Destur Newspaper

‫ڤـاالنـتـایـن لـهكـێ‬ ‫پـیـرۆزدهكـهن؟‬

‫‪12..‬‬

‫‪18..‬‬

‫سامۆئیل بێکت‬

‫هیتلهر حهپی ڤیاگرای‬ ‫بهکارهێناوه‬

‫ژماره‌‌(‪‌)18‬‬ ‫چوارشه‌ممه‌‪2010/2/10‌،‬‬

‫پاشکۆیه‌کی‌وه‌رزشیی‌رۆژنامه‌ی‌ده‌ستووره‌‌‪‌،‬‬ ‫رۆژانی‌دووشه‌ممه‌‌کۆمپانیای‌سولى‌تێلیگراف‌ده‌ریده‌کات‬

‫(‪‌)24‬الپه‌ڕه‌‬ ‫نرخ‌(‪‌)1000‬دینار‌ه‌‬ ‫رۆژنامه‌یه‌کی‌سياسى‌گشتییه‌‪‌،‬هه‌فتانه‌‌کۆمپانیای‌سولى‌تێلیگراف‌ده‌ریده‌کات‬

‫‪22..‬‬ ‫‪13..‬‬

‫موفاجهئهی‬ ‫رۆژ کهریم بهڕێوهیه‬

‫‪www.destur.net‬‬

‫بارزانی‌‌ده‌یه‌وێت‌جێگرێكی‌‌الوازی‌‌هه‌بێت‬ ‫‪2‬‬

‫‪5‬‬

‫‪9‬‬

‫ماڵپهڕی سهرۆكایهتی‬ ‫ههرێم‪ ،‬چاالكییهكانی‬ ‫پارتی باڵودهكاتهوه‬

‫سایتی رهسمی سهرۆكایهتی‬ ‫ههرێم چاالكییهكانی مهسرور‬ ‫بارزانی سهرۆكی ئاژانسی پاراستن‬ ‫باڵودهكاتهوه‪ ،‬لهكاتێكدا هێشتا‬ ‫بهرهسمی ئهو دهزگایه نهخراوهته‬ ‫سهر حكومهت‪02 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫زۆربـهی كـانـدیـدهكـانـی‬ ‫كـۆمـهڵ پسپـۆڕیـی بـواری‬ ‫شـهریعـهتـن‬

‫زۆربهی كاندیدهكانی كۆمهڵی‬ ‫ئیسالمی بۆ پهرلهمانی عێراق‪،‬‬ ‫پسپۆڕیان لهبواری شهریعهتی‬ ‫ئیسالمدا ههیه‪ ،‬وتهبێژی ئهو‬ ‫حیزبهش دهڵێت لهدیدێكی‬ ‫ئیسالمیانهوه سهیری مهسهلهكان‬ ‫دهكهنو بهرگریش لهمهسهله‬ ‫نهتهوایهتییهكان دهكهن‪03 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫سهوزهکان دهستپیدهکهنهوه‬

‫لهسهروبهندی نزیكبوونهوه له‪12‬‬ ‫شوبات كهساڵرۆژی بهدهسهاڵت‬ ‫گهیشتنی كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێرانه‪ ،‬سهوزه ئۆپۆزسیۆنهكانی‬ ‫ئهو واڵته‪ ،‬خۆیان بۆ ناڕهزایی‬ ‫دهربڕینو خۆپیشاندانێكی‬ ‫سهرتاسهری دهكهن‪04 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫پهلهکرا‪ ،‬یان دهرفهتی تر ماوه؟‬

‫یاساناسانو داكۆكیكاران‬ ‫لهكهسوكاری قوربانیانی ههڵهبجه‪،‬‬ ‫بێئومێدبوون لهوهی كهیسی ههڵهبجه‬ ‫بهجینۆساید بناسرێت‪ ،‬پێشیانوایه‬ ‫كورد دهرفهتێكی ئهوتۆی نهماوه‬ ‫بۆ بهجینۆسایدناساندنی كهیسی‬ ‫ههڵهبجه‪ ،‬بههۆی نهمانی عهلی‬ ‫كیمیاییهوه‪05 .. .‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫شهش ساڵ دوای نهمانی سهدام‬

‫ههڵبژاردنه پهرلهمانییه‬ ‫چاوهڕوانكراوهكهی عێراق لهرۆژی‬ ‫‪7‬ی ئاداری داهاتوو‪ ،‬جوڵهی‬ ‫واڵتهكه بهرهو چهسپاندنی‬ ‫دهوڵهتێكی دیموكراسی سهقامگیر‬ ‫یان رۆچوون بهرهو ئاڵۆزی‬ ‫ئیتنیكی دیاریدهكات‪ ،‬وهكو‬ ‫دهزانرێت لهگهڵ ههبوونی ‪306‬‬ ‫رهوتی سیاسی تۆماركراو بۆ‬ ‫كێبڕكێكردن لهسهر تهنیا ‪323‬‬ ‫كورسی ئهنجومهنی نوێنهران‪،‬‬ ‫عێراق بهدهست پارچه پارچهبوونی‬ ‫سیاسی گهورهوه دهناڵێنێت‪10 . .‬‬

‫تایبهت بهدهستوور‬

‫دوای��ئ��هوهی ئهندامێكی مهكتهبی‬ ‫سیاسی پارتی رایگهیاند كۆسرهت‬ ‫رهس����وڵ ن��اك��رێ��ت��هوه بهجێگری‬ ‫سهرۆكی ههرێم‪ ،‬كۆسرهت رهسوڵ‬ ‫داوادهكات ئهو پۆسته بهههڵبژاردن‬ ‫یهكالبكرێتهوهو دهڵێت ئهو قسانه‬ ‫زی���ادهرۆی���ی���نو ك��هس��ی��ش خێری‬ ‫پێناكات‪.‬‬ ‫محهمهدی مهال ق��ادر ئهندامی‬ ‫مهكتهبی سیاسی پارتی دیموكراتی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لهلێدوانێكیدا بۆ‬

‫رۆژن��ام��هی رۆژن��ام��ه وت��ی «بهپێی‬ ‫زانیارییهكانی من ك��اك كۆسرهت‬ ‫جارێكی دیكه دانانرێتهوه‪ ،‬داواكراوه‬ ‫كهسێكی دیكه كاندیدبكرێت»‪.‬‬ ‫س���هرچ���اوهی���هك���ی ئ���اگ���ادار‬ ‫لهلێدوانێكیدا بۆ دهستوور ئاماژهی‬ ‫بهوهدا‪ ،‬داواكهی بارزانی بۆ گۆڕینی‬ ‫كۆسرهت رهسوڵ بهكهسێكی دیكه‪،‬‬ ‫بههۆی ئ��هوهوهب��ووه كه كۆسرهت‬ ‫رهس��وڵ كهسایهتییهكی بههێزی‬ ‫ههیهو قبوڵناكات جێگرێكی كارتۆنی‬ ‫بێت‪ ،‬وتیشی «مهسعود بارزانی‬ ‫بهچهند كهسێكدا راس��پ��اردهی بۆ‬ ‫یهكێتی ن����اردووه ك��ه كۆسرهت‬

‫رهس��وڵ لهكۆبوونهوهكاندا لهگهڵ‬ ‫وهف��ده بیانییهكاندا لهمن زیاتر‬ ‫قسهدهكات‪ ،‬خاوهنی رای سهربهخۆی‬ ‫خۆیهتی»‪.‬‬ ‫سهرچاوهكه ئاماژهیبهوهشدا‪،‬‬ ‫ئهوهش دوای ئهوهدێت كه كۆسرهت‬ ‫رهس����وڵ ل��هه��هول��ێ��ر كهوتووهته‬ ‫جموجوڵو سازدانهوهی جهماوهری‬ ‫یهكێتی لهو شارهدا‪.‬‬ ‫ف��هری��د ئ��هس��هس��هرد ئهندامی‬ ‫سهكردایهتی یهكێتی‪ ،‬لهلێدوانێكیدا‬ ‫بۆ دهس��ت��وور ئاماژهبهوهدهدات‪،‬‬ ‫پێش ههڵبژاردنهكان یهكێتیو پارتی‬ ‫لهسهرئهوه رێ��ك��هوت��وون‪ ،‬پۆستی‬

‫س��هرۆك��ی ههرێم بۆ پارتی بێتو‬ ‫جێگرهكهشی بۆ یهكێتی‪.‬‬ ‫سكرتێری رۆژنامهوانی كۆسرهت‬ ‫رهس��وڵ لهروونك���ردنهوهیهكی���دا‬ ‫رای��گ��هی��ان��دووه ك��ه چ���اوهڕوان���ی‬ ‫ئهوهبوون پاشگهڕانهوهی سهرۆكی‬ ‫ههرێم ل���هدهرهوهی واڵتو بهپێی‬ ‫ئهو رێكهوتنه ستراتیژییهی لهنێوان‬ ‫پ��ارت��یو ی��هك��ێ��ت��ی��دا ه��هی��ه‪ ،‬ئهم‬ ‫مهسهلهیه یهكالیبكرێتهوه‪.‬‬ ‫دهستوور پهیوهندیكرد بهچهند‬ ‫ئهندامێكی مهكتهبی سیاسی یهكێتیو‬ ‫پارتییهوه‪ ،‬ب��هاڵم ئامادهنهبوون‬ ‫لهوبارهیهوه لێدوانبدهن‪.‬‬

‫مهسعود بارزانی‬

‫گومان‌ده‌كرێت‌ده‌زگای‌‌پاراستن‌له‌پشت‌پشێویه‌كانی‌‌چه‌مچه‌ماڵه‌وه‌‌بێت‬ ‫تایبهت بهدهستوور‬

‫س��هرچ��اوهی��هك��ی ئهمنی ئاگادار‬ ‫ب��هدهس��ت��ووری راگهیاند‪ ،‬بهپێی‬ ‫ههندێك زان��ی��اری گوماندهكرێت‬ ‫كه دهزگ��ای پاراستنو ئاسایشو‬ ‫بهرپرسانی پارتی لهپشت كوشتنو‬ ‫نائارامییهكانی چهمچهماڵهوهبن‪.‬‬ ‫س������هرچ������اوهك������ه وت�����ی‬ ‫«دهس��ت��ێ��وهردان ههیه لهالیهن‬ ‫پارتیهوه بۆ ئ��اژاوهو دووبهرهكی‬ ‫لهشارۆچكهی چهمچهماڵدا»‪.‬‬ ‫سهرچاوهكه ئاماژهیبهوهشدا‪،‬‬ ‫(ح‪ .‬ر) كه بهرپرسێكی پارتییه‪،‬‬ ‫(ا‪ .‬و) ك��ارم��هن��دی ئاسایشی‬ ‫پ��ارت��ی ه��ان��داوه «ئاژاوهگێڕیو‬ ‫تهقه» بكات‪ ،‬بهاڵم رازینهبووه‪،‬‬ ‫دواتریش (ه�‪ .‬ن) كه بهرپرسێكی‬ ‫ئاسایشی كهركوكی پارتییه (ا‪.‬و)‬

‫بهبهرنامه ههوڵی تێکدانی ئارامی چهمچهماڵ دهدرێت‬

‫ب��ان��گ��دهك��ات ك��ه «پالنهكه»ی‬ ‫(ح‪ .‬ر) جێبهجێبكات‪ ،‬بهاڵم ئهو‬ ‫رازینابێت‪.‬‬ ‫ب��هپ��ێ��ی ئ���هو زانیارییانهی‬ ‫بهرپرسه ئهمنییهكه دركاندویهتی‪،‬‬

‫دوای گ�����هڕان�����هوهی (ا‪ .‬و)‬ ‫ل��هك��هرك��وك��هوه ب��ۆ چهمچهماڵ‬ ‫لهنزیك قهرهههنجیر لهالیهن ئهو‬ ‫دوو بهرپرسهی پارتییهوه بۆسهی‬ ‫بۆ دادهن��رێ��تو لهالیهن (م‪ .‬ك‪.‬‬

‫ت) ت��هق��هی ل��ێ��دهك��رێ��تو (‪)25‬‬ ‫فیشهك بهر سهیارهكهی دهكهوێتو‬ ‫هاوڕێیهكی برینداردهبێت كه دواتر‬ ‫پۆلیسی قهرهههنجیر (م‪ .‬ك‪ .‬ت)‬ ‫دهستگیردهكات كه بهرپرسهكهی‬

‫پارتی رایسپاردووه بۆسه بنێتهوه‪.‬‬ ‫بهپێی زانیارییهكان (ح‪ .‬ر)‬ ‫كاتژمێر (‪)5‬ی ئێواره بهرپرسهكانی‬ ‫پارتی ئاگاداردهكاتهوه‪ ،‬ئهوانیش‬ ‫عهقید ع��وس��م��ان بهڕێوهبهری‬ ‫پۆلیسی قهرهههنجیر كه لهسهر‬ ‫لیستی پارتییه ئاگاداردهكهنهوهو‬ ‫پێیدهڵێن دهبێت یهكسهر كێشهكه‬ ‫چ��ارهس��هرب��ك��هی��تو ك��هس پێی‬ ‫نهزانێت‪.‬‬ ‫س������هرچ������اوهك������ه وت�����ی‬ ‫«گ��وم��ان��دهك��رێ��ت پاراستنی‬ ‫پارتی دهستی ههبێت لهههموو‬ ‫ئ���اژاوهو كێشهكانی شارۆچكهی‬ ‫چهمچهماڵدا‪ .‬وهك «كوشتنی‬ ‫عومهر حسێن كارمهندی ئاسایش‪،‬‬ ‫تهقهكردن لهماڵی سهرچڵ ئهحمهدو‬ ‫بهكر چۆلی‪ ،‬ههڵدانی روومانه بۆ‬ ‫ماڵی بیاللی كوێخا رهس��وڵ‪ ،‬كه‬ ‫ههموویان یهكێتین»‪.‬‬

‫د‪‌.‬نه‌جمه‌دین‌كه‌ریم‪‌:‬ده‌بێت‌جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌و‌‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫جێگری‌‌سه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت‌كوردێك‌و‌عه‌ره‌بێك‌و‌توركمانێك‌بێت‪.‬‬ ‫ئێمه‌‌هه‌ندێكجار‌هه‌ڵ ‌هی‌‌ئه‌وه‌مانكردووه‌‌كه‌‌ئێمه‌‌نوێنه‌ر‌‬ ‫بۆ‌توركمان‌و‌عه‌ره‌ب‪‌،‬دیاریده‌كه‌ین‪.‬‬

‫‪07-06..‬‬

‫عوسمان‌بانیمارانی‌‪‌:‬له‌په‌رله‌مان‌وێنه‌یه‌كی‌‌گه‌ور ‌هی‌‌مه‌ال‌مسته‌فا‌دانراوه‌‪‌،‬‬ ‫ده‌چیته‌‌ژووره‌وه‌‌هه‌ستده‌كه‌یت‌باره‌گای‌‌ناوچ ‌هی‌‌پارتیی ‌ه‬ ‫توانا‌عوسمان‪‌:‬فه‌رزكردنی‌‌وێن ‌هی‌‌سه‌ركرده‌كان‌كلتورێكی‌فاشیانه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌مریكیه‌كان‌كه‌سی‌‌سێه‌می‌‌ئه‌نساریان‌كوشت‬

‫‪02..‬‬

‫پارتی‌سزایه‌كی‌توندی‌بۆ‌دیندار‌زێباری‌ئاماده‌كردوو ‌ه‬

‫‪03..‬‬

‫‪05..‬‬

‫‪3‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‌‪5‬‬

‫په‌له‌‌کرا‌یان‌ده‌رفه‌تی‌تر‌ماوه‌؟‬

‫پارتی‌سزایه‌كی‌توندی‌بۆ‌دیندار‌زێباری‌ئاماده‌كردووه‌‬ ‫محه‌مه‌دی‌مه‌ال‌قادر‪‌:‬ده‌مێكه‌‌پارتی‌له‌زێباری‌نامورتاحه‌‬ ‫دلێر‌عه‌بدوڵاڵ‬

‫ب��ه‌ه��ۆی‌‌ ئ��اش��ك��راك��ردن �ی‌‌ ملمالنێ‌‬ ‫ناوخۆییه‌كانی‌‌ پارتی‌و‌ بنه‌ماڵ ‌هی‌‌‬ ‫بارزانی‌‪ ‌،‬مه‌كته‌بی‌‌ سیاسی‌‌ پارتی‌‌‬ ‫بڕیاریداوه‌‌ دیندار‌ زێباری‌‌ رێكخه‌ری‌‌‬ ‫پ��ێ��ش��وی‌‌ه��ه‌رێ��م‌ب��ۆ‌ك���اروب���اری‌‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووه‌كان‌سزا‌بدات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ بوونی‌ كێشه‌و‌‬ ‫ناكۆكی‌ له‌نێو‌ ریزه‌كانی‌ بنه‌ماڵه‌‌‬ ‫ده‌گ���ه‌ڕێ���ت���ه‌وه‌‌ ب��ۆ‌ پ���اش‌ مردنی‌‬ ‫م���ه‌ال‌م��س��ت�ه‌ف��ا‌ب���ارزان���ی‌‪‌،‬ب��ه‌اڵم‌‬ ‫دووب��اره‌‌ سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی‌ ناكۆكی‌و‌‬ ‫كێشمه‌كێشمی‌ سیاسی‌ نێو‌ ئه‌و‌‬ ‫بنه‌ماڵه‌یه‌‪‌،‬پاش‌پێگه‌یشتنی‌سیاسی‌‬ ‫ن�ه‌وه‌ك��ان‌و‌ گه‌وره‌بوونی‌ ده‌سه‌اڵتی‌‬ ‫پارتی‌ بوو‌ كه‌‌ له‌ئێستادا‌ له‌دۆخێكی‌‬ ‫ناجێگیردایه‌و‌ پێشبینی‌ جۆراوجۆر‌‬ ‫بۆ‌ ئ�ه‌وه‌‌ ده‌كرێت‌ كه‌‌ ئه‌م‌ دۆخه‌ی‌‬ ‫ئێستای‌ پ��ارت��ی‌ ب �ه‌خ��راپ‌ به‌سه‌ر‌‬ ‫بنه‌ماڵه‌دا‌بشكێته‌وه‌‪.‬‬ ‫الدان��ی‌ دكتۆر‌ دی��ن��دار‌ زێباری‌‬ ‫له‌پۆستی‌رێكخه‌ری‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‌‬ ‫بۆ‌كاروباری‌ نه‌ته‌وه‌‌ یه‌كگرتووه‌كان‪‌،‬‬ ‫تاڕاده‌یه‌كی‌ زۆر‌ كێشه‌و‌ ناكۆكی‌ نێو‌‬ ‫ریزه‌كانی‌بنه‌ماڵه‌ی‌بۆ‌نێو‌شه‌قامی‌‬ ‫كوردی‌ ئاشكراكرد‪ ‌،‬پارتی‌ له‌دۆخی‌‬

‫دیندار‌زێباری‬

‫داخ��راوی��ی �ه‌وه‌‌ ده‌رهێناو‌ زه‌نگێكی‌‬ ‫م��ه‌ت��رس��ی��داری‌ب��ۆ‌گ��ه‌وره‌ب��وون��ی‌‬ ‫كێشه‌كانی‌ بنه‌ماڵه‌‌ لێدا‪ ‌،‬له‌كاتێكدا‌‬ ‫زێباری‌ پایه‌ی‌ سه‌ره‌كی‌ باڵه‌كه‌ی‌‬ ‫ن��ێ��چ��ی��رڤ��ان‌ ب���ارزان���ی‌ ب���وو‌ له‌نێو‌‬ ‫حكومه‌تدا‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌ ت��ره‌وه‌‌ به‌یاننامه‌كه‌ی‌‬ ‫دكتۆر‌ دیندار‌ زێباری‌ له‌پاش‌ الدانی‌‬ ‫پۆسته‌ك ‌هی‌و‌ دوورخستنه‌وه‌ی‌ كه‌‌‬

‫ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كات‌به‌پالنی‌نێوخۆیی‌‬ ‫نوسینگه‌كه‌ی‌ داخ�����راوه‌‪ ‌،‬دۆخی‌‬ ‫پارتی‌ شڵه‌قاندو‌ باڵه‌‌ گه‌وره‌كه‌ی‌‬ ‫مه‌سعود‌بارزانی‌به‌ته‌واوی‌نیگه‌ران‌و‌‬ ‫توڕه‌كرد‪ ‌،‬به‌ڕاده‌یه‌ك‌ نه‌ك‌ سه‌رانی‌‬ ‫بنه‌ماڵه‌‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ ت �ه‌واوی‌ ئه‌ندامانی‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌ هه‌ڵوێستی‌‬ ‫توندیان‌دژی‌دیندار‌زێباری‌گرته‌به‌ر‪‌،‬‬ ‫هه‌روه‌ك‌ئه‌وه‌ی‌محه‌مه‌دی‌مه‌ال‌قادر‌‬

‫ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ پارتی‌‬ ‫به‌ده‌ستووری‌ راگه‌یاند‌ "ئه‌و‌ راست‌‬ ‫ناكات‌ئه‌سڵ‌و‌ئه‌ساسی‌نییه‌‪‌،‬یه‌كه‌م‌‬ ‫خۆی‌ كردووه‌‌ به‌دكتۆر‌ دكتۆر‌ نییه‌‪‌،‬‬ ‫دووه‌م‌ ئه‌و‌ مه‌كته‌به‌ی‌ ئه‌و‌ به‌شێكه‌‌‬ ‫له‌مه‌كته‌بی‌ په‌یوه‌ندی‌ ده‌ره‌وه‌‪ ‌،‬ئه‌و‌‬ ‫خۆی‌ سه‌ربه‌خۆ‌ ك��ردووه‌‪ ‌،‬كابینه‌ی‌‬ ‫شه‌شه‌م‌ هه‌وڵیانداوه‌‌ ده‌مجی‌ بكه‌ن‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ مه‌كته‌بی‌ په‌یوه‌ندی‌ ده‌ره‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ قبوڵی‌ ن �ه‌ك��ردووه‌‌ له‌به‌رئه‌وه‌‌‬ ‫ده‌ستیكردووه‌‌ به‌و‌ هه‌راو‌ هۆریایه‌‪‌،‬‬ ‫م�ه‌س�ه‌ل�ه‌ك�ه‌‌ شه‌خسیه‌و‌ هیچیش‌‬ ‫نییه‌"‪.‬‬ ‫ب �ه‌پ��ێ��ی‌ ئ���ه‌و‌ زانیارییانه‌ی‌‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌یه‌كی‌ باوه‌ڕپێكراوه‌وه‌‌‬ ‫ده‌س����ت‌ده‌س����ت����وور‌ك���ه‌وت���ووه‌‪‌،‬‬ ‫پ��ارت��ی‌ ب �ه‌ن��ی��ازه‌‌ به‌ئاماده‌بوونی‌‬ ‫مه‌سعود‌ بارزانی‪ ‌،‬له‌مه‌ڕ‌ ئه‌و‌ پرسه‌‌‬ ‫ك��ۆب��وون��ه‌وه‌ی��ه‌ك‌ ئه‌نجامبدات‌و‌‬ ‫سزایه‌كی‌توند‌به‌سه‌ر‌دیندار‌زێباریدا‌‬ ‫بسه‌پێنێت‪ ‌،‬به‌رامبه‌ر‌ ئه‌و‌ به‌یانه‌ی‌‬ ‫كه‌‌ پ��اش‌ داخستنی‌ نوسینگه‌كه‌ی‌‬ ‫باڵویكرده‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و‌ س���ه‌رچ���اوه‌ی���ه‌‌ ئه‌وه‌شی‌‬ ‫راگ�ه‌ی��ان��د‌ ك�ه‌‌ ب�ه‌ه��ۆی‌ گه‌شته‌كه‌ی‌‬ ‫بارزانی‌و‌ ئاماده‌نه‌بوونی‪ ‌،‬تا‌ ئێستا‌‬ ‫هیچ‌ رێوشوێنێك‌ دژی‌ زێباری‌‬ ‫نه‌گیراوه‌ته‌به‌ر‪ ‌،‬به‌اڵم‌ لێره‌وه‌‌ پارتی‌‬

‫ده‌س���ت‌ ده‌ك���ات‌ به‌لێكۆڵینه‌وه‌و‌‬ ‫لێپرسینه‌وه‌‌ له‌زێباری‌و‌ ئه‌وانه‌ی‌ كه‌‌‬ ‫له‌پشتی‌كارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫ل�ه‌وب��اره‌وه‌‌ ده‌ستوور‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫به‌دیندار‌ زێبارییه‌وه‌‌ ك��ردو‌ له‌مه‌ڕ‌‬ ‫ئ�ه‌و‌ زانیارییانه‌‌ چه‌ند‌ پرسیارێكی‌‬ ‫ئاڕاسته‌كرد‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ ناوبراو‌ ئه‌وه‌ی‌‬ ‫راگه‌یاند‌ كه‌‌ نایه‌وێت‌ له‌ئێستادا‌ هیچ‌‬ ‫لێدوانێك‌ ب��دات‌و‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌كرد‌‬ ‫كه‌‌له‌چه‌ند‌رۆژی‌داهاتوودا‌ئاماده‌یی‌‬ ‫ئه‌وه‌ی‌ تێدایه‌‌ وه‌اڵمبداته‌وه‌‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫به‌وته‌ی‌خۆی‌ئێستا‌بارودۆخه‌كه‌‌له‌بار‌‬ ‫نییه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌قسه‌‌له‌وباره‌وه‌‌بكات‪.‬‬ ‫ل �ه‌ب��اره‌ی‌ ج��ۆری‌ ئ �ه‌و‌ سزایه‌ی‌‬ ‫كه‌‌ بڕیاره‌‌ پارتی‌ به‌سه‌ر‌ زێباریدا‌‬ ‫بیسه‌پێنێت‪ ‌،‬محه‌مه‌د‌ م �ه‌ال‌ قادر‌‬ ‫ب�ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت‌ "شتی‌ سیاسی‌‬ ‫له‌گۆڕێ‌ نییه‌‪ ‌،‬شتی‌ سیاسیش‌ من‌‬ ‫هه‌ستم‌ پێنه‌كردووه‌‪ ‌،‬ئاساییشه‌‌ هه‌ر‌‬ ‫خێزان‌یان‌بنه‌ماڵه‌یه‌ك‌كه‌‌گه‌وره‌بوو‪‌،‬‬ ‫ره‌ن��گ �ه‌‌ ه �ه‌ن��دێ‌ كێشه‌ی‌ هه‌بێت‪‌،‬‬ ‫له‌خێزانی‌بچوك‌كێشه‌‌ده‌بێت‌ئه‌نجا‌‬ ‫چۆن‌له‌گه‌وره‌‌روونادات‪‌،‬قه‌ناعه‌تیشم‌‬ ‫نییه‌‌ ق �ه‌د‌ كێشه‌ی‌ سیاسی‌ له‌ناو‌‬ ‫پارتی‌ رووب��دات‪ ‌،‬ده‌مێك‌ بوو‌ پارتی‌‬ ‫لێی‌مورتاح‌نه‌بوو‪‌،‬چونكه‌‌پێداگری‌‬ ‫ده‌ك��ردو‌ شته‌كانی‌ له‌ئاستی‌ خۆی‌‬ ‫نه‌بوو‪ ‌،‬ئێمه‌‌ شته‌كانمان‌ رێكخست‪‌،‬‬

‫به‌اڵم‌ئه‌و‌خۆی‌كردبوو‌به‌پیرمانشار‪‌،‬‬ ‫ئاخر‌ ناكرێت‌ ئ �ه‌و‌ خ��ۆی‌ كردبوو‌‬ ‫ب �ه‌وه‌زی��ری‌ ده‌ره‌وه‌‪ ‌،‬بۆ‌ مه‌سه‌له‌ی‌‬ ‫سزادان‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندی‌به‌حكومه‌ته‌وه‌‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ ئیجرائاتی‌ ئێمه‌‌ ئه‌وه‌یه‌‌‬ ‫ده‌بێت‌واز‌له‌و‌پۆسته‌‌بهێنێت‪‌،‬وه‌ك‌‬ ‫ئه‌ندامی‌به‌شی‌مه‌كته‌بێك‌ئیش‌بكات‌‬ ‫ئه‌گه‌رنا‌ئه‌وه‌‌خۆی‌ئازاده‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ ئه‌ندامه‌ی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫پارتی‌ ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شكرد‌ كه‌‌ ئه‌و‌‬ ‫وه‌ك‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ هه‌ستی‌‬ ‫به‌كێشه‌و‌ ملمالنێی‌ نێوخۆیی‌ پارتی‌‬ ‫ن���ه‌ك���ردووه‌‪" ‌،‬وه‌ڵ���اڵ‌ شتی‌ وانیه‌‌‬ ‫ئێستا‌ رێكوپێكترین‌ خێزانن‌ كه‌‌‬ ‫له‌نێو‌خۆیاندا‌گونجاون‪‌،‬من‌هه‌ستم‌‬ ‫پێنه‌كردووه‌‪ ‌،‬ئه‌وان‌ سه‌دان‌ وه‌چه‌و‌‬ ‫نه‌وه‌یان‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬گه‌نجێك‌ له‌شوێنێك‌‬ ‫شتێكی‌ناشرین‌بكات‪‌،‬نابێته‌‌كێشه‌‪‌،‬‬ ‫من‌ ئه‌ندامی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسیم‌ هیچ‌‬ ‫شتێك‌نییه‌‪‌،‬زۆریش‌لێیانه‌وه‌‌نزیكم‌‬ ‫تا‌ ئێستا‌ شتێك‌ رووی��ن��ه‌داوه‌‌ كه‌‌‬ ‫دووربێت‌له‌نیزامی‌ناوخۆ‪".‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‌ب��ۆ‌وه‌رگ��رت��ن��ی‌رای‌‬ ‫چه‌ند‌ ئه‌ندامێكی‌ بااڵی‌ تری‌ پارتی‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌ كرد‌ به‌هه‌ریه‌كه‌‌ له‌فازیل‌‬ ‫میرانی‌و‌ مه‌حمود‌ محه‌مه‌د‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫هیچ‌ یه‌كێكیان‌ ئاماده‌ی‌ وه‌اڵمدانه‌وه‌‌‬ ‫نه‌بوون‪.‬‬

‫ماڵپه‌ڕی‌پارێزگای‌دهۆك‪‌،‬چاالكییه‌كانی‌ زۆربـه‌ی‌‌كـانـدیـده‌كـانـی‌‌كـۆمـه‌ڵ‌‬ ‫مه‌كته‌بی‌سیاسی‌پارتی‌باڵوده‌كاته‌و ‌ه پسپـۆڕیـی‌بـواری‌شـه‌ریعـه‌تـن‬ ‫كاروچاالكییه‌كه‌دا‌ هاتووه‌‌ "فازڵ‌‬ ‫ده‌ستوور‌له‌دهۆك‬ ‫میرانی‌و‌ چه‌ند‌ ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌ ل �ه‌ب��اره‌گ��ای‌ لقی‌ یه‌كی‌‬ ‫ماڵپه‌ڕی‌ فه‌رمی‌ پارێزگای‌ دهۆك‪ ‌،‬پارتی‌ كۆبوونه‌وه‌یه‌كی‌ به‌رفراوانی‌‬ ‫كاروچاالكییه‌كانی‌مه‌كته‌بی‌سیاسی‌ له‌گه‌ڵ‌ به‌رپرسانی‌ لقه‌كانی‌ پارتی‌‬ ‫پ��ارت��ی‌ ب���اڵوده‌ك���ات���ه‌وه‌‪ ‌،‬كاتێك‌ له‌ده‌ڤه‌ری‌بادینان‌ئه‌نجامدا"‪.‬‬ ‫سكرتێری‌مه‌كته‌بی‌سیاسی‌پارتی‌و‌‬ ‫چه‌ند‌ ئه‌ندامێكی‌ ت��ری‌ مه‌كته‌بی‌‬ ‫سیاسی‌ سه‌ردانی‌ رێكخستنه‌كانی‌‬ ‫ئه‌و‌ده‌ڤه‌ره‌‌ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫دوای‌‌ ئه‌وه‌ی‌‌ رۆژی‌ ‪ ‌2/2‬فازڵ‌‬ ‫میرانی‌ سكرتێری‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌‬ ‫پارتی‌دیموكراتی‌كوردستان‌و‌چه‌ند‌‬ ‫ئه‌ندامێكی‌ مه‌كته‌بی‌ سیاسی‌ ئه‌و‌‬ ‫حیزبه‌‌ س�ه‌ردان��ی‌ لقه‌كانی‌ پارتی‌‬ ‫ده‌ك����ه‌ن‌ ل��ه‌س��ن��ووری‌ پارێزگای‌‬ ‫دهۆك‪ ‌،‬ماڵپه‌ڕی‌ پارێزگای‌ دهۆك‌‬ ‫كه‌ماڵپه‌ڕی‌فه‌رمی‌ئه‌و‌پارێزگایه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫كۆبوونه‌وه‌‌و‌ كاروچاالكییه‌كانی‌ ئه‌و‌‬ ‫وه‌فده‌‌باڵوده‌كاته‌وه‌‪.‬‬ ‫ل �ه‌ده‌ق��ێ��ك��ی‌ب���اڵوك���ردن���ه‌وه‌ی‌‌‬

‫فازڵ‌عومه‌ر‌سه‌رۆكی‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای‌ ده��ۆك‌ له‌لێدوانێكیدا‌‬ ‫ب �ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت‌ "‪ ‌4‬ساڵه‌‌ ئه‌و‌‬ ‫سایته‌‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ تاوه‌كو‌ ئێستا‌ زۆرب� ‌هی‌‌ كاندیده‌كانی‌‌ كۆمه‌ڵی‌‌ ئیسالمی‌‌‬ ‫شتی‌ له‌وشێوه‌یه‌‌ ن �ه‌ب��ووه‌‪ ‌،‬چۆن‌ بۆ‌په‌رله‌مانی‌‌عێراق‪‌،‬پسپۆڕیان‌له‌بواری‌‌‬ ‫شتی‌وا‌ده‌بێت؟!"‪.‬‬ ‫شه‌ریعه‌تی‌‌ئیسالمدا‌هه‌یه‌‪‌،‬وته‌بێژی‌‌ئه‌و‌‬ ‫حیزبه‌ش‌ده‌ڵێت‌له‌دیدێكی‌‌ئیسالمیانه‌وه‌‌‬ ‫سه‌یری‌‌ مه‌سه‌له‌كان‌ ده‌ك � ‌هن‌و‌ به‌رگریش‌‬ ‫له‌مه‌سه‌له‌‌نه‌ته‌وایه‌تییه‌كان‌ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫عه‌بدول‌ستار‌مه‌جید‌وته‌بێژی‌‌مه‌كته‌بی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌ كۆمه‌ڵی‌‌ ئیسالمی‌‌ ‌ له‌لێدوانێكدا‌‬ ‫ب��ۆ‌ ده‌س��ت��وور‌ ده‌ڵ��ێ��ت‌ كاندیده‌كانیان‌‬ ‫به‌رچاوڕوونییه‌كی‌‌ته‌واویان‌هه‌یه‌‌له‌وكێش ‌ه‌و‌‬ ‫گرفتان ‌هی‌‌ له‌نێوان‌ هه‌رێمی‌‌ كوردستان‌و‌‬ ‫حكومه‌ت ‌ی‌ناوه‌ند‌هه‌ن‪‌،‬ره‌تیده‌كاته‌وه‌‌زۆرب ‌هی‌‌‬ ‫كاندیده‌كانیان‌ یه‌ك‌ پسپۆڕییان‌ هه‌بێت‪‌،‬‬ ‫له‌كاتێكدا‌به‌گوێر‌هی‌‌ئه‌و‌لیست ‌هی‌‌پێشكه‌شی‌‌‬ ‫كۆمسیۆنیان‌كردووه‌‪‌،‬زۆرب ‌هی‌‌كاندیده‌كانیان‌‬ ‫به‌تایبه‌ت ل‌ه‌ڕیزبه‌ندییه‌كانی‌‌سه‌ره‌وه‌‌هه‌موویان‌‬ ‫پسپۆڕیان‌له‌شه‌ریعه‌تدا‌هه‌یه‌‪.‬‬ ‫عه‌بدولستار‌مه‌جید‌وتی‌‌"راسته‌‌ئه‌و‌‬ ‫مه‌عاز‌فه‌رحان‬

‫كه‌سانه‌‌‬ ‫ل��ه‌پ��ێ��ش��ه‌و‌هی‌‌ ریزبه‌ندیه‌كه‌دان‪‌،‬‬ ‫ده‌ستنیشانكردنی‌‌‬ ‫ب��اچ��ۆن��ی �ه‌ت �ی‌‌‬ ‫كاندیده‌كانمانت‌ پێبڵێم‪ ‌،‬ئێمه‌‌ پێشتر‌‬ ‫داوام���ان‌ ل �ه‌ئ��ۆرگ��ان‌و‌ مه‌ڵبه‌نده‌كان‌و‌‬ ‫سه‌ركردایه‌تیمان‌ كردووه‌‌ كه‌ناوی‌‌ چه‌ند‌‬ ‫كاندیدێكمان‌ بده‌نێ‌‌ كه‌‌ پسپۆڕییان‌‬ ‫ل�ه‌ب��واره‌‌ جیاجیاكاندا‌ هه‌بێت‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ریزبه‌ندیكردنی‌‌ ئێمه‌‌ به‌ده‌نگدان‌ بوو‌‬ ‫له‌سه‌ركردایه‌تی‌‪‌،‬دواجار‌خه‌ڵكیش‌ئازاده‌‌‬ ‫ده‌نگ‌به‌كام‌كاندید‌ده‌دات"‪.‬‬ ‫له‌بار‌هی‌‌ كاركردنیان‌ له‌په‌رله‌مان‌و‌‬ ‫كاریگه‌ر ‌ی‌ئه‌و‌كاندیدان ‌هی‌‌ده‌چن ‌ه‌په‌رله‌مان‌‬

‫كه‌‌پسپۆڕییان‌له‌بواری‌‌شه‌ریعه‌تدا‌هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫عه‌بدولستار‌مه‌جید‌وتی‌‌"بێگومان‌به‌دیدو‌‬ ‫تێڕوانینێكی‌‌ ئیسالمیه‌وه‌‌ مامه‌ڵه‌‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫كێشه‌و‌ گرفته‌كان‌ ده‌كه‌ین‪ ‌،‬پێمانوایه‌‌‬ ‫خه‌ڵكی‌‌ ئیسالمی‌‌ ب �ه‌ه��ۆی‌‌ پابه‌ندی‌‌‬ ‫به‌شه‌ریع ‌هت‌و‌به‌رنامه‌كه‌یه‌وه‌‌نابێت‌مافی‌‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ك ‌هی‌‌ پشتگوێ‌ بخات‌و‌ به‌رگری‌‌‬ ‫لێنه‌كات‌و‌ هه‌وڵی‌‌ دابینكردنی‌‌ نه‌دات‪‌،‬‬ ‫نابێت‌هیچ‌مافێكی‌‌كوردیش‌هه‌بێت‌ئه‌و‌‬ ‫له‌ده‌ستی‌‌بدات‪‌،‬به‌ڵكو‌ده‌بێت‌به‌هه‌موو‌‬ ‫شێوه‌یه‌ك‌بیپارێزێت"‪.‬‬ ‫ل �ه‌ب��ار‌هی‌‌ داكۆكیكردن‌ له‌مافه‌‌‬ ‫نه‌ته‌وه‌ییه‌كانی‌‌ ك���ورد‪ ‌،‬وته‌بێژی‌‌‬ ‫كۆمه‌ڵی‌‌ ئیسالمی‌‌ ‌ ئ�ه‌و‌هی‌‌ به‌به‌ڵگه‌‌‬ ‫هێنایه‌وه‌‌ كه‌‌ ئه‌ندام‌ په‌رله‌مانێكیان‌‬ ‫له‌به‌غداد‌كوژراوه‌‪‌،‬وتی‌‌"تاكه‌‌ئه‌ندامی‌‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌‌كورد‌كه‌‌له‌به‌غداد‌شه‌هید‌‬ ‫كرابێت‌له‌سه‌ر‌هاتوچۆ‌له‌نێوان‌ته‌وژم‌و‌‬ ‫ته‌یاره‌كان‌بۆئه‌و‌هی‌‌قه‌ناعه‌تیان‌پێبكات‌‬ ‫كه‌‌ پێویسته‌‌ مافی‌‌ كورد‌ نه‌خورێت‪‌،‬‬ ‫مامۆستا‌محه‌مه‌د‌سه‌نگاوی‌‌بوو"‪.‬‬

‫خه‌ڵكی‌‌هه‌ڵه‌بجه‌‌داوای‌‌گێڕانه‌و ‌هی‌‌ قایمقامی‌‌خانه‌قین‌سزای‌‌مامۆستاكه‌ی‌ده‌دات‬ ‫ئه‌رشیفی‌‌شاره‌كه‌یان‌له‌ئێران‌ده‌كه‌ن‬ ‫پ‪‌.‬ده‌ستوور‌له‌هه‌ڵه‌بجه‌‌‬

‫خه‌ڵكی‌‌ هه‌ڵه‌بجه‌‌ داوایان‌ له‌به‌رپرسی‌‌‬ ‫كونسوڵگه‌ری‌‌ ئ��ێ��ران‌ ل�ه‌‌ سلێمانی‌‌‬ ‫كرد‌ هاوكاریان‌ بكات‌ له‌‌ دۆزینه‌وه‌و‌‬ ‫گێڕانه‌و‌هی‌‌مناڵه‌‌ونبوه‌كانی‌‌هه‌ڵه‌بجه‌و‌‬ ‫گێرانه‌و‌هی‌‌ ئه‌رشیفی‌‌ شاره‌كه‌یان‌ كه‌‌‬ ‫له‌كاتی‌‌ كیمیابارانكردنی‌‌ هه‌ڵه‌بجه‌‌‬ ‫له‌ساڵی‌‌‪1988‬دا‌براوه‌ته‌‌ئێران‪.‬‬ ‫لوقمان‌ عه‌بدولقادر‌ سه‌رۆكی‌‌‬

‫كۆمه‌ڵ ‌هی‌‌ قوربانیانی‌‌ كیمیابارانی‌‌‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‌ له‌‌ لێدوانێكدا‌ بۆ‌ ده‌ستوور‌‬ ‫كه‌سوكاری‌‌ قوربانیانی‌‌ كیمیابارانی‌‌‬ ‫ه��ه‌ڵ��ه‌ب��ج��ه‌‌ب���ه‌ڕه‌س���م���ی‌‌چ��ه‌ن��دا‌‬ ‫داواكارییه‌كیان‌ئاماده‌كردو‌ه‌تا‌له‌ڕێگ ‌هی‌‌‬ ‫عه‌لی‌‌ ڕه‌زا‌ ئومێدی‌‌ سه‌ر‌ قونسولی‌‌‬ ‫كۆماری‌‌ ئیسالمی‌‌ ئێرانه‌وه‌‌ ئاراست ‌هی‌‌‬ ‫حكومه‌تی‌‌ئه‌و‌واڵت ‌هی‌‌بكه‌ن‪.‬‬ ‫عه‌لی‌‌ ڕه‌زا‌ ئومێدی‌‌ سێشه‌م ‌هی‌‌‬ ‫پێشوو‌ س�ه‌ردان�ی‌‌ هه‌ڵه‌بجه‌‌ شه‌هیدی‌‌‬ ‫ك��ردو‌ كه‌سوكاری‌‌ ‌ شه‌هیدان‌ و‌ الیه‌نه‌‌‬

‫سیاسیه‌كان‌ به‌ڕه‌سمی‌‌ بانگێشتكرد‪‌،‬‬ ‫بۆ‌ ئه‌و‌هی‌‌سبه‌ینێ‌‌ ڕۆژی‌‌ پێنج‌ شه‌ممه‌‌‬ ‫سه‌ردانی‌‌كونسوڵگه‌ری‌‌ئێران‌بكه‌ن‌‪.‬‬ ‫له‌بار‌هی‌‌داواكاریه‌كانیشیان‌سه‌رۆكی‌‌‬ ‫كیمیاباران‌ وت �ی‌‌ "‌ ئێمه‌‌ به‌المانه‌وه‌‌‬ ‫گرنگه‌‌ ئه‌و‌ (‪ ‌)13000‬كتێب‌ و‌ ئه‌رشیفه‌‌‬ ‫جۆراوجۆران ‌هی‌‌ هه‌ڵه‌بجه‌‌ كه‌‌ له‌‌ ساڵی‌‌‬ ‫(‪)1988‬ده‌س���ت‌ واڵت �ی‌‌ ئێران‌ كه‌وتوه‌‌‬ ‫بۆمان‌بگێڕنه‌وه‌‪‌،‬جگه‌‌له‌وه‌ش‌به‌نیازین‌‬ ‫داوای‌‌هاوكاری‌‌كردنی‌‌بریندارانی‌‌چه‌كی‌‌‬ ‫كیمیاوی‌‌و‌ونبوه‌كانی‌‌هه‌ڵه‌بجه‌‌بكه‌ین"‪.‬‬

‫بۆیه‌‌ لێی‌‌ وه‌رگیرایه‌وه‌‪ ‌،‬زه‌وی‌‌ ده‌ده‌ین‌‬ ‫فه‌رمان‌خێاڵنی‌له‌‌خانه‌قین‬ ‫به‌‌هاوواڵتیان‌بۆئه‌و‌هی‌‌بیكه‌ن‌به‌خانوو‪‌،‬‬ ‫شاره‌كه‌‌ئاوه‌دان‌بكه‌نه‌وه‌‪‌،‬نه‌ك‌بازرگانی‌‌‬ ‫قائیمقامی‌‌خانه‌قین‌كه‌‌خوێندكاری‌‌به‌شی‌‌ پێوه‌‌بك ‌هن‌و‌بیفرۆشن"‪.‬‬ ‫ده‌رونناسی‌ كۆلێژی‌‌ ئادابه‌‪ ‌،‬ساڵی‌‌ پار‌‬ ‫محه‌مه‌دی‌‌ مه‌ال‌ حه‌سه‌ن‌ ئاماژ‌هی‌‌‬ ‫كه‌وتووه‌‪ ،‬ل‌ه‌به‌رامبه‌ردا‌زه‌و ‌ی ل‌ه‌و‌مامۆستایه‌‌‬ ‫وه‌رگرتۆته‌وه‌‌ك ‌ه‌له‌‌وانه‌كه‌یدا‌خستوویه‌تی‌‪‌،‬‬ ‫به‌پاساوی‌‌ ئه‌و‌هی‌‌ مامۆستاكه‌‌ زه‌ویه‌ك ‌هی‌‌‬ ‫فرۆشتووه‌و‌نه‌یكردوه‌‌به‌خانووه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌ مه‌ال‌ حه‌سه‌ن‌ قائیمقامی‌‌‬ ‫خانه‌قین‌له‌لێدوانێكدا‌بۆ‌ده‌ستوور‌وتی‌‌‬ ‫"من‌له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌كه‌وتووم‌له‌كۆلێژ‌زه‌ویم‌‬ ‫له‌‌ مامۆستای‌‌ وانه‌كه‌‌ وه‌رنه‌گرتۆته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌ڵكو‌له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌زه‌ویه‌ك ‌هی‌‌فرۆشتبوو‌‬

‫ب��ه‌وه‌دا‌ ‌ له‌مه‌ودوا‌ زه‌وی‌‌ به‌و‌ كه‌سانه‌‌‬ ‫ناده‌ن‌كه‌‌نه‌یكات‌به‌‌خانوو‪‌،‬رایگه‌یاند‌‬ ‫به‌ڵیننامه‌‌ به‌و‌ كه‌سانه‌‌ پڕده‌كه‌نه‌وه‌‌ بۆ‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌‌زه‌ویه‌ك ‌هی‌‌بكات‌به‌خانوو‪‌،‬ئه‌گینا‌‬ ‫زه‌وی‌‌پێناده‌ن‪.‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫هه‌واڵ‌‬

‫ماڵپهڕی سهرۆكایهتی ههرێم‪،‬‬ ‫چاالكییهكانی پارتی باڵودهكاتهوه‬ ‫فه‌رهاد‌له‌هه‌ولێر‬

‫س��ای��ت �ی‌‌ ره‌س��م��ی‌‌ سه‌رۆكایه‌تی‌‌‬ ‫ه��ه‌رێ��م‌ چ��االك��ی��ی�ه‌ك��ان�ی‌‌ مه‌سرور‌‬ ‫بارزانی‌‌ سه‌رۆكی‌‌ ئاژانسی‌‌ پاراستن‌‬ ‫ب��اوده‌ك��ات �ه‌وه‌‪ ‌،‬له‌كاتێكدا‌ هێشتا‌‬ ‫به‌ره‌سمی‌‌ ئه‌و‌ ده‌زگایه‌‌ نه‌خراوه‌ته‌‌‬ ‫سه‌ر‌حكومه‌ت‪‌.‬‬ ‫ف �ه‌ی��س �ه‌ڵ‌‌ ده‌ب����اغ‌ وته‌بێژی‌‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‌ هه‌رێمی‌‌ كوردستان‌‬ ‫ئ���ام���اده‌ن���ه‌ب���وو‌ ه��ی��چ‌ لێدوانێك‌‬ ‫له‌وباره‌یه‌وه‌‌بدات‪.‬‬ ‫سمكۆ‌ ئ���ه‌ن���وه‌ر‌ راوێ���ژك���اری‌‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‌ هه‌رێم‪ ‌،‬دوای‌‌ ئه‌وه‌ی‌‌‬ ‫به‌ڵێنیدا‌ ب���ه‌وردی‌‌ ب��ه‌دواداچ��وون‌‬ ‫ب���ۆ‌ه���ۆك���اری‌‌ب���اوب���وون���ه‌وه‌ی‌‌‬ ‫كاروچاالكییه‌كانی‌‌ مه‌سرور‌ بارزانی‌‌‬ ‫بكات‌له‌سایتی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێمدا‪‌،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم‌ دوای‌‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‌ په‌یامنێری‌‌‬ ‫ده‌س��ت��وور‌ ل�ه‌ك��ات�ی‌‌ دیاریكراودا‌‬ ‫جارێكیتر‌په‌یوه‌ندی‌‌پێوه‌كرد‪‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ته‌له‌فۆنه‌كه‌ی‌‌ داخسته‌وه‌‌و‌ وه‌اڵمی‌‬ ‫نه‌دایه‌وه‌‪.‬‬ ‫ك��اروان‌ ساڵح‌ ئه‌ندامی‌‌ لیژنه‌ی‌‌‬ ‫ن��اوخ��ۆ‌و‌ ئ��اس��ای��ش‌ له‌په‌رله‌مانی‌‌‬ ‫كوردستان‌له‌لێدوانێكیدا‌بۆ‌ده‌ستوور‌‬

‫وتی‌‌ "باوبوونه‌وه‌ی‌‌ ك��ار‌و‌ چاالكی‌‌‬ ‫سه‌رۆكی‌‌ده‌زگایه‌كی‌‌حزبی‌‌له‌سایتی‌‌‬ ‫هه‌رێمدا‪ ‌،‬كارێكی‌‌ نایاساییه‌‪ ‌،‬حزب‌‬ ‫توانیویه‌تی‌‌داموده‌زگاكانی‌‌حكومه‌ت‌‬ ‫به‌كاربهێنن‌ ب��ۆ‌ م �ه‌رام �ی‌‌ حزبی‌‪‌،‬‬ ‫حكومه‌تیان‌ ك��ردووه‌ت �ه‌‌ پاشكۆی‌‌‬ ‫خۆی‌"‪.‬‬ ‫ك��اروان‌ ساڵح‌ ده‌ڵێت‪ ‌،‬ده‌بێت‌‬ ‫په‌رله‌مان‌به‌وردی‌‌كار‌بۆ‌ئه‌وه‌بكات‌‬ ‫ده‌زگاكانی‌‌پاراستن‌و‌زانیاری‌‌و‌ده‌زگا‌‬ ‫هه‌واڵگرییه‌كان‌ بگه‌ڕێنێته‌وه‌‌ ژێر‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی‌‌ حكومه‌ت‌و‌ له‌چوارچێوه‌ی‌‌‬ ‫ده‌زگ��ای��ه‌ك��ی‌‌ ی��اس��ای��ی‌ تۆكمه‌دا‌‬ ‫كۆیانبكاته‌وه‌‪ ‌،‬وتیشی‌ "له‌ئێستادا‌‬ ‫هیچ‌ یاسایه‌ك‌ نییه‌‌ كه‌‌ شه‌رعییه‌ت‌‬ ‫بدات‌به‌و‌ده‌زگایانه‌‌كه‌‌حكومه‌ت‌بۆ‌‬

‫مه‌رامی‌‌خۆیان‌به‌كاریبهێنن"‪.‬‬ ‫ی��وس��ف‌ م��ح�ه‌م�ه‌د‌ مامۆستای‌‌‬ ‫له‌زانكۆی‌‌‬ ‫زانسته‌سیاسییه‌كان‌‬ ‫سلێمانی‌‌ده‌ڵێت‪‌،‬خودی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌‬ ‫هه‌رێم‌ نه‌بووه‌ته‌‌ دامه‌زراوه‌یه‌كی‌‌‬ ‫نیشتمانی‌‪‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌یه‌‌ئه‌و‌سایته‌ی‌‌‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‌ ه�ه‌رێ��م‌ نه‌یتوانیوه‌‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌‌پڕۆفیشنااڵنه‌‌كاربكات‪‌،‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ وت��ی‌ "له‌ئێستادا‌ ده‌سه‌اڵتی‌‌‬ ‫بنه‌ماڵه‌‌و‌ ع�ه‌ش��ی��ره‌ت‌ ده‌كه‌وێته‌‌‬ ‫س���ه‌رووی‌‌ پۆسته‌‌ فه‌رمییه‌كانه‌وه‌‌‬ ‫ك���ه‌‌ ئ����ه‌وه‌‌ ده‌س �ه‌ل��م��ێ��ن��ێ��ت‌ رێز‌‬ ‫له‌دامه‌زراوه‌كانی‌‌ هه‌رێم‌و‌ حكومه‌ت‌‬ ‫ناگیرێت‪ ‌،‬له‌كاتێكدا‌ كه‌‌ پێویست‌‬ ‫ده‌كات‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ نیشتمانییانه‌‌‬ ‫به‌ڕێوه‌ببرێن"‪.‬‬

‫چـهنـد سـهرۆك شـارهوانیـیـهك‬ ‫بـههـۆی گـهنـدهڵـیـیـهوه گــۆڕدران‬ ‫شه‌نگ‌هاشم‌عه‌زیز‌له‌دهۆك‬

‫سه‌رۆكی‌شاره‌وانییه‌كانی‌پارێزگای‌‬ ‫دهۆك‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ده‌كات‌كه‌‌ته‌نها‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌ ساڵێكدا‌ ‪ ‌30‬سه‌رۆكی‌‬ ‫شاره‌وانیان‌ له‌سنووری‌ پارێزگای‌‬ ‫ده���ۆك���دا‌ گ���ۆڕی���وه‌‪ ‌،‬به‌شێكی‌‬ ‫زۆریشیان‌ به‌هۆی‌ كه‌مته‌رخه‌می‌و‌‬ ‫گه‌نده‌ڵی‌و‌ نه‌بوونی‌ پسپۆڕییه‌وه‌‌‬

‫بووه‌‪.‬‬ ‫حه‌مید‌محه‌مه‌د‌ساڵح‌سه‌رۆكی‌‬ ‫شاره‌وانییه‌كانی‌پارێزگای‌دهۆك‪‌،‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا‌ ب��ۆ‌ ده‌ستوور‪‌،‬‬ ‫وتی‌‌ "به‌شێك‌ له‌و‌ گه‌نده‌ڵییانه‌‌‬ ‫به‌هۆی‌فێڵكردن‌بووه‌‌له‌چۆنیه‌تی‌‬ ‫ئاماده‌كردنی‌ خشته‌ی‌‌ ناوی‌ ئه‌و‌‬ ‫كه‌سانه‌ی‌‌كه‌‌به‌بڕیاری‌ئه‌نجومه‌نی‌‬ ‫وه‌زیران‌زه‌وییان‌پێده‌درا‪‌،‬چونكه‌‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ ئه‌و‌ شاره‌وانییانه‌ی‌ كه‌‌‬

‫دوورخ��راون��ه‌ت��ه‌وه‌‪ ‌،‬به‌ئاره‌زووی‌‬ ‫خۆیان‌خشته‌كه‌یان‌ئاماده‌كردووه‌‪‌،‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش‌ گ �ه‌ن��ده‌ڵ��ی��ی �ه‌و‌ ئێمه‌‌‬ ‫دوورمانخستوونه‌ته‌وه‌‌و‌ كه‌سانی‌‬ ‫ترمان‌له‌شوێنه‌كانیان‌داناوه‌"‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و‌زی��ات��ر‌ق��س��ه‌ی‌‌ك��ردو‌‬ ‫وتی‌"هه‌ر‌ كه‌سێكمان‌ گۆڕیبێت‪‌،‬‬ ‫ب���ه‌ه���ۆی‌ گ��ه‌ن��ده‌ڵ��ی��ی��ه‌ك‌ یان‌‬ ‫كه‌مته‌رخه‌مییه‌كه‌وه‌‌ بووه‌‪ ‌،‬نه‌ك‌‬ ‫به‌هۆی‌شتی‌تره‌وه‌"‪.‬‬

‫بهڕێوهبهری پۆلیسی كهركوك پلهی‬ ‫ئهفسهره كوردهكان بهرز ناكاتهوه‬ ‫ده‌ستوور‌له‌كه‌ركوك‬

‫ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌ری‌ گ��ش��ت��ی‌ پۆلیسی‌‬ ‫پارێزگای‌ كه‌ركوك‌ به‌فه‌رمانێكی‌‌‬ ‫كارگێڕی‌‌ پله‌ی‌‌ ئه‌فسه‌ره‌‌ عه‌ره‌ب‌و‌‬ ‫ت��ورك��م��ان�ه‌ك��ان‌ب���ه‌رز‌ده‌ك��ات��ه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌بێئه‌وه‌ی‌‌ یه‌ك‌ ئه‌فسه‌ری‌ كوردی‌‬ ‫تێدابێت‪.‬‬ ‫لیوا‌ جه‌مال‌ تاهیر‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‬ ‫گ��ش��ت��ی‌پ��ۆل��ی��س��ی‌ك���ه‌رك���وك‪‌،‬‬

‫له‌نووسراوێكدا‌ كه‌كۆپییه‌كی‌ ده‌ست‌‬ ‫ده‌ستوور‌ ك�ه‌وت��ووه‌‪ ‌،‬تیایدا‌ پله‌ی‌‌‬ ‫ژم��اره‌ی��ه‌ك‌ ئه‌فسه‌ری‌ توركمان‌و‌‬ ‫ع �ه‌ره‌ب��ی‌ت��ی��ادا‌ب��ه‌رزك��راوه‌ت��ه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌بێئه‌وه‌ی‌‌هیچ‌ئه‌فسه‌رێكی‌كوردی‌‬ ‫تیادابێت‌و‌ ئه‌فسه‌ره‌‌ كورده‌كان‌‬ ‫ل���ه‌ب���ه‌رزك���ردن���ه‌وه‌ی‌‌ پله‌كانیان‌‬ ‫بێبه‌شكراون‪‌.‬‬ ‫له‌نووسراوه‌كه‌دا‌كه‌‌به‌ژماره‌‌‪‌297‬‬ ‫ل��ه‌رۆژی‌ ‪2010/1/13‬دا‌ ده‌رك���راوه‌‪‌،‬‬ ‫تیایدا‌ هاتووه‌"پل ‌هی‌‌ هه‌ریه‌كه‌‌ له‌م‌‬

‫ئه‌فسه‌رانه‌‌به‌رزكراوه‌ته‌وه‌‌كه‌‌به‌عه‌مید‌‬ ‫تۆرهان‌ده‌ستپێده‌كات‌و‌به‌مالزم‌رائید‌‬ ‫داود‌ره‌شید‌كۆتایی‌هاتووه‌"‪.‬‬ ‫ته‌واوی‌ناوی‌ئه‌و‌ئه‌فسه‌رانه‌ش‌‬ ‫هاوپێچ‌ ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌ نووسراوه‌كه‌دا‌‬ ‫هاتووه‌‌ كه‌‌ ژماره‌یان‌ ‪ ‌9‬ئه‌فسه‌ره‌‌و‌‬ ‫هه‌ریه‌كه‌و‌ پله‌یه‌ك‌ له‌پله‌كانیان‌‬ ‫به‌رزكراونه‌ته‌وه‌‪‌،‬له‌كاتێكدا‌چه‌ندین‌‬ ‫ئه‌فسه‌ری‌ كورد‌ له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫پۆلیسی‌ ك��ه‌رك��وك‌ چ��اوه‌ڕوان��ی‌‬ ‫به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‌پله‌كانیان‌ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫ئهمریكیهكان كهسی سێیهمی ئهنساریان كوشت‬ ‫پ‪‌.‬ده‌ستوور‌له‌موسڵ‬

‫هێزه‌كانی‌ ئه‌مریكا‌ كه‌سی‌‌ سێیه‌می‌‌‬ ‫ئ�ه‌ن��س��ارول��ئ��ی��س��الم��ی��ان‌ له‌موسڵ‌‬ ‫كوشت‌ كه‌‌ پالنی‌‌ كوشتنی‌‌ غازی‌‌‬ ‫تاڵه‌بانی‌‌ به‌رپرسی‌‌ پاراستنی‌‌ بۆریه‌‌‬ ‫نه‌وتییه‌كانی‌‌كه‌ركوكی‌‌له‌ئه‌ستۆبوو‪.‬‬ ‫س���ه‌رچ���اوه‌ی���ه‌ك���ی‌‌ئ���اگ���ادار‌‬ ‫ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‌‌ راگ��ه‌ی��ان��د‪ ‌،‬رۆژی‌‬ ‫(‪‌)2010/2/7‬له‌شاری‌موسڵ‌له‌نزیك‌‬ ‫گه‌ڕه‌كی‌فه‌یسه‌ڵیه‌‌هێزه‌كانی‌ئه‌مریكا‌‬ ‫م��ه‌ال‌زوب��ێ��ری‌زه‌رده‌ه�����اڵ‌كه‌سی‌‬ ‫سێیه‌می‌ گروپی‌ ئه‌نسارولئیسالمیان‌‬ ‫ل���ه‌م���اڵ���ه‌ك���ه‌ی‌ خ���ۆی���دا‌ كوشت‪‌،‬‬ ‫له‌ماڵه‌كه‌شیدا‌رێژه‌یه‌كی‌زۆر‌له‌موادی‌‬ ‫ته‌قینه‌وه‌‌ ده‌ستی‌ به‌سه‌ردا‌ گیراوه‌و‌‬ ‫دوو‌كه‌سیشی‌‌له‌گه‌ڵدا‌گیراوه‌‪‌.‬‬ ‫مه‌ال‌زوبێری‌زه‌رده‌هاڵی‌به‌ئه‌سڵ‌‬ ‫كورده‌و‌خه‌ڵكی‌هه‌ولێره‌‪‌،‬له‌ناوچه‌كانی‌‬ ‫بیاره‌و‌ته‌وێڵه‌‌بووه‌‪‌،‬له‌دوای‌رووخانی‌‌‬ ‫رژێمی‌‌پێشووی‌‌عێراقه‌و‌ه‌له‌ناوچه‌كانی‌‬ ‫موسڵ‌و‌ كه‌ركوك‌و‌ تكریت‌و‌ دیاله‌دا‌ هێزه‌كانی‌ئه‌مریكاو‌هاوپه‌یمانان‪.‬‬ ‫س �ه‌رچ��اوه‌ك �ه‌‌ ئاماژه‌یبه‌وه‌دا‌‬ ‫ك���اری‌‌ك����ردووه‌‪‌،‬ل�ه‌زی��ات��ر‌ل �ه‌‌‪‌400‬‬ ‫چاالكی‌‌ئه‌نساردا‌به‌شداربووه‌‌له‌دژی‌ مه‌ال‌ زوبێر‌ فه‌توای‌ كوشتنی‌ غازی‌‬

‫فه‌رهاد‌قادر‌له‌سلێمانی‌‬

‫دوێنێ‌ سێشه‌ممه‌‪ ‌،‬جه‌بار‌ عومه‌ر‌‬ ‫ن��اس��راو‌ ب�ه‌م�ه‌ال‌ ج �ه‌ب��ار‪ ‌،‬له‌الیه‌ن‌‬ ‫چه‌ند‌ كه‌سێكی‌‌ نه‌ناسراو‌ له‌به‌رده‌م‌‬ ‫م��اڵ�ه‌ك�ه‌ی‌‌ خ��ۆی��دا‌ ده‌ڕفێندرێت‌و‌‬ ‫ك��ه‌س‌و‌ كاره‌كه‌شی‌ ئاسایش‌ له‌و‌‬

‫قه‌زییه‌‌ئاگادار‌ده‌كه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫خالید‌ عومه‌ر‌ برا‌ گه‌وره‌ی‌‌ مه‌ال‌‬ ‫ج�ه‌ب��ار‌ ب �ه‌ده‌س��ت��ووری‌ وت‌ "سه‌ر‌‬ ‫له‌به‌یانی‌‌رۆژی‌‌‪‌2/9‬كاتژمێر‌(‪‌)7:30‬‬ ‫خوله‌كی‌ به‌یانی‌‌ كاتێك‌ جه‌باری‌‌‬ ‫برام‌ دێته‌‌ به‌رده‌رگا‌ ئۆتۆمبێله‌كه‌ی‌‌‬ ‫گه‌رم‌بكات‪‌،‬ئۆتۆمبێلێكی‌‌(‪‌)BMW‬‬ ‫ره‌ش‌ كه‌‌ چوار‌ چه‌كداری‌‌ تێدابووه‌‌‬

‫تاڵه‌بانی‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پاراستنی‌بۆریه‌‌‬ ‫نه‌وتییه‌كانی‌ كه‌ركوكی‌ داوه‌و‌ دواتر‌‬ ‫كوشتویانه‌‪ ‌،‬وتیشی‌‌ "ئه‌مریكیه‌كان‌‬ ‫مه‌ال‌ زوبێریان‌ به‌چاالكترین‌ كه‌سی‌‬ ‫گروپی‌ ئه‌نسارولئیسالم‌ ن��اوه‌زه‌د‌‬ ‫كردووه‌"‪.‬‬ ‫پێشتریش‌ئه‌مریكیه‌كان‌له‌كۆتایی‌‬ ‫مانگی‌ ‪ ‌6‬ی‌ س��اڵ��ی‌ پ���اردا‌ مه‌ال‌‬ ‫هه‌ڵگوردی‌ كه‌سی‌ دووه‌می‌ ئه‌نسارو‌‬ ‫شه‌ش‌ له‌سه‌ركرده‌‌ دیاره‌كانی‌ ئه‌م‌‬ ‫گروپه‌یان‌ده‌ستگیركرد‪‌‌.‬‬

‫واڵتانی دراوسێ ههوڵی پهكخستنی‬ ‫پالنی كشتوكاڵی حكومهتی ههرێم دهدهن‬ ‫بیالل‌جه‌عفه‌ر‬

‫به‌رپرسێكی‌ وه‌زاره‌ت���ی‌ كشتوكاڵی‌‬ ‫هه‌رێم‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ درك��ان��د‪ ‌،‬هه‌وڵێكی‌‬ ‫واڵت��ان��ی‌ دراوس���ێ‌ ب��ۆ‌ په‌كخستنی‌‬ ‫پالنی‌ كشتووكاڵی‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌‬ ‫له‌ئارادایه‌‪ ‌،‬ب�ه‌اڵم‌ له‌به‌ر‌ بارودۆخی‌‬ ‫سیاسی‌باسناكرێت‪.‬‬ ‫حه‌مید‌عه‌بدواڵ‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌گشتی‌‬ ‫خزمه‌تگوزاری‌ كشتوكاڵ‌ له‌دیوانی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌ كشتوكاڵ‌و‌ سه‌رچاوه‌كانی‌‬ ‫ئاوی‌حكومه‌تی‌هه‌رێم‪‌،‬له‌لێدوانێكیدا‌‬ ‫بۆ‌ ده‌س��ت��وور‌ ده‌ڵێت‪ ‌،‬به‌ڵگه‌یه‌كی‌‬ ‫باوه‌ڕپێكراو‌ بۆ‌ ئه‌و‌ ده‌ستتێوه‌ردانه‌‌‬

‫له‌به‌رده‌ستدا‌ نییه‌‪ ‌،‬ب��ه‌اڵم‌ "ئێمه‌‌‬ ‫هه‌ستی‌پێده‌كه‌ین‪‌،‬چونكه‌‌ئه‌و‌واڵتانه‌‌‬ ‫پاره‌یه‌كی‌زۆر‌ده‌ده‌نه‌‌جوتیاره‌كانیان‌‬ ‫ب��ۆئ �ه‌وه‌ی‌ به‌رهه‌میان‌ زیادبك ‌هن‌و‌‬ ‫هاورده‌ی‌بازاره‌كانی‌عێراق‌و‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستانی‌بكه‌ن"‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت‌ به‌زیادبوونی‌ به‌رهه‌می‌‬ ‫س��ه‌وزه‌و‌ میوه‌ی‌ بیانی‌ ل�ه‌م‌ چه‌ند‌‬ ‫مانگه‌دا‌له‌هه‌رێمی‌كوردستان‪‌،‬حه‌مید‌‬ ‫عه‌بدواڵ‌ ئاشكرایكرد‪" ‌،‬له‌م‌ وه‌رزه‌دا‌‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ سووته‌مه‌نی‌ زۆر‌ گرانه‌‪‌،‬‬ ‫وا‌رێكه‌وتووین‌به‌رهه‌مهێنانی‌سه‌وزه‌و‌‬ ‫میوه‌‌ له‌ناو‌ ژووره‌‌ پالستیكییه‌كانی‌‬ ‫ه�ه‌رێ��م��ی‌ ك��وردس��ت��ان��دا‌ رابگرین‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ بۆ‌ به‌رگرتن‌ له‌به‌رهه‌می‌ بیانی‌‬

‫یارمه‌تی‌ جوتیارانی‌ هه‌رێمده‌ده‌ین‌‬ ‫ل�����ه‌رووی‌ م�����ادی‌و‌ دابینكردنی‌‬ ‫كه‌ره‌سته‌ی‌ كشتووكاڵی‪ ‌،‬بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫به‌رهه‌می‌ سه‌وزه‌و‌ میوه‌ی‌ ناوخۆیی‌‬ ‫زیادبكرێت"‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌دیكه‌و‌ه‌د‪.‬محه‌مه‌د ن‌ه‌جیب‌‬ ‫پڕۆفیسۆری‌ ی��اری��ده‌ده‌ر‌ له‌كۆلێژی‌‬ ‫كشتوكاڵی‌ زانكۆی‌ سلێمانی‪ ‌،‬وتی‌‌‬ ‫"ده‌كرێت‌حكومه‌ت‌رێگه‌ی‌سنووره‌كان‌‬ ‫ب���ه‌رووی‌ هه‌نارده‌كردنی‌ به‌رهه‌می‌‬ ‫س���ه‌وزه‌و‌ میوه‌ی‌ واڵت��ان��ی‌ دراوسێ‌‬ ‫دابخات‪‌،‬به‌اڵم‌ده‌بێت‌له‌ناوخۆدا‌له‌و‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌‌ جوانتر‌و‌ هه‌رزانتر‌و‌ زۆرتری‌‬ ‫هه‌بێت‪ ‌،‬به‌شێوه‌یه‌ك‌ به‌شی‌ ژماره‌ی‌‬ ‫دانیشتوانی‌هه‌رێم‌بكات"‪.‬‬

‫ههشت ههزار خێزانی عهرهب‪ ،‬لهكهركوكهوه‬ ‫دهگهڕێندرێنهوه شوێنی خۆیان‬ ‫زانیار‌داقوقی‌‬

‫ئ���ی���داره‌ی‌‌پ��ارێ��زگ��ای‌‌ك��ه‌رك��وك‪‌،‬‬ ‫له‌هه‌وڵی‌ ئه‌وه‌دان‌ بۆ‌ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ خێزانانه‌ی‌‌ كه‌‌ ل��ه‌دوای‌ ساڵی‌‬ ‫‪2006‬ه‌وه‌‌له‌‌که‌رکوکدا‌نیشته‌جێبوون‌‬ ‫كه‌‌نزیكه‌ی‌‌‪‌8‬هه‌زار‌خێزانن‪.‬‬ ‫لیژنه‌یه‌كی‌هاوبه‌ش‌كه‌‌پێكهاتوون‌‬ ‫له‌فه‌رمانگه‌ی‌‌ ك��ۆچ‌و‌ كۆچبه‌رانی‌‬ ‫كه‌ركوك‌و‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیسی‌‬

‫مهال جهبار لهبهردهم ماڵهكهی خۆیدا دهڕفێندرێت‬ ‫پ��ه‌الم��اری‌‌ ده‌ده‌ن‌و‌ ده‌یفڕێنن‌و‌‬ ‫خێزانه‌كه‌شی‌ ل‌ه‌به‌رده‌م‌به‌له‌كۆنه‌كه‌وه‌‌‬ ‫چاویلێده‌بێت‌تا‌راده‌كاته‌‌خواره‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئه‌وان‌ده‌ڕۆن"‪.‬‬ ‫خالید‌ عومه‌ر‌ ئاماژه‌یبه‌وه‌شدا‪‌،‬‬ ‫م �ه‌ال‌ جه‌بار‌ پێشتر‌ هیچ‌ كێشه‌‌و‌‬ ‫گرفتێكی‌‌ له‌گه‌ڵ‌ كه‌سدا‌ نه‌بووه‌‌و‌‬ ‫گومانیان‌ ل �ه‌ك �ه‌س‌ نییه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬

‫‪2‬‬

‫دواب�ه‌دوای‌‌رووداوه‌ك �ه‌ش‌هێزه‌كانی‌‌‬ ‫ئاسایشیان‌ ئاگادار‌ كردووه‌ته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئه‌وانیش‌ ده‌ستیان‌ به‌لێكۆڵینه‌وه‌‌‬ ‫كردووه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‌ په‌یوه‌ندی‌ به‌عه‌مید‌‬ ‫حه‌سه‌ن‌نوری‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ئاسایشی‌‌‬ ‫سلێمانییه‌وه‌‌كرد‪‌،‬به‌اڵم‌ئاماده‌نه‌بوو‌‬ ‫هیچ‌لێدوانێك‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌بدات‪‌.‬‬

‫ك �ه‌رك��وك‌و‌ ئه‌نجومه‌نی‌ پارێزگای‌‬ ‫ك �ه‌رك��وك‪‌،‬ب��ۆ‌گ �ه‌ڕان��دن �ه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌‬ ‫خێزانانه‌ی‌‌كه‌‌له‌دوای‌‌ساڵی‌‪2006‬ه‌وه‌‌‬ ‫به‌هۆی‌بارودۆخی‌ئه‌منی‌و‌هه‌ژارییه‌وه‌‌‬ ‫روویان‌له‌كه‌ركوك‌كردووه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌ خزر‌ جبوری‌‌ ئه‌ندامی‌‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌‌ پارێزگای‌‌ كه‌ركوك‪‌،‬‬ ‫له‌لێدوانێكیدا‌به‌ده‌ستووری‌وت‌"ئێمه‌‌‬ ‫وه‌ك‌الیه‌نی‌‌عه‌ره‌بی‌‌به‌هیچ‌جۆرێك‌‬ ‫كێشه‌مان‌نییه‌‌له‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌كۆچبه‌رانه‌‌‬ ‫بگه‌ڕێنه‌وه‌‌شوێنی‌‌خۆیان"‪.‬‬

‫لیوا‌ جه‌مال‌ تاهیر‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌‬ ‫گشتی‌پۆلیسی‌‌كه‌ركوك‌به‌ده‌ستوری‌‌‬ ‫وت‌ "ئ��ێ��م�ه‌‌ وه‌ك‌ ه��ێ��زی‌‌ ئه‌منی‌‌‬ ‫ب�ه‌ه��اوب�ه‌ش�ی‌‌ ف�ه‌رم�ه‌ن��گ�ه‌ی‌‌ كۆچ‌و‌‬ ‫ك��ۆچ��ب �ه‌ران‌ به‌نیازین‌ لیژنه‌یه‌ك‌‬ ‫پێكبهێنین‌ ب��ۆ‌ س �ه‌رژم��ێ��ری‌‌ ئه‌و‌‬ ‫خێزانانه‌ی‌‌ ك�ه‌‌ خه‌ڵكی‌‌ كه‌ركوك‌‬ ‫نین"‪‌.‬هه‌روه‌ها‌وتی‌"بۆ‌ئه‌و‌مه‌به‌سته‌‌‬ ‫ده‌س��ت��ده‌ك��ه‌ی��ن‌ به‌لێكۆڵینه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ت��ا‌ بتوانین‌ ژم��اره‌ی��ان‌ به‌ته‌واوی‌‬ ‫تۆماربكه‌ین"‪‌.‬‬

‫‪5‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپهڕه‪7‬‬

‫"پێویسته ههرێمی كوردستان شوێنێك بێت‪ ،‬توركمانو عهرهبهكانی كهركوك لێی نهترسن"‬

‫ســه‌ركـرده‌كــان‌یــاســا‌پـێـشـێـلــده‌كـــه‌ن!‬

‫هه‌ڵواسینی‌وێنه‌كانی‌مه‌ال‌مسته‌فا‌و‌ئیدریس‌و‌نێچیرڤان‌و‌مه‌سرور‌بارزانی‌و‌کۆسره‌ت‌نایاساییه‌‬

‫نێچیرڤان بارزانی‬

‫وێنهی مستهفا بارزانی لهناو پهرلهمانی کوردستان‬

‫دهستوور‬

‫تائێستا لهپهرلهمانی كوردستان‬ ‫هیچ دهق��ێ��ك��ی ی��اس��ای��ی ل��هب��ارهی‬ ‫ههڵواسینی وێنهی سهركردهكان‬ ‫لهدهزگا حكومییهكاندا نییه‪ ،‬بهوهش‬ ‫ههڵواسینی ههر وێنهیهك لهپهرلهمانو‬ ‫دهزگ���ا حكومییهكان بهنایاسایی‬ ‫دادهنرێت‪ .‬بهاڵم بهبێ گوێدانه یاسا‬ ‫وێنهی سهركردهكان دی��واری دهزگا‬ ‫حكومییهكان داگیردهكهن‬ ‫كهریم بهحری پسپۆڕی یاسایی‬ ‫لهلێدوانێكدا ب��ۆ دهس��ت��وور وتی‬ ‫"هیچ یاسایهك یان دهقێكی یاسایی‬ ‫لهپهرلهمان دهرن��هچ��ووه كه ئاماژه‬ ‫بهههڵواسینی وێنهی سهرۆكهكان‬ ‫بكات‪ ،‬بۆیه تهواوی ههڵواسینی ئهو‬ ‫وێنانه نایاسایین"‪.‬‬ ‫بهحری ئ��ام��اژهی ب��هوهدا تهنها‬ ‫ههڵواسینی وێنهی تاڵهبانیو بارزانی‬ ‫بهپێی بڕیارێكی ئهنجومهنی وهزیرانی‬ ‫حكومهتی ههرێم رێگهی پێدراوه‪.‬‬ ‫تهنانهت بۆ وێنهی تاڵهبانیو بارزانیش‬ ‫یاسایهك لهپهرلهماندا دهرنهكراوه‪.‬‬ ‫مهال مستهفاو ئیدریسو مهسرورو‬ ‫نێچیرڤان بارزانیو كۆسرهت رهسوڵ‬

‫یاسا پێشێل دهكهن؟‬ ‫لهزۆرێك لهدهزگا حكومییهكاندا‬ ‫تائێستاش وێنهی مهال مستهفا بارزانی‬ ‫و ئیدریسی كوڕی‪ ،‬نێچیرڤان بارزانی‬ ‫جێگری سهرۆكی پارتی‪ ،‬كۆسرهت‬ ‫رهس��وڵ جێگری یهكهمی سكرتێری‬ ‫گشتی یهكێتی‪ ،‬م��هس��رور بارزانی‬ ‫سهرۆكی ئاژانسی پاراستنی پارتی‪،‬‬ ‫بهدیوارهكانهوه لهپشتی بهڕێوهبهرهكان‬ ‫یاخود بهدیواری بینا حكومییهكاندا‬ ‫ههڵواسراوه‪ ،‬ب��هاڵم هیچ یاسایهكی‬ ‫پهرلهمانو هیچ بڕیارێكی ئهنجومهنی‬ ‫وهزی���ران ل��هب��ارهی ههڵواسینی ئهو‬ ‫وێنانهوه بوونی نییه‪.‬‬ ‫بهپێی چهند بهدواداچوونێكی‬ ‫دهستوور‪ ،‬لهههریهكه لهشارهكانی‬ ‫ه��هول��ێ��رو س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬ب��ۆ دهزگ���ا‬ ‫حكومییهكان‪ ،‬وێنهی مهال مستهفا‬ ‫ئیدریس و نێچیرڤان بارزانی كوڕی‬ ‫لهسهر مێزو دیواری ژووری بهرپرسانی‬ ‫حكومهتهوه ههیه‪ ،‬ههروهها كۆسرهت‬ ‫رهس���وڵ ب��هدی��واری دهزگاكانهوه‬ ‫ههڵواسراوه‪.‬‬ ‫لهبانكی گوێژهی شاری سلێمانی‬ ‫كهبانكێكی حكومییه‪ ،‬وێنهی كۆسرهت‬ ‫رهس��وڵ ههڵواسراوه‪ ،‬لهگهڵ چهند‬ ‫دهزگ��ای��هك��ی ت��ر‪ ،‬ه��هروهه��ا وێنهی‬

‫ئیدریس بارزانی‬

‫نێچیرڤان ب��ارزان��ی��ش ل��هوهزارهت��ی‬ ‫ناوخۆی حكومهتی ههرێمدا ههیه‪.‬‬ ‫لهالیهكی ت��رهوه سهرچاوهیهكی‬ ‫ئ��اگ��اردار ب��هدهس��ت��ووری راگهیاند‬ ‫ب���هن���وس���راوی ف���هرم���ی س��هرج��هم‬ ‫بارهگاكانی ئاسایشو خاڵهكانی‬ ‫پشكنین ئاگاداركراونهتهوه كه دهبێت‬ ‫وێنهی مهسرور بارزانی ههڵبواسن‪.‬‬ ‫عوسمان بانیمارانی ههڵسوڕاوی‬ ‫بزووتنهوهی گۆڕان‪ ،‬وتی "بوونی ئهو‬ ‫وێنانه لهئێستادا لهناو پهرلهمان بهڵگهیه‬ ‫بۆئهوهی كهپهرلهمان مهرجهعییهتی‬ ‫خهڵكی كوردستان نییه"‪.‬‬ ‫كهریم بهحری ههڵواسینی ئهو‬ ‫وێنانهی زیاتر گهڕاندهوه بۆ میزاجی ئهو‬ ‫كهسانه‪" ،‬ههڵواسینی وێنهكان تهعبیر‬ ‫لهخۆشهویستی ئهو كهسانه دهكهن‬ ‫بۆ ئهو سهركرده‪ ،‬بهاڵم ههڵواسینی‬ ‫وێنهی سهرۆكیش لهدهزگاكاندا ههر‬ ‫نایاساییه"‪.‬‬ ‫وێنهی شێخ مهحمود الدراو یهكێتیش‬ ‫بێدهنگ بوو‬ ‫لهخولی یهكهمی پهرلهمانی‬ ‫كوردستاندا لهساڵی ‪ ،1991‬پارتی‬ ‫ل��هه��ۆڵ��ی خ�����وارهوهی پهرلهمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬وێنهیهكی گ��هورهی‬ ‫مهال مستهفای ههڵواسی‪ ،‬یهكێتیش‬

