌ له‌بیروبۆچوونه‌كانی‌ خۆی‌‬ ‫سه‌باره‌ت‌ به‌فه‌رهه‌نگ‌و‌ هونه‌ر‌ ده‌داته‌وه‌و‌‬ ‫له‌م‌بواره‌دا‌ده‌ڵێت‌"ده‌سه‌اڵت‌و‌توندوتیژی‌‬ ‫ته‌نیا‌تایبه‌ت‌به‌جیهانی‌ئوستوره‌یی‌نه‌بوو‌‬ ‫و‌ له‌جیهانی‌ مۆدێرنیشدا‌ ئێمه‌‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫زان��س��ت‌و‌ت�ه‌ك��ن��ۆل��ۆژی‌ب �ه‌س �ه‌ر‌م��رۆڤ��دا‌‬ ‫ده‌بینین‌و‌ زانست‌ باوه‌ڕی‌ سه‌رچاوه‌ی‌ ئه‌م‌‬ ‫قه‌یرانه‌ی‌ئێستایه‌‪‌".‬‬ ‫ئادۆرنۆو‌ هۆركهایمه‌ر‌ له‌سه‌ر‌ ئه‌و‌ باوه‌ڕه‌ن‌‬ ‫كه‌زانست‌ ب��اوه‌ڕان‌ هه‌وڵیانده‌دا‌ كه‌مرۆڤ‌‬ ‫له‌ئه‌ندێشه‌ی‌ ئ��وس��ت��وره‌ی��ی‌ ‪ ‌-‬ئایینی‌‬ ‫رزگاربكه‌ن‪ ‌،‬به‌اڵم‌ له‌و‌ جێگه‌وه‌‌ كه‌زانست‌‬ ‫ب��اوه‌ڕی‌ ن�ه‌ك‌ ته‌نیا‌ به‌ئه‌خالق‌و‌ عه‌قڵی‌‬ ‫پراكتیكی‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ به‌عه‌قڵی‌ كه‌ره‌سته‌یی‌‬ ‫گ �ه‌ی��ش��ت‪‌،‬ن �ه‌ی��ت��وان��ی‌خ���ۆی‌ل�ه‌ب�ه‌ن��دی‌‬ ‫ئوستوره‌‌ رزگاربكات‪ ‌.‬له‌م‌ رووه‌وه‌‪ ‌،‬خۆی‌‬ ‫ئوستوره‌یه‌كی‌ له‌عه‌قڵ‌‌ دروستكرد‌ كه‌‌‬ ‫به‌سه‌ریدا‌زاڵبوو‪‌.‬‬ ‫كه‌واته‌‌ ده‌بینین‌ كه‌رۆشنگه‌ری‌و‌ به‌هاكانی‌‬ ‫به‌چه‌شنێك‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ بۆ‌ ئوستووره‌‪‌.‬‬ ‫ئه‌وان‌ له‌سه‌ر‌ ئه‌و‌ باوه‌ڕه‌ن‌ كه‌مۆدێرنیته‌و‌‬ ‫ج��ی��ه��ان��ی‌م��ۆدێ��رن��ی��ش‌ب�ه‌چ�ه‌ش��ن��ێ��ك‌‬ ‫ئ��وس��ت��ووره‌ی �ه‌و‌ل �ه‌س �ه‌ر‌ئ��ه‌و‌ب���اوه‌ڕه‌ن‌‬ ‫كه‌جیهانی‌مۆدێرن‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌ئوستوره‌‌‬ ‫نه‌‌تۆراندنی‌جیهانی‌مۆدێرن‌له‌ئوستووره‌‪‌.‬‬ ‫ئ����ادۆرن����ۆو‌ه��ۆرك��ه��ای��م��ه‌ر‌م��ێ��ژووی‌‬ ‫شارستانییه‌تی‌ م���رۆڤ‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ڤێبری‌ له‌حوكمی‌ پێشكه‌وتنی‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫عه‌قاڵنییه‌تی‌ كه‌ره‌سته‌یی‌ ده‌بینن‪ ‌.‬خودی‌‬ ‫ئ��ه‌وان‌ وێرانیی‌ رۆشنگه‌ری‌ له‌‌ "به‌های‌‬ ‫ئاڵوگۆڕكردن"‌ له‌یاسا‌ ئابوورییه‌كاندا‌‬ ‫ب�ه‌ش��اراوه‌‌ده‌زان��ن‌كه‌‌ب�ه‌ت�ه‌واوی‌ئاستی‌‬ ‫ژیانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‪ ‌،‬فه‌رهه‌نگی‌و‌ هونه‌ریدا‌‬ ‫باڵوبووه‌ته‌وه‌و‌ته‌شه‌نه‌ی‌كردووه‌‪‌.‬‬ ‫جێگرتنی‌ به‌های‌ ئاڵوگۆڕكردن‌ له‌جیاتی‌‬ ‫به‌های‌ به‌كارهێنان‌ ده‌بێته‌‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌‌ له‌جیهانی‌ كۆمه‌اڵیه‌تیدا‌ زاڵبوونی‌‬ ‫ی��اس��ای‌ ئ��اب��ووری‌ ببینین‪ ‌.‬ده‌س �ه‌اڵت��ی‌‬ ‫عه‌قاڵنییه‌تی‌ كه‌ره‌سته‌یی‌ ده‌بێته‌‌ هۆی‌‬ ‫حاشای‌سرووشتی‌ده‌روونیی‌مرۆڤ‌و‌رێ‌‬ ‫له‌پشكه‌وتنی‌زه‌ینییه‌تی‌مرۆڤ‌ده‌گرێت‪‌.‬‬ ‫پیشه‌ی‌فه‌رهه‌نگ‌‬ ‫ئادۆرنۆو‌ هۆركهایمه‌ر‌ ئه‌و‌ پرسیاره‌‌ دێننه‌‌‬ ‫ئاراوه‌‌كه‌ئاخۆ‌به‌راستی‌ئه‌وه‌ی‌كه‌هه‌مووان‌‬ ‫به‌فه‌رهه‌نگی‌ ده‌زان��ن‪ ‌،‬فه‌رهه‌نگه‌؟‌ چۆن‌‬ ‫له‌م‌ رۆژگ��اره‌دا‌ ژیانی‌ فه‌رهه‌نگی‌ تا‌ ئه‌و‌‬ ‫ئاسته‌‌ هاتووه‌ته‌‌ خ���واره‌وه‌‪ ‌،‬كه‌هه‌رچی‌‬ ‫ده‌بێته‌‌هۆی‌‌وشیاری‌و‌گۆڕانكاری‪‌،‬بێ‌‌به‌ها‌‬ ‫له‌قه‌ڵه‌مده‌درێت‌و‌ هه‌رچی‌ دواكه‌وتووخوازو‌‬ ‫پارێزكاره‌و‌سیستمی‌جێگیر‌ستایشده‌كات‌و‌‬

‫*خوانا‌ ئ��اداك‪ ‌،‬شاعیرو‌ چیرۆكنووسی‌‬ ‫مه‌كسیكی‌‌ساڵی‌‌‪‌1982‬له‌دایكبووه‌و‌ساڵی‌‌‬ ‫‪ ‌2009‬به‌كالۆریۆسی‌‌ ئه‌ده‌بی‌ له‌زانكۆی‌‌‬ ‫گالسكۆ‌ وه‌رگ��رت��ووه‌‪ ‌ ‌.‬خوانا‌ له‌ئێستادا‌‬ ‫به‌یه‌كێك‌ ل �ه‌ده‌ن��گ �ه‌‌ ج���دی‌‌و‌ ت��ازه‌ك��ان�ی‌‌‬ ‫ئه‌ده‌بی‌مه‌كسیك‌ده‌ناسرێ‌‌و‌به‌رهه‌مه‌كانی‌‌‬ ‫وه‌رگێڕدراوه‌ته‌وه‌‌سه‌ر‌زمانی‌‌ئینگلیزی‌‪.‬‬ ‫خوانا ئاداك‬

