Zout water

Het Toekomstperspectief

Het Lauwersmeer krijgt weer een beetje het karakter van een natuurlijk estuarium. Terwijl er eerder protest was tegen zoutinvloeden in het gebied, willen natuurbeschermers, boeren en overheden dit nu juist gaan uitproberen onder de noemer Toekomstperspectief Lauwersmeer. Hoe zit dat precies?

TEKST: KOEN MOONS ILLUSTRATIES: ADOBESTOCK

Hoe Zat

Het Met Het Ontstaan Van

HET LAUWERSMEER ?

Heel lang was de Lauwerszee een open verbinding tussen de Waddenzee en het binnenland. Zout water uit zee en zoet water vanuit beken, diepen en poldersloten kwamen er samen. Maar een open verbinding gaf ook gevaar voor overstromingen. In 1969 werd de Lauwerszee daarom met een dijk afgesloten en ontstond het Lauwersmeer. De veiligheid nam toe en de boeren waren blij met minder zoutinvloeden. Dit betekende echter het einde van het natuurlijke overgangsgebied, belangrijk voor trekvissen als rivierprik, fint, spiering en paling, en voor tientallen andere dier- en plantensoorten die alleen gedijen in brakke omstandigheden.

2

KAN DIE VERBINDING HERSTELD WORDEN?

De verbinding zoals die was zal niet helemaal terugkomen, maar er is toch een veilige manier om de verbinding een beetje te herstellen. Er wordt nu al visvriendelijk spuibeheer toegepast, wat wil zeggen dat de opening in de Cleveringsluizen bij Lauwersoog op de juiste momenten vissen de mogelijkheid geeft door de sluis te zwemmen. Er wordt nu gekeken hoe dit nog uitgebreid kan worden en of er op andere plekken water uit de Waddenzee doorgelaten kan worden. Dat zou betekenen dat vissen weer kunnen migreren tussen de Waddenzee en het Lauwersmeer en de beken in het achterland. Vissen en andere dieren die van brak water houden, krijgen weer een leefgebied, waar ook weer wateren wadvogels van profiteren.

3

WAAROM IS DIT NIET EERDER GEDAAN?

Lange tijd leverde het idee van het weer toelaten van zoute invloeden vooral uit landbouwhoek hevige weerstand op. Een te hoog zoutgehalte van het oppervlaktewater zal immers niet alleen de oogst verpesten, maar ook de kleigrond onherstelbaar aantasten. Toch zijn er allerlei redenen waarom herstel van de verbinding toch op de bestuurlijke agenda kwam. Zo zullen klimaatverandering en zeespiegelstijging het risico op verzilting sowieso al verhogen. Daarnaast worden provincies en waterschappen vanuit de Kaderrichtlijn Water (KRW) en Natura 2000 gedwongen maatregelen te nemen ten gunste van onder andere trekvissen en vogels in het Lauwersmeer. Allemaal redenen om tot een totaalplan te komen.