‫مهسرور بارزانی‬

‫ب��ڕی��اری��دا ه��اوش��ان��ی ئ��هو وێنهیه‪،‬‬ ‫وێنهی شێخ مهحمود ههڵبواسرێت‪،‬‬ ‫ئ��هوهش بهڕێككهوتنی ههردووالیان‬ ‫جێبهجێكرا‪.‬‬ ‫عوسمان بانیمارانی بهدهستووری‬ ‫وت "بهپێی رێككهوتنی یهكێتیو‬ ‫پارتی وێنهی م��هال مستهفاو شێخ‬ ‫مهحمود ههڵواسران‪ ،‬بهاڵم نازانم ئهو‬ ‫رێككهوتنه تا چهند یاساییه"‪ .‬ئهو وتی‬ ‫"زیاتر منافهسهیهكی حیزبی بوو"‪.‬‬ ‫دوای شهڕی ناوخۆو دابهشبوونی‬ ‫ههرێمو كهرتبونی حكومهت بۆ دوو‬ ‫ئیداره‪ ،‬پارتی لهههولێر وێنهكهی شێخ‬ ‫مهحمودیان البردو تهنها وێنهی مهال‬ ‫مستهفا مایهوه‪.‬‬ ‫بانیمارانی وتی "یهكێتی لهسهر‬ ‫مافهكانی خۆی لهپێكهێنانی حكومهت‬ ‫لهخولی گواستنهوهی پهرلهمانی‬ ‫كورستان پێی لهسهر دانانهوهی‬ ‫وێنهی شێخ مهحمود دانهگرت‪ ،‬وێنهی‬ ‫مهال مستهفا مایهوهو وێنهكهی شێخ‬ ‫مهحمود ونبوو"‪.‬‬ ‫ت��اری��ق ج��هوه��هر راوێ���ژك���اری‬ ‫راگهیاندنی سهرۆكی پهرلهمان وتی‬ ‫"ئهو وێنهیهی مهال مستهفا پێشتر‬ ‫دانراوه وهك رێزێك بۆ ئهو سهركردهیه‬ ‫بۆ رۆڵو تێكۆشانی لهو بوارهدا"‪.‬‬

‫کۆسرهت رهسوڵ‬

‫تاریق جهوههر ئاماژهی بهوهدا كه‬ ‫وێنهی سهركردهی تریش لهپهرلهماندا‬ ‫ههیه‪" ،‬ب��هاڵم مهرج نییه‪ ،‬لهههمان‬ ‫شوێنو بهههمان قهباره بێت"‪.‬‬ ‫عوسمان بانیمارانی ئهندامی خولی‬ ‫پێشوی پهرلهمانی كوردستان‪ ،‬وتی‬ ‫"لههۆڵی پێشهوهی پهرلهمان وێنهیهكی‬ ‫گهورهی مهال مستهفا دانراوهو كاتێك‬ ‫دهچیته ژوورهوه ههستدهكهیت بارهگای‬ ‫ناوچهی پارتییهو ههستناكرێت هۆڵی‬ ‫پهرلهمانه"‪ .‬جگهلهوهش پارتی لهههر‬ ‫ژوورێكی پهرلهمانتاراندا وێنهیهكی مهال‬ ‫مستهفای ههڵواسیبوو‪ ،‬بهاڵم لهوكاتهی‬ ‫عوسمان بانیمارانی سهرۆكایهتی‬ ‫فراكسیۆنی س��هوزی دهك��رد‪ ،‬تهواوی‬ ‫وێنهكانی ژووری پهرلهمانتارانی‬ ‫فراكسیۆنهكهی لێكردهوه‪.‬‬ ‫ئهو وتی "لهبهرئهوهی ئێمه دوو‬ ‫حیزبی جیاوازینو هیچ كاتێكش مهال‬ ‫مستهفا سهرۆكی حیزبی ئێمه نهبووه‪،‬‬ ‫بۆیه لێمانكردهوه"‪.‬‬ ‫بانیمارانی لهدرێژهی قسهكانیدا‬ ‫وتی "وێنهی مهال مستهفاش بهیاسایی‬ ‫ه��هڵ��ن��هواس��راوه‪ ،‬ل��هب��هرئ��هوهی هیچ‬ ‫ك��ات نه س��هرۆك كۆمار ب��ووهو نه‬ ‫سهرۆك ههرێم بووهو نه شۆڕشهكهی‬ ‫سهركهوتوو بووه"‪.‬‬

‫كلتوری فاشیانه پهرهپێدهدات‬ ‫بهڕای رۆشنیبران ههڵوایسنی ئهو‬ ‫وێنانه زیاتر دهگهڕێتهوه بۆ كلتوری‬ ‫عهشایهریو میزاجی كهسی‪ ،‬ههروهها‬ ‫بۆ سهركرده كوردهكان كهبهردهوام حهز‬ ‫بهههڵواسینو پیرۆزراگرتنیان دهكهن‬ ‫لهالیهن هاوواڵتیانهوه‪.‬‬ ‫ت��وان��ا ع��وس��م��ان رۆژنامهنوسو‬ ‫روناكبیر‪ ،‬دهڵ��ێ��ت "ههڵواسین یان‬ ‫فهرزكردنی وێنهی سهركردهكان بهسهر‬ ‫دهزگاكاندا‪ ،‬بهبڕیارێكی حیزبی یان‬ ‫لهسهرهوه بۆ خ��وارهوه‪ ،‬ئهوه قسهی‬ ‫زۆر ههڵدهگرێت‪ ،‬بۆنمونه ئهگهر ئهو‬ ‫وێنهیه بهفۆرمێكی ناحهز دابهشبكرێت‬ ‫ب��هس��هر دهزگ��اك��انو فهرزبكرێت بۆ‬ ‫ههڵواسین‪ ،‬ئ��هوه بهشێكه لهكلتوری‬ ‫پ��ی��رۆزك��ردن ل��هالی��هن ح��ی��زب‪ ،‬یان‬ ‫سهرۆكهكان خۆیانهوه"‪ .‬توانا وتی "ئهوه‬ ‫دهچێته چوارچێوهی ئهوهی گرنگیدانی‬ ‫بهدهموچاوی كهسهكان لهبری گرنگیدان‬ ‫بهپۆستو كارهكانیان"‪.‬‬ ‫لهبارهی مهسهلهی فهرزكردنی وێنهوه‪،‬‬ ‫توانا عوسمان وتی "ههر سهركردهیهك‬ ‫بیهوێت‪ ،‬وێنهی خ��ۆی فهرزبكات بۆ‬ ‫ههڵواسین‪ ،‬ئ��هوه بێگومان كلتورێكی‬ ‫فاشیانهیهو دهیهوێت بهوشێوهیهو لهو‬ ‫رێگهیهوه خۆی بسهپێنێت"‪.‬‬

‫پـه‌لـه‌كـرا‪‌،‬یــان‌ده‌رفـه‌تــی‌تـــری‌مـــاوه‌؟‬

‫"به‌هــۆی‌نه‌مـــانی‌تاوانــباری‌سه‌ره‌كییــه‌وه‌‪‌،‬به‌جینۆسایدكردنــی‌كه‌یـسی‌‌هه‌ڵه‌بجـه‌‌زۆر‌قورسـه‌"‬ ‫ئاالن نازم لهسلێمانی‬

‫یاساناسانو داكۆكیكاران لهكهسوكاری‬ ‫قوربانیانی ههڵهبجه‪ ،‬بێئومێدبوون‬ ‫لهوهی كهیسی ههڵهبجه بهجینۆساید‬ ‫بناسرێت‪ ،‬پێشیانوایه كورد دهرفهتێكی‬ ‫ئهوتۆی نهماوه بۆ بهجینۆسایدناساندنی‬ ‫كهیسی ههڵهبجه‪ ،‬بههۆی نهمانی عهلی‬ ‫كیمیاییهوه‪.‬‬ ‫داكۆكیكارانو شارهزایانی یاسایی‬ ‫پێیانوایه كورد پهلهیكرد بهلهسێداردانی‬ ‫عهلی كیمیایی‪ ،‬چونكه ئهوان ئاماژه بهوه‬ ‫دهكهن ههوڵهكان بۆ بهجینۆسایدناساندنی‬ ‫ك��هی��س��ی ه��هڵ��هب��ج��ه‪ ،‬پێویستبوو‬ ‫لهسێدارهدانی عهلی كیمیایی دوابخرایه‪.‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��هك��ی ب��هش��ی یاسای‬ ‫لهزانكۆی سلێمانی‪ ،‬بهدهستووری وت‬ ‫"لهبهرئهوهی تۆمهتباری سهرهكی عهلی‬ ‫حهسهن مهجید م��ردووه‪ ،‬زۆر قورسه‬ ‫كهیسی ههڵهبجه بهجینۆسایدبكرێت"‪.‬‬ ‫ئهو وتی "چونكه زۆرگرانه كهیسهكه‬ ‫وهكو جینۆساید بهسهر تۆمهتبارهكانی‬ ‫تری وهكو هاشم سوڵتانو ئهوانی تردا‬ ‫بسهپێنرێت‪ ،‬چونكه ئهوان كهسانێكی‬

‫س��هرب��ازیو پیشهیی ب���وون‪ ،‬نیهتی‬ ‫لهناوبردن لهالی ئهوان نهبووه"‪.‬‬ ‫لوقمان عهبدولقادر سهرۆكی كۆمهڵهی‬ ‫داكۆكیكردن لهقوربانیانی ههڵهبجه‪،‬‬ ‫بهدهستووری وت "لهالیهك دڵخۆشنین‬ ‫بهلهسێدارهدانی عهلی كیمیایی پێش‬ ‫ئهوهی كهیسی ههڵهبجه بهجینۆساید‬ ‫بناسرێت‪ ،‬چونكه لهسێدارهدانی ناوبراو‬ ‫ناكاته ئهوهی كهیسهكهمان بهجینۆساید‬ ‫بناسرێت‪ ،‬بهاڵم لهالیهكهوه دڵخۆشین‬ ‫بهوهی ئهو تاوانباره لهسێدارهدراوه"‪.‬‬ ‫لوقمان پێیوایه دهبێت لهمهوال‬ ‫بهشێوهیهكی عاقاڵنه مامهڵه بكرێتو‬ ‫ههموو ههوڵێك بۆ بهجینۆسایدناساندنی‬ ‫كهیسی ههڵهبجه بدرێت‪.‬‬ ‫گ���ۆران ئ��هده��هم س��هرۆك��ی تیمی‬ ‫پارێزهرانی دادگایكردنی تاوانبارانی‬ ‫كهیسی ههڵهبجهبوو‪ ،‬دهڵێت‪ :‬وهسفی‬ ‫یاسایی تاوانهكه بابهتێكه كهئهوان چوار‬ ‫تاوانبارنو ئهو مهسهلهیه دهسهاڵتی‬ ‫دادگ���ای تهمیزه‪ .‬ئ��هو وت��ی "ئهگهر‬ ‫بیانهوێت كهیسهكه بهجینۆساید بناسێنن‬ ‫ئهوا هیچ رێگر نییه كه عهلی كیمیایی‬ ‫لهسێدارهدراوه یان نا"‪.‬‬ ‫گومانی ئ��هوهدهك��رێ��ت ههندێك‬

‫هۆكاری سیاسی‪ ،‬بووبێته هۆی ئهوهی‬ ‫عهلی كیمیایی لهسێداره بدرێت‪ ،‬چونكه‬ ‫مانهوهی عهلی كیمیایی زیاتر كاریگهری‬ ‫لهسهر بهجینۆساید ناساندنی كهیسی‬ ‫ههڵهبجه ههیه‪.‬‬ ‫بهپێچهوانهی گ��ۆران ئهدههمهوه‪،‬‬ ‫ئهو مامۆستایهی زانكۆ‪ ،‬وتی "پێدهچێت‬ ‫هۆكاری مێژوویی یان سیاسی هۆكاربووبن‬ ‫لهوهی كه لهسێداره دراوه‪ ،‬چونكه ئهگهر‬ ‫عهلی كیمیایی زیندوو بمایهتهوه‪ ،‬زۆر‬ ‫نزیكبوو ك��هدادگ��ای تهمیز دۆسیهكه‬

‫بگێڕێتهوه ب��ۆ دادگ���ای تایبهت‪ ،‬بۆ‬ ‫دادگاییكردنی لهسهر جینۆساید"‪.‬ههروهها‬ ‫وتی "لهوانهیه ئێمهی كورد لهبهغداد‬ ‫خۆمان هۆكار بووبین ل��هوهی كهزوو‬ ‫لهناوبچێت‪ ،‬ههڵهبجهبێت یان ئهنفال‬ ‫گرنگ ئهوهیه عهلی كیمیایی لهناوبچێت‪،‬‬ ‫بیرمان لهوه نهكردووهتهوه كهجێكهوتهی‬ ‫مێژوویی ههیه ئهگهر لهسهر جینۆساید‬ ‫ئیدانه بكرایه‪ ،‬چونكه ئێمهی كورد زیاتر‬ ‫لهرێگهی ههڵهبجهوه ناسراوین"‪.‬‬ ‫عهلی ح��هس��هن مهجید ناسراو‬

‫تۆڵهکردنهوه‪ ،‬بواری بهدهستهێنانی زهمانهتی یاساییو نێودهوڵهتی نههێشتهوه‬

‫بهعهلی كیمیایی‪ ،‬ئ��ام��ۆزای سهدام‬ ‫حسێن‪ ،‬ل����ه‪ ،2010/1/25‬بههۆی ئهو‬ ‫ت��اوان��ان��هی دهره���هق بهگهلی كوردی‬ ‫كردبوو لهسێداردرا‪ ،‬دوای ئهوهی پێشتر‬ ‫دادگای بااڵی تاوانهكانی عێراق بڕیاری‬ ‫لهسێدارهدانی دابوو‪ ،‬بهاڵم هاوواڵتیانی‬ ‫ك��وردس��ت��انو بهتایبهت كهسوكاری‬ ‫قوربانیانی ههڵهبجه‪ ،‬دوای لهسێدارهدانی‬ ‫داوای بهجینۆسایدناساندنی كهیسی‬ ‫ههڵهبجه دهكهن‪.‬‬ ‫داكۆكیكاران لهمافهكانی كهسوكاری‬

‫كیمیابارانو یاساناسان پێیانوایه ههڵهیهكی‬ ‫تریش لهپهلهكردن بهلهسێدارهدانی عهلی‬ ‫كیمیایی كراوه‪ ،‬لهوهی پێشئهوهی دادگای‬ ‫تهمیز بڕیاری لهسێدارهدانی عهلی كیمیایی‬ ‫بدات لهسهر كهیسی ههڵهبجه‪ ،‬ناوبراو‬ ‫لهسهر كهیسی ئهنفال لهسێداردراوه‪،‬‬ ‫ئ��هوان پێیانوایه دهب��وو دادگ��ای تهمیز‬ ‫لهسهر كهیسی ههڵهبجهش ئهو بڕیارهی‬ ‫بدایه‪ ،‬چونكه كاریگهری لهسهر مهسهلهی‬ ‫بهجینۆساید دهبوو‪.‬‬ ‫ئهو مامۆستایهی زانكۆی سلێمانی‪،‬‬ ‫بهدهستووری وت "بهپێی مادهی (‪)300‬‬ ‫له(قانون أص���ول محاكمات جزائی‌ة)‪،‬‬ ‫ئهو كهسهی كهحوكمدهدرێت لهدادگای‬ ‫تایبهتدا‪ ،‬ئهگهر پێشئهوهی دادگای تهمیز‬ ‫بڕیارهكه جێبهجێبكات بمرێت‪ ،‬ئهوا هێشتا‬ ‫ئهو كهسه تۆمهتبار یان بێتاوان دهبێت‪،‬‬ ‫نهك تاوانبار"‪ .‬پێشیوایه رهنگه ئهوهش‬ ‫هۆكارێكی تری سیاسی لهپشتهوهبێت‬ ‫كهسهركردایهتی كورد لێی بێئاگابن‪.‬‬ ‫گ���ۆران ئ��هده��هم وت��ی "ل���هڕووی‬ ‫یاساییهوه عهلی كیمیایی لهسهر كهیسی‬ ‫ئهنفال لهسێدارهدراوه‪ ،‬بهاڵم ئهمه هیچ‬ ‫لهگرنگی بابهتهكه كهمناكاتهوه‪ ،‬چونكه‬ ‫ههمووی شههیدی كوردستانن"‪.‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫راپۆرت ‪ -‬سیاسی‬

‫‪4‬‬

‫داوادهكرێت لیواكانی پێشمهرگه دوور لهئینتیمای سیاسی بێت‬

‫حیزبه‌‌بچوكه‌كان‌متمانه‌یان‌به‌‌یه‌کخستنی‌هێزی‌‌پێشمه‌رگه‌‌نییه‌‬

‫زاڵبوونی‌ئینتیمای‌حیزبی‪‌،‬گومان‌له‌سه‌ر‌پێکهێنانی‌سوپای‌یه‌کگرتوو‌دروستده‌کات‬ ‫نه‌جات‌ئه‌حمه‌د‌له‌هه‌ولێر‬

‫سیاسه‌تمه‌داران‌و‌به‌رپرسه‌‌حیزبییه‌كان‌‬ ‫داوا‌ده‌كه‌ن‌هێزه‌كانی‌پێشمه‌رگه‌‌كه‌تازه‌‌‬ ‫رێكخراونه‌ته‌وه‌‪‌،‬دوور ل‌ه‌ئینتیمای‌سیاسی‌‬ ‫كار‌ بكه‌ن‪ ‌،‬به‌اڵم‌ به‌شێكیان‌ به‌دووری‌‬ ‫ده‌زانن‌ئه‌و‌كاره‌‌سه‌ركه‌وتووبێت‪.‬‬ ‫وه‌زاره‌ت��ی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‌ له‌مانگی‌ راب��ردوودا‌ پێكهێنانی‌‬ ‫هێزێكی‌ پێشمه‌رگه‌ی‌ یه‌كگرتووی‌‬ ‫راگه‌یاند‪‌،‬به‌ناوی‌(هێزه‌كانی‌‌پاسه‌وانی‌‌‬ ‫هه‌رێم)‌كه‌‌له‌چوار‌لیوا‌پێكدێت‪.‬‬ ‫به‌رپرسانی‌ئه‌و‌وه‌زاره‌ته‌‌ئاماژه‌یان‌‬ ‫به‌وه‌دا‌كه‌‌له‌مه‌وال‌هێزه‌كانی‌پێشمه‌رگه‌‌‬ ‫دوور‌ له‌ئینتیمای‌ سیاسی‌ كارده‌كه‌ن‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ به‌رپرسانی‌ به‌شێك‌ له‌حیزبه‌كان‌‬ ‫گومان‌ ل�ه‌وه‌‌ ده‌ك �ه‌ن‌ پارتی‌و‌ یه‌كێتی‌‬ ‫ب��ت��وان��ن‌ خ��ۆی��ان‌ له‌ده‌ستێوه‌ردانی‌‬ ‫حیزبه‌كان‌بپارێزن‪.‬‬

‫له‌دوای‌‌ئه‌و‌راگه‌یاندنه‌ی‌وه‌زاره‌تی‌‬ ‫پێشمه‌گه‌و‌ دوای‌‌ ئ���ه‌و‌هی‌‌ ده‌نگۆی‌‬ ‫زی��ادك��ردن��ی‌ م��وچ�� ‌هی‌‌ پێشمه‌رگه‌‌‬ ‫ه���ات���ه‌ئ���اراوه‌‪ ‌،‬ه���ه‌ر‌ زوو‌ ئ��ه‌وان�� ‌هی‌‌‬ ‫داوایانده‌كرد‌ ببنه‌‌ پێشمه‌رگه‌‌ ده‌بوو‌‬ ‫به‌ته‌سكیی ‌هی‌‌ حیزبی‌ دابمه‌زرێن‪‌،‬‬ ‫ئه‌وه‌ش‌گومانه‌كانی‌هێزێك ‌ی‌یه‌كگرتووی‌‌‬ ‫پێشمه‌رگ ‌هی‌‌دوور‌له‌ئینتیمای‌‌سیاسی‌‌‬ ‫الی‌سیاسه‌تمه‌داران‌زیاتر‌كرد‪.‬‬ ‫ج �ه‌ب��ار‌ ی���اوه‌ر‌ م �ه‌ن��ده‌‌ وته‌بێژی‌‬ ‫هێزه‌كانی‌پاسه‌وانی‌هه‌رێم‪‌،‬رایگه‌یاند‪‌:‬‬ ‫رێ��ك��خ��س��ت��ن�ی‌‌ ه��ێ��زی‌‌ پێشمه‌رگه‌‌‬ ‫له‌چوارچێو‌هی‌‌ وه‌زاره‌ت�ی‌‌ پێشمه‌رگ ‌هی‌‌‬ ‫حكومه‌تی‌‌ ه �ه‌رێ �م‌و‌ ب �ه‌ن��اوی‌‌ هێزی‌‌‬ ‫پێشمه‌رگ ‌هی‌‌ پ��اس�ه‌وان�ی‌‌ هه‌رێمه‌وه‌‌‬ ‫ده‌بێت‌و‌هیچ‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌به‌وه‌زاره‌تی‌‌‬ ‫به‌رگری‌‌عێراقه‌وه‌‌نابێت‪.‬‬ ‫ی��اوه‌ر‪ ‌،‬به‌ده‌ستووری‌ وت‌ "ئه‌و‌‬ ‫هێزه‌‌ دوور‌ له‌ئینتیمای‌‌ سیاسی‌‬ ‫دروس���ت���ده‌ك���رێ���ت‌و‌ ه���ه‌ر‌ هێزێك‌‬

‫له‌ده‌ره‌و‌هی‌‌ ئه‌و‌ هێزه‌ش‌ بمێنیته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئه‌وا‌نایاساییه‌و‌قبوڵناكرێت"‪.‬‬ ‫به‌پێچه‌وان ‌هی‌‪‌،‬بۆچوونه‌ك ‌هی‌‌جه‌بار‌‬ ‫ی��اوه‌ره‌وه‌‪ ‌،‬محه‌مه‌دی‌‌ حاجی‌‌ مه‌حمود‌‬ ‫سكرتێری‌‌ حیزبی‌‌ سوسیالیستی‌‌‬ ‫دیموكراتی‌‌ ك��وردس��ت��ان‪ ‌،‬پێیوانییه‌‌‬ ‫پارتی‌و‌یه‌كێتی‌بتوانن‌ئه‌و‌هێزه‌‌دوور‌‬ ‫له‌ئینتیمای‌‌ سیاس ‌ی‌و‌ له‌چوارچێو‌هی‌‌‬ ‫حیزبی‌‌به‌دوور‌بگرن‪.‬‬ ‫حیزبی‌ سۆسیالیست‌ تائێستا‌‬ ‫ه��ێ��زی‌‌پ��ێ��ش��م �ه‌رگ �ه‌ی��ان‌م����او‌ه‌و‌‬ ‫له‌ره‌بیه‌كانی‌‌سورێنن‌و‌خاوه‌ن‌چ ‌هك‌و‌‬ ‫تفاقی‌‌ خۆیانن‪ ‌،‬به‌پێی‌ زانیارییه‌كانی‌‬ ‫ده‌س��ت��وور‌ هێزی‌ پێشمه‌رگ ‌هی‌‌ ئه‌و‌‬ ‫حیزبه‌‌تائێستا‌داوایان‌لێنه‌كراوه‌‌بچنه‌‌‬ ‫ناو‌هێزه‌كانی‌پاسه‌وانی‌سنووری‌سه‌ر‌‬ ‫به‌وه‌زاره‌تی‌پێشمه‌رگه‌وه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌حاجی‌مه‌حمود‌وتی‌‌"ئه‌گه‌ر‌‬ ‫داوامان‌ لێبكه‌ن‪ ‌،‬ئه‌وا‌ ئێمه‌‌ ئاماده‌ین‪‌،‬‬ ‫به‌مه‌رجێك‌وه‌ك‌ئه‌وان ‌هی‌‌خۆیان‌پێگ ‌ه‌و‌‬

‫ئیمتیازاتیان‌هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ق��ادر‌ ع�ه‌زی��ز‌ سكرتێری‌‌ حیزبی‌‌‬ ‫زه‌حمه‌تكێشانی‌‌ كوردستانیش‪ ‌،‬باس‌‬ ‫ل�ه‌وه‌ده‌ك��ات‌ كه‌ئه‌وانیش‌ به‌شێوه‌یه‌ك‌‬ ‫له‌شێوه‌كان‌هێزی‌‌پێشمه‌رگه‌یان‌ماو‌ه‌و‌‬ ‫ئاماده‌یی‌‌ خۆیان‌ ده‌رب��ڕی‌‌ كه‌هاوكاری‌‌‬ ‫ئه‌و‌هه‌نگاو‌هی‌‌هێزی‌‌پێشمه‌رگه‌‌بكه‌ن‪‌،‬‬ ‫"به‌مه‌رجێك‌هه‌مان‌مامه‌ڵ ‌هی‌‌هێزه‌كانی‌‌‬ ‫پارت ‌ی‌و‌یه‌كێتی‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌واندا‌بكرێت"‪.‬‬ ‫الیه‌نه‌‌ سیاسییه‌كانی‌‌ ده‌ره‌وه‌ی‌‌‬ ‫یه‌كێتی‌‌و‌ پارت���ی‌‪ ‌،‬بۆچوونی‌‌‬ ‫جیاوازیان‌ هه‌یه‌‌ له‌سه‌ر‌ شێوازی‌‌‬ ‫پێكهێنانی‌‌ئه‌و‌هێزه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌حاجی‌‌مه‌حمود‪‌،‬ره‌شبین‌‬ ‫ب��وو‌ ب�ه‌رام��ب�ه‌ر‌ به‌دروستكردنی‌‌ ئه‌و‌‬ ‫هێزه‌‪ ‌،‬گ�ه‌ر‌ به‌شێو‌هی‌‌ تێكه‌ڵكردنی‌‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌كانی‌‌یه‌كێت ‌ی‌و‌پارت ‌ی‌و‌الیه‌نه‌‌‬ ‫سیاسییه‌كان‌بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ وتی‌‌ "ئه‌و‌ هێزان ‌هی‌‌ یه‌كێت ‌ی‌و‌‬ ‫پ��ارت�ی‌‪ ‌،‬نابنه‌‌ هێزێكی‌‌ ئه‌كادیم ‌ی‌و‌‬

‫نیزامی‌‪‌،‬چونكه‌‌ئه‌وانه‌‌به‌رامبه‌ر‌شه‌ڕی‌‌‬ ‫ناوخۆیان‌ ك��ردوو‌ه‌و‌ زه‌حمه‌ته‌‌ له‌یه‌ك‌‬ ‫لیواو‌فه‌وجدا‌كۆبكرێنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫بزووتنه‌و‌هی‌‌ ئیسالمی‌ كوردستان‌‬ ‫ل���ه‌دوای‌‌ ساڵی‌‌ ‪2003‬ه‌وه‌‪ ‌،‬كاتێك‌‬ ‫ئه‌مه‌ریكا‌ بڕیاری‌‌ نه‌هێشتنی‌‌ هێزی‌‌‬ ‫میلیشایدا‪ ‌،‬هێزی‌‌ پێشمه‌رگه‌یان‌‬ ‫ن �ه‌م��اوه‌‪ ‌،‬ب��ه‌اڵم‌ داوای‌ پشكده‌كه‌ن‌‬ ‫له‌هێزی‌پێشمه‌رگ ‌هی‌‌كوردستان‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌بازیانی‌‌وته‌بێژی‌‌ئه‌و‌حیزبه‌‌‬ ‫وتی‌‌"ئێمه‌ش‌وه‌كو‌حیزبێكی‌كوردستان‌‬ ‫ئ�ه‌و‌ مافه‌مان‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌ هێزه‌كه‌‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌به‌حیزبه‌كانه‌وه‌‌هه‌بێت"‪.‬‬ ‫ب��ازی��ان��ی‌ وت��ی‌‌ "پێویسته‌‌ سود‌‬ ‫له‌پێشمه‌رگه‌كانمان‌وه‌ربگیرێت‌و‌سری ‌ه‌و‌‬ ‫فه‌وجی‌‌ تایبه‌ت‌ به‌خۆمان‌ هه‌بێت"‪‌،‬‬ ‫ه��ه‌روه‌ه��ا‌وت��ی‌‌"ده‌ت��وان��ی��ن‌ك��ار‌بۆ‌‬ ‫كۆكردنه‌و‌هی‌‌ پێشمه‌رگه‌كانمان‌ بكه‌ین‌‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌ئه‌زمونیان‌هه‌یه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ پێیوابوو‌ كه‌ده‌بێت‌ ئه‌و‌ هێزه‌‌‬ ‫دوور‌ بێت‌ له‌یه‌كێت ‌ی‌و‌ پارت ‌ی‌و‌ هێزێكی‌‬ ‫نیزامی‌بێت‪.‬‬ ‫ی�ه‌ك��ێ��ك‌ ل�ه‌ك��ێ��ش�ه‌ك��ان��ی‌ نێوان‌‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌رێم‌و‌ ناوه‌ند‌ په‌یوه‌سته‌‌‬ ‫به‌هێزی‌پێشمه‌رگه‌وه‌‪‌،‬حكومه‌تی‌عێراق‌‬ ‫ره‌خن ‌هی‌‌ ئ�ه‌وه‌‌ ده‌گرێت‌ كه‌هێزه‌كانی‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ی‌هه‌رێم‌سه‌ر‌به‌حیزبه‌كانن‌و‌‬ ‫ئاماده‌‌ نییه‌‌ بودجه‌و‌ موچ ‌هی‌‌ ته‌واوی‌‬ ‫هێزی‌پێشمه‌رگه‌‌خه‌رجبكات‪‌،‬له‌كابین ‌هی‌‌‬ ‫پێنجه‌میشدا‌ ئه‌م‌ كێشانه‌‌ نه‌توانراوه‌‌‬ ‫چاره‌سه‌ر‌بكرێت‪.‬‬ ‫جه‌بار‌ یاوه‌ر‌ وتی‌ "ئه‌م ‌هی‌‌ ئێستا‌‬ ‫هه‌ی ‌ه‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌كه‌هه‌ر‌یه‌كه‌و‌‬ ‫بۆ‌خۆ ‌ی‌لیوای‌‌تایب ‌هت‌و‌فه‌وجی‌‌تایبه‌تی‌‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬لێمان‌ قبوڵناكرێت‌و‌ ده‌بێت‌‬ ‫به‌شێوازێكی‌‌ سه‌رده‌میانه‌و‌ نیزامی‌‌‬ ‫هێزێكی‌‌تاز‌هی‌‌پێشمه‌رگ ‌هی‌‌كوردستان‌‬ ‫دروستبكه‌ین"‪.‬‬

‫سكرتێری‌‌ حیزبی‌‌ سۆسیالیست‪‌،‬‬ ‫به‌پێویستی‌‌ ده‌زانێت‌ كه‌ئه‌و‌ هێزان ‌هی‌‌‬ ‫ئێستا‌ هه‌موویان‌ خانه‌نشین‌ بكرێن‌و‌‬ ‫سه‌ر‌له‌نوێ‌هێزێكی‌‌تر‌دوور‌له‌الیه‌نه‌‌‬ ‫سیاسییه‌كان‌ به‌میكانزمێكی‌‌ گونجاو‌‬ ‫دروستبكرێت‪.‬‬ ‫قادر‌عه‌زیزیش‌وتی‌‌"ده‌بێت‌ئه‌و‌‬ ‫هێزه‌‌سۆزی‌‌بۆ‌كوردستان‌و‌پاراستنی‌‌‬ ‫ده‌سته‌كه‌وته‌كان‌ هه‌بێت‪ ‌،‬نه‌ك‌ بۆ‌‬ ‫حیزبه‌كان"‪.‬‬ ‫زۆرب ‌ه ‌ی‌الیه‌نه‌‌سیاسییه‌كان ‌ی‌هه‌رێمی‌‌‬ ‫كوردستان‌ له‌پێش‌ راپ�ه‌ڕی�ن‌و‌ دوای‌‌‬ ‫راپه‌ڕین‌خاوه‌نی‌هێزی‌پێشمه‌رگه‌بوون‌‬ ‫كه‌‌ له‌سه‌ر‌ ئینتیمای‌‌ حیزبه‌كانیان‌‬ ‫دروستكرابوون‪‌،‬دواتر‌له‌به‌ر‌بارودۆخی‌‌‬ ‫ی‌و‌سیاسی‌‪‌،‬هه‌ندێك‌الیه‌ن‌ئه‌و‌‬ ‫ئابوور ‌‬ ‫هێزانه‌یان‌ له‌ده‌ستداوه‌‪ ‌،‬به‌رپرسانی‌‬ ‫وه‌زاره‌تی‌‌ پێشمه‌رگه‌‪ ‌،‬جه‌خت‌ له‌سه‌ر‌‬ ‫ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه‌‌ كه‌‌ له‌ئێستادا‌ كه‌س‌‬ ‫هێزی‌‌پێشمه‌رگ ‌هی‌‌نه‌ماو‌ه‌و‌هه‌موو‌ئه‌و‌‬ ‫هێزانه‌‌یان‌له‌نێو‌فه‌رمانده‌ییه‌كانن‌یان‌‬ ‫له‌نێو‌لیواكانن‪.‬‬ ‫ج��ه‌ب��ار‌ی�����اوه‌ر‪‌،‬ده‌ڵ��ێ��ت‌"ئ��ه‌و‌‬ ‫كه‌سانه‌ش‌ كه‌ده‌یانه‌وێت‌ له‌و‌ هێزه‌دا‌‬ ‫به‌شداربن‪‌،‬به‌پێی‌‌مه‌رجه‌كانی‌‌سه‌ربازی‌‌‬ ‫وه‌رده‌گیرێن"‪.‬‬ ‫له‌بار‌هی‌‌ ئه‌و‌ كه‌سان ‌هی‌‌ كه‌پێشتر‌‬ ‫پله‌یان‌له‌نێو‌فه‌وج‌و‌لیوا‌تایبه‌تییه‌كاندا‌‬ ‫ی‌پێشمه‌رگه‌یاتی‌‌‬ ‫هه‌بووه‌‪‌،‬یان ل‌ه‌شاخ‌پل ‌ه ‌‬ ‫بااڵیان‌ هه‌بووه‌‪ ‌،‬یاوه‌ر‌ وتی‌‌ "پۆست‌‬ ‫به‌شكردن‌نیی ‌ه‌و‌پل ‌هی‌‌سه‌ربازی‌به‌پێی‌‌‬ ‫بڕوانامه‌كان‌ده‌درێت‌به‌كه‌سه‌كان‪‌،‬گه‌ر‌‬ ‫كه‌سێكیش‌ له‌شاخ‌ پل ‌هی‌‌ هه‌بووبێت‪‌،‬‬ ‫به‌پێی‌‌یاسا‌خانه‌نشین‌ده‌كرێت‪‌،‬ئه‌و‌‬ ‫خه‌ڵكانه‌مان‌ده‌وێت‌كه‌بتوانن‌سیستمی‌‌‬ ‫س�ه‌رب��ازی‌‌ به‌ڕێوه‌ببه‌ن‪ ‌،‬خۆ‌ نابێت‌‬ ‫یه‌كێك‌ خوێنده‌واری‌‌ نه‌بێت‌و‌ بیك ‌هی‌‌‬ ‫به‌به‌رپرس"‪.‬‬

‫ســهوزهكــان دهسـتـپـێــدهكــهنـــهوه‬

‫كار‌بۆ‌ئه‌نجامدانی‌خۆپیشاندانێكی‌سه‌رتاسه‌ری‌له‌ساڵیادی‌به‌ده‌سه‌اڵت‌گه‌یشتنی‌كۆماری‌ئیسالمی‌ده‌كرێت‬ ‫هیوای‌سه‌لیمی‬

‫له‌سه‌روبه‌ندی‌نزیكبوونه‌وه‌‌له‌‪‌12‬شوبات‌‬ ‫كه‌ساڵرۆژی‌به‌ده‌سه‌اڵت‌گه‌یشتنی‌كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ئێرانه‌‪‌،‬سه‌وزه‌‌ئۆپۆزسیۆنه‌كانی‌‬ ‫ئه‌و‌واڵته‌‪‌،‬خۆیان‌بۆ‌ناڕه‌زایی‌ده‌ربڕین‌و‌‬ ‫خۆپیشاندانێكی‌سه‌رتاسه‌ری‌ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫چ���اوه‌ڕوان‌ ده‌كرێت‌ ئه‌م‌ هه‌فته‌یه‌‌‬ ‫ئێران‌به‌بارودۆخێكی‌تایبه‌تدا‌تیپه‌ڕبێت‪‌،‬‬ ‫ئاماژه‌كان‌ باس‌ له‌هاتنه‌ئارای‌ رۆژێكی‌‬ ‫ه�ه‌س��ت��ی��ار‌ ب��ۆ‌ داه���ات���ووی‌ قه‌یرانه‌‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌ ئ��ه‌و‌ واڵت���ه‌‌ ده‌ك���ات‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌ ئۆپۆزسیۆنه‌كانی‌ ئ �ه‌و‌ واڵته‌‌‬ ‫خۆیان‌بۆ‌خۆپیشاندانێكی‌سه‌رتاسه‌ری‌‬ ‫ئاماده‌كردووه‌‪.‬‬ ‫ناڕه‌زاییه‌كانی‌ ئه‌وان‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‬ ‫ب��ه‌رب��او‌ پ��ه‌ره‌ی��س��ه‌ن��دوو‌ه‌و‌ خه‌ریكی‌‬ ‫خۆڕێكخستن‌و‌ ئاماده‌كارین‪ ‌،‬حكومه‌تی‌‬ ‫ئ��ێ��ران��ی��ش‌ رێ��وش��وێ��ن��ی‌ جیاجیای‌‬ ‫گرتووه‌ته‌به‌ر‪.‬‬ ‫بانگهێشتی‌به‌شداری‌بۆ‌خۆپیشاندان‌ده‌كرێت‬ ‫هه‌فته‌یه‌ك‌ له‌مه‌وپێش‌ موسه‌وی‌و‌‬ ‫كه‌ڕوبی‪‌،‬رێبه‌رانی‌باڵی‌ریفۆرمی‌ئێرانی‌‬ ‫داوایان‌له‌خه‌ڵك‌كرد‌تا‌به‌هێمای‌سه‌وز‌و‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌ئاشتیخوازان ‌ه‌له‌بۆنه‌ی‌‪12‬ی‌‬ ‫شوبات‌ كه‌ده‌كاته‌‌ ساڵڕۆژی‌ به‌ده‌سه‌اڵت‌‬ ‫گه‌یشتنی‌ ك��ۆم��اری‌ ئیسالمی‌ ئێران‪‌،‬‬ ‫به‌شداری‌له‌خۆپیشانداندا‌بكه‌ن‪.‬‬ ‫رێ��ب�ه‌ران��ی‌ باڵی‌ ریفۆرمی‌ ئێران‌‬

‫داواشیان‌ له‌ده‌سه‌اڵت‌ ك��ردووه‌‌ وه‌اڵمی‌‬ ‫خواسته‌كانی‌ جه‌ماوه‌ر‌ بداته‌وه‌‌ كه‌داوای‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنێكی‌ ئ����ازاد‌و‌ ئازادكردنی‌‬ ‫سه‌رجه‌می‌ده‌ستگیركراوه‌‌سیاسییه‌كان‌و‌‬ ‫كۆتاییهێنان‌به‌توندوتیژی‌ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫دواب�����ه‌دوای‌داواك�����اری‌ئ��ه‌و‌دوو‌‬ ‫كه‌سایه‌تیی ‌ه ن‌ه‌یاره‌ی‌ده‌سه‌اڵت‪‌،‬سه‌رجه‌می‌‬ ‫رێكخراوه‌‌ سیاسییه‌كانی‌ سه‌ر‌ به‌باڵی‌‬ ‫ریفۆرم‌له‌ئێراندا‌كه‌‌زۆربه‌ی‌ئه‌ندامه‌كانیان‌‬ ‫له‌گرتووخانه‌كاندا‌ ده‌ستبه‌سه‌ر‌ كراون‪‌،‬‬ ‫له‌رێگه‌ی‌راگه‌یه‌ندراوه‌وه‌‌داوای‌به‌شداری‌‬ ‫به‌رباو‌و‌چاالكانه‌ی‌خه‌ڵكیان‌كردووه‌‪.‬‬ ‫ئۆپۆزیسیۆنی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ واڵتیش‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌به‌رباو‌كه‌وتوونه‌ته‌‌خۆیان‌و‌‬ ‫تا‌ئێستاكه‌‌چه‌ندین‌راگه‌یه‌ندراو‌له‌الیه‌ن‌‬ ‫ئۆپۆزیسیۆنی‌ ئێرانی‌و‌ كورده‌وه‌‪ ‌،‬له‌وانه‌‌‬ ‫رێكخراوی‌ موجاهدینی‌ خه‌ڵقی‌ ئێران‪‌،‬‬ ‫حیزبی‌دیموكراتی‌كوردستانی‌ئێران‌و‪‌...‬‬ ‫روو‌ه‌و‌خه‌ڵكی‌ئێران‌باوكراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫زۆربه‌ی‌هه‌ره‌‌زۆری‌ماڵپ ‌هڕ‌و‌وێبالگ‌و‌‬ ‫تۆڕه‌‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانی‌ ئه‌نته‌رنێتیش‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌به‌رباو‪‌،‬شه‌وو‌رۆژ‌سه‌رقاڵی‌‬ ‫رێكخستن‌و‌ ئاماده‌کردنی‌ جه‌ماوه‌رن‌ بۆ‌‬ ‫ئه‌و‌رۆژه‌‌هه‌ستیاره‌‪.‬‬ ‫شاره‌كانی‌ئێران‌به‌بارودۆخێكی‌‬ ‫نائاساییدا‌تێده‌په‌ڕن‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌ هێنانی‌ چه‌كدار‌ بۆ‌ سه‌ر‌‬ ‫شه‌قامه‌كان‪‌،‬كۆنتڕۆڵكردن‌و‌چاودێریكردنی‌‬ ‫هاوواڵتیان‪ ‌،‬خۆپیشاندان‌و‌ نائارامی‪‌،‬‬ ‫رووخساری‌ ز‌هق‌و‌ به‌رجه‌سته‌ی‌ ئه‌م‌ ‪‌8‬‬

‫مانگه‌ی‌رابردووی‌سه‌رجه‌می‌شاره‌كانی‌‬ ‫ئ��ێ��ران‌ ب���ووه‌‪ ‌،‬ب��ه‌اڵم‌ له‌نزیكبوونه‌وه‌‌‬ ‫له‌پێنجشه‌ممه‌‪12‌،‬ی‌شوبات‪‌‌،‬ئه‌و‌بابه‌ته‌‌‬ ‫خێراتر‌و‌به‌رباوتر‌په‌ره‌یسه‌ندووه‌‪.‬‬ ‫به‌پێی‌راپۆرتێكی‌ماڵپه‌ڕی‌جه‌ڕه‌س‌‬ ‫ك�ه‌‌ س �ه‌ر‌ به‌باڵی‌ ریفۆرمیسته‌كانه‌‪‌،‬‬ ‫زۆربه‌ی‌شه‌قامه‌كانی‌شاری‌تاران‌و‌له‌وانه‌‌‬ ‫شه‌قامی‌ ئینقالب‌و‌ مه‌یدانی‌ ئ��ازادی‌ پڕ‌‬ ‫كراوه‌‌ له‌گاردی‌ دژه‌ش��ۆڕش‌و‌ چاودێرانی‌‬ ‫سیاسی‌پێیانوایه‌‌كه‌‌ئه‌و‌له‌شكه‌ركێشییه‌‌‬ ‫بۆ‌ترساندن‌و‌تۆقاندنی‌ناڕازییانه‌‪.‬‬ ‫له‌الیه‌كیتره‌وه‌‌نزیك ‌هی‌‌یه‌ك‌هه‌فته‌یه‌‌‬ ‫له‌شاری‌ الری‌ سه‌ر‌ به‌پارێزگای‌ فارس‌‬ ‫له‌نێوان‌ خ�ه‌ڵ�ك‌و‌ هێزه‌‌ ئه‌منییه‌كان‌‬ ‫تێكهه‌ڵچوون‌و‌توندوتیژی‌له‌ئارادای ‌ه‌و‌باس‌‬ ‫له‌وه‌ده‌كرێت‌ كه‌زۆربه‌ی‌ كاته‌كانی‌ رۆژ‪‌،‬‬ ‫شار‌له‌كۆنتڕۆڵی‌خه‌ڵكی‌ناڕازیدایه‌‪.‬‬ ‫نائارامییه‌كانی‌شاری‌الر‌په‌یوه‌ست‌‬ ‫به‌كاروباری‌ئیداری‌ئه‌و‌شاره‌یه‌‪‌،‬كه‌چی‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌خێرا‌خواسته‌‌پیشه‌ییه‌كانی‌‬ ‫خه‌ڵكی‌ئه‌و‌شار‌ه‌بۆ‌خواسته‌‌سیاسییه‌كان‌‬ ‫گ���ۆڕدرا‌و‌ه‌و‌ تا‌ ئێستا‌ ب�ه‌ده‌ی��ان‌ بانك‌و‌‬ ‫شوێنی‌حكومی‌له‌الیه‌ن‌خه‌ڵكی‌توڕه‌ی‌‬ ‫ئه‌و‌شاره‌وه‌‌ئاگری‌تێبه‌ردراوه‌‪.‬‬ ‫نیگه‌رانییه‌كانی‌حكومه‌ت‌په‌ره‌ده‌ستێنێت‬ ‫درێ���ژه‌ی‌ ناڕه‌زایه‌تییه‌كانی‌ ئه‌م‌‬ ‫‪ ‌8‬مانگه‪ ‌‌،‬ده‌س�ه‌اڵت��ی‌ ئێرانی‌ تووشی‌‬ ‫جۆرێك‌ له‌ترس‌ ك��ردوو‌ه‌و‌ درێ��ژه‌ی‌ ئه‌و‌‬ ‫ناڕه‌زایه‌تییان ‌ه‌له‌رۆژی‌پێنجشه‌ممه‌‪‌،‬به‌ڕای‌‬ ‫چاودێرانی‌ سیاسی‌ ره‌نگه‌‌ زه‌مینه‌یه‌كی‌‬

‫نوێ‌بخوڵقێنێت‪.‬‬ ‫حكومه‌تی‌ ئ��ێ��ران‌ ب��ۆ‌ به‌رگرتن‌‬ ‫له‌چاالكی‌ناڕازییان‌له‌و‌رۆژه‌دا‌خه‌ریكی‌‬ ‫مانۆڕدان ‌ه‌و‌ هه‌ڵوێست‌و‌ لێدوانی‌ جیاجیا‌‬ ‫له‌وباره‌وه‌‌باوده‌كرێته‌وه‌‪‌،‬هاوكات‌له‌گه‌ڵ‌‬ ‫درێژه‌ی‌ گرتن‌و‌ ته‌نانه‌ت‌ له‌سێداره‌دانی‌‬ ‫چه‌ند‌چاالكوانێكی‌سیاسیی‌له‌هه‌فته‌كانی‌‬ ‫رابردوودا‌ هه‌ڕه‌شه‌ی‌ هێزه‌‌ ئه‌منییه‌كان‪‌،‬‬ ‫پێشنوێژی‌ ئه‌م‌ هه‌فته‌ی‌ ت��اران‌ داوای‌‬ ‫له‌ناڕازیان‌كرد‌كه‌دروشمی‌توند‌نه‌ده‌ن‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات‌پ���ارێ���زگ���اری‌ت����اران‌‬ ‫له‌راگه‌یه‌ندراوێكدا‌ باسی‌ له‌وه‌كردووه‌‌‬ ‫كه‌ئه‌وان‌توندوتیژی‌نانوێنن‌و‌داوای‌راگرتنی‌‬ ‫یه‌كێتی‌ ریزه‌كانی‌ جه‌ماوه‌ریان‌ كردووه‌‪‌.‬‬ ‫له‌په‌یوه‌ندیه‌كدا‌له‌گه‌ڵ‌ماڵپه‌ڕی‌"ئه‌خباری‌‬ ‫روز"‌كه‌‌سه‌ر‌به‌ئۆپۆزیسیۆنی‌ده‌ره‌وه‌ی‌‬ ‫واڵت �ه‌‪ ‌،‬پارێزگاری‌ ت��اران‌ رایگه‌یاندووه‌‌‬ ‫كه‌زۆر‌ئه‌سته‌مه‌‌بۆ‌ده‌سه‌اڵت‌له‌و‌رۆژه‌دا‌و‌‬ ‫له‌به‌رچاوی‌ سه‌دان‌ كامێرا‌و‌ رۆژنامه‌وانی‌‬ ‫ده‌ره‌كی‌توندوتیژی‌به‌كاربێت‪.‬‬ ‫چاودێرانی‌ سیاسی‌ له‌و‌ بڕوایه‌دان‌‬ ‫كه‌ئێران‌له‌به‌رده‌م‌ته‌قینه‌وه‌یه‌كی‌به‌هێزی‌‬ ‫جه‌ماوه‌ریدای ‌ه‌و‌ بۆ‌ ئه‌و‌ مه‌به‌سته‌‌ سێ‌‬ ‫فاكته‌ری‪‌،‬بزووتنه‌وه‌یه‌كی‌زیندوو‪‌،‬قه‌یرانی‌‬ ‫قوڵی‌ئابووری‌و‌گوشار‌ه‌نێوده‌وڵه‌تییه‌كان‌‬ ‫وه‌ك‌به‌ڵگه‌‌ده‌هێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫رووداوه‌ك��ان��ی‌ ی��ادی‌ دامه‌زراندنی‌‬ ‫كۆماری‌ ئیسالمی‌ دیاریكه‌ری‌ زۆر‌ یه‌ك‌‬ ‫له‌ئه‌گه‌ره‌كانی‌ داه��ات��وو‌ه‌و‌ سه‌رجه‌می‌ چاوه‌ڕوانده‌کرێت‌کوردستانی‌ئێران‌پشتگیری‌بزووتنه‌وه‌ی‌سه‌وز‌بکات‬ ‫سه‌رنجه‌كان‌له‌چاوه‌ڕوانی‌ئه‌و‌رۆژه‌دایه‌‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫دیمانه ‪ -‬سیاسی‬

‫ دهبێت راستییهك بزانین‬‫راسته زۆرینهی خهڵكی كهركوك‬ ‫كوردن‪ ،‬بهاڵم رێژهیهكی گهورهش‬ ‫لهكهركوكدا كوردنین‪ ،‬ئهگهر بێتو‬ ‫كهركوك والێنهكهین كهوا ئهوان‬ ‫دڵنیابن لهژیانیان لهناو كهركوكو‬ ‫گ��هڕان��هوهی��ان ب��ۆ س��هر ههرێمی‬ ‫كوردستان مافو پپێویستییهكانیان‬ ‫دابیندهكرێت‪ ،‬پشتگیری گهڕانهوهی‬ ‫ك��هرك��وك ناكهن بۆسهر ههرێم‪،‬‬ ‫ب��هب��ۆچ��وون��ی م��ن وهك ههرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان دهت��وان��رێ��ت چهند‬ ‫شتێك ه��هر لهئێستاوه بكرێت‪،‬‬ ‫بۆ نمونه دهبێت جێگری سهرۆكی‬ ‫ههرێمو جێگری سهرۆكی حكومهت‬ ‫كوردێكو عهرهبێكو توركمانێك‬ ‫بێت‪ ،‬ه��هروهه��ا لهپهرلهمانیش‬ ‫دهبێت شتێكی لهوجۆره ههبێت‪،‬‬ ‫ك��ۆت��ا ب��ۆ ژم���ارهی���ان دابنرێت‪،‬‬ ‫ب���هاڵم خ��ۆی��ان ن��وێ��ن��هری خۆیان‬ ‫ههڵبژێرن‪ ،‬ئێمه ههندێكجار ههڵهی‬ ‫ئهوهمانكردووه كه ئێمه نوێنهر بۆ‬ ‫توركمانو ع��هرهب دیاریدهكهین‪،‬‬ ‫لهبهرئهوهی وادهزان��ی��ن كهسێكه‬ ‫لهگهڵ ههموو شتێكی ئێمهدا بووه‪،‬‬ ‫ب��هاڵم ئهوهنده باسی پێویستیو‬ ‫ك���هم���وك���وڕی ن���اوچ���ه ع����هرهبو‬ ‫توركمانهكان ناكهین‪ ،‬وادهزانین‬ ‫ئ��هوه ب��ۆ ئێمه ب��اش��هو خزمهتی‬ ‫ئێمه دهك��ات‪ ،‬ب��هاڵم بهبۆچوونی‬ ‫من ئهوه عهرهبو توركمان زیاتر‬ ‫لهئێمه دووردهخاتهوه وهك لهوهی‬ ‫نزیكییان بخاتهوه‪.‬‬ ‫دهس���ت���وور‪ :‬ه��ی��چ ئومێدێك‬ ‫ههیه ئهو ههنگاوانهی باستكرد‪،‬‬ ‫ل���هدوای ئ��هم قۆناغهی ئێستاوه‬ ‫بگیرێتهبهر؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬لهو بارهوهڕهدام‬ ‫لهههرێمی كوردستاندا ئهم ههنگاوانه‬ ‫بنرێت‪ ،‬سهركردایهتی سیاسی كورد‪،‬‬ ‫م��ام ج��هاللو سهرۆكی ههرێمیش‬ ‫ك��اك مهسعود بهپێی قسهكردن‬ ‫ل��هگ��هڵ��ی��ان��داو ب��اس��ك��ردن��ی ئهم‬ ‫مهسهلهیه پشتگیری ئهم بۆچوونه‬ ‫دهكهن‪ .‬گرنگ ئهوهیه كه مێژووی‬ ‫كهركوك‪ ،‬مێژوویهكی كوردستانییه‪،‬‬ ‫واته كهركوك بهشێكه لهكوردستان‬ ‫ئهوه گرنگه‪ ،‬ئهگینا لهسهرئهوهی‬ ‫ك��ێ حوكمی ك��هرك��وك دهك���اتو‬ ‫چ��ۆن حوكمی ك��هرك��وك دهكرێت‬ ‫لهدوای هاتنهوهی بۆ سهر ههرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئهوه دهبێت بهندبێت‬ ‫بهخهڵكی كهركوكهوه كه خۆیان‬ ‫دهنگ بهكێ دهدهن‪.‬‬ ‫دهس�������ت�������وور‪ :‬ه���هن���دێ���ك‬ ‫ل��هوان��هی رهخ��ن��ه لهسیاسهتی‬ ‫حزبهكوردییهكان دهگرن بهتایبهت‬ ‫یهكێتیو پارتی‪ ،‬دهڵێن كورد بهبێ‬ ‫ئهجێندایهكی پێشوهخت هاتۆتهوه‬ ‫كهركوك لهدوای ساڵی ‪ 2003‬وه‪،‬‬ ‫تۆ لهگهڵ ئهم بۆچوونهدا كۆكیت؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬بهبڕوای من كه‬ ‫كورد هاتهوه كهركوك دهیتووانی‬ ‫ستراتیجیهتێكی باشتری بۆ كهركوك‬ ‫دابنایه‪ ،‬یهكهم بۆ گهڕانهوهی ئهو‬ ‫خهڵكه ئاوارانهی خۆمان‪ ،‬دووهم بۆ‬ ‫مامهڵه لهگهڵ توركمانو عهرهب‪،‬‬ ‫ل��هگ��هڵ ك��ل��دانو ئ��اش��وور‪ ،‬لهگهڵ‬ ‫دیاناته جیاوازهكانی ئێره‪ ،‬دهبووایه‬ ‫ستراتیجیهتێكی باشتری بۆ ئهوه‬ ‫دابنایه‪ ،‬لهوانهیه ئهم كێشهیه بهم‬ ‫شێوهیه نهبوایه‪ ،‬ب��هاڵم ئهوهی‬ ‫رۆشتووه دهبێت لهئایندهدا بكرێت‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬نهبوونی ئهجێندا‬ ‫گ��ورزێ��ك��ی ك��وش��ن��ده ن��هب��وو بۆ‬ ‫نهگهڕانهوهی كهركوك‪ ،‬دواتریش‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫شهش ساڵ دوای نهمانی سهدام‬

‫حێبهجێنهكردنی مادهی ‪140‬؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬بهبڕوای من‪،‬‬ ‫ئێمه ههڵهی گهورهمان لهكهركوك‬ ‫نهبوونی ستراتیج ب��وو‪ ،‬ههڵهی‬ ‫گ���هورهم���ان ملمالنێی حیزبی‬ ‫ب��وو ل��هك��هرك��وك��دا ك��ه دهبووایه‬ ‫كوردایهتی بوایه‪ ،‬بهبۆچوونی من‬ ‫حیزبایهتی زۆرت��ره‪ ،‬حیزبایهتیش‬ ‫مونافهسهیهكی دروستكرد كه بووه‬ ‫هۆی ئهوهی تارادهیهك ریزهكانی‬ ‫كوردیش بهو یهكگرتووییه نهبوو‬ ‫كه ههیه‪ ،‬چونكه كه ملمالنێی‬ ‫حیزبی ههبوو تۆو الیهنی تریش‬ ‫كه كورد نینو دهتهوێت بیانهێنیته‬ ‫الی خ��ۆت‪ ،‬ئهویش دهبێته هۆی‬ ‫ئهوهی كه ئهو خهڵكانهی كوردنین‬ ‫ن��ی��گ��هران��ب��ن‪ ،‬ت��هن��ان��هت خهڵكی‬ ‫ك��وردی��ش ت��اڕادهی��هك توشی بێ‬ ‫هیوایی بوون لهم مهسهلهیهدا‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬مهسهلهیهك ههیه‬ ‫لهسهر گ��هڕان��هوهی ك��هرك��وك بۆ‬ ‫سهر ههرێمی كوردستان‪ ،‬بۆچوونی‬ ‫ئهمهریكایه‪ ،‬دهوت��رێ��ت بهشێك‬ ‫لهمدۆخهی كهركوك كه تا دێت‬ ‫ئاڵۆزتر دهبێتو گرفت لهبهردهم‬ ‫جێبهجێنهكردنی مادهی (‪)140‬دا‬ ‫دروستدهبێت‪ ،‬ئهمهریكایه رازینییه‬ ‫ك��هرك��وك بێتهوه س��هر ههرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئهگهر رازیبوو كهركوك‬ ‫بخرێتهوه سهر ههرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫دهڵ��ێ��ن رازی ب��وون��ی ئهمریكا‬ ‫ب��هگ��هڕان��هوهی ك��هرك��وك‪ ،‬رازی‬

‫جێبهجێكردنی مادهی ‪140‬‬ ‫زیاتر بهخۆمانهوه بهنده‪،‬‬ ‫وهكو كورد‬ ‫بونییهتی به راگهیاندنی دامهزراندنی‬ ‫دهوڵ��هت��ی ك���وردی‪ ،‬ت��ۆ بههۆی‬ ‫ئهوهی سااڵنێكی زۆر لهئهمهریكا‬ ‫ژیاویتو لهنێوهنده سیاسیو بڕیار‬ ‫بهدهستهكانی ئهمهریكاوه النیكهم‬ ‫نزیكایهتیت ههبووهو ئاگاداربوویت‪،‬‬ ‫ب��ۆچ��وونو سیاسهتی ئهمهریكا‬ ‫لهگهڵ كهركوكدا چۆن دهبینیت؟‬ ‫د‪ .‬ن��هج��م��هدی��ن‪ :‬بۆچوونی‬ ‫رهسمی ئهمهریكا ئهوهیه كه رێز‬ ‫لهدهستوری عێراق دهگرن‪ ،‬مادهی‬ ‫‪140‬ی���ش بهشێكه لهدهستووری‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬ب��هاڵم ئ���هوان ههڵبهته‬ ‫نیگهرانیان ههیه لهسهرئهوهی كه‬ ‫توندوتیژی ڕووبدات لهكاتێكدا كه‬ ‫بڕیاری ئهوهبدرێت‪ ،‬یان لهكاتێكدا‬ ‫بڕیاری گهڕانهوهی كهركوك بدرێت‬ ‫بۆ سهر ههرێمی كوردستان‪ ،‬بۆیه‬ ‫ئهوان بۆچوونی وایان ههیه دهڵێن‬ ‫ههرچهند رێز لهدهستوور دهگرینو‬ ‫مادهی (‪ )140‬بهشێكه لهدهستوور‬ ‫دهبێت ههندێك شت بهتهوافوق‬ ‫بێت‪ ،‬لهوانهیه ههندێك لهخاڵهكان‬ ‫بێته گۆڕین یان بهشێوهیهكیتر بێت‪،‬‬ ‫بۆیه دهڵێم ئهگهر بێتو دژایهتی‬ ‫ع��هرهبو توركمان كهمبكهینهوهو‬ ‫وای��ان لێبكهین كه ئ��هوان ترسی‬ ‫ئهوهیان نهبێت بێنهوه ناو ههرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ههڵوێستی ئهمهریكا‬ ‫بهوشێوهیه نامێنێت‪ ،‬لهبهرئهوهی‬ ‫ئهمریكاش ترسی لهدروستبوونی‬ ‫ئاڵۆزی نامێنێت‪ ،‬بهمهرجێك ئهگهر‬ ‫ب��ێ��تو ئێمه ع���هرهبو توركمان‬ ‫لهگهڕانهوهیان بۆ سهر ههرێمی‬

‫بووم بهسهرۆكی لیستی هاوپهیمانی تا ههوڵبدهم‬ ‫بۆ گهڕانهوهی كهركوك بۆسهر ههرێمی كوردستان‬

‫الپهڕه‪9‬‬

‫ئێمه ههندێكجار ههڵهی ئهوهمانكردووه كه ئێمه نوێنهر‬ ‫بۆ توركمانو عهرهب دیاریدهكهین‬ ‫كوردستان دڵنیا بكهینهوه‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬دهت��وان��ی��ن بڵێن‬ ‫ئ��هم��هری��ك��ا ل���هگ���هڵ���ئ���هوهدای���ه‬ ‫جێبهجێكردنی مادهی (‪ )140‬زیاتر‬ ‫دواب��ك��هوێ��ت بۆ ئ��هوهی دۆخهكه‬ ‫هێمنتر بێتهوه؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬ناتوانم وابڵێم‪،‬‬ ‫جێبهجێكردنی مادهی ‪ 140‬زیاتر‬ ‫بهخۆمانهوه بهنده وهك��و كورد‪،‬‬ ‫ههروهها بهحكومهتی عێراقیشهوه‪،‬‬ ‫ئ��هم��هری��ك��ا دهڵ��ێ��ت ههوڵئهدهم‬ ‫لهیهكتری نزیكتان بكهمهوه‪ ،‬ناڵێت‬ ‫دژی مادهی (‪)140‬م‪ ،‬یان دهبێت‬ ‫دوابخرێت‪ ،‬بهاڵم ئهمهریكا دهیهوێت‬ ‫كهشێكی وادروستببێت كه بتوانرێت‬ ‫م��ادهی (‪ )140‬جێبهجێبكرێتو‬ ‫ریفراندۆمیش بكرێت‪ ،‬لهوانهی‬ ‫بۆچوونی جیاواز لهسهر شێوهو‬ ‫ك��ات��ی ری��ف��ران��دۆم��هك��ه‪ ،‬ب��هاڵم‬ ‫هاتوونهته سهر ئهو بڕوایهی كه‬ ‫مادهی (‪ )140‬بهالیهنی هێنانهدی‬ ‫بارودۆخێك لهعێراقدا بهگشتی‬ ‫گرنگه‪ ،‬ت��ا ئهمهریكا بتوانێت‬ ‫هێزهكانی بكشێنێتهوهو كێشهی‬ ‫گهوره روون��هدات‪ ،‬دهزان��ن مادهی‬ ‫(‪ )140‬لهو رووهوه گرنگهو كێشهی‬ ‫ناوچه دابڕاوهكان چارهسهربكرێن‪.‬‬ ‫دهس����ت����وور‪ :‬ه��هڵ��ب��ژاردن��ی‬ ‫پ��هرل��هم��ان��ی ع���ێ���راق نزیكهی‬ ‫م��ان��گ��ێ��ك��ی م����اوه‪ ،‬بهڕێزیشت‬ ‫گهڕاویتهتهوه بۆ ئهوهی لهكهركوك‬ ‫سهرۆكایهتی لیستی هاوپهیمانی‬ ‫بكهیت‪ ،‬بهگشتی سهنگی پارته‬ ‫سیاسییهكانی ههرێمی كوردستان‬ ‫بۆ ههڵبژاردن لهكهركوكدا چۆن‬ ‫دهبینیت‪ ،‬دهتوانن ئهو ژمارهیهی‬

‫لیستی جیاواز‬ ‫لهكهركوك ئاساییه‬

‫لهههڵبژاردنی پێشوودا ههیانبووه‬ ‫بهدهستی بێننهوه؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬هیوادارم ههموو‬ ‫خهڵكی كوردستان لهكهركوك بچن‬ ‫بۆ دهن��گ��دانو وهك ك��ورد دهنگ‬ ‫بهلیستی ك���وردی ب���دهن‪ ،‬دهنگ‬ ‫بهكاندیدی كورد بدهن‪ ،‬ئایا ههمان‬ ‫رێ��ژهی ههڵبژاردنهكانی پێشوو‬ ‫لهكهركوكدا دههێنینهوه‪ ،‬ئهوهش‬ ‫دهكهوێتهوه سهر ئ��هوهی ههموو‬ ‫خهڵك دهچ��ن ب��ۆ دهن��گ��دان یان‬ ‫ناچن‪ ،‬بهمهرجێك ئهوه بكرێت لهو‬ ‫باوهڕهدام بهههمان سهنگی پێشوو‬ ‫لهكهركوكدا دهمێنینهوه‪.‬‬ ‫دهس���ت���وور‪ :‬چ���ۆن بڕیارتدا‬ ‫بگهڕێیتهوه كهركوكو سهرۆكایهتی‬ ‫لیستی هاوپهیمانی بكهیت؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬ههڵبهته من‬ ‫لهتهمهنێكی زۆر گهنجییهوه‬ ‫ل��هن��او ب��زوت��ن��هوهی كوردستاندا‬ ‫ب����وومو ل��هس��ااڵن��ی حهفتاكاندا‬ ‫ل���هی���هك���ێ���ك ل��هح��ی��زب��هك��ان��ی‬ ‫لهسهركردایهتییدا‬ ‫كوردستاندا‬ ‫ب��وومو پێشمهرگایهتیم كردووه‪،‬‬ ‫لهئهمهریكاش باوهڕناكهم رۆژێك‬ ‫لهكورد دابڕابم‪ ،‬رهنگه خهڵكانێك‬ ‫چووبنو سیاسهتییان نهكردبێتو‬ ‫دوات���ر هاتبێتنهوه‪ ،‬ب���هاڵم من‬ ‫رۆژێك دانهبڕاوم‪ ،‬ئێمه لهئهمهریكا‬ ‫رێكخراومان دامهزراندووه بۆ ئهوهی‬ ‫چ��االك��ی ب����هردهوام بێت لهسهر‬ ‫ب��ردن��ه پ��ێ��ش��هوهی ب���هرژهوهن���دی‬ ‫كوردستان‪ ،‬نهك چاالكییهكانمان‬ ‫پهیوهندی بهباشوری كوردستانهوه‬ ‫ه��هب��ووب��ێ��ت‪ ،‬بهڵكو پهیوهندی‬ ‫بهكوردستانی باكوورو رۆژههاڵتو‬ ‫رۆژئاواشهوه ههبووه‪ ،‬كاركردنمان‬ ‫دیاره لهئهمهریكا كه چیمانكردووه‪،‬‬ ‫دیاره هاتنهوهم بۆ ئێره هۆكاری‬ ‫س��هرهك��ی ه��ات��ن��هوهك��هم ئهوهیه‬ ‫بتوانم لهنزیكهوهو لهناوهوه خزمهت‬ ‫ب��هگ��هل��هك��هم ب��ك��هم‪ ،‬بهتایبهت‬ ‫بهخهڵكی كهركوك‪ ،‬ههوڵبدهم بۆ‬

‫گهڕانهوهی كهركوك بۆسهر ههرێمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬بۆچونێك ههیه گوایه‬ ‫بهڕاسپاردهی بهشێك لهناوهنده‬ ‫سیاسیو ب��ڕی��ار بهدهستهكانی‬ ‫ئهمهریكا گهڕابیتهوه؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬نهخێر‪ ،‬ئهوه‬ ‫وانییه‪ ،‬بهئارهزووی خۆمو بهبڕیاری‬ ‫خۆم هاتوومهتهوه‪ ،‬وهكو كوردێكو‬ ‫خهڵكی كهركوك گهڕاومهتهوه‪،‬‬ ‫راس���ت���ه ل��هئ��هم��هری��ك��ا ژی����اومو‬ ‫رهگهزنامهی ئهمهریكیشم ههیه‪،‬‬ ‫بهاڵم كوردمو كهركوكیم‪ ،‬لهبهرئهوه‬ ‫هاتومهتهوه‪ ،‬بهڕاسپاردهی كهسیش‬ ‫نههاتوومهتهوه‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬لهكهركوك جگه‬ ‫لهلیستی هاوپهیمانیو لیسته‬ ‫ك��وردی��ی��هك��ان��ی ت��ری��ش‪ ،‬لیستی‬ ‫گۆڕانیش ههیه‪ ،‬ئایا بوونی لیستی‬ ‫ج��ی��ا ل��هك��هرك��وك بهسرووشتی‬ ‫دهزانیت‪ ،‬یان بۆچوونێكی جیاوازت‬ ‫لهسهری ههیه؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬پێمخۆشبوو‬ ‫ئهگهر كورد ههمووی بهیهك لیست‬ ‫بوینایه‪ ،‬ب��هاڵم ئێستا واقیعهكه‬ ‫ئ��هوهی��ه لیستی ج��ی��اواز ههیه‪،‬‬ ‫لیستی جیاوازیش ئهگهر دوای‬ ‫ههڵبژاردنهكان ههڵوێستمان یهك‬ ‫بێت‪ ،‬لهكاتی ههڵبژاردنهكانیشدا‬ ‫بهشێوهیهكی مهدهنییانه ئهم‬ ‫ههڵبژاردنه بهڕێوهبهرینو دواتریش‬ ‫ه��هڵ��وی��س��ت��م��ان ی���هك ب��ێ��ت‪ ،‬من‬ ‫بهكێشهی نازانم‪.‬‬

‫بهراسپاردهی‬ ‫ئهمریكا‬ ‫نهگهڕاومهتهوه‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬پێتوایه لیستی‬ ‫گ����ۆڕان ل��هك��هرك��وك بهههمان‬ ‫شێوهی ههڵبژاردنهكانی (‪)7/25‬‬ ‫كه لهسلێمانی لهیهكێتیو پارتی‬ ‫بردهوه‪ ،‬لهكهركوكیش ههمان شت‬ ‫دوباره ببێتهوهو سوود لهناڕهزای‬ ‫خهڵكی كهركوك وهرب��گ��رنو ئهو‬ ‫ههله بقۆزنهوه؟‬ ‫د‪ .‬ن��هج��م��هدی��ن‪ :‬كهركوكو‬ ‫سلێمانی جیاوازییان زۆره‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬ههندێك مهترسی‬ ‫ئ���هوهدهك���هن ئ���هو ملمالنێیهی‬ ‫ل��هن��ێ��وان گ���ۆڕانو هاوپهیمانیدا‬ ‫ههیه بهتایبهت لهگهڵ یهكێتیدا‪،‬‬ ‫لهكهركوك مهترسیدار دهبێتو‬ ‫رهنگه ب��ارگ��رژیو ههندێك شتی‬ ‫نهخوازراوی لێبكهوێتهوه كه زیان‬ ‫بهمهسهلهی نهتهوهی بگهیهنێت‪،‬‬ ‫تۆ ئهو مهترسیه بهدیدهكهیت؟‬ ‫د‪ .‬ن��هج��م��هدی��ن‪ :‬ت��ا ئێستا‬ ‫نیشانهیهكی ئ��هوهم نهبینیوه كه‬ ‫توندو ناخۆشی لهنێوان الیهنه‬ ‫كوردییهكاندا بهتایبهت لهنێوان‬ ‫لیستی هاوپهیمانیو لیستی گۆڕاندا‬ ‫لهكهركوك رووبدات‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬هیچ دانیشتنێك‬ ‫لهنێوان ئێوهو سهرۆكی لیستی‬ ‫گ����ۆڕان ل��هك��هرك��وك��دا ههبووه‪،‬‬ ‫بهتایبهت ك��ه س��هرۆك��ی لیستی‬ ‫گۆڕان لهكهركوك كهسێكه پێشتر‬ ‫لهیهكێتیدا نهبووهو بگره كهسێكی‬ ‫سهربهخۆ بووه؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬كاك ئاوات باش‬ ‫دهناسم‪ ،‬بهاڵم لهوهتهی هاتوومهتهوه‬

‫هیچ دانیشتنمان ن��هب��ووه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫زۆر برادهر لهسهركردایهتی گۆڕان‬ ‫ههیه قسهشیان لهگهڵ دهكهینو‬ ‫دۆستیشمانن‪ ،‬ئهمه ههڵبژاردنهو‬ ‫دیموكراتیهته‪ ،‬زۆرجاریش ههیه‬ ‫تهماشا دهك��هی��ت لهخێزانێكدا‬ ‫بۆچوونی ج��ی��اواز ههیه‪ ،‬من له‬ ‫واڵتێكی دیموكراتی ژیاوم لهبهرئهوه‬ ‫ئهو شتانه زۆر سادهیه‪ ،‬لهههمان‬ ‫خێزاندا ك��ۆم��اریو دیموكراتیش‬ ‫ه���هی���ه‪ ،‬ت���هن���ان���هت دووك�����هس‬ ‫بهشهخسی دهن��اس��م راوێژكاری‬ ‫گهورهی سهرۆكی ئهمهریكا بوون‪،‬‬ ‫ژنو مێردن‪ ،‬یهكێكیان كۆمارییهو‬ ‫ئهویتریان دیموكراته‪ ،‬زۆرجاریش‬ ‫پێكهوه دێ��ن��هس��هر تهلهفزیۆنو‬ ‫پێكهوه موناقهشه دهكهنو هێرش‬ ‫دهكهنه سهر الیهنی بهرامبهریانو‬ ‫بهرگری لهالیهنی خۆیاندهكهن‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬جگه لهپهیوهندی‬ ‫دۆستایهتیو هاوڕێیهتی‪ ،‬دانیشتنی‬ ‫سیاسیتان نییه لهگهڵ سهرۆكی‬ ‫لیستی گۆڕان لهكهركوكدا‪ ،‬بهتایبهت‬ ‫دهوت��رێ��ت كهركوك ههستیارتره‬ ‫بۆ ئهوهی وا بكهن لێره بارگرژی‬ ‫دروستنهبێت؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬ههموو ههوڵێك‬ ‫دهدهین بۆئهوهی كرژیو ناخۆشی‬ ‫لهنێوانماندا روونهدات‪ ،‬بهاڵم وهك‬ ‫دوو لیستی ج��ی��اوازی��ش دهبێت‬ ‫راستییهكهی بڵێین كه مونافهسه‬ ‫ه��هی��ه‪ ،‬ه��هر لیستێك دهیهوێت‬ ‫بۆخۆی دهن��گ بهێنێت‪ ،‬دهچیته‬ ‫ناو خهڵكو پێیان دهڵێیت دهنگ‬ ‫بهئێمه ب���دهنو دهن��گ بهگۆڕان‬ ‫م���هده‪ ،‬ب��هاڵم م��ان��ای ئ��هوه نییه‬ ‫كه ئ��هوه توندوتیژی بێت‪ ،‬ئهوه‬ ‫دیموكراتیانهیه‪،‬‬ ‫مونافهسهیهكی‬ ‫مونافهسهیهكه لهنێوان دوو لیستی‬ ‫جیاوازدا ههیه‪ ،‬بهاڵم ئهوه نابینم‬ ‫لهكهركوك توندو تیژی رووبدات‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬پێشبینی دهكهیت‬ ‫لیسته كوردییهكان لهكهركوك‬ ‫چهند كورسی بهدهستبهێنن؟ چهند‬ ‫بۆ هاوپهیمانیو گۆڕان؟‬ ‫د‪ .‬نهجمهدین‪ :‬هیوادارم لیسته‬ ‫ك��وردی��ی��هك��ان بهتێكڕای حهوت‬ ‫كورسی بهدهستبێنن‪ ،‬ئهگهر ههشت‬ ‫كورسی بێنن ئهوه زۆر باشتره‪،‬‬ ‫هیوادارم لهشهش كهمتر نهبێت‪،‬‬ ‫بهاڵم بهحهوت كورسی رازین‪ ،‬ناتوانم‬ ‫دیاریبكهم لیستی هاوپهیمانی‬ ‫چهند كورسی دههێنێتو لیستی‬ ‫گۆڕان چهند‪ ،‬چونكه بهڕاستی لێره‬ ‫راپرسی تهواو لهعێراقدا نییه تا‬ ‫پێی بخهمڵێینین‪ ،‬بهپێی دیداری‬ ‫خهڵكو قسهی خهڵكو هاتنیانو‬ ‫كاردانهوهیان لهو باوهڕهدام لیستی‬ ‫هاوپهیمانی سهركهوتوو بێت‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬پێش ههڵبژاردن‬ ‫ههمیشه مهڵبهندو لقهكانی یهكێتیو‬ ‫پارتی راپ��رس��ی دهك���هن‪ ،‬راپرسی‬ ‫واتدیوه‪ ،‬ئاستی لیستهكهتان چۆنه؟‬ ‫د‪ .‬ن��هج��م��هدی��ن‪ :‬م���ن هیچ‬ ‫تهماشای ئ��هو راپرسییانهی ئێره‬ ‫ناكهم‪ ،‬لهبهرئهوهی راپرسی ئێره‬ ‫بهشێوهیهكی زان��س��ت��ی ناكرێت‪،‬‬ ‫ههندێكجار ژم��ارهی راپرسی دێننه‬ ‫ب��هرچ��اوم‪ ،‬ب��هاڵم هیچ بایهخێكی‬ ‫پ��ێ��ن��ادهم‪ ،‬چونكه راپرسییهكه‬ ‫لهسهر بنهمایهكی زانستی ناكرێت‪،‬‬ ‫ئ��هم راپرسییهی لێره دهیكهن‪،‬‬ ‫لههیچ شوێنێكی دنیادا نهمبینیوه‬ ‫بهوشێوهیه راپرسی بكرێت‪ ،‬چونكه‬ ‫لهواڵتانی ت��ردا كۆمپانیا راپرسی‬ ‫دهكات‪.‬‬

‫پێویسته شهقامهكانی كهركوك چاكبكهین بۆ ئهوهی‬ ‫ههموو كهس سودی لێوهربگرێت‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫دیمانه ‪ -‬سیاسی‬

‫"پێویسته ههرێمی كوردستان شوێنێك بێت‪ ،‬توركمانو‬ ‫عهرهبهكانی كهركوك لێی نهترسن"‬

‫‪6‬‬

‫د‪.‬نه‌جمه‌دین‌كه‌ریم‌بۆ‌ده‌ستوور‬ ‫سازدانی‌‪‌:‬وریا‌حه‌مه‌‌تاهیر‌و‌گۆران‌وه‌هاب‬