‫ك��ۆڵ �ه‌ك �ه‌و‌ب��ن�ه‌م��اك��ان��ی‌پ��ت��ه‌وده‌ك��ات‪‌،‬‬ ‫ده‌یپه‌رستێ‌‌و‌ ستایشیده‌كات؟‌ ‪ ‌...‬ئاخۆ‌‬ ‫به‌راستی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‌ به‌راستی‌ به‌فه‌رهه‌نگ‌‬ ‫ناوده‌بردرێت‪‌،‬فه‌رهه‌نگه‌؟‌‬ ‫ئادۆرنۆو‌هۆركهایمه‌ر‌ده‌نووسن‌"فه‌رهه‌نگ‌‬ ‫به‌واتای‌راسته‌قینه‌ی‌وشه‌‌به‌ئاسانی‌خۆی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌‌بوون‌ناگونجێنێت‪‌،‬به‌ڵكو‌به‌رده‌وام‌‬ ‫به‌چه‌شنێك‌ناڕه‌زایه‌تی‌له‌دژی‌په‌یوه‌ندییه‌‌‬ ‫دۆگمه‌كان‌ده‌رده‌بڕێت‪‌،‬ئه‌و‌په‌یوه‌ندییانه‌ی‌‬ ‫كه‌تاكه‌كان‌ له‌گه‌ڵیدا‌ ده‌ژین‪ ‌.‬جیاوازییه‌كی‌‬ ‫قوڵ‌‌ له‌نێوان‌ فه‌رهه‌نگ‌و‌ ئه‌وه‌ی‌ به‌ژیانی‌‬ ‫پراكتیكی‌ ناو‌ ده‌بردرێت‪ ‌،‬بوونی‌ هه‌یه‌‪‌.‬‬ ‫ف�ه‌ره�ه‌ن��گ‌ وه‌ك‌ ك��ارێ��ك‌ سه‌یرده‌كرێت‌‬ ‫كه‌سه‌رووتر‌ له‌سیستمی‌ پاراستنی‌ خودی‌‬ ‫ج��ۆری‌ مرۆڤه‌‪ ‌.‬فه‌رهه‌نگ‪ ‌،‬تا‌ ئه‌و‌ جێیه‌‌‬ ‫به‌فه‌رهه‌نگ‌ ده‌ژم��ێ��ردرێ‌‌ كه‌‌ له‌گه‌ڵ‌‌ ئه‌و‌‬ ‫سیستمی‌ ده‌س���ه‌اڵت‌و‌ سه‌ركوته‌‌ نه‌بێت‌‬ ‫كه‌‌ له‌ژیانی‌ رۆژان��ه‌دا‌ بوونی‌ هه‌یه‌و‌ له‌و‌‬ ‫جێیه‌ی‌ كه‌تێكه‌ڵ‌‌ به‌ژیانی‌ رۆژان �ه‌‌ بێت‪‌،‬‬ ‫ئیتر‌ فه‌رهه‌نگ‌ نییه‌‌ به‌ڵكو‌ به‌‌ "پیشه‌ی‌‬ ‫فه‌رهه‌نگ"‌ده‌ژمێردرێت‪‌.‬‬ ‫"پیشه‌ی‌ فه‌رهه‌نگ"‌ بۆ‌ ئاماژه‌كردن‌ به‌م‌‬ ‫بابه‌ته‌یه‌‌كه‌‌له‌هه‌ندێك‌الیه‌نه‌‌سه‌ره‌كییه‌كانی‌‬ ‫ئ�ه‌م‌ پیشانه‌‌ له‌گه‌ڵ‌‌ بواره‌كانی‌ دیكه‌ی‌‬ ‫به‌رهه‌مهێنانی‌ چڕوپڕ‌ كه‌بۆ‌ به‌كارهێنان‌‬ ‫به‌رهه‌مده‌هێندرێن‪ ‌،‬جیاوازییه‌كی‌ نییه‌‪‌،‬‬ ‫وات �ه‌‌ فه‌رهه‌نگیش‌ تا‌ ئاستی‌ كه‌لوپه‌لی‌‬ ‫به‌كارهێنان‌ دابه‌زیوه‌و‌ له‌ژێر‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫سیستمی‌پیشه‌ی‌فه‌رهه‌نگی‪‌،‬له‌سیستمێكی‌‬ ‫پێكهاتوو‌له‌كڵێسه‌كان‪‌،‬كلوبه‌كان‪‌،‬ناوه‌نده‌‌‬ ‫چاالك‌و‌لێهاتووه‌كان‌و‌‪‌...‬هتد‌قه‌تیسده‌بن‌‬ ‫كه‌‌ به‌گشتی‌ دروستكه‌ری‌ هه‌ستیارترین‌‬ ‫كه‌ره‌سته‌ی‌كۆنتڕۆڵی‌كۆمه‌اڵیه‌تین‪‌.‬‬ ‫ئادۆرنۆو‌ هۆركهایمه‌ر‌ له‌سه‌ر‌ ئه‌و‌ باوه‌ڕه‌ن‌‬ ‫كه‌پیشه‌ی‌ فه‌رهه‌نگ‌ س�ه‌ره‌ڕۆی��ی‌ له‌ش‌و‌‬ ‫جه‌سته‌‌ره‌ها‌ده‌كات‌و‌سه‌ره‌نجی‌هه‌مووان‌‬ ‫ب���ه‌ره‌و‌ الی‌ رۆح‌ ی��ان‌ گیانی‌ تاكه‌كان‌‬ ‫راده‌كێشێت‪‌.‬فه‌رمانڕه‌وا‌ئیتر‌ناڵێت‪‌:‬ده‌بێ‌‌‬ ‫وه‌ك‌ من‌ بیربكه‌یته‌وه‌‌ یان‌ بمریت‪ ‌.‬ئه‌و‌‬ ‫ده‌ڵێ‌‌ئازادی‌تا‌وه‌ك‌من‌بیر‌نه‌كه‌یته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ژیانی‌ م��اڵ‌و‌ ح��اڵ‌و‌ هه‌موو‌ شتێكت‌ بۆ‌‬ ‫خۆت‌ده‌مێنێته‌وه‌‪‌.‬به‌اڵم‌له‌مڕۆوه‌‌به‌دواوه‌‌‬ ‫له‌نێو‌ ئێمه‌دا‌ كه‌سێكی‌ بێگانه‌‌ ده‌بێت‌‬ ‫(هۆركهایمه‌رو‌ ئادۆرنۆ‌ ‪1380‬ی‌ هه‌تاوی)‪‌.‬‬ ‫واته‌‌ ده‌كرێ‌‌ بوترێ‌‌ كه‌پیشه‌ی‌ فه‌رهه‌نگ‌‬ ‫نۆڕم‌گه‌لێكی‌درۆینه‌‌پێكده‌هێنێت‌كه‌ئه‌گه‌ر‌‬ ‫مرۆڤه‌كان‌ له‌و‌ نۆڕمه‌‌ په‌یڕه‌وی‌ نه‌كه‌ن‪‌،‬‬ ‫له‌كۆمه‌ڵدا‌په‌رته‌وازه‌و‌ته‌نیا‌ده‌بن‪‌.‬‬ ‫پیشه‌ی‌ فه‌رهه‌نگ‌ ده‌بێته‌‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫ك�ه‌ه��اوئ��اه�ه‌ن��گ‌ب���وون‌ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌‌دی��ت��ران‌‬ ‫(كه‌سانی‌ دی��ك�ه‌)‪ ‌،‬قه‌بوڵكردنی‌ كوێر‪‌،‬‬ ‫له‌ناوچوونی‌و‌تووێژی‌ئازادو‌‪‌...‬روو‌بدات‪‌.‬‬ ‫ئ��ادۆرن��ۆو‌ هۆركهایمه‌ر‌ روانگه‌یه‌كی‌ زۆر‌‬ ‫ره‌شبینانه‌یان‌ سه‌باره‌ت‌ به‌هونه‌رمه‌ندان‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌.‬ئه‌و‌ دووان��ه‌‌ له‌و‌ دوژمنایه‌تییه‌دا‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌‌هونه‌ری‌مۆدێڕن‌تا‌جێیه‌ك‌چوونه‌‌‬ ‫پێش‌ ك�ه‌‌ به‌گشتی‌ ب��وون�ه‌ت�ه‌‌ هاوبیری‌‬ ‫هونه‌ری‌ سینه‌ما‪ ‌.‬ئادۆرنۆو‌ هۆركهایمه‌ر‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ئه‌و‌باوه‌ڕه‌ن‌ستانداركردن‌و‌عه‌قاڵنی‌‬ ‫بوونی‌ وێنای‌ فه‌رهه‌نگی‌ ده‌بێته‌‌ هۆی‌‬ ‫درووستبوونی‌ چه‌شنێك‌ كۆنتڕۆڵ‌‌ به‌سه‌ر‌‬ ‫تاكه‌كاندا‌ كه‌ئه‌م‌ كۆنتڕۆڵه‌‌ ده‌بێته‌‌ هۆی‌‬ ‫خه‌وشداربوونی‌ئه‌ندێشه‌ی‌مرۆڤ‪‌.‬‬


‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫‪ 18‬فه رهه نگ‬

‫ئ �ه‌و‌ رۆژه‌ی‌‌ بابانۆئێل‌‬ ‫هه‌موومانی‌‌گریاند‬

‫ن‪‌:‬ئیدریس‌عه‌بدی‌‬ ‫دوای م��اوهی��هك ه��هواڵ��ی ئ��هوهم بیست‬ ‫فیلمی «ئهو رۆژهی بابانۆئێل گریا» لههۆڵی‬ ‫رۆشنبیری سلێمانی نمایشدهكرێت‪ .‬ئهو‬ ‫فیلمهی تامهزرۆی بینینی بووم‪ .‬ئهو كاتهی كه‬ ‫لهكوردستانی رۆژههاڵت بووم باسی ئهو فیلمهم‬ ‫لهدۆستانو هاوڕێیان بیستبوو‪ .‬لهتاران بڕیاربوو‬ ‫سیمینارێكی ی��هك رۆژه لهسهر سینهمای‬ ‫كوردی بهڕێوهببهین‪ ،‬ئهم فیلمهش لهگهڵ چهند‬ ‫فیلمێكی تری دهرهێنهرانی كورد وهك تۆفێق‬ ‫ئهمانی‪ ،‬ئیبراهیم سهعیدی‪ ،‬سالم سهڵواتی‪،‬‬ ‫هیوا ئهمین ن��ژادو ش��ارام عهلیدیو چهند‬ ‫فیلمسازێكیتر لهالیهن لیژنهیهكهوه ههڵبژێردرا‬ ‫بۆ ئهوهی لهزانكۆی تاران نمایشبكرێت‪ .‬من وهك‬ ‫كهسێك كهكاری پێوهندییهكانی ئهو سیمینارهم‬ ‫لهئهستۆبوو توانیم لهگهڵ چهندكهس لهو‬ ‫بهڕێزانه پێوهندی بگرم‪ .‬بهاڵم بهداخهوه دوای‬ ‫ماوهیهك بههۆی نالهباری بارودخی سیاسی‬ ‫ئێرانو ههروهها ئاڵۆزیو شێواوی زانكۆی تاران‬ ‫بهڕێوهچوونی ئهو سیمیناره ههڵوهشایهوهو‬ ‫نهمانتوانی ئهو سیمیناره بهڕێوهببهین‪ .‬وهك‬ ‫ئاماژهم پێدا زۆر بهئارهزووی بینینی ههموو‬ ‫ئهو فیلمانهوه بوومو یهكێك لهو فیلمانهش‬ ‫«ئهو رۆژهی بابانۆئێل گریا» بهرههمی رهحیم‬ ‫زهبیحی بوو‪ .‬ئهو رۆژهش كهزانیم ئهو فیلمه‬ ‫نمایشدهكرێت بهحهزو ویستێكی زۆرهوه چهند‬ ‫خولهك بهر لهكاتی نمایشكردنی فیلمهكه بهرهو‬ ‫هۆڵی رۆشنبیری بهڕێكهوتم ن��هوهك جێگا‬ ‫نهبێتو شوێنێكی باشم دهست نهكهوێت كهلێی‬ ‫دانیشم‪ .‬كهچوومه حهوشهی هۆڵی رۆشنبیری‬ ‫سهعات ‪ 8:30‬ب��وو و چهند كهسێكم بینی‬ ‫لهسهر پێپلیكانهكان دانیشتبوون‪ .‬كهسێك‬ ‫لهسهر كورسیهك بلیتی دهفرۆشت‪ .‬بلیتم گرتو‬ ‫منیش وهك ئهوانیتر دانیشتم‪ .‬پهپوو دهیخوێند‪.‬‬ ‫جهماوهرێكی زۆر كهم لهوێ ئامادهبوون‪ .‬لهبهر‬ ‫خۆمهوه وتم جارێك زووهو لهالیهكیتریشهوه‬ ‫خۆشحاڵبووم كهزووتر هاتوومو جێگایهكی باش‬ ‫پهیدادهكهم‪.‬‬ ‫ماوهیهكیتری پێچوو‪ ،‬بهاڵم كهسانێكی زۆر‬ ‫كهم هاتبوون‪ .‬سهعاتی ‪ 9‬دهرگ��ای هۆڵهكه‬ ‫كرایهوه‪ ،‬چوومه ناو هۆڵهكهو بهكهیفی خۆم‬ ‫گهڕامو جێگایهكی باشم دۆزییهوه‪ .‬نووسینو‬ ‫لێكۆڵینهوه لهسهر پێشوازی خهڵكی كوردستان‬ ‫لهفیلمو ئهركهكانی بهڕێوهبهرایهتی سینهماو‬ ‫ههروهها دهرهێنهرهكان لهبهرانبهر سینهمای‬ ‫كوردیدا دادهنێم بۆ دوات��ر‪ ،‬بهاڵم ئێستا ئهو‬ ‫رۆژهی بابانۆئێل گریا‪.‬‬ ‫ئ��هم فیلمه دی��س��ان ب��اس لهكارهساتی‬ ‫ههڵهبجه دهك���ات‪ .‬ب��هاڵم بهشێوازێكیترو‬ ‫بهزمانێكی سینهمایی‪ ،‬كێشهكانی خهڵكی شاری‬ ‫ههڵهبجه بۆ بینهران نمایشدهكات‪ .‬لهراستیدا‬ ‫رهحیم زهبیحی نووسهرو دهرهێنهری ئهم فیلمه‬

