49
گه‌رما رۆیشت‌و ده‌وام زیادیكرد
ی سكرتێری ئه‌نجومه‌نی وه‌زی���ران چوارشه‌ممه محهمهد ق��ه‌ره‌داغ�� ی 2010/9/15له‌لێدوانێكدا بۆ دهستوور رایگه‌یاند ئهو كاتژمێره كاركردن ه ( )20الپه‌ڕه كه‌كه‌مكرابووه‌و‌ه بههۆی ره‌مه‌زان‌و گه‌رماو‌ه له‌مه‌وال نامێنێت‌و ی فه‌رمانبه‌ران ئاساییده‌بێته‌وه‌‌و له‌كاتژمێر نرخ ( )1000دیناره له‌ئه‌مڕۆه ده‌وام 8 w w w. d e s t u r. n e tی بهیانی ده‌ستپێده‌كات بۆ كاتژمێر 3ی دوانیوه‌ڕۆ.
رۆژنامه‌یه‌کی سياسى گشتییه ،هه‌فتانه کۆمپانیای سولى تێلیگراف ده‌ریده‌کات
سه‌عد ی پیره: كادرێكی یه‌كێت ی ده‌ستدرێژ ی پارت ی قبوڵ بكات تاوانباره تایبهت به‌ده‌ستوور سه‌عدی ئه‌حمه‌د پیره لێپرسراوی مه‌ڵبه‌ند ی دهۆكی یه‌كێتی نیشتمانی كوردستان، له‌لێدوانێكدا بۆ دهستوور ده‌ڵێت چاوه‌ڕوانی ئهوه دهكات كه‌به‌رپرسانی پارتی كێشهی بۆ دروستبكه‌ن ،كاتێك سه‌رقاڵی سازدانه‌وه‌ی رێكخستنه‌كانی یه‌كێتی ده‌بێت له‌بادینان. ئاماژه ب �هوهش ده‌دات كه‌یه‌كێتی ،وهك زه‌حمه‌تكێشان‌و یه‌كگرتوو نییه. سه‌عدی پیره ده‌ڵێت به‌شێك ل��ه‌الوازی یه‌كێتی له‌بادینان بههۆی ئه‌دای بهرپرسانی یه‌كێتیه‌وه ب��ووه ،وتی “ئهگهر كادرێكی پارتی ده‌ستدرێژی بكاته‌سه‌ر یه‌كێتی، ئه‌وا ئهو به‌رپرسه‌ی یه‌كێتی خه‌تاباره كه قبوڵی دهك��ات .وتی “تا ئهو جێگه‌یه‌ی ئاگاداربم رێنمایی و گشتاندنی پارتی نییه كه‌پێكه‌وه ئیشكردن و كاركردنی یه‌كێتی و پارتی ته‌جاوزی بكرێته‌سه‌ر ،بهاڵم ئهگهر كارمه‌ندێكی ئیداری له‌جێگه‌یه‌ك ده‌یه‌وێت زیره‌كی به‌خه‌رجبدات یان خۆی تاقیبكاته‌وه ئهوه خه‌تای لێپرسراوه‌كه‌ی یه‌كێتییه لێی قبوڵده‌كات”. ی په‌الماری لهبارهی ئه‌گه‌ری دووباره‌كردنه‌وه هاوشێوهی ئهوهی كرایه سهر زه‌حمه‌تكێشان و یه‌كگرتوو بۆ سهر یه‌كێتی ،سه‌عدی پیره وتی “من میوان نیم له‌دهۆك ،ئهو شاره ماڵی خۆمه ،له‌دهۆك به‌ژماره‌و به‌ده‌سه‌اڵت
پارتی بااڵده‌سته وهكو چۆن له‌سلێمانی‌‌و گه‌رمیان یه‌كێتی بااڵده‌سته ،ئێمه له‌هه‌رێم ته‌قریبه‌ن وه‌كوو یه‌كین”. پیره وتیشی “پێموایه ئهگهر كادیرێكی پارتی به چ��اوی زه‌حمه‌تكێشان سهیری
یه‌كێتی بكات ،دهبێ له‌دونیا نه‌گه‌یشتبێ، ئهگهر كادرێكی یه‌كێتی له‌گه‌رمیان به‌چاوی زه‌حمه‌تكێشان سهیری پارتی بكات ،دهبێ نه له‌دنیاو نه له‌ژیان‌و نه لهكوردستان و عێراق نه‌ژیابێ ،سهبارهت به‌پارێزگاریش من
پارێزگاری دهۆك باش ده‌ناسم ئهو ئهوهنده وشیاره تێ بگا ،چونكه ئێمه له‌مێژه یاری پێكهوه ده‌كه‌ین ،شاره‌زای دهستی یه‌كین‌و زوو تێده‌گه‌ین”. ی ی ئهو كێشانه پیره ده‌ڵێت ئهگهر نه‌یتوان