‫د‪‌.‬نه‌حمه‌دین‌كه‌ریم‌‬ ‫سیاسه‌تمه‌دارو‌ رووناكبیر‌‬ ‫كه‌‌بڕیاره‌‌له‌هه‌ڵبژاردنی‌‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌‌عێراقدا‪‌،‬‬ ‫سه‌رۆكایه‌تی‌‌لیستی‌‌هاوپه‌یمانی‌‬ ‫كوردستان‌له‌‌كه‌ركوك‌بكات‪‌،‬‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌‌ ده‌ستووردا‌‬ ‫ده‌ڵێت‪‌،‬ئاینده‌ی‌‌كه‌ركوك‌‬ ‫رووناكه‌‪‌،‬پێشی‌‌وایه‌‌كورد‌‬ ‫سیاسه‌تێكی‌‌دروستی‌‌به‌رامبه‌ر‌‬ ‫به‌توركمان‌و‌عه‌ره‌به‌كانی‌‌كه‌ركوك‌‬ ‫په‌یڕه‌و‌نه‌كردووه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬نه‌جمه‌دین‌ئاماژه‌‌‬ ‫به‌وه‌ده‌دات‌خه‌ڵكی‌‌پێكهاته‌‌‬ ‫د‪‌.‬نه‌جمه‌دین‌که‌ریم‬ ‫جیاوازه‌كانی‌‌كه‌ركوك‌پێكه‌وه‌‌‬ ‫برایانه‌‌ده‌ژین‪‌،‬به‌اڵم‌"حیزبه‌‌‬ ‫سیاسییه‌كان‌ بارودۆخه‌كه‌یان‌‬ ‫ئاڵۆزتركردووه‌"‪‌.‬‬ ‫ب �ه‌ك �ه‌رك��وك �ه‌وه‌‌ه�ه‌ی�ه‌‌ل���ه‌ڕووی‌‌‬ ‫‪ .................................‬سیاسییه‌وه‌‌ زوو‌ جێبه‌جێبكرێن‪‌،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر‌ته‌ماشای‌‌ئه‌مڕۆی‌‌كه‌ركوك‌‬ ‫ده‌س����ت����وور‪‌:‬ل��ه‌ئ��ه‌م��ه‌ری��ك��اوه‌‌ بكه‌ین‌باری‌‌ئه‌منی‌‌له‌گه‌ڵ‌سااڵنی‌‌‬ ‫گه‌ڕاویته‌وه‌‌و‌ له‌پارێزگای‌ كه‌ركوك‌ پێشوودا‌ جیاوازییه‌كی‌‌ زۆری‌‌‬ ‫س �ه‌رۆك �ی‌‌ لیستی‌‌ هاوپه‌یمانی‌‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬ته‌نانه‌ت‌ له‌گه‌ڵ‌ مانگه‌كانی‌‌‬ ‫كوردستان‌ ده‌كه‌یت‪ ‌،‬نزیكه‌ی‌‌ دوو‌ پێشووشدا‪ ‌،‬نزیكه‌ی‌‌ دوو‌ مانگه‌‌‬ ‫مانگه‌‌ له‌كه‌ركوكیت‪ ‌،‬به‌پێی‌‌ ئه‌و‌ گ���ه‌ڕاوه‌م���ه‌ت���ه‌وه‌‌ ب��ۆ‌ كه‌ركوك‪‌،‬‬ ‫دیدار‌و‌ كۆبونه‌وانه‌ی‌‌ له‌وماوه‌یه‌دا‌ ش��اره‌ك �ه‌‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ گشتی‌‌‬ ‫ك��ردووت�ه‌‪ ‌،‬ب��ارودۆخ�ی‌‌ كه‌ركوك‌و‌ ئ��ارام �ه‌‪ ‌،‬هه‌ڵبه‌ته‌‌ ت��رس‌ هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫ئاستی‌‌ ژیانی‌ خه‌ڵكی‌‌ شاره‌كه‌‌ تیرۆریست‌ ده‌توانێت‌ كاری‌‌ خراپ‌‬ ‫ئه‌نجامبدات‌ له‌شاره‌كه‌دا‪ ‌،‬بۆیه‌‌‬ ‫چۆن‌ده‌بینی‌؟‬ ‫د‪ ‌.‬نه‌جمه‌دین‪ ‌:‬ئاستی‌‌ ژیانی‌‌ ده‌بێت‌ وریابین‪ ‌،‬له‌هه‌مانكاتیشدا‌‬ ‫خ �ه‌ڵ��ك‌ ل��ه‌ك��ه‌رك��وك‌ به‌راستی‌‌ پۆلیس‌و‌ ئاسایشی‌‌ ئ �ه‌م‌ شاره‌‌‬ ‫ب��ه‌ش��ێ��وه‌ی��ه‌ك��ی‌‌ گ��ش��ت �ی‌‌ باش‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ گشتی‌‌ به‌ره‌و‌ باشی‌‌‬ ‫نییه‌‪ ‌،‬ل �ه‌ك �ه‌رك��وك‌ كه‌موكوڕی‌‌ رۆیشتووه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬ئه‌گه‌ر‌ به‌گشتی‌‌‬ ‫زۆره‌‪ ‌،‬داخ���وازی‌‌ خه‌ڵك‌ زۆره‌‪‌،‬‬ ‫كه‌موكوڕییه‌كان‌ هه‌موو‌ الیه‌نه‌كان‌ سه‌یری‌‌ ملمالنێ‌ سیاسییه‌كانی‌‌‬ ‫ده‌گ��رێ��ت �ه‌وه‌‪ ‌،‬ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌وه‌‌ ئه‌مڕۆ‌ پێكهاته‌‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كانی‌‌ شاره‌كه‌‌‬ ‫ك��ه‌رك��وك‌و‌ خه‌ڵكی‌‌ ئ��ه‌و‌ شاره‌‌ بكه‌ین‪ ‌،‬ملمالنێیه‌كی‌‌ توندو‌ ئاڵۆز‌‬ ‫به‌كاتێكی‌‌ زه‌ح��م�ه‌ت��دا‌ ل���ه‌رووی‌‌ له‌نێوانیاندا‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬پێتوایه‌‌ ئه‌و‌‬ ‫ژیانی‌‌ رۆژانه‌یانه‌وه‌‌ تێده‌په‌ڕن‪ ‌،‬ملمالنێیانه‌‌ به‌قۆناغێكی‌‌ دروستدا‌‬ ‫هه‌ڵبه‌ته‌‌ ل���ه‌رووی‌‌ سیاسییه‌وه‌‌ ده‌ڕوات؟‬ ‫د‪ ‌.‬نه‌جمه‌دین‪ ‌:‬لێره‌‌ ده‌بێت‌‬ ‫كێشه‌ی‌‌ ج��ی��اواز‌ ه �ه‌ی �ه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫خه‌ڵكه‌كه‌‌ ئ���ه‌وه‌ش‌ ده‌زان���ن‌ كه‌‌ خه‌ڵكی‌‌توركمان‌و‌عه‌ره‌ب‌و‌كورد‌و‌‬ ‫ئه‌مڕۆ‌ كورد‌ له‌كه‌ركوك‌ ئازاده‌‌و‌ ك��ل��دان‌و‌ ئ���اش���ووری‌‪ ‌،‬له‌هه‌ندێ‌‬ ‫مه‌ترسی‌‌رۆژانه‌ی‌‌له‌سه‌ر‌نیه‌‌وه‌ك‌ گروپی‌‌ سیاسی‌‌ جیابكه‌ینه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫گروپی‌‌ سیاسی‌‌ هه‌ن‌ به‌ته‌ئكید‌‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌‌رژێمدا‌هه‌بوو‪‌.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬له‌بواری‌‌ گشتیدا‌و‌ ه�ه‌ڵ��وێ��س��ت�ی‌‌وای����ان‌ه �ه‌ی �ه‌‌كه‌‌‬ ‫له‌رووی‌‌سیاسییه‌وه‌‪‌،‬ره‌خنه‌ی‌‌ئه‌وه‌‌ ل �ه‌ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌‌ ك�ه‌رك��وك‌ نییه‌‪‌،‬‬ ‫هه‌یه‌‌لێره‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌نه‌توانراوه‌‌ هه‌ندێك‌له‌م‌گروپانه‌‌په‌یوه‌ندییان‌‬ ‫س �ه‌ق��ام��گ��ی��ری��ی �ه‌ك �ی‌‌ سیاسی‌‌و‌ به‌الیه‌نی‌‌ توندوتیژی‌و‌ پاشماوه‌ی‌‌‬ ‫دۆخێكی‌‌ جێگیر‌ دروستبكرێت‪ ‌،‬به‌عسه‌وه‌‌هه‌یه‌‪‌،‬گروپ‌هه‌یه‌‌له‌به‌ر‌‬ ‫ته‌نانه‌ت‌ نه‌شتوانراوه‌‌ ل��ه‌رووی‌‌ ب��ه‌رژه‌وه‌ن��دی‌‌ شه‌خسی‌‌ خۆیان‌‬ ‫ئه‌منییه‌وه‌‌ بارودۆخێكی‌‌ جێگیر‌ په‌یوه‌ندییان‌ له‌گه‌ڵ‌ شوێنانی‌‌‬ ‫دروستبكرێت‪ ‌،‬هیچ‌ هیوایه‌ك‌ ده‌ره‌وه‌‌ به‌ستووه‌‌ كه‌‌ هه‌ڵوێستی‌‌‬ ‫به‌دیده‌كرێت‌ له‌نێوان‌ ئه‌م‌ هه‌موو‌ واده‌ن��ووێ��ن��ن‌ل���ه‌ب���ه‌رژه‌وه‌ن���دی‌‌‬ ‫خه‌ڵكی‌‌كه‌ركوكدا‌نیه‌‪‌،‬به‌اڵم‌ئه‌و‌‬ ‫ملمالنێ‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‌حیزبیانه‌دا؟‬ ‫د‪‌.‬نه‌جمه‌دین‪‌:‬به‌بۆچوونی‌‌من‌ خه‌ڵكانه‌ی‌‌ له‌كه‌ركوك‌ ده‌ژین‪‌،‬‬ ‫داهاتووی‌‌ كه‌ركوك‌ داهاتوویه‌كی‌‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌ ك���وردی‌‌و‌ ع��ه‌ره‌ب‌و‌‬ ‫روون��اك��ه‌‌و‌ ك��اری��ده‌وێ��ت‌و‌ كاتی‌‌ ت��ورك��م��ان‌و‌ ك��ل��دان‌و‌ ئاشوری‌‌و‌‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت�ه‌‪ ‌،‬ك���اره‌ك���ان‌ ده‌بێت‌ دی��ان �ه‌ت‌و‌ تائیفه‌‌ جیاوازه‌كان‪‌،‬‬ ‫به‌هێزتر‌ بكرێن‪ ‌،‬ده‌بێت‌ سوود‌ به‌بۆچوونی‌‌ م��ن‌ ل�ه‌گ�ه‌ڵ‌ یه‌كدا‌‬ ‫ل �ه‌ك��ات‌وه‌رب��گ��ری��ن‌ب��ۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌ به‌وشێوه‌‌ نییه‌‪ ‌،‬خه‌ڵكی‌‌ نزیكترن‌‬ ‫ئ���ه‌و‌ م��ه‌س��ه‌الن��ه‌ی‌‌ په‌یوه‌ندی‌‌ له‌وه‌ی‌‌كه‌‌له‌میدیاكان‌و‌له‌هه‌ندێك‌‬

‫بهبڕوای من‪ ،‬ئێمه ههڵهی گهورهمان لهكهركوك‪ ،‬نهبوونی‬ ‫ستراتیژو ملمالنێی حیزبی بوو لهكهركوكدا كه دهبوایه‬ ‫كوردایهتی بوایه‬

‫میمبه‌ری‌‌سیاسییدا‌باسده‌كرێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪‌:‬واته‌‌كۆكیت‌له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئه‌و‌ بۆچوونه‌ی‌‌ كه‌‌ ده‌ڵێت‪ ‌،‬ئه‌و‌‬ ‫پێكه‌وه‌‌ ژیانه‌ی‌‌ له‌نێوان‌ خه‌ڵكی‌‌‬ ‫خ������واره‌وه‌ی‌‌ئ���ه‌و‌ن��ه‌ت��ه‌وان��ه‌دا‌‬ ‫ه���ه‌ی���ه‌‪ ‌،‬ب��اش��ت��ره‌‌ وه‌ك‌ ئ��ه‌و‌‬ ‫لێكتێنه‌گه‌یشتنه‌ی‌‌ له‌نێوان‌ هێزه‌‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌‌شاره‌كه‌دا‌هه‌یه‌‌؟‬ ‫د‪‌.‬نه‌جمه‌دین‪‌:‬به‌ڵێ‌‌ئه‌وه‌‌زۆر‌‬ ‫راسته‌‪ ‌،‬به‌بۆچوونی‌‌ من‌ ‌ خه‌ڵك‌‬ ‫له‌ناو‌ ئه‌مشاره‌دا‌و‌ له‌ناو‌ بازاردا‪‌،‬‬ ‫كورد‌و‌ توركمان‌ شه‌ریكن‪ ‌،‬كورد‌و‌‬ ‫عه‌ره‌ب‌شه‌ریكن‪‌،‬سه‌ردانی‌‌یه‌كتر‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‪ ‌،‬دۆسایه‌تییان‌ له‌گه‌ڵ‌‌‬ ‫یه‌كتری‌‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬به‌شێكی‌‌ زۆریان‌‬ ‫پێكه‌وه‌‌ هاتوونه‌ته‌‌ الی‌‌ ئێمه‌‌و‌‬ ‫ئێمه‌ش‌ چوینه‌ته‌‌ الی‌‌ ئ��ه‌وان‪‌،‬‬

‫پێویسته‌‌ ك��ورد‌ چ‌ سیاسه‌تێك‌‬ ‫په‌یڕه‌وبكات؟‌ هه‌ندێكجار‌ حیزبه‌‌‬ ‫كوردییه‌كان‌پاره‌یانداوه‌‌به‌حیزب‌و‌‬ ‫عه‌شیره‌ته‌‌ توركمان‌و‌ عه‌ره‌بیه‌كان‌‬ ‫بۆ‌راكێشانی‌‌سه‌رنجیان‪.‬‬ ‫د‪ ‌.‬نه‌جمه‌دین‪ ‌:‬به‌بۆچونی‌‌‬ ‫م��ن‌ چ���ۆن‌ ئ��ێ��م�ه‌‌ وه‌ك‌ ك��ورد‌‬ ‫ده‌بێت‌ خۆمان‌ ‌ نوێنه‌ری‌‌ خۆمان‌‬ ‫هه‌ڵبژێرین‪ ‌،‬توركمان‌و‌ عه‌ره‌بیش‌‬ ‫به‌هه‌مان‌ شێوه‌‌ ده‌بێت‌ خۆیان‌‬ ‫ن��وێ��ن �ه‌ری‌‌ خ��ۆی��ان‌ هه‌ڵبژێرن‪‌،‬‬ ‫ده‌زانین‌ له‌وانه‌یه‌‌ به‌پاره‌‌ یه‌كێك‌‬ ‫بڵێ‌‌ ده‌ن��گ��ت‌ پ��ێ��ده‌ده‌م‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫كاتێك‌ چ���ووه‌‌ س��ه‌ر‌ سندوقی‌‌‬ ‫ده‌ن���گ���دان‌ ك���ه‌س‌ ل���ه‌وێ‌‌ نییه‌‪‌،‬‬ ‫به‌بڕوای‌‌ من‌ ئه‌وه‌‌ هه‌ڵوێستێكی‌‌‬ ‫راست‌نییه‌‌بتوانین‌به‌پاره‌‌ده‌نگی‌‌‬

‫دهبێت جێگری سهرۆكی ههرێمو‬ ‫جێگری سهرۆكی حكومهت كوردێكو عهرهبێكو‬ ‫توركمانێك بێت‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌‌وابزانم‌ئه‌و‌په‌یوه‌ندییه‌ی‌‌‬ ‫له‌ناو‌ الیه‌نه‌‌ سیاسییه‌كاندا‌ هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌‌ ئه‌وتۆ‌ نییه‌‌ كه‌‌‬ ‫بڵێی‌‌ ب��ه‌ت��ه‌واوه‌ت��ی‌‌ باشبێت‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌ خزمه‌ت‌ به‌ژیانی‌‌ خه‌ڵكی‌‌‬ ‫ناو‌ كه‌ركوك‌ ناكات‌ كه‌‌ ژیانێكی‌‌‬ ‫نزیكبوونه‌وه‌یه‌‌ له‌یه‌كتر‌و‌ ژیانێكه‌‌‬ ‫كه‌‌ خه‌ڵكه‌كه‌‌ پێكه‌وه‌‌ ده‌توانن‌‬ ‫ئ��ی��داره‌‌ بكه‌ن‪ ‌،‬به‌بۆچوونی‌‌ من‌‬ ‫ژیانێكی‌‌ ب��اش‌ پێكه‌وه‌‌ ده‌به‌نه‌‌‬ ‫سه‌ر‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬ك �ه‌وات �ه‌‌ گروپه‌‌‬ ‫سیاسییه‌كان‌ دۆخه‌كه‌‌ ئاڵۆزتر‌‬ ‫ده‌كه‌ن؟‬ ‫د‪ ‌.‬نه‌جمه‌دین‪ ‌:‬به‌دڵنیاییه‌وه‌‌‬ ‫ده‌ڵ��ێ��م‌ ه �ه‌ن��دێ��ك‌ ل���ه‌و‌ الیه‌نه‌‌‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ان�ه‌ی‌‌ زۆر‌ ده‌نگیان‌‬ ‫ده‌بیستین‌و‌ ده‌یانه‌وێت‌ به‌ناوی‌‌‬ ‫توركمان‌ یاخود‌ عه‌ره‌ب‌و‌ الیه‌نی‌‌‬ ‫تره‌وه‌‌ قسه‌‌ بكه‌ن‪ ‌،‬په‌یوه‌ندییان‌‬ ‫هه‌یه‌‌ به‌الیه‌نی‌‌ توندوتیژییه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌الیه‌نی‌‌تیرۆریست‪‌،‬هه‌ندێكیشیان‌‬ ‫پ���ه‌ی���وه‌ن���دی���ی���ان‌ب���ه‌واڵت���ان���ی‌‌‬ ‫ده‌وروپشته‌وه‌‌هه‌یه‌‌و‌هانیانده‌ده‌ن‌‬ ‫بۆ‌ ئ �ه‌وه‌ی‌‌ هێمنی‌‌و‌ ئاسووده‌یی‌‌‬ ‫له‌كه‌ركوكدا‌ دروستنه‌بێت‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪‌:‬ل���ه‌م‌دۆخ����ه‌دا‌‬

‫خه‌ڵك‌بكڕین‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬ئه‌و‌ بارگرژییه‌ی‌‌‬ ‫ل�ه‌ن��ێ��وان‌ هێزه‌‌ سیاسییه‌كانی‌‌‬ ‫پ��ێ��ك��ه��ات �ه‌‌ن��ه‌ت��ه‌وه‌ی��ی��ه‌ك��ان��ی‌‌‬ ‫كه‌ركوكدا‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬كێ‌‌ به‌رپرسه‌‌‬ ‫له‌هێنانه‌ئارای‌‌ دۆخێكی‌‌ وائاڵۆز‪‌،‬‬ ‫الیه‌نه‌‌كوردییه‌كان‪‌،‬توركمانه‌كان‪‌،‬‬ ‫عه‌ره‌به‌كان‌یان‌هێزه‌كانی‌‌ئه‌مه‌ریكا‌‬ ‫كه‌‌ لێره‌‌ بوونێكی‌‌ به‌رده‌وامییان‌‬ ‫هه‌بووه‌‪‌،‬یان‌حكومه‌تی‌‌ناوه‌ندی‌؟‬ ‫د‪ ‌.‬نه‌جمه‌دین‪ ‌:‬به‌بۆچوونی‌‌‬ ‫م��ن‌ه �ه‌رك �ه‌س��ێ��ك‌ت���اراده‌ی���ه‌ك‌‬ ‫به‌شی‌‌ خۆی‌‌ به‌رده‌كه‌وێت‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫لێره‌دا‌ ته‌ماشای‌‌ ئه‌وه‌بكه‌ین‌ كێ‌‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ سه‌ره‌كی‌‌ به‌رپرسه‌‌‬ ‫ل �ه‌م �ه‌‪ ‌،‬پ��ێ��ش‌ ه �ه‌م��وو‌ كه‌سێك‌‬ ‫ده‌ڵێم‪‌،‬له‌الیه‌ن‌الیه‌نی‌‌كوردییه‌وه‌‌‬ ‫هه‌ڵه‌كراوه‌‪‌،‬به‌اڵم‌الیه‌نی‌‌كوردیش‌‬ ‫هه‌وڵێكی‌‌ زۆری���داوه‌‌ بۆ‌ ئه‌وه‌ی‌‌‬ ‫دۆستایه‌تی‌‌و‌ پێكه‌وه‌‌ ژیان‌ له‌گه‌ڵ‌‌‬ ‫خه‌ڵكی‌‌ ئ �ه‌م‌ ش���اره‌دا‌ به‌هه‌موو‌‬ ‫پێكهاته‌كانییه‌وه‌‌ دروستبكات‪‌،‬‬ ‫به‌ته‌ئكیدی‌ ئ �ه‌گ �ه‌ر‌ ته‌ماشای‌‌‬ ‫الیه‌نه‌‌ تووندوتیژه‌‌ عه‌ره‌به‌كان‌‬ ‫بكه‌ین‪ ‌،‬زۆری‌‌ ئه‌مانه‌‌ پاشماوه‌ی‌‬ ‫ح��زب��ی‌‌ب �ه‌ع��س��ن‌م��اون��ه‌ت��ه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫عێراقی‌‌ تازه‌یان‌ پێ‌ قبوڵنییه‌‪‌،‬‬

‫په‌یوه‌ندییان‌ هه‌یه‌‌ له‌گه‌ڵ‌‌ الیه‌نی‌‌‬ ‫توندڕه‌و‌و‌ تێرۆریستدا‪ ‌،‬له‌واڵتانی‌‌‬ ‫دراوسێی‌ عێراقدا‌ وه‌ك‌ سوریاو‌‬ ‫واڵتانی‌‌ تریش‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌ ته‌ماشای‌‌‬ ‫هه‌ڵوێستی‌‌ جه‌بهه‌ی‌‌ توركمانی‌‌‬ ‫بكه‌ین‪‌،‬هه‌ڵوێستێكی‌‌دۆستانه‌‌نییه‌‌‬ ‫به‌رامبه‌ر‌به‌كورد‪‌،‬ته‌ماشا‌ده‌كه‌یت‌‬ ‫له‌هه‌موو‌ قسه‌كانیاندا‌ له‌میدیا‌و‌‬ ‫له‌شوێنانی‌‌ تر‌ وه‌ك‌ دژایه‌تییه‌ك‌‬ ‫به‌رامبه‌ر‌ به‌داخوازییه‌كانی‌‌ كورد‌‬ ‫نیشانده‌ده‌ن‪ ‌،‬ته‌نانه‌ت‌ به‌ته‌نها‌‬ ‫قسه‌یان‌ له‌گه‌ڵ‌‌ ده‌كه‌یت‌و‌ شتی‌‌‬ ‫باشده‌كرێت‌ ده‌ڵێن‌ باشه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫كاتێك‌ ده‌چنه‌‌ ب��ه‌رده‌م‌ میدیا‌و‌‬ ‫پ��ێ��ك �ه‌وه‌‌ وه‌ك‌ سیاسه‌تمه‌دار‌‬ ‫ق��س�ه‌ده‌ك�ه‌ن‪ ‌،‬هه‌ڵوێسته‌كانیان‌‬ ‫ب��ه‌رام��ب��ه‌ر‌ ب��ه‌ك��ورد‌ دۆستانه‌‌‬ ‫نییه‌‪ ‌،‬خۆشمان‌ ده‌زانین‌ به‌ره‌ی‌‌‬ ‫توركمانی‌‌ پێشتر‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌‌‬ ‫به‌هێز‌و‌ نزیكی‌‌ ل�ه‌گ�ه‌ڵ‌‌ الیه‌نی‌‌‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت �ی‌‌ ت��ورك��ی��ادا‌ هه‌بووه‌‪‌،‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ته‌‌ ئه‌م‌ په‌یوه‌ندییانه‌‌ ئێستا‌‬ ‫گۆڕانكاری‌‌ به‌سه‌رداهاتووه‌‌و‌ به‌و‌‬ ‫شێوه‌یه‌‌ نییه‌‪ ‌،‬حكومه‌تی‌‌ ئێستای‌‌‬ ‫توركیا‌ ك�ه‌‌ ئ��ه‌ردۆگ��ان‌و‌ گوڵه‌‪‌،‬‬ ‫دۆس��ت��ای�ه‌ت�ی‌‌ خ��ۆی��ان‌ به‌رامبه‌ر‌‬ ‫به‌كورد‌ نیشانداوه‌‌و‌ ده‌یانه‌وێت‌‬ ‫په‌یوه‌ندی‌‌ نێوان‌ توركیا‌و‌ كورد‌‬ ‫چاكبكرێته‌وه‌‪ ‌،‬هیوادارم‌ ئه‌مه‌ش‌‬ ‫ببێته‌‌ ه��ۆی‌ ئ��ه‌وه‌ی‌‌ ئ�ه‌و‌ الیه‌نه‌‌‬ ‫توركمانییانه‌ی‌‌به‌تووندی‌‌ته‌ماشای‌‌‬ ‫مه‌سه‌له‌ی‌‌ كه‌ركوك‌و‌ په‌یوه‌ندی‌‌‬ ‫نێوان‌ ك��ورد‌و‌ توركمان‌ ده‌كه‌ن‪‌،‬‬ ‫ره‌وشتیان‌بگۆڕدرێت‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ ‌:‬باستله‌وه‌كرد‌‬ ‫س��ی��اس�ه‌ت�ی‌‌ ك����وردی‌‌ به‌شێكی‌‌‬ ‫هه‌ڵه‌بووه‌‌ له‌مامه‌ڵه‌كردن‌ له‌گه‌ڵ‌‌‬ ‫دۆخه‌كه‌دا‪ ‌،‬پێتوایه‌‌ ده‌بێت‌ كورد‌‬ ‫له‌ومه‌ودا‌چ‌سیاسه‌تێك‌بگرێته‌به‌ر‌‬ ‫ب��ۆئ �ه‌وه‌ی‌‌ ل�ه‌الی�ه‌ك‌ نزیكایه‌تی‌‌و‌‬ ‫دۆستایه‌تی‌‌ نه‌ته‌وه‌كان‌ بكات‪‌،‬‬ ‫له‌الیه‌كی‌‌ دیكه‌وه‌‌ به‌جۆرێك‌ بێت‌‬ ‫خزمه‌ت‌ به‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌ كه‌ركوك‌‬ ‫بۆسه‌ر‌ هه‌رێمی‌‌ كوردستان‌ بكات‌‬ ‫ك �ه‌‌ ئ�ه‌م�ه‌‌ خ �ه‌ون �ی‌‌ له‌مێژینه‌ی‌‌‬ ‫خه‌ڵكی‌‌كوردستانه‌؟‬ ‫‌د‪‌.‬نه‌جمه‌دین‪‌:‬بۆ‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌‬ ‫كه‌ركوك‌بۆ‌سه‌ر‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌‬ ‫جگه‌‌ له‌هه‌وڵی‌‌ خۆمان‌ كه‌‌ ده‌بێت‌‬ ‫زۆر‌ به‌هێزی‌‌ بكه‌ین‌ چ‌ له‌كه‌ركوك‌‬ ‫خ���ۆی‌‌و‌ چ‌ ل �ه‌ب �ه‌غ��دا‌و‌ هه‌رێمی‌‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی��ش‪ ‌،‬پێویستیمان‌‬ ‫به‌وه‌هه‌یه‌‌ كوردستانیش‌ شوێنێك‌‬ ‫ب��ێ��ت‌ك��ه‌‌ت��ورك��م��ان‌و‌ع���ه‌ره‌ب‌‬ ‫ن��ه‌ت��رس��ن‪ ‌،‬ب �ه‌ت��ای��ب �ه‌ت‌ كاتێك‌‬ ‫ك�ه‌رك��وك‌ گ �ه‌ڕای �ه‌وه‌‌ له‌گه‌ڵماندا‌‬ ‫بژین‪ ‌،‬ده‌بێت‌ توركمان‌و‌ عه‌ره‌ب‌‬ ‫دڵنیا‌بكه‌ینه‌وه‌‪‌،‬هه‌ڵبه‌ته‌‌شێوه‌ی‌‌‬ ‫ج��ی��اواز‌ ب��ۆ‌ ئه‌مه‌‌ ه�ه‌ی�ه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫به‌بۆچوونی‌ من‌ ده‌بێت‌ هه‌ندێك‌‬ ‫خ��اڵ‌ كه‌‌ په‌یوه‌ندی‌‌ به‌عه‌ره‌ب‌و‌‬ ‫توركمانه‌وه‌‌ هه‌یه‌‌ باڵوبكرێته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫وه‌ك‌ چۆنیه‌تی‌‌ به‌شداربوونیان‌‬ ‫له‌به‌ڕێوه‌بردنی‌‌ كه‌ركوكدا‌ دوای‌‌‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی‌‌ گ�ه‌ڕای�ه‌وه‌‌ سه‌ر‌ هه‌رێمی‌‌‬

‫ك��وردس��ت��ان‪ ‌،‬رۆڵ���ی‌‌ توركمان‌و‌‬ ‫ع���ه‌ره‌ب‌ له‌حكومه‌تی‌‌ هه‌رێمی‌‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دا‪ ‌،‬له‌سه‌رۆكایه‌تی‌‪‌،‬‬ ‫ل �ه‌س �ه‌رۆك��ای �ه‌ت �ی‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌‬ ‫وه‌زیراندا‌چ‌رۆڵێكیان‌هه‌بێت‪‌،‬رۆڵی‌‌‬ ‫توركمان‌و‌ عه‌ره‌ب‌ له‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌‌كوردستاندا‪‌،‬قه‌باره‌یان‌‬ ‫چۆنده‌بێت‪‌،‬ده‌بێت‌بۆ‌ئه‌م‌خااڵنه‌‌‬ ‫ه�ه‌ن��دێ��ك‌ روون���ك���رده‌وه‌‌ بده‌ین‌‬ ‫ب��ۆ‌دڵ��ن��ی��اك��ردن �ه‌وه‌ی‌‌ع���ه‌ره‌ب‌و‌‬ ‫توركمانه‌كان‪ ‌،‬چونكه‌‌ ده‌زانین‌‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر‌ وه‌ك‌ كه‌مایه‌تی‌‌ له‌ناو‌‬ ‫سنوری‌‌واڵتێك‌بێت‪‌،‬یان‌هه‌رێمێك‌‬ ‫بێت‌نیگه‌ران‌ده‌بن‪‌،‬خه‌ڵكانێكیش‌‬ ‫ه��ه‌ی��ه‌‌ ئ���ه‌م‌ نیگه‌رانیانه‌یان‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك‌به‌كارهێناوه‌‌له‌الی‌‌ئه‌و‌‬ ‫كه‌مایه‌تییانه‌‌ كردوویانه‌‌ به‌ترس‪‌،‬‬ ‫ئه‌مه‌‌ بۆته‌‌ هۆی‌‌ ئه‌مه‌ی‌‌ دووربین‌‬ ‫له‌یه‌كتری‌‪ ‌،‬ل�ه‌ن��او‌ كه‌ركوكیش‌‬ ‫وه‌ك‌ ئیداره‌ی‌‌ كه‌ركوك‌ زۆرینه‌ی‌‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نی‌‌ پ��ارێ��زگ��ا‌ ك���ورده‌‪‌،‬‬ ‫هه‌روه‌ها‌ له‌هه‌رێمی‌‌ كوردستاندا‌‬ ‫پێویسته‌‌كاره‌كانمان‌به‌و‌شێوه‌یه‌‌‬ ‫بێت‌كه‌‌بۆ‌هه‌موو‌خه‌ڵكی‌‌كه‌ركوك‌‬ ‫بێت‪‌،‬بۆ‌نمونه‌‌كه‌‌ئاوه‌دانكردنه‌وه‌‌‬ ‫ده‌كه‌ین‌ ته‌ماش‌ ده‌كه‌ین‌ ئه‌گه‌ر‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌ك‌ دروسبكه‌ین‌ یان‌‬ ‫كه‌لوپه‌ل‌ بۆ‌ دابینبكه‌ین‪ ‌،‬ئه‌و‌‬ ‫نه‌خۆشخانه‌یه‌‌بۆ‌هه‌موو‌كه‌سه‌‪‌،‬بۆ‌‬ ‫كورده‌‌بۆ‌توركمانه‌‌بۆ‌عه‌ره‌به‌‪.‬‬ ‫پێویسته‌‌ جاده‌كانی‌‌ كه‌ركوك‌‬ ‫چاكبكه‌ین‌ ب��ۆ‌ ئ���ه‌وه‌ی‌‌ هه‌موو‌‬ ‫ك��ه‌س‌ س���وودی‌‌ لێوه‌ربگرێت‪‌،‬‬ ‫واته‌‌ ئه‌گه‌ر‌ ئێمه‌‌ بمانه‌وێت‌ ئه‌و‌‬ ‫عه‌ره‌ب‌و‌ توركمانانه‌ی‌‌ له‌كه‌ركوك‌‬ ‫ده‌ژین‌و‌چه‌ندین‌ساڵه‌‌لێره‌ده‌ژین‪‌،‬‬ ‫رێگرنه‌بن‌ له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌ كه‌ركوك‌‬ ‫ب��ۆ‌ س��ه‌ر‌ هه‌رێمی‌‌ كوردستان‪‌،‬‬ ‫ده‌بێت‌كاره‌كانمان‌له‌ناو‌كه‌ركوك‌و‌‬ ‫له‌هه‌رێمی‌‌ كوردستاندا‌ ئه‌وان‌ بۆ‌‬ ‫الی‌‌خۆی‌رابكێشێت‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ ‌ :‬باستله‌وه‌كرد‌‬ ‫پێویسته‌‌ له‌هه‌رێمی‌‌ كوردستان‌‬ ‫دۆخه‌كه‌‌به‌شێوه‌یه‌ك‌ئاماده‌بكه‌ین‌‬ ‫كه‌‌عه‌ره‌ب‌و‌توركمانه‌كان‌نه‌ترسن‌‬ ‫له‌وه‌ی‌‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌‌ سه‌ر‌ هه‌رێمی‌‌‬ ‫كوردستان‪ ‌،‬پێتوانییه‌‌ به‌شێك‌‬ ‫له‌ترسه‌كه‌‌ له‌سه‌ر‌ هه‌ڵسوكه‌وتی‌‌‬ ‫به‌رپرسه‌كانی‌ ك��ورد‌ له‌كه‌ركوك‌‬ ‫نه‌بێت‪‌،‬به‌ڵكو‌له‌ئیداره‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌‬ ‫كوردستاندا‌بێت‪‌،‬له‌وه‌یه‌‌ترسیان‌‬ ‫ل �ه‌وه‌ن �ه‌ب��ێ��ت‌ ك��ه‌‌ له‌كه‌ركوكدا‌‬ ‫ب �ه‌ش��داری��ی��ان‌ ن �ه‌ب��ێ��ت‪ ‌،‬به‌ڵكو‌‬ ‫ده‌ترسن‌ له‌هه‌رێمدا‌ به‌شدارییان‌‬ ‫پێنه‌كرێت‌و‌ پشتگوێبخرێن؟‬ ‫د‪‌.‬نه‌جمه‌دین‪‌:‬دڵنیام‌زۆربه‌ی‌‌‬ ‫خه‌ڵكی‌‌ ك��ه‌رك��وك‪ ‌،‬توركمان‌و‌‬ ‫ع �ه‌ره‌ب‌ به‌تایبه‌تی‌‌ تاراده‌یه‌كی‌‌‬ ‫زۆر‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌ئێمه‌‌بێین‌و‌كه‌شێكی‌‌‬ ‫وا‌ ل��ه‌ه��ه‌رێ��م��ی‌‌ كوردستاندا‌‬ ‫دروستبكه‌ین‌به‌شێوه‌یه‌كیش‌له‌ناو‌‬ ‫كه‌ركوكدا‌ مامه‌ڵه‌یان‌ له‌گه‌ڵدا‌‬ ‫بكه‌ین‪ ‌ ‌،‬رێگرنابن‌ له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌‬ ‫ك���ه‌رك���وك‌ ب��ۆ‌ س���ه‌ر‌ هه‌رێمی‌‌‬ ‫كوردستان‪...‬‬

‫هیوادارم لیسته كوردییهكان بهتێكڕایی حهوت كورسی‬ ‫بهدهستبهێنن‪ ،‬ئهگهر ههشت كورسی بهێنن‪،‬‬ ‫ئهوه زۆر باشتره‬

‫‪9‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫دۆسیه‌‬

‫*ماریتا‌ئوتاوی‌‌و‌دانیال‌كیاسی‌‬

‫ه���ه‌ڵ���ب���ژاردن���ه‌‌پ��ه‌رل��ه‌م��ان��ی��ی��ه‌‌‬ ‫چاوه‌ڕوانكراوه‌ك ‌هی‌‌عێراق‌له‌رۆژی‌‌‪7‬ی‌‌‬ ‫ئاداری‌‌داهاتوو‪‌،‬جوڵ ‌هی‌‌واڵته‌كه‌‌به‌ره‌و‌‬ ‫چه‌سپاندنی‌‌ ده‌وڵه‌تێكی‌‌ دیموكراسی‌‌‬ ‫سه‌قامگیر‌یان‌رۆچوون‌به‌ره‌و‌ئاڵۆزی‌‌‬ ‫ئیتنیكی‌‌دیاریده‌كات‪‌،‬وه‌كو‌ده‌زانرێت‌‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌‌ هه‌بوونی‌‌ ‪ ‌306‬ره‌وتی‌‌ سیاسی‌‌‬ ‫تۆماركراو‌بۆ‌كێبڕكێكردن‌له‌سه‌ر‌ته‌نیا‌‬ ‫‪ ‌323‬كورسی‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌ نوێنه‌ران‪‌،‬‬ ‫عێراق‌ به‌ده‌ست‌ پارچه‌‌ پارچه‌بوونی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌گه‌وره‌وه‌‌ده‌ناڵێنێت‪.‬‬ ‫له‌نێو‌ئه‌و‌‪‌306‬ره‌وته‌‌تۆماركراو‌هی‌‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‪ ‌251 ‌،‬ره‌وتیان‌ وه‌كو‌‬ ‫به‌شێكی‌‌ لیست‌ یان‌ هاوپه‌یمانێتییه‌ك‌‬ ‫به‌شداری‌‌ ده‌ك ‌هن‌و‌ ته‌نیا‌ ‪ ‌55‬ره‌وتیان‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك ‌ی‌ره‌سم ‌یل‌ه‌گ ‌ه ‌ڵ‌هیچ‌حیزبێكی‌‌‬ ‫تر‌هاوپه‌یمانێتییان‌نه‌كردووه‌‪‌،‬هه‌روه‌ها‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‌ كێبڕكێی‌‌ نێوان‌ حیزبه‌‌‬ ‫عه‌لمانیی‌و‌ئاینیی‌و‌هاوپه‌یمانێتییه‌كان‌‬ ‫له‌قه‌بار‌هی‌‌ ج��ۆراوج��ۆرو‌ پاڵێوراوی‌‌‬ ‫سه‌ربه‌خۆ‌به‌خۆیه‌وه‌‌ده‌بینێت‪‌،‬له‌چه‌ند‌‬ ‫پارێزگایه‌كی‌‌ دی��اری��ك��راودا‪ ‌،‬گرژیی‌‌‬ ‫ئیتنیكی‌‌ یان‌ سیاسی‌‌ توندترده‌بێت‌و‌‬ ‫ئه‌گه‌ر‌زۆره‌‌ماو‌هی‌‌پێش‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‌‬ ‫ئاڵۆز‌بێت‪.‬‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌‌نزیكبوونه‌و‌هی‌‌دووه‌م‌خولی‌‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنی‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌ نوێنه‌ران‪‌،‬‬ ‫پێده‌چێت‌ سونه‌كان‌ دڵنیانه‌بن‌ له‌و‌‬ ‫ستراتیژ‌هی‌‌پێویسته‌‌په‌یڕه‌وی‌‌بك ‌هن‌و‌‬ ‫وه‌ك��و‌ ه��ه‌ردوو‌ ساڵی‌‌ ‪‌2004‬و‌ ‪‌،2005‬‬ ‫له‌ناوخۆیاندا‌ دابه‌شبوون‪ ‌،‬ئه‌و‌ جۆره‌‌‬ ‫كێشانه‌‌ وایكرد‪ ‌،‬نوێنه‌رایه‌تی‌‌ سونه‌‌‬ ‫نیوه‌ناچڵ‌‌ ب��ێ�ت‌و‌ ئ �ه‌م �ه‌ش‌ ت���وڕ‌هی‌‌‬ ‫كردن‪‌،‬هه‌روه‌ها‌نفوزییانی‌‌له‌په‌رله‌مان‌‬ ‫كه‌مكرده‌وه‌‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌ ئه‌م‌ ئاراسته‌ی ‌هی‌‌‬ ‫ئێستا‌ب�ه‌رده‌وام‌بێت‪‌،‬مه‌ترسی‌‌ئه‌وه‌‌‬ ‫ل�ه‌ئ��ارادای�ه‌‪ ‌،‬ره‌وش�ه‌ك�ه‌‌ له‌ئاینده‌شدا‌‬ ‫به‌رده‌وام‌ بێت‪ ‌،‬سونه‌كان‌ تواناكانیان‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك‌ پ �ه‌رش‌و‌ باڵوده‌كه‌نه‌وه‌‌‬ ‫وه‌ك��و‌ ئ���ه‌و‌هی‌‌ ناكۆكی‌‌ راسته‌قینه‌‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ ئامانج‌و‌ به‌رنام ‌هی‌‌ حوكمڕانی‌‌‬ ‫نییه‌‌به‌قه‌ده‌ر‌ئه‌و‌هی‌‌له‌سه‌ر‌خواستی‌‌‬ ‫تاكه‌كه‌س ‌ی‌و‌ دوژمنایه‌تیی‌‌ یه‌كترییه‌‪‌،‬‬ ‫له‌كاتێكدا‌ الیه‌نه‌‌ شیعه‌و‌ كورده‌كان‌‬ ‫كه‌به‌ده‌ست‌هه‌مان‌كێشه‌وه‌‌ده‌ناڵێنن‪‌،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم‌ ئاكامه‌ك ‌هی‌‌ زۆر‌ مه‌ترسیدارتر‌‬ ‫ده‌ب��ێ��ت‌ ب��ۆ‌ س��ون��ه‌ك��ان‪ ‌،‬ئه‌مه‌ش‌‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌سونه‌كان‌ژماره‌یان‌كه‌مه‌و‌‬ ‫ئامانجێكی‌‌ كۆتاییان‌ نییه‌‌ كه‌یه‌كیان‌‬ ‫بخات‪‌،‬شیعه‌كان‌تا‌راده‌یه‌ك‌ژماره‌یان‌‬ ‫ده‌ی��ان��پ��ارێ��زێ�ت‌و‌ كورده‌كانیش‌ ئه‌و‌‬ ‫راستییه‌‌ ده‌یانپارێزێت‌ كه‌‌ له‌كۆتاییدا‌‬ ‫له‌ده‌وری‌‌ ئامانجی‌‌ حوكمڕانی‌‌ فیدراڵی‌‌‬ ‫كۆده‌بنه‌وه‌‪ ‌،‬هه‌رچه‌نده‌‌ له‌مه‌سه‌ل ‌هی‌‌‬ ‫تردا‌ناكۆك‌بن‪.‬‬ ‫كۆمه‌ڵه‌‌سیاسییه‌كانی‌‌سون ‌ه‬ ‫له‌چوارچێو‌هی‌‌ ئاماده‌كارییه‌كانی‌‌‬ ‫ه���ه‌ڵ���ب���ژاردن���ی‌‌ س���اڵ���ی‌‌ ‪‌،2005‬‬ ‫سیاسه‌تمه‌دارانی‌‌ سونه‌‌ توانییان‌‬ ‫له‌دوو‌ به‌ر‌هی‌‌ سیاسیی‌‌ پان‌و‌ به‌ریندا‌‬ ‫یه‌كبگرنه‌وه‌‪‌،‬ئه‌وانیش‌به‌ر‌هی‌‌ته‌وافوقی‌‌‬ ‫عێراقی‌‌ ك �ه‌‌ ‪ ‌44‬ك��ورس � ‌ی‌و‌ ب���ه‌ر‌هی‌‌‬ ‫عێراقی‌‌ بۆ‌ دیالۆگی‌‌ نیشتمانی‌‌ كه‌‌‬ ‫‪ ‌11‬كورسی‌ به‌ده‌ستهێنا‪ ‌،‬هه‌رچه‌نده‌‌‬ ‫ژم��اره‌ی�ه‌ك‌ له‌سونه‌‌ به‌ده‌سه‌اڵته‌كان‌‬ ‫ل���ه‌پ���ه‌راوێ���زی‌‌ پ���رۆس��� ‌هی‌‌ سیاسی‌‬ ‫مانه‌وه‌‪ ‌،‬یان‌ له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌ بێزراو‌ بوون‌‬ ‫هه‌روه‌كو‌به‌عسییه‌كانی‌‌پێشوو‪‌،‬یاخود‌‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌‌ پرۆسه‌‌‬ ‫پێشتیوانلێكراوه‌كه‌یان ل‌ه‌الیه‌ن‌ئه‌مه‌ریكا‌‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپه‌ڕه‌‌‪11‬‬

‫هێرش‌بۆ‌سه‌ر‌بیناو‌باره‌گاکانی‌به‌ده‌په‌‌ده‌ستیپێکرد‬

‫شـــه‌ش‌ســاڵ‌دوای‌‌نـه‌مـانـی‌‌ســه‌دام‬ ‫عهرهبه سونهكان‪ ،‬لهتاكتیكو ستراتیژیاندا جیاوازن‬

‫بازرگانی‌به‌ده‌نگی‌ده‌نگده‌ره‌‌وه‌‌ده‌کرێت‌‬

‫هه‌ڵبژارد‪ ‌،‬ئه‌مانه‌ش‌ به‌شداریكردنی‌‌‬ ‫سونه‌كانی‌‌الوازكرد‪.‬‬ ‫ه���ه‌ردوو‌ ب �ه‌ره‌ك �ه‌‌ نوێنه‌رایه‌تی‌‌‬ ‫سونه‌یان‌له‌په‌رله‌مان‌ده‌كرد‪‌،‬به‌ره‌كان‌‬ ‫به‌رهه‌می‌‌ هاوپه‌یمانێتی‌‌ به‌رژه‌وه‌ندیی‌‌‬ ‫هه‌ڵبژاردن‌بوون‌له‌بنه‌ڕه‌تدا‌زیاتر‌له‌و‌هی‌‌‬ ‫دوو‌ حیزب‌ بن‌ كه‌نوێنه‌رایه‌تی‌‌ ره‌وتی‌‌‬ ‫ئایدۆلۆژیی‌‌ یان‌ داواك��اری �ی‌‌ سیاسی‌‌‬ ‫روون‌و‌ئاشكرابن‪‌،‬به‌ر‌هی‌‌ته‌وافوق‌كه‌‌‬ ‫حیزبی‌‌ ئیسالمی‌‌ عێراقی‌‌ بااڵده‌سته‌‌‬ ‫تیایدا‌ ژماره‌یه‌ك‌ رێكخراوی‌‌ عه‌لمانی‌‌‬ ‫ب��ه‌الی‌‌ خ��ۆی��دا‌ راكێشا‌ ك�ه‌‌ به‌په‌له‌و‌‬ ‫شپرزه‌یی‌‌چوونه‌‌ناوییه‌و‌ه‌له‌به‌رنه‌بوونی‌‌‬ ‫ئه‌لته‌رناتیڤ ‌ی‌باشتر‪.‬‬ ‫به‌ر‌هی‌‌دیالۆگی‌‌نیشتمانی‌‌له‌الیه‌ن‌‬ ‫ساڵح‌ موتڵه‌گی‌‌ كۆنه‌‌ به‌عسییه‌وه‌‌ كه‌‌‬ ‫له‌حه‌فتاكانی‌‌ س �ه‌د‌هی‌‌ راب��وردوو‌ ئه‌و‌‬ ‫حیزب ‌هی‌‌ به‌جێهێشتبوو‌ پێكهێنرا‪‌،‬‬ ‫له‌ساڵی‌‌‪‌2005‬موتڵه‌گ‌بوو‌ه‌ئه‌ندام ‌ی‌ئه‌و‌‬ ‫لیژنه‌ی ‌هی‌‌راسپێردرابوو‌به‌گه‌اڵڵه‌كردنی‌‌‬ ‫ره‌شنووسی‌‌ ده‌ستووری‌‌ عێراق‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫له‌كۆتاییدا‌ره‌شنووسه‌ك ‌هی‌‌ره‌تكرده‌وه‌‌‬ ‫كه‌‌ داوای‌‌ پێكهێنانی‌‌ حكومه‌تێكی‌‌‬ ‫ناوه‌ندی‌‌ الواز‌و‌ هه‌رێمی‌‌ فیدراڵی‌‌ بۆ‌‬ ‫كورده‌كان‌ده‌كات‌و‌زه‌مینه‌‌خۆشده‌كات‌‬ ‫له‌به‌رده‌م‌پێكهێنانی‌‌هه‌رێمی‌‌فیدراڵی‌‌‬ ‫تر‪‌،‬موتڵ ‌هگ‌و‌به‌ر‌هی‌‌عێراق‌بۆ‌دیالۆگی‌‌‬ ‫نیشتمانی‌‌ له‌جیاتی‌‌ ئه‌و‌ ره‌شنووسه‌‌‬ ‫داوای‌‌ گ�ه‌ڕان�ه‌و‌هی‌‌ ده‌وڵه‌تی‌‌ عێراقی‌‌‬ ‫ن��اوه‌ن��د‌ به‌هێزیان‌ ك���رد‪ ‌،‬هه‌روه‌ها‌‬ ‫دژایه‌تی‌حیزبی‌‌ئیسالمییان‌كرد‌و‌به‌وه‌‌‬ ‫تۆمه‌تباریان‌ده‌كرد‌كه‌‌به‌ته‌واوی‌‌خۆی‌‌‬ ‫ته‌سلیمی‌‌حكومه‌ت‌كردووه‌‪.‬‬ ‫ساڵی‌‌ ‪ ‌2008‬به‌هۆی‌‌ زیادبوونی‌‌‬ ‫ناكۆكییه‌كانی‌‌نێوان‌حیزبی‌‌ئیسالم ‌ی‌و‌‬ ‫سیاسه‌تمه‌داره‌‌عه‌لمانییه‌كان‌كه‌سه‌ره‌تا‌‬ ‫چووبوونه‌‌ناو‌ریزه‌كانی‌‌هاوپه‌یمانێتیی‌‌‬ ‫ی‌ته‌وافوق‌هه‌ره‌سی‌‌‬ ‫نیشتمانییه‌وه‌‪‌،‬به‌ر‌ه ‌‬ ‫هێنا‪ ‌،‬له‌هه‌مان‌ ك��ات��دا‪ ‌،‬ورده‌ورده‌‌‬ ‫حیزبی‌‌ ئیسالمیش‌ ئه‌ندامه‌كانی‌‌‬ ‫له‌ده‌ستدا‌تا‌دواجار‌دابه‌شبوون‪‌،‬تاریق‌‬ ‫هاشمی‌‌ سه‌رۆكی‌‌ حیزبه‌كه‌و‌ یه‌كێكه‌‌‬ ‫له‌جیگره‌كانی‌‌سه‌رۆك‌كۆمار‌به‌خواستی‌‌‬

‫خۆی‌‌ده‌ستی‌له‌كاركێشایه‌وه‌و‌حیزبێكی‌‌‬ ‫تایبه‌ت‌ به‌خۆی‌‌ پێكهێنا‌ (حیزبی‌‌‬ ‫ته‌جدید)‪‌،‬ژماره‌یه‌ك‌كه‌سایه‌تی‌‌دیاری‌‌‬ ‫تر‌ ریزه‌كانی‌‌ ته‌وافوقیان‌ به‌جێهێشت‪‌،‬‬ ‫جگه‌‌له‌ئه‌نجومه‌نی‌‌دیالۆگی‌‌نیشتمانی‌‌‬ ‫ك ‌ه‌له‌به‌ره‌‌جیابووه‌و‌دواتر‌پارچه‌‌پارچه‌‌‬ ‫بوو‪ ‌،‬مه‌حمود‌ مه‌شهه‌دانی‌‌ سه‌رۆكی‌‌‬ ‫پێشووی‌‌ پ �ه‌رل �ه‌م��ان‌و‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌‬ ‫دیالۆگی‌‌ نیشتمانی‌‌ هاوپه‌یمانێتیی‌‌‬ ‫تایبه‌ت‌ به‌خۆی‌‌ پێكهێنا‌ كه‌‌ هێشتا‌‬ ‫زۆر‌بچوكه‌و‌ئه‌و‌سه‌نگ ‌هی‌‌نییه‌‪‌.‬له‌گ ‌هڵ‌‌‬ ‫هه‌ره‌سهێنانی‌‌ هاوپه‌یمانێتییه‌كانی‌‌‬ ‫پێشوو‪ ‌،‬چه‌ند‌ هێزێكی‌‌ نوێی‌‌ سونه‌‌‬ ‫ب��وون �ه‌‌ جێی‌‌ بایه‌خپێدان‪ ‌،‬كاتێك‌‬ ‫ئه‌ندامانی‌‌ هۆزه‌كان‌ كه‌‌ پشتیوانییان‌‬ ‫له‌رێكخراوی‌‌ قاعیده‌‌ كرد‌و‌ ناڕازیبوون‪‌،‬‬ ‫بوونه‌‌ به‌شێك‌ له‌هه‌وڵه‌ك ‌هی‌‌ واشنتۆن‌‬ ‫بۆ‌له‌ناوبردنی‌‌رێكخراوه‌كه‌‪‌.‬پێكهێنانی‌‌‬ ‫ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن �ی‌‌ رزگ���اری���ی‌‌ ئه‌نبار‌و‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌كانی‌‌ سه‌حو‌هی‌‌ هۆزه‌كان‌‬ ‫خاڵی‌‌وه‌رچه‌رخان‌بوون‌له‌جه‌نگه‌كه‌دا‪‌،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش‌وایكرد‌قاعیده‌‌كۆنتڕۆڵ‌بكرێت‌و‌‬ ‫ئاستی‌‌ توندوتیژیش‌ له‌واڵته‌كه‌دا‌‬ ‫كه‌مبێته‌وه‌‪‌،‬هه‌ر‌ئه‌م‌هه‌نگاوه‌‌وایكرد‌‬ ‫كه‌‌ هێزی‌‌ نوێی‌‌ سیاسی‌‌ سونه‌كان‌‬ ‫له‌دایكببێت‌ كه‌‌ خواستی‌‌ تایبه‌تیی‌‌‬ ‫سیاسییان‌هه‌بێت‌و‌به‌توندیش‌حیزبی‌‌‬ ‫ئیسالمی‌ ره‌تبكه‌نه‌وه‌‪ ‌،‬ئه‌نجومه‌كانی‌‌‬ ‫سه‌حوه‌‌شكستیان‌هێنا‌له‌و‌هی‌‌به‌ر‌هی‌‌‬ ‫یه‌كگرتووی‌‌ سیاسیی‌‌ پێكبهێنن‪‌،‬‬ ‫زۆرب � ‌هی‌‌ سه‌ركرده‌كانیان‌ چوونه‌‌ ناو‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌‌جیاوازه‌كانه‌وه‌‪.‬‬ ‫تاكتیكیان‌جیاواز‌ه‬ ‫س��ون�ه‌ك��ان‌ یه‌كن‌ له‌ناڕه‌زاییان‌‬ ‫به‌رامبه‌ر‌ كه‌مبوونه‌و‌هی‌‌ نوێنه‌رایه‌تیی‌‬ ‫سیاسیان‪‌،‬به‌اڵم‌قورسه‌‌ئه‌وه‌‌دیاریی‌‌‬ ‫بكرێت‌كه‌‌ئایا‌نوێنه‌رایه‌تی‌‌سونه‌كان‌‬ ‫له‌راستیدا‌نیوه‌ناچڵه‌‪‌،‬هه‌روه‌ها‌كارێكی‌‌‬ ‫قورسه‌‌ بزانرێت‌ ئایا‌ ئه‌مه‌‌ ئاكامی‌‌‬ ‫ی‌الیه‌نه‌كانی‌‌تر‌ه‌له‌دژیان‌یاخود‌‬ ‫ریزبه‌ند ‌‬ ‫به‌هۆی‌‌كه‌می‌‌ئاستی‌‌به‌شداریكردنیانه‌‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‪.‬‬ ‫تا‌ئه‌و‌كات ‌هی‌‌سه‌رژمێریی‌‌گشتی‌‬

‫له‌عێراق‌ ده‌كرێت‌ كه‌ئه‌مه‌‌ زۆر‌ قورسه‌‌‬ ‫له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌مه‌سه‌له‌یه‌كی‌‌زۆر‌هه‌ستیاره‌‌‬ ‫ی‌له‌ناوخۆیاندا‌ناكۆكن‌و‌‬ ‫له‌و‌كۆمه‌ڵگایان ‌ه ‌‬ ‫ناتوانرێت‌ به‌ئاسانی‌‌ لێكۆڵینه‌وه‌‌ له‌و‌‬ ‫بانگه‌شان ‌هی‌‌ الوازی‌‌ نوێنه‌رایه‌تی‌‌ یان‌‬ ‫زیادكردنی‌‌بكرێت‪.‬‬ ‫ئ����ه‌م‌ زوڵ�����م‌و‌ س��ت �ه‌م �ه‌‌ پاڵی‌‌‬ ‫به‌هاشمییه‌وه‌‌ نا‌ مافی‌‌ ڤیتۆ‌ له‌دژی‌‌‬ ‫یاسای‌ هه‌ڵبژاردن‌ به‌كاربهێنێت‌ كه‌‌‬ ‫په‌رله‌مان‌ ل��ه‌‪18‬ی‌‌ مانگی‌‌ تشرینی‌‌‬ ‫یه‌كه‌می‌‌رابوردوودا‌ده‌نگی‌‌پێدا‪‌،‬له‌سه‌ر‌‬ ‫ئ�ه‌و‌ بنه‌مای ‌هی‌‌ كه‌نوێنه‌رایه‌تییه‌كی‌‌‬ ‫شیاوی‌‌عێراقییه‌كان‌له‌ده‌ره‌وه‌‌فه‌راهه‌م‌‬ ‫ناكات‪ ‌،‬به‌اڵم‌ له‌به‌دبه‌ختی‌‌ سونه‌كان‪‌،‬‬ ‫هاشمی‌‌ له‌ڕێی‌‌ به‌كارهێنانی‌‌ ڤیتۆوه‌‌‬ ‫ئه‌و‌هه‌ل ‌هی‌‌دایه‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌نوێنه‌ران‌‬ ‫كه‌‌ پاشگه‌زببێته‌وه‌‌ له‌بڕیاری‌‌ رێگه‌دان‌‬ ‫به‌كۆمسیۆنی‌‌ ب��ااڵی‌‌ هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‌‬ ‫بڕیار‌ له‌سه‌ر‌ چۆنیه‌تی‌‌ دابه‌شكردنی‌‌‬ ‫كورسییه‌كانی‌‌به‌سه‌ر‌پارێزگاكان‌بدات‪‌،‬‬ ‫به‌گوێر‌هی‌‌قس ‌هی‌‌كورده‌كان‪‌،‬كۆمسیۆن‌‬ ‫پێشنیازیی‌‌سه‌رله‌نوێ‌‌دابه‌شكردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫كورسییه‌كانی‌‌به‌دڵی‌‌سونه‌كان‌كردووه‌‌‬ ‫به‌پێچه‌وان ‌هی‌‌ ك��ورده‌ك��ان �ه‌وه‌‪ ‌،‬دوای‌‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌‌ مافی‌‌ ڤیتۆ‪ ‌،‬په‌رله‌مان‌‬ ‫ده‌نگیدا‌ له‌سه‌ر‌ هه‌مواركردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫یاسای‌‌ هه‌ڵبژاردن‌و‌ به‌وپێیه‌‌ ژماره‌ی‌‬ ‫كورسیی‌ هه‌موو‌ پارێزگاكان‌ به‌هه‌مان‌‬ ‫رێژه‌‌زیادكرا‌و‌به‌وشێوه‌یه‌‌سونه‌كان‌ئه‌و‌‬ ‫تایبه‌تمه‌ندیی ‌هی‌‌كه‌‌ببووه‌‌مافی‌‌خۆیان‌‬ ‫به‌گوێر‌هی‌‌ ژماره‌كانی‌‌ كۆمسیۆنی‌‌ بااڵ‌‬ ‫لێیان‌سه‌ندرایه‌وه‌‪.‬‬ ‫قه‌یرانی‌‌یاسای‌‌هه‌ڵبژاردن‬ ‫سه‌ره‌ڕای‌‌ئه‌و‌هی‌‌سیاسه‌تمه‌دارانی‌‌‬ ‫سونه‌‌كۆكن‌له‌سه‌رئه‌و‌هی‌‌پێكهاته‌كه‌یان‌‬ ‫شایست ‌هی‌‌ نوێنه‌ری‌‌ زی��ات��ره‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ژماره‌یه‌كیان‌هاشمییان‌به‌شكستهێنان‌‬ ‫ی‌ره‌شنووسه‌ك ‌هی‌‌‬ ‫له‌به‌كارهێنان ‌ی‌ڤیتۆ‌دژ ‌‬ ‫یه‌كه‌مجار‌ تۆمه‌تباركرد‪ ‌،‬له‌ناوخۆیاندا‌‬ ‫یه‌كنه‌بوون‌ ل �ه‌س �ه‌ر‌ هه‌ڕه‌شه‌كانی‌‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌‌ ڤیتۆ‌ ل���ه‌دژی‌‌ یاسا‌‬ ‫هه‌مواركراوه‌كه‌‌جارێكی‌‌تر‪‌،‬پێكهات ‌هی‌‌‬ ‫سونه‌‌ یه‌كگرتوویی‌‌ یان‌ ستراتیژێكیان‌‬

‫له‌بار‌هی‌‌شێوازی‌‌مامه‌ڵه‌كردن‌له‌بار‌هی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ مه‌سه‌له‌یه‌وه‌‌ نیشان‌ نه‌دا‪ ‌.‬دوای‌‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌‌ مه‌سه‌ل ‌هی‌‌ یاسای‌‌ هه‌ڵبژاردن‌و‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌‌ مافی‌‌ ڤیتۆ‌ چاره‌سه‌ر‌‬ ‫ك��را‪ ‌،‬كاتێك‌ په‌رله‌مانتاران‌ به‌چه‌ند‌‬ ‫خوله‌كێكی‌‌كه‌م‌به‌ر‌له‌واد‌هی‌‌دیاریكراو‌‬ ‫له‌نیوه‌‌شه‌وی‌‌رۆژی‌‌دووشه‌مم ‌هی‌‌‪7‬ی‌‌‬ ‫كانوون ‌ی‌یه‌كه‌م‌رێككه‌وتن‌له‌سه‌ر‌به‌هه‌ند‌‬ ‫وه‌رگرتنی‌‌ داواكارییه‌كانی‌‌ یه‌كه‌مجاری‌‌‬ ‫هاشمی‌‪ ‌،‬م�ه‌س�ه‌ل� ‌هی‌‌ دابه‌شكردنی‌‌‬ ‫كورسییه‌كان‌ ب �ه‌زی��ادك��ردن �ی‌‌ سێ‌‌‬ ‫كورسی‌‌چاره‌سه‌ركراو‌ژمار‌هی‌‌كوتایی‌‌‬ ‫كورسییه‌كانی‌‌ په‌رله‌مان‌ بووه‌‌ ‪‌325‬و‌‬ ‫ئه‌و‌سێ‌‌كورسییه‌‌زیادكراوه‌‌بۆ‌پارێزگا‌‬ ‫كوردییه‌كان‌ ده‌بێت‌و‌ ئه‌وانی‌‌ تریش‌‬ ‫به‌و‌ شێوه‌یه‌‌ دابه‌شكراون‌ كه‌‌ لیژن ‌هی‌‌‬ ‫ب��ااڵی‌‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی‌‌ عێراق‌ پێش‌‬ ‫به‌كارهێنانی‌‌ڤیتۆ‌له‌الیه‌ن‌هاشمییه‌وه‌‌‬ ‫دی��اری‌ كردبوو‪ ‌،‬ئه‌مه‌ش‌ مانای‌‌ وایه‌‌‬ ‫پارێزگا‌عه‌ره‌به‌‌سونه‌نشینه‌كان‌ژمار‌هی‌‌‬ ‫كورسییه‌كانیان‌ زۆر‌ زیاتر‌ ده‌بێت‌‬ ‫ل �ه‌و‌ ژم��اران � ‌هی‌‌ ساڵی‌‌ ‪ ‌،2005‬به‌اڵم‌‬ ‫كورده‌كانیش‌ ژمار‌هی‌‌ كورسییه‌كانیان‌‬ ‫زیادده‌بێت‪ ‌.‬ژم��ار‌هی‌‌ كورسییه‌كانی‌‌‬ ‫قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌‌ (ته‌عویزی‌)‌ ده‌بێته‌‌‬ ‫‪‌15‬كورس ‌ی‌له‌گ ‌هڵ‌‌ته‌رخانكردنی‌‌هه‌شت‌‬ ‫كورسی‌‌بۆ‌كه‌مینه‌كان‪‌،‬عێراقییه‌كانی‌‌‬ ‫نیشته‌جێی‌‌ ده‌ره‌وه‌ش‌ ده‌نگده‌ده‌ن‌‬ ‫به‌نوێنه‌رانی‌‌ پارێزگاكانیان‌و‌ هیچ‌‬ ‫كورسییه‌كیان‌بۆ‌ته‌رخان‌نه‌كراوه‌‪.‬‬ ‫هێزه‌‌سونییه‌كانی‌‌ئێستا‬ ‫ل �ه‌ج��ێ �ی‌‌ دوو‌ ب���ه‌ره‌ك��� ‌هی‌‌ كه‌‌‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی‌‌سونه‌كانی‌‌له‌ساڵی‌‌‪‌2005‬و‌‬ ‫دوات��ر‌ ده‌ك��رد‪ ‌،‬ژماره‌یه‌ك‌ زۆر‌ هێزی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌ په‌رش‌وباڵو‌و‌ پێكهاته‌‌ ئاڵۆز‌‬ ‫جێی‌‌گرتونه‌ته‌وه‌‌كه‌ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫‪-1‬ح��ی��زب �ی‌‌ ئیسالمی‌‌ ئه‌ندامی‌‌‬ ‫بااڵده‌سته‌‌ له‌هاوپه‌یمانێتییه‌ك‌ كه‌‌‬ ‫سه‌رتاپای‌‌ عه‌ره‌بی‌‌ سونه‌ی ‌ه‌و‌ ناوی‌‌‬ ‫به‌ر‌هی‌‌ته‌وافوقه‌‪‌،‬به‌اڵم‌ژماره‌یه‌كی‌‌زۆر‌‬ ‫له‌ئه‌ندامانی‌‌دیاری‌‌به‌ره‌كه‌‌ته‌وافوقیان‌‬ ‫به‌جێهێشتوه‌‪‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌‌پێناچێت‌وه‌كو‌‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌ك ‌هی‌‌پێشوو‌به‌ر‌هی‌‌ته‌وافوق‌‬

‫ژماره‌یه‌كی‌‌زۆر‌ده‌نگ‌بهێنێت‪.‬‬ ‫‪-2‬به‌ر‌هی‌‌ عێراق‌و‌ حیزبی‌‌ ته‌جدید‌‬ ‫له‌گ ‌هڵ‌‌ئه‌یاد‌عه‌الوی‌‌سه‌رۆك‌وه‌زیرانی‌‌‬ ‫پێشوتر‌كه‌‌شیعه‌یه‌‌له‌ناو‌جواڵنه‌و‌هی‌‌‬ ‫نیشتمانی‌‌ عێراقدا‌ یه‌كیانگرتووه‌ته‌وه‌‌‬ ‫كه‌‌ سونه‌كان‌ زۆرینه‌ن‌ تیایدا‪ ‌،‬ساڵی‌‌‬ ‫‪ ‌2005‬به‌خت‌ ی��اوه‌ری‌‌ ع�ه‌الوی‌‌ نه‌بوو‪‌،‬‬ ‫سه‌ركه‌وتنی‌‌ جواڵنه‌وه‌كه‌شی‌‌ له‌مساڵدا‌‬ ‫ت��اڕاده‌ی�ه‌ك�ی‌‌ زۆر‌ پشت‌ ده‌به‌ستێت‌‬ ‫به‌ده‌نگدان‌بۆ‌الیه‌نه‌‌سونه‌كان‪.‬‬ ‫‪-3‬ژم��اره‌ی �ه‌ك �ی‌‌ زۆر‌ كه‌سایه‌تی‌‌‬ ‫دی���اری‌‌ ع �ه‌ره‌ب �ه‌‌ س��ون�ه‌ك��ان‪ ‌،‬له‌وانه‌‌‬ ‫ئه‌یاد‌ سامه‌ڕایی‌‌ سه‌رۆكی‌‌ په‌رله‌مان‌و‌‬ ‫س�ه‌ع��دون‌ دلێمی‌‌ وه‌زی���ری‌‌ پێشووی‌‌‬ ‫ی‌و‌ئه‌حمه‌د‌ئه‌بوڕیش ‌هی‌‌سه‌رۆكی‌‌‬ ‫به‌رگر ‌‬ ‫ئه‌نجومه‌نه‌كانی‌‌ سه‌حوه‌‌ له‌عێراق‪‌،‬‬ ‫چوونه‌ته‌‌ ناو‌ هاوپه‌یمانێتیی‌‌ یه‌كێتیی‌‌‬ ‫عێراق‌كه‌‌زۆرین ‌هی‌‌عه‌ره‌بی‌‌سونه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪-4‬ته‌نیا‌گروپه‌‌بچوكه‌كانی‌‌عه‌ره‌به‌‌‬ ‫سونه‌كان‌چوونه‌ته‌‌ناو‌هاوپه‌یمانێتیی‌‌‬ ‫ده‌وڵ�ه‌ت�ی‌‌ قانون‌ كه‌‌ ن��وری‌‌ مالیكی‌‌‬ ‫سه‌رۆك‌وه‌زیران‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌ده‌كات‌و‌‬ ‫پێشبینی‌‌ده‌كرێت‌ژماره‌یه‌كی‌‌زۆر‌ده‌نگ‌‬ ‫بهێنێت‪‌،‬به‌حوكمی‌‌پۆسته‌ك ‌هی‌‌مالیكی‌‪‌،‬‬ ‫له‌كاتێكدا‌مالیكی‌‌بای‌‌دایه‌وه‌‌به‌الی‌‌ئه‌م‌‬ ‫گروپه‌‌ بچوكانه‌‪ ‌،‬زۆر‌ دوژمنكارانه‌‌ بوو‌‬ ‫به‌رامبه‌ر‌ئه‌و‌گروپان ‌هی‌‌كه‌‌ركابه‌رێكی‌‌‬ ‫راسته‌قین ‌هی‌‌هاوپه‌یمانێتییه‌ك ‌هی‌‌ده‌بن‪‌،‬‬ ‫به‌تایبه‌تی‌‌هێرشیكرده‌‌سه‌ر‌جواڵنه‌و‌هی‌‌‬ ‫نیشتمان ‌ی‌و‌دواتر‌ساڵح‌موتڵ ‌هگ‌و‌به‌وه‌‌‬ ‫تۆمه‌تباری‌‌ ك��رد‌ كه‌‌ ئه‌جێندایه‌كی‌‌‬ ‫به‌عسییان ‌هی‌‌هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪-5‬ئ �ه‌ن��ج��وم �ه‌ن �ی‌‌رزگ��ارك��ردن��ی‌‌‬ ‫ئه‌نبار‌ چ��ووه‌ت�ه‌‌ ن��او‌ هاوپه‌یمانێتی‌‌‬ ‫نیشتمانییه‌وه‌‌كه‌زۆرب ‌هی‌‌هه‌ره‌‌زۆریان‌‬ ‫عه‌ره‌بی‌‌شیع ‌هن‌و‌پێده‌چێت‌ده‌نگی‌‌زۆر‌‬ ‫به‌ده‌ستبهێنێت‪‌.‬مه‌شهه‌دانی‌‌نه‌چووه‌ته‌‌‬ ‫ناو‌ هیچ‌ هاوپه‌یمانێتیی ‌هك‌و‌ به‌ته‌نیا‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌كی‌‌ بچوكی‌‌ پێكهێناو‌ه‌و‌‬ ‫ره‌نگه‌‌سه‌نگێكی‌‌وای‌‌نه‌بێت‪.‬‬ ‫ناكۆكییه‌كانیان‌به‌رده‌وام ‌ه‬ ‫سه‌رله‌نوێ‌‌خۆڕێكخستنه‌و‌هی‌‌هێزه‌‌‬ ‫عه‌ره‌به‌‌ سونییه‌كان‌ دوو‌ لێكدانه‌وه‌‌‬ ‫ه �ه‌ڵ��ده‌گ��رێ��ت‪ ‌،‬ل����ه‌ڕووی‌‌ باشییه‌وه‌‌‬ ‫ئاماژه‌یه‌كه‌‌بۆئه‌و‌هی‌‌سونه‌كان‌هه‌وڵی‌‌‬ ‫ته‌واوده‌ده‌ن‌تا‌زیاتر‌تێكه‌ڵی‌‌سیستمی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌ببن‪‌،‬هه‌ر‌له‌الیه‌نی‌‌باشییه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ده‌كرێت‌ وا‌ سه‌یری‌‌ خۆڕێكخستنه‌و‌هی‌‌‬ ‫ع�ه‌ره‌ب�ه‌‌ سونه‌كان‌ بكرێت‌ كه‌ئه‌مه‌‌‬ ‫ه �ه‌وڵ��ێ��ك �ه‌‌ب���ۆ‌گ��ره‌ن��ت��ی‌‌ئ����ه‌و‌هی‌‌‬ ‫نوێنه‌رایه‌تی‌‌ سونه‌كان‌ وه‌كو‌ پێویست‌‬ ‫بێت‪ ‌،‬به‌بێ‌‌ ره‌چاوكردنی‌‌ ئه‌و‌هی‌‌ كێ‌‌‬ ‫له‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌دا‌سه‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌الیه‌نی‌‌ خراپیشه‌وه‌‪ ‌،‬سه‌رله‌نوێ‌‌‬ ‫خۆڕێكخستنه‌و‌ه ‌ی‌هێز‌ه‌عه‌ره‌به‌‌سونه‌كان‌‬ ‫ئامانجی‌‌خواستی‌‌تاكه‌كه‌سی‌‌كه‌هێشتا‌‬ ‫بووه‌ته‌‌ هۆی‌‌ دروستكردنی‌‌ ناكۆكی‌‌‬ ‫قوڵ‌‌له‌نێوان‌سه‌رانی‌‌ئه‌و‌پێكهاته‌یه‌دا‌‬ ‫به‌ده‌رده‌خات‪ ‌.‬ملمالنێی‌‌ تاكه‌كه‌س ‌ی‌و‌‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا‌ ئاماده‌نه‌بوونی‌‌ زۆربه‌یان‌‬ ‫بۆئه‌و‌هی‌‌كار‌له‌گ ‌هڵ‌‌حیزبی‌‌ئیسالمیدا‌‬ ‫بكه‌ن‪ ‌،‬وا‌ له‌عه‌ره‌به‌‌ سونه‌كان‌ ده‌كات‌‬ ‫بچنه‌‌ ناو‌ هاوپه‌یمانێتی‌‌ جیاوازه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫نه‌ك‌ له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌ له‌ئامانجه‌كانیاندا‌‬ ‫ل �ه‌گ � ‌هڵ‌‌ ئ��ه‌و‌ هاوپه‌یمانێتییانه‌دا‌‬ ‫یه‌كده‌گرنه‌وه‌‪‌،‬به‌اڵم‌له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌حیزبه‌‌‬ ‫سونییه‌كانی‌‌ ركابه‌ریان‌ چونه‌ته‌‌ ناو‌‬ ‫هاوپه‌یمانێتییه‌كانی‌‌تره‌وه‌‪.‬‬ ‫*ئه‌م‌ بابه‌ته‌‌ له‌الیه‌ن‌ په‌یمانگای‌‌‬ ‫كارنیگی‌‌ بۆ‌ ئاشتی‌‌ له‌الیه‌ن‌ هه‌ردوو‌‬ ‫توێژه‌ره‌وه‌‌ئاماده‌كراو‌ه‬ ‫وه‌رگێڕانی‌‌له‌عه‌ره‌بییه‌وه‌‪‌:‬ده‌ستوور‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫دۆسیه‌‬ ‫ئا‪ :‬نهوزاد سدیق‬

‫واشنتۆن پشتیوانێكی گهورهی‬ ‫عهرهبه سونهكانه‬ ‫ل��هوت��ارێ��ك��ی��دا رۆژن���ام���هی‬ ‫ن��ی��وی��ۆرك ت��ای��م��زی ئهمهریكی‬ ‫ن��ووس��ی��وی��هت��ی "دوای چهندین‬ ‫س��اڵ ل��هرووخ��ان��ی رژێمی سهدام‬ ‫كه لهسااڵنی حوكمڕانیدا عهرهبه‬ ‫س��ون��هك��ان ل��هه��هم��وو شتێكهوه‬ ‫لهپێشهوهبوون‪ ،‬بۆ نمونه زۆربهی‬ ‫پۆستهكانی حكومهت بهدهستی‬ ‫ئهوانهوهبوو‪ ،‬لهكاتێكدا عهرهبه‬ ‫شیعهكانو كوردهكانیش بهتهواوی‬ ‫پهراوێزخرابوون‪ ،‬نیگهرانن لهوهی‬ ‫پشكێكی دادپهروهرانهیان لهداهاتی‬ ‫سامانی سهرهكی واڵتهكه كه نهوته‬ ‫بهرناكهوێت‪ ،‬جگهلهوهش لهپڕۆژه‬ ‫سهرهكییهكانو‬ ‫خزمهتگوزارییه‬ ‫س��هق��ام��گ��ی��رك��ردن��ی ئاسایش‬ ‫بێبهشدهكرێن"‪.‬‬ ‫ب���هگ���وێ���رهی رۆژن���ام���هك���ه‪،‬‬ ‫واشنتۆن ب��ووهت��ه پشتیوانێكی‬ ‫گ������هورهی س���ون���هك���ان‪ ،‬ئهمه‬ ‫لهكاتێكدا سهرانی ساسی عهرهبه‬ ‫سونهكان نهیانتوانیوه بهتهواوهتی‬ ‫نوێنهرایهتی پێكهاتهكهی خۆیان‬ ‫بكهن بههۆی بڕیاری بایكۆتكردنی‬ ‫ههڵبژاردنهكهی پێشوی پهرلهمانی‬ ‫عێراق‪.‬‬ ‫داواش لهلێپرسراوانی ئهمهریكا‬ ‫دهك����ات‪ ،‬ف��ش��ارهك��ان��ی خ��ۆی بۆ‬ ‫كهمكردنهوهی گرژیو ئاڵۆزییهكانی‬ ‫نێوان پێكهاته سهرهكییهكانی‬ ‫عێراق بهكاربهێنێت‪ ،‬فشار بخاته‬ ‫س���هر ن����وری م��ال��ی��ك��ی س���هرۆك‬ ‫وهزیرانی عێراق كه وا لهعهرهبه‬ ‫سونهكان بگهیهنێت لهعێراقی‬ ‫ئێستاو داه��ات��وو رۆڵ���ی خۆیان‬ ‫دهبێتو پهراوێز ناخرێن‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��هك��ه مالیكی ب���هوه‬ ‫ت��ۆم��هت��ب��ارك��ردوه ك��ه گهمهیهكی‬ ‫ترسناك دهكاتو ئامۆژگارییهكانی‬ ‫كریستۆڤهر هیلی باڵیۆزی ئهمهریكاو‬ ‫رای ئۆدێرنۆی فهرماندهی هێزهكانی‬ ‫ئهمهریكا لهعێراق لهگوێ ناگرێتو‬ ‫ئ��اژاوهی تایهفی دهنێتهوهو وهكو‬ ‫سهركردهیهكی نیشتمانیی مامهڵه‬ ‫ناكات‪.‬‬

‫ئـایـنـدهی عـهرهبــه ســونــهكـان‬ ‫لـهعـێـراقو نـیـگـهرانـیـیـهكـانـیـان‬

‫سوننهکان لهئاییندهی سیاسییان نیگهرانن‬

‫سهركهوتنی ههڵبژاردنهكهی‬ ‫عێراق‪ ،‬بۆ عهرهبه سونهكانو واڵته‬ ‫عهرهبییهكانیش زۆرگرنگه‬ ‫لهمیانی وتارێكیدا حامد ئهلحهمود‬ ‫لهرۆژنامهی قهبهسی كوێتی پێیوایه‬ ‫ههڵبژاردنه پهرلهمانییهكهی مانگی‬ ‫داه��ات��وو بهتهنیا بۆ دیاریكردنی‬ ‫ئایندهی عهرهبه سونهكان گرنگ‬ ‫نییه‪ ،‬بهڵكو كاریگهریشی لهسهر‬ ‫سهرجهم واڵته دراوسێكانی عێراقو‬ ‫ئ��هو واڵت��ه عهرهبییانه دهبێت كه‬ ‫كهمینهی شیعهیان ههیه‪.‬‬ ‫ئهلحهمود لهوتارهكهیدا دهڵێت‬ ‫"ئهنجامی ههڵبژاردنهكه تهنیا بۆ‬ ‫عێراق جێی بایهخ نییه‪ ،‬بهڵكو بۆ‬

‫زۆرێك لهواڵته عهرهبییهكانیش گرنگه‬ ‫بهتایبهتی كه عێراق بارێكی پێچهوانهی‬ ‫واڵتهكانی وهك��و سعودیهو كوێتو‬ ‫سوریاو یهمهنی ههیه كهتیایاندا شیعه‬ ‫بهژماره كهمن‪ ،‬بارودۆخی عهرهبه‬ ‫سونهكان لهعێراق هاوشێوهی رهوشی‬ ‫شیعهیه لهو واڵتانهی ناومان هێناون‪،‬‬ ‫گونجانی نێوان شیعهو سونه لهعێراق‬ ‫یان روودانی ههر گۆڕانكارییهك دهبێته‬ ‫مایهی الوازبوونی ناسنامهی تایهفی‬ ‫ههریهكێكیان لهبهرامبهر دهركهوتنی‬ ‫ناسنامهی نیشتمانی كه كاریگهریی‬ ‫گهورهی لهدروستكردنی گۆڕانكاریی‬ ‫لهواڵته دراوسێكانی عێراق دهبێت"‪.‬‬ ‫نووسهره كوێتییهكه پێیوایه‪،‬‬

‫تهقینهوهكانی چهند مانگی رابوردووی‬ ‫ب��هغ��دا‪ ،‬وای لهمالیكی ك��رد خۆی‬ ‫بهاوێتهوه باوهشی الیهنه سیاسییهكانی‬ ‫شیعه دوای ئهوهی ماوهیهك بوو خۆی‬ ‫لهعهرهبه سونهكان نزیكدهكردهوه‪،‬‬ ‫جگه لهوهش وازهێنانی تاریق هاشمی‬ ‫لهحیزبی ئیسالمیو نزیكبوونهوهی‬ ‫لهئهیاد ع��هالوی بهگۆڕانكارییهكی‬ ‫سهرنجڕاكێش ناودهباتو لهو بارهیهوه‬ ‫دهنووسێت "چاودێرانی عێراق‪ ،‬دوو‬ ‫گۆڕانكاریی گرنگ لهماوهی چهند‬ ‫مانگی راب��وردودا بهدی دهك��هن كه‬ ‫یهكهمیان نزیكبوونهوهی هاوپهیمانێتی‬ ‫دهوڵهتی قانونه كه نوری مالیكی‬ ‫سهرۆكایهتی دهك��ات‪ ،‬دوای ئهوهی‬

‫مالیكی سهركهوتنی بهدهستهێنا‬ ‫لهخۆنزیكردنهوه لههێزه سیاسییهكانی‬ ‫سونهو عهلمانییهكان‪ ،‬ب��هاڵم ئهو‬ ‫تهقینهوانهی لهچهند مانگی رابوردودا‬ ‫ناوهڕاستی بهغدایان ههژاندو بوونه‬ ‫هۆی ك��وژرانو برینداربوونی سهدان‬ ‫كهسی بێتاوان‪ ،‬جهماوهرێتی مالیكیان‬ ‫الوازكرد‪ ،‬ئهمهش ناچاری كرد خۆی‬ ‫بهاوێتهوه باوهشی هاوپهیمانێتی‬ ‫سهرهكی شیعهكان‪.‬‬ ‫دووهمیشیانبریتییهلهپاشهكشهی‬ ‫تاریق هاشمی لهبهرهی تهوافوقی‬ ‫سونهو چوونه ن��او هاوپهیمانێتی‬ ‫نیشتمانی عێراقییهی عهلمانی كه‬ ‫ئهیاد عهالوی سهرۆكایهتی دهكاتو‬