‫دوو چیرۆكی جیاوازی هێناوهو لهشوێنێك‬ ‫ئهم دوو چیرۆكه دهگهیهنێت بهیهك (وهك‬ ‫فیلمهكانی دهرهێنهری مهكسیكی «گۆنزالس»‬ ‫كهكۆمهڵێك فیلمی وهك بابل‪ 21 ،‬گ��رام‪،‬‬ ‫ئهوینی سهگی دروستكردووه)‪ .‬یهكهم چیرۆكی‬ ‫فیلمهكه چیرۆكی رهشییه كهپێشمهرگهیهكه‬ ‫دوای چهندین ساڵ خهبات ئێستا لهشێتخانهیهو‬ ‫براكهی رهشی لهشێتخانهكه دێنێ�ته دهرهوهو‬ ‫لهبهر ئهوهی رهشی ژنو منداڵهكهی لهدهستداوه‬ ‫لهبهر ئ��هوهی كۆمهڵێك شت لهحكومهتی‬ ‫ك��وردی لهناو كۆمهڵگادا دهبینێت لهباری‬ ‫دهروونییهوه تێكچووه‪ .‬رهش��ی بهكۆمهڵێك‬ ‫خهونو ئ��ارهزووهوه بووه بهپێشمهرگه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫ئێستا خهونو ئارهزووهكانی نههاتوونهته دیو‬ ‫بهشێوهیهك پێچهوانهی خهون ئارهزووهكانی‬ ‫خۆی دهبینێ‪ ،‬ئهمه كاریگهری خراپی دهروونی‬ ‫ههیه لهسهر ئهو كهسهردهمانێك پێشمهرگه‬ ‫بووه‪ .‬كهسایهتی رهشی زۆر بهباشی خولقاوهو‬ ‫ههروهها ئهو كهسهش كهرۆڵی رهشی دهگێڕێ‬ ‫زۆر سهركهوتوو بووه رۆڵهكهیدا‪.‬‬ ‫چیرۆكی دووهم كهسێك لهكوردستانی‬ ‫رۆژههاڵتهوه وهك بابانۆئیل‪ ،‬وهك باڵیۆزی‬ ‫خهڵكی كوردستانی رۆژه����هاڵت‪ ،‬بهبۆنهی‬ ‫هاتنی ساڵی نوێوه بهرهو باشووری كوردستان‬ ‫بهڕێدهكهوێ�تو دی��اری بۆ خهڵكی ههڵهبجه‬ ‫دههێنێت‪ .‬ئهم بابانۆئێله وهك خۆی دهڵێت‬ ‫جیاوازه لهبابانۆئیلهكانی ئهوروپا‪ .‬بابانۆئیل‬ ‫خهاڵتهكهی گۆرانیو نوكتهی خۆشه بۆ خهڵكی‬ ‫ههڵهبجه‪ .‬كهسایهتی بابانۆئێل كهسایهتییهكی‬ ‫زۆر ب��ه ب��هزهی��ی‪ ،‬قسهخۆشو س��اده ب��وو‪.‬‬ ‫لهو مرۆڤانهی كههیچ لهدڵیاندا نییه‪ .‬ئهو‬ ‫كهسایهتییهكه كهحهز بهخۆشیو ش��ادیو‬ ‫پێكهنینی خهڵك دهكات‪.‬‬ ‫رهشی كه كهسێكی پێشمهرگه بووه لهباری‬ ‫دهروونییهوه زۆر وێرانه‪ .‬لهگهڵ كهس قسه‬ ‫ناكات‪ .‬تا ئهوهی دواتر ئهوهی لهدڵیدایه لهو‬ ‫دهرمانخانه دهیڕێژێته دهرهوه‪ .‬لێرهدا دهكرێ‬ ‫لهباری دهروونییهوه باس لهگرێ دهروونییهكان‬ ‫بكهین‪ ،‬ئازارهكان‪ ،‬بهدی نههاتنی خهونهكان‪،‬‬ ‫تیاچوونی ئهندامانی بنهماڵه گرێیهكی دهروونی‬ ‫لهناخی ئهودا دروستكردووه‪ .‬لێرهدا رهحیم‬ ‫زهبیحی باس لهبابهتێكیتر دهك��ات‪ ،‬ئهویش‬ ‫ئهوهیه كهخهونهكانی رهشی وهك پێشمهرگهیهك‬ ‫نههاتووهته دی لهالیهن حكومهتی كوردییهوه‪،‬‬ ‫ئهمه ههمان ئ��هو بابهتهیه ك��هئ��االن بادیۆ‬ ‫فیلسووفی هاوچهرخی فهڕهنسایی بهوهفادار‬ ‫نهبوونی شۆڕش بهدروشم ناوی دهبات‪.‬‬ ‫ئهم فیلمه وهك بهشێكی زۆر لهفیلمه‬ ‫كوردییهكان ب��اس لهپارچه داب��ڕاوهك��ان��ی‬ ‫كوردستان دهك��ات‪ .‬ئهو كاتهی بابا نۆئیل‬ ‫لهسنووری نێوان ئێران –عێراق دهپهڕێتهوه‪.‬‬ ‫رهحیم زهبیحی بهشێوهیهكی سهركهوتووانه‬ ‫«بونیادی كاتی«‪ time structure‬ی‬

‫شكاندووه‪ .‬بهجۆرێك ههستی ههڵپهساردن‬ ‫الی بینهرو ب��هردهن��گ دروس��ت��دهك��ات‪ .‬ئهو‬ ‫كاتهی رهش��ی لهشێتخانه دێننه دهرهوه‪،‬‬ ‫ئهوهی كهبابانۆئێل لهرێدایه بهرهو ههڵهبجه‪.‬‬ ‫ئ��هوهی كهئهو پیاوه پیره خهریكی هۆره‬ ‫چڕین‪ ،‬ههموو ئهمانه تێكشكاندنی كاتی‬ ‫تێدا دهبیندرێ‪ .‬بهجۆرێك كاتێك كهفیلمهكه‬ ‫دهستپێدهكات‪ ،‬كهسێك دهبینین ه��ۆره‬ ‫دهكات‪ .‬ئهگهر لهباری جوانیناسیهوه بڕوانینه‬ ‫دهنگ‪ ،‬دهنگی بایهك لهژێر دهنگی هۆرهكهوه‬ ‫دهبیستین كهنیشاندهدات ئهم پیاوه‪ ،‬ئهم‬ ‫خهڵكه‪ ،‬ل��هدهروون��هوه ههموویان شێواون‪.‬‬ ‫(زهینێكی تۆفانییان ههیه)‪ .‬بیركردنهوهی ئهم‬ ‫كهسانه پڕ لهئازارو خهفهته‪ .‬ههر كهفیلمهكه‬ ‫دهستپێدهكات بینهر ههست بهپێكدادانو‬ ‫ملمالنێیهك دهك��ات لهفیلمهكهدا‪ .‬شكاندنی‬ ‫بونیادی كاتی ‪ ،‬بهكارهێنانی مۆسیقای‬ ‫جۆراوجۆر‪ ،‬كهڵكوهرگرتن له ‪Jump cut‬‬ ‫ی زۆر‪ .‬ههموو ئهمانه یارمهتیدهدهن بهوهی ئهو‬ ‫پێكدادانه لهبینهردا دروستببێت‪ .‬ههموو ئهمانه‬ ‫لهخزمهتی كهسایهتی رهشیدایه‪ .‬لوتكهی ئهم‬ ‫‪ Jump cut‬ه لهشوێنێكدا دهبینین كهرهشی‬ ‫بیر لهژنو منداڵهكهی دهكاتهوهو بهسهریهكدا‬ ‫جگهرهدهكێشێت‪ Jump cut .‬رێگایهكه‬ ‫ب��هوهی دهرخ��هری خ��همو ئازارهكانی رهشی‬ ‫بێتو دهروونو كهسایهتی رهشی بهم شێوهیه‬ ‫بهوێناكێشراوه‪ .‬یهكێك لهو فیلمانهی كه لهیادم‬ ‫دایه لهم تهكنیكه كهڵكیوهرگرتووه فیلمی بهر‬ ‫لهشۆڕش‪ ،‬بهرههمی دهرهێنهری ناوداری ئیتاڵی‬ ‫بیرنارد بیرتۆلۆچییه‪ .‬ئهو هۆرهییهی لهالیهن‬ ‫ئهو پیره پیاوهوه دهچڕدرێتو شێوه شێواو و‬ ‫باره نادرووستییه دهروونییهكهی رهشیو چهند‬ ‫گرتهیهك لهناو شاری ههڵهبجه شتێكی ئاسایی‬ ‫نییه بهالی بینهرهوه‪.‬‬ ‫لهوالشهوه بابانۆئێل كه لهكوردستانی‬ ‫رۆژه��هاڵت��هوه بهرێكهوتووه ب��هرهو باشووری‬ ‫كوردستانو ب��هرهو ش��اری ههڵهبجه‪ .‬وهك‬ ‫ئهوهی بڵێی ههموومان ژانی هاوبهشمان ههیه‬ ‫لهسهر سنووری نێوان عێراق‪-‬ئێران تووشی‬ ‫سهربازێكی ئێرانی دهب��ێ��ت‪ ،‬ب��هاڵم بهههر‬ ‫شێوهیهك بێت بابانۆئێل لهدهست سهربازهكه‬ ‫رزگاریدهبێتو لهدوایین دیمهنی فیلمهكهدا‬ ‫بابانۆئێل كهشادی هێناوه بهشارێكی وێران‬ ‫بهدهست ههمان ئهو سهربازه دهكوژرێت‪ .‬ئهمه‬ ‫باس لهپارچه پارچهبوونو خهمی هاوبهشی‬ ‫پارچهكانی كوردستان دهكات‪.‬‬ ‫ك��ات��ێ��ك ب��اب��ان��ۆئ��ێ��ل ل��هئ��اوی چهمێك‬ ‫دهپ��هڕێ��ت��هوه دهبینین ئ���اوی رووب��ارهك��ه‬ ‫رۆژنامهیهكی زۆر لهگهڵ خۆی دهبات‪ .‬دواتر‬ ‫دهردهك��هوێ��� كهئهم ههمووه رۆژنامه رهشی‬ ‫كاتێك لهشوێنێك دانیشتووه ی��هك یهك‬ ‫تهماشایان دهك��ات‪ ،‬هیچی تێدا نادۆزێتهوه‬ ‫دانهدانه دهیاندات بهدهم ئ��اوهوه‪ .‬بابانۆئێل‬