له‌دهۆك ڕووده‌ده‌ن چارهسهربكات ،ئه‌وا دهۆك به‌جێده‌هێڵێت‌و دانبه‌وه‌دا ده‌نێت ك ه ئهو به‌كه‌ڵكی ناوچهی بادینان نایه‌ت. ی ی كه‌مكردنه‌و‌هی مه‌ڵبه‌نده‌كان ل�هب��اره ی یه‌كێتیه‌وه ،پیره وتی “ئێم ه بادینان نابێت ببین ه حیزبی موچه‌خۆران ،به‌س ئهو كهسانهی له‌گه‌ڵت بن ،تۆ موچه‌یان ی بده‌یتێ ،جا ماوهیهكی زۆر تۆ الیه‌ن فیكریت ب��ه‌ت��ه‌واوی پشتگوێخستووه، کۆمه‌ڵێک م��وچ �هخ��ۆر ل��هو مهڵبهنده ی و ك��ۆك��ردووه‌ت�هوه ،ب �هاڵم الیه‌نی فیكر ی له‌بیرده‌كه‌یت”. جه‌ماوه‌ر ی مه‌ڵبه‌ندو پیره وتیشی“چاالكی ب �هزۆر لق نییه ،من زۆری مه‌ڵبه‌نده‌كانی یه‌كێتی ی ده‌مبینی، ی تورك وهكو سفره‌كانی لیره لیره‌ی توركی تا سفری زۆرتربوو هێزی ی مه‌ڵبه‌ند دهكات ه كڕینی كه‌متر بوو ،زۆر ی ی تواناكان .ئێستا له‌سنوور دابه‌شبوون بادینان 8 ،لێپرسراو 16 ،جێگر40 ، كارگێر ،ههیه پێموایه ی �هك مه‌ڵبه‌ند كاراتر ده‌بێت ،تواناكانیش دابه‌شنابن. به‌یه‌كخستنی مه‌ڵبه‌نده‌كان ئیمكانیاتێكی زۆری���ش ده‌گ��هڕێ��ت��هوه ،ده‌ت��وان��ی ئهو ئیمكانیاته‌ی له‌به‌رده‌ستدای ه بۆ پرۆژه‌ی دیكه‌ی ت�ه‌رخ��ان بكه‌یت ،ه�ه‌روه‌ه��ا ئهو پارهیهی دراوه به‌دهۆك كه‌منابێته‌وه، ی ئیداری له‌ناو مه‌ڵبه‌نده‌كان بهاڵم مه‌سره‌ف كه‌مده‌بێته‌وه“.
ح�����وك�����م�����دراوێ�����ك م�����������اوه‌ی ح����وك����م����هك����هی س������ێ م����ان����گ����ی م��������اوه، پ����زی����ش����ك����هك����ان����ی����ش دهڵ������ێ������ن دوو م����ان����گ����ی دی�����ك�����ه ده‌م�����رێ�����ت
هه‌فته ی داهاتوو هه‌ڵبژاردن ی ئه‌ندامان ی "ئۆپۆزیسیۆن جورئه‌تی نییه له‌ئۆرگانی خۆیدا قسه‌بكات" كۆنگره ی پارت ی ده‌ستپێده‌كات ی كادیران ی پارت ی بۆ دهستوور به‌رپرس ی په‌یمانگا زانیار محهمهد ئه‌ندامێكی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی دیموكراتی ك��وردس��ت��ان ئاشكرایكرد هه‌فته‌ی داهاتوو كۆنفرانسی لقه‌كان بۆ دیاریكردنی ئه‌ندامانی كۆنگره‌ی سیانزه‌ی پارتی ده‌ستپێده‌كات. محهمهدی مه‌ال قادر ئه‌ندامێكی مه‌كته‌بی سیاسی پارتی له‌لێدوانێكدا بۆ دهستوور ی شه‌ممه‌و یه‌كشه‌ممه‌وه وت�ی “ل���ه‌رۆژ لیژنه‌ی فه‌رعی ده‌چ��ن بۆ هه‌ڵبژاردنی ش��اره‌ك��ان‌و لهههموو لقه‌كانی پارتی له‌پارێزگاكان هه‌ڵبژاردن ئه‌نجامده‌درێت”. وتیشی بۆ ههر هه‌زار ئه‌ندامێكی پارتی ی �هك نوێنه‌ریان هه‌ڵده‌بژێردرێت بۆ كۆنگره. لهبارهی ژماره‌ی ئه‌ندامانی كۆنگره‌وه، محهمهد مه‌ال قادر وتی “تائێستا روون نییه ئاخۆ ژم��ارهی ئه‌ندامانی كۆنگره چ�هن��د ده‌ب��ێ��ت ،دوای ئه‌نجامه‌كانی