‫‪8‬‬

‫پاڵێوراوانی سهرجهم پێكهاتهكانی‬ ‫ل���هخ���ۆگ���رت���ووه‪ ،‬دوای ئ����هوهی‬ ‫دهستبهرداری سهرۆكایهتی حیزبی‬ ‫ئیسالمی بوو‪ ،‬ئهمهش دركپێكردنێكی‬ ‫پێشوهخته ب���هوهی ئایندهیهكی‬ ‫باشتری عهرهبه سونهكان لهعێراق‬ ‫لهمیانی خوالنهوه لهناو رێكخراوه‬ ‫سیاسییه سونهكاندا بهدینایهت‪،‬‬ ‫بهڵكو لهڕێی كرانهوه ب��هڕووی ئهو‬ ‫بیرمهندانهی شیعه دهبێت كهپێیانوایه‬ ‫بهرهوپێشچوونی‬ ‫سهقامگیرییو‬ ‫عێراق لهڕێی بههێزكردنی ناسنامهی‬ ‫نیشتمانیو الوازك��ردن��ی ناسنامهی‬ ‫تایهفییهوه ب��هدی��دێ��ت‪ ،‬نووسهر‬ ‫پێیوایه لهئایندهدا دهستبهرداربوونی‬ ‫ع���هرهب���ه س��ون��هك��ان لهپۆستی‬ ‫سهرۆكی ئهنجومهنی نوێنهران بۆ‬ ‫سیاسهتمهدارێكی عهرهبی شیعه‪،‬‬ ‫رهنگه دهستپێشخهرییهكی گرنگ بێت‬ ‫بهئاراستهی الوازكردنی پرهنسیپی‬ ‫دابهشكردنی پۆسته سیادییهكان‬ ‫لهسهر بنهمای ئینتیمای تایهفی كه‬ ‫لهدوای رووخانی سهدامهوه‪ ،‬زۆربهی‬ ‫ههره زۆری سیاسهتمهدارانی عهرهبی‬ ‫سونه رهخنه لهو پرهنسیپه دهگرنو‬ ‫بهدهستكردی ئهمهریكای دهزانن‪.‬‬ ‫گرێ كوێرهی عهرهبه سونهكان‬ ‫چییه؟‬ ‫بهڕای چاودێرانی سیاسی‪ ،‬گرێ‬ ‫كوێرهی عهرهبه سونهكان لهدوای‬ ‫رووخ��ان��ی رژێمی س��هدام بریتییه‬ ‫لهنهبوونی مهرجهعیهتێكی ئایینی‬ ‫وهكو عهرهبه شیعهكانو كاریگهریی‬ ‫ئێرانو سوریا لهسهر ههندێك گروپو‬ ‫الیهنی سیاسیی سونهكان كه بۆ‬ ‫بهرژهوهندی خۆیان بهكاریاندههێنن‪.‬‬ ‫ئهو چاودێرانه نیگهرانن لهوهی‬ ‫الوازبوونی عهرهبه سونهكان لهعێراقو‬ ‫بههێزبوونی ع��هرهب��ه شیعهكان‪،‬‬ ‫دهبێتهمایهی بااڵدهستی زیاتری ئێران‬ ‫لهناوچهكه بهوپێیهی بهشێكی زۆری‬ ‫هێزه شیعهكان كه لهدهسهاڵتدان‬ ‫ل��هو واڵت���هوه نزیكن‪ ،‬جگهلهوهش‬ ‫هانی كهمینهكانی شیعه لهكوێتو‬ ‫بهحرێنو سعودیه دهدات بۆئهوهی‬ ‫بهسودوهرگرتن لهههلومهرجی نوێی‬ ‫عێراق‪ ،‬دهس��ت بهجموجوڵ بكهنو‬ ‫ئهمهش دهبێته مایهی دروستكردنی‬ ‫فشار لهسهر واڵتهكانیان كه جارێكی‬ ‫تر بهقازانجی ئێران دهشكێتهوه‪.‬‬

‫ریشهكێشكردنی بهعس‪ ،‬سونه لهدهسهاڵت دووردهخاتهوه؟‬ ‫ئا‪ :‬دهستوور‬

‫رۆژی ‪7‬ی مانگی كانوونی دووهم���ی‬ ‫رابوردوو‪ ،‬بهپاساوی ئهوهی پهیوهندییان‬ ‫بهڕژێمی پێشوهوه ه��هب��ووهو داكۆكی‬ ‫ل��ێ��دهك��هن‪ ،‬دهس��ت��هی لێپێچینهوهو‬ ‫دادپ��هروهری��ی‪ 9 ،‬ق��هوارهی سیاسی كه‬ ‫زۆربهیان عهرهبی سونهنو نزیكهی ‪458‬ی‬ ‫پاڵێوراوی لهبهشداریكردن لهههڵبژاردنی‬ ‫پهرلهمانی داهاتوو بێبهشكرد‪.‬‬ ‫بهپێی ناوهندێكی توێژینهوهی‬ ‫ئ��هم��هری��ك��ا‪ ،‬ب��ڕی��ارهك��هی دهس��ت��هی‬ ‫لێپێچینهوه كاردهكاته س��هر ژمارهی‬ ‫دهن��گ��ی الیهنهكانی ع��هرهب��ی سونهو‬ ‫قوڵكردنهوهی ناكۆكییهكانیان‪ ،‬هاوكات‬ ‫كاریگهریی خراپی دهبێت لهسهر پڕۆسهی‬ ‫ئاشتبوونهوهی نێوان شیعهو سونهكان‪.‬‬ ‫هۆكارهكانی ئهو بڕیاره‬ ‫بهگوێرهی پهیمانگای كارنیگی بۆ‬ ‫ئاشتی‪ ،‬بڕیارهكهی دهستهی لێپێچینهوه‬ ‫ل��هدوورخ��س��ت��ن��هوهی ئ��هو پاڵێوراوانه‬ ‫ل��هه��هڵ��ب��ژاردن��هك��هی مانگی داهاتوو‪،‬‬ ‫سیاسییهو دهرهن��ج��ام��ی دژبهیهكی‬ ‫بهرژهوهندییهكانه‪ ،‬لهبهرئهوهی عهلی‬ ‫المی كهسهرۆكایهتی دهستهكه دهكات‪،‬‬ ‫خۆی ئهندامی كۆنگرهی نیشتمانی عێراقه‬

‫كه بهشێكه لههاوپهیمانێتی نیشتمانی‬ ‫عێراقیو ههموو هێزه شیعهكانی جگه‬ ‫لهحیزبی دهع��وه لهخۆگرتووهو خودی‬ ‫المی خۆی بۆ ههڵبژاردن پااڵوتووه‪.‬‬ ‫ئاماژهی بهوهشكردووه‪ :‬بڕیارهكهی‬ ‫دهستهی لێپیچینهوه ب��هالی ههندێك‬ ‫لهئهندامهكانییهوه فاكتهری سیاسی‬ ‫لهپشتهوهیه‪ ،‬ههرچهنده لهم قۆناغهو‬ ‫بههۆی ئاشكرانهكردنی ناسنامهی سهرجهم‬ ‫دوورخراوهكان ناتوانرێت شیكردنهوهیهكی‬ ‫دروست بۆ كهسایهتی پاڵێوراوهكان بكرێت‪،‬‬ ‫ب��هاڵم رۆژنامه عێراقییهكان پێشبینی‬ ‫دهكهن كه دوورخراوهكان لهههردووال بن‬ ‫(عهرهبه شیعهو عهرهبه سونهكان)‪ ،‬ئهمه‬ ‫لهكاتێكدا ههردوو هاوپهیمانێتی سهرهكی‬ ‫شیعهكان‪ ،‬هاوپهیمانێتی دهوڵهتی‬ ‫قانونو هاوپهیمانێتی نیشتمانی عێراق‬ ‫هیچ پاڵێوراوێكیان دوورنهخراوهتهوهو‬ ‫زۆربهی دوورخراوهكان لههاوپهیمانێتی‬ ‫هێزه سونییهكانو عهلمانییهكانن‪ ،‬بۆ‬ ‫نمونه جواڵنهوهی نیشتمانی عێراقی ‪70‬‬ ‫پاڵێوراوی دوورخراوهتهوه‪.‬‬ ‫پهیمانگاكه دهڵێت "پێدهچێت‪،‬‬ ‫دوابڕیار لهسهر چارهنووسی دوورخراوهكان‬ ‫لهسهر بنهمای سیاسی بێت نهك یاسایی‪،‬‬ ‫ل��هب��هرئ��هوهی دهس��ت��هی لێپێچینهوهو‬ ‫دادپ��هوهری��ی پاساوێكی گوماناوی بۆ‬

‫بڕیارهكهی هێناوهتهوهو پشتی بهمادهی‬ ‫‪7‬ی دهس���ت���وور ب��هس��ت��ووه كهباس‬ ‫لهوهدهكات نابێت هیچ قهوارهیهك پشت‬ ‫بهڕهگهزپهرستیو تیرۆرو تهكفیركردنی‬ ‫ئهوانی ترو پاكتاوی رهگهزیی یان هاندانی‬ ‫بدات بهتایبهتی بهعسییه سهدامییهكان"‪.‬‬ ‫ئهو الیهنانهی زهرهرمهند دهبن‬ ‫لهبڕیارهكه‬ ‫دی��ارت��ری��ن پ��اڵ��ێ��وراو ك��ه بههۆی‬ ‫ب��ڕی��ارهك��هی ل��ی��ژن��هی لێپێچینهوه‬ ‫لهههڵبژاردنهكه‬ ‫ل��هب��هش��داری��ك��ردن‬ ‫بێبهشدهبێت‪ ،‬ساڵح موتڵهگه كه ساڵی‬ ‫‪ 2005‬بهرهی دیالۆگی نیشتمانی پێكهێناو‬ ‫لهههڵبژاردنهكهی ئهو ساڵهدا ‪ 11‬كورسی‬ ‫پهرلهمانی بردهوه‪.‬‬ ‫ه���هروهك بێبهشكردنی موتڵهگو‬ ‫حیزبهكهی گورزێكی گورچكبڕ بوو‬ ‫ل��هج��واڵن��هوهی نیشتمانی ئهلعێراقی‬ ‫ك��ه هاوپهیمانێتییهكی گ����هورهی‬

‫هێزه عهلمانییهكانهو ئهیاد عهالوی‬ ‫سهرۆكایهتی دهك��ات‪ .‬سهرهتا عهالوی‬ ‫ههڕهشهی پاشهكشهی كرد لهههڵبژاردنی‬ ‫پ��هرل��هم��ان ئ��هگ��هر ب��ڕی��ارهك��ه ل���هدژی‬ ‫موتڵهگ ههڵنهوهشێنرێتهوه‪ ،‬بهاڵم دواتر‬ ‫لهلێدوانهكانیدا نهرمی نیشاندا‪ ،‬ئهوهی‬ ‫كێشهكهی بۆ جواڵنهوهكه ئاڵۆزتركردوه‪،‬‬ ‫ق��هدهغ��هك��ردن��ی س��هع��د ئهلجهنابیو‬ ‫فراكسیۆنهكهیو گردبوونهوهی كۆماریی‬ ‫عێراقییه‪ .‬ب��هڕای پهیمانگاكه‪ ،‬بهبێ‬ ‫ب��هش��داری��ك��ردن��ی م��وت��ڵ��هگو جهنابی‬ ‫ك��ه دی��ارت��ری��ن ئ��هن��دام��ان��ی سونهی‬ ‫هاوپهیمانێتییهكهن‪ ،‬بهشداریكردنی هێزه‬ ‫سونهكان لههاوپهیمانێتییهكهی عهالوی‬ ‫كهخۆی شیعهیه‪ ،‬ئ��هو كاریگهرییهی‬ ‫نابێت‪.‬‬ ‫كاردانهوهی سونهكان‬ ‫ههر لهشیكردنهوهكهیدا‪ ،‬پهیمانگای‬ ‫كارنیگی نووسیویهتی "ئ��هوهی جێی‬

‫هیچ كاندیدێكی لیستی دهوڵهتی یاساو هاوپهیمانێتی‬ ‫نیشتمانی عێراق دوورنهخراونهتهوه‪ ،‬ئهوهش گومان دهخاته‬ ‫سهر كارهكانی دهستهی لێپرسینهوهو دادپهروهری‬

‫سهرنج ب��وو گ��هوره سیاسهتمهدارانی‬ ‫سونه بهتوندی بێبهشكردنی موتڵهگو‬ ‫پاڵێوراوهكانی تریان لهههڵبژاردنهكه‬ ‫رهتنهكردهوه كه رهنگه ئهمه لهوهوه‬ ‫سهرچاوهی گرتبێت بترسن لهوهی ههر‬ ‫ناڕهزاییهكی گهوره وا لهدهستهكه بكات‪،‬‬ ‫ههنگاوی تریان لهدژ بهاوێت یان لهالیهن‬ ‫الیهنگرهكانیانهوه بهوه تۆمهتباربكرێن كه‬ ‫داكۆكی لهبهعسییهكان دهكهن بهتایبهتی‬ ‫ل��هو پارێزگایانهی دانیشتوانهكانیان‬ ‫تێكهڵهن لهعهرهبی شیعهو عهرهبی‬ ‫سونه"‪ .‬ئ��ام��اژهی ب��هوهش��داوه "رهنگه‬ ‫هۆكارێكی تری ك��اردان��هوهی بێدهنگی‬ ‫سونهكان لهبهرامبهر بڕیارهكهی لیژنهی‬ ‫لێپێچینهوه لهبهرئهوه بێت كه موتڵهگو‬ ‫جواڵنهوهی نیشتمانی عێراق زۆرترین‬ ‫پشتیوانییان لێدهكرێت لهنێو عهرهبه‬ ‫سونهكاندا‪ ،‬بۆیه پهراوێزخستنی موتڵهگ‬ ‫ههلێكی باشه بۆ حیزبه سونهكانی تر‬ ‫ئهگهر داوا لهالیهنگرهكانی نهكات بایكۆتی‬ ‫ههڵبژاردنهكه بكهن تا دهن��گ بهمان‬ ‫بدهن"‪ .‬ئاشكراشیكردووه "تهنیا الیهنی‬ ‫عهرهبی سونه كه بهتوندی قهدهغهكردنی‬ ‫بهشداریكردنی موتڵهگی مهحكوم كردوه‪،‬‬ ‫حیزبی ئیسالمی عێراقی بوو‪ ،‬لهبهرئهوهی‬ ‫دوو سهركردهی دیاری خۆیشی لهخۆپااڵوتن‬ ‫بۆ ههڵبژاردن دوورخ��راون��هت��هوه‪ ،‬ئهمه‬

‫لهكاتێكدا ئهگهر زۆره بههۆی لهدهستدانی‬ ‫بنكهی جهماوهرێتی لهههڵبژاردنی ئهم‬ ‫ج��اره دهنگی كهمتر بهدهستبهێنێتو‬ ‫ن��اڕهزای��ی��هك��هش��ی دهرف��هت��ێ��ك��ه بۆ‬ ‫سهرنجڕاكێشانی دهنگدهرانی عهرهبی‬ ‫سونه"‪.‬‬ ‫پهیمانگاكه باسی لهوهكردوه ئهوهی‬ ‫جێی تێڕامانه قهدهغهكردنی پاڵێوراوهكان‬ ‫هیچ پاڵێوراوێكی ئهنجومهنهكانی‬ ‫س��هح��وهی ن��هگ��رت��وهت��هوه‪ ،‬ههرچهنده‬ ‫ههریهك لهقهوارهكانی ئهنجومهنی رزگاری‬ ‫ئهنبار لهناو هاوپهیمانێتی نیشتمانی‬ ‫عێراقو بهرهی نیشتمانی بۆ رزگاركردنی‬ ‫ئهنبار لهگهڵ هاوپهیمانێتی دهوڵهتی‬ ‫قانونو ئهنجومهنی سهحوهی عێراق‬ ‫لهگهڵ هاوپهیمانێتیی یهكێتیی عێراقی‬ ‫عهلمانی بهشداریی لهههڵبژاردندا دهكهن‪.‬‬ ‫كارنیگی رون��ی��ك��ردووهت��هوه "بۆ‬ ‫بهرگرتن لهدروستبوونی ههر قهیرانێك‬ ‫بههۆی بڕیارهكهی دهستهی لێپێچینهوه‪،‬‬ ‫چهندین خولی گفتوگۆ بهڕێوهدهچێتو‬ ‫ل��هو چ��وارچ��ێ��وهی��هدا مانگی راب���وردوو‬ ‫جۆی بایدنی جێگری سهرۆكی ئهمهریكا‬ ‫سهردانی عێراقی كردو داوای كرد ئهو‬ ‫مهسهلهیه بخرێته دوای ههڵبژاردنهوه‬ ‫ب��ۆئ��هوهی پرۆسهكه ل���هوادهی خۆیدا‬ ‫بهڕێوهبچێت"‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫کوردستانی‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫‌ریم‌ببه‌ڕێوه‌ی ‌ه‬ ‫‌ی‌رۆژ‌ککه‌ریم‬ ‫موفاجه‌ئه‌ی رۆژ‬

‫الپه‌ڕه‌‌‪13‬‬

‫خاوێنییهكانی سیاسهت‪،‬‬ ‫لهیال زانا‪ ،‬ئهردۆگان!‬

‫ئا‪‌:‬محه‌مه‌د‌عه‌لی‌‌خه‌فاف‬

‫له‌ماوه‌ی‌‌ هه‌فته‌یه‌كدا‌ هێرش‌ كرایه‌‌‬ ‫س �ه‌ر‌ دوو‌ بینای‌‌ س �ه‌ر‌ به‌پارتی‌‌‬ ‫كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌ دیموكرات‌ كه‌‌ یه‌كێكیان‌‬ ‫بینای‌‌ ناوه‌ندی‌ پارته‌كه‌یه‌‪ ‌،‬ئه‌مه‌‌‬ ‫چه‌نده‌مین‌ ج��اره‌‌ هێرش‌ ده‌كرێته‌‌‬ ‫س�ه‌ر‌ بینای‌‌ پارته‌‌ كوردییه‌كان‌و‌‬ ‫پێشتریش‌ ده‌ت�ه‌پ�ه‌‌ چه‌ندین‌ جار‌‬ ‫هێرشی‌‌جیاجیای‌‌كرایه‌‌سه‌ر‪‌،‬جگه‌‌‬ ‫ل �ه‌و‌ هێرشانه‌ش‌ سیاسه‌تمه‌داره‌‌‬ ‫ناوداره‌كانی‌‌كورد‌له‌باكوور‌به‌رده‌وام‌‬ ‫رووب������ه‌ڕووی‌‌ ه��ه‌ڕه‌ش��ه‌‌ له‌شاره‌‌‬ ‫توركنشینه‌كانی‌‌ توركیا‌ بوونه‌ته‌وه‌و‌‬ ‫له‌دوایین‌ هێرشیشدا‌ هه‌ڵكوترایه‌‌‬ ‫س��ه‌ر‌ ك��اروان��ی‌‌ ئۆتۆمبێله‌كانی‌‌‬ ‫ئه‌حمه‌د‌ تورك‌ سه‌رۆكی‌‌ ده‌ته‌په‌ی‌‌‬ ‫داخراو‌له‌شاری‌‌ئیزمیر‪.‬‬ ‫هێرش‌كرایه‌‌سه‌ر‌بینای‌‌ناوه‌ندی‌‬ ‫به‌ده‌په‌‬ ‫ئێواره‌ی‌‌رۆژی‌‌شه‌ممه‌ی‌رابردوو‌‬ ‫بینای‌‌ ناوه‌ندی‌ پارتی‌‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌‌‬ ‫دیموكرات‌ (به‌ده‌په‌)‌ له‌الیه‌ن‌ چه‌ند‌‬ ‫چه‌كدارێكی‌‌ نه‌ناسراوه‌وه‌‌ هێرشی‌‌‬ ‫ك��رای�ه‌‌س��ه‌ر‪‌،‬ه�ه‌رچ�ه‌ن��ده‌‌ئ��ه‌وه‌ی‌‌‬ ‫هێرشه‌كه‌‌ هیچ‌ زیانێكی‌‌ گیانی‌‌‬ ‫لێنه‌كه‌وته‌وه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ بیناكه‌‌ زیانی‌‌‬ ‫مادی‌‌پێگه‌یشت‌و‌ته‌واوی‌‌شووشه‌كانی‌‌‬ ‫شكان‪ ‌،‬دواب���ه‌دوای‌‌ رووداوه‌ك���ه‌ش‌‬ ‫هێزه‌‌ ئه‌منییه‌كانی‌‌ ئه‌نقه‌ره‌‌ كه‌وتنه‌‌‬ ‫گ���ه‌ڕان‌ ب����ه‌دوای‌‌ ئه‌نجامده‌رانی‌‌‬ ‫ك��اره‌ك �ه‌دا‪ ‌،‬سه‌رچاوه‌كانی‌‌ هه‌واڵ‌‬ ‫له‌توركیاش‌ ل���ه‌زاری‌‌ به‌رپرسانی‌‌‬ ‫به‌ده‌په‌وه‌‌باڵویانكرده‌وه‌‌كه‌‌تۆماری‌‌‬ ‫كامێرای‌‌ چاودێریی‌‌ سه‌ر‌ شه‌قامه‌كه‌‌‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ن‌ پۆلیسه‌وه‌‌ س��ڕاوه‌ت��ه‌وه‌‌‬ ‫ب��ۆئ �ه‌وه‌ی‌‌ نه‌توانن‌ بیاندۆزنه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئه‌مه‌‌ له‌كاتێكدا‌ هێزه‌كانی‌‌ پۆلیس‌‬ ‫به‌مه‌به‌ستی‌‌ لێكۆڵینه‌وه‌‌ لێی‌‌ ئه‌و‌‬ ‫تۆماره‌یان‌بردبوو‪.‬‬ ‫ل�ه‌و‌ باره‌یه‌شه‌وه‌‌ سه‌الحه‌دین‌‬ ‫ده‌میرتاش‌ له‌گه‌ڵ‌ وه‌زیری‌‌ ناوخۆدا‌‬ ‫كۆبوونه‌وه‌‪‌،‬سه‌رۆكی‌‌به‌ده‌په‌‌داوای‌‌‬ ‫لێكرد‌ كه‌چۆنێتی‌‌ ئه‌نجامدانی‌‌‬ ‫س��ڕی��ن��ه‌وه‌ك��ه‌و‌ ن��اس��ن��ام �ه‌ی‌‌ ئه‌و‌‬ ‫پۆلیسه‌ی‌‌ئه‌و‌كاره‌ی‌‌ئه‌نجامداوه‌‌بۆ‌‬ ‫روونبكه‌نه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاتاالی‌‌سه‌ردانی‌‌به‌ده‌په‌‌ده‌كات‬ ‫به‌شیر‌ئاتاالی‌‌وه‌زیری‌‌ناوخۆی‌‌‬ ‫ت��ورك��ی��ا‌ وێ���ڕای‌‌ په‌یوه‌ندیكردن‌‬ ‫به‌سه‌الحه‌دین‌ ده‌میرتاشی‌‌ سه‌رۆكی‌‌‬ ‫به‌ده‌په‌‌ بۆ‌ هه‌واڵپرسین‌و‌ دڵنیابوون‌‬ ‫له‌ساغ‌و‌ سه‌المه‌تییان‪ ‌،‬واش‌ بڕیاره‌‌‬ ‫له‌ماوه‌ی‌‌ ئه‌م‌ هه‌فته‌یه‌دا‌ سه‌ردانی‌‌‬ ‫بینای‌‌ ناوه‌ندی‌‌ پارته‌كه‌‌ له‌شاری‌‌‬ ‫ئ �ه‌ن��ق �ه‌ره‌‌ب��ك��ات‌و‌روون��ك��ردن��ه‌وه‌‌‬ ‫ل�����ه‌ب�����اره‌ی‌‌ئ���ه‌و‌ هێرشه‌و ه‌‌‬ ‫به‌به‌ر پر سا نی‌‌‬ ‫پ�����ارت�����ه‌ك�����ه‌‌‬ ‫رابگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫هێرشێكی‌‌دیكه‌‌‬ ‫له‌كۆجا‌ئه‌لی‌‬ ‫ل�������������ه‌دوای‌‌‬ ‫ه����ێ����رش����ه‌ك����ه‌ی‌‌‬ ‫ئه‌نقه‌ره‌وه‌‌ هێرشێكی‌‌‬ ‫دیكه‌‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ ئه‌مجاره‌‌‬ ‫له‌ڕێی‌‌ ب �ه‌رده‌وه‌‌ كرایه‌‌‬

‫حه‌سه‌ن‌جه‌مال‬

‫له‌گه‌ڵ‌پرۆسه‌ی‌گه‌ڕانه‌وه‌دا‪‌،‬حیزبه‌‌کوردییه‌کان‌هێرشیان‌ده‌کرێته‌سه‌ر‬

‫هێـرش بـۆ سـهر بینـاو‬ ‫بارهگاكانی بهدهپه دهستیپێكرد‬ ‫جێگرهكهی ئهردۆگان‪ :‬یان كێشهی كورد چارهسهر‬ ‫دهكهین‪ ،‬یان كێشهكه ئاكهپه دهتوێنێتهوه‬ ‫سه‌ر‌ بینای‌‌ به‌ده‌په‌‌ له‌شاری‌‌ كۆجا‌‬ ‫ئه‌لی‌و‌ هه‌رچه‌نده‌‌ بیناكه‌‌ زه‌ره‌رو‌‬ ‫زیانێكی‌‌ زۆری‌‌ پێگه‌یشت‪ ‌،‬زه‌ره‌ری‌‌‬ ‫گیانی‌‌ ب���ه‌دواوه‌‌ نه‌بوو‪ ‌،‬دواتریش‌‬ ‫به‌رپرسانی‌‌پارته‌كه‌‌سكااڵی‌‌یاساییان‌‬ ‫له‌سه‌ر‌ هێرشبه‌ره‌كان‌ تۆماركرد‪‌،‬‬ ‫به‌رپرسی‌‌ رێكخستنه‌كانی‌‌ به‌ده‌په‌ش‌‬ ‫ل �ه‌ش��اره‌ك �ه‌‌ وێ���ڕای‌‌ ئیدانه‌كردنی‌‌‬ ‫هێرشه‌كه‌‌ رایگه‌یاند‪ ‌:‬هێرشه‌كان‌‬ ‫پالن‌ بۆ‌ دڕێ��ژراوب��وون‌و‌ له‌كاتێكدا‌‬ ‫ئه‌نجامدراون‌كه‌‌زۆرینه‌ی‌‌ئه‌ندامانی‌‌‬ ‫پارته‌كه‌‌ له‌بیناكه‌دا‌ ئاماده‌بوون‪‌،‬‬ ‫ئامانجیش‌لێی‌‌سووكایه‌تیكردن‌بووه‌‌‬ ‫به‌به‌ده‌په‌و‌ئه‌ندامه‌كانی‌‪‌،‬هه‌روه‌ك‌بۆ‌‬ ‫ئیدانه‌كردنی‌‌هێرشه‌كه‌‌به‌ده‌په‌ییه‌كان‌‬ ‫رێپێوانێكی‌‌هێمنانه‌یان‌سازكرد‪.‬‬ ‫كاپاڵن‌چه‌ند‌پرسیارێك‌له‌وه‌زیری‌‌‬ ‫ناوخۆ‌ده‌كات‬ ‫حه‌سیب‌ كاپاڵن‌ په‌رله‌مانتاری‌‌‬ ‫به‌ده‌په‌‌ چه‌ند‌ پرسیارێك‌ ئاڕاسته‌ی‌‌‬ ‫وه‌زی��ری‌‌ ناوخۆی‌‌ توركیا‌‬ ‫ده‌ك���ات‪‌،‬ل �ه‌ب��اره‌ی‌‌ئه‌و‌‬ ‫هێرشانه‌ی‌‌ ت��ا‌ ئێستا‌‬ ‫كراونه‌ته‌‌ سه‌ر‌ پارته‌‌‬ ‫ك��وردی��ی�ه‌ك��ان�ی‌‌ وه‌ك‌‬ ‫ده‌ته‌په‌و‌به‌ده‌په‌‪‌،‬له‌و‌‬ ‫نووسراوه‌دا‌ كاپاڵن‌‬ ‫ده‌پرسێت‌تا‌ئێستا‌‬ ‫چ�ه‌ن��دج��ار‌ هێرش‌‬

‫كراوه‌ته‌‌سه‌ر‌بینای‌‌ناوه‌ندی‌‌ده‌ته‌په‌و‌‬ ‫بینای‌‌شارو‌شارۆچكه‌كانی‌‪.‬‬ ‫ل�ه‌دوای��ی��ن‌ هێرشدا‌ ك�ه‌‌ كرایه‌‌‬ ‫سه‌ر‌بینای‌‌ناوه‌ندی‌به‌ده‌په‌‌به‌هۆی‌‌‬ ‫ئه‌وه‌وه‌‌ بوو‌ كه‌‌ پاسه‌وانی‌‌ پێویست‌‬ ‫وه‌ك‌ ‌ بینای‌‌ پ��ارت�ه‌ك��ان�ی‌‌ دیكه‌‌‬ ‫ل �ه‌الی �ه‌ن‌ حكومه‌ته‌وه‌‌ بۆ‌ بیناكه‌‌‬ ‫داب��ی��ن‌ ن�ه‌ك��راب��وو‪ ‌،‬هێرشبه‌ره‌كان‌‬ ‫رێگرییان‌ له‌هێرشكردن‌ لێنه‌كرابوو‪‌،‬‬ ‫یه‌كێك‌ له‌پرسیاره‌كانی‌‌ دیكه‌ی‌‌‬ ‫ك��اپ��اڵن‪ ‌،‬ئ��ه‌وه‌ی��ه‌‌ ك �ه‌‌ ت��ا‌ ئێستا‌‬ ‫ب���ه‌ه���ۆی‌‌ه��ێ��رش��ك��ردن��ه‌‌س��ه‌ر‌‬ ‫ده‌ت �ه‌پ �ه‌و‌ ب �ه‌ده‌پ �ه‌وه‌‌ چه‌ند‌ كه‌س‌‬ ‫ده‌ستگیركراون‌و‌ لێكۆڵینه‌وه‌یان‌‬ ‫له‌گه‌ڵدا‌ئه‌نجامدراوه‌؟‬ ‫ل����ه‌دوای‌‌ ئ����ه‌وه‌ی‌‌ كه‌به‌ده‌په‌‌‬ ‫به‌پرسیارێتی‌ پاراستنییان‌ خسته‌‌‬ ‫ئه‌ستۆی‌‌ حكومه‌ت‪ ‌،‬به‌شیر‌ ئاتاالی‌‌‬ ‫وه‌زیری‌‌ ناوخۆی‌‌ توركیا‌ رایگه‌یاند‌‬ ‫سێ‌ كه‌س‌ به‌تۆمه‌تی‌‌ به‌شداریكردن‌‬ ‫له‌هێرشه‌كه‌‌ ده‌ستگیركراون‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫تا‌ ئێستا‌ رووننه‌بۆته‌وه‌‌ كه‌‌ ئه‌وانه‌‌‬ ‫تاوانباره‌كانن‌ یاخود‌ نا‪ ‌،‬ئاماژه‌ی‌‌‬ ‫به‌وه‌شكرد‪ ‌:‬لێكۆڵینه‌وه‌‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌و‌‬ ‫كه‌سانه‌دا‌ ب �ه‌رده‌وام �ه‌و‌ به‌مزووانه‌‌‬ ‫هه‌موو‌شتێك‌روونده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫یان‌كێشه‌ی‌‌‬ ‫كورد‌‬

‫چاره‌سه‌ر‌ده‌كه‌ین‌یان‌ده‌توێینه‌وه‌‬ ‫ح��وس �ه‌ی��ن‌ چ �ه‌ل��ی��ك‌ جێگری‌‌‬ ‫ره‌جه‌ب‌ ته‌یب‌ ئه‌ردۆگانی‌‌ سه‌رۆكی‌‌‬ ‫ئاكه‌په‌‪ ‌،‬روونكردنه‌وه‌یه‌كی‌‌ له‌باره‌ی‌‌‬ ‫چ����اره‌س����ه‌ری‌‌ك��ێ��ش��ه‌ی‌‌ك���وردو‌‬ ‫ك��ران��ه‌وه‌ی‌‌ دیموكراتی‌ داو‌ وتی‌‌‬ ‫"یان‌ ئێمه‌‌ ئه‌و‌ كێشه‌یه‌‌ چاره‌سه‌ر‌‬ ‫ده‌ك �ه‌ی��ن‌ یانیش‌ كێشه‌كه‌‌ ئێمه‌‌‬ ‫ده‌توێنێته‌وه‌"‪ ‌،‬ه��ه‌روه‌ك‌ چه‌لیك‌‬ ‫ئاماژه‌ی‌‌ به‌وه‌شكرد‪ ‌:‬ئ �ه‌وان‌ وه‌ك‌‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌كانی‌‌ رابردوو‌ بیرناكه‌نه‌وه‌‌‬ ‫له‌باره‌ی‌‌ كێشه‌ی‌‌ كورده‌وه‌‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫نه‌یانگوتووه‌‌ چۆن‌ هاتووه‌‌ با‌ هه‌روا‌‬ ‫ب���ڕوات‪ ‌،‬ك �ه‌وات �ه‌‌ به‌رپرسیارێتی‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردنیان‌ده‌كه‌وێته‌‌ئه‌ستۆ‪‌.‬‬ ‫وتیشی‌"سه‌رۆك‌وه‌زیری‌‌توركیا‌بۆ‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌‌سه‌رجه‌م‌كێشه‌كانی‌‌‬ ‫توركیا‌له‌هه‌وڵێكی‌‌چڕوپڕدایه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شی‌‌ ن �ه‌ش��ارده‌وه‌‪ ‌:‬ماوه‌ی‌‌‬ ‫سی‌‌ساڵه‌‌له‌توركیادا‌خوێن‌ده‌ڕژێ‌و‌‬ ‫خه‌ڵك‌ ده‌ك���وژرێ‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ ئاكه‌په‌‌‬ ‫ه�����ه‌وڵ�����ده‌دات‌‬ ‫چ���اره‌س���ه‌ر‌ بۆ‌‬ ‫ه��ه‌م��وو‌ كێشه‌‌‬ ‫ری��ش��ه‌ی��ی��ه‌ك��ان‌‬ ‫بدۆزێته‌وه‌‪.‬‬

‫له‌یه‌كێك‌ له‌دانیشتنه‌كانی‌‌ كۆنفرانسی‌‌‬ ‫"كێش ‌هی‌‌كورد‪‌،‬توركیاو‌یه‌كێت ‌ی‌ئه‌وروپا"‌‬ ‫له‌په‌رله‌مانی‌‌ یه‌كێتی‌‌ ئه‌وروپادا‌ له‌یال‌‬ ‫زانا‌ وته‌یه‌كی‌‌ پێشكه‌شكرد‪ ‌،‬سه‌ره‌تای‌‌‬ ‫وته‌ك ‌هی‌‌ به‌زمانی‌‌ كوردی‌‌ ده‌ستپێكردو‌‬ ‫به‌هۆی‌‌ئه‌و‌هی‌‌وه‌رگێڕی‌‌فه‌وری‌‌نه‌بوو‪‌،‬‬ ‫به‌توركی‌‌ درێ��ژ‌هی‌‌ پێدا‪ ‌،‬باسی‌‌ له‌وه‌‌‬ ‫كرد‌كه‌‌كورده‌كان‌ده‌یانه‌وێ‌‌به‌ئازادی‌و‌‬ ‫یه‌كسانی‌‌بژین‪.‬‬ ‫بیر‌ له‌و‌ هه‌موو‌ ئازارانه‌‌ ده‌كه‌مه‌و‌ه‌‬ ‫كه‌‌ چه‌شتوویه‌تی‌و‌ ئه‌و‌ ئه‌شكه‌نجان ‌هی‌‌‬ ‫كه‌‌ دراوه‌و‌ زیاتر‌ ل�ه‌ده‌‌ ساڵ‌ زیندانی‌‌‬ ‫ك��راوه‌‪ ‌،‬ته‌نها‌ له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌ كه‌‌ كورده‌و‌‬ ‫خه‌باتی‌‌ له‌پێناو‌ ناسنام ‌هی‌‌ كورددا‌‬ ‫ك���ردووه‌‪ ‌،‬كاتێك‌ گوێم‌ ل �ه‌و‌ ده‌گرت‌‬ ‫مانگی‌‌ نۆڤه‌مبه‌ری‌‌ ساڵی‌‌ ‪1991‬م‌ بیر‌‬ ‫ده‌كه‌وته‌وه‌‪‌،‬ئه‌و‌ده‌م ‌هی‌‌تازه‌‌هه‌ڵبژاردنه‌‌‬ ‫گشتییه‌كان‌ ئه‌نجامدرابوون‪ ‌،‬له‌یال‌زاناو‌‬ ‫هاوڕێكانی‌‌ له‌سه‌ر‌ لیسته‌كانی‌‌ سه‌هه‌په‌‌‬ ‫به‌شداری‌‌ هه‌ڵبژاردنیان‌ كردبوو‪ ‌،‬وه‌ك‌‬ ‫په‌رله‌مانتار‌ هه‌ڵبژێردرابوون‪ ‌،‬هه‌رگیز‌‬ ‫ئه‌و‌رۆژه‌‌له‌بیرناكه‌م‪‌،‬وه‌ك‌یه‌كه‌م‌ژنه‌‌‬ ‫په‌رله‌مانتاری‌‌كورد‌له‌یال‌زانا‌چووه‌‌سه‌ر‌‬ ‫مینبه‌ری‌‌ په‌رله‌مان‌و‌ سوێندی‌‌ به‌زمانی‌‌‬ ‫ك��وردی‌‌خ���وارد‪‌،‬ئ��ه‌وه‌ش‌ب��ووه‌‌هۆی‌‌‬ ‫ئ �ه‌و‌هی‌‌ په‌رله‌مان‌ بشڵه‌ژێت‪ ‌،‬قیامه‌ت‌‬ ‫هه‌ستێ‌و‌ ئاخیری‌‌ دونیا‌ بێ�ت‪ ‌،‬ئه‌و‌‬ ‫رۆژه‌‌له‌یاده‌وه‌ریمدا‌هه‌ڵكه‌نراوه‌‪‌،‬چونكه‌‌‬ ‫له‌هه‌مان‌رۆژدا‌گوڵدانی‌‌ كۆماری‌شكاو‌‬ ‫رۆژنامه‌‌ وه‌ك‌ باینجانی‌‌ له‌ناوه‌ڕاسته‌وه‌‌‬ ‫له‌تكراو‌بوو‌به‌دوو‌كه‌رته‌وه‌‪‌،‬له‌وكاته‌وه‌‌‬ ‫تا‌ ئێستا‌ ‪ ‌19‬ساڵ‌ تێپه‌ڕیوه‌‪ ‌،‬ئه‌و‌هی‌‌‬ ‫كه‌‌ده‌بینرێ‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌له‌یال‌زانا‌ئه‌و‌‬ ‫بزێویی ‌هی‌‌ئه‌و‌ده‌م ‌هی‌‌نه‌ماوه‌‪‌،‬بێگومان‌‬ ‫سیاس ‌هت‌و‌ تێڕوانینه‌كانی‌‌ به‌رامبه‌ر‌‬ ‫به‌كێش ‌هی‌‌ ك���ورد‌ ن �ه‌گ��ۆڕی��وه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ده‌توانین‌بڵێین‌ئه‌و‌هه‌موو‌ساڵه‌‌له‌ئازار‌‬ ‫وا ‌ی‌لێكردوو‌ه‌ببێته‌‌كه‌سێكی‌‌پێگه‌یشتوو‌‬ ‫له‌سیاسه‌تدا‪ ‌،‬له‌به‌رزییه‌كی‌‌ زیاتره‌وه‌‌‬ ‫سه‌یری‌‌ كێشه‌كان‌ ده‌كات‌و‌ زاراوه‌كانی‌‌‬ ‫به‌وریاییه‌كی‌‌ زیاتره‌وه‌‌ به‌كاده‌هێنێ‌و‌‬ ‫بووه‌ته‌‌خاوه‌نی‌‌شێوازی‌كه‌سێكی‌‌دانا‪‌،‬‬ ‫ده‌توانرێ‌ ئ�ه‌وه‌ش‌ بگوترێ‌ كه‌‌ له‌ڕێی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ جیاوازییه‌‌ چكۆالنان ‌هی‌‌ له‌وته‌ك ‌هی‌‌‬ ‫په‌رله‌مانی‌‌ ئه‌وروپایدا‌ خستبوونیه‌‌ نێو‌‬ ‫وتاره‌كه‌یه‌وه‌‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ جیاوازتر‌‬ ‫له‌بزووتنه‌وه‌ی‌سیاسی‌‌كوردی‌‌ده‌ڕوانێ‌‪‌،‬‬ ‫له‌ئاستێك ‌ی‌به‌رزتره‌وه‌و‌ره‌خنه‌گرانه‌تریش‌‬ ‫ئ �ه‌و‌هی‌‌ كه‌‌ پێشتر‌ ده‌یگوت‌ ئێستاش‌‬ ‫ده‌یڵێ‌‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ به‌شێوازێكی‌‌ جوانترو‌‬ ‫زمانێكی‌‌ نه‌رمتر‪ ‌.‬له‌م‌ رووه‌شه‌وه‌‌ له‌یال‌‬ ‫زانا‌ جیاوازی‌‌ له‌نێوان‌ خۆی‌و‌ ئه‌مینه‌‌‬ ‫ئاینادا‌ دروستده‌كات‪ ‌،‬چونكه‌‌ به‌گشتی‌‌‬ ‫ئه‌مینه‌‌ئاینا‌ئه‌و‌شتان ‌هی‌‌كه‌‌پێویسته‌‌‬ ‫دوا‌شت‌بیانڵێ‌‌به‌شێوازێكی‌‌زۆر‌ر‌هق‌و‌‬ ‫بێئه‌و‌هی‌‌هیچ‌سڵی‌‌لێبكاته‌وه‌‌ده‌یانڵێ‌‪.‬‬ ‫به‌شێك‌ ل�ه‌وت�ه‌ك��ان�ی‌‌ ل�ه‌ی��ال‌ زانا‌‬ ‫كه‌‌ گرنگی‌‌ به‌"خوڵقاندنی‌‌ زمانێكی‌‌‬ ‫نوێ"‌ ده‌كرد‌ لێره‌دا‌ ده‌نووسمه‌وه‌‌ "ئه‌و‌‬ ‫شتان ‌هی‌‌ كه‌‌ ده‌كرێ‌ دوا‌ شت‌ بیانڵێین‌‬ ‫گه‌ر‌ له‌سه‌ره‌تاوه‌‌ وتران‪ ‌،‬ئه‌وه‌‌ هه‌ڵه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫پێویسته‌‌به‌رامبه‌ر‌به‌و‌هی‌‌ده‌یڵێین‌وریا‌‬ ‫بین‪‌،‬رێكه‌وتن‪‌،‬دیالۆگی‌‌سیاسی‌و‌ئاشتی‌‌‬ ‫دوو‌الیه‌نه‌ن‪‌،‬نه‌ك‌تاك‌الیه‌نه‌"‪.‬‬ ‫ئه‌م‌ وتان ‌هی‌‌ زان��ا‌ بۆ‌ دیاریكردنی‌‌‬ ‫هه‌ندێ‌‌ شت‌ سوودبه‌خشن‪ ‌،‬ئه‌وه‌ند‌هی‌‌‬ ‫روون �ه‌‌ ئه‌م‌ وته‌‌ ره‌وای��ان� ‌هی‌‌ له‌یال‌ زانا‌‬ ‫هه‌ندێ‌‌ له‌سیاسه‌تمه‌داره‌‌ كورده‌كانیش‌‬ ‫ده‌گرێته‌وه‌‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌ بمانه‌وێ‌‌ كێش ‌هی‌‌‬ ‫ك��ورد‌ له‌توندوتیژی‌‌ پاكبكه‌ینه‌وه‌و‌‬ ‫له‌ڕێگ ‌هی‌‌كه‌ناڵه‌‌رێپێدراوه‌كانی‌‌سیاسه‌تی‌‌‬ ‫دیموكراسییه‌وه‌‌ بیهێنینه‌وه‌‌ ئارا‪ ‌،‬ئه‌وا‌‬ ‫گوێگرتن‌له‌م‌وتان ‌هی‌‌له‌یال‌زانا‌سودی‌‌‬

‫له‌یال‌زانا‬

‫ئه‌ردۆگان‬

‫هه‌یه‌‪‌،‬گوتنی‌‌ئه‌و‌هی‌‌كه‌‌ده‌بێت‌دواجار‌‬ ‫بیڵێین‌ له‌سه‌ره‌تاوه‌‪ ‌،‬یاخود‌ داواكردنی‌‌‬ ‫ئه‌و‌ شتان ‌هی‌‌ كه‌‌ ده‌بێت‌ دوا‌ شت‌ داوا‌‬ ‫بكرێن‌ ل �ه‌س �ه‌ره‌ت��اوه‌‪ ‌،‬به‌گوت ‌هی‌‌ من‪‌:‬‬ ‫تێكه‌اڵوكردنی‌‌ئه‌و‌شتان ‌هی‌‌ئه‌وله‌ویه‌تیان‌‬ ‫هه‌یه‌‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وان ‌هی‌‌ كه‌‌ نییانه‌!‌ له‌م‌‬ ‫روانگانه‌وه‌و‌ بێئه‌و‌هی‌‌ وریاییه‌كی‌‌ ته‌واو‌‬ ‫نیشانبده‌یت‌و‌ ب��ت�ه‌وێ‌‌ له‌كرانه‌و‌هی‌‌‬ ‫دیموكراتی‌‌یان‌چاره‌سه‌ری‌‌دیموكراتیدا‌‬ ‫كه‌‌ په‌یوه‌سته‌‌ به‌كێش ‌هی‌‌ ك��ورده‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌شدار‌ بیت‌ ئه‌مه‌‌ ئه‌گه‌رێكی‌‌ الوازه‌‪‌،‬‬ ‫بۆ‌ رووخاندنی‌‌ رێگرییه‌كانی‌‌ به‌رده‌م‌‬ ‫ئاشتی‌و‌ رێككه‌وتن‌ پێویسته‌‌ تاڵه‌كانی‌‌‬ ‫سیاسه‌ت‌له‌پشت‌په‌رده‌‌داخراوه‌كانه‌وه‌‌‬ ‫وردتر‌بچنرێته‌وه‌‪‌،‬یه‌كه‌م‌شت‌بیر‌له‌و‌‬ ‫شتانه‌‌ بكرێته‌وه‌‌ كه‌‌ رێیان‌ تێده‌چێت‪‌،‬‬ ‫وه‌ك‌ له‌وته‌كه‌مدا‌ له‌كۆنفرانسه‌كه‌ش‌‬ ‫ئاماژه‌م‌بۆ‌كرد‌ئێستا‌كاتی‌‌پیرۆزكردنی‌‌‬ ‫چ ‌هك‌و‌ توندوتیژی‌‌ نییه‌‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ كاتی‌‌‬ ‫ده‌ستهه‌ڵگرتن ‌ه ل‌ه‌په‌له‌پیتك ‌هی‌‌چه‌كه‌كان‌و‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر‌ هه‌موو‌ نه‌رێنییه‌كاندا‌ كاتی‌‌‬ ‫ده‌ستگرتن ‌ه‌به‌په‌تی‌‌دیالۆگ‌و‌ئاشتییه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌هۆی‌‌ ئه‌و‌ سه‌رنه‌گرتن ‌هی‌‌ كرانه‌و‌هی‌‌‬ ‫دیموكراسی‌‌ئه‌ردۆگانی‌‌سه‌رۆك‌وه‌زیران‌و‌‬ ‫حكومه‌ته‌ك ‌هی‌‌ له‌په‌رله‌مانی‌‌ ئه‌وروپادا‌‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ زۆر‌ خ��راپ‌ ره‌خنه‌یان‌‬ ‫لێده‌گیرێ‌‪ ‌،‬زۆرین ‌هی‌‌ ئه‌م‌ ره‌خنانه‌ش‌‬ ‫ره‌خن ‌هی‌‌به‌جێ‌و‌ره‌وان‪.‬‬ ‫جگه‌‌ل���ه‌و‌‌ت��ی��ران � ‌هی‌‌ل��ه‌ب��ار‌هی‌‌‬ ‫كرانه‌و‌هی‌‌دیموكراتییه‌وه‌‌به‌ئه‌ردۆگانه‌وه‌‌‬ ‫ده‌نرێ‪‌،‬هی‌‌دیكه‌شی‌‌له‌بار‌هی‌‌كرانه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئه‌رمه‌نییه‌وه‌‌ تێده‌گیرێ‌‪ ‌،‬ئه‌م‌ كه‌شه‌‌‬ ‫ره‌خنه‌ئامێزه‌‌كه‌‌ له‌به‌رزترین‌ئاستیدایه‌‌‬ ‫ته‌نها‌له‌چوارچێو‌هی‌‌په‌رله‌مان ‌ی‌ئه‌وروپادا‌‬ ‫نییه‌و‌به‌س‪‌،‬به‌ڵكو‌ده‌وروبه‌ری‌‌كۆمسیۆنی‌‌‬ ‫یه‌كێتییه‌كه‌شی‌‌گرتۆته‌وه‌‪‌،‬له‌كۆمسیۆنی‌‌‬ ‫ئه‌وروپادا‌ره‌خنه‌كان‌بێئه‌و‌هی‌‌ئاڕاست ‌هی‌‌‬ ‫ناوێكی‌‌دیاریكراو‌بكرێت‌و‌بخرێته‌‌به‌رده‌م‌‬ ‫جه‌ماوه‌ر‌له‌پشت‌په‌رده‌كانه‌وه‌‌ده‌گیرێ‌‪‌،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم‌ ئه‌گه‌ر‌ حكومه‌ته‌ك ‌هی‌‌ ئاكه‌په‌‌‬ ‫به‌خۆیدا‌ نه‌چێته‌وه‌‪ ‌،‬خۆی‌‌ كۆنه‌كاته‌وه‌‌‬ ‫ئ�ه‌وا‌ پێده‌چێت‌ ره‌شه‌بای‌‌ ره‌خنه‌كان‌‬ ‫له‌برۆكسل‌ له‌به‌رامبه‌ر‌ توركیادا‌ زۆر‌‬ ‫به‌هێزتر‌ببێت‪‌،‬سه‌ودایه‌كی‌‌خۆش!‬ ‫و‪‌.‬له‌توركییه‌وه‌‪‌:‬محه‌مه‌د‌عه‌لی‌‌كه‌مال‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫کوردستانی‬

‫‪10‬‬

‫"حكومهتی ههرێم پێویسته پێداچوونهوه بهسیاسهتهكانیدا‬ ‫بكات بهرامبهر بهئێرانو ئۆپۆزسیۆنهكانی"‬ ‫عه‌بدوڵاڵ‌موهته‌دی‌بۆ‌ده‌ستوور‬ ‫سازدانی‪‌:‬هیوا‌سه‌لیمی‬

‫عه‌بدوالی‌‌موهته‌دی‌‌سكرتێری‌‬ ‫گشتی‌كۆمه‌ڵه‌ی‌شۆڕشگێڕی‌‬ ‫زه‌حمه‌تكێشانی‌كوردستانی‌ئێران‌‬ ‫له‌چاوپێكه‌وتنێكی‌‌رۆژنام ‌هی‌‌‬ ‫ده‌ستووردا‌ده‌ڵێت‌كۆماری‌‌ئیسالمی‌‌‬ ‫به‌به‌رنامه‌‌هه‌وڵی‌‌ئه‌وه‌‌ده‌دات‌‬ ‫دۆخی‌‌سیاسی‌‌و‌ئه‌منی‌‌و‌ئابوری‌‌‬ ‫عێراق‌سه‌قامگیر‌نه‌بێت‪‌.‬تا‌بتوانێت‌‬ ‫زۆرترین‌ده‌ستێوه‌ردان‌له‌كاروباری‌‌‬ ‫ناوخۆی‌‌عێراقدا‌بكات‪.‬‬ ‫موهته‌دی‌‌ئه‌وه‌‌ڕوونده‌كاته‌وه‌‌‬ ‫كه‌‌الوازبونی‌‌پێگ ‌هی‌‌كورد‌له‌‌عێراق‌‬ ‫كاریگه‌ری‌‌له‌سه‌ر‌بزوتنه‌و‌هی‌‌كورد‌‬ ‫له‌پارچه‌كانی‌‌تری‌‌كوردستان‌هه‌یه‌‪‌.‬‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ده‌س����ت����وور‪ ‌:‬ب��������ه‌رده‌وام‌ باس‌‬ ‫له‌ده‌ستێوه‌ردانی‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌‬ ‫له‌كاروباری‌عێراق‌ده‌كرێت‪‌،‬ته‌نانه‌ت‌‬ ‫ده‌وترێت‌كه‌‌ئێران‌گه‌وره‌ترین‌هێزی‌‬ ‫ناوچه‌یی‌گۆڕه‌پانی‌سیاسی‌عێراقه‌‪‌،‬‬ ‫رای‌ئێوه‌‌له‌مباره‌وه‌‌چییه‌؟‬ ‫عه‌بدوڵاڵ‌ موهته‌دی‪ ‌:‬كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ یه‌كه‌مین‌ ده‌وڵ���ه‌ت‌ بوو‌‬ ‫ك��ه‌‌ ع��ێ��راق��ی‌ ب �ه‌ره‌س��م��ی‌ ناسی‌و‌‬ ‫به‌وجۆره‌‌ هه‌وڵیداوه‌‌ خۆی‌ دۆست‌و‌‬ ‫دڵسۆز‌ نیشانبدا‌ بۆ‌ گه‌لی‌ عێراق‌و‌‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌كه‌ی‪ ‌،‬به‌اڵم‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌‬ ‫یه‌كێك‌له‌و‌ده‌وڵه‌تانه‌یه‌‌كه‌‌به‌تایبه‌تی‌‬ ‫تێكۆشاوه‌‌ ب��ۆئ�ه‌وه‌ی‌ سه‌قامگیری‌‬ ‫سیاسیی‌له‌عێراقدا‌نه‌بێ‪‌،‬به‌رژه‌وه‌ندی‌‬ ‫ئێران‌ له‌وه‌دا‌ نییه‌‌ كه‌‌ عێراق‌ ببێته‌‌‬ ‫واڵتێكی‌ دیموكراتی‌ كه‌‌ تێیدا‌ به‌ها‌‬ ‫دیموكراسییه‌كان‌ جێگیربێ‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫ئه‌وه‌‌ به‌قازانجی‌ خۆی‌ نازانێ‪ ‌،‬ئێران‌‬ ‫پێی‌ خ��ۆش‌ نییه‌‌ له‌دراوسێیه‌تی‌‬ ‫ئ���ه‌ودا‌ده‌وڵ�ه‌ت��ێ�ك‌و‌واڵت��ێ��ك‌هه‌بێ‌‬ ‫كه‌‌ ورده‌ورده‌‌ ب��ه‌ره‌و‌ دیموكراسی‌‬ ‫بچێ‪ ‌،‬دیموكراسی‌ تێیدا‌ بچه‌سپێ‌و‌‬ ‫سه‌قامگیربێ‪ ‌،‬بێگومان‌ ئه‌وه‌‌ ده‌بێته‌‌‬ ‫مۆدێلێك‌بۆ‌ئێران‌و‌حكومه‌تی‌ئێران‌‬ ‫ئه‌مه‌ی‌پێ‌خۆش‌نییه‌‪.‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ كه‌‌ سه‌قامگیری‌‬ ‫سیاسی‌و‌له‌سه‌رپێی‌خۆ‌راوه‌ستان‌و‌‬ ‫ئاسایش‌ ده‌بێته‌‌ هۆی‌ ئ�ه‌وه‌ی‌ كه‌‌‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانی‌ ده‌ره‌كی‌ ورده‌ورده‌‌‬ ‫كوێرببێته‌وه‌‪‌،‬یان‌مه‌جالی‌بۆ‌نه‌مێنێ‪‌،‬‬ ‫له‌حاڵه‌تێكدا‌ ك �ه‌‌ گێره‌وكێشه‌‌و‌‬ ‫ته‌كه‌توالت‌و‌ناسه‌قامگیری‌له‌عێراقدا‌‬ ‫ب��ب��ێ‪ ‌،‬ره‌ن��گ �ه‌‌ ه �ه‌م��وو‌ الیه‌نه‌كان‌‬ ‫پیۆیستیان‌ به‌پشتیوانی‌ ده‌ره‌كی‌‬ ‫هه‌بێ‌ له‌ملمالنێكانی‌ ناوخۆیاندا‌و‌‬ ‫ئه‌وه‌‌ رێگا‌ ده‌كاته‌وه‌‌ بۆ‌ ئێران‌ بۆ‌‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانی‌ زۆرت��ر‪ ‌،‬تا‌ ئێستا‌‬ ‫سیاسه‌تی‌ئه‌وه‌‌بووه‌‪.‬‬ ‫ه��ۆك��ارێ��ك��ی‌ دی��ك �ه‌‌ هۆكاری‌‬ ‫ئ��اب��ووری��ی �ه‌‪‌،‬ب��ۆچ��ی‌ئ��ێ��ران‌حه‌ز‌‬ ‫به‌سه‌قامگیری‌ ئه‌منی‌و‌ سیاسی‌‬ ‫ناكا‪ ‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ كه‌‌ سه‌قامگیری‌‬ ‫ئه‌منی‌و‌ سیاسی‌ ب���ه‌دوای‌ خۆیدا‌‬

‫عه‌بدوڵاڵی‌موهته‌دی‬

‫لهبهرامبهر باڵوكردنهوهی هاوكاریكردنی حیزبهكانی‬ ‫كوردستانی ئێران‪ ،‬كوردهكانی رۆژههاڵت دڵیان رهنجاوه‬

‫پ �ه‌ره‌س �ه‌ن��دن��ی‌ ئ��اب��ووری‌ دێنێ‪‌،‬‬ ‫ده‌زان���ی���ن‌ ك���ه‌‌ ع���ێ���راق‌ یه‌كێك‌‬ ‫له‌سه‌رچاوه‌‌ گ �ه‌وره‌‌ نه‌وتییه‌كانی‌‬ ‫جیهانی‌ ل �ه‌ب �ه‌رده‌س��ت��دای �ه‌‪ ‌،‬ئه‌م‌‬ ‫پ��اره‌ی‌ نه‌وته‌‌ ئه‌گه‌ر‌ سه‌قامگیری‌‬ ‫سیاسییشی‌ له‌گه‌ڵدا‌ ب��ێ‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌‬ ‫ته‌كنۆلۆژی‌ده‌ره‌كیشی‌له‌گه‌ڵدا‌بێ‪‌،‬‬ ‫ده‌بێته‌‌ هۆی‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‌ ورده‌ورده‌‌‬ ‫ع��ێ��راق‌ پ �ه‌ره‌س �ه‌ن��دن��ی‌ ئابووری‌‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌‌ببینێ‪‌،‬گه‌شه‌ی‌به‌رده‌وام‌‬ ‫به‌خۆیه‌وه‌‌ببینێ‌و‌زۆر‌شتی‌تر‪‌،...‬‬ ‫له‌وحاڵه‌ته‌دا‌ پیۆیستییه‌كی‌ ئه‌وتۆی‌‬ ‫به‌ئێران‌ نامێنێ‌و‌ له‌ملمالنه‌یه‌كی‌‬ ‫مێژوویی‌له‌‌نێوان‌ئێران‌و‌عێراق‌بۆ‌‬ ‫بااڵده‌ستی‌له‌‌ده‌سه‌اڵت‌بۆ‌ناوچه‌كه‌‪‌،‬‬ ‫ئێران‌تووشی‌نشوست‌ده‌بێ‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪‌:‬هه‌وڵه‌كانی‌حكومه‌تی‌‬ ‫ئێران‌ له‌هه‌رێمی‌ كوردستان‌ چۆنه‌؟‌‬ ‫ئایا‌ به‌شێوازێكی‌ تایبه‌تیتر‌ له‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌‌بۆ‌هه‌موو‌عێراق‌باست‌كرد‪‌،‬ئه‌م‌‬ ‫هه‌واڵنه‌‌له‌كوردستاندا‌له‌ئارادایه‌؟‬ ‫ع�ه‌ب��دوڵ��اڵ‌ م��وه��ت �ه‌دی‪ ‌:‬ئێران‌‬ ‫به‌هیچ‌ شێوه‌یه‌ك‌ دڵخۆش‌ نییه‌‌‬ ‫به‌كیانێكی‌ ك��وردی‌ كه‌‌ له‌ئه‌من‌و‌‬ ‫ئاسایشدا‌ بێ‌و‌ خه‌ریكی‌ گه‌شه‌ی‌‬ ‫ئابووری‌ بێ‌و‌ ورده‌ورده‌‌ جێگه‌یه‌ك‌‬ ‫بۆ‌ خ��ۆی‌ له‌عێراق‌و‌ له‌رۆژهه‌اڵتی‌‬ ‫ناوه‌ڕاست‌و‌ له‌جیهاندا‌ په‌یدا‌ بكا‪‌،‬‬ ‫هه‌وڵیداوه‌‌ به‌هه‌موو‌ جۆرێك‪ ‌،‬هه‌ر‌‬ ‫له‌كاولكردنی‌ئابوورییه‌وه‌‌كه‌‌سااڵنی‌‬ ‫دوای‌راپه‌ڕین‌كردی‌تا‌ئه‌و‌هه‌موو‌‬ ‫تۆپبارانانه‌ی‌ كه‌‌ ده‌یكا‌ تا‌ كاری‌‬ ‫تیرۆریستی‌ كه‌‌ ده‌یكرد‌و‌ تا‌ ئێستا‌‬ ‫ك��اری‌ ئیستیخباراتی‌ كه‌‌ ده‌یكا‪‌،‬‬ ‫به‌س‌ یه‌ك‌ شت‌ كه‌‌ ده‌توانم‌ بیڵێم‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌‌ كه‌‌ س��ه‌ره‌ڕای‌ ئه‌م‌ هه‌موو‌‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانانه‌‪ ‌،‬ئێران‌ هه‌میشه‌‌‬

‫بهرژهوهنــدی بااڵی ههرێمـــی كوردستـــان بههیچ‬ ‫شێوهیهك لهالوازكـــردنی ئێمهدا نییــــه‪،‬‬ ‫نابێت ئێمهش كارێك بكهین گرفتی گهوره دروستبكهین‬ ‫بۆ ههرێمی كوردستان‬

‫زمانێكیتری‌ ب��ه‌ك��ارب��ردووه‌‪ ‌،‬تۆ‌‬ ‫له‌په‌یوه‌ندی‌ له‌گه‌ڵ‌ ئێران‌ هه‌رگیز‌‬ ‫نابێ‌ئه‌و‌شته‌ی‌كه‌‌به‌زمانی‌دادێ‌‬ ‫بیكه‌ی‌ به‌پێوه‌ر‌ بۆ‌ هه‌ڵسه‌نگاندنی‌‬ ‫سیاسه‌ته‌كه‌ی‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ كرده‌وه‌كانی‌‬ ‫ده‌بێ‌ ره‌چاو‌ بكه‌ی‪ ‌،‬قسه‌ی‌ ئێران‌‬ ‫زۆر‌كه‌م‌تووندوتیژی‌تێدایه‌‌له‌سه‌ر‌‬ ‫عێراق‌و‌ كوردستان‪ ‌،‬هه‌مووی‌ باسی‌‬ ‫دۆستایه‌تی‌و‌ دڵسۆزی‌و‌ هاوكارییه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ له‌راستیدا‌ گه‌وره‌ترین‌ هێزێك‌‬ ‫كه‌‌ هه‌وڵده‌دات‌ بۆ‌ ده‌ستێوه‌ردانی‌‬ ‫نه‌رێنی‌له‌بارودۆخی‌عێراق‪‌،‬كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ئێرانه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬هه‌بوونی‌ هه‌رێمێكی‌‬ ‫ف��ی��دراڵ��ی‌ ك����وردی‌ له‌باكووری‌‬ ‫عێراق‌ تا‌ چه‌ند‌ توانیویه‌تی‌ یان‌‬ ‫ده‌توانێ‌ كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر‌ پرسه‌‌‬ ‫پارچه‌كانیتری‌‬ ‫سیاسییه‌كانی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و‌ ب�ه‌ت��ای��ب�ه‌ت‌ له‌سه‌ر‌‬ ‫كوردستانی‌رۆژهه‌اڵت‌دابنێ؟‬ ‫عه‌بدوڵاڵ‌ موهته‌دی‪ ‌:‬ئه‌زمونی‌‬ ‫كوردستانی‌عێراق‌له‌سه‌ر‌كوردستانی‌‬ ‫ئێران‌كاریگه‌ری‌پۆزه‌تیڤی‌هه‌بووه‌‌و‌‬ ‫نوخته‌ی‌ هیوا‌ بۆ‌ هه‌موو‌ كورد‌و‌‬ ‫به‌تایبه‌ت‌ بۆ‌ كوردستانی‌ ئێرانه‌‌‬ ‫ك��ه‌‌ س��ن��وورێ��ك��ی‌ ی �ه‌ك��ج��ار‌ زۆری‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ كوردستانی‌ عێراقدا‌ هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫هاتوچۆیه‌كی‌زۆر‌هه‌یه‌‪‌،‬تێكه‌اڵوێكی‌‬ ‫زۆر‌ هه‌یه‌‌و‌ په‌یوه‌ندیێكی‌ دێرینی‌‬ ‫زۆر‌ مێژوویی‌ له‌نێوان‌ ئ �ه‌و‌ دوو‌‬ ‫پارچه‌یه‌دا‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ ئه‌مه‌‌ به‌و‌‬ ‫مانایه‌‌نییه‌‌كه‌‌به‌راستی‌حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێمی‌ ك��وردس��ت��ان‌ ویستبێتی‌‬ ‫ده‌ستێوه‌ردان‌ له‌كاروباری‌ ناوخۆی‌‬ ‫ئ��ێ��ران��دا‌ب��ك��ات‪‌،‬زۆرت����ر‌خ��ودی‌‬ ‫كاریگه‌رییه‌كه‌‌ له‌خودی‌ ئه‌زمونی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی‌ ع��ێ��راق‌و‌ هه‌بوونی‌‬ ‫چه‌نده‌ها‌زانكۆ‌كه‌‌به‌زمانی‌كوردی‌‬ ‫ده‌خوێنن‪ ‌،‬هه‌بوونی‌ ئ�ه‌و‌ هه‌موو‌‬ ‫رۆژنامه‌‌ كوردییه‌‪ ‌،‬هه‌بوونی‌ كه‌ناڵه‌‌‬ ‫كوردییه‌كان‪ ‌،‬هه‌بوونی‌ ئه‌و‌ هه‌موو‌‬ ‫بۆنه‌‌ فه‌رهه‌نگی‌و‌ رۆشنبیرییه‌‪‌،‬‬ ‫هه‌ر‌ ئه‌وه‌ی‌ كه‌‌ كوردێك‌ له‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌ به‌ناوی‌ س �ه‌رۆك‌ ناوی‌‬ ‫لێده‌برێت‌و‌ كوردێكیتر‌ سه‌رۆك‌‬ ‫ك��ۆم��اری‌ع��ێ��راق �ه‌‪‌،‬ئ����ه‌وه‌ی‌كه‌‌‬

‫ك��وردس��ت��ان‌ پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی‌ هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫حكومه‌تی‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬سه‌رۆك‌ وه‌زیری‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬ئ �ه‌وه‌ی‌ كوردستان‌ جێگه‌‌و‌‬ ‫پێگه‌یه‌كی‌ له‌سیاسه‌تی‌ جیهانیدا‌‬ ‫بۆخۆی‌ ده‌سته‌به‌ر‌ كردووه‌‪ ‌،‬ئه‌وانه‌‌‬ ‫هه‌مووی‌ئه‌و‌شتانه‌ن‌كه‌‌كاریگه‌ری‌‬ ‫داده‌نێن‌و‌ له‌الیه‌كیتریشه‌وه‌‌ كۆماری‌‬ ‫ئیسالمی‌ پێی‌ ناخۆشه‌‌و‌ هه‌ست‌‬ ‫به‌وه‌ده‌كا‌كه‌‌زیانی‌لێده‌كه‌وێ‪.‬‬ ‫دی����اره‌‌ پ��ه‌ی��وه‌ن��دی‌ له‌نێوان‌‬ ‫حكومه‌تی‌هه‌رێم‌و‌كۆماری‌ئیسالمی‌‬ ‫زۆر‌ ئاساییه‌‌و‌ هه‌موو‌ كه‌س‌ ده‌بێ‌‬ ‫ئ �ه‌و‌ مافه‌‌ بۆ‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌ به‌فه‌رمی‌ بناسێ‪ ‌،‬حه‌قی‌‬ ‫خ��ۆی��ان �ه‌‌ ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌ دراوسێكانیان‌‬ ‫نێوانیان‌ خ��ۆش‌ بكه‌ن‪ ‌،‬حه‌قیانه‌‌‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌كی‌ دیپلۆماسیان‌ هه‌بێ‌و‌‬ ‫ئه‌من‌و‌ئاسایشی‌خۆیان‌له‌و‌رێگه‌وه‌‌‬ ‫بپارێزن‪ ‌،‬حه‌قیان‌ هه‌یه‌‌ په‌یوه‌ندی‌‬ ‫ئابووری‌و‌ بازرگانیان‌ هه‌بێ‌و‌ كه‌ڵكی‌‬ ‫لێوه‌ربگرن‌بۆ‌گه‌شه‌كردنی‌واڵته‌كه‌ی‌‬ ‫خۆیان‌و‌هه‌رێمه‌كه‌ی‌خۆیان‪‌،‬ئه‌وه‌ی‌‬ ‫كه‌‌ له‌راستیدا‌ هه‌میشه‌‌ هێڵێكی‌‬ ‫س��وور‌ ب���ووه‌‌و‌ ه��ه‌م��ووان‌ به‌هێڵی‌‬ ‫سووریان‌ زانیوه‌‌ بریتیه‌‌ له‌وه‌ی‌ كه‌‌‬ ‫ئه‌و‌ په‌یوه‌ندییه‌‌و‌ ئه‌م‌ دیپلۆماسیه‌‌‬ ‫ك��ه‌‌ ح��ك��وم�ه‌ت��ی‌ ه��ه‌رێ��م‌ هه‌یه‌تی‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ دراوسێكانی‪ ‌،‬نه‌بێته‌‌ هۆی‌‬ ‫پێشێلكردنی‌ م��اف �ه‌ك��ان��ی‌ كورد‌‬ ‫له‌پارچه‌كانی‌دیكه‌دا‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬بڕیاره‌‌ له‌داهاتوودا‌‬ ‫ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی‌ پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی‌ عێراق‌‬ ‫ئه‌نجامبدرێت‌و‌ ئ��ام��اژه‌ك��ان‌ باس‌‬ ‫له‌هه‌وڵه‌كان‌ بۆ‌ الوازكردنی‌ پێگه‌ی‌‬ ‫كورد‌ له‌ده‌سه‌اڵتی‌ ناوه‌ندی‌ ده‌كه‌ن‪‌،‬‬ ‫الوازب��وون��ی‌ پێگه‌ی‌ ك��ورد‌ له‌به‌غداد‌‬ ‫تاچه‌ند‌كاریگه‌ری‌له‌سه‌ر‌بزووتنه‌وه‌ی‌‬ ‫سیاسیی‌ رۆژه �ه‌اڵت��ی‌ كوردستان‌و‌‬ ‫حیزبه‌‌ سیاسیه‌كانی‌ ئه‌و‌ پارچه‌یه‌‌‬ ‫هه‌یه‌‌ كه‌‌ به‌چه‌شنێك‌ نوێنه‌رایه‌تی‌‬ ‫ئ���ه‌و‌ ب��زووت��ن��ه‌وه‌‌ ده‌ك�����ه‌ن‪ ‌،‬ئایا‌‬ ‫پێتانوانییه‌‌ له‌حاڵه‌تێكی‌ له‌وشێوه‌دا‌‬ ‫چاره‌نووسێكی‌هاوشێوه‌ی‌رێكخراوی‌‬ ‫موجاهدین‌ بۆ‌ ئۆپۆزیسیۆنی‌ كوردی‌‬ ‫ئێران‌بێته‌ئاراوه‌؟‬ ‫عه‌بدوڵاڵ‌ موهته‌دی‪ ‌:‬كوردی‌‬ ‫عێراق‌ نیشانیداوه‌‌ كه‌‌ هۆكارێكی‌‬ ‫گرنگی‌ سه‌قامگیری‌و‌ گه‌شه‌كردنی‌‬ ‫سیاسی‌و‌ چه‌سپاندنی‌ دیموكراسی‌و‌‬ ‫ته‌نانه‌ت‌ هۆكارێكی‌ گه‌شه‌سه‌ندنی‌‬ ‫ئ��اب��ووری‌ عێراقیشه‌‪ ‌،‬هه‌ربۆیه‌‌‬ ‫الوازب��وون��ی‌ ئ �ه‌و‌ به‌قازانجی‌ هیچ‌‬ ‫هێزێكی‌ پێشكه‌وتنخواز‌ نییه‌‌و‌‬

‫ناتوانێ‌ ببێ‪ ‌،‬به‌بڕوای‌ من‌ ته‌نیا‌‬ ‫نه‌یارانی‌كورد‪‌،‬نه‌یارانی‌دیموكراسی‌و‌‬ ‫پاشكه‌وتنخوازه‌كان‌و‌‬ ‫ه��ێ��زه‌‌‬ ‫ه��ێ��زه‌‌ كۆنه‌په‌رسته‌كان‌ كه‌ڵكی‌‬ ‫لێوه‌رده‌گرن‪ ‌،‬له‌سه‌ر‌ كوردستانی‌‬ ‫ئ��ێ��ران‌ بێگومان‌ كاریگه‌رییه‌كی‌‬ ‫نێگه‌تیڤی‌ ده‌ب���ێ‪ ‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‬ ‫ل��ه‌ه��ه‌م��ان��ك��ات��دا‌ك���ه‌‌ه��ه‌ری��ه‌ك‌‬ ‫له‌پارچه‌كانی‌ كوردستان‌ خه‌باتی‌‬ ‫خ��ۆی��ان‌و‌ چ��اره‌ن��ووس��ی‌ خۆیانیان‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ هه‌مووشیان‌ به‌هیوا‌و‌‬ ‫خۆشییه‌وه‌‌ ده‌ڕوان��ن��ه‌‌ ئه‌زمونی‌‬ ‫یه‌كتر‪ ‌،‬پێشموانیه‌‌ به‌و‌ ئاسانییه‌‌‬ ‫ئێمه‌مانانی‌ ئه‌حزابی‌ ئۆپۆزیسیۆنی‌‬ ‫كوردستانی‌رۆژهه‌اڵت‪‌،‬بكه‌وینه‌‌ژێر‌‬ ‫فشاری‌كه‌سه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬هۆكاره‌كانی‌ ئێوه‌‌‬ ‫كامانه‌ن‌ كه‌ئاوا‌ به‌دڵنیاییه‌وه‌‌ قسه‌‌‬ ‫ده‌ك����ه‌ی؟‌ ب��ۆ‌ پێتانوانییه‌‌ شتی‌‬ ‫واناكرێ؟‬ ‫عه‌بدوڵاڵ‌ موهته‌دی‪ ‌:‬بۆ‌ بكرێ!‌‬ ‫دی��اره‌‌ ئێران‌ زۆری‌ پێخۆشه‌‌ ئه‌وه‌‌‬ ‫رووب��دا‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ من‌ ت��ازه‌‌ ئێران‌ له‌و‌‬ ‫جێگه‌و‌ پێگه‌یه‌دا‌ نابینم‌ كه‌‌ شتی‌‬ ‫ئ���اوا‌ ف���ه‌رز‌ بكا‌ ب �ه‌س �ه‌ر‌ كه‌سدا‪‌،‬‬ ‫ب��ه‌دوو‌ ه��ۆك��ار‪ ‌:‬یه‌كه‌م‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ كه‌‌‬

‫رای گشتی كوردی ئێران‪،‬‬ ‫ئێستا لهسهر ئهوهیه‬ ‫بهشداری بزووتنهوهی‬ ‫سهوز بكهین‬

‫من‌ حكومه‌تی‌ ع��ێ��راق‌و‌ حكومه‌تی‌‬ ‫هه‌رێم‌ هێنده‌‌ به‌كز‌و‌ الواز‌ نابینم‌‬ ‫كه‌‌ ببنه‌‌ پیاوی‌ ئێران‌ یان‌ ئه‌وه‌نده‌‌‬ ‫بكه‌وێته‌‌ ژێر‌ كاریگه‌ری‌ ئه‌وانه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫عێراق‌ خۆی‌ خه‌ریكه‌‌ ده‌بێته‌‌ واڵت‪‌،‬‬ ‫خه‌ریكه‌‌ جێگه‌ی‌ خۆی‌ په‌یداده‌كا‪‌،‬‬ ‫ناڵێم‌ ئێران‌ كه‌سی‌ نییه‌‪ ‌،‬ئێران‌ زۆر‌‬ ‫كه‌سی‌هه‌یه‌‌له‌ناو‌عێراقدا‪‌،‬به‌اڵم‌پێم‌‬ ‫ئاسان‌ نییه‌‌ كه‌‌ ئه‌وانه‌‌ بتوانن‌ ئاوا‌‬ ‫به‌ئاسانی‌ببن‌به‌گوێ‌له‌مستی‌ئێران‪‌،‬‬ ‫ئه‌و‌ جێگه‌شی‌ كه‌‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ سه‌ر‌‬ ‫هه‌رێمی‌ كوردستان‪ ‌،‬من‌ پێموایه‌‌‬ ‫كه‌‌ ئه‌وان‌ له‌به‌رامبه‌ر‌ ئۆپۆزیسیۆنی‌‬ ‫ك��وردی‌ ئێرانی‌ هه‌ڵوێستیان‌ زۆر‌‬ ‫ل���ه‌وه‌‌ دۆس��ت��ان��ه‌ت��ره‌‪ ‌،‬به‌خه‌ڵك‌و‌‬ ‫حكومه‌تیشه‌وه‌‌ كه‌‌ ك��اری‌ وابكه‌ن‪‌،‬‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندی‌بااڵی‌هه‌رێمی‌كوردستان‌‬ ‫به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ك‌له‌الوازكردنی‌ئێمه‌دا‌‬ ‫نییه‌‪ ‌،‬ئێمه‌‌ خۆمان‌ ئه‌حزابی‌ كوردی‌‬

‫ئێران‌ ده‌بێ‌ هه‌ست‌ به‌به‌رپرسیارێتی‌‬ ‫بكه‌ین‌و‌خۆشبه‌ختانه‌‌كردوومانه‌‪‌،‬ئێمه‌‌‬ ‫ده‌بێ‌ كارێك‌ نه‌كه‌ین‌ گرفتی‌ گه‌وره‌‌‬ ‫دروستبكه‌ین‌بۆ‌هه‌رێمی‌كوردستان‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌الوازبوون‌و‌سه‌ركه‌وتنی‌ئه‌وان‌‬ ‫هی‌ئێمه‌شه‌‌و‌پێویسته‌‌بیانوو‌نه‌ده‌ینه‌‌‬ ‫ده‌ست‌هیچ‌كه‌س‪.‬‬ ‫دووه����ه‌م‌ه��ۆك��ار‌ئ���ه‌وه‌ی‌كه‌‌‬ ‫ده‌وڵه‌تی‌ئێران‌له‌‪‌8‬مانگی‌رابردوودا‌‬ ‫زۆر‌ زۆر‌ ل��ه‌وه‌‌ الوازت���ر‌ ب��ووه‌‌ كه‌‌‬ ‫جاران‌ بوو‪ ‌،‬ئێران‌ تووشی‌ قه‌یرانی‌‬ ‫زۆر‌ گ���ه‌وره‌‌ ب���ووه‌‪ ‌،‬بۆیه‌‌ م��ن‌ زۆر‌‬ ‫به‌زه‌حمه‌تی‌ ده‌بینم‌ كه‌‌ خ��ۆی‌ بۆ‌‬ ‫ده‌رب��از‌ بكرێ‌ له‌و‌ قه‌یرانانه‌‪ ‌،‬بۆیه‌‌‬ ‫من‌ پێموایه‌‌ به‌حكومه‌تی‌ عێراق‌و‌‬ ‫به‌حیزبه‌كانی‌ عێراقه‌وه‌‪ ‌،‬به‌هه‌رێمی‌‬ ‫كوردستان‌و‌ هه‌موو‌ الیه‌نه‌كانییه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫پێویسته‌‌ پێداچوونه‌وه‌یه‌ك‌ بكه‌ن‌‬ ‫ب�ه‌س�ه‌ر‌ پرسی‌ ده‌وڵ �ه‌ت��ی‌ ئێران‌و‌‬ ‫ئۆپۆزیسیۆنی‌ ئێرانی‪ ‌،‬من‌ پێموایه‌‌‬ ‫به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌وه‌ختی‌ئه‌وه‌‌هاتووه‌‌كه‌‌‬ ‫دۆستایه‌تی‌و‌هاوپه‌یمانی‌و‌نزیكایه‌تی‌‬ ‫خۆیان‌له‌گه‌ڵ‌ئێمه‌ی‌كوردی‌ئێرانی‌‬ ‫زیاتر‌ بكه‌ن‪ ‌،‬ئێران‌ روو‌ له‌گۆڕانه‌‪‌،‬‬ ‫ئێران‌ له‌به‌رده‌م‌ گۆڕانی‌ گه‌وره‌دایه‌‪‌،‬‬ ‫ئه‌م‌ بزووتنه‌وه‌ی‌ دیموكراسیخوازی‌‬ ‫كه‌‌ له‌دونیا‌ به‌بزووتنه‌وه‌ی‌ سه‌وز‌‬ ‫ن��اس��راوه‌‪ ‌،‬له‌پاشه‌كشه‌دا‌ نییه‌‪‌،‬‬ ‫له‌هه‌ڵچوون‌و‌په‌ره‌سه‌ندندایه‌‪‌،‬كوردی‌‬ ‫ئێران‌ له‌‪ ‌8‬مانگی‌ راب��ردوودا‌ باس‌و‌‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ سیاسی‌ به‌رباڵوی‌‬ ‫له‌مباره‌وه‌‌ كردووه‌‌و‌ ئێستا‌ ده‌توانم‌‬ ‫بڵێم‌ رای‌ گشتیی‌ ك��وردی‌ ئێران‌‬ ‫سه‌رجه‌م‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌جۆرێك‌‬ ‫هاوپه‌یمانی‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌بزووتنه‌وه‌یه‌دا‌‬ ‫دروستبكات‌و‌ به‌گشتی‌ من‌ ئاینده‌ی‌‬ ‫ك��ۆم��اری‌ ئیسالمی‌و‌ ئه‌ستێره‌ی‌‬ ‫به‌ختی‌ كۆماری‌ ئیسالمی‌ هێنده‌‌‬ ‫به‌دره‌وشاوه‌‌نابینم‪‌،‬پێموایه‌‌وه‌ختی‌‬ ‫ئه‌وه‌‌ هاتووه‌‌ كه‌‌ هه‌موو‌ هێلكه‌كان‌‬ ‫نه‌خرێنه‌‌سه‌به‌ته‌یه‌كه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س������ت������وور‪‌:‬ل��ه‌ی��ه‌ك��ێ��ك‌‬ ‫له‌رۆژنامه‌كانی‌ ب��اش��وور‌ راپۆرتی‌‬ ‫یارمه‌تیدانی‌ ئۆپۆزیسیۆنی‌ كوردی‌‬ ‫ئێرانی‌ له‌الیه‌ن‌ حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌ ه���ات���ه‌ئ���اراوه‌‪ ‌،‬چه‌ند‌‬ ‫ماڵپه‌ڕێكی‌ ئێرانیش‌ به‌پشتبه‌ستن‌‬ ‫به‌م‌ راپۆرته‌‌ ره‌خنه‌یان‌ له‌حكومه‌تی‌‬ ‫ه�ه‌رێ��م‌ گ��رت‪ ‌،‬ئ �ه‌م‌ بابه‌ته‌‌ هه‌اڵی‌‬ ‫نایه‌وه‌‪‌،‬رای‌ئێوه‌‌له‌مباره‌وه‌‌چییه‌؟‬ ‫ع��ه‌ب��دوڵ��اڵ‌م���وه���ت���ه‌دی‪‌:‬من‌‬ ‫ب����اڵوك����ردن����ه‌وه‌ی‌ ئ����ه‌م‌ بابه‌ته‌‌‬ ‫به‌رووداوێكی‌ ناخوازراو‌و‌ ناپێویست‌‬ ‫ده‌زانم‌و‌له‌راگه‌یاندێكی‌خۆشماندا‌ئه‌و‌‬ ‫هه‌واڵه‌مان‌ ره‌تكردۆته‌وه‌‪ ‌،‬پێموایه‌‌‬ ‫كاریگه‌ری‌ زۆری‌ نابێ‪ ‌،‬سه‌ره‌ڕای‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی‌ م���اوه‌ی���ه‌ك‌ قسه‌‌وباس‌و‌‬ ‫هه‌یه‌جانێكی‌ سیاسیی‌ له‌راگه‌یاندنی‌‬ ‫كوردستانی‌ ب��اش��ووردا‌ پێكهێنا‪‌،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم‌ پێموانییه‌‌ كاریگه‌ریه‌كی‌‬ ‫زۆری‌هه‌بێ‌و‌ئه‌ونده‌‌ده‌زانم‌كه‌‌رای‌‬ ‫گشتیی‌كوردی‌ئێرانی‌له‌و‌بابه‌ته‌وه‌‌‬ ‫دڵیان‌زۆر‌ئێشاوه‌‪.‬‬