‫دهگاته ناوشاری ههڵهبجه‪ ،‬لهدهرگای چهند‬ ‫ماڵ دهدات بۆ ئهوهی جلو بهرگهكانی بگۆڕێت‪،‬‬ ‫بهاڵم شوێنێك پهیدا ناكات‪ .‬بهههر شێوهیهك‬ ‫بێت لهناو ئۆتۆمبێلێكی سوتاودا جلو بهرگی‬ ‫بابانۆئێل لهبهر دهكات‪ .‬دوای ئهوهی كهدهچێته‬ ‫ناوشارو دهگهڕێتهوه كهدیسان جلو بهرگهكانی‬ ‫بگۆڕێت‪ ،‬دهبینێت جلو بهرگهكانی نهماوه‪.‬‬ ‫ج��لو بهرگهكانی ل��هالی��هن دوو پۆلیسهوه‬ ‫براوه‪ .‬ئهمهش بارودۆخی ئهمنی كوردستان‬ ‫نیشاندهدات‪ .‬دوای ئهوه بابانۆئێل بهدوای جلو‬ ‫بهرگهكهی دهگهڕێت لهكۆاڵنێك توشی پیاوێك‬ ‫دهبێت كهمنداڵێكی پێیه لهسهر چهرخهو‬ ‫منداڵهكه بههۆی كیمیابارانهوه وای پێهاتووه‪.‬‬ ‫مهبهست لهوهی كه تائێستا بهجۆڕێك فیلمكهم‬ ‫گێڕایهوه ئهوهیه كهههر ئهم منداڵه دهبێت‬ ‫بههۆی ئهوهی لهبهر ئهوهی دهرمانهكانیان‬ ‫پێنهداون بابانۆئێلی به بهزهیی هاندهدات‬ ‫كهبڕواتو دهرمانهكانی ئهو كوڕه كهئهگهر‬ ‫ههڵه نهكهم ناوی محهمهد بوو‪ ،‬بهدیاری بۆ‬ ‫بهێنێت‪ .‬بابانۆئێلی ئهوروپییهكان خهریكی‬ ‫هێنانی نوقڵو شیرینییه بۆ مندااڵنو بابانۆئێلی‬ ‫واڵتی ئێمه دهرمان دهدات بهمنداڵێكی نهخۆش‬ ‫لهسهر چهرخێك‪ .‬ههر ئهمه دهبێت بههۆی‬ ‫ئهوهی كهدوو كهسایهتی فیلمهكه یان دهتوانم‬ ‫بڵێم دوو چیرۆكهكه لهشوێنێكدا یهكبگرینو‬ ‫بهیهك بگهن‪ .‬رهشی ئیتر تاقهتی نهماوه‪،‬‬ ‫ئ��هو ههموو خهڵكه دهبینێت كهوهستاون‬ ‫بۆ وهرگرتنی دهرمانی كیماییو بهرپرسی‬ ‫دهرمانخانهكه چۆن وهاڵمیان دهداتهوه‪ .‬ههموو‬ ‫زامهكانی دهكولێنێتهوهو ئهو كارهی دهبوایه‬ ‫ئهنجامی بدات‪ ،‬ئهنجامی دهدات‪ .‬جوانترین‬ ‫دیالۆگی ئهم فیلمهش ئهو دیالۆگهی نێوان‬ ‫رهشیو بهرپرسی دهرمانخانهكهیه ئهو كاتهی‬ ‫بهرپرسهكه لهوهاڵمی خواستی خهڵكدا بۆ‬ ‫دهرمان دهڵێت «هێشتا لهبهغدادهوه فهرمانی‬ ‫دابهشكردنی دهرمانهكانمان پێنهدراوه«‬ ‫رهشی دهڵێت «بهغداد خۆی كیمیابارانمان‬ ‫دهكاتو ئێستاش خۆی فهرمانی دابهشكردنی‬ ‫دهرمانهكانمان پ��ێ��دهدات‪ ».‬خهڵكهكهش‬ ‫لهدیمهنێكی تردا بهشێوهیهكیتر ههمان ئهم‬ ‫شته دهڵینهوه ئهو كاتهی ههموویان كاغهزی‬ ‫دهرمانهكانیان بهرزكردووهتهوهو رایدهوهشێنن‪.‬‬ ‫راوهشاندنی نوسخهی دهرمانهكان وهك ئهوه‬ ‫وایه بڵێن ئێمه دهنگمان نهداوه ئاوامان پێ‬ ‫بێت‪ .‬تهنانهت لهدیمهنێكدا ئهنجامهكانی دواتری‬ ‫كیمیابارانو مردن بههۆی كیمیابارانهوه لهئێستا‬ ‫بهوێنادهكێشێو نیشانیدهدات‪.‬‬ ‫سهرهنجام بابانۆئێل كهبۆ خۆشحاڵكردنی‬ ‫خهڵكی شاری ههڵهبجه هاتبوو بهگریانهوه‬ ‫دیپۆرت دهكرێتهوه ب��هرهو ئێران بهدهستی‬ ‫ههمان ئهو سهربازهی كهپێشتر باسیكراو‬ ‫لههاتنیدا بهری بههاتنی دهگرت لهنێوان عێراق‪-‬‬ ‫ئێران شههیددهبێت‪.‬‬

‫ئه‌ ‌ی‌ئه‌جه‌ل!‬ ‫گهزیزه قادری‬ ‫سه‌رم‌سوڕماوه‌‌ئه‌ی‌ئه‌جه‌ل‬ ‫له‌كه‌مینی‌چی‌دا‌وه‌ستاوی؟‬ ‫له‌كه‌مینی‌بزه‌كه‌م؟‬ ‫یان‌پێكه‌نینی‌شێعره‌كه‌م؟‬ ‫یان‌خه‌یاڵی‌خاوی‌تۆ‬ ‫باوه‌ش‌ئه‌گرێ‌له‌خه‌ونه‌كه‌م؟‬ ‫من‌ و‌ شێعر‌ له‌شه‌قامێدا‌ تووشی‌‬ ‫یه‌كبووین‬ ‫شه‌قامێ‌پڕ‌له‌سێبه‌ری‌سپی‬ ‫پڕ‌له‌فرمێسكی‌ماسی‬ ‫پڕ‌له‌وشه‌ی‌خه‌وتوو‬ ‫سه‌رم‌سوڕماوه‌‌له‌م‌شه‌قامه‌‬ ‫له‌كه‌مینی‌چی‌دا‌وه‌ستاوی؟‬ ‫بۆچی‌كراوه‌یه‌‌باوه‌شت؟‬ ‫نه‌كا‌له‌ناكاو‌خه‌یاڵه‌كانم‌بڕفێنی‬ ‫یا‌نه‌كا‌فرمێسكی‌ماسیه‌‌سوره‌كان‌‬ ‫هه‌ڵمژی‬ ‫سه‌رم‌سوڕماوه‌‌له‌م‌كانی‌ی ‌ه‬ ‫بۆچی‌بڕوا‌به‌مانگ‌ده‌كا؟‬ ‫بۆچی‌له‌ناخی‌دڵی‌خۆی‌رای‌ئه‌گرێ؟‬ ‫بۆچی؟‬ ‫ئه‌ی‌ئاسمان‌تۆش‌بڕوا‌مه‌كه‌‬ ‫هه‌وره‌كان‌جارێكیتر‬ ‫فرمێسكت‌بۆ‌هه‌ڵوه‌رێنن‬ ‫ئه‌ستێره‌كان‌ئاشقی‌گۆمی‌تاریكی‌‬ ‫دڵت‬ ‫یان‌رۆژ‌‌ئاشقی‌گه‌شاییت‌بمێنێت‬ ‫گۆمی‌چوكه‌‌بۆچی‌وه‌ستاوی؟‬ ‫سه‌رم‌سوڕماوه‌‌له‌م‌دونیایه‌‬ ‫نه‌كا‪‌...‬نه‌كا‪‌...‬نه‌كا‪!!...‬‬