هه‌ڵبژاردن ده‌رده‌كه‌وێت كۆنگره چهند ئه‌ندامی ده‌بێت”. سهبارهت به‌كاره‌كانی كۆنگره‌ش محهمهد مه‌ال قادر ،وتی “كاره‌كانی كۆنگره زۆرن، ناتوانم بیانڵێم ،وتیشی له9و 10ی مانگی یانزه كۆنگره ده‌به‌سترێت”. ف��ای��ه‌ق ت��ۆف��ی��ق س���ه‌رۆك���ی ل��ی��ژن�هی ئاماده‌كاری كۆنگره‌ی سیانزه‌یه‌می پارتی له‌لێدوانێكدا بۆ دهستوور وتی “هه‌فته‌ی داهاتوو كۆنفرانسی سیانزه‌مین كۆنگره‌ی پارتی ده‌ستپێده‌كات‌و لهههموو ناوچه‌و لقه‌كانی پارتیدا له‌یه‌ك رۆژدا كۆنفرانس ده‌ستپێده‌كات”. ههروهها وتی كورسیی كۆتا بۆ ژنان نییهو ههموو كه‌سێك ده‌بێت به‌هه‌ڵبژاردن ببێته ئه‌ندامی كۆنگره. پارتی دیموكراتی كوردستان له16ی ئابی 1946دام �ه‌زراوه‌و تائێستا دوانزه كۆنگره‌ی به‌ستووه‌و ماوه‌ی یانزه ساڵه كۆنگره‌ی نه‌به‌ستووه.
پ .دهستوور ع�ه‌ل�ی ع �ه‌ون �ی ب�ه‌رپ��رس�ی په‌یمانگا ی كادیرانی پارتی ره‌خنه له‌شێوازی كاری ئۆپۆزیسیۆن ده‌گرێت ،ده‌ڵێت به‌هه‌مان ئ����اوازی ت��ورك��ی��او ئ��ێ��ران دهخ��وێ��ن��ن. سه‌رزه‌نشتیشیان دهك��ات كه له‌كه‌ناڵی تره‌وه سه‌نگه‌ریان له‌ده‌سه‌اڵت گرتووه. ع�ه‌ل�ی ع �ه‌ون �ی ب�ه‌رپ��رس�ی په‌یمانگای كادیرانی پارتی دیموكراتی كوردستان له‌چاوپێكه‌وتنێكی دهس��ت��ووردا ،وتی "ئێستا گۆڕان یان ئیسالمییهكان دهبێ وا له‌خه‌ڵك بگه‌یه‌نن‌و خهڵك وا رابێنن تا كه‌ئه‌وان رۆژێك بێنه جێگه‌ی پارتیو یهكێتیو ده‌سه‌اڵت بگرنه‌ده‌ست ،بتوانن ئیداره‌ی حكومه‌تیان پێبكرێت ،بهاڵم به‌داخه‌وه ئ�هوان كۆمه‌ڵگه به‌ئاقارێكدا ده‌ب���هن ئ �هگ �هر خۆیشیان بێنه سهر دهس�����ه‌اڵت ،ن��ات��وان��ن دهس���ه‌اڵت���داری
له‌كوردستاندا ب��ك�هن ،ل�هب�هر ئ �هوهی ئهوان خهڵك وا په‌روه‌رده‌ده‌كه‌ن كه‌دژ ی دهس �ه‌اڵت بن ،نازانن ئهگهر خۆیشیان بێنه سهر دهس��ه‌اڵت ئهو خه‌ڵكه دژی ئهوانیش ده‌بن". عه‌ونی وتی "شووره‌ییه بۆ ئۆپۆزیسیۆنێك خ��ۆی��ان ئ��هوهن��ده ج��ورئ �ه‌ت��ی��ان نه‌بێ له‌ئۆرگانی خۆیاندا قسه‌بكه‌ن‌و له‌مال‌وئه‌وال خهڵك هانده‌ده‌ن". لهبارهی كۆنگره‌ی پارتییه‌وه ،عه‌ونی ده‌ڵێت ته‌مبه‌ڵی سه‌ركردایه‌تی ئێستای پارتی هۆكاری دواكه‌وتنی كۆنگره‌یه، ئاماژه به‌وه‌شده‌دات كه‌مه‌سعود بارزانی سهرۆكی پارتی سێ ساڵ پێش ئێستا داوای له‌مه‌كته‌بی سیاسی پارتی كردووه كه‌كۆنگره ببه‌ستن. عه‌ونی ره‌خنه ل�ه‌ئ�ه‌دای ئۆپۆزیسیۆن ده‌گرێت. چاوپێكه‌وتنێك له‌الپه‌ڕه 8دا بخوێنه‌ره‌وه