‫دیاره پهیوهندی لهنێوان حكومهتی ههرێمو كۆماری‬ ‫ئیسالمی زۆر ئاساییه‪ ،‬بهاڵم ئهوهی هێڵی سووره‪ ،‬بریتیه‬ ‫لهوهی كه ئهو پهیوهندییه نهبێته هۆی پێشێلكردنی‬ ‫مافهكانی كورد لهپارچهكانی دیكه‬

‫‪13‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫پشوو‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫وهزارهت گوێ لهپالنو داواکارییهکانمان ناگرێت‬

‫الپهڕه ‪15‬‬

‫چۆپی‬ ‫ئامادهیه‬

‫بهرههم حهسهن لهئهمریكا‬ ‫یادی سهرچنار دهكاتهوه‬ ‫هونهرمهندی گۆرانیبێژ بهرههم‬ ‫ح��هس��هن ل���هدوای دابڕانێكی زۆر‬ ‫لهكاری هونهری‪ ،‬ئێستا سهرقاڵی‬ ‫كاركردنه لهئهلبومێكی نوێدا‪ ،‬بهناوی‬ ‫(یادهكانی سهرچنار)‪ ،‬بهنیازی‬ ‫كلیپكردنی چهند گۆرانییهكیشه‪.‬‬ ‫بهرههم حهسهن كهماوهی ‪14‬‬ ‫ساڵه لهگهڵ خێزانهكهی لهواڵتی‬

‫دهژی‪ ،‬لهلێدوانێكیدا‬ ‫لهلێدوانێكیدا‬ ‫ئهمریكا دهژی‪،‬‬ ‫ئهمریكا‬ ‫ب��هدهس��ت��ووری وت "ئهلبومهكهم‬ ‫ناوی (یادهكانی سهرچنار)هو ‪10‬‬ ‫گ��ۆران��ی لهخۆگرتووه كهزۆربهی‬ ‫ئ��اوازو هۆنراوهكانی خۆمهو چهند‬ ‫هۆنراوهیهكی خوالێخۆشبوو شێخ‬ ‫ئهنوهره‪ ،‬ههروهها چهند ئاوازێكیشی‬ ‫هی (جهزای ساز)ه‪.‬‬

‫نزیك لههونهرمهندی‬ ‫س��هرچ��اوهی��هك��ی‬ ‫ف��هت�اح بهڕۆژنامهی‬ ‫گۆرانیبێژ چۆپی‬ ‫��ان�د‪ :‬ن �اوب �راو بهنیازه‬ ‫دهس��ت �ووری راگ��هی‬ ‫كی نوێ باڵوبكاتهوه‬ ‫بهمنزیكانه ئهلبومێ‬ ‫لهخۆگرتووه كهشهشیان‬ ‫نی‬ ‫كهههشت گۆرا یهو دوانیان بهزاراوهی‬ ‫ب��هزاراوهی سۆرانی‬ ‫كرمانجییه‪.‬‬ ‫تی "سهرجهم ئاوازهكانی‬ ‫ئهو سهرچاوهیه و‬ ‫ههڵكهوت زاهیرهوهیهو‬ ‫الیهن‬ ‫گۆرانییهكانی له الی��هن دكتۆر ئاراسو‬ ‫ل��ه‬ ‫تێكستهكانیشی راهیمو ئهكرهم ئهمینو‬ ‫یب‬ ‫حهمه سهعید ئ هاباد قهرهداغیو ئهدیب‬ ‫رهنج سهنگاویو مه‬ ‫بهشكردنی بۆ كردووه"‪.‬‬ ‫ووسراونو هونهرمهند هێمن حسێنیش كاری دا كهوه بانگهێشكراوه بۆ‬ ‫ن چهند كۆمپانیایه‬ ‫چهلكییهوه ن‬ ‫لهالیهكی ترهوه چۆپی فهتاح لهالیه زی لهشاری (لهندهن)‪.‬‬ ‫زمانی ئینگلی‬ ‫فهیس بوك وتبووی "من‬ ‫سازكردنی كۆنسێرتێكی گۆرانی به بارهی بهشداریكردنی له‬ ‫له‬ ‫تهوه كهئهوهش كارێكی‬ ‫پێشتر هونهرمهند چۆپی فهتاح بهناوی منهوه كردوویانه‬ ‫یهو ئهوانه خهڵكانی ترن‬ ‫فهیس بوكم نی‬ ‫خهڵك بڕوایان پێنهكات"‪.‬‬ ‫نهشیاوهو هیوادارم‬

‫هه ر یه كه‬ ‫لههونهرمهندان (ك���ارزانو گۆران‬ ‫ك��ام��ی��ل) ك����اری داب��هش��ك��ردن��ی‬ ‫مۆزیكیان بۆ گۆرانییهكانی بهرههم‬ ‫ح��هس��هن ئ��هن��ج��ام��داوهو لهشاری‬ ‫سلێمانی لهستۆدیۆی "پیانۆ" كاری‬

‫تۆماركردنی ئهنجامداوه‪.‬‬ ‫بهرههم حهسهن ههروهها وتی‬ ‫"ئێستا لهواڵتی ك��هن��هدامو لهگهڵ‬ ‫ستافێكی هونهری بهنیازم چهند‬ ‫گۆرانییهكی ئهلبومهكهم كلیپ‬ ‫بكهم"‪.‬‬

‫ئهمیر حهسهن‬ ‫گڕیدا لهماڵ‬ ‫بۆ ئهو ماڵه‬

‫گۆرانیبێژی دووره‬ ‫واڵت ئهمیر حهسهن‬ ‫ك���ه ب���هگ���ۆران���ی‬ ‫(گڕیدهم لهماڵ بۆ‬ ‫ئهو ماڵه) ناوبانگی‬ ‫دهرك���������ردووه‪،‬‬ ‫ل���هدوای ههشت‬ ‫س����اڵ داب�����ڕان‬ ‫لهكاری هونهری‬ ‫ئێستا سهرقاڵی‬ ‫ك����ارك����ردن����ه‬ ‫له ئه لبو مێكی‬ ‫نوێدا كهههموو‬ ‫گۆ ر ا نییه كا نی‬ ‫ه���اوش���ێ���وهی‬ ‫گ������ۆران������ی‬ ‫(گ����ڕی����دهم)‬ ‫خێرایه‪.‬‬ ‫ئهمیر حهسهن لهلێدوانێكیدا‬ ‫بهدهستووری وت "ئهلبومهكهم ‪8‬‬ ‫گۆرانیو مهقامێكی لهخۆگرتووهو‬ ‫سودم لهتێكستی ههریهك له(هێمن‬ ‫نهقشبهندیو بێستونی كۆڕهكو‬ ‫ك��ارۆخ روان��دزیو ئاكام ئهحمهد)‬ ‫وهرگرتووهو میلۆدی گۆرانییهكانیشم‬

‫هێڤی حهزی لهیاپراخه مـوفـاجـهئـهی رۆژ كـهریـم‬ ‫بـــهڕێــــوهیـــه‬

‫هونهرمهند هێڤی لهلێدوانێكیدا‬ ‫ب��ۆ دهس���ت���وور ب��اس��ی لهوهكرد‬ ‫ك���هوا م���اوهی ئ��هو چ��هن��د ساڵه‬ ‫كهدووركهوتووهتهوه لهكوردستان‪،‬‬ ‫زۆر غهریبی سروشتی كوردستانی‬ ‫ك��ردووه‪ ،‬ئهو دهڵێت "من خهڵكی‬ ‫شهقاڵوه بووم‪ ،‬شهقاڵوه دارو گوڵی‬ ‫زۆره‪ ،‬بۆ سهبوری خۆم لهماڵهوهی‬ ‫خۆم دارو گوڵی زۆرم چاندووه بۆ‬ ‫ئهوهی وهكو شهقاڵوهی لێبێت"‪.‬‬ ‫هێڤی كهماوهی ‪ 12‬ساڵه لهگهڵ‬ ‫ه��اوس��هرهك��هی ل����هدهرهوهی واڵت‬ ‫دهژیێ��ت‪ ،‬ئێس�تا خ��اوهن��ی دوو‬ ‫منداڵن‪ ،‬بۆ ك��اری رۆژانهی‬ ‫هێڤی دهڵێ��ت‬ ‫"ئ���ێ��م������ه‬ ‫فرۆشگایهكمان‬ ‫ه�هی��هو م���نو‬ ‫هاوسهرهك���هم‬ ‫بهڕێوهی دهبهین‪،‬‬

‫بژێوی ژیانمان لهسهر ئهوهیه"‪.‬‬ ‫یه"‪.‬‬ ‫هێڤی س��هب��ارهت بهخواردن‬ ‫دهڵێت "زۆر حهز بهیاپراخ دهكهمو‬ ‫دهكهمو‬ ‫ئێستا لهئهڵمانیا مانگی ‪ 4‬جار‬ ‫یاپراخ لێدهنێم"‪ .‬خاتوو هێڤی‬ ‫لهساڵی ‪ 2007‬دوایین بهرههمی‬ ‫خۆی بههاوكاری كۆڕهك مۆزیك‬ ‫ب��اڵوك��ردهوه‪ ،‬بۆ دوایین كاریشی‬ ‫وتی "من ئێستا كار بۆ بهرههمێكی‬ ‫نوێ دهك��هم‪ ،‬ب��هاڵم هێشتا دیار‬ ‫نییه كهوا چهن�د ت��راك دهب���ێ��تو‬ ‫ن����اوو شێوازی تراكهك���ان چ��ۆن‬ ‫دهبێ���ت‪ ،‬چ��ونك�����ه م��ن‬ ‫دهمهوێ����ت كارێك��ی‬ ‫جیاوازتر لهكاركانی‬ ‫راب���������ردووم‬ ‫پێشكهشبكهم"‪.‬‬

‫هونهرمهندی گۆرانیبێژ رۆژ كهریم بهدهستووری راگهیاند‪ :‬سهرجهم‬ ‫كارهكانی ئهلبومه نوێیهكهی تهواوبووه كهدوانزه گۆرانی لهخۆگرتووهو‬ ‫چاوهڕێی كۆمپانیایهك دهكات تاكو باڵویبكاتهوه‪ ،‬بهاڵم ناوی‬ ‫ئهلبومهكهی ئاشكرا نهكرد‪.‬‬ ‫ههر لهو پهیوهندییهدا ناوبراو باسی لهوهكرد كهزۆربهی‬ ‫هۆنراوهی گۆرانییهكانی هۆنراوهی (هێمن شێخ عومهر)هو ههندێ‬ ‫لهئاوازهكانی خۆیهتیو چهند مۆزیكژهنێكی كوردو فارسو سویدی‬ ‫هاوكاریان كردووه‪ ،‬بهاڵم ناوی ئهلبومهكهی نهدركاند‪.‬‬ ‫ئهو وتی "ئهلبومهكهم با موفاجهئه بێت بۆ‬ ‫گوێگرهكانم"‪.‬‬

‫رهوانـــدزی كـاتــی‬ ‫بـۆ كـچـان نـیـیــه‬ ‫هونهرمهندی مۆزیكژهن سهید‬ ‫ئهحمهد رهوان���دزی باس‬ ‫لهوهدهكات كهوا لهمنداڵیدا‬ ‫بههۆی هونهرهوه كاتی‬ ‫ن��هب��ووه ب��ۆ كچان‪،‬‬ ‫گلهیی ئ���هوهش‬ ‫ل��هخ��ۆی دهك���ات‬ ‫كهوا تهمهنی زیاتر‬ ‫لهخزمهتی خهڵك‬ ‫بووه نهك خۆی‪.‬‬ ‫رهوان�����������������دزی‬ ‫لهساڵی ‪ 1991‬ژیانی هاوسهری‬ ‫پێكهێناوه‪ ،‬بهاڵم وهكو خۆی دهڵێت‬ ‫"بهخۆشهویستی نهبووه‪ ،‬ئهو كچهی‬

‫كهخواستم جیرانمان ب��وو‪ ،‬پێشتر‬ ‫پهیوهندی خۆشهویس�تیم لهگهڵیدا‬ ‫نهبوو‪ ،‬ئێستاش ‪ 4‬منداڵمان ههیه"‪.‬‬ ‫رهوان����دزی كهئێستا لهههولێر‬ ‫دادهنیشێت باس لهوهدهكات كهوا دڵی‬ ‫ههمیشه لهالی رهواندزهو زۆریش حهزی‬ ‫بهكفتهی كهنگر بهماسته كهخواردنێكه‬ ‫لهناوچهی رهواندز لێدهنرێت‪.‬‬ ‫سهید ئهحمهد رهواندزی پهیوهندی‬ ‫لهگهڵ وهرزشدا باشهو رۆژانه وهرزش‬ ‫دهكاتو وتی "هاندهری یانهكانی رهواندزو‬ ‫ریال مهدریدم"‪ .‬جگه لهكاری مۆزیكی‬ ‫سهید ئهحمهد باس لهوهدهكات كهوا‬ ‫شارهزایی لهبواری دارتاشیدا ههیه‪.‬‬

‫لهالیهن (ئاكام ئهحمهدو دڵشاد‬ ‫ه��هول��ێ��ریو ب��هه��زاد محهمهد)هوه‬ ‫دان���راوه"‪ .‬ههروهها لهبارهی ناوی‬ ‫ئهلبومهكهیهوه ئهمیر وتی "تاكو‬ ‫ئێستا هیچ ناوێكم بۆ دانهناوه"‪ ،‬بهاڵم‬ ‫ئاماژهی بۆئهوهكرد كه لهنهورۆزی‬ ‫ئهمساڵدا ئهلبومهكهی باڵودهكاتهوهو‬ ‫وتی "زۆربهی گۆرانیهكانیشم گۆرانی‬ ‫خێرایه"‪.‬‬ ‫ساڵی رابردوو كهناڵی ئاسمانی‬ ‫ك��وردس��ات دوان لهوگۆرانیانهی‬ ‫ئ��هل��ب��وم��هك��هی گۆرانیبێژ ئهمیر‬ ‫حهسهنی بهناوی گهڕیدهم بهشی‬ ‫دووهمو سیمای عهشقی بۆ كلیپكردو‬ ‫سهركهوتنێكی باشی بهدهستهێنا‪.‬‬

‫ئهلبومهكهی‬ ‫شهریف قهیران‬ ‫‪ 17‬گۆرانییه‬ ‫ش��هری��ف ق��هی��ران هونهرمهندی‬ ‫گۆرانیبێژی باكووری كوردستان‬ ‫سهرقاڵی ئهلبومێكی نوێیه كه ‪17‬‬ ‫گۆرانییهو تیایدا گۆرانی بهههورامیو‬ ‫سۆرانی وتووه‪.‬‬ ‫شهریف كه لهساڵی رابردوودا‬ ‫ب���ۆ ب���هش���داری���ك���ردن لهچهند‬ ‫پڕۆگرامێكی ‪ tv‬بانگهێشتكرابوو‪،‬‬ ‫لهپهیوهندییهكدا لهبارهی نوێترین‬ ‫ك��اری هونهرییهوه بهدهستووری‬ ‫راگهیاند كه لهئێستادا سهرقاڵی‬ ‫كاركردنه لهئهلبومه نوێیهكهیدا كه‬ ‫‪ 17‬گۆرانی لهخۆدهگرێتو لهچوار‬ ‫ستۆدیۆ لهواڵتی توركیا ك��اری بۆ‬ ‫دهكات‪.‬‬ ‫ش���هری���ف ق���هی���ران ئ���ام���اژهی‬ ‫ب��ۆئ��هوهش��ك��رد‪ :‬دوو گۆرانیان‬ ‫ب��هش��ێ��وهزاری س��ۆران��ی دهڵێتو‬ ‫گ��ۆران��ی��ی��هك��ی��ش��ی ب��هش��ێ��وهزاری‬ ‫ههورامییه‪.‬‬ ‫لهبارهی ناوی ئهلبومهكهشییهوه‬ ‫ناوبراو وتی "تاكو ئێستا هیچ ناوێكم‬ ‫بۆ ئهلبومهكهم دیاری نهكردووه"‪.‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫پشوو‬

‫‪12‬‬

‫میرهو لۆكهو ههڵكهوتو ناسلی‪..‬‬ ‫ڤاالنتاین لهكێ پیرۆزدهكهن؟‬ ‫ئا‪‌:‬ئاكۆ‌محه‌مه‌د‌ئه‌مین‬

‫كچان‌و‌كوڕان‌له‌رۆژی‌‬ ‫خۆشه‌ویستیدا‌‬ ‫جارێكی‌تر‌‬ ‫خۆشه‌ویستی‌‬ ‫له‌یه‌كتر‌‬ ‫پیرۆزده‌كه‌نه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫چه‌پكه‌‌گوڵی‌‬ ‫سوور‌و‌گۆڕینه‌و‌هی‌‌‬ ‫ماچی‌خۆشه‌ویستی‌له‌نێوانیاندا‌و‌رۆژی‌‬ ‫ڤاالنتاینیش‌پیرۆزتر‌ده‌كه‌ن‌له‌یه‌كتر‪‌.‬‬ ‫‪‌2/14‬رۆژی‌جه‌ژنی‌خۆشه‌ویستانه‌‪‌،‬‬ ‫تێكڕای‌خۆشه‌ویسته‌كان‌ له‌ئێستاوه‌‌‬ ‫خۆیان‌بۆ‌ئه‌و‌رۆژه‌‌‬ ‫ئاماده‌ده‌كه‌ن‌كه‌ته‌نها‌‬ ‫چه‌ند‌رۆژێكی‌كه‌می‌‬ ‫ماوه‌‪‌،‬جلی‌سوور‌‬ ‫ده‌پۆشن‌و‌بیر‌‬ ‫له‌ئاماده‌كردنی‌‬ ‫وشه‌یه‌كی‌‬ ‫جوانتر‌ده‌كه‌نه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫بۆئه‌و‌هی‌‌به‌رامبه‌ر‌‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كانیان‌ده‌ریببڕن‪‌،‬‬ ‫هونه‌رمه‌ندانیش‌هه‌ریه‌كه‌و‌به‌جۆرێك‌‬ ‫باس‌له‌و‌رۆژه‌‌ده‌كه‌ن‪.‬‬

‫میره‪ :‬پیرۆزه‬ ‫لهوكهسهی‬ ‫خۆشمدهوێت‬

‫ڤاالنتاین‌ رۆژێ��ك�ه‌‌ بۆ‌‬ ‫دووب��اره‌‌ په‌یمانبه‌ستنه‌وه‌‌و‌‬ ‫به‌ڵێندان‌ به‌خۆشه‌ویستی‌‌‬ ‫ل����ه‌ن����ێ����وان‌س���ه‌رج���ه‌م‌‬ ‫خۆشه‌ویسته‌كاندا‪ ‌،‬له‌و‌‬ ‫رۆژه‌دا‌هه‌موو‌عاشقان‌‬ ‫خۆ شه‌و یستی‌‌‬ ‫خ�����ۆی�����ان‌ بۆ‌‬ ‫ی����ه‌ك����ت����ری‌‌‬ ‫ده‌رده‌ب��ڕن‪‌،‬‬ ‫ج��ا‌ بۆیه‌‌‬ ‫رۆژێكه‌‌بۆ‌‬

‫خۆ شه‌و یستی‌‌و‌‬ ‫زۆر‌ گرنگه‌‌ ك �ه‌‌ به‌رز‌‬ ‫رابگیرێت‪.‬‬ ‫ڤاالنتاین‌ جوانترین‌ رۆژی‌ ساڵه‌‌‬ ‫بۆ‌ من‪ ‌،‬هه‌ستی‌ مرۆڤ‌ جوڵه‌یه‌كی‌‬ ‫نوێبوونه‌وه‌ی‌ تێده‌كه‌وێت‪ ‌،‬جوانترین‌‬ ‫گوڵ‌ پێشكه‌شی‌ هه‌موو‌ ئه‌وكه‌سانه‌‌‬ ‫ده‌ك���ه‌م‌ك �ه‌‌ب �ه‌پ��ی��رۆزی‌ده‌ڕوان��ن��ه‌‌‬ ‫خۆشه‌ویستی‪‌،‬رۆژی‌ڤاالنتاین‌پیرۆز‌‬ ‫ده‌كه‌م‌له‌هه‌موو‌عاشقانی‌كوردستان‌و‌‬ ‫ب �ه‌ت��ای��ب �ه‌ت‌ ب���ه‌و‌ ك��ه‌س��ه‌ی‌ كه‌من‌‬ ‫خۆشمده‌وێت‪.‬‬

‫لۆكه‪:‬‬ ‫ههست بهخۆشی دهكهین‬

‫رۆژێك ‌ه‌له‌خۆته‌وه‌‌هه‌ست‌به‌خۆشی‌‌‬ ‫ده‌كه‌یت‪‌،‬ته‌نانه‌ت‌ئه‌وان ‌هی‌‌له‌پرۆس ‌هی‌‌‬ ‫عه‌شق‌و‌ئه‌وینداریشدا‌نین‪‌،‬له‌و‌رۆژه‌دا‌‬ ‫هه‌ست‌به‌وه‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌كه‌موكوڕییه‌كیان‌‬ ‫له‌ژیاندا‌هه‌یه‌و‌پێویسته‌‌خۆشه‌ویستیان‌‬ ‫هه‌بێت‪ ‌،‬هه‌ستكردن‌ به‌خۆشه‌ویستی‌‬ ‫هه‌ستكردنه‌‌به‌بوونی‌مرۆڤایه‌تی‪‌،‬ژیان‌‬ ‫بێ‌خۆشه‌ویستی‌نابێت‪.‬‬ ‫پیرۆزبایی‌ له‌هه‌موو‌ ئه‌و‌ كه‌سانه‌‌‬ ‫ده‌كه‌م‌كه‌به‌ڕاستی‌رێز‌له‌خۆشه‌ویستی‌‬ ‫ده‌گرن‪‌،‬پیرۆزبایی‌له‌عاشقان‌ده‌كه‌م‌‬ ‫هیوادارم‌ ل �ه‌ڕۆژی‌ ڤاالنتاین‌ هه‌موو‌‬ ‫عاشقان‌دڵی‌یه‌ك‌ئاشتبكه‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫ناسلی‪:‬‬ ‫با راستگۆبین لهگهڵ‬ ‫خۆشهویستهكانمان‬

‫جوانترین‌ رۆژ‌ بۆ‌ مرۆڤ‌ ئه‌و‌ رۆژه‌یه‌‌‬ ‫هه‌ست‌ به‌خۆشه‌ویستی‌ ده‌كات‪ ‌،‬ئه‌مه‌‌ ئه‌و‌‬ ‫سروته‌یه‌‌ كه‌‌ عاشقان‌ ل �ه‌رۆژی‌‌ ڤاالنتایندا‌‬ ‫ئه‌نجامیده‌ده‌ن‪‌،‬له‌پاڵ‌گۆڕینه‌و‌هی‌‌گوڵێكی‌‌‬ ‫س���ووردا‌ك�ه‌زی��ات��ر‌وت���اری‌‌گ��ه‌رم‌وگ��وڕی‌‌‬ ‫خۆشه‌ویست ‌ی‌و‌گه‌ڕانه‌وه‌ی ‌ه‌بۆ‌خود ‌ی‌ئه‌فسانه‌‪‌،‬‬ ‫ئامۆژگاریشم‌ بۆ‌ ئه‌و‌ كه‌سان ‌هی‌‌ كه‌عاشقن‌‬ ‫له‌و‌ رۆژه‌دا‌ ئه‌وه‌یه‌‌ كه‌رێز‌ له‌عیشقه‌كه‌یان‌‬ ‫بگرن‌و‌راستگۆبن‌له‌گه‌ڵ‌یه‌كتریدا‪‌،‬شۆڕشی‌‌‬ ‫ڤاالنتاین‌ له‌هه‌موو‌ عاشقانی‌ كوردستان‌و‌‬ ‫هه‌نده‌ران‌پیرۆز‌ده‌كه‌م‪.‬‬

‫ههڵكهوت زاهیر‪:‬‬ ‫ههموومان ههست‬ ‫بهخۆشهویستی دهكهین‬

‫ج��وان��ت��ری��ن‌ه�ه‌س��ت‌ب��ۆ‌مرۆڤ‌‬ ‫ه �ه‌س��ت��ك��ردن �ه‌‌ به‌خۆشه‌ویستی‪‌،‬‬ ‫ڤاالنتاین‌ ئه‌و‌ رۆژه‌ی �ه‌‌ كه‌ناوزه‌ندی‌‬ ‫رۆژی‌ خۆشه‌ویستی‌ كراوه‌‪ ‌،‬بێگومان‌‬ ‫له‌گه‌نج‌تا‌ته‌مه‌نی‌گه‌وره‌كانمان‌له‌و‌‬ ‫رۆژه‌دا‌هه‌ست‌به‌نوێبوونه‌وه‌ی‌هه‌ستی‌‬ ‫هه‌میشه‌یی‌ده‌كه‌ن‌كه‌خۆشه‌ویستییه‌‪‌،‬‬ ‫مادام‌عه‌شق‌و‌خۆشه‌ویستی‌‌هه‌یه‌‌واته‌‌‬ ‫ده‌بێت‌ رۆژێك‌ هه‌بێت‌ بۆ‌ عاشقان‌و‌‬ ‫خۆشه‌ویستان‪‌،‬پیرۆزبایی‌له‌سه‌رجه‌م‌‬ ‫ئ �ه‌و‌ كه‌سانه‌‌ ده‌ك���ه‌م‌ كه‌به‌ڕاستی‌‬ ‫یه‌كتریان‌خۆشده‌ویت‪.‬‬

‫نیلیسا‪ :‬با خۆشهویستی‬ ‫خۆمان دهربڕین!‬

‫خ��ۆش �ه‌وی��س��ت��ی‌ جوانترین‌و‌‬ ‫خۆشترین‌ هه‌سته‌‌ بۆ‌ م��رۆڤ‪ ‌،‬رۆژی‌‬ ‫ڤاالنتاین‌به‌رۆژی‌نوێبوونه‌وه‌‌داده‌نێم‌‬ ‫بۆ‌ م��رۆڤ‪ ‌،‬م��رۆڤ‌ خۆشه‌ویستی‌ بۆ‌‬ ‫زۆر‌شت‌هه‌یه‌‌به‌تایبه‌ت‌ئه‌گه‌ر‌بۆ‌ئه‌و‌‬ ‫كه‌سه‌ی‌وه‌ك‌عاشقێك‌خۆشت‌بوێ‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ ده‌بێت‌ ئه‌م‌ رۆژه‌‌ ته‌نها‌ رۆژێك‌‬ ‫بێت‌ ب��ۆئ�ه‌و‌هی‌‌ هه‌موومان‌ پێكه‌وه‌‌‬ ‫خۆشه‌ویستی‌‌ خۆمان‌ بۆ‌ ئه‌و‌ كه‌سه‌‌‬ ‫ده‌ربڕین‌ كه‌خۆشمان‌ ده‌وێت‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫ده‌بێت‌هه‌موو‌رۆژێكمان‌ڤاالنتاین‌بێت‪‌،‬‬ ‫پیرۆزبایی‌له‌هه‌موو‌ئه‌و‌كه‌سانه‌‌ده‌كه‌م‌‬

‫ك ‌ه‌به‌ڕاستی‌رێز‌له‌خۆشه‌ویستی‌و‌رۆژی‌‬ ‫ڤاالنتاین‌ده‌گرن‪.‬‬

‫دهشنێ موراد‪ :‬ڤاالنتاین‬ ‫لهگهڵ ماچێكدا‬

‫واو‌ ڤاالنتاین‪ ‌،‬هه‌رچه‌نده‌‌ رۆژی‌‌‬ ‫ڤاالنتاین‌ له‌كلتوری‌‌ كوردیدا‌ شتێكی‌‌‬ ‫ت��ازه‌ی�ه‌و‌ نوێیه‌‪ ‌،‬ب �ه‌اڵم‌ زۆر‌ گرنگه‌‌‬ ‫كه‌گرنگییه‌كی‌‌ تایبه‌تی‌‌ پێبدرێت‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌ ئه‌مه‌‌ رۆژی‌‌ نوێبوونه‌وه‌ی‌‬ ‫خۆشه‌ویستی‌و‌ نه‌مانی‌‌ رق‌و‌ كینه‌یه‌‌‬ ‫له‌نێوان‌یه‌كتری‌‪‌،‬ڤاالنتاین‌پێشكه‌شه‌‌‬ ‫به‌عاشقانی‌ جیهان‌ به‌تایبه‌ت‌ ئه‌و‌‬ ‫عاشقانه‌ی‌ له‌كوردستان‌ كه‌به‌یه‌ك‌‬ ‫نه‌گه‌یشتوون‪‌،‬هیوادارم‌هه‌موو‌رۆژێك‌‬ ‫رێز‌له‌خۆشه‌ویستی‌بگیرێ‌نه‌ك‌ته‌نها‌‬ ‫له‌ڕۆژی‌ڤاالنتاین‌له‌گه‌ڵ‌ماچێكدا‪.‬‬

‫حهمه سهعید‪:‬‬ ‫خۆزگه ههموو رۆژێك‬ ‫ڤاالنتاین بووایه‬

‫خۆزگه‌‌ هه‌موو‌ رۆژێك‌ ڤاالنتاین‌‬ ‫ب��ووای �ه‌‌ ب��ۆئ��ه‌وه‌ی‌ ه �ه‌م��وو‌ رۆژێك‌‬ ‫وشه‌ی‌ عه‌شق‌و‌ خۆشه‌ویستی‌ له‌ناو‌‬ ‫دڵ‌و‌سه‌ری‌زمان‌و‌نوكی‌پێنووسمان‌‬ ‫بووایه‌‪ ‌،‬به‌واتایه‌كی‌‌ دی‌‌ له‌و‌ رۆژه‌دا‌‬ ‫دڵ �ه‌ك��ان‌ ف���راوان‌ ده‌ب���ن‌و‌ هه‌میشه‌‌‬ ‫مرۆییه‌كان‌ ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‌ بۆ‌ مرۆڤ‪‌،‬‬ ‫بۆیه‌‌خۆزگه‌‌كوردیش‌وه‌ك‌میلله‌تانی‌‌‬ ‫دونیا‌ له‌و‌ رۆژه‌دا‌ به‌هه‌مان‌ شێوه‌ی‌‬ ‫ئه‌وان‌مامه‌ڵه‌مان‌له‌گه‌ڵدا‌بكردایه‌‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫کلتور‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫الپهڕه ‪17‬‬

‫مهزارگهیهک دهبێته گۆڕستانی گهنجان‬

‫"وهزارهت گوێ لهپالنو‬ ‫داواكارییهكانمان‬ ‫ناگرێت"‬

‫جیهانبینی‌پپه‌روه‌رده‌‬ ‫جیهانبینی‬ ‫ف��ای��هق س���هع��ی��د‬

‫جیهانبینی وهزیرهكانی‬ ‫پهروهرده‬

‫دكتۆر بههرۆز جاف‪ ،‬راگری‬ ‫كۆلێژی پهروهردهی كهالر‬ ‫بۆ دهستوور‬ ‫راگری كۆلێژی پهروهردهی كهالر ئاماژه بهوهدهكات كه وهزارهتی‬ ‫خوێندنی بااڵو توێژینهوهی زانستی هاوكارییان ناكاتو ئهوهش كێشهو‬ ‫گرفتهكانیانی زیاتر كردووه‪.‬‬ ‫‪............................................................................................................................‬‬ ‫سازدانی‪ :‬هونهر ئیحسان‬

‫دهس��ت��وور‪ :‬كۆلێژی پ����هروهردهی‬ ‫ك���هالر كێشهی بینایهی ههیه‪،‬‬ ‫چیتان كردووه بۆ چارهسهری ئهو‬ ‫كێشهیه؟‬ ‫د‪ .‬بههرۆز‪ :‬ل��هڕووی بیناوه‬ ‫ئێستا بڕیاری ئهوه ههیه كه زانكۆی‬ ‫گهرمیان بكرێتهوه‪ ،‬بودجهشی بۆ‬ ‫تهرخانكراوه لهكهمپی سهرهكی‬ ‫زانكۆ لهبهردهسور‪ ،‬هیوادارین لهو‬ ‫بودجهیه ههموو پێداویستییهكانی‬ ‫ك���ۆل���ێ���ژ ل��������هڕووی ب���ی���ن���اوه‬ ‫بودجهكهشی‬ ‫جێبهجێبكرێت‪،‬‬ ‫پهسهندكراوه‪ ،‬هیوادارین لهمساڵدا‬ ‫جێبه جێبكرێت‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬یهكێك لهكێشه‬ ‫سهرهكییهكانتان كهمی مامۆستایه‪،‬‬ ‫چۆن ههوڵی فراوانكردن دهدهن‬ ‫بۆ زانكۆی گهرمیان لهكاتێكدا‬ ‫كێشهی مامۆستاتان ههیه؟‬ ‫د‪ .‬ب�����هه�����رۆز‪ :‬ك��ێ��ش��هی‬ ‫مامۆستامان زۆر زۆره‪ ،‬ئێمه‬ ‫‪ 52‬م��ام��ۆس��ت��ام��ان ه��هی��ه سهر‬ ‫بهمیالكی خۆمانن‪ ،‬ژمارهیهكی‬ ‫زۆر لهمامۆستاكان لهزانكۆكانی‬ ‫سلێمانیو سهالحهدینو بهغدادو‬ ‫ت��ك��ری��تو دی����ال����هوه دێ����ن بۆ‬ ‫وان��هوت��ن��هوه لهكۆلێژهكهماندا‪،‬‬ ‫ك��ێ��ش��هی س��هرهك��ی��م��ان كهمی‬ ‫مامۆستایه لهپسپۆڕی پهروهردهو‬ ‫دهروونناسی‪ ،‬ئهمهش لهبهرئهوهی‬ ‫زان��ك��ۆی سلێمانی ژمارهیهكی‬ ‫زۆر ل��هك��ۆل��ێ��ژی پ������هروهردهو‬ ‫پهروهردهی بنهڕهتی كردووهتهوه‬ ‫لهسلێمانیو ك��هالرو ههڵهبجهی‬ ‫شههیدو چهمچهماڵ هتد‪....‬‬ ‫كه ههموو قۆناغهكانی خوێندن‬ ‫ل���هم ك��ۆل��ێ��ژان��هدان س����هرهڕای‬ ‫نهبوونی مامۆستای پ��هروهردهو‬ ‫دهروون��ن��اس��ی‪ ،‬ئهمه چارهسهر‬ ‫دهب��ێ��ت ت��هن��ه��ا ب��هك��ردن��هوهی‬ ‫خ��وێ��ن��دن��ی ب���ااڵ بهشێوهیهكی‬

‫فراوان‪ ،‬پێویسته لهكاتی داواكاری‬ ‫بۆ دامهزراندن لهزانكۆی سلێمانی‬ ‫ل��هالی��هن ههڵگرانی بڕوانامهی‬ ‫ماستهرو دكتۆرا رهچاوی میالكی‬ ‫بهتاڵ لهكۆلێژهكانی دهرهوهی‬ ‫ش����اری س��ل��ێ��م��ان��ی ب��ك��رێ��ت بۆ‬ ‫دامهزراندنیان‪.‬‬ ‫دهس������ت������وور‪ :‬ل��������هڕووی‬ ‫دامهزراندنهوه تا چهند كۆلێژی‬ ‫پهروهرده لهگهڵ زانكۆكانی تری‬ ‫كوردستان جیاوازی ههیه؟‬ ‫د‪ .‬ب��هه��رۆز‪ :‬جیاوازیان زۆر‬ ‫زۆره‪ ،‬ل��هب��هرئ��هوهی لهساڵی‬ ‫‪2005‬هوه تا ئێستا جگه لهیهكهمو‬ ‫دووهمو سێیهمی بهشهكان‪ ،‬هیچ‬ ‫فهرمانبهرێكی كارگێڕیو ژمێریاریو‬ ‫هونهریو خزمهتگوزاری لهكرێكارو‬ ‫باخهوان بۆمان دانهمهزراوه‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬ئهو كێشانه بۆچی‬ ‫دهگهڕێننهوه؟‬ ‫د‪ .‬بههرۆز‪ :‬دانهمهزراندنی ئهو‬ ‫فهرمانبهرانهی كه پێویستیمان‬ ‫پێیهتی دهگهڕێتهوه بۆ نووسراوه‬ ‫ی��هك لهدوایهكهكان كه ئاماژه‬ ‫ب���هوهدهك���هن ك��ه دام���هزران���دن‬ ‫راگ��ی��راوه‪ ،‬ب��هاڵم وهك��و ئاگادارم‬ ‫لهههندێك شوێن وهك��و زانكۆی‬ ‫سلێمانیو فهرمانگهی یاریدهدهری‬ ‫زانكۆی سلێمانی بۆ كاروباری‬ ‫خوێندكارانو كۆلێژی پهروهردهی‬ ‫شوێنهكانیتر كه سهر بهزانكۆی‬ ‫سلێمانییه فهرمانبهرێكی ئێجگار‬ ‫زۆریان بۆ دامهزراوه‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬خوێندكاران لهڕووی‬ ‫بینایهی ب��هش��ی ناوخۆییهوه‬ ‫گرفتیان زۆره؟‬ ‫د‪ .‬ب��هه��رۆز‪ :‬ب��هڵ��ێ راسته‪،‬‬ ‫لهبهرئهوهی لهكۆلێژهكهمان دوو‬ ‫بهشی ناوخۆیی ههیه‪ ،‬یهكێكیان‬ ‫بۆ كوڕانو ئهویتریان بۆ كچان‪ ،‬ههر‬ ‫یهكێكیان ‪ 360‬خوێندكار دهگرێت‪،‬‬ ‫بهاڵم ئێمه ههر بهشه ناوخۆییهك‬ ‫‪ 700‬خوێندكارمان تیا خستووه‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬خوێندكاران گلهیی‬

‫پێویسته لهكاتی داواكاری بۆ دامهزراندن لهزانكۆی‬ ‫سلێمانی لهالیهن ههڵگرانی بڕوانامهی ماستهرو دكتۆرا‬ ‫رهچاوی میالكی بهتاڵ لهكۆلێژهكانی دهرهوهی شاری‬ ‫سلێمانی بكرێت‬

‫د‪ .‬بههرۆز جاف؛ راگری کۆلێژی پهروهردهی کهالر‬

‫لهساڵی ‪2005‬هوه تا ئێستا جگه لهیهكهمو‬ ‫دووهمو سێیهمی بهشهكان‪ ،‬هیچ فهرمانبهرێكی كارگێڕیو‬ ‫ژمێریاریو هونهریو خزمهتگوزاریمان بۆ دانهمهزراوه‬ ‫ل��هوهدهك��هن هۆڵی خوێندنهوهو‬ ‫ی��اری��گ��او ك��اف��ت��ری��ای��ان نییه بۆ‬ ‫بهسهربردنی كاتهكانیان؟‬ ‫د‪ .‬ب���هه���رۆز‪ :‬ب��هڵ��ێ وای���ه‪،‬‬ ‫هۆڵهكانی خوێندنهوه خۆێندكاری‬ ‫تێدایه‪ ،‬دوو كافتریای بهشی‬ ‫ن��اوخ��ۆی��ی دراوه بهبهڵێندهر‬ ‫تهنها چاوهڕوانی پهسهندكردنی‬ ‫كردنهوهی تهندهرهكهیه لهالیهن‬ ‫سهرۆكایهتی زانكۆی سلێمانییهوه‪،‬‬ ‫گرێبهست لهگهڵ بهڵێندهر واژۆ‬ ‫دهك��رێ��ت دهس��ت��ب��هرداری دهبێت‬ ‫لهم رۆژان��هدا‪ ،‬ه��هوای گهرمكهرو‬ ‫ساردكهرهوهمان بۆ خۆێندكاران‬ ‫دابینكردووه‪ ،‬بهاڵم لهڕووی ئاوی‬ ‫گهرم ئێمه ههفتهی سێ رۆژ ئاویان‬ ‫ب��ۆ گ��هرم دهك��هی��ن‪ ،‬ههرچهنده‬ ‫كهمه‪ ،‬بهاڵم بهپێی رێنماییهكانه‪،‬‬ ‫ههروهها تائێستا یاریگامان نییه‬ ‫ههموو ساڵێك پالنی یاریگامان‬ ‫ههبووه‪ ،‬بهاڵم وهزارهت هیچ لهو‬ ‫پالنانهی جێبهجێ نهكردووه‪.‬‬ ‫دهس��ت��وور‪ :‬بهردهوامبوونی‬ ‫كێشهی بهشهناوخۆییهكان بۆچی‬ ‫دهگهڕێنیتهوه؟‬ ‫د‪ .‬بههرۆز‪ :‬كێشهی سهرهكیمان‬ ‫ئهوهیه كه دهزگایهك ههیه بهناوی‬ ‫فهرمانگهی یاریدهدهری زانكۆ بۆ‬ ‫كاروباری خوێندكاران كه كارگێڕی‬ ‫بهشهناوخۆییهكان لهخۆدهگرێت‪،‬‬ ‫ئهم دهزگایه بهبودجهیهكی زۆرهوه‪،‬‬ ‫تهنها خزمهتی بهشهناوخۆییهكانی‬ ‫ناو شاری سلێمانی دهكات‪ ،‬بهاڵم‬ ‫ئهوانهی كه ل���هدهرهوهی شاری‬ ‫سلێمانین بێبهشن لهههموو‬ ‫ج���ۆره خزمهتێكی كارگێڕیو‬

‫خ��زم��هت��گ��وزاری ئ��هو دهزگایه‪،‬‬ ‫لهكاتێكدا ژم��ارهی خوێندكارانی‬ ‫بهشهناوخۆییهكانی ن��او شاری‬ ‫سلێمانی بریتییه ل����ه(‪)4000‬‬ ‫خوێندكار‪ ،‬ب��هاڵم خوێندكارانی‬ ‫دهرهوهی‬ ‫بهشهناوخۆییهكانی‬ ‫شاری سلێمانی بریتیه له(‪)7000‬‬ ‫خوێندكار‪ ،‬تهنها بهشی ناوخۆیی‬ ‫كهالر بریتییه له(‪ )1350‬خوێندكار‬ ‫واتا ئهم دهزگایه بۆ نیوهی ئهم‬ ‫خوێندكارانهیه‪.‬‬ ‫دهستوور‪ :‬وهزارهتی خوێندنی‬ ‫بااڵ چۆن وهاڵمی داواكارییهكانی‬ ‫داون��هت��هوه بۆ چارهسهركردنی‬ ‫كێشهكانتان؟‬ ‫د‪ .‬بههرۆز‪ :‬وهزارهت تا ئێستا‬ ‫وهاڵمی هیچ پالنێكو داواكارییهكی‬ ‫نهداوینهتهوه‪ ،‬ئ��هوهی دهمهوێ‬ ‫بیڵێم ل��هك��ۆت��ای��ی��دا زانیمان‬ ‫پالنهكانی زانكۆی سلێمانی بهرز‬ ‫نهكراوهتهوه‪ ،‬چونكه پالنهكانی‬ ‫كۆلێژهكهمان بهشێكه لهپالنی‬ ‫زان��ك��ۆی س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬دهت��وان��م‬ ‫بڵێم (‪)%0‬پ��الن��هك��ان��ی ئێمهیان‬ ‫جێبهجێ نهكردووه‪ ،‬بێبهش بووین‬ ‫لهپالنهكانی وهزارهت بۆ سااڵنی‬ ‫‪.2010-2009-2008‬‬ ‫دهستوور‪ :‬چارهنووسی زانكۆی‬ ‫گهرمیان بهچی گهیشت؟‬ ‫د‪ .‬بههرۆز‪ :‬چارهنووسی زانكۆی‬ ‫گهرمیان زۆر روونو ئاشكرایه‪،‬‬ ‫لهبهرئهوهی بڕیاری لهسهر دراوه‪،‬‬ ‫لهسهدا س��هد زانكۆی گهرمیان‬ ‫دهكرێتهوه لهم چهند رۆژه كهمهدا‬ ‫ب��هردی بناغهی ب��ۆ دادهنرێتو‬ ‫بودجهشی بۆ تهرخانكراوه‪.‬‬

‫فهرمانگهی یاریدهدهری زانكۆ بۆ كاروباری خوێندكاران‪،‬‬ ‫بهبودجهیهكی زۆرهوه‪ ،‬تهنها خزمهتی بهشه ناوخۆییهكانی‬ ‫ناو شاری سلێمانی دهكاتو خوێندکارانی دهرهوهی شار‬ ‫لێی بێبهشن‬

‫ئهگهر مرۆڤ تهماشای ئهو فیلمو بهرنامه تهلهفزیۆنیانه بكات كه ئهندامه‬ ‫بهرزهكانی یهكێتیو پارتی لهسهرهتای راپهڕیندا بهشداریان تێدا كردبوو‪،‬‬ ‫ئاستی زانستیو رۆشنبیری ئهوانی بۆ دهردهكهوێت كه تهواو ئاستێك بوو‬ ‫سیماكانی شاخی پێوه دیاربوو تا شار‪.‬‬ ‫لهوكاتهوه بڕیاریاندا كه ههر كهسێك پۆستێكی پێبسپێردرێت‪ ،‬دهبێ‬ ‫لهئهندامه دڵسۆزهكانی حیزب بێتو ههرگیز رهخنهی لهحیزب نهگرتبێت‪،‬‬ ‫دواتر ئاستی پسپۆڕیو شارهزایی ئهوان ههرچهندێك بێت ئهوه گرنگ نییه‪.‬‬ ‫دهسهاڵت لهسهرهتای راپهڕینهوه تاوهكو ئێستا ئا بهم رۆحه كاری‬ ‫كردووهو بهدهگمهن نهبێت ئاماده نهبووه كهسه رهخنهگرو شارهزاكانی خۆی‬ ‫لهپۆسته بااڵكاندا جێگیر بكات‪ ،‬ئهو منداڵهی لهكاتی راپهڕیندا تهمهنی ‪10‬‬ ‫سااڵن بووبێت ئهمرۆ ‪ 30‬سااڵنهو خوێندنی بااڵشی تهواو كردووه‪ ،‬بهمشێوهیه‬ ‫دهس��هاڵت نهوهیهكی بۆ خۆی پ���هروهرده ك��ردووه كه دهتوانێت سهری‬ ‫دهسهاڵت بهرزبكاتهوه‪ ،‬بهاڵم ههر كهسێك رهخنهبگرێت هیچ پۆستێكی بااڵی‬ ‫پێنهدراوهو ئهمیش بهداخهوه ههمان میتۆدی بهعسه كهبهكاردێت‪ ،‬ئالێرهدا‬ ‫من بههیچ شێوهیهك بهراوردی دهسهاڵتی كوردی بهبهعس ناكهم‪ ،‬بهاڵم ئهوه‬ ‫یاداشت دهكهم بهههمان میتۆدی بهعس كاریان كردووه هیچ نهبێت لهبواری‬ ‫پهروهردهدا‪ ،‬ههر كهسێك شكی لهم بۆچوونه ههیه با بهناوی وهزیرو پۆسته‬ ‫بااڵكاندا بچێتهوه بۆئهوهی خۆی دڵنیابێت‪.‬‬ ‫دوو ج��ۆر وهزی��ر ههیه‪ ،‬یهكێكیان خ��ۆی پسپۆڕو زان��ای��هو خاوهنی‬ ‫جیهانبینی خۆیهتیو دهزانێ چۆن كاردهكات‪ ،‬ئهوی دیكهشیان پسپۆڕ نییه‪،‬‬ ‫بهاڵم دهتوانێت بهیارمهتی تیمێكی راوێژكاری زۆر باش كاری سهركهوتوو‬ ‫ئهنجامبدات‪.‬‬ ‫زۆرب��هی وهزیرهكانی ئێمه لهماوهی ‪ 18‬ساڵدا هیچ یهكێك لهم دوو‬ ‫جۆره نهبوون‪ ،‬بهڵكو جۆرێكی دیكه بوونه كه نهخاوهنی جیهانبینییهكی‬ ‫تایبهت بوونه لهبوارهكهی خۆیانداو نهبڕواشیان بهراوێژكار ههبووه‪ ،‬ههموو‬ ‫وهزیرهكانی پهروهرده لهو ماوهیهدا بهدهر لهدوا وهزیر دڵشاد عهبدولڕهحمان‬ ‫لهجۆری سێیهم بوون‪ ،‬راسته دڵشادیش لهبواری پهروهردهدا پسپۆڕو شارهزا‬ ‫نهبوو‪ ،‬لهبهر پێگهی حیزبی كرا بهوهزیرو لهبواری پ��هروهردهدا خاوهنی‬ ‫جیهانبینیهكی تایبهت نهبوو‪ ،‬بهاڵم ئهو توانی سود لهخهڵكانێكی شارهزا‬ ‫وهربگرێتو یهكهمین گۆڕانكاری پۆزهتیڤانه لهمێژووی پهروهردهی كوردستاندا‬ ‫بكات‪ ،‬سهرجهمی وهزیرهكانی دیكه لهبهرئهوهی دڵسۆزی حیزب بوون‪ ،‬یا‬ ‫كهسوكاری شههید بوون یا لهالی سهرۆكو بازنهی سهرۆك خۆشهویست‬ ‫بوون‪ ،‬بۆیه كراون بهوهزیری پ��هروهرده‪ ،‬هیچ یهكێك لهمانه نهیانتوانیوه‬ ‫بچوكترین گۆڕانكاری بكهنو نهشیانزانیوه پهروهرده مانای چییه؟ بهنده‬ ‫لهگهڵ بهشێك لهو وهزیرانهدا بهڕاستهوخۆ یا ناڕاستهوخۆ گفتوگۆم ههبووه یا‬ ‫بهوردی گوێم بۆ قسهو دیدارهكانیان رادێراوه بۆئهوهی لهجیهانبینیو پێگهی‬ ‫پهروهرده لهالی ئهو بهڕێزانه تێبگهم‪ ،‬بهاڵم لهالی هیچ یهكێكیان نهمتوانیوه‬ ‫بگهمه ئهو دهرهنجامهی كه ئهوان لهپهروهرده تێگهیشتوونو جیهانبینییهكی‬ ‫ئهوتۆیان ههیه كه بههۆیهوه دهتوانن گۆڕانكاری لهپهروهردا بكهن‪ ،‬نهك‬ ‫ههر ئهمه‪ ،‬بهڵكو كاری خۆیان وهكو بازرگانێكی كالسیك كردووه كهخهمی‬ ‫یهكهمیان ئهوهبووه ههمان كااڵ بێننو بیفرۆشنو هیچ جۆره گۆڕانكارییهك‬ ‫لهجۆری ئهو كااڵیانهدا نهكهن‪ ،‬چونكه بهگرنگیان نهزانیوه‪.‬‬ ‫لهالیهكی دیكهوه ئهندامه ههره بااڵكانی ههردوو حیزب لهسهر ههمان‬ ‫میتۆد چهندین كهسی زۆر نهشارهزاو نهخوێندهواریان لهبواری پهروهردهدا‬ ‫كردووه بهبهرپرسی زۆر بااڵ‪ ،‬بهبێ ئهوهی لێیان بپرسنهوه ئهو ههموو ساڵه‬ ‫چیتان كردووه‪ ،‬ئهوهی ههست دهكات ئهم قسانهی من راست نینو تهنها‬ ‫بوختانن ئهگهر دهتوانێت با پێچهوانهی ئهم قسانه بسهلمێنێت‪ ،‬با پرۆفایلی‬ ‫یهكه بهیهكهی وهزیرهكانی پهروهرده ههڵبداتهوهو جیهانبینی پهروهردهییهكان‬ ‫ئاشكرابكاتو ئهو گۆڕانكارییانهش ئاشكرابكات كه لهسهرهتای راپهڕینهوه‬ ‫تا ‪ 2007‬كردوویانه‪ .‬سهرجهمی بهرپرسه بااڵكانی حیزبیش بهسهرهك‬ ‫وهزیرهكانیشهوه دوو ك��اری گرنگیان‬ ‫ك����ردووه‪ :‬ی��هك��هم ش��ان��ازی��ك��ردن ب��ووه‬ ‫بهسهروهرییهكانی ب��واری پ���هروهردهوه‬ ‫كههیچ نهبووه‪ ،‬دووهم بههانه هێنانهوه‬ ‫بۆ ئ��هوهی بۆ ئ��هوان ناتوانن پهروهرده‬ ‫پێشبخهن‪ .‬تهنها وهكو نمونه یهكێك لهو‬ ‫وتارانه وتاری نهوشیروان مستهفابوو كهتا‬ ‫بڵێی وتارێكی الوازو بێمانا بوو كه من بهر‬ ‫سهرجهمی ئهو‬ ‫لهئێستا رهخنهم لێگرت‪ .‬لهالیهكی دیكهوه‬ ‫سهرجهمی ئهو وهزیره بهڕێزانه تهگهرهیان‬ ‫وهزیره بهڕێزانه‬ ‫خستبووه بهردهم گهشهسهندنی پهروهرده‬ ‫تهگهرهیان‬ ‫ب��هوهی ههركهسێك سهر بهیهكێتی یا‬ ‫خستبووه بهردهم‬ ‫پارتی نهبوایه نهیاندهكرد بهبهڕێوهبهرو‬ ‫بهرپرس‪ ،‬ئهمما ئایا وهزیری پهروهردهی‬ ‫گهشهسهندنی‬ ‫ئێستا ك��اك سهفین دزهی���ی خاوهنی‬ ‫پهروهرده بهوهی‬ ‫جیهانبینی خۆیهتی لهپهروهردا یان ناو‬ ‫ههركهسێك سهر‬ ‫پرۆفایلی چییهو ئایا دهتوانێت گۆڕانكاری‬ ‫بكات یا نا ئهوه بۆ چهند مانگێكی دیكهی‬ ‫بهیهكێتی یا پارتی‬ ‫دوادهخهم‪ ،‬چونكه هێشتا زووهو ئهو تهنها‬ ‫نهبوایه‪ ،‬نهیاندهكرد‬ ‫‪ 3‬مانگه وهكو وهزیر كاربهدهست بووه‪.‬‬

‫بهبهڕێوهبهرو بهرپرس‪.‬‬

‫‪faiekk@hotmail.com‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫کلتور‬

‫‪14‬‬

‫"پێده‌چێت‌تا‌‪15‬ساڵیتر‌كێش ‌هی‌‌زه‌وییه‌‌كشتوكاڵییه‌كان‌چاره‌سه‌رنه‌كرێت"‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌كشتوكاڵی‌‌كه‌ركوك‌بۆ‌ده‌ستوور‬ ‫سازدانی‌‪‌:‬زانیار‌داقوقی‌‬

‫تائێستا‌ ئ��اواره‌‌ كورده‌كانی‌‌ كه‌ركوك‌‬ ‫ن �ه‌ب��وون �ه‌ت �ه‌وه‌‌ ب �ه‌خ��اوه‌ن �ی‌‌ زه‌وییه‌‌‬ ‫كشتوكاڵییه‌كانی‌‌ خ��ۆی��ان‌ ل���ه‌ڕووی‌‌‬ ‫یاساییه‌وه‌‪ ‌،‬مه‌هدی‌‌ حه‌مید‌ موباره‌ك‌‬ ‫ك��اك�ه‌ی�ی‌‌ ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌ری‌‌ كشتوكاڵی‌‌‬ ‫كه‌ركوك‌ ئاماژه‌‌ به‌وه‌ده‌كات‌ ئه‌گه‌ری‌‌‬ ‫ئه‌وه‌‌هه‌یه‌‌تا‌‪‌15‬ساڵیتر‌ئه‌و‌كێشه‌یه‌‌‬ ‫یه‌كالیی‌‌نه‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬چ�ه‌ن��د‌ دۆن���م‌ زه‌وی‌‌‬ ‫كشتوكاڵی‌‌له‌شاری‌‌كه‌ركوك‌هه‌یه‌؟‬ ‫مه‌هدی‌‌حه‌مید‪‌:‬پارێزگای‌‌كه‌ركوك‌‬ ‫كه‌‌ناسراوه‌‌به‌به‌روبومه‌‌كشتوكاڵییه‌كان‌‬ ‫ئێستا‌پانتایی‌‌‪‌2‬ملیۆن‌و‌‪‌50‬هه‌زار‌دۆنم‌‬ ‫زه‌وی‌‌ كشتوكاڵی‌‌ هه‌یه‌‪ ‌،‬نزیكه‌ی‌‌ ‪800‬‬ ‫هه‌زار‌دۆنم‌به‌راوه‌‪‌،‬نزیكه‌ی‌‌‪‌1‬ملیۆن‌و‌‬ ‫‪ ‌250‬ه�ه‌زار‌ دۆنمی‌‌ زه‌وی‌‌ كشتوكاڵی‌‌‬ ‫پشتاوه‌‪ ‌،‬ته‌نها‌ ئ �ه‌م‌ زه‌وی��ان �ه‌‌ پشت‌‬ ‫به‌باران‌ده‌به‌ستێت‪.‬‬ ‫ده‌س�����ت�����وور‪‌:‬ئ����ه‌و‌زه‌وی���ی���ه‌‌‬ ‫كشتوكاڵییانه‌ی‌‌تۆ‌باستكرد‌ناوچه‌یه‌كی‌‌‬ ‫زۆر‌فراوانه‌‪‌،‬چۆن‌سوودی‌‌لێده‌بینرێت‌‬ ‫بۆ‌بواره‌كانی‌‌تری‌‌كشتوكاڵی‌؟‬ ‫مه‌هدی‌‌ حه‌مید‪ ‌:‬كه‌ركوك‌ خاوه‌نی‌‌‬ ‫‪‌800‬هه‌زار‌ئاژه‌ڵه‌‪‌،‬نزیكه‌ی‌‌‪‌180‬هه‌زار‌‬ ‫مانگای‌‌ تێدایه‌‌و‌ نزیكه‌ی‌‌ ‪ ‌6‬هه‌زار‌‬ ‫گامێش‌ له‌خۆده‌گرێت‪ ‌،‬نزیكه‌ی‌‌ ‪180‬‬

‫هه‌زار‌بزنی‌‌تێدایه‌‪‌،‬له‌گه‌ڵ‌نزیكه‌ی‌‌‪160‬‬ ‫هه‌زار‌په‌له‌وه‌ر‪‌،‬چوار‌مه‌قفه‌سی‌‌هێلكه‌‌‬ ‫له‌كه‌ركوك‌هه‌ی ‌ه‌له‌دوای‌‌پرۆسه‌ ‌ی‌ئازادی‌‌‬ ‫عێراقه‌وه‌‌ ‪ ‌365‬ره‌زی‌‌ میوه‌و‌ باخاتی‌‌‬ ‫جۆراوجۆر‌له‌كه‌ركوك‌دروستكراوه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬رێ��ژه‌ی‌‌ ئه‌و‌ جوتیاره‌‌‬ ‫كوردانه‌‌چه‌ندبوون‌له‌سنووری‌‌كه‌ركوك‌‬ ‫له‌سه‌رده‌می‌‌رژێمی‌‌به‌عس‌زه‌ویه‌كانیان‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شایه‌وه‌؟‬ ‫م �ه‌ه��دی‌‌ حه‌مید‪ ‌:‬نزیكه‌ی‌‌ ‪200‬‬ ‫جوتیاری‌‌ كوردی‌‌ گرته‌وه‌‪ ‌،‬كاتێكیش‌‬ ‫بڕیاری‌ ئیتفا‌ ده‌رچوو‌ له‌ساڵی‌‌ ‪1994‬‬ ‫كه‌بڕیاره‌كه‌‌ سڕینه‌وه‌ی‌‌ ‪50‬هه‌زار‌ دۆنم‌‬ ‫زه‌وی‌‌ كشتوكاڵی‌‌ توركمانی‌‌ شیعه‌‌‬ ‫مه‌زهه‌ببوو‪‌،‬له‌گوندی‌‌به‌شیر‌كه‌‌به‌سه‌ر‌‬ ‫عه‌ره‌به‌‌هاورده‌كاندا‌دابه‌شكران‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬ئه‌و‌ جوتیارانه‌‌ له‌چه‌ند‌‬ ‫ناوچه‌‌زه‌وی‌‌گرێبه‌ستی‌‌كشتوكاڵه‌كانیان‌‬ ‫لێداگیركرا؟‬ ‫مه‌هدی‌‌ حه‌مید‪ ‌:‬له‌ساڵی‌‌ ‪1994‬‬ ‫به‌بڕیاری‌‌ لیژنه‌ی‌‌ ك��اروب��اری‌‌ باكور‌‬ ‫به‌ژماره‌‌(‪‌)931‬كه‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌له‌الیه‌ن‌‬ ‫به‌عسه‌وه‌‌ده‌رچوو‌(‪‌)900‬هه‌زار‌پارچه‌‌‬ ‫زه‌وی‌‌ كشتوكاڵی‌‌ كه‌گرێبه‌ستی‌‌ به‌ناو‌‬ ‫ك��ورده‌وه‌ی �ه‌‌ س��ڕی�ه‌وه‌‪ ‌،‬كه‌ده‌كه‌وێته‌‌‬ ‫ناوچه‌كانی‌‌ (س���ه‌رگ���ه‌ران‪ ‌،‬شوان‪‌،‬‬ ‫قه‌ره‌هه‌نجیر‪ ‌،‬دوبزو‌ له‌یالن)‪ ‌،‬دواجار‌‬ ‫تۆماركرایه‌‌سه‌ر‌وه‌زاره‌ته‌كانی‌‌دارایی‌‌و‌‬ ‫شاره‌وانییه‌كان‌دوای‌‌ئه‌و‌بڕیاره‌‌پاشان‌‬

‫مه‌هدی‌‌حه‌مید‬ ‫دابه‌شكرا‌ به‌سه‌ر‌ عه‌ره‌بی‌‌ هاورده‌دا‪‌،‬‬ ‫ب �ه‌م‌ ب��ڕی��اره‌ش‌ ل���ه‌‪ ‌55%‬زه‌ویه‌كانی‌‌‬ ‫كه‌ركوك‌ تووشی‌‌ پرۆسه‌ی‌‌ ته‌عریب‌‬ ‫كرانه‌وه‌‪ ‌،‬هه‌رچه‌نده‌‌ دوای‌‌ پرۆسه‌ی‌‌‬ ‫ئازادی‌‌ كورده‌كان‌ گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‌ سه‌ر‌‬ ‫زه‌وییه‌كانی‌‌ خۆیان‪ ‌،‬ب�ه‌اڵم‌ تائێستا‌‬ ‫ئه‌و‌ زه‌وییانه‌‌ به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ فه‌رمی‌‌‬ ‫ن �ه‌گ �ه‌ڕاوه‌ت �ه‌وه‌‌ س �ه‌رن��اوی‌‌ خاوه‌نی‌‌‬ ‫خۆی‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬تاچه‌ند‌ م��اده‌ی‌‌ ‪140‬‬ ‫كاریگه‌ری‌‌ له‌سه‌ر‌ چاره‌سه‌ركردنی‌‌‬

‫كێشه‌ی‌‌موڵكداریدا‌هه‌بووه‌؟‬ ‫مه‌هدی‌‌حه‌مید‪‌:‬به‌پێی‌‌ماده‌ی‌‌‪140‬‬ ‫له‌‪ ‌%85‬عه‌ره‌به‌‌ هاورده‌كانی‌‌ كه‌ركوك‌‬ ‫ئه‌و‌زه‌ویانه‌یان‌به‌جێهێشت‌كه‌‌له‌ساڵی‌‌‬ ‫‪2008‬دا‌ به‌پێی‌‌ م��اده‌ی‌‌ ‪‌)576(،140‬‬ ‫گرێبه‌ستی‌‌ زه‌وی‌‌ كشتوكاڵی‌‌ به‌ناوی‌‌‬ ‫ه�����اورده‌وه‌‌ ه �ه‌ڵ��وه‌ش��ای �ه‌وه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫تائێستا‌ ل���ه‌ڕووی‌‌ یاساییه‌وه‌‌ هیچ‌‬ ‫دۆنمێك‌نه‌كراوه‌ته‌وه‌‌به‌ناوی‌‌جوتیاری‌‌‬ ‫كورده‌وه‌‌له‌كه‌ركوك‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬ئێوه‌‌ وه‌ك‌ به‌رپرسانی‌‌‬

‫كشتوكاڵ‌ تائێستا‌ چیتان‌ بۆ‌ ئه‌و‌‬ ‫جوتیارانه‌‌كردوه‌؟‬ ‫مه‌هدی‌‌حه‌مید‪‌:‬ئێمه‌‌‪‌5‬پێشنیارمان‌‬ ‫ئ��اراس��ت �ه‌ی‌‌ل��ی��ژن�ه‌ی‌‌ب���ااڵی‌‌م���اده‌ی‌‌‬ ‫‪140‬كردوه‌‌ به‌مه‌به‌ستی‌‌ گێڕانه‌وه‌ی‌‌ ئه‌و‌‬ ‫زه‌ویانه‌‌ كه‌لیژنه‌یه‌ك‌ بۆ‌ ئه‌و‌ مه‌به‌سته‌‌‬ ‫پێكهێنراوه‌‌ كه‌خۆم‌ وه‌ك‌ به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌‬ ‫كشتوكاڵی‌‌ كه‌ركوك‌ سه‌رپه‌رشتیاری‌‌‬ ‫ئه‌و‌لیژنه‌یه‌‌ده‌كه‌م‌بۆئه‌وه‌ی‌‌ناونووسی‌‌‬ ‫ئه‌و‌عه‌ره‌به‌‌هاوردانه‌‌بكرێت‌به‌مه‌به‌ستی‌‌‬ ‫پ��ڕك��ردن �ه‌وه‌ی‌‌ ف��ۆرم‌ به‌سه‌ریاندا‌ بۆ‌‬ ‫قه‌ره‌بوو‌كردنه‌وه‌یان‌كه‌تائیستا‌(‪‌)347‬‬ ‫فۆرم‌پڕ‌كراوه‌ته‌وه‌و‌پاره‌یان‌بۆته‌رخان‌‬ ‫كراوه‌‌‪‌5‬پیشنیاركه‌‌بریتین‌له‌‪:‬‬ ‫‪ ‌.1‬ته‌رخانكردنی‌‌ ئه‌وبڕه‌‌ پاره‌یه‌‌‬ ‫كه‌واتا‌ خه‌رجكردنی‌‌ له‌پاره‌ی‌‌ میزانه‌ی‌‌‬ ‫ساڵی‌‌نوێ‌‪.‬‬ ‫‪ ‌.2‬هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌‌ سه‌رجه‌م‌‬ ‫بڕیاره‌كانی‌‌سه‌دام‪.‬‬ ‫‪ ‌.3‬داواكراوه‌‌ به‌هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی‌‌‬ ‫بڕیاره‌كانی‌‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌ سه‌ركردایه‌تی‌‌‬ ‫شۆڕشی‌‌به‌عسی‌‌‌له‌ناوچوو‪.‬‬ ‫‪‌.4‬ئه‌و‌هاوردانه‌ی‌‌ك ‌ه‌له‌پارێزگاكانی‌‌‬ ‫دیكه‌‌ ه��ات��وون‌ ك���ه‌زه‌وی‌‌ مڵكداریان‌‬ ‫گواستراوه‌ته‌وه‌‌ بۆ‌ ش��اری‌‌ كه‌ركوك‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شێته‌وه‌‪.‬‬ ‫‪ ‌.5‬لێخۆشبوون‌ ل �ه‌و‌ جوتیاره‌‌‬ ‫هاوردانه‌ی‌‌كه‌قه‌رز‌له‌سه‌ریانه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌‬ ‫بتوانن‌بگه‌ڕێنه‌وه‌‪.‬‬

‫ده‌س���ت���وور‪ ‌:‬پ��ێ��ت��وای�ه‌‌ كێشه‌ی‌‌‬ ‫موڵكداری‌‌ زه‌وییه‌‌ كشتوكاڵییه‌كان‌‬ ‫چ���ه‌ن���دی‌‌پ��ێ��وی��س��ت �ه‌‌ب����ه‌ت����ه‌واوی‌‌‬ ‫چاره‌سه‌ربكرێت؟‬ ‫مه‌هدی‌‌ حه‌مید‪ ‌:‬له‌وانه‌یه‌‌ نزیكه‌ی‌‌‬ ‫‪15‬س��اڵ‌ بخایه‌نێت‪ ‌،‬ب�ه‌اڵم‌ گرێبه‌سته‌‌‬ ‫كاتییه‌كان‌ ‪ ‌6‬مانگ‌ جارێك‌ یاخود‌‬ ‫ساڵی‌‌جارێك‌دووباره‌ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬تاچه‌ند‌ وه‌زاره‌ت����ی‌‌‬ ‫كشتوكاڵی‌‌ عێراق‌ ه��اوك��ارن‌ له‌گه‌ڵ‌‬ ‫بڕیاره‌كانتان؟‬ ‫مه‌هدی‌‌حه‌مید‪‌:‬وه‌زاره‌تی‌‌كشتوكاڵ‌‬ ‫به‌ڕاشكاوی‌‌پێمان‌ده‌ڵێن‌ئه‌و‌بڕیارانه‌ی‌‌‬ ‫ئێوه‌‌ داوتانه‌‌ ئێمه‌‌ خۆمانی‌‌ لێناده‌ین‪‌،‬‬ ‫چونكه‌‌ ئه‌وانه‌‌ سیاسییه‌‪ ‌،‬وه‌زاره‌ت‌‬ ‫خۆی‌‌له‌و‌بڕیارانه‌‌ده‌دزێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌س���ت���وور‪ ‌:‬وه‌ك‌ ئ��اگ��اداری��ن‌‬ ‫ت��ورك��م��ان �ه‌ك��ان��ی��ش‌ ب�ه‌ش��ێ��ك�ی‌‌ زۆر‌‬ ‫ل��ه‌زه‌وی��ه‌ك��ان��ی��ان‌ل��ه‌ی��ه‌ن‌ع��ه‌ره‌ب��ه‌‌‬ ‫ه��اورده‌ك��ان �ه‌وه‌‌ داگ��ی��رك��راوه‌‌ تاچه‌ند‌‬ ‫ه��اوك��ارن‌ له‌بڕیاره‌كانتان‌ بۆ‌ زه‌ویه‌‌‬ ‫كشتوكاڵیه‌كان؟‬ ‫مه‌هدی‌‌ حه‌مید‪ ‌:‬راسته‌‌ توركمان‌‬ ‫له‌الیه‌ن‌ هاورده‌وه‌‌ زه‌ویان‌ داگیركراوه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌به‌هۆی‌‌ماده‌ی‌‌‪‌140‬هه‌وڵی‌‌ئه‌وه‌‌‬ ‫ناده‌ن‌زه‌ویه‌كانیان‌به‌پێی‌‌ئه‌و‌ماده‌یه‌‌‬ ‫بۆ‌بگێڕدرێته‌وه‌‪‌،‬تائێستا‌له‌‪‌%50‬زه‌وی‌‌‬ ‫توركمان‌ داگیركراوه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ زۆربه‌ی‌‌‬ ‫نه‌گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌بۆ‌خاوه‌نه‌كانی‌‪.‬‬

‫زاوایه‌ك‌بوكه‌ك ‌هی‌‌داخده‌كات شۆفێرانی‌‌ته‌كسی‌‌له‌هه‌ولێر‌ونده‌بن!‌‬

‫به‌خه‌ڵوزی‌نێرگه‌له‌و‌جگه‌ره‌‪%10‌،‬ی‌جه‌ست ‌هی‌‌بوك‌سووتاو ‌ه‬

‫شه‌نگ‌هاشم‌عه‌زیز‌له‌دهۆك‬

‫بوكێكی‌ ش �ه‌ش‌ مانگی‌ له‌پارێزگای‌‬ ‫ده���ۆك‌ ده‌ڵ��ێ��ت‌ ته‌نها‌ ی��ه‌ك‌ مانگ‌‬ ‫خۆشیم‌ له‌بوكێنی‌ بینی‪ ‌،‬چونكه‌‌ ‪5‬‬ ‫مانگ‌ به‌رده‌وام‌ له‌الیه‌ن‌ مێرده‌كه‌مه‌وه‌‌‬ ‫جه‌سته‌م‌ده‌سووتێنرا‪.‬‬ ‫شه‌هێن‌دوای‌‌ئه‌و‌هی‌‌ئازارێكی‌زۆر‌‬ ‫ده‌بینێت‌ الی‌ مێرده‌ك ‌هی‌و‌ رووبه‌ڕووی‌‬ ‫داخكردن‌و‌ لێدان‌و‌ سوكایه‌تی‌ پێكردن‌‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ‌،‬له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ پۆلیس‌‬ ‫داوایه‌ك‌دژی‌مێرده‌كه‌ی‌تۆمارده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ ‌ ته‌مه‌نی‌ ‪ ‌20‬ساڵه‌و‌ له‌ساڵی‌‬ ‫‪‌2008‬شوو‌به‌كوڕێك‌ده‌كات‌كه‌‌ته‌مه‌نی‌‬ ‫‪‌25‬ساڵه‌‪.‬‬ ‫دادگ����ای‌ ده���ۆك‌ دوای‌‌ ئ���ه‌و‌هی‌‌‬

‫داواك��ه‌ی‌ ئه‌و‌ بوكه‌‌ شه‌ش‌ مانگه‌یان‌‬ ‫پ��ێ��ده‌گ��ات‪ ‌ ‌،‬چه‌ند‌ هه‌فته‌یه‌ك‌ به‌و‌‬ ‫سكااڵیه‌وه‌‌ سه‌رقاڵده‌بن‪ ‌،‬بۆیه‌‌ دواجار‌‬ ‫په‌نا‌ بۆ‌ راپۆرتی‌ پزیشكی‌ ده‌به‌ن‌ بۆ‌‬ ‫یه‌كالییكردنه‌و‌هی‌‌داواكه‌‪.‬‬ ‫بوكه‌ك ‌ه ل‌ه‌دادگای‌تاوانه‌كان ل‌ه‌دهۆك‌‬ ‫ئاماده‌بوو‪‌،‬له‌كاتی‌به‌ڕێوه‌چوونی‌دادگادا‌‬ ‫به‌دادوه‌ری‌وت‌"ره‌وشتی‌‌هاوسه‌ره‌كه‌م‌‬ ‫باش‌نییه‌‪‌،‬ئه‌و‌په‌یوه‌ندی‌له‌گه‌ڵ‌ژنێكی‌‬ ‫له‌شفرۆشدا‌هه‌بوو‪‌،‬ژوورێكی‌بۆ‌گرتبوو‪‌،‬‬ ‫كاری‌له‌شفرۆشی‌له‌گه‌ڵ‌ده‌كرد‪‌،‬له‌گه‌ڵ‌‬ ‫من‌ خراپه‌و‌ لێمده‌دات‌و‌ سوكایه‌تیم‌‬ ‫پێده‌كات"‪.‬‬ ‫ئه‌و‌بوكه‌‌نه‌هامه‌تییه‌كانی‌خۆی‌بۆ‌‬ ‫دادوه‌ر‌ده‌گێڕایه‌وه‌‌كه‌چۆن‌رۆژێك‌دوای‌‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌‌ مێرده‌كه‌ی‌ له‌گه‌ڵ‌ پۆلیسێكدا‌‬ ‫ده‌بێته‌‌شه‌ڕی‌و‌ده‌ستگیرده‌كرێت‪‌،‬دوای‌‌‬

‫ئازادكردنی‌ هه‌ر‌ كه‌‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ ماڵ‪‌،‬‬ ‫"لێیدام‌و‌داخیكردم"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها‌ وتی‌‌ "خه‌ڵوزی‌ نێرگه‌له‌و‌‬ ‫جگه‌ر‌هی‌‌له‌سه‌ر‌ده‌ست‌و‌جه‌سته‌م‌دانا‪‌،‬‬ ‫تا‌ده‌یتوانی‌لێیده‌دام‌و‌سه‌ری‌به‌ده‌رگا‌و‌‬ ‫دی��واردا‌ ده‌كێشام‌و‌ خوێن‌ له‌جه‌سته‌م‌‬ ‫ده‌ڕۆیشت"‪.‬‬ ‫دوای‌‌ لێدانیشی‌ به‌وت ‌هی‌‌ بوكه‌كه‌‌‬ ‫هه‌ڕه‌ش ‌هی‌‌ كوشتنی‌ لێكردوو‌ه‌و‌ پێی‌‬ ‫وتووه‌‌"رۆژێك‌هه‌ر‌ده‌تكوژم"‪.‬‬ ‫ئاماژ‌هی‌‌ به‌وه‌شدا‌ كه‌‌ ته‌نها‌ یه‌ك‌‬ ‫مانگ‌ له‌گه‌ڵ‌ هاوسه‌ره‌كه‌یدا‌ ئاسووده‌‌‬ ‫ب��ووه‌‪ ‌5 ‌،‬مانگ‌ ه �ه‌ر‌ به‌شی‌ لێدان‌و‌‬ ‫داخكردن‌بووه‌‪.‬‬ ‫دوای‌‌ كێشانی‌ ئه‌و‌ ئ��ازاره‌‪ ‌،‬بوكه‌‌‬ ‫شه‌ش‌مانگاكه‌‪‌،‬سكااڵ‌له‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌‬ ‫پۆلیس‌ له‌دهۆك‌ تۆمارده‌كات‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫مێرده‌ك ‌هی‌‌ دوای‌‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ به‌سكااڵی‌‌‬ ‫ژنه‌كه‌ی‌ زانیوه‌‪ ‌،‬هه‌ڕه‌ش ‌هی‌‌ كوشتنی‌‬ ‫لێكردووه‌‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌ له‌سكااڵ‌ په‌یشمان‌‬ ‫نه‌بێته‌وه‌‪ ‌،‬بۆیه‌‌ ئه‌ویش‌ به‌ناچاری‌‬ ‫سكااڵكه‌ی‌كێشاوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫بوكه‌كه‌‌وتی‌‌"به‌اڵم‌به‌هۆی‌ئه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئازاردان‌و‌داخكردنم ل‌ه‌الیه‌ن‌مێرده‌كه‌مه‌وه‌‌‬ ‫به‌رده‌وامبووه‌‪ ‌،‬بۆیه‌‌ دووب��اره‌‌ سكااڵم‌‬ ‫له‌سه‌ری‌تۆماركرده‌وه‌"‪.‬‬ ‫له‌به‌رده‌م‌ دادوه‌ردا‌ هاوسه‌ره‌كه‌ی‌‬ ‫وته‌كانی‌ ژنه‌كه‌ی‌ ره‌تده‌كرده‌وه‌‪ ‌،‬بۆیه‌‌‬ ‫دادگای‌ نه‌هێشتنی‌ تاوانه‌كان‌ له‌دهۆك‌‬ ‫به‌ناچاری‌په‌نای‌بۆ‌راپۆرتی‌پزیشكی‌‬ ‫برد‪.‬‬ ‫له‌ده‌رئه‌نجامی‌ راپۆرتی‌ پزیشكدا‪‌،‬‬ ‫ده‌رك��ه‌وت‌ ئ��ازاردن‌و‌ داخكردنی‌ بوكه‌‌‬ ‫ش��ه‌ش‌ مانگه‌كه‌‌ راس��ت��ه‌‪ ‌،‬ئ��ه‌وه‌ش‌‬ ‫ده‌ركه‌وت‌ كه‌‌ له‌‪ ‌%10‬جه‌ست ‌هی‌‌ ژنه‌كه‌‌‬ ‫سووتاوه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌‌ داوه‌ر‌ ب��ڕی��اری‌ حوكمدانی‌‬ ‫شه‌ش‌ مانگی‌ به‌سه‌ر‌ زاوادا‌ سه‌پاند‪‌،‬‬ ‫ئه‌ویش‌ به‌پێی‌ م��اد‌هی‌‌ ‪ ‌421‬له‌یاسای‌‬ ‫سزادانی‌عێراقی‪.‬‬

‫شۆفێرانی‌‌ته‌كسی‌‌شاره‌زای‌‌شارنین‌و‌شوێنه‌‌نوێیه‌كان‌نادۆزنه‌و ‌ه‬ ‫عه‌لی‌‌بانیشاری‌‌له‌هه‌ولێر‬