‫ههرێمی كوردستان‪ ،‬سلێمانی ـ شاڕێی سالم‪ ،‬تهالری میران ـ نهۆمی پێنجهم ـ بهرامبهر بهڕێوهبهرایهتی پهروهرده ‪0533184771‬‬

‫دهستوور‪ ،‬ژماره (‪ ،)46‬چوارشهممه‪2010/8/25 ،‬‬

‫خاوهنی ئیمتیاز‪ :‬كۆمپانیای سولی تێلیگراف‬

‫‪info@destur.net - 0533187811‬‬

‫هێشتا‌پیشه‌یه‌ك‌له‌كوردستان‌به‌ناوی‌پینه‌دۆزییه‌وه‌‌ماوه‌‪‌،‬به‌اڵم‌بازاڕیان‌له‌ئه‌و‌په‌ڕی‌كزیدایه‌‬

‫محهمهدو یاسین‬ ‫ب��اڵوب��وون��هوهی پێاڵوی ههرزانبههای چینی‬ ‫لهچهند ساڵی رابردوودا لهكوردستان‪ ،‬یهكێك‬ ‫لهكۆنترین پیشه كهژیانی س��هدان خێزانی‬ ‫لهئهستۆبووه‪ ،‬بهرهونهمان دهبات‪.‬‬ ‫پینهدۆزان دهڵێن خهریكه پیشهكهیان بههۆی‬ ‫هاتنی پ��ێ��اڵوی چینییهوه ل��هدهس��ت��دهدهن‪.‬‬ ‫بههۆی كزی بازاڕیانو كهمی ئهو كهسانهی بۆ‬ ‫چاككردنهوهی پێاڵوهكانیان روویان تێدهكهن‪.‬‬ ‫پێاڵوه چینییهكه هۆكاره‬ ‫فرۆشگاكانی پێاڵو و پینهدۆزهكان دهڵێن هاتنی‬ ‫پێاڵوی چینی هۆكاری یهكهمه بۆ لهدهستدانی‬ ‫پیشهی پینهدۆزی‪ ،‬چونكه ئهو پێاڵوه ههرزانهو‬ ‫دوای دڕانیشی بههۆی ههرزانی نرخهكهیهوه‬ ‫خهڵكی پێاڵوی تر دهكڕنو ئامادهنین بچنه الی‬ ‫پینهدۆز‪.‬‬ ‫لهناو جهرگهی شارهكانی كوردستاندا‪ ،‬بازاڕو‬ ‫دوكانهكانی فرۆشتنی پێاڵو‪ ،‬دوكانهكانیان‬ ‫بهپێاڵوی چینی رازان��دووهت��هوه‪ ،‬به ب��هراورد‬ ‫بهههر جۆرێكیتر پێاڵو زۆرت��ری��ن خواستی‬ ‫لهسهره‪.‬‬ ‫محهمهد ئهمین محهمهد كه لهبهردهم مزگهوتی‬ ‫گ���هورهی ش��اری سلێمانی ك��اری پینهچێتی‬ ‫دهك���ات‪ ،‬دهڵ��ێ��ت هاتنی بهلێشاوی پێاڵوه‬ ‫چینییهكان بۆ بازاڕهكانی ههرێم‪ ،‬هۆكاری‬ ‫یهكهمی كزبوونی بازاڕی پنهدۆزهكانه‪.‬‬ ‫ئهمین وتی "نرخی پێاڵوه چینییهكان ههرزانه‪،‬‬ ‫خهڵكی ئهو پێاڵوانه بهههرزان دهكڕنو كهدڕاش‬ ‫جووتێكیتر دهكڕنهوه"‪.‬‬ ‫سیروان عوسمان ‪ 39‬ساڵ‪ ،‬دوكانی فرۆشتنی‬ ‫پ��ێ��اڵوی ه��هی��ه ل��هب��ازاڕی دهب��ۆك��هی ش��اری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬وتی ئهو كهسانهی داهاتیان زۆرباش‬ ‫نییه بهزۆری پێاڵوی چینی دهكڕن‪.‬‬

‫جه‌مشید‌خانی‌مامم‌كه‌هه‌میشه‌‌‬ ‫با‌له‌گه‌ڵ‌خۆیدا‌ده‌یبرد‬ ‫ئهم رۆمانه دواههمین بهرههمی رۆماننووس‬ ‫"بهختیار عهلی"یهو ههنووكه لهكتێبخانهكاندایه‪.‬‬ ‫جهمشیدخان؛ مرۆڤێكه لهنێوان دنیا جیاوازهكاندا‬ ‫با دهیبات‪ ،‬ههم لهجهنگهوه دهئاڵێتو ههم‬ ‫لهئاشتی‪ ،‬ئهم كارهكتهره نوێیهی بهختیار عهلی‬ ‫ههموو ناكۆكییه گهورهكانی ناو مرۆڤی تێدایه‪ ،‬ههم‬ ‫جوانییهكانو ههم دزێوییهكان‪ .‬جهمشیدخان؛ كهسێكه‬ ‫بهشێك لهههموومانی تێدایهو بهشێكیش لهئهو‬ ‫لهههمووماندایه‪.‬‬ ‫ئهم رۆمانه دواههمین مرواریی دنیا‬ ‫ئهفسووناوییهكهی "بهختیار عهلی"یه‪ ،‬قهبارهی‬ ‫مامناوهندییهو ژمارهی الپهڕهكانی ‪ 151‬الپهڕهیهو‬ ‫لهالیهن كتێبخانهی ئهندێشهوه باڵوكراوهتهوه‪.‬‬

‫جێگری سهرنووسهر‪ :‬وریا حهمهتاهیر‬ ‫سکرتێری نووسین‪ :‬شۆڕش خالید‬ ‫بهڕێوهبهری هونهریی‪ :‬لوقمان عومهر‬