ب���ڕی���ارێ���ك���ی ئ���هن���ج���وم���هن���ی ب������ااڵی ش����ۆڕش����ی ب���ه‌ع���س ل����هك����ه‌رك����وك ج��ێ��ب �ه‌ج��ێ��دهك��رێ��ت دهستوور ی دهست دهستوور بهپێی ئهو زانیاریانه ك �هوت��وون ،كۆمپانیای نه‌وتی باكوور ی به‌پشتبه‌ستن به‌بڕیارێكی نوێی وهزارهت ی نه‌وتی عێراقی ،بڕیارێكی ئه‌نجومه‌ن ی ب�ه‌ع��س�ی ل �هن��اوچ��وو ب���ااڵی ش��ۆڕش�� جێبه‌جێده‌كات ،به‌ته‌ملیكکردنی ئهو ی كه‌سه‌ر به‌كۆمپانیای نه‌وتی خانووانه
باكوورن. پێش رووخانی رژێمی به‌عس ئه‌نجومه‌نی ی بااڵی شۆڕش بڕیاریدا به‌ته‌ملیككردن ی ( )50خ��ان��وو ك�هس�هر به‌كۆمپانیا نه‌وتی باكووره ،بۆ ئهوهی بدرێت ه ئهو عه‌ره‌بانه‌ی كه‌ماوه‌یه‌كی زۆره خزمه‌تیان لهو كۆمپانیایه‌دا ههیه .بههۆی رووخانی به‌عسه‌و‌ه ئهو بڕیاره جێبه‌جێنه‌كرا ،بهاڵم ئێستا له‌نوێترین بڕیاری وه‌زاره‌تی نه‌وتی عێراقدا ئهو خانووانه بهسهر عه‌ره‌به‌كاندا
ته‌ملیكده‌كرێن. بهپێی وته‌ی سه‌رچاوه‌كه‌ی دهستوور، ب��ڕی��اره‌ك � ه له‌چه‌ند رۆژی راب����ردوودا گه‌یشتووه‌ته كۆمپانیای نه‌وتی باكوور. ی ی لیژنه فوئاد كوێخا حسێن ئه‌ندام چ���اودێ���ری ب �هش �ه سوته‌مه‌نییه‌كان ی ك �ه‌رك��وك، له‌ئه‌نجومه‌نی پ��ارێ��زگ��ا بێئاگایی خ��ۆی ل �هو ب��ڕی��اره دهرب��ڕی‌و ی ی نوێمان ده‌رباره ی “ئێم ه نووسراو وت ی ی خانوو له‌كۆمپانیای نه‌وت ته‌ملیككردن
باكوور پێ نه‌گه‌یشتووه”. ی فوئاد كوێخا وتی “ماوه‌یه‌كه وهزارهت ی ك ه لهالیهن نه‌وت بهنیازه ئهو بڕیاره ی ی به‌عسه‌و‌ه پێش رووخاندنی به‌نیاز رژێم ته‌ملیككردنی ئهو خانووانه بوو ،بكرێن ه ی تاپۆ لهسهر فهرمانبهره هاورده‌كان ی نه‌وتی باكوور”. كۆمپانیا ی به‌عسدا ی وت “له‌سه‌رده‌م كوێخا ئه‌وه‌ش ی نه‌وتی باكوور هیچ كوردێك له‌كۆمپانیا ی نهبوو ،وادیار‌ه ئهو سه‌رده‌م ه خانوو به‌ناو
توركمان‌و مه‌سیحیش ته‌ملیك نه‌ده‌كرا، ئێستاش ئهو بڕیارهی شه‌هرستانی لهسهر ی له‌ناوچوو خانووه‌كان بڕیاری به‌عس ته‌ملیكده‌كات لهسهر هاورده‌كان”. ئهو ئه‌ندامه‌ی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای كه‌ركوك ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌شدا كه‌ئه‌گه‌ر ی نووسراوی لهو جۆره گه‌یشت ه ئه‌نجومه‌ن ی پ��ارێ��زگ��ای ك��ه‌رك��وك ،ئ���هوان رێگر ی دهك��� هنو به‌ربه‌ست له‌جێبه‌جێكردن دروستده‌كه‌ن.
ح��ی��زب��وڵ�ڵای ل��وب��ن��ان ..ئ��ام��رازێ��ك ب��ۆ زۆر ئامانج