‫هاوواڵتیانی‌ ش��اری‌ هه‌ولێر‪ ‌،‬گله‌یی‌‬ ‫له‌خاوه‌ن‌ ته‌كسییه‌كانی‌ شار‌ ده‌كه‌ن‌‬ ‫ب �ه‌و‌هی‌‌ تائێستا‌ شۆفێران‌ شاره‌زای‌‬ ‫زۆرب ‌هی‌‌شوێنه‌كانی‌هه‌ولێر‌نین‪.‬‬ ‫هاوواڵتیانی‌شاری‌هه‌ولێر‌به‌تایبه‌ت‌‬ ‫ده‌ره‌و‌هی‌‌ ئه‌و‌ شاره‌‪ ‌،‬ناچارن‌ له‌كاتی‌‬ ‫چوونیان‌بۆ‌شوێنێك‌چه‌ند‌ته‌كسییه‌ك‌‬ ‫رابگرن‌و‌پرسیاری‌ئه‌و‌شوێنه‌یان‌لێبكه‌ن‌‬ ‫كه‌‌ بۆی‌ ده‌چن‪ ‌،‬چونكه‌‌ ته‌سكییه‌كان‌‬ ‫شاره‌زای‌زۆرێك‌له‌گه‌ڕ‌هك‌و‌شوێنه‌كانی‌‬ ‫ئه‌وشاره‌‌ نین‪ ‌،‬ئ �ه‌وه‌ش‌ هاوواڵتیانی‌‬ ‫شاره‌ك ‌هی‌‌نیگه‌ران‌كردووه‌‪.‬‬ ‫شۆفێرانی‌‌ ته‌كسی‌‌ رۆژانه‌‌ تووشی‌‌‬ ‫ن��اش��اره‌زای �ی‌‌ ده‌ب���ن‌و‌ هاوواڵتیانیش‌‬ ‫به‌ئه‌سته‌م‌شوێنه‌‌مه‌به‌سته‌كانی‌‌خۆیان‌‬ ‫بۆ‌ ده‌دۆزرێته‌وه‌‪‌.‬به‌هۆی‌‌گواستنه‌و‌هی‌‌‬ ‫سه‌رجه‌م‌ ده‌زگاكانی‌‌ حكومه‌ت‌ له‌م‌‬ ‫چه‌ند‌ ساڵ ‌هی‌‌ دواییدا‌ بۆ‌ ئه‌و‌ شاره‌و‌‬ ‫دروس��ت��ك��ردن �ی‌‌ چ �ه‌ن��د‌ گه‌ڕه‌كێكی‌‬ ‫نوێ‌ ل �ه‌دوا ‌ی ساڵی‌‌ ‪2004‬وه‌‌ شاره‌كه‌‌‬ ‫فراوانبوون ‌ی‌به‌رچاو ‌ی‌به‌خۆیه‌و‌ه‌بینیوه‌‪‌،‬‬

‫ئه‌وه‌ش‌به‌هۆی‌باشبوونی‌بواری‌مادی‌‬ ‫هاوواڵتیانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌رچی‌‌ گ �ه‌ڕ‌هك‌و‌ شه‌قامه‌كانی‌‌‬ ‫هه‌ولێر‌ چه‌ندین‌ تابلۆی‌‌ بۆ‌ دانراوه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ تاوه‌كو‌ ئێستاش‌ قه‌اڵ‌ دیارترین‌‬ ‫نیشانه‌یه‌‌ بۆ‌ جیاكردنه‌و‌هی‌‌ زۆرب ‌هی‌‌‬ ‫شوێنه‌كان‌له‌شاری‌‌هه‌ولێردا‪.‬‬ ‫جاسم‌تۆفیق‌خاوه‌ن‌ته‌كسییه‌كی‌‌‬ ‫شاری‌‌ هه‌ولێر‪ ‌،‬به‌ده‌ستوری‌‌ راگه‌یاند‌‬ ‫"رۆژان�����ه‌‌ ت��ووش �ی‌‌ چ�ه‌ن��دی��ن‌ كێشه‌‌‬ ‫ده‌بینه‌وه‌‪ ‌،‬به‌اڵم‌ له‌هه‌مووی‌‌ كێشه‌تر‌‬ ‫ئ�ه‌وه‌ی�ه‌‌ هه‌ندێك‌ ل �ه‌و‌ هاوواڵتیان ‌هی‌‌‬ ‫سواری‌‌ته‌كسیه‌كانمان‌ده‌بن‌ناونیشانی‌‌‬ ‫شوێنێك‌هه‌ڵده‌ده‌ن‌ئێمه‌ش‌شاره‌زانین‪‌،‬‬ ‫دواتر‌ نه‌فه‌ره‌كه‌‌ سواری‌‌ ته‌كسییه‌ك ‌هی‌‌‬ ‫ئێمه‌‌نابێت"‪‌.‬زۆرترین‌خه‌ڵك‌له‌هه‌ولێر‌‬ ‫به‌ته‌كسی‌‌ هاتوچۆ‌ ده‌ك�ه‌ن‌ به‌تایبه‌ت‌‬ ‫قوتابیان‌و‌ خوێندكاران‪ ‌،‬وه‌ك‌ خۆیان‌‬ ‫ده‌ڵێن‌زۆرب ‌هی‌‌ئه‌و‌كاتان ‌هی‌‌ده‌چین‌بۆ‌‬ ‫زانكۆ‌ یان‌ دێنه‌وه‌‌ به‌ته‌كسی‌‌ هاتوچۆ‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪‌.‬شادان‌عه‌زیز‌قوتابی‌‌زانكۆی‌‌‬ ‫سه‌الحه‌دین‌ به‌شی‌‌ كۆمه‌اڵتییه‌‪ ‌،‬وتی‌‌‬ ‫"چونكه‌‌ من‌ ده‌وام��م‌ ئێوارانه‌‌ له‌كاتی‌‌‬ ‫هاتنه‌وه‌م‌له‌زانكۆ‌پاسه‌كان‌نامێنن‪‌،‬ئه‌وه‌‌‬

‫"به‌خودای‌شاره‌زا‌نیم"‪‌.‬فۆتۆگراف‪‌:‬ده‌ستوور‬

‫ده‌بێت‌به‌ته‌كسی‌‌هاتوچۆ‌بكه‌ین"‪.‬‬ ‫شادان‌باسی‌له‌وه‌‌كرد‌كه‌‌كاتێك‌‬ ‫به‌شۆفێرانی‌ ته‌كسی‌ ده‌ڵێت‌ بۆ‌ فاڵن‌‬ ‫به‌شه‌ناوخۆیی‌‌ ده‌چێت‪ ‌،‬وتی‌‌ "خاوه‌ن‌‬ ‫ته‌كسییه‌كه‌‌ پێم‌ ده‌ڵێت‌ به‌خودا‌ ئه‌و‌‬ ‫شوێنه‌‌شاره‌زانیم"‪‌.‬به‌پێ ‌ی‌ئه‌و‌زانیاران ‌هی‌‌‬ ‫پارێزگای‌‌ هه‌ولێر‌ به‌ده‌ستووری‌‌ داوه‌‌‬ ‫ل��ه‌دوای‌‌ ساڵی‌‌ ‪2004‬وه‌‌ ‪ ‌14‬گه‌ڕه‌كی‌‬ ‫نوێكراوه‌ته‌و‌ه‌و‌له‌ئێستاشدا‌دانیشتوان ‌ی‌‬ ‫ناو‌هه‌ولێر‌به‌پێی‌‌وت ‌هی‌‌نه‌وزاد‌هادی‌‌‬ ‫له‌نێوان‌‪‌900-800‬هه‌زار‌كه‌سه‌‪‌،‬ژمار‌هی‌‌‬ ‫گه‌ڕه‌كه‌كانی‌‌هه‌ولێریش‌‪‌72‬گه‌ڕه‌كه‌‪.‬‬ ‫ن�ه‌وزاد‌ هادی‌‌ پارێزگاری‌‌ هه‌ولێر‪‌،‬‬ ‫ب��ه‌ده‌س��ت��ووری‌‌ راگ �ه‌ی��ان��د‌ "به‌هۆی‌‌‬ ‫باشبوونی‌‌ باری‌‌ مادی‌‌ هاوواڵتیانه‌وه‌‌‬ ‫له‌م‌چه‌ند‌ساڵه‌دا‌چه‌ندین‌گه‌ڕه‌كی‌‌نوێ‌‬ ‫دروستبووه‌‪ ‌،‬به‌شێوه‌ك‌ له‌پێش‌ ساڵی‌‌‬ ‫‪‌2004‬به‌وشێوه‌یه‌‌نه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫له‌ماو‌هی‌‌ساڵی‌‌‪‌2009-2004‬شاره‌وانی‌‌‬ ‫هه‌ولێر‌ زیاتر‌ ل �ه‌‪ ‌600‬ه �ه‌زار‌ موڵه‌تی‌‌‬ ‫خانوو‌دروستكردنی‌‌داوه‌‌به‌هاوواڵتیان‪‌،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك‌له‌چه‌ند‌ساڵی‌‌پێشودا‌به‌و‌‬ ‫شێوه‌یه‌‌نه‌بووه‌‪‌،‬هۆكاره‌ك ‌هی‌‌باشبوونی‌‌‬ ‫باری‌‌مادی‌‌خه‌ڵكه‌‪.‬‬

‫‪17‬‬ ‫مهزارگایهك دهبێته‬ ‫گۆڕستانی گهنجان‬ ‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫کلتور‬

‫فهرمان خێاڵنی لهدهربهندیخان‬

‫مهزارگایهكی نزیك تونێلهكهی‬ ‫دهربهندیخان‪ ،‬دهبێته شوێنی خۆ‬ ‫خنكاندنی گهنجانی دهربهندیخان‪،‬‬ ‫چونكه تائێستا سێ گهنج لهو‬ ‫مهزارگایه خۆیان خنكاندووه‪.‬‬ ‫م��هزارگ��ای ئیمام محهمهدی‬ ‫دهربهندیخان كهدهكهوێته دهستی‬ ‫راس��ت��ی ت��ون��ێ��ل��هك��هوهو بهسهر‬ ‫بهرزاییهكدا دهڕوان��ێ��ت‪ ،‬بووهته‬ ‫شوێنی خۆخنكاندنی گهنجانی‬ ‫دهربهندیخان‪ ،‬چونكه مهزارگاكه‬ ‫ژم��ارهی��هك داری ب���هرزی لێیهو‬ ‫تاڕادهیهكیش چۆڵهوانییه‪.‬‬ ‫مهریوان مهحمود ئهحمهد ‪22‬‬ ‫ساڵ‪ ،‬سێیهم گهنجی دهربهندیخانه‬ ‫كه لهمهزارگای ئیمام محهمهد‪،‬‬ ‫بهپهت خۆی دهخنكێنێت‪ ،‬پێش‬ ‫ئهویش دوو گهنجی تری ئهو قهزایه‬ ‫لهههمان شوێن خ��ۆی��ان بهپهت‬ ‫خنكاندووه‪.‬‬ ‫مهریوان دوای ئهوهی برایهكی‬ ‫لهخۆی گهورهتری لهدهستدهدات‬ ‫لهڕووداوه هاتوچۆكهی مانگی ‪3‬ی‬ ‫ساڵی رابردوودا كه لهپاسێكدا ‪22‬‬ ‫هاوواڵتی دهربهندیخانی تێدا بوونه‬ ‫قوربانی‪ ،‬حاڵهتی دهروونی بهوتهی‬ ‫كهسوكاری تێكدهچێتو لهماوهی‬ ‫رابردوودا وهك هاوڕێیهكانی باسی‬ ‫دهكهن ‪ 6‬جار ههوڵی خۆكوشتنی‬ ‫داوه‪ ،‬بهاڵم سهركهوتوو نهبووه‪.‬‬ ‫مهریوان دواجار دووشهممهی‬ ‫راب���ردوو‪ ،‬كاتژمێر ‪6‬ی ئێواره‪،‬‬ ‫لهمهزارگای ئیمام محهمهدی كوڕی‬ ‫ئیمام م��وس��ای ك��ازم بهدارێكی‬ ‫گهورهی نێو مهزارگاكهوه بهپهتێك‬ ‫خ����ۆی ه���هڵ���دهواس���ێ���تو خۆی‬ ‫دهخنكێنێت‪.‬‬ ‫جێگر باقر ه��اوڕێ��ی نزیكی‬ ‫م���هری���وان ب���هدهس���ت���ووری وت‬ ‫"دوای ئ����هوهی م���هری���وان ئهو‬ ‫برایهی لهو رووداوهدا لهدهستدا‪،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫پاوڵۆ کۆیلۆ‬

‫ئیتر وردهورده حاڵهتی دهروونی‬ ‫وه‬ ‫دیارییهوه‬ ‫تێكچوو‪ ،‬ش���هوان بهدیارییه‬ ‫دادهن��ی��ش��ت��ی��ن‪ ،‬ل���هب���هرئ���هوههی‬ ‫كهمم‬ ‫نهدهخهوتو خواردنیشی زۆر كه‬ ‫بووبوویهوه"‪.‬‬ ‫ئ���هو ه��اوڕێ��ی��هی م��هری��وان‬ ‫وتی "مهریوان ‪ 2‬جار بهدهرمان‬ ‫ههوڵیدا خۆی دهرمانخوارد بكات‪،‬‬ ‫ماڵهوهشیان كه پێیانزانی بردیانه‬ ‫نهخۆشخانهی ههولێر بهمهبهستی‬ ‫وه‪،،‬‬ ‫چارهسهرو زیاد لهمانگێك مایهوه‬ ‫بهاڵم بێسوود بوو"‪.‬‬ ‫چهند‬ ‫ند‬ ‫باری دهروونی مهریوان چه‬ ‫ههفتهیهك لهمهوبهر باشتربوو‪ ،‬بۆیه‬ ‫ماڵهوهیان تاڕادهیهك بێخهمبوون‬ ‫لهحاڵهتهكهی‪ ،‬ب��هاڵم "مهریوان‬ ‫فرسهتی هێناو خۆی خنكاند"‪.‬‬ ‫س�����هالم ئ���هح���م���هد حهمید‬ ‫بهڕێوهبهری پۆلیسی دهربهندیخان‬ ‫بهدهستووری راگهیاند "ئهو گهنجه‬ ‫ل��هم��هزارگ��ای ئ��ی��م��ام محهمهدی‬ ‫دهربهندیخان خ��ۆی لهسێدارهداو‬ ‫سهرر‬ ‫خ��ێ��زان��هك��هش��ی داوای�����ان لهسه‬ ‫كردووه‪،،‬‬ ‫هیچ كهسێك ت��ۆم��ار نهكردووه‬ ‫لهبهرئهوهی حاڵهتی دهروونی تهواو‬ ‫نهبووه"‪.‬‬ ‫لهوو‬ ‫ت���ا ئ��ێ��س��ت��ا ‪ 3‬گ��هن��ج له‬ ‫مهزارگایه لهدهربهندیخان خۆیان‬ ‫بهپهتدا ههڵواسیوه تا گیانیان‬ ‫لهدهستداوه‪.‬‬ ‫سهالم وتی "خۆ ئێمه ناتوانین‬ ‫پ��ۆل��ی��س ی���ان ب��ن��ك��هی پۆلیس‬ ‫گهرر‬ ‫ل��هو مهزارگایه دابنێین‪ ،‬ئهگه‬ ‫گهنجێك بیهوێت خ��ۆی بكوژێت‬ ‫ئهوا لهماڵهوهش بێت ههر خۆی‬ ‫دهكوژێت"‪.‬‬ ‫حمهدد‬ ‫م��هری��وان مهحمود ئهحمه‬ ‫س��اڵ��ی ‪ 1988‬لهدهربهندیخان‬ ‫لهدایكبووهو خوێندكاری پۆلی‬ ‫پێنجهمی ئامادهیی ئێواران بوو‪،‬‬ ‫لهگهڵ ئهوهشدا بۆ پهیداكردنی‬ ‫بژێوی ژیانی خۆیو خێزانهكهی‬ ‫دوك��ان��ی مریشك فرۆشی ههبوو‬ ‫لهشارهكهدا‪.‬‬

‫الپهڕه ‪19‬‬

‫كچێك ماوهی ‪ 5‬ساڵه لهماڵی‬ ‫خۆیاندا زیندانی كراوه‬ ‫فهرمانو سهالم لهخانهقین‬

‫تائێستا‬ ‫سێ‬ ‫گهنج‬ ‫لهمهزارگای‬ ‫ئیمام محهمهدی‬ ‫دهربهندیخان‬ ‫خۆیان بهپهتدا‬ ‫ههڵواسیوه‬

‫لهناو ژوورێ��ك��ی بچوك ل��هم زستانهدا‪،‬‬ ‫بهبێئهوهی زۆپایهكی تێدا بێت‪ ،‬زیكرا‬ ‫ئیسماعیلی تهمهن ‪ 30‬س��اڵ بهتهنها‬ ‫باجی تهقینهوهكهی ههردوو حوسهینیهی‬ ‫خانهقین دهدات‪ ،‬دوای ئهوهی برایهكی‬ ‫گیان لهدهستدهدات‪.‬‬ ‫لهپهنجهرهیهكی بچوكهوه لهشێوهی‬ ‫پهنجهرهكانی زیندان‪ ،‬دهرهوهی ژوورهكهی‬ ‫خۆی دهبینێت‪ ،‬لهكاتی چوونه دهرهوهشیدا‬ ‫بهبێئهوهی تاوانێكی كردبێت كهلهپچه‬ ‫دهكرێت‪ ،‬وهك دایكی دهڵێت "بۆئهوهی‬ ‫لهدهستی رانهكات"‪.‬‬ ‫ب��هه��ۆی ل��هدهس��ت��دان��ی ب��راك��هی‬ ‫لهتهقینهوهكهی ه��هردوو حوسهینییهی‬ ‫شاری خانهقین‪ ،‬زیكرا ماوهی ‪ 5‬ساڵه باری‬ ‫دهروونی تێكچووهو لهالیهن خێزانهكهیهوه‬ ‫لهناو ژوورێكدا زیندانیكراوه‪.‬‬ ‫خ��هی��ری��ه ج��وم��ع��ه‪ ،‬دای��ك��ی زیكرا‬ ‫وت��ی "دوای ئ��هوهی ئ��هو برایهی زیكرا‬ ‫لهتهقینهوهكهی ساڵی ‪2005‬دا لهحسێنیهی‬ ‫گ���هوره ش��هه��ی��دب��وو‪ ،‬ئیتر وردهورده‬ ‫ب��اری تهندروستی زیكرا ب��هرهو خراپی‬ ‫دهڕۆیشتو دوای چهند مانگێك شێتبوو‪،‬‬ ‫بۆئهوهی لهدهستم رانهكات لهو ژورهدا‬ ‫دامناوهو دهرگای لێدادهخهمو كاتێكیش‬ ‫بێزارم دهك���ات‪ ،‬ئیتر هیچم پێناكرێ‪،‬‬ ‫ناچارم بهگریانهوه لهسهری خۆم دهدهمو‬ ‫كهلهپچهی دهكهم"‪.‬‬ ‫خێزانی زیكرا خێزانێكی ههژارو‬ ‫ك��هم��دهرام��هت��نو وهك دایكی ئاماژهی‬ ‫پێدهكات‪ :‬باوكی زیكرا چهند ساڵێكه‬ ‫كۆچی دوایی كردووه‪ ،‬تهنها ئهو كوڕهیان‬

‫ههبوو بژێوی ژیانیان بۆ دابینبكات‪ ،‬ئهو‬ ‫كوڕهشیان لهو تهقینهوهیهدا لهدهستچوو‪،‬‬ ‫ئێستا مانگانه بڕی ‪130000‬س���هدو سی‬ ‫ه��هزار دینار وهك موچهی خانهنشینی‬ ‫باوكی زیكرا وهردهگرنو ‪100000‬سهد ههزار‬ ‫دیناری دهدهن بهكرێی ئهو كهالوهیهی كه‬ ‫تێیدا دهژینو ‪ 30‬ههزار دیناری دهمێنێتهوه‬ ‫بۆ بژێوی ژیانی ئهم خێزانه"‪.‬‬ ‫دایكی زیكرا گلهیی لهحكومهتو‬ ‫رێكخراوهكانی تایبهت بهژنان دهكات‪،‬‬ ‫بهدهستووری وت "جارێك رێكخراوێكی‬ ‫ژنان لهخانهقین هاتن سهردانیان كردو‬ ‫ب��ردی��ان ب��ۆ الی پزیشكی دهروون����ی‬ ‫لهسلێمانی‪ ،‬بهاڵم دوای رۆژێك هێنایانهوهو‬ ‫هیچ چارهسهرێكیان بۆ نهكردبوو‪ ،‬وهزیری‬ ‫شههیدانو ئهنفالكراوهكانیش چنار سهعد‬ ‫بهڵێنی هاوكاری پێداین‪ ،‬بهاڵم تهنها بهڵێن‬ ‫بوو"‪.‬‬ ‫دایكی زیكرا تهنها داواكاری ئهوهبوو‬ ‫كه كچهكهی بنێرنه نهخۆشخانهی دهروونی‬ ‫لهسلێمانیو وتی "ههر چركهیهك بینینی‬ ‫كچهكهم بهم شێوهیه مردنێكه بۆ من"‪.‬‬ ‫زهینهب ئهركهوازی بهرپرسی لقی‬ ‫خانهقینی سهنتهری راگهیاندنو رووناكبیری‬ ‫ژنان لهبارهی كێشهی زیكرا بهدهستووری‬ ‫وت "ئێمه پێش ‪ 2‬س��اڵ بردمانه الی‬ ‫دكتۆری دهروونی لهسلێمانیو داوامانكرد‬ ‫كهزیكرا بهێڵنهوه لهژێر چاودێری خۆیاندا‪،‬‬ ‫ب��هاڵم ئ��هو دك��ت��ۆره پێی وتین دهبێت‬ ‫خێزانهكهی بهبهردهوامی سهردانی بكهن‪،‬‬ ‫ئینجا دهتوانین بۆ ماوهیهكی دیاریكراو‬ ‫بیهێڵینهوه الی خۆمان‪ ،‬دایكی زیكراش زۆر‬ ‫كهمتهرخهمهو دهستیشیان ناڕوات ناتوانن‬ ‫ههمیشه سهردانی بكهن‪ ،‬بۆیه نهمانتوانی‬ ‫لهنهخۆشخانه بیهێڵینهوه"‪.‬‬

‫"جـوانـیـیــهكـهم بـووه پـهتـێـــكو لـهگـهردنــم ئــااڵ"‬

‫توندوتیژیو خراپ مامهڵهكردنی باوكیو هاوسهرهكهی‪" ،‬سۆزان"ی فێری لهشفرۆشی كرد‬ ‫دهشتی ئهنوهر لهسلێمانی‬

‫س�����ۆزان چ���اوهك���ان���ی پ���ڕب���وون‬ ‫لهفرمێسكو ئ��هوهن��ده فرمێسك‬ ‫چاوهكانی گرتبوو‪ ،‬بهاڵم لهشهرمدا‬ ‫رێگهی نهدهدا فرمێسك بهچاوهكانیدا‬ ‫بێتهخوارهوه‪.‬‬ ‫لهبهرامبهر پارهدا باوكی بهشوویدا‬ ‫س���ۆزان ت���ازه پێگهیشتبوو‪،‬‬ ‫تهمهنی تازه گهیشتبووه نزیكهی‬ ‫پانزه ساڵ‪ ،‬باوكی ئهوهی پێ وتووه‬ ‫كهدهیهوێت بیدات بهشوو بهكهسێكی‬ ‫ناسیاوی خۆی‪" ،‬بهاڵم دایكم ئهوهی‬ ‫رهت��ك��ردهوهو ئهوجارهیان رێگهی‬ ‫نهدا‪ ،‬ئهو كاتیش منیش زۆر جوان‬ ‫ب��ووم‪ ،‬جوانیهكهم ب��ووه پهتێكو‬ ‫لهگهردنم ئااڵ"‪.‬‬ ‫ب��هپ��ێ��ی ق��س��هك��ان��ی س���ۆزان‬ ‫باوكی لهبهرامبهر پارهو سهروهتو‬ ‫ساماندا بهزۆر ئهوی بهشوو داوه‪،‬‬ ‫وتی "نهمزانی باوكه كهللهڕهقهكهم‬

‫لهبهرئهوهی چ��اوی ل��هوه ب��وو من‬ ‫بداته شوو پارهیهكی باش دهستی‬ ‫خۆی بكهوێت دامیه پیاوێك‪ ،‬ئهو‬ ‫پیاوه بهس كهجوانیهكهمی بینی‬ ‫ئیتر ئامادهی ههموو شتێك بوو بۆ‬ ‫باوكم بیكات"‪.‬‬ ‫سۆزان یهك ههفته خۆشی بینی‬ ‫س���ۆزان ئاهێكی ههڵكێشاو‬ ‫درێژهی بهگێڕانهوهی نههامهتییهكانی‬ ‫خ���ۆی دهداو ب��اس��ی ل���هوهك���رد‬ ‫كهجوانییهكهی تهنها یهك ههفتهی‬ ‫دوای هاوسهرگیری خۆشییهكانی‬ ‫ژیانی بینی‪.‬‬ ‫"لهدوای ئهو ههفتهوه مێردهكهم‬ ‫ك��هوت��ه غ��ی��رهك��ردن لێمو ههندێك‬ ‫بهرنامهی بۆ دان��ام كهدهبێت لهو‬ ‫قسانهی دهرنهچم‪ ،‬چونكه ئهو وای‬ ‫دانا بوو من جوانمو فریو دهدرێمو‬ ‫نابێت بچمهدهرهوه"‪.‬‬ ‫س��ۆزان وت��ی "ههفتهی دووهم‬ ‫ك��هچ��ووم��هوه ب��ۆ م��اڵ��ی باوكم‪،‬‬ ‫لهوێش باوكم پێی وتم كه نابێت‬

‫لهقسهی مێردهكهم دهربچمو ئهو‬ ‫ق��س��ان��هی ب��ۆم��ی ك����ردووه دهبێت‬ ‫ههمووی جێبهجێبكهم‪ ،‬هاتنهوهش‬ ‫بۆ الی دایكم النی كهم دوو مانگ‬

‫جارێك بێت"‪ .‬سۆزان لهوهوه بۆی‬ ‫دهردهكهوێت كههیچ پشتو پهنایهكی‬ ‫نهماوه كههانای بۆ بهرێت‪.‬‬ ‫مێردهكهی لێیدهدات‬

‫خراپی مامهڵهی پیاوهكهی‪ ،‬سۆزانی فێری لهشفرۆشیكرد‬

‫س���ۆزان ب��اس��ی ئ���هوهی كرد‬ ‫ئێوارهیهك كهپیاوهكهی هاتووهتهوه‬ ‫ماڵی دایكی ئ��هوهن��دهی لێداوه‪،‬‬ ‫دوای یهك ههفتهش ههر گیانی‬ ‫ئازاری ههبوو‪" ،‬بۆیه من ههرچهنده‬ ‫باش ب��ووم لهگهڵیدا ئهو خراپتر‬ ‫بوو‪ ،‬ههرگیز بهدهستیدا نهدههات‬ ‫ئهوهنده پ��ارهم پێبدات كهبتوانم‬ ‫شتێكی پێبكرم‪ ،‬بهههفتهیهك پێنج‬ ‫ه��هزاری دهدای��ه دهستم كهئهمه‬ ‫ب��هش��ی هیچی ن���هدهك���رد‪ ،‬بۆیه‬ ‫بڕیارمدا رێگهیهكی تر بهكاربێنم‬ ‫لهگهڵیدا"‪.‬‬ ‫سۆزان فێری لهشفرۆشی دهبێت‬ ‫سۆزان ئهو رێگهیهی ههڵیبژارد‬ ‫رێگهی دادگا نهبوو‪ ،‬یاخود رێگهی‬ ‫چارهسهركردنی دۆخهكهی نهبوو‪،‬‬ ‫بهڵكو رێگهی پهیوهندی بهستن‬ ‫ب��وو لهگهڵ كوڕێكی دراوسێی‬ ‫خۆیاندا بهمهبهستی ئهوهی ئهو‬ ‫كاتانهی مێردهكهی لهماڵدا نییه‬ ‫ئهو بێته الیو لهبهرامبهردا بڕه‬

‫پارهیهكی بداتێ‪ .‬س��ۆزان وتی‬ ‫"ئێستا رۆژان���ه چهند گهنجێك‬ ‫بهڕێدهكهم"‪.‬‬ ‫موشتهرییهكان سۆزان‬ ‫ههراساندهكهن‬ ‫سۆزان لهكاتی چاوپێكهوتنهكهدا‬ ‫چهند زهنگێكی لهسهر یهكتری بۆ‬ ‫هات ناچار لهكۆتاییدا مۆبایلهكهی‬ ‫داخ��س��ت‪ ،‬وت��ی "ئهمانه ههمووی‬ ‫موشتهرینو دهیانهوێت بێن بۆ الم"‪.‬‬ ‫س���ۆزان دهڵ��ێ��ت جوانییهكهم‬ ‫وای لێكردووم كه ئهوانهی بهڕێیان‬ ‫دهكهم ههمیشه پێم دهڵێن مانگانه‬ ‫بڕه پارهیهكی زۆرت دهدهینێ بهس‬ ‫ببه بهشهخسیو لهگهڵ كهسیتردا‬ ‫ئهو كاره مهكه‪ .‬ئهو وتی "منیش‬ ‫رهتیدهكهمهوه‪ ،‬چونكه من تازه‬ ‫فێر ب��ووم‪ ،‬ناشتوانم جارێكی تر‬ ‫هاوسهرگیری ئهنجامبدهمهوه‪ ،‬ئهم‬ ‫ههموو تاوانه ههمووی هۆكارهكهی‬ ‫باوكم بوو"‪.‬‬ ‫تێبینی‪ :‬ناوی سۆزان خوازراوه‪.‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫کلتور‬

‫راكه پاسهكه هات!‬

‫‪16‬‬

‫بههۆی دیاریینهكردنی كات بۆ‬ ‫شۆفێرانی پاس‪ ،‬هاوواڵتیان‬ ‫لهئێواراندا بهتهكسی دهڕۆنهوه‬ ‫بیالل‌جه‌عفه‌ر‌له‌سلێمانی‌‬

‫ئ��ێ��واران‌ ل �ه‌س �ه‌رج �ه‌م‌ هێڵه‌كانی‌‬ ‫گواستنه‌وه‌ی‌ ن��اوخ��ۆدا‪ ‌،‬له‌الیه‌ن‌‬ ‫هاوواڵتیانه‌وه‌‌ قه‌ره‌باڵغییه‌كی‌ زۆر‌‬ ‫له‌گه‌راجی‌ پاسه‌كاندا‌ دروستده‌بێت‌و‌‬ ‫به‌هۆی‌زۆری‌نه‌فه‌ر‌و‌نه‌بوونی‌پاس‪‌،‬‬ ‫هاوواڵتیان‌به‌ته‌كسی‌ده‌ڕۆنه‌وه‌‪.‬‬ ‫هاوواڵتیان‌ گله‌یی‌‌ له‌وه‌ده‌كه‌ن‌‬ ‫كه‌شۆفێرانی‌‌ پاسه‌كان‌ به‌ئاره‌زووی‌‌‬ ‫خ��ۆی��ان‌ك����ارده‌ك����ه‌ن‌و‌ئ��ێ��واران‌‬ ‫گه‌راجه‌كان‌ پاسی‌‌ تێدا‌ نامێنێت‌و‌‬ ‫ناچارن‌به‌ته‌كسی‌‌بڕۆنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ش �ه‌ی��دا‌ ع�ه‌ل��ی‌ هاوواڵتییه‌كی‌‬ ‫دوك��ان��داره‌‌ له‌شه‌قامی‌ مه‌وله‌وی‌‬ ‫به‌ده‌ستووری‌ وت‌ "به‌هۆی‌ كه‌می‌‬ ‫پاس‌و‌زۆری‌نه‌فه‌ر‌هه‌موو‌ئێواره‌یه‌ك‌‬ ‫گه‌راجه‌كان‌ تووشی‌ قه‌ره‌باڵغی‌و‌‬ ‫فه‌وزایه‌كی‌ زۆر‌ ده‌بنه‌وه‌‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫شۆفێرانی‌ پاسی‌ ناوخۆ‌ كاتێكی‌‬ ‫كاركردنیان‌بۆ‌دیارینه‌كراوه‌"‪.‬‬ ‫فه‌رهاد‌ ره‌حمان‌ هاوواڵتییه‌كی‌‬

‫دیكه‌یه‌‌ له‌كاتی‌ وه‌ستانی‌ بۆ‌ پاسی‌‬ ‫ت���ووی‌ مه‌لیك‌ ئ��ام��اژه‌ی‌‌ ب���ه‌وه‌دا‌‬ ‫كه‌تائێستا‌نازانێت‌پاس‌تا‌كاتژمێر‌‬ ‫چه‌ند‌ له‌گه‌راجه‌كاندا‌ ده‌مێنێته‌وه‌‌و‌‬ ‫نه‌فه‌ر‌بارده‌كات‪.‬‬ ‫ئه‌و‌ وتی‌‌ "بۆیه‌‌ پێویسته‌‌ ئه‌و‌‬ ‫پاسانه‌ی‌ له‌هێڵدا‌ كارده‌كه‌ن‪ ‌،‬كاتی‌‬ ‫كاركردنیان‌بۆ‌دیاریبكرێت"‪.‬‬ ‫شه‌یدا‌و‌ فه‌رهاد‌ هه‌ردووكیان‌‬ ‫باسیان‌ له‌وه‌كرد‌ كه‌ئه‌وان‌و‌ زۆربه‌ی‌‌‬ ‫ئ���ێ���واران‌ب��ه‌ه��ۆی‌ئ����ه‌وه‌ی‌پاس‌‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌راج �ه‌ك��ان��دا‌ كه‌مبووه‌ته‌وه‌‌و‌‬ ‫ن �ه‌ف �ه‌ر‌ زۆره‌‪ ‌،‬ن��اچ��ار‌ به‌ته‌كسی‌‬ ‫رۆیشتوونه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ی��ون��س‌م��ح �ه‌م �ه‌د‌چ��اودێ��ری‌‬ ‫سه‌ندیكا‌و‌ رێ��ك��خ�ه‌ری‌ پاسه‌كان‌‬ ‫له‌هێڵی‌ ت��ووی‌ مه‌لیك‌و‌ به‌ناوی‌‬ ‫شۆفێرانی‌پاس‌له‌و‌هێڵه‌دا‌ئاماژه‌ی‌‌‬ ‫به‌وه‌كرد‌"به‌هۆی‌دیارینه‌كردنی‌كات‌و‌‬ ‫زۆرجار‌به‌هۆی‌نه‌بوونی‌نه‌فه‌ر‌ناچار‌‬ ‫شۆفێری‌پاسه‌كه‌‌ده‌ڕواته‌وه‌"‪.‬‬ ‫به‌پێی‌ وت��ه‌ی‌‌ ئ �ه‌و‌ چاودێره‌‪‌،‬‬ ‫به‌یانیان‌ له‌كاتژمێر‌ (‪ ‌)5‬پاس‌‬

‫له‌گه‌ڵ‌خۆرئاوابووندا‌پاسه‌كان‌ئاواده‌بن‪‌.‬فۆتۆگراف‪‌:‬بیالل‬

‫له‌هێڵه‌كه‌یاندا‌ ك��ارده‌ك��ات‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ئێواران‌ زیاتر‌ تا‌ كاتژمێر‌ (‪‌)6:30‬‬ ‫خ��ول��ه‌ك‌ پ���اس‌ له‌گه‌راجه‌كاندا‌‬ ‫ده‌مێننه‌وه‌‌و‌نه‌فه‌ر‌بارده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫شه‌یدا‌ وت��ی‌ "زۆر‌ هێڵ‌ هه‌یه‌‌‬ ‫له‌كاتژمێر‌(‪)5‬ی‌ئێواره‌‌پاسی‌تێدا‌‬ ‫نامێنێت‌و‌ ناچار‌ نه‌فه‌ری‌ ئه‌و‌ هێڵه‌‌‬ ‫ده‌بێت‌به‌ته‌كسی‌بڕواته‌وه‌"‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها‌ وتی‌‌ "ئه‌گه‌ر‌ بته‌وێت‌‬ ‫ئێواران‌ به‌پاس‌ بڕۆیته‌وه‌‌ ده‌بێ�ت‌‬ ‫راكه‌‌راكه‌‌بكه‌یت‌به‌دوای‌پاسدا"‪.‬‬ ‫ج���ه‌الل‌ ئ �ه‌ب��وب �ه‌ك��ر‌ محه‌مه‌د‌‬ ‫سه‌رۆكی‌ سه‌ندیكای‌ گواستنه‌وه‌ی‌‬

‫سلێمانی‌ به‌ده‌ستووری‌ راگه‌یاند‌‬ ‫"هێڵه‌كانی‌ گواستنه‌وه‌ی‌ ناوخۆ‌‬ ‫یاسای‌ تایبه‌ت‌ به‌خۆیان‌ هه‌یه‌‪‌،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌ك‌ هه‌ر‌ هێڵێك‌ ده‌توانێت‌‬ ‫له‌الیه‌ن‌ سه‌رپه‌رشتیاری‌ هێڵه‌وه‌‌‬ ‫كاتی‌ كاركردنی‌ پاس‌ دیاریبكات‪‌،‬‬ ‫ب��ه‌اڵم‌ به‌هۆی‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ ئیش‌و‌ كار‌‬ ‫كه‌مبووه‌ته‌وه‌‌ ناچار‌ له‌ئێواراندا‌‬ ‫زووتر‌ده‌ڕۆنه‌وه‌"‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌سه‌ندیكای‌گواستنه‌وه‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌وتیشی‌"به‌هۆی‌قه‌ره‌باڵغی‌‬ ‫شه‌قامه‌كان‪‌،‬ناچار‌پاسه‌كان‌ناتوانن‌‬ ‫له‌ئێواراندا‌بگه‌ڕێنه‌وه‌‌گه‌راج‌و‌نه‌فه‌ر‌‬

‫هه‌ڵگرن"‪.‬‬ ‫ج���ه‌الل‌ ئ �ه‌ب��وب �ه‌ك��ر‌ ئه‌وه‌شی‌‬ ‫ئاشكراكرد‌ "چه‌ندینجار‌ داوامان‌‬ ‫ل��ه‌خ��اوه‌ن‌ پ���اس‌و‌ كۆمپانیاكانی‌‬ ‫گ��واس��ت��ن�ه‌وه‌‌ ك����ردووه‌‪ ‌،‬بۆئه‌وه‌ی‌‬ ‫تاوه‌كو‌(‪)12‬ی‌شه‌‌و‌بمێننه‌وه‌‌و‌كار‌‬ ‫بكه‌ن‪ ‌،‬به‌اڵم‌ تا‌ ئێستا‌ هیچ‌ كه‌س‌و‌‬ ‫الیه‌نێكی‌ حكومی‌و‌ ناحكومی‌ نییه‌‌‬ ‫زه‌مانه‌تی‌ ئ�ه‌و‌ پاسانه‌‌ بكات‌ كه‌‌‬ ‫له‌شه‌ودا‌كار‌بكات"‪.‬‬ ‫س �ه‌ن��دی��ك��ای‌ گواستنه‌وه‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌ پێشتر‌ رێككه‌وتنیان‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌كۆمپانیایه‌كدا‌كرد‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‬

‫تاوه‌كو‌ (‪)12‬ی‌ شه‌و‌ ئه‌و‌ پاسانه‌‌‬ ‫به‌كرێ‌ ئیش‌ بۆ‌ كۆمپانیاكه‌‌ بكات‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌ دواتر‌ كۆمپانیاكه‌‌ په‌شیمان‌‬ ‫بوویه‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌رۆكی‌سه‌ندیكای‌گواستنه‌وه‌ی‌‬ ‫سلێمانی‌داوای‌له‌سه‌رجه‌م‌دوكاندار‌و‌‬ ‫خاوه‌نكاره‌كانی‌شاری‌سلێمانی‌كرد‪‌،‬‬ ‫داوابكه‌ن‌ بۆ‌ ئ �ه‌وه‌ی‌ پاسه‌كان‌ تا‌‬ ‫(‪)12‬ی‌شه‌و‌له‌هێڵه‌كاندا‌بمێننه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌پێویسته‌‌كۆمپانیایه‌ك‌هه‌بێت‌‬ ‫زه‌مانه‌تی‌شۆفێرانی‌پاس‌بكات‪.‬‬ ‫له‌شاری‌ سلێمانی‌ نزیكه‌ی‌‌ ‪3‬‬ ‫هه‌زار‌پاس‌له‌هێڵه‌كاندا‌كارده‌كه‌ن‪.‬‬

‫خورماڵییهكان ‪ 86‬ساڵه لهچاوهڕوانی تاپۆدان هاوسهرهكهت فهرامۆش‬ ‫بههۆی تاپۆنهكردنی خانووهكانیان‪ ،‬دانیشتوانی خورماڵ‬ ‫بكهیت چی روودهدات؟‬ ‫لهپێشینهی خانووبهره سودمهند نابن‬ ‫مه‌عاز‌فه‌رحان‌له‌خورماڵ‬

‫ب����ه‌ه����ۆی‌‌ن���ه‌ب���وون���ی‌‌ت����اپ����ۆوه‌‌‬ ‫ل �ه‌ن��اح��ی �ه‌ك �ه‌ی��ان��دا‪ ‌،‬دانیشتوانی‌‌‬ ‫خورماڵ‌ ناتوانن‌ سودمه‌ندبن‌ له‌و‌‬ ‫پێشینه‌ی‌ خ��ان��ووب��ه‌ره‌ی�� ‌هی‌‌ كه‌‌‬ ‫كابین ‌هی‌‌شه‌شه‌م‌بڕیاری‌‌داوه‌‌بدرێت‌‬ ‫به‌هاوواڵتیانی‌‌ كوردستان‪ ‌،‬چونكه‌‌‬ ‫‪ ‌86‬ساڵه‌‌ چ��اوه‌ڕوان��ی‌ تاپۆكردنی‌‬ ‫خانووه‌كانیانن‪.‬‬ ‫هاوواڵتیانی‌‌ ناحیه‌كه‌‌ حكوم ‌هت‌و‌‬ ‫الیه‌نه‌‌په‌یوه‌ندیداره‌كان‌به‌كه‌مته‌رخه‌م‌‬ ‫ده‌زانن‌و‌ هیوادارن‌ كابینه‌ی‌ شه‌شه‌م‌‬ ‫فه‌رمانگ ‌هی‌‌تاپۆ‌بباته‌‌ناحیه‌كه‌یان‪.‬‬ ‫ناحی ‌هی‌‌ خ��ورم��اڵ‌ ده‌كه‌وێته‌‌‬ ‫رۆژه��ه‌اڵت��ی‌‌ ش��اری‌‌ سلێمانییه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ه��ه‌ڵ��ك��ه‌وت�� ‌هی‌‌ ج��وگ��راف��ی‌‌ نزیك‌‬ ‫به‌سنووری‌‌ ئێرانه‌‪ ‌،‬له‌ساڵی‌‌ ‪1924‬‬ ‫بووه‌ته‌‌ ناحیه‌و‌ به‌كۆنترین‌ ناحی ‌هی‌‌‬ ‫پارێزگای‌‌ سلێمانی‌‌ داده‌نرێت‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫تائێستا‌تاپۆی‌‌نییه‌‪‌،‬به‌و‌هۆیه‌شه‌وه‌‌‬ ‫دانیشتوانی‌‌ خورماڵ‌ له‌سه‌رجه‌م‌ ئه‌و‌‬

‫پێشینان ‌هی‌‌ كه‌‌ له‌الیه‌ن‌ سه‌رجه‌م‌‬ ‫كابینه‌كانی‌‌ حكومه‌تی‌‌ هه‌رێمه‌وه‌‌ بۆ‌‬ ‫هاوواڵتیانی‌‌هه‌رێم‌دابینكراون‌بێبه‌ش‌‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫دوای‌‌ ئ �ه‌و‌هی‌‌ حكومه‌تی‌‌ هه‌رێم‌‬ ‫پێشین ‌هی‌‌ خانووبه‌ر‌هی‌‌ زیادكرد‌ بۆ‌‬ ‫سی‌‌ملیۆن‌دینارو‌سوده‌كه‌شی‌‌البرد‌‬ ‫هاوواڵتیانی‌‌كوردستان‌پێشوازییه‌كی‌‌‬ ‫گه‌رمیان‌ له‌بڕیاره‌كه‌‌ كردو‌ كه‌وتنه‌‌‬ ‫وه‌رگ��رت��ن�ی‌‌ پێشین ‌هی‌‌ خانووبه‌ره‌‌‬ ‫له‌حكومه‌ت‪‌،‬به‌اڵم‌هاوواڵتیانی‌‌خورماڵ‌‬ ‫كه‌ناحیه‌كه‌یان‌ یه‌كێكه‌‌ له‌كۆنترین‌‬ ‫ناحیه‌كانی‌‌ كوردستان‌ ناتوانن‌ سود‌‬ ‫له‌و‌پێشینه‌یه‌‌وه‌ربگرن‪.‬‬ ‫حه‌یده‌ر‌ نه‌سره‌دین‌ مامۆستایه‌‌‬ ‫له‌یه‌كێك‌ له‌قوتابخانه‌كانی‌‌ خورماڵ‌‬ ‫وت �ی‌‌ "موچه‌كه‌مان‌ ئ �ه‌وه‌ن��ده‌‌ نییه‌‌‬ ‫تابتوانین‌ خ��ان �و‌و‌ پێداویستییه‌‌‬ ‫گه‌وره‌كانی‌‌ پێبكڕین‪ ‌،‬به‌ته‌نیا‌ به‌شی‌‌‬ ‫ژی��ان�ی‌‌رۆژان��ه‌م��ان‌ده‌ك���ات‌و‌هه‌زار‌‬ ‫حكومه‌تیش‌ بگۆڕێت‌ ب��ۆ‌ ئێم ‌هی‌‌‬ ‫هاوواڵتیانی‌‌ خورماڵ‌ هیچ‌ سودێكی‌‌‬ ‫نابێت"‪.‬‬

‫ئه‌و‌ مامۆستایه‌‌ به‌نیگه‌رانیه‌وه‌‌‬ ‫وتی‌‌ "پێشینه‌‌ یارمه‌تیه‌كی‌‌ باشه‌‌ بۆ‌‬ ‫سه‌رجه‌م‌فه‌رمانبه‌ران‪‌،‬به‌اڵم‌چی‌‌بڵێم‌‬ ‫كه‌ئێمه‌‌ناتوانین‌سوودی‌‌لێوه‌ربگرین‪‌،‬‬ ‫هیوادارم‌به‌هه‌ر‌شێوه‌یه‌ك‌بووه‌‌به‌م‌‬ ‫نزیكانه‌‌تاپۆ‌بهێنرێته‌‌ناحیه‌كه‌مان"‪.‬‬ ‫خورماڵ‌ تاساڵی‌‌ ‪ ‌2003‬له‌الیه‌ن‌‬ ‫حیزبه‌‌ ئیسالمییه‌كانه‌وه‌‌ كۆنتڕۆڵ‌‬ ‫كرابوو‪ ‌،‬كاره‌‌ ئیدارییه‌كانیشی‌‌ هه‌ر‌‬ ‫له‌الیه‌ن‌ئه‌و‌حیزبانه‌وه‌‌به‌ڕێوه‌ده‌بران‪‌،‬‬ ‫دانیشتوانی‌‌ ئه‌و‌ شارۆچكه‌یه‌‌ ده‌ڵێن‌‬ ‫دوای‌‌ ئه‌و‌هی‌‌ حكومه‌ت‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌‌‬ ‫ناوچه‌كه‌‌ ئیشی‌‌ باشی‌‌ بۆ‌ ناوچه‌كه‌‌‬ ‫كردووه‌‪‌،‬به‌اڵم‌تائێستاش‌به‌چاوێكی‌‌‬ ‫دیكه‌وه‌‌سه‌یری‌‌خه‌ڵكی‌‌ئه‌و‌ناوچه‌یه‌‌‬ ‫ده‌كات‪.‬‬ ‫مقداد‌ حه‌مه‌ساڵح‌ فه‌رمانبه‌رێكی‌‌‬ ‫حكومییه‌‪ ‌،‬پێیوایه‌‌ هه‌تا‌ ئێستاش‌‬ ‫خه‌ڵكی‌‌ ئه‌و‌ ناوچه‌یه‌‌ باجی‌‌ ئه‌وكاته‌‌‬ ‫ده‌ده‌ن‌ كه‌حیزبه‌‌ ئیسالمییه‌كان‌‬ ‫له‌ناوچه‌كه‌یان‌بوون‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ وت �ی‌‌ "تائێستا‌ حكومه‌ت‌‬ ‫ی‌ئه‌و‌ناوچه‌یه‌‌‬ ‫به‌چاوێكی‌‌دیكه‌وه‌‌سه‌یر ‌‬

‫دانیشتوانی‌‌خورماڵ‌داوا‌ده‌كه‌ن‌فه‌رمانگ ‌هی‌‌تاپۆ‌بچێته‌‌ناحیه‌كه‌یان‪‌.‬فۆتۆگراف‪‌:‬مه‌عاز‌فه‌رحان‬

‫ده‌كات‪ ‌،‬ئه‌گه‌ر‌ هاوواڵتیانی‌‌ خورماڵ‌‬ ‫بۆ‌ گه‌ڕانه‌و‌هی‌‌ تاپۆ‌ خۆپیشاندانێكی‌‌‬ ‫له‌و‌ جۆر‌هی‌‌ كه‌‌ له‌پیره‌مه‌گرون‌ كرا‌‬ ‫سازبده‌ن‌خراپ‌له‌سه‌ریان‌ده‌كه‌وێت‌و‌‬ ‫ت��ۆم �ه‌ت��ی��ان‌ ب��ۆ‌ دروستده‌كرێت‌و‌‬ ‫به‌سه‌دانیان‌لێده‌ستگیر‌ده‌كرێت"‪.‬‬ ‫رۆژنامه‌نووسان‌و‌ رۆشنبیرانی‌‌‬ ‫ن��اوچ�ه‌ك�ه‌‌ه �ه‌وڵ �ی‌‌زۆری���ان���داوه‌‌بۆ‌‬ ‫ئ���ه‌و‌هی‌‌ فه‌رمانگ ‌هی‌‌ تاپۆ‌ ببرێته‌‌‬ ‫خ��ورم��اڵ‌و‌ ره‌خن ‌هی‌‌ ئ �ه‌وه‌‌ له‌الیه‌نه‌‌‬ ‫پ��ه‌ی��وه‌ن��دی��داره‌ك��ان‌ ده‌گ����رن‌ كه‌‌‬ ‫كه‌مته‌رخه‌من‌له‌ئاست‌ئه‌و‌كێشه‌یه‌دا‌‬ ‫كه‌‌نه‌یانتوانیوه‌‌له‌وماوه‌‌زۆره‌دا‌تاپۆ‌‬ ‫ببرێته‌‌ناحیه‌كه‌‪.‬‬ ‫عه‌لی‌‌حاجی‌‌زه‌ڵمی‌‌رۆژنامه‌نووس‌‬ ‫ب�ه‌ده‌س��ت��ووری‌‌ وت‌ "نه‌بوونی‌‌ تاپۆ‌‬ ‫ی‌و‌ خورماڵ‌‬ ‫ل�ه‌ه�ه‌ورام��ان��دا‌ به‌گشت ‌‬ ‫ی‌بۆ‌هاوواڵتیان‌‬ ‫به‌تایبه‌تی‌‌كێش ‌هی‌‌زۆر ‌‬ ‫دروستكردووه‌‪ ‌،‬چونكه‌‌ تائێستا‌ یه‌ك‌‬ ‫هاوواڵتی‌‌ئه‌م‌شارۆچكه‌ی ‌ه‌له‌پێشین ‌هی‌‌‬ ‫خانووبه‌ره‌‌سودمه‌ند‌نه‌بووه‌"‪.‬‬ ‫سمكۆ‌ س���االر‌ ب��ه‌ڕێ��وه‌ب��ه‌ری‌‌‬ ‫ناحی ‌هی‌‌خورماڵ‌له‌بار‌هی‌‌هه‌وڵه‌كانی‌‌‬ ‫حكومه‌ت‌بۆ‌هێنانی‌‌تاپۆ‌بۆ‌ناحیه‌كه‌‌‬ ‫به‌ده‌ستووری‌‌ راگه‌یاند‌ "ل��ه‌‪2003‬وه‌‌‬ ‫ل �ه‌وك��ات �ه‌وه‌‌ ده‌س��ه‌اڵت��ی‌‌ حكومه‌ت‌‬ ‫گ �ه‌ڕاوه‌ت �ه‌وه‌‌ بۆ‌ ناوچه‌كه‌‌ ئیش‌ بۆ‌‬ ‫گه‌ڕاندنه‌و‌هی‌‌تاپۆ‌ده‌كرێت‪‌،‬له‌‪2006‬وه‌‌‬ ‫من‌بوومه‌ته‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ناحیه‌‌هه‌وڵی‌‌‬ ‫زۆرمداوه‌‌هۆبه‌یه‌كمان‌دروستكردوه‌‌بۆ‌‬ ‫چاره‌سه‌ركردنی‌‌ئه‌وكێشه‌یه‌"‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ ناحی ‌هی‌‌ خورماڵ‌‬ ‫وتیشی‌‌ "نه‌بوونی‌‌ خه‌ڵكی‌‌ پسپۆڕ‌‬ ‫بۆ‌ رووپێوی‌‌ كێشه‌یه‌و‌ پێویستمان‌‬ ‫به‌نه‌خش ‌هی‌‌ بنچینه‌یی‌‌ خورماڵ‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬هیوادارم‌ به‌هه‌رجۆرێك‌ بووه‌‌‬ ‫ئه‌و‌ پێشینه‌یه‌‌ شمولی‌‌ خه‌ڵكی‌‌ ئه‌م‌‬ ‫ناوچه‌یه‌‌بكات"‪.‬‬

‫ئیلهام‌عه‌بدوڵاڵ‌له‌سلێمانی‌‬

‫له‌ئه‌نجامی‌‌ فه‌رامۆشكردن‌و‌ بایه‌خنه‌دان‌‬ ‫له‌ڕووی‌‌رۆحی‌و‌ده‌ربڕینی‌‌خۆشه‌ویست ‌ی‌و‌‬ ‫الی �ه‌ن �ی‌‌ سێكسی‌‪ ‌،‬ژن‌و‌ مێرده‌كان‌‬ ‫رووب���ه‌ڕووی‌‌ خیانه‌تی‌‌ هاوسه‌رگیری‌‌‬ ‫ده‌بنه‌وه‌و‌پسپۆڕان ‌ی‌بواری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تیش‌‬ ‫ئاماژه‌‌ به‌وه‌ده‌كه‌ن‌ كه‌‌ هه‌ڵوه‌شانه‌و‌هی‌‌‬ ‫خێزان‌و‌جیابوونه‌و‌هی‌‌لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ژن���ان‌و‌ پ��ی��اوان‌ گله‌یی‌‌ له‌یه‌كتر‌‬ ‫ده‌ك���ه‌ن‌ ب���ه‌وه‌ی‌ ته‌نها‌ له‌سه‌ره‌تای‌‌‬ ‫پڕۆس ‌هی‌‌ هاوسه‌رگیریدا‌ گه‌رم‌و‌ گوڕن‌‬ ‫له‌په‌یوه‌ندییه‌‌سۆزدارییه‌كان‌و‌ده‌ربڕینی‌‌‬ ‫خۆشه‌ویستیدا‪ ‌،‬ه��اوس �ه‌ران‌ ئاماژه‌‌‬ ‫به‌وه‌ده‌كه‌ن‌ كه‌‌ رووب��ه‌ڕووی‌‌ خیانه‌تی‌‌‬ ‫هاوسه‌رگیری‌‌ بوونه‌ته‌وه‌‌ له‌ئه‌نجامی‌‌‬ ‫فه‌رامۆشكردنیان‪.‬‬ ‫دێ��ری��ن‌ حه‌مه‌‌ عه‌لی‌‌ ت�ه‌م�ه‌ن‌ ‪30‬‬ ‫ساڵ‌ ئاماژ‌هی‌‌ به‌وه‌دا‌ كه‌‌ له‌به‌رئه‌و‌هی‌‌‬ ‫له‌كۆمه‌ڵگای‌‌ئێمه‌دا‌پیاو‌ده‌ستپێشخه‌ره‌‌‬ ‫له‌ده‌ربڕینی‌‌ خۆشه‌ویست ‌ی‌و‌ سێكسدا‪‌،‬‬ ‫بۆیه‌‌ له‌ماو‌هی‌‌ ده‌زگیرانداری‌‌ پیاوان‌‬ ‫گ���ه‌رم‌و‌ گ��وڕ‌ ده‌ب��ی��ن��رێ��ن‌ له‌پێدانی‌‌‬ ‫خۆشه‌ویست ‌ی‌و‌ رۆمانسیه‌ت‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫كه‌چوونه‌‌ژیانی‌‌هاوسه‌رگیری‌‌ورده‌ورده‌‌‬ ‫به‌ره‌و‌كاڵبوونه‌وه‌‌ده‌چێت‪.‬‬ ‫دێرین‌ئه‌و‌دیارده‌یه‌‌به‌كارێكی‌‌هه‌ڵه‌‌‬ ‫داده‌نێت‌و‌ده‌ڵێت‌"زۆركات‌بۆ‌پڕكردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئه‌و‌بۆشاییه‌‌رۆحیه‌‌پێویستم‌به‌كه‌سێكی‌‌‬ ‫ت��ر‌ه �ه‌ب��ووه‌‌ب��ۆم‌پ��ڕب��ك��ات�ه‌وه‌‪‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ویژدانم‌ رێگ ‌هی‌‌ پێنه‌داوم‌ كه‌خیانه‌ت‌‬ ‫له‌هاوسه‌ره‌كه‌م‌بكه‌م"‪.‬‬ ‫ته‌نها‌ژنان‌رووبه‌ڕووی‌‌فه‌رامۆشكردن‌‬ ‫نابنه‌وه‌‪ ‌،‬پیاوانیش‌ ئاماژه‌‌ به‌وه‌ده‌كه‌ن‌‬ ‫به‌هۆی‌‌ فه‌رامۆشكردنیانه‌وه‌‌ یان‌ ژنی‌‌‬ ‫دووه‌م��ی��ان‌ هێناوه‌‌ یاخود‌ خیانه‌تی‌‌‬ ‫هاوسه‌رگیرییان‌ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‌شه‌ریف‌ته‌مه‌ن‌‪‌38‬ساڵ‌‬

‫وتی‌‌"ژنه‌كه‌م‌وه‌كو‌ك ‌هل‌وپه‌لی‌‌ماڵه‌كه‌م‌‬ ‫مامه‌ڵ ‌ه ‌ی‌له‌گه‌ڵ‌ده‌كردم‪‌،‬هیچ‌هه‌ستێكی‌‌‬ ‫به‌رامبه‌رم‌ نه‌بوو‪ ‌،‬ناچار‌ ژنی‌‌ دووه‌مم‌‬ ‫هێنا"‪‌.‬هه‌روه‌ها‌وتی‌‌"ئه‌گه‌ر‌ژنی‌‌دووه‌مم‌‬ ‫نه‌هێنایه‌‌ئه‌گه‌ری‌‌ئه‌و‌هی‌‌هه‌بوو‌كۆمه‌ڵێ‌‌‬ ‫په‌یوه‌ند ‌ی‌ناشه‌رعیم‌هه‌بوایه‌‌كه‌ئه‌مه‌یانم‌‬ ‫به‌هه‌ڵه‌‌ده‌زانی‌"‪.‬‬ ‫پ��ی��اوان‌ به‌گرنگییه‌وه‌‌ ده‌ڕواننه‌‌‬ ‫دابینكردنی‌‌ پێداویستییه‌‌ مادییه‌كانی‌‌‬ ‫ژنه‌كانیان‌ له‌ئه‌نجامی‌‌ ئه‌مه‌شدا‌ گرنگی‌‌‬ ‫كه‌متر‌به‌الیه‌نی‌‌سۆزدا ‌ی‌له‌نێوان‌خۆیان‌و‌‬ ‫هاوسه‌ره‌كانیاندا‌ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫شۆخان‌ عومه‌ر‌ ته‌مه‌ن‌ ‪ ‌27‬ساڵ‌‬ ‫ئاماژ‌ه‌به‌وه‌ده‌كات‌كه‌هاوسه‌ره‌كه‌ی‌ته‌نها‌‬ ‫به‌الیه‌وه‌‌گرنگه‌‌پێداویستییه‌‌مادییه‌كانی‌‬ ‫بۆ‌دابینبكات‪‌،‬ئه‌وه‌ش‌له‌سه‌ر‌حسابی‌‌‬ ‫پێداویستییه‌‌مه‌عنه‌وییه‌كانی‪.‬‬ ‫پسپۆڕانی‌‌بواری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌ئاماژه‌‌‬ ‫به‌وه‌ده‌كه‌ن‌ كه‌‌ فه‌رامۆشكردن‌ له‌نێوان‌‬ ‫هاوسه‌راندا‌ هۆكارێكه‌‌ بۆ‌ دروستبوونی‌‌‬ ‫خیانه‌تی‌‌هاوسه‌رگیر ‌ی‌و‌ئه‌گه‌ری‌‌زۆری‌‌‬ ‫هه‌یه‌‌جیابوونه‌وه‌شی‌‌به‌دوادا‌بێت‪.‬‬ ‫دڵشاد‌مه‌حمود‌توێژه‌ری‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌‬ ‫ئ��ام��اژ‌هی‌‌ ب��ه‌وه‌ك��رد‪ ‌:‬فه‌رامۆشكردن‌‬ ‫له‌نێوان‌ژن‌و‌مێرد‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌دوو‌‬ ‫هۆكاری‌‌سه‌ره‌كی‌‪‌.‬ئه‌و‌وتی‌‌"یه‌كه‌میان‌‬ ‫ئه‌و‌ فه‌رامۆشكردن ‌هی‌‌ كه‌‌ دروستده‌بێت‌‬ ‫له‌نه‌زانین‌و‌ ناهۆشیاریه‌وه‌یه‌‌ كه‌نازانن‌‬ ‫ئ �ه‌و‌ فه‌رامۆشكردنه‌‌ چ‌ ئه‌نجامێكی‌‌‬ ‫ن �ه‌رێ��ن �ی‌‌ ل��ێ��ده‌ك��ه‌وێ��ت��ه‌وه‌‪ ‌،‬دووه‌م‌‬ ‫هۆكاری‌‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‪ ‌،‬له‌وانه‌‌ نه‌بوونی‌‌‬ ‫ره‌زام�ه‌ن��دی‌‌ له‌نێوان‌ ئه‌و‌ ژن‌و‌ مێرده‌‌‬ ‫كه‌یه‌كێكیان‌ ره‌زامه‌ندی‌‌ له‌سه‌ر‌ نه‌بووه‌‌‬ ‫وه‌كو‌ تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌‌ له‌به‌رامبه‌ره‌ك ‌هی‌‌‬ ‫فه‌رامۆشی‌‌ده‌كات"‪.‬‬ ‫دڵ��ش��اد‌ وت���ی‌‌ "فه‌رامۆشكردن‌‬ ‫خیانه‌تی‌‌ هاوسه‌رگیری‌‌ لێده‌كه‌وێته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫له‌ئه‌نجامیشدا‌ جیابوونه‌وه‌و‌ دواتریش‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شانه‌و‌هی‌‌خێزانی‌به‌دوادا‌دێت"‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫ئه‌ده‌ب‌و‌هونه‌ر‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫نۆبڵو بالك وۆتهر‪ ..‬دوو خهاڵتی نائهخالقی‬

‫الپهڕه ‪21‬‬

‫چریكهی زیندوو مامۆستا قادر دیالن پاولۆ كۆیلۆ‬ ‫جهالل هانیسی‬

‫هونهری مۆزیكو گۆرانی لهمێژووی كۆنو‬ ‫نوێدا‪ ،‬هونهرێك بووه كه شان بهشانی‬ ‫هونهرهكانی ترو بگره زیاتریش بهردهوام‬ ‫لهپێشكهوتنو گۆڕاندا بووه‪.‬‬ ‫ل��هدن��ی��ای رۆژئ�����اوادا كهسانێكی‬ ‫بلیمهتی وهك‪ :‬م���وزارت‪ ،‬بێتهۆڤن‪،‬‬ ‫هایدێنو باخ‪ ،‬گهنجینهیهكی مهزنیان‬ ‫بۆ جیهانی مرۆڤایهتی بهجێهێشتووهو‬ ‫گهالنی جیهانیش شانازی پێوهدهكهنو‬ ‫سودیان لێ وهردهگرن‪.‬‬ ‫لهواڵتانی دهوروبهری ئێمهدا "لهنێو‬ ‫فارسهكاندا كهسانێكی وهك‪ :‬براییانی‬ ‫فهراهانی‪ ،‬ئێقباڵ ئ��ازهر‪ ،‬قهمهرملووك‬ ‫وهزیری‪ ،‬دهروێش خان‪ ،‬عهلی ئهكبهرخانی‬ ‫ش��هه��ن��ازی‪ ،‬لهنێو عهرهبهكانیشدا‬ ‫كهسانێكی وهك‪ :‬ئوم كهڵسوم‪ ،‬فهرید‬ ‫ئهترهش‪ ،‬نازم غهزالی" ئهمانه كه خاوهنی‬ ‫یاسا‪ ،‬كیانی سهربهخۆ‪ ،‬دهسهاڵتو زمانی‬ ‫یهكهبوون بێترسو بێپرس تهنانهت‬ ‫پشتگیریشیان لێكراوه‪ ،‬گهلێك خزمهتیان‬ ‫بهنهتهوهكهیان كردووه‪ ،‬وهك ئهستێرهی‬ ‫بهرزی ئاسمانی پڕ لهئهستێرهی هونهری‬ ‫گۆرانیو مۆزیكدا ئهدرهوشێنهوه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫كوردستانی داگیركراوی ئێمه كه خاوهنی‬ ‫دهسهاڵتو كیانی سهربهخۆ نین‪ ،‬بهدرێژای‬ ‫مێژوو ههردهم داگیركهران بهههموو هێزو‬ ‫توانای خۆیان بهكوشتو بڕ‪ ،‬ئهنفالو‬ ‫كیمیاباران پهالمار‪ ،‬ههوڵی تواندنهوهیان‬ ‫داوین‪ ،‬ههرگیز نهیان توانیوه شوناسی‬ ‫كورد بسڕنهوهو لهسایهی ئازادیخوازانو‬ ‫رووناكبیرانهوه س���هرهڕای ئاوارهییو‬ ‫دهربهدهریو ماڵوێرانی‪ ،‬نهیان هێشتووه‬ ‫ئ��اوات��ی شومی دوژم��ن��ی دڵ پڕلهقین‬ ‫بێتهدی‪.‬‬ ‫ل��هم میانهشدا گ��هرچ��ی گهلێك‬ ‫بهرههممان بهتااڵن چوونو فهوتاون‪ ،‬بهاڵم‬ ‫بۆ بهرگری لهبیرۆكهی چهپهڵی دوژمن‪،‬‬ ‫گۆرانی بێژانو مۆزیكاژهنانی دڵسۆزو‬ ‫وهفادار بهنهتهوهو نیشتمان وهك‪ :‬سهید‬ ‫عهلی ئهسغهری كوردستانی‪ ،‬كاوێس‬ ‫ئاغا‪ ،‬سێوه‪ ،‬رهسول گ��هردی‪ ،‬رهشۆڵ‬ ‫عهبدوڵاڵ‪ ،‬عهلی م��هردان‪ ،‬مهالكهریم‪،‬‬ ‫تاهیر تۆفیق‪ ،‬حهسهن زیرهك‪ ،‬محهمهد‬ ‫ساڵح دیالن‪ ،‬محهمهد عارفی جزیری‪،‬‬ ‫عایشهشان‪ ،‬مریهم خ��ان‪ ،‬مهزههری‬ ‫خالقی‪ ،‬شوان پهروهر‪ ،‬مهرزیه فهریقی‪،‬‬ ‫عهزیز شارۆخ‪ ،‬نهجمهی غواڵمی‪ ،‬ناسری‬ ‫رهزازی‪ ،‬عوسمان ههورامی‪ ،‬خله دهرزی‪،‬‬ ‫حهسهن سیساوی‪ ،‬حهسهن كامكار‪،‬‬ ‫قادر دیالن‪ ،‬حهسهن یوسف زهمانی‪،‬‬ ‫موجتهبای میرزاده‪ ،‬شهماڵ سائیب‪،‬‬ ‫ولیهم یوحهنا‪ ،‬ئ��هن��وهر قهرهداغیو‬ ‫هتد‪ ،...‬بهگۆرانیو سرود‪ ،‬قهتار‪ ،‬الوك‪،‬‬ ‫حهیرانو بهیتو سیاچهمانهو ‪ ،...‬بهگشت‬ ‫هێزو توانایانهوه زمانو فهرههنگی گهله‬ ‫چهوساوهكهیان پاراستووه‪ ،‬ههتا كورد‬ ‫ههبێت ناویان لهمێژووی زێڕیندا ههر‬ ‫دهدرهوشێتهوهو شانازیان پێوهدهكرێت‪،‬‬ ‫لهقافڵهی نهتهوهكانیتر بهجێ نهماوینو‬ ‫خاوهنی پێگهیهكی دیارو بهرچاوین‪.‬‬ ‫مامۆستا ق��ادر دی��الن ك��وڕی مهال‬ ‫ئهحمهدی دیالن كه یهكێك لهدهنگخۆشه‬ ‫ب��هن��اوب��ان��گ��هك��ان��ی س���هردهم���ی خۆی‬ ‫ب��ووه‪ ،‬ل��هرۆژی ‪1928/5/24‬ی زایینی‬ ‫لهگهڕهكی گ��اوران لهشاری سلێمانی‪،‬‬ ‫شاری رووناكبیرانو نیشتمانپهروهران‪،‬‬ ‫لهبنهماڵهیهكی رووناكبیرو هونهردۆست‬ ‫چاوی بهژین پشكوت‪ ،‬ههر لهمناڵیدا‬ ‫خولیای مۆزیكا ب���ووه‪ ،‬ب��هر لهوهی‬ ‫قوتابخانهی ئامادهیی تهواوبكات‪ ،‬توانی‬ ‫چهند ئامێرێكی وهك شمشاڵ‪ ،‬نای‪،‬‬ ‫ساكسیفۆن‪ ،‬عود‪ ،‬كالرنێت‪ ،‬پاشانیش‬ ‫كهمان فێربووه‪ ،‬بهاڵم وهك ژهنیاری‬ ‫كالرنێت ناسرابوو‪.‬‬ ‫ساڵی ‪ 1952‬بۆ خوێندن دهچێته‬ ‫بهغداو لهكۆلێژی ئابووری وهردهگیرێت‪،‬‬

‫قادر دیالن‬

‫بهژهندنی كالرنێت لهبهشی رادیۆی‬ ‫كوردی بهغدا دهستبهكاردهبێتو ههمیشه‬ ‫یارمهتیدهری ئهو هونهرمهنده كوردانه‬ ‫بووه كه لهرادیۆی بهغدا گۆرانیان تۆمار‬ ‫دهكرد‪ ،‬هاوكات وهك ئاواز دانهرێكیش‬ ‫لهسهرتاسهری كوردستانو عێراقدا‬ ‫ناوبانگی دهركرد‪ ،‬بهاڵم پاش دوو ساڵ‬ ‫خوێندن بههۆی ن��هداریو دهستكورتی‬ ‫بنهماڵهكهیو زیندانی كردنی "مامۆستا‬ ‫محهمهد ساڵح دیالن"ی برای‪-‬هونهرمهندو‬ ‫گۆرانی بێژی گ��هورهی ك��ورد‪ ،‬دهستی‬ ‫لهخوێندن ههڵگرتو گهڕایهوه شاری‬ ‫سلێمانی‪.‬‬ ‫مامۆستا ق���ادر دی���الن لهساڵی‬ ‫‪1956‬دا لهگهڵ چهند مۆزیكژهنێك‬ ‫تیپی مۆزیكای دیالنیان دامهزراند‪،‬‬ ‫دواتر لهسهر خواستی خۆی بۆ رێزلێنان‬ ‫لهشاعیری گهوره "مهولهوی تاوهگۆزی"‬ ‫تیپی مۆزیكای دیالنیان كرد بهتیپی‬ ‫مۆزیكای مهولهوی‪.‬‬ ‫ئهندامانی تیپهكه بریتی بوون لهقادر‬ ‫دی��الن‪ ،‬بههجهت رهشید سهعاتچی‪،‬‬ ‫حاتهم سهعید‪ ،‬مامۆستا ولیهم یوحهنا‪،‬‬ ‫نهجات عهبده‪ ،‬هادی عهنبهر‪ ،‬سهردار‬ ‫رهمزی‪ ،‬ئومێد مهدحهتو قاله عهروس‪.‬‬ ‫بهرههمه بهناوبانگهكانی تیپهكه بریتی‬ ‫ب��وون ل��هم��هول��هوی‪ ،‬سكااڵ‪ ،‬گهالوێژ‪،‬‬ ‫فریشته‪ ،‬راز‪ ،‬ههڵپهڕكێ‪ ،‬سرودی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بهههشتی زهمین‪ ،‬سرودی‬ ‫ن��هورۆزو هتد ‪ ،....‬كۆمهڵیك سرودو‬ ‫ئاواز كه بهناوی كڵپهی دهروون تۆماری‬ ‫كردوون ئهمانهن‪-1 :‬ئهژدههاك‪-2 .‬باران‬ ‫باران‪-3 .‬فریشته‪-4 .‬سهمفۆنیا بۆ گیانی‬ ‫بێكهس‪-5 .‬كڵپهی دهروون‪-6 .‬الوانهوه‬ ‫بۆ ههڵهبجه‪-7 .‬جوانی بێ ناو‪.‬‬ ‫مامۆستا دی��الن جیا لههونهری‬ ‫گۆرانیو مۆزیك لهچهندین شانۆگهریشدا‬ ‫بهشداریی كردووه‪ ،‬لهوانه لهرێی نیشتماندا‬ ‫‪ ،1946‬تاوانی چی بوو‪ ،1951‬مهمو زین‬ ‫‪ ،1958‬ههروهها چهند شانۆگهرییهك‬ ‫لهشارهكانی ههولێرو كۆیه‪ ،‬بهمهبهستی‬ ‫كۆكردنهوهی یارمهتی بۆ لێقهوماوانی‬ ‫شاری سلێمانی لهساڵی ‪ .1957‬ههروهها‬ ‫لهساڵی ‪1958‬دا لهچهند شانۆی تردا‬ ‫بهشدارییكردووه كه لهشاری ههڵهبجه‬ ‫نمایشكراون‪.‬‬ ‫لهسهرهتای پهنجاكانهوه ههموو‬ ‫ساڵێ جارێك ئاههنگی لهنهخۆشخانهی‬ ‫سلێمانی س���ازك���ردووه بهمهبهستی‬ ‫یارمهتیدان بهنهخۆشه ههژارهكان‪ ،‬جیا‬

‫لهمانهش لهقوتابخانهكاندا ئاههنگی‬ ‫مۆزیكای رێكخستووهو داهاتهكهشی بۆ‬ ‫ئهوانه بووه كه تووشی نهخۆشی سیل‬ ‫بوون‪ .‬ههر لهپهنجاكانهوه لهرۆژنامهی‬ ‫ژین كه مامۆستا "پیرهمێرد" چاپو‬ ‫ب��اڵوی��دهك��ردهوه ل��هالپ��هڕهی هونهریدا‬ ‫ستوونێكی ههبوو سهبارهت بههونهری‬ ‫مۆزیكای كوردی‪.‬‬ ‫مامۆستا قادر دیالن دانهری سرودی‬ ‫ههرمانو بێوێنهی "نهورۆزه"‬ ‫ئهم رۆژی ساڵی تازهیه نهورۆزه هاتهوه‬ ‫جێژنێكی كۆنی كورده به خۆشیو‬ ‫بههاتهوه‬ ‫لههۆنراوهی هۆنهری گهوره مامۆستا‬ ‫"پیرهمێرد"ه كه بهدهنگه بهسۆزهكهی‬ ‫مامۆستا ساڵح دی��الن گهیشتووهته‬ ‫گوێی ه��هم��وو خهڵكی ك���وردو بووه‬ ‫بهمێژوویهكی زیڕین‪ ،‬مامۆستا قادر‬ ‫دی��الن لهنووسراوێكدا لهساڵی ‪1948‬‬ ‫زایینی دهنووسێ "لهشهقامی مهولهوی‬ ‫لهگهڵ كاك ساڵح دیالنی برام تووشی‬ ‫مامۆستا پیرهمێرد هاتین‪ ،‬پاش چاكو‬ ‫خۆشی فهرموی كاك قادر هۆنراوهیهكی‬ ‫ت��ازهم ل��هم رۆژان���هدا لهسهر نهورۆز‬ ‫نووسیوه‪ ،‬دهتوانیت لهشێوهی سرود‬ ‫ئاوازێكی بۆ دابنێیو كاك ساڵحی برات‬ ‫بهدهنگه خۆشهكهی بیچڕێ؟ خۆشت‬ ‫دهزان��ی جێژنی ن��هورۆز نزیك بۆتهوه‬ ‫دهڵێی چی؟ وتم هۆنراوهكهت پێیه؟‬ ‫پاكهته جگهرهكهی دهر هێنا سێ چوار‬ ‫جگهرهی تێدابوو دهری هێناو لهسهر‬ ‫پاكهتهكهی بهخهتی خۆی بۆی نووسیم‪،‬‬ ‫منیش پاش دوو رۆژ ئاوازهكهم دانا كاك‬ ‫ساڵحیش چڕی‪".‬‬ ‫ل��هس��اڵ��ی ‪ 1962‬ب��ۆ درێ����ژهدان‬ ‫بهخوێندن ل��هب��واری مۆزیكدا رووی‬ ‫لهپراگی پایتهختی چیك ك��رد كه‬ ‫بهزانستێكی نوێی ترهوه بگهڕێتهوه بۆ‬ ‫كوردستانو زیاتر خزمهت بهنهتهوهكهی‬ ‫بكات‪ ،‬بهاڵم بهخت ی��اوهری نهبوو تا‬ ‫بێتهوه نیشتمانی خۆشهویستی‪ ،‬ههر بۆیه‬ ‫وهسیهت دهكات ئهگهر خۆڵهمێشهكهشم‬ ‫بووه بمبهنهوه كوردستان‪.‬‬ ‫مامۆستا قادر دیالن بهرههمهكانی‬ ‫بریتین لهدوو بهش یهكهم گۆرانییهكانی‪،‬‬ ‫دووهم��ی��ش ك���اری سهمفونییهكان‪،‬‬ ‫لهگۆرانییهكاندا شێوازێكی نوێی رهچاو‬ ‫كرد كه چ لهبواری مۆزیكداو چ لهبواری‬ ‫وتندا تایبهتمهندی خۆیان ههیه‪ ،‬ستایلیكی‬ ‫تازهی خسته نێو مۆزیكی كوردییهوه بهو‬

‫مامۆستا قادر دیالن لهساڵی ‪1956‬دا لهگهڵ چهند مۆزیكژهنێك‬ ‫تیپی مۆزیكای دیالنیان دامهزراند‪ ،‬دواتر لهسهر خواستی‬ ‫خۆی بۆ رێزلێنان لهشاعیری گهوره "مهولهوی تاوهگۆزی" تیپی‬ ‫مۆزیكای دیالنیان كرد بهتیپی مۆزیكای مهولهوی‪.‬‬

‫رۆحییهته جوانه كه بهكاریهێناوه زۆر‬ ‫دهگمهنهو بهرگێكی جوانی بهبهر هونهری‬ ‫میلۆدی كوردیدا كردووه‪.‬‬ ‫بهشی ك��اری سهمفونییهكانی كه‬ ‫جێگای سهرنجو ورد بوونهوهیه ئهویش‬ ‫بهو هۆیهوه پێشتر كهسمان نهبووه‬ ‫كه بهو جۆره ستایلهو لهبواری دانانی‬ ‫(تهئلیف) سهمفونیا بهرههمێكی تۆمار‬ ‫كردبێت‪ ،‬مامۆستا قادر دهستپێشخهری‬ ‫كردووه كه توانی گرنگترین كار بكات‪،‬‬ ‫ئ��هوی��ش سهمفونی كالسیك دابنێو‬ ‫بهێنێته نێو مۆزیكی كوردییهوه‪،‬‬ ‫ههرچهنده حهجمی كارهكانی بچوكن‪،‬‬ ‫بهاڵم ئهگهر پشتیوانی ماڵی بوایه كاری‬ ‫لهوه گهورهتری دهكرد‪ ،‬وهلێ ئهو فۆرمه‬ ‫بچوكانهش هیچ كات نرخی كارهكانی‬ ‫ناهێنێته خوارهوه‪ ،‬چونكه ههتا كورت‬ ‫بێ زهحمهتی زیاتره‪ ،‬دواتر كهسانیتر‬ ‫وهك "نهجات ئهمین‪ ،‬عهبدواڵ جهمال‬ ‫سهگرمه‪ ،‬دكتۆر دڵشادسهعید" ئهم‬ ‫رێچكهیان گرتوهتهبهر‪.‬‬ ‫ئ��هم ه��ون��هرم��هن��ده گ��هورهی��ه بۆ‬ ‫ئۆركێسترای گهورهی جیهان چهند پارچه‬ ‫م��ارشو مۆزیكی نووسیوه‪ .‬ههروهها‬ ‫لهچیكۆسلۆڤاكیا رۆڵێكی رۆشنبیری‬ ‫باشی بینی لهناساندنی مهسئهلهی كورد‬ ‫بهخهڵكی چیك‪ ،‬پاشان لهبهشی عهرهبی‬ ‫رادیۆی چیك دهستی بهكار كرد‪ ،‬هێندێك‬ ‫بهرههمیان بۆ تۆماركرد‪ ،‬لهوانه سرودی‬ ‫دهم��ی راپ��هڕی��ن‪ ،‬سهمفۆنیای منااڵن‪،‬‬ ‫كاروانسهراو ‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫مامۆستا قادر دیالن وهك موئهلفێكی‬ ‫مۆزیك‪ ،‬كۆمهڵێك ه��ۆن��راوهو بابهتی‬ ‫گرنگی كوردی وهرگێڕاوهته سهر زمانی‬ ‫چیكو لهگۆڤاری (نۆڤی ئۆریێنت) كه‬ ‫بهشی رۆژههاڵتناسی زانكۆی كارلۆڤۆ‬ ‫ب��وو‪ ،‬باڵوكردووهتهوه‪ .‬شایانی باسه‬ ‫ئهو كاته تهنها ئهلبومێك كه بهوشێوازه‬ ‫تۆماركرابوو ئهلبومی (دیارییهك بۆ‬ ‫كوردستان)ی هونهرمهند (قادر دیالن)بوو‬ ‫كه بهشێوهی قهوان لهدهرهوهی واڵتهوه‬ ‫نێردرابۆوه بۆ كوردستانو تیپی زانكۆی‬ ‫سلێمانی كهڵكی لهوشێوازه وهرگرت‪.‬‬ ‫لهساڵی ‪1997‬دا لهگهڵ "نهجات‬ ‫ئ��هم��ی��ن"و ك��ۆم��هڵ��ێ��ك ژهن���ی���اری تر‬ ‫نهتهوهیی" كوردیان‬ ‫"ئۆركێسترای‬ ‫دام���هزران���د ك��ه چ��هن��د بهرههمێكی‬ ‫باشیان لهئهوروپا بهشێوهی كۆنسێرت‬ ‫پێشكهشكردو سیدیهكیان بهناوی‬ ‫"كهشكۆڵی سهمفونی كوردی باڵوكردهوه‬ ‫كه زۆر جێگای بایهخه‪.‬‬ ‫هونهرمهندێكی ئازادیخوازو یهكسانی‬ ‫خ���وازب���ووهو هیچكات لهیارمهتیدان‬ ‫ب��هه��هژاران درێغی ن��هك��ردووه‪ ،‬لهبواری‬ ‫سیاسهتیشدا ك��ارو چاالكی ك��ردووهو‬ ‫ئهندامی حیزبی شیوعی عێراق بووه‪ ،‬ههتا‬ ‫دواههناسهی ژیانی ههر بهوبیرهوه ژیا‪.‬‬ ‫مامۆستا ق��ادر دی��الن یهكێك لهو‬ ‫ئهستێره گهشانهی ئاسمانی هونهری‬ ‫گۆرانیو مۆزیكی كورده كه مێژوویهكی‬ ‫چهشنی ئهستێرهی گهالوێژی بۆ خۆی‬ ‫ل��هم��ێ��ژووی پ��ڕ ل��هش��ان��ازی نهتهوهی‬ ‫ك��وردی ت��ۆم��ارك��ردووهو ههتا ههتایه‬ ‫دهدرهوش��ێ��ت��هوه‪ .‬دیالنی ههنهرمهند‪،‬‬ ‫نیشتمانپهروهرو‬ ‫م���رۆڤ���دۆس���ت‪،‬‬ ‫پێشكهوتنخواز‪ ،‬له‪18‬ی مارسی ساڵی‬ ‫‪ 1999‬بههۆی نهخۆشی شێرپهنجه‬ ‫لهواڵتی چیك‪ ،‬دوور لهزێدو نیشتمانی‪،‬‬ ‫چاوه پڕ لهئهوینه مۆزیكاییهكهی بۆ‬ ‫ههمیشه خستهسهر یهك‪ ،‬چهند ساڵ‬ ‫دواتر لهرێكهوتی ‪ 2007/11/20‬تهرمهكهی‬ ‫لهالیهن حكومهتی ههرێمی كوردستانهوه‬ ‫هێنرایهوه بۆ زێ��دیو نیشتمانهكهیو‬ ‫لهپهنای هونهرمهندانو نیشتمانپهروهرانی‬ ‫وهك‪ :‬ئهمین زهك��ی ب��هگ‪ ،‬حهسیب‬ ‫ق��هرهداغ��ی‪ ،‬كاكهی ف��هالح‪ ،‬مامۆستا‬ ‫گۆران‪ ،‬فایق بێكهس‪ ،‬ساڵح دیالنو دهیان‬ ‫هونهرمهندو رۆشنبیریتر لهگردی سهیوان‬ ‫لهشاری سلێمانی بهخاك سپێردرا‪.‬‬