‫سهرۆکی ئهنجومهن‪ :‬ئیدریس عومهر‬

‫پینه‌دۆزان‌واز‌له‌پیشه‌كه‌یان‌ده‌هێنن‬

‫ئهو دهڵێت ئهوانهی دهیكڕن دهڵێن بهشی‬ ‫دوو ههفته یان مانگێكیان دهكات دواتر فڕێی‬ ‫دهدهن‪" ،‬ناچێت چاكیبكاتهوه الی پینهدۆز یان‬ ‫بیدورێتهوه لهبهرئهوهی پارهی جوتێ پێاڵوی‬ ‫تری تێدهچێت"‪ .‬سیروان وای وت‪.‬‬ ‫دوای ‪ 17‬ساڵ بهنیازی وازهێنانه لهپیشهكهی‬ ‫بۆ محهمهد ئهمین‪ ،‬دوای ‪ 17‬ساڵ لهكاری‬ ‫پینهدۆزی‪ ،‬چیتر پینهدۆزی وهكو پیشهیهك‬ ‫سهیر ناكرێت‪ ،‬چونكه ئهگهر ههر كارێك بهالی‬ ‫ئ��هوهوه بژێوی ژی��ان دابین نهكات‪ ،‬بهپیشه‬ ‫ناونابرێت‪.‬‬ ‫محهمهد دوورنییه لهماوهیهكی داهاتوودا بڕیاری‬ ‫وازهێنان لهپیشهكهی ب��دات‪ ،‬وت��ی "لهچاو‬ ‫سااڵنی پێشووترهوه كارهكهمان كهمبووهتهوهو‬ ‫بهشی بژێوی رۆژانهمان ناكات"‪.‬‬ ‫هێمن محهمهد نوری گهنجێكی تری پینهدۆزهو‬ ‫ماوهی ‪ 13‬ساڵه كاری پینهچێتی دهكات‪ .‬وتی‬ ‫"كارهكهمان رووی لهكزی ك��ردووهو رۆژان��هی‬ ‫خۆمان بۆ دهرنایهت"‪.‬‬ ‫كاری ئێستای پینهدۆزهكان زیاتر‪ ،‬بزمارڕێژو‬ ‫ناوكهف دانانه بۆ پێاڵو‪ ،‬مانهوهی پیشهكهشیان‬ ‫لهئێستادا زیاتر پهیوهندی بهكاڵشی ههورامییهوه‬ ‫ههیه‪ ،‬كهبنی لێدهدهنو سپی دهكهنهوه‪.‬‬ ‫هێمن وتی "ئیستا خهڵك پێاڵو چاكناكات‪،‬‬ ‫لهبری ئهوهی چاكیبكهن‪ ،‬جوتێكی تازه دهكڕێن‬ ‫بهههرزان"‪.‬‬ ‫ئافرهتان زیاتر پێویستیان بهپینهدۆزه‬ ‫پینهدۆزهكان دهڵێن زیاتر ئافرهتان روویان‬ ‫تێدهكهنو پێاڵوهكانیان چاكدهكهن‪.‬‬ ‫نرخی پێاڵوه چینییهكان لهنێوان ‪ 8‬تا ‪12‬‬ ‫ههزاره‪ ،‬بهاڵم نرخی ئهو پێاڵوانهی ئافرهتان‬ ‫دهیكڕن لهوه زیاتره‪ ،‬بۆیه پینهدۆزهكان دهڵێن‬ ‫ئافرهتان زیاتر روویان تێدهكهن‪.‬‬ ‫م��ح��هم��هد ع��هب��دوڵ��اڵ پ��ی��ن��هدۆزێ��ك��ی ت��ره‪،‬‬

‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫بهدهستووری وت "ئێستا زیاتر پێاڵوی ئافرهتان‬ ‫چاكدهكهینو بزمارڕێژی دهك��هی��ن‪ ،‬تهقهڵی‬ ‫لێدهدهینو دهیدورینهوهو بنیشی بۆ دهكهین"‪.‬‬ ‫ئ��هو م���اوهی ‪ 13‬س��اڵ��ه ك���اری پینهچێتی‬ ‫دهك���ات ل��هدارهس��ووت��اوهك��ه‪ ،‬وت��ی "بههۆی‬ ‫ئهو پێاڵوه ستۆكو عادیانهی كه لهبازاڕدا‬ ‫ه��هنو نرخهكانیشیان ه��هرزان��ه‪ ،‬كارهكهمان‬ ‫ك��هم��ب��ووهت��هوهو ت��هن��ان��هت ك��رێ��ی دوكانیش‬ ‫دهرناكاتهوه‪ ،‬مانگی وا ههیه لهپارهی خۆمان‬ ‫كرێی دوكان دهدهین"‪.‬‬ ‫ئهو نمونهی ئ��هوهی هێنایهوه كهرۆژێك بهر‬ ‫لهقسهكردنی بۆ دهستوور‪ ،‬تهنها پێنج ههزار‬ ‫دی��ن��اری دهس��ت��ك��هوت��ووه‪ ،‬لهكاتێكدا ههشت‬ ‫ههزاری تهنها بهمیوه داوه‪.‬‬ ‫پینهدۆزهكان روو لهكاریتر دهكهن‬ ‫عومهر كهدوكانی پینهدۆزی ههیهو ماوهی ‪22‬‬ ‫ساڵه ئهو كاره دهك��ات‪ ،‬دهڵێت ناچاربووه‪،‬‬ ‫لهدوكانهكهیدا لهپاڵ كارهكهی شتیتر بفرۆشێت‪.‬‬ ‫عومهر دهڵێت لهبهرئهوهی ب��ازاڕی كارهكهی‬ ‫بهرهو كزبوون رۆیشتووه‪ ،‬ئێستا عهالگهو لهزگهو‬ ‫سفرهی دان��اوه بۆ فرۆشتن‪ .‬وتی "دهمهوێت‬ ‫قهرهبووی ئهو بێ بازاڕییهم بكهمهوه"‪.‬‬ ‫سیروان عوسمان وتی "لهزستاناندا پێاڵوه‬ ‫چینییهكان زیاتر دهفرۆشرێت بهراورد بههاوین‬ ‫لهبهرئهوهی م��ادهی نایلۆنی زیاتر تێدایهو‬ ‫گهرمه"‪.‬‬ ‫كهس پێویستی بهپینهدۆز نییه‬ ‫ئ��هوان��هی س��هردان��ی پ��ی��ن��هدۆزهك��ان دهك��هن‪،‬‬ ‫رێژهیهكی زۆر كهمن‪ ،‬بهپێی بهدواداچوونهكهی‬ ‫دهستوور زیاتر كهسه بهتهمهنهكانن‪.‬‬ ‫هیوا یوسف تهمهن ‪ 25‬ساڵ‪ ،‬وتی "لهتهمهنی‬ ‫خۆمدا تهنها یهكجار چوومهته الی پینهدۆز"‪.‬‬ ‫ه��هروهه��ا وت��ی "پێاڵوێكی چینی ب��هه��هرزان‬ ‫دهكڕمو كهدڕاش فڕێی دهدهم"‪.‬‬