‫و‪ .‬عهبدوڵاڵ مهحمود زهنگهنه‬

‫سهر لهبهیانییهكی ساردی مانگی‬ ‫كانوونی دووهم پیاوێك لهدهروازهی‬ ‫وێستگهی میتڕۆی شاری واشنتۆندا‬ ‫وهس��ت��او بهكهمانهكهی لهماوهی‬ ‫‪ 45‬خ��ول��هك��دا ش���هش كۆپلهی‬ ‫لهسهمفۆنیاكهی (یۆهان سباستیان‬ ‫باخ)ی ژهنی‪ ،‬قهرهباڵغترین كاتیشی‬ ‫بۆ ئهو ژهنینه دیاریكردبوو‪ ،‬چونكه‬ ‫ه����هزاران ك��هس ل��هوێ��وه ب��هرهو‬ ‫دهوامهكانیان دهچوون‪.‬‬ ‫ل��هس��ێ��ی��هم��ی��ن خ���ول���هك���دا‬ ‫پیرهمێردێك ئهو ژهنیارهی بینی‪،‬‬ ‫ههنگاوهكانی خاوكردهوهو تۆزێك‬ ‫وهستاو دواتر كهوتهوه رێ‪ ،‬كهمێك‬ ‫دواتر ژهنیارهكه لهالیهن ژنێكهوه‬ ‫دۆالرێ��ك��ی ب��ۆ ه��هڵ��درا بێئهوهی‬ ‫راب��وهس��ت��ێ��تو گ��وێ��ی لێبگرێت‪،‬‬ ‫م��اوهی��هك دوات��ر پیاوێك پاڵیدا‬ ‫بهعهمودێكهوهو بۆ پێنج خولهك‬ ‫گوێی لهمۆزیكهكه گ��رت‪ ،‬دواتر‬ ‫روانیه كاتژمێرهكهیو رۆیشت‪.‬‬ ‫یهكهمین كهسێك كه بهجدیو‬ ‫هۆشیاری گوێی لهو موزیكه گرت‪،‬‬ ‫مناڵێكی تهمهن سێ سااڵن بوو‪،‬‬ ‫دایكی بهپهلهبوو‪ ،‬بهاڵم مناڵهكه‬ ‫مكوڕ بوو لهسهر ئهوهی ماوهیهكی‬ ‫زیاتر گوێ بگرێت‪ ،‬بهاڵم دایكهكه‬ ‫زاڵبوو‪ ،‬پهلی مناڵهكهی راكێشاو‬ ‫ئهویش ههر ئ��اوڕی لهژهنیارهكه‬ ‫دهدای���هوه تا لهبهرچاوی ونبوو‪،‬‬ ‫چ��هن��دی��ن م��ن��اڵ��ی ت��ری��ش ههمان‬ ‫ههڵوێستیان نواند‪ ،‬ههموو باوكهكان‬ ‫پهلهیان ب��وو‪ ،‬كوڕهكانیان ناچار‬ ‫دهكرد دوایان كهونو هیچیان لهسێ‬ ‫خولهك زیاتر تهحهمولی وهستانیان‬ ‫نهبوو‪.‬‬ ‫ك��اك��ی ژهن��ی��ار ل��هم��اوهی ‪45‬‬ ‫خولهك مۆزیك ژهنیندا ‪ 32‬دۆالرو‬ ‫شهش كهسی گوێگری دهستكهوت‪،‬‬ ‫كاتێكیش لهمۆزیك ژهنین بووهوه‪،‬‬ ‫ن��هك��هس چهپڵهی ب��ۆ ل��ێ��داو نه‬ ‫كهسیش هانیدا بۆ مۆزیك ژهنین‪،‬‬ ‫تهنها ژنێك وتی كه رۆژی دواتر‬ ‫ئ��هوی بینیوهو ههر ئهویش تاكه‬ ‫ك���هس ب���ووه وهس���ت���اوهو گوێی‬ ‫لێگرتووهو م��ۆزی��ك ژهنینهكهی‬ ‫بهالوه خۆش بووه‪.‬‬ ‫ناوی ئهم مۆزیكژهنه (جۆشوا‬ ‫ب��ێ��ل)ه‪ ،‬هونهرمهندی‬ ‫ن���اوداری ئهمریكیو‬ ‫وێ��ن��هی ت����هواوی‬ ‫م��������ۆزی��������ك‬ ‫ژهن���ی���ن���هك���هی‬ ‫وێ���س���ت���گ���هی‬ ‫میتر ۆ كه یشی‬ ‫ب���هك���ام���ێ���رای‬ ‫ڤ��ی��دی��ۆ لهالیهن‬

‫چیر‬

‫ۆك‬

‫ێك‬

‫‌له‌‬ ‫واقی‬

‫ع‬

‫ه‌و ‌ه‬

‫رۆژنامهنووسێكی واشنتۆن پۆستهوه‬ ‫گیرابوو‪.‬‬ ‫جۆشوا بێل سێ رۆژ پێشتر‬ ‫ل��هس��هر ش��ان��ۆی بۆستن ههمان‬ ‫مۆزیكی ژهنی‪ ،‬لهوێ جهماوهرێكی‬ ‫زۆر ئ��ام��ادهی ب��وو ههرچهنده‬ ‫نرخی بلیت گهیشته سهد دۆالر‪،‬‬ ‫بێل ب��هه��هم��ان ئامێری كهمانی‬ ‫سترادیفاریۆس كه نرخهكهی دهگاته‬ ‫سێ ملیۆنو پێنج سهد ههزار دۆالر‬ ‫(ئ��هو كهمانهی سترادیفاریۆسی‬ ‫ئیتاڵی لهقۆناغی زێڕینیدا ‪-1698‬‬ ‫‪ 1720‬دروستی دهك��رد لهجیهاندا‬ ‫بهباشترین جۆری كهمان دادهنرێتو‬ ‫ت��ا ئ���هم س���هردهم���هش كهسێك‬ ‫نهیتوانیوه كهمانێكی لهوجۆره‬ ‫دروس���ت بكات ل���هرووی جوانیو‬ ‫خۆشیی دهنگیهوه"‪.‬‬ ‫كاتێك لهالیهن رۆژنامهكهوه‬ ‫دهربارهی ئهو ئهزمونه پرسیار لهبێل‬ ‫كرا‪ ،‬نائومێدی دهربڕی لهو كهسانهی‬ ‫لهژینگهی سروشتیی خۆیدا نهبێت‬ ‫نرخو بههای ئیشی هونهری نازانن‪،‬‬ ‫ئهزمونی رۆژنامهكهش كه لهبازنهی‬ ‫كۆمهڵناسیو رهفتارناسیی مرۆڤدا‬ ‫دههات‪ ،‬ئهو دهرهنجامهی خستهڕوو‬ ‫كه مرۆڤ ل��هدوو دۆخ��دا ناتوانێت‬ ‫دهرك بهجوانیو ناوازهیی پرسێك‬ ‫ل��هپ��رس��هك��ان ب��ك��ات‪ :‬یهكهمیان‬ ‫كاتێك بیرو زهینیان بهشتێكهوه‬ ‫سهرقاڵدهبێت كه بهالی ئهوانهوه‬ ‫ل��هوس��ات��ه وهخ��ت��هدا زی��ات��ر جێی‬ ‫بایهخه‪ ،‬وهك ئهوهی لهوێستگهی‬ ‫م��ی��ت��رۆی واش��ن��ت��ۆن��دا رووی����دا‪،‬‬ ‫دووهمیشیان كاتێك بڕواو قهناعهتی‬ ‫پێشوهختیان الدروس���ت دهبێت‬ ‫ب��هوهی كهسێك لهوێستهگهكاندا‬ ‫مۆزیك بژهنێت ژهنیارێكی فاشیلهو‬ ‫هێنده بههرهمهند نییه بتوانێت‬ ‫ببێته هونهرمهند‪.‬‬ ‫ئاخۆ ئهگهر منیش لهو وێستگهیه‬ ‫ب��ووم��ای��ه دهوهس��ت��ام ب��ۆ ئ��هوهی‬ ‫گوێڕادێری جۆشوا بێل بوومایه؟‬ ‫دڵنیا نیم‪ .‬پێموایه منیش وهك ههر‬ ‫كهسێكی تر ژێربارو ملكهچی ژینگهی‬ ‫سروشتی ه��ون��هر دهب���ووم‪ ،‬وهك‬ ‫شانۆو گرانیی نرخی بلیتی چوونه‬ ‫ژوورهوه‪ ،‬ئهم ئهزمونه وهك زهنگی‬ ‫ئاگاداركردنهوه وایه ب��هوهی‪ :‬گهر‬ ‫یهك خولهكمان بهدهستهوه نهبێت‬ ‫بۆ وهستانو گوێگرتن لهباشترین‬ ‫ك��هم��ان��چ��هژهن لهجیهاندا‪،‬‬ ‫ئ��اخ��ۆ ل����هم ژی���ان���هدا‬ ‫چهند شتی جوانمان‬ ‫ل��هدهس��ت��دهچ��ێ��ت‬ ‫بێئهوهی بهخۆمان‬ ‫بزانین؟!‬ ‫سهرچاوه‪ /‬ماڵپهڕی‬ ‫(مجله الروائی)‪.‬‬

‫ژماره‌‌(‪‌)18‬چوارشه‌ممه‌‪2010/2/10‌،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی‌سیاسیی‌گشتییه‌‪،‬کۆمپانیای‌سولی‌تێلیگراف‌هه‌فتانه‌‌ده‌ریده‌کات‬

‫ئه‌ده‌ب‌و‌هونه‌ر‬

‫ی‬ ‫سـامـۆئێـل‌بێكـت چـیـرۆكـی‌‌مـیـنـیـمـالـیـسـتـ ‌‬ ‫و‪ :‬یوسف زهماوهنگهیی‬ ‫بهشی سێیهمو کۆتایی‬

‫توانای بینینی ژانری گاڵتهجاڕیو‬ ‫بههرهمهندی الی (سامۆێل بێکت)‪:‬‬ ‫س���هرهڕای ئ���هوهی ك��ه بێکت‬ ‫نمونهی بهرچاو ب��ووه ل��هوهی كه‬ ‫بلیمهتێكی كهموێنه بووه دهربارهی‬ ‫تاریكیو تهماوێتی قهدهری بوونی‬ ‫م���رۆڤ‪ ،‬لهههمانكاتیشدا ئهبێ‬ ‫دان ب��هو راستیهشدا بنرێت كه‬ ‫ئ��هو نووسهرێكی رێ پێبردووی‬ ‫دهس��ت��ڕهن��گ��ی��ن��ی��ش ب���ووه لهمهڕ‬ ‫نووسینی كۆمیدی‪ ،‬لهبهرههمێكی‬ ‫فهرنسیدا كه گاڵتهجاڕیو شته‬ ‫نالۆجیكیهكان وا دهكات كه پێكهنین‬ ‫بێتهكایهوه لهئهنجامی پهرۆشیو‬ ‫شوێنكهوتنی ههوڵێكی تێركردنی‬ ‫بێبههایی سێكسی‪ ،‬ههروهها‬ ‫لهكارهكانی بێكتیشدا‪ ،‬بێبههاییو‬ ‫بێئامانجی ههوڵهكانی مرۆڤ‪ ،‬جگه‬ ‫لهئازادكردنی بینهر ی��ان كهسی‬ ‫خاوهن دیدهنیگا لهزۆربهی ئامانجه‬ ‫نهزۆكو بێئارهستهكانی‪ ،‬پێویسته‬ ‫ئهنجامێكی ئازادكهرانهیشی ههبێت‪،‬‬ ‫ه��هروهه��ا ل��هوك��ات��هدا پێكهنین‬ ‫س���هره���هڵ���دهدات ك��ه كهسێكی‬ ‫لوتبهرزو خۆ بهگرنگزان زۆر پهرۆش‬ ‫دهبێت لهناو ئارهزووی بێبهرههمو‬ ‫تهماحی خهیاڵیدا‪ ،‬دوور لهههر‬ ‫زادهڕهویو ناڕوونییهك سهبارهت‬ ‫ب��هخ��وێ��ن��دن��هوهو بینینی بێکت‪،‬‬ ‫ئامانجو كارهكانی بێکت فراوانییهكی‬ ‫بێگهردیان لێدهچۆڕێت كه شان‬ ‫لهشانی تهمهنی هونهری‬ ‫شانۆ دهدات‪ ،‬لهڕووی‬

‫ته كنیكیشه وه ‪،‬‬ ‫ب������ێ������ک������ت‬ ‫به هر ه مه ند ێكی‬ ‫دهس��ت��ڕهن��گ��ی��ن��هو‬ ‫شێوهی كارهكانی دووره‬ ‫ل��هك��هم��وك��وڕی‪ ،‬ب��ۆ نمونه‬ ‫(لهچاوهڕوانی‬ ‫لهبهرههمی‬ ‫گ���ۆدۆ)و (م��ۆڵ��ۆی)دا‪ ،‬بێکت‬ ‫بهشێوهیهك ئ��هم دوو كارهی‬ ‫نووسیوه ك��ه ه��هری��هك لهئهوان‬ ‫وێ��ن��هدان��هوهی��هك��ه ب��ۆ ئ���هوی تر‪،‬‬ ‫ه��هروهه��ا ل��هه��هم��وو كارهكانیدا‬ ‫بۆ راگهیاندنی كۆمهڵگا‪ ،‬بێکت‬ ‫بهغهریزهیهكی قوڵو توانایهكی پڕ‬ ‫زیرهكی وا خۆی نیشاندهدات كه‬ ‫الیهنه گرنگهكانی كهسایهتییهكان‬ ‫ه��اوس��هن��گ��ن ل��هگ��هڵ تهكنیكدا‪،‬‬ ‫لهنمونهی ئهمانهش ئهو شانۆیانهن‬ ‫كه بێکت بۆ پرۆگرامی رادیۆیی‬ ‫بهرههمی هێناون وهك��و شانۆی‬ ‫(ه��هم��وو ئ��هوان��هی ك��ه دهك���هون‬ ‫‪ )1957‬كه تیایدا مۆزیكاو دهنگو‬ ‫قسهكردن تێكهاڵو دهب��ێ��ت‪ ،‬یان‬ ‫لهكورته شانۆی تهلهفزیۆنیدا (ئێ‬

‫جۆو ‪ )1967‬كه سیحرێكی گهوره‬ ‫لهسهر كامێرهكان بهجێ دههێڵێتو‬ ‫وایان لێدهكات كه دیمهنهكان بۆ‬ ‫سهر شاشهیهكی بچوك پهخشبكهن‪،‬‬ ‫ههروهها لهدهقێكی تریدا كه ناوی‬ ‫(فیلم‪)1967،‬ه‪ ،‬چهند رووداوێكی‬ ‫یهك لهدوای یهكی لهبیرنهكراوهی‬ ‫خودێكی چاودێریكراو دهكات كه‬ ‫دهیهوێت لهچاوانی چاودێریكهری‬ ‫خۆی ههڵبێت‪.‬‬ ‫ل��هدوای��ی��دا‪ ،‬ك��ارهك��ان��ی بێکت‬ ‫ب��هئ��ازای��هت��یو چ��ڕب��وون��هوهی زۆر‬ ‫دهوڵ��هم��هن��دت��ر ب���وون‪ ،‬ب��ۆ نمونه‬ ‫ش��ان��ۆچ��ك��هی (ه��ات��نو رۆیشتن‬ ‫‪ ،)1967‬ههروهكو خۆی بهوشێوهیه‬ ‫ناوی دهب��رد‪ ،‬ناوهڕۆكهكهی تهنها‬ ‫له(‪ )121‬وشه پێكدێت كه لهالیهن‬ ‫سێ كهسایهتیهوه دهردهبڕێن‪ ،‬یان‬ ‫لهكارێكی گچكهی تریدا بهناوی‬ ‫(كهمتربوون) كه بهشێوهی پهخشان‬ ‫نووسراوه له(‪ )60‬رسته تێناپهڕێتو‬ ‫ئهو رستانهش ههریهكهو دووجار‬ ‫روو دهدهن‪ ،‬لهزنجیره كارێكی تریدا‬ ‫كه شانۆی (نواندنی بێ وشه)هیهو‬ ‫ناوهكهش ئاماژهیهكه بۆ ناوهڕۆكو‬ ‫كرۆكی ئهم كارهی‪ ،‬دوا كاری بێکت‬ ‫شانۆییهكه ب��هن��اوی (رۆكهبهی)‬ ‫كه ل��ه(‪ )15‬خولهك تێناپهڕێت‪،‬‬ ‫دوورهپهرێزی گرتن لهالیهن بێکتهوه‬ ‫ب��ۆ بهكارهێنانی وشهیهكی زۆر‬ ‫لهنووسینی كارهكانیدا بهڵگهیهكه‬ ‫بۆ زیرهكیو ئازهیهتیو سووربوون‬ ‫ل��هس��هر ئ���هوهی ك��ه زی����ادهڕهوی‬ ‫نهكاتو لهپێناوی ئامانجو كاری‬ ‫الوهكی بێبههادا وشهی‬ ‫زۆر نهكوژێت‪.‬‬

‫مستهفا زاهیدی‬ ‫بهشی سێیهمو کۆتایی‬

‫فالش فیكشن (‪)Flash fiction‬‬ ‫لهبهشی پێشتری ئهم بابهتهدا‬ ‫باسمان لهفالش فیكشن كرد‪ ،‬بهاڵم‬ ‫رهنگه ئێستا خوێنهر بپرسێ فالش‬ ‫فیكشن چییه؟ بۆ تێگهیشتنی‬ ‫باشتر لهجیاوازییهكانی نێوان‬ ‫كورته چیرۆكو فالش فیكشن‪،‬‬ ‫چیرۆكێكی زۆر بچوكی گیتار‬ ‫لهنووسینی "ج��ان ئ��ام دانیهل"‬ ‫بهنمونه دههێنینهوه‪.‬‬ ‫گیتار‬ ‫هیچكات وهك گیتارهكهی‬ ‫لهباوهشم ناكات‪ ،‬سااڵنێكی زۆره‬ ‫بهوشێوهیه لهمسی نهكردووم‪،‬‬ ‫بۆئهوهی لهباوهشیدا جێمبێتهوه‪،‬‬ ‫دهچمه ناو گیتارهكهی‪.‬‬ ‫بهدرێژایی رۆژ شكڵو دهنگی‬ ‫دهگ��ۆڕێ‪ ،‬بهاڵم حهزی لهباوهش‬ ‫گرتن نه‪.‬‬ ‫سهرهنجام الڵ‪ ،‬نادیارو بێجوڵه‬ ‫لهوێدا جێی بۆوهو چاوهڕوان بوو‪.‬‬ ‫"ئ���ازی���زهك���هم‪ ،‬هاتمهوه!‬ ‫گ��ی��ت��ارێ��ك��ی ت�����ازهم ك���ڕی���وه!‬ ‫ئازیزهكهم‪...‬؟‬ ‫لێرهدا جارێكی تر سهرهتای‬ ‫چیرۆكی "دوو ژن خۆشهویست"‬ ‫دێنینهوه‪ ،‬دوات��ر دهچینه سهر‬ ‫بهراوردكاری‪.‬‬ ‫ئێوارهی گهرمی مانگی ئووت‬ ‫ههموو شاری گرت����������ۆتهوهو‬ ‫ه��هوای گهرمی ئ��ارام كه هاوین‬ ‫دههێنێت��������هوه‪،‬‬ ‫ب��هی��اد‬ ‫لهشهقامهكاندا ههست پێدهكرێ‪،‬‬ ‫ل��هش��هق��ام��هك��ان��دا ك��ه بههۆی‬ ‫پش��������ووی رۆژی یهكشهممهوه‬ ‫ههموو دوكانهكانی لهراستیدا‬ ‫بهستراون‪ ،‬حهشیمهتێكی شادو‬ ‫خۆشحاڵ دێنو دهچن‪ ،‬چراكان‪،‬‬ ‫وهك م��رواری درهوش���اوه لهسهر‬ ‫دارتیله بهرزهكان‪ ،‬بۆ بهستێنی‬ ‫زیندووی خ��وارهوه كه بهگۆڕانی‬ ‫ب���هردهوام شك���������ڵو رهنگ‪،‬‬ ‫چرپهیهكی نهگۆڕو بهردهوامی‬ ‫دهگ��هی��ان��د‪ ،‬ه��هوای گ��هرم��ی ئهو‬ ‫دهدرهوش��������انهوهو‬ ‫ئ��ێ��واره‬ ‫دوو پیاوی گهنج لهتهپۆڵكهی‬ ‫گۆڕهپانی رۆتلهندهوه دههاتنه‬ ‫خواروو‪"....‬‬ ‫دهب��ی��ن��ی��ن چ��ی��رۆك��ی گیتار‬ ‫لهپێشهكی چیرۆكی "دوو ژن‬ ‫خۆشهویست" كورتتره‪.‬‬ ‫ستیۆ ماس لهسهر ئهو باوهڕهیه‬ ‫"چیرۆكی ‪ 55‬وشهیی كورتترین‬ ‫ش��ێ��وهی چ��ی��رۆك نووسینه كه‬ ‫لهوێدا ههر وشهیهك بهوردهكاریو‬ ‫س�����������هرن��ج��ێ��ك��ی ت��ای��ب��هت��هوه‬ ‫بۆئهوهی‬ ‫ههڵدهبژێ�����ردرێ‬ ‫كاریگهری تایب�����هتی ببێ‪ ،‬ئهو‬ ‫لهس������هر ئهو باوهڕهیه ئهگهر‬ ‫ئۆ هێنریش ناچاربوو چیرۆكێ‬ ‫لهسهر ك��ارت ویزیتێك بنووسێ‬ ‫ئهم شێوهیهی ههڵدهبژارد‪".‬‬ ‫زۆر كهس لهسهر ئهو باوهڕهن‬ ‫كه نووسینی چیرۆكی مینیمال‬ ‫كارێكی ئاسانه‪ ،‬رهنگه ههندێ‬ ‫جاریش تاوانی ئهوه بخ�������رێته‬ ‫پاڵ مینیمالیستهكان كه توانای‬ ‫خهیاڵ پهردازییان نییه‪ ،‬بۆیه‬ ‫چیرۆكهكانیان ئهوهنده كورته‪.‬‬ ‫ئ������هو ك����هس����ان����هی ك���ه‬ ‫خوێنهری رۆم��ان��نو ح�����هزیان‬ ‫لهرۆمانهو درێژبێژی رۆمانهكان‬ ‫حهزیان‬ ‫پهس��������هنددهكهن‪،‬‬ ‫مینیم����الو‬ ‫ل��هچ��ی��رۆك��ی‬ ‫ف����الش ف��ی��ك��ش��ن نی�����یه‪.‬‬ ‫ئ����هوان پ��ێ��ی��ان خ��ۆش��ه بهناو‬

‫تووناوت���������وونهكانی چیرۆكدا‬ ‫بڕۆنو بهشێوهیهك كهمهنكێشی‬ ‫رهوت���ی چ��ی��رۆك ب����ن‪ ،‬ئهمه‬ ‫لهحاڵێكدایه لهچیرۆكی مینیماڵدا‬ ‫ئ��هم شته بهوش���������ێوهیه‬ ‫نابیندرێو لهراستیدا لێهاتووییهكی‬ ‫ب�����هوهی‬ ‫دهوێ‪،‬‬ ‫زۆری‬ ‫ك��ه چ��ی��رۆك��ن��ووس بتوانێ‬ ‫زیادییهكانی‬ ‫الی��������هنه‬ ‫گ��هاڵڵ��هی چیرۆك بخهنه‬ ‫الوهو ههر بهتهنها بابهتی‬ ‫بهكورتترین‬ ‫مهبهست‬ ‫شێوه دهرب��ب��ڕن‪ ،‬ئهم‬ ‫كاره كاری ههر كهس‬ ‫نییه‪.‬‬ ‫ف��دری��ك بارتلمی‬ ‫ك���ه خ����ۆی یهكێك‬ ‫له نو و س�������ه ر ا نی‬ ‫ئهو‬ ‫مینیمالیسته‬ ‫تاوانانهی كه دهدرێته‬ ‫پاڵ مینیمالیستهكان‬ ‫ب���هم ش��ێ��وهی��ه ناو‬ ‫دهبات‪.‬‬ ‫‪ -1‬بێبهری بوون‬ ‫فهلسهفی‬ ‫لهئایدیای‬ ‫گهوره‪.‬‬ ‫‪ -2‬ب��اس نهكردن‬ ‫لهچهمكه مێژووییهكان‪.‬‬ ‫‪ -3‬ب��ێ ههڵوێستی‬ ‫سیاسی‪.‬‬ ‫‪ -4‬ق�����وڵ ن���هب���وون���ی‬ ‫ك��هس��ای��هت��ی��ی��هك��ان ب����هرادهی‬ ‫پێویست‪.‬‬ ‫‪ -5‬وهسفی سادهو كۆن‪.‬‬ ‫‪ -6‬ی���هك���دهس���ت ب���وون���ی‬ ‫ستایل‪.‬‬ ‫‪ -7‬ب��هه��ان��هدان بهالیهنه‬ ‫ئهخالقییهكان‪.‬‬ ‫دواتر باس لهوه دهكات زۆر‬ ‫س��هی��ره چ��ی��رۆك��ی ه��هم��وو ئهم‬ ‫شتانهی نهبێو بهم باشییه بێت‬ ‫كه ئهمان دهیڵێن كه وای��ه ئهم‬ ‫ههموو ه��اوار ه��اوارهی��ان لهسهر‬ ‫چییه‪.‬‬ ‫ج���ان ب���ارت لهلێكدانهوهو‬ ‫روون����ك����ردن����هوهی چ��ی��رۆك��ه‬ ‫چێژی‬ ‫مینیمالیستییهكاندا‪،‬‬ ‫خ����وێ����ن����دن����هوهی چ���ی���رۆك���ی‬ ‫س��ف��ری س���هرهت���او ك��ۆت��ا وهك‬ ‫چیرۆكێكی مینیمالیستی لهگهڵ‬ ‫درێژدادڕیییهكانی گابرێل گارسیا‬ ‫ماركیز لهسهد ساڵ تهنهایی بهراورد‬ ‫دهك���اتو دهڵ��ێ "بهدڵنیاییهوه‬ ‫زی��ات��ر ل��هرێ��گ��ای��هك ه��هی��ه بۆ‬ ‫گهیشتن بهبهههشت"‪ ،‬ههرچهند‬ ‫من لهنێوان مینیمالیستهكانو‬ ‫گلهییم‬ ‫ماكسیمالیستهكاندا‬ ‫لهخوێنهرێ ههیه كه وهها خوو‬ ‫بهیهكیان دهبهستێ كه لهتامكردنی‬ ‫ئهوی تر بێبهری دهبێ‪.‬‬ ‫ج����ان ب�����ارت ه����هوڵ����دهدا‬ ‫ب��ێ ه��ی��چ دهمارگ�����رژییهك‬ ‫م���ی���ن���ی���م���ال���ی���س���ت���هك���انو‬ ‫پێكهوه‬ ‫ماكسیمالیستهكان‬ ‫ئاشتبكاتهوه‪ ،‬بهاڵم یان رید كه‬ ‫باس لهم جۆره چیرۆكه دهكات‬ ‫بهكۆپلهیهك ن��اوی دهب���ات كه‬ ‫ههموو ههوڵێ دراوه ب��هوهی كه‬ ‫كورت بكرێتهوه‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫ئیدگار ئاالنپۆ‬

‫نابێت‬ ‫به هۆی‬

‫له چیرۆك�����ی‬ ‫مینیماڵدا پێویسته ‪ 2‬خاڵ بهجوانی‬ ‫لهبهرچاو بگرین ئهویش بریتین‬ ‫له بههۆی كورتبوونی چیرۆكهوه‬ ‫ئهگهری ئهوه نییه بتوانی��������ن‬ ‫لهچیرۆكی مینیماڵدا كهسایهتی‬ ‫چیرۆك زۆر بدرێته بهرباس یان‬ ‫باشتر بووت��������رین كهسێتی‬ ‫بخولقێندرێ‪ .‬ئهمه تایبهتمهندی‬ ‫زۆرب���هی چیرۆكه كورتهكانهو‬ ‫ههروهها نابێ المان وابێت ههر‬ ‫چیرۆكێ زۆر كورت بوو مینیماڵه‪،‬‬ ‫ب��هاڵم لهس�������هر خوڵقاندنی‬ ‫كهسایهتی دهب��ێ ئ��هوه بڵێین‬ ‫نووس�����������هرانێكی وهك جۆیس‬ ‫لهكورته چیرۆكدا تا رادهی��هك‬ ‫توانیویانه تیپهكان لهكهسایهتی‬ ‫نزیك بكهنهوه‪ ،‬بهاڵم بهههرحاڵ‬ ‫لهچیرۆكی ك��ورت��داو بهتایبهت‬ ‫ل��هچ��ی��رۆك��ی مینیماڵدا ب��واری‬ ‫خوڵقانی كهسایهتی بهوشێوهی‬ ‫لهرۆماندا ههیه نییه‪.‬‬ ‫چیرۆكی‬ ‫‪ -1‬لهنووسینی‬ ‫مینیماڵدا ئ��هم وت��هی��هی رۆالن‬ ‫بارت فهرامۆش نهكهین كه دهڵێ‬ ‫"كهمیش زۆره"‪ ،‬ههروهها وهك‬ ‫وترا تهنها كورتبوون پێناسهی‬ ‫مینیماڵ ب���وون نییه‪ ،‬ئ���هوهی‬ ‫چیرۆكی مینیماڵ لهچیرۆكهكانی‬ ‫تر جیادهكاتهوه البردنی بهجێی‬ ‫بهشێك لهچیرۆك بهمهبهستی‬ ‫پێوهندی گرتنی باشتر‪ ،‬البردنێ كه‬

‫لێهاتووییهكی زۆری دهوێ‪ ،‬بهوهی كه چیرۆكنووس‬ ‫بتوانێ الیهنه زیادییهكانی گهاڵڵهی چیرۆك بخهنه‬ ‫الوهو ههر بهتهنها بابهتی مهبهست بهكورتترین‬ ‫شێوه دهرببڕن‬

‫لهناوچوونی‬ ‫گهاڵڵهو مانا‪.‬‬ ‫جواد جوزینی‬ ‫لهوتاری "مۆرفۆلۆژی‬ ‫چیرۆكی مینیمالیستیدا"‪،‬‬ ‫نمونهیهك دێنێتهوه وهك نمونهی‬ ‫سهركهوتووی ئهم ژانێره ئهدهبییه‬ ‫كه لێرهدا دهق��اودهق نمونهكهی‬ ‫ئهو دهنووسمهوه‪.‬‬ ‫چیرۆكی ئهوهی لهواندالهكان‬ ‫ج��ێ دهمینێ گهاڵڵهیهكی زۆر‬ ‫س��ادهی ههیه‪ ،‬سهربازێك دوای‬ ‫ش��هڕ ب��هش��وورو ش��هوق��هوه بۆ‬ ‫دیتنی دهزگ��ی��ران��ی ب���هرهو ماڵ‬ ‫دهڕوا‪ ،‬لهسهر رێگا لهشفرۆشێكی‬ ‫بهدبهخت دهبینێ‪ ،‬لهژێر نووری‬ ‫چ��راك��هدا تێدهگ����ات ئ��هو ژنه‬ ‫دهزگیرانهكهیهتی "جهنگ كۆتایی‬ ‫هاتبوو‪ ،‬ئهو گهڕابۆوه بۆ زادگهكهی‬ ‫خ��ۆی كه ت��ازه لهواندالهكانیان‬ ‫وهرگ���رت���ب���ۆوه‪ ،‬ب��هه��هڵ��هداوان‬ ‫لهگهڕهكێكی تاریكهوه رهت دهبوو‪،‬‬ ‫ژن��ێ قۆڵی گ��رتو بهدهنگێكی‬ ‫سهرخۆشانه پێی وتی "بۆ كوێ‬ ‫میسیۆ؟ دێی بڕۆین؟"‬ ‫پ��ێ��ك��هن��ی‪ :‬ن���ه پ���ی���رهژن‪،‬‬ ‫لهگهڵ ت��ۆدا ن��ه! دهچ��م بۆ الی‬ ‫دهزگیرانهكهم‪.‬‬ ‫چ����اوی ل����هخ����وارهوه ك��ردو‬ ‫تهماشای كرد‪ ،‬لهژێر دارتێلێكدا‬ ‫بوون‪ ،‬ژنه هاواری كرد‪ ،‬پیاوهكه‬ ‫شانهكانی گرتو لهنووری چراكهی‬ ‫نزیكتر ك��ردهوه‪ .‬ئهنگوستهكانی‬ ‫چ��ووب��وون��ه ن��او گوشتهكهیداو‬ ‫لهچاوهكانییهوه ئاگر دهزای���ه‬ ‫دهرهوه‪ .‬بهههناسه بڕكه وتی‪:‬‬ ‫ئاخ‪ ،‬جۆئن؟‬ ‫ب���هگ���ش���ت���ی چ����ی����رۆك����ی‬ ‫مینیمالیستی‪ ،‬ل��هس��هر یهك‬ ‫دروشمی سهرهكی ئیش دهكات‬ ‫ئهوی��ش دروشمی‪ ،‬كهمیش زۆره‪،‬‬ ‫یان ههمان ئهو وتهیهی چیخۆف‬ ‫ك��ه دهڵ��ێ��ت "ئ��هگ��هر چهكێكتان‬ ‫لهچیرۆكدا هێنا دهبێ ئهو چهكه‬ ‫تهقهی پێبكرێ"‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫بیروڕا‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫سیانزه رۆژه خهوتووه‬

‫الپهڕه ‪23‬‬

‫نـۆبــڵ‌و‌بــالك‌وۆتــه‌ر‌‪‌..‬دوو‌خـه‌اڵتــی‌‌نــائــه‌خـالقـی‌‬

‫"ئهو ئههریمهنهی دهیناسین زۆر باشتره لهو ئههریمهنهی هێشتا نهمانناسیووه"‪.‬‬

‫ریچارد ئارمیتاج‬

‫زانكۆ ئیسماعیل رۆژ‬ ‫بهشی دووهمو كۆتایی‬

‫لهڕاستیدا مرۆڤ تووشی سهرسوڕمان‬ ‫دهبێت ل��هداواك��اری ئ��هو نووسهره‬ ‫سیاسییه‪ ،‬ل����هوهی سیاسییهك‬ ‫سوودمهندبوونی حیزبهكهی خۆی‬ ‫نهتهوهیهكهوه‬ ‫بهسوودمهندبوونی‬ ‫گرێبدات! من گومانم نییه لهوهی‬ ‫ب��هه��ات��ن��ی ه��ێ��زهك��ان��ی ئهمریكاو‬ ‫داگیركردنی ع��ێ��راق ل��هالی��هن ئهو‬ ‫دهوڵ��هت��ه زهب��هالح��هوه ل���ه‪2003‬دا‪،‬‬ ‫بهمهرامی دهستگرتن بهسهر نهوتی‬ ‫ناوچهكهو چهندین مهرامی دیكهی‬ ‫سیاسیو سهربازیو ئیستخباراتی‪،‬‬ ‫ب��ووه هۆی دروستبوونی فهزایهك‬ ‫كهلێیهوه سااڵنه بودجهیهكی قهبه‬ ‫بهخشرایه ههرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫دیاره ئهمهش مایهی خۆشحاڵییه‪،‬‬ ‫بهاڵم ئهوهی مایهی خۆشحاڵی نییه‬ ‫ئهوهیه كه لهدهرهوهی ههردوو حیزبی‬ ‫كوردی دهسهاڵتدار یاسایهك نییه بۆ‬ ‫رێكخستنو دابهشكردنی ئهو بودجهیه‬ ‫بهپێی بهرنامهیهكی عهقاڵنی كه‬ ‫چاوی لهعهدالهت بڕیبێت‪ ،‬واته چاوی‬ ‫لهوه بڕیبێت مرۆڤی ئهم ههرێمه كام‬ ‫شتهی گرنگه بۆی دهستهبهربكرێتو‬ ‫كام شتهش هیچ گرنگییهكی نییه تا‬ ‫ههزاران دۆالری بۆ بهفیڕۆبدرێت؟ ههر‬ ‫لهو بودجه زهبهالحهیه كه ههردوو‬ ‫حیزبی دهس��هاڵت��دار لهكوردستان‬ ‫ب��ۆ چ��اوب��هس��ت��ك��ردن لهخهڵكی‬ ‫شوێنكهوتووی خۆیان بهسهدان ههزار‬ ‫دۆالری���ان بۆ سهرفدهكهن بهناوی‬ ‫یارمهتیو كۆمهككردنو دروستكردنی‬ ‫خانوو‪ ،‬كڕینی ئۆتۆمۆبێلی شهخسیو‬ ‫سهفهركردنی بێبهرنامه بۆ دهرهوهی‬ ‫واڵت بۆ كادیرو خزمو ههوادارهكانی‬ ‫خۆیان‪ ،‬لهكاتێكدا ئهمانه ههمووی‬ ‫دهچنه چوارچێوهی سوودمهندبوونی‬ ‫شهخسییهوهو هیچ پهیوهندییهكیان‬ ‫بهدابهشكردنی عادیالنهی سهروهتو‬ ‫سامانی گشتییهوه نییه‪ ،‬ئهمه‬ ‫ههر لهكاتێكدایه بۆ نمونه كهرتی‬ ‫پهروهدهیی ئهم واڵته چارهرهشترین‬ ‫كهرتهو لهبری بینایهك بۆ خوێندن‬ ‫پێویستی بهههزاران بینا ههیه بۆ‬ ‫خوێندنو كهسێكیش خۆی ناكاته‬ ‫خاوهنی ئهو كێشه گهورهیه‪ ،‬ئهمه‬ ‫ههر لهكاتێكدایه كه بۆ شهوێكی‬ ‫سهری ساڵ تهنیا لهپایتهختی ههرێم‬ ‫(وهكو چهندین دهزگ��ای راگهیاندن‬ ‫باسیان لێوه كرد) ملیۆنهها دۆالر‬ ‫سهرفكراوهو ئهم پاره سهرفكردنهش‬ ‫هیچ مانایهك نادات بهدهستهوه بۆ‬ ‫نهتهوهیهك‪ ،‬منداڵو قوتابییهكانی‬ ‫بهسێ دهوام بخوێنن لهبینایهكی‬ ‫كۆندا كه ناتوانیت پێیبڵێیت زهمینهی‬ ‫پ��هروهردهك��ردن‪ ،‬كارهبایان لهشهوو‬ ‫رۆژێ��ك��دا ب��هت��هواوی نهبێت‪ ،‬ئاوی‬ ‫خواردنهوهیان نهك ههر بۆ خواردنهوه‬ ‫ناشێت‪ ،‬بهڵكو دوو لهسهر سێی ئهو‬ ‫خهڵكه بهههفتهی چهند سهعاتێك‬ ‫ئاو دهبینن! ئایا مایهی شۆك نییه‬ ‫میللهتێك ئ��او نهبێت بیخواتهوهو‬

‫قهاڵچۆکردنی تیرۆر یان بهرههمهێنانی تیرۆر‬

‫بهرپرسه حكومیو سیاسییهكانیشی‬ ‫ملیۆنهها دۆالر بۆ شهوێكی سهری‬ ‫ساڵ سهرفبكهن‪ ،‬ناویشی لێبنێن‬ ‫بوژاندنهوهو ئاوهدانی!!‬ ‫لهالیهكی دیكهوه ههر لهمیانهی‬ ‫ئهو پاره ههڵڕژانه بێسهروبهرهیهدایه‬ ‫دی��اردهی��هك دروس��ت��ب��ووه بهناوی‬ ‫كهناڵه ئاسمانییه كوردییهكان‪،‬‬ ‫ئ��هم كهنااڵنه لهسهر حسابی ئهو‬ ‫ب��ودج��هو پ��ارهی��ه دروس��ت��ب��وون كه‬ ‫كهوتۆته بهردهستی ه��هردوو هێزه‬ ‫كوردییه دهسهاڵتدارهكه‪ .‬ئامانج لهم‬ ‫كهنااڵنه كه بهرنامهكانیان بریتیه‬ ‫لهچێشتلێنانو زهاڵته دروستكردنو‬ ‫دوات��ر گوێگرتن لهگۆرانی نهشازو‬ ‫ناخۆش‪ ،‬بردنی خهڵكه بۆ فهزای‬ ‫بیرنهكردنهوه‪ ،‬ئهم بهرنامانه لهسهر‬ ‫كۆپیكردنهوهی ههمان بهرنامهی‬ ‫كهناڵه عهرهبییهكان‪ ،‬ئینسانی كورد‬ ‫رادهه��ێ��ن��ن ب���هوهی خ��ۆی سهرقاڵ‬ ‫ب��ك��ات ب��هزهاڵت��ه دروستكردنهوه‬ ‫ن��هك ب��هدروس��ت��ك��ردن��ی پرسیاری‬ ‫ج��دیو م��ان��ادارهوه‪ ،‬ئ��هم كهنااڵنه‬ ‫كه بودجهكانیان لهسهر حسابی‬ ‫ئهو میللهتهیه كه نیوهی تهمهنی‬ ‫بهزیاترهوه لهبهر بێكارهباییدا بردۆته‬ ‫س��هر‪ ،‬دهی��ان��هوێ��ت ئینسانی ئهم‬ ‫واڵت��ه نهزانێت سیاسییهكانی چی‬ ‫دهكهنو بۆ وا دهكهنو بهرهو كوێمان‬ ‫دهب���هن؟! ئ��هم كهناڵه كوردییانه‬ ‫بهرهنجامی ههڵگرتنهوهی ههمان‬ ‫ئهخالقیاتی دیكتاتۆره عهرهبهكانه‪،‬‬ ‫كاتێك ه���هژاری میللهتهكانیانی‬ ‫داڕزان��دووه‪ ،‬بهاڵم بهلێشاو كهناڵی‬ ‫ئاسمانیان دروستكردووه بۆ خواردن‬ ‫دروستكردنو پێشبڕكێی سهماكردن‪،‬‬ ‫لێرهوه دهسهاڵتدارانی كوردیش وانه‬ ‫لهو دیكتاتۆرانهی عهرهب وهردهگرن‬ ‫ب����هوهی میللهتهكانیان لهسهر‬ ‫بیرنهكردنهوه رابهێنن‪.‬‬ ‫ئێستا دهرك��هوت ئهو بهڕێزهی‬ ‫داوا دهكات پهیكهر بۆ جۆرج بوش‬ ‫دروستبكهن لهكوردستان‪ ،‬لهكامه‬ ‫تێڕوانینهوه ئ��هو داوای���ه دهكات؟‬ ‫كاتێكیش دهڵ��ێ��ت ك��ورد لهجۆرج‬ ‫بوش سوودمهند بووه‪ ،‬مهبهست پێی‬ ‫حیزبهكهیو ههوادارانی حیزبهكهیهتی‬ ‫كه ههندێكیان بوونهته ملیۆنێر بههۆی‬ ‫بێسهروبهرهیی لهپهرشوباڵوكردنهوهی‬ ‫ئهو بودجهیهدا‪ ،‬بهاڵم پرسیاری من‬ ‫لێرهشدا كۆتایی پێنایهت‪ ،‬بهڵكو‬ ‫پرسیاری جدی ئهوهیه‪ ،‬ئهگهر ههموو‬

‫ك��ورد سوودمهندی م��ادی بووبێت‬ ‫لههاتنی هێزهكانی ئهمریكا‪ ،‬ئایا ئهمه‬ ‫هیچ لهبهربهرییهتی ج��ۆرج بوشو‬ ‫هێزه داگیركهرهكهی كهمدهكاتهوه؟‬ ‫ئایا هیچ لهو دڕهندهییه كهمدهكاتهوه‬ ‫كه هێزهكانی ئهمریكا لهنێو زیندانی‬ ‫ئهبو غرێبدا بهرامبهر خهڵكانی‬ ‫م��هدهن��ی ئ��هن��ج��ام��ی��ان��داوه؟ ئایا‬ ‫ب��وش بهرپرسی یهكهم نییه لهو‬ ‫تاوانانه؟ تهقهكردنی كوێرانه لهژنو‬ ‫م��ن��داڵو خهڵكی م��هدهن��ی‪ ،‬گرتنو‬ ‫ئهشكهنجهدانی بێبهزهییانهی خهڵكی‬ ‫مهدهنیو رووتكردنهوهو ناچاركردنیان‬ ‫بهئهنجامدانی كاری سێكسی لهگهڵ‬ ‫یهكتر‪ ،‬كارهبالێدان‪ ،‬ههموو ئهمانه‬ ‫ههمان ئهو رهفتارو كردهوانه نین‬ ‫كه بهعسییهكان بهدرێژایی سێ دهیه‬ ‫ئهنجامیاندا بهرامبهر بهئێمهی كوردو‬ ‫عێراقییهكان؟ مایهی سهرسوڕمان‬ ‫نییه ب��هب��وش بوترێت جهسوور‪،‬‬ ‫لهكاتێكدا هێزه سهربازییهكهی‬ ‫لهئهفغانستانو ع��ێ��راق��دا ههمان‬ ‫ئ��هو رهفتارانهی ئهنجامدابێت كه‬ ‫بهعسییهكان دهیانكرد؟ ئهمه وهك‬ ‫ئهوه وایه بۆ شۆڤێنییهكی عهرهبیش‬ ‫رهوابێت بهسهدامی دیكتاتۆر بڵێت‬ ‫پیاوێكی جهسوور! ههڵبهته سهدامو‬ ‫بوش كوڕی عهقڵیهتێكن كه كوشتنی‬ ‫م��رۆڤ وهك پرۆسهیهكی نۆرماڵو‬ ‫ئاسایی تهماشادهكهن بۆ مهرامه‬ ‫ئایدۆلۆژییهكانیان‪ ،‬ههربۆیه شتێكیش‬ ‫نییه الی ئهم جۆره عهقڵییهته ناوی‬ ‫ئهخالقی سیاسی بێت لهسهر بنهمای‬ ‫عهدالهت‪.‬‬ ‫خهاڵتكردنێكی نا ئهخالقی‬ ‫گومان نییه ل��هوهی زۆرن ئهو‬ ‫پیاوه ئایدۆلۆژیانهی بهردهوام بهدوای‬ ‫پ��اس��اودا دهگ��هڕێ��ن بۆ خۆدزینهوه‬ ‫ل��هوهی شتهكان وهك ههقیقهتی‬ ‫خۆی ببینن‪ ،‬ئهگهر لهسهروبهندی‬ ‫داگیركردنی عێراقدا خهڵكانێك‬ ‫پاساویان بۆ تاوانهكانی سوپای‬ ‫ئهمریكا ئهوه بووبێت كه جهنگێكی‬ ‫سووتێنهر ههیهو شتهایهك ههیه‬

‫رووی���ان���داوهو ك��ۆن��ت��ڕۆڵ نهكراون‪،‬‬ ‫ئهوا ئێستا وهاڵمیان چییه بۆ ئهو‬ ‫مهسخهرهیهی كه دادگ��ای ئهمریكا‬ ‫بهڕۆحی حهڤده هاوواڵتی مهدهنی‬ ‫عێراقی دهیكات؟ تهنانهت پیاوێكی‬ ‫وهك���و ئ��ۆب��ام��اش ههڵوێستهكانی‬ ‫ب��هت��هواوی بوونهته جێی گومان‪،‬‬ ‫بێمهرام نهبوو كاتێك ئ��هو پیاوه‬ ‫خهاڵتی نۆبڵ بۆ ئاشتی وهرگرت‪،‬‬ ‫بووه مایهی سهرسوڕمانی چهندین‬ ‫الی��هنو ناوهندی جیهانی‪ ،‬تهنانهت‬ ‫جێی سهرسوڕمان بوو لیژنهی نۆبڵ‬ ‫سهرۆكێك ههڵبژێرن بۆ خهاڵتی‬ ‫ئاشتی‪ ،‬هێشتا هێزه سهربازییهكانی‬ ‫لهسهرانسهری جیهاندا خهریكی ئازارو‬ ‫ئهشكهنجهدانی خهڵكن‪ ،‬بهتایبهت‬ ‫لهعێراقو ئهفغانستان‪ ،‬تهنانهت‬ ‫كوشتنی كوێرانهی خهڵكی مهدهنی‬ ‫ل��هالی��هن ف��ڕۆك��ه سهربازییهكانی‬ ‫ئهمریكاوه لهئاههنگهكانی ژنو‬ ‫ژنخواستندا لهئهفغانستان بۆته‬ ‫ههواڵێكی رۆژانه‪،‬‬ ‫ئ���هو پێنج ك��هس��هی حهڤده‬ ‫مهدهنی عێراقیان بهبێ تاوان دایه‬ ‫ب��هر دهس��ت��ڕێ��ژی گولله ل���ه‪2007‬دا‬ ‫(ههڵبهته ئهوه تهنیا یهكێكه لهو‬ ‫ه��هزاران تاوانانهی ئهمریكییهكان‬ ‫ئهنجامیانداوه ل���ه‪2003‬وه)‪ ،‬خۆیان‬ ‫لهكاتی لێكۆڵنهوهكاندا دانیانناوه‬ ‫ب����هوهدا ك��ه ئ��هوان��هی لێمانداون‬ ‫چهكدارنهبوونو وتویانه "ئێمه تهنیا‬ ‫لهترسی ژیانی خۆمان لێمانداون"‪،‬‬ ‫ئ��ای��ا قهتڵوعامێك ه��هی��ه لهمه‬ ‫ئاشكراتر؟ كهچی دادگ���ای واڵته‬ ‫یهكگرتووهكان بكوژهكانو تهنانهت‬ ‫كۆمپانیای "‪"Black water‬ی���ش‬ ‫ب��ێ��ب��هری ك���رد‪ ،‬لهبهرامبهریشدا‬ ‫ههڵوێستێكمان نهبینی لهئۆبامای‬ ‫خ��اوهن خهاڵتی ئاشتی‪ ،‬بهاڵم ههر‬ ‫ئهو پیاوه‪ ،‬واته ئۆباما‪ ،‬بۆ ئهو گهنجه‬ ‫نهیجیرییهی كه لهسهروبهندی كۆتایی‬ ‫ساڵی ‪2009‬دا لهیهكێك لهفڕۆكهكان‬ ‫بهتاوانی خۆتهقاندنهوه تاوانباركرا‪،‬‬ ‫زیاتر لهههڵوێستێكی نواندو زیاتر‬

‫جێی سهرسووڕمانبوو لیژنهی نۆبڵ سهرۆكێك ههڵبژێرن بۆ خهاڵتی‬ ‫ئاشتی که هێشتا هێزه سهربازییهكانی لهسهرانسهری جیهاندا‬ ‫خهریكی ئازارو ئهشكهنجهدانی خهڵكن‪ ،‬بهتایبهت لهعێراق و ئهفغانستان‬

‫لهچهندین وتاری لهبارهوه دا‪ ،‬نهك‬ ‫ههر ئۆباما‪ ،‬بهڵكو ههرچی كهناڵو‬ ‫رۆژنامهو رادی��ۆی خۆرئاوایی ههیه‬ ‫ب��اس��ی��ان ل��هم دڕهن����ده ئهسمهره‬ ‫ئهفریقییه دهكرد كه بهنیازبووه كاری‬ ‫تیرۆرستی بكاتو ئاههنگهكانی سهری‬ ‫ساڵ لهخهڵكانی خۆرئاوا تێكبدات‪،‬‬ ‫ئهمه لهكاتێكیشدایه خوێنی لووتی‬ ‫ئهمریكییهك نهڕژاوه‪ ،‬بهاڵم حهڤده‬ ‫ئینسانی مهدهنی ب��هڕۆژی نیوهڕۆ‬ ‫دهكوژرێن لهالیهن ئهمریكییهكانهوهو‬ ‫نهئۆباماو نهڕۆژنامهو كهناڵه ئازادهكانی‬ ‫خۆرئاوا‪ ،‬حهرفێكی جددیان نییه‬ ‫بیڵێن‪ ،‬جگه لهههڵویستی شهخسی‬ ‫چهند كهسو الیهنێك لهخۆرئاوا نهبێت‬ ‫كه زۆرتر دهچێته خانهی ههڵوێستی‬ ‫شهخسییهوه!! بهڕاستی مایهی‬ ‫شۆكه پێوهرهكانی ئهخالق تا ئهو‬ ‫ئاستهی شۆڤێنیبوونو گاڵتهجاڕی‬ ‫داببهزێت‪ ،‬كار بگاته ئهو ئاستهی‬ ‫لهبهرئهوهی من (شهرقئهوسهتیمو‬ ‫موسوڵمانم) زۆر نۆرماڵه كهی ئهوان‬ ‫ئارهزوویان كرد بمكوژن‪ ،‬بهاڵم ههر‬ ‫ئهوهندهی ههڕهشهیهك كرایه سهر‬ ‫ئ��هوروپ��ی��ی��هك‪ ،‬ئهمریكییهك دنیا‬ ‫دهدرێ��ت بهسهریهكداو ئاخر زهمان‬ ‫ههڵدهستێت!‬ ‫پرسیارێك كه خۆی دهسهپێنێت‬ ‫لێرهدا ئهوهیه‪ ،‬ئایا جیهان بهزمانی‬ ‫هێز مامهڵه دهكات یاخود بهزمانی‬ ‫ئاشتیو پێكهوه ژیان؟ من وهاڵمی‬ ‫خ��ۆم��م ه��هی��ه‪ ،‬ب���هاڵم واپێدهچێت‬ ‫خۆرئاواییهكانو بهتایبهت واڵته‬ ‫یهكگرتووهكان بیانهوێت پێمانبڵێن‬ ‫هێزو دهس���هاڵت تاكه سهرچاوهی‬ ‫مامهڵهكردنه‪ ،‬ئ��هوی��ش تهنیا بۆ‬ ‫زهلیلكردنو مل پێكهچكردنی ئهوی‬ ‫دی‪ ،‬ب��هاڵم ئایا ئهویتر ههمیشه‬ ‫بهملكهچی دهمێنێتهوه؟ ههمیشه‬ ‫دهستهوهستان دهوهستێت؟ یاخود‬ ‫ههر فرسهتو ههلێكی بۆ ههڵكهوت‬ ‫نهك ههر تۆڵه‪ ،‬بگره كاری تیرۆرستی‬ ‫ترسناكیش ئ��هن��ج��ام��دهدات؟ ئهی‬ ‫ئ��هوهی م��اوهی چارهكه سهدهیهكه‬ ‫ل��هم ن��اوچ��هی��هدا روودهدات بریتی‬ ‫نییه لهو كێشمهكێشو ملمالنێیهی‬ ‫ههزاران كاری تیرۆرستیشی بهدوای‬ ‫خۆیدا هێناوهو تیرۆر بۆته سیمای‬ ‫ئێمه لهدهرهوهو خۆشمان بووینهته‬ ‫قوربانی یهكهمی تیرۆر؟ ئایا واڵته‬ ‫یهكگرتووهكان دهستێكی بااڵی نییه‬ ‫لهخوڵقاندنی ئهو كهشه نائینسانیو‬

‫نامهسئوالنهیهدا؟‬ ‫دوا ئاماژهكان‬ ‫دادگای ئهمریكا بهههر بیانویهك‬ ‫ئ��هو مرۆڤكوژانهی ب��الك وۆت��هری‬ ‫ئ��ازاد كردبێت ل��هوهی تاوانێكیان‬ ‫ه��هی��ه‪ ،‬خهاڵتێكی پێشكهش بهو‬ ‫كۆمپانیایه كردووه‪ ،‬بهاڵم لهبهرامبهر‬ ‫ئهوهشدا چهند ئاماژهیهكی بهئێمهو‬ ‫ههموو جیهانیش داوه‪ ،‬سهبارهت‬ ‫بهتێگهیشتنی ئێمه‪ ،‬ئهو رووداوه‬ ‫ئ��هوهی بیرهێناینهوه كاتێك كورد‬ ‫ل��هژێ��ر دهس��ت��ی بهعسییهكاندا‬ ‫جینۆساید دهكراو ناڵهی دهگهیشته‬ ‫ئاسمان‪ ،‬ئهمریكییهكان تا بۆیان‬ ‫بكرایه خۆیان لێ گێل دهكرد‪ ،‬چونكه‬ ‫ئهوكات ئهوان پێویستیان بهڕژێمێك‬ ‫ههبوو لهم ناوچهیهدا شهڕی كۆماری‬ ‫ئیسالمییان بۆ بكات‪ ،‬بهاڵم كاتێك‬ ‫ئهم رژێمه دڕندهیه كارهكهی تهواو‬ ‫دهبێتو وهزیفهیهك نابێت بیكات‬ ‫ب��ۆ ئهمریكییهكان ئیدی تهنگی‬ ‫پێههڵدهچننو بهجۆرهها بیانوی‬ ‫جیاجیاو لهدواجاردا لهناویشیدهبهن‪،‬‬ ‫ئ��هو ب��ڕی��ارهی دادگ����ای ئهمریكا‬ ‫پێماندهڵێت ك��ه ئهمریكییهكان‬ ‫لهپهیوهندیدا ب���هدهرهوهی خۆیان‬ ‫ش��ت��ێ��ك رهچ�����او ن���اك���هن ن����اوی‬ ‫ئهخالقیاتی س��ی��اس��یو رێزگرتن‬ ‫بێت لهمرۆڤ‪ ،‬ئهوان ههنو بهدوای‬ ‫بهرژهوهندییهكانی خۆیان كهوتوون‪،‬‬ ‫شتێك نایانبهستێتهوه بهگفتو‬ ‫پهیمانهكانهوه‪ ،‬لێرهشهوه قسهیهك‬ ‫لهكۆتاییدا كه دهبێت بوترێت ئهوهیه‬ ‫هێزێك بهدرێژای پهنجا ساڵی رابردوو‬ ‫خ��اوهن��ی ج��ۆرهه��ا مومارهساتی‬ ‫نائهخالقی بێت لهسهرانسهری‬ ‫ج��ی��ه��ان��داو دوای��ی��ن مومارهسهی‬ ‫نامهسئوالنهی مهسخهرهی ئازادكردنی‬ ‫پیاوكوژهكانی بالك وۆتهر بێتو شتێك‬ ‫نهبێت لهزهینیدا دهربارهی رێزگرتن‬ ‫لهبهها ئهخالقیو سیاسییهكان‪،‬‬ ‫چ��ۆن دهتوانرێت ئومێدی ئهوهی‬ ‫لهسهر ههڵبچنرێت وهك ئهركێكی‬ ‫ئهخالقی تهماشای كێشهی ئێمهی‬ ‫ك��ورد بكاتو پالنیشی ههبێت بۆ‬ ‫خۆرههاڵتی‬ ‫بهدیموكراسیكردنی‬ ‫ناوهڕاست؟ ئهوه وههمێكه كه تهنیا‬ ‫خهڵكانی س��اده لهسهری دهژینو‬ ‫ناتوانن بێنه دهرهوهی ئهو وههمهو‬ ‫بیربكهنهوه‪ ،‬بگره ههندێكیان پهیكهر‬ ‫بۆ ئهو وههمه دادهتاشن‪.‬‬ ‫پهراوێزهكان‪:‬‬ ‫‪ �1‬سیمور ه��ی��رش (القیادة‬ ‫االمریكیة العمیاء – الطریق من ‪11‬‬ ‫ایلول الی سجن ابوغریب)‪ /‬ت‪ .‬مركز‬ ‫التعریب و البرمجة‪ /‬دار العربیة للعلوم‬ ‫– الطبع ‌ة االول��ی ‪ /2005‬لبنان‪.‬‬ ‫الپهڕه ‪13‬‬ ‫‪ �2‬نعوم تشومسكی (ال��دول‬ ‫الفاشلة – اساة استعمال القوة و‬ ‫التعدی علی الدیموقراطیة‌)‪ /‬ت‪.‬‬ ‫سامی الكعكی‪ /‬دار الكتاب العربی‬ ‫– الطبعة‌ االول��ی ‪ / 2007‬لبنان‪.‬‬ ‫الپهڕه‪25‬‬ ‫‪ �3‬ههمان سهرچاوهی پێشوو ‪...‬‬ ‫الپهڕه ‪20‬‬ ‫‪ �4‬ههمان سهرچاوهی پێشوو ‪...‬‬ ‫الپهڕه ‪16‬‬ ‫‪ �5‬سیمور ه��ی��رش (القیادة‬ ‫االمریكیة العمیاء – الطریق من ‪11‬‬ ‫ایلول الی سجن ابو غریب)‪ /‬ت‪ .‬مركز‬ ‫التعریب و البرمجة‪ /‬دار العربیة للعلوم‬ ‫– الطبع ‌ة االول��ی ‪ /2005‬لبنان‪.‬‬ ‫الپهڕه ‪67‬‬ ‫‪ �6‬ههمان سهرچاوهی پێشوو ‪...‬‬ ‫الپهڕه ‪13‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫بیروڕا‬

‫حیزبه عهلمانییهكانی كوردستان نهحیزبی سیكۆالرن‪،‬‬ ‫‌هاوژین‌مه‌الئه‌مین‌بۆ‌ده‌ستوور‬ ‫نهدهزانن سیكۆالریزم چییه‬ ‫سازدانی‌‪‌:‬موعاز‌فه‌رحان‬

‫به‌رمه‌بنای‌‌ئه‌و‌ئیشكالیه‌ت ‌هی‌‌كه‌‌له‌نێوان‌‬ ‫هه‌ریه‌ك‌له‌چه‌مكی‌‌ئایین‌و‌ده‌وڵه‌ت‌و‌‌‬ ‫سیاسه‌ت‌و‌سیكۆالریزمدا‌هه‌یه‌و‌ئه‌و‌‬ ‫گفتوگۆو‌دیالۆگان ‌هی‌‌كه‌‌به‌رده‌وام‌له‌سه‌ر‌‬ ‫ئه‌م‌بابه‌تانه‌‌ده‌خرێنه‌روو‪‌،‬له‌سه‌ر‌ئه‌و‌هی‌‌‬ ‫كه‌‌ئایا‌ئه‌م‌چه‌مكانه‌‌له‌چ‌پانتاییه‌كدا‌‬ ‫ده‌توانرێ‌‌راڤه‌یه‌كی‌‌ته‌ندروستیان‌‬ ‫بۆبكرێت‌و‌له‌كوێدا‌ده‌توانن‌خۆیان‌‬ ‫مانیفێست‌بكه‌ن‪‌،‬رۆژنام ‌هی‌‌ده‌ستوور‌‬ ‫گفتوگۆیه‌كی‌‌له‌گ ‌هڵ‌‌هاوژین‌مه‌الئه‌مین‌‬ ‫رووناكبیرو‌مامۆستا‌له‌زانكۆی‌‌سلێمانی‌‌‬ ‫سازدا‪.‬‬ ‫‪.................................‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬وه‌ك‌ ده‌بینین‌ بوونی‌‌‬ ‫ئیسالمیه‌كان‌ ل�ه‌ك��وردس��ت��ان��دا‌ بووه‌‌‬ ‫به‌دیفاكتۆر‪ ،‬ب‌ه‌اڵم ل‌ه‌گ ‌ه ‌ڵ ئ‌ه‌وه‌شدا ب‌ه‌رده‌وام‌‬ ‫حیزبه‌‌عه‌لمانیه‌كان‪‌،‬ئیسالمیه‌كان‌به‌نامۆ‌‬ ‫به‌كۆمه‌ڵگای‌‌ ك��وردی‌‌ ناوده‌به‌ن‌ و‌ ئه‌و‌‬ ‫تۆمه‌ته‌یان‌ ده‌خه‌نه‌پاڵ‌‌ كه‌ئه‌وان‌ زیاتر‌‬ ‫گرنگی‌‌به‌گوتاری‌‌ئیسالمی‌‌ده‌ده‌ن‌وه‌ك‌‬ ‫له‌گوتاری‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‪‌،‬ئایا‌پێتوایه‌‌ئه‌مه‌‌‬ ‫خوێندنه‌وه‌یه‌كی‌‌ته‌ندروسته‌؟‬ ‫هاوژین‌مه‌الئه‌مین‪‌:‬به‌بڕوای‌‌من‌نه‌خێر‌‬ ‫ئیسالمیه‌كان‌هێزێك ‌ی‌نیشتمانین‪‌،‬هێزێكن‌‬ ‫له‌ناو‌ئه‌م‌میلله‌ته‌‌په‌یدابوون‪‌‌،‬به‌راستی‌‌‬ ‫ڕۆڵ ‌هی‌‌ ئه‌م‌ میلله‌ته‌ن‪ ‌،‬راسته‌‌ له‌هه‌ندێ‌‌‬ ‫بیرو‌بۆچوونیاندا‌ره‌نگه‌‌كێش ‌ه‌له‌بۆچوون‌‬ ‫و‌تێگه‌یشتنیاندا‌له‌دۆز ‌ی‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌كورد‌و‌‬ ‫هه‌ندێ‌‌ پڕه‌نسیپی‌‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌ هه‌بێت‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌گشتی‌‌مافی‌‌خۆیانه‌‌‬ ‫چاالكی‌‌سیاسی‌‌بكه‌ن‪‌،‬میلله‌تی‌‌كوردیش‌‬ ‫چه‌ند‌كورده‌‌ئه‌وه‌نده‌ش‌موسڵمانه‌‪‌،‬چۆن‌‬ ‫ناتوانیت‌كورد‌له‌كوردبوون‌و‌له‌كۆمه‌ڵێك‌‬ ‫پێكهێنه‌ری‌‌ ب��ن �ه‌ڕه‌ت �ی‌‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌‬ ‫كه‌دروستی‌‌ كردوه‌دابڕێنیت‪ ‌،‬له‌ڕاستیدا‌‬ ‫ناتوانیت‌ له‌ئاینی‌‌ ئیسالمیشدایبڕێنیت‪‌،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ گشتی‌‌ ‌ رێ��ژ‌هی‌‌ زۆری‌‌‬ ‫نه‌ته‌و‌هی‌‌ كوردیش‌ موسڵمانه‌‪ ‌،‬ئیسالم‌‬ ‫به‌ئاینی‌‌خۆی‌‌ده‌زانێت‪‌،‬له‌مه‌شدا‌كورد‌‬ ‫ناوازه‌نیه‌‌میلله‌تی‌‌فارسیش‌موسڵمانه‌‪‌،‬‬ ‫توركیش‌ موسڵمانه‌‪ ‌،‬وات �ه‌‌ نه‌ته‌و‌هی‌‌‬ ‫غه‌یره‌‌ عه‌ره‌بی‌ تریش‌ هه‌یه‌‌ كه‌ڕه‌وتی‌‌‬ ‫ناسیۆنالیستی‌‌زۆر‌ئاینی‌‌تیایه‌‌كه‌پشت‌‬ ‫به‌ئایدۆلۆژیای‌‌دینی‌‌به‌تایبه‌ت‌ئیسالمی‌‌‬ ‫ده‌به‌ستێت‪ ‌،‬ته‌سه‌ور‌ ده‌كه‌م‌ كێشه‌یه‌ك‌‬ ‫نه‌بێت‌له‌سیاغه‌كردنی‌‌دیدێكی‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌‬ ‫له‌ڕوانگ ‌هی‌‌ئاینێكی‌‌دیاریكراوه‌وه‌‪‌،‬به‌ڵكو‌‬ ‫هه‌ندێ‌‌ ج��ار‌ ئاینه‌كان‌ خۆیان‌ ده‌بنه‌‌‬ ‫توخمێكی‌‌ بنه‌ڕه‌تی‌‌ بۆدروستكردنی‌‌‬ ‫دیدێك ‌ی‌ناسیۆنالیستی‌‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪‌:‬ئ���ه‌و‌هی‌‌ك��ه‌ب��ه‌رده‌وام‌‬ ‫له‌گوتاری‌‌ به‌ر‌هی‌‌ عه‌لمانیدا‌ ده‌بینرێت‌‬ ‫بریتیه‌‌ له‌گوتاری‌‌ خوێندنه‌و‌هی‌‌ ئایین‌‬ ‫به‌رمه‌بنای‌‌گوتاری‌‌حیزبه‌‌ئیسالمیه‌كان‪‌،‬‬ ‫لێره‌وه‌‌ خوێندنه‌و‌هی‌‌ ئایین‌ وه‌ك‌ خۆی‌‌‬ ‫ده‌چێته‌‌ پ �ه‌راوێ��زه‌وه‌‪ ‌،‬پێتوانیه‌‌ ئه‌مه‌‌‬ ‫ئیشكالیه‌تی‌‌ نه‌خوێندنه‌و‌هی‌‌ ئایین‌‬ ‫وه‌ك‌ خ��ودی‌‌ خ��ۆی‌‌ دروستبكات‌ الی‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌كان؟‬ ‫هاوژین‌ مه‌الئه‌مین‪ ‌:‬به‌دڵنیاییه‌وه‌‌‬ ‫به‌بڕوای‌‌من‌دووجۆر‌تێگه‌یشتن‌له‌ئایین‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬ه �ه‌ردوو‌ تێگه‌یشتنه‌كه‌‌ هه‌ڵه‌ن‪‌‌،‬‬ ‫هه‌ردووكیشیان‌ له‌بنه‌ما‌ بنه‌ڕه‌تیه‌كاندا‌‬ ‫ت��اڕاده‌ی �ه‌ك��ی��ش‌ه��اوب �ه‌ش��ن‌ی��ان‌ئه‌و‌‬ ‫عه‌قڵیه‌ت ‌هی‌‌ كه‌بیرده‌كاته‌وه‌‌ له‌هه‌ردوو‌‬

‫حیزبی ئیسالمی‬ ‫جموجوڵێكی دژهئیسالمه‬ ‫لهناو ئیسالم خۆیدا‬

‫هاوژین‌مه‌ال‌ئه‌مین‬

‫به‌ره‌كه‌‌ عه‌قڵیه‌تێكی‌‌ هاوبه‌شه‌‪ ‌،‬هه‌مان‌‬ ‫پێكهات ‌هی‌‌ فیكری‌‌‌و‌ بنه‌ڕه‌تی‌‌ میتۆدی‌‌‬ ‫هه‌یه‌‌ كه‌لێیه‌وه‌‌ ده‌جوڵێت‪ ‌،‬مه‌به‌ست‌‬ ‫له‌یه‌كێكیان‌عه‌قڵیه‌تی‌‌ئیسالمی ‌ه‌و‌ئه‌وی‌‌‬ ‫تریشیان‌ عه‌قڵیه‌تی‌‌ به‌ناو‌ عه‌لمانیه‌‪‌،‬‬ ‫هیچكامیان‌ خوێندنه‌و‌هی‌‌ دروستیان‌ بۆ‌‬ ‫ئاین‌نیه‌‪‌،‬به‌بڕوای‌‌من‌له‌هه‌ردوو‌ڕه‌وته‌كه‌‌‬ ‫ته‌وزیفی‌‌ ئایدۆلۆژی‌‌ كۆمه‌ڵێك‌ به‌هاو‌‬ ‫پڕه‌نسیپ‌و‌نۆرم‌و‌ئه‌خالق ‌ی‌ئایینی‌‌ده‌كرێت‌‬ ‫به‌دوو‌ مه‌به‌ستی‌‌ جیاواز‪ ‌،‬عه‌لمانیه‌كان‌‬ ‫له‌به‌دحاڵی‌ بوونێكی‌‌ گ �ه‌وره‌وه‌‌ له‌و‌هی‌‌‬ ‫كه‌ئیسالم‌ چیه‌‌ قسه‌ده‌كه‌ن‌ ئیسالمیان‌‬ ‫كورتكردوه‌ته‌وه‌‌ له‌ئایدۆلۆژیای‌‌ ئیسالمی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌ له‌بۆچوونی‌‌ حیزبی‌‌ سیاسی‌‬ ‫ئیسالمیدا‌ده‌ربار‌هی‌‌ئیسالم‪‌،‬كه‌ئه‌مه‌ش‌‬ ‫پشتگیرییه‌كه‌‌ كه‌ئه‌وان‌ له‌ئیسالمیه‌كانی‌‌‬ ‫ده‌ك��ه‌ن‌ وات �ه‌‌ كورتكردنه‌و‌هی‌‌ ئیسالم‌‬ ‫له‌ناوئیسالمی‌‌ سیاسیدا‌ به‌بڕوای‌‌ من‌‬ ‫به‌زۆری‌‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌‌ئیسالمی‌‌سیاسی‌‬ ‫خ��ۆی �ه‌ت �ی‌‪ ‌،‬پێویسته‌‌ خوێندنه‌و‌هی‌‌‬ ‫زانستیمان‌و‌تێگه‌یشتنی‌‌ترمان‌هه‌بێت‌‬ ‫له‌ده‌ره‌و‌هی‌‌ئه‌و‌تێگه‌یشتنه‌‌ئایدۆلۆژی ‌هی‌‌‬ ‫ئیسالمی‌‌سیاسی‌‌پشتی‌‌پێده‌به‌ستێت‌و‌‬ ‫خۆی‌‌پێكردوه‌ته‌‌خاوه‌نی‌‌ئیسالم‪.‬‬ ‫ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬حیزبه‌‌ عه‌لمانیه‌كان‌‬ ‫ب �ه‌ت��ای��ب �ه‌ت �ی‌‌ی �ه‌ك��ێ��ت �ی‌‌و‌پ��ارت��ی‌‌‬ ‫ئیزدیواجیه‌تێك‌ له‌گوتاریاندا‌ به‌رامبه‌ر‌‬ ‫به‌ئایین‌ ئ��ام��اده‌ی�ی‌‌ ه�ه‌ی�ه‌‪ ‌،‬هه‌میشه‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌كان‌ واخ��ۆی��ان‌ نمایشده‌كه‌ن‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر‌ حیزبه‌‌ ئیسالمیه‌كاندا‌ كه‌‌‬ ‫ئه‌وان‌ میراتگری‌‌ راسته‌قین ‌هی‌‌ ئایینن؟‌‬ ‫ئایا‌ ئه‌مه‌‌ عه‌لمانیه‌ته‌‌ واده‌ڵ���ێ‌‪ ‌،‬یان‌‬ ‫حیزبه‌‌ عه‌لمانیه‌كانی‌‌ ئێره‌‌ نه‌یانتوانیوه‌‌‬ ‫مانیفێستی‌‌ گوتاری‌‌ حیزبی‌‌ سیكۆالر‌‬ ‫بكه‌ن؟‌ ئه‌مه‌‌ گوتارێكی‌‌ ‌ دیماگۆجی‌‌‬ ‫نیه‌؟‬ ‫هاوژین‌ مه‌الئه‌مین‪ ‌:‬ب�ه‌ب��ڕوای‌‌ من‌‬ ‫كێش ‌هی‌‌گه‌وره‌‌هه‌یه‌‌له‌ناونانی‌‌ئه‌حزابه‌‌‬ ‫ك��وردی��ی �ه‌ك��ان‌ به‌عه‌لمانی‌‌ به‌بڕوای‌‌‬ ‫م��ن‌ كۆمه‌ڵێك‌ پڕه‌نسیپی‌‌ بنه‌ڕه‌تی‌‌‬ ‫بیركردنه‌و‌هی‌‌ عه‌لمانی‌‌ هه‌یه‌كه‌‌ له‌ناو‌‬ ‫ئه‌حزابی‌‌عه‌لمان ‌ی‌ئێمه‌شدا‌به‌قه‌د‌ئه‌حزابه‌‌‬ ‫ئیسالمیه‌كان‌غائیبه‌‪‌‌،‬دواجار‌پێكهات ‌هی‌‌‬ ‫بنه‌ره‌تی‌‌ به‌ناو‌ حیزبه‌‌ عه‌لمانیه‌كانی‌‌‬ ‫خۆشمان‌ هه‌مان‌ ئه‌وپێكهاته‌‌ ئایینی‌‌‬ ‫‌و‌ ك��ۆم �ه‌اڵی �ه‌ت �ی‌‌‌و‌ ك��ل��ت��وری�ه‌ی�ه‌‌ كه‌‌‬ ‫به‌زه‌حمه‌ت‌ ده‌توانیت‌ جیایان‌ بكه‌یته‌وه‌‌‬ ‫له‌حیزبێكی‌‌ ئیسالمی‌‪ ‌،‬هه‌ندێ‌‌ جاریش‌‬ ‫ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌و‌هی‌‌ كه‌‌ ل���ه‌ڕووی‌‌ سیاسیه‌وه‌‌‬

‫ئه‌حزابی‌‌ عه‌لمانی‌‌ خۆمان‌ ئه‌زانن‌ كه‌چ‌‬ ‫زه‌ره‌رێكی‌‌ زۆریان‌ له‌خۆیانداوه‌‌ كاتێك‌‬ ‫خۆیان‌له‌ئاین‌و‌له‌ئیسالم‌جیاده‌كه‌نه‌وه‌‪‌،‬‬ ‫جارێكی‌‌تر‌ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌‌سه‌رئه‌و‌هی‌‌كه‌‌‬ ‫ئیسالمیز‌هی‌‌خۆیانبكه‌نه‌وه‌و‌خۆیان‌وه‌ك‌‬ ‫ئه‌حزابی‌‌ ئیسالمی‌‌ وئیسالمتر‌ له‌حیزبه‌‌‬ ‫ئیسالمیه‌كان‌ بده‌نه‌‌ قه‌ڵه‌م‪ ‌،‬له‌ڕێگ ‌هی‌‌‬ ‫گرتنه‌خۆی‌‌پیاوانی‌‌ئاین ‌ی‌‌و‌به‌رگریكردن‌‬ ‫له‌‌كۆمه‌ڵێك‌بۆن ‌هی‌‌ئاینی‌‌كه‌به‌بڕوای‌‌من‌‬ ‫هه‌وڵێكی‌‌ زۆرفاشیله‌‪ ‌،‬وایكردوه‌‌ حیزبه‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌كانی‌‌ ئێمه‌‌ سیمای‌‌ نه‌ته‌وه‌یی‌‌‬ ‫خۆشیان‌ ون‌ بكه‌ن‌ بێگومان‌ ناشتوانن‌‬ ‫ببن‌به‌خاوه‌نی‌‌سیمایه‌كی‌‌ئیسالمی‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪‌:‬كه‌واته‌‌حیزبه‌كانی‌‌خۆمان‌‬ ‫عه‌لمانی‌‌نین؟‌‬ ‫هاوژین‌ مه‌الئه‌مین‪ ‌:‬ب�ه‌ب��ڕوای‌‌ من‌‬ ‫تێگه‌یشتنی‌‌عه‌لمان ‌ی ل‌ه‌ئاین‌تێگه‌یشتنێكه‌‌‬ ‫باس‌ له‌بێالیه‌نی‌‌ ده‌كات‌ له‌‌ په‌یوه‌ندی‌و‌‬ ‫م��ام �ه‌ڵ �ه‌ك��ردن‌ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌ئ��ای��ن��دا‌باس‌‬ ‫له‌دڵفراوانی‌‌ده‌كات‌ به‌رامبه‌ر‌ به‌ئینتمای‌‌‬ ‫ئایینی‌‌ مرۆڤه‌كان‪ ‌،‬باس‌ له‌‌ گێڕانه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئاین‌ده‌كات‌بۆناوفه‌زای‌‌تایبه‌تی‌‌‌وجیهانی‌‌‬ ‫تایبه‌تی‌‌ مرۆڤه‌كان‪ ‌،‬له‌فۆڕمه‌‌ هه‌ندێ‌‌‬ ‫توندڕه‌وه‌كه‌یدا‌ باس‌ له‌جیاكردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئاین‌ ده‌ك��ات‌ له‌ده‌سه‌اڵتی‌‌ سیاسی‌‌ كه‌‌‬ ‫ئه‌م‌ پڕه‌نسیپانه‌‌ به‌بڕوای‌‌ من‌ هه‌ندێك‌‬ ‫جار‌ئه‌وه‌ند‌هی‌‌له‌الیه‌ن‌ئیسالمیه‌كانه‌وه‌‬ ‫ده‌شكێنرێن‌ ئه‌وه‌نده‌ش‌ له‌الیه‌ن‌ حیزبه‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌كانه‌وه‌‌ده‌شكێنرێن‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪‌:‬حیزبی‌‌سیكۆالرو‌عه‌لمانی‌‌‬ ‫یه‌كیه‌تی‌‌ زانایانی‌‌ ئایینی‌‌ بۆچیه‌؟‌ ئایا‌‬ ‫ده‌كرێ‌‌حیزبی‌‌عه‌لمانی‌‌گوێ‌‌له‌‌فه‌توای‌‌‬ ‫مه‌ال‌بگرێ‌؟‌به‌اڵم‌له‌چه‌ندین‌كاتدا‌حیزبه‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌كان‌ ملكه‌چی‌‌ فه‌توای‌‌ مه‌الكان‌‬ ‫بوون‪ ‌،‬ئایا‌ فه‌توا‌ له‌گ ‌هڵ‌‌ پرنسیپه‌كانی‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌تدا‌دێته‌وه‌؟‬ ‫هاوژین‌مه‌الئه‌مین‪‌:‬كێشه‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌‬ ‫وه‌كو‌پێم‌وتی‌‌به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ك‌نه‌فتوا‌‬ ‫له‌گه‌ڵ‌ پڕه‌نسیپه‌كانی‌‌ عه‌لمانیه‌تدا‌‬ ‫دێ��ت��ه‌وه‌‌ن �ه‌ئ � ‌ه‌و‌ڕۆڵ���ه‌‌گ��رن��گ� ‌هی‌‌كه‌‌‬ ‫به‌داموده‌زگائاینیه‌كان‌ ‌وهه‌ندێ‌‌ جار‌‬ ‫به‌پیاوانی‌‌ ئاین ‌ی‌و‌ كۆمه‌ڵێك‌ به‌هاوبۆنه‌و‌‬ ‫مه‌راسیمی‌‌ ئاینی‌‌ ده‌درێ��ت‪ ‌،‬مه‌سه‌له‌كه‌‌‬ ‫ئه‌وه‌نیه‌‌كه‌عه‌لمانیه‌ت‌دژی‌‌ئاینه‌‪‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫عه‌لمانیه‌ت‌ ق��س�ه‌ل�ه‌وه‌ده‌ك��ات‌ كه‌ئاین‌‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ناوفه‌زای‌‌ تایبه‌تی‌‌ وژیانی‌‌‬ ‫تایبه‌تی‌‌ مرۆڤه‌كان‌وفه‌زای‌‌ گشتی‌‌ ڕه‌نگ‌‬ ‫ڕێژنه‌كرێت‌به‌به‌هاو‌به‌نۆرم‌و‌بیركردنه‌و‌هی‌‌‬ ‫ئاینی‌‪ ‌،‬وه‌بۆچونه‌ئاینیه‌كانیش‌ وه‌كو‌‬

‫هه‌مووبۆچوونه‌كانی‌‌ تر‌ مافی‌‌ خۆیان‌‬ ‫پێبدرێتو‌ ئ��ازادی‌‌ خۆیانیان‌ هه‌بێت‪‌،‬‬ ‫به‌اڵم‌نه‌بن‌به‌سه‌رچاو‌هی‌‌كۆنتڕۆڵكردنی‌‌‬ ‫كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌ ‌ودیسپلینی‌‌ كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‌و‌‬ ‫سه‌ركوتكردنی‌‌ جیاوازی‌وده‌نگه‌كانی‌تر‪‌.‬‬ ‫به‌بروای‌‌ من‌ به‌پێچه‌وانه‌وه‌‌ هه‌ندێ‌‌ جار‌‬ ‫حیزبه‌‌ عه‌لمانیه‌كان‌ له‌به‌ربارودۆخی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌تایبه‌ت‌به‌خۆیان‌له‌به‌رهه‌وڵدان‌‬ ‫ب��ۆپ��ارێ��زگ��اری��ك��ردن‌ له‌زه‌مین ‌هی‌‌‬ ‫جه‌ماوه‌ری‌‌ له‌به‌ركۆمه‌ڵێك‌ گیروگرفتی‌‌‬ ‫ئایدۆلۆژی‌‌‌وفیكری‌‌ كه‌‌ خودی‌‌ بونیادی‌‌‬ ‫حیزبه‌سیاسیه‌كه‌‌ هه‌یه‌تی‌‌ هه‌میشه‌‌‬ ‫گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‌بۆسودوه‌رگرتن‌له‌كۆمه‌ڵێك‌‬ ‫نۆرم‌وپێگ ‌ه‌وبه‌های‌‌ئاینی‌‪.‬‬ ‫ده‌س������ت������وور‪‌:‬پ���ێ���ت‌وای������ه‌‌‬ ‫حیزبه‌ئیسالمیه‌كان‌بۆجه‌ماوه‌روكادیرانی‌‌‬ ‫خۆیان‌توانیویانه‌‌ده‌سه‌اڵتێكی‌‌میسالی‌‌‬ ‫بن؟‬ ‫ه��اوژی��ن‌ مه‌الئه‌مین‪ ‌:‬نابه‌بروای‌‌‬ ‫م��ن‌ زۆرب �ه‌پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌وه‌‌ له‌ناوحیزبه‌‌‬ ‫ئیسالمیه‌كاندا‌ یه‌كێك‌ له‌وشتان ‌هی‌‌‬ ‫ك �ه‌زۆر‌ زه‌ره‌رم�ه‌ن��ده‌‌ ئیسالم‌ خۆیه‌تی‌‪‌،‬‬ ‫ته‌وزیفكردنی‌‌ ئیسالم‌ بۆئایدۆلۆژیایه‌كی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌ده‌توانین‌بڵێین‌حیزبی‌‌ئیسالمی‌‌‬ ‫جموجوڵێكی‌‌دژه‌‌ئیسالمه‌‌له‌ناو‌ئیسالم‌‬ ‫خۆیدا‪‌،‬دورخستنه‌و‌هی‌‌مرۆڤه‌‌له‌وپاكی ‌هی‌‌‬ ‫له‌وبێگه‌ردییه‌‌ ڕۆحی ‌هی‌‌ كه‌ئاینداوای‌‌‬

‫ئیسالمیهكان ههمیشه‬ ‫ئیش لهسهرئهوهدهكهن‬ ‫كهحیزبهكهی خۆیان‬ ‫وهكوكهشتی نوح بناسێنن‬ ‫بهخهڵك كهدهشێت‬ ‫لهم دونیاولهودونیاشدا‬ ‫رزگاریان بكات‬

‫ده‌ك��ات‪ ‌،‬كورتكردنه‌و‌هی‌‌ ئیسالم‌ ته‌نها‌‬ ‫بۆشه‌ریعه‌تی‌ ئیسالمی‌‌ بۆكۆمه‌ڵێك‌‬ ‫دیسپلینی‌‌سیاسی‌‌‌وكۆمه‌اڵیه‌تی‌‌‌وئابوری‌‪‌،‬‬ ‫به‌بڕوای‌‌ من‌ زه‌ره‌رێكی‌‌ گه‌وره‌له‌الیه‌نی‌‌‬ ‫ڕۆحی‌‌ مرۆڤه‌كانده‌دات‪ ‌،‬یه‌ك‌ كێش ‌هی‌‌‬ ‫گه‌وره‌ش‌به‌بڕوای‌‌من‌هێزه‌ئیسالمیه‌كان‌‬ ‫بۆموسڵمانبوون‌له‌م‌ناوچه‌یه‌‌دروستیان‌‬ ‫ك��ردوه‌‌ بریتیه‌‌ ل �ه‌و‌هی‌‌ ئینتمای‌‌ ئاینی‌‌‬ ‫مرۆڤیان‌ خستوه‌ته‌‌ ژێرپرسیاره‌وه‌‪‌،‬‬ ‫ئایامن‌موسڵمانم‌ئه‌گه‌ر‌سه‌ربه‌حیزبێكی‌‌‬ ‫ئیسالمی‌‌ نه‌بم‌ ئایا‌ ئیسالمبوونی‌‌ من‌‬ ‫‌ورزگاربوونم‌له‌دواڕۆژدا‌چه‌ند‌په‌یوه‌ندی‌‌‬ ‫پابه‌ندون‌و‌ نه‌بونم‌ ‌وئه‌ندامبون‌ونه‌بونم‌‬ ‫له‌ناوحیزبێكی‌‌ ئیسالمی‌ سیاسیدا‌‬ ‫هه‌یه‌‪ ‌،‬ئیسالمیه‌كان‌ هه‌میشه‌‌ ئیش‌‬ ‫له‌سه‌رئه‌وه‌ده‌كه‌ن‌ كه‌حیزبه‌ك ‌هی‌‌ خۆیان‌‬ ‫وه‌كوكه‌شتی‌‌ ن��وح‌ بناسێنن‌ به‌خه‌ڵك‌‬ ‫كه‌ده‌شێت‌ ل �ه‌م‌ دونیاوله‌ودونیاشدا‌‬ ‫رزگاریان‌بكات‪‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌‌به‌‌بڕوای‌‌من‌‬ ‫یه‌كێك‌له‌وبه‌ها‌گرنگان ‌هی‌‌زه‌ره‌رمه‌ندبووه‌‌‬ ‫له‌ڕه‌وته‌‌ئیسالمیه‌كان‌ئیسالم‌خۆیه‌تی‌‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬پێتوایه‌‌ حیزبی‌‌ كوردی‌‌‬ ‫توانیویه‌تی‌‌ چه‌مكی‌‌ سیكۆالریزم‌ وه‌ك‌‬ ‫ئ���ه‌و‌هی‌‌ك��ه‌‌ل��ه‌رۆژئ��اوا‌ب��وون �ی‌‌هه‌یه‌‌‬ ‫بیناسێنێت‌ به‌تاكی‌‌ ك��ورد؟‌ ده‌توانین‌‬ ‫بڵێین‌ئه‌مانه‌‌حیزبی‌‌سیكۆالرن؟‬ ‫ه���اوژی���ن‌ م��ه‌الئ��ه‌م��ی��ن‪ ‌:‬به‌هیچ‌‬ ‫شێوه‌یه‌ك‌نه‌حیزبی‌‌سیكۆالرن‪‌،‬نه‌ئه‌زانن‌‬ ‫سیكۆالریزم‌چیه‌‪‌،‬وه‌له‌‌ڕاستیدا‌ئه‌وه‌هیچ‌‬ ‫به‌خه‌ڵكیان‌نه‌ناساندووه‌‌به‌دبه‌خته‌یه‌كی‌‌‬ ‫گه‌وره‌یان‌ دروستكردو‌ه‌و‌ ئه‌وه‌نده‌یان‌‬ ‫شێواندووه‌‌كه‌سێكیش‌بیه‌وێت‌بیناسێت‌‬ ‫نازانێت‌ چۆنی‌‌ بناسێت‪ ‌،‬به‌بڕوای‌‌ من‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌‌ كه‌سی‌‌ ئایدۆلۆژیست‌ له‌كای ‌هی‌‌‬ ‫س��ی��اس��ی��دا‌ ه���ه‌ن‌ ك �ه‌ده‌ش��ێ��ت‌ ئه‌گه‌ر‌‬

‫تێگه‌یشتنێكی‌‌ دروستیان‌ له‌عه‌لمانیه‌ت‌‬ ‫هه‌بێت‌ بتوانن‌ خزمه‌تێك‌ به‌تێگه‌یشتنی‌‌‬ ‫ئێمه‌‌ یاخود‌ زه‌مینه‌خۆشبكه‌ن‌ له‌ڕووی‌‌‬ ‫فیكر ‌ی‌وكلتورییه‌وه‌بۆعه‌لمانیه‌ت‪ ‌،‬به‌اڵم‌‬ ‫ل�ه‌ئ�ه‌س��اس��دا‌ ناساندنی‌‌ عه‌لمانیه‌ت‌‬ ‫وه‌ك‌ ئ �ه‌و‌هی‌‌ كه‌چی ‌ه‌و‌ چۆن‌ پڕۆسێس‌‬ ‫ده‌كرێت‌به‌بڕوای‌‌من‌ئه‌ندازه‌یه‌ك‌ئیشی‌‌‬ ‫كه‌سانی‌‌بیرمه‌ند‌و‌ڕۆشنبیر‌وئه‌وكه‌سانه‌یه‌‌‬ ‫كه‌له‌كای ‌هی‌‌ فیكر ‌ی‌و‌ فه‌لسه‌فیدا‌ ئیش‌‬ ‫ده‌كه‌ن‪‌،‬نه‌ك‌ئه‌وان ‌هی‌‌له‌كای ‌هی‌‌سیاسیدا‌‬ ‫ئیش‌ ده‌ك���ه‌ن‪ ‌،‬ئه‌كتیڤستی‌‌ سیاسی‌‌‬ ‫به‌بڕوای‌‌ من‌ ئه‌و‌ باكگراونده‌‌ فیكر ‌ی‌و‌‬ ‫عه‌قاڵن ‌ی‌و‌كلتوریی ‌ه ‌ی‌نی ‌ه‌بتوانێت‌به‌باشی‌‌‬ ‫زه‌میه‌نه‌سازی‌‌ بكات‌ بۆبه‌رجه‌سته‌بوونی‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌ت‪‌.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬ئایا‌ سیكۆالریزم‌ یاخود‌‬ ‫عه‌لمانیه‌ت‌ به‌رامبه‌ر‌ ئایین‌ له‌‌ كۆمه‌ڵگا‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتیه‌كاندا‌ به‌تایبه‌تی‌‌ له‌‌ جیهانی‌‌‬ ‫ئیسالمیدا‌ فۆرمێكی‌‌ ئ��ای��دۆل��ۆژی‌‌ و‌‬ ‫توندره‌وان ‌هی‌‌وه‌رنه‌گرتوه‌؟‬ ‫هاوژینی‌‌ مه‌الئه‌مین‪ ‌:‬به‌دڵنیاییه‌وه‌‌‬ ‫ئێمه‌فۆڕمی‌‌ نادروستی‌‌ عه‌لمانیه‌تمان‌‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌‪ ‌،‬بابڵێین‌ ف��ۆڕم �ی‌‌ په‌ڕگیری‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌تمان‌ هه‌یه‌‌ ئه‌مه‌ش‌ وایكردووه‌‌‬ ‫یابه‌دحاڵبونێك‌یان‌خراپ‌تێگه‌یشتنێك‌‬ ‫له‌عه‌لمانیه‌ت‌ له‌ناوكۆمه‌ڵگه‌كانی‌‌ ئێمه‌دا‌‬ ‫دروس���ت‌ ببێت‪ ‌،‬ئێستا‌ ئ��ه‌وه‌ن��د‌هی‌‌‬ ‫ئ�ه‌وم�ه‌ف��ه��وم�ه‌‌ زاڵ���ه‌‌ به‌سه‌رچه‌مكی‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌تدا‌ كه‌دژایه‌تیكردنی‌‌ ئاینه‌‌‬ ‫ئه‌وه‌نده‌ئه‌ومه‌فهومه‌‌ به‌سه‌ریدا‌ زاڵ‌ نیه‌‌‬ ‫كه‌قبوڵكردنی‌‌ئاین ‌ه‌‌وجێگه‌كردنه‌وه‌یه‌تی‌‌‬ ‫ل�ه‌ن��اوژی��ان�ی‌‌ كۆمه‌اڵیه‌تیدا‪ ‌،‬ئه‌مه‌ش‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌بۆسروشتی‌‌چاالكی‌‌سیاسی‌‌‬ ‫حیزبه‌‌ به‌ناوعه‌لمانیه‌كان‌ له‌ڕۆژه‌هه‌اڵتی‌‌‬ ‫ناوه‌ڕاست‌‌وله‌دونیای‌‌ئێمه‌دا‪‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌‌‬ ‫ئه‌وتێگه‌یشتن ‌هی‌‌ كه‌ئێمه‌‌ هه‌مانه‌‌ یاخود‌‬ ‫ئه‌وملمالنێی ‌هی‌‌ كه‌‌ ئێمه‌‌ ته‌سه‌وری‌‌‬ ‫ده‌ك �ه‌ی��ن‌ له‌نێوان‌ ئاین‌وعه‌لمانیه‌تدا‌‬ ‫ڕاسته‌قینه‌ك ‌هی‌‌ بریتیه‌‌ ل���ه‌و‌هی‌‌ كه‌‌‬ ‫ئه‌مه‌‌ ملمالنێیه‌كه‌‌ له‌نێوان‌ دوو‌ ڕه‌وتی‌‌‬ ‫سیاسیدایه‌‪ ‌،‬كه‌هه‌ردووكیان‌ له‌بنه‌ڕه‌تدا‌‬ ‫ڕه‌وت��ی‌‌ ت��ون��دڕه‌و‌ تۆتالیتارو‌ مۆدێلی‌‌‬ ‫حیزبی‌‌ ستالینین‌ نه‌ك‌ مۆدێلی‌‌ حیزبی‌‌‬ ‫لیبڕاڵ‌‌و‌ حیزبی‌‌ عه‌لمانی‌‌‌و‌ حیزبك‌‬ ‫كه‌باوه‌ڕی‌‌ به‌پێكه‌وه‌ژیانو‌ قبوڵكردنی‌‌‬ ‫یه‌كتر‌ودۆڕاندن‌وبردنه‌وه‌‌ هه‌یه‌‌ له‌دنیای‌‌‬ ‫سیاسیدا‌وله‌ناوپرۆس ‌هی‌‌دیموكراسیدا‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪‌:‬قسه‌كردنێكی‌‌زۆر‌له‌سه‌ر‌‬ ‫دی��ن‌ و‌ سیكوالیزم‌ الی‌‌ عه‌لمانیه‌كان‌‬ ‫ئاماده‌یی‌‌هه‌یه‌‪‌،‬به‌و‌ئاراسته‌یه‌دا‌كه‌ناكرێ‌‌‬ ‫ئاین‌ تێك ‌هڵ‌‌ ب �ه‌ده‌وڵ �ه‌ت‌ و‌ ده‌سه‌اڵت‌‬ ‫بكرێ‌‪‌،‬ئایا‌ئه‌مه‌‌بۆ‌خۆی‌‌ره‌فز‌كردنێكی‌‌‬ ‫ناراسته‌وخۆی‌‌ حیزبه‌‌ ئیسالمیه‌كان‌ نیه‌‌‬ ‫له‌الیه‌ن‌عه‌لمانیه‌كانه‌وه‌؟‬ ‫ه���اوژی���ن‌م��ه‌الئ��ه‌م��ی��ن‪‌:‬ڕه‌ن��گ��ه‌‌‬ ‫تائه‌وشوێن ‌هی‌‌ كه‌ڕواڵه‌تی‌‌ ڕسته‌كه‌مانا‌‬ ‫ده‌به‌خشێت‌ به‌بڕوای‌‌ من‌ نه‌خێر‪ ‌،‬واته‌‌‬ ‫ئه‌وكات ‌هی‌‌ئێمه‌‌قسه‌‌له‌سه‌رئه‌وه‌ده‌كه‌ین‌‬ ‫كه‌ئاین‌ نابێت‌ تێكه‌اڵوی‌‌ ده‌س��ه‌اڵت‌‬ ‫بكرێت‪‌،‬مه‌به‌ستمان‌ئه‌وه‌نیه‌‌كه‌‌پیاوی‌‌‬ ‫ئاینی‌‌نابێت‌له‌كای ‌هی‌‌سیاسیدا‌به‌شداری‌‌‬ ‫بكات‪‌،‬مه‌به‌ستمان‌ئه‌وه‌نیه‌‌كه‌حیزبێكی‌‌‬ ‫ئیسالمی‌‌نابێت‌له‌هه‌ڵبژاردندا‌به‌شداری‌‌‬ ‫ب��ك��ات‪ ‌،‬به‌ڵكومه‌به‌ستمان‌ ئه‌وه‌یه‌‌‬ ‫كه‌كۆمه‌ڵێك‌ پڕه‌نسیپی‌‌ ده‌ستوری‌‌‬ ‫‌وبنه‌مای‌‌ڕێكخستنی‌‌ژیانی‌‌كۆمه‌اڵیه‌ت ‌ی‌و‌‬ ‫ئابور ‌ی‌و‌كلتوری‌‌كه‌ئه‌م‌فه‌زایانه‌‌پێویسته‌‌‬ ‫ئازاد ‌ی‌ویه‌كسان ‌ی‌وله‌بنه‌مای‌‌ ها‌واڵتیبوون‌‬

‫‪20‬‬

‫ئایین بههایهكی رۆحی زۆر‬ ‫قوڵتره لهوهی ئهدایهكی‬ ‫سیاسی یان كاراكتهرێكی‬ ‫سیاسی بتوانێت‬ ‫تهمسیلی بكات‬

‫ڕێكبخرێت‪ ‌،‬وه‌به‌هائاینیه‌كان‌ نه‌یه‌نه‌ناو‌‬ ‫ئه‌وكایانه‌وه‌‌ به‌ومانای ‌هی‌‌ كه‌جیاوازی‌‌‬ ‫دروستبكرێت‪‌،‬مه‌سه‌له‌ن‌بۆنمونه‌‌جیاوازی‌‌‬ ‫هه‌یه‌‌له‌وه‌دا‌پیاوێكی‌‌موسڵمان‌سه‌رۆكی‌‌‬ ‫واڵتێكه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌هی‌‌كه‌واڵتێك‌خۆیی‌‌‬ ‫وه‌ك‌ واڵتێكی‌‌ ئیسالمی‌ ‌ ده‌ناسێنێت‪‌،‬‬ ‫ف �ه‌رق‌ ده‌ك��ات‌ ك �ه‌س �ه‌رۆك‌ وه‌زیرانێك‌‬ ‫كه‌سێك ‌ه‌له‌حیزبێكی‌‌ئیسالمیه‌وه‌‌هاتبێت‌‬ ‫وه‌ك‌ئه‌و‌هی‌‌ئێستا‌له‌توركیاهه‌یه‌‪‌،‬له‌گه‌ڵ‌‬ ‫ئه‌و‌هی‌‌كه‌ده‌ستورو‌یاسایی‌‌واڵتێك‌جه‌خت‌‬ ‫ل�ه‌س�ه‌رئ�ه‌وه‌ده‌ك��ات�ه‌وه‌‌ كه‌‌ شه‌ریعه‌تی‌‌‬ ‫ئیسالمی‌‌ یاساوده‌ستوری‌‌ واڵته‌كه‌یه‌تی‌‪‌،‬‬ ‫ف �ه‌رق‌ ده‌ك��ات‌ ل��ه‌و‌هی‌‌ تۆئه‌وقانون ‌هی‌‌‬ ‫كه‌له‌وواڵته‌دا‌جێبه‌جێی‌‌ده‌كه‌یت‌قانونێكی‌‌‬ ‫عه‌لمانیه‌وله‌په‌ڕله‌ماندانراوه‌‪ ،‬ل‌ه‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌هی‌‌‬ ‫كه‌‌ تۆ‌ ڕای �ه‌ك‌ ئه‌هێنیت‌ كه‌شه‌ریعه‌تی‌‌‬ ‫ئیسالمی‌‌ قانونه‌‌ ل���ه‌الی‌‪ ‌،‬مه‌به‌ستم‌‬ ‫ئه‌وه‌یه‌كه‌‌ قسه‌كردن‌ له‌سه‌رئه‌و‌هی‌‌ ئاین‌‬ ‫له‌ده‌وڵه‌ت‌ جیابكرێته‌وه‌‌ قسه‌كردن‌ نیه‌‌‬ ‫له‌و‌هی‌‌ كه‌حیزبه‌‌ ئیسالمیه‌كان‌ نه‌توانن‌‬ ‫موماره‌س ‌هی‌‌ سیاسی‌‌ ‌وبه‌ڕێوه‌بردنی‌‌‬ ‫ده‌وڵ���ه‌ت‌ ن�ه‌ك�ه‌ن‪ ‌،‬به‌ڵكو‌ قسه‌كردنه‌‌‬ ‫له‌سه‌رئه‌و‌هی‌‌كه‌ئیسالمیز‌ه ‌ی‌یاسانه‌كرێت‌‬ ‫ئ��ی��س��الم��ی��ز‌هی‌دام��ه‌زراو‌هی‌‌ حكومی‌‌‬ ‫نه‌كرێت‪.‬‬ ‫ده‌ستوور‪ ‌:‬ده‌گوترێت‌ گه‌ر‌ ئایین‌‬ ‫جیابكرێته‌وه‌و‌دووربخرێته‌و‌ه‌له‌‌ده‌سه‌اڵت‌‬ ‫بۆخۆی‌‌ئه‌مه‌‌سه‌یڤ‌كردنی‌‌خودی‌‌ئایینه‌‌‬ ‫له‌‌ناپیرۆزبوون‪‌،‬چونكه‌‌وه‌ك‌چه‌مكێكی‌‌‬ ‫پیرۆز‌له‌‌قورسایی‌‌سیاسه‌ت‌و‌ده‌سه‌اڵت‌‬ ‫ده‌پارێزرێت؟‬ ‫ه���اوژی���ن‌ م��ه‌الئ��ه‌م��ی��ن‪ ‌:‬ئه‌گه‌ر‌‬ ‫له‌پرسیاره‌كه‌ت‌ به‌هه‌ڵه‌‌ حاڵی‌‌ نه‌بوبم‪‌،‬‬ ‫گێڕانه‌و‌هی‌‌ پیرۆزییه‌‌بۆ‌ ئاین‌ كاتێك‌‬ ‫كه‌جیای‌‌ ده‌ك�ه‌ی��ن�ه‌وه‌‌ له‌موماره‌س ‌هی‌‌‬ ‫سیاس ‌ی‌و‌ سوڵته‌وی‌‪ ‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌‌ ئاین‌‬ ‫به‌هایه‌كی‌‌ رۆح �ی‌‌ زۆرقوڵتره‌‌ له‌و‌هی‌‌‬ ‫ئه‌دایه‌كی‌‌ سیاسی‌‌ یان‌ كاراكته‌رێكی‌‌‬ ‫سیاسی‌‌بتوانێت‌ته‌مسیلی‌‌بكات‪‌،‬یاخود‌‬ ‫ئێمه‌بار ‌ی‌بكه‌ین‌به‌وهه‌اڵن ‌هی‌‌كه‌مرۆڤه‌كان‌‬ ‫به‌سروشتی‌‌ خۆیان‌ ل�ه‌ب�ه‌رئ�ه‌و‌هی‌‌ كه‌‌‬ ‫ب��وون �ه‌وه‌ری‌‌ خ��اوه‌ن‌ هه‌ڵه‌ن‪ ‌.‬ئه‌شێت‌‬ ‫له‌ژیانی‌‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌‌وسیاسی‌‌ خۆیاندا‌‬ ‫بكه‌ونه‌‌ ن��اوئ�ه‌وه�ه‌اڵن�ه‌وه‌‪ ‌،‬له‌به‌رئه‌وه‌‌‬ ‫به‌بڕوای‌‌من‌گێرانه‌و‌هی‌‌حورمه‌ته‌‌بۆئاین‌‬ ‫كاتێك‌ ب��اس‌ ل�ه‌ج��ی��اك��ردن�ه‌و‌هی‌‌ ئاین‌‬ ‫له‌ده‌سته‌اڵت‌ده‌كه‌ین‪.‬‬ ‫‌ ده‌س��ت��وور‪ ‌:‬ئایا‌ ناكرێ‌‌ حیزبێك‌‬ ‫له‌هه‌مان‌ كاتدا‌ ئایینی‌‌ و‌ عه‌لمانیش‌‬ ‫بێت‪‌،‬وه‌ك‌ئه‌و‌هی‌‌كه‌‌له‌رۆژئاوا‌‌حیزبی‌‌‬ ‫مه‌سیحی‌‌‪-‬عه‌لمان ‌ی‌بوونی‌‌هه‌یه‌؟‌ته‌نانه‌ت‌‬ ‫له‌توركیاش‌ده‌توانم‌بڵێم‌هاوشێوه‌یه‌كی‌‌‬ ‫ئه‌م‌دوالیزمه‌یه‌‌ئاماده‌یی‌‌هه‌یه‌؟‬ ‫هاوژین‌مه‌الئه‌مین‪‌:‬زۆر‌زۆرده‌كرێت‌‬ ‫به‌ته‌سه‌وری‌‌من‌هیچ‌ناكۆكی ‌هك‌ودژیه‌تیه‌ك‌‬ ‫له‌نێوان‌ عه‌لمانی ‌هت‌وئیسالمیبوون‌ یان‌‬ ‫ئاینیبووندا‌نییه‌‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌گشتی‌‪‌.‬‬

‫كورتكردنهوهی ئیسالم لهناو ئیسالمی سیاسیدا‬ ‫بهبڕوای من بهزۆری لهبهرژهوهندی‬ ‫ئیسالمی سیاسی خۆیهتی‬

‫‪23‬‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/1/10 ،‬‬

‫جۆراوجۆر‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫پاشکۆیه‌کی‌وه‌رزشی‌رۆژنامه‌ی‌ده‌ستووره‌‪‌،‬رۆژانی‌دووشه‌ممه‌‌کۆمپانیای‌سولی‌تێلیگراف‌دده‌ریده‌کات‬

‫‪‌13‬رۆژه‌‌خه‌وتووه‌‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫‪190-R5‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪ :‬نۆژهنكردنهوهی مزگهوتی (حهزرهتی محمد ‪+‬جافان ) لهچوارقورنه‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو ههیه بۆ جێبهجێكردن‬ ‫سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی عهلی نهۆمی ‪ 1‬لهسهر شهقامی سهرهكی سالم‬ ‫بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر لهڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)12‬‬ ‫نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ بۆكارگێڕی خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)10‬بێت‪ ،‬پێناسهی (یهكێتی بهڵێندهرانی‬ ‫كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهوبهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه لهدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت لهالیهن (بهڕێوهبهری گشتی‬ ‫بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو (مصدق) یان (خطاب‬ ‫ضمان) بهبڕی (‪ )1.000.000‬یهك ملیۆن دینار وهردهگیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ كه دهبێت لهكاتی گهڕانهوهی تهندهر ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان نوێنهرێك دیاریبكهن بۆ ئهو‬ ‫مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی دهرامهتیان پێبدرێت بۆ ساڵی‬ ‫نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )5.000‬پێنج ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی باڵوكردنهوهی ئهم ئاگادارییه‬ ‫دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی پهیوهندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی سودمهند لهگهڵ بهرنامهی كاری بهپێی‬ ‫ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش بنووسێت‪ ،‬بهپێچهوانهوه‬ ‫تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬

‫‪164-R4‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪ :‬پێداویستی بیرو راكێشانی ئاوی بیر بۆ گوندی بزهینیان لهشارباژێڕ (دووباره ‪)1‬‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو ههیه بۆ جێبهجێكردن‬ ‫سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی عهلی نهۆمی ‪ 1‬لهسهر شهقامی سهرهكی‬ ‫سالم بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر لهڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا‬ ‫(‪ )12‬نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ بۆكارگێڕی خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)10‬بێت‪ ،‬پێناسهی (یهكێتی‬ ‫بهڵێندهرانی كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهوبهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه لهدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت لهالیهن (بهڕێوهبهری‬ ‫گشتی بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو (مصدق) یان‬ ‫(خطاب ضمان) بهبڕی (‪ )1.500.000‬یهك ملیۆنو پێنچ سهد ههزار دینار وهردهگیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ كه دهبێت لهكاتی گهڕانهوهی‬ ‫تهندهر ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان نوێنهرێك دیاریبكهن بۆ ئهو‬ ‫مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی دهرامهتیان پێبدرێت‬ ‫بۆ ساڵی نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )5.000‬پێنج ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی باڵوكردنهوهی ئهم‬ ‫ئاگادارییه دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی پهیوهندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی سودمهند لهگهڵ بهرنامهی كاری‬ ‫بهپێی ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش بنووسێت‪ ،‬بهپێچهوانهوه‬ ‫تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‪ /‬پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫‪195-R4‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪ :‬دروستكردنی بینای كارگێڕی بهیتهرهی عهربهت‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو ههیه بۆ‬ ‫جێبهجێكردن سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی عهلی نهۆمی ‪ 1‬لهسهر‬ ‫شهقامی سهرهكی سالم بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر لهڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی‬ ‫تا (‪ )12‬نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ بۆكارگێڕی‬ ‫خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)9‬بێت‪ ،‬پێناسهی‬ ‫(یهكێتی بهڵێندهرانی كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهو بهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه ل��هدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت لهالیهن‬ ‫(بهڕێوهبهری گشتی بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو (مصدق)‬ ‫یان (خطاب ضمان) بهبڕی (‪ )1.500.000‬یهك ملیۆنو پێنچ سهد ههزار دینار وهردهگیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ كه‬ ‫دهبێت لهكاتی گهڕانهوهی تهندهر ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان نوێنهرێك دیاریبكهن‬ ‫بۆ ئهو مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی دهرامهتیان‬ ‫پێبدرێت بۆ ساڵی نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )8.000‬ههشت ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی باڵوكردنهوهی‬ ‫ئهم ئاگادارییه دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی پهیوهندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی سودمهند لهگهڵ‬ ‫بهرنامهی كاری بهپێی ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش بنووسێت‪،‬‬ ‫بهپێچهوانهوه تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‪ /‬پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫‪192-R5‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪ :‬دروستكردنی بینای سهنتهری تیشك لهقهاڵدزێ‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو ههیه بۆ جێبهجێكردن‬ ‫سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی عهلی نهۆمی ‪ 1‬لهسهر شهقامی سهرهكی سالم‬ ‫بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر لهڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)12‬‬ ‫نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ بۆكارگێڕی خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)6‬بێت‪ ،‬پێناسهی (یهكێتی بهڵێندهرانی‬ ‫كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهو بهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه لهدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت لهالیهن (بهڕێوهبهری گشتی‬ ‫بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو (مصدق) یان (خطاب‬ ‫ضمان) بهبڕی (‪ )14.000.000‬چوارده ملیۆن دینار وهردهگیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ كه دهبێت لهكاتی گهڕانهوهی تهندهر ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان نوێنهرێك دیاریبكهن بۆ ئهو‬ ‫مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی دهرامهتیان پێبدرێت بۆ ساڵی‬ ‫نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )15.000‬پانزه ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی باڵوكردنهوهی ئهم ئاگادارییه‬ ‫دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی پهیوهندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی سودمهند لهگهڵ بهرنامهی كاری بهپێی‬ ‫ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش بنووسێت‪ ،‬بهپێچهوانهوه‬ ‫تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬

‫‪191-R3‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪ :‬نۆژهنكردنهوهی هۆڵی رۆشنبیری لهدهربهندیخان‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو ههیه بۆ جێبهجێكردن‬ ‫سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی عهلی نهۆمی ‪ 1‬لهسهر شهقامی سهرهكی‬ ‫سالم بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر لهڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا‬ ‫(‪ )12‬نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ بۆكارگێڕی‬ ‫خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)9‬بێت‪ ،‬پێناسهی (یهكێتی‬ ‫بهڵێندهرانی كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهو بهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه لهدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت لهالیهن (بهڕێوهبهری‬ ‫گشتی بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو (مصدق) یان‬ ‫(خطاب ضمان) بهبڕی (‪ )5.000.000‬پێنج ملیۆن دینار وهردهگیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ كه دهبێت لهكاتی گهڕانهوهی تهندهر‬ ‫ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان نوێنهرێك دیاریبكهن بۆ ئهو‬ ‫مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی دهرامهتیان پێبدرێت‬ ‫بۆ ساڵی نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )15.000‬پانزه ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی باڵوكردنهوهی ئهم‬ ‫ئاگادارییه دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی پهیوهندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی سودمهند لهگهڵ بهرنامهی كاری‬ ‫بهپێی ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش بنووسێت‪ ،‬بهپێچهوانهوه‬ ‫تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‪ /‬پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫پارێزگای سلێمانی‬ ‫كارگێڕی خۆجێیهتی‪ /‬بهڕێوهبهرێتی پالنو بهدواداچوون‬

‫‪194-R1‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪ :‬دروستكردنی دیواری راگری دهروازهی فڕۆكهخانهی سلێمانی‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو‬ ‫ههیه بۆ جێبهجێكردن سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی‬ ‫عهلی نهۆمی ‪ 1‬لهسهر شهقامی سهرهكی سالم بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر لهڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬‬ ‫ی سهرلهبهیانی تا (‪ )12‬نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ‬ ‫بۆكارگێڕی خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/21‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)10‬بێت‪،‬‬ ‫پێناسهی (یهكێتی بهڵێندهرانی كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهو بهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه لهدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت‬ ‫لهالیهن (بهڕێوهبهری گشتی بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو‬ ‫(مصدق) یان (خطاب ضمان) بهبڕی (‪ )1.500.000‬یهك ملیۆنو پێنج سهد دینار وهردهگیرێت بۆ‬ ‫‪ 30‬رۆژ كه دهبێت لهكاتی گهڕانهوهی تهندهر ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان‬ ‫نوێنهرێك دیاریبكهن بۆ ئهو مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی‬ ‫دهرامهتیان پێبدرێت بۆ ساڵی نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )8.000‬ههشت ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی‬ ‫باڵوكردنهوهی ئهم ئاگادارییه دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی‬ ‫پهیوهندیدار‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی سودمهند لهگهڵ‬ ‫بهرنامهی كاری بهپێی ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش‬ ‫بنووسێت‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‬ ‫پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫‪196-R2‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪ :‬قیڕتاوكردنی رێگای گوندی سوێراوا لهقهرهداغ‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو ههیه‬ ‫بۆ جێبهجێكردن سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی عهلی نهۆمی‬ ‫‪ 1‬لهسهر شهقامی سهرهكی سالم بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر ل��هڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬ی‬ ‫سهرلهبهیانی تا (‪ )12‬نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/22‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ‬ ‫بۆكارگێڕی خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/22‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)8‬بێت‪ ،‬پێناسهی‬ ‫(یهكێتی بهڵێندهرانی كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهو بهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه لهدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت لهالیهن‬ ‫(بهڕێوهبهری گشتی بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو‬ ‫(مصدق) یان (خطاب ضمان) بهبڕی (‪ )6.000.000‬شهش ملیۆن دینار وهردهگیرێت بۆ ‪ 30‬رۆژ كه دهبێت‬ ‫لهكاتی گهڕانهوهی تهندهر ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان نوێنهرێك‬ ‫دیاریبكهن بۆ ئهو مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی‬ ‫دهرامهتیان پێبدرێت بۆ ساڵی نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )15.000‬پانزه ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی‬ ‫باڵوكردنهوهی ئهم ئاگادارییه دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی پهیوهندیدار ‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی‬ ‫سودمهند لهگهڵ بهرنامهی كاری بهپێی ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی‬ ‫مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش بنووسێت‪،‬‬ ‫بهپێچهوانهوه تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‬ ‫پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫‪193-R2‬‬ ‫بانگهوازی ئاشكرا‬ ‫پڕۆژه‪( :‬دروستكردنی شۆسته‪+‬دروستكردنی كتێبخانه)لهناحیهی مهیدان‬ ‫*پارێزگای سلێمانی ئاگاداری سهرجهم بهڵێندهرو كۆمپانیاكان دهكات كه تهندهری پڕۆژهی ناوبراو‬ ‫ههیه بۆ جێبهجێكردن سهردانی فهرمانگهكهمان (كارگێڕیو خۆجێیهتی) لهتهالری جهمالی حاجی‬ ‫عهلی نهۆمی ‪ 1‬لهسهر شهقامی سهرهكی سالم بكات بهمهبهستی وهرگرتنی تهندهر‪.‬‬ ‫*وهرگرتنی تهندهر لهڕۆژی(‪ ) 2010/02/07‬دهستپێدهكات تا ڕۆژی (‪ )2010/02/10‬كاتژمێر (‪)9‬‬ ‫ی سهرلهبهیانی تا (‪ )12‬نیوهرۆ‪.‬‬ ‫*دواڕۆژی گهڕانهوهی تهندهر رۆژی (‪ )2010/02/22‬كاتژمێر (‪)9‬ی سهرلهبهیانی تا (‪)10‬ی نیوهڕۆ‬ ‫بۆكارگێڕی خۆجێیهتی‪.‬‬ ‫*رۆژی كردنهوهو ئاشكراكردنی تهندهر (‪ )2010/02/22‬كاتژمێر (‪)11‬ی پێش نیوهڕۆ‪.‬‬ ‫مهرجهكانی بهشداریكردن‪:‬‬ ‫‪-1‬پێویسته ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كه بهشداری دهكهن پلهی پۆلێنكردنیان (‪ 1‬تا ‪)4‬بێت‪،‬‬ ‫پێناسهی (یهكێتی بهڵێندهرانی كوردستانو وهزارهتی پالندانانی ههولێر)یان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-2‬ئهو بهڵێندهرو كۆمپانیایهی كه لهدهرهوهی ههرێمن پێویسته پشتگیری تۆماركردنی پێبێت‬ ‫لهالیهن (بهڕێوهبهری گشتی بازرگانییهوه)‪.‬‬ ‫‪-3‬هیچ تهندهرێك دوای كاتی دیاریكراو وهرناگیرێتو سندوقی تهندهر دادهخرێت‪.‬‬ ‫‪-4‬بڕی تهئمینات بهپێی یاساو رێنماییهكان دهبێت‪ ،‬بهبڕی پارهی دیاریكراو بهچهكێكی پهسهندكراو‬ ‫(مصدق) یان (خطاب ضمان) بهبڕی (‪ )26.000.000‬بیستو شهش ملیۆن دینار وهردهگیرێت بۆ‬ ‫‪ 30‬رۆژ كه دهبێت لهكاتی گهڕانهوهی تهندهر ئامادهبێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیا بهشداربووهكان ئامادهی پڕۆسهی كردنهوهی تهندهر بن یان‬ ‫نوێنهرێك دیاریبكهن بۆ ئهو مهبهسته‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكانیان ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-6‬ئهوكۆمپانیاو بهڵێندهرانهی كهبهشداری دهكهن لهبانگهێشتهكهدا پێویسته ئهستۆپاكی باجی‬ ‫دهرامهتیان پێبدرێت بۆ ساڵی نوێو پێناسهیان پێبێت‪.‬‬ ‫‪-7‬وهرگرتنی تهندهر بهرامبهر (‪ )30.000‬سی ههزار دینار كه ناگهڕێتهوه بۆخاوهنهكهی‪ ،‬كرێی‬ ‫باڵوكردنهوهی ئهم ئاگادارییه دهكهوێته ئهستۆی ئهوكهسهی كه تهندهرهكهی بۆ دهردهچێت‪.‬‬ ‫‪-8‬ئهوكهرهستانهی كهپشكنینی ههیه پێویسته بۆی ئهنجامبدرێت بهئامادهبوونی الیهنی‬ ‫پهیوهندیدار‪.‬‬ ‫‪-9‬بهڵێندهر لیستی ئهوكارانهی كهئهنجامیداوه پێشكهشی بكات لهگهڵ پشتگیری الیهنی سودمهند لهگهڵ‬ ‫بهرنامهی كاری بهپێی ماوهكهی (جدول تقدیم العمل) لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا تهندهر ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫‪-10‬نوێنهری كۆمپانیا دهبێت نووسراوی فهرمی نوێنهرایهتی پێبێت‪.‬‬ ‫‪-11‬بهڵێندهر مافی بهشداربوونی نابێ لهكاتی نهبوونی مهرجهكاندا‪.‬‬ ‫‪-12‬پێویسته بهڵێندهرو كۆمپانیاكان نرخی یهكهی دهرخستهكه جگه لهژماره بهنووسینیش‬ ‫بنووسێت‪ ،‬بهپێچهوانهوه تهندهرهكهی ناكرێتهوه‪.‬‬ ‫عمر احمد امین‬ ‫پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫پزیشكهكان لهئاستی نهخۆشییهكهی‬ ‫(لویسا ب��ۆڵ)دا سهریان سوڕماوه‪،‬‬ ‫چونكه ئهو ‪ 13‬رۆژه خهوتووه بێئهوهی‬ ‫خهبهری بێتهوه‪.‬‬ ‫لویسا بۆڵ تهمهنی ‪ 25‬ساڵهو خهڵكی‬ ‫واڵتی بهریتانیایه‪ ،‬ئهو حاڵهتهشی دوای‬ ‫ئ��هوه هات كهتووشی ئهنفلۆنزایهكی‬ ‫سهخت بوو‪ ،‬بهجۆرێك زۆرینهی كاتهكانی‬ ‫ژیانی لهخهودا بهسهردهبات‪ .‬ههندێ‬ ‫جار بۆ ماوهی چهند رۆژێكو جاریواش‬ ‫ه��هی��ه بۆ ماوهی چهند ههفتهیهك‬

‫خهبهری نابێتهوهو كهسوكاریشی بۆ‬ ‫ئ��هوهی نهمرێ لهبرسا ب��هزۆر بۆ نان‬ ‫خ��واردن ههڵی دهستێنن‪ .‬لویسا الی‬ ‫دهوروبهرهكهی بههۆی ئهوهی كه جوانه‬ ‫به(شازادهی خهوتوو) ناسراوه‪ ،‬بههۆی‬ ‫ئهو خهوه زۆرهش��هوه ههم خوێندنو‬ ‫ههم ژیانی كۆمهاڵیهتیشی كاریگهری‬ ‫خراپیان كردووهته سهری‪ ،‬خۆیشی حهز‬ ‫دهكات حاڵهتی ئاسایی بێتهوه‪ ،‬بهاڵم‬ ‫زانستی پزیشكی تا ئێستا لهبهرامبهریدا‬ ‫دهستهوسانه‪.‬‬

‫عمر احمد امین‪ /‬پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫عمر احمد امین‬ ‫پارێزگاری سلێمانی بهوهكالهت‬

‫ژماره (‪ )18‬چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪info@destur.net‬‬

‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪،‬کۆمپانیای سولی تێلیگراف ههفتانه دهریدهکات‬

‫جۆراوجۆر‬

‫‪22‬‬

‫ئاره‌زووی‌‌سێكسیتان‌زیادبكه‌ن كوڕه‌كه‌ی‌‌مه‌حسون‌یه‌كه‌مه‌‌ رۆبۆتێك‌له‌بری‌مرۆڤ‌کارده‌کات‬ ‫بهپێی لێكۆڵینهوهیهك كه لهواڵتی‬ ‫نهمسا ئهنجامدراوه‪ ،‬خۆدانه بهر‬ ‫تیشكی خۆر ئ��ارهزووی سێكسی‬ ‫الی رهگهزی نێر بهرزدهكاتهوه‪.‬‬ ‫لهلێكۆڵینهوهكهدا دهركهوتووه‬ ‫كهڤیتامین (‪ )D‬كه‬

‫ل��هوزهی خ��ۆرهوه بهشێكی زۆری‬ ‫س���هرچ���اوهدهگ���رێ‪ ،‬پهیوهسته‬ ‫ب���هب���هرزك���ردن���هوهی هۆرمۆنی‬ ‫تێستیستیۆرن لهلهشی پیاواندا كه‬ ‫بهنده بهئارهزووه سێكسییهكانهوه‪.‬‬ ‫بهوپێیهش لهو مانگانهدا كهزۆرترین‬ ‫كات خۆر بهدهرهوهیه‪ ،‬رێژهی ئهو‬ ‫هۆرمۆنه زی��اد دهك��ات‪ ،‬ڤیتامین‬ ‫(‪ )D‬لهماسیو گۆشتی سووریشدا‬ ‫ه�هیه‪ ،‬ب���هاڵم زۆرت�ری��ن‬ ‫رێژهی لهتیشكی خۆردایه‪.‬‬

‫مهحمودی كوڕی مهحسون قرمزی‬ ‫گیولی گۆرانیبێژو دهرهێنهری‬ ‫كوردی باكووری‬

‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬تهمهنی ‪ 17‬ساڵهو‬ ‫ب��هره��هم��ی ی��هك��هم هاوسهرگیریی‬ ‫ب��اوك��ی��ی��هت��ی‪ ،‬زۆر زی���رهك���ه له‬ ‫قوتابخانهداو ههمیشه یهكهمی پۆله‪،‬‬ ‫بهجۆرێك كه ناوبانگی مهحمودی‬ ‫ئاڵتونی لێنراوه‪.‬‬ ‫زۆر ش���ێ���وهی‬ ‫ل��هب��اوك��ی دهچێتو‬ ‫مهحسون ن��اوی ئهو‬ ‫برایهی لهكوڕهكهی‬ ‫ن���اوه ك��ه لهخۆی‬ ‫گ���هورهت���ر ب���ووهو‬ ‫ب��هه��ۆی گرتنی‬ ‫كارهباوه گیانی‬ ‫لهدهستداوه‪.‬‬ ‫مه حمو د‬ ‫ج��گ��ه ل����هوهی‬ ‫خو ێند كا ر ێكی‬ ‫زی��رهك��ه لهالیهن‬ ‫ه����اوڕێ����ك����ان����ی‬ ‫قو تا بخا نه شییه و ه‬ ‫زۆر خۆشهویسته‪.‬‬

‫پاڵێوراوانی‌‌ئۆسكاری‌‌‪2010‬‬ ‫پاڵێوراوانی ‪82‬همین خولی خهاڵتی‬ ‫سینهمایی ئۆسكار راگهیهندارو ههریهكه‬ ‫لهفیلمی (ئاڤاتار) لهدهرهێنانی جهیمز‬ ‫كامێرۆنو (قهفهسی ئ��ازار) (‪The‬‬ ‫‪ )Hurt Locker‬لهدهرهێنانی كاترین‬ ‫بیگلۆ‪ ،‬پاڵێوراوی سهرهكین‪.‬‬ ‫ل��هن��او پ��اڵ��ێ��وراوان��ی ئۆسكاری‬ ‫ساڵی ‪2010‬دا‪ ،‬دوای��ی��ن بهرههمی‬ ‫جهیمز كامێرۆن‪ ،‬دهرهێنهری ناوداری‬ ‫ئهمریكایی كه تائێستا فرۆشی زیاتر‬ ‫��ووهوو وهك‬ ‫ل���هدوو میلیار دۆالر ب���ووه‬ ‫پڕفرۆشترین فیلمی مێژووی‬ ‫سینهما ن��اوی دهرك���ردووه‪،‬‬ ‫له‪ 9‬بهشدا پاڵێوراوی خهاڵته‪.‬‬ ‫گ��هورهت��ری��نو بهرچاوترین‬ ‫رهق��ی��بو ب��هرام��ب��هری فیلمی‬ ‫"ئاڤاتار" لهدهرهێنانی جهیمز‬ ‫كامێرۆن‪ ،‬بۆ بهدهستهێنانی‬ ‫خهاڵتی ئۆسكار‪ ،‬فیلمی "قهفهسی‬ ‫ئ��ازار" (‪)The Hurt Locker‬‬ ‫لهدهرهێنانی كاترین بیگلۆیه كه‬

‫ئهم فیلمهش له‪ 9‬بهشدا پاڵێوراوه بۆ‬ ‫خهاڵت‪ ،‬فیلمهكانی "رازی چاوهكانی"‬ ‫بهرههمی ئهرژهنتین‪" ،‬شیلهی غهم"‬ ‫بهرههمی پیرۆ‪" ،‬پێغهمبهر" بهرههمی‬ ‫ف��هرهن��س��ا‪" ،‬ب��ان��دی سپی" (‪Das‬‬ ‫‪ )weiße Band‬بهرههمی هاوبهشی‬ ‫ئهڵمانیاو نهمساو فیلمی "ئهجمی"‬ ‫بهرههمی ئیسرائیل پێنج فیلمن كه‬ ‫توانیویانه بڕۆنه بهشی پێنج فیلمی‬ ‫بیانی خهاڵتی ئۆسكار‪.‬‬ ‫ئه مساڵ‬

‫بۆ یهكهمجار لهساڵی ‪1943‬هوه‪،‬‬ ‫ده فیلم ب��ۆ وهرگ��رت��ن��ی خهاڵتی‬ ‫باشترین فیلم پاڵێوراون‪ ،‬پێشتر‬ ‫لهساڵی ‪1943‬هوه بهشێوهیهكی‬ ‫باو‪ ،‬ههموو ساڵێك ‪ 5‬فیلم بۆ ئهم‬ ‫بهشه دهپاڵێوران‪ .‬فیلمی "ئاڤاتار"‬ ‫لهدهرهێنانی جهیمز كامێرۆن‪" ،‬خاڵی‬ ‫كوێر" (‪ )The Blind Side‬بهرههمی‬ ‫ج��ان لی هێنكۆك‪( ،‬ن��اوچ��هی ‪)9‬‬ ‫لهدهرهێنانی "ن��ی��ل بالمكهمپ"‪،‬‬ ‫"فیڕكردن" بهرههمی لۆن سكرفیو‬ ‫"قهفهسی ئازار" لهدهرهێنانی كاترین‬ ‫بیگلۆو "‪"Inglourious Basterds‬‬ ‫رهێنانی تارنتینۆ‪" ،‬پریشس"‬ ‫ده‬ ‫دهرهێنانی‬ ‫لهده‬ ‫له‬ ‫(‪ )precious‬بهرههمی لی دانیلز‪،‬‬ ‫پیاوی جدی (‪)A Serious Man‬‬ ‫لهده‬ ‫له‬ ‫دهرهێنانی جۆئلو ئهیتن كۆئن‪،‬‬ ‫"س���هرهوه" لهدهرهێنانی گیتهر‬ ‫داكتهرو بۆب پیتهرسۆنو "‪Up in‬‬ ‫‪ "the Air‬لهدهرهێنانی جیسۆن‬ ‫ریتمهن‪ ،‬ئ��هو ده فیلمهن كه‬ ‫پاڵێوراون بۆ وهرگرتنی خهاڵتی‬ ‫ئۆسكارو پێكهوه لهپێشبڕكێدان‬ ‫بۆ بهدهستهێنان ئهم خهاڵته‪.‬‬

‫ن���اس���او ج���هن���راڵ م���ۆت���ۆڕز‬ ‫بههاوكاری یهكتر رۆبۆتێكیان‬ ‫ب���هن���اوی (رۆب���ۆن���اوت‪)2‬‬ ‫هوه ب��هره��هم��ه��ێ��ن��اوه كه‬ ‫پهنجهكانی وهك پهنجهی‬ ‫ئ��ادهم��ی��زاد ههستهوهرهو‬ ‫دهت����وان����ێ ه����هم بۆشایی‬ ‫ئاسمانو ههم لهكارگهكانیشدا‬ ‫كاربكات‪.‬‬ ‫ئهو رۆبۆته كه لهپشتی‬ ‫ب��ۆ س����هرهوه بهجۆرێك‬ ‫دروستكراوه كهزۆر لهمرۆڤ‬ ‫بچێت دهتوانێت زۆرێك لهو‬ ‫ئهركانه راپهڕێنێت كهمرۆڤ‬ ‫ئهنجامیاندهدات‪.‬‬ ‫بهكورتی لهشو سهرو قۆڵو‬ ‫دهستو پهنجهكانی رۆبۆته نوێكه‬ ‫زۆر نزیكه لههی ئادهمیزادهوه‪،‬‬ ‫ب��هاڵم ب��هه��ۆی ئ���هوهی كه‬ ‫دهتوانێ رێ بكات جارێ‬ ‫قاچهكانی ت��ازهگ��هری تیا‬ ‫ئهنجامنهدراوه‪ .‬لهجیاتی‬ ‫دوو قاچیش تهنها یهك‬ ‫قاچی ههیه‪.‬‬

‫هیتله‌ر‌ڤیاگرای‌‌به‌كارهێناوه‌! جۆن‌تراڤۆڵتا‌‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و ‌ه‬ ‫ئ���هو كتێبهی‬ ‫ه�����هری�����هك‬ ‫له هێنر یك‬ ‫ئ���ی���ب���ێ���رل���ی‬ ‫مێژوونووس و‬ ‫ه��ان��ز خواكیم‬ ‫نیو ما نی‬ ‫ما مۆ ستا ی‬ ‫زانكۆی چاریت‬ ‫لهژێر ناوی (ئایا هیتلهر نهخۆش بوو؟)‬ ‫باڵویانكردهوه‪ ،‬ههرای نایهوه‪ ،‬چونكه‬

‫ئهو نووسهرانه كهلێكۆڵینهوهیان لهسهر‬ ‫ئهرشیفه پزیشكییهكانو دۆكیومێنته‬ ‫سهربازییهكانی ئهدۆڵف هیتلهر كردووه‬ ‫بۆیان دهركهوتووه كه هیتلهر بۆ ئهوهی‬ ‫بتوانێ لهگهڵ ئیڤا براونی خوشهویستیدا‬ ‫بخهوێت مادهیهكی بهكارهێناوه‪ ،‬ئهو‬ ‫مادهیهش شتێكه لهجۆری رۆحی ڤیاگرا‪.‬‬ ‫ههروهك سیۆدۆر مۆرل دكتۆری تایبهتی‬ ‫هیتلهر رایگهیاندووه ئهو مادهیهی هیتلهر‬ ‫خواردوویهتییهوه‪ ،‬لهسپێرمو تاڵهكانی‬ ‫پرۆستاتی گا بۆی دروستكراوه‪.‬‬

‫‪‌19‬ساڵه‌و‌ده‌وڵه‌مه‌ندترینه‌‬ ‫ئێما واتسنی تهمهن‬ ‫‪ 19‬س��اڵ كه بههۆی‬ ‫زن���ج���ی���رهی ه����اری‬ ‫پ��ۆت��هرهوه ناوبانگی‬ ‫دهك��رد‪ ،‬یهكێكه لهو‬

‫كچانهی هۆڵیوود كهزۆرترین داهاتی‬ ‫ههیه‪ .‬ساڵی پار بهدهستكهوتنی ‪ 30‬ملیۆن‬ ‫دۆالر‪ ،‬زۆرێك لهوانهی جێهێشت كه لێی‬ ‫گهورهترنو به ئهزمونترن‪ ،‬بۆیه ئێستا وهكو‬ ‫دهوڵهمهنترین هونهرمهند ناوی دهركردووه‪.‬‬

‫ئهكتهری بهناوبانگی ئهمریكی جۆن‬ ‫تراڤۆڵتا دوای ساڵێك له لهدهستدانی‬ ‫ك��وڕه شانزه ساڵهكهی دهگهڕێتهوه‬ ‫نێو هونهری سینهماو لهفیلمێكی نوێدا‬ ‫بهههوادارانی شاددهبێتهوه‪ ،‬لهوتهیهكیشدا‬ ‫بۆ ئاژانسی ئاسۆشیهیتد پرێس تراڤۆڵتا‬ ‫رایگهیاند‪ :‬دوای مردنی كوڕهكهی‬ ‫رۆژانێكی زۆر سهخت ژیاوهو ناخۆشترین‬ ‫رووداو بووه كه لهژیانیدا بهسهریهاتووه‪،‬‬ ‫بهاڵم ئهوهی كه خهمهكهی سوككردووه‬ ‫پشتیوانییهكی زۆری ههوادارانی بووه‬ ‫لهسهرتاسهری دنیاوه كه بهوتهی خۆی‬ ‫زۆری پێویست پێی بووه‪.‬‬

‫ئامادهكردنی‪ :‬شهیدا‬

‫كاور‬

‫گا‬

‫دوانه‬

‫قرژاڵ‬

‫شێر‬

‫فهریك‬

‫(‪ 21‬مارس ‪-‬‬ ‫‪ 20‬نیسان)‬

‫(‪ 21‬نیسان ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئایار)‬

‫(‪ 21‬ئایار ‪-‬‬ ‫‪ 20‬حوزهیران)‬

‫‪ 21‬حوزهیران ‪-‬‬ ‫‪ 22‬تهمموز‬

‫(‪ 23‬تهمموز ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئاب)‬

‫(‪ 23‬ئاب ‪-‬‬ ‫‪ 22‬ئهیلول)‬

‫گرنگی زیاتر بهباری تهندروستیت دهدهیت‬ ‫ل��هرێ��گ��ای وهرزش�������هوه‪ ،‬ه��هوڵ��دهدهی��ت‬ ‫دهوروب��هرهك��هت سهرقاڵی كاركردن بكهیت‬ ‫تا دڵخۆشبن‪ ،‬زی��ادهڕهوی لهههڵسهنگاندنی‬ ‫شتهكاندا مهكهو وهك خ��ۆی مامهڵهیان‬ ‫لهگهڵدا بكه‪ ،‬هاوسهنگی لهپهیوهندییه‬ ‫سۆزدارییهكانتدا بكه‪ ،‬رۆژی بهختت ههینییه‪.‬‬

‫زۆر ئاگاداری ههنگاونانت به‪ ،‬تا دواتر پهشیمان‬ ‫نهبیتهوه‪ ،‬چاوهڕوانی پشتیوانی كهس مهكه‪،‬‬ ‫خۆت دهتوانیت لهكارهكهتدا سهركهوتووبیت‪،‬‬ ‫پێویستت بهوهیه بهتهنها بیت تا زیاتر بیر‬ ‫لهوشتانه بكهیتهوه كه دهتهوێت ئهنجامیانبدهیت‪،‬‬ ‫پێویستت بهجێگیری ههیه لهپهیوهندییه‬ ‫خۆشهویستییهكهتدا‪ ،‬رۆژی بهختت یهكشهممهیه‪.‬‬

‫پێناچێت ئهو قازانجه بكهیت لهكارهكهت كه‬ ‫خۆت چاوهڕوانی دهكهیت‪ ،‬دهتوانیت پالنی‬ ‫وردت��ر دابنێیت بۆ سهركهوتنت لهبواری‬ ‫كارهكهتدا‪ ،‬گوێ لهو ئامۆژگارییانه بگره كه‬ ‫هاوڕێیهكی كۆنت پێتدهڵێت‪ ،‬خۆت ئامادهبكه‬ ‫بۆ چهند شتێك كه لهداهاتوودا رووبهڕووت‬ ‫دهبێتهوه‪ ،‬رۆژی بهختت دووشهممهیه‪.‬‬

‫ئ��هو گرێبهستی ك��ارهی پێشكهشتدهكرێت‬ ‫جێگای سهرنجت نابێت‪ ،‬هاوسهنگی لهنێوان‬ ‫كارو ژیانی رۆژانهتدا بكه تا ئهنجامێكی باشت‬ ‫دهستبكهوێت‪ ،‬زۆر ئارهزوو ناكهیت كاتهكانت‬ ‫لهگهڵ ئهندامانی خێزانهكهتدا بهسهربهریت‪،‬‬ ‫گرنگی بهپهیوهندییه سۆزدارییهكانت بده تا‬ ‫خۆشبهختبیت‪ ،‬رۆژی بهختت چوارشهممهیه‪.‬‬

‫كاتێكی خۆش لهگهڵ چاالكیو كارهكانتدا‬ ‫بهسهردهبهیت‪ ،‬تواناكانت لهبهدهستهێنانی‬ ‫زانیاری نهێنی نزیكتدهكاتهوه لهبهدهستهێنانی‬ ‫پارهیهكی باش‪ ،‬چهند هاوڕێیهكت دهیانهوێت‬ ‫شكست بهكارهكانت بهێنن‪ ،‬پێویسته زیاتر‬ ‫ئاگاداربیتو متمانه بهههموو كهسێك‬ ‫نهكهیت‪ ،‬رۆژی بهختت دووشهممهیه‪.‬‬

‫دهت��وان��ی��ت دهوروب���هرهك���هت لهچۆنیهتی‬ ‫پرۆژهكانت ئاگاداربكهیتهوه‪ ،‬كهسانی تازه‬ ‫دهناسیت كه لهداهاتوودا سودت پێدهگهیهنن‪،‬‬ ‫ههوڵبده ل��هرووب��هڕوودا قسهكانت بكهیتو‬ ‫لهپاشهمله باسی كهس مهكه‪ ،‬پهیوهندییه‬ ‫خۆشهویستییهكانت پێویستی بهپێداچوونهوه‬ ‫ههیه‪ ،‬رۆژی بهختت ههینییه‪.‬‬

‫تهرازوو‬

‫دووپشك‬

‫كهوان‬

‫گیسك‬

‫سهتڵ‬

‫نهههنگ‬

‫(‪ 23‬ئهیلول ‪-‬‬ ‫‪ 22‬تشرینی یهكهم)‬

‫(‪ 23‬تشرینی یهكهم‬ ‫‪ 21 -‬تشرینی دووهم)‬

‫(‪ 22‬تشرینی دووهم ‪-‬‬ ‫‪ 20‬كانونی یهكهم)‬

‫(‪ 21‬كانونی یهكهم ‪-‬‬ ‫‪ 19‬كانونی دووهم)‬

‫(‪ 20‬كانونی دووهم ‪-‬‬ ‫‪ 18‬شوبات)‬

‫(‪ 19‬شوبات ‪-‬‬ ‫‪ 20‬ئازار)‬

‫بهر لهههر ههنگاوێك پێویسته ئامادهباشی‬ ‫بۆ بكهیت‪ ،‬بۆچوونهكانت باسبكهو كهسانێك‬ ‫ههن پشتگیریتدهكهن‪ ،‬ئهو گرفته بچوكهی‬ ‫لهكارهكهتدا رووبهڕووتبووهوه ههوڵبده‬ ‫كاریگهری خراپی نهبێت لهسهرت‪ ،‬كاتێكی‬ ‫خۆش لهگهڵ خۆشهویستهكهتدا بهسهر‬ ‫دهبهیت‪ ،‬رۆژی بهختت ههینییه‪.‬‬

‫كهسایهتییهكی بههێزت ههیه‪ ،‬بهاڵم كهسه‬ ‫نزیكهكانت قایل نابن ب��هو بۆچوونانهت‬ ‫كه بۆ چارهسهركردنی كێشهكانت ههته‪،‬‬ ‫سهركهوتنێكی ب��اش بهدهستدههێنیت‬ ‫لهبهڕێوهبردنی كارهكانتدا‪ ،‬لهم مانگهدا‬ ‫گهشتێكی دڵخۆشكهر دهكهیتو پشویهكی باش‬ ‫دهبێت بۆت‪ ،‬رۆژی بهختت چوارشهممهیه‪.‬‬

‫پێدهچێت پهیوهندییه سۆزدارییهكانت گرفتی‬ ‫ب��ۆ دروس��ت��ب��ب��ێ��ت‪ ،‬پێویسته راستییهكان‬ ‫بهخۆشهویستهكهت بڵێیت ت��ا متمانهت‬ ‫لهدهستنهدهیت‪ ،‬گرنگی بهكارهكهت بدهو كهمێك‬ ‫لهپهیوهندییه سۆزدارییهكانت دووربكهوهرهوه‪،‬‬ ‫ههڵسوكهوتی دیبلۆماسیانهت سهركهوتوت‬ ‫دهكات لهكارهكهت‪ ،‬رۆژی بهختت دووشهممهیه‪.‬‬

‫لهكاتی ت��وڕهب��وون��ت��دا پێویسته زیاتر‬ ‫خۆڕاگربیت‪ ،‬بهكهسانی تازه ئاشنا دهبیت‬ ‫لهبواری كارهكهتدا كه ههندێكیان دهبنه‬ ‫پشتیوانت‪ ،‬پ��رۆژهك��ان��ت هۆكارێكه بۆ‬ ‫كۆكردنهوهی ئهندامانی خێزانهكهت‪ ،‬گرنگی‬ ‫زیاتر بهخۆشهویستهكهت بدهو بۆچوونهكانی‬ ‫بهههند وهربگره‪ ،‬رۆژی بهختت شهممهیه‪.‬‬

‫ههوڵبده زانینت بۆ كارهكانت زیاتربێت‪،‬‬ ‫گ��رن��گ��ی زی��ات��ر ب��هت��هن��دروس��ت��ی��ت بده‪،‬‬ ‫كهسانێك دهیانهوێت كارێكت پێبكهن كه‬ ‫تۆ ناتهوێت بیكهیت‪ ،‬لهبواری كارهكهتدا‬ ‫سهركهوتوودهبیت‪ ،‬گرنگی زۆر بهچوونت بۆ‬ ‫ئاههنگهكان مهده تا كهسه خۆشهویستهكانت‬ ‫لهدهستنهدهیت‪ ،‬رۆژی بهختت سێشهممهیه‪.‬‬

‫گهشتكردن ئارامی دهروونیت پێدهبهخشێت‪،‬‬ ‫ب�����هاڵم خ���هرج���ی زی����ات����ری ل������هوهی تۆ‬ ‫چاوهڕوانیدهكهیت دهوێت‪ ،‬گرنگی زیاتر بهباری‬ ‫تهندروستیت ب��ده‪ ،‬گوێ لهقسهكانی كهسه‬ ‫نزیكهكانت بگره‪ ،‬چونكه لهداهاتوودا سودیان‬ ‫لێدهبینیت‪ ،‬خۆشهویستهكهت پێویستی زیاتر‬ ‫پێته پشتگوێی مهخه‪ ،‬رۆژی بهختت شهممهیه‪.‬‬

‫خاوهن ئیمتیاز‪ :‬كۆمپانیای سولی تێلیگراف‬ ‫سهرنوسهر‪ :‬خالید ئهحمهد شهریف‬ ‫رۆژنامهیهکی سیاسیی گشتییه‪ ،‬ههفتانه کۆمپانیای سولی تێلیگراف دهریدهکات‬

‫ههرێمی كوردستان‪ ،‬سلێمانی ـ شاڕێی سالم‪،‬‬ ‫تهالری میران ـ نهۆمی پێنجهم ـ بهرامبهر بهڕێوهبهرایهتی پهروهرده‬ ‫‪0533187811 & 0533184771‬‬

‫لێپرسراوی هونهریی‪ :‬شێرکۆ خانزادی‬

‫ژماره (‪، )18‬‬

‫ساڵی یهکهم‬

‫چوارشهممه‪2010/2/10 ،‬‬

‫‪w w w . d e s t u r. n e t‬‬ ‫‪i n f o @ d e s t u r. n e t‬‬

‫خالیدی‌حاجی‌ئه‌حمه‌د‬

‫‪N‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪J‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪N‬‬

‫‪ħęŇŀËĠ Īī Ġ ħĨ Ĭ ħĤË ġÕĠ ĭŇ Ü‬‬ ‫‪ħęŇŀËĠ Īī ĠħĨ ĬħĤË ġÕĠ ĭŇ Ü‬‬

‫‪ľËĠ ĪËĤ ĭĤËĘ ħİ ĭİËÎ ĦêËĘ ĦëŇĠËÈ ŃÎ ģİçĜÊ ğÝĤ ĬËıĤË«ĠŃĘ‬‬ ‫ ‪ Êæ ĒÊëŇĈ ĪīĠ‬‬ ‫ ‪ħĨ ħĜ PROFILO ĭĝıĘ‬‬ ‫ ‪ĦĦĪ ËĩĤ‬‬ ‫‪Ī ËĩĤ ħÔ‬‬ ‫ ‪ Êæ ĒÊëŇĈ ĪīĠħĨ ħĜ PROFILO ĭĝıĘ‬‬ ‫‪ Êæ ĒÊëŇĈ ĪīĠ‬‬ ‫‪PROFILO‬‬ ‫ ‪PROFILO ĭĝıĘ‬‬

‫‪ìËÏņļ ĬËıĤË«ĠŃĘ ĭĤËġŇĝð ħĜ ěıĘ ĦĪ‬‬ ‫‪07701524605 ĿŇð ËıðËÈ‬‬ ‫ ‪07701520551‬‬

‫‪ĖīĜ˯ ĬËıĤË«ĠŃĘ ëŇĜĪ ħĨ ħĜ ěıĘ ĦĪ‬‬ ‫‪07504451910 Ė ĦêŃĘ‬‬ ‫ ‪07504951011‬‬

‫له‌سه‌ركه‌وتن‌نزیكتان‌ده‌كاته‌وه‌‬ ‫بۆ سهرجهم كاندیدو لیستو قهواره سیاسییهكانی بهشدار لهههڵبژاردنی پهرلهمانی عیراق‪،‬‬ ‫رۆژنامهی دهستوور ئامادهیه بۆ باڵوكردنهوهی ریكالمهكانتان لهچوارچێوهی ڕێنماییهكانی كۆمسیۆنی‬ ‫بااڵی ههڵبژاردنهكان‪.‬‬ ‫رۆژنامهی دهستوور رۆژنامهیهكی سیاسیی گشتییه‪ ،‬كۆمپانیای سولی تێلیگراف دهریدهكات‪ .‬رۆژانی‬ ‫چوارشهممه به ‪ 24‬الپهڕهو ‪ 4‬الپهڕهی ڕهنگاوڕهنگو به تیراژی (‪ )10‬ده ههزار دانه‪ ،‬لهڕێی تۆڕێكی‬ ‫فراوانی دابهشكردنهوه لهیهككاتدا لهتهواوی شارو شارۆچكهكانی كوردستان باڵودهکرێتهوه‪.‬‬ ‫رووبهری پێویست‬ ‫شوێنی گونجاو‬ ‫كوالیتی بهرز‬ ‫نرخی گونجاو‬ ‫ههرێمی كوردستان‪ ،‬سلێمانی ـ شاڕێی سالم‪،‬‬ ‫تهالری میران ـ نهۆمی پێنجهم ـ بهرامبهر بهڕێوهبهرایهتی پهروهرده‬ ‫‪07708626364 &0533187811 & 0533184771‬‬

‫له‌سه‌روبه‌ندی‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا‬ ‫لهههڵبژاردنی راب����وردووداو بهشهرعیهتی زۆری��ن��هو رهوایی‬ ‫بهرهنگاربوونهوهو شۆڕشگێڕێتی‪ ،‬كهم تا زۆرێك دهرهنجامهكانی‬ ‫ههڵبژاردنهكهی ‪ 2005‬ئاشكرابوو‪ ،‬شیعه زۆرینهی دانیشتوانی‬ ‫عێراق پێكدههێننو كوردیش وهك پێكهاتهیهكی تایبهت لهو‬ ‫واڵتهدا پێگهیهكی شۆڕشگێڕی تایبهتی ههبوو‪ .‬بهرێژهش رهنگه‬ ‫دووهم پێكهاتهبێتو پێش سوونهی عهرهب بێت لهرووی ژمارهی‬ ‫دانیشتووانهوه‪ ،‬پلهی یهكهمو دووهمیان بهدهستهێناو یهكڕیزییهك‬ ‫لهناو ئهو دوو پێكهاتهیهدا ههبوو‪ ،‬سهرباری ئهوهی سوننه هێشتا‬ ‫لهسووڕی گێژبوونو تاساویی لهدهستدانی دهسهاڵتدابوون‪.‬‬ ‫پێبهپێی رهوت��ی رووداوهك���ان لهوكاتهوه تائێستا كۆمهڵێك‬ ‫فاكتهریتر هاتوونهته ناو رهوتهكهوهو كاریگهرییهكی زۆریان‬ ‫ههیه لهدهستنیشانكردنو دهرهئهنجامهكانی ئهم ههڵبژاردنهی‬ ‫كه لهرێدایه‪ .‬لهوانه كاریگهرییو دهستتێوهردانه دهرهكییهكانو‬ ‫هاتنهناوهوهی واڵتانی دهرهكی‪ ،‬سهرباری ناكۆكییه ناوخۆییهكان‪،‬‬ ‫كهم تا زۆر عێراق بووهته ناوهندی ملمالنێی ئهمریكاو ئێران‪،‬‬ ‫لهههمووشی گرنگتر دابهشبوونی هێزه دهسهاڵتدارهكانی ناوخۆو‬ ‫قوڵبوونهوهی ملمالنێكانیان لهسهر دهسهاڵتو پارهوپووله‪.‬‬ ‫ههرچی شیعهكانیشه‪ ،‬ئهوا لهماوهیهكی كهمدا كۆمهڵێك‬ ‫دهستكهوتی گهورهیان بهدهستهێنا‪ ،‬جگه لهگرتنهدهستی زۆرینهی‬ ‫پۆسته گرنگهكانی عێراق‪ ،‬توانیان ل��هرووی دیمۆگرافییهوه‬ ‫قهرهبووی بڕێكی ئهو زوڵمو زۆره بكهنهوه كه لهمێژووی عێراقدا‬ ‫لێیانكرابوو‪ .‬تهنانهت رووپهڕی بهغدا بگۆڕن بۆ پایتهختێكی‬ ‫شێوه شیعه‪ .‬دوای ش��هڕه خوێناوییهكانی ‪ 2007_2006‬و‬ ‫هاتنهناوهوهی ئهمریكیهكانو وهستاندنی پاكتاوی تائیفیانه‬ ‫لهناوچه جوراوجۆرهكانی عێراقدا‪ ،‬شیعه وهك دهسهاڵتی یهكهم‬ ‫خۆی چهسپاند‪ .‬لهههمان ئهو پرۆسهیهشدا سووننهكان لهدۆخێكی‬ ‫بهرگرییانهو سهندنهوهدا بهرهنگاری دهس��هاڵت لهئهلقاعیده‪،‬‬ ‫گروپو حیزبو دهسته پهرتهوازهبووهكان یهكتریان دۆزییهوهو‬ ‫توانیان كهم تازۆرێك هێورببنهوهو بهناچاری پێبخهنهوه بواری‬ ‫سیاسهت‪ ،‬گهرچی هێشتا وازیان لهبهرگری چهكدارانه نههێناوه‪،‬‬ ‫لهههوڵی گرتنهوه دهستی دهسهاڵتدان‪ .‬لهههمانكاتدا شیعهكان‪،‬‬ ‫لهژێر سێ كاریگهریی گرنگدا زیاتر شیتهڵ بوون‪:‬‬ ‫‪ /1‬شیعهی عێراق بهو هۆكارهی دهسهاڵتیان بهدهستهوهیه‬ ‫ناتوانن بهسانایی بانگهشهی دژ بهسوننه بكهن‪ ،‬وهك ئهوهی‬ ‫له ‪ 2005‬دا دهیانتوانی‪ .‬لێرهدا ههرالیهنێكی شیعه بهئاستو‬ ‫پلهیهكی جیاوازو لهروانگهی پێگهی دهسهاڵتیانهوه لهسوننهكان‬ ‫دهڕوانن‪.‬‬ ‫‪ /2‬ئهمریكیهكان فشارێكی زۆر دهخه سهر شیعهكان بۆ‬ ‫قبوڵكردنی پێگهیهكی گونجاو بۆ سوننهكان‪ ،‬لهالیهكهوه وهك‬ ‫فشاری سیاسیو لهالیهكی تریشهوه وهك ترسێك تا عێراق‬ ‫نهبێته دهوڵهتێكی شیعهیی كه هاوكێشهی ناوچهكه بگۆڕێت‪.‬‬ ‫‪ /3‬ف��ش��اری ئ��ێ��رانو چۆنێتی ك��ارك��ردنو رهنگدانهوهی‬ ‫لهنێوهنده شیعهییهكاندا كه پێدهچێت لهههندێ رووخسارهوه‬ ‫ئاڵوگۆڕی بهسهردا هاتبێ‪ ،‬بهتایبهت لهمڕۆدا كه عێراق بۆ‬ ‫ئێران زیاتر لهدراوسێیهكو بوونی لێكدانهوهیهكی ستراتیژیانه‪،‬‬ ‫گۆڕهپانی ساخكردنهوهی ملمالنێ ههنووكهییهكان‪ ،‬بهتایبهت‬ ‫دژ بهئهمریكیهكانو مهرامهكانیان‪ .‬وهك ههندێك ههڵوێستی‬ ‫روونو ئاشكرا دهبینین كه بهرهی شیعهكان بۆته دوو گروپی‬ ‫گهورهو یهكدهنگی ههڵبژاردنهكهی پێشووتریان نهماوه‪ .‬ئهم‬ ‫رهوته مهترسیهكی گهورهی لهگهڕانهوهیهكی بههێزی سوننهكاندا‬ ‫نهخشاند‪ .‬ههروهك پێشتر ئاماژهم پێدا‪ ،‬شیعهكان بهئاسانی‬ ‫بانگهشهی تائیفهگهرییان بۆ ناكرێت‪ ،‬وهك تاكتیكێكی زیرهكانه‪،‬‬ ‫هاتن كێشهی بهعسیبوونی بڕێك لهكاندیده سوننهكانیان هێنایه‬ ‫گ��ۆڕێ‪ ،‬تا هێزی سونهو عهلمانیهكان پشێوو ئاڵۆزبكهنو‬ ‫نهشتوانرێت لهالیهن دهرهوهو بهتایبهت واڵته سونییهكانهوه‬ ‫بهتائیفهچی ن��اوزهدب��ك��رێ��ن‪ .‬ئهگهرنا زۆرێ��ك ل��هو ناوانهی‬ ‫دورخراونهتهوه سهرباریی بهعسیبوونو كردهوه بهربهرییهكانیان‬ ‫كه ناسراوه‪ ،‬ئهوه چهند ساڵه ئهندامی پهرلهمانو ئهو دهوڵهتهن‬ ‫كه خودی شیعهكان بهڕێوهیدهبهن‪ ،‬بڵێی خێربێت دوای چهندین‬ ‫ساڵ راببنو لهدهمهدهمی ههڵبژاردنهكاندا بیریان بكهوێتهوه كه‬ ‫بڕێكی زۆری ئهو سوننانه لهبكوژانی گهالنی عێراقن‪( .‬پێدهچێت‬ ‫ئهمه وانهیهكی گرنگ بێت بۆ ك��ورد‪ ،‬ههم وهك كاركردنی‬ ‫تاكتیكیو ههم وهك ئهو ئهگهره بههێزهی كه سبهینێش ههمان‬ ‫رهوش بهرامبهر بهكورد بگرنهبهر كه ئهمڕۆ هاوپهیمانیانه)‪.‬‬ ‫دهبینین لهمخاڵهدا شیعه عهلمانیهكان نهبێت‪ ،‬ئهوا زۆرینهی‬ ‫شیعهكان كۆدهنگن لهسهر ئهم بڕیاره‪ .‬كاردانهوهی كوردیش لهم‬ ‫رووهوه رۆژ رهشی ئهمڕۆی كوردی بهدروستی تێدا دهخوێندرێتهوه‬ ‫كه یهكێك دهڵێت تهنها دهبێت دژایهتی بهعسی سهدامی بكرێت‬ ‫(وهك جیاوازی نێوان سهگی رهشو سهگی سپی)و یهكێك‬ ‫دهڵێت موتڵهگ كهسی نهكووشتوه‪ ،‬یهكێكیش دهڵێت ههردوو‬ ‫بۆچوونهكه ههڵهن‪ ،‬بێئهوهی بۆچوونی خۆی ههبێت‪ .‬ئهمه جگه‬ ‫لهدهرخستنی ئهو راستیهی كه كورد ئامادهییهكی دروستی نییه‬ ‫لهعێراقدا‪ ،،،‬ئهوهش دهیسهلمێنێ كه وهك پێكهاتهیهك هیچ‬ ‫ئامادهییهكی لهباردا نییه بۆ خستنهگهڕی ئهو ناكۆكییانهی‬ ‫لهنێوان شیعهو سونهدا ههن‪ ،‬تا بهسوودی خۆی بیانقۆزێتهوه‪.‬‬