‫وان ‌ه‌ی‌ن ‌ه‌وت‬ ‫شوان سدیق‬ ‫ئهگهرچی پرۆسهی دهرهێنانی نهوتو بازرگانیكردن بهو‬ ‫سامانه سروشتییه نیشتیمانییه لهههرێمی كوردستان‬ ‫پرۆسهیهكی لهمێژ نییه‪ ،‬ب��هاڵم دهك��رێ��ت لهئێستادا‬ ‫خوێندنهوهمان بۆی ههبێو بزانین بهها گرنگهكانی سامانی‬ ‫سروشتی لهواڵتدا چییه‪ ،‬ههروهها چۆن بتوانین وهك تاكێك‬ ‫یان رۆژنامهوانو سیاسییهك چاودێری ئهو كهسو الیهنانه‬ ‫بكرێت‪ ،‬كهئهركی بازرگانیكردنی نهوتیان گرتووهتهئهستۆ‬ ‫وهك نوێنهرایهتی كۆمهڵگا‪.‬‬ ‫ب��ۆ ئ���هوهی باشتر ب��هه��هڵ��هدا نهچین‪ ،‬ی��ان سیاسیو‬ ‫چاودێرهكانی بواری نهوتو سامانی سروشتی تهنیا ئهركیان‬ ‫رهخنه نهبێت‪ ،‬باشتره لێكگهیشتنێكمان بۆ نهوت ههبێت‪،‬‬ ‫بزانین لهكوردستاندا چۆن ئهو نهوتهی كه بهیهكێك‬ ‫لهسهرمایه سروشتییه گرنگهكانی كوردستان دادهنرێت‪.‬‬ ‫دهردههێنرێو مامهڵهی لهگهڵ دهكرێت‪ .‬چونكه چارهنووسی‬ ‫ئهو رێژه زۆرهی دانیشتووانو ئهوانهی كهسبهینێش دێنه‬ ‫دنیایهوه بهئابووریو داهاتی ئهو نهوتهو چۆنیهتی بازرگانی‬ ‫پێوهكردنیهوه بهنده‪.‬‬ ‫لهو كۆنگره رۆژنامهوانییهی چهند رۆژی راب��ردوو‪ ،‬كهبۆ‬ ‫ئاشتی ههورامی وهزیری سامانه سروشتییهكانو وتهبێژی‬ ‫فهرمی حكومهت سازكرابوو ئامادهیی بووین‪ ،‬گوایه پرسیار‬ ‫دهكا رۆژنامهنووسێك‪ ،‬لهپرسیارهكانیدا پااڵوگهی نهوتو‬ ‫بیری نهوتی جیا نهدهكردهوه‪ .‬ئهمه بوو بهجێگای تێڕوانینی‬ ‫رۆژنامهنووسانو ههورامیش!‬ ‫ئهگهر زانایانی بواری ئابووری سیاسی نهوت زۆر بهوردی‬ ‫دهستنیشانی ئهوهیان كردبێت‪ ،‬كهچۆن دهبێت مامهڵه‬ ‫لهگهڵ نهوتدا بكرێو ئهو كهسانهی كهههڵسوڕاون بهو‬ ‫ك��ارهوه‪ ،‬بێگومان دهبێت میدیا وهك هێزێكی چاودێر‪،‬‬ ‫چاودێری حكومهتو الیهنی پهیوهندیداریش بكات‪ ،‬پیشانی‬ ‫خهڵكی بدات كهئهوهتا چۆن سیاسهتی نهوت پهیڕهودهكرێت‬ ‫لهواڵتدا‪ ،‬بهاڵم ئایا ئهگهر هاتوو ئهو كارهكتهرانهی كه‬ ‫لهمێدیان رۆڵی الوازییان گێڕا لهبهرانبهر كاربهدهستانی‬ ‫حكومهت ئهو كاته چی روودهدا!‬ ‫گومان لهوهدانییه كه لهههرێمی كوردستاندا‪ ،‬زۆری ئهو‬ ‫داهاتهی نهوت بهزۆری نوخبهیهكی كۆمهڵگا لێی سوودمهند‬ ‫دهبێت‪ ،‬ئهویش لهناو ه��هردوو حیزبی دهس��هاڵت��دارهو‬ ‫لهبهرانبهریشدا ئێستا زۆرێك لهخهڵكی كوردستانو هێزه‬ ‫ئۆپۆزیسیۆنهكانیش جهخت لهسهر ئهوه دهكهنهوه كه‬ ‫"دهبێت داهاتو چۆنیهتی خهرجكردنو ههناردهكردنی ئهو‬ ‫نهوتهی ئێستا كهههیه ئاشكراو شهفاف بێت"‪.‬‬ ‫ب��هاڵم ئایا رۆژن��ام��هن��ووس ی��ان ههڵوسڕاوێكی سیاسی‬ ‫بهبێ ئهوهی بتوانن به بهڵگهو دۆكیومێنت یان پرسیار‬ ‫گهلێك كهرێگا لهبۆچوونهكانی ههورامی بگرن كه لهو‬ ‫گومانهی لهسهر سیاسهتی نهوتی ههرێم ههیانه‪ ،‬دهتوانن‬ ‫روونكردنهوهی پێویست وهربگرن‪ ،‬ئهمه جێی مهحاڵه‬ ‫چونكه رۆژانه لهرێگای مێدیاكانهوه گوێمان لێی دهبێت‪،‬‬ ‫دڵنیان نازانێت پرۆتۆكۆله بازرگانییهكانی نهوت چۆن‬ ‫ئیمزادهكرێت‪ ،‬كاكی سیاسی دێت‪ ،‬ههر ئهوهنده دهڵێ‬ ‫"بهڵگهمان ههیه نهوت بهقاچاغ دهڕوا"‪ ،‬یان لهالیهكی ترهوه‬ ‫سیاسییهكی تر دهڵێت "فریاكهون كوردستان‪ ،‬تااڵنكرا"‬ ‫بۆ لهبهر ئهوهی چهند تانكهرێكی بینیوه‪ ،‬بهاڵم گومانیش‬ ‫لهقسهكانیدا ههستپێدهكهیت‪ ،‬كهنازانێت لهرێگای بۆریهوه‬ ‫چی دهڕواتو چی دێته كوردستان‪.‬‬ ‫لهبهرانبهریشدا سهركردهی حیزبێكی دهسهاڵتدار ئهویش‬ ‫ههر لهخۆیهوه دهڵێ "بهشهفافی ئیشهكانمان كردووه"‪،‬‬ ‫ئهمهشیان ههر لهبێخهبهران دۆینه سهاڵواته بهالیهوه‪.‬‬ ‫چونكه دڵنیان ئهویش ح��هزی بهو كێشمهكێشهی ناو‬ ‫راگهیاندنه‪ ،‬ئهگینا فڕی بهسهر سیاسهتی نهوتهوه نییهو‬ ‫نازانێت ئاشتی ههورامی نوێنهری حیزبهكهی چۆن مامهڵه‬ ‫لهگهڵ نهوتدا دهكا!‬ ‫نێچیرڤان بارزانی وهكو سیاسیهكی كارا پێشتر دانی بهوهدانا‬ ‫كهئهوان وهك پێوست لهسیاسهتی نهوت نهگهیشتوون‪،‬‬ ‫ئهمهش بهالی ئهوهوه جێگای عهیبه نهبوو‪ ،‬خۆیشی لهسهر‬ ‫ئهو لێكنهگهیشتنه لهسیاسهتی نهوت ئهوهی ئاشكراكرد‪،‬‬ ‫جێگای ئهوهیه بهپۆزهتیڤ لهقهڵهمیبدهین‪ ،‬چونكه كهمن‬ ‫ئهو سیاسییانهی دهسهاڵت كهبێن بهئاشكراو راشكاوانه دان‬ ‫بهكهموكوڕی و ههڵهكانی خۆیاندا بنێن‪.‬‬ ‫وهك��و وهزی��ری سامانه سروشتییهكان لهو كۆنگرهیهدا‬ ‫ئاشكرایكرد كه "نهوتی یهدهگی كوردستان به ‪ 45‬ملیار‬ ‫بهرمیل دهخهمڵێنرێت‪ ،‬پالنیشمان ههیه لهماوهی ‪ 4‬تا ‪5‬‬ ‫ساڵی داهاتوودا‪ ،‬رۆژانه ‪ 3‬تا ‪ 4‬ملیۆن بهرمیلی نهوت‬ ‫بنێرینه دهرهوه‪ ،‬ههروهها پێشبینینشدهكهین‪ ،‬لهم ماوهیهدا‬ ‫داهاتی سااڵنهی نهوتی ههرێم بگاته ‪ 25‬ملیار دۆالر"‪.‬‬ ‫باشه ئهگهر ئێمه كهسانێكی چاودێرمان نهبێو مێدیاكانیش‬ ‫بهتێگهیشتنێكی باش نهتوانن مامهڵه لهگهڵ دۆسێی نهوتدا‬ ‫بكهن‪ ،‬ئهی چۆن دهتوانرێت‪ ،‬چاودێری حكومهتو وهزارهتی‬ ‫پهیوهندیدار بكرێت!‬ ‫بێگومان ئهوهی ئێستا گرنگه بهالی خهڵكی كوردستانهوه‪،‬‬ ‫ئهوهیه كهدهیانهوێت لهچۆنیهتی سیاسهتی نهوتی كوردستان‬ ‫بگهن‪ ،‬بهاڵم كێ تێیان دهگهیهنێت‪ ،‬ئهمه جێگای پرسیاره‪،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بهو ههڵمهته ئیعالمییه یان راگهیاندنهكان بهو‬ ‫شێوهیهی كهبینیمان چهند پرسیارێكی ههڵهیان لهوهزیری‬ ‫سامانه سروشتییهكان كرد‪.‬‬ ‫بۆیه ئهوهی پێویسته بوترێت گرنگه كهراگهیاندن رۆڵی‬ ‫بهرجهسته بگێڕن‪ ،‬لهم بوارهدا‪ ،‬بهاڵم بهخوێندنهوهیهكی‬ ‫دروست بۆ نهوت‪ ،‬ههروهها ئهوهی بۆ ئۆپۆزیسیۆنیش گرنگه‬ ‫ئهویش تێگهیشتنی كۆمهڵگایه بهشێوهیهكی سیستماتیك‬ ‫نهك ههر بهههڵمهتی راگهیاندن‪ ،‬بهو شێوهیهی ئێستاكه‬ ‫ههیه!‬ ‫‪shwansdiq@yahoo.com‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.